NOVA, ET AMPLISSIMA COLLECTIO IN OA! A PRÆTER EA, Q.U Æ PHIL, LABBEUS, ET GABR, COSSARTIUS, Et noviflime Nicolaus Coleti in lue tin cdidtre, EA OMNIA INSUPER, IN SUIS LOCIS OPTIME DISPOSITA EXHIBENTUR, QUÆ, JOANNES DOMINICUS MANSI ARCHIEPISCOPUS EDITIO LUCENSIS EVULGAVIT. NOVISSIMA AB EODEM OPTIME MERGITO P R.Æ SU LE , POTISSIMUM FAVOREM ETIAM ET OPEM PRÆSTA N TE EM™ CARDINALI DOMINICO PASSIONED SANCTÆ SEDIS APOSTOLICÆ BIBLIOTH EC AR IO ALIISQUE ITEM ERUDITISSIMIS VIRIS MANUS AUXILIATRICES FERENTIBUS CURATA, Novorum Conciliorum, novorumque Ad MS, Documentorum Codices Vaticanos, Lucenies, aliofque Additionibus locupletata, recenfira, & perfcâa. ACCEDUNT ETIAM NOTÆ, ET DISSERTATIONES QJ'AMPLURIM/E, QTJÆ IN CETERIS EDITIONIBUS DESIDERANTUR. TOMUS VICESIMUS QUARTUS, Ab anno MCCLX1X ufpu ad anu. MCCXC1X. VENETUS MDCCLXXXa APUD ANTONIUM ZATTA. SUPERJOR.UM PER.M1SSU, AC EXCELL. SENATUS PRJV1LEG10. ' &Mo iterata ad Edition* pnnnpu namfdum ab Ihabrrto W’eftrr, Bibhopola, 1« d,Ha Bersani Pùdûty 4, Λπλμ MDCCCCHU Y- L S A L B Ù S EORUM, QUÆ ΤΟΜΟ XXIV. CONTINENTUR. Quae hoc Indice gy notata noftræ ANNO anno CHRISTI 1209 CHRISTI Andegavenfc Concilium. Senonenie. pag. « Anglicanum Concilium. fry Canturenfc Cone. 1Z70. Ravennenfc.' 7 * 9 n Compcndicnfe. 13 Avenionenfc. 15 Quintinopolitanum. Radinges in Anglia Concilium. 17 19 I »27« VITA 3 gy 1271 Editioni novicer acceflcre. INNOCENTII PAPÆ »53 1276 VITA HADRIANI PAPÆ Duntlmenfis Jynodus. Salmurienfe Concilium. Bituriccnfc Cone. 181. Epiflola Joanna XIX. ad Eduardum regem An­ ibid. glia. Epiftola ejufdem unica ad epifeopum Leodien- | fim. 27 Anglicans Concilia duo. 31 33 Trevirenfe Concilium. Michaeh go · & ExtraUianet de Libra. Saltzburgenfe concilium. 1275 Arelatenfe. Cy A pud 189 iço ibid. 107 Palco-ο- 209. £3?* Weddelcnfe in Dania Concilium, tbjd. 1278 Aureliacenfe Concilium. Langefienfe. • 279 Aufccnie. £5* Londincnfe Concilium Apud Pontem Audomari. J45 147 Pcxthum in Scoria Concilium. 210 itt 217 217 219 Appendix ad di&um Concilium. 2’7 Avenioncnfe. jp Alia ejutdem Concilii Statuta 243 Biterrenie 6S* Conflitutiones Latini. gy Notx P 147 246 Franciici Antonii Zacharix . ibid. Redingenfe. » 57 Ordinatione* Joannts Cantuarttnfic archiep'fc’pi in domityts rehgidfis ■ 264 gy Ad Redingenlc in Anglia Concilium - 267. I 109 [| 13$ tçt Londinenfc Concilium. 105 £y Windeioricnie in Anglia Concilium. 55· Ejufdem Encyclica ad Reger , Principes, fy CiVitater. 58 Ejufdem Epiftola ad ArmeniaRegem. 59 Epiftola Gregorn X. adGracorumImperato­ rem . 60 gy Epifiali Gregarii X. ad RaymxndumTurrianum j tielie Aqmiejenftm. . 61 I Prévis nota eorum, qua in 11. Lstgduntnfi con- | cilio generali alla fient. 61 | Littera Michaelis Palaologt imp. Gracorum ad Gregarium X. Gr. Lat. 67 Ejufdem facramentum. Littera prolatorum Gracia . 74 Epiftola quatuor Gregor 11 papa .Γ. 78 Conftituttones a Gregorio X. in concii.o Lugdunenfi fancita. 81 De a fits Concilii Lugduncrftis excerpta e varus auihribus per Bimum. jci Luttera Palaologt Imperatoris Gracorum. J04 C5> Ad Lugduncnie II. Oecumenicum 65* Pramonitta in Canones. 183 itij. VITA NICOLAI PAPÆ III. *91- concilium ,39· Lyufdtm alia tru epiftola. 41 r feg Michaelis Paiaolcgi imp. ad Gregarium X. epi­ ftola . 5i Epiftola Gregarii Encyclica ad omnes Pralatos 1274 Conftantinopolitanum. Conftantinopolitanum alterum. 3$ 37· Epiftola Gregarii X. qua convorat 65* Epiftola Gregorn Papa X. 1277 Compendienfe Concilium. C53 Rudolphi·! I. Lugdunense II. Oecumenicum Concilium. ip 159 165 1276 VITA JOANNIS PAPÆ XIX 1271 VITA GREGOR1I PAPÆ X. »f· £y V «55. EleUio Tbtaldi archidiaconi Leodienfis in funmum Pontificem Gregarium X. ii 127j Redonenie concilium. 1274 Conftantinopolitanum. V. i gy Pontefra/lenfis Srnodui . 169 Budenic concilium Andegavenfc. Tarraconenfc. 65* Monafterienfc Concilium. 269 gy Dtacefana Trident ma Synodus. 307 3 09 312 321 Uratiilavienjii Smodus . 327 tSA Conferanenfis Synodus . g gy Senonenie Concilium. 333 gy Apud Pcrthum Concilium Generale. 335· , SYLLABUS. vr ANNO CHRIST! ' ANNO CHRISTI C3* Senonenfis Pro vincix Concilium. 337 | Statuta Joamis Pmkatu. libo Coiontenfit fynodus. Lambctbenfc Concilium. 339 I 343 3dj ibid. Bitcrrcnle. ' Bituricenie. Conftantinopolitanum Gr.Lat. Noviomenfe. Ravcnnenie■ Santoncnfis fynodus. Pidavcnfis. _ 365_ sbtd. 37 i 375 377 381 1281 VITA MARTINI PAPÆ II. vulgo IV. 387 E’Kfhm epilloia K tétd. Salczburgcnic Concilium. 395 Lambethenfc. . 403 Ad Lambethenfe Concilium. * 421 £#* Provincir Cantuaricnlis Concilium . 11S6 £jÿ=· Matifconenft? Concilium. 611 615 Ravcnnate. 61$ Bituricenie. Additio ad did^um concilium. 641 *43 Addenda dido concilio. Ejufdem concilii ftatuta contra exem­ ptos^. . 644 es* Haretica quadas/f opiniones. >Provincix Burdegajenfis 647· Statuta fynodalia Magdeburgcnfis Provinciz. 765 Haritica cqsiniones per Joann tm arcbiep. Cany tuarsenf. declarata & damnata. Sedes vacat per annum . ulrttculi obftrvands per reiiores, &c. Cantuar. diatcejis. 7? Exonienjii fysiodus. Rcmcnfe concilium 847 Ilerbipoleofe. 849 ÇS* Ad Hcrbipolenfe Concilium. 807 1287 Mediolanenic. Ejuldcm Concilii Decreta. 423· Littera Joanna urcbicpifc. Cantuarienjis ad Eduvardum Jngli.-e Regem 413 __ Statutum arcbicpifcopi Cantuarunfis . 417 C^4 Aquilejenfc Concilium. 427 Not# C. Γ. Panu de Rubeii . 429 >282. Avenionenfc concilium. 437 Cs?* De Conciliis Grxcorum. 445 Londinenfe concilium. Santonenfis fjmodui. Turoncnle concilium. Ad TuronenL Concilium. In fupt’ioret Conjïitut tones Joannes Dominicum mat icorum . ibid. ! < >n;tant;noool.tana S»mdi ^fSta . ib:.t. Concilium Li- balum. 501 1284 Apud S. Hippolitum Synodus. 503 £7^ -id Srnod im b. Hippoliti in oduftna . 517 Parifienfe Concilium. 519 Paravienfis. s 19 Pramonitio in Concilium Nemaufcn- 1 le. •bid. Nemaufenfii fruodut. 521 cr Hic dicji codex Labici, ceterafupplcntur ix cod. Carnaldulenfium. 565 P;fljvr»i4r. 567 ÎÎS* Melfitanum Concilium. 569 1285 Regienie concilium. alntrimi Nota. 593· Lancicicnfe concilium. 1288 $9$ Conftantinopolitanum Gr. L. tbtd. 1196 Ordinationes arcbi.pifcopt Lugdun. O tfifcopi Eduenfii , pro fcdibuj fuis vacantibus , 607 943 VIÎA NICOLAI PAPÆ IV. 945 945 KS* Salzburgenfc Concilium. aldditio ad hoc Concilium. Infulanum concilium. Statuta Jynod.:na . 1289 Ctcejirenfii fynocxi ■ Vienncnic in Gallia concilium. 1290 £brcduncn(c. Nugarolienfe. Parifienfe. _ 950 95« 96} 1©55 1063 ibid. Ad Saltzburgenfe Concilium Londinenfe 1065 1071 thd. 1073 i°75 2077 2079 Mediolanenfe Concilium. ><>79 Uratislavienfis fynodus. Apud Nobiliacum. 1291 Saltzburgenfe 575 j8j *1285 VITA HONORII IV. PAPÆ 881 dienfis. 88 5 MoLficati^ ' plicantium ftatutorum. 941 VVurccburgi Nationale Concilium . 47^ | 489 I' Stanti . 49 j £3» Conilantinopolitanum Concilium Schli­ Conftannnopolitanum bardia. -4J Conjiitutiom r Dormni Ca.eft.ns Legati in Lombardia. 885 Statuta Synodalia Joannis Epifcopi Leo- A7Ï _ regem Λragonum. K53 Tarraconenic Conçilium. 867 ibid. In Sontdum Λ!<.ι: ianen''em. 869 Conilitutioncs Cœkflmi Legati in Lom­ 3^s Procijus habetur a Mart.n) 11 '. contra Peli am j 64/ Vifitatio. Sedes vacans. Afchaflenburgenfe concilium. 1082 Bremenfe. 109 j CiceflrMfa fynodut. UltrajeLtina Synodus. Strigoideiffis Synadan . gy Genuenfe Concilium. gy Terraconenfe concilium. fcy Spalatinum Concilium 1293 Patavienfis. Apud S. Hippolytum. 200? Ji©l Jl©3 11 o j 110$ 111 3 I>13 1115 1294 VI. .SYLLA BUS. ANNO 094 VITA CÆLEST1NI PAPÆ ,V. nié Apud Aureliacum concilium. 1118 Salmurienle Concilium. 11*2 Statuti Synodalia Trajc&enfis diœcefi». - mo «94 VITA BONIFACII PAPÆ VIII. 1131 Ejufdn» cpifala 11. njj Raberti artkiepifc^i Coûtmtr. eptfl. ud Bouifa. ciumVIIl. ' Ma Eduvardi régir Jngli* ad tumdem. Saltzbargenfe Concilium. . vu 1141 n4» Torcellana fynodus. 1297 Londincnie concilium. Ad Londlnenic Concilium Z , * Cnfiitutia Gilberti Erfcopi Cieefatrifij. ni? Statuta Robcrti de IhneMt , arcbiepifc. Coutuur. Γ ’ 1146 1296 Gradenle concilium· I{^ nô^ 1171 1177 Qÿ* Refponfia prolatarum tf cleriCantuarienfij ijc. U?»· Trapiicrifit fytttdtu. j 181 Conftantinopolitanum Concilium . n8j Lugdunenfe'fiâitlum. ; 1298 Sautorunfii fyaadus. Ç5» Herbtpol&yfij Sjnodtet. 1 1185; 1187 1299 Rotomagenfe concilium. 120; «r Statutum Gerkardi Archypifcopi Moguntini. 1207 CS» Cerbardi Jh'cbupifcopi Mpguafiui. Bitcrrenic. Decreta hujus concilii. Anfanum Concilium. C5» Striffmimfil Symdut. 119$ ' ANNO CHRISTI CHRISTI gy> Conftantinopolitanum «23» 1208 m? is 15 1217 Concilium · NOI I Viti NO I R I F O R M A T O R I Dello Studio di Padova.· Vendo veduto per la Fede di Revifione, ed Appro vazione delP.D. Filippo Rofa Lanzi inquifitor Generale del Santo Offizio di Ve­ nezia nel libro intitolato.· Sacrorum Conciliorum &c. Rufiore P. Philippo Labbeo Soc.Jefu^ curante Nicolao Cokri, & Joanne Dominico Manfi &c. Non v’effer cofa âlcuna contro la Santa Fcde Cattolica, e parimente per atteilato dei Segretario Noftro, nientç contro Principi, e buoni coftumi, cohcediamo Licenza ad Antonio Zatta StampatorÆ Venezia che pofli effere flampato, offervando gli ordini in materia di flampe, e prefentando le folite Copie alie Pubbliche Librarie di Vene­ zia, e di Padova. Λ Data li 20 Dicembre. 1767. ( Sebaftian Zuftinian Riform. ( Alvife Valareffb Riform. ( Francefco Morofini 2.* Cav. Proc. Riform. Regiftrato in Libro a Carte 335. al Num. 2304 A Davidde “ Marchefini Stgr· co ëCONCILIUMë AN.DEGAVE N SE* Ex editione Incipiunt flatura Joan N is Maani, provincialis concilii poil quindenatn nativitatis et ex codice fada Andegavis, B. Joannis die MS. Maitis Baptiilx anno Domini MCCLXIX. CANONES. 1. Di probibentibut danationtt & lejata ettltfiit fitri a fuit fuidins. A ad revocandum & defiftendum per ipforum ordinarios cenfura ccclefiaftica compellantur. JI. Vt ptrfon* talcfiaflict non fnt advota- ti in tnria (aculari. U IA intelleximus , quod quidam domini temporales, & eorum Item, quia juxta legitimas fandiones allocati, inhibent (eu turpe eft clericis, fi peritos fe velint inhiberi faciunt fub- oftenderedifeeptationum forenfium .■ huditis luis pro fuz li Bjufmodi authoritate concilii,prohibemus bito voluntatis , in ne clerici bénéficiât!, vel in facris or­ grave przjudiciumec- dinibus conftituti, in caufis forenfibus clefiz & periculum animarum, nc iidem coram fxcularibus judicibus fe venales fubditi de rebus, quas tenent ab iif- exponant, aut patrocinium cuiquam pu­ dem, eleemofynz, legati, aut donatio· blice przftarc przfumant : iplolque mo­ nis, vel alterius licitz alienationis ti­ nemus przfentis autboritate concilii, tulo , transferant aliquid in ecclefias, ut abhujufmodi prxfumptionedefiftant : vel alia pia loca: id przientis autho­ ftatuentes, ut fi qui de cetero bujufmoritate concilii de cetero fieri prohibe­ di ftatuti fuerint tranlgreifores, pcrlomus : ftatuentes, ut nifi per locorumCeorumepifeopos canonicecompefcantur : ordinarios fufficicntcr moniti, attenta- prxcedentium conciliorum ftatutis in fuo ta fuper hoc revocare, aut ab hujuf* robore duraturis. In cujus rei tcftimos modi przfumptione ccfiarc noluerint, nium, &c. Datum ut fupra. Concil. Crural. Tom. XXIV. A CON CLEMENS P. JV. 5 IMPERIT’M vacat s. LÜÜUV. R. FK. Ç O N C I L I U Μ Ci- CH3- Æ - Ο <&··$> <»§&· Æ. CONCILIUM 4 SENONENSE Edidit Lud. Bail, ex codice ccnfuali cpifropaïus PariiunGs. Statutain concilio SeponenG , quod ce­ lebravit archiepifcopus Senonenfiidie fabbati ante feffum SS. Simonis & Juda:, ahno Domini MCCLXiX. TITULI CAPITULORUM. I. Contra clerical qui focariat tenent. X. A> cccleüaliKi contraihôut ujurariit fdfcri- J. 4. 5. 6. per hoc publice diffamati, auftoritate ftatuti przdicb in fynodis. & capitulis, pracfencibus . ...........moneanc competenter, ut ab iniolent its hujufmodi pernicioGs & deteftabilibus refipifeant . Quod ft competenter moniti non feceIint, audoritate ftatuti hujus, excoAi- aunicati, publice denuncientur , ac exi­ gente corum rebellione, eorum bene­ bant : i/ contra hjurar. ficia faifientur . Caveant praJati quil't ufurarn communiant & fepnltura carunt. cumque, ne in faciendis his monitioCt jcrvetur canon, O.nnis lltriulquc Gxus. Ne citrici clerical trahant ad pub.ica ju­ Bnibus fint tepidi vel remifli, fi cano­ dicia . nicam ultionem velint effugere ac in* De abnfibm priiDeliorum . J famiam: ne fcrupulo focietatis noncareat, qui mamfeffo facinori, cum pofCAPITULA. /. Contra deruat qui focariat tcnr.nl. fit, delinit obviare. 11. Nt ccdcfufhci ccntreFlibut ufurariisfub· jcribunt : it contra ujuret. Um legatorum fedis apoftolicx fta- C tuta edita in provincia cis commiila, perpetuo funt fervanda, & bo· nz memorix quondam apoftolicz fedis Gallo legatus in Francia contra facer- dotes & clericos concubinarios ftatutum fecit in his verbis: Excommunicamus Quia fubicripti figi 11 i appofitio in mul­ tis juris articulis confenium & proba­ tionem inducit : prohibemus ne qua perfona ccclefiaftica litteras vel inftrumenta fuper contraélibus ufurariis , vel de ufura fufpedis, ligillare vel figilla- ,, omnes tacerdotes & clericos quofeum„ que, qui poft legitimam admonitio* ri prziumat. Ex hoc enim quidam lat­ et credentes, vel confingentes contraétus nem, focarias, vel alias mulieres de quibus mala futpicio poffit fuboriri , tn domibus propriis vel alibi , unde populus vel ecclcfia icandalizetur, du- hujufmodi perccclefiam approbari, pec­ „ ,, „ „ cant fecurius, nec verecundantur dare publice pecuniam fuam ad ufuram . Ex qualitate audoritatis, negotii, & „ xerunt retinendas, nili fintclerici,qui perfonz creditoris conrraétus ufurarios „ font in minoribus ccnftituti ordini- D reputamus ; videlicet fi creditor contue„ bus, quas legitime contraxiffe provit fœnerare: prohibentes, ne quia in „ batur. Qui tamen cum vigore eccle,, fiaftica beneficia retinere non debent *. „ ac ex hujufmodi lalubri flatuto rarus aut nullus frutflus pervenit, quia for­ te ftatutum hujufmodi ad domibus, vel in locis, aut terris ce­ de fur tun , Lombardos vel alios adve­ nas qus vulgariter.......................dicuntur, ufurarios manifeffos, recipere przfu- multorum mat. cum receptores hujufmodiappro­ notitiam non pervenit , cum multi facerdotes & clerici in propriarum peri­ culum animarum, plurimorum feanda- bare videanturufuram, quamutriufque ceftamenti pagina deteftacur. Qui contta fecerint, a fuperiori fuo, monitio­ lum, perniciofum exemplum, vitupene competenti przmifla, per ccnfuram rium minifterii noilri, & ad difpendium Eccclefiaflicam compefcantur. ecclefia/licx dignitatis, tenent focarias, vel alias mulieres fufpeélas, in domi­ 11/. Vf ufurerii communiant ir fepuIture bus propriis vel alibi , unde populus vel certent. ecclelia fcandalizetur: przcipitnus, & in virtute diftriftz obedientiz manda­ mus , ut omnes przlati, five majo­ res, Gve minores, fubditos fuos facerdotes dt clericos tenentes in domibus fuis, vel alibi mulieres hujufmodi, fi fine Item quia patum eft e (Te jura, nifi fint qui ea regant & obfervent & fa­ ciant obfervari: conftitutioncm concilii contra ufurarios editam, qua cavetur, ne ufurarii mamfcfti ad communionem ad- Ltrer. tfl. i c‘™™> —admittantur ( Aristi SENO altaris, NENS nec Chriftianam , Λ libus, « E. ad publica judicia educantur f» ·π peccato decefTerint, accipiant (e- - Hinc volente» juxta herorum inftituta christi ‘‘ v~ quod1 oblationem 1 ' ' canonum nos falubnter contra morbum ’·*»· puknram, 3t ipfcrutn nullus recipiat , firmiter przeipimus hujufmodi remedu msenne, ad inftar obfervari. Qui contra fecerint, praeter felicis recordationis Innocemii papae pœrçam conftitutionis ejuidem , fui fu· prxdeceilons noilri ftatuendum duxi­ perioris arbitrio puniantur . Si vero mus, ac etiam inhibendum, ut tam exempti live privilégiât! contra conilipixlati, five regulares fint live, & f«- culires, quam alii. clerici regni Fran­ tutionem camdem fecerint : epifeopi lo. ci illius contra eos, quantum de jure poterit, procedere non omittant. Et (i propter hoc ipfc·, vel alius ad quem cis:, alii alios in contemptum publici beneficii, quod toti clericorum collegio ita inviolabiliter inftitutum eft, ut eis ,pertinet, litem,. feumoleftiam, autcaprivatis aliquorum padis,vd confenfilumniam patiatur: expenfis communi-B bus nequeat derogari, fuo relido jubus , qux fient de cotKubernitione com­ dice ad publica trahere judicia non prx- muni, per duo», videlicet unum decapitulo cathedralis ecclefiæ, & unum ab­ batem ejufdem diœcefis fide dignum, fumant. Alioquin prxfumptores hujut modi caufam perdant, habendi a com­ imponenda & exigendafuperillos,quos, ad hoc deputaverint, defendetur. Du­ rabit autem przfens ftatutum ufquead fequens concilium: &^tunc melius vi­ epifeopi, quam alii, in criminaii nego­ tio, fi relido eccletiailico judicio publi­ cis judiciis expurgate voluennt, tuum locum amittant, etiamfi pro ipfis ecclefia profiteatur. In civili vero perd rnt debitur quis frudus ex hoc poterit pro­ venire, & de hoc computabitur in con- cipo fublequenti. . munione nihilo minus alieni: quod fi locum fuum maluerint obtine­ re. Quo circa fraternitati vcftræ ad inftar prxdeccftoris ejufdem in IV. Ut {avetur canon, omnis fexus. t ater, iv, i. >·· tam & utriuiqueobedientiar diftndc 'h'J virtute prxcipiendo man- damus, quatenus & inhibitionem hujofmodi in veflris provincialibns conciliis Item ftatutum concilii, generalis de viventibus arcendis abingrcflu eccleiiar, & epifeopabbus fynodis per....................... & molientibus qui Chriftina debent fcpultura carere, nifi falcem feme! in diœccfes publicetis, & faciatis folemniter publicari, ubi & quando videbitis’expedire. Si quos vero vobis lege anno omnia peccata fua fideliter diœcefis fubjeclos, feu & exemptos ( con­ con­ fetti fuerint proprio facerdoti , & ad tra quos, quantum ad hunc articulum minus in Pafcha iufceperint reverenter pertinet, vobis, tanquam delegatis a Euchariftiz (aeramentum, nifi forte de Pnobis, committimus anéloricate pra:'en­ proprii facerdotis confilio ob aliquam tium vices noflris ) ciicapra.diclam.irationabilem caufam ab e jus perceptio­ ne ad tempus abftinendum duxerint, obiervetur firmiter, & frequenter in ec- nifefte culpabiles invenietis ; excommu­ clcfiis publicetur. Caveant facerdotes , nem condignam publice nunciari : quos abfolvi ubfque fpeciali mandato ledis apoftolicar prohibemus, fi fecus adum ne ad communionem altaris aliquem admittant, nifi fibi,vel alii idoneo de nicato» exprette denuncietis, & faciatis audoricate noftra ufque ad fatisfadio- fua licentia omnia peccata fua fit confeilus. fuerit irritum nunciantes. iacriiegis aufibus ingerentes pertonas ccclefiafticas tuis fubjiciendo judiciis in induito bujulmoJi eiufque tenore de ver­ bo ad verbum plene & exprefle non fecerint mentionem, ku conllitutione Ipfos nihilo minus alias ammadverfione cafligando canonica, fi fuerit opportunum - con­ tradictores per ccnfuram ecclefiafticam V. Nc clcrici clcricct trabant ad pulliti appellatione poftpofita , compefcendo . judi:ia P Non obftincc fi aliquibus eorum ab apoQuamvis hoc grave ninms & Divmi ilolici Icde fit indultum, quod excomrft f..".· plenum animadverfione judicii, quod mun cari aut interdici per apoftoheas aliqui laici falcem m mefkm Dommi litteras, neque vel fulpendi , qux de ’ c»rr •ft quoi periculum fidei, ecclefiafticam moliuntur fubjicerelibertatem hoc ramen attentius; zelum commovet ultionis, quod i idem lai­• ci, fui fermentum erroris dicuntur in cle­ ro aliquoties invenire,- dumckrici acie& ricis, in* eo quod eft gravius, religio*p f,non fotum........................fed mterdum voluntarii, fpretis ecclefiafticis tribun iConal. Gentrul. Tom. XXIV. dc duobus didis edita m concilio nerali. ge- VI. De alu^bu: f fiw/fgiOTum. Licet regularis ordinis profettores, ih prifertim , quos majoris libertatis apoA z fto. F’agmrntum ep· illibata omnino (ei vare privilegia inten­ rum (latuimus, quod fi hofpites velho- ’*** damus: fic tamen (uis juribus volumus mines, qui dati dicuntur vel oblati, vel manere contentos, quod ipforumprivi­ qui przfatis exemptis aliquem folvunt legiorum limites obtervaotes, jura non cenfum, fi non fc omnino iifdcm exem­ occupent vel impediant aliorum. Sane ptis reddiderint, ficut in proprietatibus intclligimus, quod Tcmplarii, & alii fuis omnimodo duxerunt remanendum, religiofi privilegio exemptionis gauden­ propter hzc ab cpiicoporum fuorum tes, de regno Franci* hofpites fuos qui fententia nullatenus eximantur, fedpodati ordinum eorum (ea oblati dicuo* teftatem in eos ipfi epifeopi, ficut in tur, vel qui aliquem cenfum, etiam mo­ alios fuos parochianos, eximant*, cum · f. dicum, cis fotvunc, per fc ac confer- pro fuis excefiibus fuerint corrigendi : “** vatores a (ede apoftolicadeputatos, pri-Bnec ob hoc, exemptorum ipforumconvilegiorum prztcxtu defendunt, ne, fcrvatorcs quicquam contra epifcopos cum delinquunt, a fuis ordinariis ec- valeant attentare. Oratoria vero ve! clcfiafticis, ficut alii laici pro furtis vi­ capellas in locis non exemptis, fine delicet, adulteriis, & aliis criminibus, dicecefanorum locorum licentia, iidem quorum ad ordinarios ipfos(pedareno- exempti conftruere non przfumant : nec fcitur corredlio, puniantur. Capellas in fic codftruibs, neque in locis non autem & oratoria fine confeoiu & au- exemptis, cum ab ordinariis fuerint éloricatc diccccfanorum conii ruunt, nec- interdira, celebrent vel faciant cele­ non & interdici & fufpenfionis fen- brari Divina. Quod fi talia przfumtentias, quas ordinarii proferunt in lo­ ferint, per locorum ipforum ordinarios ca & perfonns fibi fubjeda, damnabi­ compefcantur : & fi quas propter hoc liter contemnentes, faciunt in lociscii- exemptorum ipforum confervatoresfendem. capellis, & oratoriis, Divinare-C tentias in contrarium protulerint, illas ritence juftitia, celebrari: quanquam penitus revocamus. *" Prohibemus autem, quod hzc ipfis hceant, apodolicum pri­ ne in locis exemptis bxc ipfi exempti vilegium aut indulgentiam non cften- facere audeant, mfi fuper his licentiam dant. Caufas quoque fuorum hominum fcdis apoftolicz habeant, vel ipfiuspri­ aflumentes, illos quos propriis homini­ vilegium fpecialc. Caufas quoque five bus injuriari afferunt; fuper hujufmodi lites proprias (uorum liberorum homi­ injuriis, licet fint iidem homines libe­ num, quae videlicet ad ipfos tantum ri, conveniunt, & in caufam nomine homines * iidem exempti fuo nomine ‘wifftfuo trahunt. Iidem etiam exempti, & five ut a&ores, five ut defenfores, ve- a*“' alii quamplures religiofi, pro eundis luci fuas aliquatenus non allumant , • re ms * Pcctatis eundas pœnas ftatuunr «n- •tiamfi fine ipfi didli homines cen/uaptx/cenu fligendas, ex quo interdum evenit, ut les: cum id nequaquam licitum fitiifdum tales panz delinquentibus infli-^dem. Pro peccato vero incognito&ocguntur, eorum peccata, qux occulta fee- culto eunda * pcena nullatenus ftatua- · «n» rant, veniant in notitiam aliorum . Vo- tur : ex quo, fi pereum fatisfiai, q no­ lentes itaque talium przfumntionibus, dammodo peccatum ipfum percipi vacongruis, prout, ooftrz incumbit iolici- Icat vel adduci. 7 CLEMENS P. IV. CONCILIUM 1 L 1 u & LUDOV. R. M «NOTrA Λ1Ά CONCILIUM t^ANGLICANUM De vicesima ab ecclesiasticis viris solvenda regi. Circa rncniem januarium, vel februarium ànni 1169. fti|. vet. nor. 1170. £m Reg. Vig. fri. ad. A. Uantumcumque gravitati fuerimus his die-E ftronun feu rufticorum fex. taxationem per bus, cupientes tamen honeftis defideriis nos bona fide fariandam, ab/que ulla taxatio domini regis * & liberorum fuorum , pro viri- ne per aliquem alium facienda ·. Ita quod huHl.pag” >. bus acquickere ad tam pium propofitumfiium juimodi fiifidium aflignerur domino regi, vel Q « p;ofequandum ; nos epifeopi, qui percientes fumus , quantum in nobis eft , parati fumus gratanter fubvemre de vicefima terrarum noArarum & ienementorum feodalium, que te­ nemus in dominico, & etiam nativorum no primogenito ' fuo, qui pruno in terram “* 3. tran­ sfretaverit, in fubfidium ipfius terrae, & non aliud convertendum, ÔC penes nos remaneat depofilum, quoufque unus eorum iter arripue­ rit . Ita etiam quod nativi (eu ruflici nothi nul- -i ANGLICANUM CONCILIUM. 9 io ÊF nullatenus onerentur ulterius in tallagio laico-Aquz fedes apodolica in privilegiis libertatum —1 —— rum. Er ne fiar nobis vel fuccefloribus vel ecprzcipit obfervari .· faltem quoad ea capitula «tefiia noftris in pofterum przjudicium occafioque contingunt ecclefir libertates, falvis obeCHRISTI ne hujufmodi cooceflionis, petimus it teras do­ dientia & reverentia didz fedis, & fidelita­ mini regis fuper hoc patentes. te debita domino regi , & itus dominis feoAd boc ipfum anciliitm xtexx^ut pertinent dorum. fxa bic fnbjtengp Capita, que Wilkins ex eo­ dem , «ode Concihtcm eruit, MS. codice pro­ Ad excitandam devotionem tatcmptoricm . duxit. Ne praelatis fiat injuria, dum exemptis gra­ Capitula quadam ad libertatem ecclqfiaftitia exhibetur, videtur expediens, quod alius cam fpcHaotia. quam diœcelamis non ordinet religiofos vel Iseculares clericos exemptorum. Idemque fiat m Contra oblationem dxdxm foliam per minifiratione & dtllribntione olei, & chrifmaeptfcopot de vicefima. tis confecrati, ut exinde fuo dicrceiano devoBtiores cxiffant. Cum fine concurrente confenfu contrahen­ tium nulla ex contracta, vel quart obligatio Ad defenfionem ecclefia. oriatur ab offerentibus, non volenti etiam jam mutato proportio utrobique nihil penitus peti Ad defenfionem ecclcfiz Anglican» non mi­ poteft. nus utiles, quam neceflarii videntur procurato­ Item, verba illa parati fumus eis gratan­ res communitatis totius cleri in curia Roma­ ter fubvenire, &c- que nec promiffiooem, nec na continue moraturi ; & in curia tegia atpollicitationem, fed vix oblationem folam no­ tornati, quibus de commun^ fubrtantia ciet i tant, nec obligant, nec liberant offerentem. necelTaria miniftrentur. Et fi forte libcict dues Item, oblationi przdidz inertneceflariohrc epifeopos ad defenfionem hujufmodi deputare, juris conditio: -fi aportolica audoritas interce­ omnium connotatio ratior erte portet. dat: qua omiffa perjurio & anathemate inficit Ad corrtHianem excefflcxm clericorum. contrahentes, citra quam non potert dies prertationis cedere nec venire . Ad corredionem clericorum impugnantium Item, licet promiffionis oblatio vim habe­ C ret, ipfius tamen concept» in diam arripiendi ecclefue libertates, coram loci officiali, publico itineris verfus terram S. dies non venit, circa tabellione & duobus tertibus , caute extorquean­ quem nihil penitus peti poterttur confefliones eorum, & fubfequenter contra eos in modum notorii procedatur. Ad confoederandam prolatos. Jbid. Ut vitium confpirationis nemini imponatur, poterit colligatio fieri ad obfervationem eorum, CANTUARIENSE CONCILIUM Prolatorum & cleri totius provincia in caufa decima Regi Anglia folvende, Anno ri6ip. habitum. Ex W'ilk. Cone· Brit. r. H. P- ·>- Oram vobis, venerandi patres & epifeopi IJria eorum funt taxata per laicos, aut indebiiz provinciz Cantuar. abbates, prie res, re­ decimse ab eis funt exaâz, quia dominus pa­ dores, & vicarii pro fubfidio a domino rege pa folummodo de proventibus, & redditibus ecAngliz petito, congregati, gravamine per re­ cleliaflicis domino regi decimam conceffit, & gios exadores nobis illata ante oculos cordis non de laico renemento, ut apparet in littera revolventes, & praeteritas oppreffiones defutu­ conceffionis fedis apoftolicr in litens & alos tis metuentes, eadem gravamina & opprertiooftenfa . Si vero dida maneria inter ptovenius nes, ut ad regiam notitiam eveniant in primis & redditus ecclefiafticos debeant connumerari, patefacientes in feriptis, fubfequenter ad peti­ tunc indebite per laicos funt taxata; quia laita, fecundum quod nobis zquum fuerit vicis difponendi de rebus ecclefiarticis nulla eff fum , & juri contionum , intendimus rcfpondere. attributa facultas. Et alio vero modo archie­ Gravata przteritis temporibus extitit ecclcrta pifcopi , epifeopi, abbates, & priores funt gra­ Anglicana primo, per quadragefimam, trigefivati, quia non folummodo de frudibus przdionum, vigertmam, dectmamqumtam, decimam Erum & nutrimentis animalium & alus conive­ C ante tempus guerre domino regi a clero collatam . Secundo per depraedationes tempore gueirz fadas. Tertio per dominum legatum nuper in Anglia. Quarto intolerabiliter per de­ cimam triennalem domino regi concertait), tam ia capitibus, quam in membris. Gravati funt etiam tam archiepifcopi , quam epifeopi, abbates & priores, per hoc quod eo­ rum maneria, & estera eorum temporalia per laicos funt taxata, contra formam juris cano­ nici. Conflat enim, quod aut indebite mane- tis decimas domino regi dare lunt compulrt, fed etiam de fuis redditibus annuis & petquifitis qualitercumque in curiis eoiumdem & aliis comod itat ibus'omnibus, de quibus domi­ nus rex & czteii magnates Angliz decimas Deo dare non confueverunt. Gravati funt ecckfiarum redores, êc vica­ rii intolerabiliter, & modo hadenus inaudito. Ecclcfiz etiam eorum, quz taxatz fuerunt per epifeopum Norvvycenfem ad .decem marcas, decima ad tunc domino regi pro fuo voto cru- ii CANTUARIENSE CONCILIUM. £5^ cis confundi conceffa , modo font taxatr ad A nam mintffravit. His vero temporibuc -------------- X XVI. marcas & Ac fapra & mira , tccunexadores tot onera & cxadioncs ecclefiis, & anno eccleftaAicis viris imponunt, ut cis, quod Je- θ,Λ,$Τί dun\ qualitates & quantitates ecctefiarum . ChXJSTJ Compellebantur'etiam pto duobus annis firemiss, deplorat, competere videatur pru^rpt "**’ miiiter decimas exfolvere , quod auditu, eft prefmoarMiw, fcilicct Ixnoianda ccckiia, Jafla tfl fttb tributa his diebus. horridum , cum dominus rex decimam de gra­ Propter prcdktos exadiones & gravamina tia fedis apoftolicz ei idem conccffam humili­ vi- fanr aliqui, qui habent,unde fibimer, aut ter & devote, Ac cum gratiarum adionc, fe­ fais neceffariis perlonis valeant circavitat ne* cundum flatuia Laterancntis concilii deberet re­ ccffaria fabvenire; & inde a nobis petito fabcipere; exactores regii gratiam in Ingratitudi­ fidio ad potiens adquiefcere non poffumus, nec nem & in novum genus excoriationis conver­ tentes , A redores fie exteri viri eccleGaAici pro­ etiam de jure debemus, quatn licet voluntas nortra, panes rcvcicndi, & contentus clerico­ pter paupertatem , vel alio modo primo die foiutionis pecuniam paratam non habent, didi rum in concedendo concurrerent, tamen ne li­ exactores quatuor denarios non foltim de qua­ bertatis ecclelialiicz violetur immunitas, conBcedendi talia lubfidia , Romano pontifice prius libet marca, que fuerat domino regi nomine dateime de gratia lolvenda , fed eriam de An­ non contuito, jus canonicum, ad cujusobiergulis marcis ad redores & viros ecclefiallicos vationem , venerabiles patres domini epiicopi, fpecialiter vos tenemini, vobis, & nobis adi­ pertinentibus juxta ultimam taxationem quatuor i. r. iub denarios cxtorfecunt, quod antea fub nttbe Dei ‘ mit facultatem,· in quotcumque, qui potellatem habere videntur, viros eccdeliarticos ad nunquam fuît auditum, quod aliquis pro re lubiidia conferenda compellentes excommuni­ tua propria pecuniam alii lolvere compelleretur cationis lententia in Laterano Concilio pro­ aut ufuram, cum unufquifquc fur rei modera­ mulgata . tor debeat ede & arbiter. Et ne vos, domini epiicopi, ve! quifqtie alius Gravantur arbiter etbm alio modo per magillrum Sevitium, qui femper ftdens Londoprzmiflis rationibus prsetermiflis contra nos aliquid ilatuatis, feu attemptetis, ledem apomis non folum a locis collegiatis per Angliam , led etiam a redoribus procurationes nititur ex­ ftalicam in feriptis, & ad fedis Cant, appella­ mus, nos & bona noilra protedioni ledis apotorquere , quamquam ezdem procurationes, & ____ fedis Cant, przte.quam in catu , numquam debeantur, ni- _ fiolicz — —.... fapponentes. fi perfonaliter viiiunti : minus attendens, quam'·' Appellamus etiam, ut fupra,, ne nomine deberet, icilicer, quod numerus procurationum auri domine regime aliquid a nobis extorqueatur. numerum dierum nullatenus debet excedere ; Da'. & ad. in Capella novi templi Lond. quod fi a redoribus poflet procurationes exige­ dic lunz prox, ante felium S. Luca: evang. re , numerus procurationum numerum dierum anno Domini 1169. in przfcntia dominorum in tantum excederet, quod importabilem theLincoln. Norqpyc : Bathon: Exon; Sarum: Iaurum ab Anglicis extorqueret. Gravantur Wygorn: Hereford: Menev : Convenir .· &ofetiam per fubfidium extatredatis conceffum. Hzc omnia proponimus, ut per onera fufic. Cant. Procuratorum Coventr. Line. Noiuryc. pradida his temporibus deterioris conditionis manifelle facer dotium videatur , quam fub PhaHclyenf. Roffenf. Cant. London. Ciccllr. Win­ raone fuerat, qui legis divine notitiam non ton. Sar. Bathon. Exon. Landav. Menev. He­ habuit. Ille quidem omnibus aliis fervitutibus reford. Wigorn. Ebor. Dunelm. Cari, abbahibiedis facerdotes & poffetliones eorum in pri j-jttim, priorum, redorum, & vicariorum earum(lina libertate dimibt ; & de publico eis annodem diœcefium . »*îi*Vî vn>y< ahft&.a^-d' »*>**>*- >><»*><*.. vw νίΛ* vW WW’W’e’WifMFvWWv ΛΑ*Vuftj·' ANNO CHKISTT CONCILIUM RAVENNENSE Adverfus Cxfenatis epifeopatus invafores, Philippo archiepifcopo prxfide, anno Dom. MCCLXX. iv. Kai. Mail. Nno MCCLXX. ( inquit Hitranym. Ru- E £1 btui, Λλχ». hifiori* hb. vi. ) Ravennae provinciale Concilium habitum eil ; dieque D. Vitalis fello , cum in facrarium aedis D. Vitalis convenaient, Michael Comaclienfis , Gtatia Sartinas, HenuerardusCzfenas, Rodulphus Foroltvianus, Ravaidinus Foropomptlianus, Sinibaldus Forocorndianus, epiicopi, & Drudo Ravennatis ecclefiz przpofitus, Philippique archicpilcopi vicarius; infpedantibus at­ que artentientibus, Aldevrandino archidiacono, iacctdotumque choro; cum Ravennates etiam ad celebrandam Divi tutelaris memoriam fre­ quentes concurriffent .· ut confuleretur ecclefiarum damnis, diris devoverunt omœs , qui eoo- tra Hcnuerardum epifeopum Czfenatem, ejufque epifeopatum, armati, inermefvc moviffent, cum illilque confilia , aut copias conjunxiffcnt : neque pollent abfolvi, nifi iatisfeciflent. Quod ii qua rcfpublica idem tentaflet , illi jam faens effet interdictum. Adfcribttntur huic decreto telles, Placidus D. Vitalis, BcneventusD Lau­ rentii , Jacobinus D. Mariz in monte Crfenati , abbates, atque irem alii. Stafim etiam epiicopi Abi invicem, alter alteri partes quifque fu as detulerunt, polliciti, quam exerra t ion is fententiam in bonorum accit lix faz rap­ tores ex eis unus tuliffet, reliquos ratam ha­ bituros, di vulga turofque ac fervaturos. CON- ______ ·> vSTt. CONCIL. COMPENDIENSE. .4 JSSÏ, ««ν»***»*»**»»»#»»»»·*»»** cÆ, »«Z<* I. it CONCILIUM COMPENDIENSÉ Ex R. P. Jac. Sirmondi MS. nunc primum euitum. * Joanne* Concilium provinciale ecdcGx Rtmen- Afxcularcs, ballivi, przpoûti, &alii ju« fis celebratum Compendii a R. pa- ftitiarii, (eu miniftcrialcs eorum , res , tre D. Joanne de Courtenay archie· homines, vel animalia prxlatorum & pifeopo RcmenG, anno MCCLXX. ecclefiarum, (eu fubje&orum eiidem, fa i fiunt, capiunt, & arreftant & deti­ T "TNiverfis przfentcr litteras tnfpt-fturts, Joan- nent, feu capi, faifiri, arreftari, & de­ nes de Courtenay permiftione Divina tineri faciunt pro fusiibitovoluntatis, Remenfis archiepifcopus : Milo de Bazochiis SuefliooenGs, Garo de Campania LiudunenGs, ad juri(diélionis ecdeGaflica. prxjudicium & gravamen. Et hzc ipfi inter­ Wannundus de Boifleria Noviomenfis, Raynaldus de Nantolio BelvacenGs, BernadusAm- dum faciunt, vel ficu procurant a ta­ bianenGs, I *. TornaccnGs, 6c Robertas Sillibus, & per talcs, qui non repetian «radie­ vaneâcnGs, eadem pcrmiilione cpiicopi, Re-B tur in diœcefi,*in quibus htte faciunt ceftbu»· mcnGs cccleGs fuftraganci : in concilio cele­ vel fieri mandant, itu in quibus aubrato apud Compendium, cum procura tor ibu J thoritate i piorum talia perpetrantur . aliorum fuffraganeorum ejufdcm provineix abPropter quod diœcefani cpiicopi in quo­ fentium, Ac cathedraliumcccleGarum , congre­ gati, falutctn in Domino. Noveritis nos anno rum territorio res & bona przdi&a, Domini MCCLXX. dite Luna: ante AfcenGofaiGta Ac arreftata funt Ac detenta, in nem Domini ftatuifle & ordinaile ca, quae icprædidos dominos ixcularcs ballivos , quuntur in concilio fupradiâo. praepofitos, juftitiarios, feu minifteriales ipforum, extra territorium fuum, Statuta concilii. & jurifdidionem, cenfuram ecclcfiafticam non exercent. t/Uwrfus co/t qui bena ttdtfia/licecafiunt Ut igitur ecclcfiafticis indemnitatibus •od Jaifiunt. confulatur, & malignantium perverfiÎ On nunquam ballivi, przpofiti, & tatibus obvietur: ordinamus atque (la­ ceteri laici temporalem jurifdi&io- tuimus, quod tales invalores, raptotes, nem habentes, homines, animalia Ac & captores rerum, feu bonorum ecclcfiaalia bona praelatorum & ecclefiarum, fticorum , dummodo exceffui fint no­ & hominum eorundem, per fe, vel torii & manifefti, vel de his aliter le­ sninifteriales fuos, pro fuæ voluntatis gitime confier, canonica monitione prxarbitrio nequiter capiunt vel faifiunt : mifla, nifi plane & libere reftituerint, nec capta vel faiGta volunt reftituerc & debite fatisfecerint, per ordinarium requiGti, ltd damna injuriis cumutan-θ diœcefanum anathematis gladio ferian­ do, gravant & («edunt enormiter ec- tur; & non · fibi didi raptores, feu*0·"·1»** cleGas, nonreftituendo, nec reddendo, invafores celeri reftitutioneprovideant, donec fibi, cum maxima praelatorum & in eos fententia diftri&ius aggravetur; ecclefiarum jadura, & aliqua pecuniæ in participantes & confenticntes, auxi, tumma , expenfarum praetextu, fuerit lium &. confilium prxbentes, excom­ fâtisfa&um, per tale concuflionis difpcn- municationis fententiam promulgando, dium iniquum perverfi lucri compen­ ac etiam a Divinis ceflando, ubi res dium profequentes ; dum homines cap­ & bona detinebuntur ecclcGx, vel ubi tos & animalia fie adduâa non red­ diéli malefici refidentes fuerint vel przdunt, donec ipfis pro eorum paftu in­ fentes, ulterius ad interdidi generalis terdum plurimum refundatur. p ponendi (ententias procedendo, fi fecun­ Prcterea ut res ecclefiarum ab eis dum arbitrium epifeopi contumacium injuriofe faifitz & captae, ad dominos pcrtinacitas hoc exegerit, vel enormi­ aut damnofx aut inutiles reddantur : tas facinoris perpetrati: & unius epicas in captione vel faifina fic afflige­ fcopi latas fu per his fententias ceteri re, fic afficere, fic onerare fuperflue requifiti ab eo publicare teneantur, & fumptibus occafione cuftodix, vel ali­ facere in fuis diœccfibus, quantum ad ter pro eorum libito faciendo, fie fuis jurifdidionem fuam pertinet, obferva& aliorum abufibus diffipari & dete­ ri ( fi quidem, ut didum eft, ipfos riorari procurant, ut in reftitutione non maleficos in alterius diœcefi commo­ rantes, in alterius diœcefi praenomi­ reddi, fed redimi videantur. Plerumque contingit, quod domini natos exceffus conftct notorio per pe traf­ ic U CONCIL AVENIONENSE. 16 “^^~fe ) vcl alias légitime, cum ratione de-A eundum quoi expedientius fieri pore- "■ AS,^ Christi l'di, forum ejus in cujus deliquerint rit ; ac fie alter alterius onera portet, christt *·’· diœcefi fortiantur. Statuimus ordinari- & mutuum conlilium & auxilium tibi ,*’9· tes, quod taliter notorie delinquentes prebendo, ab oppreflionibus & injuriis •WW. de moneri & citari *, ubicumque valeant hujufmodi, ecclefias unanimi przfidio tvini . inveniri. Contra illos autem, quos non tueantur. Salvis nihilominus iis,quxfuper prrnotorie, (ed legitime conftiterit deliquiffe, non authoritate concilii, fed ordi­ didis & aliis articulis per iedem apoilolicam, ac per vencrabiies patres ecnaria procedatur. Et fi monitus, vc!citatus, contumax clefix Gallicanx, ac in aliis conciliis fuerit, aut parere vel emendare nolue­ piovincialibus Remenfis provincia:, or­ rit, ab ipio epifeopo, in cujus deliquit dinata funt &(latuta: quz praecipimus dfœcefi, volumus quod poflit in ipium & (latuimus obiervari, & a iuffragafcu cos exerceri. Ita quod Ii idemepi- Bneis, fi cis videatur expediens, in eo­ fcopus in ipfos malefadores notorios rum fynodis publicari. In cujus rei teanimadvertens, alium ordinarium fut- (limonium & munimen tigilla noftra fraganeum Remenfis metropolis requi· prxfentibus duximus apponenda. Da­ lierit, vel proce (Tum fuum ei infinuarc tum & adum anno & die fupracuraverit: requifitus epifeopus fenten- didis. tias publicet, & legitime aggravet (c- CONCILIUM AVENIONENSE Λαηο MCCLXX. Hunc primam prodit ex MS. Bcrtrandum . IJ. Jul. Eminentilf. Card. Cbifii. Concilium I. per dominum B *. Ma- C leferrati, quondam archiepifeopum Arelatenfem, celebratum. /. Ut CAPITULA. alienationes bonorum ecclcfiaftieorum revocentur. TITULI CAPITULORUM. Lienationes fadas de poiTeffionibus Ut alienationes bonorum ecclefiafticornm revo­ ecclefiarum fine dioecefanorum concentur . 1 Ut pecunia legata , nd orbi trium exeentorum fcnfu, redores, feu priores earumdetn dividatur in caufas piat. ecclefiarum, five fint alienatores, feu 3. Ut arcbtepifcopus <> fuffraganei ft invicem eorum fucceflbres, Audeant celeriter juvent m Jententiii fervendis & publi­ revocare, quatenus proceflcrint de fa­ candi/ . do.- alioquin per dixccfanos locorum, 4. Ut qui babent perfonatus , & benefitta curata , j-jtam didi redores fcu priores, quam pre ib'tert fiant intra annum . 5. Ut expenja faila in legatoi apofiolicos, fol- abbates, feu alii, ad quos (pedant illx vantur de contributione ecclefiarum. ecclcfix, ad id monitione prxmifla , 6- Ut perfonatibus affignentttr certi redditur . per cenfuras ccclcfiaflicas compel­ 7. Ut reltgiqfi ti clerici non queerant defenfionem lantur. facularem contra epifeopos. 8. De clerico, qui epifcopwn, prapofitxm, &c. il. Ut pccunia legata^ aJ arbitrium execu graviter laferit. torum dividatur in caufat piat. P R Æ F A T I O. A I. • Bcrtran- Nno Domini MCCLXX. Idibus Iulii, ve­ nerabiles patres domini B ‘ . Dei gratja A - . Zoen ~ Carpentoratenfis Avenionenfu. N. Vafioncnfis. P. Auriacenfis. I. Tricaftinus, epiicopi Areiatenfis eeelefix iuBragancf , atque multi alii przlatiejufdemprovinciae, apudAvcnionem in provinciali concilio congregati, hzc (ubicripta capitula in eodem concilio promul­ gata iervari per totam eatndem provinciam mandaverunt : licet eadem non fiat fiatuta, led in forma pronunciata fuerint flatutorum. Cum autem teftator legat certam pecuniz 4· quantitatem vel res alias ,adiapro tbdiftribuendis arbitrio torum (eu exeeutorum teftamenti (ui, nec extant certa: perfonz, quibus, (eu inter quas, pecunia, fcu res fic legata diftribuantur: (latuimus, quod pecunia feu res przdidx, per ipfos exeentores^ de concilio tamen & a fle n fu przlatorum , ne fraus aliqua per ipfos gadia* tores valeat procurari, id pias caufas dividantur. Et nifi teftatortempusprafixe- «7 vmS·.·’ CONC. APUD S QUINTINUM. ■■ fixerit ad hujufmodi periolvenda, difti Λ CHRttii cxecutorcs, per dicecefanos locorum, VI. ·»>·ea infra annum (olvere percenluras ec» - «Λ______ s» , Vt perjonatibut efigncntur , qw feranda multitudine pauperum ob illam caul/m iu bibliotheca fua Laudanfem archidiaconum vocat. cm e® @® @® @® e® e® e® VITA irius decimus, Theobaldi nomine an- D mis rationibus pacatum reddidit. Aratium de­ KJ tea vocatus, c vicecomitibus Placentis & latus , cum propter interdiâum Florentiam de­ clinare Auderet, in morbum incidit, & poft archidiacono Leodienfi, vita: fandiifimz homo, quatuor annos, totidemque menfes, & decem cum in Afia contra infideles cum exercitu Chriilianorum pugnaret, poft interregnum duorum dies, ab eieâionis tempore elapios, mortuu* eft Aretii in Tufcia quarto Idus Januarii, an­ annorum, novemque menfium, Viterbienfium & no millefimo ducenrehmo feptuagefimo fexto; fandi Bonaventure hortatu, ab omnibus pro* Kel. s·- pe cardinalibus de&us eft Viterbii‘decimo fep- fepultus eft ibidem in catbedralv ecclefia. In *"·*· timo Septembris anno Domini millefimo duconcilio jam difto, inter alia decreta, aulho»<. <■ ceofçiûjjQ feptuagefimo primo, tempore * Rure Onuphrio, hoc unum adinvenit, ut mortuo * Mrawft dolphi primi imperatoris. Rogatu Caroli regis pontifice, cardinales in conclavibus fub firma cuftodia > recluderentur .* ad evitanda pericula, lque tamen lludet indignantis placare fervorem : rir cœpir habeii contemptu·, unde tepclccrc nunc hominum infirmitatem , nunc Div mat prae­ in brevi cœpir, conccptendens magnitudinem pietatis. ConllringenJa ta. Hac Stcro. idc intra hiflci.am coticilii ergo ell ipla caro continent * cingulo: ne cfLugdunenfis II. tuta vittis, ac toto peeeatorum gravata ponde­ re, cœlefltbus iple prrlatus pro ie, ac lubditis E inhiicre minus poilit. Sed nec quidem camis impc'us ret-aenare, parvulos ad petram elide­ G R E G O RI l PAPÆ re, &, quod majus eil, confidentiam mundam X. habere, non iufficit in pallore: irnmo ultra id oportet, ut lucernas in manibus habeat ; tum AD HENRICUM LiODI INSiM ex eo, quod lucerne temper in tedimonium in­ Epiuopum . nocentis tempore noctuino portantur; tum '-etiam, quia ficut vitiis amicx fiunt tenebrae, Eum i» concHn * propter ineuntiumita Juceriz temper fiunt criminum inimicarm:; tum acfutnciitum & <0iÉlnm, anlttjmm Nec tamen illud fiatis efl m prilsto, nifi tpff/topatu privar i , borUtur ad pamtrntum, fic deferat lucernas ardentes - quia ctfi lucere eil vanum , ardere parum, cx his tamen duoEbet unuiquifque, cui Dominicus grex *bus conficitur quid validum fit perfertum. Nam committitur , & cura imminet anima­ quid lucerne ardentes, nili exempla in iplo rum, fiiper gregem iplum vigilias adverius ne ­ przlato vitz tanrtitatc prxchra 7 que dum fo­ quitias Ipiriiuales obkrvarc. N-rn vigilias f.tmentis operum, mifericordix oleo, ac carita­ lutares ede nullus ian« mentis ignorat: quia ti inflammantur ardore, tpluin prxlatum ta­ revcia plus vigilate, plus vivere eil. Quid cd lem exhibent fit oilendunt, quod cici poietl tam morti film ile, quam dormienus alpedus7 mento forma gregis, ac populi lui falus . aut quid tam vita plenum, quam forma i eu ’ Dolere itaque merito, & gemere debes & po­ conditio vigilant·! ? InJulgcndum quidem fomtes, fit nos vice tua, cum te fincere diliga­ no cft, ut qu s corpus repjrrt , non iolvat ; mus, non amaricari non potfumus .· ex eo quod ut ures revocet, non enervet. Quxnam arsjθ ii vera fiunt, quae de te dicuntur , non tamquam quod opu», officium, teu p teli as, qu* uon vi­ ptllor, led i dolum nihil obtines de przmiilis, tae lucubianone proficiat, CC quer itur 7 quia gregis tui prclèchbus non invigilas, nec Nauta enim vigilando calles tranGt invios, intendis. Zona continentis non inhxret lumbis & nocturno veûigio ad lucroh portus votivam tuis.· nec exempla vitx, fed mortis, tranfmitpervenit manfioaem : pallor fibi totum dene­ tis ad fubditos, quos tyrannice profequeris ; gat dormiendi tempus, ne qua lupis, fuffranon come'ertcris cantare. Que vero publice de g*ntc fomno, gratTandi in gregemoccafic» prxtua dicuntur ptrfona , etfi non omnia, aliqua beatur : viator etiam fiolers , xAus , per noctis tamen tuis pro tua falute afpertibus volumus icmites, loiis prxvenit, & artum diei provi­ tenore prxfcntium praetentari.- ut faltem rubo­ dentius deputat manfioni : miles quoque in ca­ re pet fultis, fpiritum juxta defidenum noilntm ll ns iupcrve.nentes impetus norturnos folita. emendationis allumas , reddaique te talem, pernodatione propellit; at rex in proèinrtui quod nobis de tua corrertione gaudentibus , pervigil , callidi holis prreavet infidias & plorandi te mortuum , culpaque prollraium de evitat. cetero neceflitas non incumbat. Si itaque tante exiguntur vigilia:, ubi de Accepimus namque, non fine multa mentis temporalibus agitur & caducis: evidenter ap­ amaritudine, quod tu , epificopaligravitateprorparet, quod folicitudinis oculus claudi non de­ lus abjerta, fimonite , incontinentiae, aliifque bet, ubi frurtus ipfarum perquiritur animarum. variis fit diverfis criminibus irretitus, volupta­ Tenetur ergo quilibet pro gregis cullodia fumtibus & defideriis carnis te totaliter deputas: mopere vigilare prxlatus; fed lumbis prarcinita quod tam ante promotionem tuam, quam ftus; tota enim in praxingendis lumbis cura etiam poli, quampluies filios fit filias procreamandatur, totum in confiringendis ipfis a Dei fili. Qui etiam in operibus mortis gloriam tuam Filio (latuitur jus prxeepti ; addito tamen lu­ ponens, fit quandam abbatiffiun ordinis fanrti cernarum (blatio, fine quo nec nortis aperitur Benedirti tibi publice conii i tuens concubinam : oblcuntaa, nec venientis diei clareficit afpedum federos in quodam convivio, coram om­ duc. Sed cur lumbos potilfimc nominat '' cur nibus, qui tu£j£ aderant impudenter confefifus fut­ tanta jubentis edomas luir.b-rum fignanter ili , te infra viginci duos menfes quatuordectm filios »■ ? j D 1? E P 1 S T O L A 30 filios fufcepitte: quorum aliquibus in minoriAdcm ccclefia ex ejufdem fedis gratia compeconftnutis state bénéficia ecclefiaftica cum cu­ tebat. ra, vel fine cura contulifti, & ab ahis procu­ Ad hzc tu libertatem fle immunitatem ecrait i conferri; ahis euam him tuis utrmtque clefialbcam, quantum in te eft, evacuareconfexus, quos matrimuaialitcr nobilibus & po­ tendens, tzculares ac etiam religiofos, cleri­ tentibus procurait i conjungi bona tui cpilcocos atque laicos, indebitis exactionibus aggra­ patu» mobilia & immobilia aiügnando. vas. Et fi forte aliqui perionarum fuanim pe­ Ad majorem quoque ttue damalionis cu­ riculum vitare volenrcs, ad ecclefiam confu­ mulum, in quodam mancrio tuo, quod par­ giant : ipfos puniendos facis extrahi exinde vio­ cus vulgariter nuncupatur , quandam mon talem lenter, in derogationem ecclefiailici juris, quod mooafterii fandarum virginum ejufdem ordinis fuper hoc in illis partibus laudabiliter obferdiu tenens, alias mulieres eidem moniali attovatur . Jura quoque ecclefiarum adverfus nobiciare curafti: & cum ad locum illum accedis, les, qui ea Izpius occupant, non defendis: fle relidis exterius illis, quos tecum ducis, iulus in exercenda temporali juftitia, prout ad te ingrederis «u ad muiui. eafdcm. riKicKü Praeterea mu· cum u in< iicuvccenolu^isuciu pertinet, omnino négligeas flcremittusexiflens, bio quarundam monialium ditrceiis tur, abba-"fures, homicidas, & malcfadorrs altos, depretiiTz regimine deftituto, eledio abbatnTz ' * ca­ henfos, pro committis cxcettibus puniii, dum­ nonice celebrata fuiftet : tu hujutinodi elemodo tibi ab cis perfolvatur pecunia , animaddione calfata, quandam puellam natam no­ verfione debita non permittit. bilis viri.............. comitis de.................... cujus Quid plura ? Horas canonicas , maxime cum filio quandam filiam ruam in uxorem tradide­ eas nefeias, & illiteratus exiftas, in annnz ras, in abbatilTam ibidem przficere przlumpfituz periculum prztermiitens, laicalibus in­ fti : quz poftmodum ex te fibi inceftuofe con­ terdum purpures veftibus te induis, runis ar­ cipiens nuper peperilTe dicitur, in totius fcangenteis fle deauratis uteris, ita quod te non dalum regionis. Ad haec cum quaedam alia moprzlatum, fed potius militem reprztentas. Ha Deus! fi hzc vera funt, immu quia finialis, quam iolicitaveras , tus prudenter non acquiefceret voluntati, quidam clericus frater ne aliqua dubitatione pro veris habentur: quid ipfius moniaiis, te promittente fibi, quod de faciet populus Leodienfis tibi commirtus, quem non falutis pabulo reficis, ied inficis perniciobeneficio provideres eidem, momalem paedi­ ' }’ Grex ifte Leodienfis quomodo dam, cui mendaciter fuggetferat, quod ipiam^-fi$ exemplis ad quandam villam duceret caufa vilendi con- ~ inveniet ;-----pafcua, quz tu paftor ignoras? quo­ modo dirigetur per viam, qu.un tu dux ejus fanguineos, quos habebat in ea, ad quoddam manerium tuum fraudulenter adduxit , quz non tenesP aut quumodo a contagione cura­ jam ex te dicitur concepifle. Sicquc nomina­ bitur, qua tu .ejus medicus es infeclus' Nn tus clericus prsbendam in eccleiia Leodienfi enim mandatur aliquid ab immundo: immu qui cx collatione tua extitit aflecutus. Infuper au­ foides vult alienas diluere, mundas manus de­ bet habere. Ha Deus! fi populus ifteindigeat tem tres filios, quos genuifti de praediâa mo­ gratia Dei, quomodo eam, quam tu non abes, niali fandarum virginum fecifti recipi in ecfibi poteris precibus impetrare-1 Nam peccato ? «-· · cleCa tus diuecefis in clericos & in fratres . Duas Gmiliter filias ex eadem moniali fiilcirei nn «’xaadit Dem: fl< dum reus ad inte-cepiens, earum alteram A. filio ejufdem comitis dendum mitti ur, ad dctenor.i irati judicis ani­ mus provocatur. Ha Deus' Cur tu fic es tatradidiib in uxorem, cui pofleiliones emptas mz prodigus, fle (alutis oblitus, quod obieiade bonis ecclefiafticis pro mille quingentis marti> interioris hominis auribus divinz commmachis argenti diceris contulittc. ~ Porro cum pro ecclvliz debitis, quibus epi-Qtionis tonitruum non attendis’? Clamat en rn quz nun mentitur icriptura . Et quid clamat? fcopaium tuum obligatum dicebas, vicefimam exiguo debetur mifericordiu , fed potent et ρο· Sur- *■ ecclefiafticorum reddituum ecclefiarum tuar civi­ tenter tormenta patientur, & grave judicium im­ tatis fll diœcefis tibi obtinuittes ab apoftolica ic­ minet ht, qui prufunt. Nam fi manus hominis it concedi: tu ipfa vicefima non contentus, evaferis, ipfius tamen Dei pro tantis excett!in qualibet ecclefia tuz civitatis fle diœcefis, ftudus dimidiz przbcndr, prztextu terrarum bus manus effugere non valebis. O quam ter­ ribilis eft in judicio ipfe Deus nam furor eft ccclefiz Leodienfis, quas obligatas mendaciter xelus ipfius. In die vindidr non parcet, non atterebas, percipis annuatim. Et tam przdidam acquiefcet cujufquam precibus, non verebitur vicefimam, quam eofdem proventus congregas, vultum potentis, fle in muneribus non fle­ ut ex eis pratdidos tuos filios locupletes : prout retur . ex eo patet, quod quadam vice dum zgrotaTu vero qui gregem ipfum fic pereundo pe­ res, palam atteruifti id dumtaxat cordi tnoefrimis, fi ineft tibi tanquam homini aliquid ra­ fe moleftius, quod male de negotio tuorum tionis , fi qua feint illa Divini timoris imminet cogitaveras puerorum. Illud etiam non duximus omittendum, quod Ecordi tuo; fi devotionem aliquam ad nos ha­ , fi aliqui fuper proviiionibus fuis de beneficiis bes: ingredere fidtem nunc in cubiculum men­ tis tur, & diligenter attende defedus, quos ad tuam collationem fpedantibus a pullo 1 icas circa officium pateris paftorale, ac maculas litteras impetrant: tu ipios ut hujufmodilitte­ quibus refpergeris, tamquam vitiorum lemma. ris aliqualiter non permittis ; fle fi contra fecerint, Tunc , fi tuam iahitem non negligis, fed ve­ eos perfonaliter capi, fle carcerali facis cullolis falubrirer ab hujufmodi labe curari, fletam diz mancipari, in gravem apotlolicz fedis in­ juriam fle contemptum. Et quod ita fit, ma­ ieverum declinare judicium animaium; quafi unigeniti fac tibi piandum , lamentatrices ad­ ni fefte convincitur ex eo, quod dileâum filium voca, ut fuper mortuum fle abjeclum, lamen­ A- clericum, natum nobilis viri comitis de tum doloris allumant, fle terram pro tc lacry................ turpiter ejici fecifti de ipfa ecclefia mis irrigantes, tibi veniam impetrent, ante­ Leodienfi ; refignare compellens eumdem quam tartarus rapiat, fle exterioribus tenebris quemdam archidiaconatum , qui fibi in eain- G R E G O R J U S 3t P. X. j* involvaris. Feftina converti ad Deum, noli A creatus efl in juftitia & fanâitate ; ut per hoc tardare, ne, ii in mora fueris, lim non fit tam fubdiii tui, quam etiam alii, converfatiolocus remedio, ex quo vitia fuerint in mores nem tuam bonam videntes, glorificent ipfum ronverfa. Non enim longe iunt lamentatrices Deum ; & cy fragrantia bonorum operum fias hominum: led inveniuntur Lcodii leilicer inu­ eis odor vitz in vitam, quibus prius fueras beres, & viri religiofi, qui profundis gemiti­ odor in mortem , exigentibus culpis tuis. bus fua & aliorum fzpe peccata deplorant, Quod autem ad prxlens fie feribimus, offi­ quorum, b velis, iutfragus poteris militer ad­ cium nottrum, cum Deus nos licet indignos juvari . fpeculatorem domus Ifragl deputarit, hoc re­ Nec te quidem obleâatio deinceps peccati fequirit: quia Γ> tibi non denuntiaverimus, ut a ducat, quia sternum etl, quod cruciat, et fi iit via tua mala avertaris, & vivas, languis tuus momentaneum, quod io iplo peccato deleûat. eft de noflris, teflante feriptura, manibus re­ Nec te florida juventus decipiat, longum tibi quirendus. Sed profeâo nos ad id non tantum ad pernitendum fpatium temporis promiflura : ipfum inducit officium, immo & cantatis finquia res Deus humanas ira celeri citatas tur­ ceritas, quam ad luam perfonam & ecdeliam bine verfac, ut nemo quantumcumque juvenis B tibi commitfam fpecialiter habemus: qu« nos jam fibi poflit craft i num polliceri. · <- . - .honorem diftzecclcfiz - ' circa falutcm tuam, & Protinus itaque tu« provifurus faluti, advo­ tic folicitos efficit «Si attentos, quod tunequieca medicum anima: tue languoribus congruen­ Îccre (eu filete non poflumus, ubi tibi &cjuftem , cujus falubrr ccnfilio bc cosnmtfla fleti­ dem * ecdcliz ex prztnifliscafum,icujaâurarn 'O. cUe® bus diluas, quod ea ulterius non committas. confptcimus imminere. Tu ergo in manfuetuOrationi quoque infiftere, vacare jejunio, & dine (pintus, quod tuam poreft falvare ani­ mtiericordiz operibus fludeas infervire: quia ii mam , reverenter fuipicias verbum no fl rum pa­ horum munimine vallatus perftiteris, diaboli ternum , exauditione quidem dignum: ficque jacula, mundi machinas, Cc carnis dementes diligenter illud impleas, quod nobis defidcranimpetus , tamquam bellator Dominicus, non tibus tuam ialutein, ad gaudium, tibique fe­ poteris formidare. Nam jejunio cogitur caro cundum utrumque hominem cedere poflit ad iervire fpiritui, oratione tentator fugatur, & profcfhim. fluentis mifericordiz in perfona proximi ipfe Deus te aflrrit vifirari . Circa divinum quoque Nota Gau. Cossartii. ac pontificale officium, fic te ledulum & de-C Indicit Bmiu* i» ariumento «piftolx . fcripcam a pooiifl· votum exhibeas ; quod licet tuz fervitutis ùi in coocibo convtâum , necdum debitura, eo tamen ipfi Deo liat acceptius, ce iuitTe ad Hrancum depobtum . Atqui conftet ex autnore i| â;u vite Jeanne Hoc quo & devotius fuerit perfolutum. Denique re­ fenùo. ejufdem Leoditoâ» «ccieiis canomco , Λ ferme aqua­ li . Henricum Lucdenum tffc prvfeâum ad concilium, ibinoveris fpiritu mentis tuz. ut veteri homine, que depoHtum a Grejorio futile. Q^od ipium mox leg#» m qui ambulaverat juxta defideria carnis fuz, aâii concilii. prorfus depoflto, novum induas hominem, qui anno ANNO CHRfSTI CHKISTI GREGORIUS SéDIT AB ANNO MCCLXJtl. USQ.UR PAPA AD ANNUM X X- MCCLXXV 1. ...... ANGLICANA CONCILIA DUO Aften W'll- .Aliud tpxd Ei»m in Korvz'icn\fi dictceji, aittrum veto Londini, Xnui Π. pWhnlon- Anno 1^71. habita. Α».ι· s«r· wifin. TJOSTQUAM Bartholomeus de Cotton inDconvocavit totum clerum fuz dicecefeos apud annalibus fuis Norvriccnfibus fob hoc anEyam in craftmo ^decollationis S. Johannis Baptiftz pro prrmifiis, & de eorum confilio no magnz cladis in ecclefia & civitate Nor­ omnes przdiftos malefadores in genere, ali­ vic. partira per tonitrua & fulgura, partira per cives fa&z, mentionem feciflet, addit: quos etiam nominatim excommunicavit, & denunciavir excommunicates, monitione in for­ quz cum patefaâa fuerunt domino Henrico ma juris przeedentecivitatem que NorwiIII. regi, multum condoluit, & deftinavit lit­ ____ Angliz _ & —_ teras luas ad omnes r portus ad____ om­ cenfem ecclefiaftico fubpoiuit interdiâo, & in fi qui de Nor^pico full-E prolatione cjufdem lententiz dies clariflima vernia maritima, quod <_ ‘ ' - detenti, . μ eft quafi in noâem, & quoddam tintinna­ knt inventi, quod fuiflent capti & bulum in campanili eodem tempore fraâum quoufque aliud ab ipfo reciperent in mandatis. cecidit. Similiter mandavit omnibus epflcopis & ma­ Hoc anno concilium provinciale die S. Lii­ gnatibus regni Angliz, quod die S. Ægidii ez Oftob. XVIII. Londini celebratum fuifle comparèrent coram ipfo ad Sanâum Edmunaflerunt annales Everfden. Quid autem in co dum, confilium daturi qualiter contra przdiaâum fit, haud declarant. ctos malefaâorcs (inflet procedendum. Eo an­ no dominus Rogerus epifeopus tunc temporis After! Manti ίϋΓρΙ· t· J- jL p. I. CON- c*^rte 33 CONCILIUM REDONENSE- «««w™ 34 Æi CHRKT7 CONCILIUM REDONENSE, Celebratum die Lune poft Afcenfionem Domini anno MCCLXXIII. £m rd)itone Joennir Meant, & dnobttt MSS. Tituli Capitulorum. A alieni. Et qui tales prxfenteverit feiencer, fit ilia vice przfentarione priva­ 1. Nt fttis »» tpsfcopxm, Metent, ebbatiffem , menus injiciat violente/ , vrf in demos eo­ rum ignem mittet : net reilorem ttcltfie, Vel ptrfonam tccl&afticam occidet. 2. Vt de bonis ecclefiu fiat bofpitelites : èT çmomode ecclcfiu parocbiales dendat ed firmem. J. Nt frieretnt bonis omnibus denudentur. 4. Dt occupantibus t! invadentibus bona tccltfiaflite . 5. Declaratio, qua fint bene tttlcfieftice. 6. Vt tpifeopus tn fee diaeeffi abfoivert excommanicatos poffit, in csfibns, in qui bus prefens conesItem excommunicat. J. Ut fnperiere concilie obfervent nr. PRÆF A TIO. tus : & qui eum feienter receperit, vel inftituerit, vel inftitui mandaverit, per fequens provinciale concilium canonice puniatur.* przdiélo tamen clerico tota­ liter ex przdiâa caufa expulfo , vel amoto, quem vinculo excommunicatio ­ nis conftringimus, fi per violentiam il­ lud beneficium przfiimpferit retinere. II. Ut de bonis tccltfia fiet bofpilalitat : 6* quomodo tccltfia parotbialts dan de ed firmem. Verum quia quicquid habent clerici, pauperum eft, & domus eorum omni­ bus debent efle communes : perquam D honorem Dei, & utilitatem provincia Turonenfis, cui authore Domino przfiindecens videretur, fi de bonis cccledemus, necnon & reformationem eorum, quz fiafticisChriftipauperibus hofpitalitas ne­ in vifitationc diâz province invenimus corri­ genda: vocatis venerabilibus fratribus fuffragagaretur. Idcirco ftatuimus, quod nulla neis noftris, capitulis, abbatibus, & aliis, qui parocbialis ecclefia concedatur ad fir­ fuerant evocandi, concilium provinciale apud C mam ; nifi, juxta diœcefani loci arbi­ Redona die Lune poil Afcenfionem Domini trium, firmario tanta portio relinqua­ duximus celebrandum: in quo de i piorum epitur , quod Chrifti pauperibus valeat fcoporum, abbatum , & aliorum ad hoc voca­ A torum confilio, ordinavimus & promulgavimus capitula, que fequuntur. condecens hofpitalitas exhiberi. Et nd id re&ores rcclefiarum per epifeopos proprios compellantur. CAPITULA. 777. Ne prioratus bonis omnibus denudentur . 1. Ne quis in tpifeopum, abbatem, abbatiffam menus injiciat violentas, vel in do· Ex cupiditate, qux radix omnium mos torum ignem mittet: nec rcflorcm malorum eft, procedit, quod abbates, tcclcfia, Vtl ptrfonem cccltfieflscam er- Γ) vel priores, vel adminiftratorcs, de lo- co ad Jocum transferentes, vel transla- cidat. inci­ ii , prioratus, & alias adminiftrationes vacantes, ceifione, morte, vel muta­ derit, ut in epifeopum , abbatem , vel abbatiftam, manus injecerit, vel in domos eorum ignem immiferic, velfacerdotem, vel reftorem ecclefiz, vel tione abbatum, priorum, vel adminiftratorum , bonis in eifdem inventis de­ nudant . Super quo alias in concilio edito apud Caftrum Gonterii, per re­ Si quis in hoc gjrnus facrilegii colenda: memoriz Vincentium przdeceliorem noftrum, provida fuit delibe­ ratione ftatutum , ne iidem abbates , rit, omni beneficio ecelefiaftico , tam obtento, quam obtinendo, ipfo fa&o , E feu priores, aut adminiftratores, prio­ ratus hujufmodi feu loca , vacationis fine fpe reftitutionis fit privatus , & tempore, adeo denudare prsrfumant bo­ anathematis periculo innodatus. Si ve­ perfonam ecdefiafticam ciderit, vel mutilaverit voluntarie oc­ fi clericus fue­ ro laicus przdiâa attentaverit, vel ali­ quid de przdi&is : ejus liberi, & qui­ libet fucceflor, ufque in gradum ter­ tium, a fufeeptione etiam primx tonfurz, & omnium ordinum, ac quoli­ bet beneficio ecclcfiaftico , habeantur per nis in eifdem inventis, quin prioribus & monachis in eifdem morantibus uf­ que ad tempora colledarum fufficien* totam Turonenfem provinciam penitus tis adhuc ex hocevenifle comperimua : C DOS Concil. General. Tom. XXIV. provifio remaneret ·· & f» contra face rent, ad diœcefani arbitrium puniren­ tur. Sed quia parum aut nihi) utilita­ 1 a t GREGORIUS CONCILIUM IMPERIUM VACAT. -A 3$ p. x. U L7 [N L. 1 L 1 U 1Ύ1 PHILIPP. 111. R. FR 3* —"~”~nos ftatutum przdittum, ficut in prx* Alumus contineri. Et quia facientes &"7nnc7 Christi cedenti prxdiâo concilio plenius fcrtp- confentientcs par poena conftringit: re-chrbti ••7«· tum eft innovantes, adjicimus, quod ft ceptatores & deleolores invaiorum , ·*η abbates, priores, aut alii adminiftrato· raptorum, & malefa&orum hujuimores, hujus ftatuti concilii fuerint tran· di, de quibus iupra fecimus mentio­ fgrcifores: prxfcntis authoritate concilii nem , «ifdcm poenis , quibus & ipfos malcfatturcs, eo i pio quod eofdem re­ ipfo fatto noverint fe fuipenlos. ceptaverint, aut defenderint, volumus V. De oc c*fanttb*t σ uvtMdcanMr boité & praecipimus excommunicationis fentctltfiuftica. teDtiz lubjaccre ut quos par facinus coinquinat δί xquat , utrcfque perna Sane cum in prz ditto Caftri Gon· ûmilis comitetur. terii concilio fuerit ordinatum ut barones, ac milites, ballivi, poteftates , Byj, Ut tpifropne in fu» iuttcfi abfolvere ettceeuuunttaw pojft, in captu: tn fui· perfonxque alix fxcularcs, ü poft mo­ but frnjcnt tomtbuat entommnnitae. nitiones & inhibitiones legitimas, ge­ neraliter per locotum ordinarios, vel de ipforum mandato, eisfa&as, eccleIn omnibus autem cafibus, in qui­ fias, prioratus, domofve, aut pofletlio- bus excommunicationis & fufpenfioms nes, vel alias res cccleftafticas indebi­ fententias in prxlcnti concilio duxi­ te occupaverint, feu invaCerint, aut in mus promulgandas , cuilibet epifeopo religioforum domibus potuerint come* in fua civitate & dizcefi abfolvendi flores, ipfo fatto fint excommunicatio· excommunicator hujutmodi, <3c fulpennis vinculo innodati nos ftatutum hu- fos, poft fatisfattionem congruam in jufmodi, prxfcntis authoritate concilii forma ecclefix , authoritate prxfcntis innovamus; adjicientes, ut loca ad qux concilii libeiam concedimus poteftatcm. deferentur bona taliter occupata, & in Vtl. Ut fuperior» concilia obfcntntur, quibus etiam detinebuntur , fupponat diceccfanus, prout & quando vc-lquandiu videbitur expedire, eccleùaftico in· Concilia vero omnia & fingula ce- ιω· terditto. lebrata per przdeceflores no ft ros cum fuflragancorum confeniu hattenus reΓ. Pedar atio, fix yfar tona ttcltfiaftic». novamus , & prxfcntis approbatione concilii confirmamus. In cujus rei, &c. Bona autem ccckfiaftica intclligimus Aftum apud Redones, die Lunx poft Afccnin hoc cafu , non folum propria cleri­ corum, verum etiam depofita, commo­ fiooctn Domini, anno ejufdem MCCLXXIII. data, & ab cis condutta, & precario Nota Gabr. Cossahtij S. J. concerta, & quorum habent ecclefiafti) Adfcribunr MSS. quidam annum MCCLXIII. quo, facuti cx perfonx pofTeflionem, aut detentio­ Buch»Hu», Spondanu,, tl SynonTao, conciliurum author, nem quamcumquc, & qux in ipforum Iw» ipû» canone, decennio toto vetuftion, faciunt Qyo hc fervitio capiuntur : necnon (i cccleiia- etiam, ut hum· prartidem concilii dicant fuifle Vincentium Pilem,, qui tum Turon-niem provinciam moderaba­ fticarum perfonarum occafionc, & m de tur. Qpo, proieAo dedocere debuit hujui concilii canon ipforum prxjudicium, ôc contemptum, III. & eum legerunt , in quo Tuiomnh» arcltiepilcopu, deceSbrem iuum vocat Vincentium . Praerat crjpj huic con­ eorum homines , & bona eorumdem cilio Vimenui fucceffoe Joanne, de Monicforel Ic , qui anno hominum qui (ub jurifdittione tempo­ MCCLXX. cleâu, eft archiepilcopu·. Quamobrem atü fune proferendi codice, . qui anno MCCLXXllL hoc concilium rali confiftunt ecclefix, capiantur , aut affituant .· neque fupereffe loeu» ullui dubio pcrtil. etiam invadantur, hac appellationevo--------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ANNO ANNO ___ CHRISTI εΛΥΛι concilium di Annal, ad ζζ '‘Μβ· IN _ constantinopolitanum quo CHRISTI 5 agitata, Et decreta cft unio Ecdcfic Grxcx cum Latina. Uius Concilii meminit Pachymeres auftorEnes Veccus fuam de Latinis fententiam iuiTus Schiimaticus in Hiftoria Michaelis Palio- depromere, annuente Patriarcha Jofepho, imlogi lib. j. referens cxarfiffe inter Graecos con~ pudenter has voces protuient : Alitjut dictentur troverfiam, cum ad Ecclefiarum conjunfttoncm Inrettci , 13 funl ain nec funt, nec dicuntur ; bi redintegrandam fynodus coafta effet ; adeo ut dicuntur Ü non funr ; tj rurju.t alii funi t]uicum Palxologus Imperator graviflimis ienten· dim, jcd non dicuntur; m borwn numero cellotus ad eam cos pelliceret, Cartophylax Joan c.indt Latmi, qui iueieltci non dicuntur, fed ma- H — "·■--’ .OMMtMhWA»·»·*"·* 37 ,,,,. CR^T1ÜS LUGDUNENSE IL *· hertfiitu f·** utyanali. Quam quidem A fupremum illius in omocs ccclefia» imperium ΑΝΝλ"* ddfeniioncm aatmorum Grxci Prxfules , qui agnofccndum mutuo confenfiftc. Interfuere chrjsTI ab impio Patriarch* dtfeeflere, Gregorio litte- huic Concilio $6. Métropolite ex Afia &Euι·τ«· ris fignificanmt, infra exiantibus in adis Conrop.i cum fuis fuffraganets. cilü Lugduncofis , ft celebrata fynodo fc ad CONCILIUM LUGDUNENSE GENE Π. RALE A GREGORIO PAPA DECIMO CELEBRATUM. HISTORIA EJUSDEM C0HC1L11. MI chakl Palcologus , Conftantinopoli- B tana urbe capta, * Baldnino imperatore , qui poliremus ex Latinis Conftantinopoli regnavit, ex pullo, Gracie adeptus eft princi­ patum . Qjure magnum erat periculum, ne Grxci omnes ad priftinos redirent errores . cap. 7>. Nam Michaele patriarchaConftantinopolitano, • Humber & Leone Acridano epiicopo attthortbus , * tu* tn l*bro Conftanttno Mooomacho imperante, Grxci a comra Gre Roinjnjt ecclefi* obedientia omnino defece­ 'Nictpbonw Gregoras libro <. bift. Geor­ gius Pachyræm lib. 1. fere ad indicenda concilia permoverat: nt feilicet Qtriftianorum mores ad pnllinam ecclcftafticam difciplmain informarentur, & modus aliquis prxiicriberetur ad celerem Romani pon­ tificis eledionem faciendam. Multa enim ma­ la ex longa Romanx ccckfix vacatione acci­ dere folebant. Scripfit igitur omnibus epiicopis biennio an­ te concilii celebrationem, ut ad concilium 1 ugduni convenirent. Scripfit regibus atque prin­ rant : ac Latinorum ritum, Miftx facrificium cipibus, ut ipii quoque oratores ad fynodum in azymo peragendi, fabbati jejunium, ac plemitterent. Viros prxtcrca & i anilitate & dorafque alias Roman* eccJeftx conluetudines ârina przftantitfimos evocavit. In his fuere damnare auli erant. Negabant prxterea, Spi-Gfan&us Thomas Aquinas, * qui dum ad con- • ManSfru* Vvtilmonu ritum fandum a Filio ”‘ procedere, ac Latinos ' cilium proficifcitur, ex hac vita ad Dominum fttrienii» anathematis vinculo devinâos efle affirmabant, migravit: ac fandus Bona ventura, qutm Lug­ □nno VJUmn li­ propterea quod particulam illam ( Filioque ) duni pontifex cardinalem epilcoptim AlbRncn· Conftantinopohtano fymbolo addidiflent. Hos fem creavit. Convenerunt igitur ad indiâum • ia «ρίΛο- errores multo ante Photius Roman* eccJe- diem Lugduni, prxicrConftantinopolitanum & la tncyclic» Antiochenum patriarcham, epifeopi quingenti, ad fwirur fix hoftis accerrimus promulgaverat, quempo· abbates * & inferiores prxlati permulti. Ad­ * Mrunui cKm Orita- Aeriores fecuti funt Grxci. Non defuerunt Romani pontifices officio fuit quoque Jacobus Aragonx rex, jlioium Poloou» chron. Ciirefipilcercnt, admonuit. Atque id facere re------ nr“ , ------r“:* · n —-ù- rfecunda ------ ‘ — , ftaead» ·*·>- culantes, a pontificis legatis anathemate perpontifex, cardinales, & epifeopi, decimas om fjn(r*ce'1 u r. cap. font ijcm effecere, qui Leonem fecuti nium ecclefiafticorum reddituum pro fubfidio bel­ funt Romani pontifices. Tandem Balduini li Hierofolymitani collatutos fc elle promiic•vioceuius opera, * qui primus ex Latinis Conftantmorunt. Poll tertiam fetlioncm , ad concilium im­ hb',*C”-j politanus imperator fuit, Grxci ad ecckfix peratoris Grxcorum legati advenerunt, atque Z,’ CJr’ Romanx obedientiam reverterunt: led Latinis honorificentilhmc a iummo pontifice & a lypaulatim ex Grxcu pulfis, paulatim quoque nodo univeria funt .excepti :& in folemniMifGrxci ad vetus ichitma revertuntur. f a , quam pootifex celebravit, fymbolum cft Cum autem poft duorum annorum apoftolicum additione illa ( Filioque) ter Gr*ce de­ cx ^‘s 'n,erre?num » Gregorius decimus, cantatum. In quarta vero ielTione, ledis im­ peratoris & Grxcorum epifeoporum litteris, * * M«CO,F«· hortatus eft Gregorius epilcopos univerfos ad dio, tanto tempore mutilavit. LugSodum & ûnâe pieque vivendum, & ad gregibus fibi iterum, ac amare dolendum, quod ficut in commidis invigilandum: cum ex malorum pa­ partibus tranfmarinis non tantum audivimus , llorum moribus reliqui omnes Chriftiani, a led & oculis noftris vidimus, & manus noftrx majorum difciplina degenerantes, in graviora contredavcrunt , ( proh dolor! ) deteftabilius vitia prolabi foliti fmt. In hoc concilio decre­ folito blafphematur in gentibus nomen Chrifti, vit pontifex, Graecis etiam ipfis confcntienti- Bcum jam non tam verbis, quam rebus ipfis & bus, Spiritum fandum, ut a Patre, ita a Fi­ fadis, Chriftianis infultetur ab infidelibus, & lio, tanquam ab uno principio ctemaliter pro­ dicatur : Ubi eft Deus eorum ? Dum funiculus cedere. Complures praeterea edidit conftitutiohzreditaris Domini, eadem terra fanda, per nes, quarum pnecipua illa fuit, in qua modus nefandiflimos Saracenos tie audader invaditur, & locus fummi Romani pontificis eligendi flafic fecura occupatur audacia, fic vallatur in­ tuitur. Eas omnes Guillielmus Durantes com­ trepide, fic in eifdem partibus Chriftianus po­ mentariis illuflravit, ac deinde Bonifacius odapulus immaniter trucidatur.- quafi non fit illius vus fummus pontifex in fuam canonum colledioad/utor, nec fit qui mifercri poftit ipforum. nem retulit. Lugendum & amplius, pariter & horrendum, quod cum ille paterfamilias diligens, qui horis diei variis operarios fuam mifit in vineam, ilt P I S T O L A le fummus agricola fator bonorum omnium & plantator, agrum mundi hujus diligenter exco­ GR EGORII PAPÆ X. lens, in eo feminaverit femen bonum: inimiC eus homo tanta invenitur in ipfo fupcrfcminalTe Qua convocat ad concilium poll duos annos vjiiorum zizania , & errorum, ut ea deflere magis celebrandum. liceat quam narrare.- tdemqueager quotidie po­ tius arefeere videatur ad ignem, quamalbefceGfqpriiu epifeopter, &c. Venerabilibus fratribus , fccre inveniatur ad metfetn. Hzc dumminiftepatriarcha biierofolymilano, & epifeopis, ac rio confident ionis debttz, mentis noftra: prasdileilis filii s abbatibai, prioribus , decanis , arfentantur obtutibus, ignis in noftris meditatio­ cbidsaconis, prepofitis , (7 aliis eccIffiaram pre· nibus exardefeit : & ad tanta difcriinina rele­ latis per Hierofeiymitanam provinciam confli - vanda fufpirat affeâus, zelus accenditur, & fpitatis, falset em tf apoflolicam bcncdiifionem . ritus anxiatur. Ad quod cum nos fufficere non pofte fciamus, levamus oculos nofttos admonAlvator nofter in cujus ditione eunda tem, montem quidem Dei, montem uberem lunt pofita, civitatem Jerufalem videns & tnontem pinguem, unde opportunum nobis provepraevidens ruituram, fleviffe deferibitur fuper nire auxilium & humiliter petimus , & devote fperamus. Et quia falubre in his adhiberi rerneeam . Et nos itaque , qui civitatis veri David■ ( religionis videlicet Chriftianar, circa cujus re- D dium, intereft generaliter omnium; nos cum gimen, non in fufficientia noftrx debilitatis, fratribus noftris aliifque viris prudentibus, exaficut nec debemus, innitimur, fed de fola fu- fto & frequenti traftatu pnchabito, prout tanperabundantia virtutis Divina; fperamus ) non t» neceifitatis inflantia exigebat, de ipforum folum fciiTuras, juxta prophète vaticinium , coolilio generale concilium, ficut imitatione digna fandorum patrum confuetudo laudabilis multiplicatas aperta: videmus, fed & ruina: malongsque obfervationis exemplum nos inftruit, gnx periculum in fubtra&one populi Graeco­ rum, qui a ledis apoftolicx devotione ac obeopportuno tempore decrevimus congregandum: ut in eo, tam circa pnemiffa, quam circa ce­ dientia fe fubtraxit, in occupatione maxima & vaftatione valida terra: fandae, in fubverfiotera qux falutem rcfpiciunt animarum, illa, Deo aufptce, communi confilio inveniatur prone morum, quae univcrialiter in clero graviter obrepfifle videtur, & populo, jam non tam vilio, & ejufdem approbatione concilii robore­ cernimus,quam palpamus, num poftumus non tur .* per cujus falutiferam exeeutionem , virtus Altifttmi, eliminatis erroribus, roborata fide, lugere? num comprimere lacrymas? continere lufpiria ? vcl cohibere fingultus ? Profcôo cum u rcduftts errantibus, redintegrata ejufdem fidei tanta fubfit plangendi ratio, piandum declina-E unitate, icàAtis difeordiis, pace firmata, extirrc non poftumus. Sed ncceffe eft jam foras patis vitiis, virtutibufque plantatis, corredis exeat, ab olim, dum etiam nos minor ftatus exceffibus, moribus reformatis, repreftis opprefhaberet, tanto altius radicatus introrfum tan­ fionibus, libertate folidis munimentis inftruda, toque diuturnitate faâtu acerbior, quanto facul­ recuperatis deperditis, & cjufdem terrs fan&s tate vetante diutius non eft efficaciter exire perftatu profpere reparato, hujufmodl fciduras miflus. Exeat igitur, exeat ad fratres & fi­ uniat , ruinas impleat, occupata reftituat, va­ lios : ut fcientes incommodum, ipfumque pru­ llata reftauret, reftituta & reftaurata confervet, dentius xftimantes cooperationis remedio effi­ nobifque viam aperiat idem ipfe qui novit, & facul cacius pro viribus relevent, & piandum pix tatem tribuat ipfe qui poteft, ut vitiorum enocompaftionis officio dulcius confolentur. Quis rumque zizaniis ad comburendum fafciculos alli­ ergo dabit capiti noftro aquam, aut oculisno­ garis, ad triticum in ejus horreum congregan. ftris fontem lacrymarum, ut fic populi noftrx dum , fic in pncmiflis juxta inecnfum animi i S MAC* 4« LUGDUNENSE II. K" 4» "^^ “mi noitn noftri aeuaerium defiderium tint fibi minutrare miniftfare ponimus poffimus λ A tam tam , cc & canonice canonic* unionis ultionis acriraum^ni acrimoniem, vu·vita- ΑΧΓΜΛ ------------24RIST1 utl*lter» qood 'dem verus ejufiiem univerfalis re defiderans, fallacium excufationum velamenθΪν,Ρ fponfus ecclefie ipfam dilcftam fiiam, expedi­ to, fe muniat, vel ex impedimentis itinerum, qua., Domino prava in direâa, fit in vias pla­ tam rugis, purgatam maculis, ' munitam virtu­ nas fua omnipotentia converrente afpera , ceftum monilibus ac ornatam, unam femper ha­ faverunt, frivols allegationis munimenta con­ beat , flt formofiun, ad fui nominis fidei lau­ dem flt gloriam, ad animarum profedumro­ fingat , ut a tam fandi profecutione operis fe bur, pacem, fle exaltationem populi Chriftia- fubducat: fed occurrant fingnli voluntarii ad id quod flt Divio* congruit voluntati, & iani. Quia vero profecutio tanti propofiti tem­ luicm animarum, ac utilitatem refpicit Angu­ pore indiget, ut deduffum maturius ac feli­ cius, authore Domino, efieâum debitum for- lorum . Datum Laterani Kalendis Aprilis, pontifi­ tiatur, biennium numerandum ab initio initan­ catus noffri anno primo. tis Maji ad id duximus deputandum: deputa­ turi praeterea interim aliquos viros tanto minifterio competente* ad praedicandum in terr* G. C. Eodem exemplo dat· font ad prekro» omne. «prsfats fuffragium falutifcrum verbum crucis : B cyclic· litter·, ut conftaot « Gregoai RegeAo. Aiii»quoper quod corda principum, prelarorum, cete- que lineris ngM ‘ocrtnu ac ‘ principe»J invitavit“ ad ancilium. & maxima Michaetan Pateoioguai, Cretorum imperatorem, rorumque fidelium, inducantur ad fubfidium ei­ ad quem ha» dedit. dem terre, prout ipfius expoicit extrema neceflitas, impendendum. Qpocirca univerfitati GREGORII PP. X. EPISTOLA veftr* per apoffolica feripta precipiendo man­ damus, quatenus omni negligent!* relegata, Ad michaelsm Palæoiocum Grac. imp. cunâis, prout talis flt tanti negotii qualitas exi­ git , difpofitis fit paratis, fic medio tempore Admonet de indi&o generali concilio, e i que vos accingatis ad iter, quod Kalendis Maji an­ ut per fe vel legato* interiit, hortatur. ni ab Incarnatione domini millefimi ducentefimi feptuagefimi quarti, quas vobis flt aliis Viro *Mgiqfico Micbotli Poi*ologo imperotori Grxpro termino affignamus, in loco, quem, licet corttm iUuftri, grotiom m profenti, qmt ad prefens fubticeamus ex caufa, competenti perdurat ad gloriam tn futuro . tamen tempore vobis curabimus intimare, noftro vos confpe&ui pnefentetis, ad fubventio- C UI miferattone ineffabili cum venit tem­ nem neceffariam terrae pnsdiâ*, iblers fle opeporis plenitudo vocavit ab Oriente avem, rofum interim ftudium impenfuri, profequendo & virum voluntatis fu* de terra longinqua : ipfavorabiliter» fic fideliter adjuvando illos, quos fe nos in Orientalibus peregrinantes partibus, ad hujufinodi profequendum negotium duxeri­ ut, licet immeritos, ejus vicarium fua fola di­ mus deputandos. Volumus autem, quod in vegnatione ffatueret, qui ore prophetico, avis no­ ftra provincia ex vobis, fratres epifeopi, unus mine in metaphora prsmiffa lignatur, vocari vel duo remaneant, ad e* qu* officium epiad gerendum apollolatus minifterium dignanter fcopale requirunt inibi exercenda: flt tam il­ potius, quam digne permittens, vota nollra, le , vel illi, quo* propterea contigerit remane­ etiam dum no* minor ftatus haberet, lient fir­ re, quam alii quo* ad idem venire concilium miter credimus , & fatemur humiliter, ut pa­ prepeditio forfancanonica prohibebit, capitula cis direxit femiras, fle eadem a noftrzpromoinfuper ecclcfiarum omnium ejufdem provincias itionis aulpic ' >iciis ad illius commoda in omnes tam cathedralium, quam etiam aliarum, quipretiofo Chiirifti redemptos fanguine, prxeipue bus per vos, fratre* patriarcha fle prsfati epi- autem in Chriiliani nominis titulo infignitos fcopi, ex parte nollra volumus id mandari, diffundenda pro viribus eo magis accendit, quo falutem animarum, ad quam nos fle affeffus cum in eodem concilio tra&anda fint aliqua, qu« pertinebunt ad ipfos, ad idem concilium viros intentio afficit, fle debitum fufeepti officii paidoneos pro fe mittant : non obliantibus quift oralis adringit, iperamus exinde liberius fle bufeumque privilegiis, feu indulgentiis, quibuefficacius Divina concedente clementia proven­ fcumque perfonis, ordini, vel dignitati, icu turam . collegio, fub quacumque verborum forma vel Unde quamprimum ad locum, in quo cum expreflione a pnediâa fede conceffis, per que fratribus nollris facrofiinâz Romane ecclefiz poffit effeâus hujufinodi mandati noftri quocardinalibus, quorum fpecialiter confilip ulti­ modolibet impediri, aut eidem in aliquo dero­ mo fle auxilio communimur, convenire potui­ gari: circa perfonarum, fie cveâionum nume­ mus, nos hibernis maris calcatis fluffibus po­ rum , moderamine, quod alia* ffatuic Lateratentia Divina perduxit: nequaquam torpuimus nenfc concilium, taliter oblervato, ut nemini g otio. Sed non line gravi amaritudine attenden­ liceat illud excedere, fed omnibus prout libet tes prsfiguratam in pifaiorit Petri reti, quod arffare. Nullus pompolus aut inanis gloriae pre multitudine pifeium rumpebatur, iciffuram qurficor, fed quilibet fic vere humilitatis cul­ univerfalis ecclefix, quam in fui* fidelibus non tor appareat, quod fle ecclefic fibi committe in fide, pro qua ille, qui pro fua reverentia nequaquam oneroius exiftat. Interim quoque eft in omnibus exauditus, fe rogalfe teffatur, per vos fle alios prudentes viros Deum timen­ ne deficiat fides ejus, aperte videmus non fotes , fle habentes pre oculis omnia, que corre- lum damnoie divelli, verum etiam in eorumâionis flt reformationis limam expofeunt, inqui­ dem fciffura, cafu, fle averfiooe fidelium periculofe divulfam, & ruinis gravibus deforma­ rentes fubtiliter, flt cofcribentes fideliter, ea­ dem ad ipfius concilii notitiam deferatis. Et tam: elaborandum fummopere fore putavimus, nos nihilominus variis modis flt viis folera An­ ut illo, qui eft lapi*angularis, utraque unum dium flt efficacem operam dare proponimus: faciens, fle parietem utrumque conneâen*, fua immenfa pietate donante, falubri* exquiratur; ut omnia talia in examen ejufdem dedu&a con­ cilii , corre&ionem, flt dire&ionem recipiant fle defiderata provifio, per cujus profecutionem dicente Domino Aquiloni, Do ; flcAullro, ne· opportutiam. Nullus igitur inobedienlie noU Q .. GRIGORIOT Cl N C I î I I1K4 RÜDOIPHUS t IMP. P.x. -C V N U 1 L i U Al PH1UPP. Ut. R. FR. 44 ... -——u fnkiitrt: ipfa mater ecclefia fuos afferens A crofanâ* Roman* ecclefi*matris tu*; &ma-~— CHRISTI G1*04 longinquo, & filia| fuas ab extremis ’ ximum dolorem, quern babes proper fchifmaterr·, fcifluris coeuntibus , cadentibus releva­ ta, que intra ecclefiam Chrifti permanent dotis, averfifque converfis, ruinis impletis, & lofa; & precordiatem affcânm, quemobfervas deformitatibus reformatu, diffidentium multi­ thalamo cordis tui pro pace ac unione popu­ tudine in unitate fidei & vinculo caritatis uni­ li ChriAiani; ac ferventem telum contra om­ ta, fuxta prophet* vaticinium, dilatet tento­ nes impio* crucia vivifiât ac honorabjliffims ini­ rii fui locum, funes tabernaculorum fisorum mico·. Demum iu calce litterarum ipfarum, extendat, & coofolidet clavo· fisos, ad dexte­ etufdem fratris verbis, taoquam ex ipfius ore ram & laevam penetret, femen ejus gentes hé­ prolatis imperii, nos fidem adhibere plenariam rédités, & déferras inhabitet civitates. Hoceft pctiiAi. enim quod ab ipfo largitore bonorum omnium Sanç tant* tu* ad noa devotionis indicia profundis fufpiriis petimus, boc quodeffufisla- nobis in pramiflts exhibita valde nimirum gra­ crymis poriulamus, ut ipfe & in cujus unitate tanter accepimus, fed laudabile tuum propofifundatur fidei unitas, unitatis ccclefiafiic*fun-tum _______ ____________ r______ _ipfius r.__ populi r-r-. & afieâum ad __ reparandas dameotum, dicente ApoAolo, «mts Dtutivu, BChriftiani fcifluras , ac ipfum io identitate ca' mm JUtr, fisam fandam atque catholicam ec- tholic* fidei & - caritatis glutino uniendum, clefiam redintegrando uniat, dc puniendo re­ rirt non fit recognitionem reverenti* debil* dintegret; in finu ejus populis univerfis, Lati­ prsfal* fedi apoftolicr, ipfique Romane ccnis & Graecis, fpccialiter adunatis in fide in­ Icfi* matri tu* per fratrem & litteras prrditegra, fpe folida, & caritate fincera. άοβ exprefla, cum tanto majori gaudio accep­ Et quia h*c, fi fons milericordi* defideriis tamus, quanto id credimus Deo acceptius, noftri benignus annuerit, ad communem ce­ populo eidem utilius, ac tu* dc ipforum fadent utilitatem omnium, communi ad eam de­ luti, tsoririfque proinde affrâibus plenius con­ liberavimus confiiio infiAendum. Ideoquc eum venire. eifdem frptribus noriris, multifquc altis pru­ Adjicit quoque non modicum ad conceptam dentia & veritatis amore pollentibus, delibera­ ex pramiifa cordis noftri letitiam, quod hu­ tione prshabita, propter hxc, & ad providen­ jufmodi laudabikm zelum tuum ad ejufdem po­ dum utiliter & efficaciter de neceriario terr* puli unionem clare memori* Ludovico regi Fran­ land* fuccurfu, de generali moram reforma__ ______ ___ b apertius recorum illuftri, ficut __________ intelleximus, tione, quorum deformatio in clero & populo G velarii r & eWcm patenter infinuans ^quodtu · fubjeâi,' defidenimis generaliter obrepfiffe videtur , necnon dc clertis & * populus tu* ditioni .................... * ‘ ' propter alia, quz cuoâit Chrifti fidelibus fpe* rantes ad obedientiam ejufdem ecclefic Roma­ ramus authorc Domino fpiritualiter maxime, ne redire, ipfiqtte in ejufdem fidei profeffioac infuper temporaliter profutura : dedifiorum ne uniri, ac varias feper hoc ad eamdem fe­ fratrum noArorum confilio, lynodum genera­ dem litteras & nuncio· deAinantcs, quorum lem, univerfis catholicis jrnundi principibus, & etiam aliqui in via detenti non pervenerunt ad cccleliarum prclati», ad illam per noftras fub eandem fedem, frequenter & humilita ad id vos certa forma litteras evocatis, in Kalendis Maji poilulaAis admitti, nec adhuc tu* ac iplorum anni ab Incarnatione Domini millefimi ducenfuerat ioAantic fatisfaâum ; apud eundem Regem tefiini feptuagefimi quarti, annuente Domino multiplicatis fuper boc litteris & nunciis inftiduximus congregandam: Super quo licet ab tifti, petens infianter, ut ipfe in tam pio & exJrdio mdiaksois hujufmodi ad magnificentiam utili negotio, arbitri partes affumens, ad ip­ tuam litteras 8l nuncios dtfpofocrimus deftinafius contummaiionem folicita intenderet pieta­ rej iplorum tamen confulte iufpendimus mifte ; ac infuper ut tuis verbis, prout nobis refirtnerm,, anxii expeâantcs, , * , ‘iis., D feruntur, utamur, te velle regem eundemarut a te fuper qdz felicis recordationis Λ Qemens bitrumpapa in hoc prstdeconfiituere aflerens, promitte­ cdlor noviibme tue celfitudmi feripferat, apobas quidquid idem rex fuper hoc diceret, te cifiiariis receptis aliquibus, nofiros plenius mit­ plene ac inviolabiliter fervaturum. Et ut ple­ teremus inftruAos. nius circa boc tuum manifefiares affeftam, ad ! Nobis vero de tuorum apocrifariorum rxpejurafle diceris regem eundem per afperfionem Aatione ioliciris, dileftus filius frater Joannes fanguinis Jefit Chrifti, ne afliimere onus hujuf­ t ordine Minorum a tua ferenitate tranfmifmodi reculartt; & ne fccus faceret, ad lummum judicem, ut ipfe res in extremo judicio t, bonus de terra longinqua nuncius fuper. venu , tuas nobis devotione plenas, &. Isctitie coram eo dc hoc rationem redderet, appellafcaufa non vacuas litteras reprxfentans : in qui­ fe. Et licet idem rex prudenter attendens, dc humiliter recognofcens, quod fuum non erat, bus gaudium de noflro quem fperabas ad tuas paries adventu conceptum , & honorem, it retale in eodem negotio, quod fpccialirer perti­ verentiam nobis, ut patri affeâuofiffimo, ate nere dignofcitur ad ejufdem fedisexamen, ofac tuis, velut a dileâ’S filiis, exhibendos, & cium ufiirparc, confulte relponderit, quod in fubfecutum dolorem cx noAro tranfitu aliunde E ipfo nequaquam hujufmodi partes affumeret, reverenter exprimens, inter cetera inferebas non led pro ipfius confummatione apud fedem ipdebere diligenter advertere, qualem affeâum fam libenter inflaret; ac propeerealitteras, & fuos ad eandem fedem nuncios deftinaret, qui & zelum, tuum gerit, ut dicebas, imperium ad pacem dc unionem populi Chrilliani : fperans, fixe omnia, ipfa tunc fede vacante, coram i ficut aedem litter* continebant, cx hujulmoprxdiâis noftris fratribus retulerunt, ad quorum di noriro adrenru diftantiam, quam inter pa­ etiam pro parte ipfius regis inftantiam, bon* llorem it ovile fatbanc induxit ipggeriio, difmemoris Albanenfi epifeopo tunc in partibus i folyendara. Ac deinde in litteris ipfis edicens, illis ejufdem fedis legato, fuper hoc plenacomquod idem frater tuo difeâus imperio, ut camiflio fafta fuittamen ipfis rege ac legato rumdem litterarum verba fequamur , enarrabit humana de hac lucc fubtra&is, procerius ali­ oretencu reverentiam , quam gerit idem imquis haberi non potuit per eandem. penum erga fummam & aporioficam fedem fitHabent bcc itaque muk* jucunditatis caufam gregorius _____ LUGDUNENSE 11 PHIUPP. III. R· FR. RUDOLPHUS I IMP. * _ Λ£ , prophetam, fpoafitbo te trnbi ra Jîde .· caritafque*" 1 · “ ' ■ confummet, egregio gentium doâore teflante,, ANNO Christi quod yti adbur/t Det, tmu /piritus rfi; unus ptofeâo cum ilio, non tam identitatefubflan·. Cer. 4 tie, quam grati* participatione ac gloriz. Memoratus itaque prcdeccflbr nofler Cle­ mens , apocrifariis & litteris tuis ad ipfius pnofentiam fuper hujufmodi negotio deflinatis, be­ Quzfutnus itaque, fpiritum non extinguas, nec irrita facias, quae ad eandem tuam matrem nigne receptis ; & tam fccrete, quam publice, prout eis placuit, plene ac patienter auditis; ecdefiam, & ad tantum principem per divermuhifque aliis, ejufdem negotii utilitate ac jufos, ut promittitur, nuncios, & litteras, de ftitia exigente, peraâis, que ipfius Clementis tuis dicuntur labiis proceflifle - Sed attende po­ pnedecefloris litter* per eofdera duos apocrifatius, & in coufpeâu attenta confiderationis rios ad te miflz, ad tuam, ut credimus, no­ expende, quod ille, qui efl verum caput cor­ titiam detulerunt: demum ut hujufmodi conporis myftici, ecclefiaftic* videlicet unitatis, Cee- »*’ i***!* illud Apofloli, tenti fount wuun corput Bjunâionis fpiritualis initium ordinate procede­ in Cbrifa, inflante fu* pafltonis articulo, pro ret., idem predeceflbr Clemens, ad utilem & finalem expeditionem tanti negotii, premiflum hac fibi placita unitate legitur dignanter orafordinem, quem rationibus probaverat, faôo f ie: Fiais, inquiens, pater ut emet in nabit wutin 7ta*' ’ fiat. Si ergo juxta lacr* feripturz teflimonium, etiam approbavit. Et nc ultra contingeret idem negotium per indficacta verba deduci, maniteconfilium ejus flabit, fit fiet omnis voluntas fte in przdiflis litteris fuis expreflit, quid ti­ ipfius: neccflê profedo eft, hanc unionem im­ pleri. Feflina itaque, tolle moras, dtconiulte bi, tuis clero & populo lupradiéta, faciendum incumberet, ut reverenter ad ejufdem facrofantui fac efle muneris, quod omninoalicujusfu­ turum efl temporis. Feflina, & confiderans Û* Romans ecclcfi* finum, tu & ipG fano freti confilio, rediretis, in ciTdem litteris verae incertam humani temporis brevitatem , tantum catholics fidei profeflionem, quam eadem Ro­ bonum non ultra differendo procraflines : nc mana ecclefta firmiter tenet, fideliter docet , forte , cum voluntas adfuerit, ad perficiendum conftanter prxdicat , & publice profitetur , quod volueris vita defit: fed celeriter viam falutis & pacis per' defiderabilem cordi tuo ( ut quemque a te, tuts clero & populo fupra ditam publice, tam laudabiliter profiteris) unio-Cflis, idem prcdeceflbr nolter Clemens expoflunem Latinorum pariter & Grccorum in unius lans te ac ipfos profiteri, G velletis juxta c’us profeflione fidei & caritatis folid* unitate, tuis defideriutn redire ad ecclefie unitatem , ea fubditis aperi, tuis pofleris prépara, & incom­ infuper, qtue circa ejufdem ecclefie Romane primatum ab ipfis tuis clero & populo accep­ parabile meritum tibi folicite ac prudenter ex tari , & recipi voluit, plenius explicando. tam utili, tam falubri przparationc prxocDe ipfa preterea fidei profeflione diHs tuis cupa. Confidera , confidere, quam intrepidus , apocrifariis copiam faciens, clementer obtulit eifdcm faxisfacere , fi fiiper ea in aliquo dubiquam fecurus in extremo judicio coram tre­ mendo judice tantis, ad e/ufdcm matris gretarent: adjcfto nihilominus in litteris fupra dimium tecum tuo miniflerio reduflorum ftipaôis, qualiter provida deliberatione conceperat tus cuneis, aliis tuis ad id concurrentibus me- aliquos in lege Dei peritosad tuam przfentiam ritis apparebis quam gratus advenies , quam gratan- deflinare, cum quibus tu, iidemq; tui clerus ter etiam admitteris, quomodo comitiva gratif& populus, fuper prsmiflis conferre pofletis . & quod fi nihilominus aliquid tuum, tuorum fima ornandus, illorum, quos innumeros, ut fperamus, de tam numérota multitudine quam D que animos concuteret, aut turbaret, propter quod aliquid de contentis in prefeript* fidei ad illius ovile ipfo przftantc reduces, tandem profeflione, tu vel ipfi vereremini profiteri : tpfe pallor bonus, qui pro eis animam fuam poaliquos de peritioribus qorumdem tuorum cleri fuit, in dilecta fua tabernacula introducet, tu & populi mitteres ad eumdem . Quibus fe pa­ in eandem exuhans & jubilans de tuo munere ratum obtulit, ficut eadem Romana ecclefia introibis. O te felicem fi ad hzc te Dominus pafata femper extitit, & exiftit, omni pofcenpreparavit; fi facultatem que ad ea tibi data ti, de ea que in ipfa efl fide ac fpe reddere videtur, cum omni diligentia efficaciter prorationem. fequens, & de contingentibus nil omittens, Quamquam autem hujufmodi fuos apocrimultis olim' ad eandem laborantibus per diverfos modos & vias , tu in labores eorum introfarios, pro eo quod aliqui ex eis qui ad hoc fuerant de longinquis partibus advocati, & ipjens, pervenias iolus ad bravium optatum, il­ femet, morte pr*ventt fuerunt , non potuerit lorum . finem obtineas & inzllimabilcm glo­ riam, quam fpecialitcr fequi debes, finaliter mittere ut concepit : tuam tamen excellentiam per eafdem fixas litteras monuit, & variis exhoraifequens. Ceterum ut fit incœpti fuper iis trefblusE titionibus invitavit inflanterr, ut fic ihxderes profecutio, Deo adjuvante, facilior & dehde- habilitate materiam, fic animos tuum tuorum­ ratus exitus promptior:' felicis recorda tionispre- que difponere : quod in eorumdem apocrifariorum, quos ad te, ut prsdicitur, mittere fpcdeceflbrum nollrorum Urbani, & ejufdem Cierabat, adventu, te ac praedidis tuis clero & mentis, Romanorum pontificum gefta, circa populo pneferiptam humiliter fuici piem ibus , inflans negotium habita , recenfu.imus diligen­ ter: & cos, prius de fidei ver* dogmatibus, & fideliter profitentibus fidei veritatem, facilis quam de concordia inter cofdcm Latinos & foret ad reliqua, Diwna gratia favente, progreflixs. Ad quorum pftfecutionem, & fpecia­ Graecos in caritate mutua folidanda, tra&anlitcr ad caritatis vinculum inter eofdem Lati­ dum, evidentibus ad hoc induâis rationibus, nos & Grecos folido foedere confirmandum, licet aliud continere tua petitio videretur, elefi poft receptionem & profeflioneqi ejufdem gifle competimus. Nec indigne , cum fpirituafidei, & poltquam ad obedientiam ipfius Ro­ tem unionem fides initiet, dicente Domino per ma- · "fam & materiam exultaxionis in Domino re- A ANNO prsfentant. Si · - de . tanto prin­ enim prout ell CHRIST! cipe fupponendum , de arcano mentis ori con­ fions itP veritate procedant : verifimile credi ροtall, quod aile, qui ubi vult fpirat, tuum ad raie tan^qtilis unionis defiderium animum infpirarit. \ ) -- . 1 ._ ’ 47 I GREGORIUS P X CONCILIUM v V IX V- 4 L 1 U IVI RUDOLPHUS I IMF. PHILIPP. HJ. R. FR. -β 4* — “ mane ecclefir tu, ac iidem rui citrus 3c po- A mili & fincero, & corameiidem fratribus apoCHR4STI P1"’ tedhifet'* » ®d locum, de quo eadem crrfariis ' ' noflris ~ ' * fi* profitearis, ore veridico, fit ,,M. Romana expedire videret ecclefia , generale deli; przmifTum etiam ejufdem ecclefir Roconcilium peteres convocari; fatis apertefpetn manz pnmatum, ad illius obedientiam fpontribuit, quod tuum in hoc defiderium adim­ taneus veniens, reeog nofcas; ipfum acceptes pleret. Non ad prrdidz difcufTionem vel no­ & fponte recipias, prrdiâofque tuos clerum vam diffinitionem fidei, quam tanquam innu­ & populum, ipfam fidem fimiliter fufeipere, meris facrr paginae auâoritatibus, numerofis profiteri, ac ad obedientiam ipfius ecclefir Ro­ fandorum patrum fententiis, & Romanorum man* venire, primatum e/us recognolcere, ac pontificum flabili diffinitione firmatam , nec acceptare procures. ipfe voluit, nec nos intendimus, ficut nec de­ Prrmiffis primitus adimpletis, ad memora­ cet , nec foret expediens, in dubium, novo tam tynodum , cui una cum aliis catholicis ipfam exponendo examini, revocare. principibus te decebit, & nos defideramus & Cujus feriem ad majorem certitudinem , ne petimus, intereffe; in loco in quo ipfam con­ for fan ejus copiam cafus abftulerit, vel illius gregari continget, ut ad cetera qur imminent, memoriam oblitérant oblivio , nec i non & il-B ipforum & tuo fulti confilio, iccunus piocelorum que circa ejufdem Romane ecclefir . _ damus, vel perfonaliter venturus, fi facultas primatum idem przdeceffor Clemens, a te tuis adfuerit, vel apocrilarios, nugnx auiioritatis clero & populo fupra diâis, acceptari, & re­ & prudenti* viros, tuo miffurus nomine , per cipi voluit , licet eadem per przdiftas ipfius quos tuum nobis fuper agendis inibi confilium prrdeceitoris Clementis litteras ad tuam notu reveletur. Peraâa liquident hujulniodi utriuriam pervenifle credamus, pudentibus dux unus, fque populi, Latinorum fcilicet & Grrcorum, annectendam .· quz talis ell . Credo fard.im in przdiftis profelfione fidei, & recognitione Trinitatem, &c. Eadem forma, ri/demçve vrrhii, primatus, tam ianâa , tam defiderabili unio­ fm/vr in tpiftala Micbachi Palto.opi ai Grega. ne: per quam pramtifTum tuum laudabilem ze­ num papam , infra rxtat Groce ac Latine t lum a te verbis & litteris frequenter expoficum alni htteru in concilie leflij , vtl cx contum, facto manifeftabis & probabis apertius ; cilio datu ; iJeafae omittenda hic vifa tji ta proper quam nollrum eorumdem fratrum noflro­ rum aliorumque Lamiorum tibi animos attra­ Nos igitur debita meditatione perlantes , ___ r __ , & in iis quz agenda o___ fupererunr, _.r _ ____ r here poteris, idem negotium tam utiliter , tam propcnloC nollrum A ipforum favorem, in quibus fine confilio, & exaâa maturitate dilpefiium , & offcnfa Dei przilari poterit , merito vindica­ circlum: ad exeeutionem ipfius ab ctldem prx· re: ad przmiffa folide roboranda commodius, decriforibus noftris ordinem imitandum pot.us, A ad traâatum caritatis inter ipfos Latinos quam mutandum , dileâos filios rei g'ol'os vi­ & Grrcos , radicibus zizaniorum evulfis , ros fratres, Hieronymum de Efculo, Raymunomnibufque difccrdiis Domino innuente fedum Berengarium, Bonamgratiam de S. Joan­ datis , inviolabiliter folidandx , unto eflfine in Pcrlcceio, & Bonaventuram de Mugelcacius , tantoque favorabiliter intendemus , lo , de ordine Minorum , viros quidem pau­ quanto liberius tibi de regione difltmilitudinis peres ipiritu, fed divites fide, mundi hujus jam reverfo, pofl produfiam in fpe recuperancontemptis divitiis, ceterifque abjedis illecebris, dr innocentis fi olam primam, pofl annulum poil Chriftum, fimul in unum, divitem & in manu tua ex fidei profeffione pofitum conpauperem, per fuorum , quantum eis ab ipio con­ defeendere poterimus, & fine confcientiz Jzceditur, gradiendo femitam mandatorum, ipfione rationabilibus acquiefcerc votis tuis. Sic fam veram iapieniiam imitantet, .decrevimus namque prrmilTa cordi noflro in fident, fic ad ad tuam celfitudinem dedi nandus. ’ £>ea totis prccordiis afpiramus: ut pro eorum 1 deoque magnificentiam tuam monemus , exeeutione , non folum labores impendere , rogamus, & hortamur in Domi no unigenito fed etiam fuperimpendi, modicum reputemus. Dei filio Jelu Chriflo, per fuse crucis myPropter quod, licet tam tibi & tuis haec via flerium, & immemum redemptionis humans falubrior, quam ipfius negotii qualitate fint benefioum, in cama os vifceribus obfccranrrs, aptior, cum fidei punias confenfum purumfic quatenus ipfos benigne recipiens, & ad illumi liberum exigat, & conditionem aliquam non letpiciens falutis & preis auâtxem, qui opé­■ admittat .· tamen fi peccatis exigentibus porants ell in medio terre falutem, qui oriens> puli utriufqoe nondum datum eil deiuper, ut ex aho pacem fibi acceptem, & ab omnibusi ad ea prrdiâo modo complenda tuus tuorum­ acceptandam evidenter ollendens, eam in oe­ que animi fint parati ; nos non intendentes ni luo angelorum miniflerio bonz volunta­ idem falutare negotium defperatione praecideret, tis hominibus nunciavit , & inter hominesi led faltem manuduâione, quam poffumus, pro­ converlams verbo docuit , prrdicavit exem­ movere, & tolerabimus patienter. plo ; ut ad ovile Domini redeas , ac ipQjod n x^jsoa fi veut velis aa ad camoem eamdem teoem, fedem, ante przfos tuos clerum & populum eo conceden-E diâam fynodnm , vel in ipfa lynodo, ( ut ibi te reducas ; tibi & ipfis quietem tribuas ; innumerabilibus periculis animarum, & corpo­ rum, rerumque difpendiis, qua guerrarum in­ ducerer, quam avertat Altiflimtis, horrenda calamitas , prudenter occurras ; & dc tam pii negotii conlummatione in aeternum tibi me­ moriale conftituas, hujufrnodt falutarem unio­ nem Latinorum & Graecorum, quam tibi vo­ tivam admodum evidentibus fateris affatibus , fedulta profecutorus affeâibus; przfcriptam Catlmlkz fidei puritatem , tmmo puram & folidam veritatem agnofeas, lufcipias corde hu- ordine fuo prrdiâa omnia tam circa profeffionem fidei cum recognitione primatus ejuf­ dem ecclefir Romanae, quam circa ipfos La­ tinos & Grrcos, diffenfionis cujuslibct inter cos fublata materia, in caritate mutua unien­ dos, plenius & folidius compleantur ) tuos apocrifarios deflinare: ad eadem pro te ac ipfis tui» deno, & populo facienda, fecure cum potefiate plenaria folemnes, prout faât quali­ tas exigit, mittas apocrifarios ad prrmifla . Volumus tamen quod prius, tam tu ferenitatis tus apices, quam omnes, vel faltem patriat- ,,,, #«*<*· 49 CREGORrrys c C LUGDUNI :■; M 1 3 C Π U· RVDOLPHTS t IMF. PHILIPP. IU. R. FK. J "'triarcha Graecorum , & aliqui alii majores prx- A fed tnfiftcndtin potius tanto propenfius, quan------------- OOUSTi tari c>u^cm impes··» prxdiâis noftris nunc iis to frudus ex co, Deo aufpicc, proventurus, ipli erit acceptior, mundo utilior, & faluti , ( in forma quam deftinamus fub bulla noftra convantior animarum. Et ideo cum fratribus per ipfos tibi, cum te ac eofdem tuos clerum noilris deliberatione prxh.bita , propter hoc , & populum, ad hxc procedere velle patuerit, & ad providendum utiliter de fuccurfu terrae oftendendam ) litteras concedatis, de prxmilfis profefltooe fidei, & recognitione primatus fancix, necnon & de reformatione morum, ejuidem ecclefue Romane, primo apud nos per qui videntur m clcio & populo graviter dctbrmati, ac aliis, qux animarum lalutem icfpieoldem folemnes mittendos apocrilarios , (Domino viam td iedandas inter eofdcm Lati­ ciunt , & ad ftatum orbis pacificum, aufiote nos & Grrccs dilcordias alias demonltrantc,) Domino, redundabunt: concilium de ipforum fratrum noftrorum confilio indiximus generale tuo & tuorum nomine infallibiliter faciendis ; in Kalendis Mait anni ab Incarnatione Domi­ & pofimodum per te , prxiatos omnes , ac ni millefimi ducentefimi feptuagefimi quarti, tuos clerum & populum fupradidos , cum a annuente Domino, congregandum, univerfos fede ipfa mandatum fuerit, perfonaliter ite­ randis . Nos enim eofdem tuos apocrilarios , ^Catholico* orbis principes & ptxlatos ad ipconcedis prcdi&is tuis apicibus & praela torum fiirn per noftras lub certa forma litteras ad­ litteris deftinandos, recipiemus alacriter, cari­ vocantes. Et quia traitatum concorder inter eoldem tative tradabimus , & ad confummationem prxmiflbrum cum omni diligentia , prout Do­ Latinos & Grxcos a felicis recordationis Ur­ bano fit Clemente pixdecefloribus noftris Ro­ minus conceflierit , procedemus . Et nihilo minus fuper fedationc difeordiarum ipfanim, manis pontificibus invenimus laudabiliter ordi­ tam per ipfos apocrifarios, quos ad praeiens natum : ordinem ab ipfis provido approbatum confilio', dignum prutccurone potius, quam mittimus, quam per alios hinc inde mitten­ dos, poterit interim traAatus haberi, & ex­ immutatione cenlentes, ad faciliorem expedi­ quiri diverfae viae ac modi, qui ad expeditio­ tionem traAatus emfdem, & conlummationem nem faciliorem idem negotium favente Domi­ tam pii negotii , concedente Domino, prom­ ptiorem , ipfum deliberavimus proieouendum . no prxparabunt. Quia rem cordi nobis eft de ipfo negotio Ad quod magnifico viro Michaeli Palxologo faltem in eadem fynodo providere falubriter, imperatori Grzcorum illuftri nuncios & litte& ideo defideramus, quod dudum ante ipfam « ;ra$ deftinamus: per eas, fibi pcrltiafiones va­ ad nos de illorum exitu, felici utinam, per­ rias, qualitati tradatus ipfius aptas & utiles, veniat certitudo: celfitudinem tuam àficâuofe nec non & alia, qux ad felicem exitum tam falutaris negotii expedire putavimus, plenius requirimus, êt rogamus inftanter, ut eoldem fratres apocrifarios noftros feliciter & fic ce­ explicando. Qux cum tibi per ealdem titreras leriter Audeas expedire, quod redeuntes cum innotefeenda fperemus , confuito przfenubus tuo certo ad przmifla refponfo, diâum tem­ non duximus repetenda. pus pro eju&Jem fynodi congregatione prxfiQuia vero tuum fpecialiter in his credimus xum adeo valeant commode praevenire, quod confilium utile ac auxilium oppotunum : fia ad ejufdem negotii provifionem ante ipfam fyternitatem tuam monemus, rogamus, & hor­ nodum polfit, ut decet, habilitati materia, tamur in Domino Jefu Chrifto, per hta imfufficientis ad hoc temporis opportunitate con­ menfa beneficia oblectantes, quatenus Divinx céda . remunerationis obtentu, te non lolum coope­ Scire quidem te volumus, quod fi eofdem ratorem, fed & fpecialem in his conftituens noftros nuncios, contra hujulmodi noftrum depromotorem, ad celerem & felicem expeditio­ fiderium, retardari contingat: nos de tua re-D nem illorum, qux per eafdem litteras pater­ fpoofione inceiti, tam utilis negotii profecunis affedibus , & piis defiderifs poftulamus , tionem , per vias, quas ad animarum lalutem ftudio pix devotionis intendens, fic ad illa ce­ Dominus aperire dignabitur , propterea nec leriter exequenda tam memoratum imperato­ omittere intendimus , nec differre . Datum rem , quam alios, qua potes, induA onis dili­ apud Urbem veterem nono Kalend. Novem­ gentia, exhorteris, & efficacia exhortationis bris, anno I. inducas, quatenus negotio hujufmodi tuo fuffragio tcheirer confummato, in retributione EJUSDEM EPISTOLA AD JOSEPHUM tuftorum, ab eo qui nullum bonum fine rePatriarcham Gracorum. muneratione relinquit, cum fpe favoris apo(loiici tibi proinde non immerito acquirendo , Vocat eum & alios epifeopos ad concilium tnercedem condignam tam utilis cooperationis, generale, & ad promovendam Grrcorum immo potius p-omoiionis, lecurius expeâcs. cum Latinis concordiam horiatur. Ceterum quia his Domino prxftante peraAis, te ac alios prxiatos Grrcorum, prout PiitHa in Cbrifa frntri patrurtin Grccarnm, Eprifca conflict udo fuggeflerit, decebit ei con­ fpirttitffi fibtiern. cilio intcreiTe, ut una cum ptcdiAis principi­ bus & przlatis, nobis in dirigendis, que mtbi Ex regefto If Ulto, ficu: nolle te credimus, labore funt agenda, tu fit ipfi confilio & auxilio afΛώΓ*Υν*^atum ut 'n,er Latinos & Grxfiftatis: rogamus, & petimus, ut tu, & illi, din^s , ur cos fubdudis feminariis antiquae fciflurx, viquibus per te id denunciari volumus, ad idem & iuperiorr* geret inter eos fidei unitas, confolidetur inter concilium, loco, in quo illud congregari con­ doa«. Htr- ipfos anjo caritatis. Sed impediente illo, ut tinget, perfonalitcr veniatis. Nos enim te ac """· credimus, qui primum fchifma excitavit in eff­ illos benigne recipiemus, & caritative traAabilo, nondum eft votis laborantium fatisfaAum. mus, & honore , quo decuerit. prolequemur. Nos autem de illius omnipotentia fpe concep­ Datum ut fupra. ta, qui concordiam in fublimibus operatur, a labore tam utili non putavimus defiftcndum .· C-tik Gntrd. Tom. XXIV. D MI- jt gwgouus CONCI ] VI VI .IUM kDDOLMKS L no\ PH1UW. UL R· FK. r. J X uue irftmanae», ops» fufeeponus peroptatum .· —ζ™OIRISTI MICHAELIS P A L ÆOLOGI •d Dominam continue afpkientes, illum inraptionis noftrs & promptitudinis cooperato,· IMPERATORIS AD GrECORIUN X. SFISTOL A. ran obtinere * perfcftoran continuum invo­ cantes, qui jam vcftris Gmftiflimis & factsufReipondet cpiftol* Gregorii. fimis orationibus exhilarati. Com ipfe Deus * demens, fit cupiens unionem, propitius adi Saaflijfimoif beatiffim» butta» Crti«ri» pap^ vê­ dos infpexit, fle orationes noftras benigne in­ tent Rom* , ac aniverfali/ ttclefia fantmo tendit, fuper cogitationes noftras afeendens.* peu/ifia, & feeltt apoftolicu faceeffbri, reve fle fecundum foam magnam flt iocfEabilem mi. readijutto patri fa»; Mu bad ·■ Cbrifio Dto fericordiam intcUcâus noftras direxit, & viam jUilti imperator, & moderator RoaaUram , nobis redam oftendtt, per quam bene perfi­ Datai, d^dai, Caaneatu , Paluoiogat, fem­ cietur, flt dexteram eoaiummationem accipiet per jhtgafbu. Sa* fanihtatii obedira/ filial , negotium fupra diftum, fle modico temporis debitam paternitati tua reverentiam & aratio­ fpario tantum opus Deo acceptum manifeft^nem petitionum . bitur.* cum ad honorem fle gloriam ejus exiftat, acceptum etiam apoftoliczcccieGz fle ve nfdtoV»Z Mühl i“nt’ ^ân^'^uneDomine, qux pof- flr» etiam fanditati. Primitus etiam, fanftifliine Domine, dum dîar« edi- JLVJl fent fpirituaiem deleft a tionem conterre du.Jl·». homini , fir fuadcrcnt cxultatione flt Laetitia occuleretur via, quae ducebat ad pacem, incer­ anime aftionum gratiarum laudem attribuere tus erat modus qualiter ipfam tradate dece­ Deo vero. Sed nobis videtur, quod nunquam ret: fle Gcut errantes vere oves currebant , de aliquid Gc Iztificare potuit aliquem, Gcut nos dubium erat , ut aliquis poflet ad finem hujus exhilaravit epiftola veftrz apouolicc fanftna- operis pervenire. Deus autem ex quo ofttndir tis, nuper imperio noftro tranfmiffa : quam principium , nullum impedimentum conGftit gatli recepimus, cum in fpe eramus ipiam nec prohibet ; fed negotium Gc facile de cete­ ad nos diutius deftioari. Qjum etiam multo ro compleri videtur, quod omnis dubitatio & deGderio legimus, & perleâa letati luimus io formido procul habetur , quod fpes quoque kftione ipfius: & Gcut ex adipe & pinguedine melior animabus plantatur, & nos cum favo­ ipfius deleftatiooe repleti, omni gaudio fuimus re Divino putamus amodo finem inde attinCgerc concupitum. Tali enim modo in fpe bo­ recreati. Primo quidem quia nobis fuit a vobis dena exiftentes , quod etiam Gc oportet cum ftinata epiftola, quem fupremum profitemur Deo fperare veftram apoftolicxm fanditatem. pontificem , utpote apoftolicz fedis iucccflbDe hoc vero quod accidit moram nobifeum rem & decus, & etiam erga imperium noftrum protrahere fratres , fle aliquis finis ufque ad ho­ affeftuofe difpoGtum, paternalem obtinere afdiernum diem non apparuit , exinde veflra feftum, quem tanquam lucernam lucentem pu­ fanditas non admiretur, cum licet quid modi­ ritate convcrfationis & vits divinitate, fuper cum videretur in principio, quz inter nos & maximam pontificatus fedem, veluti fupercan­ vos differentia modica conGftebat: fed ipfius delabrum, Deus conftituit, ut ia omnibus finiprolixitas in tantam invaluit, & tam magnam K. i-.-bus fulgeretis. Cajat opera, jufta Sirac , ficut dilatavit fle fecit, quod nec facilem effc, quam­ Soi in confpeûu Domini : & oculi confpicui Japer vis hoc putetur ab aliquibus, verum etiam dif­ ficilem fle onerofam diffolutiooem hujufmodi, v>at tiai ; eu jus laudem lingua noftra tota die repr&fentat. proptcrea meditatur. Quit.-‘omnes dicent.* opus eft ad hoc tetnSecundario vero, quia pacem Chtiftianitatis D poris, fle laboris. Temporis quidem , ut con­ & plenitudinis unionem, que adeli fecundum Deum, quam nos etiam temper fuimus ( no­ gregatio fiat pontificum, qui longe exiftunt ; vit hoc pacis Deus ) defiderare veftram pater­ quos neceffe eft adede huic communi negotio, nitatem ipfa epiftola deifice denotabat: qux fle voluntatem fle propriam intentionem facien­ nos etiam fuadebat , veftram in hac patte tem pacem proferre, flenobifeumfencire, quod agnofeere fanftitatem inftantem cohortatricem omnibus expedit .* qui praelati non modica pars boni hujus, & cooperationem promptiiTitnam univerfitatis confiftunt, ut ne forte veterem tijiotb.i.<.& finceram, & dicere.* Ecce vir timei./ nomen fciffuram fuere querentes, alteram de novo ex Domini, ia cajat ore lex veritati/ cotfjiit, tf imperitia , fit noo minorem priore aliunde inijuitai in eja/ labii/ a»n invenitur : quoniam rumpamus. Laboris autem, quia per inftanambulat in pace directa/. Et juxta magnum tiam fit perfeverantiam fit, & etiam que funt difficilia emendare quis poteft. Prêter autem Lu,. i. »y. Eliam; cor re/btuit patri/ ad filiam. ifta nihil unquam homo de levibus perfecit , Hujus gratia multo magis exultait in his, ultra quam qui invenit ipolia multa, & il­ non folum tantum negotium, quale hoc exilum , qui hoc perficit, non cognovimus alium pftit propofitum. Unde fi debet illorum aliquid prxter Deum : cui jufte & digne ad gratiarum £* conlummari, que expediunt, fle que couiumacumen adurgere commonemur , dicentes : matum ad omne tempus, quod deinceps erit magnificetur femper Dominus, quia erexit vos firmum, forte, fic perenne, vallari: neceffafemper magnum pontificem tuorum fervorum, rium eft, quod labor fit, fle temporis erogatio pacem optantem, qui fuum fandidimum no­ intercedat. men invocant indefeiTc. Sed ne forte propterea veflra fanâitas ag­ Et licet antea pergeremus ad viam unionem gravetur, ut diauas inde cogitationes affumat ferentem, & feftinaremus ad hoc negotium ab propter moram fratrum. Duo ipGs videli­ antiquo, quod communem Chrifltanorum uti­ cet fr. Raymundns Berengarius, fle fr. Bona litatem exhibet , nunquam fine folkitudine ventura de Mugello, e lefti, ad prasfens mit­ tanti opens moraremur.· nunc tamen, ex quo tuntur ad veftrz przfentiam fandi talis: abive­ ad nos veftrz fan&itaiis litterae pervenerunt , ro apud nos manent. Illi quidem ut annun­ multo magis ioftiiuimus, & cum ardore anitient veftrz fanftitaü ea quz viderunt, fle audie- ., GREGORIUS LUC, DLJNENÇF Tf küdolphüs i. imp. JJ P. X L U b U U IN E i L· II. pHiUPP.tHR.FR. ί, 4. -dierum, fle quod in vanum minime cnccurre- A ftras, fle aliter, fle quat ad veftram fanâitatcm anno _ runt, nec inaniter laboraramfed annuente pertinent, fle ad me tanquam hilum immedia­ ANNO CHRlSTf CHRISTI Deo pneclarus illico eorum labore coniequetus , heredes effecit luicipiemus, flt obedietur fle frudus. Hi amem confummato opere mus vobis, fle quod vobis erit placitum facie­ (cujusdies confummatioois non longe eftaprs- mus, propriamque veftrx i'anâitatis intentio­ fenti , fed jam animabus noftris fplendidam nem complebimus, quxeumque, & ubicumque producit auroram ) cum noftris nunciis apovolueris, juxta omne, quod videbitur bonum ftolico veflro culmini, quid confirmatum fue­ Deo. Non enim effet decens, G nos Gcut fi­ rit, intimabunt. lii paternitate veftra fraentes, fle quae ab ipfa Quantam autem ad hoc negotium Dei ama­ paternitate debentur filio, quod nos condignam bile feftinationem, quamamve folicitudinem fle obedientiam fle reverentiam non oftendiiTemus, anteaooArumintulit imperium, fle nunc magis Gcut filii fpeciales ad patrem . Et propter hoc parati erimus, fle nos parabimus quod Deo etiam introducit, non eft opus litteris expli­ care: cum hojufmodi opus non duxerimus omit­ Slacitum eft, fle vertis faniliiati , cum magno tendum . Fratres vero cum Gnt viri religioG udio percomplere, fle taliter ut fertbimus io f , . . . . . . - _ , ’ fil fptriiuales, pleni bonorum fru&uum, fle fer- Bpropofito firmiter obtinemus. Poftquam confumvitores proprias — veritatis •’—3 , Gcut veri difcipuli matum erit negotium, dexteram a Deo finem Chriftt, & fandi tatis vcftne, benefeimus, quod recipiet. Sed veftram de cetero opus erit, fannullatenus occultabunt noftram proferre opera- ddume Domine, & magis vos ipfos dari huic tiooem ad veftram apoftolicam fanâitatcm . adeo amabili & falutari negotio, Oc feftmarc JpG enim coram oculis diligenter viderunt, ad coofummationem pacis, nullatenusdeliftentes. In quantum Gt veftrx altitudinis magni­ didicerunt, flt noverunt ccrtilurnc, quod cum David parti fumus atGduam affliâionem, dum tudo fit fuper omnes cognofcerur : in tantum oportet pr* ceteris feftinare, & operam adhi­ oculis noftris fomnum non dedimus, nec pal­ pebris dormitationem ; fed noftis vigilis nos bere , ut ad coofummationem veniat opus prooccupant .méditantes ea, que pacis flt unionis ' politum peracceptum. exiftant. Sol autem oriens in his fedentes nos Hufufmodi ” aute^F ”” pradumptuofe quodammo­ do feribere moti fumus vcftne apoftolicx fanconfpicit, Λ occidens hoc nos méditantes di­ mittit. Loquimur cum aliquibus, flt hnc funt $>tati, quia fle alias, cum debemus advincem ad. faâa noftri colloquii: contulimus, fle de his pacem conjungi, exiftentes jam ad unionis condifpcnfitmes continue cogitamus, flt cogitantesCfummationcm, licet alio modo tunc temporis intra nos h«c meditamur. Non enim tempus ea qux funt pacis tra&abamur, aliter vero nunc cotneftkxus a noftro pcâore curam iftam ex* difpenfstur gratia Chrifti. CooGderavimus ali­ pellit t non difpenfatio communium rerum , quos fcquentes proprias voluntates, fle injufte paris profecutionem prohibentes, qui jamconnon moderamina militis, non cure bellorum, fenfu diutino perfecerunt propoGtum corumnoo quecumque aliquis porter dicere, aut de* dem, flt bonum Chriftianx geniis invidentes, leâattonem, aut contrarium ad nos ducentia: fed aliorum omnium rationem minimi facien­ inimicitiam ad commune intentum omnium in­ troduxerunt. Nos tamen omnem curam unio­ tes, pro uno tantummodo opere iflo cogita­ nis fle concordia: apponentes, Gc habemus per tiones oaoa revohritnus, cum ad alias folicitudines, Gcut homines corpus habentes, labo­ omnia , Gcut diftum eft , Oc nulla a nobis confurgit occafio. Nam quales in verbis nos oftenrantes, fatigantes, & fefli aliquando effefti , ad unum folutn tantummodo Deum nempe dimus fore, tales etiam, & fer verniores, nos erigentem, Oc potentes nos facientem, infati* in operibus invenietis paratos, paratos. gati pacifice invenimur, non omnino a noBeatitude autem veftra, faoâiflimedomine, ftra priltina promptitudine defiftcntes, fed fu- D non aliter de nobis recogitet, nec aliquam hseGtationcm habeat de confummatione negotii pereminentem promptitudinem promoventes amplius peraugemus . Quare argumentamur , fxpe didi: fed omnem ambiguitatem & timo­ quod nunc Deus magis aftitit in medio oorem ejicientes ab anima, de confummatione fcc perfeftione negotii fspe di&t, quod ad ma­ ftram, quam unquam fuit temporibus retroanus ell, Gcut jam ad praeiens recipiet (anilitas ftis, uniens flt conjunget» diftantia, fecundum veftra. Tempus enim, in quo magis convente magnam ejus A infcrmabilem voluntatem. Et de his quidem fratres, G voluerint, ac ddpenfari fuper Chnilianotum utilitate com­ de noftro imperio coram veftra fanâitate ve­ muni , non aliud nunc quidem videtur, quam prifens, ad quod nos quidem, ad unum con­ litatis teftimonium perhibebunt : propoGtum au­ venientes, cooperatione Spiritus fandi, ubicum­ tem animai erga beaiitudinem veftram , nec ipG narrantes portent fufficionter ollendere, nec que voluerimus ambulare, in Deo faciemus vir­ tutem, angulari lapide Chi illo, qui ell caput nos propter tanti loci diftantiam litteris expli­ care. PropoGtum. autem animae quantum exi- ecckfic, in quo omnis aedificatio ad templum ftit, nunquam per opera potell manifeftari ; fandum in medio noftrum compaginata conerequanto magis fermonibus enarrari ? Verumra- £ icit, juftam exinde promiiTtonem habentes, & men quamvis aliquam modicam imaginationem magni negotii poliit quis a vobis comprehen­ dere: bene novit magnitudo veftra, fanâitfime Oxntne, quod tam cito unionis perfeftae relplendet bonum , Gcut jam in Deo confidimus , apud quem totius operis eft confummatio. Hu­ jus Wo nutu omnia portibiiia inveniuntur, tunc 6c nunc, cx quo Oc quae pertinent a veftra fanâitate, tanquam a fpeciali patre , a noftro imperio tribuentur fpecialem-Jîlium nos inve* nietis fanftae Dei ccdeGi·, *·' veftrx apoftolic® fanftitatis; fle benediftiones fle orationes ve» Cettttl. GtmrU. Tom. XXIV. nos in pace indiruptibiliter conjungentes, non duo vel tres ex illimemus, fed miliiana infinita & innumerabilia in ipfius nomine congregata. Contra inimicos autem Dominicae crucis , di­ vi Amos didum bene flt optime inducitur : Oc· ‘ ridet Stl m eu i* ntertdie, Gc Opinantibus ex angnftia cordis, & obumbrabitur fuper terram eorum in die Inmen, & in meridie velut in node palpabunt; expugnatio erit eis, & tota­ lis dellmdio : redemptio vero terrse fandz fle ultra alienigena: non rranGbunt per eam. Ait Joel magnus ; -Captar ad deftrnftu>nen> ent, ]tl j D i & Utt jj 1 __ /Jmmj wec^ros C O N C I t 1 IJ V XI M RUDOLPHIS I. IMP PHILIPP. 111. R. FR. J® rationibus providentiam ad hxc cogitavimus —11 — ad tantpa* ferditiamj. Et f>c ■ tanincitare, quam certi fumus tribuere virile ne- <£££9.. qÎr^j quani ignis & flamma novi liraelis domus ap. parebit. Demus veto Dau tanquam fl i pula, gotio ante difto: in Deo confidentes, qui pa& confummabuntur, inquit: quoniam venerunt cem fuper omnia acceptat, fic i piam tribuit dies vindiftx juxta diâum divi Ofec, & dia animabus diligentium ipfum, fic in veftra provtdentiflima fit imitativa fanftitate, cujus ora­ tetributiouis eorum. Nos vero tota Chriftiana tiones nobis afleduofe concedantur. Amcn. gens dicimus, faventibus orationibus veftris, virtutem a Deo accipientes.* dilatati erimus, & ad priflinum iterum veniemus. Si diflantia GREGORII X. EPISTOLA fc*·# enim noftra impiis fuperbiendi libertatem, con­ Γ1»ΠΟ<· f*l«· cedit ; coadunatio utique & in unum congre* cent tora- a. ENCFCLtCA. in * Îatio manifeftiflimum cis interitum preparabit. 1 I. flud eft tempus illud, quod multi quidemnoftrorum fpiritualium virorum, & etiam non Ad otftnti PwdatOifaa eii ad générait Contipauci veftrorum, mentis oculis difeeroenta, fic hunt celebrandum Ln^dmum nrbem prophétisantes fuper hoc, defiderarunt etiam B eteiiam iadieit. illud corporeis oculis revidere; led non vide­ runt. Deus autem in veftris diebus, fandis ve­ /""y Regorius Epifcopus fervus fervorum Dei \J Venerabilibus fratribus Archiepilcopo Seftris orationibus annuens, videre hoc nos di­ gnos conceflit, fecundum lux judicium volun­ nonen. fic Epifeopis, ac dileftisfiliis Abbatibus, Prioribus, Decanis, Archidiacoriis,Prarpolitis, tatis.· quod noo decet omittere apoflolicam animam veftram, nec in vanum tranftre con­ fic aliis Ecclefiarum Prxlatis per Senonenfem cedere. Incertum enim exiftit, ft tale dein­ provinciam conftitutis falutem fic apoflolicam ceps tempus eveniet. benediâioncm. Sed haec quidem, bcatiflimedomine , ficpro­ In lireris, quas ad univerfos orbis Principes , pter bonas fpes fit confifas, quas decet vos de fic Prrlatos fuper generalis convocatione Con­ futuro habere, faggerunc veftrx feribere fanâicilii deftinavimus, locum, in quo idem Con­ tati, ut ad futurum quod jam per vos debet cilium convenire deberet, er caufa duximus celebrari conftlium, futuram cum Deo ecclefia* fubticcndum: prrdiximus tamen in illis, quod rum annuncietis confirmationem fic reftauratiolocum eumdem ipfis Principibus, fic Prxlatis nem ; fic omnes divi viri qui congregari debent C intimare competenti tempore curaremus . No­ ibidem, cum deceat ipfos gaudere iuper nego­ bis igitur cum fratribus noftris hujus loci elctio ipfo, Ixtiores fiant, certificat! de perfeft oftionem deducentibus in exaftx diicuffionis exa­ r>e unitatis przdiftx.· fic etiam quod omnibus men, occurrebant hinc inde diverts, qui di* certificetur, quod labor, quem ianftiflima be­ fcutient ium videbantur judicium alternare. Nec enim prxterit noftrx confiderationis indaginem, nignitas vcftraad prxfens negotium fubrogavit, non vanus faftus eft, illius gratia qui ad hoc quam grave, quam durumeft locum fedis Apovos infpiravit ; illa fiducia , quam ad ipfum ha­ ftolicx proprium, io φκ> prxeipuorum Apobetis; fed ad tempus conducens, reddet fruftolorum glorificatus eft exitus, in quo illorum ftum, non Colum in triginta fiefexaginta , fed corpora glortofa quielcunt, terrarum tpat io tam etiam ad centuplum, fuxta vocem Salvatoris diftufo dimittere, tanto locorum intervallo a in evangeliis. Refiduum fane in cura vefttx peculiari noftro populo Romans urbis abeffe ; convicinis partibus, qux Sedi eidem non iulum fa nd i tat is exiftit . Quid reflat > debent in brevi nuncii noflri fpiritualiter, fed etiam temporaliter fubeffe nouna cum aliis fratribus ,qui pena nosexiftunt, fcuntur, commoditatem vicinitatis noftrx iubviam cum Deo accipere, ad veftram fedem al D trahere; quanta ex abfentia noftra diverfis Ita­ tiflimam profictfcentes, ut appareant coram vo­ lie partibus poffenr immineredilcrimina , quan­ bis c· " perfeftione operis peroptati. His autem tum partium earumdem inveterata fctffura,pro hoc e debentibus, ficut fummus pontifex integrande unitatis obtinendo remedio, noftro fit pauur pervigil animarum, ac provifor om­ auxilio indigebat ; quantis denique oneribus , quantis laboribus no· fic fratres noftros quorum nium , provideatis, fi placet, fic viam qua tranftre debent nuncii, modis omnibus fecuram fic aliquos etas, quofdam debilitas, nonnullos in­ firmitas, fic omnes ad haec defuetudo reddit fine periculo heri ftatuatis: ut fine impedimen­ to, noflri nuncii valeant ad veftram lanftifliinhabiles, exponimus non fine rerum difpendiis, qux quafi pro nihilo ducimus; non finediferiroam prxfentiam profieifei. Nam timemus val­ de, ne ipfis differentibus tanti fic talis operis minibus corporum, que non facile contemnun­ tur. Hxc, fic alia, que non poffer fuccinâus effcâum, forte antiquus bellator pacis, motus fermo percurrere, in partibus iftis locum huinvidia tanto Divino operi obviare conetur: fic, ut imperfe&um contingat multo tempore julmpdi eligendum concludere videbantur. Ve­ remanere, per quofdam iniquos homines inderum ea, qui in eodem funt agenda Concilio, fpera te periculum operetur. Sed divinitas ve- E contrarium fuadebant, fic fpecialiter negotium ftra, fua magna providentia repellat tnfidias Terre Sanftx, quam dum Creatori otnnium affidui inimici. Quare diftis nunciis, fic fratri­ cariorem omnibus Scriptura deferibit, fatis aper­ te indicat carilfitnam proculdubio a nobis ha­ bus , viam przparetis fecuram, ut exinde ve­ recundia malignitatis principi fiat, fit eorum bendam , cum foleat, quod eft in fuperioris cogitatione annullata, veftrx providentia fan- confpe&u, prxftantius infubditorum extimatio­ âitatis, bonum, quod labore eft tanto tempo­ ne prxftare. Adjicit infuper beneficiorum conre acquifitum, perducatur ad finem: ne propter fide ratio, qux inibi humano generi de divina deipeâum, antequam confirmatur fic radicetur, fuperabundantia gratia, obvenerunt. Siquidem aperte rumpatur. Quemadmodum enim labor Salvator omnium operatus eft in medio illius poteft reaedificare, quod deftruxit inertia: ita Terra falutem. Ibi fumpfit corporalis nativi­ deftruit incuria, quod acquificum eft labore. Qua­ tatis initium. Ibi converfationis human* dedu­ propter divinam veftram fic efficacem in ope· xit tempora. Ibi poft probrofx paffion'is oppro- 37 <**«*«» LUGDUNENSE li. RtïDOirHUS I. IMP. PHILIPP. III. R. FR. .18 - ·> — probria, pro redemptione uoftra mortem fu-A In Provincia. OtRieTi temPor^ein ’ & lu* pretiofi eflufione cruo- Aquen. rts vetus piaculum expiavit. Numquid igitur Arelaten. ) Archiepifcopis. non contingent redemptorum corda immenfa Ebredunen. & innumerabilia beneficia Redemptoris? nunViennen. & ) 2uid non accendent cujufque prscordia, ut ipNarbo nen. ) In Vafconia. I pro tot, que nobis tribuit, hoc faltem neceflitatis tempore aliquid impendamus’ Dum Auxitan. Archiepilcopo. Crucis holies Crucifixum habentes oftentui , In Sardinia. cultores ipfius, Chriftiani nominis profeflbres, Ca laritan. ) ) Archiepifcopis. ut Chrifti cultum deleant, inccflanter exter­ Turritan. & Aboren. minant, fic conculcant, ipfos debilitantes viri­ ) bus, extenuantes opibus, & eorum facies re­ In Uogaria. plentes ignominia , ipfofque diverfis confufioni- Coloccn. & j Archiepifcopis. bus faturantes.—Ad------------------vindicandas . itaque ..n_________ Redem- Arigonien. ____________ proris injurias, ac redimenda ignominiofrcon-B In Alamania. Magdcburgen. culcationis opprobria in redemptis, noftrum ) circa Terram eandem Creatoris conformantes Bremen. ) .iffcâui, ac debita meditatione, quod ejufdem Trevercn. ) Archiepifcopis. Terra: fubfidium prscipue de Principum, & Salieburgcn. Praelatorum pendet auxilio, quos ultra mon­ Colonien. & Moguntin. tes credimus convenire polle commodius, exi­ ) . In Lombardia . nanivimus nofmctipfos, & fub fpe illius, qui Patriarchae Graden. dat lapfo virtutem, debilitatem noftram conMediolanen. & ) Archj ifc js. tempfimus; fub ipfius fiducia, qui de fua mi) Γ r fericordia dos confortat, quod intendimus in Januen. In Tufcia. co pofle fperantes, parvipendimus onera, labo­ Univcrfis Praelatis Tufcix. res confideratione calcavimus, & ceteris noftris In Campania. ac fratrum nofitorum incommoditatibus in c/ufUnivcrfis Praelatis Campania:. dem confiderationr» examinatione poftpohtis, ut Principum & Praelatorum eorundem facilius C In Marchia Anccnitana. Praelatis Marchiac. habere polfimus prxfentiam, ac Terra: prxdi- Univcrfis I In Romani» . âae fubventionem efficaciter promovere, civita­ Archiepifcopo, & tem Lugdunenfem, quo inibi Concilium cum Corinthien. 1 Ele&o Patracen. majori commoditate conveniat, de ipforum fra­ In regno Siciliae. trum confilio duximus eligendam . Quod vobis Singulis Archiepifcopis cjufdem regni. tenore pixfcntium nuntiantes, Univerfiratem In Iftria fup. mare. veftram monemus, rogamus, & hortamur in Domino, Apoftolica vobis nihilominus auâoj Jadren. & ) Archiepifcopis. Spalatcn. ritate mandantes, quatenus in prxdi&a civitaI In Sclavonia . te Lugdunenft juxta prœfcriptam per lupradi& ûas litcras noftras formam Audeatis omni , Ragufin. I j Archiepifcopis. Antibaren. Juam inevitabilis neccifitas non indicet, excu< In Burgundia · Alione poftpofita, in praefixo per eatdem luc­ Tarantafien. & ) Archiepifcopis. ras termino comparere, Dat. apud Urbemvetcrem Idib. Idib. Aprilis Aprilis Pontificatus Pontificatus noftn noftri anno anno fe-D Bifuntio. rem In eundem modum . cundo. Abbati Cafinen. In eundem modum. In Ducatu Spolctano. Univcrfis Praelatis ipfius Ducatus . In Francia. Capitulo Rhemcn. Rhotomagen. & Turoncn. ÀNNO CHRISTI EJUSDEM EPISTOLA ENCYCLICA ) Archiepifcopis. Ad Reges, Principes, & Civitates, In Anglia . Eboracen. & Cantuaricn. Ejufdtm tenoris. j Archit pifeopis. In Ibcrnia & Scot ia . Dublinen. Caffellcn. & Tuancn. Armachan. Nidroiicn. & Upfalen. ? Archiepifcopis. In Norvegia . ) Archiepifcopis. In Polonia. Gnezncn. Archiepilcopo. In Hiipania. Ifpalen. " ' ) Compoilellan. ) ) Archiepifcopis. Toletan. Tarraconcn. Eleâo Bracharen. ) Egi Francorum il'tidri. In literis, quas ad univerfos orbis Principes, & Prxlatos fuper generalis convocatione Concilii deflinaviE mus, locum &c. ut fnpra ufyne *d verba duxi­ mus eligendam. Quod tibi tenore prxfentium nunciantes, Serenitatem Regiam rogamus, & hortamur in illo, qui regibus dat ialutem, in remiflionem tibi pcccaminum fuadentes, ut te illi gratifices, qui tot gratiis te prxvenit ; la­ borem voluntarium ad tam fandi , tam utilis negotii promotionem allument, praefixo pereafdem 'iteras termino interim ad hoc opportu­ nitate captata, in civitate predida una cum aliis Principibus, & Praelatis , quorum fuper hoc Dominus corda tetigerit tuam velis prefentiam exhibere. Dat. ut lupra. In R S9 ' vNO CONCILIUM w£uîi£*niS ii. hu 00 I" eun^cm nioaum fc^Mcur Reg'bus, Co A » & a1»5 mtratcr iptis. CHMsri Angli® Seotiz Norvegix Un^ris Boemix Caftellz Aragonum Navarræ ) ) ) ) Rœibu,. ) ) ) ) GR.EGOR.1IX. EpISTO LA ANNG CHRISTI ad G rare orum imperatorem. Rcfpoodct ejus cpiftolz, fic ad mittendos quam­ primum apoertfarios hortatur. Micbaeli Palmiagp illxilri impera­ tori, gratiam m prafenti, per quam agioriam obtineat i» futuro. A&gmjfa» 0^,,^,. Britanni® ) Blelen. ) Niverncn. ) BurgnnJix ) Camoten. Flandrcn. BurgunJiz Brabanriz Saxon.® & ) ) r> l , Ducibus. Brunfuuic ) Brandeburgen. ) M„fhiûnibut. Miinen. ) Principi Achaiz. Galluris ) Arboren. & ) JuJicibus. Calaritan. ) itterarum feries, quas nobis novillime tua Ex cofcm magnificentia deftinavit , eundis , qui fpimu Dei aguntur, ipUs audientibus, gaudii & exultation» in Domino materiam fubminiflrat. Siquidem circa inftans unionis Latinorum & Grxcorum dcGderats, perutilis, acDeoaccepiz negotium, fic intenfum tuum teftatur afleAum, & votivum illius exitum proximum re­ promittit; adjiciens inter cetera, quod cum qualem te oflendis in verbo, talis & ferventior inveniaris io opere, nullius dubitationis ferupu. lus in nollro corde remaneat de confirmatio­ ne ac perfeAione negotii fupradiAi. Hxc qui­ dem catholicos rei confc.os in jubilum excitant animos. _ Sed multorum circa hoc motus reprimit, '“’quod, ut verum fateamur, quampluresmagnae L conditionis & ftatus afferunt, unionispradsdas traAatum ex Grzcorum parte diutius in figmen­ tis verborum 6t fimultate dcduAum. Propter quod & nobis fuper apocrifarionim noftrorum, qui ad tuam pervenere prxfentiam, deliberan­ ad Armenia Regem tibus miflionc , id diffuafere frequentius; viam Eum ad Ccncilium Lu^dient celebrandum invitai, aliam, que fe videbatur offerre pre manibus, potius fuadentes. Licet autem illis credulitatis èT ut .-.ntt^norum Conciliorum exemplari·» aures non duxerimus inclinandas, hxc tamen fecum déferai. cxceilentix ttue ad flimulum quafi folicitudinis Regon'us Epifcopus le. vus fervorum Dci, exponimus; ut attendens, quod ex iis, que de cariilimo fijio.......... Régi Arme­ prediftis tuis litteris brevis fuprs commemora­ nia illultri falu.em Üc apollol.cam benediûiovit epilogus, & aliis, que patent latiusineifnrm. Ad Jaudcm divin, nominis, & ftaïuffl dem, te oris tui verbo non folum Deo, fed D & univerfis audientibus ft famam tuam non né­ prufpcrum Chritlianz religionis, nec non pro EJUSDEM EPISTOLA G Ter.z Sancix negotio, indiximus generafeCongliges , ad confummationem pracdiAi negotii c.l.um, a Kalcndis inftantis menf.s Maji ad quafi obligate videris; ad illam lie folerter in­ unum annum apud civitatem Lugdunenicm, tendas , St efficaciter, & in veritate procedas, quod tu* promiflionis effedu per evidentiam divina favente clementia celebrandum , ad quod iicut ceteri reges, Orbis terrx Catholici, per operis apparente, obflruantur ora inique loquentium, qui celfitudinem tuam libenter for­ alias noflras lueras invitaris . Quia vero mul­ te notarent, quafi non in f.nceritatt debita hoc tipliciter expedit, ut in ejufdem celebratione Concilii antiquorum Conciliorum copiam ha­ tam falubre negotium profequaris ; fed & nunc beamus , Celfitudinem Regiam rogamus, & poll nuncios noflros canto tempore detentos, hortamur attente, quatenus integrum Nicaenum quafi necciTitatcm dilationis ingetVeris, fient hadenus ex eadem parte frequenter ingeftas af­ Concilium, & alia Concilia, que habere dice· ns in Armenie a hiera, cum aliquibus peritis ferunt, ut per anguillas temporis & per inopi­ interpretibus, qui de Armenico transferant in natos cafus, qui perfspe in negotiis tniAandis Latinum : ft.per quo venerabili fratri no- _ emergunt, detidcrato fruAu hoc um falubre llro .... Catholico hmilia noflra feripta di­ negotium fruftraretur, ne quando nobis iuperligimus; Nobis cum ea, qua poteris, celerita­ gaudeant & infultent ac dicant : ecce quod ve­ te tranlmittas, ut in iis, qux facienda fuerim rebamur, accidit. Sicut enim vobis prefixiper eadem Concilia falubris haberi poffit inftrumus, folam perditionem temporis noftrorum ct o, & Nos regalis devotionispromptitudiaern miilio habuit nunciorum . exinde commendare dignis in Domino laudi­ Hxc ficut ad ruam inllruAionemêc provifiobus merito debeamus. Dat. Urbevetcri V.Kal. nem de paterna dulcedine prodvunt, i.aintu» Maji Pontificatus nolit, anno fecundo. contiderationis attentione dulcefcanr. Sic enim ad falutem at.imx tus afficimur, ut & perfonz in via hac, quam prxmiilx litterz ream bulare deferibunt, lelemus honorem ; ÔC deftderemus tc d.ligcntiifimum fore opinionis tux cuftodem, curam habentem de tuo nomine, ntC ir gregor.iu$ LUGDUNENSE II. SJESTSTA 6i ' ‘■"'“nec famam aliquatenus négligeaient. PerftaAkm in uwwt ma/oii ccclefia“^ ] 1VMB pontificem, Lugduni,, aaa iWMO OtsijSTI ’8*tur: no^‘ enim, quod pcrfcvcrantiz palma fanât Joannis Lugduoenlu, injunâo prius per cHRisn debetur. Perfla,fic qu* teprxmiftietu*littcix ipfum fanâiffimumpatnem, quinto die ante feftam folicite incœpiffc commemorant, & nunfionem, fcilicet fecunda ejufdem menfis, om­ cii noftri, qui ad nos rediere, teftantur, iolinibus przlatis & capcilanis iu;s jejunio tridua­ cirudine continuanda, & quantum facultas per- no, & fedibus praeparatis in navi ipfius «cle­ miferit, augmentanda, prolequere, ad obtinen­ fts per circuitum : idem dominus papa circa dum immenfum Divine retributionis premium, horam Mid* ddeeodens de camera iua in ip& memoriale inter homines de tam pio, Deo fam ecckfiam, prrparato fibi faldiilorio in chotam amabili, & Chriftianitatt tam votivo, tam >o, conducentibus eum duobus diaconis cardi­ utili opere in zternum: mifturus apocrifarios, nalibus, ut moris ell, dixit Totiam & Sex­ quorum ecdem magnitudinis tu* litter* polli­ tam, quia crat dies jejunii. Quibus finitis fubcentur adventum aim poteftate plenaria ; & ad diaconus venit cum iandalibus, & calceavit omnia, quz noftrarum mtftarum ad te per eum, capellanis dicentibus pialmos confuecos cofdem nuncios litterarum tenor exigit, plene, circa ipfum: & eo calceato, fit lotis manibus, prout decet, inftruâos. ] B diaconus & fubdiacontis more iolito induerunt De quorum fecuro conduftu, ficut inferta eum omnibus veilimentis pontificalibus albi co­ tuis litteris petitio continebat, per viam a cel- loris, quia inter Patcha fic Akenfion.m erat, firudinis tuz nunciis ad nos propter hoc inter & pallio, ficut fi eflet MiiT.im celebraturus. cetera deflinatis de fpeciali mandato tuo, ut Et inde pracedcnte cruce, aicendii pulpitum dicebant, eleftam, falubriter duximus providen­ prxparatum & ornatum, & ledit tn faldiilorio dum . Datum Lugduni i x. Kal. Decembris , luo, miniftrante fibi pto presbytero, domino pontificatus noftri anno II. Simone tituli fandi Martini, & diacono do­ mino Olhobono cardinale, & aififtentibus fibi in eodem pulpito ipfo domino Othubono tangy EPISTOLA GR.EGORIIX. fti Hadriani, & dominis Jacobo fanfix Manx in Cofmedin *, tanfti Georgii ad Veium au­ ' iJj’z, GcatibeJo ■ ad Raymundum Turnanum eleftum Aquikreum. Huber to lanâi Eitftachii, Matthzo (an­ il* Mari* in Porticu, diaconis cardinalibus; jenfem. etiam fedente juxta cum domino Jacobo rege CAragonum, alfiftcntibus etiam fibi quibufdam Difpenfiit nt interfit Concilii Lugdmtufi . capellams tuperpclliccis indutis: (edens idem Z** Rcgorius epifeopus &c. Raymundo epifeoiummus pontifex in faldiilorio fuo fecit cru­ vJ po in patriarcham Aqnilejenfem elefto. cem fuper praelatos & concilium, qui fic (ede­ bant ab oppofito, fit in eminentibus fed ibus Quamvis in inflanti concilio generali, quod ptieparatis. In medio navis ejufdem ccclefix pro arduis univerfalis ecclefiz, ac totius chriiederunt domini, Pant aleo Conllantinopol.ta­ ftianitatis negotiis mandavimus congregari , Pet'i"ntis, ficOphio Antiochie, patriarch**. In fe­ tuam, quam in hoc opportunam credimus, li­ benter prefentiam haberemus; confiderantes ta­ dibus alus a latere dextro pontificis federunt £ men urgentes necefliutes Aquilejenfis ecclefic, domini, Joannes Portuenfis, & (and* Rufin*, Petrus Tufculanus vicedommus Przneftinus , nuper tuo commiflc regimini, pr*textu fu* va­ cationis diutine imminentes, que nullatenus frater Bonaventura Albanenfis , frater Pe­ trus Oftienlis & Velletrenfis, Bcrtrandus Sabinegligendz, tuam ab illa omnino hoc tempo­ re diffuadente abfentiam, a labore veniendi hac nenfis, epifeopi cardinales; a latere vero linivice ad memoratum concilium tenore przfen- (Iro, Averus tituli fandePraxedis, Guilliclmus tium te haberi volumuscxcufatum, fraternita-Dfanfti Marci, Simeon tituli fanriz Czcifiz, presbyteri cardinales. Poft hos vero a dextris ti tuz mandantes, quatenus ad praefatam ecdefiam te pcrfonalitcr conferens abfque mora, & finiftris lederunt primates archicpifcopi & epifeopi, abbates & pi tores, fic alii ecclefiatum reparationi collapfi (latusejus, ptomovendifque fpiritualiter, & temporaliter fuis neceflttatibus prie lati in magna multitudine, non dilcrcpanfic argumentofus intendas, ut gratia, quam ob­ tes de locis, cum per eundem fummum pon­ tentu przcipuz neceflitatis ipfius ecclefic in tificem fuerit ordinatum, quod fine praejudicio ecclefiaturn fu arum (ederent : flantibus autem hac parte aflequeris, a labore hujufinodi rele­ vatus, illi per tuum efficax exercitium obveniat inferius fratre Vilielmo de Hofpitali, & fratre fruâuofa, idque tibi cedat ad meritorum cu­ Robeno nugiftro Templi, fic aliquibus fratri­ bus eorundem religionum, & nunciis lolemnimulum apud Deum , & ad uberioris penes nos grati* incrementum . Dat. Lugduni idibus Febr. bus Franci*, Alamnix, Angh*, & Sicili* Pontificatus noftri anno fecundo. regum , & aliorum multorum quoque princtpum, baronum, capitulorum, fic ecclefiarum , „ procurator *. Gapellani cantaverunt antiplio- * Cl3rr·..P™BRLVIS NOTA EORUM E nam, Extudi no> Domine : qua finita dominus · qu* tn fecundo concilio Lugdunenfi genera li ada funr. In nomine Domini. Amen . AN oo ejufdem millcfimo ducenteiimo feptuagefimo quarto, menfe Mali, die Lun* fepiima ejufdem, tenia Indiftione, con* gregaro generali concilio per fanftiffimum pa­ ttern dominum Gregorium decimum , facrofanâae Romana: ecclefi* fummum & univerfa- papa furgens, dixit Oremus, Dominus Qthobonus flexis genibus, & dominus Jacobus, di­ xerunt; Lev.ite. Et Iummus pontifex dixit al­ ta voce orationem, ficut habetur in ordinario. Deinde per unum capcllanum cantata dl lita­ nia minor, domino papa & omnibus cardina­ libus & pr»latis adftannbtis genibus flexis, & fine trutr.',. Qua finita pes eundem capdlanum , & tefpondenfibus fibi qitamplurimis, dominus papa fingens, dixit: Onmus. Dominus Jacobus flexis genibus, & dominus Gottifredns, relponderudt >' Let. at e. Et dominus papa dixit aliam ora- I gi 63 GRtGORius CONCILIUM rüdojhüs f. nwp. P. X. ‘ 1 ** 1 U *** PHILIPP. III. R. FR. 6♦ orationem in tono fecundum primam. Poft A ai Oriente ufque ad Occidentem: poft cujus fer-*~~~—— monem ledx funt prædiâr litterae. CHRISTI hxc dominus Othobonus, facia reverentia domino papx, & benediftione petita, ut rfloric Eodem anno, menfe vero Junii, Jie eiufte eft, cantavit evangelium fecundumMatthzum, dem feptima, in qua omnia facta funt ficut in fcilicet : Defiÿiavit Dominut Jefus alios ftpiua- prima, excepto quod non fuit indiftum jeju­ ginta duos. Quo finito dominus papa lians erenium , & quod pro diacono fer vi vit dominus Gaufredus ad velum aureum , & quod canta­ dus, alta voce inccrpit hymnum ,fcilicet, De­ ni creator Spiritui. Quo cantato per ipfuiu, & tum eft aliud cvangeliutn, fcilicet fecundum totum concilium, ftans fine mitra, cum ma­ Matthzum: Accejferunt nd JeJum difeipuii, &c. t. gna devotione, ipfc ledit in faldifioriotuo, & & quod alix orationes diftz funt ficut in or­ omnes przlati in locis fuis federunt : & tunc dinario continetur, & quod non fuit ibi rex Aragonum, & quod frater Petrus Ofticnfisepiipfc inccrpit fermocmari, propofito themate, **■ fcilicet r Dçfidcrio defidtravi boc Pafcba mandu­ fcopus iermocinatus eft, incipiens thema, fci­ licet .· Zetu in circuitu oculo < tues, # vide : *·’ care voLifcum, antequam patiar, & antequam moriar: & profccutus eft ferqponem fuum . Quo omnei ijli congregati funt, venerunt tibi. Et po­ finito, & paufato aliquantulum, ccrpit alloqui B ftea leftx funt conftitutiones, fcilicet : Utcirca eltrftionem, Avaritia excitas, Quam fitecconcilium , narrando motum & votum animi fui, & caufas, propter quas evocaverat conci­ clefiis, Perpetua: fanâionis, Nulli dicere, Si lium , & fuper quibus, fcilicet tuper fubfidio quando contigerit, Quamvis conditui io, Pro­ terrz fanftx , & fuper unione Grxcorum , & fu­ perandum, Eos qui clericos, Exigit multo­ rum Conftitutionem felicis recordationis Inno­ per reformatione morum. Qua allocutione com­ pleta , furrexit de fede, &, indixit aliam fcftio- centé papa, Prxlente generali. Quibus leflis nem ad Miam diem, Lunz fcilicet: &fic difdominus papa allocutus eft concilium , & dedit foluta eft prima feftio. Idem autem papa re­ licentiam omnibus prxlatis quod poflent exire Lugdunum, & elongare fe ufque ad fex leudiens ad locum, ubi ipfe fe induerat, exuit fe cas. Diem alterius iellionis non praefixit, pro­ pontificalibus veftimentis , & dixit Nonam. pter dubium adventum Grxcorum: & fic abEodem anno & menfe, die vero veniente iolura eft tertia fcfiTto. Tamen inter fecundam decima odava , ejufdem, fada eft fecunda fef- ic. i,, fio , in qua omnia fafta funt ficut in prima, & tertiam felfionem dominus papa vocavit prxlatos, ficut inter primam & fecundam, & feexcepto quod non fuit indiltum jejunium, & pro presbytero fervivit dominus Averus, proCcit legi coram eis conftitutiones prxdiâas; qux ledit funt. diacono dominus Jacobus, & quod aliud evangelium cantatum eft, fcilicet fecundum LuEodem vero anno & menfe, die vigcfima cam: l'os e/iis fal terret: & quod alix oratio­ quarta, nuncii imperatoria Graecorum venerunt, nes diftx funt , ficut in ordinario habetur ; & quorum nomina funt in littera mifta papae. Omnes praelati qui erant in concilio cum fa­ quod dominus papa non fecit fermonem, fed allocutionem tantum fuper illis,qux fuerant in miliaribus, fuis, camerarius cum tota familia prima ieflione. Qua allocutione finita, latat papae, vicecancellarius, & omnes notarii, ac Iunx conftitutiones pro zelo fidei, & licentiaomnis familia cardinalium, exiverunt cis ob­ viam, & eos ufque ad palatium domini papae ti funt omnes in ifta feftione procuratores ca­ honorifice conduxerunt; qui ab eodem domi­ pitulorum , ac abbates & priores non mitrati, exceptis illis, qui fuerunt nominarim ad conci­ no papa ftante in aula ejufdem palatii cum lium evocati; 1'centiati funt omnes alii infe­ omnibus cardinalibus, & multis przlatis, ad pacis ofculum honorifice funt recepti : & eis riores praelati mitrati, & indifta eft tertia feffio ad diem Lunx poli oftavam Peotecoftes, repræfentaverunt litteras imperatoris Graecorum qua· erat vigefima oitavg Maji. Et fic diftblu-1D bullatas bulla aurea, & alias litteras praelato­ rum , & dixerunt in prxfentia domini papa:, ta eft fecunda feftio. quod veniebant ad omnimodam obedientiam Inter primam & fecundam feflionem , do­ fandae Romanae ecclefix, & ad recognitionem minus papa cum cardinalibus advocarunt iegregatim archiepifcopos , Cx quemlibet cum tino> fidei, hia. habuit eos in camera lua, epifeopos etiam & Eodem anno, & menfe, die vigefima oftaabbates, qui immediate iubfunt Romanx ecva , in fefto Apoftolorum Petri & Pauli, do­ clcfir. & petiit Λ obtinuit ab cis omnes de­ cimas leddituum, fniâuutn,& proventuum ecminus papa celebravit Miftam in majori eccle­ fia fandi JoannisLugdunenfis , exiftentibus ibi­ clebarum ufque ad lex annos continuos, inci­ piendo a fefto Sandi Joannis Baptiftz inflan­ dem omnibus cardinalibus, & prxlatis, qui ad tis anni Domini millefimi ducentefimi feptuaconcilium fuerant evocati: lefta eft epiflola in Latino, & Graeco , & cantatum eft pvangelium i^efimi quarti, ufque ad fex annos continuos per dominum Othobonum in Latino, & quemmuros, ficut in conftitutione habetur, liem pendente termino fequentis feftionis,E dam diaconum Graecorum in habitu, in quo frater Hieronymus & frater Bonagratia de or- Graeci folent cantare, in Graeco . , poft --λ eum. dme fratrum Minorum, qui mifti fuerant nun­. Quibus didis , frater Bonaventura fecit fermonern fuum ufque ad finem: poftea vero canta­ cii cum duobus fratribus per Romanam eecletum eft fymbolum , fcilicet C retio in unum Deum , fiam ad Grzcos , miferunt quafd.im litteras do­ in Latino, incipientibus dominii cardinalibus, mino papx, de quibus ipfe dominus papa mul­ & epiicopis, qui ficut cantoras, feu primicerii, tum gavilus eft, & fecit vocari omnes prztenuerunt chorum in cantu, fc profequentibus laios m majori ecclefia Lugdunenfir ftibiom· canonicis ejufdem ccclefiae. Poft hoc vero im­ mbus prxlatis exiftentibus m capp's fuis, fra­ mediate praediftus patriarcha , cum omnibusGrxter β inaventura Alb.menfis epifeopos fermocicis archicpifcopis de Calabria, & frater V. de natus eft, propofito themate, qu'd legitur B.v Morbccca, de ordine fratrum Praedica'orum , < rU£l’■ txurge J.ruJaiem, fia m excelfo , i~ cirtumfince Orent-m , D inde collige filtos tuet & fiater Joannas de Conftantinopoli ce ordine fra- O GKBGowus LUGDUNENSE II. 66 fratrum Minorum , ptenitentiarii domini pape, A dum imperatorem, fic imperium, fic eam Per’’—TL~7' qui JinguamGrrcamnoverant, cantaverunt fo- petuo fervaturos, fic nullo tempore recefluros lemniter fic alta voce praedidum fymbolum: fic ab *k ea, — ··· ut in ίΧ forma ""· juramenti «·—««"·: ·'«*">·>· plenius contine- "f,"; quando ventum eft ad articulum illum, Qui a Pa­ tur. Et fic eft finis ipfius feffionis. Poftea vero dominus papa alta voce incoetre, Filioque procedit jfolemniter, fit devote ter pit, Te Deam laudamus : quod totum domino cantaverunt. Quofymbolofinito, idem patriar­ papa flante femper ere&o, & fine mitra, cum cha , archiepifcopi, fic logotheta, cum aliis can­ magna devotione, & multis lacrymis, proietaverunt laudes folemnes in lingua Graeca domi­ no pape, & poft hac MiflTa per ipfum dominum cutum eft. fic completum. Quo completo qui­ papam , flantibus Gnecis predidis, juxta alta­ dam capellanus dixit verficulutn : Confirme boc Deus quod operatui es in nobis : fit refponfum eft re profëcuta eft, fit completa. ab aftantibus : A templo fim&o tuo, quod eft in Eodem anno, menfe vero Julii, die tertia ejufdem, dominus papa fecit vocari dominum Jernfialem. Quo difto, dominus papa dixit : Do­ minus vobificum : Refponfum eft : Et cttm fipiriepifeopum Leodienfem ad fe, fit propofit is qui tu tuo. Poftea dixit : Oremus, fine FitEiamm bufdam exceflibus fuis, fiU compulit eum ce­ dere oneri _ Ct boDori. Sequenti vero die, Bganba: & dixit orationem: Da ecclefia tua quanuncii Tartarorum regis reprefentaverunt fe femes omnipotent Dees, nt finiteSpiritn congre­ domino pape in camera fua, exiftentibus ibi gata , &c. ficut in ordinario habetur. Qua fi­ omnibus cardinalibus, fic multis prelatis, qui nita, fedit in faldiflorio fuo, 6c allocutus eft concilium fuper tanto gaudio, incipiens: Dqfiante eum convenerant ad trk&andum de ne­ gotiis concilii : quibus etiam omnibus familia derio dffideravi boc Pafcba mandnCare vobtjcum : Luc. .·. & didis paucis verbis, pnefati patriarcha, & cardinalium fic prxlatorum, de mandato do­ mini papas obviam exiverant, fit eodem dieeft archiepifcopus Graecorum, defeenderunt in na­ quarta feflio nunciata ad diem Veneris futuri, vim ecclefiat, & federunt in fedibus altis, in fcilicet ejufdem menfis, omnibus prelatis per loco in quo fedebant presbyteri cardinales poft curfores domini papas. Et eodem die dominus eos. Et tunc dominus papa reverenter incœpit, Credo in unum Denm , in Latino, quod papa fecit vocari dominum Fridericum abba­ tem fandi Pauli de Urbe, fic propofitis quiper eum qui fine mitra flabat, & totum con­ bufiiam exceflibus fuis fibi, compulit cedere cilium profecutum eft & completum. Quo com­ pleto, patriarcha Graecorum inecepit fimiliter, cum dide abbatis. Eodem anno, fic menfe, die Veneris, {ex­ CCredo in unum Deum, in Graeco: qudd^per eum, & Archiepifcopum Nicofienfem , & ®Qos ta ejufdem, in o&ava fandorum apoftolorum Petri fie Pauji, fada eft quant feflio, cxiflenGraecos qui fecum venerant, & alios archicplfcopos, fic abbates Graecos de regno Siciliae*, tibus in loco, ubi dominus papa cum diaco­ profecutum eft & completum: dicendo publi­ no cardinali (edebar, predidis nunc i is impera­ ce, ficfolemniter, Qri » Patre, Fslioque proce­ toris Grecorum a latere dextro poft cardina­ dit: cantando eum bis. Quo completo domi­ les: in qua omnia fada funt ficut in prima, excepto quod fuit cantatum per dominum Hu- nus papa allocutus eft concilium paucis ver­ AC«/ri. ■« her tum evangeiium fecundum Mat thrum, fei- bis, fic dixit inter alia, qualiter rex Tartaro­ ’ licet : Jnffit dominus dificipuiis finir aficendere na­ rum mifecat nuncios fuos cum litterisad cum, uculas, quod competebat diei; fic Frater Pe­ fic concilium, qui nuncii liabant adoppofiium trus Oftienfis praedicavit, qui domino papa pro domini papae, ad pedes patriarcharum : fic man­ davit legi litteras ipfius regis Tartarorum pet Pfal. presbytero ferviebat, themafcilicet, Illuminans tn, fice, poft cujus fermonem dominus pa­ quemdam capellanum. Quibus ledis dominus pa allocutus eft concilium, narrans prrdidas papa iterum alloquitur concilium paucis verbis , tres caufas vocationis concilii, fic dicens qua- Dfic indixit aliam leflionem ad diem Luna: unliter contra opinionem quafi omnium, Grxci decimam ejufdem, & aliam ad diem Martis libere veniebant ad obedientiam Romane ec. fequentis, non tamen prrcife, quia dixit, fi defis, profitendo fidem, ficrecognofcendopri­ commode poflet t in quo dixit fe debere finire concilium. E< fic diftohtta eft quarta felfio. matum ipfius , nihilque temporale petendo : de quo multum dubitabatur. Dixit etiam, qua­ Eodem anno, fic menfe, die fabbati, feptima liter fcripferat imperatori Grascorum, quod fi ejufdem, dominus papa oftendit cardinalibus non vellet fpontanee ventre ad obedient it m Ro­ conAitutionem, quam fecerat fuper eleftione mans ecclefue, fic fidem ejus, quod mitteret Romani pontificis, per quam orta eftdillenfio nuncios folemnes ad traftandum luper his, quas inter eum & cardinales in privato, quae poftpetere volebat -, fic ipfe Deo favente omnibus modum venit in publico. Nam dominus papa prztermiifis, fpontanee, fic libere fidem Roma­ vocavit praelatos fine cardinalibus, & vocavit ns ecclefia, fic primatum ipfius profeflus eft, cardinales per nationes, & cardinales in confic recognovit in fumma, quod praiidos nun­ fiflorio. Onrai die conveniebant fine papa, fic cios ad profitendum fic recognofcendum fimiliter mife_ . funt aliquos . . allocuti praefatos fuper rat in lua prsfcntia, ficut in litteris per pra-E cooftitutiooe praefata inirrogave confillorio . ­ : fic diâum dominum imperatorem fibi miliis con-., runt, quod fi dominus papa eorum t... runt , afTenfus te­ tinebatur exprefle. Tunc mandavit legi ipfas quireret fuper ipfa conftitutione, quod non dalitteras, fic alias litteras multorum prrlato- rent diffinit ivum confilium, vel coniènfum, do­ rum: quod fecerat pradidis nunciis, fit litte­ nec rationes ipforum audirent & fimiliter mul­ ras filii ipfius imperatoris: qua tres erantbul- ti ex cardinalibus per nationes vocarunt prae­ latz bulla aurea, translate in litteras Lati­ latos in domibus fuis, petentes ab eis confilium nas. Quibus leftis, unus de pradiftis nunciis, 2uid effet fuper hoc faciendum, & auxilium , fcilicet logotheta, dicens fe viva voce a diâo i neceffe edet, modo pnediâo. Et dominus imperatore tn mandatis habere, quod pbftet papa fimiliter vocatis praelatis , ut fupra diftum jurare in animam ipfius, fi domino pape pla­ eft, & expofita intentione fua, prius injun­ ceret , profeflus eft publice fidem Romane ec- xit eis in virtute ianâe obedienti® fub excom­ clefiz, que lefta fuerat in concilio, tenere dimunicationis poena , quod nemini revelarent ilComd. General. Tom. XXIV. E la z®7 cregctuus P. X. CONCILIUM v W ΓΝ V/ 1 v a vr tvs rddouws i. jmf. PHILIPP- lit. R. FR. 6u la qux audirent, & *’derent, & facerent tunc A ex obitu fratris Bonaventurx Albanenfis epifeoANNO ibi cum eo. Et fecit eos conlentire, & alienpi: & * mandavit omnibus praelatis, & omnibus ‘‘ fu£fSTi CHKlsn ,,7, * tine ilii cooftitutiooi, & mandavit, quod fin- presbyteris per totum mundum, ut quilibet eorum unam Mittam deberet cantare pro anima guli fua figilla apponerent conftitutioni prrdidar, quod & fecerunt. Nam fade funt febeipfius, & aliam pro animabus omnium aliorum qui mortqi funt adveniendo, ftando, feu re­ dulx per regna, & provincias, quibus omnes ' prxlati fua figilla appofuerunt .* propter quod deundo ad concilia, 'five ad concilium. Et dilata eft feflio ad diem Lunae decimam fex- quia propter baptiimum Tartarorum, ficlediotam ejufdem menfis. nem conftitutionum, hora tarda videbatur, Eodem anno, & mente, die Dominico, de- continuavit aliairf feifionem in craftinum, fetlicet decimam odavam ejufdem.' & fic diflblucimaquinu ejufdrm, hora matutinali obiit clarx tnemorie frater Bonaventura Albanenfisepi- ta eft. quinta fettio. fcopus, qui fuit homo eminentis icientiey - Eodem anno, &menfe , die decimafeptima ejufdem fada cft ultimaHeilio; in qua incon­ eloquentis t ) vir quidem fanditate precipuus, vita, commilerattone, ac moribus excellentif- tinenti dominus papa intravit ecclefiam, indu-' fimis decoratus , benignus, affabilis, pius, & tus omnibus pontificalibus veftimentis , afeendit mifericors , virtutibus plenus, Deo ^homini­ in pulpitum, & nonnulli alii prxlaii; kctx bus dilectus, qui fepultus cft Ipfti dic Domini­ funt conilitutiones, fcilicet, Religionum diverco in loco fratrum Minorum Lugduni, cujus fitatem , &, Cum facrofanâa. Qitibus ledis domi­ exequiis interfuit dominus papa cum omnibus nus papa allocutus eft concilium, narrai s prxprxlatis, qui erant in concilio, & tota curia . diftas tres caulas vocationis concilii, & quo­ Er frater Petrus Oftienfis epifeopus celebravit modo negotium terre fande & Grrcorum erat Mittam, & praedicavit' propofito themate, kiinceptum & feliciter Domino favente coniummatum: & inter alia^ixit, quod prxlati fa­ iicet .* Doleo fuper te , frôler mi Jonatba . Multx lacrymr, ôc gemitus ibi fuerunt: hanc ei ciebant ruere totum mundum, & quod miragratiam concefterat Dominus, quod quicum* Cbattir quod aliqui malr vitx & cor-erfationn que eum videbant, ipfius amore incontinenti non corrigebantur, cum particulares male vi­ capiebantur ex corde. te, & bonae vitae , & convcrfationis venifient ad E>dem anno, & menfe, die decimafexta iplum iqftanter petentes cefltoncm. Unde mo­ eiuldem, fada eft quinta fettio, in ψιχ ante­ nuit eos, quod ipfi fe corrigerent, quia ipiis quam dominus papa intraret ecclefiam, frater eorreftis non erat neceffe condere aliquasconPetrus OHirnfis epifeopus, prrfentibbs omnibus ftitutiones fuper reformatione eorum: alioquin pixlatis, baptiravit unum ex nunciis Tartaro­ dixit ie dure adurum cum ipiis iuper reforma­ rum cum duobus fociis : quibus dominus papa tione morum. .Super ordinatione vero parofecit fieri velles de fear la to more Latinorum, chialium ecclefiarum, ne fraudentur redorum Et poftmoduin dominus papa intravit eccle­ fuorum prrfentia, & viri idonei ponantur in fiam, & fada font omnia, ficut in prima, ex­ cis ,* & iuper alii, dixit ie cito, dante Domicepto quod dominus Matt hams fande Marie _ no, apponere remedia opportuna : quod tifquc in Porticu cantavit evangelium fecundum Mat- D jn jpf<> concilio fieri non potuit, propter mulihxum, fcilicet : t'idcte, & vigilate , & orate: torum negotiorum occupationem. ~ Omnibus fi­ attendite vobis, ÎT univerfo gregt. Quo finito , nitis, dominus papa dixit, Oremus, Fleflamm kdæ lunt conftitntiones, fcilicet; Ubi pericu­ tenna^ Levate, & oratione, ficut in ordinario lum. Si forte, Sicanomci aMbluiionis, Sciant Jubetur. Qua finita, data cft licentia omni­ cnnâi, Et fi pignora tiooes, Quicumque , Gene­ bus ptxlaus recedendi .· & dominus papa dedit rali conftitutioni. Altercationis antique, decet benediflionem, fcilicet, Sir nomen domini bene· domum Dei , Ufurarum voraginem , Qpanquam diRum, &c. & dominus Othobonus dixit.- Reuhirarii, Hoc conlultitfimo , Statutum felicis cedemus in pore: fit fic diftoiutum eft conci­ recordationis. Quibus ledis, dominus papa al­ lium, regnante Domino noftro Jcfu Chrifto, locutus eft concilium , dicens quomodo ecclequi cum Patre, & Spiritu fando vivit, & re­ fia Dei inxftimabile damnum perpetta fuerat gnat in fecula ieculorum. Arnen. ΜΙΧΑΗΛ TOT ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΤ ΑΤΤΟΚΡΑΊΟΡΟΣ PQMA1QN «rrccÀr «wot Γρη^ό^χ» ttinta m cixetnv. LITTER.Æ G-Jw^un* MICHAELIS PALÆOLOG1 IMPERATORIS Grrcorum ad Gregorium papam X- Tp aÿtuTÛTV) >Ç μ«χ«£4υηίτρι, τ J «pery >Ç SanQijfi-no Cr beattffimo primo if fummoE P0™‘fl' apofioltca fedts, · venerabili po· αχρ« «ρχ»ιρ« ™ ürosoXni 9pôm , or’xv/t^wv» » tjJ ^rù xrfsi 0eetZdtç iÇ «trwxpàrup Ρνμαινν, ΚβμνΙιοβς, ûi»t> ΙΙβλβιολοΓοί, (? ριηίηΦ* Edidit Vad- Ducat y ^togelut Couutetuttt TaUologttt if fptrttiaaln filtue magnet fetoflttaht ve- Ληίω. Minoram ad ' convenientem bonorem if reverentiam eum fineera if pura trfefîionc, if oratio· MÔf της pufnhnt er^iomùiK c» την àvinaoea rtμΙι*ι$βιίΰ μιτύ tihnt/rif i£ xttSeptïf &βδίfftufy ^dL\«ir«?njnr. f'fictionem. ciî?o»wn?0fr^)^ONIAM "'’A' ,unt * magnitudine vsftra Umd. aμΦ* »ri AvxmX·, · «|<λφ·ς Ρ«Γμ·rius «zfrater Bonagraria de fanfto Joanne in u£S9* MmptTxdes** , ·βΙίλφ9ί Μχονβ^ςχτPcrciceto, fic frater Bonaventuia de Mugello; ζιβ »ri »«y>tw Item rv (1τρβΊτζ(τ«, xJeatJAfit obtulerunt litteras magne fanâitatis veânc φος MaewcBssTupcf vri Μντζιλβ/ίζ Sttupurev imperio meo, in quibus inter alia de confef- ■η γράμμ» της μεγάλης dyt^rùhi ,cvf cxrÛÂΧ«ς 1Ç rrfci της «μβλν^/βς της rirto*, Id jrldraw < èpeMyii xi >i ty* ixxXqr/« tic floae fidei, quam docet, fic prodicar, fic con­ fitetur fanâa Romana eçflefia, continebatur, fic oportebat in /his magis refponfioocm conve­ Ρύμης, ί«λ»μ3«»»»ο, xj ΓίΜΟντιίιοτςμάΜνν nientem nos facere: ecce hoc facit imperium meum. Habet autem profeifio fidei in diâiourdxeOTtyMciwruc «attach·* · iiàrà*q,xw njbus taliter. Credimus fanâam Trinitatem, i7n3xtnÀsrauM, t^ttSiτη« vr’nei, Patrem, fic Filium, fic Spiritum fandum ', i*î Àr^iwcanaç. «ΐίιοο^φι τ»ΐ» Ç «τΛμ«τιχ«. ntfMfjuv ièv rir ùi* rài , λέΓar τβ per omnia Patri in divinitate, temporaliter na­ Jr», àïStuf ^Νηιθόητ in τί χ«^·ί j όμοχ«νtum de Spiritu lanâo, fic Mana femper vir­ η^αΰτμ·ν, xj ιβ··ν χ«ΤΒ««ντβ τ/i xafr C* τ/ gine, cum anima rationali,- duas habenterq na­ St a rriri, ^pauxwf fynSI viuin τ*4Εμβτφ* «tivitates, unam ex Patre nativitatem «tcrdamr γίa 1$ Mattiei Ίϋ( tfafep&ttit μ»τβ λ·^ίβ71ι·ν,Cfic hominem verum, proprium in utraque nafii.»m owHun-j ,,ΙΙκ“™· tei "“m. * b?.. io duabus fic ex duabus naturis, Divina fcilicet & humana, in unius perfon® fingularitate bnvSàÙfimri iÇixiv·, OUa Λ«νθρ»ί»ήρ , impafTtbilem fit immortalem divinitate, fed in ©wrwrr, ôàceFoe-wntmntn, «m* «- humanitate pro nobis fic falutc noiira paifum θύναην Tf Grdnrrt, «>λ' de rr etBpttremtiùrip vera carnis paflione, mortuum, & fepulttim , & defcend i fle ad inferos, ac tertia die refurημΰν >ς της ήμηίρβς τα9·ην αληβΗ rexiflc a mortuis vera carnis refurrcfrione die ναρχός «βίθκ, Oawnt >ς ητφόηχ χαπλθ^νquad r age fima poft' refutTeâioncm cum carne , Ttr de xatunÎTw , xj τρ^ίτρ ημίρρ orvstfanu tK qua refurrexit, & anima, afcendiffe in caelum , ϊ^ϋ wxpsvv a'An^sTacpxoc avacaerr. μιΤ ημ<ÔC Cedere ad dexteram Dei Patris, inde ven­ Ç«ç Tfctrepxxeym μτm rlw χ’ιβΓασ» «nui τρ repxr turum judicare vivos & mortuos , & redditu­ nàvi'm,iÇ4A/^n ,«wA^«vrucknr «p«»cr, x«- rum upicuique . fecundum opera , fua,. Cive bona θ»ζομσβτί’χί<ξ«ίντ;τα?“άς, £ν«λ/νιρνβμ«-DfucrinV, five mala. Credimus fic Spiritum fanw χ4Ϊν«/ζ«νητςι^»χρκ , are&Mwm sxayai ^um nfenun pcrfeâum verumque Deum ex Patro Ftyioque procedentem, coêqualcm, & ««rri 7Ù ipya άυτ» , tin «φαθα t ίatemum per omnia Patri & Filio. Credimus ρ»Ιχ,riXwo?θιό», α’λ»θ>ϊθίβ»,ιχνα^όίΰίτϊ banc fanâam Trinitatem, non tres Deos, fed t χχηρΛβμινο» , ’car tÇ ίμησην iÇ βνμνβ.νη· unicum Deum , omnipotentem, «ternum , fic ίοΛβψΜ t^eyuMttinexanvtivm τύταΙ^ι τύ invifibilem, fic commutabilem. Credimus fan­ dam catholicam fic apodolicam unam elfe ve­ ύ$. «ΐΓΧομ^τβώτΙιυ rlui dyi xt TtMtî* * τρπς ram ccclciiam, in qua unum datur fanâum θί«, «λλ’ΐϊβ O»cr χα»Λ3α*«μβν ,e75rv? ,·’οραbapnima, & vera omnium rcmilCto peccato­ 7W , abeMorvm. vtrAapÿi «>iarxadaX«x(u.' rum . .Crcdhnus etiam veram rtfurrectionem »Ç αχοΓολ/χΖώμ/cvwMU αλη^σίώ t’xxXtteitü' , hujus carnis, quam hunc geAamus, & vitam C» à itêerw Àyter β·ιτί«ι*ါχτιζ(»^αι, «ÎMà Si αλ>ιθ·ς μιτίινωας α'μχρΊινν . fav Si i’ Cm/7. Cmcra/. Tom. XXIV. E 2 pec- .. 7« GREGOR1ÜS p, X. CONCILIUM VCFNV11-1UM RWXMLWÜS I. IMP. PHILIPP, ni. K- FR. . . -χ 7 ■^^“peccxiorwn. Quod fi vere pœnitentei in cart- Aptnatiaf atf} $ »λημ^ληθι>π-/ ri ‘’««ri*“*~NO CHRI&TJ tate decelTerint, antequam dignis pœnirentie attHaoi ' .* «« apapndtriw . ·.·_ ------->. ιψνχχί ..-j, -------ratuy—τβς chrjsti ι>;«. fruâibui de comm’dis iatisfecerint & ormtTis .* ττοααΐς WBf^arveJ», ôntxa^apraci» » χ«θ*»ί ο “’<· eorum anÿnas pœms purgatoriis, feu cathar- «ί»λφ*4 latfniK ίιιαάφησι, tarant καθαteriis, ûcut nobis îraier Joannes explanavit, ριζίδαι. ^ιίί nnsatttdtraùw α’ηκνφίpoft mortem purgari :■ & ad panas hujulmodi οφιλ« άυτχς rit (tivtpt atràr >i ruyrelevandas prodeflê eis fidelium vivorum fuifragia, MiiTarum tcilicef facrificia, orationes, κράηιακ, XtmpytSv λιγν itponAtriat, opt' aMa&fQtias ipytt & eleemoiynas, & alia pietatis officia, quae r ν&γαι ι^λημοανΰ", fidelibus pro aliis fidelibus fieri confueverunr η aapà ηϋ 'atevr imp i^tn aidt yt'ttcdat tifecundum ecclelicinnituta. Illorum autem ani­ mas, qui pûft fscrum baptifma fufcqMum, &σμ%ία> χατύ τη> της »χχλητ/« «coxamra- . vir. Ivrur ii ns 4χ^βί μ^ ri ttpàr Ca trtapa 1 nullam omnino peccati maculam incurrerunt, >iafiÜi fis pniira àuaprtas μύμη i atipapirrur, illas etiam quz poti contr-âam peccati macu­ πις μ$ ri t φ»λχυσαι αμαρτίας μάμοτ r lam, vel in liris manentes corporibus, veleit- xjixrinaç « dem erutz, prout iuperius diâum eft, funi",jàv i&nis ctxncis μ^νσαισΰμα^η^ η μ£ rlù purgatz, mox in cotium recipi. Illorum autem LϊΪΜάαίχίΜη,ΰςάΗίΜμιάρηηι,χαδανάή. , . animas qui in ih mortali peccato, vel cum (olo " · ... ' - îj, «y . v.-j ammis . ·*· w ^ • · -V . r . ? . atrnt ttis nrtpxrtv M.Ttxaa1^'“ euchariilia, .l.ud f.tr^o.um ordm» , d.ud eft matrimonium , aliud extrema unâto, quz b-f· fecundum doârinam beati Jacobi infirmanti». bus adhibetur. Sacramentum euchariftiz ex azymo conficit eadem Romana ecclefia, te- » piros lis Oftaantfxas aat\vpr,aarn.v , aapauïtxatti ntiilui xortCaiw, *onw5 «w'crwçτ<μνρχθησομ!^'α( . ταΓπ* ή αγία ι’χχληtfZ« της Ρώμης x/rdÇcoù ctffùs (àtCaiaî , x} an C* rf όμΐρα ris xpjvfus aims àtàpvTa ορό tb r βνμχτνς Te XtK· fj Φ «l<·» mp*™ qxnn- βοται, ««riuromt «ei aixàur otiatur λ<· γο. χρατ« $»,<£ ί/χ«β"»Η aun f της Ρ«μης ι’χχληβ -fa, ian χλησϊα, tan Urat that ίκχλο<ηα--ιχά txxXwtartxà puripia purfoat, it »ν λ.Τ.Af»rr<.’>«·«»·Μ I W w \ , . , λ ·' tamtati^tpwi j^fjarnsTotaray^w /4»>»s· «>λο irtr η ptnrtta . aKot'ir* &χα~ tpta' a>ktμυ?ήΐ&ν ris ttparaii^penrias^ «Wo tri ri rs γάμ» · <>λβ ri t%atov χόσμα, i nens & docens , quod in ipfo facramento panis vere transfubltantiatur in corpus , & xanlluiStiaraa^iarriei^i» laxtifit n7s eo&pvinum in ianguinem Domini nofiri Jeiu Cririanànaitknt. ri ΐίράργαμα της £γαυτϊ« .fti. De matrimonio vero tenet, quod nec άζυμα txntâ à ntaün τη'ς Ptipos » χχλοαίβ, unus vir plures uxores fimul, nec una muχρατάσα x. hSivxtap , ®1ί£·«υτη Ίρ itptnktijer pcrmntitur habere plures viros. Soluto rtat Spnsà^o^is ptnatiiat fis σώμα, χ. ο vero legitimo matrimonio per mortem conjugum alterius, fecundas, & tertias deinde ·?> a* tri αϊμαΊβ xvfj* Iijtb Xe/ΓΒ. χί^τϊΓβnuptias fucccilive licitas effe dicit: fi impedi-0μβϊ»χρβτ«, ΐτιβπ«ς a‘rip »ο»άς >αναΓχας mentum canonicum aliud ex cau(a aliqua non tpi - - , in - μία >ανη wapayvpàivt · ~ · tpi t^ttt χολ· obfiftat. Ipfa quoque fanda Romana ecclefia λβς irlpas. Ϊίβλυθύόικ It Ίβ γαμαare θαχαfummum & plenum primatum & principatum τ» Sanpfty ϊμοζυΐ’ω,’, Sf&riput %ins &luper univerfam ecclefiam catholicam obtinet *, τ£δθ.Ρ γόμας Stprris wot λίγςι, tpxtStr* quem fe ab ipfo Domino in beato Petro apoatrtas rivés b optai tarut. ρ> Π«?ρ a’nriXw fuerint quzftiones, fuo debent judicio definiri. άρχοτι, i tb xtpuvp, J ό της Ρώμης Ad quam poteft gravatus quilibet fuper nego­ ici Ιιάΐόγρς, αληρας cfarias ναραίιξαtiis ad ecclefiafticum forum pertinentibas ap­ Hat, αλιεύς______________ vnrvatcôs αναγχαρτζ^ . < x«pellare: & in omnibus caufis ad examen ec___ *_______ , ~Λ ckfiafticum fpeâantibus, ad ipfius poteft judi-£ θ«ς ·βρ« nk «Μ«ς χρζτίΐτιπ της »/rMKriu‘«Xf'cium rccurn: & eidem omnes ecclefir funt - * * 9tuo ârixîixcïv. Sru x} iiv τηκ »«cî της Χιπ«ς fubjeâz, ipfarum przlati obeuientiam & reve­ α>«φΜΤΤ« συζητητές, ri ruins Ttpttiv xpjatt rentiam fibi dant. Ad hanc autem fic potefta­ tis plenitudo confiftit, quod ecdefias ceteras ■ 2ι«(ΐζκ&«· fis raurUu hùanu ι$βαρ<α/9μ$ι&· ixac+*&opiypa7s tisnt âurUù ίχχληad lolicitudinis partem admittit: quarum mul­ tas, & patriarchales prrcipue, diverfis privile­ σι at ar'rwmro AutatAw, <£ C» vaterauc η7ς αίτίαις giis eadem Romana ecclefia honoravit, fua Φ <βρός ίαχιμανΐατ ixxXoaiaftxlu àvtpûrats , tamen obfervata prorogativa^ tum in genera­ opts nuns iuûanfrts âtaÇfyf* tw> «tier»· Ç libus conciliis, tum in aliquibus aliis temper τβντη lirai at ίχχλασίαι Cot'wrnt, xJ nra;> tl αρχιιράί dxxxofijL >Ç auSw τβώτη d^UXwr. Opii nütlut ii JiVC ri της chorios v^ripupavu· »σ«ν·ι, 0Ί1 nk tripas ιχιλχτιας , χ, τ»ς αχξιαρτχηάς i^atptmç, d» itafiftts oportpitts eorq ή ? Pupos ϊνιλησια nripnxt,riilia »λίώ rptrfifit fri[tyzt nî$ ôtwpnixaïs auuoStn ,ri it ?» c RUDOLPHUS t. IMP. t U G D υ N E N S E 11. PH1UPP. tu. R. FR. >ραφΗ-A fai va. Suprafcriptita fidei veritate, ( prout ,. 7^ p4eaWe&a eft & 6diletiter expofita ) veram, fan- ***** ·*/■*· devras xl x/râc txnSnratt α’λπθη , àytaj , ftam, catholicam ft orthodoxam fidemcogno- ■ ,,, feimus, ft acceptamus, & ore ac corde con­ χαθβλιχάι'ι^ορθοίοξο? x/nr, ntûlUu «»«< γι· fitemur, quod vere tenet ft fideliter docet, ft tvnopfyj, «; «τοίν^βμιθα, iÇ xapê/a^ré/jtapraedicat fanfta Romana ecclefia .· inviolabiliter 'ΙιόμίλνρϊμΙ^, SriιβόΙίοαληθΛ χρατά£τ»oblervare eamdem profeffionem, & in ea om­ Γ«ϊς filiinn , χηρόττα η* ripa ι£ α^'* 7« ?«*- ni tempore perfeverare, nec ullo unquam tem­ pore ab ipfa difcedere quoquo modo, aut de­ μκ iχχλησ/α. α’ίιαφθορως φύλαξα* τιίν nntvviare, vel difeordare promittimus. Primatum τΐωο'μολν^/αν, ιζ cv αιίτή Tarn* xa/pÿi i^xRquoque ejufdem fanfte Romane ecclefie, ficut , ιζ iit rtw τοπ φίρφ àx' dvrn; α’ναχφρηται in premiftâ férié continetur, ad ipfius fanfte τ^τρβ^,ί·αρο|£ααί,η\Ϊ*χ·ν·ίαα*ΰτιχ»·· ecckfir ecclefie obedientiam feontaneam firohtaneam venientes venientes , μ&βι* ri, π «spw/wov τίς ntàurnf αΓίχςίΚ- confitemur, ft recognoicimus, acceptamus, & xXaaistc? Ρώμης,χαθ»>θ*π5«ρ«ρρηθότ9 α’τοίιχορφνο*, iÇ permaneamus in ritibus noftris, quibus uteba­ mur ante fchifma, qui fc'ilicet ritqis non funt χαραφί λαξαι ec «ρ«φητ«ι , αξ«χμ^ «*μ riu μιγβλΜ τηπτ, 7>α ή ημπτρα t χχληαχ a ri contra fupradiâam fidem, nec contra Divina preccpta, nec contra veras & novum tefta«>*»ναομ3ολβν , rie iτίι» βρο τχ χί^μΛmentum, nec contra doârjnam fanftorum ge­ -ni xj μι'χβ*τ>)< «τημίρον. *»α ίμμ^μ^ι^ η7ς neralium concilioThm, & S$. patrum receptoήμπϊρΜς t θίμ»<{ » ·« ιχρώμτθα τί χι τ. rmn per fanfta concilia, que celebrata funt λ μκης · απνα ιδιμβ ix tin χατΰ της τρφφραμ- C ' fmrituali dominatione ecclefix Romane . Hoc ρ^ίηςτ/Γηνς, xnxand canXû», in igjtur non grave eft veftrefanftitaii, necinuχατύΐταλαΜς iÇ vretc διαθήκης, inxartt τ»ς fitatum, & nobis nunc difficile propter infini- 7i CRPCX*’US “““TTiffMaAati, rotwripa; CHRtsn‘ a-av t* Tfi-fwc αλ»ίθ«αν, xx&Jf διδανίϊς Φ α’νινν £ οιχνμιvixm» ruurtiw, Λ «TfipTTiiXxAwr/af ί Ραιμης. τ»η a» α/ίαρις ffuudiv» tain multitudinem populi. Commitimus autem, fuper his hi* prefentibus «itibus nunciis imperii imoeriinoftn. noftri, ut difta per prefeotes Htitrts noftras confiteantur & amrment affirment vice vice ira imperii noftri,, coram coram niagua magna « pern nouri fetate veftra. Prefens igitur feriptum de noftrarecognitione, fufeeptione, acceptatione, c^r-— , *■ e~tr·— , ----------&— profeflione &— confelfione propria -------manu noftra Dei gratia imperiali fubferiptione fignaα’»θιμ»θα τρβς τιίηκ πι ς ταρίσιν ήμιπροις vimus, & figilium noftra potenti» inferius apa’ToxtM-iaeïeK, iwsiu δηλνθόπι δια τής «α· Dpendi fecimus. ρν«Ίκήμιπρ4κχραφη« όμολοχη'α-we-r < ηρξ«Μ*/ διχα/φ της fletnfaief ήμί», cswxia» τής <της μφίλκ βγηηης. ri ïr Taper γμίμμκ τής ήμι ripa; tùjcywfjartu;, α'τοδβχής , ύονδοχής,ιζ βμολοχι'αί, rixue^ripas ιίμίπρρ, χαο?'» triTg/M>aApcQaeaWijiraιζ ax αβΊαηθκ, >$ ήμΐνvu£δότχ·λ·νδίαν»τϊλαΐάχ«ρβ»τλήθχ. Qeriïuxf ύΐΗγραφ} ίνημ^^άμί^χ, înbûrlptln fapcntoris. Μ/χαχλ C* Xvty ri vtppttfirpa τ» ήμιτφχ χρα%ς aa'rw^ca ατ^Λφήααμΰ». τtf-Οί βασιλ£ί W a’lrtwparvp Ρυμα/υν , Δ»χας, ΑχytAflk Κομχαοσς, c Ι1αλαι·λ·χφ*. SACRAMENTUM IMPERATORIS Grecorum. EtfidaVrad- CGo Georgius Acropolira, fie magnus logoAn- JCs theta, nuncius domini imperatoris Gre- •defcoj corum Michaelis, Duce, Angeli, Comneni, ft *hiu«?’Paleologi, habens ab coJem fufficiens ad in- Romans primatum; ft ipforumrecognitionem , acceptationem , fufeeptiooem, obfervantiam , ac prefentiam, * fervaturum, preftito in ani- * c»„. per mam ipfius & meam corporaliter juramento, feveraarUm promitto & confirmo. Sic ipfum Deus adju-*“' te Gr^iirii» vet, ft hxc fanfta Del evangelia, ftc. tft xi i'· ■ LITTERÆ PRÆLATORUM tünfaav . fra feripta mandatum, omne fchifma prorfus abjuro, & fubferiptam fidei unitatem , prout p Græciæ. plene lefts eft & fideliter expofita, in nomi­ ne difti domini mei, veram, fandam, catho­ Anftiftimo, reverendiffimo, ft bcatiflimo e* eodm licam , fle orthodoxam fidem efle cognofeo .· papae antiquo Romanorum, domino Grc- VVaMtat* eam accepto, & corde, & ore profiteor; ipgorio, magno pontifici exceUentiffime apoftofamque, prout eam veraciter tenet, fideliter licae 1 fedis, & venerabiliflimo domino ft patri docet, ft praedicat facrofan&a Romana ecclei noftre * humanitatis. Nos qui ecclefiafticam . fia, ipfum inviolabiliter fervaturum, nec ab ea complemus < ordinationem, vcftre Romana fan- «ύΐύ»π>. ecclefia fahitem, fpirituatis fubjedionis ullo unquam tempore receflurum, vel quoquo ftiffime < affe&ionem ubique.* metropoliia Ephefius prasmodo difertpaturum vel deviaturum promitto. . Primatum quoque ipfius facrofanfte Romane, honoraius exarcbus totius Afin, cum ea, quae ecdefiai, prout in pnemifla Cerie continetur, circa me eft, fanfta fynodo; metropolitanus ad ipfius Ëccfcfis obedientiam, nomine ipfius Heracleae 1 In Thracia, ft préfui * honorato- * '«· *·" ft meo, fpontaneus veniens, pro ipfo ft pro irum, cum ea, qua circa me eft, fanftafynome, fateor, mcogoofco, accepto, ac fponte do < ; metropolita Chalcedonis fuperhonoratus, fnfeipio: & ipfum omnia premifla , tam circa cum ea, qua circa roe eft, fanfta fynodo, fidet veritatem, quam circa ejufdem ecclefie metropolita Tyanorum, cum ea qua circa me •ft, S I Ü. M RUDOLPHOT I. !«P. I V. M PSUUPR Ht. R. FR. 7® fecunda confide ratione omnia negotia fisa re-—“~— i‘°Aâ fynodo; epifcopus metropolifanus A Christi________ cum iis, qui circa me funr, cpifcop»; purae, proponet» ea que mandatorum veftrometropolitans Naupaâi iuperhonoratus, cum rum funt Ï dc fuarum folicirodinum fic difooliea. qua circa me eft, fanâa fynodo; métro tionum. Convocat igitur ad fcipTum noftram politam» Heraclc* Pnoti fuperhonoratus, cum univerfum pontificale collegium, fiepofttnodum , __ aie » qui circa -me funt epifcopis; metropolkaalios «quotquot maximefpiritualitati adherent, gut Ma nu< Conconii, cum icc» qui circa me fuot, dt circa ftudium ecckfiaftkum exercitium ha­ H. epifcopis; mciropoktanus Carias « cum ea, que bent unum, dt quantus eorum quidem no&ur* circa me eft, fanâa fynodo ; métropolitain» tu» dt diurnus ejus labor in medio eft. Qjti * Bertsas iuperhonoratus , cum ea, qiQa*circa inilat, quafi totaliter pervigil; qui etiam & ftume eft , fanâa fynodo : metropolitan»» Athe­ diofe exercuit, dt quafi femper in fufeepto ope­ narum, ft locum Pbitippopoiitsfupplens, cum re fuit donec ad unam & eamdam multorum iis, qui circa me font, epifcopis; metropoli* attraheret fententiam, longiore quidem d( in. ranus iuperhonoratus fit exarebus infularum digno termone agitatam, ii totum proceflum , _ _ Γ ‘ Cycladum, cum ‘ ‘ bis, qui ’ circa mefuntepileo* veftrx magnitudiniprxfentaremus . Quidam taΊωη, cum iis,Bmen noftrum ftatim convenerunt, & qux pap»; metropolitan»» Philippenfii •f. Snyt* qui cjrea u*. funt> epifeop»; snetropoiitanus* A cis fuerant amplexati funt: quidam vero magis Sinnicat, cum iis, qui circa me funr, epilco- obflinatiores apparuerunt,’ temporis antiquitatem p fit opponentes alti, qua­ * Apamia. metrtropobtatms Amaftride, metropolitanus * li de necctlitate hoc imponeretur cis. Sed a Deo Alanix , metropofit. Prufie , metropolitan»» coronati imperatoris diligentia vicit in finem, & Madytorum, metropolitaaus Abydi, metropo­ habet omnes jam concordes ad unicam hac unio­ litans Chriftianopolcos, metropolitans Senem, perquam apoftolk» ledi antiquae Konuc , lybrix, metropolitans Mcfcmbrue, merropo* ab antiquiflimis attributos primatus attribuere ailitans Apri, metropolitans Acinnii , metro* fentimus. Hoc fcilicet Dei gratia cooperata eft , politans Parii ’, metropolitans Dydimotichi, ut habeat ex nobis apoftolica magnitudo, nometropolitans Anaftafiopoleos, archiepifcopus ftre fanâitatis fententiam agnofeere, qualiterByriz , aicfiiepifcops Cypfcllorum, archiept- que magnifico imperatori nofirofimhl commu­ fcopusGatilleris, archiepifcopus Dercx, archie- nicaverimus in lententia: fit qux quidem atten­ ptfeopus Pixconnefi , archiepifcopus Lopodii, derit dc vult libenter, dc iues acceptamus : brearchiepifcopus Pergami , archiepifcopus Mela-Cviter prxfentcm cpiftolamI annotamus, fle ad nii, archiepifcopus Berix: adhuc autem cum coofpicuam excellentiam veftrx magnitudinis nobis pontificibus, dc magna frnodo dc archi- trammittimus. Scitote quid nos volutans : quod diaconus honoratiflimus ocvcrhbths cum totali pontificalis fedis tota plenitudo, cum toto ve­ venerabili clero; cum iis autem, dc qui clerum nerabili clero, dt omnibus ofliciariis tacerdotibus, diaconis, dt leftoribusfanâittimxecclefue complent fanftiffimx ecckfic magnas Dei, vi­ delicet magnus (tcooomus, procecdicus, logo- Dei, convenit in unum, ut attribuat prompte theta, caftrifms, referendarius, qui fuper judi­ veftrx fanditati dc apoftolicx fedi quod ad ho­ cia , qui fuper fccreta , qui fuper (aerum dc norem pertinet, nec alium primum & fummum pontificem ecclefiarum omnium nominaturi . dona apoftolica, qui primiceriuspatriarchalium notariorum, qui princeps ecclefiarum, qui fu­ Sed antiquam internunciorum confeâioeem per petitiones, qui rememoratorii, qui oftiarii, agnovimus, quam dc patres noftri femper at­ tenderunt toto prxterito tefttpore ufque ad tem­ qui patriarchales noiarii, qui protopapx, cum toto presbyterio archidiaconatusecclefiaftici, dc pus hoc. Unde noftrum patriarcham *, dtfub- * Huic fj· qui domeftici, cum omnibus pfalmiftis dc le­ fequentes omnes alios, quotquot convenerunt, taurciu , n» ctoribus: non folum nunc, led priusbeatiftinuB Dut ia unum hxreant, dcfedis ponerent concor'dc fandifbrnz veftrx ecdefix magnam facicba“ r vero cum magna in­ diam, obfccravimus. ’Ipfe musdivifionem integritatis, dcecclefiarumChri. flantia tenet, quod agnoici debet primusdt poftea, ut judicat, non decidet ab illa volun­ . Ili totaliter unitatem dilacerabamus. Quomodo, qui ujfius paftorisfumus, non in tate .* nec adhuc a prima fantentia, quam te­ net, cum aliqua intentione mutatus eft. Unde unum dc inter unum aggregamur ovile; nec unum replemus mandatum Cbrifti ? lied ea que dc ptaries nos przlati correximus ipfum, ipfe funr difeordic; magis, eligimus, dc booo pa­ ne quidquam ad prxfens acquievit - Nos autem dc nobifeum porentiflimus imperator injunximus cis amitto, invenire non quxrimus illud, quod ex bono ulo nobis declarabatur ? Nullus autem illi a patriarchal! fede recédait i, omnino in erat, qui conjungeret omnes in unum, dcfufuna forma folitudinis manere, que funr Con* Haret quafi ad unum ftarnen fingulorum concorftantinopoli monafteriorum, donec uuncti ad diam: quanoautcin fecundum Chrifti defiderium veftram fan&itatem accedant, dt audiant fer» Deo coronandus fanât» noder imperator totus moocm veftram ; dc fi magnitudo vcftra ita re­ cipiat, deleget certos delegatos cumnoftrisrcad fe ipfum, intelledum attendens, ut oporte­ bat, nunc io hac parte Dei gratia prxhonora- E verfis legat». Et finem obtinentes ” nos hunc * * ' i, bilibus aliquibus deputavit. Pius iplê in feipfo la­ communiter dc interim convenientes, attrahe­ borabar , quo utique modo non dccliuarat nec mus patriarcham noftrum, ut fr recedere ipfum ad remittionem : donec Icifturam ecpfefic ad ab intentione contingat, nobifque inclinaverit, ' unam interim compaginaret unitatem. Deinde dc nos reddet benevolos efle, quod preterit is non «leficicbat communicando nobis ,\nuod in temporibus throno ppoftolicx fedis iniuper ex­ voluntate habebat femper. & oftendindu qua­ cellens honor attributus eft: fic habebimus tpliter habet fuum propofitum anime. Ot autem fum pontificem etiam fpiritualiier, licut prius ad ipfum venerabiles nuncii veftrx fanâiiatïs praefidentem . Si vero immutabiliter le 1 tabeat «poftolicas litteras & porrexerunt & pertenta­ in lententia, tunc dependebit omnisneceflitas, verunt , quam vcftra bcaiitudo defideranttum ac­ dc ipfum dejicere, dc patriarchal! principatu pri­ celerat confunfiionem, totusexurgit promptius, vare . Nos autem coniliruemus dc promovebi­ fit prziermiitit quod aljcnum sftet:- & quafi m mus alium, qui utique confentiat nobifeumque ________ 7$ cT?n* C O N C I L •R 77, Gregorius LUGDUNENSE II. RTOOLPHUS ! IMP. 7» PHILIPP. 1U. R. FR. *■—— ■ -ejufdem voluntatis efle, & reddere conveniez A ANNO EPISTOLÆ. tem primatum fummitati fanâitatis veftre . CHRISTI Hoc igitur proponimus, a Deo honorate do­ mine, nos, quos patriarchalisConllantinopoliG R Æ G O R I I PAPÆ tane fedis fublimes pontifices, cum omnibus qui circa nos venerabilibus clericis per hoc IcripI. tum noftrum vobis conjungi habemus.- qualiter fi folum veftra magnitudo, ea que legationis Garr/fai· I» Ciriflo filio Mickith Pai funt admittat, non eft quod tempus teratur; & nos inclinamus prompte, & magne veftre altitudini fubmit timui, & valde gratanter ea opofiolicoi» bntdi£îti,e premife . tfc- r “ , . . r . * creatorem tuum in tam placiti confummatione operis pro viribus imitare, ut fpei concepte dc przmio res feccedar, & przmiffumdebitum exhibitio regalis exolvat. Super his autem & aliis habitis circa przmtfta proceffibus: pnefafi tue celfitudinis nuncti, quorum tibi notior eft virtus & probitas, ad te plenius revertuntur inftrufti; quibus te non dubitamus fidem in. dubiam adhibere. Datum Lugd uni v. Kalendas Augufii, anno tertio. II. 79 ewreoitras P, ‘X» CONCILIUM ntlUFI*· «* »*£· IV* «1\· fio Aminifterio defiderati* initium: ut ipfe ac vobis* .LJ." ANNO perfidentibus, ut (peramus, in identitate pro*, J I. CNftiSTr pofiti, confiunmationis cleris fit perfete pro-iadmu/cp ,peimogmito carffitfi in Cbrifio fiUi fperitas indubie fubfecutura fperetur. Illi ergo laus, illi gloria, illi aôio gratiarum, qui vere wtfri dfitcbaplis Palttologt imperatoris G» «carew lapis angularis parietem utrumque cocnexuit, iUufhis /altilem tf applicant bmedsiiwum. & utraque unum fecit. Qui largitor bonorum TJAbes, fili, unde Domino Deo tuo invo- omnium tantam nobis & vobis largitus eft gra­ JWwtM. Π cem exultatioois & confeffionis crumtiam.* ut nos in lux tempora ttfervarit, ut 1 pas: exultes in eo, & fatearis humiliter tibi diem bime nobis videre concédait, quem vi­ de inunenfo ipfius dono cooceftum, vere fidei dentes, fumus in immenfum non indigne gaviagnofeere veritatem, illam amplcdi piis afie,- û, «x immenfitate gratis:. mtn/uram laetitiae &bus, & devotis nobis miflis affatibus confi­ metien tes. Vos igitur fratres & filios mpneteri. Haec fi corde contrito &. humiliato fpi- mus, rogamus, & hortamur in Domino Jeliv ritu recognofcens, a emptorum protecuriooe Chrillo, in remiffiooem vobis peccaminum in­ felicita non defiftas; plura tibi (alutaribus m- B jungentes, quatenus ad perfeftionem foiidam haerenti ftudiis procul dubio ipfe bonorum om­ incoeptorum totis viribus faugcntcs , ejufdem fehiimaus abolere ftodeaiis omnino reliquias , nium dator adjiciet, perfecte tandem retribu­ tionis pnemihm largiturus. Ideoque magnitu­ abjicientes oves morbidas, ne gregem valeant dinem -tuam monemus & hortamur in Domi­ contaminare Dominicum, aut fidei a vobis noviter agnite in veftris cordibus inficere purita­ no Jefu Chrifto, quatenus in pramiffis, ficut tem* In his autem excquendis utilius, fic effi­ diferete fcripfifti, tui genitoris inclyti laudabi­ li propofito, nobis per ejus & tuas expreflb cacius adimplendis, eidem principi conftantcr litteras, conftanter adherens, totis viribus fa- & fideliter adherete, ipfum fulcite confiliis, & auxiliis adjuvate. Decet enim vos praelatos prae­ tagas ut antiquati fchifmatis aboleantur omni­ no reliquis, fit que Latinorum & Graxorum cipue, qui conftituti eftis in fpecula, veritatis uniras perpetuis temporibus inconcuffa. lumen aliis oftenfuri, aberrantes de tenebris er­ Datum Lugduni quinto Kalcndas Auguili , rorum educere, devios in viam reftitudinis re­ vocare, ut vobis adimplentibus officii debitum, anno tertio. aeterni plenitudine praemii veftrorum laborum C exitus compleatur. Datum ut fupra in pro­ I I I. xima. Generabilibus fratrihu Epbefin. m Thracia fkracita, Sarim. Lydia, Nicomedia, NrtasCbasI V. ced. Naupaiti , Pbiladeipiia , Tbeflalonicen. vgi Tarfarontno illaflri gratiam mpra· Tyanorunt, Haracha Pateti, konii , Caria, fut perducat ad glanant ia futuro .· Corfien. Atbenien. Riodien. Pbilippen. Smyrnen. Serrarum, Amafirida, Alama *, Pr«/«,Ais* font Xcdlentia tue litteras, & nuncios latores dstorum , Alydi, Cbrifiiateopoleos, StUbria , Wedtogo Mefembria, Apri, Acbiraus * , Pigantm, & ipfarum, quorum alterum poftmodum fors, •d an. imi * forre v4, tmnii. & ex Binio Perii, Dsdymotidà ; Astafafiopoleos, Byxia , ut dicitur, humana fubduxir, ad noftram prz■CypfeUorum, Garella ·, Darei, Pracncfi, Lo- fentiam venientes, una cumiacroconcilio, ad* forte padia *, Pergami , Meleniai, & Beria, mtventus eorum tempore , in noftra przientia Cnttiilerii, . tropoltas, & dileAs filiis arcbtdsucoaa & auw- congregato, in quo ficut per fuperftitis rela­ vtrfo clero, «wa», factllario , protecdico, tionem intelligerc poteris, principum & praelalogotbeta , cafirifio, referendario, didafcalo , D rorum multitudo rôptofa & veneranda conveprmtictrio, iposniaifcQ *, pfliariis, Ü notariis nit, cum animi heritia & vultus ferenitate re­ • forte trpjnnu nuosmibns , iwcxm dtcono, orcbidiacono, diaco­ cepimus; & litteris in communi perleâis, ac nunciis ipfis benigne in omnibus que propone, nis , cantoribus , Icitoribus toiverfis , falattm & apcfiolscam bntdiliioneta. re voluerunt auditis, corde contrito & humi­ liato fpiritu exoravimus, & exoramus AltifliEx «odtm Ariffimi in Chrillo filii noftri Paheologi mum, ut ipfe, qui eft lux vera, omnem ho­ VVaJdingo , Grxcorum imperatoris illuitris & veftros minem venientem in bunc mundum illumi­ & Binio. nans, tibi & tuis fua pietate concedat fiefemnuncios, & litteras, tanto nimirum recepimus Jiardtgmu . per in lumine vultus fui lumen veritatis agnogratius, quauto procul dubio gratiora, & no­ ftris acceptiora defideriis retulerunt. Hoc eft Iccre, quod in fuis beneplacitis ambulantes, ad enim, quod fervor zeli patrum fedis apoftoli- exaltationem fidei Cbriftianc, veftramque fa­ c« a 'longis retro temporibus exquirebat: hoc lutem, indefeflb propofito intendaris. Ceterum eft, ad quod profundis anhelabar fufpiriis, flt fuper iis qtuc per nuncios & 'litteras pnedidas tua magnificentia intimavit , ,ante Chriftiani telis conatibus fuipirabat.- ad hoc nofter inardefeebat animus: ad hoc Temper amplius ac-E exercitu? ad tranfmarinas partes adventus di- E C cendebarur afttftus, ut videlicet antiquo fubduâo fchifinate una edet columba Domini, formofa ejus, perfeâa ipfius; una quidem ec­ clefia Latinorum pariter*& Grzcorum, unita in ciu£dem vere ndei & capitis unitate. His & veftra, ut fcripfiftis, vota ex intimis con­ currebant. Adftitit itaque his diebus, multipli­ catis interceflbribns, virtus Chrifti: qui vere taftatur nos nihil pofle facere ablquc ipfe . Adftitit benignus Gp.cuwr Spiritus, 0t putdi&t principis ac veftros animos mifcricorditer infpiuvit, taleque ac tantum dedit ipfius ac vero fpofuimus ad tuam prafentiam legatos noftros, prout opportunitas permiferit, deftinare, qui & magnitudini tuas ad illa plene refpondeant, & te nihilo minus ad alia, quas, fi aures illis exauditionis przftiteris, tuam, tuorumque fa­ lutem & utilitatem communem refpicient, folerier inducant. Datum. Lugduni tertio Idus Martii, anno tertio. CON- Si cmgoriüs LUGDUNENSE gf' II. «» A (crimina manifeftant. Hinc nos evidens ANNO CONSTITUTIONES evocat ratio, ut dum reformandis etiam christi CHRISTI minoribus noftra folerter vacat inten- "n· GREGORIO PAPA DECIMO tio, ea qua: periculofiora funt nequa­ quam abfque remedio reformationis ac­ IN CONCILIO LUGDUNENSI : commoda: relinquamus. Ideoque om­ nia*, qux pro vitanda difcprdia, ineledione Romani pontificis a noftrisiunt Gregoritu efifcopeu ftrvifu fervorum Dei emiver- przdecefforibus, & praecipue a felicia fit Ckrifii fidtÛieu prefmtet litterae mrecordationis Alexandro . papa tertio f fpeihtrit /alatem t &c. falubriter inftituta, omnino immota inciP· ’· t fua firmitate manere cenfentes, ( ni­ TNfra (criptas conftitutiones nuper in genera- hil .... enim .................... illis_ detrahere .................. intendimus ,, 1 li concilio Lugdunenfi & poll fuper «rti»Bfed quod experientia deelfe probavit, facro concilio approbante (latuimus, ut fi eumdem pontificem in civitate, in qua cum fua curia refidebat , dienrcîaudere contingat extremum, cardinales, qui fuerint in civitate ipfa przicntes, ab* De jetatett Trinitate t it fide catholica. fentes expedarc decem diebus tantum* modo teneantur. Quibus elapfis, five Fideli ac devotaprofeilione fatemur. abfentes venerint, five non , extunc quod Spiritus fandus aeternaliter ex omnes conveniant in palatio, in quo Patre, & Filio, non tanquam ex duo- idem pontifex habitabat, contenti finbus principiis ,. fed tanquam ex uno guli fingulis tantummodo ferviencibus principio, non duabus fpirationibus clericis, vel laicis, prout duxerint eli* led unica fpiratione procedit. Hocpro- gcndum. Illis tamen quibus patens ne* fefla «ft hadenus, przdicavit, & do­ ceflitas id fuggcrit indulged, duos ha* cuit , hoc firmiter tenet, prxdicat, here permittimus , ejuidcm eledionis profitetur, & docet facrofanda Roma­ arbitrio refervato . In eodem autem na ecdefia, mater omnium fidelium, palatio unum conclave, nullo interme* & magiftra: hoc habet orthodoxorum. dio pariete, feu alio velamine, omnes patrum atque dodorum Latinorumpa- habitent ;n communi. Quod ( fervato riter & Grzcorum incommutabilis & libero ad fecretam cameram aditu)ita vera lententia : Sed quia nonnulli, pro­ claudatur undique, ut nullus illuc inpter irrefragabilis przmiftz ignorantiam trare: valeat vel exire; nulli adeofdem aditus pateat, vel facukas veritatis, in errores varios (Unt prolap- cardinales < fi.* nos hujufmodi erroribus viam prz- fecrere loquendi cum eis: nec ipfi alicludere cupientes, facro approbante θ quos ad (e venientes admittant, nifi omnium card!* conciiio, damnamus & reprobamus om- eos — , qui —! de J* voluntate ‘ -----------------:— " “j: nes qui negare przfumpferint, rternali- nalium inibi przientium, pro iis ran* ter Spiritum fandum ex Patre & Filio tum, qua: ad ele&ionis inftantis nego* procedere; five etiam temerario aufu tinm pertinent, vocarentur. Nulli etiam aflerere, .quod Spiritus fandus ex Pa­ fate fit, ipfis cardinalibus, vel eorum tre, & Filio, tanquamex duobus prin­ alicui t nuncium mittere vel fcripturam. cipiis, & non tanquam ex uno pro­ Qui vero contra fecerit , fcripturam mittendo vel nuncium, aut cum ali* cedat. quo ipforum fecreto loquendoipfo fa­ I I. do fententiam excommunicationis in­ Dt eitflwit & tltfii fotcfiatc. currat. In conclavi tamen przdidoalip qua feneftra competens dimittatur, per Ubi periculum majus intenditnr, ibi quam eifdem cardinalibus ad vidum procul dubio.eft plenius confidendum. neceftaria commode miniftrentur.· fed Qaam gravibus autem fit onufta dif- per eam nulli ad ipfos patere pofiic inpendiis, quot & quantis fit plena pe* greffus. Verum fi, quod abfit, infra riculis, ecdefiz Romanx prolixa vaca­ tres dies, poftquam , ut praedicitur , tio: exadi temporis confideratio edo­ conclave przdidum iidem cardinales cet, & confiderata prudenter illius di- intraverint, non fuerit ipfi ecclefix de pa& in fcholtf, ipfslque fob itus titulis prout exprimitur fuper eis. inferi, • ΟφΜ· pria» Sac «wb· prafig·. Gregerien X. it gefeerdti Gemiti» Lagdemnt· 1»«· capitulo ·■ capitulo j. b(«. Hem i* M^n· . Sta etim ia opinio i. <■ i. · 9- '·■ "· “· ‘J '» ■· *7. ««· ><· Capitulo Grege"*! X «a gemroti Cemiiie m mo St Ac ia capwuio <«. «,·· ·». *·. ai. >a. a,. »e. >1. »>. And*»*". C A M. Gemrai. Tom. XXIV. F 8j crmowüs CONCHIUM SSBSPSFi. "“^^“paftore provifum .· per fpatium quinque A ccclcfiam Romanam in aperta rebellio-—""T* Christi dierum immediate fequentium, fingulis ne perfiftat. Quo cafu in alia piciniori Jmisn ·»»«· diebus, tam. in prandio, quam in cce- con < veniant, qux fim il iter nec interdina, uno folo ferculofintcontenti. Qui- do fubjaceatj nec fit. " :, ut praedicitur , bus provifioaie non fada decurfis, ex- aperte rebellis. In hac etiam dvitate, tunc tantummodo panis, vinum, & tam quoad expe&ationem abfentium, aqua, minrftrcntur eifdem, donec ea- . quam quoad habitationem communem, dem provifio fubfequatur. Provifionis claufuram, & cetera omnia, in domo , vel alia qualibet eifdem car* quoque hujufmodi pendente negotio, epifcopali < didi cardinales nihil de camera papx dinalibus < deputanda, eadem obfervenrecipiant, nec de aliis eidem ecclefix tur, qux fuperius, obeunte dido pontempore vacationis obvenientibus an- tifice i' in ea, in qua cum fua refidebat dcciimque: fed ea omnia ipfa vacatio- curia, funt exprefla. ne durante, fub ejns, cujus fidei Utdi.D Γ Prxterea, quia parum eft jura con­ ligentix camera eadem eft commifia, dere , nifi fit qui eadem tueatur : adji­ cuftodia maneant, per eum difpofirio- ciendo fancimus, ut dominus, aliique ni futuri pontificis refervanda. Qui au­ remores , &. officiales civitatis illius, tem aliquid receperint, teneantur ex­ in qua Romani pontificis celebranda tunc a perceptione quorumlibet redi­ fuerit ele&io , authoritate noftra , & tuum ad ipfos ipedkancium abftinerc , ejufdem approbatione concilii, potefta­ donec de receptis taliter plenariam fa- te fibi tradita , prxmifla omnia & fingula tisfadionem impendant . lidem quo­ plene ac inviolabiliter fine fraude ac que cardinales accelerandx provifioni dolo aliquo faciant obfervari: nec cardi­ fic vacent attentius, quod fe nequa­ nales ultra quam prxmittitur,ardare prxquam de alio negotio intromittant; ni­ fumant. Super his autem taliter obferfi forfan neceffitas adeo urgens incide- va ____ nd is, ftatim audito fummi pontificis ret, quod cos oporteret de terra ipfiusCobitui, coram clero & populo civitatis ccclefix deferenda, vel ejus parte ali­ ipfius, ad hoc fpecialiter convocandis# qua providere : vel nifi aliquod tam prxftent corporaliter juramentum. Qdiod grande, tam evidens periculum immi­ û forte io prxmiflis , vel circa ca, neret, quod omnibus & fingulis cardi­ fraudem commiferint, aut ipfa diligen­ nalibus prxfentibus concorditer videre­ ter non obfervaverint : cujufcumque fint tur illi celeriter occurrendum. Sane fi prxemioentir, conditionis, aut flatus, aliquis de prxdidis cardinalibus con­ omni efflante privilegio, eo ipfo ex­ clave prxdidum, ut Cupra exprimitur, communicationis fint vinculo innodati, non intraverit; aut intrans, a bique ma- & perpetuo fint infames, nec unquam nifcfta caufa infirmitatis exierit.* ipfo cis portx dignitatis pateant, nec ad ali­ minime requifito, ncc in ejufdem ele- quod publicum officium admittantur . r él i on is* negotio * -i, fumV4,uni ur5wt>v ulterius “hciiui admittendo luiimicuuu ., Ipfos infuper feudis, & bonis, ceteri* raum'pom^. per alios ad eligendum * fubflituendum Dfque, qux ab eadem Romana vél quipontificem, libere pfocedatur. Si vero buslibet aliis ecclefiis obtinent , ipfo infirmitate fuperveniente, idem con­ fado decrevimus efle privatos: ita quod clave aliquem ex eis exire contingat; ad ecclefias i pia» plene ac libere re ver· ipfa etiam infirmitate durante poterit, tantur, adminiftratorum earumdem ecejus fuflragio non requifito , ad ele- clefiarum arbitrio fine concradidtone dionem procedi. Sed fi ad alios poft aliqua difponenda. Civitas vero prxdi/anitatem fibi redditam, fcu antea, re­ &a, non folum fit interdido fuppofita, dire voluerit, ve! etiam fi alii abfcnres fed & pontificali dignitate privata. Ce­ quos per decem dies diximus expe- terum quia cum arbitrium ve! inordi­ dandos, fupcrvencrint re integra, vi­ natus captivat affcAus, ve! ad certum delicet antequam eidem ccclefix fit de aliquid obligationis cujufque ncceflitas paftore provifum : in eodem negotio*. adigit, ceflac ele&io, dum libertas adiin illo ftatu, in quo ipium invencriht, mitur eligendi: cardinales eofdem obadmirtantur, prxmifta, tam de claufu- fecrantes per vifcera mi ier icordix Dei ra, quam de lervicntibus cibo ac po- noftri, per afperfionem fui pretiofi fantu , fc reliquis , cum aliis fervat uri. guinis obteftamur, ut penfantes attenPorro fi quando Romanum pontificem tius quid eis imminet, cum agitur de extra civitatem prxdi&am, in quaerat creatione vicarii ** Jefu Cbrifti -· -fuccefforis cum fua curia refidens, contigerit ab Petri , re&oris univerfalis ccclefix , hac luce migrare- teneantur cardinales gregis Dominici dire&orts, omni pri­ in civitate, in cujut territorio feu di- vate a fledion is inordinatione, depoli­ firidu idem pontifex obiit, convenire ta, & cujuslibet pactioni», conventio­ nifi fit forfican interdida, vel contra nis , obligationis neceflitate t necnon con- • 8J olegorius p x. LUGDUNENSE *- VJ K» V > X ΓΜ i E, Ii 41. rüdoliwm i. imp. PH1UPP.UMI.FII. ”· "’■"•’■““condidi &. mten humiles preces ignorarint. Super hujufmodi autem igno­ fundantur ad Dominum, apud eum de­ rantia, flt fuperveniente facultate pro­ votis orationibus infitiatur, ut ipfe qui bandi, fidem per proprium prcftandum concordiam facit infublimibus fuit, fic corporaliter faciant juramentum, hoc efficiat eorumdem cardinalium corda in adjiciendo in juramento eodem, quod eligendo concordia, quod provifio ce­ cd ea probanda credunt fe fufficientes ler, concors, flt utilis, prout animarum probationes habere. Illa fane qux fefalus exigit, fle totius requirit orbis licis recordationis Innocentius papa utilitas, ex ipforumunanimitate fequa- quartus , contra non plene probantes tur. Et ne tam falubre prxfentis fan- E ea,qux in formam vd perfbnam obje­ dionisedidum, ignorande negligi prx- cerunt, ftatuit, in fuo volumus robo­ textu contingat.* diftride prxeipimus , re permanere. ut patriarche, archiepilcopi, epifeopi, fle I V. alii ecdefiarum prxlati, ceterique, qui­ bus conceflum eft proponere verbum Avaritie excitas, fledamnandx am­ Dei, clerum fle populum propter hoc fpccialiter frequentius congregandos in bitionis improbitas, aliquorum animos fuis fermonibos ad fupplicum precum occupantes, cos in illam temeritatem fuflragia, pro celeri & felici exitu tan­ impellunt, ut qux fibs a jure interditi pegoeii frequentanda, fokrtcr hor- da noverint, exquifitis fraudibus uiurF a psrc Cneil. Gtvrrd. Tom. XXIV. * -· ■........ ' ........■·...·■ · ■■■··■■■ -■ ■ ... .. ■■■■-■..•ψ-!’···· :■·'·. Wi Ι ΐ.ι··ι Ί.1, « «7 "ï1?0 CONCILIUM HïïFÏPiSr M *“ αμνό P"· tonentur. Nonnulli fiquidem ad Anis ipfius petere non omittat. Quod ornum regimen ecciefianim eleAi , quia eis jufto impedimento caftante, infra hu- emum “r* jure prohibente non licet, fe, ante eoa- jvfmodi trimeftre tempusomiferit, ele- ··»♦ firmationem eleAionis celebratas de lp- Aio eadem eo ipfo viribus vacuetur. fis, adminiftrationiecdefianim, ad quas vocantnr, ingerere, ipfem fibi tanquam V I. procuratoribus feu oeconomis comitti procurant. Cum itaque non fitmalitiis Perpetue fanAionis oraculo declara­ nominum indulgendum, nos latius pro­ mus, quod fcienter in eleAkmibus no­ videre volentes, hac generali cooftitu- minantes indignum, propter fafiragium tione fancimus, ut nullos de cetero ad- ia fcrutinio prstftieum, nifi adeo ineo miniftrationem dignitatis, ad quam ele­ perfliterint, quod ex votis eorum com­ Aus eft , prinfqusm celebrata de ip­ munis eleAio iubfequatur, nequaquam fo eleAio confiiirmetur , fob œcono*Seligendi poceftatc priventur: licet pro matus, vel procurationis nomine, aut eo quod indignum nominando fcienter alio de novo quaefito colore , in fpi· contra confcientias faas agunt, & Di­ ritualibus vel temporalibus, per fe vel vinam vindiAam , & apoftolicc ultio­ per alium, pro parte vel In totum, nis metum, quem qualitas faAi fuafegerere Vei recipere, aut illis fe immi- rit, poffint non immerito formidare. icere prxfomat. Omnes illos qui fecus fecerint, jure, fi quod eis per deAioV I I. nem quaefitum fuerit, decernentes co ipfo privatos. Nulli licere decernimus, poftquam in fcrurinio nominaverit aliquem, & V. eleAio fuerit fabfecuta, vel poftquam prxftiterit eleAioni de ipfo ab aliis ce* Quam fit ecdefiis ipfarum difptn-C)ebratc confenfumi , illum fuper eledio (a vacatio, quam periculofa etiam Aione ipfa, nifi ex caufis pofteaemer­ efie foleat animabus; non folum jura gentibus, impugnare: vel nifi ei mo­ reflantur, fed etiam magiftra rerum ef­ rum ipfius antea celata de novo pan­ ficax experientia manifeftat. Cupientes datur improbitas, feu alicujus alterius itaque competentibus remediis vacatio­ latentis vitii, vel dcfeAus , qu« verifinum diuturnitatibus obviare, hoc per­ militer ignorare potuerit, veritas reve­ petuo decreto ftatuimus : ut fi quando letur. De hujufmodi autem ignorantia fuerit eleAio in aliqua ecclefiacelebra­ fidem proprio faciat juramento. ta , eleAores, cleAionem ipfam, quam citius commode poterunt, elcAo pneVIII. fentare, ac petere confenfum ipfius , procurent: eleAus vero illum adbibere Si quando contigerit, duabus eleAioinfra tnenfem a tempore prxfentationisD nibus celebratis, partem «H^am elihujufmodi teneatur. Quem fi eleAus gentium duplo majorem numero inve· ipfi prcftare ultra diftuierit, jure, fi niri : contra eleAores, qui partem requod ci ex fua ele A i one fuerat ac- liquam l\ fic excedunt, ad extenuationem quifitum , extunc fe noverit eo ipfo zeli, meriti, vel authoritatis ipforum, privatum : nifi forfan ea fit eleAc. reliquisί, vel elcAo ab eia aliquid op? perfenx conditio, ut eleAionq defece­ ponendi, omnem pnefenti decreto in­ lebrate, abfque fuperioris fui licentia, terdicimus facultatem . Si quid autem cx prohibitione, feu quavis provifionc opponere < voluerint, quod votum illius, fedis apoftolicx, confentire non poflit. cui , opponitur , nullum redderet ipfo Quo caiu, idem eleAus, feu eleAores jure .·- id eis non intelligimus inter* ipfius, confenticndi licentium ab ejus diAum. fuperiore, cum ea celeritate, qnamfu­ perioris ipfius prxfentia vel abfentiaE I x. permiferit, petere Audeant, dehabere. Alioquin, fi lapio tempore, pro ejufdem Quamvis conflitutio felicis recorda­ fuperioris prsfentia vel abfentia, ut prae» tionis Alexandri pape quarti pncdecefmittitur, moderando, hujufmodi licen­ foris noftri, cautas deAionum epifeotiam eos nequaquam obtinere contingat: paliom, feu fuper eleAtonibus epifcodeAores extunc ad elcAionem aliam pro­ porum exortas, non immerito majori­ cedendi liberam habeant facultatem. Ce­ bus cauGs annumerans, cognitiones ipterum quivis eleAus infra tres rnenfes farum per appellationes quaslibet de­ poft confenfum eleAkmi de fe celebra­ volvi afferat ad apoftolicar fedis exa­ tae prxftitum, confirmationem eleAio- men: nos tamen, A temerariam appel- » ·<, cwgoriüs LUGDUNENSE II. 90 ______ r. x v—■*“~pdlantium audaciam ,_ & effrenatam A aliis bonis per fe vel per alios fpolian*·”—— appellationum frequentiam, refrenare do, feu alias injufte perfequeodo, gra- aXÏ?t ■•m- volente», hac generali conftitutionedu­ vare prxfumpferint, i« ipfo fado ex- ·ν« ximus providendum, ut fi extra judi­ communicationis lententia innodaro·. cium in prxdidis ele&ionibus, vel in X I L aliis de dignitatibus epifeopatu majori­ bus celebratis, exprefla caufa manifcfta Generali confiitutioneiandmus, unifrivola, contigerit appellari, per appellationem hujufmodi nequaquam ad fe· verfos & fingulos qui regalia, cuflodem eamdem negotium devolvatur. diam five guardiam advocationis, vel Sed cum in eledionum caramdem ne* defehfioois titulum in ecdefiis, monagociis, In judicio, vel extra judicium ficriis, five quibuslibet aliis piis locis, appellatur, inferiptis ex caufa proba­ de novo ufurpare conantes, boo a ec­ bili , qux probata deberet legitima re- B defiarum, tnonafteriorum, aut locorum "* Z J — j: -----preiumunt - —- r.-------ad putari fedem , ipiam hujufmodi ipforum vacantium occupare Ceterum in prse- quantxcumque dignitatis honore prxfulnegotia deferantur. < miffis omnibus cafibus liceat ”----- parti tibus géant, grant, clericos etiam ecclefiarum, moab hujufmodi appellationibus , nulla nachos monafleriorum, & perfonas ce1 tamen interveniente pravitate, recede- teras locorum eorumdem,qui hxc fieri te: antequam przfatx fed i fuerint prx- procurant, eo ipfo excommunicationis (entatx. Inferiores autem judices, quo- fententix fubjacere. Illos vero clericos rum erat ipfarum caufarum cognitio, qui fe, ut debent, talia facientibus non appellatione ceffante, an in hoc pravi- opponunt, de proventibus ecclefiarum, tas intercefferit ante omnia diligenter feu locorum ipforum, pro tempore quo inquirant : & fi eam interceffifle repe- prxmifla fine debita contradidione perrerint, fe de caufis ipfis nullatenus in- miferint, aliquid percipere diflridius tromittant, fed prxhgant didis parti- inhibemus. Qui autem ab ipfarum ec* bus terminum peremptorium compe- defiarum ceterorumque locorum fundatentem, in quo cum omnibus adis & tione , vel ex antiqua con fact udine, jumonimentis luis apoftolico fe confpe- ra fibi hujufmodi vindicant : ab illorum dut reprzfentent. abnfu fic prudenter abflineant, & fuos mlnifiros in eis folicite faciant abftmeX. re, quod ea qux non pertinent adfrudus five reditus provenientes vacatioSi forte Inter cetera, qux objiciuntur nis tempore non ufarpent; nec bona ceele&o, aut poflulaco, feu alias promo- 'tera, quorum fe afferunt habere cuftovendo ad aliquam dignitatem, eviden- diam, dilabi permittant, fed in bono tem fcientiz ve! alium perfonx defe- flatu confervent. dum opponi contingat : in diicuffione-. objedorum illum Aatuimus ordinem inr X I I L commutabiliter obfervandum, ut pro­ Llcet canon a felicis recordationis movendus fuper defe&u ipfo ante om­ nia lubjiciatur examini, cujus eventus Alexandro papa tertio prxdecefTore noexaminandis aliis aut dabit initium aut ftro editus, inter cetera fiatuerit, ut negabit. Ceterum fi prxmiffi examinis nullus regimen ecclefix parochialis fuexitus, hujufmodi oppofitiones docuerit icipiat, nifi vige fimum quintum annum veritate deftitui opponentes omnino a xcatis attigerit, ac fcientia & moribus profecutione caufie, in qua talia obje­ commendandus exiftat, quodque talis cerunt, excludimus, & perinde puniri ad regimen atfiimptus hujufmodi, fi decernimus, ac fi penitus in probatione monitus, non fuerit przfixo a canoni­ bus tempore in presbyterum ordinatus, omnium qux objecerant defeciffent. _a regiminis ejufdem amoveatur officio, alii conferatur: quia tamen in obX I. fervatione canonis memorati fe multi Sciant cundi, qui clerico» vel quai* exhibent négligentes, dos pcriculofam liber «liai perfonas ecdefiafticas, ad illorum negligentiam volentes juris exequos ia aliquibus eedefiis, monafteriis, cutione fupplcri, prxfenti decreto ftaaut aliis piis locis fpedat eledio, pro tuitnus, ut nullus ad regimen parochiaco quod rogati feu alias indudi, eum lis .ecdefiz aflumatur, nifi fic idoneus pro quo rogabantur, five induceban­ fcientia , moribus, & state. Decernen­ tur, eligere noluerunt, vel confaogui- tes collationes de parochialibus ecde­ neos eorum, aut ipfasecdefias, mona- fiis, iis qui non attigerunt vigefimumfteria, feu loca cetera, beneficiis, five quintum annum de cetero faciendas, 9t CONCILIUM viribus omnino canere. Is etiam quiadA KUDoumm i. η», nuupp. HI- R. FR. XVII. jgis fui crediti diligentius gerere curam poffit, ia parochiali oedefia» cujus roôor extitertt, refidero perfooaliter te­ neatur: fit infra annum a fibicommiffi regiminis tempore numerandum (e faciat ad lacerdotlum promoveri ·. Quod fi infra idem tempus promotusnontuerit : ecdefia fibi commifla, nulla etiam Ssmiffa monitione, fit prxfcntis con­ ationis authoritate privatus. Super ANNO CHRISM De ajki· jutith artiturii Si canonici a Divinis ceflare volue­ rint, prout in ecdefiia aUcmibus fibicx confuetudine vel alias vindicant, ante­ quam ad ceflationem hujufmodi quo­ quo modo procedant io inftrumenco publico vel patentibus Ihterls figillorum fisorum aut alterius authentici relidentia vero, ut pr«mittitur, faciet»- munimine roboratis, cellationis ipfius da, poflit ordinarius gratiam difpenfa-Bcaufam exprimant, & illud, vel illas, rive ad tempus facere, prout cauta ra- ei, contra quem cellare * intendunt, afdonabilis id expofeet. fignent. Scituri, quod fi hoc prxtcrmlffb ceflaverior, vel cauta, quam exX I V. prefferinc, non fuerit inventa canoni? ca, omnia, que de quibufeumquepro­ Nemo deinceps parochialem ecclefiam ventibus illius ecctefie, in qua effla­ alicui non confticuto in aetate legitima tum fuerit, cellationis tempore perce­ & faccrdotio commendare prxfumat. perant, reftituent. Illa vero, quae pro Nec tali etiam nifi unam, & evidenti eodem tempore debentur eifdem, nul­ neceflitate, vel utilitate ipfius ecclefic lo modo percipient» fed ipfi ccclcfix fuadente. Hujufmodi autem commen­ cedere, ac nihilominus ei, contra quem danti, ut przmittitur, rite factam de­ ceflaverant, de damnis & injuriis latisclaramus ultra femcftris temporis fpa-Cfacere tenebuntur. Si autem caufa catium non durare. Statuentes, quidquid dem canonica fuerit judicata: is quiocfecus de commend is ccckfiarnm paro- cafionem cellationi dederat, ad omne chialium altum fuerit, eflc initum ip- interefie dtâis canonicis, & ecdefix, fo jure. cui debitum officium ejus eft culpa lubX V. tra&um, ad certam quantitatem taxan? dam, & in Divini cultus augmentum De tifHperibiif ortinatutuun , it qualitate convertendam, fuperioris arbitrio con­ ordinandorum. demnetur. Ceterum deteftabilem abu« irim horrendx indevotionis illorum, qui Eos qui clericos parochis aliens, crocis, beats Virginie aliorum ve fanabfquc fuperioris ordinandorum licen­ &oram imagines, teu ftatuas, irreveren­ ti.'., feienter, feu affeHata ignorantia, ti aulu traitantes, eas in aggravation w vel quocumque alio figmento quxfito,Dnem cellationis hujufmodi profternunt prxiumpferint ordinare, per annum a iri terram, urticis,(pinifque ................. fupponunt collatione ordinum decernimus eflc fuf- penitus reprobantes : aliquid tale de pcnlos; iis qux jura ftatuunt contra cetero fieri diflri&ius prohibemus. Sta­ taliter ordinatos in luo robore duratu­ tuentes» ut in eos qui contra fecerint ris . Clericis quoque parochi» taliter ultrix procedat dura lententia: que defufpenforum, poftquam eorum fulpen- linquentes fic graviter puniat i quod fio fuerit manifefta, ablque iploram alios a fimilinm przfumptionc compeetiam licentia, interim recipiendiordi- (cat nes ab aliis vicinis epitcopls, alias ta­ XVIII. men canonice, liberam concedimus fa­ cultatem . Ordinarii locorum fubditos fuos pin· XVI. res dignitates, vclecclcfias, quibus aniE marum cura imminet, obtinentes, feu De Hfeieû. perfonatnm, aut dignitatem , cum alio beneficio, cui cura fimilis eft annexa, Altercationis antiquae dubium prx- di ft ri&c compellant, dilpenfatiooes, au­ icnt is declarationis oraculo decidentes» thoritate quarum hujufmodi ecclefias, bigamos omni privilegio clericali decla­ perfonatus, feu dignitates, canonice ramus eflc nudatos, & coercitioni fori tenere fe afferant, infra tempus, pro fxcularis addiâos : confuetudine contra­ faât qualitate ipforam ordinariorum ria non obftante. Ipiis quoque iubana­ moderandum arbitrio, exhibere. Quod themate prohibemus deferre tonfuram fi forte, jufto impedimento ceffantc, vel habitum clericalem. nullam difpcnfationem infra idem tem­ pus « erae.™ LUGDUNENSE II. SJSÜuûi. nu' ,♦ •—’——pus contigerit exhiberi: ecdefix bene-Λ tute fua, omnique ope, id quod verum cmrott ficia, pertonatur, feu dignitates, que &juftum exiftimaverint,'fais clienta- anum ··«. fine difpenfetiooe aliqua, eo ipfoillici­ lis * inferre procurent; nihil in hoc Au­ te detineri conflabit, per eos, ad quos dii, quod eis fit poffibile, relinquen­ eorumdem collatio pertinet, libere per- tes, quodque in quacumque parte ju­ fimis idoneis conferantur. Ceterum, fi dicii rie innotuerit improbam fbrecaudifpenfatfo exhibita fufficiens evidenter fam, quam in fua fide receperant , appareat: exhibens, nequaquam ia be­ amplius non patrocinabuntur eidem , neficiis hujufmodi, que canonice obti­ immo ab ea omnino recedent, a com­ net, moleftetur. Provideat tamen ordi­ munione illius fe penitus feparantes: narius, qualiter nec animarum cura in reliquis, qux circa hxc font in eadem eifdem ecdefiis, perfonatibus, feu di­ fan&ione ftstuta, inviolabiliter obfer};nitatibus negligatur, nec beneficia ip- vendis. Procuratores infuper juramento à debitisobfequiisdefraudentur. Si ve-Bfimili aftringaotur. Hujufmodi quoque ' · ·*· ' »juramentum, tam advocati, quam pro­ ro de difpenfationis exhibits fufficientia dubitetur, fuper boc erit ad fedem curatores in foro, io quo idem affumapoflolicam recurrendum.* cujuseftxfti- pferunr officium, teneaotur annis fin­ mare, quem modum fui beneficii effe gulis iterare. Qui vero ad eamdem fe­ velit. In conferendis infuper perfonati- dem veniunt, vel ad curiam cujuslibet bus, dignitatibus, & aliis beneficiis, ecclefiaftici judicis, in qua nondum ta­ curam habentibus animarum annexam, le prxftiurant juramentum, accedunr, i idem ordinarii diligentiam illam obfer- in aliquibus Angularibus caufis patroci. vent, ut perfonatum, dignitatem, vel nium, vel procurationis minifterium aliud beneficium fimilem curam habens, prxftituri, prxftent in fingulis caufis alicui plura fimilia obtinenti non ante eifdem, mota concroverfia, fimilejuraconferre prxfamant, quam eisfuperob- mentum. Advocati autem, & procuratentis difpenfatio evidenter fufficiensCtores, qui juxta prxdi&am formamju' oftendatnr. Qua etiam oftenfa, ita de* rare noluerint, executioner» officiorum mum ad collationem procedi volumus,, fuorum, hujufmodi voluntate durante, fi appareat per eamdem, quod is, cuii fibi noverint interdi&am. Quod fi jueft collatio facienda, hujufmodi perfo­■ ramentum prxftitum violare prxfumpratum, dignitatem, vd beneficium re­• ferint, prxter reatumpérjurii, confiliatinere licite valeat cum obtentis. Vel1 rii etiam, qui fcienter iniquamcaufsm fi ea, qux fic obtinet, libere ac fpon·1 foverint, Divinam & noftram maledite refigoet. Aliter autem deperfonati- &ionem incurrant, a qua non aliterlibus, dignitatibus, & beneficiis talibus,, berentur, nifi duplum ejusreftituerint, fa&a collatio, nullius penitus fit mo­ quod pro eam iniquis ad vocatione, pro­ curatione, vel coafilio receperunt; ac menti . X I x. nihilo minue de damnis,qux per ini. Dqua hujufmodi minifteria partibus irro­ garunt, illis fatisfacere teneantur. Ce­ De feftttlMêe. terum ne cupiditatis ardor aliquos ad Properandum nobis vifam eft , ut hxc falubria ftstuta contemnenda prxmalitiofis litjum protrsôionibus occur­ cipicet, diftriâius inhibemus, ne aliquis ratur: quod fperamus efficaciter prove­ advocatus in quacumque caufa ultra vinire, fi eos, qai circa judicia fuum ginti, procurator vero ultra duodecim minifterium exhibent, ad id congruis libras Turoncnfes recipere, talarii no­ remediis dirigamus. Cum igitur ea, qux mine, vel etiam fub palmarii colore, ad hoc ia lubricer fuerant circa patro­ prxfumat. Qui autem ultra receperint, nos caufarum legali fen&ione provifa, nequaquam dominium eorum, qux prx­ defuetndine abolita videantur : nos fan- di&am quantitatem excedunt, acquiâionem camdem, prxfentis ...... —redivive, ------------ -rant: fed ad reftitntionem integram te­ conftitutiouis fuflragio, nventos, qui nullam confirma-A tenti, fed pœnam etiam delinquentibu* tionem fedis apoftolicx meruerunt, per- imponamus. Conftirutionem itaque fe- chr}sti ·»»«- pccux prohibitioni fubjicimus, & qua­ licis recordationis Innocentii papae quar- ··/«· tenus procefferant, revocamus. Confir- ti prxdeccflorisnoftri, editamfupernon ·*· matos "autem per fedem eamdem, poft recipiendis in pecunia procurationibus, tamen idem concilium inftiautos, qui­ & fuper receptione munerum, vifitanbus ad congruam iuflentationem redi­ tibus, eorumque familiis interdida, tus aut poflefiones habere profeffio five quam multorum fertur temeritas prae­ regula, vel coaftttutiooes quaelibet inter­ terire , volentes inviolabiliter obftrvari, dicunt, fed per queftum publicum tri­ eam decrevimus poenae adjc&ione juvan­ buere vidum folent incerta mendicitas, dam : ftatuentes, ut univerfi & fingu· modo fubfiftere decernimus infrafcripto : li, qui ob procurationem iibi ratione ut ... , profèfforibus _____ eorumdem ordinum >ta ^fitationis debitam, exigere pecuniam, liceat in illis remanere, fi velint, quodB vel etiam a volente recipere, aut alias nullum deinceps ad eorum profeffionem * ** copftitutionem ipfam, recipiendo mu­ admittant, nec de novo domum aut nera, five vifitationis officio nonitnpenaliquem locum acquirant, nec domos fo procurationem in vidualibus, aut feu loca que habent, alienare valeant, aliquid aliud procurationis occafione fine fedis ejufdem licentia fpeciali. Nos .violare prriumpfcrint, duplum ejus enim ea difpofitioni iedil apoftdics re­ quod receperint, dcci&ix, a qua id re­ fervemus, in terrs fande fubfidium, ceptum fuerit, infra menfem reddere vel pauperum, aut alios piosufus, per teneantur.* alioquin extunc patriarcha, locorum ordinarios, vel eoe quibus fe- archiepifcopi, epifeopi, duplum ipfum des ipfa commiferit, convertenda. Si ultra prxdidum tempus reftituere dif­ vero fecus. preftunpcum fuerit, nec per- ferentes, ingreflum fibi ecclefie inter„r__ „___ fouarum receptio, nec__________ domorum vel didum fentiant. Inferiores verq ab ofaut ipforum, cete-Cficio & beneficio noverint fefufpenfost J locorum acqiinifitio, ' rorumque honor im alienatio valeat : quoufque de duplo hujufmodi gravatis & nihilo minus contrarium facientes ecclcfiis plenariam fatisfa&ionem impen­ fententiam excommunicationis incur­ dant. Nulla eis in hoc dantium rerant. Perfonis quoque ipforum ordinum mlffione, liberalitate, feu gratia vali­ omnino interdicimus, quoad extraneos, tura. prxdicationis & audiende confeffionis XXV. officium, aut etiam fepulturam. Sane De ieuBuaiteu ectle/enm. ad Prsdicatorum & Minorum ordines, qqos evidens ex eis utilitas ecclefie uni verfall proveniens perhibet approba­ Decet domum Domini fanditudo, tos, prxfentem non patimur conftitu- decet, ut cujus ia pace fadus eft lo­ tionem extendi. Ceterum Carmelite-ncus ejus, fit cultus cum debita vene­ rum & eremitarum fandi Auguftinior- Dratione pacificus. Sit itaque ad ecclcdine*, quorum inftitutio didum conci­ fias humilis & devotus ingreffus. Sit lium generale prxceffir, in fuo flatu in eis quieta converfatio, Deo grata , manere concedimus , donec de ipfis fue­ infpicientibtu placida, quae confideranrit aliter ordinatum. Intendimus fiqui- tes non folum inftruat, fed reficiat. dem tam de illis, quam de reliquis, Convenientes ibidem, nomen illud, quod etiam non mendicantibus ordinibus, eft fuper omne nomen, a quo aliud fub prout animarum fiduti, & eorum fta- cœlo non eft datum hominibus, in quo tui expedire viderimus, providere. Ad falvos fieri credentes oporteat, nomen bate perfonis ordinum, ad quos confti- videlicet Jefu Chrifti , qui falvum fecit tutio prxfcns extenditur, cranfeundiad populum fuum a peccatis eorum, exhibi­ reliquos ordines approbatos licentiam tione reverentiae fpecialis attollant, & concedimus generalem: ita quod nui-Equod generaliterferibitur,nt in nomine lus ordo ad alium, vel conventui ad ' Jefu omne genu fledatur ; finguli finguconventum , fe ac loca fua totaliter lariter in » ipfi* implentes, ptecipue transferat. Cedis ejufdem per mi ffione fu­ dum aguntur Miffarum Iaera myfteria, gloriofatn illud nomen qnandocnmque per huc fpecialiter non obtenta. recolitur, fledsnt genua cordis fui, quod vel capitis indibatiqoe reflentur. Atten­ XXIV. dantur ia locis ipfi» intentis prxeordiis facra folemnia, devotis animis orationi­ De eeujAat if freenretiMvAtu. bus incendantur. Nullus in locis eifExigit perverforum audacia, nt non dem, in quibus cum pace ac quiete vo­ fimus lola delidorum prohibitione con- ta convenit celebrari, fcditioncm exciG tat Cettil. Ge-nL Tom. XXIV. GREGORIUS CONCILIUM RÜDOLPHÜS I. Iw. IOO P. X. V V IV v- » *. » v m RUUPP. iu. R. FR. "° tet, conclamationem moveat, impe- A fenus exercendum domos locet, vel fub' OiRBTi tum ve committat. Cedent in illis uni- alto titulo quocumque concedat. Qui anusn •H4. verfitatum & focietatum quarumlibet vero contrarium fecerint, fi per fons ··’*■ confilia, conciones, & publica parle­ fuerint ecclefiaftic*, patriarch», architmenta. Cpffent vana, & multo fortius pifeopi, epifcopl, fulpenfionis ; minores foda & profana colloquia. Cedent con­ vero perfonx fingulares, excommuni­ fabulationes quxlibet Sint poftremo cationi»; collegium autem feu alia uniquxeumque alia Divinum turbare pol­ verfitas, interdi&i fententiam ipfo f*. iunt officium, aut oculos Divinx ma* dio fe noverint incurfuros. Quam fi per jeftatis offendere, ab ipfis prorfus ex­ menfem animo fuftinuerint indurato, tranea: ne, ubi peccatorum eft venia terrx ipforum, quamdiu in eis iidem poftulanda, ibi peccandi detur occafio, ufurarii commorantur, extunc ecclefiaaut deprehendantur peccata committi, flico unu fubjaceant mujemm interdido. iuit(ui»u< Ceterum, x»eieiu7V Its ad Occidentalem ecdeCameonfenfit.* fecu■aM· tkjue ilhim nonnulli Tartan, gentis Scythicas Linere Palxologi imperatoria Grae­ proceres, (aero baptifmatis caraâere 1uperfufi, corum. ChriAiaoos fe & catholicos fare preiffli fam. Scd & Rudolphus ab eletaribus Germants in Romanorum regem declaratus, ea conditione SufUftH 4t kttifan fttriii fKUKtfn). tifici eftfloUte (edis anivtrfali pope, ér a Gregorio pontifice in concilio eft acceptus, ut Romam pacificus ad inunffioncm accipien­ tttutni friHcifi Cbrifliautnan mMm, dam de conferret, ac rebusHierofolymequan­ utmUli patri atftrii noftri, D. Grego· tam pofler opem ferret. /feiWw. Ejafiem rio, Mcfec/ « Cbrifto Dei fidtlittr rex, /ynadr arariaw/ Robertas Gagnions lib. 7. bu ver­ fa imperarer, fa asederarer Gracerams , bis : Eodem prope tempore, anno fahttis Oacnr, vd^gWbr, Cmvocmj, hlaltpt, MCCLXXIV. patrum fynodus pntfide Grego­ fa Jpiriniolit filittt asqgM fonffitatit nerio X. Romano pontifice Lugduni habita eft, B ubi de expeditione in Syriam ducenda adum /kt, derenre* fanera· fa reoerrariaa, eft. Philippus cognito imperatoris adventu ad «mv faxtn, it fttrt tftBiiitt, it tanti cum falutandum profatas, poftquam de Chrifoftulatioue. ftiano flatu diu confabulati faut, tres Lugdono finitimas arces in poteftateGregorii, donec Uooiam miffi funt a magnitudine fynodus folveretur permifit, attributo infaper veftra ad imperium meum nunad pontificis cuftodiam non parvo numero mi­ lite. Adfait concilio Pafaologus Graecus impe­ cii Deo placentia ordinis fratrum rator, eccleficque Occidentali fe uni vit. Qpem Minorum, fac. at fitpra Grate it Latine, k nonnulli ex Tartaris fecuti facro lavacro ablu­ Λ*· S<»7· 7 ti funt, & Chriftiani eflcâi. HocRobertas Gaguinxs. Litters prelatorum Grzcix. Namlcrus tf Joannes de Oppido firibemt, ia fac concilio Graces am folxtn profffièt effb Spiri­ tderc, efoffutCSaaHi/iaot, mcrtndi/moo , it bettijime pa* tum fioHurn a Patri Filiolae procedere, ejufyut ni grati- corane toto condiit /ymbobim Nicenam Q fe aetifut Roetenontet) domiet Grtgo- decantaffe, veram etiam a Romano poatijut ira» riot megtto pontifici exctlltntifitma apeftoperii confirmationem impetraffe, eiqne fe snomnilice fodit, fa ventrabilifiimo D. fir patri bat fitbmififfe. noftre fiMtonitttit *. * Λ ·«*■ Qua occafione ifia contigerint, · feribii Hi. f. taui· Ntccpboras Gregoras bis verbis: Proinde tOtdif­ OS qni eccleCafticam complemus ficultatibus circumventus imperator, pene ad defperationem compulfus, legatos ad papam ordinationem , veftr» Romans mittit de ineunda veteris, fa nova; Rome cc- fanâiflîœae ecclefix fa I mem , fpiritualis clefiarum concordia, modoGaroliexpeditionem fubjedionis afledionem ubique, fac. ut averteret. Ea legatio a pontifice benigne audi­ jttpra pel. jij. ta elk ea fe facile qux imperator petiviflet confcfturum efle pollicetur; ftatimque fuos le­ Pofl hanc epiflolam, addit Matthaus Wefigares'iliis adjungit, qui concordiam concilia­ ampleâerentur . Cujus .hcc tria ca-D«nsna/frrieq£r , Graeci etiam alias litteras, quas rent atque ; ‘ fuerunt. Primum, ut in factorum volu- propter earum prolixitatem huic operi noninpita fuerunt minum hymnodiis papz cum quatuor patriar­ fervimus, ad concilium detulerunt. Venerunt chis mentio fieret. Alterum, ut liceret cuivis etiam poft Graecos fexdecim Tartari (quiMoalRomam veterem, quas curia major fa perfeâior li ) cum litteris regis fui, in concilio publi­ effet, appellare. Tertium, ut illi principatus cantes verbis pompaticis potentiam Moallonim. in omnibus deferretur. De appendice vero fa- Hi non pro fide, fed ut confoederationem habetent cum Chriftianis venerunt. Hos papa be­ cri fymboli, quam illi noverunt, aut alio quo­ nigne fufdpiens, donis & honoribus ampliavit, vis argumento, tum nulla acrior contentio in­ fa ad petitionem infonim, non baptizato» fecit cidit.- fed ( quod ad eas quidem res attine­ honorifice baptizari. In itinere verius conci­ bat ) pacata & tranquilla fuerunt omnia. Mattbaas FVcfiut^alieriei^s rts in bac fyuolium Lugdimenfe, venerabilis frater Thomas de Aquino, ordinis Praedicatorum, in quadam do gefias fioamatim recenfetu, addenfyne Orien­ abbatia monachorum Ciftercienfium, quat Foftalium fidei confeffionem , ifia babet faa fefa nova dicitur, diem claufit extremum. Hic qauntar. Anno gratiae MCCLXXIV. KaL Maji, fub E natione Campanus, filius comitis de Aquino, papa Gregorio X· apud Lugdunum fait conci- invitis parentibus ( _qui eum monachatum falium maximum celebratum, quod a Kalendis fcipere " nolebant ) Praedicatorum ordinem eft ingrefliis. Hac it aliis fynedaiibas concilii Lstgpraedifais ufque ad xvi. Kalendas Augufti du­ ravit . In hoc concilio dominus papa Eadyrar­ 11. Mattbexs V^efimoesafierie^fis. Eberbardas, Ratifpeutnfis occlefist aeecbidiacodum commendavit omnibus, dicens terram fanâam faiflè deperditam, nifi veniflêt citius ad tmr, infidi aanalibut, per ab eunt MCCLXXI1L eamdem. Iu nec concilio papa ftanait, quod ufym ad axnttm MCCCK ferifoil, atfe tutae pri­ mam ex codice mameferipto Jhgstfteni monafierii fabfequentes feptem annos de cunâis proventi­ bus ecclafiafticis in fubfidium terrae fande de­ fanHoram ^fra & Udalrid, entimdtatum indacimat folverentur. In hoc etiam concilio de getor diligauifiautj Hernicus Campes edidit, acconverfionc Grecorum, poft fchifma laetitia curatiffime kajat etcumenici concilii res gefias dé­ magna fait. Qpi Graeci litteras auro bullatas fendit . Lefiori igitur pergratam fore arbitratui N fin — ______ ioj . LUGDUNENSE J*· t*r*· II. RUDQLPHD? J. IMP. phiupp.iilr.fr. rn< '*‘/n/w'An nes fingulares perfonas contrarium facientes,1 "" O0UCTI Anno Domini MOCLXXIV. celebratum eft M non obflante qualibet indulgentia, fub qua■>,«. generale concilium apud Lugdunum per Gre- ,, cumque forma verborum vel expreflkme , α^7~ΓΙ gorium papam decimum, cui interfuerant plus * ' “ " ' * ' " quam DCC. epifeopi & abbates, & prepofiti, „ fleram concedenda ; quam quoad hoc viriceterique eccleuanun praelati in numero copio- ,, bus volumus omnino carere, fententiamexfo. Item, eidem concilio interfuerant folemnes ,, communicationis, quam extunc in ipfo· fo. mmciifeuprocuratores, Graecorum, qui coram „ rimus, vohunus incurrere ipfo fafto. Tertoto concilio fymbolum Nieeot concilii, Crr- ,, ras autem ipforam,necnonuniverfitates preda μ mm· Draav, * quod a fuo veteri errore , ,, diftas, que focus attentare pnefumpferirt, quo dicebant Spiritum faqftum tantum a Pa­ „ prout expedire viderimus, ecclcfiaftico fubjitre, & non a rilio procedere, foreceflifle de„ cere curabimus interdiâo ad privationem monftrarent; & velle credere, quod fanda ma­ gi OOlKUUflB bonorum, que a quibuslibet tenenter Romana & orthodoxa ecclefiacredit & pré­ ,, tur ecclefiis. Et ad poenas alias fpirituales dicat , fcilicet quod Spirinu fanftus a Patre μ & temporales, prout utile putabimus, pro& Filio r ·'■■■ etema fpiratiooe ■ .procedit ■.; ficut ' patet B„ ccfluri, & nihilo minus focietates confcede< per decretalem que fuper* hoc eft in eodem rationum ipfas, etiamfi pernarum & jura­ menti adjeftione ^el quacumque fuerint alia concilio promulgata, cujus teo^r talis eft. „ Fideli ac devora profeffiooc tatemur, quod firmitate vallate, decernimus irritas & ina­ „ Spiritus fanftus eternaliter ex Patre & Fi»» nes. Ut autem hujufmodi nofler procefliu ad communem omnium notitiam deducatur .* ,, lio, non tanquam ex duobus principiis, fed chartas five membranas proceflum continen­ ,, tanquam ex uno; nou duabus fpirationibus, ,, fed una fpiratiooe procedit. Hocprofeflaeft tes in eumdem, in majoris Urbcverane ecclefie appendi vel affigi odiis feu fuperli„ haftenus, praedicavit & docuit facrofanfta „ Romana ecclefia, mater omnium fidelium & minaribus faciemus, que proceffiim ipfum „ magiftra.* hoc habet ortodoxorum patrum „ quafi fonoro praeconio & patulo judicio pu,, atque doftoram, Latinorum pariter &Gre- ,, blicabunt: ita quod idem Palsologus , & ,, eorum, incommutabilia & vera fententia. „ alii, contra quos procelTus ipfe contigit , ,, Sed quia nonnulli, propter irrefragabilis prs- „ nullam poflint poftmodum excufationem „ mifle ignorantiam veritatis, in errores varios „ .... prejendere, quod ad eos talis proceflusnon ,, funt prolapfi, nos hujufmodi erroribus viam C » pervenerit, vel quod ignoraverint cumdem ; „ praecludere cupientes, facro approbantecon„ cum non fit verifimile remanere quoad ip„ eilio, damnamus Λ reprobamus omnes quii » fos incognitum '- '— —* ------vel — occultum, —Jquod ----------tampa,, negare prefumpferint, eternaliter SpiritumI „ tenter omnibus publicatur. Aftum apud Ur,, fâôftum ex Patre & Filio procedere , fi- „ bem veterem in platea difte majoris eccle„ ve etiam aufu temerario aflerere, quodSpi- ,, fic, in feflo dedicationis bafilice principis „ ritus fanftus ex Patre, & Filio, tanquami ,, apoflolorum, pontificatus noftri anno primo. „ ex duobus principiis, non tdnquam uno proItem quia in partibus Alemanni*, & forfi„ cedat. tan in aliis etiam, iniqua confuetudo inoleve­ rat de impiguorationibtê, in quibus unus pro Sed ipfi G eci ab hac fide & promiflsone fubito receflcrunt : propter quod dominus papa alio, five innocens pro nocente, indebite preMartinus in -Urbe veteri eos excommunicato· gravenir: contra impignoranteshujufmodiidem papa Gregorius in eodem concilio edidit de­ nunciavit, ut patet in littera fubfequenti. cretalem, cujus tenor eft talis. Mertauu tpifcepni frrviu ftrvortcm Dei ai cer„ Etfi impigoorationes, quas vulgaris elorittiJâian prafntÏKiH, & mtatoriaat 1D„ cutio reprefalias nominat, in quibus alius fatarvriaft. „ pro alio praegravatur, tanquam graves legi„ bus de equitati naturali contrarie, civili funt Ichaelem Palrologum, qui Graecorum ,, conftitutione prohibite : ut tamen earum „ prohibitio in perfonis ccclefiafticis tanto amimperator nominatur, tanquam eo­ rum Grecorum antiquorum fchifmat icorura „ ,dius timeatur, quanto in illis fpecialius infit in antiquo fchifmate conftitutorum, &per „ hibetur eas concedi contra perfonas przdi„ das, feu bona ipfarum, aut quantumcumhoc haereticorum, nec non & herein i pio­ rum ac fchifmatis antiqui fautorem, de fra­ ,, uue generaliter praetextu cujufvis confuetu„ dinis, quam potius reputamus abufism,-fortrum noftrorum confilio denunciamus, prae„ te conceflas, ad illas extendi prefenti decrefente fidelium multitudine copiofa, excom­ „ to diftriftius inhibemus. Illi autem qui coomunicationis fententiam latam a canone in„ tra fecerint, adverfus perfonas cafdcm, imcurrifle, ac ipfius fore fenrentie vinculo in­ „ pignerationes feu reprefaliax concedendo , nodatum ., Ceterum univerfis & fingulis re­ ,, vel extendendo ad eas,... nec pefumpiiooetn gibus, principibus, ducibus, marchionibus, comitibus, baronibus, & ceteris omnibus ,E„ hujufmodi revocaverint a conceflioois vel excujufcumque fint praeeminenti*, conditionis, ,, tenfionis tempore infra menfem, fi perfooe aut flatus i necnon uni verfitaribus civitatum, „ fingulares fuerint, fententiam excommuni„ cat ion is incurrant.* fi vero univerfitas, eccaftrorum, & aliorum locorum, diftriftius „ clefiaftko fiibjaeeat interdifto. inhibemus, ne cum eodem Michaele PaleoEx hac tamen falubri conftitutione modica IfcfO in hujufmodi excommunicatione ma­ provenit utilitas, vel quia rite poft concilium nente fodetatem vel confoederationem ali­ in provinciis publicata non extitir, vel quia quam contrahere fub quovis ingenio, vel machinatione prefamant, vel etiam ei alias excommunicationis praecipitium a malis homi­ in his, pro quibus cxconununicatus eft dc- nibus non timetur. Item pro fubfidio terrae fande impolita fuit in eodem concilio omni­ nundatus a nobis, preflare conidium, au­ bus ecclefiis & monafteriis, non tamen xenodo­ xilium , vd favorem publicum vel occul­ tum . Et fi fecus prefiunptum fuerit, om- chiis, nec orphanotrophiis, lolutjp decimarum Λ \ om- M LUGDUNENSE II. G. CONCILIUM «07 108 - «omnium proventuum ccdefiaflicorum per fcxA^* ·^1 âifci*wü«#fc»»rf»fel; QjitegueJRixteterte-. ANNO Λ***» annos continues idem cooeilmm fubfcquentes. ? a!T,’!n Qp« decima, qtiamvis ftudioie cxaâa fuerit & dlijk ««d xv«. KaL A* JGteZ* 5? Mutera w rrcepta, non tamen eft evidens, qua utilitas terra fanfia exinde fuerit procurata . Hat feat iaad—Rfri rtf bnjtu ttmparit iuwnirt pahti. Tu Mhr iif Atm nttn at fratri· G. CossAKTii < ei, quoi irftu wmw «vctetefr. nifi 9τβίβΛϋ raqlWara. «ate Pttnn iffiet H"f. ««· rwMinr Nota Ntcrtedte concilio Rateotopan ipdum imperanocem, atenat pterteuc. quonam modo tetemotua kpfli. Sed te I Λμ rara a aAte coadW, qua iafcfteuarar ’RAP ΛβττΜ·, cMfMM rxwn·» eteawA 'f< ld«· terara Sarira te laditebte. S. loMv«anir«n te hoc caariltepa&diCt atera , aaataar turn Pctn· o mb te «H» m fed «rte» Sixti duo temmi pooiihca: quart» niminta· te balla, ut votant, cano- GM poetïfct·. Ibidem «Aura «A de Romano imperaram creando, idqoe coorihi parrel ntagato a pomiflee clamor#»» aflbipiuntm, ur refert Odor. Raynaldui «x Mariai Etettetei formulis.' Cumqae de imperte RoduUm Hadxnpion, A Alfoofu* Caflclte ac LejKj·» rax , per kgarae contenderant : Germa­ nici orator-» ad (aeramentum «tes nomine hunrapandum ad­ min font. CafleUani dimifll. Pertefia hic Othoni* J V. Fridctk' 11. & Rodolfl ipüu* privitepa * iacranraau Q Quorum omnium formula a Raynaldo edit* tum ex arca­ no moli* Hadriana tabulario. Sed cum hmc non te conci­ lio, at te conflflorte, ut ex teflrwucatte iffit ccaflat, aâa Mût XaNtew wflr<«te· mr fr^Whucfl. rxww « . Aoribu* GUehaut intetkxi, ut OMgmai raKt/ii attain d pouttf«x cooanUerit, providendi fcilicct prapoatada «flear. S· TbonMM Aqutemra a poMiflcv vacatum ad hoc con­ ciliera , ί· uteetrobiiffir, ractevauota «fl, pxtcrquamCtaruriatoribui, qui hu« eveanan tribum Lugduncrai 1. célé­ bra» ah Inaocemto IV. aaao Dtan. NCCXLV. Muliafwu ab üürm peccata te utrtuijiir tteteripuoot coacilü- ülW.M. vMtArtr nWArta aX«X«a ΛΛΙΟα ihfYj iWj 1Μ“)Γ* 1Ύ*ΊΓ*ί ΪΜΊΙΤί “A1 ’RFF WA* WF»* ®“AD LUGDUNENSE II. OECUMENICUM CONCILIUM A D D 1 T I 0 JOANNLS DOMINICI MANSI PRÆMONITIO. fup INter multas cpiftoltu Romanorum Pontificum aliorumquc Principum, que de arduo hoc ne. t. j. p*s. >. 1 gotio, reducendorum nempe ad cooienfum cum Romana ecclcfia Grscorum, feript* fue­ . runt, exhibenturque a PP. Martene & Durand Vct. Momun. torn. VII. pleneque a re conci­ lii per quam remoti dime abiuot. Qua dc caufa ili», utpott ad haud ita proxime conducentibus, omittis, unicam tantummodo fcligam Gregorii X.ad Michaelem Palcologum Gracorum Imperarorem, qux rcipondet ejufdem Principis litteris recitatis Graxt & Latioc apudLabbeum inter aâa hujus concilii. Eft vero illa ibidem pag. 133. Hac expedita, dabo excerpta ex Li­ bro Humbert! de Romanis fummi ordinis Praedicatorum magiftri ordine V. quo in opere, juflii Gregorii papx confeâo, ea propooit que. in hoc concilio Lugdunenfi traftanda fore ccnfcbat. Idem confilium dein poft Humberrum fequutus Guillelmus Durandus Mimaccnfis cpifcopus, li­ bium & ipfc pariter digeflu de rebus io concilio Viennenfi traftandis, quod opus fsepius excufum etk, ut fuo loco dicam. Omniutq poftremas afferam floimadverfiones meas ad aâa cetera quae omnia in ifto concilio difcnffa ac definita. EPISTOLA GREGORII PAPÆ X. CHAELI PALÆOLOGO MI-I fixe quidem catholicos rei confcios in jubilum excitant animos, fed multorum circa hoc motus reprimit,.quod , ut verum fateamur, Grxcorum imperatori illuftri. quamplures magme conditionis & ftatus atte­ runt unionis prsdiâa; trflâatum ex Grccorum parte diutius iu figmentis verborum & fimuiLetatur papa it voluntati Palethgi ad wûnttat propinfa , dX rogat ut nuntiat mittat rtfpantate deduâum. Propter hoc & nobis fuper spodeatqui ad Itttirat ab todem miffdf. crifa riorum noftrorum, qui ad tuam pervene­ re prsfentiam, deliberantibus millione, id difitterarum feries , quas nobis noviflime tua fuaferc frequentius, viam aliam qtue fe vide­ magnificentia deitinav.it, cunâis qui fpibatur oStm pne manibus potius iuadentes. ntu Dei aguntur ipfas audientibus, gaudii & Licet autem illius credulitatis aures non du­ exultation» in Domino materiam fubminixerimus inclinandas , hrc tamen excellentia ftrant. Siquidem circa inftans unionis Larino- E tuc ad flimulum quali foHicitatioais exponi­ rum & Graecorum defiderats, perutilis ac Deo mus, ut attendens quod ex his qtue de prsdiaccepts negotium, & inumfum tuum teflatur ôis tuis litteris brevis fupercommemoravit epiaffeâum & votivum illius exitum repromittit. logus, & aliis quae parent latius in eifdem, Adjiciens inter ccicr.i, quod cum qualem te te oris tui verbo non folum Deo, fed & uniottendi* in verbo, talis & ferventior invenia­ vcrfis audientibus, fi famam tuam non ncglk ris in opere, nullius dubitationis fcrupulus in gas, ad confummationem prxdiâi negotii qua­ nollro corde remaneat de confummatione ac li obligate videaris, ad illam fic folerter in­ peifcAione negotii fupradiâi. tendas, fic efficaciter in veritate procedas , quod L 109 LUGDUNENSE II. G. CONCILIUM. 110 quod tue'promdfionis cflcâu per evidentiam Acuflodem, curam habentem de bono nomine,' ———operis apparente , oMhuantur ora inique Ιο- nec — famam £-------- ”aliquatenus -----------------------negtigentem ------------- ““ . “ Perfla * ΑΜΜΟ quentium, qui ceifimdincm tuam libenter for- igitur; nofti enim quod peneveranti* pahna c^UTl te notarent, quafi non in fioceritate debitai debetur. Perfla, fic que tc pnsmiflr tu* lit­ ’*■ hoc tam fidubre negotium praicquaris: fed fle ters tam foheite iocoepiflc commemorant, fle none poft nuocioa ttaftro tempore tanto dettonuncii poftri, qui ad nos rediere, reflantur, tos, quafi oeeaffitaee dilationis iagriferis, ficut follicitudine continuanda, fic quantum facultas haftenus ex eadem pene frequenter ingcftas af­■ permiferit augmentanda, profequere ad obti­ ferunt , ut & per anguftias temporis fit per ino­ nendum immeofum divine retaburionu pr»· pinatos cafus, qui pcrfinpc in negotiis traftan-- mium, fic memoriale inter homines, de tam ■ pio, tam amabili, Deo & Chriftianitati tam ■ vocivo, tam utili opere in «ternum: miflun* gaudeant, qui infaltcM ne dkaat, Ecce quod; apocrifarios quorum eadem magnitudine tua vcfxbasmtr accidit: fjicut entra vobû predixi- linere pollicentur adventum, cum poteftase plenaria, & ad omnia que noflrarum raiffiv. fflus, fotan perditionem temporis habuit veftrorum tniffio nuociotum. 'B rum ad tc per eofdem nuncios litterarum te­ Hsc ficut ad tuam mftru&fooem fic provi- nor exigit, plene, prout decet, inftru&os, de fionem de paterna dulcedine prodeunt, ita ini quorum fixuro conduftu ficut inferta tuis Nt* tus confidcraiionis attentione dulcefcant. Sic teris petitio continebat, per viam a cclfitndienim ad falutem anime tux afficimur, ut & nis tux nunciis ad nos propter hoc inter cete­ peribo* in via hac, quam pnemifl* litter* te ra deftinatis , de fpeciali mandato tuo, ut ambulare dericribunt, edemus honorem, fit de - dicebant, eleftam, falubriter duximus provi­ fideremus te diligentiflimixn fore opinionis tu* dendum . £ X T R Λ C T I O N B S DE LIBRO, Quem fecit venerabilis vir fic rcligiofus fra­ majoribus fceleribus fe involvit ; fic populus ter Humbertus de Romanis, magifler quon­ Chriflianus femper a foris infidelium perfecudam v. ordinis Prsdicatorum, de his quetrationem habuit fic habebit. Secundo, patiturdiftanda videbantur in concilio generali Lugduni vifionem inter Grxcos fic Latinos, qui in vencelebrando fub Gregorio papa X. fub anno Do­ _tre Rebeccx, ecclefix, colliduntur, cx quo re^gnum ecclefix in fe divifum miferabililer demini MCCLXXIV. in Kalcndis Maii. folabitur. Tertio, ccdefia Latinorum, falva fide, quoad mores pluribus fccditatibus impli­ Ex febrdit Habiliumi. catur . Rima pare agit de negotio ecclefix contra CAP. III. Sarraccnos, & habet XXVII. capitula. QiM ad fummum pontificem pertinet contra pro­ difio tria remedium adhibere. CAP. I. P Quod ad fummum pontificem ptrtimt vigilare diligenter fuper populum Cbnfiiaxum. Sicut enim paftor nititur oves a lupis defen­ dere , difperfas congregare, aegras fanare ,* fic ad fummum pallorem ‘ pertinet contra hoftes Ad omnes fiquidem pntlatos pertinet vigila­ forintecos ecclefix defenftonis bravium provi­ re , fecundum illud Lucx a. Paftorer trout vi­ dere , difpcrfos fchifmate reunite. Latinos «gros gilanter & cufiodientet vigilior no&ir .fuper gre„ „ , moribus reformare, implendo illud Ezcchielis, gtm fuum. Nam latro ex improvifo fuperve- D {&>d pingue & forte cuflodiam &c. niens gregi, transjugulat paflorem quem inve­ nit dormientem; fic Dominus dicit4tpocal- J. CAP. IV. Si non vigilaveris, veniam ad te tanquam fur ; fed hoc fumme feu max i:-e pertinet ad fumQuod ebrifiianitat impugnata fuit a fui milio ufmum paflorem, tum quia .abet maximum gre­ que nuac a vu. generibur hominum. gem, tum quit grex fuus eft omnibus peri­ culis expolitus, tum quia ipfe habet maximam Primi impugnatores fuerunt Judaei a Sté­ mercedem , non folum «ternam , fed etiam phane inchoantes. Secundi fuerunt idololatrz temporalem, quia Dominus univerforum efl. perfequentes apoftolos fit martyres. Tertii fue­ Unde ceteris dormientibus , Petrus fpccialirunt pbilofophi gentiles, de quibus ad. xvu. ter increpatur Marci xiv. Simon dormit, non Differebant cum Paulo ; alii dicebant : Novo­ potuifti una hora vigilare metum? Maxime ad il­ rum damomontm videtur annuntiator . Quar­ lum , ait papa Gregorius , hoc cft vigilans ti funt hxretici diveriarum feclarum. Quinti quodam praclagio futurorum. fuerunt imperatores ante Conftantinum ma­ E gnum, qui moverunt decem generales periecuCAP. II. t tones figutficatas per decem cornua beftix monflruofz, de qua habetur Apocalypfis xvi. Sep­ Quod popaluc Chriflianus fubjacet triplici timi fuerunt barbari, videlicet Waodali, Go­ incommodo, Jicut olim popular thi , fic Huni, qui fic Hungari dicuntur, & Jfroiiiticur . Tartari . Septimi fuerunt fic funt Saraceni, quorum feduftor Mahometus finxit fe HTepro­ Sicut enim populus Ifraeliticus primo a temphetam a Deo milium ad exponendum fic cor­ vox cor- pore Abrahx ufque ad finem fuit qtufi coniirigendum legem Judxurum fic Qiriflianorum . n,Pu· nue ab infidelibus impugnatus. Secundo fub Ifli feptem gentes Ifrael impugnantes, de qui­ Roboam fic Jeroboam circumbilirer * divifus. bus habetur Dcuter. vu. fic feptem capitabcTertio, pars illa qux veri Dei cultui adhxfit, fliz, dc quo habetur Apocalypi. xvt. CAP. <. LUGDUNENSE II. G. CONCILIUM. in Aca loca facratiffima quas profanant. Qparta"» ■ — circumflantia pertinet ad gencralitatem perfe- anno CAP. V. ANNO cudonis; ceteri enim divifim aut animas tan- uausri cmkbtt tum fient hnretici,' aut corpora tantum ficut ** Barteri, aut terras tantum ficut Tartari. Sa­ raceni vero bate tria infimul pcrieqUuntur Primom quidem }udei fcicmiacoovifti, po­ Qpinta circumflantia cft quantum ad ammofitentia fubafti, nihil ultra ieram aut poflunt tatem obflinationis ipfarum, quia multi Judni contra populum Chifli·—. Secundo idoloh- ft harfud ft philoibphi ft ûnpcratorcs, ft tria cum erue» vexillo exfuffiata, tantum in phnts idololatra converti funt fit bapdzati. Nam partibus Aquilonis apud Precinos & qutddam Vandali,qui ft Poloai, & Huai, «d ftHunalica paucos exfultat. Tertio, thikdbpbia per gari; Gothf, qui ft Daci, funt efledi catho­ veram fapientiam deftroda en , immo ob- lici .-Saraceni vero nulli, vel paua fluni funt coofequium fidei per viros excellentia ingenii verfi. Sexta circumflantia eu quantum ad cal­ explanata. Qparto hanetici olim contra eccle­ liditatem. Sicut enim lex illorum callide cft fiam palam latrantes fua latibula funt ingredi. Bconfifta, ^uod contra difficultatem in creden­ dis, auftcnrarem m pneccpris & j/cbm divi­ Qnato, imperatores eccicltam quamolimcon­ culcabant , a multo tempore jam exaltant. nis, carnalia permittit, vohiptuofa, fenfibilia, Seno, barbari non comparem praeter Tana­ ad preces Mahomet i omnes falvaodosfixefina» na, qui etfi fbies Hungaros perfequtmur, con­ liter dogmatical . Septima circumflantia cft tra tamen Saracenos pmbent auxilium Chri- quantum ad multitudinem perlecutorum, mul­ ftianis. Septimo autem, Saraceni Temper in tiplicati funt enim fuper numerum, propter malitia perseverant. multitudinem uxorum ft ancillarum. CAP. CAP. VI. Çmw fit grroû fit perfecatie Saracenorum. Septem funt circumflanti* qux aggravant iftam perfecntionem. Prima pertinet ad diu­ turnitatem temporis quo duravit. Decem enim C Rufecutiones duraverunt circiter annos CXXXV. am ficut habetur in libro qui dicitur Imago mundi, prima fuit fub Nerone out imperavit annis XIII. & mentibus VIII. Secunda, fub Domitiano, qui imperavit annis XV. fic menfibus V. Tertia, fub Trajano, qui imperavit annis X VIII. fie menfibiu VI. fic dimidio. VII. delendam faptr dtjedh'm Cbriftianttatie fadta λ Strtmn . Poflumus enim lamentari dicendo Three, i. redites mflra vtrfa eft ad alienos, dMNv.aqlfra ad rx/raaaar, intelligeiido de terra promitlionis, que debetur veris Abrdut filiu Chrifti anis. Sequitur itidem · JrrtwdnnriMri /nu aqflri, vide­ licet Saraceni, non d« Saralibera, fed de Agar ancilla progeniti. Infletum eft illud pfalmi, Deas venerant gentes mhareditatemtaam, poliaeretat templum Jandtam team , quia lepulcrum , & omnia loca fanda in regione illa vidi ego oculis propriis, qui tia&atum ipfum conlcripfi, ca­ pellam io qua ie receperant Saraceni, qui ibant cum Friderico imperatore , & dicebatur pro _certo, — —, quod ibi nodu dormiebant ...... cum ..........mulic.. ibus ante faciem Crucifixi. Sequitur, Effaderant fangaiium ' ' faaSoram ' ~ tettraai tam^aim aqaam; quia ficut non poflunt numerari gurte aqun, lie non poflunt numerari clerici, religiolî, nobiles & alii » quorum linguis eft eftufus a Saracenis a tempore Mahomcti, qui legem fuam per gladium docuit pnnoveodam. Quarta, fub Marco Antonino, qui imperavit annis XVIII. fic menfibus V. Quinta, fub Se­ vero, qui imperavit annis XVII. Sexta, fub Maximo, qui etiam Maximianus imperavit an­ nis III. Septima, fub Decio qui imperavit an­ nis VI. Oâava, fub Valeriano, qui imperavit annis XV. Nona, fub Aureliano, qui imperavit annis V. fie menfibus VI. Decima, fub Diocletiano, qui imperavit annis XX. Periecut tones autem Vandalorum, Gothorum & Hunorum, licet fuerint valde graves, tranfierunt ramen valde velociter uttempcftas. Perfecutio vero Saracenica, que incepit a tempore Era­ dit > jam duravit plus quam annos DCLX. fic fic plus quam ali* fimul juntas. Secunda cir­ CAP. VIII. cumflantia pertinet ad continuitatem perfecu· tionis. Nam imperatorum non fuerunt conti­ Qaantam fpecialiter hic dolor tangit cieram <5f nuas , fed fiebat filentium io celo, fuccedcnfpecialiffime fitminum pontificem. te tyranno perfecutori aliquo principe catholi­ co Chriftiano. Similiter nec perfecutio batteClerici enim fit facerdotcs, ficut quorum eft rorum fuit continuata, fed interpolata; perfe­ cutio vero Saracenica, ex quo ccepit, num- dolere pro malo totim corporis; unde Jerequam fuit rufi paucis fit male fervatis treogislE mias, qui fuit de facerdotibus, civitate deftruinterrupta. Tertia circumflantia pertinet adloca, pruno quia fere ubique terrarum invaluit, nam de tota fere Afia lunt expulfi Chriftiani. Totam etiam Africam tenent Saraceni, in qua aliquando fuerunt OCCCXLIV.eptfcopi, nunc vero unus Iulus apud Marrochiam fuper Chri-. flianos fibi fubjeâos. Europe vero multas par­■ tes occupaverunt, Hifpaniam, Siciliam, Ita­ liam, fit licet per Johannem Tufculanum prin­ cipem depulfi funt ab Italia, fit par Carolumi ab Hifpania , adhuc obtinent magnam partem ;. liem, perfecutio eorum ferventior exarfit cir- da, maxime eam flevit. Heli facerdos ufquc ad mortem dotait arcam Dei captam, qun figoificavit fepulcrum fandum Chrifti. Matbaibias cum filiis fleverubt fanda in manu ex­ traneorum data. Ergo plerahani facerdotn mi· niftri Domini, ft ditent : Paret, Domiat, par· ce populo tuo, & w des hareditetem tute m opprmriam, at dmeementar tit nationes . Sed fwntnus pontifex fuper alios lugere debet , quia violatur Chriftianiras cum periculo depol»ti animarum. Nam propter timorem viola­ tionis templi & ablationis depofiti dicitur z. Ma- rij ANNO LUGDUNENSE ». G CONCILIUM. n4 Machab. J. Jam vero fni videiat fiuanoi fisctr. A gladii potcftatem. Non enim fine caufa gla-‘ is ‘vnltna^ ’ dium portat.3. Quodficut artifex, amiftbuno M mente vainerabatxr. infttumento, utitur alio fibi relido; fic non habens nunc miracula, & habens arma, defen­ CAP. IX. dit fe per ea. Ifti autem obloquentes nolunt cfle pauperes, humiles fe afflidi modo, ficut Qnot font ratioat γα aovore Mont tor CM. fiiôaat ai impagnanixa Saracenos, & fna fuit ecclefia tempore primitûü. Sicut ergo mu­ litnt retra&iva, tf fxa fiat reaeiia antra tant ifti ecdefiae ftatum pro fuis voluptatibus, fic permittunt ecctefiam variari in fuis diftën* ilia. fionibus. Quis enim diceret non refiftendum Sciendum igitur, quod multi dolent 4&ber Saracenis, fi parati eflent omnes Chriftianos his malis nihil auxilii deferentes, limites mu­ Krimere , fe totum cultum Chrifti detere f lieribus, obfefla civitate, plorant in domibus, opter hoc enim Machabet fabbatis pugnave­ nec egredtuntur ad pnaliandiym, nec infultui runt; nec Chriftus dixiftèt, vendere tunicam refiflunt . Sunt autem que ad hoc movere deiMuiuui. owu auran au noc uc- fe emere gladium , nifi utendum eflet alibent, I. Zelus divini honoris. 1. Zelus Chri-Aquando gladio Chriftianis. Cetera vero, quss ftianc legis. J. Caritas fraterna. 4. Devotio arguuntur in contrarium, ad praeparationem ad terram fandam. 5. Conditio belli. 6. Exem- animi, non ad executionem gladii referuntur, Ê praecedentium patrum. 7. Gratia ecclefiae. vel quia eft tempus evaginandi gladium ut nunc, quibas omnibus plenius habetur in opufcu- & eft tempus recludendi gladium, vel quia lo de cruce pr*dicanda contra Saracenos, ti­ non ad quodlibet membrum Corporis Chrifti, tulo xi. fe fex fequentftms. Sunt autem odo quod eft ecclefia, pertinet hoc gladio uti, fed retradiva Chriftianorum a bello Saracenorum. tantum ad brachium laicale. i. Eft illaqueatio peccari, a. Eft nimius ti­ mor pœtue corporatis. 3. Nimius amor pro­ CAP. XII. prie patriae. 4. Mala hominum verba. 5. Alio­ rum prava exempla. 6. Nimia affedio erga Refpoetfo contra fecandam. fuos 7. Fida impotentia. 8.Minor fides. Ter­ tio notandum eft, quod conrta huc omnia Secundi obloquentes dicunt ab ifta pugna ponuntur remedia in opufculo fupradido, ti­ ceftthdum, propter multum fanguincm in ea ^effufum vel etiam efiundendum, ne dens fanus tulo xvi n. & feptem fequentibus. propter putridum extrahatur, & languis inno­ xius propter noxium, & amplior quam noxius efiundatur. Sed ifti debent recolere hiftorias fic foteno fiat genera hoainna olloquenttna res geftss antiquorum. Nam Carolus Marcellus antra mgotiita, fwd exercet ttclifia occidit dt Saracenis, qui venerunt contra eum in auxilium ducis Aquitaniae, OGCLXX. mil­ antra Saracenos. lia, cum parvo detrimentofuorum. Item , GoNotandum quod ©bloquentes paftagio terne defridus de Ballon, capta Jerufalem cum fuis fande fimiles funt exploratoribus, qui detra­ Chriftianis, tot de Saracenis occidit, quod in xerunt terne promiflionis, deterrento populum, porticu Salomonis fanguis occiforum afeendefe ideo cum fibi acquiefcentibus perierunt , bat ulque ad genua equorum. Carolus etiam ficut habetur munero xtv. Sunt fimiles illis, Magnus in Hilpania bis de Saracenis innume­ quibus Deus dicit: Claxditis rtgnxm calaram ras tirages fecit. Plures ergo Saraceni occifi funt ante bontinet·, vos enim non intratu, net intran. p..(a noftris, quam cconverfo. Qiiod fi multi de tu finitis introin. Hi etiam funt, per quos via u noftris occifi funt pugnando, plures occifi fuifveritatis blafpbcmatur; a. Petri *. Bene enim fent, nifi viriliter reftiriflenr. Sicut enim ve­ hujus via peregrinationis multos ad cœlum du­ nientes cum clalfibus de Africa Januam de­ xit , & ab inferno reduxit. Horum autem oblo- populantes , quafi omnes trucidaverunt ; fi illis quentium feptern funt genera , quorum per fep- permitteretur, vellent Chriftianorum genus to­ tem capitula fcquentia obftrudum eft loqueu- taliter extirpate. Nec eft etiam fatuum pro fatium iniqua. lute morti fe exponere; unde martyresfemor­ tibus obtulerunt, quamvis ex hoc minui vide­ CAP. XI. retur populus Cbriftianus; ficut per hoc quod a multis virginitas obfervatur : quia ecclefia ma­ Rtfponfio antra primam genas Manentiam. gs intendit replere cœlum quam mundum . Qui autemin hoc bello moriuntur , licet va­ Dicunt igitur primi quod non licet Chricuent mundum, tamen reptent cœlum, forte ftiano fundere fimguincm Saracenorum, exem- aliter non lal/andi... —. mortes , & per paucorum pio Chrifti, fai ctoa pateretar, mi toaatnaka- £ pluribus falus & incolumitas procuratur. ter, i. Per. a. & dixit Petro: JHittt gladiam in vaginane. Apoftoli etiam pro nomine JESU CAP. XIII. non pugnabant, dicentes.* Non vos defendentes, Rtfporfo antra tirtixa. carjfiini, non reddentes noalaa pro malo, fe multa hujufinodi . Mauritius & focii arma & gladios projecerunt , «ftimati funt ficut Tertii a paftagio retrahentes dicunt, pugnatn ovas occifiouis . Relpoodao tripliciter , t. iftam eflc indifcretam & Dei tentativam, quia od vinea eccJefisc aliter producitur in illi multi in terra fua acre coafucto cibis abun­ effe , fcilket plantando fe rigando , aliter dant , paftus norunt ; nos omnia habentes con­ confervetur, gladio putando, fe contra volan­ traria, line diferetione imus ad bellum. Sed tes extirpate gladio defendendo. a. Quod ali­ dicendum eft ad iftos.* Si Ptu pro nobis, ter nroceflit impotens popuIusChriftianus, quia tantra not? Sunt enim angeli in adjutorium per numilitatem ; aliter nunc potens, ,,n. > funt caufa, qtutre quidam font te­ remits, cumpernoâaret in Mclefia notat Dopidi m negotio centra Saracenos. minies Refurreftipois, injungens ei legationem ad Urbanum papam & principes Occidentis, Prima caufa eft avaritia clericorum, qui de tu fuccurrcrcut Chriftianis in terra fan&a con­ fudore & labore pauperum decimas extorquentes, culcatis; quod dc fecit & commovit fere tonolunt illas decimari pro recuperanda terra ianftai tam Europam, & recuperata eft terra fanfta. rorata fixiore (anguinis JESU-CHR1STI, opu­ Tertio fervor poteft accendi ex eo quod Turpinus in epiftola dc adis,feu geftis Caruit re­ lenti , delibuti, nihil compotientes fuper con­ tritione veri Jofeph. Secunda caufa eft mori fert, quod B. Jacobus apparuit in fommis ei­ fuorum; qui magis deberent recordari, quod dem Carolo, ter invitans cum, quod ficut alias fanguioem fuorum a Chiftianis fufum nolunt terras multas fubjugaverat, ita iret in Hifparemittere, donec vindicaverint juxta votum, & niam, & locum fuum liberaret a Saracenis, proter hoc perpetuo arma ferunt. Tenia can- But eflet via fidelibus ad ipfum perpetuo vifita eft malus eventus noftrorum, contra quod tandum. dkit David, Nmrefrangat iftores. Qpartacauia eft ex multitudiue hoftium effrenata defpeCAP. XXI. ratio, contra quod dkit Judas: Non in multitudbte exerciteu vi&erio belli eft. Item, Deutero­ Q*>d bujufmadi fervor magis pertinet ad praLtnomii so. Si viderit medtitndintm, nan timebit. tOt, JM4W ad «bar perfonas. Qiinta caufa eft tepor fidei, contra quod feribitur Praelati debent fervere pro recuperatione ter­ a. Machabsonxm, JMsxmm extern fMcitnda erat mo templo. Sexta caufa, fapientia mun­ rs Cbrifti, & defenfione, turn quia funt ejos di, fecundum quam videtur non poflê nan­ baillivi, tum quia ejus vaflalli, tum quia ejus tium profperari. Sed virça Moyfi devorat vir­ ftipendiarii, a quo habent quidquid habent. gas magorum, quia lapientia Dei vincit ma­ Unde Mathatias & fui Alii lacerdotes pro le­ litiam hujus mundi, flt Magi ab Oriente vene­ ge & uro templo & civitate fit populo Dei* runt ad JESUM, fraucntes ftellam. Sic relife de liu totaliter dedicavit. fta mundi .ftuhitia, m fide dc fpe Chrifti pe-C regrinanduth eft ad ejus fcmilcrum dc tumu­ CAP. XXII. "SOfsbuf lum. Septima caufa eft, oblocutiones praedi­ tae. Sen qui term promiflionis detraxerunt, dc qui detra&oribus confenfenmt, in deferto perierunt, dc non viderunt Dominum Deum in terra viventium. ifte fervor fusume pertinet ad papstm. Quamvis hoc negotium, quod omnes tan­ git, ab omnibus debeat approbari, fpecialiter tamen hoc pertinet ad fummum pontificem. C A P. XIX. Primo, quia majora negotia fibi rtfervata funt ; hoc autem eft de maximis, quod fidem tan­ Quod ex bujufmodi tepiditote venerunt feptem git. Secundo, quod folus papa poteft ad hoc mala in Cbriftianitate. negotium pro auxilio cogere totum clerum ad id quod neceflarium ad hoc ipfitm. Tertio , Primum malum, quOd tepidi in hoc nego­ quia ipfe folus poteft dare plenam indulgen­ tio non dant coctilium virile, quia funt pueritiam, ....... qux .... eft maximum promouvons. Quar& e&minati . Secundum malum eft, quodto, quod fi ipfe qui eft caput tepeat vel tronon juvant nifi inviti & cum murmure, ficut mifeat, omnia membra tremifeent. Qpinto, malus fervus fequitur cum murmure dominum quia fcriptum eft Deuteronom. ao. Appropin­ prdiantem, contra quod t. Machab. j. Proquante bello, ftatit facerdot ante oeiem. liniantur pralia Ifraei cum Letitia. Tertium ma­ lum, eft, quia numquam excitant alios ad hoo CAP. XXIII. ipfum, contra quod dicit Thomas, Job. it. Barnett tf aw, O moriumter eum illa. Quartum QvoJ per fummot pontifices fuper boc negotium malum eft, quia faciunt alios tepefeere. Quin­ tum malum, quod exponunt Chriftianitatem deftrutaoni, ficut tepide agentes in caftro obPrimum hoc bellum habet auftorem a fede feffo exponunt captioni ipfum caftrum. Sex­ Romana, 23. quxft. 7. omnibus Hifoanic epi­ turn malum eft, quia tepiditas eorum tepefee- icopis feribit, quod io Saracenos jufte pugna­ re faciat audaciam adverfariorum, contra quos tur. Secundo, ab eadem fede habuit exemdicitur Apocalypfis 3. QwA tepidus est incipiam- plum; unde 1J. quadi. 8. dicit Leo papanunte evomere de are mec. ^tia qutedam io Romanum pontificem * Saraceoos clam,furtiveque venturoseflfedicebant, M CAP. XX pro quo noftrum congregari populum mariti- js«>« , mumque ad littus deicendere decrevimus ; dc **■ Qavd expediat effe in ecclefia aliquas, qui circe egredi fumus. Tertio, date funt cruces &in- ^ur' boc negotium fint ferventer. vente ab Urbano II. in concilio Qaromooteo. ’ fi recuperata eft tunc terra. Quarto divertit Fervor ifte accenditur, primo per illud : religiones armorum per diverfes provincias funt Qui gladium accipit, gladio peribit. Sicut ergo ad hoc inftituts. Quinto, amifta Jcrufalem Manometus legem fuam per gladium multi­ civitate, dc tradita Saladino, raids funt a Gre­ plicavit ; fic lex fua per gladium peribit, Sic gorio papa VIII. cum promiifione dc relaxa­ ia Ser ..... fere omnia regna per gladium tione peccatorum ; fed ipfc poft menfem unum acquifita finaliter per gladium (unt amifla . & dies 17. fuse creationis obiit ; cui fuccefiit Cemil. General. Tom. XXIV. , H * Cie- LUGDUNENSE H. G. CONCILIUM. 119 ito n^Qemeos pap. III. Jt in diebus ejus rex Fran-Jk patrocinari criminofis, dc illismorientibus, aut- ————ei· Philippus dt rex Angite Riebardusrecuro/inreï ravetunt Accon. Sexto, in cone. Lateran.lt>,,“TI nocentius papa III. planitudinem indulgenti· inchoavit, dc libertates multas concedit, que hodie dantur cruce lignatis, dt de proprio thefauro triginta millia marcharam dedit, deduo . millia marcharam de quibusdam deemofynis pro transfretatione pauperum dedicavit. Septi­ mo, per diverfas .provincias data funt nunc decima, nunc vigeuntus, dt hujufmodi, ufque ad hac tempora, CAP. XXIV. Qaod ttfi boc negotiant non fit per ftemcamfoe adjutorem terminatum, am eft dtfiftendum, maxime a fammo pontifice, jaed adhuc nova adjatoria nftamentar. ” redeuntibus, aut eje&is propter malam vitam, ’ mox alii fubfti tuerentur. Suftcntatio autem eorum faciliter pofliet haberi pnater adjutorium laieale; primo, fi dc fiweruuo thefauroeccle­ fiarum in lapidibus, vatis, dc veftimentis dc hujuûnodi emerentur redditus perpetui. Secun­ do, fi de collegiis fingatis una vel plores pmbeoda illi ufui aptaretur dc deputaretur. Ter­ tio, fi prioratus in quibus pauci aliquando cum fcandalo morantur, illic applicarentur. Quarto fi abbati· definite, quarum reforma­ tio defperatur, illic fimiliter applicarentur . Quinto, de beneficiis vacantibus fruftus unius vel plurium annorum ad hoc ferverentur, dc B multa alia hujufmodi. CAP. KXVII. Dt bit qaa pro tota negotio ante conciliant font Non eft ab hoc negotio defiftendum propter agenda. infortunia tribus decaufis. Primo, propter falutem Criftianorum, quorum multi per hoc Primo igitur laicts fit clericis habentibus cor­ falvantur, qui alias damnarentur. Secundo, di negotium diligenti confilio traftandum eft, propter repreffiooem Saracenorum, qui ut fu- & conferendum de omnibus adjutoriis & fubfipraditem eft, aliter nos invaderent quietos. diis a quibufeumque petendis. Debent etiam Tertio, propter fpemdefinalitertriumphando. magnates ad hoc induci primo, quia funt vafNam antiquus ille populus fcpedidusad Deum falli'Det, a quo teneor potentiam, ne permit­ revertens, finaliter femper vincebat. Hiftoria tant _____ei auferri . ____ _________________ , . exem. terram fuam. Secundo, Caroli-Magni , Antiochena, dc tranfmarina , pio regum dc principum Ifrael, qui femper puoftendit Chrtftianos femper infinie viâores . Cgnabant contra Philifthax», propheta autem di pro ­ Recuperata etiam cernimus multas terras ab & dc facerdotes exhortabantur, exhortabantur, _dc —pugnanti -------eis primitus occupatas, Siliciam feu Siciliam, bus orabant dc facrificia offerebant. Tertio, Sardiniam, Januand, Cataloniam, Infulas, exemplo nobilium chriftianorum . Carolus enim Hifpaniam , excepto uno angulo , nec eft magnus contra Saracenos ufque ad mortem abbreviate manus Domini , qtue interfecit pugnavit, dt multas libertates Francis dedit, CLXXXV. millia de AITyriis una nofte. ut eos paratiores haberet ad hanc pugnam, propter quod non funt digni nomine Franco­ C A P. XXV. rum, qui non gerunt bellum Saracenorum, multi etiam reges nobiles, qui mori citra ma­ re inertiam reputabant. Quarto, quia cuin aliis Qualiter procedendam eft de novo ad adjapcenitentias facere nolunt aut non poliunt , toria. nobilius quam in armis fatisfaccre nequeunt. Notandum quod pro ifto negotio neceffaria funt tria cum fuis annexis ■ Primo orationes, Explicit prima pare. fecundo cogitationes , tertio confultationes . θ SEQUITUR. DE SECUNDA, Orationes autem faciende funt in publico & in privato, proceffiones, letante, jejunia, eleIn qua agitur de fchifinate Grscorum. emofynse, & hujufmodi injungenda ; confeiftones etiam & correâiones de peccatis faciende N fecunda pane agitur de fchifmate Graeco­ funt, fine quibus orationes parum valent. Co­ gitationes autem debent efle diutine, non furum, dt habet xix. capitula. bitx, cum multa collatione cum viris idoneis, CAP. I. infpiciendo hiftorias cum iis, qui de talibus feripta reperiuntur. Conii lia verodq talibus ha­ Çaod «M Jit tteiefia. benda funt, non cum inexpertis, nec cum in­ voluntariis , nec fppeiaiiter eum malis , quia Quod una Ct ecclcfia probatur per auftorinon habent fpiritum Dei ; fed expertis, votates. In Canticis.- Vna eft columba mea. Item luntarjis, & fandis & juftis viris, qui habent in Evangelio dicit Domiat» ia fmgulari, Sapor fpiritum coofilii (anioris. banc petram adificabo ecdtfiam meam. Et Apoftolus: Dejpotodi vat ani vire virginem caftant CAP. XXVI. exhibere Cbrifto. Er multa hujufmodi leguntur. Çaid dr iec fentiat commxais opiate. Item in fymbolo fideL* Umm fanftam ecdtfiam catbolicpm. Secundo probatur per rationem, quia Chriflus fponfus eedefte non effet mono­ Communis opinio ientit, quod oporteret il­ luc continue tenere tot pugnatores, quot pro­ gamus, cum tamen minimus epifeopus prohi­ beatur elfe bigami». Tertio, fciendumeftquia babiliter eraderentur femper pofle refiftere Sa­ racenis, ad quod eligerentur non mercenariii eft una, unitate Domini, fidei, baptifmi dc homines, habentes iohim oculum ad Üipendia, animi, juxta illud.- ttew Dominât, tata fidet, anxm baptifma. Et iterum inA&ibusApoftolofed habentes zelum fidei ; nec homicide, aut peffimi fient haâenus faftum eft, fed homines a rum : IWxltiixdinix credentium erat cor nwi & peccatis abftinentes ; quia nefeit juftitia Dei1 amata xaa. Item unitate finis. CAP. I a Ml LUGDUNENSE IL G. CONCILIUM. nx Aticularis ecdefia non habet nifi unum epifeo— pnm, nec alia nifi alium, ut fit melius ordi’K C A P. II. ANNO nata: Ergo tota chriftianitas, quia eft una ceCHRISTI clefia, habet unumfummumpontificem. Qparv O^cdfimr/ m reutrsnaew. to, quia'ficut plura epifeopi habent fuper fe unum arduepifeopum, & plums archiepifcopi Contra hanc unitatem eft illud Apocalyfis.* Septem fut fetet m 4As. Item dicitur unum patriarcham, ita omna patriarchis de­ ecdefia Gallicana & ecdefia Anglicana. hem bent habere fuper fe unum fummum pontifi­ cem . Qpinto , quia difeordia exeunte inter alia militans, alia triumphans. Item alia pri­ mitif», alia moderna- Item in typo Chrifti equaliter fummos,fi eflent, non effet fuper ior, patriarch· plura habuerunt uxores; Sed ma* qui manurh poneret in ambobus, & confinde­ retur tota chriftianitas. Sexto, quia fafta eft jor eft gloria regis habere fub fe plura re­ gna, quam unum tanmm- Et in Canticis.* ficut navis inftitoris, in qua debet efle unus SrxqgâsM fimtregine, »dfep*Sa cmorisM; ad»- fummus gubernator. Septimo, quia dicitur regnum Dei., in quo debet effe bonus rex ne lefcntnlentm wr» asncff Mmmts. Item mali* _ _ . gnantium ecdefia eft una. Cum autem unumB regnum djvifum in fe ipfum defoletur. OftaDavid fuper xxiv. faccrdota conftiuni opponitur dt non piura, item phires ho- vo, quia ~ tuit unum fumnqum pontificem. Nono, per il­ mina non fiint unus hamo. lud Ofee: Filii Jfreel & Jndei pment fiHmet cepeti teutm. Decimo, quia fiet mune meiie tf CAP. III. tenue pefier. Si enim dicatur quia Chriftus eft· unum caput, verum eft,* fed quia abfens vifi­ ■ Refpet^/ienes ad prad/Ar. biliter per fuos vicarios regit, ficut unam dknPrimo, feiendum quod ecdefia univerfalisI cefim per unum epifeopum, unam provinciam eft una, particulares autem ecdefie funt plu- per unum Xrchieptfcopum, & unum regnum res, ficut funt lapida multi, acervus autem per unum regem ; fic univerfalis ecdefia per unus. Univerfalis autem diftioguitnr particula­ unum paftorem. Difcretus enim paterfamilias recedens porter particulares vicarios, derelin­ riter vd ex parte reâorum, ficut in prima in­ flantia, rei ex parte nationum, ut in fecun­ quit, unum generalem, cui ceteri obfequuntur. da ; vel ex parte flatuum, ut ra tertia; vel C A P. V. fecundum tempus, ut in quarta; & nihilomi-C nus eft una, ficut juvenis & fener, pauper & Objefiienet in cmtrerieem. diva. De bigamia autem patriarcharum, fuit figura Chrifti in Jacobi quia duc uxores libeπε fignificant eos, quii ex Judaeis & gentibus Primo obiicitur contra ita ,* quia cceleftis c hieferviunt ex amore , ancili· ancilis vero fignificant rarchia non habet caput, nifi Deum Deui . Secuneos, qui de utrifque ferviunt ex amore. De do, quiaApoftoli non leguntur fuiffc fub obephiralitate vero regnorum dicendum eft, quod dientia J ‘ ! Petri, “ ' fed ' * de pari omnia faciebant, ' ’’ conftituit unum imperium, & fic omnes ec- que nunc papa fibi appropriât. Tertio, quia clefi· unam matrem ccclcfiam integrant, qu· fM eperettu efi Petre en emfaletetm., eperetm " mili & funt omnes immedia­ dicitur Regnum cmlorum. Ad illud Canti· ueiii inter inter quia in temporalibus eorum, dicendum quod fexagenarius nume- te “ a “ Chrifto. r'k*:A- Qurto, ‘ rus propter fenarium & decalogum fignificant non oportet unum effe fuper omnes , cum perreftos in pneceptis, qui generant Chrifti multi reges non recognofcunt fuperiores, nifi . ____ _______________ „______________ , ,quia ___ filio» , prcdicando. Ofloginta concubine, Deumi. Qpinto quia phires funt parochi·, in quatuor bis fignificant volubilitatem tempora-Dquibus multi * T funt curati de pari & in folidum. lium propter quatuor parta mundi, & qua- Sexto,, quia ficut inveniuntur fimul fiiiffe duo ,_____ · iimperatores, fic pofliinr effe fimul duo psp·. tuor elementa fignificant^feos, qui in pnsdicatiooe habent oculo» ad temporalia. Adolefceo- Septimo, quia ficut diflum eft Petro,. ^wd· tulc vero fine numero fignificant imperfeftos cwwfw ligeverit fuper terrnm; fic diftum eft ad germen prsdicationis. Ecdefia vero mali- aliis: Quorum remeferitie percute, remittuntur gnantium non eftecdefia (impliciter, ficut nec eit. Ergo idem de fucccfforibus. angelus Satan· non eft angelus in modo lo­ CAP. VI. quendi (impliciter. Quod vero dicitur de contrarietate, verum eft in eodem genere & non Rtfporfo ed eljeffe. in diver diverfis: fis: nam piura plara mala opponuntur uni bono. Ad ultimum dicendum eft eit, quod una Ad primum dicendum eft, quod non eft non eft de unitate reali, fed unitate rationis, ficut eft. Nam ternarius & quaternarius funt fimile de ecdefia triumphante, iu qua ceffat omnis praelatio confervorum ; quia in exercitu phires numeri, & tamen faciunt unum nume­ £*indigent homines duce, quo non indigent durum mqjorem, puta feptenarium. ât& perduâi ad viâoriam,& quietem. Secun­ do, quia habent Chriftum vifibilem prafentem CAP. IV. vifibilitcr., unde eft illud : Nee decelit vir pretentuerfelit delet lelert ttneeaet xwww fiutee. Skur Chrifto convenante inter apoftolos, non habebant alium fuperiorem, led compcfeuit eos dicens.· Qx» veintrit teeejer^get Quod io eoclefia fit tantum unusre&orpro­. batur primo, quia omne» unum corpus fumus. Si enim haberet piuracapita, monftruofumef­ fet . Secundo, quia totus mundus, ut fit bene ordinatus, habet unum principem fummum, fimiliter & ecdefia. Tertio, quia fi hac par- erit inter vet neiniieeu, enenee entem vot Jrttru efiif. Meeifier entem vefler enet M Chrifas. Et f^uendntfem in munde, lux Jum mundi. Tertio, quia praelatus datur ad coercendum a malo dt ducendum ad bonum, quo illi non egent. Ad fecundum dt tertium dicendum eft, quod tii LUGDUNENSE IL G. CONCILIUM. «14 quod quia apoftoli a Chrifto vocati & mifli, A ebenus. Non. ergo magis debetur primatus illi — ■ ■non indigebant ad Chriftumrequirere, necfta- ledi, quam ifti. Sexto quia, fi Petrus hunc tus illic patiebatur, Λ fimiliter etiam poftea primatum habuiffet, noc propter hoc debetur ** aliquo tempore oMcrvatum eft, fed a Spirina cuilibet fiacceflorr, ficut nec gratia miraculorum ipfius. fanâo hcc obedientia eft explanata, ficut eft in multis pertinentibus ad (aeramentum. Ad quartum dicendum, quia non eft fimiie, quia CAP. IX. coaequales in temporalibus habedt fuperiorem (impliciter, fed in fpiritualibus, qui poteftcor­ Refpatfio ad objeffa. rigere etiam in regimine temporalium ratione deliâi. Qpi autem non haberent fuperiorem Ad primum dicendum, quod Ghriflus eft in ipirituatibas contendentes de cis, nonpaflent caput per fe, Petrus autem ficut vicarius. Ad ab alio cohiberi. Et fimiliter ad quintum de fecundum, quod Jerufalem folum erat caput curatis in folidum, qui habent fuperiorem epi- Judaeorum, Roma autem eft caput totius munfcopum. Ad ituum fextum uc de imperatoribus fimiliter. lupum, na ιι,ψειaiiMUMu ununrcr, di, cui Chriftus dominaturus erat, & non io|uibus papa praeerat quibus praeerat,, vel non erant io in folidum folidum , B Ium Judaee. Ideo Romana fedes primatum tefed .......................................... fibi imperium dimidiabant. Ad ultimum, net, & etiam ne ccclefia videretur judaizare : ficut ad fecundum & tertium, quia mulca fe­ propter quod ecdefia Jerofolymitana ufque ad cerunt apoftoli & immediati fucceflbres de pri­ tempus Juftiniani imperatoris habuit dignitatem vilegio fpeciali, quae modo aliis non licerent. ftmplicitcr epifeopi ; fed fub eo in concilio Conftantinopolitaoo datus eft .ei patriarchatus C A' P. VII. propter honorem Dominice refurre&onis. Ad tertium dicendum, quod nondum erat deter­ minatum de pnreminentia Petri. Ad quartum dicendum, quod concilia non potuerunt con­ Quod autem Romanus pontifex fit iflefumgregari nifi per virtutem imperatorum Catho­ mus, patet per auâoritanes. Didum eâ Pe­ licorum, quorum primus Conftantinus apud Conflantinopolim, ubi poftierat fedem fuam, tro,- Ta vocaberis Ctpbas , quod eft capun, & Saper banc petram adsficabo ecclefiam mtam, & & fic deinceps in panibus illis, propter po­ vigebat Pafce oves meat, & Confirma fratres tuos, & tentiam fucceflorum „,_ ubi & magis „ „ Tibi dabo claves regni calorum, & Ego rogaviCchriftianitas, quia fub folo patriarcha Antiopro te, Petre, nt wa deficiat fidas tua, & pri- cheno erant CLIU, epifeopi, pneter illos, illos,qui qui mus eorum Simon Petrus femper in catalogo fuberant " Alexandrino & '' Conftantinopolitaoo. In occidentalibus enim erant pauci, nondum ponitur, & in confePione fidei primus pro om­ converfis Polonis, Hungaris, Anglicis & aliis nibus refpordit : Tn es Chriftas Filias Dei vi­ multis, tum quia in occidente plures erant vi , Oc in eleftione Mathis primus locutus eft, turbationes; nufquam tamen nec unquam fine Oc in profecutione fidei primus predicavit, Oc au&oritate Romanae fedis fit verum concilium in concilio legalium primus propofuit. Deinde per rationes, primo quia non eft aliqua fedes generale. Ad quintum dicendum, quod Petrus poteftatem fuam Romam tranflulit, & non m mundo, cujus pnefules tot Ot tanta pertu­ eam reliquit illi, quem Antiochie pwefecit. lerint propter fidem: plures enim martyres epitpfe autem pontifex Antiochenus efle defiit, fcopos habuit, quam ecckfia aliqua; Oc quia ne eflent duo fimul, & Romanus pontifex efRoma eft locus communis Oc medius occiden­ fe cœpit. Poteftas autem ejus, eo per marty­ talibus & orientalibus, ut per mappam mundi rium confummato, debuit ad aliquem tranfirc patet, & quod Roma fuit caput mundi, quan­ do Petrus illic tranflulit fedem, Oc Conftanti-D fuper terram, Oc magis ad Romanum, quifucnutu, quod omnes ecclefi® ceffit mori enti, quam ad Antiochenum , qui nus ordinavit Dei nutu, ----------fubeflent Roman® ; ficut David, quod omnes fucceflit viventi, ne fimul fierent duo papx, (eu facerdotes fubeflent fummo facerdoti. De hac duo pontifices. Ad fextum dicendum, quod (ucceffor carnalis non habet quidquid prcdecefetiam fubjeftione · Manuel» imperatoris Graeci & Alexandri IIL 118 CAP. XVI. Çjni ifl* tttrt atatâtut ftrtiett λΛ ANNO CHRISTI 4μημιμ munâo papa apud Venerias, ubi Fridericum I. imperatorem Romanorum reconciliaverat, ne­ gotium cepefcere dimittentes, non fane proie, cuti. Ifla cura maxime ad papam pertinet, pri­ mo, quia cft vicarius Domini JESU-CHRICAP. XIII. ST1, qui ideo de corio defeendit, ut faciat utraque unum, ft papa in Graciais deberet defeendere, fi fpes eflet probabilis, quod pro­ Λ» Dri. ies huc remuneraretur * ovile. Secundo, quia cft pater omnium, & deberet occurrere filio Damnofiun hoc fchifma eft valde, quia per prodigo restitent i, ut inducat in domum , & hoc quicumque fabfunt patriarchs Conftantino-dare ___ _______ ftolamr_______ primamf, id cft recipere ad dignipolit ano, Alexandrino, & Antiocheno, ft fere B tata. Tertio, quia γ ’ cft ~ paftor “ in medio ovium Jerofolymitano, funt ab ccdefia Romana pre- diflipatarum diflipatarum , ft aliis dimiflis, dimiflii ire ad illam cifi ; & qui in varias hxrefes devotati funt ft qua periit. Qyarto, quia fponfus Rebecca di­ cjefti, non funt in ftatu falutis, ft excommu­ citur dolere quod in ventre ejus filii extant. nicari indigne fufcipraot ft adminifirant (aera­ Quinto, quia judex ad nihil aliud tendere de­ menta Dei, ft adjiciunt falfa dogmata, ut a bet , nifi ut a difeordiis fubdiri recedant, di­ devotione Romane ecdefiz fe magis fubtrahant cendo cum Moyfe .* Piri jratrtt tftii yau acti· & avertant, ficut Jeroboam fecit vitulos au­ êifiit atitnanaa. Sexto, quia reftor navis de­ reos. bet agere, ut ad portum falutis concorditer CAP. XIV. remigetur. CAP. XVIL Qtod graviter offendant fai dant act^fiann» tui· rit ttfattribu fciifatalt. Jfat tritia ad hijafatadi atgerii tXtttl· QjK Notandum aurem, quod non fuit ex culpa _ Moyfi fchifma Dathan & Abiron, quos vo-^ cant, fed Roboam, qui dura ft injufta com­ minatus fuit; ft fi grave cftfcandalitarcunum ex putillis, multo magis gravius eft tantam mul­ titudinem ft patres exafperare , ft coram ceco offendiculum ponere .... Sciendum cft illud quod fchifma non eft fingulare......................... inter Saracenos poft mortem Mahometi exor­ tum eft fchifina, quod adhuc durat inter Sa­ racenos de Ægypto & de Africa, ft fimiliter inter multas nationes Chriftianorum. Ad hanc reeoociliatiooem neceflaria videtur fcientia feu peritia lingua grnen, quia per ge­ nera linguarum diverfitas gentium io unitate fidei congregatur ; fit ficut fcientia, qua prius per infafionem habebatur, nec per ftudium ac­ quiritur, fic debet ede ftudium de linguis, cum prius eflet donum infufum, & ficut fie­ bat tempore Hieronymi & Auguftini, ut noftri percurrerent libros eorum, ft viderem, quibus inituntur. Sed vix in curia Romana invenitur, qui fciat legere litteras ab eis miffas, & legatos ad eos miflbs oportet habere CAP. XV. interpretes, de quibus nefeitur utrum intelli­ gent, aut decipiantur. Secundo, neceflaria vi^M-infxwr cKTMt dtkent ymtrt Latini ad reemri- _detur copia librorum grzcorum, ut fcilicet laM tini haberent omnia Icripta eorum, theologi­ liariatum Gratanm. corum, expolitorum, conciliorum, ftatutoAd iftam reconciliationem curam debent ap­ rum, officii ecclefiaftid, & hifloriarum . Veriponere Latini. Sed facerdos & levita pcrtran-• fimile eft enim multa inveniri pro nobis , quia feunt vulneratum, nec compatiuntur membris,. non contenant omnia, & curatutn eft de li­ & propter hanc injuriam fchilma magis, ac bris pbilofephie & jure transferendis, non fic magis crevit, ft profectam in pejus, ficut ri- de theologicis, qui funt arma militis noftrs, ma, feu fciflura in pariete quando non appo­ & curant milites parare arma corporalia con­ nitur remedium, & ficut in guerra a principio tra eos. Clerici non curant de crimine ad de­ faciliter fit pax, qux poft ftrages multorum fti turionem , monitionem, & altitudinem extol­ hinc inde fieri non poteft. Et ficut turris, que lentem fe adverfus fcientiamDei. Tertio, ne­ proper caflrum cadit, multas domos vicinas ceflaria videretur frequens miflio folemnium fecum pertrahit ad ruinam; fic & ipfi Greci nunc iorum, ficut Ezechias mifit ad decem tri­ Jacobitas & multos alios orientales lecum tra­ bus divitas, ut reverterentur ad Dominum ; xerunt , ut cauda draconis tertiam partem ftel·P , qui nuncii etiam Latinos in Achaia vifitarent, larum .· propter quod in ecclefia primitiva fta- fcft corrigerent, qui propriis fumptibus irent, tim fctflurc apponebatur remedium, ut ha­ non extorfiooes facerent. Quarto, videretur betur Aft. 6. Ortum eft murmur , ftatim neceflaria miflio exploratorum , militum , duodecim apoftoli convocantes multitudinem mercatorum, vel reiigioforum ficut Moyfes ft Udaverunt, inftitutis diaconibus feptem ; & Jofiie fecerunt. Quinto, videtur neceflaria ho­ fimiliter orta diffenfione propter obfervantiam norabitis receptio ipforum, & non habere eos contemptui, ficut rex filioiftm Amon. Sexto, legalium , Paulus, ft Barnabas afeenderunt Jerufalem , ut habetur Aft. xv. Et Rome attraftio aliquorum Gnaconfln magnorum, pru­ orta dilfcnfione inter Judzos & Gentiles, Pau­ dentium per matrimonium, tel aliter, qui do­ lus eifdem Romanis epiftolam ad, &c. cerent ft dirigerent, quomodo effet agendum erga cos. Septimo, ceffatio Latinorum abopprefliombus illorum. Oftavo, caritativa fervi­ tis hinc ft inde inter magnats». Nono transla­ tio rraal*» LUGDUNENSE II G. CONCILIUM. 1X9 tio librorum noftrorum in linguam eorum, in quibus proficient. *mn° CAP. XVIII. f^xod ia tribtu cerffl/t difcerdta inter Crocei & Latirnt. ijo Explicitait extraHime/ II. Partit. ANNO CHRISTI IN TERTIA PARTE AGITUR de corrigendis in eccleGa Latinorum. CAP. I. Prima difeordia de imperio Conflantinopolitaoo. Cum enim Conftantinus illuc fedemim* De corrigendi/ centra cultam divinam. perii tranftuliflet, iucccilbres ejus pacifice im­ perabam Orienti icilicet, fic Occidenti, quoufOrca cultum divinum videretur flatuendum, Îue Saracenis irrumpentibus Italiam, Pippinus quod non cogerentur homines ad colendum rancorum rex crocatus a Srephano papa ad nova fefta prêter auâoritatem Romane eccledetentionem, fa&us eft Rome patritius, & fus, & Pnctcr ftuam in majoribus feftis abecdeinceps reges Francorum patricii Romano­ Bclcfia inftitutis liceret hominibus operari poft rum , fafti iunt imperarores Romani, & fic auditum officium, tum quod in teflis magis translatum eft jus eligendi imperatorem a Grx- multiplicantur peccata in tabernis, choreis & cis in Germanos in perfonam Caroli-Magni lupanaribus; que mala docet otiofitas; tum filii Pippins , quem Leo papa Ronue coro­ quod dies operabiles vix fufficiunt pauperibus narii in imperatorem, fle poftea ecclefie auad acquirendum fibi viftum. Secundo, quod doritate propter culpas imperantium in Con­ propter canonicos non folventes non ceffaretur flant inopoli capta fiait civitas Conflantinopolis a divinis,- fed culpabiles aliter punirentur . a Francis & Venetis, fic repulfis imperatoribus Tertio, quod in omnibus ecclefiis ars cantus Grec is, Petrus comes AutitBodorenfis corona­ melius docerqpr & addifeeretur . Qparto , tus eft ab Honorio papa III. in imperatorem quod divinum officium fic abbreviaretur, quod Cooftantioopolitanum. Poft cujus mortem orta devote & integre diceretur & audiretur. Quin­ eft diftenfio, fuccefforibus Petri dicentibus ad to , quod in magne ecclefiis ad omnes horas fe jus imperii pertinere, Graecis e contrario haberetur numerus fufficiens clericorum. afferentibus. Secunda difcotdiaeft de pertinen­ tibus ad fidem. Nam Greet invidia motiC CAP. II. quando Butgari converti fune ad fidem, A rel­ ient imbui a Romana fide, ut illos averte­ De corrigendi/ circa ecctfam Romanam. rent, Latinis impofuerunt hacretim de proceffione Spiritus Sanfti, fic paulatim coeperunt in Circa Romanam ecdefiam videretur maxi­ aliis articulis diftratire a Latinis. Tertia difeor­ me fedis vacatio brevianda, primo per hoc dia , de obedientia & fubfeftiooe ; nam propter quod cardinales, ea durante, nihil poflent fedem imperii illuc translatam, volentes pari- percipere de bonis pape vel ecclefie, nec mu­ ficari Romanis, quia fecunda Roma difta eft, nia qurcumque, alioquin contrarium faciens, feu nova a Conftantioo, & paribus privilegiis ipfo fafto effet voce privatus. Secundo, quod dotata, & propter hoc fententiam quamdam fi infra certum tempus non elegiffent, quod latam a papa Romano'contra fuum patriar­ per eleftionem notariorum adjungerentur eis ali­ cham non receperunt, & tandemobedientiam, qui de primariis, vd aliis officialibus curic, Juam prius exhibuerant, negaverunt, & (ibi vtl eliam e convertis, vel metropolttanusillius i ne auftoritate & confirmatione pape patriar­ provinci* cum fuffraganeis , feu aliqui alii, cham fecerunt, & patriarch* Latino per pa­ Dprout magis videretur circa hoc expediens pro­ pam creato non obedicrunt, ficut fuperius pre- videndum . traftatum eft. CAP. 111. CAP. XIX. De corrigendi/ circa rtligiefei. De remedii/ centra bac tria. Primo, quod religiones Medicantium minue­ Contra difeordiam de imperio, qua durante rentur , fic exceptis religiofis approbatis & con­ ali* perleverant, videretur remedium, quod firmatis, quorum vita exemplaris & doftrina vel per pecuniam a Latino principe acqutrafilutaris eft, alii non fuftineantur. Tot enim alii funt qui Truttani · vocantur, & cor- ’ Trut*,ni tur, ficut principatus de Morca, & quidam alii, fi tamen liceat, vel quod per pafta aut reft’o non viget apud eos. Secundo, quod matrimonia imperator ille ad obedientiam re­ nulla religio mulierum fuftineatur, ni fi habeat pudui. ηνί ducatur, quod effet magis fine effufiooe fan- unde ____ r _........fuftentari .. ........ ... __ ___ „_________ pofftt in domo fine mendicita-..Per . p™’"’ guinis fic fine periculo; neceffarius non eft E te & difeurfu. Tertio, quod de prioratibus foeventus belli, & nunc hunc, nunc ilium con- ficariis ··—— fic *- deftru&is ->-/»_a.-_ e. -----------·■--·_ quibus . · fierent collegia, in futnit gladius. Contra fecundamdifeordiamvi­ religio fervaretur, ptevifo unde valerent fuftenΛ»»» rari. Qparto, quod nullus, nifi debilis fic in^,‘L' deretur remedium, quod in omnibus ritibus fuis, in quibus poteft ecclefia difpenfare, ipfi firmus, aut hofpes tranfiens comederet extra aUo, i> tmtolerarentur, dum tamen in his qnz funt de reteftorium. tul«. revera fint · fubftantia fidet' coofentireot, nec noftroa ritus reprobarent. Contra tertiam difeordiamvidere­ CAP. IV. tur remedium, quod-ab eis plenitudo obedienti* .non expeteretur, dummodo patriarcha eo­ De corrigendi/ circa prolate/. rum a papa confirmaretur, & ab eis legati Circa prelates primo , videretur diligens Romani cum honore reciperentur. examinatio facienda in deligendis & promoven Cencii General. Tom. XXIV. IJ1 LUGDUNENSE Π. G. CONCILIUM. iji dis, etiamfi nullus ie opponat, timore, velA fic refringuntur. Tertio, quod excommunica* — ■ . — —amore, quia ad faciendam cuftodemthefauri, tiones in multorum laqueum multiplicantur. ANNO r CHRISTI ,AWN--------r,---------------------------------------- ·.---------------- argumentum capias. Preterea iis, qur de rebus in hoc concilio scriptores confiât: Ptoienaeus Lucenfis in A» tradatis apud Labbeum deferuntur, addenda naiAus »570. fapputat; Bernardus Thefaurarius in htAoria Gallica mille quadringentas pa- eft Leodieofis epifeopi abrogatio, de qua pa­ /ferafer «rr ur epifeopi, abbates, archidiaconi, & alii eedefiarum prâlsri, ftacuta fieri generalis pralaternae. concilii celebrati proxime in Lugduno, in ec3. De revecatieæ naeuacbemne feitiverttae. defiis & fiibditis fuis clericis & lakii, fecun­ 3. De prava cvnfatxdine abbatxne erga mu- dum quod eadem ftatuta iftis & illis conve­ cbu. niunt, & quantum eos tangunt,fic folicite & 4. De dignitatibtu abbatwa. frequenter Audeant publicare, ut ipforum pro5. De earre&ietùhtu capituleront provntcialittm, nunciantium & fubditorum memoris & obierran6· De ndalgentiit tf rtaeifieaibtu. tisimprimantur: Sedftconflitutfanes veneran­ 7. De phtnbtu beneficüj cUrteartott. de memoris quondam domini Guidonis*, tituli *t0 c0*ik 8. De rtfdcalia pkiaaontae. fan& Laurentii m Lucina presbyteri cardinag. De erdinatiene cltricerttat. lis, io provincia Salnburgenfi apoAolicas fedis jo. Dt prafentatieae vicariarum. c legati ; qus licet ecciefiarum utilitatem conti­ II. De toafttra & vtfie clericernm. neant, ft falutem fuadeant animarum, in difil. De taberw. fuctudincm tranfierunt, cum prsdiâi generalis >3. De facerdate fnfpenfo ab effcio. concilii ordinationibus ft Astutis ; nec non & 14. De captivitate mcnacberxm vel clcricerant. his,qus pro utilitateIdcoram ft temporum in 15. De ceaverfit vagabtmdu. hoc provinciali concilio apponentur a nobis, 16. De vagit febdaribnr. ad notitiam fubditorum taliter deducantur, ne 17. De ePtfcopij patrvnoa. quemquam totius provincis probabilis error ac y %. De /ententiit excommmicafimit a Mit tra ignorantia valeat excufare. Âiiit . ig. De veneratione patrant five pat renerxm. ' . 20. Dt confeffiene roofernat. ai. De correSHeae rebgiofattm, aat alternat ate·^ CAPITULA. ’■ °· "tfaf 33. Air clerici fanant eccl&aftica beneficia de mmùbnt laicortem. 24. De advecatit ecclçfiarwet. MM*, K alternat fralatertme » Um abbates ordinis fan&i BtntdiéH Saltzburgenfis provinciae, capi* P R Æ F Λ T I O. tula fua provincialia longis retro tem­ Frideriou. a D honorem & gloriam fponfs Chrifii, & poribus non curaverint celebrare , prop­ ter quod circa regulares obfervantias Λ fidei Chriflians. Nos Dei gratia * F. fanâz ordo non mediocriter eft collap* fande Saltzburgenfis ecdefis archiepifcopus archiepifcopus , apofiolies fedis legatus, Leo, Petrus, Brimo, fus: nos eifdcm abbatibus noftrz proWernhardus, & Joannes , Ratifponenfis , Pa-E vincir firmiter & diftri&e praecipiendo • Pri , Bri- tavienfis, · Brixkn&,5ecovenfis,&Chimen. uC provinciale capitulum xintnlu , Hud. C S3SÎ2: bilium prclatorum Saltzburgenfis provincia: , qui prxlenti interfunt concilio, abfentium etiam fatrum tam epifeoporum, quam aliorum pre- »** proximo «■>- celejfent:,, juxta for­ fscris canonibus eis datam . In _ quo de moribus corrigendis tam in feipfis turunl mam t~““ a - 1 Exhibetur h«c iyacdut ia MS. Catueo inter Ccd. jur. Caawn. a. >■,. a foL «o/. p. ». cuju» miaiata inftript» fic habet : H»c fto» jlw temiai rntkrici ^rAie^/c^ Selxbareenfit nUea anne Daabei MCCLXXiy. nente Xeaee»· . M beneetn tr y/*r.a* faafa Cbrifii tf fidei CtriJUana. Ntt Dei greeia frUeriou faatta SaleUageafit eoiefia I ^ehetifctftu. ftdit Letatu &c. Capitula um XXV L comta ooam fe CelMUooU»* JLahM & Haniuim . apud quo· mumraatur >«« m editi» non vifitur. Pinii tnfiintiutit Cauilii Pmmcialu taltJba,tenfit ceiebratt anne MCCLXXJV. 11. Xal- Nevunbru, ideft altimo die autgii OHebrit. Hs conftuutiœe, menla dda Novamfeat in putlkum edita, ut fupra, fciipoun. Haafisjm derptan. facr. tun-t. pap. >?l. «57 gregchuüs SALTZBURGENSE. Rüdçxlphus f. »33 feipGs tare & capi- ANNO icipua quam quam în iu fuis sui* fubditis, luouuis, tradent iraticuiA »· **. privilegio y··.··*^·» Saltxburgenfis way·cmÎusti & ordincot diligenter : al ioquin nos in tuli, cujus ordinationem nos archiepi- christi *·μ- proximo provinciali concilio ad refor- feopus nobis fpecialiterrefervamus. Ce- *”* mationem prxdidi ordinis, quantum terum in aliis qux ad morum corre­ gionem & obfervantias pertinent, re­ dc jure poHumus, procedemus. gulares fibi in provinciali capitulo Ac II. bt rtveatitet eMtuKbtntafygitiwni». provideant, ne nos ipGs in hoc deficientibus providere cogamur : maxi­ Exnunc tamen eifdem abbatibus prx- me in moderandis eorum evedionibus, dpimus & mandamus,, ut monachos fu­ & quibufdani vanitatibus, qux ad pom­ gitivos in fiecnlo divagantes revocari pam labentis (xculi pertinent, refre­ procarent.Et quod infingulis monafte­ nandis in ipAs. riis career fiat, in quo incorrigibiles, ' VI. Dt imM&iatiis éf rceùfitmbtu. feu alias delinquentes enormiter mona- Bi chi, prout culpx qualitas exigit, re­ Ad hxc cum przdeceffores noftri bocludantur . Sed nec licitum 'fit abbati­ nx memorix pont pontifices, diverfarum bus, cum nec unquam licuerit, mona- »x chos ad ordinem Aridiorem tranfcun- religionum fratribust, in confeflionibus tes minime abfolvere ab obedientia, audiendis, rcmiflionibus dr indulgen­ qux monachorum offibus infeparabiliter tiis largiendis, & aliis pluribus facien­ dis, qux ad facerdotale & pontifica­ eft affixa. le minifterium pertinent , potcftatem 111. Dt frevit ttnluttnitttt tbbatum trgt fuam duxerint committendam , qua­ rum religionum nonnullx in proximo etatethtt. generali concilio funt fublatx, * quo- • Few , Illam & pravam abbatum donfuetu- rum dc fratrum aliqui poteftate Abi quooUn. SET dinem reprobamus , qua abbates proCtradita funt abufi: nos authoritate prxcxceffibus levibus, dc nonnunquam A-. fentis concilii, omnium authoritptem, mularis oftenfis, paffim & indifferenter poteftatem, Ave licentiam, a nobis vel de monafteriis ad monafteria monachos, a noAris prxdecefforibus , cuicumque fuos mittunt, cum delidum potius il­ religioni, vel ordini aut fratribus ordi­ lic puniri & mori debeat, ubi com­ num quorumcumque traditam, in prxmittitur, & patratur, cum nec tales mifGs, aut aliquo prxmifforum, revoca­ miflt ad alia monafteria peccata fua lu- mus in totum. St quis autem ex vobis novam fuper his commiftionem decre­ Quod G neceffitas exigit, ut monachus vit facere : in hoc , illud quod faluti ad monaAerium aliud trafmittatur : hoc animarum expedit, & alieno juri non abbati non liceat, nifi caufa tniffionis detrahat , arbitretur . Prxterea cum & tempus reditus per loci epifeopum przdidi noftri antcdeceftorcs, clericoordinentur. Drum epifeoporum remifliones & indul­ gentias in diœceGbus fuis datas sd i ver­ IV. Dt dijHÎttfibui ûbbetuai. bs locis, ordinibus, & perfonls, ratas habere confueverint iodiftinéle, ac per Sunt infuper quidam abbates , qui hoc formam modofque corredionis de­ •r γ.·4.«· indulgentiis dt rcmiflionibus faciendis, bits, ficut experimento didicimus, in bw. sfc ·-‘n mitris, annulis, fcdibus * deferen- locis pluribus · enumerentur: prx-* f*"*'*·"· ”· dis, necnon in benedidione faerarum fentis * fynodi omnes & Angelas rativa.’X veftium, dc ecclefiafticorum vaforum, habitiones tam noftras, quam przde- “^t*‘ehQ' , dc ceteris qux ordinem dc officium ec­ ceflbruni noftrorum, in hujufmodi in·"**' clefic requirunt, fibi pontificum pote- dulgentiis manere volumus in fufpcnflates ufurpant . His diftri&e prxei- fo» & ne quis eis utatur, fub anathe­ piendo mandamus, ut de cetero talia mate prohibemus, donec epifeopusloci non attentent, aut in proximoprovin-Eordinarius plene difeutiat, quas & in ciali concilio fidem nobis faciant pri­ quibus locis ratas habere conveniat , vilegiorum , quibus fibi talem vindi­ aut quas magis expediat revocari : dc cant potcftatem. hoc maxime in perfonis quxftuariorum volumus obfervari, qui per hujufmodi indulgentias indiferetas ad contemp­ V. Dt ttrrtflittibtti tafitulemti fn* viatitlium. tum clavium dc errorem longe plurcs prxeipitant, quam erigant ad falutem. Hxc eadem in canonicis regulari­ Hos dc nullo modo recipi volumus, bus , quantum dive/fitas religionum fu- vel admitti, nifi cum dicecefaniepifcoftinet, volumus obfervari: falva digni- pi nuncio litteratorio deftinaco. r/j- à IJ? GREGORIUS C O N C ILIUM RUDOi^usr j 0 liror» A ordinari infra tempus a canone inftitu-" ' tum. Alioquin quod de non refidenti- chrkti chrtsti Vil. De fiuritou bent fait tleritartun . bus eft prxdiâum, circa ftuâus non Cum in provincia Saltzburgenfi di- percipiendos & privationem beneficii, vcrfi clerici fxcularcs, non ponentes intdligi volumus in elfilem· terminum avaritix, nec falutem pro­ X. Dt frefintMint vitaient». priam protendentes, onerare fe pluri­ bus beneficiis ecclefialticis non formi­ In beneficiis vero, quibus licet per dent: nos, qui aliorum indigentiis de faluti occurrere cupimus, & ecdefia- vicarios defervire , volumus fic fervanun neccffitatibus providere, anthori- ri, ut viri idonei loci epifeopo prxfentate prxfentis concilii firmiter de di- tentur, qui per fe, vel per alios, ipftri&c prxeipimns, ut finguli plura be­ fos in hujufmodi vicariis perpetuet, & neficia poffidentes, aut recepto ultimo B fufficientcm fuis neceflitatibus de ecfine contenti, aut in ipfo proximo pro­ clefiarum redditibus eis conftituat por­ vinciali concilio, feu epifcopali Cyno- tionem: alioquin finguli epifeopi per do, quem terminum ipfis perempto­ fuss dioecefes elapfo trimeftri tempore rium aflignamus, legitimis documentis providere curabunt. edoceant, fecum elfe per eum, qui de XI, De tonfura ÿ vcftt dtricorutn. jure hoc facere potuerit, difpenfatum. - Furn. Alioquin nos tam * formam canonum Edido perpetuo prohibemus, ne cle­ u circa hoc traditam, quam ftatutumbonx memoriae domini Guidonis cardina- rici comam nurriant: maxime facerdolis, quondam in provincia nofira apo- res, qui taliter tondeantur, ut pateant flolicx ledis legati, providere curabi­ eis aures. Ceteri inferioris ordinis cle­ rici, in tonfura non multum diferepent mus beneficiis & perfonis. Cab eifdem, coronam & defuper conVlll. De refidmuia fltbanorum. gruentem habeant. Velles non deferant nifi claufas, quas omnimodo prohibeCeterum cum per mercenarios tem- mus a latere aperiri. Argentatis «ut ~ quocumque metallo ordinatis * dnguporales, quos ecdefiarum rc&ores&plebani in ccclefiis parochialibus inftituunt lis,, fibulis, modulis, in manicis dccadc ddlituunt nonnunquam interpoli to pitiis, non utantur: fed nec procedant. turpi padlo, animarum falus & eccle- in publicum · dreumeinûi veftc fuprefiarum utilitas damnabiliter negligan- ma. In pileis fUffurraturas non ha- a. tur: nos omnes & iingulos clericos in beant, niu forte de nigro ceulato, vel , Saltzburgenfi provincia curam anima­ panno, aut nigra pelle · aguna. Cau-m. a8W' rum habentes, hujus authoritate con­ data pilea diftri&lffime prohibemus. cilii , ad perfonalcm in beneficiis refi- _ XII, De uiemit dentiam revocamus, terminum eis pe­ remptorium felium purificationis beaClericus non viator in facris ordini­ tz Marix virginis venturum proximo alignantes : omnibus & fingulis licen­ bus conftitutus, aut monachus, vel ca­ tiis pro dilfimulanda eorum abfentia nonicus regularis, fi tabernam intrave­ ipfis datis penitus revocatis; falva no­ rit fine caufa evidenti rationabili dc bis authoritate dandi licentiam iis, qui­ hone (la, ibique bibens aut comedens, bus vifum fuerit expedire. Quod fi prx- aut in vicino loco fervienti tabernx, mifla contempferint aut neglexerint a- vel alias publico, aliquantulam moram dimplere, ex tunc ipfos a perceptione traxerit: ab officio fit fuipenfos, do­ fru&uum & adminiftratione tempora­ nec unum diem in pane & aqua jeju­ ta­ lium fufpendimus, volumus remanere net; fi ibidem fuferit ad aleas vel . .. iufpenfos. Quod fi temere le ingdfe-£x illos, ab officio fit fufpenfus, donec rint, privati lint beneficiis ipfo jure.· duos dies in pane & aqua jejunet. Sed . frudus autem per locorum archidiaco- * in his tertio deprebenfus confuetudinos in utilitatem illius ecclefix conver­ nem non amittat, aut fi fufpenfus intantur ; falva vicarii fufficienti & debi­ geflerit fe Divinis.· per fententiamepi­ feopi privetur beneficio, fi quod ha­ ta portione. bet; fi non habet, pro epifeopi arbi­ trio puniatur. IX. De ordinatione (Irritorum· Eifdem infuper ecdefiarum rodiori­ bus prxeipimus, ut ad ordinem,quem beneficii fui cura requirit, fe faciant Xlll. De facerdote fafrenfo ai officio· Sacerdos, qui excommunicatione auç officii fufpenfione ligatus, animo indu. rato «41 CRFGoaiw S ALTZBURG ENSE. rudoijhus r. ——------rato prxfumplent profanare Divina ,Ana ecdefiaftica, poft ipatium duorum aNNO oiRisTi epiicopali career! mancipetur, ufquead menfium, infra quem terminum de or- christi ··?«. expiationem tanti criminis puniendus: dinata fibi vita provideant, ipfis aliquid & hoc idem in clerico, feu religiofo, beneficii, vel juvaminis erogare przfuin furto vel alias in enormi crimine mat. Qui Contrarium fecerit, tamdiu deprehenfo, volumus obfervari. ab' ingrefluecclcfiz fit fufpenfus, donec in fubfidium teirz lan&z, ulualis moJT/Γ. De ceftivitate namtforwH vel netz conferat unam libram. Hanc ta-. eleritneum. men conftitutionem extendi · volumus ad pauperes advenas, & pro ncceffitaQui clericum vel monachum pro tibus fuis publice mendicantes. cxcelTibus fuis prxlato fuo rationabiliter captivatum prxfumpferit fradocarXVH. De efifiefit fuernrtM. j cere liberare, ipfo fa&o fententia cx-B communicationis, quam exnunc in ip­ Ad hxc quidam ludi noxii , quos fum proferimus, fit ligatus: &, fi pof- vulgaris elocutio · Eptus puor. appelfibile fuerit, qui non liberandum li­ lat, in quibufdam ecclefiis exercentes puerorum . berat, pœnam patiatur, & carcerem, * adeo infolenter, quod nonnunquam & in locum fubeat injufle liberati. enormes culpa. & damna gravia iubfequuntur. Ex ipfis hos ludos in eccle­ XK De eenverfis vegaiwdis. fiis & a perfonis ecclefiafticis de cete­ ro fieri prohibemus, nifi forte parvi Nullus deinceps prxlatns, nullus ple- fexdecim annorum & infra fuerint, qui banus, nullus alius, cujufcumque or­ hujufmodi ludos exercent, quibus alii dinis vel religionis exiftat, mafculum feniores ipfis nullatenus fe mifceant, aut fxminam tonfurare, aut benedice- aut interfiat. re fibi veftes prpefumat, nifi certam de approbatis profiteatur regulam, & fe XVH1. De [intentas eutommunicationis a fnbii traditis. deftinet certo loco. Eos vero vel eas, qui vel qux contrarium fecerint, a lo­ corum rectoribus vel plebanis per cenSententias excommunicationis , fufuram ecdefiafticam , monitione pr®- fpentionis , aut interdici, quas unus •Or. « milia, compelli przcipimus; aut · cer- ex nobis jufte protulerit, ceteri per ci­ wm· tz religioni fe conferant, aut' religio­ vitates fuas publicabunt, & a fuis fa­ nis veftem, qux vagandi eis prxftat cient fubditis ufque ad fatisfadionem materiam & opportunitatem accomo- condignam inviolabiliter obfcrvàri; fic dat delinquendi, abjiciant; ne irregu­ ut ad puniendum fcetera perverforumi larem vitam religiofa veftis obumbret. celeritate communi nobis indicem iuc* Hoc ftatutum tantum extendi volumus curamus. in futurum. 1 XIX. De vtntrationt fatrttt» five patroXVI. De v«dem, fit ipfo jure privatus; & nihilo Si adverfus corrediopem faperioris . minus ipfo fado fententiam excommu/ iui monachus aut religiofas quicum- Dicationis :incurrat ------------: in qua — fi r per — an— que, fxcularis perfonx adjutorium aut num perAitcrit contumaciter animo in* 11 potentiam duxerit invocandam, fi hu­ durato, ab omni ccclefiaAico beneficio jufmodi invocatione ufus fuerit, carce» removeatur, tanquam inhabilis & in­ raii cuAodia tanto tempore concluda­ dignus, nunquam de cetero ad aliquod tur, donec prxfumptionem hujufmodi aliud beneficium admittendus. H nc& pro faperioris arbitrio ptena fafficiens conAitutionem* incidere voluimus , qui · loem recompenfet. Et ut aliis talia prxfa- jam in pnemiflis delinquere prrfump-η^· mendi pcenx duritia fit terrori, prx-Bferunt· famptionem hujufmodi nullo unquam tempore, in eadem eedefia feu mo­ Jtjf/K Dt ihtatit tultfitrum. na ns fier Her io, cujufcumqne dignitatis, vel ad mini Arationis officium confcqu confcquatur. Prxfcntis audoritate concilii, eccle­ Alias etiam pro faperioris arbitrio .le· fiarum advocatos, qui ccclefias onerant gitime puniendus. ultra confactam & debitam (ervitutem, ac per boc ecclefiarum libertates vioXXtf. Dt cefiivatinu tpife^tmat fttt lant, & jpfringunt, publice commone* tuttenuN. mus, ut ab indebitis vexationibus ec· clefiarum & bonis ipfarum abAineant, Statutum venerandx memorix do­ & juris'debitis fini contenti; alioquin^1*"·^1*"· mini Guidonis, quondam tituli fandi _adverfus eorum injuriam mediante ju» Laurentii in Lucina presbyteri cardina­ uAitia refrenandum, ad concefla nobis lis, quondam in noAra provincia apo- juris beneficia recurremus. Aolicx fedis legati, quo falubriter cA Nota Sit. Bin i i. provifam, ut in dicftefi, in qua con­ tingit prxlatum aliquem aut canoni­ Heericia Ciwifcit, qui primo· huc cum ali» quiMdam cum cathedralis ecclefix captivari, cef- Cynoda a taMcte «mit, Mio hujui ad IcAurem ita pi«Jetur generaliter a Divinis, pro necef- fitur: .Admodum reverendae V darifmat dominai, domimu Georgia i Latuerint ad diva Firguui Mmacbii peapof. tempo· litate · corporis, ad nos archicpifcopum fiim, *c. pro ea , faut pradinu eft , recoeulita eraditiom omantigeutatit fciemia , était t tenebrit aunafcnpti & epifeopos extendentes, prxfenti con- ntfyae codicil boc concilia digna luce. Illi ergo, amice ItHtr, ta rtituimus edido, ut fi (quod abiit) ar- pariter mfrarn acceptum refer, (F gratiat baie, ftuod baboc, ftaa. feto, veneraberit, videbi/gue gaaft prochiepifcopum vel epifeopum ex nobis bet feai, /aciem alignant Germanica ecdtfia illeram tempo­ captivari contingat, aut ecclefias no- rum. bhaun arcbiepifcopi SaltoJbargen/ii non exprinuiur in concilio, fed littera F itmauur. Ego audaUer FriAras, vel alterius noArum fic hoAiliter 0 prime dericam interpretor ; «a>. tefte Ebtrbardo utlnbeaft, obiit & injuriofe invadi, ut dc fubverfione anno ··!«. De tempore concilii Salitburgenftt, gaod aponoftrum refert ai ammm i>7t· non nnitmncntla Aatus ipfius probabiliter timeatur, ex­ grapbam iifcaltm oboritur. Nam, tcftiiut Eberbarie ^iltairnfi V tunc per totam provinciam Saltzbur- Sterone , tekbeanmt eft generale concilium eoiem anno |>7V apui lacunam, cu/ui ftatuta au fennntur precigentem certetur generaliter a Divinis, pit bec noftrum SalnJbur.een/e concilium in initio ■ Necefe poftquam de captivitate aut perfecutio- ergo eft vel ‘ eodem anno Lmtiunenfe tf Saltoburgenft concilia celebrata, vel in numero mendum eft. Accedit “ nc hujufmodi per provinciam innotue­ ftuod. DtmricmSteeo editione Frmmfordiemftbacbabeat i An- “· h.“n5u rit manifeAe. Perfonis tamen illuAri- ■o a.S·. a Friderico SalobuniM archieriicopo apud Satu a,.*"n*,tum burjani concilium celebratur. ^aa verba numerata omnia dat *·****· bus decoratis principum dignitate, pro etiam nefter Sberbardai jUtabeafii. in cujut editiom re- concilia,qui ipforum reverentia deferentes , prxfens tinaioun, propter feoaentia tf antocciemia , mmtnui an- "»· e ni ■>·>. licet atanaferiptut Codex Eberbardi babourit ( ut P»oM edidum ad eos & terras eorum exten­ auammat ibi tu aurgine ) ««■— ■··« fut dubio eâteo- « **'* ' di nolumus: nifi prius admoniti ceffa- /r , cum Fridericui Saltobengeufii arcbiepi/tepui obierit «·no t »11. Ua nero idipfum nafrum ftt concilium Salttburre contempierint ab ofFenfis hujufmo­ genfe, cui ad/criptat i—iii, omouno diferte, nefeio Jed aon pouo · bonum vere faSam cenfiti, ItOortm admedi, nec emendare voluerint infra unius■ Earn. J^aaro autem potiat due diverfa bac prouuocialia eoa. menfis fpatium quod fecerunt. Cilia /«>#r putem, unam atone alterum aali. cele­ Ί AVKO XXU1. fit cltriti fumant ealefia/ltce bentfittt êe tttanibttt laicornao. Adverfus prxfamptionem damnabi­ lem clericorum, prxlaturas aut paro chiales ecclefias temeritate propria oc­ cupantium , aut recipientium de mani­ bus laicorum, antequam per diœcefa· num loci, vel iuperiorem ejus, fi ipfe bratum . aiovent me vt+a boyat mnedii bac < Alioqui MM io proximo proviaciali concilio «d relpftinmwi oredlfli onlinii: quantum de jure poAinws, proMtlmma. Obi videt en boc concilio promitti ftaa/l proxiamm aliud. Et punio poll ibioUm^ ia primo proriaciaii concilio, twiem oobu fa­ ciant priviksiocum. Et itertuu : 1« ipfo proximo proriociali concilio, feu epiicopali iynodo ( maem termiaM ipt» peremptorium altitaamru ) ie$iciodo illi,qui clerico· capiunt, tr(. «arommuakaiioeauiicieutur. /mmo^amno ftuarto Fippini regit, in concilio apud palatium Pcrnit flotation canone ouarto, tu bit '« amufynodat celebrare tar. Hac Caniliu*. Pax- cREGCHKius WDomoi SALTZBURG ENSE. l4<5 Λ vero ter monitus a fuo fuperiore. non refipuemmo” Pi'.A MON IT IO IN SEQUENTES CANONES. rit , fufpenfum efle volumus ab ingreflii Eccle- q 7,.,iio veto line l>lt. irpcrlinBoMulluquKfetnCoacifonam religiofam, fit rerum Ecclefiafticarum lio aani ■»?«■ tmidrm v«b<&» ejus munere perwnir. Item Clericus hpbcns beneficium competens, g vicarius alterius non exiflat. Item ftatuimus, Ex Coxiilio D. Fridtrici Seltzhttrgtitfu drtkiepiut qualibet Parochialis Ecdefia, qua ad hoc feopt & fxtrtmt Sttfreiextonat. fufficit, duos habeat facerdotet, quod per arLericus non ria tor in facris ordinibus con- chidiacooum volumus procurari. Item peregri­ Sâlt. *. flitutus,aur Monachus,vel Canonicus re­ nos clericos fine literis commendatitiis & fu­ & apoftatas nullus recipiat. gularis fi tabernam intraverit fine caufa evigitivos ­ Item pnccipimus, ut veri pallores non reGdenti & rationali & honcfta, ibiqoe bibere aut dentes in fuis Ecclcfiis, repntlentcnt vicarios comedere ». aut in vicino loco fervienti taber­ infra duos menfes in Ecclefiis perpetuandos, nae vd alias publico aliquantulam moram tra­ alias nos auâoritate SakburgenfisConcilii exc­ hat, ab officio fit fulpenfus, donec unum diem io pane & aqua jejunet; fi in his tertio quemur._ item (latuimus, ut quilibet archipresbyter deprehenfus coofiietudioem non amittit, aut ' ii fufpenfus incdlêrit fe divims pe*· pr^i^ejem C rei atchidiaconus ruralem habeat iub ie dccaepifeopi privetur beneficio, fi quod habet; fi num; ipfe tamen per rfe ~ fingulis f' annis ‘“2* vifitet fuos fubditos, videlicet clericos, excefliiseorum non habet, pro epifeopi arbitrio puniatur. Sacerdos, qui excommunicatione aut o^cii fu- ta defeâus Ecclefiarum, fi modum, vel vires fpcnfione ligatus' animo indurato prefumpferit ejus excedunt; ad aures noftras in noftra fynodo deferendo generalem vifitatiooem feu, inprophanare divina, cpilcopali carccri mancipe­ quifitionem laicorum & Ecclefiarum dc tertio tur uique ad expiationem tanti criminis' pu­ in tertio in tertium habeat, prout commodius niendus. Et hoc eidem in Clerico feuRcligiota melius poffiint exercere, penitus non omit­ fo furto fini alias in enormi crimine deprehentant. io votamus obfervari. Item vafii ta utenfilia, fcilicet corporalia, Volumus ut nemo utatur ia miffii vino acecalices ta cetera munda fint ■ R.es vero ecckfiatofo. Item Clericos concubinas ia domibus vel pa-. fticas , dotes, decimas, martoa, curias ta rochiis pubice habentes, fi eas infra uniusPareas, feu quafcumque alias poOefliones alie­ C nari quocumque titulo diftriâius inhibemus. menfis fpatto a publicatione prrfenris concilii a fe non retqorerint, omnino ab officio & Contrarium faciens ab adminiftratione tempo­ beneficio, fi quod habent, extunc & extunc fu- ralium & fpirituailum noverit fe fufpenfum. Itemftatuimus,ut quilibet (âcerdosad minus fpenfos & privatos efle volumus ipfo faâo. Item ftatuimus, ut nullos vafis fcolaribus a li­ femel in anno fuo Archipresbytero vel Archiquid beneficii rei levaminis erogare pnefumat; diacooo, ccflantc legitimo impedimento omnia qui contrarium fecerit tamdiu ab ingreffis Ec- fua peccata (altem femel in anno confiteatur, alioquin nitra diem Palmarum quilibet contem­ defie fit fufpenfus, donec ad fubfidium terra ptor ab ingreflu Ecdefia noverit fe efle fuf­ iaofiac ufualis monete conferat unam libram. Hanc tamen conftirutiooem extendi volumus penfum . Item proripimus, ut nullum matrimonium ad pauperes advenas & pro neceffitatibus fuis E contrahatur, nifi in facie Ecdefia, & ante bi­ publice mendicante. na vel trina denuociatio publice promittatur. Item ftatuimus, ut nullus alienum clericum Irem proripimus,ut archipresbyteri,Plebant recipere pntfumat ad aliquod minifterium Ecta Vicarii pro peccatis prenam aliquam pecunia­ cleuafticum, nifi per Epifcopum, vel ejus Archipresbyteram, vel Archidiaconum examinatus riam non infligant, fed poenitentiam (amtarem fuerit vel etiam approbatus; quia non poflet jejuniorum , orationum, fcu eleemofynarum, non quo. fua fimt, feu quo funt lefts Chrifti. alias folvere vel ligare. Item ftatuimus, ut fi quando laiti bona de­ Item ftatuimus, ut fupplantatores convifti cedentium Clericorum per vim rapuerint, ubi damna referciant fupplamata, & manfionem fpolium tollitur, ta ubi fpolmmponitur, utromale obteâam admittant. bique ceflètur a divinis. Item clericos in facris conftitutos ludum Item ftatuimus, ut hoc noftra ia fingulis globorum cum laicts vitare prcciptmus, cum diflotatioois verecunde maceria portendat. Qui capitulis recitentur, ta firmiter obferventur . Cmri/. Gtntrel. Tom. XXIV. K CON- GREGORIUS P. X *47 CONCILIUM IMPERIUM VACAT. PHIUPP. IU. R. FR. i4« , CIRCITER CIRCITER ,,7> CONCILIUM ARELATENSE Λ Bcrtrando de fÿnâo Martino, Arelatenfi Archicpifcopo, cum iuffragantis celebratum circa annnm Dona. MCCLXXV. » Ex Coff.nd Appeodi.t , Ta·. XL- Ex MS. cod. eminent iff. Card. Chifii. TITULI CAPITULORUM. j. a. J. 4. Dcfiderentw. Quarti fuperfunt ulti­ ma vocej . j. 17 ccnfurt lata ab wo, abaliit obfiryentur. 6. Ut fint inventarium de bonu ecclefiarum (f hofpitalium. 7. Ne calicei & alia vendantur, ant pigno rentier. i, Vt tefiamenta fiant coram parocbiah prethÇ tero . £> Vt parocaialec preibyteri diligentiffimi fint eir- Kyi. Ul fat inventarium dt fanit ecclefiarum it bofpit alium. ca legata pia . . JC. Vt mmo filicitetur ad eligendam fepulturam0 extra ccciefiam parocbialem : tl ne tefiatorit VMuntat impediatur. > I. Ut in pradiïlie jura canonica obferventur. Item ftatuimus, quod priores & re· dores ecclefiarum , & hofpitalium pau­ perum, & omnes alii beneficia ecclcfiafiica obtinentes , faciant inventarium de omnibus bonis immobilibus & mo­ bilibus, in principio fn£ regiminis in­ fra menfem: & idem faciant inftitui poli primam fynodùm infra menfem . VU. Nc calicct it alia venduntur aut ignorentur. H. De cofibut epifeopo vel popa rcfetvatû. Item (latuimus, quod calices, libri » 1J. Item dc cafibus epifeopo nfervatit. 14. Ut clerici bmeficiuti, vd in facrit conftitu- & alia ornamenta ecclefix, non ven­ dantur, nec pignori fupponantur, fine ti, bladicm vel vinum non emant caufa re­ vendendi . diœcefani licentia ‘fpeciali.- & frequen­ 15. Ut udem in vendendi/ vtSluahbut ufura ,vel ter hoc ftatutum in ecclefia publicetur, dole non utantur. quod tam vendens , quam emens, tam 16. Ut fint in ccclefiii Culi.et argentei. 17. Ut ecclefia rxralet, & domui, qua ad tat 1 fupponens pignori , quam recipiens , cipfo fado excommunicationis fentenpertinent , reficiantur. tix fubjacebunt. 18. Ut ufurarii & adulteri denuntientur excom­ municari . 19. Ut nomina eorum, qui in Quadragcfima conVIII. Vt teftamenta fiunt coram parochiali fijfi nm fu-rint proprio Jaccrdoti, vel reprctbptcro. iigifii, Î*’ id proprio fac r,-doti tefientur , de­ jerantur ad epijcopum. Item Aatuendo volumus & prxeipiio. Dc dafunflo, dc cujuc confiffio-.e intra annum mus, ut teftamentum & ultima volun­ fafla non confiat. tas, in prxfentia femper catholicorum 21. De confeffiombui infirmantium. virorum, & parochial is facerdotis, vel »2. Ut preibyteri ecclcfiat fuas non dimittant. alterius perfonx ecclcfiafticx de volunDtate i piius parocbialis presbyteri, vel locum ejus tenentis, condatur, feu or­ 1. 11. 111. IV. Dcfiderantur, Quarti Juptr- dinetur .prxfertim ut idem (acerdosvet locum ejus tenens, valeant de ipfo tefunt ultima vocet. flatore laudabile teftimonium perhibere, ........................ : latenter excepta fuper & ne dc ipfo aliqua infidelitatis fnfpicio civitatem Arelateniem & aliis locis, in habeatur, & maxime ut ea, quxin pias quibus epifeopus prxfens erit. caufas relinquet, fidelius & citius perfolvantur. Quod fi teftator vocare, ut V- Vt ccnfura lata: ai uno, ab aliit objer­ diximus, facerdotem parochialem conuentur . tempferit, careat ecclefiaftica fepultu· Item quod fententias excommunica*E ra, donec de hujus mandati contem­ tionis vel interdidi latas ab uno, alii ptu , quod eo ipfo prxfumitur nifi eum denuntiari & obfervari faciant, cum a vocaverit cum effcdu, ecclefix fatisfaproferente fuper hujufmodi fuerint re- dum fuerit competenter- Notarius ve­ quifiti. Addentes, quod prxdidx fen- ro , qui abfque folemnitate fuperius extentix excommunicationis & interdi­ prefla notare, vel feribere prxfumpferlt di, non nifi ex juftis caufis, & cum reftamenta & ultimas voluntates, quomaturitate & folemnitate debita, pro­ ufque ad cognitionem dkecefani iatifferantur . fecerit, ingreifum ecclefix fibi noverit interdidum. IX. CAPITULA. e? IMPERIUM VACAT. AREI ATF. NS E PHILIPP. III. R. FR. A IX. Ut puroebtales presbyteri dilifptttjfimi XII. De cafibus epifeopo, vel pope vens. fint circe It&ete pie y 149 ANNO CHRIS TI CIRCITER CRBC^IUS I/O rrjer- ANNO Christi CIRCITER Ciurar ac Verum quia parochiales presbyteri, Item ftatuimitf, quoifr fi qui· con fi· de&fibfar · ^ · · * ’ ’ * bkranotH»- circa lolucioncm eorum , qux ad■ piascau- tebitur fc credere pravitatem hxretidecedentibus relinquuntur, negli- eam : item ü quocumque modo comBoaani >>«i. gente» exiftunt, praecipue ex quo in hi/, mifc/it fimoaiam : item clerici excom­ caa.i.HcrW.qua. proveniunt, eifdçm fuerit famunicari majori excommunicatione, vel tisfadum : ftatuimus, ut omnia legata interdidi aut hifpc-nfi, fi ante abfoluad pias caufas ab ipfis teftatoribus de- 4ionem divina officia celebrarent, fcilirdida, omnes pârochiales facerdotes in „cet mittam cantando, evangelium, epialias horas dicen* . feriptis penes fe retinere procurent, nt ftolas, -----, .vd. „.------------- canonicas ---------------------Kcw/rVai fciant quid, a quo & quibas * licitosBdo, & faciendo principaliter officium ’A® P^ôpimus & intentos: ftatuentes, fuum in ecclefia : item clerici per tal­ ut poft obitum teftatoris, infra quinde- cum promoti, aliquo ordine prx re rm i ΓiSr^TeC- c,m d‘es » &χΓβί ipfo parochiali pref­ ίο: item clerici qui ab aliquo epifeoit bytero requifitus, ipfius teftamenti feu po fe fecerunt ordinari, epifeopi fui licentia non obtenta: item incendiarii: ■*· voluntatis ultimx eidem faccrdoti da* re tranferiptum feu translatum, .quo item illi,qui tra&aver.unt in malos ufu· ad pias caufas, & piis ufibus deputa­ Euchariftiam five chrifma.· item illi,qui ta, expenfis legatariorum teneatur, ad fuos filio· occiderunt : item illi,qui quod ab eodem presbytero per cenfuras fado, verbo, confenfu, vel aliquo ^no­ ecdefiafticas compelli valeat ipfe hx- do, homicidium perpetrarunt.· item fares: Infuper ftatuentes, ut legantur pu­ crilegi & violatores ecdefiarum: item blice tunc, proxima die Dominica vel illi, qui luxuriam expleverunt cum mafeftiva, legata fupradida; ut quid cuiCtre, vel forore, vd cum alia confinlegatum fuerit, vel reli&um, minime guinea fua, vtj uxore fratris, vel cum ignoretur: adjiciente·, ut facerdos qui fandimoniali confecrata, vel qui vio­ hoc legerit, properfona, qux legatum, lenter virginem defloraverunt .· item illi, feu reli&um hujufmodi fecerit, Domi­ qui in ecclefiis luxuriam commiferunt : num dcprecctur, & ad rogandum pro item illi qui cum Judxa vel Saracena ipfa perfona fubditos fuos five paro- vel bruto animali coire aufu temera­ chianos moneat, & inducat ut faltem rio, vel alias contra naturam, prxfumorationem Dominicam dicant. pferunt: item mulier, qux de adulterio recepit infantem, quem maritus ejus X Ut neat felicitdur nd tligcndeni (epulcredit effe fuum, propter quem legiti­ turent entre titlefient pcroebialent : ά ne mi liberi fraudantur haereditate pater­ ttftetorii voluntas impediatur. na.· item qui mulieribus aliquid feceD runt, propter quod fecerunt abortivum, Item excommunicentur omnes illi, yel non concipiunt,- mulier contra fi qui folicitant,monent, inducunt, aliquo hoc fecerit, vel fibi procuraverit fieri : modo, aliquam vd aliquem, perfc,vd tranfmittantur abfolvendi per ipfos epiper alium, ut dimifla fua ecclefia pa· fcopos, fi id eis de jure competit ; aliorocbiali vel matrice, ad aliam fe trans­ qoin, cum eorum litteris, ad fedem férant, fepulcuram ibiecdefiafticam eli­ apoftolicam tranfmittantur. gendo. Adjicientes, ne quis clericus feu alia perfona, teftatorie voluntatem feu XIII. De tefibnt epifeopo refitroatit. ordinationem impediat, vel ad impe­ Item, illi qui contra aliquos falfum diendam, per fe,vel per alium prxftet confilium, auxilium, vel favorem, in tulerunt teftimonium in aliquifiui cauprxjudicium alicujas ecdefix, vel ecde- fis .· item qui contradis fponfalibus cum fiafticx perfonx. Et fi quis contra fe E aliquibus prxftito juramento, & non cerit, ipfo fado excommunicationi· fen­ diflolutis, poftmodum contrahunt cum tentia fit ligatu·, donec a fuo diœce- aliis fponfalia, vd matrimonium, con­ iano abfolutionis beneficium meruerit tra juramentum prius prxftitum teme­ re veniendo. Item illi, qui excommu­ obtinere. nicat!, vel nominatim interdidi, a quo­ X/. Ut in prediflis jure obfcrvtntur. cumque judice, ingerunt fe Divinis in ecclefia ante abfolutionem, invito pro­ Item volumus & mandamus, quod prio (acerdote, nec ad monitionem fain didis exigendi· jura canonica obfer- cerdotis volunt exire de ecclefia, Di* ventor. vinum officium perturbantes. Item cleCaucil. Central. Tom. XX W. K 2 fici w * 1 e! ■>· CREGORTOS P. X CONCILIUM IMPERIÜM VACAT. PHILIPP. III. R. FR. .’>* < x ____________ rici, qui fcienter celebraverunt in eccle- A ornamentum ecclefix parochialis, juxta“ christi fia interdira. Item iJii qui in cœme- majorem neceffttatem & utilitatem ec- chrisii circher terio ecc|cfiaftico, interdido fuppofito, defix antedidx. a*c prxfumunt fcienter excqmmunicatorum corpora fepeîire. Item, fi aliqyi abftuUt /mi in tttlt/iit refait nrjtntei. lerunt, fubtraxerunt » aur fore fecerunt, vel qualitercumque illicite acquifiérunt , Item ftatuimus, quod in omnibus rapuerant, feu decimam retinuerunt: ecclefiis, quarum redditus & proventus ■ nifi feiatur, quibus perfonis certis vel annuatim attingunt fummam xv. lifi. locis pnedida de jure fuerint emendan­ Turon, expenfis dumtaxat ,qux fiunt in da. Item de his,qui in teftamentofeu colligendo & reponendo dedudis, fiant ultimis voluntatibus, pro forefa&is. in­ calices argentei ab ipfarum redoribus certis reliquuntur , emcndaqdis , vel infra'annum x etiam dividendis. Statuimus omnes ca> B fus fupradidos, adepifeoporum audien­ XVII. Ut ttcltfit ittrakty 0* donuu tiam, ab omnibus confeffiones audien­ - ad ptriiiniii, rtfitmntnt. tibus, fpecialiter refervandos: inhiben­ tes, quod illi,qui confeffionesaudiunt, Item flatuimus etiam, ut epifeopi fe intromittere ndn debeant deabfolu- Arelatenfis provincix, redores eccletionibus peccatorum, nifi perfonxquc fiarum vel alii, qui ad hoc de confuein aliquos prxdidorum cafuum incide­ tudine tenentur, compellantur ad refi­ rint, fuerint adeo fenea vel valetudi- ciendas ecclefias rurales, & alias domos narix, quod ad epifeopos , vel eo­ quaslibet, & alias officinas cifdem ec­ rum penitentiaries, venire non pof. clefiis neceffarias, & fervitoribus eafint ; vel nifi fuerint in mortis articu­ Iundem, prout ipfis qui hoc tenentur lo couftitutx . Et tunc eis nihilomi­ facere proprix fuppetunt facultates. nus injungantur, quod fi recuperaverint < fanitatem, pro prxdidis fe debeant epi- jym. Vt ufurarii 4r adulttri denttntitntur fcoporum afpe&ibus prxfentare. ttecmnntnnirati. X1V. Vt cltriti btntfitiaii, vtl in ft.tris rouflituti, Medum vtl wnntn nen exeas cs«/e rtDtndtndi. Item flatuimus, quod ufurariipubli­ I ci, & adulteri, publice dcnuncientur excommunicat! diebus Dominicis & feftivis. z Item ftatuimus quod nullus clericus bénéficieras, nullus io facris ordinibus XIX. Vt nemine teram, fui non futrint tonfejfi frofrio fatrdeti , w/ rtiigiojh qui conftitutus, per fe vel per alium emat boc profrie fectrdoti teflentur, dtftrontur bladum vel vinum caufa revendendi, nd epifapum. vel negotiandi, vel huic ftatuto frau­ dem aliquam adhibeat. Quod fi contra D Item ftatuimus, quod omnes facerfecerit, incurrat excommunicationis fententiam ipfo fado : de qua fenteotia, dotes curam animarum habentes, de nifi per diœcefanum poflit oblationis bonis ipfarum ecclefiarum emant charbeneficium obtinere : & tunc puniatur tularia, in quibus quolibet anno, falin amiffione bladi vel vini, feu pretii tem in Qnadragefima, confcribant no­ convertendi in fabricam ecclefix paro- mina parochianorum , qui ad pœnitenchialis: falva etiam pcena alia majori, tiam venerunt, & didachartularie te­ fi dicecefano videbitur imponenda juxta neant & cuftodiant diligenter , ipfa, quando ab ecclefia recefferint, penes ipfius contrafadi qualitatem. ecclcfiam dimittentes. Nomina autem illorum, qui in Quadragefima non fue­ XV. Ut Hdtnt in wndtndit wfluehbut rint ad confêffionem faciendam proprio ufure vtl dote nra utantur. E facerdoti, vel alii de licentia ipfius, Item ordinamus & ftatuimus , ut in fyqodo poft Pafcha, per proprios nullus clericus bénéficieras, nullus in faccidoces in feripeis addiœcefanum epifacris ordinibus conflitutus, vendat bla­ fcopum deferantur. Ec fi conrigerit, dum, vel vinum, feu alia vidualia, quod religiofii, aut alii confeffiones au­ fub ea forma quod contradus ufurarii diant, prxfèrtim in Quadragefima, de verifimiliter prxfumantur, nec fraudem parochia alicujus: nomina fibi confiten­ aliquam per fe vel peraltum circa pre- dum, infra odavam Pafchx, in feripmiffa adhibeat. Quod fi fecerint, in tte tradant proprio facerdoti, ut fiepapcenam amittat rem venditam, feu pre­ rocbialis facerdna certitudinem habeat tium, convertendum in fabricam feu de confcffionibus fubditerum, ad frau­ ds- i/, Λ R.ELATENSE. , f Λ 1 > ♦ IMPERIUM VACAT. PHILIPP lit. R. FR. "Tnmo Polenta’ quorumdam parocfrianorutn ver· Atia, audiantur: quam licentiam dari"—" * Christi futias evitandas, & animarum pericula volumus & prxeipimus ab eifdem li- cinurn circiter evitanda. beraliter & libenter, cum fuerint rc- circii er quifiti. « XX Dt BtTttv, Jt tnjuj tonftftnt infre XXII. Ut prukyttri tttkfias fit et . {UmittMt. MNUMIt fade nvA toftit. nen Adjicimus etiam huic ftatuto, quod Statuimus etjam, ut prodidi paro, parochianutn alicnjusmori contingat, chiales presbyteri, ccclefias quarum cu­ de cujus confeffionc fa&a infra annum ram habent, ufque ad fynodum poft non conftat proprio faccrdoti, non tra> feftum B. Lues, non dimittant, nec datur ecclefiailicr fepultune abfque dice-B ad alias fe transferant,^nec curam de· cefani epifeopi liceutia fpeciali. ferant animarum, donee de cura fibi ■ commifla coram prxlato fuo reddiderint rationem. XXI. Dt injiretentitt» . β Et quoniam parochialibus presbyte­ ris curam animarum habentibus ipe^ialiter & praecipue cura commitfa eft ani­ maram : ftatuimus inhibentes, quod in­ firmantium confeffiones, nonnifi per ipfes parochiales presbyteros, fi fiaberi potuerint, ve! per alios presbyteros fie· culares vel religiofos, de ipforum Iken· Aâum Artjar. in ecdefia B. Trophimi, ibi generali concilio congregato.. G COSS. OBSERVATIO. Concilium Jrfuluum «nno MCCLX3ŒVHI. ab tjoOm provincia pcafiilibut crkbujum, r. ». reftrt hujus concilii CMoeeri, qua nooum vocat, cumque totum defcribit . AbIque b^c cKêt, qtm corum fiant auraerus, & · quo arcdcbratum concilium ignoramus .· ignorunaa <*"* * & APUD PERTHUM IN SCOTIA CONCILIUM Λ cafa decieunoH, pn ttrr· fttnQi toUigtttitrttm, Anno U7J. habitum. Bagimundus apoftoliro fedis in petens moderationem tributi hujus a pontifice Scotiam legatus eo venerat, ut deamas impetraret, fetisque haberet, fi antiqua vedi’extraordinarias omnibus ecclefiafticis beneficiis galia cum modico augmento computitit atmpt impolitas a Pontifice, pro juvanda in terram Jeptem pn fttt^ darent. Ivit legatus, fed urfenâam expeditione colligeret. Gravius id vi- — eente pecuniarum neceflirate re infeâa rediit. fum clero Scotis; quare coafto ad Perthum‘“'lu ex Chron. Paflâtenfi Wilkins Cone. Bripro confucto more concilio, id munerisimpotan. t. II. pag. *7. > fitum eft legato apoftolico, ut ad urbem revw ________ . ANNO M»r*’ CHRISTI ·>**/*<*■ «***»*> tMv. 'ΑΛ' Madk' wwW .___ ANNO XT "*· T -r CH\BT a *”* VITA Nnocentius quintus, Tarantafia, quod eft gitationes convertens, plures legationes mi fit municipium non procul a Maurienna valle “ ad Etrufcos, iis fub pcena excommunication is in Alpibus fitum, oriundus, ante pontificatum £ injungens, ut armis contra Pilano» arreptis abPctrus nominatus, ordinis fenâi Dominici re- ftinerent. MichaelemPateologum imperatorem ligiofus, propter fcfcntiam, & inteliigentiam Orientis ' fidei '' ' in concilio ................. Lugduocnfi date ad­ factarum litterarum (erat enim doâor théolo­ monuit. Veneto» 2c Genuenfes fimiliter mo­ gie ,&fuper fibros quatuor fenxentlarum & Ornât nuit, ne fe deinceps bellis laceflerent. Etrufci Pauli tpiftola» commentarium fcripfitrat ) Oftien- dc Florentini, pontificis mandato paruerunt : fisepifeopu» faftus ,-ad extremum Aretii per car· qui proinde ab interdifio per pontificem abfodmales, fecundum legem a Gregorio X- latam luti funt. Veneti dt Genuetues ab inchoatis in conclave ingreflbs, in pontificem eleâuseft praeliis non defliterunt, ex quibus Innocentius xii. Kalcodas Febrarii tempore Rudolphi im­ pacis unantifttmus eos extriesfiet, nifi praema­ peratoris anno 137d. Romam ingreflus , ibi­ tura morte proventus fuiflet .* nam poft quindem facro diademate apud fandum Petrum que menfes & aliquot dies ab eleâione lapfoa coronatus eft. Exinde amator publics tran- defanftus , io bafilica Lateranenfi lepultus quillitatis, ad pacem componendam omnes co· fuit . I VITA J ι,γ ""JT” _______ SYNODUS ettj®s®i® non admittantur, nib per fe , vel fufficientem procuratorem, in manu facerdotis, illi cui dccim® debentur, fatisfaciant competenter. Ne decimaram confufio provenientium ex lana, dc agnis, dc cafco, omnium eccicfiarum I. Dt Dtcinij. perfonis praebeat contentionis occafioncm ge­ Uoniam cœca cupiditas ita ruit in Laicos, neralem .* cum confilio totius fynodi noftr® , ut terrenorum proventuum qucftu mini-£ in epifeopatu ooftro ftatuimus, nt in quacumme contenti, dcr_ prefer, --------. ad bona ecclefiaftica, .-------que parochia, per totum annum, fuerit ovi­ le ( fic ut oves, vicinae parochi® limites trantim ad decimas, indirefte, quandoque etiam direâe, manus avidas extendere iatagunt , dc fc.int ad querendum pafcua ) illi ecclefic red­ datur decima integre, ubi fuerit ovile, dc re­ jura clericorum per abufum abripere moliun­ tur.· prxfenti decrero duximus ftatuendum, ne manentia. Quod fi oves ab una parochia in de cetero patroni eccicfiarum , feu domini lo­ aliam ex toto translate fuerint ; per aliam corum , vel eorum fubditi, decimas ecclefiapartem anni in una moram fecerint, dc per aliquam in alia : ecclefic in quarum parochiis rum detineant ; vel alios folverc vel emere fic moram fecerint , fecundum quantitatem volentes, de cetero perturbent; feu redoresecckfurum, decimas colligere, colledas repone­ temporis de more, provent tonum decimationes accipiant, tam -de lana, quam de agnis dc care, vendere, cariare libere, vel abducere, la­ in cujus patenter feu patenter, per fe, vel per alios im. feo. Ita fcilicet, ut illa ecclefia, ... pediant; feu fraudem dc dolum machinantesDrochia prolixior mora fa&a fuerit, uberius percipiat i illi autem in cujus parochia minorem adhibeanr, per quam decime impediantur, vel moram fecerint, fecundum quantitatem mor® pereant, vel vilius diftrahantur. Si quis autem hujus- conftitutidqis violator exitlat , fas­ ficut diximus, minor pretio decima remaneat. ten tiam excommunicationis ipfo fafto incur­ Similiter de decimis, que de vaccis prove­ rat: ad damna fic intereJe, nvenon fiç ad ex- niunt , ftatuendum duximus .· quod ubicumque pen(as,quas restoresecdefiarum propter hocfe fuerit receptaculum earum, licet in vicinis pa­ feciffe docuerint, ante abfolutionem quamlibet, rochiis torn Pnitl torn fecundum Anglicam * nihilominus condemnamus *. / linguam, pafcua querant, illi remaneat tota mMMlk·. Decimas autem de omnibus, qu® pa/an­ decima , ubi fuerit domicilium , dt rema­ num renovantur, vel lege Divina vel confaenentia. tudine approbata debitas, fic maxime confae■ c»rr. fol- tas, decimas * effe decernimus, fie diftrifte F«-p II. Dt tmftftoiii Utihu ritrt Λκηλλι. «fc cipimus: ita ut occa Gone mercedis fervientium i” autumno, vel mefle, ecclefic noa fruftrcnmata Cordi nobis eft litium amputare materiam tur. Detentores décimaium prrdjôarum , fi & fubditorum jurgia, qu® frequenta in decimarum ”, ex varia locorum inftitufemel, fecundo, fic tertio commoniti,, excel- âione -· · · · ■ tum- iuum non emendaverim : utique ad fatistionc accidunt, ad debitam reducere unitatem. faâiooem condignam, per cenfwraro ecclefiaStatuimus, ut agni, vituli, pullant, flt cetera fticam compellantur. Cum autem ii, qui deciper annum renovata, in * villa qua nafcunrur & re­ Q Ltt». II >n HWJU.W, dunelmensis. SKSlaïiNS: «s» 'ft renovantur, parochia, duotaxat in pofte-A gignuntur, eduàrur, & nutriuntur, & ad mo-· ANNO rum detineantur, fub interminatione anatheram,quam traxerint in eiidem, partialiter do­ ANNO CHRISTI CHRIST! matis: inhibentes, nequis excogitata fraude . cimcntur. vei malitia, oves, vaccas, vel equas praegnan­ V. Dt roriorileti fteontm detinue.' tes, ad aliam transferat ecclefiam, per quod haec ecclefie, io fetu hujufmodi, jure fuoali­ Quid vero decima dari ubi lac. propter quatenus defraudatur. Verum de pellibus lanigenis, quo tempore debeant decimari, faepe paucitatem vaccarum, vel ad cafeam facien­ dum non fufficit; & pro agpis, pullisequinis, oriuntur io noftra dicecefi quxftiooes.* fta tuen­ do fanximus, tam.de pellibus lanigenis. poft velleribus, aucis, & aliis hujufmodi, de qui­ quadraginta dies a tempore tonfionis cum oc­ bus propter modicitatcm eorum decima certa ciduntur , vel. poft feftum fanâi Michaelis , dari non poteft, confuetudini locorum duxi­ mus relinquendum. Item praecipimus, quod fi qualitercumque moriantur; quam de agnis ton­ us , flatim poft toufiooem , decima integra quis poft feftum fandi Martini oves occiderit, perfohratur. vel fi oves quovis modo fortuito moriantur, B decimam inde legitimam perfonc ecclefie ibi111. Dt reine üirtnm deeinutndi/; tf mmt- vçre non poftponat. Et fi oves extraneae in alicujus parochia tondeantur: decima ibidem tieetriie inde folvtndit. tradatur'redori ecdefias per fe fideliter scoofervanda ; nifi fufficienter doceri poifit, quod Solet haftenus in dubium revocari , utrum pro decimis fuit alibi fatisfadum, vel foluliberi in parentum poteftateft femiiia conftituti, tianem faciendam ibi legitimo modo legitime habentes proprium ex caufaprofeftitia, vel ad­ valeant expedire. ventitia , vel alia, agnos, vitulos, & quae re­ novantur , confimilia, per fe aut conjunftim VI. Dt invaferibeu decimarem. cum bonis parentum debeant decimare: ft an liberi hujufmodi, fi praemoriantur parentibus, debeant de bonis propris fohrerc mortusrium. Ad hac adjicimus, quod quidam juftitia; con­ Utramque etiam dubitationem una deridentes temptores, decimas vicinorum; quidam vero fententta : fanximus bona liberorum bujufmoproprias, in quarum po&fliooe hi&enus non di, cum fiut domini rerum, feparatin & per ruerant fuerint,, manu manu lanau laicali «. & armais armata invaocrc invadere nuu non rui for-ΚΧΠ CX claudentesCmidant ' nos praeteritis edofti periculis, ut ob­ le debere decimari : quodque diem claudentes extremum , de bonis propriis, fi exiftaor , viemus futuris, aoftoritate Det patris, & ap­ mortuarium matrici ecclefie fblvcseteneantur. probatione prxfentis fynodi facrofandx, ex­ Porro huic faodioni adjicimus, quod fi plure communicamus wanes illos, qui de cetero ta­ liberi proprium habentes, io parentum pariter lia impetrare pratfumpferint : ac eorum fauto- , f familia vivant, ad denarios, qui nuncupantur res, etiam ft fine * confcicntia, falva fupe- «lirnTfe riorem auftoritate, nullatenusabfolvantur, pœ- >in conve­ nas legati decrevimus cflie fubdendos ; cum quem- <■">'«*· quam non deceat propria audoritate invadere, per quod judicis officium habet expofeere. Item quod petentem eerielandi rfl, repugnare IV. Dt detinue peter»* in dioerfie parochiie b fiutf * uhtt iiohUtrut, nolle acjwefctrt , , ficut facra teftatur feriptura: fuperionim nopofctntiwn. ftrorum ut condecet praeceptis' canonicis obediQponiam ut audivimus fuper decimis de nu.* _ ..in favore nolentes, — ft ... in iis maxime, qua: trimentis animalium inter eccitfiarum refto-^rem ecclefix fla tuuntur, fen tenuas in ______ :.i pertur ­ res, propter appellationes pecorum ad divertas batores libertatum Ecclefix in Oxonienfi con­ Rettptnie, tninime arceantur · cum ficut com­ muniter intrinfecis aluntur a parentibus , fic in extrinfecis ab eifdem fetentur pariter fe defendi. parochiarum pafturas, contentiones multimo­ de fxpius oriuntur : nos viam pacis praeparare volentes, ftatuimus, quod ecclefiis, in quarum parochiis oves a tempore toofionis, ufque ad feftum fandi Martini continue pafcuorur & cubant, decima lane, eafei, & Jadis ejufdem temporis, licet poftea amote fuerint, & alibi tondeantur, integre perfolvatur. Et ne fraus fiet in cafu praemiflo , praecipimus, quod anteÎuam oves amoveantur a pafcuis, vel etiam iftrabantur, ccclcfiarum reftoribus fufficienter de folvenda decima caveatur. Qjiod fi oves infra poediftum tempus ad diverfarum paro­ chiarum pafcua transferantur: quelibet Eccle-E fi3, pro rata temporis, portionem decimarum percipiat aarumdem, minori triginta dierum fpatio in rata temporis minime computando. Si vero per totum paedidum tempus concu­ bant in una parochia, & continue pafcun» tur in alia; inter ecdefias decima dividatur. Decima quidem cafei five laftis, de vaccis & capras proveniens, ubi cubant ftpafcuntur, ibi felvarur: ahoqvin fi cubant ia una parochia, fit paicudtur m alia, decima inter redores di­ vidatur omnino. Agni vero, hsodi, vituli, pul­ li equitii, habita ratione ad diveria loca, ubi cilio promulgatas, in praefecti fanfta fynodo duximus innovandas: injungentes omnibus & fingulis curam noftrarum animarum habentibus parochialem, ut ipfam in fingulis ecdefiis, ter in anno, in majoribus folemnitatibus, accents candqlis, ft pullatis campanis, promulgare pu­ blice non poftponant, in forma tradita, quas talis eft. h Dei nonoine. Anon. „ A (Jthoritate Dei patris omnipotentis, & „ Λ beate Marie Virginis, ft omnium fan„ „ „ „ „ „ „ „ „ „ „ „ „ dotum, ac approbatione prnfentis faerx fynodi, excommunicamus omnes illos noftr* jurifdi&ionis, qui malitiofe ecdefias fuo jure privare prauumunt, aut per malitiam libertates earum infringere , vel perturbare contendunt. Item qui pacem & tranquiUitatem domini rege ft regni iojuriofe * illoe qui gratia lucri, odii, vd favoris, vel alia quacumque de caufe, alicui malitiofe culmen imponunt, cum non fit diffiunatus apud bonos & graves; ut fic vei faltem ei purRatio indicatur, vel alio modo gravetur. Item approbante hac Iaera fynodo, excom- DMS- I fe IJ9 nadrianos CONCILIUM rudolpwjs i. imf. p v v v/ in v i s. i v m ejxjard. λ. angu io° manicamus omnes iHos, qui teftamenta feuAflt quibuslibet aliis impedimentis emergentibus, ANNO ** Christi » ultimas decedstotium volunràtes, aut eorum unicuique exhibeatar in curia feu confiftorio »»»«. ,, executiones rationabiles, feienter fle malitio- Donelmenfi noftri regimini commiffo, celem „ fe impediunt, aut perturbant. Itera qui fe- juftitix complementum.* ad ftatuta falubria, per dominum venerabilem patrem, circa. ad­ „ queftra didi domini epiicopi, aut ejus offivocatos, procuratores, fle miniftroe dide cu­ „ cialis, legitime interpofiia, feienter & ma,, litioie violaverit. Item qui mandata regia rie , dudum edita, adjicientes quaedam alia, „ pro coercendis excommunicatis, a quibus- qux eis adjici fore confpicimus opportunum: „ libet impetrata gratia, vel alio alicujus per ftatuitmis infraferipta, qux decrevimus At pre* „ ' fande,‘feu lucri caufa, exequi maiitiflfe cipioyus de cetero inviolabiliter obfervari. , ftatutis'epifcoporum Duoelmi , contra tranItem procuratores, advocatas fisos ex....fle „ fgreflores provide latas, & publice procnuialiis, que in caufis, in quibus advocati exiftunt „ gatas, ftatuendo,, approbante prxfen:i facra ordinanda vel agenda fuerint, prxmuniant „ fynodo iolemniter publicamus, & mandamus tempeftive: ut cum competent! deliberationes „ & injungimus eas fingulis annis in tribus foomnia fieri valeant atque feribi; Ac die litis „ lemnitatibusmajoribus folemnitef publicari. adveniente in prxeoniutione ea proponat con­ Ricbardm, vemrabtht patri t domini rev. Dei tinuo bene feripta, ita quod non poffit eorum gratia Duneim. epifeopi ofinalit, ad memoriam aliqua negligentia deprehendi. Alioquin tamdiu a procurationis officio fint fufpenfi, do­ juturoreme. Cupientes, prout noffro incumbit officio, nec duos aureos perfolverint fabrica ccdefix ut excluiis, ac fnbdudis fupervaCuis dilationibus, Dunelmcnfis. CONCILIUM ’ · λ SALMURIENSE Ex duobus MSS. altero collegii Parti. S. I. altero Ægidii Menagii v. cl., in quo incerti loci concilium vocatur. Concilium Provinciale apud SalmurumCtionem eorum,qux in vifitatione dide provinanno Domini MCCLXXV1. tix invenimus............................................... corrigende, vocetis venerabilibus fratribus fuffraganeis noftris, capitulis, abbati* celebratum. bus, & aliis, qui fuerant evocandi, concilium provinciale apud Salmurura, die Lunx potlfeTITULI CANONUM ftum Decollationis B. Joannis Baptiftx duxi* mus celebrandum. In quo dc ipforum epifco* 1. Ut in ecclefiit accenfum luminarecontinuo te- porum , abbatum, & aliorum ad hoc vocato* neant . rum, confilio, & confenfu, ordinamus , & 2. De arcit & ali it ejiciendi/ ex ecclefiit. promulgamus capitula qux fequuntur. j. De pluralitate beneficiorum. 4. De vita & honeftate clericorum, & menachorum . 5. De vita b bone/late monachorum. 6. Ut abbatitfa bona beneficiatorum per ipfa/ non j. Ut in ccclefiis acccnfum luminare conti­ retineant. ~ nuo teneant. η. Ne monachi locum in diverfit monafieriii ob­ tineant . Statuimus, ut de cetero, tam in ea* 8. Ut novi religiqfi ad prioratui non conventual// thedralibus eccleiiis, quam tnonafteriis de retero non mittantur . conventualibus & collegiatis x tam ec9. Ne prioratm vacante/ , boni/ omnibut de­ nudentur . clefiis quam prioratibus, de die & de jo. Ut prioratm cleric a facularibu/ non con- no&e, in quibus ad id fuppetudt facul­ cedantur. tates , vel laltem de node, acenfum lu­ 11. Ut judicet /ocularet compellantur ad exhi­ minare continuo teneatur : quodque il­ bendam juflitiam eccl^fialiicit injuriati/. 12. Ut excommunicati, ab agendo, patrocinam li, qui ad hoe tenentur ex officio, per locorum epifcopos compellantur ; & pœdo teftificando repellamur. _ 13. Ut eptfcopm in fua dlorc^fi abfolvere Condigni, ad ipforum epifeoporum incafibm, in fuibm prnfcm concilium fitarbitrium, ipfi,qul negligences fuerint, fpendit, vel excommunicat. . . percellantur. -Nam quod in eccleiiis ob 14. Ut fuperiora concilia obferventur. CANONES. P R. Æ F A T I O. D honorem Dei , fit utilitatem ecdefia. nun provincia Turonenfis, quibus audorc Domino prxfidemus, nccnou ad reforma. A Divini cultus reverentiam, devotionifque fidelium incitationem, debeant te­ neri luminaria * , fatis ntriufque juris *at. lumiv docet audioritas : dum non aliter permittitui^xdificari ecclefia , priuf^uani r ·«« SALMUKIENSE- KJXgTkjJS'· “i “^“““’fundator fufficientes expenfasconftituat A in vcftibus aut calceamentis clerici quz-— Christi luminaria, & ad fervientium ali- rant decorem; plures tamen canonici chfusti •»7<. menta. regulares regulare»&&monachi, monachi,qui qui maxime maxime fui· fui· «·><. · gidis 'indumenti· ornari non debent 9 II. Dt artis éf aliis in ttdtfiit tOifttnin his inveniuntur plurimum difToluti. sibas tjfiitndit. Ideoque hujus facri approbatione concilii prohibemus, ne monachi, aut ca­ In plerifque partibus hujus provin­ nonici regulares utantur de cetera forciae , propriis oculis fu bje dis locis com- raturis de grifo, aut de vario, aut de «perimus ecclefias quaidam adeo plenas fc urio lis, vel cendatis .■ nec infuper ip« arcis & doliis laicorum, ad blada & £ canonici regulares, decollatos, aut alia temporalia reponenda, quod non nodatos habeant fotuiares, nifi tres no­ •folum in eis impeditur Divinum offi­ dos ad minus habeant in quolibet io* cium audiendum, verum etiam eccle-Btulari. fis ipf«, non Divins domus, fed po­ tius quaedam horrearie videantur. Ideo­ V. Dt vita & btntftatt aanatbartnu que cum domus Dei orationibus & Di­ vino cultui dedicatx, non debeant ad Monachi quoque fo ares quomodoaliquos umanos/ ufus converti; firmi­ libet feneftratos cum porta, vel ocreas ter prohibemus, ne'de cetero arae, do­ laicorum & fzcularium more plicatae lia, blada, ftramina, aut quaevis alia omnino non deferant; nec tonas, aut temporalia, -nifi ad fabricam, aut ad burfas de fcrico; fed nec cultellum, aliam utilitatem ecclefiarum ipfarum , aut aliquod aliud ornamentum, in quo & non miniftrorum carum, pertineant, quicquam auri vel argenti pofitum fue­ introducantur in ip6s, guerrarum & ju- rit ad decorem. Tranfgreiiores autem fti timoris temporibus dumtaxat excep. hujus conftitutionis, per abbatem pro* tis ; & quz introduira font hadenus ,Cprium, vel fi fuerit negligens, perepiamoveantur exinde. Nos enim in illos, fcopum, adminiftrationc, fi quam ha­ qui contra hoc falubrc ftatutum, poft beant, omnino priventur. Et tam ip­ monitiones per locorum ordinarios fu­ fi, quam qui in his fine adminiftratioper hoc in generali legitime fadas, ne deliquerint, ad aliquam adminiftravenire przfumpferint, excommunica­ tionem, ufque ad biennium, nonafeen* tionis fententiam przcipimus promul­ dant. gari . Vi. Ut abbatiffa bona btntjkiarn* fir if(at III. Dt flnralitatt btiuficiormn. non retineant. Nuper tempore recolendz memoris Nonnullae abbatiffz, ficut oeulata fi­ Vincentii quondam przdeceffbris no- de comperimus dum aliquae perfonas ftri, fuit ex caufa ftatutum in concilioDrecipiunt, in aliquibus fibi iubditis loNannetenfi, ut fi quifquamcapellaniam cisaut prioratibus moraturas, bona, adeptus fuerit, quz refidentiam exigat quz hujufmodi perfonz fecum afferunt, perfonalem, aut aliud beneficium cu­ totaliter retinentes, eafdem vacuas in ram habens animarum annexam, ipfo locis ipfis feu prioratibus ad hoc quan­ jure vacet primum, quod fimiliter per­ doque non fufficientibus, ultra debitum fonalem refidentiam requirebat. Quod numerum frequenter inftituunt: fibi lu­ nonnulli adeo ftride pro fua voluntate crum ex integro, & prioratibus cotum intelligunt, ut poft fecundi aifecntior onus nimis inaequaliter partientes. Cum nem beneficii, przcife & abfque reme­ ergo ferendi non fine, qui lucra venan­ dio vacet primum. Nos autem beni­ tur, annexam autem eis fortunam re­ gniori interpretatione utentes, fic in* culant : ftatuimus, ut illi loco feu coe­ telligimus, ac intelligi & teneri debe­ nobio, in quo perfonz hujufmodi cau­ re hujus approbatione concilii dedera­ sia perpetue morae fuerint Inftituhe, bo­ mus: ut tunc videlicet vacet primum nacus tempore fus receptionis habe­ beneficium per affecutionem fecundi, bant, totaliter applicentur. Quz vero nifi epifeopi fuper his cum aliquibus contra hoc ftatutum venire przfumpfcrint , feu fraudem aliquam adhibue­ duxerint difpcnfandum. rint; per locorum ordinarios pœna de­ bita puniantur. ly. Dt vita baueftatt cAgrfcwMz, 4t Licet in Carthaginenfi cOncilio pro* vids fuerit deliberation· ftatutum, no Corn/. Gtatral. Tom. XXIV. L ru. I ™g3£”*\2*' U4 A vincia Turonenfi, contra hujufmodi fta-~~ CHRtsii VU, Nt atittbi btuat i» dhttrfit ttono/h· tuti tenorem, miffi fuerint,per locorum rsjjSr rtit ordinarios compellendi* , ut ad monafte- . , ria propria revertantur. Quod ia canoni- mÎ . Olim generali concilio approbante no» cis regularibus volumus obfervari: nifi fcitur init i tutum, ne quis in diverfis dicecelani circa didos canonicos aliter monaftcriis locum monachi audeat ob­ duxerint ordinandum» tinere. Quod quia negligenter bade» nus invenimus obiervacumaccidit ali» /X. Nt fritrttnt *w/ttt Iftii oanibni quando, ut tali monacho, pluribus Tuis drmidmmr . abbatibus przcipientibus contraria, vel diverfa, dum non poffit utrique pare­ Cum alias in Redonenfi concilio fu- Α“· “^· re, vilipendatur uniufqne obedientia ; fpenfionis fententia fuerit promulgata C*B' ’’ & inter monachos utriufque monafterii,jBin abbates, priores, adminifiratores , fcandalum generetur . Propter quod qui vacantes prioratus adeo fpoliare, eamdem generalis concilii (aluberrimam feu denudare przfamunt, quod ex bo­ conftitutionem, poena decernimus adje- nis dimiffis ibidem fratres & familia dione juvandam: ftatdentes, ut poft- ufque ad fequentem colledam fuftentaquam quis religioforum monafierium ri nequeant nec morari, & domorum, iogreflus fuerit, & profeffus, fi aliud quas ex boc competimus ruinofas, fuforfitan ingredi prafumpferit, non ut ftinere jaduram , refici, & in debito recedat a primo, fed ut intitulari va­ flatu conferveri non poffint : nec fit du­ leat in utroque, ad primum per loci bium illos abbates, priores, & admi­ epifeopum omni adminiftrationc priva­ nifiratores, etiam de extra* provinciam tus compellatur redire ; & in neutro Turonenfem, qui contra flatutum hu- ruraXa. monafteriorum ipforum ad querneum- jufmodi fecerint, ratione talis delidi, que honorem, dignitatem, adminiftra-Ccidem fententias fubjacere: (latuimus tionem, vel officium, ufque trien­ locorum, in quibus in pro­ ” ’ ut ad ordinarii nium valeat-promoveri; fed ejus pro­ vincia Turonenfi hzc contigerit atten­ motio, fi de fado procedat, irrita fit tari , fblerter requirant dioecefanos illo­ i pio jure. Eadem pena illis monachis rum abbatum, priorum, adminifiratoimponenda, qui plues adminiftratio- rumque, ut ipfos fic fufpenfos publice nes, feu officia, in eodem monatlerio, nuncient, & faciant nunciari: altas vel divertis, abique diecefani conieniu ufque ad fatisfadionem congruam , de cetero przfampfcrint obtinere. Illi contra cos, prout juftitia * docuerit , ϋΰ?"* vero,qui plures adminiilrationes, prio­ proce (Tur i. Circa quam requifitionem ratus, vel officia, obtinent in przlen- ipfi locorum ordinarii fe taliter exhi­ ti : ad eorum alterum refignanduin per beant diligentes: ut de negligentiaeo­ locorum ordinarios compellantur. rum , quod abfit non poffint merito D reprehendi. yill. Ut novi rtliçiofi od friorttttt ** tonvtntnolts dt tetero non X. Ut friortnt/ cltricù fetnitribiu iwa nttttontnr. tonetdentnr, t. Con­ ter ordinatum, de fupplendo, in prio·^ ^*^' ratibus clericis fzcularibus concedis , debito numero monachorum: quia ta­ men nullum exinde frudum invenimus fubfecutum, ne fundi locus in talibus dc cetero relinquatur: prohibe­ mus, ne quis abbas, vel alius, priora­ tum quemlibet in Turonenfi provincia fi tum, in quo poffint ad minus, duo monachi commode fu (lentari, vel confueverint morari , cuiquam fzculari conferre pnefumat : fi fecus adum fuerit, id irritum decernentes. X/. salmuriense. A Chubti X/· Ut jtfütti featlerts wetftllMUnr ni ucMcadme juflituua ccckfieili ύι ημτύήι. *·’<■ 111. Ut it»rf0Ddrcwn) ■ζ"*·”*revocent, feu fadaac sevocari, ad coo-Ams & homicidia fieri preefpta*: *·1ΤΧ3Γ οιχΜΊ fimilia nunquam de cetero procéder it procurant, aut facientioec ’cn61tam<£Sn cuafiima *■-5·* S»W”’«· alioqui cenrara confimili fiat adftriâi. vel opem impendeat, fonda * benefi Qui vero contra ecdefiaftieas cosdactu- eia, ’fi * qaa* âb * acelefi» talker violatis, dines antiquas, rationabiles, approba­ obtinent, eo ipfo prestos asnttfaris, tas, & hââenus pacifice obiervatas, que ad eeclefiam, « qua illa obtinere ftatuta, banna, prooibhiooes vel praece­ nofcuntur , libero revertantur . Filii pta fecerunt, vel fieri procuraverint , etiam eorumdem non folum nihil ob­ ftu jam fa&a fervaverint, aut fervari tineant de prxmiffis, fed ad beneficia fecerint, aut facientibus vel fervantibus in hoc confilium vel opem duxe­ ccclcfiaftica de cetero afliequenda, eo ipfo reddantur prorfus inhabiles & in­ rint adhibendam, per diœcefanos loco­ digni . rum prxfcntis auâoritste concilii mo­ neantur,» infra menfem a tempore mo-B nitionis hujufmodi numerandum, ftatuta deleant, banna, prohibitiones, & prxeepta revocent, ad confimilia nun­ quam ulterius proeefturi.* alioquin ex­ communicationis fententix , quam ex nunc in ipfos ferimus , extunc fubja* ceant ipfo fallo. i Contra illae ftù itnffdiinu jttrifiiUie· Whfi^ÙatB. Cum nonnulli temporale dominium obtinentes, feu fxcularis judiciarx poteftatis gerentes officium , jurtfdilHonem fânâx matris ecclefix fubvertere vel imminuere exquifitis aftutiis mo­ liantur: nos eorum militiis ultione ca­ XII Centra ilfot feri fyfienttf ad ttekfiatta nonica reprimentes, ftatuimusinhiben­ extrahere prafnaeitnt ab ttckfia* tes, ne quis in foro ecclefiaftieo liti­ valaeraat vel iattrficittnt. gantes , feu litigsre volentes , fuper caufis mere ecclefiafticis, feu qux ad Quorumdam infolentiasperverforum,Cforum ecclefiafticum de antiqua dc apqui Dominum Jcfum Chriftum verbis probata confuetudine, dc hactenus patantummodo profitentes, nec Deum ti­ cifice obiervata, pertinere nofcuntur, mere, nec homines rtveri, profuorum ad refiftendum compellat , per ipfo* atrocitate faâorum manlfeftnEme con­ rum vel parentum, aut confanguineo* vincuntur , in tantam accepimus te­ rum, five rerum eorum, vel perfonameritatis vel infanix audaciam proru­ rum, hujufmodi captionem , modifve pi fle, quod confugientes ad ecclefiarum aliis quibufeumque. Si qni vero con­ tutelam, contra juris utriulque ftatuta, tra prxfumpferint, excommunicationis & ecclefiaflicam libertatem, ibidem vul­ fententix, prxfentis authoritate conci* nerant; mutilant, interficiunt aut ince- lii, fe noverint fubjscerc· ai. tato-dunt aut* ; exinde extrahunt, violenter extrados vulnerare, feu mutilare prxfuXIV. De Judait. munt, nonnumquam eis ultimum fuppli-D cium inferentes, aut ifta fieri prxeipiunt De Judzis, quorum perfidia plerum­ aut procurant, feu confilium aut opem que fimplices Chriftianos fraudulenter exhibent in tantis fceleribus perpetrandis. decipit, & malitiofe fecum pertrahit Nos itaque, quos zelus comedit domus in errorem, facro approbante concilio Dei, hujufmodi facrilegohim exceffus duximus ordinandum, ut non nifi in deteftabiles & horrendos , quos non civitatibus, caftris, dc aliis locis infilolum evidentix rei docet inhumaniter gnibus, habitare prxfemsnt: tempora* cxcrevifie, fed inolevifie jam prxfum- libus locorum $>minis, & vices geren* ptione damnabili, recenfita prxterito- tibus, feu loc< tenentibus eorumdem, i um memoria comprobat & declarat, diftriâius inhibentes, ne Judaeos ipfos caftigatione canonica cohibere volen­ permittant alibi, quam in locis expreftes , prxfentis approbatione concilii fis fuperius habitare : ipfis ad hoc, fi duximus ftatuendum, quod taliter de- E res exegerit, · diœcefanis locorum , linquentes, excommunicationis fenten- ejufdem authoritate concilii, per centix, quam in ipfos proferimus, fubja- furam ccclefiafticam compellendis. ceant ipfo faite. Quam quidem fen­ te nriam locorum ordinarii , ejufdem XV. De privilqiit & ettttjgibeu ftivi/e· authoritate concilii, folemniter in fu* ÇiatannB. bjedis fibi ecclefiis denunciari faciant, & ufque ad fatisfaâionem condignam Licet regularis obfervantix profefiores, inviolabiliter obfervari ; cifdctn nihilo dc alios quos fedss apoftolica exemptio­ minui mutilatoribus & interfe&oribus, nis feu libertatis majoris decoravit ti« necoon & iis, qui hujufmodi mutilatio- culis, aut privilegiis infignivit, attol­ lere UDil R1TURICENSE. ftvdolmüs l imp. ..· *77 · . VACATO1 1 u ft I V CH » Ç. PHILIPP· ML K. Fft. ·’· —73~—lerecondignis favoribus incendamur ,Adum. D*ium ia eodem coodKo, Idibus Sip- “·Τ““ diïBï ipforumque privilegia » quantum ad »«**> >nno Domini M0OJŒVI. Romans JggJ, auusn ipforamqne privilegia , quantum ad mi. not mmattinet,fervar· ·ηΙι»» . ilrviMpenitus M«i*naillibata: iilihata ·fic lie CCdcfiâ· vacant·. ,,,<. ·*»«ramen cos fuia juribus manere conten­ Acthojutas concilii. to· aflfeâamus, quod privilegiorum (no­ ram limites in aliorum injdflam non Sinn nifirttint Divnt tinli S. Cteilit fit*·, bjtrr ctnbuiit, ift/Uiu fidit fig^tn/, «4M- extendant*. Proinde fiscro approbante tatconcilio duximus ftatuendum, di Ari­ dius inhibentes, ne deinceps religiofi _ _ ·, _Λ , · quicomquc, ,d «i.m tecul.Je·, exem-M^ ‘° feu libertati, fedis upoftoli^iXa^S^, 4™ privilegii· communiti, excommunicato· publice , vel nominarim interdi&os , quiUo flatu ecdefiarum, a fede apoftolica no- Aro regimini commifliurum, deliberatione pro­ feu ufurarios manifeftos,ad Divina,fcuB vida .Je^ipCus approbatione cpncilii ordinanac etiam Attuenda: que quidem ccclefiaftica facramenta, vd ccdefiafti- ds J‘ dtatimus, J"“ noftre approbationis hujus perpetuam decerni­ cam fepulturam, fcienter admittant . mus obtinere firmitatem. Ne igitur per aliquo­ Qui vero contra pnefumpferint, praeter rum malitiam, privilegiorum uve indulgentia­ pœnas a jure ftatutas, ingreffum eccle- rum , collegiis, locis, otdinibus, communita­ fiac eo ipfo fibi noverint interdi&um .* tibus, feu perfonis quibuuibet, fub quacumque donec prolatoribus lentendarum huju* forma,vel conceptione verborum,a fede apo(modi, quorum authoritatem contem- flolica conceflârum, pretextu, adverfiu obferrationem ordinationum & flaturorum hujufmopferint, & aliis quorum interefle con­ di, quifquam immunitatem quovis exquifito tigerit, dc praedictis exceffibus,& om­ colore fibi vendicar· prefumat, aut habeat fe ni interefle ac damnis , fatisfecerint quoraodoiibet cxcufare: litterarum apoftolicacompetenter. rum tenorem, per quas nobis expreffe conce­ JW7. Dt finit. ditur , quod pretniflu feu aliis nequicquam ob* Cflantibus, cenfuram ccclefiafticam, officium j noftrum, & omnia ad ipfum fpeftantia, aut qiuc nobis officii ratione competunt, exercere Cum juris utilitas tot & tantis ex­ libere valeamus ( quas quidem in difto Bituricogitata vigiliis , (ufficientcr nequeat cenfi concilio fofanniter fecimus publicari ) profperari, fi proceflus miniflrorum ju- litteris pmfentibus ipfis ordinationibus & fta(title contingat iniquorum machinatio­ tutis annexis juffimus annotari. Tenor autem litterarum ipfarum talis eft. nibus impediri; ut illorum audaciam, M Gsegokius epifeopus ferras fervorum quos amor Divinus a malo non revo­ „ Dei, dilefto filio Simoni tituli fanâ* Cecat K faltem rigor ecclefiaftioe coerceat „ cilic presbytero cardinali, apoftolic* fedis difciplinc, fscri provifione concilii du­ „ legato, feiutem & apoftolicam beoediftioximus ftatuendum, quod fi quis, cuju­ „ nem. Cum tffii * plene legationis officium * «/. Cum fcumque dignitatis, aut conditionis cx- „ in regno Francise , civitate ac dkecefi Lugtiterit, nuncios feu execucores ecdcfia- D „ dunenfi, necnon At in partibus tranfmari„ nis, duxerimus committendum : ne circa exefticorum judicium , aut alios litteras „ cutionem illius, vel eorum, que ad ipfum eorundem, aâave judicial i a deferentes, „ fpcftant officium, vel nhirationeipfius comhac occafione verberare, capere, deti­ „ petunt, te contingat aHquatanus impediri: db nere , occultare , carceri mancipare , „ feretioni tue, ut non obftante aliqua iodub mutilare, aut quod gravius eft cenfen- „ gent ia, quibufeumque archiepifcopis, epifeodum, interficere, litteras vel aAaprse- „ pis, ataatibus, ceteriique prelatis ccclcfiadiAa perfonis memoratis auferre, feu „ rum, five aliis perfonis ecclefiafticis, vd fia„ cularibus, cujufcumque fint praemittenti*, ea corrumpere, concellare, aut alias „ conditionis, aut flatus, feucollegiis, vel dtdeftruere quoquo modo, vel fic ablsta „ gnitatixu, aut ordidbus, · fede apoflolica celare praefampferit, aut ut ifta fiant „ fub quacumque forma verborum vd exprefprocuraverit, aut facientibus confilium „ fione corxefla, etiamfi contineatur in ea vel opem duxerit adhibendam, excom­ municationis lententire , quam exnunc g „ bet obftantia feu obftaru poffibUiacxpidfius „ removentes, ipfi aliquatenus non obfiftant; in ipfos proferimns, fubjaceat ipfo fa- „ five quod dc ipfis indulgentia, dignitatibus, Ao .* a .qua nifi prius tam judici, cu­ „ ordinibus, feu nominibus propriis ipforum jus authoritatem contempferit, quam „ ordinum, dignitatum, feu etiam perfoospaffo injuriam, & ceteris quorum in­ „ rum, plenam expreflam, feu etiam de tererit, prout cxccflus poftulabit atro­ „ toto tenore ipfius indulgentiae figillatitn dc „ de verbo ad verbum oporteat fieri mentio* citas , fstisfecerit competenter, nullate­ nus abfolvatur : Ad quorum memoriam in perpetuum obier* vendam, de pmmiflbnim teftimonium, figil­ ium noftrum duximus potientibus appoocn Cntil. GtnrtL Tom. XXIV. X „ „ „ „ „ „ nem, feu quod perferus bujufinodi ab homine excommunicari, fufpendi, vel interdici non poffint per litteras apoftolicas, vel legatorum fedis apoftolicac, in quibus de ipfis dignitatHatt,ordinibus,nominitas, feuindulgentu vel ejus tota ieric plena dc exprefla, M „ five ■7» ANNO CHRISTI 9 *„ „ „ „ „ „ „ „ „ „ ., ,, „ „ „ ». Chr. ’Λ&1* CONG bituricense. 5ΕΕ85«8?ίΛί ι8ο five de verbo ad verbum, in eifdem apdfto-A pctuum,-figillum noftrum prsfentibusduximu* "" *· lies vel legatorum ipforum litteris mentio apponendum . Aâum ■ · eodem concilio, ...... ia Idibus Septembris anno Domini MOXXXVI. °^ ΤΙ non habetur, fic qualibet alia indulgentia cujufcumquc tenoris, forms, vel expreffioats Romana ecclefia vacante. ».?· exiftat, p«r quam prarfeniibm non expreflam C. C Hujus cvadlii tanta mifit StatM hpratad omn-s vel fotal^er poninfertam, hujusnoftrseoa· ·> TSF EPISTOLA JOANNIS PA PÆ. 181 <£££> 4Μ«0»ιΜΐΚ»»«0Μ0»ιΜΜΗ»θ«·^^«0·Μ»«0» Æ ·<„· ··>»· VITA ET EPISTOLA JOANNIS VULGO PAPÆ XIX* XXL Oannes, hujus nominis decimuTnonus, antea AdeAinatas: in quarum feric vidimus inter cetePctras H'foanus vocatus, patria Ulyfippora contineri, quod cum felicis recordationis nenfis, profefuone medicus, ex cpiicopo Tu- Hadrianus papa pratdeceflbr nofter, fub cenis fculano ad fupremam tedefix dignitatem evcmodo ft forma di Hindis apertius apoAolicis ftus eft Viterbii xv. Septembris anno Domini litteris, inde fadis, clarat memorix Henrico MOCLXXVI. Palatologum, quern ad Roman* regi Anglix, progenitori tuo dominium Hiber­ fidet profeffioocm, prout m concilio Lugdunennis concelCflet, ipfe rex ac fucceflbrts ipfius fi promifcrat, edendam induxit: hunc fimul reges Anglix, ufque ad hcc tempora modum ft reges Orientales admonuit, ut arma pro de& formam hujufmodi non fervantes, quinimo ' fenfione fidei fufdpercot. In co laudem Angu­ cos tranlgredicntcs, indebite afHiftionibus & larem meritus eft, quod pauperes Audiofosfa­ gravaminibus inauditis importabilium fervitutum cultatibus ft beneficiis juverit-' libro^ue de me­ ipfos diutius oppreflerunt. Nec fuit hatanus dica, aliaquc de arte logica opufcula compo-- qui revocaret illata gravamina, aut errata cor­ fuerit, e quibus, tefie Trithemio in chronico0 rigeret, non fuit, quem pia compalfio fuper eo­ Hirfaugienfi, fummula quadam extat, quam rum contritione moveret ; quamvis fuper his Tbcfaurum pauperum appellant, mcdicinx non ?.d te recurfus habitus fuerit, & clamor vali­ inutiHs. Sifiridus lib. 2. epitomes'fu* feribit dus oppreflbrum aures tuas quandocumque pulde hoc pontifice, quem foannem XVIII. per­ faverit. Unde talia ferre nequeuntes, ulterius peram nominat, quod dum' quemdam librum coadi funt fe a dominio tuo fubduccre, & ( ut dicebatur ) haereticum & perverfum di· alium in fuum regimen advocare. Hxc, dileftaret, fubito domus, in qtia ledebat, fuper ôiffime fili, fi veritate nitantur, tanto nimi­ cum corruerit, cumque infantum concufferit, rum infeftiora noftris accedunt affedibus, quan­ ut infra fpatium quinque dierum miferabiliter to defideramus intentius, ut tibi profpcre eun­ moreretur, replicans uepftis hac verba.- Quid da cedant. Grca illa verfari fedulo debes, ea fiet de libello meo? Quis complebit libellum que promptis affedibus exequi, que tuo fint meum? Que per rumorem accepta, fi vera Cplacita creatori, & ab omnibus abftincre folifont, magnam Dei providentiam, qua fuam citc, per qux contra te debent provocari ipfe ille gubernat ecclefiam, mirabiliter otandunt. Dfcus ac dominus ultionum, qui gemitus affliIdque accidit, cum pontificatum 0Λ0 menfidorum injufte minime dcfpicit, & qui propter bus, ft aliquot diebus tenuiffet. injufiirias peduliarem fuum dejcciffc deferibitur populum, & translationem feciifc regnorum. KPISTOLA. Quanto etiam defiderabilius, iis prxfertim inpacatis temporibus, cupimus te illis libenter in­ tendere, per qux fuortun corda fidelium ad tuam benevolentiam fit obedientiam debeant •AD EDUAR.DUM I. REGEM ANGL1Æ. allici, & illa prorfus vitare, quibus valeant λ tux cultu devotionis avelli. Quia itaque, fili, De non gravanda Hibernia. tua non modicum intereA hujus nove miitaθ tionis vitare difpcndium, quampiurimumnue ex*. J JOANNIS PAPÆ XIX. pedit ut Imbc non negligantur turbationis ini­ tia, ne, illis periculofe crefcentibus, fero medicing remedia prxparentur, excellentiam re­ pam folicitamus attente prxfentibus, fano ni­ iteraum amorem ad tucceifitudinis incre­ hilo, minus confilio fuadentes, quatenus hete prudenti meditatione confidcrans, & cum fuo menta, fili cariffime, gerimus: dum te ad diferci» confilio conferens, fuper illis circa prxea, qux jufto placent judici, tui regni, terra ­ miflbram gravaminum corre&onem & refor­ rum & fubditorum tuorum fint opportuna quie­ ti, & fame tu* pariter & honori profpkiant, mationem debitam ft feftinam, viis ft modis iolicitis hortationibi» invitamus.. Propter quodl decentibus fic iufiicicntcr provideri mandes, & in iis perfiufiones noftras devota debes mente facias, fic difcrimioofis principiis in hac parte fufeipere, ft ad exeeutionem illarum te para-gobAore, procures, quod ft illi, per quem re­ turn ft fiadbilem exhibere. Eccc, fili, quai- nas, ------ puctrc valeas,* ‘ .-c te te in iis cfbcaciter dam accepimus litteras direâas pridem per Hi- unplcnte quod debet, cujuivis adveffum re jubemicos magnates, ft populum, dikftis filiis ftx querebe materia cooquiefcat. Per quod iidem notais Anfinmo, tituli fanfioram Marcellmift H&enuci fanion duâi confilio tibi , ut domi­ Petri presbytero, ft Luc* faute Manx in Via no pareant, out fi, quod abiit, in inepta re­ latadiacooo, cardinalibus, apoAolic*fedisnun- bellione manere voluerint, caufam fuam in aper­ dis, ft per one nobis fais intcrclufas litteris tam InjuAiriam , te apud Deum dt homines M » exCtKiL Geverai. Tom. XXIV. Jeannes epifafiu fervat fervtraee Dei cjtrijJitM* in Chri/h filie Eduardo illtejhri Angli* ngs faltUeae, b *hrnMM tentdiEHenmi. F . «»» *ASS.· CONCILIUM SSKWiK ·«♦______ ■“"~““~“®ccu£ho, contenant. Ut autan de wedite Αάδ« Hadriane predecdfar nofter eidem He·.—"ΤΊΓΤ** gravaminibus, & querelis, quibus prssdifti fai- rie© regi Aacte de terre Hibernia comefit, ÆSt tuntor Hfcernict, tué lentibus inootefcat ad » magnitudini mittimus pncùntibmiactatis. n„. plénum, antediftas litteras miflas cardinalibus Datum, &t. anccdiftts, cum forma litterarum, quas F** CONCILIUM COMPEND1ENSE Εκ apograpbo R. P. Jac. Sirmoodi $. J. inciale ecclt ecclefic Re- contra dos aggredi non verentur, nooanmquam Concilium provinciale — — Divfai mentis habitum Compendii a rover. etiam per- fabtraftkmcm - . r officii, contra ............................. pitre ic domi·» Pttro Barbel ,Γ·Β~» ,r<>, ' " h. «M8M f«T- chieptfcopo Remenfi in canonicos ca­ thédrales, anno Dom.MCCLXXVII. pendëndo: idcirco nos fhpar prmnifbi inseo- dentes, prout poffibilitas aderit, falubva terne- communi contientii conveniendum dmdnms flt pifeopus, Milo Suefliooenfis, Reginaldus Bel· unanimiter ftatuendum, quod quotfafeumque contigerit, farer nos, vd quemque ex nobis, vacenfa , Guido Noviomenfis, B. Cata Is anen­ tis, Ingerannus Cameracenti», Philippus Tor- At capitulum fua cathédrale ecclefia, difeor* Rabons· nacenfis, Henricus Morincnfa, ft R * Sil- diam fufeitari Asper rdormatiooe pacis, fi fie­ vaneâenfis, eadem miferationc Divina epifeo- ri poterit, bono modo, necnoo ad defentiopi Remenfis ecdcfia fidfiaganei, fa concilio nem caufa, fraterno more, alter alterius por­ provinciali apud Compendium congregati, fa- ' tantes onera, adtiftemus nobis ad invicem, lutem in Domino fempiternam. B cootrfanionem nihifonfamspeennianam, prout Csca cordis emulatio, fupedeminanfque zl- c magnitudo caufa popofeerit, et qui caufiun hujutinodi feu titcm'hâbuerit , facientes. Et zaniam humani generis inimicus, fic quorum“ ' * ' * ‘ — utdam interiores oculos obtexit caligine, tic fuper his cum maiori valear auâontatc proce­ etiam venenum infadifiê dignofeitur cordibus di , ne etiam animetis, quod abfit, contra capi­ eorumdem: ut quid de jure liceat, aut quid tula pmfataqukquam pcofcqm videamur; ordi­ de honeftate deceat , non attendant. Ac non natum eft inter nos confimfit unanimi, quod nos folum in fubditos, immo etiam, quod horren­ annis fingulis in quindena Pentecoftcs perfona* dum eft dicere, in proprios pnalatos,ft ipfos, liter conveniemus Parifiis, Sudem tam de com­ quibus ex debito fore nofcuntur filiationis admundius, quam de propriis negotiis infimul ftridi, frequenter favhmt, ft nonnumquam traftaturi, ft habituri maturum confitium, ne contra eos calunmiofas, & graves non zelo juftitiz, tied rancoris fidcitant qtneftiones. Atten­ dentes igitur quod capitula ft canonici cathe­ dra! ium ccdeuarum noftra'Remenfis provincia vanda pnetniflâ, & omnia bonanoftra.Incu­ in nos, qui licet immeriti pnefidemt» eifdem, jus rei teftimooium fiaüla noftra pratentibus nefcimus quo duâi fpiritu, quod dolentes re- Dlitteris funt appofita. Datum in loco prsediferimus, exercuerunt fpirituaiia jura, libidamdo,, anno Domini MOCLXXVII fto MCCLXXVII.. ante Ranabiliter ufurpando, interdum audoritate pro- mos Palmarum pria, interdum etiam per exquititas lites, quas L / CONCILIUM CONSTANTINOPOL1TANUM, Io quo Joannes Becus Romanam fidem profitetur, Romanumque primatum agnofeit, menfc Aprili anti. MCCLXXVII. SupcrTuM bnM coecilii fyoadaha ad ραΜίβακι lata» edit· ab Odorico Rapuld·· «x qofeM cantu, pania aua cchbracuai fadfc CaidUatmapoli nrfvaiiaic Grnconw· cautUuai «eoae ad poutfcaai rainu. qn» aâa coodlu comiubaanir; bas aau ÿfes iintcaa de ipnii, φ* uMthvi Cndhorianrcîi ab ilU pamlton. ·Μ&μι Litterae patriarchs CP. & concilii cum E rosrunv etfiru eMimtia» a neliiutiaiea 0 profeflione fidei, & recognitionepri* aetâaa· reftuhittum. matus. TyUncipii boni optimum efle finem, omnibus SnAJfa dF batifiae fiuttae ptttifci tftfttli. ttftdii veterii Xanet & taùvtrjtli dauim Jtaai, Jaunur mifaatian Dim»» patriercb» CeeflmtiaepeliteMu Rent»nn«t cunt •mni mfir» feenftad» fymd» déàent rm- Λ abfque dubio dare patet. Et quare non, cum ame dmat ftrftaan defitrfia» fit, dr/- Itt*, «■ taint » Petrt Iteimiua ? Hbcenim conccOb, confequcns eft credi omne principium cujufcumque re i optime inchoate a Divino pendere coofilio, ft propter hoc ncccftario tale principium in ■P**— _____ t», ’8‘SF CONSTANHNOPOLITAN. 186 ""Τ,Χ, "i* finem definera gloriolam. Quod enim a Λ animi voluntate afpernentts ■* compatioan αϊϊζ Deo bene inchoatum eft, quomodo non opti- coaptamus nofinetipfbs linee pontificum —-terminabitur -------- ? *- *— auxdiantc n:-—. Deo quate .... j/. --------------------------------------------------A_ag— fedi ram, qui ante fchifma apoftolies veteris »»n. ' me quid fe­ _____ tam eft, dc fuper iis , de quibus nunc propo- Homs fuam obedientiam canonice dc legitime fitum eft nobis diem, o Divinum dc factum confcrvabant ; dc nihil omnino imperfetam caput. Nam acdefiaftica unione feliciter incep­ omittere pollicemur dc iis, qus ante fchifma ta tempore fiditis memoris beatifftai illius vi­ illi divi dc fenfti imperatores apoftolies fedi ri ( fi tamen virum, ft non angelum , vocari proftando roborarunt dt afirmarunt ; infuper oportet felirem iUmn, fanftiflimum papam de- ctiam dc dc its, qux in facris conciliis panes ctaum dictans Gregortan ) ad gtoriofiorem noftri ad ipfius obedieotiam demoaftrabaut fc — finem, quam * ad fetam videlicet unionem fum- confervere. Rurfus ad apoftolicam fedem con­ ■“· mus Dominus contammavit in diebus, in qui­ firmamus inviolabiliter dr integre omnes pro­ rogativas dc privilegia, qus ante fchifma revebus ad decoram apoftolies fedis, dc illumina_ tionem peripknam firmamenti uuiverla'is cc- rendi dt beati imperatores, dt driferi patres aahX: defis, vos, * nomine gratis nominatum, Deus noftri doftores, ad primatum apoftolies fedis apoftolies B in obedientiam oftendebant .* videlicet, quia ipfratres no- fit facrofanfta Romana ecdefia fummum dc pcrfeftûm primatum dt principatum fuper unlftri dc. coepifeopi Jacobus Ferentinus dc Gaufridas Taurmenfis, dt de Deo accepto ordine verfam catholicam ecclefiam obtinet, quem in paedicatorum rtiigiofifltai noftri fratres Ray- firipia ab ipfo Domino, in bearo Petro apodoous prior Viterbieofis, dc Salvos leftor Lu­ ftoloram principe feu vertice, cujus Romanus canus vcftrs fanâiratis orationibus pcoiperati, Emifex eft fucccffor, cum plenitudine pote­ pervenerant ad £snftw,dc potemtamocnoftrae tis recepiflê, vere ac humiliter recogoofcimoderatores, dc ad noftram humilitatem, dc mus. Et quemadmodum pns aliis tenetur fidei ad eam, qus apud nos inventa eft facram dc veritatem defendere: fie de fi qus de fide fufenftam fynodum relidam ab univerfitare ma. borts fuerint qusftioncs, foo debent judicio de­ gns fynodi, qus apud nos paulo ante fuerat finiri. Ad hanc poteft quihbet, gravatus in ne­ edebrata.' «fins ecctefiaflics unionis inchoatio gotiis ad forum ecdefiafticum pertinentibus, authora Deo, abique defeftnfineproiperocooappeljpre: dc in omnibus caufis, ad examen fitmmata eft. eccleuafticum fpeftantftus, ad ipfius poteft reEt quomodo quidem potens dc fenftus*mo-Ccurri judicium.- dc eidem omnes ecctefis funt -h----__ ----__ AL·-----* — - — J_ s» J“T . aerator noder, cum Divinitus germinato ra- fubjefts, ipfaramque prolati obedientiam dc re­ maZlUo “° radicis, fecro, potenti, dc fenfto noftro verentiam fibi debent. Apud hanc autem ple­ fefeu tap» moderatore, confirmationem ecctefiaftics tmta nitudo poteftatis, confiftic, quod ea , qus ce­ sar·· nis in fide perfefta dc diligenti certitudine fe­ tero ecclefis, dc patriarchates fpecialiter, dicerant, poterit nofcere maxima fanftitas veftra verfis temporibus privilegia obtinuerunt, fandc ab ipus, qus ad ipfiun mittuntur, litteris ftionifius beatorum fandorum imperatorum il­ potentis fins, dc ab inftramento juramentorum lorum, dc canonicis fanftionixis facrorum dc iaftoram per ipfos, dc ab iis , qus apoftolies Divinorum conciliorum, eadem Romana ecfedis nuncii ore tenus divinis auribus vcftrs ctefia confirmavit dc roboravit: dc non aliter infesmerunt fendi tat is. Qpomodo quoque nos obtinuerunt confirmationem ecclefiarum hujuf­ robur ptsftamus, dc finem apponimus gloriofo modi prorogat ivs, nifi eadem ecdefia Roma­ prinemo hujuûnodi operis unionis, poterit fri­ na fuum fuper iis judicium dc fententiam prore veftra a Deo magnifica fenâitas, dc a vo­ tuliflin: fua tamen prorogativa tam in genelumine fyoodicali, fibi oftendetur, quod. ---------- ----------------, quod ------------------------ , -,— ralibus conciliis, quam in quibuicumque aliis humilitas noftra cum toto facro ipfius conven-D femper falva. Et de abrogatione quidem fchtftu firmavit dc roboravit fubfcriptionibus manua­ matis, dc recognitione primeras apoftolies felibus, qus apud nos vigorem obtinent juradis, tanta fine difta. Qponiam autem multum fchifinattstempus, menti. Habet infimer nofcere dc ab iis,qus in pro- opinionem quibufdam vanam dc firifamtribuit, feati fcripto fperialius nos dicemus omnimo­ quod fit aliqua differentia dogmatum inter ude, pubentes vcftrs apoftolies fenftitati cer­ tramque ecclefiam, Grscam videlicet & Lati­ titudinem noftro ad apoftolicam fedem puts, nam, propter in fymbolo faftam additionem per Romanam ccdefiam : oportet utique, nos libellum fidei exponere, ex quo veftra Deo omne fchifma inter ecclefias Dei, veteris Ho­ magnifica altitudo, dt tou Romana ecdefia, me fcilicet & nova noftns, mateintroduftom cognofcet, quod nulla differentia fidei eft iis, in Isfiorom Cbriftianitatis, afpemimus de abji qui fymbotam primi Nicsni cqgcifii legunt, dc ctmus; & procordiali aficâu, A ex rota ani­ qui fymbolum Conftantiuopolitani fecundi couma pnus ipfum deponentes, per linguam, & cilii prodicant, dc ite , qui hoc fjrmbolum, quod “ labia, fle prolativumnoftrumfcrmooem, etiam a Romana ecdefia tegitur, cum additione ve­ nerantur. Credimus enim in unum Deum infeniram Patrem omnipotentem, immortalem , tavifibiHolies mi/ confitemur, recognôfeimus, acce­ ptamus, dc fttoote fufciptmus.· dc adipGusobe- bilem, impalpabilem, univerfum implentem, dienfiam fpontanti vementes, ratum habere, dc fuper omnia exiftentem, conditorem totius dc oonfervare immutabile promittimus dc aflecreatum vifibilis, dc invifibilis, corporalis dc rimus, dc eas prerogatives, nus a principio fotritualis. Et in unum Dominum JdumChriante fchifma posftabantur apoftolies fedi ab il­ ftum, Verbum, unigenitum Filium, sternum lis, qui pro tempore, pontificio in Conftami- ab sterno Patre, principium de principio, lu­ nopoli fungebantur, integra dc inviolabilia pro­ men de lumine, Deum de Deo, omnipotenmittimus confervere. Schifma enta, quod inI tens de omnipotente, squatemsincommuiabilimedio iotcrccftu, intimo cordis a&âu dc toteI ter generanti Patri, prout ipfe^Dominus in evan- .»7 evangelic atterit d>cens: CONCILIUM viJrt Anitatis^petfonam Deum plenum, dc perfedum pnedicMtes , & consentes credentes —J;--------- ** — --------- . Et :ita --------J“‘~ , r4a^rr gloriam offerimus Patri, gloriam offerimus Filio, gloriam offerimus Spiritui Undo. Credi­ mus veram refurreftiooem noftra carnis, quam facra fatentur eloquia, hoc eftnullus. Inconin pnefenti vita geftamus, dc futuram vitam, fummatione fieculorum defeendit mfeparabiliter ex paterno finu * intemeratam dc fetnper sternam , perpetuam expe&amus. Credimus etiam ipfum dc unum Deum adorem «fle & virginem Mariam, ft noftram ex ipfa affumpfit naturam , carnem videlicet humanam com dominum omnipotentem, veteris & novi teftaanima rationali, non fecundum phantafiam, menti, prophetarum & apoftolorum : in Trini­ tate unum cognitum Deum benedicentes nunc fed fecundum veritatem ,■ neque * fupenuun dc & in fiecula. Amen. Et hoc quidem ufque in intemporalem nativitatem adoptatus, neque fe­ cundum inferiorem temporalem .* naturalis enim tantum. Ex quo autem fanda Romana ecdefia prop­ exiftens dc verus filius Dei, naturalis dc veras fetnper virginis Mari· ipfe idem filius exiftit, ( _____ ex .. ignoraoter diverfoe errores, a quibuldam qui carnem accepit ex ipfa, vifibilem inrifibi- B tia, ab aliis ex malitia introduitest, dicit & lis, mortalem immortalis, pattibiiera impattipfcdicat eos, qui poli baptifmum io peccata iabuntur, non rebaptizando·, fed per veram bilis , palpbilem impalpabilis : in qua carne dc pcenitentiam fuorum poflê confcqui veniam pec­ pro nobis fponte fuicepic pailiootm, vera car­ nis pattione. Mortuus, dc fepuitus , dc defccndenj catorum , & fi vere pernitentes in caritate decefferint, antequam dignis pcenirentiz frudibus ad inferas, ft tertia die, fecundum Icripturam, de committis fatisfecerint & omittis, eorum refurgens a mortuis vera carnis refun edione. animas in igne purgatorii poft mortem purga­ «id.die·. poft quadraginta * a rrfurredione fua a mor­ ri ,* & ad poenas hujufmodi relevandas prodefle tuis, afeendit ad cerios, cum eadem, qua reiis fidelium vivorum fuffragia, Mittarum fcilifurrexit, carne dc anima: & (edet ad dexteram Dei Patris, introitum in ccelefte regnum nobis cet facrificia, orationes, eleemofynas, & alia pietatis officia , que a fidelibus fieri confneve­ élargiras. Qui venturus eft iterum /udex vivo­ runt fecundum ecdefia inditura ; & illorum rum dc mortuorum, redditurus unicuique fe­ quidem animas, qua poft factum baptifmum cundum opera fua ■ iuiceptum nullam omnino peccati maculam inCredimus eodem modo dc in Spiritum fan’· C«r. - item, amnia fcratMtim, ttiam profunda Dti, Ccurreriot, illas etiam, qu*poftbaptifmummaculam peccati contraxerunt, vel in fuis manen­ qui naturaliter ineft Deo dc Patri, dteflentiates corporibus, vel eifdem exute, ficut fupo litcr infitus eft, ut ita dicamus, dc indivifibinus diâum eft, funt purgata, mox in ccelefte liter ex ipfo procedens; naturaliter ineft dc Fi­ regnum recipi: illorum autem animas, qui cum lio, dc cflentialiter illi infirm eft, dc indivifimortali peccato, vel cum folo originali dece­ bilker ex ipfo procedit. Profunditur * quod fua&rur dunt , mox in infernum defccndere, pernis difenim idem procedit, quemadmodum a fonte, quidu» & paribus puniendas ; dc quod nihilominus in dic * Deo dc Patre : ,profunditur autem dc ab ipfo fiprocedit. judicii omnes homines ante tribunal Chrifti •Wd. a Dea lio, quemadmodum a fonte, velut utique dc ex cum filis corporibus comparebunt, reddituri de ipfo I>eo dc Patre . Sed licet Pater fons Spiritus faâis propriis rationem: quoniam quidem fan­ fic, dc Filius fons Spiritus fit: non tamen duo fon­ da ecdefia Romana fic dicit dcpnedicat, reci­ tes Spiritus funt Parci dc Filius. Unum enim fon­ pimus hzc fit confitemur, quoniam fandorum tem Spiritus Patrem & Filium fidelis dc pia intcllipatrum Divina feriptura ipfa continent. gentia tenet : dc propter hoc conpnunem Patris & Cum autem iterum cum luprafcriptis fanda Filii Spiritum S. ecclcliz luminaris dc dodores— --------- — ... ...... thejlogizanint . Sicut enim de fubftantia Paapoftolica ecclefia Romana dicit dc przdicat quod feptem funt ecdefiaftica facramenta, bairis naturaliter Spiritus eft, lie dc ex fubftanpt iimus, de quo didum eft fupra; facr a men­ tia Filii naturaliter Spiritus eft; dc ficut fecun­ tum confirmationis, quod-per manus impofidum fubftantiam exiftit Dei & patris, iti dc tionem epifeopi conferunt chrifmando renatos ; fecundum fubftantiam Filii exiftit.- dc ut pro­ pernitentia, euchariftia, facramentum ordinis, prius eft eftentiz Patris, dc non extra hanc matrimonium, & extrema undio, que fecun­ procedetis in efle, ita dc eflentne Filii proprius dum dodrinam B. lacobi infirmantibus exhi­ eft , dc non extra hanc procedens in efle. Na­ betur: dicimus & de iis hac baptifmum*hoc turalium enim bonorum Dei dc Patris eflêntiarecipimus, & confitemur, ficutfecundum con­ liter exiftens Filius communicator, habet Spi­ firmationis facramentum, licet apud ecclefiam ritum, ficut unufqu i fque noftram , proprium in Romanam per impofitiooem manuum foli epi­ teipfo continens Ipiritum, dc ex intimis vifcefeopi conferant chrifmando renatos, apud nos ribus ad extra profundit ipfum. Propter quod autem indifferenter prelati & presbyteri hoc dc corporaliter ipfum difcipulis infuiHavit, quia faciunt: tamen nos eam, qua hadenus apud infpiratione Filii Spiritum novimus, dcfenfiun Chrifti Spiritum efle ab apoftoio edodt iumus. E nos obtenta fuit confuetudo, in ipfa ordinatio­ ne conferventes, quod a Romana ecdefia fu­ Unde unam efle catholicam dc fandam apoper ipfa fit, fandificativum & perfedivumefle ftolicam ecclefiam confitentes, in qua unum confitemur. Pcenitentiam & ipCam ampledendatur baptifma, dc vere remiflio omnium pec­ tes confitemur & recipimus. Euchariftiam dc catorum, tribus perfonis, fcilicet Patri, dc Fi­ ipfum facramentum Euchariftia:, per fandam lio, & Spiritui fando, in quibus dc ad quas ecclefiam Romanam ex azymo pane confedum, perfonas baptizamur, gloriam referimus, ficut fecundum ipfius antiquam coofuetudinem per uni Deo.- dcipfas tresefle congnofcentesperfo­ ipfam hadenus veneratam, fimiliter illud, quod nas, unum Deum omnipotentem ipfas cognoper nos conficitur facramentum dicimus effe fcimus, totamque in Trinitate Deitatem codindiftanter, credentes & nos ipfum azymum fcnttalem, coaeternam , dc coomnipotentan ; panem in ipio fecro officio Euchariftiz vere unius dignitatis, unius potentiz, unius volun­ traufubftanttari in corpus domini noftri Jefu tatis, unius operations; finguiam fanâz TriChri- v^tt ANNO & Patrmt ; qui ante omnia Iscula natus, inefi OIHISl I fabilem, dc intcllcdu incomprehcnfibilem habet •»r’■ 7wo. nativitatem: Grntratitmnt tj*t fw/ marraht ? _______ r· AldL· ALTERUM CONSTANT, RDDOLPHUS I- IMP. OR. MICH. PAL· IMP. OC. . ΟΛ 1 CZ-.... , & —. vinum .------- -— — Chrifti, in — -www fanguinem ejus■ rper fuam A fit a nobis celebrata eptapapadum * nominatur. ' ...................................... CHRjJn fanftiflimi' Spiritus virtutem & operationem ; a Unum fummatim dicamus: cum hec omnia nobis iterum ex fermentato confeâuœ pane, fic veneretur, fit pnedicet difta faofta ecclefia (aeramentum etiam illud cognofcimus. Quod Romana, credimus & dicimus, quod vera, * ewr. ca& conferventes ficui a principio nobis tradi­ fidelitcr, & orthodoxe docet & pnedicat ipfis Λ··** · tum.* credimus fimiliter iplum panem vere tran- iaoâa ecclefia Romana : tamen Λ fic debe- JJjXTT’ Tuhftantiari in corpus, dt vinum in fanguinem mus nos permanere incommutabilior in riti­ domini noftri Jefu Chrifti per fanftiflimi Spi­ bus, qui a principio obtenti funt in ecclefia ritus, ut diftum eft , virtutem & operationem. noftra. Hec omnia fupraferipra ad confirma­ Sacramentum ordinis & ipfum ampkâenter tionem pleniffinum exponentes abnegationis confitemur & recipimus. Matrimonium, de fchifmatis & pure ac vere noftr* obedient 1* ad primatum ecclefie Romane, fftreprefentaquo tenet ipfa ecclefia Romana, quod nec tionem k dcmooftraiionem, quod concors fic unus vir plures uxores fimul, nec una mulier fimul habere permittitur plures viros ;. foluta pleniffime & fine defeâu noftra ecclefia fecun­ dum fidei orthodoxe intellcâum fanâe apovero lege matrimonii per mortem alterius conΛ**/* jugum, fecundas, & tertias, & * deinde nup- Bftolice matris omnium ecclefiarum ecclefie ce, tlJi legitime faftas, fuccefiive licitascfiedicit, Romane, noftra bulla confecta roboravimus, «*(,« fi impedimentum canonicum, & caufa alia menfe Aprilis, quinte Indiftioais, fexti mille­ ** rj· · * non obfiftat : recipimus eodem modo, & de ni * feptimi centeni oftuagefimi quinti anni, ζ^ο?"*** ipfo idem dicimus nos. Extremam unitionem fecundo anno pontificatus noftri. Grjctrm» i>li rtfw etiam ipfitm recipimus,fimiliter cum aliis, qua: CONCILIUM ALTERUM CONSTANTINOPOLITANUM, la quo excommunicati fchifmaiici, qui concordiam cum Romana ecclefia initam refpucbant. Littbr* synodic*. Cne folita prefentibus duximus apponendam . Datum Confiantinopoli apud fanftam Sophiam Jaennts miferatiaat Dtvma Conflantinopolitanm anno Dom. MCCLXXVIl. die Veneris , lexpatriarcha, antctrjis, ad ^nss prajentss litte­ todecimo intrante Julio , Indiftione quinta. ra perwtrinty rti gift* atemoriam cum fa­ lot». er RUDOLPHÜS I. Aritati veflre notum fieri volumus per Att^. leniat fidelitattat Epifcaptrant & rcv^rfa­ FroelichDipt Styr prelcntes, quod nobis exiffent ibus in con­ its det Ÿitmut 1277. f*5· ni­ cilio Confiantinopolitano, congregato pro difcutienda iciflhra dudum fjfâa inter aedefiam Udofobus D.G. Rom. Rex Temper aug.uniLatinam & Graecam, per illum qui unitati in­ verfis &c. Inter alia magne devotionis & videt , & una cum ipfo facroianfto concilio fidei augmenta ( fors argumenta ) quibus Prin­ deliberatione habita, omnes fchifmaticos, ac cipes noftri caritlimi Fridericus vener. Archicunionis ecclcfiaftke turbatores, qui prope & pilcopus Salieb. Berchtoldus Bamb. Leo Ralonge fub pertinacia fua ubicumque cxiftant ; D til pen. Petrus Patav. Dieteticus Gurcens. Joqui no rccipiqnt fandam Romanam ecclefiam hannes Khyem. 8c Wernhardus Scccov. Ecdeefle matrem & caput omnium aliarum cede- fiarum * " ’ per efle&um operis offende­ epifcopi fiarura, & fidelitatis orthodoxa magiftram, & runt , quo afieftu perfenam noftram refpiciunt, ipfius fitmmum pontificem , primum paftorem & quo zelo Romanum imperium ampleftuntur, omnium Chriftianorum, quocumque fungantur illud tanquatn memoriale perpetuum pro i pio­ officio vel ordine, pontificali dignitate ieu fa- rum honore,& gloria extollendis, prelentium cerdotali, diaconali ; ac omnes alios univerfa- ferte litterarum duximus exprimendum, videli­ liler Tchifinaticos perturbatores , cujufcumque cet quod cumeaufa Rei publice, cujus tutelam conditionis aut ftatus cxiftant, five de impe­ gerimus, nos urgeret, ut ad partes Aufttie riali, five de lena tus confilio, aut alicujus alrobur Imperii duceremus, prrdifti Principes • Fen/ , terius conditionis, cum quibus & ipfum * Nific fideliter ; fic efficaciter it confiante! in Nkef«um, chiforum ducam, qui nominatur deipotas, & omni nobis periculo adfiiterunt, confilio, fade Patra,, qui nominatur * ,iWn(..J°lnocm , vore & auxilio manuali, ut ipfos relinquere •L.-.J '7 . ficut r"“ fchifmaticos ' — fit ·- perturbatores ; isp lyntocrator, Emerito debeamus aliis in exemplum. Cumque hafhxrator : hujefinodi ecclefie unionis, & fufceptoresfchi- nobis moram trahentibus in eifdcm partibus, xÎsÎm». fm,t>corum> & perfecutores ipforum qui cou- fumptus militiae noftrz necefiarii penitus defe,T. * venerunt ad hujufmodi ccclefiaflicam uniociffent, nec poflemus per viam, vel modum aliVari. nem, & ficut illos, qui dividunturr de populi 'luem hujulmodi indigentic providere , didi popuu-­ qu tate noftra, & de noftra federate fugiunt f pro- Pi 'rincipes noftri, moti precum noftrarum in pter obedientiam, quam fecimus ad apoll__ id apollolift: ftantia voluntarie confcnieruat. ut tam de bo­ cam fedem: «communicavimus, anathematinis ipforum dominicalibus, quam de prediis ravimus, ipfofque damnatos pronunciavimus, monafierjorum & Ecclefiarum eorum jurifdi& penitus reprobatos. In cujus rei teftimotioni in partibus Auftrie , Styrie Karinthiz, nium, bullam noftram cum oollra fubfcriptio- Cartuole, Maichie, fubditarura fubfrdium to- C R le- ... mcolaüs CONCILIUM *üdouwüj t. imp. ... ”I P. IU. W 1 ** 1 W PH1UPP. ΠΙ. M. FR. ’** ’lerabile peteremur, per quod Mote neceflitatis A diftis Principibus, fide data, quam vice prefliANNO anicuku qui nee & imperium coarftabai, per timusfacramenti, quod temporibus vite noftra ANNO OiRlSTI QUUSn eorum fuffraeia dr digue recolenda fubfidia nihil talium exigemus, fed magis cogitabimus & tolleretur . Sed quia pradiftorum Priucteum lentabimus illas vias, per quas ipfis & Ecclefiis hanc devota benignitas io hac parte nobis exhibita liberalitatem grata vtctfiitudintrependamus, ftapoflet ipfis, ft ipforum Ecclefiis contra noftrum tuentes nihilominus contra faturo· diftarum terra­ propofitum votumqucauimioccafionem inducers rum dominos, qui pratensem ooftram violare pmfiunpierint laoroooem, at fi tertio commonitus per fervitutis per uoftros fiicctflbres&futurosdiftaEpitcopos non deftiterit a tali iarcina Ecclefiis im­ rum terrarum dominos imponende. Nosqui eo­ rum indemnitati confidere volumus & cavere ponenda acu impofita colligenda ex tunc ipfo tenemur, edifto perpetuo ftatuimus, ut nullus jure, tanquam faftus ingratus Ecclefiis a qua­ fucceflbrum noftroram in Romano imperio li­ rum gravamine monitus non dcfiftit, feuda ve regno, ac etiam pradiftarum terrarum Do­ perdat qun poffidet ab Ecclefiis, quas indebi.. futurum _______ . pariatas ut cxaftione non metuit onerare. Ut fciat ni. mini, fi fone contigerit. in _ jinos ordinari, pradi- hüominus tranigreflbe bniofinodi noftri privi, terras per fpeciales domi ftam gratiam ex fida liberalitare Principum B legii quod juri confortat & continet pietatem nobis faftam, ad coufequeatiam trahere, rei quod preter dignam feveritatis acrimoniam, ejus pratextu aliquid tanquam fibi debitum ex- qus couva facrilegos per leges Rom. Impetorquere, exigere, feu exaftum colligere au- rii i" eft Λ promende, . virgam ' „... nihilominus 'fuftinedeat, vel contendat, fciatque prafumptor talis bit Ecclefiafticn difciplinc . Datum Vienna injurie, fe adverfiis immunitatem cccleCaftiAn. D. 1177. Kai. Jon. indift. V. regni vero cam , facrafque leges Romani imperii aufii noftri anno quarto, facriiego deliquifle. Nos quoque promifimus à VITA NICOLAI PAPÆ II L icolaus tertius, uu» _ Ecclefiis vacantibus uptime optime umuium omnium apuueu& prudenvennatem cum omni Flaminia recepit, cuiuti(fime ipfis unus providit. Magiftratum aliofque curtae miniftrôs reformavit? Multa ad pu­ comitem Bertholdum nepotem prafecit. Poft z ------------------!-1Λ---------£--------- ’* **-·-J — N multas comminationes, venetos adegit, ut pa­ blicam utilitatem fpeftantia ordinavit. In hoc cem cum Anconitanis pacifcerentur. Duos re­ uao quibufiiam culpabilis vifus, quod in fuos ges ex (Jrfinornm familia create decreverat, propenGor obfervaretur: prefertitn quod, ut iis unum Etruria, alterum Longobardi* pnefe- benefaceret, aliis fubtrahebat. Tandem, licet cibi potufque abftinentiflimus eflet, morte ta­ fturus; ille ut Germanos ultra Alpes eompemen fubitaoea in oftava Aflumptionis Suriant fceret ; hic ut Gallorum ft Sicifienfium poten­ fublatus eft, cum pontificatum annis tribus, tiam retunderet. Laudatur in eo quod genemenfibus ofto, & diebus quindecim obtinuiflet. rofi animi & fani confilii, probate vint, mo­ rumque honeftiflimorum fuerit, litterarum ftu- Inde Romam relatus, in ecclefia fanfti Pe­ diofos amaverit, in diftribuendis beneficiis pertri fepulcus eft. Sedes quinque menfibus vafonarum eleftionem evitaverit. Pradaris edifi- E · ciis palatium exornavit, fanfti Petri hortos mu- er TREVIRENSE CONCILIUM Anno, ut creditur, 1x77. habitum. Oifirwti» prévit P. Mtrtttr. agHMvr ” CEquens Trevirenfe Concilium defcripfi ex O veteri codice MS. infignis monafterii & Vll-PM- “ Matthie Trevi ren fu, ante annos 400. exa*“p·,, r*tO> cujus initio habetur Lugduncnfc fub Vn.Moa.tol·»> w „ „ „ Gregorio X. concilium, deinde hoc Trevirenie, tandem liber inftro&ionum ad clerum, compofitus per venerabilem dominum G. Durand epifeopum Mimatenfem. In fine „ ve- ■91 ••J aNNO CHIUS ! I Mrs· T R E V I R E bi S >94 E. «ero hujus concilii eekbmmm dicitor Tre-Abeant, dc ipfo verba extreme unftioms pro»< ore proferant , nihil exigemes ab in» viris in ecclefia S. Mari· Majoris, anno Donsim MCCXXVI1. caL Martii. Sed ve­ III. ,w reor, ne omifla littera L. error fit io nu­ mero dt legendum fit MOCLXXVU. dee. Stfiittr it Etehttifiit. cena hic fit mentio Lugduo. concilii, quod asm» LXXIV. celebratum eft. 6· Sacramentum Euchariftin ad minus femel in anno fufcipiaat laid; prius contriti dc pure confefli fiso proprio faccrdoti, vel -.iris litteratis, hominibus auâoritatetn delegatamdc 1. Pmcipimus firmiter dt diftriâe» quatenus habentibus licentiam a facesdote loci, ubi vo­ omnes faceidotes de cetero nigris cappis & ro- lunt, ve! debent audire confeffionetn. Si qui autem tundis vel fuperpcllicii* cum (tolis fynodum in- hoc obminiflrant fine licentia fisorum proprio» trent, dc dtam eundo quam redeundo ita ho» rum (acerdotum, illi nobis vel officiali noftro nefte in bofpitiis fuis fe habeant, ne flatusBdenuntientur, foper hoc, ut juftum fuerit, corrigendi. clericorum vertatur in contemptum. 7. Corpus Domini cum campanula fit lucer­ a. Item pnccipimus firmiter fub pana funa dc luminibus honorifice, dc decenter porte­ fpenfionis,ut nnufquifque facerdos pena feha­ beat flatuta concilii Trevirenfis dc praecepta tur ad infirmos. 8. Si aliqua negligentia contigerit in hoc (ynodalia, dc fiqgulis menfibus legant, vel le­ facramento, videlicet obmittendo, effundendo, gi fibi faciant, dc librum, in quo contineofpargendo, vel evomendo, juffa canonum obtur, ad fynodum fecum deferant, dcin maniferventur. bus fuis teneant ibidem. 9» Item, facerdotcs moneant populum fibi fubditum, ut inducant eum ad (equendum cor­ î. pus Domini devote fine clamore, cum conti­ gerit fic portari. D* itptifiot ΰ* tjtu /ptdtiu. >0. Item, hoftia ante traniubdantiationis 3. Baptifmus cum reverentia dc honore ce­ verba non devenir, ut videri poffit a populo, lebretur in aqua communi fob hac forma: N. Cne panem adoret. 11. Item facerdos, {quando in neceffitate qp feptâc» tt m ttttnt Pttrii, & Filii, tF Sftrfau S. Et laid doceantur a facerdotkus oportet cum duas naiffas celebrare, fi ad pri­ fuis fic baptizare, etiam mulieres, ut friant in mam miffam poft fiunptum fanguinem ablutio­ articulo neceffitatis, de diflinûe proferantur, nem fumpferit, jejunus non eft ad fecundam id eft cum quadam magna diferctione, omnia miffam, nec ei licebit celebrare fecundam mif­ verba in baptifino, maxime prscdiâa, in qui­ fam. Tamen illa ablutio- tradatur alicui homi­ bus tota vis (aeramenti commit. Et Gallici ni exiftenti, bone vitat dc hooeftn, dc conti­ facerdotcs in Romano doceant laicos quomo­ nenti peribo·, dc non detur cuilibet radi dc do debeant baptizare parvos pueros fuos in ne­ indiicreto ruftico exiftenti. ceflitate, etiam pater dc mater cum intentio» is. Item facerdos, quando celebratmiffam, ne baptizandi, Jt tt ktptti tt ttouot it Pttrt, fumat ipfemet corpus Domini, dc alteri non & it fit, & it StititE/ftni. Theutonici ve- det ad fumendum , nec pro infirmis fiunat, quia nullo modo fieri debet. Qpi _______ autem con­ ro dicant : JA itt^to HA. N. i» it aw aaaar iu Foitrtot it it iu Stottt, i» it it/ Finit- tra fecerit, poena gravi punietur, quia plus gru gnifiar. Et femper interroget facerdos lai Dpeccat dimittendo, quam fumendo. , Item, facerdos,. qui celebrat cum, cumin neceflitate baptizaverit, quid diij. celebrat miffam, xcrit, aut quid fecerit; dc u raveoerit cumdi- debet conficere corpus Cbrifti, dc canooem le­ fcrvtiooe baptizafle, dc formam verborum ob- gere; alias peccat mortaliter: quia fteit po­ fervafle, dt intendooem bamiaandi habnifle, pulum adorare panem fimpliccm, quod eft ido­ approbet ladum, dc faciat fibi deferri puerum lolatria . dc non baptizet eum, fed chrifinate inungat 14. Item, nullus facerdos celebret miffam tum, dedicat illa verba , qa· dici folent. Sio cum hoftia confecrata aliquo modo, quia graautem, rebaptizer eum. Ad levandum puerum viffime peccaret, dc graviffime puniretur. de fonte tres admit canter, quod ampbus eft a ie. Item, nullus facerdos det hoftias non malo cft. oomccratas pueris, vel aliis hominibus pro cor­ I I. pore Cbrifti, quia nullo modo fieri debet. 16. Item, nullus facerdos det carpus Domi­ ni pueris vel infirmis, qui cibum non valent SuputMr it tti^routiiat, ntetSitot. retinere. 4. Moneant facerdotcs populum fibi fabdi· £ 17. Item, nullus facerdos propter occulta tum frequenter ad confirmationem, quia io peccata mortalia, que fcit per confeffionetn, hoc (aeramento datur Spiritus & ad corrobo- debet negare corpus Domini alicui publice : rationem fidei per fan&amTrinitatem; & pue­ cat enim graviter quilibet (acerdov faciens ri adulti accedent» ad confirmationem, prius :, quod facere non debet. pure confiteantur. 18. Item, ex relatione multorum audivi­ 5. Item, ad (aeramentum extreme unftio mus, quia quidam facetdotes funt, qui io Panis moneant facerdotcs populum fibi fubditum, fcha Domini licentiam fisos fubditos ad com­ quia io medicina corporis dc animo, dc plu­ municandum nOo coofeflbe in mortalibus pec­ ria poteft iterari, quando contingit pluries lecatis, ut poft Pafcha confiteamur, eo quod »p-l thaliter» id cft mortaliter cgrocarei fed bafi facerdotes nimis tarde inceperunt auferecooA ptifmus nec confirmatio pluries non podunt fefliooes fixxum fubditoram, dt ideo non pofiterari: dc facerdotcs exhientes devote exhi- fuot eoe audire ; quod ne de cetero fiat fub INCIPIUNT STATUTA CONCILII TREV1RENSIS. K Ctocil. Gntrti. Tom. XXIV. N R 19 f CONCILIUM 196 29. Item, nullus facerdos non fibi(obditum·—— — çy poena fufpenfioois fic excommunicationis firmi- A recipere prrfunaat in confeflione, ligare vel ter pixcipiinus, & diftriftc inhibemus. ANNO abfolverc, nifi de licentia noftra, alia memx, CHRISTI vel presbyteri, fui, & ex caufa rationabili, & I V. honcfta. 30. Item, facerdotes in cafibus, io quibus ia quo loto confffio fit audienda. abiolvere poliunt, his verbis utantur in abfo19. Sacerdotes confeffiones fuorum fubdito­ lutionibus fuis; audhritatc qua funder egpttabrum recipiant ia loco patulo, & facerdotes folvo a vinculo cxcommanicationit O rcfiituo te non abfolvant confitcntes , nifi pcenitentiam unitati eccbfia fan&a in nomine patru & filii & fpiritut faniti amtn . promittentes. 31. Item, inhibemus firmiter & diftrifte, 20. Item, facerdotes remittant ad nos, vel ne aliquis facerdos feribat peccata confiten­ noftrum pceniicntiarium peccata graviora, icidum in litteris apertis, fed tantummodo claufis. licet homicidia, tacrilrgia, & maxime de cor­ pore Chniti, de chrifmate & oleo fando, de aqua bapnlmi, perjuria & folio teftimonia , &B peccata , quae funt contra naturam, fimoniam, Sequitur dc matrimonio tf tjut joceftum mooialium, confanguincoeum, & de­ florationem virginum , veneficia , injeftores Speciebat. manuum in parentes, vota frafta, incendia­ rios, ufurarios, etiam illos, qui parvulos pue­ 32. Matrimonium cum honore & reveren­ ros fuos fine baptifino perire permittunt. tia in facie ccclefise celebretur. 21. Item, nullus lacerdos pnefumat abfol33. Item precipitous diftrifte , ut antequam vere aliquem exiftentem reum in cafibus per­ matrimonium contrahitur, fiant ediâa in tri­ bus diebus dominicis & feftivis, quod tales vo­ tinentibus ad dominum papam, vel ejus lega­ tos , nifi cautione idonea vel fatisfaftione pre­ lunt contre here ; fi aliquis icit impedimentum , cedente, vel in articulo mortis. Primus cafus votum fcilicet, confanguinitatem, affinitatem, eft dc illo, qui verberat clericum, vel religio- compaternitatcm, & hujufmodi, dicat. Et fi fum. Secundus cafus eft de illo, qui incendit nullum impedimentum invenerit facerdos ne­ ecclefiam, & eft dcnunciatus excommunicato que b .... a populo , neque a contrahentibus, con­ ab epifeopo. Tertius cafus cftdc illo, qui fran· C jungat cos fub debita forma verborum, &progit ecclefiam, & cft fim.ilitcr excommunicatur iequatur officium nuptiarum, ficutferiptum eft v. ab epifeopo. Quartus cafus cft dc illo qui fcien- in libris ordinarii. ter & fponte communicat excommunicato λ 34. Item, clandcftina matrimonia prohibe­ mus faccrdotibus , nc aliquo modo ab eis domino papa, & eos recipit in divinis officiis. Quintus cafus eft de illo , qui falfificat litteras fiant. dominipap«.Sextus cafus elide illo,qui com­ 35. Item, nulla perfona ignota recipiatur municat alicui excommunicato a domino pa­ ab aliquo facerdote ad contrahendum matri­ pa , in crimine feienter impendendo ci confi­ monium , fine littera epifeopi fui, vel officia­ lium , auxilium & favorem . lis , vel perfonx aut lient icx, cui fides fit ad­ 22. Item, nullus facerdos abfolvat aliquem hibenda . 3d. Item, prohibemus firmiter, & diftria fententia excommunicationis............in cum ûe, nc laici quicuraque fint, auftoritafc fiu auftoritate fuperioris , nifi in articulo mor­ fine facerdote aliquos matrimonialiter audeant tis. 23. Item, przcipimus firmiter & diftrifte, conjungere. Quod fi fecerint, ~ tam ipfi, ' qtluam ut facerdos in cafibus perplexis, id cft dubita-Deis in hoc aliqui confenttentes. ufque adl di­ gnam fatisfa&ioncm excommunicentur, & alias mcnris & erroneis , mitt.it fubditos ad peritiores fe, qui habent auâoritatem fuper hoc poena gravi puniantur, & hoc diebus domini­ cis praecipimus per presbyteros fubditis fuis dedelegatam. 24. Item, nuBtis facerdos revelet confeflio- nunciari & intimari. In matrimonio autem celebrando obfervetur haec forma verborum , nem , direfte, vel indirefte, nutu, verbo vel figno, generaliter, vel fpccialiter ; alioquin io Ut d;.at vir mulieri.* acc/ρώ te in meam uxodegradatione honoris fui gravi&mc & indefirem; mulier autem e contrario virodicat; ac­ cipio te in meum maritum, & hzc verba fint neuter punierur. 25. Item, in ufura, furto, rapina, fraude de przfenti, non de futuro. Verba autem in fponfalibus obferventur .· accipiam te in meam acquifitis, caveant fibi facerdotes, nc injun­ gant pernitent ias vel milTirum, vel elccmofyuxorem, accipiam te in meum maritum, Ita ut fint verba de futuro & non de pnefenti. carum, vel hujufmodi, priufquam ablata red­ diderint , vel dc reddendo cautionem przftitc37. Item, prscipimus, ut pro bencdi&ionibut nuptiarum, ficut nec pro aliis facramentis riut, fi habeant unde reftituant. fita E conferendo, nullus facerdos aliquid exigere, 16. Item, nullus facerdos ex cupiditate < . injungat in confeilione tnifias, nec feptennaaudeat, aut pnefumat. 38. Item, cum libera debeant eflc matri­ k, nec tricaonale, nec annale i & pro vivis nullum fiat tricennale, nec annale. monia, inhibemus, ne quisconfanguineus, af­ 27. Item in confeft.onc non requirat facerfinis , vel alius habetis poteftatem fuper volen­ dos nomina pcrfbnarum, cum quibus peccave­ tes matrimonio conjungi , recipiat quocumque rint confitcntes, fed circumftantias tantummo­ colore quxfito aliquam pecuniam pro matri­ do & qualitates, quz notantur in hoc verfu, monio contrahendo, vel contrahendo, impe­ Quit, quid, ubi, per quot, quotient, cur, quo­ diendo. modo, quando. 28. Item, facerdotes cauti fint in interro­ gationibus de peccatis, nc fimplicibus detur pccafio ficiendi quod prius nefeiverunt. VI. »S>7 T R E V A V I. ANNO CHKisri R I Dc tcclufiit tf nd ecu pertmentibut. E N S E. 54. Item, precipitous 193 ut feftum S. Kateri-— ■ n« virgini» & martyris folemniter celebretis, anno & faciatis a veftris fubditis devote celebrari. C^l,S>ri Item felium S. £lilabcth. ( 39. Item, munda ferventur vafa minifterii, V I I. fic veftes & palle altaris.- ampullae chrifmaus non fint vitreae, fed de aliquo metallo, ma­ Sequitur de canonicis Ü bénéficiâtir. xime dc ftngno ; & diligenter difeemant facer­ dotes in quo vafe fit chrifma, in quo vale fit 55. Item,'prxeipimus ut omnes faciant fe oleum fandum, in quo* vafe fit oleum infir­ ordinari, fcilicet alii in lubdiaconos, alii ia diaconos, alii in facerdotes fecundum quod morum. 40. Item, praecipimus, ut illi qui tenentur nobis, decano & fuo capitulo vilum fuerit ornare ecdefias, in coopertura videlicet, in li­ expedire. bris, in veftimcmis & aliis neceffariis ad ec56. Item, tales caveant diligenter,ne ab cis defias pertinentibus, eas exornent, & faciant Bpatrimonium crucifixi male expendatur. hoc quod tenentur.- ita quod exinde non pol57. Item, monemus omnes & fingulos haben­ funt redargui, fed ut magis debeant & poflint tes beneficia curam animarum habentia, ut ab aliquo commendari. fecundum quod conflitutum eft in concilio 41. Item, facerdotes, five presbyteri habeant Lugdunenfi, infra annum fe faciant in pres­ hoftias decentes & non putridas vel mufeidas, byteros ordinari, & refidentiam faciant perfoin mundo vafe. nalem ; alioquin contra ipfos, quantum po­ 42. Item, quando corporalia lavanda funt, tuerimus , procedemus ; & de ipfis beneficiis primo proponantur a facerdote in aquam, & f ordinabimus , prout ad noftrum officium perpoftea tradantur alicui religiofx perfonx adl tinebit. lavandum. 58. Item, inhibemus omnibus perfonis eccle· 43. Item, praecipimus firmiter, fie diftriâe fiatHcis fub poena fufpenfionis, quam in con­ ut aqua baptifmt, oleum fan&um, chrifma, tra facientes ferimus, ne quis prxfentet vel oleum infirmorum, corpus domini diligenter prxfcntatas admittat ad beneficia curam anific fub firma euftodia fit fera cuftodiantur, fic marum habentia manifeftum, vd notabilem in in tali vafe, quod cum ipfo facramento non^xtate defeâum............... valeat leviter apportari. Quicumque autem fa­ Hic relinquitur locut vacant in MS. i. f>ug. cerdotes in hoc négligentes fuerint, graviilunc punientur. VIII. 44. Item, facerdotes non dimittant altaria itd parva , ut in eis cum timore celebrare Sequitur dc decanit. oporteat. 59. Item, praecipimus firmiter fit diftriâe, 45. Item, facerdotes firmiter praecipiantfub­ ditis fuis, ut ctemetcria eorum firmiter ferven­ ut omnes decani collegiorum fic chriftianitatis in fuis capitulis legi faciant ftatuta concilii tur, ne pecora, & dia animalia intrent. 46. Item , nullus ecclefiam audeat obligare tertii, fic ftatuta fynodalia, fic obfervationem • videtur pro debitis alienis, alioquin nihil valeat * & omnes moneant fic efficaciter introducant · * . date wr- fic fit fufpcnfus ab adminiftratione fpiritualium 60. Item, praecipimus quod decani accufent, crettut. & temporalium. Idem dicimus dc monacho vel deferant nobis vel officiali noftro omnes pro laicis debitis obligaro. facerdotes, ve) clericos lufores fic tabernarios, 47. Item, nullus facerdos portionem ab an-pfornicatores manifeftos , fic celebratores dande:— aflignatam ----------- ...j... ---------- , .... ..... (linorum matrimoniorum fic ufurarios,fic nego­ tiquo audeat _· minuere Itu ecdefiam conftituere ccnfualem. tiatores. Similiter alii clerici de decanis hoc 48. Item, non permittant facerdotes ludos idem facere teneantur. theatrales fieri in ecclefia, fic alios ludos in61. Item, nullus facerdos celebret miffam honeftos. fine matutinis, fic horis didis debitis, fic in 49. Item ecclefia debet reconciliari, fi con- mortali peccato exiftens, fic fufpenfus ab offi­ juges, vel alii in ecclefia commifceantur. Item cio fuo fic communicans excommunicato, nifi dicimus de coemeterio. Item pro fimplici forni­ abfohitus. 62. Item przcipimus firmiter, fie diftriâe, catione. Item pro adulterio, fic homicidio. Item pro effufione fanguinis violenta ibifaâa. ne quis facerdos quacumque occafione aliquid $0. Item, nullus in odium alterius altaria exigat pro fepultura, aut pro al:q;;o ccdefiadenudet, vel crucifixum deponat, vel fpineis ftico facramento, fed pix confuetudincs obcoronis circumdet, vel pro vivis cantet mifferventur. 63. Item, moneant facerdotes populum fibi fam pro defundis, vel nomine eorum , quos odit, feretrum cum exequiis mortuorum ingfubditum ad confeftioocm puram fic* integrami . ecclefia ponatur , ut citius moriantur ; quia faciendam r-~'—J— proprio -------- r.·— j_..· r.._fuo, . .. vel viris I; facerdoti lit. ­ teratis habentibus auftoritatem fuper hoc de­ graviffime puniretur, fic deponeretur. $1. Item, nullus facerdos permittat fibi ad legatam . 64. Item, przcipimus fervare jejunia conaltare feminam miniftrare. 52. Item campanarix non vendantur, fed fueta.fic facerdotesdoceant populum fibi fubdigratis alicui honeftx perfonas concedantur. tum qux funt peccata mortalia in communi, $3. Itera, inhibemus ne fontes, arbores , fic folita funt fieri, ficut furtum, ufura, rapi­ na, venditio ad novum, vel emptio, Nafpheaut alis creature, qwecumque fint,vel etiam mix, fornicatio, operari in diebus feftivis, fic offa mortuorum in muris inventa, de quibus nec facra feriptura loquitur, nec aliquatenus aliorum inobedientia divinorum mandatorum ; ab aliquibus adorentur,- quia idololatria eft fic mala decimatio , fallum judicium , malum exemplum, facri’egium, homicidium , incenetiam zelus gentilitatis. N 2 dium , Coneil. General. Tom. XXIV. I99 a CONCILIUM too O* dium, & violentia, error in fide, fi&to, by* A quid de ornamentis ecdefiaftfcis, nec aliquid —— pocrifis, & invidia, ira, gula, accidie, fuper- re^iofif audeant —J exponere- Judris »—* rfine —- licenda anno bia, fimonia, & hujufmodi. De talibus vero, ,,,, 72. Irem, prohibemus, ne vicarii perpetui & articulis fidei, & de decem praeceptis faccrdotes fubditos fuos inftruaut, & alias iUiterati ponant mercenarios, alioqain conflituens, coo& inexperti facerdotes nullatenus populo fibi flitutus uterque ab olScio fuo fitfpcnfitsdeoonfubdito praedicare pratfumant , ne contingat ciabitur. 73. Item, proripimus diftrifte,ut nullus iacos fieri magiftros erroris , qui nequaquam fuerunt difcipuli veritatis; fed cum ab aliis vi­ ris litteratis fubditis fixis contigerit predicate chiales cum efleftu, nifi prius habitanobtfcum verbum Dei, devote audiant « difciplihate, difpcnlatiooe. 74. Item, pnxipimus quod omnes facenio& inde propter fcandalum hominum non re­ cedant , fit nullatenus verbum Dei, quod pro tes curati ’ftgilia fua infra unum tnenfem fibi fuorum fit fahtte fubditorum, impedire au­ fieri procurent. 75. Item, peacipimus quod nullus presbyter deant , fed in omnibus promoveant in quan­ tum poflunt. 4 Bdekrviat cum patre fuo presbytero, nec poft 65. Item, praecipimus firmiter, & diftrifte, patrem immediate. ut viros religiofos, fcilicet fratres praedicatores 70. Item, faciles fint ad audiendas confief& minores, cum ad vos veniunt, benigne fu- fiooes pauperum, fit ad conferendum facrafcipiatis, & caritative pertraftetis, & plebes menta, nihil ab eis exigentes. vobis fubditas ad hoc inducatis, ut ab ipfis 77. Item caveant ibi facerdotes fub priva­ verbum Dei audiant, & alias eorum confiliis tione honoris fui, ne follicitent aliquam perfanis acquiefcant, diligenter Ac fideliter mo­ fonam io confeflione, quod & ubique fieri neatis . Alios vero cujufcumque fine noftris prohibemus, contrarium recientr: excommuni­ litteris ad praedicandum, vel confeffioncs au- camus. diandas, feu pcenitentias, indulgemiafque injun­ 78. Item praecipimus, quod facerdotes fu­ gendas, nullatenus recipere pnefumatis. fpenfi , excommunica t i. fimoniaci, notorii for66. Item, praecipimus firmiter, & diftrifte niçatores, cum fufpenfi funt quoad fe&quoad facerdoc ibus ; ne praedicare permittant aliquos alios, celebrare non prsfumant, nifi prius ha­ illiterates , videlicet begardos vel convertes, bita difrenfatiooe. feu alios, cujufcumque ordinis fint, etiam ex-C 79. Item, praecipimus quod facerdotes illit­ tra ecclcfiam,videlicet in vicis vel in plateis; terati non conferant cum Judaeis coram laicis, dt facerdotes parochi anis fuis praecipiant ne & facerdotes praecipiant omnibus fubditis fuis, tales audiant propter harcles & errores , quos ne aliquam potionem, vel medicinam ab cis feminant in poptflo. Similiter & quoftionarii fumant. przdicatorcs, formam praedicandi m generali 80. Item, caveant fibi omnes facerdotes ut concilio Lugdunenfi promulgatam excedentes, filios fuos, vel filias fixas non permittant con­ & falfa veris intermilcenxes, de falfitate intertrahere cum illis, quos baptizaverint, quia pofita etiam coram populo redarguantur . Et non ftaret matrimonium. quia quoftionarii hujufmodi per litteras falfas, 81. Item, facerdotes non prohibeant mulie­ aut revocatas , fuper quibus deliberare non fciunt ribus, fi ftatim poft partum volunt reconcilia­ fimpiices facerdotes, qusrftum faciunt; diftrifte ri ecclefia, quia poftunt · Non tamen debent praeripimus & firmiter inhibemus, ut nullus commifceri viris. deinceps fine litteris noftris, vel officialis noftri I X. aliquatenus recipiatur. 67. Item, inhibemus diftrifte, ne quis fa-D Dt factrditiinj Ü cltricit. cerdos mulieres fufpeftas in domo fua habeat· 81. Item, praecipimus diftrifte ut omnes faEt decani noftri nuncicnt nobis de facerdoticerdotes habeant breviaria fua, in quibus pofbus illis, quos fciunt habere focarias, nego­ tiatores , aut ufurarios ; alioquin ipfi decani ab funt horas Gias legere, quando font in itinere. 83. Item, nullus facerdos celebrare miflatn otficio fint fufpenfi. 68. Item, praecipimus quod facerdotes veftes pratiumat ime clerico refpondente. decenter longas, & non viridis, aut rubei co­ 84. Item, facerdotes ante prandium fuum loris gerant, & cingulum habeant conteftum· cibum fuum benedicant, fit pofiea omnes fa> Supcrpellicea vel cappas habent rotundas, & cerdotes gratias agant, & fedentes in menfa dcfcrant ad ecclefiam. Ornamentis fuper fluis, pias collationes habeant, utiles & honeftas. maxime nodis aureis, vel argenteis in veftibus 8j. Item, nullus facerdos celebret de die luis & in caputiia fids nec in fe,nec in equis duas miflas, nifi in cafibus conceffis, videlicet in Nativitate Domini poteft dicere tresmiffiu. ad aliquam unitatem pertinentibus non utan­ 86. Item facerdos in aliis diebuspw., poteft unam tur Tonfuram clericalem femper portent & »v. bonorum motum honeftatem digna converfa- ^miffam celebrare pro defundis fic aliquam de die, ft pe­ tione protendant. ** necefle " fuerit propter neceflititem " 6φ· Item, tripudia, & choreas, & hujuf­ modi ludos fzculares in conviviis & in ecde* fiis fieri non permittant ; alioquin a divinis per triduum, ipfa fafto fe noverint fufpenfos. Λ talibos etiam tripudiis, & hnjufiuodi ludis fiecularibus & choreis fub perna fufpenftonis fe ipfos facerdotes abftinere omnino praecipimus firmiter êc diftrifte. 70. Item, praecipimus ut facerdotes feribant omnes ecclefiarum fixarum in miflaUbus fuis. 71. Item facerdotes numquam exponant ali- regrinorum hofpitum,& infirmorum, vel forte nuptiarum. 87. Item, nullus facerdos vel pmlatus vafa ecclefia, vel ornamenta, vel cortinas ad ufus fieculares convertat, vel ad cooviviaconcedat. 88. Item, nullus presbyter arma deferat, vel clericus. 89. Item, nullus facerdos candens ferrum benedicat. 90. Item, nullus facerdos inungat infirmos oleo * benedifto. »»· asdtâo. • *01 TREVIRENSE. lot 91. Item, nulli facerdotes duellis, tornes-Λ valeat in tempore; ne bladum vel vinum emant' ------ —«mentis, furum fufpendiis, fic judicio (anguinis, illicite pacilccndo ante meflém vel vindemias ANNO ad exponendum five expendendum in domibus CHR,STI anno V» etiam clerici noo interfuit. tantum & non ad vendendum. *'ft‘ 0». Item, lolemnia jejunia ab ecdefia inftituta diligenter obfcrvent omnes facerdotes, & 103. Item, inhibemus facerdotibus & cieri, cis bénéficiât!*, ne tempore meflis vel vinde­ faciant a lubditis obfervari. 9j. Item, prccipimus ut. omnes facerdotes miarum emant vilius bladum vel vinum a pau­ ignoti aut extranei fine noftra aut ejus, qui a peribus , ut poftea carius vendant. nobis fuper hoc DOteftatem habeat, licentia, 104. Item, omnes vitiofos contrattus ani­ pr rfumant in noftra diœcefi celebrare. malium five in locatione, five in tegetibus in 94. Item, prccipimus ut omnes facerdotes campis adhuc emenfis in futurum , nili fiant non permittant trut annos, & alios vagosfchofecundum atftimationem aliquorum peritorum, lares , aut goliardos cantare verfus fuper Sanfirmiter inhibemus. £l*i tf Dei in miliis, vel in divinis of­ 105. Item, nullus fcienter emat rapinam, ficiis, quia hoc facerdos in canone quam plu­ quia tenetur ad rcftjtutionem. rimum impeditur, & fcandalizantur hominesB X I. audientes. 95. Item, inhibemus fub pœna excommu­ nicationis, quam in contra facientes ferimus, Sequitur de nobilibut, ij advocatif. ne quis fcculari quacumque pneditus poteftate, jurildittiooem ecclefiafticam impedire, vel 106. Item, monemus fic fub divine ultionis perturbare prefumat, & quod presbyteri dittos pœna prccipimus, ut nobiles fic domini tertae contrafaciehtes diebus Dominicis denuntient fic homines fttos permittant celebrare dies fefios, ligatos. fic non compellant eos arare, nec alias eis an­ 96. item, prccipimusillos omnes,qui abfogarias feftivis diebus imponant. lutionem a lententia excommunicationis in eos 107. Item, prccipimus diftritte, ut fe con­ lata, fic revocationem ejuldem per vim vel tra Camvercinos , fic alios ufurarios ita ha­ metum extorquent, excommunicato* fingulis beant , ut in generali concilio eft ftatutum. diebus Dominicis fic feftivis nuntiari, fic quod 108. Item, dominis terre prccipimus aut abfolutio hujufmodi feu revocatio nullam pe­ Judaicis fuis, ut eos cogant fub aliqua pœna nitus obtineat firmitatem. Cut non intromittant fe de aliqua medicina, 97. Item , monemus omnes clericos , qui nec aliquam potionem dent Chriftianis. concubinas fuas manifefte detinent , ut infra 109. Item, cum de confuetudine approbata xv. dies ab earum confervatione omnino defific tamdiu obfervata, quod non extat memo­ ftant, eaique a fe rejiciant fic expellant, nec ria, tam religiofi quam clerici injuriâtes vel eas vel alias recipiant, fub pœna excommuni­ moleftatores fuos coram judicibus ecclefiafticis cationis , quam in his feriptis ferimus in conin caufam traxerint, fic nonnulli nobiles baro­ trafacicntcs. nes , ballivi, prepofiti villici fic laici pcteftatem fccularem habentes Trevirenfis diœcefis X. tam religiofos, quam clericos coram le litigare Sequitur dc ufitrii. compellant, fie non patiantur eos fuum proiequi jus coram judicibus ecclefiafticis; praecipi­ 98. Item, prccipimus diftritte, ut omnes mus univerfis fic fingulis presbyteris, quatenus ufurarii reftituant quidquid ultra fortem per­ in ecclefiis veftris predittas peiionas moncaus, ceperunt, fub pœna contra eos in Lateranenii ut ab hujufmodi tam religioforum quamquam . n . , /-λ . t concilio edita, que talis eft : ftatuimus ut omnes Dclericorum moleftatione defiftant : nos enim ulurarii manifefti nec ad communionem admit­ praedittis perfonis, quae jam poft dittam monit.onem religiolbs fic clericos coram fe com­ tantur altaris, nec chriftianam, fi in hoc pec­ cato dcceftcriut, accipiant iepulturam: fed nec pulerint litigare excommunicationis vinculo in­ oblationes eorum quilquam accipiat ; qui au­ nodamus , fic praecipimus eos fingulis diebus dominicis fic feftivis excommunica 10s publice tem acceperit, aut chrillianc tradiderit fepuldenuntiari. turc; fic que acceperit reddere compellatur , 110. Item, cum hodie caufae non debeant fic donec ad arbitrium fui epifeopi fatisfaciat,, ab oflicii fui exeeutione fit fufpenfus. agitari nifi in civitatibus, vel locis magnis, fic 99. Item, prccipimus diftritte, ne in mu­ folcmnibus, ubi poiTit haberi copia jurifperito­ tuo ultra fortem exigant, fic ne propter mo­ rum., inhibemus ne caufz ex jurifdittione or­ ram fdutionis aliquid petant. Ne etiam pro­ dinaria defeendentes ab aliquo vicario, redo­ pter inducias fua mercimonia carius vendant, re, fic decano chrillianitatjs, inter fubditos au­ fic ne pecuniam fuam ad Camvercinos, vel Ju- diantur, nifi vel de plano, vel confenfu pardeos ponant propter lucrum, fic ne ex patto tium parces fuas vel compofitionem amicabiprocurent fibi fieri remunerationes, quia non *-* lem interponant, maxime cum in negotiis diicxcufantur apud Deum. Deum. finiendis , duo, ut facronim canonum teftatur cxcufimtur auttoritas, lententia videlicet fic poceftas, ne100. Item , praecipimus ut iorte deduda, cellario requirantur. reddant pignora tx. remittant. III. Item, moneantur laici a facedotibtts soi. Item, diftritte prccipimus, ne nomine fuis, ut in omni juramento tria obfervent, tutel® vel procurationis, vel timore domini Iui, aliqui committant ufuras, quia ficut non alioquin funt perjuri, videlicet veritatem, ju­ fuo, ita nec alieno nomine debet quis fenus dicium, fic juftitiain; quia fi aliquid illorum trium defecerit , perjurium dicitur . Veritas in duplicem ufuram exercere . lox. Item , prccipimus ne ea intentione enim debet efle in confcientia, hoc eft ut fi‘miter fciat fic elle, vel non ciTe ; alias fi cre­ mutuent pecuniam fuam ante melTcm, vel vindit tantum, debet de fetent ia , fed de demias, recepturi in meile vel vindemiis bla­ dum, vel vinum, pro multo minori pretio quam credulitate jurare, propter quod binnes com­ mit IO) .-- . a>>, ΧΟ4 CONCILIUM mittunt perjurium, qui *la )urant no» ro, ficut haâenus per abufionem fieri confue-—— — * quibuj firmiter non conflit de fado . vit, led in communes uius omnia ledigantur. ANNO >»$· Item, praebende, que per abufionem l,rtn ’“d*C'UID 14. Item , n-.onachls & monial ibus vel m. Item, non excufatur a perjurio qui compulfus friet» petjurat , quia ambo fent convertis curtes vel allodia pro certa penfione d: cetero nullatenus aflignentur; fi qux vero perjuri, friiicct praecipiens & faciens. jam a(Tigna ta funt, flatim omnino revocentur, JJJ. Item, moneantur laici ne proni fint ad jurandum, & pro modica caufa. >14. Item, ptccipimus omnibus faccrdoti. X I V. bus, ut mala juramenta impediant in quin, tum poflunt. Sequitur de dereentorn, it reftilario. 115. Item, in omnibus diebus Dominicis&B feftivis moneant facerdotes fubditos fuos, ne 115. Item, abbates cum monachts, abbajuvent aliquem jurare ratione confanguinitatis, tifis cum monialibus dormiant in dormitorio timoris pecunix, vel amoris,quia otnne» taliter commuai, & omnes tam monachi, quam mo­ jurantes, nifi firmiter friant & conflet eis de ia* niales in dormitorio communi dormiant ; nifi fto, perjuri funt, cum videlicet jurant itaefle, illi qui sgrotant : nufquain utantur cooperto­ vel non eflfe quod ignorant. riis in leâis de pannis coloratis, vel etiam cor­ 1 td. Item , diligenter intimetur omnibus tinis . laicis a facer dot ibus fuit, quam graviter illi J16. Item, prscipimus diflrâe abbatibus & delinquunt, qui perjurium committunt. abbatiilis, ut luis iubditts tam in viâu,quam in veftitu, fecundum uniulcujulque monaflerii X I I. poflibilitatem , neceflana adminillrent. Panis vero, & vinum, & alia neceflana dentur fra­ Sequitur dr reli&iqfa. tribus in communi ad fufficentcm neceflitatem, nec alicui afquid fpecialner aflignetur ; 117. Item, praecipimus ut monafleria ordi­ C& quud unicuique in communi fupetfuerit , num, fandorum videlicet Benediâi fic Auguiterum communi communitati refervetur, vel flini, ad, obiervationera regule & ordinis lui pauperibus diftribuatui , fic hofpitalia paupe­ reformentur. rum in omnibus monaficriis reflaurentur, fic >13- Item, nulli monacho vel moniali duo eis conlueti redditus alfignentui . officia in monafterio aflignentur, nifi de pro­ 1x7. item, inhibemus diflriâe , ne mona­ videntia abbatis, & de confenfu capituli, pro­ chi vel moniales habeant lervos, vel ancillas pter evidentem neceflltatem vel utilitatemmo­ fpeciales, nifi forfitan in talibus conflituti tint naflerii , fic nifi aliter abbas & conventus ju­ officiis, quod eis omnino carere non poflmt; dicaverit efle ordinandum. & time dc conficientia prrlatoiuin fucum eos 119. Item, prscipimus diflriâe, ut omnes aflumant. Si quis autem alias tales perion.is novit ii poft annos diicretionis vel probatio­ retinere ptaefumpferit, expelli eos dc monaflenis, flatim faciant proftflionem luam in ma­ riis per praelatos prscipimus . nu abbatis. XIII. D x v. Seq uitetr de tefiilttt & ulia vit λ. Sequitur de voiuututr, puupertete, & cteurmM 'Jit λ . >18. Item, precipimus quod quicumquemo naebus , vel moniali* in Japfu carnis ceciderit, ito. Item, praecipimus diflriâe, ut omnes de quo erit manifeflum, ad nullam deinceps monachi fie moniales , omnibus proprietatibus dignitatem vel officium poflir aflumi in mo­ luis mobilibus & immobilibus quas haâenus nafterio, nifi per emendationem manifeflam, babuetunt, fine difficultate renuntient, & om­ & honcftam convertit tonem fuam per fedem nia in communes ufus monaflerii redigantur. apoftolicam, vel ejus legatum, ve! loci ordi­ Qui varo renuntiare renuerint, excommuni­ narium fecum meruerit difpenlari. centur ; quod fi nec fic refipuerint, per abba­ JXp. Item, precipimus, quod fi quis abbas tem aut abbatiflâm ; aut fi non poflirnt, per vel monachus in officio pofitus , in vitium nos reflringantur. camis Japlus fuerit , de quo fuerit manifetu. Item, quicumque monachi aut monia­ ftum,ab officio moveatur in continenti, & in les in morte habuiflê proprium deprcbenfi tue- E pcenam fui ctiminis de ceteto flet ultimus in rint , ecclefiaflica careant fcpultura . Si qui choro, vocem in capitulo non habeat , ad ali­ vero talium inctrmeterio fratrum haâenus fequam monaflerii ordinationem non veniat , pulti fuerant, ejiciantur. nifi propter manifeflam emendationem provi­ Jix. Item, praecipimus, ne monachi dena­ dentia abbatis eum de confilio conventus du­ rios quos in miflis vel privatis recipiunt, vel xerit admittendum : ad abbatem vero vel offi­ publicis in facrificio, fibi refervarcpnefumant; cium aliquod numquam eligatur deinceps, nifi fed abbati , vel cui ipfe praeceperit aflignentur ut diâum eft, per fedem apoftol icam, vel ejus in communes ufus expendendi . De denariis legatum, vel loci ordinarium, fecum meruerit anniverfariorum vel tricefimorum & omnium dilpenfari. Idem contra abbatiflas & moniales qux ad manus eorum devolvuntur, nemo fibi & canonicas regulares diflriâe praecipimus obquicquam appropriate prefumat, nec per mo­ fervari. nachos, nec per moniales dividantur de cete130. Item, precipimus diflriâe & firmiter omni- 1OJ TREVI R E N S E. lo6 t& · omnibus abbatibus, ut prohibeant tuosfubditosA di permittant aliquos monachorum fine focio—— & line cauta legitima & rationali neceilitate. anno —— —— a mulierum fufpeûa familiaritate, & nealiquanANNO do aliquis eorum ubicumque fotus cum Iola ie- Qui aurem propria temeritate egredi piziumpferit, hoc ipfo careat videlicet quod vocem in mT* ***** *** ®are aJlSu,,enUi pncfamac. 131. Item, ludos chorearum, alearum, capitulo non habeat, & locum tenebit ulti­ fchaccorum, taxillorum, anulorum monachis mum in choro, donec per nos vel officialem noil rum fuerit reveftitus. & mooialibos omnino ioterdrctmus ; & ne in­ 139. Item, claves clauftri funtfemper apud fra fcpta fui clauftri, vel ipfum ckuflrum ta­ bernas habere, ipfas ibi vel alibi intrare, ibi priorem, nec ficut difitum eft, aliquis fine li­ centia exire audeat, vel aliquam mulierem cttfedere, bibere vel ludere aliquis audeat fumi­ jufcumque conditionis,vel dignitatis intioducefer inhibemus. re prziutnat , fine abbatis licentia fpecialt ; XVI. introduâa tamen cum licentia non intus ( inSepdtur dt vcftiana & procuration vctret, ) nec comedat ullo modo. 140. Irem, claves 1 em per habeant abbatifft1meatorum. Bfr fuper fe, & fi eas quandoque contingat abeffe, committant ets prioriftz . 131. Item , ptcctpimus diftri&e , · ut abba­ 141. Item, prohibemus ne monialibus dc tes tx. monachi, abbaiilhe & moniales, nec v*fti» mantella nec funebotos * portent dc cetero, cetero detur licentia egredi de monafierto, GalU/XnT DCC habeant pannos de nigra bruneta, nec de etiam caufa vilirandi parentes vel amicos, nifi forfttan inevitabilis urgeat neceflitas, ut puta feu /wt moreto , * fed quanto poùàt haberi melioris fames, vel incendium, vel aliud hujufmodi, *“?·.’. “ pretii, prout «gula prxeipit. Cucullas autem laneutuhT habeant cum *«phs capueiis & latis, flequan- & tunc quanto citius poteft fieri revertantur. 141. Item, in quolibet monafterio ordine­ parvcDiatur· do equitant, cappts utantur nigris, & claufis • Moretum clamydibus. tur monialis Deum timens, difereta, pudicittx idsfufcTfce*35’ *,cm» Acuimus ut habeant abbatiftx & religionis amatrix, quam fcneftrariem vo­ cant, qux diligcnrcrcuilodiat fenclham , quam oc,. & moniales habitum decentem fic religiofum. Sorchotas autem laneas & tunicas nullo molouante completorio firmiter teret, nulli datudo habeant. ra locum ibi amplius fabulandi ufquc mane 134. Item, ut diftum eft, mantella debru­ poil didam primam, fic capitulo celebrato. neta nigra five moreto, & pellicia de vano.C J43. Item, ftatuimus fie dillriûe prxcipt& alias exquifitas fic fumpruofas pelles diftridc mus, ut nulla monialis lupervenientibus ami­ omnibus inhibemus. cis vel parentibus loqui audeat fine licentia 135. Item, non habeant moniales manicas abbatitlx vel prioriftx, qux tlatim ad feneftriâas vel confutitias , nec habeant monilia, ftram loquututx jungar lociam honellam fic nec fibulas, nec annulos aureos, vel argen­ maturam, fic nihil omnino fine licentia feneteos , nec aurifrigia , nec cingulos fericos, nec llrarix loquatur, quod fi moniales fecere p xaliquem fiecularem ornatum. iuinpfeiint, graviter punientur. 136. Item, abbatiftx & moniales quando 144* Omnia, qux de monachis dtcla funt, eas egredi contingit, non utantur habitu fxa canonicis regularibus p.xcipimus in omnibus culari, nec habeant fellas deauratas aut pha­ firmiter & diiltide obiervari. leratas , aut frzna deaurata, fed modefte ince­ dant fic religiofe. 137. Item fuperpellicia habeant fit rcbgiote Explicitent ftot.ifj iS prjf-fpt-t fno.la.ci conci­ formata, nun empala, nec mmis longa . lii Γrevirenfn . Celebratum ift bcc concilium in ecclefia lanCI* matri f Marte infiirii TreVirrnfis XVII. bijicitur dt porta & fentftr.i. a vcncrahi. domino Trevirenfi arcbieptjiopo , prxjentituf provincialibus epijcopu ij provincia prelatu an. Do. MCC.X.XIH. Explicit. 138. Item, pracipimus ut abbatesolba c!auftrorum fuorum claudant, fic purus, ncccgre- -Ο Ο^Η88·<ι· ■*· LONDINENSE *e> CONCILIUM Pro nuntio Romam mittendo, ut négocia ecclefia Anglicane traUaret■ Anno 1x78. habitum. Oncibe burns unice fuperfont lettere convo-E MANDATUM ARC H1EP1SCOPI CANTUAR. tutorie C fyngrapba novo effet annus 1278. Venerabili in Chrifto patri Godcfr. MTigom. epifcopo, fice. Liter as Cani, archiepifcopi re­ cepimus m hxc verba. Robcrtus Gantuar. archiepiicopus, H. London, epicopo falutem, ficc. Meminimus in congregatione noftra com­ muni , dudum habita Northampton, negotia va- 107 CONCILIUM aoS varia utilitatem pariter & honorem totius ec-Afias noftras, fncccffores & exeeutores noftros,· ------------- clefts Anglicans tangentia in medio fuiffc pro& omnia bona noftra mobilia & immobilia ce_*2NO pofita; in quorum ex ecu tronc licet vixdccomdefiaftica & mundana, prxfcntia & futura,muni confilio excogitatefviffent, fit exeeutores ita quod fi contingat nos in folutionc prxdi- 4 viarum prxdiâarum varii deputati : quia tamen ftc pecunia; prxlatis loco dc termino deficere, in quibufdam negoti», feu exeeutoribus eorum- bona fide legitima flipulariooe interveniente, dam nobis adhuc exitus eft incertus ; quaedam permittimus id vere, refundere fic dare prxfaautem penitus ificonfummata exiflunt ; emarfeto magiftro Johanni expenfas, tntereife fic dam­ runt autem quaedam nova, qux ad averftonem na quae increverint occafione pnediâa:>pecuniz, ( noftrorum ) /urium, confuctudinum, liberta­ fuis die fic loco, non folum ; principali nihi­ tum , & grave periculum ecdcf* Anglicane lominus rato manente. Super cuibus expenfis, redundant : fraternitati veftrx per prrfentia intereffe, fic damnis volumus quod credatur feripta mandamus, quatenus omnes fratres,& juramento przfati magiflri fit lui affignati fine coepifcopas, feu fuffraganeos noftros auâoritaalterius onere probationis,· fubjicientes nos fic te noftra faciatis peremptorie per vcftras Itrefucceflores noftros, ac exeeutores in prxmiffis ras evocari, quatenus nobifeum in civitate Lon- BI fpecialiter jurildi&ioni, prxeepto , fcu poteiladon. in craftino B- Hilari' in propriis perfonis ti fanâx Romane ecdefix , lumrr.i pontificis, conveniant una cum aliquibus pertonis majori­ vc! judicis feu exécutons fuper hoc a fede apobus de fuis capitulis, et locorum archidiaconis ftolica delegandi, prout prariattts magifter, vd At procuratoribus totius cleri dicectftum ftnguejus aiïignatus duxerit eligendum.· quod ipfi larum , nobtfcum fuper neget i is memoratis tam ad petitionem przfati magtilti vel fui aftignapratdi&s quam inflantibus efficacius traftaturi ; ti fine monitione, denuncialione, in jus voca­ ut eifdem, corumdem communi mediante contione, libelli oblatione, fit ablquc omut judi­ filio, finit imponatur laudabilis, ut ita incer­ ciali ftrepitu de pleno poffunt nos fic focceffota certitudinem, & Inconfummata confummares noftros vel exeeutores per ceniuram ecdetionem, & emergentia nova confiiiuin debitum fiafticam compellere ad plenam folutionem , loriiantur. Qualiter autem hoc r.oilram man­ tam prxdiftx pecunix, quam damnorum , cxdatum fueritis exeeuti, nos per vcftras litcra. penfarum , fic intereffe, que vel quas fuftinuepatentes, haium feriem continentes, certifica­ rit occafione ejufdem pecunix, fuis loco fic te curetis, die èc loco prxdiftis. Dat. apud _ ----------- , — ------ ,-----------_r— termino non folutas, ut fspius eftexpreffum. Meeh linden. 16. kal. Decembris, anno Do Cei renunciamus in pnemiftis pro nobis fic mini 1*77. Harum igitur auctoritate litcrarum fuccefforibus noftris, fieexeeutoribus, beneficio vos ter.orcprxfentium, peremptorie evocamus, epiftolx domini Adriani, privilegio fori, fic lo­ quatenus przdiftis dic fit loco, fecundum for­ ci coufuetudini, cavillationi, contradiôioni, mam nobis direûam, pcrfonalitcr interfitis, privilegio cnice fignatis induko, fic indulgenfuper didis negotiis, una cum prxdifto domi­ do, beneficio au&enticc, qux loquitur dc duo­ no · chiepiicopo *& coepifcopis Csnt. provïn- bus reis ------- fic omni juris remedio , tam ca­ traftaniri dc receptione prxfcntium, & cis nonici quam civilis, quod contra przfens mquid fuper his facere decreveritis, no» per ve ftrumentum , vel contenta in eodem poffet liras patentes Ineras, harum ferlem continen­ obiici vel opponi ; quibufeunque etiam literis tes , reddatis plenarie certiores. Dat. apud vel a fede apoftolica, vel a poteftate regia Windf. S. cal. Dcccmbns, A. D. fujsrsdifto. impetrandis, fcu etiam impetratis, per quas Artbiepifopi CantHir. & aliorim ipifcoparnm iflius noftrx obligationis exeeulio retardari in fnocurjtertinn dxobnr nuntiit ad exriam Roma, aliquo talear, vel deferri. Centum autem alias nam abriintiiiu durum, mm cmflitnticn. falam11 marcas eidem magiftro fimiliter pro expenfis ^fecimus prx manibus numerari, quarum procpro , . , Univcrfis chrifti fidelibus prxfcntrs literas texltt in iftis aliis centum pro expenfis fimiliEx Rejç. Gland. V»i- infpcâuiis ve! audituris, Robertas, Dei ~ " gra­ ter eidem, pro dos £er prxfentem obligatio­ vo·. H-n- IU) Cani, archicpifcopus, tonus Anglix prinem promidis, nolumus aliquod obftaculum xpnd 'T’ttrnaJ( Waltcrus Èxonicnfis, Stcphanus Cicegenerari. In cujus rei teftimonium przfentca ftricnfis, & Godefredus Wigorn. ejus dono literas vice noftra fic aliorum coepiicoporum graux epifeopi , falutem in Domino. Noverit noftrorum figillorum noftrorum fecimus muni­ univeifnas veftra nos & quemlibet noftrum in mine roborari. Dat. fic aftum in prediftoca­ fohdum teneri di fere to viro mepiflro Johanni pitulo S. Pauli Lond. die proxima ante fede Lafcy clerico noftro & coepiicoporum no- ftum converfionis S. Pauli anno Dom. 1277. ftrorum Cant, provincix nomine, pro expenfis fuis a nobis & coepifcopis noftris prjcdidti de SÎNODÏCA CONCILII AD PONTIFICEM. lonfenfu procuratorum epitroporum .sbientium pro negotiis noftris & cleri ncftrt, nos bona, Sandiffuno in Chrifto patri domino Nico­ fit (latum ecclefiarum noftrarum & deri con. lao divina .. ...... . providentia facrofanâx Romans tingentibus in Romana curia procurandis, pro EccclcfixfummoPontifici, R. ejufdem mtferatiouno anno taxatis in centum marcis fterlingo- ne archiepifcopus Cant totius Anglix primas, rum , trcldccim folidos, quatuor denarios pro Joh Lond. Nic. Winton. Godefr. Wigorn. qualibet marra computanda, eidem magiftro Walt. Exon. Stcphanus Ciceftrenf. Robertus Johanni vel fuo certo procuratori has literas Bath on. & Wellen. Ric. Mcnevenf. Will. Landavcnf. Anianus Afaphcn. Ahianus Bangodderrnti iolvendis, in capitulo S. Pauli Lond. in Odab. Pafchaus. anno Domini 127S. fine ren. ac cxieri fuffraganci & univerfus clerus ulla dilatione, dolo, vel fraude. Ad quamfoCant, provincue, recommendationem Ac devo­ futionem prsfato magiftro Johanni, vd fuo ta pedum ofcula beatorum. Sanftx paternita­ certo nuncio, ut prxmiffum eft, fideliter prrti veftrx devotius intimamus, quod nos in ddlis die & loco faciendum, pro nobis& coe­ omnibus negotiis, nos, bona fic ftatum eccle­ pifcopis noftris pradidis obligamus prxfato mafiarum noftrarum contingentibus, conftituimus, giftro Jchanni, vel ejus aftignalo, no», cccleordinamus, & facimus dilevtos nobis in Chrifto 109 WINDES. WEODEL Ar AUREL. CONC. no flo magiftros Willclmum de Cornerio capella- A ilituendi, & eofdem pro libitu revocandi, cum num Doflrwn, & Johannetn de Lafey cleh. ................................. fibi & nobis viderint expedire · “ Pro illis infuCHRKTi c0** procuratores noflros conjundim panter per procuratoribus noÛris ac fubflttutis eorum 1 * divifim, ad perniones noflras mvcft rz fauin forma przcitata rem ratam haberi, expo­ ditatis przfentia proponend. & fuper eifdem nimus cautionem ■ Et in teflimoniutn prrmifvertrz fublimitati humiliter fupplicand. & ad forum nos - Cani. & alii fuperius nomi­ impetrand. in curia vertra litteras fimpliccs dc nati pro nobis ac incceflbribus nodris, coepilegendas juAitiam communem, feu gratiam fcopis & czteris confli tuent ibus univerfis, de continentes ; ad contrauicendum etiam vel voluntate ipforum, & contentu expreflo, nocoofcotiendum in judices anteque loca ; conce­ ftra figilla prxtcuiibus literis duximus appo­ dentes eifdem procuratoribus noflris, ac alicui nenda . Dat. Lond. K. L. Feb. anno Domi­ «orumdem, alium vel alios procuratores fubni fupradiâo. al?(, ® W1NDESORIENSE IN ANGLIA CONCILIUM Anno 117S. habitum. T'Vfi cottabo iflo hac tantam [uperfunt-apud B vigilia fefti natalis Domini per breve JL/ Vvilkini tom. II. peg. 31. celebratum fuifîe, meminit regift. Wigorn. An. Hoc anno magnum regium conc. Windeforiz in «.·«► «·*·»·»«♦ ·»<<··» ·»«♦·»*·»♦>>«· er WEDDELENSE IN DANIA CONCILIUM Anno 1278. habitum. Anici hujus concilii unica mentio fuperefl Chronolog. alius apud eundem ibid. pag. 169. in Dano quodam chronologo apud Luidem tradens anno fequenti afhgnat. En illum devig. Reliquiarum to. IX. pag. 33. qui his X Dom. MCCLXXIX Tncgithtu arcbupifcoput verbis totum expedit A. D. 127S. cibbritum celebravit concilium Vedia .n Jatia, [ctt Judefl concilium in Vl'eddel, cum pralatu ccchfiaianda. runt fui artbtepifeopo ( Lund en fi ) Trugot ho. C D CONCILIUM a p u d PROVINCIALE Aureliacum Habitum anno MCCLXXVJJI. contra exemptos. tie Manent TheCmro Aitecd. Tern. « PH *«>· Ex Arcbivii tilttfirife. crcbttpifcopi Aibtitjic. OS frater Guido miferatione dt.ma Bt Ddebitas cs inhumaniter denegantes, ac jur» turiccnfis archiepikepus, Aquitaniz prialte crs debita illo prztextu fubtrahunt & ufurmas, fraterGuillelmusClaromontenfis, G- Lcpant, damnis cumulantes injurias, atque mulmovicenlis, S. Mimatenfis, R. Ruthenenfis, tos alios cxccffus, & plurima illicita & enor­ B. Albienfts eadem miferatione Eptfcopi ad mia committere minime formidantes, nitentes Ztcrnam rei memoriam. Quia nonnulli his, ptzfatz libertatis velamine omnes eorum infoquz religionis erztextu ad augmentum ûndiIcotias ad excutand">“ CONCILIUM A LANGESIENSE ’ Joanne Turonenfi archiepifcopo cum fuffraganeis celebratum anno Domini ciicncr MCCLXXV III. TITULI CANONUM I. Pr procur.itionibut ρνβ vifitationempretftandn. 1. N archdi tconi , archprci!nlt> ; , & dee.mi , extra nvitatem officiates non babe ait. 3. De matr.m.'nm e landcjhnis. 4. 5 Dc Jitni presbyterorum /?. te:lam,nti< & torum exctatcrihs . t>. t'e excommunicatis ultra annum. I't abuj,ribu< litterarum apojiilu arum, b· {fu: iter ce.bjia parocbtaiis ad firmam tradi t>n cd. ■ g. A. partii.pantci cum excommunicatis in gene> a,i cxiommuniecnthi-. 10. CC^imibui . Ji. Lc rs recipiantur , ./kjv) præfumunt ; inhibemus, ne pecuniam pio ptocurationibus, led txpenias tan­ tummodo in vidualibus, a locis qux viiitaverunt, recipiant moderatas: nifi a locis in quibus taxatx lunt procura­ tiones ab antiquo in pecuniis, vel qux inhabilia funt ad luflcnwroncm * prx lati ; adeo quod in cis puyatus honcfle procurari * non polleJZ qua: tamen ’ "λ P-liœ loca, ante procuration^ Iuleeptionem , prxlatos flatuitnus vrfitarc teneri. JI. l't arthidiùcjni, aicbiprcsbyteTi, ir di­ cant sxtr.i iivuattm ojfiaalct non babeant. monachi fint foli in pri ir.itiru < . 14 A.· pmratut vacantes denudentur 15. De aauxatte . lis. Le iuramentn officialium. 1;. 1· Ar Item inhérentes prxdccefTorum no· Dftroium vcftigiis, quiidcm in luis pro­ vincialibus conciliis apud Caflrum * ’ *>■ ■>»’· Gooterii & Turonum · celebratis, dc· · «· m» PR ÆF A T 1 Ο. liberatione provida flatucrunt, prxfenttbus firmiter innovamus.- inhibentes, T lr,;1 ctwçr.-gan fun! in nomint ne archidiaconi, archipresbytcri, &alii V-z mto, tbi fum tn mrdto corum, dictr Do­ ecc cliafticam juriidiciioncm habentes , minus In ipfius itaque domini noflri Jefu extra civitatem officiales, feu allocates Ch'illi nomme congregati, qui tn:er multos medium locum f-bi elegi:, ut icriptma icti.ihabeant.· immo coniuctum officium in tur, ad eps iionoicm \ gle;»..m, nollri prxpedonis pftrpriis fideliter exequantur , Icclis autho:itate concilii promuigamus flatuProcellut autem , fi qui per cofdem ta, dicentes. officiales feu allecatos habiti fuerint, decernimus penitus non valere. CAPITULA. I. De procur attombur po/l viffilatiomm W/. Dc matrimonii! elandifliuic. , proflanda. Uia cautum eft in jure, procura, tionem ratione vilitationis debe­ ri in victualibus, non in pecu­ nia numerata·, ac nonnulli ecclefiarum prxlati non vintante? ecc lu fus, ab cis e; am in pecunia recipere procurationes Q Verum quia clandeilina mati moni;» in caufts matrimonialibus frequenter magnas dubitationes inducunt, quan­ doque legitima matrimonia (eparantur, & illegitima remanent copulata : prxcipimus, ut diœccfani fubditis iuis diflridc prohibeant io fynodis, & etiam vi- , ,. NrcoLAUS ... rudol?hüs r imp. LANGESIFXSE *>3 P. lit. Lrt L t Ait. PHILI?!’. IU. R. FR. 11 *___ vibrante·, ne per verba de prxicntiadA tra annum continuum luflinuuit ani‘ Christi m^tr,rn°nia inter aliquos contrahendi ino indurato, in quocunque tdhmraco chrisii -r"\ ·»»»· procedant, donec ante portas ecclefix efficiatur non convenerint volentes contrahere, benedictionem fufeepturi. Sed tunc demum capax, lokmnitite & abklvatur. gravi nec line magna pœna & publica ·»»*· ad matrimonium contrahendum per ver. ba de praJcnti coi am (accraote proce­ f/7· Æe ebu/ordtti litterarum ^fe/l^nc^rum. dant. Dignum eft, ut quos ÏV. Dt fiiiit frabyttraum. Dei timor ·' . malo non revocat, ««.nhiram ientiant c. -, f.iipU ecclcfiafticx diiciphnx. Inde eft, quod Cum carni· concupiscentia flatum nos ftatutum felicis recordationis Grc- . « clericalem multipliciter deheneftet, ma xime quando ulusufque ad lobolis pro­ gorii IX. contra litterarum npoflolicacreationem perdurat: flatuimus ne cle­ Brum abufores editum, den/triptu, Quia rici, maxime in iacrisordinibusconfti- nonnulli, defiderantes obfervan, in om­ tuti , filiis luis ab ipfis in iacris ordinibus nes illos, qui in aliquem cafuum abuprocreatis , vel etiam concubinis, in fus in di&a conftitutione contentorum ultima voluntate aliquid legare prxfu- de cetero committere prxfumpferint , cnant. Si quis vero perfonis prxdifhs nili moniti canonice ab ordinariij, dealiquod legatum reliquerit , fi rector ftiterint: fi clerici in facris fuerint, (u. exiftat, ecclefix, cujus reftor exiftit, fpcnfioms; ii laici , aut in minoribus aut fi ecclefiam non habeat, ecclefixa ordinibus conftituti , excommunicatioqua vivens ecckfiaftica confueverar per­ ms fententiam promulgamus , abfolcipere facramenta, diclum legatum de­ vendi prodictos poteftatc ordinariis cernimus applicari. Ncc impudico pa­ concefla. tri liceat filium fic creatum iccum te­ CV11J. Qualiter ettlcfia „J ftrnere . mom tradt potejl. V. D<. tejlamcntis, & earum ixccu^ribus. Secundum tvangclicam veritatem , mercenarius judicatur non paftor,quiin beneficiis ecclefiafticis temporalia prin­ cipaliter contemplatur. Prohibemus igi­ tur, ne parochiales ecclefix, quae quo­ tidianam inftantiam, & prsfcntiam paftorum luorum defiderant, ad firmam tradantur finu^peciali dioecefani & expreflo confcnlu: nec tunc ad arbitrium rc&oris ecclefix taxabitur firma, fed ?.d judicium dicccefani. Item inter emptorem & venditorem debet tfle difcretioperionalis. Hinc eft quod cum exeeutores tcftamcntorum , unius perfonx vicem obtineant, fcili­ cet teftatoris. diffinimus, quod nullus executor aliquid poilit emere per fc vel per alium, vel quoquo modo & titulo fibi rctmere, de rebus feu de bonis de­ putatis execution! tcftamenti , cujus executor exiftit: juris exemplum in hoc fcquentc: , prohibentis procuratoribus aliquid emere de bonis, eorum procu­ rationi (eu gubernationi commiffis . Contrains vero contra hoc ftatutum initos decernimus non unerc: empto­ rem nihilo minus ad rcftitutioncm du­ pli pretii rei emptx, in exeeutionis utilitatem convertende, decreto hujufmodi condemnantes. J.V. Ne piiTtitipantit cum excummunicatir, in Ittitralt cncommunicentur. VI. Dr cucommunicatit ultra annum. E Initium fuperbic eft apoftatare, & radix hxreticz gravitatis contemnere clavis ecclefiafticz poteftatcm. Quia, igitur nonnulli excommunicationis len­ tentia·, & quod dcteftabilius eft, Do­ minici corporis facramentum contemnen­ tes, diuturnis temporibus in fcotentiis commorantur, dc participatione inte­ rim Dominici corporis non curantes; prxfenti decreto ftatuimus, ut quicun­ que excommunicationis fententiam ulCnuil. General· Tom. XXIV. Cum excommunicationis fcntentia medicinalis cenkatur: nolentes quod medicina unius, alii trar.feat in vene­ num, prohibemus, ne cum excommu­ nicationis fententiam in aliquem, feu in aliquos, promulgari continget, prxtextu aggravationis fententix in parti­ cipantes cum ipfis, aliqua fententia pro­ mulgetur: nifi cx magna caufa prxlatus hoc viderit faciendum. X. Di ctffionibut. Quia juris fubfidium ad magnum difpendium trahi non debet, & cc(Γιοnes a&ionuqn ex legitimis caufis permiiTx, nonnumquam a pluribus fraudulenter, & etiam fimulate fadtxfuerint ftatui­ mus, ut cum quis ex ceffione fibi faO a âa , ... 11 i NICOLAUS P. JU. CONCILIUM U IN C I J. J u m I. MUDOLFHUS I. IMF. PHILIPP. III. IV FB. , . 6 110 —agere voluerit, ante litis conrefta- A bates prioratus vacantes ceffiooe, mor■ chaisti t ion cm jurare reneatur, quodeeffionem te, vel commutatione priorum, boni» rwwrcri *·’·· ex qua agit ubi faâam, non recipit in prioratibus inventis denudant : & '‘r·fraudulenter. Quod fi ador jurare no­ ctiam aliquando priores translati. Nos luerit, reus ad litis conteftationem nul­ indemnitati locorum providere volenlatenus compellatur, aliis exceptionibus te», inhibemus ne priores in fui trans­ reo contra cefiionem nihilo minus re­ latione vel commutatione, feu etiam fer vatis. abbates, loca vacantia, bonis mcbilibus ibidem exiftentibus denudare pral­ Xl. Dt tegular ibut. lumant , in grave difpendium prioratus vel prioris inftituendi : circa quod pratlAdoliftens juxta viet fu**, tbam tum 8lati vigilent diligenter. /enutrit, non recedit ab eù. Prohibemus ne pueri monachi, antequam ad deci­ JTK Dt advocatis. mum o&avum annum pervenerint, ad prioratus caufa morandi tranfmittantur : Rem non novam aggredientes, (la­ fed in clauftro commorentur, ibidem tuimus, ut alfueti patroni feu advoca­ ai. a mo de bonis fenioribus * inftrucndi in rc- ti caularum, cum in curia ad poftunbuUe t»-gularibus difciplinis : nifi ordinarius ex landum, feu advocandum admittuntur, nb> caufa aliquibus duxerit concedendum. jurent quod feienter iojuflas caufas non fovebunt, & quod clientibus fuis fidcX1I. Ne fiunt in tnonafieria recipiantur, le pro pofle fuo patrocinium exhibeC bunt. Et quia nonnullae caufa: frequen­ luam poterunt ju/kntari. ter per advocatorum imperitiam amie-, Inter difcipulos Domini quifquam tuntur. volumus; ut nulli ad poftulanegens non erat, fed lingulis divideba­ dum in foro ecclcfiaftico admittantur, tur, prout cuique opus erat, uc in nifi ftuduerint per triennium ad minus a&ibus Apoftoiorum . Merito igitur in jure canonico, & civili, vel alias prohibemus, ne abbates, vel abbatiftz, in exercendo "officio fine experti, aliis ·«/««· btt* priores, vel prioriffit, monachos vel fi acutis circa advocatos editis, in fuo moniales plures in fuis monafteriis vel robore duraturis. coenobiis recipiant, quam cx locorum facultatibus competenter poterunt fuXVI. Dt juramentis officialium. flentari. Dicecefanis vero locorum fu-θ per hoc diligenti cura com mi (Ta, ut in Juxta fententiam Salomonis, xenia & e«u. i» diilis locis fibi fubjecftis certum infti- dena excacant oculat judicum, ér quafi mu­ tuant numerum perfonarum , prout tus in ore ( Deus * ) avertit correptiones * aSanio: penfatis locorum facultatibus, Deum torum. Diffinimus itaque, ur officiales, ' habentes præ oculis, viderint expedire. & alii demandatam jurifdiétioncm La­ bantes, in inftitutione fua jurent, quod Χ*1^1. Ne monr.tbi fint fob in priora­ munera non accipient ratione officii, tibus . & bona fide caufas audient dc deci­ dent . Scriptum, eft, Vs fob, quisfi ceciderit, E non babtt fublcvantetn. Prxeipimus igitur Achim & ordinatum de confenfu vencrabiabbatibus & prioribus, ut monachos Hum fratrum noftrorum fuffraganeorum prefibi fubditos fingularitcr efle, vel foli- fentium apud Langcis. tarios in prioratibus commorari, de ce­ G. C. Concilii hujus cum MSS- exemplaria nonnulla vi­ tero non permittant. derim, nulquam ripen adCcriptum diem & annum. Qpo XlV. Nc prioratus vacantet denudentur. Ex cupiditate,qux radix eft omnium malorum videtur procedere, quod ab- Litum effe puto, ut cum tria eju, exempla luveniffet au­ thor metropoleos Turomnfts, tat idem concilium ad vario* annos ediderit, ufdem omnino verbis quali tria effent di­ verts concilia . Ego vero ut tribuerem anno etreiw MCCLXXVIIL adduflus ium ex infcZHs oodicibu* ali­ quot, m quibus Binukeafi concilie bunoni» ligati iubji- citur. CON- NICOLAUS P. HI. - _________ * 17 AUSCENSE rudolwüs L imp H4U4PP. Ht JU FR , lg * 1 · <»J«n ^a»>«»(»^^^!»wsœse(SiBiaBs«iiae»Bïe®awaB «Jim ··»?»ttff. '^SSi* CONCILIUM AUSCENSE Toi ία In quo adum, inter cetera, de juribus epifeopi & ecclefix Vafatenfis defendendis ab invafiooe ScncfcaUi Vafconix anoo Chrita MCCLXXIX. Ujeu mte-ruM ctttcilii fd» xokù tttehtr A convocant, bona Vafatenfis ecciefix indebite epiftol» jynodjtlit ed Edxerdxm Angiix re~ rapiuqt & invadunt. Cumque a pnedecefforigein, ,pw & ApûtMÙt dux idem eret. Cujnt bus notais in prov incialibus conciliis diverfa epifiole hoc eft exemplem. emanaverint fla tuta, contra rerum ecclefiatacarum raptores & invafores: qui ftatim fadis Epiflola fynodalis ad regem Anglix, eundem* invafionibus & rapinis talibus, excommunica­ que Aquitanis ducem. tionis de interdidi fententiis percelluntur, & quamdiu bona rapta vel invafa alicubi deti­ i Sarna^MW principi domino Ednvordo, Dei gre· nentur; cedatur in loco ubi tant a Divinis: tioregilAnglie, damn» Hihernie & dxciAyd~ ob reverentiam tamen vetax majeftatis regis, tenie , Anunemu divine permiffiom erhiepi·. quam caram iemaer habemus, Seneicallo & (ctftu Axxitmxi^ C. Ltfiort^u^ C. Elortn·. minitais veta» deferimus, nec latasfeotentias fit t H. P'o/otetfi, A. Ayte&r> P. Adxren~ exequimur, aut exequi facimus contra ipfos, fit, & D. Ceferenes, eedem epifeopi ejnr jnf. ® ut in fiatutis prxadis provincialibus contine­ fregonei, feintent, & peretom od tjxt hemtur. Cum igitur ex injundo nobis officio te­ plecite volxntotem. neamur alter alterius onera fupportare, degra­ vatis ecclefiis de opportuno remedio provide­ Enerabilis frater nofter epifeopus Vafatenre: celfitudinem vetaam regiam ex parte nofis, & difereti viri capitulum ejufdem ec­ taa & totius provincialis notai concilii, ex clefix, nobis exponere curarunt in provinciali corde requirimus & rogamus, quatenus pro concilio apud Auxim, quod licet ipfi opem Dei amore & notaa reverentia, ecclefiam, dederint dc operam efficacem, ut exorte diepifeopum, & capitulum Vafatenfesrecommenfcordtx ab antiquo inter veflros & fuos pne- datos habentes, eos in rebus & bonis fuis non deceffores, per viam pacis & compofiuonis finatis amplius moleftari. Super quibus lato­ amicabitis fopirentur, prout in compofitione rem ___ , pnefentium ______ . ________ , cui fuper ad vos mittimus, tradata & ordinata in quorumdam noftrum q iis fidem adhibere velitis .· per quem nobis voprxfentia, inter epifeopos & Senefcallum ve- luntatem * vetaam mandabitis, quam parati fu­ tautn Vafconenfem , quam vos non credi­ mus & erimus adimplere. Augeat vobis Do­ mus ignorare, plenius dicitur contineri. Cum minus gratiam in prsfenti, & gloriam tribuat autem epifeopus & capitulum fupradidi, ex in futuro. Dat. apudAuxim, Non.Februarii, comnofitione praefata pacem vetaam perpe­ anno Domini MCCLXXIX. tuo (perarent & gratiam obtinere, & grata fi­ G. C. Diuturna fuit hac coetvovwfia inter regi» minibi & ecclefix fux commoda provenire .* in con­ trarium eveniens, tam ipfi quam eorum fubdi- ftro·, A epicopum atque ecdcfiam Vafateniem : fed com· H V prfta anao MCCLXXXIB. a P Adurmfi epif.of». & ti gravius folito moleftantur: & quando for­ Pontio de Iniula decano Sanrooenfi, quo· arbitro· ex com­ promitto utriuiqua iumplenet. Cujm compofitioeia inltruints feribiris litteras Seneicallo de non molemcanun ipium loo$iu£odum , cum multi» Aquitanicarum re­ flando eofdem, tunc durius proceditur cpntra rum monumentis In eodem MS· codice continetur, ex quo eos. Nam idem Senefcallus & ejus minitai,' fynodalem epiftolam »^·ιι»νι·ιιι deferiptimus vsaviipaiinu .· Qpod x^jaaaaa ,, ut « dia multa , jura ecclefix & fubditorum ejus occupant , D benebcium agaofco v. d. Vioni HerovaUii. epifeopum & capitulum ad curias faxulares «69» «69» «69» «69» *69» «69» «69» «69» «69» «69» «69» «69» LONDINENSE ÇT CONCILIUM Pro fnbfidh pecenierige Cltro Régi prétende, Anno 1179. habitum. Ujus concilii in odavis S. Hilaiii con- E decens qtumq* expediens clerum nobisrcommifgregandi mentio fit in concilii Rcdin- fum regiis favore & gratia confolari, confolari docet genfis conftitutione prima. Convocatur au­ experientia contrarii nuper prxteriti inccclcliaEx fuppl. ” rum fpoliis & gravaminibus profanis , quotum Manfitom./ » tem, ut regi fubfidium a clero prxftetur. recens memoria perfcvetat ; docet idem eviden­ WS- J’· „ Soli epifeopi hic fummonentur ab archiepifeopo; inferiores vero clerici confilium luum tia periculi in januis imminentis, fi, quod aver­ de auxilio regi ücicndo diœcefanis fuis epitat Deus, ditlimularet majcltas regia quorundam laicorum pertinacem in bona ecclefiailica feopis communicare, aut procuratores eade re tradaturos conflituere iubentur. Sed au­ manum mittere, quorum audaciam illutaitlimus Dei gratia rex E. * elemenux fuc legi­ diamus archiepiicopum de hoc concilio ita bus contra bujufinodi editis refrxnavtt. Cujus leribentem. Venerabili in Chrifto fratri &c. epifeopo Lon­ circa nos folicitudini, fi ingrati fuerimus, non don. &c. frater j. &c. falutem fice. Quam fit fblum ipfum ad indignationem provocabimus ; veAn. i»»».Fx >> Wilt, ta II. „ P·!- K- H » M1COIAÜS t» 9 ........ p. ni. f-ÿ· verum etiam regem CONCILIUM RtJDOLPHW f. IMP. ........ ........ ____ PHIUPP. IJI. R. FR. li0 regum pro ingratitudinis Agratitudinis indicio poftulaoti, Audeant elapfo' ----- —— vit io otlenJemus . Sacro etiam teftante eloquio, tempore decinuc ‘ fic " affluenter m pro viribus ' ’l fob' ‘ venire, ut ipfc de devotione clericali metito Chresti regiam tenentur omnes fubditi gra1 ta honorificentia prxvenire, dt illi praecipue, gaudeat, & ad ipfos exciretur favorabilius in qui regali munificentia conceflis olim ecciefi» pofterum fublevandos. Caventes infuper, ne Chrilli honoribus confoventur. Cum etiam vi- obfequii exilitate indignationem magis provo­ cent, quam excirent clementi» lenitatem. HuliiTtmi cenfeantur, qui c&eros honore praecel­ lunt , nifi inlupcr eoidem tranfcedant etiam obfe- julmodi autem fervitii vel fabfidii quantitatem quiis charitatis ,* ac per nobiles & plebejos regni per vos , aut per procuratores veftros , vel Angli® dido Domino regi fuerit nuper in quo* certe per procuratores proprios ad hoc, fi ex­ pedire videritis, deftinandos, nobis intimare dam temporalium fubfidio miniftratum, tub cu­ jus regimine nos omnes vivere oportet, & gratia ftudeant in congregatione noftra London, in communiri ; expedit Aon lotam per orationem ottab. _____ S._____ ______ __Et ——_____ Hilarii imminente. modus fuflnagia diclum dominum ad proteâionis ------- B tile in congregatione noftra provifus extitit probeneficia excitare; verum etiam corporalibus xiroe praeterita de confilio epilcoporum ibidem impendiis & muneribus ejus fumptus innume­ pradentium, & procuratorum epifeoporum abientium ; mandamus vobis, quatenus hanc de­ ros, quantum poterimus, relevare. Cujusliberaliutis exemplum archiepifcopoa bt epitropos liberationem paci ecclefix, ut prsfitgimus non Angliar exteris in clero minoribus priftitifle, fallaciter perneceflariam, Audeatis cstreriscocpifeopis noflris cum celeritate debita nunciare. Et certe fatis cft canonicum eccleGas dotatas panonis indigentibus fubvenire. Qua propter Qyid autem fuper his facere decreveritis, & vcllram imploramus & exhortamur in Domi­ fub qua forma pntmilTa duxeritis exequenda, no duritatem, in virtute obedientiac firmiter nobis cum qua poteritis celeritate per literas veflras patentes, harum continentes feriem, injungendo, quatenus convocato, quam citius fieri poterit, per vos aut vefiros clero veilne referibatis. Valete. Dat.apudMortebke viti, id. Nov, confecrationis noftrs anno primo. d.acefis, eidem ftudeatis ad Det honorem pacem ccclctix fuadere, ut di&o regi hoc prp CONCILIUM AU APUD (Z79. PONTEM DOMARI, A Gitillelmo de Flavacuria archiepifcopo Rotomagcnfi, cum fuffragancis, anno MCCLXXIX. celebratum. TITULI CAPITULORUM. I. Ut clerici excommunicat! fruilus bentficiorum 21. & frant tonfuram , & habitum cleri­ cals m . Ve chricis nm deferentibus tonfuram. De facer dotibus excommunicatis . Ut clerici crucefignati non abutantur litteris apo/iolicis, aut aliis. De canonicis regularibus ad curam animarum epifeopo prafentatis . amittant. 22. 1. Ut cape liants .qui Mijfas non ce librant ,ben· anno fru&u® non percipiant, A deliquiffe: cum periplos poenitentiarios~ANW) Christi & recuperandi eofdem fruêlus total.ter vel confe (lores abiolvi nequeant in hoc chwsti fpetn amittant: nifi quam citius com- calu. mode potuerint , quod ordinariorum fuorum arbitrio duximus relinquendum, . JV. Dc injeflione manuum in clericos. procuraverint fc abiolvi; & nili ordi­ Statuimus etiam dc ordinamus, quod ‘Cane.i.r narii eorum ipfis fuper diAis fructibus * · t<-. II. c. 11. gratiam fecerint fpecialem. Si vero excommunicari a canone propter vio­ rim per annum di&am excommunicationis lentam manuum injedionem in cleri- · fententiam animo fuftinucrint indura­ cum,*cum dc hoc legitime conftiterit, cos· to: procedatur acrius contra eos per per parochialcs presbyteros, ad manda­ beneficiorum fuorum privationem , & tum ordinariorum fuorum, excommu­ nicat! publice nuncientur, atque tan/ alias juxta canonicas fanâiones. Bquam excommunicat! ab omnibus actiua 11. Ut capdlanit qut Mifat non celebrant, evitentur: & nifi, infra terminum com· beneficiorum fruflus /uberabantur. petentem a fuo ordinario przfigendum, poft dcftunciationem hujufmodi procura­ Item volumus & ordinamus, quod verint fc abiolvi, vel iter arripuerint ad presbyteri ordinati capellas vel ecde­ ledem apoftolicam, vel ejus legatum, fia· parochiales obtinentes, qui Miffas pro hujufmodi abfolutione impetranda , non celebrant, ut deberent, ipfas cele­ juftitiari mandentur, ficut in aliis ex­ brare diutius fine caufa rationabili né­ communicatis per fuos ordinarios in Rogligentes, canonice moneantur ut Mif­ tomagenfi provincia eft hadlenus fieri fas celebrent, prout convenit , intra confuetum. tempus a fuis ordinariis praefigendum . alioqui contra ipfos per fubtra&ionem V. Vt confiteantur, it viaticum recipiant. fruéluum beneficiorum fuorum, & alias C Jaltem, /ernei in anno. prout juftum fuerit, procedatur. Ad­ jicientes, quod quicumque fuper hoc .Prxterea prxeipimus, ut fecundum iv moniti fuerint, fi eidem monitioni non ftatuta concilii generalis, quilibet Chri- c· >*■ paruerint, pro non relidentibus ha- ftianus fingulis ‘ annis ad minus feme! beantur. confiteatur proprio facerdoti, vei alii poteftarem habenti audiendi confcffioIll- Ut ferventur flatuta conciliorum Bituri- nem ejufdem, & falutarem fimul poe­ nitentiam injungendi: atque quod via­ cenfis it Iju&duncnfis. ticum recipiat in Pafchate, nili ratior Volumus etiam & ordinamus, quod nabilis caufa fubfit quare a recipiendo * An. cc.ftatuta ir. Bituricenii * concilio, prae· viatico debeat abftinere. Alioquin conj-...-. tra talem, tanquam fufpc&um de hx.......J «<-fertim edita contra impedientes juriidi Aionem ecclefiafticam, ivel qui impe- refi, procedatur . Adjicientes , quod ' dmnt vel imminuunt ecclcfiae liberta­ nomina talium per fuos presbyteros or­ tem, vel colligationes, ftatuta,prohibi­ dinario eorum infinuentur. tiones, vel banna, vel quzeumque alia • /er. moli­ emolumenta*faciunt contra ipfam, fin­ Vl. De facularibut devices capientibus. men* gulis menfibus in parochialibus ecclcStatuimus quod poteftates fxcularcs, fiiis, cum major aderit populi multitu­ do, die Dominico vel feftivo, & in clericos capientes cum majori violen­ fingulis fynodis, bene & intelligibiliter tia quam requirit rebellio defendentis, publicentur: nccnon & conftitutiones vel detinentes eos ultra vel contra rcΠ· an. concilii * Lugduncnfis fuper hoc * editae, quifitionem judicis ecclcfiaftici, denuncontra ufurarios manifeftos. Praeci­ cientur excommunicari a canone inge* ·*/■ natta pientes diftri&c, quod quilibet paroneral i - io fpeciali vero , non priufquam •pii». chialis presbyter tranferiptum habeat tdc eo conftiterit evidenter, conftitutionum diAarum. Ut animarum VU. Ut clerici non adeant indicet fafaluti provideatur (alubrius, adjicimus, cularet. ut pœnitentiariis atque confeflbribua Rotomagenfis provinciae fuggeratur, ut Diftridius inhibemus, ne de c.iufis ■ββ*'~ * pœnitentes interrogent, an inpœnam firme» dit inciderint alicujus conftitutionum di­ ad cede6am pertinentibus, a perfonis Aarum, & ut exponant eis poenam at­ ecclefiafticis judex fzcularis, maxime que pericula carumdem: ipfos ad fuos fuper perfonalibus adlionibus, adeatur. ordinarios remittentes, fi contra con­ ftitutiones prxdiAas ipfos repererint ·«»· V1U. F X1J «colaus. C O NC 1 L I TJ M ‘ ‘ RÜDOLPHUS 1. TM» PHILIPP. ΙΠ. R. FR. ,, . “4 Λ ANNO CHRisri VJIL Γ/ qui percipient majoret '*”· re/laurcnt fabricam. decimal^ Statuimus e*iam, ut abbates, prio­ res, & al.x ecclefiafticx perfonx , qux percipiunt majores decimas in ecclefiis parochialibus , compellantur ad rcflaurandam fabricam, libros., & ornamen­ ta, pro rata, quam percipiant in eifdem. XjV. Vt rtgitlaret non morentur eats chrkti ficcularihttt. "’»· Statuimus quod regulares cum fxcularibus non morentur, nifi de dioecetani licentia. IF. Ut rtligicfi mutuum non tan traient . Statutum fad urn dc non contrahen­ IX- Ut Chrifliani Judai/ non ferviaut, eat do mutuo* rcligiofis ultra certam quan- * Unrei cohabitent : it at Judai figea Btitatcm, nifi dc licentia abbatis fui,™0’*· aliqua difcemanw. firmiter obfervetur. h* >v. c. «i. IQhibemus, ne aliqui Chriftiani, feu aliqux Cbriftianx, Judxis fervire in hofpitiis fuis, fen cum ipfis habitare prziumant: dc prxeipimns, quod^Judxi Cigna patentia deferre cogantur, per qux a catholicis difeernantur. XVl. Vt decani ruraiet nan fufpendant, vel cxcoramxnicint nifi in feriptit. . Prxcipimus quod decani rurales , exercentes jurifdi&ionem, non fufpendant ve) excommunicent, nifi in feriptis. X- Ut vigilia it chorea ia fatrit lacii non fiant. Ltttran. IV. Firmiter inhibemus, ne vigiliz & chores in coemeteriis & facris locis fiant : prxeipientes, quod tranfgreflbres canonice puniantur. XI. Ne clerici fint venatam. Prohibemus, ne clerici bénéficiât!, feu in iacris ordinibus conftituti, ve­ nationibus aut aucupiis fint intenti vel aflueti. Xli. Ut redintegretur numerut religioforem : dr ne fot: prodeant. Statuimus, ut in abbatiis atque prio­ ratibus, in quibus facultarates non funt diminutx, redintegretur numerus religiofarum perfonarum : nifi forfan ex luperioris exprefla licentia, atque cau­ fa rationabili, faftineatur ad tempus. Hoc autem quod a jure ftatutum eft, ne monachus folus alicubi commoretur, obfervari volumus & mandamus. XHt. Dc monachit commorantihujt in pria· ratihet non eenventualibut. Moneantur monachi commorantes in prioratibus non conventualibus , cum interminatione fufpenfionis dt excom­ municationis, & prout expediens viium fuerit inducantur, ut ftaruta G re­ gor i i papx, quantum ad efum car­ nium, conic Iliones, dc jejunia Audeant obfervare. XVII. Vt nan defiflatur a dentmeiotit exeam· muaieandit^ nifi fiat ahfolati. Item prxeipimus , quod facerdotes non defiftant ab excommunicatione , vel a denunciationc excommunicatio­ nis, quantumcumque partes pacificent inter fe: nifi legitime conftiterit de excommunicatorum abfolutione . Volu­ mus etiam, quod abfolutio fiat cum folemnitate. XVIII. Ut nan extoxemnnicent in generaii. D Item inhibemus facerdotibus , nepr«fumanc excommunicare in generali. nui pro furtis & deperditis, & compe­ tenti monitione prxmiffa. X/X. Vt caprllani diligenter examinentur . Statuimus, ut capellani, quibus ec­ clefix committuntur ad tempus, fuper litteratura , converfatione , atque ordi­ natione fua, diligenter examinentur. XX. Ut clerici a negoliit faculeribut ahfti· neantt dr ferant tanfnram, dP hahitam clericaUm. Placuit firn&o concilio promulgare, quatenus in fingulis parochialibus ecclefiis , dc locis publicis, moneantur diebus Dominicis & feftivis a fediftantibus ter clerici non uxorati, & etiam uxorati, ut a frcnlaribus negotiis abftineant, maxime inhoneftis, quodque tonfuram deferant dc habitum clerico con. RUDOLPHUS r. imp. ,, X xij N,^^s APUD PONTEM AUDOMARI. PHIUPP- Ill. R FR. 110 congruentes. Alioqui fi ab hujufmodi, A Christi tertio moniti , non aeiticerint : non XXiy. Di canonicis ngnloribnf ndettrent Qmisn / ·>’>· conjugatos, dum his ie implicuerint, animarum epifeopo prafentatti. ■ ■'» ) quo. minus de fuis facultatibus, ftatu­ tis & confuetudinibus patriz fubjaStatuimus etiam, quod canonici re­ ceant, ecclefia non defendet. In con­ gulares, qui ad curam animarum a fuis jugatis autem zquanimiter tolerabit , przlatis ·, epifeopis przfentantur, non · ai. a /um quod ab ipfis juftitias debitas domini recipiantur ad eas, nifi prius per inqui r*tron“ fzculares, velue ab aliis uxoratLa* exi­ fitionem prxhabitam conftiterit, eos efgant, atque fervicia contacta. Donique fc bonz vitz, honeftzque converfatiofi poft przmiflas monitiones clerici in nis, bonis imbutos moribus, atque etiam apoftafia tonfurz & habitus clericalis de fufficienti fcientia eorum, atque na-,, remanferinc, & fe in negotiis («cula- talibus eorumdem ·■ quodque eorum _ jprz· ribus permifeuerint, & contingat quod Blati, poftquam ipfi ab epifeopo . . . recepti «P» pro fuis exceflibus a perfonis atque ju- fuerint ' ad curam animarum, cos fine dicibus fzeuiaribus in carccribus fuerint confcicntia epifeoporum fuorum ab eis com prehenb .· non przcipicmus eos per non valeant amovere : & quod, nifi cenfuram ecclefiz liberari. tafficientes pertonas, infra quadraginta dies a tempore vacationis ecclefiarum , XX1. Dt Cltritft non dcftrtntibns ton· przfentaverint, per epifeopos ecciefiis vacantibus provideatur, ponendo ibi . presbyteros fzculares , fi fibi videbitur Sratuimus etiam de clericis non de* expedire. ferentibus ton i uram, quod ipfi monean­ tur in fynodis, in ecciefiis cathedraliHis sutem ira faâis, concilioque concordi­ bus atque parochialibus, & etiam a de­ ter edehrato, receiTimus , dicendo Inviam pa· canis ruralibus in iuis Kale odi», ut ip-Ccn , fic qnaidam orationes multum compcft tonfuram & habitum deferant cleri- tentes. cis congruentes. Alioqui fi poft trinam APPENDIX. monitionem, per intervalla debita fa&atn eifdem fuper przdiâis, contcmpferinr G. C- Concilium hoc jwi editum fuerat, turn a Ludovi­ tonfuram & habitum deferre przdidos, co Bail in (umma conciliorum , tum inter inftitutiooet ly& in deliAis enormibus fuerint depre- nodale* Rotomigtfties.-pridem éditât fine ulla loei ac tem­ pori» nota. Nos tum editione illa utraque fumut ufi , tum henfi per juftitiam laicalem, non de­ extmplan alio quod aliunda Sirraondu» noder fumma cura fendentur per ecclefiam quoad i hzc , defcripferat, varii» etiam leflionibu» annotati^ . In coUeftione autem illa Rotomajenfi repenuntur capitula quodam, quo minus indc a juftitia fzculari de­ qu* nec in alin extant edittonibu», & in hanc perperam aliunde intrufa elle, magna fufpicio eft. Cujulque modi bite puniantur/ funt, ea âibjicio. hac iequuetur. Ac primum, poft capitulum quintum, XX11. Dt factrjosibus excommunicatis. Ad hoc diftri&ius duximus injungendum, quod ftatuta alia edita in pro­ vincialibus conciliis przdeceflorum noftrorum, obferventur, & quod locorum ordinarii fuper hoc curam adhibeant efficacem, & quod ipfa faciant annis fingulis , in fuis fynodis, folemniter publicari. Renovantes ftatuta concilii, volu­ mus, <5c boc placet fanâo concilio, quod circa procurationes ratione vifitaXXlJL Vt citric i crnttfijnoti non abutantur tionis debitas, accipiendas ab archiepilitttrtt apoftoticis , ont altis . E fcopis & epifeopis, & circa gravamina non inferenda prztextu officiorum taoPraecipimus et iam ut per fingulas cc- rum fervetur quod ftatutum eft in con­ clefias moneantur clerici crucefignati, cilio Lugdunenfi · . · îïi < ne litteris apoftolicis, vel legati fedis Volumus quod ftatuta concilii gene­ apoftolicz, feu alias quoquo modo abu­ ralis * contra eos, qui faciunt colliga- ‘ l·" tantur: (cientes, quod folicitudine qua tiones, & ftatuta contra libertates ec- nt/ convenit, contra eos invigilabimus, ut clefiz edita, fréquenter & folemniter in exceflus eorum non remaneant impu­ fynodis & parochialibus ecciefiis pro­ niti . mulgentur & tranfgreflbres canonice puniantur. D Item (latuimus de facerdotibus ex­ communicatis propter defctSlum folutioAf xlj * Avifione Concilii duximus ftatuendum~^^* ANNO pjc po/Himum alii< jam veibh & ubcrioribut conecptum quod licet ezdem perfonz ccciefiafticæ christ CHRISTI tui, c. j. Qpod novum ad »' boc lubjKitur ■ ligare, fed etiam ad ipfos venire in caulis* hujufmodi de jure minime te­ Volumus , quod ftatutum 'fynodalc Simonis, quod ferions; eeeleüafticz , neantur; fi tamen venerint, & allega­ to fori privilegio coram ipfis, juftitiaad quai veniunt di ver fa mandata di­ rii compulfioni nihilominus inftiterint veriorum judicum delegatorum t confer* iupradi&z; eo ipfo excommunicationis varorum, feu exeeutorum, diligenter quam in Ipfos proferimus, incurrant videant nomina judicum dioecefis, & lentendam, qus contra ipfos nullate­ locorum ad quz citant, & ipfa authen­ tica firmiter obferventur; & non citent, nus relaxetur, nifi Izfis hujufmodi de damnis & expenfis & IntcreiTe prius nifi videant authenticum, vel tranferipBpei ipfos juftitiarios fuerit integre fa­ tum fub figillo authentico. tis fa élu m. eorum proceflibus atque fentcntiis, habitis in hujufmodi quzftioAc deuxh pofl X. aoftraa. nibus przfatis , nihil omnino roboris Moneantur folemniter in ecclefiis cle­ habituris. Ad hxc, fi quis temporalem jurifdi* rici maxime non uxorati, congruentem deferre tonfuraYn ; crucefignati vero , &ionem exercens, de excommunicatio­ crucem in aperto deferre cogantur . nis, fufpenfionis, feu etiam interdidit De fell is, calcaribus, pedoralibus deau­ fententiis, videlicet an jufte Jarz fue­ ratis, fl aliam'fupcrfluitatem habenti­ rint, an injufle, aut aliis mere ecclebus, quibus clerico uti prohibitumeft, fi a ft icis, feu fpiritualibus caufis dccifio& de claufis defuper indumentis a fa- nem, feu cognitionem przfnmpferit ucerdotibus deferendis, volumus obfer- furpare ■ per diœcefanos locorum przClentis auâoritate Concilii diftri&e mo­ vari ftatutum concilii generalisneantur ;& nificompetenter moniti du­ Ex Mfin APPENDIX ALTERA AD CONCI- xerint dcfiftendum, ad hoc per cenfuram ecclefiafticam compellantur. ^5. w. L,UM Pontis-Aüdomarî Anno Ncclxxix. De Inttmmitate Ecc Itferum. Sanguifugz fitibunda progenies, ac radix omninm malorum cupiditas, tem­ per vociferans ofer, oÿtr, moliri non definit quemadmodum per exquifitas nequitias & callidiora commenta ardo­ Um parum proficiat, jura condi in ri proprio , licet inextinguibili, lucri civitatibus, fi non extiterit qui D temporalis quamquam illiciti , pocula editum regere valeant & tueri , nec iubminiftrct. Ex hac autem Temper fitienti radice folum magiftri militum conftetofficium in difciplina per ipfum officium Impo­ proceftifle cognovimus quod cum fedes nenda , fed in ea prout opportunum apoftolica excommunicationis fenten­ fuerit obier vanda. Przcipimus ut qui­ tiam in omnes nova conftitucntes pecumque judices ecclefiaflici ad abfolu- dagia olim duxerit promulgandam, iptionis vel relaxationis cujuslibetab ex­ fam annis fingulis in certis feftivitatibus communicationis, fufpenfionis, vel in­ folemniter innovandononnulli mammoterdidi fententiis beneficium impen­ nz filii, propriae cupiditatis vitium colo­ dendum vi vel metu compulerint, per rare nitentes, non nova, ut allerunt, diœcefanos locorum, juxta Lugdunenfis conftitucntes pedagia , antiqua ad cle­ fententiam Concilii excommunicat i pu­ ricos, & ipforum res, quas non ratio­ ne mercaturz per terram vel aquam blica nuntientur. deferre faciunt, prorogant & extendunt in clufionem memoratz fententiz, & Dt foro comftttnti. przjudicium libertatis ecclefiafticz maCum falcem propriam nulli in mei- nifeftum. Nos itaque ipforum fraudibus fem mittete liceat alteram: dejnftitia- obviare volentes, & Fam przfumptz riis laicis, feu aliis folam temporalem calliditatis aftutiatn pœna debita caftijurifdi&ionem habentibus, qui in a&ioni- gare: ut ipfi infra duos menfes a tem­ bus mere perfonatibus ecdefiafticas co­ pore folemnis publicationis conftitutioram fe perfonas litigare compellunt , nis hujufmodi in civitatibus faélx, fic contra canonicas faudlione^: hujus pro- diœctfibus, in quibus confiilunt ipfape­ daE/t S. Ccrstani a Trafic , uliat S. Ebrulfi, ubi tutant ftquinttt jurit arti· iuli . /lubrica de bit f·* im mttufvc caufa funt. C / xi9 APUD PONTEM AUDOMARI. HJgSSfiæ· *3° ANNO dagia numerandos, ab his in totum A Nos itaque, quos zelus comedit do--”’^"' CHRfSTt deftiterint, excommunicationis fenten- mus Dei, hujufmodi iacrilegorum ex- christi tiz , quam in ipfor ex npne profer i- cefTus -------detcftabiles & horrendos, quos non folum evidentia 'rei docet inhu­ mus, ex tunc fubjaceant ipfo fadto. „ Nonnulli * propriz falut^s obliti, maniter Sexcrevifle, fed inolevi fie jam Avcnioo. an. damnabili,recens ita prz& iuz verecundiz non parcentes, prxfurnpt' ria comprobat & decla-’ juris fententiam verborum implexu rcricorum me canonica cohibere vonon fine fraude circumvenire nitun- rar,, caftigationX __ o_____ _______________ cur, non ftatuta, ne afferunt, banna z lentes : przfenris\approbatione Concilii tamen faciunt proclamari, przcep^ duximus ftatuendhm quod taliter de­ ca, ac prohibitiones inducunt, quod linquentes, excommunicationis fentennon eft dubium in libertatis ecclc- tiz, quam in ipfos proferimus, fubjafiafticz prxjudicium redundare. ceant. Quam quidem fententiam foco„ Nos itaque fraudibus maligno- Brum Ordinarii ipfius au&oritatc Con„ rum, quas circa hoc adhibitas tuif- cilii folemniter in fubje&is fibi eccle„ fe cognovimus, obviare volentes : fiis denunciari faciant ufque ad fatisfa„ ftatuimus ut qui contra ecclefiz li- élionem condignam, & inviolabiliter „ bertatem banna, prohibitiones, fi- obfervari. Eifdem nihilominus mutila» ,, ve przcepta feienter fecerint, aut fie- toribus & interfeâoribus, nccnon & „ ri procuraverint, feu facientibus con- his qui hujufmodi mutilationes & ho­ „ filium vel opem duxerint adhiben- micidia fieri przcipiunt aut procurant, ,, da, ipfa poftquam per locorum or- vel facientibus confilium vel opem im­ ,, dinarios fuper hoc fuerint requifiti pendunt , feuda & beneficia, fi quz ab „ abfque cujuslibet difficultatis obftacu- ecclcfiis taliter violatis obtinent, co „ Io indilate revocent, feu faciant re» ipfo protinus amifluris, quz ad eccle„ vocari, ad confilia de cetero nequa- fiam a qua illa obtinere nofcuntur, Ii„ quam proceffuri: alioquincenfura fi-Cbere revertantur. Filii eorum, non fo„ mili fint adftri&i. lum non obtineant de przdi&is, fed ,, Qui vero contra ecclefiaflicas con- ad ecclefiaftica beneficia de cetero afie„ fuetudines antiquas, rationabiles,ad- quenda eo ipfo reddantur prorfus inha­ „ probatas, & hadenus pacifice obfer- biles & indigni. „ vatas, ftatuta, banna, & prohibi„ Cum nonnulli * temporale domi„ tiones aut przcepta feienter fecerint, ,, nium obtinentes, feu fzculares judi Can. m. „ aur fieri procuraverint, five jam fa- „ ciariz potcftatis gerentes officium , „ fta fervaverint, aut fervari fecerint, „ jurifdi&ionem fandz matris Ecclefiz „ feu facientibus vel ferventibus in hoc „ fubvertere, vel minuere exquifitis „ confilium veJ opem przftiterint : per „ aftutiis moliantur. Nos eorum ma„ diœcefanos locorum przfentis auéto- „ litias ultione canonica reprimentes, „ ritate Conciliii moneantur, moneantur ur - in„ ftatuimus inhibentes ne quis in foro ,, fra menfem, a ; tempore monitionis ,, ecclefiaftico litigantes, feu litigare volentes, fuper caufis mere ccclcfia„ hujufmodi numerando, ftatuta de,, leant, banna, prohibitiones & przfticis, five quz ad forum ecclefiz „ cepta revocent, ad confimilia nunex antiqua & approbata confuetudi­ „ quam ulterius proceffuri ; alioquin ne, & hadtenus pacifice obfervata, pertinere nofcuntur, ad defifiendum „ excommunicationis fententia, quam compellat, per ipforum, vel paren­ „ extunc in ipfos proferimus, fint ligati. tum aut confanguineorum, five re­ Quorumdam infolentias perverforum, rum eorum vel pcrfbnarum hujufmo­ quiDominum Jefum Chriftum verbis di captionem , modifve aliis quibu- e tantum confitcntes, nec Deum timere, fcumque. Si quis vero contra prznec homines revereri pro fuorum atro­ iumpfcrit, excom municationis fenten­ citate faâorum manifeftiffime convin­ cuntur, in tantam accepimus temerita- „ tiz przfentis auAoritatc Concilii fc tis infaniam prorupi fie , quod confu­ noverit fubjacere. gientes ad ecdefiarum tutelam, contra juris utriufque ftatuta & ecclefiaftiCarn1 Ruhrita dr fttnu. libertatem, ibidem vulnerant, muti­ Cum juris utilitas tot & iantis ir- ξ lant, interficiunt, vel incendunt, ac inde extrahunt, violenter extra&os rogata vigiliis iumcicnter request provulnerare feu mutilare przfum.unc , fperari, fi proceffus miniftrorum iuftinonnunquam ipfis fupplicium inferen­ tiz contingat iniquorum machinati onites; ant ifta fieri przcipiunt vel pro­ bus impediri: ut eorum audaciamquos curant, feu confilium vel opem adhi­ amor divinus a malo non revocat > bent in rantis fceleribus perpetrandis. falcem vigor ecclefiafticz difciplinz: fa· P > cri Cncd. Gntral. Tom. XXIV. ) i CONCILIUM NICOLAUS P. III. X RK'jri.’Sr M» cri provifione Ccncihl·duximus fhrtuen-Afo injuriam, & ceteris quorum intere-·1 ’ ‘ “£ quis, cujufcumque ' ' ’■ *. rit, prout exceflus pcftulabitatrocitas, ghrisii ciiristi dum, quod digui«··*· tatis aut ’ conditionis cxiftat, nuncios fatisfaciat compctcntcr, nullatenus ab- ·*»· aut executores ecdefiafticorum judi- folvatur. < Ad quorum memoriam in perpetuum dum, aut alias litteraseorumdem, aéUve judiciaria deferentes, hac occatione obfervandam , & prae mi Horum teftimoverberare, capere, detinere, occulta­ nium, CgillUm noftrum prefentibus du­ re, carcep mancipare, 'mutilare, aut, ximus apponendum. Datum in eodem quod gravius eft cenfendum, interfice­ Concilio Idibus Septembris an. Domi­ re, litteras vel a&a prxdi&a perfonis ni MCCLXXIX. Romana ecclefia va­ mancipatis auferre, feu ea rumpere, can­ cante . cellare , aut alias detinere quoquomodo, vel fi ablata celare prxfumpferit, In Appendice illa Mi. Decreta qiicdam * Ut ifta fiant procuraverit, vd facien- B fubjiciuntur. De Lis,qua vi petufve caufa fiunt. Cibus auxilium vet opem duxerit adhi- De eccicfiarum .De ufxris. De fantentia excommunicationis. Qux omnia Lugdubenda, excommunicationis fententix, wnfij CoocHj. ralij fc^i effe conflat λ quarq extunc proferimus, fub.iaceat ip- hac illorum cla*luu Lllgdmi fo faflo, a qua, nifi prius tam judici, tatu< noftri mmo terti» ( fcilicet Gregorii X. ) cujus au&oritatem contempfit.quam paf- <8® @® ® CONCILIUM AVENIONENSE Ab Arelatenfis Provincic epifeopis, xvi. Kal. Jun. ann. MCCLXXIX. j celebratum. fime primum prodit ex MS. e^im/ntifiimi Cardisulis Cbifii. Nii tituiui »■ MS. * Csrr. B MldUM. * Ccrr. Pi rutnÎMn. ** Concilium celebratum per dominum c quia multi, proh dolor ! funt hodie deferte , Bertrandum · archiepifcopum Arcla- icilicet ancillanris tumiduli taris filii , magis tenfem, poftea epifeopum Sabincn- quam ejus, cœleftis videlicet libertatis, que virum habet dominum Jefum Chriftum. Hanc fem *. r nempe Jerusalem nos B. fola mi ferat ibne Di* vina Arelatenfis archiepifcopus, una cum ve­ nerabilibus fratribus noHrj. * B. Tricaliino,P. ’if""1*10· Vafionenfi, * P. Càrpentoratenfi, & * I. To- · 1. uldverfus invafores ύ occupatores bonorum ec- lonenfi, Dei gratia epifeopis ; necnon & cum clefiafticorum. venerabilium fratrum notlrorum Mafiilienhs, 2. De injuriis & damno dato. Avinionenfis, Cavalliceofis & Auraycenfis, per j. Ut pralatus , eui injuria irrogata eft , pqffit eamdem gratiam epifeoporum, ex ceitis cau­ etiam extra territorium fuum fententiamfer­ ls abfentium, loca tenentibus in przfenti pro­ re in delinquentes . vinciali capitulo perfonaliter conftitutis ; affi4. De iis , qui clericum ceperint. ilentibus in perfonis aliis Arelatenfis, & alia5. Ut nemo alter i fuadeat, i" aliena ecclefia coe­ Qrum ccclefiarum fuz provincic, prefentialiter meterio eligere fepulturam. ut eft moris : efficacius attendentes ad depri­ 6. Ut ferventur jura edita de Judatis. mendos filios fuperbie, que multipliciter ino­ 7. Air banna fiant adverfut ecclefia Ubertatem. levit, & ad corroborandos humilitatis liberos, 8. fie quis in foro ecclffiaftico litigantes, ad dequi multifarie, proh dolor! hodie cernuntur fiftendum compellat. oppreffi, & ad laudem & gloriam ccelqflis Je­ O. Ut privilégiât! excommunieatos ad facra rusalem libere marris noftre, ftatuta przfenadmittant, nec ad fepulturam. tia duximus in hoc ipfo provinciali capitulo 10. De excommunicatis, ad cficia publica IB» proferenda concorditer, & edenda. eligendis : & da nfdem banna facientibus TITULI CAPITUM. contra excornmunicatorei, & denunciatores j 1. De iis, qui excommunicates elegerint. > 2. JJ. Ut cierict advocationem & judicaturam non exerceant. 14. De teftamentis . 15. Ut pralati boc ftatuta publicari faciant. PRÆFATIO. Gal. v Caput Primum Ut clerici non negotientur. _ . . A . ,, ^ddvcrfiis ttmafortt bonorum ttcltfiefti· eorum. E TN primis igitur, quoniam aliqui fuis X finibus non contenti, paflim aliena diripiunt, & ecdcfiafticas libertates effringere non verentor,approbante prae- qul. non pnrkn. ftl.M (uperlnn, per Praphe- (’«‘ona, feculam aut e«lefia»>ca, 00um Iztjri praecipitur & erumpere, pariter & bilis aucalia , cujufcumque prxcminenclaœare que non parturit humilitatis liberals,, ύχ, dignitatis, officii, conditionis , auc ,,, Nicolaus AVENIONFNSt rudoiphus i. im?. P. HI. Λ V LiNIUINLAdE. PHlLlPP.ilJ.R FR. *34 ----- --- aut flatus fuerit, qux vel CccIcfiafticasA cum de prxmiflis, feu eorum aliquiLHRisn capdlas, feu earum ccemetcria, hotpi- bus, ‘ ‘ ‘ ·· · · ejus officia^ · cuihbtt ordinario vel qhkisti ,!· r.iha , reel u fori a , domos, pofleffiones, Ii fummatic confluent aut de plano ■ ·*’» locï, villas, caftra , ccnfus , tafeas *, volumus & flaciendomandamus, exe­ ίϋΙΧίπ, trezena laudimia ’, vintena*, feu· cution! debit* per ipfum quemlibet or­ irrtium quid- da, lefdas ' pedagia, feu alia quxque dinarium, feu officialem ipfius, certifiη "i vcndùir· utl\3 > ^t*am earum,. homines aut catun» de plano mandari per univerfas wi. familias, animalia, five bona quxlibet ecclefias Arelatenfis civitatis, diœcef s mobilia feu immobilia, five domos re- & provincix, ficut viderit commodius pruitreiven-ligiofas , aut hofpitalia, five rccluforia expedire:-fuper quo, tam in genere , quomodolibet invadere, capere, occu- quam etiam quakamque perfonas fincipiii io·, pare, detinere, pignorarc,. feu gadia- gularirer nomipanda$**plcnam habeant · c»rr· JvkrSwn re; necnon & qui contra ecclefias, vel facultatem^ Et inluper etiam ?d aug-n'*n"d‘ ** ‘ caPe^a$» sut ckricos five perfonas ec- Bmentandam hujufmodi fententiam p’roui viiii itnwi clehaftiCas^, feu earum homines , lo­ ci videbitur expedire, infuper mandaca, villas, caftra, feu manfiones , aut *mus & Recipimus firmiter & diftriilc, contra libertates ecclefufticas, vel do­ quod fuper omnibus circa pixmifla per mos religiofas, aut holpkaha five re- quoslibet aboleri hactenus attentantes, cluforia quomodolibej edere vel facere fiant poft inftans feftum Pentecoftes , quarvis flatuta, fivefoanna t vel przco· per tres dies Dominicos continuos, mo­ mzationes, aut novitates quafcumque, nitiones in ecclefiis, videlicet genera» five quibuslibet ex prxditlis direde vel ks. ur quicumque fuper prxmiflis aut indirecte violentias, aut moleftias irro­ eorum aliquibus, aboleri contra ecclegare, feu eis luper bonis quibuslibet iias & perfonas ecclcfiafticas leu carum ccckfiaflicis feu patrimonialibus, qux- jurifdidionem & jura, prout fuperius ftas aut talia*, angarias five paranga­ funt exprefla, quicquid ha&enus attenrias, aut neceffitates quailibet aliqua-Ctaverit, illud & illa quxlibet intra fe­ litor imponere vel inferre, five domos ftum inftans Aflumptionis beatx Marise ecclefiarum, aut clericorum, feu perfo- totaliter revocent & emendent, five narum ecclefiafticarum , occafione qua­ de ipfis fatisfaciant competenter. Quod cumque ferrare feu claudere, vel fer­ nifi fecerint, nos eodem approbante me feuplacare, five earum bannaquz- concilio, in quoslibet attentatores hu­ cumque bannire, feu etiam vias novas jufmodi, feu etiam prxfumptores, ex aliquas ubilibet adinvenire, vel face­ nunc ut ex tunc, excommunicationis re, per quas ecclefix,feu earum villz, fententiam fimiliter ferimus in his (crip­ cadra’, vel loca, in pedagiis five Itfdis tis, & in eorum quoslibet coadjutoaut quibuslibet juribus aliis poflint in res, confiliarios, & fautores. Quam ex­ aliquo diminui, ve! etiam pejorari, fi­ communicationis fententiam, cum con. ve caminos aut vias, feu ftratas pu­ ftiterit ordinario cuilibet, leu ejus offiblicas aut privatas, intra limites fiveDciali, de plano ve! fummarie per offiterritoria vel diftri&us locorum, villa- cium ................... * vel alias aliter, de przmiflis, rum , feu caftrorumccclefiafticx ditionis, volumus & mandamus per univerfas auferre vel fibi quomodolibet appropria­ ecclefias civitatum & diœcefum publi­ te, attribuere, feu etiam applicare, cari, lingulis diebus Dominicis & fevel terminos eorum arare prxfumpfe- ftivis, prout per quemlibet ordinarium , rit, leu attentaverit, per fuam poten- feu officialem ipfius, fiet requifitio fu­ • ik/j» cif. tiam, aut violentiam five fupcrbiam ♦.· per eis. intra tres dies fuper his a die captionis feu invafionis, attentationis five prx11. De tniuriii, & demtio defo. fumptionis hujus, & eorum fautores, per emendam auc revocationem debi­ Infupcr approbante prxfenti concilio tam, feu alias ut res exigit, plene ia· ftatuimus , quod fi contingat vt! horn i tisfeceric, excommunicationi iubjaceat E nes, vel res quaslibet, animalia quxipfo facio: quam extunc in attentato- ’ ' vis -----ecclefiarym, ' five perfonarum ecclcres & prxfumptores hujufmodi, fauto- fiafticarum, five hominum aut locorum refque eorum, confiliarios, & coadju- fuorum quorumlibet, abduci per aliquos tores quoslibet, ferimus in his Icrip- aut aliquas in prxdi&am five pignera­ tis . Et nihilominus fi periona hujuf- tionem aut reprefaliam : abdu&ores humodi peril i ter it in excommunicatione ju fmodi, & eorum fautores, & auchoipfa per tres diei: extunc loca quxh- rizatores , excommunicationi fubjabet ubi fuerit, ecclefiaftico fubjaceant ceant ipfo fafto: qui tamdiu per ca· interdico. Quam fiquidem Λ excommu- pellanos ecclefiarum civitatis & diœ • n; catton is. ieu interdidi fententiam, cefis, ubi prxdiâa commifla fuerint, au- »m concilium SKgg«Pi.K· >>« author itate prxfentis concilii denun- A hujufmodi civitatem -& diœceGm Are*— chris*?! cientur excommunicat! latentem ' ’ cum campanis ---------'----- ‘ i, & . totam ejus provinciam chkisti ■*’>· pariter & candelis, fingulis Dominicis prxlibatam, volumus efle de territorio ·*’»· diebus & feftivis, quoufq,- de damnis cujuslibet de prxdidis. & quod infu' & injuriis irrogatis fuerit eas paffis ple­ per ad mandatum feu ad requifitionem narie fatisfaâum. Et nihilominus ci­ illius feu hujus punientis, quilibetprxvitates, caftra, loca, & villx, in qui­ latorum, & officialium, feu eorum lo­ bus prxdiâa hujufmodi recepta fuerint ca tenentium, five quorumlibet alio­ feu admifla, ecclefiaftico fubjaceant in- rum ecclefiis prxfidentium, quamlibet terdiClo, fi requifiti, qui fuerint inibi fententiam latam a tali, fine difficul­ requirendi, a fe noluerint abjicere prx- tate qualibet, ufque ad fatisfadIonem difta eadem. Et ad hxc eadem exe· condignam teneantur execution! manquenda, diœcefani finguli, & officiales dare.* hoc adje&o moderamine, quod eorum, fe promptos exhibeant fineBper przfens ftatutum, Arelatenfis arcontradi&ione quacunque; ut idem fa- chiepifcopus ’* - — in (uffraganeos fuos, five cianc fieri per capellanos fuos, cum przlatus quilibet in przlatos alios, vel , per ilium, in cujus civitate vel diepee- eorum fubditos, feu eorum communi­ fi res fic dcteftabilis commifta extite- tates & dioccefes, jure metropolitico, rit, fuerint requifiti. Et nihilo minus feu quolibet alio, ratione confuetudifuper iis etiam obfervetur attente no· nis, vel ufus, aut aliter, nullum jus, nullamve /urifdi&ionem acquirat, prz­ • Concii. vella conftitutio Gregoriana*. Lujd- II. c. fenti quidem ftatutopoft terminum mi­ «»· J/7. Ut prahtut, cui injuria irrogata 'ft nime valituro. poffit., itiant extra territorium futim fententiam Jtrrc in delinquente!. IV. Dc ii/t qui clericum ceptrint. / Przterea quia difficile nimium, &C Ad hzc etiam approbante przfenti ut plurimum in parte magna damno- concilio .· ftatuimus, · — quod fi officiales, fum, & periculofum etiam fzpius in­ vel locorum domini quilibet fzcula· venitur, ut contra frequentes & quafi res, feu eorum curfores aut bannerii, continuos injuriatorum & invaforum ceperint clericum aliquem, & requifi­ aggreflus in alienis territoriis, cx ab- ti per dioecefanum, vel officialem fuum, lentia five copia competentis judicis , quod clericum illum captum cum om­ debita coercitio retardetur: ftatuimus nibus rebus fuis reftituant fibi confeapprobante prxfente concilio, quod fi ftim: fi per unum diem deftiterint il­ contingat nobis, vel alicui de fratri­ lum refticuere quamquam iplo faâo bus noftris fnffraganeis, feu noftro vel fint excommunicati, extunc officiales illorum officialibus, five noftrum, aut illi, feu domini, & quilibet detinen­ eorum loca tenentibus, aut noftris, feu tes atque curfores, feu bannerii fupraeorum canonicis, clericis, famulis, feuDdidi, denuncientur excommunicari nohominibus quibufvis, etiam laicis, ca- minatim & - exprefle “ diebus fingulis cum ftris , aut villis, feudis, vel rexrofeu- campants pariter & candelis. Et fi dcdis, ab aliquibus, cujufcumque prz- nunciati per tres dies, clericum illum eminentix, flatus, officii, vel condi­ non reddiderint: extunc locus aut civi­ tionis fuerint, in quocumque loco ci- tas, five caftrum, aut villa, ubi cap­ vitatis, diœcefis, feu provincia: Arela- tus ille clericus detentus fuerit, eccletenfis, ubicumque, fcu univerfaliter in fiaftico fubjaceat interdi&o. Nec tenea­ locis, vel extra loca, injuriam vel vio­ tur aliquis fidem facere di&is officiali­ lentiam , feu ofteflfam inferri : przlatus, bus, five dominis aut detentoribus, fi­ vel ejus officialis, aut locum tenens ip­ ve quibuslibet aliis, quod captus fit fius, cui fuper'przmiffis injuria, vio­ clericus: cum fufficiat, ut illum con­ lentia, feu oflchfa fuerit irrogata, pof- diœcefanus, __ ____ , _____ _______________ flet clericum, in eo quod *·*··* fir per cenfuram ecclefiafticam, & ali·E vel officialis, feu locum tenens ipfiusi, ter, ut expedierit, animadvertere ubi- afferat * per litteras vel nuncium, cleri­ cumque fuerit, in civitate, diœccfi, & cum illum efle; nec fuper his fides ali­ provincia fupradiâis, & punire quof- qua fit laicis facienda. Hoc autem de libet irrogantes, feu hujufmodi delin­ tali clerico intelligimus, qui erat in quentes. Nec poffit objici, quod quia pofleffione clericatus tempore captionis. forfan extra territorium jus dixerit, V. Ut nento niteri fuadeat, in alien* tctle. vel monitiones, aut citationes fecerit, fi ut qui contra ccclefix cujuslibet liberte cooftituta, nec etiam moneri faciat,, tateni banna, prohibitiones, five prz­ ut dimiffa fua parochiali ecdefia, in cepta, (dentes fecerint, aut fieri procoemeterio alterius ecclcfix cujuslibet: curaverint, feu facientibus confilium eligat fepeliri. Alioquin contra facien­ vel opem duxerint adhibendam , ipfa. tes, fcilicet tam inducens, quasi in­ poftquam per locorum ordinario), vel duci faciens, & tam monens, q*uami officiales eorum, fuper hoc fuerint remoneri faciens, ipfo faéio (enrfçntiam> quifiti , abfque cujuslibet difficultatis excommunicationis incurrant : qux fen-- obftaculo indilate revocent, feu faciant tentia debite publicetur. revocari, ad confimilia nunquam de B cetero proceffim : alioquin ccnfura fiVL Ut ferventur jura eJitn dt Judait. mili fint adflridi. Qui vero contradecl e fi a ft icas confuetudines antiquas, ra­ Infuper etiam ftatuiorus, ut jura edi­ tionabiles, approbatas, dc hadenus pa­ ta de Judxis ferventur: videlicet in cifice obfervatas, ftatuta, banna, pro­ pedoribus appendentia veftimentis ex­ hibitiones, aut przcepta, fcienter fe­ terioribus diifimilia figna portent; talia cerint , aut fieri procuraverint , five fiquidem, per qux faciliter dc diftin- jam fada fcrvaverinc, aut fervari fe­ de valeant a Chriftianis agnoici pari­ cerint, feu facientibus ve! fervantibus, ter & difeerni. Sed neque teneant Chri- in hujufmodi confilium vd opem prxftianos nutricios aut nutrices: carnes ftiterinc, per diœcefanos locorum, aut aurem per eos occifas nullus vedlat officiales, przfentis audoritate concilii fidelibus Chriftianis. Ipfi quoque Judzi moneantur, ut infra vsn. dies a temdies * excolant manifêfte. In Quadra*Cpore monitionis hujufmodi numeran . tu'·*» Âc confuetudines introdudas con­ cilio (latuimus, inhibentes ne quis in tra ecclcfix libertatem , ftatutarii & foro ecclcfiadico litigantes, feu litigare Icriptorcs ftatutorum ipforum, necnon volentes fuper caufis mere efdefiaftipoteftates, confutes, redores, confilia- cis, five qua; ad forum ecclefiede an­ rii locorum, ubi ftatuta hujufmodi & tiqua & approbata confuetudine & ha­ confuetudines de cetero edita fuerunt ctenus pacifice obfervata pertinere novd fervata, necnon & illi, qui fecun­ icuntur , ad defiftendum compellat , dum ea judicare prrfumpferint, vel in per ipforum vel parentum aut confanformam publicam feriberejudicata, ex-Eguineoium, five rerum eorum dc percommunicationis fententix debeant fub- fonarum hujufmodi captionem , mojacere : nonnulli proprix falutis obliti, difve aliis quibufeumque. Si quis ve­ & fux verecundix non parcentes, ju­ ro contra prxfumpfcnt, excommunica­ ris fententiam verborum amplexu non tionis fententix audoritate concilii fe fine fraude circum venire nituntur: non noverint fubjacere. ftatuta, at afferunt, banna tamen fa­ ciunt proclamari, prxeepta & prohibi­ tiones inducunt, qux non eft dubium in libertatis ecclefiafticx prxjudicium redundare. Nos itaque fraudibus ma- IX. 139 n1£hlL's C O N C ILIUM i U IVI rvdolphus t imp PHILIPP, III. R. FR.. x4 o _____ A„ norii, quia tamen conftitutioncm — dkNNO CHRISTI JX' Ut frtvihgiafi excommunicatos ad hm contemnunt : ftatuimus, quod chr^tP “·*■ era non admettant, nec ad fc· qulcumque ftatutum , prxceptum , ·»?> pù/turam. bannum, interdidum, furni, mo­ lendini, ignis, aquae, feu alicrum 1KJ. c. ·>. Licet regularis obfcrvantiz profeiTocommerciorum, icu'mandatum fece­ res, & alios, quos fedes apoflolica exem- y, rint contra cxcommu nicatores, vtl de­ ptioms feu libertatis majoris decoravit yy nunciators, apertum, tacitum, vel titulo, & privilegiis infignivit, attolle- ,, occultum, dcnuncientur etiam ex­ x re condignis favoribus intendamus, ip- ’’ communicari per totam provinciam, forumque privilegia, quantum ad nos yy & etiam in vicinis provinciis, fi vi­ attinet, obfervare penitus illibata* fic „ debitur expedire: & ccffctur a Divi­ tamen cos fuis manere contentos juri- „ nis, in omnibus locis, ad qux vene­ bus affedamus, quod privilegiorum fuo B , rint taliter excommunicari, quamrum limites in aliorum injuriam non „ diu moram fecerint in eildem : nec extendant. Proinde facro approbante y> abfolvantur donec fatisfecerint com­ concilio duximus ftatuendum, diftri- yy petenter de damnis & injuria, illa­ dius inhibentes, ne deinceps religiofi „ tis propter hæc ecclefix & perfoquicumq; vel etiam fxculares, exem- „ nis ecctefiaflicis. Prxeipimus autem ivw- c. ■« ptionis feu libertatis fedis apoftolicz „ quod praelati omnes, cum a diceceprivilegiis muniti, excommunicatospu- yy fano, qui excommunicationem tulit, blice, vel nomination interdiélos, feu y> ipfis fuerit dcnunciatum .· prxdidos ufurarios manifeftos, ad Divina, feu renuncient, & illos evitent, & hoc ccclefiaflica facramenta, vel ccdefiafti- yy medicinale ftatutum obfervent invio­ cam fepulturam, admittant. Quivero „ labiliter. Quod fi non fecerint, incontra przfumpferint, pratter pœnas a greflum ecclefix per menfem unum jure flaturas, ingreffum ecclefix eo ip­ fibi noverint ÎDtcrdidum. fo fibinoverint interdidum*. donec probtoribus fententiarum hujufmodi, quo­ Λ7. De Ht t qui excomtnunicotos tlc&erint. rum audior i tat em contempfcrint , & aliis, quorum interefle contingat , de Huic autem ftatuto concilii Vatentiprxdidlis exccffibus & omni interefle ni adjicimus, approbante prxienti con­ & damnis fatisfecerint competenter. cilio, flatuentes, quod quicumque fumpferint aut elegerint excommunicatos, X. De excommunicatis ad officia publita qui feme! aut pluries fuerint in eccle­ non di&cndis, é* detijdem banne facien­ fiis aut in ecclefta dcnunciati, vel in tibus contra txoommunicatatet ό dennn* confutes, vel redores, vel vicarios, vel cijtorct . judices, vel potentates, vel afleffores , pvel ba Ili vos, vel clavarios, vel nota­ Iniuper & przfenti approbante con­ rios, vel alia officia publica, excom­ cilio ftatuimus, ut infrafcriptum ftatu­ municationi fubjaceant ipfo fado; & tum concilii Valentini ab omnibus fir- omnia in quibus, feu ad qux illi tali­ Caix-il. \ i-rniter oblcrvetur, quod eft iftud: Ex- ter eleéli fuerint ad officia, fi rcquili• „ communicati, in confutes, redores,> ti cledares hujufmodi eledos ipfos ab ,, poteftates, a fle flores , ballivos, velI ipfis officiis non amoverint, infra men,, ad alia officia publica, nullatenus eli-■ iem poil·'reqm [itionem hujufmodi fibi „ gantur : & qui tales fcienter clege-- fadam, ecclefiaftico fubjaceant interdi„ rint , excommunicentur ; & nullaI do, donec tales prorius amoti fuerint ,, fententia lata per ipfos, five audo- & recefferint de locis cifdem. „ ritate eorum, valeat, fcu proceffus „ habiti per eofdcm, live audoritnte XII. Ut claici non ne^otitntnr. ISU. «. i piorum. Quia vero intelleximusquod E excommunicat! quidam ftatuta quzAd hoc etiam, infrafcriptum ftatu­ dam faciunt, prxeepta, feu banna, tum editum per bonz memorix domi- , E rfr3n. contra excommunicatores vel denun- num B*. Arebtenfem archiepifeopum dum de s ciatores excommunicationum, quod prxdecefforem noftrum in provinciali Man r·»-'■ eft quafi hzrcticum, & a difciplina concilio, ftatuimus approbante pratfen- Conai.s.e ecclefiaftica alienum , cum directe ti concilio cum fabfequenti moderami- bt· ann· fiat hoc in «ontemptum/ clavium , „ mine firmiter obfcrvari. Et* ante & illufionem iplarum , Squod ipfas „ iftud ftatutum, quod nullus clericus lurer 'Pu .! . nituntur .infringere malitia obftina- „ beneficiatus,' nullus etiam in ficris ta: licet excommunicati intelligan- „ ordinibus conftitutus, perfe, vel per tur per conftitutioncm domini Ho „ alium emat bladum vel vinum , cau » fa I NP°mUS A VENI ON ENS E. k 'Ff fa revendendi vel negotiandi, neque Api generali, vel fpeciaH,-polfic libere ■j - . . . · ..· · -Æ . anno CHRisri.,, huic ftatuto fraudem aliquam adhi- advocationis * judicatura: officium ubi-chkisji *’7*· ,/beat. Quod ii facere prxfumpfcrit, libet exercere. Ajicicntcs prxdido fta- ’*w u incurrat excommunicationis icntcnfenten- tuto, ut nullüs clericus ecclefiafticutn . tiam ipfo fado .·. de qua fententia ni­ habens beneficium, prxfertim indignili pér dicecefanum pollit abfolutionis tare ecclciiaftica conllitutus, in aliqua beneficium obtinere. Ec tunc punia­ curia eccleliaftica, vel civili prxfumat , tur in amifiione bladi, vel vini, feu contra ecclefiam vel perfonam ccclefiapretii convertendi in fabricam ccdc- fticam, advocationis officium in civita­ fix parocbialis : lalva etiam alia poe­ te, diœÿefi, & provincia Arclatcnii pr» na majori, fi ditecefano videbitur , 1 aids exercere ■ nifi per judicem illius imponenda juxta ipfius fadi qualita­ ecclefiallicx curix fuerit datus laicis ad­ tem. Hoc autem moderantes flatu- vocatus. AHoquin contra faciens ipfo tum, propter animarum periculum, toi-B (ententiain excommunicationis inlimus poenam excommunicationis im­ currat. politam clericis vendentibus & reven­ dentibus, in ipfo ftatuto contentam : Jf/K. Dc tt/lamenlis non occultandis. ipfo ftatuto quoad alia ibi contenta in iuo robore alias permanente : Adjicien· Cum autem plurima teftamcnta fo* tes, quod venientes contra ipfum fta- leant ex hxrcdum malitia nequiter oc­ tutum, & i piri t ualiter & pecunialiter cultari, ut ea,qux vel ad piascaufas, arbitrio diœcéfani fui puniantur debite. vel ad faciendas emendas, in ultimis defundorum voluntatibus legata, five XI11. V: tier ici odvocationtm, £ judicatu­ relida fuerint, ad lucem nequeant per­ ram non exerceant. venire: nos volentes hujufmodi malitiis obviare, approbante prxfenti concilio Aliud etiam infraferiptum ftatutum, ftatuimus, quod tam hxres quilibet, olim editum per bonz memorix do­ quam notarius, qui notam cujuslibet minum Florentinum Arelatenfcm ar- receperit teftamenti , per ecclefiam , chiepifcopum , przdeceflbrem nothum , ut commodius videbitur , requiratur, in provinciali concilio, ftatuimus, fimi- quod teftamentum , vel notam , fi­ liter approbante prxfenti concilio, cum ve tranlcriptum alterutrius , in eo fubfequenti moderamine, firmiter ob- quod vel pias caufas, vel facienda.* „ lervari: quod eft iftud. Ad hxc , emendas tangere dinofeitur, exhibeant „ cum ecckfiaftica per ecclefiafticos, & infra edo dies, a temporerequifitionis ,, per ixculares fxcularia tradari con- hujufmodi computandos. Quod nifi fe­ „ veniat, ne forte clericus ad aratrum cerint, ex tunccos, prout requ i fit i fue­ „ ecclefix mittens maeum, & refpi- rint , decernimus excommunicationis „ ciens retro, Dei regno efficiatur fententia: fubjacere, quam excommu­ ,, ineptus. ( nec enim beatus apofto-' nicationis fententiam volumus nomina„ lus Marthzus, qui & Levi telonea- tim, & folemniter diebus fingulis pu­ „ rius didus eft, poftquam a Domi- blicari. „ no vocatus fuit , rurfus ad lucra X1'· Ut pralati bac flututa publicari fa­ ,, telonei refedic ) inhibemus diftride, ciant . „ ne clericus in ecdefia bcneficiatus, ,, advocationis officium lufcipere in cuDemum, approbante prxfenti con­ ,, ria laicali prxlumat, nec judiciarium cilio ftatuimus, quod quilibet dioecefa,, exercere: nifi forte pro ecdefia, vel „ pauperibus, viduis, &orphanis, pa- nus,five prxlatus Arelatenfis provinciae ,, trocinari voluerit intuitu pietatis. Si prxiens concilium habeat infra duos menfes, ab inftanti fefto Pentecoftes „ quis autem contra hoc attentare prx. numerandos: & per ecclefias fubditas „ fumpferit ipfo fado ab ingreffu ecdeE eadem (latura, prxfertim excommuni ,, fix noverit fe fufpenfum. Ec fi per cacionis & interdidi fententias conti­ „ prxlatumfuum requifitus & monitus, nentia, prouc eadem ftatuta requirunt, ,, ab hujufmodi officiis dcfiftere noluefub poena excommunicationis, vel alia, „ rit: beneficio fuo’ecclcfiaftico prrveprouc cis vifum fuerit, a fubdicis fuis „ tur per eundem-, & per ipfum, befaciat publicari & diligenter exponi, „ neficium alteri conferatur. Quod fi ut pericula,quxclericis & laicisex «ii„ refipuerit, a dida fufpcnfionis fendem potiant ferttentiis imminere, fiot „ tentia per ipfum epifeopum abiolvaliquide manifefta, & caucius evitentur. ,, tur. Hoc autem moderantes flatu­ Faflum Avenione anno Dotnjni MCCLXXIX* rum, volumus ftatuendo, quod hujuf­ xvi.Kaf. Junii, diefciiicct Mercurii ante Penmodi clericus, dc fententia fui epilco- tec often. Q ALIA Cuncti. Central. Torn. XXIV, X4J mcquijî C O N C I L I U.M RUDOCJMUS t n» F.iHJPI». Hi. R. FR. x. . "Two" ALIA EJUSDEM CONCILII STATUTA Aripfum negotium per prxlatos juxta di-“ reâum prxdidum fibi mandatum apo- christi omiSTf. ’ . . r **»· Super cruccfignatoeum & rcligtoforutn 'ftolioum procedatur , cum negotium *·7’· privilegiis. crucis adhuc maneat & vigeat, nec dnm paffagium fic incoeptum. I. De croces ignatis. Et omnes dioecefau, & eorum offiR-O crucefignatis in terre fande fubfidium ,> ciales exequantur latas fententias, per in provinciali concilio, quod celebratum1 eorum quemlibet pro cruccfignatis con­ fuit apud Avenionem anoo MCCLXXIX· xvt. tra quofeumque. Kal. Junii, concorditer extitit ordinatum. P Quod cum apoftolicx litterx Grego- iJt· religiosis. rianx D. archiepifcopo Arelatenfi Super confeflionibus, qou religiofi paHim ejus fuffraganeis omnibus fimul dire- audierint, extitit in eodem concilio fimiliter dix, per eos fuerint baftenus multipli»β ordinatum, cicer publicacx, dc proccflus multipli­ Quod religiofi per ipfos diœccianos , ces authoritate earum per eos fine ha­ biti, & quafi per Univerfum mundum vel tenentes loca eorum, cautius requi­ fit publicum dc notorium, quod quili­ rantur, an de licentia,vel fine licentia bet metropolitan!», & ejus fufiraganci, prxlatorum audiant confeflioncs. Quod fuper hoc plenam habeant poteftatcm, û privilegia confeflioncs audiendi fe di­ tranferiptum earum, five copia nulli cant habere, illa fine mora qualibet exhibeant & oftendant, & copiam dent detur. Quod infuper cruccfignati dc crucc- eorum. Quodq; deinceps illi religiofi, qui fignandi pro fubfidio tenx fandr, per ipfos dominos, archiepifcopum & ejus voluerint confeflioncs audire, veniant fuffuganeos, defendantur, juxta indui- ad...prxlatos, .. ..ut ab eis fuper > .confeffio. r genium contentam in luteri. Cupradi-C"11;" «apiane ip«ial««r iadis, & in concilio generali. cultatem. Quod etiam iidem prxlati non com­ Quod etiam cruccfignati, licet ante­ quam crucem futnpferint, citati fue­ mittant rcligiofo alicui confeflioncs ge­ rint, vel contra cos fint aliqui procef- neraliter audiendas. Qpod i ni u per iidem prxlati* retineant fus habiti, authoritate Jitterarum fed is apoftolicx dc prxdidis non facientium illos in caufis, qui retenti funt ipfis mentionem, extra fuas diœcefes: nihi­ prxlatis per provincialium conciliorum lominus tamen in pofterum fimiliter ftatuta. St tamen inter religiofos cofdem aliqux fint perfonx, per quas prxpoAquam cruccm fufeeperint, defendar»· lati fenferint tali gratia fpeciali * me- SeA\SÎdantur, nc ad judicia extra fuas diae· ritos, five dignos- ipfi prxlati faciant1"· ccfcs evocentur. Nec ia aliis, in quibus eos fedes fuper his erga perfonas hujufmodi, quod apoAolica privilégiât, offendantur; ita'Dviderint expedire. Fsfta funt hxc die prrcedente pncnunciatio- quod proccflus habiti coram judicibus nis concilii fupradidi, videlicet Xvri.Kal. Ju­ delegatis teneant, ut tenere debebunt, nii, in prxfentis fic tefiimonio plurium perfo& juxta cos, five poft cos fiat continua­ natuum, fit aliorum, fit mei Scepbam de fan­ tio per cruccfignatorum ordinarios, & da Maria domini pspx feriptoris, facri palatii notarii, qui de mandato pnedidorum domini finaliter procedatur. archiepifcopi, fic dominorum epifeoporum, fic Quod fi forfitan contra ordinarios,' aliorum aNentium loca tenentium, prsedidum feu eorum vices gerentes, quod defen­’ concilium, five ftatuta contenu in eo, prout derent crucefignatos, vel contra ipfos omnia funt ordinata fuperius, fcripfi: fic ut ex cruccfignatos detenfos per eos, aliqui1 his publicum inftrumentum facerem, five plu. delegati procederent, citando, vel mo­> ra, mandatum ab ipGs recepi. In cujus rei nendo, vei fententias aliquas fulminan-> certitudinem, hic appofui fignum meum. * do, vel eas denunciari mandando, feu _ G. G NOTA. alias quoquo modo: nullus in civitate, diœcefi, & provincia Arelatenfi, dele» Qh prsfuit huic ccacUio ArtiMtXb vchfepifcoput (Pogatorum eorundem figillct litteras, nec •ea epUcopm PorroaeÉt ) Bertraad» hic dkicur, «h afan ommbu* Bernard·» Se tn φίο iuo epitaphio, auod Cano ur exequatur mandata. citam. UgheUo «fte, hodkqa» cendre üwcmti ante priaopenè SmAI Fraortfci. MreWu· Igitur Quodque cum crucis ipfius tranfma- aram htc >■ pane codex «ofter eft. Et ia hoc qmque readoÎM rinx negotium fit continuum in favo­ food Satan·!*·· epifcoçum fuie ait: corn Foetuenfem di­ fttaübt. Ex SabaaM&un ac PorreMm· «pifcoporen re, & vivente D. Gregorio fummo cere catatap· ft ef-itaphao, cuit· pauto aate meatiaaawi Sac·, pontifice per prskcos fuerit inchoa­ ret cooreftatiÂaM : immo & ex ht· ipfi· Anbmft· prormconcilii· , oo kiikat, cui Bemaadua Aarnlrire Arctum, ncc per aliquem fucccfforem ip­ cia «Moae pmfuii. amx> MCCLXXXII. Λ co qnod Roftaftmt fius aliqualiter revocatum, non obftan- Capra, io viüa Uiul· Veufeui. «MX» MCCLXXXVIU. tc morte ipfius domini Grcgorii: circa cckkarà. CON· «. . .r NICOLAUS p. Mi. *4> B1TEKR.ENSE. RUDOLPHOS P IMP. PHILIPP. ML R. FR _ ., ·♦· <3©<3©<3©<3©<3©<3®<3©<3©<3© “F CONCILIUM Muttm. BITERRENSE, De mittendis «d Regis parlamentum procuratoribus pro defendendis ecdefiafticis libertatibus, anno Domini MCCLXXIX. a Petro Narbonenfi archiepiicopo cum tuffiagancis celebratum. cun&is quod anno Domini A Littera Petri arcbiipifcopi Ntri«nn\fir, de frias craftinum felli Invcn" gtftit in concilio Biterrrqfi niu tkxûs S. crucis, fuit celebratum concilium MCCLXXIX. apud Biterrim per reverendos patres dominos, Petrum Det gratia archiepifeopum Narbonen­ Errus miferatione Divina fanAc Narbo * icm , Pontium Biterrenfem, Bertrandun Tonenfis ccclefix archiepifcopus, diferetis & lofanenfem, Bcrengarium Magalonenfem, Berreligiofis viris, abbatibus, prioribus conven«randum Etocnfem, Petrum Agathcnfem, Pe­ tiulibus, capitulis, ft conventibus, tam f®cutrum Nemaufenfem, ft Galterum Carcafib- laribus, quam regularibus per civitatem, dkenenfem, eadem gratia epifeopos. Qpi domini ccfim,ft provinciam Narbonenfem conftitutis, epifeopi, ft etiam Lodovenfis & Uticenfis, gad quos prafemes littera pervenerint, ialutctn vocati fuerunr per litteras ipfius domini ariu Domino femp i ternam . Cum in concilio chiepifcopi, quarum tenor nofeitur efle talis, apud Biterrim, per nos ac veherabiles fratres „ Petrus milcratiooe Divina fan&x Narbo- noftros epifeopos provinciae Narbonenfis , ad „ nenfis ecclefie archiepifcopus, venerabilibus cujus convocationem veftris credimus non mo­ ri in Chrifto fratribus Dei gratia Biterrenfi , dicum peperciflc laboribus ft expenfis, ordi„ Magalonenfi , Lodovcnfi, (Jticenfi, Aga- natum exciterit, ut nos una cum venerabili „ thenfi, ft Nemaufenfi epiicopis, falutem & fratre noftro epifeopo Toloftno ad inflans „ finceram in Domino charitatem : Cum fuper parlamentum debeamus in Franciam perfona„ magnis & arduis negotiis antiquis, ft etiam liter proficifci, conftitutique fint in ipfo con„ de novo emergentibus , qur communem c cilio procuratores , qui in ipfo parlemente „ tangunt flatum ecclefiarum provinciae «... Nar- **comparere debeant pro provincia Narbonenfi , r.nxn.n. A.»..» ,> bonenfis, vobifeum & aliis fratribus noflris fuper antiquis ft de novo novitatibus aliqui­ „ fuflraganeis habeamus loqui pariter & tr *bus emergentibus, fetidis videlicet & retrofeuf, fiare; fraternitatem veftram rogandam du- dis , alodiis, & exercitu , ft gravaminibus il­ „ ximm, tenore prafentium, vobis nihilo milatis, & qux quotidie inferuntur, qus com­ „ nus mandantes, quatenus in craftinum poft munem tangunt flatum ecclefiarum, ft mo,, inftans feflum Inventionis S. crucis, aliis naftcriorum ejufdemprovincia:, libertates, im­ „ pratermifiis negotiis, apud Bitcrrim nobi- munitates , & privilegia oftenfuri, prout io ip­ „ tcum pcrfonaliter iaterfitis , ut vobifeum fo procuratorio videbitis plenius contineri : „ tnftemus in pramifUs quod honori! & utieniverficatem veftram requiro [uirendatn tenore pra„ litati communi ecclefiarum ipfius provincic Dfentium ducimus ft rogandam, _ , quatenus in pro­ n expediens viderimus, ft Dominus miniftracuratorio , quod vobis per latorem prafentium » bit. Datum Montillis xvt. Kal. Maji, anmittimus, veftrum quilibet figillum fuum ap­ » no Domini millefimo ducentefimo feptua- ponat. „ gefimo nono. Datum Biterris III. Nonas Maii, anno Do­ Sub eadem forma ivit littera ad dominos mini MCCLXXIX. Tolofiinenfem, Elnenfem, & CarcafToncnfem epifeopos. N otum fit MCCLXXIX. ip T Ί8> Ί88> > •es-cs-o gpC ONSTITUTIONES Ofiicnfii LATINI PiUrtrtufii Epifcapi. Anno 1279. Aymuttdos Dei gratia Sanâs Aquilejen- E tini Dei gratia Oftienfis ft Velletrenfis epifis Sedis Patriarcha (') venerabili fratri .... fcopi, Apoftolioe Sedis Legati (») reccpifle IitEpifeopo Vicentino (**) Salutem in Domino . teras fub hac forma Venerabili in Chrifto PaNovcritis nos Reverendi Patris ft Domini Latri . .. Dei gratia Patriarchae Aquile jenfis. Fra- R Nota P. Francisci Antonii Zacharia Soc. Jau. (i) Efl is RayowadtuTorrianot Mediolanenfis,quemai>. 1*7}. Gregarius X. AquOejeafi Ecdcfiat prefecit. (*) Bernardo de Nieelli*. . (1) Fr. Latinus cognomine MaZakanus, quern ft de Frentifmic, ft UVAimm· appellatum leg tout. Pa­ ttern habuit ex feme Malabranca , nattent veto Sororem Johannis ürltoi Tit. SanAi Nicolai in Career* Diaconi Cardinatis. Hie Pontifex sei Me renonciatus, Nicolai HL adfeito nomine Lar mom, qui Prardicatoron Ordini le ie addixerat, iaera purpura decoravit, ft Oflicnfem ac Veliternum Antiflitem dixit ·. Por- Ctneil. Gntrd. Tom. XXIV. Q. 2 ro 147 CONSTITUTIONES L A T I N4 148 Frater Latinus permiflidize divina Ofticnfis & A pervenire. Infuper operam deiis ut coftitutio-............. . —Velletrenfis Epifcopus Apoftolicz Sedis legatus nes ipfz ’ poftquam Λ publicatz luerint diligentius ··-—...... CNRj^r S»,u,era 'n Domino. obferventur. Si quo· vero ex prxdiftu przlatis ,,T) circa hzc inveneritis négligentes, eos ad id Ad honeftatcm Cleri, animorum falutem, fic utilitatem ecclefiarum, ac monafteriorum per ccnfuram Ecckfiafticasn appellatione pollpofiia compellatis mandatum noftrum taliter noftrz legationis quafdam nuper conftiiutiones edidimus, quas vobis fub figilio noftro duxi, impleturi , quod diligentiam veftram exinde mus deftinandas Paternitati vcftrx, qua fungi­ valeamus in Domino commendare. mur auftotitate,diftrifte przcipipiendo mandan­ tes , quatenus ipfas in civitate Aquikjcnfi vel I. Contra invtfarts Ecclefiarum. (') alio loco follemni vcftrx diœcefis congregato β Preterici malitia temporis ufque adeo in quiCiero per vos vel per veftrum vicarium intra bufdam partibus noftrz legationis invaluiiTc diunum menfem a receptione przfentium publi­ care curetis , tranfmitfuri eafdem infra eun­ gnofcitur, ut non folum pleriquc clerici line dem terminum omnibus Epifeopis, vel eorum jtiflo, verum etiam quidam laici fine ullo ti­ vicem gerentibus vcftrx ptovincix eifque tam tulo, quamplures ecclefia* & earum jura oc. vcftra auâoritate, quam noftra przcipientes, cupare prxfumpferint & cas ( * ).................. ut ipfas in fuis Civitatibus, aut Diœcefibus aliarumque plurium animarum periculum deti­ nere pnéiumant. Nos igitur huic lethali morbo congregato fmiliter Clero infra fimilem ter­ minum propter mandatum veftrum ftudeant cupientes opportuni remedii medelam apponepublicare. Nihilominus in primis fynodis quas re, monemus omnes clericos, & laicos nollrx vos fic Epifcopos celebrare contigerit publicari ^legationis, eifque in virtute obedientix tub incafdctn folemniter faciatis . Ira quod eorum notitia ad omnes , quos tangit, valeat terminatione divini judicii audoritatediftrifte przcipimus quatenus clerici, qui ro Latinus Buooniz , inque tota Æmilia ; Florenti· quoque fit in Etruria Legati Sedi· Apoftoiica- mune­ re funAus eft . De eo plura inveniet apud Qpetilium . fit Eehardium in Bibliotheca icnptorum Ordini, Ptrdicaiorum, Ciaccomum, Eggfium Purpur* rfoflx T. 1. p. »»$. Fabricium in BiW. Mcd. &· InJ. Lt n. lab. XI. ». 1,6. edit. Patav. (k In MS. Codice Collegii noftri Mutinenfir, qui Ravcnnatenfia Concilia, aliaque id genu, ad Muimmfi* Ecclefix difciplinam pertinentia compleAitur , exilant etiam Latini Cardinali· Conflitutione,, led alio omnino ordine, titul qu» di ver fit. Prima eft de Monaftcriii -vi/ilandu, qux heic fecundo loao legitur ili· (cripta dt vijitaiione Mone/fertorum, fequitur beic omnia Conftitutio dc boHcfttte Clericorum, quam propterca ex Codice noilro exhibebo. Dr borufttte Cltritorum. Semper & ubique convenit clerico» divino minifterio mancipato· in fua converfatione prxtcndere honcilatem maxime decet, tamen, ut iliis in loci* forom hooefta* ref<|Hk , m ouibu* plurium gente, videlicet claufa* au- naamcata, , aut etiam tabrrde* prout fibi quifque congruere viderit delaturi - F·* veio chlamydes quibu* deferre placuerit minime probibemu* dummodo fint vel chlamydes quz videlicet utrum­ que opcnnnt humcum, fit hinc inde partes corporis anteriores attingant. Pallia veto de ccndhto vel quo· libe: Icnco panno clerici fupradiAi per Civitatem non deferant , cum haflanu* eorum ufus devenerit in abufum. Si qms ergo Jèincep» hac noftra conftitutione contempta tum cjufmodi pallii* aut five cappis ,'vcl cabirdi*. ut chi’mydibujjt.cmoi ui» p vtr“"’ pro RavennatcnG, eiqoe (objedi* Ecciefiis eafdem plane Conflit ut ionc* Latinum edidif- ; ,xMutinenfi de.ncep* varia* leftiones dabimus, fic Laudenfis apottaphi lacunas fupplcbimu*. i») n»/«snrW Cod. Mut. rta U. Cod. Μ. Cod. ew/KariW* Id. tltrim 11 Cod. Mi CONSTITUTIONES LATINI 1 IV. ANNO omtm A quamtibet in abfentiam dederit,cum per unum— ■ menfem concedendi indulgentia· potatae pri- * De ftnittaiiù. crimi- VI. Dt hMttt votien*. Omnipotens Deus, qui in fuis fidelibus vir­ tutum ornamenta requirit, mulieres a corpo­ ris ornatu fuperfluo per prophetarum dt apolegationis urnun vel plora proprio· poeniten­ ftolorum ora (*. ) quam fedulis commonitio­ tiariot habeant rclrgiofc·, vd etiam fxcujares nibus revocare , quam diris increpationibus diferetione providos, converfetione probato·, cohibere, quam horrendis ( 1 na­ Îii peni tentes, quo· interdura ipfi prxlati au­ tionibus deterrere fluduit ex divinis Scriptu­ re non poflunt, eorum vice audiant, dc abris multipliciter elucefeit. Sed quia nonnulla folvant vel cum opportunum fuerit ad Apo­ B' plus mundo quam Deo placere ficut earum ftolicam fedem remittant. Hujufmodi vero gra­ geftus indicat, geftientes in hac fuperfluitate viores cafus,in quibus ad ipfospraelatos remit­ nimis impudenter excedunt de fus (·.)....... ti debent ('.) pcenitentes, ipfi prxlati deter­ etiam alias pertrahunt ad exceflus. Nos& ea­ minare in fuis fynodis ftudeant ut cos inferio­ rum providere faluti,& peccatis plurimis, que res presbyteri de cetero non ignorent. frequenter hac de caufa proveniunt, prscave^.auxiliante Domino, cupientes prxfcntiftatutœdiftriâe prxeipimus, ut in civitatibus dc V. De niitlgmiij. aliis locis noftrx legationis in ('·.)................ date·, inferiores presbyteri ad fuperiores pre­ late* debent remittere abfolveodoe, ftansnnus nt finguli epiicopi & Superiores prêtai noftrx Cum valde deceat ut dispenfator Domini fit fidelis dc prudens mirari cogimur quia non­ nulli ecclefianun prxlati in concedendis indul­ gentiis non tam liberales quam prodigi thefaurum dominicum fiue difpenfatior.i commiflum non tam diftribuunt quam eflundunt. Nam prxfixam fibi ( ». ) a facris canonibus regulam C conflitutio per epiicopos vel eorum vicarios fuerit publicata, nulû mulier ex quo duode­ , # cimum annum «tatis exegerit, in velle qux ab anteriori parte aperta fit publice per civi­ tatem procedere vel per humum defluentia ve... ......... ftimenta — ultra unum palmum v( ) dependentem ab humero chlamydis plicaturam ultra duos excedentes largiores quam eis conceffum eft palmos deferre praefumat. Adjicimus etiam, ut mulieres nupte qux decimum oftavum annum indulgentias largiuntur, dc hoc'non folum in fux jurifdiftionis ecdefiis, fed etiam in aliè«tatis attingerint ex quo per unum annum nis non folum prstfentes, fed etiam abfentes in conjugio fuerint, omnes in publico capiti­ attentant (».) Hinc fequitur fidelium indi­ bus velatis incedant, dc nulla earum (·*.) .... gna deceptio, dum le indulgentias confequi verfis pannis artificiofe confutas in publico de­ xftimant, quas aliquando minime confequun- ferat , ut modefta verecundia dc verecunda motur. Hinc etiam fit ut indulgentix difpenfato- deftia, qux maxime fideles mulieres exornat, ? um prudentium provida moderatione conceflx eam quam interius habere debent exterius prxignoranti vulgo veniant in contemptum. Un­ ferant caftitatem. Eas autem qux velles prxde difpenfatorcs ipfi follicite videant, qualem di&o modo confutas (■>.).. . . habere no­ difpenfationis hujufmodi domino debeant red­ fcuntur, eaidem veftes abjicere minime cogi­ dere > (♦.) raponem. Nos autem cupientes dc mus. Sed ne aliqua talis mulier cjufmodi vedifpcnfatoribos ipfis dc familix domini provi- . ftes de cetero Jaciendas p,.. v...rw — port .tempus deferat dere, pnelatis omnibus noftrx legationis prx-™fupradiâum diftriâius inhibemus. Si qua vero* — Dei· timore poftpofito dc proprie honeftafenti conftitutione prxeipimus quod in conce· dendis indulgentiis modum determinatum per tis cura negleâa noftrum ftatuconflitutionem felicis recordationis Innocentis tum obfervare contempferit, eam omnium in­ Papx tertii editam in Concilio generali ne­ dulgentiarum , qux in ecdefiis vel prxdicatioquaquam excedant, ut videlicet cum dedica­ nibus noftra vel aliorum prxlatorum auctorita­ tur ( '. ) Bafilica non extendatur indulgentia te conceflx funt haftenus feu concedentur imultra annum five ab uno five pluribus Epifcopofterum, nec non omnium Sacramentorum Ecdefiafticorum participatione privamus, dc pis dedicetur. Ac demum anniveriario dedica­ tionis tempore (*.) quadraginta dies indulta fi ad poenitentiam venerit ab hoc vel aliis pec­ remiflio non excedat. Hunc quoque quadra­ catis nullatenus abfolvatur,nifi firmiter coram genarium numerum in indulgentiis, qux ad Deo, dc Sacerdote^ ,promiferit __________fe tprxdiclum ____ ccclefiarum, vel pontium aut piorum operum j-ftatutum de cetero fervaturam. Sic nimirumi quaslibet fabricas, feu ex aliis caufisquibusli- ’ eis **----------------J-------' quam Deo placere * — quasqux mundo magis bet per literas conceduntur, praelati diligen­ ficrint habitus teflimooium perhibebit, deque ter obiervent. Prohibemus autem ut nullus in numero levium foeminarum non erubuerint patriarcha vel archieptfeopus extra fuam pro­ computari non folum ecdefialHcx difciplinx vinciam, nullus epifeopus extra luam dimcefim flagellum, fed etiam reprehenfibilis nota oppro­ quamlibet indulgentiam dare prarfumat. Nifi brium fuftioebunr. Demum fi qu» facerdos, prxiens in aliena ccdefia fuerit,fie diœcefani religiofiis aut fiecularis eis, qua in praemiflis epiicopi feu metropolitan! confertius accedat. Offenderint ante fetisfaftionem condignam ali­ Si quis vero prxlatus fupradiâum numerum quod facramentum ecclefiafticum nifi in mor­ piziatM indulgentias concedendo trafeendetis articulo miniftrare pnefumpferir, ab officio nt aut extra territorium fuum indulgentiam dc beneficio pariter per menfem unum nove­ rit ( J. > rr/Arrr 14. CoA (s. ) Mrtli. Coi. a. ) »· U. Codj( 4. ) rwrrnrt t4.Co4. ( ,.) 14.Co4. ( ·. ) Attur 14. Coi^ (7. ) drdtasf Utofli 14. Coi. (t.) Pnfhttw & jtfte fltior·* ·η 14. Co4. (».) tetuMtettooiiM 14. Co4. (10.) leviUti1 ttntple U Co4. (11. ) mîtes prttfni ** M* Ce-’ ***· l’4 · ’· r*/ratt«nw· h. Co4. ·- F »n CONSTITUTIONES LATINI. er rit fe fidpcnfiim. & nihilominus C quis circa A ferrem exterius cafUtatem, ia violatrices con-' hoc notabiliter forte deliquerit, cum poteftste ftitutionis ipfius certis poenis adjeftis.nec non ANNO Christi audiendi coafefliooc* perpetuo decernimus efle in feceidotes religiofec, ft- etiam feculam , »»»»· O****» privandum. qui violatrices tpfas abiofarent, aut iis ante **” Aftum BononieH. Kalendas Odobris Pon­ latisfaftionem condignam prêter quam in mor­ tis articulo aliquod facrameotumecclefiafticum tificatus Domini Nicolai Papas tenu anno fe­ mtniftrarent. Verum quia ficut ex inculcata cundo. Nos igitur mandatum liipradifti Do­ multorum querela nobis innotuit propter invemini Legati reverenter ftexequi cupientes fra­ ternitati refine qua fungimur in hac parte au­ k rtcundam lafciviam, impudentiam, & impu­ ctoritate mandamus quod fupralcriptas Coofti- dentem audaciam plurimarum ex conftitutionis cuttones Domni Legati in Qvitate V/centi- ipfius tranfgrcffionc non folum violatricibus oa , & ejus Diœctfi congregato Clero per vos ipfis, fed etiam confeflbribus earumdem mul­ ta eveniunt pericula, & multo majora, quam vel veftram Vicarium infra unum menfem a ante conftitutiooem ft fuperfluitate ornatus ft receptione prefentium publicare curetis , fa­ habitu* provenirent, nos tantis volentes pericientes ut confiitutioncs ipfe poftquam publi­ cate fuerint in civitate ac dicecefi veftris jux­ B culis obviare conftitutiooem ipfam infraferipto adhibito moderamine approbamus, cetera,quas ta tenorem mandati pnadi&i Domni legati di­ in conftitutione ipfa continentur, propter tam ligentius obferventur. Mandatum noftrum ft evidentia pericula refecaotes. Sancimus igitur, iepefati Domni Legati taliter impleturi quod ut nulla mulier ex quo etatis fue annum xvj non poflitis merito de negligentia reprehen­ attingit, in velle,que ab anteriore parte fcifta di, fed dc diligentia commendari. Datum fit, publice per civitatem procedere, vel per Im­ Laude fecundo die intrante Novembre Sep­ mun defluentia veftimcnta ultra unum palmum de­ tima indiftione /Pontificatus Domni Nicolai ferre prariumat. Adjicimus etiam, ut mulieres que Pape terti anno fecundo. xxx. etatis fue annum attigerint, omnes in pubblico capitibus velatis incedant & nulla earum À* ndict Mutimrf ktc ftfumtur veftes ex diverii* pannis ariificiofe confutas in Dt pMteiimr Ctfiitittwmm pradifltnm. publico' deferre prefumar. Si qua vero Dei timore poftpofito, ft propria honeftatis cura Led* & publicat» fuerunt he confti turio­ Astutum — obfervare fe -ea nes in millcfimo ducentefimo feptuagefimo no- _negkfta —»------------------------------- —neglexerit, n----------- , — ro. Indiftione Septum* feliciter in epifeopaii C confeftore fuo pro fux tranfgretfimiis temeri- ‘ palatio, in fynodo clericorum civitatis Mutitate talis fe ° “ tanta “** -----poenitentia ---------- — injungatur ............... , quod — *J nenfis die vnr. exeunte oâobri, pndêntibus facilitas vente ipfis delinquendi non uibuac Albertino & Marchatello notariis de binis, incitamentum. Et fi quam notabiliter in his Martio notario dc Magiftris, fe aliis plu­ excedere forte contigerit,per dkecefaoum Epifcooum a temeritate fua per cenfuram cccleribus. Cofliteti» «dite per dominum Bermardetm Epi~ fiafticam compefcatur. Ceterum univarfos epifapecm Pertmtfim , Apefalica fedit Littum fcopos noftre legationis, aliolque potiat os cu­ φίΛ modificet confl^tutionem Omnipotens «ditem ram animarum habentes, nec non fe facerdoper Dtmiwm Liuimtm. tesfecularcs, ft Regulares, qui confcffiones au­ Triumphantis ecclefic ac militantis judicia, dierint mulierum infianter requirimus, ft horta­ fic adinvicem diferepanr, quod primum fem- mur, quod per modos preferiptos ad obferper fequatur, que nec £«Uit s nec falliturverivantiam conftitutionis ipfius operam preftent, tatem ; fecundum autem opinionem multoticns ft operam efficacem, u divinam volunt effuampleditur,& fallere fa ' ' fepe contingit, & falli.-.gere ultionem.Sane cum ea, qua: frequentius Quapropter militantis Ecdefie judicium pleaccidunt, non que raro, perftnngere intenda­ rifque incertitude circa eventus fic fallitur fu­ mus, & eas, que frequentius & plurium pa­ tent afpeftibw, ut pote que per civitatem diturorum, ut quod utiliter conjedura verifimi' lis, immo etiam attenta quandoque confideratio fcurrentes dc vias, fui ornatus lafeivia pluri­ pollicetur, noo folum inutile, fed etiam dam- mos ad laidviam, dc peccandum inducunt , nofitm repenti contingat, fe ideo quod con­ per hanc noftram conflitutionem a talibus sulte interdum fiatuitur, poftmodum conful- coercere; nobiliores mulieres, que ut pluri­ tius revocatur. Sane venerabilis Pater Domimum in caftris habitantes & villis a tam frente Latinus HoftienGs epifeopus in nonnullis nuenti habent hominum afpeftu habitationes Itali» part&us dudum Apoftolice Sedis Lega­ (emotas, uxores videlicet ft filias Marchiotus confiderans, quod omnipotens Deus in luis num , Comitum ft Baronum, quod ipfe ficut requirat fidelibus ornamenta non corporum , (anguinis nobilitate praecellunt, fic morum ft fed virtutum, ft quod per facras feripturas honeftatis nobilitate debeant prefulgtre, pneprophetarum ft apoftolorum, fedulis commo­ fentis conftitutionis nolumus diftriflSone coernitionibus, diris increpationibus, ft horrendis p ceri. Qpe autem de habitu Oeneorum Bocomminationibus a corporis ornatu fuperfluo ^nonie ftudiendum nofter predi&us edidit Preprohibuit mulieres,· attendens infuper, quod deceflbr, benigne moderari volentes quod de nonnulle mulieres legationis fibi commit!» beneficiis ftatuit, ad habentes dignitates, vel phdquam Deo placere hominibus geftieates, perfonatus feu Parocbiaks Ecclefias duximus fic ornatu* fiipcntaitate, ac vcftium excede- reftringendnm. E«cod.v. haut, quod fue levitati* exemplo ad exeeffiis tic. 4ι·». alia* pertrhaebant; pia duftus confideratione, tintcMia Strati dt Mita matitrem frticimt /“'n (ideft in Conflitutionibua Domini Leut animaram occurreret periculis ftataendo quedam circa ipfaram mulierum habitum, ft gati) f*prefcnpti. lltM ornatum per que fi ut deberet 6eri fervarcnOOiMfia fc rur, ipfe ornatus fuperfluitatem ft lafciviam Antinns Dandulo Dei, & Apoftolice fedis gratia epifeopus Paduanus, executor un« «drfb» Z° evitarent , habitus honcftatcm pretendereut, & eam quam interius deberent habere, pre- eus Apoftolicu* ad mfrafenpta per SS. D. N. |>:ι«ιί» in “»· F i MI CONSTITUTIONES LATINI. CS* in Chrifto Patrem D. Nicolaum divina Provi- A tuit prout hec omnia in flrtuto flt ordinatio-—···· dema Papam “ " fpecialiter deputatu».ne hujufmodi dicuntur plenius contineri. Cum V. ANNO Univerfis fle fingplis Chriflifiuelbus , cuju- autem, ficut eadem petitio fubiungebat, flatuCHJUSTJ fcutnque conditionis, flatus, fle gradus ordi­ tum , flt ordinatio hujufmodi nunquam obier va­ ni*, fle teligioni* exiftant, quo* infraicriptum rum, fuerit, nec in mulicribusdid* Civitatis Pa­ tangit negotium, feu tangete poterit quomodus frudum fecerit, nec vero fimiliter credi­ dolibet in futurum, talutem in Domino, flt tur, frudus £acict in futurum; immo mulieres perfenubu» fide indubiam adhibere. did* Civitati* vefles fecundum confuetudinem Literas pralibati SS. D. N. domini Papae, Patriae temper detulerunt, prout xtiam dele­ ejus vera Bulla plumbea ad cordulatn canapis runt dc praefonti · Anime quoque tam facermordo R.omanr Curie impendenti bullatas, dotum, quam mulierum dide civitatis potius fanas, integras, illcfas , non vitiatas, non ex illis laqueentur, flt damnentur; quare pro cancellatas, non abraias, non in aliqua fui parte did* tu* fraternitatis nobis fuit humi* parte fufpedas, fed omni prorfns vitio, fle fuliter fupplicatum, quatenus flaturam , flt or­ fpicione carentes a S. S. diredas noveritis nos dinationem hujufmodi, attentispremiflis, cafea qua decuit reverentia réceptif*, hujufmodi Bfare, irritare, fle annullaret, fle faluti anima­ rum in his opportune providere de benignita­ fub verborum tenore te Apoftolica dignaremur. Nos igitur qui eun­ Nicolttu rpifeoptu ftrwu ftrvrttxt Dti vntreii- dorum Chrifti fidelium animas Altiflimo fafvas reddere intends defideriis querimus, ficafli Fretn Fmtno rpifcepo P A feri] tam vobis univerfis, Ac fingulb tam eoo-1 “ 1,1 pnefentes —" ■& tenorem littaanun Apofolicarum predida- /uni im quam divifim intimamus,infinuamus, ^ξ**1*^ ram, refervata nubis facultate faciendi, ac in Ac nottficamus, & ad veftram, flt cujustibet CHRISTI mamillis,Ac circa eadida apoftolicaaudoritate veftrum notitiam deducimus, At deduci volu­ ftatuendi, Ac ordinandi, prout nobis fecundum mus per pretences. Io quorum tcflimonium Deum, At pro animanâr-taçt facerdotum, prefens publicum inftrumeotum fieri fecimus nuam mulierum did· civitatis Ac Diocefis Pa­ ad fututam rei memoriam, & in libro Ragufine poft ftatutum pradidum immediate in dus falute videbimus expedire, juxta formam publicam formam elevari. eanundem litterarum Apoftolicarum. Qua: om­ Datum, & adum Padus in Epifcopali Pa­ nia, Ac fingula fiiprafcripta, necnon didas lit­ latio Padus, in audientik noftra fuperiori, teras ApoAolicas, ac predidas caflationcm, 1454. Indidione II. die irritationem, Ac annullationem luçrafcripti fta- currentibus Anno 14^4. tuti, Ac declarationis, ac declarationem fupra-BMartis, XXX. Mcnfis Julii &c. <68· <68> <68· <69-«68>-68> <6&«68· -68· -68· <68· -68· CONCILIUM à REDINGENS E A Joanne Peckham Cantuarienii archiepifcopo, cum fuffugancit anno Domini MGCLXX1X. celebratum. Ex vtt. cad. MS. MlietSttx Cotton. tditian, Atglitetx tolltihonit forne 11 Nno Domini MCCLXXIX. circa feftumCsftimata, dum peftes atque miferias, que: ex £ Jacobi apoftoli, frater Joannes Can- hac radice proveniunt, & pericula qun fequuntur evidenter enervans, ea ftudet impri-«? tuarienfis archiepifcopus, convocatis univerfis fuftraganeis fuis apud Radinges, celebravit con­ mere in cordibus peccatorum, dum nec * in- ‘C ftitutiones decrevit irritas ipfo jure, nunc vecilium, in quo conftitutiones concilii genera­ lis , quod filent» preterite non convenit, inno­ ro ipfum infti tuendum adigit juramento, nunc perjuros privat beneficiis habitis, & habendis; vavit.* videlicet quod fioguli redores ecclefia* & contra boc epifeopos venientes a beneficio­ rum, tmko tantum beneficio, curam anima­ rum collatione fufpendit, donec inftitutiones rum habente, cogerentur efle contenti: quin* a fe fadas improvide, contraconfiitutioniste­ etiam omnes ad ordinem faccrdotii inii a an* num fe faciant promoveri. norem, duxerint revocandas. Licet hsrc om­ nia cum gravi ftudio, magnaque diligentia fine cod. Coftitutiones domini Joannis Peckham provifa, filorum tamen omnium non fecutus Cantuarienfis archtepifcopt , edits eft frudus quivis, nec proventus; quin po­ tius, ac ac u fi 0,0,1 nihil pronus prorfus lupcr fuper ma illa materia materia exex* 0.4... iti tr t a - λ: uus, apudRedtng. 1IL KaLi* ugufll, an'D cogitatum fuiffet a majoribus feu provfiüm, A Kxv» ms. OO lANnini MCCLXaIa. nec amore juftitue, nec timore pans, ceffarunt hucufque aliqui, per fas vel nefas undi­ que fibi beneficia cumulare.* nec ipfi panas conftitutioois verentes, nec afias facris inhsUdiftis fratres coofcripti. iftius * confti­ rentes canonibus, id ipfa beneficia in imrnerfa ferocitate conferre, licet non fuerit cum **· tutioois tenorem: noviflis etiam cano­ nes fandorum patrum fuper hanc materiam edieis ­ difpenfatum. Que omnia fepe Ac frpius tos, tam in * Thefalono * quam in Roma­ ad aures fummi pontificis pervenerunt: qui no concilio, necnon & capitulum Diooyfii hsc omnia vcbetnenter abhorrens, necnon ad­ ne omnia, feu qui omnes, pluralitatem be­ miratu vehementius, quod nec * conftitutiones neficiorum cum cura,inhibent uni committi; aur canones, per cautelas aut ponas, hucuf­ fingulas ecclefias finguhs facerdotibus commit­ que tanta prsfomptiouis audacia enormiter *‘f tentes. Secuta funt deinde concilia Latera- poterit coerceri : nec etiam remedium eidem oenfia fub Alexandro papa , & generale con- _ adhiberi: vobis‘etiam injunxit vivo vocis ora­ cilium fob Innocentio tertio : io quibus om- culo, quod ranto incommodo eeldr i reform i ra­ nibus ifta pluralitas inhibetur, hoc addito in te fecerimus occurri, & hujufmodi prefumpto- rh. ultimo concilio, quod per receptionem fecun­ res a tante temeritatis audacia, quacumque di beneficii vacat primum: reccptoque lecunpoflemus coertione, compefci. Et licet ad ham do, primum, per eum, ad quem collatio per­ otnnia comprimenda, foliusmetropolis jurifditinet , libere alii conferatur : & fi id infra fex dionis poteftaa apud nos fuffcetedignofeatur, meufes alteri conferre diftulerit, non fblum qui benignitate tolerantiam, At lenitate ingre- · < bmipu ad alit», juxta Lateranenfe concilium, colla­ di, & progredi, poftea * afledamus in fingu- lulerantu, tio devolvatur; verum etiam cogatur de fuis lis, quam in feveritate nimia, aut rigore, aliter dedere corrigenda : quia cum * fadi perp*Ou* proventibus in utilitatem ecclefias, cujus eft illud beneficium, affignare, quantum a tem­ verfitas in tantum fe extulit, quod ex eo fit * Con. «uto pore vacarionfe ipfius conftiterir effie percep­ multiplicata ruina, & exortum fit fcandalum *· tum. Et cum non fic finis ambitionis, nec <·plurimorum, clamorque ad aures iuperiorum c» cupiditatis, efler impofinis: fuccelfit preafeenderit, ut tantum fcelus contra decorem fem legati inftitutio Othoboni, quas ad mul­ ecclefiaftice honeftatis, fub diflimulatione de ta mala preterite extirpanda, Ac ad providen­ cetero nequeat pertranfiri, At multis ceflantidum ia futurum, ne de cetero peftts hujuf­ btts, opus fit exemplo, apoftolicique praecepti modi pullularet, fufficiens ab eodem fuerat nos urgeat audoritas in hac parte. CtiKik Gtxtrxk Tom. XXIV. R Nos 1. Dr nEittaMufau b üfiitittMuku. *CteiUnti» ait i» natih* /.■U»· — »»<·. e. i·. • rtrrr, ToMmo; uis.aiM. A M9 “Ftt05 CONCIVIUM ——flo, · jç gjjutorio xdvocato, prout nobis Aceptos, fed furtive furreptos, reftiruant, feu— > ... Christi <’n prtrfênti occurrit, manus huic negotio op-1 dc eifitem faciant, prout * ccdefiis, quas fic j_anno ponimus "*adjutrices: decernentes, juxta for-* de eifdem •îr',*n" frudibus retinendo Izfcrint, impe-t0^1^1 iito« decernimus, aut miuus benignos, & cal*7>' main generalis concilii, omnia illa beneficia · ’ _.............. , *‘ obtinuerant ' · ■ r, lidos animarum clericorum bujuhnodi decepto· 'f D«i «d- curam. animarum habentia,. qui lutor io in- . · ........... r Λ IT------ r..t---------res: inhibentes fub pana excommunie wonts, & obtinent illi de faâo, aut difpenfationem »oc«o, ne ad talium abfolutionem manus extendant fedis apoftoliae fuper hujufinodi pluralitatem poni mu, temerarias, cum hujufmodi ecclcfiafticorum non habent, per beneficii receptionem, quod r Ctrr. i ipfi fie bénéficia» ultimo receperant, ipfo hi­ beneficiorum improbi fint detentores, in Icele» cbc. re continuantes. Huic quoque ruinai cancere vacare. Liceu juxta conftitutiotus rigorem rofo, per quod Mo........... alium in futurum domino * Othobono, fic recipiens plura benefenxentiasi non poteft, ferrumque, quod adhuc mini Olbo- ficia, & ipfo * ultimo jure; praecavere tamen boni, fupereft ignitum in caufam mucrone anathe­ volentes, ne rigorem videamur coacervare ri­ gori, mentem etiam conftitutionis tam Conci­ matis tam enormis flagitii piacula refccantes; , & pro perpetua Habilitate firtnanlii generalis, quam etiam domini Othoboni, decernentes ..... çlarhis advertentes, quarum etiam neutra &Btes: quicumquc in pofterum plura beneficia cuprzobtentis, & ultimo fimiliter' priyat, cura ram animarum habentia, abfque fedis apofto* lice difpcnlatione, receperit ; vel fuerit afleconcilium generale fois auferat prxobtenra, cutus per modum inftitutionis, vclcotnmenultimum tamen refervat; conciliumque Otho­ datioois, feu cuftodiz; vel unum titulo infti­ boni , inftitutionem in ultimo beneficio decre­ tutionis, aliud titulo commendationis, five cuvit irritam, przobtcntis tan.cn non privat : nos mifericordiam cum rigore mifcentes, non ftodiz, przter modum illum, quem conftitutam mifericorditer, quam etiam prudenter, tio Grcgoriana edita in concilio Lugdunenfi permittit, fit eo ipfo privatus omnibus fic ob­ permittimus, ut is qui plura beneficia curam tentis beneficiis, ipio faâoexcommunicationis animarum habentia, fine difpenfatione apoliolica, fuerit aftccutus, ultimo fic obtento, & fentenna permaneat innodatus: a qua, non nifi per nos, vel per fedem apoftolicam, abeodem juxta concilii generalis tenorem, dc folutionis gratiam valeat promereri: ut adbenoftra fpeciali gratia, fit contentus t nifi lorfan ex temeritate contendit etiam prxobtcn- neficiorum vacantium, per hunc modum, vel tum improprie retinere. In quo calù, ncç per altum, pervenire notitiam vtleamtis. jo, C Nos, fratres cariifimi. in virtute obedienprimo, nec ultimo dignum , nec in * medio etuai me­ dia. tiz firmiter injungendo mandamus, quatenus inuno nec aliquo, judicamus, fed potius de * per nos. feu officiales noli ros, archidiaconos, intervacare: quibus omnibus, quatenus i pib fa­ & decanos, nomina & * numerum ccclefiarum âo eadem detinet occupata, cenfemus perpe­ tuo fpoliandum Beneficia vero quz, per mo­ cum cognitione, agnitione*, ve! prxnomine ,· p/?J» ita quod poilu habet i notitia perlbnarum, tein- beamus, «m dum iuperiua nominatum eatenus vacaverint, /»·« s w & Deo * ut ad nos, ptopter negligeptiam prae. pora ipfarum eccicfiarum Ldarum ipfis redo ·/ ribus, feu aftignatio per modum, quandocum- -il·.*800' 2 μ latoium, & capitulorum, fuerit devoluta col­ nun r latio, nobis feu noftra: collationi refervamus. que, quo titulo eas obtineant, inftitutionis, commendationis, aut folius cuftodiz, cujus Quz autem per tantum tempus vacaverint, aetatis fint memorati redores, feu eccicfiarum ut per confirailem negligent ia tn ad fummum pontificem jus ea conferendi fuerit devolutum : hujufmodi detentores, in quo ordine fuerint eidem tedi, tanqtiam miniftri fedis apoftoli- conftituti, utrum alibi, quam io una ecclefia beneficial i cxiftant, item autem * cum eis dif- •/ur. irem cz, in hac parte Ipecialiter refervamus: de­ quando cum & inane, fi quid_ penfarum fuerit fuper pluralitate hujufmodi^ 1 cernentes exnunc irritum i circa eadem beneficia icia committendo,a vel per-Dobtinendaa ; fic qui fint, &. in quibus modis fonas alias przfentando, feu alias quocumque cenfeantur earum ccclefiarum patroni: item cujus ftüimttionis fint fingulx ccclefix , jeu ingenio, vel colore quzfito, per quofeumque przlatos lupenores, vel inferiores, feu per valoris, juxta taxationem Norvviccnfem, fa­ ciatis diftinde confcribi, & feripturas lucc om­ quofeumque clericos, in pofterum fuerit inno­ vatum . Ipfi» quoque eccicfiarum detentoribus nia continentes clare & diftinde confieras, finguli epifeopi de fingulis dicecefibus fuis, no­ earumdem, per no* & fratres coepifcopos noftros, & eorumdem confeflbreS nunciamus, & bis ad civitatem London, tranfinittanr in odavis S. Hilarii : quibus loco & die, favente volumus io pofterum nunciari: quod nec ad Altiftimo, ad ipfius laudem congregati erimus dignitates ecclefiaftlcas, nifi demum purgato vitio, poftunt aflhnii, dc fi de fa&>ad eadem iterato. Illi autem, qui in renunciationc feu deferiptione pnefata, nobis, ut fupra injunxi­ nfcenderint, non poliunt abfque periculo mimus, facienda, fraudem vel dolum commifeDtftrare, nec lalvari poterunt in die judicii, nec in przfenti accipere panitentias faâasquz rint, vel veritatem inftrudioni noftrr neceftanon proficiant ad falutem, niG cum renunciariam fubjiciendo *, falfitatem, quedabfir, all- ,Cefr |Ub verint beneficiis, que fie de faâo detinent oc­ Lquam immifeendo, vel per vias alias callide fceafo, vel cupata : verum etiam, de fruâibus ecclefic fic quocumque * circa praefata fervanda, quo mi- Jds. coniumptis, ecdefi* Dei quam graviter oftennus ad nos perveniat veritas atque notitia premiliorum.- pana falftrii merito poterunt for­ derint, quatenus poterunt, fatistaciant compe­ tenter . Cum ifta beneficia tbliter invadentes midare. fcienter, falcem in meflem inferant alienam; cumque non intrent per oftium, non paftoII. D· tf trcitfarMm ctemeaJM , >es, led fures pariter exiftunt, & latrones ; Ut conft/tutio ifta, prout lata eft in conmiferafque animas impudenter decipiunt, quas nec valent utique folvere,nec ligare. Et illos ftitutione Lugdunenfi, quoad verba, & quoad quoque, qui confeftores talium clericorum exi­ iementiam verborum, omnino fervetur; ipfa ftunt, qui eifdem in panitentia non injun­ quoque ’ iummus pontifex decernit, & nos qu* gunt, ut fruâus ccclefiarum taliter non pertpfiu* veftigtis inherentes, decet ntmus: bene­ ficia RED1NGENSE NICOLAUS RUDOLPH. IMPANCL». ,z, - C °— m. - - Λ.- C U» 1 nt M □ C. edua KDUS 1.I.R. 161 “"“■'“““■ficta aliter commendata a tempore concilii Lug- Aut rerum patronum illius ecclelic ititem imanno pediant illa vice. t CHRIS1I » ffU <1«* diutius fub commendatione CHRIS η Septimo, excommunicantur omnrt illi, qui i»„. papa; fint obtenta , quam conftitutio Grcgoriana memoraliter permittit ; ipia quoque quae malitiofe contemnunt extqui mandatum regis fub fpccic cuftodiat, quam fummus pontifex de. excommunicatis capiendis, vel eorum im ­ nihil differre eftimat a commenda, aliter vel pediunt captionem, feu procurant eorum indiutius fint obtenta, quam tenor conftitutiojuftam liberationem, contra decretum cede· nis Gregorian* commemorat ; nec non & il­ fiafticx difciplinx. ·· Odavo, excommunicantur in concilio fanla, qu* funt collata minoribus xxn. annis, aut iis, qui infra annum poliadmiftionem ta­ éhe memori* Othoboni, omnes illi, qui pio lis beneficii in presbyteros non fuerint ordina­ impedimento pacis feu compofniune litigan­ ti, cfle vacantia'ipfo jure.- ipfa quoque, quo­ tium, quicquid recipiunt, donec ipfum iic re­ rum per negligentiam praelatorum feu Capitu­ ceptum reftituerint donatori. lorum , ad nos vel ad fedem apoftolicam fue­ Nono, excommunicantur pereumdem ,quirit devoluta.collatio, nobis & fedi apoftolic® cumquc de domibus, maneriis, vel grangus, collationem hujufmodi fpccialiter refervamus, Bvcl locis aliis archiepilcoporum, vel epifeopo­ decernentes irritum & inane, &c. Ut fupra, rum , vel aliarum perfonarum ecclefiafticain capitulo de conftitutionibus, dcintllaclaurum, contra ipforum voluntatem, cnftodum fula, beneficia quoque, &c. rerum earum, aliquid auferunt vel confumunt, vel injuriofe contrcftant ; que omnia fenten­ III. De jententiij excommunieat tenij publice dttia libantur, nec abfolvi poflunt, donec de injurus fatisfecerint competenter. raenciandiJ. Decimo, excommunicantur ab eodem, qui­ Quoniam malum, nifi cognitum, vitari non cumque abilrahunt violenter reum, ad ecclepotell, plures autem funt excommunicationum fiatn vel cœmeterium vel clauftrum ' fugien­ lententi®, quibus in fandorum patrum con­ tem , vel qui ei vidum neceffarium prohibent ciliis homines etiam probi percelluntur .* ne exhiberi, vel qui res alienas in locis eiidern per ignoranltam de cetero in tanti periculi depofitas violenter afportant vel afportari fa foveam demergantur,prxeipimus Cantuarienfis^ciunt, vel qui afportationem talem faâam no________ 1 P. m. provinciz facerdotibus univerfis, ut, in omni mine iuo vel a familiaribus fuis ratam ha­ die Dominica fequenti immediate poft cele­ bent, vel qui ad hoc publice vcloccuhe confilium praebuerint, vel confenferint. brationem ruralis capituli, exponant aperte po­ Undecimo, excommunicari funt ab omni­ pulo fibi committo, excommunicationis fenbus archiepifcopis & epifeopis Anglia: omnes xentias, qux fequuntur. Primo quidem excommunicantur atidoritaqui veniunt & faciunt contra novam char­ tam : que fententia , per fedem apoftolicam te concilii Oxontenfis, a fanftz memori* Sté­ phane Cantuarienfi archiepifcopo, omnes qui eft pluries confirmata & approbata . malitiofe ecdefias jure fuo privare pnclumunt ; Audiftis, fratres cariflimi, coepifcopi no­ aut per malitiam, aut contra juftitiam, li­ ftri , articulos /in quibus, fandorum patrum bertates earum infringere vel perturbare inten­ conciliis incurritur fententia excommunicatio­ nis, i pio fafto. Sunt etiam articuli przter dunt. Ex quo intelligimus, vinculo excom­ iftos, in quibus epifeopi, iplo fado', fufpenmunicationis fubjacere omnes illos, qui litu­ fionis vinculo innodantur per eadem concilia ; ras impetrant a quacumque curia laicali ad impetrandum proceflum ecclefiafticorum indu- quorum conftitutiones, quandoque przlatos ab officio cunt * in in caufis caulis, qux qux per facros facros canones ad ad qfficio, quandoque quandoque a a quibufdam quibufdam epifeoporum epifeoporum Dinfigntis, quandoque a beneficiorum collatio­ ccH. forum ecclefiafticum pertinere nofcuntur . ' ne lufpendunt. Qu» .omnia ex ipforum con­ ■ Secundo , excommunicantur univerfi, qui fcienter falfum . perhibent teftimonium, vei ciliorum tenore colligere poteritis - evidenter. . .r perhiberi procurant, vel qui tales telles fcienIn quo *..................... quidam penes verentur quas quitcr producunt vel fubornant, ad impediendum nos, vel aliquos, tanquam temeratores conftttutionum, in ipfis editarum concilio inci- Λ1 “mn”· juftum matrimonium, vel ad exheredationem alicujus procurandam. Tertio, excommunicamur omnes illi, qui pacem & tranquillitatem domini regis & re­ gni injuriofe perturbare prefumunt, & qui jura domini regis injufte detinere contendunt. Ex quo intelligimus excommunicari non folum guerrarum fufeitantes errorem, verum etiam latrones publicos, & praedones, & quofeumque regni juftitiam impugnantes. Quarto, excommunicantur advocati omnes, dtfle verentur; a ne iic ligati dominia eclebraverint & officia noftra, ut prius fuerint exeeuti verentur, fit ne notam irregularitatis contractus * in hac parte. Sed fi quid fuerit de preterite, hortamur vos ex parte Domini Patris onnipotentis, monemus, & in virtute obedienti® firmiter vobis injungimus, quod dc cetero conciliorum ftatuta fupradiâorum , née..... ...... _ non & ftatutorum noftronun, ... in prrfcnri proE mulgationis primordio editorum, cum Dei ti- qui malitiofe per quafcumque exceptiones ve­ rum matrimonium impediunt, neeffedumde­ bitum fortiatur. Quinto, excommunicantur omnes illi, qui gratia lucri, odii, vel favoris, malitiole im­ ponant crimen alicui, cum apud bonos, & graves perfonas non fuerat infamatus, ut fic ei purgatio indicatur, vel alio modo gra­ vetur. Sexto, excommunicantur omnes, qui, va­ cante; ecdefia, malitiofe opponunt vel oppo­ ni procurant quaftionem de jure patronatus, Ctitcil. Gernrtl. Tom. XXIV. more, & omni diligentia obfèrvetis, & facia­ tis a veftris ftibditis obfcrvari : aliter fuper vos provocabitis. Nam , ut dicitur ; in ' canoni­ cam merito formidare poteritis uhionem. Et ne illorum ignorantia quemquam reddere va­ leat excufattim, de omnibus, qux noftra congregatione prademi recitata funt , publica etiam, feu ordinata teneri volumus in futu­ rum: ut hec omnia, fratres ficcoepifcopi no­ ftri, per vos vel archidiacoooa veftros laciatis in veftris fynodis publicari. Nihilominus con­ ftitutiones domini Othoboni de baptifino , nec R. i non Mnq. rem ia ip- rer. & œ fic * /,/Vott trottant éfl ι« CONCILIUM RUDOLPH. L IMP. EDUARDUS I. R. ANGL. , z. 1,00 e,**m cx,r·®* de quatitor conciliis, in A hunos , u, ut libere »»>.· contra omnes -uponw hujufmodi ■ * - - r ANNO ChrBT] cooceffionis noftro principio memoriter fuper procedi. valeat vitiofos; ne cauteri poffint .... , ' » CHRISTI i,V. 'diverfis aniculis, in quibus excommunicatio· nis vinculum incurritur, ipfo fado, jure, in :fententialiter in prssdifto ftatuto procedunt fuerit, fe monitos non fuiflê. Si quis autem fingults ecckfiiis tam majoribus quam mino­ ribus, per quatuor dies Dominicos, poft ce- ididi ftatuti recitationem malitiofeimpedierit: lebrationem quatuor conciliorum principalium, iexcommunicationi fubjaceat, ipfo fado.· Si faciatis recitari. Conftitutio vero edita fuper .quis amem dida ftatuta recitari neglexerit, . concubinis in concilio Othoboni, in quatuor feu decanus, feu vicem ejus gerens: omni capitulis ruralibus, & in principalibus, exclu- texta feria in pane & aqua jejunet per obe­ fis tamen laicis, publicetur. Qux autem à dientiam , nifi infirmitas impediat / donec in iequenti capitulo ipfum fecerit recitari. nobis fuerint in prxfenti ordinata, vel adjeda conciliisfupraferiptisOthoboni, immo, in duobus generalibus capitulis, fingulorum auriORDINATIONES DOMINI « p«· bus * inculcari. Ipfam autem chartam domini Cipo», vti regis, fuper libertatibus ecclefix per regem B Joannis Cantuarienfa archiqpifcopi in do­ çonfçju, bene & aperte confcriptam, in finmibus /feligiol 4. gulis ecclefiis catbedralibus, feu collegiatis, in Joco publico jubemus affigi : ut omnium Ex eadem Anglicana colledione. intrantium oculis fe palam exhibeat, fit in fine anni, in vigilia Palchx & Pentecoftes, reRater Joannes permiflione Divina Cantu*, novetûr. ut, fublataveteri, novareceofque be­ rienfis ecclefix minifter humilis, totius ne feripta fubftituatur eidem. Anglic r 'nas, diledis in Chrifto filiabus MS. N. in lx· abbattflc & conventui dc Godeftouve falu- giftro »rcbiep. Con­ IV. De puerif faptizendif. tem, gratiam, & benedidionem. Pudicitia tuar. nui>virginum, & fpeciale militantis ecclefix orna­ tupMO Quod in prxfenti conftitutionc cavetur, de mentum , finccritatem rcprrfcntans angeli­ Peexum. pueris baptizandis, ufque ad generale baptif­ cam, ac regem gloric Dominum Jefum Chri- foi. «■;· mum, Pafchx & Pentecoftes videlicet, refer- flum in cordis provocat ofculum & amplec«rr. r«- vandum *: pro ipfius ftatuti reverentia, quodçxum. Hunc igitur thelaurum tam incompatrvaadu hadenus videtur efle negledum, fic duximus rabilem, qui perditus recuperari non poteft, " vel ftatuendum ' quem fpiritualis Dei adoptio in veftro colle­ declarandum efle : ut pueri, per odo dies ante Pafcha, & per dies toti­ gio repofuit, volentes circumcingere munimi­ dem ante Pcntecoftem, de matrum uteris na­ ne difciplinc, & foiius Dei · aftringere, cu » ArWenjus , licet indignus, exiftimus parapyphus: vo dum J timore ' ti, fi abfque periculo refervari valeant, refer­ ventur ulque ad illa tempora baptizandi : ita bis fnbfcriota mandamus inviolabiliter obfervari. Fruftra enim laboramus pro illibato ferf«v ftuod cum medio tempore inter nativitatem puerorum, & baptifmum, perfen* i * hujufmodi ' ........................ vando veftrx lilio caftitatis: nifi noftra cene­ dum recipiant catechifmum, folaque diebus tur fanda xmulatio nollris * vos in eundis · clrr. qqbaptifmum faciant fuper univerfo faciendum. coaptare. b«Alii autem, qui aliis temporibus nati ex t i re­ In primis igitur ordinationes far.de memo· tint, tum propter mortale periculum, quod rix domini Robert· prxdeceftbris noftri, cum frpe pueris imminet improvifum, tum propter adjedionibus fit modificationibus fubjungendis, fimplicitatem parentum, qui contra formam praecipimus firmiter obfervari : ut videlicet ecbaptifmi fini faciliter enaturi, abfque offen- DclefiaIlicum officium, in nuo habetis fponfum fionis nota, juxti veuiftam confuetudinem , alloqui, & ejus fufeipere fpiramina, tempori­ vel incontinenti cum fuerint nati, velpoftea, bus debitis cum omni reverentia celebratis: prout placuerit ipfis parentibus, baptizentur. quo tempore nulli fane a choro fe liceat abQuod fi forte contigerit, pueros propter rtorfentare, nifi fit obedieotialiter in neceflariis, tis periculum a laicis baptizari : caveant facer­ non in forinfecis colloquiis, occupata. Ipium dotes, ne baptifmum legitime f«dum audeant autem officium praccife, dc integre praecipi­ iterare. mus decantari: prxcife, inquam , ut tam in Miffis chori, quam beatx Virginis, excludan­ V. Dt cMtubincriis piainuHi. tur per annum totum fuper va eux novitates, nec novum aliquid inibi decantetur, nifi de Quia incontinentix vitium , clerum macu­ confilio magiftri & abbatiflx pariter ac can­ lat , & lamentabiliter deboncftat, in fcandatricis; fed novis omnibus vetera prxponan. lum plurimorum: ftatutum domini Othoboni tur. Integre etiam officium celebretur, rejecontra concubinario* editum prxeipimus in da penitus mutilatione officii monadici, quam fuo rigore inviolabiliter obfervari. Et ne cri- £ invenerunt nuper perfidentes capituli monamona­ minis contagio, caliginem adducens * mentis * “ — ' '— ’ * —■ " ----------chorum , Abandonix celebrati. Puerilia autem frvitiofx, .& ne tales per ignorantiam vel obli­ folemnia, qux in fefto folent fieri Innocen­ vionem fe valeant cxcufare: prxeipimus architant, poft velperas S. Joannis .tantum inchoa­ diaconis univcrfis in virtute obedientix, fic ri permittimus: & in crafti no in ipfa die In­ fub poena fufpenfionis ab officio fic beneficio, nocentant totaliter terminentur. quam in ipfos ferimus fi fpoote contra hoc Pro regimine infuper conventus, ma turiofuerint négligentes, quatenus cocftitutionemt res ac prudentiores teneatur abbatifla vocare* prxdi&am faciant in quatuor anni principalipro negotiis domus imrinfecis fic extrinfecis bos capitulis ruralibus, per fe, vel eorum of- falubriter difpooendis. Quod fi aliqua fecunficiales, vel faltem per decanos rurales, feu do vocata venire contempferit, in iequenti •nti gerentes’vices ecrumdcra, diftriAe dc aperte prandio ei pitancia fabtrahatur. . Cl LA. Quod ,fi ter'"--c coram toto capitulo, etdufislaicis, recitari. -s--------------'■— , ---------L"-:-----tio non veniens aurem -obftrmgerit im- ftrwtrrit Qpam recitationem pro monitione haberi vo peranti : panis ei & aqua in proximo prandio anno F ama· • fic NICOLAUS R F D I N flF NSE KÜDOIPH. L IMP. ‘ J p. 111. Λ E M t C l-M 3 E.. EOUAIUXJJ I. r. aNGL. 106 ’tantummodo concedantur. Idem dicimus in A muni, quam in patte exterius, non fine r·■■■ ligionis dedecore, quod frequenter erumpit OUUSTI οπ,η·*ΜΒ illic , quzcumque , quandocumque in conviviis, expendatur . Chorum iniuper l>v. inobed tenta, propriz inhzlerint voluntati. vefirum, dormitorium, refeftorium , clauAd cafticaiis autem tcftimonium certius ob­ tinendum : (latuimus , mon· a 1rs ab ambitu ftrum, fit interiores ceteras officinas, a per­ monaflcrii non exire, nifi pro neceftitate qu* fonis fecularibus, juxta concilium OthoboMÀ. ni, fic rrligiofis etiam, vacua eflê precipi­ * pertonis aliis nequeat expediri .* unde peten­ tous: nifi aliquando aliud expQflfct fieri nedi nationes, que confueverunt fieri in domibus amicorum, «d folatium, & fubtetfugium dS celfitas manifefta. Et qui contnr fecerit, in­ dignationem omnipotentis Dei , fe noverit fciplioz, prefentibus perpetuo condemnamus. iocutfurum. Religiofi autem omnes, fit f*Cum vero pro neceftitate aliqua aliquas exire cularcs, ad vefirum monafterium accedentes, • eoa continget, haxquatuordittn&eprectpimusob* "J“· fervari. Primo, ut taotum * fecura & main cocnuni hofpitalaria comedant, vel in ca­ mera abbatiftz, fic nullatenus in camerixjnrura focietas, tam monialium, quam fxcuottT larium perfonarum afliftentium egredi per- fra dauftrum. Mulieres etiam fzeulires, fub „ mittatur. Secundo, ut fiatim expedito ne-Bfpccie ancillarummonialibus fervientes, quan­ i tum patitur neceflitas, repellantur.- nec hugotio, quatenus per eas expediri poterit, do­ jufmodi velentur de ceteio. fine dicecefani Iimum illico revertantur.* & fi negotii expedi­ centia fpeciali. tio traâatum exigat plurium dierum, poft Obfecramus infuper, fili* carifiimc , ut primam vel fecundam diem, negotii confumlocis fit temporibus ftatuiis fervetis Sollicite • c»rr. rtli- matio procuratoribus relinquatur. Tertio, ut poiome. nunquam in religiofarwn * aiknbitu, vel cie. filentium dilciplin*, ad memoriam reducen­ tes, quod teftc Jacobo a poftolo; Vana eft jarab. t. ricorum domibus, aut aliis fufpeAis habita­ culis, hofpitcntur. Quarto, ut nulla a fo­ religio fic feducens, qu* linguam ab indebi­ tis non refrenat. Quidam etiam fapiens di­ ci*, vel Codarum fuarum afpeftibus, ubi hu­ cit, quod ille veraciter cft intelligent, qui manum poliit haberi colloquium, abfentetur.* fed nec aliquod audiat fecretum (ufurrum, linguam luam refrenat, ut fit de iulo Altifnifi fub tcftimoniuin monialium loci arum .· fimo fermo ejus. mfi forte pater aut mater, frattr aut foror ( Circa vefiimenta autem monialium, S. Benedifti regula follicitt oblervetur. Cujus rei aliquid habeat fecretius fibi loqui. prx Cgratia inhibemus , ne dc bruneto unquam Hoc autem ubique fervari volentes, vok cipue refpeôu Oxonienfis ~ ftudii, precipimus in pofterum induantur, nec rugatas habeant obfervari. Cuius etiam rei gratia, cum ve­ tunicas, nec etiam birrorum immoderantia ve­ lles fibi faciant latitudine fluchianrrs; cum niunt ad colloquendum vobis fcholares Oro­ hoc nihilo nrtnis follicite fervantes, quod cir­ nti, nolumus monialem aliquam ad confabu­ landum talibus accedere, nifi de licentia abca talia in Oxonienfi concilio dudum fuerat batiflx: & nifi fint notorie propinqui ad mi­ ordinatum. nus in tertio confanguinitatis gradu, precipi­ Quia infuper verba humilia humilitatis mus eis omnium fic adventantium fcholarium frequenter afieâum excitant.* fciatis vos mo­ colloquia denegari. Nec cum eis familiarita­ nachas vel moniales dicendas efle, non do­ tes curetis neâere fpcciala, quia hujufmodi minas, ficut nec monachi poliunt fine ridicu­ affectus fordiuos frequenter excitat cogita­ lo domini appellari. Circa coofefljooes au­ tus.- nec in congregationibus aliquid exiftitem taliter duximus ordinandum.* ut in lo­ mamus perniciofius, quam familiaritates par­ co tantum fiant publico, coram altari, ex­ ticulares querere, & in partem affeftum trahe­ polito tranfeuntibus uni ver fis, nec valeat abre, qui habet in omnes communiter ampliari. Dfolurio fccus fafta. ConfeiTores aurem fint : Cum autem moni ali conceditur colloquium, magifter, qui pro tempore fit, fi facerdos çx caufa rationabili : temper fub duarum alia­ extirerit; pariter fit pincipalis inter capellarum momalium, de quibus nulla fit finiftra nos, fi nulla obviet fufpkio; duo etiam cer­ fuipicio, audientia & tcftimonio fibi permit­ ti fratres Praedicatores ; fit duo confimiliter Minofres, vel pures; quatuor fcilicct de il­ tatur: adeo ut nihil ex propofito dicat fcholari, feu cuicumque fieculari , vel religiofo, lis , fic quatuor de iftis , fi necefiitas extra cafum eonmfionis, vel mulieri, preter id requirit. Alii autem religiofi ab auditu confeflionum noftrarum ’ penitus fint cx- ’°”*· ’ notorie propinquas nifi fub duarum tellimoclufi . De fratribus autem feu convertis, hxc prediâarum. Si enim bona & falutaria funt dicenda .expedit ut fcianrur.-fimalaquis forma inpofterum teneatur: ut videlicet om­ intendat fuggerere , non funt in fanâitatis venes intendant majori capellano, fit tam ipfe ftrx auribus admittenda. Cum inluper talia J[uam ipfi, obediant magiftro, nec :n difpofunt colloquia terminata, inhibemus de ce­ triooe temporalium audeant fratres fine prztero , ne moniales hujufmodi pro colloquendi&i magiftri, vel faltem capellani majoris, tium condufht locurorii januam exeant ullo Econfilio, aliqutd attentare; fed eorum fubjamodo, nec etiam fient exterius in atrio , ubi fzcularium eft concurfus .* fed interius tantum in hottis, & pomeriis, quatenus re­ quirit neceifitas fic honeftas patitur, fi nou defit omnimodo fecuritas, confoleutur. Adjicimus etiam, ne moniales cum quibu* c«v. co- (cumque magnat ibus, aut perfonis iacularimed**· bus vel religiofis comitant * intra monafterii fiat fepta. Melius eft enim, fi volunt quicum­ que aliquid de fua munificentia quibuicumque monialibus erogare, ut id interius dillribuatur omnium vd plurium Dccefiitatibus in co- ceant monitis penitus in agendis. Quod fi fratrum aliquis, eis vel alteri ipforum contempfcrit obedire : fi per triduum tertio mo nitus, vqpbedicns perieveret, ab hac frater­ nitate , ablato libi habitu, expellatur, nec reftitui valeat, qtuntumcumoue penitens, fine dicecefani licentia fpeciali. Idem dicimus de illis fratribus, qui de receptis fit expenfis con­ temnunt reddere rationem. Er quia numerus fratrum pnedtAorum poftet elle faciliter con­ ventui ooeroli» : prohibemus, ne fréter ali­ quis de cetero novus fiat, donec per mortem, vel ae7 CONCILIUM ad· ■vel modum alium, numerus eorum ad qua-A content ientes pariter At agentes. Fratres etiam ternariam fitredudus. Et fi qui contrarium fa- ipfi, cum funt in ambitu abbatia, comedant <*JJ**. chmstt vere profumpferiat ; tam receptores, quam re­ in loco communi, obi comedunt fcUicet ma· C^^Tf gifler , Ac ecctefi» capeNani. Qii migifter om­ ceptos, excommunicationis lententia innoda­ nes eis fpeciales delicias fubtrahat : nec aUbi mus . Poflquam iofupcr ad qua 1er narium redu:ninu comedo* fuftineat, nifi pro infirmitate cor· di fuerint, nullus ad fraternitatem illam penitus tgiftri ports manifefta. Qpod ipfi magiftro, quanadmittatur, nifi de confilio & a&niu maf' domus, qui pro tempore fuerit, abbatiffisecum tarn poffitmus, dümAe proripimus.· ci, ii telenioribus & prudentioribus monialibus, & ma­ cua fecerit, ponam anathematis comminan­ joris inter ecclefie capcllanos. Et fi lecus at­ tes. Valete in Chrifto, Ac Virgine gloriola tentatum fuerit, excommunicationi fubiicimus ΛΝ’ΝΟ KT AD CONCILIUM REDINGENSE IN ANGLIA Anno 1x79· habitam ADDITIONES. Çandam /«frie Uktrfetm fthtUritea dum. prr erclùf. Cea». jn&d&ete m rsoc. ArdrvgHVF. Vitk. F-. II. rat- »· Rater Johannes miferatione divina Cant. B fuerint tegi'itime aut rite, feu per eorum fitarchie pi fc. totius Anglix primas, dile&is gam prato prafumptive confefli, quod eorum be­ fibi io Chrifto cancellario ac univerfitati ma-neficia in manibus praelatorum fuorum ad de­ giftrorum Ac fcholarium Oxon. Lincoln, dire­ nuntiationem cancellarii faciendam ipfis epicts falutem, gratiam Ac benedidionem. Quas- fcopis fub ipfius univerfitatis figillo communi rentes in agro feholaftic» difripiins (cientia per triennium fcqueftrentur, & de frudibus margaritam non immerito, quo pofliunus, beneficiorum hujulmodi, percipiendis interim favore profequimur, eaque libenter eis conce­ vel perceptis , lofa vel Irus per convidimus, per qur materia fubmota gravaminis doe, vel confeflos, aut fugitivos hujulmodi, legittime fatisfiat. Quod fi beneficium eccleipforum flatus tranquillitas profperctur. Hinc efl, quod veftris devotis precibus inclinati, fiaftkum non habuerint, per quinquennium pertonas veftras cum omnibus bonis ad vus ad receptionem beneficiorum ecclefiafticorum communiter pertinentibus, qua in pratentiaIWv.u.H., utu inhabites .habeantur, nifi Icfis aw ab cifdem (U in.. rum rationabiliter poflidetis; aut in futurumC ierim latisteccrint competenter , Ac gratiam F juftis modis, prcftante ~ Domino ' ,poteritis adi- univerfitatis meruerint obtinere; fama eorum pifei, fub noftra protediooc fufeipimus. Spe­ nihilominus poft fatisfadionem integra con. cialiter autem libertates & immunitates ab tervata. In quorum omnium teftimonium fiepiicopis, regibus, magnatibus, & aliis Chrivillum noftrum una cum figillis fratrum no­ fli fidelibus vobis rite concedas, ficut ea om­ li rorum pratentium huic icripio eft appennia jufte & rationabiliter obtinetis, vobis & fum. Dat. in concilio noftro apud Rcdtpg. per vos veftris fuccefforibus de fratrum noX. Kai. Aug. anno grati» 1x7p. fl rorum unanimi & expreflb contenfu, audoProteffiu ctatre epijctfit»· Lrirarioi ritate prafentium confirmamus, Ac protentis JUtet . fcnpti patrocinio communimus. Ad hoc quia intelleximus, quod nonnulli proprie (alutis Reverendo in Chrifto patri ac Domino r, Rejç. immetnores, cum propter dclida in oniverfii* qRoberto Dei gratia epifeopo Portuenfi, fra- Peckam rii. tare Oxon. perpetrata, fufpenfioois vel ex­ ter Johannes, Ate. Ecclefiarum multiplicatio- ·»· ·· communicationis fenteatiis per cancellarium nem avidam Ac effiamem qualiter. Domino univerfitatis ipfius, vel judices inferiores de­ juvante, de contenfu coepifcoporum noftroputatos ab eo, vel per ipfum cancellarium rum, provideret, ofteodit fchedula procefliun una cum tota univerfitate, quandoque foto­ continens figno meo fignata, quam lator rum regentium Ac non regentium fuerint in­ pratentium veftra poterit oftendere fanditati. nodati , a vobis & a veftra juriididiooe rece­ Proceflum amem habitum circa notum vobis dunt, claves ecclefie temere contemnendo; epifeopum, veflro tecreto fignifico, ut per ut dide fententi» robur obtineant firmitatis, vos fiusdiffimo pontifici innotefeat; eut fuper quotiens dos vel fratres noftri fuper hoc a hoc ita exprefle non feribo, ne hoc ad ocu­ vobis legitime fuerimus requifiti, quod per lum deveniat adverfantis; habet enim explo­ nos, vel fratres noftros, vel eorum officiales ratores fisos ia curia ___ r ,__Ac ____ . mercatores praecipue in noftra provincia execution! demandentur,ELuchan. cum complicibus fuis, qui paedido de expreflb & unanimi contenfu fratrum no· ‘ ‘ * amplius epifeopo detendendo ac praemuniendo fl rorum vobis tenore prafentium indulgemus. funt ioUkiti, quam propriis animabus. Nove­ Volentes iniuper tranquillitati veftr» uberius ritis igitur, pater fandiffime, quod Redingic providere, at veftia communitas io futurum finita congregatione vocavi ipfum coram epi­ m flatu profecto & tranquillo valeat gubernari, feopo Landaven, magiftro W. de Corner. 8( vobis concedimus , Ac de exprefto Ac unanimi Mag. R. de Feryne, praecipiens ei in virtute contenfu fratrum noflrorum ordinamus At ftaobedientia, at diceret mihi fideliter coram tuimns, ut fi qui clerici in noflra provincia ipfis, fi verum eflet, quod contra ipfum fa­ bénéficiât! dic aut node inventi fuerint in pa­ ma publica teftabatur , qui omnem camis cis perturbationem arma deterentes, vel tran­ commixtionem penitus abnegavit. Sed ante quillitatem ipfius univerfitatis per vnoduffi picceptum cmiflum diu folus cum folo exialium perturbantes , Ac fuper hoc ccnviftb ftens in camera prenominatos telles aliquan­ to- REDINGENSE IN ANGLIA çr tutam expefrarem ; ipfc quaft contefrans agen- A ■ ..............da , flans cum flante dixit mihi qutedam RWOCATDNES PROVTSDNVM CONCILII ^4*^*0 turpia, ft didis ad/ecit fe io confefliooe illa RIDING. dicere, cum prius nullum confcÆonis ûgnum Memorandum, quod venerabilis pater Jo.· ·»>·, vd minimum oftendtfler. Ipta autem cbdomada apud Mortlac venit ad me quaedam Cantuar. archicpifcopus venit coram rege ft mulier nomine Juliana mecnm, ut dicebat, confilio fuo in parliamento Regia S. Michaelis, anno regni regis feptimo apud Weftm. dc fafris epifeopi locutura , quam cum jura­ & confitebatur, ft cooceflit, quod de flatu- % **· re feciflcm taper fanfra Dei evangelia, fc ni­ tis, provifiotubns, ft declarationibus eorum* gXt. i· hil mihi falfum vd frivolum relaturam, fub» junxit, quod quinque filios adhuc fuperftites dem, qua: per ipfum promulgaro fuerant apud «. L derfb Reding, rocnfc Augufti anno eodem, inter *7»· »· difro pepererat pensif. utique fecundum ordi­ quafdam fententiaa excommunicationis, quas Jz p,‘n nem non Melchifedec fed Aarau talia perpe­ tranti.- fama iataper clamat fimilia bonarum idem Archicpifcopus ibidem promulgavit. Primo & gravium perfooarum. Propono autem cum --------- , deleatur ------------- , ft _ pro non — proounciata r-adhuc aggredi iterato; fed frio quod conatusBhabeatur Ola clafula in prima fententia exmcos param proderit, nifi me littera jtvet comunicatxxus, qus facit mentionem de im­ apoftolica; vd ut ei inducatur purgatio, vd petrantibus litteras regias ad impediendum profiat inquifitio fpccialis. Aliter enim mox ut ccflum in caufis, que per facros canones &c. cum tetigero, appellationis alis falfidiche rete Secundo, quod non excommunicentur miniflri regis, licet ipfi non parcant mandato meum effugiet, infinitam pecuniam efiufurus. Hnc oblecrooculusnon invideat alienus. Iftud regis, in non capiendo excommunicato. nunc idem domino Matthno fignifico, cui, fi Tertio, dc illis, qui invadunt maneris cle­ placuerit, ad fedationem tanti fcandali, ft ricorum , ut ibi fumciat pena per regem polira. CXtirpationem putredinis, comunicare poteri­ Quarto, quod non interdicat vendere vi» tis, ft velitis, efficaciter propter Deum, mi­ dualia Eboracenfi archiepifcopo, vel ahi ve­ hi nihilominus vcftrum beneplacitum per la­ nienti ad regem. torem prxfentium intimantes. Fere oblivioni Quinto, quod tollatur magna charta de fo­ dederam, quod mihi in curia exiftemi reliribus» kv.mwiru, ecdefiarum. x^umviui Confitetur um etiam & wucongiofus quidam Anglicus intimavit , dtfrum hvm U « epifeopum homicidii , duraram , fimoni* ,Cceflit, quod nec regi,nec heredibus fuis, ncc ac fimilium foderam cfle vinculis alligatum , regno fuo Anglie, ratiooe aliorum articu lo­ de quibus adhuc ncc per famam,neque inqui- rum in concilio Reding, contentorum, ullum fitionem publicam aliquid reperi fide dignum, praejudicium generetur in futuram. Cuftodiat Deus incolumitatem, ftc. Afrum apud Mortlac m ofrab. S. Laurentii amaritu­ dinis meas anno primo. * PONTEFR.ACTENSIS SYNODUS fo Previncia Ebretetf 1179. Mite Ex Reg. Jfakovxxt. lllelmus, permilfione ftc. Diicfrom Chri-Dubi perfonaliter erimus,Deo dante refponfum fto filio archidiacoooQyvcUnd.- falutem pro communitate totius archidiaconatus fa. ·_ ____ A — — Λ» ^2. λ. » — -Lîi *------ --- ■»». cut; vobis denunciamus, ut modis omnibus ftc. Quia communi deliberatione noftra, ft pro- in arcbidiacouara vcftro cum prona celeritate ^ΐΖ****· capituli noftri Ebor. confbrmiter habita, pro» **** * __ -Λeft,______ A quilibet arcbidiacoous ---- UlJt---------------— fimiliter idem fiat, ita quod apud Pootefrafr. vifum quod pro fubfidio domino regi faciendo fuos fubditos rcfponfum io forma fupradifra fuper quanto & quantitatis modo plenius habeamus, quod convocabit, vota, ft liberalitates fuper boc at­ tentis ft votivis indufrionibus ferutaturas: ita nullatenus omittatis. Vale. Dat. apud Ebor. quod die veneris proxime ante feftum fanfr® 6. Kal. Januarii , pontificatus noftri anno Scholafticac virginis, quilftetarchidiaconuscum primo. duobus digne eminentis viris, ft unico tafius archidiaconatus decano nobis apud Pootefrafr, Xflrn I V «esus®» *69» ♦δ9··δδ··δ9· •Ο’β’βδ· BUDENSE CONCILIUM Anno Domini MCCLXXIX. A Philippo S. A. L. celebratam. flx CedJ. MSS, Valient, & fttfedfew rfrdfr (Merit. R&uMu xd caknt ten. xiv. auMhiro. TITULI CONSTITUTIONUM Ej4. I. Dr ttxfure pr*Utenun. X De nrmitx. vefUnt hn ai mi drro. exnuUmxt xfu prxlxtie tmt/mt fit ftrnffitt. 5. Ut ekriti tebtrnxj wa rrarael. d. Ut De >7« N,p°mW r kudo»·»» CONCILIUM ,|1’ *™ i AT^ac· *· «*· âPF Λ HV^Fj-AF _ * "“D* ordmibus ,ffumpti,Ky>. n t^, ecd&ftica MB licet. CKRtsrr rttipoâtt fna habituai deferant. Dt jure Htnutw. anno ,tff. J. Vt prxlati ύ omnes c’wtcita favisfadlit, Mverfus bomnm ecdqfiafticorum ùmafores. tg bellicis aflilms abftineaat. 8. De vita boneftate clericorum. Vt per grtiam at ctrrupttlemuou 9. Vt derfcs fententiam faaguinis bm diDet ,Ôfc. fi** to. Vt vicaria mn committantur laicis, vel ΙΛ jnr ir agendo, patrocinan­ dericit uxaratis. do, repellatxr. >1. Vt clerici arma bm portet. ja. Vt BM cohabitet mulieribus. 13. Dr reverentia «b Divinis effidit adbibe^a. ms t qm fut rebellet judicibus ecdcfiaftscis ·, Vt qui fusu dioccefes vifitaat, em fumptiύ dcifiu ecdefiaftid eos qui suu ^ediunt ' 6' J1· J*. }j. Λΰ/dv·. 14· Jf. ΟΚΙΠΎ w* f —MBB a.>« cum quibas hadenus equitare, .& quos θ flante. Quod fi quis de cetero clericus in propriis & alienis hofpitiis non fo- annulum portans inventus fuerit:, au­ Ium coram famulis fuis, led etiam co­ feratur ei annulus per fuum ordina* ram aliis coniueverunt deferre : permit­ rium, & non reddatur eidem : immo timus autem., quod poffint habere idem tranfgreflor clericus etiam tanmantellos rotundos five tabarda longi­ tumdem ad valorem illius annuli in tudinis moderat*, cofque deferre cum rebus aliis cogatur pauperibus eroga­ capuciis feparatis ab eis, tempore plu- re. Clericus autem qui annutum da­ viofo, nivofo, feu pruinulo: & cum re dicecefano, vel pracdi&am quantita­ ad exercitas, feu curiationes, aut ex­ tem foire re contemneret, ab ingrefla peditiones, ex cenis & necefTariis cau- ecclefie arceatur, donec annnlum red­ fis, a facris canonibus minime repro­ dat & poenam folvat predidam. batis, eos contigerit proficifci. Info V. tfr clerici tthcrrut mw ttactnt per prohibemus, ne pnelati, vel ec- E defiarum catbedraliam canonici dcinStatuimus, quod nulla perfona eceeps fub mantellis vel cappis pro pa­ ratura varios quorumcumque colorum clefiaftica in domibus five curiis, io five varietatum, nifi forte varietates quibus habitant, tabernam ubi vinum hujufmodi eflent io pellibus agninis, minutatim vendatur, vel ubi viles, le­ vulpinis, & linee is, feu zendardum ru­ ves, feu fufpedx hofpk^ntur aut con­ beum , vel in aliquibus veftihus fim­ vertentur perfon*, habere^ tenere, vel brias, hoc eft premidiones feu orna­ fuflinere prxfumat. Quod fi quis in menta nobilia exterius appofita de lu- his excefferit, & a fuo faperiore mo­ dria, feu bivaria, feta, aut de aliqua nitus non emendaverit infra terminum S fibi CtttiL Gcttrti. Tom. XXIV. Q 17, CONCILIUM EEZSLTSiKu*. "2JVT”fibi dandum, extunc uique ad emen- Aecciefiafticis dc io adits bonis ftudiis emusn dationem condignam ab ingreilueccle· exerceant diligenter. Exercentes * au-christi fix excludaturtem in talibus, a fuis moneantur prxlatis; & fi moniti parere contcmpfe- * a VI. Vt tftfcofi ta rtliliofit orJinibnt of- rint, ab officio & beneficio (ufpendan­ tur: nec prius talis fofpenfio revoce­ foafti, religioni! fan obttnao écfttur, quam ad arbitrium prelatorum rout. pro co foerit fatisfadum; ac fub cer­ Statuimus etiam, & inviolabiliter ob­ ta peena fufficienter caveant, quod in ier vari praecipimus, quod omnes de fin- talibus vel fimilibus ulterius non exce­ guli, de aliquibus religionibus five or­ dent. dinibus ad pontificalem dignitatem affumpei aut in pofterum aftumendi, il­ IT. Vt clerici fenteniiaei fengttioit na* dZlius religionis five ordinis de qua velB ér. de quo aflumpei faerine, vel dc cete, Nullus clericus fententiam fangulnis ro effumentur, habitum tam in veftibus, quam in calceamentis dc quibuf- didet, aut proferat, aut fanguinis vincumque aliis, toto tempore vite fus didam exerceat, aut ubi exercetur, deferre teneantur, dc deferant in pu- interfit: nec quifquam clericus litteras blicodtfecreto; nec habitum illum ullo didet aut feribat pro vindida fangui­ tempore dimittant , aut veftcs, calcea­ nis deft i nandas; nec illam partem* cementa, vel aliqua alia deferant, in co­ rugis exerceat, qu« ad uftionem, vel. chlnjr. lore, forma feu materia, contraria vel incifionem inducit .* nec quifquam pur­ diffimilia religioni five ordini fupradi· gationi aqus ferventis feufrigidz, feu âis. Qui vero contra hujufmodi fan- ferri candentis, ritum cujuslibet bene____ ______ o____ _________ ____ , Qun dc regulare ftatutum venire prx-_did ion is aut con iteration is impendat: fumpfcrint, ingreffum ecclefir, dcexe-Clciens, quod fi ex hujufmodi mors vel f " cut ion em pontificalium fibi noverint membri mutilatio fuerit fubfecuta, ir­ interdicta. Per hanc tamen conftitu- regularitatis laqueum non evadet. tionem non interdicimus ocreas, nec cappas rotundas, aut mantcllos ante X. Vt ttftrii non tuonitt^tur laicit peâus vel poft collum connexos, in tx/ deficit nacorotts. colore dc alite, fupradi&is religionibus Prohibemus quoque, ne archidiacofeu ordinibus congruentes. ni & alii redores ecclefiarum, laicis vel clericis uxoratis fuas prxfumant VU’ Vt froloti it omnet der ici o fovit committere vicarias: dc ad hoc ditfti fodit, it bdlicit ottibttt obflinccMt. archidiaconi de ecclefiarum reâores per Perpetuo prohibemus cdi&o, ne prx- fufoenfionem offitoii,j0c\riivatiopem belati & alii clerici cujufcumque fint or­ Dnencii, laici autem vcR clerici uxo­ reci­ dinis, dignitatis, aut ftatus, (editioni­ rati , ne hujufmodi vicarias bus, praeliis, (poliis, rapinis, incen* piant, per excommunicationis fenten­ diis, dc aliis ûevis faâis fe aliquate· tiam a fuis dioBccfanis compcfcantur nus im mi fee re przfumant; nec belli­ omnino. cis aâibus fe implicent, vel involvant : nifi forte pro ecclefiarum fuarum dc XI. Ut clerici amu non forcent. patrie defenfione, non ad impugnan. Diftrifte prccipimus, ne facerdotes dum vel propulfandnm, fed ad defenfionem tantnm, fi neccffitas eos com­ vel clerici, in quovis ordine conftitu­ pellat; dc tunc in propriis perfbnis non ti, gladium vel cultellum, quod vul­ gariter dicitur bord, portent, niG eis pugnent-manifefti timoris cauta ingruerit; nec VUl. Dt vito it bondit te cicricontne. Etunc abfque licentia praelatorum por· tent. Clerld officia, vel commercia non exerceant, maxime inhonefta: mimis, hiftrlonibus, dc joculatoribus non in­ tendant, dc tabernas protfus evitent, niG forte caufa neccffitatis in itinere conftituti. Ad aleas dc taxillos non ludant, nec hujufmodi ludis interfint · Comam dc tonfuram patentibus auri­ bus "habeant congruentes, dcin officiis Xll. Vt non cobabitcnt ntnlieribnt. Jnhibemus diftri&ius, ut nullus cle­ ricus bénéficiâtes, aut in facris ordi­ nibus conftitutus mulieres aliquas lu domibus fux habitationis retinere, vel alibi eis cohabitare pnefiimat: qui ve­ ro ipfas nunc tenet, nifi infra tres men­ tes, ... *77 NICOLAUS p. nt. BUD E N S E, RUDOLPHUS f. IMP. LADISLAUS R HUNGER. 178 u,tinao die prxfentis fynodiin Atigcrit, fic fe honefte habeant & mow ANNO Ottum antea numerandos, eas a coha bitat io- defle, ΑλΛλ fe fuafque f···rrt·— familias <■-—·«-· a - fuperfluis ί»~·.Λ·.ΐ. Christi ··”- ne fua prorfus ejecerit, vel qui eje- & illicitis cohibentes, quod per immo- “ru­ das refumpferint, vel eis cohabitave- deratos dcfccnfus hujufmodi, ccclefix rint, extunc fe fciant excommunica­ importabiliter non graventur: in prxtionis fententia innodatos; a qua fen- didis & aliis taliter fe habentes, quod tentia per iuum diœcefanum abfolvi ipfi non qux fua funt, fed Jefu Chri­ poffint, primo de fuit cobabitationibus fti potius, quxrere videantur. Qui au­ mulieribus prasdidis ejedi, ac ipGt tem in prxdidis exceiTerint, per fuclericis ab earum omnino cohabitatio- periores fuos abftinerc atque dcfiftere, nibus feparatis, & fufficienti prxflita & dc illatis gravaminibus fatisfacere cautione, quod contra conftitutionem ixfis tk gravatis ecclefiis, per cenfuram ecclcfiafticam & alia to· hujufmodi de cetero non venient .fed ------— — prompta , ipfam omni tempore inviolabiliter ob- ® media, fublato cujuslibet fruftratorix fervabunt. appellationis obftaculo, compellantur. ^AMMo"^» XIII. De reverentia in Divinit offitiit ai· bibtnia. XV. Ne fuit bcntfitiunt ettleficflitum acti· fiat it Manu lainruM. Prohibemus ne aliquis abbatiam, Suademus, ut quotiefeumque cleri­ cos contigerit fimul vel fingulariter in­ prxpofituram , prioratum , plcbanacedere ante altare, feu figuram B. Vir­ tum, capellaniam, vel aliquod benefi. ginis, aut etiam crucifixi, & maxime cium ccclcfiafticum de manu recipiat cum pro Divinis officiis intrant cho­ laicorum : flatuentes quod archicpifcorum, inclinent capita fua, depofitis pi, epifeopi, & alii, ad quos de ju_re, vel confuetudine, feu privilegio ab­ pileis reverenter , atque inftruant & in- _ ducant laicos diligenter. Volumus , batum vel aliorum confirmatio, infti■ * ' uod omnes clerici, quotiefeumque in tutio, vel provifio fpedat, nullum con­ >ivinis officiis, Ave Maria audive­ firmare vel inflituere prxfumant, nifi rint, flexis genibus fe reverenter incli­ cis prius de canonica ipforum elenent: prohibentes, ne clerici bénéfi­ dione, & eligentium ac eledi, inter ciât!, aut in facris ordinibus conditu- cos plene conflet ; veris patronis in ti, difcalciati, feu nudis pedibus, cho­ illis ccclefiis, in quibas illius obtinent rum intrare feu in ipfo flare prxfu- patronatum, juftitia ac jure plene fer­ mant, dum ipfa Divina officia cele­ vatis ac falvis, qux eis a facris cano­ brantur, quod presbyteri fine cappis nibus conceduntur atque fervantur. rotundis vel fuperpelliçiis ad .pfal len­ dum horas canonicas, maxime vefpe. Xyi. Ut «star/ in beat fait eurat» aniuMras, matutinas, vel Mifiam, ecclefiasD ntnt bahrntibnt ferfanalittr itjeniant. ingredi, vel in eis flare non prxfuCum ad beneficia ecclefiaftica, cu­ mant; nifi forte cflent extranei viato­ ram habentia animarutr annexam , ta­ res, aut etiam peregrini. lea quxri debeant & admitti, qui in ipfis beneficiis velint & valeant reli­ XIV. Ut fui fuat diaafft vi/tant, tat dere, & perfonaliter perfeipfos, & non [umftibut ntt fmxm, per alios defervite.· ordinamus, atque Quoniam, ficutaudivimus, nonnul­ prxeipimus, ut omnes & finguli ple­ li ecclefiarum prxlati & perfonx cc- bant, redores, flccapellani ecclefiarum defiafticx noftrx legationis, & maxi­ parochial ium totius legationi nobis me regni Hungarix, cum fuas dioe- commiflx, in ipfis defendant per fc cefes vel parochias vifitant, vel ex aliis ipfos, & non per vicarios: prohiben­ caufis ad ecdefias ipfas declinant, gra-E tes, ne aliqui talium ecclefiarum re­ vibus & importabilibus fere defcenfi- &ores dores de cetero abfque abfane dicecefanornm dicecefanorum confenfu, quibus ccclefix ipfe fubfunt, bus non folum in prxlatis & clericis, verum etiam in laicis reprobandis at. aliquos inflituant vicarios, vel inftituque damnandis, ecdefia*, vel paro­ tos in eis teneant, vel fuftineant. & chias ipfa* plerumque aggravant & qui contra fecerint, frudibus & pro­ moleftant : nos hujufmodi defcenfut gra­ ventibus illius ccclefix per annum fint ves f onerofos, difficiles & importabi­ ipfo jure privati: didique frudus de les fieri de cetero prohibentes, ftscui- mandato diœcefani epifeopi in libris & mus quod, cum praelatos & perfonas ornamentis ecclefiaflicis ad opus ejuf­ prxdidss ex juftia & rationabilibus dem ecdefia: irrevocabiliter expendan­ caufis ad ecdefia* ipfas declinare con- tur.· nec antea percipiant de frudibus S a ccck· Centü. General. Ton. XXIV. 2 ,-a *'9 NICOLAUS ». III. CONCILIUM l U υ 1 L i u ivi RUDOLPHU5 I. IMP. ladulaus k. huncâr. -An x*° 'ecclefiarum *r ipfarum, · » quam ^ww*·· ·fufticienter * »··*· Afeu debiles in parochiis fuis; c ufque vifitent, etiam non requifi.., & fa- ouiOTi ·*»· Dem inviolabiliter obiervabunt. Illos ciant circa cos quidquid nece fle fuerit ··’* autem qui contra tenorem conftitutio* ad animarum falutem. nis prxfentis receperint vicarias, fuo· rum ordinariorum arbitrio relinquimus XIX. Ut adtant fynodum amntt ad usa puniendOs. tonixxati, ér fu» tnltn triunifm. ΑΜΝΟ Christi caverint, quod hujufmodi conftitutio- XVII. Ut tttltfitfliti a toninraiivnibht & tonfpirationibui eb/itntent. Statuimus etiam , & prxeipimus , ut omnes tam regulares quam fxcula«res, in dignitatibus, feu perfonatibus, Conjurationes , conipirationes , & con ft i tuti illius metropoHtanx, in qua colligationes inter perfonas eccleflafti- provincialis, & illius diœccfis, in qua cas, quocumque modo, fraude, vclB epifcopalis fynodus fuerit celebranda , ingenio, omnino de cetero fleri pro. veniant.* nifi remanferint de fuorum bibemus; fadlafque, necnon juramen­ fuperiofum licentia fpeciali, de quo- ta, promifliones, obligationes, & alia rum ordinatione fynodus fuerit facien ­ fuper prxdidis prxftita, vel qux de da. Et fi taliter impediti fuerint, quod cetero fuper cis fieri contigerit vel prx- ad fynodum venire non poflint, legi­ ftari, aut earum occatione, penitus re­ timum excufatorem clericum cum ple­ probamus, diflolvimus, atque cafla- no mandato ad acceptandum, & re­ mus & eos, qui hujufmodi promiflio­ cipiendum ea, qux in fynodo fuerint nes, obligationes, aut etiam juramen­ ordinata, tranfmittant. in eundo & ta, fub aliquibus, etiam pecuniariis redeundo, honefte ambulent, &honevel aliis poenis fecerunt, aut etiam fta acquirant hofpitia, & in eis cirprxftireiuut, protinus abfolvenus, ip- cumfpêéle fe habeant, & modefte: ne ios decernimus, adobfervationem con-c —— ■*—n... ckricbrum, po­ vita, mores, & gtftus jurationum, confpirationum, δς obli­ pulo fiant in icandalum & contem­ gationum ipfarum, vel folutionemali­ ptum. Qui vero ex caufa ad fynodum quarum poenarum five pecuniarum, ali­ ire vei venire non poflunt, camarchiquatenus non teneri; ftatuentes, quod diaconis, & archidiaconi fuis dimcefaqui in talibus de cetero inventi fue­ nis, Audeant nunciare. Quod fi in ve rint exceflifle, prxter excommunica­ niendo, & denunciando rationabilem tionem, quam ipfo fado incurrent, a caufam, négligentes , feu contempto­ fuis diœcefanis aut aliis fuis fuperiori- res extiterint: ad diœcefanorum fuo­ bus, per privationem perpetuam aut rum arbitrium puniantur . Prxrcrcetiam temporalem beneficiorum qux: ftatuimus, quod archiepifcopi, epifeoobtinent, & alias poenas, talitercafti- pi, abbate^, & quilibet alii, qui ex gentur , quod poena ipforum tranfeat privilegio v » mitris utuntur, mitrati cum aliis in exemplum. Quam conftitutio-Dfuperpelliciis, ' ftolis, & cappis, feu nem, quantum ad poenas imponen­ pluvialibus; prxpofiti vero, priores , das, ad promotiones feu mediationes & alii inferiores prxlati, cum fuperprxdi&arum conjurationum, confpira­ pelliciis, & ftolis, fi diaconi faltem tionum , colligationum , juramento­ fint, & fi velint, p’uvialibus' feu cap­ rum, promiflionum, & obligationum pis; redores vero, & Cmplices facer­ prxdidarum, extendi volumus & man­ dotes , cum cortis feu fuperpelliciis, damus. & ftolis tantum ; inferioris vero ftatus vel ordinis clerici, cum cottis fyno­ XVHl. Ut paroibiy antequam tant ad fl- dum intrent : & in ea devote &. nedum, vifitent infirmai. cum reverentia ufque ad finem , nifi cafus neceifitatis emerferit, perfe-. Ctrr Statuimus, quod cum ex delibera­ verent. Religiofi * quoque, nullam ligiofo tione & ordinatione epifeoporum, ar- prxlaturam vel adminiftrationem ha­ chiepifeoporum, & aliorum ordinario* bentes perpetuam , permittimus in ha­ rum , fynodus fuerit celebranda, per bitu fuo cum ftolis in fynodo pofle duos, tres, vel tot dies qui fuflicere flare , ctiamfi adminiftrfltioncm ha­ videantur, antequam fe ponant invia beant . eundi ad fynodum, redores patriarcha•cw*. p»- lium · ecclcfiarum, earumque perpe- XX. Ut cmntt curtm animarum Mentef tul vicarii, qui prxfidentes · fynodo in prttbyttroi ordinentur. cwu facienda;fuerint, generaliter, five fpecialiter, feu fingulariter evocati, diliStatuimus etiam, quod omnes abgenter inquirant, fi qui fint infirmi , bates, prxpoftti, priores, plebani , & alii » .0. sSi NICOLAUS R11DFN1ÇF D U v η d E. RUDOLPH. I. IMP. laDISLaUS R. HUNCA R. a eccicûarum praelati & redores , Adefiafticam libertatem.·» v·· ex qudjnulta' , v I * a1■ ceflhm habitum contra perfimas prx- continentur. Sacerdotes tamen loci po­ didas , excommunicationis fententix pulum fibi commiflum diligenter in­ volumus fubjaccre : a qua per dicece- ducant ad eleemcfynas erogandas itu fanos locorum, inrquorum jurifdiâiooc tuitu pietatis, non animo extorquen­ perfonz hujufmodi confidunt, poft fa­ di . Nullus etiam quxftuarius pro hoti sfadion em idoneam & coodignam, fpitalibus vel aliis fimilibus locis, rejuxta formam ecclcfix poflint abfolvi · cipiatur ad eleemofynas quxrendas fine XXV. Ut eorum eodem, de fer(anuhbm injttriit, & elecmofimit «tkfia fattit , non litigent. litteris domini papx aut legatorum ejus, vei diacefanorum ipforum. XXIX. Ut rei tttlefie fignori non obligentur, B Statuimus, quod ornamenta ecclefia non obligentur pignori, nifi pro necc ili ta te ccclefix, dc licentia epifeopi, cum confilio paroebisnorum. Prxterca (latuimus, quod nullus prxlatus, fuperior vel inferior, aut eccicfiarum reXXVI. N< habeant in domibus fuit frolcmi Iter, pro alio fidejubere, nec poflefiifacro ordinefnfttftam: net altat. Sint fionem ecclcfix fux, vel alias res ecillorum liberi, famuli maioris calefit. cie fi a ft icas quafcumquc , mobiles aut immobiles vel femoventes, prxfertim Prohibemus facer dot ibus & ahisclc- facras, pro alieno faâo obligare prxricis in facris ordinibus conftkutis di- _fumat, .... ncc etiam pro fno faâo r pro ,«-­ Aride , ne fecum prolem habeant , prio, nifi evidentem in utilitatem fux quam in iacro ordine genuerunt, pro­ cedat ecclcfix, & cum licentia dicecepter fcandalum : & ne hujutmodi pa· fanorum, & cum aflcnfu capituli, five rocbialcs iacerdotcs in domibus fuis conventus illarum eccicfiarum , five habeant aleas vel taxillos, diftnâius monafteriorum, qux habent capitulum inhibemus. Filii autem five filix prx· vel conventum. Tranfgreflbres autem didorum, in familia, five famulatu , conftitutionis hujufmodi , per fuos (ufeu pro famulis majoris ccclefix , cui periores compellantur reficere omno funt immediate fubjedi, redigantur, damnum, quod monafterio & ccclefix ex fidejuffione vd obligatione hujufmo. ac etiam teneantur. di incurriflent. XXVII. Dt rtlifnlit Sanflorum. XXX. üt rtt etthfia a nfloribut non Ia concilio ftatutum eft, ut amodo ° donentur. reliquix extra capfam nullatenus oftendantur, nifi in prxeipuis feftivitatibus Statuimus, & ftatutum etiam de­ vel ad hoc ex devotione concurrentibus claramus , quod ccclefiarum redores peregrinis, ficut quarumdam ecclefia· dc bonis mobilibus, vel juribus, feu rum laudabilis confuetudo expofeit , libris , aut ornamentis , ad ecclefias nec aliquo modo exponantur venales: ipfas (pedantibus, nihil dare, conce­ inventas autem de novo nemo publi­ dere, vel donare poflint in vita; nec ce venerari prxfumat, nifi prius au· de ipfis feu aliis, mobilibus vel immo­ Iteritate Romani pontificis fuerint ap- bilibus, aut fc moventibus, acquifitis, probatx. Qui vero contra fecerit, fi contemplatione eccicfiarum ipfarum , clericus fuerit, ab officio & beneficio poflint condere tcftamentum, nifi in fe noverit fufpenfum ; fi laicus , per-cafibus [ a jure permiflts. Quod fi conmenfem ingreflum ecclcfix fibi nove .... ­ era fadum fuerit, illud decernimus ir­ nt interdidum. ritum & inane: prxcipientesdiftride, quod fucccffores eorum, qui in talibus XXVIII. Q)ti funt admittendi ad froditan· exceflerunt, prxdida bona cum auduos. Et de fuafloriliM. doritate diceccfanorum ôc etiam judi­ cum fxcularium, fi fuerit opportunum Nullus paffim recipiatur ad prxdi- ad jus & proprietatem ipfarum eccle· candum, nifi fuerit authentica perto­ fi arum efficaciter ftudeanc revocare ; na, vel alias per fedem apoftolicam ipfique prxlati fc favorabiles & prom­ privilégiais, aut ad boc pertpifcopum ptos ipfis redoribus exhibeant in prxdcftinata. Quxftorcs quoque ecclefia· didis. £r fi quis de didis redoribus in Nullus iacerdos, vel aliqua pcrfona ecclefiaftica de perfonalibus injuriis , vel eleemofynis ccclefix fadis, coram fxculari judice audeat litigate. nifi dc licentia fui epifeopi. C e RÜDOLPRÜS L IMP. .ge BUD EN ° LADISLAUS R. HUNGAR. ______ "■"ζ^-ίη revocatione hujufmodi fuerit negli- timodi officia permittantur; (eu ipfis ' ' ' CHRisn gens, ·Ρίοβ ‘‘d id per diacefanos pre- per alios, quam per luos parochi aies chkish “«· diAos compelli volumus & manda­ presbyteros, mioiftrentur ecdcliaflica **”· mus .· archidiaconi quoque, finguli vi­ facramenta, exceptis clericis religiofis delicet Ια finguhs· archidiaconatibus tranfeuntibus fle peregrinis, qui ad hu­ fuie, tam de prxdi&is, quam aliis ad jufmodi officia in parochiis, fiveecclebonum fle utilitatem ecclefiarum tuo­ fiis polfunt recipi alienis; fle nifi forte rum archidiaconatuum, curam fltfolli- caula devotionis majoris aliqui circa citudincm habeant diligentem .· fle fi hoc a fede npoftolica fint muniti pri­ quid fuper prxdidlis ac ali** difficulta­ vilegio, aut indulgentia (pcci.nl*. Patibus emerferit, illud dicecefanis fuis rochiani vero , contra conftiruttonem Audeant quam citius nunciare. hujufmodi venientes, a perceptione fa· crament orum ; illi aurem, qui contra XXXI. Ut nent» clirietu fcrtgritKtter /fcBconflitutionem hujufmodi parochunos trditutrii lietntia. alienos receperint ad Divina, vel eis adminiflraverint ecclefiaflica (aeramenNullus clericus noftrx legationis, in ta, ab exeeutione fuorum ordinum no­ quovis ordine conftitutus, peregrinari verint fe fufpenfos : fle qui parechianis extra regnum vel provinciam fuam alienis taliter fufpenfis ecclefiaflica miprxfumat, abfque diœcefanotum epi- Diflrare prxfumplcrint facramenta, ex­ fcoporum vel aliorum fuorum ordina­ communicationis fententiam ipfo fado riorum licentia fpeciali. Quod fi quis fe noverint incurrifle, a qua, congrua contrarium fecerit, a beneficio cccle- fatisfadione exhibita illi parochiali refi® vel ecclefiarum, in qua, vel in dori, cujus parochiano tniniftrarcprx- · p^rumquibus beneficiatus extitit, per unius < fumpfit * ecclefiaflica facramenta , per diœcefanos epifcopos fecundum formam anni fpatium fic fnfpenius. ecclefix poffint ablolvi. XXXII. Ut nento incognitat admittatur ad XXXIV. Ut rctlonet rtddtntttr ab iit fui foera ftrdbotutionem hujufmodi venire przlumpie- nc p'zmiifa& fu the lent i cautione quod rit : ingreftum ecclefir, & perceptio­ ulterius in talibus vel fimilibus non nem feu participationem facramento- excedant, poffint abfolvi * profatos. Locwmmgoiu* i» rum uique ad fatisfaâionem omnium ipio MS. LJ. Pt· jure fvtrwut. occupatorum, fubtraâorum, ac etiam ablatorum, fibi novent interdiâ» : falPrxfenti quoque declaramus ftatuto vis aliis przdidis, & in aliis conftitutionibus noftris expreffis. atque pixcipimus, quod quacumque ® pertona fxculans, cujufcumque iit exi£. Vc alienare Asm eetlefi^iite nenlictet. ftentiz, dignitatis, aut ftatus, quantumcumque libcraliter & ablolute Statuimus, quod nulla perfona ec­ concedat, donec * tradat, feu tradidif* clefia (he a aut etiam ficcularis, cujuf­ fe intenderit vel intendar, voluerit vel cumque fit exiftemix, ordinis, digni­ velit, monafteria feu tcckfias, in qui­ tatis, vel ftarns, vel fub prxtexru ju­ bus jus tantum obtinent patronatus, ris patronatus, quod fc habere dicat, monafteriis ve! aliis ecciefiis faxularicontendat vel afterat, aut in veritate bus: illud faciat & facere debeat de habeat, in aliquibus monafteriis vel illorum diorceianorum feu prolatorum ecciefiis noftr* legationis, feu alio quo licentia feu aflcnfu, in quorum diœcecumque piztcxtu vel modo, monafte­ ft vel jurisdidionc ecclefir vel mona* ria vel ecclefias prxdi&a, in quibus fteria ipfa confiftunt. Et tam prxdi< jura hujufmodi (e habere contendunt ,cdlz quant alias pcrfonat, regulares aut aliquid de bonis vel juribus, ad aut iaciulares , cujufcumq ue ordini» , ipfas ecclefias vel monafteria fpedan- dignitatis, religionis, vel Aatusquantibns, per le vel alios occupare, ven­ tumcumque libéralités & abfblute condere, donare, permutare, locare, aut cefferiot, donaverint, vel tiradiderint, alio modo quocumque alienare, feu ant concedant, donent, vel tradant, bona ipia aut fiudus aliquos in per­ feu conccflifle, donafle, traddifle, in­ petuum vel ad tempus, aut alias in tenderint vel intendant, eoclcfias, in feudum five in pignus dare, concede­ quibus jus tantum obtinent patrona­ re, vel recipere, aut aliquid aliud cir­ tus, locis vel perfonis prxd*âis, nihil ca diipofitioncm & ordinationem ec« aliud itclligatur far prxfumatur con­ clcfiarum & monaftenorunv predifto- ferre aut etiam cootulilfe, nec perforum, feu bonorum, mobilium velim· dx , ant loca przdi&a aliud ex co Ha­ mobilium, aut (e moventium, juriumL'tione hujufmodi recipere vel acquire*' eorumdem propria automate atten­ re, quam in eifdem ecciefiis feti mo­ tare praciuman’ : veris patronis ccclc- nafteriis conferentibus competens pa­ fiarum & monafteriorum legationis prx· tronatus: ftatuentes & exprefiius pro­ iatx, in quibus ecciefiis & monafte­ hibentes, ne aliqux perfonx ecclcfiariis jus obtinent patronatus jure com­ fticx , aut etiam fzculares, quibus de petenti , occafione hujufmodi patrona­ monafteriis , vel ecciefiis hujufmodi tus, fervato in tantum, in quantum funt donationes, conceliiones, vel col­ in hac patte patronis ecclefiarum ca­ lationes fa&x, vel in poftetum fient, nonica inflituts concedunt. Tranfgref- aliquid, nifi quantum patronis cano­ iores autem conftitutionis hujus, poft- nica jura concedunt, exigere, vel ex­ quam a dioecefano & aliis (uperioribus torquere, aut capere motu proprio, illarum ecclefiarum, in quibus prxdi- p vel accipere de bonis mobilibus, vel " ■ IM -- ^b Λ Λ Ia A *Avel bA· dla, vel przdi&orum aliqua attenta-immobilibus , aut fe moventibus, rint, per caritatem admoniti fuerint, de juribus monafteriorum, aut ecclefia* nifi infra terminum ab ipfis dicecefa- sum ipfarum; nec in eis (latuere ali­ nis, vel per alios dicarum ecclefiarum quas pedaturas, feu etiam redtorias, fuperiores ftacuendum eifdem, ab >p* nec removere five fupprimerc , vel farumecclefiarum, vel monafteriorum, etiam revocare ftatuta, nec de ipfis feu bonorum, ac jurium eorumdem monafteriis, vel ecciefiis, aut tempo­ fuper prxdidlis moleftacione & pertur. ralibus , feu Ipiritualibus, vel juribus batione deftiterint, dead ipforum dite- eorumdem, nifi quantum ad defenfioccfiinorum feu aliorum fu per iorum ar­ ntm pertineat, ad quam patroni te­ bitrium fatisfecerint de damnis dt in- nentur, difponere; aut etiam fe faCoKik General. Tom. XXIV. T 2 tro- _or _________ x“j Nicolaus CONCILIUM xudolph· i. mp. ,4z MIL U Π v 1 A 1 U M LADtSUW R· HUNGAR· “"^^“"tro mittere, vel aliquos io ipfis mona-A omnipotentis, &. fub obteftatione DiChristi ftcriis aut ecclefiis inftituere, vel de- vini judicii, admonemus, quatenusec- chuish **n’ fti tuere, hujufmodi juris patronatus defias, monafteria, earumque poflef- •‘,*prxtexcu, quocumque invento colore, fiones, & jura, qux taliter occupa­ prx fumant. Decernimus autem irri- runt feu detinent occupata in icgno tum & inane quidquid a prxfatis per- & cerris prxdidis, diœcefanis epileo 1 fonis circa monafteria & ecdefias, &. pis, vel aliis ordinariis, aut aliis ecalia omnia & fiognla fupradida, con­ defis (licis perfonis, ad quas prxdidta tra tenorem prefentis confticutionis te­ (pedare nofcuntur, infra fex menfes mere contingerer attentari. Per hanc a die publicationis prxfentis confuta­ autem declarationem & conftitutio- tion u, computandos , cum frudibus nem, nullum veris patronis fuperhis, exinde peueptis reddere & reftkuere qux fibi competunt, id eft, juris pa- non poftponant. Alioquin przfator detronatus, przjudicium generetur .Si B ten tores, quos excommunicationis fen-' qui vero, quacumque przfumptione tenrix decernimus ‘ /fubjacere, ’t’ ad recontra conftitutionem hujufmodi ve­ quifitionem illorum ordinariorum, in nientes , monafteria vel ecdefias in prx­ quorum diœcefi, vel juriididione, aut didis vel prxdidorum aliquo molefta- ecclefiis, vel earum bonis, & juribus, fcu perturbare *, aut de ipfis mo- przdida funt commi (Ta, vel de cete­ naftetiis vel ecclefiis, feu bonis, & ju­ ro committentur, ab omnibus prxlatis ribus eorum, fe intromiferint quoquo regni Huogarix, quantum ad Hungamodo ingretfu ecdefiz & perceptio­ ros, & ab illis de Polonia, quantum ne facramentorum ecclefiafticorum fc ad Polonos, ufque ad reftitutionem & noverint interdidos, donec fatisfadio- fatisfadionem condignam excommuni­ ne prx mi fla, a perturbatione,. & mo­ cato; publice przcipimus nunciari, pulle (latione, & aliis fupradidis deftite- fatis campanis & candelis accenfis, rint, & per dioecefanum illarum eccle-Cdiebus Dominicis&fcftivis;contra quos fiarum feu monafteriorum, qux hujuf­ ii opus fuerit, invocetur auxilium bra­ modi occafione Ixierant, ad ccdefiz chii fzcularis. ingreftum & facramentorum perceptio­ nem fuerint reftituti * ecclefiaftica miLUI. Dt iifdt*. »Γ· niftraverint (aeramenta, per fex menCum ecclefiz & monafteria, fecun­ ; fiitiam aggravantur in periculum ani­ monachi vero, fine cappis, aut cucul­ marum illorum, qui talia agunt, & lis, leu fcapularious, extra domos tuas ecclcfiarum ac perfonarum ecclcfiaftica- ‘de cetero non incedant, nec etiam in­ rum non modicum detrimentum , & tra domum. Si vero contra facere prxderogationem ecclcfiafticx libertatis : fumpferint: admin i ft rationem habens , nos autem animarum faluti, & eccle- eam ipio fado amittat; & monachus, fiarum ac perfonarum ecclefiafticarum five canonicus regularis, per abbatem, Immunitati fuper hoc providere volen­ priorem, vel prxpofitum puniatur: & tes, diftri&ius prohibemus, ne de ce­ fi negligena fuerit, per epilcopum lup* tero ecclefiis & ecclefiafticis perfonis pleatur. i talia imponantur, aut exigantur , feuB 1X111, De àftintntia rtguhrinm. extorqueantur ab eis, vel ipiae eccle­ fix aut perfonx fuper talibus prxftationibus quomodolibct moleftentur . Statuimus, ut a die quatuor Coro­ Quod fi contra prohibitionem hujufmo- natorum uique ad diem natalis Domi­ di, quifquam ab ecclqfiis vel perfonis ni, a (anguine & carnibus dmnes mo­ prxdidis aliquid occafione prxdiéta nachi, cujufcumqué ordinis ( praeter­ extorquere prxfumpfcrit vel auferre , quam infirmi, debiles, & delicati, cum feu fuper prxdiâis, vel eorum aliquo, quibus abbates di feret i one prxvia po­ ecclefias vel perfonas aggravare prxdi­ terunt difpenfare ) abftineant, omni­ âas: nifi intra triduum omnia refti- bus diebus, exceptis Dominicis, jeju­ tucrit , qux ab hujufmodi perfonis nantes. Poterit tamen abbas ex caufa occafione prxdi&a extorfit, ingreflum cum aliquibus, ut aliquando bis co co-­ ecciefix & perceptionem (aeramento Cmedant, difpenfare: nec comedant ter rum fibi noverit' interdiâos : quod in· in die nifi pueri, infirmi, vel qui in terdi&um, fatisfa&ione premifia, per refedorio leget: nec comedant extra diœcefanum valeat revocari. domos fuas in parochiis fuis, nifi quan­ do procuratio ab aliquibus debetur eif­ dem. A (eptuagefima uique ad palcha LXL Ut omnes figularet todem wftiario induentur. quantum ad efum carnium & cfum (anguinis , idem precipimus firmiter Et quia inhoneftum extitit, quod obfervari .· canonicos .autem regulares canonici regulares, vel monachi, di- fuam regulam regulariter praecipimus verfis veftibus veftiantur, cum ex boc obfervare . Prxcipimus etiam , quod, proveniat invidia , murmur, & fcan­ nullus canonicus regularis diebus Lu­ dalum inter ipfos: ftatuimus , quod nae fit Mercurii carnes in refedorio omnes in eodem monafterio, vel regu- Dcomedat, nifi feftum novem fuerit le­ tari canonica, & fub eadem profeffio- âioaum. Silentium autem in clsuftro, ne morantes, indifferenter uno & eo* refe&orio, & dormitorio, firmiter prxpraedem veftiario induantur : prohibentes cipimus obfervari horis debitis & ftaexprefle, ne quis eorum veftes aliquas tutis, in loco, ubi ad minus tres mo‘ alicujus coloris, nifi tantummodo albi, nachi *' aut regulares canonici commo­ vel nigri, feu grifei habere prxfumat, rantur: ita fcilicet, quod aliquis loqui in quibus brunetam nigram , gazxa- non audeat, nifi voce adeo fubmifla , tum, fit alium quemcumque pannum quod tertius ab ipfo audire non poffit. notabiliter delicatum, interdicimus uni* verfis. Veftes non habeant brevitate vel LXiy. Ut regularet monafterio non entant longitudine deformatas. Qui vero in fine lictntia· predicts excefleriot, per (uoa diœcefanoa, vel fuperiores alios, caftigenturE Quoniam, ficut audivimus, quidam falva diftin&ione ac diferetioae diver- monachi & canonici regulares aliquo­ forum ordinum, fervata inter mona* rum monafteriorum, confueverant ex­ chos, five canonicos, & converfoa. tra fepta fui monafterii, tam patenter quam latenter , tam . turpiter quam LX1L De vtflihu rt&hriMt. damnabiliter, per terram fxpius evagarL ftatuimus, ut nullus , excepto Quia, ficut audivimus, quidam, mo­ capellano, & illis quibus ex neceffitanachi & canonici regulares^ ficut laid te adminiftratio competit, fepta ino& derid fxculares coafueverunt ince­ naftcrii fui exire audeat, nifi prius ab dere ia animarum faarum periculum abbate vel priore, feu prxpouto; & fi ab* 4 10t NKOLAÜS P. Ml. CONCIÎ IUM V-VINUILIUM RUDOtrars imp. LADISLAUS R.i. HUNGAR. to. abbas vel prior, feu pr*potitusprxfea Aoe, tam fxculares quam regulares, & Christi ces non fuerint·, ab eorum vicariis vel plerumque, quod gravius eft, prxlati, chrish M7** aliis potcftatem habentibus, cis fpecia­ excommunicationum, fufpeniionum, & liter licentia tie concefla: quibus ab­ interdiâorum fententias in (ingularea bas, feu prior, vel prxpofitus, vel eo­ perfonas,collegia, un i verti rates, ac ter­ rum vicarii, tine caufa neceflaria vel ras, villas, vel loca a fuis judicibus , rationabili, exeundi licentiam non con­ vel a jure, five a canone promulgatas , cedant. Nec etiam obtenta licentia fi­ ufque ad bxc tempora , in grave ani­ ne focio quis pedes exire prxiumac. Si marum periculum, & iilorum, ad quo­ vero abbates, priores, prxpofiti, vel rum inftantiam, vel pro quibus bualii regulares prxlati, feu eorum ’ vi­ jufmodi feotentix htx fuerint, non carii, in aliquo prxmifforum négligea modicum, immoplerumque maximum — tes inventi fuerint vel remifli: iufpen- det i i mentum; nccnon in graviffimum fionis vel majoris vindiâx fententia a B au&oritatis & poteftatis ecdefiafticx diœcefanis fuis fe noverint puniendos. cenfune contemptum, & derogationem ecdefiafticx libertatis, prout tenentur LXV. Vt rqultrtt non rttifion* ttthfiat & debent, baâenus minime fervaverunt, nec fecerunt ab aliis obfervari, juxta mandatum Apofloli & ftatuta Prohibemus ne monachi vel canoni­ canonica excommunicatos hujufmodi ci regulares, ecdefias ad firmam reci­ non vitando ; fed in falutatione, ofeupiant, vel conducant, aut tine licentia lo, menfa, Divinis officiis, ac aliisab diecefanorum epifcoporum, vel alio­ apoftolo & facris canonibus prohibitis, rum ordinariorum, parochialiumeccle­ damnabiliter communicantes cum eif­ fiarum capeliani exiftant: fed ad fua dem laicis idiotis, atque fimplicibus, monaftcria redeant, donec redierint , quos ad hujufmodi fententias obterC vandas perfuafionibns , monitis , & non celebraturi. exemplis inducere, & per cenfuram LIVI. Vt rtligiofi non wntniurt non it· ecdetiafticam gravius compellere deftrviant nitro oilo dut in ferotbiali· buifTent , fuis pravis & perniciofis bm tctltfiit fetnloruun^ irc. exemplis viam, irnmo invium & la­ queos damnabiles ad contemptum li­ Si quis religioius inventus fuerit bertatis & cenfurr ecdefiafticx para­ cum canibus & avibus venatoriis: cui- verunt; quia, ut feriptum eft, quod cumque occupanti conceduntur a no­ fit a prxlatis, trahitur a fubditis fa­ bis. Nullus regularis cujufcumque or­ cile in exemplum; ficquepeccatis exi­ dinis , continue defervire audeat in gentibus, ex talium abufu, negligenparochialibus eccleiiis fxcularium ultra tia, & contemptu, ac plurimorum maoâo dies, fine illius parochialis ecclefix licia, accidit quod pauci inveniuntur ordinarii licentia fpeciali . Qui ~ ' veroD in regno & terris prxdiâis, qui «ctales feienter ultra oâo dies loca ca- clefiafticam cenfuram revereantur & pdlanorum, ad celebrandum, vd ad itimeant, cum videant defenfores ip­ ecclefiaftica facramenta miniftrandum , fius cenlurr prxlatos, & alias inferio­ tenuerint vel fuftinuerint, fint ipfofa- ris gradus ecclcfiafticas perfonas, paâo ab ordinum exeeutione fufpenfi : ftores, patres, & medicos animarum qux fufpenfio per diœcçfanos impotita fuarum, hujufmodi fententias, perip­ eis fub hujufmodi exceflu feu tranfgref- fos potius Divina quam humana aufione, poenitentia competenti, acinjun- âoritate prolatas , quarum ad ipfat âo fibi quod in talibus ulterius non fpeciàliter fpeâat tuitio, notabiliter & excedaût, valeat relaxari. Excommu­ damnabiliter non fervare : quia, ut nicentur, monitione prxmifla, omnes Sapiens ait, nec fic infleâere animos monachi & religiofi, qui reliâis clau-^dida poffunt ut vita regentis. Propftris fuis abfque prxlatorum fuorumli- ter qux, cenfura & libertate hujufcentia ad fcholas ire, vel aliud quam modi — <· = <· t- -indifferenter · «* vilipenfis, jam & grammaticam , theologiam, aut logi­ impune in regno & terris prrdicam, in (eho lis audire prxfumant. âis captivantur, verberantur, muti­ lantur, ac etiam occiduntur clerici: LXV11. Dt vitandij nttotnntnnicotii t if &, quod feverius eft, prxlati bonis ac Itnuu tnttritflo , XMxiMlr · fr elatu, juribus fuis, tam mundanis quam ec> defiaflicis, fpoliantur; ecclefix, moQuia, ficut audivimus, & in parte nafteria, & bona ac jura ipforum ab vidimus in regno Hungarix & aliis ter­ ipfis laicis occupantur, invaduntur , ns aoûrx legationis, ecdefiafticx perio- & damnabiliter detinentur, profanan­ tur t mcdlaüs P. 111. O vr w Bt U D E N S ELADISLAUS rudolphus i. IN O C. R. HUNGAR. γμρ. ,oi *tur horribiliter, aliaque ruinis Ac in- Afuperioribus, ad quos tehum abfolu ANNO cendiis deftruuntur; earumque ac cœ- tio it relaxatio fpedat * dc jure, juxta cHiusn CHRISTI meteriorum immunitas intringitur, ac formam ecclebx, abioluiionis Λ tela- '·’»· etiam violatur, ac libertate ecclefia- xacionis interdidi beneficum valeant ftica quafi totaliter coocukaca, in om­ obtinere. Quod autem dc denuntian­ nibus iere difiolvitur quotidie nervus dis excommunicatis fupra diximus , . ecclefiaftiec dikiplinc. Nos autem, intelligimus de Polonis, quïhtum ad omnibus prxlatis , tam regularibus Polonos : & de Hungaris & incolis quam fecula nbus, Ac univerfis cleri­ terras regi Hunganx iubiedx, quan­ cis, in fanda fy nodo congregat is, cum tum ad Hungaros & ipios incolas. inflantia petentibus, contra mala Ac pericula fupradida per noftram con- LXVlll. Ut vnnenttt ir agrorttm étfefttflitutionem de opportunis remediis pro­ hltrt! rsrrvXMNMÛtamr. videri: prxfenti conftitutione prxeipi- B mus, quod omnes At finguli prxlati Nonnullos exeerabiles peccatore» , Ac clerici un i verii, etiam exempti, cu- qui folent juftjs hominum laboribus , jufcumque dignitatis, ordinis, vel re­ ex quibus fragilitas humana reficitur, ligionis exiftant, excommunicationis, nonnumquam etiam fandis viris , in fufpenfioois, Ac interdidi fententia ab agone hujus fxculicertantibus, oppor­ ejufdem regni prxlatis noftrx legatio­ tunis , perverfitate quadam diabolica nis, Ac alus ordinariam vel delega­ invidere, videlicet vinearum Ac agro­ tam jurifdidiooem habentibus, vel a rum diflipatores, depopulatores , feu nodurnos Ac diur­ jure feu a canone, inquaicumque per- deftrudores , fonas vel loca prolatas, poftquam w nos , publicos Ac occultos, excom­ per deounciattonem illorum prxlato- munication fententia innodamus : a rum, vel judicum, vel quocumque qua, poftquam facisfecerint damnum modo, de talibus fententiisconftiterit ,Cpartis, Ac de publicis idoneam prxfticautionem, quod fimiliade ce­ inviolabiliter obfervent: ipfafque ad terinc * requifitionem didorum prxlatorum Ac tero non committent, valeant a fuis judicum denancient, Ac a fibi (ubditis diœcefanis epifcopis , juxta formam denunciari faciant , Ac inviolabiliter ecclefix confactam, abfolutioni»bene­ obfervari, fe fuoiqitf fubditos fubtra- ficium obtinere. beodo .* aliofque a communione talium Αμμγχχι ér iurittM tccltexcotnmunicatorum in falutatione, qf- LUX. fitfiiwr** imtfertt. culo, cibo, Ac potu, ac Divinis offi­ ciis, nec non a celebratione Divinorum Cum univerfalem ecclefiam, quam in interd'disiocis, vel ecclefiis, quan­ tum inydis fuerit, revocando Ac ex- fibi Redemptor nofter fuo (anguine preflius prohibendo. Si qui vero pro- copulavit, cui Romana ecdefia adeo prix falucis immemores, Ac hujuimo-Dfpecialis Ac fingularis prxminentiapridi fande conftitutionis, necnon liber­ vilegit eft prxlara, quod mater fit om­ tatis ac cen furas ecclefiafticx contem­ nium At magiftra; ipfiufque prxlati , ptores, tales excommunicatos denun- facerdotes , At clerici , fint patres , ciarc, ac io prxdidis At aliis, in qui­ pa (lores , At judices animarum re­ bus excommunicat! funt de jure vi­ ligionis Chrifticolx , fuper reges Ac tandi, vitare. Ac fibi fubditis denun- reginas Divinitus exaltati.* didofque ciari ac vitari facere diabolica fraude prxlatos facros Ac miniftros, quibus contempferint, vel in ecclefiis live in poteftas ligandi atque folvendi animas a Domino eft concerta, reges ipfi At locis interd dis celebrare Divina, qua cumque temeritate prefumpferiat .· fi principes, ac fideles populi Chriftiani lingulares five private perfore fue­ honorare atque revereri pro anima­ rint, excommunicationis; fi collegium rum teneantur falute; multum profe▼et univerfitas ecdefiaftica, fecalari»E do prxiumere ac enormiter excedere •ut regularis fuerit, eorum ecclefix five lune cenfendi, ii maxime qui glorian­ snonafteria ipfo fado ecclcfiaftico fub- tur nomine Chriftiano, cum ecclefias jaceaot taterdi&o: · quibas fenren:iis, & perfonaa eccleûafticas quibusdebo­ ni» fibi a Deo datis erogare, cafque .fuis favorabilibus privilegii is Atimmu iafmodi fententias protulerint, dc illis nitatibuprsOMmire, atque ab injuriis, pro quibat, five ia quorum favorem damais, ieu violentiis, fus potertaris pntfat* fuerint fententte latx, abip- brachio de fen fa re tenentur, per ftatufu praelatis Ac judicibus, qui fenten- ta, edida, conjurationes, confoedera­ tias protulere przdidas, vel ab alus tiones, confpirationes, colligationes , CtKÜ. Gntnl. Tom. XXIV. i! 1Ί N,pfTnOT ,o7 C O N C I L — ■■■—machinationes, tacitas vel ex pre (Tas , i CHRisn ve* a*,a varia diverforurn gravaminum • *7». genera, perturbant, inquietant, op* primunc vel moleftant , feu cede* fias Tpias , aut bona ipfarum vel ccclefiafticarum perfon^rum, vel jura ipfarumoccupando, invadendo, velde. fado indebite auferendo , aut in ipfas........ G. C. Hic delinunt afta concilii, tum in Vaticano . tnra in ValUcclboo MS. ut admooet qui ea edidit Riy- CONCILIUM II V< RrTDOUWTS I. IMP. ,-o M PHILIPP. III. R. FR. ’025 naidu*. Cuju» rei caulam hanc «Sert. quod Hunritio rex - Ladiilaut iuborna u» ab impii·, Cynodum amorum terco- ANNO te diiluibaverit, Bujenlibuique dederit ί.-npena , ut paties CHRISTI nrbe pelierent , nec contneatus luppeditarenc ueceflaiiue . at;,· Quam culpam ut expiaret Ladislaus , ^nno lequenti . pu­ blicis litteris, quas Raynaldus idem *x libro MS. p.iyilep torum Romano eccleM edijir , extare »oluu prrmiènttai iua monumentum. £xrr/7ùiu . inquit, narita. ,Μ σκΊιπηοϊι, cupiente! nnieriee.rdia aperibu. expiari, cum crimina e.eenc/jiui ridmaniur, m' perpetuatu e.temafynam , ai man­ datum ipfiui demini iegaii , can edimui , a. fur ogertmru eidem reverende aa/r> tfjaaia» letati, recip.fiÎiÎ vi.c «c· fiaHicat fepukurx: & nonnulli, fient ceiani loci converti prarcipimut in utinuper in aliquibus hujus provineix Io· litatem ecclefiarum illarum, in quibus cis accidit, prxter aflenfum parochia- obtinderit boncficia feu adminiilratio­ lis presbyteri, in ecckfiis vel coemete­ nes prxdidas ) fi didam lentcntiam riis propria temeritate intulerint cor­ ultra annum iuftinuerint animis ob(li­ pora talium defundorum: nos, tranf- natis, plr locorum diœcefanos legitigreflores bujtimodi & eorum infolcn- rtic moneantur, ut a dida excommu­ tiaa poenae edjedione cohibere volen­ nicationis fententia faciant le ab.olvi. Et tes , omnes hujufmodi prxiumptores , G poft monitionem hujulmodi, abfo& illos etiam qui cis opem aut conii Blutionis beneficium non procuraverint lium dederint, excommunicationis fen­ infra alium annum a tempore moni­ tentiam incurrere volamus ipfo fallo: tionis ipforum: beneficiis (uis per lo­ factrdotibus qui ad hoc interefle prx- corum epifeopos hujus concilii audofumpferint , ufque ad fex mentes hoc ritate priventur. ipfo fufpenfionis fententiam incurfuris. V. Vt tpifcapi prfnt abfohtfre in cafibu/, /K Dt clerici/ qui tuco/unu/nicationeu/ per in quitu/ boc concilium etteoatt/tu· Mt/ut/t lufltnen/. nit at, vel jujpendit * Item, quia ex co quod cccleiiaftica In omnibus autem cafibus, in quicenfura damnabiliter contemnitur, necibus excommunicationis vel fufpenliout deceret fervatur, clericis maxime, nis fententiam in prsefenti concilio tam fxcularibus quam regularibus, ce­ duximus promulgandam, cuilibet epi­ teros ad id per exempla perniciofa feopo in fuis civitate & diœcefi abfoltrahentibus ad ruinam, frequenter con­ vendi fufpenfos & excommunicatos , tingit rumpi vinculum ccclefiafticx poll fatisfadionem congruam in foro difciplinx .· volentes eorum obviare ecclefix, audoritate prxfentis concilii malitiis, prout poflumus remedium liberam concedimus potcftarem. In cujus rei teftimonium, flcc. Aftum difta adhibendo, prxfentis audoritate con­ cilii duximus ftatuendum, quod clerici, anno Domini millcfimoduccniefimofeptam fxculares quam rcligiofi, benefituRgefimo nono, cium eccclefiafticum feu adminiftra-D ........................ . . G- C. F»lfo ia codicibta qu&dib * adfcribirur huic co *tionem quamlibet obtinentes, fi ex­ cilio anMa MCCLXX. cum Mtatioeem facUat ooecilii Simoni· legati, quod aaao MCCLXXVI ce­ communicationis fententiam, audori­ Bauricenâ» lebratum «At coaAat. Falle uam ab auAora amtopoleoa tate ordinaria vel canonis latam in­ Turooenft habitum dicitur, fak PuOtn Tttrttm/l λτ· tOnnuiUtr· Cum enim aneo MOCLXXtX. Utud rnO· currerint, poftquam fokmniter fuerit collocet ; lati» intelUgere poterat, aoa peninerv ad archw•Cttf.pm· publicata, per * amiflionem fruduum pilcopum Judorum , cuju» initia pcoti6nru· anno MCLVIII. anno MCLXXJI. i pie tribun . Neque varo allue beneficiorum fuorum, leu admini(1 ra­ obitum ullua ia TuroncnAuni a ritutp« toporum tori·, quam accu* dederit, ut eft diftum, utatur illa ablutio-A 4ut furtum fuper altare ad longitudi­ 6nt, non immerito dubitatur, ftatuimus, ut nem fic altitudinem altaris pannus lineus al­ nullus Beneficiatus, feu R-eftor Ecclcfix, vcl bus extendatur, qui protegat , fic defendat altaris, tacite, Vcl cfprcflè admittat aliquem altare ab omnibus immunditiis, fic pulveri­ in (ocium, vel ad celebrandum Miflam, vcl bus descendentibus, prout hoc lacri Altaris tniniftrandum Sacramenta, aut Sacerdotale cujuslibet ereftio patitur fic requirit. , Item officium exercendum, nifi notum dc ordini- B cordax λ lateribus altaris utrimque 'appen­ dantur. Item praecipimus, ut calix fu inte­ bus, moribus, convertat ione, & alias com­ mendatus fuerit: fic omnino fi extraneus7, vel ger cum firmo pede, non titubans. Item Ampulix vini & aqwc integra: ,& mundx in­ peregrinus, per nos vel gerentem vice? no­ tus, & exterius obierventur, 4 aliquo figno ieras cum examinatione debita approbatum, & ad Miflam, ad hujufmodi officia exercen­ •"notabili diftinguantur, fic vinum in ampullis da. Si quis autem Reftor Ecclefix, vel Ca­ ad minus ad minus in tertium diem, fi com­ mode haberi poterit, renovetur. Item Sacer­ pella: , aliquem contra iuee admiferit, fentendos fit diligens in eledione hoftix confer ranSiam excommunicationis ie noverit incurfum : eo falvo quod peregrini, fic honeftae perfonx dx : nt fit integra, folida, non n:m$ vetufla. Item dilcernat Sacerdos in appofitione & religiole, pietatis fic devotionis intuitu Miflam dicere cupientes, admitti poterunt, fi sini pir odorem, quid fit urrumque, fit de aqua apponantur dux guttulx , vcl tres in ca­ requirunt. licem . Pixcipimus ut Sacerdotes attente, reverenVI. ^hraadv no» débat celebrare Sacerdot. jer, fic diftinde legant, & dicant in Cano­ Item (latuimus, ut nullus Clericus, vel ne, qux funt dicenda: dc expediant fe, quan­ facerdos in Ecdefia parochiali, vcl Capella tocius poterunt, propter tedium artantium, dc aha, qux occurrere portum : dc faciant celebret, aut parochialem Ecdcfiam teneat, fine noftra, vel archidiaconi loci, vel alte­ figna fua diilinfte, dc reverenter. Item nullus rius ad quos haec pertinet auâoritas inverti- Sacerdos elevet hoftiam ad oflendendum po­ pulo , nifi poflquam dixerit hxc verba. Hoc tura, quantumcumque a Patronis vcl abets, qui patronos fe fore contendunt, ad hoc lieft enim corpus meum: dc pulletur campana tribus vicibus, ut fideles, qui audierint, ubi­ ceutientur : fic quicumque facerdos vel Cleri­ cumque fuerint, adorent. cus contrarium fecerit, fententiamexcommu ­ Item , fi Sacerdos cum venerit ad confenicationis, quam propter hoc in iplum feri­ crationem fanguinis, vel etiam ad perceptio­ mus ia his (criptis, incurrat ipfo /ure. nem, dc nihil in calice inveniat; innuat, ut VII. Statutum de perfonali refilentia Clerico­ ei aflcratur vinum, dc aqua: dicar verba ca­ nonis ab illo loco: Simili modo, poflqutmcae­ rum in propriij beneficus. na tum,ufquead finem, dcfaciat figna,qu«fie­ Item prohibemus ,ne aliquisfacerdos, com­ ri iolent fuper fanguinem : illa autem, qux petens beneficium habens cum cura , vel fine, fafta funt fuper Euchariftiam, non reiteret, fed tranfeat confueto modo . Sed ille, per de quo valeat commode fuftentari, eo bene­ ficio dimiflb, ad alienam Ecclefiam tanquam 4 cujus negligentiam hoc evenerit, tribus die­ bus j.-junct in pane fic aqua. Vicarius vel Mercenarius audeat fe transfer­ Item, fi per cafum mortis, argritudinis, re. Contrarium facientes per noftrum Officia­ vel paflionis, aliquid inopinatum fic fubttalem, vel per Archidiaconum loci per cenfuneum contingat, quod Sacerdos inceptummiram Ecclefiafticam prccipimus amoveri. nitlerium explere nequeat ; licitum fit aheri Sacerdoti prasfenti exequi fic perficere ccnfeVIH. Λ quibus habitibus Sacerdotis celecrationem officii incepti: quod ibidem inci­ brabunt. piat , fi fciri poteft, ubi alter deftitit : nifi in­ De Sacramento Euchariftic, five viatici, cepta coftcâa necdum perlefta, vel inceptis verbis Sacramenti necdum per ledis, ptediprcctpieodo mandamus, ut omnes Sacerdotes in venibus mundis Sacerdotalibus, fic benedi- Edus cafus contingat: tunc enim a capite il­ lam coUcâam, vcl Sacramenti verba reinci&is reverenter. mundo & contrito corde, dc confeffi, fi commode fieri poteft, accedant piat, ut fic faluii humanae fragilitatis, fir Sa­ ad Miflam celebrandam - dc Matutina, dc pri­ cris Mini ft er i is, ne interrupta , dt incomplema de die, primo diftis, ut eft fupradi&um. âa permaneam, confulatur. Si autem dubi-' Item ftatuimus fob pœna excommunicatio­ tetur, an hoftia « primo Sacerdote cafum ne, ne aliquis Sacerdos fine calceamentis, hujulmodi paflo, confecrata fuerit, nec ne; vd caligis, ad altare pro celebratione Miflc fubftitutus Sacerdos novam oblationem faciat, audeat accedere. Item diligenter caveant Sa­ vel ofierat, dc foftto more conficiat, fit poft miflam, primam hoftiam fumat, item de Ca­ cerdotes, ne cum eonfcientia in mortali pec­ lice bibat, dc dc eo quod in calice repetitur. cato cooftituti ad celebrandam Miflam acce­ dant: qnod (i aliter manducaverint Corpus Chrifti, dc biberint ejus (anguinem, judicium IX- V. Ait’ aliquis Sacerdos admittatur i» E>cl7,‘ , . ciant confitentis, & maxime mulieris. Item ia & pizcipuc injungant relliiuiioncs fieri eis, cerdotes moneant, fit doceant fubditos !ue$, ut humiliter, fit corde contrito confiteantur, fit quo» predicts modu uamnihcavcruqt, vel Ixicrunt, ii facultatem habeant, vel cum famulieres coopertis capitibus fit coll s, lubmitfavoce, pure, fit integraltter confiteantur pec­ cul atem habuerint, fi ip przfenti non pot­ iunt, aliter cos non abfolvam. Item prae­ cata iua. Item Sacerdotes mulierem, que fola eft in Ecclefia, nullatenus auoiant coo- cipimus tub perna excommunicationis, quam fitentem, fed in confpeâu honeflz focietatis. in his Icrtpns ierimus in Sacerdotes , qui Item ne aliquis Sacerdos audiat confeflionem contrarium fecerint , ne conletloru ci.jufmulieris, cum qua^peccavit, nec etiam con­ cumque conditionis, vel flaius confitentibus ficio», mediatores, aut fautores peccati, fed nomme rcftitutionis pro pceniienua injun­ mittat eos vel eas ad honeftos ConfelTorcs. gant , ut Ecclcfias, Capellas, & Coenobia Item precipimus ut Sacerdotes manfuete au Binftituant, vel Ecciefiis le:,, ta faciant ; led diant confefliones, fit dc confuetis peccatis prius reftitutiones, ut przdiâum cfi, faciant figilbtim, fit diligenter interrogent de cirillis, a quibus extorta Ium, fi inveniamur, cumftantiis peccatorum.* de inufitatis autem vel hzrcdibus eorum ,* alioquin ad arbitrium nominatim non inquirant, fed communia ver­ noftrum vel nollrt Piimarii erogentur . Item ba , ex quibus confirens, fi reus eft peccati, diligenter caveant Sacerdotes, ut, fi confipoflit intelligere, quid dicatur: ut fic intcllitentes peccata aliorum revelaverint, vel no­ gens confiteatur ; fi reus autem non fuerir, mina eorum indicaverint cum quibus pecca­ de illo non tentetur. Item Sacerdotes dili­ verint, fecretc caveant, ficut peccatum con­ genter inftruant fit moneant confitentes, ut fitentis. Item inhibemus fub pœna excommu­ integraltter fic diftinfte mortalia peccata, fic nicationis Sacerdotibus omnibus, ne acon­ circumflandas peccatorum, quz peccata ag­ fitentibus nomina eorum , cum quibus pecca­ gravant, fic peccatum per fe patenter confi­ verunt, inquirant, vel circumllantias, per teantur, ut eft facer Ordo, Sacer locus, cir­ quas poliunt nomina eorum fciri : quod fi fe­ ca peccatum luxuriz fic concupilcentiz : quz cerint, ab Officio confethoms audiendz & faomnia notantur in hoc veriu.* Quit, Cetorumt minifteriorum tpio fado noverint fe ctTe : & in principio confellionis «i», cm» jiw, quoties, cur , quomodo , quando. "* lufpendendos ‘ r * Venialia autem peccata iufficit generaliter con­ dillride inhibeant confitentibus, ne peccata fiteri. Item przcipimus, ut Sacerdotes Nobis, aliorum confiteantur , nec revelent, vel no­ vel illi, cui vices noftras in fpiritualibus pro mina eorum , cum quibus, ut diâum eft, tempore committimus, majora peccata & inpeccaverunt, exprimant ipecialiter, fed gene­ junâionem pornitentiz pro eifdem reiervent, raliter iufficit defignari. Item nullus Sacer­ ut funt homicidia , forttlegia, incendia Eccle­ dos rx ira , vel etiam metu corporis audeat fiarum, peccata contra naturam, deHoratio icvelare confeftionem confitentis ligno, vci virginum cum violentia, concubitus San&iverbo generaliter, vel ipecialittr dicendo: mon:alium, converfarum, vel aliarum rehgio£go fcio te talem, quabt et ; & fi revelaverit farum mulierum, inceftus, injediones ma­ aliquo modo, de hoc conviâus, dibetabfque omni nuleitcordia degradari. Sed, cum indi­ nuum in parentes , vel in Ecclcfiallicas per­ get couliiio, illud, ut eft dtdum, abtquc forais, forttlegia, perjuria mamfefta, fidei fic votorum tranigrefiiones, Symonia , hzrefis, cxpretVionc perlon* tacite requirat. apoftafia, magna: blasphemiz feriole faâz. D• XVII. XVI. Item przcipimus, quod omnes Sacerdote» In dubiis autem Sacerdotes confulantNos, parochiafium Ecclefiarum frequenter, & divel vices noftras in fpiritualibus gerentem, ligentei iubditos fuos utriufque fexus admo­ aut alios Sapientes viros, non prodendo vel neant , ut poitquam ad annos diteretionis per* revelando confitentem, fed in genere, quorum venerint, omnia peccata fua integre, & ad confilio pœmtentem abfolvant, aut ad a'tum i minus fernei in anno confiteantur Sacerdoti mittant. Item audita confeffione, 'Sacerdos proprio parochiali, & injunctam eis ptrntten­ temper interroget confitentem, û velit abftttum ftudeant adimplere , fufcipiendo reveren­ ncre ab omni mortali fpeccato, fic hoc ei ter & ad minus in Palcha Eucharifliz Sa­ confulat, fic quibus modis poteft, inducat. Et cramentum, n>fi dc confilio Sacerdotis pro­ fi confiions dixerit, ic nolle abftincre , non i prii, ob aliquam rationabilem cautam duxe­ abfolvat eum, nec ei poenitentiam injungat : rint abft i nendum. Alioquin viventes ab inSacerdos .* fed moneat, ut interim faciat greflu Ecclefia: arceantur, & monentesChriquidquid boni poilu, ut Deus citius cor ejus iliaua careanr fcpultura. Item Sacci dotes di­ illuftret, fic ad poenitentiam reducat. Confuligenter attendant, qui ad parochiam eorum lar etiam ei Sacerdos cum diligentia modum in anno (altem feraci ad Communionem vc«iveodi, per quem facilius abftincre poftit a £ niant, nifi «ulla de caufa abftineant , Cc no­ peccato. Sacerdotes in injungenda pœntten* mina illorum ad Nos, vel* Officialem notiruin tia diicrettooem habeant, ut poenitentias fe­ referant; ut debite puniantur, ne ab ipfis cundum magnitudinem fic qualitatem peccati notam negligent!* requiramus. Hoc autem fic poftibilitatem confitentis peccatoribus in­ ftatutum frequenter in Ecciefiis praecipimus jungant .* pro peccatis carnalibus injungant poe­ publicari, ne aliquis excuiatiouis ignoranti* nitentias corporales, ficuteft jejunium, pere­ occafioncm fumat. grinatio, difciplina, Ac fimilia; pro Ipirituahbus fic negledis injungant orationes, tlecmoXVIII. Statutum de fepcliendis in laemeterb/. fynas, fic meditationes peccatis fuis contrarias; in aflumptione rei alienae, vel in damno alStatuimus, ut nullus excommunica tus, fic pu- ,19 CONCILIUM. $10 publice denuntiatus, in cœmeteiio iepehatut:Afui forma, vel vera bulla, & fi harfitavcrint»■ bulla ANNO ■ 111 1 -— &. ii faâum tuent cœmeterium illud, donec ian ipfum mandatam in ftilofilo , feu ' CHRIS Π falfuin, feu alias vitiofum & tale quid in ea ANNO cxtumuletur mortuus, maneat interdiâum , fi C|l»n»ISTl dilcertit polfit corpus , vel olla ejufdem. Item contineatur, lupcr quo fi execuiiom deman­ prohibemus fub poena excommunicationis la­ dandum fit, dubitetur; in hoc articulo, an­ tequam cxequantur , falubre confilium difcrcre fententiz , ne aliquis in cœmeterio interditorum requiraht & expedent. âo lèpeLatur, & ne aliquis fepulturz tali in­ terfit: Laici autem, quicumquc tali fepultu­ XX. dliud Statutum. rz interfuerint, excommunicationis fenten­ tiam, quam fuper hoc ferimus in his feriptis, Everhardus Dei gratia , Monafleriei.fi» Ecincurrat ipfo faâo, & excommunicat! publi­ ce nuntientur. Clerici.vero , qui interfuerint, clefiz Epifeopus, Pizpofitis, Decanis, tain Religions, quam Saecularibus , nec non toti fententiam fufpenfionis ab officio fe noverint incurfuros. Item flathimus, immunitates Ec­ Cle.o civitatis & Diœcefeos Monaflerienfis , falutem. Meminimus, nos ad inflar eorum, clefiarum & coemeteriorum inviolatas & incon­ taminatas obfervari mandamus , ut ccemeteriaBquz jam dudum flatuta & ordinata fuerunt per veperabilem Dominum Conradum, felicis claufa & munita cuftodiantur, ne a porcis, — recordationis Colonienfis Archiepifcopum, in vel aliis animalibus offa mortuorum come· provinciali concilio Colonienfi proinde ftatuifdantur,& volumus in fpcciali loco offa mor­ fe & ordinaffe, quod Clerici officia , vel com­ tuorum fideliter cuftodiri. t mercia fzcularia maxime inhonefla non exer­ Item ftatuimus & przcipimus fub pteria ex­ ceant . Item manifeftam cuhubitationem Cle­ communicationis lata: Sententiz, ut quoties ricis inhibuiffe firmiflime , & przfentibus inhi­ quis in loco Religiofo , vel alio fepultuiam bemus , contrarium facientes fuper hoc a no­ elegerit, corpus illud fine conienfu Reâons bis editis innodantes. Item ne arma portent Ecclefiz non deferatur : qui confenfus fi ha­ praeter neceflitatem · Item diflride prohibe­ beri non poteft, tunc corpus primo przfenmus fub poena excommunicationis, ne laici tetur Miffz Parochiali, & tunc demum ce­ fe de decimis novalium intromittant, fiveufurlebrata Miffa fine prxjudicio Redoris, mor­ pare przfumantcum non nifi Epifeopus in tuus deteratur in locum, in quo elegit feillis /jus fecundum ^ Canonicas pulturam. Item Ecclefias, vel cœmeteria a -·■■■· “■> habeat »,uuuuiu ΛΙ.ν.>η.^ fanflio....—.v.laicis cujufcumque conditionis, vd flatus fuc-Cnes. Item Ecclefiarum incendiarios & immurint, muniri vel incaftellari fub ptrna excomnitatum, ac" dotium J - - Ecclefiaflicarum «·?..·-/-.n , & qui mittunt manus violentas in Clericos, vel Ecmunicationis latz fententiz firmiter prohi­ clcfuflicas perfonas quafcumque , & captivato­ bemus .· & quicunque contra fecermt, excom­ res & detentores earumdem, & quorum audomunicat· publice nuntientur.- & quia plure» ritate , procuratione, feu opera, haec fiunt, homicidia, mutilationes membrorum, & plu­ cum ipfo faâo incidant in fententiam excom­ ra maleficia perpetrantes, ad immunitates Ecmunicationis , uti facrilegos denunciamus . clefiarum contugiunt , quz non effent perpe­ Item quod in parochia illa, ad quam duâus traturi , nifi quod fperant ab Ecdefia fe tueri, & iuorum excefluum impunitatem obti­ fuerit Clericus captivatus, vel perfona Ecdefiaflica quacumque, ceflent Divina, quamdiu nere; ftatuimus, quod confugientes hujufmodi ibi contigerit detineri, & ad biduum poll ejus ad Ecclefias, vel immunitates , ab inde fine fpereceffum. Item omnes, & lingulos, qui in­ ciali noftra licentia, vel gerentis vices noftras nullatenus extrahantur; fed delidum eorum cendunt bona Ecclefiarum extra immunita­ tem , & qui furrexerint a rapina & depraeda­ nobis vel vices nollras gerenti nuntietur, ipfifque confugientibus demum, fi decrevimus ,D tione bonorum Ecclefiafticorum, & pignorum captione, przter judicis auftori.atem : illos, nobis-przfentatis, & eo quod perpetratum nifi infra odo dies, poflquam moniti fuerint, fuerit, audoritate examinato, ad veniam, iatisfecerim condigne, excommunicamus, & vel ad pernam circa ipfos, prout qualitas przfentibus excommunicamus ; & quod nihi­ faili exegerit, procedatur. Alia autem omnia lominus ceflent Divina in Parochiis illis, ubi & fingula, quz a jure, vel prr Jeceflbribus noftris, de confervandis immunitatibus Eccle­ fpolia luerint, quamdiu detinentur ibidem, & fimiliter, ubi tales malefadores fe recepe­ fiarum , & immunitatum , & de violatoribus rint ad manendum, & poft eorum recetlum earumdem funt flatuta, Synodal i fandione ad triduum . mandamus & przcipimus inviolabiliter obfer­ XXE vari : fit przcipimus, hoc flatutum de im­ Item ftatuimus, quod in jure cautum eft, munitate in Ecdefia a Sacerdotibus frequen­ quod fi quis Clericus, vel laicus, penfionem tius publicari. fuam , quam tenetur Ecclefiz folverc, negle­ XIX. xerit infra biennium; nifi celeri fatisfadioIllud, quod flatutum eft per nos deClerine fibi profpexerit, videlicet infra fex fepticis , in fuis beneficiis non refidentibus, inno-E manas a tempore biennii elapfi, cadat a jure vamus & przcipimus firmiter obfervari. Item fuo, quod in bonis habebat, unde debuit foL przcipimus, omnes, & fingulas conftitutiones vere penfionem, & fi ultra contumaciter at­ noftras, fie * noftris przdeccflbribus latas, que violenter bona hujufmodi detinuerit, in contra publicos ufurarios, & novalium deten­ iementiam excommunicationis incidat ipfo fa­ tores, przter icitum noftrum, ut fingulis die­ âo , & nihilominus in Parochia illa, ubi ta­ bus Dominicis, & feflivis denuncientur publi­ les manent, ceflent ufque ad fatisfaâionem ce excommunicat! in E-clefiis Parochialibus. condignam. Iteoufiquisarreftaverir, feuobli­ Item ftatuimus & przcipimus univerfi» Cleri­ gaverit perfonas/penfiones, feu reditus Ecci» noftrz Civitatis & Dicecefis , cujufcumque clefiafticos judiciStjifrcuJari, nifi tam judex, ordinis, vel flatus fuerint, ne mandatum alicujus delegati vel fubdclegati exequantur, ni­ fi prius vifo relcripto Apoftohco in prima quam aâor refipuennt, fic emendaverint iplo die, excommunicationis fententiam 'incidant iffo MONASTERIENSE 311 gy ipfo fado. Item qui bona Eccléfiarum, dcAliquod per adverfarium, vel fecularem ju————Monafteriorum, fpoliis , rapinis, incendiis, dc ftitiam , vel quemcumque aliu n debeat infer- ANNO ANNO pignorum captionibus invadunt, live judicir-, ri portatori mandatdrum, caute ipium expe- CHRISTI niiAm Hiant. diant. apftoritate, rv-raiirxfv· occa fione quaeftionis sliriiHK a lieujus,_ quam fe adverfus Advocatum, feu Officialem ip­ XXIII. Statutum aliud tro jurifdi&ienf. fius Ecclefix, feu Monaflerii dicunt habere, excommunicationis fenteniiam incidant ipfo Infûper vobis Eccléfiarum Reâoses fubciffafto.* dc nihilominus, fi re fi pueri nt, dt emen­ daverint, infra quindenam m Parochia ubi dem pcenis mandamus, quatenus fingulis die­ manent, ceflcnt Divina : & licet hujufmodi, bus Dominicis dc teiiivis, cum opus fuerit, bt alia plurima , innovando aliorum Sanfio- veftrosfubditos monçatis, deauftoritate noftra rum Patrum, & Canonum decreta per nos prccipiatis, nc perturbent, vel impediant juin noftra Civitate, & diocdfi Moqafterienft risdi&onem noftra curie Monailerienfis, dc funt ftatuta, malitia hujufmodi maxime Ck Bcxponatis eis, in quibus & qualiter inrelliga- tur jurifdiftio hujufmodi perturbari: videlicet interdicendo, prohibendo, inhiberi faciendo, vel ftaiuendo, ne aliqui in curia noftra caufam fuam perfequantur. Item arreftando, ac­ cipiendo, vel capi faciendo latores mandato­ rum curias noftrs per juftitiam fzcularcm, vel illos, qui in curia noftra adverfariosfuos nent iploa facrilegos fcienter ad eorum Pa­ rochias convolantes, prxtcndentes, eis con­ trahunt minis, vel verberando, vel verberari flare non pofle, cum in alienis Parochiis, dc faciendo, vcl comminando, vel litteras curiat Ecckiîis præmifla peipetrantur : ea occafione noftra rapiendo, vel lacerando, aut etiam alia faciendo,.... per quæ proceflus negotii vanon ferventes fententiam excommunicationis, „ & interdidi pntdi&i latas io talia commit-ç leaf retardari: contrarium quoque facientes sentes tam a Canone, quam a Nobis, unde in his feriptis excommunicamus nominatim, de quorum nominibus conftai : alia» in gene* nos evidens invitat ratio, ut qus periculofa re excommunicat· publice in earum Ecclefii funt, nequaquam abfque remedio reformatio­ nuntientur. Et ft in ipfa excommunication* nis relinquamus. per feptem dies manferint, ipfum locum dc ΧΧΠ. Statuimus, itaque, ut ubicumque locorum Ecckuam, quem, vel quam ex nunc, ut ex tunc in hïs feriptis Eçclcfiafticis inrerdiâofupnoftrs Civitatis fie Dicectfeos perfona rcligio£i, Clericus, feu laicus infra fepta immuni­ ponimus, denuntientur ab eorum Eccléfiarum Reftoribus Ecclefiafticjs interdifto fubjacerc, tatis, nec non Ecclefix dccœmeterii enormi­ falvis ahi» conftitutionibus noftris de Abbati, ter Ixditur, vulneratur, feu deinde extrahi­ bus , Prxpofitis, Archidiaconis, & Decanis, tur, aut per minas,terrores, & fubtradiones cibariorum txire hac neceflitate cogitur, vcl qualiter in noftra Sanâa Synodo , comparer· easdem perfonx in eifdem rebus fuis, vel Ec-Ddebeant, & de audienda confetfione, & ne tlefix inibu ipoliantur manu violenta , ibidem Saccrdos de cafibus a jure nobis refervatis fe five fit Ecdefta conventual is, vel parochia­ intromittat, fine noftra licentia.* aC dc fune­ lism ceffetur a Divinis, nullatenus ea fine ribus fine prxjudicio Plebanorum in locis Noftra vel Officialis noftri licentia refumenaliis, quam in propriis Parochiis lepeliendts.* & de Clericis vagis, & ne aliquis Ecclefix do: ut fic maleficium ibidem perpetratum nobis ionorefrar, dc ad ulteriora contra ipfos Reflor aliquem Sacerdotem in focium, nifi notum, & de cujus receptione ordinuAi con­ facrilegos,. fi opus fuerit, procedamus. Infuflet per fui Dimcefani litteras competentes. rer prxeipimus, in quibas locis dc Parochiis Item dc litteris libenter antequam exequanujufmodi facrilegos perpetrantes maleficia tur, & ft quis contigerit execution! deman­ prediâa , vcl aliquod prsmiftbnim mane­ dari , prxeipimus univcrfis noftris fubditis fub re, vel perfonas pradidas, dc rapinas detine­ perna excommunicationis latte fententise, ut re, contigerit : feu domicilia habeant, dequandiu ibi fuerint, ad triduum inde poll eorum £ accipiat executor copiam earumdem, ac alia­ receflum ccftctur penitus a Divinis. Infuper rum , quarumcumque exeeutionem fecerit, ci­ tato,'monito, feu excommunicato copiam ipprxeipimus diflriâe fub poena excommunica­ fo die exeeutionis dent, & aflignent, ac aliis tionis latx Sententias in his feriptis, quod Sa­ pluribus articulis contentis, & conftitutionicerdotes Parochialium Eccléfiarum, vcl vices bus memoratis. Haec un i verfis vobis fub ftgileorum gerentes, dc omnes alii Clerici, cujuflo curiae noftne ftgnavimus. Datum , dc pro­ cumque fint conditionis, dc ftatus, ut man­ nunciation feria fecunda poft Gereonis, fit data noftne caufie, dc Archidiaconorum noVidons Martyrum, anno Domini Millefimo flrorum, prout eis fubfunt, fideliter, dc viri­ liter exequantur, dc fi timeant, quod malum CCLXXIX. ricorum noftne dictcefeos hsx furdis auribus dilTimulantium : dc immemores tuae falutis & Ecclefiafties libertatis, cum religiofie perio ns, nec non Clerici feculares capiuntur, of­ fenduntur, rebus eorum ipoliantur ac. alias multipliciter aggravantur/fovent, mannte- tmtUi i» aaTdrf*- SY N ODU S DIOECESANA TRIDENTINA Ab Henrico II. Epifcopo Tridentino celebrata An. 1x79. £2^** Ceutra dttmitrtt Umntm . Torn. >. ia indift. ti,fuper chorumecclefiæ S.Vigilii congrega- VII. die XI. exeunte Novembri,Trido»Tom. XXIV. lis tam clericis civitatis quam quafi omnibus X A 1,00 or. JLjL DomÎ’« CrntaL G~rral. MCCLXXVIIII. m SINODUS DlOECES ANA P4 O clericis totius diaacefisTridentia·,in pesfini- A*rcbiprabytero Plebs ft-Arehipresby——— "χ—tia dominorum Goxalchi decani, Oirid ar- tcroGotai, quod prsdidum terpinum Vk ft nautuwu lui^asMaaaaa praadida omnia ’ ex pàfte ipfius Domini Epiehidiaconi. Odorici icholjflkt. Adelvrandi ft * " fcopi deoundare deberent dido Panxeris, ft lift, aliorum canonicorum ecclefia Tridentinz, ft Tbedaldi abfiatts monafterii S. Laurentii ex­ eum ciuriutive admonere, afferendo idemDk Epifeopus quod fupradidosarcbiprcsbyteroead tra muros civitatis T rid. Hainrici przpofiti de Noverela Prixinenfis dicecefis, Hcnrici prs- hoc fuos conftituit nuncios, fpccialiterpraeci­ piendo eis in virtute S. obedientis, quod pofiti monafterii S. Maris de Auges Trid. fuum przcepram deberent profequi in hac Diceceftf, Henrici przpofiti monafterii S. Mi­ pane, fignificando ft denunciando dido Panchaelis ordinis S. Auguftini, aliorumque Archipresbyterorum, Pkbanorum > Vicariorum fit zerix tam admonitionem quam terminum conftitutum,ft pornas ft fententias quas incurre­ «diorum clericorum, ibique Venerabilia Pater ret, ft incurrere poflet fi fibi in reftitutioou fit dominus Hcnricus Dei de apoftolica gra­ prsdidorum celeriter non provideret. Benve­ tia epifeopus Tridentinus indutus facris veftibus, & ornamentis pontificalibus infignitus, nutos nutui autem archipresbyter Arci Turgens io lamentabiliter propofuit de detentionibus ftBSynodo, rogavit ~ D. Eptfcopum, ” ,ut ipfum de detentoribus booorum^cccleCs__B. Vigilii _______ __________________ . _e..„ & „ hujufmodi prscepto fubkyaret,i , aflerens ftdifpeciJ.'„. ialiter contra _________ D.’__________ OdoricumPantcriam ?_____ i___ "de cens, quod --■*···' didus Panzerius " odiebat eum ad mortem; ft quod fi aliquam denunciationem Arcu,proponens & aflereM,quod idem dom. fibi faceret, idem Panceria ipfum fine dubio Panxerit detinebat in prrfudicium ecclcfiz fu· interficeret. Dominus autem Epifeopus nulla­ Burgum Rips cum palatio & turri, & cum tenus eum voluit relevare. Îurifdidiooe, & cum redditibus ad menfam Et prsterea eodem anno,die tertio exeunepifeopilem pertinentibus ; item Burgum Arci cum jurifdidiooe fit hominibus; itera Caftrum tc Novembri,Tridenti,incaftroBoni Confilii, in przfeotia dominorum Joannis fcribte do­ Tenni cum hominibus Plebatus,ft cumjurifiiidione ft redditibus ibidem; itemPlebatusLcu- mini enifeopi Gabrielis de Porta, ft Dictrici dri, Boni cum caftro Romani, Tiguali ft de Auttria ft aliis ; ibique Venerabilis pater ft dominus Epifeopus Trid. fupradidus, per Naci cum juriididioaibus, honoribus, nomini­ _______ . _________ ___________ obedientiam requifivit D. Jacobum archipresbus ft redditibus ad Ecclefiam Tridentinam pertWntibus, ft quod fitpe fzpius ft fspiftibyterum Rips, quod ipfein vimueS.obedienme (fidus D. Epifeopus rogaverit, ft monue-Ctiz dicere,deberet, ft recitare denuntiationem rit didum D. Pameriam per feirium ft per ei per ipfum ’ r dominum · · »'·'· Epifeopom commiflâm —· faperius nominatam. Qui Archipresbyter refreligioias perform, tam de ordine fratrum Prae­ pemdit, ft dixit, quod ipfe bene iverat ad dicatorum , quam de ordine Fratrum mino­ rum , nec non per fupradidum Decanum, ac dominum Panaeriam fspe didum, qui D. Paoseria bene praefpiciebat de denunciatiooe fibi per nobiles viros Erardum de Tinqueftam, rrifooum de Belvedcro, Bartholomsum dc facienda , ft ei inceperat tingere verba de fis» pradidis, ft cum D. Panacria iotellexiflet prsTelvo, Beraldum de Levigo, Aproynum de Caftrooovo, Simonem deDolfo, Zanboninum, dida, cepit fecere ipfi archipresbytcro com* judicem, Jordanum de Gard uno, ft Henri, minationes valde graves, dicendo, o archi­ presbyter, fi mihi feceritis aliquam denunciacum Sogam fratrem ipfius Panceris, & per alios quamplures, quod deberet dimittere ft tionem vd admonitionem ex parte domini Epi­ feopi, vel movere mihi aliqua verba, fciatis, reftituere omnia bona, redditus ft fida, ho­ nores & jurifdidiones, Burgos ft Caftra, ft quod incontinenti propria manu amputabo “r Γί ^Zltr-------------:-----, ,presbyteri alias munitiones, nec non ft homines, quos — 12^* ----------—,’ —------------ ,— ft que jam per multos annos detinuit, ftDnon^cantabunt divina, eos flere faciam cum adhuc detinet occupata in ecclefix Trid. ft efcftu. “ “ Unde propter merum mortis ipfe ho­ ipfius Epifeopi prxnidicium, nec non propri· ra non funt pnsdida integral·*ter denunciata, tetigi fibi tamen quzdam verba. fus attiras detrimentum. Ipfe autem OdoriPrarterea ipfe anno die xur. intrante De­ eus Panacria fpretis denuociationibus ft moDitionibus,fupradida reddere ft reftituere re­ cembri , in dido Caftro Boni confilii, in prscuis vit. Unde licet exigente ipfius protervia fentia Engdpredi ft Philippi Camerariorum & contumacia ipfe Dominus Epifeopus eoo* Otolini Flomerii, ft Joannis Canevsrii de Levigo, ft aliis coram dido DominoEpifcotra eum procedere potuiffet, nullo alio dan­ do termino ad coftringendum cum, per cen- po, didus Archipresbyter Rips per obedicofuram ecclefiafticam ; idem tamen Epifeopus1 tiam quam ei fecerat, confertus ft contentus mitius volens agere cum eodem, ad fapera- ftetit, quod ipfe bene cx parte ipfius Domibundantem cautelam terminum xv. dierumi ni Epifeopi prsdidsm denunciationem & moperemptorium ipfi Odorico Panxeris duxit fta-■ nitiooem ft didum terminum publice coram lucndum, ft publice in Synodo generali prae­■ popuksin terra Ripae fecerat ft publicaverat, ceptum ft edidum faciens ipfi Patueris, quod|Eft fei fuerat Afiadmus notarius de Tocho, fupradida omnia male detenta infra didum1 qui eft valde-dmicus D. Panxeris, faudorft Secretariat ipfius, ft didus Anaclions audita terminum deberet eidem domino Epifcopo re­ ftituere, ft libere dimittere, alioquin ex nunc monitione f*da tb eodem Archi presbytero, diprout cx tunc fuppofait ecclefias ft plebes di*■ xit, quod Deus poneret in malum annum didum D. Panaeriam, fi ipfe non faciet ip* Aarum terrarum, Rips, Arci, Naci, Leudri, Boni, Tignali, ft Cocdini, ft eorum1 fum Arehipresbyterum Rips fruftratim dividi ft occidi. Hoc autem dido, ipfe Anzelinus territorium, quod ft qus ei (objacent cede* fiaftico interdido, ulterius ad excommunica­■ equitavit ftatim ad didum D- Panaeriam, ft tionis perfonarum fententiam pcoccflurus, nul­ revelavit ei didam monitionem & denuntia* la alia fada denunciatiooe, ft amonitione. tionem per eumdem Arehipresbyterum io TerEt commifit idem Dominus Epifeopus Ben­■ ra Rips fadam. Unde ipfe Arebiprvsbyter venuto archiprcsbytcro Plebis Arci, Jacobo> non erat aufus propter metum occifionis per* gc-ji TRIDENTINA. jid ft ire ad publica; vene AApoftolic* gratia eps’fcopusTridentteus,doten- — ' ruat enim Religiofi ad‘ ipfisn Archipresbyte- tes referimus, quod OdoricusPanceria deArCHA.KTI awso rum. dicendo ipfi Archiprabytero, quod ipie cu tanquam ovis erratica extra comoruum gre··«^y^fibi prateaveret de dido D- Panceria, aUogis Dominici perverfioms fomitis, inuno in­ ■e nuin damnum habebit. Et ipfo Archipresbyter viis innititur , ft pnrpooens fine modo Betit abfoonfe in quadam domo per xv. dies modum avaritie ad capcftenda lucra il­ ex metu didi Panierte. Pbftmodum D. Frilicita debachatur, non fotam privatorum ho­ xonus venit Ripam,ft rogavit D. Panscriam minum nobilium ft plebejorum jura,bona,ft pro eo Arehipresbytero, ft vix ordinavit cum pofleflioors uiurpando , veram etiam ea qu* D- Panceria, quod cum ad dominum Epi- divini juris fiant, videlicet jura, bona, ftpoffcopum Tridentteum venire permifit. feffiooes, jurifdidioacs ft homines beati Vigilii, immo potius patrimonium Crucifixi cupi­ Prattcrea anno Doro. MCGLXXX. indid. ditate nefandiflima detinuit ft detinet occuVIII. die Mercurii, ultimo exeunte Janua­ rio, Tridenti,» Stupa . Caftri Boni Confilii, pata, ex quo ecclefi* Trid. nobdque ft noitia dominorum Jacobi Arehipresby- ftris fidelibus difpeodia honorum,bonorum ft ’ . ............................................ ~ ' 'Bftatus multipliciter evenerant. Licet autem pro reftitutiooe mate detentorum, videlicet Tridcottei, Mancgoldl ft Chriftiani de Ale­ mannia, Odorid de Boteano, ft Seeptuoi Burgi Ripa, ac Burgi Arei, nec non jurifdicapitanei Caftdmanii ft aliis. Nos Fr. Hen- ftioois Plebatuum Leudri, Tygoli , Naci, ricus Det ft Apoftolica gratia epifeopus Tri- Coodtei, Boni ft Tenni, ac crittorum Caftri dentinus,ad notitiam univeriorum hominum Romani Tenni, una cum reddhtes,honori­ ft fingulorum commorantium te Ripa, Arcu, bus ft juribus,nec ooo hominibus pertinenti­ bus ad ecclefiam Tridentinam, apud eumdem Lcudro, ft Bono, ac alibi fub diuriduPan­ xeris de Arcu, quorum jurifdidio ad ccde- Odoricum Patueriam per nos ft noftros fiam Trid. nofeitur pertinere, prxfentemno- nuntios Clericos ft Laicos, caftellsnos & Ci­ ves frequentius inftiterimus, ultimo quoque flram prohibitionem volumus pervenire. Pro­ hibemus itaque exprefle tenore prxfentis Olper Archipresbyteros de Ripa ft de Blette xico Paxueri* de Arcu, quod ipfo de cetero, admonitione paterna ipfiim convenerimus ; idem tamen more find* aipidis obturans aures, vel aliquis pro eo non exerceat jurifdi&ionem in criminalibus vel civi)frus ibidem in terris ncfcienfquc maufucfccre, elata obftinatione prxdidis, hominibus, ft bonis, quorumjurif­ Cac obftinata datione, omnia detenta iupradidio ad noftram ecclefiam nofeitur fpeda- dida per multos annos ft fpecialiter notais re. Item quod aliquis judex, advocatus, no­ temporibus per quinquennium ft ultra in fatarius ft ράκο pro ipfoPânrcria, vel pro ali­ lutis prof*te periculum ft noftrum pnrjudiquo fubftituto ab eodem hominibus & bonis dum callidis quibufdam cavillationibus ftocprsdidis ibidem officia judiciarie, advocatis, cafionibus frivole adinventis, reftituere diftulit notaris, ft pnccoaix non debeant aliquatenus ft reculât. Interdidi quoque fententiam, quam in didas Plebes ob didas caufas, pramifia ad­ exercere, fed ab hujufmodi officiis in pnediftis exercendis infra odd dies, poftquam hoc monitione canonica promulgavimus vilipendent, praeceptum ad eorum pervenerit notitiam, eos davcfque ecclefis defoiciens, alias ad cele­ omnino ceflâre volumus,ft penitus abftioere. brandum . immo profanandum divina compel­ lit. Archipreteyteram autem' de Ripa obier Quidquid autem contra hanc noftram prohi­ bitionem temere faerit attentatum, illud nul­ vantem interdidum fic comminationibus fu* lius fove decernimus firmitatis, omnia etiam tyrannidis „ terrait, quod _________ habitare apud ¥__ ____ fuam qu* per eofdem a&a ft alias antea fine noecclefiam non pntfomit. Qpid plura ? cum ftra au&oritate fuerint attentata tam inDproceffiis judiciales ft fententias in pkbatfous judicio, quam extra judicium contra paedida, Rip* ft Arei ft Leudri exercitas ft Iasis, aer eumdem ex nunc cafladecernimus, irrita atque vana. — —λ—» Olricum Patueriam vel fisos-·■vicarios ---------Prcdidos iniuper judices, advocatos, notario·, decreverimus irritas ft inanes. Judicibus, ef­ « pnecones, qui huic noftro mandato con- fetioribus , advocatis, tabellionibus, praxonitempferint obedire, & coram paedido Pan. bus contra noftram decretum vcnieotAms aeria vel lubftituto ab eo, poftquam bnc noftra prohibitio ad eorum pervenerit notitiam, pnafouti decreto judicari*, advocati*, nota_______ _____ rte ft pcBconits officia pnefumpforit paedidis evaginato ente fuper didos, qui ooftris prashomiiMbus ft bonis exercere, ft abomdiseo- ceptis attemperaverint, nifi prneepea ooftra rum perpetuo prscfemi decreto privamus, eoi- violent, amputare volumus, tpfos nihilominus ex nunc ut ex tunc fcendum ejus inobedientiam, immoDei _~oftenfi contra premifla venerint , rrcommunicatio- E fam^ minifeftiffimam, pradamm Olricum in iis (criptis propter detôuiooem pradidorum «i« vinculo teoodamos. Pretcrea ipfo anno. Ia Matine Patris & bonorum Ecctefi* notas, ft quia (spins rePiltt ft Spiritus Sanéti. Amen. Paftoraln cu­ quifitus noluit reftfarere, ft quia imordiftum ra aficü paftoris diligentiam follicitat, ft in­ noftrum aufit temerario percepit violari, ex­ vitat ova ccmmiflas pro paftn fic adpafcuocommunicamus ft anaihrmathamm, traden­ tes eum Sethams te interitum canus, nt Spi­ rnm ubertatem adducere,ut tamen caveat ne ritus ejus (alvus fist te die Domini, prneipientes ah omnibus Chrifti fidefibus attentius Ium fcrane» at nunc difperia· attrahendo con­ evitari, dante nihilnmim* te pruceutis orowbu Ardupeesbpteris, Reboots, Vicariis ft greget, aberrantes fttaauicndo baculi aculeo ab errori· tevio «4 ovile dirigat fle reducat. Redoribus ecclcfiaram parochisitam aer ci­ Nos itaque Frater Hernicus Det ac Sede vitatem ft diœceûm Tridemteam cooMatis, Ceaetf. GmsrW. Ton» XXIV. X * ut ί7 SYNODUS D1OECESAN A v eumdem fingulis diebus dominicis le fefti- A Clementis Prioris, Florii LeAods Friati jrum———■ Predicatorum apud Tridemum, Fratrum Bo ^****0^ ■vit publice denuntiare debeant excommunicaÀNNO neinfignx Vardiani Fratrum Minorum, Se· laqueo innodatum, Ad monemus etiam cmisn Ji tonis necbx dc eodem ordine , Fratris Otolini Prio­ oru anum & BovckhioumdeGarduno, Fran·»»>. ris fratrum Heremitarum de Trid. Dominorum cticum Lon.jgum & Belefioum de Albano, Gotxalchi decani, Odorici Archidiaconi .Odo­ Hcrmanum &Bernardum de Campo, omnefrici Scbolaftici, Adelurandi, Jacobi, Joan, que nobiles dc Madruso, quatenus fe a didi Panterir communione, confilio, auxilio dc nis Scribe Canonicorum Trid. Vigilii capellani, Dominici plebant ecclefix S Petri, Do­ favore abftineant, ne noftrma admonitione minorum Gerardi Legum dodoris, Gisledi, przmtfla, ad ipfos excommunicandos fimiliter Zambonini & Danielis judicum , Aproini, procedamus. Lata eft hxc fententia in feripOdorici de Bolzano, Ebclii, Thomafii, dc t:s a venerabili Patre Domino Henrico Det Trentini not. & aliorum rogatorum teftium. gratia Euifcopo Trideotino, anno Domini L «i* S. Ego Zacheus fac. PaL not. iis MCCLXXX. indiâ. Vllf. dic Sabbati XVI. interfui, dc rogatus fcripfi &c. intrante Martio, Tridenti, in choroEcclefix & Vigihi, in prxientia Dominorum Fratrum B ahtfteSt, aM^aAdW Ea tuntjil SYNODUS ahtf&U UKATISLAVIENSIS Contio. IL v “H A Thoma Uratislavienfi Epifcopo celebrata. Os Thomas Dei gratia Wratislavienfis C prxdifti Archidiaconi duplum ipfum ultra Epifcopus.- Synodo in Ecclefia Cathepnedidum tempus reftitucrc differentes, ab officio & beneficio, juxta Conftitutionem (fe­ drali in caftro Beati Johannis Baptiftx , An­ licis recordationis ) Domini Gregorii Papx X. no Domini, millefimo docentefimo feptuage* fimo nono, prrfidcntes; lucris animarum noverint fe fufpcnfos ; quoufque de duplo hu· jufmodi gravatis Ecclebiis plenariam fatisfa( ficut decet paftoralem vigilantiam ) totis ftionem impendant, nulla in eis hoc dantium viribus inhiantes, non tam nova cudentes quam vetera renovantes; Univerfis perfonis libertate , remiffione feu gratia valitura Item: quia peccatis exigentibus, quorumdam Ecclcfiatticis per noftram Wratislavien. ditecefim conftitutis diftriâc prxeinimus, ut in Laicorum in noftra ditrcefi adeo iniquitas ino­ viâu, geftu, fit aliis circumftantiis fui fla­ levit, quod in rebus Ecclefix furtum reputa, tus , fic honefte fe habeant fic decenter, ne tur fagacitas, rapina probitas, & violentia fortitudo; Synodali judicioftatuimusac etiam propter ipfos nomen Ecclefiafticum blalphcmetur. Eifdem inprimis diftriftius inhiben­ definimus, ut quicumque nobiks vel ignobites, ne de patrimonio Crucifixi inimicos fc les, cujufcumque conditionis exiftant, bona faciant crucis Chrifti ; ficut illi quorum Deus DEcclefiarum ^Ecclefiarum fciemer detinent occupata infra inftans feftum Affumptionis B. Vq||Ks venter eft, qui terrena fapiunt, non divina; ' ' ’ ~ in conviviis fuis modeftiam fic mediocritatem eadem reftittserint, fll de damnis ac injuriis obfervent, fuperffnitatem indebitam référan­ fatisfecèrint competenter, extunc juxta teno­ rem Conftirutionis domini Guidonis pnefati, tes, ebrietatem fomitem omnium vitiorum introitum Ecclefix fibi noverint ipterdidum,· fic nutrimentum evitent. Prxeipimus etiam, ut Clerici continenter fic catte vivere ftuhec ab Ecclefiarum Prslatis five reâoribus ad communionem Dominici Corporis adteiideant, quatenus puro corde fic mundo cor­ pore Deo poffint in officio Ecclefiaftico mitantur. Qjti vero cbflinata mente dum vixe­ niftrare. Si vero deprchenfi tuetint detinere rit fatisfacere non curaverit, nullus Clericus publice concubinas,- juxta tenorem Conftitufxcutaris, vel Regularis ( fecundum quod in tionis ( bonx memorix ) damini Guidonis eadem Conftttutioo^ continetur ) fepuIturas Suaden. quondam io partibus Polonix Apoejus interefle prrfumat. Et quicumque Laiftolicx fedis Legati, omni beneficio Ecclefiacus nobilis vçl ignobilis, venditionem deci­ ftico fint privati. Archidiaconos vero, qui marum clam vel palam impedire prxfumpfehujufmodi concubinarios, fi de ipforum cri-E rit, quoufque digne fatisfecerit, de tali com­ mine cis conttiterit evidenter, in beneficiis mitto introitum Ecclefix noverit fibi interdifuis toleraverint ; contra fententiam antedi- ftum. Statuimus etiam & diüriâe prxeipiâam, extunc fufpendimus a divinis. mus, ut omnes facerdotes, tam fxcularcs Eifdem nihilominus fub eadem pana fir­ quam Regulares, inter alias circumflanti» miter injungentes, ut Ecclefias quarum ad diligenter requirant a confitentibus fibi; G ipfos fpedat vifitatio, infra tres menfes, fi decimas non folverint, vel violenter vel frau­ dulenter obtinuerint; nec talibus injungarar commode poterunt, vifitent : ne praetextu ali­ cuius ignoraotix fe valeant cxcufare. Et cum poenitentia, nifi decimas fic detentas ex in­ Ecclefias fibi fubieâas eos contigerit vifitarc, tegro refttruanr, vel ei ad quem de jure per­ moderentur cxpcnfss, coerceant numerum co­ tinent, de prxdidis decimis fatisfaciant com­ petenter . Qui vero decimas fic ablatas non mitum; prout in generali Concilio extitit de­ finitum . Munera etiam penitus evitent: nec reftitucrint ei, cui debent de jure reftitui, vifitationis officio non impenfo, procurationec in vita fua fatisfacere curaverint, Ecclenem in viâualibus, aut aliquid procurationis fiaftka carcant fepultura. Prxeipimus etUm univerfis fit fingulis Ecclefiarum reâoribus fic nomine recipere prxfumant : horum fi face­ re prxfumpferint, duplum ejus quod recepe­ Vicariis, per noftram diceccfimconflitutis, ut rint, Ecclefix, a qua id receptum fuerit, fingulis diebus dominicis fit feftis fit Kalendis infra mcnlcm reftitucrc teneantur; alloquio Julü ufque ad medium Augufti quolibet an­ N no. _ NICOLADS F. III. — " —no, poliatis campants, 1& R0?ÏJ*1 URATISLAV1ENSIS. H<> extindis candelis, A vd mena extorferint, excommunicat ionis fen-- - — riïî^i excommunicato· dcnuncient ooumb occupato- tent mb deccnurnaa fubjacere. Alia Décrétait*. anno Qucumque pro eo, quod in Reges, Pnnci,R,^‘ •»rr rei Λ impeditores, live viblentos, live frau­ dulentos decimarum & prohibentes decimas pes, Barones, nobiles, balivos, vdquoslibet miniftros coram, aut quotcumque alios, ex­ in villis fuis deponi, & eos qui pro certa communicationis, fufpenfionis, feu interdidi fumma pecunuc decimas emerunt, fit non fententia fuerit promulgata, licentiam alium folverunt : quos boras memoris dominus Fal­ co, quondam Archicpifcopus Gneznen. in dederint occidendi, capiendi, feu alias in per­ fects , feu bonis luis vel fuoram gravandi : Concilio provinciali, una cum fuffraganeis fuis excommunicavit, prout in eifdem Ar­ eoa qui tales feotentias protulerint, five quo­ rum funt occafiooe prolate, vel eafdem len­ chicpiicopi conftitutionibus eft expreflum . iencies obfervantes, feu taliter excommuni­ Et ut omnes qui per nos, vel auAoritate cooftitutionis Legatorum, feu Domini Fulcatis communicare volentes; nifi licentiam conis Archicpiicopi funt excommunicationis ipfam re integra revocaverint, vel fi ad bofententia innodati, excommunicato· publice notum captionem occafione ipfius licentis fit nunçient nuncient ; fub pœn a trium Marcarum argenti, B proceffum : nifi bona ipfa fuerint infra odo ficut predidus Dominus Fulco Archiepifco...... dierum fpatium reftituta, aut fatirfadio pro pus Gnetnen, nofeitur ftatuiffe. Item praeci­ ipfis impenfa; eo ipfoexcommunicationis fenpimus univerfisCappellanis Ducum five Printentiam incurrant. Eadem quoque fint len­ cipum noftre dioecefis, fub poena fufpenfiotentia innodati omnes, qui aufi fuerint pr*dinis officii ; ut Décrétâmes felicis record. Do­ da licentia data uti, vd aliquid premiflorutn' mini Grcgorii Pape X. quarum tenorem pré­ ad que committenda licentiam dari prohi­ férai Conftitu)ioni inferimus, ad minus fex buimus , alia., committere fuo motu : Qui anvicibus in anno, videlicet in fefto Refurretem in eadem fententia permanferint duorum dionis Dom ini, Pentecoftes, Aftumptionis meofium fpatic , x tunc bea non poffint, beate Virginis, fandi Michaelis, Omnium nifi per fedem Apoftolicam ablolutioms be­ Sandorum , & Natalis Domini ; coram preneficium obtinere. didis Ducibus publice in Ecclefia recitent Pnecipimus autem univt. fis Redoribus Ecclcpoft Evangelium, in vulgari fideliter & dili­ fiarutn & Cappellanis noftre diœcefis, eif­ genter exponant. Quarum Decretalium te­ dem in virtute obed'entie, & fub perna unius nor talis eft. Afolutionis beneficium ab ex-CMares argenti firmiter injungendo; quatecommunication<$ fententia, vel quamcumque nui Copiam “ Conftitutionii precedent is reci­ piant infra menfrm.· Et eam Conftitutionem revocationem ipfius, aut fufpenfionis, feu etiam interdidi,'per vim vel metum exrorin fcriptis red adi m io Ecclefiis fuis juxta ta , prefentis Conftitutionis audoritare om­ Altare in tabula lignea affigant, una cum nino viribus vacuamus. Ne autem fine vinConftitutionibus ( bonae memori* > domini dida violentia: crefcat audacia, eos qui abFulcoois Archicpiicopi.” folutioncm feu revocationem hujufmodi vi ANNO CHRISTI CONSERAN ENSIS SYNODUS *»»· Ai Austria epifnpo circttvutut Escerpn her dedit Monrfaicoa. Ittu. BiHutbacar. MS- to. U. D honorem Sand* & individu* Trini D Domino, fedulo monemus atque obfecramus tint Partie. At Filii Ar .Srvririit - terj £ Ithamar. Nos vice duodecim Apoftoi*V. «m· iorum fungimur, vos ad formam feptuaginta i*ai «m duorum difcipulorum eftis.* nos paftorcs vc·** ■*,* ftri fiMDUS , voa couunilGe vobis plebis: · nos * fummo paftori Domino noftro Jefu Chnfto rarioocm de vobis reddituri fumus, vos vero de plebibus vobis craamiffa. vefiram itaque fraternitatem hortamur in |U[ 1280. ctlrirttt. vcftraque falute fuggerimus , fideliter memo­ ri* commendare atque adimplere iummopere ftudeaiis. Officii igitur nobis commiiS onus rite atque legit rime peragendum .· duo quippe principaliter unicuique veftrum neceffaria eue nofcuntur. Primum eft vita flt eooverfatio irreprehenfibilis ; fecundum eft (cien­ tia commendabilis, illa prscipuc que m qua­ tuor confifttt. Primo in feptem facrameniorum ccclefiafticorum adminiftratione infra feriaiim dicetur; iccundo in facramentorum cauta cuftodia flt conrradiooe; tertio in divinorum officiorum celebratione ; quano tn animarum atque ecdefiarum regimine A dlfpofitione.* & ibi agetur de fepulturis, dc decimis, dc ecdefiamca cenfura, dc Judaus. Dt vit» tf Citrùwt. Primo itaque vita & converfatio irreprehcnfibilu, & quoad nos & quoad alios per­ quam neceflaria eft, quia oeccftatia nubtfaft vita noftre, fed aliis famanoftra. Unde Do­ minus inquit, vjirt tudswW tftrt Vtfirt , O P·· anno CHKSI Mi CONSER ANENSIS SYNODUS. n» parrcM* w/travr, y» i» Culii rfi. Ahoquinfe- A altis hujufinodi, totius boni exemplum invobis praebete. ANNO —— ——eundum Prophetam, fi (acerdos qui eft unOfficia feu commercia fiecularia, maxime CKRKT1 t peccaverit, faciet delinquere populum; inhooefla, mimos quoque, joculatores & hi***** iterum, mcaaAtfarr λ ferpentt fereufft firiones, ac pravorum & infamium conforrmdaittw? fit rurfus.- fi ftttrdai peccaverit , yv/r eraHt pre ee? Sacerdotes quidem in be. cium fugite. ne docendo & male agendo Deum inftruunt, Nullus baratas ac lucra inhoneila, ac cu­ qualiter cos debeat condemnare, & tot mor­ juslibet generis fenus exerceat, ut undecim tibus digni funt, quot perditionis exempla ad pro duodecim in ludo juxtuare, aut bladum fubditoa trafmittunt. Qua enim libertate pot­ vetus flt corruptum pro novo fic fincero mu­ iunt eos corripere, dum tacitefibirefoondent tare , feu commodare preiumat, fe eadem, que corripiunt, commififle? quia Ad Aleas fic taxillos, vei etiam cum laicis effe non poleil hortator viduitatis, qui con­ ad luâas ludere nolite, vel ludis hujufmodi jugia frequentaverit, in evangelio quoque pro­ infertile. u.iui Officiis ecclefiafticis, fic aliis bonis find iis batur (uin eum ijui qui uaucin trabem portat m in muiv oculo >vvr luo., non porte fettacam in oculo fratris fui vide- B etsm diligentia vacate. Caputiis brevibus aut re. Item David; peccateri «vfmv dic// jPev/ , aliis inhonefiis vel iaicalibus diverforumque yaare tu eiarrai juflitia/ , & rftemu tt· colorum, aut aurifrifiatis veftibus, aut pan­ nis rubris, feu viridibus, vel virgatis manicis ftamcninm mvmot per « tuum? Ft fecundum Grcgorium, cujus vita dcfpiciatur, reflat ut quoqueconfutiaris ac fzcularibus roflratis, vel ejus pradicatio condemnetur : hinc etiam dum cordelatis aut incifis chirothccisdepiâis, frenis, jpilKaias a Domino ad prcdicandum mittendus, Sellis, peâoralibus ac calcaribus deauraris uti prius ab iniquitate mundatur, fic os ejus cal nolite; Sed facerdotes vefte defuper claufa culo tangitur, qui forcipe tollitur dc altari. atque talari fit aliis ornamentis decentibus Prius igitur debent facerdotes errata fua utantur fic honeftis. corrigere, fit poftmodum ad alia diluendafeContinenter & cafte vivere ftudete, & nul­ flinare. Nam fic gallus prius fcipfum alarum lus clericus foeminas fecum teneat, de qui­ bus aliqua finiftra fufpicio cfle polit. Sed verbere corripit, fic deinde ad horas prxeinendas aceedir. Sacerdotes enim plerumque nec etiam matres, forores, vel aliasfuasconexemplo fu* partionis accendunt, quos fervi- (anguineas juvenes fecum in domibus eccleture doârin* diutius confirmare non potiunt.· C fiarum tenere prsrfumat; fed eis forte indifit vita difcipuli exempla erudit* religionis digentibus alibi » fi voluerit, neccflaria fubde fe pnrftare nefeit, qu* in feipfo experi­ miniftret. mento non didicit. Ut igitur vita fit converClerici quoque membrorum truncationes fatio veftra irreprehenfibilis appareat fic ce­ per ie non faciant aut indicent inferendas , teris luceat per exemplum, expedit ut fit iententiam fanguinis diftando vei proferendo aut fcribendo; fed nec ubi talia exercentur juxta ecclefiam cella veftra. Nullus veftrum arma vel gladios ad feriendum ferat, nifi for­ dum fiunt, mterefle pnefumat. te tempore guerre, vel ex probabili caufati­ Nullns in facro ordine conftitutus, pnectpue facerdotes & religiofi, artem chirurgis moris. Nullus comam nutriat, neque barbam, fic exerceant, qu* uftioncm vel incifionem in* ducat. unufquifquc coronam fic tonfuram habeat con­ Nullus tabe II ion this officio fungatur in cu­ gruentes: quas fit conjugati non bigami privi, ria fsculari, aut procurationes, feu ballivias legio clericali gaudere volentes, publice por­ villarum, aui aut UK.IUI.» dicaturas MM.WX1IWU fccularium j»l principum tent . THHMW1M, IllV I puui Nullus canum vel avium jocis inferviat . Dtenere pnefumat. Sed nec procurationes quorumcumqne la icorum recipiant. Nec tutor , vel curator vel advocatus in curia fsculari , nifi pro feipfo & ecclefia fua, pro (anguineis Nullus fpedaculis aliquibus, qu* aut in fuis & pupillis dt orphan is & aliis miferabilinuptiis, aut in fcenis exhibentur, interfit ; bvs perfonis effe prarfumat. fed pompas firculi fic convivia publica fugiat ; Nullus etiam, privilegio clericali gaudere privata vero non tantum pudica, fed etiam volens, fergentarue, feu bannarir officio uti fobria coiat. Unufquifque veftrum dolos fic conjuratio­ prsfumat. Nullus, fine rationabili caufa, mercata feu nes caveat, odium, aemulationes, obtreâationundinas frequentet ; dc tunc in habitu hone* nes atque invidiam effugiat, non vagis ocu­ lis, non effreni lingua, aut petulanti fiuidoque fio incedat. NuUus clericus ob amorem , vel gratiam gcftu incedat ; fed pudorem ac verecundiam patentum, vel amicorum fuorum poffefliones mentis fimplici habitu incetiuque oftendat . alienas, vel fruâus earum violenter intrudat Obfcenitatem fit membrorum, fic verborum, ficut fic operum penitas exeeretur. Se-11 alioqnm C ablatis reflitutis juxta déliât quali, tatem peenam graviorem merito poterit for. moribus debitam ptebeat obedientiam, neque uilo jadanti* ftudio feipfum attollat, bonis midarc. Nullus clericus dono, pretio, gratia, amo­ moribus ftudeat, fic ab omnibus illicitis eoe re vel odio fibi credi faciat a laicis; aftioae linguam , fic corpus, DtO auAore, con­ ecs, ut adverfiones fatigandi caufa ad eccle­ fervet . Omnis enim jaâantia atque immode­ fia (licum forum trahat. ratio a bonis eft moribus aliena. Quivis presbyter in principio fui presbyte­ Nullus tabernam intret, nifi forte neceflitaratus veftes faccrdotalcs fibi ficti faciat, cum tis caufa in itinere confiitutus. quibus obitus fui tempore valeat fepeliri. Curam pauperum , peregrinorum fit alia­ Nullus in facris ordinibus conftitutus ru­ rum mifetabiiium per ion a rum habeant, prae­ bentes eis rcfeâiooasi .* viduas, orphanos fic pi »r i is vel baliftariis, aut hujufmodi viris (an­ guinum prxefTe prsfumat, aut purgationis pupillos defendite; fit tam in iis, quam in aque Nullus ebrietatibus, crapulis, litibus, fcurrilitatibus, percudionibus fit blafphci/iis vacet. CONSER ANENSIS SYNODUS A Prohibet ne religiofo communicetur — animarum, & ponam ponit. anno De Divinis officiis dc aliis ad ea pertineo· CH&KTI tibus. ,,Ιβ* Cafus referveri Epifeopo & Vicario fuo. Prohibet matrimonium in ecclefia folemni· conftitutkxos onerentur. Poflea vero de fcientia Sacerdotum aptif- sari contraâum inter infantes, vel de quo efl dubium. fime loquitur. De chrifmate ât fao&o Oleo. Hinc de Sacramentis. De excommunicatione & interdiâo. De materia reftitutionum. Ponit panam pro falsantibus litteras apoDe cuftodia & cootrcdatione Sacramento* ftolicas dt curiae noftr*. nsm. Quod nullus teneat fcholas nifi in cafibus De Divinorum officiorum celebratione. De officio Miflc. hic contentis, in diotefi vei civitate Conferanenfi. De animarum atque Ecclefiarum regimine. De officio & collatione toofuranun. De Sepulturis. B De aâionibus ecclefiarum. De Decimis. De vita dc honeftate Sacerdotum. De ccnfura ecdefiaftica. De ccclefiis & carum privilegiis dc orna­ De cappeUanis, monachis dt religiofis. Dc cenfibus dc procuratoribus. mentis. De Oftenfionc reliquiarum. De officio de poteftate refeorum, cappellaDe Pedagiis. norum, dc de regimine ecclefiarum. Prohibet De ludaris. multa genera fortilegiorum, dc addicit panas De Lcprofis. cifdem. •que ferventis ( feu frigid* aut ferri can— .deuris ritum cuiuslibet benediâioais aut con· ANNO fccratioais impendit. Ultimo icitote Sacer· CHRISTI Jofjj efle officium omnibus prodefle, nulli “ *’ autem nocere velle. Dc iis etiam alia inter Prohibet re&oribus ne abfolvant aliquem ab excommunicatione, nifi in articulo mor­ tis dc in cafibus hic expreflis. Statuit ut re­ stores non tradant curam presbyteris, nifide licentia. De Sortilegiis. De Rapinis clericorum. De Ufuris. SENONENSE CfONCILIÜM. Jh fua Jiaam OrwtVIII. pafc. Nno Domini MCCLXXX. reverendus Olivitatem B. Johannis Baptifte, fcilicet XII. pater Simon dc Perruchejo in Camo- Kalcndas Julii, qua die ipfo anno celebrata tenfem epifeopum per fedem apoftolicam in fuit Senonis fanda Synodus, pmfatus Carootenfis epifeopus Senonas venit, dc in eccle­ Romana ecclefia confirmatus ac etiam eoofecratus, veniens tn diocefi Senooenfi circa fia Senooenfi receptus cum proceffiooe fo­ lemni , prout confueverunt recipi novi epifeo* Afcefionem Domini, antequam intraret dico· cefim Carnotcnfem, ex parte reverendi pa­ pi Carnotenfes, tanquam aliorum epifeopoporum decani; ipfe epifeopus finita proceffio­ tris domini Gikmls Dei gratia Senonenfis archiepifcopi per probos viros de ecclefia Seno- oe prsedifla', fuper majus altare prssdiflo ar­ Denfi requifitus fuit curialiter, ut accederet chiepifcopo dc ecdefis Senooenfi folemni ter ad ecclefiam Senonenfem, ipfi archiepifcopo dc publice fecit dc legit profeffionem debitam ac ecclefie Senooenfi profeffionem fafturus , a ungulis epifeopts fuflragancis Senooenfi ec­ prout haftenus, ut tenentur, fecerunt finguli_ defis fieri confuetam, dc propria manu fiibepifeopi iuffiaganei ecdefis Senonenfis. FpkV fcripfit. A&um Senoois prsfentibus prsdivero Simon Carnotenfis epifeopus refpondit, flo archiepifcopo dt religiofis viris fratribus fe non credere ad hoc teneri, dc velle fuper Philippo fanfli Johannis , Johanne fandi Re­ hoc deliberare; maxime cum ipfe in Romana migii, Odone lan&i Pauli Senonenfis, Nico­ curia immediate poft confecratioocm fuam lao Dei loci, Johanoe deMorigniaco, Tho­ profeffionem feciflet debitam ac etiam con­ ma de Jardo, Hugone de Calmit, Guillelmo fuetam . Quod audiens diftus archiepilco- dc Caftro-Nantonis abbatffius, Johanne archipus , per eofdem probos viros prediflo diacooo, Girardo decano Senooenfi, Stephano VTaftinenfi, Stéphane Maledunenfi, Johanne epifeopo inhiberi ferit auâoritate metroPruvinenfi, Simone Stampeofi archidiaconis, politana, ne ipfe epifeopus in diocefi Carnotenfi ordines celebraret, feu aliud officium snagiftris Guillelmo de MailH dt Odone de Blefi, Simone Cornuti dc Jacobo de valle K'icalc in difla diocefi exerceret, donec ieciflctt ipfi ipfi dc dc ecclefie ecclefie Senonenfi Senonenfi profeffionem profeffionem E Eders canonicis Seoonenfibus, Guillelmo da fuper* nominatam. Qui inhibitione ipfiept- Calvomonte camerario Camotenfi , Johanne ' ~ · idem epifeopus ·' — fUignaudo fcopv ac ' faâa, contra man· de Albiniaco, magiftro Raignaudo « Moodc magiftro davit ordines fu* diocefis,, «jUQS quos BQ ad WdM> fententia Archibald! epifeopi Moravtenfis hoc teris iftis, adjunâis vobifeum quj^uOam capanno lata, in chartular. vet. ecctef. Mora­ pellanis, & aliis fide dignis, ad caflrum de Beuford perfonaliter accedentes, trinas mo­ vien. fol. 46. in bibl. juridic. Edinburg. qu* nitiones , videlicet, femel, fecundo , & terhujus eft tenon's. Scntmti» A. Morovit^/u epifeopi etntr» f^viU.de tio, audoritate noftra, immo verius apoftoli­ ca, ibidem faciatis; ut pnefatiWiilielmus ac Fenton» Ut», in concilio »pnd Perth, denmciand». Univerfis epifeopis, abbatibus, prioribus , Gecilia , firma predida ipfi epifeopo plenius reftituta, de cetero, per fe vel per alios decanis, archidiaconis, & ceteris ecdefiarum praelatis, in concilio die lun* proxima poft eumdetn epifeopum vel procuratorem fitum ad feftum fandi Bartholomsi, in ecdefia fra- „ hoc fpecialiter cohftitutum impedire nonprxtrum prsdtcatorum de Perth, celebrando , & fumant, quo minus de pnedida terra dc ejue congregatis. A. Dei gratia Moravien. epifeopertinendis, ut prsdiôum eft, libere valeat pus falutem in falutis sudore. Noveritis nos difponere : dc nos , fi monitionibus veftris con­ temptis ufque ad proximum Pafcha in fua in lite inter nos dc dominum VZillielmumde Fentona diutius agitata fiibfcriptum a judici­ contumacia perfeveraverint , ipfos, quos ex bus detegatis obtinuifte decretum . R.. Det tunc ab ingreflii ecdefic in his feript is fiifpengratia epifeopus J. Decanus Roftenfis eccledimus, per totum decanatum de Innernys, fi* dc prior de bello loco ejufdem diœcefis dc alibi, ubicumque vifum fuerit expedire , pro fufpenfis hujufmodi denuncietis; & fi iteexeeutores deputati, a viro religiofo Dei gra­ rato fuper prcmiftislegittime moniti, ut prius, tia abbate de Dei unico judice a fede apo­ infra diem dominicum poft , inque felium ftolica delegato in caufa, que fuper terra ecclefi* de Keltalargyn vertebatur inter vene­ afcenfionis Domini, a fua rebellione dcfiftere rabilem patrem A. Dei gratia Moravien. epi­ ç non curaverint, ipfos quos ex tunc propter feopum , adorem ex parte una, & dominum crcfcencem contumaciam pœna dignoegraviori, in his feriptisexcommunicamus, fententia V. de Fenton, dominum de Beuford in te fupradida fingulis diebus dominicis dc feftivis hard. & Caeciliam fponfam fuam reos, exal­ pulfatis campanis, candelis accenfis, publice tera ; dileâis fibi in Chrifto decano chriftiauitatis de Innernys reftori ecdefic de Luo- dc folemniter denuncietis exeommunicatos. Sa­ ne fi adhuc tertio fuper praem illis legittime dechyn, dc vicario dc Wardlaw falutem in moniti, ut prius, animo indurato claves ecfalutis sudorem. Quum nos die mercurii pro­ clcfi* vilipenderint dc ad gremium matris fu* xima ante feftum fanfti Michaelis, anno gra­ tiae MCCLXXIX. adecclefiam de Keltalargyn infra feftum fanfti Petri ad Vincula proxime fu­ accedentes, prefatum epifeopum Moravicniem turum redire non curaverint, cum crefcente contumacia crefcere debet & pœna fententiaperfonaliter ibidem comparentem nomine ecrum interdiâi, quam ex tunc in terras eodefiat fu* in veram & corporalem pofleiTionem dimidie Davach terre , ad jus & ' pro­ Drum, etiam omnia loca, ubi moram traxe­ prietatem didas ecclefie deKeltalargyn de jure rint, quandiu >bi fteterint.io his feriptispro­ ferimus , tam diebus quam locis, dc fitb ea­ fpedantis, & pnefaio epifeopo nomine eceledem folemnitate, ut fupradiftum eft, efticafie fine cum aedificiis, aqui;, pifcariis juribus, cirer publicetis, ab ‘exeeutione mandati no­ ac cereris omnibus pertinent iis, ad didam ter­ ram ipedantibus, per prefatum judicem cx ftri, immo verius apoftolici, nul Ia tenus ceffantes; fed omnia fuperius vobis injunâa fub pœ­ fecundo decreto alias finaliter adjudicato, prout in adis inde confe&is plenius continetur , na precomminata fideliter exequentes, quoufque fuper prsmiflîs omnibus ad condignam juxta mandatum didi judicis immo verius apofatisfaâionem venientes, prsmiftarum lenten­ ftolici, induximus, & ibidem publice denun­ tiando, audoritateapoftolica , monuimus, ne ti arum relaxationem meruerint obtinere, ut vos fuper hoc per litteras noftras patentes , ut pnefatus Wiilielmus, per fe, vel per alios, ab ilio tempore, in antea prefatum epifeo-p ab exeeutione vobis in hac parte demandata dcfiftere debeatis, fueritis certiorati. Datum pum quocumque modo impedire prefiimat, apud kinlotf, in craftino annuntiationis bea­ quo minus de predida terra & ejus pertinen­ ts Marie, anno Dom. MCCLXXX. Quare dis omnibus & fingulis, prout fibi vifumfue­ veftreuniverfitati attentius fupplicamus, qua­ rit expedire , libere vateat difponere dc ordi­ tenus zelo Dei, dc juftitie, dc gratia viciifinare; ac fpretis monitionibus noftris piefatus Wiilielmus percepta injufte & retenta firma tudinis predi&um dominum VF. in fingulis ccclefiis veftrarum diœcefium fententiis fupraedide terre de termino fandi Martini , anni grati* fupradidi, prefatum epifeopum fpenfionis, excommunicationis, de interdiâi fuperius expreifis fubjaceredenuncietis, abom­ quo minus pacifice poftefiione decreta uti va­ leat dc gaudere hadenus temere prefumpfit nibus Chrifti fidelibus arâius evitandum, do­ nec promifta fuper commiffts fatisfaâione con» impedire. Vobis mandamus, conjundim dc digna , beneficium abfolutionis meruerit obtine­ divifim in virtute obedientise, qua fedi apore. Datum apud Spyny die dominica poft feftum ftolicat tenemini, fub pana majoris excomaftumptionis beate Mari*, an. D- MCCLXXX. munieationis in perfonu vcftras ex tunc la­ SE- 337 S E N O N EN S E P R. Ο V I N C I Æ Î0 -^<3*ê><89--S»<89· <39· <39·<Β8κΒ9··β9·<3<39· Æ “··· CHMsri SENONENSIS PtyOVINCIÆ CONCILIUM Pro deputanda Romam legatione ad ecdefiz Gallicane negotia tradanda Amo 1280. btbitxt». Ex GaJlChr. to. VIII. P.S- Oncilii bujus nomen tf rei in eo decrete A vobis dircdi figilla veftra przfentibus apponacontinentur in fequenti mandato Simonis tis. Datum anno ~ Domini 1180. fabbatopoft Carnotenfis epifeopi quod bic exferibo. Cum vt- Cineres. ro Concilii bujus non fatis accurate tempus mandatum illud definiat , bine non inani conje­ Sententia fynodi Senonenfis adverfus Jobannem ctura opinor fententiam illam latam in Conci­ dt Ambafia. lio provinciali Senoncnfi adverfus Jobamem dt Ambafia Amo 1281. Septembri Menfc, legen­ Gilo miferatione Divina archiepiicopus Se­ dam Gallia Cbrift. tom. Vlll. pag. 436. ap. nonenfis , Renodus Parifienfis,jGuillelmus Autiffiodorenfis , Johannes Meldenfis, Johannes pend, ad boc pariter concilium pertinere. Vix Trecenfisj flc Gilo Nivernenfis ejufdemgratia enim credibile eft, ut tam brevi temporis fpatio , quod a medio circiter Septembri anxi 1280. epilcopi, totumque provinciale concilium Se( boc enim tempus fententia illi adferibitur ) nonenfe, fede Aurelianenfi vacante, venera­ B ÎT initium quadragefima anxi 1281. qua man­ bili in Chrifto fratri Simoni Dei gratia epi­ feopo Carnot en G , falutem fle finceram in dati adferiptio eft, totius provincia fynodus bis Domino caritatem. Gravem religioforum vi­ haberetur. Igitur banc fententiam poft manda­ rorum abbatis fic conventus beatz Mariz dc tum referam. Pontilcvio ordinis beati Benediâi, Carnoten­ Simon miferatione divina Camotenfis epi­ fis diœcefis, nunc fle alias recepimus queri­ feopus, diledis fibi in Cbrifto de Burgo me­ moniam, quod Johannes dominus de Amba­ dio , Blefenfi de Nealpha veteri ; & de Jofaphat fia fic de Calvo monte Camotenfis diœce­ Carnot, abbatibus, falutem fle finceram in Do­ fis, quam plurimas violentias, injurias manimino caritatem. Cuma veftra non credamus nifeftas, ac danina gravia intulit, Dei timo­ memoria receflile in nuper praeterito provinciali re poftpofito, ac etiam irrogavit, fle adhuc concilio a reverendo patre G. Dei gratia Senonenfi archiepifco o, fle omnibus ejusfutfranon cettat damnabilius irrogare abbati fle ganeis, ac omnibus capitulorum abbatibus , prio­ C conventui przdidis , ac rebus monafterii przribus conventuelibus non exemptis Senonenfis notati, propter quas violentias, injurias facrilegas in perfonas fle res przfati monafterii provinciae in diâo concilio convocatis fle exiften­ committas , a venerabili viro archidiacono ti bus, ordinatum fuitTe fle unanimiter concor­ Blefenfi in ecclefia Carnotenfi judice ordina­ datum , quod pro ftatu fle negot is ecdefiz rio ejufdem loci fuit in judicium evocatus ad Gallicanz fpeciales nuncii jam a diâo conci­ inftantiam eorumdem religioforum, fle cum lio deputati, ad Romanam curiam mitteren­ tur, nobifque a diâo concilio datum fuit in mandato didi archidiaconi fle monitioni ejufdem canonice fadz nollet obedire, fuit, fua mandatis, ut fecundum fummam nobis ab eo­ contumacia esigente, dc adhuc eft excom­ dem conc. nominatam per diceceGm noftram municationis vinculo canonice innodatus, prout veftrum cuilibet certam pecunia fummam du­ in adis coram eodem archidiacono confedis ceremus imponendam, fecundum quod vobis feppecunt facultates nobis vel mandato noftro plenius continetur. Verum cum ipfius domiCarnoti folvendam infra certum terminum a^ni perverta rabies non cellaret, peccatum pec­ G nobis praefigendum. Nos vero diligenti inquicato, malitiam maliriz cumulando, fuper vio­ fitiooefle confideratione fuper prrmttfis prha- lentiis fle injuriis poftmodum perfonis a monafterio prrdidif ab eodem irrogatis flt illa­ bitis, communicatoque bonorum & peritorum tis, fuit ad judicium evocatus ad inftantiam confilio, cuilibet veltrum impofuimus fex li­ eorumdem religioforum coram venerabilibus bras Pari Genies folvendas Camoti nobis vel viris decano fle capitulo Carnotenfis ecdefiz, officiali noftro, quem ad hoe fpecialiter de­ fede vacante , qui quidem decanus fle capitu­ putamus, fi nos abeflê contigerit, infra diem lum excommunicationis lententiam certis ex dominicam qua cantatur Latare Jerufalem , caufis, fle fua inobedientia exigente, in cumpro negotio memorato. Vobis audoritate diâi concilii dc noftra mandamus, quatenus de dem dominum promulgaverunt, prout in aâis coram eifdem decano fic capitulo confedis diâa peeunûe fumma fatisfacere infra didum terminum nullatenus omittatis ; robis przca- g plenius continetur , quas quidem fententias idem dominus, Deum non habens pr* oculis , rentes, ne iter didorum nunciorum propter vilipendens, ad emendam venire recufavit , dcfc&um folutioaia przdidz valeat retardari, fle adhuc pertinaciter recuflt, animo indura­ quia ftatim cum poterunt audiri rumores to claves fande matris ecdefiz contemnen­ certi de creatione fummi pontificis, necefdo, propter quz didi archidiaconus, deca­ fc babebuiu iidem nuncii arripere iter fuum. nus, fle capitulum judices ordinarii didi lo­ Si quos autem cafus gravamina, vel capitula ci, aggravando fententias przdiâas, familiam habeatis, per que veftrz ecdefiz oppriman­ fuam fle terram fuam Carnotenfis diœcefis tur, (uner quibas per fedem apoftolicam con­ fuppofuarunt ecclefiaftico interdiâo , quas mo­ filium nabere debeatis, ea iotrn didum terre folito vilipendens, eas fuftinuit diutius, fle minum, fi placet, cum diâa pecunia tranfadhuc fuftinet animo indurato, fle quia cremittatis. In fignum autem preientis mandati Y fccnCmcik General. Tom. XXIV. CONCILIUM. mo or icente contumacia, crcicere debeat & pcena,AQpod fi hac facere contempfrtt, ex tuned-—- ■ ‘ tetia cum perfonahter coram vobis fuper fide *NNo —— —Corpus Chrifti de terra lua Carnotenfis dictflt articulis fidei robia loco noflri fufteienter C^^TI AWO cefis fuit amotum dc mandato decani & ca«^pi.uli prediftorum , juftitia exigente. Porro refponiurum, dc contra cum proceflurum , cum diftus dominus, Deum noo habendo pre oculis, fensentias hujufmodi jam (uftinucrit per quadriennium & amplius animo indurato, & adhuc fuftinet, quod quidem non caret fcrupulo heretic* pravitatis, vobis auâoritate predifti concilii mandamus, quatenus mo­ neatis çanooice dictum dominum, ut infra menfem a tempore veflrc monitionis abfolutionis beneficium poftulet, & commiflatmendet, & de eis fatisfaciat, ac obtineat fe abfolvi redeundo ad gremium fan&c ma trisecdéfie, prout forma ecclefi* hcc restitit B alhfVa vW ihllVa iturVi ΆΑ* ’Are STATUTA prout poftulaverir ordo juris : vobis enim quantum ad omnia pmmifla Ot finguia diftum negotium contingentia committimus vices noftras, facientes, quod decreveritis per cenfuram ecclefiafticam audoritate dkti concilii firmiter obfervari. In quorum teftimonium ad requifitionem praefati concilii figilla noftra prefentibus duximus apponenda . Datum dc a&um Senonis in noftro provinciali concilio anno domini millefimo ducentefimo oftogefimercurii poft feftum isnfti Michaemo, die mercu lis Archangeli. ιΜ,Μ,ΜΜ.Μ/ w. νζ’ΑΑ'ΛΓ wVWt’ Wn vW JOANNIS PERCKAM Cantuarienfis archiepifcopi. Ih Encbarifli* cnftodicnd*. euchariftir facramentum Cei facris in hac parte canonibus reludantes ïgnîflimura euchariftîr prccipimus de cetero ttaliter cuftodiri, quod a crimine idololatric feu peccato ariout videlicet in burfa vel loculo propter comlandi non multum abhorret, vetus chrifma «· Π. 4o. Ex MS. minutionis periculum nullatenus collocetur, alicubi per bienninm, alicubi per triennium, Collesfed in pixide pulcherrima intrinfecus lino & alio,amplius referventes, eodem inbaprifBaliol. mate, & aliis facrificiis damnabiliter abutun­ Οχοο. I. i. candid i flimo adornata, in qua ipfum corpus ibukrn. Domini repofitum in aliquo cooperticulo de tur, novum ab epifeopis locorum de anno fcrico , purpura, vel lioo purilfimo operiri in annum non accipientes neque petentes. Quod ne fiat, de cetero prccipimus diftriprccipimus, ita quod fine omni comminutionis periculo poflit inde faciliter extrahi & fte fub poena fufpenfionis, quam ferimus in contumaciter contrarium facientes. Quod apponi ; quod etiam facramentum in omni idem immo de facro catechumenorum & in­ Îuindena, ne putrefeat fpecies, innovetur. firmorum oleo fanfto accipiendum credimus Circumferatur autem cum debita reverentia ad egrotos, facerdote faltem induto fuperintcllcâum. pellicio, & gerente orarium cum lumine previo in lucerna, & tintinnabulo fonoro, utD D« otfaiâis tpifcoporttm facindis . populus ad reverentiam debitam excitetur, Sanftum & falubre novimus efle pro de­ Îut ad profternendum fc vel orandum faltem umiliter faccrdotali informetur prudentic< fundis Dominum deprecari, pro illis praeci­ ubicumque regem gloric fub panis latibulo pue, qui pervigilant , rationem pro aliis red­ eveniret deportari. Et de hoc archidiaconi dituri, quibus ceteri lege gratiiudinis fortius in fuorum remiflione peccaminum fini folliaftringuntur. Quocirca ftatuimus, ut pro fin­ titi, quos tunc négligentes invenerint, dilcigulis epifeopis decedentibus Cantuar. provin­ cia refidui fratres fuperftires foilemne faciant piina rigida caftigantes. officium defun&orum, non folum incappellis fuis (ingulis, fed etiam cum poft deceflum Dt cbrifmatt fingulis muus amficsmdo . aliquorum vel alicujus recentem in confilio, vel alias pro utilitate ecclefie relique congre­ Quum facri chrifmatis confecratio de an­ gantur ; praecipientes infuper, & iw virtute no m annum per Lcorum epifeopos fit agen­ obedientiae firmiter injungendo, ot finguli da , juxta factorum canonum fanftioees, & ipfum chrifma per eofdem confeâum annua* E facerdofes tam fcculares quam regu j lares mtfiaaoeis fue­ tim fidelibus Iit tradendum, & vetus, quod fas dicanr fingulas, cum a diœcefai fupereft, 3e veteri chrifmate in facris ecclerit veritas intimata pro ipfins anima a pec­ cati maculis expianda. Et fr quis hujus or­ fiis concremandum. Presbyteri quoque, qui pradïint ecclefiis, aut per le, aut per deca­ dinationis per menfem contemptor extiterit, ipfum extunc a celebratione fufpendimus di­ nos, vel fubdecanos a locorum epifeopis an­ nis fingulis ante Pafche follemnitatern, vel vinorum. Rogamus infuper facerdotes exem­ ptos, religiofos, & fi qui etiam fint feculaÎuam citius fieri poterit , facrum chrifma in res, ut ordinationem ipfam falvi* in aliis ingulis ecclefiis petere teneantur; adeo viz. exemptionisfuc juribus, gratisfufeipiant, vel ut ii quis de alio chrifmate quam de illo eam faltem fibi auftoritate propria conftinovo, quod proprii epifeopi largitione vel tuant obfervandam : fatis quod nos grati eri­ conceflione acceperit, baptizare, fcu baptimus gratia:, & delebimus, fi quos invenerizatum in vertice ungere, nifi préoccupante morte , lentaverit, ipfe in fe damnationis mus\de ingratis. Quid autem fuper hoc fa­ flRnanifieftatam protulerit fententiam Quidam cere decreverint exempti, notiis tn congrega­ tione noftra futura proxima ftudeant nunciatamen ve! ignorantia crafla induti, quae do­ r«. [tam cum falubriter fit ftatutum, ut prelo creditur efle vicina, vel fpiritu contutnaiati An. i»»®· Eo *ilh. D 541 STATUTA JOHANNÎS PERCKAM. 541 £3^ at i in indulgentiis conferendis xl. dierum A reum pafchalem, campane in campanili, dc cordae ad eafdem , fons (acer cum ferulis, & CHROTl ----- —numerum non excedant, ne claves ecdetie reparatio navis ecclefia: interius dc exterius ,,g,. CatRtsn cotftemnin*ur » quibus tamen tbefiurus infti tam in altaribus, quam imaginibus, feneftris lt(4, tutus committitur difpenfandus ; caveant alii quicumque,ne per multiplicatas indulgentias earum,,fle vitris cum claufura cœmeterii ad ipfos parochianos pcrrincre. Cetera autem a perlatorum gratia fibi quefitas dedecus faciant prélat is ecclefir fuper ipfos in fuis omnia tam in reparatione cancelli, quam in praedicationibus indulgentias offendendo, ne ornamentis ejuidem internis fle externis, fe­ cundum diver fas ordinatioqes fit confuetudiqui claves habeant iubjici eas faciant viliStndio. Item per milericordiam Jefu Chrifti nes approbatas, debent a redonibus locorum fle vicariis reparari. Ceterum advertentes quod udeant fratres dt fandimoniales ut pudici lia rigida confervetur, puniendo follicitatores ca facratunt fle religiofa, que (acris vel religiofis adherent, quodque laicis difponenli dc corruptores earum, ipfas etiam a perende rebus iacris & ecdefi ilicis non eft qua­ dinationibus in parentum fuorum ieu amico­ vis attributa poteilas, nifi quibus incumbit rum domibus compefrendo , inhibendo mona­ fteriis frcularium feminarum. Clerici pro B neceftitas obfequenti audoritate fandorum ca­ fuis criminibus detenti a publica poteflate, nonum in hac parte iuffulti la cis omnibus & tandem pro convidis ecclefir reftituti , flt ecdefierum parochianis noftrx provincia: non faciliter liberentur, nec perfundorie pro prohibemus, ne de herbis, vel arboribus ere» icentibus leu radicatis, in coemeterio dedica­ eis purgatio admittatur, fed cum omni juris to, vel aliis locis facris, quicquam difoonant follemnitate, dc tam provida maturitate, ut fuo nomine, quovs modo, fedfint, ficut efoculos merito offendere non debeat regia: lent de /ure, herbe, flt arbores fupradide majeftatis, feu quorumlibet aliorum , quos in difpofitione flt ordinatione re&orum ecclcexagitat ftudium equitatis. Item praecipimus, fiarum flt cappellarum hujufmodi, quorum difut ia proxima congregatione noftra tempore pofitioni ecclefia fingule flt earum obventio­ parliament! proximi poft feftutn S. Michaelis nes omnimode conceduntur. Quibus fi abufi ad tres hebdomadas per Dei gratiam futura, prêter pertonas epifeoporum dc procuratores fuerint didi redores, flt arbores in hujufmo­ di crefcentes cameteriis ( que quidem arbo­ abfentium, veniant duo aut unus acieroeptfcopatuum fingulorum, qui audoritatem ha­ res coemeteria ipfa flt loca juxta ecdefias fic beant una nobifeum ttadare de hts, que ec-Ccappellas ,ubi plantate fuerint, non modicum clefie dc communi utilitati expediunt Angli- condecorant ‘ ' )--···abfque fufficienti fic rationabili cane, etiamfi de contributione aliqua vel caufa evulferint, deturpaverint, feu radicitus expenfis oportet fieri mentionem dcc. exlirpaverint , friant fe pro prefumptione hujufmodi, pro modo fle qualitate per nos Dr onufmntû tcdffi* ti fencbituMs pertien· vel noftras tanquam jurium & libertatum tibiu, & dt trkorihu crtjcentibut in violatores canonice puniendos. Quocirca de­ votioni veftre committimus & mandamus, sttmlirn. quatenus has litteras noftras, fle contenta ia eis, in capitalis veftris generalibus, dc con­ Ad doârinam potientium & memoriam fu turorum. Cum plerumque altercationes inter gregationibus aliis jam venturis follemniter pullicetis, dc faciatis per locorum redores dc redores ecclefiarum ia provincia noftra con* vicaiios presbyterofque parochiales in fingulis ilii ut os, eorumque parochianos fuper variis ecciefiis psrochialibus dc capitulis noftri arornamentis dc rebut eccclefiafticis, que, & quanta, quomodo ad reâorem pertineant in- chidiaconatus .dilucide publicari, injungentes ra frripta, que autem ad eorum parochia Dfit virtute ebedientie, quod percepta harum nos, dc que ad eos pertineant, ut fcquitur copia in aliquibus ecclefiarum dccappellarum libris ad memoriam faciant eam feribi, ut fi teneant pro doârina. Ut autem exiftant pafuper premiilis in poften^n controverfiam vel rochiani in fingulis certiores, intelligant dc contentionem, quod abfit, contigerit oriri, obfrrvent univerfi, quod calix, miffale, veeifdem finis imponi valeaf feliciter per prr.flimentum ipfius ecclefie principale, viz. cafiila alba munda, amiâus, ftola, manipulus, mifla ; denunciantes eildem quod invifitatioxona cum duabus tuallis,crax magna procef- ni.bus noftris faciemus fpeciaiiter inquiri, fi prxfentes publicate, dc in libris feripte fu­ fiooalis, dc alia minor pro mortuis, lanter­ erint, ut mandatur, quodque non parentes na cum tintinnabulo, tburribulum, velum quadragefimale, vexilla, campane, manua*£ velut inobedientes ultione canonica perceiIctpus. les pro mortuis, feretrum, vas ad aquam bencdtdam, ofculatorium, candelabrum ad cc* 5 Ctuil. Gfttrtl. Tom. XXIV. Y > SY- S Y 545 SYNODUS a KODOUW»1· N O D ü S Sirxi do J44 ____ COLONIENSIS Axchiwpiscopo Habita circa annum MCCLXXX, Capitula feu rubrics (laturorum ce- A quantum poiTumus, occurrere cupientes, & defis Colonienfis, editorum a bo­ quod dignum eft in eorum converfationibus, vita, & moribus, reprehendi, per innovatio­ ns memori * D. Sifrido archiepinem eorum, quz circa hzc ftatuta funt ab feopo Coionien fi, in generali fynodo antiquo, & appofitionem, que qualitas tem­ ex confilio prslatorum fuorum, &c. porum addere nos compellit, noftros * clericos in omnibus Deo placitos, falubriter re­ formare, cum firma fpe & fiducia, quod G J. Dr vite b bonefinie èT officie clericorum. I. De cobakitatorikus mxüerxm b canenti- integrum fuerit facerdotium, ecclefia Dei fiord»it ficut lilium, & in Spiritualibus & in nariis . temporalibus benediâionem a Domino reci­ 3. Dr ftetu clexftralium b rehgtoforum. 4. Qualiter clerici, b maxime facerdotes, po­ piet falutarem: fanâam & generalem fynopulum regentis vtl pletim, ia adminifirtl·- dum, propter pcriculofum flatum ecclefie tiorn fiptem /aeramentorum, fc batirt dé­ ® Colonienfis, & przdcceflTorum noftrorum oc­ cupationes, aliquantis temporibus prztermiftient: b primo de kaptijmo. fam, de confilio przlatorum noftrorum fic 5. De faeramento Cosffirmatiouit. capituli noftri duximus indicendam , ad quam 6. De factomenta Extremo sexElionis. convocatis & convenientibus omnibus przlatis η. De /aeramento Eucticriftia fine altaris. monafteriorum & ecclefiarum, ac clericis no­ 8. De /aeramento Poenitentia b Confeffimii, litis fubditis, ftatuimus & ordinavimus, ut èT iorum attinentiis, fynodus generalis exnunc in antea in ecclefia 9. De Ordmikus, b qui ad Ordinet admitti Colonienli, in craftino Dominiez, ab om­ détient. nibus przlatis 3c clero annis fingulis in perJO. Dc matrimonio b tjus attinentur. pc'uum celebretur : & omnes przlati & cle­ II. De Jijixltxri! b coemeteriis . rici tam religioiarum quam fzcularium ecclelt.Dc bonis eccléfiarum non alienandis, ÎJ. De malc/athribus ad tedéfiam confugien­ Cfiarum, & clerici fzculares noftra civitatis & dicecefis, ad ipfam fynodum fanâam ac­ tibus . cedant reverenter : & in veniendo, liando, 14. Dr u/urariis mnni/eftis. 15. Dc clericit in ccdefiii vei cappella celebran­ morando, & redeundo, in via fle inhofpitiis tibus , fine noftra vei arctidiaconorum li­ fe decenter habeant, ne laicis cx eorum ver­ bis vel faftis fcandalum generetur, Et intrent centia . 16. De executionc mandatorum noftrorum b cu­ fynodum abbates cum albis, ftoMs, & cappis choralibus defuper de ferico vcllamitto, cum rie noftra Colonienfis. baculis & mitris, prout hoc eorum congruit 11. De teftamcntii. 13. De obfervotionc interdici, qualiter fit oh- dignitati. Alii vero przlati fzculares cum pelliciis & fuperpelliciis, fit cappis de feiico fervandxm. vcl famitto. Priores item religfoforum loco­ cum albis & ftolis. Decani ChriftianiStatuta domini Sifridi archiepifcopi D rum tarum & archipresbyteri ûmiltter cum albis Colonienfis. & ftolis. Reliqui vero presbyteri fic clerici in fuperpelliciis. Nec aliquis clericus vel religiofus ibi compareat fine habitu religionis vei chorali. Omnefque fic induti, in ipfa fy­ nodo, quoufquc per nos licent ientur, perma­ icet dc clericis, qualiter eos cum mode * neant , audituri cum manfuetudine & file»· ftia, fobrietate, vitae munditia, in dotio, quz ibi prreepra fuerint vcl ftatuta . mo Domini oporteat converfari, ut fibi & Si qui vero infirmitate vel alia inevitabili aliis verbo proficiant & exemplo, per facros neceftitate ad fynodum venire non poterunt, canones fit fandorum patrum & przdeceffomittant cum fuis litteris & propriis figillis rum noftrorum traditiones fufticienter fit pro( quz przcipimus ut finguli habeant ) pro­ vihim.· tamen quia nonnullos ex ipfis cleri­ cis , pnefertim illos qui per ecdefias pofiti scrira torem pro fe, qui habeat poteftatem de funt ad regimen animarum, in obfervatione hujufmodi impedimento faciendi fidem, G opus fuerit juramento: & in ipfis litteris fe didz provifionis, contingit non fine nota obligent, quod ftatuta hujufmodi obfervatranlgrefiionis defides inveniri, & ipfarum flatum multipliciter deformari: nos Sifridus buot. Capitula autem fic quaelibet collegia, per Dei gratia fanâz Colonienfis ecclefue archieunicum val per duos procuratores de ipforum pifeopus, facri Imperii per Italiam acchicancollegiis comparebunt, ad obfervatronem ftaccllarius, huic defidiz, immo oegiigcntic , tuto- P R. Æ. F A T I O. L • Ex coiteAieac iUtuicrum u fyaedi· ecclete Colonie ni, c4iu anno «Midtf· vmMi k(uonu io Syaodo CbaMwatcofi Moi >>ί«· *)ίιίφχ· IJH- la hac ijracdo quangjunma funt, * ♦O N,î°!it0S CO LO N I Ε N S I S. «unogwn tutorum in procuratoriis fc fimiliter oblig&n- A incedant cum fuperpellicus; nifi forte altquid tes. Et omnes jrjuni comparebunt m fynôdo, ^i( operandum. Fibulas om nino non ierant. Item arma non ferant, quod fub pœna excommunicationis lat* fen­ oeqoc gladios, nifi hoc faciant ex caufa netent ub prxcipimus, mfi raodiciflimam fumi ceflitatis, dc exprefla licentia praelatorum. coofolationcm infirmitas urgeat corporalis. Item flatui mus, quod neque canonici, ne­ Item ne ignorantia ftatutorum vei praece­ ptorum fynodi aliquem valeat exeufare; fta- que clerici vagentur oo&urno tempore per plateas, pfallentes: dt fi aliquostranfireopor ­ tuiraus & praxipimus fub poena excommuni­ teat ex legitima dt fufla caufa, boc faciant cationis , quam in hoc cafu in omnes fit finfine clamore, fine cantu, fine citharis, fine gulos contravenientes io his feriptis ferimus, quod quilibet facerdos ccciefiam vel cappcllam tympanis, dt fine quolibet ftrepitu vel cho­ rea : dc volumus quod contrarium facientes officiens, vel plebem regens, procuret flt ef­ ficiat cum cfieftu, quod intra unummenfem decani fufpendant a prehendis eorum per ab hac die numerandum, ftatutorum & pro­ unum mentem. Item flatuimus , quod quicumque facerdoreptorum fynodalium copiam habeat, de ver, bo ad verbum, ut ea frequenter legem dcBtes feu clerici bénéficiât·, fen tent i as cxcomvolvcns, fciat i nex «Habiliter dc fcire pofTit, muoicationis feu fufpenfionis per annum dt ad quod teneatur, dt qualiter io omnibus de­ diem animo fuflinuennt indurato , benefit iis fuis eo ipfo priventur per locorum ordina­ beat fe habere. Et in proximis deindefingu­ lis fynodis generalibus in manu fuafecum de­ rios, dc alias propter hoc nihilo minus ca­ ferat dc publice reprofentet, fciens quod cum nonice puniantur. Item flatuimus ut clerici ubique, dc ma­ excommunicatione lequetur ptena alta hujuf­ xime in Divinis officiis, decenter dc diferete modi mandati tranfgrcflbrcm. fe habeant : dc talcs fe in tnoribus, vita, I. Dt vit λ (J bvttfUtt & tficta tltrittrte». «■nverlationc, verbis & faftis, focietatibus, corporis compofitiooe, leâiomun dc oratio­ num afliduitate, dc m quibuslibet honeflatiX concilio generali flatuimus dc pnxipibus exhibeant, ut verecundia, quse dc laicis mus, quod univerfi clerici continenter cfl inuiâa, in ipfis clericis pnecipue comdc cafte vivant, ab omni libidinis vitio pro., _ _______ ... -------r ___ _____ r „ -------caventes, quatenus in coofpeâu omnipotentis mendetur. Nullus horas canonicas dc horas iro corde dc mundo corpore valeantCde Domina noftra, ulla unquam di die diflin Dei puro miniftrare ; dc qui comprehenfi vfuerint incoo-■ âc dtadiferete j;/·------dicereJ;prartennittat --------- -----------, maxime sinentis vitio laborare, prout magis vel mi­ Sui eft in facris ordinibus vel beneficiis coo­ rturus. nus peccaverint, ab eorum ordinariis feu prxNullus dicat MiflTam nifi unam io die, dc latis debite puniantur. Alioqui nos prolato- ■ prreipue de die.' nifi in cafibus’a jure per- * i» rum negligentiam fupplenres, nies puniemus mflis, ut hoc faciat neceflitate imminente, fecutdutn canonicas farâones, ut f®it do­ utpotc MifTam pro dcfun&rs. Ne celebratio cente , deinceps abftineant a peccato ; dc qui fiat fine facio vel fcholari, qui refpondcre ea dc caufa per nos vel praelatos fuostuireovaleat celebranti. Nec mulier ad altare per­ fus, Divina officia celebrare prxiumpferir, mittatur aliquatenus miniflrane. beneficio ecdefiaftico fpolietur, dt pro dupli­ Item propter apoftatas, difcurfarrs, vagos ci caufa perpetuo deponatur. Praelati autem noftri , qui tales prxfum- & ignotos clericos, de quibus an facerdotes fint, noo immerito dubitatur : flatu'mus, uc pferint in eorum iniquitatibus iuftinere, ma­ nullus beoeficiatus feu re&or ecclefic vel alxime obtentu pecunia vel alterius commodi D taris, tacite vel exprefte aliquem admittat in temporalis, juris fubjaccant ultioni. facium vel ad celebrandum Miflam, vel miItem a crapula dc ebrietate omnes clerici niftrandum facramcnta, vel aliquod faccrdodiligenter abftineant, unde vinum fibi tempe­ tale officium exercendum, nifi notum fit dc rent , dc fe vino .* nec ad bibendum quifpiam ordinibus, moribus dc converfationc, ac altas incitetur, cum ebrietas inducat mentis exficommendatum : dc fi omnino extraneus vel lium, dc libidinis provocet incentivum. peregrinus fuerit, per nos vel gerentem vices Item nullus facerdos aut clericus in facris noflras feu loci archidiaconum, cum exami­ conftitutus ordinibus, feminas, dc quibusfufnatione debita approbatum, A admiflum ad ritcio poteft die, in domofua teneat: dcnulhujufmodi officia exercenda. Ei fi quis reas omnino, nifi fint ille perform, de qui­ âor ecclefic vel altaris aut cappella, aliquem bus naturale fedus nihil permittit fxvi cri­ contra boc admiferit, excommunicationis feominis iuipicari. Et quamlibet cohabitationem tentiam ( quam in ipfum io hoc cafu feri­ mulierum dc clericorum manifcftam , maxime mus in his feriptis ) incurrat ipfa faâo. Eo clericis in facris ordinibus çonftitutis dc facerdotibus, fub poena anathematis diflri&us falvo, quod peregrioantes dc honefls perto"nat, non^pro queftu, fed’ pietatis dt devotio­ inhibemus. n E Item clerici officia vel commercia fxcularia non exerceant per fe, alios, vel alias. Mimis, hiftriooibus, vel joculatoribus non intendant: tabernas prorius evitent, nifi far­ te caufa neceflitatis in itinere conftituti. Item ad aleas dt taxillos non ludant, nec hujufinodi ludis interfint. Coronam dc tonfuram habeant congruentem.- daufa deferant indumenta, maxime facerdotes, nimia bre­ vitate vel longitudine non notanda. Pannis rubeis aut viridibus, necnon manicisaut cal­ ceis coofalitiis non utantur. Intra «ccleiiam nis intuitu, MifTam dicere volentes, admitti poterunt, fi requirunt. II. Dt cltrxu "btkiittardtit rmiitriau tfern. enitwii/. Ei concilio bon* memori«xCooradi * archicpifcopi pracdcccflbris οοΑπ> innovando flatuimus, ut facerdotes maniiefli mulierum cohabitaiores, concubinas a fa dc domibus & parochiis fuis intra deeem dies poil publi­ cationem prxfentium , omeino removeant 4( J47 SYNODUS nuo?5“L 'repellant. Alioqui excommunicationis fenteo-Abas ftt fingulis inviolabiliter obfervarii, cum—------ — ANNO tiam ( quam propter hoc in cos ferimus in appofitiooc ’ peens, qus ία regula continetur, anno CHRIS n his fcnptis ) le noverint incurrifTe. Mulieres Rebelles vero & iocomgibiles ·«! nos Jefe- CIJ^Tl autem fi poft ipfos decem dies reperis fuerim rentes, yt ipforum per ms rebellio compcicatur. in parochia horum facerdotum remanere, per Item ftatuitnos, ut fecundum ftatuttim coodecano· chriftianhatum ipforum locorum ex­ cilii generals domini Innocentii pape tertii, communicentur, flt excommunicate publice nuncienrar, invocato fuper remotione earum, per abbates, priores,& prspofito·, nigri or. fi opus fuerit, auxilio fistulari. dinis fandi Bcoeds&i noftrs civitatis & dim· Inhiemus etiam ne facerdotes filio· aut refis, de triennio in inermium commune capita· Ium obfervetur. Cujas concilii tenorem volumus filias vel concubinas dotent aut ditem de pa­ trimonio, vd defccndcntfeus a patrimonio Cru­ ut finguli habeant, ut fciant quomodo hujuf­ cifixi, aut talium nuptiis vel etiam exequiis modi capitulum iervate teneantur. Et quia audeant interefle, & qui contra fecerint, pes hutufmodi ftarututn negligent» eft obfervasu eauonica percellantur. tum, licet dominus Cooradus * prsdeceflbr ,4M1 B nofter antedidus hoc mandaverit, nos pernam ‘IM' '**’ III. De fiatu clnftraliitn & reli^iofermte. adjicimus, & non ferrantes excommunica. mus in his (criptis. Statuimus ut nullus monachus aut monialis clauftrum fuum exeat per civitates, IV. Qtt*liter clerici, & *a»wv f/ecerdttet , villas vel oppida difeurrendo, aut in villa pftrfim wl pirksr regretter, μ adawri^ramonafterio adjacente comedere, nifi excau­ rime fotrai fecveeteetettregti ft htbtrt itbtnf. fa rationabili & urgente , & id tunc fiat cum fui prclati vel prelate licentia fpeciali, quam licentiam volumus ut prelatus vel prelate Statuimus, ut bjptiftnus honorabilités ce­ non det , nifi caufa examinata ,quod fit evi­ lebretur cum diftindiooe verborum, in quibus dens. & nou poflit fine Icandalo evitari. lilus pendet baptizari; ut ille qui baptizat , Item in oratorio, refieâorio, & dormito­ cum immergit baptizandum in aqua, nihil rio per monachos Temper continuum filcn- addendo, vd fubtrahendo, vel mutando, di­ cat hsc verba : Petre, ( vel Jswraer ) eg· te **I foris tium obfervetur. In clauftro vero * illis ho­ quod obfervantia C iaprica rit aeanw Patrii, & Filti, & Sper/t/u f >i«ûbu» ris fervetur filentium f-n&i, Alien. preci pit regularis. In refedorio omnes comedent, fed non Item facerdos eamdem formam doceat mares carnes, nec extra nifi in infirmaria. Una dc foeminas obfervare, cum in neceiTitate bapti­ fit omnibus coquina & communis cibus, ni­ zant infantes, etiam parentes, fi alii defuerint. fi dc licentia abbatis vel prioris , & ex cau­ Item facerdos, ad quem infans fic in neceftitate baptizatus deferendus eft , quanto fa . Speciales camerat & comefliones ibidem citius interroget de forma, quam baptizans diftri&ius inhibemus. In communi dormito­ rio omnes dormiant, nifi debiles fuerint vel fervavit.Et fi invenerit fervatam,& rite baptizatum puerum, factat ei que poftbaptiimum infirmi. Divinum officium, fecundum regu­ fieri conlueverunt. Si autem cognoverit ipfum lam B. Benediâi vel B. Auguftini.per inftinon baptizatum , vel dubitaverit, baptizet tutiones fandorum patrum celebrent. Item fub pœna excommunicationis !atx cum fub hac forma. Petre, ( vel Jotnes ) fentmtis p-accipimus, ut omnes religiofi , & fi tt beptitatKt, eg· te N» Juprie»: feel fi w» praecipue fandimoniales , habitum, velum, et tfinnv , >«« eg· ee —». & peplum, fecundum regulam ferant, ubi-Dpj/ri/j & Filii, & Spiritui fnffi, Xwm . cumque fuerint confoturi .Cappas manicatas, Item f> timeatur de mone infantis ante· tunicas, phalas , indumenta , tabbardos, cal-, quam nafcatur, & caput ejufdem ir. fani i» ap. cens vel caligas non ferant nifi B. Benediâi pareat extra uterum, infundat aquam que vel B. Auguftini regulx congruentes. Et fub adfuerit, fuper caput nafcentis, dicens: £ge poena excommunicationis latae lententie prae­ fe ktptixa *a w»iw Petri/, tf Filii, èX Specipimus, ab omnibus tam monachis quam rit·/ fete&i, Anne. Et fi infans fic moritur, monitibus firmiter obfervari, ut proprium fepeiiatur corpus ejus in ccemeterio. Si sunon habeant, nec pecuniam, nifi cui hoc tdn pervenerit vivus ad ortum, Λ de forma permittitur ex ratione officii vel «dminiftradubitetur, de novo baptizetur fub hac for­ tionis fibi commifta: per abbatem. ma: Petre, ( vel Jeewari) ego te non beptiee Item officia vd adminiftrariones habentes, fi ei baptizet·/ : feâ fi tu an et beptixjtus , controâus non ineant. Locationes, emptio­ /«ac ege te iephu n Petri/, &c. nes, venditiones, & alienationes quarumcumItem mulieri in partu mortue nulla tenir que rerum mobilium vel immobilium, non negentur jura Cbrtftianitatis, nec ecclefiafofaciant. Mutuum aliquarenos non recipiam ca fepultura. Et fi certum fit quod mulier t quocumque, prster frirum & confenfitm praegnans moriatur , teneatur os ejus aper­ vd abbatis * fic conventus. Et fi contra fecerim. tum.* dc cum magna cautela uterus ejus ape­ & Icant contradum hujufmodi non valere·' * riatur.* dt fi infans vivus fuerit, educatur dc fed fententiam excommunicationis etiam in baptizetur. Si autem inventus fuerit mor­ eos in hoç cafu a nobis latam in his Scrip­ tuus, iplepuer extra ctrmeterium tumuletur. ti» fc nove'rim incurrifle. Et hsc eadem ex­ Et ifte modus & forma frequentius parochianis tendi volumus ad pariatos flt canonicos re­ imprimatur, ut friant quomodo in talibus de­ gulares , flt Prcmonftratenfcs, & alios quos­ bent it habere. libet religiofoa. Item, duo vel tres tantum admittantur ad Itetn abbatibus & foribus diftride praeci­ levandum paetum de baptifino , qui intra pimus , ut omnia flt fin^nla, qtue ad ordi­ quartum gradum parentibus pueri non fint nem & regulam pertinent, faciant ab omni jundi, nifi in neccfliutc. Item ■mmmm M* "î0^05 COLONIE NSI S. kcdowjs t. ——— ]cem fa Pafcha 4 Pentecofte, dt etiam A aXNo f-P~, fans baptifini, fi opus fuerit, rénovéVIL Dt [ktumiU tnch*n/b* fiot »lt»nt. CHMISTS ,t>T rur, fit amota aqua veteri, ipfe fous lavetur & bene mundtficetur : dc nova aqua impolita Pratcipimus ut omnes facerdotes io veflibenedicarar & chrifmetur. bus albis facerdocalibus de beoediâts, revcrcnter mundo dc contrito corde , de confetti Item fotu fub operculo dc fub fera firmi­ ter confervetur, propter ion i legi a dc trufas , (fi commode fieri poteft > accedant ad Mifqu* fub psoa excommonicatioois laus fen- fam celebrandam. Item ftatuimus fub perna excommunicatio­ tvniNC firmiter4 prohibemus. nis, nc aliquis facerdos Mittam celebrare au­ Item chrifma, oleum facrum, dc oleum deat, nifi prius dixerit Matutinas dc primam infirmorum, in ampullis metallinis per cer­ tos titulos defignatis, fub dare cuftodiantur, dc die. Item precipitous, nc aliquis facerdos fine Si autem aliud oleum chrifmati vel oleo facro opponi oporteat? hoc fiat caute: dc id calceamentis vel caligis pro celebratione Mifquod apponitur, cum chrifmate dcolcofacro f* ad altare acceaere audeat. diligenter cum virgula mifceatur. B item diligenter caveant facerdotes, ne cum conic lent ia mortalis peccati accedant ad Milfam celebrandam. Quod fi taliter manduca­ V. Λ fjKramtiUa . verint corpus * Domini, dt biberint eju* fan- . ch,ai guinem , judicium ctcrne damnatKxru fibi Moneant presbyteri parentes baptiutorum manducant dc bibuntnondum Confirmatorum, ut eos ad epifcoItem Milfale femper involvatur camifia vel pum, qui fefas poteft confirmare , ducant panno lineo dc mundo, dc apponatur parvum feptennes vel majoris etatis, dc tondeantur manutergium, quo presbyteri nares vel tacapilli, maxime contra frontes dependentes, dc laventur frontes diligenter , dc habeant cicm detergant, ne contingat facra veilimenta maculari. que integra & munda ( ut dibandellos de panno lineo fpiflb fine * fraftura, dc fine nodo, latitudinis trium digito* dum eft ) pnccipimus cuftodiri. fasn, Item loca circa altare, ab araneorum te­ rum, dc longitudinis competentis, albos dc lis dc pulveribus ac ceteris immunditiislspius bene mundos. Exceptis autem patre dc ma­ emundentur. tre , offerant pueros illi qui eorum notitiam habent, dc melius noverunt quod non fint *C Item proripimus, ut fiirfum fuper altare vel fuerint confirmati. Et tertia die poft Con­ ad latitudinem dc longitudinem altans, pan­ nus lineus albus extendatur, ut ' protegat dc firmationem ducam eos ad ecc le fiam , dc pres­ defendat altare ab omnibus immunditiis, dc byter frontes eorum lavet, dc comburat ban­ pulveribus delcendeotibus. dellos , dc cineres bunddlorum, dc aqua lo­ Item cortinr io lateribus altaris * utrifque * utriaque tionis in facrum locum vel pifeinam five lavatorium reponantur. Confirmandi vero, fi appendantur, nec in aliquo temporefacrificix fuerint decem annorum vel ultra, prius fuis retro trahantur. Item praecipimus ut calix fit integer cum facerdotibus confiteantur, quam confirmen­ tur. Parentes vero confirmatorum eis, & firmo pede, non titubans. Et facerdos fine ipfi confirmati fibi, fxpe ad memoriam re­ clerico miniftrante celebrare in altari aliqua­ vocent, quando, a quo, dc ubi fuerinr con­ tenus non profumat. Item ampuile vini dc aqur. integre dc firmati. Nullus clericus ad primam toafuram accedat, nifi prius fuerit confamatus. munde intus dc exterius oblcrventur, & ali­ quo figno notabili diftinguantur, ut vinum ab VI. Dt fie > cata aliorum confiteantur vel revelent, & volunt privilegio alicujus Ordinis Λ clericalis, quod nos ipfos non defendemus pre textu pri­ nomina eorum cum quibus peccaverint, ex­ primant , ut fupra diâum eft. vilegii clericalis vel Ordinis, nifi tempore quo pafli fuerint injuriam, tonfuram & ha­ Item nullus facerdos, in ira, odio, vel etiam metu corporis, confeflionem confiten­ bitum detulerint clericalem. tis audeat revelare verbo vel figno, genera­ Item praecipimus, ne aliquis decanus Chriliter vel fpecialiter dicendo:Ego fcio te ta­ ftianitatis, presbyteros ab alienis epifeopis lem qualis es. Et fi revelaverit, aliquo mo­ quibufeumque, extra diecefim Coionicnfem do de hoc conviâus , debet abfque omni Ordinatos, permittat in fuodecanatu aliqua­ mifericordia degradari. Si tamen indigeat tenus celebrare, nifi per litteras noftras oftenconfilio, illud ( ut diâum eft ) fine expref- dere poffint, a nobis fuper hoc fe licentiam C one perfome caute requirat. vel difpcnfationcm habuifTe. Item praecipimus, ut omnes facerdotes paItem diflriâe prohibemus fub pœna excomrochialium ecclefiarum frequenter fcdiligcn- _ municationis _____ _ ____________ -,— .furtive ad aliquem . .Jr_ , ne aliquis ter fubditos fuos utriufque fexus admoneant, COrdinem accedere audeat ~ t, * nec plures Or- plura ut poftquam ad annos diferetionis pervene­ dines una die aliquis recipiat. Qui contra­ rint, omnia peccata fua integre, & ad mi­ rium fecerit, fciat fe exeeutionem fufeepti nus femel in anno, confiteantur proprio fa- Ordinis non habere: & irregularis efficitur, cerdoti parochiali, & mjunAam eis poeniten­ fi miniftraverit in Ordine fic fufceplo. Item tiam ftudeam adimplere, fufeipiendo ad mi­ prohibemus, ne aliquis per faltum ie faciat nus reverenter in Pafcha euchariftiz facrapromoveri. tnentum : nifi confilio proprii facerdotis ,ob X. Dc Mafrimsus, tf eja/ ttinentiis. aliquam caufam rationabilem, duxerint abftinendum. Alioqui viventes, ab ingredi» ecclefiae arceantur; morientes, Chriftiana caProhibeant frequenter facerdotes omnibus reant fepuhura . Si qui autem proprio facerfubditis fuis fub pena excommunicationis, doti parochiali ad minus femel in anno ple­ ne fidem fibi dent mutuo clandeftine & in ne & integre confelTus non fuerit, prccipi- occulto fuper matrimonio contrahendo, vel mus quod facerdos in Pafcha ei iacramenetiam clam contrahant matrimonium, icd tum minime adminiftret. iD ,publice ___ coram ____ t____ presbytero t___ __________ & coram fpluribus ______ Item facerdotes diligenter attendant, quia hoc faciant: & fi aliter fidem dederint de parochiani eorum, faltem in anno lemel ad contrahendo, vel contraxerint, ipfi ( quos confeffionem non veniant : & nomina illorum in his feriptis excommunicamus ) denuncienad nos vel ad officialem noftrum , feu adI tur excommunicat!. ordinarium loci referant, ut debite punian­ Item excommunicamus omnes illos, qui tur, ne ab ipfis facerdotibus notam negli­ clandcftinis nuptiis interfuerint, nifi intra gent iae requiramus. menfem nobis vel officiali noftro, vel ordi­ Hoc autem ftatutum frequenter in eccle» nario loci, hoc revelaverint. Et fciant om­ fiit przcipimus publicari, ne aliquis ex igno­ nes, quod fi aliquos qui hujufmodi clanderantis caecitate velamen cxcufationis aflumat. ftinas nuptias celebrarim , vel talibus nuptiis Si quis tamen alieno facerdoti, vel alicui interfuerint, nos, vel officialis nofter , vel religiofo, jufta de caufa, voluerit confiteri, ordinarius loci fcire poterimus, eos feveriflicentiam primo poftulet & obtineat a pro­ fime puniemus. Item praecipimus,quod omprio facerdote.* ita tamen, quod femel ad1 „ nes facerdotes fingulis unvu » iaauiuhis diebus Dominicis «& minus in anno, proprio facerdoti plene & E feftivis excommunicent omnes illos & illas integre ( ut diâum eft ) confiteatur. Sacer­ qui vel que contra matrimonium jam con* dos autem cautus & difeetus fit, ut more trachim, vel etiam fuper matrimonio con- * fcnint periti medici, fuperinfundat oleum & vinum trahendo, teftimonium falfum * tulerunt. Prae­ vulneribus fauciati, diligenter inquirens pec­ cipimus etiam, & diftride officiali noftro, catoris circumftantias & peccati: ex quibus & ordinariis locorum, qui pro tempore fue­ prudenter intelliget, quale debeat peccatori rint , injungimus, quod fi tales invenerint, prebere confiltum ad fanandum segrotum. qui vel quae ( ut diâum eft ) falfum teftimonium tulerint contra matrimonium jam IX. De ordinibus, & ad ordines admitti contraâum, vel ^etiam contrahendum, cos debeat . vel eas, ligatis a tergo manibus, & charta Statuimus ut omnes clerici ad aliquem fa­ in collo, tupra fcalam in loco publico poni crum Ordinem ordinandi, jejuni, diligenter faciant, ut per hoc eorum falfitas omnibus in- MMun SJ7 Mp,liîÜS COLONIENSIS. L If8 innotefeat * Et volumus quod in fcala per- A cat ion is przcipimus obfervari, ut quoties quis ANNO maneant *ab* hora Prime, ufque ~ ad horam in loco religiofo fepulturam elegerit, corpus CHRISTI vefperarum. Et fi necetle fuerit in hujufmo­ primo przlcntetur parocfiiali Miilz : & tunc ,lte di cafu, volumus invocari biachium fabu­ demum celebrata Mifta,'deferatur ad ’Io·., lare. Quod ύ invocatum fuerit, iub pcena cum, in quo elegit fepulturam. excommunicationis prccipimus exhiberi. Item excommunicamus omnes illos dc il­ XII. De Awu/ ectiffientm uso elinendif. «ul fide· las , qui aliquid * dederint, vel aliquid ac­ Praecipimus diftriâe fub perna excommuni­ ceperint pro impedimentis matrimonii non revelandis, vel qui prece, pretio, grana,vel cationis , quam ferimus in his fcriptis in hu­ favore, impedimentum matrimonii celave­ jus mandati rranlgreilorcs , ne przpofiti , rint. Et ifta excommunicatio a lacerdotibus decani, vel presbyteri conventualium vel pain ecclefiis frequenter recitetur. rochialium ecdefiarum, aliqua bona de bo­ Item przcipimus excommunicari omnes nis ecdefiarum alienent, noftra fuper hoc fpeciali licentia vel capituli noftri nonobtenillos & illas, qui vel qu* contra matrimo nium jam contraAum, vel etiam contrahen- B ia : & fi aliter aAum fuerit, contractam dcdum, lortikgia, incantationes, & * malefi­ cernimus non valere. cia faciunt, vel fieri procurant. Item przcipimus fub eadem pcena, ut przItem przcipimus, cum aliquod matrimo­ diAs perfonas, fi fciverint aliqua bonaabecnium fuerit celebrandum, ut tribus diebus clafia alienata, ea fideliter & diligenter re­ feftivis in ecclefia poft evangelitun, a facerpetant: & fi forte propter perfonarum po­ dote, in cujus parochia eft celebrandum * ma­ tentiam, in quas hujufmodi alienatio faâa * CMtr»> bendum trimonium, puolice proclametur, quod tales eft , repetere non valeant, volumus hoc no­ turn volunt contrahere matrimonium.* fi aliquis bis vel officiali noftro nunciari, ut fuper hoc fit, qui fciat legitimum impedimentum inter competens remedium praebeatur. illos,hoc proponar antequam hujufmodi ma­ Item excommunicamus in his fcriptis om­ trimonium contrahatur. Et hoc fub pena nes illos, qui occupant & detinent line no­ ftro & ecclefiz noftrz confenlu vel volunta­ excommunicationis iubditis luis praecipiant fa­ cerdotes . Et ipfi facerdotes fimi liter de hute, val etiam celaverint feuda, redditus, vel jufmodi impedimeutis inquirant. Si autem ap­ jura, quz ad nos ^el ad ecclefiam noflram paruerit probabilis conjeâura contra matri­ CColonienfem pertinent.· nifi infra menfem monium contrahendum, contractas interdi­ poft publicationem hujus mandati, przdicta catur exprefle, donec nos, vel officialis nonobis refignent vel revelent. fler, feu ordinarius loci, quid fuper hoc Item excommunicamus omnes advocatos ecdefiarum , & alios quofeumque, & quocum­ fieri debeat, confutatur. que nomine ceofeantur, qui exadiones vel XI. De fcpnltxrir & canetteriir. fervitis indebita ecclefi* vel ecclefiafticis perfonis imponunt. Item excommunicamus in his fcriptis om­ Statuimus ut nullus excommunicatur & pu­ nes illos cujufcumque fint dignitatis vel fla­ blice nuntiatus in ctrmcieno fepcliaiur. Et tus, qui ecdefiz noftre majoris, vel alia­ fi faAum fuerit, coemeterium illud, donec rum ecdefiarum noftre dicecefis homines , mortuus extumuletar, maneat interdtâum . Item praecipimus fub perna excommunica­ cenfum capitalem ipfis ecclefiis folventes , pre textu advocationis vel alterius coloris , tionis late lententiz, ne aliquis in coemete­ exidionibus vel captionibus opprimunt vel rio ioterdiAo fepeliaiur, & ne aliquis lepul tur* tali interfit. Laid autem quicumquc Dmoleftant, aut bona eorum mobilia vel im­ tali lepukur* interfuerint, excommunicatio­ mobilia, poft mortem ipforum, invadunt vel nis fententiam ( quam fuper hoc fieri * vo­ accipiunt violenter. ‘ farimot lumus in his fcriptis ) incurrant ipfo faAo , & excommunicat· publice nuncteniur. Cleri­ XIII. Dc melefaihribut ad etclcfiem cmfuci vero qui interfuerint, fententiam fulpenfionis ab officio, quam in eo ferimus, ipfo faAo fe noverint incurrifle. Item immunitates ecdefiarum & cœmeteQuia nonnulli homicidia, mutilationes membrorum, & alia maleficia perpetrant, quz riorum inviolatas & incontaminatas przcipi­ non effent perpetraturi, nifi quia fperantquod mus ab omnibus obfervari.- pcenas contra vio latores ipfarum immunitatum innovantes, & ab ecclefiis ad quas confugiunt, (e tueri poffint, fit impunitatem fuorum excefluum obti­ fervari mandantes, quas felicis recordationis nere : ftatuimus , quod confugientrs hujufmodi prcdeceflbr nofter dominus Engilbertus arad ecdefias vel immunitates, abinde (me fpechiepilcopus in tuis conftitutionibus ordinavit. Item coemeteria claufa & munita cufto- E ciali licentia noftra vd gerentis vices nodiantur, ne a porcis vel aliis animalibus of­ ftras nullatenus extrahantur, led ftriAe euftodiantur ibidem, ne inde effugiant, donec fa mortuorum comedantur. Et volumus, ut in fpeciali loco offa mortuorum fideliter re­ faAum vel ejus qualitas, nobis vel vices no· ftras gerenti nuncientur. Ipfifque confugienti­ ponantur . Item ecdefias vel cœmeteria a laicis, cu­ bus nobis przfentatis, fic eo quod perpetra­ tum fuerit, auAoritate noftra examinato , jufcumque conditionis vel ftatus fuerint, ad Icfiones aliorum muniri vel incaftellari, fub ad veniam vel ad poenam circa* ipfos, prout · comr» qualitas fadi exegerit, procedatur. Alia au­ pcena excommunicationis latz lententi» fir­ tem omnia & fingula, quz a jure vel a miter prohibemus: & qui contra fecerint , przdeceftoribus noftris dc confervandis liber­ per locorum ordinarios excommunicari publi­ tatibus ecdefiarum & immunitatum, & de ce renuncieotur. violatotious carumdetn funt ftatuta, fynodaItem ftatuimus & fub pcena excommuniZ 2 li C*cil. Gnertl. Tom. XXIV. "* W' ChÎusti «>«·. SYNODUS RUDOLPHUS IIMP. jdo fanftioee innovamus, fle prscipimus invio- A ,ab,,n" obtervari. XV. Λ cltricifin ecciefiis vel cxppcllis celebra»- ANNO CHKJSn item prscipimus, hujufmodi ftatutum in tihtu fiu noftra vel arcbidiacentraat ecdciiis a facerdotibus frequentius publicari. Licentia, De xfxrtritj mmiftftis. Statuimus , ut nullus facerdos vel clericus in ecclefia parochiali vel cappella audeat ce­ Statuimus ut ufurarii manifefti ( quosnoc lebrare, fine noftra vel archidiaconorum li­ in hjs icriptis excommunicamus ) excommu­ centia, vel aliorum ad quos hoc pertinet , nicat: lingulis diebus Dominicis per paro­ audoritate & confenfu, quantumcumque a chi alium ecclefiarum facerdotes publice nunpatronis, vel ab eis qui fe patronos elle con­ ciemur: nec ad communionem altaris admit­ tendunt, ad hoc liccnticntur vel etiam per­ mittantur, Et quicumque dcticus vel facer­ tamur , nec oblationes eorum, nec eleemofynas quifquam recipiat, necChriftianamf û dos contrarium fecerit, excommunicationis in u> hoc inn, peccato pcviaiu decetterint ocvtiicniH )f recipiam icvipiatii lepulicpiuiententiam, quam propter hoc in ipfum * * φίο» turam. Manifeftos autem ufurarios ette dici-B ferimus in bis feriptis, incurrat ipfo fado . mus & vocamus, qui per lentendam, vej Et fi in dcltâo perfeverando, excommunicaconfelfionem " ' ~ fa&am in jure, vel evidentiam tionem ipfafa fuftinuerit per feptem dies, ex­ rei, que tergiverfatione'celari non poterit , tunc tanquam irregularis, ad beneficium eccomprobantur, Circa ufurarios autem, qui clefiafttcum vel Divinorum celebrationem non admittatur, nifi prius cum enarratione fadi, de receptis ufuris fatisfieri (altem ultima vo­ Concfi. difpenfationis litteras a fede apoftolica ipLu£di.ncWe luntate mandaverint, fervetur conftitutio D, Gregorii pape X. concilii generalis .* quseft futn contingat reportare, „ Jalis : Quamquam ufurarii manifefti , dc Item prohibemus fub pccna excommunica­ „ ufuris quas receperant, fatisfieri expreffa tionis lats (entends, ne aliquis facerdos fx„ quantitate vel indidinde in ultima voluncularis vd regularis parochiam aliquam te­ „ tare mandaverint ; nihilo minus tamen eis neat , vd de cetero tenere audeat, ad quam „ ecdefiaftica fcpultura denegetur, donec vel legittime non fit prxfentatus, & per nos vel „ de ufuris ipfis fuerit, prout patiuntur faarchidjaconos locorum, vd alios, prout hoc ad nos * rpertinet, inftitutus. ’cum „ cultates eorum, plenarie fatisfaftum, vel.---------....... .... _________ „ iUi> quibus facienda reftitutio, fi pntftoC item prscipimus, ne aliquis beneficium ,, fint ipfi 4 vel aliis qui eis pottint adquircaccipiat de laicorum manibus. Qui vero con­ „ re, vel.eis abfentibus, Joci ordinario, vel trarium fecerit, cum amifliooe beneficii, pe­ riculo fubjaceat fui gradus. Prxfentationes ,, ejus vices gerenti, vel redori parochis , „ in qua teftator habitat, coram aliquibus tamen laicorum non reprobamus, in quibus ,, fide dignis de ipfa parochia ( quibus quijus obtinent patronatus. Item prohibemus, ne aliquis facerdoscom­ „ dem ordinario, vicario vel redori, cautiopetens beneficium habens, cum cura vel fine ,, nçm hujufmodi eorum nomine liceat prs„ fentis conttituttonis audoritate recipere , cura, de quo valeat commode fiiflentari, eo beneficio dimitto, ad ccclcfiam alienam, un­ „ ita quod illis perinde adio adquiratur ) aut ,, tervo publico de ipfius ordinarii mandaquam vicarius vel mercenarius audeat lc transferre. Contrarium facientes, per archi,, to, idonee dc reftitutione fit cautum. Ce„ terum fi receptarum ufurarutn fit quantidiaconos locorum vel alios, prout hoc ad „ tas manifcfta, illam femper jn cautione eos pertinet, volumus per cenfuram ecclefiafticam „ praedicta exprimi volumus: alioqui aliam -------------ab ipfis vicariis, fi needle fuerit, re„ recipientis cautionem, hujufmodi arbitrioDmoveri, XIV. Lateral· ΙΠ. c. .j. moderandam . Ipfe tamen fcienter non minorem , quam verifimiliter creditur , moXVI. De extenti ,l>t gentibus, & ad faciendum fuper prfcdifti* , boranda». D«tmn Ema duoderimo Kal. Apriprout memorato concilio expedire ritum fue» lis , anno Domini miUcfimo ducemefimo rit , dc Dominus miniftrabit .· ratum dc fir· oftuagefimo. tnum perpetuo habitari, quicquid fuper peat- STATUTUM CONCILII PROVINCIALIS * v“ B I T O a I C I s Anno MCCLXXX. celebrati adverfus Clericos exercentes vilia opera. ducemefimoB Irem, Macellarii. Nno Domini millefimo ducemefimo Item, vcftcs virgata* continue publice por­ o&uagefimo,menfe Aprilis, ordinatum tantes. fuit in Concilio Bituriccnh , quod Clerici Pned'Bi legittime moniti, quamdiu prodiexercentes vilia officia moneantur in cafibus &a officia exercuerint, non defendantur. Ieinfra feriptis. In primi* Fabri ferrarii dc parcolerii. tcUigimus .tutem , quod hor monitio fieri debeat nominarim dc exprefle per cptfcopos, Irim,Sutores fistularium, five fabbaterii. vcl cocum officiales. Item Coyratcrii five balnearii coriorum. Item, Tabernarii plcbeii. A CONCILIUM CONST ANTINOPOLI TANUM, DE CORRUPTO MALIGNE GREGOR1I NYSSENI LOCO, quo Spiritus S. proossio sx fluo axssutvk . A Joanne Vecto patriarcha CP. edebratum anno Domini MCCLXXX. IQANNOT Tester· Zwrcxvxe KuvrxrrmcreAHK Σημπνιμχ C JOANNIS Humilis epifeopi Conftantinopolitani Sententia Synoduli*. euuoitaov. Enfis Maii die j. feri* ferta, IndiA’ â oneoâava, prefidente fanâtlfi-‘m'r iyleat, aervuàniàpt ri laraTnrnr» mo domino noilro patriarcha Cooftanriΐμ*ν iterant, rà χατ^μρχν Kure«*nvaxoXs«c nopokos nove Roma, domino Joanne, ν»<ί Ρύμης χι<λ» luxwa , ca w'î **π> ri> ίγη» in cellis fuis prope fanâum Theophylaâum : confidràtibus una cum fanâitate ΘιοφύλβχΛ» χιΧλιοζί «jltb, τχ Hri M«V y · 4Μ·ρ· ’"J*»LJirt/û»#· M M μτ>αίλρ sr^ror’juiy wûri a, ttpetvw βίρχκμ ttf , 1Defus ian&5·<, vea iÇ citur , obtenebrari. Similiter dc lacra icriAcγνν rfitàùmt tuiti , eiMUfitJet ri rap tuant ptura , utcumque depravata , ctiamfi unus !Γ·δτφ<Γνμ$Μν. xJ θ*«ί uTturut Tpuowc x«ri ri tantum apex vcl additione vcl detraâionc τυγά» χιτχνρ^νθκ'βΊΚ,χ. μΐχμ xj μιας upatai »«- male habitus fit, non mediocrem io uniAienti tùjv <*ρ·’#?/ση, nir αφοί μm, μ ·λι >4 verlum ecclefix corpus ta&uram induxe­ rit . ΙΒ ,.κι ιιιιχ·"' 11 1 1 *?· CONCILIUM 3<8 tzN1COLÀÜS *°7 P. Ill’ rit. Et duodnam alitui corpori, cujus ca-ΑφχλόμιΐιχΟί^θΗχίιιτνίΤΜί *χ»λ»ΙΤ'«4 *,αντ_ί• ANNO ANNO * Oniisri put putChrifltu eft, uiumque Chriftus eft , oculorum vicem utumquc ralpum. K«u ri yàp «»· nJ mÿit *νμΛτι ,. · ai CHRISH >>to fupplcvcrit, quam fcndorum pitrum mo> χίφαλχ· XtyrJs, ne ·φ$«λμύνλ·^ΐι&Ηΐΐ«»ΤΒ“·’· numeota, x capite ipio confpicicndi facul* ξη> χρίίν, i «/ iJJ ayiur tanpttv ypx9*> , · < totem poflidentia, & perlegentes illumi­ twc xt*«Xic*urMnk re erra* utrn/tyai *P~ nantia? Quid igitur agendum eft de cor­ χάί >9 φαιπ^^ίτ·/ ti »/ Τ»£μαηχρ"ηΐφ, i γμ^)ί rit opddrxroc, tique , nemo Dominum afpiciet ? Plane Îquemadmodum cum purgare, qui in ea lihfi τί» x&eiev οψιταί,χαχτνς wrtrp r’xH»ov t’xxacientia plurimum valent, coniueverum, θα/ρ«»«θ®*·Ηί xttirarnt Jwvo/c, χ^βρόςτ» cumque ad utilem fle omnium corporis λοσιηλν» 7jî βλ·μ*λ«« 7β χνμχτ^" atxxaihmembrorum conftiiutionem optimam re­ ducere·' ita procurandum eft, uti fieri po­ tft · «tu xj ritw «ζ»β», καθότο» μ dvn, vftirorw•5« ,iq ηφα/Ηίψο» μ$ χάρφο;, νχιρζχ^ Si tili, fludiumque impendendum^ ut ab eo . , . ... feftwca quit obiciur.ôc ipfam trabem ex· B ÇaùrùÀ r>i» Jaxàv ,ùtf£x3xr J$t ni tù» Soyfupcr.it, per idonca fidci dogmata germa- μαπ^ν a~ . xj avo^ · - 4.nv ... ’Çtewpvrtc ,ώς âv ùyiaivtvn; naque dematur, ut eo jam a morbo libe­ τ«’τ»,>ζχαθ·«ία arexarucavrxç^n^tJç /τ/λα'αro, & in prillinum ft.itum reftituto, lu. »ji,x;iieTte7wa J/«»xn7ar. Tin S’ a» άλλοι; τίς Bien fplcndeat, tenebrarque fugentur. Ve­ votaalriK μίλΧΛ« »»€ί»·οίτίύ»ς, η xdvrvç nu?» rum ad quos cura ifta & diligentia magis vvFi C* Τφ tXiH τϊ Φ ttarifvit Θ«β , τή» ηΣν pertinebit, quam ad nos ipfos,quibusmi­ feratione Dei patrum horum adminiftraνυηίπίνοι'χονομιαν λα^ίη , < ι’φ’ι'πραι; α'ναταΚ tio demandata cft.necnon alia, omnes Di­ ^ραφτχαϊί π xj v«rt»xa7c xapaJoafrtv, wc a» in01 vinarum litterarum, & ptrum traditio­ φαηβμ«^<5Αΐχτ/·τ, «afpi* StaSwir tap*· nes , ut tanquam legitimi filii paternorum -^ΛρχτημΐηΗ ùvtpa^yuini ,^μαΜο» ΐμνν iteftamentorum depravatione, vel potius ovtCv rUùàtr' ixtivtn χλχρβνομΖνα» tw hereditate ab illis nobis proveniente, ma­ μι^αλίω ôvrwc,xj AqJ St tX»ov gna equidem , continuoque duratura , in»Φ ait τίτϊί npnriK ίχ«ΧάμχΗ χαλί», xi n ?ÇJ »xjuile Ipnliati , fummopere indolcamus. fic fuper illis potiilunum, in i quibus pacis pul- C χληβ-tùy χαπιΧλαΓη CtviyÛTtti, tÇnaJn» 1 ruf , rrrnn. · . .. — . * _·_____ ·____ chritudo refplendet, fic ecclefiarum rcconoaonç x«xxpvw»3ai τχύπις. w; ni ro>Xa νυμciliano roboratur; & maxime fi invere­ CxivH xapàlnw nv a’Xri^pav αιταρατΛ»τν» , cunde illic fic perfide pertraâantur : ut pururoriinuv αυηΐί wpii Sftp xj βάλονη-.ι, *»« μη multa contingunt a quibufdam, qui veri­ μο;ον avXOuro» η τΐα’λχθιΐ αμαρηί·.Η» χΰ»7{,αλ· tatem ddeerpunt, pro libidine adeo im­ Xà xî t« nJ» θ««ν λνγίζηπ.ι ΐ<χυρν">ι4mutatam , ut non tantum impune veritas μ^ον. EZif xjdnJ» ΝιχσαιΐΛ φ^οίρ ό a’jrxv* omni Icelere laceretur, fed flagitium ip­ μ^<^· iri , iÇ a^rotw®* Cr/ÎX®·* >Ç xaXa/d, n fum ex Divinis quoque litteris robur aufloritatemque accipiat. Quod fi & Nyftadïra n»r ναραχοίραξι» · ètoîo» Ttrv, Ht d· faenlium lumen injurii, dc fide dignus JujlÎiu ψν^τί nù «poFitt/vori >Ç auniç πίς ψυliber, antiquulquc, depravationi obnoxius ^àivriprSμηΐίϊ ύπ»λιλΗφθ«< ,2'x ritt (κκ?.'ΐ· fit. quantum id addat ad animi rgrituσιβϊΐκύν HfôUu μτ.$Γΐ rxavSaXor; cxoiavK dmem, animas ipfis effundentium, nealiταλ /r ΧΒρα^-ματΛτ»·» ίν/μιλπη, tf Szvi quod reliquum fit , quod ccciefiailicam pa_____ -,-y,________ 7rr . cem impediat·5 Qnxnam rurfus diligentia Dffr^ei.t’eÿ β% „β’ληΟ»ί TWVxappWav intendenda eft , & quanam ratione conan­ xj η α’αφαλκ n «τιτηπι ; tenue μι^άΐω dum , ut veritas libere & cum fiducia < ha» n\èi t*i ntvfti ήμάί ixxavxaa/, x} appareat, futurumque in tempus fecuritaχατ» n Jurem'» διααράζαΌαι · Cfrvf wtvua» tem obtineat Prorfus quam maxima , λ 4*voi3n, «a» »*·£» rf’r χαηφχ»τ, aorte ο ΧόΓος qualem nos addecet in fimilibus ponere, & pro viribus effeclu quoque ipio pcifiee«Dpoi'air JnXaiffH σαφΚαπι. re. Quemnam itaque luccclTum res habue­ 3· Η*J η fjtyi fftuî θιρ rüf ίχ«λ»)3·ι«Ρη<ηί ηλ»rit , & quale principium , hoc noftro fero3t3êva» αχοημαν/αν, xj τ» ca pace per fed a , & muhoium annorum τήί ομονο/α? iτιλβίμ^ιφύς, £ χολ}» rjT tt·»fcandalo gratia làr.âi Spiritus propulfato (oportebit enim aliquando fimilcm caligi­ cict iit ri{ tipwnf wwat0ί·» ' ην>itu r, χαnem diilolvi, & concordi* lumen illuceOorav oïorn , atwai'ps&ai Tf Ηρ*ί»Χ, xj i’x fpxfcere, & ex iupervacuo Deum pacis de-E ewv iyiv» , xst^aii t, Ui a£rw * ac/nir aw^tspv , vincire ) debeamus nos etiam pro viribus t να μιΐ »x xorX/ai λιγνής ίλΤχοΐμ&χ, αλλ’ Γ< pacem promovere, & tribus viva aqua repletis. Quapropter nunc hanc viam, nunc illam,, alias aliam, dc ιίμιραν T)J TÔ0(8 t’Xr'p» «roc rUùnX»r(k«o-a» wprorfus univerfas in auris obfcquentis au­ piiîufÀ αλλοκ ëtejf4x»vo»m την cjov. h τί ta ditum, fingubs fere diebus dirigebamus, < σχάνάαλο/ίΐυΟΤΛυτνΓίΙ^'ηνα *c>tjr«mw Pivina mifericordia ad jam perfeftam paprîrciK ά·χομ3μ auric Xth^wc, κ,μ»5ιν. àth' cem, 5c aliis viam aperientes . Et licet in­ £cur χμαί >£ to »μ» npa <^r mç. Α'λλ’, ter eos ob aliquem metum laudabilem fcanv TV 10*1,-. 36, "T*"» CONSTANTÎNOPOLITANUM. F· IBI· «ML·· Ι^βί- 570 » flï Xatwwxai» μχ^αρνν ; <Π| j^dalum irrepfiflet, tacili eos negotio femper obfequiofoo , nec nubit nec noftr di, cum non abpjuripat iχχλητι riiunyj(ô(j^ntt ιμι)Α«ν paveri «ραιλcklia inter (c congrcdienies avulfcrunt; θί7ι, iqaôrëfft«9«r λφ*' ** xcvrjMrrxèv «, luedqui continuo pro pace fact a tcnpiuris ob­ latis anguftati, debebant quidem aliquan­ vrav, βγχηβταΐί lit μίθ'r^eeèplului t n.rn do procedere , deponereque pervicacem , éAexAiieipricrxxXwdrcru^xoMrôàrer. · â*t eff'U>cmque animum, & nobiicum una sÇ tjfytievrtpev. A*Md sersχ«θ* Iv qptpàv pacem amplcâi, cum reliquis ecclefix par· si rimvirt wrr/jtevij <<^c· «eà ·λ«νtibus conglutinari i quod tamen fadum ροςτχία’λχθΗβς Hu'i Ji«v irt^nw a’psrxM·» , ell. Verumtamcn cum eorum pertinacia n enpetini ra’i nradratc lu ii>n7f B mvaldccretclique propria w** lati ptTponerent : quid aliud in fimiles evrepev; TJv ,«p ι*«3^λ«ν λνχ«ν C icnpturas auluri erant, quam quod ipfis or «*lp«f qovrac, «paospHV cebat, raptare, has vero tanquam ipurias ii inKeyier·, φη&ρόι ϋμι χ^ atNt^««* eAarc contendentes rejicere ; aliquando etiam quafdam ex illis confiteri patrum efTc , τίκ φ aarhpMi «aeûr rrax. nrt «aec r< vén xr boc tantummodo reâe dicentes,- afferre ηιμ^ύκ Aayuc t v«p« nj» a/ftT/^errw* ^β/νμφιοτ autem refponfum terribile, vc mihi mi•ήί ^φαφβί, ten ν rjféxonc or eenpti itirt· lero, & prorim indignum patrum proposrwv. ni- MtbXryevruv^sieiuiOptfvrkv, tit aii· fito; quod in queftiones eo «vi moras a £« ÔA«f @rà Ç fùcnrti atol$Mts là Ira ψΖ4«ίν feâatoribus commentaria edentes, fuidet, cum cx «quo patra decederent. An hi, TtvtH rvyrportie^eu >Ç >*ν«ξι«ν τν- xiAorm . A’M’ôwprÀrvouîu, ίλοτ «w ti r’J/a θιλχα·-C9ui ,4,“ loquuntur, non intelligunt nullam omnino Dei gloriam, nulbmque dr errK·/κριιψ*, «βθ tauw ·?·*<{*'*> rei Divins conftitutionem elle, que a iiteae U^ov Xoi^aw, f «* nti txSirtff· faites & fpiritu indignis promovetur ? Sed rara ruunipotnç, rt>A« fjfye κ i/tQopx λ»Τον quod jam dicebamus, omoes tum proprii Tti , Hi *v it x, riitirixxnvrùvni , w «»7<λι>4<ν arbitrii fadi, contra fcmetipfoe captiofc -zj» Hpn'vp , C «foc rlu> -Ίϋ αλχθ««ν 3<«· agebant, abutebanturque otio dicendi ea, ex quibus nullum ipfis commodum ema­ μ*χΗ&Λΐ, ira xJ itanepiç £οεο/ς nw β/«Ηον nabat ; multa quidem ac varia in medium «νραΓματΧομτνοτόλι θρον. Α’λλ« r«Ôn> rorvru afferenta, io unum vero ac idem colli· wrorv ιΐμΓy, lauri ii orrsôxirp’ αλχθΜ «mantes, ut paci contradicerent, dc feriWare , nJ> γρβφΐη ett^ou^iett , Arfirv ixfintf pturarum veritati adverfarentus , variis 7*'>θ«/ίί>'4*λ:»<Μ’ . . ipfis ·, ■, quod . .idem r, . eft. .dicere. dem nobis »«κο>£<». τί|*χ»η3·λ·ςχ«πινο«'ιη ώτΓ D* seritati tolerabilia, C,(alvts fcriptum, ata7«yw^Xrirar, oic .w μηίόλ« or P""m ‘fi1 i“*m interpretationem, q«cumque illa foret, adjicerent. At enim Λίβ tor «MWXHV «pèf ana ^«vfprv «λιΛτ·»’ in ferrum animum intendere, eradercquc cïyov, «χαλΗΟΜν rurrfw |η>·«τβη. Tic St fcriptum, facile quifpiam adverterit , pro d çov®- iç «apd r/yoc, x,oxwc, o’ Xoy#· libidine tantummodo, & affeâata cupidi­ tate aâum fuifTe: at il, qui prudenter «Uw ί’ρβί. res examinat, hinc colliger, fimilis foriis homines cum patenti adeo veritati adverfari non polient, eam e medio tollere animum induxiffc . Modum , auâorem, rationemque iplam h«c noftra oratio pro· fcquetur. y. Προσί» «V tripa* CAo* r* rù μτΓ«λ» 3. Habuit inter «lios libros magnus creo· [ _____ nomuj Xiphilinus a fuo genero cognoοι’κοήμ» twin τί , i’CT,'edef,ota’ <’uLilmul fT, UI°mAaeMTiK ris Iwe forons marito, noftre ecclefi» re­ βνγγαίμζρμ tturiririf χαθ’ιΐμας ιχχλικ«'« ferendario , Efcammatifmeno nuncupato, fattf&Seû? τρ ίτΛΛμμΛ1"·μ$*ι τίί dorrrneç ad ver fas partes tuebatur, volumen, ex ippar pec sers χ«θι cess, xj V^Uù rlù ia antiquitate dignitatem habens, in quo πμ»·1*π forât elp^euiriincêytra, do p »0varia commentaria Divinitus infpirata continebantur, NyfTaenfium luminis Gre* ηίμαηι Jeu» itànopa θιβχροτχτΒ τϊ Νιχσαgorii, magni illius atque admirabilis pa­ rpw>*t>a iHÀaJa ri μιΓαλ· C tris. Inter eas orationes legebatur & il­ Ouepaerra »«Tpdc- ^nr^iatien Koymtlù la, tn Pater "fier bomilia , cuja prin­ < sic tè Ποίηρ dpuâv, dpuXra, Je ή «ρχ4 * cipium .· Cum addutent magnat JHrjfet m*. on«poevjtyud nfyec Mazier/xtrru riôpoc ftv- (Ugegia^ qnom i« monte occeperat, popn/um ίβΓηρίβηοΙ'ογβ&ΐτίαιλΜ»· noff U fatty? Ifrarietem. In ea cum de communibus & . A a , proCoêuil. General. Tom- XXIV. μ τί «θς?ν, ANNO — ' CHKisn raw ak CMtvrtev μ·7ρ*ο xj ήΰ ιίμττνρνν mit , t, >7ι ,7 incoLAus P. Ill- CONCILIUM * 1 V «***». r. iw. oc MKH. PAL. IMP. OR. â-x ’5 *7 ANN0”propr"* E>ivinj,ru,n hypolbieon trxAxrv.ATyTO^ievepvfpixamS*^* Won rfl ri; &dQlfUSTI edocereque cdoceteque cont.ngeret contingeret,, fub.ntulit fubntulit .·: dwriSoi· tus, & ad adeo parens didum non valens μων t τι tjJ rlu> βίβλο» f ^»ντ», ·Ζ»Η·ις οφ^αλμ» ς fc opponere, quod fidem etiam ex multis τί TOraTOt t’itiv , ttf) μ·ΐ f χ»» · , η xJ Spèrtet erràç aliis, qus in libro continebantur, large comparaverat, planum hoc documentum tJto , oertper 9V, TO éfyÔMVM «re »·>»<*'V rj» eradere, cum adhuc noftra oppugnaret, τ?ς βίβλν ·λ»ΤΒ», τον s-at^i râne ΣλιΓχβν «· fibi propofuitSs^ferroque ufus ex eradit, »«λ«ψ«ν tyfv, trt ntf^iipctfμχχόfj^cf9 non confideraos alia quoque volumina ad ιζ χ^ρχταιrtSrfv9 ιζ Cxto^ôh to tx, μη ύονλ»« hoc ipfum comprobandum cooquifita fuif'*nffeifitfi\ctf(i toch/to ηρΛfe, qus omnia exprimerent ,& ex propo- yre-αμ^ος, ώς vr^wratv, x«xf7»ar w^,ni tx txXvKtw , fitionem abunde redderent, cum deprava­ x^ to a'vd^dLwv cviii'eidl ta nondum fui&nt. J'. A’Wt’ txpjijιληξί ton τιίτί' rii'Siôvw4. Sed cum aliquando pervicacia ceiTaffitt, pacem amplexatus, nobileum com- C μ«ν, ιζ της ^ρη χς ôy.*n, £ μι?’ κμνν η munionem iuiit, quemadmodum & alii xoivwixàf »χο», vvntf ή « npot «As«ows · χολplures; ispius cum ipfo noftra mediocri­ λ«χ/ς μ^' rre>’ mon ^re'i Λΐήτ ίχΜολογϋη q tas de nonnullis conferebat.· cafu vero μι^ήτης tjuur Ιτνχι St nu «ναμνη^ηνβι ton faâum eft, ut voluminis illius aliquando τάυημΛζμί^’ιοτηΓΒ τκς βτ’βλ». ο recordaremur. Referendarius veluti a quo­ piam fummotus, volumen laudabat, de 3ίΓί f*;çtf>&SètJ& i?enr»pûo»T«®- t»pv9xcoque, quod ipfi vifum fuerat, enuntia­ μσος, /χτνπμ^τάί β<€λ·ν, £ ttt) «vrac 4ο> bat . Inter congreffus vero de volumine xiTiTOor fAc^u. SmpM^ôynn Si Ao^atv confeffus eft : fe in eo loco , in quo erat, TrtÎTMC βτ’^λ», tiidtnSntft xttplii9 x, ex tf tx filt· effe affirmator, gladiolo, c fe­ Tv ùtè mm «νο^μαρτυρΗΠίι, χ^ησα'μη^* μ»· rit ill i verborum «x eradilTe. Nefcio qua­ nam ratione id faflus fit, & quam ob χχίρΛ, to ix τί A»j* itt'l$.wix oti'itvi ίμ»· λο^Ίο-ας cimitCrefilu rlu' κιΊιμι' τένς Si ·λ«ν cautam : id tamen totum veritatis & Dei tu tvn Patrum fuit. Quid inde iubfecutum eft 7 ,en, της ,nt αλη^(ί«ς Η,,πνηΗ» ,t xj τί φ >|V Tampon aw , modo tot per annos e periculo clapfa , jÇ exwç χρονβ/ς ηβ-νηβ Ί& χήώαυον ίχοίραίν , on cum In ecclefiam veteris Romx bellum de- fxviret, nunc demum per crudelem pla­ giarium corrupta fit, ut in pofterum cum defideraretur ex, fecuritas eccieliac non ef­ fet, & quando etiam apponeretur, fidem volumen non haberet neque foliditatem, cum jam recens appofita fuifTc cenieretur propter rafurx lufpicionem. 5. Itaque hac de re omnes, qui tum aderant, fanûiftimos antiftites noftros & E comminiftros noftra mediocritas participes facit, medelamque negotio pofeit.- unaque cum iliis comminifcitur, quanam ra­ tione ecclefix jus confervari poffet. Et commune confilium accedit, & fynodalis fententia, relinquendum effe locum illum vacuum, in quo ex antea exarata erat, quod tutum non effet, nunc iterum re­ fer ibi , rurfumque idem pofteris fufpicionem injiceret, propter feripturam recen­ tem novam : remque geftam fignandam feripto, ut inde tcftimonium publicum & xj · χβπ> της ««χλιρ/βς της <9Η<τβυτίρβς Ρίμ» ίσφβίίαξι χ·λιμβς, βρτ/«ς »βμχ«ραχθη ùtù άχοτίμνημϋ· «ίςμηηη cvtwûC# ffy tx Αηxoyrflfr· β’σφαλί ς Met, μητ» μΐώ ·Ηί·(Οι'ηφ* £ r«Arr, to àfyôttrof t^M rlu βίβλον £ «<τφ«λκ, tx τη βρ©σ·φ«τυς λογίζ^χι aport^tvet t S ta τί ξυσμαης ΰτοχητ. i. Κο/νντττι niwmrv»tftjΊντν ή μ&ήτκ ή- μων ηΐς Tap&pt&tMv itpunntf άρχιιρ^α-ιν, «Χιλφ·ΐ( ημνν £ <τυ>λΛΤΐφ^ο7ς · avafnrcv 9f· ρατιάαν riaptiïμβης, σχοΐΗ etuè eunifrvs αν iwnte-v^tleriixxKuMat neivrüçj/xetrov-xj χοι>ΐ)/Λιλη«)·ο^β/>«, £>ν·»μηοαν·$«»|, mm μι* tot iwro» w·», χαθ’ ον τν t x xti^uov Storyiγρατται t Srt μηί’α^φαλίς «χ«Γt τί hù ^αψηvatx^raArv eturo, ϋτοψχν τ»7ς mc j’thTU Sni η της γραφής ti»4ywov. στμπωθηνβί Si to τί <ν»βγμΜΤθί , jÇ KOtviu μαρτν^χν ι^μ rim άο~ rwScfMw, βηκ ήΓρβφα^τβρί^βρχχθηρη- πτ IB·»-’ J7J id» , Sui livi constantinopolitanum itycidimo cdOaArao · poSt yàp Jro npcmJirmc ri ÆsTI «»»·. 3*, Ι<α«ΓΓΜ*το«, < «papavstc, «Te v£p«i, «ans tu paré mooçctriÇtàeu. ti^t râ» «mkJ; , ÛÎR tIu.' niu*pw npurinu Ak ttç rafant euroiunis ôpnAeyôilof fa < τ«λη> tx paNApcadaeja , ta âpnfan w rujfeX·», «n iv tn τβρ nt/ri Imyeypamu , £tjTJ>roc Si evyyfatiujiTt m3* tt nntpir βφ ôpùt t%iζιη , wruwv vtxatôutC·. xJ ri am deprivatam h.itV fuirte, nro^ter propter ^rum.out eorum,qui ooftpoft- cHmsn modum venturi lunt, fecuritatem : neque ,,t». enim fieri porte, ut, Gc veritate G/naii, alius diffidat, fic prxtcxtus haud decoros contra difttim prxtcxat . Viium id fuit omnibus, & jam hodie hac lynudics aftione perficitur, rurfus idem luente referen­ dario , & non negante , ah eodem abri­ tant fuirte, veniamque petente, quod eo tempon, id perfecerit, cum a nobis diffi­ debat . Quare haec fynodalis adio, qua: rcm revelat, rcvcxait noftro notiro chartophyLcio enartopnvueto reporeporem Gu co---- — -eft - , ,— —ad . j _pollerorum --— — - iecuritatcm — — -w-> ■ *··»«*·· , wv* t’verttt, faiXneu Si φ &ny%fa/ni/ τ» rumque, qui librum percurrunt, utilitafiipfa , μανθβν·νη»ν Cinù^C· κηδβφην w B um » cum indc difeant puram atque in«frAtaW Λα βλήθΗβΡ. corruptam veritatem. Gabr. Cossartu Nota. Noa extant bodi· illa Gacgorii Nyfcd vutu in m qusm defignat Vectu» booulis , fed naque in quatuor aliis, qua» in orat tonem Dominicam idem Gregorio» fcripAt . Ex quo intrlligimus ea» hac gvt* a Greets truncata» ad nos pervutiSe. Neque enim dubitare de Vexi fide poAumus, qui in or at torn quam de Spiritus i. procrOiom fctipta lo­ cum integrum refert > ex quo Jcccrpu ea verba funr. Neque Vectu» tantum, fed Hugo Et hcrùeu·, & Manuel, Ca­ lceas , locum illum nprWeotant. Ceterum quod ab illo referendario ·■ Nyfcnum. idem a Pbotio ia Cryfoftomum admiffum eft. Cujus in homib» de Incarnatione Domini { vel certe ipfi tributa ) cum apud Ja Vcccum, 4 Man. Calecam, 4 in Anglican» Savilii editione legatur, e. ,| «*>>«, Phoci us Cod- *?r. paniculam /l ontdii. Nimirum cum negent Grati S. Sv*· utum efle · « vO rat jUu, featiuat negare ic mu po<<, quia ta re' M· , /hi Ex CofcrtU Append. Ταβ· XI. CONCILIUM NOVIOMENSE Incerti temporis. fit fanli, ut probabile cfi, decimi tertii. C. Hemereus in Augufta Vimmanduorum, hcc Noviomenfia decreta,five unius concilii, five plurium, profert ex codice MS. SueflkjnenGs epifeopi Cvet. Et fi ex ceflione tali agere tentaverit , & monitus ab ordinario I. De μ qui fam iv clttrmn aSiomm ctdert fuo infra xv. dies non dcftitcrit : exvolmnt. tune feiac fe excommunicationis vinculo i. De eo qui coram diver#/ judiciku/, & de innodatum. TITULI CAPITULORUM. diver#/ qmreii/, cum /tlter» litiget. 3· De ufuri/ refr/mmtdii. 4· De juramento ak advocati/ proflando in eonfi/ ufurarii/ . J. De puniendi/ judiciku/ qui pendilla m okfervaverint. 6. De advocatorum multitudine moderanda. D II. De eo qui coram diverfit judicibut, dr de diverfi/ qucrelic litigat. Adhnc ftatuimus, ut fi quit co­ ram diverfis judicibus, & fupcr ût­ CAPITULA. verfis querelis, aliquem in caufa eraxetit, eligat, coram quo judice Tuas /. De «v qui fam in alteruut ailionem fimul velit profequi auiones. Si ve­ cedere voluerit. ro coram divertis iudicibus, & fupcr diverfis querelis maluerit experiri .-hoc D quarumdam perfonarutn ma­ faciat unam poft aliam fucceflive litiam refrenandam, ftatuimus, Qui vero contra boc ftatutum fece­ ut fi privatus in collegium, vel pri ­ rint, modo praediâo fine excommuvatus in privatum , (uam voluerit ce­ Enicationis vinculo innodati* dere a&ionem.- hoc coram epifeopo In hoc concilio continentur qua: pnedi&a loci, vel archidiacono ordinariam jurifdiâionem habente, canfa cognita funt in fynodalibus, fcilicet quod cruce Ggnaab eo, faciat diligenter. Si vero ali­ ti crucem deferant, dc quod clerici conju- Ex «xfcw gari toniuram deferant, dehabi tum congruen- Mi. Su*.in­ ter fa&a fuerit ccffio, qui ceffic, ca­ tern. Item quod facerdotes & clerici nego- uea6‘ dat a jure tuo,- & is io quem fuerit tiationibus (ocularibus fe non immifeeant. ceffio fa&a, commodum non reporItem de concilio Noviomcnfi, fine data. A a * /ll. Dc Comit. General. Tom. XXIV. A m anno Chajsti Z'™·.· eti Append· Μ?!ίσ5 CONCILIUM NOV1OMENSE. RgSSKi.'rT >7« Acaufam defendere·- fi non credat,non —-—111. D< njurit ttfranondit. folum a patrocinio prarttando in eadem caufa defiflat, fed ab omni con- ··»·■ Ad refrenandas fœneraeorum flfan- filio & auxilio, eam publico, quam des, quas jugirer meditantur, ut pof- privato. Si vero aliquis advocatus fint aliorum fubftantias exhaurire, re­ tante pompae fuerit, quod ore pro­ medium aliquod nos convenit inve­ prio non proponat aliquid, fed propo­ nire. Statuimus igitur, ut fi quis fu­ nenti affiftat : precipimus, ut ipfe fimili­ per ufurarum crimine graviter fuerit ter praftet juramentum. Hanc autem diffamatus, licet nullus accufator ap­ conftitutionem extendimus ad procurapareat, loci — fola fama r-------, rpraelatus ----------- — ------- dç_ tores gerentes officium advocati. Qui ferente defccndat & inquirat: dt fi B veropremiffa jurare renuerit, quand i u clamorem opere completum repere- eadem caufa durabit, a curia judicis rit, in criminofum canonicam exer­ penitus excludatur. Si quis autem cere non differat ultionem. Si vero advocatus fuerit dete&us dejerare, reus probatus non fuerit, frmaautem infamia notetur : & non folum advo­ ad hoc concrebrefcat, ad fedandum catione careat, immo foro. fcandalum, fecundum diferetum prae­ lati fui arbitrium, taliter diffamato Ρ· Dt ptmkatà ftutitihu fui fraJifla hm obfirvavcrint. purgatio canonica indicatur, in qua fi defecerit, canonice puniatur, fe· eundum quod in primo Latcrancnfir Ut autem hxc cOnftitutio. firmiter concilio continetur. obfer vetur: pcena fufpenhonis unius menfis a judicandi officio judices, qui Item dc eodem concilio. circa prxmifla négligentes extiterint, decrevimus puniendos. TV. Dt /NFMcsto Λ ndvatntit freftenM in tanfis ufurarüi. F7. Dt advocatarum multitnjit* ma· detondi. Adbuc quia fxpe per advocatorum calliditates caufa; hujufmodi prorogan­ Quia vero per advocatorum multi* tur, & lie tales in fuis criminibus de­ tudmcm effrenatam, & imperitiam fenduntur: prxcipimus, ut in quali­ cauiarum, multoties proceflus impe­ bet caufa ufurarla, ftatim porreâo ditur: prxdpimuf . ___ judicibus, ut ip ft libello, per quem futura: litis fpecies _ provideant diligenter, ut eorum onedemonftratur, juramentum hujufmo-°rofa multitudo in caufis omnibus re­ di ab advocato quolibet exigatur,vi- frasnetur, & foli ad boc officium didelicet quod ipfe credat fe juftam gni admittantur. CONCILIUM RAVENNENSE Tom. XI. A Bonifacio archiepifcopo cum fuffraganeis celebratum anno Dom. MCCLXXX. krwtymos Roictu kifMu Ravennatis lik XL ad atmum Ciriflt MCCLXXX. ttU X Btmfacio archttpifcopo lofùtstr : Paucis wfwir, poft diebus, concilium provinciale Fc· rocoradii habuit fuorum omnium epifeopo- H rum, extra O&avianum Bouiononfem, qui cum intereflfe non uoflet, procuratorem fuum VI. Id. Maii Bonitacrum e Loliano canoni­ cum Bononienfem eo miferat. Huc tattrn Rnhcu, SYNO- _____ J77 ■0^w synodus 378 santonensis. cffiS, ”*’· ι.Ιη. SYNODUS SANTONENSIS, Anno Domini MCCLXXX. Ex ecdice Ccnfiitutionum ecdefia Santonnfis. Conititur i ones fa&x per dominum G. A fionis, vel excommunicationis, ut quajibet de S. Bricio edite ia fynodo hie­ nomina redorum ecdcfiarurn, in fuo archimali, anno Domini MCCLXXX. presbyteratu, qui non venerint ad hanc no­ TITULI CAPITULORUM. X 1. M quii perturbet qua in fynodo agenda ftram iynodum, infra quindecim dies dant in feripti». tra­ IV. De [acris fontibus. font. Item prxeipimus omnibus redoribus cccle2. Vt veniant MWf, qui tenentur, ad fyno· fiarum, ut facios fontes teneant mundos, dum, fub pana fufpeqfionis. & iplos renovent quotiefeumque opus fuerit. J. De nominibus rethrum ccclcfiarum. & honeftum: elautos fub fera teneant & cu4. De [acris fontibus. _ ftodiant, propter fortilegia . Adjicientes , quod 5. De fanth ebrifmate . " fi a nobis , archidiaconis, vel presbyteris vi6. De numero patritorum. fitantibus, inventi fuerint didi fontes, vel ‘J. Qualiter fe debent babere laid, quando cor· alia facramenta ecclefiaftica fine fera, cappelpits Cbrifii defertur ad infirmos. lanus illiu: ecclefij: folvere tenebitur viuta8. Vt quilibet facerdos habeas pracepta fyno- toribus quinque folidos pro pana. dalia. 9- De arcis tf doliis in ecdefiis pqfitis. V. De fattlo cbrifmate. JO. Dc litteris recipiendis. 11. Dc eodem. Item cum alias flatutum fuerit, quod ho­ II. De nominibus excommimicatorxm. nor, & reverentia Cingulis facramentis ecIJ. Ne littera concedantur Judais. clefiafticis debeat exhiberi, & nonnullis lo­ 14. De illis qui mittendi funt ad epifcopum. cis iftius dioecefis invenerimus fandum chrifIf. Ne diffamentur fratres Prfilestores & C ma, dc fandum oleum, in vafis minus hoMinores fuper dete&ionc cenfitcntium. neftis: monemus & prxeipimus, ut omnes cappellani, dc alii qui ad hoc tenentur, queCAPITULA. rant in fuis locis vafa feu repofitoria honelia & decentia, ad did a facramenta tenen­ da & confervanda. Illos vero, quos in hoc 1. Ne quis perturbet qua in fynodo ogen~ culpabiles inveniemus, graviter puniemus. da funt. N primis monemus in generali, primo, VI. Dc numero patritorum. fecundo, tertio, ac inhibemus, ne ali­ quis impediat aut perturbet nos, vel officium Item prxeipimus, quod iftaConftitutiofynoftrum, circa ea qua in prefenti fynodo nodi, qua cautum cft alias, quod tres perfunt agenda ,* dc fi quis contrarium fecerit, >».>» ad au plus ru. ad «.- levandum puerum UUi de tfacro fonc cujufcumque conditionis dc flatus confiftit,Dfonte admittantur, firmiter obfervetur. ipfum in his feriptis excommunicamus, VII. Qualiter fe debent babere laid, quando II. Vt veniant oemus, qui tenentur, ad fynacorpus Cbrifii defertur ad iqfirmos. dum, fub poena fufpetfionis . Item cum creatori noftro fit fiimma reve­ Item monemus omnes de fingulos redores rentia exhibenda, & ideo fuerit alias provi. de conftitutum, quod laici moneantur, ut ecclefiarum, dc alios quofeumque, qui ad ubicumque viderint corpus Chrifti deferri, hanc noftram fynodtim venire confueverunt, ftatim genua fladant, tanquam domino dc aut tenentur, de quibus nos dc predeceflocreatori fuo, dc quocumque tranfierit, orent : res noftri fumus dc fuimus in pofleifione, ut nos ad excitandam ad hec fidelium devotio­ veniant. Et.fi venire neglexerint, nifi legi­ nem , omnibus, qui corde contrito presbyte­ time fuerint excufati, vel legitimo impedi­ E rum cum corpore Chrifti duxerint devote, mento detenti, vel a nobis eorum excufatio fit · dimifia, in his feriptis ab officio fuf- decem dierum de condigna poenitentia injuned- pendimus: & fi quis alicujus excufationem &Λ relaxamus: dc hoc prxeipimus in ecclehabeat, illam incontinenti prxtendat. Illos fiis publice publicari. vero qui fe non excufaverint, vel legitimum impedimentum non habuerint, citamus pe­ VIII. Vt quilibet facerdos habeat pracepta [ynodalia. remptorie . I eFerte, III. De nominibus redarum ecclefiarum. Item prxeipimus omn>bus archipresbyteri^ in virtute obedicntix, dc fub pcena fufpen- Item precipitous, ut quilibet cappellanus ftatuta fynodalia , nova dc vetera , habeat dc obfervet; ac provideat diligenter, ut cumin fequentibus fynodis fuerit requifitus, fciat ea plane V» ANNO CHKITI TfiJ13 3«» SYNODUS SANTONENStS. plane tegere fit tntelligere, ac fupcr officiiiAtis fit diœcefi» Saotoocnfis, vel eorum vie·-· iuis modo debito exequendis notitiam ha- Hi, aliquo» debitore» compellant ad ioh». ANNO beat pleniorem. Quos vero fuper hoc neglitionem diâonun Judsorum, etiamfi predj. CNRISTl gentes invenerimus, animadverfionc debita pu- &i Judxi fuper hujufmodi debitis, litteratum nternus. teflimonio fint muniri. IX. Pe arcu m eccltfiit ptftis, & doliis. XIV. Dt illis fat mittendi fiat nd epifeopum. Item cum ea que Divino cultui funt de­ Sacerdotes in confeffione majora majori­ putata, humanis non fint ufibus applican­ bus refervantes, mittant ad epifeopum perni­ da : grave gerimus dc moleflum, quod in quitentes de homicidio, fic perjurio , feu fide , bufdaor ecciefiis reponuntur ares *, & domerita*.*item de injeâione manuum in pa- ’/·««·■. rr««.arche, lia, fit alia fupelleâilia privatorum; fic non rentes feu in clericos, vel quotcumque reliwwiiâirr- um vcctei*· »<1U'UD PanK>» videantur. Quo­ giofos : item de incendio fic fimonia, de lit­ circa dtflri&e prohibemus, ne talia in eccte_ , falfitate, . . . de inceflu _____ terarum tam, naturali, fiis de cetero reponantur, appofita amovean- B quam legali, fic fptrituali, videlicet qui con­ tui: nifi inflante necciliute, puta incendii, (anguineam cognovit,, & fic qui confanfanguineam fuam cognovit vel alia: qua ccflantc, ea przcipimus amo­ guineam uxoris, & qui confanguinei uxo­ veri. rem, dc qui cognovit filiam fpiritualem ,fcilicet filiolam, vel cujus confeffionetn audi­ X. De litteris recipiendis. vit: item de hpfa carnis in mafculo: item item frequenter contingit, ut exeeurores de lapfu carnis cum brutis: item cum moquibus mandata diriguntur, excommunica­ nialibus , item dc violatione coemeterio­ tioni debite demandata, adjeûo, quod exc· rum , vel ecclefiarum .* item de hzrecutione fafta reddant litteras figillatas, ipfi, de fchifinate, de fortik'giis faûis, de ferramento ecclefiic, & omnes etiam qui ad fas litteras, exeeutione non fefta, figillatas reddunt, fic in przjudictum eorum contra hoc confiliumfic auxilium impenderunt. Item quos impetrate fuerunt, ipfo fa&o manda­ mittendi funt ad epifeopum, qui abortivum tum adruentes, & crimen falfitatis minus coeundo vel alio modo facere praefumplequam oporteat formidantes, (ub pœna ex­ runt, dc qui ad hoc auxilium, fic confilium communicationis , id de cetero fieri prohi­ C przftiterunt : item clerici qui furtum combemus. miierunt .* item clerici quocumque modo faXI. De eo&m. άί irregulares: item qui bis fc permiferunc baptizari, vel qui interfuerunt : item qui fine Item frequenter littera contra aliquem tonfura aliquem fufeeperunt : item qui in luimpetratz diriguntur non cappellano ipfius, fcipiendis ordinibus faltum fecerunt: item fed alit, execution! mandandz: & fic mulqui quocumque modo per fe, vel per alium , totiens excommunicatur, ignorante proprio homicidium fecerunt, vel procuraverunt, vel cappellano, & excommunicatus io fua paro­ judicio fanguinis interfuerunt, fic qui aucto­ chia nunciatur.· ex quo multa pericula pro­ ritatem, confilium, auxilium impenderunt, veniunt animabus: Prohibemus, ne a nobis, vel confenfum in aliquo praebuerunt, unde ncc aliis judicibus nobis fubdrtis, litterz dc mors hominis, vel membrorum mtitilatio fecetero impetrentur alii dirigendz, omiflb queretur, vel occafio fuerit, feu aliquacauproprio cappellano : nifi judex aliqua de eau- fa ; item qui litteras didat, feribit , aut lefa motus, hoc duxerit concedendum. Et git, aut aliquod adminiculum preflat, ne tunc caufa illa in littera exprimatur: exe-Daliquis mutitetur, vel occidatur: item cteric ut ores vero alias non adimpleant quod man- ci feu presbyteri, qui in fufpenfione vel exdatur . communicatione promoti funt, fie fic Divina celebrarunt: item facerdos feu minifler, XII. De seominikns excosrmumicatorum. cujus negligentia aliquid circa facramentum altaris inhoneflum quocumqde modo evene­ Item praecipimus , quod omnes cappellani rit , ad epifeopum vel ejus concilium funt nomina cxcommunicatorum parochianorum mittendi. fuorum, fit cujus audoritate judicis , fie ad cujus inflantiam, & a quo tempore excom­ XV. Ple diffamentur fratres Predicate" i municat! fuerint , in (criptis redigant : hxc Minores fuper dete&ione confitentium. omnia nobis tradituri in feriptis, cum fue­ rint requifiti. Quia quidam presbyteri, quos confcientia reatus accufat, timentes quod fi parochiani XIII. litter* concedantur Judnii. lui fratribus Przdicatoribus vel Minoribus E confefli fuerint peccata * fingentes mendaci- , Item inhibemus fub pœna excommunica­ tionis, ne aliqui judices ordinarii, vel eo­ rum vicarii, civitatis & diœcefis Sanronenfis, aliquas titreras concedant figtllis luis figil­ latas , feu confeffiones audiant, fuper rradatibus Judzorum contra Chriflianos, nec ali­ quas litteras exeeutorias execution! deman­ dent , feu faciant demandare . Et fi ali­ quae litters pro ipiis contra Chriflianos emanaverint, cafdem decernimus non vale­ re .* inhibentes (ub pœna excommunicationis prsdiAa, ne aliquis judex ordinarius ctvita- ter contra ipfos, dicunt quod confeffiones confitentium detegere non verentur, peccata ' notoria, de quibus io populo icandalum ge­ neratur: fub pœna emends, vel graviffims pœns, diflriâius inhibemus, ne diâo» fra­ tres fuper dete&ione confitentium audeant diffamare. Peccata notoria, de quibus in po­ pulo fcandalum generatur, figniheent fecerdotes decano ; fic decanus archidiacono, vel epifeopo; nifi forte per eos fim foplta.* ti­ mentes ne pœnam incnmot, fi per alios fcandalum deferatur. SYNO. A... 1 4«. NICOLAUS SYNODUS PICTA VENSIS. 3»«. cwSi ·β9··β8Κβ89·<β9·€8&><β9·^&·<β&*<^&··6®·*0δ··6&> Æ?j SYNODUS PICTAVENSIS, Anno Domini MCCLXXX. Cx MS. Collegii Panfienfii Sac. Jefu. Conftitutiones fa&z per fratrem Gualtcrum tunc epifeopum Pi&avenfem. Arcs pradida non confueverunt facere ab an­ tiquo: necnon ipforum officiales, vicarii , vcl minilhi, aâa coram eis tam in judicio quam extra , ipiis decanis Cc archipresbyteris abicniibus, fub eorum nomine, ac fi prae­ TITULI CAPITULORUM. tentes funlcnt , tcribi faciunt , & litteris lignatis vel oblatis ab cis fuper przmiffiis, J. De figillatione vacuarum litterarum. apponunt figilla propria eorumdem archi». Dt junfdttfione arcbipreibyterorum. prcsbyierorum dc decanorum , & figillaJ. De officia fubcappelianornm. ta proprio ipforum decanorum & ar4. Qui debeat domino epifeopo confiteri. chiprcsbytcrorum figillo, in eorum abfentia J. De bit qui abfolvere non poffxnt . fub eorum nomine approbant , & iis 6. De fervientibut Judait Ü ufnrariit. fidem adhibent, ac fi coram illis præfen7. De purgatione . B taliter effient fafta . Unde confiderantcs 8. De fubjicientibut fcripta pradecefforum. quod occafione pratmiffiorum, fic occafione 9. De perturbantibuf fynodum. ipforum vrcanorum, officialium, & etiam 10. De quxfiuariir decanii, & arcbiprejbyteris . mimllrorum, injuria vel ignorantia, fraude 11. De biffexto & alm. feu malitia, eis feduâis per gratiam, vel tor­ des, plures Izfi fuerint, St quanto amplius CAPITULA. facultas in talibus laxaretur, tanto amplius Izdendi opportunitas panderetur; deliberatio­ ne provida (latuimus, ne prxmiffia' fiant dc I· De figiHattout vacuarum litterarum. cetero, vel aliquid prxmitYorum ; & ne ali­ Multiplicata pericula qua: ex figillatîone quis decanus, vel archipresbyter, in pluribus locis & villis archiprcsbyreratus & decanatus vacuarum ficedularum comperimur fpiritualiter fit temporaliter provenire, nos inducunt C fui, caufasum audientiam convocate, vel ge­ neraliter exercere przfumat, fed in uno lout ad obviandum hujufmodi periculis, con­ co tantummodo fit contentus : niti funt ta­ gruis remediis intendamus'. Unde diftridius les, qui vel quorum pratdeceffores confueve­ inhibemus, & univerfos fic Cingulos in gene­ runt ab antiquo in duabus villis vel pluribus rali monemus, ne quis fungens jurifdidione audientiam exercere . Et illi, duorum loco­ ordinaria, aut quacumque judiciaria potefhrum ad hoc antiquitus affiuetorum numeruin te, vacuas ficedulas , officii occatione fibi non excedant, nec pluribus figiliis, fed uno Commiffii, figillare praefumat, vel Tigillum Tuum aln tradere, ut vacuz ficedula: appo­ ad caulas fic ad contraflus Utantur' ad hoc. natur , vel ut aliquid in fraudem nodrx Cum ipfi archipresbyteri & decani , majores inhibitionis quomodolibet attentet, nec etiam caulas, fic negotia maxima , quae majorescau­ fa s exigunt, non debeant pertradare : inhi­ in hujufmodi fcedulis figillatis, fub nomine bemus , ne de caufis matrimonialibus facrilealterius quid feribatur, nec feriptis quis uta tur. Si quis autem contra prrtniffa fecerit, θ giis, fortilegiis, ufuris, & aliis caufis fic ne­ gotiis criminalibus fic famofis, five crimina­ vel in his prabuerit confilium aut confenliter, five civiliter intentatis ex officio tuo, Cum.· ipfum excommunicationis fententix vo­ lumus fubjacere. Cujus fententix abfolutio- vel ad partis indantiam, nim ioduftnz id boc eft qu® eleâa, _u.. ■· ipecialis jn £o< jo facer archipresbytert, prima facie innotefeat, quod di&is aliquid habuerint, necnon omnes illos ipte. citandus eft luper hoc publice diffama­ qui de bonis faccrdotum & clericorum benetus. Item prohibemus, ne aliquis judicum nciatorum inteilatorum aliquid habuerint Ce­ de vacante , nobis vel mandato nolito reftiprzdidoium, aliquem, pro perhibendo teftitu.int infra menfem. momo veritati in caufa litigantium aliquo­ rum, pr^ifumat ad judicium perfonaliter evo­ IX. Dc perturbantibiu fyMdam. cate, nifi prius inlped'S aâ;s caufa appareat tnanifefte, quod llatus ipfius requirit tellium protfudionem fieri , fle citationem hujufmodi Monemus uni monitione pcihibiia pro om­ concedendam. Si vero aliter quam fupenus nibus umverfos & fingulos in generali; ne exprimitur, citatio concelfa fuerit in prz_____ ________ ........ .......... r____ , aut quis audeat fandam iynodum impedire, mitïis .· nullius fit momenti, nec proceeds qui D quoquo modo perturbare przfumÀt. fic confecuius fuerit ex eadem. V trarium facientes , excommunicationis lenten­ tia innodamus. Monemus in generali univerVIII. De fubticcntibm fcriptj predr.tj.rxm . fos fic imgulos habentes ecclciias parochiales vel cappcllanias, feu beneficia curata, ut fa­ ciant in eifdem relidendam perionalem . Cum bonæ memoris dominus Hugo pra.Monemus in generali omnes illos, qui fede deceflor nofter, privilegia fit indulgentias , Pidavenfi vacante, beneficia curam anima­ litteras, & feripturas h.-beret tempore mor­ rum habentia, vel cappellanias, ieu domos tis, qua. erant ad certiftcationem & ad reeleemofynamm fint adepti, vel ad ea prsfenttificationem epifeopatus in fpiritualibus & tati, i ede Pidavenfi vacante , qui fe nobis temporalibus, fle ccriudinem five memoriam non przfentavciint , infra tres menfes coram rerum ipfius epifeopi , vel epifeopatus, tam nobis ubi fuerimus fe przfcntent, titulum fibi immobilium, quam mobil um, & fe moven­ competentem in przmiflis oftenluri. Inhibe­ tium, ne per occultationem, feu fubtraftiomus lub perna excommunicationis, ne redonem litterarum , live indulgentiarum feriptorum illorum, nos vel epifeopatum no- Ercs ecclefiarum parochialium admittant ali­ quos cappellanos non bénéficiâtes ad celebran­ flrum damnificari contingat ; omnes & fin gulos, tam clericos, quamlaicos, cujufcum- dum in ecclefiis luis continuo ultra duos dies, ubiipfi cappellani litteris noftris fuerint que ftatus, dignitatis, vel conditionis exipraemuniti, quod * fibi in noftra dicecefi. ftant, generaliter una monitione przhabita Derjmo-pro omnibus ‘fic hortamur attente,ut fi fini vel fuerint, poft didi przdecttfloris noftriobi­ X. De f/nefarin, dec mu , & er:kiprtihttrii tum, litterarum vel feriprorum di&orum de­ Inhibemus fub pœna excommunicationis, tentores aliqui, qood ea nobis vel officiali ne aliquis quzftuarius recipiatur abfque no­ noftro reftituant it habeant, vel dolo habe­ ftris litteris. Inhibemus atchipresbytcris& de­ re dcficrint,- alioquin in noftram vel officia­ canis , ne recedant abique noftra licentia ά. lis noftri notitiam deferant infra duos meninjungimus eifdcm , quod antequam recedyit. 4rs. Monemus etiam una monitione per 1stCvncil. General. Tom. XXIV. L. M A R T ! N I 387 fcribant, ficnobis referant exceflUs fafloscon-, ANNO tfj juiifdi&onem ccckfiafttc un. Item quod 1 nos certificent dc locis ubi morantur Juiiti in direct fi PiâavcnG, Ôc de prioratibus ubi ccnlueverunt efl*; duo monachi, bc modo nul· ü funt, vcl unus tantum. Item & de illts qui habent c«ppellanias, & beneficia corna, éc non funt promoti m facerdotes, licet es habuerint per annum dc amplius. XI. Di hyixto & alitt. P IV. V l T A. 388 aliis turibus cpifcopalibus reddant nobis, vel mandato noftro: item dc fypodo, parata , & aliis juribus archidiaconorum , Capicerii , & aliorum prioratuum ecclefiac ncürx, fibi * ab his qui ad ca tenentur fuisfactum ,· C»rr. Λ antequam recedant. Et inhibemus ipb pana excommunicationis, nc recedant fa'tHfaâionc non fada. Sufpcndimus omnes, & fingulos, qui ad fynodum venire tenebantur CC non Venerunt, nifi impedimento canonico fue­ rint detenti. Anno Ddmini MCCLXXX. Monemus in generali, quod de biffexto& VITA ET EPISTOLÆ MARTINI PAPÆ II. VULGO IV Artinus hujus nominis fecundus, Si-B mon ante diclus, natione Gallus, piEPISTOLA I. tria Bricnfis, quondam luron i caironiuis, vir pius & iantlus, poll ebitam in G tilia PAPÆ IV. Jegationctn fedis apollolicx , ex caidmale presbytero tituli fanilz Cæcilir creatus eft AD FRATRES MINORES. pontifex oàavo Kalcfidas Martii anno Do­ mini jjSj. tempore Rudolphi impeiatoris Eis privilegium concidit prædic.indi, fit conViterbii coronari reculant, quod propter vio­ fctlioncs audiendi. lentiam illatam illa urbs interdiâo (objace­ ret. Sed Orvieti IJ. Martii inauguratus eft : .War/ixur rpijcopm f fervorum Ter dileipfo die pafch.v fex cardinales creavi; . Caflit mmi/iro g.-n.raù , (J provinciai^m tohis rex Sic li e ibi eum mvmt : eique minijirn ordinn featrum Minoinm, fj.Hhm natoriam dignitatem , non (me aliqua igno- 'apejioheam bcncdifiionem. minii not i, rcftituit. E familia L’ imorum cardinalem Romam milit, qui Urfinos cum D fruilus uberes, quos in agro Domi­ Hannibaldis reconciliavit; ubi Richardu» , la­ nico, prjidicando pariter bc exemplo , queo in colium injedo, ad pedes cardinalis confcflioncs audiendo, fic per alia virtutum Ini viliter fe dmiilit . Cumque Romanis concclexercitia fatis ordo vefter, & humiles ipfius filkt, ut duo. knateres deligere polknt , Han. ordinis , profeffores produxerunt hadenus, & nibaldus Peti i Hamnbjldifilius, & Pandulphus fperantur in futurum, Deo aufpice , produGabil'us elefti fuere . Palzologum , quod proituri, attentx confiderationis aciem conver­ miffis in reconcilutionc ecclelu Grzcx cum tentes, ut fratres ejufdem ordinis, prscdicaLatma faftis non ftetiflet , fit Perufmos , tionis fic audiendi confcffiones officia eo li­ quod de tacto fatlo Fulgentium invaliiTent oc & conquor ruigcntium invauneni berius fit efficacius exequi valeant, quo citriviflent, Petrum etiam Arigor.ix regem ,[)||U$ de ipforum circa eadem de audoritate ideo quod n tempore pacis, le audorc cum apoftolica conflabit tibi, fili, mmiftro geneCarolo fsüx, regnum Neapolitanum divexa­ rali per tc, vobis vero provincrahbus mmire , Siciliamque, adjutus viribus Joannis Pro­ ftrts cum di (finitoribus in provincialibus vecidi, aiuftorts illius truculentiffimx flragis, ftris capitulis congregatis, committendi auqu.un icfperas Sicilianis vocant , occupate ftoritate apoftolica fratribus ejufdem ordinis non delineret , cxcommunicavit . T.indem fa era pagina eruditis, examinatis & approPerufu , quo ipfe propter certes tumultus batisavobis, praolicationis officium, audien­ inter Gibcllinos & Guelphos exortos fe con­ di vero confeffiones, abfolvendi pernitentes, tulit , morbo correptus, ?nno J285. mimam falutares eis injungendi poenitentias. & fra­ Dio reddidit, ac in ccckfia Catbedrali ietribus alias idoneis concedendi : eifdem quo­ yulturx honorem accepit, dum anms qua­ que fxpe fati ordinis, quibus dicta officia tuor , menle uno, kptemque diebus ccdefiæ per vos taliter concéda feu commi fla fucptïfcdiflit. Ad ejus icpulcrum rplurimi ægroE ------------ ._....... rint, quod eadem libere valeant exercere, tii, claudi —J: acexc^ -------- ; in - ejus ----- ‘f-n------- -tdlunon-anilitatis plenam damus & concedimus audoricate mum Iianitati funt. sl;:.:; reftituti lar.:...................................... pratentium facultatem : diftn&ius inhibentes , M MARTIN! A ne quis fratres ipfius ordinis, quibus diéta officia taliter concedenda duxeritis, ut pro­ mittitur, five etiam committenda in exerci­ tio five exceutione officiorum ipforum , au­ deat quomodolibet impedire. Volumus autern quod hi, qui fratribus confitebuntureif­ dem, fuis parochialibus presbyteris confiteri ial- 389 ET EPISTOLA. 59o honoris oblvquia , qux aJ reverentiam ejus , cuius iacraiiilunum corpus in ca cclebn me­ mora rcquicfctt, totof orbe terrarum gene­ raliter promeretur ab omnibus, eo Ipeca­ lms cii a nobis amplioris honoris titulis ex­ tollenda, quo peculians quodammodo reveremix debito, ritione multiplici ex cordis intimis cidsm aUfijUngimu· , & duuum, ante (ufeeptun*· apofiolatus otfiemm, ab ipl.i nos bénéficia potiora meminimus pcrctpiffc. In hac fiquidem veneranda Dei eccklia magni­ fias Jauuum attollenda przcuniis, quar velut mater benefica, non tine iuavitatis materna dulcedine, luis nos diutius iaâavit uberibus, II. AD CAPITULUM ECCLESIÆ canomcatum, prxbendamque ac perionatum Bnobilem thefaurariz fufcepitnus , ac iptos cum Sancti Martini Turonensis. multis honoribus, magmlque profeüibus , per curricula temporum non parva tenuimus fie De privilegiis ejufdem ecclcfia.. lulceptos, donec Excelfi dexter» mutatione· mirifice in patrem vocati de filio, licet im­ Martinui epifccput fer vus fervorum Dei dile- meriti, ad apicem humus apoilobcz digni­ ciis fhis decano & capitulo ecclefiz fandli tatis aflumpti. Digne igitur ad iptam ccvleMartini Furaneofis , ad Romanam ce· ii.im fpeciali ptxr< gitiva diledicms aftiefclefi-m nullo medio pertinent is, falutem & murdigne beneficia grata ab ipfa nob s exhi­ bita debita grat.tudme contemplantes, nos apoftolicam brucdifiionem. cis gratioios gratanter offerimus , & cius non Celt fiam veflrim , io qua dudum in mi­ immemores, uberem ipfam ubertate apoftonori officio confiituti, ihefauranx offi­ Jicz grattx tacundamus. Volentes itaque cium gclfimus, finceræ dilc&ionis brachiisprxfatam ecclefiam, quam pratdiâi fanâi, nec immerito, merita cl.ira clarificant, non amplexantes, in his qux perionis in ca vir­ tutum Domino famulantibus votiva iecuntam ub memoriam muacrum ab ei pcrceptorum, ut diximus, quam ob cjuldem fan­ dum Deum fore prolpicimus, nos favorabiles exhibemus - Cum itaque ordo, qui circa ce­ di reverentiam, qui ibidem praecipue vene­ lebrationem Divinorum officiorum in eccle­ ratur & colitur, nobili privilegio decorare.· iia ipfa confuevit haâenus obfervari, fit per univerfitati vefirz audoritate apoftolica in­ du Igemus, ut in omnes qui ejufdem ecclefiz /.liquorum additionem & fubtraâionem etiam bona , five que. ad vos communiter , five qu» immutatus: nos intendentes fuper hoc falubriter providere , auâoritaie vobis prstlenad aliquem, feu aliquos veftrum fpeciahter, tium indulgemus, ut iit celebratione officio­ . ut ad cappellanos feu clericos prxdidz ccrum przdidorum, ordinem , quem ecclefiz clefix ratione ipfius cedefie penincant, numfefie invaferint, vel occupaverint, aut ra­ Romana in Divinis officiis celebrandis obpuerint, feu ptaedati fuerint, vel vobis, feu fervat , uii libere, fi eidem cccielix aderi­ cappellanis, aut clericis przfatis, fivcaliquitis expedire, poifitis: Ôc nihilo minusfpectaies ipfius ecclefiz veflrx fefiivitatcs, fi veli­ bus ex vobis vel ipfis fuper hutufmodi bonis injuriari prxfumpfermt, nifi canonice a votis, more iolito celebrare. Nulli ergo om­ nino hominum liceat hanc paginam noftrz Dh>s moniti fatisfadionem ex his exhibuerint Competentem, poflitis libere , five ckrici fue­ conceifionis infringere, vel ei aulu temerirint five laici, appellatione remota, cenluvio con’raire. Si quis autem hoc attentare r.tm ccdefiaflicam exercere- At fi Gno ufi prilumpt-rir , indignationem omnipotentis confilio tttisfadionem impenderint, proluas Det & beatorum Petri & Pauli Ic noverit propter hoc a vobis in ipfos fententias jux­ incurfurum. ta formam ecclefiz relaxare, non obflantiDatum apud Urbem veterem, Idibus Fe­ bus quacumque apoftolica indulgent a quibtibruarii, pontificatus nofiri anno primo. fcumquc fub quavis verborum forma conceffa, quod excommunicari aut interdici ne­ 11. AD IDEM. queant , vel fufpendi, & conflitutione de duo­ bus diâis edita in concilio generali. Nulli De privilegiis ejufdem ecclefiz. ergo omnino hominum liceat hanc paginam nollrz conccfljoois infringere, vjd ei aulu Martiwf epiftopus fervuc ftrvorum Dei diletemerario contraire. Si quis autem hoc atilii filiis decani & capitulo ecclefin beati Martini Γurontnfit, ad Romanam ecclefiam E tentare pixiumplerit, indignationem omni­ •faltcm femel in anno, prout generale con-A ANNO cilium ftatuit, teneantur ; quodque iidcm CHRISTI fratres eoldem ad hoc diligenter & efficaci­ ter fecundum datam eis gmnm a Domino exhorteniur. Nulli ergo omnino hominum licca» hanc paginam mafl'rx conceflionis Cc inhibitionis infringere, vel ei aulu teme­ rario contraire. Si quis autem hoc attentare prxfumpfrrit , indignationem omnipotentis Dei, hc beatorum Petri fic Pauli apoftolorum ejus, fe'noverit incurfurum. Datum apud Urbem veterem, quarto I^ps Januarii, pontificatus noftri anno primo. E rutilo medio pertinent: <, falutem & apoftohcam benedidjionem . Pecialis illi dilcâio,qutm ab olim ad ve­ nerabilem fandli Martini Turoncnfis ceclefiam ex finccrx devotionis integritate con­ cepimus, follidu nos puJfat initantia , ut ejus incommodis utiliter obviando, & ipfius quieti providendo, falubriter ipfam privile­ giis decoremus infignibtis, & condignis favo­ ribus fove.-.mus. Hi* en m gloriofi prxfidis S fuffulta prxfidiis, przrei illa devohonis ÔC Concil. General. Tom. XXIV. potentis Dei , & beatorum Petri dc Pauli apoflolorum ejus, fe nocent incurfurum. Datum apud Urbem veterem, quarto No­ nas mariii, pontificatus noftit anno I B b : V. Ex ANNO CHPisn M A R T I N I 7, Excommunicationis lententia contra Pe­ trum Aragoniλ. regem Sicili® re­ gni mvaforem. IV. VIT A, 391 P. A impreftas, per quas commovere pdpulum , concitare gentes, ac turbare pacerp ecclefix nitebatur, in ipfius ecclefia; ac caritfimi in Chrifto filii noftri Carol i Sicili® regis illuftris grave prcjudicium & diicrimen. Unde pi® memori® Clemens papa pracdeceflor ποMartin** epifeopm fervus fervorum dei adlier, cum fibi de his evidentius conftitiflet, fortitudinem pr*fum, i? memo- J diligenter attendens multam ipfius Conradijiam futurorum. ni malitiam, fic fuorum conatuumperverforum volens obviare principiis, certum habuit /^Ogit nes temporis qualitas, & nequiti^ vj plurium deteftanda follicitat, ut infra contra eum In hac parte procelfirm, prout * fe- feriptorum prxdeccflbtum nothorum gefta *, vidit rationabiliter expedire, ac negotii qua­ jucnto litas perfuafit. Demum prefato Conradioo nux plemus rn archivc^ confervantur, cede fise ipfius providere quieti cautius ftudeamus. iublaro de medio, eidem regno pax rediit, Sane felicis recordationis Innocentius papa aurora tranquillitatis illuxit, fedatis turba­ IV. prxdeceflbr nofter, culpas graves, immoB tionibus & fludibus, quos ipfius Conradini graviftimas ac multiplices, ac manifeftos cxprava ftudia fufeitat^nt. Sed ficut nuper non ceflus quondam Friderici olim Unjperatoris fine multa turbationb, fide dignorum relatu Romanorum, propenfi maturitate conGlti , percepimus, nonnulli proterve afltirgenies, redi judicii Centura dijudicans, ciquc fecun­ ad noftram, necnon ecclefix di&ique regis turbationem dt fcandalum afpiranter, in prx. dum prava fua opera reddens, ipium hono­ re imperii, regno Sicilia:, ducatu Apulia:, dido regno ignem turbationis emortu® reac­ ac principatu Capu® , generali fuper hoc cendere moliuntur, ad id fua ftudia inique congregato Lugdunenfi concilio approbante, congerunt, ad id fuarum virtutum poten­ tiam coacervant, manus prxfumptuofas ap­ ac juftitia exigente , privavit, prout in uniVtrfalem Mundi notitiam non eft dubium ponunt , & etiam occulti favoris auxilium dtivenifle.· nec ab eadem creditur verifimililargiuntur. Teftatur hæç inter cetera, hor­ ter alienum, qualiter Fridcricus ipfe audo rendi fceleris feralis immanitas de novo in luperbix fpiritu, quamquam fic digne depo­ civitate Panormitana patrati, ubi fic debac­ litus, tie jufte privatus, fententia: hujufmo­ chatus eft gladius, ferrum intremuit, furor di privationis prolata: in eum pertinaci ani-C incanduit, rabies infanivit, manus truculen­ nvo parere contemnens, regnum & imperium ta dcfxvit, quod, ficut rumor mœftusenunfupradida, poll ejufdcm prolationem fentenriat, non funccit virorum ac mulierum mul­ ti® , occupata detinere prxfumpfit. Quali­ titudinem inibi cedi dari, nifi & hi, quos ter autem poft jam didi Friderici obitum nondum in lucem natura produxerat, ma­ quondam Conrad us natus ejus, paternas ma­ ternis apertis uteris necarentur, trucidaren­ litia: imitator, didurn regnum prxfumptuotur innati, dt dclitcfccntibus vifceribus geni­ fis aufibus occupavit, & tandem prxdido tricum impix prxfocationis exitium ferretur. Conrado humanis rebus exempto, quondam Quia etgo prxfatum regnum Sicili® ad Ro­ Manfrcdus olim princeps Tarentinus, ejufdcm manam ecdefiam fpedare dignofcitur*, fuiot dicitur Friderici filius, qtn etiam abfque que juris dc proprietatis exiftit, ac propter privatione prxdida non injufte légitimât fuchoc nos, qui una cum ecclefia tpfa medul­ ceil'ionis participium perdidit, quia ipfum litus in hac parte contingimur, dc quafi cupartus legitimus non agnovit , utpotc de jufdam acerb® pundionis aculeo excitamur: damnabili commixtione fufeeptum, ad oc­ volentes tam gravibus hujufmodi malorum cupationem prrdi&i regni temerarias dc oc- Dinitiis, prout poflumus, obviare, ne tam cupatrices manus extendit. Gravibus ergo & horrenda principiaconvalcfcant,pnefente hac enormibus admodum per potentiam âç mali­ fidelium multitudine copiofa, dc fratrum no­ tiam eorumdem injuriis irrogatis ecclefix , ipftrorum confilio, univerfos dc fingulos , cufloue in tuis atftida multipliciter fidelibus: jufcumque praeeminenti®, dignitatis, condi­ reipexit Ah i (Iimus fponfam fuant, & con­ tionis , aut (latus , monemus attente, diftrivertens illi nubilum in ferenum , fceleftam de praecipientes eifdcm, ne in prxdidi regni prædidi Friderici domum, qux confuevcrat vel ejus partes, nos dc eamdem ecclefiam dc quantumvis malis abundare perfonis, fic pe­ prxfatum Sicili® regem, qui praedi dum re­ ne redegit in nihilum,fic illam jafturamul­ gnum ab eadem tenet ecclefia, per fe, vel timoda: diilipationisoppreflit ,ut de ipfa non per alium aut alios moleftent, feu impe­ fcinttlla unica remaneret. Conradinus vide­ tant, aut perturbent, occupando, vel inva­ licet Conradi filius fupradiâi, qui, cum in dendo hoftiliter, feu occupari vel invadi hoeo malitia fuppleret atatem, ipfeque anno­ ftiliter faciant regnum ipfum, vel aliquam partem ejus. Pnecipimus infuper uni ver fis & rum fuorum curricula nequitia fuperaret , Efingulis Chrifti fidelibus, fpecialiter autem progenitorum fuorum nefarios adus iequens, ac iliorum profanas iniquitates ampledens, marchiontbus, comitibus, baronibus, civita­ tibus , communitatibus , dc univerfitatibus mentiique ambiiiolx vitio imperium expe­ tens, (ibi regnum tntitulando Sicilia, fe ip­ villarum, dc aliorum quorumcumque locorum fius regni regem denominare temere prxfuItalix, dc maxime jurifdiftioni temporali ecmebat: fle cum nonnullis ecclefia; inimicis, clcfia; Romana fubjedis, ne prstdidis in oc­ Lombardis, Tufcis, Marchianis , & Apulis cupatione vel invafione hujufmodi prorfus in­ prxeipue de regno profugis praelibato, frau­ tendant, dc ne cum armis vel fine armis» dulentis fe implicando commerciis, in urbe ad turbandam in prxdido regno pacem ejufLombardia, Tufcia, dc per alta diverti lo­ dem Romana ecclefia, ac prxfati regis Si­ ca, fuas d ifle minar e litteras prxfumebac, fub cilia io eadem, prxftent eis occupatione vel expreftione fui proprii nominis & praemiti® invafione prxdidis confilium, auxilium, fa­ intitulstionis temere figillo regia majetlatis vorem, publice vel occulte, dc ne fuper hoc 591 E T E P I S T O L Æ. ?94 -focietatem, conjurationem, aut foedus aii-Ationes feu colligationes quaslibet, ii que in rwiit5 ineant cum eildem. Si qui autem conter communitates eaid em, vel ipfos fic quoι»ι»,Π ·** monitionem & przcepta noftra przmificumque alios, initas vel fadas fuper occu- i anmo fa, per fc, vel per alium aut aliosquofeum,patione vcl invafione przd'dis, penitus dif** *' que , dolo, fraude, ai te, vel machinatione ifblvcntes, ac luramcnta dc illis lervandis, recerint, cujufcumque fint przeminentiz, di■vel alio quocumque modo, przdidis hinc gnitatis, conditionis, aut ftatus, excommu­ inde przftita, relaxantes omnino; comitati* nicationis lententia, quam exnunc in illos bus ipfis aperte przdicimus, quod , nifi przproferimus, ipfo fafto fe noverint innoda* mifta curaverim quantocius adimplere, con­ tos.Civitates quoque & communitates quas­ tra cos & civitates & caftra & villas eorum libet, que contra monitiones & przcepta no­ fpiritualiter & temporaliter, audore Domi­ ftra przdida, quocumque dolo, fraude, inno, procedemus, quod perna dicentecognoÎjenio, arte, vcl machinatione venire przfcere poterunt, quam fit temerarium & fuumpferint, ccclefiafticz fententiz interdidi, perbum mandatis apoftolicis contraire , ut aut, tft. Jjuam exnunc in illos proferimus, volumus ubjacere. Aperte quoque praedicimus patriar-Bi Datum apud Urbem veterem ii> platea di­ chis, archiepifcopis, epifeopir, abbatibus, & de majoris ecclefiz, in die Afcenfioriis Do­ aliis inferioris gradus przlatis, quod (i con­ mini, pontificatus noftri anno fecundo. tra monitionem & przcepta noftra przmiffa, vel eorum aliquod, venire tentaverint, V. Ad Eduardum I. Regem ASglia. nos eos omni ccclefiafticz dignitatis hono­ Monet ut duellum "inter Carelum regem Sire, ceteros autem clericos non przlationis officium, fed dignitatis forfitan, vel perfocille & Petrum Aragomum prohibeat. natus, aut a lieujus 4tcclefiaftica beneficia obtinentes, & obtentis privare curabimus, dc Martiwr tpifeopus /trvHi firutrum inhabiles reddere ad alta obtinenda, proutq iyti'idujraa rtgi Ang.ii ilhtfln . nobis fadi qualitas fuggerrt, & juftitia fuadebit. Laicis vero, cujuRumquc ptzeminenEcet excellentiam regiam, & faluti tu« tiz, dignitatis, conditionis, aut ftatus, & prznihilo minus congruit, quod in tefemcipuc jurifdidioni temporali ecclefiz Roma­ per vigeat fic ordinatus afledus, ut animum libenter ad promovenda Chrifti negotia diri­ ne fubjedis, denunciamus exprefle, quod fi contra monitiones & przcepta noftra hujuf­ gas, tranquillitatem publicam votive promo­ modi , per fe , vel per alium, fefi per alios veas , defideranter horum impedimenta prztemere veniendo, ea non curaverint obferpedias, & prout ex alto conceditur, increvare, nos tante temeritatis audaciam non menta procures. Ideoque conventiones mul­ intendentes relinquere impunitam, ipfos feuta indecentia plenas, & temeritate non va­ dis & aliis omnibus,quz a przdida,ic aliis cuas, reprobas quidem & merito reproban­ ecclefiis perfonis ecclefiafticis, obtinere no- das , inter cariflimum in Chrifto filium fcuntur, privare, & vaflallos eorum, quos noftrum Carolum i 11 uft rem Siciliz regem , fic habent, a fidelitatis juramento, quo tenen­ Petrum, exigentibus fuis exceffibus per fe­ tur, eifdem reddere penitus abfoltitos, & per­ dem apvftolicam vinculo excommunicationis fonis eorum citra mortis & mutilai ionis pe­ adftridum , quondam Aragonum regem, non riculum expofitis, ad expofitionem bonorum abfque nimiz animofitatis inordinatione ha­ eorum procedere , Deo audore curabimus, bitas: circa quod ambo, cuilibet eorum co­ prout eorumdem culpz exegerint, & videbi­ mitiva centum militum affiftenre , ad illud mus expedire. Ceterum quia przdida civitas D concurrant, altrinfecus infimul confligant , Panormitana , & nonnulla caftra feu villz il­ celfitudini reglz confidenter exponimus.* fic ut ibi earum qualitas plenius pateat , fub larum partium, contra przfatum regemCabulla noftra, ipfarum de verbo ad verbum rolum, qui regnum ipfum ab eadem tenet ecdefia, rebellionis fpirituin aifumpfilTe di­ feriem, prout cam a memorato Siciliz rege recepimus , deftinamus . Ex quarum circuincuntur.* nos circa illa nolentes in hoc juris fpedione, manifefte circumfpedio regalis ad­ rigorem obfervare, fed uti potius manfuetuvertet , quantum fint conventiones ezdem dinis lenitate, quam in adibus noftris liben­ obviz Crucifixi negotiis fic pizeipue terr® ter ampledimur, intendentes ac volenteseafandz, quantumque toti Chriftianitaii damdem ab hujutmodi erroris initio paternis ftunofz .* cum illarum pcrfecutio non folum diis revocare; comitatibus/civitatibus caftromemoratum regem ab eifdem negotiis fic ip­ rum ac villarum pra^lidarum, diftride prrfius Chriftianitatis promovendis utilitatibus cipimns, ut, fublato cujuslibet difficultatis abftrahat , fed fic alios principes fic magna­ & dilationis objedu, ad noftra mandata & tes , ccterofque fideles , qui, circa proiecutioecclefiz ac regis przdiâorum redire procu­ rent. Eifdetnque comitatibus diftride przci- Enem eamdem in fe vel in tuis occupantur, D pimus, ne predidos molcftatores, & turba­ tores, occuperons, feu etiam invafores, aut dantes eifdem io przdidis confilium, auxi­ lium, vel favorem, in civitatem, caftra & villas, feu dtftridus eorum, quovis modo re­ cipiant, vel receptent, nec ipforum vd alicujus eorum dominio vel regimine quoviflibet fe iubmittant; neque ipfis, vel eorum alicui, contra nos dc eamdem ecclefiam ac regem przdi&um in ea, impendant in przdiftis confilium, auxilium,vel favorem, pu­ blicum vel occultum. Nos enim confordera- avertat : fic proinde manifefto exponauir ter­ ra przfata difcrimtni, dum ejus fuofidium multis excogitatum vigiliis, inuhilquc fumptibus fic laboribus przparatum, damnabili­ ter impeditur. Nec minus attendere poterit ejufdem tuz circumfpeûionuinduftria.quam periculofa poteft inter Chrifticolas a profecutiooe hujufmodi excitari commotio.· quan­ taque illis corporum dc animarum pericula ingeri.- ac quantum nobis ebdefiz , tibi , cunftilque catholicis, quibus eft eis quonwdolibet obviare poffibile ■ pollet a Deo fic ho­ rni- j MARTINI 3»r P. IV. EPISTOLÆ. 39« imputari.· ad quantam A nias, omni quo poteris remedio praepeditio-Christi notam adferibi, fi talia procedere pareremur .* nis impedias, & apertius interdicas: tuam anno ·>«,. Propter quas, necnon fit alia non facile nu­ nihilo minus in his przfcntiam denegando, & tuis infuper irr partibus illis vicariis & of** '' meranda diferimina, qua» diAarum conven­ tionum cxecutio,Chriftiani proculdubio pro­ ficialibus acrius injungendo; ne predidorum diga fanguinis, animarum inimica faluti, pu· regum guardiam recipere, vel ad didum lo­ blictcque pacis zmula fic quietis, vcrifimilicum deputare certamen, aut aliquod aliud ter comminatur,- nos illis promptis remediis in his minifterium exhibere przfumant.* fu­ obftare volentes, promi(Tionem fadam a me­ per quibus eis omnem penitus adimas potemorato rege Siciltx, fuper didis conventio­ ftatem. Nos enim ad tam perniciofa, tam nibus obfervandis prorlus illicitam, utpote noxia omnimodis evitanda, ne diâos Siciliae rem prohibitam cxpreilius continentem , cum ac dudum Aragonum reges , civitatem eamnon folum in principibus , fimiiibufque perdem, feu quamvis, ut praedicitur, Vafconiz fonis, fed etiam in privaris duellum non fit " partem, ad hax ingredi patiaris, neve in ab ecclefia tolerandum, reprobandam irritanhis pntfentic tuar copiam facias aut promit­ damque duximus, fic penitus vacuandam, fic tas, feu locum faepe fato certamini deputes, juramentum fuper eis praeditum, non folurfk aut diâos tuos in eiidem partibus vicarios temerarium declarantes, lcd fic carere viri­ five officiales in his aliquod minifterium exhibus, ipfumque regem Sicilia ad illorum de­ . bere permittas, diftride fubjicimus prohibi­ cernentes obfervantiam non teneri : abfoltionis ediâo : ac illa omnia & lingula , quanvendo eum nihilo minus ab eifdem, quate­ tumcumque in aliis regio intendimus bononus procclferunt de faâo, fibi diftride prae­ ti deferre, tibi & eis fub pœna excommu­ cipimus , ut a profecutione promiftorum fic nicationis expreflius inhibemus.* fub eadem juratorum taliter prorfus abftincat, fic om­ pana mandantes, ut fi aliquid horum eft nino defiftat: eidem nihilo minus fub pœna proceflum, illud ftudeas cum celeritate qua excommunicationis, fic comminationis propoteris revocare. Et nihilo minus dileâum ceftus cujusiibet , quam contra eum quomo- " filium -- noftrum n----- , tituli fanâs r n- Ciciliz -■· - presby­ dolibet habere poflet ecclefia, ne ad exeeu­ terum cardinalem, virum utique grandi (cien­ tione ni tam damnati certaminis fic tam ne­ tia praeditum, prudentia & morum honeflafandi procedat, fic univerfis fic fingulis Chrtte decorum, quem fur probitatis obtentu fti fidelibus, ne illa fibi profequenda fua- grandi affedionc proiequimur, cujulque condeant, neve confilio, auxilio, vel favore, in (iliis te in his adquiefcere rogamus & peti­ illis profequendis afliftant, diftridius inhiben­ mus , ad id inter cetera deftinamus, ut tam do. Cum itaque impediendi tam deteftabite, quam prsedidos vicarios, & officiales lia, tam nociva, tibi fit in promptu facul­ tuos, per fe, (i facultas adfuerit, vel per tas , pro eo quod, ficut earumdem conven­ fuos nuncios vel litteras efficaciter moneat tionum docet infpedio, loci determinatio ad & inducat ad parendum przmilfis apoftolicis hujufmodi confliâus exercitium deputandi de monitionibus, ____________, inhibitionibus & mandatis.· arbitrio tuo dependet, fic fecundum earumDalioquin per excommunicationis In perfonas, conventionum tenorem idem conHidus, no­ fic .interdidi fententia», fi opus fuerit, in re­ vo eorumdem Sicilix fic olim Aragonum re­ gnum tuum,fic alias tuas ac eorumdem vi­ gum non interveniente conienfu , abfque tua cariorum fic officialium terras, apoftolica, prefentia non procedit : expedit ut ad id tc prout expedire viderit, auâoritate compel­ promptum exhibeas, folers & Operofus oc­ lat .-non obftantibus aliquibus privilegiis, vel curras, ne fi, quod abfit, perturbare tam indulgentiis, tibi vel eifdem vicariis five of­ perverfa negligeres, ea fovere non immeri­ ficialibus, fub quacumque verborum forma to cenfereris ,* ficque pernx & comminatio­ feu expreffione concedis, quod tu vel iidem nis adjedx in przmifla noftra prohibitione vicarii fic officiales excommunicari vd inter­ periculum, ut decet tam catholicum princi­ dici non poflitis, aut eadem, regnum fic pem , non vitares. Quocirca ferenitatem reterra nequeant ccclefiaftico interdiâo fuppogiam monentes, rogantes, & hortantes, ac g ni, per litteras apoftolicas non facientes pleobfecrantes in Domino Jefu Chrifto,fic per & nam fic exprettam, feu de verb» ad verbum aiperfionem fui pretiofi fanguinis obtenan­ dc privilegiis fic indulgentiis hujulmodi, five tes, & nihilo minus in remifliooem tibi pec­ obtinentium eadem nominibus, mentionem; catorum injungentes, mandamus , quatenus fic qualibet alia ejufdem fedis indulgentia, confliâum hujulmodi tam detcftabilem, tam cujufcumque forme vel tenoris exiftat, per horrendum, ejufque praeparatoria , omni (lu­ quam pnefentibus non exprefTam, aut tota­ dio quo potes impedias: didorum Siciliae fic liter non infertam, effedus earum quomoquondam Aragonum regum adventum ad ci­ dolibet impediri valeat, vel differri. vitatem Burdigalenfcm, ejufque territorium, Datum apud Urbem Veterem , Nonis Apri­ quin etiam ad quamcumque partem Vafcolis, anno tertio. ” ANNo~nUni^U* CONCILIUM S A L T Z B U R G E N S E In caula ccclefiaftfcx difciplinae, tempore Friderici archiepifcopi habitum anno DominiMCCLXXXI.fub Martino papa IV. * TITULI CAPITULORUM. t. De tifrenfttiane b prtlclerxin cient*. 3. Dc pjme reliefertm, 4. De eeeemiclnt & regniaribnepropriet*tnne. 5. Dt bebitx rei^tefornm. 1. De aiien*t»Mibeu eeekfitreete. retime fe. 6. De difettrf* rclifiiofoncm. 7. [)t cepttnhi epi/cepertan ,Matmu, & ttie- TltJrt . 8. De W CONCILIUM SALTZBURGENSE. RVOÔLFÜS I»MP. aa8 "?® J 7" " 8. Ο»· immoderatis fomptibns vifitatwum. Aca bate fraus & alienationis mat cria ÀNNO" CJIRISll 9' "mualibui »* cla^/lrtf commusumvitasn prxcl udatur, volumus ut figillum ca- ghristi ■ •ta. non dnc*ntibus. pituli non apud abbatem, vel apvd ,,s* 10. De pluribns beneficiis furam animarum ba· prz latum, fed apud maturiores & fide bent itsus. digniores tres fratres capituli refer­ it. De rçfidentia plebanorum. vetur. 12. De advocatis ecclsjiarum. \M· De bis qui violentas manus mittunt inde· ricos. Ii. De dsfpenfitione èr prolatarum ratio14. De bis qui toca facta esucravcrint violen­ tu faciendo. ta fanguinis «ffufione. IJ. Contra patronos & judices, qui bona dece­ Item, nc etiam res ecclciiafticac in dentium clericorum invadunt. 16. De pfalmo, Domine quid multiplicati Bufus indebitos convertantur, & fide· funt. lis difpcnfatio praelatorum apparentius 17. Dc falfariit clericis ti laids quocumque clucefcat: diffinimus, ut de bonis ec* modo. clefix feme! in anno praelatus cujus18. Dr bis qui a laids inflituscntur. H^EC SUNT INSTITUTA VENERABILIS domini friderid arc biepifeopi ecclefia Saltzburgenfis, apq/iolica fedis legati, tnfbtxtain provinciali condito Sa/tgburgeqfi anno Domi­ ni MCCLXXX1. PRÆFATIO. libet conventus ecclcfix convenien­ tium, fuo de omnibus redditibus & proventibus monafterio plenam faciat rationem, prxfente epifeopo,vcl ejus nuncio ad hoc fpecialiter deputato, A epifeopus fuerit ad hoc requifitus : & bis vcl ter in anno a fuis officialibus, C monachis & laids computationem diferetam faciant & fidelem: & alioquin incidit fupradi&am *. Um inflantia noftra quotidiana cfle de> beat follicitudo ecclefiarum nobis commillarum, ideo ad laudem & gloriam domi­ 111. Dc jc/unio rtligioforum. ni noftri Jefu Crifti, qui eft omnium bono­ rum folidum firmamentum, nos Fridericus Item fi fefto Martini ab omnibus Dei gratia Sanâs Saltiburgenfis ecclefia: arT. chtepifeopw, apoftolicac fedis legatus,'Han- religiofis ufque ad Nativitatem Do­ ^okoïi’. * °°» VPilielmus, Bruno, * · Thimon, Bermini jejunium obfcrvetur: & a quin- G H Patavienfis, Brixinenfis, Chimenus, Sein cibis quadragefimalibus inchoare: tfar. covenfis, Lsventinenfis, epifeopi, Saltibur- Dfelvis omnibus jejuniis aliis a fuorum gx in provinciali concilio congregati, infra (criptas conftitutiones ex caulis rationabilibus regulis inftitutis. follemniter ac communiter edidimus, & pro­ mulgatas publice mandamus per eamdem pro­ IV. Dc monachis it regularibus profrievinciam inviolabiliter obfervari. taium. CAPITULA. Item {latuimus, ut monachi vel re­ gulares, nifi a notitia prxientium in· I. Dc alitnationibur ecclefiarum. fra dies quindecim, vel ante, ad ma­ nus fuorum offerant przlatorum, ufQuia multi praelati bona ecclefiafli- poue ad reflitutionem debitam, ab of­ ca alienant, vendunt, vel diftrahunt ficio fint fufpenfi; & nihilo minus , minus jufle, vcl etiam locationes Ion- fi maniftfta fit proprietas, carcerali gi temporis & nocivas faciunt: de cuftodiac mancipentur. eifdem ftatuimus, ut nihil talium de cetero attentare przfumant, nifi ex· V. Dc habitu religioforam. prefle audloricate epifeopi, & confenfu conventus monafterii accedente ; Item ut habitus debitus unicuique, alias locatio & alienatio prorfus fit irrita, & alienator ab adminiftratio- rcligiofos & religiofas diftinguat a fatne temporalium, & ab ingreflu ec- cularibus, a quibus debent effe vita clefiae tamdlu fit fufpenfus, donec ec- & moribus feparati : volumus etiam , clefiam reddat indemnem. Et ut cir- ut quilibet religiofi & religiofis, tam ΙΠΟι. Nomina Pntiulum hujm Concilii nferantur in Colleflione Conciliorum apnd Labbeum ft Harduinom; wrum adeo omMi, ut qui ibidem nominamur . Hanno. WiUelmtH, Tbtsmu mdpiam ia Carakjpa EpifcoponM wa­ rmer. Nam Frtâagedb «rat Friderfct·; Ratiabottofa Hemricur FuivicaSa & Brixiatn6( «r*m Vichanfua 4 BruM) CMmaafc Conradui, Sccorieafo Bemhardtn; Lavmnacaât Harbertu», itu ut ab alii· vocatur. Gethaniu». Ea (iaejratn vero XVI. . 1. /. it·· .nfr-v-v S'»-· 399 martinus CONCILIUM ■’"fig*1· 400 —~**~“"monacbi, quam extra monafteria, ve-A communibus cibis utantur. Et ambH fte fu* religioni* utantur, & veftes abbatifla ab adventu Domini ufque in onus π ' *»·* fzculares nullatenus affiumcre prz- oAavam Epiphaniae, & a Sepcuagefi- '·”■ fumant. ma ufque in o&a.vam Pafchac, in dor­ mitorio dormiat, & in refeAorio coVL Dt dtfeurfu itb&ioforum. medat cum eifdem. ‘ Ctrr. rid·. Item inhoneftos & indecentes reli- X De plttrihtt beneficiis curia tnimarufn gioforum di four fu» amputare volentes, habentibus. determinamus,ut quicumque prolatus monachum fugitivum ve! eje Aum, ad Item, cum in noftro provinciali conadmonitionem epifcopi, redorum vel cilio proxime celebrato clericis plura vi fi ta torum ordinis, non receperit, B beneficia curam animarum * habentiextunc fit a temporalium adminiftra- bus duxerimus injungendum, ut in­ tione fuipenfus, donec recipiat mo- fra certum terminum & tempus, difx nachum vagabundum. ut inquietos penfatkmis fur fidem nobis facerent, * ■■ ■*· folvendo fuerit rebellis, per cenfuram aut bie omnibus vel fimilibus utifeienecclefiafticam a redore loci, audori- ter prxfumpfcrint, ipfo faâo fenten­ »»r· tate hujus concilii ardetur; fi vero tiam ________________ excommunicationis- ------------incurrant fblvendo non fuerit, alias pro ipfius g Clericis nihilo minus, fi de hoc condioecefani arbitrio puniatur. vidi :Λΐ fuerint, r carcere --------- epifcopali ---------------man· cipandis; laici* autem fxculari judi­ XV. Contra patronat & fui bona cio condemnandis. facitntittnt tltriterum invatiunt. XV111. Di bit fui Λ hitit ir/fituuntur. Item flatutum bonx memorix Guidonis contra patronos & judices fic Item conftitutio concilii proxime prxeooes editum, qui bona invadunt celebrati, qux clericis de manibus laidecedentium clericorum, pro neccfli- corum , antequam per ordinarios intate temporis aggravantes, ftatuimus, ft i tuantur, ecclefias recipientibus, poe­ ut raptores rerum hujufmodi vacan- nas ingerit & infligit, in eo, quod C c «· OriA Grwra/. Ton. XXJV. ____ 4»} CONCILIUM gjSFlVSa. 4°4· AN^~experientia dceflc docuit, iupplereAtnr, in quatuor temporibus anni, ί·*“^ΝΟ aiRisn volentes: ftamimus, ut quicumque fingulis cathedralibus & cooventuali-ααυπι " ~ bus ecclefiis recitentur. Redores ve- ,u>* clericus contra procciTus pauas * & ordinationes ordinarii contra eum ha­ ro ccclefiarum ipfa feripta habeant, & beas dcfeoGonetn ^r«fidio laicorum, per fingulas fynodos ab archidiacono iliaque aufus fuerit uti, ipfo faâo len­ de earum rerum obfer vantia interro­ tem· am excommunicationis incurrat. gari praecipimus, & inquiri, nihilo Verum com parum fit jura condere, minus fine deledu perfonarum · prx- · v» «r» nifi fint qui eadem tueantur; prxei- viemus in obedientiam, qui noftrapitnus, quatenus falutaria noftra mo­ rum fan&ionum inventi fuerint con­ nita, ut moribus utentium approben- temptores. CONCILIUM LAMBETHENSE, A Cantuarienfis province antiftiribus celebratum, anno Domi­ ni MCCLXXXI. Nno gratix MCCLXXXI. ait rba{fin-B fiamus, qui eft annus regis Eduard i, PR Æ F A T I Ο. a conqueftu ptimi, oftavus.* frater Joan. Peckham Cantuarienfis archicpifcopus , ne ni­ B exordio nafeentis ecclefizChriftianar, hil feci ile videretur, convocat conlium apud orthodoxi patres, retroaftis temporibus, Lambhcyth.in quo conftitutiooes Othonisfit errorum laqueis, morum corruptionibus, adOthoboni .quondam legatorum in Anglia , in­ verfitatum moleftiis , conciliorum traâatibus novans , juflit cas ab omnibus cuftodiri. obviarunt. In eis fiquidem lapientes fe mu­ tuo exacuunt , dt congregati fanâi viri, ChriConftitutioncs fratris Joannis de Pe­ fti domini fenfum & confilium faciliter im­ ckham quondam archicpifcopi Can­ petrarunt , qui fe fpondet talibus fui nomi­ tuarienfis ,editz apud Lambeth, an­ nis honorem celantibus medium affuturum San&orum patrum igitur veftigiis inhaeren­ no Domini MCCLXXXI. & regisC tes , jurifque auâoritate compulfi, ac neEduardi primi, IX. ccffitate multiplici ecckfix perurgente.* nos frater Joannes, permiffione Divina , CantuaTITULI CAPITUM. ricnfis archicpifcopus, totius Anglix primas, cupientes prefentibus mcoknmodis obviare; 1. Di facrammto Enci'art/lia . fpcrantefque, Chrifti pa trocinante gratia, 1. Dt annalibus celebrandis , tT annsverfariis. ad hoc nos pofle proficere, cum fratrum 3. Di baphjmo, & rjus effeti*. ac coepifcoporum noftrorum , sc ceterorum 4. Dt /aeramento Confirmationis . provincix noftrx prxlatorum affiftentia effi­ 5. N· fimul & ftmil quinque Crdsncs confe­ caci , de prudentum virorum confilio, boc rantur . facrum concilium mandavimus convocari. Iu6. Dt C onftffiont. residentes, prxvia Spiritus fanfti gratia,ope­ •p. Dt eodem . re & confilio, tranfgreflbres canonum cor­ S. De Pernitentia . rigere ,* quaedam etiam olim falubriter edi­ Ç. Dc um confi/Jorc in quolibet decanat* fa­ ta, non tamen fatis moribus utentium com­ ciendo. probata , recentia ftabilire ; & contra novel­ 10. De informatione fimpheium. las quafdam tergiverfationes, quas in fumo 11. Dc bofpttaiitate tuenda. fulphureo non cedat abyfli puteus exhala­ 12. De certificat isnibus Jaciendis. re, novis quibufdam remediis occurrere, ut 13. De faifis procuratoriis non fif nandis. valemus, in quo obtredatorum dentes mini­ 14. Ait fiant titndeftinu inquifitsanes. me formidamus. Quoniam, etfi res Divinat 15. Dv firmis . tanquam perfcdiflimx in certis confidant J 6. Dt rthfiqfis . finibus, humani tamen juris conditionem in 17. Dt corruptoribus moniaLum t infinitum currere cogit neceifitas manifefta. 18. Item in eodem. Contemptum autem canonum immane effe 19. Item in eodem. * E piaculum, utriufque docet pagina teftamen20. Dt apoftatis. ti. Decretis enim apoflolicis,& conciliorum Ii- Ne religiqfi, eueeutorts ftfiamtnttfsm fiant. diffinitionibus obfiftcntcs.a fandx matrisecclefue meritis funt prrcifi : utpote quos rom22. Dt habitu clericali. 23. Dt filiis presbyterorum. phra Mofaica pledit fententia capitali; & 24. De inftitut iambus. lapientia incarnata illos, qui ccclefiam non 2j. De clericis plura beneficia occupantibus. audiant, ethnicis & publicanis fimiles dfe 16. Dt advocatis. decrevit, ac contemptum auâoritatis apo. *1- D* f"ffraj>iis pro arcbiepi/copis & epifeopi ' ftolicx in contemptum patris omnium re­ dundare . Quippe quos legum liiarum Petrus habendis . ligat vinculis, in fummi fic cxleftis impera­ toris palatio funt ligati. E comta tamen A quof- 4»» ’Ύ1Γ’ tAMBBTHENSE. 4 fimnl tf femel Ordinet etefitum fi mille Mida pto cis devotione fimili canerentur. Licet ipfutn lacrificuun, quod rentier · eft Chriftus, fit infinita virtutis, non tamen in facrificio fu» immenfitatis furnmam ple­ Cum, fecundum doâores theologicos, mi­ nitudinem operatur : alioquin, pro uno mor­ litia clericalis feptem muniatur ordinibus , tuo nunquam oporteret nifi unam MilTam finguloram charaâeribus in anima confignadicere. Operatur enim in hujufmodi myfteta, per fineulos etiam augmentum recipiens riis , diftribatione certa fux plenitudinis , grati», nifi ordinati, fide ordinem fufeipiant inenl· quam ipfe cifdem lege infallibili alligavit . B crimine irretiti : expedit plurimum ipfos or­ • cari Illos autem, qui pro annalibus Ceu anmverfadines minime inculcatos , quoniam incul­ catio reverentiam minuit, gloria per conferiis celebrandis ftipendia receperunt, nec ex certa malitia vel acedia fatisfaciunt, ut te­ quens per irreverentiam repercutitur ab ingra­ nentur, monemus, ut omifta fuppleant , & tis. Contra dignitatem igitur tam reverentiffiad plenum fatisfaciant in futurum. Eiquanmi effe dignofeitur facramenti, quinque fimul docunque id fecerint , fruftus taliter per­ Ordines, fcilicet ordines non facros , cum uno ceptorum pro annalibus eorum qui eis talia facro alicui uni homini exhibere . Unde in contulerint, erogent pauperibus : aut fi utrum­ nonnullis aliis provinciis quatuor minores Or­ que iftorum fponte neglexennt, ficut frau­ dines non fimul faciliter conceduntur, aut conferuntur: ut afcepdentesclerici ad Chrifti datores fidelium ab ordinariis fuis afpere corrigantur, my fteria , quafi graduum canticum concinentes, cum probati extiterint in minoribus officiis, gra­ dation demum ptocedant ad majora. Quia igi­ III. Dt BaptiJrfW & ejnf effe fih . tur ex fingufs eclefii», quae pia, qux religioCirca furum baptifmum quofdam reper:· C fa , quxque honcfta funt, tenemur eligere , rox COTTV mus dehquiiTe . Cum enim periclitantibus par­ &ea tanquam fafciculum in angelorum ' col­ p». vulis , pro ncceffitatis inevitabilis articulo , ligare ; prxeipimus, ut epifeopi in his fequibufeumque laicisvel mulieribus fit coocelquantur canonicas fandiones. Minores etiam fum in cafibus hujutmodi periclitantes tali­ Ordines, quando id poteft fieri, bono modo ter baptizare, & hujufmodi baptiimum ad pro facramenti reverentia dentur aliquotiens falurem confiet fuffictre, fi forma debita combinati. Et recipientes eos, feufimul,feu obfervetur nec debere baptizatos taliter , figillaiim, in vulgari lingua publice inftruaniterum baptizari: quidam tamen ftolidi fa­ tur de diftinâione Ordinum , officiorum & cerdotes, fic baptizato parvulos, non fine charaftcrum, ut de profeâu grati», quat in facrarr.enti injuria rebaptizant. Quod nc de fingulis Ordinibus digne accendeutibus aug­ cetero fiat , firmiter mhibemus .· led iuper fic mentais . VI. Dv Conftffione. Hic aliquid baptizato; exorcifmi ÔC catechiimi ' propter derlt reverentiam ecclefix facientes . Forma autem facramenti in lingua vulgari confiilit, non Sacramentum Pctnitentix, naufragantium lolum in fignificaiis, verum etiam in ordiremedium fingulare, per quorumdam infipien-. cF?rrr,»er- ne ‘ eorum, quo iplum J.ici amentum eft Ditiuin * faccrdotum debito caret frudu: & boium. η. vinitus inftitutum : d quo Chriftus dominus qui credit a Huâibus emergere, perniciofius d/.7" · 'His verbis & taluer oidinatis, ut hint, linin damnationis pelagum demetgitur, dum gua Latina, regenerativam contulerit potcde fado abfolvunt plurimos, quos de jure ftatem. Dicitur ergo lie a taliter baptizan­ abfolverc nequeunt, & vivificent, ut ait proί tibus , Jcb criftin the in the ftdtrei name, tXc. phera, propter pugillum hordei b fragment >tm vel aliter in lingua Latina, fecundum pa­ ponit, animat «N vivunt, ut pote abfoltriae confuetudinem, vel in Gallico fic; Jt ventes de facio excommunicato; de jure, & hjptize try en noun del peere, tjc. Quod fi praecipue ab Oxonienfi concilio, propter Ixfacerdos rationabiliter dubitet, an parvulus fionem feu perturbationem ecclefiafticc liber­ baptizatus fuent in forma debita , tenens tatis, vel propter confimilia fcelerain eodem modum decretalcn cum exorcifmo & cateconcilio fimili pcena damnata , feu decimas , chifmo dicat : Si non ti hnptizolnt , ego te feu alia jura ecclefiaftica detiucntes. Quibus obheptito tjc. Attendant etiam facerdotes, ne -fiftentes ut feduûoribus animarum, & pulvib Latina nomina, qux fcilicet prolata fonant E los confuentibus fub cubitis reproborum : Latinam, imponi permittant parvulis bapti­ omnibus cautis provincix confefforibus, fub zatis, fexus pnecipue fœminini. Et fi fiat nobis & coepifeopis noftri» conftitutis, dicontrarium, per confirmantes epilcopos cor­ ftridius inhibemus, ne de cetero per abfohsrigatur . tioms fignaculum, quod novimus fine fatisfa&ione debita & ipeciaii commiffione ar- · no*, IV. Dt focreemtnto Corfrmolienti . chicpifcopi & epifeopi * tenere, dum * funt ’ ** *»· in luis fceleribus pertinaces. Ex illimantes niConfirmationis infuper facramcntum mul­ hilo minus hujufmodi, non tam confcffores, ti negligunt temerarie, quia défunt forfan quam fovearum diaboli confoderes, peccare graviflime, cum convincantur faltem tacite Dr/β fim ta 'M vigiles hortatores: adeo ut plurts immo innumeri , inveterati dierum malo­ eifdem fceleribus confentire, & fcelerofos in rum, qui nondum Confirmatiorus gratiam lua perfidia confortare. Unde caveant ipfi , M «ο» “*i™" LAMBETHENSE. UXMJUX 1. R.ANGL. *,σ ne eodem cum talibus excommunicationis la-A non fine multis Dei injuriis , ac celebratio-·■ rty^rt *n*t>lv4ntur. nibus * quas cxrraâionious potius diceremur. Cum infuper nos dudum pluralitatem be­ Ordinationem igu vel ,.ur„ uiii·. civiliter crimen alicui, cum apud bonos & graves occidunt, qui detrahunt, vel qui innocentes Dnon fuerit infamatus, ut fie ci indicatur puropprimunt & confundunt. Tertium manda­ gsfio, vel alio modo gravetur. tum Non machohiru . Inquo explicite inhi­ Item, excommunicantur omnes, qui va­ betur adulterium, implicite vero fornicatio, cante ccdefia, malitiofe opponunt, vel op­ quz explicite prohibetur Deuter . xxm. ubi poni procurant quzftionem de jure patrona­ dicitur: Nox marretrix de Jiliabeu ijroel neque tus, ut verum patronum a collatione ipfius [certator. Inhibettn etiam io eodem manda­ ccclefiz fahem impediant illa vice. to omnis conjuncto viri & mulieris, quam Item, excommunicantur omnes illi, qui bona matrimonii non cxcufant: omnis etiam malitiofe contemnunt exequi mandata regis voluntaria pollutio, quocumque modo aliter de excommunicatis capiendis, vel eorum im­ ftudioie procurata. Quartum mandatum eft: pediunt captionem, feu procurant eorum inNon [urium /acui. In quo e.^piicite prohibe­ juftam liberationem contra decreta ecclefiatur clandeilina rei alienz * , invito dornifticz difciplinz. uiu»»n0: *mP,lc',c vcfü omnis injuriofa feu per Irem, excommunicantur in concilio bonae ροή, w.'; fraudem, feu per ufuram, feu per violen violcn-­ memoris Othoboni omnes illi, qui proim·. tiam, icu per metum, rei ulurpatio alienz.E pedimento pacis, feu compofitione litigan­ Quintum mandatum eft: No» toymrie to»tro tium, quicquam recipiunt, donec ipfum fic proximum Ixum falfum tejltmooixm. In quo receptum reftituerint donatori. explicite prohibetur falis reftificatio ad no­ Item, excommunicantur pereumdem quicendum: implicite vero folio tcftificatio ad cumque de domibus, manerii,, ve! grangiis, indignum contra merita promovendum. In vel locis archiepifcoporum, epifeoporam , hoc etiam mwdato omne mendacium, li­ vel aliarum perfooarum ecclcfiafticarum , con­ cet * perniciofum, condemnatur . Sextum tra ;pforum voluntatem, vel cuftodum re­ » Curt, fcimandatum, A’·» emexpefeet rrxv proximi tmt rum ear ndem, aliquid auferunt aur conlice fupple, ex injuria. In quo mandato impii* fumunt vel injuriofe contreftanr : qua fen­ cite inhibetur cupiditas pofleflionis immobi­ tentia figantur, nec abfolvi poflunt, donec lis, catholici przcipuc cujufcumque. Septi­ de injuria fatisfccerint competenter. mum mandatum cft : Non itfter&i Item, excommur icantur ab eodem quicum. que ______ 41, M.xmrs l A MBETHENSE. 4 >4 ‘que abftrahunt iolenter reum , ad ecclefiam, A aliam contra inhibitionem diu emeupneens, — CHKIsn c^^cteriu.n » »cl clauilrum fugientem , ipiritu laumco fc in lucis angelum transit· >t'(. vel qui ei viâmn prohibent exhiberi, vel qui guraus, fingit mendaciter piediAum abfen,,ιΐ res alienas in locis ipôs depolitas violenter tem vocari coram judice, & k ipfius pro­ afportant, vel at portari faciunt, sclqui-lporcuratorem exifterc, & vocare * nomine abtationem talem faûam nomine fuo, vcl a fami­ ientis ad cautam ejus in judicio defenden- * Cm. w liaribus luis, ratam habent, vd qui ad hoc dam. Prctcodens etiam falium procurato publice vel occulte confilium vcl auxilium rem ‘ alicui decano vei Superiori torlan fup- tUi4,’Jnurn^ pubuerint feu aflenfum. plicat in h«c verba : Qvm figdlum meum pauItem, excommunicat! funt omnes, qui ve­ cu r/l agnitus», peto ut figills.m aufhrttatis niunt aut faciunt contra magnam chartam vcjlro mw procuratorio apponjtu : & fic, da­ Anglii, qux fententia eft per ledem apofto­ ta merccdc iniquitatis, obi met quod sequilicam pluries confirmat t. rit. Deinde, obtento fallo procuratorio , al­ De hac publicatione inquirant archidiaco- tero fc ipfius fingente adveiLrium mendaci­ Sii diligenter.- fit quoties presbyteros invene­ ter, litem ingreditur, & in hac fraude prorint p ridiclam moralem inftruftionem, leu B cedens , poilcfiionem nancilcitur per fentenprediâas excommunicationum lentendas , tiam, vero Domino, cujus (latus iic de fa­ ilatutis temporibus minime populo prcdicaf- do fub vertitur , hoc penitus ignorante. Vo­ fc, toties eos arguant a perna canonica ca­ lentes igitur tam deteftandis fraudibus obvia­ ll igandos , fic iuppkrc compellant quod te­ re, ftatuimus, ut nullus decanus ftu archimere omiferunt. diaconus, vcl ejus officialis, feu etiam offi­ cialis epiicopi, figillum fuum alicui procu­ XI. De leofpitalitate tenenda. ratorio apponat : nifi hoc ab eo petatur pu­ blice in judicio vel extra judicium, & is, Praeterea, cum , facro teftantc eloquio , qui procuratorem conftituit, quem conflet paftorcs greges fibi creditos paictrt tenean­ efle verum dominum , praefers corporaliter tur , ac os bovis triturantis non debeat alli­ hoc requirat, ut fraus quaelibet excludatur. gari : ftatuimus, ut rectoresecclcfiarum, qui Quicumque vero decanus , archidiaconus, vcl in ecdefiis fuis non faciunt refidentiam cor­ officialis ejus, vel etiam officialis epiicopi, poralem, ncc habent vicarios, per œcono- cx certa malitia, contrarium fecerit, per mos fuos hofpiralitatis gratiam exhibeant , triennium poftea ab officio fic beneficio fit juxta quod fufficiunt ecclefia, facultates; adeo fufpenfus. , Quicumque etiam advocatus, huut parochianorum pauperum faltem necefQ- Q jufmodi facinus procuraverit, iulpenius Iit perr triennium ab fic inhabi­ tali fubveniatur rxtrema;, & ut qui ibidem . officio - ■ advocationis,... trankuntes prxdicant verbum Dti, recipiant ts ad beneficium eccleliafticum obtinendum . naceftaria corporis alimenta: ne ecclefie eo­ Quod fi fit uxoratus aut bigamus, excom­ rum , inopis violentia, a pridicantibus me­ municationi fubjaceat ipfo fafto : eo quod rito deferantur. ‘Dignas eji operarius cibo fuo: per talem procuratorem aâum fuerit vel pro­ ftjl nec qui,‘luam tenetur propriis * militare. curatum, modis omnibus pro infedo peni­ tus reputato. Procurator etiam ipfe, totius fUe XII. De certificationilus faciendis. falfitatis incentor, ab omni aflu legitimo perpetuo repellatur ; & ii qui nihilo minus Quidam ruralium decanorum, in citatio­ fuper hoc convinci valeant, pani laite ad nibus faciendis contra communem juris ordi­ intetefte & reftituendum omnia damna te­ nem , de Lucifcriana venutia merito diffa­ neantur . mantur : qui videlicet certificationem fubdo'am vendunt, pro pecunia, filiis falfitatis, nulla XIV. M fiant ciandtfiinf in^uifitioncs. citatione ad notitiam citati ante ccrtificatio- Q nem hujuftnodi, vcl poft eam, aliquatenus Per provinciam noflram frequenter perpen­ veniente.- unde frequenter evenit ut inno- dimus, . multos ecclefiafticorum beneficiorum cens damnetur. In cujus nequjtix remedium poffeifores tuis beneficiis fraude diabolica ipo(latuimus, ut nulli concedatur certificatoliari. Dum enim nonnulli infernalis ignis fa­ rium, nifi die follemni, inter Millarum fol- cibus agitati, in ipforum beneficia oculos lemnia, in ecclefia ubi citatus fovet larem, ambitionis infigunt, procurant fe per patro­ vel amplius convertatur, pubbltce recitatum; nos præfentari ad eadem, impetrantes clanhoc adjunâo moderamine, ut citatus (offi­ deftinas inquifitiones fieri per decanes & cientes habeat inducias, ut die & loco fibi alios, fic potfefliones nane i icuntur beneficio­ praefixis competenter valeat compatere. Quod rum hujufmodi, juftis corumdem pofleffonu caiu aliquo tantum tempus arcet, quod bus hoc penitus ignorantibus. Unde conti­ dilationi non pateat locus.- citatione publi­ git de petitore perfido fieri poiTciTorem, fic ce faâa coram teftibus, detur certificatorium dc poftelTore vero fieri adorem , omni juftiin ecclefia vel alio loco publico, coram __________________ r______ ar._ tia redamante. Nos _____ autem __ cupientes proteftibusfide dignis. Its quod dies citationis £ vincia noftra tantam nequitiam funditus ex& locus m ipfo certifiatorio exprimantur, & ' ' * perpetuo ordinamus, tirpare: ftatuimus , dc nulla fiat ccrtificatio ante citationem.* quod ut nullus decanus, feu quivis praelatus alius, jurent fe fiddtter failures decani. exceptis perfonis epifeoporum, quorum hac ordinatione au&oritas non arâatur, inquiTi­ XIII. De fayti procuratoriis no» Jigfiandij. tionem faciat dc priefcotatioois hujufmodi negotio, nifi in pkno loci capitulo, eo, cui Exhorrenda quorumdam malina perpendi­ poiTcffio ecclefie incumbit, vocato legitime, mus accidifle, quod , aliquo pallore ecclefiafub tanti temporis (patio,quo poftit ibi pruflici beneficii in remotis agente, aliquis do- dentum virorum confilio profpicerc, fic delofus ipfius advcrfarius, domum ejus vel rem fenfiooi flatus fui furficienti remedio provide- .. . 4’J MARTINI* p. IV. CONCILIUM k. IN I U < U Wl RtJMIMl * WOAIUX L A. *NOU 4 *derc. Qaicqmd autem contra hanc ordtna-A ntbus deferentes, ad castitatem fan&imonia* AWHO A*MO tioasm noAraa focrir attentatum, dcccrailium euftodieodam editis, cum ipfi· facril». CMMSn CRtUSTf πκμ penitus non tcnere. Ad laiisiadonem gum inccftum committere ooo formident. wo nihilo mines de omni damno, quod Cui horrendo flagitio reflMdfom apponet» idem poffcftor parpeflus fuerit, decanum vel cupientes, omnes tam chartas, qnam laicos prolatum dium taliter clandeftioc inquiren­ tes, prartentis faodboaia concilio coodrâtnantes: «atbitiofum iplum ab alio beneficio, fic nequiter ambito, excludentes perpetuo, & nihilo minus eumdem ab omnis obtentu ecckfiaüici alterius beneficii per triennium fufpendentes. hujufmodi turpitudinis patratores, mejorts excommunicationis lententi.·. innodamus, fo­ tam * epifeoporum hujufmodi abfolutkxtcm fen tentis referv antes, excepto mortis articu­ lo , in quo abfijlvi valeant a quolibet facerdote .* ut * fi coovducrint, piaculum fuum * fW. std hujufmodi teneantur, fub pœna prsdiâi ana­ thematis , infra trium menfium fpatium, pro­ priis epifeopis confiteri, aut fede ipfa vacan­ XV. De firma. te , cuftodi fpirituaiitatis aut decano eccÿVendentes fic ementes qui dc templo du- B fix cathcdralis. dum coepit ejicere, fi corpta penitus perferiffci, non fraudarentur pauperes firmarum XVIII. Am ir. todem. contraâibus, quibus convertitur in mammo. nam quod eft Chrifti vikeribus infunden~ ................ Scndimoniales plurims in vagationis vitio dum. Huic igitur pefti remedium apponen­ deledatat, Dine vagantis exemplo in confites , prxerpimus firmiter oWcrvari, quod cir­ mile corruptionis fcandalum , inorno longe ca firmas inOxonienfi concilio falubritereft pemiciofius, aflidue profabuntur. Cui peri­ provtfum; ut videlicet ecclefia» ad firmam culo providentes, magis intendentes carum minime tradantur, nifi ex caufis neceftariis faluti contulere, quam vanis earumdem defiper iuos epifeopos approbatis .Statuimus in· dcriis complacere: fub poena excommunica­ fuper , ut nulli tradantur ad firmam nifi pcr> tionis totaliter inhibemus, ne qua illarum , fonts ccclefiafticis fandis & honeftis, quos etiam cum focia, nc dum fola, apud pa­ locorum- cpiicopi libere valeant coercere : rentes vel affines, quantumcumque fama; , proviio etiam, * parochia; pauperibus dc firvel eminenti», vel religionis exiftanr, ultra 4 ferte, tit mis hujufmodi pinguis portio juri confona,Ctres dies naturales, caufa recreationis perenI ptrochic ■ fecundum arbitrium epifeopi ailignetur, iub dinare, vel pro neerflirate vd occafione, U. reftimonio quatuor fidelium parochianorutn ultra fex dies, ccflantc infirmitate, commo ci idem fideliter eroganda. Et ut ab hujuf­ rari prslumant : nifi locorum epiicopis aliud modi firmis omnis contraâus imaginarius ex caula neceffaria aliquoties videatur; de fubducatur, quia in perfonis clericorum fal­ quo eorum confidentias in tremendo judicio lo fuppofitis, ve) fub nomine ballivatus ec­ oneramus. Hanc autem ordinationem ad il­ clefia: , ad firmam laicis conceduntur, facro las non extendimus, qus exterius coguntur approbante concilio, ordinamus: ut fi quis mendicare , 1 fibi qtutrere ncccflaria dum a ■ * mendicant. Ai. H. clericus in tali verfutia repertus fuerit, pu­ niatur fecundum ftatutum bonae memori» Othoboni ; & gravius, fi pralatis vifum fuerit expedire. XIX Item m eadem. Item, moniales quatdam tantum defipiunt, ut cum fint sutis legitimae, fic doh capaDccs, poftquam ultra annum inter moniales monaftice vixerint, putant fe non effe proPlures religiofas domos invenimus ordinis feilas, ac fibi licere redire ad iscidum, uro fandi Auguftini, qus, eo quod olim quieo quod benedi&ioncm epifcopalem cumlolbufdam mqtricibus ecclefiis ultra marinis adlemnitate vpti emiifi minime receperunt. Nos hatfcrant, a quibus modo, immo diurno tem­ vero, errorem hujufmodi excludentes, pnefenpore fepjlratas nofcuntur, occafione quarum­ tis concilii audoritate declaramus, eas ipfo fadam ceremoniarum a dids matricibus re­ &o profeflas exiftere reputandas , poftquam ultra ceptarum , per quas diferepant a ceteris ejuf­ dem ordinis domibus in Cantnarienfi provin­ annum vitam fpoote in collegio duxerint regu­ larem: adeo ut ad faxulum redire nullate­ cia conftitutis, nec conveniunt cum ceteris nus permittantur, nihilo minus ab epifeopis in capitulo generali,fingulis trienniis, juxta cum follemoitate debita coofecrandasfuo tem­ generale concilium celebrando. Sed quia tur­ pis eft pars, qus non convenit fuo toti : flapore vel velandas. Idem etiam, quantum ad profeflionis vinculum, iêntimus de motuimus, ut de cetero omnes hujufmodi domiis, fialva fibi ceremoniarum obfervantia nachb fit religiofis aliis quibufcnmque, niG fpeciali, moneantur per locorum epifeopos, 1Eobfiftat canonicum : dt eos, fi ultra an­ ut veniant cum aliis canonicis in capitulo num , religionis habitum tn monafter» fpontc detulerint , & ipfo fado ad fsculum generali, de regimine & reformatione ordi­ redierint, efle ficut apoftatas ab ecclcfiaftinis communiter tradaturi; vel fi inter eos, quantum ad fubftantiam religionis, fit no­ cis officiis repellendos, dt ad repetenda fua monafteria, fecundum juris exigentiam, efle tabilis diverfitas, igitur ipfis conftituant ca­ compellendos. De quibus diligens fiat inquipitulum generale; alioquin hoc fscere per cenfuram ecckfiafticam compellantur. fitio per arch*. quoniam multos hujufmo­ di , fub ovino vellere, lupinum animum nove. · /zj. «ntuducenum XVII. De temptoribtu mantelium. tint palliare. XVI. De rtligtqfit. Tantum invaluit detcftand* lubricitatis enormitas, ut quidam nec legibus, nec cano- XX. Dt 4·7 “ΉΓ* LAM b ΕΤΗ ε NSE. 4.» religionis, judiciorum antequam in-— — famiam immutantes, qui gregos glorias pa- A**» XX. D. ternis honoribus prctulaunt, dum verecunPrzterea font nonnulli, quo· apparer per dantur clerici apparere, militari te conte­ fa&i evidentiam ferculum intendere perpetuo gunt apparatu.*ut ftultis placeant,quosconflat eundis lapientibus dilplicere, & fatuus **· orelinquere, fit per cena indicia in clauttri excubiis velle luo totf tempore Domino mi­ reputari. Et cum corona fit charaâer eclitare. Qii cum, prévalente in eis carnali dcfiaftic* militi* & revelati cordis ac pa­ defiderio, redeunt ad vomitum, ùeculum tuli radiis czleflibus infigne, ipfi ut veraci­ repetentes inter fidera errantia computandi. ter oflendjnt fe hujus charaderis titulum eru_ Quavis * igitur jura manifefle definiunt hubeicere, tena coronas abfeondunt, quafi cac* Ar-Qum* julmodi non poifc habitum religionis omnileties radios repellentes, & indiciorum in­ *** no deferere, quin ialtem in religione aliqua fra * corda fua gerentes, erroris velamine perpetuo maneant : luxuriari quidam cum at­ obfcurata. Statuto igitur adhérentes domini trite frontis audacia, apoftaticz infamiam Othoboni, nihilo minus ordinamus &diflrinon verentes, poftquam abfolute fe vellefz-Bde przcipimus, ut clericus quilibet in facris culum relinquere oftenderunt, relida Jeso- ordinibus conflitutus veflem exteriorem gerat folyma , redeunt in Ægyptum. Quocirca (la­ diifimilem militaris : utpote anterius & potuimus, ut ordinarii locorum tales cum om­ flerius non birratam, vel ialtem ex forma fua militari vel laicali congrua diffimilem ni diligentia invefligent , dc fubtradione, tam officii, quam beneficii ecdefiaftici, fi honeflate. Et qui fecus facere przfumpferit, quamdiu .forth* contrarie veflem tule­ quod habent, ad flatum priflinum vel laxio­ rem regulam cogant pertranfire. Quod fi rit, ab ingreuu ecclefiz fufpendaiur. Et przfint laici hujufmodi apoftat* .· & ipfi ad fa­ diflus legatus contra portantes infulas, aut lutis fus ftudia per cenfuram ecclefiafticam tenas coram prdatis aut coram populo pu­ blice deferentes: (latuit, ut fi moniti fe mi­ compellantur. Hanc autem ordinationem ad illos non extendimus, cum quibus fedes aponime emendaverint , i pio faâo ab officio fuflolica aliter ordinavit. fpenfionem incurrant. In qua fi tres men­ tes perftiterint, a beneficio fint fuipcnfi, a XXI. Nt rtligiqfiy tMKKtertf tefiaietnt9~ qua fufpenfione abiolvi nequeant, nifi data C iexta parte ecclcfiafticorum bonorum fuorum rwn fieet · per manus epifeoporum eroganda, nihilomi­ nus poenis aliis puniendi juxta arbitrium preReligiofa fmceritas ab omni fiecularisimV«r. fonid- plicat ionis macula eft eo falutius * obier­ latorum. Nos igitur (latutum hujufmodi ad­ im. ba- v*nda, quo devotionis fandz fimplicitas fa­ vertentes modice efficaci* haflenus extitiftal * cibus * retardatur, cum in caris extrinfecis fe, pro eo quod inferiores pnelati hujufino­ mentis oculus diflradus, ab unitatis Audio di clericos xnonftrofos non audeant monere ; propter quod in potnas a difto legato (latu­ praepeditur. Quocirca in concilio Lamberas videntur pufillanimitatis fur merito inthenft falubriter eft provifum, ne aliqui recidiflc, & rato epifeoporum afpeftibus cieligiofi , cujufcumque profeffionis, fint exerici hujufinodi fe przientant, (latuimus, ut cutores teftamentorum, nifi de ordinariorum licentia & voluntate procedat. Cui ftatuto omni monitione^ cédante, cum clericos igno­ rantia * excufet, predifti clerici fuz proter­ ’Ctrr.nm adjiciendum duximus, ut nullus religiofus exci». permittatur executor a lieu jus exillere teila- vi* merito quotiefeumque publice coram populo vel prclatis hujufmodi infulas portave ­ meoti, nifi fuus fuperior fufficienter caveat pro religiofis huiufmodi, quod exfequcntur D rint , nifi forfitan in itinere, in pcenas om­ fideliter & reddent integre rationem de re- nes incidant fupradiflas. Caveant omnes il­ fiduis, fi que fuerint.- de damnis, fi que li, de quibus loquitur legatus, qui moniti infularum infolentiam public e detulerint, per per ipfo· evenerint, loci ordinario abfque pretaxati temporis fpatium , ne in iufpenfio· difficultate qualibet refponfurus. Et quia non­ nem ab officio & beneficio inciderint merinulli religionis habitum deferentes, licet non to culp* fus. Mandamus etiam in poftefint exeeutores, tamen diftributores defundi rum, ut de talibus fiat per decanatws fingubonorum efficiuntur temeritate propria vel los inquifitio fpccialis, & cujufcumque fine imprudentia aliena, ex quo magnam prove­ gradus vel excellenti*, contra cos in forma nire vidimus bonorum hujufmodi lacfionem; canonica procedatur. idem circa hujufmodi diftributionem prcci­ pimus obfervari, quod circa exeeutionemiuXXIII. Dt filii/ prt/byttrenaH. perius eft provifum, ne aliter fe execution! vel diftributioni fe immifeeant, fub pœna Cum a jure fit inhibitum, ne abfque dianathematis inhibentes. Unde qui fufficien­ ter cavere non poterunt, fciant fe tam ab E fpeniatione apoftolica praeficiantur filii pres­ byterorum aut reflorum in ecckfits,in qui­ exeeutione, quam a diflributioae bonorum hujufmodi, prefentis diffinitione concilii per­ bus patres eorum immediate feu proxime mintflrarunt, fit conflet ipfa beneficia vaca­ petuo doogatos. re, fi contrarium fuerit attentatum.* praeci­ pimus, ut przlati de ecdcfiis fic vacantibus XXII. Dt hekiitt eltriteli. diligenter inq'tirant, fit juxta juris exigentiam Quamvis nomen religionis vhs monaftiae de eis differant ordinare, cautius prscaventes dc cetero, ut clerici ad hujufmodi benefi­ loquentiam ufus approprier, habet tamen cle­ cia nullo modo admittantur, ne contra juricalis boneflas refigiofie vite gradum exi­ mium, fi ea cuflodiat vita & habitu, que ftitiam in hereditate Crucifixi, per furreptiofacri canones decernunt clericis oblervanda . nem , locus pateat fucccflioni. Sed ( proh pudor! ) clerici plurimi hujus Cemil. Gtmrel. Tom. XXIV. D d XXIV. De A inclye 419 A*NO CHRlSH "ΤίΤ* CONCILIUM LAMBETH. XXIV. Dt ûejliMionibttf. Ex (blito curfu caufarum multos compcrimus conquérantes, quod nonnulli coepifeopi noftri clericos prslcnmos ad vacantes ccclefias admittentes, lifteras teftiœoniales eis reculant impendere faâi lui: propter quod fuboriente inter hujufmodi pradentatos fit alios materia quaeftionis, fubeumbit plerumque ve­ ritas falfnati. Nos autem ecclefiafticis reguiis adhérentes, que fidem geflorum ex lega­ libus colligunt inftrumentis; (latuimus, ut unufquifque epifeopus clerico, quem ad ecciefiam aliquam admittit, litteras patentes de fua admiflione concedat : inter alia con­ tinentes in quo afliftâr ordine, fit quo titu­ lo ad hujuûnodi beneficium admittatur. {gJSSHA 4»® S£l. Λ fit c» abforbendis, nifi citms pœnitcntiam”,~1^T—, egerint, vorago infernalis, mola afinariade. primente, ulteriori deliberationi nulla poteft (λ·«. concedi dilatio, quatenus hujufmodi benefi­ cium libere & absolute infra fex menfium fpatium in epicoporum fuorum manibus om­ nino refignent; utisfacientes nihilo minu·, ut eorum (latus patitur, ecclefiis fic frauda­ tis : numquam per fe vel per alios clam , vel palam, vere vel imaginarie, aliquid de hu­ jufmodi fruâibus illicite recepturi. Salvo no­ bis jura de illis beneficiis ordinandi, quorum collatio eft ad nos per lapfum temporis de­ voluta; alioquin, extunc contra ipfos, faven­ te AltitTuno, in forma canonica procedegmus. Interim autem hac monitione nec no­ bis, nec fratribus coepifcopis noftris preju. dicare intendimus, quin contrahujufmodior. ^tnario progreflu particulariter procedatur. XXV. D· clericit phero btntficio oceatpMtibuj. XXVI. Dt odvocotts. Languor prolixior gravat medicum, nec Veloces ad audiendum, & tardos ad lo­ faciliter evellitur plantatio infernalis, qus quendum exiftere beatus Jacobus imperat,& in innumeris perditionis filiis eft infixa ; oec a juventute ufque ad maturitatis annos edoalicui mortaliuum legitur efle conceflum, ftum decet ceteris prsftare ducatum. In fchofimilem totam convertere multitudinem im­ la fiquidem Pythagor», quinquennale tene­ piorum, facra pagina teftante: Dttt ( in­ bant auditores filentium, priuiquam dc illa quit ) confionoet notiones bos in confpethe tteo vel de alia gentium lapientia diflererc finepaulotisnt otpu per portes .Sane ecclefia A n- rentur. Cujus prudentis difciplinam plurimi “**· ’· “· glicana a membris putridis ac falfis clericis ç advocatorum hujufmodi temporis non fedanab olim conftituit plagas duras, qui pompe tur; quin potius poft unum librum juris vix & avaritie eftubusinflammati,beneficia cum auditum, arrogant fibi officium in caufiseccura, abfque difpenfatione apoftolica , ac con­ defiafticis publice poftulandi. Et quia veri­ tra canones acervantes, nec veriti funt hatatem juris ignorant, ad fraudes horribiles fienus animas perdere adquifitas (anguine Re­ impeditivas proceflus judicialis tantummodo demptoris, nec erubuerunt fures exiftere, & ίς convertunt. Cui petii remedium appone­ vitam infamem agere tamdiu, donec horren­ re cupientes, ftatuimus, ut nullus de cete­ da morte, ut in multis vidimus, Divin»le­ ro admittatur advocationis officium publice verit atis flamma percufli, de medio funt fu- exercere, nifi prius ad minus per triennium blati. Quoniam ‘ plagam paulatim atque per audierit cum diligentia jus canonicum & ci­ vile . Hujufmodi autem fidem nec condigno e rum pU' ’ partes fanare cupientes, hujuûnodi multipli­ cationem in futurum falubriter inhibuimus , • apparet teftimonio, nec per. fafti evidentiam proprio faciam facramento. circa adventus noftri principium, fub certa forma rigoris, ne quis auderet extunchujuf­ modi pluraliter fe involvere ullo modo; pre- θXXVII, Dt foffrogiis pro orebsepifeopis & epifcopis bobendij. teritam etiam minis falubribus decernentes, quas minas intendimus, auâore Deo, effedui mancipare ; ut fic, juxta facra eloquia , Ingratitudinis vitium plurimum eft deteflandum, & fubditorum praecipue ad prelaradicatam nequitiam valeamus paulatim qui­ dem ‘, dicente Scriptura; Non poterii eos tos, qui (ollicitc pervigilant, tanquam ratio delere poriter, ne forte nenltipticentier cantro nem reddituri pro fibi creditis animabas. te befit* terr*. Hujuûnodi autem proceflus Quocirca ftatuimus, ut archiepifcopovelepi* Dtrft c»«l·* noltris conatibus boni (rudus ex ordine con­ fcopo decedente, quilibet facerdos tam relilen. aut giofus quam («cularis, qui defundo fubditus quid limik tulit pietas Redemptoris,dum (altem ex proexiliter it, pro ipfo Milfam unam dicere te­ Dctu- ,. ii>■ phetica ,„ , priftma effrenatio beneficia hujutmo* tcmkeus*" f|ne fcrU " PU- '° , Amittendi .......................................... .quibufdam dedit ‘ “t neatur. Fratres etiam & coepifcopi omnes, in congregatione fua fequenti proxima faciant compundionis fpiritum , ut damnate plurali­ follemne officium limul pro defundo; fingutatis fu» magnam partem ablciderint ; quibuidam infuper vel ut fuperfluitatem fuam li nihilo minus in cappellis fuis condigna lufnoilrz fubmiferint dilcretionis arbitrio mode- £ fragia exhibentes, ficut defiderant fibi in ca­ sandam. Qua fubmiflioge noverint univerfi, fu coolimiii exhiberi. hujufmodi exccflus non purgari vitium,cum Datum apud Lameheth ultimo die conci­ non poifimus cum ipfis in talibus difpenla· lii, fcilicct, die Veneris fexto Idus Odorc, licet purgationem hujufmodi quodammo­ bris , E. littera Dominical· , anno Dom. do, quamvis tenuiter, inchoare.Ceteros au­ MCCLXXXI. Indiftione nona, Pontificatus tem omnes dc fingulos hujufmodi pluralita­ domini Martini pape quarti primo: & antem damnabiliter occupantes ,& in lue adhuc no regni regis illufttis Domini Eduardi no­ .perfiftentes fupercilio arrogantis, monemus no, & confecrationis noftrtc vicefimo tertio primo, fecundo & tertio, quia cum parata AD AD CONCILIUM LAMBETH. ADDIT. cnrbti CHRISTI AD CONCILIUM LAMBÊTHENSE Epifcoporum & Geri provincia: Cantuarienlis X«t» 1281. btbititm ADDITIONES g* gruk. Suppi. Oncilium hoc ( forfan idem quod tri- A totius Anglic primati, & omnibus epifeopis, bus hebdomadis poft Pafcha hoc anno & aliis prolatis in inftanti concilio apud indiftum fuerat ) celebratum fuit apud Lam­ Lambeth celebrando conventuris, falutem . Mandamus vobis, quod ficut baronias vê­ heth feptimo die O&obris, uti confiât ex mandato archiepifcopi Cantuar. citato in tiras, quas de nobis tenetis, diligitis , nullo regiftro Peckam fol. 17J. b. modo concilium de aliquibus, quz ad coro­ “ Frater J. ficc. epifeopo London, ficc. nam noftram pertinent, vel quz perfonam noftram, vel ftatum noftrum, vel (latum Quia pro necclfitate ecclcfiz manifefta inten­ concilii noftri contingunt, tenere, feu aliquid dimus Dei ope fic gratia fecundum factorum canonum fanftiones inftantj. menfe Oftobri contra coronam & dignitatem noftram in apud Lamheth concilium celebrare, frater-g eodem (latuere profumatis. Scitur pro certo nitati veftr* committimus, fic in virtute obe- quod fi feceritis, nos ad baronias' veftras dienti* firmiter injungendo mandamus, qua- graviter capiemus. Teftc meipfo apud Lindtenus venerabiles fratres coepifcopos noftros nurft 28. die Septemb. anno regni nofiri “ univerfos, nec non abbates, priores elcftt- nono. 1 “ Edvvardus, fite. ven. in Chrifto patri­ vos, exemptos fic non exemptos , decanos J. ficc. fic omnibus epifeopis, fic aliis tathedralium fic collegiatarum ecclefiarum , bus I archidiacooos fic capitulorum procuratores , prolatis in iftanti concilio apud Lamheth citetis peremptorie per vos fic per alios, quod ficc.Vinculo juramenti nobis eftis,ut noftis, feptima die diâi menfis coram nobis apud adftriâi , quo nobis in omnibus ad coronam Lamheth perfonaliter fint profentes, conci- _, fic regiam dignitatem noftram fpeftantibus , lium ibidem fecundum facros canones cele­ 'Omnem nuam poteritis fidelitatem obfervare braturi, nobifeum faâuri fic recepturi quod debetis. Qjupropter vobis mandamus in fide ipfum facrum concilium duxerit ordinandum ; fic fidelitate, quibus nobis tenemini, firmiter denunciantes eifdem, quod contra abfentes in injungentes , quod tam ad confervationem, forma canonica procedemus. Nec debilitatis quam ad defenfionem jurium noftrorum, fic excufationem fumcere reputamus illorum , regni noftri, omnem quam poteritis diligen­ qui per maneria fua juxta dimcefes fuas fic tiam adhibere curetis . Et vobis omnibus fic extra, fit ad alia loca per Cant, provinciam fingulis fub vinculo juramenti memorati, fic fe faciunt pro familiaribus negotiis in qui- fub pcena amiifionis temporalium, qu* dc bufeumque vehicufisdeportari; mandantes in- nobis _________ , ----------------------------,_____ r._ tenetis, firmiter inhibemus, oc inprofuper fingulis epifeopis, quod fecum deferant D judicium noftri vel ejufdem regni in diâo C in feriptis nomina omnium in forma przdiâa de fuis diœcefibus ad concilium vocato­ rum. Denuncietis etiam ceteris omnibus , qui fontium le gwKat, quod in cafibus il­ lis, quorum correâianem ad concilium nofcitur pertinere, audientia per Dei gratiam eis in forma prôdiâa concedetur. Vos au­ concilio contra nos vel jura noftra, quibus prodeceflores noftri reges Angite, fic nos ex antiqua & approbata confuetudine ufi fuimus, procurare vei attemptare aliquid profumatis , vel etiam alicui hujufmodi procurare, attem­ ptare fcu (latuere volenti, aftenfum przbeatis. Sed taliter vos habeatis in hac parte, quod vos tem prodiâis die fic loco in forma prodiâa debeamus potius fperialiter commendare , conoparen tes, comite fanitàte,cenificetis nos quam < luam de contrariis, quod abiit, increpare . per patentes reliras litteras, quid feceritis de ET* ro· &c· ut fupra. promiflis. Valete in Chrifto & virgine glo­ Tho. Walfingham Hift. Angi, in anno riola. Dat. apud Slyndon Ill. kai. Augufti 1281. ita de hoc concilio & conftitutionibus anno confecr. noftro tertio. “ in eo fidis loquitur. “ An. grati* M. CCAntequam autem concilium hoc4 congre­ LXXXI. qui eft annus regni regis Edvardi a conqueftu primi oâavus, fratrer Johannes garam eflêt, rex duas fequentes archiepitcopo Cantuar. miGt prohibitiones, ne aliquid Peckam Cantuarienlis archiepifcopns, ne ni­ in eo agatur, quod in projudicium coron* hil fecirte videretur, convocat concilium apud fic dignitatis fu* regi* cedere poftit. Extant Lambheyth; in quo conftitntiooes Othonis ambe in rcg. Peckam fol. tot. b. & Oftuboni quondam legatorum in Anglia innovans, julfit eas ab omnibus cuftodiri. “ “ Edvardus, Ac. venerabilibus in Qui­ tte patribus J. Dei gr. Cant, archiepifeopo, CmcH G"tr* Tom. XXIV. Dd a PRO- • 1. ^—-^****^a—et C ANTU ARTENSE CONCILIUM. 4u 414 CHRIsn ·**·· till. gy PROV1NCIÆ CANTUARIENS1S CONCILIUM Anno i>81, habitum. Rrt: ktwn Oncilii hujus nihil lupereft aliud pre-Amitis claudicantes; quin potias ne aliquo de­ ter eas, quas bic lubjungo littera* tumeiceret diftenta eorum nimis elatio, nec ,, forte fynodicas advertus monachos ceteprocuratores ad fuse excufatiooetn abfentie ,, rofque exemptos , ques ad concilium vemittere curaverunt, tam reverendum colle­ „ nire det reft an tes Joannes Cantuarienfis argium contemnentes. Agar ex parte fimiles, ,, chiepifcopus verbis, & iaâo ipfo cafligat. quz illuftrcm ddpexit dominam , videns fe „ Litteras vero has damus ex Wilhins Condivifionis filium concepirte. Sic agonisante „ cil. Britan, tom. ï. pag. 6j. olim Dei militia , fit fe laudabiliter pericu­ • latter* archiepijcopi Cant. contra exemptos lis exponente, divifi a pnrliantibus R.eubenimm venientes ad concilium provinciale pro ectz intra terminos proprios quieverunt , greclcfits appropriât if. ggurn fibilis deleâau. Nos autem tam ingrat» Frater Joannes , &c. epifeopo London, przfumptionis audaciam fecundum facri juris regulas corrigere cupientes; fcientes, data falutem , fic finceram in Domino chai itatem . Celebraturi nuper, ut icitis, apud Lamheth fal va toris fententiam, contra noseflequf nobifeum elfe defpiciunt, fewitati tamen pluri­ provinciale concilium cum cocpifcoporum nofltorum venerando collegio, univerfos noftrz mum detrahentes quam poftemus in contempto­ provincia praelatos inferiores, quos concilio­ res hujufmodi, fi vellemus, canonice exercere; rum traâatibus interefle jubent faert cano­ vobis in virtute obedientia, qua fedi Cannes, vocandos decrevimus, ac inter ceteros tuar. tenemini, firmiter injungendo manda­ religiofz fandimoniz pertonas przcipuas, ab­ mus , quatenus omnes ecclefias non exemptas bates kilicet ac priores, non folum epifco-^,ιπ _ in a-onuoa. London, aicccci. dicecef. quarum nomina ruo fub figilngupali gradui fubjcâos, juxtà ordinem cedelo noftro przfentibus funt appenfa, exemptis fiafticz hierarchise, verum etiam alios ab monafteriis appropriates, cujufcumque ordi­ epifcopali obedientia exemptos, ratione faltem nis exiftant, auâoritate noftra fine morae ecclefiarum non exemptarum , quas in pro­ difpendio fequeftrantcs, eas faciatis fub arprios ufus, permittente Domino, detinent âo fequeftro nihilominus cuftodiri, donec occupatas ; fperantes nos folius Dei honori , fuper hoc aliud receperitis in mandatis. Non ac communibus ecclefiæ Anglicane commoexemptos quidem, quorum nomina in fchedis fervientes, eorum itivandos potentia, di­ dula annexa przfentibus continentur, quos rigendos confiliis , & fanâitatis fuz meritis nos propter eorum contumaciam ab ingreftu nqu*m pul yu>-­ ecclcfiz fufpendimus, juftitia exigente, fic promovendos.· exempti vero, tanquam los onagri liberos fe putantes, iminime vclDfufpenfos faciatis publice nunciari ; nomina veto ecclefiarum ipfarum , quarum fruâus modice condolentes fuz fanâæ matris angutaliter fequeftratis, fic qualiter hoc manda­ ftiis, cuius viteera muhi quodeumque d.xtrmt , qui prajunt lato CH,^T’ ni. rum, contra fandionesonhodoxoium patrum, in quibus tribus lumma audoritas, tunima ve­ quem degerit dominât, dS docuerit te junta ritas, fummaque fanâitas confidunt .· lupplicâlegem ejui . Ergo ad lummum pontificem mtis regiz majeftati, quatenus pr<^ honore Dei, perlinet omnis controverfiz terminatio, qu» ac anime fu*, (uorumque la!ute~, ic pronon poteft per interiores judices quotcumque fperitate ftabili lucceffioois fuz ab impera­ terminari. tore omnium obtineoda, in cujus redundat Item quante andoritatis fit in ecclefia , injuriam ccclefix, contra przdida conculca in concilo, Chrifti nomine congregata, pa­ tto huic periculofa regno, fit permciofa cle tet ex evangelio Matthxi, dicente Domino: ro difeedit, dignemur finem imponere lain l i-ι junt duoVtl trti congregati innomine meo, tarem , cui finis aliter imponi non poteft , ibi igo Jum in medio torum . Et ibidem. fi tcniG vos fublimitatem veftram ptzdidis tri­ defiam non audierit , fit hbi ficut ttbnicui tj pu· bus, fcilicet decretis pontificum, ftatutis con­ blicanui . Qui igitur ecclcfix non obediunt , ciliorum , & fan&ionibus orthodoxorum pa B inconcilio przcipuecongregat», hzreticifunt trum , juxta Domini beneplacitum, cum ca­ cernendi. Item quam» audontr.tis fu iantholicis tmperator bus dignemini inclinate . florum patrum 11iiccrillima dodrina , patet Ex his enim tribus funt canones aggregati, & teftimomo Sahatoris dicentis in evangelio . jura coronz veftrx, Chrifti coronz iubponenManlia! .· Non vo< e‘ln qui loquimini, Jed /pida, cujus tunt diadema ac fponir iua. monilia, ritw patri, veftri qui icquitur in VOrtl . Idem siuniverfz ecclefiafticz libertates, ipfo per pro­ eft ergo (anctorum panum diffinitionibus refiphetam dicente. jgonjum decoratum co­ fteii. , quod Spiritus fandi oraculisadverlari . rona, & tanquam fponfam ornatam mom.ibui Hac attendentes imperatores caihohct , juit ■ Decretis autem fummorum pontificum leges tuas urnes lactis canonibus lub,s -''^oritatem dedit omnium Impctator, di­ didcrunt, ne khitmaiici vel hzretici puta­ cens Petro in evangelto Matthxi . ^«id^id remur. Cum igitur ad vos, exccHentiftime ligaverii juper terram, erit ligatum & in ca­ domne tex , pertineat pax incly ta imperii : lo. Ligat hquidem fummus pontifex, n< n Oc vos etiam tenemini leges vêtiras canoni­ vinculis corporalibus , fed fpintualibus, lactis bus iunncere, & contrarias abolete. Turpis faltem legibus , quibus tenentur univerti ho 1 eft pars quz luo non convenit univerfo · mines obedire ,· dicente eodem Domino per Contlantinus mlupei rex Anglix, & orbis ni­ Pminou Moyfen in Deuteronomio. Çwi fupereitrtt , hilo minus imperator, univerla concclTit qu» noleni obedire facerdotit imperio , çm ei temp’·, petimus, & tpecialiter perlonasclericorum , a re miniftrat Domino Deo hn , & tolis prz at s ecclcfix judicandas efle deerocii , morietur bomo ille. Ab hac autem obesit. Hoc idem Wyggredus rex Cantix, cano­ dientia non eft alutudo regia abfoluta , fed res atfi: inans elle lervandos , fieri cor.cc(Tit · ut plus quam ceteri latci ea inferiores, c.dem patci ex concilio a Bnghcwaldo archiepitcoobnoxia . Unde lubjungitur confcqitentcr . po celebrato , anno Domini leptingentefrmo Poflquam fedent rex in joho regni Jui . .:rnon.igetimo quarto . Hoc & rex Canutus de ' fcribet Deuteronomium fi-ι legit bujut in vjperlon s ecciclraft cis, in luis feriptis legibus lumine, accipient ixemplar j jaccroetibu Le dirhn ut. Sendus etiam Edvv ardus in regnum tutica tribui , legetque illud omn.oui diebui vi­ Angi x iublimandus, prius juravit fe leges ta fua , ut d.fcat timere Dominum Dtum C.inuti regis inviolabiliter lervaturum. V'vilfuum , èT Cu/lodire verba , & earemoma< e-u<, liclmu* etiam rex, cui fandus Edvvardus re­ qua in lege pracepta /unt, ut longe i? r re D gnum contulit , leges ipfius fandi lervandas g net, tpfc (J fihuf ejw. Tenetur igitur rnt rile concelfit : Ut fi quis pacem ecclcfix iplc ex przcepto legis cxprelTo, lummo pon­ infregerit, ab epticopis fit julbtia exercen­ tifici obedire: quod fi non fecuit , timete da, & non a regis tuftitiarus, nifi propter poteft rex legis infinuattone, ne regni tui epitropi impotentiam vel negledum . Et pluprolongatio minuatur. Item Salvator i.ic r.< aba land il ima lancivit ; quxlervata, hodixit in Lucx evangelio ducipu'.'s vongirganni Domini proficerent , & regis mer to trs. Qarr voi audit, me audit, ύ qui txu coram Deo - Ecdeliam etiam htnus mini» fpemit, me fpermt. Quod exponens dn u bea credimus fuifte in potfelfione libertatum quas tus Dionyfius : Hierarchis in his qux agunt petimus, tribus temporibus regum diverlahieratchice obediendnm eft , ficui a Deo rum linguarum inlulx lupradrdx, tempore motis: ergo nulla obftante confiictudme oneIciluet regum Britannorum, ficut patet de diendum eft canonicis hierarcluce imp<>fius , parte illius ecclefie, qux hadenus manfit in hoc eft facris arbitriis przlatorum . Sed di­ partibus Vvalli», quz contra libertates hucet forfitan ecclcfix inimicus , quod non „ julmodi non didicit conculcare. Item tem­ pore regum Anglorum , utpote regum , Cou­ pertinet ad fummnm ponttheem 'uga hu jufmodi legum vel canonum imponcte prm ti , & Ardecnuti ; & przcipue ac indubitan­ cipi Ixculari, cuius nos cum univerfalt ec ter tempore fandi Edvvardi. Item tempore clefia , dc omnibus mundi fandis dc Capien­ regis primi Nor mannorum triumphatoris in­ tibus, ex adverfo contrarium affirmamus . clyti, domini Vilhelmi primi, & opprctliones Huic autem diffidio G queratur qual ier de­ quas plangimus, credimus fumpfiflc exordium beat pacis remedium adhiberi, docet Domi­ tempore tegis Hcnrici primi , & przcipue nus in Deuteronomio ut lupra, dicent 5» regis Henrict pains Hennci junioris, quan­ difficile t) ambiguum apud te judicium eft prodo noluit articulos gravaminum, per c<>nfpexerii, Ù judicum intra mrtat tuai Videri i lenfum fandi Thom» archiepilcopi, & ce­ veria variori : frrge tf afeende ad locum terorum pontificum Anglix confirmari Quibu , qu a nolu’t-oriexgti.-e , (uftmuit cxfihurr, elegerit Dominai Deui tuw , venuiq*.· ad & hujus occa bon c poftta patlroncm . Si igi­ Jactrdotei levitici gencrii , & ad juaicim , tur 4i? mm™» LITTERÆ JOAN. ARCH. —~’”7“’tur martyrem non facit pena, fedcatda, ilCHKnm ,lcitl * damnabiles funt articuli, quibus quia aflcntin noluit, fuftiouit agoaiam: cujus in­ juris totiens repetuntur, quotiens clerus vel ccclefia contra canones illos opprimitur, quo· •oluit obfervari. Qtia igitur, cxccllcntiflimc domine, illa vobis metu conicienttc cogimur fcribere, f>cut volumus in tremendo judicio refpoode*c«rr. v»- re t fupplicamus humiliter , quatenus illis noftris exhortationibus aurem dignemini in­ clinare , qui & juramento noftro "renemini, a SESS'i.Î'KiH. 4»« Q» debeant in Ecclcfiiis inveniri per reftores, & que per parochianos. ,.ι, Kdfcik coltefar AagHcamu, cx MSS. NN. Ca». Statuta fratris Joannie Peckham Cantuarienhs archiepifcopi, ad doilrinana praefentium, & memoriam fu­ turorum, Um plerumque altercatio inter reftores regno noftro malas confuctudines extirpate ; ecclefiarum in provincia Canruarienft nec juramento aliquo potellis ad ca que re­ coniiitutos , eorumque parochianos , fuper pugnant libertati ccclefjaflicx obligari. Et variis ornamentis , rebuique ecclefiaflicis , ex abundanti ab omni vos juramento abfolqux fit quanta fic quomodo ad reftores per­ vimus, quod poteft conlcientiam veftram con­ tineant infraferipta ; que autem ad eorum tra ecclefiam aliqualiter excitare; fic firmi­ parochianos : fic fic altercatum plerumque : teter opinamur, quod vos nec animat veftrx neas pro doftrina qux fequitur, ut dofti poteftis falubriter profpicere, nec Habilitait regni veftri in pofterum providere, nifi ex- exiftant parochiani in fingulis fubfequentibus hortationem noftram dignemini exaudire , certiores, fciant, intelligent, fie ob fer vent taliter univerfi: quod calix, miflale, veftipro qua tot lanfti patres, fit pcnuliimus lan­ de memoris dominus Bomfacius, illullris memum ipfius ccclefix principale, videlicet cafula , alba munda, amtôus, manipulum , genitricis noftras avunculus , tam anxie la­ borarunt ; Ad quod bonitatem cotdis veftri -zona, cum duabus tucllis, crux proccflionacredimus efle proclivem, nifi vus decipiant '“’lis, alia crux minor pro mortuis, feretrum, thuribulum, lucerna, cum tintinnabulo, ve­ impii fuggeftores; quod ii fecerint, Altiflimo lum Quadragcftmalc, manuales, vexilla , fupplicamus, ut eos fic temporaliter feriat , campanx, vas ad aquam benediftam, cum ut ipforum anime falvx Gant. Datum apud fale fic pane , ofculatorium pacis, cereum Lamethe, quarto Nonarum Novembris, an­ palchale, cum candelabro, campanz in cam­ no Domini MCCLXXXI. confecraiionis nopa nili fic cordr, fontes cum feruris carumftrx anno III. dem , reparatio navis ecclefix interius fic ex­ terius, tam in altaribus, quam in imagini­ bus, feneflrxque vitreas, cum elauturis coeme­ teriorum, ad ipfos parochianos pertinent omnia fupradifta. D Cetera autem omnia, tam in reparatio­ ne cancelli, quam ornamenta hujuimodi , interius fic exterius, fecundum dtverfas ordi­ nationes fic conftitutionesapprobatas, debent a locorum reftoribus feu vicariit reparari. C aNNO anno “^AQUILEJENSE CONCILIUM Λ Raymnndo Patriarea jtyiikjoifi Anno liSx. habitum. Αλ. i>«,. Ç/iaad,· bujas provinciali i alia, b aliis ecclefiiis tub funraganeis fuis lubie* fits habuerint, & univcrfis dignitatibus, be· ” *" ncficiis, honoribus, & officiis, quocumque 45s aoinatim excommunicatos teneantur per uni-verfas Ecdefias fuarum Civitatum & Dioecefum tam Cathédrales, quam Coliegiatas, & Panochiales pullatis campants, & cande­ lis accenfis fingulis diebus Dominicis & fcnomine cenfcantur, tam Ecclefiafticis, quam ftivis, denunciare ae facere denuncian. Quamcito per ipfum D. Patriarcham vel per AquiÜKcularÜNis, que tunc in Civitate, Diœcefi, & Provincia obtinuerint fupradiâa fine lejcnfe Capitulum, abfente D. Patriarcha fpe rcflitutioois perpetuo fint ipfo faâo pri­ vcl Aquilegenfi Sede vacante, fuerint apud vati, & inhabiles ad omnia obtinenda. Si Aquilegiam vel alium locum vocati przfixo vero forte pranerea de faâo dignitates, be­ eis termino , ad tradandum efficaciter de de­ neficia, honores vel officia quamvis Eccleliberatione ipfius capti Epiicopi,conveniant. fiaflicA , vel fecularia, per collationem, eleCivitas quoque, & Dice< fuis Capitularibus totaliter aboleantur, per ip- A per alium, quacumque machinatione, ingp»——fos ullo unmum tempore iteranda. Hos enim nio, arte, vel dolo violare profumpferint ; ***> Poteitaxes, Redores,Judices, Ancianos, Of- fi Dices fuerint, vel Marchioocs,Comites, StftBTI χ·_-_... ζί__Λ.ι. ·· ’___ ■__________ _____________ I n________ x-.·________ · T» x. ’ *’·»■ °^ TI ficia les, Coofiliarioe, Scriptores & quoslibet vel Barones, Capitanei, Fbteftates, Vavafo- alios, cujufcumque fint preeminent!·, di- res, Cires, aut qtucvis al*· pcrion*, cujo* fcumque preeminent!·, dignitatis, honoris, Sitatis, feu ftatus, qui eis uti in advocan, judicando, rei alias exequeodo defado gradus, conditionis, ftatus, vel fexus, excomprofumpferint, dc qui Conftitutionis hujuf­ municattonis fententiam promulgamus : Civi­ modi extiterint contemptores, çx nunc pro tates, Terras, dc loca eorumdem Ducum, Marchionum, Comitum, Baronum, Poteex tunc profenti feripto declarantes, audoritate Canonum, excommunicationis fenteuti· ftatum, Cauitaneorum, & Vavaforum, feu futyacerc; ac mandantes ab omnibus ufque aliorum Nobilium interdi&o Ecclefiaftico fupponentes. St vero fuerint communitates, five ad fiitisfadiooem condignam evitari, Civita­ tes contemptorum bujuunodi cum fuburbiis, unir crût a tes Ci vitatum, Caftrorum , Villarum ac caftra, dc loca generali fupponimus in- & quorumcumque aliorum locorum ,PoteftaBtcs, Gaftaldiones, Maricos, Reâores, Anterdido. cianos, Conciliarios, dc officiales ipforum Λ occtepatarihu hutrtate, & juri/aet ect^fia- voluntate, aflenfu, de auâoriiare prxdiâis, excommunicationis ex nunc vinculo innoda­ jlictno·· mus.* dcCivitates, Caftra,Villas,dc locaec­ clefiaftico fupponimus interdifto. Non obQfin vero nonnullos fic feducit roca cu­ piditas, qued voluntatis libito, abflioentie ftante, quod detentores , feu occupatores hujufinodi, illicita venditionis, locationis, conruptis habetis, ad illicita relaxato, circa inceflionis, impignorationis, feu infeudationis vafionem dc occupationem bonorum dc Ju­ fibi faâarum per Prolatos , feu. quaslibet rium Lcclefiafticorum tanto impudentius de- ...... . Icâantur, quanto qui ea eripiunt rariores Ç alias perfonas, juxta fan&iones Canonicas vel inveniunt.............. Nos hujufmodi pravorum Civiles, protendant titulum, feu allegent ; Dicecefanis audoritatem dc licentiam conca­ improbis conatibus refiftcre cupientes, nent- " ele&A incendia vires fumant; univerfos tam dentes, quod cxcommunicatos excommun i Duces, quam Marcbiooes, Comites, Baro­ cationibus fiipradidis poflint abfolvera vice noftra, dc ibidem hujufmodi relaxera, cum nes , Poteftates , Capitaneos, Vavafore? , Communitates ,&univerfitates Civitatum, Ca­ ab ipfis delinquentibus fatisfadum fuerit com. ftrorum, Villarum, dc quorumcumque loco­ petenter. rum , ac Cives, dc quafvis alias perfonas, CmTra defraudatore/ deet/nanan ir Quartifiacujufcumque preeminent!·, dignitatis, ho­ noris, gradus, conditionis, ftatus, dr fexus, nm Eteltfi/ debitoru»·. ?[Ut loca, caftra , villas, jura, jurifdiftiones, euda, decimas, cenfus, mutas, argentifo­ In tantum erroris demum quidam prolapdinas, privilegia, inftrumenta publica, feu fi nofcuntur, quod faluti animarum tempo­ quaslibet alias feripturas authenticas, prata, rale commodum praeferentes, decimas, quas infignum uniwerfalis dominii, fibi refervavit nemora, molendina, pafeua, pii carias ,polDominus in Miniftris, eis fubtrabere feu dc fefliones, montes, valles, infulas, paludes, ipfis avaritiarpi defraudare prsefumunt eof­ aquas, falinas, domos, dc alia loca queeumZue Ecdefiis, Capitulis, dc perfonis Eccledem: non 'confide» to prudenter, quod Anania phyra, pro eo afticis Aquilegenfis Civitatis, Dicecefis vel IU*,, de ut Sa «mpnyra, eu quod quoo agri pretium, Provinci· fpeftsntia occupaverint, vel quo Dquem vendiderant, defraudaverint, ab Apovis modo detinent occupata ; vel Ecclefias ftolorum Λ ** ' Principe terribili fuerint morte mulipfas, Capitula, feu Ecclcfiafticas perfonas dati. Eapropter ftatuimus, quod omnes Sa­ cerdotes A quilegenfis Civitatis, Dicecefis , vel impediunt quominus eis libere pro fuc vo­ Provinciae, fub excommunicationis pena , luntatis libito uti poflint, aut in eis anga­ qua, fi fecus fecerint, noverint fe iigatosab rias, vel parangarias exercere profumunt; aut qui prsdiâac civitatis, Dicecefis, vd Pro­ omnibus, fuorum confeifiones audierint, fpecialiter inquirere teneantur, fi ex fuis poflefvinci· Ecclefias aut Capitula feu Ecdefiafionibus, dc earum obventionibus, dc rebus fticas perfonas impediunt, ne in Terris,feu aliis, ex quibus decime, vel Qpartifia folvi pofleffiooibus fuis poflint uti aquis , aquarumve duâibus, falinas facere, vel molendina debent, decimas dc Quartifia illis Ecdefiis, conftruere, ac illis uti pro fu· libito volun­ five Prclatis , Reâoribus vel Capitulis earumdem, ad quas fpe&arc nofcuntur, inte­ tatis ; profenti conftituttone diligentius admo­ gre duxerint perfolvcnda. Eis,quos decimas nemus eis mandantes; ut infra duos menfes .feu Quartifia -r ipfa a profentis conftitutionis publicatione perem- _·*-«· — non plene folviflê repere· __________ i beneficium nullatenus imptorie res ipfas & earum pofleflnoes prodiriot, abfolutionis penfuri, donec fibi non cooftiterit illos de AisEcdefiis, Capitulis, feu ipfarumReâori­ fubt radis, feu retentis fatisfaâuros, vel fabus, aut prolatis reftituant cum efieAu: de tisfadionem plenariam impendifle, dc de folperceptis etiam, dc que percipi potuerunt, vendo in pofterum promififlê. Ad cujus Cooac de damnis, dt infuriis illatis faufacitat ftitutionis obfervantiam Fratres Praedicatores, competenter, ac ab cxaâione angariarum Minores, Heremitanos, dc Rciigiofos alios, & parangariarum dc impedimentis ac occupa­ tionibus nujufmodi deinceps petitus conquie- cujufcumque fint ordinis, teneri volumus dt fcanc. Alioquin de voluntate dc aflenfu Suf- mandamus. fraganeorum noftrorum, dc tam noftra, quam lotius profentis auâoritateConcilii, exnunc oro ex tunc in univerfos, dc fingulos, qui nujufinodi Conftitutionis tenorem per fe vel tit AQUILEJENSE CONCILIUM. 457 438 ^Ut quilibet f^fragenout Aquilegenfit Ecclfies — —Air jÿgo iMwmw'nrrtiiw corpora tredntnr Ecclefi*~fr*otrn. prufentes Cenj/itutionei babeot . (Jt autem pnediâaium conftitutiooum ple­ Ne prout plerumque confuevit accidere , in nior habeatur notitia, ftatuimus, quod qui­ libet Sufiraganeorum noftrorum ipfas ulquc ad animarum periculum, temporalis rei difpendram, ac tranfgreflionis pejus incentivum, Eroximam Dominicam reminifeere, & ha­ (peratam fatisfadionem dc debitam abfohitio ut, & in Ecdefia fua publicet, vel faciat adimat.............. ftatuimus, quod excommupublicari ; feme! deinde anno quolibet in fua Synodo publicandas. nicatorum a canone, vfel ab homine corpo­ Adum Aquilegis: in Majori Ecdefia anno ra, fi ante mortem excommunicari denunciati fuerint, etiamfi fuerint abfoluti, fepulDomini millefimo ducentefimo oQuagefimo tur» Ecclefiaftic* non tradantur ; nifi prius fecundo, Indiâione decima, die vero quarde his, pro quibus excommunicati fuerant, " todecimo exeunte Decembre, & die fabbati damnum feu injuriam paflb, fi prxfens fue­ fequenti in generali noflra Synodo Conftiturit , vel ipio abfente in manus Diœcefani, ttones ipfas laudante & etiam approbante , feu ejus Vicarii, aut Plebani, five vices ejus Dilcâis Filiis Leonardo de Farrignaco Vi­ gerentis, fatisfa&ione, vcl fatifdatiooe prs- ce decano, & capitulo Aquilegenfi, ac Vene­ ftita competenti. Si quis autem Sacerdotum , rabilibus Fratribus noftris Henrico Tridcntino, quacumque dignitate, profeiTione, vel Reli­ Bernardo Vicentino, Adalgero Feltrenfi (i) & Bellunenfi, Ulcino Tergeflino, Bono(c) gione praefulgens, hujufmodi Conftitutionis Juftinopolitano, Bonifacio Parentino, Mar­ trxnfgreflor extiterit, ab officio, & benefi­ cio fit fufpenfus, & nih lominus corpora hu­ cio Cenetenfi, Egidio Emonenfi, Wernarjufmodi exhumentur. do ( d ) Petenfi Epifcopis , nec non Procu­ ratoribus Venerabilium Fratrum noftronim Ut Suffragmei Aquilegenfis Ecclefio iffan fin- C infraferiptorum, fcilicet Presbytero Antonio gulis omit vifitint, nt tenentur. ~ — ■ Garden. ■ Bartholonuai ■ Canonico Veronenfis, Petro Presbytero S. Lurentii de Padua Johannis Paduani, Eppcne Abbate Monafterii Fidei & dileftionis zelus, quo S. Aqui­ S. Michaelis de Monte de Pola, Petro Ca­ legenfi Ecdefic Sponfie noflrae adffringimur, nonico Polen. Johannis (e) Poienfis, Pres­ nos, prout nos decet, circa ipfius honoris de­ corem négligentes efle non finit. Nolentes bytero Avancio Prsfavii Tarvifini, & Ber­ igitur, Sponfam ipfam congruis honoribus nardo Decano Civitatenfi Folcheri Concordienfis Epifeoporum Procuratoribus nobis afdefraudari, prccipimus quod omnes noftri fiftentibus in eadem.* praefentibusquoqueDiSufiraganei prsdiâam Ecclefiam annis fin­ ledis filiis Conrado Rofacenfis, Pagano Begulis, prout ex debito juramenti (a) tenen­ tur , vifitare procurent. Ii vero , a quibus non­ linienfis. & Federico Oziacenfis Mooaftedum nobis eft _________ ... prxftitum , ______ debitum _______ ,juramen______ riorum Abbatibus Fratribus Proiperino Cutum, infra tnenfem ex nunc pncftare nobisDflode Fratrum Minorum in Forojulii Jaconullatenus non omittant.____________________ bo Leftore Fratrum Praedicatorum Conven­ tus Civitatenfis, ac aliorum fidelium , tam Clericorum Religioforum , & Secularium , quam laicorum Aquilegenfis Civitatis, Diœcefis & Provincic multitudine copiofa. CONCILIUM AVENIONENSE. Ab Arelatenfis provinciae prcfulibds celebratum anno Domini circiter MGCLXXXII. ite MS. eminentiff. cardinalis Cbifii. Concilium domini Bcrtrandi Atnal-E rici archiepifcopi Arelatenfis. 5. TITULI CAPITULORUM. 6. I. 1. 3. 4. Contra ufurarias. Ut pro occlqfia preces fiant. Ut bona ecckfiaftica non alienentur. 7. Ut fint procuratores, qui citationes ecclefie- 8. fiscorum coram judicibus non fuis, commu­ nibus onniem inepenfir profequantier . Ut fideles non cmtcernant ecc/fiat fuat parxbiales. Ut privilégiât/ fententiat prolatorum non violent. Ut in confis etclfioftieis non adeantur cu­ ria facularcs. Ut colligationes # confratria non fiant . 9. Ut ( ■ ) Delete feu confuetudine, qua Epifeopi Suffraganei fingulis annis Métropolitain , ac Metropo­ litanam inviicr» Ecclefiam, tenebantur, Tomafmus agit in Nova, Λ vet ere Ecclefix dllclpbna. Lo­ ca citavimus fupenori capite num. ». praelato vifitatioms documento, quam anno 1196. per dcjeâum procuratorem egit Joannes Epifcopus Patavinus. (b) Utramque Ecclefiam, Fvlttsnfcm, & Bellvnenfero adminiftrabat Adalgerus .- quem Algerum, quem Algcnum, tt Adigerium nuncupatum legimus apud üghellum. (c) Synodo Raimundi anno sili, interfuiile Bonum Juflinopolitanuin , legimus in Veneta Italiae Se­ ct* editione. In eumdem Chronologie l ipfum impegit Jo: Francifcus Palladius in Hiftoria Forojulienfi Parte It lib. VI. Idesnque utroque in loco occurrit error in Egidio Emonenfi. (d) XFernarduS, feu Bernardus Petenenfis defideransur in hujulce Ecelvfne Tabulis apud Ugheliom . (e) Non legitor Johannes Poienfis apud Ughellum. An idem dici debeat ipfc cum Anonyme Pol» Antiftite^ad quem extant Innocentii IV. littetz anno isjl. confcriptz apud cumdem Ughellium, di­ vinare 000 licet. Conctl. Genero/. Tom. XXIV. 4 E e i ANNO CHRISTI ii»». a ♦λ "“"Γ3 4« concilium ç. Ut piviittiiii am tfingiatu ftnttaitam ex· Aloquamur redius, direptores poffumns""1 1 "■ " cenmrvucatiotuj, r^fi clorusn prtvtleftxm merito appellare: ne ulterius eorum q^ti Christi ofttndaxt . promptuaria erudantia ex hoc in il- »·^· 10. Nt quis faciat teflasntntum fiat fi» paro· lud, quorum feces adhuc exinaniri chiali prcshjtero. nequeunt, quin in malignis caloribus pericula mortifera per pravitatem ufurariam miniftrent affidue pauperibus PR Æ F Λ T I Ο. & egenis, ut facilius adextremxpau­ Ertrandus miferatione Dirina fanâsr Are- pertatis diferimina perducant eofdem, MutttMtu latenfis ecclefie archiepifcopus, ad fu­ efl trrtraa· & etiam quamplurcs divites, ut rei Wa/SiaMMx_______ ..._______________________ f________ r__ prxturam rei memoriam. Inter preifuras fen’ii temporis multiplices, atque curas, que evidentia & clamor validius attefta(oict'.’btu· noftro cohaerent officio fervitutis, illa praeci­ tur: (latuimus, quod omnes ufurarii pue nos affligit, vifeeribus noftri cordis in­ fine ipfo fado vinculo excommunica­ fixa profundius, atque (olidius radicata , no- B tionis innodati: intelligentesufurarios fitfrti ftrum inccflanter pungens animum fuarum etiam «adem lententia fore ligatos, aculeis punâionum ; ^ut ecclefiae comprovin­ qui pannos, bladum, vinum, oleum, ciales, ac miniftri earum noftro fubjcâi re­ vel alias quafcumque * mobiles vel gimini, follicitx provifionis remedio, prout fe moventes, prxiertim ad foftam, nobis defuper miniftratur , a malignorum de­ fendantur incurfibus , cohibeantur injuris & five ad folutionem poft tempus ali­ violentis, ac omnis materia malignandi ra­ quod faciendam,carius vendunt prop­ dicitus extirpetur, & adverfis omnibus pro­ ter temporis dilationem, quam effent pulistis, in pacis pulchritudine deleûentur ha­ alias vendituri, fi tempore (olutionis bitantes in eis, & ut hoftium lubiata for­ effet venditio facienda.· & etiam il­ ’ Ctrr. ia midine , & * tranquillitate ferena & ferenilos, qui quofeumque contradus alios tate tranquilla, pacis auftori, cujus manci­ faciunt in fraudem nfurarum, quopantur obfequio, eo devotius quo tranquilijus,. & devotius eo acceptius, valeant cumque alio nomine cenieantur; Sc Γ * quo . ’ famulari. Cquod contra tales Ordinarii proce­ Ex pttfr Libenter itaque affiduos labores ampleftidant ex officio ad inquirendum fu­ iwt conci· nyir,«quanquam noftris impares humeris ad ht Bftttrtc. per id, & etiam ad puniendum, & _ portandum, nocturnis pariter & diurnis infimaxime ad denunciationem conque­ rritimmui, ftentes vigiliis nonnumquam etiam fupra virendum, vel ad famam: a qua qui­ / nr ki- rcj * ut perfonis ecdefiafticis infra fortem nobis traditam conftitutis, moleftationum, indem fententia non poffint abfoivi , jùriarum crebrarum turbinibus relegatis, Di­ etiam fi in foro panitentiali fatisfavino fulti prefidio, noftris laboribus pacem, d ion em prxbuerint, nifi dumtaxat a & propria foliicitudine quietem opportune profuis diœccfanis, vel ab eo, cui hoc viftonis commercio praeparemus.Sane incon­ fpecialiter duxerint committendum cilio quod nuper cum praelatis noftrx pro­ Excipimus autem evidens mortis pe­ vince apud Avinionem duximus convocan­ dum , & auftore domino feliciter celebran­ riculum, exclufis malitia qualibet at­ dum : quaedam Patuta ad honorem Dei , s reverentiam, apoftolique ejus Tro-U, talia nonnumquam audivimus adhi­ phimi almi noftri patroni, & land i Stepha| beri. ANNO B ni protomartyris gloriofi, animarum lucrum, ecclefiarum pacem, ÔC miniftrorum ipionim quietem tranquillam edenda decrevimus, dc venerabilium fratrum luffragancorum noftrorum confilio & aflenfu · qux brevi ftilo, om­ ni curiofiute repuli a , lunt inferius an· nouta. J/. Ut fro tceltfit prtcts fiant. Cum juxta feripturx tcftimonium, qui pro alio orat, pro fe Dominum interpellet, multumque voltat fitfti dt· 7λ(Λ t precatio afitdua, eoque, oculi Domini fu, CAPITULA. per juflott é1 aures ejut in frtctt torum t * 11 ut Pfalmifta teftatur: pia deliberatio­ I. Contra ufur artos. ne duximus ftatuendum, ubicumque Chriftianus fidelis devotas orationes N primis noftrx confiderationis ocu­ & pia vota profternere curavit, in los dirigentes, ac pleno intui*ucla­ -Miffarum prsfertim (ollemniis, ante fcDivinx majeftatis confpe&um, a quo rius in tuentes, quod morbis noviter irruentibus opportuna funt antidota eunda bona procedunt,*ut per fuam · d £»·*· quam exiles, Deus miferator exau­ (cumque preeminentiz, dignitatis, re­ diat: praecipimus, & volumus etiam, ligionis, conditionis, ordinis, aut fta­ quod quilibet facerdos parocbialis di­ tus exiftant: quoufque a vexatione cat lingulis diebus Dominicis in Mif- indebita ceflaverint, dc juftitia fuum ia parochiali pro ipfis orationem pro conlequatur effedum. Et quod ompopulo: bccltfia tuo, fnofinmnt Domine j nes przdi&i, in expenfis fuper hoc frtttt plocotnt i/tttndt. Et moneant po- faciendis contribuant, juxta taxatiopulum publice,dcdiligenter inducant. nem fuper his faciendam per ve­ uc fideliter orent pro eildem Domi- nerabiles viros Cavallenfcm dc Aunum, fignificantcs ipfis, quod quocie- raicenfem epifeopos : privilegiis , fcumquepro przdi&is humiliter ora-Bhonore, beneplacito, dc au&oritate verint, quod nos cum fratribus no- (edis — apoftolicz Λ'' ~ ac ’legatorum, ----------------omni 1 ­ ftris , tamen vere pcenitentibus dc bus Temper ia 1 vir. confeflis, quadraginta dies de in· jundlis poenitentiis eis mifericorditer V. Ut fidtltt non contemnant porocbialci relaxamus. jnot ttcltfiot. lli. ut bono tecltfioftici non olienrntur. Infupcr advertentes, quod parochia* Quoniam facrorum ftatuta cano- ni ecdefiarum in plcnlque locis pa­ num, principum decreta, & ceterae rochiales ecdefias deferunt, & quafi légitime fanâiones prohibent mani- contemnentes eafdém, ad villas vel fefte, ut poffeffiones, przdia, cenfus, ___ w______ :rpraetenti ______ ____ alias__________ ecdefias accedunt con& alia quzvis bona,ufibus czleftium^cilio ftatuimus, quod quilibet paroJim·*'1*' * deputata $ ex quorum proventibus chiani (altem quibuslibet diebus ~ Do­ fiinua "** veri Dei miniftri vitz percipiunt ne- minicis dc follemnibus, venire ad fuas ceflaria,dc fuftentant pauperes & ege­ parochiales ecdefias, ceflante impedi-. nos, aliquo alienationis titulo diftra- mento canonico,tenentur : dc in eis* diiji inu hantur, vel quodeumque ad cetera Miffarum follemnia Eochariftiz nofttz eadem commercium habeatur: ideo peregrinationis viaticum a propriis ftatuimus, ne aliquis poffeffiones ec- presbyteris, corda contrito, devotione clefiafticas, redditus, autquzcumque dc reverentia debitis, recipere, omni alia jura ecdefiaftica alienet quocum­ cunftatione poftpofita, Audeant dili­ que titulo, in quafcumque perfonas, genter, przfertim in fieftis Re fur re- ~ cujusvis ftatus,religionis, ordinis, aut diqnis Domini, Pentecoftes : * tunc ·λ<μ»<.6 dignitatis exiftant: , fine diœcefani contingat dc alia (aeramenta ecclefia-4*14 ccnfiho dc aflenfu:: dc qui contra fe· ftica ab eifdem. Qui fi venire reçucerit, incurrat excommunicationis fen- faverint feu recipere, eorum ordina­ tentiam ipfo fado. rii, juxta datam a Deo fibi providen­ tiam, ipfos puniant dc caftigent: dc IV. Ut fint frotwrotortt, f mi citotioner quod parochiales presbyteri, fingulis btntficiotontm corom jnjicibtu non fini/1 Dominicis diebus,dc feftivis, moneant tommnmbtu omnium tmpenfit ftofic- dc inducant, dum Divina celebran­ fnontur. tur, populum, ut przdi&a obfervare debeant follicitudine diligenti. Attendentes quod aliqui Divinum judicium non imentes, przlatos dc VI. Ut frivilt^ioti fienttntiot prolatorum reâores ecdefiarum, dc ceteros bene­ non violtnt. ficia ecdefiaftica obtinentes , coram _ diverfis judicibus fatigant laboribus Quia, ficut ait Scriptura,fententia dc ex pen fis, dc ipfos indebite ac frau­ pafloris tenenda eft, dt per omnia a dulenter vexationem fuam compellunt quolibet'obfervanda; ne forte apud redimere, propter vexationem inde­ Dominum, qui antea ligatus non erat, bitam dcinjuftam: ftatuimus, quod om­ per contemptum damnabilem merito nes przlati, reâoies ecdefiarum, dc fe involvat fententia in ipfum occaceteri beneficia ecdefiaftica in noftra fione aliqua prius lata : ftatuimus, quod Arclatenfi provincia obtinentes,unum fi privilegiati feu exempti, praetextu vel plures procuratores conftituant , fuorum privilegiorum quibus utuntur, qui citationes fa&as dc faciendas, dc inhzrendo intcllcdui litterali dumtalitigia indebita, côram non fuis judi- xat vel cortici eorumdem , fententias przla- 4 , ___________ 44’ murtinus p iv. CONCILIUM mjdouh. i. nw. PHHJPP. III. R. nt. 444 praelatorum & cenfuram ecclefia ft icam A & caflamus: decernentes facramenta "ΣλθChristi auiu temerario prxfumpferint quomo- prxftita, ad przdirta obfervanda, il -cHRren ·”*- dolibet contemnere, feu etiam viola­ licita, a quibus- eos qui hujufmodi ·*8, re·* quod in iuis querelis hujufmodi facramenta prxftitcrant, abfolvimus , defccndentibus prius non audiantur, & pro juramento incaute prxflito feu donee fuper bis fatisfecerint compe­ illicito volumus ut a confeftoribus fuis tenter: falvis in omnibus fedis apo. panitentiam recipiant falutarem. Et ftolicz privilegiis & indulgentia, au- ubi infra decem dies poft publicatioa oti ta te , beneplacito, & mandato nem prefentis ftatuti fc ad invicem ejufdetn. abfolverint, denuncientur aurtores , fautores,trartores, defenfores,& fide· F7/. Vi in ta»fit eeeltfioftitii non aitotur jufiores pro bis obfervandis excom­ enrio ftcSeru. municat! : & frequenter hxc diflolutio* excommunicationis fententia per’f* dlff· * Frequens & deteftanda prxfumptio prxlatos in fuis ditzcefibus, in fuis apud plures invaluit clericos ,ilt&ioii non cffngiont fe nun­ paffim, ac eofdem ad reddendum · cotiem tKtontanmitotionii t nifi ilarnm 'nantur compellere coram judicibus pe. prnnitginm oftendont. regrinis: ficque inique de ecclefix con­ fort io judicant, quod univerfa cccleAdvertentes quod nonnumquam pltLooa cor- fia * male fentiendo de judicio pof- rique exempti, pro aliquibus cafibus, υρη4· cunt auxilium fzcularc, cum priva-< noftra ftatuta contemnere non formi­ torum caufas Apoftolus ad ecclefiam dant, in fuarum periculum anima­ deferri, ibique prxeipiat terminari. rum, ecclefiarum damna, & non mo­ Volentes igitur hujufmodi morbis fa- dicum plurimorum fcandalum,& ener­ lubre antidotum prxparare: prxfenti vationem ecclefiafticx difciplinx& concilio ftatuimus, quod fi aliquis fu­ quoniam per prxdirta, licet fint exem­ per caufis fpiritualibus vel ecclefiafti­ pti, non eft dubium ipfos extra lo­ cis negotiis quoquolibet vel per ft cum exemptum excommunicationis vel per alium adiverit curiam fxcu- fententiam incurrifte .· przfente ap­ larem, & monitus infra tres dies dc- probante concilio ftatuimus, ut fi ali­ fifterc recufaverit, co ipfo fit excom­ qui exempti, occafione ftatutorum nomunicationis fententia innodatus. ftrorum, excommunicationis fententia taliter fuerint involuti, quod in ecF/7/. 17 toihgitiontf & lonjratri* non Dclefiiis, ex quo certum fuerit, feu fani. conftiterit ,ad requifitionem ordinarii per totam noftram provinciam excom­ Quia vero colligationes , focictatcs, municari publice nuncientur : nifi pro­ contratrix , feu conjurationes, quocum­ bare poffint, & etiam fidem facere que nomine cenfcantur, reprobatx no- pleniorem, quod per fua privilegia fcuntur a canonibus, & humanis le­ debeant lucidius, & abfque dubitatio­ gibus introdurtx, & conftitutionibus ne qualibet excufari, quo minus huconciliorum fartorum per legatos Apojufraodi fententiis involvantur . ftolicx fedis in partibus & provinciis iftis, & omnino caftatx, & fententia X Ne f«»7 Jocat ttflamtntnm fine fno forotbidi prctbjftiTO. excommunicationis lata in fautores: ideo nos approbatione <3t aftenfu prxQuia quidam prxdecefibres noftri icntis concilii, prxdirtas fartas & fa­E ciendas in pofterum conjurationes , retroartis temporibus deliberatione pro­ colligationes, focictatcs, clericorum, vida ftatucrunt, & quafi quodammo­ regularium, cujufcumque ordinis, fla­ do per abufum ftatuta hujufmodi in tus, conditionis exiftant, in noftra defuetudinem abierunt , ut fcilicet jutWVj, Prov*ncia Ardatenfi, ubicumque & aliquis non auderet fine fuo parochia­ fu civitatum , caftrorum, baronum & li presbytero condere teftamentum , aafaaha. omnium aliorum exiftentium in civi­ propter damnum, <3c animarum peri­ tatis, villx, dominio ecclefiaftico fub- cula, potiffime qux circa reftitutiojertis, contra ftatuta canonum & con­ nem male adquifitorum in ultimis vo­ ciliorum farta relaxantes, diffolvimus luntatibus ex debito faciendam ali­ quo· ♦41 martwüs AVENIONENSE. 44« ANNO quotiens obvenerint, prrfertim, cum A con va le icentia m, male adquifitorum *------ — Christi decumbunt, in loco aegritudinis, a quomodolibet fieri debeat reftitutio in- christti ***** quo liberari eofdem a medicis imme- tegra, quamdiu ejus fufficere pocue- l·1' •Cerr.mr rito * defperantur, quia ubi majus rint facultates, antequam legata quxπω periculum vertitur & finale, ibi cau­ cumque favorabilia perfolvantur. Sta­ tiori follicitudine & finali induftria tuentes nihilo minus quod homines eft agendum, ut lucrifacere fubdito­ in ecciefiis moneantur diebus Domi rum animas Del coopérante gratia nicis & feftivis, nc interfint talibus valeamus: prxfenti approbante conci­ tcftamentis. lio ftatuimus , ne quis ceftator fine fuo parocbiali presbytero, fi abfque X I. magno periculo expcftari poftit, ma­ xime ad pias caufas, non faciat ali­ Prxterea injungimus parochialibus presbyteris, quod ftatutum editum quatenus teftamentum, vcl condere B presbyteris prxfumat aliam quamvis ultimam vo­ per dominum rortuenfem, tuncAreluntatem: in qua prscipimus ut ca­ lateniem arehiepifeopum , contra illos veatur in primis, quod abfque mora; qui in............ difpecdio poft teftatoris obitum, feu <£>&» «ACk cA&k ctdfit» ciQft» uQ&u «tôftu «â&u Qu •jQQl· tQqF T3uP nÔQr TtJQr WF TÿQI* ^ÎJkF* **)(** (?· C?DE CONCILIIS GRÆCORUM Michitk Palfologo Andrrmico Sniori imprrentt HISTORICA SYNOPSIS /'""’Ratcorum epifeoporum ia pe adeo infti-Ciuo conventum illum facrorum hominum tutr funt Michaele Palaeologo & Ancum adjundis Rei pubi ks optimatibus, mquo . jug. ·<-dronico femore imperantibus tortiones, ut de tutore fehgcndo Joanni Laicari Theodo­ longus fuerim, fi ada lingularum, prout a ri Lafcaris filio, puero novenni, agendum Pacbymero narrantur, deferibenda fufcipcfuerat. Coitionem hanc ex utriulque hié­ rem. Id mihi olim confilium fuerat; nec rarchie viris principibus, conflantem ftcrtm ejus immutandi cogitatio occurrit, nifi poft· /nodum appellat Pachymerus hiftor. Iib. i quam unius vel alterius fufiorera deferiptiocap. XXIX. Summa rerum tunc decretarum nem abiolvi. Sufcepto jam labore, fimulque fuit tutela principis & magni Orcis dignitas Michaeli Comncno collate. Cur in eo con­ iterum perpendens, rem agere a prefixomi­ hi (copo paulo aberrantem intellexi ( neque ventu delcribendo immorer diutius, nihil enim propofitum fuit nifi catholicorum con­ eft; neque enim ecclefiaftici quidquam ne­ cilia tradere ); hrfi primum: dein con­ gotii tunc expediendum proponebatur, ne filium cepi fcbrfmatica haec concilia non Ï|ue in ea re tradanda, cujus caul* acciti unt Patres, memorabile quidquam accidit , omittendi quidem , at fynoptice & in unam omnia feiietn conjunda tradere; ex quo fie D prefer callidam illam Michaelis artem in au­ tet, ut ieâoees meos a molcftia relevarem, cupando omnium principum.ac prrfertimepifimulque in re prrienti erudirem, nec ta fcoporum & patriarchs favore, quo velifi­ in parte quidquam illis defiderandum in ope­ cante haud diu poft vedus eft ad impe­ re hoc meo relinquerem. rium . Adum id anno ujp. Polimus :n Chronologia notat. Igitur eorum, quae fub Michaele & An­ In gradu fumms poteftati vicino confli dronico feniorc coiverunt, conciliorum in­ tuto Palaeologo, haud difficile fuit ad lumma dicendorum caufae potiilimcoccurrerunt dur. imperii (candere. Favebat illi lenatus , fer­ Sive enim patriarchs incumbentium capiti­ vebant in eum populi & cleri fludia , quare bus fuis malorum pondere oppreffi, dignita­ Defpota prius renunciatus, id dein egit ut coi te feu fpontanei, feu coadi cedebant ; ftatimque de celTioneilla admittenda reiicienda- lega pueri imperatoris (akitarciur. Propobtuin que concilium deliberabat. Sive animum prin­ eft id in communi ex clerc U Rei publics principibus conventu. Poft haud morofam di cipis religio aliqua fol lici labat ; reique diicuIceptationem e Republics fore ccnfuerunt , tlende concilium indicebatur. Rurfus vero convocandorum ad ea concilia Patrum haudEfi imbci.i puero (ocius adderetur princeps una fuit ratio. Interdum pro re nata celerri­ moribus lanûiiTimu mibu-tus, in onws ar tes belli pacifque expcdiritlimus. Unum lu mum confilium quaerebatur; tunc a patribus CPoli forte prsfentibus laptim concilium co­ pererat impedimentum (ubmovendum , jura­ gebatur; five graviorem maturioremque con- mentum fcilicct quo Pa Isolof us fidem luam avo pueri Joanni imperatori ejufque ftirpi fultationem tempus permittebat, retque digni­ tas poftulabat ; atque tunc demum proximi ipoponderat, id vero demum iacro prarfuremoliorclque epifeopi pravi is litteris ad cer­ lum ccrtui dilcutiendum commiilum eft tam diem invitabantur. Haec node eruditos Vifum patribus, nihil idobfiftcrc, quominus Palaeologus imperii particeps fieret, cum hoc le&oresmeos in limine Diflertationis hujufce volui, ne forte tantam conciliorum frequen­ polceret Reipublicae bonum, imperii (enan­ tiam admirati, imponi fibi exiftiment. di neceildas exigeret. Conferre id parite: ad Horam omnium conciliorum caput confti- farctum tedum krvanjfum juniori principi unpe. rI 447 “ GRÆCORUM CONCILIORUM. 44« imperium ; cujus principatum eo majori ftu- A acceptat ; CPim ( quam urtsem imperator — dio eflet defenfurus, quod non alienum, ut haud diu antea reduxerat e Latinorum maantea, fed ut proprium tuebatur. Addebant, nibus ) venit, refumptaque rerum factarum precariam hanc Paleologi poteflatem in pot radat tone, imperatorem, id pofcentem, in Urbe principe iterum corortat. Hxc de fy. fteros fuos nequaquam tranfmittendam, de nodo CPtana anni 1161. Pachytnerus in Mihereditario jure familia nihil demere feu chaele Comnen. lib. j. cap. 1. fie II. officere . Utraque hac fynodus Nicea con­ Quemadmodum Arfenio juri fuoreftitueovenit . Tertia celebris epifeoporum convocatio do lynodi au&oritas valuit ; ita fic reducen­ tunc indiâa, cum Arfenius patriarcha, non do iterum ad privatam fortunam fuffragia patrum in fynodo colledorum valuerunt . prodita caufa, ex edibus epifcopalibus fecefMichael Comnenus, qui principatus ambitio­ fit in monafterium Agalmatim. Rei tunc nova gravitatem in fynodo dilcuti oportere ni jura omnia poflpofuerat , cum Joanne imperii herede legitimo primo dignitatem cenfuit Michael novus imperator. Conquifiti ergo undique epifeopi, variantibus primo fen- , rquavit ; dein nec «qualem patiens, tummam tent its, tandem convenerunt, ut Nicetas He- ° fibi audoritatem ufurpavit folus, fbciumque raclez epifeopus fynodi ablegatus ad Arfe- faftidiens, in gradum inferiorem dejcâum , ne unquam timeret priftini juris exa&orem, nium fe conferret, negreflionem communi nomine fuafurus, vel, fin minus, abitionis luminibus orbavit . Ægerrime id boni om­ nes tulerunt ac prrfcrtim Arfenius, qui mu­ fuz caufas exponeret ; quas fi probabiles |uneris fui id efle ratus, ut ufurpatorem de­ dicaflet, concilium ut tollerentur curaturum; fin minus, exorari fe permitteret ad reverfiobiti fui admoneret, orbatumque innocentem principem ordini fuo convenientibus armis nem . Patriarcha, quem mordebat conficien­ defenderet, anathema in Michaelem pronuntia imperii Michaeli Comneno delati legiti­ ciavit. Taftus eo fulmine imperator alte in­ mi heredis incommodo , caufam , quam for­ te unicam hanc debebat, fe proditurum ne­ doluit, & remedio quocumque, leni, afpero fruilra tentato, tandem defperans rcfiigavit ; ceterum petenti demum concilii nomine, Nicztz fe daturum confenfitdimifliotutionem fuam , quandiu Arfenius rebus nis fuz libellum. Is vero dum feriberetur przeflet, ad cum iterum amovendum anidictante eodem patriarcha, Nicztas fuggeflit ~ mum adjecit; quare criminibus quibuidam 1er ibi oportere fe dignitatem illam dimittede quibus illum f·fycophanta —«•J·—-- — quidam .'a— tunc -accufaverat, opportune ufus, fynodo, quam re, quod minus ca fc dignum nofccret ; in­ frequentiflimam ea de caufa collegerat, vel dignatus iunc ille inceptum perficere recula­ ipfis invitatis Nicolao patriarcha Alexandri­ nt, remque infeâam dimifir. His fynodo no <3c Euthymio Antiocheno , reum illum acrenunciatis , cum dc patriarcha revocando cufavit . Coeundi locus fla tu tus eft tricli­ defperarent patres, moneretque Nicephoros nium Alexii in ipfo imperatoris palatio; quo Ephefinu* Arfenii illius ordinationem mini­ coadi patres , primo quidem accufatorcm me canonicam extitifle , quod Theodorus admiferunt , eoque praebente ledus eft li­ tunc imperator expediri omnia ita celeriter bellus, hzc ferens ex Pachymcro lib. IV. juflerit , ut gradus omnes facerdotii minus cap. ΙΠ. idoneis temporis interfiniis, ( vix unius dieculz inter eos interjedo fpatio ) percurrerit; ,, Primum : Ex principio matutine hybis aliilque rationibus perfuafi ,ad novam pa„ mnodiz pfalmum pro imperatore recifum triarchz eledionem, vehit Cede jam vacante, „ a patriarcha jubente folo Trifagio, & fuper ea commemoratione, prooemium abprocéderont , & vota in Nicephorum tandem u— r..—j... ----- an... ' folvi. Secundum: nimium fe propenfum convenerunt. Hzc fynodtts tertia Nicaena no u6o. habita ex Pachymero lib. II. cap. „ fic familiarem Sultani przbuifle, adeo ut XVI. qui & addit dejedioni huic Λ rieni i , ,, ei fic comitibus permiferit fzpius lavari in „ lavacro ecdcfiz, ubi funt figna veneranfic Nicephori aflumptioni Andronicum Sar„ dat Crucis marmoribus infculpta, cum ifti denfem, fit Manuelem Theflalonicenfem c’pi„ eflcnr Agareni fic Chrifti myfteriorum exfcopos palam reflitifle : nec in communio­ ,. perte*. Tertium.· quod filius ejuscommunem novi elefti unquam venire confenfifle. ,, nicari per fuum monachum faeras EuchaNtcephoro patriarcha in locum amoti Ar­ „ riftiz reliquias jufliflet, cum non conflafenii brevi e rebus humanis exempto, de ,, re:, an facro baptifmo initiati fuiflent . patriarcha fufficiendo arduum negotium tra„ Prattereaque ipfe Sultan cum Tuis Satradari ctrptum efi . Difficultatem rei expedien­ dae praebebat Arienius , quem injuria amotum „ pis per matutinum fplendidat magnzque alii quidem contendebant, quare jure repa­ ,, Dominiez, patriarcbz litanias celebranti „ adfuiflêt, fic fimul litanias recitaflet. Hzc randum, quod inique eratadum, cenfebant ; alii ut priora illa jure fentiebant gefla, ita g- „ fic id genus alia libello inerant, nihil inique agi rebantur, ficut Ntcephoro T Tunc judicioguit fiflat en., fe r.patriarcha ----voca­ tur, 'miflis ad illum epifeopis tribus. & cle­ olim,ita& nunc aliquo quopiam fubllitucndo. In hzc fludia fcifli patres nihil certi ricis totidem. Sed accitus recufavit, quod definiebant. Fluduabat etiam incertus impe­ judices & locum habere fe fui pedas diceret. rator , qui cum fecum meditaretur, ut pue­ Eadem invitatio femel iterum & tertio eft habita, ac tertio pariter repulfa. Recufanti ro, legitimo imperii collega, dejefio, folus imperaret ; id ut majori firmitate obtine­ patriarch» judicium, cui imperator adeflet , ret , audoritate patriarch» muniri optabat .· . repofuerunt patres, in cognitione rerum ecclefiafticarum potiflimamolim partem habuifan vero id fperare ab Arfenio poflet, am­ bigebat . Demum expenfis in utramque fe principem; eum proinde excludi tunc mi­ nime debere , cum de re graviflima age­ partem rationibus , ad Arfenii jura acceffit ; atque ita faâio illa przvaluit. Judica­ retur. Poflrcmo vocatur ad fynodum patriarcha tum ergo pro Arfenio fenex revocatur ; jh- 449 HISTORICA SYNOPSIS. 410 judiciali appellatione novilfima; obfirmatum-A nulli Ordinis Minorum , inter quos idem— - . ue in recufando, reum canonis Apoftolici feriptor Joanocm quemdam diflinguit, Per»- AMMO e recufatione judicii cenfucverunt : acceflê- firon denominatum, quod Grecum ariginem *’ nint cumulum priflinac acculatioocs io li­ dicunt; Hunc virum infliciflc vehementer ait bello Imperatori porreflo ex pre fle; addeba­ Apud Grxcos, ut coojunflioocm hanc emtur tandem contumacia non fifleodi fe judi­ Sleflerentur; moomfle perfaepe Patriercim cio. Hec fimul omnia fatis habita funt ad r ôyMdatav ut pro viribus quique ad tantum terendam in reum depofitionis iententiam ; boni obtinendum adulterentur. H®c prima cui tamen ex epifeopis nonnulli obftiterunt, mentio iynodi ad negotium illud traA&nrati inauditum preiulem, nec nifi de am­ dum coaflc apud Pachymcrum in Michaek biguis criminibus accufatum , injuria damna­ lib. V. cap. XI. Ad hanc porro fynodum ri . Inter cos , qui judicium illud impro­ pertinere credo orationem illam Grecorum barunt , eminebat Nicolaus Alexandrinus prxfulum, quam Pachymerus ibidem recitat, patriarcha, ejuique foci i , alii quidam epieo tendentem, ut perfuaderet, Grecos quiScoporum , & monachorum ac iaicorum dem paratum gerere ad eccléfiarum conciplures ; quibus una fcdit fententia, ut Bjiaiionem animum, nec pro fe obflituros quo- 3 commnnioncm omnem cum ceteris epi- minus id boni contingeret. Ceterum cum fcopis & reliquis iis adhaerentibus preci- cx accretione ‘fymbolo 'fa&a tanquam re ali­ dercnt. Hinc natum fchilma, quod G ήχο­ qua interjefla, eccléfiarum divortium prove­ ι am ecclefiam fcede annis pluribus dilacera­ nerit , interpofitionem hanc, qui pofucrunt, vit. Afla hsc anno ixdd. Poflinus in adnoLatinos tollere ncccfle efle judicabant. Se, lationibus cbronologkis ad Pachymcrum ea fublata, paratos ad coitionem fpondtbant. Adeo avuios a veritate Grccos fuos intellievincit. geqj. Michael Imperator, novam epifeoporum Alterius iynodi incepte,non abfolutx, fermo efl apud Pachymcrum in Michacle lib. fynodum coram fc coegit ( Pachymerus lib. IV. cap. XV. Confpiravcrant fcelcfli quidam V. cap. XII.). Ipfe ad Patres verba fecit ; dcmonftrare obnitem, addu&is ex hifloria in caput Imperatoris; verum indicio faflo exemplis, Latinos nulla herefis nota inu­ comprehend, qusftione interrogati iunx ut rendos Uk, quod Spiritum Sanctum cx Pafocios proderent. Illi ceteros Aluerunt, pa­ triarcham -------—... jam wpwMuin depofitum uu.u.u..., Ar/cnium, nquafl —tre, Filio procedentem finiunt. Quare facinoris confcium & confortem prodiderunt · C ut ad communionem admitterentur, obftare f" ;__________ nihil , id modo obtineretur ab illis ut e Succcofens Imperator reum, i. Ilum ad fynodum fymbola additamentum tollerent. Multa in dixit; poftulavitque fimul ad eum transmit­ ti c facro ordine delegatos, qui fynodi no­ hanc iententiam perorans , tandem quievit, mine eum interrogarent. Interim optare fc expeflans quid patres aflerr0H five diâis fuis confonum, five oppofitum. Qpicvtnmt om­ dixit, ut reus ille anathemate diflri&us te­ nes; & patriarchs quidem expe&atio tota neretur, quoadufque vel conviflus fupplicio pu­ niretur ; vel accufationem arqua defenfione in Qiarthopbylaccm ( is erat celebris Joan­ fruflraret. Nihil denegatum principi efl. Mifnes Veccus, qui dcin catholice lententis fi qui cenfuram a fynodo latam mifero Mo­ fttenuus rflertor fuit apudGnscos); (odeum nacho fignificarent ; fimulque quid pro fe cxilk obii in a to filentio mfifterct ; anathemate cufando afferret, acciperent. Ille attonitus pri­ intentato ni diceret, vocem tandem emifit in mum , detn calumniam deteflari, tum ho­ eam iententiam, Latinos quidem efle & non minum & Dei fidem pro fua innocentia de­ dici haereticos. Ea vox patres in fcblfrnate precari , ftatimque fe c e vuiHjJcuu confpeâu « proripuit piuripuii ic obfirmavit , fic Imperatorem exacerbavit , interrogantium, omnia c —: Dei judicio ' permit-adeo ut Audacem hominem aflutum in car­ tens, u erat hominis habitus, ut fynodales cerem detruferit. nuncii fatis intelligerentcalumniam innocen­ Hoc fulmine tafto Vecco, tempeftas alia ti irrogatam; quare rcgrefli,expofuerunt om­ ingruit cx inflituta in ipium Joannis Chumnia Imperatori, qui placatus, queflionem dc ni accufationc de male gefta legatione ad Arfenio omnem dimifit . Area hxc anno Cralcm Serbiæ. Auditus denunciator in fy­ 3167. ex Poflini chronologia. nodo, eoque flatim mifli ab Imperatore viri Venio nunc tandem ad fynodos in caufa fenatorii ordinis, qui toti caule adfiflercnt . concilianda Latinos inter & Grecos pacis V et irum id efl ab epifeopis, qui per facros habitas, quarum multas in unam confufas canones nefas efle cenfuerunt, clericum pa­ exhibet Venetus Labbei editor, qui fi plus triarcha: judicari, ipio non permittente pa­ triarcha . Igitur inflantibus pro judicio infltaliquid in Pachymero legendo indulfiflct , rem profeâo multo accuratius traflaffet at­ tuendo fena tor ibus , recufantibus epifeopis, re tnfeûa diiceflum efl.Gefla hxc io annum que explicuiflet. Gregorius X. vix in fumJ17J- Poflinus in Chronologia Pachymeriamt»m ucerdotem renunciatus, negotium com' na confert. His impedimentis unionis negotium pro­ continuatum , abfolvendum fu fee pit. Ejus rei cedebat parum; quare eidem promovendo Imperator volumen confecit multis obnitens, gratia miilr ultro citroque legatione ;i tum βτ in atra ecclefia virorum doflorum coitio­ Latinos nulla hxreieos nota afpergi. Scrip­ nes fafls funt plures. Eo tamen diferimine , tum hoc mtfit ad patriarcham , idamut Romanus quidem pontifex cum S. R. E. quecoaâa c feleâiflimts viris fynodo, palam cardinalibus viriique do&is , quos Rome legendum curavit. Redditas ea in re Angu­ lorum patrum fententias juflus efl JafitesJob prvfto habebat plures, rem agitarit; eidem colligere, & in unam continuati fermonis vero difeutiende Greet frequentia epifeopo­ feriem digerere. Id opus brevi abfolutum fy­ rum concilia habuerint. Pachymerus lib. V. cap. XII. concilii cujaidam meminit, cui adnodo iterum reprzfentatur , & Angulatim fucreRom. pont, legati, nempe frai res nonexquifitis fenientiis, approbatione omnium & F f lubC-ril. General. Tom. XXIV. GRÆCORUM CONCILIORUM. 472, QP fhbferiptionib* munitor: hanc fe tenere fi-A fiat teftimonio , coram _____ legatis „_____a pontifice r______ ■ r_i_. c,.; r._ litteras ita λτ — —— — ■"■dem atque ab ea nunquam fe receflurosPa- _________________ miliis Conftantinopolim. Scriptas anno dNNO tribus ta commune affirmantibus. Tum ferip. ea de re per dolum compotitas - fuiflc — fcribit ti ita approbati rranfiniffio fit ad Imperato­ Pacbymenis lib. VI. cap. XVII. ut Gnaeo· rem. Nova bate fynodus eodem, quo prior, ram quidem fententiam fervarent, fed tantis anno 1174. convenit, habeturque apud Pa vetbonun involucris teftam, ut Latini feebymerom lib. V. cap. XIV. cum convenire Grecos arbitrarentur. Nec 1res has uhra citroque tra&ationes major minus fraudis adhibitum eft in fubferiptioarati pats extrada, donec tandem Grrci ad nibus; nam prolixus ille nominum cataloeccleun catholica confortium admifli funt a gus iis litteris adjeftus, *el inania erant no­ pontifice, admiftîonifque fus litteras legati mina a Calhgrapho eonfifta, vel homines Gracorum CPim retulerunt. Is legatorum erant vulgares , nullo dignitatis fplendore reditus obftriftam patriarcha fidem tenebar, illuftres , quamvis ibi fe ipeciolo epifeopoqui eo tempore quo negotium traftari coe­ ram titulo velabant. perit, negavit fe coojundiooem illam ad_____ ... Hoc inivit- confilium Imperator, ut ___ neumiflurum, fidemque fuam obligavit, cathe-Btri parti, Latinis fcilicet Graecifve, difpliccdram fe dimifluram , ftatim ac unio illa ret. Qiin & Latinorum gratiam fibi magts perficeretur. Coada de ea caufa fynodus . magifque conciliaturus, cum intellexiflct ex Judicatum conflare ex fado ipfo dc patriar- Graecis quoldam vel ipfa Graecorum facra cius libera & fpontaoea abdicatione ; nam poft fadam utriufque ecclefia conjundionem abdicationem illam juratus fpoponderat, li­ exeerari , concilium frequentiffimum colle­ quidera ecclefiarum conjunâio perficeretur ; git, in quo rei hujus indignitate latius ex» quare ea impleta, fponfionem efficiebat libe­ pofita , rogavit, ut anathema diceretur in ram & abfolutam, ac propter jurisjurandi eos , qui lacra violare contumeliofe tentafreligionem neccffario implendam. Ita ergo fent, nihil fingulatim exprimendo. Hacufus volens nolenfque Jofephus exiuâoratur, juf- eft arte, ut Latinis fucata zeli fpecie place­ fu fynodi, ac pro legitima fedis vacatione ret, nec difpliceret Grrcis, qui fandionem pronunciation eft. Convenit fynodus haec an­ hanc frequentes admiferunt , rati opinioni no 1174· ut Poftinus (upputat . fua nihil ex illa offici, cum nihil extra jus p»chr". Ita viduata fchifmatico patriarcha eccle­ fe faduros judicarent, fi eorum facra reçu üb. iv. c. fia, Joanni Vecco viro in primis catholico' ifarent qui efletn rorthodoxz fidei injuriofi . XVI1L Concilii nujus anntecft 1276. & dodo regenda committitur : cujus eledio Hic finit extitit conciliorum fub Michaele pro confueto more in fynodo Cpifcoporum & cleri CPtani decreta eft anno 1177. Paleologo coadotum ; eorum faltem , quorum Haud ita multo poft Imperator nuptias nulla mentio in Collcdionibus huc ufque vul­ filiz fus Annz cum Michaele dcfpota occi­ gatis fafta eft. Veniunt nunc fuo ordine con­ cilia fub Andronico feniore Michaelis patris dentis ( quas rebus maxime conduduras reanno 1282. defundi fucceflbre coada. Quo batur ) ftatuerat. Connubio huic obftabat in cenfu omittenda confulto duxi concilia il­ lex a Sifinnio patriarcha lata de conjugio inter propinquos minime jungendo. Porro la , five quae pro Vecco exauftorando, five qua illo jam depofito pro catholico dogma­ Nicephoros juvenis pater, & Michael Impe­ te difputante convenerunt. Utrorumque enim rator fponiz parens, fratres erant germa­ conciliorum iftoramada Λ hiftoriam partira ni . Infuper Nicephori uxor Anna alteri An­ ex Labbeana, partira ex noftra hac colleftione nat, de cujus nuptiis agebatur, confobrina repetas. His ergo erat. Huic igitur multiplici vinculo implica, o omiflis, _____ , unam ____ ,pr* ceteris !t!. ---Pichym. te neceftitudini folvend* fynodus convenit .Ddefertbendum mihi venit concilium iib. VI. Vifum eft patribus bonum pacis, que ex eo fumtna ' eo tetendit, ut Gregorius Cyprius, cp. VI poft obitum Jofephi. patriarcham potitus, conjugio fperabatur, caufam offerre jnftam dignitate fe illa demitteret, ejufque commen­ ad relaxationem vinculi; fi quid fuiffet in­ tarius in teftimonium quoddam S. Joan­ decentiae tollente five exeufante commodo nis Damafceni feriptus damnaretur. publiez quietis ex eo foedere provenrnro . Petitam e S. Joanne Damafceno fenten­ Ita judicatum a fynodo, nec aliter przftitiam hanc: Pridit0vrrm (Patrem ) ptr Yirram. Synodo annum ftatuo eumdern qui fuhat eiuucieturii Sprritiu ; in Grrcos vehe­ pra 1177· menter urferat Veccus, in plena Cnecorum Crefcebat hsec inter pro jundione trtriuffynodo orthodoxam caufam defendens. Quod que ecclefrc tn Graecia tumultus; cui augen­ do plurimum dedit incitamenti legatorum vero reda impeti hsrefim fuam hac S. Do* pap* adventus CPim. Veccus patriarcha unus doris fententia intelligerent Gneci, illius re­ & forte unicus erat, qui Latinorum partes tundende accomoda opinioni fuae interpreta· que de caufis tione negotium patriarchs Gregorio commiftrenue defendebat. Ea, ali iique Imperatoris invidiam incurrit,, ( Imperator E ierunt. Illevero munere hoc fuo fundus eft, torno quem aftuenim ita Latinis palam favebat, ut Graecis edito dc hoc argumento torno, tamen clam adhzreret ) apud quem non uno tum ex epifeopis plures, inflante Imperatode crimine, fido licet, delatus, demittere re, fubfcriptione fua roborarunt. Verum ex fe dignitate ftatuit. Seceffit igitur in mona- !|uo diflidia tollenda cenfebantur, id magis editionem concitavit. Continuo enim ratio­ fterium, dum interim caufa ejus in concilio tradaretur,- fed cum accufitionum illarum nem exponendi mentem Damafceni obfcuram & implicitam criminati funt quidam. Ulte­ calumnia tandem patuiflet, vel fycophantiarius procedebant alii accufantes Gregorram, rum illarum inanitatem Patres intelligerent, fmie&er in qua fenquin & politica alia fuadente ratione, judicio vocem illam omni fuppreffo, manum iterum clavo facras tentiae Damafceni tota vis inerat, minus or­ gubernationis admovit . Tunc habitum eft thodoxe & fenfu a mente SS. Patrum pla­ concilium pro exhibendo fidei Grscz ccclc- ne alieno ab illo exponi: ac fi fcilicet non qui- HISTORICA SYNOPSIS. 4f4 4Π ÇgF quidem pro prinripio «diro emanationis S. Λ Andronicus Imperator filiam Muxalonis ma· ■ *■-■— — ..spiritus vocem illam accepiffet cum SS. Pa- gni Logothetse fratri iuo defponderir, nec ANNO tribus, fed potius pro principio txplnitfctn· port multum puella vitiata, injuria confao- ,1(a. '”KTT /fc ’ quam a prvn^faiw ~ diftinguebatId ” vero guinet cujufdam, indicio tumentis uteri dedemooftrabant ex commentario tunc edito a prehenfa fuerit. Qjurftio tunc orta, numMarco Monacho ejus difcipulo, qui hanc ip- £id irrita extunc defponfacio cenlcoda eiiam Damafceni fententiam, ifta plane in­ ; an procedi ad nuptias per facras leges terpretatione itu expofuerat feu corruperat. liceret. Sementis Patrum variarunt; nihilHoc vero difeipuli feriptum non fine ccnfu- que certi ftatutum eft ; quare Imperator ju­ ra & approbatione Magiftri prodierat, ut Mar­ ris indagine abje&a, cum fratre quidem filiam cus iple afferebat, dt nes erat exploratiffipinceras Ubadarii conjunxit; puelis vero m.i. Eo igitur nomine ingens in Gregorium nuptias Confbntini filii fui dcftinavit, fuo invidia creata eft ; nec diu res procellit, tempore celebrandas, poftquam fcilicet lon­ PxÀym. lib. II. < quin fynodus frequens colligeretur, in qua gioris oblivio vitii infamiam obliteraffet ; XXVI. & de abdicatione patriarche, & de ejus or- quod & execution! fumma fide mandavit, thodoxia lis inftituta fuiflet, nifi interceflif- B Concilio huic annum ftatue exPoffini chrofet imperator, perfuafus cx eo judicio nihil nologia 1192. Alteri fub Andronico concilio argumentum commodi in publicam quietem proventurum. Eo perfuadente res ita convenit, paftioni- prsbuit delicatula Imperatoris religio. Mos bus tamen occultis. Spondebat patriarchafe erat reliquis ante illum Imperatoribus aim fponte ccffurum; viciflim & fynodus, fide ad Saracenos principes litters feriberentur, data, fdi obftrinxit, laturam fe pro ortho­ illos fratris nomine taluure . Scribendum igi­ doxa patriarchas fententiam. Ita data utrin- tur cum effet Imperatori ad Sultanum Ba­ que & recepta fides. Quibus prxmiffis, pa­ bylonie, num pro more agere fibi liceret «X epiicopis forte pmfentibus exquifivit. Plttres orthodoxum fe nofccrc patriarcham pronunciant. Aftutum patriarcha libellum fpon- rique licitum negarunt ; a ceterorum opinio­ tanes ceflionis fus porrigit, ita tamen arne recedit Theoleptus Philadelphienfis epitificiofc dolofeque contextum, ut dc finctri- fcopus, ageret fide fua imperatori fuadens; tate cedentis fufpiciooem jufta.m prxbuerit. neque enim nefas cenferi hominem SaraccNec concilium pro fe quidquam attulit fin- num fratrem appellari, cum vel ipfos malos , cerius ; nam vix e medio fubdu&o patriar- C daemones filios matris fuse feriptura in Can. < cha , tomi ab eo feripti difeu(lio " inftituitur. tico appellet: Fili matrit mea pugnaverunt Variantes tamen fuper ejus damnatione Pa­ centra mr; ouod de malis fpiritibus diftum trum fententis, tandem convenerunt in tol­ effe ille cxNyfleni interpretatione afferebat. lenda ab ea lucubratione loci Damafceni in­ Excepta eft cum indignatione epifeopi ora­ terpretatione ; atque ita a litibus ccffatum tio, ac motum ea de re diflidium in caufa eft. Hacc de fynodo anni 1189. fuit apud Imperatorem ut fynodum convo­ In hunc modum amoto Gregorio Cyprio, caret . Ibi difti invidia in Philadelphieniem alius querendus erat Conftantinopolitanus pa­ concitata eft ab epifeopo Dyrrachienfi ; fed triarcha. Ea de caufa itum eft in concilium ; leniente lententis Philadelphienfis afperita- p*chim. lib. tumultuatum ibi plurimum ab Arfenianis, tem Imperatore, tandem nihil grave in il- “L"*· ab iis nimirum qui Arfenii olim patriarchs lum (latuerunt Patres ; immo nihil illum in 31X1 ’ religionem» offend iffe cenfuerunt. Atque ita cxau&orationem oppugnabant, eaque de cau­ fa feceflionem a reliqua ecclefia fecerant. demum Synodus altera anni 1192. folvitur. Proxime ..ac fynodo quinquennio ceStatuendum a Patribus contendebant, Jofc» _______ —ab-— —- -,· —____ ** phi, qui in Arfenii locum affumptus olim^kbre aliud concilium Grxcos epifeopos ex·[. ·' ~ " fuerat, patriarchalcm ordinationem nullam creuit · Illud nimirum quod convenit occa& irritam haberi; tum & domina ecdefias fionc inventarum chartarum ab Arfcnio olim Latins damnari de pnctfnoiu Spiritus San&i patriarcha in foramine quodam recondita­ per Filiam; denique dc facerdotum ordina­ rum, anathematibus in auftores depolitio* tione exafto judicio difeuti oportere ajebant, nis fus (Arfenii fcilicet ) refertidiraas. Puer tum & ecclefis adminiftrationcm fibi com­ quidam cafu repérerai. Totam hanc hiftoriam ex ipfo Pachymero ad concilium CPtamitti poftulabant, fpoodentes fc totam ad leges canonicas reformaturos. Nihil horum num anni 1297. retuli. impetrarunt; quin & cum indignatione illis Alteram etiam fynodum ab hoc biennii divortio fejunâam peculiari fub titulo dedt; rejeftis, Patrum tota cura in querendo no­ vo patriarcha converfa eft. Is tandem in­ ea vero difquifitum eft, num valerent nu­ ventus in Athanafio, cujus indoles ultra mo­ ptis quas pupillus, tutore eodemque Impe­ dum fevera, quanquam multos terrebat, ri­ ratore invito, conciliaverat. gidos tamen eccleüafticr difei plias exaftoRjegebat per hos dies ecclefiam CPtanam res in ejus favorem pertraxit. Hsc concilii b Joannes Cofmas patriarcha, qui cum multa anno eodem 1*89. oâobri menfe habiti,de 5iuo Pachymer. in Andron, lib. II. cap. XII. umma eft. Ea dignitas hominem rigidum & feverum brevi deuituit ; cujus abdicationis caufas va­ rias tege apud Pachymerum : neque enim patriarcharum res gêftas, fed concilia de- feribeuda hic aflumo. Nihil quidem in ca ccfliooe acceptanda concilii interccflit, cum Imperator ipfc per fc illam admiferit, mandaritme occtefix, ut dc fucceflbre provide­ ret. verum dum ifta geruntur, accidit ut Ceacil. Gantai. Tom. XXIV. haberet in quibus Imperatorem argueret, nec ulla fe daret opportunitas principem ipfum commode alloquendi, ( id enim de induftria Imperator evitabat ) feceflionem in monaftenum ferit ad vitam privatam. Grave id Imperatori dc plenum invidis ; quare admonaAerium illud fe contulit, ubi foHemnecol­ loquium , pradentibus epifeopi», ceterifque im­ perii principibus, inftitutum eft. Primus querelas fuas expofuit patriarcha, quarum hsc fumma: fœdus & nuptis cum Crali Serbis conciliate; illi enim viro jam conjungato F f 2 filiam 4ff GRÆCORUM CONCILIORUM fy filiam 6iam Simonidem ofeenocm defponde-Aniam tulit impatientiffime,oec ter Patres, ex quo fafeum, ut judicium pro­ rebatur, habuifiê familiarem , nec unquam rogaretur, nec de ferenda fententia fpes ul­ fe a propofito non jurandi confilio, ea lo­ la affulgeret. More hujus penarius patriar­ quendi confuetudiro receftiffe putabat. Er cha , fimulque offenfus, quod tam multos fibi refiftentes haberet, novam feceffionem in mo- eo, quid fentiret it fententia illa faadifcerent. Eaaidem fatebatur in fua ad Impera­ nafterium adornavit. Hec viro exitio fue­ torem abdicatione fcripfifiie fe juratum abjerunt ; ut mox in hifloria fequentium conci­ ciffe dignitatem; fed hec dolore injuri»ac­ liorum narrabitur. Seceffionis fua caufam non fatis idoneam cept* turbato fe imprudenti excidifie. Cete­ habuiffe fe Joannes Cofmas agnofeens, bre­ rum ea tunc fuiffe mente & nunc pariter vi ic fe painarcaanu patriarchatui rciub. V. „ qui adftat atque audit Domini populus, ptis in comitatum iis quos confilio fuo fa­ Qp. VI. „ quotquot in clero cenfemini, quique habi__________ vere norat.refta fe cbntulit ____ admonafterium „ tuinfignes Monachico eftis,& multitudo E Athanafii, eumque naftus ,falutavit patriar„ reliqua. Ego ex Orthodoxis genitoribus cham , ceteris acclamatione confenticntibus ' . „ natus ac fande educatus, prius quidem faIra abruptum eft concilium , cujus tamen pan „ cerdotali dignatus honore fum ; pofte* Moilla , qux reftitutioni Athanafii reftiterat, per„ nachus faftus, judiciis que novit Deus in feverans in fententia, fcceffiooem ab ecclefia „ thronum evocatus patriarchalem fui ; grafacere conftituit.in qua flcaliquandiu nerftve· „ tia primum ac beneplacito Dei, deinde ravit. Hxc omnia habet Pachymerus lib. V. c. ,, confilio, voluntate, fententia praevio exa3. 6. 7-A&» funt hxc anno 1394. ex Poffine ,, mine perlata veftrum omnium,qui dignifupputatiotie. Atque hic finie Graecanicorum n late preminetis. In ea dignitate, uti me conciliorum ex Pachymero, qui hiftoriam fuatn „ çefferim pie ac re&e, novit folus Deus. ad undecimum ufqne Andronici fenioris annum „ Gloriari enim mihi non expedit, juxta diproducit, & cum eo hic pariter & nos Dif„ vinum Apoftolum. Contigerunt autem infertationem hanc noftram claudimus. CON. JLONDINENSE CONCILIUM. OUUSTT 4<® ^88^ ^8^^^ ^18^0^ ^88^ <$9> 8^8^^ ^188^^ ^88^ ^08^ ^88^* ^188^8^ - ®· CONCILIUM LON DINENSE Anno 1181. habitum. Anc fynodum archiepifeopus Cantuar. Aeialiter deftinavit. eligendi aliquas perfonae A». ■>>! H Ex NPilk. convocavit apud novum templum idoneas, & ipfu mutandi, & in earum loCour. Brir. B. Marix ad ~ ~ cum fubrogandi, quoties expedire videret, co. 11. PC. « London, poft Purificationem „ traâandum de libertate Almarici deMoo- conceftit plenariam poteftatetn. Idem Gerar­ 4». tkidera ,/teforti. Mandatum archiepifcopi in regidus cancellarium & vicarium przfatos ad „ „ ,, u ftro fol. 143. vocatur .· littera Convocationis pro Ubertate jtlnutrici de Monicforti. Quid autem in fynodo hac aâum fit, ex fequentibus conflabit. colligendam prxdiâam decimam ufque ad quinquennium ex tunc immediate lequens in Saresbur. civitate ac ditrccf. ut atterunt, de­ putavit; fic idem cancellar. fic vicar, prxfati per hujufmodi quinquennium ad colligen­ Littcre dirtfta domino pap* dc litterit fnfpefiit dam decimam ipfatn continue non abfque fa­ tigatione gravi laborant», decimam prrdirxbibith in concilio apnd novum templum ftam per eoa colleftam ad mandatum noLondon. £x reg. Peckom. fol. 14. 4. "ftrurn, ut atterunt, integre & fine diminutione aliqua perfolverunt. Sed vos de diâis Sanftiflimo inChrifto patri ac domino re­ tribus folidts, quos & finguli eorum pro fuis verendo Martino, Dei gratia facrofanftse Ro­ mana: ac univerfalis ecclefia: fummo pontifi­ expenfis, quibus propter hoc Interim fubieci , frater Joanna permitfione divina Canrunt, deberent recepifle juxta hujufmodi be­ neplacitum difti prcdeceflbris noftri cancella­ tuar. ecclefia: minifter humilis, totius An­ rio & vicario praefatis de decima ipfa fatisfaglin primas, cum filiali reverentia pedum cere indebite contradicit. Quocirca vobis per ofcula beatorum. San&itati veftra: tenore przapoftolica feripta mandamus, quatenus can­ fentium innotefeat, quod cum ego dtvener. cellario & vicario prefatis, quibus ex noftra fratres & coepifcopi mei, London, fcil. fic Rotten. cum procuratoribus aliorum epitro­ fpeciali gratia concedimus prcdiftas expenfas porum abfentium, ad complenda pic pater­ per pradecettbrem noftrum concertas, utrinitatis veftra: mandata, circa liberationem ^que eorum integre ac fine dimtnutionc alivos ad id exequen. domini Almarici de Monteforti cappellani ve» 'qua reftituatis "Λ: “ . Alioquin ~— ‘J :1 ftn, nuper apud novum templum Londoniat, per dileftos filios orchidiae. Cant. & Dubli­ nen. quibus fuper hit noftris litteris damus die Jovis, via. quinta menfis Februarii, ci­ in mandatis, compelli, ficut expedit, facie­ temus perfonaliter congregati, quafdam lit­ mus. Dat. apud urbem veterem calend. Noteras a venerabili patre archicpifcopo Dublivemb. pontificatus noftri anno primo. nen. & difereto viro magiftro Ardicionc PunQuas litteras diftus cancellar. Saresbur. co­ teri Mediolanenfi, cappellano vcftro, colle, ram nobis ibidem pcrfontliter conftitutus, afftoribus decime in fubfidium terrx fan&e feruit fe porrexirte diftis arcbiepifcopo & cap­ proviiiz, in regno Anglia: a fede apoftolica pellano , fub proteftatione, quod nolebat eis deputatis, recipimus lub hac forma. uti, nifi ertent legitime & veraces. Dum Martinus epifeopus, fervus fervorum Dei, autem ipfc litters in noftra .prefentia legevenerabili fratri Joanni archiepifcopo Dubii» . „ nenti, & dilefto filio Magiftro Ardicioni lc-Drentur, filum quod adhzrcbat eifdem ,feparatum fuit a bulla,& dixit tunc publice can­ dis apoftolicx cappellano , colleftoribus decellarius memoratus, quod ipfis litteris cx cimx in fubfidium terrx fanftx provilx in tunc renunciavit, dt eis uti noluit ullo mo­ Anglia, falutem & apoftolicam benediftionem. do i quodque Ricardus de Burtun. cafdem Conquefti funt nobis mag. Symon de Militteras fibi tradiderat tanquam veraciter im­ chain cancellar. Sarcsburientis, ac Robert us petratas; qui Ricardos ftatim prxfens exiperpetuus vicarius dc Sturminfter Saresburien. ftens, interrogatus fuper hoc, refpondir, quod dicrcef. quod cum felicis recordationis Gre­ Robertas vicarios ecclefie de Srarmiofter gorius papa prxdecefTor nofter in generali Saresb. ditrcef. dominus finis in preferiptis concilio Lugdunen. decimam omnium pro­ litteris nominatus,in Romana curia easfibi ventuum ecclefiafticorum terre fandx fubfi­ dio, vos fratrem Joannem dc Derlingtun, tradiderat, & quod ante quindecim dies tra­ diderat eafdem dc mandato domini fui pre, archiepifcopum Dublinen. & quemdam mag. Raymundumdc Nogeriis cappelianum apofto- Ediâi cancellario memorato. Ad luee idem Ri­ cardos nobis qoafdam alias litteras obtulit in Jicx fedis in regno Anglia;, colleâores de­ tenore fubfcripto. cime, hujufmodi primo anno per ipfius prxMartinos epifeopus, forvus fervorum Dei, deceflbris fub certa forma litteras deputavit ; dileâis filiis Cant. & Dobh'n. archidiaeonis, volens etiam, ut fingube perfonx tunc de­ falutem & apoftolicam benediAionem. putande ad colligendas hujufmodi decimas, Cooquefli funt nobis magifter Symoa de de pecunia ex ipfa decima tunc colligenda fingulis diebus, quibus circa prxmifla vaca­ Micham Canceller. Saresbur. dc Robertus rent, tres foltdos efterliogorum finguli reci­ perpetuus vicarius de Sturminfler Saresburdicec. quod cum felicis recordationis Gregor. perent pro expends. Demum cumque idem Cpa prsdeccflbr nofter in generali concilio praniecefior bon* memori* Gerardum Verduneadem epifeopum tunc eleâum in partes igdun. decimam omnium proventuum «cRegni Angi he pro negotio ipfius decime fpcclcfiafticorum term fanân fubfidio vcticrab. fra- \ CHRISTI 4 6i LOND1NENSE CONCILIUM. fratrem ooflrum fratrem Johannem de Der- Λ tamen epifcopus ftattm negavit, ic al.quas ■■■■~ " ab eo litteras accepiflè. Qjlid autem fuper ANNO ——-lingtun , nunc Dublinen. archiepifcopum , przmiflis fuerit faciend. me dignetur fanât* & quemdam magnum Raymundum de No** *’ ^’s «poftolfc® cappeilanum in regno tatis veftre clementia plenius informare. CuAngliae, colleâores decime hujufmodi pri­ ftodiat Dominus, &c., kriptum XVI. cal. Martii anno a nativitate Domini , 1281. * mo anno per ipfius predeceilbris fub certa forma litteras oeputavit, volens etiam ut perβίΐο ηοfonz tunc deputand. ad colligend. hujufmoMartini 1Κ Bullem pro Almar'.co de Montedi, fingulis diebus, quibus fuper pnemifla va­ forti, de qua in hoc concilia ailxm eft, profé­ carent , finguii tres (olidos eflerlingorum re­ ra ex V'llkinr ibidem peg. Eg. ciperent pro expenfis. Demum cumque fe­ cundo anno idem prsceflbr bone memorie dominum Gerardum Verdun, epifeopum tunc BULLA MARTINI JK PRO ALMARKO DE MONTE TORTI. elaâum ad partes regni Anglie pro negotio ipfius decime fpecialiter delimavit, eligendi aliquas perfooas idoneas, & ipfas mutandi, B Ibid. fol. 64. a. & in earum locum alias fubrogandi, quo­ tiens expedire videret, concedit plenarie poArtinus epifcopus, fervus fervorum Dei, ibidem teftatem. Ac idem Gerardus cancellarium & venerabilibus fratribus archiepitcopo vicarium prefatos ufque ad quinquennium Cant. ôc.ejus fuftragancis falutem, & apoimmediate fequens ex tunc in Saresbur. ci ftoheam benedictionem. Olim cum ad (eli­ vitate ac ditec. ut aflerunt, deputavit : fic cis recordationis Nicolai papz przdecefloris noftri audientiam perveniilet , quod dilcâus quod idem cancellar. & vicarius per hujuffilius Almaricus de Monteforti cappellanus inodi quinquennium ad colligendam decimam ipfam continue laborantes decimam ipfam cum nofter, dum dilcâam in Chrifto filiam no­ per venerabilem fratrem noftrum fratrem Jobilem mulierem (ororem fuam, uxorem diledi filii nobilis principis Walliz , per par­ nannem de Deriingtun, archiepifcopum Do* blioen. magnum Ardicionem (edis apoflolites mantianas regno Angliz vicinas adeumcz cappeilanum, principales colleâores deci­ dem principem conducebat, laqueum captio­ mae przlibatz fui flent requifiti, integre & ,; v. vm·· nis incurrerat & ^uuu quod va>nu cariflâmus m m Chri„. fine diminutione aliqua perfolverunt. Sed difto filius nollet rex Angliae illuftris' ieventum âi frater Joannes de Deriingtun, & magi- hujufmodi ' ~ " non abfque aflcâu compafltonis fler Ardicio cancellario & vicario antcdiâis mtelligens, dc conlcrvando fororis przdiâz pudore, fibi follicitudinis ftudtum vigilantis de expenfis, quas propter hoc interim (ubierunt, juxta hujufmodi beneplacitum diâi indiderat, procurando benignius , ut nobilis prasdeceflbris noftri de decima ipfa indebite, eadem traduceretur ad virum ; quodque prxfaut aflerunt, fatisfacere contradicunt. Quo­ tus cappellanus ex ordinatione felicis recor­ dationis Johannis papz przdecefloris noftri circa vobis per apoftolica feripta mandamus, quatenus przfatos fratrem Joannem de Der­ iub quorumdam przlatorum diâi regni cuiloiingtun , & mag. Ardicionem moneatis, quod dia permanebat, diâus Nicolaus przdeceflor de diâis expenfis cancellario & vicario prznofter circa liberationem ipfius cappeilani , faris, quibus, ex noftra gratia fpeciali con quantum fecundum dominum , & abfque tur■cflimus, & fuper hoc eifdem noftris litterisDbatione flatus pacifici diâi regni poterat intendens , ne diutius przfàtus cap­ dedimus an mandatis, fine diminutione ali- iolerter ' qua iatisfaciant competenter; alioquin eofpellanus detentionis hujufmodi 1 tzdio grava­ dem ufque ad fatisfaâionetn condignam per retur ; attente quoque confideraus, quod & pietatis affeâio circa przdiâam, ficut przomnem cenfuram ecclefiafticam, audoritate mittitur, fervat am fororem , ac memoria apoftolica compellatis. Dat. apudUibem ve­ (anguinis, quo eidem cappellano rex ipfe con- ' terem non. Novembris pontificatus noftri an­ neâitur, regalem animum ad eum verifimino primo. Quae cum publice leâz fuiflênt , interro­ liter inclinare debebant, fibique fontem ape­ gavi diâos archiepifcopum & mag. Ardicio- rire dulcedinis cordis fui ; dileâum filium nem utrum przfcriptas litteras ambas veras Raymundum de Nogeriis decanum Anniefle crederent five falfas: & diâus archiepi- cienf. ecclefiz, cappeilanum noftrum pro li­ fcopus ipfas efle fufpeâas; capellanus vero beratione Almarici praÈÜifti ad cumdem re­ eas falfiflimas exiftere tcftabantur ; inftan- gem fpecialiter deflmavit , ferenitatem re­ ter petentes, ut in diâo negotio tam arduo giam per fuas litteras rogans attentius, ut facerem, eflet per me ■logitime facien-Epro fua & apoftolicz fedis reverentia circa c . quod . " . J ' ' . dum. Unde di&um Ricardum tanquam fuliberationem Almarici jam diâi fic opem & fpeâum feci detineri, cuftodic diâi Lon­ Operam efficaces impenderet ; cumque face­ don. epifeopi,in cujus eramus diœcefi,com­ ret , poftquam exi fleret liberatus, extra re?,num przdiâum fub favore regio ufque ad mendatum ; przfcriptas litteras, quas etiam oca fibi tuta conduci, quod exinde ipfius fanâitati veftrz fub figillo meo tranfmitto , regis nominis gloria fuiciperct incremen­ tanquam fufpeâiflimas retinendo , quoufque tum. Et ne prztextu captionis feu detentio­ fuper hoc veftrz recipiam beneplacita (annis hujufmodi, fimultatem aliquam fulcitanâitatis . Infuper cuân a przdiâo Ricardo di aliqua occafio fufeitaretur, & eidem re» Juzreretms, utrum aliquas alias litteras apoolicas fecum a curia deportaflet, idem fic gno ejufque incolis alictyus timende turba­ interrogatus refpoodit; quod portavit fecum tionis materia immineret; ab eodem mag. Raymundo per alias fuas litteras nonnulla a Caria ufque ad duodecim paria litterarum exequenda, & a przdido Almarico facien­ Herforden. epifeopo tunc przfenti nireâada providit, per quz hujufmodi pofle obvia* rum, quas afleruit fe cuidam civi London, commilmc, eidem epifeopo liberandas, qui n periculis ab aliquibus credebatur ; via. quod ft pr«- WÆ LV1 4*3 LONDINENSE C0NCÎL1UM. 4<4 Cÿ' fi prxfltus Almaricus certe forme in pœ-2 ta probitate confidimus, ad prrfatumregem» ■ —— —-— diâis ad eumdem regem dirèâis tnfertx lit· propter hoc duximus remitteud. ut ab eo- *****£ arn^i ,er“» ^“Plie*,er » sbfolute ac libere confendem Almarico diligenter, ut expedit obiiu·». 1 tiret·* de quo quidem confenfu libero voluit gationem recipiat iupiadiftam; in qua per memoratus Nicolaus przdeceftor, ut magi- eumdem Almaricum adirci volumus, ad ip­ fius regis fuique regni cautelam, quod di­ • ftcr ip(e cognofceret & diligenter adhiberet ctus Almaricus' eidem tegi vel regno fuo , induftriam & cautelam, ne torte in pofte­ aut ipfius regni perfects adverfari volenti­ rum a calumniofis confenfus hujufmodi di­ bus, favorem vel confenfum aliquem non ceretur extortus, ab eodem Almarico obli­ prxftabit, prout didus rex per eafdem lit­ gationem reciperet corporali pneftito jura­ teras regias poflulavit. Rogamus etiam re­ mento , quod memoratum regnum abfque npoftolice fedis exprefla licentia nullo un­ gem ipium, ut in hac parte beneplacitis apoftolicis conformans, devotius defideria cordis quam tempore rcintraret, quodque praefatus Almaricus regnum ipfum , aliafquc terras fui efficaciter exequi ftudeat, quod ab eo praefato regi fubjeftas, per fe, vel per alios petitur confidenter, ut ex boc regix devo­ noftiliter nequaquam inuaderet , nec etiam B tionis finccritas clarius elucefcat, & Roma occuparet, nec invadi vel occupari ab alio na ecclefia mater fua, qux ipfum gerit in­ procuraret. Et ii fecus forte prxfumeret , ter cbaritatis vifcera pnxdikftum , laboris txexcommunicationis fenientia,quam per eum­ dia occatione hujufmodi non cogatur ulte­ dem mag. Raymundum ferri voluit in eun­ rius experiri. Cum itaque hujiilmodi nego­ dem . ligatus exifteret, & omnibus ecclafutium tedes apoftolica non immerito cordi getat, ac ipfum abfque ptxjudicio ecclefiaftifticis beneficiis ac privilegio clericali priva· cx libertatis nequaquam deferere valeat imtus, fit per eumdem mag. R.. ad illa reddere­ tur inhabilis vel alia obtinenda . Et quod perfeftum ; nos diligentix veftrx ftudium , poftquam idem A. ad loca tuta regni Fran­ Siod circa promotionem ipfius negotii prxcis perveniret, obligationem fundem reno­ itiftis, dignis in Domino laudibus commen­ varet , etiam fub juramento , & panis fimidantes , fratcrokatcm veftram rogamus Ac libus fibi per eumdem mag. R- imponendis, hortamur attente, per apoftolica nihilomivel etiam infligendis, perpetuo fervaretur . nus feripta vobis diftrifte prxeipiendo man­ Quod fi poftquam ad loca tuta ciâum Al- damus ; quatenus vota veftra beneplacitis curicum pervenire contingeret, ipfe obliga­ Capoftolicis conformantes, ac hujufmodi ftu­ tionem non renovaret eamdetn, aut conira dium profequentes, opem operamque folliciprxmifta vel aliqua przmiftbrutn veniret ; ex­ tam, prout utilius expedire videritis, impen­ tunc eifdem excommunicationis, privationis, datis, ut feftina, prout optatur, proveniat ejufdem liberatio Almar. fic efficaciter vos flt inhabilitatis pernis diftum Almaricutn prxin hac parte gerentes, ut devotionis veftrx libatus N. prxdcceffor voltiit fubneere, prout prompix finceritas condignis laudibus attol­ here in przdi&is ad fzpefatum regem direâis litteris plenius continentur. Sed eodem latur, ac fedis apoftolicx gratia erga vos di­ Nicolao prsedcccffore morte praevento, hujuf­ gne fufeipiat incrementum , nec oporteat inodi negotium non potuit expedin. Pono propter hoc fedem ipfam ulterius laborare . Dat. apud urbem veterem XII. cal. Odolitteras regias, quas pridem vacante tunc apo­ ftolica fede, per eumdem magn. R.. venera­ br;s, pontificatus noftri anno primo. bilibus fratribus noftris Romansecclcfix cardinalibus, de quotum tunc temporis eramus Aubitpifcopi & epifcoparwn provincia Cant ner ht tera fnodaiis dirtSa domino popa fnpcr numero, rex ipfe direxit, intelleximus dili genter dilatx liberationis ALmaiici praedicti θ hocratmc Abuorici de Λfonteferti. caufr.m plenius advertentes. Et quia tam ex Anftillimo in Chriflo patri ac domino ipfarum litterarum tenore, quam ex prxfatt dom. Martino, divina providentia, Atc. magiftri relatione collegimus, quod idem rex lui humiles & devoti fratres J. permiffione ad ejufdem ledis in hoc beneplacita exequenda promptum "Ï*”NUS TifdtEitene, ff perna iwi purgantium. s 9· Contra illos qui ponunt comeftorer Oil fuflodes in domibus ecclcfiufiicorum. 10. J"? CONCILIUM TURONENSE ANNO 7· opprimentibus ecclefiafiicas perfora/} CHRBH perturbaniibut junfdiilionemectlcfiajlicam. ·’·’· 8. £4· purtahonc proflanda fuper turbata ju. De applrgiamentis·. De jubentibus fubditii fuis ne participent eum perfonit ectitfiajlicis. IZ. De dccimis. J}· Ut fistnta priorum conciliorum obfervantur . 11. PRÆF AT JO- 47« ///. Vi ckrttt ir reh&iofi tabernas non ch*is?i frequentent. Item ftatuimus clericos, in facris przcipue ordinibus conflit uros ,Ί5ί rcl'giofos, tabernas, contra cleri honeftatem, & prohibitionem canonum, fréquentantes, nifi peregrinationis necefiitxce compulfos, modo fimili pro­ hiberi. ’IV- De. furantibus hbres, & ornementa D honorem omnipotentis Dei,& ad re· Bl «clefiafltta t dr fait» librorum femformationem Ustus ecclefuram provin­ dcntibus, aut corrumpentibus . ciis Turoneniis: nos Joannes Dei patientia archiepitcopus Turoncnfis : intimo mentis * z/. ilice . Item illos qui fe effe dixerint* ia- prax-pee Ia· defiderio corrigere çupiemes ea, que corcerdotes, qui ecclefiarum calices, Ii- ct,du,o’,’u‘ redione legitima circa pertonas ccclefiafticas, vifitando nuper illam provinciam, no­ bros, auc cruces, reliquias, vel alia vimus indigere.* convocatis venerabilibus in ecclefiaftica ornamenta, furtive fub· Chrifto fratribus, ejufdem province epilcotraxerint: ftatuimus prxfentis auftopis, fuftraganeis noftris, necnon abbbatibus, ritate concilii excommunicationisfencapitulis, conventibus, & aliis qui fuerant tentix fubjacere ; & aliter per loco­ evocandi, apud Turones, provida delibera­ rum ordinarios, prout furti qualitas tione habita & tradatu, communicato quoÎiuc prêtentium ipforum fuftraganeorum con­ exegerit, corporaliter puniendos, dodio prout decet, ac volentes advertus quonec reftituerint fic fubtrada, & com- A rumdam clericorum & lucorum, qui ccclc-C petentem egerint pcenitentiam de com- fiafticum forum frequentant, calliditatem & verfutiam providere, qui fraudulenter illos contra quos non habent aliqu>d quzftionis, fxpe faciunt quandoque per fe, quandoque per alios vexari multipliciter & citari, ut pro redimendis vexationibus hujufmodi, przdam* ' ai que- poflint aflequi ab cifdem. d«a> CAPITULA minis. Quam poenam extendi volu­ mus ad omnes illos qui librorum ccclefiarum fciderint folia, aut dimi­ nuerint, feu deleverint, aut corrupe­ rint malitiofe in eis feripta, in ec­ clefiarum praejudicium quoquomodo. V. De fnoceffiombus faciendis . I. De vexttoribus. Item pro eo quod io faciendis proceftionibus , ob devotionem populi an­ Tatuimus omnes tales, ut ita di tiquitus introdudlis, multi ecclefiarum xerimus, vexatores, prxter pce D redores & alii miniftri fe exhibent nam damnorum & expenfarum, innégligentes: przcipimus eos ad proquibus volumus eos per locorum or­ cefliones hujufmodi, diebus Domini­ dinarios illis quos tali fraude & dolo cis & aliis, ubi &. prout fieri convexari faciunt, taxatione legitima prx- fuevit,' faciendas, ut per hoc loca cedente, prout jura ftatuunt , con­ ipfa in majori reverentia habeantur, demnari, excommunicationis vincu­ & devotio fidelium augeatur, per lo­ lo, donec a tanta przfumptione refi- corum ordinarios ccnfura ecclefiafti­ pifcant, percellendi. ca, nifi tempeftas temporis , vel alia ncceffana caufa eos impedierit, fore II. De incitantibus sd litet. cogendos. S Item prxfentis approbatione & an- VI. D< ufurarin puniendis 6- vitandis . doritate concilii prohibemus, ne quis^ de cetero ad lites excitet, vel ad rihem ouia multi in obiervationccaXM, ficut a nonnullis, qui ad hoc nonis t felicis recordationis Gregorio per villas, oppida, & tabernas difcur- X. facroiandz Romans ecclefix fumrunt,ut caufam vexandi fimplices ho­ mo pontifice, de manifeftis ufurariis, mines habeant, competimus effe fa- de omnium & Cingulorum fidelium dum. Qni vero contra hanc prohi­ terris penitus expellendis, & habita­ bitionem noftram in aliquo venire tionibus non locandis cifdem,dudum prxfumpCcrint, ccnfura fimili compe- in concilio Lugdunenfi editi, feexhi­ fcantur. bent négligentes przcipimus in vir­ tute obedientiz, & fub anathematis G g t vinCincii. General. Tom. XXIV. 471 anno 471 CONCILIUM TURONENSE. vinculo injungentes, fententiam prx-‘ didi canonis, .ufque ad proximum provinciale fururum concilium , in Angulis cathedralibus, collegiatis, ac etiam parochialibus ecclefiiis provin­ ciae Turonenfis, diebus Dominicis pu­ blicari ; nt faltem rubore confufi ip­ fius canonis contemptores , ad ejus obier vantiam inducantur. in religiofis domibus, dudum editum ad illos extendimus, qui ponunt hu- chruti jufmodi comeftores vel cuRodei in «»*·· domibus praelatorum , aut aliarum eccleGafticarum perfonarum quarum· cumque: quos fimili fententia, auto­ mate przfentis concilii, innodamus. X De.eppkgiementit. VU. Pe opprimentibus cetlefieflices perfo· Item przcipimus,pote (lates, bailli* na/, & pcrtttrbentibus turijdivos, & quofeumque alios juftitiz fx. Dionem eeci»Jio/iicem. λ cularis àniniftros, qui amodo perfonas' \ , Becclefiafticas, pro eo quod fuper pofItem poteftates feculares, ecclefias feflionibus, redditibus, & rebus aliis ecclefiafticafve perfonas opprimentes, qnibulcumque, quas ecclefiarum & ( quas ftatuta conciliorum volentia beneficiorum feuadminiftrationum fuaimmunitati ecclefia: providere, fta- rum nomine & ratione poffident, fe tuunc uique ad fatisfadionem con­ applegiaverunt, vel contraplegiavegruam excommunicationis fententiz runt coram eis, ut ita dixerimus, fubjacerc ) przcipimus przfentis pro- hujufmodi pofleffionibus, redditibus, vifionc concilii excommunicates, per & rebus aliis quibufeumque, in qui­ omnes catbedrales, collegiales,&pa­ bas funt audoritate ecclefix merito rochi a les ecclefias hujus provinciz defendendi, privare, aut poffeffiones diebus Dominicis nunciandas, necnon ipfas alias eis auferre, & in illos qui omnes & fingulos,qui jurifdidionem dc perfonis hujufmodi ecclefiafticis fuecclefiafticam ordinariam, antiquasec-Cper his conqueruntur, inaliofvetran­ clefiafticas confuetudines, & etiam li­ sferre vel in manu fua tenere prxbertates, impedire, diminuere, tur­ fumpferint pofTefiiones ipfas, reddi­ bare, vel in aliquo ufurpare przfum. tus, & res alias quafcumque perfo­ pferint; & omnes illos qui confilium , nis ecclefiafticis fic ablatas, excom­ auxilium, audoritatem, mandatum municationis fententiam cum fuis conopemve prxbuerint adprxmilTa , clam filiaris & audoribus, przfentis au­ vel palam, cujufcumque conditionis, doritate concilii, incurrere volumus 1 ordinis, atque ftatus exiftant, audo­ ipfo fado. ritate hujus concilii excommunicationis fententia innodamus. Qui vero XI. De inhibentibus fubditis fuit ne per· fuper denunciationibus przmiflorurp ticipent cum perfonis talefiefliat. faciendis inventi fuerint négligentes, per locorum ordinarios puniantur. D Item, quia nonnulli laici falcem appetentes in mefiem ponere alienam, Vlll. De purgetione prefhnde fuper tur- hominibus quidem fuis, vel alias fibi beta uertfdifliom, ér pane non fubditis, ne perfonisecclefiafticis, cum purgent ium. quibus habent aliquid quzftionis , ignem aut aquam miniftrent, & ne Item omnes illos qui de oppreffio- aliquid eis vendendo feu emendo, nibus, ufurpationibus, Izfionibus aut aut aliter communicent quoquomodiminutionibus, perturbationibus aut do, tfiftridius inhibere prxfumunc in impedimentis, aut aliquo przmiflo- fuarum periculum animarum.· ipfos rum, fuipedi fuerint, nifi ad man· ludzis quodammodo comparantes , datum ordinarii fe purgaverint, tan­ dum eis alios communicare nonfinunt, quam de hoc convidos merito (quos przfentis provifione concilii ftatulaudoritate przfentis concilii uique adimus, hujufmodiprxfumptores excom­ fatisfadionem congruam excommuni­ municationis fententiz fubjacerc. cationis fententiz volumus fubjacerc ipfo fado ) przcipimus nominarim XII. De decimis. fimili modo publice nunciari. Item omnes illos, cujufcumque fta­ /X Contre iilos qui ponunt comeflores vri tus aut conditionis exiftant , qui ctt/iodet in domibus ccclefiefhcoTwn. perfonas ecclefiafticas, aut ecclefiarum miniftros, quo minus poflint decimam Item ftatutum provincialis concilii ad ipfos feu eorum ecclefias pertinen­ contra illos qui ponunt comcftorcs tem colligere, percipere, aut ad fir­ mam I. IMP. 473 CONCILIUM TURONENsE. RÜDOLÎH. PH1UPP HI. R. FR 'warn tradere , cui aut quibus expediΛ ANNO CHRISTI w viderint, impedire prxfumpferint XIl>, Vr (latuti priorum conciliorum obquoquomodo, poft inhibitiones & mo­ fervtniur. nitiones cis in generali competentes fadlas, prreipimus excommunicatio­ Item omnia & fingula ftatuta pro­ nis vinculo generaliter innodandos, vincialia, cam a nobis, quanta prx& excommunicatos uique ad iatisfa- decefloribus noftris bonx memoriae ar itionem congruam yunciandos. ^hiepifeopis Turonenfibus, hadenus edita, renovantes, prxfentis auctori­ tate concilii confirmamus. ANNO CHRIM'1 Aftum Turonis, die Mercuri* poft feftum Bbeati Petri ad Vincula, continuata itu expeftata a die Lunae precedente, Anoo Do­ mini MCCLXXXII AD CONCILIUM TURONENSE Λ**» 1X8 i. hohitum ADDITIO EPISTOLA MARTINI PAP^E 11·'. AD J. TITVLI S. CECHUE PRESP ITERUM CARDINALEM IN FRANC1AM AP0STQL1OÆ SF.DIS LEGATI'M, Vt ft/MLtm ftetUte ptr orcbitpifcopKm Turonnfcm in ftto provincieli concilio fefla corriget. Ex MS. illuilriffimi domini Chaurelin. Alfcrt Μ***, να. Moo- to. vrr. p. Artinus epifeopus i krvOrum Dei C qui de oppreflione, ufurpatione, lafioneaut dilefto filio J. tituli .“*■ S. ° CzciJjz *'-··- pres­ diminutione, perturbatione feu impedimento, bytero cardinali S. & A. B. vel aliquo premiflbrum hujufmodi fufpefti Non indigne foilicitudinis ftudiwn apoilofuerint, nifi ad mandatum ordinariorum fe fica fibi fedes inducit, ut veluti eundorum purgare curaverint, tamquam de hoc ob hoc mater ft magiftra fidelium quz corrigenda conviftos merito, quos auftoritate prrdifta, viderit, ft qux cognoverit reformanda con­ ufque ad fatisfaâionem congruam excommu­ firmet, ft humanis aftibus regula limitatis, nicationis fententia voluit przfatus archie­ grex dominicus, cujus nobis eft, difponente pifcopus fubjacere ipfo fafto, przeepit nomiDomino, com mitia cuftodia, pacis tranquil­ natim modo fimili publice nunciari. Statu­ le commodis gratuletur. Intelleximus fiqui­ rum quoque provincialis concilii contra il­ dem, quod venerabilis frater nofter archielos , qui, ut ejufdem archiepifcopi verbis pticopusTuronenfis, favens proprie voluntauramur, ponunt, ... in religiofis domibus m coti» arbitrio, pridem inter cetera, que in fuo Dmeftores, olim editum, editutn, ad ad illos illos archiep.fcr archiepifcoprovinciali concilio nofeitur ftatuiflë.ut popus memoratus c ___ _____________ Lr extendit,qui comeftores L|rteftates fxculares ccclefiafticafve perfonasop- jufmodi vel cuftodes in domibus prelatoprimentes, quos ftatuta canonum volentia ruri aut aliarum perfonarum ecclefiafticaimmunitati ecclefie providere, ftatuunt ufque rutn etiam quarumcumque ponere dmoicunad lafisfaftionem congnum excommunica- - tur,quoique fimili fententia innodavit.Cum tionis fententia fubjacere, prreepit ejufdem itaque ftatuta hujufmodi eorum generalitate, provifione concilii excommunicatos per om­ perplexitate, involutione ac qualitate penfanes cathédrales, collegia tas, ft parochiales tis, fpirttualiter ft temporaliter quampluriccclefias Turonenfis provincia diebus domi­ mum captiofa fore, fi diligenter ais«>asMm,swiwa0iw(HB*80S«waBWiw <&&> ·»!>. PROCESSUI CONTRA PÉTRUM REGEM ARRAGONUM » Ejufque fautores, anno MCCLXXXII. & MCCLXXXII!. hitinetur negatiwn boc totum Martini pou- A dericum lata plenius continetur. Qualiter tificis epiftofa , feu potius fententiis in- etiam poft ejufdem Friderici obitum, quanbus , γ-earum prima, ne quid de Binii ordine quam regnum Sicilis ad diipofitionem Ro­ mutaremus, juperius edita eft, pag. 714. in­ mana: ecclefia, cujus juri» & proprietatis exiter Martmi eptftolas, continetque fententiam ftit, cflet libere devolutum, aiâulque prscexcomnucnicatiotus, ipfa Afanfionis Domini fe­ dcceflbr fe de illo publice in eodem prsedifto ann. MCCLXXXII. latam Urbevetere, in xillet concilio pro»iturum, quondam Conraeoi Sicilium Romana ecclffia fiipeiidiariam, dus predifti Friderici natus, licet in eodem & Carolo regu Francorum fratri jure fiducia­ regno cx iplius tui genitoris lucccffionc nui* rio traditam, mvaderent. Male erga vocavit lum penitus jus haberet .· tamen, ficut ex Binius, fententiam excommunicationis in Pe­ pnrmiflis apparet, nec ille mortis lux tem­ trum Arragonum regem, eique banc titulum pore habuifter, nec alias przditto Conrado praefixit. fahil c-iim illic contra eum nomma- jus competeret in eodem, ipium regnum, ttm decretum eft. ° ptsiumptionc temeraria occupavit. Nec illius Secunda Monte Flafcone anno eodem, fefto recentioris fatti memoriam obliteravit obli­ dedicationis bqfilica SS. Petri & Pauii, nomi- vio, videlicet quod iplo Conrado fublato de natim in Petrum Arragptutm regem ejufque af­ medio, quondam Manfrcdus, tunc princeps fales lata eft. Tertia, in eofdêns, Vrbèvetere Tarentinus, quem velui de copula damnata anu. MCCLXXX111. Marfa 13. Vtraque ab iufceptum, a ditti regni fuccetiione, non foeruditiffimis vins Franc. Dmbefiiio, tomo IC. ium przmifla ejuldem Friderici privatio, fed hiftar. Franc. (J Luca Docbc/io torn. 11. uber­ etiam macula illegitime nativitatis arcebat, rimi Spicilegii, jam edita eft : atque hic a me contra juramentum fidelitatis quod ditto przillorum ex editionibus reprafeutanda, ut Lab- decelTori prslhterat, temere veniens , fub fa noftri, qui cos non inter Martini epif.o- quondam Conrauini nati di&i Conradi fui las, fid boc loco edendas fpopondit, fidem >/· pronepotis, fimulata protcâione tutoria, ad herein. Cqualdam civitates, cadra,& alia loca regni C ejuldem , manus occupatrices extendit. Prop­ ter quod & alios iuos attus ncGrios, & gra­ ves oflenfas, pix memorias Alexander papa IV. przdcceflor noder, ipium ex caufts va­ riis, excommunicationis vinculo innodatum, Tarentino principatu, honore Montis fandi Angeli, omnibus comitatibus, terris,feudis, dignitatibus, & honoribus aliis, ac bonis & M.irttnut cpifapus, ferviu fervorum Dei, ad juribus quz in przfato regno, & quz alibi certitudinem pr.edentium, memo­ etiam ab ecclefiis & perionis ecclefiafticis riam futurorum. obtinebat, necnoo & vicaria in quadam ipfius regni parte fibi ab apoftolica fede conOnga retro feries, ipfiufquc diffuft nar-D cella, & etiam omnibus conccflionibus " — " 1, do­ ratio, cui vix tempora multa fulficenationibus, nationibus , largitionibus largitionibus , confirmationi! confirmationibus & rent , tæJio grandi nimium audientes affice­ privilegiis, five a pntdittis Fridcrico patre, ret, fi quondam Fnderici ,οΐιιη Romanorum vel Conrado fratre fuis , five a fede apofto­ imperatoris, pollerontmque luorum, culpas lica in regno fibi faftis eodem, vel alibi horrendas à exceffus nefandos,contra Deum etiam ab ecclefiis quibufcumq; vel perfonis dc Romanam ecclefiam commiiTos, ac proecclefiafticis, tanquam rebellem & hoftem ceflus perinde, per Romanos pontifices prxecclefis Romanx, ac violatorem fidelitatis deceilores noflros, rite habitos contra ipfos, fibi przftitz manifoftum, fuorumque Jurium poenaique julle illis indittas, repetitio feriofa invaforem, occupatorem, flt detentorem fanarraret. Ideoque fumma rerum faftigia, crilegum, & tanquam fociatum nefando foe­ prout imminentium cafuum ncceflitas exi- dere Sarraccnis, eorumque complicem, du• Pene & S'1 » * «btque fcduttion^s injuria materia pattorem & proteAorem publicum, apoftolica Alqut. ii. titur, *>tur, decrevimus perfequenda. b au&oritate privavit. Et quidem communem non credimus IaCumque Manfrcdus memoratus nec iis tere notitiam, quahter qualiter felrcb folicis recordationis /liifve ^iifve remediis contra malitiam ejusadhibtInnocentius papa IV. prxdeceffor noftcr.me- /tb, in fua iniquitate remiffior, fed io com­ moratum Ftidcrkum, tnoratum Fridcrkum, qui per fe, 1per eof- ζmittendo quotidie prioribus deteriora ferven· dem fuos exccfius dc & culp-s culp-sinnumeras innumeras,,____ indi- tier, poftmodum fraudulenter praefati nepo­ gnum imperio dc regnis, omnique hooore ac tis fui morte confiâa, diâum regnum pro­ dignitate reddiderat, in concilioLugdunenprio nomine occupans, dc regium in illo ti­ fi, eodem approbante concilio, profiter fuas tulum dc nomen ufurpans, fc, ortus fui non iniquitates, a Deo, ne regnaret vel impe­ erubefccns primordia, io ejufdem regni regem raret, abjeâum oflendit, dc denunciavit om­ inungi dc coronari fociftiet : idem pradectflbr ni honore ac dignitate privatum a Domino, nofter, ejus iniquitates dc fraudes abpminans dc nihilominus fententiando privavit, ut in dt deteftans, callavit dc irritavit, caflum & ejufdem przdeceflbris fententia contra Friirritum nuociavit, quicquid circa dittum Manfru. Sententia Martini PP. in Petrum Arrngonum regem ejufque fedatorcs, Munre Flalconc lata xiv. Kai. Dcccmbr. anno MCCLXXXII. Mar­ tin) papx- ice undo. L 477 * MAPkKNU1 CONTRA PETRUM R. ARRAGON. 47& frcdum per unctionem, fed pouus execrauo- Λ κ-ûii, ne prwdiftis rnelciUtorious, impetitoANNÎO ncm , ôk coronationem, qu.is recipcie'dc taiibus, perrurbu oribus, occupatoribus , vel inCHRISTI ilo prz luuipleut, quafq, nullas effc ccclefialbcx dignieis fuit, abieâiene dominii non contenta — ’,fe­ fatis honore ; ceteros autem c)eiicos( non rudelitates C p iac|afjonj$ otheium , fed dignitates forfitan rinae immanitatis dexteras ad ci________ inauditas cxp-iftiic : dum eorum exitialis ini­ vcl peiionaius , leu alia beneficia obtinentes l quitas, non fohun quos cx devotis regis ip­ & privare curaremus ^obtentis, & inhabiles fius concepta potuit preoccnpare nequitia, reddere ad alia obtinenda, prout Liât quali­ fme iexus ,τΐ.πιΓγβ deledu inhumaniter occi­ tas luaderct. Laicis vero, cujalcumq; prxdit; verum etiam pattus, quos adhuc vifceeminenrix, dignitatis, conditionis, aut (la­ rum porlibnem cbuflra materna celabant , tus, & prxeipue tcmpor.ditei ipfi Romana· tilts leve defeftis, fic praeripui fellinatione eccicliæ iubjecbs, exprelk denunciamus , quod produxit in lucem, quod eis minu» procul fi monitiones & prxeepta hujufmodi, contra dubio naturaliter lucis ufum , antequam con per (e vel per alium veniendo, temere non cederet natura, lubtraxit : ipfis adeo prtrfervarent. nos tamam temeritatem impuni matura fic impiiffima carde cæfi , quod eo tam remanete nolentes, iptos feudis, dc ahii rum principio vilx prxvenit occ-ifus. omnibus qux ab eadem ve) .diis renerent ecQuia vero ficut ex tunc plurimorum haclefiis, priv.ire; vafl.dlos eorum , fi quos ha bchat affert io, & jam probat exitus eviden Qberent , a fidelitatis juramento quod tene­ ter, hec in noflram & ejufdem ecclefixtur ' rentur eiidem reddere, penitus abiolütos , 5( bationem fic difpcndium lentabantur ; fic pinperlonis eorum, citra mortis periculum & rium ad hoc intentio laboiabat & 1 ludium, mutil.itionis, expofitis, ad expolitionem bo­ Ut fornacis qu.»fi exiintlx recenter , nos, cc norum procedere illorum, prout culpa· ipfo­ defia, & rex idem, renovata eo graviora rum exigerent, & videretur expediens, cu­ fentirrmus incendia, quo folent nocere gra­ raremus . vius pericula recidiva : nos uniorum malo­ Et licet Panormitanx civitatis & civium, rum cupientes obffarc principiis, ne iero me­ nonnullorumque callrorum illarum partium , dicina ipfu iam procedentibus pararetur. in qtix contra eumdem regem Sicilrx lebelj*feÜo Alcenfionis Domini prxterito, nuper rant, culpa gravis, acerbiorem proceflumexi♦ apud Urbem veterem, prxfente mollitudine geret .· nos tamen defiderantes, quod civita­ «opiofa fidelium, de fratrum noli rornm con­ tem, cives, & loca prxdida, manfuetudo filio , univeifbs & Cingulos , cujnfcumque praecorriperet, & a tanti erroris invio revoca­ tmmentix , conditionis, aut flatus, attente ret.· erga cos non rigorem fed manfuetudimonuimus, eifquc diflriâe prxeipimus, ne in nem proiequentes, univerfitatibus prxdiâo prediâo regno, vel ejus parte, nos, Λ11 nun civitatis, & callrorum, aliorumque lo­ eamdem ecclefiam , aut praefatum Siciliae corum, ditlriâe prsecipimus , ut ctijuslibet dii' regem , qui regnum Sicilis tenet ab ipfa, ficultatis It dilationis objcâti fubteto , ad noper fe . vel per alium moleflarent, impeterent, (Ira & ecclefix ac regis eotumdem manda­ vel etiam perturbaient, occupando,invaden­ ta redirent ; quodque pradiâoa molefiaiores, do, feu occupari aut invadi faciendo regnum turbatores, occupator·», inv.ifores , aut dan­ ipfum, ve) aliquam partem ejus Prxcepites eis in hoc auxilium, confilium, vel fa mus infuper univerfis & fingulis ChriAi fide­ vorem, in diâis civitate, callric, villis, feu libus, 8c fpecialiter marehionibuS, comitibus, ditlriâwnibus eorumdem, nullo modorecepbaronibus, civitatibus, communitatibus, & tare vel ncipere attentarent.· nec ipforum, univerfitatibua call rorum, villarum, Ac quoaut alicujut eorum dominio vei regimini ie rimcumque locorum Italie, maxime ipfius quoquo modo Inbmittcrent, nevu ipfis vei Roman» ecclefis temporali jurifdi&ioni fub- eorum alicui > contra ecclefiam ve) regem pr«- 479 PROCESSUS 480 . impenderent in przdirtis cunfi-A clefiz, nomenque publice invocantes,- eos "“LCÏT" ......... ·—;.......... ............... '“*·*“ Christi *‘um» auxilium vd favorem, publicum vcl poftea contumaciter admittere denegarunt , occultum. Et nihilo minus confoederationes baculo arundineo, eidem fcilicet regi Arra,à; feu obligationes quaslibet, fi quae inter unigonenfi praetextu, dirtorum uxoris & filiorum verfitatts cafdem, vcl inter ipias & quo­ ipfius, ut dicitur, innitentes. Quos tamen tcumque alios, initas ftv« fartas fuper occu­ uxorem & filios, five regem per eos,feuippatione & invafione przdirtis, & juramenta forum ratione, in eadem infula, vcl aliqua de illis fervendis, vel aha pro przdidis hinc dirti regni Siciliz parte, jus aliquod non ha­ inde przftita, relaxantes omnino, univerlibete, przmifla declarant; & nos nihilo mi­ fttatibus ipfis aperte przdixtmus, quod mfi nus decernimus, & etiam declaramus. pnemifla celeriter adimplerent, contra civi­ In quz autem crimina, falfa regie digni­ tatem, caftra, & villas earum, fpiritualiter tatis, immo & fimplicis magiftratus afliimp& temporaliter fic procedere auftore Domi­ tio, feditio, violentiicquz cum armis comno, curaremus, quod pœna docente, fuz ffliilio, incidant.» quibus addicendi .fint pa­ temeritatis flt fuperbiz recognofcerent quali­ nis talium patratore»; non eft opus expritatem . 3 mere, quia id nota & vetuftiflima decreta Ceterum licet dum iis & aliis modis fic ianxerunt. Nec leve his pondus adjicitur, fi viis, filiorum falutem paterna venabatur afejufdem regis & regni Arragonum conditio fertio reliquorum, civitatum, caftrorum,& explicite deferibatur. Dc archivo namque ip­ villarum, cetcrorumquc Iqcorum civium & fius ecclefiz munimenta prodeunt manifefte incolatum Siciliz, in noftram notitiam per­ teftantia, qualiter piat memori® Innocentius lata rebellio (fic przcipue Mcflaneniium qui papa IV. prxdcceflor nofter, quondam Pe­ eorumdem Panormitanorum imitati fzvitiam , trum regem Arragonum , dirti Petri Arrago. qua mplures ex miuifttis* & devotis, ejufdem nenfis regis avum, Arelatcnfi ejus temporis regis ipfius, poft fecuritatem illis præftitam, archiepifcopo, & aliis perfonis ecclefiafticis, crudeliter trucidaflc dicuntur, caftrum regium necnon & quampluribus fuis aflociatum pro­ ejufdem loci temerariis aufibus occupantes ) ceribus , per mare ad fedem Apoftolicam ac­ tnultz commotionis caufam inducerer: nos cedentem , ut inibi ab eodem przdeceflbre tamen propterea non dcfifteotcs a cœptis, Innocentio militare cingulum fle regium acvenerabili fratre noftro ........ ...» ...... ~ G. epifeopo Sabittenciperet diadema , honoravit multipliciter, fi ad partes illas, cum plenz legationis ol· '-honorifice ac benigne recepit : fic m ccficio, tanquam pacis angelo deftinato, bona clclia fanrti Pancratii martyris trans Tibe­ illis & pro illis partibus quzfivimus, nec ve­ rim , per bone memoriz Petrum tunc Pornerunt; pacem expertavimus, Cc turbinis gra­ tuenfem epifeopum faciens in regem inun­ vioris tempeftas apparuit : machinatis jamdugi, deinde propriis manibus coronavit, flt re­ dum, ut communis quafi fert opinio , & fubgalia infignia univerfa, mantum videlicet & fecu torum confideratio fatis indicat eviden­ colobium, fceptrum & pomum, coronam fle ter, dolis, & infiaiis revelatis. mitram,qu® ad opus ipfius non folum fpcSiquidem Petrus rex Arragflnum, quem ciofa, fed etiam pretiofa parari fecerat , carum filium nominari non patitur exprimen­ ex more in regum coronatiombus obferdus inferius ftatus ejus, de procedendo ad- vando , munifice largitus eidem , ab ipfo vcrlus Africam quxfito colore, infulam Si­ corporale juramentum recepit. Per cujus re­ cili®, terram utique peculiarem ipfius eccleligionem memoratus rex inter cetera fideli­ kx, inditum & peditum caterva ftipatus, in­ tatem fle obedienriam ipfi fummo pontifici, vadens, & occupans, ac m illa ejufdem ec- -^ejulque fucceflbribus, flt ecclefiz Roman® ; eiefia: pacem turbans, gravem fed itionem ex­ regnumque fuum in ipfius obedientia fideli­ citans contra cam, graviterque populum con­ ter confervare promifit . Ac demum idem citans: in eam temeritatis prorupit auda­ rex, cum multo tripudio fit aprlauiu coro­ ciam , quod cum civitatibus aliifque locis , u:iinatus, juxta ipfum przdeccflbrem noftrum In­ vctfitatibus, civibus & incolis ejuidem infunocentium , ad bafilicam fanrti Petri rediens, 1® ( quibus ratione uxoris, fili® fcilicet me­ fuper illius altare fceptrum & diadema depomorati Manfredi, natorumque fuorum , fe fuir, fic militarem enfem de manu ejufdem tueri pretendit ) confoederationibus, partis, przdecefloris accepit : dirtumque fuum re & conventionibus,ut fertur, quin potius con­ gnum, antea cenfuale a fuis przdecefloribus spirationibus & fceleftts fartionibus initis, re eidem ecclefiz conftitutum, cupiens princi­ gium in regno prxdirto nomen ufurpar, fe pali, poft Deum , ipfius beati Petri ficapoftoregem Sicili® nominat, & gerere pro Sici­ licz fedis protc&ione muniri, przdeceffoti li® rege prefumit : in majoris prxfumptionis eidem Innocentio , fit per cum ipfi facrofjnaugmentum, regi Carolo fupradirto ;n fuis rtz apoftolicz fedi obtulit,* illudque fibi fle litteris regni Siciliz titulum lubtrahendo . Sic- g ejus fucceflbribus in perpetuum , Divini atnoque non iokim Panormitanos, quos alias ε ris intuitu , fle pro remedio anim® fuz , & progenitorum fuorum, novo adjerto cenfu pluries per nuncios ad hoc follicitafle dici­ tur, in inceptz contra diftum regem Caroconftituit cenfuale.* pollicendo adjiciens, fic adjiciendo pollicens, quod ipfe ac fucceflbhim feditionis dc rebellionis contumacia obfirmavit, eos per fe ac gentem fuam fovens, res fui, fpecialiter eidem fedi fideles fic obnoxii reneantur. Hzc autem perpetua lege ipfilque favens in illa ; & tam ipfos, quami fore fervanda decernens, ut hujufmodi regaceteros infui® memorate rebelles, ad·© con­ lis conceflio firmitatem inviolabilem obtinetra eamdem ecclefiam , eorum fpccialeini jet, ipfam in feriptis redartam , de procerum matrem & dominam , concitavit , quodI nonnulli ex cis, & fpecialiter Mcflsnenfcs , curi® fuz confilio, pnefentibus dirto Arela qui ante ipfius in infula memorata przfentenfi archiepifcopo, quondam Sancio patruo tiam, dirti legati nuncios humiliter admitte­ fuo , Hugone dc Raucio , fic Arnaldo de Fabant , dominium ejufdem rccognoicentes ecciano, fuis baronibus, tigilli fui munimine v ro. 481 CONTKA PET. R. ARRAGON. rüd?nl1pphüs '· 482, roboratam eidem Innocentio prrdecelfori con-A runique locorum ejufdem infulz cives, habiÆ, «®>· j „ „ . ' incolas, cujukumq; fine preemi- CHRlsn taiorcs, & nentiz, dignitatis, conditionis, aut iiatus , »i«i. Numquid igitur przmiifa, collate partter & folerti examinatione dilculfa, ditium re­ qui didis Panormitanis in pertinacia rcbeL bonis aiTumptz laltem le ilhs fimili audaci* gem Arragonix nepotem,fidelitatis ( ad quam fociando, ac illos proinde validiores & fir­ memoratus avus fuus, cujus ell in eodem Arragoniz regno hzres, iplum ficut & luccelmiores in illa reddendÿ, nec non iocetatibus, confoederationibus4, padionibus, pœna­ ïorcs tuos ceteros tam publice , tam ioliemniter obligerai ) eidem ecclcfiai debitorem, ac rum fit juramenti adj-ibone firmatis, ut di­ violatorem publicum, reum grandis infideli­ citur, juvando faverunt: & tam alios, quam tatis & damnabilis non acculant ? Profecto Panormitanos eotdcm , qui prxfato regi Arfidei debitx violatio, violantem procul dubio ragonum nepoti, contra prohibé Iones & mo­ arguit infidelem : przlerum cum przmiifa nita noilra pizmifla, intendere in invaiione non leviter aggravet fraudulenta confidio, aut occupatione pizdidis, iplum recipere ac qua idem rex Arragoniz nepos, non ablque receptare, lc illius regimyii lubmit.terc, libifraudis commento notabilis, finxifle detegi-Bque, 1 contra ecclefiam vel regem Carolum tur, fic apud nos, etiam per follemncs nun­ prxdidos, favorem , fic auxilium impendero cios affirmalte, quod cum fumptuofo fic folprzfumpferunt, eidem (ententiz (ubjcd-'S fic licito apparatu ad Dei & ecdefiz fervidum, periculo efle procul dubio liquet expolitos : & exaltationem catholicz fidei, potentix fuz civitates vero, callra , villas, & aha loca brachium dirigebat. Quod tamen contrafidei prxdida, necnon & uni.erfrrates ipforum , ejufdem utilitatem , didum regem Carolum, ecdefiaftico luppofita mterdido. Hzc lunt crucefignatum in terrx fandz fubfidium, & igitur, quz per cuindem regem Arragoniz publice ad Dei ejuldemqtie fidei obfequia pernepotem Deo & ecclcTiz fervitia offereban­ iequenda difpofitum, nulla diflidatione prxtur. Hzc hint, quz ipfius ecdefiz profequi miifa, quod multorum judicio proditionis no­ fe jadabat oblequia . Hzc fidei catholicz in­ tam non effugit, hortiliter impetendo; nec­ crementa.· fic exaltationem religionis Chrinon & contra iplam matrem ecclefiam, ejus, itianx profequitur, & fic procurat : fic Dei , ut przdicitur, terram invadendo ftoccupan fidei, ecclclix ac religious earumdem holies do direxit - Nec eum excuiat, fed acculai perfeqt.itur, fic impugnat: talibus in ie re­ potius, quod ad panes Africx, iniulz prxgalem dignitatem intitulât: talibus titulis vi­ didz vicinas,diebus aliquibus decimavit. Id tam fuam, famam, genufque decorat. enim ipfum ideo concinnaife probat, immo q Licet itaque tantis çxceilibus excedcn ium& convincit eventus, ut opportunitate ca­ que demeritis, procellus gravior deberetur , ptata commodius iniquitatem quam concepe­ fic ad exeeutionem przmiflarumcomminatio­ rat parturiret .· maxime cum per fuos nun­ num profecutionem procedere non injulle cios miffos exinde pluries, didos Panormi­ poifemus ; immo etiam, ficut przdidonim tanos follicitafle, ac ipfis in przlumptz ma­ confideratio peihibet, deberemus: quia ta­ litia confilium & auxilium attuliffe dicatur: men neicit a curis caritas etiam 1er Ia rece­ nec fit verifimile, quod eamdem Africam, dere, indudu paternz caritatis inducimur , terram quippe diffufo vaflam ambitu, refer­ ut cum fimus, licet inlufficientibus meritis, tam incolis non prorfus imbellibus, crebris illius vicarii, qui non mortem peccatorum , munitionibus, ut habet fama,non vacuam, fed ut convertantur & vivant fe velle fateopibus & aliis opulentam , cujus invalionem tur, regem Arragoniz fic alios przfatos, devix multorum regum ptincipumve quorumnunciationibus, monitionibus, mandatis, pro­ itumque potentia coacervata prziumeret, iphibitionibus, fic comminationibus, adeonverfe ad hoc procul dubio divitiis impar & vifionem celerem, ne in peccans, iniquitatiribus, cum comitiva tam modica bellato­ Dbus, fic fententiarum laqueis, quibus fe, ut rum , folus a (Tumeret invadendam. przmiifa docent , apertius involverant, in Numquid & itetum hzc non patenter oftenmorte obdormiant, excitemus. dunt, quod f*.pe fatus rex Arragontz nepos, Indeque prxfente hac multitudine copiofj tanquam infulœ memoratz, didi regni Sicifidelium, de fratrum nofirorum confilio, deliz partis non modicx, manifeilus invalor nunciamus eoldem , Petrum Arragoniz ne­ & occupator , ac Panormitanorum rebellium, potem , fuos comites, complices, fatellitex & feditionis, commotionis, feu concitatio­ fic miniilros, ac infulz memoratz rebelles , nis, pacifique turbationis, contra przfatum exfupradidis caufis, excommunicationis; ci­ regem Carolum motz , notor ius factor & vitates, cadra, villas, fic alia loca prxiafautor, & adverfus ipfam ecclefiam .ador & ta , necnon fic univerfirates ipforum , inteifador, fuique complices, comites, fatellites, didi, przmilfis fententiis latis per nosfubjacere : de novo tam in regem fic alios izpe & miniilri, przmiflatn per nos in fefto przdido latam in omnes,-nodris monitionibus , fatos, quam in nniverfitates, callra, villas, precept is fic inhibitionibus non parentes, ex­ fic loca przdida, ex caufis eifdem , fic propcommunicationis fententiam incurrerunt ? E ter audam eorum contumaciam in non pa­ nec abfolutionis vaflallorum fuorum a jura­ rendo noflris monitis fic przceptis, fic a no­ mento fidelitatis, fi quo tenentur eifdem , bis prohibita pertinaciter profequendo diutius, privationis fetidorum, que ipfi a Romana limites lentendas promulgantes. Iplum re­ vel quibufeumque aliis renent ecciefiis, fit ex­ gem, fic ceteros, umverios fic fingulos, qui politionis perfonarum citra mortem fic mucum eo aut alias , in auxilium przlentis tur­ tilationem , bonorumque fuorum, commina­ bationis five rebellionis , iftam iniulam intum in eodem feflo periculum evitarunt? traveiunt, vel inibi exitlentes eidem turba­ (Jniverfos autem fzpe fatz rebelles infu­ tioni feu rebellioni quomodocumque fave­ lz, fcilicet Meflanenfes, Agrigentincnies, fic runt, attente monemus, eildemque difiridc ceteros civitatum , cafirorum, villarum, ahoprzcipimus, ut ab hujulmodi fuis cx-etbbus H h fic ofCmai. Tam. XXIV. MiRTtNUS e». IV PROCESSUS rddoijjwsv ____ ΑΚν?Γ"ύί defiilentes, ciamdctn infulam pe- A gravamen, ut ptzdicitur. ipfum regem Arragonum *' litteras vel‘ nuncios fucS.vlta qua> onjjsii CJiRisi) »-'tui exeant , nunquam illuc in noflrum , ■■·. ccc.vux , vd rcg.s Caioli, quoad przmilT» , v;s jt'ia cuicumquc navigio, genrtmvc rcci- «it>. qualrcumqje prat judicium redituri. Ad) cien­ punt vel rcccptenl , vel id .pium variant, tes, r.e qur. dc novo ad id camdem imulam tpfive linctas mutant, aut fibi, genii, vd mtiet , vd aliquam ejufdem regni partem nunciis fuis, aut aliis pro eis, maxime in puLfice vel occulte impetat, turbet aliquate­ anqua parte ipiius regni Siciiix, obediant nus, vd molcfkt. Umvcrtis quoque civibus, vel intendant, fodrum miniftrcnt, equos, incolis. habitatoribus £c univerfttahbus civiarma, vd vafa hujufmodi, fub venditionis latum , & altorum locerum ipiius inlulz , mulo, aut aliter, quomodocumque conce­ cum fimilibus monitione ac ditlriâionc jubedant , feu ab ipfo rege Arragonum, vel alio mus,ut regem Arragonum, & excommunica­ pro ipfo, immunitates, tvuda, & largitiotes memoratos de ipfa intuta prorlus expel­ nes quaslibet in eodem regno Sicilia:, quas lerent , nunquam eos vei ahos ad prxmiffa contint, dc nos nihilo minus declaramus , vel fimilia inibi recepturi. Diflnâius infuper ee decernimus uceommui non tenete; renew; vei alibi, ano·, ocov& inhibcmus, nc idem rex Arragoniz le regem B cafione inflantis negotii ejufdem regni Si· c:. i .. : ... r-:.L ...t : CtlfX , «Ut fttpeildll ubicumque , ΟΟΠΙΓΛ Siolix nomi.ict, figilhtm regium fub intitu­ la: ione regni Siciliz atTumar, vel utatur afnos , ecclcliam, vd regem Carotam prae­ tampto; neque privilegia, immunitates, feu­ dictas , recipiant, vd pro receptis promiitam ds , donationes, bona vel qusrcumque, in audeant fervidum exhftrrc, aut aliis pue­ eo, rtt aliqua ejus parte, concedat, vd llare confiliunt vel favorem, publicum vd t.nnquam rex Sicihc quidquam agat ; neque occultum.- nec cum ipfo rege Arragonum, dominium vel fubjechonein aliquam in quavel alio pro ipfo, leti in favortm ipfius ,fo(cumque lingulares pertonas aut terres ipiocietatcm,colligationem vd quafcumque con­ rum , ira puellari tm , vd quamlibet reâoventiones, in noflrum, ecckfis, aut regis riam , five etheium , quocumque nomine Caroli corumdem, qualccumquc dtfpcndium cenfe.intur, in civitate vel quovis alio lo:o, contrahat, ant contr.,d?s, etiam fub vin­ rutimr ipfius regni Sicibx·, aut alicuius par­ culo juramenti, vd quarumlibet adcclicnc tis Italix, m noflrum, cccieftx, ac regis pernarum kn paâcrum, audeant oblcrvare. Caroli coiumdcm, quale. , quodeumque , ____ ... ,vel ________ Singulariter autem Michadcm Palxolocumque gravamen , per fc vel per alium ,Cgum, qui fc imperatotem nommât, querntecipi.it vel acceptet, aut cum cis vel coque fuper his, & prxeipne fuper impcnfo τιπη liquo in ipiorum ccclefix ac regis gra­ in prardidis memorato regi Arragonum ne­ vamen, ut prxdicitur, iocietatem live aliam poti, contra nos dc pixtatos ccclcfiam ac corfo-derationem contrahat, vd confervet qua-■ regem Carolum , confilio , auxilio, vel fa­ liicrcumquc contradam : neque fingulans pervore; necnon paclis, conventionibus ,& con­ ienx prztniflx , vel aliz nndecnmque civita­ foederationibus initis cutn eodem, argumen­ tes , vd alia loca, cickm , in ccclefix ac re­ ta verifimilia deferunt, vox praeterea publica . & communis quafi affert mnis inccflat * ; om-,nc ’* gs Caroli przdictorum pcrfecutione bujufmodi perhflen;!. vd tin pro co, leu infantfquc fibi de failo vc! quomodocumque fnbveem ipfius, przmiiTa concedant, vd ali­ jeflos, e.ttentc monemus, cifquc d ftridc przquem prxrriifurnm, aut alium pro eo , vd upimus, ut omma, monitiones, praecepta, favorem ipfius, ad prXdida id torum ali­ inhibiticndque prxmifla , qu.\ Michackm & quod eligant , nominent , recipiant, vel affubditos contingunt, vel poffunt quoquo molurnart · nec ipfe rex Arragomz, vd quivis _-do contingere, vd in eis feu quz ad cos alius eafdem fmgulares pciior.as , civilitésυniialir^mtrvwiiH* qualitercumque locum ( qua; Anmit onrnia L.ritm habete i 6; loc.i, vel univerfitates ipiorum, fpcci.tli& ûngula votamus pro nominatis frngularitcr tutem cuiulcumque partis regni Stcilix , ter, & expreffc repetitis haberi,& velut ta­ i t It’ vel unas luas cml.kni tegis Arragoliter repetita robur efficaciantquc fortiri ) ÔC ni.t vCmimo vd obedtcmix cuicumque (op­ diligenter obiervent, ciiqtic iludtant in om­ ponant, aut cum vd alium pro eo , itu in nibus & per omnia humiliter obedire. favorem rpirus, in potcflatem , reétarem , Alioqutn tam ipfos, regem Arragonum vei a tnd quodeumque officium, ut praedici­ nepotem , & Michack m Pal.zologum , quam tur, eligant, nominent, vei admittant, five alios univerfos & iingulos, didis norths mo­ cuin eo tocietatcm vel confœdeiationcmali­ nitionibus, prxeeptis, vei inlttbttiodibu» non quam contiahant, vel qualitercumque con­ parentes, cujufcumque fine przcminentil , tradam obiervent, feu quod cives , incolar, dtgnit.tis, conditionis, aut fatus, ccclefahabitatores , civitates , vd alta loca przdtflici vel mundani, excommunicationis ien­ fta, five univcrfitates eorum, przfcttim cutentiam quam in eos de ipiorum fratrum julcumquc partis ejufdem regni Siciliz, a -confilio ex nunc ferimus, perinde innodatos nollra, cctlcfx, ac regis Caroli prrdirto- fccfle decernimus ipfo fado, ac fi expretfe fukfcnt in hujus procefus t.oflri (cric no­ tuin fidelitate icti devotione , quomodolibet avertantur, vd avtifa etiam in liintiimodi minati . avufionc per!.itar.t , per tc , uuncium, ve! Civitates vero , c.tflra , & ali t loca quas­ litteras inducere, aut don.s, promilhonibus, libet, necnon univcrfitates, quz jam didis feu aho quovis modo all.ceic, tau fvllicitsrc monitionibus, prxeeptis, vel inliioitioflfbu; prxfumant : neve lingulares perionz, civita­ non parebunt, eccletiallico interdicta quod tes, caflra , vtllz, aut loca prziata , fe di­ ex nunc promulgamus in illa, ede volumtS di reeis Arragonum, hujufmodi ecclcfix ac eodem modo fubjeâa. Inteidtda vero prxregis Caroli perfecutioni quomodolibet infimifla fie arûe prrcipimtis obkrvari, ut in ilentis , dominio, regimini vd obedientiz locis qux inciderunt in ea, vei in faturum qualicumque lubjiciant , live in noflrum, ecinciderint, nulla ecclefiarticA facramenta ( ex­ debz, five regis Siciliz praejudicium vd ceptis dumtaxat bsptiimatc paivttlotum fc 1« «J»™* CONTRA VET. R. ARRAGON. «toomt. i. 4S6 poenitentiis morientium) miniftrentur: nulla Alendas Maji proxime futur-s ς quod temeus Divina celebrentur oficia, ~ ~ nifi iulum Μιί- cs ad Soc pro perempiouo kiim.wi>l>riu ( fanim ioljemnia. qux in cathedralibus, vel mus) humiliter ad noflra & ciiici c -van aliis collegiatis, fit parochialibus ecclefiis , data rcdicimi, prarciie nofins pamuri bene­ ad conficiendum corpus Chrilb monentibus placitis, Ac tam nubis & cccklix, qu«m me­ miniflrandum, fubmifla voce, claufis januis, morato regi Carolo, quibufeumque, fub quavis forma vel exprefjuribus, qux a Kotnana, vel a quibuuuni­ iooe verborum ab eadem fede conceilis : que tenent ecclefiis, privilegiis, indulgcnque omnia, quoad hoc, omnino viribus va-B tus, & gratus quibuslibet , ipfis ab eadem cuamus. fede tub quavis torma comedis, apotbrlica Et nihilo minus focietates, colligationes, audoritaie privamus; salia fins eo um a μιconventiones hujufmodi, & quaslibet alias ramento fidelitatis, quo to lan tuuntur eiifa&as, vel etiam faciendas, in.favorem didem , penitus ablolventts. Lapio veto dido fli regis Arragonum, quae ad indans nego­ termino, quandocumque nub s viium fuerit , tium ejufdem regni Sicilis, aut in ecclefix ad privandum eumdem regem Arrrgonum, feu regis Caroli prsdidorum qualecumque ipfius etiam abkntia non obflantc , prxfaro difpendium vel gravamen ( etiamfi fuerint regno Arragonix, ommbuique altis tenis fuis, feu ad tpia regnum fic terras fimihier juramentorum, pcenaium ad jedione , vel quo­ vis elio vinculo roboratx)dc potetlatis ple­ exponenda, quoad iplum regnum , & terras nitudine diflblventes, & carere decernentes prxfatas; temper nolito & ejuldem Ronuomni robore firmitatis, univerfoS & fingunx ecclefix jure iatvo. Et nihilo nui.-ts los qui fe ad earum obfervationem quomocontra eum pro qualitate criminum, qui­ documq; feu quacumq; follemnitate adrinxebus, ut prxfatum cfl , eum obnoxium luperunt,ad eas obfervandas decernimus nonte-Criora pixtendunt quantum Γ.οΠιιΐιη ofttc um neri ; nec pro CQ quod ipfas deinde de ce­ patietur , fadi qualitas fuggeiet , fic nobis tero non iervaverint, de reatu perjurii, aut expedire videbitur, ttudorc Domino proce­ ratione pernarum vel conventionum quarum­ demus . libet adjeâarum in illis, pofle in jiuicio vel PrxmilTas vero excommunicationis fenten­ extra judicium impeti feu aliquatenus moletias prohibemus, abique ipcciali mandato ftari. Quinimmo eos ab illatum obfervatiofedis apollolrcx, nifi forlan in morus arti­ ne, fub perna excommunicationis quam ex culo, relaxati. Quo cakt nifi ablolutior.is nunc ferimus, fc ipios fi fecus fecerint in­ beneficium obtinentes, infra tres menles poflcurrere volumus ipfo' fado, prxeipimus pe­ quam reiluuri fuerint lanitati , de loco innitus abftinere. terddo , fi forlan ibi fuerint, recedentes, Sane omnibus tam perfonis eccleftadicis apoRolico ie conipc.tui curaverint prxfenta& fscularibus, quam civitatibus, locifque re, larisfaduri de luis cxceflibus pro qirbus aliis & univerfitatibus fupradiâ s, qux hubujulinodi icntenras incurrerunt, & ipfius jufmodi mandatis noftris, prscepti$,& iniit- _ ___ fedis beneplacitis parituri, co iplo in ealdcm bittunibus contumaciter non parebunt , aper- D lentent iizS relabantur . te praedicimus : quod non folum ad cxcquenIpfas quoque lententiav lie fi .niter Λ in­ dum comminationes prsmiflas, fed fit alias, violabiliter vo’umus obier.ari, quod aldo!gravius fpiritualiter & temporaliter contra vendi ab cis vel relaxandi ealdein.nili Ieeas,fic fpecialiter contra civitates quas con­ fan tn mortis articulo, ut ddum efl, tuti tigerit in hujufmodi contumacia deprehendi, omnibus nolbis p\ tias, quoad boc, omnino viribus vacuamus.' focietates, conventiones, ceteraque hujufmo­ di prxmifta, quoad hoc, de poteftatis ple BEt nihilo minus cootra hujufmodi prxfum­ niludine dlllolvimus, juramenta fuoer illis ptores, flt ipecialiter contra diftos prelates, prxftita, pœnafque propter ea promiflas peni­ religioios, comites, vkecomitcs, barones , tus relaxantes, fle univerfos flt finguk» qui incolas, habitatores, civitates, csftra, vil­ eas contraxerunt, fe ad carum oblervantiam las , fit alia loca , flt univerfitates ipforum, quantumcumque follemniter ailringendo, ab ad privandum cos, dc ea, quibuslibet privi­ ipfarum in promiffis obfervatiooe penitus ablegiis, indulgentiis, immunitatibus five gra­ folventes. tiis, ipfis ab eadem fede conceffis, necnon Specialiter autem arehiepifeopis, epifeoterris , feudis fic juribus, qux a prxfata Ro­ £i$, dc ceteris perfonis ecdefiall icis, comit imana vel aliis qutbufcumque tenent ecclefiis, us, vicecomitibus, baronibus, incolis, fle feu perfonis ecclefiafticis, ac alias gravius habitatoribus fupradi&s earumdem regis Ar· foiritualiter dc temporaliter, quando & ficut ragonum terrarum , prohibemus exprefle , ~ faâi fuaferit qualitas flt expedire viderimus, ne diâum P. olirn regem A rragonum , ptxvia Divina gratia procedemus. Ut autem hujufmodi noder proceffits ad pro rege vel domino recipiant vel habeant; neve ubi obediant vel intendant, aut ip­ communem omnium notitiam deducatur fi , vel alii pro eo, de redditibus vel ob­ chartas five membranas, proctftum conti­ ventionibus five juribus regalibus, feu ra­ nentes eumdem, in majoris ecclefix Urbevetione dominii debitis, refpondeaot. Aliotanx appendi vel affigi oftiis feu fupcrlimi. quin memoratum P. quondam regem, fle naribus faciemus.* qux proceftum ipfum fuo omnes lingulares ueribsias , cqjufctunque quafi foooro prxeonio, dc patulo indicio pu· praeeminentis, conditionis, aut ftatus,eccieblicabunt : ita quod idem Petrus, vd alii fiaftid vel mundani, etiamfi regalis digni­ quos proceftus ipfe contingit, nullam poftea tatis honore pnefidgeant, excommunicatio­ polline exculatiooem protendere, quod ad nis; civitates vero, caflra, villas fic loca ce­ cos talis proccfliis non pervenerit, vel quod tere, necnon univerfitates ipfarum, qux di-Dignorarint eumdem: cum non fit veriGmile âas inhibitiones vel earum aliquam prxterire remanere quoad ipfos incognitum vel occulpropria temeritate pnefumpfenne , intetdiâi tum, quod tam patenter omnibus publicatur, fententiis quas ex nunc ferimus, decernimus Aâum apud Urbem veterem, in platea fubjacerc. Non obftantims qmbuslbei privile- didx majoris ecclefix XII. Kal. Aprilis, pon­ tis vd indulgentiis quibuslibet imperatoribus, tificatus noftri anno fecundo. SB decernimus ficere aut mutilare pnefiunferit» & filii fui in- '■«e • 499 494 TARRACONENSE. iupcnus i pio Λ faâoribus vel filiis inû a quocumque epiico— —£βάο, provifo quod iliis feudis fle podelfiopo tcieuic vd ignorante ordinem receperit, dw*O_ nibus qeibofeumque tantummodo fint dWK> finr privacxccutio.tem non habeat ordinis fic fiaicepii, ti,qu« «b ecclefiis quarum pertonas fac 1·nec beneficii collatio valeat,ut eft diAum, ferint, modo quolibet obtinebunt. Hoc ialialvis tamen omnibus aliis panis canonicis, vo quod alias fuper hoc in canonibus con­ ÎLtibus pet banc confli tutionem non intenirnus io aliquo derogari. Haec autem fla­ tinetur . Et praelatus qui tales makfaâores, tura ialubritcr per diœcciancs cpiicopos pro­ vel filios eorum ad aliauem ordinem pro­ movere, vel cuiquam beneficium ecdefia* vinciae Tarraconenfis fingulos in fynodisfuis (licum conferre profumferit, a collatione & diocefibus praecipimus publicari, & nihi­ illius ordinis, quem fcienrcr contulit, per lominus, hi, qui praediâas poenas incurre­ annum novent fe fufpenfum, & collatio burint, tn fynodis nuncientur. Datum apud jutmodi fit irrita ipfo /ure, & ea vice de Terraconatn XI. kalendas Aprilis, anno Do* beneficio per (upertorem proximum ordine- B mini MCCLXXX1I. fur. Quicutnque autem de predicts male- incurrant penem expreffam I N SUPERIORES CONSTITUTIONES JO A U NJS DOMINIC J MANSI ADMONITIO. HiynAkiB Apud Martene dic XI. kal. Aprilia anni 1*8». inferiptum cxtst concilium quod Bernardu» Tarrs•douutioo. c0ncnl'· atchiepiicopu» cum (cm epiIcopia (uffrapneia habuit, quo latas a ptardeceUonbut iu>» con•daunla. fl'tu'iOrte» omne* ita confirmavit, ur conflit ut lonibut VI. adjcAi» prora flatuta reformant, auxerit, rnbotaiit. Sed collate h »c Tarraconenfi Concilio cum alio cotwiiio Tarracone pariter habito anno tl*9· m quo priorum conciliorum cctiflitutionea plure» es mteam referuntur, intelligimur concilium illud anni talx. mhil efle aliud quam tnum conciliorum (ub Bernardo aichiepilcopo colleAioncm ; » nam canon tertius infcriptus contra invaleres, raptores, At clericorum percultores, idem eft cum canone in priori concilie a Bernardo edito. In quo pariter concilio repcnai canonem alterum ibi­ dem tctnrrenrcm, quo cavetur ne Chnfliani cum Judmo contubernium habeant, quod in Martenio totidem verbs legitur. Denique Kernardus in concilio tertio anno sala, celebrato, ut ex conciho anm spy. confiat, eonflitutionem dedit ta m qai «I ttfûmi tfijttfeat wl pr*lew» , quam pariter cnnftirurionem totidem expieflam veibîs habes in fla'uto lexto crncilii apud Manenium. En igitur Martenis ifltad concilium conciliorum trium (ub Bernardo colleAio, quorum poflremum tantummodo prxfeoti anno sata. XL Kal. Aprilis ce'ebratum fuit. Id praterquam ex ôs.qu· diAa funt, perlpicue conflat, cum panter demonflrant nomma ep icoporum, que adicnpta'lcguntur in primo flaturo ejufdem concilii ■ fi conferamur cum nominibus epiicopnrum, quas ooviflims eji* concilii confli turioni prefipuntur . In piiori enim legitur F. Ti f·!·*,:*/ii ; in noviflimo vero Gargrsx i ibi P. per procuratorem adefl ; hic J»·. Gcrundenfs per ie prsfenr adh- flit ; m illo fuffraganet funt lex; ia hoc vero oAo. Qu·* ergo concilia plura lunal colleAa non agnofcat? *e8nB8H88n88n89’9,S’ *69» <69* *β9,*β9”β9·9· CONSTANTINOPOLITANUM CONCIL. SCHISMATICORUM At fus FiKW alias CPtew vetriertbe ex cmjmBe atm LAtims rtsu Jsim/xr » C iattr Atut κύ&Λί mt fcmdilttr. Y Anno forte 1x83^ habitum. „ A^üm Greet nd feindendam conjunâionem illam ecclefiarum, foc fcilîcet & Latine, „ VU quant VcccuS CPtanus patriarcha tanto molimine procuraverat, fummo Audio fvr„ rentur; Veccus rebus fuis melius fe contuiturum cenfuit, ù fponte ie fumma dignita„ te abdicaret, quo a curis publicis remotus fibi & Deo vitam ageret in monaflerio. Son pitus hiice adverfariorum furor, fed non extinâus.- brevi iterum exarfit, magnifquc io„ cendiis urbs conflagravit ; sum tota furoris flamma in eumdem Vectum incitata eft. „ Eo igitur perdendo Synodus CPoli convenit vivo adhuc Jofepho patriarcha, qui in Jo* „ cum Vecci fucceflêrat. Qiid in ea aâum, narrat Pacbymerus in vira Andronici lib. „ I. cap. VIII. cujus verba hic damus. Annus fyoodi quamquam a Pachymero nullus „ proditur, ex iis tamen que iUe narrat dedu&us, annum 1x83. iupputante Poflino in „ obiervatiooibus Pacbymerianis lib. 3. cap. x. fignat. CONSTANT1NOPOLIT AN Æ SYNODI ACTA Ex Pachymero in Vita Andron. ibidem *’ »T*Unc igitur hujus motores machina, om-C ii, duos thronos flatuerunt alterum vacu· JL ni genere delinimentorum cum ceteros cur aderant antiftites, tum Alexandrinum um, infignibus ornatum patriarche Con­ ftantinopolitani Jofephi, & quafi eum re- pm pratfenrantem, quod is moibi ncceOitatc de­ cumbens prnefle fynodo nequiret; alterum cui palam prxfidcrct Alexandrinus Athanafius, omnibus patriarcham Athanafium, vinim exiftimationis Ac auftoritatis maxime, in fiias attrahere partes non utiliter cona- ai»,-,;*.· - < 4M CPTANUM CONCILIUM. 49Î ar fins, fe autem ipfos, nt Jofephi,sgroti v^Aolin a multis, & magnis viris fimili occa— —■ ----------------fions faftitatum.-------Veram--------------------quia illa tunc a Ajr» ------' — rauisn fe non tempore pacis allegata feiflênt, at Frequens inde convenit epifcoporum certus, importune oggefti, tunc cum atrox & veheprotenta Sndem mano Logotbeta, praefec­ mentiffima procella feris hinc indefluftibus -carioa, dt ejus fenfiium nuncios, ac votae. tatis exccutores, in capite fynodi fixerunt. ta iniuper Geotgto Cyprio & Ketbore Holobolo nuper cx mani agri monafterio Coo- ftantinopolim reverto .· allidente pneterea multorum undecumque inlurgentium Eccle- fiam ageret, ferretque. Ergo quia in co fe religione fupervacanea intemperanter da­ Monacho TheodofioSaponopulo ,qut ex or­ tum, (ero tandem puenitens intelligeret, vel­ dine protonotariorum Imperatoris in vixam le in deteftatiooem ejus erroris igne confamonafticam tranfierat; alidque pariter afimi hoc fuum fcriptum; non quatenus teftiftentibus plurimis. Delate ad hunc conven­ monta continebat Patrum, fed quatenus fui tum Joanntf Vecci, fic pnecipuorum cum il­ ipfius foetus effet ingenii. Confequenter fcri­ lo concordia duarum ecclefiarum auftorum ptum fuper eodem argumento veteris magni aliorum, accufationes funt; de quibus qui pro Jofe- Logotbetas „ ,proouftum, . ____ , aliaque __________ t „fic pho agebant, ferri feptentias (ludebant ; non B quibus qualifeumque mentio ioeffe dogma­ tum deprchenfa êft, uoiverfa, ut eo nomi­ |ue dogma ipfum dijudicarent; & quid, ut ecurum ad pacem Ecclefie tenendum : quid ne abunde rea, igni funt tradita. His quaut minus probatum, rejiciendum effet de­ ft preftruftis ad Vccci caufam pmjudiciis, clararent: fed quia caufabantur fcandalum ipfum funt denique aggrefli animo infenfioortum ex intempeiliva ventilatione quxftiori, quippe quem non intempeftive modo mo­ num quas inexploratas relinqui prefliterat; tionis dogmatum, fed hcrefeos reum pera­ contendebant non effe inquirendum, rade gere (luderent. Et erat ille quidem haud ne an fecus,qui de controverfiis nuper mo­ dubie ejus affinis de qua modo eft diftum, tis fuas ediderant fententias, fcripfiffent : ve­ intemperantias, nimia curiofitate fcrutandarum eos hoc ipfo quod dogmata moviflent, rutn arcanarum veritatum, quas feri pris abquod in difputationem prius in ufu habita ftrufas Patrum, illic tamquam io facro quo­ vocaffent ; quod feriaturas raplicaffent; quod dam operto, ut humano ftweriores captu, per illos fando auditae dum recitarentur Pa­ tacite obnoxieque venerari fuerat fatius : ce­ trum auftoritates effent, tamquam pertur- terum ulterius nitebantur _______ ejus _____ accufatores , batores quietis publicat, ac graviffimi reosCqui eum ifta invefligatione impetu concitacriminis, condemnari fatagebant: & obfe- tum ---------nimio -----------------’ ·--* 'in 1herefim demonJ-------, pracrpitaffc nuentibus quos convocaverant, revera con­ flrare conabantur. Pulfibus ergo crebris Æris Ecclefia cam- Cap. x' demnandos curaverunt, ac graviifima queque animadverfionis ecdefiaflicc exempla in pani turbam fimul advenarum fibi faven­ cos ediderunt, quos fe ne minima quidem tem , urbanum fimul populum magno nu­ afperfos confcientia hcrefeos, & nuiquam mero convocarunt. Congreganda multitudi­ a reda fidei declinafie regula, & affirman­ nis hac faftiofa erat caufa. Sperabant ipfo tes & paratos demonftrare offerentes, ut atroapparatu fynodi qua cogi ferebatur ad emen­ danda que perperam afta fuerant in con­ cium conviftos deliftorum damnaverunt, pcenifque addixerunt maximis, in quo erat hxc ventione cum Latinis, intellefturos homines e vulgo, fe deceptos ab auâoribus conven­ mira procedendi ratio. Libellos ab unoquo­ tionis ejus, in impietatem fiiiffe prolapfos, que flagitabant quibus exponerent, quid cre­ derent . Prolatis iis, fi quid quifpiam de quam nunc expiari oporteret. Inde autem Dogmatibus muffitafle videretur, damnabamuuucwiH exarfuros confidebant exanuros cos, & « in t„ (editionem _________ tur, non fcriptum, ut ajebant, fed feri-Dconcitaodos adverfus Veccum, quem ejus ptor: ifque idcirco folum quod ea confignafrei totius prccipuum artificem iufpicarenfet litteris, qu® prava, refta ne effent, in tur. Qu* Λ re illum ................................ huic invidi® objefturi " ~ ’ ,ar­ medio relinquebatur, extremis- Ecclefiafticc denter petebant, citari rite ac juberi fe fiftc· cenfurc notis afleftus declarabatur. Primus re judicandum a fyno^io . Crebris igitur ad ceterorum exemplum iftffe fubjecit igno­ Viatorum minitationibus Veccus comparera minie, quafi remedium canonice abfolutiocoram congregatis Patribus juffus eft ad nis pernitent i® profeflione ambiens, magnus reddendam rationem eorum que fcripferat.· Logotbeta Muzalo .* qui fimulans, fe de doidque dum fieret, interim qui hcc cura* ftrina nihil prcjudicare, fruftra erat. Emi­ bant, (cripta illa Vecci,ut errorum & frau­ nebat enim ejus flagrans ftudium in partes dum plena invidiofiffime apud populum tra­ proceflionem ex Filio Spiritus negantium. ducebant, magnopere oftentantes, exaggpCujus dogmatis tanto flagrabat zelo, ut flamrantefque perniciem illorum. Id Veccusnon mam fpirare videretur. Tamen ille libellum ignorans cunftabatur obtemperare vocantia fe prius imperante Michaefe palam datum, bus, morafque inneftebat longas fuo in vaquo fe profeffus erat idem cum Latinis cre- E dimonium occurfui ; non ioverifimilitet ai­ dera, ultro jam exeerans, & comburendum legans, manifeftum effe periculum, rfe po­ offerens, jurejurando etiam interpofito eft pulus perfuafus gravi fe implicatum malo, coram fynodo profeffus fe (e haud ideo flam­ piaculoque fubjeftum per pacem cum Lati­ mis hoc fcriptum donare, quod fibi effet nis initam, furiofe in ejus pacis auftorem confcius pravum io eo aut a fana doftrina erumperet, cum is primum in confpcftum exerrans quid piam pofitum : fed quoniam effet datus. Itaque cum noa ignoraret, ar­ agnofeeret eo ipfo fc graviter peccaffe, quod te adveriariorum totam ejus negotii culpam omnino feribere de dogmate aufus eifet; in fe conferri, haud fibi videri tutum proquod de talibus différera; quod Patrum teficifci quo vocaretur ; difcerpendo utique a flimonia de his inquirere, congerere, accomultitudine , cui qui (e vellent perditum modata, fit utilia tunc vifa ad caufam , finiftris ante (parfis rumoribus periuaferant, qu« ageretur ; licet non ignoraret idem penes fe unum refidere caufam mali om­ nis. ! 4»7 CPTANUM CONCILIUM. 498 » nis. H«e jate ctaM «un maguus Logo· A uti minime regulis Patrum conformem, m- ·— , juftam fuifle judièarit. anno rbeta ineeUigens, acri nec inutili open io/£oc ipfn conctlii in ft canflititti λ{1λ irn CHWSTi cubait ad (editionem comprimendam popuitfcrMt Jennett Peccxt in UbtUe dt injxftn '* ‘ , JV*71 ** ’*n€,u *"*·* ad,noto Imperatore, quem, û qua ria fieret, cftfendeodum gravitcf, fit fni depqfifient vnig.it· nk AlinheGmc. Orred. te. X. png. IX. Mdr kic dnntxr. fevcre animadvcrfurum ia violentix comper­ Hoiuin itaque principium fuit, ut dixi, to·, denundavit. Sic fedato plebis impetu, ante fynodale decretum contra nos latum, Veccum aggreditur, demonftrans; non efle loco noftri in throuum noftrum promovere jam quod caufaretur ullam a feditiorc for­ «mulum, ncc non ab ipie,coque folo con­ midinem: nec ille abnuit venire: cui com­ tra IX» fententiam publicari, fie quod im­ parent: ultimus in fjrnodo locus datus eft *, manius eft, neque ab ipfo, fed ab homini­ indeque ut caufam ille fedens diceret, febus profanis, & his antique adverfum nos feque purgaret ab objeâis circa ea feripta improbitati deditos, fub nemine nihilomifua vehementer inftabant. At Veccus aliud nus illius dâftari, que ufque quo procédé· potius quodvis, quam quod tunc erat,talia purgandi tempus effis (ciens, refpondebat ; B rit, ex faftis ipits enunciabimus. Quarius caulas quibus defendi fuum feribendi confi­ dies erat, ex quo, qux ab illis depofilio lium pollet, ei fuifle tempori affixa» quod nomen habuit, pronunciata fuerat cum nos nunc nrcteriiflê fatebatur. Scire fele qua ad tribunal vocamur, Andi cnlmn., & vr nnri* m tempeftatc illa fcripfiffiet que modo in cri­ bni ptrtipt term. Depolitus acCeiwùr adIrcmen vocabantur, exegifle a Ce tunc prxfenfpondendum, qui decreto condemnatus eft tem rerum ftatum, ut talia feriberet: iniad illi contradicendum ; a throno etiam ante que fecum agi fi poft converfionem rerum fententiam latam ejeftus, ad depulfandam tantum prcftare nunc cogatur, ea reda efcalumniam. Sed quo fcopo? ut qux ille fe,qux cum fuam ab opportunitate re&iturefpondendo, contradicendo, injuriam depuldinem ducerent, mutatione, qux incidit remfando protuliflet, non abfque ratione prola­ potum, fuam quafi defenfionem amiferunt. ta efle exiftimata, proprium robur haberent. Omittatur ergo crimen modo intempeftivum, Et quis tandem eorum roboris finis futurus aut in tempus differatur, ejus quod nuper erat? Patriarchicus thronus? Sed hic antea extitit, fimile. Res qux tunc gerebantur ablatus eft, alius fuper illo jacet, namque C generaliori nomine cathedram ipfam voci­ impofuifle fibi necelfitatem feribendi qux feripferit , nemine alio ad id. agendum occur­ tamus. Et quifnam etiam ex iis, qui ad rente, quod publice intererat ab aliquo fieri. intelligendum ineptiflimi funt, inania,qua­ Vocare autem in examen fermones bene in cumque nos in noftri defenfionem five jutempore prolatos, remotis jam circumflan­ fta five vera adduxiflemus, futura non digno, dis quibus illorum opportunitas palam tnonviffiet? Tu vero, nuntii prxeipiebant, abfque ftrabatur, ut in rationem exigentibus inquiullo prxfulatus figno ad noftrum procedito fitionem habet inrempeftivam,ficrefpondentribunal. Gratia fit nobis ob hanc verita­ tibus conditionem injungit iniquiflimam cautem, neque enim dicam, injuftitiam. Hinc fx talis dicende, cujus omnis defendende enim veritatem apertiflime oftendiftis, vos, conatus vanus ac ftultus merito exiftnnenon ut judicaretis, fed ut contra nos prxtur. Illud folum decidere oportere Patres ter fas latam fententiam ftabiliretis, con­ fynodi prxfentis, an non eum quem nec gregatos fuifle. O amorem fraternum a vo­ cogitantem nec volentem ad Patnarchatam bis tanti habitum ! Probe igitur vereque fuipfi vocaverunt, modo redaâum in ordinem pra veluti ex vobis innocens declaratus m per illos, & priore in proprium Thronum θΐιΐ$, qux injufte paflus fum, pro veftra di­ revocato pallore, «quum ut, ipfis judican­ gnitate refpondi. Neque enim noftrx inno­ tibus , retinere etiam num honorem quem il­ centia parva declaratio cft, cum res fupralorum antea eligentium, fit ad Patriarchadiftx modo quo diximus proceflerint. tum vocantium fuffragiis acceperat? Hxc Sed qnx fubfecuta funt, fortafle quifpiam poftrema prxfertim Vecci popofitio pleromagis ex canonum legumque prxlcripto aftirumque cortUbus infixit fpiculum : audiebat» tata eflê exiftimabit? Qui sequo animo au­ turque indignantium voces.* Tn fcilitti P* dis, attendito. Ut enim fecundum canones trinrtknim nenert gnxdtkit, pmfintt inm U nobis nuntii miifi funt, qui hoc etiam in gitinta Pntrixrtkn? Tat, inquam, JnjptUm fe canonicum continebant, cum non per Hertftet, « y«a jure, feriptt tditn fidei pre- prxfules, fed laicosquoidam ,& admintftros « ftfiw txigntnr, cniqitt nexltu nrgxmtntis opxt Clericos, fafti funt, Pauli vocem nos mu­ fit nd perfundendum tt rt&e nc entbeliet fen· tuo accipientes, ut Paulus clamans, Cxfatiret Sic illi repulfa iracunde Vecci poflurem appellavit, ita fic ipfe Cxfarem appellatione, mitius deinde cum illo agentfs, _lo auditorem rerum mearum, fic perturbablande perpulerunt, ut fiftere fe coram Jo- £*bonis expertem, cognitorem voces has nofepho vellet, quo ipfo adduâo, & perfus­ flras cum illis, qui mala omnia io nos mo­ io detinere fibi often fu m fupplici fignificaliebantur, nunciis attuliflent, inde reverfi ; tione pceoitentix; deinde ipfi compotitum haud fas eft, inquiunt, tibi vel iolo impe­ Libellum, quo profeffio reâx fidei conjun­ ratoris afpeâu frui. Ne id cqgites, neque gebatur cum amolitione fufpicionum, fi qux inde tibi utilitatem ullam expafies. An uon in contrarium extarent, quibus ad extremum etiam hoc, interrogabo enim te, quem «ra­ anaeâebant abdicationem Sacerdotii, Vectio mea xquum auditorem appellavit, ma­ co ut fubfcriberct dederunt; atque ita ver­ gnam ad jus obfervandum meorum judicum propanfionem cflendit ? An vero fi homici­ bis officiifque paulo benignioribus comnodiufculc iradarum dimiferunt . Quod cum da, five aliorum, qux acerrimispceois propoftea Jofephus cognoviffet, vim iftatam ho­ bibentur, facinorum patrator, imperatoris mini Orthodoxo, ut dignitatem abdicaret, audientiam appcUaflct, pro quibus fa injuI i ftitia Ceneil. Getttrnl. Tom. XXIV. 499 CPTANUM CONCILIUM. joo er ftilia afledum ab i>s,qui calculum tulerant, A cumbebat, difputationis ftadium aperire, dt ■—— —cogoolcit, ub appellationem criminis notam ingens contradiâionis certamen ccnftitu.re, anno anno meurriflet ? Ai nobis hoc quoque crimen re- ut pet pram interpretationes, ac qua* co··rue,€T1 ftruenda* tilt mxaothetharam m^gis more, ** 1‘ * Puutum rft > dum capio quoddam aliud judicium reus prae illo, quod imperatoris quam demonttrationum methodi* Pa inun vo­ eft, appellabit. Etenim fi cum, qui judicio cibus utuotor, refaniorem plebeculs mal. titodinem quafi lenocinio allicerent, ficouv fiftitur. Patriarcha eft, critnen, adverius adverius nes viAoiiam reportarent . Nos Graecos odium, dt in dogmatibus error, luporro corum machina, dc molimina cum petvacaneum quid dc prope inutilis impera­ toris auditio reputata eft, in quanam alia non praterirent, erant vero, iram populi per ion a, dc in quo alio judicio, qui fimilicontra not iuccendfrc, qui ab antiquo tem­ pore fame apud eofdem vulgatz him bant cbnoxu reputantur, przlrntiam imperat 01 is appellabunt? Hac igitur ratione bocquoque ad unionem ftabilieodam maxi um in mo­ dum ab eodem modo habitam ftudrum nos de nobis tranfaAum eft.* tum deinceps nodus diflbluta eft, dc adverius nos coartus nec exiguum contui rife. Et reiponfio qui· congrcffus dilfipatus. ] Bdem, utcumque illa fuerit, ita fe habuit. Si de fiuc nos hodie4tnquirimur, palam & Tertia poftmodum die S/nodal/s congre­ gatio cum principum a ili fteni ia cogitur, ite- libere vocem iuftcll-ntes, dicimus, crede­ re, & profiteri, & tenere quemadmodum rumque cum eadem multorum ex vili ple­ fanda catholicaque ecclefia profitetur, dc becula improbitate,& fi non omnium , im­ tenet, a qua facro lavacro abluti fumus, o petus , & concurius, & nuncii prioribus non abfimilcs. Nos potro Deo nofinetipfos pri­ qua finecrum Fidei lac baufimus, a qua ter­ mum committentes, dc animo poftmodum mones dogmaticos didicimus, quos ab in· que nobis utilia elle videbantur, revolven­ fantia ipfa ad canitudinem hanc capitis pe­ tes, & ad accerfcntcs acceffum , dc in (per­ raequa aetatibus proportione pertradavimus, prius addiicentes, & poftmodum docentes. nendis imperiis contumaciam, aeque periculolum e(Te deprehendebamus, illum fi cum1 Ad haec vero, qus fublecuta eft eorum ru fponfio, hoc in loco digerere, ineptum prornoftra defetifione comitaretur, hanc, tanfus exiftimo. Namque Chriftranos nos & or­ Îuam quae noftra calumntantiLus, plenami acultaicm omnia agendi conceiliffei. Namthodoxos elle indices declararunt, nihilomique noftra przfcniia cum defenfione pote-Crus przlulatus privationem decreverunt, nefcio qua ratione, & unde moti, ad fimilu rat ad noilra damna multitudinem concita­ re, quod in ea pars, quz minus ratione decretum prolapfi iunt,& plane non aliun­ uteretur, non noftri definfionem, fed co­ de, neque rebus aliis, nifi iis, quas fupra przmcmoravimus. Neqbe enim poterant vix natus adverius nos publici acculztionem , dc demolitionem illam rfle rcpuiaftct; & nos compotis animi multitudinis rabiei ,&ctl· arnon nobis fuppetias ferre, fed Latinis effe natz appetitioni refifterc, quam in le quel­ que convertendam fore putabat, fi vel mi­ adjumento, fi id ageremus, exirtimareirair. nimum illis obftitiflel, quae adverius nos po­ Et forte etiam ob hanc eamdem caufam fatentes alioquin viri intentabant. Condem­ crificiumDeo offerre opinatus quifpiam,ne­ natio itaque uti diximus,nec aliamobcauci nos peffima» tradidiffet. Talts enim ho­ fam hzc fuit. mo eft, dc nulla ratione duce res diju­ Nos vero qui tum propter jam addurtas dicat , cum de Deo ac Fide quzftio cft.de rationes nihil rcfpondimus, nunc palam, jucicium conft'iuitur. Et contumacia ma­ gis ac magis in noxain notham excitaffet, apertoque, ut omnes audiant, ore, ralpon· tanquam qux crmioa . Cum itaque utraque D demus. Addecebat ne, o uni ver fi Sacerdo­ tes , & qui divinorum canonum, dc fanda­ nobis periculofa viderentur, tertium inire rum conftitutionum feientiam renetis, faconfilium decrevimus. Namque cum in om­ ccrdotio eum privari, qui przlaudatam fidei nibus noftris coniuetuuinibus invulneratam profeftionem dc animo credit, & lingua dedt noftiz pietatis in fr art am integritatem conprzdicat ? Orthodoxum nobis, o Judex , fe vatam a noois cum apprime teneremus, fsdo opus efte judicavimus, acccffum nem­ Chriftianifmum atteftaris, & facerdotium adimis? Forte dices, quod pro ecdefiaftica pe non diutius protrahere , dc fatis pro nounione feripta publicaverim . Bene, bene t bs refponfum, fi noftrx fidei profeflionem fi noftra fententia non redam fin ceramque, emitteremus, reliqua vero omnia, quz no­ bis adverlarii contenliofe opponerent, filen- & excellentiffuno quodam modo pietatem przfeferret: fi res veftra* imploravimus.* fi tio pertranfiremus, & ad omne, quod in­ alienum ab ecclefia dogma introduximus. jure paffi eramus, vel inpofterum tolera­ turi cflemus, nihil tum refponderemus. Quod Quod fi in his omnibus innoxii, & animo mente----------fumus, & noftra—feripti ------------traftatio dc fartum eft. Et ad tribunal acceflimus Jdc ------------,--------------non judicandi, fed quam antea condemna-E non alia erat, quam utriufque ccclcfic netionem fubivimus, firmius reportaturi, ob xus, bene & admodum utiliter Dei’ grati· procedens, fi quzeumque diximus, aut feripquod ut videbatur, tantummodo noftram praientiam ftudiofe popofeebant, qui atro» fimus mediatores nos, & pacificatore*, non novorum dogmatum adertores comprobant, ciffima quzque in nos moliebantur, dc no­ fit non ut contra veritatem impudens audaxbis przter injuftitian) infamie quoque no­ que lingua calumniandum contendit, qua­ tam inurebant. Quz enim tum oicimus? re indtgntqn illis qui patiuntur, indignum Qiiz & audivimus? dt illis , qui ita decreverunt, de noftri fa* Stacim illa, quz nes de unione Ecdecerdotii ademptione decretum latura eft ? fiamca feripto tradidimus, in judicium vo­ cat· funt. Et adverfariis tantum illud in- CON- /OI » CPT ANUM CONCILIABULUM. jo, CONSTANTINOPOLITANUM CONCI­ LIABULUM . In quo epifeopi, qui utriufque ecclefia: Latinat & Graece conjundionem procuraverant, damnantur, Crerg»·, ftve Gregorio Cypri CPtano arcbitpifcopatu potiente. Anno facile Ji8j, habitum. ibidm ^f·/· poft λ priori fraodo, fed Patriarcha Aut quzrebantur, perfecutionem ab hia injttC Plano plane diverfo, nempe fub Grego- ftam parti client. Subito Judex, torve reum nt Cyprio, fynodus altera CPoh convenit, id intuens, tollatur, ajebat; nempe impius, fic agente tn primi Atbanafto, qui Sardianorum malo dignus; acclamabant afleflbres. Quas opifeopatu potitur Andronici nomtn affumpfit. ad voces imperatorii, qui aderant, faielhtej , Hujus cogenda caufa pratendebatur tuendi condemnatum vinftis manibus, & pedibus fcbifmntis fludium ; reipfa vero Arftniana fo- ignominiofe trahebant foras; Monachis in­ fiions Andronicus ille favebat rn primii. Hie terim accufatoribus partim magna voce di­ imperatori Andronico, cujus favori pollebat, ris devoventibus damnatos, partim manus perjxafit, ut coafta fynodo de illorum caufa facras non abftinentibus a pulfandis miieris cognofcerctar, fai in cekbrim Crocorum tum & facris eorum penulis,quas indigne geftaLatinis conventionem operam fuam contulerant ; ri ab iis exprobrabant, contumeliofe diicer?** m re pro merito urgendo , quod fegmorem „ pendis. Dum ea per illam hebdomadam ita fe Gregorius prabuijjit , ut ιρβ quidem difii- Egererentur, nemine retia undique tenia cru­ tabant, ideo fynodo buic habenda Chazalam delitatis vindidz inhiantis effugere valente, quemdam ab'imperatori proficiendum jurarunt. haud obfcuris indiciis deprehendebatur, ini­ Hit ita conjiitutii, quid m »o fynodo aflum quo hzc animo patriarcham ferre. At is, Jit exponit Pacbymerus, cujus verbà ftarunda­ utcumque ringebatur mzrore, ac indigna­ bimus. Annus ni gefta idem ftatuitur a Pof- tione intimis, cernens que fierent, fcquefino qui & fuperioris fynodi fuit , nempe an­ batur tamen przeuntes aflentiensin fpeciem nus· 1183. quod ille tota dijcufla Pacbymeria- ipforum placitis ; czterum clam damnans, M narrationis ferit deducit. & deteftans immania decreta : adeo ut priFer ia fecunde hebdomads, quam Diakinevatim apud fidas aures non dubitaret fyfimam vocant, ftatim kquentis poll diem nodum vocare conciliabulum fcelcratum . P Kefurredionis,... proponitur edidum impera. Denique cum eos, qui fe ultro non filletous;& quia fuerat catenus Monaclius Atha-Ç rent, trahere fruftra repugnantes per mininafnu in antiftiiem Andronicum trasforma- ftros imperatorios cœpifl'eni, inceflit eos cu­ iur; idemque non modo decernitur,& feripido Theodori quoque Cyziceni coram fo bitur epilcopus Sardium, fed in patrem, ac in reorum fubielliis videndi. Quare fatelliconfeflionum imperatoris arbitrum legitur. tibus, ut eum abducerent mandarunt. Por­ Proponitur palam edidum imperatoris, ro ille non comparere certus., quam po­ Chaulam titulo fpisituaiis Augufti parris bo- tuerat tutifltme fe abfeonderat ip Prodro­ neftans;ac quidquid ipfe decreviflet, ratum mi monafterio, procellam fub ledo dum efle jubens. Delegatur pr&terca, nui perfo· detonaret opperiens. Caufa huic, & alii nam imperatoris reprzfentaret Michael Stradeclinandi vadimonii non tam erat judicii tegopulus, qui pollea Protoftratoris dignita­ periculum & damnationis aut de gradu dete ornatus eft. Locus aurem conventui, cui jedionis ignominia, quam metus con tume& ipfe adfuturus patriarcha edet, Deiparz . -------- ,-- ------- ----- , - r liarum intolerabilium , quibus fe coram illic templum aflignatur in Blachemis, fitum . Da viliflimis humunculis deboneftandos prius 1 J Erat autem & ” * 'hoc przter cetera Λ ftatutum, expertorum acerbitatem illam exemplo didi­ ut quifquis adverfaretur qualicumque iftius cerant . J§Kur mifli a fynodo corripuerunt iynodi decreto, reus Izfz Majertatis agere­ repertum in latebris Theodorum. At ille tur . Przfidebant porro fimul quidem patriar­ obludans refiftebat; ut lepas petne fic mo­ cha, fimul autem Sardenfis, una cum plu­ nafterio inhsrens. Lidorcs trahendi impares rimis eorum qui occafione damnationis, & fociis adhibitis, vim ingeminabant,- quam feceflus Arfenii fefe dudum a communione izpius auxerunt aliis atque aliis accitis . exterorum abfeiderant. Allidebant ex diver- Quorum inter furnma ope conantium & ad fo regii miniftri milïi ad exequendam ineinvifum tribunal raptantium infertas ma­ xorabiliter quamcumque fynodus decerneret nus elapfus ille templi adita fubiit, & in­ reorum ob aâa nuper, & olim, tunc vitu- violabili , ut putabat, facrz menfie afylo po?:rabilia vita , peragendorum vindictam . p titus, inde per ecclcfiallicos minifttos quorum une qui accufabantur Antiftites fingillatim eo penetrandi jus eft, denunciabat fatelliticaufam diéturi, citati nomination introdu­ bus te neutiquam quidquid contra moliren­ cebantur, nihilque ibi audiebatur aliud,ni­ tur inde abfceffurum. Qyare illi die in iis fi: ducatur hic, aut ille. Mox cuique in fruftra confumpto, coadi fub veiperam redi­ faciem dica impingebatur violatarum legum. re re infefta, ut fynodo renunciarunt quod Plerique accufantium monachi erant, fumevenerat, pcrculfus qui ut fudex (edebat , mam criminis ioeoipfoconftituen( funt. Cilices quippe Pomfu comprobaret fuo damnationem* ft deiepejopolitanum Dtooyliom, Syri vero Cyâioncm e gradu privatorum fuis fedibus An- rillum Tyrium in Patriarcharum vocaverunt. tifiitum: iniuper ut ipfe quoque diferte de-Cl*»? Inter 1* q«* qux deliberante ac u trepidante Dmoyfio, préoccupant thronum Cyrtllus* ft m clararet pro irriiis,perperam decretisfe ha­ HagioSymeonuum Arfemum bere, quz nuper in cauda pape ac concilia­ eo firmatus prxvaluit. Igitur Alexandrinum tionis Grzcx cum Lanna eccléfiarum ftaiu- hic Coflantioopoli degentem nullo admo­ ta fuiflent. Hoc poftremum ab co petendi dum doloris aficcit ieniu, quod inter pa­ aaufa fuit, quod is propter rationes a notriarchas non recitaretur nomen, ejus: focktas enim io pari tone mullorum pnvatatu bis ante memoratas* communicallct cum iis qui illa egerunt. Addebatur hac dumtaxat ipfius moleftiam levabat. Neque ipes ilU conditione, fi hax fcripto,ft chirografofir­ oblata illius honorh adipifeendi, magnum habuit illicium ; prxlertim quod caro emen­ maret, ei tribuendum , ut « facris Diptychis da proponemur ; exaâa in id comprobatio­ nomen ejus inter exteros patriarchas memoraretur. At Aatiochcnus patriarcha Thcone inconvenientium aflorum iynodi prxfeodofius princeps, occulto taâus metu, ne tis; quorum quin fe fundum, ft aôâorwn quid hi gravius in frie coofulerent, exterius ^ferret, ac coofaqucnicr eorum invidiam in tamen praeferebat, haud fibi probari* fed nec ad fc quidquam arbitrari peremere, qux fe fnfeiperet,qui talia gerentibus cocumunicaret* vitate non poflâ, facile videbat. ANNO CHRUTI SYNODUS APUD SANCTUM HIPPOLYTUM Godifkido Pataviin»! episcopo. Ex Cmaaai* • Anno Domini MCCLXXX1V. 14. Calendas Aprilis celebrata. pu i·;· Uodiam Sedes Apofloiica nos io par E tem foUiciiudinis evocavit * ut luper De CifiÜM £«ctor#>«. rekornwticoe Patavienlis Dkrcefis providere debeamus afBiâts Ecciefiis ft perfréis, ne Statuimus igitur, ut fecundum conflit»» tionem Lateraoenfis concilii Chriima ft iajunâum nobis miniflerium negitamus, & oleum factum, ft Euchariftia idb fideli cu> tamen gravamini poflunus parcere fubditoftodia, fit lampadibus adhibitis conferves»» rum, hac vke non multas intendimus ad­ dere cenftiimiooes* fed antiquas, quas mi­ tur, ne poflit ad illa temerari* manus ex­ nus obfervatas invenimus, auribus fingulorum tendi ad aliqua horribilia, dc nefaria exer­ cenda, quorum etiam cuftodia nunquam ft memoria inculcare, quas etiam ab om­ nibus m noftra Diœcefi volumus inviolabi­ iakis committatur. Si vero is, ad quem liter obfetvari. Ut igitur ab eo fumamus fpcâat cuftodia* incauta reliquerit, tribus menfibus ab officio fufpendatur, dc fi per exordium, qui omnium finis eft ft princi­ pium , qua circa ipfius cultum & obfequium ejus incuriam aliquid nefarium inde contin­ negligenter haâenus funt omifla, primo du­ git, graviori fubjaceat ultioni juxta ordi­ ximus corrigenda, ne propter incuriam eo­ nationem noflram, quam juxta qualitatem rum , qui Ecclefiafticis funt officiis manci­ dciifti Audebimus moderari. pati , Divina contra nos indignatio gravi­ ter «uudeteat. Q ANNO CHRISTI I jOf~ ~ SYN. APUD s HIPPOL. ·· I»· Caaapenu m grfafra*e JacraMtrari. (>l** Item ftatnimus.ut fecundum StatutaCa­ nonum Sacerdotes, flt dou alii iufiimos in extremis laborantes, in viatico Λ. coofctfioΑβ viûteni, fit pnKuniem Campanam tecum deferentes, ex cujus tono primo devotio fide­ liam excitetur ad tanti reverentiam Sacra menti flt ipfi Sacerdotes portantes Sacra­ menta, Hofttam, Cbcilma, & Oleum infirmoram fuper pellicio fic larcoccto fint indu­ ti cum Candela accents vd lucerna, reve­ rentia debita incedentes·, omnibus etiam, qui ob reverentiam tanti Sacramenti Sacer­ dotem infra civitatem dt villam congrua dc- ] votiooe fequuntur, five noam infirmum com­ municet five plures, XX. oies injuidtr pœnitentis relaxamus; 6 autem aa aliam villam icquuti funt, indulgentia duplicetur. CbrsM Anfi/ tj Ttkrui vitat. Item diflriâiflïmc inhibemus, ne clerici ludos Alearum & taxillorum inordinatos & indecentes & turpia lucra & inhonelia mer­ cimonia pndumant dc cetero exercere ; nc tabernas, nifi neceflitatis caula, vcl in iti­ nere conftituti ; alioquin pernam cis Canoni­ cam indigemus. Qiod Qtutfieinrii mu RVD^v Iwir· J}O6 An, & dcbcrc intell'gimus, Hit in fuis Ec-—. clefiis uks inftituant five lucent , quus no- anno tee, dignos, & idoneos feiverint evidcniet ; ctJ*|,srj qui vero icicntci Clericus peregrinus, con* cubi nanos, vel aiios indignus coftegerim in lucios vcl vicarios, vel f> eos, quus unquam dignos aflumpferiut & bonos, poftmujum anion efle&os non removerint, ex tunc tam ilii, qui tales colligunt, quam itli,qui colleftos noo removent, integrum mentem, poft­ quam iniquitas ipforum deteâa fuCTit, ab ingretfu Ecclcfis lufpcndantur. edmittntur. Qwd Clerici ali, ignntu fr^feratm . Ium cum fcriptnm fit, quantum qutique nutetur, non quantum daie tuftrii, alli­ nietur, diftrifte prohibemus, nc aliquis io locationibus Ecclefiarum amplioris lucri gra­ tia bonis & luoncis atque notis, minus ido­ neos live ignotos icu male meritos antepo­ sui , fi poftquam id nobis conftitir gravem a nobis eftugere voluerit ultionem. ^wd ocres sniaertm bninitt pc? ft Ttfidtant. ^wd clerici nnpfies mu ceicbmt. Omnes igitur fic ungulos curam anima­ ram habentes, ad receptionem Ordinum, quos ipforum cura, fic Officium, ac folhcitudo requirit, nec non ad pcHonakm in fuis beneficiis Refidentiam mandato diftriftiftuno evocamus: Si autem aliqui defue­ rint i· ipfis, per alios, quod ex jufta cau- ltem ftatuimus, ut fi quis presbyter de fuit filiis fit filiabus follemnes nuptias prefumferit celebrare, ab exeeutione lui ordi­ nis lui pendatur, fit nifi infra duos menfes fe dc hoc apud nos vel fuum Arch i-Diaco­ num recognoicat, Ecclefia vel aliquod be­ neficium , fi quod habet, auferatur ab eox ia fit de noftra Uccnus fpcciali oportere be­ ·■’ O D U S RUdojjmwl Jot A commulcare : qui rero contrarium fecerit £«erf rMMBwoiij/1 fint, fui t»Uunt rtt ipfo jure ab oflkk) fit fufpcntus. oaitstr tient» pertinenti. kS*. Vnn Clerical mm« régit ŸitirùuH. l*T’£ÜS i°7 ' Q^^-J ■ •if. S Y N Item quia quidam Ecclefiarum Patroni Item ftatuimus, ur nullus clericus phirrs tam Clerici, quam laid, Advocati, Judi­ quam unam tibi prattumat regendam aftuces, feu alias potentes, bona mobilia, feu immobilia decedentium Geticorum occu­ mere Vicanam, & qui contra fecerit, fe per pcenam graviter iciat deliquifle. pant , rapiunt, fit uiurpant , volentes ipiis ab uiicilato fuccedere, pro iuz voluntate Quod Rtffor Ecclffiu mi fit l'tt»rm. arbitrio non judicio rationis, provide duxi­ mus flatuendum, ut decedentibus clericis ab Item ftatuimus, & ordinamus , ut quicum­ intellato, tam pleban.s quam alus clericis, que Oeneorum noflt*: Dicecefis beneficium bona eorum mobilia, & immobilia, in quocumque loco fuerint, in nollra protcâione curr cura animarum, vel fine cura habuefic poieftate confidant, êc quicmnquc laico- ® rit, non prxiumat ullam fibi aflumrre Vi­ cariam ne udam, ted in tuis non omittat rum bona hujutmedi ulurpavrrmt, rapue­ beneficiis renuere. rint, vel dillr.ixerint,occatione quacumque, Item qui tales in clero ni flro fuerint, ex non poll trinam admonitionem abut a tali ter plene reftituennr, excommunicationis vin­ nunc intra unms mentis (patium, ad eadem lua benefica rcve tan. ir, alioquin ex tunc culo fint obligati ; immocum gravius fit pec­ luis ie beneficis nci ηθν·.ιιιι ptivandof. care in mortuum , quam in vt>um, p -xcipimus ut non lolum taubus, ted & ccinn Etn:f...j E^-lefufln» Ubere confefamiliaribus iervier.tibus, leu Co'on ; ubir.wi/«r. cumque tuer r.t relidentes, null.·, ίημ re nitus niimllrah.r sb Epijcop. tores & cunkrvatores eorum,quos ex nunc Item qun confirmatio eft unum de Saexcommunicamus excommui.x.itus volumus aidera tcmpxuus nunciari. Ciaroentis Ecckl'X, volumus, & prxeipiendo mandamus omnibus Ecclefiarum Rcûoribus, ut diebus CXun micis & feftivis fubdiQuad Cbrtflicai firvifnttt Judeit txcentnttttu· ta» fibi plebei tam ia publico quam priva- B tntfur. to moneant, & inducant, ut ad recipien­ Itcm cum dudum Judait prohibita & indam confirmationem dc manibus Epifeopi fcftinent, vice qualibet, quando poftunt ; de­ terdida fint mancipia Chrilliana , volumus clarando dt lucidius exponendo, quod qui­ fic p.-vcipimus, ut plebani & alii Rcdoies Ecclefiarum , ubi funt domicilia Judxoni, Rertores, Vicarii, & Gq e'larti noflrs DiaceGronaris run fait ni Ccclfiu . fts dc gravoubi.s feu majoribus tuis pecca­ tis confiteantur fuo Decano : Decani nobs, Item tabernas & omnrm venditionem vi­ ac eiiaiu Arch Diacono, leu iis, quos cis^ ni in Ecclelns & cccmeieriis penitus prohi­ dederimus cuttfcdores. De minoribus auiejj} bemus, iub pa-na excommunicationis. lien & venialinus connteantur aliis facerdotibus, granaria & receptacula in Ecclefiis & coe­ meteriis, nifi ncceiluaiis tcmpoie, iub c* piout fioi viderint expedire, fi iuos com­ mode accedere non polhnt Confeftores. dem pana fiinihtcr prohibemus. Item cum lumma fu ratio, qux pro re­ ligione facit, ho ramiir & prxcipicndo man­ Çuod l)K'inu non fiant in Eccltfia, ubi adaidamus, ut nullus noltrx Discehs Clericus l rum. Item qui fine inveftitura Epifcopi dt α^»ΊΓ’ inftitutiooe Canonica Ecclefias recipiunt, at­ Item com fanguis fubditorum requiratur que regunt. Item qui per Subdiaconum vel de manibus Prelatorum, nec poflit cflfc PaDecanum plebes fuas in viatico dcConfeffioBoris exculatio, fi lupus comedit ores , & ne procurari permittunt. Item qui excom­ Paftor nefcit; tanto diligentius correftioni municates, vel interdiâos recipiunt ad Ecclefubditorum volumu^dc debemus intendere , fiafticam fepulturam. Item qui fine licentia quanto damnabilius errores deterimus incornoftra in Oratoriis vel Ecclefiis non contereâos. Statuimus igitur, ut Plebani, Vica­ cratis, rei violatis Miflâs celebrant. Item rii & Ecclefiarum feu Cappel larum Reâores, qui in coemeteriis non confecratis vel viola­ univerfaliter finguli dt fingulariter unirerfi tis permittunt mortuos fepelire. Item qui fuis Decanis denuncient omnes io feriptis , fubplantatores funt dc Anticipatores. Item quos defeftibus feu criminibus noverint labo­ tranigreflores omnium prediftorum ftatuto* rare , infra unum menfem , poftquam eis B rum. claruit ; Decani vera poftquam circa Anafum ad partes Auftri* nos renifle conftitir, infra Qwd nn fiet pa/7irm dt mtdih nnte unum menfem nobis deouncient defingulis, ftpullKrjm. dt aceufent, quae fuerint accufanda .■ fi vero Rcâores Decanis, oobifque Decani, ut pneCeterum diftriftiflime inhibemus , ne fuper miflum eft, occa Gone quacumque neglexerint defunâorum mediis ante exequias dc fepul­ accufare, noverint fe per nos graviter pu­ turam defundi aliqua paftio, vel conven­ niendos. Ne autem ex tali noftro mandato tio intercedat ; defundo autem ficut conve­ malitiis aditus referetur, vel calumniandi ma­ nit fepulto , quidquid ex teftamento vel teria fuggeratur , volumus dc mandamus eos laudibili confuetudine facerdot i debetur, vel defe&us, delifta feu crimina duntaxat nobis Ecclefie fue convenit perfolvendum, ab He­ infinnari, quae fi opus foret, poflent proba­ redibus defundi, vel ab illis, qui in bonis ri legitimis documentis. ejus fuccedunt, preftetur, dc ad ejus folutionem, fi opus fuerit, per cenfuram Ecdejlccn/tndi fient circn infrn feriptn. C Gallicam compellantur. Hi funt defedus dc culpe, crimina, dc ar. ExcoimttKnictti fmt, oeexpemt pofticuli, de quibus funt Clerici quilibet accufiffiontf elieiMJ. fandi ; c ontra quos poterunt comprobari : abfentes a Capitulo tam plebani, quam Vica­ Item quia funt quamplures perDiœcefim rii ; it eoa abfentes a fuis beneficiis ; item vo­ noftram, qui feuda Ecclefie noftre Patavien* cati ad ordines dc non venientes ; item or­ fis dc proprietates, qu* vulgo Minder Aign dinati ab aliis Epifeopis; item cohabitantes dicuntur, tanquam fuas proprietates ufurmanifefle; item concubinas in ali is domibus pant; dc funt, qui feuda Ecclefie ab aliis habentes publice; item Tabernarii, lufores, Dominis recognofcunt ; funt etiam, qui feu­ dc alios difloluuB vite. Item Clerici taber­ da dc proprietates Ecclefie noftre, fine prenas in fuis domibus habentes. Item Pleba­ deceflbrum noftrorum dc noftro confenlu dC ni, qui Vicarios fuos fuftinent cohabitare . confcientia, per venditionem vel alio modo Item ufurarii, anticipatores, deanti*>-··· Clerici —— in alios tranftulerunt ; precipiendo ftatuimus, quamjnoneta.m pro nova mutuantes. Item Dut omnes Ecclefiarum Plebani, Reftores, dc Âlchimifte, dc qui utuntur fâlfa moneta dc —- .... Vicarii omnef tales predi&os, nec non dc argento. Item qui peregrinos, dc ignotos re­ eos, qui fcienter alios feuda Ecclefie noftra:, cipiunt in focios. Item qui Sacramenta Ecafe recipere dc recognofcere, vel violem iam clcfuc vendunt, dc fuper remediis deceden­ vel modum alium induxerunt ; vel qui fine tium , conventionem faciunt, antequam fenoftro dc pnedeceflbrum noftrorum confcien­ pvliatur defundus. Item qui propter augen­ tia , dc confenfu proprietates Ecclefie no­ dum cenfum confuetum amovent idoneos ab ftre, vel feuda fcienter ab aliis comparave­ Ecclefiis dc inftituunt minus dignos. Item runt ; proximo die Dominico vel feftivo mo­ qui Decimas dc proventus , five reditus neant dc inducant, ut infra menfem, quem Ecclefiarum fuarum laicis conferunt , qui­ cis terminum peremptorium deputamus, abus in pofterum Ecclefia: defraudantur . pOd nos Jus Ecclefie noftre in prediâis rcItcmCappellani caftrorum, villarum, feu ci­ cognofcant; alioquin menfe finito, finguiis vitatum , qui non veniunt ad Capitula dc diebus Dominicis dc feftivis tales publice deConventus. Item-----------Apoftate dc de--- Apoftafia -------------------------------------------------nuncient excommunicatos; quamexcommufufpeftt. Item qui interdi&i, fitfpenfi vel ex-Enicat ionis fententiam ex nunc ferimus in eoir; - ■ . · · -, cdhununicati celebraverunt, vel■ fe ' ingefle" dem: omnes autem, qui ad cor redeuntes runt Divinis. Item qui voluntarie laicos fibi jura Ecclefie noftre apud nos recognoverint conftituunt Advocatos. Item qui in forofein premiflis, promittimus benigne recipere, culari pnefumunt Advocati* officium exer­ dc cum eis agere gratiole; quod ftatutum cere. Item habentes pluralitatem beneficio­ non folum ad nos dc Ecclefiam noftram, fed rum . Item qui corpus Chrifti dt Chrifina etiam ad Principem tene, dc omnes Prssfob fideli cuftodia non refervant. Item fine latos noftre Diœcefis extendi volumus dc Mmiftro celebrantes. Item Religiofi fine li­ mandamus. centia Epifcopi plebes regentes. Item Ple­ bani , qui fuas alie locant Ecclefias, dc Vi­ carias aflumunt regendas. Item dilapidatores fiurum Ecclefiarum. Item qui Symoaiace C9KÜ. GntreL Tom. XXIV. Omatr Kk flf S T N O D U S WΠ*ÏJ!IOI, fl< A dere compellamur. Omnes etiam ad Capita- '■ **.*_ 11'1 Oenti Chrici htrti Ctantitet dictrt la & Conventus Archi-Diaconorum dc De· canorum vocatos ^nire praecipimus Aman,*<4. «g*. I M»tKT, damns.* Ac qui fine caufa legitima fe abientaverit ab eddetn, G Plebam» luerit .... Item cum nil fit Divino operi prcponendum, praecipimus univerfis Ecclefiarum & vel unum, G Vicarius luerit,domui HofpiRoâoribm, & omnibus in frais ordinibusi talis Sanfli Yppoliciiolvere teneantur. Quod G infra mentem non perfolverint, per lues conftitutis, ut nulla omnino occupation* ho> Arcbi-Diacooos, vel Decanos ab officio tuvas Canonicas, ad quas tenentur, omittant; fpendantur. Eis etiam qui ad ordines voca immo diebus omnibus & fingulis cum devotio­ ii fuerant, & non venerunt, parcimus ifta ne debits ess dicant. Aâa funt hsc apud S. Hyppolitum anno Domini milkfimo du vice ; ita tamen, ut in proximis ordinibus centefimo oâuagefimo quarto XVI. Calen­ procedere ad Ordinem, quem cnra ipforum exigit, non omittant, ii pernam Canoni· das Aprilis. eam voluerint evitare. liem absentes temere a beneficiis, G Gnt ADDITIO. infra provinciam , uique ad felium fandi Anno Domini raillcfimo ducentefimoo&o- Georgii, ad perfonalcin refidentiam revoca­ gefimo quarto. NosGotfridus Dei gratia Ec­ mus. Si vero Gnt extra provinciam temere clefia: Patavienfis Epifeopus, apud Sanâum conftituti, uique ad feftum S. Michaelis , YppolitumCapitulum celebrantes, & decon­ ad refidentiam revocamus eofdem. Eos ve­ ro, qui funt de culpis & defedibus majori­ filio fratrum Doftrorum Prelatorum ac Archi-Dtaconorum nollrorum, ftatulis Ac Or­ bus & gravioribus accufati, fub perna pr*cipienres prohibemus abhinc recedere , fine dinationibus prasdecefforum nollrorum, que ibidem publicari fecimus, declaratiooesqoaf- noftra licentia, & permilfionc fpeciali. Item przcipimus, ut, prefer Religiofos dam, ordinationes, ac flatura addenda de· crevimus, qua; proinftantia temporis cogno­ omnes in lacris ordinibus conftituti ad execurionem Ordinii & Officii nullatenus ad­ vimus expedire; Salvi» autem conftiturionibus Conciliorum Provincialium, nec non Re­ mittantur, nifi fuas formatas habeant exhi. verendi Patris Domini Gvidonis tituloSan- berc. Et ne ab hoc modo aliquo excufen&i Laurentii in Lucina Presbyteri Cardina­ Ctur, dedandis formatis certum falariumftalis : ac etiam falvis flatutrs & odinalionibus tuimus ftatuendum: ut Subdiaconus det odo przdeceftorum nollrorum, quibus derogari denarios, Diaconus duodecim, facerdosnon nolumus ac debemus. De accufatis nobis in habens beneficium, fexdecim; & habens be­ Capitulo mifcricordiam pofcentibus, & ju­ neficium , viginti quatuor ufualis monete . Ur autem ftatuta przdeceflbrum noftrodicium non requirentibus ad excufandas cxrum, quibus aliqua addidimus pro n eceffitacufatioues in peccatis, & correâioni ac emendz fc expooentibuscligentev mifereri po­ te temporis opportuna, diligentiusokfterventur, & obfervari & memoria: commendari tius quam irafei ; ejus exemplo, qui in ira valeant, diftiiâe przcipimus, & decernimus mifericordiam non rcliringit, duximus decer­ ftatuendo, quatenus monita noftra & ftatu­ nendum; ut in primoCapitulo prefenti, kita falutaria, qua. volumus utentium mori­ licet quod poft noftram promotionem cele­ bravimus, ipfis mifericorditer parcendo pro bus approbari, a Decanis quibuslibet prackntibcis recipiantur in feriptis, in noftra Sy­ commiftis dehdis, quibus accufati fuerant , nodo conftitutis. Decani vero fingulis Eccleinjungeremus poenitentiam falutarem . Accu­ fatis itaque de cobabiiatione extra domum, D fiarum Reâoribus & Vicariis eorum copiam pro commiflis przteritis injungimus pro poe­ faciant infra menfem , quatenus in libris Ecnitentia Millas duodecim, pro peccatis fex cleliarum redigi ordinent & interibi, tn qui­ bus ftatuta ipia leda , & frpius repetitaim fextas ferias io pane & aqua, & iex pfaltcria, complenda omnia intra annum. Accu­ gulorum memoria: inculcentur. Item quia font quamplures per dkrcefim fatis vero de cohabitationc in domo fua noftram, qui feuda Ecclcfiz noftre Pata­ propria velhofpitio, injungimus procommifvienfis & proprietates, qux vulgo cin Veilfis proteritis viginti Millas, pro peccatis duo­ Aigcn dicuntur, tanquam tuas proprietates decim pfalteria, fex ferias fextas in pane & ulurpant : & funt, qui feuda & proprietates aqua , complenda omnia infra annum ; ita Ecclefia: ab aliis Dominis recognofeunt : lunt tamen, ul tam diu ab officio fini fufpenfi, donec a domibus tuis & ab aliis fe remove­ etiam, qui feuda & proprietates Ecclefir , five predeceflbrum nollrorum , bt noftro rint , cum effe&u, ad quas fi pari modo re­ confenfu Aconkientia, per vendit ionem vel diverint, tam officio quam beneficio funt pri­ alio modo in alios tranftulerunt. Quare pratvandi. Tabernarius vero facerdos fex Milfas, & fex ferias fextas in pane A aqua pro cul­ Ecipicndo (latuimus, ut omnes Ecclefiarum pa preterits compleat infra annum. Taber­ Plebam, Redores, & Vicarii omnes tales przdiftos, iwc non & eos, qui fcienter > narius autem non facerdos fex ferias fextas ίιos feuda Ecclefix noftre a fe recipere & A fex plalteria fimiliter pro culpa przterita recognofeere per violentiam vel modum a romplcat infra aunum. Quas pernitentia; illis lium induxerunt, veiqui fine noftra, Aprae fimiliter injungimus, qui licet non fmt ac deceiforum noftrorum confeientia & confen. cuiati in Capitulo, in eifdem tamen fe co fu proprietates Ecclefic noftre vel feuda ab gnofeunt culpis & defeflibus deltquifTe. aliis comparaverunt ; veiqui proprietates EcItem abientibus a Capitulo, tam accufaclefi· fub certa annuali penfione & etiam iis quam non accufat'1, ad przfens parcere fine omni penfione pro tempore vire fuz volumus, & deferre quoad abfentiam ita , ipfisconcertas vel eorum przdecertbribus, tau quod in antea fe corrigant, ne contra eos quam fua feuda, vel tanquam proprietates detanquam contumaces ratione abfentiz proce linent /«7 “ΐΤ· APUD s. HIPPOLYTUM. ROT££«· 1 p8 * ufurpant ; proximo die Dominico A que a Nobis recognoverint, dent in feri- 1 CHftBTX vd ieftivo mooesnt & inducant, ut infra ptia: alioquinex tunc denuntietis omnu hoc tneofcm (quem eis terminum peremptorium exequi négligentes, excommunicationisAfen deputavimus) apod nos jus Ecclefir noftne tenliae fubjacert, & eidem deneget» Eèclein pHBdiftis recogoofcant .· alioquin menfe fiaftica Sacramenta. finito, fingulis diebus Dominicis &feftivis ta­ Item omnes alios, qui noftras Patavienfi les publice denuncient excommunicator, quam Ecclefic attinent, 6t Dominis adherent alienis, cifdem tanquam fui proprii fervienexcommunicationis fententiam ex nunc fe­ rimus in eofdem. Omnes autem, qui ad cor tes, & eos, qui tales Eccleiue noftrchomi­ redeuntes, jura Ecctefue noArx apud Nos nes per violentiam fibi fervire & adhercre compellunt; precipitous in omnibus precirecognoverint in prcdiâis, promittimus be­ puis fèftivitatibus anni excommunicato* pu­ nigne recipere, & cum eis agere gratiofe. blice ·»»<<ιι, nnociari, viocikci videlicet m in nativitate Nativitate DoQuod ftatutum non folum ad Nos & Eccle- j, ume uv fiam noftram, fed etiam ad Principem termini, in Cena, in Afcenfione & Pentecô­ fle, io feftivitatibus S.Marie, & infeftoS. te, nec non ad omnes Pndatos terne D«cefis noftro extendi per omnia volumus & Joannis Baptift* , Michaelis , & omnium San&orum. mandamus. Item quia omnibus Vaflallis noftris feuda Item quia per noftros pnedeceflbres pri­ mus annus vacandum Ecclefiarum ad noflrama Nobis recipientibus prscipimus fub debito juramenti, ut infra iëx feptimanas a rece­ collatiooem pertinentium, fabrica:Patavienfi ptione computandas feuda, que a nobis re- Ecclcfie deputatus fuit; prscipimiu fubpa­ cogoofcerent, in feriptis Nobis aifignare de­ na excommunicationis omnibus, qui tales berent; quod quia quamplures ex eis facere habent Ecclefias, ut infra ipatium quatuor neglexerunt, vobis omnibus precife injungi­ menfium pecuniam pro anno prsdiâo dcmus & mandamus, quatenus omnes Paro C bitam feu proventus doceant fe folvifle, vd cbianos veftros follicite moneatis, ut infrawfolvant. Haent Dominicam Judice Nobis feuda fua omnia, AD SYNODUM S. HIPPOLYTI IN AUSTRIA Aw 1284. ieiitu*. ADDITIO. „ QYnodi ad S. Hippolytum in diecefiD „ teor. Ceterum aâa fynodi a Pezio ex „ O Patavienfi aâa ex Hanfizio dedit ve„ MS. cod. Seiflênfteinenfi vulgata obiter ,, netus Labbei editor ; Hanfizius vero ex „ tantum infpexifie Hanfizium oportet ; alio,, Lumg. Spicileg. ccclefiaft. & ex P. Hie„ qui enim admonuiffet leâorcs fuos aâa „ rooymo Pezio edere fc illa profitetur. Cum „ illa non ita plane congruere cum cod. „ vero Pezius hanc ipfam fynodum anno „ Casfareo Lunigii ; funt enim canones qui„ 1274. confignatam dederit, idtypographi „ dam in alterutro qui non recurrunt in a* „ lio. Hic vero mearum efle partium duco „ mendo pro anno 1484. feripeum affirmat ,, geminos canones hujus Concilii referre ex „ Hanfuius, cum rcipfa Lunigiusex Vien„ eodem Pezio, quos fruftra repetas five „ nenfi codice fub anno 1284. produxerit. „ An vera fit hxc Hanfizii conjeâura de „ ex Hanfizio, five ex Veneto Labbei edi> „ anno celebrati Concilii ignorare meprofi„ tore. C si D* wtjriù tritnnio inllitutndit. N 0 E NES. Dc aatitipjtorihtf A* fufflante· ttribas. Tem quia mutationes Sacerdotum, Item omnino fupplantatores & an* qux de anno in annum a pier ifque fieri confueverunt, dilpendinmticipatores clericorum in ecclefiis & In dotibus, & fcandalum in plebibus c appel lis a divinis volumus efle fufrequenter inducunt, & nihilominus fpenfos, ipforum iniquitatem, fi no­ generant pericula animarum ; adjici* bis legitime detedta fuerit, parati pœmus diftri&ius decernendo, ut vica­ nxfubjicere graviori. Intelligimusaurii locati in ecclefiis Plebanorum , tem anticipatores in propofito, qui quorum abfentiam toleramus , infra plus exhibentes, vel etiam ante tem­ triennium non mutentur, nifi ex ta­ pus pecuniam offerentes, Clericos in li caufis, propter quam ipfi debent ecclefiis vel cappellis inftituros infticoram fuo archidiacono vel decano... tuendos praeveniunt & fapplantant . I C**iL Ccntrtl. Tom. XXIV. Kk i CON- ■ "" p» ANNO CHRISTI '*s=st 1 S 1 L Y O N D U S >1O büdoljhüs l ANNO cHRjsTrr -------------- —----------------- ——»^Œ=œs, J' " "* CONCILIUM PARISIENSE "” Anno Domini MOCLXXXIV. Hronicoa Dtmeyfiemmo el optimo if endi-Anm B. Virgiois Affumptionis, Joannes Chotifittoo viro Lute Dacberto editum , reJet apoftoHcae fedis legatus, apud Parifios aw II. Spicilofii , lec babet ad Λ·»· congregavit concilium, & advenit ibi maxiMCCLXXXIV. Eodem anno, tertia die'oâa* ma multitudo prclatoram. Hoc tentum. C SYNODUS A PATA VIENSI S Godkfmioo Episcopo In Monachae quoidam Altahenfcs celebrata. lx HanfiaU Germania facra Tam. Nno 1284. «Ieram Synodum Godefri-B fada Godefridua colieâa Synodo diaceiana dus Patavis collegit, in qua decreta fententiam tulit, ut (equitur. quofdam Altaheofes .fententia in Monachos _. . A&s Godejridus Dei gratia Ecclefia Patavien· (editionis facrilege audores. Contigerat anno fic Epifeopus. Scire volsemus quoslibet litterarem 1282. facinus abominandum, quando fla­ prefentium infpefifores, quod in anno Domini grante inter Volchmarum Abbatem de Al1284. 2. Eal. Meji apud Pateviem capitulum tah, & quofdam fratres ejufdem locidifcorcelebrantes, & n catbedreli Ecclefia Synode predia , eo demum funt odia progrefla ,. ut iai- fidentes enter alie que fuper confervetione boni . „ ci quidam feditioforum monachorum cognati C flatus, dj reformatime ec emendation» Cleri nopraxlidum Abbatem in trajeûu Danubii in firi cum dileflis ή Cbriflt fratribus trofieviWerd prope monailerium duabus fagittisin mus, ed memoriam ηοίμ extitit miferebitis ipfo flumine occiderint^ Facinoris exerran­ quondam Pblcbmsri Abbatis ttc.De cot\filio ita­ di patratores laici apud Straubingam oppi­ que fratrum nobifeum in Synodo exifientium eos, dum meritas dedere pcenas. De monachis au­ qui in lite tJ differfime principales fanent tem feditionis audoribus Poppo Abbas Vol· (feptem numero) «4 Altabe^fi etoeeflerh & cbmari (ucceflbr ad Martinum IV. id tem­ Patevieifi dicrcffi perpetuo amoventes ab excom­ poris Papam dedit litteras fupplices, ubi pomunicationis fententiis obfolutos ipfa duximus teflatem faceret Epifeopo Patavicnfi aut R.a- fua confrientia relinquendos. Reliquos vero, quos tisbonenfi, aut etiam fibi Abbati , cum eif Df minus quam alios invenimus detiquijfe ( odo dem fecundum fandam diferetionem miferifuerant) dileili in Cbriftofratris noflriPoppocorditer difpcnfandi ,ut abfolutionis beneficio nis Abbatis ipforum in Altai diferetioni relin­ præâito fecundum qualitatem, & quantita­ quimus puniendos, concedentes auHoritatem ditem excefliium injungatur eis pœnitentia falu- fpenfandi (Jc. Hm tamen modificatione udjella, taris &c. Pontifex negotium dicecefanoPataut iidem fratres fint ultimi in ordine & voce vienfi Godefrido mandavit ; is ablegatis ad Capituli in omnibus: ele&ianibus & traEiati~ monailerium venerabilibus viris de Alderf- bus careant; nec ad aliquod officium <7 admipach, & de Furflencell Abbatibus ordinis Ci- niftrattonem honoris, fed tantum oneris admit· . flcrcienhs inquifitionem commifit.* qua riteE/aa/ar ifc. A s 1*11*Τ»1*12’ 1*1? 1*11*151*15 1*1’1*11*1? 1*151*11*1? ^PRÆMONITIO IN CONCILIUM NEMA Ü SENSE. Oncilii hujus canones repeti in MS. codice Bibliothece PP. Monachorum ord. Carnaldulenfis S. Michaelis de Murano; led ibi ùrulus eft Liter Synxtahi ecclefia Kcmcnfis. Veruan cum nomen Epifeopi , qui Synodo interfuit & pnefuit, littera B. exprimatur , ficut etiam eadem defignatur in canonibus a Labbeo editis, non dubitavi quin codex 'fle vitiatus fit in titulo, dc pro eo quod in hoc legitur Liber SySalu Ecclefia Kemenfis, ponendus fit Liber Sveodalit Ecclefia Ncmaafenfit, ut eft in editis. Errat infuper codex m anno habiti concilii, quemfifnat isj*. cum ponendus fuerit annus latq. quo Bertrandus infulas Ncmaufenfes habebat,* nifi fortaffe dixerimus . conflitutinnes fynodales EcdefiM Remenfit habitas anno isj». adoptatas fuifle a Bertrando epifeopo Nemaofenli anno sstq. Utcumqu» res fefe habeat, codex ifte Muranenfis quamvis mendis fcateat A corruptus fit cx humiditate, itaut interdum litteras non referst , valet fepe plurimnm ad emendandos canones editos , ficut & implet be­ ne latum hiatum, qui in editis canonibus in fine occurrit Animadvertendum eft infuper titulos ca­ nonum perfaipe variare ab editis, cuius rei caufam affignare nullam auferim . Igitur variantes hafse hic in extrema pagella indicandas futcipio, lacunam veto in textu earumdem canonum impleo. G SVNO- J* 1 K "** martinüs P. IV. NFM IN JJ IVJ AUSENSIS A v» S *- ΓΝ J Z O · SYNODUS NE M . rudolphill.lR.imp PHILIPP, F. AUSENSIS*'*" circa animm Domini MCCLXXXIV. Ex codice MS. bibliothccx Chifianx, cujus copiam Alexander .VH. Pont. Max. ad hanc editionem benigniftime fecit. OertrAcWu ( I ) Incipit liber fynodalis ecclefiz A &cappdltni habentes curam animarum , hzc ftatuta pixlentia, & prohibitiones iynodales , hemiulenfu editus a domino d· frequenter legant, & diligenter intelliyant, epifeopo Ncmaulenfi. & obfervent ; ut fi fuper his eos delinquere contigerit, fe non poflint poftmcdum per ignorantiam cxculare; icituri pro ccrtoquod Uoniam in (aeramentorum collationi­ rrangreftorcs hujulmodi pœna debita punie­ bus, & animarum regimine, cautela mus. Et qux dc infraferiptis fuerint clericis multiplex debet ncceflario adhiberi: idcirco nos (x)B. milerationcDivina epilcopus Neintimanda, cis per redores, & parochiales presbyteros intimentur: dc ea qua. tangunt maulenfis, confiJerantcs non fine cordis dolorefimplicitatem&infuftrcientiamquotumdam β laicos, eifdem laicis, diverfis temporibus & diebus, fecundum quod opus fuerit, (6) in­ presbyterorum noftrx diœcefis, quibus^circa curam eis commiflam divertx frequenter quætimentur. Et ibi maxime ubr eft populi mul­ titudo .· ut fic clerici in bonis moribus & ftionesi & caius periculcfi emergunt multiplicitcr, & occurrunt ; ad inftruâioncm, & honeftis aâibus informentur , & laici ab ecvitz reformationem clericorum , pixeipue cu clefiarum & clericorum gravaminibus refre­ ram regentium animarum, atque laicontm nentur . contra ecckfias & viros ecclefiallicos etiam Dc Baptifmo. infurgenttum malitiam refrxnandam , & ad procurandam corumdem falutem animarum : Uoniam Baptiimus omnium (aeramento­ cum confilio, & afienfu venerabilium fra-r rum ;anuaeft, & etiam fundamentum , trutn noftrorum, prxpofiti, & capituli Ne· mento de iplo hic primitus eft tradendum. maufenfis, quidam utilia & nccelTiria fub Prxcipimus itaque, ut infans quam cito ru­ certis titulis in hoc contenta opere fub com­ tus fuerit, fi penculum mortis fibi immi­ pendio notavimus.* qux Je diverfis colleâa near, ita quod presbytero nequeat prxfcnta auftoritatibus & ftatutis, aut funt ( 3 ) de ri, a circumdantibus malculs, h prxletites jure, aut rationi coniona, atque juri. In fuerint, baptizetur in aqua calida, vel fri hoc igitur opere : gida , non in alio liquore, & in vale mun­ Primo tractatur de Baptifmo. Secundo dc do, ligneo, vel lapideo, vel quolibet alio . Pernitentia. Tertio de facramento (4) EuVel fi vas haberi non poftit, fundatur aqua chariftix. Quarto de Miftarum celebratione.„ fuper caput baptizandi ,& dicantur verba ,qui-.......... Qjiinto de veneratione ecdefiarum. Sexto deabus deber aliquis baptizari. Vd fi mafculiprx- Q Q alienatione rerum ccclefiafticarum, & obli­ gatione ipfarum. Septimo dc vita, & honeftate clericorum. Odavo de teftamentis. No­ no deicpul’uris. Decimo de decimis, & pri­ mitiis. Undecimo de fponfabbus, & matri­ monio. Duodecimo de lententia excommu­ nicationis, & interdidi ; & quomodo infir­ mis abfolutionis beneficium fit impendendum. Decimotertio de perjms, & pœna ipforum. Decimpquano de JuJzis. Decimo quinto & ultimo quedam ponuntur capitula, & prae­ cepta , fpeciales rubricas feu titulos non ha E bentia. Et quia longum effet ad plenum tradare de materiis fupradidis, ea qux pro ma­ jori parte ad (5) contentiofam jurifdidionem & caularum ftrepuum pertinent, omittentes, in fubiequentibus fpecialiter tradabimus de iis, que ad regimen ecdefiarum , & curam per­ tinent animarum. Verum quia prodeft parum ftatuta pro­ mulgari, & mandata fieri, nifi ad eorum obTervationem ardentur improvidi tranfgref fores.- idcirco nos prxdiâus epilcopus Nemaufenfisdiftride prxcipimus demandamus, ut clerici noftrx diœcefis tn facris ordinibus conftituti, & maxime ecdefiarum redores , fentes non fuerint, a circumflantibus fceminis baptizetur, etiam a patre, vd a matre, fi alii non fuerint a quibus valeat baptiza11. Sed quamdiu fuerint,» patre, vel a ma­ tre nullatenus baptizetur. Et fi exncccftita te , a patre proprio vd λ matre infans fue­ rit baptizatus, matrimonio inter ,os in fua firmitate manente , nulla propter hoc pceniuntia injungetur baptizanti, qui ex hoc po­ tius debet commendari. Si vero malitiofc pater, vel mater baptizavit, vcl catechifmo, feu in confirmatione tenuerit ( 7 ) infantem uxoris fux ex alio viro procreatum .· matri­ monio ut ditttim eft in fuo robore perma­ nente ad nos tranfmittatur , dc tanto cxceC fu a nobis poenitentiam (8) fuicepturus. Si autem cafu, vel ignorantia illud accidit, non funt propter hoc in aliquo punien­ di . Ne vero propter impemiam laicorum, infans abfque forma debita baptizetur .* di­ ftride prxcipimus, ut frequenter admoneant, & inftruant plebem fuam, ut cum ex neceiTicate prxdiâa aliquem baptizari contige­ rit, hanc formam in traditione ipfius baptifmi cum diligentia ftudeanr obfervare, Sed *c„ inf/tw u: infantem ter injungendo in aqua bapt i-immergendo. zans (1) Incipit liber Synodal» ecdefia Remenfis editus i Domino B. epifeopo Remenfi. («J B. epifeopus Remeatis, . (|J divine ludociuti atque juri. (4). Eudurift» & cxtttnu uaibone . (s) contentionem, intendi' Aionein & earura fitepteum . (s) tUtft intimentur aW refrenentur .( j) infamem proprium vei 1 niant cm uxoris f*x · <·) fuiceptun» vei juxta diferetionetn proprii facerdotis eis condigfMpœuitenii.· mjuMarur F & Filii ., & - spi*· prxfentctur, & presbyter dubitaverit anfueOMUri te '° nomine P* '»1«. ritus fanâi, Amen. Si tamcn (i) uni tan­ rit in baptifmo debita forma fèrvata: fi de tum im-ncrûo faâa fuerit,ent nihilo minus hoc certifieari non potTit, in tali dubio in. baptizatus; & licet proprium nomen infanti fans debet tn ctcmeterio ecclefiaftico fepciidoo fuerit impolitum ; licet etiam (i) pater­ ri. Et idem credimus poflie fieri, quando num, vel maternum non habuerit, nec di- expofiti juxta ecdefias, vel alibi mortui re­ âum fuerit, ego : dum tamen infantem im­ feriuntur , nec de baptifmo ipforum poteft mergendo in aquam, a baptizante diftum haberi aliqua certitudo.Si autem in baptif­ fuerit, baptizo te in nomine Patris, & Fi­ mo infantis a lateo baptizari, & mortui an­ lii, & Spiritus S. (3) Arnen. Idem dicimus, tequam presbytero prrtentetur, inventum fcilicet infantem baptizatum effe, ii bapti­ fuit formam debitam non fuifle fervatam ; zans dixit : Baptizo te in nomine Chrifti. vel infantem expofitum,& mortuum inven­ Qiiod tamen non eft iaicis exprimendum, tum, confiitit per feripturam, vel per alta ne a forma perdida ftatuta per ecclefiam figna, baptizatum non efle: non debet in recedatur. (4) Si quis autem le ipfum bap-Bcntmeterio ecclefiaftico fepel tira ver it, talem non effe baptizatum ecclefia inve Ad hxc fi facerdos invenerit, infantem judicabit, eo quod formam baptizandi non a Iaicis juxta formam ecclefix baptizatum, iervavit a Domino traditam qui dixit,bap­ ita quod non fit de hoc aliquatenus dubi­ tizate omnes gentes in nomine Patris, & tandum : non rebaptizet, nec faciat cateFilii, & Spiritus fandi. Scilicet ipfeetiam Do­ chifmum, fed inungat eum in pedore fit minus fe ipfum non baptizavir, fed potius inter (capulas oleo benedido, fecundum il­ ab alio,. fcilicet a fando Joanne Baptifta, lam interrogationem, abrenuncias, & tunc voluit baptizari. Et idcirco talis eft denuo dicendo, Ego It linio,&c. Tutius enim eft , ab alio baptizandus: quamvis fi continuo licet non neceffarium, quod fiat prrd da decederet, ad cxlcftem patriam protinus evoundio.In hoccjfu inungat etiam eum chrtlrU/v .η laret propter facramenti * fidem , ctiamfi mate lacro m vertice, dicendo orationes, non propter fidei fjcramentum. Si tamen quae dicuntur poft bapnimum, & faciendo tanta copia aqttr haberi non poffit, ut in­ alia, quae poft baptilmum fieri confuevementi. fans in C4 totaliter mergi pciTit ; cum fcu-■ runt, ficut in libris bapnfmalibus contine­ tella , vel fcipho, velabo vafe, aliqua quan­ atur. Si vero infanti pto baptifmo ad pres­ titas aqua: fuper infantem effundatur a bap­ tizante , & effundendo dicat baptizans: Ego baptizo te in nomine Patris, & Filii, & Spiritus fandi. Et erit baptizatus infans. Hxc omnia fupra dida , fi quando a laicis baptizetur, prxeipimus in neceflitatis ar­ ticulo obfervanda : fed neceffitatc ceffante, omnibus Iaicis, & etiam clericis, nifi fue­ rint in presbyteros canonice ordinati, catechilmum faciendi , baptizandi, atque in Do­ minicis diebus exorcizandi, & mortues fepeliendi, interdic mus poietla'era. Suftinentes quod d'accni fic (ubdiacom poffrit prxdida facere, ubi facerdos non eft prxtcns vd ca facere non poteft, & neceflitatis ar-1 ticulus nofcitur imminere · Cum vero fecun­ dum formam prxdidam infans in neceffita­ tc a laico fuent baptizatus: prxeipimus, fi fupervixent, ut presbytero, quam citiusfieri poterit, prxfcntetur, qui inquirat follicite, qualiter fuerit baptizatus; & fi formà prxdida non fuerit fervata, faciat catechifmum, fic baptizet infantem juxta ccclefic formam. Si autem dubitaverit an legitime fuerit baptizatus, quia forte baptizans non recor­ datur ad plenum de verbis in baptifmo pro­ latis, vel circumflantes difeordant , vel forte infans expofitus inventus eft jirxta ecclefiam vcl alibi, ncc habetur certitudo, vd aliud fignum , utrum fit baptizatus, vei non.· in his cafibus faciat facerdos catechifmum, fic baptizet cum tub 1:$ verbis- fi baptizatus es, non te baptizo : led fi baptizatus nones, ego te baptizo, in nomine Patris, & Filii, & Spiritus fandi, Arnen. Sed in tali dubio flatur unius teiiimonio, fi plurcs telles ha­ beri non pollmt.Si vero infans a iaicobup- byterum apportato non poteft propter mor. tis periculum fecure fieri catcchifmus: bap­ tizet eum presbyter incontincnti.dimiffbcatechffmo , fic inungat eum oleo benedido, & chritmate facro: & al a quae fiunt poft baptifmum, ficut fuperius continetur. Prohibemus autem diflride, ne in patrinum aliquis (5) regularis admittatur, nec aliqu s alius, qui excommunication s vd in­ terdidi eft lententia ligatus, vd qui non eft baptizatus, vel etiam confirmat::»;. Ta­ men fi al.quis de prxdidis patrimis fuerit, non nocet aliquid baptizato . Praecipientes ut in catechilmo, & baptifmo, fic confirmatione, unus tamummodo fit patrinus, hoc eft, unus in quolibet facramento. Si vero per negligentiam faccrdotis, vel per errorem , infantem inungi contigerit oleo, loco chrilmatis: nihil propter hoc iteretur, fed cau­ te fuppleatur quod incaute fuerat pratermiffum, & illa undio chrifmatis tantum fiat, quando per negligentiam vel errorem fuerat prxtermnTa. Si autem chrimate loco clei inundus fuent baptizandus , nihil propter hoc ileretui , nec fiat undio olei pri-ernnifa , quia in chrifmate, quod ex oleo fit & balfamo, oieum continetur. Diflnde etiam prxeipimus, ut fontes co­ operti, mundi, & nitidi teneantur: & quod chrifma , & oleum facrum , lub fideh cuftodia, & clavibus adhibitis teneantur. Prae­ cipientes, ut lingulis annis in hebdomada fanda, presbyteri parochialiuin ecdefiarum , per fe iplos, vel diaconum, leu fubdiaconum , vel clericos adultos, chrifma novum & oleum , a nobis vel archipresbytcris no­ litis fufeipiant ficut eft conluetum. bed an­ tequam chriima novum & oleum fufcipiant, vetus lit, e-1! Ce.· 1' "ifinum »·! rrjr-rnim tj) amtn , ■ r tnian» nib.iemintA biPtijui ja propre 6d;i l^ramcn;ura (<) itJulie.» ic. vf^ut.-.d abjuid b-puzaloy.rf . p, N E M A U S F N S I S. J>« vc.iis chnfma &'oleum efiundmt infra ton-Aficcrdoti, in cujus paro>-hia commorantur, ANNO diffide prxrpimus cbtcrvari ) abequm vi- ANMO CHKISn tes eccleis baptifmahs, fc ampuilas fuas (MUSTI diligenter abluant ·Π eifdem, fit denuu " chritvens, fire clericus fuerit, fire lucus, ab in­ .<»!■ mate & oteo pct totum annum inungant Çrcdu ecclcfix arceatur,fic monensGhri(lia­ < de novo pueros baptizandos. Et Ji· duo olei vel chrifmstis «liud o'cum non tontincte, ne aliquis picsbyter fuper hoc requilectarum , fic ex eis unâioncs faciant (uprainus, pt.xiumat alicui malitioic 1'centiam diâas. DrftttAe autem prxcipimus, & fub hu/ulmodt denegare. Notandum tamen rft, pxna excommunicationis officit, fic bench-"quod Io quinque cafibus fine hcentia proprii m, mandamus, ut quocumque tempore, fic facerdoris, poteft aliquis alieno presbytero quacumque hora diei, vel noftis, facerdos confiteri. Primus cfl, cutn epilcopus hoc pro baptiimo fit pernitentia fuerit rcquifitus, alicui fpecialiter delegavit. Secundus cum omni occafionc fit mora poilpofitis, ad con­ quis peccat in aliena parochia, fic de illo ferendum ea exhibeat libenter fefe paratum. Çxcato lacrrdori ilhus parochi» confitetur, Verumtatnco fi propriam capul am propter ertius fi caula domicilii, fe duxerit ad paupertatem, vel aliam quam cumque cau­ aliam paiochiam transferendum . Quartus tam , non habuerit, vel habere nequiverit : eft cum vagabundus circumit. Quintus cum baptizandus, capulla etiam alia, cum qua imminet fibi morus periculum, fic non po alitu baptitatus fuerit, quam facerdos prxleft habere proprium facerdotem, in quo cacipue gratis exhibeat, baptizetur. Si vero fu poffunt etiam lako * confiteri. Verum matre in partu laborante infans extra ven- quoniam Ί______ r______ ____ ___ ___ t _______ pencukWum eft _ valde, moram ia- /·>·* tretn matus tantum caput emiferit, fic inCtere io peccato-' prrcipimus quod parochia· tanto periculo infans pofituS nalci neqtiivc■ - presbyteri ■ ■frequenter moneant plebes ...luas, ks nt: infundat aliqua de obftctricibtu aquam ut ad confeflionem veniant quam cito po­ fuper caput infantis dicendo, Ego te bapti­ terunt poti commiflum peccatum, fit hoc zo in nomine Patris, fic Filii, fic Spiritus propter incertitudtnem hor* mortis; item fandi, Arnen. Poftremo quoniam frequen­ quia in extrema xgritudine vix poteft ali­ ter contingit matrem in puerperio decede* quis de peccatis nedum pomi tere, fed nec ze, fic parius in matricis vtfceribus adhuc etiam cogitare, quia , ut att (3) Joannas, cum creditur efle vivus:ex quo pro certo mulie­ xgrttudine opprimeris, vix aliud pote» co* rem mortuam efle conflitit, fi partum cre­ gnare quam tentis, fic illuc rapitur intentio dant vivere obftetriccs, aperiatur mulier per ment'S, ubi eft vis doloris. Debes autem aliquem, vel per aliquam, fine mora, fic fe ipfum confitcns accufarc , non alium , nec panus fi vivus fuerit baptizetur. Et ut qui­ perfonam nominarim exprimere cumquapeclibet ad hoc fe exhibeat promptiorem, qui- D cavit, nec facerdos quxrere.' nifi peccati cumque aperiendo mulierem partum procu ­ — ·circumllantia talis effet, qood alius non pof· raverit baptizari, in remifltonem fibi profi­ 1er confiteri peccatum, ut fi cognovit ma­ ciat peccatorum, fic l»oc per ecckfias annis trem, fororem, filiam, vel hujufmodi, quia fingulis publicetur. Si autem partum cum non poffet fe ipfum ahter liberare. Item matre fimul mori contigerit , fine apertione non debet confiteri per nuncium, nec per in cometerio ealcfiaftico tumuletur. , fcripmram , fed viva voce, ore proprio, Λ priaientialiter , ut qui per fe peccavit, per ) fpeciain capite tenear, & etiam inclinatum. Et lia, vel fpeciales circumflantia*, non dciccnfi peccatum horribile intellexerit, non fpuat, dat : quia multi forte propter multas inter­ non faciem neque caput avertat, aut retor­ rogationes in his peccarent, qua; nefeirent queat huc illucque, aut fignum aliqu< J, (1) aliter cogitare. aut nutum faciat, fed nec aliquod verbum Interroget igitur facerdos confitentem, proferat, per quod abominari peccatorem, Bf, aliquando tentetur ad pedatum aliquod' C*,or’ vel peccatum videatur, ne peccator rubore faciendum , fic - qua tentatione , & - qualiter vcl verecundia confufus ,peccata reliqua, vel tentationi rcfiftat, & fie indireâe aperiet fimilia, timeat revelare.Cum vero peccator confirent peccatum tuum, quod celabat. primo ad facerdotem venerit, quzrat ab Item interroget fi exerceat officium aliquod , eo, fi non fibi notus, utrum parochianus & fi dixerit , quod fic , intenoget dc cir­ ejus, & fi dixerit, quod non, quzrat abeo cumii antiis pertinentibus ad officium quod utrum venerit de licentia proprii facerdodixerit fe habere. Si regularis fuerit , inter­ tis; & fi reijponderit, quod non, dicat ei, roget eum fpecialiter de tribus lubftantialibus frater non debeo te audire, vade ad tuum circumllantiis regula:, Icilicet fi obediat m facerdotem. Si autem fit parochianus ejus, omn 1$ licitis & honeilis luo fu perior i, & vel venerit de licentia fui epifeopi, vel pro­ an fit proprietarius, & an cullodiat caftitaprii facerdotis: quzrat primo ab ipfo utrum tem. Item de limonia, utrum receptus fue­ aliqua excommunicationis fententia, vcl in­ rit pecunia mediante, vel fi confenktit quod terdidi , fit ligatus . Et Γ. fi' dixerit J.'„. λ quod , ' aliquis alius reciperetur per iimoniam. Item fic, dicat ei, frater non audiam ...j -- te, — - nifiC an loquatur in locis prohibitis, & horis in­ prius fueris abfolutus: & fi occulte excomdebitis, & utrum in capitulo refiflat, vel municatus fuerit, occulte dicat ei ; fi autem contradicat malitiofe, cum eft aliquid ordi­ publicum fue.it eum excommunicatura cfle, nandum, vel faciendum. Circa clericos frpublice poenitentiam denegabit, quia nullus culares , interioget utrum commifetint limo· cxcommunicatus, vel interdidus debet reci­ niam pro fe ipfis, vel pro otiis, feu .ipTtcipue in ccc|vfu jn qUa eft pr^ fed Deo, cujus perfonam ipfe presbyter re· flatus. Item de irregularitate: item de ludo prxfcntat, qui non vult mortem peccatoris, alearum, & talorum. Grca principes, cafed ut magis convertatur, & vivat, & di­ fiellanos, & milites, & eorum bajulos in­ cendo fibi quod ipfe faceidos eft *, flt quod terroget , an fecerint, vel fieri fecerint con'ffe confitens non poteft tot, & tanta comftituttones feu praecepta contra cccletiafticam mtfiiTe peccata, quin alii majora & plura libertatem , ’° prout fecundum conditionem perfonx vide-Aepifcopum ipfum mittat, fi poteft : tin au­ rem , impofita fibi pernitentia dc iho, &dc Q^isTf ANNO nt faciendum. Scilicet de perjurio, invidia , CNRlSn odio , dettadione, de fuperbia > fit utrum inalus peccatis confettis, confideratis peccato,,,4 »»·<. iis circumftantits ,fic peccati;fit licet lecunjufte habeat, vel detineat alienum. Item dum canones pro quolibet peccato mortali de fornicatione, adulterio, fic inceftu. Et feptennis effet regulariter poenitentia injun­ fi dixerit, fe peccatum incontinenti® commififlè, queratur utrum peccaverit cum mo­ genda , facerdos tamen injungat minorem, nacha confccrata , vel non confecrata , vivel majorem prout fecundum quantitatem dua , virgine, feu corrupta , Chriftiana, Ju­ peccati, fic contritionem fic qualitatem pec­ catoris, faluti ejus viderit expedire. dea, vel Saracena,'fic utrum in loco fa­ Ut autem poflit taccrdos contraria contra­ cto, vel non facto, fic an in diebus Domi­ riis curare, imponat poenitentiam ipfi pec­ nicis ,vel feftivis,fic temporibus jejuniorum, cato per contrarium rcfpondentem ; ut fi fic utrum unam cognoverit, vel p'urcs, fit peccaverit per fupetbiam, injungat ei ora­ quoties, fit an in aliis peccatis alios invita­ verit, vel induxerit ad peccandum: ut fic tionem, fic fuadeat humilitatem . Si per avaomnibus cum diligentia inquifitis, fic confi- B ritiam , injungat cleemolynarum largitatem . deratis peccatoris circumflant iis intelligat près r per — gulofitatem —, r-------- vel1 nimiam — '— comeftio------- n Si by ter, quale peccatori prxbere debeat con­ nem, abftinentiam ciborum. Si peccaverit filium, fic cujufmodi remedium adhibere, per luxuriam, injungat ei jejunium, oratio­ querendo ab ipfo an proponat amplius non nem, peregrinationem, diiciplmas, fic ajias peccare, fic agere condignam pernitentiam carnis macerationes . Si tamen talis lutu­ de committis; fic fi refpondeat fe a peccatis ri oius, fenex , fic dives fuerit, fic dixerit ie abftinere non poflê, aut nolle, vel quod a jejunare non pofle : aggravabit eum facerdos quibufdam vult abftinere, fic aliquibus re­ orationibus , elecmofynis, fic relevabit jeju­ manere, ejus confeflionem facerdos debet niis. Si autem peccator fragilitatem alleget, nihilo minus audire, fic ei de peccatis confit recufet recipere afperitatem pcemienux, feflis confilium exhibere : fed antequam det quam facerdos vult fibi imponere , debet pri­ ei confilium, fibi exprim.it diligenter,quod mo facerdos inducere ut animum habeat pa­ fi totus Mundus fuus eflet, fic pauperibus ratum ad omnem fatisfaftionem, oftendenerogaret, fic in pane, ficIt aqua jejunaret to to-­ do fibi magnitudinem peccatorum, qu® fibi il fibi ad C confeflus eft, & quot, & quanta perdidit to tempore vitz fuz, ηιΓ " ’ .proficeret ' vitam zternam confequendam , quamdiu in bona, propter illa qux corrtnifit peccata, peccato commiflo remanebit, vel voluntate qux omnia recuperabit per poenitentiam. Si fic propofito peccatum iterum committendi ; vero non pofTtt inducere ad poenitentiam nec ipfe facerdos eum abfolvere poteft ab pro fuo arbitrio fibi imponendam, imponat aliquo peccato, nifi de omnibus pceniteret, talem ei fatisfa&onem, feu poenitentiam fic haberet propofitum iterum non peccan­ cum voluntate ipfius peccatoris, quam fimidi: fic hoc fzpius dicat, monendo ipfum liter velit, fic poflit portare, ne toite pec­ dulci, pio, ac fuavi eloquio, ut dc omni­ cet poftea deterius , pernitentiam infrin­ bus pœniteat, fic abllineat in futurum, fic gendo. exprimendo ipfum timorem de dic judicii, Impofita fibi poenitentia , φ faâa genera­ fic pcenas perpetuas quas in inferno, nifi li conteflaone, fcilicet Coeffiteor Deo, dicat veram egerit pœnitentiam, perpetuo fuftiPater fic; Ego injungo tibi talem pernitennebit. tiam propter peccata qux confeflus es. Et Si autem ad veram confeflionem, fic poe­ ponens manus fuper caput ipfius, dicat ; A»nitentiam ipfum inducere nequiverit, dcbctD dulgentiai ab[olntioneeu& rem.ffioncm cmmm ei dc peccatis confettis in hunc modum con­ peccatorum tuorum ’ tribuat omnipotent Do- •Ferttdcefi filium exhibere. Frater, dico fic confulo, minui : Et ego te abfolvo UKÎîontatc domini tibi // quod jeiunes, ores, fic eleemofynas faciasfic noflri Jefn Chrifti, & beatorum apoftolorum· alia bona. Dicat ei etiam, quod licet d'da Petri & Pauli, & officii mibi commtffi, ab m bona quz ipfe fibi pro peccatis confettis con­ peccatu , qua confeffui ei ,& ahit oblitu. Item fiait facienda , non fint ei fruâuofa ad vi­ dicat ei quod fi reducentur aliqua alia pec­ tam «ternam habendam, cum in peccato cata poftea ad memoriam, quz non fuerit commiflo remaneat vel voluntate peccandi : confeflus, redeat ad eum, fic confiteatur. ea tamen confulat facienda, ut per ipfa bo­ Circa infirmos non eft taliter procedendum, na quz faciet, dignetur Dominus cor ejus quia non debet eis facerdos poenitentiam in­ ad veram poenitentiam illuflrarc.fic ne dia­ jungere, fed tantum inootelcere, feu decla­ bolus in eo tantam habeat poteflatem .quan­ rare dicendo fic cum ejus peccata audiverit : tam haberet, fi mala continue exerceret. Et Si tu efles fanus ,pro tot peccatis quz comfada confeflsone ------ 9------- generali, , --------- fcilicet ,-----Confiteor mififli, fit confeflus es, deberes tot annis pœDeo, non abfolvat eum a peccatis, fed di-E nitere; fed quia tu es infirmus, non impoeat ei quod recedat, fic faciat juxta confi ­ "no tibi poenitentiam, fed injungo tibi quod lium fibi datum. Dicat etiam ei quod non fi de hac infirmitate te mori contigerit, fa­ recipiat corpus Chrifti quandiu in peccato cias tantum dari pauperibus, vel piis locis , remanebit commiflo , vel voluntate, fic pro­ loco praediâz pœnitentiz, vel facias Mitfas pofito peccatum iterum faciendi. Caveat ta­ celebrari, vel illud fieri. Si tamen conva­ men facerdos in quantum poterit, ne indu­ lueris , injungo tibi talem pœniténtiam. Et cat in defperationis periculum . his didis, imponat manus fuper caput ejus, Si autem de omnibus confitetur, fic pt4. five ad teftimonium eorum qui aud-erunt coniecuti lent cx ipfa re ; fi cum mala fide, ipfum petentem pernitentiam vel presbyte­ ut dittum eft, pervenerit ad eoldem. Sed rum, vcl alia figoa pœnitentix facientem, faila reftitutione intégralité* ab uno, ceteri debet ci quidquid humanitatis vel conlola- liberantur quantum ad refiituiionem domino tionis poterit, impendere ablolvendo eum, faciendam : fed nihilo minus debent agere & reconciliando, orationes dicendo,&cru­ poenitentiam juxta arbitrium facerdotis, quia cis olculum, fi pixlens crux fuerit, fibi rem alienam fraudulenter, & invito dummo dando. tenuerunt. Facienda eft autem domino rei Qu diter autem abfolvi debeat infirmus in reftitutio, vel ejus hzredibus, fi potetur.; mortis articulo conliitutus per proprium fainveniri: fed fi diligenter inquifiti , & expecerdoicm, vçl per alium, fi proprius habe* &ati non inveniuntur, vcl ignorantur, tunc ri non potfit facerdos , infra in tra&atu de cum confilio facerdotis pœnitcntialu , resti. fententia excommunicationis continetur. Sa­ Ia diftribuatur in pias cauias, & maxime ne conlidcrandum eft diligenter, quod qux· B in pauperum fufteptationem, pro anima il­ dam funt peccata, dc quibus nullus poteft lius cuius fuerit res illa. Vetum fi perfora vere pcenitere, nifi reftituat, vel emendet, Icitur cui eft iohitio, vel reftitutio facien. fi poteftatem habeat emendandi, videlicet da; fed fi tamen eft in remotis partibus, rapina, furtum, iacrilegium , incendium, nec Iperatur quod debeat redire : mittantur ufura , & indebita exiortio tallix, qtixftz , ei fi commode fieri poilit, & fecure; aliovcl U) tout'.x. Item rctenfio cenfus quar­ quin pro ani.na ejus cum confil o ecclefia. ti, quinti, contra voluntatem dominorum pauperibus erogetur, & hoc fiat fi res fit quibus debentur. Item damna data cortr* modica, qux reftitui debet in expenfis: fi juftitiam, & generaliter cujushbet alienx rei res eft magni valoris mitti debet in expen­ icienter indeb ta detentio. Et in his omni­ fis detentoris ad illum abientem.cui eft rebus prxcipicndum eft pœnitenti quod incon­ ftitutio facienda . Qui vero invenit pecuniam tinenti fanshat juxta poiTe. Et fi peccata vel aliam rem in vi.i vel rlibi, debet eam occulta fuerint, occulte prxeipiendum eft reddere illi , qui eam perdidit, fiTcum^tMpernitenti ; fc telis occulta reftitutio debet luctit invenire.· & fi neicit cujtft fuerit .pu­ fieri per ipfum lacerdou m , vcl a) quam re-' blicetur per facerdotes in ecvlcfys, & in ligiofam perlonam lupprcflb nomine p il­ detrudetur ad perpetuam poenitentiam pera­ lo peccato prxcipiendo Iu s hxredibus quod gendam. Prxeipimus autem quod nomina rcftitutionem faciant pro ipfis, vcl emen­ illotum omnium, qui peccata fua confclli dam, niti tpii principales raptores , ufurarti, fuerint, feribentur fingulis annis a propriis lu es, leu alienarum rerum detentores illi­ cappelianis, qui confelfioncs audierint eorumciti, in toto vel in parte faciant reftitutiodem , ut de ipfis potfint laudabile teftimonem vcl emendam, fi eam facere poiTunt mum perhibere. Item prxeipimus medicis commode, ficut fuperius continetur. Tene­ corporum, ut infirmos ante omnia mo­ tur enim raptor, feu alienx rei detentorad neant , & inducant, quod medicos advocent rcftitutionem, tenentur etiam ejus hxreues animarum, ut poftquam fuerit infirmo dc quantum hxrediras ipfius iufficerc poteft, fi fpiiituali falute provifum, ad corporalis me­ ad reftttucndum fuerit neceifaria hxreditas dicine remedium falubrius procedatur. Et tota. Tenentur etiam ad rcftitutionem om­ fi quis medicorum hoc non fervaverit, fupnes illi, qui icienter rem raptam, vel alie­ g ponatur ecclefiaftico interdi&o , quoufquc Î3nam emerunt cum mala fide, fcilicet animo tisfecerit competenter : fub intimatione ana­ fibi retinendi eam domino luo, nec taliter thematis eifdem medicis prohibentes, ne quis ementes poflunt recuperare, feu petere pre­ eorum aliquid pro corporali falute infirmo tium, quod dederunt pro ipia , nec poftunt fuadeat, quod in periculum animx converrecuperare, feu retinere expenfas, fi quas tatur fecerunt ipfam rem cuftodiendo vel melioran­ Concedimus autem ex gratia, ut facerdo­ do , & hoc propter malam fidem, quam ha­ tes , & redores parochialium ecclefiarum buerunt emendo. Debet etiam reftitui res noftrx diœiefis alios facerdotes ejufdem (2) aliena , five rapt.’ , non deteriorata : led fii ditrcefis, fi viciniores fuerint fuis ecciefiis deteriorata fuent, vcl cafu fortuito perierit,, fibi poflint eligere confeflbres, prout laltiti ani- c ( ■ ) Cvhx . ( a > üiii-cfii, vcl alterius duxaris li F N S I S RUDOLPH. I IMP. ,. m**™* NEM A US C ° 1 °’ PHILIPP. Ill H- FRJ animarum fuarum viderint expedire, 8c prae­ Arum. Item illi, qui luxuriam expleverunt ANNO cipua archidiacono*, archipresbyieros, fratres cum matre, foroie.vel aliqua conlanguinca CHRISTI Minores, & Prrdicatorcs, quibus fciljcct fua, vel uxore fratris, vel cum larduno fratribus licentiam concedimus (1) quando niali coulccrata, (5) vel n< n coilccrata. venerint ad ecclefias caula praedicationis, (6) Item illi, qui m ecdefia luxuriam comconiaflion s clericorum, & laicorum noflia mifcrunt. item illi, qui cum Judara, vel dicrcefis, polline audire, & eis injungere Saracena, vel bruto animali coire aufu ne­ pernitentias lalutares. Przctpientes quod no­ fario przfumplcrunt. Item mulier quz de mina eorum,quorum confeflionesaudierint, adulterio concepit infantem quem maritus dicant, vd in feriptis reddant rnQpadragecredit elle fuum, propter quem legitimi In fitna faltem, & in AdventuDom.parochiaberi fraudantur hereditate paterna. Item il­ li , qui cum mulieribus aliquid faciunt, pro­ libus iacerdotibus, ut de parochtanorum luopter quod fecerint abortivum , mulier eiiainrum iaccrdotcs jcrniteniiis valeant ede cer­ fi hzc fecerit vel fibi fieri procuraverit, tranfti. Volumus tamen, & pizeipimus quod quando didi fratres caula confeiliouis aumittatur. Item illi, qui centra aliquosùl. diendz accefferint ad infirmos, dc faluteBfum tulerint teftimonium ia aliquibus cau­ animz ipforum tradent cum parochialibus fis. Item illi,qui contractafponialibus cum Iacerdotibus, prout viderint expedire < x ). aliquibus przftito juramento, & non difloNolumus tamen quod przdidi fratres, conlutts poftmodum, contrahunt cum aliis Iponfeffiones infirmorum audiant sbique licentia ialia, vel matrimonium, contra juramen­ proprii facerdotis, nifi tamen infirmis mor­ tum prius temere veniendo. Item qui ex­ tis periculum imminetet, quam icilicet li­ communicat) vel nominatim interdidi a quo­ centiam eis prreepimus liberaltter conceden­ cumque judice, ingerunt fe Divinis tn ecdam . Item nolumus quod didi fratres ttfta- clefia ante abioluttonem invito proprio famentis iplorum infirmorum interfint, nifi cerdote, nec ad monitionem lacerdotis vo­ facerdos proprius prefens effet, vd in expelunt exire de ecdefia, Divinum officium datione ipfius facerdotts periculum immine­ perturbantes. Item illi, qui in etrmeterio ret . Ceterum licet facerdotes poflint facere ecclefiaftico pratiumunt fcienter excommucommutationes jejuniorum , vel alterius pcenicatorum corpora iepclire . Si vero pratdinitentiz ab ipfis impofitz circa parochianos di confitentes, ad mandatum & moniiofuos, diferete tamen, & propter juftamcau-Cnem lacerdotis ad nos venire noluerint, in fam votorum tantum commutationes per eos fus peccatis & duritia remanentes, & pec­ ' -Add. nifi fieri prohibemus * cum noftra licentia fpecata occulta fuerint: cis a Iacerdotibus pœciali , quia in eis eft cum majori providen­ nitemia injungatur; & nihilo minus lacertia procedendum. Di ft ride etiam prohibe­ dotes poftmodum cum poterunt commode mus , ne aliquis facerdos (3) provincialis in­ a nobis, vel a fratribus Przdica.. ibus, vel ducat aliquem confitentem ad votum emit­ Minoribus, fuper hoc habeant confilium , & tendum icu promiflionem faciendam de non requirant. Si autem manifeftuin fuerit ali­ committendis peccatis, & maxime de illis quem commififfc aliquod peccatum de przquz non poliunt de facili evitari, ficut qui­ didis, ad nos mittatur, nec ci ab aliquo dam presbyteri faciunt aliquando hoc heri presbytero de ilto peccato maeifefto perni­ indiferete. Nam contra votum, feu promiitentia injungam? fine noftra licentia ipeciifionem peccando dupliciter fiunt rei, & cuili, nifi lenex fuerit, vel corporali impedidetentus, leu in mortis articulo conpabiles apud Deum, & ideo gravius iunt 'mento , puniendi. :llitutus. (4) Ifii funt tafut in quibut pan. t eniti ad epi· fcopum junt mittendi. (7) De /aeramento Eut bar idue, & Extrema ANNO CHRISTI unitione. I quis confitebitur fe credere aliquam hzUia poil receptam poenitentiam, infir­ reticam pravitatem . Item fimoniacus mis aique (anis, & praecipue Pafchaquocumque modo commuent fimoniam . li tempore, exhiberi confucvit Euchariltiz Item clerici excommunicati majori excom­ lacra.nentum : ideo de Sacramento Euchamunicat ione, vel interdicti, aut fulpenii , rilbæ (equitur hic traâatus. Ne propter in­ qui ante ablolutionem Divina othcia celebra­ curiam feu neglipentiam facerdotum, Divirunt , fcilicct MiiTam cantando, euange­ na indignatio gravius inardcicat ; diftricle lium, epiflolam, vel alias horas canonicas przcipimus, quatenus a facerdotibus Euchadicendo, faciendo principaliter officium tuum rilba in Joco fingulari mundo , & clavi fir­ E io ecdefia. Item clerici per falrum promo­ mato, temper honorifice collocata , devote ac fideliter confervetur. Sacerdos vero qui­ ti aliquo ordine przteimiffo. Item clerici, qui ab alieno epifeopo ie fecerunt ordinare, libet in ecdefia Euchariftiam Temper habeat noftra licentia non obtenta. Item incendia­ paratam, quam in qualibet hebdomada prz­ rii . Item illi qui fuos filios occiderunt ftucipimus renovari in hunc modum .· videli­ diofe, vel etiam negligenter . Item illi, qui cet quod facerdos duas vel plures, fi opus traâaverunt in malos ulus Euchariftiam , leu fuerit , confecret hoftias, quarum unam re­ chrifma. Item illi, qui traâaverunt fado, cipiat, & ea recepta incontinenti ante re­ ceptionem fanguinis recipiat refervaiam, Oc verbo, confenfu, vel alio modo, homici­ in loco illius quam fer vaverat ponar noviter dium. liem facnlegi, & violatores ecdefiacon- S Q (i) Défunt hac ufque ad confeConet. (, ) j Nolumus ufiu: ad imminere deef ■ (i) pemtenrialù . (4) de ma­ jori cxconimunieeiiooc clericorum (>) dteft vel non confecneta. (<) additur, hem clerici > qui fcienter celebrant m eccteb· interdiâa . (;) dc coefervatione Eaduuiftic & txncou unâiMc- Cantii. General. Tom. XXIV. L 1 x <3< __________ rly- ftURTiNUS s . . Y , N . O D U S 3 Rudolph, i. imp- PHIUPP. HL R. FR. . "TL» confecratas, & poftea recipiat uoguioem,Aveat aurem facerdos, ne aliquid de fanguiΛηκπ & »·*** receptiones Gcut mos eft in ecclefiai (neChrifti — extra calicem cadat.Quod — ti per *^no Nemaufenfi. Er quando ab inhrmo, vclI negligentiam t ejus acciderit,dc in tabula ftil,,£j* confcflb fuerit requifitus, ftatim eum com­ laverit, lingua lambatur, Ac tabula rada­ municet, ne fine communione moriatur, tur . Si vero non fuerit, comburatur, & quam etiam fub honefto habitu, cruce, lu­ cinis infla altare, G Geri poteft, vei juxta mine, fquilla, procedentibus, fic fubpofito1 altare abfeondatur : & quadraginta diebus mundo velamine, ipfe facerdos per fe, & ille cui acciderit paniteat. Si vero fupcr nunquam per alium ferat, fic referat cau­ altapc flillaverit fanguis, fic tangat tantum­ te, fic manifefte, ame peâus, cum omni modo pannum primum,ita quod non tranreverentia fic honore: ut ex hoc apud om­ fcat ad fecundum, for beat miniftet ftillam nes Gdes fic devotio augeatur .* prohibentes incontinenti , fi Geri poteft, dc tribus diebus diftriâe, ne aliquis qui non Gt in presbyte­ paniteat - & G ftilla ufque ad fecundum rum ordinatus, Euchariftiam communican­ pannum pervenerit, tantum paniteat qua­ tibus praebeat. Diaconus tamen hoc facere tuor diebus; fi autem ad tertium pannum poteft de licentia facerdotis, ubi idem fav;|>us fidditer non cuftoditis,tribus menprohibendo communicantibus, ne a przfenfibus debet ab ofhcio fufpendi- Et fi per tia ipforum ucerdotum recedant, donec de ejus incuriam, feu negligentiam mus, vcl vino aliquantulum biberint, & diligenter aliud animal comederit, ultra tres prstdiclos abluerint os fuum. Sacerdotes autem ha­ menfes quadraginta diebus paniteat. Si ve­ bentes curam animarum, ante communio­ ro aliqua enormia, feu nefaria inde Geri nem parochianos fuos moneant publice in contigerit, graviori iubjaceat ultioni. Ubi­ ecdefia diebus illis, in quibus eft generalis cumque autem dicitur quadraginta , velo&uocommunio facienda, ne aliquis in peccato ginta, feu pluribus, vel paucioribus diebus mortali conftitutus, occulto vel manifefto, paniteat, lie debet intelligi, ut per omnes prxfumat accipere corpus Chrifli. Et fi vi­ illos dies aliquam panitentiam agat fecun­ deant vei fciant aliquem in mortali peccato dum arbitrium imponentis. Si hoftia inven­ cooftitutum , paratum communicare : tra­ ta fuerit fub palla altaris . fic dubitetur hant ipfum ad partem,. fic eum (t) , . fevere_ utrum fuerit confecrata, dicimus quod faimoneant ne communicet . . ullo modo, nifiDcerdos in Gne Miffz poft receptionem (an­ prius de illo peccato contritus fuerit, fit conguinis poteft eam recipere, fic idem dici­ feflus: dicentes fibi, quod fi taliter commu­ mus de aliqua patte hoftiz, fi ita inventa nicaret , in damnationem anime fuse redun­ fuerit in altari, fic dubitatur utrum fuerit daret , & i' monitus noluerit abftinere non confecrata. debet ci publice communio denegari. Si a Dc unftione vero extrema, quae Gt tnfirfalo facerdote, nemine alio prafente, com­ mis a presbytero oleo infirmorum, hic non munionem petet .* non eft audiendus, fed traâatur, quia de modo inungendi infir­ potius repellendus. Verum tamen fi pecca­ mos, fic orationibus tunc dicendis, inftruitum fuerit manifeftum, de non eft de ipfo tur quilibet facerdos per libros ecclefiarum confeftus : vere ante fatisfaâionem condi­ juxta confuetudinem ccdeliz Nemaufengnam debet ci manifefte & publice com­ fis. Verumtamen iterari poteft,quoties alimunio denegari- Manifeftum autem intelliquis graviter infirmatur, fic ab infirmo URgimus in hoc cafu: quod poteft fufficienter ûio poftulatur. & legitime probari per telles idoneos con­ tra ipfum, prarcipue G de illo peccato fuerit E Dt ctlttrjfion* JHtfariaK. per fententiam condemnatus , vel fpoolc cdnreflos in judicio, vel fuerit adeomauifeftum Uia inter Divina officia MifTarum fofeu notorium per rei evidentiam, quod nul­ lemnitates propter excellentiam ,6c re­ la poffit tergi verfat tone celari. Et hasc ea­ verentiam corporis & ianguinis Jefu Chridem in ofculo crucis dicimus, & volumus fti, cum omni humilitate & devotione (unt obfervari, cum in die Veneris fandi ab om­ ab univerfis presbyteris celebranda: prohibenibus generaliter adoratur. Hoftias autem mua fub poena lufpenfionis, ne quis facer­ de alio, quam de puro, & mundo, & elei dos Mi fiam cantare przfumat, nifi prius fto grano frumenti, Geri prohibemus. Caplene expleverit officinm Matutinum. Nec extra Q H7 ΜΑί.Ται n e m a u s e n s I s. «gffijf»,'Æ „8 ’extra ecclefiam in oratorio privato, vei in A quam Miflam inciperer non recolebat, nec** ANNO . »>·«· -«-e — /-fine ---------... ·licentia -------habebat lacerdotem, cui incontinenti vale­ CHROTT domo, Miflam celebret noftra CHRISTI «tit. fpeciali . Nullus quoque, pott cibum po­ ret coonteri; perficiat minifterium jam in­ «••t· tumque minimum fumptum, audeat cele­ ceptum, fi tamen contritionem habeat de illo peccato, dt proponar, quam cito pote­ brare. Sacerdos vero poftquam Miflam incœpit, rit confiteri. ( 3 ) Si vero contritionem ve­ non pnefumae dimittere tmperfcdam, nifi ram non habaai, nec propofitum confiten­ di, & nondum verba * confetfionis, feu conrepentina infirmitate fle intolerabili fuerit oc­ cupatus; & tunc fi alius lacerdos praeiens fecrationis expreflerit, videlicet, Zfoc rjictrfuerit, qui non celebraverit, per iptum in­ ftu **■, dimittat officium ibesptum , quia tunc ipfum implere non debet. Si autem ceptum officium compleatur, qui debet offi poft conlecrattonem reducat ad memoriam cium incipere ubi nolcitur dimififfe. St ve­ ro nelcitur ubi alius dimiferit quia defecit primo illud peccatum mortale, indiflinde forfitan in fecretis.* incipiat a capite fecre- compleat officium quod incepit, dc contrirorum. ftetur, atque doles t, quia tarde pernitet, rorum . Venuntamen h fi fecundus facerdos pnei'ens non fuerit, quacumque horadieiB& confiteatur quam cito poterit habere copiam facerdotis. Si polluiio in fomnis ex ufque ad Nonam haberi poterit, que primus infirmitate, feu fuperftuitate nature, alicui facerdos dimifit, fecundum dodrinam qux advenerit, non eft a celebratione Miflz ideo fuperius eft expreffa, poterit fupplere.Si au­ abftinendum, nifi ob devotionem vellet ali­ tem facerdos ufque ad Nonam haberi non poterit, remanebit officium non completum. quis abftioere, quia in hoc cafu nullum eft Praxipimus etiam quod in calice magis peccatum, cum magis pati, quam agere vi­ deatur. Si vero ex intemperantia, vel po­ de vino, quam de aqua ponatur, & quod tatione nimia acciderit, honeftum eft, non facerdos poftquam totum acceperit corporis tamen neceflârium, quod a celebratione Mif­ & (anguinis Chrifti (aeramentum, duas re­ fs abftineat illa die, fi nulla fuerit necefticeptiones faciat juxta conluetudinem eccle­ fie (i) Nemaulenfis. Videlicet primam de tas quare debeat celebrare, quia in hoc ca­ vino puro tantum, fecundam de vino, fle fu eft tantum veniale peccatum: nifi nimia aqua, & cum illa fecunda fimul perfundat crapula vel potatio ex prava confuetudinc confueverit tuncΊ--------_______ quoufque fuedigitos luper calicem , & poftea recipiat ; ni---------------- rprovenire ------------ , , —& ------fi cum eodem die aliam Miflam debuerit cc-Grit confeflus, tenetur a celebratione Miflit lebrare, quia tunc non debet nifi langui. nccefta. ~ / ‘ abftioere, quia tunc reputatur pec­ nem; quod fi faceret, celebrationem fecun­ catum mortale. Si autem contigerit ex tur­ dam impedit. pi imaginatione praecedenti vel inhonefta con­ fabulatione, & illicita.* tenetur a celebra­ Prohibemus, ne Miffa nifi cum vino pu­ tione & perceptione Euchariftir abftinerc ro poflit & aqua, fic calice aureo vel argen­ quoufque contritus fuerit, & confeflus, fi teo, val etiam ftanneo, aliquatenus celebre­ habere poterit copiam facerdotis, quia in tur, ncc quiiqtum celebrare pradutnat in hoc cafu eft peccatum mortale. Et licet in duo­ corporali ferico, aut tindo,fed in puro lin­ bus his cafibus, poft contritionem (4) & conteo ab epifeopo confecrato,quia corpus do­ fefliortem fadam non teneatur a celebratio­ mini noftri Jefu Chrifti in findone linea & ne Miflie neceflario abftinerc : honeftum ta­ munda fepultum fuit. men eft quod a celebratione Miff® abftineat Illud autem diftriftiffime prohibemus, ne aliquis ia mortali peccato cooftitutus Mifilla die, maxime fi non fuerit necefli tas qua­ fam celebret, nifi prius confeflus fuerit ex p. re debeat celebrare. Si vero habere non po­ prefle & nomination de illo peccato , fi faterit copiam facerdotis, contritionem tan­ cerdotem inveniat, cui valeat confiteri. Si tum habuerit, & propofitum confitendi: ce­ fi neceflitas fuerit, ficut didum eft vero non poftit alium facerdotem habere , lebret, I cui confiteatur, non celebret: nifi nccefli- & , diftindum fuperius de alio presbytero pec­ tas immineat, qu® fine gravi fcandalo ne­ catore , quoniam neceflitatis articulus nofeiqueat pneteriri, ut fi dies feftivus advene* tur imminere. Nullus facerdos io altari, in quo epifeo­ rit, fic populus jam convenerit ad Divina , vel corpus alicujus parochiani defundi pnepus Miflam cantaverit, eodem die Miflam Prohibemus autem diftride ne alifens fit in ecclefia, vel nubentes ad eccle- cantet. < Îuis facerdos duas Miffas celebret una dic. fiam convenerint matrimonium contraduri : ' propter que ut fcandalum evitetur ipfum n dic tamen natali Domini idem facerdos tres Miflas poterit celebrare. Aliis vero die­ oporteat celebrare. In ipfis vero cafibus fi > veram contritionem habeat facerdos de illo I bus poteft in cafibus infra feriptis cantare peccato mortali, in quo eft cooftitutus, fic duas Miflas, fcilicet unam de die,& aliam proponat quam cito (1 ) poterit, confiteri Epro defundis defundis,, videlicet propter neceflkarem elio iaccrdoti: credimus, magiftrorum no*α nuptiarum. Item — ·in ο.Λκ. Pafcha, & Pentecofte, ftrorum fententiis inhaerendo, quod valeat & in fello Afcenfionis Damini, &S. Joannis Baptift®, & omnium San&orum, & in celebrare. Sed fi eam contritionem non ha­ fefto Apparitionis Domini. In iftis folemni» beret, nec propofitum confitendi, celebrare tatibus, £c feftivitatibus fupra proxime di­ tn his cafibus non prdumat ; quantamcumque necdEtatem, vel fcandalum videat im­ dis, fi omnes parochiani ad unam Miflam fimul non pofliint convenire, eo quod in di· minere. Si autem facerdos, poftquam Mif­ lam iocoperit, reducat ad memoriam fie verfis locis habitant diftantibus ab ecclefia, commififle aliquod peccatum mortale, de & remotis, ficut eft in montanis, nec funt in ecclefia duo facerdotes, & dida prima quo non fuerit confeflus, fit de quo anteMif- Rom«i.(>) Merit habere copiar· iacerdoCM· (r) drr/ affar *d fi pollutio. (<) abAiaear iUa die meata*. Ac. coafeffiom ί»Λ» · «febre* i«£aa>iu » n, l4A£T,î'ü5 S Y N ο Π U V S ° RUDOLPH. I. IMP. PMUPP. IU- R.FIL >4° ——•Miff» pofltnodum parochiani venientes po- A mini» eflufioo· Polluta, priufeuam per epi-"·"" ""■·· ? ** **· flutent Miftam aliam fibi diet, poterit ta- fcopum reconciliata fuerit, Divina officia aîv^; * men * facerdos Miflam aliam celebrare. Ta- celebrentur. Si vero in ecclefia non confe..y, crata h»c fieri contigerit, aqua per presby­ •4«-.pstwit men fi in pritpaMifta poft receptionem cor» terum exorcizate protinus afpergatur, priuflu™ poris Chrifti ÔC fanguints, profisfionem acre * perit, non debet fecundam Miffam in prx- quam in ea Divina officia celebrentur; eft tamen, quam cito fieri poterit, confccrandiftis cafibus celebrare. Caveant facerdotes» da. Si autem in ccemeterio hxc fieri con­ ne primam Miffam de die dimittant in ma­ tigerit, ante reconciliationem per epifeopum gnis locis & populofis celebrare, propter aliam 3tue non fit de die illa: hoc (alvo, quod faôam non fepcliantur in ea corpora defune officio beat * Marie fingulis hebdomadis ftorum. Diftrifte etiam prohibemus ut nul­ lus prxfumat xdificare ecclefias, cappellas , celebrando a nobis nofq|ur conftitutum. Stu­ oratoria , bofpitalia , vel alia loca religiofa , deant etiam horas fuas dicere juxta ecclein dicecefi Nemaufenfi, feu altare erigere in fiam Ncmaufenfem. ecclefia confecrata, fine noftra licentia fpeBciali: pnecipientes, ut quxlibet ecclefix no( I .) Di vmratiMt Kcltfiarittn. ftrx dicecefis, calicem argenteum habeant cum patena^ & alia vafa pulchra & nitida, Uia quidam clerici ecclefias fic expo­ Divino officio neceffaria, atque apta. Item nunt fupcllcâilibus, & arfinis ipfius , inhibemus, ne judices fxcularcs, vel balli& etiam alienis, ut potius domus laicorum , vi, officiales, feu nuncii cuiix fxcularis , quam Dei bafilicx videantur: idcirco firmi­ in ecclefiis caufas, lites, contentiones, feu ter prohibemus, ne hujufmodi fupelleftilia placita audiant laicorum, nec in ipfis ec­ feu arfins io ecclefiis admittantur, nifi pro­ clefiis vel csmeteriis prxfumant aliqui cho­ pter bellum, aut incendia repentina, feu reas ducere, vel facere, vel dicere cantile­ alias ncceffitates urgentes, ad eas oporteat ’ f L* habere * , fic tamen, ut neceffitate ceffan- nas. Item fub poena excommunicationis prxle res in loca priftina reportentur. Ligna, cipimus, quod nullus laicorum, feu officia­ lium curix fxcularis , aliquem hominem, vel feu lapides ecclefiarum, in aliis ufibus non bona ejus, feu res dc ecclefia, coemeterio, ponantur, nifi in ufibus aedificio, vel repahofpitali, vel domo religiofa,extrahat viorctione alterius ecclefias, vel hofpitalis, feu , . f< clauftri, dormitorii, vel in claufura cœme- C lenter, quantumcumque gravia maleficia * nifi publicus latro, vel noâurnus fuerit, de· cent, terii, feu in alio honefto aedificio ad opus populator agrorum, feu qui homicidium, vel clericorum ecclefiis fervientium deputato.In mutilationem membrorum in ipfis ecclefiis, Laicorum autem xdificiis feu ufibus non po­ vel earum coemeteriis committere non ve­ nantur . Et idem obfervetur de veftimentis, rentur, qui nifi per ecclefias ad quas fucortinis, & ceteris ecclefiafticis ornamentis. * S;iunt, crederent fe defendi, nullatenus ippraecipientes, ut ecclefix vafa, akaris cor­ a maleficia in ipfis ecclefiis, vel coemete­ poralia, palla altaris, veftimenta mi ni (Iro­ rum , munda & nitida conferventur. Ad riis, fuerant commiffuri. In aliis autem ca­ corporale autem lavandum habeatur pro­ fibus confugientes ad ecclefias, vel prrdifta loca religiofa, cum rebus fins, in cis exiprium vas, in quo nihil aliud fiat, & lave­ ftentibus, a reftoribus & clericisecclefiarum tur per facerdotem, aut diaconum tantum, defendantur ,nec ab aliquo extrahantur fine & aqua ablutionis in ecclefia ubi conculca­ noftra licentia fpeciali. ri non poffit, recondatur. Veftimenta, & ornamenta miniftrorum, ecclefiarum cruces, & calices bcnedrfti, eonfecrari debent per D(^) Dt âlitnationt rtruiH ttctyfarimt, tf oh~ ligutioiu ipfitrum . epifeopum, antequam Divino officio depu­ tentur, nec poft benediftionem debent a laiRohibemus diftriâe, ne quis prior, feu cis contreftari Corporale, aut pallae altaris, reftor ecclefiarum noftrx ditncefis, ca- . Ac veftimenta miniftrorum ecclefix, fi fue­ licem, libros ecclefiafticos , veftimenta farint vetuftate confumpta, & in aliis ufibus cerdotalia, feu alia ornamenta ecclefiaftica, ecclefiafticis non funt apra, comburantur , aut res mobiles, aut arfinasdomus, aut im­ & cineres eorum in ecclefia recondantur , mobiles, ut domos, terras, vineas, prata, ubi nullus trar.fitum faeiat, ne introeuntium feu quaslibet alias pofleffiones, cenfu?, quar­ pedibus conculcentur. Prohibemus, ne laici tas, tafcas, ufatica, & fimilia ad ecclefias in ecclefia, vel extra, ad ( i ) proceflionem pertinentia, prxfumant permutare, vendevel ad aliud Divinum officium utantur vepre, dare, permutare in emphyteufim , feu ftibus benedictis, nec laici qui nefeiunt can­ a in acap. concedere , vel quocumque alio tare, vel legere, infra cancellos in choro modo alienare, abfque noftra licentia fpe­ cum clericis ftent, vel fedeant, dum Divi­ ciali . Quod fi fecerit, contraftus non ha­ na officia celebrantur: maxime ubi funt im­ beat firmitatem, & rem alienatam ipfi ccpedimento clericorum, non poffunt laici in • f rc^oro commorari. Nec aliqua fœmina, feu clcfix reftituere compellantur: diftriâe prxcipienres, quod ea que cum noftro con­ te.monialis * alia fxcularis, prxfumat presby­ filio, occafione venditionis, feu permutatio­ tero dum celebrat miniftrare, vel juxta al­ nis, vel alienationis rerum ecclefiafticarum * , tare, vel infra cancellos federe, dum Divihabeant firmitatem, vel recepta in ecclefia*Z/' na officia celebrantur. Item prohibemus ne rum utilitatibus committantur : prohibentes, in ecclefia coniccrata, fanguinis aut ( 3 ) (ene Q P (·) De gubernatione eeclefierum & altarum rerum ipTarum detinenda fub cutlodia ne diftribuantnr. ( ») prcdkctleaun. (,) interfeûione polluta. i4. ciali. Sad me ad ipfascoclefus ed collatio­ frXnis, fellis, pêâoraübus deauratu : entes 1U4. nem noftram fpeftantes, vel res, (éu pofnon deferant, nec cultellos acutos , nec * c«rv. ab-feffioocs earum, aliquod'fidem habendo, lanceas, feu taliones, nifi forte ex caufa (uaa*. nj a|jo mo^Q oblige! pro debitis alienis , probabili tuitionis, fiu guerrae. Prohibeinus nec diam pro fe ipio, fine noftra licentia diAnfte ne clerici feminas fecum reneant . fpeciali, ultra centum folid. Turonenf quan de quibus fuipicio incontinentis poffit die. titafem. Quod Γι fecerit, ad folutionemta Sed* reftoresecclefiarum matrem, fbrores , * C»'· lium debitorum, ultra quantitatem przdiamitam , vel alia* confanguineas jevenes ftam, fucceiTor vel ecclefia nullatenus tc fecum in domibus ecclefiaium tenere pixjidd. oûen· neatur : nifi creditor manifeft» * pecuniam io fumant, ft alibi, fi pauperes fueriot, ei* ““ utilitatem ecclefix fuifle eonverfam ; tunc neceflaria , fi voluerint, fubminiflrent . Qui­ enim volumus, & diftride prxcipimuS, quod cumque autem clericorum manifefte iuum in foiidum perfolvat, & hoc per ecclefias tenuerit concubinam, ipiojure ab officioec·■· creditores . .. . ■ Bdefiaftico noverit fe firipenfum, ira ut Mit publicetur,i dc valeant defraudari. Prohibemus “ ■ ·■ ne ~ reftor, ' feu prior aticufam non cantet, nec cvangeliumlegat, nec jus ecclefix, per fe vel per alium, emat de epiftolam, nec in choro ftet eum fllii* cie- * pecunia ratione ecclefix acquifita, poiTdfioricis, qui Divina officia celebrant. Subpoe­ nes , feu redditus tuo nomine, iieu etiam alie­ na excommuuicattonis inhibemus diftnfte , no: fed ad opus ecclefix emat , & ipfius ne clerici, per le truncationes membrorum nomina ecclefix faciat confici inftrumcnta. faciant, aut (5) indicent inferendas, licen­ Qui autem contra prxdifta fecerit, tanquam tiam * fanguinis diftando , vel diam profe- · c,rr. ful. fur & facrilegus punietur, fle pernam amifrendo, aut feribendo, nec in loco, in quo nn.ur.i fionis ipfius beneheii poterit merito formi talia exercentur, dum fiunt, interdic prx dare. De iis autem ft fuper his quz fub fumant. Nullus quoque clericus in facro or­ dominio, & jurifdiftionc ecckfiarum, de dine conftitutus aliquam chirurgis aitem nci ft laid tenent ad opus ecclefiarum, & exercear, quz ad uftionem, vd incifionem nomine carumdem , reftores eorum, fi non­ inducat, nec tabellionis fungatur officio in dum fadum eft, faciant fieri recognitiones, curia fzculari. Nulli clerici bénéficiât i, aut dc publica inftrumcnta, ut fic in futurum Cin facro ordine conftituti, procurationes, ecclefiarum utilitatibus caveatur. Verum quia feu bailias villarum, aut judicaturas fxcuconfiderandum eft, & procurandum Audio larium princtpum, recipere aut tenere prx­ vigilanti, ut honor, fic reverentia exhibea­ fumant , aut procuratores exifterC quorum­ tur ecciefiis univerfis, & przcipuc illis a libet laicorum, vel tutores, curatores , feu au ibus redditus percipimus fic proventus: di­ advocati'in curia fzculari? nifi profe ipfis, rige przcipimus, ut priores fic reftores ec­ fic ecciefiis fuis, fic perfonis miferabilibin. fic clefiarum noftrr diœcefis, in edificiis, re­ confanguineis fuis. Hzc etiam omnia uniparationibus ipfarum, ftdomorum etiam eaverfis religiofis fic facerdotibus diftriftius in­ rumdem,in libris, ornamentis, fic aliis Di­ hibemus, prxeipientes ut clerici, fic prxeivino cultui neceflanis, joxra facultates ecpue iacerdotes, fine rationabili caufa fic pro­ Citfiarum Audeant, cum opus fuerit, tali babili , mercata feu nundinas non frequen­ ter fe habere, quod eorum exemplo ad hoc tent , dc tunc incedant in decenti habitu >■ ceteri invitentur, & fidei devotio augmenfit honefto. Qui vero parochialem habet ec­ tetur; maxime cum priores fic reftores ca­ clefiam , non per vicarium, fed per f e ipfum ......in ordine ■ ' onus( rum ad hoc cogi poflint, fic debeant , fe- Ddelerviat , quo ipfius ecclefix requirit, in ipfa perfonaliter relidendo, ficut eundum canonicas fan&ioncs. jura przcipiunt fic requirunt : inhibentes di( i ) De vita, & bnefate cierkortoet. ftrifte, ne facerdotcs, vel ii * qui in epifeo • Ctrr. ve patu Ncmauicnfi, caufa faciendi moram ali alii cleru i in rp. bi exeant, nec alienz jurifdiftioni, aut ju­ T clericorum mores fic aftus in melius dicio alicujus judicis non fui le iubj ciant , reformentur, continenter fit calle vi­ abfque noftra licentia fpeciali. Hofpitaiitavere Audeant clerici univerfi , przfertim in tem quoque m ipfis ecciefiis teneat -fecun­ facris ordinibus ( a ) conftituti ... in condum quod facultates ipfarum poterunt com­ fpeftu Dei omnipotentis, puro corde ac mode fuftinere-· przcipue circa fratres Prae­ mundo corpore valeant miniArare · A cra­ dicatores, ft Minores, cum caufa praedica­ pula fic ebrietate omnes clerici abflineant di­ tionis, vel qualibet alia, ad eas conn egit ligenter, nec officia feu commercia fzeudeclinare: eos enim prate i prinus djftriûe ab laria exercere prxfumant, maxime inhone____ r____ : omnibus reftoribus ecclefiarum noftrcdicecefta : fed nec poflefliones in pignus recipiant hiftrionibusC£j caritative recipi, ft benigne. DiftriftiuS •/■.divini» *n viniis ' joculatoribus. fic hiftrionibus Λ non intendant, fic tabernas prorfus evitent, inhibemus ne facerdotcs, vel alii clerici, in annualibus , feu anniverfafibus , comedant nifi caufa neceflitatis in itinere conftituti : carnes diebus mercurii, ft (abbati, nec ic ad aleas fic taxillos non ludant , nec Ηύ· inebrient, fed vinum fibi temperent, & be­ jufmodi ludis interfint, nec ad Juftas latne ac modefte fehabeant, ft mature, atque eorutn accedant : coronam fic tonfuram ha­ recipiant & comedant pacifice, ac fine mur­ beant congruentem, fe in officiis ecclefiaftimure , quod eis fuerit appofitum, nec fibi ci*, fic aliis (4) bonis ftudiis cum diligen­ faciant delicata cibaria przparari. Praxipœn tia exercendo: pannis rubeis, aut viridibus, tes U (r) D· viU 4U d» memrii» nffrf· U« pnAifc-i* fwi fcutxfur MtAqutnUr . ( ») coeftiruti Ipt&i (j) io «mm. 1«) h«· Audeant - (j) judweot. in 44 _____ * '43 p. IV... ______ III. ___ —““—|e$ quod *bi legarur Jeâio a principio pran-A bande, ut de bonis mobilibus ipfiarum, pauCHRISTI dl'*‘ ufauC a<1 "nem » “b* propter hoc con- ocribus, peribus, & locis religiofis, religiofi», qui clerico bene- christj • ’.ventus decem facerdot um, vd plurium, con- liciato viventi' fervierant r'~ — -coofanguinei r - · · ,r five gregatus eft: & praecipue cum fuerint an­ fint, five alii, aliqua juxta fervitii meritum conferantur ab ipfo infirmo, vel a fucceffonualia in ecdefiarum domibus, five ckure fuo folvantur, feu reddantur, fecundum ftris, ut fic ab illicitis confabulationibuscompefcentur, qui cupiunt io prandio loqui fu· quod idem infirmus moderate duxerit ordi­ nandum . Ceterum qux ex hereditate vel perflua, ac vana : non in nne prandii, fiat fermo, five prxdicatio, quia tunc nonhora artificio, vel doârina , vel donoconfanguineorum, vel amicorum, vel alio quocum­ praedicandi conveniens , neque apta. Annua­ lia quoque feu annivprfalia non fiant in heb­ que modo, non habentia refpeftum ad ec­ domada fanda , ncc in feptimana fanda Paclefiam , ad clericum pervenerint fixculafchali, nec in feptimana Pentecoftes, neque rem, five fit bénéficiants, feu non , diftriin feptimana natalis Domini, nec in vigi­ buantur pro arbitrio clerici decedentis : quia liis, feftivitatibus B. Manx, nec m feflivipoteft de iis licite condereteftamentum, feu Marii tatibus Apoftolorum, nec aliis diebus folem-° ultimam voluntatem. Si autem infirmus nil /r/. vd cum alui □nn. <*n. ts. de iis ordinaverit, bona ipfa ad coofanguineos devolvantur.- & fi confanguineos non habuerit , penes ecdefias, quarum redores vel bénéficiât! fuerint, bona ipfa volumus remanere. Si nulla vero ordinatione vel difpofitione faâa de bonis fuis decedentes cle­ rici, confanguineos, vel ecdefias, feubene­ ficia non habuerint, bona ipforum debent arbitrio fui epifeopi ordinari. Ad hxc , quid­ quid habent clerici de bonis ecclefiafticis , deduâisexpenfis hone ft is & neccflariis, pau­ ( « ) Dt tcfhmtnte. perum debet elle. Credimus de equitate TfcJ Tolofanoconcilio nofeitur conftitutum, pofle rationabiliter ordinari, &fic etiam or­ X cum aliquis voluerit condere teftamentum , uiuauius vuiumus uuicivau dinamus,, uc & volumus obfervari ■■■ in «uricu dicecefi hoc faciat fub teftimonio fui presbyteri, velCNemaufenfi: quod clericus bénéficiants in nibus, five feftis.· fub pcena excommunica­ tionis inhibentes, ne presbyteri pro facien­ dis annalibus feu anniverfariis congregati , inter fe vd* aliis rixentur, feu verbis contumdiolis difputent, vel contendant, maxime poft prandium , ficut quidam faciunt ali­ quando parati ad lites, & contentiones, & animo non modico crapulati, propter qu« vituperatur minifterium facerdotum. aegritudine conftitutus , èxpenfis ~ neceflariis ~ " uiq; ad frudus colligendos illius anni ad fu· ftentationem miniftrorum ecclefix fibi commiflx refervatis, & omnibus debitis ipfius ecclefix perfolutis, quidquid mobile reliduum fuerit intuitu ecclefix acquifitum, five in : (. »»»y. 1*'* n?n fa«rdos, adhibitis bonxopicui. j. nionis‘ viris , quos ad hoc voluerit advoca£»<>·ι»ίι re.· & teftamenta aliter fafta non habeant vigorem, nec fint alicujusmomenti. In conTeblmfé· cilio Narboncnfi additum eft, quod tefta- ■^7* S . ,ertâmen,oru meterio eligat fepulturam: quod fi Hcerit paâutn , non teneatur, nec cleftio fepultu­ «r . i* dmr.fanda tji tnif β.Ι,ΪΚΛ . rz , quinimmo & corpus, & quidquid oc­ cafione fepulturx ipfius perceptum tuet it , LJnt autem quidam cams , in quib is de­ totaliter parochiali eccleliz reddatur. Sive­ ro aliquis in Unitate, vcl infirmitate de qua bet denegari ecdefiaiiica icpuimia . fii non moriiur, intrat aliquam religionem, ie licet omn bus hxrencis, dc cXiommiifiicans & tua reddendo: non debet parochialis ec- majori excommunicatione , -Oc cium mu.ori, fit interdiftis. Item illis, qui into, neaclefia de bonis ipfius habere canonicam por­ tionem (1). Idem dicendum eft fi infirmus incntis moriuntur. Item ( 5 Ί uhiram* . & procombus mamieftis. Item onwbu» ilfis, in una parochia facit fe mutari tn irtfiiini­ tate in aliam parochiam , & moritur de quos mani feftum confluit tn mortali pc.ca illa aegritudine: quia ficut fupra ecdefia pa-R to decefttfle. Item illis qui fe ipfos tufpr 1rochialis debet habere canonicam portio-° derunt ^r..nr , aut ·■■. fe i* gladio inr-rt-r-,··». interfecerunt . u«Hrnem, fi quis effumatur in confratrem aliautem intelligenda, & fervanda lunt, mfi in rhorte mantfefta figna pœnitenur appa­ cujus loci religioii, bonis luis retentis nec oblatis, & ibi fepcliatur, parochialis eccleruerint , videlicet quia peint presbyterum , fia debet habere canonicam portionem. Ne «cl pcrnitentiem , vel alia figna pern item 1«. , autem lites cx litibus oriantur, feiendum fi amiterat fam loquelam. Et ii talis erat ell, quod ii parochianus ahcujus ecdefic excommunicatus vel interdiâus, âc moue transfert domicilium fuum in aliam paro­ prxvcntus non potuit abtolutionis beneficium chiam, & ibi ploratur .* erit ftatim paro­ obtinere : poteft, Λ debet abiolvi poil mor­ chianus illius ecclefiz ad quam transfert tem . Sed ab illo przlato, vel judice ablolfuum domicilium, & illi ecclefiz fubjeftus vetur, per quem, dum vixerat, fuerit aberit quoad jus parochiale ; videlicet in Di­ (olvcndus. Et ad probanda figna perniten­ vinis officiis audiendis, ( *> oblationibus , ti* lufficit, ut dicunt fere omnes dodures , & poenitentiis obtinendis, recipiendis fcpul- unus teftis, ii plures ad hoc probandum non turis mortuariis, incipiendis ibidem aliis poterunt inveniri. Verurntamen licet figna S ecclefiafticis iacramcntis. Et in his omni- ~pœnitentix ----- ---------- -------prxceflerint Λ, r fi -----nont-— fuerit ----------in in­ bus fubtrahitur, & eximitur incontinenti per firmitate vel mortis articulo abfolutus, non translationem a jurifdi&ione ecclefiz , in debet ante ablolutionem m cœmeterio eccle· cujus parochia ante translationem domici­ fiaftico icpehri ; led juxta ccemeterium po­ lii morabatur. Verum quia nullus debet ni poterit in aliquo ligneo monumento , vel jurifdiftionem alterius ufurpare : prohibemus intra fepeliri, be poll modum cum debebit dillrifte , ne aliquis parochianoa alterius re­ abiolvi, debet exhumari, & abiolvi ‘ in te * & cipiat ad ecdefiaftica facramenta , nifi ad bameterio ecciehaftico lepeliri. Si vero corpus ρβ· m ‘ptiimum, & pœnitentiam, neceflstatis arti­ alicuius excommunicari, incœmeterio ccclcculo imminente, vel nifi de licentia proprii fiaftico aliquo ca(u contigerit fepeliri cum facerdotis. Prohibemus etiam fpecialiter, ne de hoc plene confinent , incontinenti extualiquis parochianus pheriusin cœmctericfuo muletur, ii oils excommunicat! dtfcerm po­ fepelire prrfumat, nifi ibi elegerit fepultuterunt ab oilibus fidelium defuodtorum : dc ram. Quod fi fecerit, corpus fepultum, & quoufque esmeterium reconciliatum luerit omnia, que occafione ipfius percepit, ec­ Qafpcrfione per epifeopum fblemniter benedsclefiz parochiali reddantur: nifi peregrinus fta, non IrpcLantur corpora defunâorum fuerit, vel viator de remotis, qui fi alibi in eo. Prohibemus autem diftride, laicos fepulturamelegerit, poteft licite lepeliri. Si intra ecclefiam lepeliri, fine noftra licentia vero parochianus alicujus ecclefiz , five in fpeciali. fanitate, vel in infirmitate, ad aliam pa­ rochiam vicinam iverit , feu tranftuleric, ( 4 ) Dt deciarù, & pmtrttii/. non domicilium mutandi caufa, & ibi ali­ Um Dominus exprefic dari prccipiat quo eventu fine eleftione fepulturz mor­ tuus fuerit.- fepeliendus ad fuam parochiadecimas & primitias, atque folvi , & lem ecclefiam deportetur, vel lepeliatur in nolentes loi vere excommunicationis fini vin­ illa parochia, in qua mortuus fuit, fi pa­ culo innodandi : dillriâe prxcipimus , ut rentes ejus, vel confanguinei , ) addu $4 m ir6r->.(Uf dc q doaihis (3) Dv Decimi» * pn-nuiu rWbenubm Paiectealibas · ( S> taflv Cmci/. Caiwraf. Tom. XXIV. M os MARTïWS S Y N O D U C RUDOLPH. 1 IMP. ..o >47 p. tv. ° 1 v 5 phiupp. nt. K.FR. 'matum, vel aliam rem non decimatâm ,de Abus fic ad hzc vocans dominis rerum illa- ' C^FLIsri decima debet lolvi .· poteft ecclefia perum, de quibus decima ecciefiis debet da. ri ; nifi fuper hoc domini requifiti, malitia» iti,. tere decimam a venditore , fi voluerit, vel etiam ab emptore, quia res tranfit cum one­ Ye noluerint intcrcffe, nec decimandi exce­ re fuo ad quemlibet pofteiTorcm . Decime dant debitam quantitatem. f autem agrorum , hcedorum, (1) caleorum , (4) Dt & nutrimoiut. lanx, porcellorum, fit pullorum, ecciefiis quibus debentur, fideliter perfolvqntur : aPonfalia funt promiffio futuri matrimonii gnos tamen, hcedos , porcellos , fic pullos , contrahendi. Debent autem contrahi poft non dare debent deteriores, nec meliores tenentur folvere, fed debent dare medio­ leptennium : fic fi ante ieptimum anuum cres.· vel ficut tranfeunt per oftium, vel completum contradi fuerint, non habent aliquam firmitatem. Tamen fi adveniente fic fub virga, fic ille qui decimus veniret, pro completo feptimo anno, confenferint Ipondecima habeatur. De primitiis vero dici­ mus, fic juri elfe confentaneum reputamus, falibus prius contradis : extunc ratificari in- . fic fic InNemaufenfi diœccfi praecipimus ob-Bcipiunt, fic valere. Ætas vero ad matrimo' .... . <· ecclcfiz, .. . ntum contrahendum eft in malculo quartus fervari; quod primitiae illi dentur • Hkaliquid dc proventibus, feu frudibus przdiorum * decimus annus completus, fic in puella duo­ decimus . Ut autem di ver ia pericula circa £**[; 1 decimz perfolvantur, cum non debeat una S eademque ( i ) ecclefia cenferi. Nomine au­ tem primitiarum , feu pro primitiis , ad minus lexagefima pars de vino, fic blato r ecciefiis debet iolvi.· non obftantibus aliqui­ bus compofitionibus, feu confuetudinibus , quz a fede apoftolica non fuerint approbatz. Non tamen prohibemus quin prior<-s , fie redores quarumdam ecclefiarum noftrx diœcefis, oblcrvcnr, fi voluerint , antiquas , confuctudincscccleliatuin tuarum, quxeonfueverunt recipere fit habere a parochianis certam quantitatem vini, vel bladi pro pri- C matrimonium evitentur , ftatutum fuit in concilio generali, ficfic ptxcipimus obferva,, ri.· ut matrimonia non contrahanturclan„ deftino, fed cum fuerint contrahenda, in „ ecciefiis per presbyteros publice proponan,, tur competenti termino prxfinito, ut in„ ira illum, qui voluerit, legitimum impe„ dimentum opponat : fic ipfi presbyteri ni„ hilo minus inveftigent, utrum aliquod im„ pedimentum obfiftat. Cum autem proba„ bitis apparuerit conjedura , vel impedi„ meorum contra matrimonium contrahenmitus annuatim. Sub poena excommunica­ „ dum.' contraâus matrimonii interdicatur tionis prohibemus, ne priores, feu redores „ exprefle, donec quid fieri debeat, nuniecclefiarum Nemauienfis dierectis, five fint „ feftis conftiterit documentis. Sane paroregulares, five fint Ixculares, occafione de­ „ chialis facerdos, qui tales conjundiones cimarum, vel primitiarum inter fe cum cle­ „ inhibere contcmpferit, aut quilibet reguricis, nec etiam cum laios occafione qua­ „ laris qui cis przfumpferit interefte , per libet przlientur; nec aliqus clericus a pof„ triennium ab officio lufpendatur : gravius felfione percipiendi decimas, vel primitias, „ puniendus, ii culpae qualitas poftulaverit. vel alios quoslibet frudus, pofiefiorem feu „ Sed illis qui taliter copulari przfumpfepOflsdentem przlumat auâoritate propria ,, rint, condigna pcenitentia injungatur. Diîpoliare. Si quis contra prxfentem prohibi­ itride autem inhibemus, nc aliqui, qui foorv tionem poflellionem alterius in hue calu in­ falia contraxerint, feu promiflionem fecevadere przfumpferit: frudus , quos per inrint de matrimonio contrahendo, przfumant valionem feu per violentiam abftulerit, ipfo cUm aliis contrahere fecunda Iponfalia, feu fado amittat amittat,, fit fic reftituat reft nuat .*: fpolisto fooliato in cxex- D matrimonium , nifi prius a vinculo priorum faâo penfis, quas ipoliatum ob hoc fecifte confti- fponfalium fuerint abfolut:. Et fi aliquis f terit, condemnandus, etiam ii jus proprie­ vcl aliqua, contraxerit fecunda fponfalia , tatis percipiendi decimas hujufmodi, & privel matrimonium, contra promilTionem iu-, minas, vcl alios redditus temporales, nofca- per primis fpenfalibus prius przftitam ve­ tur ad fpoliatoris ecclefiam, vel ad hatrediniendo temere : tale fecundum matrimo­ tatem propriam pertinere, graviusetiain , fi nium nec denuntietur in ecclefia, nec ta­ culpx qualitas poftulaverit, puniendus. Non liter nubentibus detur benedidio nuptialis enim tuftum eft, neque bonum , quod ali· fine noftra licentia fpeciali, quia nolumus qus jus io caula propria fibi dicat. Sed fi quod Calis malitia remaneat impunita. Qpia contra aliquem, prior feu redor alicujus ecvero fponfalia dc matrimonia indifcretemulclclix , pro decimis & primitiis habuerit quactoties contrahuntur, aliquando per fimpliciftionem coram nobis, vel archidiacono, feu tatem , fic juris ignorantiam aliquorum, fic officiali, vel archipresbyteris noftris, feu aaliquando propter excogitatam malitiam atliis perfonis ecclefiafticis communiter ex utra­ que fraudem: de multis impedimentis pauca que parte eleftis, feu fecundum jurisdidio- kquz frequentius funt in ufu, hic ponimus: nem vcl amicabilirer fuam juftitiam profevolentes ut poifumus in talibus occurrere pe­ quatur, generaliter prohibentes, ne fuper riculis, fic peccatis. prim riis, vcl aliis juribus fpiritualibus, cle­ Sciendum eft igitur, quod fi quis coorici in laicos compromittant, quamvis in traxerit fponfalia cum aliqua muliere tem­ iplos laicos de rebus temporalibus valeat com­ pore legitimo ad fponfalia contrahenda , icilicet leptimo .mno completo, fient fupepromitti . Diftnde etiam prohibemus , ne C·'" hor· cicrici bladum , (j) horologia, ‘ velquxlirius continatur, five ipfam accipiat in uxo. c* bet alia decimare przlumant, mû prxientirem, five non : nunquam poftea aliquam aiiam (.) » nitrorum. (.) Krltü divtrio jure ceefvri. (3) bordolqgu . in tccktau more debate De iponidiU» curo raatrunooio inSc fwndu I MâRTiNüS NFMAU^FMSîS. R'wim i imp. J49 P. IV. Z1 EMAUSCiNJia. PHILIPP, ill. K fK. ? fO ‘liam de conlanguiaitate ipfius mulieris- de A cognita, lulcepit infantem alterius muheanno ns, illi cujus mfans luktpttur , ethcuur <ι· CHRISTI fponfatx habere poterit in uxorem, nec mu­ bi coiumatcr pef tadum uxotis tiue?&ideo lier defponfata illa aliquem de conlangumi· tate illius viri defponfan habere potent m mortua ux >re tua non potens illam habere in uxorem . Et c contra eamdem cumpam.'.ritum . Item fi aliquis dei poni averi t ali­ tiuntatem uxori acqu.n intclbgds per ma­ quam in uxorem, & antequag) eam cognontum , & in hoc calu du.»» commatiei non (cat carnaliter, vel matrimonium cum ea potens habeic inuxores. Si veto hlui n uxocontrahat, cius conlangurneam cognovit car­ naliter; non debet poftmodum cum ilia quam ris tux, quern de alio vuo geneiam, aiidelponfavcrat, neq ; cum aliqua dc conlanqua multer in Confirmatione trnuctir, tcu guiniiate ejus, matrimonium conjrahere, & baptiimo.' illa mulier ell commater uxoiis fi contraxerit, debet matrimonium fepara­ tux, & non lua : & ideo mortua uxorc ri . item fi aliquis alicui mulieri fidem de­ tua, talem com natrem ejus habere pote­ dent, vcl promirent quod eam recipiet in ris in uxorem. Idem eft, li films tuus ab aliquo fuicipiatur, quern genuifti de aha uxorem, ft poft talem promiftionem cogno­ verit eam carnaliter.· non poteft ea vivente B muliere. muliere. Et ita in hoc calu aliquis duas com ma tres poterit habere in uxores, & rcum alia matrimonium contrahere, immo liqua duos computes, unum poll alium, debet compelli quod eam teneat in uxorem, in mari.os . Nunc videndum ell uiru» adul­ & maritali afleâione pertraftet, fi alia ra­ tionabilis caufa non unpçdiat, quare ipfam ter cum adultera matnmomum contrahere poilu . Et quidem ii aliquis adulterat cum habere non debeat in uxorem ■ Item nullus aliqua conjugata, & ipla, ve) tple aduber, debet fponfalia, vel matrimonium contrahe­ re cum aliqua de confanguinitatefua in pri­ machinatur in morte mariti ipfius adulte­ rs, vel uxoris ipfius viri adulteri, ad hanc mo de fechndo , ratio vcl quarto gradu : quod ft fecerit, debet matrimonium feparaintentionem ut adulter & adultera contra­ ri. Si vero aliqus perfonc attinent fibi ex hant matrimonium port modum : h mors propter hoc fuerit atfecuta , non debent in­ una parte in fecundo, tertio, quarto gradu confanguinitatis , vcl affinitatis , vel cx ter ic matrimonium contraheie : quod fi fe­ alia veto parte in quinta linea tranfvercerint, debet matrimonium feparari . Item fali : licite poteft inter cas matrimonium Ii adulter promilcrit adu terx. , , quod ducet Celebrari. Qui autem votum emittunt velCeam in uxorem poft morum uxoris ipuus faciunt dc religione intranda, feu caftitate adulteri, fi eft comugatus ; vcl poli mor· tem mariti adultera, G eft conju. ata G fervanda, matrimonium contrahere prohi­ bentur. Item nullus debet contrahere ma­ ante, vel poft fidem datam, vcl promiiliotrimonium cum fu<* commatre , vcl filia fua nem fa&am de matrimonio inter le con­ fpirituali : quod fi fecerit, debet matrimo­ trahendo, prrdiftus adulter cognovit carn.inium feparari. Item fi quis contraxerit ma­ liter prxdtftam adulteram viveme marito ipfius adulters , vcl uxore iptius adulteri , trimonium cum filia compatris fui, non ta men cum illa filia, per quam contrada eft nunquam poliunt nec debent inter fe m.ccom paternitas, fed cum alia: licet fit hottimonialiter copulari: quod G fecerint, cneftum a tali conjugio abftinerc , non tamen rn matrimoniumfepar.mJum . Item G adul­ eft propter hoc matrimonium feparandum. ter contraxerit matrimonium de fado , quia Item nullus debet contrahere matrimonium de jure non potuit, cum adultera qu« icio cum illa , quam fuis manibus baptizavit ; quod bat iplum habere aliam uxorem; Ii ante , ii fecerit, debet matrimonium leparari. Item vel poft contraâum de faâo mairunomum nullus debet contrahere matrimonium cum'feinter ipfos, pricdidus adulter cognovit car­ illa, quam pater ejus baptizavit ; & fi fe. naliter prsdiftam adulteram vivente marito ipfius adulterae, vel uxore ipfius aduheti , cent, erit matrimonium feparandum. Item omnes filii & filie compatrum duorum, vel fi eft conjugatus , numquam debent inter ic duarum commatrum , five ante compatermatrimonialiter copulari mortuo manto ipnitatem, five poft geniti fuerint, poliunt ftus adulteri , vel uxore ipfius adulteri inter fe matrimonialiter copulari. Illa ta­ non debent in contraâ > matrimonio dc fafto remanere . Si vero nullus illorum men perfona excepta per quam com pater­ nitas eft contrx&a , quia illa perfona nun­ trium caluum fupra proxime didorum in­ quam poteft copulari alicui filiorum patris tervenerit , & adulter mortua uxore fua , lui fpiritualis. Verum utrum aliquis duas vcl mortuo marito adukere , cantraxcnt commatres poftit habere uxores, unam poft matrimonium , quoniam jus polluerat per aliam, aliquando ab aliquibus dubitatur. Su­ adulterium , non debet propter hoc matrimonium feparari. Inhibemus quoque diper quo confidcrandum eft diligenter, anI commatcmitas contrahatur poft contradum ftnde ne aliqua mulier, ablente viro luO matrimonium, five ante. Nam fi ante, ut E quantorumque annorum numero caula pe­ verbi gratia , uxor tua, antequam cum ipfa regrinationis, vel'ex quacumque alia cauta abiens fuerit , piatiumat contrahere aliud in.'tnmon;um contraheres, & eam cognofceres carnaliter, tenuerat infantem alterius matrimonium, donec ci conftet quod vir mulieris in baptifmo , feu confirmatione : ejus decedit ab hac vita. Et fi comrahcmortua uxore tua tu poteris matrimoniumi re voluerit, ejus parochialis tacerdos fie­ ri nullatenus permutat id ; dc idem in contrahere cum illa commatre uxoris tua: : & G in hoc cafu duas commacres, unami viro decrevimus obfervandum . Si nmen poft aliam, habere poteris in uxores. St ve­ aliqui contra prohmbioncm noftram matrimontum contrahere prxiumplermt , (i) ro uxor tua poftquam fuit a tc carnaliter: ad t·) ad iks mittentur litters lupirer, quod tuuic medum jcdhcuu fecundum , ut Arc. Cmch. Tom. XXIV. M m i _ X St' MAJT|ÎTO S Y N xO p u s RUDOLPH I. IMP. r ,. PHILIPP. »1. R. FR. >> *_____ noi mittantur, ut fuper hoc fiat 'quod A in fine Miflz benedictionem accipiant nup-"" CHRISTI fucr’1 mediante juftitia faciendum. firohitialem. Surit autem quzdam tempora, ■ >i«. bemus autem, né aliquis facerdos perfonas quibus foiemnitates nuptiarum fieri non deui,. ignotas de remotis venientes matnmoniali- bent, nec. dari bcnediftio nuptialis .* videli­ cet ab Adventu Domini ufque ad oftavas ter copulare przfumat, five ambz tgnotz fuerint, Gye altera illarum, nec etiam hu( 1 ) Pafchz completas , & a tribus diebus juimodi matrimonium faciendum denunciet ante Afcenfionem Domini , ufque ad Do­ in ecclefia, nifi de noftra licetuia fpeciali. minicam primam poftPcntecoften. Et in Si vero perfonz contrahentium clandeftina ipfa Dominica poft Pentecoflen, & dein­ matrimonia notz fuerint, & ea voluerint ceps, poflunt nuptiarum foiemnitates legiti­ in facie ecclefiz publicare ;l hili caufa ra­ me celebrati, x tionabilis jmpediat, videlicet 'confanguinitas, vel aliud legitimum impedimentum , Dt fententin exaemmnnitnlionie-, & interdiiii, ab ecclefia recipienda funt, & comproban­ Ü ftemndo fame Ü infirmée btntficitem da, tanquam a principio in conipcftu Ec­ nkfolntiome fit empemindum. clefiz contrada: ita fcilicet qùodconfitean B tur publice coram facerdote, dc aliis pluriQuia pertculofum eft , maxime potiatis _ bus perfonis, fe matrimonium contraxifle : & ecclefiarum redoribus, in fubditos ma­ vei fi de novo matrimonium coutiahantde joris excommunicationis fententiam promul­ przfenti, eifdem detur benedidionuptialis, gare: prohibemus ne aliquis prior, leu re· prius tamen injunda pcenitentia, pro eo dor , cappelianus alicujus ecclefiz Nemauquod clandeftine. contraxerunt. Rurius in­ lenfis dicecefis, aliquem majori excommu­ terdicimus diftrifte, & fub pcenaexcommu­ nicatione przfumat generaliter, vel fpecianicationis, ne pro benediftionibus nuben­ liter excommunicare f etiamfi alicui per lit­ tium, vel exequiis mortuorum, feu ceteiis teras noftras mandemus, quod aliquem per ecclcfiaftiçis facramentis, a presbyteris vel ceniuram ecclefiafticam coerceat : quia tale clericis aliquid exigatur prztextu etiam aiimandatum, cum ipfum aliquando facimus, cujus confuctudinis, quz dicenda fu potius extendi volumus tantummodo ad fentencorruptela, fed gratis & hberalitcr confe­ tiam interdidi: quam fententiaminterdidi, rantur omnia facramenta ecclefiaftica ; graredores & lacerdotes ecclefiarum parçchiatanter tamen, &cum gratiarum adione pof- C |jum curam animarum habentes proferre funt poftea recipere quzeumque (ponte ipfis poterunt audoritate fua jufta de caufa , fuerint przfentata . Item prohioemus , nc cum viderint expedire. Dicitur autem ma­ aliquis parochialis facerdos recipiat ad ma jor excommunicatio, cum dicit przlatus , trimonium contrahendum patechianum al­ excommunico te: & tali excommunicato terius, ignorante proprio facerdote. Si ve­ pullus debet in aliquo participare, nifi in ro Iponfus & fponfa de diverfis parochiis cafibus luperius notatis, quia talis excom­ fuerint, matrimonium poterunt contrahere, municatio major feparat excommunicatum & benedidionem nuptialem, in quacumque a communione fidelium, & participatione, ccclefia voluerit: proviio quod litteras ve) ac perceptione facramcntorum . Minor au­ certos nuncios fuorum presbyterorum ha­ tem excommunicatio dicitur , cum quis beant & oftendant , continentes quod in communicat excommunicato majori excom­ tvra . ecdefiis , quarum funt parochiani, matri­ municatione : & tunc partecipans excom­ monium denunciatum fuerit contrahendum, municato, eft remotus a perceptione facra& quod ipfi presbyteri nullum ......... —fciant , ... , vei mentorum: ita non debet recipere Euchaaudierint impedimentum, quo minus legiti-^riftiam, vel alia facramenta, quoufqucfue... ..................... rjt âbfoiutuJ Interdidum dicitur, cum di­ me poflit matrimonium celebrari . Licet au­ tem parochiantis ecclefiz alicujus eximatur cit przlatus, interdico te, vel dicit, fupa jure parochial i perfonz ecclefiz, per transla­ pono te ecclefiaftico interdifto ; vel inter­ tionem domicilii in parochiam alienam .* dico, feu prohibeo tibi ingrefliun ecclefiz, nihilominus fiat denunciatio matrimonii & talis interdidus, & ille qui eft majori contrahendi in illa ccclefia, in cujus paro­ excommunicatione ligatus, non debent in­ chia volentes matrimonium contrahere lon­ trare ecclefiam, quamdiu funt infententia: gam fecerint moram, & in illa in quam fed nec juxta ecclefiam flare, quando Di­ vina officia celebrantur, nec debent recipe­ iuum tranftulerunt domicilium, & moran­ tur : maxime , fi de novo ie tranllulerunt re aliqua facramenta ecclefiaftica . Senten­ in parochiam alienam. Verumtamen quia tia fufpenfionis dicitur, quando praelatus di­ cit clerico, fufpendo ce ab officio: & non verba inutilia, & inconvenientia multo ties debet tunc taliter fufpenfus aliquod officium ab aliquibus proferuntur tunc, cum datur benedifto nuptialis : praecipimus, quod io principaliter facere in ecclcfia , fed poteft fine Miffz arrz benedicantur, & detur be-E intrare ecclefiam , & audire cum aliis ofnedidionuptialis. Quia fzpe contingit, quod propter aliqua impedimenta, fponfus , & fponfa volentes matrimonium contrahere, tarde poft celebrationem Miflz ad eccle­ fiam veniunt, & benedidionem nuptialem pollutant fibi dari : licet Miflam non au­ dierint illa die, detur eis benedidio nup­ tialis . Honeftum tamen cft, quod fi poteft fieri commode , Miflam prius audiant, & ficium in choro: fi tamen * fufpenfus eft ab officio Miflz, tunc przter Miflam poteft alia Divitia dicere, & audire , & per­ cipere , ac conferre alia ecclefiaftica facra­ menta. Quia vero fuperius diximus , quod redores, 3t facerdotes ecclefiarum poflunt proferre fententiam interdidi: caveant dc diligenter attendant , qstod five mandato Doftro, five auftoritate propria, fententiam pro- if· fe t <Λ t i 1 ( i ) Epiphuuc, &. t Sepruagt&na tdque *ά oüttuo Pitch* ■ "S n, *NNO CHRISTI WTM, NEMAUSENSIS. ’proferre voluerint interdidi, generaliter, vel A fibi, vel fi eidem excommunicato majori ex-' ipccialiter, ipfam in feriptis proferam, & communicatione . . ,icienter communicet, prz .j,.5 1 cauLm exprefte confcribant, propter quam ftando ei contilium, auxilium, vcl favointeididi fententia proferatur, dc eam (cri­ rem, in fado illo, leu crimine, pro quo ptam in manibus teneant, & legant cum eft excommunicationis vinculo innodaius.proferunt .* quam fententiam formare pote­ majorem excommunicationem incurrit ille, runt in hunc modum. Cum ego P. redor, qui tali excommunicato taliter communicat, vel cappellanus talis ecdefie Nemaulcnfis , & debet abfolvi przftito juramento, nec po. tcft abfolvi nifi per illum judicem, qui «xmonuerim femcl, fecundo, & tertio, ut de talibus decimis, fic pecunia, is fatisfaceret , communicavit eum, cum quo participat io feu legatis, vel tale quid faceret ut tene­ cibo, oratione, potu, ofculo, ialu auonc, tur , & i pie non curaverit obedire : ideo pro­ vel dando ei ineo pro quo excommunica tus pter ejus contumaciam, in feriptis fuppooo eft, cqnfilium, auxilium vel Ia vorem excepi o eum ecclefiaftico interdido, vel dicat fic , mortis articulo, in quo quilibet excommu­ nicatur poteft abfolvi, euam _a ..... fimplici fain feriptis ei ingreflum ecclefias interdico : ---------- r--------------------, --------dc fic dicet, cum vult interdicere aliquemBcerdote vel * clerico,ficut inferius contine- w '■·'/' nominatim. Si autem in genere velit ferre tur. Ille tur Hb· autem ···»*"> «'·· qui «nmmnnim communicat ei, n qui >>; fententiam interdidi, dicet fic. Cum ego propter participationem alicuius excommu- . redor, vel cappellanus talis ccclefiz, monue­ nicati, ficut didum eft, excommunicationis 1 rim generaliter omnes in tali ecclefia pri­ vinculo eft innodatus, nullam propter hoc mo, fecundo, dc terpo, ut quicumque ta* excommunicationem incurrit , quia m ter­ lam talem fecerit,vel ignem appofuerit,vel, tiam perfonam excommunicatio nulla trantale furtum commiferit, ut fatisfacerent in fit - Si vtfHJ duos presbyteros fimul, propter die tali jam c!apfo,dc nullus fatisfacere cu­ participationem alicujus excommunicati, mi­ raverit, ideo eum vei eos, qui przdi&a fe­ nori contigerit tantum excommunicatione cerint , in feriptis fuppono interdido eccle­ ligari : credimus quod alter alterum nihtlo minus'abiolvere poftit. Sunt autem quxdam fiaftico. Sciendum tamen eft, quod ille,qui profert talem fententiam, dfbct & tenetur perionz quae fine pcena minoris excommu­ exemplum feripturz hujus fententiz ei, qui nicationis poflunt participare,feu communi­ interdidus fuerit,tradere infra mentem poft care illis,, qui majore _________________ excommunicatione diem latz fententias,G fuerit requifitus: lu-Cfunt ligati, dum tamen non- communicent per qua receptione debet fieri publicum inin crimine pro quo funt excommunicat i . ftrumentum, vel littcre tcftimoniales confi­ Przdidz perfonas in quodam capitulo Greci fub figillo authentico coufignatz. Qui gorii intimantur.· videlicet uxores, qoz |>olautem non fervata forma przdida fenten­ funt communicare maritis excommunicatis fine perna minoris excommunication s. Item tiam tulerit interdidi, per menfem unum ab ingreflu ecdefiz, ac Divinis, ipfo jure filii in patris potcftate, poflunt participare noverit fe fufpenfum, prout in decretali no­ patribus fuis excommunicatis. Item fervi dc ancillae, ficut funt Saraceni baptixati,&Sa­ va plenius continetur, dc ad expenfas, dc omne intereffe condemnabitur interdido : ni­ racenae baptizate , qui dc quae poflunt par­ ticipare dominis fuis excommunicatis. Item hilo minus alia pœna condigna juxta fuperioris arbitrium punietur. Caveat ergo qui­ fervientes, ficut funt bubulci, paftores, por­ tarii , pedifequi, dc confimiles perionz , que libet, ne przdidam fufpenfionis pcenatn in­ currat ; quoniam fi contigerit aliquem fic ferviunt pro mercede dominis fuis,quz pof­ fufpenfum Divina officia celebrare', vel exo iunt ...... -----------.......... dominis — fuis — excommunicatis cotnmuqui ficut prius, videlicet Miffam cantando,^nicare; fi tamen ipfi domini, i, excommuni» evangelium, vel epiftolam legendo, feu alias cati fuerint poftquam predide perionz incœperunt ftare cum eis: quia non obftant« canonicas horas inchoando, orationes , dc ca­ fententia excommunicationis debent eis ferpitula principaliter dicendo in ecclefia, ir­ vire ufque ad terminum fuum, fed ultra regularitatem incurret fecundum canonicas fandiones, fuper qua .non nifi per fummum non remanere cum eis, nifi ante fuerint abfoluti: quod fi fecerint, minorem excom-t pontificem poterit difpenfari. Et quia perimunicationem incurrent. Item poffunt par­ culofum eft propter predida, interdidi fen­ ticipare dominis fuis excommunicatis, con> tentiam profoulgare .* przcipimus confidendo, fanguioei, nepotes, vei (i) nutriti .■ qui cum Î|uod ad ferendam fententiam przdidam non ipfis dominis ante excommunicationem mo­ int aliqui nimis prompti, de femper précé­ rabantur, dc fi ab eis recederent, unde vi­ dât trina monitio coram uflibus fententiam verent non haberent. Verumtamen fi filii, interdidi. Prohibemus autem,ne excommu­ uxores, nepotes, coofiutguinei, fervi, an* nicato majori excommunicatione, aliquis clericus , vel laicus fcienter communicare _.cillae, v»», bubulci, paftorcs, ,fle perfone confiprefumat in oratione, cibo, potu, vel ofeumiles fuperius nominatet, excommunicat» fuerint* credimus quod patres, mariti, dc lo, nec fidutet eum: quod fi fecerit, mino­ rem excommunicationem incurret : dc tali domini predidarum perfossarum, eas tenean­ tur vitare quamdiu excommunicat» fiscrint, excommunicato communicans, ante abfolutionem non poterit, fine mortali peccato Îuia citius propter boc abfolvi procurabunt. recipere ecclefiaftica facramenta; poteft t*. Ili autem qui communicant alicui excom­ men reconciliari a fimplici facerdote abfque municato, Deficientes quod excommunica tus juratoria cautione. Si vero ille cum quo effet, non incurrunt minorem fententiam participat excommunkatus effet cum omnibus excommunicationis. Item peregrini, & via­ tores, qui tranfeum per terram excommuparticipantibus fuis, vel communicantibus ni- (>)MUW. f tg . MARTINUS SYNODUS rudou’r. imp. ù I IN V Μ M 3 PHIUPP.I11R.fr. >> ’ ’ > P. IV. nicatorum, poliunt ab eis emere neceflaria A jam inemptum. Sed omnes alii, qui ,unc“7L3T' ■i nicatorum y puuuui ao ci> comv urw»»n· aNNO ^u> ’ & vidualia, 6 npa inveniant alios non in ecclefia fuerint, debent exire de ecclc- christi fi», prêter ipfum presbyterum celebrantem, excommunicate» a quibus emere poflint . & unum, vel duos clericos, qui pro ferItem ii excommunicatus petat eleemolynam, viendo ei presbytero poflunt & debent re­ cum non habet unde vivat, poteft libi da * ri caufa fuftentationis ne pereat fame, & manere. Completo autem canone, & fumpto corpore & (anguine Jcfu Cbrifti, ex­ etiam indumenta ne frigore moriatur .*& il­ communicato prwfente nun eft in Mifla amle qui dat, & qui communicat hac decau­ fa, non incurrit minorem excommunicatio· piius procedendum, (») fed in ccdcfih........... nem, immo bene facit. Irem fi excommu- fic excommunicatus noluerit de ecclefia exi­ nicatus debet alicui aliquid, poteft petere re, poteft requirere dominum fxcularem , quod ipfum expellat. Et poteft, dc debet ab eo detnium fine aliqua pcena. Item po­ tet! quilibet monere excommunicatum, quod etiam talis excommunicatus, propter talem rebellionem feu contumaciam fuam iterum fc ablolvi faciat, & loqui cum code torreâionc, & aliis, qu® pertinent ad falutem excommmunicari a fuo praelato, & denunanime excommunicati : & licet tunc veibaBciari publice excommunicatus ; nec debet ab *1 hujus lententia abfolvi nifi per fedem ape, alia incidentia forfitan interponar, ut apud ftolicam, ficut eft in Valentino * concilio eum magis proficiat, non ideo minorem ex­ (3) confli tutum. Verum fi occultum eft,il- ‘Aiw. .Ma_ communicationem incurrit. Si vero aliquis clericus, ve! laicus, minori excommunicalum efle excommunicatum majori excom- c* *’· municatione qurintrat ecclefiam, & eftibi none ligatus tantummodo fit, videlicet quod aliquis qui fecreto fciat eum efle excommu­ participavit (implicitercum excommunicato, nicatum·' monendus eft ab eo fecreto, quod qui non erat excommunicatus cum panicipantibus luis: tutius facit fi non intraverit (4) exeat caute dc ecclefia,ille qui icitfe­ ecclefiam, nec dixerit officium fuum cum creto ipfum efle excommunicatum : i ta quod aliis io choro, fi clericus eft, antequam alii, qui eum excommunicatum ignorant, non poflint hoc cognolcere; quia cum oc­ fuerit ablolutus. Si tamen intraverit ecdcfiam cauia orandi, cum ibi nihil dicitur, culte fciat ipfum cue excommunicatum in prsfcrtim ecclefiam non confccratam: non occulto, (5) vitandus «ft ab eo, ut faltem verecundi® irubore patenti ’/.mortaliter «idetur peccare taliter * , quia minori ex vcrccunuie uvore cuniuiu *confufus pro (6) yaienu communicatione ligatus, non eft remotusCcxceflu fatisfacere compellatur . In publico , 1 autem feu manifefto, talis occulte excom­ nifi a receptione facramemorum, qu® nec recipere , nec mintftrare debet. Presbyter qui municatus vitari non debet, ne propter ip­ fius peccatum excommunicatio aliis revele­ in tali excommunicatione Icicnter celebrat, tur . Eodem modo fi facerdos fciat pro cer­ peccat graviter; led nullam propter hoc ir­ regularitatem incurrit. Peccat etiam,fi con­ to aliquem efle excommunicatum majori ex­ ferat ccdefiaftica facramenta ; fed ab eocolcommunicatione, non debet cum vitare pu­ blice, feu manifefte, in ecclefia vel extra, lata, virtutis non carent effrftu, cum pro­ pter talem minorem excommunicationem nifi poflic per telles, vel alio modo legiti­ me hoc probare; tunc enim poteft Cf. de­ non videatur efle remotus a collatione fabet eum vitare publice, licet talis excom­ cramentorum , fed a receptione, ficut fuperius in eoucm titulo eft-expreflum . Item fi municatus nondum fit in ecclefia vei per aliquis ckricus fcicns fe efle excommunicaecclefiam , publicatus. Sed fi per telles, vel alio modo legitimo , non poteft facerdos tum nMori excommunicatione, vel etiam interdidum, aut iufpcnlum ab officio, Dir_____ eum ___ _____ probare excommunicatum , videlicet vina officia ante ablolutionem celebrare pr®· Dquia ipfe folus vidit . .......................... r, vel cum uno focio tantum, vel ipfe in fecreto hoc fibi revela­ fumpferit principaliter,Icihcet cantando Miffam, evangehum, feu epiflolam, vel in ec­ vit.· debet eum monere fecreto, & vitare fecreto, ita quod a nemine cognofcatur, clefia alias horas canonicas, orationes, feu opitula dicendo, in ecclefia ea(t)efficienficut fuperius proximo eft expreflum. Item fi dicatur alicui facerdoti io ecclefia, vel do; irregularitatem incurret,fuper qua non nifi per fummum pontificem poterit difpenextra, quod aliquis parochiam» fuus fitex­ fari. Debent tamen extra ecclefiam nihilo communicatus, quia percuflir clericum, vel minus dicere officium fub filentio horas fitas alia de cauia.- licet plttres hoc aflerant, non tamen facerdos debet eum taoquam excom­ clerici excommunicati maiori excomtnunicatione, & interdidi, fi funt in factis or­ municatum vitare in ecclefia, vel extra, nifi dinibus conftituti. Sufpenfus vero ab officio coram eo & teflibus confeflus fuerit, vel nifi publica fima fuerit cum effe excom­ tantum, poterit intrare ecclefiam, & cum municatum, vel nifi facerdos hoc viderit, aliis clericis officium fuum fimplicitcr audi­ re, noo principali! - dicere.- ficut fuperius _& probare poflit, vel nifi aliquis judex ecckfiaflicus fibi mandaverit, quod eum tancirca principium 1 jus tituli eft traâatum. Ad hzc fi excommptricatus publice majori quam excommunicatum faciat evirari. Quam­ excommunicatione ecclefiam intret, dum Di­ vis enim aliqui vellent coram fiicerdote pro­ bare, talem effe excommunicatum; non de­ vinum officium celebratur. * moneatur publi­ ce quod exeat. Et fi exire noluerit, offi­ bet tamen facerdos au&oritate fua telles cium dimittatur, nifi facerdos canonem in· fuper hoc recipere, cum fuper hoc non ha­ ctrperit: quia tunc debet perficere officium beat potcftatem. Sane quia aliquando ex­ com- (·) Caui* otficiandi. («) Std fi ecclefia rtâor juriidiZHonetn tabeat temporalem potaft expellere ipium.............. fi non tabeat juriUtftianem. & jam excommunicatus noluerit exire eoelcfiam .poteft ftc. (i)cMÎbtutum. Et tec fervjnda lun< pro illo quf pubbee & neminatim eft excommunicent». Verum &c. «xcat ecclofiem i & fi monitus toute nolueur exeat .aute &c. (j) meacadus. (i) Uttaci- J17 ANNO CHRIS Π >>»». Liter. 111. NEMAUSENSIS. iJ« ‘communicatur aliquis a diverfis judicibus ju- . nicatis exclufis, 0c voce dcmilia, quod ex­ terius audiri non poflit. 5i aujcm clerici ΛΝΝΟ rildiâionem in eum habentibus,& pro cau­ CHfUsTt fis diverfis: fi fuerit ab uno de illis judici­ alicujus loci,qui locus ob culpam hominis, «Kvel domini ejufdem loci, eft luppufitus in­ bus pro una caqla abfolutus, adhuc tamen tanquam cxcommunicatus vitandus eft, quoterdico, ad alia loca non intcrdi&a adve­ ufque ab omnibus judicibus, a quibus fue- nerint, vei fe tranftulprint : licite poffunt audire Divinum officium in locis non in. vat «communicatus, fuerit abfolutus. Si terdiâis, & etiam Divina officia celebrare. autem ab uno judice tantum, pro caufis Volumus etiam, fic concedimus, m cum diverfis, & pluries fuerit excommunicatur, • nobis aliqua ecclefia noftre dicecefis, ob dt ille judex abfolvat eum, una caufa tan­ tummodo in abfolutione expreffa : adhuc re­ culpam redoris vel prioris ejuldem, fuerit manet cxcommunicalus, fic vitari debet, do- interdiâo fuppofita, conferantur nibilo minus ibidem omnibus parochianis ejuldem ecnec de omnibus caufis, pro quibus excommunicatus fuerat, latisfecerit, fic fuerit pro ciefis omnia ecclefiaftiça (aeramenta, pre­ fer Miffas, fic alias boras canonicas, quas omnibus abfolutus. Excommunicatos quo­ que, & nominatim interdiâos, live a no­ B prohibemus in ipfa eccieiia, quandiu inter. diâa fuerit, celebrari. Et (i tunc aliquem bis, five ab aliis quibufeumque judicibus fue­ parochianorum ejuldem eccieiia: mori con­ rint cxcommunicaii, vel interdidi, per to­ tigerit: fine campanarum pullatione,fic ceftam noftram dicecefim ab ormffbus regula­ ribus, fit Iscularibus fi) exemptis, diftride fxniibus aliis folemnitatibus, qus hunt in ecclefia in exequiis mortuorum, (impliciter prscipimus evitari in Divinis officiis, fic ecmittatur infra ccclefiam, fic pofttnorfum in clefiafticis facramentis, quia nullis poffunt apotiolicis privilegiis fe tueriquo minus cœmeterio tumuletur.-fic hac ex gratia con­ excommunicatos, fic nominatim interdiâos cedimus, ut hicorum fcandalum evitetur. In teneantur, fic debeant in Divinis officiis evi­ hoc etiam calu, parochiani illius ecdefis a tare. Quod fi Tcmplarii, fic Hofpitalarii , nobis interdiâs poterunt audire alibi Divi­ na officia, fi ad alias ecclefias accefferint , vel alii regulares quicumque, etiam exem­ ptos ve) nominatim interdiâos recipere prs- quae non fint fuppofite ecdefiaftico interdi­ fumplerint ad Divina , vel ccclefialiicam fe- âo. Ultimo videndum eft qualiter, fic a qui­ pulluram, vel celebrare in ecclefia interdi- bus, infirmi excommunicat! vel interdidi , âa; ecclefie, in quibus ifta prsfumpferint, Cin mortis articulo fint abfolvendi. Et quidem iubjaceant interdiâo, falvis privilegiis Temù infirmus, vel aliquis alius in morus arti­ plariorum, fit Hofpitaliorum ,quibus a fede culo conftitutus. excommunicatos vel interapoftolica eft indultum, ut feme) in anno diâus fuerit, occulte vel manifefle , propter ad ecclclîafticum officium admittantur in violentam manuum injcâionem in clericos ecclefia interdiâa,ita tamen quod tunc non faâam, vel propter (t) violationem ccclcfepcliantur ibi corpora defpnâorum. Sunt fiarutn, incendium, furtum, contumaciam, vel propter quamlibet aliam caufam, five fit hxc omnia in (a) concilio Lateranero, fic in decretali Alexandri pape tertii continen­ excommunicatis, vel interdiâus a papa , archiepifcopo, epifeopo, judice delegato, live tur . Illi enim qui in ecclefiis interdiâis a quolibet alio judice.* abiolvat eum facer­ prefumunt fcienterDivina officia celebrare.* ab officiis, fic beneficiis funt fufpeodendi. dos, five fit ejus parochiaous, five non, vel etiam quilibet clericus, fi facerdos haberi Cum aliquam civitatem, villam, feu canon poteft, fervando diligenter ablolutionis ftrum, fupponi contigerit ecdefiaftico inter­ formim, quas inferius continetur. Si enim diâo .* omnibus parochianis illius loci negen­ tur ibi omnia ecclefiaftica facramenta, pre D propter violationem ecclefiarum , incendium , furtum, rapinam, decimas, primitias,- le­ ter baptifma parvulorum , fic poenitentias gata, debita, talas, fonstaâa, vel propter morientium, fic corpus Chrifti, quod non damna alicui contra juftitiam illata ; infir­ debet decedentibus,in poenitentia denegari. mus autem in mortis articulo conftitwus, Et ideo permiffum eft ecclefiarum miniftris fit excommunicatus occulte, vel interdiâus, tempore talis interdidi, non pulfatis Cam­ panis voce fubmiffa, januis claufis, excom­ fic occulte fibi petat a faqerdoce ablolutionem fic pernitendam exhiberi .· praecipiat ei municatis fie interdiâis cxclufis: femel in facerdos occulte antequam eum abfolvat, hebdomada Miflarum folemnia celebrare cau­ Suod, fi habet rem illam, incontinenti refa conficiendi corpus Domini, quod, ut di­ ituat, vel ejus pretium, fi illa res haberi dum eft, non eft decedentibus m poeniten­ non poterit.* fic redimetur per illum facer­ tia denegandum.Recipientibus etiam fignum dotem fuppreflb nomine pernitentis, fic fi in crucis non eft tempore talis interdidi poe­ nitentia, cum eam poftulaverim , denegan­ p toto non poteft fatisfacere, faciat juxta poffe. Et praecipiat fuis heredibus, quod fi de da.* quod etiam fervari debet in aliis pere­ illa infirmitate contigerit ipfum mori, ad grinis. Clerici quoque decedentes, qui fercognitionem facerdotis fiuisfaciant pro eo­ vaverint interdiâum, in coemeterio ecclefie dem: fic recepto juramento ab ipfo infirmo fini, campanarum pulfationc,ccffantibus fo­ interdiâo, vel excommunicato, quod ftabit lemnitatibus omnibus, tempore talis intermandatis ecdefis, abfolvat cum occulte la­ diâi cum filent io tumulentur. In convencerdos dicendo pfalmum , Mtfertre mei Deiei, tualibus etiam ecclefiis tempore talis intervel Dem mifereatur noftri, fic Kyrie eleifqn , diâi, bini fic bini, vel fimul tres, horas Pater nofter . S.ilvam fac fervam tuam Do· canonicas valent legere potius, quam can­ mine. Domine exaadi orationem meam . Do· tare, januis claufis, interdiâis fic ex comma. mi· (|) Exempti: & non exempti". (i) Laterancndbm conciliis (i) Ablationem , vxJairanm Feriet. , f> j 9 MARTINOS P. IV. ς b Y I N IN O V D W U u S 3 RUDOLPH. t IMP. _ _ _____ PHILIPP. MI. R.PM. Or**ns Dttts Dtns cm cui propriant propriuse A rit faciendum. Si vero piopter verberatio ANNG -nuts vtiifcn»t. vntijcit"·. Ur^ntiis CHRISTI 0) tnftrtri. Poftea dicat.· An&orttett nem clerici, vel alicujus religiofe perfon», ·»*«- f·· fttngtr, tbjtivt tc oi Mnu Vine aio (1) infirmus excommunicatus fit : recipiet facer«xcMMMMca/sesus, nt‘ Pre dos fimiliter juramentum ab eo, qüod fla­ fait», & precifi» tibi , fROd dt ceter» teiie bit mandatis ecclefiz , . ftianorum, carnes refutatas * a Judxis in clefiis parochialibus, in quibus monachi ha­ f.drCMtii. macella Chriftianorum prxfumat vendere , bitant, populus per monachos non regatur, 4XM vrj >jibi infra villam, prxcipientes,ut om· nec finguli monachi per quafcumquc po­ tt*Bn*?r/*nes Chriftiani vitent convivia Judxorum, nantur ecclefias parochial?;, fed in majori ann. ■«,<. nec cos ad convivium recipiant: quia cum conventu, aut cum aliquibus fratribus luis 1 m. maneant, ficut eft in Latcranenfi concilio c- ··. «p i»· ipfi apud Chriftianos cibiscommunibus non uramur, indignum, atque facrilcgumeft eo­ conftitutum . Prxcipientes autem audorita­ rum cibus a Chriftianis fumi, cum ea qux te domini jupx, qua fungimur in hac par-. (3) Ekmino Jefu permittente nos fumite , quatenus ftatuta fuper rememoratione * mus, ab illis judicentur immunda. Nullus monachorum a felicis recordationis domino ’ etiam Chriftianus, vel Chriftiana, azyma Gregorio papa edita, monachi ftudeant obJudxurum manducet, aut cum eis in eadem fervare. Inhibemus quoque, ne ab abbati­ domo habitet, nec aliquem eorum pro me- £ bus, vel quibufcutnque regularibus, feu fxdico in iufirmitatibus vocet, aut aliquam cularibus clericis noftrx dicecefis, novi cenfua imponamur, nec veteres augeantur,nec mcdicinam recipiat, aut cum eis balneo fc partes redditum prxfuinant fuis utilitatibus layet-* nec eis lupra Chriftianos bailivix, aut aliqua publica officia committantur, ne applic.-re, nec portionem debitam & anti­ quam clericorum, qui per cos ad ecclefiam in Chriftianos occafionem habeant fxviendi - Chnftiani vero qui non fervaverinc prx­ prxfentantur, diminuant ; nec ecclefias, cum vacaverint, propriis ufibus applicent, ad quas diâa, monitione prxmifla, excommunica­ copfueverint clerici fxculares pro redoribus, tionis fententix fupponantur.Itemvojumns, feu perpetuis vicariis, prxfentari. Si quis il diftriâe prxcipimus, ut nullus invitos vel vero (■) De Judet» it vita cotum ut valeam omnibus diebus difcerni. (t) R.ocam . (i) ApoAolo permittenti. (4) De lepedentatis ad eccWunim titulum, non pmiumendo poiieffkmem live impetraverit fioeras coadnuararus etiam cura iynodali. ( j ) Prafumat val quvd ad aliam fynodum ciuftan ft&i beati. Ate. Cnd. GtntTtl. Tom. XXIV. N n r‘> SYNODUS ;«♦ vêtu contra fecerit, irritum, quod egerit , Atiam & amovtm alterius » vulnerare aliquem OtRlstl ^beatur. Item prohibemus diftriâe,ne ali. (eu ' * verberat» pcxfumpterit .· de noftra diœ»ii< qu‘* finuros redditus alicujus ccdcfie noftra: cefi expelletur,graviori pcena» fi eulpe qua­ diœcefis emat, recipiendo ad firmam ipiam litas poftulavent, puniendus: ncc reftitueecclefiam cum redditibus ipfius ecclefix lub tur, doocc pafto injuriam iatisfecerit (4) pe­ * .UJ. ao- certo pretio» fine confilio & afienlu nitenti . Qpidam clerici fibi dono vd pretio <,,u· fi prior, feu reftor illius ecckfic, ad ftu- a Iaicis cedi faciunt aâioncs.ut adverfarios ad ecclefiafticum forum nabant, & eos, dium theologi* ire voluerit.* de tbnc etiam regularibus, vel Iaicis, ad firmam ecclefiam quoufquc cum eis compofuerint, fatigent la­ etiam ante faûum concedere non prxlumat. boribus, & expenfis.' quod fieri de cetero Item prohibemus, ne aliquis prior feu re­ prohibemus. Elcemofynarum queftores, quo­ flor alicujus ecclefix Nemaufcnfis diœcefis, rum quidam fe alios mentiendo, abuiiones prxiumat lettere aliquem facerdotcm alterius nonnullas in lua praedicatione proponunt » diœcefis: nifi prius eum cum litteris lefti- admitti, feu recipi, nifi apoftolica*, feunoftras, vel domini arcbiepifcopi Narbonenfis monialibus fui epilcopi prxfcntaverir coram nobis, item inhibemus, tqu bus eft reftitutio facienda. Qui autem con­ cum quibus valeat, cum mortuus fuerit , tra hxc fecerit, comperta fuper boc verita­ fepeliri. Prohibemus diftriâe, ne aliqui clericiNete , qux receperit, ctun verecundia compellatui reddere, fic tantundem pauperibus ero­ Dmaufenfis diœcefis, ab alieno epifeopo fe permittant vel faciant ordinari, fine noftra gate : & fi reftituerc, vd de pœna fatisfalicentia, & aftcnlu: quod fi fecerint, execere nequi veni, alia pœna gravi juxta nocutioncm ordinis non habebunt, ad quem flrum arbitrium punietur. non reftituentur, quoufquc condignam ege­ Quia pro certo didicimus quod quidam rint pœnitentiam dc tranigreflione hujufmo­ clerici, ob amorem & £r»ti»m clericorum amicorum fuorum , vel etiam laicorum, pofdi fic contemptu. Quia parochialis facerdos erga parochiafeftiones aliorum violenter invadunt, vinde­ nos, in omnibus fuis aâibus atque diâis, miando vineas, fegetes & fru&us alios col­ patientem fe debet offendere, fit benignum , ligendo, atque aliquos occafior.e hujufmodi ut per ipfius facerdotis vitam laudabilem, frequenter verberant, & etiam vulnerant , propter quod contra clericos magnum icàn- fic humilitatis exemplum cos invitet ad de» votionem Divini officii, fic peccatorumfuo­ dalum in populo generatur : hxc fub pœna rum confeffionem eidem facerdoti libentius excommunicationis fieri djftridiffune prohi­ bemus . Et fi quis contra fecerit, frudus , fic fccurius faciendam: diftriâius inhibemus, quos de poffeflionibus aliorum, contra quos Erc aliquis facerdos parochialis prxfumat te­ quxftionem non habet, ob amorem & gra­ tiam alicujus collegerit, reddere compelle­ tur. Et fi plures hoc fimul fecerint, unuf­ quifque totaliter compelletur, donec plene, quod oblatum eft, fuerit reftitutum : fic alia pœna juxta noftrum arbitrium a nobis ni­ hilo minus punietur. Qui vero occafionc invafionis prxdidz vel alia dc caufa ob gu- meritate qualibet, luam paroebianam vel parochianum verberare, aut cis verba contumeliofa fic injuriofa dicere, per qus pr»lumi poflit, eos furtum, adulterium, ficu alia crimina commififfe. Quia illi qui talia verba dici audiunt a parochiatibus presbyte­ ris , credunt dc facili effe vera, cum pec­ cata parochianorum fuorum audierint in pœtu- <>J Tamen profile atque &c. t·' ne fawhuri cippclUn . talei dosMkxm &c. ( 4 ) campctenie,. (»,' Ecdctianim & ipiorum ettaa inhonorum qut 4MNO CHRISTI .»<4- warwtüj NIE M A U S E N S I S. ftfDOIPH r. IMF. PHiuPP. m. K.nt. . > “ "nitentia, quod verbo, Cgoo, nutu, non de-A ren tum fuorum occafsone prvdida manus luas extendere non pmumant, aut tnterdi- c^, ANNO bet alicui revelare. Presbyter vero qui con­ christ: tra prefentem prohibitionem noflram facere cere furnum, molendinum aut aliquod almd ,,t, commercium commune ,· quod f> fecei tnr , pretumpiertt, ab illa parochia, in qua illa nifi legts timore moniti certaverint, excum commuent, removebitur : nec ibi, nec ali­ bi recipiet curam animarum, donec de tan­ mumcationis vinculo debent innodati. Lt to exceflu dignam egerie poenitentiam, fic hoc per ecclefias lakis intimetur publice lia. paflis injuriam fatisfeccrit competenter. luit Concilium Valentmum ,qnod fice. Diftride. praecipimus, ut io nlis locis, in Item ftatutum eft in concilio Narbbneoquibus poft (onituin campanc feu buccinx, ft, ut clerici occaftone patrimonii tui vel de node laici ire line lumine prohibentur, perfonc ficc.............. felicis recordationis do­ clerici eam dem prohibitionem debeant obmino Honorio fummo pontifice excommu­ fervare. Alioquin panis, qu* propter hoc nicationis lententia cft prolata contra omnes latcis imponuntur, cos volumus lubjacerc: ftatutarios fit feriptores ftatutoruin , qux quas per cappcllaoos locorum illorum , nomi­ Bfiunt contra Ecclefix libertatem, ncc non na noftro ab ipfis clericis exigi volumus,fic contra poreftates, confutes, redores, coniimandamus. Et ü eam noluerint folvere rc> Latios locorum. Ut hujus ftatuti conftuuquiftti, -camdem panam duplicatam folvere tioncs edite fuerint fic iervatx necnon con­ compellentur. Et idem de banno fruduum fia illo/ qui fecundum ea prcfumplernu judiftride p neci pi mus obfervari, ut per hoc dicare, vel in publicam formam Icribere laicorum fcandalum evitetur, fic clerici ab in .... fic hoc per apoftolicx.............. illicitis arceantur. tur, quia colligatores...............leu conjura­ Cum ex officii noftri debito teneamur cxtor es , quorum nomine cenitantur, reproba­ cefTus corrigere fubditorum, ne languis ipte funt canonibus fic conftitutionibus vel con­ forum dc noftris manibus exigatur, fic pu­ ciliorum faâorum per legatos ledis apoftoblic* utilitatis interfit, ne crimina tnaneaut Ikx in partibus fic provinciis iftis omntpo m· impunita: volumus, Ac fub pantexcommu­ terdiâ* fic cadat*, fic excommunicatio lata nicationis praecipimus diftride, ut fi quis in fautores ficut in Valentino concilio con­ clericus homicidium, facrilcgium, incen­ tinetur . Ideo prcdiâis conciliis inhxrendo , • B·*/ fr­ dium, vd furtum in noftra diocefi ma-C 1 audoritate przdiâorum conciliorum dilhiilc it». nifcfte repertus fuerit, vel aliquem atroci­ prohibemus, ne aliqui conjuratores, colligtter, nifi fecerit defendendo vulneralTe, catores .... feu alias quafcutuque fide vd piatur per archidiaconum, (i przfens fuerit, juramento feu firmitate qualibet interpolivel per archipresbyterum ; vel fi arch i pres­ tis . . . , vd contra ecclefiam ... perbyter prxfens non fuerit, per priorem ca­ fonas feu ccclefiafticam poteftatcm panas nonicum, vel per reftorem,feu cappellanumi timentes fuperius...............confiliis canoniillius ecclefic, in cujus parochia przdida bus .................. hoc cft in ecciefiis publice crimina commitTa fuerint, capiatur,fic cap­ proponendum. tus apud Nemaufum ad nos per clericos ad­ Quia periculofum eft omnibus fententiam ducatur , adjunâis aliquibus laicis, fi opus excommunicationis incurrere.................. fic fuerit ad violentiam repellendam, fi forte fuftinerc animo indurato, diftride prreipiper aliquos inferri timeretur . mus facerdotibus ecclefiarum Parochialium Diftride precipitous quod clerici conjuuniverfis , ut parochianoc luos publice mo­ gati gaudere privilegio, imunaui coronam ,. ti· 1· volentes k ’tt ut fuit haâenus perfoluta , detinentibus, dc ro 11 linentibus in fuarum periculum animarum, nifi eas ecclefia cui debentur reddiderint, denegetur ecclefiaftica fepultura. quibus cura animarum non ell abepifcopo, vel ab alio habente auôoritatem apoftoliV. prioratebns vacantibut cam, vel alias competentem fuper hoc pofrvttjfia dintittatnr. teftatem, ecclefiaftica facramenta , abfque Cum alias fuerit fynodaii provifione flalicentia noftra ν·Ι proprii lacerdotis, & etiam ® nonnunquam a prohibito, fcienter recipere tutum, quod in prioratibus vacantibus, ab­ non formidaverint, nec formident, in fua­ bates, five priores qui abbates fuperioies rum periculum animarum, cum a tali abnon habent, quibus fubfunt difti prioratus folvi nequeaor vel ligari : nos volentes huic vacantes, omnia quae ad inftrudionem lo­ periculo cautela qua poiTumus obviare, ne corum faciunt,cum omni integritate dimit­ fanguis eorum de noftris manibus requira­ tant; dc quod de mobilibus, quantum ad tur, talia fieri generaliter prohibemus. Et fuftentationem priorum diftorum locorum, fi qui, poft monitionem & inhibitionem eif& eorum familia., dc proviiionem hofpitiis dera ex parte noftra fuper hoc fpecialitcdc ufque ad fequemem col left am ibidem fuffinominatim faciendas, a prohibito facerdote cere valeat, fecundum facultatum exigen­ in cafu non concetto fcienter receperint ali­ tiam dimittant ibidem ; alioquin abbates dc quod de ecclefiafticis iacramentis, excom­ priores qui fcienter contrarium fecerint,ex­ municationis iententiam ipfos incurrere vo­ communicationis incurrant iententiam ipfo lumus ipfo faâo. C facto. nos ftatutum hujufmodi ad parochiales ecclefias vacantes, qua fubfunt abbati­ IV. De decimis. bus, dc prioribus abbates non habentibus, ordinis fanfti Auguftini, extendi volumus ; Cum jure canonico fit prohibitum, ne dc idem in 1rs, fub eadem prene adjunftto­ la ici decimas cum animarum fu arum pene, ftatuendo firmiter obfervari. Inhibemus ricurç detinentes, in laicos poftint quoquo nthiloamnu abbatibus dc prioribus hujufmo­ modo transferre ; & û qui eas receperit, & di ; fub prena amittionis fruftuum dc pro­ ecclefi· non reddiderit, ecclefiaftica careat ventuum, quos étant vacatione hujufmodi fepultura ; dc laici qui decimas novalium percepturi, ne in ipfis ecciefiis parochialireceperint, vel detinent illicite & fcienter, bus, quamdtu vacaverint, facerdotes pro ad& illi qui de terris, vineis, dc aliis rebus miniftrandis ,idcm ecclefiafticis iacramentis Î|uas poilident, de quibus, vel dc quarum ponere pradumanr, abfque noftra approba­ imilibus, alias in partibus iliis communiter tione vel licentia fpeciali. iolvi decima confuevit, nulli decimam fol- MELFITANUM CONCILIUM » Anno 1284. habitum. L D parte fymboli, ubi dicitur ir in fpiritnm fanilttm Dentinum & vivificantem, ex Vt Croci in regno Sicilia confli tat i addant in Patre, hoc falubriter adjiciant, cantent dc frmhoit, Filioque procedit. profiteantur firmiter dc obfervent, Fiho^m procedit, illud in fuis libris, in quibus iym Ponfa Chrifti, fidelium mater omnium bolum feriptum habent , infra duos menfes dc magi lira, facrofanâa videlicet Roma­ a tempore publicationis conftitutionis hu/us na ecclefia , orthodoxorum patrum atque do- ad perpetuam dc futuram memoriam faciant âorum finniflimis vallata iententiis, Spiri­ annotari. Ad quod fi in animarumfuarum tum fanâum a Patre dc Filio ab aeterno pu­ periculum fuper hoc non fuerint concordes, blice tenet, docet de prédicat, dc etiam volumus eos per locorum ordinarios vel profitetur. Cum itaque unumquemque fide­ prelatos per fubtraâionem dc privationem lium, fi falvus efle voluerit ,& eterne dam-- beneficiorum compelli. Si vero locorum or­ nationis non fubire judicium, cum ea feo-c dinarii vel prcelati infra unum menfem pnetire dc tenere oporteat dc etiam profiteri; diâos duos immediate fequentem, fuper compulfione dc correftione hujufmodi fuerint dos inter eos, quot catholice fidet fovere négligentes , tamdiu a pontificalibus, fi epi­ debet fntegritas,nuilius varietatis involutum feopi vel luperiores fuerint, quam minores vendket locum, fahibriter cooftitatione du­ ximus ftatuendura, ut omnes Grrci clerici qui immediate praaffie nofcuntur, ab offi­ cio , i pio fido , auâoritate conftitutionis hu­ iu regno Sicili· exiftentes, ut diferepare ne­ jus noverint fe fuipenfos, donec per illatio, quaquam videantur a capite, led in pre­ nem debita caftigition.s innoxios ncgligenmia· fahibriter femire, cum ipfa in illa tiatn S Ρ*β· Ή· j7i MELFITANUM CONCILIUM. /7* tiara faun in ndius reformaverint. Et ad Λ aNNO hoc ut hujus noftrx conftitutionis falubrc I V. chjusti ΛΚΝΟ edtôum eficdum debitum efficaciter torna­ Centra epifcopos & aliti prolatos ,qni ducebant **** CHRISTI tur , volumus quod per epifcopos five prrpnsbyteroi unicos ad facnficandnm latos eofdem, fub pana prxdida contra Latinis. przdiâos Gtxcos, fingulis annis fuper hoc diligentius inquiratur. Datum Melhae v. ca­ Licet felicis recordationis dominus INNO* lendas Aprilis pontificatus domini Martini CENTIUS papa IV. diftriAc ftatuendo prwtv. an. iv. ceperit, ut quoties intra eamdetn civitatem I I. atque dicecefim, permixti iunt populi diverContra gravantes ecclefias tf perfonas ecclefia- larum linguarum, habentes fub una fide va­ rios ritus & mores, locorum pontifices viros flic as. idoneos debeant ordinare , qui fecundum diverfitatem rituum & linguarum divina illis Cum felicis recordationis dominus GRE­ GORIUS X. in concilio Lugduncnfi omnes B celebrent, & ecdefiaftica facramenta miniftrent, inftituendo verbo pariter & exem­ illos cui clericos, vcl quaslibet alias perfo­ plo; nonnulli tamen abbates & perfonxeenas ecclefiaftiças, ad quos in aliquibus tcclcfiis, monaftcriis, aut aliis piis locis (pe­ clefiafticx, qui fub fe habent ecclefias & dat cledio, pro co quod rogati, feu alias populum Latinorum, avaritix dediti, qux idolorum eft fetvitus, non confiderantes indudi, cum, pro quo rogabantur feu in­ prxmifla, quodque in diverfitate hujufmo­ ducebantur, digere noluerunt, ( ipfos ) vel di, fi Grxcus Latinis divina officia celebret, confanguineos eorum, aut ipfas ecclefias , ignorans Latinus populus & Gtxci fermo­ monafteria, feu loca cetera beneficiif feu ns ignarus, nefeier, ut eft moris in eccle­ alus bonis luis,per ie vcl alios fpoltando,feu fia, facerdoti omen ficc. rei pondere, minime alus injufte perfequendo gravare prxfumfennt, ipfo fado excommunicationisfententia advertentes, facerdotes Grxcos Latinis ipfis le noverint innodatos : nos eidem conftitu* prxficiunt ,qui eiidem celebrant &miniftrant ecdefiaftica facramenta, pro eo quod eos noni, ut in regno Sicili* fervetur in poilcrum, ialubriter duximus adjungendum , minori pretio poffunt obtinere condudos. quod quicumque clericos vel perfonas eaf- CNos itaque volentes infolentias hujufmodi dem , ad quos cledio ipfa in locis prxdidis protinus amovere, hoc fieri fub pcena fufpenfionis, quam ipfos abbates & alios in­ noiciiur pertinere, vel ipforum confanguicurrere volumus, ipfo fafto,fi confecerint ■ neos in perfonis feu rebus vel bonis eorum diftridius inhibemus. vei alias quomodocumque per fe, vel alium, feu alios, direfte vel indire&e, ut aliquem V. vd aliquos eligere debeant, opprimere feu edam gravare prxfumferinr, ex hujufmodi injuriis, vel gravaminibus,vel prefturis,five Contra clericos habentes concubin «, & etiam fccuta eleftio fuerit, vel etiam non fecuta, contra ipfas concubinas. iplo fado, ut fuperius eft expreflum, ex­ Licet felicis recordationis dominus ALE­ communicationis lententi* volumus lubjacerer quam quidem conftuutionem noftram XANDER papa III. duxerit flatuendum , volumus etiam ad provifionem extendi, ut quod clerici, qui focarias habere noicuutur, idem in eo quod in clcdionibus fuperius per prxlatos, ut eas a fc amovere debeant, expr-mitur , obiervetur. ‘-'moneantur , eas de cetero minime admifluri ; ita, quod fi adquiefccre contcmlcrint , I I I. eos ab ecclefiafticis beneficiis, ufque ad farisfaAioncm condignam lufpendcre debent , Centra illos filio< Crotonem qui contrahebant & fi eas lufpenfi detinere ptxlumlerint, de­ bent ipfos ab eifdem beneficiis perpetuo re­ vel duxerint matr.monta, & faciebant fe ad faeros ordines promoveri. movere: quia tamen ex conftitutione hujiilmodi nulla vel modica utilitas provenit , Sicut nuper ad noftrum pervenit audi­ propter negligentiam praelatorum, nos huic conftitutioni, quam in regno Sicili* obfer­ tum, nonnulli, qui nati funt ex Latinis pa­ rentibus, dum in minoribus funt ordinibus vari volumus, duximus adjungendum, nt fi conftituti, matrimonia contrahunt, & poftclerici qui nunc habent publice concubinam , tnodum ritus volentes obfervare Grxcorum, infra duos menfes a tempore publicationis quos idem Grxci femper habuifte ferunt ab prxfentis conftitutionis hujufmodi computan­ ecclefia primitiva, durantibus matrimoniis dos, concubinas a fe taliter non amovent, hujufccmodi, fc faciunt ad lacros ordines E ipfas vel alias io domo propria vel aliena promoveri. Nos itaque infolentiis hujufmo­ di obviare volentes, prxlatis omnibus diftri» Aius inhibemus, ne aliquem clericum con­ jugatum, uxore non emittente caftitatisvolum, ad facros ordines promovere prxfumant, nifi evidenter eiidem conftiterit , quod iidem promovendi de Gtxcis parentibus funt produdi. Volumus autem quod prxlatis,qui feienter tales duxerint ordinandos, per an­ num a collatione ordinum quos contulerint, fint fufpenfi, & ordinati ab orficio be­ neficio perpetuo fint privati. minime admifluri, ipfo fado, ab officio, & beneficio fint fufpenfi , & Ii eas retinuerint ufque ad menfem alium beneficiis per loco­ rum ordinarios perpetuo amoveantur: quam extendi volumus ad eos etiam, qui publice concubinas recipient in futurum. Quod fi archicpifcopi, epifeopi , & alii inferiores exemti, vel non exemti, ad quos fpcâat corre&io clericorum, ad procedendum per correâionem hujufmodi contra tales cleticos obfervandam fuerint négligentes, taffldiu ab ingreflu ccdciix noverint fit fufpen- f7j MELFITANUM CONCILIUM fos, donec conftitutionem ipfam debite execu- A , „ ■ ■ — tKXii mandabunt. Ut autem mulieres feu anno concubine hujufmodi, que in eodem erim*nc fc’*o,tr participant ftminofis, ugnam ** 4 ( debitam ) non poffint enupere, fi infra i 74 V I I. De prohibitif dlunotiombns. Quia nonnulli prdati ecdefiarum , etiam tempus pntfixum concnbinarit, quod fupeccdcliaftici viri, cupiditatis vitio laboran­ rius exprefliim eft, ab eis non reccflerint, tes, terras, domos & alia bona ecclefiaftinumquam ad eos poftmodum rediture,vel ca immobilia ad longum tempus locare przalie fuerint, que de novo fibi concubinafutnunt, in ipfius contraftus initium reci­ rios fecerint, cx tunc, ipfo fafto , excom­ pientes aliquam pccunz quantitatem, & municationis fententix volumus fubjacere . poftmodum annis fingulis longe minorem, Ceterum ne prela tus aliquis ad pecuniarum Îjuam ipforum bonorum feu pofteflionum queftum vel lucrum conftitutionem hujufrudius valere nofcuntur; & alii ad locatio­ modi prefumat convertere, dtftriftius inhi­ nes hujufmodi faciendas inducuntur minis bemus, ne quis pecuniam vel emolumentum aliquod tn utilitatem propriam concedere re- B & terroribus laicorum : ftatuimus, & hoc cipiat in hac caufa: quod fi contra fuerit cdifto perpetuo inhibemus, ne aliquis prxperpetratum , fi archiepifcopus , epifeopus , iatus feu clericus fiecularis feu etiam regu­ aut abbas, vel alius praelatus exemptus cx- laris, domos, terras,pofleffiones,vel quzvis ttterint, qui delinquunt in receptione hujuf­ alia bona, loca eccleliaftica immobilia, ali­ modi , donec duplum ejus quod receperit in quibus ultra quinquennium , nifi evidens fx. pios uius convertat ; archiepifcopus vel epi­ manifefta neceffitas vef utilitas ecclefiz pro­ feopus a pontificali officio; abbas vero vcl lixius locationis tempus expofeat, locare au­ alius prdatus exemptus ab officio fit fuf- deat vel przfumat: cx qua quinquennali penfus ; alii vero abbates, minoris & infe­ vcl prolixiori locatione pecuniam nullam re­ rioris gradus perfonx, fententix excommu­ cipiant , nifi, ficut tangit fingulos, nomine nicationis fubjaceant ipfo fafto, a qua abpenfioni»;& locatio eadem femper licitatio­ folvi non poffint nifi duplum ejus quod re­ nibus exponatur. Inhibemus infuper permu­ ceperint , in opus pietatis duxerint conver­ tationes, venditiones, emphiteofim, & quos­ tendum. libet contraftus alios de rebus ecclefiafticis V ί. Cfieri, nifi in cafibus a jure permittis: ita tamen quôd in cis debita juris folemnitas Dt procetratore ftttnendo poft noorttno prnLi- obfervetur. Nos enim omnes contraftus futi, & dt rntione reddendo. perius nominatos, fi aliter ecs fieri contin­ geret, irritos decernimus & inanes. Loca­ Cupientes ecdefiarum vel locorum cccle· tores vero & clericos etiam prxbentes confiafticorum vacantium indemnitatibus pro­ fenfum cis five regulares fuerint, five etiam videre, falubri hoc edifto in perpetuum va­ fiteuiares, nec non direfte vel indirefte ut lituro duximus ftatuendum, ut mortuo arpraedicitur, compellentes eofdem, excom­ chiepifcopo, epifeopo, vel abbate, feu quo­ municationis fententix innodamus, a qua vis alio abbate, canonici, monachi, vel alii abiolvi non pottînt, quoufque de fafto re­ clerici ecclefie, monafterii, feu loci vel movocetur contraftus, & ecdefia reddatur in­ nafteriorum prediftorum procuratores condemnis. Pofleffiones vero & quzlibct bona i) i tuant, qui cuftodiant bona , ac fruftus , immobilia ultra tempus pnediftum aliis jam reditus proventus, -------- & „ , ------------ , ,provenientes ------------------ de — bonis -------locata ab eifdem prxlati», protinus revoccckfiz, monafterii, feu loci hti/ufinodi re-Dcentur, & cum ad ecdefias ipfas redierint cipiant, exigant, & c^nfei vent, dc illis red­ non alienentur, vel locentur aliter, nifi ficut dant capitulo annis fingulis rationem. Nul­ fuperius eft expreflum. lus autem monachus, canonicus , converlus, clericus, vel laicus de bonis ecdefiarum & VIII. Jocorum hujufmodi appropriate fibi,detine­ re , diftrahere, vel in alios ( ufus ) quo· C«r/ra xppropritntei èX fpoluntee tcciefi.tj bo­ modoltbet illicite transferre pnefumat; fed nis jiat. omnia futuro pontifici integre referventur. Procuratoribus, vero pro labore ipforum , Cultum divinum nonnulli ecdefiarum prae­ confideratis ecdefiarum & locorum facul ta· lati & perfonae ecclcfiafticz diminuere & tibus, & qualitatibus perfonarum, compe­ enervare non vereotes, parrochiales ecclcfias tens falarium ftatuatur. Si quis autem ali­ & cappellasfibi fubjeftas,vd in quibus mo­ quid appropriate fibi contra couftitutionis nachus vcl clericus izcularis inftitui confueprêtent is tenorem pntfumferit, duplum ei-. vit ad vitam vel ad tempus non modicum, »«. *idem ecdefic infra menfem reftituereitenea- cupiditatis vitio feu carnalitatis affectu, ali­ tur. Canonici vero vel clerici ecdefiarum quibus laicis tub annuo cenfu concedunt , tc locorum ipforum, procuratores, qui & alii vero ad concellionem hujufmodi minis inventarium ( non ) fecerint, ac ablata red­ & terroribus inducuntur, nonnulli etiam , dere , & rationem, ut fupertus eft exprefnifi timentes facere fraudem legi, bona ccfum, poocre vd recipere conremferint, « clefiarum & cappellarum ipfarum moJoprtebeneficiis quae ab eadem ecdefia tenent per difto locare prsfumunt , ex quocappellx fic triennium fint fufpenfi, fi fuerint frcula­ ecclefie hujufmodi remanent bonis omnibus res, Cc fi infra tempus prsdiftum fe ipfis fpoliatz, ita quod in ipfis nullatenus vel ingeflerint, ipfis perpetuo fint privati;fi au­ minus debite tn divinis officiis defervitur: tem monachi feu canonici regulares, incliNos igitur locationes hujufmodi a jure dam­ gibiles ad quamlibet dignitatem feu officium, natas penitus reprobantes, expreifius inhi­ vcl beneficium perpetuo habeantur. bemus, ne aliquis praelatus, feu perlona eccle- ANNO CHRISTI .«[w CONCILIUM RODOLHL I M*. rauuv*. tu. r. nu Cy ckfiafiica, ÛBcularis vel etiam regularis, Io- A producuntur , obtinere debet robori· firmi-* “catioocm hujufinodi faciat, feu facienti con- tarem, univerfia t CHR^l fentiat vel fubfcribat. Nam locationi con- « alti» ccclefiarum pnuatts per regnum SiU|,. ,;·ζ. fenticntes fic etiam fubicrffientes, oee non cili· confli tutis, tenore pratentium diftri&e & Ia ico» recipientes ecclefia· Üu terras mo­ praecipiendo mandamus, ut conftitutiones, do prcdido, racommunicatioois lententia quas in generali vacatione praelatorum regni innodamus, a qua nequaquam abfolvi pofSiciliae apud Mclfiam in prafenti edidimus, obiervent, & a fubditis luis faciant invio­ fini, quoutque contraaus fic de fado habi­ labiliter obfervari; dc hoc ut efficacius ad tus revocetur totaliter, & ecclefia ipfa in­ notitiam perveniat fingulorum, volumus demnis etiam confervetur. quod conftitutiooes ipfe per praelatos loco­ I X. rum fingulis annis in eorum fynodis publi­ Ut didfet Cfnftitutimes inviolabiliter obfer- ce recitentur. Datum Mqjfiz v. calendas ventur. Aprilis pontificatus domini Martini papa; "IV. anno quarto. j. Quia confiitutionum editio, quae ut plurimum pro reformatione ftatus hominum - oSSVl y «·*»*-> CONCILIUM REGIENSE. ΛηβττκΗ* po unicoSKmchnio. Habitum Anno Domini MCCLXXXV. A Rostanno Metropolita Aquensi. Primo edidit integrum, notifquc illuftratum Carolus Jntelmius Prap. Eorojulienf. PRÆFATIO. CVIII. Qualiter procedatur contra illos qui ex. communicationis fententiam contemnentes , exempla permeiofa peragunt. Noo Domini tiSj. 15. Kal. Martii ad honorem omnipotentis Dei & B- Ma­ IX. De ahfolutime vemclaujuia reincidentia. ris Virginis matris ejus, No» Roftannus X., Excommunicati a nemine ad facra admit­ divina miferatione, S. Aquenfis Ecclefia tuntur . Archiepifcopus apud Regium io Concilio XI. Prohibet humari corpora in coemeterio mu benedi&o ab Epifcopo, & humata effodi per nos ibi indido praefidentes, afliftentibus nobilcum venerabilibus Fratribus noftra Ec­ jubet. clefia fuffraganeis infra feriptis videlicet, R. XII. Beneficiali extra curiam Epifeopi fraude Aptenfi . M. Regienfi. P. Siftaricenfi. Btn jus vocati, impeifis totius Diotcefis Forojulienfi, Dei gratia Epifcopis difereto litigant. viro, P. prrpofito dc Officiali Vapincentis XIII. Ut nullus miuifiret toxicum, Vel *lia. venenofa. Epifeopi juila de caufa abfentis, & Abba­ tibus Crocienfi & Lura, Praepofitis, ArchiXIV. De poenis inferendis in eos qui mini· flrant toxicum vel herbas mortifera1 · diaconis, & Procuratoiibus didarum Eccle-D Carum; & abis pluribus Ecclefia ru m Redo- XV. Qualiter agendum adverfus exempto* Juis privilegiis abutuntur. ribus, & pluribus aliis diicreiis viris in Con­ XVI. Ut Presbyteri interfiat teftamentis Pa­ cilio ipfo exiftentibus cupientes & intenden­ nebianorum, & ut refiilutiones incerta tes flatuere & ordinare illa quz ad utilita­ tem & profedum Eccicfiarum & perfonaab Epifcopis dejiinentur. ium noftrz Provincia refpiccre dignofcunXVII. Solus Epifeopus abfolvit de levi manus injelhone in Clericum. rur, & ad falutem animarum , de aflcnfu & confilio paedidorum, diligenti delibera­ XVIII. Ut nemo vacantium Eccicfiarum bona tione przhabiia, flatuimus fic ordinamus occupet. XIX. Corpora defxndforum ia Parochia fepeprout inferius continetur. liantur, nfi alius eiciius fit fepultura CAPITULA locus. XX. Decima, in primis pntdiales tjure divino I. Obferventia Canonum praferioitur. jolvuntur. II. Preces decernuntur tj indulgentia conci­ duntur pro liberatione CaROLI II. Pro- E XXI. Exemptos decretis Concilii jubjicit, ujfi de exemptionis titulis fidem faciant. vmcia Comitii. III. Curatur confici Chartalaria, in quibus XXII. Prafcntatus, coram Patrono nm jurat, bona, ccnfus Ecclefiarum exferibantur . neque acquirit, aut dimittit beneficium. IV. FiEhtii Priores in beneficiis prohibentur . XXIII. Excommunicantur impedientes ne a feitcntiis fuffragantorum ad Metropoli­ V. Damnat pafla tt juramenta illicit a m tum appelletur. collationibus. VI. Diactfanut tognofeit de dehiin Clerico, I. rum <7 Monachorum, nifi conjict de Exem­ ptione . N primis flatuimus Ac concorditer ordi­ namus quod Sacri Canones prriertim in VII. Ceufnra fervari debent maxime ab eo genialibus Conciliis editi At Concilium Va­ qui tlias tulit. A I leo- ■1 « ,77 TU?" R E G 1 £ N S e: RÏÏStT.'ZT 77» — 1 lentinHm, ac ftatuta provincialia per pre· A nolit coram eo compatere, & reddere ra-·™.... ■ ***> deceffores noftro· edita cum diligentia obtionem hujulmodi delifti, idem Ordinarius “ÎTr/· ferventur. poflit ipium automate hujus Concilii capea re & detinere, & etiam ejus mobilia feu fe ' II. moventia, it quid habet in ilia Dràecefi, quoufque fatis dederit , de parendo juri co­ /ttiH, ordinamus quod pro liberatione ram ipfo, & dc juftitia facienda,nifi fidem illuftris Domini Kakoli Principis noftri in faciat de privilegio, per quod conftet ab hujufmodi ordinariis totaliter feexemptum. carceribus detenti in Ecclefiis & per Eccle­ fias noftre Provincias preces & fuffragia ef­ fundantur cum orationibus Principis, addi­ V I I. tis colledis B. Marias, dc pro paix ferven­ da , dc quod populus in diebus fdemnibus per Prolatos & parochiales Presbyteros ad effundendum preces pro ejus liberatione cum inflantia inducatur. Nos autem ad honorem B Dei & didi Domini Principis & quilibet fuflraganeorum prodiâorum cuilibet, fuffragium hujufmodi impendenti XL. dies, de tnjunda pernitentia relaxamus. I 1 L Jhw, quod ex quo quis excommunicatio, nis, fufpenfionis, vel. interdidi fententiam, _______ ___ „ ______ _ ex caufer__________ probabili, jufta & ______ rationali rede duxerit promulgandam, fervet eam firmiter & a fubditis fuis faciat inviolabiliter ufque ad fatisfadionem congruam cbfervari, ne fatim ex retaxandi facilitate veniat in contemptumï’Tarum enim eft fententiam fer­ re, nifi lata fervetur. Quinimmo fandius ef­ fet nullatenus promulgare, quam cum peri­ culo negligere promulgatam. Jtnu, quoniam frequenter contingit quod ccnfus Ecclefiarum noftre Provinciae indeVIII. bite ab aliquibus augmentantur, & nonnumÎuam per Redores aliquos fubtrahuntur, Ceterum , abominabilis proh dolor ! ( ficut atuimus, & concorditer ordinamus,ut qui­ ad noftrum tam de longinquo, quam e vi­ libet Prolatus in fua Dieecefi chartularium cino pervenit auditum) in quibufdam par­ proprium habeat feu rcgiftrum in quo no­ tibus inolere cœpit abufio. Nam aliqui filii mina, cenfus & quélibet alia bona Eccle­ C Belial qui nec Deum timent, nec hominem fiarum integraliter confcribantur, ne fraude reverentur,, iniquitatem bibunt ut aquam ; feu malitia alicuius aliquatenus occultentur, qui dum fententias vilipendant, dum medi­ cinam qus fuerat ad falutem, rejiciunt, auginententur per aliquem, vel mutentur. mortis incurrunt periculum, & ad interi­ tum fuse perverfitatis exemplo nonnumquam 1 V. inducunt alios dc feducunt. Ifti quidem in htm, cum intelleximus quod aliqui Ab­ Dei opprobrium, in contemptum promul­ bates , fit aliqui alii Patroni in Ecclefiis prio­ gatoris, & fenteotiae promulgatas negledum, res fiditk»s, nomine tantum,d non repo­ non minus viliter, quam damnabiliter pro­ cedere, immo nimis execrabiliter excedere nere moliuntur, ftatuknusdc ordinamus quod haec per aliquem nullatenus attententur, & non formidant. Utpote dum adulterinum fi contra ladurn fuit, tam conferens quam Presbyteri vel Prolati contingentes, offi­ cium, & inconceffum fibi ufurpances minirecipiens incurranr excommunicationis pœ· nam ipfo fado, & nihilominus illud bene­ fterium, excommunicationem, immo verius ficium Direcefanus libere conferat lapfo D exeerptionem verfa feu perverfa vice inexcommunicatores feu denunciatores fuos fimutempore a canone definito. lare profumunt, accenfos palearum fafciculos, aut candelas de fepo, feu carbones, V. aut titiones ardentes, in patellis, conchis, aut farraginibus vel fimilibus vituperabiliter /fewv, quia fepe contingit quod Abbates extinguendo. Cumque talia & his fimilia in & Patroni & plures alii in prcjudicium or­ Dei vergant opprobrium, dc ecdefiafticac dinariae poteftatis Ecclefias conferunt, dc Clericos recipientes hujufmodi beneficia aftrin- difeiplin* redundent contemptum ; (latuimus, gunt padionibus & variis juramentis, fta- & fub pcena excommunicationis diftriâius tuimus ut nullus Religtofus, aut Clericus inhibemus, ne quis Clericus vel laicus, ma­ fucularis in Ecclefia feu beneficio admitta­ jor , medius , vel infimus, cnjufcumque or­ dinis, dignitatis, conditionis,vd ftatus exitur, feu recipiatur, nec inftituatur in ea flat , rem tante perniciei de cetero per fe per Ordinarium nifi primo conftiterit, quod illa Ecclefia ad ipfum Abbatem feu Patro- - vel per alium, ane pro fe vd pro alio at­ tentare profiunat. Qpi vero hujus falubernum pel alium pertineat pleno jure, dc f» rimi inftituti tranfgrefibr extiterit, dc intra contrarium fadum fuerit per quemcumque, eo ipfo illa Ecclefia vacet, illa vice per triduum emendam exinde competentem non exhibuerit, ex tunc fe feiat,ipfo fafto,ex­ eumdem Ordinarium conferenda. communicationis vinculo HMKMptum. Locus autem ubi hsc vel fimilia, domino foci V I. (ciente, feu mandante, vel ratum habente profumpta luerint, ecdefiaftico taodiu re­ Arw, flatutmus quod fi que Clericus conmaneat fuppofitua interdiâo, donec ad man­ verfus, donatus vei religioius cujofcamqi» datum Ecclefie quam delinquens offendit , ordinis, conditionis, ftatus vd dignitatis & Prolato quem irreverenter defpexit, fufticxiftat, deliquerit per noftras civitates vel ciens, fic idonea fatisfaftio, fic realis emen­ Dioceies ubicumque, maxime autem extra loca exempta, dc per Ordinarium requifitus da proftita fuerit per eumdem: quoniam Ο o cum CmtiL GntrtL Tom. XXIV. 379 CONCILIUM martiws p. iv. «vdûlph· t Bfl». phiupp. ni. r. f. cum io talibus non fit rcLxanda vindifta , A exhumata , cujus vcl quorum corpora fuif- — ■■· chroti 0^°^ ‘ ‘ Pr*lan“ minime remittere valeat lent inibi poft talem bcnediâionem fepulla, * ullo cafu. Eifdcm ponis fubjacere volumus au&oritate Sedis Apoftolice femper falva . illos, fit illas, qui vel qux talia fieri man­ Sed ne facilitas veniat incentivum praebeat daverint, vcl alias opem, vel operam aut delinquentibus, & aliis audaciam tribuat de­ linquendi, fciant Pntlati omnem fibi fuper confilium praebuerint, fi rem tamen tam dcteftabilem prodire contigerit detcftabiliter hoc difpenfandi licentiam interdidam, do­ in efFeâum ; addito quod eorum hatredes in nec exhumatio quae fit aliis ad terrorem, Clericorum Collegium nullatenus admittan­ przccflcrit, ut eft diftum. tur , nifi prius cum ipfis fuper his fuerit mifcricorditer difpenfatum. Et fi Clericus bé­ XII. néficiât» vel in dignitate, feu perfonatu, vcl officio conftitutus taliter excdfcrit: ul­ Itcm, quia fpreta jurifdiftione ordinaria tra panam lateo inâiâam , beneficio, fi malit ιοίe per aliquos Apoftohcx Sedis gra?iuod in Proviirciis noftris obtinet, fit ipfo tia, & ejus licentia abutentes, Abbatia', afto prefentis Concilii au&oritatc privatus .B Priuratus, & Ecclefia; & Ecclcfiafticz Pernon beneficiatu autem, ad obtinendum fonte, be- Canonic®, ' & ‘ Clerici benrficiati ' r no neficium indignus habeatur omnino a Cleri 11 ri iseculares, & rdigiofi coram extraordi­ Collegio fequeftratus. nariis auditoribus faepius impetuntur, & ini­ quitates ac malitiae plurimae committuntur, IX. & impares fumptibus fic vexati coguntur interdum juri fuo cedere, vel aliter utcum­ Jlttn, quod fi quis ab excommunicationis que vexationes luas redimere, ftatuimus & ' fententia quam pro contradis debitis , & ma­ concorditer ordinamus, quod ex quxcùmquc xime ubi fe juramento aftrinxcrat, vel ob caufa Clericus, vel Canonicus, aut quivis manifeftam offenfam incurrerat in infirmi- alius Bénéficiait» de Provinciis noftris evitate vel mortis articulo fuerit abfolutus ; fi denter & indebite fpreta communium amifanus faftus aut infra mentem a convalc- cotum, aut Ordinarii cognitione, per eli­ fcertia numerandum fatisfaftionem diftuk- quem extraordinarium Judicem delegatum, rit ut promifit vel injunftum ei extitit, ab vel fubdclegarum,executorem , confervacorcm, inde in antea nulla nova moniiione ulteriusC inquifitorem, vel alium extraordinarium quem­ cumque prxfertim extra propriam Diœccfim rxpeftata in eamdem ut ptius excommunica­ tionis iententiam reincidat, fic pubice addi­ citatus feu moleftatus fuerit, omnes Prxlata violatione data: fidei nuncietur. Si vero ti, fit alii Clerici bénéficiât!, tam iatcularcs quam religiofi ad ipfius defenfionem dent de illa xgritudine moriatur, hxrcdcs c;us ad hoc emendandum fic obfervandum ^tr confilium fic juvamen, fic in expenfis con­ cenfuram ecclcliafticam compellantur , vel tribuere, diftorum Epifeoporum comprovin­ exeeutores aut bonorum poflellorcs, fi alios cialium ad hoc fpecialiter deputardorum ar­ hscrcdcs uon habeat. bitrio , teneantur. Et hoc intclligimus ia omni caufa mota jam vcl movenda, Icit» vcl pr-efumpta, vel penitus ignorata , aucto­ ritate fic mandato Sedis Apoftolic® fic Le­ Ittm , quod excommunicari fic maxime gatorum ejus in omnibus fit per omnia fem­ pollquam publicati fuerint, non funt in fuis per falvis, prxfenti articulo per decennium iniquitatibus fub quovis figmento palpandi , dumtaxat, nifi revocatus fuerit, duraturo. prohibemus nc talcs in Ecciefiis vcl coemete­ riis, aut juxta valvas Eccléfiarum vel fencXIII. ftras aut alia loca unde divinum pofltnt au­ dire officium, vcl Presbyterum celebrantem JrcMr, quia latentes inimici homicidia ple­ videre, dum MifTarum celebrantur officia, rumque perpetrant etiam in amicos, ftatui­ immorari prsfumant ; quin immo Cappclkni mus, fic fub pona excommunicationis diftriper fe, vel Clericos fuos aut alios diligen­ ftius inhibemus, ne quis Apothecariorum , ter inveftigare procurent an excommunicati vel quivis alius, cujufcumquc conditionis vel hujufmodi in Ecclefia, vel circa fc ingerant, fexus exiftat, toxicum vendat, nec donet , fit cos exinde recedere faciant, ut dum di­ nec alio modo miniftret alicui, vel alia vevinum ibi agetur officium eofdtm praecipiant nenofa, nifi prius fignificet curis fxculari, abfentare. Quod fi forte ipfis parere negle­ ut fciri poftit fuis temporibus, fi caufa toxixerint, a profecutione divini officii, dum cationis contingeret , quis fuerit emptor illi fuam ibi pnefentiam exhibere prsefumille, vel alius qoalifcumque: fic quod Apopferint, cedent n & abftincant, fub pana Ltheôrius quilibet ad hoc fervandum, jura­ x. quam cis Ordinarius fuus, fi fuper his eos culpabiles, feu négligentes inveniat, duxerit infligendam. XI. Item, quod in camettrio . \ diprcfcntare io virtute obedienti* teneantur. periculum retinere, & tanquam rei aliene raptores, &preccptonam Domini dc conftitutionis Ecclefia tranfgreflores, a fidelium XVII. coofoniofequcftrandos. Et in coofeftionibut Jrrur, quod nullus quomodocumque pns- fignificetur eifdem quod abfblvi non poffurnat ab injeftione manuum, quantumcum- fiint, fle peccatis confeflatis ftn oblitis dos Se modica feu levi abfolvere, noo habita folvantur io futurum; fit de predsftis £adinarii licentia nec obtenta, quod G ir­ tisfaciant, vel cum Ecclefia conveniant de cus prefiimptum fuerit, pro non abfoluto retentis. Et quod fi contingat eos abfolvi» habeatur, & evitetur ut prius. Abtolvens de futuro prodefte non poterit ad falutem. autem hujufmodi, fi paedicator fuerit, praa- Cum , juxta Sa odorum fententiam , non dicationis officium fibi noverit interdiâum, remittatur peccatum , nifi reftituatur ab­ donec ab Apoftolica Sede cum narratione latum. fui exceftus gratiam meruerit obtinere, velB Prelato fatisfectrit quem contempfit. Et in­ XXI. ter alia fuum publice confiteatur reatum, ut fimpliccs reddentur in fimilibus cautiores. Λ«μτ, ftatuimus & ordinamus, A ad hoc terminum tam exemptis quam privilegiatis duorum videlicet menfium · publicatione XVIII. patientium numerandorum concorditer alArs», quod nullus omnino Pnelatus, Ab­ fignamus, infra quos oftendant fi voluerint bas, Prior, vel Clericus, vel laicus, cuju­ privilegia, ve! indulgentias, vd prerogatives fcumque conditionis, ftatus, aut dignitatis, alias fi quas habent, per quas, vel per quas contra prefentis Concili ftatuta valeant fe Ordinis, vel Religionis exiftat, bona Ectueri, & ufque tunc noftrarum volumus efelefiarum vacantium Metropolitana: vel Suf­ fragine*, Prioratus, Abbatia, vel alterius fe fufpenfum fententiarum efleftum. Et ab cujufcumque Monafterii vel Ecclefia, per inde in antea, nifi caufam interimfufficientam oftendant, volumus ea valere omni ju­ promotionem, aut mortem, aut refignatioucm, aut mutationem , vel sbfolutionem, re quo melius poterunt flt debebunt. aut alio quocumque modo vacantis, capere per fe, vel per alium, aut occupare vel XXII. ufurpare prxfumat. Quod fi fecerit, tam ipfe quam obediences ei aliqualiter in hac Jr«w, fub petat excommunicationis prtBparte excommunicationis incurrant pccnam, cipimus, ne quis a patrono laico vel Cleri­ ipfo fado. co prefentarus, aut etiam prefentandus, praedet aliquod juramentum in manibus pa­ XIX. Jriw, quod corpora mortuorum incometerit» Ecclefiarum parochiJium fepeliamur, nifi confiet in continenti,. fine alio ftrepitu, quod alibi elegerint fepeliri. Si quis au­ tem regularis, vel fsecuiarts aliter corpus afport are pretumpferit infolenter, antequam de eleâione icpulture habita fuerit certitu do, omm emolumento in teftamento fibi re­ lido careat ; & illud parochiali Ecclefiae apÎliceiur. Et nihilominus coemeterium in quo amatum fuerit, interdido fubjaceat, do­ nec corpus Ecclefia: parochiali fuerit neftitutum. Et quod a jure, fi quod habebat, ceciderit qui non expedita definitione vim facere voluerit , & jus fibi dicere atten­ taverit . troni, vel alterius cujufcumque, fincfpeciali ipfius Ordinarii licentia dtcoofenfu: quod­ que prefenta eus feu prefentandus hujufmodi, ab alio quam ab Ordinario, cui de jure com­ petit , in Ecclefia parochiaJi fe inftitui nul­ latenus patiatur: neccx quo per Ordinarium inftitutus luerit, beneficium dimittat huju1 fmodi; non petita ipfius Ordinarii licen­ tia, vel obtento conienfu, vel nifi alia fufficiens caufa fiabfit legitima, probabilis & honefta. XXIII. Jrn·, quia frpe compertum eft quod non­ nulli impediant quominus a noftris fufiraganeis, & eorum Officialibus ad noftram au­ ditorium appelletur, ficque effieftus juftitic plurimum impeditur. Adherentes fuper his ftaturis bone memoria Domini G. PredeXX. ceflocis noftri : ftatuimus ac etiam in virtuIttvt, cum ex praecepto divino, & ex te f*nftc obedientis inhibemus, ne aliquis conftitutione Ecclèbe, decima maxime pre- Ecujufcumqueftatus, eminenti*, ordinis, aut diales, Ecclefiis debeantur, fit fint nonnulli dignitatis exiftat, impedimentum preftet ali­ eas in proprie illutis interitum fol' ere non cui clam vel Miam, publice vel occulte, dicurantes: ftatuimus ut cura non fine pal­ rede, vel indirtfte, per fe vel per alium panda crimina, ne vulnera remaneant incu­ fcilicet gravando appellare volentes, feu cis rata, Presbyteri parochiales parochi anos fuos comminando, feuoppofitionem aliquam fu­ de quibus tenentur reddet e rationem , tam per bis faciendo, aut alio quoquomodo, per fe, quam per alios, & maxime per quominus ad nos, feu noftram curiam libe­ illos quos in Ecclefiis fuis predicate conti­ re appelletur, & ad nos per appellationem gerit verbum Dei, moneant frequentius ef­ & querimoniam recurratur. Si quis autem ficaciter & inducant ad decimas hujufmodi contra fecerit, ipfum in his (criptis excom­ fideliter prscftandas, & integraliter exfulvcnmunicationis vinculo innodamus. das, mh forfan coœpofitio faâa legitime NO- MARTTNUS P. IV. ANNO CHRISTI N O T Æ ReXammc AD CONCILIUM. AD PR ÆF fa mi. quod fit Fcroj. at Siftaric. Ac D da quo hic habetur (ermo. bhu* etat Jta- «li­ R. AptenG* Reimaadan cognomÎM Butt, ptiruui fuffrag ineorum nominatur non ranoneantiqmori* ordinationi* , fed privilegio in* l*d>*, qua; tunc prior·» fufftaganci honor* gaudeime , deni PF, IV. anno lift- utrinique SiciImb Regna poffidendi acceperat , qim jamdiadum ex rarn* Summorum Pontificum decreti*, ea illo in pri­ cera turret a4 verfo· PvtWrrtOM· II. Im·. v*.-u« quem etiam obtinuit in Concilio Aqocn<· Pro· . ___ •rant taâ·. Aliquot poft Conciliumpnnl» Fidrvi ■ vine·» anti. in*. ac poflremo anno ijtf. licet r· ram iaurada efu» fibo perfidiofe a *4.n/-rd» Epilcopi Aptenle* non client (ut obiervivimui J B altero ejua him illegitimo cxneAr* . •cliqui» Prrlubbv» inauguration*anteriore*. Ve> J_ ' " aeredi " dem Cerradiat C fclu tutelam gerit . er«r rum a muito I am tempore, incuria Epifcoporum ptio nomme omnem domiuatum ufurpar . aquc A pt en fi um , ea prorogativa intercidit, ipifo ex ac Pater Romam* Footifialbtu infenfet & vinifim inv-fui . Interea Cera/w a C/emmn IV. Urpr»lcr.»»o can. d. Concilii Regienfo I. Ar can. Cone. Aurelian. II. remanente facultate I ac rum Beti (occetlore m Italiam vocatur , Mae/rrdnm mortuale iolemniter conficiendi At fufla perfoiaggreditur , debellatomque in acie r«dit «nn. lrl'°* · *>cet m ab OlfitΓι* ft Mandati» Epifeopi, m Archidiaco Catalonia detentu*, h*rt» ac fucccilor in omnini, ft Archipre«byt«n , ftc. Unde io Cone. Robu* eiu» dominii* agnofcitiir; menlcquc Martio toanag. ann. iejo· decernitur: Wnui!tu ex inleguenti Ra^agam Aaoctifi* Archiepikopu* Pro­ litui Efxfttfi ttidtlictt ^rtbtdiettnii tui Netarui vincia: fun Concilium iQodindicit apud Regium. Pmcipui Synodi cura fuit ut prure* decetrerenpre trdintndii Clincu numera txiguuUtr. Eodem icnlu ^Utaendtr IU. fcribit Cantuanenfi Epifeo­ tur pro liberatione Principi», qui undem anno poft eju» carcerem quarto , fui» rcftitutu» efl . po in/riartieor·» Bene^fieram Jfvdu't ed tpilc»Pw , vel rerum Opifttlii. Officiali» proprie 1* erat pace cum Aragonao inita, FMirf Pulchro & qui auAoritate Uba ab Epucopo cooeena ntramque junfdiAionem planam , quam vocant, ft Foveniem exercebat, ex quo modo Vicariu* Epifcopi, modo Officiali» dicebatur. JdUatihu Craerca/ Ecclefia Crofcienfs in Ditx- Cdttrd· Anglotum Rege auAonbu». XL. D’ti dt ί·ι·»Λ· fetiuttn non ultra cui­ ilibet fide i pro Rege prece* effundenti juxta can. d». Cone. Later an. 4. ab Innoc. IV. m Cone. Lugd. r. confirmatum relaxant (oh Epilcopi, non «ii Siftaric. fee. xi. a Prcvbyten» & Clerici* lr-D Abbate» qui aderant Concilio, qo<>ni'm 1*4·/« gentitr fiM EgtfctftUt digniteth , net t·· rancr· cularibu» regebatur, eratqoejur>* S. Petri ut pa­ tet ex libro i. em ft. dg. Gngtrii VII. ad Giral· danar XMairr , otfifarte ir jfec>th ttnttfiani . C*n. dum Siftaric. Poftmodum io Collegialem excre­ 9. ejufdem Cono Later.nenli*. Ad Cap. III. CAarrnforiMn praprr*i«. eo nomivit : anno enim 1*07. Btruumdeu Siftatic. EpiIcopu* Ecclefiam de Thnwri' concedit Praeponto 1 & Canonici* Crofcienfibu*. Demum novi» adjc1tur , quo lenita acctpatur an can tg. Cone. Art­ Am>* temper 1lUi , anno aayg- prarerac Pitme Abbat, qui forI bo», Ecclefia iui* bona omnia lub porc flate ctanc le illi Concilio interluit. Verum collapG ibi reI Epilcopi , rem Ecclcft· ft rem Epifeopo pro­ priam manifg^om effe debere Concilium Antio­ gulxri difciplina, procurante Mutio Gtjhuelle E| rife. Siftatic. acceffit cum fui* dominii» ad men< chenum, Canone» Apoftoloium innovando dacicam Epifcop» anno 14(7. ex Decreto Calhxti III. verat can. «4. ne rcbu* omn.bu* promitcm» , deLarettf ejaid. Ord. m eadem Dxxctfi . Qui* fuuAo Epifeopo, Ecclefia aut hnrede» legitimi eam tempore Concilii rcaerit Abba», nefcitur. detrimentum paterentur, ft Sicevaoti» memerut Prarfefu. Prmeunt Abbate* Prnpoftu ac PromalediAi* oneraretur. Optima, tum ad illud in­ curaioribu» Capitulorum Catbedralium Ecclefiacommodum prneaveadem , tum ad tmtionem & confervatnnem bonorum Ecclefia , Chartularii , rum , licet fubf«qu*ntut in planmitConciln* , uti Nugarioienfi ___ .________ _________ ano. i»po. __________________ SalvaneAenfi _ ann. _____ tfil Icu Inventarii inftitut» ratio. Ad illud runner>· Rotoanag- ann. IHf- AveruOnenfi ann. *)><. &c Eduo tdlm in magna Ecclefia Conftantinopolitana deleAi prrcipoi e , Magno* fe. Xpvd Rrgiwn.-olim Rejeofuciviti». Ita m Irt· ■ — Clero.. MimÊn . nerarm jtnmnmi, vu%o nuncupato, todeni· jtg·!· Oeconomo* Be Cartopbyiax, quorum GnguU ma­ limari, ac in plurimi* fculpti* monimenti* qvai ma explicant Cndrnm ft Schol. 4c Off. M. Eccieftat Corilantinopolit. Burtelluf exhibet m Hiftorta RegicnG , ptXKlara de ejuf ubt* nobilitate referent ; at fallit maxi­ Idem in Occident* cm·* inrundlum fun Arrhime dum nomtni» quadam itmditiidinc, allifqoe diacoru* * Cone. Oxorwenfi MM. imp.cap. J Tie leviffim.· connluri* delufu* , RtceuMgaa· , ten rorum. an·, lift. can. 4. deinde cuilibet EcdaBrtcaaMgum, irodie Brita/m, pro RcfcnGum ci­ ffarom ReAori ab Ar«l*t. Cone. an·. ··?>. can. t. Avenion. qnn. ιμ<. can. yg. aliifoue item vitate accipient, Reto· m Provincia Alp*um matitimarum content·* huff* affirmat. cum ipfum poflevieribm MHiolan. Aqtaenfi , Merbiimenf·, Ac. qaod laudat Innerarnam ac Gilbarum notiti* Concilii* , huju» operi * temper Rcftutibu»* ·»»kwki, m II. Narbnncnfi cupa* Aq·· Metropo­ deratonbu* Epi(cop. Prsclarum idem ftt peruule opus moveo» animo Eeclefiaftico funt prohibita, oen lunt illicita, li »<*j. BenediAu» XIII in nuperrimo Concilio Romano interveniat Sedi» Apoftolica dilpcnfatio ex can. I. Cone. Rototnag ann. i»t». quia , inquit , In­ adiunAa metbodo , ut te» Frime intuitu openor. !IL in cap. nrarpotuit .· De conteil. r·»rola , expedite & nullo ferme negotio queat benda , fetandam pienitadineae putefiatia, patefi de perfici. jure fupra tm dijpenfare, qued, modo urgeat 1aAd Cap. IV. Fiffitii Prt»rr/. Quandoquidem tmnabili· caufa, ulu eft, in utroque fero reccex Decreto Cone. Lateran. g. can. t. dt ConftiptHlimum. tutione Cdrmrnt. VIII. relata in cap. i. eat. de Ad Cap. VI. Si tub Ctnwrfue, Danatur , Ctrtfuppl. neglig. Prsiat. cautum fuerat ut Eccle* dtnatui, Oblata/. Cotiverfi leu fratre» laid , qui liit vacanti bu» ab otnmbrir Collatoribu» provide* fe ftt fua dant religioni hab tu mutato funt vere rerur intra iex menlc» ; alia» facilitate exciderent Rrligiofi, ac votorum folemnium profeffionem conferendi, ad Superiore» immediato» devolven­ «mittere folent .· rap. Non eft dubium cxr. De da. Ut buic legi regularet fe fubducetcnt. Prio­ regu ar ftt Clement ume. Dc exceflib. Pralat. ad ratu» vacante» fpccie quidem conferebant, re ve­ opera Monafterii lunt deputati, fofumque diffe­ ra (act faciebant. Nam ira cum provifi» pacifce* ____ ____________ ______.__________ __________ runt a Monachi»_ ratione Ordinum, Sacrorum , habantur, m pene» ipfo» nudum Priori» nomen . 3 bentet chorum diftinâum a choro proprio Mona· chorum. Extat. tom. q. Anecdot/ V.r C. Marpene» Abbate» fruAu» beneficiorum rem.incrent . -1·....... — ® — —------a_. Unde Pnom FifliPi, i»«mn»e taugms & non r», merito difti, ftt pani» a Cone. Lateran. adverfui tardo» Çollatore» lati» obnoxii , immo vel ut graviori» delifti rei excommunicantur a Conci­ lio , tam Prslatu» con fere n», quam provifu». Concilium Parifienfe an. ilqd. idem interdiAum ultetiut ampliet, can. it. prohibet enim Prslati» regularibut, ne Prioratui , Etclefict, udmim^renonci aut dinae/cu ad naram di.lpofitionem jft8ntu fus wa /aut dr menfa jn . fed fpecialtt Put­ ret , ^ddawnt/ratarrr , feu nxjiuventt bibere. appluent netfit /uzz. ipfifque prscipit quod feBa in Contrarium ad ietum pnfiinum re­ tenne Regula pro Converti» Cifler. Danti vera , Candorran , Odlatt aut ftt Canfratrte . Exemptorum ex ». q· Cap- Cum dt planta­ re ex», de privilee. Hatc quatuor in idem quoad rem comcidunt. ftc (rcundum aiverfitaiem Reli­ gionum hi» diverfi» vocantur nomimbu». Eorum alii erant qui adhuc maoente» in ieculo alicui Regularium ordini feipfo» mancipabant , mutato babnu (eculari , alu qui bona fua ipfi» etog.abaot, retento libi qnandm vixerint ufufruAu. Utrofque memorat Cone. Lateran. q. c. »7. & eo» Cone. Rotomag. ann. i»;i. can. ai. ftt Synodu» Bapcenit» ann. i;oo. * regende, commit eientuf, unde obedient 1* nuncupate , cum onere m rem communem fruAu» de onu» exemptioni» probande ei» incumbebat convertendi deduAi» viAu eultuque Religioforum ; qui contra ju» commune, fe ab epifcopali jugo neque ipfa Sede» Apoftolica earum admimftratiolibero» afferebant ; ut decernitur in boc canone. nem ad vitam indulgere fuleret, telle lententia Ad Cap. VII. Deed m mi. Dienf. aC. V. Mar111. cap. Porro ; ext. de conf. utili vel non, & tenne vulgato, Srrvet eam firmiter; n» enim cap. Cum ad monaflerium exr. De flatu Mona­ jervart debet mlndSr» ( ait Innoc. ill. occatio­ ne Hofpitaliorvm, )β illi non fervant in quo­ chorum, quo regimine, paupertati regulari, oberum favorem latum fuit , ne videantur de alta­ dientis ac regularium confultummorib·» . Atta­ men ex quo Ordo Monafficu» e viitute priffma remittere quid capit , Prioratu* ad nutum Prxlatorum antea revocabile» , perpetui evaferunt ; ufufque ille adeo in legem ratam ftc firmam ex­ tunc induAu* cil , ut a Concilii Provincialibu» ; ac demum ab ijia generali Viennenfi Synodo ap­ £ probatus ftc Habilita», etiamnum vigeat , pauci» 1 excepti» Canonicorum Regularium Collegii» , apud quo* prifea ftt falutari» ad Superiorum aib·ttium pendent beneficiorum admiaiflratio, adhuc laudabiliter perfeverar. Ad Can. V. PaBtombui & vani» jurementit. PaAione* faAs pro qeufedum fptriinaltbue obtineudii ( cum t» bujufmodi munie pegit, ouneifqae etnryentit deien tefare) ntliui pe nitue funt mnae»· ii. Ita Grcgoriu» IX. cap. t. ext. De paAi» , ne­ que quia ad ea fervanda tenetur, etiamfi jura­ mento fint firmata : emr enen dieenda faen /ara· meata, fed pttiue perjuria pu tuera utiliutm etclefiafttaat & $$. Patnm matant iafiituta ver­ ba (ont Cone. Lateran. g. can. id. Inde provide cautum in Cone. Moguntino axn. »J»9. ut nalltu inptfieruat Clerien 1 ad aliputd tetufititruua /ra ditnitateen adultu deteal , rufi firm faravertt fund ia fjaa adepliene nallaue num fiet» ridere. Ad Cap. VllL Deficit qooque in mf. Dienfi. Totum illud capitulum, iifdem fere v«rrbi* ite­ ratur io Concilii» Avenionenf. ann. ipfi. ftc 17. cap. 7. ftt 9, Biterrenl. cap. I. ftt Vaureafi cap. »»>. -ddetlterinam M>n adulterium , uti legebatur in priori Regia editione Conciliorum Aveniot». ia quibus uniu» fohu* litterula» omiffione fenfus om­ nino obfcuto» efficiebatur. In illi» défunt quoque ifta . Major mediae ΰΡ infimae, ftt pro fe vel pro alio ftt poflrema bsc : omnino a Cleri Collegio fequefratae . Ac poft hax verba ruiM* babexn ifta adduntur in CC. Avenion. vel pofquam requifitue fuent, vel ejut locum tenene, infra x. diei torrigere negligent. Panam quoque inftiAam heredibus qui ad Cle­ ricatum inhabile» decernuntur, nifi ferit cum lilii miferitorditer diipenfalum , qus difpenlatio ad quemlibet Epifeopum dc jure pertinet ex iflo Concilio cum nemini refervetur , hanc , inquam , panam Concilia Avemonenfi» ftc Vaurenfe ad po­ ll ero» ampliant ufque ad fecundam generationem , neque remitti pofle decernunt nifi dc confenfu Mciropolitr ftt uolui ex fuffragarsi» qux leftio reti. -oJM MARTINOS P. IV. RFGIENSE KtljlCINbC. ruoolphüs i. imp. 0O PHILIPP. HI. R. FR. J 9° ■— -retinenda, ANNO qtsamvis in poflrema collcftione Re-Aquik'·’» e^ff ambituum an ex culpa feu negligen·—-— gia Conciliorum, full Métropoliteilû ■“ ' **------------" ' dilpcnfatro tia Clericorum ad divina cxcommumcau fuiflcnt ANVi > CHRISTI credita videatur. In illa - ui|. · · quippe deficiunt tare verba .* cm m Sufrajaaeo : que fuppleri debent ex priori editione. Poft tare ; mtfrrtcordiur dijpenfelatm ; reliqua del ant in Cone. B i terreni i. jtccenfu ptararw· fata culat aut cande lat de erfo &c. Leri but ita ft frequentibus de caufis inter* Mi&i, ft excommunicationis (en tent us terebaoc Epifcopi per illam «cacem, ut ccnlurs in *ootemptum apud valgus facile venerint · adco ut excommunicati qui in vim cenfui» a fidelium confer no femori erant, & ipfi banoa tacerent admiffi . Ad Cap. Xll. Pauperibus Ecdefiis ft perfons in jus vocatis, juvamen graft andum c(ie, decre­ verant Concilia plurima . Marctonfe cab. qj. Vau. renie can. 8·». Avenion. inn. l||d. AtConc. Re­ gienlt omnibus oprm ferendam decernit Bencneiarits qui pretaxtu litterarum Apoflolicirum ( ami* cabili ir.caflum prius tentita compofitiooe ) •mpetebantur extra curiam Ordmarii .... Fraudes ft (allacuc que m earum htteramm impetrationi­ bus irrevebani , lute recenfentur in cap. to. ft n. Coac. Vaurenfis, cap. s. profati Cone. Avcnion. ft can. 4. Concilii apud Caffrum Gontern ejufcontra Bxcommunicatoies & Denonciatorca M dem aani. Illos abufut ex parte emendarunt In­ v.detur incan. if. Cone. Valentini, quits im­ nocent. 111. m Cone. Latcran. f. cap. gg. Hono­ mo titiones, fartagincs, aliaqoe id genua in ma­ rio HI. io cap. Olim ext. De exceptionibus. ac nibus guflantes , Excommumcatores , Is» modo, ___ _________ _______________ ._____ , __________ fcurrilitcr Sc impie excommunicabant , folemmsdemum Bonifions VIII. in cap. Statutum L Cum excommunicationis ritus, campants pullatis, can- Q veto de refcnptis m d. ad quo Left or remitdelis accents, ft m terram projeftis, obfervari 1 " *______________ L'--------- : tendus. Ad Cm. XIII. Cone. Infulanum feu Arclarcnit foliti, execrandr limulatoees. Eadem de caufa inhibebant iocictatn quas vocabant contrat. ias,qui1 anms till. cap. 14. eumdem canooem verbis -onbus mutuum contra Emfcopos ft cenfuras ab eis 1ttaftis repetit panis additis gravioribus in vene­ latas aut terendas munimen fibi parabant. Has Ificos . At Concilia Avemonenfia ejufdem Provin­ damnant quas vocabant Ceafretrtet Concilia eo 7. ft in eo dumtaxat differunt a Region icrulo ft fequenti celebrata Valentin. Burdigal. duo Avenionenfia , Vaurenfe ,ft longe antea Ccnft, quod HI», curie Ordmarii feu Epifcopi, hoc Cil. Chalced. can. 11. curi» teculari notos favete toxicorum emptores, Ad Caa. IX Capitulum iftud defidaratur in mf. mandat Apotechaiiis . Dienfi. Reierrur ad litteram ficut & 17· inter M Sedem ^tpofiolicam, quo mag e borrori fo­ Conftitutiones Jacobi il. Ebredunenfi Àrchiep. ret tam grave Icelus ejus obnoxios ad Summum Pontificem iponte mittit Concilium absolvendos . qux edidifle cum Epifcopis Comitatus Provincia ann. 1178. narrat Gefftndttt in notitia Ecclcfia Idem in cap. tequenti. Huius praxeos exempla plurima fuppedirat H ftoru Ecclefiaftica : mdc ca­ Dsnienfs. At quo fundamento affertionem vir doAiftimus afiru-t, nefeitur, cum ad Regicnfe fus plurimi, Sedi A poft of kk retervati. Concil. Concilium a quo illa capitula condita idita funt funt,, ne nc*­ Frifigenie ann. 1460. can. 14. veneficii cnm8. ft as. ac Viufulfraganeos. 2« ramacav it fritu fjreemtnimifeticnii Intrntiai» renfi can. a5. DiSare isjrrnsm . Hoc eft docere, quern alius raucidet. Exiftimavit V. C. Cebe/utiet in notis fui» ad hoc Concilium , cujus e· copiam fecerat excipiat modum conficiendi toxicum. Ad Cap. XV. Canones 19. ft a,. Contiliorum chjnffimus Frater , Dontfetitata Vlll. primum fuifle Avcmonenfium, ft can. nr. Concilii Vaurtnfis Pontificum qui de abfolutiooe cum rtincidentia ex ifto capitula defumpea lunt, nulla ttmen Tem­ jus ediderit in cap. eos qui de lent, excomm. in pli riorum laAa mentione. quandoqu:detn inter­ ff. dato circa ann. 1174. advertens ei decreto , medio generali Concilio Vit nor fl deleti fuerant. annos novem praiviHe Cooc. Regienfe. Verum iimills adverius fideifragos fanftiomt antiquius Juftis Epilcopotum querelis an fani prabueunt habetur exemplar in Cone. Rbemca/ an. 1148. conceffa nonnullis Regularibus plurimi a Sede In illo enimEt[tain III. qui ei praefuit, quam­ Apoftolica privilegia, qu» timen «duiife eartim revocata ab Alexandro IV. ft Clemente IV. Pa­ vis voce rancideutire non utatur, rem eo verbo conprebenfam flatuir . Ita enim can. tj. definit i ves Concilii Herbipol. aim. 1187, can. qa. lifeUi fi pii ffi/coaomm vei Seeerdatam aliqaan vin* verant. His elati favoribus exempti, nec fe ab talo Ércemnohicationii ineodevertt, 0* Hie mer· excommunicatis abftinere fatagebant, quamvis fpecialiter Hofpitalams propria inorum Regula tii mfta vil imminottii fericuli, ihI .... freudandi fetiifeSianem intre errtum tcaniimea /ro—17. prohibitum, nec a lubdicis, aut a confratncenfuras latas ab Epicopis feriari curabant. ntijtrit ,& of boc abfaiutionem meruerit, tvj lu-Qbus _ tra terutiimnt fromiffum fol-vet pod fromifit, mer -------­ Inde tot ab st ieculo quo privilexta incrementa fulcepcrunt ufque ad 14. edita a Conciliis tam le frvreentia , maneat infefnltue . 5a vero fine Ur­ ini no bee ifjum fromifertt & intra tru nunfci non generalibus quam provincialibus adverfut ex.-mptos decreta ; ut illos intra ordinem ac debitam folvcrit , fimiit pcena Unebitnr. Cum quo tamen flat, illam reinetdenti* Vocem primum a Com-. Emfeoporum fententiis obedi enti am cogerent. Perflabant adhuc nefarie ill* in Epifcoporum Regienft ufurpatam fuifte , deinde a Bonifacio Vlll. adhibitam. Nam Conftrtutio Innocenti HI. rc'ata miAoritatem exemptorum molit>ooer, tempore Concilii generalis Viennenfis, a quo ft ili» fanincip. ad reprimendamext.de Off. Judic. erdin. non verlatur cnca latam, fed ferendam, in co cafu, Aioncs innovate funt. Clement, cum eo de Pri­ vilegiis ft cap: quod in te De pmms ft remilT. fententiam . Ad cap. X. In mf. Dienfi a V. C. Martenne ft milites Templi omnino luppretfi . edito exorditur hoc capitulum ab his verbis qua Centre ntfeient Concilii LeUreetnfit 4. videli­ défunt in noflro.· Item ex fau fat cecemttetmicacet, cap. «7- appohtc ascuin» legitur in noftro tiona , fuffenfienti, -vel interdiSi fententia inno­ mi. non jtnttnne» , ut habet vulgatum A venio nenfe Concilium.· quia licet a Cone.. Lateran. iridati , tn ceu]e probabili, jefia CT rationabili publi­ cati fuerint , non font tn fete inioailatlbui fob ροjutiftum effer exemptis m fententias ab Epitcoνα fijm· ♦»». D* Renuntiat. Verbum illud ure Ii·—1— « ANNO pre certii (eu ut intelligo, Stiocibu» , criutiiudut centia A auftoritate rem dunittendi agendiv* , ANNO CHRISTI c uiuuutuuicuti /•'Λ·< · tum acceptum quandoque (uifft, luculentum pro- CHRISTI ’•»J Alui quique fraudibm tunc tempori» minue­ iert exemplum ( procer alia qu* V. C. Cur- Du i j bant exempti Epitroporum jura ieu fodelitiuluo Cangc colligit in tuo Glolfario ) Albaneniis Cardinau* Heorrta* in Eptft. 4. ad «umdctn Alexan­ plurimo» contraires . qui eorum gpuderent privi- «». lf»n» . fub duobu» aut tnbu» denarii* annuanm l.->lvai*d·», adfcribendo , cui licenti* modum po­ tuere Cone Latcran. 3. cap. 3. t. 4. de 1'rivilag. I ateran 4 c- 17. & Arelar. ann. 1*6* cap. t»· feu domo* regularet integra* fui aut alteeiu» or­ dini* qua· lubfacebent Epicopi* dolo aut aperta ·. >, e caule translationi» occupando, licet Conci­ lium l ateran |. can- 1*. At Lugdua. a. cap. aj. data fingulatibu» perfoms facultate ad alios Ordi­ no kprteundi nommaiim peoblbuiftent ne unu» Ordo . eut Conventu· integer ad alium tran·fer­ retur abfque Apollolic* Sedi» judic»* vid. can. d. Cone, xneoens. ann. lady.ubi «1rsbene mult* recenfentur Regularium, Templar iorum, Oblatorum &c- autem committenda iint, defunfto Pratiato, Ecclefue bone? vid. Cabaflut. notit Ecclef. in can. sj. Cone. Chalcedon. Ad Cap. XIX. Coofliftibu» inter Reftores Pa­ rochiarum At Regulares farptus exurgentibus falubnter providit aliquot ab rfto Concilio annis Buutftciui VIU. Extrav. Cora» de fepult. Item Cone. in Clement. Dudum eod. tit. mul---------- Vienn. ---------- -----------------------------------------------B _____ ta ex^uifita ad hanc materiam collegit idem Ce -J i___________________ , j­ hs^et. ' ' ' ----------m notu - * ad J Cone· ------ “-----------------Nannetenle. ** locari icr.ru Ettlcfiu Perochiultt. Ut iii quitlui itfut aihr vtq/tui futvldittr ex Gone. JÈ00- nion (. ,»e -.lat<· t*miliari» cura , ar legat·* pii* Ac reftitutiomtu* cxcquendi* opem tuam ponere nufquam ipin intttJiftum , immo debito paftorali condecere vifum. ad defunftorunr Jt virorum hdelium liberati^nem. Illi operi maxime conducere exitbmarunt Eptfcopi , fi teftamenti* conici bendi» inte-£ Tiiient Parochi, cilqje intra ceituin d>cm(ptioium l iratorum cxicriptorri daret Notariat , de ?uibu» Parochu* in Synodo curtum faceret Epi­ copam . Illam Parochi prxtenuam tanto cum (lu­ dio plutima frc. is. & 13. Concilia exoptarunt, ut irrita aeert vermi t eft a ment a ad qua non lui f(et rogatu». Vide Concilia Tolctan. AteHt. Rotomag. Albienfe. &c. Ad C.ip. XVII. Quolcumquc perçu (Iu e< Cleri­ J- aienft ane. 1010. can. tj. Médita fui-it cri-ut^de modum illam habendi : iedlcani Concilia Avcnion. crduo citata cap. s*. 6rc jure divino folvi debere dec ima» Cacris Miniflrit in f3· Conci i. }. Aurelian, quia ut ntertur in can. De­ cretum, art. j. 10 q. 1. qui eft Cone. ». Cabilon. Omnis Ectlefiu ctun datibut [uit & decimi, CT omnibut fuit, lu Eftftepi potrj>«ia can/ilunt atqnt ad urdumtionm fuam /rwprr perunmt Ad Cap. XXI. O/mdaat pnvtleiia &c Ex per vulgato cap. 4. Cone. Chalcedon. ali lique piunm>* Conciliorum placitis mooafletia omnia Epitropo­ rum fubfunt jurifdiftioni odttntt etiam de levi percuilionc . quia ju­ modo capita funt immune», v. g. ut excommu­ ra de foli» Epifcopis loquuntur habencibu» Dis nicari non poffint ; eorum loca interdi&o fuppoccitn , non de Ordinari.» fimplicitir .quo nomine ni cap- 1. ext- De verb, fignif. in 6. quale* mere vemrent quoque Pralati inferiores, jutifdiftione quafi Fp.lcopah decorati tot. tit extr. de fent Milite» Templi Ac alii cap. 3 cod. in ». col left. Ex.mptioncs fere Omne» a conceffione uniu» aut excomtn. Ac vod r>t. 14. m >ppend. ad Cone. alterius Privilegii fumplere exordium . Deinde Latcran. |. Abbate» tamen abfoivunt luo» tubdialiud ex alio comparantes , regulates , Epifeopale to* ad invicem ladrntes. uti & EpifcOpu» cap. paulatim jutum penitus excudere. ’ ext. ae (ent. excorum. Ad Cap. XV11I. Boo a vacantium Ecclefiarum Ad Cap. λΧΙΙ. Sine fpetiaii Epefcopi licentia. coca fee. ta. i At 4. a Praefati» Patroni», Ac Pofl qur verba ifla addunt Concilia A*eniorwnlia Gepe allata can. 31. ft 3d. IV qtm 1» infiitu· locorum Doo mii quandoque jut<· antiquo, qutndeque injuria occup»tancor : vid. Nogaret ir. art. rq. obi Itor Clemetu V Marea d« Concordia ώ. .. ______ _____ _________ ,r___________ ______ , 8 cap. a*. At 16 innumeraquqConcilia per h*c l£v ramentum interdicitur, ' fed centra £u tempora congregata ‘ ‘ illud quod - -------------Pr*tac* Synodi Avvnion. capit- *4. & »9. Vxu& abfque Epifcopi confertu prellatur, tx,«omrenG* capit. 13. pco more adhaerent Regitnfi, apfcio pnvatorum paftis Ac protniffis, Ecclefar ini­ qui* (objiciantur fervi tu tibu» . Licita enim effe , pofita huic capitulo hnc circymlcriptione .· Ktfi fih ft ftvi luium vel canfait udiutut h*c lice­ etiam coram laicis, ratione temporalium jura menta refte deducitur ex can.43.Cunc. lateran. nt, quod recidit ad h»c can. vi Cone. Remen­ fi*. ia, entiauui» 6’ btMf.ciutn eutiquitm confli· 4. qui illa prohibet iit Uidim Clericti qui mbH temfralc ai Hin dfftnanr · Et quod magis Syno­ Iulum, & ad Gmihh c.c«ntix Supcnori» beneficio renuntiandi faopt aut cjt»* Vicani auftocrtate regulariter non Ivu /«dqx · cngulo miliittt ut b.u» confirmatur . Ita ut quandiu Areb*diacon> , Arcbipre»byuri ft Decani ad Epifeoporum nutum fuere Vkani, eorum nomine ad beneficia Cleri­ co· inflituerint: at ubi fuere pioprio jure ft abi[c, t Ucultatc inftituendi ienl.ni deciderunt nuda eorum jliqiubu» renAi immittendi m poffertio· nem poreftatc es decr.to Cone. 1 ’ter ·. relito in cap. nullus omnino id. qu. 7. ft cap St. ft at Alcsand. 1Π. De Exrelfib. Epifc. ft Arch. Λ Unor. HI. cap. ad hcc De orf. Aicb.d . Attamen fut Epifcopale in Farochis inftiruendi» quovi» tempore ma|is commendatum. Et fi aliquando alii ab Epcfcopi» psrochialet Ecclefias contulcnnt, id fine illorum vel cxprelfo vel ta­ nto conlènlu, fieri nequivit ; quia cum mftitutio fpirituah» fi» Λ miftisnem quamdam Apoftolicam cum quadam in re» Iaera» & animst juiitdiAion« , conjunAam contineat, ab Efuicop»·, ut a Deo etTe partie nacellario debet accip·,quo» Clui· llu» in Apoltelis, · quibus ad Epifcopua manavit miflie , rtifrt Dri. ft quibus in jpifitualibu» 4 animatum cura inflituti, (objiciun­ tur. Unde nier HO, prêter plurima aha Concilia , flaturum «Λ e Co»c. Tolatan. ann. ipq4•I Kill"· 'V rvrxi» Am»Aci» edmrai/rvt danec ia r, flr Durit[nitMt gftltefeu» Jtfihrifrtitlt ( hanc vocem anteiiu» ufurpetam nufquam inveni infitttlM ,CJi^ turecmangr futrit λ«raeerem. Idem decernit Co«C· Ravenna». 4. can- 1 r. hcet ahit competat jus inftituendi ad 594 ix»prZi.«l fommw - -—— . Qu* puki» Ecclth* leguli·, a |udt* ANNO cm Epiicoporum *d Synodum Frov.r.culem erat CHRIS 11 p.ovoratio ecu recurfut, cb Cor.cil orum infrt· 1|(| qaentiam , r· omne ronfuyum dteilct dinimt·, t aid lol(« Metropolitas devoluta eft. Com .utem tpji & Erfrtp ·■!·*>· /b tent eturiitite· in ^ValcMlii ftrvenéu tuo, magna deinceps fumpht increments. ris. Adeo podagra ft chiragris impedieba­ Poft aliquot annos barbarorum irruptione tur, ut non nifi inftrumentis ad id affabrai cecidit. Hinc eremitis in Italiam adventan­ compofitis fuffulttts celebrare poflet. Pru­ tibus, aliis alio migrantibus, in varias pro­ dentia ft confiliis nulli erat fecundus. Ex­ vincias ft Europe partes fefe protulerunt .communicationem contra Petrum regem la­ donec omnes in unum corpus revocat i, autam renovavit, ideo quod omnibus conati­ âoritate apoftolica , loco, habitu conjunbus regnum Neapolitanum affeftabat. Parum Λι, ad Auguftini regulam, normam ft no­ atiam abfuit, quin Genuenfes interdl&o no­ men ardius religati Iunt. Infuper & in ci­ taverit , quod rifanpa obftinate perfaqueovitatibus habitare iunt julTi, ut epilcopis, tes apud Lamellum ingentibus cladibus afparochis, ft aliis ccciefic paftoribus, tan(eciflcnt. Guidone Faltrano, a quo inqute-1™«uam fubfidiarii Codâtes,auxiliarentur.Un­ irbarur. mortuo, Flaminiam recuperavit. de faftum eft, ut eremitarum nomen, quod Carmeli tarum ordinem, cappjs eorum nigris1 ex folitudine ab inhio habuit, etiam in me­ in albas commutatis, una cum ordine Erediis urbibus retineat. Ut ad Honorium fer­ mit >rum , antea Parifiis exagitatum confir­ ma recurrat, toto pontificatus Iui tempore mavit : non quod illi celeberrimi ordines de­ unicum cardinalem creavit Joannem Bucmum hujus pontificis rtate fua initia acce­ cumatium epifeopum Tufculanum Alum­ perint , fed quod ex obfeuris Afiac ft Afri­ norum fuorum , domefticortun, ft famulo­ rum fuorum amantiflimus erat, quorum (a* cae latebris erumpentes magis innotuerint, ac in Italiam aliaique Europe partes fefe lutis lingularem curam habebat. Ad extre­ tffuderint, feliciufque increverint, fub apomum vir bonus ft integer, fcienti· ft hoftolic· (edis clienteia & patrocinio confti­ rwftatis vetus amator,quando Petri navicu­ tuti· Etenim Carmelitarum ordo ab ipfis lam feliciter duobus annis& uno die rexifapoftoforum temporibus in menta Carmelo fet, nai une debitum in monte Aventino , inchoatus fuit, unde ft nomen fuum mutuo p in quo fe continebat , perfolvit tertio Noaccepit.Temporia tandem progretTu, nume-nas Aprilis, anno --------- Chrii z'*"ifti 1x87. scinde ad ro hominum & domiciliorum multiplicatus fanâum Patrum ad fepeliendum delatus eft . eft. Verum Saracenis inuentibos disjeâusft Sedes propter cardinales di ver fu morbi» «aadiffipatus, nonnihil detrimenti accepit Ii» Jtacos dcccm mcnfibu* vacavit . porro denuo ejedis, cedo circa ca tempora H Cmtil Gmrrel. Tom. XXIV. P F CON m ____ honorius P IV· CONCILIUM ^WINX-ll-IVM F-tnwuwus i. oc imp.OR. ANDRONICUS IMP. expulfi funt fic in efiliutn cicienfi, dc confilio fic aftcnfu omnium epifcoporum fic prxiatorum Henricum IV. duafti. H e» win. Litter. fatui. SchoJrti. CONCILIUM CONSTA NTINOPOLITA NUM Ιη quo dc loco Damafccni ZrL I. de Fide Orthodox* megn* eonctrUiio hehitu. Hoc Concilium iu Triclinio Alexiaco congregatum. Prxfcns adfuit Andronicus Paleologus Imperator, fic qui circa eum Magnates omnes, fit quotquot e Senatoribus confpicui. Et in his prxeipue Theodorus Mufalo magnus Logotheta, vir in rebus Theologicis admodum exercitatus , quique primas difputandi partes in hac fynodo fuftinuit. Aderant Patriarch» duo, Gregorius Cyprius Conftantinopolitanus, fit Arbanafius Alexandrinus, ingens Epifeoporum citius , ut de Monachis, Laicifque melioris nota nihil dicam. Occ?tioncm fynodo dedit vexata Grzcos inter fic Latinos quxHio de proceifionc Spiritus Saudi; anlam immediatam controverfa Joann is Damafccni kn tenti a , qui lib. 1. dc fide Orthodoxa cap. 15. uc Patre fermonem habens, ita fubinfert : & prodnflor per b'erbum expia sanfii fpiritxt. Ex hoc loco Veccus haud ita pridem Patriarcha, fic qui cum eo cx parte Latinorum (labant, concludebant, Spiritum a Patre fimul fit a Filio procedere. Rriponderunt Grzci aliud vocula ex, aliud per, fignificari. Quin nec deerant, qui totum illud caput Damafcem efle negabant. Ad dirimendam igitur litem coaAa eft hate Syno­ dus. Adduâus ex carcerc Veccus, quem plures foci i fequebantur, ubi prolixa habita difputatione, controverfia excufla, fic ventilata eft. Extanc hujus Concilii Ada apud Pa· chymerem Hift. 1. VII. hujufmodi. f-< ΡκΜαι. h>!t. A 'J.rOO. bb. 7. /Ec Veccus palam dicebat, fic, utB Aotb ιλφί Β<ΧχΦ*«»βφ·νΪβ» ΐήλφ* videtur, eo animo, ut Imperatori lu θίλνν iÇ CemÂH , dcnunciarentur : quod tandem non r.iulc δη xj έχ Ui μαχραν tTtyoyu. χοινρ η ydp nito poft accidit. Confilio namque om­ nium deducitur; qui, deicendcns e navi, 4« xarn^mi, Tf μον^ η Κοτμιδ/n βρβad Cotmidii Monaftenum appellit ; fic σι'%« της mo'ç βχο/ΐχς π ifiup* TncitJtcungreffus dies determinatur, fic iacrorum λι’ξι&ς. >Ç e%u»ai®* itpû» dvSpiiv zxpcrwj wi hominum Synodus, przlcntc etiam Im­ durit ββηλινς dvd rfc Λλίξιηΰ TtixAtvcv γι'peratore, ad Alexiacum Triclinium con­ virtu. wapiujfJ^iv 9 rerttap^fiiw Γρηγον&. gregatur . Aderat igitur Patriarcha Gre­ vapidi ii xJ ο Αλίξχ*δρ*«Κ ΑδβΜαιΦ* dp-* gorius; aderat & Alexandrite A thana inis, H T pw'rwç t\»y ri ηίμ» χλσβτΜΠ , xj iri quod vehementer artubus labor aret, ledo decumbens proftratulquc ; aderat fic ini­ CKtfiini&. rwdû ii x; »«(T fic ex Laicis magis celebres. PnfidcbatC . ,Λ J 7 ΑΣ. οις βρΜαθχη βοκηλΑς , £«μφ ixüvov ήταν Imperator, erantqne circa eum Magnates 90-01 Π ÎJJ μφ/ΓΛίνν , ΐζ ΤΰΊ$ς ίϋ^χλΧΤΜ ΛΧΧΧ omnes, fic quotquot e Senatoribus confpicui, fic inter alios magnusLogotheta, pri­ mas inter congregatos obtinens, unique cum Patriarcha concertationis libi partes affumens ; Infupcr erat fic Ecclefiz Rhethor ; qui difccptationem ita exorfus eft. RfcTHOR ■ Et qt.amnaxn ob caufam ait, tu , cum fcnpta adhuc tua, quibus te ci rafle Πϋφκνίς.ΙχΖ ii ιζ όμι'γηί Λοροδίτης rd φύ­ κι ?J3 <πα*νλ/ΓfjB/iuv σνυοάμα vd^tip^vt awtiWL·*· ή τϋί SieAifyeet ■ iitl lintt 9 τη; ♦ xxXw/ecpjrup, 9i Jà x} flî ϊιβλό^ωζΧβτήρχ»π>. PHTQP. w ’»«1< φ>»'« “ ξ’ γρύν itvy^trt ήΰ νύν cufAxiidv, <♦ ouvμο- S97 *Vn£n* ANNO CHRISTI ‘μαΧφΜς RUDOLPH. I. 1MP.OC fOe ANDRONIC. IMP. OR. >9° CONSTANT1NOPOLIT. , & veniam petebas, & dignitati >C συ^^Η»μΙιι» ίζήτκς >Ç A fatebaris renuncibas, nondum exliccata fint, ho- ter©aX$e/, χαραίτηση» Zxm» , σήμφβν αι αλαμ/3ά»ίτς π» ai- renunci die, qux antea faiTus fueras, refumis, μ·Χ«Γΐιμ$ΰι, «!<««<·&« *f* w’ dt, tibi injuriam illatam efle, contendis, «ηατίώ lu1 ΛσαΖτύοσυΓχρτιι&ααίτία »«- ita ut talis ac tanta Synodus congregata pivev rtuolev. ΒΕΚΚΟΣ . ·τ» φηνί Xe^ac fit ? Vaccus. Quod, ait, cum tententias nenipw iird/nf , ις λφον ατ«ζη·'μ$Μ/ ftt) n- Patrum pronunciaviflemus, pro iis ratio­ suv ripafaf a Met p$b ct'lonc ttffôr, τον Tactafé* nem reddere expofiulati, quando earum van» αϊα»τοξί«ί * άλλον l< -res τίπ xepotn tipUif expofitionis tempus aliud, & aliud,quod fjro ÿiAwni μώον α’φίνης n·' warn» , τ«οτ’ tunc erat, dijudicaremus, pacis ac quietis tantummodo defiderio renunciatis reliquis ι'βραττυμ^υ. àpluiii «π τ« /3βλομ^’»ί ι’ρ- hxc agebamus : non ita tamen ut ii, qui­ ρ,ολαίλϊν, £ »»esa«T«v ”μΓν aiptrtui ι^χλη- bus id in animo erat, nos interim car­ μα. Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ, e m ΧοΤον α- perent , & hxreleos crimen nobis impinyaXapoi m νον ·«?(Ό*ρχύ*> ΓρΟ'ΟΟον τ»yt w gerent. Patriarcha . Cum refumptiffet βμφί vt ,·_ nvm .yxp r.^x^ofj^jvv φχνχιt n£ τίιΰ Ιό- Georgius. Archidiaconi. Tum illi: Si ξ«ν, fa < xapî/^t xrceCaptÿ» , ιζ νμοΧο^νμ^ fincere Theologiam additerre cupis, fic Γ«μ«τι «Itu t’r/'r, Ιω £*βΚ θ(θλφ«<, ρ qpi' opinionem, quam & corde tenemus & 4ptf ννμβνλ^ 7ης χ/γμκ, «λλ* mus. Quod (i eam quoque, qux Patrum «rarru^ry, χ} ίιχνκφι^η put)Xav XMpÿÂm eft, expofeis; nullo modo fidei fymbolo c* ιύ ?υμ£ολρ. Xeîrxapac* c* ΓροφβΓς τ» adverfariam, led explicationem & decla­ Twùpae lifynf χορηΓturner, ΛΙόμπον , αχο- rationem potius eorum, qux in Symbolo invenimus in lacris liπ>λόμο*ον, «piîpyopavevsM «foi iZw*a. s’nCfunt, Cfun.f - profitemur: ?rf. T J >ς aa^ca/atç f(S «ήρο» swopdUpACW» . · a · i · . , teni.’ SP,r,,u? fanûum e*h,t*r*’ d™’ k* Xd^a ixpayvotrxa rrAputr**. mitti, provenire cum ex Patre per Ftlium: in nonnullis etiam Patribus habetur> procedere. Ait vero & magnus Da- 7aum ii η «ροΟοΛ^ς ιύ «ιτψ ycvowTiopac» . _ï— J» 3- J —T4, at/rroy wuu ί»Γτίΰ χα^ίςβρβο· mafeenus Joannes: Et produâor per VerkJ,,, explanantis Spiritus. Agnofc imus au­ 'WpofJoXAi τί χν<ματ0*, νημίω awovannt. ά?λα >Ç tem, idem elle & Productarem & cauα ταθιμαπ’ζομΟ*, xj α’ιοΟαλλβμί^β πν rruXt- fam. Caufam itaque Filium in proceftione Spiritus ex Patre non dicimus, neque Γο>πι. ήι it χατίρα αϊτ<·ν ΙΖ m’v τϊ χνΧμα- fimul cum Parre caufam. Quin potius fi τ·* λι'^μΟ. tXHXtp τί βρβ/ίολΑ HC βΙΤΛΤ quis ita enunciarir, eum nos & anathe­ ίκλβμβαίΗηι. Ο ΜΕΓΑΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ. mate ferimus, & ejicimus: verum Patrem τύί ν erw,.... φητ/'ν i μίγχς Λ·Γ·θιηκ, » caufam per Filium Spiritus dicimus; cum T0t«7n«rTWv wr ui«» tri rp ix xtrfdçwpoolpirxProdudor in locumcaufxaccipiatur.MA_. f τϊ- νν£ματφ* , t’XRTsp lr« Xo^tt «JrtovJ ομοΧο-‘'cm» LOGOTHSTa. Et quanam ratione, infert magnus Logothcta, caufam Filium yt^in t»v xanpa τϊ χν£μ«τ** ; Icôtwn Γ«ρ non facitis io procctlione Spiritus ex Pa­ έήζ iv λίγοι, «ϊς μ αν ό νατηρ βρνβαλ* η tre, cum per Verbum caufam Spiritus Pa­ πνιυμα, tlμηι>ίόν<ο&>ν«. vol*iriy ι'μχατνομί- trem aderitis? ex his enim, qua in me­ ρον αίτιον. ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΙ , rig ϋ^ΐ- dium affertis, illud potiftimum demonftratis, nunquam Patrem produdurum Spiri­ λΟίτης ίκφ&γ*α το ώβννονμοο» άηπον φα'ναι. tig χο>λά ixi της θίολο^ιας Xs^oyntr, ί là tum , ni Filium generaret, quod fane aper­ ti (Time caufem innuit. AKCHtDtACONi · Ii vero , cum abfiirdum, quod inde fubinferebatur, evitare conarentur, refponderunt. Multa in Theologicis dici, qux exi­ πλΜΦ*θ(ο'ς ο* χατιφ; iÇ πλκφ* Ο«·ς«ΐ/<ος; gua termonis menfura, cum ingentia illa iÇ πλκ®" 3«ός η τνιϋμα w âyttf i a\ ûm- fint, comtnenfurata, humilibus ac dejeâis merat η , r mentibus objiciunt aliquid, & omninoab- - ■ ·· & furdum, & a divina dignitate alienum. An i^ vnvCt · χχτηρ τΰν ΐζιβν; χχβίΐβζη A*pcÇ αινμονχρβνΜ μισόν 7J^jw*v- perfedusDeus eft Filius, & perfectas Deus τθ-, >Ç ri 9$Γ.*νμξύ ; α'λλα ni Ολασφίμων «- Spiritus (ancius? An non inde Deorum Tri­ *·φ£Γ»/φ. ίτάμιθχ It' & cpotc tüc &ι· nitas fubinferri videtur ? An non praterca Ctiiti, x; »J iJJ η·*** όμολο^;»π«, «; >· dicimus : Generavit Pater Filium ? An non χβχιμφΛΪην i TarpelQOugvoc . 0»τινθθ> · revivifeit Arius , momentum ac indivi­ Μνχάμχβρ Vttipyi^· ^αρκφΰλαζ ων rijç ίχ· duum temporis inter generantem & ge­ nitum interponens ? Nos nihilominus blafχλητιχί ήη, >e£av tAtyt τ» ρηη», «λλχ upf phemiam deteftamur.- quippe qui inter «ρος α’νην · μό«ςΛφβ$/ηκ, àyj^i%w»xt· pietatis limites pedem fiximus, Λ, cum verba Scri plu ne facrx exofculemur, bbiùrdum , inde erutum, exécra mur. H:nc Geor­ iilud afgius Mofchampar, co tempore EcckGx Chartophylax, fpu-iumi efle " diâum ’ Λ r p a firCsac/Z ÇewraZ Tom. XXIV. P ~ μιχρρ μί^μ πΐ λόγμ τά μτγβλΛί’Λ^μνμίνχ βμφβίηνίτι ηΐςχχμιρχΐνη CVfieti, <ίηsrov βλοκ, ιζ μη St* . a X»>>op|u , ■ !9f ANNO CHRISTf ni). • concilium îSKSrS.X. _ toa______ Aφβλίμ,ϊνβμΐ ης ύϊτφ* aN^3** φτϊβ·;ν ί^υρνς λίγο0 iôfy^ Srus βΐ^ολογό- CHROT1 ·*(ί C» if βίβΚμτίς ttpii όιλοδΐ· ****' uni x«ra ρίμα uini τ» pjriv, tii βγΚ ρχιίν, >ς τί μ/γόίλΐί ΔαμοΜ-χηνί. ΟΜΕΓΑΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ. α)Λα πνρός ra< άιΊιλό· γονής fatty, άςϋχομομ η pmù β’Γ/υ dm. χλΙιΖόχ όμολογόομ η ηνΰμα ità λόγο η ι£ ώί τΐυοκιηβ» ιχην Ζ«τί«α|Γορ .ότυγάρ iÇ ΐΛροιβολοίηρον Ζτο.μι r*|3 tx ra?t$ xj ora λτyivTUV τν ακυμα w ίγα* txiop&tàati. vap à^a» sxh μόρτης αΰτης<9po$irttx *·»ιβτ; -- -- ivrt , , xfi xanrlu, .ίοοΊιμίν . _ rüv waratvîc jeque ambobus applicetur, ad minus Γο-Βσιν* τί trvnv χκμθ*ον· η «π»· eundum perfonarum aqualiurcm, piopo- pvv , ' riff ” τΐλμης ' * ίμηγίχη irivuxc* .'srAvrir . fjtionum idertf adneditur: quod audacix crraZOx ii ii infoepov «pe^i aww ίιβφορον durum atque afpcrum mitigare quodam­ x} riu moray της λί^μς ιργΛζόμ&ον, ί/αφοραν modo aptum natum eft. At hic propoitsraponkp /aiprrriu), iit' ris euûric rg μι«ς tionum diverfitas diverfam didionis fen5rop^rx ovor a λία» it ccftionct adeo ut divinarum perfonarum nvisiot. i τίβΤΜίτόχΗ&Γον; ίτυς «τόντβς , alia quidem caufa ut Pater, alia vero r} iyvfài irdw iô^xfnt λί'τ«ν tXMHt, μϋυ~ Filius ; quo quid excogitari poteft ini­ ναμίνος βιολογόϊ&αι «pac 7«ûm μννβν λιquius? Hxc cum illedixiffet, rcôequead. AΡΧΙΔΙAKONOI. Ίΐοαρό(ύμα£ modum ac robufte dicere axiftimarctur, illi ad hilce refpondendum impates, hax λιγίος nZnt ; λίγι «ρκ fia waornx. < « tantum pronuncurunt. ArchidiacONI > b χοτ^φα)μ7χ dn ιίν Διμβηόδε*· ti it τίν λόγοι Ecquid hxc ad r«os, inquiunt, infers?eaC ' ii^f » Tt C* ««ftc** ΧΛτυ^βονμίθα i i»d hxc afferentem prxdica ; coque præti ηΖτκτοι «rpimpQjt |Ç -ri» λογον *- ai’ro? cipuc, fj Damalcenum in rebus fidei ex­ νί αγία λόγο τιμάμε*. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ. ponendis voces haud ionovttTe exiftimas. τιμρ τις η ύρβν Λβγγίλιοϊ , » οοαόζιχμχτχ Quod fi verba non renuis, quamnam ob caufam nos tanquam Hxretici in judicium ewt λίΓαν μίίζ<*α τί vrè tiv χ»τίρα,α»Γ ίχ ίκΛτόι τ·λ χ? μί?Μ, si μη' χ^ ορθ»ί ό^ηvocamur? Eadem, qus ft tu,conamur, ft verba nos etiam, trnquam Sanâi fer- ^ο7τν < w' $»β»«ρα$9τνν λόγιοι, τι' γΖι R menem, veneramur. Patriarcha. Ve- (ύμ&ς ii^ootro/ oipnwv οριβλίη tUl· ύιτβνο>ιneratur non nemo iacroünâum Evanre- ( tvdne* apeuv/r arfAo^àmaliis quoque confirmari? quod fi non poΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΙ, ν· μ&ί τί Εώττ^ίλ/χ reftis, ut vere non poteftis, quid aliud ριιόν J rar, λίγοντκ Hî«» w«pà φιιαfimilis intclligentia aftruit, nifi quod Ver­ ήροιν τΙιύόζήΓησιν ftpie-çopov. xxxàç χαχτχ bum ad novum, ft a communi Patrum à μό τούτην ίιγόμθ»&. τί ii 9ροχύμε*νι fententia alienum conceptum detorquet 7 η-Λ ήήν άνγκνκ r^erradp ewc/etîi’rr. Hocce, Patriarcha, fermone, cum ve­ hementius urgeret, ill> in fecundo defi itinwf ονγπρίν τίίΛς/ξηΓινιν, 1Ç *μ£ς ΐ^όcientes , ita ad primum rtiponderunt. A*. Uâ’Jv f σ»* λί’γι, iwsiiitt ϊμπί* CHiDiAiONi. Evangelii diâum, o ami- 'par à‘-----τΗριϋχρ^ βωτόμίθα.ΠΑΤΡΙΑΡ­ ce, d.ccnte», propriam hsbat a Patribus, ΧΗΣ. twivot ηρηήν^ην ό κβ^ιόρχικ éfy· nec incommodam expolitionem ; ft impro­ fivnu , οί in in να^9{φ«σι τι τηυμχvi άγιον bus ille effet, qui eam non ampledere­ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΙ. τις tur . At propofirum diâum r.ccvffario ien» φρονά τ»ή φανιν, τβνν £ όμίν »γατηην, 1Ç tentiam habet, quam exprimit. Profer igitur expofitionem, & nos (aquemur : quod cwrneief ίλιι’ς. Ο ΜΕΙ ΑΣ ΛΟΓΟΘΕ­ f> ca nui ia eft, attamen tu cx te dicito* ΤΗΣ. >£ ce raw, · Ms'yei AaT·quando noftram ipfe non recipis ; ft obφ«β·ί, t/ t&tvo on qpifrquemur. Patriarcha . Illi diâum , infit Patriarcha, exponunt, qui ex Patre ρίς eijfTOitii t&àr HpluZu, n tmtu λιγ^ιν Spiritum fandum procedere tradunt. Akchîdiaconi . Ecquis non ira fentit7 inquiunt ; hoc ft nobis m animo finvncfl, & ipes fidatis MaCnus LogotmîTa· Et, ____ «··, ANNO _1 constantinopolitanum TX«U nyJXw BBKKOX· xu ■■ iter. varx· _ · AG hoc recipitis, lubdir magnus Logothe--------------- t #4» .a» ... . rr>wn*»ifewv ... vd... CMRST1 fldtada ρύμοτ«λύ« wt je, quid illud proponitis, occafioncm ita poftulafle pro pace gentium? VaccuS . *·**· «XpRpdp ta· tais. Γ w, «Md »«p«· MtJ ni ιφο fyutXapMv·; ϋΓματν , Hac i;unr dixifle. Nunc vero, inquit Veccus, fi vobis id in animo eft, ver­ bum , tanquam quod audacias multum in fe continere videtur , tacebimus . Jmt. m* >«p dp·, ύ®·£ι*υν XtTa» Qsod fi non placet, dum not pro facto­ AnAMxxrtWc turrdrt χρυ/ιο· xrni rum dogmatum violatione accufamur, caufam reiponfionis non ita arduam dico. vd «pavi*·* taAsydssCw. MET ΑΣ ΛΟ­ ΓΟΘΕΤΗΣ. «Wd iyri^et φ+ At attendas mihi velim. Dotpine mi , ait, magne Logothctaliquidera te con♦Λ (*χμ#*, ΒΕΚΚΟΣ. iri 'firin ίφ*. fpicio : neque adulans dico, fatis abun­ dW ipri iri ni «vmnîmtu ®adantibus ac efficacibus regulis agere, dt, ftfyei · ii iyttn ΛιΓ·ρη·ν ttt&tu ut par r_. eil, difputatioocm _ ____________________ inflituere. Matapie·#· xwnw vi «’??«-Bcnus Locotkbta. Ne mihi blandfmcn- μ êE® ·»«>. ii in £ *i& ÀXw», «xrT»«, ω' ην&ις »» hifee tuis caput demulceas, termonem interrumpens ille inquit. Veccus. Abiit hoc, Veccus refpoodet. Venimramen mi­ e^Jru ! hi ea qua: nullis exprimi poffunt imagi­ λίγντη iri vnc μηβϋηί Teia)#* « θ«·- nibus , imagine reprefentare haud in tu­ λ·>® vuripte ; t’W ySt iMfr*, d «βτ» c to eft : fed , cum Patres praeeant, fequor : talique ftipatus antemurali , queeumque «sparv^uc άξ euri. ii dvriii )« «ei* T' vr vdv mtprisnnêr iittjue, όξ ddixero, tutofecureque dixerim · Sol, ra­ dius, fit lumen, eorum, quas nulla ima­ λ/υ. <ήί d turii, d · ίλι#* arms . dt^rru adumbrari poflunt, imaginem impor­ μη idvAdÿw, χ} a Nwmis Γρχ^4υ#*λ/^«ν. gine tant. Rurfus, fontis rivulus, aqua, hc si U ririat irm , nmicr ήβ rinetfi flumen. An non hifee in rebus fanftif«βίλ® «Mlut )«ttapdv dmijuc», « 14* W fimas Triadis exponendis, Patres, Thcoopoev^ûc ex ii «p«ns, «i U vi _, logicis concertationibus celebres , Utun­ rtyùc i* ΟΙ ΠΕΡΙ TON F1A-C tur * En itaque folem dc radium, ex eo TPI ΑΡΧΗΝ, «pdc it fXMr®. ν’χ ·μο- continentur; Per cum fcilicet, antequam nova alia intelleftio interveniat, & lumen ϊλ)*μ rivwo^u «» «>mv «narv^tc ni vaF', ipfum ex foie: radiufne, an ibi, caufe irVf ri· viiti ΒΕΚΚΟΣ. qpi xa/< it erit? Probeque fermnnem meum Nyflbôwd rinrintTapaii^Mn,· ci d nus Gregorius ibis comprobat. Illud ve­ σιγτηι nf r«F', Ü nûfjux wriri n» ro , quod ex caufa eft, hoc eorum, qu® SrtTCMf· inrertti. τη; umr’oc. tî y«p e xô- caufam habent, rurfits aliam differentiam ei#· Xr'yw. fyri dt vü xstrei, i£ d «urdpcb concipimus. Hoc enim continenter expri­ ipri * a»’ & 4Γλ·Γ® nx ®ùn> Xtj*® £ vtri mo; boc vero per illud, quod contineo· ter fubfequitur, exprimo. Qui ΡατμακTÙ ηΑμβ9κ9 Ünp if&üfyîr β»ίλ·ίμί^α . OUE Adk&amT. Ad quem illi: Tu porri νηΰμη cfe nJ xerrei, $ · r«rdp i, < ______________ _______ dum & Filiumr, ___________ continenter ___ Patrem fub«vdC|jum. ΟΙ ΠΕΡΙ TON .ΠΑΤΡΙΑΡfequi, fateris? Sed que fimilia aures fuXHN. cw Ίβύθ’ Stuc t%"i ΒΕΚΚΟΣ .Dftinebunt ? Filium commenter adneâi Pa­ rer φησ-r» . «po^ÿc *?* dem & lumen foli continuum eft, adhuc tttttfriri VMt, iÇ Ir/ysMiv mx/χΐω ^rio» )/- enim repradentantem imaginem confer­ iwru cfewwv. ti>^i vd «Irxcertuc «parwjbU-g to, licet id non ufquequaquerepragfentEt ; rw, «Ç « όζ intiw Httu vdv dw, w» nec contra eo. Continenter vero ex Pa­ tre Spiritum ioteiligere, differentiae ratio dt /xstvw. «udt; ttnu dx i^tuprinu . atu non permittit. Namque, ait, hoc qui­ t$ iri ri wAfuati trit μη. d μ«)λ·* iri dem continenter, hoc tero per Qlud , rit eirii& «AdTac ‘flridtt, if it βτφβλ/- quod continenter fe habet. voa nihilo­ minus locate* diftantia·, five etiam tem­ rtfot λίγηματ. étrint όξ dA/a >ζ •«Miftfed inrit» ταύτνκ « Wsqwft». ^Si porariae, intrudentes, abfurdum omnina η) crMcrnrrwr «txcms ntpuri. •rôuApdy vu>iff, ûiup, «Ç dAfe » »$ riri turmri» «ί «ρυτνχιζν^Μ ri t®c t4 d- *Αγ·μ» U mi tfo' rift#*. rô dxroac/wmtet tîxurup· rï» < ittriP* i nii t» crv|tfrtnru(a tÇ ®dtd «uXomtrw 9 ' J rattduem fere nobis m animum impri­ (mit, fed quod infeparabiliseft, « eo Fi­ | lium efle, dt in eo, indicat, rurfumque efle non deltaur. Hac quoque ratione & dc · «>> aïKJSTi P. IV. <04 CONCILIUM •de Spiritu ratiocinare ; vel potius in ima- A q** ri χικ>μ* της Ίί xxfd; χιηνς μχ «-■ - ' S ® b ntio, ..» ut exutius fi·»·firr_‘ne — f. «>nfer« —c-............ Ο ΑΛΕ3ΑΝΔΡΕ1ΑΣ. πώτ’ chrSi moncm inflitaxenus. Radium ex foie fa­ rivo>«»« νβ Βίχχβ, © AArÇayJprios a*»’ri^e> ·*»«· temur, nec propterea aliquam illius ex eo abiciiTionem agnofcimui. Lumen dici­ «<β τβ <χ/μχ·£«ς ηράς aiiriv* ri; ήμϋί τϊς »χχλχβ·/β« χρατϊμζ» η icyfjutra, à £ netptmus per eum ex foie, & interventum concipimus, & lumen foli conneâi, pro­ λάβαμΜ, rtiùns 5» Ar'y«v νχ ϋιϋχ^ημΟΛ, pter tamen radii interventum, non inficia­ fi μ^ <7 νλατνχύς «χρατ« mn ή ίχχλη» mur . Hinc Sanâus fubdit, Filii interven­ era, ««» £ ήμάί όξ α’να^χικ ίπ'λαθοα . tum ipfi quidem, quod unigenitus fit , sari ϋ άνλμς riu mnr £ ine/ipyvc ΐχαconferventem, ft Spiritum a Patris rela­ μθα, αχλϊ;7ξ·μθα £ to τη; xifttti ϊ·γμχη9 tione non feparantem. Aluanminus. A’ vpric trudere? Quare melius ac commodius fuerit, pacem ampicâi. Archiduconi . Illi φαττ ΓαοΙαναμΗν tn' rintt τη rx την Δια , ri; τβ_ α’Λ'β XiTerm , Tb ii tff τϊ xpofl-f^cJ;. vero. Sed barefeos, o Domine, accufamur . Alsxandrinus . Et rede, ait jC»» τϊ vprirv ιίμάς AiThv, £ ίχ τβ xpwr^ric quod prater morem eft, comprobare ni- Γχ ’ 7b n' xfri'm. e· j>i · · iÇ VMM ~ "·" * - ■ Tor®* «μχδιβί μ ti, licet id extra periculum fit, hrrefis ναριλήλν^ον, ·ν·7· £ «ί αίβλιχία μίίζμτ ,£ reputabitur. Illi, quod enixe precor, reνρβφατήί ; ri yip ιχ τβ tprtyvi t tùi ι’χ τϊ nunciantes, communi ae cUra fententia, vprire; ri i’ ίχ τϊ Vfrire, vri( ιχ τβ vpoere* & paci, quod ft ufui veniet, addicamini. ^ri; ; épàn rie vria ipxôram νίνττττ τ* Dc hoc etiam cum fandus inflaret Impe­ 0»λοΓ<α»wnpfU9ttiiami ; ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΟΝ rator, flatim ip eos Patriarcha con­ venus, ait; Sed vos dicitis Ex , & Per, ΒΕΚΚΟΝ. Ο μ»λ·>ίμί« ri ταραηλμημα, przpofitiones in ejufmodi rebus vim eam£ avyyttifÂui tùn ify. i ii yip avriÔc» ïdem obtinere. Quare, cum Sandus di­ μΐι η βρμιί τβ nÜnt ιχ μαπι/af dpicat, Hujus per illud, quod continenter fe habet, exprimo, vos dicitis, ex eo Çwc. α*>λ* έα ri ιαρϊζυυίβο âjrw. ri Γάι, η ν«μιζ«μ$ύη τη; ixxAnririv ityfwïetç iti?|uod continenter fe habet ex primo. Quod Xutrti. irt txrirw , μ^υ yp*fjfy»H τη a ane quemnam infeitia modutn non excer.,. . , ήμϊν dit, ubi ft inane deliramentum magis, acD/i τρ' Δια , xpocrûrirb» £ αμφβπρ«ν «τι τϊ manifeflius ronlpicitur ? û enim ex continenter , quomodo ex primo? fi ex pri­ mo, quomodo ex continenter’ Videtis, inqtiofnam laqueos incidatis, dum Theo­ logiam confpurcatis ’ Qui V«XUM SeQusbantur . Fatemur audaciam ; & ve­ niam petimus. Neque enim vano ac fu­ tili defiderio dudi, ad haec d.cendacompulfi fumus: fed caufa, nos ducens, non aha fuit, quam diiTidii, ut putabatur, ft Ecclefiafticarum litium compofitio· NamÎue cum illi, Ex, uterentur , nos vero, ’er , & utrique de eadem Theologica quxftione ufurparentur, non vila fuit aptior componendarum litiumcaufa, quam fi E ifta diceremus. Quid porro? Proptereane tranfgrefltonis ex affe in judicium vocabi­ mur , rcrumque omnium privatione mul­ tabimur, adeo ut & ordinationes rejician­ tur , fanda expurgentur, jpfumquedemum, perfediouis omnis apex, ft fandum Chri­ fma vilipendatur ac projiciatur, quod aι nobis conlecratum eft, coquepotilfimum,> inquiunt, quod a vobis, res Theologicas 1 pert radant ibus , nonnihil tanquim cran-, igreflbribus, violarum eft , ut oftendemus. An igitur propterea vobis incufandii facultatem dantes, quod reliquum eft obliKNbimw .' Ει illu inquirentibus : Ûbi ’ ~ τίί “ δκλογίχς “■ * aure rire, . ex . . w «AX îytn <Γΐμβίβάζ«ι, η pr iru ^Îy^t/j^j. Τι Jar ; Stat fin napafinriai ϋξ eAcxAxfν, £ ίφ «pfTu xtiOnw/xÇc ; ii i&tTÙdau yttpan- ait, »gnMtàuûi9tu ii τϊ eytet, £ ivri Si ri ηλ/erxèv £ eynr iStrïî&eu μίφον , Vl* nepa fpiment, Sri ίμαι ηήλα&αι i r’rrisw· yiv*. ip ur iti τνυτν βφίνης i>μϊν iyttthUv, ri ναν α’φΟιαομΟ ; £f$ ri- ve'yruy · >ί ri, iÇ ttri rta-iv ifjùv ηαραβίββ· rai, »a>, tKitnti hm/«> rx0aAriv rλα τοτ Μο^αμταρα /Joym eubZo^riy iawre ri σιχΓραμμα rixa/ £ a’r·· koyettdeu Vf-ipât&ai. if>' e7; c Βιχχφ*, μιθ’ ore rixof τις «y τβ )τα(3θΊιτμϊ t ήμΛ μί9 χροβΎΪΜύίμο* ffri rivai <νρος riy «a^iaf^ui φπτιν. ri ii μΐ σον αΤλα τότβ , rit £ avive α’μολο'^ηστ 4·*^®’« ittKafiiraret τύ τη€ αμαξη; ρνμ^ > βτ’a'varvav , en xaTttrTxv t χα t(u Τί^ινθα . τ»η. i'riai , , 3/«ννμβμ!{ΐιβτϊΧαρ-, · · , W· τνφολαχφ* . νλία Η^β/χμΟ «y ^ητ/ν οχοΖα to ήπτ/μία ινα'ξς^ -r? vapaieyperi^erli . ’ ’ ’ " ini ------- ‘O> CONSTANT1NOPOLIT. SS.& «>» »»r saXu far ^3·ρφ*Ν* Τρί λ·γ«ί», τ·» Β<χ- Λ nam , fic in quibus trasUgrcfli iutnus ’ lib—- -----ANNO V ' ? ■··**<«μ 3>λ«Λ xpTad της hSlattern chartam /·Κ·Π·Ι«« porrigere ItMltCAFC · CHKISTI xsr uS9ti ttm^xsÔ, ί /htim ’*·*· püxnc ώ s«srn»;, γν*μία> imt «·λ^ί , xJ β»·ΐ^·μίθ«. λ·><φ· >ip ri rwTti.j·* xJ m βτινβί· ,' iÇ ημ*ί{ xeÿ mentarium illud tuum elle; quod â tuus rxatfiiar ίπ* ·μβλ·^·μ?>, « μΰ» H «>λ« xJ non eft, led hujufce, ut ipfe iam faffus eft, culex quifptam, tn currus temone a(•w /χ refô( ii ùti Xi^evTU txropiû·^® , fidcos, funem neque attrahere neque demit­ wc rârp τη ί&ίμρ ιτόμο*? α'χ·λ___________________ t__________ Β y tere valet. Id vero„dixit , quod Ch/ttophy I ,x ' ' effet ~ . Nihilominus --·■ -■ γόμι^χ > xJ ac/>ar το» $ιγι μΗ ημ&»τη TB Β binominis libenti Animo> *_ '____________________________________ ?t ’ γη - Τ__ «7<«* pins η\μΛζ γρχφίμι^κ . iiù ffautpo» vÂpMrt l4ft fxrptipyxt , vùpuft Γ «•ρχηρ^ , iÇ xXrpG- «\«, xJ Mw«VZ Χλα» /»4/ν>Γ>!ηι ir , mn.'xttf'nsm rtf>niK hunc Kurtr t>r edoceremur quibufnam pr»eatorem dogmxtum punies» ’' Cum vero fertnoncs fernu>no diutius a,u,,u, protraherentur, Proirabcrcniur. ruiluin rutlum Veccus iubncûit : Quemadmodum sui­ Chç, kJ AarxJ» «Z (ϊλο^ιμβι. θι'λ« xJ tis, cum tpie pacem , ®juc ac vos, ye«ίρ^β?·ξν3Τν ι'μΖτ xeoanH*, x, xsraùc itarln· roptcni, timpliti ac mmimc curioio 1er· «•r» η όρ*« , τία μιθ* όμύν κλ· mone iententum fera tn ■ Nos, itaquc τβ^ιχ&υ νρίμβυ tapi χ^ρ·ιη >? μό^* diâa hic Patrum, tempote id poicentc , τΐιΐ, ήμιπρ*τ ΛΤφβλΜν. η γίν ήμϋς ιμιζη- compericmes , ut tutis , ac redr hdei rsirn, χ,«ι«ΓχΛζΜχ, xJ ηςμίΎ ι’μί β»ββχλ- conlonn, animum advenimus; & cum , qui Spiritum tanduin cx Patre procedere Ογμ» τβτηρΜί, ΰτυ ίή xaAaudr , χρΖ confii^tur , cxoλ χ«τ·’ ι·’μβοΊί γνάτπ 5λ»ί όμύι γϊνμβι, <2 24βτχαλοκ ·γ·- dicit, ut eft feptima univerühs Synodus, quae its fentit, excipimus : cum porro, shti χρνϊμΛΐ ΰμϋί «p*rt>f<«9®, κίγν ιψ·qui Patrum dida in pretio ac dignitate non habet, audacix condemnamus. En νοάη£ν3·Γμχ , xJ «ί·3*3λη«θω ή H ûs , Η igitur, hodie adfunt Patriarche, a Jiunt CnXie&f. χί/ μη ι’ψμαχτ *? «*»’·« » ^ ’*7' Prrfules, dc Clerus ttniveifus , dc Mo­ nachi pietate pr«.ftantes, & ex Laicisce­ ciitii τντΐρνι prw, w M»'?**· ·*ρρτημί™ rqç lebriores . Volo vobdeum rede ientirnK&peperrtui m'.Sujuw, autre aZn'a» «ζ*», ίΐη tibus communicare , & in univcilum , μΐύ «««ΓΜονκ;, η π μΐιχ «Ç *ipirwt . 3«Λμ quacunque id fiat ratione, a redo aber­ γάρ σαβ ιμΓ» firt y mJ itxarwMuvac kJ urn· rantibus; una cum vobis a Deo indice •rt»5>v*'· ô.usÇ i/a^s^srrur, xJ nux( quum , fic a multis dido comprobatum , iiittreu, μήινς νβφκνφκΚϋΐΐν »ίμ7ν, μό· reficere, & de his vos curam habere di­ >«ί τβϊ τί xnjius TfprnjrfTau . ΟΙ ΠΕΡΙ citis ; non mihi videtur rationi confoΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ . α>λ· i num .- namque angor, t i meoque, ne a φχμ^υ ήμϋς φ»σι·> ·Ζ rteJ *** TtÇtàpTçk» redo deerrem.· fed ecce, meat huic co­ <χτ·λ·7·μ> · ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΟΝ ΒΕΚ- gnitioni valedido, totus veffer fio , dc ΚθΝ . ίμή» Γιγρβτηι, xj xfxm-nru/. ϋμ7ν tanquam tnagrftris utor. Ite przIcquar ipfe conatus veftroc . Componatur ΊοxJ awo^Arrro» 'Ttiùra . kJ riyt tv ιμτ·ίοχ , «4 mus, fic dogma reprobetur, fic illud per δχρρύτί φαη, ότ» xj α’ίιλφύς «pwAriJ^sSt Filium ii placet, exturbetur. Et, ni ip­ ■JhpardLj-α. πς. α’λλ ’»’* «τηΟ»/ λίγντης ,«ΐλ· fe fcquar , quamvis id Patrum cfle di­ λ« Kj μαΜ® ^αχαν^όιυς χατ’ i’xhv» τ» »<· dum apprime noverim, fic magnum proτ^αρχ·, βλ xj *3?η ίιαλα!»ρή<τβ^Λΐ , tv ri ,p pter negligentiam impendere periculum , ipfe reus, Cive pertinacis five hsrefeos , Bûtxov »atpeÇtuhÿ» vrn, tgnvv £φυϋί iciham. Opto fiquidem cum vobis omnibus κλιϊξα/, «p«c it τη fatrtAfu i*trp«pùiv μΐuna, fic condemnari, fic abfohi. Quod fi γΛλ.·φύηις μ»θ' cpu, tîi «< μη' cuùrii vos fadum averfamini, nobu vero illius ί^ίλθν τ! »<τ£μφχΰ» , « âvren nr τ« projedionis onus imponitis, non erit om­ ιχχληη’α» Kawpt&irt&et xArsiwra. xJ Jruç nino przter raiionem, ne dicam neceffaHrovm, όργ» λχφ^όη vw βανιλίΛ c^oï- rium, dum vos, cautius agentes , rem rUùou. xJ, τΖ ίαΖ φάκα/ Clip rüi ίυιλητίχί averfamini, fic negotium retardatis , nos lfλ« quoque in metu effe, ne nos deerrantes Moi penculum opprimat. .At non fcriΧαλη- τΙλμ f\xXu««r Πφβξιπ ; itrti pfimns nos. Patkiamch.X addidi reipon niffitiÀtin wtXtgerc , *»θόν /4» -<..»... derunt’ Vobis, qui tcripfillis, fic pertur{oc^srw «Ρ·«Ίΐ·λα7ί, cxfedce Λ xJ nu'i χχρ baftis * i , hxc quoque explodenda tunt Vtc “>7 "TTv”5 concilium. iSKSSck'S.S·. ‘.°» —— ——-Vioci Socii ■' <&id porro eft impedi-Λύμα» «unir, «c (««mv, d» Xxmejmc . vstr ANNO « CMRtmmcnfo » i°nitie nomine confiditis , us--«.·■ ... JrvXhv Hvi μΐ*> «Ç appwtwv inMrin Christi ,,ι,. cum & fratres adepturi fitis, qui robii »«θ’ etfriui rttrti£itrλ«λΜ Jawavn^iuaz, i rip Os «uris i debaati immo potius ia eum exalperatus XtÆK « ritirir ίιμ» Tttûm< riPatriarcha, injuria eum opprobriisque af­ τυν vAd· iitv» inh9h X» «Axwv , μΐ ris xafecit. Hinc Veccus, ira percitus, spicia­ tis matureq; eum lacetlit, fit, ad Impe­ λοντι', μι»Γ «À ανμφί’ρ·», · JH ·$ epsnJsxc ra i orem converiiu, alta voce, juratus exaraAnÇams της J;aAf'£rw. rin ii iti n« «v tiam, edixit: Si iUe Patriarchatu non 4n ep·; τλιρτ/βν â»ev. ù «erst . i μίγ* ceffiflet, nunquam Ecdefia turbinem tran­ JH ri r«Ùm turrir, >Ç ζητπν ouaurpv tÎu ZJtav quillatum iri. Ut hac difta funt, Impe­ JixarsrfuXiu ixacov. ·» ri JtxAu&f'mc rator , iracundia inceniu·, furrexit, flt . Quid id eft? ait;; ,pro Ecdefia “ / ~_ coado.BTÎ ««n»·»» τβτα» rxwJaAM^ τ aMa Tarns - ■ funt, ' - · fed ite­ravJ<«Av«v*. raw Jt «*»' iteres τία /Jr'av lens; an non priora fatis rum Ecclefiam conturbabitis, flt duobus Jraatanubu ÇrnJr tüù τβ SttaiorujUiu v illum affligetis bellis, hioc fc i (Iorum ma­ rfirn iNtfr» . «S φατι> itriret . W J’ is chinis, illinc veftris, ut ita dicam, im­ S, rt epsiA^t ·Μ/ ο»τ»ί ι’ρνμΟΑ. irrites /4* portunitatibus, adeo ut una infradaque 99 T»T» ris eturiit SltXuJritTK , Ü TM KcrEcclefia, fecum ipfa diffidens, periculum μΛΐ» ri%t μ/tri » »Aiu ûso φρφ<7( t$ φν· fubeat, dum alius alium vorat, dc altus ab alio in perniciem ducitur, pro qua AxxaZç epseuxurarc, ù'i 5n «Ç τιμτιηβ 3aChriftus proprium effudit fanguinem ? Hac βιλιυ; riplw&a Ηξ'* * xj vitem JrxaroAe>tav dc plura cum diceret Imperator, angi cru­ α’φόπμ J/dyHV HviJitu, iÇriu) aV apTsHCciat ique animo manifefte videbatur, ne io fj^inm ΐχνίΓΒί. rit’ J»,a’>A’ c^a&iac epstrnbonum ac proficuum, quod /am expeda-ξ {βς Îf^reK bat, concenatio terminaretur. Tunc hac . 2% ·« yèp aAAtvcn J; iri%$n Γΐγηδ«ι teùric ratione aliquis ad vicinum dicebat . Heu Jt φήμία» tethù t^erns eepeesTefbu&et t H quantum elt in hifae dimovendis, quan1 tumque eft, dum quilibet luam nititur μΗ yt ptyniemns rit riplwK $iwntr. Taon* cauiam comprobare , cum iatis effet , τι 3»tîAiwc evyrétis Ι/βμΰυυνμΰν , qjH quod contra Papam icandalum exortum erva θα ·ρ·τ«ν·»/®“, iniret in α^ο; Jf'oc erat, dilui, cetera vero omnia una cum fÿ Αντί» «ροτΗΑθησα», tin «ρος ris iff eo terminari! Nunc autem, dum iuam èya^rir ιταΓ^λ/αί /μαΑαχ/τθπταν . J/&· quifq: caufam tutatur, juftitiam Dei nun- 1 nrwni Si *pts βμφίηρχ i niμας ituris ταquam contioeet. ita illi dixerunt : quem poftmodum hnem res habuerint, infra di­ p«^OV αρο’ί · ·>ΤΙ JéÇft TjJ3xTlAs<, Ni tXMVO cemus . Illos itaque tum, diffoluta Syno- ( μα Moy νΜνμΐης Hitts , Η n7» int xam/St· do, Cofmidii Monafterium habuit, carχχζνβΎ tvs ri iyit exiilia minabatur, fic mala: neque enim aliter, quam ordinatum fuerat, fieri po­ Γρη^ο^ί» ιτιλί^βμοο», tpts fiant τλ βί χρη· terat: eoldem , ignominia infames , vi­ σαμ»»Μί ètiytJ^et. lain amiffuros, ni mutata fententia pa­ cem amplefterentur. Hax fepe Imperator cum per Nuncios fignificarvt, illi neque triffium metu adafti , neque bonorum fponGonibus emolliti funt ; quin immo iefa ad utraque obdurantes, promptos ad lingula , que Imperatori liberent, exhibebant» illud lubentius fubituri , quam cum iis , qui ita condemnarent , foedus inituri . Cum vero magis ac magis contra eos irafeeretur Imperator, immites, ac inGgniter pervicaces, necqutcquam illi amplius ad emolliendos eorum animos fuppeteret, tandem eos exfilio mul­ tare decernit, ftatimqucad Caftellum quod in Aftacenum ftnum navigantis dextere fefc of­ fert , fit a fanâo Gregorio nomen habet, in navicwa poGtos conduci jubet, ficc. ANNO ORDINATIONES RADULPHI ET CoffartHu In AppeadTom- XI· » Dacber. Spicilef. HUGONIS EPISCOPI EPICOPI LUGDUNENSIS, EDUENSIS. Pro adminirtratione archiepifeopatus fit epifeopatus fede vacante. Niverfis prufentes litteras infpefturis Efiderari debent , per quz omnis fraudis fle Radulfus miieratione Divina prime deceptionis materia evitatur , dc fanfie ma­ Lugdunenfis ecclefie archiepifcopus ; Hugo tris ecdefic.......... miniftris dc fervitoribus eifdem................... Igitur cum archiepi­ ejuldem mifc ratio ne epifeopus Eduenfis ; Lugdunenfis dc Eduenfis ecdefiarum deca­ fcopus Lugdunenfis gerat adminiftrationem epifeopatus Eduenfis , ipfius fede vacante; & ni & capitula : faluiam in Filio virginis gbriofie. verfa vice epifeopus Eduenfis gerat admi­ niftrationem archiepifeopatus Lugdunenfis , Inter opera caritatis, illa praecipue convacan- U 1 ANNO CHRISTI i>U.. Ve» "W" ET HUDONIS EP. EDÜENSIS. *'* ’vacante fede ipfius.' nos pro communi uti-A cappella arebiepifeopi vcl epifeopi defundi “ ” “ Jffjp litate, de evidenti commodo utriuique ecpoterit inveniri. CWRUTt Λ»»/. défi*, neenon de minitlrorum eanmdcm Si ille archiepifcopus vel epifeopus prsfuper didis adminiftraiionibus diligenti de­ diAus contra prsdiAa aliquid attentaverit, liberatione inter nos habita, ordinavimus dc exeeutores predidos, feu bonorum di. in hunc modum. ftributorrs quoquo modo impedierit , aut Primo, quod fede Edtienfi vacante, ar- contra tenorem pnrfentium aliquid fecerit : chiepifeopus Lugdunenfis qui pro tempore poft irinam monitionem, ab ipfis exeeutofuerit, habeat adminiftratiooem tn temporibus, feu bonorum difttibutoribus predi­ talibus dc fpiritualibus civitatis de diœcefis dis, nifi ..................... rcftltuerit, dt prediEduenfis ; Ac e converfo fede 1-ugdwenli da obfavaverit, «communicatus fit ipfo vacante, epifeopusEduenfis qui pro tempo­ fado. re tuerie, habeat adminiftrationein in tem­ Ceterum adum eft inter nos, quodutenporalibus dc feintualibus civitatis & diœce­ filia domorum coquinorum archieptfcnpatus fis Lugdunenfis ; quia badentis ita de longa dt epifeopatus prsdidorum, fede vacante , dc approbata conluetudine extitit oblcrvaretereabumur futuro pontifici : dc archicpitum. Salvo jure capitulorum dc canonico­ fcopus feu epiicopus, qui didam fedem te­ rum , dc aliorum qui habent jurifdidionem nebit , inde faciet inventarium, quod cum civitate de diœcefi fupradi&is. ftodietur a capitulo ipfius ecclefi* vacantis : Adum etiam eft inter nos , quocfe' figilla ita quod , cum prclatus fuerit in ipfa ec­ curis fedis archiepifcopalis, vel epifcopalis, clefia conftiiutus, dida utcnfilia fecundum qu* vacaverit, call raque dc fbrtalitia, necinventarium valeat rehabere. non dc domus civitatis & diœcefis praediPono adum eft inter nos, quod archie Aarum ad earum fedem pertinentium , ar­ pifeopus vel epifeopus qui pro tempore fue­ chiepifeopo vel epifeopo viam univerfe car­ rit , durantibus didisadmintftrationibus, tu­ nis ingreifo , incontinenti fine difficultate ra archiepifcopatus ve! epifeopatus pio poftradantur , reddantur, dc deliberentur Ar­ ie defendet, domos Ar teda in bono ftatu chiepifeopo vel epifeopo ecclefi* non vacan­ tenebit, terras,vineas excoli faciet, dc om­ tis, vel ejus mandato, fecundum quod ha­ nia alia qux fuciint facienda Frudns au­ ctenus extitit confuetum. 1ctem receptos durante adminiftratione fuos Ceterum de bonis mobilibus archiepifeopi faciet, dc illos quos a (olo levaverit fine dc epifeopi decedentium inter nos extitit or­ fraude. Nemora vendere non poterit, nifi dinatum: quod fi archiepifcopus vel epifeo­ etet fil va, nec pifccs ftaçnorum vendere pus moriantur teftati, eorum ordinatio ferfeu alibi transferre, nifi (olutn pro hofpttio vabitur de bonis ptadiAis, dc fua ultima luo ad ufum’ ipfius de famili* fu*. Et fi volumes adimplebitur de iiidem , dc per mortuo archiepifeopo vcl epilcopo, aliquod manus exeeutorum deputatorum ad hoc dillsgnum eftet quod pifeatum non fintet per ftribuentur, fecundum quod tribuor archie­ triennium: pi fees iljius ftagni archiepifcopus pifcopus vel epifeopus in trilameuto fuo vel epifeopus poÆt vendere in fine trien­ icu ultima voluntate fua duxerit ordinan­ nii , vel claufo triennio, fi de fua procriTedum . Et hoc cafu blada dc vina a foto (e-• rit voluntatepsrata, licet in horreo vel doliis repofea _____ _____ ___ __fi______ Adum etiam ____ inter ___ nos, , quod cafu non fuerint, mobilia cenfcbuntur, dc c©· fortuito fedes Lugdunenfi: dc ’Eduenfis in­ dent in utilitatem prelati monui: dc de difimul uno concurfu vacarent, quod abfit : Ais bonis inventarium Jacient didi exeeuto- I’diAis fedibus vacantibus , procuratores ad res, & de reddent j- itidem .. j — jj— in — capituloraiio· deputandi recipient dc le­ nem. Si vero archiepifcopus, vel epicopus, vabunt frudus, dc fideliter confervabunt ad inteflatus decedat : tunc de didis bonis mo­ reddendum dc deliberandum proximo futu­ bilibus procuratores, & hoc pci capitulum ro epilcopo Eduenfi.· retentis fibi tamen cxecriefi* vacantis, deputandi, facient reftitupenfis competentibus. Et fi didi procurato­ tionesqu* fuerint faciends, dc folvent debi­ res reftitutionem didorum fruduum archieta ipfius defundi . Si quid vero de didis bo­ piicopo, vd epifeopo ecclefi* non vacan­ nis refidui fuerit, de dido refiduo facient iotis , vd ejus mandato, dillulerint facien­ lutiones Sc fatisfadiones familiaribus qui­ dam : ad id compellantur per ecclefix va- ■ dem , β( refiduum confervent futuro ponti­ cantis capitulum. De quibus fruAibus feu fici , dc de didis bonis inventarium facient, bonis inventarium facient. dc facere tene­ & reddent didi procuratores de predidis buntur . bonis in capitulo rationem : retentis tamen g Infuper autem aAum eft inter nos, qnod de didis bonis expends competentibus. Si in creatione uniufcu/ufque canonici, cum quis autem didorum procuratorum, a ca­ in diAi» ecciefiis primo creatus fuerit, hu­ pitulo ecclefi* vacantis deputandorum, ali­ jufmodi ordinationem juret fe inviolabiliter quid fecerit in praejudicium prsdidorum : per fervat urum. fubtradionetn beneficiorum fuorum a capituNos autem archiepifcopus, epifeopus , de­ io ecclefi* vacantis fatisfecerc compella­ cani dc capitula fiipradi&a, diAam ordina­ tionem, quam utrilque ecciefiis Lugdunenfi tur . . Adum eft etiam inter nos, quod fi di- & Eduenii efll credimus fruftuofam , prn froKkiw ûarum ecclefiarum archiepifcopus ve! epi­ nobis dc fuccefforibus noftris bona fide pro­ feopus, inirilatus decedat, qu* ipiutn pon­ mittimus obfervare, nec contravenire taci­ tificali dignitate honoravit, ornamenta re­ te vel exprete, dc eam pro pote noftro manebunt, qu* fequuntur: alba euan amiprocurabimus per fedem apoflolkam con­ Au, ftola cum manipulo , tunica cum datfirmari . matica, infula cum cappa meliori qu* in In quorum omnium teftimonium RaduL Cntrtl. Ctneil. Tom. XXIV. Q,q phus M A TTS CON BHS E itl Cii phut archiepifeopus Lugdutx nfis , & nos A rum, pexfentibtss litteris duximus apponenda.—— — Gîrkti >!u ”“gO ‘P'fc0?0· Eduenhs, przdiâi, figilla noitra; & nos didirum ecclefiarum dceani & capitula, figtlla capitulorum noftro- Datum & aâum menfe Martio , anno ANNO Domini millefimo ducetnefuno oâogefimo CHR*sr* fexto. * MATISCONENSE CONCILIUM. Anno iib6. habitum. COLLECTORIS PR-ÆMONITIO. Oncilium iflud Venetut Lakbet editor ex Martine acceptum fuffidf, bakuit Vtro illud p, Martine ex M. S. Cod. Trecenfi PP. Oratom ; rat ufai lucem nandam vidiffr in «·· (lum bcitonim Petri Al Pauli apud Matitconcm. Qtumvis fandorum panum cano­ fana. nes adverfus nequitias fpirituales & ad re­ G I. primendas pervcrlorum ir.lofentiaS iumtna fit Quoniam nonnulli abbares, & conventui­ M»îu>4» Λ cxailiflima iolhcitudine kciiiidum iuz edimfulcuua* nonis tempora fuerint inftitun, quia tamen les pt lores non tantum in tcandalum popu­ li , fed etiam in grave periculum anima­ udem canones, legiiimx lancbones propter vaiietatem temporum & excrcfcentem ma­ rum plurcs prioratus uni committere leu linam , in quam natura humana de facili concedere non formidant, fada fua plerum­ prolabitur, non potuerunt , ut iufticercnt que palliantes, eo quod afferunt prioratus pkfi aliquos mole opprimi debiiorum, & per u- * ad omnia, promulgari.’ idcirco novis mor­ bis nova convenit medicamina praparare : num citius & facilius qusm per plures pol­ fipenàdrre nos ig'tur Radulphus pctmifficne divmapri- ie ex debitorum onere relevari : ne fortr ex îjnâscek mu Lugdunenlis ecclehz archiepifcopus , votalikui adinventionikut cogitatu improba pro- Dreft, & catu ad concilium noftrum provinciale a- digaiitas conferentis, & recipientis ambitio- «Mi 614 (^«rrdiaan, nifi ex caufa probabili diœcefano A extendi volumus non tantum ad malefacto■ .. .—loci expafita, & per eum approbata ( a ) . res ted etiam ad receptatores eorumdem . AN'No ANNO Statuimus fi quidem dc prsccipimus abbatiIdem dicmm (J fatnimni de detent or ibmcle· bus & prioribus conveni ualibus pradiftisfub ritorttm <7 religioforum prr/onoritm. Statui­ (*)*ppr«i>·- pena praediâa, ut per numerum monachomus en am quod capientes clericos, mona* d,^, U omUtrit. rum ab antiquo confuetum in monattcriis chos, & alias perfonas religioloj excommu• QUO* & prioratibus divinum fervitium faciant ob­ nicati incontinentidenuncientur, nifidemaniers are. nifi ex caufa probabili dratcefano dalo & voluntate ordinarii capti fuerint vel loci expofira, fle per eum approbata: & detenti. quia fecundum canonicas ianftiones mona­ chus in juvenili state in clauftro debet inDt ninferibei httererean. Rnbtien. ftrui regularibus difciplinis, ftatuimus êt in­ hibemus abbatibus & prioribus fub perna i«p* diâa, ne monachos fuos ad ic holas mit­ Λ · t · .· r ,. . J. ϊ«ΜΙ»Λ»α· tant extra monaftetium tuum (A) caufa Qpia multi divertis modis m grave dt i>wi. (W ΒίΓι Grammaticem addifeendi. Bfpendium plurimorum prodo 1 & fetpe oltenos Ιλ«Λ sajana/ otroces & vorios quaerentes, litteDe frttdonihttf bonornm eeelffio, & cleri­ ris Domini paps fit Legatorum ipfius abu' DH» corum. tuntur ; excommunicamus omnes qui litte· uteru 4» r«r ohtintot aliis ejufdem nominis tradunt , testei. II. & eos qui eas tali modo recipiunt . Item omnes illos qui citant feu citari faciunt ali­ De pradooibu.» raptoribus, & invaforibus quem ad loca equivoca, ut fraudolenter __ locorum religioforum · & perfonarum ecclevel malitiofe citatum decipiant, ut vexent injuftc laboribus & expenfis. Item omnes r^d.redh fiafticarum, & bonorum earumdem ftatui- c mus Ce firmiter praecipimus, ut fi quis ad illos qui litteras Domini pap* vel legato- bxiicibu· fub locum tlijuent bona praadifia duxerit vcl porum ipfius perfonas non comprehenfas «· fuerit, ibidem cefTetur penitus a divinis , feriptis per excogitet*™ mohtiom folUcitrr lio ÎX quandiu erit ibi pnedo vcl preda, vei qui litem\ ubi non cft , fimulantes citari fa- Ufc· qui c.PMdïAui· bona eadem uuih cwcui capi mandaverit minaircru , vel »ci etiam num ., ciunt, vel procurant, ad perhibendum te- t.ui i.. *" . . . .. ... nknptit qui bona eadem detinebit. Si autem in ipfo C ftimonium veritati. Item omnes illos qui In ....... ....... parochia, vel loco conventual·, vel colle­ litteras apoftolicas, vel legatorum çjufdem malo f.iUmar ­ giate fuerit ecclefia, claufis januis, & cx­ Sedis ad futuras trahunt controverfias, qu« i**urinu '·««.nondum tempore impetrotionit erant exor- **· te^M’ clufis parrochianis ejuldcsn pnroebue divina Drzft ibi voce fubmifla celebrentur; ita quod de tc. Hoc autem contra abufores litterarum unn«m, Sonto f«ent· “» 9»od dedent joculatori «1 hiftrioni, reftituere ecclefix a qua ba­ bet beneficium, teneatur, per ipfum · jn u(nl pauperum convertendum . De peuperibus elendisbvtfiendisJLubr.il· DoAoris illius prxeipui prxdicatoNe clerici joculatores vel Oflrioncs tisicis Cris egregii inftitutione freti, ad pie­ sren(neifa recipient. Rubr. 1. tatis exercitium noftrx provincix cle­ ON fine temeritate confuetudi- ricos cum remuneratione thefauri Do­ nes inducuntur, qux lege dam­ minici invitamus, & prxiertim prxnantur. Cum igitur iaicorum impor ­ latos, qui quanta plura a mundi autunitate, qui clericis plurimum funt Aore accepiffe cernuntur, tanto ad infefti, confuetudo, qux potius eft plurima teneritur obnoxii : quia cum dicenda cortuptela vel abufus, videa­ dona augentur, rationes etiam cretur induci, non fine animarum cle­ fcunt donorum. Hoc non attenden­ ricorum provincix npftrx periculo ; tes quamplures ecdefiarum prxlati , ut cum laici decorantur cingulo mi­ quotidie epulantur fplcndide, & cilitari, feu nuptias contrahunt, jocu­Dbis delicatis fuperflue utuntur ad vel­ latores & hiftriones tranimittunt ad le, ac quadruplicata fibi indumenta clericos, ut cis provideant, prout & confervant : & oftiis claufis aforis , idem laici faciunt inter fe,- ex quo ex Chrifti pauperibus ftivi cupientes contingit ut cum clerici de ecclefia- faturari de micis qux cadunt de menrum communiter facultatibus fuften- fa ipforum, clamant ad oftium, & tentur, fuo patrimonio proprio con- nemo aperit ; alii verecunde in eo­ fanguineis refervato, ipfas facultates rum domibus fe includunt, vel quia ecdefiarum pia fidelium devotione carnem fuam vili etiam indumento collates ecclefiis, ex quibus debent cooperire non poffunt, feu quia ve­ pauperes fuftentari, diftribuant, feu recundum eft eis, propter conditio­ potius effundant in hujufmodi ufusE nes qux infunt, publice mendicare, illicitos, propter qux multum deni­ dum nemo illis manum porrigit ad­ gratur clericorum honeftasTalem jutricem: ifti femper eiuriunt, & illi autem & tantum volentes removere’ abundent, & cibi, quibus tales pau­ abufum .-'ftatuimus, ut nullus clerk peres ali deberent, negifoAi in domo eorum noftrx provincix, quocumque corrumpuntur & diflipantur; dc eo fungatur honore vel ftatu, a talibus rum indumenta tinea comeduntur Quan- N • C«rr. ip- <17 "Tiv®1 RAVENNATENSE. dig '"■"Qpantum autem in prxmiflis exce-Avice qualibet in quinquaginta folidos”·"· chrkti dant, cui Dominos plus diferetionis condemnetur. christi ···*- donaverit, pias advertar, quia am­ plius requiretur ab eo. Porro volen­ Dt prattottont btbmfiant ptrotbitjtt tttlftes ipfos,tam poenarum timore,quam fitt. Rubrica IV. prxmiorum retributione excitare, & inducere ad opera pietatis, hoc lau­ Et G ad regimen parochialiutn ec- Concilium dabili concilio ordinamus , ut per clefiarum afliimpti , ante generale n‘*’“*nfc pro vinci* noftrx prelates, & cleri­ concilium Lugdunenfe, quod incipit, cos univerfos , prout eis fuppetunt Licti canon t ex quo prxfixo a cano­ facultates, neceflaria pauperibus mi­ nibus tempore fe non fecerint in ni Arentur. Is autem fuflraganeorum presbyteros ordinari, de jure a minoftrorum, qui per totam feptima- nifterio five ab officio eis commi flo nam quatuor, femel in die, refece-Bremoveri poflint & debeant, di aliis ne pauperet; abbatum, qui duos; eorum ecclefix concedi: quia tamen archidiaconorum, prxpofitorum, archi- in exeeutione memorati juris fe mul­ presby terorum, À aliorum praelato* ti exhibent negligenter, nos ipforum rum, qui anum; ac aliorum clerico­ negiigentiam hoc falubri concilio fuprum, qui femel in die, in fcpti ma­ plere volentes, flatuimus : ut infra na refecerit pauperet : de poenitentiis proximum feftum refurre&ionis Do­ injun&is eidem, uniae anni indui* mi nicx fe faciant in presbyteros or­ gentlam habeat. Hanc etiam indui* dinari . Quod fi infra tempus prxfagenti am illi concedimas, qui novum tum , le in presbyteros promoveri pauperi dederit indumentum: £ au­ non fecerint , nulla alia monitione tem antiquam, quadraginta dierum prxmifla, omni jure, quod in ipfit indulgentiam de injun&a ei poeniten­ ecclefiis habebant , decernimus fore tia relaxamus. <('privatos . Licet generale concilium Lugdunenfe aflumptos pofl ipfum concilium , ad regimen ecclefiarum Dt bont/lttt & habita clcricarunt. parochialiutn, nulla etiam prxmifla Rubr. III. monitione, decernat efle privatos ip­ fis ecclefiis , nifi fe fecerint a fibi Licet fit canonica fandione ftatu­ commifli regiminis tempore in pres­ tum , at excommunicentur clerici ar­ byteros ordinari : funt tamen qui. ma portantes, dc ut habitum, coro­ dam, qui mentem didi concilii cir­ nam , dc tonfuram deferant congruen­ cumveniunt, facientes fe in fine an­ tem, dc fxpe ab ecclefiarum prxla­ ni , poftquam privati fuerint , eligi tis, jurifdi&ionem habentibus, cleri­ iterato . Contra dolofbs tales provi­ ci noftrx provincix moneantur, ne dere volentes, flatuimus ut five per in prxmiflis excedant : eorum tamen D dolum, five per negiigentiam fteteparvi pendentes monitionem , non rint,*(eu alio frandolento modo quo- *c«rr. it·· videntur de excommunicatione cura­ cumque, quod promoti non fuerint terit* re . Volentes , prxdidos fpiritualia infra annum, ipfo fallo quoad reltovincula contemnentes, temporali pce- rias ipfarum ecclefiarum, vel ad quas na ab his compefci , propter qux fc neglexerint facere promoveri, quan­ non modice derogatur ecclefiafticx ho- tum ad ele&iones, qux in ipfis ec­ neftati: flatuimus, ut fi quis de ce­ clefiis primo occurrerint faciendx , tero pofl publicationem hujus conci­ inhibere * indicamus. , uttjf lii inventus fuerit publice arma por­ quiS. tare, abfque jufta dc manifefla cau­ Dt quotidianif diilribtifionibm. fa , ac licentia fui dicecefani, pro Rubrica V. quolibet armorum, a luo prxlato jurifdi&ionem habente condemnetur in E Dignum eft, ut quos ad vitx de­ folidos quadraginta, ad minus: nec cora domefticx laudis .exempla non prxlati ipforum, ex quo fine caufa revocant, (altem corrcdionis medici­ dc licentia fui prxlati fuerint reperti na competent. Sane relatu competi­ culpabiles, poflint omittere quin con­ mus plurimorum, in nonnullis eccle­ demnent, & exigant, prout culpa fiis noftrx provincix confuetudine ob* ipiorum requiret : cum hoc ftatua- fervari, dc in aliquibus aliis conflimus in favorem ecclefiafticx honefta- tutione firmatum, ut prxter reditus tis. Qui autem compertus fuerit, ha* beneficiorum, dc prxbendarum ( de bicum, coronam, vel tonfuram in­ quibus nihil ad prxfens volumus im­ congruentem portare notabiliter : pro mutari) prout quotidie reddent, re­ ditus gI9 rt0P^.IUS CONCILIUM ROTJS£H''- dao . aliquos altos, tantum in eccle·, concilium, feu fuperiorem ipfius, vel1"· 1 — ouuyn CHKisTi fi* refidentes, pro rata refidentiz , per alium qui hoc poflit. Proximum fupra fcriptum conci· ■*·*· ·»*«· quam in ecclefia faciunt, percipiant. & quod ad hujufmodi coniuetudinem lium, in quantum rite poflumus, or· & ftatutum, quidam parva interpre­ dinare dc declarare volentes: (latui­ tatione obaudientes, ac minus quz mus ut infra duorum menfium fpatium Dei funt cogitantes, in animarum a die publicationis hujus concilii, or­ tuarum periculo, dum tamen in ca­ dinetur , quot & quantum habere de­ mera refideant, dato quod intrent in beat qui Matutino interfuerit, & az ecclcfiam ad Divinum officium cele- Ins horis canonicis, ex reditibus, de brandum tantum femel in menfe , quibus fupra proximo concilio eft ipfos reditus fpecialiter ob favorem przmiflum, ubi tales funt reditus . __ ___& ec __ ­ Et quia in fpecie dare in hoc do­ refidentiz deputatos, ut Deo clefiz ferviatur , it ‘ Divinz laudisB ftrinam non poflumus, cum aliquae organa in ipfa horis fingulis decan­ ecclefiz plus abundent, a lix vero mi· tentur, fibi ufurpant; propter quz nue. proutpoflumus, providemus hoc generatur grande fcandalum proximo- modo, videlicet, ut qui Matutino intersum qui ecclefiz militant, prout de­ fuerit, duplum ejus habeat quod ha­ bent , ac refrigefeit in eis laudabile bebit qui erit in Mifla; qui autem propofitum, quod habebant. Ne igi­ Tertix & Sextz, medietatem ejus tur culparum illorum efficiamur par­ habeat quod ci fuerit datum in Miiticipes , ipfa prava Interpretatione Ium- fa; & idem in Nona fervetur, quod mota, ac tali confuetudine obferva- eft in Tertia & Sexta przmiflum ,· ta, (latuimus declarando, & ftatuen- qui autem in Velpcris &’ Comple­ do declaramus, ut illi tantum dican­ torio , tantum habeat quantum qui tur in ecclefia refidentes, quoad prz- Miflz interfuerit, fecundum prxmifmiflbs reditus qui diftribuuntur, pro-c (a. Ut clare intelligas, fupponequod ut quotidie refident, feu fit bladum, decem fint denarii diflribuendi indies feu vinum, five fint pecuniz, vel pro quolibet canonico : de ipfis de­ alia bona, qui in ecclefia fua cum cem denariis dabis ei qui interfuerit fratribus aliis horis debitis penfum Matutino denarios quatuor; qui Miflz, fervitutis noftrz , videlicet Matuti­ duos; quiTcrtiz& Scxtz, unum; & num, Laudes, Primam, Tertiam, unum qui interfuerit Nonz; & qui in­ Sextam, Nonam, Veiperas , Com­ terfuerit Veiperis & Completorio, dapletoriumque perfoherint . alioquin , bis duos denarios, ut dedidi in Mifla. nihil percipiant ex ipfis reditibus , Veium quia nec fic eft , fecundum nifi prout iervicrint ecclefiz, juxta quod przmiflum eft, ad plenum con· ordinationem noftram infra proxime tia dolofos pro vi fu m, qui venire pofannotatam. Pjfent ad horas canonicas, non tamen Et ut hzc conftitutio inviolabiliter Jhora debita, & in hora debita, non obfervetur, volumus, & fub excom­ tamen darent quoufque officium com­ municationis pana mandamus, ut in­ pleretur: contra eos (latuimus, ut is fra duos menfes, a die publicationis dicatur Matutino interefle, qui ad przfentis concilii computando:, om­ ecclefiam venerit, antequam Venite nes & finguli clerici ecclefiarum no­ cum hymno cantetur, cum hymnus il rz provinciz, ubi funt plures cle­ dicitur.- alias cum dicetur, Venire , rici ordinati , & tales funt reditus, cum primo pfalmo ; ex quo hymnus de quibus fupra przmifimus, hanc tunc non cantatur; & deteritquouf­ teneantur conftitutionem facramento que Prima completa fuerit. Qui Miffirmare, & omnes etiam qui in po- fz, antequam cantetur Kyrie cleifon, fterum aflumentur, antequam ad re­ & deterit quoufque fuerit finita Mifditus admittantur. Ubi vero in ec­ E fa. Qui Tertiz, Sextz, Nonz, Veclefia reditus tales non (unt, diœce- fperis ,& Completorio, antequam pfalfani locorum in fynodis fuis, quas mi incipiantur, & fteterint quoufque eos contigerit celebrare, provideant, fuerint di&z hors perfedz. Aliter ni­ prout fecundum Deum melius pote­ hil percipiant. Quicumque autem con­ runt, ne in ipfis ecclefiis horis cano­ tra fecerit ,prcter reatum perjurii, te­ nicis officium negligatur . Quod fi neatur ad duplum illius quod percepe­ major de capitulo , vel ubi omnes rit reftituendumecclefiz,cui fervi tium funt pares, qui proximo ipfis clericis debitum eft fubtraélum, convertendum przeft, non fecerit hoc (aeramentum in ornamenta ipfius ecclefiz. przftari: fui beneficii periculo fubjaIn aliis autem ecclefiis, ubi redi­ ccbit , mul&andus per provinciale tus non funt tales: locorum ordina· rii, 41 buslibet homicidis & facrilcgis, fal- filiarios, & officiales, quibufcumque »»u· fariis, violatoribus ecclefiarum & im- . nominibuf nuncupentur, civitatum , munitatum ecclcfiafticx libertatis, & caftrorum, & locorum provinciz no­ fortilegis : item cum iis qui cum bru­ ft rx : quod ipfa ftatuta infra mentes tis libidine polluuntur : item cum in- duos, a die publicationis przfentis cefluofis & corruptoribus fandimo- concilii computandos, de capitulariis nialium. & in omni occupation^, u- fuis deleri faciant; & quoniam con­ furpatione & detentione rei alienz, temptu crefcente, poena debet auge­ ubi cui reftitutio fieri debeat non in­ ri . ad privationem omnium hono­ veniri poteft: item cum perjuris, & rum, officiorum, gratiarum, immu­ clandeftine matrimonium contrahen­ nitatum, privilegiorum omnium, ac tibus, ex quo matrimonio dubitatioB’ infuper fcudorum, & bonorum om­ oriatur, vel oriri poflit : & in om­ nium aliorum, qua: ab ecciefiis nonibus ahis criminibus, delidis & ex- ftrz provinciz tenent, procedemus , ccflibus, in quibus de conluetudine prout crediderimus efle de jure : nifi generali vel Ipeciali epifeopis refer- ipfa ftatuta de luis capitularibus de­ vatur conteflio. leri fecerint, ut fuperius eft przmiffum , infra terminum iuprateriptum. Dt i-nmumn’t (cckfiarum. Ru­ Quod fi nec fic a tam nequam pro­ brica IX. poli tocuraverint refilire : a quocum­ que cujus interfit, denunciatione fa­ Quoniam quidam perditionis filii da metropolitano, qui erit pro tem­ libertatem ecclefix attributam nitun- pore, in iequenti provinciali concltur infringere,quin immo’elfe » , > ------aflidue lio, ante omnia teneantur in conciplura ordinentur remedia, temperta-c|i0 przfidente, fuper hoc przmiflis men de malo prolabuntur in pejus, a|jjs> cura follicica providere, ac in fua pertinacia durius confir­ mantur: oportet nos vigilanti ftudio' Lefts & publiestz fuerunt prrdiftz conintendere ad reprimendam ipforum ftitutiones, ftatuta, & ordinanenta , in cho­ malitiam perverforum. Attendentes ro fuperiori fanfti Mercurii Foruiivienfis, igitur, quod licet finguli qui ftatuta & ordinat» & confirmat» per fuprateriptos edita , confuetudines introdudas venerabiles patres, dominum archiepifeopum contra ecclefiz libertatem fervari fe­ & iuffraganeos e|us , fcilicet dominum * S. · epifeopum Imolcnlem, dominum * Y. Dei dum cerunt, vel fecerint, quivefecundum grana epilcopum Faventinum, dominum ’ eadem ftatuta , teu confuetudines , R. Dei gratia epifeopum Forolivienfcm, do- · przlumpterunt, vel przfumplerint ju­ minum Thaddzum Dei gratia epifeopum For- dum. dicare, necnon ftarutarii & feripto- bpopilienfem , dominum Am.ericum Dei grares ftatutorum ipforum, poteftates, D tia epifeopum Czienatenfem , dominum Henconfutes, & redores locorum , ubi rieum Dei gratia epifeopum Saxenaienfem , & B. Dei gratia epifeopum Adrienfem, de cetero hujufmodi ftatuta vcl con­ dominum & procuratores epiicopi Bononienfis , epiicopi fuetudines introdudz fuerint, editx Ccrvienfis, epiicopi Mutinenfis, epiicopi Parvcl lervatz, majoris excommunica­ menfis, fub anno Domini millefimo ducentionis lint ligati lententia; bi tamen , teiiino oftuagefimo fexto, Indidione deciipfa excommunicationis fententia vi- maqtiaua, die oftava menfis Julii, przfentc lipenfa, in ipforum ammxdetrimen­ multitudine clericorum. Die prardifto in palatio populi commu­ tum , perceptioqi facramentorum , & nis Fonlini, quod inhabitat dominus comes participationi fidelium (e immifcent : Romandiolc, venerabilis pater diftus domi­ hoc non valentes tolerare veldiflimu- nus arehiepifeopus commifit & mandavit lare diutius, abfque eccléfiarum no- domino Michael i archidiacona Ravennati, ftrz provinciz Ixfione enormi , VQvo­ ut in pratfentia pratdiftorum epifeoporum, fin& de ipforum confilio definiret, quod per lumus & mandamus, ut l. annis __ gulis m nativitate & pafchate refur- ipfum dominum archiepifcopum deberet rei­ terari vifitatio per provinciam ecclefiz Ra­ redionis Domini , ac in folemnitate vennatis. Aftum, &c. In nomine Domini. fandorum omnium, coram fideli po­ Arnen. pulo denuncietur publice in MiflaInjunfti a domino noflro Bonifacio arrum lolemniis,omnes &. fingulos fu- chiepifcopo Ravennate officii cura iollicitat, praferiptos, in majoribus ecciefiis ci­ ut his quar a ianftis patribus inftituta co­ vitatum, caftrorum, & aliorum lo­ gnovit, ftudio vigilanti intendat. Cum er­ per omnes provinciz ejufdem decretz corum , ubi funt conventualcs vcl go diœceies viluationem perfecerit , prout, Deo collegiatz ecdelix noftrz provinciz, annuente , iecute potuit, eique liceat vifitamajoris excommunicationis vinculo uonem per eamocm reiterare provinciam, fupra- , honÔkius BlTURlCENSE rudolph t imp. 6*f » TV. ~ , 1 1 \ ' PM1UPP. Ill R. FR. 6*b ——------ juprafcriptorumfuffreganeorumrequifitocon- A vifitationem per eamdem provinciam reitc-**' " AW!tsTi ^l0: mandaro & commiflione rari debere per dominum ârchiepifcopumfu- ZÎÎJtni 1 ipfius dominis archiapifcopi , nobis Michacprafcriptum . Faâa fuit definitio, è7c. ,,,, li archidiacono Ravennati fada, definimus BITURICENSE CONCILIUM A Simone de Belloloco archiepifcopo cum fuffraganeis celebratum , xv Kal. Oaobr. ann. MCCLXXXVI. Ex codite MS. C \ii Parif. 'Soc. JESU. TITULI CAPITULORUM. \l. Dc compellendis excommunicatis ut favant fe aijolvi. 1 Dt corr.gendis & dirimendis matrimoniis . 31. Ut rclitiofe fefla ferventur. 3. Na matrimonia infra legitimam at stem, 33 Ut fuffroganei, & inferiores judicis ap vel clande,fline, contrahantur . pellationibui deferant. J. Ut nemo cognitiones canforum ufurpet ex­ J4. Ut officiales ar.biepifcopi non imp,diant tra Iota fua jurifdifliones. jurijdifl.onem fuffragancorum, iX alio­ 4. Af* arcbidiaconi, &c. habeant officialem ex­ rum . tra civitatem. JJ. Ut quivis ordinarius rcqufitui mandet 5. Ut parochi non gaudeant fruflibus, donec executions fententiam latam in eos qui fint tn facrit ordinibus. minuunt jurifdiflioxcm ecclffisflicam. 6. Ut clerici peregrini non admittentier, mfi 36. Ut bat & antiqua flatuta ferventur . comprobati. / 37. Ut nonnulla Pontificum confli turi ones fir­ 7 Ut clerici focanai non babtant. miter obferventur. 8- Ut filii prcjhrterorum illegitimi, in eerxm demibut non nutriantur. C PRÆFATIO. p. Ut clerici qui per annum in excommunica­ tione fuerint, beneficio priventur ■ Uoniam conftitutiones conciliorum prz10 Ut ecclefi.irum reiiores deferipta habeant deceflorum noftrorum diverfas reperj. nomina excommunieatorum, & eoi feflit mus, ficque vagabundas, quod tanquam in­ diebut dcnuncient. certae per totam provinciam vacillabant , ex (I. Ut habeant udem & legant confli turionem quo inconveniens lequebatur , quod aliqui Gregoru X ΊΪΤ aliam Simonii legati , con­ per conftitutiones eiant pœnis multiplicibus tra impedientes jetrifdiihonem ecclefia- obligati, alii «communitati, alii fuis be­ flicam. neficii* privati, ignorantes pernas, fenten3 3. Ut obftrveiur conflitutio Grigorii XQuia tias, ic praecepta, quae in præJidis conciliis nonnulli de refcriptit ■ continentur.- idcirco ad utilitatem, pacem, ÏJ, Ut omnes femel m anno confiteantur. Ôc tranquillitatem provinciae, ne labilis ho­ 14. Ut reflares ecclefiarum legant confli turio­ minum memoria poffit ignorantiam ptztennes pontificum, de proprio facer dote, tj dere in futurum , conftitutiones antiquas icripprivilegiis regularium . Dto, ex affeniu totius concilii , dignum du­ Jy. Ut paroebi obfervent eos qui communicant ximus comprehendi, & figillorum noflrorutn cum excommunicatis. munimine roboiari: adjicientes conftitutio­ 16 Ne quis excommumcatum, ab ordinario nes alias, ^t dubia quz erant in prioribus non abfolutum, abfolvat, aut tradat rc- declarantes; praecipientes, ut ab omnibus clefiaflica fcpullura. vocatis ad concilium habeantur, êtutlemel 17. Ne ufuraru ad /aeramenta 6 fepulturam in anno in fynodis epifeopalibus publiée fir rcdefiafiicam admittantur. peric&c legantur. 18. De difcipiina regularium. 19. Ne monachi habeant proprium. L Dr corrigendis it dirimendF«O l*«rdote: cum ahier illum ipfe tium in feriptis redigant, quibat in abfolvete non poflit nec ligare. Sacerdos fefto Paichx viaticum dent : aliis autem fit diferetus & cautus, ut more pe­ 4rmt sau, •utem denegetur * condemnantibus riti medici fuper infundat vinum & oleum twnwMi- * confiteri modo przdiâo proprio fa- vulneribus fauciati.· diligenter inquirens dc **· H’ cerdoti, aut alieni de lice ut ia ipfius, Ce a toris circumftantias, flt peccati. Qpiprudenler intelligar, quale debeat ei vel epifeopi. Et fi anno quo decefprxbcra confilium, & cujufmodi remedium ferint, confeffi non fuerint, ut prae­ adhibere, diverfis experimentis uteodo ad mittitur, eis fepultura ecclefiaftica fanandum agro tum. Caveat autem omni­ denegetur: nifi adeo morte prevent i no, ne verbo, aut figno, aut alio quovis fuerint, quod poffint legitime cxcu- modo, prodat aliquatenus peccatorem: fed fi pru- O HONORIUS BITURICENSE RUDOLPH !. IMP. ·»> P. tV. » 1 * Μ IV I V- C ΓΜ 3 t PHILIPP III R. FR. *34 •fi prudent ion confilio indiguerit, illud ab- A conflabit : tibi, fili, miniftro generali per--------------CHRKTi iSee ul,a cXPfel*" ^onc perfonae caute requi' te, vobis vero provincialibus mimflris cum „i(. rat: quoniam qui peccatum in pœnitcntiali judicio fibi dete&um przfumpferit revelare, non folum a facerdotis officio deponendum decernimus, verum etiam ad agendam pœnitentiam perpetuam in arâum monafterium detrudendum. Conftitutio CItment is. Ona <*'· dtffinitoribus in provincialibus vcftris capiiulis congregatis, committendi. auâoritate apoftolica fratribus ejufdem ordinis, in fa­ cta pagina eruditis, examinatis., fic appro­ batis a vobis, prrdicatlonis officium: au­ diendi vero confeftiones , abfolvendi con­ fitentes, fic injungendi eifdem poenitentias falutarcs, etiam irai'ibus altas idoneis, con­ cedendi .* eifdem quoque fupradifli ordinis fratribus, quibus diâa officia per vos taliter commifta five concerta fuerint, quod eadem libere valeant exercere ; plenam damus fic concedimus auâoritate przientium facultaB tem : diftriâius inhibentes, ne quis fratres /’"^Lemens fervus fervorum "Dei, dileâis filiis, magiftro fic fratribus ordinis fratrum Praedicatorum, lalutemfic apoftolicam h ‘m>- benediâionem. Quidam temere fentitntes, fic ad fobtictatem fapere nefeientes, impruden­ ipfius ordinis, quibus diâa officia per -vos ter przlumunt aifercre, quod de licentia, taliter concedenda duxeritis, ut praemitti­ vcl commiffionc aut conceftionc Romano­ rum pontificum, vel legatorum apoftolicz tur , aut etiam committenda, in exercitio aut exeeutione officiorum ipforum audeat fedis, feu ordinariorum Jocorum, vos fine quomodo libet impedire. Nulli ergo homifacerdotum parochialium ecclefiarum Acen­ tia fic artenfu non poteflis libere praedicare t num liceat hanc paginam noftrc conceffionis fic inhibitionis infringere, vel ei aufu te­ populis, audire confeffiones, abfolvere con­ merario contraire. Quod fi quiiTsttentarc fitentes, ac poenitentias injungere falutarcs. przfumpferit , indignationem omnipotentis Nos igitur voleptes atterttooem tam teme­ Dei, fic beatorum Petri fit Pauli apoftolorariam penitus confutare, fic elucidare in rum ejus, fe noverit incurfurum. Datum Ro­ talibus veritatem : deliberatione provida de­ claramus , quod fi vobis detur licentia, com­ ma apud S. Sabinam iv. Idus Februarii pontifitatus noftri anno primo. mittatur , (eu concedatur, a legatis prardiâz fedis, aut ordinariis locorum, (nedum _ a Romano pontifice de quo procul dubio.Xp. Ut parochi obfer veut eor qui t«tttet erroneum dubitare, quin in omnes fine municant cum excommunicatit. alicujus confenfu, immo etiam invitis qui* bushbet, hujuhnodi poffit concedere pote· Item ftatuimus ut injungatur capflatem) populis, legatis ordinariis fubditis pellanis, quod fi viderint aliquem eifdem , libere praedicare poteft is , audire contertionrs, abiolvere vobis confitentes, fic participare cum excommunicatis in poenitentias vobis confiten:ibus injungere fatrtenfa, vcl in domo, aut commer­ iutares, aliorum inferiorum przlatorum, fic ciis , vcl confulendo , moneant ip­ reâorum ecclefiarum, fic facerdotum parofos, alio mandato non cxpeâsto, ut chialiuni artenfu, nullatenus requifito: ill's nomina dicecefanis vel officialibus eo­ cafibus exceptis, qui de jure, confuetudine, rum per fuas litteras mittant - Circa feu retentione ab eis fpecialiter fafla, pre­ dicate fedis legatis, fic ordinariis predicts quod cappellani follicite & diligenter fpecialiter relinquuntur: ad quos non licet θΐε . habeant, certi quod fi in hoc in­ vos manus extendere , nifi vobis Ipecialiter 1 committatur. Ideoque auâoritate apoftolica diftriâius inhibemus, ne quifpiam fuper iis, vel eorum quolibet, vos, vel aliquem veftrum, aut etiam confitentes vobis, vel ad praedicationes veflras foifitan accedentes , contra praemitia: declarationis formam ali­ quatenus moleflare praefumat : decernentes nihilo minus irritum fic inane, ficc. Da­ tum, ficc. veniantur remitti & defides, graviter punientur. XVI. Ne quit excommunicatum, ab or tiintrio non abfolutum, abfolvat, aut tradat eccltfioftica ftpultUTU. Sane profpeximus quod nonnulli religiofi, &. alii, motui fui fenfus potius inoitentes, quam confidcrarc Arrv litteraAÆ^rtinu’ fervus fervorum Dei, dileftis volentes, quam grave fit periculum, *·*·’* filiis generali miniftro fic provincialig aliquid attentare, potittime tranfgrelibus miniftris ordinis fratrum Minorum , oiendo terminos quos pofuere majo­ «pottolkam benediâionem . Ad res; quod pofle vergere videatur io eJj^T^rrf-fruâus uberes, quos in agro Dominico , contemptum clavium, & fra&ionem tcum. pnedicando verbo pariter fic exemplo, connervi ecclefiafticx difciplinac ; plefeffiones audiendo, fic per alia virtutum cxercitia, facer ordo veftcr, fic ordinis ip­ rumq; aliquorum corpora tradere prxfius humiles profeftbres, produxerunt haâefumunt ecclefiafticz (epulturx, qui' nus, fic in futurum fperantur Deo aufpicc •b ordinariis fuis excommunicari, produâuri , attente confideretionis faciem culpis exigentibus eorundem , per convertentes: ut fratres quidem ordinis , tempora multa in fua contumacia <5c przdicarionis fic audiendi confcffiociesoffici· rebellione perfiftunt, claves ecclcfiz, eo liberius 8c efficacius exequi valeant, quo certius dc ipforum circa eadem auâoritate & ccniuram ecclefiafticz poteftatis graConftitutio Martini. , vd tmotis fTloribut chialibusecclefiis, arcas & grana pe­ prioratui non vacuentur. nitus amoveri : qux fi anno elapfo amota non fuerint, ea faciemus in Quia vero tam abbates , quam ufum pauperum converti. priores conventuales, mortuis , vcl amotis prioribus cx caufa, bonaqux in eorum ecclefiis inveniunt, capiunt & apportant: prohibemus, ne dc ce­ Choreas in omnibus ecclefiis fieri tero talia attentent, nifi tantum di­ penitus inhibemus. mittant de bonis ejufdem, quod ufque ad frudus fcquentes valeat com­ petenter domibus & prioratibus proXX111. Ne monaebi minoret 30. atonie E videri. Si vero contra fecerint, diaemerentur in priorotibut non conn ccfaai arbitrio puniantur. ‘ ventualibui. XXII. IX in cedefin eborea non fiant. Inhibemus, ne monachi, minores XIVU. Dt tefiamentit non otckltandu viginti annis, ad prioratus, foraneos non conventuales mittantur, mora­ Statutum vero quondam antiquum turi «-ibidem. Hoc antem ab abbati­ editum invenimus in provinciali con­ bus fic prxeipimus obfervari, quod cilio Bituricenii per hzc verba : in futuro concilio contra confticutio- Ne decedentium voluntates , quas nis hujufmodi tranfgreflbres intendi­ ,, pium eft exeeutioni demandare , mus durius procedere per (ufpcnfio- „ per aliquorum malitiam fupprl» mi ______ J39 H0ï0k,us CONCI I I U M auooLPH. r. imp. PHILIPP. HL R. F. . ®4° voluntatibus inveniuntur négligentes, ipfas fideliter exeeutio- aSasu ni demandent, prout in fan&is con- *»e<· ftitutionibus eft ftatutum. 1 V m anno"”»» m* valeant vel etiam occultari : fta- 1 cedentium CHjusTi ,, tuimus , quod infra decem dies a ",3· „ tempore obitus teftatoris, ad cpi* „ fcopum , vei archidiaconum , vel „ ad illos qui loco ipforum fuper „ boc fuerint deputati, vel ad illos XXX. Vt tt/lnettntt fient corun proprie feterdoit. „ qui juriidiftionem epifcopalem hz,, bcre nofcuntur, accedant, fecum Attendentes aurem primum fpe„ teftamentum, fi fcriptum fuerit , ,, delaturi; vel, fi fcriptum non fue* &arc ad falutem animarum illorum „ rit , per facramentum ipforum , qui teftamenta fua condere volunt, „ quod teftator difpofuit, probetur : five ultimas voluntates,ut cappellani „ ut ex tunc praefati teftatoris vo- ecclefiarum quarum parochiani exi­ „ luntas in formam publicam redi- li ftunt, & a quibus recipere debent ,, gatur.' Injungimus autem epifco* ecckfiaftica facramenta, interfint te· „ pis, & archidiaconis, & aliis ju- ftamentis & ultimis difpofitionibus , ,, rifdi&ionem habentibus ecclcfiafti- inducendo eos ad emendanda fore„ cam, ut fi exeeutores teftamcnto- faâa & reftituenda illicite acquifira, ,, rum in exequenda decedendum vo- & alia ordinanda, quz ad falutem „ luntate invenerint négligentes, vo- pertineant animarum : unde etiam „ luntatem ipforum fideliter execu· ex przfcntia facerdotis teftamentum „ tioni demandent. Quibus przlatis per canones redditur efficacius appro­ „ & executor i bu s, fub interminatio- batum . Considérantes infuper, quod „ nc Divini judicii firmiter inhibe- initio , & exeeutio teftamentorum , ,, mus, ne quidquam de bonis de- ad pontificalem pertinet auâorita3, cedentium in proprios ufus con- tem, fecundum civiles & canonicas „ vertere vel etiam detinere przfu- C fandiones : ftatuimus, & ftatutum ,, mant : ftatuentes, quod fi execu· hujufmodi prxeipimus publicari , ut „ rores aliqui, id quod fibi deberi quicunque teftari voluerint, proprium „ afferunt, propria audoritate ufur- facerdorem & curatum, aut aliquem „ pandum duxerint, illud reftituere ordinarium, ad teftamenti fui fa&io,, compellantur; a&ione, fi qua eif- nem advocent , in cujus przfcntia „ dem fuper eodem debito compe- manifefte appareat de teftatoris libe­ j, tierit, fint hac iua temeritate prl- ra voluntate. ,, vati: nifi reftituerint, ex quo fu,, per hoc moniti fuerint compc- XXXI. Dt tomptllendit txconontunicatii ut fetinnt ft ebfolvi. „ tenter. XXVIII. Dt ttcttutoribut trfioittentorant. Item ftatuimus ,quod exeeutores,ti­ tulo emptionis, vel alio, nihil de bonis retineant teftatoris : nifi abipfoteftatort legatum fibiexpreile fuerit vel concefTum. Quod etiam fine auâoritate judicum non poterunt retinere. Et fi quid contra przfumpfcrintattentare, pretium amittant: fi caufa venditio­ nis przfumpferint retinere, ÔC alia caufa, judicis arbitrio puniantur. XXIX· Vt epiftopi txequentxr tc/lemtnte, fi txutuorti fint nt^lijftnttr. Quia vero nihil eft quod tam ho­ minibus debeatur, quam quod fupremz eorum voluntates exeeutoribus mandant, nec eft, quod negligentius perfolvatur : idcirco injungimus prz­ latis ; & uni ver fis jnrifdi&ionem ha­ bentibus fpecialem , ut fi exeeuto­ res, feu hxredcs, in exrquendis dc· Statuimur, ut finguli qui per an­ num & amplius fuftinuerint publi­ cam excommunicationis fententiam , moneantur diligenter, ut infra duos menfes a tempore monitionis , fa­ ciant fe abfolvi , denunciando cis, quod fi id commiferint ullo modo , parcetur eis de emenda novem li­ brarum Parifienfium, quod .integre leventur ab cis. De qua monitione, denunciatione, & die, fiant litterz, illorum per quos monebuntur nomi­ na continentes, cum adhibitione teftium, qui fimiliter inferibantur. Et fi elapfis duobus menfibus przdifti excommunicari moniti,eamdem fen­ tentiam excommunicationis fuftinucrint: przdt&z litterz mittantur dicecefano, vel ejus officiali, qui proce­ dant contra eos hoc modo. Mone­ bunt fzculares poteftatcs, & compel­ lent, fi Bpus fuerit, per cenfuram ecclefiaflfcam, ut eos excommunica­ tes redire Compellant ad ecclefiz u■ funvna rutu iliorum Lu>lovici kbllii , in qua quod bocroaviliun. Ipcftarc debeat cognitio principaliter am in­ non .idertm pilus, led illud ex Mil. lollro cudKcr.ilcidents, quocumque modo ad ctclefiaflicum den n , η,κίο qua mea lit . Litum , qui cr­ judicem Contra diocelanutn vcl ejus officia­ icri ope.» ihiu» oblctvare non edita piiui cooc Jia. at­ que ia rvm meam trmsfrrrcn non orjlexcinn . lem , cos vel aliquem eorum, quocumque modo impediens vcl perturbans, quomn.us CONCILIO BITURICENSI circa rem vd caitfim hujulmodi tuum of­ ANNO M. CG LXXXVI. celebrato ad­ ficium libere exequatur; reettrium habuerit denda. ia fururum pro lui tuitione, jure, confer, vationc polTcffionis vel proprietatis, aut e£x arcbivu ilhfftr.fftmt arclitpifcopi Albitufi/, tiam pro violentia repellenda fub quocum­ /f, ui XXXK, concihi bujni α Lobbao cdi- que eoiore qua-Gto, etiamfi apud eum ieu >r-i (Mknrca «rcdiew fie Irgenbcmaliquem cwn eorum per caufa: cognitionem vel additione. Statuimus quod officialis noller aliter ordinato jodicio non procedat , ex­ «m. non admittat hujulmodi appellationem, li communicationis incurtit fententiam eo ieidem conrtet fuper diâo cafu appellatum pfo. Poteft enim, G fe g.avari exiftimet, adi­ fuifle, imo appellationem prouuntien' nuire ecdcfiaflicos judices, fic Gbi apud c< s dc lam, & ientcnrits ordinarias exeeutioni de­ remediis competentibus falubmcr providete. mandent , nifi caufa fufficiens quare appel­ Sententiam veto hujufmoui teneantur omnes lans admitti debeat allegetur.- hzc fi qui­ BituricenGs dioccfis & provincix eccleiiatlidem qux lupcnus praemittuntur inviolabiliter ci judices facere publicari, quantum & lient oblcrvan , flatutis utihbus antiquis hic non ab eo, in cujus prxjudicium hoc attenta­ transiuGs in fuo robore nihilominus^luraturis . tum fuerit, requirentur. In cujus rei teittItem praxipimus firmiter oblcrvari conmonium fcripturam prxienum Geri juflinms fiitutiones antiquas, illas videlicet , extra & figi Horum noftrorum munimine robo. ari . dc acculutis fie irvquifit'S , cap. Sicnt ohm , Datum & adum Bituricis XIII. caleo i. s editam per Innocentium tertium in conci­ oâobris, anno Domini M. CG LXXXVI. lio generali.' item alum extra de fimonia, infra pendent figilia quinque , ^oniam fimemmea Li./, cdnam per dom. D CONCILn BITURICENSIS Εχ Μιπμη. loco <ι: ι(·. num Innocentium tertium m conctliogenerali: item aliam extra de prxbendis, C. Gra­ Anno M. CG LXXXVI. celebrati ftatuta P41, ze nrmir efi, editam in generali concilio per contra exemtos. diflum dominum Innocentium tertium. Item Ex ercbivu iibtfiriffimi artbivpifcopi aliam extra dc flatu monachorum, C. Cum Aibierfi. ad monafi.rium, ab eodem domino Innocenr.o cdnam. Item aliam extra de cenfibus fic Uia nonnulli, fice. miniftrari eccleGafltexactionibus C. Cum apojiohcai fc tJ fuos, cca iacramenta, fic fi contrarium pratoitam in concilio Laterano. Item fic aliam fumpfcnnt attentare, rigide contra eos ad domini Alexandri papz quarti contra juriftantx temeritatis audaciam puniendam per diftionem ecclefiaflicam impedientes fic (or­ omnem viam debitam procedatur : fic cum bantes , C. Qaare fit grave nimii. privilegium illud ne excommunicat! ab or­ Ad prrmnlorum autem omnium fidem dinariis aut interdici valeant vei fufpendt , & majoris roboris firmitatem habendam , alia debita remedia non auferat, per quz his flatutis & ordinationibus per concilium concilii £ ordinarii debite procedere pollint, ad excel· faâis nos StMUN Dei gratia Bituricenfis ar- fus hujufmodi puniendos , detineri delinquen­ chicpifcopus Auuitaniz primas in provincia­ tes five contemtores hujufmodi perfonalili concilio conftituti una cum venerabilibus ter, fit debite cartigart poterunt ab ordina­ fratribus fic fuffrsganeis noftris, G. Lemoriis, ubi abfque pericido illud fieri potent, vicenfi, R. Ca rure en G , R. Ruthenenfi, fic fic ipfis ordinariis, jurtira luadcnre, videbi­ B. AlbienG gratia ejufdem epifeopis, fitur expedire. Quia vero pkmmque tales fe giilum ooftrutn una cum figillisfuffiaganeoptiviiegiatos five exemtes etiam prr.endrnrum prsediâorum noftrorum duximus appo­ tes, ea que inordiraria; puielfatis attentant, nendum . Nos vero prznnmiaatt epifeopi fi& funt in direptionem nervi ccclcfiafticxdi· gilla noftra una cum figillo Reverendi pa­ fcipiinx, defFetifion**m m.ocint laicx potetris domini Simonis Dei gratia Biiuricenfis Ibtis, plerumque etiam j idices tscujarcs, archiepifcopi primatis Aquiianiz prxmifli» qui cx potcHaic officii lui ad requifmonem judt- C Q ________ ÀNNn ORISII ·>.»«. r.f hcwor!·^ ftlTIlRlCF^sP ' wnsoirttn t imp. oc. <,< ··» J P. IV. I5U U Λ i vr. ÎNÙL. A nullum p iv.iegium allega 1 em , etii inferunt Ixfionem , tonantes pro viribus or­ proponerent contia bumlmodi tumitem κ dinat iam ccclefiaflicorum judicum poteftatem quitatis fc fuifte per longa tempora in p^finfringere, ut tie delinquendi in locis etiam felftone libertatis illius, ex qua munitos 1; ron exemtis, & enormia committendi iibcdicunr , ne reipondere coram ordinariis icliorem obtineant poteftatem; aliquas utiles neantur.· objedione hujufmadi non obftanvias, per quas icdo tramite rationis contra te, debite proceJt poterit foima qux lupcmachinationes eorum fic ad excefliis punien­ rius cununeniu' . Licet enim ex illa lonllidos ipforum tuile & rationabiliter procedi tutione , Qnia perfenae , ibi fcilicet vel qu' in poterit, duximus inferendas.· ut attenta inexemtione feu Itbenatis pofleflione per lon­ ftruâ:ooe five do&rina hujufmodi, facilius E ga tempora non fuerint, aflumi p.dfe <>b)r& plenius advertere ordinarii valeant, quali­ dionem five deffeutionem hujufmodi videa­ ter fine juris offcnfa procedere poflint ad ea tur; non habet tamen locum ob'cfifio tn ca­ qux incumbunt ex eorum officii cura fic defibus de quibus agitur, attenta diligen:et fic bita poteft*te. Cum etiam ram per conflifubtiliter veritate, cum ideo qu-κΐ poti ictn· tutionem illam FalenSrj Innocentii IV. edi­ pus conftitutionis illius non ctfluxetini tem tam in concilio Lugduncnfi, quam per ilpora illa longa, per qux valear illud pix hm conftitutiooem, Quin yerfi»* per Ale­ tendi in hunifmodt cafibus antedidis, in xandrum IV. editam, quorumcuwque ceflct quibus exemii, quantacumque gaudeant li«Ttemtio ratione dcli&i vel contradas in lo­ bertate, poflint coram ordinariis conveniri.· co non exemto commi fla vel initi, aut rei ium quia ipfa conftiturio Alexandri, cx qua de qua agitur inter ipfos, quod in loco cxulis prxtenderctur pofleflio libertatis, au­ cmto non iit rite fic debite altera iflarutn fert eis omne privilegium, omnemque liber­ caularum exprefl* , quantumcumque fint cxtatem in cafibus antedidis, cum etiam qua­ crt.ti coram ordinariis poterunt conveni:i; dam apertiffima ictionc: quia cum coniliCtetil. Gtaernl. Toto. XXIV. Ss x tuno «47 ■»«. CONCILIUM <4* tutio Alexandri dc poffefliooc libertatis perAfcopoa ia illis qua funt contra heretic©*!©-—— cnrbti *on811 lempora generaliter Joauatur, nihil ftituta, & dum hujufmodi exemti campants oia. fpecialiter exprimetur de bojuimodi cafibus |ponere poccflatc propria m oratoriis domoqui femper tam exconftitutione Innocenta* irum iuarum pnriumunt,publicequc pullare. IV. quam ex cnnftitutiooc ipfius Ataxandr. Item, quando oratoria vel capellas fine declarantur excmii, quantacumque iftigau deant libertate : & ita per confequcns pof’ feflio quaotocumque ^tempore diceretur ob­ tenta, quantum adhujufinodi cafus eis pro* defle non poffet, nullaque alia defienfio pri­ vare poteft ipfos, nifi tamen privilegium ta­ le fit, quod poft conftitutiones prrJidas ab diocefanorum licenda prxfumum couftruere, five quando in locts non exetntis, ab ordinariis ioterdidis, celebrant divina, vd faciunt celebrari : & it* ficut de cafibus pro­ ximitatis in omnibus aliis, in quibus cooccffa fit ordinariis a jure poteftas contra hu­ jufmodi perfonas, qux per exemtiones vd apoftolica fede conceffum effet efldetn : cu­ privilegia fedis apoftolicx fe deflendum, po­ jus quidem tenor oftenderet eis indultum terunt ipfi ordinarii plene uti fiso jure & ne poflent etiam io cafibus prxdidls coram potcftate ipfis a canonibus impertita. Si veordinariis conveniri, non obftanttbus conti i- B' ro talis ab exemtis five privilégiait; com­ tutionibus antediâis, profeâo clanflime pa­ mittatur cxceffus.in quo dc cognitione ha­ tet quod objeâio illa iion valet ex eo quod benda five de poena infligenda intromittere fic praetenderetur ordinarius, quin procedat fe non poflit ordinarius ,· adhuc remedium forma contenta fuperius obmiitere non de­ aliquod contra iftos per ipfum ordinarium bebit . Et fi prxdiâi, contra quos procedunt plurtmumquc poterit adhiberi, ubi enim com­ ordinarii, prout fuperius prxmittjtur, duxe­ mittitur talis cxceffus, ex quo certa perna rint appellandum , ordinat ii tuos debitos pro- eis, ipfo faâo, a canone infligatur; & exceflus obmirtant, & appellationes qux con­ ceflus commiffus pei rei evidentiam notorius tra eos interponentur, viriliter profequan- crir, ordinarii poterunt denunciarc , fic fa* tur. Si vero conlervatorcs illorum propter icere denunciari illum , qui fic commifit vin­ hoc in ordinarios, dum canonice & jufle 284. 1285. i*8d. 1287. 1290 1191. ic habetur qualiter reverendus pater do-' fis ditxeefis, confervetor proviGonis fen orminus Symon Bituriccnfis archicpifcodinationis a fode Apoftolica fuper jure Pri­ pus, Aquitanis Primas, primo anno Do ­ matis prasdidx, Hclias ejus clericus,domi, mini MCCLXKXIV. mente Septembri Do­ «us Otho dc Salinis canonicis Magdunenminica die poft feftum beati Matthst Apo- fis, dominus Cono capellam» Virupnicniis ftoli dc Evangeltfts, Burdegalenfcm provin­ capituli , domini J. de Bellechierc nota­ ciam jure Primatis fus caufa vifitationis rius publicus, Guido dc Kans clericut dointravit .· m cujus focieute erant religiofi mini, Bcrtraodus Coflc fervicns domini reviri Johannes Abbas monafterii fandi Sul­ gis dc plures alii. picii Birarkenfis, fratres Gilo ejus focius, Et notandum quod eum didus dominus frater Symon didus Puerto, dc J. de fan- gBiturkenis coacepiflet, dc propofuiiTet Burda Severa ordinis frarruoi Minorum, Madegalenfom provinciam caufa vifitationis in­ gifter Guilldmus de Medunta Officialis dc trare i confiderans quod ecdefia fua B'tuCanonicus Bituriccnfis, Joannes ejus cleri, ricenfis in juftis fuis pofléflionibus St ceteris eus, dominus Gnido de Noyai h es Capi teri us juribus fetnper defenforem habeat dc habue­ Pidavicnfis, dominus H«lias Porta abbas fcrit fereniffimum regem Francorum ,eumdcm cularis ccclefix fandi Alicrii Pctragockxn- regem rogavit, ut unum dc familiaribus fuis H 1 7i tft PROVINCE BURDECAI.. «f» fuis commiteiet eidem iturum etun ipfo in A Die igitur Dominica poft tcftum beati—“ — CHRJSTI Prov'nCMm pnrdiftam ΐΛ._ . Cujus. precibus L-- be* 1 Matthsi Apoftoli {< Evangelillx, diftus do- cjikist ciiKisri m(. nigniter inclinatus dominus diftus ret, vi­ m.nus Bitunceniis atchtepilcopus veniens de ati4. rum providum, morigeratum, ordinatum de abbatia Foniit GawJaaJi, publice di Font Gam· fjeundum de familia fus concedit eidem hnt, BituiiccnGs diacefis, ubiiabbato prscum tuis litteris continentibus ifta verba. cedenti iacros celebiaverat ordines & pis„ Philippus Dei gratia Francorum Rex, dicaverat, Burdegaienlcm intravit provin­ ,, Bertrando Code fervienti fuo ialutem. ciam; abbate * Angho. Ic quinto in equi­ „ Mandamus tibi quatinus non permittas, taturis veniente obviam domino per leucam „ quod in ienefchalliis (eu Bajuliis Petrago- & amplius, & falutante dominum cum hi­ „ ricenii, Piftavienfi, Xantonienii , Agenlaritate vultus. Et cum modicum cum do­ ,, nenfi, Vafconis, Alvcrnis, indebita gramino diftus abbas Anglir cquitaflet, cum „ vamina vel violentis aut injuris inferanfeftinatione prsceflit ut (c prxpararct , & „ tur dilcfto dc fideli noftro archicpifcopo concanonicos ad recipiendum dictum domi­ ,, Bi.uricenii, Aquitanis Primati, aut gennum Bituriccnfcm modo debito faceret pr*. ,, tibiis vcl nunciis luis, in perfonisvel bo- B parari . „ nis eorum , cum pro juribus provincia vcl Veniente igitur domino, diftus abbas cum ,, primatis Ius exercendis ad partes provin- fociis fuis proccflionalitcr in cappis lerkis, „ cis vel primatis earumdem ipfum velco- campanis pullatis honorifice receperunt, can­ ,, tum aliquem contigerit declinare : fit itantes refponlorium , Deum time : abbate prttj, pium arehiepifeopum fic quemlibet prxdi- difto in introitu cedetis prxlcntantc domi „ ûorum in fuis juftis laifinis ab omni in* no aquam benediftam, & induto cappam fr (titia nec non gravaminibus & violentiis fcricam, ccbucam five baculum paftotalem ,, manifeftis in locis iplis drfendas cx parte tenente.· crucem, textum cvangeliorum s ,, noftra, quoties opus fuerit fibi, fit de & reliquias ecclcfas ceteris tenentibus in pro,, hoc fueris lequifitus. Nos enim tenore ceftione. ,, prxfcntium prscipimus fcnefcallis & juDifto vero dc cantato dc finito cum ver ,, flituriis locorum prsdiftorum, ut tibi ad fu & gloria rcfponforio, furrrxit dominus ,, cxlecutionem prxmiflorum, fi eos inde ab oratione fua dicens alta voce ,5ir μ»λ ,, requifieris, auxilium fubminiflrent. Aftum Domini kenediflum. Refponfio. Ex boc nunc ,, Parifius, dic Lunas poft feflum Nativita Cg> uf^ue in foculum. Adjutorium noflrum m „ tis beati Joannis Baptills, anno Domini ■ . Refponfio ~ ~ fecit < nomine Domini . Qui c ceIum „ MCCLXXXIV. trrrem. I'tntdicut wi omnipotent Dtut, Diftus vero dominus Bituricenfis, ante­ Poter , tJ Filtnt & Spiritui j .influi. Rcfponquam didam Burdegalenfem provinciam , ut fio, Arnen. prxmittitur, intraret, volens confulte & cum His faftis reliquias fan&orum fuper alta maturitate procedere, falvo tamen jure lus re pefitas dcoiculatus eft: & poftea fuam Bituriecnfis ecdefc & honeftate fua, di­ cameram intravit, fua cruce femper & ubi­ ctum regis iervientem; ut in tuto procede* que deporteta ante ipfum. Cum vero di­ ter, ita quod a magiflrisfuis reprehendi non ftus dominus Bituricenfis fuam cameram, deberet, & quod de committis fibi nihil ut diftum eft, intravilTef, in abbatia preomitteret, luper juribus poft .... jullis dift.i de- Anglia Piftavientis diocdu, venit ctclefir Inz Bituncenlis, & fui ipfius& pisquidam archipresbyter venerabilis ic difcredeceftorum tuorum in primatis & provincia tus cx parte domini Piftavienfis cum litter:» Burdegalenli, & de cognitionibus caufarum _______ _____ _ excufatoriis , fuper co quod domino Bftuti* " k tam Burdcgalcnfis, tam ledibus vacantibusDcenf, non venerat obviam; quarum litlcra1 quam non vacantibus, & de coertionibus 1 .... rum tenor f. quitus in hxc verba : Îuas habet in clericos potiflime Bui’tfrgalenis &....................... provincias per litteras ,, "Ο Everendo in Chrifto patri ac domi* apoftolicas.* per afta judicialia & per telles „ 1\. no Symoni,Dei gratia archiepiitoinfix mavit & fuper informatione prseditL· & „ po Bituricenli, Aquitanis Primati, frater de modo informandi pnecepit diftus domi­ „ Gualterus permiffione divina Piftavienfis nus Bituricenfis fieri ex luperabundanti cau­ ,, epifeopus, Ialutem cum omni reverentia tela publicum inftrumentum.* unum in^al,, & honore, fe paratum ad ejus beneplacita lico quod haberet diftus Berlrandus tuis „ & mandata. oftenlurum magiftris, fi eftet necefte : & ,, Litteras veftras recepimus in finibus almd in Latino penes dominum rcmanlu- ,, diœcefis noftrs verius Andegaviam , quibus rum; quorum tenor inferius poftea adoo- ' ,, receptis mandavimus magiflro Guillelmo fatur. „ archipresbytcro de Ambernaco, ut vobis Poft haec diftus dominusBituricenfis fuss , „ occurrat apud fontem Gombaudi, parimandavit procurationes in hunc modum. E' „ turus veftris beneplacitis ac mandatis . „ Symon Dei gratia Bituricenfis archie* „ Diftus enim clericus, ex quo fuimus in ,, piicopus Aquitani» Primas, dileftts in „ ifto officio in vifitando diœcefin Pift*. Chrifto filiis abbaii fit conventui de An* „ vienfem nobifeum fuit, & prs aliis viam „ glia Piftavienfts diœcefis, falutens iflDo. „ novit. Ceterum fi vobis obviam noo vc> „ mino. Burdegalenfem provinciam jureno„ nerimus ita cito ficut vellemus, nos ex. „ ftr« Pr.matis vifitantes hac inflanti die „ cuiatos habeatis; nam ofto diebus ant« „ Dominica poft feftum beati Matthsi Apo„ quam litteras veftras recepimus, publicari „ ft oli & Evangdiflx ad locum veftrum in„ feceramus, quod apud Mauritaniam ordi„ tendimus declinare. Unde vobis manda„ nes faceremus, qus villa eft prope An„ mu., ut nobis & familia noftra diftadie „ degaviam diftans ab illa parte diœcefis „ neceftar.a praparciis. Datum die Manis „ notha per quam intrabitis, ut dicitur, „ precedent), anno Domini .MCCLXXXIV. t» *J triginta quinque leucis Piftavina* t qilJV honorius P. IV. . VISITATIO, * 1 * ’ Λ * » VF. rvdolph. i. rw». PHILIPP, tu. K FR. , */4 —~ q«« quales tint, experientia vos docebit. A tare. Summam autem expenfarum prediâaotR^nt ” Venlcnw' Wl4m *d vos cum Dei auxilio rum arrülavit didus archipresbyter' in fua .<««. „ quam citius poterimus. Bono modo va- cera , & minifter domus domini Bituricenfis in tuis tabulis. „ Icat Ac ptouciai temper in Domino ve„. (Ira paternitas reverenda . Datum die Lu­ Die vero fcquenti in mane dominus au­ ne ante tcllum beati Matthaei. Item cum ditu Miilà fua, celcbiata per iuutn capitu­ lum feu capellanum de dctunâis , & cum luteus credenti», quarum tenor ralis eft .* nota ; fermooem inceptum per quemdam fuum pœnitentiarium fratrem Hugonem no­ „ TJ Everendo in Chrifto patri ac dornimine monachum fandi Sulpicii Bituricenfis „ no domino Symoni Dei gratia Bifinivit: dc in tine (ermonis fui tetigit ne­ „ turu.cn fi arehiepifeopo, Aquitaniae Pri,, mati, frater Gualtcrus eadem pcrmiiliogotium Arragcnil.· & hymno Vmi errator ipiri/aj incepto, dum cantaretur, plures a „ ne Pictasienfis epifeopus, falutem cum domino fignum crucis receperunt. omni reverentia & honore, fic paratam Quo fado audoritate domini Papst & „ ad ejus beneplacita voluntatem. „ Rogamus vos ut magiftro Guillclmo B Legati centum dies indulgentis contulit, Ac audoritate fua quadraginta . Poftea dominus „ dc Cypra archiprcsbytero de Ambernaco, intravit capitulum, abbate fic aliis fratribus ,, clerico noftro, lateri ptzfentium, velitis prsfentibus in eodem, & vifitationis fun­ „ fidem adlnbcre. Valeat vcftra reverenda gens officio, primo de ftatu fpiritualium & „ paternitas in Domino Jcfu Chrifto. DaK „ tum apud trefdccim ventos, juxta An- officio divino, Ac obfervatione regule loci ejufdem, fic de temporalitate diligenter in„ oegaviam; die Jovis, in fefto beati Matquifivit. Cui rcfpondit, fic ceteri; fic per „ tliari Apoftoli. Dei gratiam omnia tam fpirilualia quam Quibus litteris leftis, ic diâo archipres· temporalia in (latu debito, fic profpero fa­ bytcio tuum dominum Piftavienfem epiicotis erant r * pum curialitcr fit difcrcte exculante, fic cum Super quibus dominus Bituricenfis Do­ alieftu diâum dominum Btturicenfem ro­ mino gratias referens, fic fe ipforum ora­ gante ex parte fui domini Piftavienfis epitionibus commendans, obtulit fe , fic quidκορί ut ad hofpitia fit maneria ipfius do­ poffet utilitatis fic (alutis, mini Piftavienfis fiducialiter declinaret, fic _quid , . ____facere _________________ , _____ ecclcquicfcerct in ciidem pro voluntate tua; do-Ctie fic perfonis, tam ex debito quam ex di­ minua Bituricenfis cxcufatione predifta adledione *“Λ fie *" afiêâionc. Super quo regratiati — *’ funt, iple dominus abbas & conventus. nulTa , benigniter & curialitcr fuper ipfam Harc autem notanda funt, quod dominus - regratiatus eft eidem, cxcufana fe quod ad audita MilTa fua ad majus altare :n veftiejus holpitia dcclinar' non poterat ifta vice. Qpibus ut praemittitur perafiis,didus ab­ mentis fic libris fatis decentibus ipfius abba­ tiae, fundate in honore fanât. Crucis, fini­ bas fit multi dc fratribus tuis cum domino vit termonem, ut diâum eft, faftutn clero comederunt: fic in mane fic in iero abbate & populo, plebe multa cum devotione adpraedicto dominum fit fuos fequaccs perop­ ftante , quamvis dic profefto. Eft autem ab­ portune fic fplendide procurante in bono batia Anglic bene lita, talis domificata ad pane, bono vino, bonis cibariis, fic pluri­ recipiendum prxlatum fic tuos fcquaces. bus , fic in aliis neceffariis quibutcumque. Jbi dominus Bituricenfis nec confirmavit, in fero vero poft canam prxiente archinec tonfuravit, nec benedixit.* quoniamipii presbytero pratdiûo praemitto ab epifeopo Pinon fuit oblatum aliquis ad confirmandum, (tavienfi, A illo qui pro abbate fic nomine . , tuo fie cbbatiz praedictis fecerat expenfas, D tonfurandum, aut benedicendum . Domino recedente ab abbatia Angfis pnedida , ditlanneceftaria miniftravfirat ; fic przfcntibus ofU ab abbatia de Fongombaut per duas leu­ fk iabbus domini Bitui icentis, iu't de expen­ cas tantum fatis mediocres , diâus abbas Ands diligenter computatum: & omnibus com­ gl ;a . dominum Bituriccnfcm euntem apud putatis videlicet pane, vino, coquina grofabbatiam fanfti Savini, Ominis fanfti Bencia fic parva, equis in fceno, in a.cna, in ieclifteroio , ferratura, lumine pro equis, difti, diftantem ab abbatia Anglia, per qua­ tuor kucas fatis mediocres, conduxit per harnal>o,cera , faâura candclc ,falario por­ tantis procurationes, lignis, (ale, (alario duas leucas fic amplius vel circiter. Notam procurationem feu divifionem procuratoris do­ fervi torum in coquina fic extra, palea, fe­ mini Bituricenfis in provincia Burdegalenfi, no, pro kâis, quia non fufficicbat palea, qux (equitur in his verbis. gagiis garcionum, fit omnibus aliis habitis Frater Jacobus miferatione divina Pratnepro expenfis tam folutis vel receptis per fa­ ,, ftinenfis epifeopus, apoflolica: fedis Lcgamiliam domini, quam per familiam abbatis „ tus, licet indignus, dileâis filiis decano prxdiâi, fumma fuit expenfarum duodecim1 fic archiprcsbytero Turooenfi, falutem in librarum Turonanfium rribus folidis minus; Domino. Cum nos juxta mandatum apoexcepto quod abbas avenam qus tam in ma­ ftolicura ad nos direftum quinquaginta pro­ ne quam in fero miniftravit, computari no­ curationes, quas venerabilis pater Bituri­ luit . Omnia computata diâus archipresby­ cenfis archiepitcopus in provincia Burdeter, nec qui pro diâo abbate prefentes egalenfi fecundum ptovifionctn domini Parant, non impugnarunt nec verbo, nec fiρ« (Γ) habere taliter duximusdividendas , . goo, nifi folum pro gagiis garcionum , fic quod Burdegak-nfi dkrccfi fex, Agenncnfi pio harnafio dc pro cera.* fic progagiispar­ tres, Angalifmenfi tres , Pctragoriccnfi tionum fuir comparatum undecim (olidos, η quatuor , Xantonienfi novem , Piftavienf; vel circiter. Pro harnafio quinque (oltdos , viginti quinque decrevimus alTignari ; di procera duodecim folidoa, pro faâura qua­ (cretioni veftrst qua fungimut audoritate tuor denarios, cum curialitcr fuit computa­ praxipicndo mandamus, quod divifionem tum quidquid familia domini voluit compu„ a no- '“TW” PROVINCIA BURDEGAL. ,, a nobis fa dam vice noftra faciatis invio-A nit dominus Bituricenfis apud Mortuurn-ma——-— re, quod vulgo Gallic· profertur, Mtrtt- ***£ ·· ' faa&i ' mrr , difUns ab‘ abbati* Saviai pnadi- chrisu ANNO „ labiliterQbfervari; cootradiftorcs per cenCHRtSn „ fur am ecc left afticam compeicendo. Quod „ fi non ambo his exicquendia poteritis ia- „ tereffe, alter veftrum ea nihilominus ex» fequatur. Aftum apud Rotomagum, IV. âa per fex leucas mediocres, nullo fibi ob­ viam veniente. Receptus fuit proceffioaaliter, campants „ Nonas Junii, anno Domini MCCXL. pulfantibus, priore, ceterifque canonicis lo­ Die Lune fequenti, jam difto domino ve­ ci ejufdem cappas fericas indui t, reliquias niente ad abbatiam fanfti Saviui, ordinis ccdcfiac, turibulum cum inccnio, & benedifsnâi Benedifti , diftantem ab Anglia per ftam aquam portantibus, & cantantibus hoc quatuor leucas fatis mediocres, abbas fandi refpon forium, Dtm* tintr, &c. Sâvmi venit obviam in equitaturis fe fexto Ibidem funt canonici fzculares, & procu­ per duas leucas vel magis.* & domino faiu­ rationes. Remittenda ipfis, feribitur.· Priori tato cum hilaritate, cum aliquantulum do­ & Capitulo : ibi fiquidem eft ecclefia fatis deminus & ipfe pariter fuper mullis commu- cens, hofpitia minus decentia. Et ibidem a , , i " 'fuiftent " " ‘ " a domino ,B priore & capitulo fuit dominus fatis laudabinibus collocuti, recedit dc prcceffit, ut ad ~ recipiendum dominum liter procuratus & ejus fequaces: & compu­ fe pararer, & alios commonachos faceret tato de expenfis modo quo fupra, iumma fuit expenfaxum tredecim librat, & duode­ przparari. Er cum venit dominus abba# przdiâus ft cim denarii, ut dicitur, Turonenies. Die Mercurii fequeoti in mane dominus conventus, dominum honorifice receperunt, audivit Midâm fuam ad majus altare ipfius modo quo fupra : hoc refponforium canta­ tum , Sint inmbi vtfai pricinUi ; ft domi­ ecclefiz, in veftimentis & libris ejufdcm ec­ clefiz, prefentibus priore & capitulo. Poft num & fuoa fequaces modo quo fupra pro­ curantes in neceffariis quibufeumque : & in Mifiam requifitus dominus, fi quos dc cho­ fero poft canam dc expenfis computato mo­ ro toofurare placeret; refpondit, quod antea do quo fupra, fumma fuit expenfarumduo­ refponderat : addens quod dominus Pidavienfis fatis vicinus ipfis eft, ad quem faciliter decim librarum Turonenfium, fcxdecim iopro talibus poterant habere recurfum. lidorum. Poft Eft autem notandum, quod fero quolibet „ ----haec ---------dominus ------- — fiituricenfis diligenter in provincia computabantur fex libres cera.***quzfivit ab ipfis, fi ipfi vel in perfonis aut in ecclefia, & ad fpiritualta vel temporalia fcilicet quatuor pro hofpitio, & dur pro camerariis, fub nomine cereorum pondero­ «liquo vel aliquibus indigerent, quod poliet sum ponendorum cum lumine ante crucem facere vel deberet ; Afferens fe perfonis & computabantur; etiam de harnafio quinque ecclefiz, in quantum ex officii debito &difolidos etiam computabantur.- fex denarios leftione, & affeâionc tenetur. Super quo di· fti prior & capitulum domino regratiantes, pro falario portantis procurationes computa­ ipfi domino conquefti funt de familia fua , bantur. Similiter pro quolibet garcione non eo quod expenfas faâas non ita rigide comhabente ledum, duos denarios, etiam pa­ putaverant, ut debuiflent, & prout tpfi com­ nes cum fale, & panes ad candelas erant putaverant , fecundum ipforum affert ionem ; illius de familia domini qui ferviebat de & ita gravabantur, ut in grolfis carnibus, pane. & pollatura, & palea, dc in feno. Quibus Item notaqdum eft, quod eleemofynarius poft multorum refponia finali ter dominus re­ domini ubique in primatia dabat eleemofynam ; & ubi frumentum non fuppetebat, illi, fpondit , quod fi crederent minus fideliter comqui procurabant dominum eleemofynario pa­ Dputatum fuiffc ; venirent ipfi, vel mitterent nem mmiftrabant pauperibus erogandum .* & rtdavis, dum ipie przfens effet, & ipic lifuit in abbatia de Angiia computatum pro bentiftime faceret fideli(cr computari: prepane miniilrato eleemoiynario, & pauperi­ fertim cum fua familia, cujus intererat com­ putare , jam przceflitet. bus erogato, qumque folidos. Pofthzc ipfis falutatis receffit, & ivit PiDie Martis fequenti in mane; dominus audita Mifia fiia ad majus altare, in indu­ ûaviatn. Et eft fciendum, quod in omnibus fupraferiptis a principio quaterni, przfens mentis & libris ipfius abbatiz, intravit ca­ pitulum, abbate & conventu przfentibus, & fuit capicerius Piftavienfis, dc cantor Lemovtccnfis, qui domino Bituricenli tunc venit prxdicavit latine. obviam die Veneris pizcedepti apud Bruel Sermone finiio, vifiiavit modo quo fupra. i Interrogatus dominus, fi complaceret aliquos dicecefis Bituricenfis, cujus nomen eft ma; tonfurare, refpondit, quod donec Piâavis gitler Gaido de Noclles; & fuit przfens difuiffet, nullos tonfuraret . Pofthzc, dominoI âus magifter Guillelmus de Chipra archiPirecedente, diftus abbas ipfum per duas ieu- p presbyter przdiâus, a a przdiâo domino doc cas vel circiter conduxit. Item notandum âavjenfi fcilicet epifeopo premiflus Eodem die Mercurii fequeuti venit domi­ eft, quod dominus quofdam de Bituricenli nus Piâavis. Diftat aurem a Mortuo mari diceccfi apud fanâum Savinum Pidavienfis dicecefis vocari fecit in judicium coram t- per quinque leucas fatis mediocres; decano, pfo: videlicet Gaudirum dominum de Ranx- prxpofito, priore fanfte Radegundis, abba­ te beate Marie Piftavienlis, officiali, fucfort, ipfi domino fuper tangentibus exfecutionem patris diâi G a udi ni teftamenti rc- cenrore & cantore in dignitatibus & peria­ nalibus cooftitutis in majori ecclefia Pidafponlurum ; & quofdam alios quamplures, vienfi, nccnon abbate Auree vallis,-abbate quos in camera abbatis prsdifti fanâi Safandi Cypriani & pluribus canonicis ecclevini autc prandium & poft prandium ex­ fiarum ipfi domino obviam venientibus per pedivit . duas leucas & amplius. J Eodem fiquidem die Martis, poft feftum Et poft modicum ipfis a domino faiutato beati Mattbci spoftofi & cvangelifl», verece- ♦ gt7 • J7 - Howotrt» P. IV. VISITATIO V * 3 4 i Λ «· I V. ” “ feccdcntftxu, ζ<· & capicerio PiftavicnG rcce-Aqu® per appellationem ad cwimi Bhuricen·' jenj délai® fuerint, & ibidem tciminat®, ANNO CHAISri ce recipiendum fe pararent ; qui donnnum recitarent in publiro prarientibtn, allant ibus venientem proceflaonaliter in cappis ibicis , fcilicet duobus tabellionibus, diâo Beitrancampanis pullatis, crucem, turibulum, ado regis, & pluribus aliis fide dignis , prout quam benedictam, textus evangeliorum, & omnia in inftrumcnto publico inferius anno­ multa alia pretiofa deportantes, receperunt, tato dilucide concinentur. Et h«c omnia la­ cantando hoc refponforium, Drum tint»; de­ ciebat dominus ad di&um dominum Bertrancano a Gniftris, & cantore a dextris, dodum informandum, ut de jure fuo facilius minum ab introitu ecclcGs per portam ma­ doceret tempore opportuno. Ipfa dic Jovis jorem ducentibus ufque ad altare majus, dc recepit dominus litteras a ienclcallo VatcoipG domino, ut diâum eft, adfiftentibus, nic continentes illa verba, quz funt tequendonec ecclefiam exivit. Et licet dominum lis tenoris ,,videlicet : „ Joannes de Crefilly miles illuftris regit honorifice recepiflent, diftus decanus domi­ „ Anglic, Ducis Aquitanis, teneicallus in no fupplicavir, ut pro malo non haberet, fed pro excufatis; eo quod' in proceflioneB „ ipfo Ducatu , diledis fuis Jobanni du „ fando Ergondo , militi in BurdegalcnG prxdkia non fuerant tot quot voluiflent, cum abfentes occupati elfent, tam vindemiis ,, & Vafconiz curiis, & BertraqdpdeCameorum , quam compluribus aliis. ,, pania militi in Xantonienfi locum fuum Pofthxc, domino volente intrare capitu­ i, tenentibus, & omnibus aliis btillivis iu>*, lum, ut fuum expleret officium , inter ipfum ,, ialuftm. flt canonicos exftitit final i ter concordatum , „ Cum reverendus pater in Chrifto Siquod dominus difierret intrare capitulum uf­ „ mon, Dei gratia Bituricenfis archiepifeoque mane crallinum. Quo fafto , conduxe­ ,, pus nobis expofueric, quod ad Burdegarunt dominum in domum fuam, fcilicet in „ lenfem provinciam intendit accedere; vodomos domini epifeopi PiftavienGs.* flt ibidem „ bis mandamus, quatenus cum didi domifplendlde cum opulentia dominum procura­ „ ni noftri terram intraverit, Gbi veftrumrunt; flt comederunt cum domino prsdiâi ,, pro eodem domino noftro & nobis offcdecanus, cantor, prepofitus, flt abbas bea­ ,, rentes fervidum, & exhibentes honorem, re Mariz, prior fan&ie Radegundis, capice* „ ipfum & fuos in perfonis & rebus, quamrius, officialis, fuccentor, flt quamplures a- C,<„ diu erir iu diftnâu domini noftri a violii dc ecclefia, tam canonici quam capella„ lentiis & injuriis defendatis: & G quid ni fle clerici, in expenGs capituli, flt in ma­ „ forte faâum fuerit, illud facietis celeriter ne flt in fero: fle domino, quamdiu fuitPi„ emendari, cum ab ipfo vel mandato luo fiavi* przdifti fuperiorts bonam fit venerabi­ „ fueritis requiGti : taliter fuper his vos halem focietatem fle folatium tenuerunt ; flt vi­ „ bentes, quod de vobis fe poflit merito na multa in comeftionibus, in potis fle bar„ commendare, at de negiigentia veftranecillis , ut moris eft , pertentarunt ; compu­ „ queat habere materiam conquerendi. In tato de expenGs hujus diei modo quo fu­ „ vos etenim redundabit, G qtiid inventum pra diftum fuit, fumma fuit expenfarum vi- „ fuerit vos contra ipfum, vel fuos egifle, ginti libr® , fle duodecim denarii Turo,, vel fuflinuifle; de quo debeatis redargui oenfes. „ vel puniri. Datum PariGus, in craftino Die Jovis , fequenti fcilicet ante tertum „ beati Matthaei Apoftoli & Evangel i lix, beati Michaelis Archangeli, comedit domi­ >, anno Domini mcclxxxiv. nus; Gcut & focii ejus , flt plures de domicellis fuis in domo capiceriiPiftavienGs, in·*-' lieni altu in iat veri». vitatus dc rogatus affeduofe ab ipfo capice­ rio predictor dc dic veneris precedent! apud Everendo in Chrifto Patri fuoque caLoruel, quando domino primo venit ob. riflimo domino Simoni , divina pro­ viam, licet dominus cum difficultate maxi­ videntia Bituriccnfi archiepifcopo, Joannes ma conceffit. Ceteri de familia domini, ut , de Crefilly, Iniles, le paratum ad ejusbeplures domicelli dc garciooes, comederunt ! neplacita voluntatis. in domo domini in expenGs domini. In fe­ „ Licet ad partes Vafconiz dirigeremus li­ ro dominus, Gcut dc lui fcqucntcs, in ex- , bentius quam alibi greflus noftro*, propter penfis domini BituricenGs fuerunt. , aliqua tamen tam domini noftri quam no­ Eodem die Jovis in mane dominus intraf ftra negotia nos oportet ad przfcns a re­ vk capitulum, dc prasdicavit ibi, decano dc , do regrelfus noftri tramite deviare · ita capitulo ceterifque multis aliis pratentibus ■' , quod tam cito, Gcut fperabamus, in illis dt poft termonem oftendit diferete flt cie„ partibus r__________ r_______ ... .......... „ non poterimus inveniri.de quo Îanter quanta fit utilitas Piftavienfibu*, & p „ propter adventum veftrum nobis noverit 't 'iftavienG dieeceG, nec non ipGs canonicis c ............. — — r — — — n.._ difpiicerc .* cum perfonam veflram __nvelle­ PiftavienGbus , habere tam vicinum refu­ mus Gcut patris dc dortrini honorare . Quagium , ut Bi'uricenfem Srchiepifcopum .·, cum mobrem locum noftrum tenentibus damus per Biturtcenfcm curiam fuam iuftitiam fa­ per noftras litteras in mandatis, ut vos & cilius dc citius confequatur. veftros a violentiis fle injuriis protegant fle Oftendit etiam qualiter decanus dc capi­ defendant, prout in litteris noftris aper­ tulum Bardcgtlcnte minus fano dufti contis quas vobis mittimus, videre poteritis, filio maliciofc jurifdi&iooem Bituricenfem contuli. Si quid autem veftre lederit vo­ quam in provincia BurdegaknG digoofeitur luntati, quod nobis mandare velitis, illud habere dc habuHTc, impediunt, dc nituntur Îrout poterimus curabimus adimplere . impedire. 'ateat paternitas rcftra bene flt diu. Da Rogavit dominus pretentes canonicos, u tum PariGus, iu craftino beati Mat than G fcirent in quafcumque caufas prasfuifle· Apoftoli, dec. Cmo/. Grarrs/. Tom. XXIV Tt Die 4mwdente > , cum ipfis . r « ut ad. dominum . . . ■' hooorifi- ,Γί,.1 Æ. . Λ . '* kudol Ill i UHL ι ρ PHILIPP. R «59 PROV1NC1Æ BURDEGAL. --------------------------- PHtl 1PP. 111. K FR. ____ Die Veneris fequenti pntdicavic in eccte- A Cum domino comederunt decanus , prx-”— pofitus, cantoc, eapicerms, officialis, fuc--*^*9 c-iKtsrt m4l°r* Piâavienfi, fic de cruce Arragoctntor, j»rior fanâx Radcgundis, abbasbea, >>*,. ma.,· fic multos cruce fignavit. Finito fermonc vifitavit abbatiam fanâi Cypriani Pi­ tx Maris, & plurcs alit tam capellam quam clerici, cx Piâavienfi ecclefia & aliunde . tta v: en Gs, Ordinis fanâi Bcnediâi, .eceptus Computato dc expenfis totius dici modo quo pi oceiiionalitcr ab abbate fic conventu in cappis iericis, Campanis pulfatis, cantando 4><«nr fupra, fumma fuit quatuordecim librarum, tintt, fic cum omni alia folemnitatc : fic pro­ fcxdecim folidorum, duobus denariis minus. Die Lunx lequcnti, fecunda die menfis curatus ab abbate prsdiâo, fic in domibus Pidavienfis epifeopi, priore fanâx Radegun­ Oâobris, dominus exivit civitate Piâavicnfi poft MiiTam luam : fic ipfum duxerunt diâi dis, abbate fanâi Cypriani, cclerario, fic cantor , officialis, prior fanâx Radcgundis, mullis aliis de monachis fuis, comedendus abbas beats: MarixPidavicnûs, & plurcs alii. die illo cum domino Bituricenfi. De expenfis hujus diei fuit computatum Domino veniente ad prioratum de Lezeigniaco, Piâavis per quinque modo quo lupra , fic luit fumma expenfarum gnucu, Jillantem^ unuuicui|riuj»i> tpiuquc >cunovemdccim liberarum, viginti folidorum . B cas fatis mediocres,'fibi venit obviam prior Eodem die Veneris, fcilicet fello beati Mi­ diâi loci in equitationis feu equitaturis fc quinto quoniam abbas prxlens non erat : ÔC chaelis Archangeli, pc fl vifitationem prxdireceperunt dominum prior & fui locii valde ttim celebravit dominus magnam MilTam ad majus altare in pontificalibus, utendo folemniter, modo quo fupra; cantantes, pallio , fic fandaliis, capicerio diacono, fic Demn time, poil Ai»i» Redemptorit WJabbate beatx Marix fubdiacono exfiftentibus ter: fic procurarunt dominum prxdiâum fic in illa Mida. Scribitur autem procuratio in fuos lequcntes. Eleemoiynarius domini femper ÔC ubique abbatia lancti Cypriani prxdicta , abbati ficut cleemofynain pauperibus erogavit. Cum do­ fit conventui. Die fabbati fequenti pofl fellurn beati Mi­ mino venit capice.ius Piâavicnfis: de ex­ penfis computato modo quo fupra, fumma chaelis, vititavit dominus ecclefiam beatx fuit quatuordecim hbiarum, duodecim (oli­ Radegundis ubi funt canonici frculares: fic dorum. Illo eodem die Lunx, dum domivifitavit ecclefiam fanclx Crucis, ubi funt ____ ____ ______ , _____ nus cflTct Pidavis, venerunt quidam pro abmomaksOrdinis lanâi Bcnediâi , imam poll : receptus utrobique modo quo lupra . * C bate fandi................... .iharti : Di« Martis fequenti venit dominus apud b: p-xdicavit in capitulo monialium, ipfis prioratum fandi Hilarii de Metulio, dillanmonialibus adhantibus, in Gallico, abbatiltem a prioratu de Lezeigniaco per feptem ia abfente. leucas Pittavinas. Prioratus eil fanâi JoanFmito fermone domini ad rr.a/us altare nis Angliacenfis , Xentonienfu diocefis , fanclr Crucis in pontificalibus celebravit cum (ândaliis fic fine pallio, fic dedit indulgen­ G.illice , yfwv/Zc, priore tamen abfcnic- ibi dominus receptus fuit pioceflionatiter cum tiam fie abfolutionem. Poll fermonem pro­ omni folemnitate, modoquo lupra: fic pro­ curatus a capitulo fanâx Radegundis , fic curatus ibidem fatis laudabiliter, fiifui. Com­ conventu land* Ctucis, ecclefiarum piadiputato de expenfis modo quo fupra, Iumâarum , in domibus domini Piâavienlis cp.ma fuit duodecim liberarum fic decem Ιο­ feepi, fiumento hujus diet pro crail no retervato computato, de expenfis tutius diei ί idorum. Illo dic Martis dominus audivit Mi (Tam modo quo iupra , fumma fuit quindecim li­ brarum. Modus leribendi pro procuratione fuarn in prioratu prxdiâo dc Lcuigniaco , habenda in locis prawiiâis ell iile: Priori fields ZrcrrgMn Galhcc , Latins, dc Lcizcigiua- capitulo fanilx Radegundis, fic abbatiflx fic convtntui fanâx Crucis Piâavicnfis. Cum domino comederunt prior fanâx Radegun­ dis , fic capicenus prxdiâi. Die Dominica lequcnti pod felium beati Michaelis, fic in fefto beati Remigii, primo die mentis Ottobr.s , fecit dominus prxdican per hat rem Simonem de Ordine Fratrum Minorum locum familiarem fuum in ecclelia ma/ori urbis Pictavis dc crucc Arragonii : fic multos cruce fignavit, fic indulgen­ tiam dedit auâoritate fibi commtfla perdo, minum Papam, domino in fua camera re­ manente. — Faâo fermone fic port Miflam domini , quam audivit dominus in capella domorum domini epifeopi Piâavicnfis ; acceffit domi­ nus ad abbatiam monaflerii novi in fuburbio Pittavicnfi ordjnis Clugniaccr.fis, abbate loci ejufdem tunc ablente. Receptus ibidem a priore fic conventu valde folemniter , mode^quo fupra, iphs cantantibus, Detnrt ti­ me\ dominus ibi non vifitavit, quia locus fic perfurx funt exempte ; dum obtulit Ic dominus fic qu dcpii j^oilet, ecclc! x fic perfotus; procirat.is au ipfis abbati fic conventu 11 rdiiiiS ind'f ιί do.../ ..sdomtn: Pictavienhs . co. Audita Milla fua, venit quaedam monialis ordinis Fontis Avrandt, vel Evrard» ad dominum , qux a tribus annis incepit je* /unare, ut dicebatur, ter in fabbato, fcili­ cet dic Luna, (’) dic Martis, dic Metcurii, fic dic Veneris, abfque alia comefttone, & fme potu; alus diebus non multum Μ.η>ι. icomedebat, & fine vino, & abfque carni- v*,ur · bus : & fuit dc cetero locuta domino, ac fi confiteretur, omnibus viventibus. Illa mo­ nialis habebat matrem luam fecum. Filia militis erat fatis divitis, commorantis in quo­ dam magnerio prope prioratum de Lezcigniaeo prxdiâum; & .·■-> erat illa amonialis de f," quodam prioratu dido Borncul. ~ Die Mercurii fequenti poft felium fanâi Remigii hiemalis, in fello beati Francifci , domino veniente ad abb-tiam beata Maria dc Cella, ordinis fanâi Auguilini, diftantem a prioratu fanât Hilarii de Metuloper duis leuças parvas.* abbas B. Maris fbi ve­ nit obviam cum unico focio; &ialniaio do­ mino procellit : fic dominum receperunt ab­ bas fic ronventus proccifionahter in capp s feriris, Campanis pullatis, & cum ornni a!ia lolemnitate, modo quo fupra , ^intlnmt: ttjirt prtchcli cantantes, & profam unair . "W * RrDOLPH, f IMZ liCKORf» 66l p. JV. Pllll 1PP. 111. R. fu. nam. Et domino finiente orationem fuamA,, volis credimus placiinn, iibçn:i.Hine fa ’ AVKO . . . ,, ciemus ■ Valea' retira fraternitas per :er.iChris II ante majus altare, duxerunt dominum ad «»·*- cipdtam beat* Mari* inferiorem, cantan­ „ pora longiora . Datum Pictavis , in fefto da, Alma Kt-ltutftorii motor·, & celebravit „ beati Michaelis archangel!, anno Domini in ipfa capella cru ecclefi* beat» Matis do­ „ MCCLXXXIV. minus Millam de bear a Mana, line nota , & soce lubiniiTa, in timplicibus indûment is Rrftriptio domini rpijcuïi Ajntor.ienfit nd do­ «tendo cum dalmatica. minum tUturnonfom, tji ift» . Finita iua Mifta, frater Simon Minor prxdiâus ad majus akare Mittam celebravit », TJ Everendo in Chrifto patri ac d'r.iî„ JtV. no domino Simoni, divina providcb.-ato Francilco; fic port Mi lam predica· cavit in capitulo, domino ptrkntc, abbate, „ dentia archiepiicopo Bituricenfi , Aquitaconventu, & aliis, clero, populoqueadilan„ niatque priman ; Gaufridus eadem pert bus, & dedit indulgentiam. Abbas & qui­ ,, mulione Xantonientis epifeopus, Glutem , dam canonici fui cum domino comederunt ; „ & debitam reverentiam cum honore . Pad «minus bc tui fuc.uat ibi procurati. IbictlB» „ tcrniiatis veftr* litteras , continentes quod locus pulcherrimus. Pro procuratione teri,, procurationem vcftram , quam ad locum t ur, Abbati & conventui. Computatis cx„ noftrum mandavciaiis, hae inftanti die pvnfis totius diei, modo quo fupra, turama „ Veneris poft feftum beati Remigii ad diem „ fabbaii pioximo fubiequentis, ex caufa rcfuit...................... Dic Jovis fequenti, domino veniente poft „ cellaria commutatis, benigne recepimus . Mittam tuam apud abbatiam fandi Severini, ,, Et gratanter commutationem illam racrd.nis fanfti Augufttni, diftantem ab abba­ „ tam habentes pariter & acceptam,- eidem te bears Maris de Cella per quinque leucas „ paternitati veftr* tenore prxfentium inP.âavinas i abbas fanât Severini fibi venit ,, lunantes, quod diâa die vos, quantum cbviam cum unico focio; fic falutato domi­ „ poterimus, honoraro proponimus proutdeno recedit, fe paratmus nd dominum reci­ ,, cet : ac dc jocundo adventu i-eftro pluripiendum ; quem, cum veniret, abbas indu­ „ mum congaudentes, ad vos mittimus ali,, quem denoftrisad abbatiam fandi Severini ; tus cappa. ferica, & tenens cambucam f & „ proxima die Joavis 3c die Veneris tequenconventus, proc.ilionaliter receperunt, cam­ pan.s pullatis, cantantes, Sint lumbi viJl/iCi„ ti vos videbimus, Domino concedente. prjiintfi, ficc. & cum omnia alia folcmni„ Bene & diu valeat in Domino veilrapa„ ternitas reverenda. Datum die Martispoft „ diâum fellun. Quo fado dominns intravit capitulum, & cctpit ibi fieri fermonem clero & populo , Die Veneris fequenti poft feftum beati abbate & conventu pratentibus , per fratrem Remigii hiemalis, dominus Bituriccnfis arJoannem, focium fratris Simonis prxdidi. Do­ chicpilcopus, audita Milia fua apud lanminus comedit in refectorio, abbate, ficquiâum Severinum , in veftimentis fic libris abbatiae, de Piâavienfi diœcefi Xantonîenbufdam fociis fus comedentibus cum eo: fic fem dicecefim intravit. Veniendo ad abba­ procuratus ab ipfo fatis laudabiliter ; compu­ tato de expenfis totius dici modo quo futiam fandi Joannis Angliacenfis, diftantem pra, lumma fuit, ficc. a fanâo Severino per quinque leucas, cam­ bre lingo & aliis quibufdam monachis fandi Die Veneris fequenti, poft feftum beati Remigii hiemalis, exivit dominus Bituricen- Joannis obviam domino venientibus per duas leucas & r plus; cum-------------------abbas didi — loci ____ adeo fis dictcelim P'davienfcm, & intravit dur-------------—, -----ccfim Xantoni.’nfem , litteris ad didum epi- D pro feneâute fit debt L ta tus, qqod equitare VISITATIO. iconum Xantonienlem prxmiilis i quarum te­ nor talis eft: -, ,. ,, ,, ,, „ „ „ „ „ „ ,, ,. ,, ,, „ ,, „ „ „ ,, „ »» non poteft. Eodem dic Ventris dominus. Xantonienfis epifeopus domino Bituricenfi venit ob­ CIMON Dei gratia Bituricenfi» archiepiviam cupi venerabili comitiva fert per duas O icopus, Aquitani* primas; venerabili leucas, fic dominum Bituricenlem fic fuos viro G. ejufdem gratia Xantonienli epiiequaccs reverenter falutavit & laetanter, & ipfum ufque ad abbatiam fandi Joannis aifcopo, falutem, & cum finccra in Donjifociavit. Burgenfcs etiam fandi Joannis ve­ no caritate paratam ad ejus beneplacita nerunt ooiiam domino Bituricenfi in mul­ voluntatem. Significamus vobis, quod dic titudine magna plufquam per leucam . & tali, poft feftum tale, jure primati», Burfalucato domino cum reverentia fic honore, degalenfem provinciam vifitantes, veftram dominum devotiflime rogaverunt cum affediorcefim Xantonienfem intrare proponi&u, ut cum ipfis, dc in expenfis ipforum mus, Domino concedente. Unde veftram per morari , placeret; & ad hoc fraternitatem rogando mandamus, quate„ diem ------- unam ------------------------------,----------------nus nobis mittatis unum de ckriçts & E omnes Burgenfens prrdifti una voce clamofamiliaribus veftris , qui nobis die tali , ia non ceifabant inftarc: & dominum Xan tonienfem epifcopumcum iftantia etiam ro­ vcl citius apud talem locum occurrat, dc gaverunt, ut dominum Bituricenlem ad hoc qui patriam fciat, nofque conducat, & induceret, laboraretque, ut cum ipfo, ut faciat cetera & confacta. Dolemus enim pradi&um eft, commoraretur. quamplurimum, quod vobifeum loqui nen Super quibus domino cxcufante ipforum potuimus Parilius pro noftne debito voprecibus non poiTc coodefeendere illa «ice ; luntatisin convocatione prclatorum ; quia cum distas fuas & viam fuam jam prrordivos fit nos, prout icitis, ita negotiiseranafTct : & ipfis multiplicatas g-ates referenti mus occupati & comprefli , quod alter alteri ad votum loqui neo potuit illa vocc de curialitatibus ipforum fibi exhibitis fic vel vice: led, Deo dante, cum vos vi- oblatis; venit ad abbatiam praedictam fan­ di Joannis Anghacenfis, ubi receptus fuit debimus , bene recuperabimus; fic quod Comti. Gontrei,-Tom. XXIV Tt 3 — pro .-Μ» F tfij «J**1» PR.OVINCIÆ BUR.DEGALEN. procetîionautcr, campanis pulfatis, a prio-A& comederunt diâi Bituriceufis ft Xanto...... ... diâi j-λ- loci, in cappis feneis, r- domini 1—‘— r—· in eadem — ■*------------- , -nienfis infimul menis in ANNO re ft conventu ,,,JTt * & cum omnl llia & iokmnitate, domibus epifeopi, cantore folum de cano* modo quo fupra, domino epifeopo Xanto- uicis comedente cum ipfis didis domipienfi a dexteris, ft tambdino praedico a nis. Elcemolynarius diâi domini Btturicenfini ft r is , dominum ab introitu monafterii fis collegit cleemofyoam, & difperfit paupe­ conducentibus ufque ad majus altare: do­ ribus, familia domini Xantxnienfis fibi adju­ minus tamen Xar.tonienfis epifeopus non mu­ vante , & habuerunt omnes pauperes elecmofynam, quotquot fuenuu , elecmofynario tavit cappam quam habuerat equitando . domini Xantonienfu panem oainiftrante, ubi His rite peradis, dominus intravit capi­ tulum, ft ibi prcdicavit clero ft populo defecit frumentum. Dc expenfis totius dici, Gallice ft Latine, domino epifeopo Xaoto- more iolito, «' lupra fuit computatum, ft fuit fatnrna expeniarum&c. nicnfi, & nultitudine aha clericorum & laiDominica fequenti in mane, ante feftum corum prxfcntibus ft aditantibus ibidem;ft bcaii Pionyfii, poft fcrmonem dedit indulgentiam: qua da... dominus Bitunccnlis in ccta,' ft remota multitudine eorum qui nonBclefia majori clero ft populo prcdicavit erant da capitulo, prater familias domino­ Xantooienfi epifeopo , przientibufquv canorum Biiuricenfis & Xaotonicnfis, dominus Dicis propter hoc aditantibus ibidem,- ft fa­ obtulit fe, & quidquid poflet ex officio ft do fermonc, multos cruce fignayit crucis ultra officium , quidquid poffet ex dileâionc Arragoniz : decantatoque, Fou ervarar Spi­ ft devotione, monafterio prxdido fandi Jo- ritus , dedit indulgentiam centum dierum dc au&oritaie domini Paper, quadraginta vero annis & perfonis. Poft hzc dominus Xantomcnfis dominum dc audoritate fua , & dominus Xantonienfis quadraginta dierum Bituriccnfcm in cameram fuam tunc con­ His fad is intravit capitulum. & ibi vifiduxit; quo condudo, recellit a villa, ncc tavit, domino Xantomenfi & capitulo prxcum domino comedit illa vice,. Dominus procuratus ibi fuit ab abbate ft conventu , fentibus ibidem. Poft hoc celebravit MilTam ad majus altare folemniter in pontificalibus, & comedit abbas cum domino. Eleemofyutendo pallio , Jiect effet fimpkx DominiDarius domini dedit eleemofynam pauperi­ bus,- frumento non fufficientc fibi, fuitpa- . ca. fed quia - .............. in inftrumento rpublico --------- — fuit nis miniftratus: computatis expenfis totius inventum , dominum Joanocm , quondam Bituricenfem archiepifcopum prrdeceflbrenj diei, modo quo fupra, fumma fuit............. Sabbato fequenti dominus Miflam beata: domini, jn Dominica fimplici, fcilicet in quindena Palchz , eodetn modo celebraflt Marix ad majus altare folemniter, alta vo­ cum pallio: propter hoc dominus ufus eft ce, ft in pontificalibus celebravit, ncc fuit ufus pallio. Frater Simon prcdic&vit , ft pallio illa vice. Poft Miflam dominus Biiuricenfis, in pracmultos cruce fignavit, ft dedit indulgentiam . fentia domini Xantonknfis, vcftimcnta mul­ Neta , quod quando dominus receptus fuit, cum furrexiflet ab oratione fua; fuit ta ficerdotal ia, corporalia, ft calicem unum domino oblatus liber, ft dixit verfum , Fuit beneaixit & confecravit. Hisfadis, ivit do­ bomo rnijui λ Du , & refponforium, Cm minus apud fandum Eutropium, prioratum ordinis Clugniacenfis Xantoois , domino Xannomen erat Joanntr ; dixit colleâam de beato tonicnfi comitivam faciente. De didis cru­ Joanne: poflea fuit in capitulo, ut didutn eft. Finira. Mi (Ta ft fermone, ivit dominus ce fignatis multi petierunt litteras , quibus apud Xantonicos · _ cooceflcrunt in hzc verba. Eodem diefabbati ante feftum beati Dioi\os Simon D>> cum luuuuumuv multitudine fupervenientibm de Niorto, ab ipfis infimul apud nidum prioratum de Niorto domino Bituricenfi prx- P numerofa, Didus legens videns fc non auparanda. Summa fuit expenfarum................. r fcultari, ~ *‘ ceffavit * * legere, fic receffit. Poftmodum venerunt didi decanu, fic ca­ Die Mercurii fequenti poft feftum beati pitulum ; feu multi, ac quidam dc capitulo Dionyfit, exivit dominus Biruriccofis d fie­ ra fi ra Xanrooienfem, & intravit dicecefim Burdegalenfi ; qui cameram damini intran­ tes Gardianum fratrum Minorum, cum tri­ Burdegalenfetn, veniente de Niorto ad ab­ batiam fandi Romani de Blavia, Burdega- bus fociis fuis, fie duos Prsdicatores, fic plures alios, cum domino ftanrcs invenerunt, I en fis diœcefis; ubi eft diftantia fcilicet in­ ter Niortum & Blaviam, feptem leucarum. fit dominum cum reverentia falutarunt, ficut Domino Bituricenfi veniente ufque ad etiam dominus ipfos. Poftea (edentibus omnibus propofuit fcihintroitum Blaviac, abbas fandi Romani de cet quidem decanus fandi Scverini BurdesuBlavia obviam venit domino, uno Tabellio­ lenfis, nomine Magifter in decretis, ur u. ne fic quibufdam altis fecum. Domino fahicato ab cis, dixit abbas do­ cibatur nomine decani fociorumque ejus,fic aliarum ccclefia-um minor Domine, fcitote quod libenter fic li- ~ capituli. , fic „ omnium bentiftjma vos reciperem quantum eft de me; E .nimii civitatis , m. fic uivcvvns diœcefis , fic totius provincix fic dole© vehementer quod fecundum meum Burdegalenfis “ ac fuffragancorum ejufdem : quod fi placeret domino, quod ratione pro­ defiderium explere non poffunt .· fed a do­ vifionis predide tantum, fic non jure pri­ minis noftris decano fic capitulo Burdega. lenii in mandatis recepi, ne vos admittam mariae , cum non effet primas , nc dum ipforum, ut dicebant, libenter reciperent cum ad vifitationem, nec ad procurationem, ra­ reverentia fic honore.· fed fi jure primai iz tione primarie; fed fi ratione provifionis peteret admirai, aut ut primas, iplum nul­ feu ordinationis fade per dominum Gregolatenus admitterent.- quia numquam Bituri­ rium Papam IX. inter Bituricenfem fitBurcenfem archiepifcopum receperunt ., vx«c degalcnfem archiepifcopos petitis admitti , intendunt recipere «ut tenere pro primate ad pnemifla parati fumus vos recipere hoin futurum, u: dicebant : licet fuper jure ' norifice, fic eo modo quo debemus.- fed ju­ re primati* nullo modo vos reciperemus , primati* aliquid inter Biluricenkm & Burdega- "T!*1™ PROVINCIÆ BURDEGALFN. e6it degalcnkm archiepifcopo» tuerit litigatum . Λ omnia reducerentur ad effedum. anno Et dicebat ie nomine quo lupra gravari in “ Dominusdixit, quod paritus erat, quantum erat m eo, & zclkt centum marchai ,,, CNRisrt hoc , dominus dicebar fe primatem , “,v cum non effet : & quod dicebat le jure fuo dctfifle, quod Burdegalenfcs domini ir.i in­ primarie Burdegalenlem provinciam vifita* tenderent ad pacem & concordiam, &jmis re: cum m provifionc prxdiâi non diffiniat cujuslibct confcrvationem, fic adequitarem, quod fit primas : & cum ratione primati* quantum ipfe anhelabat. fcu juris prcdiâam provinciam vifitire non Et tunc decanus & fui ie traxerunt ad habeat, led ratione folum provifionis pr*· panem : At dominus ivit ad ecclefiam, & diS*: virtute cuius provifionis duminO B·audivit Millam fuam ad majus altare. tur icenti debentur quinquaginta procuratio* Interim fabricata fuit quaedam littera 6c nes in difta provincia Burdcgalenli. Nec fa­ concordata, cum maxima difficultate par* ciebat pro domino Buuriccnfi , ut dicebat lium: qu* fequitur in h*c verba. diAus decanus, quod in provifionc ipfa di* c.tur, quod ficut alias iph icriptum eft, Priimon Dei gratia Bituriccnfis aichie* n.ati, ira de ceteto 1er ibant: quii per hoc® pifeopus Aquitani* Piimas, univerfi* non dicebatur ipfum efle primatem : cuin przfcntcs litteras infpeAuris, falutem in non definiendo, nec contra de cetero pr*· Domino. Noveritis quod intention;; no* mifla fer bantur ibidem . Dicebat etiam, quod ffrxnonfuit, neceft, contra pro\ itionem, ficut ex prrdtâa provilione Burdegalcnfis fcu ordinationem dudum faâam inter Biecdefia, & Burdegalcnfis archiepifcopus, & turiccnfem & Burdegalenfcm archiepiicoprovincia Burdegalcnfis obnoxii limi Bituii* pos, per pi« memori* dominum Gregocenfi atchiep:fcopo, & ccclefi* ejus: ita vi* rium Papam IX. volentem prxdidts arce verla , ficut liquet exprovifioue prxdi&a. chiepifcopis, & eorum ecclefiis providere fuper jure primati* Burdegalenfis provin· Unde fi jure primati* pirmifla petar, nul­ lo modo permitterent ; licet alia» perlonam cik , aliquid indebite ufurparc. Quin po­ ipfius multum vellent honorare.· fed ratione tius p-*deccflbrum noftrorum seftigiis inprrdiftz provifionisofferebant ei, & inpr*. h*rentcs, provifionem feu ordinationem (entia tabellionis facere ea ad que tenentur eamdem, tam in vifitationibus quam pro­ fecundum tenorem provifionis, dum tamen curationibus , & aliis hujufmodi , quin­ C” (.re primati* non peteret illa. tum fecundum Deum , & juftitizm , & Hi« peroratis , dominus regradatu» eft jus Bituriccnfis ecclefi* poffumus, bona decanp Burdcgiler-.fi, & fui», fuper curialifide intendimusobfcrvare . In cujus rei tctate oblata dc ipium velle honorare. Secun­ ftimomum tigillum noftrum przfentibus do quod videbantur fibi viri difereti, & ma* duximus apponendum. Datum apud Blaturi, ûc bone voluntati», ut credebat , fibi viam Burdegalenfis diœcefis, anno Do­ lui fle ptxmifli, dum tamen ipfi complerent mini MCCLXXXIV. dic Mercurii poft quod dicebant. Ad cetera omnia, przmiffo feftum beati Dionyfii. quod de provifione, feu fuper ipfa, difpuQua figillara, & aaecsno & fuis défera* tari nolebat ad prxfens, eamdem rcfpon fiopulo ad fcrupulum cuminata & corrofa ; nem fecit quam primo: adjie'ens, quod vo­ tandem vtfi iunt acceptare, dicentes tun» lebat & multum defiderabat, quod u in ali­ quod ad plenum cam non poterant acce­ ptare, nifi prius oftenfa ir· capitulo eorumquo oberraret, vel jam erraverat, viderent dem . cum dc dido capitulo plurcs c flent hommes lapientes & probi, 5c offenderent in quo : & ab errore Itbennflime fuperiede·, alti fapientcs ii probi ôc potentes, finequi· nihil poteram expedire; fed eam liben­ rei , & crraia jam fi erraflet rc»ocatct .f^bus : — S ter fuis fociis offenderent, & audirent quid­ nam fuper hoc placeret eis. Poft hoc dominus eos «-ogavit, ut cum ipfo comederem: qui noluerunt, dicentesfc jam comedifle. Poft hoc didus decanus dominum cum affeftn & inflantiffime rogavit, ut cur. ipio faltem una die moraretur.· quod facere do­ minus recufavit , fe curialiter & am'cabiliter excuiando Tunc receflerunt decanus & fui, domino cum reverentia falutato ; daturum litteras, quod a provilione pixdt· dommus comedit, & abbas cu-n eo , & ûa recedere non intendebat , led in omni­ multi alii in domibus abbati*, fic procurabus , & per omnia in ipla contenta fervace volebat, & defiderabat fibi fimtliter imegre _ tus modo quo fupia.· compmaO etiamniofervari, nec in aliqua contraire : & quod 11 do quo fiipra de cxprnfis diii* dici ioluii* per abbatem, lumm; fuit......... procurationem , viiitatioiiem, & alia jura Eodem die vemr , domin 'fedente ii. menfu* Bititii-enfi ecdefia., & tuo. \ omni f·. , domn.j? Hcliar abbas fandi Aflcrii, isr juri fibi competenti quo potc ar, & debe* culatis cctlcii* Pctragoiicenlis dicrrtfis , bat, fecundum ordinationem mi pioviiunem conlcrvaror do-.r.ini Biruiicenlis , fup. t propr*dtâam petebat; & eo modo mo prædcvifionc pridida . ccflores fui, & eo jure admitli luerant ad Poft comeftionein Maior , & burgrmes peimiiTa cifdem, & non aluspc:cbat admit­ ti. Et hxc oblata ab ipio &mod<> offeren­ Burdcgaienfcs vcncruni vitum dominum i<< di m omnium affitlcntium memoiiam roga­ camera fua , cum buccinis, & .n magna io· lemnitatc & veneratione ; & biberunt cum vit intepaiabiliter affigi, & fuper his per domino, & de diageia comederunt. pra-ientcs notar.os lie fieu piibficnm inftruEodem dic io Vcfperis & in clauftro dimentum . Tunc dixit qndam a 'atee , quod Qx quod tamen non credebat , nec vc’.Ict , nec vrai intentionis fu* , nec umquam fuerat contra pioi ifionem prxdiâam ventre, nec un mfiingere in aliquo: fed eamdem ac­ ceptabat , OH libenter lervarc volebat : nec per modum quo icriptum fuerat in procura­ tione mandata, iph proviiuni intendeuat derogare, feu in abquo prejuJicium gene>are. lea ex abundanti & pro bono pacis , concordi*, ic caritars eis obulir, ie fibi 1 669 >****'υ5 VISIT/l T ί ΩJ * — ' &κ abbatix dcnuociavit officPhs aNNO multitudine hominum ibi flante & . . " ** do.nini , iedente; '° ^K“ra iuJ'c‘· quatiam appellationes « quibuldam burgenfibus Bnrdegalcntibus, ab anooLHt. r . imp PHILIPP. 111. R. E Acatis, flt Prardicatoribus fic 6 7° Minoribus, flt------------- aliis afflantibus dixit voce viv.· , Domini hic anNU adflantes, precor vos, attendite flt videte , C**,sn flt mtmoric commendate , quod nos jure and tenua tdficialts Burdcgjlcnfis ad Bituu- noftrx Bituriccnfis ecclcfia, Ac noftro, flt occnfem archrepilcopuin, vel e/us otficiakm mnium jure nobis competenti juxta tenorem Hitenedas, legitimas, flt canonice fuifteapprovifionis prxdidz ad viGtationem, flt pro­ pdlatum , fic appellationes tenere ; revocan­ curationem petimus admitti: fecundum quod do in irritum quidquid poll appellationes peacdecdfores noftri Burdegaknfem provin­ Die Jovis icquenti ante diem, domino fle ciam vifuantes fuerunt admifli adprxmuT-r fois {urgentibus, fle venientibus fuprapoitum feientes quod noneft intentionis noftrx , ncc de Ia Canmdr, deluas Matutinas dicentibus; umquam fuit a provihont prxdida recede­ ibidem dum pararetur navigium , patatis re, nec intendimus ; led obfervare petimes omnibus, fuam navem intravit , fle alii na­ diligenter, nec in aliquo, aut aliquibus coi.vet alias, prout poctxrunt. -tentis in ipfa conti ane : fle cum inftanna Et duin equi ponerentur m navibus , pa- " petimus nobis refervari, fle hoc petimus in kfradus capicerii Pida»ietifis, iocii dommi, publica forma redigi, fic aditantes inkribi . cecidit in aquam in valore fexaginta libra­ Et dixit iuMequentcr: Monemus vos pnrum Tutonenfium, vei majori, ficibi in bre­ mo, fecundo, & tertio , decanum B.ndcvi hora fuit fubmcrlus. galenfem , fll decanum fandi Severini , fle Dominus dcfccodit ad portum de Manca vos omnes alios ipfis afliftentes, ne nos ex per quatuor leucas longas a Blavia diflanofficii noftri debito vilitare volentes, noftram tem, dc apud Manca luam Miflam audivit vtfitationem aliquatenus impediatis : flt quia in veflimentis fle libris ipfius ccciefix. Didi manifefle patet, quod contra Deum flt juMajor fle burgenfes didam aquam cum do* ftitiam noftram non ceflatis impedire vilimino in divertis navibus tranlienint; fle do­ tatiooem, immo plus fle plus impeditis,- vos minum aflociarunt ufque Burdcgaknlem ci­ in bis feriptis, veftra exigente contumacia, vitatem djilantem a dida villa dc Manca , excommunicamus , fle vos excommunie at os per quatuor leucas longas. publice nunciamus. Multi burgenlès Burdegalenfes cum pre- ~ Et tunc quidem ex parte decani Burdcdidis domino venerunt obviam bene in quin- galentis , ut dicebat, fle nomine capituli, in gentp^' * ·*_»loeD“*«n OMgiAtr Bonin* C ,, Domini MCCLXXXIV.die vern Mercurii, ,, in fefto fandi Lucx. Poftea dominus exivit civitatem Burdegalenfem cum maxima comitiva burgenfium ; dc in via , antequam exivit dc villa , ipfe vifitavit Bertrandum fervientem regi, qui infirmabitur ; & dimifit cum eo medicum fuum. Poftea intravit Girundam , & conduxit cum ultra aquam Major Burdegalcnfis , dc plures alii.· & venit illa die apud faaftum Geraldum, abbatiam Sylv» majoris; dc fuit antequam recederet de portu, venit ad eum Raymundus ce Turiis domicellus: ft inti­ mavit fibi, quod apud fandum Melianum venerat Bolo archidiaconus dc Blavia, qui fecerat fibi dandi portas ecclefix; & tunc dominus mifit ad abbatiam Ernaudum, ft Joannem diftum dc Santyo, fervientem do­ mini Joannis de Agendo, tenente locum fencfcallix in Burdegalis ft Bafat» diceccfr bus; & quia loqui non poterant cum abba­ te , cum fit in Rotnana curia, locuti fue­ runt cum fratre abbatis, ft cum magiftro Rey- — z_. honorius VISITATIO rudolph. i.imf. •7J p. jv. r i » a a n i s PH iupp.hi.r.fr. *’/♦ Ray mundo procuratore abbatis; qui Ray-Ationem domini, & ejus excommunicationem,-------- aWO mundus venit obviam domino, Ac rogavit abbas faoâi Afterii "* ' ' officio fuo. ofus fuit anno Die vero Veneris poft feftum beati Lucz, CH^sn CHRISTI iptum, At exhibitis litteris fupplicavit, quod ”*«’ ipfe non irafeerctur fuper id quod fiebat ; impletis prxdiâis, venit dominus apud Ba“ * quia parati erant honorifice, devote, Arcum flidam fanâas fidei, Agennenfis diœcefis, & fumma devotione ad recipiendnm dominum, fuit ibi ad expenfas proprias: prior autem quando diâus arcidiaconus dc Blavia venit loci prxfeniavit fibi unum condcrellum vi­ ad abbatiam, qui eos moneret ex pane de­ ni , At baillivus fimiliier unum. Die fabbati audivit dominus Mi (Tam fuam cani Ac capituli Burdegalenfis, quod ipfum non reciperent; alioqui ipfoa auâoritatede­ in ecclefia, antequam recederet : & venit cani At capituli excommunicabat. Et quia apud Marmande ejufdem diœcefis: & fuit non erant aufi incurrere malevolentiam ipfoibi ad expenfas fuas. rum decani Ac capituli.- propter hoc roga­ Die vero Dominica poft diâum feftum , vit dominum, quod contra abbatem nihil audita Miffia fumrno mane , veniendo ad faceret, ncc ecclefiam interdiceret, quia fuportum fanâzMariz, Agennenfisdiœcefis, Er impedimentum hujufmodi triftabantur . B venerunt obviam domino ufque ad portum dixit domino : Ad ecclefiam venite : & de Aguillon Bernardus de Parille, prior fzquamvis ipfam claufam inveniatis Ac hofpicularis ecclefix fanâi Caprafii Agennenfis , tia monafterii, verumtamen leviter intrabi­ Joannes de Fourgetes canonicus Bituricenfis lis, & omnia vobis neceftaria habebitis. Ac Agennenfis, Helias de Contures prior de Et fic dominus venit ad ecclefiam, Ac in­ portu fanâz Manx. Fuit ibi dominus re­ venit eam claufam; fed ante portatn extra ceptus iolemniter & proceifionaliter, & cam­ ecclefiam invenit unum canonicum ejufdem pants pulfatis, prxfentibus omnibus fupradiMonafterii, qui contra dominum ad fedem Qis, qui cum domino comederunt, Ac fuit Apoftolicam appellavit. Nomen canonicieft ibi dominus bene procuratus. Mcnfredus de Salogna, Ac quemdam alium Et quia dominus intellexerat, quod qui­ clericum , qui dominum denunciavit a conci­ dam canonicus Burdegalenfis venerat apud lio fado Biturigz excommunica tum: Ac ejus Agennenfes, ut receptionem fuam erga ca­ confentu Ac requifitione oftia domorum arpitulum impediret; poft comeftionem mifit chrepifcopalium fraâa fuerant : <5c Ac appellaappella­ dominus ad capitulum Agennenfe Joannem ipalium traâa Ac capitulum Cde Fourgetes przdiâum, ut nunciaret capitionem faâam f-“-- per decanum J----------- *' ! r contra . ... diâum dominum J -inno­ iulo canonicorum Burdegalenfium errorem. Burdegalenfe vavit ,· Ac utrique tftorum appellantium apoDie vero Lunz ante feftum fandorum ftolos petiit, quos conccflit dominus ; Ac ad Simonis & Juds apoftolorum, domino ve­ diem Veneris lequentem citavit decanum Ac niente apud Agennenfes, cantor, & plures capitulum Burdegalenfe apud la BafÜit fan­ canonici Agennenfes, ex parte capituli ve­ âz fidei, oftenfurum gravamina quz dice­ nerunt obviam domino, dicentes, quod do­ bant fibi illata per dominum; Ac obtulit do­ minum honorare modis omnibus intende­ minus refarctre expenfas, fi quz faclr effient bant - fed quia diâus canonicus Burdegalen occafionc diâorum gravaminum: Ac petiit fis capitulum Agennenfe monuerat, ut do­ fupcr oblatione hujulmodi publicum fieri inminum non reciperent, alioquin eos auâorifi rumen tum. tate fui confervatoris excommunicabat ; rePoftea monuit priorem Ac adminiftratores Suifivit dominum ex parte capituli Agennen ipfius monafterii, qaod ipfum reciperent ad s canter ecclefix, quod fi fuper impeteprocurationem Ac vifitationem: Ac quia hoc rentur, quod Ipfi haberent propitium Ac coadfacere denegarent, ipfos excommunicavit ç^jutorem: Ac fic a domino receflcrunr & fed ob reverentiam ipfius abbatis monafterii prxdiâi, cum przfens non effiet, ipfi parcit, nec ecclefiam interdixit. Et tunc dominus intravit hofpitium ejuldem monafterii, quod invenit quafi paratum ; Ac antequam domi­ nus comederet, Major villz cum pluribus burgenfibus venit videre dominum ; ei oftendens dominus litteras domini Regis Franciz, Ac litteras domini Joannis de Crefiily fenefcalli Vafconiz .- qui relpondit domino, quod paratus erat fuam facere voluntatem . Illa die fic remanfimus: Ac quia nimis tard,c veneramus, non comedimus nifi feme) . Die autem Veneris, audita Miffia in AuIa, antequam dominus recederet, interim venit ad portam ecclefix, At monuit inte­ rim priorem, Ac aliosadminiftratores, quod iptum reciperent ad vifitationem: quod fa­ cere noluerunt.* propter quod ipfos ex com­ municavit . Item ibidem, eadem bora Ac die excom­ municavit diâum archidiacoaum de Blavia, Ac diâum Menfredum, propter hoc quod fuam vifitationem impediebant; Ac fecit te­ gi fuum privilegium, quod excommunicari non poterat, Gallice Ac Latine. Die autem Jovis precedent!, poft moniCntil. Cntral. Tom. XXIV. venerunt ad ecclefiam, ut receptionem do­ mini honorifice pnepararent. Dominus au­ tem ad ecclefiam veniens, mulrum fclemnitcr & honorifice a dido cantore 5< toto ca­ pitulo , campanil pul fat is , proceifionaliter fuit receptus, & in domibus epifeopi rece­ ptus , abfente epifeopo, & procuratus · Poft comeftionem vero, quia quidam de­ cani Agennenfes dubitabant aliquantulum de proceflu domini ; informavit eos fuper proceflu fuo & fuper fuo privilegio, quod non poterat excommunicari ; qui proceftu domi­ ni audito, pacificati remanferunt. Die .......... autem Martis, antequam ------ recederet de Agennis, celebravit in majori ecdefia ad majus altare de beata Maria : & fecit fertnonem ad populum, & tetigit negotium Arragoniz , & dedit indulgentiam. MifTa celebrata, receffit , & veniente ipfo apud fandam Liberatam Agennenfem feu Agennentis diœcefis, venit ei obviam prior foci: quo loco fuit receptus, campanls pulfatis , & proceftionalitcr, & procuratus ; & aflbciaverunt eum ad diâum locum diÛus prior fanâi Capra fi i Agennenfis, & Joannes de Fourgetes przdiâus. Sed antequam recede­ ret dc Agennis, vifitavit dominus ecclefiam Vv fandi *7, "Τίν.10· PROV1NCIÆ BURDEGALEN. <7* ------- fanûi Caprafii; & fuit ibi, campanis pul-Aratum monachorum nigrorum, ft eft de anno (antibus , procettionalitcr receptus a priore fando Martiali Lemovkenfi. ficquia domiOIRISTI Λ, capitulo ’ii d.fti j:a: Joci. F, ___ ______ ... _ ____________ CHRISTI rVu,STI & Et quia capitulum nus jam receperat omnes procurations quas ' ** Agennenfe petierat a domino quamdam lit* habebat in ditreth Petragoricenfi, fuit in teram, fuper requifnione quam ei fecerat cantor Agenneufis exparte capituli, ft eam non habuerat; & faâa fuit apud ûmâam Liberatam, & figillata figillo domini , dc tradita magiftro Joanni de Fourgetcs prardiâo. diâo prioratu ad expenfas luas; & venien­ do apud fandum Majo lura , vidit dominus in quadam abbatia, qus Cktttftlnit nuncu­ patur, dominum enifeopum Pctiagorkcnfem: & funt in predicts abbatia canonici regu­ lares . Die Lunae ante feftum omnium SanâoFotum littor» fut in htc vtrbn · rum , mifit dominus citationes ad citandos decanum & capitulum fanâi Andres, abba­ O Simon Dei gratia Bituricenfis tem ft conventum fanâx crucis Burdcgaarchicpifcopus, Aquitanis primas ; Icnfis, ft abbatem de Sylva majori, ad diem „ notum facimus univerfis prxfentcs Veneris litte-B poll fchum omnium fandorum. Ve­ ras infpeduris, quod nobis jure Bituri niendo apud Angolimenfem civitatem, cc,, ccnfis ecclefix ft noftro, Burdegaleniem cunit ei dominus Amarritus de Montcfur ,, provinciam & dkecefim Agenneniem vifiti * & veniens ad civitatem ft ecclefiam catantes, fteiviratem Agennenfem caufa vithcdralem, fuit ibi receptus proceffionalitec ,, fitationis ingrefli,- venerabiles viricapituft folemniter, pulfatis campanis. a canto­ „ Ium Agennenfis ecclefix nos honorifice , re & capitulo, abfente epifeopo ft decano; „ procettionalitcr, ft prout decuit, recepc- ft fuit receptus in domibus epifeopi & pro­ ,, runt, & in palatio epifeopi Agennenfis curatus . „ more folito fuimus procurati. Verum quia Die Martis, in vigilia omnium Sanâo,, decanus ft capitulum Burdegalenfe, &eo- rum, audivit Mittam dominus in ecclefia „ tum officiales, fede vacante; & facrifta catbedrali; ft port Mi flam exeundo de ci­ Bayonenfis , dicens fe confervatorem a vitate , conduxerunt eum dominus Amarri,, tede apoftolica deputatum, decano ft ca* tus ft canior ecclefix, ft venit apud fan„ pirulo fupradiâis contra capitulum Agen-çâum Amandum abbatiam monachorum ni„ nenfe, ob prxmitta , fe velle de faâo grorum : & fuit ibi receptus honorifice , „ procedere comminatur: Nos quia pizdi- campanis pulfatis, proccfiionaliter ab abba­ „ Simonis ft Judx, audita Mifta apud fan- “'pulfatis, 'r proceffionaliter "" , ft ·-------------------procuratus.Ec c’* dum Afterium, venit dominus Petragoricas, lunt ibi canonici regularet,- ft non habent & intravit civitatem: ft receptus fuit pioibi fuperiorem, nifi epifeopum. Die Jovis, antequam recederet dominus, ceifionglitcr, campanis pulfatis lolemniter , a capitulo, abfente epifeopo : & fuit dominus celebravit Mittam pro mortuis: qua celebra­ ta , venit dominus apud Fontenay, Xantoin domibus epilcopi receptus & procuratus. Die hbbati, in fefto Apoftolorum Simo­ nieufis diœcefis, prioratum de fando Joan­ nis & Judr, celebravit cum pallio in cane Angeliacenfi : ubi fuit dominus receptus, thedrah ecclefia ad majus altare,- ft fecit campanis pullatis, procettionalitcr ft procu­ fieri fermonem, & dedit indulgentiam. Et rai us. Die Veneris fequenti , apud Tanniacpm poft Mittam venit dominus apud fanâum prioratum dc fando Gildafio, Bituricenfis frontonem in Caftro Petragoricenfi: ftfunt ibi canonici fxculares, ft abbas fzcularis : diœcefis, ft venit ei obviam prior loci ; ft fuit ibi , campanis pulfatis, proceflionafuit dominus ibi receptus, campanis pulfatis, liter ft receptus fic procuratus. E proceflionaliter, & procurants. Die dominica celebravit dominus fummo Et quia dominus Agennenfis fuerat addimane in ecclefia fanâi Frontonis, ft fuit ânm * ■— pi irioratum citatus, venit pro eo ma-, $ ’ de Fougères, canonicusBi- Fowytw * ufus pallio , & fecit fermonem ad populum, „ giftcr Joannes Jc N ft indulgentiam dedit. Et poft Mittam fu · R’TJOtPH t. imr. PHILIPP. III. R. FR z7e co; fit venit ei obviam Major, fie plûtes A galcnfes, quibus dominus obtulit informatio--------λΝΝΟ burgenies de villa, fit fuit receptus indido nem fib< fieri per inftrumcma publica de ANNO CHRISTI prioratu, campanis pullatis, fed non proptocelbbus itis: qui ufque in craftinam de- CHR|ISI1 libera|ionem petierint. “ ceffionaliicr, qma non erant parati; & fuit Mane fafto , venerunt ad dominum , ibi procuratus. & cilcii*, Tigillum domini XantonienGs figtila- · t,„ Die vero Dominica , quia dc przccdcnti tum dederunt, quod ipfe totum revocabar. ! ·« ■ non fuci at receptus proceflionaliter, rece­ Quibus. laâis , celebravit dominus Miflam perunt ipfum, campants pullatis, ficproccli>ontliier, & cckbravjt dominus in pontifi­ conventualem in pontificalibus, & ulus fuit calibus, fit ufus fuit pallio: &C poft Mifl«m pallio, & fecit termonem ad populum, & dedit indulgentias. Quo faâo . fecit fcimencm in ctmetcrio, fic fecit menDie fabbati in fello besti Martini, venit iiunemrdc cruce in fennonc , fit plures cru· dominus apud Agones, prioratum canonico­ ce fignavit, dc dedit indulgentiam ; fic fecit fibi Major pr«fi.ntari plures cuniculos, aves rum regularium, ablente priore. Et efl dt<2iis prioratus de abbatia de Γ Eftitrpe ; ubt plures, ficunum heamnem oneratum dedaBfuit receptus, campanis pulfatis, procefliocers. naliter, & procuratus. Et his faâis, venit dominus apud BoeDie Dominica, audita Mifla , venit do­ tum prioratum dc monafterio novo Piâaminus apud Vcrinos, prioratum Je lanUo vienfi; fic fuit ibi dominus receptus, cam­ Meflantio; ubi fuit dominus receptus, cam­ panis pulfatis, proceflionaliter: fit prior , fic panis pulfatis . proceflionaliter, & procura­ plures burgeofes venerant domino obviam , tus. Quo loco fuerant nuncii Burdegalenled eum non invenerunt, quia per aliam fes, & inhibuerant priori loci, ne recipe­ venit viam. Et ibi iumus bene procuret i , rent dominum. Sed abbas fanât Meflantii qu-a prior eft homo multum valens. appellaverat contra ipfos pro fe, & libi ad­ Dic Lume, audita Mifla, venit dominus herentibus. apud Asfort, fic conduxit cum prior de Boeto Et ibi fecit fieri dominus monitiones quafdiu, Prioratus vero de Asfort eft dc Burgodolenfi, Bituricenfis ditrcefis.- dc fuimus dam ad monendum didos nuncios, ut defifterent a talibus inhibitionibus, alias ex­ bene recepti, campants pulfatis, fed non proceflionaliter , quia quu prior , fic monachi communicarentur ivuuuuuiuiciw ; & m. fuerunt rucrum mifli tnnn ad au di u·-­ crane in Bicuria: led non fuimus bene pro-Câam monitionem faciendam Girardus cleriricus coquina:, fic Joannes Bellechiere : fed curati . Die Mercurii, audita Miflâ, venit domi­ adhuc non invenerunt ipfos, quia non ve­ nerunt ad p-ioratum dc Panpron, ubi cre­ nus a pud Niort, & conduxit cuts prior de ito&o J atone przdiâo, & caftellanus de debatur quod debebant ire. Die Lurua, audita Mifla, venit dominus ianâo Meflantio. Et eft prioratus abbatia apud Panpron prioratum de fanâo Mcflandc Charros Piâavienfis ditrcefis; & funt lio; fic venit ei obviam abbas de fanâo Mcfmonachi nigri; & fuit receptus, Campanis fantio, dc prior loci przdidi, ubi fuit rece­ pulfatis, proceflionaliter, & procuratus. Et ptus, campanis pulfatis , proceflionaliter, fic ibi venit ad dominum magifter Guillelmus, clericus domini epiicopi Pidavienfis, ad con­ procuratus. ducendum dominum per diceccdm Piâa* Dic Martis, audita Mifla fummo mane, vienfem. venit dominus apud Vinoniam, prioratum Die Jovis, audita Mifla , venit dominus abbatiz fandi Cypriani Piâavienfis; fic vcapud .«.Μ»», ianâutn Gcloys, prioratum de Clu­ _ niendo ad d éhtm locum conduxit eum abgniaco: fic fuit ibi dominus receptus, cam-^bas fanfti Mcflantii, fic prior de Pampron , de panis pulfatis, feddoo proceflionaliter, quia * ibi fuit receptus, c.unpsnis pulfars , proccflionaliicr a prioic loci & focus fuis, fic prior non erat in partibus illis: fic fuus io procuratus. cius, qui domum cullodiebar, iverat apud Dic Jovis, audita Mifla fummo mane , Niortum pro neceflariis domino fic familia; venit dominus ad abbatiam , quz vocatur qua: rend is, fic fuit ibi procuratus. abbatia fandi Benccidi de Quiriciaco vcl Die Veneris, audita Mifla fummomane, Qtiinciaco, in qua funt monachi nigri; ubi venit dominus apud fanâum MefTantium ; dc eft abbatia monachorum nigrorum, dc fuit receptus ab abbate dc conventu, cam­ panis pulfatis, proceflionaliter , & procu­ fuit ibi dominus receptus, campanis pulfa­ ratus. tis, proceflionaliter , przfente abbate, dc Et ibi venerunt ad dominum majores dt procuratus. capitulo Piftavienfi, fic informavit eos dc Et fuerunt ibi citati decanus dc capitulum omnibus proceflibus fuis, fit habuerunt trans Burdegalenfe, qui comparuenmt per procu­ ut habeant confilium iuper -------didis ratorem; cui dominus obtulit, quod para- „.fcriptum,, », luserat revocaie omnia gravamina, fi quz proceflibus ,· dt dedit ibi dominus Jndulgcn· intuleras , dummodo doceret de eifdem . lias pro ecclefia Piâavienfi. ~ ~ Λ Quidam ex cis Qui refpondit, quod ad hoc non venerat : comederunt cum domino : quidam recclfic fuper hujufmodi proceflii dominus petiit fcrunc , Dic Mercurii fequenti, audita Mifla fum­ inftrutncntum publicum fibi fieri a quodam mo mane, venit dominus apud Lugudiacum, tabellione, quem diâi Burdegalenfcs fecum prioratum de abbatia dc Mazclliaco, Galli­ ducebant; fcdreceflit inftrumcnto nonfaâo. Et ad diâum locum venerunt duo cleri­ ce , JHtilUft: de fuir ibi dominus receptus , campanis pulfatis, proceflionaliter, a priore ci , quorum unus canonicus Xantonienfis majjifter Joannes de Sours, Carnotcnfis dictecloci fit focit ejus. Et ibi venit ad dorhinum fubdecanus fan­ fis fcilicct, ficquidam alius, adexcufandum ât Hylaui Pidavienfis ; fie folebat diâus dominum Xantonienfcm epifeopum , fuper prioratus efle abbatia, ubi luit abbas beatus hoc quod ipfe iugfllaverat proceflus BurdcV v 2 Mat Conril. Gtntr.il. Tom. XXIV. «7» Tw!“ provinces burdegalen. <·« — —Marcus vel Martialis: fic funt ibi illi duo A Aquitani* primate, dicccefim Oaromonten ■ fem caufa vifitationis intrare volente, Do* S1*01 refufciiavit a mortuis. ' ·'* Die Veneris, audita Mifla, venit domi­ chabreyz ven Exoldunum , in abbatia loci nus apud Nobiliacum; fic eft abbatia mona­ Exoldunenfts, ubi fuam procurationem re­ cepit, fed ibi receptus non fuit procefliona­ chorum nigrorum; fic venit ei obviam ab­ liter , nec camoanis pullatis, quia jam vifibas loci, ubi fuit receptus, campants pulfa­ tis, proceflionaliter, ab abbate & conventu taverat alias ibidem,* fed fumrna cxpenfa mullum honorifice, fic folemniter ,. fic fuit rum fiait feptem librarum. Sabbato sequenti vifitavit ecclefiam beati procuratus ibi ; fic venit ad eum Piâ'avienfis cantor, prxpofttus, fic officialis » fic fubdia* Cyrici Exoldunenfts; & fuit per ipfum do* conus fanâi Hylarii Piâavienfts. minum archiepifcopum, & canonicos pre* Die fabbati in oâavis beati Martini, an* fentes de Mifla derundorum celebranda ibi­ tcquam dominus recederet de diâa abbatia, dem per unum canonicorum , vel per alium, recepit licentiam ab eo cap'cerius Piftavien- quem procuraret; derefidentia canonicorum fis, fit audita Mifla, receflit. Similiter ma- facienda, ât de pœna tftficientiuœ in ipfa , ,, giftar G. de Chipra, clericus domifiiepifco*Bqu* cft quinquaginta folidorum; fic quod puflint diâi canouici ftuderc in ilia, in qua pi Piâavienfts, qui nos conduxit pcrdicece~ ftm Piûavicnfem ; fit conduxit dominus ab* magis poterunt proficere facultate ; nifi de dolo, fraudeque liquido appareret: de qui­ bas fit prior didxabbatix ; fie venir dominus bus fi appareat , corrigetur per praelatum. apud Boeretè. prioratum monachorum ni­ De his omnibus confefla fuit littera: diâi grorum , fic eft de abbatia de Nobilitate.* ubi fuit receptus dominus, campanis dc more vero canonici procurationem domini folverunt in abbatia ptxdi&i, propter honcftatem pulfatis, proceflionaliter, fic procuratus. Die Dominica poft oâavas ianâi Marti­ domorum. Dominica qua cantatur Lutere Jerufolem^ ni hiemalis, vifitavit dominus prioratum dc Luceyo, fie de fando Martiali* montis Ma­ five ante feflum beati Benediât abbatis, vi­ rii. Lcmovicenfts ; fic receptus fuit proceffio* fitavit dominus in ecclefia fandi Dionyfti naliter, campanis pulfatis. Exoldunenfts. Canonici fanâi Dionyfii m·* Et quia prior fanâi Martialis, ad quem dictatem procurationis folverunt , & prior ultimo declinavit, noyf 'habebat domos luffanâi Paterni Exoldunenfts aliam medietaficientes ad recipienddm dominum; venit ad C tem ,* domino remanente in abbatia priedidomum Dei montis Marii, fit receptus ibi­ âa, propter honeftatcm domorum. Diâa dic celebravit dominus apud fan­ dem proceflionaliter, procuratus fuit in di­ dum Paternum in pontificalibus, fic fermo* âa domo ad expenfas diâorum priorum . In diâa domo non erat reâor , nifi duo cinatus fuit ibidem, & confirmavit. Et eft procuratores ; fic litigabant quidam in curia fetendum, quod uterque, fcilicet capitulum fanâi Dionyfii, & prior fanâi Paterni, ad Romana, ut cflentredores praediâ*domus. Die Mercurii ante feftum fandi Luce integram procurationem tenentur. evangeliftx, procuratus fuit dominus in prio­ Die Lunae fequenti fecit dominus recon­ ratu fanâi Romani de Blavia, Burdegalen* ciliari cimctcrium fanâi Dionyfii Exoldufts diœcefis. Qua die decani fanâi Andte*, nenfis per archipresbyterum Exolduncnfem , fie fanât Scvcrini, fic multi alii canonici virtute fui privilegii, aqua prius per ipfum Burdegaknfes venerunt ad dominum, coo- dominum benediâa. qtterentes inter cetera de forma litterarum Inde venit ad Cafale Benediâum, ubi fuit quas miferat per piocuraticnem fuis peten­ receptus proceflionaliter, campanis pulfatis. dis in locis ad que declinaverat: unde tuncD Die Martis fequenti f< intravit dominus ca­ inter dominum, fie prxdidos decanos fuit pitulum Cafalis — Bencdiâi, & ibi fecit ferforma litterarum , qu« i equitur in hzc monem : & inquifito de ftatu monafterii , tam in capite, quam in membris ; poft mul­ verba .* ta per multos dc monafterio domino relata Ferma lilttrarum demini Eiluricetfj & revelata, tam palam, quam fecreto, difort, âum capitulum & prior loci ejufdem per fuas litteras figillo conventus figiliatas, do­ I MON Dei gratia Bittiricenâs archie* mino dederunt poteftatem plenariam dc fpccialem providendi ipfi monafterio per fevet piieopus , Aquitaniae primas; dileâis „ in Oirifto talibus, prioribus, vcl abbatiper alium, dc abbate, de monafterio , vel ,, bus talis diœcefis; falutem in Domino . aliude quandocumque ipfum monafterium „ Btirdegalenfem provinciam vifttantes , o- per refignatiooem fratris Joannis, tunc ab­ „ mni co jura quo poflumus, & debemus , batis monafterii ejufdem, contigerit vacare. Ipfa die Martis,r fcilicet „ juxta proviftonem feu ordinationem fed is __ in fefto ___ fanâi n Apoflolicsc fuper boc editam a bomsme* E Benadiâi abbatis, venit dominus ad prioratum de Vodoliona, fpeâantem ad- Burdcga„ morix domino Gregorio Papa IX. fic pro.................. ' ,, ut prxdcceiTorcs noftri a vobis confueve- lenfem; & ibi rveeptus fuit proceùionaliter, ,, runt admitti; tali die ad locum veftrum campants pulfatis, & ibi procuratus fuit, fic „ proponimus favente Domino, declinare : confirmavit dominus ibidem. Non fuit com* „ unde vobis mandamus , nihilominus vos putatum. „ monentes, quatenus diâa die procuratio* Die Mercurii fequenti venit dominus ad „ nem noftram & nobis, & noftra familiar prioratum da Linerys , ubi receptus fuit „ prxparetis . Datum, ficcproceflionaliter, dt procuratus. Summa ex* Anno Domini MCCLXXXIII. die Vene­ penfarum fexdecim libre, tres folidi, una ris poft Oculi mei, five poft feftum beati cum duobus denariis. Grcgorii, menfe Martii , reverendo patre Die Jovis fequenti apud Alis campum ve­ domino Simone Bituricenû archiepifeopo , nit dominus, ubi fuit procuratus, fit ibi be- êfr. S nedi- >, nolebat fibi przjudicari Hoc f.ifto, fecit fieri fermonem populo pofterum; nec per hrc qu* facia fuerant, intclhgcbat domino, nec fuis fucccfGallice, fic ibidem dominus celebravit, fic foribus in aiiquo fe teneri: domino incon­ confcciationes chrifmatis fecit: fic delibera­ tinenti in comrarium protcftante, fic dicen­ to confilio per quatuor dies confequentes te, quod poiieflionem fuam retinuerat, &. apud Praedicatores, poftea ordiuavit in do­ mibus epifeopi ; ut videretur omnibus mi­ quamdiu viveret, jus vifitandi, fic procura­ tionem recipiendi reclamaret ibidem. nus onerofus* fed expenlas interim totius Domino recedente. Prior ipfum atTociaillius diei Jovs, quas fecit dominus, folvit. vit fatis longe. Habuit tamen dominus , Die Veneris fequenti u» Parakeve, do­ cum didam prioraium intiavit, unum ferminus , audito divino officio , prout dies vientem baillivi, ad tollendam armorum vio­ requirit, ivi( vifitatum ad abba nam 5- Anlentiam, h prxdiflo domino aliqua violen­ drez , Przmonflratcnfis ordinis .· receptus abf­ tia vel injuria pararetur. que proceflione , quia dominus de fua hitSum- zo. 68 f <■>«. c HONORIUS P IV. VISITATIO V 10 1 1 Λ * 1 U’ RUDOLPH I. IMP PHHJPP. JH. R. FR. 686 Summa expenfarum fuit novem libre ; A offertorium quod ver.it ad manum demini qujs omnes folvit Prior ” diâi ■ recipientibus loci. prima: cum recognitione, quod cHftnri Die Martis fequenti venit dominus apud foetorum domini erat offertorium, fi pl» U FvvtUoitfe, ccclefia p«rochulr primo vi ceret retinere; fic ipfum offertorium clerici fitara, antequam domum Templartorum in­ fic focii didi domini didis moniahbus dtvitraret : quia ratione parochiae ipfius quam ferunt. Did» MiîTa, dominus confirmavit, tenent Templarii , debetur procuiauo, ut ornamenta benedixit, in craflino quofdjtn domino dicebatur. confirmavit. !n ipfa domo Templariorum dominus , Dic Luna; fequenti, fcilicet in craflino audra Miffa , confirmavit, benedixit ornaoâavarum Dominicx Refurre&onis, venit munia , fecit coronas, & receptus proceflio- dominus apud abbatiam Montis Petrofi , or­ nal iter m diâa ccclefia ab ipfis Templar iis dinis Ciftercicntis , proceffiooditer , cum luit procuratus. Summa expenfarum odo cantu, campanis pulfatis, receptus: ubi do­ fibra: Turonenies cum feptem folidis. ... _ tn cratlino, ___ , _ audita Mula fua, con minus Die Mercurii fequenti venit dominus afirmavit , ornamenta benedixit , quoU«m pud Bullon, prioratum Gafa: Det, receptus B confirmavit ; unum potifTimc fibi a priore fic ibtdem fuie cum reverentia procelltonalilcr, monachis didi loci prxfcntatum, dicenti­ & pocurctus; oolucruntquc computare gen- Ibus illum fuum efle condonatum dc mona­ tes priori» . chum fwdurum, abbate diâi loci tunc m Die J □vis fequenti acceffit dominus apud remotis agente. 1 uicilbch , prioratum quoque epiidcm abbaVerum cum dominus monachis fcripntm t)T Cal* Dcir ibique receptus proccifionali- dediffet fub hac forma verborum : t'oit) itumter cum reverentia fuit ; fie cum honore , hrnm fnJietut) ttoiii, & noflrtf necefliru prt quern tenet prior de Ballon. furit ii, hoc verbum, avuctLanr/, multipli­ In ipfo prioratu non invenit dominus ali* citer impugnaverunt. Tandem illud ver­ quid faciendum: fed ecdefia & domibus ebum , MMad-amtr, fublatum fuit, & ipfi do­ juldem prioratus vilitatis, rediit apud Bulmino oeceffaiia mmirtrare cœpcrunt. Velon. Deinde ibidem confirmavit, Ornamen­ rumtamen ipfi monachi deemofymm dede­ ta benedixit, & coronas fecit; & die qua runt, prxfentibus pluribus dc familia domi­ primo venit, fuit phlebotomarus: 6c ratio­ ni fupradiâi. ne vifitationis iflius exfittit procuratus fu-C Die Martis fequenti venit dominus apud per prioratu dc Bufetllac. Non fuit com­ Landofum: receptus proceffionaliter , cum putatum . cantu, campanis pulfatis , palliofupei ipfum Dic Veneris fequenti, fcilicet ante in quatuor hafiantibus deportato, a capitu­ tarods geniti infantti, venit dominus apud lo canonicorum, & receptus & procuratus, Thuriacum, prioratum S- Illidit Claromondomino Claromontenfi epifeopo dic illa ei­ tcnfts , ordinis S. Benediâi, receptus prodem obvuni veniente, & dominum coitoteccllionaliter , campants pullatis, cum can­ rainer ufque ad alurc majus fub eodem tu, & procuratus. Ibi non invenit dominus pallio concomitante fibi. abquid faciendum; diâum prinratum tene­ In fequenti craflino dominus, «d fuprlibat abbas S. Illidii prsdïâus. cationem canonicorum, quoddam altare in Sabbato fequenti vifitavit dominus prio­ qyadam capella prope ecclefiam canonico­ ratum de Vichiacu, fpeâantem ad mon.·· rum , tn honore S. Georgii, fit fandom.n fimum S. Illidii Claromontentu, Gallice , omnium confecravit, fit quaedam benedix t dc /-mi Abrry ; qup vifitato, venit dominus ornamenta: fit dedit indulgentiam his, qui jpod Cuci acum, diredr ad hofpmum do Dob devotionem dide confecratiom intermini Qaromontcnfis, & ibi procurationem fuerunt . itbi ratione vifitationis debitam a dido pno· Die Mercurii fequenti dominus, poli confatu de Vichiaco recipit : quia prior de fetrationem altaris pnrdidi. venit ad prio­ Vtchiaco paralyticus erat, nec domos haratum Gndi Launomjii de Blehs, <,ut di­ bebat, ubi dominum honorifice poffet hocitur Mamcao ; receptus modo <)UO fupra . fpitare. fic ibidem, ad fupplicationem prioris, dc Dic Dominica fequenti fuit domnus remonachorum loci quidem, quafdam rchceptus procefhonahter , campanis pultatis , qutas occtilt.ts m altari majori dicti priora­ ab abbatilb, fit clericis de Cuffey. clericis tus, videlicet duo capita fere intégra, cum tn cappis indutis feriets. In capella bcitx pluribus fragminibus ofijum parvis , & pluri­ Manx poftea incontinenti intravit dom nus bus panmcubj involuta quorum capitum capitulum monialium; & ibidem fuo fun unum dicuur caput beari Lmnom.i i abba­ Rens officio, inquifivit diligenter de flatu E tis, cliud fandi Ebulli abbatis ; illa dc di­ mon.-fierit , tam in temporalibus , quam do altari levavit, ut cum majori reveren­ m fpirhualibus : fed non fuit, quod cor­ tia & honore de cetero haberentur : & ea rectione indigeret , fibi in publico revecralüno fequenti , audita Mifft fui , reLt am. poluir in qttadam calula quoad aliquod Dominus fuam procurationem a diâa abtempus. batilla recepit in fupradidis domibus domi­ Eudem die Merctru , prxdids rchquiis ni Cla.omontenfis ; quoniam honeilius futt, levatis, cum ea reverentia qua decens ell , dominum in didis domibus pernodare, quain Miflam m honore didoium fandorum cem domibus moni ilium prxdiâarum . Et fuit kbtrtvit pontificalibus indutus. Ibidem etiam ibbatifla cum quatuor monialibus tn prandio dominus confirmavit, benedixit, tonluravir, cum domino. & fuam ibidem procurationem recepit . E: Dominus vero diâs dic MiiTam h pon­ veneunt d smmitSClaromonrenlis epifeopus tificalibus in d:da capellr celebravit , tno & frater imis fenetca'liis domina Bnuncml; nialibns divinum officium cantantibus, & locuturi. Fecit ibi r.uyv’e pr cuicjn , \ de­ de .«·« «87 H0“îroi PROVINCIÆ BUR.DEGALEN. care negotiis, donec Miftam fupra, & procuratus ad expenfas prioris, quisti ,tl<> ’ celebravit. Hoc loco quoque deficiunt qui­ qui noluit computare. Media node vero inventi fuerunt duo dam . parvi latrunculi ante odium camera: domi­ Anno Domini MCCLXXXV. die Vene­ ni; quorum unus recognovit fc cepiftt in ris poti quindenam Nativitatis beati Joannis Bapliilz, intravit reverendus pater Simon burfa cappdlani, & clerici c a picer i i Piftavienfis, cadens node, ufque ad fummam Bituricenfis archiepticopus, Aquitani® pri­ mas, Lemovicenlcm diœcefm, cauia vibra­ quindecim (olidorum, de quibus partem red­ didit : qui latrunculi incarcerati fuerunt in tionis; fle primo declinavit ad abb.tiam dc Albis petris, ordinis Ciftercicnfis : ubi i cre­ carccre prioris domini dift® ville de Sarnaige. pt us fuit procctlionialitcr a conventu difti Die fabbati fequenti, in vigilia beate Ma­ loci, pulfatis campanis , & przdicavit ic ri® Magdalen®, mane audivit ibi Miffam , capitulo ; & ipfa dic pernoctavit ibidem confirmavit ; & exinde venit apud Garcad expenfas abbatis : nec fu:t computa­ Bftutn , prioratum fandi Savini , Pictavicntum . fis discefis. Receptus fuit proceftionaliter, Et fciendum quod in comitiva fua erant ut fupra; audivit Vcfperas, Completorium, hi, quorum Domina hic notantur ■' videlicet, & Vigilias in ecclefia folemniter : & ipfa Joannes abbas fanfti Sulpicii Bituricenfis , die procuratus fuit ad expenfas prioris didi frater domini Gilo capellanus fuus, mona­ loci, qui noluit computare . chus lancti Sulpicii ; Guido dc Nohaylbes Dominica fequenri, in fefto beat® Mari® capicerius Piftavienfis: flt Stephanus capella Magdalen®, venit dominus apud abbatiam nus fuus : Girardus de Brina clericus fuus , Agcdunenfein , ordinis fandi Bencdifti : ubi fle tabellio publicus : Magitier Johannes receptus fuit proceftionaliter, ut fupra , ab Greflillons canonicus Bituricenfis: Magiftcr abbate & conventu didi loci -_Çelcbravit Petrus de Vierfione, qui venit tertia die Miffam conventualcm in pontfficalibùscum poli : P. de Rupe archipresbyter de Caftr i, pallio; acolytos fecit, przdicavit, indulgen­ Bituricenfis diœcefis: Frater Hugo de Fertiam dedit, confirmavit .* & pnocuratus fuit nerns, monachus fanfti Sulpicii Bituricen­ fis : Oho dc Salinis, canonicus Magdunco- _ ipi » die _ad expenfas abbatis, nec fuit contfis, capellanus domini : Cono reftur ecclcfiz putatum . Eadcm die propofuit Geraldus de MarVieihoneicnfis, cjpcllauus domini, qui ve­ nit pollmodum; Guido dc Ranis, clericus ciaco clericus contra Joannem Bachalac mo­ nachum beat® Mari® Agednnenfis, quod domini ; ficut flt plures alii : idem monachus interfuit murterio Joannis Dominica fequenti , ante felium beat® de Marcat defundi, fratris didi Gerald i ; Manx Magdalen® in mane audivit dominus >bi Miftam, predicavit, indulgentiam dedit , & eft faftum notorium, & fama publica : & quod hujufmodi fado perpetrato, prxdiconfirmavit, fle exinde venit apud Norerias ftus monachus fugit abbatiam de node. prioratum Doleniem; ubi leccptus luit proIdem dicit contra Petrum Bufty, mona­ ccftionahter, / “KT” PROVINCE BURDEGALEN. JSEShLVÏt <»* in decem folidis Turo-Ad* KarroGo, ubi receptu fait, nt fupra audivit Miffam, confirmavit, fic procuratu» fait ibidem ad expenfas prioris diâi loci ; ,f(,. Item condemnavit eumdem in cappa fe­ riet in pretio fex librarum Turanenfium qui notait computare de expenfis. Die Martis fequenti, in mane fecit ibi reddenda ecclefia Rafolienfi, infra annum rçnfarae, de exinde venit apud Maniae ab­ inftantem : & fuper hoc fuerunt quidam plegii : fcilicet capellanus ecclefia Rmolicn* batiam ordinis fanâi Benediâi; ubi receptus fis, & Petrus Tire canonicus diâi loci, pro fait proceffionaliter, ut fupra, ab abbate dc injuria illata ecclefia prodiâa Rafolienfi, conventu prodiâi Joci, celebra vi t flt procura­ tus fuis ipfadie, adexpenfas flt onera prapro verbet atione & fanguinis effufiona fa­ diâa abbatis de Maniae. âa in cimcterio eccJeGr prodiâa: & fu­ Et quia datum fuerat domino intdligi , per hoc dedit litteras, qua tradita fuerunt archipresbytero de Albuconio , ut per ipfum quod monachi di&c abbatia multam diffolute vivebant, jacentes fingubrittr in ca­ archipresbyterum pœna prodiâa.................. Eadem vero dic, ad reconciliandum di- meris , omiffo eorum dormitorio, comeden­ tes pariter fit fingulariter in eorum cameris &um cimeterium benedixit aquam, & man­ ritcâorio pnttermiffo : mandavit dominus davit diftum cimeterium benedici ex illa aabbatem fic monachos diâi loci coram fe, qua benediâa per cappellanuin de Chambofic in prefentia monachorum fuorum eidem nac: hoc enim poterat facere dominus ex abbati procipit, quod de cetero comederent privilegio fpeciali : videlicet cimeteria pollu­ ta fanguine , vel alias reconciliari facere in refectorio, fic jacerent in dormitorio, fic non alibi, nifi ex caufa : exceptis in officiis per quemcumque vellet, dum tamen capax conftitutis, de quibus procepit dominus, ut effet, fit idoneus, fie ad boc inftruâus. fervaretur in eis, quod haâenus fuerat obDie Veneris fequenti, in fefto inventio­ fervatum. nis fanâi Stephani protomartyris, venit do­ Prodidus abbas promifit domino , quod minus apud abbatiam de Bona-Aqua, or­ flaret ordinationi fuse, fic quod in pratmiffis dinis CiftercienGs, ubi receptus fuit proceffionaliter ab abbate fic conventu loci prodi­ tanquam fuo ordinario obediret. Die Mercurii fequenti, venit dominusadi , pulfatis campanis. Praedicavit in capi­ pud Vedrincs, prioratum monafterii Cafe tulo , celebravit Miffam conventualem in CDei, ubi receptus fuit proceffionaliter , ut pontificalibus, cum pallio; fic fecit acoly­ fupra, audivit Miffam fic procuratus fait tos, fie toniuras, fie pernoftavit ipfo die ibidem ad expenfas prioris diâi loci. Sum­ ibidem. Quia vero abbas minus fufficienter necefma autem expenfarum fuit, novem libra Turonenfcs . faria miniftraverat domino ; fie fuis deficien­ Eadem die finavit prior dc Vantandor , do in ferratura equorum, fic culcitris, lin­ teaminibus , palea , fic multis aliis, domino Clugniacenfis ordinis, dc procuratione fua ad decem libras. die craftina in mane eumdem abbatem canonice monuit de emendando prcdiâum Et ipfa dit incepit dantintti dare commiffimei deliâum. Et licet dominus abbas offerret Jab bac forma . fe fafturum voluntatem domiai verbo, fic non facto, dominus eum excommunicavit ; imon Det gratia Bituricenfis archiepifco» fic ex abundanti appellavit idem dominus ad fedem Apoftolicam pro fe, & fuis, fic pus, Aquitani® primas : di ledo in Ghri„ fio tali priori, vel abbati Lemovicenfis ad hoc confenticntibus ; ne ipfi abbas fic conventus , vel cxfccutores eorum a fede 1,» diœcefis, falutem in Domino . Conquc„ ftus eft nobis Lemovicenfem dicecefin Apoftolica deputati, fi quos habebant, ali­ ,, vifitantibus B. ejufdem diœcefis, quodP. quid de fafto contra ipfum, vel fuos inhoc ,, fie H. clerici, vel laici, praefata diœcenegotio attentarent. „ fis, fuper terris, debitis, pofleffionibus , In fu per legi fecit idem dominus ibidem privilegium, quod habebat .· videlicet quod „ fic rebus aliis vel ufuris injuriantur einullus delegatus, fubdclegatus , confervator, „ dem. Ideoque diferetioni veftne commitvel exfecutores quicumque ilii fint, ipfum ,, timus fic mandamus, quatinus coram vo„ bts partibus convocatis audiatis caufas , poffint excommunicare. r fle fine debito terminetis : facientes, quod Die fabbati iequenti, venit dominus apud „ de conjunâis per cenfuram ecclefiafticam Portum Dei, prioratum conventualem monafterii Cafa Dei, ubi receptus fuit procef„ auâoritate noftra firmiter obfervari. Tefinnaliter fic honorifice, ut fupra campanis „ ftea autem qui faerint nominati, fi fe pulfatis, fice. Audivit ibidem dominus Mif„ gratia, odio, vel amore fubtraxerint, cen„ fura fimili compellatis veritati teftrmonium lamconventualem, confirmavit, ficprocura­ tus fuit ad expenfas prioris didi loci: nec E „ perhibere. Datum anno MCCLXXX. &c. ’demnavit ipfum ANNO CHRISTI nenfibus, reddendis paflo injuriam. S voluit computare de expenGs. Dominicafequenti, in mane fecit in eo­ dem loco toniuras, fic exinde venit apud Bortum , prioratum ordinis Cluniacenfis , ?uem tenebat epifeopus Claromontenfis : ubi uir receptus ut fupra , audivit ibi Miffam , confirmavit, fic procuratus fuit ibidem, de expenGs procuratoris didi epifeopi Ciaromontenfis . Non fuit computatum de expenfis. Die Luns fequenti, venit dominus apud fandum Angelum , prioratum conventualem Eadem dic impetravit commifftooem Joan­ nes de Ocherarico monachus abbatia Cate Dei, contra Renandum Alemarc, Ckxnibertum Aboniarc , Petrum Galteri, fic uxorem Joanni*Boet, Lemovicenfis diœcefis, ficha­ buit judicem magiftram P. de Podiis cano­ nicum Haentenfis monafterii. Die Jovis fequenti, in mane audivit ibi dominus Miffam, dc confirmavit, fic tonfuram fecit, fic exinde venit apud Tutelam abbatiam ordinis fanâi Benediâi, ubi abbas fic Burgenfca diâa villa cum trumbis fie in­ fini- g,997 HOWtMtw P. IV. VISITATIO, V 1 Ο 1 4 Λ i 1 vj . U ·> . . . budolphni.i R.imp PHILIPP. nu j^“ftrumentis aliis jocundis obviaverunt domi-A conventu diâi loci, dc intravit capitulum ,------- — ΛΙΛ - 'P · ium ■ ' pnrdicavit, dc vifitavit. chrbti CHitUTl conduxerunt ufque ad■ por,,ι,. * tam ecclefie, dc illic fuit receptus multum Et in ipfo capitulo recepit homagium, honorifice ad abbate dc conventu diâi lo­ dc fidelitatis juramentum ab abbate prxdiflo ri* pulfatis campanis, dc proceflionaliter : dc de villa Bclli-Locentis, cum pertinentiis feoprocuratus ibidem fuit ad expenfas abba­ dis illius villx; fecundum quod in littera tias prsedidx, dc non fuit computatum dc compofitionis olim fa&x inter abbatem dc expenfis. dominum Bituricçnlcm archiepitcopum, luDie Veneris fequenti * in feflo beati Lau­ per hoc continetur. rentii martyris in mane intravit dominus Et protcftatus fuit dominus, quod licet capitulum, prxdicavit poflmodum, dc ce­ diftum · homagium , dc juramentum recepit in capitulo Lupradiifo, nullum fibi, dc cclebravit Miflam conventualcm in pontifica­ libus cum pallio, tecit acolytos, prsedicavit clefix Bituriccnfi prxjudicium generetur , populo, indulgentiam dedit.- dc fuit ibidem quin prxdidus abbas dc fucccflores ejus ea • rtrtt, & ipfa die cx gratia ad expenfas · dc itnitatiofacere teneantur alibi, quando fuerint requiB fiti : petens idem dominus archiepilcopus ab biritatio- nem abbatis diâi loci. **· Qua dic congregato capitulo dominus in ipfoabbate claves portarum didx villx, fibi prxfcntia capituli propoluit, quod monachi tradi in lignum dominii, prout facere te­ in prioratibus conftituti fiepiflinie, priorati­ nebatur . Qui refpondit, quod libenter eas trade­ bus fuis debitis Urvitoribusdeflitutis, venie­ bant ad abbatiam fuam ibidem diutius reli­ ret, fihalxret; lcd ad prarfens eas non ha­ dente» .· dc in cameris diâx abbatix come­ bebat , quia Bernardus dc Sacrario , cui eas commikrat cuftodicndas tempore domini debant, dc fecum multos monachos didx abbatix invitabant pro machinationibus dc GuiJonis prxdeccfloris domini, libi reddere aliquibus dlfcordiis fuflinendis, ut eos pol­ denegabat, pratentibus pluribus monachis & burgenlibus diâac villx, quorum nomina Icriient trahere ad voluntatem fuam facien­ pta funt in litteris inferiusconfcftis. eodem dam; dc ita bona abbatix pro nihilo convero dic dominus fuit cum abbate cx grifumebant, prioratus fuos debito fervitio de­ fraudantes . tia ; & λ bnrgenfibus villx, dcc. Quare praecepit eis dominus, ut fuper ftatu abbatix refponderent fibi veritatem S* Suptr bomagio & juramtnto fidciitatu falio, didit abbas htttram figillo fuo figtliatam Prxdiâi autem abbas dc monachi refpondefub bat forma. nant concorditer* quod abbatia , tam in temporalibus quam ia fpiritualibus erat in Nivcrfis prrfcntcs littcrar înfpcûubono flatu· Qiibus auditis dominus noluit ris, Rego humilis abbas Bclliloccnprocedere ulterius* fed reccflit. , fis, Lrmovicenfis diœccfis , lalutem in Die fabbati fequenti, in mane audivit ibi Miflam, confirmavit, tonfuras fecit, & ex­ , Domino. Noveritis, quod cum nos, & , conventus nofter, nomine ecclefix nollrx inde venit apud Obaginam abbatiam ordinis Ctftcrcienfis, ubi receptus fuit procefliona­ , Bclliloccnfis, a reverendo patre domino , Simone Bituriccnfi archiepifcopo, Aquiliter, ut fupra." paacdicavit in capitulo, dc , tanix primate, nomine facrofanft* Biturogavit iplos dc capitulo, ut ipfum reCom, ricenfis ecclefix, tenemus in feodum , &. mendatum haberent in orationibus luis, & beneficiis fuis . Qui devote eidem annue­ , tenere debemus villam noflram Bclliloccn , fem, cum pertinentiis, & juribus ad ipfam runt . Poft prandium eadem die vifitavit domi­ fpcdantibus- cum pnedida omnia movean­ nus moniales ibidem , prope exfiftentcs, qux , tur de feodo & dominio Bituriccnfis ccnullo vitx Iu* tempore exeunt clauftra, ut , clcfix, prout evidenter per probationes dicitur : nec intrant clauftrum homines , , legitimas produâas coram Officiali Νιnili eum pedatis, vcl perfonis honeftis . , vernenfi, judice fuper hoc delegato a re­ Prxdicavit ibidem, dc dedit indulgentiam. , verendo patre Simone, Dei gratia titulo Die Dominica in mane fequenti conic, landxCxcilix presbytero Cardinal., nunc era vit ibidem in quadam capella, in qua , Apollohcx fedis Legato apparet, fit per eft altare confecratum in honore beate Ma, diffinitivam iententiam ab eodem contra rix Magdalene: audivit Miflam, dc dedit , nos pro Bituricenli archiepifcopo promul­ indulgentiam illis qui interfuerant coniccra, gatam. Item cum nos tentamus in feo­ tioni diâi altaris. , dum a domino archiepilcopo , nomme ' Exinde venit apud Argentac prioratum con, Brturicenfis ecclefie , omnia temporalia ventualem de Cluis, ubi receptus fint pro, priotatuum omnium , adminiftrziiontim , cefisonaliter , ut fupra : audivit Miflam , p : & obedientiarum ad monaflerium noflrum confirmavit, dc procuratus fuit ad expcnlas , Ipeftantium; ac omnes alias villas noflras prioris diâi; nec fuit computatum de ex, cum pertinentiis luis, & juribus omnibus, ac omnia feoda dc refeoda ad monafle­ penfis. , Dic Lunx fequenti, audivit ibi Miflam , , rium noflrum fpeâantia, videlicet. confirmavit , tonfuras fecit, dc exinde ve* „ Repar ium & temporale de Schaulhac; nit apud Brunafac, prioratum Solenniacen„ adminiflrationem & temporalia dc Friac, fem, ubi receptus init proceflionaliter, ur „ dc dc Favars, &. de Riberia, de Butroz, fupra* dcprocuratus ad expenfas prioris di„ & Deufconz, & de Burda, dt Dcfignet; âiloci. Nec fuit computatum de expenfis. „ & prrpofituram de Btidel. Die Martis in vigilia Aflumpttonis beatx „ Et temporalia eccléfiarum de Felinis , Marie Virginis , venit dominusapud Bellum , deGirac, fit de Bonsvilla, de Scanquel, & Locum , ubi fuit honorifice receptus a Bur* de Bochare, Datilaci,dc Latuc, Cx dc Nemo, genfibus* φ proceflionaliter ab abbate dc * re ; dt villam dc Condac; dt vellam dtl Saul, ; Ho $99 MT$’ns PROVINCLÆ BURDEGALEN. wVVr. 7©o Homagia ft feoda vicecomitis Turannc ,Anam, prioratum ordinis fandi Auguftini >—l ■ · ‘ Caftronovo, ~ Λ · ·‘ ubi receptus fuit proceflionaliter, ft procu- ,-ήϊϊΙ?, AN NO ,, domini„dc domini Rcgnaudi ratus ad expenfas didi loci. ”4 apud Dalon vel Daloy, abbatiam ordinis „ Magdunenfi ,· Conone presbytero, redore Ciftercicnfis, ubi receptus fuit proceffionali„ ecclefix parocinalis de Vicrfionc, Bitmitc, ut fupra . „ cenfts diœcefis ; Hugone monacho, priore Altaria deinde duo in ecclefia didi loci ,, deürfeto, Claromontenfisdiœcefis ; Joandominus confecravit ; unum inhonore beati „ ne de Maimac , priore clauftrali monafteBanholomxi Apoftoli, & aliud in honore ,, rii noftri, Bernardo de Quercu , infirmafandorum Simonis & Judx Apoftolorum,ft „ rio; Pettodc Planis, camerario; Bcrtranaudivit Miffam , confirmavit , & fecit „ do de Favars; Stephano de fando Bade-■ tonfuras : & pernodavit ibidem ad expen„ ho; Aymerico de Vigilando, monachisi fas abbatis. Non fuit computatum de cx,, ejuldem noftri monafterii ; Martino laI pen fis. „ Celhe, Petro Majoris , Petro del Stgrty „ . .■ Die fabbati venit dominus apud fandum „ Bcltrando del Segrey, Ademaro la TrtiIle ,g Aredium , ubi funt Canonici fxculares: & „ magiftro Guillelmo z- .. . Majoris, & “ . Lauren. receptus fuit proceff»onalirtr, ut fupra, a „ tio Stephani : burgenfibus ville noftrx decano & capitulo didi loci. „ Belliloceufis ; ft pluribus aliis, ftc. Ipfa die celebravit dominus in pontifica­ Die Veneris poft AlTumptionem beatie libus magnam Miffam, ft fuit procuratus Marix Virginis, venit dominus Bituricenfis dida die ad expenlas decani ft capituli di­ apud Albignec, prioratuum de Clufa ; ubi di . Summa expenfarum............... receptus fuit proceftionaliter, ut fupra, au­ Die Dominica fequenti, in ccdefia didi divit Miffam, confirmavit, confutas fecit , loci dominus duo altaria confecravit, unum ft procuratus fuit ad expenfas prioris di­ in honore fandi Aredii, ft aliud in honore di loci. fandi Juniani. Celebravit tn pontificalibus Die fabbati fequenti in mane, audivit ibi cum pallio , fecit acolytos & tonfuras , ft Miffam dominus, ft exinde venit apud Briconfirmavit. “ cit ,o. 7°l HONORIUS p. IV. VISITATIO. V 1 d i i n I i RUDOI.PHI.tMP. philipp. m. r. fr. 70, ____ Et ipfa die venit apud Chalas prioratum A didi loci, fie prxpoùu dc Charovico; qui1 " . ................... duo un.im procurationem debent prioratus f-HR^srr OtRbn conventualem fandi Auguftim , ubi fuit re«»·<. * reptus procellionaliter ut iupra , fic procura­ de Petra Buller ia, fic eft de abbatia Sol- ’ ..i, lemniacenfi : puor de Carovico, eft dc ab­ tus ad expenfas prioris przdidi Joci iandi batia f.incfti Augullini Lemovicenfis. Summa Aredii . Dic Lunz fequenti in mane dominus au­ expenfarum .... Eadem die fecit homagium domino , fic divit ibi Mittam, fic confirmavit, fic toujuramentum fidelitatis prior monafterii de furas fecit. Vicano, Caturcenfis diœcefis, Λ omnibus Et exinde venit apud Sollemniacum, ab­ temporalibus fic juribus, quz habebant vel batiam fandi Benedidi, ubi dominus fic cpifcopus Lemovicenfis, abbas fandi Martia­ habebat, feu habere poterat , aut debebat lis Lemovicenfis, fic -plures alii venerunt do­ in villa Vicanenfi, fic pertinentiis fuis; prz­ mino obviam ; fic fuit receptus proceflionafentibus religiofis viris, Joanne abbate fandi liter ipfis przfentibus ab abbate fic conven­ Sulpicii Bituriccnfis , priore de Petra Buflctu didi loci proceifionaliter, ut fupra, fic ria ; domino Guidonc de Nohailhes, capiprocuratus ad expenfas abbatis. Summacx-B cerio Pidavienfi ; domino AJemaro dc Riperia .· magiftris, Joanne Grefillon canonico penfarum, ficc. Eadem dic concedit dfiminus commiiïio­ Bituricenfi; Petro de Vierfione; P. dc Ru­ nem abbati fic conventui didi loci conquepe archipresbytero de Caftra , Bi t ut icent >s rentibus, quod AdemarusdeCambonio, do­ diœcefis ; Othone de Salinis, capellanodumini Beehardns, Guido fie Ay mericus de Cla­ mini, canonico Magduncnfi, fic pluribus aro oculo, fit Johannes, medici, Lemovicen­ Ius clericis fic laicis . fis diœcefis, fuper cerris, debitis, poftellioEt licet didus prior didum homagium nibus, ficc. injuriantur, cifdem judicempricteneretur facere domino Bituricenfi ad fuprem clauftralvm Bcllilocenfem prfctatz diceplicationem didi prioris, fic multorum bo­ norum recepit ibidem didum homagium ccfis. Item aliam didis conquerentibus, quod ex gratia : fuper quibus debuit dare litteras didus prior de VicanoJohannes Gregorii clericus, fic ejus uxor , magifter Matthzus qui moratur cum dpmi» Dida dic impetrarunt a domino commii ~ de · Bcllomonte “ -· ; t clericus , fic no Gracelino de Caftronovo milite , di ^fioneru P. dus Lalamans, fic didus Haurac de GeN........................ ccontra -------- .redorem ecclefiz dc tons, przfatz diœcefis Lemovicenfis, fuper Mauranis ~~ ; Bfafium " ChaufTandas — , Bar tholo terris, &c. injuriatur,cifdem judicem fupra­ mzum de Murato, P. Guardelli, fit Geratdum Chatnbaforez, laicos ejufdem diœce­ didum. Item aliam przpbfito de Fagia, mona­ fis, fic huic Bertrandum Alboini canoni­ cum Iandt Julianj, ejufdem diœcefis Lernocho abbatiae Sollemniaccnfis, ejufdem diœ­ v.cenfiy. cefis , conque rent i, quod P. Bay lac , G. DoItem eidem P. aliam commiiïionem con­ neu domiccllus, Joannes Dctiquarroy, Ayinars Samcunnct, fic Guido Rogerii, prztra redorem ecclefiz fandi Htlaru de Tu­ f.’tæ diœcefis Lemovicenfis, ficc. fuper ter­ rius, P. Hngonis Dantoyr, fic Bonetum crs, ficc. injuriantur, eidem judicem fupra­ jus filium, & P. Gardclli, laicos ejuldern , didum . diœcefis ; fic habuit judicem, Guillelmum Item alia dido pnepofito, conquerenti , Ademay canonicum fandi Arrcdii, LcmOquod B. Greu, B. Baylet presbyter, didus vicenfis diœcefis przdidz. Barrifio, P. de Brolio, fie Bernhardus Man- p Item idem P. aliam commilitonem obiiha , przfatz diœcefis, fuper terris, ficc. in- “ nuit, videlicet contra redorem ccclcfiz dc . juriantur,eidem judicem prioremclauftrakm Ledaurs, P. de Marcilho, Guidoncm DafBcllilocenfis przdidum. fio clericos, P. Gourdelli, & B. LafchaufItem aliam Priori de Cella monacho Sol- iandas ejufdem ditreefis; & habuit judicem lemniacenG, conquerenti quod Guido GerJunianum Canoys canonicorum fandi Junia­ gnos domini Gannac didus Bonnet Cans , ni ejufdem diœcefis. & Johannes Pellyfla, diœcefis przdidz Le­ Item impetravit aliam idem P. commifmovicenfis, funer terris, file, injuriantur, ei­ fionem contra Stephanum Chandeliers, Stcdem judicem fupradidum. phanum de Vernae, & Stephanum LatroItem aliam Gutllelmo Saderia, clerico caria laicos, ejufdem diœcefis Lemovicenfis ; & habuit judicem P. Faydici, canonicum conquerenti, quodAdemarus de Saxum mi­ Rafolienfem , ejufdem diœcefis. les , Guillelmus de U Rtcba, Joannes Ber­ trand), G. Jacofta, P. Faure de ExcmduItem impetravit idem P. aliam commifno , cjuüemdiœcefis, fuper terris, ficc. in­ fionem contra redorem eccletue Dantor, juriantur , cifdem judicem Priorem ’ rfandi " .£ Bonctum ejus fratrem, Guillelmum Garai Gerardi Lemovicenfis. haez, Guillelmum Emetici de Uferchia , fic Irem die Martis fequenti in mane, au­ ejus uxorem przfatz diœcefis, & habuit ju­ divit dominus ibi Mittam, fit confirmavit , dicem Guidoncm Delchafcauhier canonicum fit fecit tonfuras; fit exinde venit apud Ca­ fandi Aredii lui ium , caftrum magiftri Geraldi dc MaloItem impetravit idem P. ficc. contra prio­ *Fartf ,i«. monte, fic fuit ibidem ad * imitationem direm de Vinhareria redorem ecclefiz deSoviutioutm. di magiftri Geraldi ex gratia . dena, & Guillelmum Mallars laicum ejuf­ Die Mercurii fequenti, in fefto Decolladem diœcefis ; fit habuit judicem Bertrantionis beati Joannis Baptiftz , in mane au­ dum Alboyni canonicum fandi Juniani. divit ibidem dominus Mittam, confirmavit, Die Jovis fequenti, in mane audivit i tonfuras fecit .· fic exinde venit apud Petram Mi (Tam dominus, confirmavit, tonfuras fe­ BufTcriam, ubi receptus fuit procclllonaluer cit ; & exinde venit apud Aurelium , prio­ Ut fupra, fic procuratus ad expenfas prioris ratum convcntualem iandt Auguftiniubi rece- . HONORIUS p v. PROV1NC1Æ BUR.DEGALEN. KVVr'™: 7°+ “"receptus fuit proceifionaliter prxfente domi· Ai„ retulerant. Tandem ad eccteliam Haen-··· OtR^Ti’·® H’,lceP° Lemovicenfi, ut lupi a, ibi. i, tenfein declinavimus caufa vifiralionis of- , Heimuin Pelos , „ fa uegligens fuit, ut dicitur , & remiffus &Stepbanum, * ejus uxor P. & Johannem *, licet; beneficia, quz tanto tempore vaca· ?0»n diâum feu diâos Gautier , Lemovicenfis „ , viffent, quoad nos vel ad fedem Apoflolinu> uxorem, d œcefis ; & habuit judicem priorem de Bel„ cam effet eorum devoluta conferendi pololoco , Lemovicenfis diœcefis. „ tertas jure metropolitano , feu auâoritate B Item aliam commiffionem impetravit prior „ (edis Apoftolicz conferre poiUmus, tandem de Layral, Claromontcnfis diœcefis. ordi­ „ juxta verbuin Apoftoli dicentis, Nemini nis ianâi Benediâi, contra Hugonem de „ cito unium imposai, volentes fuper prziFrayxamas, diâum le Tondu Pâlie ; Joan„ miflis habere certitudinem pleniorem » nem reâorcm ecclcfiz de Verneya. redo» „ ipfum magiftrum R. die (abbati ante narem ecclcfiz de Petrahfta; Joannemde (Jr., talem beatr Martz Virginis dicin vocachicr presbyterum Lemovicenfis diœcefis,· êc ,, vi.nus corsm nobis apud Haenteofes : habuit judicem priorem monaftcrii Bclhlo„ ab ipfo petivimus diligenter, utrum pizccnfis ciufdem diœcefis. „ fatum clamorem opere complevitlet . Qui Die Veneris in mane audivit ibi Miffam, „ nobis refpondit, quod przfaiam ecclefiam confirmavit, & fecit tonfuras , & exmdc „ parochiaiem, ac dignitates przdidas deven it dominus apud Orthigiam, prioratum ,, tinuerat per longa tempora, & adhuc e conventualein. Ordo eft per fe. Ubi fuit ,, tiam detinebar, frudus & exitus ffidoreceptus proceifionaliter, przdicavit in ca„ rum beneficiorum levando Ûtpercipienno t pitulo, & procuratus fuit ibidem ad expen-~ ,, quz beneficia , ut dicebant , fucceflive fas prioris didi loci. „ fuerat affecutus. Primo przpofituram R»Die (abbati (equenti. in mane audivit ibi „ folienfem, deinde przpofituram HaentenMiffam dominu?, & fecit tonfuras: & ex„ (em , St ultimo ecclefiam parochi.ilem tnde venit apud monaftcritim Haentenfc , ,, prxdiftam,· afferens, tamfuiffe fuperprzubi receptus fuit proceifionaliter a przpo,, miflis cum ipfo a fede Apoftolica dilpcn„ fatum. Quatndifpenfationem ad noftram fito, & capitulo diâi loci & procuratus „ confcientiam informandam ab ipfo nobis fuit in ipfa dic ad expenfas capituli dtâx „ petimus oflendi Qyt nobis refpondit , „ quod difpenfationcm przdiâam non haEadem vero die vocavit dominus canoni„ bebat ad przfens, nec habere poterat ; fed eus diflz ecdefiz coram fe, & inquifivit de flatu ecclefiz. ,, dic tertia a nobis (ibi aflignata illam no» Et quia venerabilis vir magifter R. de ,, bis oftenderct & obferrét. Et nos adfupplicjtioocm ipfius diem Veneris in vigilia Albuconio przpofituram difiz ecclcfiz Hacn„ nativitatis beatz Mariz Virginis fibi aftenfis, & przpofituram eccieiiz Raialieniis , nec non & ecclefiam parochtalcm fandi Syl·-. „ gn.ivimus per hoc coram nobis apud Levani piopc Bellamgardam in eadem dicecefiM ,. movicum, ad oftendendum bc exhibendum Lcmoviceiih, tenebat , tamquam intifula„ nobis difpenfationem prasdiâam , (i quam ta, in modum qui fequitur contra diâum habet. & ad procedendum ulterius ut jus prxpoiitum procellit, poft multas accula„ erii. Quam diem przfatus R. gratanter, ,, & ex voluntate acceptavit .· prrfentibusretioncs .· „ ligiofis viris Johanne abbate fanâi Sulpi„ cii Bituricenfis; Fratre J. de Pheietino, imon , Dei gratia Bittiricenfis archie„ O pifcopus, Aquitaniz primas, univer„ ordinis Praedicatorum, Lemovicenft; ac Aquii ,, difetetis viris domino Guidooe de Noy» „ Cis przfentcs litteras infpetiuris, talutem „ halhes, eapiccrio Piâavienfi .· MagiftroJ. „ in Domino. Nuper Lcmovicenfem diœ„ ccfm vif/ranres, dum per villam Bellz„ Grefillon, canonico Bituricenfi ; Adema„ rode Riperia & Petro de VicrGone, cle,, gardz traniitum faceremus, ex clamoi* ,, ricis; domino Joanne de Vernolhiis, ca„ infinuatione parochianorum eccleGz fan„ nonico Lemovicenfi ; ac rcligiofo vire ,, di Sikan: prope villam przdidam fre„ queuter didicimus , quod venerabilis ma·i-p „ priore de Maravalle, LemovicenCs dioe,, gifler R. de Albuconio cria bénéficia , quz ., refis; & pluribus aliis. ,, inferius annotantur tamquam intitulât* „ Datum diâa die fabbati ante Natirita ,, tem beatz Mariz Virginis, apud Hacn,, detinebat ; quorum unvm ex altero non „ tenfes, anno Domini MCCLXXXIV. dependet; in fux falutis przjudicium & Die Dominica fequenti in mane, ibidem „ Icandalum plurimorum ; videlicet cccleapud Haentenfcs audivit Miffam dominus , ,, fiam laudi Silvani, curam animarum ha,, bentem; ac przpofituram ecclefi· Rafo& confirmavit, & tonfuras fecit .* & exinde venit dominus apud Parenhac, prioratum „ liciiiii, nec non 6c przpofituram ecclefiz fanât Martialis Lemovicenfis, ubi receptus „ Haentenenfis ; quz przpofiturz in didis fuit proceflionaliter, ut fupra.* dc fuit ibi „ ecclefnsdignitates reputamur. Poftea au,, tem ad ecckfiant Rafonenfem delcendiprocuratus ad expenfas capituli diâi loci ,· nec fuit computatum ibi de expenfis. „ mus, vi litationis officium exercentes, ubi DieLunz (equenti an:c Nalivitatem bea­ ,» canonici diitr ecclcfiz notis hzc eadem S te M*· visitatio. AUDOLPH. t IMP. 7of «ΚΗΠΛΤΤ PHILIPPill. H- F. ——r*tz Marie Virginis, in mane celebravit ibi-A populo predicavir, & dedit indulgentiam ·' ANNO dem ■ ■ *** * ---------------------Jexpenfas --------- 1------------& ipla die procuratus r..:. fuit ad pre- CHRisn dominus, confirmavit, tonluras fecit: CHRfSn & exinde venit apud fandum Leonardum, didz abbatiz: in procuratione non fuit com* putatum. prioratum conventualem ordinis fanâi AuDie Dominica fequenti in mane, intraguftini: ubi receptus fuit proceflionaliter, ■ prxdicavlt in capitulo, & procuratus fuit Ivit dominus capitulum: przdicavit, & viad expenfas prioris dtâi loci ; in craftino au­ yfitavir, audivit MtlTam, fle procuratus fuit ibidem ad expenfas abbatis.* in procuratio­ tem celebravit, ibidem confirmavit, & tonne *, quia abbas diâi loci tgnetur ad fuas àttfi, Mm furas fecit. procurationes. fuit rompu* Comm ffiooem dedit dominus domino Ipla die Dominica vifitavit dominus ab­ Guidoni dc Ia Porta, prepoiito ianâi Silvani batiam. de Regula Lcmoviccnfi , ubi quoque de abbatia de Urfcrcbe, Lemovicenfis diœreceptus fuit proceflionaltter', przdicavit, Ac cefis, contra Ademarum Forragu , Joanvifitavit in capitulo: & procurationem fuam , nem & Petrum Dofa fratres, Jobertum de ______„ _ ... . domicelium ______ ..... quam eis fcilicet abbatis dc conventui manBaufac, & _________ Guidonem ... Morfelli przfare' diœcefis : & habuit judicem abba- B daverat ad diem fequentem , remifit ifta vi­ tem Bellilocenfem.______________________________ ··...·«·- diâi j·.-».· loci ...! , ad* fupplicationem ·■ ce abbatiflie Die Martis ante Nativitatem beate Ma-- ipfius abbatiÆr, ac venerabilis viri domini ris Virginis, intravit dominus Lemoviccn/ Guidonis de Noyhaylles captcerii Pi&avienfem civitatem: & primo declinavit ad ec·' fis, ficut & ad fupplicationem abbatis Dauraceniis, fit plurimorum aliorum . clcfiam catbedralem, ubi fu't receptus pro­ D e Lune fequenti in mane , audivit doceflionaliter ab epilcopo, induto veitibuspon minus MiiTam apud fandum Martialem. & r i fica I ibus, dc a canonicis diâi loci indutis in caméra fua prefectibus epilcopo Lcmocappis fcricis.* fic ipfa die fuit procuratus in vicenfi, decano , archidiacono, abbate D-udomibus epifeopi, ad expenfas ipfius epi(co­ rateufi, canonicis Lemoviccnfibus, & r turi­ pi, nomine capituli : quia debet iolvere pro­ curationem pro capitulo, fecundum quodeft bus aliis clericis & laids, dominus viginti confuetum: nec fuit computatum. z tres parvos tonfuravit. Et notandum quod vifitando didam LcEt notandum quod , antequam dotainus niovicenfem ci.iratem, concedit commifliointraret civitatem, venerunt domino obviam bene per unam leucam; fcilicet epifeopus C nes qua. fequuntur.· quarum comm ilionum forma mutata fuit prout fcquitur, & con­ Lemovicenfis, decanus, magnus archidiacocéda perform infra (criptis. nus, cantor, archidiaconur de Malamorte abbas Dauracenfis, magifter Gillebertus, fic „ C Imon, Dei griiia Biruricenfis archie* plurcs alii canonici Lemovicenies : fic abbates ,, O pifeopus, fic Aquitanis primas, dilcfandorum Martialis fic Martmi , qui preceflo„ âo in Chrifto priori de Tutelis, ordinis funt pro recipiendo dominum proceflionaliter . Dic Mercurii fequenti, przdicavit in ca­ „ fanâi Benediâi, Lemovicenfis dkreefis , „ falutem in Domino, qui eft omnium iapitulo, fic vifitavit; przfentibus in capttulo ,, lus. Conqucftus eft nobis prediâam Le­ epilcopo, ficcanonicis diâz ecclefic, qui ex tt movicenfem diœcefim vifitantibus Guillclgratia fpeciali obtulerunt ei prir^am pre­ „ mus Jordani miles ejufdem diœcefis, quod hendam in ecclefia vacaturam ad opus cu„ Hclias de Fonte presbyter fie rcâorccclejufdam clerici fui. „ fis de Barnaco, prefare diœcefis LemoEt ipfa die celebravit in diâa ecclefia ma­ „ viccnfis, fuper tern's, debitis, pofleiTionijorem Miflam in pontificalibus prefente epi­ scopo: przdicavit populo: indulgentiam de-D „ bus, fit rebus aliis injuriantur eidem . Hinc „ eft quod cum de confuetudine approbata dit, fic fuit procuratus in domibus epifeopi „ de caufis, controverfiis, feu litibus qui* Lemovicenfis ab ipfo epifeopo, fic ad expen­ ,, bufeumque omnium fubditorum diâzdiœds ipfius. „ cefis, de quibus diœccfanus loci cognoiceDie Jovis fequenti, vifitavit dominus prio­ ,, re non inccpit, pofliimus cognofcerc viratum fanâi Andres Lemovicenfis, ubi fuit „ firando, fir ea fine debita terminare, vel receptus proceflionaliter, ut fupra, prefente ,, committere, dc in pofleflione hujufmodi epifeopo.* fic declinavit ad abbatiam fanât ,, juris, vel quafi, tamnos, quam przdcccfMartini, ubi receptus fuit proceffionaliter , ut „ fores noftri fuerimus, fic etiam adhuc fifupra .* audivit Mitfam,fic fuit procuratus „ mus, diferetioni veftre mandamus : quaibidem ad expenfas abbatis diâi loci .* de „ tenus coram vobis vocatis partibus caufas quibus folvit prior fanâi Andree Lemovi­ „ audiatis prrdiâas, fit eas fine debito ufucenfis medietatem, prout confuetum erat. „ ris reflantibus terminetis: facientes quod Die Venerisfequenti, in vigilia Nativita­ „ decreveritis per cenfuram ecclefiafticam tis beate Maris Virginis, vifitavit dominus abbatiam fanâi Auguftiot Lemovicenfis.- ubi E ,, auâoritatc noftra firmiter obfervari. Te„ ftes autem qui fuerint nominati, fi fe receptus fuit procedionaliter ab abbate, fic ,, gratia , odio , vel timore fubtraxerinr, conventu diâi loci, audivit Milfam , fic fuit „ cenfura fimili compellatis ventari teftimoprocurvius ad expenfas abbatis : nec fuit „ nium perhibere. Vobis enim quoad omcomputatus de expenfis. ,, nia fupradiâa committimus vices noDie fabbati in fefto Nativitatis beare Ma­ ris Virginis, intravit dominus ibidem capi­ „ ftras, donec eas duxerimus revocandas . „ Datum, &c. tulum, praedicavit, fit exinde venit ad ab­ Sub forma prediâa idem miles contra batiam fanâi Martialis Lemovicenfis, ubi Guillielmum de Pœna Vayra, militem diâz receptus fuit proceflionaliter prefente epi­ feopo Lemovicenfi ab abbate fic conventu diœcefis, aliam commiflsooem impetravit : fic habuit judicem prrpofitum de Mamma* didi loci: celebravit MiiTam conventualem co, diâz diœcefis Lemovicenfis. in pontificalibus cum pallio: acolytos fecit; Yy Item Cnu/. GmrraZ. Tom. XXIV. 707 PROVINCES BURDEGALEN. fSÎIu'Æ 7°9 Item idem miles contra Hugonem Ar-Anum, prioratum dc Carofilo, uqi receptus------- — fuir proceflionaliter, & procuratus ad ex(HRKtl n'ac» m'b|Cm «jufdem diœcefis, impetravit penfas prioris didi Joci . Summa expenaliam; & habuit judicem Petrum de Savef.’.nim ruit , tredccim libre cum feptem ’ ni, canonicum Dauratcnfem. Item Bernardus Raymundi, clericus Lefolidis. Dic Jovis feqtsenti io mane, audivit ibi movicenfis diœcefis, contra Gaucclinum MaMiflam dominus, Oc confirmavit, flt fecit cel, Joanncm Douverdieri, Agnctem Fautonfuras; fc exinde venit apud Buxeriam , refla, Joanncm Audebert Decrofoli fi­ prioratum convenrualcm de Clufa. ubi re­ lium Penfic, clericum didi diœcefis, cammi flionem impetravit fimilitcr ; & habort ju­ ceptus fuit proceflionaliter, ut fupra, fle fuit procuratus ad cxjnûs prioris didi lo­ dicem priorem clAullralem mouaflcrii dcTuci : nec fuit computatum de expenfis. tella, prabidae diœccfis. Dic Veneris fequenti, in feflo Exaltatio­ Item aliam commiflionem impetravit Bofo dc Montibus, domicellus di&ie diœcefis, nis fandx Crucis, venit dominus apud Sa­ ks, prioratum conventualem uiuiui» ordinis laueu fandi contra P. Laracha, Raymundum AptC.lt , tas, puuiaiuin euuvciiiwuciu relidam didi Nacaynner, & uxorem didi B «iuguftini ; ubi receptus fuit proceflionaliSocamcu , & Hubcnum dc Arlot, didar ter, ut fupra : celebravit in pontificalibus , acolytos fecit : & procuratus fuir ad expen­ diœccfis ; & habuit judicem S. Chabili , canonicam fandi Juniani , prxfatx diœ- ds prioris didi loci, qui noluit computare dc expenfis. cefis. Die fabbati fequenti, in odavis Nativita­ \ Item Armfngarda, didx diœcefis Lemotis beats Maris Virginis, venit dominus avicenfis, commiflionem impetravit contra pud Pcrufiac , prioratum de Garofio ; ubi Gaucelinum dc Aforla, militem; Heliam receptus fuir proceflionaliter, ut tupra; ce­ Sulhei, militem; Hcliam deNobiliaco, dolebravit in pontificalibus, praedicavit, indul­ tnicellum; Laurentium Fautoris; P. Borda gentiam dedit, confirmavit, & fecit toniuNayra, ejufdem diœccfis ; £c magiflrum S. ras: &piocuratus fuit ipfa die ad expenias de Malomontc, canonicum Lugdunenfcm, prioris didi loci, nec fuit computatum de pro judice impetravit : & vifo tamen, ne virtute hujufmodi referipti extra diœcefim expenfis. Die Dominica fequenti, venit dominus Lemovicenfem partes pertrahantur. Item Aymericus de Jarniac miles commif- Cad abbatiam Stlrpenfem, ubi receptus fuit proceflionaliter, ut fupra; audivit Miflam, fionem impetravit contra Hcliam Durandi, & procuratus fuit ad txpenfas abbatix; ncc R. Durandi, Henricum Bordanoyra, Stefuit computatum dc expenfis. pbanum de Nuer, P. Chabnen, didx diœ­ Dic Lunx fequenti, venit dominus in ccfis; ac P. de Bamon, canonicum Rafolienfem , Lemovicenfis diœcefis, pro judice t.iane, dc intravit capitulum, & vifitavit ; & exinde venit apud fandum Junianum, lub pixdid» forma impetravit. obi receptus fuit a decano capituli. Summa Die Lunx prsdida, in craflino Nativi­ tatis beatae Maria: Virginis, exivit dominus expenfarum, tredccim libre, quinque dena­ civitatem Lemovicenfem, flt ipfa die venit rii minus. Die Martis fequenti in mane , audivit apud Carnum , juxta Axiam , prioratum (an­ ibi Miflam dominus, populoprxdicavit, in­ cti Martialis Lemoviccniis : ubi fuit receptus dulgentiam dedit, tonluras fecit, confirma­ proceflionaliter, ut fupra, & procuratus ad vit , & in capitulo vifitavit, & dedit comexpenfas prioris didi loci, flt prioris de Ape; qui domino ad unam procurationem tenen­ -.mifliones, qua: videlicet fequuntur. u Eadem die Catharina relida Helis de tur. Summa expenfarum, undecim librae, Siens , tutrix. J. & Aynterici pupillorum & duo folidi. fuorum, impetravit commiflionem contra Dida dic impetravit commiflionem AyHeliam de Varenis militem, Petrum de Momcricus Rauchcrcus, laicus cruccfignatus , lico, Hcliam de Suc, Aymcricum PleychaS Lemuvicenf.s diœccfis, contra Hcliam PelliValeti, Guilliclmum de Futno, & didum • parii, clericum; * Gt. de Chambarac , presG.sbciiùm. byterum ; P. Loveu ; P. Ptcum , laicum e- Guaydamour : fie habuit judicem Heliam Borrelli, canonicum fanâi Juniani. juidem diœccfis; habuit judicem dominum Item aliam commiflionem obtinuit dida Julianum dc Crozis, canonicum fandi Are/clida contra Get manum Doveri, Germa­ dii, prxfatz diœcefis. num Raen, & P. de Roflays, Lemovicenfis Idem ibidem impetravit commiflionem diœccfis; & habuit judicem przdidum Hc­ Thomas de Montepeflulano, de caflro Leliam Bortelli, canonicum fandi Juniani. raoviccnfi crucefignatus, contra Stephanum Item commiflionem obtinuit P. Bore Hi , Cambafbrtz, P. Lo Lacier, P. de Petreignec, P. Pecom, & Guillelmum Vachier, £.& Petionilla ejus foror, ejufdem litis conLcmoviccnfis diœccfis; & habuit judicemη fortes, contra Heliam de Malomonœ, mi- Julianum dc Grozis prxdidtun, canonicum landi Aredii. Die Martis fequenti audivit ibi dominus Miflam, & confirmavit, flt fecit tonfuras ; & exinde venit apud Rupem Cavardi, prio­ ratum abbatia de Carrofo, ubi receptus fuit proceflionaliter : & procuratus ad cxpcnfiu prioris didi loci : fc non fuit computatum de expenfis. Dic Mercurii fequenti in mane, audivit ibi Miflam dominus, & confirmavit, & fe­ cit tonfuras: & exinde renit apud Nancto- litem; P. Vermicr, cappeilanum dc Dornarac; P. Barac, &P. Bovcron, ejufdem diœtefis: d habuerunt judicem Geraldum Gal·· terii, canonicum fandi Juniani prædidi, Lcmovicenfis diœcefis. Die Martis prasdida, venit dominus a> pud Beux, abbatiam ordinis Gflercienfis ; ubi receptus fuit proceflionaiiJcr, ur lupra : fle pernecavit ibidem ad expenfas abbatix prxdidz, nec fuit computatum. Die Metcurii fequenti in mane, audivit ibi Miflam dominus, &. confirmavit; & ex­ inde 7Oy HONORIUS P- IV. VISITATIO RUDOLPH. I. IMF. V 1 i 1 1 A 1 1 u . z PHILIPP III R FR. -. » 7*° —~inde venit apud Grandimontem prioratum , A receptus proceifionaliter J* abbate r Tutei CHRJSTI 1 ci conventus , falutem in Domino fempiternam. Notum facimus , quod cum quaginta folidos: quos, prout confefluseft, nos, nomine prcdi&i monafterii noftri, habuerat per ufurariam pravitatem. teneamur Qtcere fidelitatem & homagium Guiilelmus dc Angolifmo abjuratus ufu­ de omnibus rebus temporalibus, quocum­ ram, prout prcmittitur, promifit reftitucre ’ que nomine ad nos & monafterium nodecem libras: quas, prout ipfe confeflus , ftrum, quocumque jure, feu quantacum­ habuerat quoque per ufurariam pravitatem. que caufa vel modo pertinentibus, reve­ Bernardus dc Favenjs abjuratus ufuram, rendo patri ac domino domino Simoni ut prcmittitur, promifit reftitucre triginta Dei gratia Bituricenfi archiepifcopo, Afolidos: quos, prôut confeflus fuit, habue­ . quitanic primati.* que fcilicet fidelitatem rat quoque per ufurariam pravitatem. „ & homagium przdeceffores noftros in di. Girardus Richardi abjuratus eft ufuras, ,, âo monafterio, Bituricenfi archiepifcopo .prout prcmittitur , & promifit reftituere „ feu Bituricenfibus archiepifeopis, quifue-C ’ quatuor libras : quas , prout confeflus eft , ,, runt r-o tempore, ex debito confitemur habuerat per ufurariam pravitatem. „ fecifle . Nos ab eodem domino archie" ................. " ufuras ' Stepbanus Mafit abjuratus eft , pro­ „ pifeopo, nomine fuz Bituriccnfis eccleut prcmittitur, & promifit reftituere tri­ „ fiz, recognofcimus tenere in feodum om- ginta folidos.* quos, prout confefluseft , ha­ „ nia& Cngula temporalia fupraferipta ;.ei- buerat per ufurariam pravitatem. „ dem domino archiepifcopo nos prawliAus Deodatus dc Olvicida abjuratus eft ufuras, „ Petrus Stephani prior dc Vicano, nemiprout prcmittitur, &promifit reftituerecen­ „ ne praediâi monafterii noftri, gratanter, tum folidos: quels, prout confeflus fuit, „ prout tenemur, fecimus fidelitatemfith. habuerat per ufurariam pravitatem. „ magiiim, noftro & conventus noftri noGiraldos Efturafdi abjuratus eft ufuras, „ mine, apud Petram Buferiam, Lemoviprout prcmittitur , & promifit reftituere „ cenfis diœcefis; ubi de mera gratia, ab centum folidos: quos, prout confeflus eft , ,, eodem reverendo patre admifli fuimus ad habuerat per ufurariam pravitatem. ,, przmifla.* quamquam apud Biturigam, Raimundus de Proverel abjuratus .... eft ufu· „ fi placeret eidem domino, przdictam fi-p.ras, ut praemittitur, & promifit reftituere „ delitatem & homagium facere teneamur. J------- z-libras ----------------------r—..* ------—­ decem Caturcenfes quas , -------prout con ,, In cujus rei! teftimonium figilla noflra , feflus fuit, habuerat per ufurariam pravi„ Nos prior & conventus praediâi, quibus tatem. ,, divifim utimur, przfentibus duximus appoBernardus de Vineis abjuratus eft ufu„ nenda. Datum apud Vicanum, anno Doras, prout praemittitur, & promifit reftitue„ mini MCCLXXXV. die Jovis ante Ra- re quinquaginta folidos : quos, prout con­ ,, mos palmarum. feflus fuit, habuerat per ufurariam pravi­ Anno przdiAo, diebus Mercufii & Jovis tatem . przdi&is, ici livet ante Ramos'Palmarum, Amaudus Novelli abjuratus eft ufuras , ibidem apud Vicanum, in clauftro ecclefiz prout prcmittitur, & promifit reftitucre vide Vicano, coram domino archiepifcopo, gintifolidos: quos, prout confeflus eft, ha­ & mandato fuo, perfonz infraferiptz, pa­ buerat per ufurariam pravitatem. rochiani de Guorgçnio, qui fuper ufuraria Raymundus Rabere abjuratus eft ufuras , pravitate erant quam plurimum diflâmati; prout prcmittitur, & promifit reftituere fexa· coramdomino propter hoc vocati abjmave-g ginta folidos: quos, proutconfefluseft, ha. runt .* & per mandatum domini fummas inbuerat per ufurariam pravitatem. fraferiptas, quas fe confefli fuerunt habuif* ufuras ' P. Texendarius abjuratus eft , profe per ufurariam pravitatem, per juramen­ ut prcmittitur, & promifit reftituere cen­ tum fuum reflituere promiferunt, & flare tum folidos: quos, prout confeflus eft, ha­ juri fuper his coram eo. buerat per ufurariam pravitatem. Bertrandus de Faveriis abjuratus ufuras , Alnaudus dc Ia Tramoilhe abjuratus eft ut prcmittitur, promifit reftituere centum ufuras, utprcmittitur, & promifit teftituere folidos monetz antique : quos , prout ipfe quinquaginta folidos : quos , prout con­ confeflus efl, habuerat per ufurariam pra­ feflus fuit, habuerat per ufurariam pravi­ vitatem . tatem . Girardus Ia Olmeida abjuratus ufuras , Guiilelmus de Gallucio abjuratus eft ufu­ ut prcmittitur, promifit reftituere quinde- ram , ut prcmittitur » & promifit reftitucre ANNO Ü qu*- ns, t “^SIUS VISITATIO. RUDOLPH-L IMP. ... ____ ' ' . JF*1V· z,.. W PHtUPP. IU.R.SR. “«4 "TJkjQ quadraginta ■« oâo lolidos : quos , prout A prout prxmittiiur, & promifit reftituere vt-“~~” btRisn co*“«mb cft, habuerat per ufurariam pravi- ginti folidos: quos, prout confeflus fuit, qmujj·, t«ton. habuerat per ulurariam pravitatem. (li|. Ademaru* Caftri abjuratus efl ufuras , Gasbertus du Coffcl abjuratus eft ufuras , prout pramittitur , & promifit retinuere prout praemittitur, qui promifit etiam renuinquc fextertia biadi: que, proue con. ftituerc decem folidos ; quos , prout con­ seffus eft , habuerat per ulurariam pravi* feflus fuit, habuerat per ufurariam pravi­ tatem. tatem . RenaudiK Booardi abjuratus eft ufuras , Die Veneris fequenti^ ibidem apud Vi­ Ut promittitur, fie promifit reftituere vigin- canum in mane audivit dominus Miflam, ti quinque folidos : quos, prout ^«mitti­ & exinde venit apud Fontes , prioratum contur , confertus eft habuifle per ufurariam ventualera abbatis de Figiaco, Caturccnfis pravitatem. dicecefis, ubi receptus fuit proceflionaliter Deodatus de Mercato abjuratus eft ufu­ pulfatis campants, & procurâtes in procuras, ut promittitur, & promifit reftituere . _ , -----...—— , _ ----------- ............. ratione ad expenfas prioris diâi loci. Sumquinquaginta folidos : quos, prout confeflusB ma expenfarum , quatuordecim libra Turofuit, habuerat per ufurariam pravitatem . nenfes, cum fex folidis. Guillelmus dc Caflelade abjuratus eft ufuDicfabbati fequenti in mane, audivit ibi ras, ut premittitur, & promifit reftiiuere domibus Miflam, & fecit praedicari, & incentum folidos: quos, prout confertus eft,, dulgentiam dedit, confirmavit, & fecit ton­ habuerat per ufurariani pravitatem. furas: 8c exinde venit apud Capdcnatium , Raimundusde Marcillac abjuratur Jrft ufuprioratum de Aureltaco, ubi fuit receptus, ras, ut praemittitur, & promifit reftiiuere ut fuit fupra, proceflionaliter pulfatis Cam­ decem folidos.· quos, prout confeflus fuit panis , &c. & procuratus eft ad expenfas habuerat per ufurariam pravitatem . prioris diâi loci : Summa expenfarum, vi· Raimundus dc Fouborne abjuratuseft ufu­ ginti dt:e libra:, cito folidi, « tres denarii ras, prout promittitur, & promifit refttiue- Caturcenfes; valent quatuordecim libras, & rc oâo libras ; quas, prout confeflus fuit, novemdecim folidos Turooenfes. habuerat per ufurariam pravitatem. Eadem die fabbati, finavit domino de Glibertus de Carentelo abjuratus eft ufu­ C procuratione fua prior de Cardelliaco, qui ras, prout promittitur, & promifit 'cfticue- ’ eft ordinis Gluniacenfis, ad quatuordecim re decem libras: quas, proutconfeflusfuit ,> libras Turooenfes. habuerat per ufurariam pravitatem. Die Dominica fequenti in Ramis PalmaAmaldus Kaynes abjuratus eft ufuras , rum, venit dominus apud Figiacum, abba­ ut prarmittitur, & promifit etiam reftituere tiam ordinis fanâi Benediâi, dicecefis Ca­ decem folidos : quos , prout confeflus fuit , turccnfis: ubi receptus fuit honorifice, cum habuerat per ufurariam pravitatem. trumpis, campants pulfatis, & procefliona­ P. L«val abjuratus eft ufuras, prout prae­ liter a conventu diâi loci, induto cappis mittitur, qui pçomifit reftituere quinquagin­ fericis, abfenteabbate, qui ierat ad regem. ta folidos: quos', piout confeflus fuit, ha­ Et ipfa die proceflionaliter cum conven­ buerat per ufurariam pravitatem. tu diâi loci, dominus acccflit ad parochia­ Guillelmus de Brina abjuratus eft ufuras, lem ecclefiam diâi loci, in qua predicavit Ut praemittitur, & promifit reftitueredecem populo , indulgentiam dedit : At poftmodum folidos,- quos, prout confeflus eft, habue­ rediit ad abbatiam; & ad majus altare, in rat per ufurariam pravitatem. Dpontificalibus, cum pallio celebravit : acolyGuillelmus de Benaft abjuratus eft ufuras,! tes fecit; & ipfa die procuratus fuit ad ex­ ut praemittitur, & promifit quoque reftitue­ pends abbatia: diâi loci, in procuratione. re decem folidos: quos, prout confefluseft,, Summa expenfarum fuit, viginti quatuor habuerat per ufurariam pravitatem. librarum, trium folidorum, & oâo denaArnaldus de Brinis abjuravit ufuras, pro­■ riorum Caturcenfium , valentium oâodeut praemittitur, & promj(it reftituere vigin­ cim libras, duos folidos, & fex denarios, ti folidos: quos, prout confeflus fuit, ha­ ut dicitur, Turooenfes. buerat per ufurariam pravitatem. Die Luna; fequenti, vifitav it dominus prio­ S. P. Sp. Roal abjuratus eft ufuras, ut ratum de Caflegnoliis; qui prioratus eft dc premittitur, ik promifit quoque reftitue­ abbatia Figiaccnfi, & eft in manu abbatis·, re quinque folidos; quos, prout ipleconfefubi receptus, ut fupra, audivit Miflam, fus eft, ante habuerat per ulurariam pravi­ confirmavit, & reverfus eft apud Figiacum tatem. __________ ._ ________ ________ , __ r_. in abbatia:_ripfa die fuit r procuratus, fuper Bernardus de Bonperrier abjuratus eft ufu- p procuratione praediâi prioratus de Caflbgnoras, ut premittitur, & promifit reftituere “ c——— - expenfarum — ■*--c——- fuit, c—"· viginti ·.... — Itis. Summa trium decem folidos: quos, prout confeflus fuit , librarum , & decem folidorum Caturcen­ habuerat per ufurariam pravitatem. fium, valentium quindecim libras, tredeGuillelmus dc Linars abjuratus eft ufucim folidos , dt quatuor denarios Turo* ram, prout pnemittitur, & promifit reftitue­ nenfes. re viginti quinque folidos: quos, proutcon. Eadem die Luns finivit prior dc Burgo, fertus eft, habuerat per ufurariam pravita­ qui prioratus eft de Aureliaco, ad fum­ tem . osam oâo librarum pro expenfis, quia pau­ p. Seguin abjuratus eftufuras, prout prttper erat. mittitur, fitpromifit reftituere duodecim fo­ Dic Martis fequenti in mane, ibidem alidos antiquae moneia.: quos, prout con­ pud Figiacum, audivit dominus Miflam, At feflus eft , habuerat per ufurariam pravi­ confirmavit, & fecit tonfuras; & exinde ve­ tatem. nit apud Marcellatum , abbatiam nigram , Guillelmus Palmerii abjuratus eft ufuras, ubi receptus fuit proceflionaliter ', aderpenfas 4 7‘f HOiTus PROVINCIÆ BURDEGAL. 7·< fas ■uvap·' abbatis MIV4I diâi 14) loci,| ut ut fupra, ) jraprocuratus vx wiaiua · . A dinavit, fic quofdatn dc diceccfi Caturcenfi CHRisrt Summa, viginti duae iibrx, fic duo folidi de licentia ipfius; inter quos promovit ad CHtûsn ■i«). Caturcenlcs, valentium quatuordccim libras, ordinem fubdiaconatus Acchidum magnum, ^fic quatuordccim folidos, fie Oâo denarios nepotem diâi domini epifeopi. TutoncnfeS. Et cum doriiino comedit ab­ Dominica in fefto , Refuneâionis Domi­ bas diâi loci, cum viginti duabus perfonis ni , ibidem cum epifeopo fuit dominus gra­ de ipfius abbatis prrdiâi familia: in eratis; fic celebravit dominus in pontificalibus , ii i no vero audivit ibi Miffam dominus in cum pallio in ecclefia majori, magnam Mif­ mane, fic quofdam ibidem confirmavit. fam. Et notandum, quod diebus Mercurii, Die Mercurii fequenti, icilicet ante PaJovis fic Veneris, prxdiâus epifeopus fuit fcha, intravit dominus Civitatem Caturccn-. cum domino ad Vigilias. lem ; fic venerunt eidem obviam tere per Die Lump fuit ibidem apud Caturcum duas leucasepifeopus, archidiaconi, ficmulti cum capitulo in procuratione, in domo ca­ alii canonici ecclefix Caturcenfis, cum ma­ pituli; fic fuit epifeopus, fic omnes canoni­ gna focietate: qui poftmodum ad recipien­ ci ad prandium cum domino. dum dominum ante in civitatem reverfi B Eadem die audivit Miffam, fic prxdicavit funt. ift majori ecclefia populo, fic dedit indulgen­ Er primo declinavit ad majorem eccletiam. fiam , ubi receptus fuit proceffionaliter, cam­ Die Martis fequenti, ibidem in cappella panis pulfatis, ab epilcopo induto pontifica­ epifeopi audivit dominus Miffam , fic poft­ libus ornamentis, fic canonicis diâc eccle­ modum exivit civitatem Caturcenfem, epi­ fix in cappis fericis, cum trumpis fic gau­ feopo , fic canonicis, fic quibufdam burgcnfibus ipfum comitantibus, fic conducentibus fere dio magno. Et poftea venit dominus ad monafterium per unam leucam . ' monialium beat» Mariae Deaurat» vel de Ec eadem venit apud Cathufium priora­ Aurate, ejufdem civitatis; ubi fuit receptus tum conventualem dc Clufa, ubi fuit rece­ proceffionaliter, ut fupra, fic procuratus ad ptus proceffionaliter, utfupra, ficprocuratus cxpcnlas priorifl» , fic conventus diâi loci. in procuratione ad expenfas prioris diâi lo­ Et fuerunt epifeopus fic archidiaconus cum ci : fic commederunt prior, fic conventus cum domino ad prandium. Poftmodum vero ivit domino. Summa expenfarum , novemdecim dominus in donvbus epifeopi, ubi jacuit ; librx,fic fex folidi Caturcenfes, valentes quia domus diâi prioratus non erant luifitredecim libras , fic odo folidos Turo. nenfes. cicntcs. Summa expenfarum, viginti trium libra­ Eadem die ad fupplicationcm didi domi­ rum , fic feptcmdecim folidorum, fic fex de­ ni Sequardi, rem i fit dominus ex gratia ifta nariorum Catuicenfium, valentium quin­ vice procurationem fuam , quam mandaverat decim libras, fie oâodecim folidos, fic tres in prioratu dc Viganteria : quem prioratum denarios Turoncnfes. Et habuerunt omnes idem dominus Sequardus tenebat, fic cftdimoniales panem fic vinum, fie Piâanciam âus prioratus de abbatia dc Marcilliaco. furticientem de mandato prioriflx fuper exDie Mercurii fequenti in mane, ibidem penlis hujufmodi. apud Catufium audivit dominus Miffam, Die Jovis iequenti, vifitavit dominus di- confirmavit, fic fecit tonfuras: fic exinde ve­ âas moniales, prxdicavit in capitulo, fic nit apudArchas, prioratum abbatia: de Mar­ dedit indulgentiam; fic poftmodum venit ad cilliaco: ubi fuit receptus proceffionaliter, majorem ecclefiam , intravit capitulum , v.iut fupra , & procuratus ad expenfas prioris fitavit, fic praedicavit, epifeopo fic canonicis diâi loci. Summa expenfarum lexdecim liprsclentibus, fic multis aliis. brx, fic quatuordccim folidi, fex denarii Poftea in eadem majori ecclefia fecit fer.θ Caturcenfes, valentes decem libras, fic tres vitium; chnlma , epilcopo prxiente, conr 1 1 “ , quos ------ vulgo ‘ --------- --------------r— . iolidos vocant Turonenfes fecravit, fic fecit folemnitate qua decet. Dic Jovis fequenti in mane, audivit ibi Quo taâo, vifitavit dominus prioratum Miffam , prxdicari fecit, indulgentiam de­ fanât Urlitini , ejufdem civitatis, prioratum dit , confirmavit .* & exinde venit apud LuMarciliaco, quem tenebat dominus Sequar­ fer, caftrum domini epifeopi Caturcenfis; dus canonicus ejufdem Caturcenfis ccckfix & fuit ibidem cum epifeopo gratis. fic frater abbatis Miferacenfis ; ubi fuit re­ Eadem die finavit domino de procuratio­ ceptus proceffionaliter, ut fupra, fic procu­ ne fua prior de Dureucllo a tredecim libris ratus in procuratione ad expenfas prioris Turonenfibus : fic eft prioratus abbatiae dc diâi loci. Et fuit dominus epilcopus ad Moifliaco. • F.-rv,in- prandium cur) domino, fic multi alia ad ’ Dic Veneris fequenti iummo mane, ibi­ nuucaem. imitationem diâi domini Sequardi ; nec fuit dem apud Lufer in quadam cappella audivit computatum de expenfis. dominus Miffam, epifeopo Caturcenfi preDie Veneris fequenti, cum epifeopo in^ iente ; & poftmodum exinde venit Mofiadomibus fuis fuit dominus ex gratiyi fic ea­ cum, ubi abbas, fic multi alii venerunt ei dem dic fecit fervitium dominus in njajoriecobviam bene per unam leucam; qui abbas cletia, prxiente epifeopo ; fie traâaVK dc Mofiacenfis praecedit ad recipiendum domi­ pace inter burgenies civitatis, ficdidumepinum proceffionaliter. fcopum reformanda. Et fuit dominus ibidem receptus, campa­ Sabbato Patch» fuit domibus cum epi­ nis pulfatis, proceffionaliter, ab abbate in­ feopo iirutliter in domibus fuis in procura­ duto pontificalibus ornamentis; ficut cappa, tione, nec fuit computatum; fic ipiadiein mitra, baculo paftorali, cum chirotecis ; fic a maiori ccckfia, epifeopo prxiente, facros conventu diâi loci, cum trumpis fic gaudio ordines celebravit , fic quoldam clericos de magno. Et eadem dic fuit procuratus in procura­ diaccfibus Bituri,enti fic Ciarorr.ontcnh or- c tione -. 7 7 ·" .. honorius ?. JV. VISITATIO 4 .?. 1 R . . udolph r. imp . PHJUPP.I1I.R.FR 2 ,· kiA ” ,*ooe xbbatiz difti loci, quz Doliiit compu-A furas : & exinde venit apud cappellam Tcm' ■ CHRiSTj ,âre expenfis. plariofum , ubi receptus fuit procdTionalitcr » Jhrjsu ,»i5. Dic fabbati fequenti in mane celebravit ut iupra, c cappelianis didat ecclcfiz, & ibidem dominus in pontificalibus, cum palprocuratus ad expenfas mtçiilri domus lio: prxdicavit populo, indulgentiam dedit, Templar iorum didi loci ; & noluit perconfirmavit, dc fecit tonfuras ; & exinde , nodare. ad invitationem abbatis, venit dominus aDie Veneris fequenti, ad fupplicationem _ pud Caftelio , domum abbatis prtedifti de prioris de Caftiicio , coniecravtt dominus ' Moifiaco, in diœceG Tolofana ; ubi fuit ad quoddam ahare in honore beati Æadii, fic expenfas abbatis ex gratia. beatz Marie Magdalenz, in Eccklia beaDominica fequenti, in oftavft Pafchr , tz Mariz de ihieure, fpeftante ad priora­ venit dominus apud abbatiam Montis Al­ tum de Caffucio, fit audivit Miftam . bani, quae eft fub abbate Cate Dei, ut di­ Ec exinde venir apud Caftucium, priora­ cunt; ubi fuit, campants pulfatis, proccdiotum fanfti Antonini, ordinis fanfti Augunaliter receptus a conventu difti loci, ab­ ftini : (qui prioratus partita eft in dicecefi bate abfente, qui erat Rome. 1B Ruthenenfi, fie partira in diiecefi AlbicnPoftmodum venit ad parochialem ecclefi; ) ubi fuit receptus ut fupra, fic procura­ iiam difti loci, & celebravit ibidem in pon­ tus ad expenfas prioris difti loci. Non fuit tificalibus cum pallio, & populo prxdica­ computatum. vit, indulgentiam dedit, tx, poftea reverfus Die fabbati fequenti, venit dominus aeft ad diftam abbatiam, & fuit in ea pro­ pud fanftum Antoninum, prioratum con­ curatus in procuratione ad expenfas abba­ ventu.ilcm ordinis fanfti Auguftini ; qui prio­ tis. Summa fui tex peni arum, quindecim lrratus partira eft in dicecefi Ruthenenfi, fic brz, & decem iolidi Caturcenfes. partira in dicecefi Albienfi : fic dum veniftet Die Lunte fequenti, in mane ibidem quod­ ante portas ccclefiz, dixit dominus priori , dam altare in honore beati Bartholomaei,, ut portas ecclcfiz faceret poni ad terram , & plura parva altaria confecravit, audivitt ratione injuriz faftz quondam domino JoMiftam, confirmavit, tonfuras fecit, fic vianni de Soliaco przdeceftbri domini, a mo­ firavit in capitulo. nachis fic burgenfibus diftz villz. Et exinde venit apud Caeracum, priora-• -, Qui prior oftendit domino quamdam littetum conventualcm de Auicliaco, ubi rece-Cram, figillo ejufdem domini figillatam, in ptus fuit, ut fupra, a decano & conventu qua continebatur, quod idem dominus Jo­ difti loci, & procuratus ad expenfas decani annes, certa pecunis quantitate pauperibus difti loci. Summa expenfarum, novemde­ erogata , remiier^ depolitionem diftarum portarum. Qyaliter avifatum, fatisGftum cim libras , fexdecim folidi Caturcenfes ; va­ lent tredecim libras, decem folidos, ficofto fuit domino: & receptus fuit proceilionalidenarios Turonenfes. tcr, ut fupra, a priore & conventu didi Eadem die Lunx abbas fanfti Marcelli , loci. Summa expenfarum fuit, quatuordeCiftercienfis ordinis, venit ad dominum : cui cim librat, decem folidi Turonenfes; & ibi mandaverat dominus, quod pernoftare vo- finivit vifitatio diceccfis Caturcenfis. le bat in abbatia fua : qui abbas folum alle­ gans paupertatem loci fui, fupplicavit do­ Vifitatia diactft Albittfj λ domina Bititrimino, ut pro Deo placeret ei ifta vice remit­ ctiffi arcbitpifcopo. tere; cum non haberet, propter cariftiam temporis, unde poftet eidem providere in IE Dominica ante feftum apoftolorum——— neceftariis: qui dominus ifta vice ex gra-l Philippi & Jacobi,. eodem anno Domini MCCLXXXVI. completa vilitatione Oi\k£,‘ lia pepercit eidem. Die Marris fequenti, in mane ibidem apud diœcefis Caturcenfis, intravit dominus diotCaerac, audivit dominus Miftam, confirma­ ccfim Albienfem. vit, fic fecit tonfuras. Et exinde venit apud Et primo eadem dic Dominica declinavit Gardiam Dei, abbatiam ordinis Ciftercienapud Woor, domum Templariorum ; ubi fis ; ubi receptus fuit, ut fupra , ab abbate fuit receptus proceftionaliter, pulfatis Cam­ & conventu difti loci ; intravit capitulum , panis, & procuratus a przceptore difta do­ praedicavit, fic fe orationibus conventus com­ mus. Summa expenfarum , undecim librae . , mendavit, & pernoftavit ibidem ad expen­ Die Lunz iequenti, in mane audivit ibi fas abbati*: nec fuit computatum. Miftam dominus , confirmavit, tonfuras fe­ Die Mercurii fequenti in mane, audivit cit ; & exinde venit apud Viantium, prio­ ibi Miftam, confirmavit, & exinde venit ratum ecclefiz Albienfis : ubi receptus fuit apudCalciatam, prioratum de Ftgiaco, ubi proceftionaliter, ut fupra, a przpofito difti receptus fuit procelfionaliter, ut fupra. ». — loci, & procuratus. Summa expenfarum dcEt quia ecclefia difti loci erat interdifta E cnn libre, fic decem folidi Turonenfes. r . ■ · ‘ ' auftoritate epifeopi Caturcenfis magifter " Eadem die venit dominus epifeopus Al­ Gausbertus Defplays, focius epifeopi Catur- bienfis ibidem obviam Domino: & cum lo­ ccnfis, oui conducebat dominum, ob revecuti fuiftent infimul, recellit epifeopus^ fic rcntiamdomtni, relaxavit interdiftum, quamivit apud Albiam. diu dominus effet in villa: & ipfa die fuit Eadem die finavit de procuratione fua procuratus ad expenfas archidiaconi Figiaprior de Rabaftins, monafterii Moifiacenfis, ad duodecim libras Turonenfes: fic ea­ ci, qui diftum prioratum tenebat. Summa expenfarum, viginti tres librae Caturcenfes. dem die remanfit dominus procuratus , & Valent quindecim libras, fexfolidos, &ofto remifit procurationem quam mandaverat prio­ 'denarios Turonenfes. ri de Podio Cclfi Abbatiz Aureliacz, ad Die Jovis fequenti, in mane audivit ibi iupplicationem fratris abbatis fanfti Germa­ dominusMiftam, confirmavit, dc fecit tooni de Pratis Parificnlis, ex gratta. D Dc PROV1NCIÆ ■ BURDtGAL. 7»o • * »»’ miUrr· IU. Λ- ·Λ· '“"Dic Martis fequenti, in vigilia apqftolorum A Die Dominica fequenti poft feflum Philippi dc Jacobi, ibidem in mane apud ventionis fanâx Crucis, celebravit ibidem in ■ >s«. ‘ Viancium audivit Miflam dominus, confir­ pontificalibus, cum pallio; prxdicavit, inmavit, tonfuras fecit. dulgentiain dedit , confirmavit, & ronfiiEt exinde venit apud Siflerol, prioratum ras, ut fiipra , fecit. abbatis dc Galliaco ; ubi receptus fuit proEt exinde venit apud Bullatum, priora­ ceflionalitcr, ut fupra , confirmavit, dc fe­ tum de abbatia Caftrenfi, ubi fuit receptus cit tonfuras; dc quia domus diâi prioratus proceflionaliter, campanis pulfatis, ut fu­ non erant fufficienics, piocuravit dominus pra , & procuratus ad expenfas prioris diâi idem prior in abbatia Galliaccnfi. Summa locj. Summa expeniarum, quindecim librx, expenfarum ...... odo iolidi, decem denarii. Et quia idem prior de Sifterol dicebat, Et quia prxdcceftores noftri, attendentes ~quod prxdeceflbres domini , confidcrantes paupertatem lui prioratus, eidem confuevepaupertatem loci fui, eidem dare confueverant dare aliquem prioratum in adjutorium : rant aliquem prioratum in adjutorium ,* quod quod non poteramus facere, hifi loco prius nequaquam 'dominus facere poterat, nifi lo­ B vifitato , propter conilitutioncm concilii Lugco primitus vifitato, propter conftitutionem dunenfis repugnantem; prxmifimus ei par­ concilii Lugduncnfis, eidem priori parcere cere, quamprimum nos contigerit alias di­ promifit dc procurare, quamprimum ipfum dam dioecefim Albicnfem vifitare . alias contingeret didam dictccfim vifitare . Die Lunx lequenti, in mane audivit ibi­ Eadem die 'venit dominus apud Galliadem Miflam, & confirmavit; & exinde ve­ cum, abbatiam ordinis fanât Bencdiâi ; de nit apud fandum Amantium, prioratum fan­ dicunt fe efle fub abbatia Cafx Dei ; fic quia âi Pontii Narbonenfis *, ubi fuit recepius in itinere fuit diâum domino, quod epileo proceflionaliter, ut fupra, & procuratus ad pus Albienfis excommunica verat admini Ara­ expenfas prioris. Summa expenfarum, fextores diftx abbatis; quam furamamipfiaddecim librx, fic feptetndecim denarii Tuminiftratores dicebant,non tenere, quia eronenfesfic eidem priori, quamprimum di­ rant exempti ; dominus , more prxdeceflorum dam diœcefim alias coni ingerit vifitare , fuorum, voluit recipi ptoceflionaliier, pul­ promifit parcere, ratione, qua parcere pro latis campanis, a conventu didi loci, ad- _mifit ____ ,________ priori de________ Bullato r prxJido. _______ miniftratoribus didi loci tum abfentibus .C Dic Martis fequenti, in mane audivit ibi Et ipfa die procuratus fuit ad expenfas il~ MiiTam, confirmavit, dc fecit tonfuras; tie Ilus prioris de Sifterol. exinde venit apud Caranam , prioratum fan­ Die Mercurii fequenti, fuit ibidem, in­ ât Pontii Narbonenfis, ubi receptus fuit travit capitulum, vifitavit, dc prxdicavit in proceflionaliter, ut fupra, dc procuratus ad prato fito ante capitulum ; pro eo quod expenfas prioris diâi loci. Summa expenfatanta populi multitudo erat ibi, quod in­ rum, quatuordecim libre, duo iolidi, ÔC trare non poterant capitulum , dc audivit unus denarius . Et comederunt de fami­ MtiTam in cappella juxta capitulum, defuit lia prioris cum domino fuo fere viginri procuratus ipfa die ad expenfas abbatix . perfonx. Summa expenfarum fuit duodecim librx , Eadem die prior fanâi Gervafii, cui do­ tcxdecim iolidi, dc novem denarii Turçminus mandaverat procurationem fuam t nenfes. mandavit domino, quod eum reciperet ; fed Die Jovis fequenti, reconciliavit dominus propter viarum diferimina ( nam robatorca coemeterium , audivit ibi Miflam, confirmaerant patum paflim per loca tua illa montana, qui quo vit ; dt exinde venit apud Candelium, abba- D(idic infidiabant tranfeuntibus ) demandavit tiam ordinis Ciftcrcienfis, ubi receptus fuit illi procurationem fuam quoad prxfens. proceflionaliter, ut fupra , ab abbate fic con­ Die Mercurii fequenti, ibidem apud Ιλ Canat audivit Miflam, confirmavit, & fe­ ventu diâi loci; intravit capitulum, prxdi­ cavit , dc fe orationibus fratrum commen­ cit tonfuras; & exinde venit apud Ambiktum prioratum abbatis Marfilienfis: ubi fuit davit, dcperaoâavit ibidem ad expenfas ab­ bati». receptus proceflionaliter, ut fupra, & procu­ Die Veneris fequenti, in fefto Inventio­ ratus ad expenfas prioris. Summa expenfanis fande Crucis, in mane ibidem audivit rum , terdecim libre, duodecim (olidi, & Miflam dominus, confirmavit, dc fecit ton­ unus denarius Turonenfis: in craftino autem furas; & exinde venit apud Laudum, prio­ audivit MiiTam dominus, dc fecit tonfuras. ratum fanâi Pontii Narbonenfis, ubi fuit Die Jovis fequenti in feflo Translationis receptus proceflionaliter, ut fupra, dc pro­ fanâi Nicolai, intravit dominus civitatem curatus ad expenfas prioris diâi loci. Sum­ Albicnfem ; & venit epifeopus cum magna ma expenfarum, undecim librx, duo foli........ — .......................... _____ __ comitiva obviam domino, qui rpoflmodum di, quatuor denarii. Et comederunt cum E prxceflerunt ad recipiendum dominum pro domino de familia prxdiâi prioris bene viginti perfonx. Die fabbati fequenti, in mane celebravit ibidem in pontificalibus, cum pallio, prxdi­ cavit , indulgentiam dedit, confirmavit, dc tonfuras ibidem fecit. Exinde venit apud Caflras, abbatiam or­ dinis S. Bencdiâi ; ubi fuit receptus proceffionaliter, campanis pulfatis, & procuratus, ut iupra , ab abbate & conventu diâi locic. ad expenlas abbatis, ad lummam............... qui noluit computaro. ceflionaliter. Et primo declinavit dominus ad ecclefiam catbedralem, ubi fuit receptus, pulfatis eam* panis, proceflionaliter, abepifeopo, prxpo fito, dc capitulo ecclefix: dc poft receptio* nem fuam , declinavit ad domos epifeopa* les, ubi procuratus fuit ipf* die ad expen­ fas epifeopi. Noluit computare. Eadem die poft prandium, venerunt con­ futes dc burgenfes civitatis in camera, qux eft puta cappellam epifeopi, in domibusepilcopi .Et ibidem lex burgenfes, fcilicet / Pbs». — 7lt HOHOJW, VISITATIO. KææTCiJdVÀ. Pontius Hugonis, Aymeridus Amati, Ray-A procuratus ad expenlas obbatis diâi ANNO mundus ...... Hugonis ............. , Hugo " 'Dcodatus, R. BurCHRIS II CHRISTI genfia Ac Secardus Caillerii tradiderunt cla­ Poil modum, elapfis fex diebus, venit qui­ dam clericus, tenens diduxn prioratum , qui ves civitatis epifeopo, quas tradiderat burfe excufavit pro pofle erga diftum domi­ genfibus cuflodiendas epifeopus, ut dicebat· num, pro Ao qpod non fuerat in receptio­ Quas claves ib’idcm epifeopus reddidit do­ ne fua . Finavit de procuratione fua ad duomino archiepifcopo, tamquam donunoiüperiori ; Ac quamdiu fuit in civitate prxdifla decim libras, quas dominus portari prxcepic qui■ diâa dominus archiepifcopus, penes fe cuflodi- abbati -LL--- Conchenfi, '-—r — ■* Λ- die J - miniftravc-· rt rat expenfis ; Ac removit ddminus fumnum, vit; Acdiâz tiaditioni clavium'fueruntprzquam pofucrat in difta ecclefia. fentes hi qui fequuntur; videlicet Raymunduede Fraxinelfo przpofitus Albienfis ecclcdiatctjii vifitttio. fix, Bercngarius de Carnincis, Ac Bcrengarius de Monte Jovis, ecclefix Albienfis ar­ IUS arV . t preA Nno przdiâo, die Martis, ante Rogâchidiaconi magiflar R. de Canalibus , BcrExX tioncs, intravit dominus diœceGm Rutpofitus Viantii,’ Pontius Amati facrifla, nardus Oliverii, magifter G. de Monte Jo­ henenfem. Et primo declinavit apud Varenum, prio­ vis, de comitiva domini; frater Guido ab­ ratum Aureliacenfis abbatix, ubi receptus bas Vierfionenfis frater domini , magiflri Reinerius de Senonis archidiaconus Gracia- fuit proceflionaliter a decano Ac monachi* diâi loci, pulfatis campanis , Ac procuratus cenfis in ecclefia Bituricenli, AlP. de Vierad expenfas decani diâi loci. fione canonicus curatus ecclefix Vierfionen­ Dic Mercurii fequenti, audivit ibi Mifsam fis, dc Otho dc Salinis canonicus Magdunenfis, cappellani dorfiini ; frater Hugo dc dominus, confirmavit, Ac fecit tonfuras; At exinde venit apud Bellolocum, abbatiam or­ Faveriis monachus S. Sulpicii Bituricenfis , frater Joannes de Marfac, monachus Vicr- dinis Ciftercienfis, ubi receptus fuit proceffions liter, ut fupra: audivit Miflam, Ac fionenfe, At plures alii clerici Ac laid. fuit receptus a conventu diâi loci, quia ab­ Die Veneris fequenti, in cappella epiicopi bas eorum mortuus erat ; intravit capitu­ audivit Miflam dominus.* Ac pofl Miflam lum, prxdicavit, Ac fe orationibus convenexivit civitatem, epiicopo Ac multis canoni­ commendavit; Ac ipfa die pernoâavit cis eum comitante .* Ac vifitavit prioratumCtus 1 lo“ ·~~ο Λ Efcuria, abbatix Galliacenfis: ubi rece­ ibidem ad expenfas abbatix. Noluit com­ ptus fuit proceflionaliter, ut fupra, Ac pro­ putare . Die Jovis fequenti in mane, audivit ibi curatus a priore diâi loci. Summa expenMiflam, Ac exinde venit apud Lefpurate , farum, duodecim libre; Ac idem promifit parcere priori, quan^primum ipfum eamdem domum Hofpitalariorum, ubi fuit receptus proceflionaliter, ut fupra ; audivit Miflam, dicecefim contigerit vifitare, femel tantum, confirmavit. Et quia domus praeceptoris non ex gratis confimilibus concefla. erant fuÆcientea ad recipiendum dominum , Diefabbati fequenti, in mane audivit ibi miniftravit ibidem przceptor procurationem Miflam, confirmavit, fecit tonfuras; & ex­ domino apud Verfuel. inde reverfus efl in civitatem, Ac declinavit Eadem die finavit prior de Valle', qui ad monaflerium fanâi Savini; ubi receptus fuit proceflionaliter, ut fupra, a prxpofito> prioratus eft de abbatia Aureliacenfi, fctli­ cet de procuratione fua ad quindecim IiAc conventu diâi monaflerii. Poft prandium intravit capitulum, vifitabras, Ac quatuor folidos Turonenfes pro Gam­ ut, epifeopo vit, epifeopo Ac & przfente prziente ipfo; ipfo,· Ac & ipfo ipio die die Libellants. Eadem die finaverunt monachi abbatix procuratus fuit sd expenfas przpofiti didi Loci Dei, ordinis Ciflcrcicnfis, ad quinde­ monaflerii ; noluit computare. Poll cœn#m cim libras Turonenfes ; quia dicebant fe non reverfus efl dominus cum tota familia in habere avenam , vinum, nec panemfufficiendomibus archiepifcopalibus. Dic Dominica fequenti, qua cantatur , ttm domino. Dic Veneris fequenti, venit dominus apud Cestote, in mane vifitavit in capitulo ma­ joris ecclefia:, epifeopo Ac canonicis przfen- Najatum, prioratum fanâi Antonini, Ruthenenfis ditrcefis, ubi fuit receptus proceftibus, prxdicavit, celebravit in pontificalibus fionalittr, pulfatis campanis, ut fupra ; au­ cum pallio, indulgentiam dedit: Ac ipfa die divit Miflam, dc confirmavit, Ac ibidem fe­ procuratus fuit a capitulo diâz ecclefiz in cit tonfuras.- Ac procuratus fuit ad, expenfas domibus archicpifoopailbus. Et fuerunt ad prandium cum domino epifeopo, At fere om­ prioris diâi loci. Die fabbati fequenti, venit dominus apud ne} canonici. Die Lunc fequenti, in mane audivit doRivum petrofum, prioratum abbatix fanâi minus Miflam in cappella Epiicopi, & fuit Martialis Lcmovicenfis, ubi receptus fuit cum ipfo ipfa die gratis; ipfa vero die, ho- proceflionaliter, ut fuceflionaliter, pulfatis campanis, campi pra.· audivit Miflam , Ac confirmavit, Acin ra nona, iu domibus epifeopo in camera , ’ **"" r craftioo fecit tonfuras, Ac fuit procuratur qux eft juxta cappellam epifeopi. Die Mercurii fequenti, venit dominus aipfa die fabbati ad expenfas decani, vcl di­ pud Flunhac , prioratum abbatix Conchen- di loci, Ac noluit computare. Eadem die remifit priori de Lufnaco ab­ fis, ubi audivit Miflam, confirmavit; Ac lo­ cum fie deftruâum invenit, quod non fuit batis Calx Dei procurationem fuam, ad fupplicationem abbatis Cafe Dei, Ac prio­ aliquis qui fibi procurationem fuam miniftraret .· propter quod dominus ecclefiam ipfam ris dc Prinaxac , hac vice tantum, Ac ex fuppofuir ccclcfiailico interdiâo. gratia fpeciali. Dominica fequenti, fcilicet ante AfcenfioEt poflmodum venit apud Conchas, ubi fuit receptus procetlionialiter. ut fupra, Ac nem Domini, venit dominus apud PrinaZz zac, Coutil. Ctntrol. Tom. XXIV. 1 7* J Trf“ PROVINCIA burdegalén. 7*«_______ tec, prioratumCafin Dei, obi foie receptus Afâm, confinnamt, prodicâri fecit: & proceflionaliter, uc fupra; audivit foi Mtf- dc venit noi Claras Vallas, prioratum abfam, confirmavit, dc procuratu» fiait ad ex- L-'~ —‘J— -VI ------ — — penfas prioris diâi loci: noluit computare. ceffiouiaiiter, uc fopra, & audivit Miflam, dt fiait ibi procuratus. Dic Luna fequenti io mane, audtvk ibi­ Die Luna fcquead in mane, fecit ibi dem dominus Miflam, de celebravit de mortutsproGcrardo de Vodejodomicello, quon­ tonfuras, dc confirmavit.· dc exinde venitapud Marcilhac, prioratum abbatis» Conchem dam magiftro bofpitii foi, qui deceleratefis: ubi fiait receptus proceflaonialiter, pul­ pud abbatiam, ubi remanferat infirmus.* fe­ fatis campanis, ut fupra, dc audivit Mifcit etiam tonfuras, Et exinde venit apud Rambac vel Rain- fam, dc fuit procuratus. Die Martis fequenti, audivit ibi Miflam hac, prioratum abbatia Coochenfo, ubi re­ dominus, dc confirmavit, dc fecit tonfuras, ceptus foit proctffiooaliter, campanis pulla­ tis, ut fupra, in quadam minima cappella .* dc exinde venit apud Lemofain , domum nam patochialis CCClefia diâi loci per ca- e Templariorum acmpiarioruni , ubi udi ruir fuit reseptu», receptu., utiupia, ut fupra, fom fortuitum corruerat, annus erat jam ® dc procuratus, dedit adjutorium priorem dc clapfus. In diâa cappella Miflam audivit, Concorres ~ . confirmavit, dc foit procuratus ad expenfas Dic Mercurii, venit dominus apud Sil­ vam , feu Filvam, domum Templariorum , prioris diâi loci « Eadem dic finavit prior de Villanova mo> ubi foit receptus proceflionaliter, ut fupra, naftcrii Moifucenfis, ad quindecim libras , At confirmavit, dc fecit tonfuras, dc ibidem de quatuor fol idos Turonenfes. fuit procuratus, ut fupra. Eadem dic finavit prior de Petrucia moDie Jovis fequenti, venit dominus apud nafterii Figiacenfis, ad duodecim librisTu­ Canabcres, domum Hofpitalariorum ; rece­ ronenfes . ptus ibi fuit proceflionaliter, ut fupra, Ac Eadem die finavit prior fanâi Juliani audivit ibi Miflam , dc confirmavit, di fecit monafterii Fagiacenfis, ad fex libras, pro· tonfuras, dc procuratus fuit. fetius de Mombifim. Die Veneris fequenti, venit dominus ad Die Martis fequenti, venit dominus apud abbatiam Bone Caf*, vel Bone Confie, orAfpririasfeu Afpirias, prioratum fen&i Mar­ edinis Ciftcrcienfis : qui dc predieavit in catialis Lemovicenfis,* ubi foit receptus pro» '■'piiuto, dc Miflam audivit, & pcmoâavit ceibonaliicr, pulfatis campanis, utfiipra, dc ibidem ad expenfas abbatis prodiâi loci . ibidem audivit Miflam, dc confirmavit, dc In mane fecit tonfuras. in mane fecit tonfuras; dc ipfa die fuit pro­ Die Sabbati fequenti, videlicet in vigilia Pentecoftes , intravit dominus Bituricsnlis curatus ad expenfas prioris diâi loci. Sum­ ma , quindecim librarum Turonenfium. civitatem Ruthenenfem. Et primo declina­ Die Mercurii fequenti, venit dominus a- vit ad majorem ecclefiam , ubi fuit receptus pud Fluvihac, prioratum abbatis Conchena domino epifeopo, dc a capitulo, dc pro­ fis, ubi audivit Miflam , confirmavit, dc curatus ab epifeopo. locum fuppofuit ecdefiaftico interdicto, pro Die Dominica in fefto Pentecoftes, fuit eo quod non fuit aliquis , qui fibi procura­ dominus cum prodiâo domino epifeopo ex tionem fuam adminiftraret. gratia. Die Lune in craftioo Pentecoftes, foit Et exinde venit ad abbatiam de Conchis, ubi fuit receptus proceffionaliter,, oui* ilfatis dominus cum capitulo. campanis, ut fupra: fupra : dc procuratus fuii fuit io q Die Martis fequenti, foit dominus cum r— ll..:.ex ------gratia. priore fanâi Amantii burgi Ruthcnenfis, dc abbatia ad expenfas abbatis dedit fibi fobfidium fexagiuta folidorumTuPoftmodum elapfis fex diebus quidam cie· ronenfium, fuper priorem Caftri novi de Lericus ircularis, qui diâum prioratum rene­ bat, finavit dido domino ad dcccm libras, vexone Marfillienfis abbati*, Ac quadragin­ Ac unum denarium Turonenfem. ta fuper priorem fanâi Genefii ejufdcmmoDie Jovis fequenti, fcilicet io fefto Afcen» naftcrii. fioms Domini , didus dominus in pnedida abbatia de Conchis , fuam procurationem Aradrw fuit ttnctffâ ifa littera. recepit; intravit ibidem capitulum, dc confirmavit, dc celebravit majorem Miflam, n "KJOS Officialis Ruthenenfis, notum efle In fero prior de Bavars contra ipfum do­ „ 1 v volumus per pnefentes , quod anminum, prout in proceflu continetur, ap­ „ no Domini MQCLXXXVI. reverendo pellavit . „ patre domino Simone, Dei gratia BituDie Veneris fequenti, venit diâus domi­ p „ ricenfi archiepifeopo, Aquitani·primate, nus ad fandum Albinum , prioratum con­ ,, Rutbenenfem diœcefim, jure mctropolitavent u ai em ordinis fandi Auguftini, ubi foit „ no, vifitante; priora de Campanhac, de receptus, ut fupra, audivit Miflam, confir­ „ Pratis, dc de Trebes, prioratus monaflemavit, dc fuit procuratus, dec. „ rii Concbenfis ejufdem diœcefis Ruthe» Dic (abbati fequenti, tranfivit dominus „ nenfis, fupplicaverunt eidem, ut foper pro» per Montbrifam, dc audivit ibi Miflam, dc „ curationibus, quas ab eis, jurequofupra, confirmavit, dc fecit ibi tonfuras; dc quia „ requirebat, eildem parcere dignaretur, innon fuit qui ipfum procuraret, ecclcuam ,, fuAcientiam diAorum prioratuum, ac teipfam fuppofuit eccleftaftico ioterdifto. ,, nuitatem fuorum redituum, Ac temporis Et exinde venit dominus apud Bornefel- ,, chariftiam protendentes.* quorum precibus ium prioratum abbatiae Concbenfis, ubi fuit ,, diâus dominus archiepifeopus Bituriccnfis receptus proceflionaliter pulfatis campanis , ,, condefcendcna, cifdem prioribus, jus Biut fupra , dc procuratus. ,, turicenfis ecclefic confitentibus, dc racoDic Dominica fequenti, audivit ibi Mif- „ guofccntibus ; fuper prcdiâis pepercit hac m rice, . _ •y HONORIUS p. IV. VISITATIO. V I □ I 1 Λ · I VF. RUDOLPH-L IMP. PHILIPP. III.R.PR. -.z 7*& vi«e, falvojute fibi «lia* & fuis tucceflo-Ade beneficiis, que tanto tempore ’J,C4’'e-"7'· " * quorum teftunonium ■ rant, corum collatio erat ad iedem . rwaSri »» r*'** comptent* · In Apoftolicam, juxta Lateranenfia ftatuta con. „s« » rcquiütionem ejuldcm. &c. cilii légitime devoluta , &c. Ipfa die procuratus fuit ad expenfas ma­ beifil lÿUetie ditenfij . giftri Pauli procuratoris clerici Mimatcniis in Romana curia exiftentis in domibus epi­ Noo pnediâo MCCLXXXVI die Mar­ fcopalibus ipfius clerici pnediâi . Et non tis poft feftum Sanâtffunr Trinitatis, fuit computatum. completa vi fi latione Ruthenenfis diœcefis , Die Veneris fequenti, in mane intravit intravit dominus dkrcefim Mimatenfem.- fic dominus capitulum Mimatenfe, prcdicavit , primo per calles & valles venit apud fanâarn & poftmodum ad majus altare celebravit in Eminiam , prioratum conventualem ianâi Theofridi, Anicienlis dicecefis ; ubi fuit re­ pontificalibus cum pallio, praedicavit popu­ ceptus proceflionaliter, pulfatis campants, fic lo, indulgentiam dedit; & fuit procuratus procuratus ad expenias prioris diâi loci, .......................... in domibus epifcopalibus ad expenfas caSumma expenfarum terdecim libre, & quin- B pituli diâi loci. Non fuit computatum. Eadem die finavit de procuratione prior que folidi Turonenfes. Dic Mercurii fequenti, in mane audivit de Expaniaco, Mimatenfis dicecefis, monaibi Mittam, prxdicari fecit, indulgentiam fterii de Aureliaco, ad fumrnam duodecim librarum Turonenfium. _ dedit, confirmavit, & tonfuras fecit ibidem Item prior de Calinao, ordinis ClugniaEt exinde .«fcendendo venit apud Fleurac, prioratum Cafe Dei, quem tenebat ceolis, ejufdem diœcefis, finavit fimilnerdc procuratione ad fumrnam decem librarum nepos abbatis Cafe Dei, ftudens in febolis; ubi fuit receptus, ut fupra, dc procu­ Turonenfium. Item eadem die finavit fimiliter de pro­ ratus ad expenfas prioris diâi loci. Summa expenfarum fuit quatuordecim librarum, & curatione prior de Cheriaco, conventual^ abbati® Marcillienfis, ad duodecim lib;as feptem folidorum Turonenfium. Et notandum, quod ibidem venerunt duo Turonenfes. Item, fimiliter eadem die finavit prior monachi monalterii Aureliaccnfis, cum lit­ ad decem teris procuratoriis abbatis fui, & litterisclau- .de — Canonica, ——------ , ejufdem dicecefis, — fisepifeopi Ruthenenfis direâis domino; 10- clibras Turonenfes, de procuratione, A Die fabbati fequenti, in mane ibidem acuturi, & traâaturi cum domino fuper dtpud Mimatenfes in cappella epifeopi audivit fcordia , qu» inter dominum & abbatem Mittam, confirmavit, & circa trifuum vertebatur , ratione prioratuum de dominus < ginta parvos tonfuravit. Quo faâo, exivit Montbazain, Ruthenenfis dicecefis , fic dc civitatem Mimatenfem, & venit ad eccle­ Bayvars cyufdem dicecefis. fiam de Rivotcrto parochialem; ibidem vi­ Et in fine finaverunt diâi procuratores fitavit, & confirmavit quofdam. de procuratione diâi prioratus de MombaEt exinde ipfa dic vifitavit dominus ec­ fain; cujus ecclefiam & procurationem loci clefiam parochialem fandi Albini ; ubi fuit fuppofuerat dopainus ecclefiaftico interdiâo, receptus procettionaliter, ut fupra, & pro­ ratione dîâx procurationis fibi denegat», curatus ad expenfas Cappellani diâi loci, & ad duodecim libras Turonenfes, quas de­ cappellani de Rivotofto, qui per medium buerunt tradere domino epifcôpo Ruthcprocurationem ipfam folverunt. Summa ex­ ncnfi. penfarum , quindecim libre, fticxdccirn foEt ad implendum pnemiflà, dominus de­ dit poteftatcm domino epifeopo Ruthenenfis lidi Turonenfes. Die Dominica fequenti, fcilicet in mane, amovendi fummas prediâas, quandocumque ipfi fatisfaâum effet, loco noftri, de diâis inoâavis SanâiflQme Trinitatis, audivit do­ duodecim libris, quas afferre vel mittere do· minus Mittam, confirmavit, & fecit ton­ bebat ad concilium Bituricenfe. furas ; Bi exinde venit apud Meltcolum , prio­ ratum fanfti Ægidii: ubi receptus fuit a De procuratione autem prioratus de Baycappellano & quibufdam monachis diâi lo­ vars, ejufdem monafterii, fuperfedit domi­ ci, priore abfente, qui ex pravitate Sua fe nus ad relationem domini epifeopi Ruthe­ nenfis; aflerentis per litteras fuas claufas , ablentaverat, ut publice ferebatur. Et ipfa die fuit dominus procuratus ibi­ quod locus erat pauper & quafi inhabitabi­ dem ad expenfas prioris diâi loci. Summa lis, & quod prcdeceffores domini non confueverant ibidem procurari. expenfarum, quindecim libras; quas folvit Die Jovis fequenti, in mane ibidem a- Suidam burgenfis de villa, cui dominus venidit bladum quod in diâo prioratu in. pud Fleurie audivit dominus Mittam , & confirmavit, & tonfuras fecit. Et exinde venit ; & de refiduo obligavit dc per litdominus civitatem Mi£ teras fuas ceteros redditus diâi priora­ venit, & Γ intravit ’ * _ tus, ufque ad ftlmmam procurationis prematenfem. Et primo declinavit ad majorem eccle­ diâar. fiam , ubi fuit receptus proceflionaliter · Die Lunc fequenti, in mane audivit ibi Mittam dominus, confirmavit, tonfuras fe­ capitulodifbe ecclefir : & dum effet in cho­ ro ecclefir, prrfentibus canonicis ipfius ec­ cit; dc exinde venit apud Salgue, priora­ clefir, & multis aliis, ob dilationes & pa­ tum ordinis Qugniacenfis : ubi receptus fuit proceflionaliter, ut fupra, & procuratus ad cem diâi capituli, ipfe amovit fummas ab ipfo auâoritate apoftolica, latas in quofdam expenfas prioris diâi loci. Summa expenfa­ canonicos diâr ecclefir, opponentes fe col­ rum, viginti libre Turonenfes. lationi faâr nagiftro P. de Ruthena a do­ Et quia communiter dicebatur , quod archicpifcopi Bituricenfes ibidem non confuemino archieptfcopo de prrpofitura Mimatenfi per privilegium papale fibi conceffum verant procurari, licet locus effet fufteiens Zr 2 ad C-tÜ. Gretrtl. Tom. XXIV. 717 "°Ϊ°Χ,ΚΛ PROV1NC1Æ BURDEGALEN. 7»« "ad procurationis onera fupportanda; domi-A gravare per vos vel per alium valeatis, vo* nus «dem eidem peiori, ad relevationem cxpenfacxpenfi- bis tenore prxfentitun prsfentitun committimus Ac man* nuI rumprocurationis prxdiâx, dedit fex libras damus. Datum & figillo noftro figillatum» ,,M. Tpraôcnfes, percipiendas Tjrroocnfes, perclprcndas fuper prioratumde anno Domini MOCLXXXVI. ante feftum Bourooocfe ; Ac alias fex libras fuper prio­ beati Joannis Baptiftx, die Mercurii. Confimilem litteram cotnpulforiam habuit ratum de Bor, Caroœontenfis diœcefis , idem prior de Salgue, contra priorem de dan; eis litteras compulfatorias fub hac forma : Bor prxdtAum , pro aliis fex libris. Die Manis fequenti, ibidem apud Salgue Ttutr frcAitkna* liittrarmt. in mane MiiTamaudivit, Ac confirmavit, Ac imon Dd gratia Bituricenfis archiepifcofecit tonfuras: Ac exinde vifitatione Mimatenfi completa , venit apud Sancergne, do­ pus, Aquitaniae primas: viro venerabili, & difereto domino Geraldo de Monte Al­mum prxpofiti Brujaccnfis juxta votum : ubi to canonico Mimatenfi ; falutem in Domi­ fuit ad invitationem przpofiti memorati ex no. (Jtooftram provinciam vifit antes in ouigratia. bufdam provinciis feu ecclefiis nobis, fakem B ytffitio diac^fii Cpromenttufij p° ■per Cambéllanum prior de Janice, diftans A diâi joci dc fuit procuratus a capitulo dc 1 ' . ........... ANNO a feoâo Porciaoo per tres leucas, vel qua­ Thiarc , qui tenetur ad procurationem . anno CHRIST! Summa expenferum, undecim libras, & detuor : dc vifitavit dominus locum. Dic Jovis fequenti, fuit dominus in ab­ cem iolidi , cum fex denariis. In craftino batia fandi Gerberti ordinis PremonllraMiflam audivit ibidem , & praedicavit, in­ tenfis, cum abbate in procuratione, & ibi dulgentiam dedit , confirmavit , & fecit fen&um chrifma confecit. Di&a abbatia di­ tonfuras . Diftat a villa fandi Genefii pei ftat a fando Porciano per duas leucas: in leucam. craftino audivit ibidem fervidum, confirma­ Die Jovis fequenti «vifitavit dominus prio­ vit , & fecit tonfuras. ratum de Lufillac, abbatic Cale Dei, fc fecit procurationem fuam prior di& loci Die Veneris fequenti, venit dominus ad prioratum de Chambarande monafterii Meapud Buyllon . Summa expeniaru m , natenfis: & invenit ecclefiam didi loci val­ decem libra; , decem & odo folidi , fc de male edificatatn , fic quafi minantem fex denarii : & diftat Lufillac ab Aqua ipar tuitum: nec habebat prior domos ubi poffa per duas leucas, dc a Buyllon per unam fet habitare, excepta quadam grangta in B leucam. Die Veneris fequenti , vifitavit dominu: qua dominus, & fui jacuerunt, & procura­ ti fuerunt a priore didi loci. Summa ex­ prioratum de Buyllon, audivit Miflam , con­ penfarum, feptem libre, & feptem (olidi. firmavit, fecit tonfuras, & fuit procuratus Et diftat ab abbatia pradida fandi Gerbera priore diâi loci, in procuratione. Som­ ti per duas leucas. nia expenfarum , decem librae. Dic febbati fequenti, fcilicet in vigilia Die Sabbati fequenti , vifitavit deminue Pafchas, vifitavit dominus ecclefiam de Kaprioratum de Marcngne, monafterii Cafr Dei, rofio, pertinentem ad preceptorcm domus Ubi Miflam audivit, confirmavit , tonluras Militis Templi de Marchia : qui quidem fecit, & fuit procuratus a priori didi loci. Summa expenfarum, decem libre, undecim preceptor finavit de procuratione ad unde­ folidi : & diftat a villa dc Buyllon per leu­ cim libras , fit quatuor folidos pro Cambcllanis. Quas undecim libras dominus expen­ cam . dit , ipfe die in domo fua de Naves& in Die Dominica fequenti, fcilicet in oâaPafchc-------------------, audivit dominus Miflam _ apud ecclefia de Naves ordines celebravit dida „vis ------------------------------------r__ die fabbati : dt quofdam de Bituricenfi C pnedidum prioratum de Marengne : & exin- de venit apud " Bellum " reguardum, ubi fuit cum epifeopo Claromontenfi gratis : dc diflat a villa de Marengnc per duas leucas. Eadem die fabbati, finavit dc procuratio­ Die Lutue fequenti, intravit dominus ci­ ne ad quatuordecim libras, prior de Efcuvitatem Claromontenfem , epifeopo eum lem roliis, ordinis Quniacenfis, diftans a Mar­ per comitante· Et primo declinavit ad ecchia per duas leucas: quas expendit in do­ elefiam fccularem beats Marie de Portu. mo fua de Naves ipfa die. Die Dominica fequenti, fcilicet ipfa die latravit capitulum una cum epifeopo, & Rcfurreâionis, fuit dominus apud Naves in ibidem vifitavit, dt procuratus fuit a capipitulo di&e ecclefie , in domibus epifeopi domo fua ad proprias expenfes: dc ipfa die in parochiali ecclefia diâi loci, celebravit Claromontenfis. Summa expenlarnm , de­ folemniter in pontificalibus, cum pallio. cem libre, quindecim folidi , & oâo de­ Die Lun» fequenti, anni MGGLXXXVL narii . , r . .......... — _ Dic Martisfequenti, vifitavit dominusecvenit dominus apud Gannac, prioratum ab-, batis Yfiodorcnfis: ibi fuit cum priore tn in cie fiam fatcularem fandi Genefii , epifeopo prxfentc ; & procuratus fuit ab abbate & ca­ procuratione. Summa expenfarum , undecim pitulo didi loci , in domibus epifeopi Oalibat, feptem folidi, de oâo denarii. In craftino Miflam ibidem audivit, prae­ romontenfis . Summa expenfarum , undecim dicavit, indulgentiam dedit, confirmavit, & librae, feptemdecim folidi, & fex denarii. Dic Mercurii fequenti, vifitavit dominus tonfuras fecit: dc diftat villa de Gannac a ecclefiam fiecularem de Chamalorc Claro­ caftro de Navis per nes leucas. montenfem : vifitavit in capitulo, confirma Eadem die, finavit dc procuratione ad de­ vit, tonfuras fecit, dt fuit procuratus a ca­ cem libras, de quatuor folidos, prior fan&i pitulo didi loci, in domibus epifcopi. Sum­ Boniti de Monte Pancerii ordinis Quniacen­ ma expenfarum , decem libre, oâo folidi, fis , diftans a villa de Gannac per duas leu­ & fex denarii. cas. Et ipfe die vifitavit dominus predi&um Et cum dominus fuit Qaromontis , traprioratum fanfti Boniti. Die Manis fequenti, fuit dominus apud âavit de multis: primo de contentione que fanâum Genefium cum priore diâi loci , _ vertebatur vcucwuu· inter u>>u ecclefiam xClaromontenfem, monafterii Ebrolienfis , in procuratione . dc monafterium Cafe Dei. Summa expenferum, decem libre, fex foDie ~Jovis ’ fequenti, exivit dominus civi, lidi, dc tres denarii : dc diftarc dicitur lo­ tatcm Claromoorenfem, & venit apud Mon­ tem Ferraodi ; vifitavit ecclefiam diâi loci, cus a villa de Gennac per duas leucas. In craftino audivit dominus ibidem Miflam , & procuratus fuit a priore diâi loci, ordi­ nis monafterii Cafie Dei. Summa expenfeconfirmavit, dc fecit tonfuras. um, undecim librae, quinque iolidi, dt fep­ Eadem die , finavit de procuratione ad decem libras, prior de Montibus, ordinis tem denarii. In craftino audivit ibi Miflam , confirma Quniacenfis , diftans a villa fan&i Genefii vit, & fecit tonfuras: & exinde venit in do­ per tres leucas: quem locum dominus traomum Fratrum Praedicatorum Qaromontenfeundo vifitavit. Die Mercurii fequenti , venit dominus fium, ubi tra&avit de negotio clerici Mr nutcnfis, ufque ad horam pomeridianam. apud Aquam ipariam : vifitavit ecclefiam Die & Claromontenfi dicecefibus clericos ordi- navit. u-hv.·. ?>· "TS” province burdegal. "TTLTT- D* Veneris fequenti , vifitavit - dominus A ad ipfum recipiendum; venit apud fandum anno CHRbri prioratum de Cherooac abbatias Carie Dei, Germanum ~ deLatnbrou, diflamem per leu­ CHRSTt ·»»«. dc fuit procuratus a priore didi loci. Sum­ cam ; ubi procuratus fuit a priore de Gieliaco, in domibus capituli Brinacenfis. Sum­ ma expcnfaium fcpion libre, decemfolidi; ma expenfarum, decem librae , & undecim & fex denarii · In inane audivit dommus folidi Turooenfea. Miflam , confirmavit , dc fecit tonturas . Die Veneris fequenti, vifitavit dominus ecCbcronac diftat a Claromontc per duas cletiam landi Germani de Lambrun .· audi­ leucas. vit Miflam, praedicari fecit , indulgentiam Eadem die , finavit de procuratione ad decem libras, dr qtutuor folidos , prior dc dedit , confirmavit , & tonfuras fecit : & fuit Srocuratu* a cappullanis fandi Germani, fan Rajae ordinis Quniaccnfis , diflans a Ciaii Joannis, fandi Clementis didi loci ; & romonte per dimidiam leucam. dedit dominus litteram compulfivain de illis Die Sabbati lequenti, viiitavit dominus ecclefiam de Creflo, Miflam audivit ,dc fuit qui nolebant folvere partem procurationis prxdidx. , procuratus a priore didi loci , monaflerii i------- *.... Cafae Dei, qui folvit aliam medietatem . " B Dic Sabbati fequenti, venit dominus apud BomhoncJc, prioratum Salfinianim ; ubi MifSumina cxpenlarum, undecim librae, dc un­ decim folidi . In craftino audivit Miflam famaudivit, confirmavit, tonfuras fecit; flt fuit procuratus ad expenfas prioris didi lo­ ibidem , praedicavit populo, indulgentiam ci. Summa expenfarum, odo libre, quin­ dedit, confirmavit, dc fecit tonfuras. Creque folidi : dt ipfa die equitavit duas leu­ ftum diftat dc Cheronac per leucam. Die Dominica fequenti, fcilicet in quin­ cas. Dominica fequenti , fcilicet poll feftum dena Patch venit dominus ad prioratum beati Matci Evangcliftc, venit dominus apud de Urfeto , monaflerii de Moriac , dc fuit veterem Brinateniem, prioratum abbatia: Piprocuratus a priore diâi loci . Summa cxperatcnlis; ubi Miflam audivit, praedicavit, penfarum, novem libre cum quatuor foli­ & confirmavit , dc tonfuras fecit : & fuit dis. in craftino audivit Miflam, confirma­ procuratus ad expenfas prioris didi loci. vit, dc fecit tonfuras. Summa expenfarum, novem libre TurooenEadem die, finavit dc procuratione piior fes :--------dc equitavit duas leucas de Chavaros ordinis Ouniacenfis , ad do- — i---------- dominus —...... ................... .. ........ cem libras, de quatuor folidos pro Cambel- C Lunc fequenti, venit venit dominus apud apud Die Lunas lanis. Ville, prioratum Piperatenfem ' : ubi L: *' Miflam audivit, confirmavit, tonfuras fecit : & fuit Eadem dic , finavit de procuratione ad procuratus ad expeufas prioris didi loci . decem libras , cum jure Cambellanorum, Summa expenfarum, odo libra, ύί tresfo­ prior Pontis Caftri, ordinis Cluniaccnfis. lidi: dc equitavit unam leucam. Dic Luna: fequenti, in mane ibidem apud Die Martis fequenti. ibidem audivit do­ U'fatum audivit Miflam, confirmavit, tonminus Miflam in mane, predicant, indul­ iuras fecit : dc exinde venit apud fanâum Saturninum abbatia. Ifiodorenfis: ubi vifita­ gentiam dedit : & exinde equitando unam vit dc proi; fle fuit procu­ hoc Icripfit epifeopo Claromontenfi. ratus ad expenfas prioris didi loci. Summa Die Manislequenti, per viamafperrimam expenfarum, dcccm libre , de quatuor fo­ veni: dominus ad prioratum fandi Nederii, prioratus Calas Dei, vififtTVit, audivit Miflidi. Die Jovis fequenti, fcilicet in fefto Apo­ iam , confirmavit, tonfuras fecit : dc procu­ ftolorum Philippi dc Jacobi, in mane audi­ ratus fuit adexpenlas prioris didi loci. Sum­ vit ibi Miflam, confirmavit, dc fecit tonfu­ ma cxpenlarum, odo librat, & novemdecim ras: dc exinde venit apud I(iodorum , ab­ folidi : & ipla die fecit duas leucas. batiam S.Bencdidi, celebravit in pontifica­ Die Mctcurii fequenti , audivit ibidem libus cum pallio , predicavit, indulgentiam dominus Miflam, prxdicarifecit, indulgen­ tiam dedit .' dc exinde venit apud Montem dedit, confirmavit ' dc fuit procuratus ad Aâum ieu Acutum , prioratum ordinis Qu· expenfas abbatias. Summi expenfarum, deniairnfis: ubi in ecclefia didi loci duo al- dem libras, & quinque folidi .* dc equitavit lana confecravit ; unum in honore beati ipfa dic per duas leucas. __ Die Veneris fequenii, audivit ibi Miflam Joaunis Baptiftc , dt beat· Maris Magda — * ..................... .. iu mane, tonfuras fecit : dc exinde venit leux; &. aliud in honore beati Mauritii; dc apud Cornotnum, ubi iple , dc Claromonipfa die fuit procuratus a priore didi loci. tenfis epifeopus, dc abba» Cal« Dei conve­ Summa cxpenlarum, decem librae .· dc equi­ nerunt, ad tradandum fuper multis. tavit ipfa die unam leucam. E: exinde, poft nadatum habitum, ve­ Die Jovis fequenti, cckbravit ibidem MiCnit apud fandum Andieam, prioratum ab­ fam pro defundis, pisdicavit, indulgentiam batis Ca(« Dei .* ubi fuit procuratus ipfa dedit, dc tonfuras fecit. Et exinde venir apud Grezi , prioratum die ad expenias prioris didi loci. Summa expeofarum, decem libre, fex lolidi. Caiz Dei, ubi vifitavit, de quatuor leucas Die Sabbati fequenti, fcilicet poft fcilum equitavit : dc quia datum «rat intelligi do­ mino , quod domus non craut lutficicutcs Apoftolorum Philippi dc Jacobi , in mane audi* a, 79 9 ANNO CHRIS Π ι»Μ. honorius p. IV. VISITATIO. V 1 3 1 1 n 1 1 < Rudolph, t. imf. PHiLIPP. m. r. fr. audivit ibidem dominas MilTam, confirma-Afarum fuit, tredecim librae, & tres folidi Die Dominica fequenti, fcilicet an.c ft- chrivi vit , tonfuras fecit ; fic exinde venit apud ftum Afcenfionis Domini, fuit dominus ώιui(. Chaurihac, prioratum Salliniarum, ubi fuit procuratus ad expeolas prioris difti loci ,& dem, tic ia mane vifitavit mooafierium de Mozac: audivit ibi Miflam , confirmavit , capituli Vertofionis . Suinma expeniarum, tonfuras fecit in capitulo , flt prxdicavit . odo libre , cum decem lolidis TuroncnEt poft reveritu eft ad didam domum de fibus. Die Dominica fequenti, ia mane ibidem Stanno, ubi fuit procuratus ad cxpentasab­ bati* prxdidx dc Mozac, abbate abfente . quamdam cappcilam veterem reconciliavit, Et notandum, quoddidadomus de Stan­ Miflam audivit, prxdicari fecit , indulgen­ tiam dedit, tonfuras fecit, dc confirmavit. no non tenetur ad aliquam procurationem: fed caufa recreationis venit tantum ibi do­ Et exinde venit apud Vic, prioratum abminus Bituricenfis. batix Magni Loci : ubi fuit procuratus ad expenfas prioris difti loci. Summa expenia­ Die Lunz fequenti , vifitavit dominus prioratum .·■ audivit rum, novem librx, cum decem folidis. piumuin de ac Volvit >mfu.· auuivu ibi Miflam, Die Lunx fequenti, ia mane audivit ibi-Bconfirmavit fecit:venit ' , toniuras * : deinde apud Maroac , prioratum monialium ; ubi dem dominus Miflam, prxdicavit, indul­ gentiam dedit, confirmavit , & fecit ton­ prxdicavit, indulgentiam dedit, & quafdam moniales illius kxi confirmavit. iuras . Ex exinde venit apud Celfinias , priora­ Et exinde reverfus eft ad dictam domum tum conventualem ordinis Quniaccnus : ubi de Stanno , ubi difta dic diftus prior de fuit procuratus ad expenfas prioris difti lo­ Volvit fecit fibi procurationem fuam, cum domus difti prioris non client bene prrpici. Non fuit computatum. Die Martis fequenti, in mane audivit ibi­ rate . Summa expenfarum fuerunt occem dem dominus MilTam, confirmavit, tonfulibra: ; fic equitavit duas leucas. ras fecit ; dc locutus fuit cum domina Jo­ Die Martis iequenti tranfiens dominus per abbatiam Binauuaci, audivit ibiMilTam, hanna, domina Soliaci , qux ibidem vene­ rat de Bituria , ratione cujufdam declara­ confirmavit, fecit toniuras ; & exinde ve­ tionis, quam fecerat dominus de contentis nit apud Telleide , prioratum Cala; Dei ; procuratus expenfas prioris -----difti ------loci. in quodam compromitto fado fuper cum a r----- -------- --- fuit __ r____ r---------domino Henrico , quondam domino Solia- C Summa expenfarum decem librx, tres lolr ci, fit comite Mclednni. di : & equitavit per duas leucas. Ec poftmodum venit apud Magnum Lo­ Die Mercurii fequenti, in mane audiut ibi Millam, & fecit tonluras: & exinde ve­ cum, abbatiam fandi Benedicti , ubi fuit nit apud Celville, prioratum de Mcnato ; procuratus ad expenfas abbatis difti loci : d non fuir computatum. audivit ibi Miflam, confirmavit, & tonfuras ibidem fecit. Die Mercurii fequenti, in mane ibidem Et quia domus difti prioratus non erant audivit Mittam, prxdicavit , indulgentiam dedit, confirmavit, & fecit toniuras.* fit exin­ parais ; fecit ibidem prior procurationem de venit apud Ufeiileitft, domum Templadomino in abbatia fanfti Illidii Qaromon* riorum ; ubi fuit procuratus a prxeeptore tenfis : & comedit ipfa dic dominus epifeodiftiloci. Summaexpenfarum, decem librae pus Qaromontenfis cum domino, ad invi­ tationem difti abbatis fandi Illidii, & ipfa cum fex folidis. Die Jovis fequenti, in mane vifitavit eceadem die equitavit adhuc dominus quatuor clefiam parochialcm de Cuyllat, peninen- . leucas — .· tem ad didam domum de U FuiUtafi: ai>D Die Jovis Dic Jovis fcquenu, in fello fcilicet Afcen­ «livit Mittam, confirmavit, tonfuras fecit , fionis Domini, fuit dominus cum epilcopo Claromontcnfi: & ipfa die in ecclefia ma­ & partem cccmetcni didx ecclefix recon­ ciliavit . * jori Caromootenfi , prxfente domino epi­ Et exinde venit apud Nazac , ecclefiaof ' feopo, celebravit in pontificalibus, dc aco­ collegia tam; ubi fuit procuratus ad expen­ lytos fecit. Et MilTa celebrata, venit ad diftam do­ ias capituli difti loci. Summa expenfarum, odo librx, feptemdecim folidi. mum Doujardioi , epifeopo Claromontcnfi Die Veneris fequenti , in mane audivit eum femper concomitante. ibi Miflam, pnadicari fecit , indulgentiam Eadem die, epifeopo prxdifto prxfente, dedit, confirmavit, tonfurafquc fecit , & in ecclefia predifta Claromontcnfi dominus exinde venit. . . obi epifeopum Oaromoncantavit velperas.- quibus cantatis, epifeopo tenfetn invenit, & fupcr multis tradavit cum Claromontcnfi cum femper comitante, ve­ eo. Ecclefiam dc.............. vifitavit: quavinerunt ad domum didam Psajardia , vcl fitata. venit apud Riomum in abbatia: ubi Doujardini, ad ccenam.* & jacuit ibidem, ipfa die fuit procuratus ad expenfas capitu-^· Die Veneris fequenti , in mane audivit dominus MilTam in cappella epifeopi Claroli de Sallazac, vel Sabbazac; pro eo quod montentis , quz eft in domibus episcopali­ non habebant domos fufficicntcs , ut dice­ batur . Summa expenfarum , decem libtx bus; quam audita, ipfe d cpiicopus QaroTuronenfes. momenfis, & multi alii tractaverunt dccon­ Die fabbati Iequenti , ibidem apud R.iofirmatione fratris Durandi elefti Mcnatenmum in abbatia audivit Miflam, confirma­ fis abbatis.- & fuit ibidem confirmatus. vit, tonfuras fecit, intravit capitulum, pre­ Et poftmodum venit dominus apud Al­ biae, prioratum deHioroo; ubi fuit procu­ dicant , indulgentiam dedit. Et his adis, ad muniendum fe, venit ad ratus ad expenfas prioris difti loci , afferen­ quamdam domum, vocatam domum de tis , quod alias non procuraverat integre. Summa expenfarum , novem libre TuroocnStanno, juxta Mozac: ubi ipfa die fuit ad expeafâs abbatis Riomenfis. Summa expenfes: fle equitavit quatuor leucas. Die TS™ provincia burdegal “ Die Sabbati fequenti, audivit ibidem Mif- A Die Luo*, venit dominus apud Montem' ANNO fam dominus Biiuricenfis , flt confirmavit, ANNO * Acutumubi fait cum priore in procura­ CHRISTI CHKIS1 I flt fecit toniuras ; flt exinde venit apud Ebro- tione, Summa expenfarum, oâo libre. lium, abbatiam ordinis fanâi Benediâi, ubi Die Martis fequenti , venit dominus apud fuit procuratus ad expenfas abbatis diâi lo­ Poyncac ; prioratum abbati* Ebroiienfis : ci. Non fuit computatum. ubi audivit Miffam, predicavit, ipnfuras fe­ Die Dominica fequenti , fcilicet poft Acit , flt procuratus fuit a priore diâi loci. feenfionis Dominic* feflum, vifitavit domi­ Summa expenfarum, fex libr*, nus prioratum de Vcltia, abbati* EbrolicnDie Mercurii fequenti, vifitavit dominus fis prndiâ*: flt Inveniens locum interdiâam ecclefiam parochialem fanâi Gilvafii, audi­ pro procuratione Legati , & diffipatum ad vit ibi Miffam ·* flt procuratus fuit apud priorpm abfentem; regreffus eft ad didam Chambonet a capitulo fanât Gilvafii, & abbatiam Ebrolienfem : ubi fuit procuratus priore de Chambonet; qui duo tenentur per medium ad procurationem fanât Gilvafii ipfa die dominus ex gratia. DieLun*fequenti, in mane ibidem apud per procurationem. Ebrolium audivit Miffam dominus, flt pne- B Nota, quod fibi debebatur ratione prio­ dicavit, indulgentiam dedit, confirmavit,fle ratus de Chambonet; remifit ipfa dic: quia diâus prioratus eodem anno datus fibi luit fecit tonfuras. Et exinde venit apud Lacum Rubeum, ad vitam. prioratum conventualem ordinis fanôi AuDie Jovis fequenti , venit dominus apud guftini ; ubi fuit procuratus ad expenfas prio­ Montem Fremini, prioratum abbati* Ebro­ ris didi loci. Summa expenfarum, decem iienfis; uhi Miffam audivit, prxdicavit, flt libr* fle feptem folidi'Turonenfes. Come­ confirmavit, fle toniuras fecit: fle procura­ dit totus conventus cum domino. tus fuit a priore diâi loci. Die Martis fequenti , in mane audivit Dic Veneris fequenti , vifitavit dominus ibidem Miffam dominus, fle confirmavit, flt ecclefiam fanâi Pcriceti ; fle fuit procuratus tonfuras fecit. Et exinde receffit, flt venjt e priore fit cappellano diâi loci.- tamen di­ apud Metutum , domino Claromontcnfi cebatur communiter, quod archiepifcopi Biepifeopo fibi obviante, fle comitante, fle cum turteenfes ibidem alias non fuerunt procu­ novo abbate Meoatenfi. ..... rati ; „ fit .... fuit prrfcns in procuratione elcâus Et amc portam monafterii dc Menato C Menatenfis. Dic Sabbati fequenti venit dominus apud venientes, conventus diâi loci, indutus cappis fericis obviaverunt ei; flt fait receptus Rupem Dagon, prioratum mon a fleri i fanâi novus abbas diâi monafterii de Menato, flt Genulphi, Bituricenfis diœcefis ; ubi Miffam inflaHatus.· fle intrantes monafterium ipfum, audivit, toniuras fecit: 8c fuit procuratus a domino archiepifcopo a dextris, fleepifeopo priore diâi loci . Summa expenfarum fex λ fiiiiftris, fle abbate in medio eorum, flefibrarum Turonenfium fuit. Dominica fequenti, fcilicet in vigilia bea­ xeiunt omnes genua ante akare. Et poftmodum dominus archicpifcopus ti Michaelis , vifitavit dominus prioratum Bi turicenfis dedit bcnediâioncm fuam. Quo de Doutre, abbati* fandi Genulphi .· fle fuit fado, quilibet in fuam cameram intravit : procuratus a priore diâi loci in quadam do­ fle poftmodum adhuc diâus abbas Miffam mo vocata, Btaule» ; quia domus non erant novam celebravit: fle ipfo die domini ardue- fufficientes in dido prioratu. Die Lun* fequenti, fcilicet in feftobea­ pileo pus, fle epifeopus, ob reverentiam diti Michaelis, ôi abbatis, fuerunt ibidem procurati. ____ ______ r celebravit dominus inecclefia Die Mercurii fequenti, in mane audivit Dde Doutre, pr*dicavit, indulgentiam dedit, dominus ibidem Miffam, fle confirmavit; fle fecit tonfuras: flt fuit eadem die cum ahbate de Menato ex gratia , in domo diâa poftmodum domini archicpifcopus fle epifeo­ pus Claromontenfis miraverunt capitulum : litjutlt* prcdi&a. Die Martia fequenti , vifitavit dominus & abbate , flt conventu prefentibus , poft prioratum dr Saint Bar , abbati* Catnbafermonem faâum a domino Bituricenfi arnenfis, diœcefis Lemovicenfis : ubi Miffam fhiepifeopo; dominus epifeopus, ad refor­ mationem ordinis diâi monafterii ftatuit audivit, toniuras fecit; & fuit procuratus a priore diâi loci. Summa expenfarum......... quaedam ftatuta : fupplicans domino archieDie Mercurii fequenti , venit dominus pifcopo, ut ea confirmarer. apud Mantes , prioratum fimiliter Cambo* Cui dominus archiepilcopus annuit beninenfem: ubi Miffam audivit, predicari fe­ gniter flt devote. His adis, dominus archiecit; & fuit procuratus ad expenfas prioris pikopus, equitando tres leucas, venit apud Belfam Aquam, abbatiam ordini/Cifterctea- diâi loci. Summa expenfarum , fex übr· , fis: ubi ipfa die pcrnoâavit, fle hoc adex­ & quinque folidi. penfas abbati*. E Die Jovis fequenti, venit dominus apud Grajae , prioratum monafterii de Motae : & invenit ecclefiam flt prioratus firmatos; Sicanda vifitafto diaectff Clanmonttnfii 4 nam epifeopus Claromontenfis frater Guido domina Bimrifenfi arcbitpijiopo. di&um prioratum per longum tempus tenue­ rat: flt ideo archicpifcopus Biiuricenfis, ob N no Domini 1187. Dominica in fefto dileâionem ipfius non declinabat: propter beati Matthaei, intravit dominus dicequod prior diâi prioratus dicebat, quod non cefim Claromontcnfcm, ad vifitandum qu* tenebatur ad procurationem ; licet invenire* non vifitaverat in vifitatione prxmiffa. Eadem die declinavit primo dominus apud tur io papyro domini Joannis Biiuricenfis Marctllac, prioratum abbatum abbati* Me- archiepifcopi, quod tempore quo idem do­ natenfis, ubi fuit procuratus: nec fuit com­ minus Claromontenfis diduin prioratum tenebar, fuerat procuratus. putatum . Tandem, i A 717 v « s i T A T i o. n» ——— Tandem, poftmultat altercationes, domi- A Eadem die, venir dominus apud Sahde Quia ·* ous receptus fuit * procuratus a priore di- nach —-·* , prioratum - --------------- conventualcm ------- -------CNMSn "Λ,, âi loci, fub ifta fo.ra.1.· quod pefc hanc re­ abi in craftino Miflam audivit, praedicavit» rodujgcnriam dedit; & ipfa die Martis pro* ceptionem nullum novum /us , nulla nova pofleflio acquiretur ccclefia Bitu^ccnfi : dt curatus fuit ad expenfat prioris diâi loci . * Die Mercurii fequenti, vifitavit dominus fuper faâa fuit littera, qux remanfit prio­ ri : dt commifla fuit .ioquifitio drzpofito abbatiam Thieroentem : ubi Miflam audi* vit, predicant, indulgentiam dedit, & pro­ Chromontcnfis ecciefis. Die Veneris fequenti, venit dominus aptM curatus fuit adexpeufaa didx abbati»Thierncnfis. Hermaneum: ubi procuratus fuit a capitu­ Eadem dicMercurii, finavit abbas Thierlo diâi loci; in craftino celebravit ibidem, ncnfis de procurationibus prioratuum Nigri prxdicavit, indulgentiam dedit , & multas Stabuli , Cede Ange roles, ordinis Clugniaccntonfuras fecit. Die Sabbati fequenti, venit dominiis apud fis, quot prioratus tenebat, ad trcdecim li­ bras, & oâo folidos Turoncnfes. Agcle, prioratum abbatis fandi Illidii ClaDic Jovis fequenti, vifitavit dominus cc· romontenfis , ubi fuit procuratus a priore B defiam colicgiatam dc Thienio : ubi Miflam diâi loci. Summa expenfarum feptem libre, celebravit, praedicavit, indulgentiam dedit, 8t tres folidi. Dominica fequenti, fcilicet ante feftum & comedit una cum foci is fuis, cum magi* ftro G. de Malo monte gratis , & cetera fa­ beati Dionyfii, venit apud Aureamvallem ; milia fuper capitulum loci : & fuit Cumina ubi celebravit, prxdicavit, fecit tonfuras: expenfirum, fex libre & noVcfti folidi. dc fuit procuratus a diâo capitulo diâi lo* Die Veneris fequenti, venit dominus apud ci. Summa expenfarum, feptem librx, & Montem Petrofum , abbatiam ordinis Ciflcrfex folidi. cicnfis.· ubi duo altaria confecravit , & perTunc dc confilio Claromontenfis epilcopi, & prepofiti, dimifit iter fuum de eun­ noâarit ibidem. Die Sabbati fequenti, fcilicet in feflobea­ do apud Aureliacum ; quia dicebant viasef* ti Lues, venit dominus apud Thuciacum.* fe intolerabiles propter frigus. Die Luns fequenti, venit dominus apud ubi celebravit Miflam, prxdicavit, indulgen­ tiam dedit, & fuit procuratus ab abbatifla Brifont, prioratum Abbatis Cafic Dei : ubi Miflam audivit, toniuris fecit; 2c fuit pro-*Cflc conventu diâi loci. Summaexpenhrum, oâo librx. Dominica fequenti, vifitavit dominus prio­ ratum de Montibus , ordinis Cluniacenlis ; ubi quia alias non fuerat, fuit receptus proceÆonaliter, dt procuratus ad expenfas prio­ ris diâi loci < Summa expenfarum, fex li­ bra. Dic Lunx fequenti, vifitavit dominus prio­ ratum dc Dreturay.· ubi fuit receptus proccflionalitcr, audivit Miflam, prxdicavit , dedit indulgentiam ; & procuratus fuit ad expenfas diâi prioris. Summa expenfirum , Illidii Claromontenfis cum abbate gratis. feptem libre. Die Veneris fequenti, venit dominus a- _ Die Martis, vifitavit prioratum de Fleu­ pud fanâum Defidcrium, prioratum abbaret , ubi Miflam audivit, confirmavit ; & tic Caf* Dei, ubi Miflam audivit, & con­ fuit procuratus a priore diâi loci. firmavit , tonfuras iecit ; & procuratus fuit Dic Mercurii fequenti, venit dominus apud a priore diâi loci. Summa expenfarum, fex Saleigny vel Jaleigny, prioratum conventua­ libre, cum lex folidis Turoocnfibus, vol de­ lcm C*fx Dei.* ubi Miflam audivit, con­ cem folidis. firmavit, tonfuras Jecit ; & procuratus fuit DieSaubati fequenti, venit dominus apud a priore diâi loci: nec fuit computatum. Cumilhac : ubi fuit procuratus a priore di­ Dic Jovis fequenti, venit dominus apud âi loci . Summa expenfarum fuit feptem Secay , prioratum Cluniacenfis ordinis dc librx. Molae.* ubi Miflaqnaudivit, praedicavit, in­ Dominica fequenti, fcilicet ante feftum dulgentiam dedit, & fuit procuratus ad ex* beati Lues, venit dominus apud fanâum penfas prioris diâiloci. Summa expenfarum Germanum Lemp. prioratum abbatis Cafs fuit feptem libra. Del.* ubi Miflam audivit; & procuratus fuit De Veneris fequenti, venit dominus apud a priore diâiloci. Summa expenfarum, fe­ fanâum Germanum de Foflutis, prioratum ptem librx, cum decem folidis. Ede Moue: ubi Miflam audivit , confirma­ Dc Luns fequenti , fuit dominus apud vit, tonfuras fecit ; & fuit procuratus ad ex­ Alcocum Burgi, prioratum abbatis dcClu- penfas prioris diâi luci. Ia: ubi Miflam audivit, & prxdicavit, in­ De Sabbati fequenti, venit dominus apud dulgentiam dedit; & fuit procuratus ad ex­ R.cx , prioratum conventualcm Cluniaccn penfas prioris diâi loci. fem : ubi Miflam audivit, prxdicavit, indul­ De Martis icquenti , vifitavit dominus gentiam dedit; & fuit proburatus a priore prioratus de Marcat & Dambert , ordinis didi loci. Non fuit computatum. Qugniacenfis : & quia pauperes erant, hnaDic Dominica ante feftum apoflolorum Simonis &Judx, apud Landofmm cum ca­ verunt pro procuratione ad oâo libras ; nec So tantoeflent quitti, fed gratia eis fuit fa&a pitulo: ibi Miflam audivit , predicavit ; & a vice ad fupâlicatiooem domini Stepbaoi fuit procuratus. Summa expenfarum fuit oâo Cappcllani ale Maincac , qui conducebat nos · libras cum feptem folidis. Aaa De CmcîL CcMTti. Tern. XXIV. curatus a priore diâi loci. Summa expenfarum, fex librx. Dic Martis fequenti, venit dominus apud Clarummontcm .* vifitavit ecclefiam fanâi Andres, ordinis Prxmonftratenfis: & fuit procuratus ab abbate, & conventu diâx ecdefix. Dk Mercurii fequenti, fuit ibidem cum epifeopo Claromontenfi in domibus cpilcopilibus gratis. Die Jovis fequenti, fcilicet in feflo bea­ ti Dionyfii, fiait dominus in abbatia fandi 739 bOPN™,L$ PROV1NC1Æ BURDEGAL. 74* ANMcT” Die Eun« a pu J Poillac cum priore ab-Λ choisit ^âlir C·41* rX‘; ηι<,ίνϊ» ibi Miftam, pre>»i>. dicavit, & procuratus fuit. Summa cxpcua larum, odo libra: , fex folidi > novem de­ narii. Die Martis, in fefto apoftolorum Simo­ nis fie Juds , apud Vi’ionium venit domi­ nus , & cum capitulo procuratus fuit. Sum­ ma expenfarum, novem librx. Die Mercurii, apud Maincac, prioratum fandi Launomari Blefenfis. Non fuit com­ putatum ; exinde venit in Bituricam per naves. fcm diœcefini, caufa vifitationis. Et primo dedtjtftit ad abbatiam de Columba, ordinis <3Rercicnfis ; ubi ipia die Veneris pernoAavit ad expenfas abbatiat. Die Sabbati ferenti, equitando feX leu­ cas , venit apud Dauranctun. ubi receptus fuit proceff.onaliterc , ti Michaelis , equitando tres leucas venit quem omifit ob dilectionem abbatis Mcncudominus apud Petrufiam, prioratum Mona* tis ; priotatus dc Cambonet, abbatix Ma. llerii de Bourguil! io Valle ; dc eft ibi con­ ciacenlis , quem omifit propter grangiam di­ ventus novem monachorum ; ubi fuit rece­ âi loci coinbuftain ; prioratus dc Baville, ptus proceftionaliter, ut fupra, Miftam ce­ quem omilit ob fupplicationem abbatis fan­ lebravit , praedicavit, indulgentiam dedit, di lllidii; prioratus de Calves, abbatix Sa- fecit ..... , v. .... _ toufuras ; & procuratus fuit ad__ expen* Unarum; prioratus de Mauriac, qui fubeftCf.j prions didi loci. Summa expenfarum, P abba lix fandi Petri vivi Senooenfis, & eft ibi decanus*; prioratus dc Drinac, abbatiae Atireliaccnfis ; abbatia monialium fandi Benedifti dc Briae; ecclefia & pnotatu» de Plots ; abbatia Aurcliaccnfis ; prioratus de Charme!, ordinis dc Corona ; domus Hoipitalariorum de Salvitatc ; prxpofitura dc Monte Salini, ordinis fandi Angeli ; domus Templariorum de Cariae ; capitulum de Roillac ; prioratus dc Bredon, abbatis deMoifac ; prioratus iandi Flori Cluniacenfis; ab­ batia Piperacenfis, ordinis lan&i Auguliini; abbatia monialium dc Cafis; numquam fuit ibi archiepifcopas, ut dicitur; prioratus dc Chanteiou, abbatix Cafa: Dei; prioratus de p. Lainac, Cafa: D.*i ; prioratus dc Caillac , Cluniacenfis; prioratu: de Volea , Ciuniacenlis ; prioratui dc Mazcrac ; abbatia Ca­ lx Dei, vel prioratus dcSaillanz; prioratus de Cafina , Calx Dei. ' librx, tres folidi. odo Dic Mercurii fequenti, equitando quin­ que leucas, venit dominus apud fandumPiniauumubi fuit receptes proceftionaliter, ut fupra, a capitulo didi loci, prsdicavit , Miftam audivit, tonfuras fecit; & procura­ tus fuit ad clipcnfai capituli diâi loci. Et ibidem venit eidem obviam dominus epifeopus Lemovicenfis , & libi de pifeibus fuis groftis copiofe przfentavit. Summa ex­ penfarum, odo libra: Sc decem folidi. Die Jovis fequenti, equitando duas leucas , venit dominiis apud Rupem Cavardi, prio­ ratum dc Karrofio - ubi fuit receptus pro­ ceftionaliter , ut fupra, audivit Miftam, prae­ dicavit; & procuratus fu>t ad expenfas prio­ ns didi loci. Sumina cxpcmanim, leptem libi at. Dic Veneris fequenti, equitando tres kucas, venit dominus apud Salas, prioratum conventualein ordinis fandi Auguftini.- ubi Uj'juc bac poffumus conduci fm cxpenfii . luit receptus proceftionaliter, ut fupra . au­ divit Miftam, confirmavit, tonfuras fecit, Xindc apud Claromontcm , in abbatia & in craftino celebravit ibidem ordines ; & i dc Chavicoin , quam obinifit dominus quofdam dediœcefi Bituricenfi, & quofdam propter paupertatem; exinde apud Janzerz, de Lcmoviccnft diœcefi ordinavit. abbatix fandi Illidit Claroinontenfis.- exin­ Die Sabbati fequenti , equitando duas de cum capitulo dc Arcona : exinde cum leucas, venit dominus apud Buxcriam, prio­ priorc.de Vichiaco. De. Volca cumabbatifratum conventualem de Clufa : ubi fuit re­ la dc Blcolle; exindç apud Comps. £ ceptus procelfionaliter , ut iupra ; audivit Item obmifit piioratus dc Fernox, de Miftam, prxdicavit, indulgentiam dedit ; fic Sallart, de Martmllac , dc fando S^ndulprocuratus fuit ad cxpenlas prioris didi lo­ pho , Je Chcmbon .* qui omnes prioratus ci . Summa expenfarum, feptem librae, fex hint in compofitionc fada inter dominum folidi. Bituriccnfem, & abbatem Calx Dei. Dic Dominica fequenti, fcilicet ante fe­ lium beati Dionyfii , equitando tres leucas, Vifitatio Lcmwicci\fa diüicnfis. venit dominus apud Nautonium, prioratum dc Kauofio : ubi fuit icccptus proceftionaαχνό A Νηο Dbmini MCCXC. die Veneris aniitei , ut fupra, audivit Miifam, connunaCHRirrt te fcftutn beati Michaelis archangeli , vi^, toufuras lecit, prxdicavit ; fic procura­ “♦*· intravit i.vetcndus pater Simou, Dei Gratus fuit Ixto vultu a priore didi loci. Nec lia Bttunccniis arthicpilcopus, Lcmoviccnfuit computatum. E Die Lu- , HOMOM» VISITATIO. œ’Æ.’K: 74» Lu°* ‘eHucn‘l » eqvitando fex leucas, A „ t$. Datum Caturci, oie I.unz p, defiam ,vifitare, fic exinde illa dic ipla prioris didi loci. Nec fuit computatum. „ ecclefia vifitata apud fiu.ftum Ar.tom„ num favente Domino declinare : manFifittlis dtatctfii. „ damus vobis quatenus diâa d'c «pud fan„ dum Antoninum procurat onem nobis • v-74 iit ............dc Aurate » Caturcenfem .· pro„ debitam przparetis . Datum anno Do* ûtfiwdt»· «mtionem, quam habebat ibidem pcrcipe„ mini, fite. * iv. rc, fi fibi placeret, ratione vifirationis quam Die Sabbati fequenti, venit dominus equi­ , inibi poteft licite exercere ; litteras ipfius tando per unatn leucam apud Calceatam , priorifl* recepimus fub hac videlicet forma : prioratum de Figiaco, ubi dominus credidit przdicarc, fic alias vifirationis officium exer­ „ T INiverfis pnefentes litteras infpeâuris cere; fed quia dominus non invenit aliquem n fic audituris, humilisPriorifla monain ecclefia, nec venerant parochiam adhuc „ fterii beat* Mari* de Aurate in civitate „ Caturcenfi, ordinis S. Benedidi, lalutcm ad ecclefiam, dominus reerflit, nec volui: rehrtnerc ibi. „ in Domino. Notum facimus, quod licet Exinde equitando per duas leucas, ivit ,, reverendus pater dominus Simon, divina c’ „ providentia Bituricenfis archiepiicopus, no- dominus apud fandum Antoninum , priora­ n bis hac vice remiferit procurationem, quam tum conventualem ordinis lanâi Augufimi, Ruthenenfis diœcefis ; ubi dominus manda­ „ fibi licebat percipere in monafterio noftro verat fuam przparari procurationem a pi to­ „ predido, ratione vifitationis, quam ρο­ re de Calceata prardiâo, fub forma fi uconή teft ibidem licite, tempore congruo, exi» gere; nolumus, quod eidem archiepilco- iimili in fine paginz precedents, fub ti­ gno .... videlicet feripta. ,, po vel ecdefiz fu* BituncenG, feu ejus Et cun. illa dic veniret apud fahdtim An­ „ fucceflbribus aliquod przjudicium generetoninum, venit prior illius loci cum pluri­ „ tur, quin pofltf fic debeat, quando fibi „ placuerit, in predido monafterio vifita- bus canoncis fuis obviam dominoqui pre­ cept t eidem priori, quod ipie & convenius deii,, re, fic procurationem ibidem debitam perci,, pere fic levare, modo fic tempore coniue- fterent a receptione procédions!·, fic qua» Aaa t vis Ctncil. Ctturtl. Tom. XXIV. 743 PROVINCIÆ BURDEGALEN. RUDOLPH I. IMP. PHILIPP. HI. R. FR. . _____ ...... . .f|J ^1·^ fijemaitate propter dévot tonem A mine, de pro ipfo fatisfaccret cidem doini-^TJ^ ANNO diei nu competenter de procuratione fua. cHRRTt Christi e,c’; . . , Quai quidem procurationem diâus re■>>«■ Venerunt etiam domino obviam burgen fcs. fit concomitaverunt dominum ufque ad âo* jam loîverat, fie dc ipfa ad plenum prioratum przdidum : ubi bcnediâiones afai.j'ccerat .· fed dominus procurationem qux dc fontibus fecit indutus pontificatibus, ipfam, tamquam a reâore pizdi&o folucelebravit, przdicavit, indulgentiam dedu ■ tam no lui t acceptare. Cum autem diâus Bajulus, qui vocatur fic fuit ipfa die procuratus ibidem ad ex­ penfas przdiâi prioris dc Calceata . Joannes de Mala Petra, videret, quod tam Sanâo dicPalehz, fuit dominus in pfiu- contta ipfum, quam contra dominum luum ratu przdiâo, celebravit indutus pontifica­ priorem dominus vellet procedere ad excom­ libus cum pallio.* fit fecit przdicarj, & in­ municationes tummas ; idem Bajulus promtdulgent iatn dari per fratrem Hugoncmpriofit in manu archiepifcopi diâi loci pro do­ icm de Ynoy, qui fecit fermonem poft vemino ftipulantis, quod ipfe diâi prioris no­ 1 peras in clauftro prioratus przdiâi: fit fuit mine, & pro ipfo Utisfaceret dc procuratiodominus illa die procuratus ad expenfas prio- B' ne przdiâa : cui promiflâoni fuerunt prztcn- ' ris fanâi Antonini przdiâi. I'ifit itio Alkinfit diaxtfit ptr d»*iinimt »rcbieptfcoptuH EitKrttenftm. tes, dominus Vivianus dc Concordia, do­ minus Hugo przceptor domus fanâi Andrez , dominus Adam de Chemino d if pen- fator domus domini Bituricenfis przdiâi, fit ego Guillelmus dc Rivo publicus notarius. ic Lunz in craftino Pafchx, dominus Et advertendum eft, quod taliter in reBituricenfis confcCravit ibidem , vide­ cettu craftina die fuit procettum: dic Mer­ licet apud S- Antoninum, akare quod eft curii, qua, ut przmittitur, contra priorem in capite ecclefiz, fie quatuor viatica feu dc Podtocclfi fuit procettum, vcuit domi, parva altaria : quod quidem altare in hono­ nus, equitando per tres leucas, apud Rabaftari. B. Mariz, fie B- Martini, & omnium gnum, prioratum de Moflraco; ubi domi­ Sanâorum exflitit confecratum, fit repofuit nus receptus fuit , ut fupra; fic venerat ab­ intra ipfum altare quafdam reliquias , & bas Moifiacenfis obviam domino fatis Ionfiiuavit petram cum cake benedida, ge.* audivit ibi Miflam, prxdicavit, confirBcnedtâionibus faâis quz in talibus re­ Cmavit, & indulgenram dedit; & procura­ D quiruntur , indulgentiam dedit illis qui in­ tus fuit ad expenfas prioris, qui eft nepos terfuerunt hujufmodi confecrationi : audivit domini Moifiacenfis. ibi Miflam , pizdicavit , fic iterum indulgen­ Dic Jovisfequenti, fecit ibi tonfuras; & tiam dedit, confirmavit. exinde, equitans per duas leucas, venit aEt exinde intravit Albienfemdicecefim, & pud Viancium, przpofituram de ecclefia Alvenit equitando duas leucas apud Vacur do­ bienfi , quam tenet przpofitus ejufdem ecclcmum Templar iorum: ubi dominus Albien­ fizubi dominus receptus fuit, & fecit, ut fis venerat obviam domino , fic requifivit fupra, & procuratus ad expenfas ptzpofiti dominum eumdem , quod ipfe ettet cum ipfo diâi loci. epifeopo per oâo dies, fic quod contramanDie Veneris fequenti, venit dominus edaremur procurationes mandatz fic Mitti . quitando per unam leucam, apud GalliaEt ipfa die locutus fuit cum domino fu­ cum , abbatiam ordiuis fanâi Benediâi, im­ per pluribus, fic poftea ame comcftionein je mediate fubjeâam , ut dicitur, abbatix Cacefljt: przfatus autem dominus receptus fuit _ fz Dei .: MW Vwr,^....., .~ubi. .receptus fuit, ut fupra ; v, fic r proibidem pioceflionaliter, campanis pulfatis,θcuratus fuit ad expenfas abbatis. cantando : & procuratus fuit ad expenfas Die Sabbati, equitando per duas leucas, ptzceptoris przdiâi loci. venit dominus apud Rommanour , prio­ Die Martis fequenti, audivit ibi Mittam, ratum de abbatia Marcilienfi: ubi receptus praedicavit, indulgentiam dedit, confirma­ fuit, ut fupra, audivit Mittam, fic ibi con­ vit , tonfuras fecit, & exinde equitando tres firmavit . leucas, venit apud Podium Celfi, priora­ Et exinde venit ea die apud Sexterolium, tum de Aureliaco, Oaromontenfis diœceibi prope prioratum de Gailliaco: ubi rece­ fis: ubi receptus fuit, ut fupra , audivit ibi ptus fuit proceflionaliter, pulfatiscampanis, Mittam,' praedicavit, indulgentiam dedit, fic audivit ibi Miflam, confirmavit.* dc procu­ confirmavit : dc procuratus fuit ad expen­ ratus eft ad expenfas prioratuum przdiâofas prioris. rum. Et impetravit prior de Sexterolio a Nota de fraude prioris dicti loci, qui pe­ domino quafdam litteras monitoriasdccom­ nes fc retinuit omnia bona ecclefiz, dc ad pellendo priorem de Rommanour przdiâum iplam ecclefiam fpeâantia,, fic in collatiop dc fatisfaciendo medietatem procurationis . lr...u ». ... ne, feu przfentatione __r ejufdem r, ecclefiz . fcr Tandem idem prior alias litteras impe­ cit paâum, ut dicitur, cum redore illius travit , quod inquireretur, utrum feciflet ecclefiz , quod ipfe reâor finaret de procu­ magnam aliquam contributionem , vel par­ ratione archiepifcopi Bituricenfis , fic minitem aliquam procurationis folviflet ; fic quod ftraret de propriis bonis ecclefiz fupra ea , non compelleretur ad iatisfaâionem ali­ quz pro procuratione contingeret exigi in quam, nifi ad boc teneri inveniretur per futurum. inqueftam. Et quia dominus intellexit fraudem hu· Ht fuerunt ab utraque parte plures litte­ jufmodi, mandavit bona diâi prioris, per arrz impetratz. chipresbyterum loci arrettari & faifiri : & Dic Manis fuit dominus cum ipfogratis. facit Bajulum vel Bailum prioris, per GuilDic Mcrcuui fuit fimiliter cum eodem Iclmum de Rivo clericum fuum crallinadic gratis. moneri, ut idem Bajulus diâi prioris noDie Jovis fimiliter cum eodem gratis. Die h z . f ♦> NONOHIUS ». IV. VISITATIO ¥ 4 > I 4 A I I U. RUDOLPH. fMP. PHtUPP. lit.f.R. F. _. z "4* Venerii exivit doutions civitatem Al-A fcripfir quamdam noram, fub cujus forma—““T"* ***2, bienfem, ficcum equitando per tres leucas, debebat ipfa communitas domino Regi feri,,,Ζ” veniret apud abbatiam dc Candcllo , Cifter* here; quam notam communitas afportavit, cienfis.ordinis, dcfccrsdit dominus ad ctzme» & deliberare noluit fuper ea. Eadem die, fcilicer dic Martis poll do­ terium ecciefiai dc Candcllo vereri, fic re­ minicam qua cantatur, Ltauw Domni, ve­ conciliavit illud, fit ibidem confirmavit. Etpoftea venit ad didam abbatiam, ubi nit dominus apud Scuriam, prioratum de Die receptus fuit proceifionaliter, campaais pul­ fie pernoâavit ibidem abbatia Gailliacenfi: ubi receptus fuit pro­ ceifionaliter , campants pulfatis, & vicis vil­ is paratis fic juncatis; procuratus fuit ad Die Sabbati fequenti, audivit ibi Mif­ expenfas prioris. fam, tooforas fecit: fic exinde equitando per Notandum eft autem , quod dominus dequatuor leucas, venit ad abbatiam dc Ca- buiftêt iviffie de loco przdifto apud Secu­ itris ordinis iaoâi Benodidi, ubi receptus rum , prioratum abbatir Moifiacenfis : & fuit proceifionaliter, campants pulfatis.· fic mandaverat ibidem dominus procurationem erat abbas cappa ferica indutus, fic habebat B iuam przparari : fed prior loci accedens ad baculum paftoralem in manu in receptione dominum per duos dies vel tres ante, iuggeffit domini : audivit ibi Miffam, prwdicavit, in- domino, quod locus adeo pauper erat, quod dulgentiam dedit, fic procuratus fuit ad exad recipiendum eumdem fufficcrc non vale­ penfas abbatis. bat.* aliam caufam fpecialifttmam prztendcnDie Dominica, qua cantatur Vn*m Dodo fcilicet, quod aliquis prcdcceffor domi­ tmm , reconciliavit ctcmcterium parochulis ni nunquam vifitaverat illum locum, nec ecclcfiz diâi loci, quod quidem ccemctcrinm procurationem ibidem receperat. Verum quia eft extra villam de Caftris fi tumindulgen­ nonnulle litters * nuntiabantur, per quas ’ t» ·λλί<· tiam dedit illis qui interfuerunt reconcilia­ bons memoris J. pncdeceffor domini, fetioni hujufmodi. cerat priorem ejufdem loci moneri dc red­ Et poft rediens ad abbatiam przdifhm , dendo contributionem fibi taxatam ad fubad majus altare ipfius monafterii indutus veniendum cuidam alii prioratui, pradumepontificalibus celebravit, pnadicavit, & in­ batur quod ipfe ad procurationem teneba­ tur: ct.m, ut afferitor, locus ille dulgentiam dedit, confirmavit : fic exinde mi . ptsefertim p»cunn «.uni, equitando per unam leucam, ivit dominus ^fit bonus fic pinguis, Tandem vero dominus apud Ruppemturnam caftri domini Montisfacilis fuggeftionibus prl . 'loris, & nonnullo- fatis· tonfuras fecit, ad expenfas abbatis. fortis, ad invitationem domini S. de Cour- rum precibuscircumventus, circumventi fpecialiter mo­ ___ precibus ciaco, fenefeaili ipfius domini, fic potavit tus fie duâus, contemplatione domini Moiibidem dominus cum tota familia fua. fiacenfis abbatis , procurationem mandatam Et exinde venit illa dic equitando per duas eidem priori remific. leucas, apud Lautricum , prioratum abbatic Hzc funt Joca fubfcripta, quz dominus fanfti Pontii, Narbonenfis dicecefis, ubi mul­ propter eorum diftantias non folum, fed etum honorifice fuit receptus a nobilibus fic tiam propter zftivos calore omifit in Albtcnfi diceceG vifitanda : fcilicet, prioratus burgenfibus diâz villz, qui obviam domi­ no fubtus villam venerunt ; fic fiut dominus deAmbilcto, prioratus faoâi Amantii, prioproceifionaliter receptus campants poliatis , ratus de Camia, prioratus de Bullato, prio­ ratus fan&i Gcrvafii, fic diftus prior dc Seuin ecclefia prioratus pnediâi, fit procuratus ro vcl Securo. fuit ad expenfas prioris. Die Lunat fequenti, audivit ibi Miffam,-. przdicavit, indulgentiam dedit, fic exinde u ^ifitotio altrretrt d< dirctf Rutbtntxfi in equitando per quatuor leucas, venit domi­ direct Caturititfi. nus apud Albiam, declinans ad prioratum fanAi Salvi i de civitate Alhienfi, ordinis Die Mercurii fequenti, audivit dominus fanâi Auguftini; ubi receptus fuit multum Miffam apud Scuriam prioratum przdi&im, honorifice, ficut fupra, fic procuratus fuit prwdicavit, indulgentiam dedit, confirma­ ad expenfas prioris. vit , tonfuras fecit, ccemetcrium ecclefia rcDie Martis (equenti, celebravit ibidem conciliavit, iterum indulgentiam dedit il indutus pontificalibus , pnedicavit, indulgen­ lis, qui hupiimodi reconciliationi interlue­ tiam dedit, fic confirmavit. runt . Et exinde Albienfcm diotccfim exeundo Et poftea, rediens ad cameram, habuit ipfe fic epifeopus Albienfis traAatum cum per quinque leucas, equitans apud Varenh, communitate ville Albienfis: fic requifivit prioratum de Abbatia Aureliaci, qui prio­ communitatemcamdem, quodipfafibi, tam­ ratus eft Ruthenenfis dkrcefis, declinavit , quam domino fuo fuperiori, facerent quod p fic fuit ibidem procuratus «d expenfas priodicunt, appellando i.. ‘ ad eum ab auditorio ris; qui iverat ad eleâionem abbatis mona­ epifeopi, fic recognofcendo eumdem domi­ fterii Aureliacvnfis faciendam, quod monafterium tunc temporis pallore carebat · num filum fuperiorem: fic quod feriberet Die Jovis fequenti, audivit dominus ibi ipfa communitas domino Regi, quod cum Miffam , prcdicavit, indulgentiam dedit, fenefcallus Carcaflbnenfis inhtbuiuet omni­ bus didz ville Afcienfis, ne ad alium ap­ confirmavit, fit tonfuras fecit; fic exinde cpellarent quam ad ipfum: quod faceret idem quitando per unam leucam, venit dominus Rex inhibitionem hujufmodi revocari, vel apud Spinacium domum Hofpttalariorum equod ipfa inhibitione non obftante poftëc juidem dicecefis Ruthenenfis, ubi receptus ipfa communitas ad dominum archiepilco- fuit, utfupra: fic erant domus loci ejufdem fatisfiifficientcs pro domino, lïbçt ptzceptor JMim, tamquam ad fuum fuperiorem domi­ diâi loci, falfiiate fuggella, feciffet eum re­ num , appellare. Sub quo dominus epifeopus propria manu verti apud Viride Folium, ubi fuimus- ad ex- 747 VT” PROVINCIÆ BURDEGALEN. 74« latum invenimus ; admirantes quomodo”"^ ' fuper atrocitate tanti’ facinoris, omififtis * interpootre partes vcftras: quas vulnera,,#a. tiones, ficu vulnerum cicatrices ac mutilationcm vidimus contriftati; & ideoprxmiifa, -connivemibus oculis, pcrcranfite nolumus: fraternitati veftrx mandantes, monemus vos primo, fecundo, dt tertio, tenore potientium, quatenus contra Raymundura Baraâi domicellum , Bertraodum Je Truffe ejus bajulum, & Raymundum de Grivelia domicellum , illato­ res facinoris in diâum Guidonem commifli, ut dicitur *, fuper quo etiam fuimus fummarie informati, nec non contra Guilleimum de Portu, Bernardum de Renccch, Arnaldum dc Villa Sicca, B. Petrum pulfatis receptu» fuie proceflionaliter, & pro­ Berganti, fle Bcmaidum Cornelii fervieocuratus ad expenfas prxceptoris. tes diâi Guillclmi, quos fceleris in perDie Dominica, qua cantatur JubiUit, au­ fonam fratris Raymuodi, ut prodicitur, divit ibi dominus Miflam, prcdicavit, in­ commifli poteritis invenire hujufmodi atro­ dulgentiam dedit, confirmavit, & tonfuras citatis fautores, feu adores, confiliarios, fecit : & exinde, cum veniret apud Locum Dei, abbatiam Ciftercienfem, Rutbenenfis ac etiam adjutores, tam per telles, & minas, quam per vertfimilcs conjeâuras, diœcefis, diflantem ab hinc per duas leu& alias probationes iuffkicnlcs; tali ter ccs; declinavit apud Calves, ubi cœmercrium procedatis, quod hoc Dei, & ecclcii* ccckfix ipfius loci reconciliavit. lux fanâx cedat honori, bc anime ne Et poftea venit ad abbatiam pntdiâam , ftrx & veftrx faluti. ubi receptus fuit proceflionaliter, campanis Er eft (ciendum , quod dominus fuper pulfatis: deerat abbas in proceflkinc, indu­ £ hoc fecit fieri quondam monitionem genctus cappa (erica, cum baculo paftorali. ralem , fine nominum exprcfUonc, cum de­ Et poflea intravit dominus capitulum.ubi aliquibus verbis Theologias prxpofitis nuntiatione excommunicationis a canone laix in malcfaftores facinoris antediâi. ab eodem, fe abbatis dc conventus oratio­ Item (ciendum eft, quod dominus propter nibus commendavit ; & in dido monafterio pernoâavit.* A quia dominus, aut aliquis hoc (cripfit feneficallo Pctragoriccnfi, fle (eprzdcceflor ipfius , numqtum ibidem fue­ nefcallo Caturcenfi, pro domino rege Franrat, dominus fecit iubventionem abbati de cix, & pro domino rege Anglix. fexaginta lolidis. Ltmovùtitfi akuo MCCIC. Die Lunae fequenti, audivit dominus ibi Miflam, tonfuras fecit.* & exinde, equitan­ Nno Domini MCCXG dic Dominica, do quinque leucas, venit apud Marfiliacum, abbatiam ordinis fanâi Bcnediâi, Catutcenqua cantatur Rtminifctrt ; reverendus fis diœcefis : ubi receptus fuit, ut fupra ; & pater dominus Symon, Dei gratia Bituri­ cenfi» archicpilcopus , Aquitanis primas , procuratus ad expenfas abbatis. Quia vero dominus invenit in dido mo- — volens intrare Lcmovicenlem diœcefim, ad naflerio quofdam monachos lethifere faucia Lyifitandum nonnulla loca, quat per eum in "•“““expenfas prxceptoris ; & finavit prxcep^rAn CHiurri cum ntagiüro domui domini, ad trcdecim i.,·. * libras monete illius patrias. Die Veneris fequenti, enuirandofemileucam, venit dominus apud Bellum Locum, abbatiam Gftercieniem ejufdem diœcefis R.uthenenfis, ubi campana pulfata proccflionalitcr fuit ab abbate & conventu receptus, & fecit ibidem tonfuras. Dic Sabbati fequenti, audivit dominus ibi Mi (Tam, prxdicari fixit per fratrem Hugo* nem priorem dc Yooy, indulgentiam dati, & ie abbatis &. conventus orationibus com­ mendari: dc exinde equitando per duas leu­ cas , venit dominus ad Cappellam Templa-. riorum Caturcenfis diœcefis, ubi campanis'B A vjfitationc prsrtiripta non fuerant vifitata .* de cafttc fuo de Navis , ubi dic (abbati pre­ cedente fuos celebraverat ordines , ÔC vene­ rabilem virum dominum Æçidium de Billoimon Dei gratia, Bituriccnfis archie* ne eleâutn, confirmatum Narbonenfem ad pifcopiu, Aquitanis primas; venera­ facerdotalem promovit: primo dec­ bili fratri R. ejufdem gratia epilcopoC--ordinum 1 linavit ad abbatiam Belle Aqua:, ordinis turcenfi ; falutem in Domino. Nefan­ dum fcelus ac piaculare flagititun, quod 1Ciftcrcienfis, prout infra (cribitur, & direâum tranfitum faciendo de Ltmovicino in m monafterio dc Marciliaco veftrx diœ­ Caturcinum, Cede Caturcino in Albigefium , cefis, vi fi tan tes ibidem per quorumdam redeundo per Caturcinum, Albigcfio vilitaimpiorum flagitiofas dextras , innocentis to, in Lemovicinum ; ipforum locorum diccfanguinis avidas, io religiofos viros fra­ cefes , prout inferius continetur , plenius vitres Guidoncm dc Vadae, dt Raymun­ dum de Vallon, monachos e/ufdem mo- g• firavit. Primus, ut direâius dominus iter fuum nafterii Marfilliaccnfis, horribili (xvitate commifliim vidimus ; nec non Contemptus arriperet diâa die Dominica -, declinavit , equitando feptem leucas, apud prxdtâam divinx majeftatis nos affiidos fuper hoc Abbatiam Bells Aqux, ordinis Ciftercicnprovocant ad vindiâam: unde cum ft»· fis, Qaromootenfis diœcefis: ubi fuit ad ex­ fatos monachos, a prxdiâis impiis inpenfas ejufdem aooafterii ; 6t ibidem per­ ftinâu diabolico incitatis; fcilicet diâtun noâavit . fratrem Guidonem, quafi lethifere vul­ Ipfaqne die , pluses commilfiooes fecit neratum , non tantum ia capite, verum in Bituricenfi diœcefi dirigendas , fuper etiam in brachiis, humeris, manibus, dc abfolutione quorumdam excommunicatorum tibiis, vulneribus fuper vulnera damnabi­ liter cumulatis , prrfatum autem Raypauperum , & aliorum , audoritate of­ ficialis Bituriccnfis , & fuper caufis dimundtun per privationem, & amputatio­ verfis audiendis ab aliis , quibus domi­ nem pugni proprii, ab aliis impiis muti* tos ; (cripfit epifeopo Caturcenfi, fub hac videlicet forma. S nus honorius VISITATIO. mtoom-h i imp. 7 p. iv. v * o * a λ a i ua. phiupp. m. r. fk. '>iO committebat , dc fine debito fermi- A Die fabbati fequenti, audivit ibi dominus* Miflam, confirmavit, tonfuras fecit ; & ex- cwRtst i iSTi pandis » Die Lanefequenti, videlicet pofl Domi­ inde equitando quatuor magnas l'ucas , ■·»■. RUDOLPH, f. IMP. -.Λ PHILIPP. HI. R. FR. motufterii, fit in creatione ipfo-'"—’—rum in canonicos, votum aliquod non fece- Christi Dicationis fententia.- fcilicet ab illa, quia co- runt ; dicentes , quod non deferunt alicubi ram domino citatu· fuper hoc , quod fa habitum regularem, (ed Gerula rem , nec de­ presbyterum tnanus injecerat temere violen­ ferunt fuperpeHicia , nifi infra metas tas, noluerat refponderc , & ab alia cano­ chuftri fui .* fic cum clauftrum vel villam nis, quia injecerat manus in presbyterum. exeunt, vadunt bue fit illuc , ut purus fcRefervavit autem dominus taxationem cularis. emends, de eoofcnfu Baillivi pnedidi, tu* Advertendum cft autem , quod prior fic per exceflibus antediâis. Quare principium capitulum de Vicano tenent illam villam de in pagina praecedenti apud Martellum. PreVicano a domino BituricenG archiepifcopo fentes autem fuerunt refervationi hujufmo­ in fcodum , fic debent fibi facere hommadi, fic abfolutioni, archipresbyteri de Valli­ gium fic fidelitatem jurare. bus , magifter Pontius , & magifler Vitalis, Item , quia dominus viderat, quod eccleac frater diâi Baillivi. Ga didi loci, qu* incepta fuerat operefumBptuofo, vix aut nunquam poflet ad finem Hote donnsuts retepit litteras doemns perduci ; voluit , fic ordinavit, quod prior epifcopi Caturtenfit fui bac forma : daret unam praebendam ad opus pratdiftum. fic dedit indulgentiam illis , qui ad hoc pias „ T> Everendus in Chriflo patri ac domi· eleemofynas largirentur. Die Lunae fequenti, audivit ibi dominus „ 1\. no veftro cariffimo domino Simoni, „ Dei gratia BituricenG archiepifcopo , Miflam , prxdicavit , indulgentiam dedit, ,, AquitanisEque Primati; fuus Raymundus, confirmavit.- dc exinde, equitando femilcu,, Dei gratia epifcopusCaturcenGs, cumre- carn, venit apud Gourdonium, prioratum de „ commendatione leipfum . Paternitatem Vicano: ubi proceflionaliter, campanis pul­ „ veftram nobis cariflimam requirimus & fatis , cantando fuit receptus, fic procuratus „ rogamus , quatenus hac inflanti die fabad expenfas praediâi prioris. „ bati, ubicumque vos in noftra ditecefi efEadem die mifit dominus dominum For„ fe contigerit, omnes, ü placet, ordines tanum, dominum de Gourdonio, ut veni­ „ celebretis , & omnia alia faciatis nomine ret dic craftina fuper contentione illius ju„ veftro & noftro, que ad veftram perti- '-'ftitir de Vicano cum domino traâaturus. ,, nent dignitatem; nos, fi placet, habenDic Martis fequenti, audivit dominus ibi ,, tes, domine, excufatos, quia tarde vobis Miflam, praedicavit, indulgentiam dedit, dc „ feribimus ; eum hac inftanti die veneris confirmavit ; fic poftea reverfus ad cameram, ,, tarda hora ubi vos eratis ignorabamus traâavit cum ptaediâo domino de Gourdo­ nio fuper contentione prediâa, qu» verre­ „ omnino. Scientes, reverende pater, quod batur inter ipfum dominum Fortanum vel ,, ad vos habuittemus acceflum, fi equitare „ poliemus. Valeat paternitas veftra per temFortananum ex parte una , fic priorem de „ pora longiora. Datum Carurci, die Ve· Vicano ex altera : fuper qua contentione „ neris poft Dominicam , qua cantatur , cotnpromifcrant ipfe partes; fir prolatum fuit diâum arbitrale fuper hoc. Sed prior atte­ „ Letare Jerufaiem, anno domini MCCXCl. rens monafterium fuum Ixfum non modi­ Dominica qua cantatur, Jfli fmU dies, au* cum; nolebat hujufmodi diâum fervare , divit dominus apud prioratum prcdiâum dc pnefertim cum arbitri forent fufpecli, pro­ Rupe Amatorum, in cappella beat* Maria Miflam fecretam, & poftea in majori eccle­ pter plures alias rationes. Qui quidem Fortandus, confultus a comfia magnam Miflam, confirmavit , benedi­ D militibus fuis fit aliis, de confilio fuo mul­ xit ornamenta , calices , imagines , fic tum benigne refpondit domino , quod ipfe cruces. paratus erat ftare diâi domini diâo, arbi­ Et exinde venit , equitando tres leucas, trio , voluntati, vel domini Caturcenfis, vei apbd Vicanum; ubi receptus fuit, ut fupra. alterius cujufcumque probi viri. Demum do­ Er cum dominus poft prandium evocaflet priorem fic capitulum diâi loci in camera minus affignavit feu* cunâavit diem Lunx'«>* »*/<«■< poft Ramos palmarum, Caturci, ad proce-vt'’"··'*»/·■ fua, ad traâandum de ftatu ecclcfia:, didis dendum plenius fuper iftis. priore fic capitulo congregatisdominus pe­ Quibus fie aâis , venit dominus, equi­ tiit ab eifdem , qualiter temporalitas illius tando quamdam magnam leucam , apud ccclcfi* fe habebat: qui unanimiter refpon· derunt, quod erat in bono ftatu, pratter hoc Concoreft, prioratum fanâi AmbroGi Bituricenfis : ubi receptus fuit, ut fupra ; fit pro folum, quod contentio erat inter ipfos prio­ rem fit capitulum ex parte una , fic domi­ curatus ad expenfas prioris de Gourdonio, qui tenebat eum ad firmam a Camerario num de Gourdonio exaltera, fuper alta ju­ E fanâi AmbroGi , priore diâi prioratus de ftitia vilis dc Vicano. Poft hoc autem , interrogati a domino dc Concoreft. Die Mercurii fequenti, audivit Miflam , fpiritualhate : prefertim cum dominus intcllexiflet, quod licet pro canonicis regulari· & fecit pnedicari per fratrem Hugonem bus cenferentur, communiter tamen ipforum priorem dc Inoy, fociumdomini, fic indul­ quilibet propriam cameram habebat, non in gentiam dari ; confirmavit, fic exinde venir, equitando duas leucas, apud Arebas, prio­ eodem refeâorio comedebant, non in eo­ ratum de Marfilliaco, abbati» ordinis fan­ dem dormitorio converfabantur, non facie­ bant profefliooem in diâo monafterio, fice. âi Benediâi, Caturcenfis dicecefis. Et cum dominus pranderet, venit admen· Refponderunt, fit confetti funt prsfentifam domini quidam monachus, Guillelmus bus magiftro P. de Vierfione, domino J.de Greflibus , cappellano domini, fit Guillielmo nomine , de prioratu dc Durancllo , qui prioratus eft de abbaiia MoiGaccnG, fic didcRivo, publico notario, ac pluribus, quod Bbb xit Cauci/. General. Tom. XXIV. ■—Eadem die , dominus abfolvit Baillivum o?Risn Regis apud Martellum a duplici excommu- 7H PROVINCE BURDEGALEN. RSSPJJi.'JS 7ί< "7337"”*** <*°®‘no ’er^* b**· vc* confi®Hi* · Re*Aw ibidem vifitationis officium exercendi, fa-‘ < wiuyri p*ter, deDuranello, vcl Du- „ vente domino, declinare; mandamus vo· /οί??, m bis , quatenus difta dic procurationem u ravello me mifit ad vos, ut nunciaramvo* bis, quod cum proponatis noftramecclefiam ,, nobis debitam praeparetis . Datum anno de Duravello die Jovis craftina vifitare pro­ curationem ibidem debitam recepturus , dc ibidem nullus prcdeceflbrum vcftrorum viiaaTra MMadara feb bit vtrbit, fitaverit, nec procurationem recepit ; non eft effet ad ditet fabbati faetettet. intentionis ejusdem prioris, quod ad hoc vos recipiat.* & fi hoc facere, fcilicet vifitare, „ C Imoo &c. venerabili fratri ficc. falutem „ O ficc. ut fupra. Contramandamus vobis & procurationem recipere volueritis; ego ad Apoftolicam fedem appello. m ex caufa, diem Veneris ante Ramospak Et incontinenti dominus monuit in feri­ „ marum; qua die ad veftram proponimus ptis priorem & monachum pnediftos de ad­ „ ecclefiam declinare; caufa ibidem vifitamittendo ipfum ad vifitationem, fic de mi„ tionis officium exercendi : fignificantes B niftrando fibi procurationem debitam. „ vobis, quod die fabbatiimmediatefequen* Qpibus fic aftis, diftus dominus Bituri­ „ ti diftam ecclefiam, concedente Domino, cenfis prxeepit difto fratri Guillelmo, quod ,, proponimus vifitare . Qparc mandamus iret comeftum , quia non erat adhuc ex­ „ vobis, quatenus difta die fabbati procucommunicatur . Difta vero die procuratus „ rationem nobis debitam prrparctis. Da* fuit dominus ad expenfas prioris dcArchis; „ tum ficc. Et fciendum eft , quod fub hac forma led femper dicebat, quod dominus, nec ali* quis pncdeceffori ipfius procurationem inte­ feriptum fuit capitulo, & pluribus prioribus gram receperat in ecclefia fua prxdifta ; fed diœcefis Caturccnfis ; tamen ftilus antiquus contribuebat, vel contribuebatur eidem . eft brevior, ut videre poteritis in regiftiis Predifta autem die, dum dominus veni­ Joannis, fic hxc eft generalior forma que ret de Concoreft, apud Archas, fecit do­ fequitur. minus tranfitum per Verganteriam, quae eft in medio vise, & debuiffemus ibidem ivifte: imonficc.dikfto nobis inChrifloprio­ fed dominus noluit, quod ille locus vifita-p,, ri vel abbati de loco tali, dicecefis rctur ad praeiens , contemplatione domini'*',, talis ficc. falutem in Domino . Cum nos Sicardi archidiaconi Caturccnfis; & tunc de„ inflanti die veftram proponamus ecclefiam, ct-puis fuit dominus, quia ipfe archidiaco„ concedente Domino, vifitare.* mandamus nus non tenebat eumdem.- & eft prioratus ,, vobis, quatenus difta die procurationem difti loci de abbatia de Marfilliaco. ,, nobis debitam prxparetis. Datum, fice. Die Jovis fequenti, audivit dominus Miffam ibidem, fcilicet apud Archas, praedi­ Si dominus fitîndiœcefi vifitanda, fic in­ cavit, indulgentiam dedit, confirmavit: fic cipienda eft littera: Cum no· eamdem dicecxmJc, equitando quatuor leucas, venit do­ ccfim vifitandam die initanti ficc. ut fupm minus apud Dura vel lum , prioratum abba- immediate. tix Moifiacenfis, de quo fit mentio fupra: ubi fuit receptus proceifionaliter, Campanis Foret» brtoit toeiraetaedatioeb fte pulfatis, a priore fic monachis illius loci, dteumdalioeit eft talitt indutis cappis fericis; fic procuratus fuit ad expenfas prioris prxdifti. Π» &c· dilefto nobis in Chrifto ,, O priori ficc. Ex caufa mutato noftro proDie Veneris fequenti, audivit dominus ibi S MilTam, prxdicavit , indulgentiam dedit, confirmavit& exinde , equitando quatuor leucas, venit dominus apud Ca tu ftum, prio­ ratum de Clufa ; ubi fecit, ut fupra, ton­ furas : fit receptus, ut fupra, procuratus fuit ad expenfas prioris. Die Sabbati fequenti, cum dominus vel­ let intrare civitatem Caturcenfem , epifeopus Caturccnfis obviavit domino prope Mamilium, caftrum ipfius epifeopi, fit concomitavit dominum ufque ad ecclefiam Caturcenfem .· ubi difta die receptus fuit domi­ nus, campanis pulfatis, proceifionaliter, a capitulo illius ecclefix , & toto clero indu­ P to cappis fericis, cantando; & illa die fuit c „ pofito diem quam vobis mandaveramus „ ufque ad talem diem vobis ducimus de* „ mandandam. Datum ficc. procuratus ad expenfas domini epifeopi. quem dominum de Gourdonio invenit do­ minus Bituricenfis traftabilem fic benignum ad omne quod dominus fupcr boc vcl qui­ dam alius probus duceret ordinandum: ivit dominus ad ecclefiam fratrum Praedicatorum Caturcenfium ; ubi dominus, ad inflandam plurimorum nobilium de partibus illis, ce­ lebravit ibidem Miflam pro quodam defun­ do nobile, & tradidit eumdem ecdefiaftica fepultune: praedicavi? ibidem, fic indulgen­ Kotandem autem tjl, qmd mandata procuratio fub bar forma . ,, „ „ „ „ „ „ fiât C Imon, Dei gratia Bituricenfis archie* O pifeopus, Aquitanis primas; venerabili fratri Raymundo, Dei gratia epifeopo Caturcenfi , ialutem fic finceram in domino caritatem . Cum nos hac inflanti die Veneris ante Ramos palmarum ad veftram proponamus ecclefiam, caufa Die Dominica fequenti, benedixit in ma­ jori ecclefia Caturçenfi Ramos palmarum fic ftores; fic poft receptus fuit proceifiona­ liter , ut fupra ; pncdicavit , indulgentiam dedit, celebravit Mittam in pontificalibus, cum pallio; fic procuratus fait ad expenfas capituli in domibus ipfius epifeopi. Die Lunx fequenti, traftatu habito cum domino de Gourdonio , fuper contentione qux inter priorem de Vicano, fit ipfum dominum vertebatur fuper faftitia de Vicano; tiam dedit. Poft hoc ad Caturcenfc capitulum decli­ navit ; 7/7 TSr"* VISITATIO RUDOLPH. I. IMP. 7rJ PHILIPP. Ill- R. FR. ' J ‘navit; ubi 'cum eodem capitulo, piedente A rum nomina hic inferius continentur ·" ANNO tra&avit de negotiis -, videlicet : CHRISTI ecclefia; fux, & vifitavit eofdcm ibidem. , Joanna Alia Aymerici de Pontilon, Poft hoc autem incontinenti ivit domi­ » Olanna Alia Amici Pori n ea Me Bariis, tu» apud fandum Urfitinum de Caturccnfi d Johanna Alia Dulci» Pozincmde Bariis, civitate, prioratum abbati» de Marftliaco, , Joanna Aua Petronini PrctefcgledeDerot, ordinis fandi Bencdidi; quem tenebat do­ ), Dulcia Alia Humbert! de Coillon de Numinus Siquardus, archi^iaconus Caturccn„ ners, As: audivit ibi Mittam, & conArmavit; & „ Joanna Alia Ranulphi de Pleys, procuratus fuit ad expenfas ejufdem archi„ Joanna Alia Blanchetts, qus gardam dc diaconi, tanquam prioris didi loci. „ Deras vel dc Derot, Eadem dic dominus remifit Cf gratiafpe­ ' „ Joanna Alia Boium, fuerat de Ramaforii, Janna Alia Humbcrti Pcruchct de Barris, ciali prioriflie beats Marie de Aurate. Die Lun* fequenti, in craftino fandi Mi­ Beneventa filia Ofannc Martinat dt Fonte, chaelis, anno Domini millettmo ducenteAugerii difta Mana Alia Joannis Pelat fimo * nonageftmo primo, completa vifita-B „ de Deror, • Spiftutt - tionc diœcefis Lemovicenfis, intravit Domi, Joanna AliaStephani Tatllon de Miners, "f nus diœccfan Bituricenicm . , Dionyfia Alia Hyflcmberti Penuchct dc tb· , ΙΠ Bbb a „ Joan 7j, PROVINCIAL BURDEGAL. jÎT*. 7*> mitia dc fingula ratifiçabunt, de fuper ont-* nibus fingulis pnemiflik uncras litteras comunt* confini* cHR^ÿ. qi^t ‘ ‘& ungui» ----------mous pr*miu» les 1 les concedent.* concedent.* promittens promittens idem idem domicel· domicel» ·.. __ ______ I — ____ __ ^Λ· ___ Ius, per fidem tn mano noftra prsefticaiA „ Diâa filia filir a la Poche de Fonte Au- >» corporalem, quod contra manumifisonem tie libertatem prxdiâas, per fe vel per *,, gerii, „ Joanna filiadiâi au Gocdc Fonte Augtrii, lium non venient in futurum: obligatu ,, Joanna filia de Petronini de Ulmo deRofec, quoad hxc, fe dt hatredes fuos & bono* ,, Joanna filia Beat ricis de Paliz, rum fuorum quorumlibet potietiores, dc ,, Joanna filia Michaelis de Paliz, omnia bona fua mobilia tie immobilia, ,, Petronilla fiiia Yflêmbeni Chariot de prttfentia cum futuris , ubicumque fit „ Recules, quantacumque , volens & concedens ex„ Dionyfia fiiia Joannis Beraudi de Chochet, prefle, ipfum tie ejus hrredes per nos dc „ Aynaurdis fiiia diâi Fratris de Roenayo , fucceflbres noftros, feu officiales Bituri„ Margaretsfiiia Joannis CoDondc Miners, cenfes compelli ad obfervantiam omnium „ Joanna filia diâx la Lebre de Barris, B praemitiorum, ubicumque ipfe vel here· „ Diâa la Ninde Barris, des fui fuam facient * mentionem. 1* F&it, „ Laurentia filia Renaudi de Barris, „ Omnia autem pnemifla , & fingula , nunfM>nfmprout fupcriut funt expretta, nobilis mu­ „ Diâa Magdalena filia Pjcardi de Ramalier reliâa dcfun&i Gaufridi Lobe militis ,ι forti, ,, Stephana filia diâae la Forte de Oblinprrdifti, pratfens in jure propter haec co­ „ quo de Ramaforti. ram nobis grata & rata habuit, voluit „ Joanna filia diâi Nad a n de Paliz, & laudavit, & quittavit propria auâori„ Joanna filia diâi Turloton de Dcrot, tate quidquid juris, pofteflionis, proprie­ ,, Stephana filia Dominé la Krione dc tatis, iervitii, dominii, fervitutis, &red„ Fonte Augerii, deventix cujuslibet, in didis centum dc „ Joanna fiiia Ymerici Richart, quatuor puellis habebat, vel habere pote· „ Joanna filia Petronii Baraton de Rofet , rat ratione Ofclci, five dotis, feu qua„ loanna filia Joannis de Recules, .. cumque dc caufa, vel ratione, per fidem „ Joanna filia Dulcis de fanâo Nazareo, ~ ,, in manu noftra prsefttram corporalem ,· „ Stephana filia loannis dementis, *- „ quod contra praemitia, vel aliquid prx„ Joanna filia diftx Bonae de la Totofere, „ mitiorum per fe, five per alium, nonve„ Joanna filia Joannis de Ris dc Ramaforti, „ niet in futurum . „ Laurentia/lia Audebcrti de Derrot, ,, Obligans quo ad hzc, & jurifdiâionï „ Joanna firfa Flocrc de Derrot, „ curia: noftrtc, dc luccctibrum noftrotum, „ Joanna filia Blanchet! Cocart deDerrot, ·,, dc officialis noftri fupponens fe dc hxrc„ Joanna filia Petri Berfelat de Derrot, ,, des fuos dc bonorum fuorum pofleflbrcs ; dc omnia bona fua mobilia dc immobilia , „ oanna filia fihi Philippi de Barris, prxfentia cum futuris, ubicumque fint dc ,, oanna filia Joannis de Plays, quaecumque: Renunciantes per fidem, tam ,, Joanna filia Morelli dt Palliz, diâus domicellus, quam reliâa prxdiâa, „ oanna filia Stcphani Tardi de Palliz, Biolac UW dc IZkllVlj Derrot n Oânnj filia HU· Aymerici MIVIUl. )) omni afiioni., exceptioni, deceptioni, hc· „ Joanna filia Joannis Bernardonde Plays, n fioni cujuslibet , in praemittis, exceptio­ „ Petronillafilia Joannis Polinea dc Barris, „ ni doli mali in faâum , conditioni fine ,, Joanm filia Odonis Vigneron de Menec , „ caufa dc ob caufam, exceptioni circum­ „ Joanna filia diâi Berton de Recules, q „ ventionis, dc omni juri in favorem mu­ ,, Joanna filia Joannis de Oblinquo de Ralierum inrroduâo, dc introducendo ; om­ ni beneficio, dc auxilio totius faâi dc ju­ „ maforti , ris canonici, dc civilis ; beneficio mino­ ,, Joanna filia Joannis Efcot de Plateis, ris artatis, reftitutionis in integrum Vel­ „ Joanna filia Itiambcrti Chariot de Recules, ,, Joanna filia Joannis Arnaudt de Ramefort, lejani , dc beneficio crucis, dc omnibus al­ ,, Joanna filia Renaudi Fauchez de Bariis, legationibus , defenfionibus, exceptionibus, ,, Joanna filia Petronini Pretcfeglede Derrot, defenfis, privilegiis, dc rationibus faâi tie ,, tie Joanna filia Rofelli de Cochet. juris quibufeumque , ac etiam omnibus ,, Quas omnes & fingulas praenominatas confuctudinibus, uiagts proprie, dc fta„ centum domicellas feu puellas, idem dotutis patriae, dc generaliter omnibus ra- . „ miccllus prxfcns propter hoc in jure corionibus juris de faâi, per qua: contra prjemiiTa, vcl aliquid prxmiflorum potiet ,, ram nobis accedens, fic adimplere defideθ|ψοηι aliquid live dici. Renunciantes prae­ „ rans pratdiâi voluntatem patris fui, pro „ fe &. aliis fratribus & fotoribus fuis, quos cipue juribus dicentibus generalem renun„ habebat in tutela, maimburnio five cura, £ ciationem non valere; volentes dc con­ „ ut dicebat, & pro quibus omnibus manu- » cedentes, quod fibi contra prxmifla, vel aliquid praemitiorum aliquid faâum fue­ „ cepir de rato fuper omnibus bonis fuis , rit, vel fieri contigerit in futurum, quod „ manumittas a patre fuo; ratificavit, & per illud faâum prxdiâis renuntiationi­ „ confirmavit, & cas liberas approbavit, tie bus, tic ab eis quocumque modo haben„ quantum in fe erat, tic in fratribus fuis, tibus, nulla pofleflio, nulla praeferiptio , „ manumifit, dc libertati donavit , atque nullum jus, nulla obligatio adquiratur . ,, ipfas ab omni taillia, commenda liberas „ efficit tic immunes: promittens, fub obliDie Mercurii fequenti, venit dominus apud Vigno prioratum de Karofio, ubi fuit „ gatione omnium bonorum fuorum, fe fain procuratione cum priore diâi loci. Sum­ „ âurum tic curaturum, quod diâi fratres ,, tie forores ejufdem, quamprimum ad fe- ma expenfarum fuit novem librx. Dic Jovis fequenti, venit dominus apud ·, git imam aetatem pervenerint, omnia praeAr· ■— ζ cimKif Joanna filia Aymerici Richard de Fonte A „ m ’’ Augerii, » Joanna filia diâi Stiphenea dc Fonte Au- „ ,, » gerii, VISITATIO. ·' """" ^Argentoninm cum priore fanâi S-..... de A pud fandum Palladium : fic fuit ibidem ad' Christi huai Gildafii de caftro Radulphi . expenfas luas proprias. CHRISTI Dic Jovis fequenti, ivit dominus apud «.,< «unitu fuit expenfarum decem libre. Locum regium ; ibi ad majus altare Mif­ yf>ie Veneris, fuit ibidem dominus cum fam de mortuis celebravit pro dirto domi* priore fanâi Marcelli det eadem abbatia . no Sohaci ; cu/us cor eadem die tumulatum Summa fuit expenfarum decem librx. Die fabbati ante feftum beati Dionyfii , fuit in introitu dirts ecclefia; de Loco re­ gio: ubi multi de genere Soliacorum tepuifuit dominus apud Nuret cum magiftro do­ iterant. Et hoc farto reverfus clt dominus mus t|ofpitalariorum diâi loci. Summaex­ apud fandum Palladium; ubi fuit ad ex· penfarum, orto librx. penfas fua», Die Domiuica fequenti, cum priore de Diebus Veneris, fabbato, Dominica, & fanâoGaltero, venit ad prioratum de Stirpo. Summa expenfarum fuit decem hbi«, Lunat lequentibus fuir dominus apud Matum fit quatuor folidi. Rxfpotum ad expenfas etiam fuas proprias Die Lanx fequenti, venit dominus apud fic ipfa die Luna: fecit fervitium domini reRuphec cum priore de abbatia fanâi Mar-Bgù Philippi defundi in Arragonia, in ma­ tialis Lemovicenfis. Summa fuit expenfaium jori ecclefia.· celebravit, prxdicavit, indul­ novem librx. fic undecim folidi. gentiam dedit. Dic Martis ante feftum omnium SanftoDie Martis fequenti, equitando venit ab rum, venitdominus apud Mure, prioratum Obliquam cum priore didi loci, qui eft de abbatia: Vierfionenfis: ubi fuit procuialus a abbatia Dolenfi , fic eadem dic celebravit MiiTam dominus. priore. Die Mercurii lequcnti, in fello fanrti Die Mercurii fequenti, in vigilia omnium Sanrtonjm , venit dominus apud Karobrias: Dionyfii apud Fontem GombauJi cum ab­ bate difti loci : non fuit coipputatuin dc ubi fini ufque ad fequens feftum fanâi Mar­ tini hiemalis; fic in eodem-defto fuir domi­ expenfis. nus apud Vicriionem in expenfis abbanxprxDie Jovis fequenti, venit dominus apud Lorolium cum magiftro Domus Holpitaladid* ex gratia. Die Lunx lequcnti, poft dirtum feftum riorum; non fuit computatum. Die Veneris fequenti, apud fanrtum Sifanâi Martini hiemalis, venii dominus egnemium cum abbate fuit. Non fuit com-L pud Celliacum. ubi fuit fecum ipfa die doCaturcenfis, qui de palria putatum. iminus epifeopus . “ Die fabbati fequenti, apud Thoifeliacum fua venerat veni , cum corpore bona; memorias cum priore dc abbatia Dolenfi. Non fuit Philippii regis Francix , defuoâi in Ar­ ragonia . computatum. Dic Martis fequenti, fuit dominus apud Die Dominica fequenti, ver.it dominu» Plenipodium; ubi ad expenfas fuas efie so­ apud Caftellum cum capitulo. Summa ex­ penfarum , decem libra:. luit, fed abbas diâi loci noluit fuftir.ere , fit fere media node fur rexit, fic ivit aptid Die Lunx fequenti , apud Clerum venit Dunum regis, ubi corpus memorati regis dominus, cum priore didi loci, & eadem die remiiit dominus ad fupplicationem ab­ erat : fit in aurora die Mercurii fequentis , venit in cappella caftri de Duno regis > ubi batis Nullcbecenfis , procurationem luam invenit corpus diâi regis defundi. quam babebat , & mandaverat in pnolatu de Chafelles dc abbatia Nullebecenfi Et poftrnodum in diâa cappella, venit Philippus novus rex Francix , ad audiendum Die Martis fequenti , apud Paludcllum , D MiiTam ; quem 'dominus in introitu diâx prioratum fanât Genulphi. Dic Mercurii, apud (andum Genulphum cappellx ialutavit, fic afperfir aqua benedicum abbate. Non fuit computatum. da: fic cepit licentiam ab ce, ut una cum Die Jovis ante feftum fandi Lucx evan- epifqopo Carooienfi conducerent corpus te geliftx, apud Bufenciacum, prioratum Nuigis defundi ufque Biturigam : fie faâum fuit kbeceofis ita ; & ad cxfpertandum novum regem , re­ Die Veneris fequenti-, cum priore de Vil­ ceptum fuit dirtum corpus in ecclefia de la Dei, abbatiae ianftt Geldafn . catlro Bituricenfi, a domino archiepifcoDie fabbati fequenti, cum priore de Ar- .po , & epifeopo Carnotenn , fic canogiaco: & remifit dominus eidem procuratio­ nicts.dirtx ecclefix , fic ibi habuit vigi­ nem anni futuri, pro domibus fuis repa­ lias luas. Poftrnodum vero , congregatis piocciTio randis; & priori de Lucejo malo rciniit nibus Bituricenfibusinmajoriccclefia , domifimiliter, eadem de caufa, procurationem , quam fibi mandaverat. nus, fic Carnotenfis epifeopus, cum dirtis Dias Dominica poft feftum beati LucX , proccuionious proceftiOnibus perrexerunt aa ad cccicnam ecclefiam ac de apud Landefium, in abbatia Ciftercienfisor-E caftro Biiuricenfi; fic recommendatione dt- dinis. Die Lunas fequenti, cum priore de ab­ batia Dolenfi. Die Martis fequenti, apud Rueilliacum , prioratum fandi Dionyfii in Francia. Die Mercurii fequenti, venit dominus apud Biturigam, pro fepultura Henrici do­ mini de Soliaco, defundi in Arragonia; cu­ ius corpus recepit in monafterio Fratrum Minorum Biturkcnfium ; Miflam celebravit, fic corpus ejus in eadem ecclefia tradidit ccdefiaftioe fepultur*: fit poftrnodum venit a- di corporis faâa, delatum fuit corpus pro* ccflionalitcr ad majorem ecclefiam; fic re­ ceptum in ea a domino archiepifcopo fic cpifeopo Carnotenfi , prxfente novo rege , qui corpus prxdiftum geftabat inter brachia una cum multis baronibus. Diebus Mercurii fic Jovis fequentibus fuit dominus Bituricenfis ad expenfas proprias in domo cantoris, ubi efle debet, ut dicitur de confuetudine, quando aliquis major fe occupat domos fuas : io quibus dominus rex fuit per illos duos dies. Difta |^»***η 7«1 TJfl® PROVINCE BURDEGAL. 7<4 die JV Jovis, dominus MB ia A anno procurationes fisas prioratibus fanfti 77.ΤΓ ’1' » celebravit WWUMUI Ouusti rn*i°r* ecclefia Bituricenfi Miffam de mor- Petri de Sancerio, dc de Silvigniaco ; qui chrisb prioratus funt de abbatia fanfti Satyri. tuis pro Philippo rege Francis defundo, Die Mercurii fequcn.i, apud Jars, priora­ cujus corpus erat pnsfem, przfeute novo re­ tum fanfti Satyri, cum priore difti loci. ge, epifeopo Camotenfi, dc Othooa duce Die Jovis fequenti, apud fanftum Palla* Burgundiz, vel Comite, dc pluribus aliis dium in expenfis propriis. baronibus dc perfonis. Die Veneris iequenti, idem ad expen­ Die Veneris fequenti, conduxit dominus corpus regis defundi ufque ad fandum Pal­ fas fuas. Die Sabbati fequenti ibidem ordines ce­ ladium, dc reverfus eft ad prandium apud Telliacum : dc fuit ibi dida die dominus, dc lebravit: dc celebratis ordinibus, venit apud Telliacum ad prandium ; de fiait ibi ad exdie fabbati fequenti. ANNO Dida *-' ’**· Die vero Dominica fequenti, videlicet poft odavas fandi Martini hiemalis, venit penfas proprias. Dic vero Dominica fequenti , videlicet dominus apud Cornouflam, ubi fuit ufque ante Nativitatem Domini, venit dominus ad diem Dominicam poft fertum beati An-B apud Cornouflam; ubi fuit ufque ad dicm drez apoftoli : qua die Dominica venit do­ Mercurii poft Epiphaniam Domini : qua die Mercurii venit apud Mettant , prioratum minus apud CaHonium , prioratum fandi Sulpicii Bituricenfis ; dc fuit ibi in procu­ Dolenfem, ubi fuit, cum priore loci przdidi in fua procuratione. ratione, dcc. Die Lunz fequenti, apud Montem CalDic Jovis iequenti, in oftavis Epiphanix Domini, apud Cellam dc Bntieria , prio­ yum cum priore in procuratione. ratum Dolenfem, cum priore didi loci in Die Martis fequenti, apud Lurejatum , prioratum Pleni pedentem , cum priore tn procuratione. Dic Veneris fequenti, apudCaftrumNo­ procuratione * Die Mercurii fequenti, apud Colubrem , vum cum capitulo de Vencfine in procu· prioratum Plenipodii, fuit cum priore in ratione, Die Sabbati fequenti, apud Gef&acum, procuratione. Die Jovis fequenti, in fefto fandi Ni­ prioratum Dolenfem , venit dominus cum colai hiemalis, apudHyrnriconem, cum ca­ priore didi loci. pitulo.- dc eadem die final prior de Orato-C Die Dominica fequenti, apud Manceyum, rio Odomant, ordinis Cluniacenfis, de pro­ cum abbate in procuratione. Dic Lunz fequenti, apud Olivetum, cum curatione. Die Venetis fequenti apud Montem Ceabbate Ciftercienfis ordinis. nobium, in capitulo difti loci: decadem die Dic Martis fequenti, apud Albigniacum finavit de procuratione prior de Chapes, or­ Captivi, prioratum abbatis Cafalis fandi dinis Cluniacenfis. Benedidi, cum priore. Dic fabbati fequenti, apud Mont he tum , Die Mercurii fequenti, apud fandam Sicum priore difti loci, abbatiz de Clufa : riculam, prioratum Dolenfem, cum priore dc eadem die finavit de procuratione prior didi loci. de Valegny, ordinis Cluniacenfis. Die Jovis fequenti, apud Vilenceras, cum Die Dominica fequenti, apud Barbonium , priore. cum priorifla : dc eadem die finavit de lua Die Veneris fequenti, apud fandum Aman­ procuratione prior de Becay, ordinis Clu­ tium , cum capitulo. niacenfis, & prior de Cenquinio, ejufdem Die Sabbati fequenti , apud Chabries ; Dubi fuimus ufque ad diem Mercurii poft ordinis. Die Lunz fequenti, apud fanftum Leo- odavas Purificationis beats Maria Virginis.· perdinum, cum priore de abbatia fanfti Sul­ qua die ivit dominus vifum Comiti (Tam de picii Bituricenfis; dc eadem die finavit prior Blcfis, & pernoftavit apud Villam Novam de Calpella Hug- abbatiz de Vcsclay, or­ ad expenfas fua*. dinis fanfti Auguftini. Die Jovis fequenti, ad Villam Francam, Die Martis fequenti, apud Anuldriam , cum redore domus Hofpitalariorum de Vil­ prioratum Sovigniacenfem, cum priore di­ la Franca, in procuratione. fti loci. Die Veneris fequenti, apud Cellas fandi Die Mercurii fequenti , apud fanftum Dionyfii, cum priore de abbatia fandi Sa­ Stepbanum de Gravcrio vel Grandio, prio­ tyri. ratum Plenipedenfis abbatiz, Die Sabbati fequenti , apud Noviacum Die Jovis fequenti, in fefto beatz Luciz fuper Branjon , cum priore de abbatia Viervirginis, apud Fontem mortuum, abbatiam fionenfi. ordinis Ciftercienfis. Die Dominica dc die Luns ante CathcDie Veneris fequenti, apud fandum Hi- _ dram fandi Petri, apud Vouferon, videlilifi m .prioratum , prioratum Ifanfti Laurentii, diaxecet die Dominica, in procuratione cum larii-m . . fis Anriniodorenfis. priore.* & die Lunz ex gratia cum abbato Die (abbati iequenti, apud Bertiam, prioVier fionenfi. ratum Cluniacenfem, cum priore. Diebus Martis & Mercurii fequentibus, Die Dominica fequenti, ajud Callovium, apud Malum Rxffututn , ad expenfas pro­ abbatiam ordinis Cirtcrcicnus, cum abbatc prias . Diebus Jovis & Veneris in Cathedra fan­ pizdfti loci. Die Lunz fequenti, a pud Sancerium, cum di Petri iequentibus , apud U Vinert , & priorirta difti loci. die fabbati iequenti, ad invitationem abba­ Die Martis fequenti, apud fanftum Satytis fandi Sulpicii Bituricenfis ; dc in fero ivit tum, cum abbate: & fciendum, quod ad Biturigam. preces ipfius abbatis, dominus remifit boc Ec Dominica io mane , prsdicavit io maju- visitatio. "^^“’majori ecclefia, & dedit indulgentiam. * &A dominus iacroa ordine *. & eadem die veCHRisn cs^e0B die Dominica , venit dominus apud nit dominus apud . — . Yvolium, prioratum ~ Du·»>·. fanâum Palladium; &fuit ibi ipla die Do­ lenfem, cum priore diâi loci in procuratiooc. minica ad expenfas fuas. Die Lunae fequenti ante Brandooes, fuit Dic Dominica pofl oâavas Brandonum, dominus in procuratione cum priore de apud fanâum Julianum , prioratum Do­ lentem . cappella Gilonis, prioratum abbatiae fanât Sulpicii Bituricenfis. Dic Luns fequenti, apud Podium FerDie Martis fequenti, apud Albignumfu­ randi, cum abbate diâi loci io procuratione. Die Mania fequenti, venit dominus apud per Yeurram vel Yerram, cum cappeliano fanâum Defideratum , cum priore didi lo­ diâi loci in procuratione. Die Mercurii fequenti, Apud Agent cum ci in procuratione. Dic Mercurii fequenti, apud Heuriacum, cappeliano in procuratione. Dic Jovis fequenti, apud fanâum Goni-0 cum priore de abbatia Dolcnfi , in procu­ dulphum, cum priore diâi loci io procu­ ratione . Die Jovis fequenti , apud Montem Lu­ ratione. Die Veneris fequenti, apud fanâum Bricium, cum priore beata; Maria; didi loci eium, prioratum lanâi Bcnediâi Ftoriacen- de abbatia Menacenfi. fis, cum priore : & eadem die finavit prior , Dic Veneris confequenti , apud Columbeyutn , cum priore ordinis Cluniacenfis. de Cailellione de procuratione fua. Dic Sabbati fequenti apud Bellam Na * Die Sabbati fequenti, apudBelleu, prio­ ratum abbatis fandi Satyri, cum prioredi- viam , cum priore diâi loci dc abbatia Menacenfi âi loci. __________. Die Dominica Brandonum, apud fanâum C Dominica qua cantatur , Oceli mei, & Palladium, in expenfis propriis. dic Luna fequenti, fuit apud Nares ad cxDic Lune fequenti , ibidem fimiliter inI penlas proprias. Die Martis fequenti , vifitavit dominus expenfis propriis. Die Martis fequenti, apud MalumRepa- prioratum de Contclla , prioratum da Evaon.ilum, ad expenfas proprias. & fecit expenfas ; bc procuravit dominum Dic Mercurii fequenti, apud Exoldunum, apud Naves idem prior de Camélia. in capitulo fanâi Cyrici. in procurationeEt eadem die, fuit concordate qucdam Die Jovis fequenti , ibidem cum abbate littera fuper contentione jurisdiâionis, & beats Maris Exoidunenfis , in procura­ metarum, quae vertebantur inter dominum archiepifcopum Bituricenlem, & gentes Cotione. Die Veneris fequenti, apud Vodolenum,, tnitatus Atrebatenfis : cujus tenor fcquitur cum priore dc abbatia Dolenfi. >Dad hoc fignum; Vt.... fed detfi. Die Sabbati fequenti , ibidem celebravit .kno CHRbir * *S9· *§9· *89· 489,<89’*89· *89· ~~ Ί38· * *69 «88 CHRISTI STATUTA SYNODALIA MAGDEBURGENSIS PROVINCIÆ Et Lunifli Ad anno MCCLXVI. ad an. MCCLXXXVI. (a) Bortkardxs Dii gratia Sanflet Ecclafiet Magdeburge^fii ^rcinepifcopiu Vniverfii Pralahi, totiqut Clere ejufdem Provincia , fineerem m Domino caritatem . OCriptum in canone quod ( i ) diâum efl,Eforibus infligendo (d). Et «t htte omnia O Seniores provincia tux congrega, & eos coniuhius fit falubrius peragantur , expedit interroga , a facrofanâx romans ecclefia: lummo pontifice beati Petri apoftoli luccef * lore ad metropolitans fedis antiftirem con­ grue emanavit. Nam & iple, ficut olim a fsnâis patribus nofeitur inflitutup , cum fuis fuffragancis annis fingulis provinciale con­ cilium celebrare jubetur, & propter quod ciiâum ell rcâe ad ipfum .* Seniores pro­ vinces tus congrega. In quo quidem con­ cilio congregato de corrigendis exceflibusSc moribus reformandis prstertim in clero dili­ gentem (c ) habebit cum Dei timore traâatam, canonicas regulas & maxime qus fla­ tura funt in conciliis relegens diligenter ut «s obfervari faciat pccnam debitam tranfgrcf- id fieri fuffraganeorum fuorum fibi appro­ batione & confilio in omnibus affiflente, unde & fubjnngitur , fit eos interroga. Spcâat nihilominus ad ipfius metropolitan! circumfpeâionem & prudentiam, ut juxta cre­ dits fibi difpenfationis officium fubditorum commodis, profeâibus & quieti follecitudinis debet fludium adhibere, prreipue laicorum quorumdam qui clericis oppido funt infefti ■ Nunc antiquorum llatutorum declaratione & fuppletionc, nunc vero novorum editio­ ne prout poflibile fuerit infultus & aufu» nefarios reprimendo ; ipfi namque fuis fini­ bus non contenti nituntur in vetitum (/)ac illicita frena relaxant . Ecclefiarum praela­ tis, (·) Damur vtrutuc* ea MS.Cod.oprirr>» nota Magdrbargenfi. qu» tranfrmAuRev. Γ. Fcibeniui Fcrfttr »Î>R» S-Emmeranu Katiiboneniu. (b) quo. (c ) ûbtat. (d ) boc omne■ pt.-iptur (c) proviJeotnai ûua« . (Ο <ί ni lUicru &c. 7<7 "ΤΪ5!“ STATUTA SYNODALIA " Kn7”“ tis, ecciefiis, ccclefiafticifque perfonis A re* Λ liberationem captivi exhibens confilium A oittisri eliam «ln»rodcm onera imponunt gra- auxilium opportunum in tot» iua diœcefi >>h. via , ipfafquc vexationibus plurimis, talliis ccflari faciat a folemniis divinorumOmni* coileûiique multiplicibus frequenta aggra­ bus aliis fupradiâis in noftra obiervandis vant & molcftanr . Propter quod contra Sovincia tempore captivitatis hujufmodi in o robore duraturis. Si autem Canonicum hujufmodi pnefumptores lumina fuadet neceflitas, gratia fumigante divinv, pro pa­ ecclefix Catbedralis , vel abbatem aut archidiaconum vel prxlatum collegiatz aut ce A quiete ac utilitate publica ialubriter providendum. Sacro igitur approbante con­ regularis ecclefiarum In provincia ipfa capi cilio ftatuimus & fanximus . Quod ft quis vel detineri contingat, extunc poftquam de deinceps in hoc facrikgii genus nefandum hoc conftiteiit per lotam diocef. in qua irrepferit, quod archiepiicopum vel epifeocaptus fuerit & captus etiam detinetur, cefcum Magdeburgen. provinciz (a) inter fcnt folemaia divinorum, & nihilominus in provinciam ipfam ceperit, feu captum deti-B ' panam ipfius captivatoris ac etiam aliorum, niteri t in eadem, vcl focius fuerit facientis, dc quibus fuperius eft cxprdTum , ea qux aut fieri mandaverit, vel faâum ratum ha­ funt dc excommunicationis denunciation buerit , aut confiliumdederit, vel favorem, A obfervatione interdici ftatuta in ipfa aut poilea fponte receptaverit vel defenfa* diocef. tantum inviolabiliter obferventur . verit fcicnter eumdem (i). Cum exeo ex­ Eodem modo fi canonicus ecclefia: colle­ communicationis fententiam incidat ipfo fa­ giate vcl redor alterius ecclefix cujufcumdo excommunicatus & ab omnibus ardius que feu etiam clericus in fieri* vcl ctiim evitandus jccenfis candelis A pulfatis cam­ minoribus ordinibus conftitutus infra termi­ nos provinciz captus fuerit vel detentus per pants per toram denuncietur provinciam tin­ nulis diebus dominicis & feftivis , A cefTetotum archidiaconatum tantum in quo de­ lur nihilominus in ampliorem pœnam ipfius tinetur a divinarum folemniis volumus abin tota provincia a folemniis divinorum, ftincri , ilii* panis fuperius politis in ipio Ita tamen quod fingulis diebus in ecciefiis archidiaconatu diligentius obfervatis . Si ta­ A momftcrns miflx celebrentur A alia di q men Cathcdralis vcl aliarum ecclefiarum vina dicantur officia ficut prius fubmifla ta­ canonici aut abbates przlati feu clerici fu* pradidi extra provinciam capti fuerint vcl men voce, Januis claufis, excommunicatis A interdidis exclufis (c) ac etiam populo no* detenti, archiepilcojHis five epifeopus (, b ) flro adtniiTo A una Campana fcmel tantum ipfius capti ordinarius pro ipfius liberatio­ pullati, ut fic conveniant per quos debe­ ne ad archiepiicopum vel epifeopum loci bit divinum officium celebrari, A infuper in quo detinetur captivus preces fuas diri­ tempore hujufmodi cellationis nulla confe­ gere rancatur; ac etiam (r) tamexadadi­ rantur ecclcfiaftica facramcnta. lis dumta­ ligentia exhortari ut ipfe tempore detentio­ nis hujufmodi cellari faciat in fua diocef. xat exceptis qux tempore interdidi jura folemnia divinorum contra captivatorem feu permit iere voluerunt , videlicet baptifmata paivnlorum A tam fanorum quam infirmo- captivatores, faciendo fingulis diebus domi­ nici* A feftivis excommunicationis fententum pernitentia, viaticum A(d) confirmationcm :n fionte ■ Licet autem per gene-Dtiam publicari . Has autem omnes panas rale interdatum denegetur omnibus tam unftatuimus inviolabiliter obfervanda* donec captum liberum A iolutum dimitti contin­ cbo quam ccciehaftica fcpuhura, dc gratia gat cum fatisfadione debita A condigni. tamen duximus concedendum , quod tam clçContra eos fimiliter, qui clericos membro iici quam k.ici decedentes, qui caufam non prxbuerunt huiufmodi interdido in cematealiquo mutilare , enormiter vulnerare, aut etiam occidere non verentur, extendi volu­ rio (c) ecclciut fine Campanarum pulfationt fic quod latci abfqucf/) presbytero, cle­ mus panas eafdcm quz contra clericorum captivatores , feu detentores funt fuperius rici vero cum przfcntia presbyteri fub filentio tumulentur. Ita tamen quod funere promulgate (A). Czterum quia dignum eft, ad fuam ecclefiam deportato A oblationi­ ut propter enormitatem culparum pcenanxn bus fi quis eas exhibere voluerint more fomodus exuberet, nec panis folitis couten* tentur. Statuimus quod filii A filix A omnes lito ibi faâis, populus ab ecclefia exeat A presbyter in ecclefia prxfcnte funere voce h eorum polleri, qui, vel qux ufque ad quar­ lubmifta miflam celebret pro defundis. Quibus fie peradis funus eo modo ut didum eft tradatur ecclcfiafticx fcpulturc. Si vero archiepifcopi vel epiicopi noftrs provincia captio vel detentio extra provinciam co­ mitiatur, ex tunc omnes epifeopi alii , A etiam archicpilcopus (g) ipfe ficuti captus non fuerit cum fuis capitulis infra quinde­ cim dies aut etiam prius fi comode fieri poterit poftquam ad eorum notitiam dr captivitate archiepifcopi vel epifeopi perve­ nerit , archiepiicopum vcl epifeopum extra­ neum in cujus diocef. tenetur captivus ef­ ficaciter interpellare debebunt , ut ipfe ad tam generationem per lineam redam tam mafculinam (/) quam fœminioam a praedidiâis malefadoribus defeendere dinofeuntur m nulla ecclefiarum noftrz provinciz ad be­ neficium aliquod eccldtetfticum ante preftitam fatisfadionem debitam A congruam aliqualiter aflumantur (m). Et quidem fi (ecus per eos, ad quos eledio, collatio, prxfentatio feu provifio talium beneficiorum fpedare dinofeitur, attentatum fuerit, ipfa eledio, collatio, przfentatio, vcl provifio ea vice ad Joci epifeopum ( » ) , qui fi infra tempus a jure ftatutum id facere neglexe­ rit, ad fuperiorem proximum devolvatur , non ( « ) terra . ( b ) «imdcm ex eo . . . iententiam & fit ipfo fofto . ( c ) & populo non admitTa. id) contumjiio. (e) vcl cecidi· . ( f) prvleoti* probyteri (5) ilfc fi ejprut. (h) vrrfce u/qut ad epi1 kopurr. omnino recedere teneantur , temere intromittunt . Statuimus, ut fi quis alioquin propter dolum ipforum ,cum detepatronus laicus cujufcumque preeminentic, dus fuerit, omnino reddantur inhabiles ad dignitatis, ftatns, vel conditionis exiftat , aliquod beneficium ecclefiafticum in poftetalia de cetero facere pnefumpierit jure prerum confequendura, & beneficio , fi quod lentandi clericum ad ecclefiam taliter fpo* a&u jam habent , fint ipfo faâo privati . liatam fit ea vice privatus, & przfentatto Item quia jura canonum, ecclefias incaftelclerici ad loci eptfcopum ,- alioquin ipfo lare a laicis, (g) vetuerunt. Nos volentes Cmri/. CreeraZ. Tom. XXIV. Ccc prohi(a) Par triduum pofl rtceCim cocum immediate Irruturum , ncc won ad qw . (·- ) la >>lû intenti,. (c ' de­ peritum. (d) & debita fua nequeunt, (e; lentcutiam ia.urrrat , h aatttn dc. (t) debear (j) vetant. 771 MAGDEBUR. PROV1NCIÆ. kudowhwl 77i ‘prohibitionem eamdem pernarum adje&>oncAAc pariter & nos & aliorum locorum epi*' ANNO juvare, ftatuimus, quod fi qui laicorum ecfcopi, ' ' quibus " ecclefiarum ‘ cura & follicituCHRISTI clefias incafleliare fle de eis propugnacula do imminet , fuper rebus ecclefiarum per facere non formidant, ipfo fadofententiam redores ipfos fuper hoc requifitos poffimus excommunicationis incurrant, dc terra ipfo­ apertius informari. Pollrcmo przcipimus fle rum ii quam habent, vel locus in quo de mandamus, ut nulla flatuta alia a praede/ure feu de fado jurisdidionem exercent ec* cefloribus noftris in fuis conciliis promulga­ clefiaftico fit fuppofitus interdido. Infuper ta , fi flatutir noftris praemiifis reperiantur ftatuimus quod omnes ii qui flatuta facere, contraria , vel adverfa, quifquam recipiat, feu edere, mandare, fervari prziumplerint vel fecundum ea judicet , aut pcenas feu in derogationem , (ubverfionem ,&conculca­ iententias carum audoritate aliquas profe­ tionem eccletiafticz libertatis & przcipue mu­ rat vel etiam exequatur. Decernentes flatu­ nerum facro akari offerre volentium fuis - ta talis, fententias, pcenas & proceflus ha­ flaiutis illicitis reftringentes ( λ ), qui ex fa- ° bitos ex cifdem nullius obtinere roborisfirdo hujufmodi excommunicationis fententiam mitatem per hoc ultimum flatuta alia Magjuxta iandiones canonicas inciderunt, per deburgen. conciliorum, fi qua fuerint, mini­ redores ecclefiarum, cum expediens viderint, me revocantes. excommunicari follemniter publicentur, ni­ li inter menfem fuper hoc moniti talia fla1 (g)/"^Lemens epifeopus&c. ad perpetuam tuta omnino revocent & faciant amoveri, V-4 rei memoriam. Ex frequentibus prznullo umquam tempore valitura. Prztcrea latorum querelis ■•ccepimus, & nos ipfi ex­ cum debeant clerici non folum intutiori, led perientia cena didicimus , probavimus in etiam exteriori ornatu fulgere , przientis minoribus conftituti, quod plerumque rcliapprobatione concilii prohibemus, ne quis giofi nunc patenter excaldationibus fiditiis clericus vel monachus tabernas frequentare & frivolis innitentes nunc latenter ecclcfiapixfumat, vel habitum clericalem feu mo-C rum fuarum jaruis perforatis, ac in cis fa· nuchalem abjiciat , vel tonfuram clericis iftis fenei}ris, feu medis aliis exquifitis, non congruentem & debitam portarecontemnat, abfque damno Cathedralium cccletiarum Ce parochialium & fcandalcjflqnmorum difrunv quia huic ornatui qui in clericis nitere de­ bet videntur non modicum adverfari. Tr.tnspendo nervum ecclefiailicz cMciplinz, civi­ greflbres vero prxdiftorum ab ingreflu ec­ tatum , terrarum , « alicrumlocoiutn , gene* clefiz fiifpendantur, &ii qui contra tonfu­ ralia interdira przfumptionc damnabili vio* ram decentem fle debitam deliquerint, red­ lare przfumunt. Nos igitur in fanâa deî ditus fuorum beneficiorum non percipiant, ecdefia cui difponenle domino przfidemus, nec ullum cis jus competat, redditus tales quz quidem unica eft & unicum Deum petendi quouique fe modo debito faciant przdicat atque colit, unam fidem credit fir­ miter & (impliciter confitetur uniformitatem ronlurari. Item cum facrorum imaginibus propter illorum reverentiam quos (i) figuΊ______ ____ ____ r_ ........... - _________ quantum commode poffimus obier vare vorant locus dignior merito debeatur. Ob hoc D Jentes . Circa interdidorum obfervantiam ne in civitatibus, oppidis, caftris, villis, in przdidorum auftoritate fedis apoftolicx vel quibus ecclefiz parochiales habentur, alibi (e) a locorum ordinariis pofitorum, de fratrum uiquam quam inaltari confecato quilquam noftrorum conliliodiftriûe prxeipiendo man­ eas collocare przfumat & ne portantes ta­ dants , quatenus religiofi quicumque , tam bulas in manibus fidelium eleemolynas pe­ exempti quam non exempti, cujufcumque conditionis fle ordinis cxiftant, cum cathctituri facrorum imagines, vel reliquias tunc dralem , vel majotem loci ecclefiam illa pariier cum tabulis , vel etiam przter ta­ viderint, vel fciverint obfervare , non obbulas fecum deferant ,>tut forfitan fide fa­ mulent fc deferre, cum id ex avaritiz ra­ ftantibus quibufeumque appellationibus antea etiam ad eamdem, vel alium feu alios dice procedat, fieri de cetero tub anathe­ interjeâis, fle aliis objeflionibus quibufeummate prohibemus , diebus dedicationis ac gque, abfque dolo fle fraude cum moderat iopatronis ipfius ecclefiz dumtaxat exceptis , cum his diebus propter multitudinem popu­ & ne tamen decretalium Almz, inviolabiliter li adunati non pateat acceflus facilis ad al­ ea fervent. Alioquin non (ervantes excom­ tare, vel nifi fuper hoc faciendo per epimunicationis fententiz hoc ipfo volumus fcopum loci jufta ciufa penfata (rf) fpirifubjacere, quod St in interdiâis fle in ceftualis licentia concedatur . Infuper ftatui­ fationibus a di inis indiflis per provincia­ mus , quod laici parochialium ecclefiarum lium conciliorum ftatuta, vel ipforum au provifores , feu vitrici qui (e) altirmanni ftoritate, cum majus fit provinciale conci­ vulgari vocabulo nuncupantur, de rebusec­ lium quam fingulare przlati provinciz ac judicium integrum quod plurimorum feuclefiarum quas receperint & expendunt ad tentiis comprobatur, volumus obfervari. In requifitionem reftoris ecclefiz (/), quem ad­ cellationibus vero generalibus a divinis ci­ hibeant in virtute lanftz obeuientiz duxi­ vitatum , terrarum , fle aliorum locorum , quas mus aftrigendum b:s in anno in prztentia ipfius redons fle quorumdam aliorum de aliquando ex comuetudine vd alias capitu­ parochia honeftorum rationem reddere te­ la , collegia, vel conventus fzcularium aut regularium ecclefiarum fibi vendicant, quia neantur, ut & de przdiâorum confilio fle hoc unico lumine ad repellendas injurias confentu res ecclefiarum ad ufus earumdem eis faftas privare nolumus nec debemus , congruos fl< decentes utiliter convertantur. idem (λ) Cum de fado hujufmodi conilitrnr , fententu excommvnicai ranis.....................incidant (b) fignificant . (c) nufquam . ( d ) fpecialit (e) Alde.lud» . (, f ) quem ad hoc· (g ) luttri <βη Clementii per* ft'"*·. CiU'djnlt«. 773 «onoRius MAGDEBURG. PR.OV1NCIÆ. 1 774 7"TT“>dcm intelligimus obfervandum . Ipfi vero A approbatione praecipimus , ut clerici continenCHRtSH f,nt di,‘£cn!cr a,ten,i > “t ftatuta Romano* caftc vivere ftudeant, quod puro corter fit , ,»r. rum Pontificum prxdeceftbrum noftrorum de fic mundo corpore deo poflint in officio ■»>«. fuper his edita inviolabiliter fervent. Por­ ecclcfiaftico miniftrare. Si qui vero de ce­ ro fanftionem hanc etiam ad pendentia tero deprehenfi fuerint detinere publice con­ trahimus, non obftantibus privilegiis eis con- cubinas, nifi infra menfem fe ab eis fic ab ceffis, conventionibus fic ftatutis aut coneorum confonio feparaverint, ita quod in fuetudinibus quibuslibet , qux contra prae domibus carum aut propriis aut aliis quibufmirta feu quaelibet prxmiftorum reliquorum cunque non cohabitent, nec ad illas acce­ ipfis in nullo volumus fufiragari. Nulli er­ dant , ex tunc ab omni beneficio ccclefiaftigo hominum ficc. geo fint privati, fic per eos ad quos eorum­ dem beneficiorum fpeâat collatio, perionis Rater G Vido miferatione divina tir. fan­ idoneis conferantur. Item cum in pleriique ât Laurentii in Lucina presbyter car­ locis quorumdam iniquitas in tantum inva­ dinalis apoftoliex fedis legatus ad perpetuamluerit, quod in rebus ecclefix furtum repu­ rei notitiam. Sacrofanfta Romana ecclefia tetur fagacitas, rapina probitas, fic violen­ ficut in beato Petro apoftolorum principe a tia fortitudo, fynodali judicio definimus , domino promitTioncm obtinuit, quod univer- ut qui bona ecclefiarum feienter detinent falis ecclefix fundamentum exifteret, fic prx- occupata, nifi infra inftantem quadragefimam ceptum accepit, ut chriftianx fidei profef- de damnisfic injuriis latisfecerint competen­ foresinfide, religione, omniquefanâimonia ter, ex tunc introitum ecclefix fibi nove­ confirmaret : ita pro univeriarum ecclefia­ rint interdiâum, nec ab epifeopis aut aliis rum profeâibus follicitam fe femper exhi­ ecclefiarum prxlans ad communionem do­ buit , fic de inftituendo, confervando ac pro­ minici corporis admittantur. Qui vero obvehendo in omnibus ecclrfiis cultu fidei fuit ftinata mente dum vixerint fatisfacere non omni tempore ftudiolà, ut fic ab ea ficut a Q curarunt, nullus clericus fxculans, ve) re­ fonte ad univerfos ecclefix filios fit chriftiagularis 'fepuIturae ipforum infertile prxiuna religio derivata . fic quod ab aliis qui S. mat. Adjicientes, ut fingulis annis in fySpiritus primitias acceperunt religiofe ac fanodo illi qui clericos capiunt, verberant, Jubriter inflitutum cft, ut per eamdem im­ vel occidunt, aut alias in ipfos manus mit­ mutabilem acciperet firmitatem ■ Hinc eft tunt violentas, excommunicat! publicentur quod fanâitfimus pater nofter, dominus Cle­ & nominatim illi de quibus conftiterit mamens, papa quartus, ad Magdeburg, pro­ nifefte. Quicumque vero perfonam ecclefia vinciam ac epifeopatum Camminen. cum fiafticam enormiter vulneraverit , vel occi­ derit aut captivaverit, non nifi per fedem plenx legationis officio nos duxerit deliman­ dos, officii noftri debitum libenter exequiapoftolicam abfolvatur & ipfo faâo, fi quid mur, evellendo fcilicet evellenda, plantan. tenebat ab ecclefia, illud perdat & in uti­ do plantanda , reda gerendo, fic dirigendo litatem ecclefix convertatur. Adjicientes quod falubr i ter indireâa. Verum quoniam txpedit in illa dicecefi, in qua aliquem canonicum ad profeflum fic robur fidei chriftianx, ut ___ Catbedralis ecclefix, vel in dignitate ecclefacramenta ecclefix, in quibus tanquam in D fiaftica conftitutum capi contigerit, vel capvafis medicinalibus populus devotus fic hu­ tum detineri, ufqua, ad liberationem ipfius ac exhibitionem debitae fatisfaftionis, certe­ milis antidotum gratix recipere confuevit , tur generaliter a divinis. Similiterfic in illa in honore fic reverentia ab omnibus habean­ parochia, in qua res clericis violenter ab­ tur, cum ea plerumque contingat effici vilia latas capi, vel detineri contigerit, ufque ad propter vilem & abominabilem ininiftrorum reftitutionem fic fatisfaftionem congruam a ecclefix converfationem, univerfis perfonis divinis certetur. Item cum matrimonii laecclefiafticis provincix fie diœcef. prxdiâarum cramentum non fit incontinentiae praecipi­ diftrifte prxeipimus, ut in ridu , veflitu , fie tium fed potius remedium contra illud, non aliis operibus ac circumft«ntiis ftatus fui fic abfque dolore cordis audivimus in hac pro­ honefte fe habeant & decenter , ne propter vincia fie diœc. Caminen. quofdam fic a ipfos nomen ecdefiafticum inter laicos blafftix carnis voluptate, vel terrena cupidita­ phemetur, eifdem diftriftius inhibentes, ne te deceptus, quod in gradu prohibito de fa­ de patrimonio crucifixi inimicos fe faciant âo temere contrahentes, quod non matricrucisChrifti, ficut illi quorum deus venter eft, qui terrena fapiunt, non divina ; in con­ Emonium fed contubernium dici debet, fe inccftuofe luxuriofe vilitatem immergere, fic viviis luis modeftiam fic mediocritatem ob{aeramentum matrimonii quantum m ipfis fervent , fiiperfiuitatem indebitam refecancft polluere non verentur. Nos itaque tan­ tes. Ebrietatem omnium vitiorum fomitem tum cxceflum conniventibus oculis pertranÔC nutricem evirent. Prxlati vero a grava­ fire nolentes, fub paena excommunicationis minibus abftineant lubditorum, fic maxime diftriftius prohibemus, ne abfque diipenfacumecclefias vifitant, moderentur expenfas, tione fedis apoftolica de cercio tale matri­ coerceant evedionum numerum , prout in ge­ monium feu contubernium contrahatur . Anerali concilio exilât i t definitum. Eleftiones lioquin facerdotes qui tales conjunxerint , a libere fieri permittant in fubditis ecclefirs , facerdotali officio noverint fe fufpcnieS . illi nec prn fuis amicis carnalibus, vel aliis pre­ vero, qui fic feienter permifennt te conjun­ ces armatas porrigant ante fadum vel poft gi, ipfo faâo ab ingrertit ecclefix fufpenfaftum, ita ut non exauditis precibus indi­ dantur. Sub eadem quoque pœna illis, qui gnationem exhibeant vel vindictam fumant, fibi dc gregi fuo taliter intendentes, quod jam abfque difpenfatione tale matrimonium «latores juftitix, modeftix amatores fic gecontraxerunt, diftrifte prxcip.mus, ut icohabitatione invicem abftinenres dxrcefano neraliter omnium bonorum leftatores ope­ iuo vei alii praelato, ad quem dc jure vel rum oftendantur. Praefert i is igitur concilii Ccc » conCtotil. Cener»1. Tom. XXIV. F 77/ *pi^ros STATUTA SYNODALIA 77« ’confuetudine pertinere dinofeitur talium eau- A rant multipliciter propter deum, ingenti* li-‘ bertatis derelinquente», ac vlam ôtKKTt. ANNO farum cognitio, rei veritatem infinuarenon ‘ ’’ exemplum ‘ CHRISTI ■,(«. tardent. Qui vocatis qui fiierint evocandi & fuperbic Ac avaritie in fuarum periculum >»·<. cauta diligenter examinata, quod canoni­ animarum fequentes, ab epifcopis & aliis ec­ cum fuerit ftatuat, faciens quod decreverit clefiarum pmlatjs bona quaedam, que ab per cenfuram ccdefiafticam firmiter obfer- eorum ecclefia confuevcnmt recipi & teneri & recipere ac eifdem debitum omagium fa­ vati. Epifeopi vero five alii praelati dccau­ fis matrimonialibus cognofeentes, omnino cere dedignantur. Er cum fuper hoc requi­ caveant, ne cupiditate déviât non folum runtur rationabiliter a prela tis quamdam fri­ dirimenda non dirimere, verum etMm re­ volam exceptionem opponunt, videlicet quod paranda redintegrare ptxtextu pecuni* vel id facere minime teneantur pro eo quod alterius commodi non prxfumant. Si quis ipfi praelati nondum ab imperatore fua bo­ autem contra hoc venire prsriumpferit io- na temporalia receperunt. Nos itaque hu­ terdiâum, eo ipfo fe noverit officio bene- jufmodi periroma quo tales fu* fuperbie & fuioque privatum. Laici vero qui de pcenis Svaritin turpitudinem occultare nituntur taninferendis perfonis coniunâis, in caufa ma-B uuam vanum & frivolum exfiifflantes, prstrimoffîïli feu accutatoribus in probatione diâos nobiles monemus & hortamur atten­ deficientibus fe intromiferint, cum ad ipfos te, ut Epifcopis & aliis ecclefiarum prclanon pertineat, fed ad judicem ecclefiafti- tis debitum omagium faciant, ac bona tem­ poralia, qtue a prcdecefforibus recipi coocum, coram quo negotium ventilatur, per cenfuram ecdefiafticam compefcantur, cum fueverunt m feodum, recipiant ab eifdem, ad ex hoc multi ab accutationc matrimonii re­ quod faciendum nos inftantem lollemnitatem trahantur. Item cum detentores plurium refurreâioois dominie* pro termino perem­ ptorio duximus pnefigendum prefenti hac perfonatuum, vel dignitatum feu beneficio­ rum ecdefiafticorum cum cura fine difpenfa- fidelium multitudine , fignificantes eifdem Spod nifi infra pnedifrum terminum hoc tione fint factorum canonum tranfgreffo­ acere curaverint, extunc contra ipfos fpirires, & fruâus talium beneficiorum percipien­ tualiter dc temporaliter aoâore domino pro­ do, furtum committere dinofeantur, pr*fenti decreto flatuimus, ut omnes qui bu- cedetur, prout juftitia& ratio fuadebit. Item jufinodi dignitatum, perfonatuum, feu be­ ficut intelleximus fama crefcente, beneficia neficiorum cum cura pluralitatem retinent,C 1 qu*dam ecclefiaftica plerifquc per fimonie vitium conferuntur. Nos igitur huic morbo aut fuper hoc fecum difpenfatum fuifle co­ peftifeto congruum remedium adhibere vo­ ram nobis infra proximam quadragefimam do­ ceant manifefte, aut fi cum cis non fuerit lentes , diftriâe praecipimus, ne id de cetero difpenfatum, eligant fibi unum de prxdiftis fiat, & quicunque remotfum confcientic ha­ beneficiis retinendum & alia infra terminum bens fuper beneficio per fimoniam dato vel memoratum libere in manibus illorum refi- recepto illud infra initans pafcha refignet, gnent, ad quos illorum collatio dinofeitur quod fimoniace recepit, & qui obtulit pornitentiam agat, dc fi quid pro eo recepit re* pertinere; alioquin extunc ab omnibus bene­ ftituat. Alioquin utrumque dantem fcilicet ficiis ecclefiafticis, dignitatibus, feuperfonatibus fe noverint effe privatos. Praecipimus dc recipientem ex tunc excommunicationis autem illis, ad quos prxdiâorum beneficio vinculo innodamus. Item ficut ex relatione rum, perfonatuum, feu dignitatum collatio multorum dc fide dignorum intelleximus, quas­ pertinet, ut aliis perfonis idoneis conferant dam confuetudo deteftabilis, que magis cor­ ruptela quam confuetudo eft cenfenda, per & affignent. Quod fi infra terminum a jure determinatum hoc adimplere non curaverint ,1DMagdeb. provinciam inolevit, videlicet quod ad proximum fuperiorem eorum collatio de­ defundis lacerdotibus ecclefiarum parochiavolvatur . Item ad aures noftras quorumdam lium, nec cura animarum porrigitur nec di­ vinorum adminiftratio conceditur perfonis lucorum gravis exceffus pervenit, qui con­ tra ecdefiafticam libertatem quaedam flatu­ per veros patronos, ecclefiarum prrlatis, vel archidiaconis foci ad quos de jure per­ ra , qux leges iniqux poffunt verius appel­ tinet przfentatio legitime prefentatis, nifi lari , introducere non verentur, quod licet contra hujufmodi prxfumptores per fummos primo archidiacono vel prelato melior ve­ llis dc equus facerdocis defunfii tradantur pontifices olim proccffum extiterir, nos ta­ men propter tranfgrefforum audaciam non tami eidem, vel quodam fumma pecuniae pro «(li­ matione prcdiâorum. Nos itaque tam hornova cudentes quam etiam vetera renovan­ tes, omnes illos qui in Megdeb. provinciai ribilem venalitatem ab ecclefia dei exclude­ re cupientes, perpetuo decreto prohibemus, & dicecef. Giminen. de cetero fervari fece­ ne pro inducendo presbyterum in ecclefiam, rint ftatuta edita aut coufuetudines introduvel cura animarum porrigenda, vel divino âas contra ecdefiafticam libertatem , ex­ • η rum adminiftratione concedenda aliquid procommunicamus in his feriptis, nifi ea de ca­ pitularibus luis infra inftantem qiudragefi- ^mittatur vel detur. Quod fi contra faftum mam fecerint amoveri. Excommunicamus etiam flaturarios & feriptores ftatutorum ipfo­ rum nec non confutes & redores, de confiliarios locorum in quibus de cetero hujuf­ modi ftatuta & conluetudines edit* fuerint & fervat», nec non & eos qui fecundum ea judicare prxfumpferint vel in formam pu­ blicam feribere judicata. Item dolentes au­ divimus , quod quidam nobiles progeni to­ rum fuorum felicium , videlicet principum qui ecclcfias & ccdefiafticas perfonis honora ve- fuerit, uterque fcilicet dans & recipiens vel promittens per cenfuram ecclefiafticem per­ cellatur . Si vero ex poft faâo aliquid ex mera libertate ultro offertur, illud aequa­ nimiter toleramus, fixe autem ftatuta per totam provinciam Magdeburg, dt ad Gvitatem & Diœcef. Camincn. duximus exten­ denda , mandantes ea legi in fingulis fynodis Epiicdpalibus, pe qui praetextu ignoranti* fe excufent . Aâa funt hxc in concilio Magdeburg. Amo domini M. CG LX. 777 - ANNO CHRISTI «g™05 MAGDLBUR.G. PROV1NCIÆ. ' 77« fe- A nitui a divinis. Item fi plebaoum vel quem·· · ‘ · · r - « libet clericum in facris ordinibus- cûnftitueundo. enfcin ea vix juftiffimi & fort i IL mi perieverent, ficia obtinenda & ad fuperiores ordines nul­ non immerito formidatur, quod jam adve­ latenus aiTumantur. Si. vero jam fint eccleniat talis hora prout videtur ex geme nephandiflima tartarorum , quorum dominus fiaftica beneficia coofecuti, illis nec non of­ ficio fint privari. Cererum fi przlatus infe quafi parem vcl fratrem omnipotentisdei dc alcirtimi reputando, dicit: dedit in par­ , ferior aut plebaous vei clericus io facris _ ordinibus — conftitutus Cappeltem fuam orbem terrarum, dc dei falvato- _ ......~-r.—captus fuerit, — rr».ris noftri certifie regna cclcftia portionem, ® lani vel feriptores captivantis ab eo infraI ■■ ■" VI. Pontif. d. C. pape IV. Anno tl|<_ Q difpare tamen cultu, cum iuarp partem in- unum menfem r ‘ recedant, alioquin de j- ·-■iis fit terfeftiooibus fortiatur, quam dc dominus no- quemadmodum fuperius eft ftatutum . Ad fter Jefus Chriflus fimul cum czleftibus crea­ hzc quia praelati tam regulares quam f«vit, quem & falvavit proprio fanguine dc çularcs & alii clerici noftra provincia pafredemit. Proinde ad rcfiftcndum tantae imfim contra libertatqm ecclcfiafticam ad facmanitati Reverendus pater ac dominus no­ culare judicium pertrahuntur, cum hoc pe­ der facrofaode Romane fedis fummus pon­ nitus fit abfurdum, ftatuimus, ut aâor qui tifex mandavit nobis przfens concilium atalem malitiofe intemptaverit aftionem, poft­ dunare, in quo fic decernimus ftatuendum, modum coram ccclefiaftiico judice conqueut fratres noftri domini epifeopi, filii abba­ rens nullatenus admittatur ; dc nihilominus tes, prepofiti, archidiaconi dc alii ecclefia­ fi compertum fuerit cum de perfona ecclerum przlati commifium fibi chriftianum po­ fiaftica calumniofe movirte querelam, tam pulum quilibet in fuis terminis exhortetur ipfe quam judex excommunicationis fenttndiligentia cum exada, ut fi quid fit inter ^.tia conftringantur ufque ad fatisladionem xkiiP VVZavrAnim aI sina Hr ion am ardius irAine evitandi. dMsitansi· f /vilia rtil». cos, quod abfit, werrorum debita iatisfaâione munitiones dellruant fufias quam coemeteria mundicie & libertati pradiclas. Ad exilii pandam etiam illam detellabilem corruptelam quorumdam patrono- priilin.e reforment ; fi moniti infra duos menfes non fecerint, ad hoc per excommu­ tum, qui defundis ecdefiarum rcelor ibus do­ nicationis fententiam compellantur . Pro­ tem fpoliant, 6c ecclefiam rebus mobilibus phanum etiam judicamus, quod fi qui; in & immobilibus in (alutis lux diipcndium & ecclefiis vel coemeteriis editicia velqualefcumfcandalum plurimorum, ilatuimus , five cle­ que res pofuerir, poflmodum ea jure hzrericus vel laicus facere prxlumpierit, jure ditario przfumpferit ufurpare. Item facerprxfcntandi fit ea vice privatus, & archidotes qui fcienter incendiaiios ecdefiarum diaconus vel fi & tplc negligent fuerit, pri­ vel religioforum locorum , necnon alias ex­ mus fuperior eamdem ecclefiam conferat illa vice, & nihilominus ad reflitutionem abla­ communicares receperint in divinis Can. pu­ niantur. Item Laici qui quicquam contra torum patronus per ordinarium compellatur ecclefiailicam per cenfuram. Ceterum cum Bi ecclefiailicam (latuerint libertatem utpote contra facrificia vel alia ad cultum divi­ nonnulli ecdefiarum advocati fpe defennum fpeâantia excommunicationis fententia fionis aflumpti it.» quod de ceteris (liinnodentur. Item circa matrimonia etiam pendiis eifdem fpontanec deputatis ipfarum (latuimus & przcipimus, ut hoc firmiter te­ ecdefiarum jura poffefllcnes & homines deneatur , fcilicet ut matrimonia cum omni fenfare deberent, (adi funt defenforibus ofhonore in facie ecclefix celebrentur Sacer­ fentores, eo quod tam immoderatis fervidos quoque in tribus diebus dominicis vel tjis angariant homines, quod non poiTunt fellivis a fediflantem populum moneat,ut fi propriis dominis perfolvere fuos cenfus , aquod legitimum impedimentum noverint cir­ liafque illicite dividentes inferioribus fuisadca matrimonium contrahendum, utpote Convocatias in partes ·η grave difpendium ecdeliaium eos infeodare prxfumunt . Cum fanguinitatem, Affinitatem, Votum, Ordinem, Difparem cultum, Compaternitatcm & fimi igitur privilegium mereatur amittere qui fibi lia, illud in facie ecclefix (ludeant revelare. concéda abutitur poteflate , (latuimus quod ____ r_____ _________ t_._ _ Excommunicationis etiam fententia feratur jidem _______ advocati ..flipendiis & fervitiis _ipontc aflignatis fint contenti, prout coramim-Cin genere in omnes eos, qui hujufmodi im­ perio efl obtentum fententia principum ap­ pedimenta celant, qui etiam condigne ft potlmodum deteât fueiint puniantur. probante , aliaque jura ecdefiarum & homi­ nes defendant, nihil aliud ^uris in homini­ In nomine Domini Amen. bus & poileilionibus ufurpames, redintegrent advocatias in partes divifas & inferioribus OS Witigo Dei gratia Mifnien. & Eri infeodatas, & ipfi feodatarii taliter occupatas dimittant. Quod fi non fecerint intra mendericus Mersburgen. & Bruno Nuenfem moniti per ordinarios & fuperiores ipfc burgenf. Epifeopi recoguofeimus, & tenore advocatus & fuus feodatarius ad id per exprzfentium prottrtamur, quod ad fuccurrendum pretTuris tam nobrs quam clero & recommunicationis& interdidi fententiam com­ pellentur. Statuimus deinde ut fi quis epi­ ligiofis cujufcunque ordinis exemptis & non lcoporum vel clericorum & ecdefiarum bo­ exemptis ex hominum malitia imminenti­ na five homines temere invaferit fpoliis, in­ bus in hoc convenimus, & tenore przfentium mutuo obligamus cendiis, vel rapinis, aut tollendo pignora oc- _ .nos —-----------------&-------- , , quod iententias tam cafionc cujufcumq; quxflionis quam contra D auctoritate ordinaria at r.obis latas, quam alicujus ecclefix advocatum fe proponit ha- Batuta ” domini Gwodonis ~ Card, fedis apoberc I. fandiones Can. puniantur. De mu­ flolicz legati & Magdeburg, concilii invi­ cem exiequemur. Et praeterea qux in prxlieribus qux begins vocantur ftatuimus, ut plebano, in cujus morantur parochia, obe­ miffis conciliis de Captivitate Epilcoporum & Clericorum continentur. Hoc in noftris dientiam faciant, & ei in omnibusobediant ficut ceteri parochiales. Alioquin ad id per diacefibus volumus oblervari videlicet quod filii Captivantium epifeopos vel clericos in­ ipfos plebanos cum excommunicationis fen­ tentia compellantur. De interfectoribus cle­ habiles fint ad beneficia, & facros ordines obtinendum , nec ipfo.um filix in aliquo ricorum & mundatoribus fervetur, quod de iis Can. (latuerunt Item quia vagi fco- collegio (acrimonialium admittantur . Abba­ tes quoque, AbbatiHitjprxpoiiti & conventus lares, qui eberdini vocantur, abominabilem ducunt vitam, divinum invertunt officium, contra hanc inhibitionem noilram venien­ tes, per fententiam quam in his feriptir unde laici fcandalizantur , monachis dant ferimus tam a divinis noverint fe ftifpenfos, materiam apoflatandi, quippe quos de claudonec ejiciant fic receptos. De .ncendiariis flns recedentes & alibi receptaculum non autem & invafotibus eccl-.iiarum !S> . SYNODUS SYNODUS 7*4. EXONIENSIS Æ?, Λ Petro Qtiivil epifeopo, Ëxonii congregata, finita XVI. Caiend. Maii, anno Domi­ ni MCCLXXVII. Ex Tomo II. colleâkmü conciliorum Britannic. J. Dt fac ramentis tcclqfia. 5. Dt Baptifmo. 3. 4. 5. 6. "■ S. Dt Dt Dt Dt Dt Confirmatione. Embariftia. Poenitentia, &c. Extrema unDiont. Matrimonio. PRÆFATIO. A Ltiffimus de terra medicinam.· eccl. jl. Quod primo & principaliter intclligitur de medicina animz, cu­ jus medicus eft Chriftus Secundo De Ordine. animae morbus eft peccatum, juxta ç. Dt tccltfiii, cappeih’, & oratoria. illud Prophetae : Jana meam , 10. De dedicatione ecdefiarum. fMia peccavi tibi. Et haec fpiritualis ,e. 11. Dt coemeteriis ecdefiarum. medicina animam curat per verbo* ] Z. De ecdefiarum, ornamentis. rum fanfti Synodi efficaciam, juxta 23. Ne in ecdefiis & coemeteriis. B illud propheticum. Mifit verbum fu»i»t J4 De coeme teris claudendis. é· fanavit. Et non folum fanat per /e"* ” De immunitate ecdefiarum. 16. Dt ecdefiarum domibus. verborum efficaciam, fed per opera De vita & boneflate clericorum. tionec facramentorum, fluentium de j8. De clericis concubtnanis. fontibus Salvatoris , id eft, Chrifti Ï9 De rtfidentia. vulneribus. Hic eft medicus, de quu 20. Dt manfuetudine ■ loquitur Auguftinus: Venit magnus Dt Divino officio. 22. Quod paroebtani ecclefiam frequentent. medicus, tjuia ubique jacebat zgro23. Qualia ftfia indici debeant. tus: de cujus medicina dicitur in ec24. Ar clerici fint negotiatores . clefiaftico : Unguentarius faciet pigmentu 25· Ar dignitate vel officia tradantur ad fir­ fuavttatit, it unfit ones conficiet fani te· Sect. ,· mam . tit. Et ficut dicit Auguftinus, ipfe 16. Dt ecdefiarum rebus non alienandis. »7· Ne clerici de bonis ecclef. in folo adificent fuit medicina, qui fufficiebat omni^bus, & contra omnem morbum. Hic laicali. 28. De quantitate vicariarum it ftipendiis eft Samaritanus, id eft, Chriftus , fa.erd. qui infundit vinum, id eft * Salva-, p 29. Ut beneficia aqua benedifla folii fcbolaritoris punctiones verborum, & oleum |uta£' h bni . Ne clericus clericum coram faculari ju­ facramentorum, fauciato, ideft, per peccatum vulnerato. Cujus prztexdice . tu , nos Petrus miferatione divina 32. De celebratione capitulorum ruralium. 3Z. Quod non aln quam diffamati, ad capitu­ Exonienfis epilcopus, vices quodam­ la vocentur. modo gerentes in terris, licet minus 33· Ut litigantes a lite recedant. digne, przdidli altiffimi Samaritani 34. Dc juramenta advocatorum . & unguentarii Jefu Chrifti, pro no35· De optione excommunicat i. Dftro modulo Pauli do&oris gentium 36. Ne presbyteri regant p-i ochtai primo anno fequentes veftigia, qui apud Miletum 37· Ne aliena ordinationii presbyteri. 38. Ne pro fpiritualibus offiaie quicquam exi­ fynodum convocavit, vos fratres nogatur . ftros & filios in Chrifto, dignum du­ 39· Ne pro deliflii stilorum ecdefia fufpenximus convocandos ad hanc fandam datur . fynodum in ecdefia noftra Exoniz 40. Dt vifitationibus arcbidiaconqrum. celebrandam ut aquam fapientiz hau­ 41· Nt clerici fc obligent foro faculari riamus cum gaudio de fontibus Salva4*· De bonis clericorum. toris: a quibus cum virtutes facra­ 43· De excommunicationum fen tent in . 44· Ar quis in propria caufa excommunicet mentorum effluxerint, a facramcntis 45· Dt abfque libdii donatione, &c. _ fumat tradatus nofter fynbdalis exor46. Ut omnibus libere liceat appellare . fcdium. ' 4748· 49· 5 °· 5 1· 5 2. S3· 54· 55· A De quojioribus deemefynarum . De reliquiis ÎT veneratione fanftorum. Dt Judaii & eorum mancipiis . De tenement is . Ut redores , poft mediam quadragef. !e· cedentes, De mortuariis. De decimis. De oblationibus. De Jententiis excommunicationum I. De Sacramentis in genere. Uoniam ecdefiaftica. facramenta ad fa­ llitis remedia funt divinitus inflituta, in quorum difpenfatione prateipuum confidit miniHerium prxlatorum : omnibus quibus animarum cura incumbit, facramcma ipfa fane intelligcre, ac fcire plebi tibi commiif« rite conferre, expedit ôcoponet ; & tan­ to Q _· . 7* i SFOES VACAT- FYONIFNÇIÇ t Λ. V IN 1 t IN b I J. RUDOUH. I- IMP. EDUARD. J R. ANGL. -οχ —to circa eorum /Collationem cautius fe ha-A expolitu, ut pes hoc ab initio corda fim-~~ ANNO bere, quinto utiliora funt, & magis nece i- plicium cautius illuftremus; ad fingula fa- cJuuÎn CHRISTI faria ad falatem. Qux igitur tînt, Ac quot , cramenta , qualiter unutquilque curam habens animarum in ipfis fuum debeat im­ fit que neceffaria, âc que non, acqux col­ leta valeant iterari : aj> initio propter limpendere minifterium, per ordinem defeendamus.- noftri progreffus, quem Deus di­ pliciores breviter exponamus Sunt autem rigat & confervet , a Baptilmo fumentes vir. Baptifmus fcilicet, qui eft janua om­ exordium · \ nium (aeramentorum, & dicitur ingredientium, eo quod iogredientes fanftiheat , Ac II. A Btptijltoe. tam ab originali quam aftuali peccato ho­ minem exuit & emundat*, unde, prima ta­ bula ducens ad portum falutis poft naufra­ Aptifmi facramentum adeo eft neceffagium, appellatur. Secundum verofacramen­ rium ,quod fine co non eft falus, nec alus tum nuncupatur Confirmatio, & dicitur pu­ quam baptizatis regni cxleftis janua aperitur. Quapiopter __________ faccrdotibus quibus __ cura gnantium- quoniam per baptifmum fanfti__ , , n_____ _ ficalos contra antiqui hoftis infidias corro- B animarum incumbit, diftriâe prxcipimus , quod formam baptizandi parochianis tuis • Ftrtt gui borat, ut infullibus fortius refiftant huma­ exponant fxpius in vulgari.· videlicet, quod tantium ■. ■ ni genetis inimici, * tamquam leo rugiens no» definit ■ mundum circuire non detinens , prxdam tempore partus aquam habeant promptam, H quam devoret quxrens ii hominibus . Eft inquam, (ioportuerit, baptizandum immerfant, dicentes: Ego baptizo te in nomine & tertium facramentum progredientium : ’atri» & Filii & Spiritus fanfti Saepius ideoque viaticum feu Euchariftia appella­ tur , ingenti caritate Ac rationabili inftitutum enim accidit, quod propter mortis pericu­ Quartum vero facramentumeft redeuntium, lum, per alium quam per facerdotem opor­ tebit parvulum baptizari. Propter caulas hueo quod redeuntibus datur : propter quod iccunda tabula poft naufragium appellatur jufmodi emergentes, expedit & oportet ut Pœnirentia . Eft & quintum facramentum , quilibet formam baptizandi intelligat Ac fciat .· fcilicet Extrema Unftio, & dicitur exeunt , va_ quam, cum inevitabilis cafus _____ eme rient, tium , quod tam ad infirmitatum corporis leat obferv^re, quae fi penitus obfervata non alleviationem, quam peccatorum remiifiofucriu parvulus do integro baptizetur. Quonem, nofeitur falubriter inftitutum. Eft &Cniam'cxquoduo funt neceffaria in Baptifmo , B fcilicet verbum & elementum: utroque vel fextum facramentum, fcilicet Matrimonium, altero deficiente, nihil eft quod agitur. Sa­ quod fuit inftitutum in paradifo, & ante cerdos infuper fuos inftruat parochianos , peccatum : poft vero pecejtum , & extra quod non folum facerdotes, verum etiam paradifum, fuit inftitutum ad remedium; clerici Ac laici, infuper pater & mater, in , videlicet, ut carnalis concupifceniix vitium necefiitatis articulo abfque * copula conjucohiberer, & fornicationis labes per legiti­ gali, fuos parvulos valeant baptizare. Cum manda'"^ mum conjugium concluderetur. Eft Ac feptimum facramentum fcilicet Ordo. Nam igitur contigerit parvulum domi propter mor- c™ ’ ficut in veteri teftamento facrificu offeretis periculum baptizari, G poftea convaincbantur, non per quofcumque-rfed vocatos a rit ,-ad ecclefiam deferatur; ut G rite fueDomino: ita nec in novo, nifi per ipfos, rtr baptizatus, non ipfa fubmerfio, nec ipfa Î^ui ad hoc fa eros fufeipiunt ordines, ccclc- -procedentia, fed fubfequentia dumtaxat per laftica facramenta poterunt dilpcnfari. facerdotem, ut convenit, fuppleantur. Vxs Cum igimr fini vn. (aeramentaecclefia, , ____ baptizatus _ vero in quo puer domi fuerit . ftica : primum quidem eft Baptifmus, quod D comburatur, vel ad ufiis ecclefix refervetur omnious eft nccjjarium; fine quo ad rcimmerfus fuerit ,. ιή ac aqua, in qua puer immetfus baptifterium effundatur, vel faltem prolicia­ gnum cxloruyminime pervenitur. Poeni­ tentia vero neceffaria eft adultis, qui poft tur in ignem ob reverentiam facramenti. baptifma in crimen aftuale inciderunt. CcEt ne ob parentum imprudentiam ulla­ tcra vero tria, fcilicet Confirmatio, Eucharitenus abique baptifmo decedat : prxcipimus, flia, Ac Extrema Unftio, non ita neceffaria ut per facerdotes parochialcs prrgnannbus ut prece dentia; quoniam abique eis poteft mulieribus injungatur , in tempore partus effe falus : dum tamen haberi nequeunt, Ac fui aquam habeant promptam ad manus , ut G ingruerit repentini cafusneceffitas, puer ex contemptu minime omittantur. Duo ve­ ro ultima, fcilicet, Conjugium, At Ordo, vo­ faltem a parentibus, fi alii non adfmt, in luntaria funt Ac fpiritualta ; quia liberum forma quam prxmiGmus baptizetur · Ita unicuique ipfa percipere, vel non percipere · Juod peccata fua , cum tempus partus in* hoc excepto, quod qui curam habent ani­ :arecrediderint, facerdoticonfiteantur : ne, cum ipfis in puerperio laborare contigerit , marum. compelli ad ordines, vel curam fufeeptam dimittere, faert canones decreve- E impedientibus pariendi doloribus, confiteri runr. Per ifta duo facramenta peccatum *um voluerint, adimatur facultas. non dimittitur, fed per Matrimonium, for­ Ad hoc prxcipimus, quod facerdotes pa­ rochialcs, parochianos luoa moneant dili­ nicationis juvatur vitium: per Ordinem, fi digne conferatur Ac rite, virtutes augentur genter , ut pueros fuos diebus fabbati pro­ Ac munera gratiarum. Horum autem vis. xima ante Pafcha dc Pentecoften, ad baptifmum folemniter celebrandum a factis ca­ (aeramentorum quedam lunt irreirerabilia , ut Baptftimus , Confirmatio, Ac Ordo : qux nonibus deputatis , ad ecclefiam ftudiofius femel collata , minime reiterantur. Cetera deferant baptizandos , ceffante cujufcumque vero quatuor licite poterunt iterari, folempericuli fufpe&ione. ni pernitentia duntaxat excepta, qux quia In levatione pueri de fonte facro , per quam compaternitas^piritualis contrahitur: fscramentalis eft, iterari non debet. Prxmiffis tam breviter quam leviter in genere; prxcipimus, ut in levatione maris, duo ma· Cmciî. GentreL Tom. XXIV. Ddd res _g_ “8" SFDFS VaCAT . SYNODUS 3.1 iN W Μ V » »ÜDOLPHÜS I. IMP. EDUARDOS I. R. ANGE -ον 7»» res & una femina. Jn fo-min* vero leva-A fu* recepta, poftquam ztaiem rxceflcrinr,------innotefeant. Unde & pueros fuos pu hoc ΑΧΝΟ Christi ,IO!1C’ l:ni,s in4J ^llX f'®'nin« adhibcan· CHRISTI tur. i’lures nun poilunt elle compatres, (cd certificate, & parentes certificate oportet. tanqtiam telles ■ Ne autem alicujus dubietatis prztextu, IV. De Encbanflia. non bapiizatus qmfpiam relinquatur , quod >n mfanubui expolitis, & alus domi bapti­ Aeramentum Euchariftix omni venera­ zatis extra Rumam iupeuus traditam , dc tione dignum , lotis facerdotibus licet iacili pollet contingere; praecipimus, quod conficere , qui fecundum ecclcfiz claves ri­ ut hujufmodi dubio baptizentuq iub hac for­ te fuerunt ordinati. Sacerdotes igitur, priufma vrrbotum · Non intendo te rebaptizare; quam accedant ad minillerium tam lublifed fi non cs bapiizatus, ego baptizo te in me, vit* fu* vias examinent diligenta»*, verbum Apoftolicum fzpius in animo lenomine Patris, X Filii, & Spiritus lanâi . Amcit. Nec tum dubietas talis facit facravolventjes : manducat Ü bibit indigne , i.Cfr. ·· mentum bapuimatis iterari al, .: quoniam ...... non &c. Et fimiliter illud Evaugelii , cum doinonlbatur iteratum , quod « ‘ nefeitur clic B minus intinxiiTcc panem , & dcdiftct Judz f itum . Ifcariotir Pofl bnctllam intravit in exm fa- Jqm· i/ Panni vero chrifmaies, quorum candor tanai : quia manducavit indigne . Qiod fi innocentiam vitx , & puritatem Chriftianam forte alicujus peccati mortalis l*fam codetonant, nufqaatn in ufus profanos, fed fcicntiam habuerint ; ( in quo tum, quantum nd fe, fufpenfi exiftunt,) ad diJum mini* ecclcfiz,/convertantur. Bapurindus vero nifi dc legitimo matri­ fterium accedere non przfumant , donec monio fuerit procreatus , a tacerdote exaconfcienti* fuz vulnera alicut patefecerint âitïime inquiratur de parentum nominibus, faccrdoti, & poenitentiam inde receperint ut , quamquam parvulo baptilmus non de­ falutarem. beat denegari, parentes tamen ejus pro com* Provideant igitur facerdotes, quod obla­ tas habeant confectas dc fimila frumenti. mixtione illicita puniantur . & aqua dumtaxat: ita quod nihil imtnifceatur fermenti. Sint & obiatz integre canIII. De Confirmatif. didz, & rotund* : nec per tantum tempus Uoniam in baptifmo regeneramur ad C cuftodiantur , quod in fapore vel aipeâu S Q viam, poft baptifmum confirmamur abominabiles habeantur . Vinum habeant ad pugnam ; eo quod nobis eft magna «bc: purum : vinum vero in acetum converfum gravis colluctatio adverfuS principem tene­• rejiciatur omnino. brarum . Quapropter facerdotibus parochiaMiiTam celebraturus facerdos infundat ca* libus diftride przcipimus , ut parochianos> lici plus de vino, Ac parum de aqua: nec fuos fzpius moneant , quatenus parvulosi MilTz , nifi in akaribus & fuper altaribus fuos, quos prius baptizatos efle conftiterit,, confecratis, aliqualiter celebrentur. In qua­ procurent quam citius poterunt confirmari. rum celebratione duo faltetn luminaria ha Et ne ob parentum negligentiam ipfoscon­ beantur , tam ob reverentiam facramenti, tingat abfque confirmatione diutius remane­ quam extineftionis cafu fortuito : quorum te ftaiuimus, ut parvuli , infra trienniumi fetnper altera fit de cera. a tempore Oi tus lui, confirm itionis recipiant C)e parochianorum clecmofynis facerdo­ facramc.tum : dum tamen p.oprii vel alie­ tes procurent duos fieri tort illos in canone ni epilcupi copia habeatur. Alioquin paren-— . Mitia: ardentes , prout in ecciefiis multis tes tx tunc qualibet fexta feiia in pane & Uhaûenus fieri confuevk . Ut autem ad idem aequa jejunent , donec pueri confirmentur. efficiamus tubditorum animos promptiores: Adulti vero id confirmationem minime omnibus parochianis noftris contritis &conofferantur , nifi peccata lua prius fuerint feflis, qui in hac parte manus porrexerint adjutrices , quindecim dies de pœnitentia li­ confetfi eodem die . Confirmandi fecum deferant ligaturas bi injunûa mifericorditer relaxamus. Quia vero per hzc verba , hoc efl enim munda», l-titudims & longitudinis compe­ corpm meum, & non per alia, panis tranftes is , qua; poft confirmationem per tri­ fubftantiatur in corpus Chrifti : prius bo­ duum portare, deinde igne comburi prxeipunus , & confirmatus ultra baptifterium lbam non levet facerdos, donec ipfa ple­ ne protulerit verba,/ne pro creatore, crea» per manus facerdot is , vel (altem dr.com, tura a populo veneretur. ablui. Hoftia autem ita levetur in altum, ut a Sacerdotes autem fuos inftruant paro· fidelibus circumdantibus valeat inluett . per chianus, nc pater aut mater , vitricus vcl enim fidelium devotio excitatut , &finoverca, puerum fuum ; nec vir, (aminam; phoc j nec iœmma, matculum ; aut qui confirma­ c'dei meritum fufeipit incrementum . Parotus non fuerit , ab ep.fcopo teneat confir­ mandum . Item inter tenentes puero* ad confirman­ dum cx parte una, & ipfo* confirmatos & parentes eorum ex altera , Ircuti in baptifmo , cognatio contrahitur (piritualis : propter quam ad invicem matrimonium contrahet prohibentur. Et quia hniufmodi facrarpentum iterari non débat , ut pradiximu* : moneantur parentes pi i locorum presbyteros, ut pue­ ris fuis dc confirmat one tempore infanti* chiani vero folhcite exhortcnlur, ut in ele­ vatione corporis Chrifti, nedum reverenter fe inclinent, fed genua fleûant, & creato­ rem fuum adorent , omni devotione & re veientia, ad quod per campantII* pullatio nem primitus excitentur : & in elevationi ter tangatur campana major. Habeat facerdos parochialis, propter in­ firmos , femper hortias confecratas , qua» ultra vu. dies coniervari firmiter prohibe­ mus: fed proximo die Dominico fequente, r.nte calicis ablutionem, afacerdotcMitlam ede- X 7’9 VJCD«. EXO N I F. NS I S. RUDOLPHUS I. IMP I. R.ytNGl.. EDUaRDÜS '' S celebrante, vel ab alio, dum tamen digne A Ft quia przlatis ecclefiarum, quibus ani " -—— & devote fumatur. Quo die , juxta pamarum cura incumbit, in fe bonos cxillcre chr'isîj rochianorum diffuhonrm, plures vel paucio­ non fujfiiit ad falutem, nifi fubditorum mo res confecrentur : alia: innoventur per tubres tf/vitam corrigant & reforment, quofequentem hebdomadam duraturam. . rutn languis de eorum manibus lequiretui : Cum ergo Euchanftia ad infirmum fue­ moneant parochianos ft>os, & crebris pizdirit deferenda: iuperpclhceo & Hola induat cationibus inducant , quod quilibet eorum fe facerdos, nifi loci dillantia & aeris in­ ter in anno, fcilicct ante Natale Domini , temperiei hoe fieri minime patiatur. Sit Paicha, & Pen^tcoflen, vel ad minus :n corpus Dominicum repoiitum in burfamun- Ouadragefima , in^iplius initio confiteamur, diffima , & ipta includatur fub fetura in ne ecclefiz. careant fuftiagns , qux huit pyxide munda. & honeftar , argentea vel tunc temporis, peccata lua integre prop.io eburnea, vcl alia convenienti, quam ad pefacerdoti, vel alteri'de ipfius licentia, con­ àus deferat facerdos, ipfum przcedenle lu­ fiteantur. Licentia yero petita, & .HÎigmua cerna , eo quod portatur candor lucis zteirationabili cauta, non demgetut : alioqum nz. Przccdat etiam tintinnabulum, ad eu· B'pernitentes fruftra fe detegerent alieno, cum ' f ad adu­ jus ionitum excitentur fideles ad* orandum rendum ipfe abfque licencia eos abfolvere non pote­ corpus Dominicum, fe humiliter iiulinanrit vel ligare, nili de mandato fuperioiis. do, fic, fi fieri poteft, genua fleftendo. Et Hoc fiat, vel in peregrinatione, teu vincu­ ut eorum in hoc Lbor meritorius habea­ lo, feu mortis articulo pœnitens fueiit con­ tur; iis omnibus, fi hoc fecerint corde pu­ ftitutus . De contelTiOne vero facta alteri ro pariter & devoto , tredecim dies de iniunper ipfius alfignationem , fidem faciat pro­ fta fibi pceniteptia mifericorditer relaxa prio iacerdcni: alioqum pro confeiTo nulla­ mus. Ne quis reputet onerofum, fuo crea­ tenus habeatur. tori tantum impendere famulatum, unde Quod fi quifpiam confeflus non fuerit £< inftigante diabolo ulla iollicita dubitatio de communicaverir femel in anno, vivens ab corpore Chrilli mentes occupat laicorum . ingrelfu ecclefiz arceatur, fc moriensecclePriutquam communicent , iuftruantur prr fiaftica careat fepultura. facerdotes, quod illud accipiunt fub panis In poenitentiis vero injungendis, facerdo fpecie, quod pro illorum falute pependit in tes peritorum medicorum inhareant veilicruce; hoc fukipiunt in calice, quod effugiis, ut fciant vinum & oleutn infundere fum de corpore Cluilii ; 6cid hoc inducan­ vulneribus fauciati, & juxta qualitatem cri­ tur per.exempla , rationes, & miracula , qua. minum & contritionem confitendum , adhihaftcnus evenerunt. bere propria proficua medicamenta. E.cnim non omne quod fanat oculum , fanat V. De panittntij calcaneum. Qualiutem igitur \ conuitionem confitenttum diligenter attendant ; au­ Dmiranda & multiplex Dei mifericordiant quicquid dixerint, ac eos iupportent dia , humanis Iapfibus ita fubvenit , .it in fpiritu lenitatis,- ne verb'sexafpcrent, nec afpeiftu ; fed follici:e inducant, ut integre non fokirn per baptifmi gratiam , led per peemtentiz medicinam, fpes vitz reparetur confiteantur. Vagos non habeant ocuLs , zicrnz: ut qui regenerationis dona violaffed pronos in terram ; non rcfpicientes fa­ fent, proprio fe judicio condemnantes, ad ciem confitentis, nifi quatenus ipfius cordis remiflionem criminum pervenirent. Media­ contritionem & erubefeentiam, quz eft tnator enim Dei zterni & hominum homo jjxima pars peemtentiz , valeant zllimare, dominus Jefus Chriflus, przpofitis ecclefiz qux non tam verbis, ficut vultu ôc afpeâu hanc tradidit potefiatein , ut facerdotes conpoterunt deprehendi. Mulieres in aperto, fic fitrntibus pcenitentix fatisfaftionem darent, exrra velum. confiteantur : non ut audiri va­ 7^ juxta illud Evangelii ; Quorum remifiritit leant, led videri. Et quz partui funt vici­ Lxc h. pectita, remittuntur, &e. Item: Ite, often- nae, tunc confiteantur, prout fupra decrevi­ dite vos facerditibies, &c. Verum, quia m mus in titulo de baptifmo. gravibus peccatis quis politus, dum in Itus Caveant iniuper facerdotes, ne mai iris , premitur , aliena non diluit : revocent fc aut eorum uxoribus, pio pernitentia quicquam injungant , per quod inter Ipfos de prxlati intus ad conicientiam , ut ciimina prepria prius corrigant, & tunc aliena re enormi crimine finiftra valeat oriri fufpicio, prehendant. Curet igitui facerdos , ut fa& ex hoc odium generari. Qualitate tum picus medicus & perfectus . primo peccata criminis commilfi, & illius univcrfis circumfua diluere, & poftea aliena tergere & faftantiis ponderatis, talis injungatur pcenitennare: & ut liberius & commodius hoc va- E tia confitenti, quz faiisfaftionem inducere, leat adimplere , prziemis fynodi approba & proficere valeat ad ialutem . • c·" ar chiducoui . tione ftatuimus, ut locomm archiepifcopi * , Prêter ea ftatuimus, & fub pœna przcipiqui de facerJotum prudentia & moribus ple­ mus concilii geneialis. ut medici corporis , niorem habent notitiam, de quolibet dccacum ipfos ad xgrotos vocari contigerit , natu , unum vcl duos eliganr confeflores, ante omnia infiimis petfiiadcant , ut me quos ad hrc (cientia & menus crcd’deiint dicos advocent animatum : cum nonnunmagis idoneo* ; qui vice noftra , decanorum quam infirmitas corporalis proveniat cx pec­ ruraiium, rectorum, vicarioium , fieparocato, propter quod Donamus przeepit lan­ chialium facerJotum audiant confeftioncs. guido , quod abiret & amplius non pecca­ poenitentiam noftri generalis auâoritate in ret, ne detenus filii contingeret. Et cum fic omnibus Glva, ad Cujus arbitrium indubiis fuerit xgroto dc fpiruuali falute proviium , & graviJiibus recurratur , nifi forte talis ad mediemx corporalis remedium falubnus emergat articulus, qui nobis inconfultisneprocedatur. Medicus xgroto nihil fuadeat , gueat expediri. quod cedat in ar.tmz detrimentum, cum Coutil. Genertl Tum. XXIV. Ddd 7 . muU ΛΝΚΌ CHRISTI A SEDES SYNODUS- ^RIîdolphüslimp. _ e. 7.91 a/ v □ — Eduardus ..i. — r: angl. vacat. multo pretiofior fit anima corpore, At per A ta reftituant .· alias autem in eleemofyna— ■ contequens falus unius cft alterius falqti mc- rqm quarumcomque largitiones ablata hu»‘tTnTl ruo pt'ponenda. jufmodi nullatenus convertantur. t Infirmi confiteri non tardent, fed pro Confitentife criminalia perpetfaflè, quam­ facerdote confettim mittant, At de die, prt>vis mentiendo dicat leabftioere non polle, pter diverfa pericula qux de noâepotuerint curiofe fuadendum eft κ confutandum, ut evenire . De quorum vero convalefcentia abftineat: Ac quamquam vera pœnitentia di­ ci non debet, admitti 'tatifen debet ipfius defperatur, Dei tunc mifericordix comtnendentur: nec eft eis prxcifc pœnitentiainjun­ confcifio, Ac crebris & Ulubribus monitis fibi eh pœnitentia indicenda. genda, fed notificanda potius qux debetur;' ut fi convaluerint, perficiant eam- Si deNullus omnino facerdos crimina fibi con- ■ ccfterint, pcenaxterna qux debetur, inpœ* . fettata revelet, vel verbo .vel figoo, vel nam Purgatorii tranfitoriam commutatur , ■ afio -.......................... quovis modo, fpecialiter vel generali? ter. Sed fi ^o dubiis prudentiori confilio χ In poenitentiis dàhdis diligenter attendit indiguerit, illud abfque ulla expreffione cer­ facerdos qualitatem delinquentis, quantitas B te perfonr caute requirat : quoniam fic de­ rc;n dclifti, locum, tempus, caufam, pertegentes deponendos eflc Ac in ardum mofeverantiam in daliâo, pœnitentis devotio­ nafterium detrudendos, ad perpetuam poeni­ nem > & figna contritionis ipfius ; nec in­ tentiam peragendam, apoftolica dccrev't auquirat de propriis nominibus perfonarum, doritas. cum quibus quis peccaverit» fed io genere . Cuftodes carcerum incarcerates fuftineant Ut fi mulier fuerit, qux peccavit, quaerat libere confiteri. Quod fi de ceteroquifpiatn ab ea, utrum cum clerico, vel laico, rçliconfeffionis gratiam inhibuerit carcerato, nifi giofo vel txculari facerdote, vel diacono, vivens dc hoc condigne fatisfeccrit, morien vel lubdiacono, conjugato vel foluto, con- ecclefiaftica careat fepultura. fanguineo vel affine· Si vero vir, aptas Ac Et. quia de rebus tranfitoriis nihil fupereft, conlimiles de mulieribus fibi faciat quxftioquod animarum faluti debeat-anteponi, prx­ nes: ita tamen, quod majora Ac notoria pœeipimus, quod cum fratres Prxdtcatores Ac , nitentiario noftro refervet, Ac pernitentem Minores, tam in Quadragcfima, quam ex­ fibi tranfmittat, cum litteris, caufam déli­ tra, cum tranfitum fecerint per parochias, ât &circumftaotiasipfiuscontinentibus. Pœ-Cconfcflioncs fidelium libere audiant, & pœ· niantes iterum cum litteris pœmtentiarii, nitentias injungant : qui ,' fi voluerint con­ abiolutionis & pœnitentix modum continen­ fiteri, proprii facerdotis licentia requifiu, tibus, ad fuum redeant facerdotcm; rever­ & ecclefix parochiani oblationibus contue­ tenti aliter non credatur. Hxc nedum in tis & debitis prius folutis, & fi fedes apo­ foro pcenitentiali, fed judiciali, prxeipimus ftolica eis amplius indulferit, vel indixerit firmiter obfervari. indulgendym, hoc ab omnibus obfervetur , Et quoniam fpiritus & carnis in dies finEt quoniam ipforum Fratrum prxdtcatto Ac gulos crefeente concupifcentia, & refrigefanda converfatio in ecclefia Dei produxiffcentecaritatp multorum, nedum ufitataciife. frudum non modicum dignofeitur, ubi­ mina multiplicantur, fed excogitantur no­ cumque per noftram diœcefim tranfitum fe­ va , Ac inaudita pariter perpetrantur: noftro cerint , honorifice admittantur & procurer, pceniteutiario indulgemus, ut fi in capite tur honefte. jejunii ad fufeipiendum, & audiendos pu­ blice pœnitentes, fefolum fiifficere noncreVI. De extrema ua&iutr. diderit, foetum unum vel plures, juxta pœ- D nitentium numerum, fibi adjungat. AIubre utique tam corpori, quam aniDe peccatis qux communiter funt in mx, unitionis extremx perpenditur faufu, a facerdote inquiri poterit fingillatim: cramentum, ad allevationem corporum , rcde ahis inufitatis non inquirat, nifi pcrcirmiftkinem peccatorum, dignofeitur alimen­ cumftantias, & a longe inquirat ; ut per tum. Quapropter inter ceteri facramenta hxc, expertis, dum eorum recenfetur me­ iflud non minimum prxeipimus vencan, & moria , detur materia confitendi ; inexper­ facerdotes parochos, quandocumque fuerint tis, dum celantur incognita, occafio de* requifiti, ad vifitandum infirmos fe prom linquendi oon pandatur. ptiffimos exhibere. Et qui difficiles fe exhi­ Caveant igitur facerdotes, ne ex ardore buerint in hac parte, & infirmis pœniientiavaritia poenitentias latas exponant vena­ bus & petentibus, gratis abfque ulla exa&ioles.- quarum pretextu ipfis laicis remittatur ne pecunix facramcntum hoc non contui»· corporalis pœnitentia, qua debetur ,* & ipfis tint: cum gratia fit gratis data, & non facerdotibusquicquam temporalis lucri accre­ pretio conferenda, couvidi fuper hoc, juxdit, cum xterno fupplicio At brevi fru- £ ta canonicas fan&iones punientur condigne. ftu . Nullum etenim crimen tam grande Pmterea praecipimus, quod icjeâa omni quis timeret committere, quod per pecu­ negligentia , perochialcs presbyteri , circa niam coofpiceret fe pofle redimere. Hujus curam fibi committam vigiles fint follicicriminis reos, fi qui inventi fuerint facer­ ti, extra fuam parochiam abfque caufa ra­ dotes , ( quos ipfo faâo fufpenfos ac fimotionabili nullatenus provocantes ■ & tunc lo­ niacos declaramus) fi poftea Divina cele­ co fuo alium dimittant idoneum, qui ea brare, immo verius profanare prxfumpfcqux animarum cure incumbunt, fciat & rint, a noftra diœcefi, abfque fpe redeunvaleat adimplere. ai, in perpetuum decrevimus expellendos. Quod fi quemquam juvenem vel fenem , In rebus vero nefarie acqutfitis, facerdo­ culpa, negligentia, velabfentia fui facerdo. tes iniungant parochianis «enitentibus, ut tis, quod abfit, abfquebaptifmo, confefliodamnum paflis, omnino, u fupetfint, ablane , Dominici corporis perceptione, ac ex tre- S . · _ 791 vE? VAI-âl · £ X O N i E N S 1 S. RUDOLMÜS I. ΙΜ?. ANGL wuAju EDÜARDUS 1. R. -ΛΛ '94 unftiooe proveniri morte/ contigerit :Atnanifcftc iitjuct, _ . ra illum terminum, qui voluerint, & vaquod uqâi, fi ab infirmitate poftea conva­ ueriat, legitimum.impedimentum apponant. luerint, carnes comedere, nudis pedibus am- Presbyteri etiam quod per fe ipfos potuerint . bularc, dc, fi conjugati fuerint, uxoresfuas inveftigare, & quod per fe vel per alios in­ cognofcere , occafione hujufmodi omittere venerint, illud litteratorie fignificent quibus incumbit iotannitates contraâuum celebra­ non tenentur. re. Quod fi contra copulam contrahentium appareat pfobabilis conjeâura ; contraâus VII. Dt vutrimonie. interdicatur exprefle, donec quid 'fuper ii? -w A^Arnalis concupifctotie vitium ex inobe- fieri debeat, canonice dijudicetur. Si vero dientia primorum parentem contraâum, aliquis impedimentum apponat, cui fama vi­ itq tranfivit in pofteros, ut quanquam bocinis non confentit, juret ftatim quod illud no baptifmi confirmationon obivit malitiofe: injungatur fibi quod* tno *■—"'·—· gratia —- renovatus, ----------iis _ robore folidatus, , „ dc ____ facro viatico loci ordinaries, certis dic & toco com­ nis ____ ______ ____ .re-coram _ creatus exiftat, non eft tamen per omnia parcat, impedimentum objcâum legitime pro­ priori innocentis reftitutus; iromo prioris baturus : qui fi jurare noluerit, vel juraverit, concupifccmie fomes adhuc remanens, ipfum de non compensent, vel in probatione defe­ inquietare non ceflat, per quam colaphiza­ cerit objeâorum, ex tunc procedatur in netur ftimulo fatatue, inceflanter nitentis ho­ Sitio, oppofitionc hujufmodi non obftante. minem per hoc ficut per ceteros nocen­ pponens vero, quia matrimonium legiti­ di modos ducere ad interitum . Homo mum impedivit, canonice puniatur. tamen , fi legitime reftiterit, propter cer­ Prstcrca quia quidam diabolicx fraudis taminis hujus viâoriam majus meritum inftin&u, legitima matrimonia, contra prsceptum Domini, dilTolvere fatagentes, cum conlequetur. Ad vitandum igitur hujus condiverfis in diverfis provinciis contrahere non cupiicentix malum, matrimonii (aeramen­ tum ab Apoflolo poft peccatum hominibus verentur : fub ptma excommunicationis fir­ eft conceflum, quod a Deo in paradifo dc miter inhibemus, ne aliqua extranea dc igno ante peccatum, ad officium fuerat inftitutaperfona, ad vvimi contrahendum matrimonium ia periuua, «u «ijcuuuiii matrimonium, ' tum. Hoc per fponialia de futuro initiatur,'™in noftra diocefi ullatenus admittatur, do­ per mutuum confenfum de prxfenti ratificanec per litteras loci ordinarii, in cujus jutur, per carnalem copulam confumtnatur . rifdiâione moram traxit diutinam, conftiDebet igitur hoc facramentum, cumdifcreterit matrimonium legitime bannatum fuiffc, dc fe poflic contrahere abique ullo impe­ tione magna dc reverentia celebrari, in lo­ dimento docuerit evidenter. Idem fiat, ecis honeftis, dc tempore congruo, cum om­ ni modeftia, dc maturitate: non in taber­ tiamfi contrahentes fuerint noftrx diœcefis.· nis , potationibus, dc commeflationibus , dum tamen diverforam archidiaconatuum , vel parochiarum . Sacerdotes folemnitatem non fecretis horis, latebris, de fufpcctis, fed matrimonii aliter celebrantes, nec non dc palam dc fobrie celebretur . ipfa contrahentes, puniantur poena concilii Et ut in ipfis contrahendis forma de ce­ tero obfervetur, a qua vidimus quamplurigeneralis. Cum autem matrimonium in facie ecclemos deviare, dc nonnulla animarumeveniifise fuerit folemniaandum, palam dc inoftio iepericula.* praefentis fynodi auâoriiatefta­ L.. matrimonium .«nuuiu...»a,, nulla_ tuimus , ut nullum . ecclefix facerdos interroget contrahentes, fi ecde- E igitur invicem confentiant, ab ipGs fingillafpoofalia, nifi in praefentia prsfentia rectoris i .. . ■ <■ , fufpcfti fint, nihilominus inveftiget, fic, (eu (acerdotis parochialis, dc trium fide an ad contrahendum vi metus vel violentia dignorum, in poikrum contrahantur, qui, fint indu&i. Et fi de hoc per utriufque vel fi fuper forma de modo cootraâus lis in­ alterius eorum confcfliprem conftiterit, ul­ ter contrahentes oriri contigerit , valeant terius non procedat : alioquin eos inftruat in fuper hoc veritati teftimooium perhibere . Contrahentes vero extra formam praediâam, vulgari, quod fe invicem accipiant fub his dc prxfcntes in contraâu, per locorum or­ verbis; Accipio te in meam, dc «go te in meum : eo quod per haec verba vel confimidinarios graviter puniantur. Licet per legi­ lia, legitima matrimonia contrahuntur. Ubi timam viri dc mulieris confenfum legiti­ vero fponfalta contrahuntur, qu« funt fu­ ma matrimonia contrahantur: quantum ad turarum nuptiarum repromiflio , ut puta fub ecclefiam neceflaria funt verba vel figna , his verbis vel confimilibus : Accipiam, vel confenfum exprimentia dc prefenti. Ex quo habe- 79 < SYNODUS RUDOLPH. I. IMP. EDUAKD. I. R. ANGL. 79* —— habvbo te in meam, fic ego te in meum : A ANNO ANNO _______ matri. VIII. De Ordine in genere. CHRISTI vel qualitercumque clam vel palam matri­ CHRJSTI monium iit contraftum, folemnitate mini­ •7 UM ad fpiritualia officia exequenda af­ me fubfecuta , per utioque caiu ipfis contrain qx nd i fint tales, qui poflint digne fahetmbu^ carnalem copulam interdicimus , cramcnta Dominica penradare, qux per adonec tnnx dentmciaticnts fafla luerint, lios, quam per illos, qui ad hoc facros or­ & iolemnitas in tiacie ecclefia- adimpleta . dines iufceperunt, nequeunt difpenfari - cum Qii piius inter le commifcenr, graviter pqmantur , quanqi.ain aliud non fupcriucril im­ omni reverentia venerandum eft Ordinis facramenhim , per quod txtera minifttandi fopedimentum Ad hxc, quia propter clandeflina &. in­ B iis clericis eft attributa facultas. Quicumquc igitur qui ad tam dignum acceflerunr facra terdicta matrimonia, nonnulla animarum pe­ mentum, prxeipue factos ordinesfulcepturi, ricula Contingit pluiies evenire, cum non cum omni munditia corporis fic coidis, faappareant legitimi tcftes per quos contradit* da confcflione , & recepta pœnirentia, idem pollet probati : multotiensevenit, ut conjun­ ct legitime, feparentur, & illegitime con­ affirmant. Quibus ex caufis. ad ordines fuicipiendcs accedentes, diligenter attendant, · tundi cum luarum tolerentur periculo aniprudenter advettentes, an fint legitimi, nec maiuin, eo quod ecdefiafticus judex nequit dum légitimât! ; an incgulâritatem notam in dubiis certam ferre fententiam . Omnis talia matrimonia contrahentes, ab ingrcflii ex aliqua caufa contraxerint, ut puta quia fuerint homicidx, judices, advocati, didactclefix * : lalva nihilominus poena concilii tores, feriptores, exeeutores in caufa fangeneralis foboli impofita ex talibus nuptiis procreatx . Sacerdotes parochiales, fi talia guinis ; an fimoniaci, vel interventores fimoniaex pravitatis, vel fimonix viiio infedi ; conjugia nedum celebrare przlumpferint, vel aut an ab haircticis, fchifmaticis , vel nomicontempferint prohibere, vel quifeunque retulaiis excommunicatis factiter promoti. Item ulans ipfius iplins prxfumpieijj prxiumpleijj inteVefle, interelic, iulpen-Cnatim hifpen- G i an bigami, corruptarum mariti, vel facta­ erduin ab otficio per triennium declara­ mus ,· pernr fubdendum nihilo minus gravio­ rum virginum violatores; an excommunicati, vel furtive ordines adepti, vel in lufceri, li culpx tur qualitas id poftulaverit fuptis taliter ordinibus miniftrantes. Item an fcipiendum . facrilegi , iortilegi, dxmonbus immolato­ Gnca fornicariarum abjurationes hanc for­ res , incendiarii,. ecclefiarum effradores; an mam de cetero prxeipimus obiervari, ut de­ confcienriam habeant peccati mortalis, vel linquentes juramento prxftito fe aftring.rnt. Quod fi ipfos contigerit pibtis ac fxcularibus clericis diftriâe lupei hoc cotivtflo* a tuis officiis per annum decrevimus fu(p«iidcndos . prxeipimus, ne aliquos dé confia tribus luis Canix vero divortii poftquam fuerint exa­ ad lacros oidines nobis audeant przfentare . minata: , & plene inftrudx, ad officialem nifi eis ante ordinum fulccptionem in fufnoifium cum toto proccllu habito remittan­ ficiemi & perpetito titulo velint & valeant tur , per iplum canonice decidvndx, ficut providere. Alioquin ficut ordinatos, ita prae· haflenus heri couiucvit. fentatores eorum . fufpcndcndos decrevimus a Divinis. Nullus 797 ÆS. exoniensis. RUDOLPHUS I. IMP. EDUARUUS I. R. AMGL- -no · '° ' Nu,,us el'am’ et^‘ d® fufticicnti titulo fit A aliqualiter facere mimilcria, nec ipfa fine CHRISTI Prov,his, abfque fui archidiaconi litteris paΑΜΝΟ noflro confentu totaliter diruta renovare. ,,,7. tentibus -fuper natalibus & honcfta converlaCappcllzvero cum fuerint fic conti r uda, CHRISTI ticne, ad hujufmodi ordines tukipiendosac­ nihil in ers fiat quod in matricis ecckfiz cedat ·' religiolis & bénéficiatis dumtaxat ex­ cedat praejudicium. Illa etenim nonnunquam , ceptis. de redoris aflcnfu, mediante luftitu conceCum abbates, priores, vel faItemfubprio- dtintur ; hoc adjedo, ut id fiat abfque ju­ res, aliquos de confratnbus fuis ad ordines ris praejudicio alieni. Quo cafu flatuimus , recipere contigerit : fub pcena excommuni­ ut facerdotes in didis cappellis mimftrantes, cationis diftridc prxeipimus, quod nullum univerfas oblationes , quas in ipfis ofterri , ante annum probationis effluxum, vel facontigerit, ecclefia: matricis redort cum in­ dam profeflionem, nobis prxfentent abfque tegritate reftituant. Et Ut fibi iupor hoc (aluis patentibus litteris: ne ipfis forfitan ad lubrius confutatur, didos facerdotes ad idem fzculum revertentibus, nos vel fucceflbres religione facramemi prxeipimus obligaii. Li noftros fuper eorum provifione fatigari con­ bertàtcm etenim, qux de concedentis behitingat. "gnitate præceflit, in luam Ixfionem nolu­ Ad hxc , quoniam quidam extranei fe mus redundare. Hoc nedum de conftruenoriundos dc noftra diceccfi, ac fervi fe Iidis , fed de |am fimili modo conllrudis , beros multotiens mentiuntur, ad quod pro­ firmiter prxeipimus oblcrvari y«Si quis autem bandum conduâitios telles & fallos produ­ reftituere contemplent, prater reatum pe.-cunt : nos tam ipfos, quam telles cotum,> jurii, ipfum fufpenfionis viriculo, donec repro hujufmodi fraudis commento, excom- 11 i tueri t, innodamus. Si vero laicus reftitumunciationis vinculo innodamus. tionem impedierit, ac poft trinam admoni­ Item quia quidam eccicfiarum redores , tionem non deftiterit ab impedimento.- hoc cum eos ad ordines fufeipiendos contigit ipfo majoris excommunicationis incurrat fen« evocari, fe aflerunt in facris, cum non centiam. fint, ut fic nobis valeant & officialibus no­ Inhibemus etiam, ne in cappellis qux pro­ litis illudere, ficutalii, qui cum fint audoprios parochos non habent, parochianisma­ ritate concilii privati, fe procurant, abfque tricis ecclefix, nec aliis quibufeumque, i-i noftra confcientia, inter ceteros ordinari : C crament a vel facramentalia miniftrentur : niti tam hos, quam illos, ab officio fufpendi-'" 1 ’aliquibus aliis amplius fuerit indultum. Nec mus & beneficio, donec primi fuper illufiofit in ipfis fons baptifmalis, nec in eifdem ne hujufmodi nobis fatisfccerint, & in fa­ nuptis vel Divina celebrentur: nifi funda­ cris ordinibus fuerint conftituti ; fecundi ve­ tionis tempore, vei poftea, majori^onatx ro beneficia fua dimiferint vacua, aliis li­ fuerint libertate, & ob hoc matrix ecclefia bere conferenda. Alioquin, fi ipfa prxfumhonorem receperit competentem. Obven­ pferint gpftmodum retinere, fruâus, fi quos tiones tamen carum, quas a prxdidis per­ cx ipfis perceperint, quos confiât non efie fonis contigit provenire, redort, ut przdifuos, cum integritate reftituere compellan­ ximus, referventur. Idem de oratoriis, qux tur; quos fi relinere contenderint, tanquam in aliquorum domibus conftruuntur, flatui rei ecclefiaftica; invafores excommunicatio­ mus obfervari. nis fententia percellantur. ■ Ad hxc, onus hujufmodi conftrudionis & Clerici ab alieno epifeopo ordinati, non reparationis, cancelli nutricia ecclefix, ad prius ad exeeutionem fui ordinis in noftra ipfius ____ ecclefix redorera; navis vero ecdcdiceccfi admittantur, donec de eorum ordi- rv fix, ad parochianoss , volumus & prxeipinatione, litteratura, converfatione,moribus, “ mus ----- ----;-----— r pertinere, confuctudine contraria non nobis vel locorum archidiacono fidem fe­ obftante. cerint manifeftam. Verum onus cappellx qux diftindam ha­ Redores vero ecclefiarum parochialiutn , bet parochiam, ad ipios cappellx parochiaad ordines quos beneficiorum fuorum cura nos totaliter pertinebit ; eo quod ob ipio­ requirit, infra confti tutum tempus fe faciant rum favorem & commodum luit conftruda .· promoveri, & refideant perfonaliter in eif­ & nihilo minus matrici ecclefix, fi refedem, fi ptxnam generalis concilii voluerint dione indiguerit, juxta diferetionem locoevitare: nec ecclefiis ipfis per vicarios, fed rum archidiaconi , ipfos decrevimus perper feipfo· defendant, nifi dignitates forte venire. annexe fuerint, vel prxbendx; in quo ca­ Quia domini terrarum in diverfis parofu ipfos habere vicarios canonice conftitutos, chiis terras polfidentes, & in una illarum a jure novimus efle pcrmifliim. tantummodo perend i nantes, ad onera ecclefix, in cujus parochia non inhabitant, kd IX. Dc cccl^fib, ctfpcliu, & cretoriij cm- pfui famuli & fervientes, ipfis parochianis ftmcndb tT rtpurMuUj. incumbentia contribuere contradicunt .- ut hujufmodi calliditati in pofterum obvietur, Uooiam ccclefiarum ordinatio, a quoprxfentis fynodi audoritate flatuimus, quod cumque conftruâx fuerint, non in con­ domini hujufmodi, onus reparationis eccle­ gruentis poteftate, fed loci dkneefani, confifix ­ Ôc coemeterii, fecundum portionem ter­ tere dinofeitur, prout utriufque juris fanda re quam poflident in eadem parochia, ficut &fah>bris decrevit audoritas ; nec liceat cui* ceteri parochiani agnofeant & perfolvant to­ quam ecclefiam, velcappellam de novocontaliter in futurum; êt ipfi ad id faciendum , ftruere abfque epifeopi fui licentia fpeciali : fi neçeflarium fuerit, per illarum ecclefia­ prxeipimus, quod nullus ecclefiam, vel caprum prxlatos , per omnimodam cenfuram pellam in noftra dioecefi de novo fabricare ecdefiafticam , de cetero compellantur . prclumat, nifi noftro primitus requifito & Si quis vero altare cum parietibus fc tcaccedente confenfu; nec in eifdem Divina do in ecclefia, cxdevotione velit conftruere : anno Q 799 ■ SEDFS VACAT. SYNODUS * IN W U U RUDOLPHUS I IMP. R. ANGL. eduardusi 8oo —“re: hoc fiat, prius a nobis petita licentia A CHRlVri & ot>,enta > ac dlignata perpetua & fufficienXI. De coemeterii j cappeliamm, de matrice ,,i.. ti tuftentatione ad reparationem hujufmodi tccbfia longe diflantitem , dedi candie. aedificii, cum indiguerit .* ita quod parochia­ ni propter hoc procedente tempore non gra­ Uia propter locorum diftantias, fle viaventur . tum diferimina, ac inundationes aqua. Onus oratoriorum, quz in privatis domi­ rum, non nunquam cappellz infra parochia­ bus conftruuntur, & etiam cappellarum pro­ rum limites conftituuntur, certos parochia­ prios non habentium parochiaoos, ad ipfonos,. fle diftinâos fines habentes, de quibus sum dumtaxat pertineat fundatores, item reâores omnia percipiunt emolumenta: ad­ ecclefix & cappellz, quz fi fuerint fupervertentes per hoc viventibus parochianis faHuz vel diruiz, an debeant reparari , vel lubriter fuiffe provifum, fed in nullo mor­ aliis uniri, an totaliter deftrui, ordinandi tuos relevari, ftatuimus, ut ubi defunftorum potcftatem nobis -de cetero refervamus, jux­ cprpora, propter impedimenta przdifta, ne-* ta canonicas lanftiones. queunt abfque nimia difficultate fll periculo Bad matricem ecclefiam tumulanda deferri, fi X. Dt dedicatione ecdefiarum. cappellzdiflent a tuis ecclefiis per duo mil­ itaria, vel fint minoris diftantiz, dum tahut nos ire filii de natura, per baptif- men aquarum nimia inundatio tale przftimatis facramentum faftj fumus templum terit impedimentum, reftoresecdefiarum, fi Domini univerfi ■' ita privata domus a cete·locus fuperfit, faciant ibi fumptibus paroris materiali fubjefto non differens, per in* chianorum, coemeteria przparari : ut cum vifibile-dedicationis minifterium, Dominicum per loca ipfa tranfitum fecerimus, ea bene templum efficiiur.· in quo, cum tanquam dicere valeamus, in quibus corpora parohomines fragiles & imbecilles excefferimus , chianorum earumdetn, ad vitandum hujula Deo mifericordiam imploramus, & ve­ tnddi pericula ( abfque matricis ecclefix prxniam “deliftorum : in hoc loco, flt. non ali­ judicio) reponantur. bi abfque caufa honefta, & neceflitàte maDedicentur cappellz ecdcfiz ipfz.· cum gna, hoftia falutaris viva & vera, offerri orationes in locis dedicatis cfficaciz fint lon­ habet manibus facerdotum , ficut liquet om­ ge maioris nibus quibus przeepta funt nota novi & vc-C XII. De eetlcfiarwn ornamentit, 0* cortem cn teris t eft amenti. Idcirco officii noftri debitum exequi cu­ ftodta. pientes , fingulis ecdefiarum reftoribus non­ dum dedicatarum przcipimus: quod ecdefias T ornamenta ecdefiarum , quibus quafi fuas curent taliter parare, ut ipfas dedicare propriis inftrumentts facramenta ecclepoftimus, cum vacaverit nobis tempus. Et fiaftica mimftrantur, fint fulgida & hone­ tfquzque probabilis ignorantia nos circum­ fta, exemplum nos docet doftifftmi Salomo­ veniat in hac parte, decanis ruralibus innis, dum vafa domus Dei ex auro purifjungimus , ut de ecclefiis non confecratis fimo conftituit fabricari. Quapropter przci­ nec........... ; & de aliis, de quibus dubium pimus , quod quzlibet parochialis ecclefia, & eft an fuerint confecta te (eo quod certa con- etiam cappella diftinftam habens parochiam, munda & decentia habeat ornamenta. iterationis indicia non apparent ) nos vel officialem noftrum, citra felium Nativitatis Sit in aliqua ecclefia faltem unus calix beatae Mariae, non omittant reddere certio- _ argenteus, r ».w. vel deauratus : feyphus ar­ purus res: alioquin ipfos vdut inobedientes gravi· Pgenteiis vd ftannetis pro infirmis, ut poft- Q S U ter puniemus . Et ut matri a filiis honor debitus impen­ datur, ftatuimus, ut anniveriariusdedicatio­ nis dies, a parochianis omnium ecdefiarum, & etiam cappellarum adjacentium non de­ dicatarum, velut dies natalis Domini folemniter celebretur : fle quod parochiam’ ipfam, velut matricem, fuis oblationibus veneren­ tur Parochiani cappellarum dedicatarum fle non dedicatarum, przdifto die, & die fefti landz matricis ecclefix, ad ecclefiam tnr> tricem accedant, honorem debitum , qui a filus matri debetur, devotis precibus impenfuri : non ut parochiani cappellarum dedica­ tarum offerant, nifi velint, eo quod obla­ tiones fuas in cappeilis dedicatis, ipfosfacere oportebit . Ut autem confecrationis impenfie memo­ ria perpetuetur : przcipimus, quod dot is quan­ titas quz in deuicatione ecclefia eft collata, dirs dedicationis & annus, nomen confecrantis, numerusdierum indulgentia a confecrante conccffz, ia Kalendare ecdefiarum confcribantur ■ quant Euchariftiam affumpferint , loturam ~ digitorum fuorum facerdos fibi pizbeat in eodem. Sint duo corporalia munda & in­ tegra cum repofitoriis : duo paria veftimentorum , plenare unum , feftivale, aliud feriale : quatuor tuellz ad majus altare, quarum faltem duz fint benediftz, & una illarum cum parura . Item ad quodlibet alrare, cum contigerit Miffam inibi celebrari, fint (uperpellicea duo , & unum roche tum : velum quadragefimale : velum nuptiale: palla mortuorum: frontellum ad quodlibcr altare : Miffale bonum, graduale, troparium , manuale bonum , legenda , antiphonale, plalteria , ordinale, venitare, hymnare, coi leda re ; prxlenj fynodus feripta habeatur in fingulis ecclefiis citra fcftumS. Michaelis.- cifta ad libros fle veftimenta : pyxis argentea vel faltem eburnea ad Euchariftiam cum fetura: chrifmatorum ftanneum cum icrura. affer ad pacem : pyxis ad oblatas: très phialz. facramentarium lapi­ deum, & immobile: thuribulum; vas ad in­ cenium: v„s ad aquam benediftam.· hcjaad tenebras : candelabrum Pafchale : dux cruces, una fixa, fle alia portabilis: imago bcatz Mariz virginis, flt lanfti loci ejufdem: ce/ reus . r 8OI SEDES EYONlFNQlS RUDCI-PHC’S t iMl’ gQ, c a u jn i l b I b. eduardüs i. r. >sgl. 801 r,rus P: du° cerei procefbonales: ce-A archidiaconi, vel laltern ipfius lecioris, Ji-~~— CHRtsn latura fuper altare: campanella deferenda ad centia fpcciali "■ ad quos truncos fi parochia- chrMI infirmas, & ad elevationem corporis ‘ Chri‘ ­ ni prxdicarc prxfumpierint, perpetuo amofli-' lucerna boeta.- eampanellxad mortuos: veancur, & ipfi nihilo minus canonice pu­ feietrum mortuorum: baptifterium lapideum niantur. Si vero prxdidum citra terminum bene feratum: feneftrx vitre® fuflkientes in ■. amoti non fuerint : ex tunc ecclefias in quicancello Ac navi ecclefix . bus remanferint, donec amoveanrur, fuipeoQualiter hxc funt neceffaria in ecclefia dnnus a Divinis. Dei ad expfendum cultum Divinum , ufus * Et quia laudabilis confuetudo erga fan­ nos inftituit quotidianus. Qttxdam illorum, dam ecclefia pia devotione fidelium intro­ prout utilitas expolcit in majoribus ecclefiis ducta , commutari non debet, fub confueto quxftifficiunt, duplicentur , vel triplicentur, coloie canonicx pietatis: omnes impedientes in quibus fint hxc amplius quam aliis: dia­ debitas oblationes & devotas in ecclefia Dei, conus & fubdiactfous, cappa chori, tunica, & redores ecckfiaium, quo minus de ipfis dalmatics, duo phyladeria ad cornu alta­ libere difponerc liceat, excommunicamus , B donec de injuriis , eifdem redoribus fatisferis , & unum ad patenam. Onera omnium ornamentorum prxdifto- ccrint competenter. Item audivimus, quod propter fedilia in rum, parochiani, ficut hadenus, ita de ce­ tero fnppot tabunt, librismatutinalibus, uni­ ecclefia rixantur multoties parochiani, duo­ co fcilicet pfalterto, fencftris vitreis in can­ bus vel pluribus unum fedile vendicantibus : cello, & celatura fuper majus altare, dum­ propter quod grave Icandalum in ecclefia taxat exceptis: qux redores vel vicarii fupgeneratur, Ac Divinum fxptus impeditur of­ portabunt, prout in noftra diœcefihucufque ficium. Statuimus, quod nullus de cetero fieri confuevit. quafi proprium fedile in ecdefia valeat venOrnamenta ecclefix, fecuras cuftodidicom­ dicare , nobilibus perfonis Ac ecclefiarum pa­ mittantur: non tamen fub cuflodfa laico­ tronis dumtaxat exceptis : fed qui orandi rum, nifi id neceftitas major expoftulaverii. caufa primo ecclefiam introieiit, juxta pro­ Nec tunc facra contingere , nec in ecclefia prix voluntatis arbitrium fibi eligat tundi loco clerici aliqualiter tniniftrare prxfulocum . tnant. Prxeipimus infuper , quod de ecclefiarum Et quoniam audivimus, quod quidam no Cinftauro, ipfius cuftodcs,* coram redoribus _______ vacat. ANNO bis & locorum archidiaconis illudentes, cutn vel vicariis ecclefiarum, feu faltem cappclfibi ccclefiaftica deficiunt ornamenta, tem larum parochialium , Ac quinque vel fex papore vifitationis exhibent aliena pro fuis , rochianis fide dignis, quos ipfi redores, vi­ mendaciter afferentes illa fua effe, qux ab carii, vel cappellani, de hoc duxerint eli­ aliis accommodarunt : hanc fraudem fub gendos, quolibet anno compujum fideliter pœr.a excommunicationis de cetero fieri pro­ reddant Ac redigatur in feriptis. Qiiam ferihibemus . ' pturam prxeipimus loci archidiacono, cum Ad hxc, cum ornamenta ecclefix incurvifitat, prifentari : nec ipfum inftaurum in fu latronum contigerit afportari : fi propter alios ufus, quam ecclefix, ullatenus con­ defedum cancelli , ornatncntorym amiffovertatur. Unde fi parochiam pro defeftibus rum periculum, ad rudorem; fi navis ec­ ecclefia, feu pro altis demeritis, amercian clefix, ad parochianos ftatuimus pertinere: contigerit, de proprio fatisfaciant , inftauro ut per hoc, tam hi, quam illi, adfuppienecclefix integre remanente. dos tales defedus potius animentur. __ Et quia nonnumquam certus redditus Ac Et quoniam inter ecclefiarum redores AcDinftaurum carnariis, altaribus, feuluminari­ fuosparochianos contentiones in ecclefiis fx- bus aftignatur : prxeipimus, quod ipfa in pius fulciuntur, dum parochiani ipfi pro­ alios uius ecclefix minime convertantur, nifi pria audoritate truncum affigunt in eccle­ neceftitas vel faltem xquitas aliter fuade.it fiis, vel extra, pro fidelibus eleemofynis col­ ordinare, loci archidiaconi vcl faltemredo ligendis , & prxfumunt, ut audivimus , pu­ ris accedente conccffu . blice predicate majorem fore eleemolynam, ad truncum tplum offerre, quam in mani- XIII. Ne in eicl(fii) vel eœmeteriii earum busi proprii facerdotis: unde evenit, ut tam mercate vel plecite facu'-arie teneantur , ab oblationibus debitis, quam ex devotione vel édifie te fee nierta conftreantnr . confuetts, corda infipientium avertuntur, & ecclefiarum redores in utriufque damnum lus Ac mifericors Dominus , qui dum incurrunt non modicum, & jaduram. Au­ pro peccatis noflris irafcitur, mifcricordivimus etiam, quod quidam laici oblatio­ dic recordatur, templa Dominica conftrut nes candelarum, qux in fefto ----- Purificationis -------------- e & Divinis precibus confecrari voluit Ar prx & aliis fcftis per E ce pj t. j„ qUibu$ p|ebs fidelis ab omnibus iobeat» Maria Virginis , Γ annum, ex laudabili confuetudine fieri conrinfecis Ac fxculanbus opetibus abftitiens , fueverunt, ne dum redores recipiunt, fed per oblationes Ac pacificas hoftias, devotx aliquando capiunt de manibus offerre volen­ prxeipue orationis , iram judicis mitigaret , tium > fcelus hujufmodi palliantes, quod ex ipfius clementiam humiliter poftulando. Quod cera inde colleda , velint facere cereum co­ idem omnium Dominus tam verbis, quam ram cruce, vel alibi. Has duas laicorum operibus, fpecialiter volens defignarc , flagel­ pnefumptiones, tanquam nefarias, deteflanlo fado de funiculis, ementes Ac vendentes tes, ftatdcndo praxipimus, quod omnes ta­ ejecit dc templo; affeverans domum fuam les trunci in eeclefia affixi, feu coemeteriis, domum fore orationis , Ac per tale commer­ vcl juxta, citra feftum Nativitatis Joannis cium fad am fuiffe fpeluncam latronum. Ne Baptift·, ab ecclefiis ipfis penitus amovean­ igitpr ubi delidorum eft venia impetranda, tur; nec iterum apponantur, abfquenaîtra, delida delidis gravius accumulentur : diftnCeeecii. Gmrral. Tom. XXIV, Eçe de P ·_. RO' sedes VACAT. SYNODUS ° 1 ‘ U U * . . . rudolph imp EDUARD. I. R.i ANGL- ίω —’“~~"de prohibendo ftatuimus, ne in quibuicum-Ai m fits noceant,, uepe fxpe piamamw plantantur:■ ρναικπ·* prohibemus , » noceam om^STl Ψ* acidus nofttx dirrcciis, atms earum, ne ecdefiarum redores ipfas parfumant pro· qjr b, j ,7» . vel cœineteriis, mercata (eu placita (xculaflernere indiftinâc, nifi cum cancellus ccui>. ria de cetero teneantur ; nec ullas negotia­ clefix neceflaria indigeat refeâioo·. nec in alios ulus aliqualiter convertantur, pretertiones quitquain exercere prxiumat; necxdtquam fi navis ecclefie indiguerit fimiliter heta (a-cularia inibi conftruere , nifi pro communi utilitate, & hoftilitatis tempore, refeâione, 6t redores propter parochi* in­ ncccilitas id expofeat. Et fi qux ha&cnus digentiam , cis caritative de arboribus ipfir— duxerint largiendum. Quod fieri non p^ecoidlruâa fuerint, ipfa prxcipimus demoliri. Et quia tn ctrmeteriis dedicatis multa cipimus: fed, cum faâum fuerit, recotnlaudoruin & (ahandortun corpora tumulan­ mendamus. tur . quibus debetur omn>s honor & reverentia * l.tcerdotibus pcrochialibus diftride prxXV. Dt ittmmnit tttkfiAntm, fxrfoti; & np mus, ut in ccdtfirsftus denuncicnt publi­ rtbm tentui. ce , ncquifqiiam ludas, eboreas, ve) alios lu­ dis mfi Μη-Hos in cœr.H-tcriis exercere prxfii-B Andam matrem ecclefiam , qux nemini /-□i p xripiic nt vgili s, <\ m feftis Sanclaudit ingrefliim, vel gremium redeun­ di , non folum patres apoftolici, fed etiam doiiim , cum hii’tlmodt ludos theatrale* Romani principes in unitate multiplici de­ 1. c dreffe & " ludibriorum ipeüacula introJuftoS. per -ii quos ccclefiarsim coinqnin-itur lioneftas, (acorarunt : ut fit ipfa tanquam pia mater, t.«d . 3<- fI| or(jinc$ deteftentur. Quod fi aliqui, poft qux in finu fuo recolligit uni ver los: ita fin­ fadam dcuunciationem , ludos hujufmodi git It boni, five mali, ad ipiatn confugien­ tes , fub ipfius chlamyde proteguntur illcfi · Aquai>quam improprie didos, eo quod ex Hanc libertatem ecclefiafticam bonx memoeis crimina oriuntur) exercuerint: praedidt rix Othobonus, quondam in Anglia ledis facerdotes eorum nomina loci archidiacono, apoftolier legatus, prudenter attendens, de­ vel ipfius ofhciali, denuncient , ut ipfi pro crevit ftatuendo - ut fi quis aliquem, adecfi is demeritis canonice puniantur. clcfiam, coemeterium, vel clauftrum confu­ \1V. I t coemet er m tijifjenJii iT aremwit gientem , inde abflraxerit, vel neccflaQum vidum fibi prohibuerit miniftrari; aut fes irrjcfitiint. C alienas in prxdidis locis depolitas, boftiiiter S vcl violenter afportaverit, vel alportan fe­ Aera loca ab omnibus venerari, tam ju­ cerit ; aut abftradioncm aut prohibitionem in civilis eft tatto, quam iacrorum ca­ fuo nomine fadam, vel a luis familiaribus, nonum tuber audorita<. Idcirco eccleiiariim cirmcteria, cum quia iinda, tum quia fan­ ratam habuerit ; aut talia prcfumcutibus au­ xilium , confilium, vel confenfum prxbuedorum reliquiis (andihcata cxiftnni, ab om­ rit, publice vel occulte : fore ipfo facto, vin­ ni immundira prxcipimus cuftodiri : maxi­ culo excommunicationis innodates, a quo me ne brutorum animalium (ordibus macu­ non prius abfolventur, donec ecclefie dam­ le, iur. num paflx fatisfecennt competenter. Hxc Hmc etiam, quod omnibus, quibus ipfi* digna xmulatkme fequentes, adjiciendo (la­ claudendi onus incumbit de jure & confuetuimus.* ut nullus in prxdid's locis, etiatn tu.iine, iniungimus & mandamus* ut ctrlaicus in laicum manus injiciat temere v:ocumquanue muro vçl folTato ipfa totaliter Jencas, vel ad ,paUiandsm ,propriam injuriam claudant & confetvent claula , ne bruta ani. mafia , porci prreipue ingrediantur. Quod vel alienam, locum facrum prxiumat affi redoes ecdefiarum vel piesbyteri parofirmart profanum, vel aliam perfonis ecclechi.iîes, ad quos cœmeterioruin cuftodia difiafticis, rebus ‘ earum, aut‘ /·-··· familix, contra immunitatem a fanâis canonibus cis induignolcnur principaliter pertinere, propria ani­ tam, injuriam irroget, vel gravamen. Amalia , vd aliena, ibidem dq aicant, vel de­ lioquin contravenientes vinculo excommuni­ palet permittant: ipfos per locorum ordina­ cationis concilii innodamus: ceteris poenis in rios decrevimus graviter puniendos. Et ne ftatuio ipfius legati enumeratis, in fuo tcex aliena culpa propriam negligentiam in pofterum valeant excufare: compellendi pa- bore nihilo minus induraturis. r:>ch;anos fuos quacumque cenfura ccdeXVI. Dt dtniêur tenftrvanAit, ù raftioa, decenter & honefte fiia c cerne teri a rtptrndii. claudere, prxfentis fyoodi audoritate ipfis plenam committimus potcftatem . Ngratiiudinis vitio & avaritie labe quo- · Dttfi f* Et quia inter reâores ecdefiarum & fuos rumdani llatum novimus quamplurimum " «Ηλ»· parochianos, fuper ^rboribus in cœmeteiio dejugari *qui, cum beneficiis ecclefiafticisz** crelcemibus altercationes oriri fiepius intel. „ . “4^ leximus, ut. ifquc ad fe iplos pertinere con- £ fuis nonnulla percipiant emolumenta, one- (rari tendentibus: hujus altercationis dubium dera' incumbentia 1— negliguat ·■ r. fupportare, ~ sedi» J1 elatare juris feripti potius quam ftatuio de­ ficta ecdefiarum integra confervere, & reftaurare dirupta non curantes; immo, aut cidere xftimamus. Nam cum cccmetetium , bona percepta in hntt avaritiae aicondunt maxime dedicatum, folum fit ecdefi»; & aut vclut prodigi, inutiliter confumere non quicquid plantatur, (olo cedat: (equitur neverentur. .cdTaric, arbores ipfas debere inter faculta­ Hinc ell, qued ftatuendo & monendo tes ecckfiafticas annumerari, de quibus lai­ diftiiftc piaciptmus, ut clerici univerfi, ecds diiponendi nulla eft attributa facultas; clefiarum fuarum cancellos, domos, & ce­ (cd, ficut facra kriptura teftatur, foils iatera aedtf.cu defttucla, de novo conftruere, cerdotibus diipofitionis cura indifcuftc a Deo curr.milTa docetur . Verum , quia arbores & ruinola fulcire, prout indiguerint, non •pfae . propter ventorum impetus, ne eccle· omittent, u: cum nos, vel locorum archidiaco S I sedes FYONIENSIS iwrooLntm. N' eog VACAT. U A c IN > I ». eoUaRDIJS i. r AM,L_ eo· loca ipfa tranfire contigerit Item a pravorum conioitiic fi· abftineant ——“~“d«ac mos, ρ.·< f .. ., A CHRfSTj r4,vân,u$ 't dem ho/pitare h-mcP.e. Qji fi Sxpe etenim pravorum confiutia bonos mo- chkkti ,,i7. 1 inuniti per n'u vel diâusarchidiaconos, prxles corrumpunt , fit diutina conveHatione rri.Ta per duos menfes facere detredaverini: fubvertunt. Leâionibus fic orationibus inten­ ex tunc, juxtapnediâ* legati ftatutum, tan­ dant aflidue. tum de ecclefiarum fiiarum frudibus plcn— item clerici modefti fini fit fobiii, abit inentes fe a crapula fic ebrietate. Nam, ut rie * prxcipimus, quantum ad rcfcâk>n<.m prwipie· hujufmodi fufiiciat peragendam. ait Gregorius, gula nihil turpius eft , cuius faetor eft io ore, pallor in facie, tremor in digitis: in cujus corde nullum latet fecreXVII. Dt vit» tf h»efl»lt citricariau. tum. Ut inter clericos fic hiftriones, ficut eft, ita appareat in omnibus dilpar profefT clerici a vulgari vita reclufi, mundi fio: diftriâe prxcipimus, ut ad convivia non voluptatibus non intendant, facris ctl accedant, maxime facerdotes.· nifi a domicanoriibus difiinitum .· quorum etiam vita no domus invitati aliis exemplare, ceteros morum gravitate & _ — --------- -ipecialiter r----------- fuetint --.................. .. -. Quod -^r— converfatione laudabili decet pixcellere. Ne » G invitari contigerit, feft non ingurgitent fed protinus poil prandium, ad propre loigitur clerici ad gubernationem pofiti popu­ brii revertantur . Nufquam tabernas exer­ lorum, per vitam malam & geftus incom ceant , nifi peregrinationis caufa in itinere pofitos efficiantur ruinx, tam proprix, quain multorum: ftatuendo pnecipimus, quod cie-' conftituti: fed ita modefte & fobriv vivant femper, ut in omni tempore inter fandam xici univerfi, quorum opera lucere debent & profanum , mundum & immundum , dicoram hominibus, vita bona, converlatiofcernere fciant & valeant, ficui decet. nc hunefta, & faaâis moribus fe exornent; Praecipimus ut clerici hiftrionibus & jocu­ ut non folum verbo praedicationis, fed vitx latoribus non intendant; ad aleas vel ad ta­ proprix integritate, errantes ad viam ven­ xillos non ludant, nec aliis ludentibus fmt tatis revocent fit falutis. Et nc in ipfis fuperbix vitium, quod omparticipes, aut infpeâores.· nec ad fpedacuoô- nis peccati & perditionis * ^uit, pra^lomtla publica, fpeâandi gratia, prxfumant ac­ ncIurpnecipimus, quod pannis fericis vel cedere. Avibus nec canibus venatoriis non viridibus, aut rubeis, feu fubtelaribus mani­ utantur. Hxc fit alia plurima lunt clericis cis, folutaribusconfutitiis, caligis aliis quamV interdiâa, quorum converfatio a laicorum nigris , framis, fellis, peâoralibus, calcari­ actibus eft remota, quos ficut loco, ita re­ ligione debent prxcellere. bus deauratis, aut alio quocumque ornatu fuperfluo non utantur, fed habitu & inceffucorporis, Deo fic hominibusftudeamcom­ XVII. Dt clericii coneiclwuriu, coucmUhii eerwn jnaueiulir. placete. Omnes perfonx in dignitate, necnon re­ ibidinis ardorem, quo decor fichoncftas flores eccleiiarum in facerdotio conftituti, clericalis fxpius fcandaliutur, fic ha­ ac parochialium ecclefiarum vjcatii , cappis fic fupertunicis utantur clarfs, fic maxi­ betur pluribus in derifum, extinguere cu­ me in civitatibus, via, fic in plateis, coram pientes: clericos univerfos beneficiatos , fic altos, ab * omni incontioentix vitio prxfuis prxlatis fic conventibus clericorum. Hoc cipimus cafte vivere fic honefte, prxeipuein idem faciant facerdotes, quanquam minime facris ordinibus conftitutos. Et ne eorum bénéficiât!, fi fibi fuppetant facultates : qux fi defuerint, volumus tamen fic prxcipimus, p, honeftatem , mulierum confortia dehone- e quod tam ipfi, quam ceteri clerici omnes lient. prxcipimus, quod · in domibus fus H nec alienis detineant publice concubinas : fic conftituti infacris ordinibus, fuper indumen­ fi qui hadenus habuerint, ipfas infra mentis faltem utantur claufis, ut in omni cafem a fe prorfus amoveant, illas vel alias fu , per habitum exteriorem, per quem inte­ de cettro nullatenus retenturi . Alioquin rior defignatur, clerici a I aie is difeernantut . fecundum ftatuta dominorum Othonis fic Induant fe clerici veli ibus unius coloris , Othoboni, contra eos edita in hoc cafu, fic non varii, nec permixti: quoniam omnis puniantur condigne .* qux juxta formam ftaornatus ad jaâantiam adhibitus , efle debet tuti* Radineix promulgati, prxcipimus an- ·*«·-···♦ a clericis alienus. Etficut nec fulgidis veflinis lingulis publicari. • Dtif de- b”» fe ornare ’, ira non fordibus deturpabint / re . Nam ut exquifitx delicix. * nec affeEt licet ecclefiaftici, quidquid vitx fux ’‘r* "r (,. mus pariter dc reprobamus, auâoritateprejenta fyaodi : ttaruentes, ut cierid benefiiciatorum gratia pradumant recolligere: fed fi ti in noftra diœcefi, concubinas fuas, fi tales hiocant qua indigeant, in domibus alienis, prdcul ab eis, vit* neceflaria fuoquas haâenus habuerunt vcl habituri funt, miniftrent . quod abfit, terras, redditus, domos eme­ Et quia mulierem quam bene confpicimus re , vel ad emendum pecuniam miniftrare , aut in folo laicali de bonis ccclcfiafticissdi- cooverfantem, mente debemus diligere , Jt ficia conftrucre, feu fruftus ecclefiafticos in non frequentia corporali: inhibemus, nc cle­ rici ecclefias monialium, vel fororum fcculaico fetido reponere, amodo non prefumant. Quod fi aliquid contra hocftatutum larium, vel regularium, fine honefta & le­ venire preiumpferint ; ipfos pro tanto te­ gitima caufa , frequentare prefuman:, aut cum eifdem frequenter familiare habeic col­ meritatis exceflu excommunicationi decrevi­ loquium . mus fubjacere, donec Letis ecciefiis emen­ B Ut autem incontinenti* vitium, tam a dam ptrtliterint iutficicntcm. laicis, quam a clericis, deteftabile magis Et quanqtiam ultimis decedentium volun­ impofterum habeatur; praecipimus, quodfa­ tatibus favor maximus debeatur: in odium cerdotcs parocnianis fuis, fepius & publice tamen incontinentium clericorum fit concu­ binarum fuarum praecipimus, quod fi cleriprsdicent, omnem carnalem commixtionem inter virum & mulierem, extra legitimum cos fuis concubinis aliquid legate contige­ conjugium, mortale fore peccatum, &xtcrrit , legato tali, velut invalido, totaliter nam gehennz pœnam inducere , nifi in carrant. Quod fi vel aliis fuppofitis perfo­ hac vita sera confeflione & ρα-niteuiia pur­ nis folvi contigerit: exeeutores illud, tan­ quam indebitum , repetant, & ecclefi*, de getur . cujus procedit patrimonio, reftituere non omittant : alioquin de proprio fatisfaccrc XIX. De radentia etclefijfiiccwtm pre^t^rorum, btintiwti plura leneficia . compellantur. Ut autem incontinentis vitio circa cleri­ A Hora! is cure follicituJo hoc habet in fe cos cautius obviemus: poenis temporalibus , cum perpetuas non formidant, decrevimus C proprium, ut oves palloris vocem au­ fuccurrendum : ftatuentes, quod bénéficiait, diant Ot fequ.mtur, ut mutua inter eos ha­ beatur cognitio. Skquecure gregisfibi coinqui amodo concubinas fuas publice detinent, eo ipfo ab officio & beneficio fint fufpenfi, miflî, prefentialiter oportet pallorem inten­ ita quod de beneficiis, donec omnino ipfas dere, & errantes crebris clamoribus ad ovi­ lem Dominicum revocare; ut grex (quicoamoverint, fe nullatenus intromittant. Aram animarum ) boni palloris fequatur vc,rc’ Jioquin majoris excommunicationis incurrant i ftigia , & non mercenarii, qui dimittit oves ,n' lentcntiam; qua dum fint ligati, fi Divina i preiumpferint celebrare, a fuis beneficiis per- & < fugit, eo quod non eft fibi cura de ovi­ bus. Statuimus, ut redores ecclefiarum papetuo amoveantur. Quivero bénéficiât! non I rochialium, quibus, ex lufcepta cura regi­ fuerint, ab officio fulpenfi remaneant : grai minis, refidendi onus incumbit, in ipfis per· vius puniendi, prout culpa; qualitas hoc exi fonaliter refideant, iis duntaxat exceptis , pofeit. quorum abfentia per inftitutos vicarios fue­ Presbyteri vero, qui in illis fornicantur , rit ecclefia:, dignitati quas baptizaverinr, vel fufeeperint ad pœm... excufata; ------------ , vel quorum ,----------------------, _. o--------tentiam : fi bénéficiait fuerint, hoc iplo fa-Dvel prebends tint annexa:, vel cum quibust ad obtinendum plura beneficia λ fede apo­ fto a luis beneficiis fint amoti. Alioquinab ftolica dicitur difpcnfatum · Quorum benefi­ officio tamdiu fufpenfi remaneant, donec ad ciorum numero dc eorumdem facultatibus arbitrium fuperioris condigne pcenituerint . prudenter penfatis, modo in uno , modo in Clerici vero, qui adulterium commderint vel alio, plus vel minus refidentiam faciant perinceflum, prwer pœnas fupradiâas, gravi­ fonalcm. Qpibus injungimus, difiridc pre­ ter puniantur. Qui vero de incontinentia pu­ blice fuerint diftamati, nec voluerint aut va­ cipientes, ut difpenfationes, fi quas habeant, per quas tot beneficia licite valeant perfoluerint canonice fe purgare; pro convi&is naliter retmere, nobis citri proximum fe­ habentes, decrevimus puniri. ftum S. Michaelis, quem terminum ipfis pe­ In deteilatione autem incontinentis vitii remptorie «dignamus , non differant exhibe­ clericorum & presbyterorum, publicas con­ re. Quas, fi jufto impedimentoceflanre, in­ cubinas eorum ab ingreflu ecclefi*, & fu* tra predidum tempus non exhibuerim : ex fceptione iufpendimus facramentorum. Quz tunc ipfo jure vacare eadem beneficia deck fi monita:, a fua fœditate non receflerint , ramus, fecundum verbum & intelloftum eonipfas excommunicationi» vinculo innodamus: quas, in majorem utiiufqueruborem, a fuis cilii generalis aliis idoneis perfonis libere lornicariis presbyteris, tales precipimus puconferenda ----- r------ J* . Circa vicariorum inftirutioaeni & refidenMice ounciari. Et fi adhuc incorrigibiks tiam, ftatutum dominorum Othonis & Otforte permanferint ; invocetur contra eas, fi hoboni, pet omnia precipitousobfervari. E: oportuerit, auxilium brachii fccularis. ne quam habeat unde quis ignorantiam, ve! Caveant igitur clerici, & prudenter at­ ncgligentiam excufabilem praetendere valeat .* tendant , ut fi ipfos cum fuis concubinis ta­ ipfa fummatim duximus notificanda. Statuit liter excommunicatis, amplius fornicare con, ligerit, ne majoris excommunicationis in- dominus Otho*, ut nullus ad vicariam ad· mitteretur, nifi in presbyterum ordinatus, Ob ANKO CHRIS It XXVII. MDFS SY NODUS /ACAT . 3 1 W M U W ° m /i* BUDOLPHUS I. IMP. EDUAADUS I. 1. ANGL. ·. e818 A nori· valons» vd aharrascnjufcumque gene—--r— ria vinculo, quod M fraudem prefentis Aarati inter contrahente» interponi contigerit * · quo abfbivimus partem totaliter obli­ gatam, minime obfiftente. In majoribus ec­ T clericos nobis fubjedos ab omni lAfetvi* fpecie, quatenus poffumus, co- clefiis , nifi propter majus onus pro majori hibeamus.- ftatuimus dillridius inhibentes , quantitate conveniri contigerit, conventio* nem ipfam ratam tabemus pari er fle acce* ne dc bonis ecclefiafticis édifiera fibi in foptam. Nec redores io boc reputent fe gra­ lo conftruant laicali, io quibus pr&ter ecelefiarum rerum difpendia, nonnullos cleri­ tatos : cum liberum fit eis, ad quod non cenentur , propriis ecclefiis perfonaliter de­ cos in animarum fuarum periculum, & iai­ ep i a fervire ; & fie Ce a parochiaiium facerdocis pemiciofum exemplum, multa/tuq' k tnhoncfta audivimus perpetraAe. Veri rwn tum ftipendiis exonerare. Sacerdotes vero auxiliarii , non minus tn lolo ecclefix aedificia libi necedariA Αιλ f ceant cdificare.y & fi necefle fttirit , ad 'vrreipiant quam quinquaginta (olidos, quanidem, ut fupra pntmifimus, compellanti tur^Bquatn cum eifdcm conveniri contigerit pro 4nmori : alioquin quod deerit , fuppleatur in qu-bus, ablque ulla vagatione^ho;>e(le fub forma fuperius annotata . recclfigant, ecdefiarum fuaruift fiudus reponant, ut fic Temper fub ccclcliafticarum perlonarum poteAate confidant, &bicorum XXIX. Ut brneficia ayut bnediifa filii fcbiltribus t^tpuntnr. tudisdidioni nullatenus fubjiciantur. Necilri'i dt ienii tttkMfalt /· ndijbtnt itictlt. U XXVIII. Dt quniitttt victritrum, èJT ftipt adi u ftctrdotnm . Noftris majoribus fepe audivimus re­ citari , beneficia aquz benedidz, in­ tuitu caritatis, fuiffe ab initio inilituta, ut Aborantibus in vinea Domini , ficut in­ ex eorum proventibus , pauperes clerici ex­ hiberentur in fcholis , ibidem taliter profi­ humanum eft , vicium neccftariuni de­ negare : ita nimias divitias elargiri, quibuscerent , ut aptiores & magis idonei fierent impinguati, mcip.ant inianire, reprehenfibi ad majora. Ne igitur , quod tam ialubrile judicamus. Ut igitur circa utrumque mo­ ter exftitit inAitutum , per tempus redeat derationis temperiem adhibeamus, & ex duo- iC in abufum : ftatuimus , quod m ccldiis quoque a fcholis civitatis vel caftrorum diœ­ bus contrariis faciamus optimum temperacefis, ultra decem non ditlantibus mnliaria , mentum, illum mutantes, qui ait : Divitui aqus benedid* benefica (olis fchuiaiibus pauptrtjtem ut dtdtrit nubi Dimine ; ftd tantum viflui im Irtbut ntctfltrit : ftatutallignentur. Quia vero in redores & vicarios ecclefia* inus, ut in parochialibus ecclefiis quaelibet vicana perpetua certas portiones habeat fibi rum , ac fuos parochianos , fuper collatio­ aftignaras, valentes ad minus pretium unius ne hujus beneficii lites nonnunquam audi­ vi tus fufeitari ; quas, ficut cordi nobis eft / ΛιρίΜ, cappeliani ft i pe nd ia *, quinque marcas ; de amputare , debemus deftruere .· ftatuimus , quibus iplc vicaHus juxts tus lubfbntir mo­ dulum' valeat holpnalitatem tenere : & fi ut redones & vicarii , quorum magis eft m zgrjtudinem , fenedutem , vel aliam im­ fcire , qui clerici ad hujufmodi officium ipotentiam inciderit, fuftentari, ecclefia pro­ doneiores exiAent , tales clericos in benefi. pter hoc debitis obfequtis non catente. In ciis paedidis praeficere Audeant , qui funt ecclefia 40. mare, fecundum verum valo­ juxta corda eorum, dt fciant & valeant in rem, vel circiter, praecipimus hoc obferva­ D Di vinis officiis fibi congrue defervire , & fuis velint mandatis obtemperare . Quibus ri. In aliis vero aflimationis majoris, juxfi parochiani malrtiofe (ubtrahere velint c* ta oneris quantitatem, & noftrs diferetioleetnofynas confisetas: ad ipfas fibi largieo* nis arbitrium, vicariarum portiones volumus das follicite mooeanrar, d, fi needle fue­ ampliari: ita quod in utroque cafu remores rit, compellantur. vel vicatit onera ordinaria vel extraordina­ ria , prout ipfa pofuerimus tftis vel illis, aXXX. Ar cZmcar tltrkttnt caraas fucu.ir, gnofeant ; & de illis fatisfaciant abfque par­ Judtrt tmrvnict tis incommodo fine norma. Qiiod fi pars ab hujufmodi onere libera, propter normam Um nec volens nec invitus clericus va­ partis onerat* damnum incurrat.* prccipileat tibi laicum conftituere judicem : mus damnum , quod accidit fine culpa, a inhibemus , ne clericus clericum fuper re parte culpabili plenarie refervari. Ubi autem fpiriiuali , aut quacumque aâione perfboali inter redores & vicarios onerum divifio non fibi competente, vel fuis, trahat incaufam eft fida.- juxta modum facultatis utriufque E cor red ion is coram judice fcculari. Alioquin agnofeant ambo onera fupradida. illum qui iioc facere attentaverit, caufarn Ad hcc, ne pafochiales facerdotes in vipeiderc declaramus. tuperiutn clericalis ordinis oporteat mendi­ Et quam quam imn fuo nomine, fed alie­ care , aut turpius facere , jucri qusftibus no , ad vetitum examen clericum tralit pro­ inhiare , feu in habitu indecenti incedere , curavit : nihilominus eum qui taliter in propter eorum inopiam compellantur .* ftafraudem legis committit , predidis pernis tuiivus , ut a redortbus ecdefiarum quibus decrevimus involutum . Si quis autem cie deferviunt, annuatim percipiam pro ftipenricus contra laicum adionem (e habere erediis xl. folid. ftcrlingorum . Et fi cum eif­ didcritillam, nili dc re fpirjtuali fuerit , dem convenerint , pro quant.rate minori : vd aliter conventum fuerit inter partes , ptfcfcntis tamen iynodi audoritate decrevi­ fcculari coram judice profequatur . Si quis mus fuppleri , quod deeft : fidei interpofivero laicuS clericum cujuicumque gradus tione' juramenti rei infolitum receptas mi· duxe- A L G amwv • ·7 EXON1 E NSIS. vacat duxerit efft puiiandum, coram ccclefiaftico * Christi ’wiice nUDGi PHPS I. IM _ ____ EDU ARDUS I. R- ANCI. 8 , Q ® 1 5 Solemnis poenitentia , q«>* iactvmet t. qu* facramentalis —— eft, jn aliam nullatenus commutetur. commutetur, _ i, in anno Quia vero clerici eam lubire non debent : CHRKrt (latuimus, ut fi i. le crimen commiferint , “*’■ fle ddeo convidi fuerint judicialiter , pro­ pter quod effet iaicis ioletnnis pcenirentia injungenda; ab exeeutione lui officii fuipendantur, donec per nos, vei fuper tor em no­ thum, fecum fuerit dilpeni.itmn . Hujufmodi autem crimlnofi clerici , five laici , ad noflrum pceoiienti.trium iranfmittantur .· ut przier pienam in foro judiciafi cis infl ûam , propter feandalum, in foio pœnitentiali ob ipium delictum pœnitentiam recipiant (alu­ tarem . , proponat, quas ic habere exilii, mat, occafiooet. Hanc ordinem legibus coafentaneum ilia * f. peaei* régula manifettat , qua perficit * adorem pu. f - forum ' - · . fequi pullati Q.ii· vero hujus ordinis violator cxiitcric , fi clericus fuerit , gravi Md. fubjacet ultioni : fi vero hicus, puniatur * violator ecclefiafticz libertati*, ac lac in ge­ neralem exeomuuicationis lentem iam , qua violatores hujufmodi innodantur , ineiditVe publice denuncictur . Ei ne Iaicis ulla de­ tur occatio clericos apud non funs jud'ces fatigandi ; przcipimus , quod fi inter hu­ jufmodi diverts profeffionis homines litigi­ um Oriatur, cum celeritate qua convenit , β Iaicis ipfis plena jufthia impendatur. XXXII. Qwd M w pMti , Ad hzc , fub poena excommunicationis M apifuiMM tu» vocentur. inhibemus , ur nullus parochianus nofter clericum aut laicum noftrz diœcefis , con­ Amnabilis apparitorum przfumptio, a-, \ tra quem nihil jufte habet quzftionis , co­ deo h s diebus , lihcips aufibus addi­ ram extraordinario judice malittôle fat 'ga­ tum patefecit , ncut cx frequenti clamore re przfumat laboribus fic expenfis ; ut tie didicimus plurimorum: ut quandoque motu pro redimenda vecatione valeat a conven­ proprio, nulla infamia przcedente , ad ca­ to pecuniam extorquere. pitula vocare przfumant luper crimine in­ Si quis vera laicus clericum ad fixum nocentes , ut aliquid extorqueant a voca­ per trahit fzeuiare , fuper adione maxime tis, vel a fuis votis quafi de licentia com­ perfonali ; ÎZ judex fizcularis clericum co­ mendetur . Huic morbo , quale poilu mus , ram fe compellat refpoadere ; vel quia non remedium adhibere volentes ; firmiter inrefpondit , ipfum gravare propter hoc przhibernus " . i___ i , ,1 ne quis offi.ialis , decanus , aut fumat ; tam ipium judicem , quam totali. C apparitor , quemquam ad capitulum evocet , ter pertrahentem , audoritate prrlentis iyvel faciat evocari , luper ci imine dc quo nodi Ucrofandz , excommunicationis, ac publice non fuerit prius defamatus : Aliofpeciales interdidi ftntentias fle generales , quin fuper hoc convidi , a luis commove- , ceteraque remedia ecdefiailica , contra eofantur* officiis. v dem fore procedendum nihilominus decer­ In indicendis purgationibus defamatis , nentes, donec gravamen hujufmodi revocaquinquenarium numerum principali pei iorx vciit , & clerico in hoc Jzfo faiisfacerit pro levi crimine , pro majori & horribili competenter. duodenarium , judices non excedant . In imponendis vero muldis , onerofi tubdnis XXXI. Dt tiitbrttiru ctpitit.'orunf non exiftant : ne paftoris fohtm fungentes> mrthaM. nomine, velut hipi rapaces przfumant gre­ gem fubditum fibi dilaniare. Rincipis apoftolorum dodrina nos inftruit dt .informat , ut , qui omnibus XXXIII. Ut litigentei itupant λ uti przefte volumus, finguiosjuvemus, fing ilos D ■ rtcedtni. relevemus : eo quod onera lingulorum nofins humeris fupporure incumbit. Juxta iAlvator nofter, pac s amator, ipfam vi­ gitur pafloraiis cure follicitudincm , quieti vens nobis deair, & reliquit djfceJens : fubduorum proipicerecupientes: (latuimus , < quam qui impedit aut perturbat , in pacis ut archidiaconi , dc eorum officiales, capi- icommittit auctorem , ipfius donum evacua­ tula fua ftudeant celebrari tn locis, uM fa,re moliens, pariter fle rclidum . Ne igitur cerdotes, flt clerici facilius dc cum minori i judices ipfius judicium impedire przfumant , gravamine poterunt convenire ; flt remotio(cui a patre omnia judicia funt concéda res primo expediant , eoiq; protinus abire iftatuimus, ut quandocumque a lite recededimittant, qoi dc parochiarum fisarum ec­ re voluerint litigantes, & pacis inter fe foe­ clefiis fuerint expediti : nec capitula ufquc dus inire, hoc eis libere liceat, abi que poe­ in craftinum continuent , ne facerdotes fic na, nifi de alterutrius injuria conftiterit eccadi, extra foam parochiam, non abfque videnter: fi tamen talis fit Its , quz com* periculo animaram, oporteat peroodare. t________________ ____ ____ pofitione amicabili _____ valeat terminari. De mtufe in menfem capitula ccicbtw-E Et quoniam cupiditas omnium malorum tur , nifi fefta vel alia impedimenta quz radix, nonnunquam mentes judicum tanta occurrunt, hoc minime patiamur. involvit caligine, ut jnftum putent quicqu id De confiftoriis noftris hxc eadem praeci­ eis cedit ad lucrum ; diftride prohibemus , pimus cblervari. oe cum judex aliquis partem ad debiti toEt quia juxta beatum Ifidorom, nullam luroncm condemnat , pcenam ftatuat fibi folvcndam, fi intermedio folutionis facien­ reus pertimefeit culpam , quam redimere nummis exiftimat ; praecipimus, quod fi lai* da minime fuerit latisfadutn . Et fi quis eus convidiu fuerit fuper crimine, propter contra hac venire przfumpferit , id quod quod publica fit ei poenitentia injungenda , hoc modo perceperit, in duplum reftituere illam non in pecuniariam commutet , nifi compellatur. icandalum , vel aha hooefta caufis exege­ rit aliter ordinare. CmcU. Gntret, Tom. XXIV. Fff XXXIV. i D P S ■ · SFDES VACAT. S J Y * N rx Ο W F» M U S 3 - RUDOLPH. I. IM9. FDUARD. I. R ANGL. ·, ο 8X0 Acularibus potcftahbcsimpetranda, nobisere· * ”" CHKBTI ΧχχΙν Λ adewararmv . diderint efte feribendum, ob quamcaufam, & qui auâoritatc , ordinaria fcilicet , au Anâione legali «b olim provide novimus delegata, fuerint invocati , nos fuis litteris reddant certiores . Cum autem ad fuppliinftitutum , ut advocati lire légitime conftituti ; in omni judicio & coram quo­cationem noftram excommunicat! capti fue­ cumque judicc, taâis facrofanâis Evaogeiiis rint per auxilium brachii faccularis : ipfius ecclefia: ingreffum , & communionem fide­ juramentum preft arent .* omni virtute fua, lium , jc (aeramentorum participationem omnique tempore , quod juftum & verum penitus interdicimus.. Et ne ab (atisfa&ionc eftimarent , tuis inferre client iculis, & ni­ congrua , & infpcdis fuper hoc noftris feu hil in hoc ftudii relinquere, quod fibieffer poffibilc: & A caufam , quam in fua fide faltem litters excommunicat οι um teftium Letm «m* · alibi libenter, fub pana excommunicationis ** /· “ · fufeiperent , vel improbabilem fcirent , vel incurrenda hoc ipfo penitus prohibemus. penitus defperatam , vel certamine proce­ dente talem eam cognofcerent, amplius ei­ dem minime procurarent, fed tali commu­ B XXXVI. Ne presbyteri primo ordinationis faa nione fele totaliter fepararent . Quia tam anno parochias recanta. fanda & falubris provifio tn defuctudincm Um fit ars artium regimen anima’um : abierat, ficut indimus ; & hoc fupereft teillud juvenibus & inexpertis commit­ ftimonium fapientis, dicentis. Quod fi nar­ tere valde reputamus abfurdum, donec per retur , lege cavetur , fed confuetudine non merita virtutum & experientiam diutinam habetur : Felicis recordationis Gregorius papa digni efficiantur ad tanti oneris farcinam t’ Conci. X. fandionem prxdidam now conflitutiofupportandam . Quapropter ftatuimus , ne .Lujdun. nis fuftragio renovavit * , ipfam & ad proH. <.-. ... curatorum peifonas latius extendendo , & quitquam presbyterorum , primo ordinatio­ nis lux anno , ad curam parochi» ullate­ tam fanâionis prxdidx , quam fux confti­ nus admittatur : illis tamen dumtaxat exce­ tutionis novx, certas panas violatoribus in­ ptis , tenentur propriis ecclefiis defervirc · digendo. Qux quidem conftijutio, quamvis Sed cum poti annum ad curam hujufmodi tempore recens exiftat , antiqua tamen vi­ detur per abufum & defuctudincm , ficut contigerit fc admitti , in ipfa fe exerceant ftudiofe : fic etenim per exercitium, eorum à lias habuiffe. < artificium fufeipiet incrementum . Si vero Quapropter advocatorum & procuratorum prius , contra prohibitionem noftram admifmalinas indies fingulos cxcrcfcere confpicientes, adeo ut prxdidx conftitutionis ob- ii fuerint, tam admiftos , quam admitten­ * fufpendifervantia magis fit utilis & neceffaria futu­ tes , tamdiu ab offien execuiiot ris temporibus, quam tranfadis. * prxdidam mus, donec per nos vel ofttcialcm noftrum fufpcnfio hujufmodi fuerit relaxata conhietudmcm per panas in eadem infer­ tas diftridc prxeipimus obfervari : adjungen­ XXXVII. Ne aliene ordinationi> pre dy teri tes, ut advocati fit procuratores, quanquam a judicc vela parte minime fuerint requifiti, fine examinatione y & litteris dimffonis, tamen juramentum prxdidum ultro fe of­ admittantur. ferant prxftiiuros. Alioquin a foro, in quo Uia clerici criminofi , vel in natalibus facere prxtermifcrunt , eo ipfo per annum patientes dcfe&um , vel inhabiles ad or­ fint a fuo officio fufpenfi. dines fufeipiendos , nonnunquam a fuis diœJudices oblatum juramentum non refpuant, , fed confellim admittant : cum illud nedum DI celants cefanis fugiunt , nt ab alienis epifeopis or or-­ dines confequantur, quibus nedum fuos ce­ in favorem judicii , fed partium , fuerit adinventum . Ad hoc tamen caufx fpiritna- lant dcfeâus , fed quod dcteftabilius eft , fxpe mentiuntur ordines fc habere, vel ma­ les , per canone: habeant terminari . Inhinemus . nc quifquam laicus , maxime illit­ jores habere quam habeant ; fandi patres teratus, ipfius ad vocationis affumat offici­ proinde (latuerunt , ne quifquam epifeopoum , fed fibi omnino filentium imponatur, rum , alterius diœcefis clericos ordinaret per pœnam quam judex fuerit arbitraturus. abfque fui epifcopi licentia, & litteris commendatitiis: alioquin tam ordinatores, quam ordinatos , ab executions lui officii fulpenXXXV. Dt captione ixeommmicatorttue. derunt . Hinc eft, quod diftridc prohibemus , ne B uno & eodem principio vices & po­ teft a tes quibus mundus regitur procefarchidiaconi, vel quifquam alius, clericum quemeumque noftrx diœcefis, ab alieno eferunt, fcilicet facerdotalis ÔC regalis pote, a ( ___ ptfeopo orAnatum, ad celebrandum in noftas : quarum prima gladio fpirituali : alia matcriali utitur in rebelles. Et quanquam Eftra diacefi prius admittant, donec litteras • Or. prima Divino afpcdu ' ‘ fecunda* 'major n exiftat commendatitias , ufui inlpexcrint ordinatoris, traque tamen pro qualitate temporum alteper quas conftet eis totaliter * ordinatum , f. taliter. m· atpeaû* r’us e8et · ficque propter obftinaton nobis prius litteras dimifforias habuiffe . ircunda ma· rum malitiam compefccndam nonnunquam Aliter etenim fufpenfus remaneat ordina­ tus , quoufque fecum duxerimus difpenfanio, &c. u. major compellitur auditorium minoris im­ plorare : ut poteftas fxcularis brachia fua dum. in ipfos extendat, quos ecclcfiaftica nequit Cum vero ordinatqs fuerit alterius epifcopatus , & oidinationis fimiliter alicnx : coercere . Hinc eft quotfffingulis archidiaconis, eo­ ftatuimus , ut abfque litteris commendatirum officialibus , ac ceteris jurisdidionem tiis fui epifcopi , & examinatione diligenti habentibus ordinariam, didridc prxeipimus ; fuper honeflate & litteratura, ad parochias / ul cum. ut * pro cxcommunicatorum captione afrcuftodiendas vel celebranda Divina , pere­ S G Q A gi- E X Ο N 1 E N S 1 s. RUDOLPH, t. IMP. EDUARD. J. JL ANGL. ·.* "grinando nullatenus admittatur , vel remif-Ain perfonis ftatuimus puniendos : nifi o ΛΝΝΟ fius procedatur in ipfis, fub pœna excommunimnes vel majorem partem conftiterit deli- . ANNO CHRIS Π cafionis . Interdicimus ne a quocumque ΩÎ|uiife , fic eorum proterviam aliter conape» CHRrST! cerdOte quicquam detur , vel recipiatur pro ci non pofte, nifi ecdefia a Divinis obfelicentia celebrandi, quiis fufpendatur. Inhibctnud etiam, ut nullus facerdos ce­ lebrare pre ««nat, donec loci ordinario fue­ XL. De vifitatioxiixs artkidiacowrum , b rit pracientaiuS » & per 'pium , ut conve­ pncxratioxibMJ , b »o» vifitaodo . nit, approbatus. Qs®d etiam de capellanis magnatum inteliigi v°lurnus , quibus con Terni largitor prxmii ,1 aborantibus pa­ feftiones audire, poenitentias dare, aut aba nem manducare conceftît, quemotiofacramenta miniftrare, firmher prohibemus: fis omnibus interdixit . Ideoque Dominus nifi forte, quae eis a jura ,n neceifitatisar­ omnium , folis operariis in vinej fua labo­ ticulo funt conccfla : fic tunc' non â**ter , rantibus , retributionis dona eft largitus : quam fi talis articulus emei ferit ex *n°idemque ipfe in facro evangelio aufteritati B imputat dominantis, fi tollat quod non popinato. fuit, fic metat quod minime feminavit. Et his fanâi patres provide informati, in fuis XXXVIII. Ae pro fpi>itnilil>ui affatii canonibus decreverunt, ne quifquam przlaquicquam exigitur. torum , cui vifitationis incumbit officium , Uanta fit labes fimoniaex pravitatis , procurationem ea ratione recipere , nili quan­ fan&orum patrum decreta déclarant , do perfonaliter vifitaverit , ut procuratio qui omnia crimina hujus comparationealiud , non fit nifi fuftentatio vifitantis ■ Aquafi pro nihilo reputant· Simoaiacos ete­ lioquin duplici infamia, negligent)® fcilicet nim, praecipuos hxreticos , a eundis fideli­ fic avaritia; notaretur. Hinc eft quod fingulis archidiaconis prxbus novimus refpuendos, & ipfosjudx pro­ ditori comparandos. Nam ficut ipfe Dei fi­ cipimus , ut ab ecclefiis , quando perfona­ lium , ita ifti Spiritum fandum , Patri fic liter non vifitant, procurationes exigere vel Filio confubftantialem, vendere non formi­ percipere non prxfumant .· alioquin quod re­ dant ; fic fic ejufdem rti facinorifq; por­ ceperint ,* vd ut indebitum fic non fuum.reCftituant. tionis 4>ro crimine erunt participes. Ne igitur avaritia, qux eft idolorum fer’ Archidiaconatuum fuorum fingulis annis Dtrjl rri- vitus , miniftrorum ccclefix corda ad tam fingulas ecclefias Audeant vifitare - quarum grande * alliciar : diftri&e inhibemus, ne ipfi veftcs, libros, utenftlia , fic cetera ornamen­ pro facris , vel quibuicumque facramcntaltta , habeant in feriptis redaâa ; ut videant bus miniftrandis , utputa fepulturis fic exequx a tempore proximx vifitationis per di­ quiis mortuorum, benedictionibus inhabitan­ ligentiam perfonarum fuperaddita fuerunt , tium, inftailationibus abbatum vel priorum, fic qux per earum negligentiam deteriorara feu admiftionibus clericorum in pofteflionem medio tempore vel deperdita : proinde, an beneficiorum fiiorum , fic confimiiibus, quic quxlibet ecdefia , juxta fuas facultates de­ quam praefumant exigere , cum id abfqtte centibus fulgeat ornamdntis , fic eorum ha­ labe fieri non valeat fimoniaca . Laudabi­ beat copiam, ficut eft fuperius diffinitum . lem tamen confuetudinem, fi qua fuerit in Libros monafteriorum abjedos, a parochiahniufmodi pia fidelium introduda conftitulibus ecdefiiis ipfis monafteriis appropria­ tione, cum de ipfa nobis conftiterit, facie­ te , abjiciant : qui cum non fint de com­ mus, Domino infpirante, firmiter obferva-D muni ufu, presbyteri fic clerici per ipfos in ri, juxta traditam nobis formam in conci­ minifteriis Divinis, errare coguntur , ac la:lio generali. ci eorum ignorantiam , quanquam inculpa­ Ad haec , in Dei nomine lacrymofis obbilem , intuentes , eofdcm unquam fatuos fecramus fufpiriis , ut locorum archidiacoincipiunt deridere . Et adeo temporalis lu­ ni, fic ceteteri ecclefiarum przlati, fic ftucri commodum appetitur, in fupplendis hu­ deant exceftus fubditorum corrigere, uthojufmodi defeftibus cura nsgligitur fic correlocauftum pro peccato minime poftulandio impetranda. Statuimus ut non per poe­ tes, lucro animarum pecuniam vel aliud nas pecuniarias , ficut haâenus fieri connullatenus anteponant. fuevit, fed per coercitiones canonicas, con­ tra eos quibus reparanfii fic fupplendi ipfius XXXIX. Ai pro rtliorum vel vicariorum defefti onus incumbit, amodo procedatur . deliiiit ecdefia fxfpendatxr a Divixii Et fi forte contra prxfentis ftatuti decre­ tum prxfumptum fuerit : pœna ipfa, fi comTjEriniquum judicantes, quemquam alieno , mittatur, w> r.„ vifitatoribus > fed ,potius ____ non. .ipfis X odio prxgravari, cum pœnadebeat fuosE ccclefisc vifitstz ufibus applicetur. Alioquin Æ Q ■ Ce-r’de· tttu. tenere auâores , nec ulterius progredi metas quam reperiatur in excedente debitum .* diftride prohibemus , ne pro redorum aut vicariorum debitis * ecdefia a Divinis fu­ fpendatur ; fed per fufpenfionis fic excom­ municationis fententias, in perfonas eorum canonice promulgandas , fruduum fuorum fequeftratioDcm , fic fi ccclefix fuerit difira&ionem, aut cohibeantur a malo , aut ad bonum quod omiferunt facere , compel­ lantur . Parochianos fimiliter pro fuis delidjs, fic tol Gemral. Tom. XXIV. recipientem ** aliter , prxtcr pecunix rece- ’ f- <<»»«"· ptionem , reftitutionem * in duplum pœnx *Β,ίχ,ρ,*η appofitx, in fubfidium fabrics ecclefiz no- ♦ Orr. re ftr® Exonienfis , prxfentis fynodi audori- flttuuane tate decrevimus puniendos. Inquirant etiam diligenter, numquid parochiales facerdotes circa Divinum officium , no&urnum pariter fic diurnum, ficut incon­ cilio generali, ut fupra cavetur, fuum de­ vote exerceant officium ut tenentur ; fic uc invenerint, pœna condigna caftigent. Ec quia peccata hominum Chriftum a Fff 2 fua — e Y M o D II C tODOLPHUS I. IMF. ·.. g. . SEDES 3 I N V W W 3 EDUAKDUS I. R. ANGL ”4 « vacar. —fua fede, qux eft in anima jufti, expelluni illuni;. A Et ficut per clericorum contradas nota-*—— — mus quod amplios id contingat.* fic multo operibus mauifeftant, ne juxta Apoflolum , magis detestamur, fi propter eorum oefoita ,»!}. nonqux fua funt, fed qux Jefu Chrifli, quxid debeat evenire. Undedrilride mhAcmw, rere comprobentur. Sollicite igitur inquirant nc quiiquam clericorum in forefta domini de excefltbus fingulonun, quorum aâus bo­ ni feu mali, de facili trahuntur λ fubditis regis, vcl parcis alterius cujufeunsquo «ut Warcnna, furtum committere venationis ; in exemplum . Majores exceflus nobis refe­ rant, illos maxime, fuper quibus crimmofi vel in ilagnts pifcariis, vcl vivariis , quoucumque furtum prrfumat committere. noftra indigent difpenfatione : ceteros corri­ Si quis autem clericorum contra has progam , prout fecundum fux difcretionis arbi­ trium, melius viderint expedire. Ita fem- hibuioocs noftras venire prxiumpierit : fi quidem m cootradu, ipfum a Divinis in trien­ per , ut animarum lucrum quxftui ante­ nium volumus auaerc fufpenfum; fi in deponant . lifto, ipfo fado f vinculum excommunicatio­ PoflelTiones ecclefiarum fuaram & jufla£t |poilca, _ fi______ monitus pne& >u»ruin " faciant plene conferibi : de alienatio- nis incurrat. __ ____a,— .rum nibus, fi qux tucrinr , inquirentes, ut cumBlato fuo> pr0 tam gravi culpa, ad ipfius < η«*Λο· celeritate debit}, ratione ’ prima revocentur. przlati arbitrium fatisfacere non curaverit : w pnmj In aliis fuis Vifitationibus conventionem ' extunc, fi bcneficiatus fuerit, ipfum a bene* 'n toncil,° Lateranenfi * ftatutam nuito mo ficio fuo decrevimus fore privandum. Sivero Uur.lll. <1° excedant: fed in equis, familia, vidua­ bcneficiatus non cxiflat, ab executione ordi­ libus; & altis necefl*riis, habeant per omnia num per quinquennium iufptnJatur : dicit moderate. Unde Oxontenfis concilii ftatuta etenim ratio, ut in quibus major reperifequentes, firmiter prohibemus, ne ad pro­ tur culpa, in ipfos gravior exerceatur vincurationem fuam prxfumant extraneos invi­ dida. tare . Si tamen pro i piorum honore resto­ res hoc duxerint faciendum; hoc fieri mini­ XL1I. D.· /arata lUeraadi tona tlericoritat a me prohibemus. Qui vero ibidem fe ingefUieù male capta b rttnii frrint, fi clerici fuerint, fui pend antur ; fi* Ona mobilia & immobilia clericorum , Lici , modefte corripiantur, fic informentur ficut irpiorum fub protediote aliter abftioere. _ ___ _____ ______ , perfonas, ___ r_______ Item nullas tales excommunicationes in-^ne ecdefiaftica confidere fandorum patrum patrum -------λ'-Γ.λ- — '.‘.-.e,, fandorum decreta fanxerunt; ut neque laicis de ipfis débitas per fe vel fuo» exerceant in tubjeftatuendi feu difpooendiquicquam*, ecclefix ’ ·"■ t-'3· Λο$; nec antiquas procurationes augere prxrei picini commodum, ulla fit pcrmifla faculΓ · ,,αχ! iumant, feu ab exilibus cedefiis, qux pro­ tas: fedquicquidfecerant in hac parte, fir­ pre* fui tenuitatem , ha&enus procurationes mum & flabile effe non poterit, donec ab dare minime confur verant, procurationes ali­ ecclefia fuerit approbatum. Quanto minus quas extorquere. Et quanquam follicitudinis cura per ipfos fit eis licitum bona clericorum capiendi cc ranquam oculos noftros in quarapiuribus ha­ detinendi , nemo eft qui «mbigat fanx mentis. beat relevari : nolumus tamen , quod prxCum igitur clericorum, feu aliarum perfumptione quadam terminos tranfeendant , quos (iiji ftatucrunt patres noftri. Unde de fonarum, quocumque bona a bailivis magna­ tum, feu aliis quibufeumque, capi & deti­ fcqtielirjls noflris, clericis , non ordinatis, non relident bus, icligiotorum cxcclfibus, & aliis neri contigerit: ____ r____ dc __ .injuria ..___ ,propria , quod ,___ ad notham junididionem immediate fpeftanabfque latione ecclefiaflica libertatis pofle tibus, ipfis interdicimus interponere partes Dfieri non videatur, ad eorum liberationem B taliter procedi ftatuimus fic mandamus: ut per loci archidiaconum vel officialem ipfius , vel alium quem ipfe afltgnaverit, monean­ tur i piorum boooram detentores primo, fe­ XLI. Λ«· tierici obligent /v dijlra&iani fori cundo, & tertio, fub teftimonio trium vcl quatuor clericorum, vel faltem laicorum, fi jacularis : vel in partir vel vivariis awclericorum copia non habeatur.* perquas mo­ ffutaai frertttai comraittanl. nitiones polfit probari, fi de ipfis in dubiutn alias revocetur, quod bona ipfa dericis a Nnis fingulis & diebus, mundus rfte ne­ quam , labe pius folito corripitur pec­ quibus funt ablata , reftituant indilate, & fi­ reddiderint, clericos ipfos fibi fore obno. catorum, fic tanto ardentius conatur inven tum, quanto qui« fibi congregat cumulum xios, quod comparcant in proximo loci ca­ pitulo, defictorum. Ecce etenim rabies inaudita ali, , ad verius eos fuam profecuturi aftioquorum, duminfurgunt filii in parentes, fic — nem Quem quidem terminum ipfis clericis ipios nituntur fubjicere fervituti , per quos ^aifignari prxeipimusi , ut querelantibus refpondeant in forma juris. Sivero faâismo­ tant ad vitam perpetuam regenerati, fletervitute diabolica liberati. Quod apertius in nitionibus, detentores booa ipfis refliroere per biduqm det reda verint : CX tunc qui illud Licis, qui clerum fic ecclefix libertates ni­ monuit, ut icriptis excommunicet detinen­ tuntur tub)icere iux ditioni; quorum teme­ tes cum fuis complicibus & fautoribus: qui rat'am audaciam refecere tenemur potius fi * latam in ipfos fententiam adhsec * aliud · leg. quam fovere. Prohibemus igitur fub pona biduum bona ipfa reftituere pnepofuerint *, *«*·’ cxiommunicationis, ne clerici, maxime bé­ locum in quo taliter bona detinentur, ecclenéficiait , pro debito proprio vel alieno, difiaftico interdido fuppooat. Et fi nec ro- · c«rr.pcAfluchmi fe obligent judicis fzcularis: cujus bur, nec fatigatio hujufmodi , adhuc fuf- ttfuviat, obligationis prxtextu, laici de facio, quanficiant ad tantam obftinatorum malitiam qnam de jure non valeant, clericos ad judi­ compcfcendam : contra torum complices & cia izcularia pertrahant. fuas , niti Litem , ut nobis vel officiali no· flro fidebter reterant, qux in hac parte fciverint corrigenda. A feu- g.r sums EXON1FNS1S rudolphus i. imp. g, g VACAT. ® A M " * Γ■ ™ * 1 »* EDUaRDUS 1. R. ANGL. ^"fautore*» per inqutâtioaes legitimas, dc fe-A fecratum, Canduarium appellant , dum qurttes excommuakaiion» intentu*, cen- clefism dc ipfius cœmeterium, fanâuarium ,,»7. lura» ecclefiafticas modis omnibus prxciyi- tantum mendaciter alleverant. Quod nedum mos aggravari. Deinde Ius remediis atten­ civilis, verum etiam canonica fanâio liqui­ tatis , nifi ad deliberationem proficiant, fu- do contradicit, dum inquit : Nulli licet igno­ ftineamns patienter, ut ecdeus non habeat rare : Oamr ftnd Dontino tonfecrotnr, five foe· quid ultra faciat, quod b cuius bona deten­ rit honor, five oninul, five oger, vel qnic^nid ta funt, jus Inum coram fxculari judice pro- fnerit feneel cmfecrotnne, fonBvno fonilornnt ert t lequarar. Hanc formam vnlamot obierva­ Dentino, & ad jus pertinet facerdotum . Pro­ ri, nifi clericus laicum feodum poflideat: ra­ pter quod incxcufabilis erit omnis , qui a Do­ tione cujus bona fua laico ieodo capi con­ mino dc ecclefia cui competunt, aufert, vatigerit . Nam quantum ad ipfum feodum ftat, invadit, dc eripit, ufque ad emencapertinet, clerici fiecularibus obnoxii funt le­ tiooem, ecclefieque fatisfa&onem. Vel ugibus. crilcgus judicetur, dc fi emendare nolucVit, Ad bnc, quoniam, nt ait beatus Grego- excommunicetur. Depellenda eft etenim ilrius , r *— vehementer ------------ — '------- B hus ufurpationis contumelia, ne pixdia uficulpam me ----------committere adimo,, u ea... , que pro timore omnipoten- bos cxkftium ccetuum cœtuum dicata dicat. , a quibufdam . / tis Dei funt fuggereods, noluero.* & alibi : irruentibus vexeorur. Quod fi quis pixiumcum increpare delinquentes non vult, eos pferit, ut facrilegus judicetur. proculduhkstacendo paftor occidit. Ut igitur Hinc eft quod omnes illos, qui nedum valeamus cum Apof.olo dicere dc clamare .* clericorum perfonas, fed res eorum mobi­ „ Manda fmt Mwaar «m « fongnine evime w- les , feu fe moventes intra ecclefiam vel Dfrjt, n-ftrnrone: Silere fit impunitam* verfutiam quo­ ipfius cœmeterium, aut in agro ad eccle­ rumdam laicorum maxime bailivorum magna­ fiam pertinente, vel alibi, abfquerationabi­ tum , noftra conferentia minime nos permit­ li caufarapiunt, capiunt, dcabducunt, ipfis ’ D"fi, fi- tit . Ipfi etenim * frequenti querela didici­ inritisquorum funt bona, nifi celeri reflitutiomus, in tantam furoris audaciam modern» ne fibi profpexerint, ut initqicos Dei dc eccletemporibus inciderunt, * quo magis contu­ fix, ac facrilegos, excommunicamus, & a quo melias, damna, & opprobria pcrtboisecclc- fanftr matris ecclefix liminibus fequeftramus.* necnonad bonorum liberationem ipfo-\ fiafticis, & rebus eorum intulerunt, eo ma- _ gis congaudent, & id potiflime gloriantur . rum procedi prxcipimus, juxta formam fu- | Heu miferi infelices, & in tenebris ambu­ perius traditam. Quandocumque pro eo quod I lantes! Nonne Deus pater nofter eft, qui clerici aut laici caulam fpiritualem , ut pu- . de vk> ta* violenta manuum injeftione in clericum jen^ vos creavit? ecdcfiaque mater eft, qux vos in baptifmo regeneravit ? Nonne in canone ( nifi ad correftionem rebus prrmiflis ) vel cautum reperitur : Qui abftulit patri aut ma­ matrimonio contrahendo, decimis oblationi­ tri, & dicet quia boc peccatum non eft, bus, mortuaris, Ixfione fidei vel juramenti, homicidii particeps eft. Ergo qui pecunias dc ceteris hujufmodi, de jure vel confuetuecclefix rapit, aufert, & defraudat.· homi­ dine ad forum ecdefiafticum pertinentibus , cida eft. Nonne mirabilis infanteeflecogno- in foro ecdefiaftico fuerint profecuti, ipfos fcitur, fi filius patrem, difcipulus magiflrum, ad forum traxerint fxculare ; necnon dc ju­ iibi fubjugare conetur, & iniquis obligatio­ dex fxcularis , qui eos obgravare prxfuinnibus illum fub poma fubjiccre, a quo cre­ pferit : nifi poft trinam admonitionem a dit non folum in terra, fed etiam io ce­ gravamine deftiterit inferendo, dcfatisfecerit lia fefc ligari pofle & folvi? · r\de illata injuria, confimili excommunicatio­ Quapropter m virtute fanftx Trinitatis nis lententia innodamus: firmiter prxcipien­ firmiter inhibemus, ne quifquam laicorum , tes , ut rei judicate exceptionem judices fxclericum, cujufcumque condition» vel ordi­ culares admittant; rei dico, cujus cognitio nis, capere, vel incarcerate prxfumat; aut ad ecclefiafticum pertinet judicem. Etecdealiter in cum injicere manus temere, aut fiaftici judices fimiliter, cum de re judicata violenter, cum feriptum fit: Nolite tergere per- judicem fxcularem excipitur ; admittere Chriflot tutos, tJ r» prophetis noeis nolite xvx- non poftponant, ubi jura canonica non repu­ tfol· t»q. liputri. Qupd de pixlatis ecclefiarum dc dcgnant. ncis intelligimus eBe di&nm.* nifi pro ipfius clerici captione, vetat excommunicat i, feriXLIII. De dtliherotiont in fententiis cnm rxf. fcripfe- pfimus *, fed pro crimine homicidii, aut contnmitotiose promnlgondis. % > qui confimili enormi ddiâo , capiendus fuerit, , σ· tanquam violator pacis domini Regis * regni. Cclefiarum pralari, qni dares Petri ge*Ar- AreQuod fi quis clericum aliter capere, deftant in manibus, prudenter attendant, tinere, & incarcerate prxfumpferit, aut in quanta fit eis a Chrifto commifla poteftas eum manus injicere violentas.* ipfum, can-_i^ ligandi dt folvendi __ _______ . Non enim, ait Chryfodelis acccnfis, pulfatis campants, in fingulb ftomus, homo eft qui ligat , fed Chriftus dedit ecclefiis archidiaconatus, in quo bujufinodi qui "hanc poteftatem . . . Dominus fecit ho­ facrilegus cooverfatur, excommunicatum a mines tanti honoris *. Et cum excommuni- · D,rt p,r canone tamdiu publice nuociari, donec hanc catio , xternx mortis damnatio fit, nec injuriam pacis fatisfiecerit competenter, pre* nifi pro mortali debeat imponi crimine, ac cipimns, dc cum noftrarum teftimonio litte­ illis dumtaxat qui aliter corrigi nequeunt : rarum ad frdem apoftolicam venerit, abfol- in ipfa ferenda judices oportet efle peritos , ut deliberatione provida dc maturitate debi­ vendus. v Item quidem laici proprios terminos ex­ ta, ipfam fludeant promulgare. Nam fi quis cedentes, inter facrum fao&uarium & pro­ fidelium excommunicatur injufle: ei potius fanum minime diftinguentes : folummodo aberit, qui ipfam tulit, quam ci qui iplam quod facrum eft a manibus pontificum coninjuriam patitur. Cun- E 9l' UDÜX VACAT. SYNODUS 31 4M V M W » RUDOtPH. I.t. IMP. |MP. RUDOLPH. EDUARD- I-I-Jt EDUAQD. Λ. ANGtANGI- o.· “■‘“Τ'' Cunfts c;gG hbditis noûris jurifdidionem A riis, & parochiarum cappeUanis, pro morCHRiSTt habentibus, & ceteris omnibus quibus de ipfis ttuani», decimis, oblationibus, & inilauro ,ii,. in hoc commilta eft poteflas, diftride prx· ecck'ikx, dc aliis juribus ecclefix fux injtsepimus: cum ipfos oportet in aliquem pro­ fle detentis; in quorum poileflione noto­ ferre fententiam, fibi praecaveant, ne abirium eft fuas ecclefias extititle, per femetque caufa rationabili, id eft trina monitio­ iplos, trina tamen monitione premifla, no­ ne prrmifla, & prxfentibus perfonis, per minarim fufpendere dc excommunicare de quas, fi neceflarium fuerit, poflunt monitemores.* cum in hoc cafu non injuriam tiones probari , ipfam promulgare prariutuam , nec fibi debitum, fed ecclefix fux • L»itr. Ii:mint » ^cut novimus in concilio * potius, profoqui videantur. i.,?. generali. Hanc autem caufam exprefle eonferibant, & ipfam proferant in feriptis * cujus XLV. Qeod «f/far libelli dnetioee ή ceefii copiam tradant excommunicato infra men­ teutrimmuelUeu prendetur. fem a die fententic, fi fuerint requifiti. Et hxc eadem in fufpenfionis de intcrdiâi Λ*^Οιinii Jetantes, in caufis matrimonii, mfententiis volumus obfervari : ficut in alio B — rris folemnitatein non efte per omnia concilio novimus efle cautum. Qui pneter obfervandam, qux breves lites alio nomine hanc formam quemquam excommunicare praeappellantur, eo quod in ipfis breviter fit pro­ fumpferit, & fuper hoc convinci contige­ cedendum, id eft, fummarie debeant termi­ rit: poenis expreftis lu praefatis conciliis fe nari: ne pro exiguis rebus maximasadiones noverit fubjacere, quas faciemus dante Do­ homines luftinere cogeremur, ftatuimus in mino firmiter obfervari. pecuniariis caufis, in quibus litis cllimatio Qjiia vero communicatis cum excommu­ viginti folid. non excedit, abfque libe’li do­ nicatis fcienter, innodatur fimili fententia natione cum celeritate debita prolequatur , ipfojure, per quam iacramentorum partici­ ficut de confuetudine liaftenus in noftra dicepatione privatur .· prccipimus, quod excom­ celi novimus obfervamm. Volumus tamen , municat!, a fingulis ardius evitentur» ut ne ut in illis taftum ita dilucide exprimatur , qnilquam cum ipfis cibo, potu, ofculo, fa­ ut iciarur qualis agenti competat .... & defenfio ipfi reo. la.atione, locutione, oratione, aut aliquo genere communionis , communicare prxiu­ mat . In foro ecclefiaflico, aut civili, poft-CXLVI. Ut omnibut liber; lient epptlleret & ·---·- per - — pafentes r jksr jppelletionet. quam eorum excommunicatio litteras conftiterit, excommunicari ad agen­ A Ppcllat ion is remedium non ad defenfiodum nullatenus admittantur; fed a eundis dk nem iniquitatum, fed innocentis pra.filegitimis adibus repellantur, donec fuerint abfoluti, dc luper hoc litteras exhibuerint dium, novimus inftitutum. Dc quo in ca­ teftimoniaks. nonibus cautum reperimus, ut omnis opprefQj'cumque autem exeommunicatum adI fus, libere, fi voluerit, appellet judicium , agendum aliter admiferit, auâoritate pre­ a nullo prohibeatur, fed ab aliis fulciatur, tends fynodifacrofarkUe, excommunicamus: liberetur, * & audiatur. ·/· 14» eumdemque fic ligatum, cum de hoc conItem a quibufeumque ecclefiafticis judici ter ftitent, prccipimus publice nuntiari, utprxbus, ad alios judices ecclefiafticos, ubi eft textu ignorantix, excufationis caufa omni­ major auftoritas , provocatum fuerit, au­ bus auferatur. Sacerdotibus parochialibusfir­ dientia non negetur. Et quia patet illud miter miungimus, ut cum in ecciefiis ma- _ omnibus _ ___ effe __ _________ ____ ...... commune: flatuendo prxeipijor adeiit populi multitudo, candelis accen- Dmus, ut archidiaconi, aut ceteri fubditi nofis & pulfatis campanis , excommunicatorumi ft ri ordinariam jurifdidionem habentes, ap­ nomina, & excommunicationum caufas, ac pellationibus ab ipfis ad noftram audientiam interpofitis, ficut decet eos, deferant reve­ qua audoritate fuerint fic ligati, omnibus innoteicat. renter : appellantibus, vel fuis, nullam ob hoc molefliam inferentes vel gravamen. Nec XLIV. Λ> in proprie ceufa qutmyuuet iptos minis terreant, ut ab appellationum excommunicet vel fufpendet. inarum profecutione defiftant · Terminum defignent appellantibus, infra quem, coram Ucmadmodum non decet, ita non licet, nobis vel officiali noftro modo comparere quemquam Gbi e(Tc judicem, vel in valeant, appellationes fuas legitime profecupropria caufa fibi jus didare. Statuimus er· turi. Ac ipfis petentibus inftanter concedant , go, ut nullus pro proprio debito, vel pro epiilolas, m quibus , fi a gravamine vel ininjuria perfonx fux illata , quemquam pro­ tcilocutoria ab ipfis fuit appellatum, appel­ pria auâoritate fufpendere vel excommuni­ lationis caufam exprimant. Et fi ipfamnon care prxiumat . Alioquin & debitum amit­ E duxerint admittendam: cur boc, nobis ex- Q tat , 6c pro injuria quam intulit, ab inju­ riatum cadat totaliter aftione: alteri parti, fuper injufta lententia, falva nihilo minus quzltionc . Licebit autem prxlatis ecclefiarum jurifdiâionem habentibus, in ipfos qui eorum jurifdictIonem notorie impedire contigerit , przhabitA competenti monitione, fufpenfionii «St excommunicationis fententias promul­ gare : cum in ju> dicendo, non tam fuam, quam publicam exerceant utilitatem . Licet igitur ecclefiarum redor ibus , vica- prefte defignent. Patienter etenim fuftinebii.ius, fi eorum appellationes admiflz non fueiint, quorum exceffus, evidentia rei, vel iplorum confeflione , aut alio legitimo mo do , notorii fuerint & manifefti ; vel ap­ pellationes alias fruftratorix evidenter expo­ nant . XLVII. De qmllarilïui eletmofynerum Uot errores, quantafque abufiones ileemofynarum quxüotes haâenus przdicavc- Q sedf» c y OVIFNISIS. phis i. imp r6 1° *A9 I \ACar. ΕΛΜΛιίΓ. tNàlO. EDCARDUS 1 R. ANGL. -caverunt, populo Chriftiano fatis per otb.-m A ro.cm, tanquam hzrcticos centemus graviANN<' ter puniendos. r no’,mu* ^vu^a,urn · Ιρβ etenim cun: liât QIRIsH » i»», •d'01* > v,,e pariter communiter inhondlz . XLIX. Dc Judetis & eorum m-nciyus . confingentes le peritos, fic vite ia.'&itatcm exterius przteodentes, cum audacia quadam Judzis regimen Dei ablatum, Oc datum przfumpta praedicandi aflumunt officium. Qui genti juftitiam facienti, feriptum in ca­ vero nuiquam D'vini verbi notitiam habue­ nonibus reperitur. Per quod liquet Chnftirunt , inter cetera erronea qux profeniur, cclas libertate donatos, Judzoique fubaftos mendaciter aflerunt fe habere multo pluii-s eexum perpetuz fervituti. Cum igitur feri- . & maiores indulgentias, quam habeant: ur ptum fit: Ejice stucillum tJ fi.ietm ejm , non h"1 “ fic limplicium alliciant animos ad majpics • f- in om- cieemolynas largiendas, quaspoflea inebrie- r*fm erit Lires filius aneilli cum filio liber* ; nimis reputamus abfurdum , ut filii 1'bcta·, ounil0ofp. tatibus & luxuriis, in omni ‘conlpeflu prodi­ ancillae filiis famulentur. _ galiter confumere non erubefeunt. (Jnde eQuapropter Latcranenfis concilii ibtuta I *'·■ · "i venit, ut vers & fruftuofx: indulgentis a Bfaquentes, dirtride prohibemus ne Judzi ftib " ** r.onnullis fzptus contemnamur. A Quapropter prohibemus fubdr.r noftrs , obtentu alendorum puerorum fuorum, ne­ n-· quzftorem eleemofynarum ullum admit­ que pro fervitio vel qualibet alia caufa , in tant, nifi litteris noflrismunitusexiflat : & tunc domibus fuis mancipia habeant Chriftiana ; predicate minime permittatur, fed cappcllis ne forte per artiduam familiaritatem, ad eo­ parochialibus ipfius negotia & indulgentias, rum perfidiam fimplicium animos valeant prout a litteris papalibus vel nortris valeat di­ inclinare. Saepe enim malorum confond , cere, evidenter plebi exponar fideliter. Nec bonos corrumpunt . Chriftiani qui contra hanc prohibitionem venire przfumpferint , credant fchedulis falfis, qnas ipfi fzpius por­ rigunt: nifi fchcdulz prius per nos fuerint excommunicentur : Judaei gravi lubjaccant examinate, & approbatas noftri itrprcfliooc ultioni. Prohibemus infuper, ne Judzi publicis fun­ figilli. Pecunia vero collegia, ufque ad pro­ gantur officiis, quorum prztcxtu Chriftianis ximum loci capitulum integra cuftodiatur , nimium fint molefti · Et quoniam cum eis tunc per loci ordinarium fideli nuntio affignanda. Qui vero aliter eosadmiferit, vel lumere cibum non licet: inhibemus, ne Juipfos predicate permiferit, per nos* vel of-^dei ad Chriftianorum, vcl Chriftiani ad Juficialem noftrum cenfemus graviter puniendum; nifi ipfis litterarum poteftatem con­ certed mus ampliorem. Cum vero ipfis contigerit indulged, cle­ rum porte convocare ( quod cum minori cleri commodo intellexerimus ) efle intclligimus conceflum: ftatuimus quod hujufmo­ di convocationes alibi non fiant, nifi in ple­ nis locorum capitulis, in quibus clerus com­ modius poterit convenire , & indulgentia conceflz melius examinari. XLVIif· Dt reliquiis, èT wntratiau ruse. TkTOnnumquam per malos, ficui per boJ.NI nos, miracula faâa fandorum, facta ’J^* ,v« commemorat ecdefia. Idcirco lacroianftam Romanam ecclefiam, ( quz per Dei omni­ potentis gratiam, audoritate apoftolicz tra­ ditionis, nunquam errafle probatur a trami­ te.* )in hoc ideo eft recurrendum, & expcftandumipfius decretum: ne quis hoc approbando, quod ipfa reprobat, a catholicis 1 * ’ dzorum accedant convivia . Item fi qui' Chriftianus infirmatus fuerit, a Judato non accipiat medicinam. Item die parafcevc>, oftia & fenertras habeant claufas, quiaChriftianis .... confueverant illudere illo die. Item prohibemus ne novas fabricent lynagogas. Sed fi erigant veteres quz corruerint, vel ruinam minentur.- fi ipfas reaedificare permittantur, ita quod ampliores vel prêtiofiores non faciant, ipfis fatis novimus cite permitium. Ad haec, diftride prxcipimus, ut Judzi utriuique fexus, fuper vefles exteriores, duas _ tabulas laneas habeant alterius coloris, ad pe^ftus cdotutas : quarum latirodo digitorum duorum, & longitudo quatuor fit ad mi­ nus: ut fic per diverfitatem habitus a cat­ holicis difccrnantur j & damnatae commix­ tionis excertus inter hos & illos valeant evitari. Ne autem ecclefiz parochiales per ipfos fuis juribus defraudentur : prxcipimus, quod Judzidetents quas colunt, decimas loi vere, vel poflertionibus ipfis renunoiare ; & pro do­ mibus quas inhabitant, parochialis tura ecclefix parochiali debita tribuere, ardius com­ pellamur . twcreticus comprobetur. Idcirco tn concilio generali provide novimus efle prohibitum : nc quis reliquias de novo inventas publice venerari przfumat, nifi a Romano ponti- g L. Dt tr/lcmentis. fice prius fuerint approbatz. Qpam prohi­ bitionem inviolatam ab omnibus prxcipimus Uanquam in jure canonico, & longe cuftodiri: flatuentes, ut nullus fandorum re­ amplius in civili, de teftamentis ficlcliquias venales exponat ; fed nec lapides , g»tis, grandis & diffiifus habetur traftatus .* fontes, arbores, ligna, vertes, aut res quafpropter fimplices tamen qui neutrius juris cumque alias, ut fandas, propter fifticia girarunt volumina, nec ipforum habent no­ documenta, aliqualiter veneretur; cum illud titiam, neccrtarium duximus fuper przdi&s, bzreticam fapere pravitatem apoftolica dec­ quz in quotidiano funt ufu, utilia quzdam larat fententia, flt nulli licere docei ur aliud, ftatuere ; fic pcenis Astutorum refrznare , vel fentire, quam Romanam ecclefiam ma­ prout portumus, abufores , ’ trem omnium ecdefiarum lequi v;dcnt& te­ Cum igitur extremis decedentium volunta­ nere. Si qui autem contra hoc venire prz- tibus, favorem maximurn impendere tenea­ lumpfertat, nifi moniti tuum deponant crmur: ftatuimus, ut nullus, cujufcumque fla­ Q tus •. , SEDES ς y κι il < rüdolph . i3». SI N η U n U U S EDUARD. I-R.mw ANGL. Ή VACAT. vei A ventormm ia _przfencia fide denorum , ad Ap|w A|w •tus aut cOoditioois exiflat ,, clericum . _ AKS’O laicum, liberum vel ferrum, de bonis qux hoc fpecialiter vocatorum: in quo omnia cHunn CHRISTI - · tempore-moriis, libere reflari * · impe­ boo* qua defim&os habuit tempore mortis ·»·,poffidet diat quoquo modo, fub pœna excommuni­ & qux fibi debebantur, Ac qae debuit aliis, coofcrffiancur fideliter & exptefle. Q«o in­ ca tioois, quam impedientes decrevimus in­ ventorie faâo, tam ipfi exeeutores quam currere ipfo faâo : cum, quantum ad ea pnafeores eidem, fua appendant figilla. Do­ Î^uz tunc poflidet, liber quilibet cenfeatur , nec ifta fiant (que fieri prxeipimus infra icut de hujus segni cootuetudine haâenus quindecim dies, fi fieri poteft, a tempore eft pacifice obfervatum. Quandocumque igitur fano vel «groto, li­ iepulturc ) exeeutores minime miniftrent. Cum ergo ceperint mimftrare , protinus bero aut fervo, fuum placebit conderetefta­ mentum : ftatuimus, ut pro reâore, vica­ uxori dc filiis, fi fuperfint, fuas affignare ft odea nc portiones. De portione vero con­ rio , vel cappeilaoo ecdefias parochialts cootingente defundi legatum diftribuant, debifrftim tranlmittat, ut in ipforum prefeotia Ac duorum vel plurium fide dignorum, de sa eidem exigant, & exolvant aliis debiomnibus bonis fuis mobilibus portionem fuam B ta ab eodem ; ad quz .tam uxor quam fi—-------- :l.._ , difponar --------------_ rfa­ jjj tenentur courribuere p.-o rata portionis contingentibus pro anime fu* cujufque. lute , Cent fibi placebit, & melius credide­ Sed ne eorum portiones propter timorem, rit expedire. Uxoris & filiorum fi quos ha­ buerit portionibus per omnia falvis: expen­ feu incertitudinem eris alieni, abexeeutorifis funeris exceptis, qua ante omnem divi- bus diutius detineantur: ftntu rnus, quod zs fionem deduci ftatuimus de communi, de­ alienum, dequoconftat, ante reftitutiooem portionum, ab erecutoribus deducatur : pro bita qux debet teftator, folvantur. dubio vero & incerto, recepta ab ipfis uxoSimiliter de communi, portiones dividen­ re fle filiis cautione idonea de reftituendo , da; inter przd iâas perfonas per omnia , ficut quantum legitime apparere poterit ipfos pro rquales portiones, ira ut pro una perfona fuis portionibus ad id teneri, exeeutores fuas omnes fi'ii computentur. Si vero teftator conftitutas liberent portiones, idem faciam alicui filiorum de propriis bonis prius fufteulitigatores de fibi reliâis, ficut inferius fic titionem providerit; & fic aliis, & alii , cui vcl quibus minime fic provifum : tlaplenius continetur. Et fic ftudiofe fuum curent exeeutores of­ tuendo prohibemus, ut iis, quibus provifio fada eft, fimiliter teftatoris heredes (fi can- ficium exercere ; ut infra anni fpatium ni­ tundem habeant, de propria hujufmodi pro­ hil remaneat exequendum. Alioquin compovienne, quantum tum foret fua portio, fi to reddito de receptis, amoveantur omnino, ad divifionem cum ceteris admitterentur ) Ac eorum loco alii magis idonei fubrogentur, quod inferius ftatuimus, fi pnusfufpenullatenus ad portionem dividendam inter âi probabiliter inveniantur . filios admittantur: fed eo quod eis eft proEt quoniam propter malitias exacutorum, v.fum a trftatore, vel fucceflione juris, con­ feu debitorum defunâi, feu fraudes fidit io­ cerni remaneant, nec per ipfos aliorum por­ rum creditorum, decedentium voluntates vix tio diminuatur. Hrc qux de marito ftatui­ debitum fortiuntur effeâum: cupientes in hac mus, de uxore fer vari volumus, fi decedat. Qpx autem ad ufum teftatoris fpecialiter parte remedium quale polfimus adhibere, auâoritate prefeotis iynodi facrofanâz , ex­ fuift parata, utputa equi, arma, & ceterai communicamus omnes exeeutores, quoufque hujufmodi ; vel qux ad ufum uxoris, tttputa fupcllediiia, veftes muliebres, monilia ,.-.modo impedimentum przftant, nifi vel ali7 ter recufantes in foro tcclefiaftico a defun­ annuli.· abfque divifione utrique eorum, pre· âi creditoribus convenin', vei ipfis, ficut cipua referventur. Curet autem teftator, fideles & locuple­ decet, inibi rcfpondere . Item omnes illos, qui (cientes fe obliga­ tas noilrz diœcefis, & non aliunde, conftitos defundo, patiantur fe per malitiam a tuet e exeeutores: ac tn feriptis, fi fieri po­ teft , fuum condere teftamentum. Quod , fuis erecutoribus conveniri, ut fic ipfis in firobatione deficientibus, per fententiam abpoftquam facium fuerit, claudatur, & cura blvantur ; vel impedimentum* quoquo mo- * Ctrr, imfigillo proprio, fi habeat, alioquin alieno, do , quo minus in foro ecclefiaftico ab P*4**·*· protinus eonfignet: quod & prxfeotium ti­ •ilM· gillis faciat conGgnari. Alioquin contra te* cxecucoribus defunâi libere valeant con­ ftamentum, teftatoris * figillo fignatum, de veniri . Itera omnes illos, qui ab exeeutoribus defacili prxfumi queat : cum poft mortem te­ ftatoris, poflit teftamentum aliud fabricari,, fundorum judicio feienter expofeunt inde­ & figillo ipfius aliter contignari, prout au­ bitum , fic in fua petitione iniqua ufque ad diffinitivam iententiam .perfeveraot., quod a divimus fieri aliquando. , Faâo autem teftamento nuncupativo, vel E defundis licet fi fuperftites cflènt non peterent, vel de jure valere * non valerent. ' f- tabet» in feriptis, Ας teftatoris corpore tradito feUt autem exeeutores circa fuum officium pulturz: ad loci ordinarium exeeutores ac­ cedant , fuper teftamento faâo in feriprisfiexequendum promptiores reddamus, pariter & attentos: volumus, quod dum circa hoc dem faâuri, tam de przfcntia contignan­ laborant, de bonis defunâi expenfas perci­ tium , quam de fignis. Super nuncupatio­ piant moderatas; cum fuum officium fibi nem vero probationes dilucide monftrentur non debeat efle damnofum, nec debeant fuper omni eo quod teftator afleritur voiaifpropriis ftipendiis militare; quibus, fub pe­ fc, & fpecialiter fuper omni lelido : ita na excommunicationis interdicimus, ne per quod inter telles, exeeutores nullatenus ad­ fe, vel imerpofitas perfonas* abfque fide di» mittantur . Probato igitur teftamento, & per judicem gnorum przfentia & rationabili... quicquam approbaro, exeeutoresfideliter conficiant inde bonis defundi emere fibi invicem vel dooa- _________ vSS, exoni ensis. «5HJSSÏV 2S&1- ·>* donare t feu quovis alio titulo ufurpare, feu A domibus, voleant reparari, vel^reditoribus' CHRIS! t "b* rctinvr* pralumant, nifi quod eis reli‘lui» de laudabilem noftra diœcefis conSi vero contigerit parochianutn noftrum, fuetudinem approbantes: ftatuimus, ut qui­ hominem alterius dicecefis fibi conftituere libet bénéficiants noftra dicecefis , fi die exccutorem: ille ad hujufmodi onus nulla­ Dominica Quadragefinue, quacumque hora, tenus admittatur nifi de fubditis noftris , vel poftea deccflerit , fruftus beneficii fui locupletes & idoneo· manucaprores inveniat fubfequentis autumni liberam legandi habeat ad fidele inventorium faciendum, flt fideli­ potellatem: fœno, prato, paftura, & cice­ ter adminilttandum, vel ratiocinium redden­ ra de dominico ecclefia: duntaxat exceptis, dum , cum ipfum vel fuos manucaptorcs que cum ad annum fequentem pertineant, fuper hoc contigerit interpellari : ad quod ipfi futuro reftori ftatuimus refervari. etiam exeeutores noftra diœcefis per corpo­ Et quoniam non eft ferendus is, qui lu­ rale facramentum, priufquam adminiftreut, crum ampleditur , onus autem annexum przcipimus obligari; omnibus executoiibus contemnit·* ftatuimus , ut de domibus prainterdicentes, ut cum verifimilis prafumptio β didis defedibus, ac etiam ecclefir omnibus habetur, dcfunftum nimis arris alieni ponde­ ordinariis , ufque ad mediam Quadragefire oneratum , legatum nemini liberent, nifi mam fequentem, exeeutores fatisfacianr ad recepta prius Obligatoria futficienti cautio­ plenum. ne de reftimendo quantum legis Falcidiz Item ftatuimus de quolibet qui fruftus ratio in hoc expofeit. Alioquin cum ad ra­ percepit autumnales , quandocumque ante tiocinia reddenda pervenerint, quz fuperetempus prxdiâum decedat, ufque ad illud, rogaverint , ipfis minime decrevimus alload omnia onera teneatur : canda. Si vero predifto die Dominico, vel poft, Et quoniam cordi plurimum debet efie quis inteftatus decedat : omnia bona tefta­ veritatis cuilibet amatori, nequitiam repiitoris, flt fruâus fequentis autumni , in fomere falfariorum: nos prafentis fynodi lanlutionem debitorum defundi przdiftorum , ft« approbatione, excommunicamus & ex­ fit defeâuum fupoktionem, ac in alios pios communicates publice denunciamus omnes ufus, juxta noftra diferetionis arbitrium illos , qui poftquam teftator condito tcftaconvertantur , ita quod circa fuppletioncm mento in fata deceflerit, teftamentum aliud C ( defeâuum , per quantum tempus illud be­ fabricare, aut praeter teftatoris confcientiam neficium tenuerit, ratio habeatur. qutequam condere, addere, vel detrahere - Idem fiat , fi ante pradiâum tempus tcftamento priori, fibi vel aliis aliud deferiquemquam contigerit decedere inteftatum, bendo, feu fraudem quamcumque aliam com­ ut in utroque cafu teftamtnti fit cxccutomittendo , contra teftatoris prasfumpferint vo­ rium faciamus fuppleri defeftum. luntatem Et fi quos tante fraudis reos Ab ifto ftatuto , parochialium vicarios convenire contigerit, ipfos decrevimus, tan- ecclefiarumdumtaxat excipimus. Nam cum quam fallarjos puniendos. ipfius virtute Sacramenti praftiti, perfonaUt autem viris rcligiofis omnem evagan­ lem refidentiamfacere teneatur: congruum di materiam auferamus, quibus omnibus, ce­ eft , inuno verius neceiTarium , ut fruftus teris deteliftis, folius Det incumbit inhzie& obventiones vicariae fine, protinus flt cum rere minifteriis.* ftatuimus, ut nullus reliintegritate percipiant , de quibus valeant giofus tn noftra diœcefi exeeutionis onus ali fuftentari . Idcirco, de bonis defunfti vica­ qualiter in fe fufeipiat, abfque noftra licenrii, quz habuit tempore mortis, fit debita 1 tia fpeciaJH i * Si ” quis . autem contra hanc pro-p folvi pracipimus, flt t>radifto$ defeftas hibitionem noftram ventre przfumpferit : quodj ... _/ fUpp|erj, ratione temporis conliderata. fecerit, & viribus careat, 6i ipfe nihilomi­ rraterea ftatuimus, quocumque tempore nus juxta noftra' difcrctionis...........graviter anni quis decedat , fruftus terrarum quas puniatur. feminavit fuperftes, fibi cadant, fit in tuos In fine autem cuiuslibet teftament i, hanc ufus integre convertantur : hoc excepto, ut claufulam adjici volumus generalem: Cete­ fi decedat ante terminum fupra przdiftum, ra omnia bona mea, five in tebus, five in fumptus quos defunftus impendit in terris manibus fuerint debitorum, in hoc t eft a men­ excolendis flt feminandis , ipfius exeeutorito non exprefla, volo ut pro animae mezfa- busallocentur. Succeflbr vero, fiquemcaplute , per manus exeeutorum meorum tn pcllanum ftipendiarium invenerit, ante ter­ pios ufus diftribuantur ; fle quod creditoribus minum pranotatum , five poft ipfum , fi meis per manus eorumdem, fimiliter fitfaidoneus fuerit, ufque ad feftum S. Michae­ tisfaftum. lis proximo fequentis , nullatenus amovere Si qui vero, laicorum deceflerint inteftaprafumat .* fed fub cildem conditionibus ti, de bonis eomm, per locorum ordinarios, E ipfum retineat, quibus idem cappcllanus taliter praecipimus ordinari, ut pro anima convenerat cum defunfto. * ' ~ defunfti in pios ufus totaliter erogentur. Nc igitur ecclefiarum vacantium terras jacere contingat incultas : ftatuimus, ut per LI. 1Λ rrflerw . pcfl mtdiitm Qtedrogtf. locorum decanos fideliter excolantur , ita dtcideittf , libere legere velem frieflet quod iidem decani a futuris executocibus eettami feytmit.· fumptus percipiant competentes, quos loci ordinarius moderetur, fi aliter inter fic con­ f adeo contigit nonnullos ecclefiarum revenire noluerim. •ifciutam. O ftores , «iram ducere * diftolutam , ut anno cum ad vine finem pervenerint , non ha­ beant in bonis, de quibus ecclefiarum fua­ rum dtfeftus , tam in ornamentis, quam in Cmil. Cmerel. Tom. XXIV LU g». ΑΜΝΟ CHRIS Π SEDES VACAT. S Y N O D U C ° * IN W L/ u 5 WOOLWIUS1. IMF. EDÜARDÜS I. R. ANGL. gu Et quoniam quidam m diverfis parochi11 ■ LU. Dt smrtmriis. diveria domicilia poflidentes , in eifdem , chhbti pro fux voluntatis libito , xqualiter com- a>,z. Ortuariorum prxftatiooem ex eo in­ morantur.* fi ia alterutra illarum parochia­ telleximus (alubriter fumpfiffe initi­ rum in fata decedant , dubitatur an illi um , quod decimis majoribus & minoribus, infra cujus limites dcccflcrint, intcgraliter, ac ceteris juribus parochialibus per ignoran­ vd alteri ecclefix , pro indivifb , mortuatiam non folutis , Ixlis ecdefiis praéûarenrium ipfius defundi fit proflandum : dubi­ tur , ut talis oblivio procedens ex incuria tationem hujus profentis fynodi audoritanon fol vent is, poffet faltem, per hoc, apud te enodantes, declaramus ; quod illa eccle­ diftridum judicem excufari . Et quanquatn fia, ubi decedit, dcviaticum recepit, morilla provifio eflet aliqualiter firu&uofa omni­ tuarium fibi debitum intégralités percipiat. bus Chriftianis .· quidam tamen, vd caufam Qpod fi talis dominus in aliena parochia, hujuimodi prxftationis ignorantes, vel quod ubi nullam terram pofledit, decedat.* tunc deterius eft , de ialute propria non curan­ illi ecclefix ubi larem fovet tempore mor­ tes , ipfam mirabiliter fubtraxerint , ftuam Btis, hujufmodi mortuarium fit integreprxmiferiam in pofteros tnmfmittentes ; quafe ftandum. Λ M nituntur modernis temporibus excufare ,quod Cum autem tanta laboraverint pauper­ nec ipfi , nec majores eorum , hanc prxtate , ut fohito ecclefia quod exigitur , flationem ullo tempore agnoverint. O exxquivalens apud fuperfti tes nihil remaneat: cufatio mifera & infelix , que dum fit in prxeipimus, quod cum de hoc conftiterit, peccatis , fuos ducit ad interitum excusan­ nihil eo nomine exigatur , nifi quod relites ! Unde funt & alii, qui anime fue fa- dum ecclefix fpcciaiiter invenitur. luti provide confidentes , velut devoti ecLIII. Dt decimis. clelix Alii, ptxftatkmem ipfam agnofeunt, Mira & ineffabilis caritas veftri quili- ‘ ficut majores eorum hadenus cognoverunt : bet * io figoum univerfale dominii , * ’ ficque contingit, in una parochia folvi fe­ cundum melius averium pro defundis ; & velut ille cujus eft terra & plenitudo ejus, in alia penitus denegari. &c. decimas & primitias fibi reddi prxeeUt jgitur a palea triticum feparetnus pit, non fibi fed facerdotibus profuturas ; ftatuendo prxeipimus , ut in parochia , in Cut illis fint cibusi , qui in domo fua fibi qua talis folutio fieri coofuevit , nullus ab miniftrant, juxta iHud Malachix prophe­ ca fc valeat excufare ; fed in eadem fiat to.* hferte cernent decnmtimnt in berrenne prxftatio uniformis , cum eadem non de­ smtm, nt fit citus ia deem nue *. Idem tabeat diverfo jure cenferi. men omnium Dominus , frudum eundo­ Parochianos aliarum parochiarum mo­ rum largitor , pro decima quam recipere nemus , & hortamur in Domino .* ut fpi- dignatus eft, ipfam plene folvcntes quadru­ ritnm affumentes conftlii fanioris, tam faplici largitione remunerat , beneficio fru. lubrem prxftationem agnofeunt de cetero , duum, unitate corporis , indulgentia pec­ & de ea iatisfacere ftudeant ficut ceteri in catorum , & regni cxlefiis gratia praemio­ futurum . Videntur namque rabie nefanda rum . Nemo igitur pro avarittA, tot amit­ moveri, qui male detentis Deo & ecclefix tat beneficia, fed quilibet decimas placabi­ O Iatisfacere tunc non curant, quando quod les Deo exolvat : ut fint cibus illis quibus debetur fibi nequeunt amplius retinere : ipfe pro fuo cultu eas conceflit, ne malecui in hac didionem incurrant , quam Dominus per fed ipfius fubibunt judicium Dos Prophetx protulit in non folventes. parte injuriam intulerunt . Quapropter ecclefiarum difpendiis & ani­ In parochiis vero , in quibus fecundum melius averium dari hadenus confuevit, il­ marum periculis occurrere cupientes : univerfis parochianis noftris, fub Divini teftalud legandi, donandi, aflignandive in alios u!t P»rtem prati pro deck um paucitatem cafeus inde ’ fieri “ non futfi- /4^2·. / \ fani, ecclefiz fuifle antiquitus affigua- cit, fie fimiliter propter modicitatem vitutam.* niG hoc probaverint evidenter, ipfoa lorum, agnorum , hodorum , pullorum , io fua aflertiooc decrevimus nullatenus au­ porcellorum , aucarum , vellerum , certa diendos . decima dari non poteft, cum decem capi­ Infuper , quod in quibufdam locis conta minime inveniantur : nos certam regu­ fuetudo pcfliraa inolevit, fcilicet, quod qui­ lam fuper his tradere cupientes , cum hoc dam laici integre folvere decimas contra­ locorum confuetudini relinquere , potius dicunt , nifi prius fibi vel fuis a redoribus effet litium augere materiam, quam aufer­ ecclefiarum convivia praeparentur, chirothcre confuetudinem per negotiationem indu­ cz , feu quicquam aliud ; quafi pro cufto- bium revocatam : ftatuimus, quod pro quo­ dia decimz fuis debeantur fervientibus. Noc libet agno, hœdo, & porcello , infra nu­ vero hanc confuetudinem vclut corrupte, merum feptenarium , detur pro decima quadrans_ . _Si vero fuerint feptem lam, ac a jure contrariam decrevimus ex- unus ___ n________ . ,, tirpandam : inhibentes , fub pana cxcom-B pfo decima detur unus, fic in fequenti anmunicationic , ne tale quid exigatur am1 · dc Λ- denario J------ '■---------— , in no , quod* defecit numero piius feu przftetur : fed ecclefiarum redo­ folutione decimz allocetur, vel pro quoli­ res , fuos parochianos per. ecclefiafticam bet vitulo infra przdidum numerum detur obulus . Si vero tot fuerint , pro decima compellant ccnfuram ad przftationem de­ bitam decimarum, prsdirta confuetudine , detur unus, fic ficut in cafu priori fiat al­ vel aliqua confimili, non obftante. locate . Pro pullo vero detur denarium . Ad hoc, quia propter appulfiones peco­ Si vero fuerint feptem aucz , pro decima detur una . Alioquin ufque in annum ferum ad diverfarum parochiarum pafturas , quentem decimae folutio differatur . Item plurrs fic quafi inextricabiles quzftiones in­ pro larte cujuslibtt vaccz , cafeo deficien­ ter ecclefiarum redores fzpius oriuntur : te, detur denarium. Item pro larte ovis ma­ nos, qui in lenitate pacis quiefeimus, dum tricis , quadrans ; pro larte caprae, obulus . fubditos pati perfpicimus, pariter inquieti: fic ftatuimus, quod fi oves a temporetonAd haec , quia intelleximus , quod qui­ fionis ufque ad feftum 5. Martini, in pa- dam U.1U molendina ...... habentes ....... .................... in minutis rparti— rochia una depafeantur fie cubent : tuncCcu|j(( qUafi granorum pugillis ; fic totiens ‘ t de decima lame, cafei , fic butyri , eccle- quafi ........................................... fingulis diebus, decimas de ' molendi * ­ fiz illius parochi* perfolvantur plene pro nis exfolverent. unde evenit , quod gravi, eodem tempore, quanquam poftea amove­ ter in hoc ecclefia Izditur , eo quod non patiuntur redores ibi habere ciftas ad fuas antur, fic alibi tondeantur. Vulgariter enim decimas colligendas. Nos fane confiderandicitur, quod ante feftum fupradirtum tan­ tes, particularem folutionem fieexadionem tum crevit lana , quantum crefcit anno non minima habere incommoda : ftatuieodem. mus, quod in Kalendis cujuslibet mentis, Et ne reôor de decima per amotionem ovium defraudeturprzcipimus , quod pri- de decima molendinorum de cetero fatisfiat *, vel faltem , quod redores habere ci­ ufquam oves amoveantur a pafcuis, redoftas inibi permittantur , in quas decima ri fufficienter caveatur de folvendo didam reponatur, quam , cum ipfis placuerit, li­ decimam laus , cum tempus venerit toofionis . Si vero oves a fefto S. Man ini , bere valeant afportare. ufque ad feftum Purificationis beats Ma- _ Item quia quidam lac purum pro deci­ liz Virginis , tn una parochia commoren­ le ma Jadis, quodconfuevitincafeodecimari, tur : decima agnorum illi ecclefiz perfok fiait hadenus eft obfervatum in noftra diœvatur : faiva decima lanz , alteri reftori , cefi , de confuetudine approbata , ad ec­ clefiam deferunt malitlofe ; fic quod icelc• cujus parochia amotz fuerint , forma rius * eft , non invenientes »bi qui illud • f. fcelf qua diximus. Quod fi a tempore tonfionis ratiusrecipiat , in contumeliam Dei fic ecclefiz ufque ad feftum S. Martini, ad pafcuadi­ vert» transferentur : quzlibct ecclefia , pro coram altari projiciunt. Quidam vero non finunt redores, decimas libere colligere & rata temporis decimam percipiat carumafportare, fed equos fit boves fuos, fie fubdem : ita quod , fi in una parochia cu­ jugatos capiunt, fic imparcant, fic decimas bent , fic pafcantur ibidem per xx. dies vel ipfas depa icunt propriis animalibus, fic alie­ citra, morentur, fic non amplius, tam bre­ nis. Quidam decimas fuas fubtrahunt frau­ ve tempus dividatur. Pullorum vero, equorum, vitulorum, fic dulenter , vel in odium redorum deterio­ rant fcienter. Qpidam magnates , nedum hodorum , habita ratione ad loca diverfa ubi gignuntur , eduntur, fic nutriuntur, & p redores in decimis percipiendis, fed jam ad moram quam contraxerunt in cifdem . c receptis , fraudare cooantes , noonunquam fuos tenentes , plerumque alienos , fic per inter redores decima partiatur. Cum quis minas impediunt fic terrores, modo clam , vero poft feftum S. Martini oves occide­ modo palam, ne a redoribus decimasfuas rit , vel alio fortuito cafu moriantur : de audeant comparare : ut per hoc redores , decima vellerum ecclefiz fatisfiac . Si au­ emptores minime invenientes, ipfo magna­ tem oves extranez in aiicujus parochia tontibus duntaxat pro vili pretio decimas fuas deantur : idem redor decimam lanz con­ vendere compellant , aut alias damnificen­ fervet , donee fibi conftiterit alibi fuifle pro tur . Alii fequeftrationem, etiam arehidiadecima fatisfadum. conorum, in decimis interpofitam infringe­ Ec quia inter redores. ecclefiarum fic re non formidant. Alii etiam beneficiis ecfuos parochianos, contentiones fzpe oriun­ clefiafticis , abfque inftitutione , per fzeutur , eo quod noonunquam in dubium re­ larem potentiam fc intrudentes , vll provocatur, quid & quantum dari debeat pro fsnri/. Gfitrti. Tom. XXIV. . Ggg a eu- g.’’ a ° SfDFS VACAT S * Y I KJ N O U O U U U S i KÜDOLPHUS IMP. tDUARDUS 1. R.!. ANGL· Q.a *4° ■““■■■■“"■"curantes intrudi, decimas non fuas violeo-A ftris przcipimus obfervari inviolabiliter.· noCHRISTJ ,cr «^portant, feu faciunt afportari. Nos, bis, velofficiali noftro metropolitans, fupcr ANNO Chris rr omnes hujufmodi moleftatores, complices, dubiis, fi emerfertnt, rcfcrvata * * & fautores eorum , audoritate Domini * D>>} petere debeant , invadere przfumpierint ) nicationum fententias, tam Oxonienfis * con­ prxter diftam excommunicationis fenten­ cilii per dominum Stephar.um quondam Cantiam , quam ipfos incurrere volumus ipfo tuariz archiepifeopum, quam in concilio Lonfafto , pmnis in facris canonibus , & przdonicnfi* per dominum Othobonum, quon- ’ An.ius, cipue in concilio Othoboni , quondam le­ dam legatum tn Anglia; praetenti fynodo gati in Anglia , contra tranigreflbres edi-Bduximus interendas, tis & ftatutts, decrevimus fubjaccre. — . -Oxonienfi concilio excommunicantur Λη omnes illi, qui malitlofe ecdefias fuo jure privare przfumunt; aut per malitiam liber­ LIV. Dr oblationibus. tates earumdem infringere vel ' perturbare tfànum oblationes fiJtlium , non fo­ prasfumunt, fic ad ufus proprios retinere. lum a conftitutionibus fxnftorum Pa­ Item omnes illi, qui pacem & tranquillita­ trum , fed a kge Divina fumpfere origi ­ tem domini regis fic regni injuriofe pertur­ nem, ad quarum przfenta iiooem parochiabare prasfumunt, & qui jura domini regis nus quilibet obligatur .* ftatuimus , quod retinere contendunt. omnis .idultus, videlicet quatuordccim an­ Item omnes illi, qui fcienter & pruden­ norum , ouater in anno , in die natalis ter falfutn perhibent teftimonium, vel peiDomini , Pafchz, fefti Sindi loci , it fe­ hibere procurant; vel etiam qui talcs telles fti Dedicationis ecdefiz fur parochis, vel fcienter producunt, vel fubornant, in caufefti Omnium Sanctorum alicubifa matrimoniali, ubi fcilicet agitur de ma___ , , fi talis _ _____ vigeat confuctudo , tecclefiam fuam j^ro-C trimonio, vel ubi agitur dc alicujus exhe­ chialem fuis oblationibus veneretig , nifi redatione , fuerit parochianus alicujus cappellz, a ma­ Item advocati omnes, qui in caufis ma­ trice ccckfia dependentis; cui cappellz a trimonialibus malitiofe exceptiones opponunt, tuis parochianis fimilem ftatuimus impen­ vel opponi procurant, nec matrimonia ve­ di honorem. Statuimus inlupcr, quod ob­ rum & debitum fortiantur effeftum, * vel * a Fsrte contra juftithtn caufz diutius fufpendantur. vel iu. af. ventiones & oblationes, quas· fieri contige­ rit in cappcllis, ubi matrix ecclefia religio­ Item omnes illi, qui gratia lucri, vel fa­ ns eft appropriate perfonis , non ipfis re- voris , & odii, vel quacunque aliqua de cau­ ligiofis cedant , fed vicariis duntaxat inibi fa , crimen imponunt alicui, cum infamatus canonice conftitutis. non fit apud bonos & graves, ut fic purga­ Qtia vero ecckfia Exomi mater eft om­ tio ei indicatur, vel alias graviter. nium ecdefiarum diœcefis, ommbus paro­ Item omnes illi, qui vacante ecclefia ma­ chi inis noftris, per presbyteros parochiales litiofe opponunt vel opponi faciunt patrona­ tus quzftionem : ut fic verum patronum ilfollicitc praecipimus fuaderi : ut in lignum debitx- lubjedionis, oblationes luas Penteco-D lius ecctefiz illa vice defraudent li, i les ;,d ecclefiam antediftam deferant; vel Item omnes illi, qui gratia lucri, odii , faltem per fuos presbyteros parochiales tranfvel favoris, contemnunt exequi mandata do­ ’ a L·’··· . mittant. ‘Ut autem ad iplorum cordacaumini regis contra excommunicates, ecclcfiz HlkS facilius inducantur, ipfis parochianis mandata contemnentes . corda HsrJ presbyteris, ui indulgentias benefaftoribus ecIn concilio Londonienfi excommunican­ clciie concilias, per tres dies ante feftum tur omnes illi, qui aliquem ad ecclefiam, Pentecoftcs proximos & folemnes, fuis pa­ coemeterium, vel clauftrum, confugientem, rochianis exponant ; oblationes , quas fieri inde abftrahunt violenter; vel ei viftutn neceflarium prohibent exhiberi ; vel qui resiacontigerit, recipiant, fic ipfas fecum deferant ad locum ubi proccfliones Pentecoftales con­ lienas in locis prsdiâis depofitas violenterafportaverint, vel afportari fecerint, aut abveniunt. una cum propriis oblationibus ad quas ex more tenentur, collectori, fide ad ftraâionem, prohibitionem, vel afportationem hzc data, integre reftituturi. faâam fuo nomine, vel a familiaribus luis, Dc obfervantiis rcli- ratam habuerint; aut abftrahentibus, prohi-, ftatu fic __ regularibus -a------- . -------------------------gioforutn ad przfens aliquid decernere, feu Ebentibus, vel afportantibus, publice exhibue­ definirc, nobis videtur Supervacaneum, & rint , vel occulte, auxilium, vel confilium onerofum potius, quam fruôuofum. Per re­ fit confenfum. gulas etenim quas profitentur, infuper fanItem omnes illi, qui de domibus, ma­ ftoium Patrum decreta, concilii dominiOtnet iis, vel grangiis, vel aliis locis, ad arhoboni quondam legati in Anglia conftituta chiepifcopoa, epifeopos, vel alias perfonas provincialia, & correftiones quas facimus cir­ ecdefiafticas, vel ad ipfas ccclefias petinenca perfonas eorum in vifitationibus noftris, tibus, pneter dominorum voluntatem vel cuquafi fingulis annis; fatis poterunt informa­ ftodum rerum earum, confumere, vel au- . ri, quefiter in ordine fuo & obfervantiare­ ferre, aut traâare pnefumant ■. nec, donec gulari , quilibet debeat convcrfari. fatisfecerint, abfolvantur. Qjiz autem in przfenti fynodo funt faItem omnes illi, qui pro impedimento pa­ lubriter inftituta, ab omnibus fubditis no­ cis vel co... tionem litigantium objiciendo, quic- U Q «4· VÏS?. V \λf£. XO X ο N Ν I ENSIS Ε N S I s: ’♦* quicquam reccpetinV, ftituant fie dietns; tu folus altitlimus Jeinw, donec re reftituant fic A canit ecclcfia, eccli ANNO receptum donatori. fit ifle eft medicus , de quo in ··. fu Chrifte.· “* CHRIS Π Irem excommunicat! funt ab archiepifco- pfalmo dicitur : Miftrtrc ma , Domine, <]uopo Anglie, omnes till qui veniunt aut fa­ njjne infirmat fum , fena me Domine , &c. Et F/w/w. 4. ciunt contra nov.tm chartam : quae lenten­ fi aliqui vulnerati corporaliter , multum defitia per kdem apoftoltcam pluries confirma­ derant habere medicum, ut dicit Origenes: • Dee ft , ta cil. anima, quotiens, · totiens vulneratur . Et Has excommunicationum fententias, fie bcàtus Ambrofius dicit, quod nullus dolor proinde vulgatas; necnon & noil ras quas fu­ major, quam hic qui mucrone peccati conpra criminofes tulimus & rebelles, prima feientias vulnerat . Sed dicet aliquis; quo­ Dominica in Adventu Domini, Dominica modo poterit hoc effe, quia ego non fenin Septuagefima, & Dominica proxima an­ tio hujufmodi vulnera? Ad haec refpondet te fefium beati Petri ad vincula , intra Mif· Origenes, & dicit; „ Quando volunt medici farum folemnia, cum m«M aderit cleri & ,, incidere aliquos i vel urere, dant eis bipopuli multitudo, candelis acccnfis, pu 1 fa­ „ here aliquid, quod potum facit eos protis campanis, in fingulis ecclefiis parochi alt-B „ funde doimire, ita quod amentes fiant , bus nollræ diœcefis, per locorum presbyte„ & fic non fentiunt: ,, fic & amentes effe­ ros, & per decanum Chriftianitatis Exonii, di propter cupiditates terrenas, quxnosredin prrdido fello B. Petri cathedral s eccle­ aunt intentatos, ita quod non feniimusquanfix Exonii , prxeipimus iolemniter publicari. ta funt vulnera animx . Et propter hxc Ne autem per tempus dapium, ftatutoquxrendus etl Chritlus ,' qui eft altillimus rum depereat memoria, fed recens omni medjcus: quia non eft opus valentibus, ted tempore habeatur .· prxeipimus , quod in male fe habentibus, medico. De itio me­ quolibet archidiaconatu, in proximis capi­ dico dicit Ambrofius .· ,, Audite me terreni hotulis ante felium S. Michaelis, & poll Pa„ mines, inveni medicum qui habitat inexfcha celebrandis, lynodus fingulis annis fo,, lis, fit in terris parat medicinam. Nihil polemnittr publicetur.- ecclefiarumredoribus & ., teft fanare vulnera mea, niti ille qui.... fentit. „ Chrillus ergo medicuseftaltiilimus, vicatiis nihil·) minus prxcipientts, ut citra felium S. Michaelis, in ecclefiis luis, ficut & dat dimiilioncm in contritione Uxati . praediximus, ipUmhabeant lcriptam; 6ctam Nam medicinam in confcffune ; dixtam ipfi quam ceteri facerdotes parochiates, to-Cinjungit in obfervatione jejuniorum; bal­ tiens quotiens illam rcfpiciant & revolvant, neum prxeipit in i ac ry marum efiufione : phlebotomiam injungit in paffionis Chrilli donec quafi corde tenus eam intelligant, & fciant pandendam Iaicis facilius exponere in recordatione. Sed quid eft medicina? utique vulgari: ut ea qux de prxknti fynodo, pro pernitentia , dcquadicit Auguftinus: ,, Panicommuni utilitate (latuimus , tam praelati , „ tentia non lolum praeteritum vulnus curat q:um fubdtti, fciant & valeant obfervare . ,, jejunio, kJ animam ultra a peccato vulne­ Quibus ca obkrvantibus falus fit & vita xrari non finit ». Sed aliqui dicunt: Invenie­ terna in Chrifto Jefu Domino noftro per in­ mus mifericordiam , fit in fine psnitebimus : finita Ixcula fxculorum. quia dicit Dominus, nolo mortem peccato­ Data Exomi xvi. Kal. Maji, feria quar­ ris. Contra dicit Auguftinus; ,, Sic nullus ta poll Dominicamqua cantatur, Quali mo­ „ debet fpe mifericordix in fuis peccatis diudo geniti, fcilicet officium. Anno Domini ,, tius remanere, ficut nec debet fibi vulnus millcfimo ducentefimo oftogefimo feptimo, „ procurare caufacurationis futurs: quia qui & confecrationis noftrx feptimo. „ peccatori veniam promittit, diemcraftinum D,, non promittit. „ SUMMULA Ex prsdi&s ergo patet, quod Pater' & Filius & Spiritus fandus, trinus & unus, medicus eft: quam Trinitatem offendit pec­ SEU cator per peccatum.. Peccatum vero morbus Modus exigendi confeffiones pceni- eft: poenitentia eft medicina, qu» per tres tentiafque injungendi , ab eodem fui partes, fcilicet contritionem & confefreverendo patre Petro epifeopo E- fionem & fatisfaftionem, mitigat iram Trtquam peccando offendit peccator. xonienfi , facerdotibus fuæ diœce·, nitaris, Hxc ergo ego Petrus Exonienfis intime fis ad oblervandum impolitus in1 confidcrans, & infufficientix presbyterorum fyhodo Eronienfi.* facrorum confelfiooes audientium compat iens, quorum ignorantiam, proh dolor! izpilfime OBSERVATIO COLLECTORIS ANCL1CAN1. fum expertus ; prefentem fummulam eifdem affigno , ut eam fciant ad utilitatem iuam Summulam vocat in proamio, altero port inceptivum £ & confitendum. Cum autem iatisfacere de­ S. & videtur eadem effe de qua cavit in >·. c. iu< fybeat delinquens, non fecundum arbitrium oodi , hi· vtrbts ; Proripimus quod quilibet, cui paro„ chialis eccMla rejimau incumbit, quandam iummulam proprium, fed potius ad arbitrium ejuscon^ ,, plurimum utilem, immo varius neccMariam, a divertra quem deliquit : milcricordius volens a£c„ fis traQatibus extraâam fub compendio, (qusfummula re nobifeum Dominus, facerdotqm potuit „ fub vitdem verbis incipit ) quilibet, & prcientem fynn,, dum citra feftum $. Michaelis habeant fvriptam , & iplam inter kjpfum&nns, cujus in hoc arbitrium ,. fane intellisaqr, ac ea utantur fub peena unius marce , debemus fcqui. Quem quidem ad noftram „ loci archidiacooo applicandae. „ Quod Ii archidiaconu» repartem potius voluit declinare , tanquam in­ miferir, Ac. Vide lynodum pnccdcntcm, cui immedia­ firmitate cieumdatum; & propter hoc fciente fubjuntitur in MS. bvc nuamuli ■ fynudi panas d<■uo indicens. tem compati iis qui ignorant, & ut ifte fciat quid nobis injungere drbeat. Nos inde om­ LtiiUmus de terra creavit medicinam . nia debemus confite^, quia ooftras nonpo­ Ecckfi 38. Ifte eft altiilimus de quo teft per fe confcientias intueri. Et quoniam •d A Λ won VACAT . SYNODUM ΟΙ IN U w U a RUDOLPH. I. IMP. EDUARDI- R- ANGL· _________ ’ad tranfgreilionem decem di&orum manda-Apter qus debet fimplex facerdos ad papam rorum, tota reduci poteft criminum multi** epilcoputn mittere pernitentem : vel : ea prelent i tradatui utique duximus inferenda: ut tudo ; dida mandata terre tenentur perniten­ tes, & pernitentia» injungens: & funt hzc. auditis talibus mittat facerdos ponitentem ad Aer» odorabts dear alienos, fite. epifeopum, vel ejus peenitentiarium , ut * ipfo, 'fem, ip Recurrat igitur pernitens ad primum manaudito pernitente, difeernat utrum ad epi- <· Hdatum, & follicite videat In feipfo, fi tranf- fcopum abfolutio pertineat , vel ad papam greflus fuerit. An fcilicet cultum foli Deo debeat ipfum deftinare. Sunt autem hi ad papam mittendi, ad abfolutionem fufcipiendebitum , demoniis vel aliis creaturis exhi­ buerit; icilicet faciendo przfligia, id eft , dam, fcilicet : Percuflbres clericorum , vel religioforum , recurrendo ad conjurationes, ficut folet fie­ ri pro furto, in gladio, in pelvi, & inno­ five clericorum five laicorum, dum tamen minibus feriptis dc inclufis in luto, & im­ funt in collegiis. Item incendiarii qui domos politis in aqua benedida, & fimilia .* vel re­ incendunt. Violatores ecclefiarum. Sortilecurrendo ad auguria fortiarii, vel fi fortia_ gi, & dzmonibus immolantes; & etiam a. rios pro talibus confulerit , ix dzmonibus B liud quam Deum adorantes. Item commu­ laetificaverit , id efl , divinationes vel fortinicantes fcienter & prudenter cum excom. lenium fecerit, ficu; faciunt quidam miferi municatis a papa, fic etiam ab epifeopo. pio mulieribus quas amant fatue. Item falfarii litterarum domini papx, fic eDeinde videat, ii tranfgrtiTus fuerit lecuntiam procurantes falfitatem ab alio fieri, fic fcienter fic prudenter falfis litteris utentes . dnra mandatum, 'Non affames mmts» Dei in vanum. Ut, li forte aliquo modo vacilla­ Irem falfi refles. Item fupponens partum , verit in fide, vel titubaverit. Et debent do­ id efl, faciens alienum, partam fuum , ut ceri fimplices (quia forte non poflunt ferte alii exhzredentur . Item partum fuum ne. omnia qux credi debent ) quod habeant acans, vel per injuriam fuflbeans. Item con­ pud fe flabile cor & fixum , fcilicet quod futes monetz. Item impedientes legem do­ credant ficut credit eccieiiavel fi non fe­ mini Papa. Item proditor domini tui, vel cerunt , & opera Chrilliana faciant : quia fe­ regni, vel alterius . Item fedans hzreles, id cundum Auguilinum , non fufficit quod no­ eft , hzreticus, fcilicet·, qui fovet hzrcticos. men Chrifti accepiQi , , , fi opera , ItemChrifliana fimoniacus, fcilicet, qui emit vel dat • C·' i. non fecifli. Hortamur vos ne in vacuum gra- C aliquid , ut habeat aliquid fpirituale ; vel qui vendit fpirituale , vel etiam qui procurat arjaw Dti recipiatis. Videat etiam fi no­ men Dei in feriptis facrofanâis , vel tadis, liud dare, ut ipfe vel alius habeat aliquod ficut fzpe fit. ailifis, ibi doceantur ma­ fpirituale, fcilicet beneficium ecclefiafticum, la perjurii: vel fi juraverit fine caufa, ma­ vel etiam ordines. Item raptores rerum iacranim. Item fchifmaticus, id eft, rece­ xime nominando caput vel cetera membra Chrifti ; fitfizc ex confuetudine, contra condens ab ecclefia Romana. Item invadentes f 'i filium Salomonis, dicentis : Jurationi nonaffue- poflêflïonem ecclefiaflicam. Item adjutores fcat os tuum. Videat etiam fi trangreflus Saracenorum in armis vel sîiis prohibitis . fuerit quod fide data promifit . Item ufurarins. Item judex qui facit ftatuta Deinde videat fi tranfgreilus fuerit ter­ contra libertatem ecclefiz, vel qui favet tium mandatum, quod eft, Memento ut diem talibus. Item qui fufpenfus, Divina celebra· fabbati ferves, non faciendo in ea opera fer- vit, Item qui enormia contra naturam com­ vilia; Icilicet diebus Dominicis fic folemnimittunt circa luxuriam. tatibus Sandorum : vel peccata , quz maxiEt c.i n fi loric forte non ponit poflit peccator inuuci induci ,. me funt fervilia . Tria vero pizcedentia man D quod hujufmodi epifeopo vel ejus pœnitendata, Deo debita funt; leptem fequtntia tiario * adeat epifeopum facerdos , & * f ad proximum referuntur. expolito ei crimine, recipiat ab eo facerdos "Jtvr · Quarto confiderandum eft , fi tranfgrcfius poteftatem abfplvendi pœnitentem. Hi qui dem, ficut didum eft, mittendi funt ad fuerit quartum mandatum, quod eft: Hono­ ra patrem tuum & matrem tuam. Quod non epifeopum, ut ipfe quos abfolvere poterit , iolum de patre carnali, fed de fpirituali inabfolvat : quos vero abfolvere non poterit , telligendum eft; five parentibus, hoc eft de ad papam mittat epifeopus abfolvendos. patre fic matre, in ipfos manus injiciendo, Confidcratis his interrogationibus , fuplive verbis probrofis, live operibus injurias pleat difcrctus facerdos ignorantiam perni­ cis erogando ; vel forte fi fuerint pauperes, tentis , adhibita diferetione pnedida in om­ fi non lubvenerit eis eleemofynis, fecundum nibus faciendis. Confideret autem facerdos poffe fuum rationabile, ut fi fint mortui fic abfolverevolens pœnitentem, fi pœnitens fit orationibus egeant, fi non fecerit orare pro Chriftianus, dc fi fidem habeat. Quo inven­ eis. Non tamen injungat facerdos Miflas a 6dei , quos to doceat eum facerdos articulos 6dei fe faciendas, vel a fuo focio, qui tale be- B ignorat. Deinde doceat eumi nC4t eum facerdos, ut fcilicet fatisfaftto pto Divinz fc fubjiciat voluntati, five in morte, ftie falute animz fufeipienda.. dc omnibus corrcfpondeat peccatis ; & hoc to­ de omnibus aliis moneat eum, quz circa tum iit propter Drum. • Fr«r, stmutationibus * antecedat facerdos , quod falutem decrevit efle facienda. Quid autem <«njs4. ii uja funt gCner4 p;milia. Contra gulam, Cx luxuiiam, Cx cu­ cis , quod ii convaluerint , epifeopum apiditatem, & avaritiam, injungenda lunt fla­ deant, impleturi quod cis duxerit injungen­ gella corporis, jejunia, diiciplmz, fic peic- dum . Sunt autem articuli fidei, quos panitengrinationes. Contra quidem media , injun­ genda funt largitas eleemofynarum, & exer­ ; tem debet docere facerdos, fecundum quod citium in operibus milericordiz. Contra pec­ quidam annumerant, fubiuipu . Quod Deus cata quidem carnis, injungenda lunt flagel­ unus eft in eflentia, trinus in perlunis; fci­ licet Pater, & Filius, & Spiritus fandus; la corporis, jejunia, difciplinx , & peiegtifine principio, fine fine; omnia orans ex nationes. Fuerunt tamen quidam, qui do­ cuerint pro omni peccato, hxc tria elfe in­ nihilo. Ec quod filiui D:i carnem fumpGt jungenda: fcilicet orationem , eleemofynam, ex Virgine: de ca natus, manente virgine: & flagellum corporis, Gcut przdtdum ett , verus Deus & homo. Deus, qma idem filius fciucifon jeiu.u s & eleemofyms, fix peteDei; fic homo, quia idem filius Virginis. gnnatmnibus. Quia, ficut credebant, inom- Crucifixus eft, mortuus & fepultus: non ta­ men necefljtate, fed fponte. ut nos redime­ » ni adu peccatorum habet aliquid dc fuo luret. Quod idem Deus & homo a moi te furperbia vitae, cujus medicina fpiritualis eft rexit, carne glorificata poft refurreftionem : oratio.· & hoc eft forte genus daemonii , fic quod nos omnes refingemus. Quod idem quod non ejicitur ime oratione & jejunio . Aliquid habet de fuo concupifceniia oculo­ Deus & homo Jclus Chriftus afeendit inezrum : contra eft proprie ekemofyna. Habet Ü los in fua humanitate, iterum venturus ju­ aliquid dc fuo concnpifcentia carnis: comta dicare mundum. Eft autem necciTaria fides facramentorum , fic eorum eflêâus . Scilicet eft flagellum corporis. Nec nos hzc repro­ quod baptifmus mundat ab originali peccabamus: dum tamen, fecundum quod pec­ to, fic ab aftuali, ut adultum : fed neceflacatum eft magis fpirituale, vel carnale, vel ria eft adulto contritio pro aftuali. Quod medium, magis injungat facerdos propriam confirmatio confirmat Spiritum fandum in medicinam . Et qui eleemofynam date non poterit corporalem , det faltem fpihomine baptizato . Quod vera pcenitentia rifualem: fcilicet compaflionem, cum volun­ delet peccatum aftualc, mortale, ‘veniale . Qyod in facramento altatis eft verum cor­ tate dandi corporalem, ft fubeflet facultas. Doceat etiam facerdos panitentem quoiumpus fic verus languis Chrifli : verus Deus , fic libet fpiritualium peccatorum remedia , fe­ verus homo. Et quod idem facramentum confirmat panitentem ne recidive?, reconci­ cundum quod Dominus ei infpiraverit ex automate feripturarum. Nos enim non de­ liando fic fu (linendo contra actuale pecca­ cernimus iis ad przlens onerare pizlcntcm tum. Quod ordines collati conferunt poletraftatum . Et fecundum omnes diverGta- Dftatem officiorum fic facramentorum celebran­ tes horum , dicitur effe arbftrarta poeni­ dorum . Quod matrimonium legitime contentia . traftum, excludit mortale peccatum in ope­ Diligenter funr hzc obfervanda: conditio re generationis virorum fic mulierum . Quod fcilicet poenitentia, hoc eft, fi fervus vcl li­ extiema undio alienat a pana corporali fic ber: & etiam fexus, ideft, fi eft mafculus fpirituali . vel foemina: & ftatus, ut fi eft dives vel Debet autem facerdos docere laicum , quod pauper, juvenis vcl fenex : fic ordo, ut G credat fic fciat fymbolum , Credo, falicin m eftclericus, vcllaicus. Si vero clericus, cu­ lingua materna. Et quod fciat orationem jus ordinis lit. Item complexio confidcranDominicam, fcilicet Pater noflrr: fic faiutada eft; fcilicet, fi eft fanguineus, vel phleg­ tionem beatz Mariz , fcilicet -Ave Mana. maticus, vel cholericus, vcl melancholicus: Maneat etiam ipfum, quod follicite cuflo& confidentia quidem corporis, id eft, fi diat ne rccidivct, fic quod irpe revertatur adipium: fallem ter in anno, ficut in con­ eft zger vcl fanus, vel debilis vel potens . Quz confidet et facerdos & fecundum ditionibus fynodalibus continetur. Et fi forhzc, qualitatem & quantitatem injungendo­ Ete labatur in peccatum, ftatim poft lapfum redeat ad facerftotem, ut inftruftum pani, rum facerdotis moderetur quidem ddcrctiotentem fic abfolvat , fic in pace dimit­ Circa zgrotos hzc obfervanda funt a fa­ tat : melius tamen fi fcivtrit , fic fi ei Do­ cerdote, quod fi laboret quis in extremis, minus melius infpiraverir faciendum , fa­ vcl alia fit gravis zgritudo: non injungat ei ciat . facerdos panitentiam, quz, (t fanus fuilTet, ic traftatus habeatur in fingulis , vel fuerit ei injungenda. Quam fi voluerint amidiverfis parochialibus, fub pana unius * ci ejus pro ipfofufcipcte. * concedam: non “***· tamen ipfts, nift forfan languens hoc poftumarcz , loci archidiacooo folvendz : vel mi­ nus, vel plus, fecundum facultatem facer­ iaverit, crimina languentis exponerlur. Si dotis ignorantis. Quod arbitrio archidiacoconvaluerit. veniat quidem ad ecdrliam , ni in periculo animz iuz committimus : re­ poenitentiam fulceptuius , & abfolvat eum fer- " 1 H ■SSSHwj 547 SEDES VACAT. S 3 Y 1 N W O W D U U W S 3 RUDOLPH. I. IMP. EDUARD. I. R- AN'GL. a.· ®4B - ------------- iervando nobis poteflatem puniendi archidi*- Agligentia. Quod finguli facerdotes illum jd-—— —CHfuyri conum · fi negligens fuerit inventus, qui ad dilcant, & fciant : alioquin cum fuper hoc c^*^r minus foivat ad opera bcati Petri Exonii, requifiti fuerint, caufa, quail infufficicntes "»»?. vcl epifeopo, duas marcas pro qualibet ne- O CONCILIUM ' repcllntur. , { ΟO REMENSE. Nunc primum prodic ex apographo R· P. Jac. Sirmondi Socier. Jesu. Concilium provinciale ecdefiz Remenfis celebratum cin.a annum Dem. MCCLXXXVII a reverendo patre domino Petro Barbet Niverfis przfentes litteras infpeâuris ,Bnoflrorum * omnium, necnonprocuratorum* ώτ nofirwn Petrus miferatione Divina Remenfis venerabilium fratrum noft rorum Sueftionenarchiepifeopus, Robertas Laudunrnfis , Tho­ fis & Cameraccnfis epifeoporum, de quibus mas Belvacenfis, Guido Noviomenfis, Guil- abfentia tunc conflabat ( qui quidem procu­ lelmus Ambianenfis, GalterusSilvaneâenfis, ratores ad hoc habebant fpeciale manda­ Jacobus Motinenfis, & Michael Tornacentum ) multorum abbatum & przlatorum ef.s, ejufdem permiflione, epifeopi fuffraga- jufdem provinciz confenfu, & etiam volun­ nct Remenfis provinciz, falutem in Domi­ tate, pracdiâum negotium in curia Roma­ na, ufque ad ipfius totalem expeditionem no fempitemam. • .hj qt» Ad fruâificandum in ecclefia Domini, * ftatuimus profequendum, & decernimus au­ ager Dominicus nuncupatur , fenfibus noftris âoritate concilii memorati. Et quia caufa ipfius profecutionis neceftc •(■«-rqvin- ineffe debet ilia foUicitudo, ut quicumque* umvumque j,vcria negotia quz nobis incumbunt ex of­ habemus expenfas facere, necnon circa fupficii debito, diverfimode diftrahant mentes plicaliones (contra abufores litterarum apo noftias : ad illa tamen przcipuc internz confi­ ftolicarum, per quas tam derfei quam laideret ion is oculos dirigamus, per que vit.-G ci ejufdem provinciz graves jaflurasfic dam­ tui periculum animarum. Cum itaque inter na intolerabilia patiuntur, & alia negotia fznos. viros rejig tofos fratres Przdtcatores pedidr provinciz promovenda) fummopon­ & Minores, occationecujufdamconceflionis, tifici faciendas: in eodem concilio, delibe­ a felicis rccoruarionis domino Martino papa ratione provida ftatuimus, quod nos przdiquarto fuper confeiTionibus audiendis & in­ ôus Remenfis archiepifcopus, & unufquifque jungendis poenitentiis fibi iaflz, gravis effet epifeopus ipfius funraganeorum, vigeftmam orta dr.ktfioms materia, proutuniverfitatem redituum noflrorum omnium anni przf entis vetlram credimus non latere : pro eo vide­ folvere teneamur infra tnftans pafcha, pro licet quod iidem fratres dicunt & afferunt , eifdem negotiis profequeadis. Et quia pater­ • rrrrr.ob- [c mtilligcre eo modo quod dducidc * obna diicâio, fic devotio filialis, illam infoluTii.H vjjnt Jurj communi, conciliis, & conftitubilem unionem inter fe mutuo vendirent , tionibus Romanorum pontificum, & int<*n- quod Pater & filius, quicquid in huju: vel • c-rr r·» tioni concedentis.· ex quibus affertioillius animo geritur, przcordialiter fentiunr iu rpiL3 apoflohex fedis legati. dinato joco. De bafbludio clericorum. J. Dt clericis concubmariis, vel manifeflts cohabitatoribus . 6. De bit qui beneficia per intrifionem accipiunt. 7· De bsna celebratione Miffarum. 8. De portatione corporis Chrijii. 9· De alienationibus rerum ecclefiafticarum. 10. De habentibus duri vicarias. 11. Dr atatt clericorum promovendorum C II. Dc prafentatione promoti. 13. De obfervettone interdidi1 . 14. De beneficiorum fujceptionr de menu /aicorum. ■ J. De bcnedidlionibus & fepulturis q".e fiunt per padlum. J6. De curet cappt Harum. 17 De vicaiiis in ecclcfiu ptrochiar.bus msnufierir.rum. 18. De hab:tu & cmvcrfatione monachorum. •9. De vttu & habitu monialium IO. De occupatoribus tf invafonbus rerum tc. clefiaflicarum . 21· De laicis recipientibus beneficia ccc.tfiaftica. D 22 De advocatis ecclefiarum. 2J. De ufurariis . De lafionibus ccchfia flic arum perfonarum . »5- De laforibus nunctorum fedis apofla-ica. 26. De ufurpantibus fibi bona ecclefiarum vacantium. »7- De vifitatione per epifiapos facienda , tJ de confirmatione. 28. De propugnaculis qua fiunt in ecclefiis. 29. De debitis maritorum defundiorum . 30. De fpoliatoribus firatarum . 31· De emptione feu venditione bimorum fexdaiium ecclefia. 31· De bis qui capiunt bona ecclefia vel capi· tuli propter debita fingularis psrfana . 33· De bis qui invadunt bma ecclefiarumpro­ pter inimicitias advocatorum. De latest qui fabrica tcciefia adminifirant. Dt bis ^ui prohibent ne quit coram ecchtfiafiico judice conqueratur. . 31. De .falfariis . 38. De obfervatione interdidit. 39. De confervaterihus monafieriorum. 40 De emgentibus nova paffagia. 41. De obfervatine confiitutorum. 3* Coocil. General. Tom. XXIV. „ _ _ PRÆF ATI O<;. annes Divina miferatianc Tufculanus epifeo­ pus , apollolue jedts legatut, venerabilibus in Chriflo patnbui umveifii , arcbiepsfcopis, epifeopis, Ü diledlit fibi in Chriflo clericis, abbatibus, priori hu r, decanis, arcbidsaconir , prapofitis, archipresbyteris, alus ec­ clefiarum pralatis , capitulis , conventibus , & collectis, C ifltrcienfibut, Pramonfiratenfibui, < iuniacenfibus, fandli Bcncdidii , fandii flmt , Cartjqfienfibus, Grandsmontenflfii , & aliorum ordinum, nccr.on prio­ ribus hospitalis fandli Joanna Hicrifohmitanarum domorum , militia templi beata Mana Γιatonicorum, ceterifque perfonis ecclefiafticis regularibus & faculanbus, exem­ ptu Ü sum exemptis, & per partu Λια· mania, Bohemia, Dacia, & Svecia regna, necnon Moravia, * Mart hians, Polonia, Po mtrania , Pruffia , Cajubta, & Lixxmia ac Rufie ducatus conflitu'is , in perpe­ tuum . ’ Υ°*"” Eus Jeornm Dominus rite ac atquo mo deramine eunda przordmans , ab zter110 Ingentes legis voluit efle conditores , utfe homines clTe cognolrerent, & proprium fub legis limitibus arbitrium limitarent: in ce-Loan eortcnfque propulfatis, in filentii» roboraretur, ruptus luftitia vigeret, xquitas lcr’f* concilio, aiTidentibus nobis venera- quentationem clauftrorum, * * feu mo- AK chr^h .bilibus patribus, Moguotinenfi , Colonienfi, nailer iorum monialium, ac inhone- “‘rSalttburgcnii, & Viennenfi. archiepifcopis, fiam collocutionem , & ludum no­ & nonnullis eoium fuftraganeis, dt de ipfoxium cum ipfis monialibus in came­ • fartt, rum ac abbatum & praelatorum przfencium * ris, vel publice, in hac edirftali con­ quafdam conftitutiones edidimus per eos in potlerum inviolabiliter obfervandas, quz a ftitutione dc cetero prohibemus: jure iuadentur, equitati deferviunt, &con. qui contra fecerit, pœna * commuunent honeftatem : mandantes audoritate nionis puniatur per ordinarium m». qua fungimur, ut in qualibet, etiam ca­ thedral·, conventual!, feuetiam collegiata, J/. Dt bafhludie tlericarum. fub noftro figillo penitus habeantur annuatim, prout in conftitutione noftra contra uiurarios aftus inferius annotata exprefle leHaftiludia & torneamenta, clerici gitur, publicande. Vos itaque has conftitu- " riones devote fufeipite, fit eas tanquam ama­ tores juftitic inviolabiliter obfervate. CAPITULA. Λ Dc bonifia vita. qui funt in dignitatibus, perfonatibus, feu in facris ordinibus conftituti, hoc edi&o perpetuo fibi nove­ rint interdida: ita quod nulla perfona ecclefiaftica in dignitate feu perfonatu, & in facris ordinibus conftituta, cum armis vel fine armis ip­ fa exerceat. Et fi contra fecerit, ana­ thematis vinculum eo ipfo incurrat Abfolutionem tum * eorum epifeopoj/ .. . . ™ ’ Metropolitano, ac alns epifeopis ic- , iervamus· l In nomine Domini, Arnen. Ut Chri­ fti militia laudibus deputata Divinis, vita, geftu, moribus, & habitu, a malitia fecernatur humana: eundos arehiepifeopos , epiicopos, clericos , abbates, ceterofque inferiores eccle-c liarum praelatos, & perfonas in di­ V. Dc clericis concubinariis, vel manijtflis cobabstatoribut . gnitate facri facerdotii condituras , quarum cura nobis committitur, au­ Concubinarios clericos, qui reti­ doritate hortamur in Domino , & paterna fuadela monemus, ut pie, nendo publice concubinas, & famam . p n. cafte, munde, ac in fplendore * vi- negligunt, & reverentiam maculant £/e tx vivere ftudeant, gravitate qua con- clericalem, more pii patris, non pervenit, tam in habitu, quam in mo- fonas, fed perfonarum vitium deteν.,υια'ΐ. rit,us incedentes. & ut dignitate prz- liantes, eorum faluti przfentis concrllunt, fic & vitz przfulgeant ho- ftitutionis tenore fic duximus provi­ neftate: przienti conftitutione ftatui­ dendum . Et quod fi publice retine­ concubinas , vel nomus in pofterum valitura, ut archie- re przfumpferint - , . pifcopi,epifeopi, abbates, indomibu$DÏat focarias acquirere earum loco eorum, elauta, & non nimia longi­ fint ipfo faélo beneficiis privati : qux tudine vel brevitate, munda habeant illi, ad quos collatio pertinet, con­ ferre aliis perfonis idoneis teneantur. indumenta. II. Dt vitandis tabernis ac ludis. VJ. De bis qui beneficia per intrufionem arripiunt. Ufus tabernarum, przterquam in Damnandz ambitionis improbitas itinere conftitutis, & ludos taxillo­ fic aliquorum animos occupat, quod rum , omnibus clericis & perfonis in illam eos temeritatem impellit , ecclefiafticis, przfertim in przlaturis ut quod prohibente jure nequeunt , & facris ordinibus conftitutis, om­ przfumant per intruftonem arripere, nino prohibemus: & qui contra fe­ Eacprzfumpta violenter retinere. Vo­ cerint, in publico, vel alibi laicis lentes igitur competens huic morbo przfcntibus , arbitrio ordinarii pu­ remedium adhibere, hoc edifto per­ niantur. petuo confultiftime prohibemus, quod nullus clericulus ecclefiam vel przIU. De (ollaquio cum monialibus, vtl de bendam aliquam, vel beneficiumecinordinato joco cleftafticum , aut proventus ipforum, quz ad eum de j'ure non pertinent, Abufum quoque ac fufpicionem con­ in alterius przjudicium recipere ac tagii a perfonis ecclefiafticis,maxime in retinere przfumat. Qui contra fece­ dignitatibus & facris ordinibus con- rit , ipfo faélo fencentiam excommu­ ftituüs, paterna diligentia przcidere nicationis incurrat : nec poftit fibi de ab- £ •H v'c?t HERBIPoLE NSE. wdS^} 854 — ' — abfolutionis beneficio providere, nifi A portare przfumpierit, ordinarii ar-’ ANNO CHRISTI CHRisri * Cu‘ ^uPcr ecclefia feu beneficio bitrio puniatur. >•»7 & fruâibus eorum hujufmodi inju­ riam fecit,· fatisfaciat competenter. IX. Dt alicnûtiombuf rerum cctltftifticaEt nihilo minus ii per menfem in occupatione, intrufione, feu violen. tia hujufmodi, animo flexerit indu* Licet alienationes rerum ecclefiarato, beneficiis, fi qua habet in cc- flicarum , maxime poifeflionum , li­ clefiis, ipfo fado fit privatus; & fit brorum & vaforum, quz Divinis cui* extunc inhabilis ad dignitatem ali* tibusfunt deputata, facti prohibeant quam , feu ecclefiam obtinendam . canones; quia tamen, ut noftris tnEt, fi laicus fuerit, iententiam ex­ fonuit auribus, nonnulli przlati tam communicationis incurrat fzculares quam religiofi, ficut abba­ ti tes & abbatiflz, & priores monadeVll. Dt hint ctkbratijne Micarunt. riorum quz iunc per priores folita gubernari, & alii ecclefiarum redo­ Ad noflrum pervenit auditum, quod res, novo alienationis quzfito colo­ nonnulli presbyteri, ignari quanti ter* re, bona ecclefiarum, quarum gu­ roris exiflat illicite traâarc Divina, bernatores exiftunt, fingentes fc pro qux ficut gloriam digne fumpta, fic utilitatibus ecclefiarum fuarum ma­ & indigne przfumpta poenam pro. ximis debitis obligatos, confanguimittunt zternam, in eadem ecclefia neis eorum, feu perfonis extraneis, nulla necelfitate urgente, lcd ad fo- bona alienant hujufmodi ad vitam, lum quzflum, Miflam celebrant bis vel obligant poliidenda, & per hoc, in die. Quod deteflantes omnino, ipfis qui obligantur deficientibus, fucfub atreftatione tremendi judicii, in ceifores eorum, aut propter potenquo ab eis, fi contrafecerint, requi-Ctiam detinentium, aut ecclefiarum ratur, hac edictali conftitutione fin- inopiam, non audent ea redimere , gulis presbyteris inhibemus, ut nifi vcl non poflunt, & fic paftorum ne­ unam Miflam, aut duas in cafibus a quitia ecclefiz propriis bonis defrau­ jure conceflis, in die cantare aut le­ dantur . nos indemnitati ecclefiarum gere cum facrificii celebratione prz- providere volentes, ac alienationes fumant, & fi fccus fecerint, ordina­ hujufmodi ediâo perpetuo prohiben­ rii arbitrio acriter puniantur. tes, omnino * alienantes in fraudem fine fu per iorum >flenfu , & aluer quam in cafibus a jure permiflis , Vili. Di ptrtetionr ctrpjri/ Cbrifli. bona ecclefiarum, quarum curam ge­ runt, pœna canonis puniantur. Sanâiflimum corpus Chrifti, cujus dignz venerationi fragilitas humana I X De babtntibut duti vicariat. non fufficit, cum ad infirmos, vel ad mulieres vicinas partui, extra cor­ Presbyteris duas communicaturas pus ecclefiz deportatur, veneratione recipere prohibemus omnino, cum folita mandamus venerari: videlicet, impoflibile fit quod fufficienter · pof- 'D./tfar'· ut presbyter indutus fuperpelliceocum fit ecciefiis fervire duabus: & qui Ul““ flola circa collum portet; nifilocidi- contra fecesit, prima vicaria ipfo fa­ ftantia , & temporis qualitas fecus âo , & de fecunda, quamdiu pri­ expofear; clericus vero przcedenscum mam retinuerit , proventibus fit pri­ Campanella & lumine, tintinnando; vatus , quos in utilitatem ipfius *c« & obviantes, donec facerdos tranfeat, clefiz decernimus per ordinarium con­ genufleâant, & dicant devote ter ad vertendos . minus orationem Dominicam cum ialutatione B. Virginis gloriofz. Nos E XL Dt etetc tiericerunt promovendarum. enim tam lacerdoti quam clerico de­ portantibus, & fingulis vere pceniPrzfenti perpetuo prohibemus edi­ tentibus & confeflis genufle itent ibus, âo, ne de cetero archiepifcopi, epi­ dummodo, ut didum efl, genufle­ feopi, abbates & abbatiflz, feu alii âant, & orationem Dominicam cum ecclefiarum przlati, ad quos paroialutatione beatz Virginisdicant, de­ chialium ecclefiarum collatio , feu cem dies pro vitz qualitate de inprzfentatio pertinet, parochiales ecjunâa fibi pcenirentia , auâoritate clefias perfonis, quz vicefimumquin­ qua fungimur, relaxamus. Presbyter tum annum non attingunt, confe­ vero, qui aliter, tum occulte ipfum rant; vel eas ad hujufmodi ecdefias Cttxil. Gcotred. Tom. XXIV. Hhh t re- Sjj va??t CONCILIUM · “““reprxientenr, vel repreientatum ta-A detur: nec abfolvi valeat, nifi eccle-——-~ chroti ,cm admittant, vel inftituant in eiffix fie obtentx de frudibus pct cum ^hkisti •»‘7 dem . Si contra fa&um fuerit, pre- perceptis plenarie fatisfiat. “'?· mantur poena illius canonis, Licete»{ non. (a) 1. lib. 6. XV- De benediflionibus ir Jcpulturit fmt fiunt per po&wn. XU. De prrftntationc promoti. * Obfcenam illorum abominationem Ecclefiarum quoque patronos, feu prxlentis conftitutionis oraculo deteillos, qui nofcuntur in ecciefiis ali­ ftantes, qui vendere dicuntur bene­ quibus jus patronatus habere, prz- dictiones nubentium , & fepulturas fcnti iandionc monemus; ut vacan­ mortuorum, talia de cetero fieri pro­ tibus ecciefiis de jure, & de fa&o, hibemus omnino : & qui contra fcin quibus jus patronatus obtinent ,B ceric , cum Giezi in die tremendi perionam idoneam & xtatis legiti- judicii recipiat portionem. Nec per mx, diocccfanis, feu illis, ad quos hoc intendimus, quod laudabiles coninftitutio in ipfis ecciefiis pertinet , fuetudines locorum, (eu ecclefiarum infra tempus ftatutum a jure ftu- habentium coemeteria, infringi de­ deanc przfentarc. Et fi per menfem beant , & quando ♦ poilînt redores · / ultra didum tempus ecckfias ipfas earumdem ecclefiarum hujufmodi re- 000 ex­ detinere prxfumpferint , ipfo fado cipere licite, fi nubentes poft bene­ excommunicationi fubjaceant: & ea dictionem, & confanguinei vel alii vice prxfcntatione hujufmodi fint pri­ pro defundis poft fepulturam , ali­ vati. Ac fi fuperior non ecclefiam fic quod offerre voluerint, devotionis in­ vacantem infra tempus a canone fibi tuitu, & etiam pietatis· prxfixum conferat: a collatione be­ neficiorum fit per annum ipfo fado^ XVI. De cura cappcllarum. privatus. Et fi laici fuerint, & or­ Redores, qui matrices habent ecdinarium providere volentem ipfi ccclefix impediverint: ipfo fado fint clefias, a quibus dependent cappcli®, lententia excommunicationis innodati. circa ipfas in tali volumus cura verfari, ut in ipfa cappella, quz fubjacet curz fuz, fi facultates fuppetant, XIII. De obfervatione interdifii. vicarium idoneum ftatuant, qui refiClericos tam fzculares, quam re- deat continue in ecclefia, & deferligiofos etiam, cujufcumque fint or­ viat in Divinis, & parochianis fpidinis, qui conftituti erunt in civita­ ritualia prxbeat alimenta. Quod (i te, villa, feu caftro, vd ia aliquo fuerint in hoc remifli, vel fe reddi­ loco qui fubjaceat interdido, in ob- derint négligentes, per ordinarios pu­ (equiis mortuorum (eu proceffionibus D niantur, non debere cantare, aut publice celebrare, aut campanas ad horas pul- XVII. Dc vicariis in ecciefiis paroibialifare, przfentis conftitutionis oracu­ btts monaficriortM. lo volumus declarari, nifi haberent Curent etiam & priores, cujufcum­ - fMMironn ex privilegio vcl induito*. ferti-In maque fint ordinis, parochialibus eccie­ rxiti.w XJV. Dc beneficiorum fufeeptione de flw· fiis quas obtinent, pleno jure per vid"'1· nn leicorum. carios idoneos continue facere in Divinis obfequiis defervire , & paro­ Nullus de cetero clericus, vel ec­ chianis ecclefiarum ipfarum fpirituaclefiaftica perfona, ecclefiam icu ec- lia follicite miniftrare- Alioquin abciefiafticum .fticum beneficium de manu lai lai­ Ebas, feu prior, qui parochialem ccci ♦ 1vel alterius ad quem collatio14 defiam bojufmodi fine redore per non pertinet , recipiat _ feu laicali menfem dimiferit a die notittz com­ favore vcl potentia fibi exiftimet re­ putando, & in ea non curaverit vi­ tinenda : & qui contra fecerit, nifi carium aut miniftrum idoneum or­ in manu diœcefani , vel ejus ad dinare, przfentis conftitutionis teno­ quem ccclefiz, vel beneficii colla­ re fit extunc ab officio ipfo fa&o tio, vel inftitutio pertinet, libere re- fufpcr.fus, tamdiu in fufpenfione hu­ fignaverit, anathematis vinculo inno- jufmodi permanfurus , quamdiu cccle( a) Eft canon rj. Concilii lugdnnrn. Admonere autem Binius debuerat, banc voculam. /4·* additam fi»·» psOaa Nam anno i at,, nondum erat itxnis decretalium liber. Hortuiiwi. I »J7 HER.BIPOLENSE. »0‘S£H ' clefia ipfa fine vicario fcu miniftra-AJaris vel ecclefiaftica perfona, quin* chkisti tore manebit : fle provifio five ordi- tacumq; nobilitate aut praeeminentia christ i at|7- natio ecclefix ordinarii arbitrio re­ flatus prxfulgeat (Chriftianiflimo do- ·“'· fervetur. mino Romanorum rege femper augufto, cjufdemque Divina conforte, Xl/Ill. De bobitu é* couverfattone mone- eorumq; filiis dumtaxat exceptis) ec­ cboeunt. clefias & ecclefiaftica bona, jura & jurifdi&iones, & vafallos ctorum, vio­ Volumus etiam , quod abbates , lenter & au&oritate propria publice priores monafteriorum que per prio­ ufurpare, aut occupando invadere, res fune folita gubernari, veftes non vel fcienter ufurpare, aut occupatohabeant, quas in forma vel colore ribus, invaforibus, & fcienter ufurappareant fxculares , ac monachos pantibus ecclefias & bona prxdilla , eorum intra clauftra eorum retineant ,B prxftare prxfumant quomodolibet, nec permittant eos fine manifefta, feu per fe , vel per alium aut aljos , jufta ac rationabili caufa, frequenter confilium, auxilium, vel favorem: in fxculo cum fxcularibus con ver fa­ vel quod fi aliquis contra hujufmodi ri·· fed fecundum flatuta regulae, in noftrx conftitutionis tenorem facere qua profefli funt, Audeant Domino vel venire prxfumpferit, & requidefervite: & fi contra fecerint, per fitus, infra menfem, ecclefix Izfx, menfem per fuperiorem ab officio fu- aut przlato ipfius, damnum non eipendantur. mendaverit, ipfo fallo anathematis vinculo fit innodatus, & terrx ipfius XIX. Dt vite & babitu tnoniùliuat. ecclefiaftico fubjaccant interdillo : ac clerus terrx oflenforis hujufmodi, foHanc circa monialium curam ab- ia cuuutlduuuc prxiau la u denunciatione prxlati , icu feu n«i cleri batiflas, & prioriflas monafteria mo-C ecc]e(iz jæfx> fervet inviolabiliter innialium gubernantes, volumus adhi­ tcrdiUum : quod fi celebrare prxfumbere cautelam, ut poftquam monia- pferint, quamdiu oftenfor hujufmodi lis quindccimum annum xtatis exe­ non emendaverit quod deliquit, ipfo gerit, & poft duodecimum aut quin- fallo a Divinis officiis fe noverint decimum xtatis fux annum proba­ effe fufpenios. Simili modo illos qui tionem in monafterio fecerit, ultra pofleffiones ecclefiafticas titulo pigno­ annum profeffioms velum cogatur re­ ris detinent obligatas, a quibus jam cipere, ac fibi capillos juxta (capu­ receperint ultra fortem, fi non refti las amputare, qux per fubtraftionem tuant prxlatis ecclefiarum quarum Hi.iiiqjod prxbendarum * abbatiflx ftudioic ar- funt , infra diUum tempus , volu­ iTwiTub· ccantur . Item, fine manifefta vel mus hac pœna mulUari. eft a. rationabili caufa, exitus clauftri eifdem jnonialibus per eam qux regit Dxn. Dc laicis recipientibus beneficia «monafterium prohibeatur omnino. Ce Λ ­ elefiafttea. terum ne prxtextn inopi* ipfis de­ tur monialibus occafio malignandi, Laicos, quantacumque ftatus di­ abbatifla, juxta facultatem & quan­ gnitate fulgentes, ecclefiaftica reci­ titatem redituum monafterii, eis in pere beneficia , aut occupata tenere, villu honefte provideat & amiHu , qux debentur militantibus in Divi­ prout regula patitur earumdem. Su­ nis, dc cetero prohibentes: eos, nifi per quo fi dubietas emerferit, per infra menfem a tempore occupatio* ordinarium loci declaretur& ipfe nis, in. antea occupata beneficia ipla ordinarius abbatiflas contra facientes dimiferint, ipfo fallo excommuni­ per adminiftrationis privationem coer­ cationis vinculo volumus efle inno* ceat, vel alias, quo melius cas pofle datos, videbitur coerceri. E XXII. De eivocetit ccclefierum. XX. De occufotoribus V invaforibus re­ rum ccckfiqflicarwu. Dignum arbitrantes & conientaneum aequitati, ut quos jugo |egis forfitan premimus, ab oppreflbrum illicitis aufibus defendamus, & confultiffima conftitutione in pofterum valitura fanciamus, quod nulla fxcu- Nonnulli, qui ecclefiarum fe affe­ runt advocatos, ficut tenentur, non folum ecclefias ipfas ab opprefloribus non defendunt, fed ecclefiarum ipfa* rum bona violenter diripiunt, aeperfonas ipforum multipliciter inquietant. Ec fi advocatus quatuor plurefvc ha­ beat filios, quod eft tamen intolera­ bile, SXDIS CONCILIUM RUI£J£H·1· «io VACAT. —— -—bile, omnes lc reputant in direptio* A publice nuncicntur. Quod fi ecclefia——·----nem bonorum ecclefix advocatos: fic rum prxlati, in hujuimodi publicaquod per hoc ecclefix, unde fperant tione, ----- quam --------— ·- -i -- r. per feipfos & alios fa­ auxilium, frequenter fentiunt detri­ cere debent, négligentes fuerint vel mentum. Quibus volentes lalubrc re­ remiffi; & in diâo tempore publi­ medium adhibere, hac ediâali con- catio ipfa ηόη fiat: cos xterni mit­ ftitutione lancimus, cunâos ecclefia- timus judicis ultioni. Et fiufurarius rum advocatos infra noftrx legatio­ diem claudit extremum, qui occulte nis terminos condituros, cujufcum­ ufuras exercuit, & trium aut duo­ que fint prxeminentix ftatus* eifdem rum teftium fide dignorum teftimojuribus elle contentos, qux ipfis, feu nio conftiterit cxercuiffe ufuras: nifi eorum antcceflbribus fuerint concéda pro eo fatisfa&um fuerit de receptis femper, quos advocationi hujufmodi ufuris, nullus ipfum recipiat ad ecprxfecerint :& ecclefias, quarum ad-Bclefiafticam fepulturam . Alioqui fi vocati exiftunt, defenfare ftudeant, contra faâum fuerit, prxicr pcenam & manu tenere pro pude; & lolum latam in Lugduncnfi concilio contra ille, in quem omnes concordant, aut tales , volumus ut locus leu ecclçmajor pars eorum, habeatur eorum lia, in cujus coemeterio de volunta­ de cetero advocatus. Alioqui fi né­ te prxlati feu capituli lepulta fue­ gligentes in defendendo & manute- rint corpora talium, ipfo faâo ecclenendo perfonas & jura iplarum ec­ fiafticofubjaceant interdicito, quamdiu clefiarum fuerint vel remilfi, hujuf­ eadem corpora per eos non fuerint modi advocationis officio eos privatos exhumata. elfe volumus ipfo faâo: & fi quid ultra debitum ab ipfis ecdefiis au­ XXIY. De lafionibut etcltfitfitcarum ftr~ Jentruiet. ferre, Sc contra hujus noftrx cooftitutionis tenorem venire prxfumpfe- C rint, nifi infra menfem ecdefiis ipfis Eos qui Dei timore poftpofito cle­ reftituerintquod auferunt, vel emenda­ ricos feu ecclefiafticas perfonas occi­ verint, quod delinquunt, excommu- dunt, vulnerant, mutilant, proferinicatos cfle decernimus: & ad re- bunt, capiunt, & captas retinere prxqu i (itionem perfonarum ecclefix in­ furnunt, etfi fententiam, quam incur­ juriam paflz, cxcommunicatos man­ runt, latam a canone non verentur, damus dcnunciari omni menfe. adjeâione hujufmodi pœnx volumus coercere: videlicet quod prxlati vel XXII1. De nfureriii. reâores ecclefiarum, in quibus ca­ ptivantes & detinentes ipu degunt , Ufurarios aâus Divina & humana & captivati clerici capiuntur, & cap­ lege latis novimus exprobratos : & tivi ___________ , _ipfos r__ captivantes, __r______ , „ tenentur, & contra exercentes ufuras noviffimaUcaptivos detinentes cxcommunicatos conftitutio Lugdunenfis concilii poe­ denuncient publice lingulis diebus nas ftatuit exquifitas, quibus adden­ Dominicis &feftivis, nifi, poftquam dum aliquid non videmus. Sed quia requifiti fuerint, eos infra oâo dies novo quziito fxnerandi colore, non­ dimiferinr, & in locis, ubi capti cle­ nulli lub titulo venditionis exercent rici & perfonx ecdefiafticx tenen­ uluras, emendo pignus pro quantita­ tur, quamdiu fdentes ceflent a Di* te, qux mutuo petitur, St veden- vinis, quamdiu in locis ipfis fuerint do eodem redemptionis tempore pro fic captivi. Quod fi contra fecerint, quantitate adauâa numero ufurarum, tanquam eorumdem maleficorum par­ huic fraudi fic prxvidimus obvian­ ticipes excommunicates elle volumus dum : quod conftitutio fanâx recor­ ipfo faâo : falvis aliis qux contra dationis Gregorii papx decimi con- tales ___ ___ _ in conciliis provincialibus funt * m. >>m- tra u^urar'os edita in concilio* Lug-E conftituta cm>. >« dunenfi, in fingulis cathedralibus & collegiatis ecdefiis, una cum prxfen XXŸ. De Uforihtis tutntiorum fidit àfe* tibus conftitutionibus noftris publice­ fitliut. tur, ftatim leâo evangelio, femel in anno in quadragefima publice coram Si quis in tanti proruperit furoris populo : & tunc fxneratores hujuimo­ audaciam, quod nuncios legatorum di, & alios qui contra tenorem hu­ apoftolicx fodis de latere miliorum jufmodi concilii Lugdunenfis exercent ab ipfa , feu archiepifcoporum aut ufuras, & retinentes eos in domibus epifeoporum, aut delegatorum, ca­ propriis , excommunicati nominatim pere vel verberare, ac cos fpoliare , feu I »«■ v“c°T. HERB! P( LENSE. RU£^^ 1 86x “~^£Teu litteras auferre , aut dilaniare , christi * ut alias eos in jurifdi&ioneeis com“O· mifla, per fe, vel per alios aut alium, publice vel occulte, vel quo* modolibet impedire przfumpfcrit , ipfo fa&o fine excommunicationis len­ tentia innodati. Eamdem poenam ni­ hilo minus contrahere volumus, qui venientes ad curiam eorumdem, & abinde redeuntes eos in perfonis of­ fenderint , vel eos bonis eorum , quae fecum habuerint, occulte vel publi­ ce fpoliarint. nes & munitiones hujufmodi occupare volentes, ecdefias plerumque oc- christi cupant & comburunt. Quod omnino “‘7 prohibere volentes, przfentis coniiitutionis tenore, omnes, qui de ce­ tero ecdefias, feu domos, & eampanifia ecdefiarum occupare , incaAellare, aut munire perfonis arma­ tis, vel quibuslibet xdificiis prxfumpferint, fub pœna excommunicatio­ nis, quam in cos per fuperiores fie­ ri volumus , hoc edi&o perpetuo mo­ nemus, ne contra aflenfum przlato-. B rum audeant ecdefias munitionibus XXVJ. De ufurpantibus fibi bone eccle- & incaAellationibus hujufmodi mofurum vacantium. leftarc. & hxredes eorum, fi in hu­ jufmodi , paterna; violentiz particiNonnulli afHi&is ecclefiis , quz va* pes fuerint, eadem cum parentibus cationis laborant incommodo, non volumus pœna mul&are. verentes affli&ionem addere , bona carumdem ecdefiarum diripere ac χχιχ. Dc debitis meritorum defunthoccupare nituntur. Ex quo grave ipfis- * tum. ecclefiis in rebus earum provenit de­ trimentum. Nos fuper hoc vaçantiNonnulli, ficut audivimus, pro mabus ecclefiis providere volentes, eos, ritorum feu filiorum debitis uxores qui vacantium ecdefiarum, & dece* feu matres excommunicant ordinaria dentium clericorum, bona immobilia Cfuitj jurifdi&ione. Quod juri & zfeu mobilia de cetero ufurpabunt, quitati contrarium reputantes, idfieaut ufibus propriis deputabunt, ex- ri de cetero prohibemus; nifi mater communicatosdTe volumusiplofa&o. & uxor tuccedant in bonis mariti, feu filii, defun&orum. XXVH. Dt vifiutionc per epiftopos fa­ cienda, V dc confirmatione. χχχ. De fpoliatortbus (iratarum. Curent archiepifcopi & epifeopi Spoliatores Aratarum, & raptores commiffas eis provincias omni folli- alios, qui tranfeuntes per vias aut citudine ab infidiis inimici humani Aratas publicas, viduas, pupillos, & generis, dequi circuit quzrens quem perfonas alias, eorum bona vi fpodevoret,, r per - fe - vel —alios ------ cuftodire ------------ . liant, eorum violentias, quz perturEt quia ob defe&um vifitationis mul-^bationemdefiderandz pacis inducunt, tos mares & mulieres quafi fexage- volentes de cetero coerceri ; przter narios invenimus, nondum un&ionc pœnas , quas eis facratilfimz leges chrifmatisconfirmatos: przfentis con- imponunt, tali volumus, noftro fe­ Aitutionis tenore fancimus, utfingu- riente corrc&ionis gladio, pœna mulli archiepifcopi, & epifeopi, civita­ &ari, ut tam ipfi, quam receptantes tes & dicecefes fuas per fe, vel per eos fcienter, & dantes eis auxilium alium, aut alios, anno quolibet, vel vel favorem, ipfo fa&o, nodo ana­ ad minus de biennio in biennium , thematis fint innodati. vifitare Audeant, confirmando con­ firmandos, & corrigendo quz funt XXXI. De emptione feu venditione bono­ corrigenda. rum feudelium ecclefia. p XXVllI. De propugnaculis gue fiunt in ecclefiis. Nonnullos, qui guerras habent vel inimicitias cum aliquibus ecclefiis fibi vicinis, campanilia five domos ipfarura occupare audimus, ac armatis & xdificiis ad pugnandum incaftellarc, przter przlatorum aflenfum, dc in ultiones contra votum. £t pro­ pter hoc inimici eorum incaftellatio- Ementes bona feudalia, quz ad ecdefias feu perfonas ecdefiafticas ecdefiarum nomine de jure dire&i do­ minii pertinent, ac vendentes, cum ea fine confenfu ecdefiarum dc perfonarum hujufmodi alienari nequeant, ecdefiarum indemnitatibus providen­ do, tali volumus pœna mul&ari. ut ementes dt alienantes laici vel cleri­ ci, five fint religiofi, vd clerici fzcutares , qui fine confenfu eorum*, qui 86) v^r. CONCILIUM «"’SJJ*1’ "TmCT^^uî fuper hoc requirendi fune, huju-Alaicos fineconfenfuprxlatorum,feuca-“~ fmodi bona feudalia emerint vel a- pitulorum ecclefiarum hujufmodi, ad chribti ·»’»- limaverint, ipfa faâo excommunica­ recipiendum oblationes, (eu proven- ·»·?tioni fubjaceant, & bona ipfa eccle­ tus alias conceflbs fabricx, deputa­ fiis , ad quas direftum dominium per­ tos, prxfentis conftitutionis. tenore , hujufmodi officio ex nunc efle volu­ tinet, applicentur mus privatos: & alios laicos, vel clc-4 XXXII- De bit qui rapiunt bon» eccle· ricos, five * prxlati, feu capituli ecclefiarum reparandarum aflenfu, pro­ fut vtj capituli, propter debita fiohibemus in pofterum ordinari : cum &u!arit perfana. ex privilegio, vel ex longinqua confueProhibemus infuper , ut nullus pro­ tudine approbata, vituperofumexiftat, pter debitum, vel fidejufloriatuS ob­ ut laici, prxiatis 6c capituliseccicfia­ ligationem , fingularis perfonx alicu- B rum invitis, bona ecclefix adminiftrent. jus, vel ccclefix, bona ccclefiaftica Ideoque qui contra fecerinr,ac per ordi­ capiat, qux ad ecclefiam vel capi­ narium loci moniti, inframenfemab tulum ipfius ecclefix communiter hoc oftîcio non ceflabunt, eos excom­ pertinent . Ec qui contra fecerint, municates efle volumus ipfo faâo. nifi moniti, infra quindenam a die notification!!numerandam reftituerint XXXVI. Dc bis qui prohibent , ne quit coram etclefiaflito judice conque­ ecclcfix vel capitulo, ad quos perti­ ratur . nent , excommunicationi fubjacerc vo­ lumus ipfa Ù de cetero committentes modo quolivel villas earum, ÔC loca incendioI bet, excommunicationis; & univer­ vel hoftilitate devaftet, aut homines fitates interdidi fubeant fententias earum fpoliet bonis eorum. Et qui ipfo faâocontra fecerint, ipfo faâo excommu­ nicationem incurrant, nec abfolvi va­ XXXVJI. De falfartit. leant, nifi quod deliquerunt, emen-θ Falfarios litterarum , feu bullx dent. fummorum Pontificum, monetarum, aut litterarum, vel figilli eorum, ex­ XXX1V. Di' ap^JlcKt reprobatis. communicantes in feriptis: eos qui Peccatores, feu reprobatos apofto- feienter receptaverint, aut eis prxlos, in cotum reprobata regula re­ fliterint, quo minos capiantur, au­ manere vetantes omnino volumus xilium, confilium vel favorem, pu­ quod nullus clericus, nulla fxcularis blicum vel occultum, prxfentis conperfona, intuitu religionis eorum, ac flitutionis tenore ipfo faâo excom­ inlolito habitu, eos de cetero reci­ municationis efle volumus vinculo piat, aut eis alimenta miniftrct. Ec innodatos. qui contra fecerit, arbitrio fui ordi­ narii puniatur . Quod & in vagis ® XXXVJIl. De obfervotionc intcrdiSli. fcholaribus tradandis obfervari volu­ Quotiens ex jufta caufa epifcopus mus & quod clericali privilegio locum aliquem ecclefisftico fuppofuic coram fxcuhri judice nequeant fe tueri. intcrdiâo, id obiervent, & obfervari faciant alii epifeopi convicini : ut inter fe compatientes, mutua carita­ Dt l~,as 4ui *fabrica ecclefia te ad invicem, in tuitionibus eccle­ « h adminiUrant. fiarum carumque jurium , alter alte­ Laicos in nonnullis partibus, prx- ri alternis fubfidiis (uffragetur. textu fabricx ccclefix reparandx, per XXXIX. vSat. HERBIPOLENSE. A De tonfervatoribur monofltrio· CHRISTI ···'- ' rum. Conservatores, qui perfonis religio^ AihimHerbipoli an.Dom. MCCLXXXVII.-----—— menfe Martii, feria tertia po l Letare Jerulalem , pontificatus domni Honorii P.ipz IV. Anno II. XL1L Dt bit quibui tret indultum quod fis <5c monafterii' maxime dari coniKiomtnnntccri & intirdici noti etfueverunt , exemptis per fummum btrettf. Pontificem , aut legatos ejus miffos a latere, fub certa forma, cum ad­ Ha&enus, ficut & hodie fieri di­ ditione illa, videlicet*attentius pro. citur, nonnulli cam clerici quam fx./tideb v>furus» ut eis & dc his, qux cauix culares, quibus erat & extitit in­ iei cognitionem exigunt, & qu* induldultum ex indulgentia fummorum ,u, «'ru, «a hujulmodi non attingunt, fe nui- ponuficumquod interdici, fufpenb.enui intremulam. Iplc cmmium- B^. vrf „^müni„ri & L<«1 «r. di, vel excommunicari, & quod ter­ mus Pontifex , fi fecus przfumptum ra: ipforum non poffint fubjici eccle­ fuerit, tam litteras fuper hoc datas, fia ft ico iorerdido , hujus privilegio quam procertus earum auctoritate ha­ abutentes, multam nocendi & abu­ bitos, omnino carere juribus, &nultendi aflumebant, &, tanquam eis • h«- ah lius firmitatis effe docuerint* a renofit licitum , aftumunr audaciam & re litterarum hujufmodi deviantes permateriam delinquendi . Sandx re­ iubeft h. fonas, quas illi, quibus confervacores ^hu hujus * conceduntur, convenire vo- cordationis Alexander papa IV. Sc Clemens papa IV. volentes fuper hoc νλμ,λ 'μ! lunt, ad luam citant przfenttom , falubriter providere , quia per hoc /X7>nf«7’i»n ttm» · i · j. rri >m gtfti ctxtin.t bu t-rrbti ·. Eodem inno Maninu· Papn IV. legatum de larer* mifit m Alemanniam epifeopum TuicuUnum * qui vmiem ad llerbipolim in prefentia Rudolphi tegi* Romanorum , & multorum principum , epifeoporum, ducum, comitum atque nobilium, cwncilium celebra*» : ubi inter alit lepaiu· ipfo nomine pap* contributionem decimi denarii a clero. & rex ab una vtifb populo imperii, inibutiffime exigere ctrpeniat , multi· principibus in eorum irntentiam confontientibua . SWiidu* autem archicpilcopu» Colonien/ii , & Henrica· archiepiiccpu· Tremorum. contra infulitam , ac nimu gravem exadionem le fortiter opponente· . negotium pnnitu· revocarunt Ηλ: TrtibtbjrJiu i» fuu «•«/ifoii Mtie uve. S.r irfbii. Rodulphui rex aaud Herbipoiim , lolemucm curiam habuit cum pciociptouc Iu A)n- i -j i ■we **7 CONCILIUM ------■ Alerrinnie . Ei rodcn, in non nabuit : Sc ipie fubito ad propria eft revciIk.1 Jnzllexcrz eatm peiua alû de morte doraiai «j£)C*U Si8 ----- - cui fucceffit finer Hieronymus de ordine fratrum Mi- ANNO norum, & vocatus eft Nicolaus. Her dt Htrbtfoltu^ CHRIST t tenet lie Eberberdni . /n rrin/arr TnrArmtui, Stfrtdui , tF Ebt-Oerdui dtfcriptni. Lefhonein Ehrbtrdi, flora, bebet «unaA-ei^rtit, ytMWfnr «ppreÀat Siffrtdui, ftctundam pumi . ajQPu **56«* *»β®· RUDOLJHUsr. k pap*«Honorii : qui prim dicebatur Jaeobu* de Sabello, τ$5Ρ n»?. «âGu AD HERB1POLENSE CONCILIUM Anno 1187. babitum, ADDITIO. MannTom /^Oncilii Herbipolcnfis adis ea adjungen- B dantibus furrexit Dominus Probus epifeopus s HE- tie. >-ti d* cenfeo qux Joannes Witoduranus Tiùlen/is, frater minor quondam IcEior Ctnin Chron. ab Eccar. in corpore hiilorico fiantier^fis, de Tuwmg. oriundus , & fions med. xvi to. 1. pag. 1758, vulgato , anno­ fuper baptifierium nobiliffimum pro omnibus ap­ tavit his verbis, Honorsur IY. mifit in Teu­ pellavit , & fe confudit, quia de epifeopatu tonum Legatum Epifeopum Cardinalem , qui Jlege prafente in Herbipoli foiemne concilium convocavit, & quartam partem omnium pro­ ventu um λ preelatis omnibus pofiulavit per an­ no· quatuor. Cunilis ergo Epifeopis, èT ahis prélat is trementibus , & contradicere farmi- contemptibiliter dejeflus sn prifthusm faecum efi reverfus. 's Ex adis concilii hujus legendis apud Lunigium Spicileg. Ecclefiaflic. continuat. III. pag. 500. canonem fequentem accepi, qui in adis apud Labbcum non legitur. CANON. Dc Clauflralibut habentibus bona fijgno- C poffeffiones ecckfiafticas titulo pigno­ ra trua . ris detinent obligatas, ex quibus jam receperunt ultra fortem , reftituant Abbates, & Abbatiflz, & priores przlatis ecclefiarum, quarum ecclemo na Her iorum fimili modo illos, qui furum funt. CONCILIUM MEDIOLANENSE. In caufa difciplinx ecclefiafttcz habitum, anno Domini MCCLXXXVII, Onflitutionei fmodales boc concilio promut D VI. In detentores ecclefiafticorum bono­ gatai Jummatim reccnfet Bzovius inan· rum graviflima's poenas promulgavit. nahbm bit verbis: Mediolani porro eodem VII. Falfi crimine obnoxios , a com­ C munione facramentorum atque fidelium fcanno, auâoritate fumtni pontificis , Otto archiepilcopur, indifta convocataque fynodo gregavit . VIII. Legatorum priorum fraudatores coe­ provinciali in ecclefia fanâz Teche, przfentu Chriftianorum indignos efle judicavit. t ibus quamplurimis epifeopis, abbatibus, & re. IV. Poteflatem xdificandi ecdefias, aut liquis ex clero, ad duodecimum diem Se­ ptembris multa faluberrima conftituit, / oratoria, penes foloa epifeopos efle juflit. X. Rerum facrarum .ex teftamento vel I. In primis conftitutiones fummorum codicillis reliâam adminiftrationem, penec pontificum & Friderici olim imperatoris , contra hxreticos latas, inviolabiliter obfer- folos parochos efle voluit ; aliaque pro ecvari , & ex earum prxfcripto contra fidei clefiaftica difciplina ex more prifeo, five catholice przvaricatores procedi, mandavit. revocanda , five obfervanda, in eodem con­ II. Abbates, monachos, & reliquos om· cilio fanâiflime ordinavit. nos religiofos , ut ex formula S. Benedicti fle £ SYNODUS MEDIOLANENSIS S. Auguftini viverent, admonuit. III. Ne moniales, quovis prxtextu, feEx Rerum Habita anno MCCLXXXVII. India. 1. fub Italk. Scri­ pta monafleriorum , in quibus reclufe , egre­ Othone Archiepifcopo. pt. Tom. i derentur , edixit. IV. Aucupium fle venationem univerfo P r λ f λ τ i o Ludovic i Antonii clero , lata excommunicationis fententia , Moratori. interdixit. V. Alienandi bona , quzeumque, fivemoCelebrata eft ifia Synodos anno ni;, in mebilia five immobilia, ecclefiaflici juris fuetropeilitana baf>l>ca S. Teclr , interfueruntque rict , poteftatem omnibus abftulir , neve aut Epifeopi, aot Procuratores Epifeoporum, fle Capitulorum Eccleliarum, quz tunc Metropoliquis aut vendere, aut oppignerare, aut ti­ tz Mediolanenii fuberant . Efufdem vero men­ tulo donationis ea alicui concedere auderet, tionem minime omifit celebris rerum Mediolafub anathematis flt nullitatis cenlura pro­ nenlîum Scriptor Brrnardinus Conus, qui inHihibuit . Iloriis fuis ad an. 1187. etiam au&or efl , in eo Con- I vacaFt. m t l^lo L A N e NS E. RCDO1PH ιΓ IMP. 570 funk an.moitn» ct'rqm-flui jr jtia . Ipfe etiam IuJg» Bi caszt chm"-""' . appellabatur . In Statuto Bonon.en'i lib. v. Rt>ANXIO CHRIS’I pifeopos , quoi ucerque f 5. aitercret ισ'Γι..η·» .<>bric 47 interdicitor , nc q.nY ludat cd ‘ ituiu CHRISTI ni;, cum ad A tcluepdcopi dexteram , Haut Verccllen· fis interpoht i prius ad Rom.mum Pontificem apIntra edimur , lie qun debcit pell.nione, inde ftitim tcceilent . S. eidem Cu­ • , jtu Ci.j'iom ludi Rifijtaria rio fide» . pridie Idus Sepscmbru , d>e Venir.» loca. S mill mode. inStjtupr*memorati anni convener». Patres , eiiuc i;r»ficationem bibes S d nrrnm tum, aut propter viriatos Codices . ( onus facit audiamus euma. m Corium , alterius Canon < Rnexpreffiile mentem Patrum minime videtur , Sen­ lum nobis cu ilrrcntem: Or gli .4bat. , /’,λί, bit ille , conrtitutum faille in ei Synodo.· C be β Monacbi , Ceryci R.,.· d·/ . ^tf-ahih < Μ χΛmfluna ecclefia fluo ne» andaf: n.i Manaft.-rt , the non g-eutJ-rts c dadi . t n n auduptm u fu· tiri lcii<(/,· tifiiancie , nè fcltajfc l i/Jn;.» f'tie nertit <.l.uno. Dilfinjuend 1 Ii.tc étant: >bi di {comunLattone · Ita vero fe h Oct C .non V Λ’κ.· ^batifa- tantum vcl Meuithi ad rjccui.s mer/» {‘.rjon/t ecclefiaflica n» domibut McnaO:rti . r·.! tuC'um ite pr.biù.-niur . Rci;uv mut » . 1’qhelPtcltjiai «w , jcu etiam alilu . ten. ait C . j' ue», bus cturr. >n Cat .l.no Arch.rp icoponim Medionec mutuent in bifcatru . Adhuc apud Mulii.enic» , lanennum Tom. IX’. coi. *Xt. Ir.,1. lier C(>n:iimmo 5c apnd Thulcos, in ufu tunc hxc vocabu­ lium hoc nxnor iv,t . addens . mjinam Cimctnla Eifca , & Hifcaiza , quibus lijnihcantur loca publiia , Ajuo multi contiuunt ad ludendum lu­ itl.C'i fcm FrJ·'^· rrr ij dum alearum aut talorum , non voluptatis , led afuihbriwu ixid if/tu juu ■■ "Concilio acrrin excitatam prafutio variam, ÎT amplior fuper; ,rit Synodi Provincial; > fupr.tr.ht: , 4.·· Of lone I’m (irrite Archiepifccpi Mediolanenfis , rv ÏjZ rx manuferipto < slice Bibnot&cu Ambrofiana , , , cm fynodo accedunt Conftilu’tones Caifredi S. Rom. Eectefice < ir.l. Et ic^alt slpoftohct. i.i I N S Y N O D U M Anni MEDIOLANENSEM. MCCIXXXV]!. Pi Λ fatto LUDOVICI ANTONII MURATORII. ad ecclefi.ifticam tantum crudi- Ctiam Corius aliquot ex Canonibus ibi editis, quorum tamen fenfiim tutius cx Adis tionem , fed & ad dignokendos temporum mores, non parum conducere foipfis petere juvat ; nam five ob incuriam Typographorum, aut propter vitiatos CoJilent Aâa & Decreta Conciliorum ; neque ces, Corius fatisexpreflirte mentem Patrum tirm Cieri tantum dikiplinam , fed etiam1 izculanum hominum vitam ea occafione minime videtur ■ Scribit ille conftitutum fuirte in ea Synodo.· che neffiuno Ecclefiaftico compon» nd am przponerc fibi confuevere Patres. Proptetea quum olim defcripfiflem, non andafft nei Monafteri , ne ivi teneffe bifdancia , né preftaffie biEantu jotto pena dt atqur in advetfaria mea conjectflem Syno­ Ita vero fe habet Canon dum Provincialem Mediolani habitam ab> fcomunteazione quintus · Nulla pirfoua Fccltfiafticu in domiOttone Vicecomitc Mcdiolancnfi Archicpibm Monafterii vi Ecclefiarum, feu etiam a· fcopo, cujus Ada haftenus delituere, op' hbj , teneant bifcatiam , nec mufuent m biportunum duxi Colleftioni huic tandem ad­ D featia . Adhuc apud Mutinenfes, immo & jungere, tum ad incrementum publiez eru-1 apud Thttkos in ufu lune hzc vocabulaZbditionis, tum etiam ad nobilirtimz Mediolanenfis Ecclefiz decus Celebrata ell illa fca & Btfcazza, quibus fignificantur loca publica, quo multi confluunt ad ludendum Synodus Anno 1167. in Metropolitana Baludum alearum aut talorum, non volupta­ iilica ianftr Teclz , interfueruntque aut tis, led quzflus gratia. Ipfe etiam ludus Epifeopi, aut Procuratores Epifeoporum , Bifcazza olim appellabatui . In Statuto Bo& Capitulorum Ecclefiarum, quz tunc Mcnonienft lib. V. Rub. XLV1I. interdicitur tropolitz Mediolanenfi fuberant . Ejufdem ne quis ludat ad aliquem ludum taxillorum, vero mentionem minime omifit celebris re­ rum Mediolanenfium Scriptor Bernardinus fiu ad aliqiod tunrri Bftcaviriu taxillorum. Infra edicitur nc quis dtkat mutuare adluCorius , qui in Hiftoriis luis ad Annum x*o/. ___________ __________ dum> A* «·<·'»>« 1‘f azaria in fua 1187. etiam auilor -■·> eft, in co Concilio aerem excitatam fuirte animorum contentio- £ domo , vd alto loco. Smult modo in St.itutivaaa v*v···»-··· --- --- ------ ------_ - Vercdlenfcm ” ·■ ' to Regicnti Lb. Hl. Cap. CIII. vetantur nem inter Brtxienfem & homines ludere ad ,tii<;. \IV. Quod nullut alienet bona eccl&aftica. ____ , ............. ____ riofz, fit Sanfti Ambrofii Confeflbris ,patroXV. Quod nullus noviter locum adificans com- E ni noftri, & animarum falutem^fuWl· pellat circumflantes ad illum locum toto- torum noftrorum aedificationem, & immu­ gregari. nitatem Ecclefiz confervendam, & repri­ XVI Quod nullus celet fraudulenter ecclqfiamendam malitiam peracriorum: Przfrntiftica Feuda , vel alia bona. bus , & ailiflentibus nobis in Provinciali XVII. Quod nullus teneat modo illicito bona Concilio venerabilibus Fratribus, & Suffraecclefiaftica . ganeis noftris Brixienfi, Novaricnfi, Lau­ XVIII. Quod Epifeopi in Synodis exponant de denfi , Taurincnfi , Crémoneofi , Aflenfi, fic perjuris , & infamibut . Vintimilienfi Epiicopis, ac Elefto Aqucnfi; XIX. Quod nullut falfificet inflrumenta, vel Arc hi presbytero, fic Ordinariis MeJiolanenl.itéras. fts Ecclefiz ; Afcherio ArchidiaconoAlexan­ XX- Quod Sacer dot Parochiali t dmunciet Diadri*, fic Magiftro Perro Goltitefta Canoni­ cctanoin/ra menfem de ordinattuntbus De- co Laudenfi Procuratoribus Attends Epi fcofundorum. pi ; Vicedomino. Przpofito , fic Joanne de XXI. Quod nullus detineat legata ad pias Fertaria Canonico Ecclefiz Brixienfis pro caneat. Capitulo ejufdem Ecclefie; Archidiacono, XXII. Quod Parochialis eccfefia habeat ter. & Archiptcsbytero Novarienfibus pro Capi­ O tulo ; «75 vSS. MEDIOLANENSE. RUL^H ' 874· tulo ejufdem Ecclefi*; Jacobo Cimiterio, A C A P. 1 V. ANNO & Magiftro Petro Gelintefta Canonicis Ec Quod Abbates, & Monachi. SanSli Renrdifli, CHRISTI clefi* Laudenfis pro Capitulo ejufdem Ec ­ Pnores , ac Cawnùcs S anils Auguflsni Ig, • »er. clefi*; Andriolo de Gavio, &Amadeo Pa­ ifta obfervent. Item ftatuimus, quod Abbates, & Mo­ rie Canonicis Ecclefi* Terdoncnfis pro Ca­ pitulo ejufdem Ecclefi* Sede vacante; Ma­ nachi Regulam SaikIi Benedidi , Priores , giftro Germano Canonico Aftenfi pro Ca­ & Prxpofiti, ac Canonici Regulares Regu­ pitulo Aftenfis Ecclefi*; Prxnofito, & Bartlam Beatti Auguftini inviolabiliter obfervent, holomco Prando Canonico Ecclefi* Tauri- £< per Diœccfanos locorum ad prxdida cum pellantur. .J venfis pro Capitulo ejufdem Ecclefi*; Obertode Monefcalo Canonico Ecclefi* AqucnC A P. V. fis pro Capitulo ipfius Ecclefi* ; Przpofito Quod Clerici, vel Moniales non ludant vd Nantelino de Adelapfiis, Pergamino de Nemcorchiz.nt , nec teneant bifeatiam, vd bro, & Robacaftello de Nuto Canonicis ibi proflent. Ecclefi* Pergamenfis pro Capitulo ejufdem Item ftatuimus, qnod Abbates, Priores, Ecclefi*; Archi presbytero, & Guifardo de B Prxpofiti, & Monachi, & Canonici ReguPer ii' co Canonico Ecclefi* Cremon* pro Ca­ lares, necnon Abbatiftx, & Moniales ad " pitulo ejufdem Ecclefi*,· Arcljidiacono , & aleas, vcl taxillos non ludant, nec coreSavino Canonico Ecclefi* IpporegienGs pro hixent Capitulo ejufdem Ecdeli* ; Archjdiacono , Abbatiftx, vel Moniaiesad exequias mor­ δ. Gullermo Ruyito Canonico Ecclefi* Al­ tuorum non vadant. hj^lla pertona Eccle­ bentis proCapitulo ciuldem EccleGx; Pres­ fiaftica in domibus Monafterii, vel Ecclebytero Anfelmo de Calidio Canonico EcGarum , feu etiam alibi, teneantbifeatiam , rleGj/Sacnenfis, & Vicario Capituli Sede nec mutuent in bifearia ; & qui contra fe­ Vacante pro Capitulo ejufdem Ecclef.x ; cerit, fit ex commuai*, at us. Pixpofito & Presbytero Ottone Canonico CAP. V I. EccleGx VinrimiJjenfis pro Capitulo eiulde& Quod Clerici non utantur venationibus . Ecclefi*; Prspofito, Prcsbyteio Anlelmo, Item prohibemus Abbatibus, Prioribus. FrxpoGto San&t Maria- Albinganenfis pro Monachis, Canonicis Regularibus, & ReliCapitulo ejufdem EccleGx; Anfcherio Ar-•r·—·* Λ*· giofis quibufeumque, nc canes, accipmes, hidjacono, Rufino Archipresbytero, Joan- C auftures, vel falcones ad venandum habeant, ne Meilono Canonico ” Ecclefi* Alexandri* teneant, vel teneri faciant, nec hujufmodi pro Capitulo ejufdem Ecclefi*: SandiConvenationibus , aut vagationibus utantur. Qui flantii, & de Colla Monafteriorum Abbati­ G moniti per Dicecetanunrfproprium (c cul­ bus infraferiptis; Conftitutiones, & Statuta pabiles exhibuerint in prxmitTis, auâoritate in hac ecclefia Sanilac Tecte Mediolanen hujuiir.odi Conftitutionis ipio faâo fentenfis, hoc facro Concilio approbante, faci­ tiam excommunicationis incurrant, quamfi mus, & folemniter promulgamus, ac pro­ per nttnfem fuftinuerint animo indurato, mulgamus, auâoritate, mandato. & privi­ perna graviori puniantur. legiis Sedis Apoftolicz, & Legatorum ejus CAP VII ni omnibus femper falvis. Çjjd Clerici cum Laicii non caufentur. Item quia nonnulli Seculares Poteftatis CAPITULUM T gerentes officium, libertatem & immunita­ tem Ecclefiafticam tedere ac imminuere mo Quod ftatuta Romanorum Pontificum oL lientes, tanquam invidi honoris & privilcθgii Ecclefiaftici, Ecclefiafticas coram fe li­ ftrventur. tigare perfonas compellunt contra Canoni­ N prinrs monemus, indicimus, ac hor­ cas fandiones : Statuimus , quod venientes tamur , ut Conftitutiones, & Statuta Clerici coram cis, quos fore Clericos habi­ Sanftorum Patrum , Canones, Concilia , St tus & Clericalis tonfura demonftrat, alle­ Decretales Romanorum Pontificum inviola­ gato privilegio coram ipfis: fi Juftitiarii , bility obferventur. vel feculares compulfioni nihilominus inftiCAP. II. terint, eo ipfo Iententiam excommunicatio­ Quod ftatuta contra Hareticos obferventur. nis incurrant, a qua nullatenus abfolvantur, Item monemus, & indicimus, ac horta­ nifi ab hujufmodi compulfione deftiterint , mur, ut Concilia, & ftatuta a Sandis Pa­ & de damnis, intereffe, & expenfis, quz, tribus, & Summis Pontificibus edita, ncc& quas ob hoc fuftinuerint, per ipfos Ju non leges quondam Pederici Imperatoris ftitiarios, feu Judices Seculares fuerit fatifpromulgat* contra hsereticam pravitatem , ladum, eorum proceflibus, & fententiis ha& pro libertate Ecclefiaftica inviolabiliter bitis in huiufmodi quzftionibus, & prola^tionibus, nil omnino roboris habituris. obterventur. CAP. III. CAP. VIII. ^MOd bete ftatuta, tf alia procedentia obferQuod nullus Secularir detineat perfonas , vel <:>fntur. res ecclefiafticas. Itera ftatuimus, quod Prslati, & Cleri­ Item quum fint aliqui, qui perfonas Ec· ci feculam omnes Conftitutiones, 0c ordiclefiafticas, Cc res earum capiunt & inva­ namenta, editas, fit edita tam per Lega­ dunt , & perfonas eafdem carceribus, feu tos Sedis Apoftolicc, quam per nos, & vinculis mancipatas , & res detinent , & Prardeceflbres noftros, & fuftragancos Mcquum a Judicibus Ecclefiafticis admonentur, diolanenfis Ecclefi*, & Prxdcccflôrcs eo­ quod res & pertonas Eccletiaflicas reddant rum tam fuper cultu Divino, quam fuper Λ Uberent, ut res & perfonas eafdem pofvita & honetiate Clericorum debeant invio-• lint impune detinere, diutius malitiofc ne­ I -"W· *' 5 VaCAI . CONCILIUM RU0°i,Pp''u'1 “ — —-uccupafle, \ detinere: Quar*e _ _____ e°rum quoti-A tus, a quocumque, pcr.es quem deponit re--------- ■—CHR?$Tt dian‘S occurrentes, deliberatione cuniam, leu ab alio nomine ipfius, perle, >tt7. provida duximus fta>ueodum, ut five loci vel, per ahum, emolumentum aliquod ratio Dcmmus· fuerit, five Re&or, five quocum­ ne ipfius depoliti pacifcatur habere, five in que nomine nuncupetur, teneantur jurare , ipecislibus , fic cxprcfTis verbis, live genera­ je rem illam, vel pertonam non detinere , libus, qu'buicumque utantur. Quod' ii quis nec detineri facere, necKdolo vel malitia nuiutmoui noftrx conflitutionis violator exii idelude habere, & nec deliberandi, nec reteut, volumus & mandamus, quod depo11 i tuendi poieflatem habere. Qjii fi juramen­ fitario contra deponentem exceptio compe­ tum hoc prxllarc noluerint, quum eo ipfo tat ad emolumentum hujufmodi nonfbhtenculpabiles videantur, excommunicationis vindum ; & fi folverit, aâioncm habeat con­ iu!o lint adtlriûi. tra taliter deponentem ad recipiendum qua CAP. IX. ratione folvit eidem. Qui vero depofitum hu­ jQa J nw.’.’ar faciat ftatutum conira excommujufmodi fecerit, vel fieri fecerit, & emolu­ meat orte, vei interdifhres . mentum aliquod ratione hujufmodi depoliti Item ftatuimus & ordinamus, quod qui- B paâus fuerit habere, vel recipere per fe, cumque ftatutum, pr cceptum, bannum, de­• vel per alium, fententiam excommunicat ιο­ cretum , leu interdiâum fecerint, leu fieriί nis incurrat. lecciint, aut faâum fervaverint, aut dedeC A P. x 111. imt auxilium , confilium, vclfavorem, con­ ΠΜίΪΜΐ invadat, vel ufurpel bona Eccletra excommunicatote* , vel denunciatores! fi·flic a . kntenuarum excommunicationum, vel inItem ftatuimus, quod nulla Ecclefiaftica, tcrdiftoruin, vel oblcrvationes ipfarum, pu­ Secularifve perfon* , cujufcumque ordinis, blicum, vel occultum .* denunciemurexcom­ flatus, conditionis, aut dignitatis cxiftat , municat! per totam Provinciam nofttam. Ecclefias, Ecclefiarum poileifiones, domos , Poli quam denuntiationem Dicecefanus, fi> jurifdidioncs, vafallos eorum , Feudun» , fcu ’ libi expedire videbitur, cellari faciat a di­• bona, & jura quzeumque ad illas fpedanvinis in loco, vel locis, in quo, vei qui­ tta, invadere, occupare, ufurpare, aut ca­ bus morabuntur, vel ad quz venerint t ali­ pere, leu detinere, vel occupatoribus, intet excommunicati, quamdiu moram fece-■ _ vaforibus, detentoribus, ___ ___ , ufurpatoribus , & nnr m cifdem; nec abfolvantur, donec ia· C capientibus, confilium, auxilium», vel farskcerint competenter de damnis & injuriis1 vorem publicum, vel occultum per fe, vel j .opter hoc 7rcckit« & Ecclefiaflicis perfoper alium prxftare przfumat. Et fi quis nis illatis . Ecclefias, Ecclefiarum podetliones, domos, C A P. X. jnrfldiâ'Ones, aut vaiallos, feu eorum juQw.: nuiiut faciat flatuta contra Fidem, Vil’ ra , & bona quxeumque ad illas fpeâantia, Eceiefiafttcam libertatem. invalerint , occupaverint, aut capere, feu Item ftatuimus, quod omnes illi Redo­• detinere przfumpierint ; Ecclefias ipfas, & res, C\ Potcftates, qui de cetero fecerint , ipfarum jura , poflefliones, & bona fuperius leu conknlcrint aliquid fieri contra Fidem nominata infra duos menies a publicatione Catholicam , vel Ecclefiallicam libertatem , przfcntis conflitutionis in Gvitate Medio­ necnon omnes & linguli, qui fuper hoc delani , ac in ejus Discefi, in aliis vero Ci­ detint auxilium, confilium, vel favorem vitatibus noftrx Provincix, & Diœccfibus publice, vel privarim, fint i pio Jado excom­ earumdem, infra fimilem terminum, ex quo przfens conftitutio in eifdem fuerit publicamunicationis vinculo innodati, & tanquam excommunicat! ab omnibus evitentur. ]Dta, libere & abfolutc dimittat, reddat, & C A P. XI. reflituat, & relaxet, ut ipfis Ecclefiis per Çuod nullus proponat in concionibus aliquid' illos, ad quos de jure in cifdem eledio, vel collatio, aut przfcntatio, fcu provifio contra Fidem, vel Ecclefiafticam libertatem. pertinet, dc perfoais idoneis valeat provi­ deri . Qui vero contra hujufmodi noflrz Item ftatuimus , quod nullus in conciliis , conflitutionis tenorem facere , vel venire vel concionibus alicujus Civitatis, Caftri , przlumpferic, fi fuerit perfona Ecclefiafti­ Bmgi, ten Vnlx, aut Llnivcrfitatis , Colle­ ca , quz Ecclefiam taliter occupabit, vel oc­ gii, leu Societatis, przfumat arengare, pro­ cupaverit , ten detinuerit, non folum Ec­ ponere, fcu alio quocumque modo dare au­ clefia taliter occupata, vel detenta, verum xilium, confilium, vel favorem fuper ali­ quibus factis, vel faciendis, quod redundet etiam omnibus beneficiis Ecclefiaflicis, quz m Hzrcticorum favorem, ac IzfionemCattnfra noftram Provinciam obtinet, eumprzholuz Fidei, vel Ecclefiaftica: Ubertatis. Akntis Concilii auctoritate privamus. Si velicquin excommunicationem irteirrrant ipfo _ ro eadem perfona Ecclefiaftica non Eccletado, fic nihilominus fit notati^ tanquam E tiam, fed jura pramifla , vel aliquid prz lulpcttusdc hzretica pravitate, & etiam Fcud:s, fic beneficiis, quz ab Ecclefiis, leu Monaftems, vel eorum, feu eorum Vaflailisdetinet, necnon Jurepatronatus, fiveAdvo.at.r, fi quid in aliquibus habet Ecckfiis, un mino fit privatus. CAP. XIΓ. Qud Lcc'.-fiafl.c* peifonas non proflent cauffa lucri . Fen: ftatuimus, ut nullus Przlatus, aut Clericus SecuUr s, vel R.eligioius, cujuicumque fit conditions, prxeminentiz, leu fla- nullorum detinet occupata, & " ’ * tnira praefi­ xum tempus libere & abfolutc non dimiferit, aut de cetero occupalit, excommuni­ cationis vinculo fit adftriâa. Quam fi fpatio duorum mentium luiiinueiit animo in­ durato, ex nunc omnibus beneficus, que intra noftram Provinciam obtinet . in pri­ vati. Laicus autem fi quid renet, perdat, & excommunicationis vinculo fit adflriâus, a qua, niti latisfecerit competenter r non valeat abfolutionis beneficium obtinere . Quam fententiam fi per tres meaies lufli· nuent MEDIOLANENSE. t. *77 vacIj. kudolphus nutrit animo indurato; & per Diœcefanum A mune, feu locus alius, qux, vel qui ccnA N VO paifi injuriam requifinis, infra eumdem terΛ ~ Λ’ ira noftram Conftitutionem facere atteiftj- ***··? CHRISM bit, ipfo faâo Ecclefiaftico fubjaceat inter-°,u, ’ minum libere Ac abfolute non reftituerit ; vel fi didum detentorem requirere non au­ dido quod intcrdidum relaxari non poilit, debit, & poft denuntiationem fadam per nift per Diocefanum, in cujus Civitate, vei ipfum in loco publico, quo ad didum in. Dicecefi damnum fuit irrogatum. vaforem pOtfit dida denuntiatio pervenire, C A P. X VI. Ecclefiam vd bona occupata, vel invafa ' nullus celet fraudulenter ecclefiafiica Fen­ non reftituerit.- Terra propria , fi quam ha­ de , vel alia bon» . bet, leu tenet alibi infra noftram Provin De his autem, qui feienter Ecclefiaftica ciam, quamdiu invafori obedierit, fuppofna Feuda celant, vel alia bona immobilia ad fit Ecclefiaftico interdido. Et nili ante neEcclefiam pertinentia, fi infra duos menfes ccffitates ultimas tam perfoha Ecclefiaftica , a tempore publicationis hujufmodi, eadem quam Secularis fibi de hujufmodi abfolutioab Ecclefia recognofcere, & id quod debent ne providerit, quamvis in mortis articulo _______ , „& rperfonis ___________________ ____ ec in jam conftruttis , vel conftruendis di­ quod excommunicationis fententiam per an­ vina temet Offioa celebrare. Si vero in lo­ num fuftinucrit, nec abfolutioneVn curave­ co exemio conftru&um fuerit Oratorium, rit obtinere, Sacerdos, de cujus Parochia ciat , quod aliquis fepuhuram eligat alibi , quam in Ecclefia fua . Et qui contra fece­ rit, ipfo faâo fententiam excommunicatio­ nis incurrat. CAP. XXIII. 1>lr. 881 MEDIOLANENSE’ RU£**£H 1 8$i AUNn excomnsun*ca[ui fuerit ’, Dicecefano loci , A abfolvi, tunc Diœ-efanus illum beneficiis CHRisTf vel ^PÛu'0 Ecclefix Cathedralis, li vacaluis privet, <3c ad illa beneficia eligantur ni,. ret, infra «menfem referat per te , vel per idooeiper eos, ad quos in illis eledio, vel nuntium fpecialetn Et tunc Diœcefanus lo­ ptcfentatio nofeitur peit mere. Qui autem ob ci Seculari Judici Illius excommunicati de­ hanc caudam,vel quamcumque aliam a Dicecenuntiet pertinaciam & contemtum . Qui Ju­ iano excommunicatus fuerit, vd excommuni­ dex, fub cujus jmiidictiope temporali ijcm cationem incurrerit ipfo fado, & excom, excommunicatus exilht , pcena pecuniaria municatus ingerat temere fe divinis, vel illum cogat abfolutionis beneficium poflulaquicquam injuria; excommunicator·, vçl fuo , re, & prxllare cautionem Ecclefix, fi po Parochiali Presbytero, pro eo quod eumcteft, quam cafus excommunicationis illiti* » -""T vitet , vel non admiicrit ad divina , aut acquirit. Es-fi Judex ille Secularis tn hoc quicumque r:~ alteri Clerico, vel laico db hanc negligens fuerit, vel remidus, ad id Judex < caudam dixerit, dt intulerit, aut dici, vel Ecclefiafticus per ccnfuram Ecclefiailicam 1 fieri mandaverit, excommunicetur iterum ; Judicem illum cogat. Si vero excommuni- & < fi ejus protervitas meruerit, prxdida fin­ catu$ predidus Redor fuerit Civitatis , vd 1 ientia , & fententix aggraventur . \ C A P. X X11 \ loci, aut ejus Officialis, aut Dominus, five alio quocumque nomine cenfeatur, qui non Qaod ; nxllut recipiet ignotoi ei Ordinet, vel poflit per modum prxdiâum ad abfolutioed celebrandem Miffam, fine inte­ nem hujufmodi coerceri, &eamdemexcom­ rit commcndetitiii . municationem per annum fuftinuerit animo _, Item prxeipimus in virtute obedientix , indurato.- Terra, vel locus, in quo, vcl^ '& obteftatione divini Judicii univerfis Cc in qua idem Redor fuerit, vel Officialis , fingulis Epiicopis noftrx Provincix, ne ali­ feu quis alius quocumque nomine cenfea­ cui Rdigiofo Clerico, vel Seculari dent , tur, fi quam propriam infra noftram Provel dari faciant Chrifma, Oleum Sandum, vinciam obtinet, quamdiu eidem excommu­ nec eos recipiant ad Ordines, vel publice nicato obedient, lupponaturEcclefiallicoin- ad celebrandum Miflam abfque litteris comterdido ; £< nihilominus Ipfo fafto Feudum , mendatitiis Dicecefanorum fuorum. fi quod ab Ecclefia detinet, perdat, & ad Ecclefiam revertatur. Si vero Clericus ex­ Expliciunt Conilitntionei Domini Ottonn Arcommunicatus adeo mentis obftinatx perficbicpifcopi Mediolani. flit, quod infra annum non procuraverit fe INCIPIUNT CONSTITUTIONES CoELESTiNt Legati in DOMINI Lombardia. OBSERVATIO LUDOVICI ANTONII MURATORII. Poft mox relatum Mediolanenie Concilium in Ambroftanc Bibliotheca Codice MS- D. «b· fol. ex quo illud deiutnptum, fiKcedebant Cen^itarienci Dmi*< Catieftm Legati m Lombardia . Cur hic titulis appetitu· fuent . quum infra Legatus ille fedtt Apoftolica le G«r/rrA«aa lit- S- Ataurini preibyteram Cardinalem appMet , divinem alii . Rurfut quo anno hac ille promulgaverit in conventu Laudenfi , pnefentibus Archiepilcopo , 4 Epiicopis provincia M^diolinenfu, ignotum profedo mihi fateor. Attamen veri videtur fimtle, vel· paulo ante , vrl cir­ citer eumdem annum nb. Legatum hunc Apoftvlicum ad Infubra miffum , quum adhuc ibi Mamchsotum lenuna vigentia falcem expofeerene. At de illo nihil aliud mihi dicendum fuccunit niti quod iifde-n temponbui floruit Gaufridut S- R. E. Cardinalis, fed quum is titulum fend· Suiannai prnfeiret, Guifredus autem titulum & Mautitii, unum cum altero mifcere minime aufiml T Tpnerabili in Chrifto Patri Dei gratia V ' Mediolan. Archiepifcopo Guifredus mi- D CAPITULUM PRIMUM. ferationc divina tituli Sandi Mauritii Pres­ byter Cardinalis Apoftolicx Sedis Legatus De Statufie Civitatem contre Ecclefiaftictm falutem in Domino. Deflinati a Summo libert etem. Pontifice ad Provinciam Lombardir pro ani­ marum falute confervanda, Ecclefiafiica li Rdinamus, ut omnia Statuta prxeepta , & banna, qux per Poceflates, bertate, vita & honeflate Clericorum refor­ feu Redores , Confutare Laicorum fada manda , & exflirpanda hxretica pravitate ad laudem, & honorem nominis Chriflian! , funt, vel fiunt contra Deum, dt Ecclefiafticam libertatem, ac perfonas Ecclefiaftiprxfentibus nobis, & venerabilibus Patribus cas, atque contra Statutum, & honorem Placentino, Vercellenfi, Cremonenfi , Pergamcnfi , Novarienfi, Terdonenfi, Saonen- P Ecdefiarum, fint irrita ipfo jure. Atque ftatuendo prxeipimus, ut didi Poteft a tes , li, Iporienfi, Laudenfi, Taurinenfi, & Viatque Redores ea de Capitularibus fuis abra­ gintimilienfi Epifcopis, & aliis Ecdefiarum dant ; & ca, vel illis fimiiia non feribant Prxlatis apud Laude ad hoc fpccialiter con­ ibi, feu feribi permittant; nec utantur eilvocatis. dem, autfimilibus, quantumcumqueadftrinxerint fc vinculo juramenti, quia juramen­ ta de illis fervandis illicita funt, & ideo non fervanda . Quod fi fecundum ea ali­ quid fubditis fuis prxeeperint, fubditi nulla­ tenus cis obediant, etiam juramento adftridi. Tranfgrçflbrcs autem, five Redores , O Conci/. General. Tom. XXIV. Kkk five SS3 ^α?τ. CONSTITUTIONIS p.vdoijjhwî. eg4_____ five fubditi fuerint, ij(o jure vinculum ex- A per menfem beneficio fic fufpenius, fairs ANNO coofuetudinibus eorum, qui funt in perluna- chrbt cuKirrt communicationis incurrant fecundum teno, tibus, & illorum, qui funt Epflcoporum , ·»«?. ,,t . rem generalis Conftitutionis felies recorda­ tionis Honorii Pape, fic nec eorum filii, vel Ecclefix fervitio occuMti. vel nepotes de cetero ad Ecckfiaflicum be­ CAP. VIII. neficium affamant ur. Quod fi affumti fue­ Dt CitritM eoncniineriif. rint , illo carcant, fic aflumtones conferto· Clerici coocubinarii feminas fuas infra di poteftate priventur. odo dies pofl admonitionem abjiciant, & CAP. II. eas a cohabttatione abjurent, nec filios fe­ (fad Stntntn contre Mertettnt Ectl&n non cum teneant,* fit qui contra fecerit, fententiam excommunicationis incurrat; quam fi faventor. contemferint, ipfo jure priventur beneficio. Item flatuimus, ut quodlibet Commune teneatur ponere in fuo Statutario, quod fi CAP. IX. aliquod Statutum contra predida ibi fit, ^nod Stototo dt bontfintt Cltrictntm olfcrvel ponatur, illud teneatur juramento non venter. fervare ; & fi fufpicio fit, ne aliquid con­ B Et prxeipimus Epifcopis, & aliis Eccle­ tra ptedida in eo contineatur, Librum Sta­ fiarum Prx 1st is, ut conflitutioncs editas fu­ tutorum , & Statuta fua oftendant frequen­ per vita & honeftate Clericorum fervent, & facient in fuis Ecclefiis inviolabiliter ob. ter Epifeopo, vel ejus Nuntio, fic coptam legendi faciant omni anno, fic ad monitio­ fervari. nem emendent Epifeopi. Quod fi non fe­ CAP. X. cerint , poftquam per Epilcopos admoniti jÇwdC/m'ci intendent circo ornotem Ecclfa. fuerint, panam excommunicationis incur­ Monachi Sandi Benedidi , & Canonici rant. Item provifiones, quas Civitatum fit Regulares Regulam Sandi Auguflini obferlocorum Redores recipiunt fuper eo, quod vent, & fuas inflitutiones per Ecclefiam fi pro iniquis Statutis, vel prcccpiis, que approbatas. Circa ornamentum Ecclcfix in­ faciunt, excommunicat! fuerint, vel damna tendant ; tam in his, quam circa Altaria incurrerint , omnino ferventur indemnes, exerceantur, quam in aliis. penitus irritamus, fic caflamus, fic eas de. CAP. XI. cernimus irritas fic inanes, fic qui eas re____ __& reverntie ________ Corporii Cbrifii. ........ Dt cnfiodin Corpus autem Domini cum omni cuftoceperint , panam excommunicationis in-C dia fi refervari contigerit, in puriflimo lo­ currant. CAP. III. co reponatur, & in elevatione campans pulfentur . Et fi per Civitatem portetur, vd (fad aniles afarpet bone Ecclefioflico. Item Potcflates, locorumque Redores non Villam, portans cum flola ad collum ince­ extendant manus ad extirpandam Junfdi- dat , dc portet honefte. Et qui contra fe­ dionem in locis , vel terris , feu perfo­ cerit, tribus diebus Veneris in pane & in nis , que ad Epifcopos pertinent, vel etiam aqua jejunet. ad Ecclefias pleno jure. Et qui contra fe­ CAP. XII. cerint, nifi admoniti reGpueriot intra decem (fad nttUtis tentot dt» beneficio. dies, ponam excommunicationis incurrant. Item flatuimus & ordinamus, quod nul­ CAP. IV. lus de cetero in eadem Civitate, vel Ple­ Stolata contre Hortficot obferventar. be, feu Plebanatu, nifi Cappellx fint tenues Statuta queque edita in Concilio genera­ in reditibus, vel annexe Plebi, duo bene­ ti Lateranenfi, fic leges promulgatas a Fre_______ r ___ ficia obtineat ; ____ & fi_____________ qui habuerintw, eligant derico Imperatore pro libertate Ecclefiae ,Dquod maluerint infra menfem . Qui fi"re­ vel contra haereticam pravitatem, prxeipimus inviolabiliter obfervari. C A P. V. ' ' ‘ , noverint fe vioculocx. linere prsfumferint communicationis adflridos. CAP. XIII. (fad nellui fltt txcoatnutnicetet per onntan. Qwd promlgoto in Lotrrenurf Concilio ob· Item ftatuimus, quod fi aliquis contu­ maciter Clericus, vel Laicus in excommu­ nicatione perduraverit per annum, quodPou-ftas ad requifitionem Epifeopi ipfum bannire teneatur banno maleficii. CAP. VI. Qrad Conventatki cooutteniter vivent. ferventer. De Ecclefiis Parochialibus, flt dignitati bus Ecclefiaflicis diftride prccipimus ab £. pifeopis, fit aliis Prebtis, fiefubditis obfervari, quae in Lateranenfi & generali Con­ cilio ftatuuntur. CAP. XIV. De vita fic honeftate Clericorum ftatui­ PmmI rtt Ecclfajfac» non pofini alitntri. mus , ut in omnibus Conventualibus Eccle’rxlati quoque, quoqi . rrxlati fic Miniflri Ecclefiarum fns, nifi magua neccflitate coadi ab Epifco- juramento mento addi adltringantur per Epifcopuni , po approbata hoc non poflint, vivant Qe-^vd fuum majorem Prslatum, thefaurum taurum r>ennci : fyoteeaptiton* civitatis & diœcefis Leodienfis propterΒχο m nomine Pétrit, dt fiiii. ίτ Spiritur- ipforum malitiam perverforum adhuc ni- fanfH * . ~ Et ut caveatur periculum baptizan­ di , non mergatur caput pueri in aqua, fe«i mtum perturbantur; nos audorttace ponti­ ficali didis malitiis obviare, dc ipfi liberta­ facerdos fuper verticem pueri ter infundat ti eeclcfiafticz dt ecclefiafticarum perionaaquam cum pelvi vel alio mundo vafe dc rum civitatis dc diœcefis noftrz Leodienfis honefto, tenens puerum nihilominus una providere, in quantum poterimus, cupien­ manu difcrcte. I ! I. tes, hac generat' fynodo dc conicnfu dc voluntate capituli noftrz majoris ecclefiz Item , juxta fontem inftituatur pifeina Leodienfis, conflitutiones fynodalcs noftro­ apu, ubi laventur manus eorum qui tenue­ rum przncceflccum una cum noftris conftirunt puerum, dc fuper pilcinam illam po­ tutionibus, quas in przfcntt fynodo ftatui­ natur cooperculum. mus, ipfas anteceflbrum noftrorum conftiIV. lutiones lynodales, quas in ipfa compilatio­ Item, doceant presbyteri frequenter vi­ ne noftra redigimus, tefecatis aliis fuperros . „ & --------------------------mulieres formam --dc--------------vetba baptizanr____ fluis, approbamus dc ratiheamus, dc unandi in propria lingua, quibus valeant in necum noftris conftitutionibus praecipimus in» violabilitcr cbfervari. I. D; fynodo. I. ccflitate baptizare, etiam parentes, fi alius defuerit, & poftmodum referatur ad facerdotem, qui diligenter interroget quid bapti­ zator fecerit, aut quid dixent, & fi inve­ niat omnia rite fa&a vel dida, faciat pue­ ro ea quz folent fieri poft immerfionem. Si vero invenerit vel dubitarit , puerum non efle rite baptizatum, baptizet puerum fub hac forma·' Petre, fi tn er baptizatur, te non baptizo ; fed fi tu nou et baptizatur , ego te baptizo in nomine Pétrir, éT filii, tf Spiriturfanfii. Diftride igitur, prout noftri antecudorcs ftatuerunt, przcipimus dc mandamus deca­ nis, dr facerdot ibus, dc aliis qui ipfi fyno­ do interefle tenentur, ut jejuni dc cum ma­ gna devotione inirent (ynodum , nec aliquis afferat in fynodo caufas vel negotia imperItem, presbyteri quod fi pater tinent-a ad (ynodum. & omnes perlonx qur -----, doceant ,------„ r„._. tenentur interefle fynodo, veniant ad fyno-D vel mater infantem funm ia oeceflitate ba- dutn audituri falubria mandata fynodalia ; ptizaverint , non propter boc dimittant , dc decani indoli albis dc ftolis, presbyteri quin ut conjuges fc habeant ut ante» autem cum iupcrpelliciit intrent fynodum , mfi detineantur infirmitate gravi vel inevi­ Item , fi caput infantis nafcentis appareat tabili necctfitate, dc fi qui venire nequive­ extra, vel membrum aliud principalius, & rint , mittant ad (ynodum cum litteris fuis timeatur de mone infantis, antequam per­ patentibus, caufam infirmitatis vel neceffide nafcatur, infundat qui afluent, aquam luatis fuz exprefle continentibus fuo figillo fuper caput nafcentis dicens: In/suu, ego te vel alio authentico figillatis, per quas fe baptizo in nomine Patria, & filii, & Spiri­ obligem ad ftatuta fynodalia obfervanda, captui·fanBH. Si autem pervenerit vivus ador» pellanum vel clericum, vel alium idoneum tum legitimum, de uuovo baptizeturfubhis habentem per ipfas litteras poteftatem di­ verbis : Non te baptizo ; fed fi wa fafii beedam abfentem excufandi, dc canonicum im­ ptizatur, ej>o te baptizo in smkm Patrir , tf pedimentum in animam ipfius, fi neceflc ftlti Spiritui-fonBi. fuerit . jurandi dc mandata fynodi ad domi-E VII. num tuum referendi Item, fi mulier mortua fuerit in partu, II. non negemur ei aliqua rara chriftianitatis, Item , przcipimus, quod ipfi decani, pres­ fed in ecclefia deferatur , & in cccmeterio byteri & alti qui did® fynodo interefle te­ tumuletur, nifi aliud obftitcrit, quia poe» nebuntur, eundo, redeundo & moram fa­ nam non debemus ei convertere inculpant: ciendo, in loco fynodi honefta habeant ho- Ôc fi certum fit quod parturiens mortua fiaefpitia, & honcftam focietatem, & non re­ rit, teneatur os ejus apertum, dc cum ma­ cedi nt a fynodo fine roflra licentia : & ipfi gna cautela uterus ejus aperiatur, ut infans decani antequam recedant, habeant omnes vivus, fi poflit, educatur & baptizetur. SI conllitutioncs przfentis fynodi (criptas , dt aurem mortuus reperiatur, extra cwnctt· cas legant & intcilieant, & fi fuper aliquirium fcpciiatur vd tumuletur. «O vSât ecclesiæ l EO DI ENSIS. RUD$*H ’ «9o Λ presbyteria omîtes confirmandi, quodfc, ut ” “ ' cousit Ad •e**0^0® puerum de facro fonte duo diftumeft, préparent ante diem praeparatio- o/ahTi vei très ad plut admittantw : & fi puer ût nis, 6t quod nullus audeat (b ingerere ad mafcuhis, una mulier & duo viri interfint. confirmandum, qui alias fuerit confirma­ Si fit termina, unus vir & dur mulieres, tus . Parentes autem jam confirmatorum & pater nullatenus admittatur. parvulos, fzpe reducant cos ad memoriam —~— VIII. IX. Parentes & patrint filiolos doceant ora­ tionem dominicam, fcilicet Pater nofler fit fymbolum apoftolorum , fcilicet Credo in VentM & falutationem B. Marix, ideft.4w Marie, & exhortentur cos i«pe pie & )ufle vivere. quando , 8c a quo, & ubi fuerunt con­ firmati . III. Doceant autem facerdotes quod epifeopus in confirmatione confirmandorum no mina poteft mutare. IV. X. Nullus etiam ad primam tonfuram vel ad Item, fontes fub cooperculo competenti minores ordines audeat accedere, qui non 8c fub fera euflodiautur propter immunditias B prius fuerit confirmatus. fit iottilegia. V. XI. Moneantur confirmandi, ut ita tempeftive Item, renovetur aqua fontium fingulis veniant ad confirmationem, ut primz ora­ annis in Pafcha & Pentecofte, & fzpius li tioni interfint, expeftent ufque ad uitimam neceflc fuerit, & tunc fzpius diligenter in- quz fuerit fupra confirmatos. tpiciatur, fi indigeat renovari: & ft indi­ VI. geat, tunc cxcluGs laicis 8c claufis ofliis re­ Item, przcipimus facerdotibus, quod m novetur , & amoveatur vetus aqua, & fon­ fuis ecdefiis publice fic pluries denuncient tes bene mundificentur, 8c nova aqua im­ fuis parochianis, nuod in confirmatione ficut ponatur fit benedicatur 8c chiifmeuir; led inbaptifmo contrahitur compaternitas, quz antequam nova aqua apponatur, fontes di­ non lolum impediat matrimonium contra­ ligenter mundificentur propter reverentiam hendum, fed dirimit jam contradunt. (aeramenti. XII. I V. Dt ionfafoet & panitntia . Chriima, oleum fandum, & oleum in-C firmorum in ampullis metallinis vel criftal1. Imis fub clave 8c fera cuftodiantur, 6c dé­ Item, facerdotes doceant vd moneant fi i per diligenter obturentur . Si autem opor­ (ubduos ac etiam cis io pcenitentiam injun­ tuerit chrifmati vel oleo fando aliud oleum gant , ur fzpe veniant ad confeflior.cm , apponi, caute fic diligenter admifeeatur oleum priulqUarn veniant diligenter (enitentur cor­ appofuum cum chrifmatc & oleo laudo, da fua, peccata fua apud fe remémorent fit hoc cum virgula . follicite cum dolone, fic fimplici vulru ve­ XIII. niant ad confeflionem quaü ad Dei judi­ Excommunicamus omnes illos 8c illas, cium. Sacerdotes autem, ut Dei miniilri qui vel quz de facramento akaris, vd de ciica confeflionem audiendam fic pceniten­ altari, vel in ipfo altari vel de chrifmate, tiam injungendam maximam habeant dili­ aut de alio facramento feu facramentis aliis gentiam . fortilegia faciunt feu 6cri procurant. II. Ad audiendas confefliones communem 8c θ apertum locum in ccclefia fibi eligant fa­ De confirmatione. cerdotes, ut communiter ab omnibus vide­ ri poflint, 8c in locis abditis 6c obicuns Moneant presbyteri parentes baptizando­ non audiant confcflioncs, non extra ecclerum nondum confirmatorum, ut eos addu­ fiam, nifi cx magna neceffitate vel infir­ cant ad epifeopum, qui (olus poteft confir­ mitate. mare. Adducant feptenoes pueros vel mi­ III. nor iszt at is, quibus abkindantur capilli con­ Item, przcipimus quod facerdotes non tra frontem dependentes, & frontes diligen­ fedeant ad confeflicncm ante folis ortum , ter laventur, 8c habeant fafeiofas five ban-nec poft folis occafum, nifi cx magna nedclla de fpiffa tela non tenui peplo, quz ceflitate. fine fine futura & fine nodo intermedio , IV. quz habeant latitudinem trium digitorum Item, przcipimus diftrifte quod fedendo & longitudinem duorum pedum fic dimidii, a3 confeflionem presbyteri habeant vultum & fint munda & alba. - humilem , oculos ad terram, nec faciem rcfpiciant confitentis, 8c maxime mulieris. Offerantur autem pueri epifeopo ab cis V. Item, presbyteri in fupcrpellicio vel capqui curam eorum habeant, qui melius no­ verunt quod non funt vel fuerunt confir­ pa rotunda confcflioncs audiant, fic cum mati. Et monentur parentes, quod confir­ ftola fuperpofita ad confvflioncm fedeant. matos pueros tertia die adducant ad eccle­ VI. fiam , ut presbyter lavet frontes eo um, fic Sacerdotes etiam moneant fubditos fuos, comburat baodella, ÔC aquam lotipnis cum ut humili habitu & gcftu, oculis in terram cinere bandellorum faciat in facram pifei- defixis confiteantur. Mulieres cooperto ca­ ■am reponi. Adulti autem fi fint vel doli pite fic collo, fubmifla lacie confiteantur. capaces, vel duodecim annorum fit amplius, prius confiteantur fuis presbyteris, quam con­ firmemur. Diligenter autem doceantur a III. II. E VII. __ 8,1 V AUA « · STATUTA SYNODALIA · ’ 89«- XV. Audita confeflione, femper confeflbr interroget confitentem, fi velit fe abllinere ab omni peccato mortali.- quod fi confeffus non dixerit, cum presbyter non ablolvat, nec inrungat ei poenitentiam, nc inde confidat, fed eum moneat, & follicite hor­ tetur , ut interim faciat quidquid boni po­ terit, ut Deus cor ejus illuftret ad poeni­ tentiam, & confulat ci modum vivendi, per quem facilius abftinerc poflit a peccato mortali.' XV I. Injungant facerdotes parnitcnrias fecun­ Item , prxcipimus quod facerdotes man- dum ____Ίquantitatem _......... ........... deliâi five rpeccati _____ & „ r _. poffueti audiant confitentem, &. de confuetisBfibilitatem confitentis, fcilicet pro peccatis peccatis interrogent figillatim : de inufitatis carnalibus magnas injungat poenitentias cor­ autem non nominatim, fed per talia verba porales, ficut jejunium, difcipbnam & hu­ inquirant, ex quibus confitcns, fi reus eft jufmodi. Item, pro fpiritualibus fpirituales , peccati, poflit intelligere quid dicatur, ut ut orationes etiam & meditationes fuis pec­ intelligens confiteatur : fi autem reus non catis contrarias. eft, dc illo non tentetur. XVII. X. Praxipimus ftafuendo quod quando aliItem, facerdotes moneant confitentes ,• quis recognoverit tel conf.ffus fuerit presbyut integre & diftinâe confiteantur omnia> teris quod peccaverit in affumtionc rei alie­ peccata mortalia, & circumftantias que ag­ ns, vel damno alii illato per furtum , ra­ gravant peccatum, ut facer ordo, facer lo­ pinam ,ufuram, fraudem, inventionem, incus , in peccato luxurie, & circumflantia juftam vexationem, falfam teftificationem , qua. aggravant peccatum, notantur in hoc & aliquos modos, pro eo injungant facerverfu ; _ dotes reftitutionem fieri eis quos prxdiâis ** modi* damnificaverunt ; vel ft decerterint, Çaî/, y»d, uUt fuotinu, ptr qtet, ckt, eorum haeredibus. Quod fi non inveniantur jwiwvda fKMÜ, heredes, fabricae ecclefia noftra Leodienfis reftituendo applicent. Et concedimus quod Venialia autem fummr-tim fufficit confiteri. reftitutio talium poflit fieri diôx fabric* ecXI. elefi* noftra S. Lambert i. Qui vero reftiItem, facerdotes refervent epifcopomajo­ tuendi facultatem non habent, promittant ra peccata, utputa, homicidia, facrilegta, fe reftituturos prcdiâis modis cum facultaincendia, peccata contra naturam, Conçutem habuerint, aliter non abfolvantur. bitus perlonarum convcntualium 1 in facris r XVIII. ordinious conftitutarum, inceftus, videlicet Item, declaramus quod nomine reftitucum confanguinca vel affini, vel cum ea que tionis reft i tu en tes ecclefias , cappelhnias , votum caftitatis emifir, injc&onem manuum vel cœnobia inftituere non poflunr, vel ein parentes, oppreffiones parvulorum, neleemofynas, vel legata, vel teftamenta fagligtntia pereuntium in igne; vel ·- .in —. aqua - »· _ncfrc au^oritate propria, fed reftituendadinatos amittentium, veneficia, perjuria fofo-D^x f,brjcr applicentur, vel alias de noftra lemma, fidei fraftiones^-votorum _ tranfgrcfr-.r j;centja ordinetur. Sed prius unde portic he­ fores , fimoniam, adulteria manifefta, he­ ri reftitutio aflignernr. re fes , apoftafiam , maleficia, eorumque ma­ XIX. lefici. aut conjuges ne poflinr coire, vel Er quia nonnulli falfo afferunt, quod pri­ qui procurant ftcrilitatem mulierum , vel qui vilegia habent a fede apoftolica, quod reprocurant abortum, falfarios, qui litteram, ft i turiones talium bonorum ipfis fieri poffigillum, vel monetam falfant. In his au­ fmt, prreipimus omnibus reâoribus eccletem mittant presbyteri ad epifeopum abfolfiarum, quod nifi ipfi religiofi vel alii Ovendes, nec abiolvant eos, nifi de noftra ftendànt talia privilegia ipfis reâoribus, ipfi fpcciah licentia, vel nifi in articulo mortis. redores non permittant ipfis fieri tales reXII. flitutiones, & eas ipfis fieri inhibeant fub L'cemiam concertam a nobis feu auâoporna excommunicationis: &denuncientfuis ritate noftra q.ubufcumque five religiofis , fubditis, quod non liberantur, fi talibusrclive aliis «blolvendi a prxdiitis peccatis re­ _ ligiofis vel aliis non habentibus luper hoc vocamus. £* privilegium injufta reftituant. Et nos excom­ XIII. municamus fle excommunicatos dcnunciamus Intendimus etiam nos de prediâis pecca· omnes illos qui dixerint fe habere privile­ t s lafubriter difponere, & religiofis & algis gium, quod reftitut ionts tales ipfis fieri pofperlonis idone s taper hoc committere vices fint, cum non habeant privilegium , & ni­ nnrt ,is, declarantes autem quod illi quibus hilominus recipiunt reftitutiones tales. duxerimus commi i tendum, potcfta tem non XX. habeant aliis perfoms idem committendi. Item, in confertione caveant facerdotes , XIV. ut fi confitentes nomina eorum intimave­ In dubus autem confertur confulat epifeo­ rint cum quibit peccaverunt, fee re tum te­ pum vel ejus vces gerentem, vel alios faneant ficut confitentes peccatum. picntrs, quorum confilio pcenitentem ablolvat vel remittat ad alium . XXL VII. A CHRbH S-cctdotes mulierem que fola fit ia ec­ us,. clefi* non auoiant confitentem, fed in afpedu bonefte focietatis. VIII. Prxcipimus fub poena excommunicationis presbyietts, ne audiant confefliones mulie­ rum cum quibus peccaverint, de peccatis qua perpetraverunt cum cis : nec etiam confcios & famores peccati fui vel media­ tores audiant, fed mittant eos ad honeftos confeffores, nifi neceffitas, cx caiu hoc pré­ cédente , exegerit. «9 . ’9> SFDES VACAT. ECCLESIÆ LEODIENSIS. RUD££" 1 Arir, fle omnium fanâorumdc apofiolorum , XXI. AMMO de quibus inferius apparebit. Et fi aliqua Item, nullas facerdos ira, «cl odio, vei CHRIST» etiam mera mortis in aliquo audeat confef- vigilia die doihinico evenit , jejunetur fab1»· ·. fionena ronfitentis fibi ligno vel verbo ge­ bato przcedenti. XXX. neraliter vei fptcialiter aliquatenus revela­ Item, fi alicui imponenda eft folemnis re. Omnes enim facerdotes contrarium fa­ pernitentia pro crimine, fle peccato vulga­ cientes excommunicamus & excommunica­ ri flimo quod totam villam commoverit , res demmeiamus. remittendus eft ad epifeopum , ut in die XXII. Sacerdotes milTas quas pœnitentibus in, emerum ejiciatur ab ecclefia fle in die ccenz recipiatur. junxerint vel injunxerunt, non celebrent , XXXI. neque tricenarium, neque annuale , neque Item, prxeipimus quod facerdotes de mor­ colltifiooem cum alio facerdote faciant de talibus confiteantur iuisdecanis confiliorum; miffis celebrandis, ut fibi mutuo pro mii& decani confefliones fuorum facerdotum fis celebrandis fuos parochianos tranfmitB audiant faltem femel in anno , & decanus tant. - ““ Nota nomina facerdotum fibi non confitendum XXIII. faltem femel in anno referat nobis vel of­ Item , presbyteri fuos parochianos mo­ ficiali noftro, ut puniantur. neant frequenter, ut a fefto Purificationis XXXII. omnes ab xiv. annis fle fupra veniant ad Ft prxeipimus etiam omnibus facerdoticonfeflionem ante dominicam in Ramis pal­ marum , fle qui in hoc négligentes fuerint bus quod in principio miflz cclebrandx fic per oâavam Pafchx a carnibus abftincant divini officii celebrandi abeiidem, moneant fl( jejunabunt ficut in quadragefima , nifi etiam omnes fideles exiftentes in ecclefia , neceffitate fuerint exculaci , nec propter ut fi aliquem cxcommunicatum fc iverint in ecclefia, quod illum nuncienr facerdohoc ipfis confeflio denegetur. XXIV. ti : fic cum presbytero innotuerit aliquem cxcommunicatum effe in ecclefia , non ce­ Item , ftatuimus quod presbyteri inhi­ lebrer , nifi exeat excommunicatus : fic fi beant parochianis fuis ne quis rem furtivam vel furti fufeeptam vel fulpeâam emat „ excommunicatus violenter perfifterc voluerit quod fi emerit, fciat fc ad rcftituendumc in ecclefia tempore quo,divinum officium celebratur, tunc presbyter fignificet juftitiz teneri. fzculari loci, fle petatur ut dictum excomXXV. Item, inhibemus itatuendo fac er dot ibus municatum abecclefia extrahat, fleeumdem fle aliis confcfToribus, ne aconfitentibus no­ ad hoc compellat, ut divinum officium per­ mittat excommunicatus celebrari. Et fi jumina illorum , cum quibus peccaverunt , inquirant , vel circumftantias per quas pof- ftitia fxcularis monita, hoc facere noluerit fint nomina eorum deftgnari ; quod ti fece­ cum poflir, fil diâum excommunkaturn inrint , ab otncio audiendi confefliones nove­ ecclefia perfifterc permiferit, ex tunc ftatui­ rint fe ipfo faâo fufpenfos , fle facerdotes mus didam juftitiam exercentem excommuprimo inhibeant confitentibus , ne illorum nicatioais iententiam incurrere, vel incurrifnomina cum quibus peccaverunt exprimant, fe ipfo faâo. Et prxeipimus facerdot ibus , nifi forte confiteantur fe deliquifle cum pa­ quod didam excommunicationem publice detre fpirituali aut carnali, aut in alio cafu, □undent in ecclefia fua fic efle latam , fic fine quo non poteft plene confiteri, fle tunc p referant nomina diâam juftitiam exercenconfitemes '— nonJ;— ---dicant-------nomen ------------proprÿim ;— ;·il-' tium propter hoc excommunica torum , no­ bis aut noftro officiali, ficdecano. Et prae­ lius cum quo peccaverunt , fed in genere dicant peccavi cum facerdotc , clerico, mo­ cipimus decanis quod per totum decanatum nacho , fle fimilibus. fuum diâam juftitiam quz diâam excom­ XXVI. municationem incurrit , denurcicnt fle de­ nuntiari faciant fingulis diebus dominicis Item, pnobyteri attendant quod fi parochiani eorum non veniant femel in anno fic feftivis, candelis acceniis accampanispul­ latis publice fic excommunicatam. ad confeflionem, nomina eorum referri de­ XXXIII. bent ad epifeopum vcl officialem in feriptis Item, praecipimus quod cum laici deci­ ut puniantur. mas tenentes, quas non tenent ab ecciefiis XXVII vel ecclefiafticis perfonis ad confeflionem Item, doceant presbyteri fubditos fuos , venerint, five fint fani five infirmi, facerquod ipfi tenentur ex prxeepto obfervare ,jejunia _____ ab . ecclefia .. . . inftituta _______ , , _____ etiamfi morta- dotes nullatenus abfofvant eos, nifi promt, liter non peccaverint, ut jejunia quadrage- g ferint, quod quam cito poterint illas deciz— ----------------------...λ--------1 ,,' maJ Laurentii, Aflumtionis B. Mare ’· STATUTA SYNODAL1A. 89/ 8,6 're dicant devote Confiteor fuum. Et poft- A XII. Calix & patena in quibus conficitur Cor­ ANNO miflam celebrare inchoave­ CHRIS rt pus Cbrifti fmt argentea vel aurea dc in­ humiliter & devote, nec fa­ buletur cum aliis extraneis perfonis ante­ tegra , & calix fit cum firmo pede dc non quam fit mifla finita: fle cum oflertur,non titubans. infpictant perfonas oficrentes , & maxime XIII. mulieres, fed vultum fimul habeant fixum Nullus facerdos fine clerico celebrare pnefumat. qui clericus habeat tunicam lineam verius terram. vel fuperpelliceum vel cappam rotundam V. Peftcromento o/ttrie . éc calciatus incedat . XIV. Clericus autem & facerdos non faciant Sacerdofes in weftibus albis, mundis, faaperturas fub afellis in tunica linea vel fucerdotalibns, & penediiftis accedant ad mifperpellicio, quibus ejiciant vel exeant bra­ fam celebrandam^ Manipulus habeat in lon­ chia fine manicis tunicz linee vel fu per pelBlicii in minifterio altaris. gitudine tub brachio duos pedes , ftola ad minus ufque ad paramentum albe depenAmpullz aquz dc vini integrz dc mundz deat vel prope exiremitatem albe. Alba & caiula integra & non difluta obfervetur . intus dc exterius obferventur , dc figno vo­ Amictus iatpe mundetur. Cingulum mundum cabuli diftinguatur vas vini a vafe aquz. XVI. & integrum & longum benediâum habea­ tur . Presbyteri fub albis induti fint fuperVinum ampullz de tertio in tertium diem ad minus renovetur . Vinum rubicundum, pelliciis vel tunica linea quz vulgariter Sofi commode poflit haberi , miniftrctur ad robt vcl Rocbet appellatur . celebrandum Przcipimus , ut fingulis quatuor menfibus XVII. abluantur ornamenta ecdcfiallica quas ablui Pifcina ia qua lavat facerdos manus fuas debent. poft fandam confiera tionem munda tenea­ III. tur & cooperiatur, dc exterforium poft il­ Non cantent facerdotes fine calceamentis lam lotionem mundum habeatur , & reve­ vel caligis cum calceis attingentibus fuper renter alba tela vel corona linea vel ferica genua. tegatur, & cum corporali, cumnecefle fue­ IV. rit abluatur ab aliquo iacerdote vel perfona Noverint facerdotes , quod fi cum conreligiofa , & aqua ablutionis in pdcinam Ia­ icientia peccati mortalis accefterintad cele­ eram mittatur. brandam miflam dc celebraverint , ad minus XVIII. tei , peccant mortaliter. Primo, quia prxIdem fiat de exterforio calicis, vel ipfum r-.munt indigne accedere ; fecundo , quia quando vetus vel minus honeftum fuerit indigni conficiunt dc contingunt Eucharifuper pifeinam facram comburatur , & ci fliam dc tenent facra cafa ; tertio , quia nis in pifeinam radatur. indigni manducant Corpus Chrifti & San­ XIX. guinem bibunt. Item, habeant facerdotes proprium maV. nutergium quo manus detergant ante cele­ Altare ad celebrandum ad minus paretur brationem vcl ante contaâum facronim, ut duobus pallis benediftis. kEuchariftiz, chrifmatis & olei fanâi. * XX. VI. Duo corporalfit ad neceflitatem uniusalClericus autem non extergat ad przdida raris ad minus Jiabeantur , quz fint mundifmanutergia· vel exterforia ; fed habeat aliud fima de benediâa dc aptx pheaturz. proprium. VU. XXL Pannus quo calix extergitur cum venera­ Sacerdos fit diligens in eleâione hoftia: confccrande, ut fit integra, lolida , non tione cullodiatur. VIII. nimis vetufta ; & in appofitionc vini Cc Miilalc femper involutum camifia linea aquz, ut difeernat odore quid fint utrum­ dc munda altari imponatur, dc habeat fubque , vcl ab aliquo faciat guftu difeerni . datiolum, vcl manutergium dependens, quo De aqua autem ponantur duz guttz vcl presbyteri nares, os & faciem detergant. tres. IX. XXII.. Loca circa altare ab aranearum telis dc Sacerdotes autem attente & diftinde di­ pulveribus & ceteris immunditiis fzpius emuncant & legant in canone quzdicenda flint. E demur. XXIII. XSacerdos non elevet hoftiamad oftendenSacerdotes ablutis ante canonem pollice dumpopulo, nifi poftquam dixerit haec ver­ vel indice nihil tangant in canone przter ba : Hoc tfl enim CorpitJ metem ; & tunc pul­ Corpus Domini dc corporale ante elevatio­ letur campana magna tribus iâibus ex una nem Corporis Chrifti. parte, ut fideles qui audierint, ubicumque fuerint, adorent. ANNO quam facerdos CHRISTI rit , fe habeat »»· ·. J \i. xv. XL XXIV. Coriinz a lateribus altaris utrimque ap­ pendantur , nec ab aliquo tempore facrificii retrahantur. Cortina conveniens furfumfuper altare extendatur, quz protegat ÔC de­ tendat altare ab immuDdittisdcicendeniibus. Si facerdos cum venerit ad confecrationem fanguinis vel ad perceptionem, & ni­ hil in calice invenerit, innuat ut afferatur ei vinum & aqua, quibus appofitis , dicat illa vei ba canonis ab illo loco : Simili wdo «97 vSK·. ECCLÊSIÆ LEODIENS1S. RUD™H 1 898 carvarasn «ÿî, ufque ad finem,Adc Orationes quas fdctit dicant devote pro ' r ...... infirmo, eundo & redeundo. Sacerdos eat ANNO ri fupra fangutnem · i dicendo feptem pfalmos, & r. ,i. (uni. XXV. longior, addat xv. pfalmos , & tetaniam , Illa au.em que fada funt fuper Euchadc orationes. riftiam i:on reiteret. Quod fi aquam puXXXIV. ram invenerit fic guftaverit , facramentum Incedat autem facerdos ad communican­ _______________ non reiteret fanguinis, fed tranfeae cum dum cum campanula dc lucerna preceden­ coufueto modo. te. Expedient autem omnes fideles donec XXVI. infirmus communicetur, dc redeant ufque Ille autem cui per ejus nigligentiam hoc ad ecclefiam poft facerdotem temper Cor­ evenerit, tribus diebus a fe diftantibus je­ pus Domini deferentem, ne populus in rejunet in pane dc aqua. deendo in vanum adoret, dc ut populus in XXVII. accedendo cum Deo fuo reverentius vel liSi quid vero de fanguine ceciderit fuper „ , bentius accedat .* quilibet fidelis ptrnitens fi corporate, vel fuper pallam altaris, illa pars B devote fecerit, habeat quinque dies indulabfeindatur, dc pro reliquiis habeatur , & gentiae pro eundo dc quinque redeundo; redeundo. Si Si Ic quinque recondatur , vel comburatur , dc cinis in ... hfde-'proceffionem ... qui autem maligni tur­ pifeina facra ponatur, vc! pars corporalis baverint, fi moniti fe non correxerint, per vel palis intincla fanguine ter diligenter ab­ cenfuram ecclefiafticam compefcantur. luatur, dc aqua ablutionis a presbytero je­ XXXV. juno vel alia religiofa perfona dc jejuna fu­ Referatur autem Corpus Domini vene­ matur, & poterit didis pannis uti , ficut rabiliter dc fublimiter , pofito decenti coo­ prius poft ablutionem prsdidam. perculo fuper calice, quod fit cum cru­ XXVIII. ce fuppofita dc panno fimbriis foricis ador­ Si fanguis fupra aliud veftimentum ceci­ nato . derit , illa pars abfeindatur dc comburatur, XXXVI. dc cinis in facra pifeina recondatur: fi iuSi infirmus frequentem vomitum levi oc­ pra linum , lapidem, vel terram folidam cafione patiatur, non conferat presbyter ei f.tnguis ceciderit ; illa pars, fi commode poft ____ Corpus Domini, fed credat infirmusdc fpifit, a facerdote ablinguatur dc poftea rada- C ritualiter accipiat. ’ XXXVII. tur, dc rafura cum ablutione vini dc aqu« a facerdote fumatur, vel combufta in Ia­ Ante autem quam facerdos communicet eram pifeinam ponatur. infirmum, facerdos dicat et, fi credat quod XXIX. fub illa forma panis fit Corpus Chrifti , Item , fi in fanguine mutes vel aranea, natum de Virgine, partum in cruce, fufeitatum tertia die. Quod fi confertus fuerit vel aliquid abominabile ceciderit , quod verbo vel -figno , communicet eum , fi alia vix fine vomitu vel periculo corporis poflic fumi, caute abftrahatur fupra patenam vei caufa non obftiterit : Alioquin non commu­ alium calicem, -dc abluatur vino , dc poft nicet eum. Si autem communicatus evo­ fanguinis fumtionem dc ablutionem folitam muerit, partes corporis diligenter dc atten­ te colligantur, dc que reperiri poflunt, cum illa lotio honefte a presbyteris fumatur, vel vino a facerdote vei aliquo fideli fuman­ faltem in piteinam mittatur, dc bcftia fu­ tur, refiduum vomitus comburatur, dc po­ pra piteinam comburatur . in terram XXX. natur in terram natur juxta atrarc, vei juxta altare, vd alibi in Si Corpus Domini fupra pallam cecide-θ facro loco ubi commode poterit. s XXXVIII. rit, bis lavetur vino dc aqua de a presbyteCum putem Corpus Domini defertur, ro fumatur. Si fupra aliquod veftimentum fideles coram quibus defertur, fi commode ceciderit, pars illa abradatur, dc combura­ fieri poifit, genua flrftant, pcfhts tundant, tur, dc cinis in piteinam mittatur. dc inclinato, capite, jun&is manibus ado­ XXXI. rent. Equitantes autem non dedignentur Calix ad communicandum infirmos mun­ defeendere de equis ut adorent eum, qui dus dc integer habeatur, dccoopertus cuftopro ipfis defecndit de caelis in terram. diatur , dc Q facultas fuppetat, fiat argen­ XXXIX. teusSi per cafiun mortis, ve! aegritudinis, XXXII. Pyxis in qua Corpus Domini refervatur, vel partionis alicujus inopinatum contingat, Îuod facerdos ceptum nequeat explere myvd ad infirmos defertur, eburnea vel ar­ ierinm, licitum fit alteri facerdoti exequi gentea , vei ad minus cuprea bene elimata, & perficere confecratiooem coepti officii : & temper pannus lineus, albus , mundus , vel fericus infra pyxidem ponatur , fupraE ita quçd incipiat ibidem ubi alter deftitit, quem Corpus Domini in pyxide collocetur. nifi incepta collefta necdum perfefta vel inceptis verbis /aeramenti Euchariftiat nec­ XXXIII. Cum infirmus communicari voluerit , dum perleâis, paedidus cafus contingat : tunc enim a capite colteâam, vel facraprius vifitet eum presbyter fine Corpore Do­ menti verba recipiet, ut fic faluti fragili­ mini , fi commode fieri poteft, dc diligen­ tatis humane confutatur, dc facris myfteter audiat confeffionem ejus , dc poft redeat riis, nc inexpleta dc ne interrupta rema ad ecclefiam, dc cum iturus erit ad infir­ neant, provideatur follicite. mum communicandum, priuS aliquanto fpatio pultetur campana aliquo certo figno ad Si autem dubitetur an hoftia a primo hoc diftindo, uc fideles ad ecclefiam ve­ facerdote fit confecrata, fubftitutus facer. niant, & facerdotem qui defert Dominum dos novam oblatam offerat, dc folito mofuum, reverenter dc ordinate fubfequantur, *dv ANNO dc faciat figoacula quss ex tunc folent fie. OUUSTf Cftnl- Gntrtl. Tom. XXIV. *»» ®?T. STATUTA SYNODAL1A 777— re conficiat, & Poft miflam hoftiam pri-A ANNO mam accipiat. Ideo dicimus de calice, id CHRIST! eft dc eo quod in calice recipitur. Euchariftia pro infirmis refervata fingulis diebus dominicis renovetur. ■· VI. Dt ordiiHndû. I. 900 ANNO CHRIST! *lAt ordi- Prxcipimus ftatuendo clericis habentibus parochias, vel cappellanias, vel prxpofituXL1I. it ras vel alias curas animarum, ut ad fingula Corpus Domini in honefto loco fub al­ tempora ordinum oflerant fe ordinandos tari vel in armariolo : ‘ ‘iob * clave * - follicite r prout onus beneficii requirit epifeopo, fe» culi odiatur, Similiter chrifma dc oleum io ria v. ante tempus ordinum etiam non vo­ alio loco. cati , ut poflit interrogare epifeopus vel arXL1II, chidiaconus de his qux pertinent ad fuffiDoceant facerdotes _ _ fubdito* fuos » ut cientiam ordinandi. Et hoc jurare debent cum venerint ad communicandum in die quando recipiuntur ad parochias vel ad ecPafche vel alias, jajuni fit devoti & con- clefias ______ . P^xiententur _________ ordinandi epifeopo per fefli accedant, & nullus extraneus le im* B «rchidiaconos fuos. mifceat, nifi viator vel peregrinus, dt hoc II. de licentia facerdotis. Statuimus quod cedant fruftus parochia* XLIV. rum fit cappeUaniarum comm qui in pro* Item, hoftix non confecratx qux di­ priis’ perfonis & in ordine facerdotali ibi­ cuntur panis benediftus nulli dentur, nec dem non deferviunt, & eorum qui curam etiam parvis pueris. Pueri non communi­ parochialem de manu praelati fui non re­ centur' antequam diferetionem fidei habere ceperunt ad opus noftri, archidiaconorum, dinofeantur, ut circiter decennium. feu aliorum, fecundum quod fe habet de XLV. confuetudine haftenus in noftra diceccfiobItem, praecipimus, ut in die Pafchx & fervata. ceteris folemnibus quibus fideles comuniIII. cant, tot hoftix confecrentur, quod non Excommunicamus , fie excommunicates oportéat frangi formas quando fideles com­ denunciamus omnes illos, qui fruâusecckmunicant . fiarum parochialium & cappellaniarum & XLVI. altarium earumdem, in quibus redores ea­ Prxcipimus, ut nullus facerdos bis in rum perfonalitcr non delerviunt, pro illis die celebret miflam, nifi ex magna neceftemporibus nobis, archidiaconis, & deca­ fitate & urgenti: & tunc in prima mi (Ta nis compétentes receperint fit levaverint prae­ poft perceptionem fanguinis non utatur ab­ ter noftram, archidiaconorum & decano- . lutione vini & aqux , fed refervet in tuto rum voluntatem. & honefto loco, & eam accipiat poft fe­ IV. cundam miflam, vel det honcllx perfonx Excommunicamus etiam omnes, qui fru­ jejunat, quam noverit ad hoc efle paratam. dus ecdefiarum parochialium, cappellaniaXLVH. rum, vel altarium in quibus redores earum Presbyteri non deferviant duabus eccleperfonalitcr non deferviunt pro illis tem­ fiis, nifi una dependeat ab altera. poribus levaverunt & receperunt contra vo­ XLVIII. luntatem noftram, archidiaconorum feu de­ Nullus fidelis arcendus eft a communio* canorum , ntG infra menfem proximum fane, niti excommunicatus vcl interdiftus , tisfccerit de receptis^ vcl ab aliquo notorio crimine notatus.* vi-D delicet publiez meretrices, mimi, hiftrio» Prccipimus decanis, ut fingulis in fuis nes, ufurarii notorii. decanatibus de hujuimodi diligenter inqui­ XLIX. rant, & eos ad notitiam noftram referant, Sacerdotes prohibeant fub pœna excom­ officialis noftri vel archjdiaconi. municationis fubditis fuis, ne locent mere­ VI. tricibus vel receptatoribus carum, vel tur­ Omnes ordinandi diligenter ante ordines pitudinis mediatoribus earum, domos ali­ confiteantur, ut mundi mente & corpore quas : & fi qui contra prohibitionem iflam gratiam recipiant ampliorem. fecerint, cpilcopo vel ejus officiali nomina VII. eorum per presbyterum nuncientur, dc ex­ Prxpofitift decani qui curam habent ani­ horrentur facerdotes fuos parochianos, ut marum , ad facros ordines, fecundum quod ipfis presbyteris denuncient eos vel illas qui beneficium | requirit fe prefentenr, & inecdeliquerunt in prxmiflis. * ,clefiis debitam faciant refidentiam. L* VIII. Excommunicamus facerdotes cappellanos, E Excommunicamus omnes illos qui tonqui fcienter accedent ad miflam celebran­ fiiram clericalem & quofeumque ordines fa­ dum prxfentibus publicis excommunicatis. cros vel non facros ab alienis epifeopis re­ LL ceperint, licentia noftra fpeciali fuper hoe In cappellis magnatum vel aliorum dc non obtenta. no*o Conftruftis, nifi ex licentia noftra IX. nullus audeat celebrare : quod fub pXaa Item, excommunicamus omnes alios ex­ excommunicationis fieri prohibemus. traneos qui a nobis feu vice* noftras ge­ rente in noftra dioeceü tôniuram clerica­ lem vel quofeumque ordines facrosvel uon facros furtive fufeeperint , fine licentia epiP coporum fuorum. eOI “OI ANNO CHHJSTt Uli- KFDES VACAT. ECCLESIÆ LEOdIENSIS. «®ÿ" · r- 90i X. A nec cxccmmunicati corpus, fi difcemi pof--------------Irem, excommunicamus omnes illos qui fir, cxtumutetur. I j J****». CHRISTI tonfuram clericalem ab alieno epifeopo fi­ ne nollra licentia lufceptam deferre prxEr prxeipimus omnibus cam religiofis quam fumferint, vel radi fecerint, noftra licen­ alits, dum ad ipfo· aliquis qui fepulturam tia fuper hoc non obtenta, etiamfi ab ex­ luam elegerit debeat frpeliri, interrogent communicatione , quam ob hoc incurrerint, a facerdote fuo diligenter, utrum fepelienfuerint abfohiti. dus decdTerit excommunicatus vel intçrdiXI. dus. Quod fi per presbyterum aut alias Item, prxeipimus quod nullus accedat ipfis confliterit, nullo modo fepeliant cor* ad ordines, nec per archidiaconum prxfen- pus excommunicari vei interdidi in cornetetur ordinandus, nifi aetate, moribus, & terio ecclefic vel ejus ambitu . fcientia dignus exiftat fic fub certo titulo. ΙΓΙ. XII. Item, prohibemus fub perna cxcommuItem, nullus admittatur ad titulum vi- _ cationis ___ „ _____ ________ ________ ____ ____ , ne aliquis in csmeterio interdifto caris, nifi fit perpetua vicaria, a quanonBfepeliatur , fit ne aliquis fepulturx tali iopoilit amoveri. ter fit. IV. Laici autem qui tali fepulturx in cœme· terio interdifto interfuerint fcienter , ex­ I. communicationis iententiam, quam fuper Cum reverentia, aqua benediâa , fit cruce hoc ferimus in his feriptis, incurrant ipfo· deferatur oleum fandum ad infirmos, fic fafto, dc nuncientur publice excommunicat: · diligenter dicantur vit. pfalmi prius cum V. letania fic orationes ad hoc inftitutx. Ille Clerici vero qui interfuerint tali fepul­ autem, qui inungit proferat ifta verba : Per turx feienter, fententiam fufpenfionis ab of­ ifttm unDionemtf fuum piijfanxm mifericer· ficio , quam in eos ferimus ipfo fafto, fc iw» indulgeot tibi Deu/ quidquid pettefli per noverint incurrifle. vifum, fie ficde aliis, dc reverenter inungat, VI. & verba diftinfte proferantur, fic inde peni­ Item , flatuimus dc pracipimus fub pcetus nihil exigat: dc fi quid datum fuerit, Cna excommunicationis obfervari, ut quo­ gratis recipiatur.* tamen confuetudo lauda­ tiens quis in loco religiofo fepulturam ebilis oblervctur per epifeopum. legerit, corpus primo prxtentetur parochiali ecclcfix, fic tunc demum celebrata miifa in ecclefia parochiali deferatur in lo­ Item , ad facramentumextremx-unftionis cum in quo elegerit fepulturam : fic hoc lape presbyteri moneant populum, ut innihilominus fiat falvo in omnibusjure ecdiflerenter a xtv. annis dc lupra finguli defiz pirochialis defundi. cum necefle fuerit inungantur, ncc paupe­ VII. res pro egcftate fe excufcnt. Item, cum a pluribus facerdotibus in­ III. tellexerimus, quod quidam religiofi fraudu­ Si non poflit infirmus habere multitudi­ lenter in damnum fic prrjudicium eccicfia­ nem candelarum , vel indumenta linea, qux caufa reveren(ix in hoc facramento rum parochialium incitent fic inducant in­ firmos divites fit potentes precibus fic prohaberi folent, non propter hoc dimittat miflionibus ad eligendum apud eos fuam iacerdos inungere, fed fufficiat candela una. D fepulturam: ut per hocipfi religiofi vel aIV. lii apud quos tales^fepuki fuerint habeant Inunâi cum ftupa diligenter in fingulis magnam panem bonorum mortuorum , dc membris inunftis extergantur , dc ftupx com­ munera parentum -eorutndem, ex quibus burantur, dc cinis in facro loco reponatur. ecclefix parochiales fuis juribus defraudan­ V. tur : nos fub pcena fufpenfionis dc excom­ Doceant facerdotes quod hoc facrameutum licite poteft iterari in qualibet gravi municationis talia de cetero fieri prohibe­ mus . Sed fi ipfi infirmi fine fraude, fic dc periculofa infirmitate. fine dolo, dc precibus talibus, fuam ad lo­ cum religioforum aut alias elegerint fepul­ Item, fufeepturi quodeumque facramenturam , ibidem fepeliantutj falvo tamen tum prius confeflione mundentur . Iftud jure parochial is ecclefix, ut diâum eft. {aeramentum valet ad tres, unde verfus VII. Dt extremo w/Biane. vin. Et nos omnibus eligentibus fuam fepul­ turam ad fuam parochialem ecclefiam quaEdraginta dies de injunûa fibi pœniteotia relaxamus. VIII. De totmttrii/ t/ fepxliuro. IX. Sacerdotes audito obitu parochianorum I. fuorum, abfolvant eos ftatim cum pfalmo Praecipimus, dc flatuimus, quod nullos Dt profundi/ dc collefta, & dfcant vigilias» excommunicatus nunciatus in coemeterio ec­ dc alta qux pro defanftis debentur. clefix, vel ipfa ecclefia, vel ambita fepe- Ungor in extremi/, ut Jit mibigretio mejar,, Et morbus levior, vel p/rnitentin minor. liatur.· dc fi fadum fuerit, corpus dc offa ejus excommunicari extumutenturde ejician­ tur ex coemeterio, dummodo dtfcerni poffint a corporibus dc oflibus fideliam , & coe­ meterium in quo corpus excommunicari fepultum eft maneat dc fit imerdiftum, doCmciI. hentrol. Tom. XXIV. Corpora defunâorum de noâe in dominibtts non cuftodianrur, fed ad ecclefiam deferantur, Λ omnibus exclufis > oftia nr* mantur faftis orationibus, dc aliis qux in talibus fieri COnfueverunt . Llf 1 XI* P eO, SEDES VACAT. STATUTA SYNODALIA RUDOLPH. 1. IMP. »04 XI. A vel in rogationibas joca vel ludibria fus ANNO nn»n decani referant ad fynodum noexerceant, ncc in diftis locis «lique cho­ ANNO CHRISTI CHRISTI mina facerdotum qui eodem anno defun- ree fiant. fti Mt, ut in fynodo abiolvantur, de finXXI. guli presbyteri faciant pro eis fpeciale ferItem, ftatuimus , quod in ecclefiis civi­ vicium, ut fimiiiter pro eifdcm fiat tem­ tatis dt diœcefis Leodieafis laici dc cetero fecularia vel alkx contraftus finculares non pore opportuno. exerceant, nec merces vendantur ibidem , Item, prxeipimus, quod facerdotes in cum domus Dei non negotiationis, fed oreditu de fynodo ad fuas parochias, unuf- rationis efle debeat dt vocari.· alioquin ab quifque facerdos quam cito commode po­ his qui ecclefiis preerons excommunicemur. terit , cantet miflam folemniter pro facer* do i ibi» dcfun&s in illo anno. IX. Dt mafriMMu*. XIII. Item , ftatuimus, quod omnes petabyteI. ri annuatim in craftino o&avarum Pafcha Praecipimus presbyteris quod prohibeant/ folemniter obfervent dc celebrem anuiverfanum facerdotum omnium fuorum dt fra­ fubdttis luis, ne dent fibi fidem de matri­ trum, dc nuncient populo dominica prece­ monio mutuo contrahendo, nifi coram fadent i, quod quicumque anniverfario predi- cerdote alterius eurum qui voluerit contra­ fto intererit, fi pcenicens fuerit, ci decem here in loco celebri dc publico, non in ca­ dies indulgenti* concedimus. meris, non in domibus, fed coram pluri­ XIV. bus in facie ecclefia», nifi fint tales perfoItem , ftatuimus, quod omnes portantes nx, quod presbytero loci ex caufa ad alium corpora pauperum, mortuorum ad ecclefiam locum boc vifum fuerit expedire. Ei fi ali­ dc ad foflaro, dt omnes qui intererunt feter fidem dederint dc matrimonio contra­ puhurx eorumdem habeant xx. dies, dc hendo, eos cxcommunfeamus, dc eos etiam qui extreme uoftioni intererunt habeam de­ qui clandeftinas nuptias contrahunt, dc ta­ cem dies fimiiiter indulgenti*. les denuDciencur excommunicati. E: fi ali­ XV. Ί_____________________________ _ ________ _ qui fibi fidem dederint de matrimonio conItem coemeteria munda dc claufa murisCtrahendo fine presbytero, dcin matrimonio & icpiixjs vel aliis reneantur, ne a porcis poflea voluerint procedere ulterius per ecvel aliis animalibus inquinentur. defiam, coram facerdote fidem iterent. Et XVI. tunc presbyter procedat ad proclamationcm Excommunicamus omnes illos qui de novo bannorum. in ecclefia atdificaverint. Si qu>s partem coe­ II. Gun autem matrimonia fuerint celebran­ meterii fibi attraxerit vel appropriated!, moneatur ut reftituat : quod fi noluerit, da , contrahentes prius coram facerdote con­ trahant fponfalia, & poftea tribus diebus ep icopo nunck-tur. XVII. feftivis a fe diftantibus fuper dido mitriNullus presbyter pro fepultura vel pro monio contrahendo banni fiant in ecclefia quocumque ecclcfiaftico Gcramcnto confe­ ad miflam poft evangelium, dt proclame­ rendo aliquid exigat vel petat. Sed fi fibi tur publice a facerdote quod didi contra­ poftea datum fuerit, ilbd presbyteri reci­ hentes matrimonium funt comra&uri, & pere pofiunt. Sed fi in aliqua parochia de _ precipiatur r.. ab ipfo r.w facerdote BWMUWVBW omnibus v».».»,» au««con tuet udi ne antiqua aliquid presbytero con- ^dientibus fub poena excommunicationis, ut fuevtt dari, dum facramenta ecdefiaftica exhibuerit, vel jL’quem fepelierit, dt ilbd presbytero non conferatur, dcnuncici ipfe presbyter noftro officiali vel archidiacono loci, dc nos vel ipfi talem confuetudincm laudabilem faciemus ex officio noftro ob­ fi qui fciant legitimum impedimentum inter ipfos contrahere volentes, quare ad matri­ monium procedere non pouint, videlicet confanguinitatis, affinitatis, vel compaterniiatis, vel quodlibet aliud, Quod id pro­ ponant, & id denuntient presbytero ante­ fervari . quam matrimonium contrahatur, & ipfi X V111. presbyteri nihilominus inveftigent diligenter Item, inhibemus ne placita fscularia in utrum aliquod impedimentum cxiftat. Cum ecclefia, vel in porticu, vel in cœmeterio autem apparuerit probabilis conjedura con­ ejufdem teneantur, dc omnes proccfliis ju­ tra matrimonium contrahendum, ad ma­ dicum fccularium fpecialiter fententias pro­ trimonium contrahendum non procedat latas in eifdem locis a freu laribus judici­ presbyter. Et iplis contrahere volentibus bus declaramus dc pronunciamus ipfo fafto exprefle presbyter interdicat interdicat, ne procenon tenere. F ‘-'dant ad matrimonium, donec quid fieri XIX. debeat de prxmiflis per epifeopum feu ejus Prxeipimus etiam fub fententia excomofficialem, archidiaconum, vel alium qui mumcationis omnibus principibus dt aliis laiin talibus cognofcere poflit & confuevit de­ cis, ne fua parlamenta habeant vel teneant claretur, fle tunc presbyter contrahere vo­ in ecclefiis vel earum comcteriis, dc quod lentes, & denunciatorem, fi per eam fe nullus negotiationes, dc prccipuc nundina­ facere voluerint, citet coram nobis vel no­ rum dc fori cujufeumque tumultus exerceat ftro officiali, archidiacono, vel alio. ut fu­ in ecclefiis vel carum ceemeteriis. pra, & quid fuper hoc per ipfum presby­ XX. terum aftum fuerit io prodamatiombus dc Prxeipimus etiam, quod joculatores, hi- aliis, dc cautam quare ad matrimonium fliiones, faltatrices tnecclefia, cœmeterio, non procedit per litteras fiias fignificct idem vd porticu ejufdem , vel in proceffionibus, presbyter nobis, vel noftro officiali, vel aliis ut po/ ÆS. ECCLESIÆ LEODIEnsIS. RUdglphüsi 9o6 “A » * fignifvwi pwsbyter fuis paro-Λ Si qui autem ad invicem dederint fidem de chianis quod quicumque impedimentum ali­ matrimonio contrahendo per verba de fu· CHRIST! quod fcit, vel famam fuper hoc, quod turo, & ante carnalem copulam fidem vemortaliter peccat, fi hoc antequam matri­ lint remittere, non fiat hujufmodi remifmonium contrahatur, non deounciat. fio, nifi per epifeopum, ejus officialem vcl III. archidiaconum loci. Excommunicamus & excommunica tos deX. nunciamus, qui pofl aftdationem clandeftiPreffiyteri pro dandis litteris teftimonianam, vel etiam in manu presbyteri faAam, libus nihil recipient, fed folum pro labore antequam matrimonium io confpeAu ccferipturx, figillatione, dc cera tres albi fufclefic cum folemnitate debita fit contra- ficicnt. Aum, carnalitcr fe coenofcunt. • XI. IV. Excommunicamus fic expommunicatos de­ Item, excommunicamus fle excommuni­ nunciamus omnes illos, qui contra matri­ cat! denundentur qui clandeftina conjugia monium contraAum vel contrahendam forcontrahunt. Item, excommunicamus &de· B tilegia vcl maleficia procurant, vel per fornuncientur excommunicari, qui poftquam tilegium fic maleficium faciunt, vel confi­ cis per presbyterum loci vcl officialem nolium ad hoc dant quod conjuges fe odio flrum feu loci archidiaconum inicrdidum habeant, vel quod unus cum alio coire fit, ne matrimonium contrahant, nihilo­ non poflit. minus contraxerunt matrimonium. XII. . Matrimonia cum devotione contrahen­ Excommunicamus, & excommunicatos tium , fic benedictio nuptiarum in mifla ho­ denunciamus facerdotes, clericos, five laira debita celebrentur. Nuptir non cele­ cos, vel etiam mulieres, & quofeumque brentur, nifi hora mifle, fic conjuges in qui aliquas perfonas clandefline modoprxnuptiis celebrandis audiant totam miflam. diAo pnefumpferint copulare. VI. X. Dt vita & iMtfiete Clericorum . Item, excommunicamus & excommuni­ cari denundentur quicumque clandeftmis> I. matrimoniis coram presbytero vcl aliis ce- C lebratis interfuerunt, nifi infra menfem ex Prxeipimus quod univerfi clerici fie près tunc boc denuncicnt epifeopo vel ejus offi­ byteri continenter fit cafte vivant , ab libi­ ciali , arcbidiacono vei aliis, ficc. Et nihi­ dinis vitio prreaventes, quatenus in conlominus pœna debita puniantur. fpe&u omnipotentis Dei puro corde & mun­ do corpore valeant adminiftrare : & qui Item, excommunicamus fic excommuni­ comprehenfi fuerint incontinentis vitio la­ catos denunciamus illos , qui fidem vel mu­ borare , prout magis vel minus peccaverint, nera aliqua dederint, feu acceperint pro ab eorum ordinariis feu prxlatis punian­ celandis impedimentis matrimonii, vel qui tur: alioquin nos praelatorum negligentiam prece, pretio, gratia, favore, odio, vel fupplcbimus & tales puniemus. timore impedimentum matrimonii celave­ rint . D Prxeipimus ctiam prxlatis eorum fub per­ VIII. na fufpcnfionis, quod tales clericos in fuis Item, excommunicamus omnes illos qui iniquitatibus non fuftineant, maxime ob­ quomodolibet falfum impedimentum propo­ tentu pecunix vel alterius commodi tem­ nunt contra matrimonia contraAa vel con­ poralis . trahenda. Si qui vero, clandeftina matri­ III. monia vel inteniiAa conjugia inire prxfutnAb crapula & ebrietate omnes clerici di­ pferint, in gradu prohibito, etiam igno­ ligenter abftincant. * rante·, foboUs de tali coojunAione fufeepta IV. pronus illegitima cenfeatur, de parentum Praecipimus etiam omnibus clericis fub ignorantia nullum habitura fubfidium: fi- pœna fufpenfionis , & maxime facerdotibus militer proles illegitima cenfeatur, fi am­ & in facris ordinibus conMtutis, ne femi­ bo parentes fcientes impedimentum legiti­ nam aliquam in domo fua teneant vel ha­ mum, propter quod inter eos matrimonium beant , nifi forares, matres, amitas , aut flare non poflit, & nihilominus matrimo­ materteras, vel filias earum, five avuncu­ nium etiam in faciem ecclefix contraxe­ lorum aut patruorum, aut alias ita maturint . Eras fle antiquas, quod nulla fufpkio de il­ IX. lis habenda fit. Antiquas autem reputamus Excommunicamus etiam fie excommuni­ fexagenarias , fit ultra . cato· denunciamus qoofcumque, qui rapue­ V. rant aliquas mulieres, fic abducunt invitas Prohibemus etiam ipfis clericis, ne mu­ ad boc quod eis cohabitent, vei matrimo­ lieres alias a fupradiûis domus eorum fre­ nium conuahant cum eifdem, licet poft- quentare, aut eifdem in domibus fervire modum da non volentibus, fiant volentes. permittant, licet in eis morentur. £t cum matrimonia debeant efle libera, VI. Clerici tonfuram & habithnt^habeant cle­ prahftemus ne poena aliqua apponatur fu­ per matrimonio contrahendo, & poenam ricales; & coronam rotundam competenappohtam in mauimooio declaramus nonI tem, fic fepties ad minus m anno radant tenere, & ad eam folvendam poenam pro. coronam. mittentes non efle obligatos, cum mani> VII. monia metu poemc aftrmgi non debent. Monemus primo, fecundo & tertio omnes dc- Iltj ' $o7 ΑΜΝΟ CHRISTI • »O. v«®« STATUTA SYNODALIA. $o« clericos ooûre civitati* fit dieeccfis Leodien- A tori, nee metier permittatur aliquatenus ad aNNO fa, ut infra menfem proximum toofuram altare miniftrare. CHRISTI fit habitum habeant clericales, & ulterius XVIIL portent & drierant competenter. Alioquin Item, ftatuimus, quod nequaquam lai­ ·»»?. omnes flt fingulos clerico· ex tunc ultcnos cus vel clericos uxoratus inftituatur matri­ tonfuram & habitum clericales coot inné non cularios, ubi matricula valet te. folidos gerentes, poft monitionem ternam ipeciaLeodieofcs vei amplius, fed clericus honeliter faftam, denunciamus taudere non de­ ftns, non uxoratus, fi haberi poflit: fle fi bere privilegio clericali, & ipfum privilegium in aliquibus ecdefiis fit laicus vel uxoratus amittere. clericus matricularius, iüe ejiciatw, flt reVIII. dpiatur clericus non uxoratus, flt ubicum­ Continue aurem reputamus dericos por­ que haberi poflit clericus, non recipiatur tare toofuram fle habitum dericates, qui in laicus. civitates, vicos, ecclefias flt albi coram notis flt ignotis palam portant eofitem. XI. Pe ardiaarM Veramtamen fi clericus per vias vd locaB aliqua procedens ad vitandum pericula, dc L quibus merito timere debuit, toofuram fle habitus clericales diflimufaverir flt non por­ Item ftatuimus, ut in omnibus ecdefiis taverit, hujufmodiprivilegiumnoo amittit. DOftrc dicecefis fingulis noftibus in matu­ tinis plalmi nodumales five tertalcs decan­ IX. Clerici panois rubeis, viridibus, flt vir­ tentur vd legantur ad noâumos, nifi ea gulatis indecentis menfurz non utantur fine dic fit tale teftum, quod miflam propriam caufa: alioquin eos a latcali juAitia ratio­ habeat, vdcolleftam. Invitatoria, refpoone clericalis privilegii non defendemus. foria flt laudes, ac hora diei de fanfto cu­ jus eft teftum cantentur, quemadmodum in Sacerdotes cappis manicatis non utantur. majori ecclcfia fervatur. tf fcfù· II. Clerici in facris ordinibus conflituti dc Item, diftrifte pnucipimus fub pena ex­ bénéficiait mitras non habeant in capite , communicationis tam decanis cooventuaC lium ecclefiarum, quam lacerdotiras parodum funt in ecclcfia. chialibus, dc aliis civitatis dc dicecefis LeoXI Ï. dienfis, quod calendariaecclefiarumfuaium Clerici ad aleas vel taxillos non ludant, corrigant ad calendarium ejufdem ecclefiz nec participe» fint ludentibus: & tint cle­ majoris Leodicnfis; fle ordinarium habeant rici in ecclcfia honefte fine tumultu , fine & teneant majoris ecclefiz Leodicnfis, dc verbofitate fle fufurraiione, nec habeant in fe in divinis officiis celebrandisdc faciendis, domibus fuis canes vel aves venaticos. dc in ordinario conforment diftz majori XIII. ecclefiz tanquam membra fuo capiti, fuo Item, ftatuimus, quod quicumquefacer­ modo, fic fuo pofle. Volumus tamen quod dotes feu clerici bénéficiât! lentendam fufquaelibet ecclefia teftum ctyuslibet fanfti, penfionis vel excommunicationis per annum cujus fpecialiter in illa ccclefia folet habe· fle diem animo fulhnuerint indurato, bene­ ri reverentia, obfenrct prout haftcnus conficiis fuis priventur per fiios ordinarios, fle fuevit. alias nihilominus propter hoc canonice pu­ III. niantur . D Item, ftatuimus, quod quandocumque XIV. aliquod teftum ix. leftionum occurrerit in Item, ftatuimus, ut clerici ubique fle dominica infra quadragefimam vel adven­ maxime in divinis officiis decenter flt di­ tum, diftum officium dominice tam diur­ ll tide fe habeant, fle tales fe in moribus, num, quam nofturnum fiat io dominica, vita, fic convertatione, verbis, faftis, fofle officium fefti transferatur ufque ad fe­ cietatibus, corporis eompofitione, fle quiriam fecundam proxime fequentem, fic tunc buicumque honeflatibus exhibeant, ut ve­ recundia quz etiam laicis cft indifta, in fiat plenarie1, nec tamen populo przcipiatur quod difta fefta celebret. tpfos clericos commendetur. XV. IV. Item, ftatuimus, fi teftum AnnunciaNullus clericus in facris ordinibus conftk tutus vel beneficium habens ecclefiafticum , tionis venerit in dominica ÎMtrt Jeruf»Zrav feu dominica in Pafliooe, tunc differ­ horas canonicas fle beatz Marie qualibet tur ufque ad fecundam feriam, fle populo dic diftrifte fit diferete dicerd prztermittat. praecipiatur, ur fecunda feria teftum AnXVI. Item, ftatuimus, quod nec canonki nec E nunciationis celebretur. Quando autem Anclerici vagentur tempore nofturno per pla­ nuociatio venerit in dominica feu hebdo­ mada palmarum, tunc anticipabitur in vi­ teas : fle fi aliquos tranfire oporteat ex jugilia palmarum, dc celebrabitur. Qpando fta fic legitima caufa, hoc faciant fine cla­ more, fine tympanis flt chorea; dc przci- autem venerit in hebdomada Pafchali, vi­ delicet feria fecunda, tertia vel quarta, pimus quod contrarium facientes excom­ anticipabitur in vigilia palmarum, fle cele­ municentur . XVII. brabitur . Nullus presbyter dicat miflam nifi unam V. Item, ftatuimus , quod teftum Trinitatis in die, fit praecipue de die, nifi in cafibus • jure permittis, vel hoc faciat neceflitate dominiez poft oftavam Pentecoftes, quz imminente, utpote miflam pro defunftis: vocatur oftava Trinitatis, cum ix. leftionibus fle debita folenuutate fiat. In heb· nec celebret presbyter fine dcrico vel fchodo- 9°9 ECCLES1Æ LEODIENSIS. ’ 910 ANNO________________________ videlicet ibofta- A hoc presbyteri precipiant populo fibi fiffiCHKBTt _jefto, __ , „& ...in vigiliis Omnium fanâtxum. anno , remeeoues » fecundis vefpens ufque Natalis DominT, Âffiimptionis ad pmdrtam dominicam cantetur & lega" · ~ · · .. . B^Mariz _ _ · €*ίπ,Τ’ “ί ,"ol{l,ei prout haâemisconfuevit, Virginis jejunetur, & a ladkiniis abdi nea­ « poft desum fcflum Trinitatis per heb­ tur . domadam fequeotem cantetur officium do­ XI. minica, fcilket Amn w m ira, & quin­ Item, precipitous omnibus clericis uxo­ ta fena cjuMcm hebdomadz fiat folemni ter ratis, qui beneficia ecclcfiaftica detinent, feftum Euchariftic, prout haftenus a no­ quod infra menfem proximum poft prefenftre anteccflbribus funt ftatuta. tis fynodi celebrationem refignent ea .* quod VI. fi forte neglexerint, ipfosexcommunicamus, Item, ftatuimus, prout anteceflbres no­ & excommunicato* denunciamus. ftri ftat nerunt, quod in fiefto Annuncistionis & in fefto Purificationis B. Virginis, XII. Dc t-igami <. quando infra feptuagefimam evenerint, Tt Demn, Gloria i» excels, & fequentia can- B 1. re tur. VII. Item, prxcipimus omnibus qui fuerint Item, ftatuimus, prout in ecclefia Leo­ clerici & bigami funt cfieâi, quod tonfudicnfi obfervatur, quod per totam diceceram & habitum non deferant clericalem. fim in fingulis ecclefiis celebrentur cum ix. alioquin nos ipfos excommunicamus, cum le&iombus fefta SS. Gregorii, Benedifti, bigamus gaudere non debeat privilegio clcAmbrofii, Barnabz, Dominici, Auguftini, ricali. Jeronymi, Francifci, Lucz, Leonard:, & II. undecim millium Virginum. Nolumus ta­ Excommunicamus etiam, & excommu­ men , quod populus in didis fertis certet ab nicato* dcnuocianuu omnes laicos dc alios operibus fisis. · quotcumque qui clericos deaffecuraverint, VIII. maxime coram fuo judice, volentes facere Fefta etiam quz per totum annum nos juftitiz complementum , nifi mfiu odo dies przcipimuscelebrari, font hzc. Λ Janxario eotdem aflecurent & . aprxmiflis r.MUIUU deftiterin:, fefta Circumcifionis, Epiphaniz, Converfio-<-* & ulterius talia non attentaverint. nis S. Pauli. b Februario fefta Purificatio­ nis, Catbedrz S. Petri , Matthiz aportoli. Et nos omnibus iudicibus ecclefiafticis, b Marti» feftum Annuntiationis. Λ Apri' decanis, < capitulis, archidiaconis&aliis prz­ ii nullum, nifiPafcha. ΛMajofeftum apocipimus, quod celeriter iaicis de clericis ftolonun Philippi & Jacobi, InventionisS. faciant juftitiz complementum : alioquin nos & officialis nofter jftitiam faciemus. Crucis. Λ Junio Nativitatis B. Johannis Baptiftz, Pari & Pauli apoftoiorum. b IV. Julio fefta S. Magdalenz , Jacobi apoftoli. Item, cum in aliquibus locis clerici iu b Aagxfio fefta S. Petri ad vincula, Lauillo loco potentes conianguineos dc ami­ icntii, Aflumpfionis B. Mariz Virginis , B. cos fuos feu alios ad hoc inducunt & iuBartboloinzi apoftoli. b Ap/ewir/Nativi­ citant precibus, pretio, feu nutu vel tignis, tatis B. Virginis, S. Lambert:, S. Matthzi quod aliis clericis minas iuferant, vel no­ apoftoli, S. Michaelis . b Offobri fefta S. ceant , eofdem Jzdant feu gravent : nos er­ Dionyfiii, SS. Simonis & Judz. b No- _ rori talium obviare volentes, excommuni­ vtmbri feftum Omnium fandorum, S. Hu­ camus & excommunicato* denunciamus om­ illos clericos, qui ulterius talia fecerint, bert:, S. Martini, Catharine, flt & An- nes i & omnes alios qui amicis fuis, confanguidrez. Λ Decembri & Nicolai, S. Thomz, Nativitatis Domini, S. Scephani, & Jo­ neis & aliis mandaverint, praeceperint vel hannis evangelirtz, SS. Innocentium. Fe­ injunxerint, incitaverint prece, pretio, nu­ tu, vel aliquibus fignts, vel ratum habeant ftum Paichz Domini quocumque menfe ac­ clericis minas inferant, noceant, vel cidat cum tribus diebus, flt feftum Pente- quod < ipfos izdant in corpore vel rebus, nifi ta­ i cortes cum tribus diebus fequentibus folemles clerici infra quindenam a tempore przniter celebrentur. Quzlibet ecclefia feftum I fynodi prrmifta revocent, & faciant fui patroni fle fuz dedicationis celebret in fentis 1 propter ipfos talibus clericis mala non fua parochia. Omnia vero alia fefta, ex- Îuod 1 ceptis prsedidis non praecipiantur celebrari, 1 aot, & omnes etiam illos, qui de cete­ ro talia facere przfumpferint, vel confilium nec proclamentur in fynodo qui ea infrin1 gunt, fed in ipfis devotioni hominum re- Ifeu auxilium adhibuerint. V. linquatur.* ita quod qui noluerit ea celebra- £ Item, prohibemus, ne clerici exerceant re, propter hoc nec poenam incurrat, nec negotia turpia, & officia inhonefta, quz culpam.* provifo tamen quod inecclefiaeonon decent clericos, qualia fonthzc, ulurum fiant officia a clericis flt a fac»doti­ ra & omnes fpecie» uturz, turpisquzftus, bus modo debito fle conflicto. fcilicet cum aliquid carius venditu:, five IX. propter diem five propter terminum ; offi­ Nota. Item, precipimus omnibus facerdotibus cium cambitoris, carnificis, tabernarii, profub poena fufpenfionis & excommunicatio­ cenetz, fiiiloois, fotoris, textoris, nec fine nis, quod feria fecunda flt tertia ante diem hiftriones, joculatores, ballivi, foreftarii cinerum ab cfu oarnium abftineant fzculares, goliardi, thelooearii, unguen­ X·. . . tarii , triparii, molendinarii. Si vero cleri­ Item, ftatuimus qucu m omnibus vigi­ liis preterauain in vigiliis Johannis evan· ci aliqui officia talia exercuerint, a fuo przlato fuper boc puniantur. gdiftz, Philippi flt Jacobi jejunetur. Et SEDES VACAT. STATUTA SYNODAL1A. *Ul£jr 1 A fi , fed prxeipue moniales, quicumquefue ''”“’~" runt conftituti, habitum ferant fecundum c^RisTf ANNO Irem, nullus presbyter permittat aliquem CHUIS Γΐ regulam eoiumdem . ptxdicare m ecclefia vel parochia fua, nifi III. lit authentica perfbna , vel de ordine Prae­ Item, ftatuimus & percipimus quod pres­ dicatorum vel Fratrum Minorum, dc ha­ beat licentiam fuorum priorum vei mini- byteri fit decani rurales obediant archidiaft rorum fuorum, vel licentiam fuper hoc conis fuis in omnibus licitis dc honeftis, eorum jura & noftra obfervent & faciant ob­ a nobis habeat fpecialcm. fervari . Nolumus etiam quod jura archidiaVII. conorum nollrorum jer aliquos impediantur. Item, ftatuimus, ut Corpus Domini fer­ vetur tam in conventualibus ecciefiis, quam Item, fub perna excommunicationis la­ etiam in parochiis. te fententir, praecipimus omnibus monachis, VIII. Item, ftatuimus propter apoftatas, dc-'' monialibus dt canonicis regularibus, cujufferiores dc vagos dc ignotos clericos, de cumque ordinis noftix civitatis de diœcefis quibus an facerdotes fint vel quales nonBexiftant, ne habeant proprium, nec pecujmtnerito dubitatur, ut nullus rêâor eccle‘ ' niem hebeant . mil cui hoc permittitur ra­ tione officii *el adm in iftra tonis fibi com­ fix vel altaris tacite vel exprefle aliquem mitte. admittat in foetum, vel ad celebrandum V. facramentum, vel ad divinum officium cItem, nullus religiofus fidejubeat , vcl xercendum, nifi notum de ordinibus, mo­ pecuniam mutuo recipiat fine licentia fui ribus dc converfatione, dc alias commen­ abbatis & conventus ; alioquin abbas & datum: dc fi omnino extraneus vel peregri­ conventus non renebuntur rei pondere, nec nus fuerit, per nos, officialem noftmm, feu loci archidiaconum cum examinatione obligati erunt ex contnâu hujufmodi: & nos omnes religiofoc fidejubentes, feu mu­ debita approbatus dc admittus ad hujufmo­ tuum recipientes, vel contrahentes fine li­ di officia exercenda admittatur. Et ii quis centia abbatis & conventus, ipfo faâo fufreâor ecclefix vel altaris aliquem contra pendimus. Caveant ergo Gbi laid fic alii, hoc admiferit, fufpenfus fit propter boc talibus contrahant: & ipel·» fafto, eo falvo quod honeftx perfonx ne ... de cetero -------- cum --------peregrinantes, qui non quxftu, fed picta- C praecipimus omnibus presbyteris hxc ftatuta tic & devotionis intuitu mittam dicere voin ecciefiis fuis pluries publicare VI. lentes, admitti poterunt, fi requirant. Irem, prreipimus, quod de cetero nec Item, cum intellexerimus, quod quidam! monachi nigri, nec canonici regulares in hifeis vel tabardis equirent vel incedant, h'ci cappellas dc altaria in ecclcfns confed tantummodo in cappis rotundis vel culiruxerunt propria audoritate, dc fmc li­ cullts : & fi quis ex eis contra hoc fececentia epifeopi fui, 6( eafdem cappellas velI rit, ipfo faâo ab ingreflii ecclefix tamdiu altaria dotare non curant; led dc annoad, fit fufpenfus, donec a nobis beneficium abannum , vel dc menfe ad menfem, vel de tempore ad tempus conducunt presbyterosI folutionis obtinuerit. VII. vagabundos pro pretio quanto potuerint mi­ Item, ftatuimus, ut nigri monachi in nori ad celebrandum in ipfis cappellis vel fuis monafteriis habeant ftatuta felicis realtaribus, tales presbyteros inftituendode rcmovrndo pro eorum voluntate: nos talia cordationis domini Grcgorii' papsi, Λ ea fub pœna anathematis fieri prohibemus : Dobfervent, & abbates eorum facian laciant obfer­ • VI. prxeipientes rcâoribus ecclefix fub quibus tales cappellx vel altaria confiftunr, quod moneant illos qui tales cappellas vel altaria conftruxcrunt , ut ipfas vel ipfa dotent : ahoquin ipfos competenti monitione prxmifla excommunicent, & nomina eorum no­ bis vel officiali noftro remittant, & in iplis cappellis ac altaribus, quoufque dolen­ tur, aliquatenus officia divina celebrari non parmittant, nif> per fuum archidiaconum. XIII. Dc flatu rtligofontm. Statuimur, ut nullus monachus vel monialis clauftrum fuum exeant per civita­ tes, villas & oppida difeurrendo, aut in villa monafterio adjacente comedere au­ deant , nifi cx caufa rationabili & urgen­ te: & id tunc fiat cum prxlati fui licentia principali : quam licentiam prxlati non dent, nifi evidens & jufta fit caufa , & non pof f>t fine fcandalo denegari. II. i Item, fub pœna excommunicationis !a’ t· fententix prxerpimus, ut omnes religio- vari, & frequenter in fuis capitulis publi­ cari . VIII. Item, ftatuimus, quod reltgioC, cujuf­ cumque religionis exiftant, de cetero no­ vam domum aedificare, vel oratorium no­ vum con ft rue re, vel antiquam^tranfponcre non prxfumant fine licentia noftra. IX. Item, praecipimus omnibus abbatibus dc prioribus in virtute fanâc obedientix; ut omnia & fingula, quae ad ordinem & re­ gulam pertinent, faciant ab omnibus & -lingulis monachis fuis feu canonicis reguclaribus obfervari, cum appofitione pœnr qux in regula continetur. X. Rebelles vero & incorrigibiles ad nos vel officialem noftrum referant, dc inobedientiam & rebellionem ipforum nobis oftendant, ut ipforum rebellio per ipforum detentionem feu alias per nos compcfcatur. XIV. Λ ÎSat. ANNO CHRISTI •>»Ζ· ECCLESIÆ LEODIENSIS RDDOLPH. f IMP. „ . . *1 4 A XIV. A enbtdieMtii & iaanif. I Statuimus & praxipimus, quod omnes pres­ byteri & decani rurales obediant archidiaconis fuis in omnibus licitis & boneftis,. & jura ip* forum & noAra obfervent & obfervari fa­ ciant; nolumus etiam quod jura archidiaconorum noftrorum per aliquos impediantur. Nihil exhibeatur & detur archidiaconis & decanis , fcu aliis ratione vifitationis, ntfi ad ecclefias fpecialiter vifitationis caufa venerint vel acceflerint. VII. Si quis autem arehidiaconus aut decanus, vel alius loco archidiaconi vel decani p.-ro chialis ccclefix regimen cuiquam qui nondum xxv. statis fus annum attigerit, fcienter con­ tulerit, nos eo ipfo ftifpcnfos declaramus. VIII. II. Archidiaconi vel decani, nullum admittant Archidiaconi vificcnt in fuis archidüconati- ad aliquod beneficium ecdcfiafticum, niti pri­ bus ecclefias, & corrigant ea qux fpcûant mo juret quod ipfum beneficium canonice fit ad fuum officium, dc in vifitandis ecdebis B adeptus, & quod alienata ipfius ccclefix pro fubditonxn recipiantur feme! in anno, fecunporte fuo revocabit, dc quod in .-.deptione il«4· im quod ■in m agenerali .*·*.*» .tl concilio I 1 »’ k a" ·· /' · ■ -s · ·■> · dum continetur . lius beneficii iimonum vel p.tJionem illici* tam non commiferit, ncc credit ab ahquo III. commiffam, & quod infra annum debet in Archidiaconi vero v. aut vu. decani vero facerdotium promoveri , & pcrfoiuliter in duobus equis contenti cxiftant, nec cum ca­ ecclefia rcfiderc. nibus venatoriis & avibus proficrlcantur : & IX. ita procedant, ut non qua; fua funt, fed qux Nullus etiam arehidiaconus aliquem pres­ JbsuChrIsti funt , quxrefe videantur, byterorum qui in alio archidiaconatu vel alia nec Archidiaconi, nec decani recipiant procu­ dittcefi fuerit converfatus recipiat vel cele­ rationem aliquam in pecunia, ncc permittant brare permitrat, nifi per litteras archidiaco­ a fuis fervientibus vel clericis aut lacerdotini , in cujus archidiaconatu converfatus eft, bus aliquam pecuniam exigi vel extorqueri; conftiterit ci de converfationc ejus, fit eum quod fi contra fecerint,, fciant fc a , ...pœnatn . .. non pati legitimum impedimentum, quomicanone fuper hoc conftitutam incurfuros, ficCnus valeat divina celebrare, nihilominus fententias fufpenfionis , excom­ X. municationis, vel interdidi, fi quas promul­ Cum etiam a noftris antecefforibus quod­ gaverint, contra hoc in ecclefias vel perfonas dam < ftatutum faâum fuit quod eft tale : decernimus non tenere ,* fic cum archidiaconi „ Cum alia vice inhibuerimus, nc aliquis arvel decani vifitaverint fit ad aliquam eccle- ,, chidiaconus ruralis officiates habeat , qui fiam pervenerint , qu« vifitanti per fe ad ali­ ,, cognofcant de caufis , cum ipfi archiqua non iufficit, tunc dius ve) plures con­ „ diaconi & officiales eorum inveniri debeant jungant , fic eas uno die vifitent, fic tunc „ in cathedrali ecclefia, ubi portum lubditis expenfas illius vifitationis ab ipfis ecclefiis vi. ,, plenitudinem juftitic exhibere, & copiam filatis pro rata cujuslibct recipiant, nec ali­ „ habere confilii.· denuntiamus omnes illos quam pecuniam ab ipfis ecclefiis habeant, quam „ cxcommunicatos, qui tale officium exercequod expenfie illius vifitationis folrantur, „ bant fine noftra licentia. „ Nos prsmiffa. fub pena excommunicationis obfervari IV. Cum archidiaconi in ecclefiis & earum ap­ praecipimus. pendiciis; fic decani in capellis in noftra dice D• XI. cefi habeant de confuetudine inftitutiooes : Cum autem ad parochialem ecclefiam vel pnecipimus eifdem, quod nullum ad regimen beneficium aliquod archidiaconis vel decano parochialis ccclefis admittant vel inftituant, aliquis prafentatur, fiant tres proclamations, nifi qui xxv. annum statis fus attigerit ; fic ut in matrimonio fuper diâa prarlcntatiooc, & fi archidiaconi vd decani, vd eorum cle­ citentur omnes qui fua crediderint intereffc rici fcienter contrarium fecerint, nosipfo fa­ ad videndum admiftionem ipfius, & dicen­ âo contrarium facientes, prout noftri ante- dum < qukquid velint proponere feu opponere dc ceffores fecerunt, fufpendimus a divinis, fic jure j contra diâam poefentationem, & fi nullus nos collationes ecclefiarum parochialium, ad- comparuerit < contra didam præfentationcm, tunc mifliones fit inftitutiooes ad eafdem faciendas examinetur prefentatus de icientia, moribus, vel faâas a tempore generalis concilii ultimi dc vita. Ec fi idoneus exiftat, fi non fue­ Lugduocnfis perfonis qui vigefimum quintum rit idoneus , non admittatur : & fi aliquis annum aetatis fuc non attigerunt, prommeiacomparuerit & fe oppofuerit diâac prsfenmus fit declaramus nullas effe ipfo jure,. fic. tatiooi, vel fi plures fuerint ad ipfum benenullus admittatur ad regimen parochialis ce- E ficium prxfcntati .* tunc arehidiaconus vel declefue, nifi fic moribus idoneus _;r qui! fcientia r ■ ■ _ -· canus caufam oppofitionis fic de jure prefetv exiftat, fic infra tempus a jure ftatutum poftatorum cognofcat, fic qui potior fuerit in fit in presbyterum ordinari. jure, ad ipfam ecclefiam admittatur, ncc ocV. cafiooe litis vel controverts per aliquam comIs etiam qui ad regimen parochialis cede- pofitiooem aut convent ionem ecclefiarum aut ii* affumitur, fi infra annum a tempore infru&uum partitio fiat, fit fi contra hoc fa­ fiitutionis fus non fuerit in presbyterum or­ âum fuerit, illud decernimus irritum fit inane dinatus, fit perfonaliter non refederit in ea­ XII. dem, ex tunc anno elapfo, nulla etiam mo­ Præcipimus etiam decanis ruralibus, qohd nitione prxmiffa, diâa ecclefia eft privatus . in fuis decanatibus inquirant utrum aliquP' Poterit tamen fuper refidentia difpcnfiiri pçr filii facerdotum vel illegitime nati obtinent eum qui fuper hoc habuerit poteftatem. aliqua beneficia ccclefiaflica fine difpenfatione Casi/. Cvarrc/. Tom.XIV. Mm m (edis VL --------- ___ 9U STATUTA SYNODALIA 9i1 7 ,, sedes VACAT. ECCLES1Æ LEODIENSJS. XXX. Afic fingulos pradatos cumfcumquc conditionis ■ vel ftatus cxiftant, pro admiflionc, i nil it ut io C*NNO Item» inhibemus etiam, ne aliquis de beneficio ecdefiaftico in temporalibus feu fpiri- nc curs, collatione feu receptione alicuius ,,lj# rualibus fpcâantibus ad ipfum beneficium fe beneficii ecdefiaftici faciendis pecuniam feu aliquatenus intromittat, antequam ad ipfum aliud commodum temporale petentes & re­ beneficium canonice admiflus fuerit vel rececipientes, dc omne confilium & auxilium ad Etus ad ipfum beneficium ab ipfo prxlato bahoc exhibentes fufpendimus ab ipfo officio ip­ rnte fuper hoc poteftatem. Et nos omnes fo faâo. intromittentes, feu ingerentes fe de benefi­ cio ecdefiaftico -in fpiritualibu* vel tempora­ XV. Dt fenitntit txcontniitnictttanu. libus, antequam ad ipfa admiffi vel recepti canonice fuerint, excommunicamusficexcom­ I. municato* denuntiamus .· fic nihilominus deda. ramus ipfos a jure, fi quid ex prxfentatione Cum incendiarii & effraâores ecclefiarum vel collatione aliqua ad ipfum beneficium cis & monafteriorum finr ipfo faâo auftoritatc B canoni* excommunicari, & incendiarii alia* competebat cecidifle ipfo jure. XXXI. rum rerum & bonorum ecclefiarum fic mona­ Ordinamus etiam quod vicarii habeant com­ fteriorum fint tanquam facri legi excommuni­ petentiam xv. librarum alborum ad minus, candi, nos ipfo* incendiarios, invafores, rap­ nifi loca fint folemni*, vel habeant onera tores» detentores grangiarum, domorum, & adeo magna, quod ratione pratdifta eis plus aliarum rerum & bonorum ecclefiarum & modebeant aflignari, fic hoc taxationi antiqui nafterionim & eorum complices & fautores arcbidiaconi committimus de confilio ordina­ in hac parte excommunicamus, & excommu­ rii faciendas: quam fieri volumus tam de ecnicato* denunciamu*& prxeipimus omnibus ckfirs parochilalibus que fubfiint archidiacoreâoribus ecclefiarum , quod faltem quolibet no, quam de aliis que a jurifdiâione trehi- menfe diâam canonis & noftram excommu­ diaconi funt excepte, quam etiam dc cap- nicationis fententiam innovent, & aggravent pellis. in ipfos excommunicatos, candelis accenfis, XXXII. campanae pulfaiione, in fpeciali de quibus Volumus etiam quod a prxdiftis archidia-Q coniti terit, & in generali de quibus eifdem conis taxetur dc quibus bonis fic qualibus dinon conftiterit. Si autem a tempore perpetra­ âa competentia recipi debeat. ti déliât hujufmodi malefaâores non fatisfecerinr ecclefiis quibus damnum intulerunr, XXXIIL Item, committimus decanis quod inquirant infra quindenam, fi fint domini hujufmodi de ecclefiis defalcatis, fic nobis referant quod malefaftores habentes terram & diftriâum ecclefie funt defalcate, fic per quos fic in eorum, tunc terras fic diftriftum ftatuimus elle quibus .· & nos omnes defalcationes ecclefia­ fuppofitos & fupponimus ecdefiaftico interdi­ rum minus legitime faftas revocamus , fic pre­ âo. Si vero terram vel diftriâum non ha­ cipitous fub poena excommunicationis omni­ bent, ftatuimus, quod per decanum confilii bus qui bona ecclefiarum habent per defalcavel presbyterum loci, in quo hujulmodi delitionem minus legitime faâam , quod ea ec­ ftum eft perpetratum, dum hoc eis innotue­ clefiis a quibus funt defalcata reftituant, fic rit per evidentiam faâi, telles idoneos, quos dc receptis fatisfaciant eifdem infra quatuor audiendi ipfis conferimus jOteftatem, aut fa­ menfes e tempore prefentis concilii: alioquin mam publicam denuncietur judici, feu domiomnes diâa bona fic defalcata detinentes, ίίθηο, fub cujus diftriâu lidem malefaâores mofint perforue ecclefiafticx vel religio Ce fufpen­ raqtur vel confiftuut, praedictum deliâum fic dimus a divinis: fi laice fint, eas excom­ ede faâum. Et fi dominus vel judex fub quo diâus malefaâor moratur vel confiftit, poft municamus . XXXIV. diâam denunciationcm infra xv. dies juftitiam non fecerit de diâo malefaâore, ut diâum Item, committimus archidiaconis quod ubi­ cumque ecclefias funt adeo tenues, quod ineft: tunc diâum dominum & ejus juftitiam vcftiti earum non poflint dc reditibus fuftenexcommunicamus & excommunicatos denun­ tari, de decimis vd aliis bonis qux recipiun­ tiamus. Et fi ipfe dominus & ejus juftitia di­ tur a patronis, five patroni fint ecdefiaftici âam excommunicationem per quindecim dies five fieculares, ratione ipfarum ecclefiarum, luftinucrint, prxeipimus ex tunc per fingulos five jure patronatus competentem portionem presbyteros diâi decanatus tn diâum domi­ inveftitis affignent : fit fi defeâus fuerit in bo­ num & ejus juftitiam innovari & aggravari didam excommunicationem fingulis diebus nis patronorum, cogantur parochiani ad fupdominicis fic feftivis, candelis accenfis, camplemcnium. E panis pulfatis, fic uxores eorum fic famulos XXXV. Item, in virtute fanâae obedientix inhibe­ extra ecclefiam teneri. Et fi ipfe dominus, mus officiali noftro, archidiacono, decanis fit ejus juftitia, fic complices diâam excommu­ nicationis fententiam per alios quindecim dic* quibufeumque aliis praelatis, capitulis, ficcon­ ventibus civitatis fie diœcefis noftrx Leodienanimo fuftinuerit indurato: ftatuimus quod ex tunc tota terra fie diftriâus ipfius domini fis, ad quos admiffiones, inftitutiooes, curx, fint fuppofiti, fic fupponimus eofdem ecclefiacollationes, feu receptiones aliquarum ecclcfiaruin, cappellarum feu beneficiorum ecdefiaftico interdiâo: fie nihilominus in locis in fticorum de jure feu confuetudine pertinent, 2uibas hujulmodi violentia faâa fuerit, ficdi­ ti malefaftores commorentur, ccfletur a di­ nc pro admiffiooe, ioftitutione cure, colla­ tione feu receptione aiicujus beneficii ecdefia- vinis, nec refumantur organa fine noftro man­ dato bel officialis noftri fpeciali. ftki, pecunias exigant vd recipiant, aut ali­ quod commodum temporale: cum hoc fieri non poflit fine vitio umonix, fic nos omne Concil. Gntrtl. Tom. XXIV. II. Mm m a SEDES VACAT. ANNO CHRISTI STATUTA SYNODALiA. κυ*}£^Μ ' 9™ Ackfiaflics perfoce, captivi deducuntur fine* II. ANNO Item, excommunicamus & prccipimus ex­ mora unius diei ibidem facienda, cefletur a CHRBH communicato* denunciari omnes illos, qui im­ divinis per triduum.* & in quibufctunque lo­ munitates ecdefiarum violam, videlicet qui cis capientes feu delineates clericos venerint, hominem de ecdefia vcl qjus coemeterio ex­ dummodo presbytero loci conftiterit, quarodiu ibidem extiterit, cefletur a divinis .* & fi traxerint, vd quolibet alio modo violaverint ecclefiam, dt fi ipfi violatores infra feptem ibidem perooâaverit per biduum, poft ejus rcccflum, cefletur in loco a divinis. dies a tempore perpetrati déliât non redit uerint hominem ecdefia predjde a qua non II. receperunt: ftatuimus quod cx tunc lententia Item, excommunicamus omnes judices, fca* excommunicationis prediAa in eofiiem, eo­ binos, & juftitiam exercentes, fit dominos rum complices , dt fautores innovetur dt ag­ temporales, per quorum loca & diflriAum gravetur fingulis diebus dominicis dc feftivis, clerici captivi deducuntur, feu in quorum locandelis accenfis, dt campanis pulfatis. Et fi cis detinentur, fi clericos a manibus didorum didi malcfadores per alios xv. dies didam /capientium noni liberaverint, feu arreftaverint, excommunicationem animo,,indurato fuftinue-®& detineam, atlummodo ipfi domini, fcabini, rint ; ftatuimus quod ex tube ceflciur a divi­ jullitia & judices fciant ipfos cleri cos efle cap­ nis in locis in quibufeumque tales violatores tos, & a manibus didorum capientium per fuam potentiam potuerint deliberare eofdem : fuerint vel morantur, dt per triduum poflquam recifferint de diâo loco. Et quia nonnulli & fi capientes clericos fint domini tempora­ judices dt alii dum hominem, quem, ab ecles , dt terram & diftriâum habeant, ipfos clefia extrahere volunt pro delido fibi impoclericos infra triduum a tempore perpetrati fito, non audeant extrahere propter cenfuram déliât a dida captivitate non deliberaverint, ecclefiafticam vitandam ab eadem, per exco­ vel exire permiferint, ex tunc tota terra eo­ rum fuppofita fit ecclefiaftico interdido . gitatam malitiam obfident dt cuftodiunt ccclefiam manibus armatis, dt defendunt ne vi­ III. Praeterea ftatuimus, quod clerici feu rappel ■ dualia homini exiflenti in ccclefia conferan­ tur, ut ipfum Jmminem io ecclefie exiften- Uni dominorum feu nobilium vel aliarum pertem fame empilant exire ecclefiam. Nos fonarum qui fuerint pro injedione manuum talia fieri ulterius prohibemus, dt praxipimus in ve« cauia anquurutn exemuum ' i cicncum clericum vel caufa aliquorum exccfluum presbyteris ecclefie, dt aliis Chrifti fidelibusClententia excommunicationis innodati, fuido:· « e . . diâo ··«- homi L_ ­ mini jn hujufmodi injuriis confilium vel auxi­ in qua idem homo confugit, ut ni alimenta dc alia ncceflaria admintftrari fa­ lium verbo vel faâo non impediant : alioquin no­ ciant , dt obfidentes ecclefiam , fi ad monitio­ verint fe eadem lententia innodatos: fed ipfos do­ nem presbyteri ejufdem ab obfeflione predi­ minos fuos excommunicato* modis omnibus qui Aa non. recedant, dt ipfi homini alimenta bus potuerint inducant, ut de his pro quibus ex­ adminiftrari non permittant, nominat i m cos communicat) exiftunt fatifaciant. Quod fi infn excommunicet presbyter loci audoritate no­ menfem eofiiem donvnos fuos inducere ne ftra, dt excommunicates denunciet, dt no­ quiverint, extunc omnino recedant ab eifdem mina eorum dt feriem faâi officiali noftro nec eis communicent: alioquin ipfos clericos refcribat : dt fi ipfi excommunicari perfliterint dc cappellancs qui ultra id temporis cum didis in fua malitia, nec receflcrint ab obfidione dominis fuis excommunicatis permanferint dt prxdurti, ftatuimus, quod in quibufeumque eis communicaverint, majori excommunica­ locis venerint feu morentur diâi obfidentes tione excommunicamus, dt ftatuimus excomfeu cuflodientes ecclefiam, cefletur a divinis, _...U..-·,»» , dt eos rw .T.u>M>, p.· municatos, praecipimus, per ·»*·■»» fimiles nec refumantur organa fine noftro mandatoθpresbyteros publice candelisaccenfis, Campana vel officialis noftri fpeciali. Et nos ecdefium fic obfeflam, a qua ipfi obfidentes moniti, ut didum eft, non recedunt, fupponimusccckfiartico interdido ■ Si vero dubitetur utrum fugiens ad ecclefiam propter del i dum ab eo •commiflum fit ab ecdefia defendendus, fertbatur officiali noftro, dt quod per ipfum of­ ficialem decretum fuerit, obicivetur. *' pullata denuntiari excommunicato*. IV. Item, excommunicamus dc excommunicato* denunciati mandamus omnes dominos, prin­ cipes, & judices, & alios quofeumque cujuf­ cumque conditionis, vel flatus exiftunt, qui rcdonbus invertitis ecdefiarum & aliis perio» nis ecclcfiaflicis inhibent, & minas imponunt eifdem, ne morentur in parochiis & locis fuis, XVI. Ar c^ûniiMUi ticricti. & ad ecclefiam fuam accedere êt loca fua, propter que pluries divina in fua parochia vel noftra dioeccfi impediuntur. Et etiam excom­ municamus omnes illos & excommunicatot Item , praecipimus dt mandamus, quod om­ denunciamus qui in premiflis confilium adhines capientes clericos vel ecclefiafticas per­ B bent dt pnemifla fieri procurant. foras, cum eorum complicibus, dtfautoribus in hac parte, propter hoc audoritate canoXVII. prmfftriita ckrinrum. nis excoiutnunicati denuncientur nominatim, fi nomina eorum fciri potuerint: alioquinge­ Ineraliter publice fingulis diebus dominicis, dc fdbvi*, candelis accenfis, dc pulfitta Campa­ Item, ftatuimus ut occifores, mulilatores, na, excommunicat i denuncientur: flatuentes dc percuflbres atrociter clericorum dtecclefiafticarum perfoturum, dc cjerleos capientes, quod loca tn quibus clerici vel eeclefiafttcr perfonz capiuntur, feu loca in quibus capti & in captivitate detinentes feu per captivita­ detinentur, dummodo per diem, dc nodem tem pecuniam aliquam ab eis extorquentes, fuerint ibidem, fuppofita fint ecclefiaftico in» propter hoc auâoritate canonis excommunica» terdido : dt in locis in quibus clerici, & ccti per omnes ccclefia* civitatis dcdtcecefi* Leo- I. dten- 4 911 ,,»7. vaST. ecclesiæ leodiensis: dienfis, & omnes operam feu confilium ad Λ hoc adhibentes ab’omnibus presbyteris, deeefiaram reâoribus, fingulis diebus dominicis & feftiits » candda accenfa, campanis pulfatis, nominarim de quibus conftiterit, excommu­ nicat! dcnuncientur & ab omnibus ardius evi­ randi , donec fufficientcr fetisfecerint de commidis, & a fede apoftolica meruerint bene­ ficium abfolutkm» obtinere. MJDCOHÜSI. 9XX VI. Precipitous decano dc presbytero loci, ut domino feu judici loci prstmifla denuncient: ,,,, dc fi ipfe dominus infra triduum poftquam de prgmiffis ei conftiterit per denunctationem de­ cani vel presbyteri loci, evidentiam rei, fa­ mam publicam, feu alias legitime praemoni­ tus, impedimenta vel injurias ceflare non fe-, cerit, ftatuimus quod ex tunc domini dc ju­ ftitia loci five villici, fcabini dc alii fint ip­ II. Praeterea locus ille ad quem venerint tales fo faâo excommunicari., dc fi ipfi domini vcl excommunicari, quamdru ibidem fuerint, & juftitia fua per quindecim dies, didam ex­ poft duos dies icquentes immediate a rcceflu communicationem animo fuftinuerint indura­ to, ex tunc tota terra de diftriâus ejufdem : eorum, fi io eodem loco biberint aut come­ derint, dt per duos dies fequentes ulterius fi in fuppofiti fint ecclefiaftico interdiâo. eodem Joco pcrnoâaverint, dc locus in quo talis B VII. violentia fatta fuerit, & in quo diâi malefaâoIntclligimus bona mobilia eflêdetenta, ubi res per oâo dies moram traxerint, fit interper noâcm, dc diem continue detinentur. Si diâus; & fi hujufmodi facrilcgi feu malefa­ vero per alia loca deferantur fine interpofictores terram, jurifdiftionem & diftriftum ha­ tione temporis unius diei, ex tunc in diâo buerint , & fi infra tres menfes a tempore ' loco cefletur, quamdiu diâa bona fuerint ibi. perpetrati deliâi ad arbhrium noftrum non fa- dem, dc ipfis bonis a loco depofitis, presby­ tisfecerint de deliâo: eorumdem terra dc diter organa refumerc poterit. ftriSus ex tunc ecclefiaftico, ipfo faâo, fit VIII. iuppofitus in ter dido. Item , excommunicamus dcipfo jure excom­ III. municates denunciamus quofeumque dominos Prxterea fi domini terrae inquonim diftrilaicos, vel eorum officiariôs vcl bal lives, aut âibus manent, dc ubi domicilium habent huvillicos feu forcftarios quorumlibet domino­ julmodi facrilegi, vel ubi tam enorme fcelus rum, aut confiliarios eorumdem, qui aliqua commiflum extiterit, tam nefarios facrilegos ftatuta ediderint, vcl confiietudinem induxe&Crint contra ecclefi* libertatem, dc feriptores dc nefandos in fuis diftriâibusfuftiouerint, de contra eos ad privationem bonorum dc prrfcrip- diâorum ftatutorum, dc judica qui fecundum tionem de terra fua non procefferint, dc ju- ftatuta vcl confuetudines hujufmodi prefumftitiam, prout cx officio fuo tenentur, fuper pferint judicare, dc nihilominus ftatuta , & hoc non fecerint, infra quindecim dies poft­ confuetudines, contra libertatem ecclefiafticam quam de deliâo hujufmodi conftiterit eifdem induâa, dc fententias cx eis prolatas deccrper famam publicam, vel perdenunciationem nimus non tenere, ÔC aâionem feu exceptio­ decani vel presbyteri loci, quam ab ipfo de­ nes ex talibus fentemiis non competere. Et cano vel presbytero loci fieri praecipimus, fub fi aliquis fecundum ftatuta vel confuetudines pcenis excommunicationis .· quam cito per fa­ induâa feu inducenda ulterius pnefumpferit mam, querimoniam alicujus, evidentiam rei, judicare, fententiamexcommunicationis incuraut alio modo conftiterit feu alias legitime, rat, & in quibus locis talis excommunicatur ftatuimus quod ex tunc ipfi domini terrae d venerit dc moram fecerit, cefletur a divinis, eorum judices, fcabini, dc juftitia excommu­ quoufquc nobis fatisfeccrit competenter. nicationis Iententiam incurrant: dc fi per quin, dccim dies didam excommunicationem animo Item, excommunicamus omnes illos, dc dcfuftinuerint indurato, ex tunc tota eorum nuncientur excommunicari, qui conft i ruerunt, terra ecclefiaftico fit fuppofita interdiâo, dc vcl perceperunt, vel conftitui dc prccipi fe­ contra eos nihilominus procedatur, ficut recerint dc mandaverint, feu bannum aliquem quifiverit protervitas delinquentis. fuper hoc fecerint, quod extra terram illo­ rum nullus laicus debet vocari in jus coram Item , ftatuimus dc prccipimus, utubieum* quocumque judice ecclefiaftico, vcl laicos, que bona ecclefiarum, dc ecclefiafticarum per­ quoslibet querimoniam deferentes coram no­ sonarum mobilia fuerint violenter accepta feu bis vel noftro officiali, vel quolibet judice imbannjta per judicem fecularem, vclimmo- ordinario, vel delegato in rebus vel perfonis , bilix arreftata vel occupata; fi hoc decano Ixierint, vel aliquo modo propter hoc tur­ vel presbytero loci innotuerit, quibus in hoc baverint , dc illos dc alios laicos, qui abfque fidem adhibemus vcl adhiberi praecipimus , auâoritate res ecclefiarum vel ecclefiafticarum cefletur a divinis ibidem, donec bona fuerint Eyerfonarum invaferint vel imbanniverint per legitime reftituta dcdearreftata, de fstisfaâum manum laicalem. Et quia nonnulli judica dc fuerit de commiffis; nec organa refuman- domini temporala, cum aliquis clericus vel tur fine noftro vcl officialis noftri fpcctali laicus aliquem coram nobis feu noftro officia­ mandato. li, feu alio judice fpirituali in caufam traxe­ V. rint, patrem, matrem, fratres, feu confan* Et fi dominus vel judex loci pnemifla fe* guineos ipfius in caufam trahentes coram ju­ écrit» ipfo faâo fit excommunicatus, & fi dice fpirituali capiunt dc detinent, dc bona per quindecim dies hujufmodi excommunica* eorumdem faifiunt dc arrcftant, ut per hoc tioDan animo, fuftiouerint indunto, tota ter* agere volentem coram fpirituali judice cogant ra diâi domini » vd jadieis ex tune fuppoftta defiftem a perfccutiooe juris fui : nos talia fit eedefiaftico interdiâo Si vero perfotu anathematis interminatione fiai prohibemus, fccularis jurifiUâioncm ia diâo loco non ha­ dc excommunicamus, dt excommunicatos de­ bens pnemifla fecerit» fententiam excommu­ nunciamus omna dominos, bdlivos, foreftarios, dc judica quofeumque, dc omoa confi­ nicationis incurrat ipfo faâo. lium, ------------ •Μ STATUTA SYNODALIA A —‘*'~“lium , & auxilium & opem preftantes, qui patrem, matrem, fratrem, ieu quofeumque iUt * confanguineos alios, ftamkos traoentes, ali­ quem io caufam coram nobis propter boc ce­ perint , detinuerint & ameftavcrmt, vd bona eorum faifiermt, rei occupaverint, ft it» lo­ ca in quibus talia , & ea qu» in ftatuto pro­ xime (uprapofito continentur, fa&a fuerint, cedetur a divinis, dcc refumaniur organa fine mandato noftio vel officialis noftri (peciali. Χ5ΠΠ De exeeeterfau MraWarsraow tf fert»· toribm littererat». RUDOLPH IMP ! y * If. ———” Item, cum cauf* matrimoniales, nativita ,,17 tin alicuius, ufitfirum, fimonic, perjurii, adulterii, contra rapcores return ecclefiafticarum ft invaiores decimarum, perjurii, ac fidei vio­ lationis , juris patronatus, dedionum, dc pia­ res aliae ad forum ecdcfiaftkum pertinent tecundum canonicas fandiones: ita quod Crcularis judex dc talibus caufis ccdefidlicis co gnofeere non poterit nec debet, nos excom­ municamus & excommunicato· denunciamus omnes judices & ballivos, fcabittos, & juftitias («culares quafcumque, qui de talibus cau­ lis cognofcere ft judicare prefumpferint, & nihilominus fententias ft proceflus judicum B fecularium quorumcumque habitos, ft haben­ dos luper caufis hujufmodi ecdefiafticis, tanquam a non Ibo judice fados cenfemus feu irritas, fic penitus uuu tenere nec valere man­ damus. I. In fu per excommunicamus illos, & denuncientur excommunicari, qui portatores litte­ rarum fit exeeutores mandatorum a nobis feu noftro officiali vel quocumque judice ecclefiaftico deft i nat os, ft facerdotes mandata judi­ cum cedefiafticorum exequentes capiunt, de­ V. Item, excommunicamus, & denundentur tinent, feu (poliant, aut bona eorum aut cis attinentium imbanniunt vcl occupant; ftcef- excommunicari qui coofpiratiooem, fic colli­ Ictur a divinis ubicumque exeeutores manda­ gationem aliquam feu fcedera fecerint de non torum, vel portitores litterarum a nobis, feu ofterendo facerdoti feu in nuptiis, teuinexeofficiali noftro vel quocumque judice ecclefia- quiis mortuorum, aut alias, leu de non folftieo deftinatarum, aut querimoniam coram vendo decimas debitas & cooluetas, feu ali­ judice ecdefiaftico deponentes, vel officialem quid faciendo vel non faciendo quou ceJir nofttum adeuntes detinentur; vel eorum bo­ contra jura parochorum, ft ccclcfiafticam li­ bertatem. na capiuntur , occupantur, & detinentur , quamdiu hujufmodi violentia duraverit, occ^ VI Item , cum nonnulli principes, domini, ft II. judices («culares Leodienfis diœcefis tyranni­ Et quia, ut intelleximus, nonnulli domini ca pravitate adeo gravent ecclefias , ft cede* temporales, judices, fcabmi, ballivi fic ahi cum fiafticasperfonasmoleftent& perturbent, quod iplz ecclefix & ecdefiaftic* perfixue fub eo­ penatores litterarum, ft exeeutores manda­ rum dominio cooftitutr deterioris conditionis torum ad loca fua venerint, cofdem capiunt & arreftant, feu bona eorum occupant, ad exiftunt quam fub Pharaone fuerant, qui le­ cxcufationcm eorum dicentes, quod boc non gis divine notitiam non habebar, tallias, era* faciunt ratione litteratum, ft execution!* prae­ diones, petitiones, ft fervitia indebita didis dictarum,- led ratione quorumdam excefluum ecclefiis ft ecclcfiaftici: perlonis imponere, ft ieu debitorum aliquorum impolitorum ipfis ab eifdem recipere ft exigere non verentur: portatoribus, feu alus exeeutoribus abeifaem adeo quod quidam eorum abufum hujufmodi dominis, judicibus, ballivis, ft aliis: cum frequentibus adibus induxerunt per confuetudinem faciendam, licet in talibus contra li­ fraus ft dujps nulli patrocinari debeat; fta­ tuimus, quod non cbftar>U>us excufationibusD bertatem ecdcfiafticam perpetratis confuetudo relumantur organa. talibus , ad exeeutionis fententiam contra cos procedatur, & fecundum ■> fe? ~~ ·— - Jdomini —~i:— '· - vio·_ -flt judices ·■ 'fcculares quod a monafteriis, ec o*K'sn pri— ncipe s, judices feculares '.* * lenter contra voluntatem mooafteriorum , ec­ délits, fit ecdcfiafticis perfonis requirunt, Ii • . t rt ’ ,,,, defiarum fle bona eorumdem receperunt, incet illicitum fit, coofeouantur. Nos tantis va ierunt, vd arreftavcrunt, feu capi, invadi, frtudibusfltiniquitatibus obviare volentes, prearreflari fecerim * mandaverint, ratiooe tal- cipimus omnibus principibus, dominis, flt ju­ liarum, cxa&ionum Λ iervitiorum predi&o- dicibus faxularibus Leodienfis diœcefis, ne rum ; ex tunc prscipimus eoidem, fic omnes de cetero talia facere przfumant .* ftatueneorum complices Ac fautores in hac parte ex­ tes, quôd fi qui eorumdem per fe vel per acommunicari, fle excommuoicatos denuncia- lium , terras aut pofiefliooes di&orum mona­ ci: flt fi ipfi principes, domini & judices infteriorum, ccclefiarum, vel ecdefiafticarum fra xv. dies cx tunc proxime fequentes abinperfonarum, coli flt arari inhibuerint, vel ad vafioae, receptione flt arreftatiooe non defti- molendina eorum moli, vel aliquid fimile man­ terint, fle ea quas de bonis monafteriorum, daverint direfic vd indire&e, vel ipfa mocaecdefiarum flt ecdefiafticarum perfonarum eif. fteria , ecclefias fle ecclefiafticas perfonas extra dem monafteriis, ecclefiis flt ecddiafticis pei-,B tuitionem fuam poluerint, fle ab injuratori. fonis integraliter non reftiiuerint, moniti fu­ bus fit invaforibus eorum non defenderint iuper hoc tota terra di&orum principum domi­ per hoc requifiti, ipfo fa&o excommunicatio­ norum feu judicum & diftri&us eorum fupnis pœnam incurrant: dc omnes qui eis opoGta flt fiippofiti funt ecdcfiaflico interdipem, confilium flt auxilium prefixnt in hac fio, in quibufcumque locis aliis ipG ex tunc parte, cum ex gladii poteft a te eifdem con­ venerint, bdierint ve! comederint pemofiancéda teneantur ecclefias flt ecclefiafticas per­ do, per triduum ceüêtur a divinis. fonas defenfare ; flt fi per unum menfem diIL ftam excommunicationis fentenlum animo fuItem, excommunicamus fle excommunica­ flinuerint indurato, in quibufeumque locis cx tes denunciamus omnes dominos, judices lztunc venerint, biberint aut comederint percularcs, fcahinos, flt qnafcumque /uftitias fznofiando, per triduum cefietur a divinis fine zulares, qui dericos, vel ecclcfiafticas perfoexpc&atione alterius mandati. nas icienter fuper re mobili quocumque jure, debitis, damnis, vel aliis afiionibus pcriona­ XX. De cnrmettitttihu . liter cirant, flt io caufam trahunt, feu liti- C gare compellunt coram juftitia fcculari, flt Erecurantem premifla, fit omnes qui conGItem, flatuimus, quod fl alicui nobiles vel um, flt auxilium io premiflis prefliterint, flt omnes juftitiarios, flt alios qui occaGone ahi ad prxlia vel alias expeditiones proceden­ judicii alicujus redditi flt pronunciati contra tes jacuerint in grandis, curt ibus, vel bonis clericos modo predi&o flt io foro przdifio ma­ ecclefiarum vel ecclcliaflicarum perfonarum , num imponent vel apponerem ad perfonas, vel mooafteriorum, quod tameo fieri fub pœres, flt pofleiGoncs clericorum, flt nihilomi­ na excommunicationis prohibemus, fle damnus iententiam excommunicationis io difio na aliqua vel rapinas ibidem fecerint, fi in­ foro contra clericos latam tanqdam a non fra menfem a tempore perpetrati deli&i, reluo judice flt ab excommunicatis prolatam de- quiGti, monitione luper hoc fafia " 1 , de dam­ cernimus nullam efle ipfo jure : mandantes an- nis, rapinis, flt * - injuriis * irrogatis, Izfis, fle nibul facer dot ibus locorum in quibus premif- damnum pallis non fatisfecerint, ipfo fa&o facadotibus fa fa&a fuerint, fob pceoa fufpenfionis lare fententiam excommunicationis incurrant. Et fententiz, ut cum eifdem conftiterit d< vio-D fi per quindenam animo indurato fteterint in lenriis predifiis per evidentiam rei, fiunam dida lententia, ipfamexcommunicationisien ­ publicam, feu alias, flatim cedent a divinis tentiam in eofdem aggravent flt innovent fmline alterius expe&atiooe mandati, fle aufio- guli presbyteri diebus dominicis flefeftis, can­ delis accenfis, pullatis campanis, fle nihilo­ res hujus violenti* excommunicent flt excom­ minus contra eoidem procedatur ficut contra municates denuntient in generali in quibus non conftiterit, in fpeciali de quibus conftiterit. iavafores bonarum ccclefiarum fit ecdeGafti* IU. carum perfonarum eft procedendum , ficut Item, cum nonnulli principes, domini fle fuperius eft expreffum^ judices fcculares, dum dire&e propter cenfu­ ram ecdefiafticam, flt poenas fuper hoc conItem, excommunicamus fle excommunicaftitutas, contra monafteria, ecclefias, vel cctos dcnunciari przcipimus,prones illos tam clefiafticas peribo», vd eorum bona non au­ nobiles, quam alios, qui homines noftrxma­ deant attentare; indire&e, excogitatis quibuf- joris ecclefic fle aliarum ecdefiarum noftrc LeodienGs capitalem cenfum___ foldam malitiis, inhibent fuis fubditis, ne ali- diœcefis ___________ _____ ipfis , _______ qui colant terram di&orum monafteriorum, E ventes, vd de familia eorumdem exiflentes, ecdefiarum, vd ecdefiafticarum perfonarum, pretextu advocationis, feu habitationis, vel nec alias quam proprias, vel ad eorum mo­ alterius coloris exaâionibus, petitionibus, vel aliis fervitutibus opprimunt vel moleftant, vel lendina molant, vel ad fimi lia : propter qu* mobilia ipforum poft eorum mortem acci­ ipfa monafteria, ecclefic, flt ecdcfiaftkcperfonc grave difpendium fit gravamen incurrunt. piunt violenter. Nonnulli etiam de prtedifiis Iaicis per nequi­ III. Item , excommunicamus flt denuncientur ex­ tias alias ponunt, feu poni faciunt difia mo­ nafteria, ecclefias, vd ecclefiafticas perfonas communicari qui grangias ecclefiarum , velecextra tuitionem, flt defenfiooem eorumdem: clefiafticarum perfonarum dauferint, vel ter. concedentes malis fit pervertis licentiam, im­ r» eorum coli prohibuerint, vel pecora eo­ ino au&oritatem contra ipfa monafteria, eo» rum acceperint, aut communibus pafcuis ubi pafei confueverunt expulerint. Omnes predi&i clcGas, flt ecdcfiaftkas peribo» info/gendi vel in ■ _______ 9t7 STATUTA SY NODALIA rwxS#*toi·, 918 ”^NO ‘° quolibet amie , M eft prima dominie· A per ipCaa decimas ecclefiis ad quas pertinent dc------- —— cwusn mentis a quolibet presbytero parochial! denim. cetero pacifice poflideoda· relinquentes. Quod li ^^2-. • •Si cientur excommunicati io generali »· infpeci»- menfem poll hujufmodi publicationem manli vero ubicumque cooflitcrit facerdoti de a- dati, quam infra dominicam palatarum in qualibet parochiali ecclefia a facerdote loci liquo prediâorum, nominalim paedido· ma­ lefactores, & omnes qui confilium, manda· fub poena fufpenfionis ab eodem fieri prxeipimus, * eos excommunicamus; & precipi «videtur tum, & auxilium praftiterint, ipfe presbyter incontinenti quam cito iciverit, non expeâa- mus, quod quilibet de pnemiflii de quibus deeffe/r «rconftiterit, fine alterius expedationc mandato termino menfts, deouncict excommunica­ ti, a presbytero loci excommunicati denunres , fine expedatione alterius mandati , fin­ gulis diebus dominicis aut feflis, candelis ac­ cicntur. In qua excommunicatione fi per quindenam perduraverint, ex tunc io antea in cents, campanis pulfatis, nec eos abfolvat fine notho vel officialis noftri mandato fpe- uxores eorum 3c famulos excommumcatioo» cialt. In qua excommunicatione, ii per quin­ fententia aggravetur. dena π permanfermt, uxor eorum & familias, monitione trium dierum prsmifta, ab eccle-B XXIII. De ttlebratioiu i» Ite» iaterdiffo. fia arceantur, vel ingreftu ecclefix: & fi per altam quindenam perduraverint, totum balliItem, direâe prxeipimus, ut quandocumvatum vel villicatum eorum ccclefiaftico iupque contigerit ab ordinariis judicibus aliqua ponimus interdido, & prxeipimus dcnunciari loca feu ecdefias lupponi ecdefiaftico interinterdidum dido, presbyteri & clerici diligenterobfervent fententias interdidi, nec aliquis in ecclefia XXI. De pefcnis cnemmibtu. inierdida preiumat celebrare divinum officium durante interdicto, quod durare intelligimus, Item, excommunicamus omnes & fingudonec ab eo, a quo latum extitit, feu ha­ bente fuper hoc poteftatcm fuerit revocatum . los, qui pafcua communia in ficco vel inhulutmodt, filvis vel terris conditura, in vtlhs Et nos omnes facerdotes celebrantes icienter, □ iduarum ecdefiarum noftre diœcefis vel ip- diaconos vel luodiaconos & alios clericos ef.inim allodus, vel hominum ad ecdefias vel piftolam & evangelium legentes, aut aliquid officio...m------luis officiis officiantes — io cillas earum pertinentium invaferint, occupa- de —divino --------- -------------------------------------vetint, vel appropria verint violenter, nifi in-Cloco interdicto.* nifi in catu m jure excepto, ur inferius apparebit, & celebrantes divina fcientra vti. dies poft hujus fententix publicatio­ nem , quam a quolibet facerdote proxima fe­ ter excommunicatis & interdicts potientibus, excommunicamus & excommunicato* denuncunda dominica poft hanc fynodum fieri volu­ mus, eadem pafcua dimiferint & communitati ciamus. Si vero presbyteri excommunicati vel iufpenfi divina, immo potius prophana non rclhtucriut: ita quod amplius te de cis nul­ latenus intromittant. Praecipientes diftri&ius, formidaverint celebrare, ipfos denunciamus ip­ fo faâo irregulares: fic fi in fua rebellione quod fi hoc non fecerint, dcnuncicntur fin­ gulis diebus dominicis & feftis, candelis ac- ulterius per feptem dies duraverint, ipfos a fuis beneficiis, fi qux habent, i pio faâo pri­ •enfis, campanis pulfatis, publice & folemoiter excommunicati tanquam pnedones rei vamus, fic privatos denunciamus: indulgentes beneficiorum patronis, quod ex tunc aliis perpublier, vel aliene invafores. In qua excom­ fonis idoneis beneficia conferant didorum pri­ municatione fi per xv. dies perftiterint, uxo­ res eorum & famuli, mon itione trium dierum vatorum : alioquin elapfo termino juris, potcftas conferendi diâa beneficia ad fuperiorem prxmitTa, ab ingrcftu ecclefix arceantur. Ea­ dem lententia percellentes omnes illos, qui D proximum devolvetur. Si vero diâi irregula­ res beneficia non habent, nos perpetuo ano­ ftra dieccefi cos eliminamus. Er Jic.-t talcs per aliquorum preces importunas abfolutionis be­ neficium ab excommunicatione a nobis obti­ nuerint .* volumus tamen fic prxeipimus archidiiconis , quod in fuis archidiaconatibus, dc. canis conventualium ecdefiarum fic confilio rum, abbatibus, prioribus fic ceteris ecclefia- NOTA rum praelatis, quod in fuis ecclefiis diâos iregulares celebrare, aliquod divinum af­ fictum exequi non permittant. dc cetero fuper communibus pafcuis vel fimiIta talia attentaverint. Mandentes quod fingtili facerdotes contra eos de quibus conftitcvit , quod premilTe in pofterum attentabant, naminattm procedant modo praediâo. Ubi­ cumque vero aliquis facerdos fpccialiter dc al quo luo parochiano, vel de aliquibus aliis iciverit quod aliquid de paedidis pafcua oc­ cupent , incontinenti procedat contra illum vel illos pœna fupradiâa, fine expeâatione al­ terius mandati. Quod fi fcienter hoc omifeIIt facere, ipfo faâo ab officio fit fufpenfus. XXIV. De aitari * teliee, & vefiimentit, &c. XXII. De dedam aovalia. E Item, prxeipimus, quod quilibet laici, fi. ve nobiles vel alii, qui antiquarum occafione decimarum, quas in aliquibus parochiis per­ cipiunt, vel ex donatione vel ex largitione nobilium, leu alia occafione , quafcumque deci­ mas novalium interris propriis vel aliis in qui­ buslibet parochiis obvenientes occupant, attranunt&libi vindicant, penitus ab occupatione, attradone, & ufurpatione carumdem decima­ rum novalium defiftant, & de blatis fatisfaciaat tam nobis, quam ecclefiafticis perfonis, quibus iplx novales decimae de jure competunt, Item, prxeipimus enant officiali naftro, quod altaria fuper quibus tales excommunica­ ri celebraverint, faciant confringi, nec per­ mittant in eis celebrari donec fuerint repara­ ta,- fic calices conti'*i, fit veil irnea ta facra in quibus celebraverint, comburi .Et fi qui facerdotes, fupra diâa altaria antequam fint confra&a, fic cum diâis calicibus antequam fint conflati, fit cum diâis veftimentis an­ tequam fint combufta, fcienter celebrare prefumpferint, ipfo faâo fint iufpenfi a divinis. Item, ftatuimus, quod fi facerdotes fufpenfi, excommunicati vel interdidi celebraverint, fic no- 9*9 A'.’s’O CHRIsn ®. ECCLESIÆ LEODIENSIS. >udolphus r. notam irregularitatis incurrerint, & poftmo-A II. ■ ——> dum in contemtum celebrare reperiantur, per­ Forma ecclefix talis eft, quod excommuni- *KNr» petuo carceri mancipentur. catus, qui fe petit abfolvi, dabit cautionem pignoraticam, fi poterit; bytero loci conjhterit, &c. accipienda fit. de­ Qrvationem ftatutorum mei ito procedere non claramus flatuentes, quod quando decano vel audebunt,- in quo cafu didas minas inferen­ presbytero luci per evidentiam tadi, puta fi tes excommunicamus, & locum in quo prae­ dcbdiim fieri viderint, vel audierint, vel amitia facta fuerunt & ejus populum (upponi· lias (civerint ladum efle vel per confeflionem B mus ecclefiaflico interdido, nifi habuerimus delinquentis, quain decanos vcl presbyteros quod minx, a tempore quo fadx fuerunt, loci audiendi, lecipicndi, &i delinquentes ad ceflavcrunt infra odo dies, & presbyter cui dicendum veritatem , fi neccflc fuerit, fuper minx hujufmodi intentabuntur , fi poterit, re­ prxmiilis compellendi per ceniuram ecclefiacipiat teflimonium competenter; & fi infra flicam, ftatuimus habere poteflatem vel per menfem unum tunc proximum hujufmodi mi­ famam publicam contra aliquos laborantem nx non ceflaverint, ita quod presbyter feu conquercntium, vcl eorum procuratoris ha­ executor exeeutionem fuam & ftatuta fynobentis fuper hoc poteflatem (aeramenti de ca­ dalia obfervare non potent, tunc exccutoi fi­ lumnia iubfcquentcs, illos contra quos fama ve fit presbyter, vcl quicumque alius, a loco laborat delidum ipfum commififfe, vel per ip quo muu fadx fuerunt recedat, nec ad tenientiain vcl per confeflionem in jure fa­ eum minus urantibus accedat : alioquin ip­ ctam cuniltterit de commiflis , vel cum judex lum iufpendimus a divinis ipfo fado, & ex ipfi decano vel presbytero loci mandavit quod tunc idem executor decano concilii ptxmiffa ad excommunicationem procedant virtute di- denunciet : & ipfe decanus ad denunciationetn .......... cti flatuti noftri. Decanus vel presbyter loci ^didi exeeutoris didas minas fub juramento vcl alius executor delinquentem excommuni­ cet, & ad excommunicationem procedat: alitcr autem decanus, picsbyter, vcl executor, delidum, & quid fuper eodem tadumiucnr, Oc circumflantia; ejuidem nobis vel noftro of­ ficiali reicribant , i» vîSV. ecclesiæ DD1ENSIS. lf.i WDOLjHUst. 934 V. --------- — Pixcipimus fic omnibus judicibus, ut habeant notarios peritos fic diferetos, qui tcftes pofI. fini examinare in caufis gravibus, ut puta matrimonialibus fic aliis. Et notarii in exa­ Infuper flatuimus & przcipimus fub pœna minandis tcftibus fint diligentes fic difereti, excommunicationis omnibus feabinis & juftinec aliquam foveant partem, fic quzrant a tiariis , ut Don differant fraudulenter pro­ telle caufam feire didi fui, de loco, tempo­ terre judicium fuper querimoniis & caufis re , fic aliis circumftantiis, de quibus tradi­ cccIcfiaruAificccclefiaflicarum perfonarum con­ tur Extra dt ttllibut, fic cum agitur in cautra perfonas Jaicales ad ipios delatis, fic difa matrimoniali, ad divortium notarii quxûas fententtas debits execution! damandarc. runt diftindionein graduum fecundum decre­ talem extra d: tc/libuf, in capitulo λ-crr II. Prccipimua omnibus judicibus ordinariis je 9«jdam ■ delegatis, ut in judiciis Deum prz oculis ha­ VI. bentes ftatuant fic faciant quod foadebit jufti· B Et nos excommunicamus fic excommunicator tia, & pauperibus in quantum potuerint cum denunciamus omnes advocatos, procuratores, peo fic ratione condefcendant, & fub pcena ex­ notarios fic ahos quofeumque, qui perfonas communicationis, quod prece, pretio, odio, vel in judicio litigantes mftruunt, fic inducunt, timore non fleftantur; fic excommunicationis fic faciunt negare quod effet affirmandum, vel fententiam non proferant, ntfi inferiptis, fic etiam affirmare quod effet negandum ; fic qui cadam expreffe confcribant, propter quam ex­ tcftes inftruunt fic inducunt ad perhibendum falfum teftimonium, fic omnes tcftes falfum communicant , fic exemplum feripturz exhi­ beant excommunicato infra menfem poft diem deponentes, fic mandamus judicibus quotien· excommunicationis latae, ii fuerint requifiti fcumque tales invenerint, quod eos capiant, fuper hoc, fimiliter procedant in fufpeniionis fic in carcerem intrudant, pœna canonica pu­ fic interdidi fentennis: alioquin judex contra­ niendos . VII. rium faciens, per unum menfem ab ingreffu ecclcfiz, fic divinis officiis fecundum canoni­ Nullus advocatus patrocinium fuum przflet cas fandiones, ipfo fado eft fofpenfus. Et ii manifefto ufurano, hzretico, vcljudzo confic fofpenfus divina officia exequatur, inegu-(- tra Chriflianum, nifi judex ex caufa aliqua lariiatcm incurrat, fuper qua non poterit, advocato hoc duxerit committendum, fie af­ nifi per fedem apoftolicam difpenfari, fic ju­ filiant advocati pauperibus fic miicrabilibus per­ dex in quantum poterit lites abbreviet, fic fonis gratis: fic nullus advocatus, procurator icu notarius vel judex attentet pudicitiam mu­ cum judex viderit aliquam partium per ex­ ceptiones frivolas dilatorias , fic peremioiias lierum litigantium. VIII. litem protrahere , tunc fecundum quantita­ Piztcrea przcipimus omnibus judicibus quod tem vel qualitatem negotii , conditionem perfonarum fic alias circumftantias flaiuat ter­ in citationibus ponant terminum competen­ tem, fic exertftores non citent aliquem, nili minum peremtorium partibus ad proponen­ citatus veniendi ad judicium terminum habeat dum quidquid proponere voluerint, fic ultra competentem fecuadum locorum diftaniiam . terminum noo audiat aliquam ulterius proponentem . xxvni. III. IX. Judices advocatos in judiciis poflulantes fic Item, cum in concilio LugJuncnfi ftatuprocuratores faciant jurare tadis lacrofan-D tum fit, ne a fede apoftolica vcf legatis ejus dis, quod in caufis in quibus font advocati fic caufz aliquibus committantur nifi perfonis quz procuratores, omni virtute fua omniqtte ope id in dignitate font przditz, ncc alibi quam in quod verum Ac juftum efle zflimavcrint fuis civitate fic in locis magnis Ac infignibus, ubi dientibus inferre procurabunt fic foadebunt, valeat juris peritorum copia inveniri ; fic cum & quodUfl quacumque parte judici cum ipfis in noftra diœccfi a nonnullis dubitentur quz innotuerit caufam efle injuftam, eam dimit­ loca infignia debeant reputari, oos talem du­ bitationem removentes, ipfa loca infignia pro­ tent , fic omnino recedent ab eadem, nulla­ tenus ulterius de ipfa fe intromiffuri. priis vocabulis duximus exponenda vel expri­ menda, videlicet Lcodium, Hoyum , DinanIV. tum , Namurcum , Foflis , Thuduinum, NiPrzcipimus omnibus judicibus in virtute fanvella, Lovanium, Aquis, Trajcihtm, Tun­ dz obedientiz, quod nullum fuper exceflibus fuis conveniant vel citari faciant, nifi prius gris , & Thenis in monte : prohibentes, nc apud bonos fic graves fuper delido aliquo dif­ in aliis locis caufz apoftolicz vel legatorum famatum, vel perfona gravi denunciante cui ejus tradentur, nifi de communi partium promerito fic credendum ; fic tunc in citatione ^ccflcrit voluntate. X. fic proceffu feribant perfonam denunciantem , Qtiia vero cefftones adionum odioiz funt fic fi perfona enuncians tn probatione defe­ fic pluries in fraudem fiunr, ftatuimus, ut cerit , fciat quoniam denunctatio tenebitur ad ceffioncs adionum inter viros fiant dc licen­ expenfas fic intereffe. Non fignet vel feribat judex vel denuncians per formam efle cum tia Ac in przfcntia noftra, officialis noftri, non fit verum, cum mortale peccatum fit invel loci archidiaconi, vel judicis partium com­ petentis. Et fi legitima caufa fobfit, ceflîonocentem diffamare, fic non permittat judex de figillo foo recipere ultra rationem, fic om­ nes admittantur : alioquin non admittantur. Cefftones autem aliter fadz non valeant, Ac nia ada judicialia confcrihantur, fic origina­ lia maneant apud judices, ut fi diffonantia qui cedit, cadat a jure foo, Ac is in quem •adorum fuerit, ad originale recurratur. fada eft ceffio commodum non habeat, fic fi ex tali ceflionc aliquis agere przfumlcnt, ulConti. Gtntrtl. Tom. XXIV Nηn 3 que 0; vS, STATUTA SYNODALIA. RUrS£M'1’ W que ad litem conteftatam agere deftiterit, cx-A montra quos nihil habent queftionis , aut per ANNO ΛΝΝΟ ipfas malitiofe adverfarios fuos ad villam quas CHRIS communicatus fit iph fado. Π CH! IS It XI. commune cum aliis habet vocabulum, citari ».sr. Item, inhibemus faeerdotibus dc aliis cede- procurant, vcl ad loca ignota vcl mimis in• Fidrtia· fiaium ptzlatis dc omnibus clericis, ne/exe- fignia *. quantur mandata judicum delegatorum, nifi ί<φ· II. prius infpc&o authentico quo utuntur figdlato. Excommunicamus etiam omnes falfitatem XXIX. P* Btgbinit. 4 in litteris noftris, cccicfic noftrc majoriscuriz nollrc, vel archidiaconorum vd decano» rnm noftrorum, ac ipfarum litterarum figillis committentes five facientes; nec non illos Item, prccipimus, quod omnes Bcgbioa quorum confilio vcl inftruâione ipfa commit­ privilegio Beghinali gaudere volentes, innent' titur fa Jfitas, & illos fimiliter, qui ipfis lit­ curiam Bcghinarum, & prccipimus commo­ teris falfis fcienter utuntur. Et diflriâe prerantibus lacerdot ibus & decanis chriftianitâtis, rant ibus extra extra curiam curiam Bcghinarum» Beghuurum, quod quod di-Bcipimus di** ut per Cingulas parochias inquiri faciant talea ftioguant habitum fuum ab habitu Beghtnarum, dc fi aliqua Beghina extra curiam ac- faliarios vcl abufores, & nomina illorum, & cefferit moratura , vel ejefta fuerit propter in­ qui fuper hoc fuerint diffamati, remittant nocontinentiam vel aliud deliffum, habitum non bis feu officiali noftro. deferat Bcghinarum. III. Pncterea omnes Beghinas negotiatrices ve! Item, excommunicamus dc excommunica­ mercatrices manifeflas amplius quam decem tor denunciamus omnes illos qui per referiinarcharum in negotiationibus habentes, a pri­ ptum apoftolicum in forma ea que de bonis, vilegiis Bcghinarum excludimus, nec eas a quod folum fe extendit'ad res ecdefiarum, folutione eoiorum feu exaftionum volumus ef­ citant, di conveniunt aliquos fuper aliis rebus le liberas. Alias autem in curiis commoran­ quam ecclefiafticis, ad qiras hujufmodi referites declaramus ad pracmiffa non teneri. ptum (e non extendit, etiam omnes illos qui caufa ferendi t eft i mon ii, faciunt aliquos citaXXX. Dt nunfatu. C ri perfonaliter coram judidbas ad vexandum cos, quorum tcftimonio non indigent. Quoniam autem ut accepimus quod plures fubditi noftri mandata noftra dc noftri officiaIV. lis dc aliorum judicum -minus promte & dili­ Excommunicamus dc excommunicatos de­ genter exfequuntur, ÔC aliqui exfequi omit­ nunciamus omnes falfam monetam, dc etiatn tunt, in fuarum periculum animarum dc li­ omnes illos quorum auxilio vel confilio p ra­ bertatis ecclefiafticar Leodienfis; diftride pre­ mifia fiunt, facientes, dc eos quorumconfilio cipitous quod ea de cetero omni occafione dc fafta fuerit falfa moneta, dc qui earn in ter­ excufatione poftpofita fine difficultate fuper ra lua fieri permittunt. quocumque negotio dc contra quofeumque fide­ liter exfequantur, dc obfervent ÔC obfervari XXXII. Dt faciant juxta eorumdem tenorem mandatorum , mandatis receptis figtlla fua in fignum I. exeeutionii appendentes. Quicumque verohu­ jufmodi mandati tranfgreftor extiterit, peri Excommunicamus dc excommunicatos ddtriginta dies ab officio pcenam fufpenfionis fe nunciamus omnes ufurariosmanifeftos, de finnoverit incurfurum. Nihilominus contra ipgulis diebus dominicis dc feftivis a quolibet fum gravius procefluri, ii meruerit protervi­ lacerdote denuncientur excommunicat i. tas delinquentis. II. Nullus facerdos oblationes manifeftorumuferariorum recipiat, nec ad communionem eos XXXI- De ftlfatir, admittat, nifi ufurarius manifeftusfatisfecerit I. de ufuris, fecundum conftitutionem felicis re­ cordationis domini Gregorii papa: X. quae in­ Statuimus de falfariis declarando falfarios cipit; ttfureni. litterarum domini paps efle audoritate canoNullus teftamentis uturarii snanifefli inter­ nts excommunicatos, dc nos excommunicamus etiam dc excommunicatos denunciamus omnes fit , nec ad poenitentiam vel communionem abufores litterarum domini pape, legatorum p admit tat, nifi de ufuris fatisfecerit fecundum ejus , noftrorum archidiaconorum, decano­ 11 formam conftitutionis domini Gregorii papse, I. II. rum, dt aliorum pne la torum, judicum ecclefiafticorum, dc omnes illos qui per litteras apoflolicas vel legatorum ejufdem coram divetfis judicibus aliquem fuper una re, vel in una parochiali vel pluribus perfonalibus affionibus trahunt in caufam, dt vexant. Quive­ ro diftas litteras apoftolicas aut legatorum e)us ad futuras trabum injurias, aut aliis ven­ dunt aut commodant, emunt ab aliis, fini ex caufa commodati recipiunt, illos etiam qui propter vexationem vel extorfionem aliquam faciendam cis fcienter utuntur contra tUos dc teftamenta manifeftorum ufurariorum, qui fecundum formam diâac conftitutionis non fatisfecerint de ufuris, fufpenfione nulla funt ipfo jure. Cum autem ufurarii manifefti fe­ cundum formam conftitutionis fatisfecerint, ad facramenta ccclefia flica admittantur. IV. Manlfeftos autem ufurarios dicimus, de qui­ bus per fententiam vel confefltonem faffam in jure aut evidentiam rei quse aliqua tergi­ versatione non poteft celari, conftiterit evi­ denter , & illos etiam qui per ufaras diffama­ ti • 17 S. ECCLESIÆ LEODIENSIS. RUI^H 1 958 “ti infra tempus ftatuendnm ab eo qui fuperAptunt, edanr, dc diftrabunt in fraudem didr ““-----CJtiuSTf hoc *“*** pô*e^ i Λ 4tctn fe ' non purgaverint, refabric* ANNO taoricz. CHRun putamus pro tnanifeftis ufurariis puniendos. s». ,, t,. V. Item, prxeipimus dc injungimus univerfis Prrciptmus etiam fingulis faccrdotibus pajpresbyteris noftrs diœcefis, fub pana fufpenrochialibus, quod moneant in parochiis tuis ifionis dc excommunicationis, quaternis diligen­ frequenter in generali & fpeciali de quibus iter negotium dici* fabrics ecclefiz apud fuos conftiterit ufurarios, & infamatos publice de 1fu^ditos promoveant diligenter dc fideliter in ufuru & cootraffibus illicitis przemtionum !ecclefiis, confeffiooibos, dc tcftamentis : dc fi exercendis, ut ab ufuris dc a talibus contra- <»· injunfra fibi poenitentia fiant tedamenta parochianorum publice fle coram diferetis perfonis; & cum aliqua fabric* ec­ clefia: S. Lamberti legantur, hoc presbyter fignificet in Leodio procuratori fabric*, fit nomina eorum, qui pratdiâa legata fecerunt infra menfem. V. Sufpendimus dc fufpenfos denunciamus am­ nes presbyteros, qui celant legata fabric* ec­ clefiz przdiâa, nec ea procuratori fuo denunciam infra duos rnenies a tempore fcicœ U*. » $59 v?cÎf. STAT. SYNOD. ECCL. LFOD. RUtST1’ 54® — (ia. Et excommunicamus omnes laicos, qui A fufpeâos, & figtllabitur fub figillo presbyteri CHRiîrr ceU*e,,m Pr θ cutores canonici fuerint, ordinentur dc tenean­ teunt, dc certos exeeutores continuant ad exetur, prout eft vel in pofterum fuerit a capi­ quendam luam ultimam voluntatem . Et tamen tulis eorumdem fuper hoc ordinatum : nec vo­ ii aliquis omnia bona fua tn manibus excculumus per hoc prçjudicium generari confuetutorum fuorum potuerit, habetur pro teftadinibus obier vatis circa teftamenta canonico­ mento. rum noftra diœcefis, fi quas habent in preVIII. miffis. Verum cum exeeutores feu manufideles le­ XI. ft a mentorum perperam procedentes, bona ad Piçcipimus etiam iacerdotibus loci, dc ip­ exeeutionem pertinentia clam futcipiunt dc fis exacutoribus, & manufidelibus, quod co­ celant , dc poftmodum cum rationem exeeupiam inventarii diâi referant infra duos mentionis fuz facere debent, negant fe habere bo­ fes noftro officiali a tempore quo faftum fue­ na quanta receperunt, furum dt rapinam rit , dc hoc pizeipimus per noftrum officia­ committentes, dc ultimam voluntatem defun­ lem rcgiftrari, nec aliquid recipiatur pro fidi minime exequentes- Nos malitiis talium gillo. Cum autem teftator deceflêrii , ipfi obviare volentes , ftatuimus dc ordinamus, e* exeeutores faâo inventario, bona ad exeeutio­ quod nullus executor feu manufidel'is bona tenem pertinentia apprehendant t Ac cxequaotur ftetorum ad exeeutionem tuam pertinentia in­ ultimam voluntatem diâi dvfunâi, faciendo vadat , recipiat . vel de cifdem f« aliquatenus proclamari in loco quo morabatur defunâus intromittat, nifi faâo prius inventario, id eft dc plurimos eft» Ac confer vari cqnfucvir, ut quadam icrtptura, m qua continebuntur quz omnes creditores defundi At a quibus aliqua Ac qualia bona teftator poft fe reliquit , ad extorferat , coropaieant certa die ofteniuri de­ exeeutionem przdiflam fpeâaotia; que ipfe bita fua : dc tunc ipfis cxecuto'es pnmo ereexecutor feu manufidel s recipiet dt levabit, di tor ibus a quibus injufle extorferat taiisfaciant, dc debita forefaâa, dc legata ipfius teftaloris Ac de refiduo fatistaciant legatariis quibusli­ reftnuct dc adimplebit, dc illud inventarium bet pro rata bonorum defuifli. & < fficiafis fiat per bonos viros, videlicet per presbyterum nofler pet centuram ecclefiafticam competi^ dc. duos fcabmos locales feu fynodaies, nec exeeutores dc bzrcdes dcfuuâi aa joaplen. ···>. * ·· dam m,. »4« ANNO CHRISTI mmÎ5? MODIFICATIONES ' ,41 dam fic exequendam fiipremam defundi vo-A luo intern. II. -------------Item, aliam conftuutionem fub titulo de tcftamentisqua dicitur: Excommusucasmu omnes ,,,, laicos φΰ celaverint legata fabrica ecclefia Leodie^fist fic declaramus & intelligi volumus de MODIFICATIONES laicis qui tenentur ad folutionem legatorum, , Przccdcntiom ftatutorum anno M. CC quod illi fint èxcommunicati fecundum teno­ XC editz. rem & formam conftitutionis. III. Item, conftitutipnem, quz feripta eft fub Oh annas Dei gratia Leodienfis epifeopm uniwrfis abbatibus, abbatiffis, priori­ eodem titulo dc teftamentis, quz fic incipit: bus, przpotitis, arcbidiaconis, decanis, con­ Ftraiw cmw exeeutores feu manuftdeles teftamenventibus, caltulis, fic ecclefiarum reâoribus, ferant perperam protendentes, Stc. ufque ad fi­ clericis ti altis civitatis & dkecefis Leodiennem tituli, fic corrigimus & modificamus , fic, falutem in Domino fempitetnam, quod mortuo teftatore, exeeutores teftamenti Cum in generali concilio nuper a nobis "'ipfius defunâi vocent duos vel tres fcabinos, Leodii celebrato in craftino dominiez qua vel alios probos viros & honeftos, & coram cantatur fuvocaoit ave, anno Damini M. CC. cis feribi faciant, fi commode fieri poteft, LXXXV1I. ad confervandum ftatum & liber­ bona fpeâantia ad ipfam exeeutionem & co­ tatem ecclefiarum ac regimen dicecefis Leo­ piam diâz feripturz dent diftis probis, & fic dienfis, & ad reprimendam perverforum ma­ diâa exeeutione utantur, fit in ca procedant litiam quafdam ly nodales fecerimus conftitu­ juxta ipfius defunâi voluntatem : ita quod tiones, quz tunc legitime de fui forma po­ per diâam exeeutionem legi fic confuetudini urtant reputari.·,-fed quia potentes, magna­ loci in quo przmifla fient, nullum fiat prae­ tes, nobiles dicecefis noftrz Leodienfis, nec judicium, nec ad aliud obligentur diâi exe­ non magiftri fcabini, jurati & communitates eutores virtute diâz conftitutionis quam de civitatis Leodienfis, oppidorum Hoyenfis, Diojure vel confuetudine didi loci fint obligandi · neti, S. Trudonis, Tongrenfis, & Foftateo· 1 V. fis, ad nbs detulerint querimoniam fuper eo Item, aliam quz feripta eft fub titulo, d? quod per quafdam ex conftitutionibus, de qui-c-vita turn ύ o homftatc oomjcase clericorum cbfTicvrKm, in qua excomcxcom· bus inferius fit mentio, jura fua, libertates, municantur & excommunicari denunciantur franebifiz, leges dc confuetudines ipforum ad omnes laid, & omnes quicumque in clericos quorum cbieryationem ex debito noftri tene­ deadecuraverunt, &c. mitigamus in hunc mo­ mur officii, Izduntur At enervantur, ut dice­ dum , quod poenam excommunicationis in eis bant , licet diâz conftitutiones fuerint dc de­ tatam revocamus ; ita tamen quod fi qui fue­ buerint apud jurifperitos. légitime reputari ; rint laid vel alii qui clericos deatTecuraverim , quia cum alibi feribitur quod ad fedandum nec eos poftea affecuraveiint, nos & alii ju­ populum termini multum remanferit, nos pa­ dices competentes procedemus, prout de ju;e cem & tranquillitatem noftrorum fubditorum fuerit faciendum, aim fuper hoc ad nos vel modis omnibus affeâantes diâas conftitutioad judices competentes fuerit delata- querela. nes de jurifperitorum confilio declaramus, corrigimus, & modificamus, prout inferius conV. tinetur. I. Correilio circa plures fententias excommunicatio- , Sub titulo de ufuris in eonftitutione quz q nis, interdifii, & ceffatimis. incipit : Excommunieusstus, & cxcernmunicatos denunciamus omms ufurarios manifeftos, ficclauItem, quia in quibufdam malefaâoribusipfulas quz tales funt, Et illos etiam qui fuper fis de quibus in illis fif mentio infiiftz quzufuris diffamati infra tempus ftatuendum ab eu dam perne fequuntur, videlicet, ubi tales maqui fuper eo babtt poteftatem β fe non purgave­ lefaâorcs domicilium habueiint, moram fe­ rint , reputamus pro manifeftis ufuroriis pu­ cerint, biberint, comederint, pernoctaverint, niendos. Et illam claufulam; Et infamati fi privatz ptrlonz vel dommi diftridtim haben­ fe non purgaverint reputamus pro mansfeftis utes, quod in locis illis, Vel in diibiclibus diftofnrariis puniendos .' Et illam claufulam : Et in­ rum dominorum cefletur a divinis , & poli refamati fi fe non purgaverint, pro eouviSis ha­ ceffum eorum per duos , tres vel plures dies, beantur , fic declaramus; licet de jure fic in& ubi violentia faâa eft, & quod dominus telligi deberent, dc noftrz haâenus fuerit in­ loci, judex, juftitia, villicus, & fcabini fint tentionis, ut fic intelligerentur : dum cum fa­ excommunicat!, & eorum' terre & diftri&us ma fic legitime contra illos probata fit proecclefiaftico fuppofiti fint interdiâo, nifi fenunciata per judicem competentem, famam ccerint de diâis malefaâoribus id quod preft * Z^»^ contra11 Iillos a« •JT >> - —probatam, — A, — Λ * 11illos _ Λfic ft bytert —loci — Î vel .1 Adecanus, - -___ — A de _ quibus * in ·eiidcm » l ._ legitime effe diffamatos reputamus pro ulurariis mani fell is conftitutionibus continetur, propter quz cefpuniendos, fit ^ro condidis debent haberi fi fare mandabatur a divinis in aliquibus locis fe non purgaverint infra terminum competen­ virtute ipfarum conftitutionum. Et quia pcetem eis aflignandum. Volentes fic praecipien­ nz ita fuos auâores tenere debent, ut inioutes vobis omnibus fic fpecialiter noftro olficiates non Izdantur, didas poenas relaxamus Ji Leodienfi, quod fi ufurarii manifefti fatifVolentes & praecipientes, quod licet in ali­ fecerint de ufuris, vel cautionem przftitrrmr quibus locis diâi malefeâores domicilium ha­ de ipfis reftituendis fecundum conftitutiooetn buerint , moram fecerint, biberint, comede­ felicis recordationis domini Gregorit papas X. rint , pernodaveriot, tranfitum fecerint > vel quz incipit; (hamfuam vel {^mutans, fine f. domini non liberaverint clericos, qui capti difficultate qualibet ccdcfiafticz tradatur icdeducuntur per eontm loca vcl diâriâus, a pullur». manibus fic eos deducentium. vcl ubi Vio- J len- 94, ------- STATUTORUM PRICED. >44 - lentis fads (uotj feu aliqua alia de caufa, A debita imponentes, inhibentes terris ecclefia ,icet hic dc ca f*prefla non fiat mentio, con- ‘ . rum * ’ coli, ’ &f-alii “ malefaüores, de quibus in didis novis conftitutionibus vel eorum ali,cn’a *n noftris novis conftitutionibus propter qua fit mentio fpecialis, licet hie non expri­ quam cellare deberent a divinis virtute didamatur . rum conftrnitionum, vel dominus, judex 7 juVII. (litia, villicus, & Icabim excommunicationis Item, alteram conftitutionem in qua dici­ (enteniiatn incurrebant ; Non propter hoc di­ tur , quod fi aliqui nobiles vei alii ad p’telia di domim , judex, juftitia , villicus, À fcavei ad aliquas expeditiones procedentes, ja­ bini, Iket denunciation! presbyteri vcl decacuerint in grangiis ecclefiarum feu ecclefiaftini przdidorum non obedierim in prpmiftis, carum perfonarum, &c. quod ni fi* infra quin­ dum tamen de hoc, fecerint quod ad ipfos decim dies a tempore perpetrati delidi fatispertinet ratione fui officii, excommunicatio­ fecerint de damnis & rapinis, ipfo fado fennis iententiam incurrant, nec terras eurum , feu ditlri&us vel alia Joca ecclelialucp pro­ renuam excommunicationis incurrant, prout in ipfa conftitutione continetur. Nosconfidepter hoc tupponantur intetdido virtute dida­ rurti conftitutionuin, ipfis conftitutionibus ficBrantcs quod ptopter neccilitatcs plurimas prsfieri comingit, pœn»m excom­ pœnis alus contra ipfos malefldore* ia fua mi (Ta interdum ' municat ioini in difta conftituiione coutcnlobore durantibus. tam relaxamus. VI. Malefsdores autem predidi funt'incendia­ VIII. rii , effraftores ecclefiarum, monafteriorum invafores, raptores, detentores grangiarum, Correflio contre ctffionei eilionnrn feandei domorum, & aliarum rerum (eu bonorum ecclefiafticorum, monafterionim 6( ecdefiafticaItcm , conftitutionem feriptam de judicibus, ruin perfonarum, eorum complices, & fau­ tores, & violatores ecclefiarum & cœmcterio- in qua prohibentur fieri cefljones aftionum in­ ter vivos coram alus quam coram noftro of­ mm , nec non immunitatum ecclefiarum, exIsidores aliquorum hominum abecclefia, ob- ficiali Leodienfi , archidiacono loci, vel judice competenti, &c. intelligimus & declaramus fidentes ecdefias, prohibentes ne obieflis in ecdefia vidualia conferantur, capientes cleri- de ceftionibus aftionum perfonalium ; quare cos, & eorum bona, complices, & eorumÇvobis & veftrum fingulis prscipiendo mandafautores, clericos captivos detinentes, pecu□.·»-- conftitutiones λ·....·. rfecundum — mus, quatenus didas predidas declarationem , correftionem , modi­ niam ab eis extorquentes per captivitatem do­ ficationem obfervetis ex nunc, & cis utami­ mini focorum qui cos non deliberavit a ma­ ni, non obftanre eorum primo tenore. Prae­ nibus fuis vel eorum qui pas fic capros dedu­ cunt per eorum terras, vel eos ibidem non cipientes vobis omnibus & fingulis, quatenus ad cellationem contra prrdiftas declarationem , arreftant, inhibentes reftonbus & inveftitis, corredionem, & modificationem virtute prio­ ne in locis fuis morari polhnt eorum compli­ ces & (sutores, occiforcs, mutilatores, perris tenoris diftarum conftitutionum nullatenus procedatis. Et fi proceditis organa veftra fine cudores atrociter clericorum, imbannitores, & arrêtantes bona ecclefiarum ve! ecclefiaftialterius expeditione mandati refumatis, ce­ teris noftris conftitutionibus & antiquis (latuc.uum perfonarum, facientes & feribentesfta­ tuta contra ecclefiafticam libertatem , judican­ tis fynodilibus in fuo robore manentibus, ac etiam firmitate. In cujus rei teftimonium figiites (ecundum ea , prohibentes, ne ad judicem eccleliallicum eatur de cautis fpcftantibus ad lum meum prsfenttbus duximus apponendum. forum ecclefiafticum, impedientes portitores D Datum anno Domini M. CGXC. dominica litterarum judicum ecclefiafticorum & i pia rum poft Purificationem B. Maris Virginis. cxecuiores: ecciefiis & ecclefiafticis perfonis, Explicit, Deo gratias. rallias, exaftiones indebitas, vel iervitia in- CONCILIUM WURCEBURGI NATIONALE. Anno Chrifti MCCXXCVII. ANNO CHRISTI Rxfente Rege Rege Rudolpbo Rudolpbo I. I. ArchiepifcoArchiepifco- Chron. Chron. Viceburbenfi Viceburbenfi.. Trithemius Trithemius in ChrontpRxfcnte p pis ' Henrico Moguntino, Henrico Treve- co Sponheimenfi ait, decimum denarium, c«lfl| Ger- fCnG» Sifrido Colonienfi , Gifelberto Bremen-£ in V. annos fequentes pendendum a Clero & • ■·· p- fi: Epifeopis Brunone Brixinenfi, Arnoldo Ba- 'populo. populo. Fafta Fada deliberatione, cum nonnulli bebergenfi, Brunone Havelbergenfi, Conrado^JPrincipes faverent; SiftridusColonienfis, Henre nils, Epifeopus Aigenroratenfi .Sigifrido Auguftano,Reimbol- iricus- 'Treve r—-— r- & *- 'Tullenfis 1'· "--r-r^r ------ Condo Exftettenfi, Tobia Pragenfi , Em i cone Friradus, quem alii Probum nuncupant, ( elo­ fingenfi , Henrico (aliis Brunone) Merfeburgio potius, quam nomine, ait Spondanus ) itnfi , Burchardo Metenfi, Conrado Verdenexadioni infolite & graviori palam contradi­ , Borcardo Lubecenfi, aIufque fuffraganeis, xerunt. Verofimilior Hoffmann! lententiaeft, decimam partem fruduum Ecclefix, id quod & abbatibus, Joannes Buchamatius Epifeopus Tufculanus, Honorii IV. Paps Apoftolicus bc in Lugdunenfi Concilio placuerat, iolven­ Legatus petiit pro fubfidio terrs finds reçudam ad fexennium ftarutam fuifle. Ite Grtbpetands quartam partem omnium proventuum ntret dt Concthu Vnrcibnr^rufiknt ■ Alii volunt Ecclcfiafticonitn Germanis, m proximum qua­ ad Papam, vel generalius Concilium appella­ driennium iolvendam · Ita Hofimannus in tum ab his tribus Epilcopis. ··· · ,,,, ANNO CHRISTI P VI- à 94ί ■ VITA NICOLAI PAPÆ IV. >4« «CiMîS* «êSt* Ο S /”' âS&, VITA icolaus quartus, patria Afculanus, ordi- A duceret duceret . In quo cum fruftra fc laborare in· nis Minorum general s, diftus ante Hie­ telligeref, triftitia & amaritudine confeftus, poft annoJ quatuor, mcnlcm unum, & dies ronymus, tcltgicnis & pacis amator, ex car ­ dinale presbytero fanft* Sabine, creatus eft oftoadminiilrati muneris pontificii, anno mil· pontifex maximus oftavoKalendasMartii, an­ lefitnoducentefimo nonsgefimo fecundo, menfe no millefimo ducentefimo oftuagefimo ofta­ Aprili, ut ait Trithemms in chronico Hirvo. Sub imperio Rudolphi imperatoris, fedifaugienfi, Rom* mortuus, in ecclefia fantionibus Romz coortis difcedens, Reate pro&x Marie Majoris cum honore fepuhus eft : h ftus, quofdam ibi cardinales ex omni fere re­ .&vacavit fedes apoftolica annis duobus, men· fibus Iribus, & diebus octodecim: idque prop· ligione creavit. Rebus tfanqu.lliotibus redditis, ad Urbem rediit, ecclefiamque faoftc Mattae ter difeordiatn cardinalium, hac de caufa Pe· Majoris rcfarcivic; cardinalis Columns auxi­ rufii congregatorum. A Nicolao huius nominis quarto, non ter­ lio adjutus, partes quoque anteriores ecclefia; Latcranenfis reparavit. Certis adjeftis condi­ tio, edita eft illaConftitutio decretalis tit.de tionibus, Aragonie regem cum Neapolitano verb, fignific. in 6. qua refte & bene definireconciliavit. Ptolemaidi per Soldanum obfef-Btur, fanftam , meritoriam, perfeftiffimam , ix , bis mille & quingentos milites propriis & quandoque per Chriftum verbo & exemplo expenfis auxilio mitit. Carolum duobus repraedicatam effe, illam Minoritarum paupergnis Sicilienfi & Neapolitano inveftivit. Leratem, qua, folo uftt fibi affervato, remm gatos mifit ad reges FrAcir & Aragonum , dominia a fe removent. Btliarminm iibro ut eos ad ferendasiterrz fanft* fuppetias inta du Ram. pant. N Ϊ&ί æ && i&i & SALZBURGENSE CONCILIUM A RoJulpho archiepifropo, occafione folemnis translationis lypfanum S. Vigiln Saliburgenfis archicpifcopt, Amo 1288. etUbrotum. „ /^Oncilii huius documenta huc illuc pc-Cre per eum extitit celebratum cooperantibu* Vj sita hic fimul omnia exhibenda funt. fibi fuffraganeis fuis Emicho Trifinfienfi, D. Ex fup min­■„ ii t.· III p. Ac primo quidem damus ea qu* de illo Hainrico ** ~Ratifponcfi, 0. VTenhardo -Patanarrat Anonymu* Leobienfis in chronico vienfi, D- Gurcenfi Hertnido. D. Chunrado apud Pez Auftriac. Rer. Scriptor, to. I. Chyemeofi, D. Wernh ( Wenhejo ) Sevopag. 863. vicnfi, D- Chunrado Laventino. Rodulphus archiepifcopus ( Salzburg. ) ad ,, Encyclicam Salzburgenfis archiep. epiftoconfulcndum papam ( Nicolaum ) quomodo , lam, qua fuffragancos, crterofquc invitat Albertum (ducem Auftrir filium regis Ro­ , ad fynodum vulgata eft in Anecdotis Pemanorum Rodulphi, qui cum arehiepifeopo , zii Codic. Diplom. par. 1. pag. 149. ex rem habebat) fuper caftris quibufdam, quia , quo hic datur. cum nimium metuebat. Sed aliud confilium habere non potuit, nifi quod concilium in- q RUDOLPHI ARCHIEP. SALZBURGEHMS diceret, & in audientia tufliragancorum, totius cleri publicaret fibi quod liceret face­ EpiftoU tnejchca , quo fxgragantai /net re, quod dux petiit juxta fanftorum fanftioad ttltbrandum caoctium prawnzia· nes ; ut per alios cognofceret , quod fibi h Cc. CMVwa/. pontifex petita non contemptibiliter, fed ra­ tionabiliter denegaffet. Infuper prsefentibus fi­ N hoc votorum noftrorum verfatur inten­ bi fuffraganei^corpus B. Vigilii Karinthianc tio afFeftiva, ut vinea Domini Sabbaorh , gentis apoftoli cum pfalmis & canticis tran- 1 quatenus vigiliis , & gubernaculis noftris e ftulit , dc cum maximis laudibus elevavit . 1 fuperna, & apoftolies difpenfatione eft credi· Qpingentis dc 11. annis legitur quieviffie. In ta & decreta, vitiorum (entibus purgata fit virtutum palmitibus implantata in gloriofi con­ tumulum e/us corpus venerabilis archiepifcopi Eberardi translatum de Raftat, quod ibi ditoris < fui iacie, & in confpeftu edeftis AEgricolr florens appareat gloriofa. Sane dum per 44. annos quieverat, collocavit. “ ,. De epifcopis qui ad concilium iftud , Infirmitatis noftrx vires ad exeeutionem tam. alti operis prsmetimur, id quod in hac par­ „ convenerunt haec habet chronicon Salzbur„ genfe apud eumdem Pexium ibid. pag. 390. te mentis, & meditationis noftna prefumit Translatum eft corpus B. Vigilii -per D. Roafteftio, reculant humeri, non audent mo­ dulphum archiepifcopum Sahburgenfem VI). vere digiti, manus aggredi contremifeuix £· td. novembr. in concilio quod eodem tempodc illorum conûlio, & aflenfu, qui ad cul· Ooo twam CmciL Gtmrol. Tom. XXIV. ,, „ „ „ I ^47 SALZBURGENS E CONCILIUM. 948 tutam prxfatx vines nobifeum in partem fol- \ mandamus, quatenus fimul cum omnibus al>-—■ - — batibus, prrpofijtis, Archidiaconis , aliiique ANNO -—■ ——licnudinis iunt vocati. Ea propter operxpre· CHWt*? ,'um · ut provinciale concilium din prKlaua noftrx civitatis ôc diœcefis veflrr jui>(, ante nos omiffum, & a nobis a creationis norifdiâioni fubjeâis, qui canonica impeditioue flrx tempore intentatum juxta venerabilis ca­ non fuerint prxpediii, vobiïcum fub fimili auâoritate veflra ordinaria fpecialis mandati pituli noflri confcnfum & monita congrega* re, in quo in digito Dei ejedis Dcmooiis, difttiâione vocandis adducendis in nonas No­ & ope fummi opificis vulpeculis demolientibus vembris , ideft quinto dic poft inftanr feflum vmeam effugatis de venerabilium fuftraganeoomnium fandorum Salxpurgx in memorato rJm, & aliorum pradatçrum noftne provincix concilio veflram curetis prxientiam proculinduftrioia providentia eradicemus' morbida , dubio extybere, ut veftrorum aliorumque fufconlolidemus infirma , redintegremus deperdi­ fragante confilio, qux piem i iimus, prolcquata , & commendemus pro meritis fpcciofa : mur utiliter, & profequente nos Dei gratia & fpecialitcr fuper reformatione morum, qui falubriter exequamur. tam in clero, quam in populo Salxbargenfis „ Ad iftud pariter concilium refert Pexius provincix propter facilitatem venix, & cor-i >„ geminas epiflolas Henrici Ducis Bavarix in„ ferioris, quas idem Pexius vulgavit ibid.pag. reâioms diffuetudinem funt damnabiliter dc* formati, de veflro & aliorum patrum & fra­ ,, ijp. ex quo hic. trum in eodem concilio aggregandorum exquifito fideli confilio aliquod falubre reme­ AD PATRES STN0D1SALZBVRGENS1S. dium pariter'cogitemus, & ecdefiarum neccflitudinibus, quantum fuperabundans Dei boAt yard çwd pehix nwribhs nitas miniftraverit, quod üngularirer non pof& Ifgibtti rtpjgntt. fumus, univerfaliter confutamus. in quo etiam concilio corpus felicis recor­ Elcbrationi veftri provincialis concilii Ja dationis Domini Eberhardt archepifcopi, ve­ vendo applaudimus fic applaudendo Li­ nerabilis prxdecefforis noftri tradere, qua uivemus, fperantes quod in eo morum morbi que nunc cum tzdio ?c ftupore animi noftri curentur, viror virtutum reflorear, glorifice canut, intendimus ecclefiafiicx fepulturx. Si­ tur Altiffimus, ordo flatus ecclefiaflrci decui gnum enim in nobis effet dedecoris,, fi veneinduat, & decorem. Verum quia interdum rabile corpus illius, qui tot honorum infigniisC inferiores clerici, familiares fuperiorum ponSalzburgenfem ecclefiam infignivit, finamus tificum, * 1 <- · complacere ------- · in hoc dominis fuis defiderant, quod circa conditionem ftatutorum ulterius jacere extra corpus ecclefix noftrx, quafi non fuerit digna memoria inhumatum. fub verborum fuperficic quafi fub foliis pungiIn quo infuper concilo ( immo quod ad ip­ tivas abfeondunt fententias, anguem in herba, & fcorpionem fic callide occultando fub fius celebrationem inflantis concilii jam quafi tefla, quibus fententiis cum fibi piguerit , per iexennium dilati non mediocriter nos ad­ principes feu terrarum Dominos tanto confi­ monuit noftrumque animum excitavit ) pro­ ponimus de pleno fratrum confilio diem dedentius pungunt, feriunt & offendunt, quan­ to cas non de pharetra fui particularis confiderabilem, & omnibus acceptabilem auâore filii, fed potius ab auâoritate totius provin­ Domino publicare, in quo venerandas reliquias fandiffimi corporis fanâi Vigilii confefforis cialis concilii ja&tant emanaffe: ideo veftra atque pontificis, fecundi patroni fanâx Salzpaterna finceritas fic finccra paternitas flatutis edendis oculos circumfpe&ionis aperiat , burgenfis metropolis, cui licet infuflicicntibus meritis fola Dei mifcricordia prxfidemus, dc -rr------ , , ut talis ........ — — —, involutio _______Ia­ apponat Omnino ccflet hunulitate loci, ubi diu requievit haâenus, D queorum, & cum lex effe debeat patrix con- C veniens, talia flatui non finatis, qux patris m altari decentiore venerationi fux in ecclefia noftra majori fundatum & ditatum a prifint in offendiculum, ipfifque principibus in offenfam. Et nonne melius eft unumquemque tcis temporibus, folemnitate devota & devo­ tione folemni, Deo nobis propitio, fic ora- veflrum gladium fux jurifdiâioois, qui utique t.oocm fanâx Matris ecclefix fulcienti fuffra- felix eft mucro epifeopi, fortiter in manu vio difponimus transferendum. Non careret propria tenere per capulum, ipfumque, aim equidem indevotionis ignavia, fi os fibi eleâi opus eft exercere, & cum fibi placue-ir, iDei confefforis gloriofi fil benediâi in fxcuterato mittere in vagin«n, quam fe in tola , jamdiu canoniziti, & inter fanâôs in fan­ tum alterius in hoc (ubmitterc arbitrio. in dorum catalogo jam adferipti, de commu­ alium quodammodo honorem proprium trans­ ferendo ? Effet etiam forfitan formidandum, ni noftra diffimulatione ultra fatifeat in terfi ftatuta Sacerdotalia, qux manfuetudinis & tx pulvere, cujus fpiritum ante Deum in fumodeflix debent fpirare odores, in gravamen perno Divorum agmine non ambigimus exultare. Quem enim tam — longe tam latequemi- principum & dominorum faccuiarium verteren------- --------------------------raeniorum celebri claritate divina magnificavit E tur, ne fort· cogerentur & ipfi illis, &prxdiçnatio, hunc revera prompto affeâu humar~ Iaicis, ferttm ,*i“" quos --------------patrix ·- limes includit fub na debet devotio honorare. pœnis a lege permiffis ediâa facere, prout Verum quia fine defideranda veflra prx- fux tutelx crederent opportuna. fentia non fperamus per effeâum commode poffe fieri compotes tanti voti: ideo paterni­ AD CANONICOS SALZBVRGENSES. tatem veflram requirimus & monemus, vobisque in virtute fanâx obedientix injungimus Cravittr queritur de fatoir StUbwr£. per prxfentes, quin immo falva pulcritudine qux prixciptei itawt derogent. veflrx reverentix fub poena excommunicatio­ nis , quam ex tunc prout ex nnne in vos fe­ Uoniam una cum Reverendo patre Safe- Ibidem. limus in his fcriptis, fi mandatinoftri inven­ purgenfi epifeopo unum corpus facitis, ts fueritis contemptores, firmiter prxcipteudo cujus ipfe caput, vos autem comprobamini effe Q J49 S ALZBUR.GENSE CONCILIUM, efle membra, fic ficut ipfe pontificatus hono- Λ partibus alicui epifeopo efle matin.·* —»— —— — re prxcedit, fic vos eftis ejufdem ecclefix fc~ inieâas, tel aliquem Canonicum vcftræ ec -wutert natores , ideoque confiflono Λ confibis ejus . dcfix captivatum inducentes, fi hen poteft, CHRisrr '»|M. vos temper afliftere fuper arduis nego­ archiepifcopalem animum ; ut devotionem dtiis debite requirendi; & ob hoc miramur fi dcliuni principitan a favore Salzpurfeenfis ec­ veflra diferetio hujus fcnpturx confenfutn ad­ clefix non repellat, prudenter & modefte re­ hibuit , qux de fuo concilio fub Conftitutiovocans, qux forte minus provide per fibilura num nomine dicitur exhiberi, 4»er quam xmali confilii funt fuggefta . ftimatio principum teditur, pontificalis man“Mirandum etiam eft, quod ros -excufatiofuetudo negligitur, & pluia alia tam infohta nibus aliquorum epifcoporum fidere apponi­ quam indecentia inducuntur. Et quia inter tis, num nullus eorum figillum fuum apponi aha de captivitate pontificum, fle canonico­ faceret littene, qux pro una libra denario rum cathedralium, nec non tubverfiontbtts erum Ratisbou. monetae , vel PaTavienbs diri­ pi/copatuum prenShx conftitutio afleritur po­ gitur, nifi eam prius legat, & intelligat ter ni , qux etiam horrorem piis mentibus incuvel ... quater. _____ Si tantum ____ ____________ innocentes _______ cxtftunt , tuiiit , nec ponenda funt, nifi contra hujuf- B dicunt vobis litterx patentes , continentes, modi fcelera committentes.· nos confiderantes, quod crudelis cft qui famam negligit, obnixe rogamus, ut juftitix, fle veritatis in­ tuitu patentibus litteris declaretis, nullius ex­ tare memoriam, qux recordetur in noftris quod licet ftatutis falutaribus bene confenle rint, illis tamen, quz principibus derogant, nec cônfenferunt, nec confentiunt, nec ali­ quo modo voluerunt eadem figilla fua hujufmodi derogationibus applicari. Ss. ADDITIO AD HOC CONCILIUM. Hmbteim T YIS it* peraâis deliberabatur de ferendis in concilio proximo decretis. Optimum factu viConc G«rm. J.J, fum, ut a Doâoribus conficerentur tabule quibus Epifcoporum finguli ceram appende» ·»- w·· rent ante confcflum. id cum io finem excogitatum, uti viritim conventis eo promptior elice” ' retur coolcolua verecundia tergiverfandi ; deinde uti fuis ipfi tenerentur figillis ad excluden­ dum poenitentiae locum. Itaque litterae fanûionum ad fingulos circumlatx. Earum fententiam cum pauci ferutarentur, omnes tamen obfignarunt, excepto Leopoldo Seccovienfi. Ad eum ubi ventum, nefeio quid odoratus, negabat ante fignaturum, quam vim litterarum pernoffcl. Quibus ei prxleâis, quum intelligeret anathemate & interdiâo feriundos de clericis omnes , qui negotia iaicorum Principum traftarent ; prxterea uti nemo ullus Epilcoporum , Pu rochonim aut Prxlatorum, vel cujufcumque tituli, Provincialium cuiquam honorem feudi impertiat, neve in eo metum, aut minas excufet, neque ipfi clientelam obfequium ulli de fpondeant : qui contra faxic, communione piorum careat. Alia prêter hxc erant haud pau­ ca, qux Scccovienfi parum probabantur. Ille his cognitis ajebat ie omnia, qux viderentur aqua, faflurum ; illud tamen fibi reputandum efle, ne quid in fraudem domini fui ducis decerneret. Ad hoc fe primum obflringi officio grati animi adverfus cum , a quo adeo ha­ beatur in honore, ut milh unquam anteccflbrum fuorurn grati* majores a Principibus obti­ gerint. Ejus confenfu fibi opus elfe: (ecus fore, ut amifla gratia Principis ecclcfia fua luat. Hic eum magtfter Henricus de Fraveyach admonebat, fi gratiam Principis retinere non poflet, par efle , uti eum in gratiam cleri dimitteret, neque recufandum ei efle pro commodo Archiepifeopi , & ejus ecclefix utramque fortunam pati. Seccovienfis contra minime ( inquit ) mihi ammus eft cuiquam ita deditum cfte, ut ecclefiam meam in exitium prxeipitem. QttidÎiuid de me fit, ecclefiam meam definiere nolo. Ita res mecum habet, ut leviifimus quiiqut atdlitum ducts, fi eum faventem habeat, me poifit impetere. Ego ecclefiam tueii meam «que teneor, atque Archiepifcopus fuam. Quod fi velit, ut more fitbjeâi obtemperem, mi hique accerfam damna, id certe eget meditatu longiore, quam ut illico decerni poflit. Hzr eo prxdicanie, tabellarii vehementer conturbati, bonis primum verbis hortando, monendo, poftremo terroribus eum obfidebant. Sed ipfe nec precibus, nec legum canonicarum objeâu, neque catteris interminatione fubigi potuit, ut figillum adpnmeret. Hoc tandem unum im­ petrarunt, ut reciperet adverfus ea que in coucilio refpeâu cleri univerfalis magna feu par­ va fancirentur, vocem non mifturum. Sileret certe, fi nolit aflentiri; & alienationem ani­ mi ad alios ne vulgaret. Hic Leopoldus Seccovienfis, cujus toties mentio redit, is cft quem Fradericus archiepifcopus c parochia Foganenfi ad infulam vocaverat, probus admodum vir, nifi quod animi elatioris & praecipitis (ut feribit.Homekius) Alberto idem duci diu cariflitnus, cujus beneficentia penuriam Ecclefix fux multis nominibus a deceflbre contradis obe ratx fubievavit. Idem Arehiepifcopo fuo multis in rebus ufui fuit, donec illepecunix ratam ab eo pendendam (nam arat vicedominus Lcibnizenfis) quadringentis marcis taxafiet exeo namque ftudium ejus adverfus Archiepifcopum refrixit, eodem telle. Quum itaque dies Concilio prxfiituta ventilet, confédéré Patres.· coram quibus cantatum facrum Ibiemoe in bafiliea metropolitans. Deinde Epifcoporum quidam afcenfo pulpito fermouem fecit de laudibus obedientix. Poft diâionem Archiepifcopus converfus ad magiftrum Heuricum de Goa imperavit, uti de rebus, de quibus jam conventum fit , orationem dice­ ret, prolatis in medium legibus canonicis, e quarum norma fanâiones conceptxfint. Iseum afiurrexifiet, fecit imperata, & qux meditatus antea fuerat explicuit. Archiepifcopus cum fuffraganeis de rebus propofitis in confilium ibat. Tum recitatum inftrumentum landionum, id quod antea circumlatum epifcopi figillis muniverant. Cum primum tenor litteratum liqui­ dius intellcâus eft, ibi plerique cohorruerunt, ac txdert erepit eos rem non ante clarius Coaci/. Gatrtl. Tom XXIV. Ooo î itr 95« vacJt CONCILIUM KUD^HUjf. 9ίί dctcûam .At vero jaâa jam erat ale# : vellent, nollent fuis ipfi fyngraphis tenebantur. Poft> *******'**** --------------quam conftitutio ad calcem perlera, folemnibus ceremoniis decretae in tranfgreflores dirae, ANNO Christ, imperia Clericis impofita. Aderar his* omnibus Abbas Admontenfis, qui continuo feSalisλ·»/1 ,n burgo fubduxit. Soluto concilio mox omtfts abitum properant. Peritis naud erat obfcurutn quo ftatutum illud in Alberti ducis odium qomparatum poft remo evaderet. CONCILIUM INSULANUM A prlcfulibus Arelatenfis provinciae celebratum anno Domini C C L X X X V 1 I I. λ X £w codici MS. eminentiffimi cardinalis Chifii mw primum prodat. Concilium per dominum Roftagnum A neralium conciliorum & provincialium cano­ Divina providentis Arelatenfcm ar- nibus , ac fingulorum epiicoporum ftatutis fychiepifcopum II. apud Infulam ce­ nodaticis, fie pervejforum coardari molimi­ na, ut appetitus noxii debite non excedant lebratum. limites honeftatis, fed. inde Chrtftiana proteifio liberius magis-ac magis falutaribus profi­ ciat incrementis. Sane cum plurima ftatuta in provincialibus conciliis per przdeceflbrcs t. Ut excommunicato/ propter illatum damnum noftros fint edita, quzdiQn ex eis propter avel injuriam, non abfolvatur donec /atisliquorum incertitudinem non abfqtie anima­ fecerit. rum periculo evagentur, nonnulla propter va­ t. Ut nullus fine caufa beneficio /polietur « rium recurfum temporis mutatione leu reforprolato. n mationc nunc indigeant, cum dicat Augu0 Hint au&oritas ad Bonifacium : omnia debent J. Ut arca regularer nihil innovttur . 4 Ut pecunia legata ad arbitrium exeeutorxm fuis temporibus convenire. Nos Rcftagrus midividatur in caufar pias. ferationc Divina fanftz Arelatenfis cedefi» f. Ut presbyteri doceant populum , quomodo archiepifcopus , unanimi fratrum nollrorum parvuli in neceffitate baptizandi fint. confilio & voluntate concordi, videlicet do­ 6. Ut tn ecclefiis femper rtfideant presbyteri, mini · G. Dei gratia epifeopi Vafioncnfis ,a________ Giraudi. domini k S. Dei gratia Auraficenfisepifeopi, bNooeft in aut faltem vicarii perpetui. 'î-1—CK-i''·*■*7. De celebranda oflava fanflo Trinitatis, # domini « Kindi Car pen tora ten fis epifeopi, D.Galli? (lian. fr*fefto fanfti Tropbimi. 4 B. Cavalliceniis epifeopi, ac M. Kollagni trum Sin facriftz Tolonenfis procuratoris domini Joan­ Mirthano8 Ut parocbiales presbyteridilsgentijfimi fint cir­ nis epifeopi, & G. przpofiti fit capituli Tolo- rum. H. ca legata pia. c Non eft ia nenfis, & magiftri S. Falconis Tricaftrini ca- Gallia Chri. 9 jldvcrjui mvafores bonorum ccclfiafticorum. 19. De injuriis & damno dato. Cnonici procutatoris domini epifeopi · B. Dei ft.ana nili 5 .—. Tricaftrini, .......................... , ......... jRarmu»gratia & r-r-·... przpofiti & capituli ejuf11. De iis qui clericum ceperint. 1 l. Ut ferventur jura edita de Julais. dem ecclcfiz, ex juftis caufis abfentium ; &G. aBenrnndt. de Areis & R.aolo & Joanne Figuerie procura- cBcocdiOi* jj. Ne canna fiant adverjus ecclefia libertatem . toribus ecclefiarum catbcdr-Uum, & prioribus »4 De sis qui tradunt toxica, in mortem, vel abortum. conventualibus Maffilienfihus & Avenionenfi15. Ut bladum non transferatur , donec fit dec ibus, necnon przpofitis noftnc Arelatenfis pro* matum . vinciz, przfentibus, & aliis pluribus viris dif! 6. Ut ecclefia , £* perfona carum , bannum folcrctis, in provinciali concilio apud villam In­ vere non cogantur. fulae Vanaiifini Cavalliccnfis diœccfis conflitu17. Ut pratextu bapnfmi non donetur nifi fola Q ti.· attendentes quod injuriatur memori® fre­ alba . quenter oblivio, virorum prudentium cautela 18. Ut ftatuta priorum conciliorum obferventur. providit adverfus oblivionem remedium de feri­ pturz certz fuftragio, ne aliqui de cetero prastextu ignotantiz fe valeant excufare, ftatuta PRÆFATIO. przdecelTorum nollrorum infra feripta, cum N nomine Domini noftri Jefu Chrifti, ad quibufdam aliis per nos editis, colligi & cor­ omnia confilia & actus noftros progredi­ rigi fecimus, ac ipfa przfcnte clero & populo mur, in quo vivimus movemur & fumus. Scri­ publicari, & fub certo anno tali volumine feti ptum eft enim ; Omnia quacumque facitis in libello, quem figillo noftro & przdiâorum opere, omnia in nomine Domini noftri JefuCbri- _ fratrum noftrorum, ad ztemani rei memofti facite, gratias Deo agentis . Teftatur enim ‘■’riam voluimus roborari, ut deinceps in Arepagina veritatis, quod in exordio creationis laienfi provincia, in judicio vel extra, nulla exinde poflit bzfitatio exoriri. l.umanz , lex obedientiz tranigreflionis vi­ num invexit, cum primarii parentes, fui con­ Audoritate igitur przfentis concilii przci­ ditoris prohibitione'poftpofita , pomum , quod pimus fit ordinamus, quod prxdiâum volu­ univerfalis & fingularis Dominus fpeciali fubmen, feu libellus, & noftris faffraganeis, & jecerat interdifto, in totius pofteritatis peri­ omnibus abbatibus, przpofitis& prioribuscon­ culum attentarunt : ficque de corrupta radice ventualibus Arelatenfis provinces , infra in­ corrupti ramufculi proccfterunt. Idem * au­ ftans fctlum Natalis Domini integraliter ha­ tem fit proclivis curfus ad voluptatem, it na­ beatur . Verum quoniam multorum ftatuta tura vitiorum eft invitatrix. Quamobicm con­ falubria, non funt, ficut decuit, haftcnus venit fandorum patrum conilitutiombus, gcobfervata, propter quod tn contemptum & TITULI CANONUM. I t- f !«to nuie.n v^S’r. INSULA oblivionem quali totaliter devenerunt; fijeoA,, CHkisu nc£c^ar’um f°Te duximus, prxdiAorum con„ ■ >*i. ciliorum Arelatenfium quxJam magis utilia renovare ûaluta , quit inferius comitiemur CANONES. 1. Vt excommunicetut propter Hiatum datanum vel injuriam, non abjolvatut donec fatisfecerit. ’* „ ,, ,, „ „ „ „ N U M. ’■ 9S4 res fic legata diftnbuantur: flatui----------mus, quod pecunia leu tes P'xdi-chu/11 Λχ, per ipios exccutores, de ton- »■»· filio tamen & alienlu przlatorum , ne fraus aliqua per ipfos gadiatores valeat procurari, in pias caulas dividantur. Et nifi reflator tempus praefixerit ad hujufmodi perfolvenda, didli exccutores per diœcefanos loeorum ea infra annum folvere per cenfuras cccleiiafticas compellantur. Ü primis igitur prxfentis approba* tione concilii renovamus, & de Ut presbyter * doceant populum, quamo•An „ n°vo ftatuimus X. capitulumV. primi do pervult in neceffitate baptizan­ vj, *„‘^1 concilii · provincialis, per dominum B di fine. «- a. M. m Joannem quondam Arelatenfcm ar„ chiepifcopum celebrati, quod inci* Item innovamus & de ηονό flatui-^ ,, pit. Item ftatuimus, quod fi quis ,, propter damnem datum, vel inju- mus it. capitulum provincialis Con­ „ riatn irrogatam , excommunicatio- cilii per dominum Florent. · celebra- · p.-/λ ,, nis vinculo fu e ni t innodatus, non ti, tum Arelatenfcm archiepifcopum, ΛΛ ,, ante abfolutionis beneficium merea- . „ quod incipit. Circa (aeramentorum ,, tur obtinere ipfe qui damnum de- „ difpenfttionem, quoniam per quo* „ rumdam diipeniatorum negligentiam * „ dit, vel injuriam irrogavit, quam ,, pro polTe fuo fatisfaciat competen- ,, multiplices fubcrcvcrunt abmus : fla „ ter. Quod fi abfque fatisfa&ione ,, tuimur ut presbyteri parochiales, in ,, debita fuerit abfolutus^, abfolvens ,, praecipuis feftivitatibus in plena ccclefia & publica populi allocutione >, juxta fuperioris arbitrium puniatur. „ &fermone, doceant parochianos(ucs „ qualiter & quibus verbis debeant II- Vi nullui fine caufa beneficio fpo* ,, uti, cum parvulos in cafu ncceflitalietur a pralato. „ tis baptizant. Item innovamus & de novo ftatui­ mus xxiv. capitulum concilii * prae­ VI. Vt in cfclefiit femper refideant presby­ teri , aut faltetn vicarii perpetui. dioli D. Joannis quod incipit. Item ftatuimus quod nullus ecclefiaftico Item innovamus V. capitulum ejuf­ beneficio jam adepto, finecaufxco­ >hd. gnitione a praelato fuo aliquatenus dem concilii, quod incipit. Quia ma­ jor pars ecclefiarum parochialium (polietur. Quod fi fpoliatus intra menfem non fuerit reftitutus, ex-p»» hujus provincix, ad monachorum tunc cum de fpoliationeconftiterit, »» vel conventuum regularium pertinet fuperior ex officio fuo fpoliatum rc- » prioratus, de quorum collegiis ali­ fi i tuere non poftponat. 5, qui confueverant in ipfis ecciefiis continue refidere, in fpiritualibus & „ temporalibus przfidentes ; & de iIII. Ut circa regularet nibil innovetur. ,, pfis , przlatisfuis rationem congruam Circa regulares vero nihil novi du­ „ opportune reddentes - nunc autem „ refidentia fua ad hxc fola coar£Uximus innovandum. „ tur tempora, quibus Ipiritnalibus ·*·/*- qu»bi Jy. Ut pecunia legata, ad arbitrium exa­ ,, fpolia colliguntur, alicubi nullo pror„ fus facerdote reliélo, alicubi vero cutorum dividatur in caufas piat. ,, folo mercenario, ita quod plurimx Ad hzc aliud Arelatenfe concilium E„ ecclefix, aut restores & miniftros renovantes, per dominum B. Malefer- „ non habent, aut per·... reguntur y.prri!). rati celebratum, quondam Arelaten- ,, mercenarios. Statuimus, ut in talifem epifeopum, innovamus & de no­ ,, bus ecciefiis deinceps, aut de ipfis vo ftatuimus fecundum capitulum ejuf- ,, collegiis ad quorum patronatum per, „ dem * concilii, quod incipit. Cum ,, tinent, alique bonz, (ufficicntcs, „ autem reflator legat certam pecu- „ & honcftx perfonx refideant, qux „ nix quantitatem, vel res alias, pro „ curam animarum loci recipiant a „ foreftis fuis diftribuendis arbitrio ga- „ przlatis; aut fi tales funt patroni, ,, diatorum feu exeeutorum teftamen- ,, qui curam habere non debeant, aut „ ti fui, nec extant certz perfonx, „ non velint, tantum accipiatur & fe,, quibus, (en inter quas, pecunia feu ,, queftretur de bonis & dotibus ec„ cie- I r c O N C I L quantum vicario perpctuoA,, CHR.1S1I >, fufficicnti & honefto, & in facris ,, ,1**· »» promoto, ibidem refidenti, & per „ ,, patronum przfentato, & per præ- „ „ latum indituro, ad viiftum honeitum „ ,, (ufficiat & veilirum & alia qux ad „ „ officium vicarii pertinere nofeuntur : >t „ & hujufmodi ^vicarius curam tani- „ ,, marum loci recipiat a prxlato. Quod ,, • / «ja- „ fi vacante tali eccllfia per mortem ,, hc,n ,, aut · fucceffionem vicarii, non lue* „ ,, rit, intra tempus ftatutum a jure, ,, ,, alter vicarius fufficiens prxlato loci „ „ per patronum prxfentatus, ex tuncB,, ,, per ipfum prxlatum vicarius com- „ ,, petens conftituatur ibidem, nec ul- ,, „ tra mercçnariis, nifi forte bonis & „ expertis, & hoc ad tempus, & ex „ ,, caufa, Dominicarum ovium regimina committantur, quia mercenariis „ ,, gregem committi Dominicum, evan- „ ,, gel ica veritas fummipaftoris ore pro- „ „mulgata graviter deteftatur. „ ""anno »> clefiz , »> ■J Uli, Pc cekbranda otfjui fanfig Triniiaiis, & ftflo S. Tropbimi. C .kJ. IX. ^diiwrfus invaforts bonorum etclifia· /iicorunt. Item vi. capitulum ejufdem innovamus, quod incipit. Statuimus e· Item innovamus & de novo ftatui. tiam ut in odava Pentecoftcs cele- mus, approbante facro przfenti con­ bsetur folemniter officium landz cilio, primum capitulum & omnia con­ Trinitatis, & a vefperis (abbati Do- tenta io eo, fecundi provincialis con­ minica agatur folemnitas, & per to- cilii Avinione celebrati per reverentam fequentem hebdomadam tres ,, dum patrem B - * Divina providen- 'Benuidum lediones & tria refponforia Gngulis „ tia tunc Arelatenfem archiepilco M/*· diebus, nifi feftum tx. ledionum „ pum, nunc epifeopum Portuenfcm, excitent, de (andx Trinitatis hi- „ quod incipit. In primis igitur, quoft or ia per ordinem decantentur, uf- „ niam aliqui fuis finibus non contenque ad veiperas fequentis fabbati, ,, ti, paffim aliena diripiunt, & ec· & tunc incipiatur hiftoria. Feftum° „ cleGafticas libertates effringere non autem B- Tropbimi per totam pro- „ verentur: approbante przfenti convinciam folemniter celebretur, ficut „ cilio ftatuimus, quod quzlibct perde apoftolis. „ fona, fzcularis aut ecclefiaftica, no„ bilis aut alia, cujufcumque przemiVIII. Ut parotbialcs presbyteri „ nentiz, dignitatis, officii, conditiomi fint circa legata pia. „ nis, aut ftatui fuerit, quz vel ec„ cleGafticas eappellas, (eu earum cœItem approbante przfenti concilio ,, meteria, hofpitalia , reel u (or i a , doinnovamus & ftatuimus, innovando „ mos, pofteffiones, loca, villas, canonum capitulum provincialis concilii M ftra, ccafus, * tafcas, * trexena, 7 » t». per R. patrem bonx mcm. dominum „ laudi mia , 'vintena, feuda, lefdas, ,, B- de Sando Martino Arelatenlem „ pedagia, feu ’ alia quzque utilia, „ archiepifcopum celcb/ati, quod in- ,, feu etiam earum homines aut fa„ cipit : Verum quia parochiales pres- „ milias, animalia, Gve bona quzli-< ».q«»v»* byteri circa folutionoi eorum quz „ bet, mobilia feu immobilia , five do-^^Sî'" '***ΐΓ* ,, ad pias caufas a decedentibus relin- „ mos religiofas aut hofpitalia, five rCCluforU 9 (JUOmodoIlbcC ioviderc9 mino prto„ quuntur, négligentes exiftunt, prz„ ctpuc cx quo in his, quz ipfis pro- „ capere, occupare, detinere, pigno,, veniunt, eifdem fuerit fatisfadum; „ rare, feu gadiare, necnon dt qui „ ftatuimus, ut omnia legata ad pias „ contra ecclefias vel eappellas, aut „ caulas ab ipfis teftatoribusderclida, ,, clericos five pertonas ecclefiafticas , fervkü fu„ omnes parochiales facerdotes in feri- „ feu earum homines, loca, villas ,0"' „ ptis penes fe retinere procurent, ut „ cadra, feu manfiones, aut contrali„ bet- ,, „ „ „ ,, „ ,, „ „ „ „ „ „ ,, „ V,J. I U M RWæH·1·'· 9ί<ί fciant quid, a quo, «Se quibus * citos elfe prxeipimus & intentos : chrisk ftatuentes, ut poft obitum ceftato- "η· ris, infra quindecim dies, hzres ab ipfo parochial! presbytero rcquifitus , ipiius teftamenr* feu voluntatis ulti- ■>ma: idem lacerdoti dare tianlcri. ptumfeu translatum, quod pias caucoiK. fas , & piis ufibus deputata , expenlis legatariorum teneatur.* ad quod ab eodem presbytero pet cenluras ecclefiafticas compelli valeat ipfe hzres·/infuper ftatuentes, ut legam tur publice tunc, proxima die Do­ minica vel feftiva, legata fupradida, ut quid cui legatum fuerit vel reli&um, minime ignoretur: adji­ cientes, ut facerdos qui hoc legerit, pro perfona quz legatum feu rcli* dum hujufmodi fecerit, Dominum deprecetur, & ad rogandum pro i* pia perfona fubditos (uos five paro chianos moneat, & inducat ut fal* tem orationem Dominicam dicant. -»i >. N s u L ANUM. IMF. 1 ye» ' ' bertates ecclefiafticai, vel domos re A„ plenam habeant facultatem. Et m- \------CHRbTt „ ligiofar, aut hofpitalia five rcclufo- „ fuper etiam ad augmentandam hu-G(RiiI1 „ ria, quomodolibet edere jv el facere „ jufmodi fententiam, prout ei vide- ···* ,, quzvis ftatuta, fivebanna, velprz- ,, bitur expedire: infuper mandamus n conixantcs, aut novitates quafcum- ,, & prxcipimus firmiter & diftride , „ que, five quibuslibet ex przdidis „ quod fuper omnibus circa prztnHfa M di reAc vel indirede violentias aut „ per quoslibet aboleri hadenusatten„ moleftias irrogare, feu eis fuper bo* „ tatis, fiant poft inftans feftum Pen„ nis quibuslibet ecclefiafticis feu pa* n tecoftes, per tres dies Dominicos w trimonialibus, qusftas, aut talias, „ continuos, monitiones in ecclefiis, M angarias five parangarias, autnecef· ,, videlicet generales.· ut quicumque n ficaces quaslibet aliqualiter impone* „ fuper przmiflis, aut eorum aliqui,, re vel inferre, five domos ecdefia* „ bus aboleri contra ecdefias, & per* „ rum, aut clericorum, feu perfonafonas ecclefiafticas feu carum jurif,, rum ecdefiafticarum, occafione qua* ,, didionem & jura, prout fuperius ,, cumque, ferrare feu claudere, vel ,, funt exprefla, quicquid hadenusat,, ferrare feu placare, five ear ups ban- ,, tentaverit, illud & illa quzlibet, „ na quacumque bannire, feu etiam „ intra feftum inftans Aflumptionis „ vias novas aliquas ubilibet adinve- ,, beatx Marte, totaliter revocent & „ nire, vel facere, per quas ecclefiz n emendent, five de ipfis fatisfacianc „ feu earum villae, caftra', vel loca, „ competenter. Quod nifi fecerint, ,, in pedagiis five lefdis aut quibusli- „ nos eodem approbante concilio, in „ bet juribus aliis, polSnt in aliquo „ quoslibet attentatores hujufmodi, feu -, diminui vel etiam pejorari, fivcca* „ etiam przfumcores, ex nunc ut ex „ minos aut vias, feu Aratas publicas „ tunc, excommunicationis (entendant „ aut privatas, intra limites five ter* ,, fimiliter ferimus in bis feriptis, & „ ritoria vd diftridus locorum, vil*Cw in eorum quoslibet coadjutores, con ,, larum, feucaftrornm ccdefiaftics di-*„ filiarios, & fautores. Quam excom­ „ tionis, auferre, vel fibi quomodoli- n municationis fententiam, cum con­ ,, bet appropriate, attribuere, (eu etiam ,, ftiterit ordinario cuilibet, feu ejus applicare, vel terminos eorum ara­ „ officiali , de plano vel fummane, re prcfumpferit, feu attentaverit , „ per officium vel alias aliter, dc przperluam potentiam, aut violentiam, „ miliis : volumus & mandamus per five (uperbiam: ’dntra tres dies fu­ „ univerfas ecdefias civitatum &dice• XWjf nüi per his a die captionis feu invafio* „ cefum publicari, fingulisdiebus Donis, attentationis five prxfumtionis „ minicis & feftivis, prout per quemhujus, & eorum fautores, per emen­ „ libet ordinarium , feu officialem i* dam aut revocationem debitam, feu „ pfius, fiet requifitio fuper eis. alias ut res exigit, plene fatis fece­ rit, excommunicationi lubjaceat iX Dc injtriif it dcccno dat». pfo fado .· quam ex. tunc in attenta­ tores & przfumptorcs hujufmodi, Item innovamus facro przlcnti con­ fautorefquc eorum, confiliarios, & cilio approbante, dt ftatuimus inno­ coadjutores quoslibet, ferimus in his vando fecundum caput ejufdem conci­ feriptis. Et nihilominus fi perfona lii & omnia contenta in eo, quod inhujufmodi perftiterit in excommu­ „ cipic. Infuper (aero approbante con- rut nicatione ipfa per tres dies .* ex tunc ,, cilio ftatuimXis, quod fi contingat loca quaelibet ubi fuerit, ccclefiafti* ,, vel homines, vclres quaslibet, anjeo tubjaceant interdido. Quam liqui­ „ malia quzvis ecdefiarum , five petdera excommunicationis (eu interdi­ ,, ionarum ecdefiafticarum, five hodi fententiam, cum de przmiflis, „ minum aut locorum fuorum quorumfeu eorum aliquibus cuilibet ordina- E „ libet, abduci per aliquosaut aliquas rk» vel ejus officiali (ummarie con­ ,, in przdidam five pignerationem aut ftiterit aut dc plano: volumus, & ,, reprcfaliara.* abdudores hujufmodi, ftatuendo mandamus, execution!de* „ & eorum fautores, & authorizatobitz per ipium quemlibet ordina* H res , excommunicationi fubjaceant rium, feu officialem ipfius, certifi* M ipfofado, qui tamdiu per cappellacatum de plano, mandari per uni­ Λ nos ecdefiarum civitatis & diœceverfas ecdefias Arvlatenfis civitatis, „ fis, ubi przdida com mi fla fuerint, diœcefis & provinciae, ficut viderit „ audoritate przfentis concilii denuncommodius expedire: fuper quo, tam » cientur excommnnicati cum campa* in genere, quam etiam quafcumque „ nis pariter & candelis, fingulis Do•C»rr.»O«ipertona» fingulariter nominanda» * „ minicis diebus dc feftivis, quoufque MMÜ> m dc ΑΧΝΟ •U9 CONCILIUM RU™£H ’ 9*> — ~ , dtf damms & injuiiis irrogatis iuc-A *------- — cwr 1sti „ rie cas partis pltnaric fatisfadum.■ ( X1J. Ut ferventur jura edita de Judaee. chruti ,,μ », Et nihilo minus civitates, cadra, «*H ’ CoikîJ. 1 “s contrarium fecerit, pignorando, nem incurrat: & fi per tresmenfes m capiendo, vel detinendo, vel homines , eadem excommunicationis fententia ani- vel animalia, vel bona, per fe id fa­ rno fteterit indurato, cum & partici- Edendo, vel faâum per alios, ex quo patione facramentorum & communio­ fciverit, fuftinendo, ipfo faâo fit ex­ ne fidelium fit privatus; ipfe & ejus communicationis fcntcntia innodatus: liberi uique ad quartam generationem a qua minime abfolvatur, donee dam­ in Dei ecdefia non valeant ecclefia- num paffis fatisfecerit competenter . Tafticum beneficium obtinere, nec va­ lam vero feu emendam ad arbitrium leant aflumi ad aliquas fzculares, vel diœcefani praecipimus intcgraliter cecclefiafticas dignitates. Et fi clericus mendari. bénéficiât us fuerit, illo fit privatus be­ neficio, ipfo faâo; & ab omni ordine quem fufeeperat, degradetur, traden­ dus poftea cunx fzculari. Si vero be» Ppp 1T7Z. Ut Coacti. General. Tom. XXIV. anno I r SYNODALIA STATUTA. 9*3 9*4 Λ tuendo, quod omnia ftatuta olim perAKNo venerabiles patres A re Ia t en fes archie- LHKIÎTI < HRHTJ WU. Lf pratextu baptifmi non donetur pifeopos przdeccftbrcs noftros, & per till ><>«. »ιβ join alba. nos in conciliis provincialibus edita, Quia fzpc didicimus quod plures in fao robore permaneant, ficutprius, infantes line baptifmo ab hoc fzculo Observatio G. C. S. J. tranfmigrarunt, ex eo quod cum ma­ gna difficultate inveniri poterant qui Subjunlh huic concilio erant alia , provinci» Arclitcneos poiTent baptitare, propterfumptus fu, ut ad nonuic prsfatio; nempe & expenfas contactas & confactos, per ·. Concilium Joannis ancbicpitcopi Arelatcufis celebraMcc.xxxiv. vi. Id. Jul. Locus incertus■ patrinos'temporibus retroagis, & ita ». tura EjuiJem concilium fecundum > auao M. cc. li. cele­ terrore didorum famptuum multa pe-B bratum Infu'e in Veruflino comitatu, dic Mattis poft Exaltationis S. Crucis. ricula evenerunt; ftatuimus approban­ t- feftum Concilium I. per Benrandum Maleferrati A relit, arcbiepikopum , anno M cc.ixx. Idib. Jul. Avcmom ce­ te concilio, ad periculum animarum lebratum . evitandum, quod aliquis vel aliquadc f. Concilium Florentini archiepiicopi, line ulla loci ac temporis nota. cetero infanti, vel matri, vel alicui Concilium a Berrrando de S. Martino, archiepiCopo perlons, tempore didi baptifmi, vel i· Arelate habitum , Hue dic & anno. alio tempore, illo prztextu dare ali­ i. Concilium a Bcmardo de AneuiielJo , qui ex -archiepiicopo ArvUitnfi faflus eft Tpilcopus Ptonuenfis, cardina­ quid, nifi falam albam, non audeat lis. celebratum A veni one , anno mxx.lxxix. xyi. Κ,Ι. Jun. die Mercurii ante Pentecoftem. attentare· ΧΙΊ11. Ut ftatuta priorum tonciiiorum ob' ferventur. j. Concilium Benraodi Amalrici. Arelat. archiepifeejj, Aveniooc habitum, anno miclxxxii. Qu» parttm edita fuperius & foot in annos diftribula . ■ partim , quia ruaulum in manus noftras veneiant, aut .u· tam tempora non pralcrebant notam in appendicem kivzta iunt. Item, volumus, & approbante (acro prxfcnti concilio prxeipimus fla- ** *?fr*#***5* ** *2* W STATUTA SYNODALIA CADURCENSIS, RUTHENENSIS, ET TUTELENSIS ECCLESIARUM_______ _ ANNO CHRIS II . ANNO · CHRISTI Annl l™9' ·»»»- ni,. ADMONITIO PRÆVIA P. Martene, fubjicimus antiqua flat ut a fynodalia, ex tribut codici but manuferiptis vetnflifiimis erutmuf. Unum mimftravit Neapolitana iqfignit monafterii S. Severini bibliotheca, ex quo IV P” ti.j dejcripfit nofter Demardut Je Monfaucon , qui hic edenda ultro mihi ea conctfiit. Duoi alios Mam. sip reperimus in noftro Parifienfi S. Germani monafteria. Codex Neapolitanus nullum prafert titn. to HI. pac. Ium, fed incipit a fjnodali Raymundi de Cabmonte epifeopi Ruthenenfis epiftola, dqfinitque in ’**· he; verba; Ifte liber fuit compofitus & publicatus temporc domini Nicolai paps IV. & do­ mini Simonis archiepiicopi Bituricenfis in ecclefia Ruthenenfi fic in fynodo generali, eido Iu­ nx currente xvti. fic littera dominicali B- fic primo anno poll annum bi(Textilem , & anno Domini MCCLXXXIX. ex prxeepto & auâoritate reverendi in Chrifto patris domini Raimtindi de Calomonte divina providentia epifeopi Ruthenenfis ; quem librum una cum contentis & continendis in titulo fequenti cum confenfn* cappellani fui (ervari hrmiter & perpetuo ftatuit, fic praecepit in his tantum qux rationi funt confona five juri . Deinde fubjicit alia ejufdem ecclefia ftatuta, concilium Bituricenfe fub Fulcrando arcbiepifcopo anno 1336. celebratum, /latuta fjnodalia Girberti Rutbeqfis epifeopi anno 1341. edita. Concilium Bituricenfe anni 1186. aliud item Bituricenfe concilium anni 1276. Codex Parifienfis bibliotheca S. Germani a Pratit num. 814. hunc habet titulum: Incipit fynodale compofitum per reverendum patrem in Chrifto dominum Guillelmum Dei gratia epifcopum Citurcenfem. Hunc titulum fequitxr frnodalis ejufdem epifeopi epiftola, tum ftatuta fj· misit a eadem fa< m codice Neapolitano, fed quibufdam additionibus paflim audia, tum conftitut.one; edita anno 1186. in concilio Bituricenfi, quas excipiunt Conftitutiones antiqnz fynodalis eccleii» Caturcenfis, deinde iynodale feu Conftitutiones cathedralis ccdefue Tutelenfis. .filter ejufdem bibliotheca codex ita incipit: Incipit fynodale cathedralis ecclefix Tutelenfis compofi­ tum per reverendum patrem Gnillelmum Dei &e. Λ inferiori vero era marginali legitur. De­ lenis officialis Tutelenfis. Eademquc continet qua in codice pracedeiiti. Ex bis patet ftatuta iftx fjnodaha primum edita fuifie jufiu Raymundi de Calomonte epifeopi Ruthenenfis, Cf anno 1289. primulgata, deinde eadem tempore Johannis papa XXII. a Guilleimo epiftopo Caturceif/l quibufdam additionibui ααίΐα ecclefia Caturcenfi fulfil accommodata, ac poftmodum eirca idem tempus ah epifcopo Tutclerifi adoptata. Ex Mart Anecd. to. Porro 9&S SYNODALIA STATUTA. 9d<5 Porro cww Na^eliUneu codex para èT fincrra flatuta , «r ab audhre edita funt , exhibeat, >i~ ■■■1 ——------- la at ;« «V continent ar hie prafrrtim reprafentare mbit propofuimui : pramiffit tamen ut raque t- AWo & •dtli· at vocant, caradhere addutotubut, qua nobis ahcujut vifa fait ,,£ΓΙ meomnti, deinde fatal* utucuiqm ectl/fia propria fubficumas. ** * I ry EPISTOLA. SYNODICA vcl aliis dubitet, nos extra fynodum confutat fuper eis. Et nullus in eodem libro fine no­ Raymxndi epifeopi Rutbcmufis. ftra licentia aliquid addat vel minuat; alio­ quin poenam falfi fe noverit incurfurum. Uoniam frequenter ex {implicitate & iNullus caufas inducat ad fynodum, quae alio tempore coram nobis vel officiali noftro gnorantia iacerdotuni, illorum pnrcipuc facilius & commodius expediri. quibus animarum cura committitur, plura pollent emetgunt pericula in collatione (aeramento­ Sacerdotes vero parochiales, qui vicarios rum & regimine animarum; ideo nos Rainon habent, die diâa precedent· fynodum inquirant dHigenter fle publice in ecciefiis, an mundus tniferatione divina epifeopus Ruihenenfis, cum noftri capituli confilio & aflenin fuis parochiis aliqui Gnt infirmi : fle fi ita fu quaedam fuper ii* utilia 6c neceflaria in hoc fit, antequam iter arripiant veniendi ad fy­ libro fy nodal i fub compendio tradimus, que nodum , illos infirmos vifitent etiam non rede jure divino feu ecclefiaftico funt aut con- qukiti, fit eis dicant quod faciant quidquid boni potuerint ad fuarum animarum ialutem ; fona ratione, que a clericis noftrz civitatis & dicecefis in facris ordinibus conftitutis, fic prxeipientes nihilominus eorum vifirationem ficri peq vicinos presbyteros in aliis vel eadem maxime redoribus fic cappcllanis curam ani­ ecciefiis remanentes. Cum vero dcrici in lymarum habentibus legi fle f&pe fle intelligi enodo fuerint congregati (ab epifeopo) vel pifcopali auâoritate praecipimus fle manda­ mus, fle diligenter fle firmiter obfervari. Quo­ alto cui ipfe juflent, incipiatur ter antiphorum rranfgrefljonem quae inobedientiam in­ na : Salva no/ Domine, fic ea completa cum fuo verfu fic Gloria Patri, epifeopus, flexis duceret, caftigatione debita prout res exege­ rit feveriter puniemus; nifi forte juri alicui genibus cantando incipiat hymnum: Keaieru­ Obviaretur, fupra quod difpenlare feu quictor : fic eo completo , dicat verfum, Confirma hoc Deut : vel verfum : Emitte Spiritum tuquam (latuere non valemus, tunc enim ea aut, fic clerus refpondeat · Poftea dicat epifeovolumus pro non ftatutis haberi. Cum igitur fynodus sftivalis ecdefia R.upus ; Domine exaudi. Dominât vobifeum ■ Ore­ mus . Ailionet aoftrat, fice. Deinde archidiathenenfis in die martis fle die mercurii pro­ conus dicat cvangelium.· Mifit Jefus duodecim. ximis poft quindenam fefti Pafchr, fynodus Deinde fiat fermo litteraliter. Poft hzc le­ vero hy em alis in die martis fle die mercurii proximis poft feftum beati Luce Evangel 1 ft* C gantur ftatuta fynodalia, vel pars illorum, fic alia que fecundum varios eventus tempo­ confueverunt celebrari : pnecipimus ut ad di­ ris epifeopus viderit expedire. In utraque ve­ âam fynodum hyemalem veniant Ruthenam perfonalitcr omnes praelati fle clerici fle facerro die completo fermone, laici a loco ubi dotes curam animarum habentes did* noftrs tenebitur fynodus expellantur. Secunda die vero iynodi incipit epifeopus flexis genibus dicecefis Ruthcnenfis, vel faltem vicarii feu cantando alta voce: Veni [anile Spiritui, fic cappellani miniftrantcs in ecciefiis proeifdcm. poftea legitnr Evangelium.- Dtfignavit DomiAd fynodum vero sftivalem ambo per fc flt nu/Jefiu. Deinde fit fermo litteraliter, fle perfonalitcr veniant, fcilicet tam praslatiquam poftea leguntur reliqua ftatuta fynodalia, fic redores fic cappellani perpetui curati, quam Q ca que ad falutem pertinent animarum. Ec pro eis mimftraotes cum cappellano curato. quia fallu animae fecundum Auguftinum a fi­ Et fi forte infirmitate vcl alta inevitabili nede catholica recipit fundamentum, idcirco d· cctfitate feu caufa, per nos vcl officialem noipfa primitus eft videndum. ftrum approbanda detenti, venire non potue­ rint : mittant tunc aliquem cappdlanum vel • EPISTOLA SYNODICA clericum loco fui, fic nobis vcl officiali noftro, caufam fua: abfentie ftudeant intimare. GailUlmt epifeopi Catttreeqfii. Tranfgrcflbres vero temerarii hujus praecepti, qui eo ligari poflunt fic debent, ipfo tranfNar regimint c quod ex officio jurifdiilioni/ greflu excommunicationem incurrant, fle ni­ hilominus prout nobis vel officiali noftro vi­ prolatis incumbit, tanto premit gravius, & a fummo pafton principe difinctior de ipfo debitur ulterius punienturratio exigitur, quant 0 fubtiliat al ipfi/ de fulVenientes autem ad fynodum in eundo fic redeundo honefle incedant, fic honefta qus- jeilorum falute quaeritur (J dwrin/ de mglefh regimine punietur. A quibus non ftletm de pro­ rant hofpitia, fic in cis circumfpefte fe ha­ beant , ne ftatus ipforum vertatur in oppro­ pria, fed de falute quaeretur etiam aliena. Prop­ ter quod not GUILLELMUS ordini/ fratrum brium populo fic contemtum. Injungimus etiam omnibus qui debent elfe, Pradicatorum fola Dei patientia epifeopiu Catureenfis, licet indigni , confiderent// fufeepte in fynodis, quod induti cappis daufis vel fu­ dignitatis «ficium, quanti fit ponderi/ exerciperpelliciis flent in fynodis fic jejuni, fit dili­ tium, quanti fit in /xecutiom latori/, ex tona genter mente inteiligant falubria monita fic ammonitione, quanti fit meriti, & ex negleAo mandati. periculo, ubi a fummo judice requiretur in ex­ Io qualibet parochiali ecclefia ifte liber fynodalis omnimode habeatur. Quem facerdos tremo judicio quod committitur m integrum, cum ufuris quod tribuitur ampliatum. Ad parochialis clericis fu* parochi* fic laicis prout Aoaorem SS. Trinitati/ & gloriofa Virgini/Ma. expedire viderit diligenter exponat, fit eumria & B. Stepbani pntbomartyri/, cujut titulo dem librum ad fynodos deferat, fit coram fe meritu gutn fynodo teneat. Et fi de contentu in eo cornmiffa mbit ectlqfia gloriatur, O CanoL General. Tom. XXIV. Ppp 3 her. 9£7 SYNODAL! A STATUTA. 9 eft. Et in Marco: Qui crediderit & baphzatus fuerit, faivus erit ; qui vero non cre­ diderit, condemnabitur : fil fecundum Auguftinum, fides e it fundamentum omnium virtutum ; ideo reite incipiendo a fundamento , inftruendus elt in fide populus ut lalvetur. Viden­ dum eft igitur quid eft fides, unde dicatur, in quibus confiait, qux elt poena non haben­ tis fidem, & quod prxmium. Fides autem fic definitur ab Apoftolo: Fides eft fubftantia modo articulos fidei fecundum numerum apoftolorum, quorum quilibet dicitur appofuifie in fymbolo luum articulum : & fic dicunt ci­ te xii articulos. Alii dicunt, quod ficut funt feptem dona Spiritus fanâi: ita funt vn.ar­ ticuli fidei, fcilicet, Incarnatio feu nativitas Chrifti, baptifmus ejus, paftio ejus live mors, defeentus ad inferos, refurreâio, afcenfio in czlum , adventus ad judicium: fed primus modus melior & communior judicatur. Sed in iftis fuerunt aliqui qui erraverunt di­ centes Spiritum fanilum a Patre procedere, «m a Filio. In iftis erroribui funt aliqui Grxci. allii quod SpiritusJanilus λ Patie CX Filia non fperandarum rerum, argumentum non apparen­ t· procedit xt c malit er, ix quod ab eis procedit tam· tium . Subftantia ideo dicitur, quiaeft funda» quam a dnobut principiis, & duabus fpimhomentum fabrics fpiritualis: fperandarum re­ nibus, non una fpiratione: fed hodie ifls funt rum , id eil ipiarum beatitudinum sterna» errores Jublati per conftitutienem domini Grega­ rum , quz nobis promittuntur in evangeliis rii ραρχ X. in qua dicitur quoi Spiritus fantius ôc piophetis. Argumentum vero non apparen­ xtemahter a Patre i!X F ibo , wm tamquam ex tium dicitur , quia per fanâa cvangeli.i fic duobus principiis, fed tamquam ex uno prince· veras tciipiuras & prophetias jam completas pio ; non duabus fpirationibus , jed unx fpiratiodebemus habere argumentum, id eft probatio» ne procedit. nem non apparentium, fcilicet tam de prê­ Notandum etiam tX tenendum badie, quicquid terais, ut Chriftum fuifle paflum & fimili- aliqui abi dixerint, quod Ctriftus emiffo jam bas, & de przfentibus ut corpus Chrifti vere jpintu perjorari lancea fuftmxit latui fuum, ut confici quotidie in altari; quam de futuris exinde profluentibus undis aquailX fanguinis for­ complendis, ut Chriftum venturum ad judi­ maretur unica CX immaculata ac virgo faniia cium, & unicuique fecundum fua opera re- mater ecclffia conjux C hnfti, ficut dc latere primi bami- 969 SYNODALIA STATUTA. 970 bomimi foporati -Æva fibi in conjugem eft far- Afolus verus Deus, incommutabilis, omnipo-■— «reta, ut fic certe figura prtm. tr veterir Aaa, tens; creator omnium, fine principio dc fi- ANNO ANNO yw fecundum Apoftocum eft forma futuri, tn ne fine, dc funt in eo tres perfonc, fcilicet °J*ISTI CHRISTI noftro noviffimo Adam, id tft Cbrifto variat Paterdt Filius dc Spiritus fanAus, dc ift· tres “ *’ refpondcrtt. Et fic veritae Jobannir evangehfta perfonx funt unus Deus . Item, circa fidem * rft Lidie approbata, fut dixA, quod Cbrifto jem Incarnationis Verbi Dei, ut credant Dei Fimortuo . unttt’ militum - - ’ lancea · latui ejut aperuitlium , pro redemptione humani generis carnem dj quod p»r aliot jam altat diHum cft, per an­ aflumfifle in beata Virgine de carnc ejufdem ticipationem, inttlligitur diflum. Virgmts, non viri, fed Sanfli Spiritus ope­ Notandum etiam & tenendum, quod fubftanratione, dc qui prius tantum erat Deus in tia amma rationali t feu intelle(lut vere ac per ca faAus eft verus homo. Item, natumfuiffr bum mi corpora cft forma, & qui fentit con­ fe de eadem Virgine, in conceptu dc in partu trarium bareticut cft eenfendut. virginitate durante. Item, eumdem Chriflum Notandum etiam, quod per virtutem baptif- confputum , alapis cefmn , flagellatum dc mi parvulorum culpa remittitur, ac virtutes ti multipliciter irriium in cruce mortem vilifliinfermant gratia infunduntur fuiad habitum·.^ mam fuftinuifle -.-■· — . hem, eumdem Chriflum in eifi non pro illo tempore quo ad ufum, licet anima & divinitate ad inferos defcendifle . multi tbealcvi fuerunt afferentes gratiam parvu Et ab iode fanâorum captivas animas edu­ xi flic. Item, eumdem Chriflum in fepulcro hr non conferri. Per boc etiam bodie funt de­ clarata qua antiquitur erant obfcura tf dubia. corporaliter jacuiflc. Item, eumdem Chri­ flum in cadetn carnc glorificata tertia die a mortuis refun cxifle, per * quern & nos om- * a1· Ru*n» III. ncs in carne quam gerimus refurgemus; bo­ Septem dona Saudi Spiritui. ni in carnc impaflîbiii glorificata ; mali in carne paflibilt & damnata. Item, eumdem Chriflum XL. die ad crelos afcendiflie, & L. Septem autem dona San&i Spiritus funt h«c , fcilicet donum fa pient i» , fcienti», indie Spiritum fanftum apoftolis, ficut praedi­ xerat , tranfmififlê. Item , doceant populum , tclleflus, confilil , fortitudinis, pietatis, ti­ moris Domini. ‘Primum & quartum conve­ eumdemChriflum venturum efle ad judicium, niunt Patri; fecundum & quintum, Filio; & unicuique fecundum fua opera redditurum, Cbonis vitam «ternam, malis autem ignemxtertium & ftxtum, Spiricui-fanâo, & feptimum, Filio. Prsmium credentium fidem ca­ ternum, qui paratus efl diabolo fit angelis ejus. Item per facerdotes frequenterlaicimo­ tholicam eft vita sterna.* pana vero non credentium, gehenna perpetua . Licet autem neantur, ut fciant Pater nofter, & Ave Ma. ria, & Credo in Deam, dt fe figno "crucis clerici dc pracipuc facerdotes curati diâos ar­ ticulos fcire teneantur explicite, ut fcilicet fignare, & quod ifta docere fuos liberos non fcire teneantur intentionem cujuslibet articuli omittant. Item, io prsceptis legis cft popu­ lus inflruendus. populo explicare: laicis tamen lufficir cos fcire implicite, id eft, fimplicirêr, ut fcilicec IV. fciant cos rude dc fimpliciter prout jacent : De X. praceptis legit. vel implicite in generali credant vera efle queeumque credit ecclefia. Salvo quod ex Pnecepta legis fumme funt cuftodienda, dc naturali inflinâu credant in fpeciali unum diligenter per facerdotes fubditis exponenda efle Deum retributorem omnium bonorum, triplici ratione. Primo, ut lumen fpirituale dc punitorem omnium malorum. Immo fre­ quenter debent inhibere laicis facerdotes, ne Drecipiant juxta illud Pfalmifl«: Prtceptam Do­ mini Incidam illuminan- oenior, fcilicet ad vi­ dendum quid fit faciendum & a quo abftinendum. Secundo, ut mortem «ternam caveant juxia illud in Johanne : Amen amen dico vo­ it r, fi quit fermomm meum fervaverit, non gohabet meritum, cui humana ratio prebet ex­ ftabit mortem in aternum. Tertio, ut vitam perimentum. Sed dicatur eis quod credant «ternam habeant, juxta illud Matthaei : Si vie ad vitam aternum ingredi, ferva mandata. fine digitatione firmiter omnia quxeunque ca­ tholica fides aflerit, dc fanda Romana tenet Sunt autem aliqui facerdotes, quod valde re* prehenfibile eft, mandata hujufmodi ignoranecclefia, quamvis in fpeciaii non habeant de omnibus intelle&um, majorem fidem teftibust tes, quod in fuarum dc fubditorum fuorum periculum vertitur animarum. Sciant igitur fidei adhibendo, quam carnis oculis dc aliisi facerdotes X. efle mandata legis, ficut habefenfibus humanis, qui ex fui fragilitate de . _ tur fubtilitate fidei nos, nifi per faoftorum mi-_»»· in>>■ Exodo XI. ai. capitulo capitum,. Primum rrimum pr«cepprEccpracula plene certificate non poifunt. Telles tum eft : Non hebebit deot alienor. Secundum : enimfuntapoftoli, martyres, confeflbres, virAow ' affamer nomen Dei tui in vanum. Tertium gines dt eleâi, quorum plurimi pro teftimoeft.· Memento, ut diem fabbati fandificer. Qjunttum eft : Honora patrem tuum, & matrem tuam, nio fidei diverfis cruciatibus aScâi, probati nt longavut fir fuper terram. Quintum eft? Non inventi funt, quia dc in vita dc poft mortem eorum propter ipforum merita divina poten­ occidet, Sextum eft: Non maebabeni. Septi* tia mortuos fufeitavit , aecos illuminavit , mumefl: Non fnrtnmfacia. Qftavumefl; Non Îontraâos erexit, dc fanavir infirmos dc inloqueru contra proaimam tuam falfum teftimoumcrabilia fecit miracula, que in Chriftianium. Nonum cft.· Non concxpifcet domum prortorum oculis apparuere frequenter . Doceant κι mi tui. Decimum eft : Non dfidcrabir uxo­ igitur facerdotes populum m di&is articulis rem ejur, non fervam, non ancillam, non bo­ fidei' , dc maxime cum infirmos communi­ vem , non afinnm, nec omnia qua iliiut font. cant , ut credant firmiter, quod unus eft Qjix omnia tus verfibus continentur. Sper- circa Trinitatem vel articulos fidei feu (acramenta Ecclefias , rationem quierant quo­ modo vel quare ita fit. Quia tanta eft fubtilitasfidei, quod ea qux fubfunt ei non poffunt intelleiftu comprehendi. Fides etiam non 4 97» SYNODALIA STATUTA. ?7* anno CHKIsn «·» ANNO CHRISTI ··»*. Videndum eft quid eft facramentum, fic un­ de dicatur, fic quot funt facramenta, fic qua­ re fuerunt mftiiuia, fic quz funt neceffaria, fic quz funt voluntaria, fic que poflunt itera­ ri , fic quz non, fic a quo fuerunt inftituta, Primo przcepto prohibentur ifta, omnis fic a quibus debent conferri, fic quz appellan­ idololatria , omne fortilegium , facrilegium , tur facramentalia. omne augurium & divinatio & hzrcfis, & ge­ Sacramentum eft fecundum Attguftinum inneraliter omnis amor creature plulquamCreavifibilis gratia vifibilis forma. Dicitur autem toris. In hoc etiam mandato przcipitur unus facramentum a facris leu iecretis virtutibus, Deus colendus, fecundum illud Deuteronomii : Audi Ifrael, Dominus Deus tuus, Dens tout B quia fub tegumento rerum corporalium divi­ na virtus falutem fecretius operatur. Vel di­ eft. Secundo mandato prohibetur omne illici­ citur a facro facras, fic mens mentis, quaft tum juramentum, failure, dolofum, blafphefacrans mentem. Sacramenta vero funt fep­ mia , hoc eft diûum : Non a[fanes, ficc. ideft, tem, fcilicet baptifmus, confirmatio, Euchanon jurabis pro nihilo, non fallum, non inriftia, pœnitentia, extrema unftio, facer or­ juftum, non mendacium, non in contumedo , & matrimonium. De didis lacramentis lum Dei. Contra tertium faciunt, diebus Do­ prima quinque funt neceffaria, ideo quia fine minicis & prxeipuis feftivis ad ecclefiam fine ipfis bellum diaboli fuperari non poteft. Un­ rationabili caufa & ex contemtu non venien­ de baptifmus eft clypeus ingrediendum fidem tes , peccatis infiftcntes, & dies feftos quan­ catholicam contra bellum diaboli, fic dicitut tum ad opera fervilia fic carnalia non obferjanua omnium facramentorum. Confirmatio vantes. Quarto mandato praecipitur principali­ ter honor parentum carnalium, qui confiftit eft clypeus pugnantium in bello, unde per eam dicitur robur dari, fic Sand i Spiritus gratia in fufatione illorum, in obfequto operum, in augumentari. Euchariftia eft clypeus progreexhibitione neceffariorum , in timore offenfz , praeceptis eorum obtemperando, fic in Cdientium huc fic ifluc in bello mundi, fic via­ ticum appellatur. Pœniter.tia eft clypeus re­ figno, fcilicet eis adurgendo. In hoc etiam grediendum a bello, fic pro redeuntibus da­ mandato praecipitur honor prxlati: in omni­ bus fupradiftis praecipitur honor Dei , in fetur, fic ideo fecunda tabula poft naufragium appellatur. Extrema undio eft clypeus egrequentibiis utilitas proximi. Quinto prxeepto prohibetur deliberata voluntas, confilium , au­ dicntium cum triumpho, fic ideo datur egredientibus de hac vita. Duo vero ultima fa­ xilium , aftus injufte occidendi fic odium fra­ cramenta, fcilicet ordo fic matrimonium di­ ternum, & omnis illicita iracundia, cum de­ liberatione percuflio. Sexto prohibetur omnis cuntur voluntaria, ideo quia fine ipfis eft facoitus, excepto foedere matrimoniali ; puta , lus. Inftituta vero fuerunt facramenta tripli­ fornicatio,adulterium,tnceftus, ftuprutn, pec­ ci ratione, fcilicet propter humilitatem, ut catum contra naturam . Dare licentiam, con­ dum homo rebus lenfibilibus fic inferioribus fe filium, auxilium: locare feienter domosluxu- fubiicit reverenter, ex hac obedientia apud do­ riantibus, fic omnis cum deliberatione przter minum magis mereatur. Item propter erudi­ legem matrimonialem humani feminis effutio. tionem, ut per illud quod foris in fpecie vi. Septimo prohibetur furtum, ufura, rapina , Dfibili cernitur, erudiamur ad virtutem invifibilem agnofeendam. Item, propter exercita­ decimarum retentiones, debitorum denegationes. Oflavo prohibetur adulatio, detraftio in tionem, cum effim homo otiofus eflc non de­ judicio, falfa tellihcatio, quz ht amore, ti­ beat, proponitur ei in facramcntis utilis exer­ more, rancore vd. munere, fic omnis oris falcitatio fit falubris. Iterari autem non debent fnas in nocumentum fui ipfius vel proximi. baptifmus , confirmatio, ordo. Alia autemfa­ Nono prohibetur omnis ilUcita concupifcentia cramenta iterari poflunt. Salvo, quod benerei alienz immobilis. Contra boc praeceptum di&io matrimonialis quz facramemalis eft , faciunt proximum injufte impetentes, ad ven­ iterari non debet. dendum compellentes, mortem ejus defideranEtiamfi Jit confatudo quod mulier virgo contre· tes. Decimo prohibetur concupifcentia cujufbens cum viro qui aliam uxorem babuit benedi­ libet mulieris non fuz, fic rct mobilis. Con­ ce:ter ; fan bemdiSio viri, vel e couverfi mu­ tra hoc przccptum faciunt qui cogitant de lieris , tamquam magis digna, cum per carna­ ea, qui libenter recipiunt eam, qui petulan­ lem copulam fafli funt una caro, attrabit ad ter loquuntur cum ea , qui muneribus follici- cfi minus dignam: & cum talia fint fpirituaiia , tant eam. Ifte eft unus modus ordinandi prz­ contra jura confatudo mn valet, nifi effet cepta fecundum fupcrficiem litters Exodi per papam confirmata. Immo cappeUamis dans beLicet alii alio modo fic alia confideratione ea nediUionem, ai efficio tf beneficio fufpenfa eft, & cum teftimonio litterarum fa epefeopi ad fi­ duxerint ordinanda, fic in dtftis praeceptis de­ bent populum inftruere facerdotes. Itemfic in dem apoftolicam eft mittendus. Ex quibus appa­ feptem ecclefiz facramcntis de quibus fubfcret, quod alius difpenfare non peffit, nifi papa: quenter cft videndum. & quod talis benediUio eft facramcntalis . Et fi Jic fufpenfa fi divinis ingejfint ficut prius, eft irregularis, & filus papa cum to difpenfat : tJ ideo fibi caveant qui in talem panam inci­ derint . Quinque vero de didis facramcntis ab ipfo Domino inftituta fuerunt, fcilicet baptifmus, Non fis ocafer, macbus, fir, tcftis ini­ quas. * Hcinique tborum, refat caveto fat. facer SYNODAL1A STATUTA. 974 97i & i.iotrordo, evicharifli.i, poenitentia , matrimo-A in hatrefttn pradiâx fimoniaex pronatu . Eft •nium. Alia vero, fcilicet confirmatio, exireenim limunia fpecies hxrcfis, ut Umit canon; amno ΛΝΝΟ au-unâio fuerunt divino inftmchi ab jpoftocetera peccata rclpedu limonix, quafi proniCHKUTJ hilo reputantur, fircum habente beneficium *' lis introduâa. Sacerdotes etiam fimpliccs con­ ferre poftunt fit debent omnia facnmcnta, eXf per finaoniam ante refignationem difpenfari ceptis facrameutis confirmationis fic ordinum, non poteft. Si vero ante exhibitionem facra­ Î|ue funt a iolis epiicopis fic luperioribus conmentorum vel facramentaiium aliqua gratis erenda. Sacramentalia autem appellantur be­ exhibita fuerint facerdotibus, illa teciprrc non nedictiones nubentium, fepulturx, absolutio­ formident. nes defunftorum, fic alia qux (aeramentis ac­ Item, ptaxipimus, ut per omnes ecdefias, cedunt . Praecipimus igitur ut omnia fic lingu­ euchariftia, chriima, oleum herum, fic fon­ la facramcnta a ckricis, fic Iaicis, fic praeci­ tes fub fideli cutlodia clavibus adhibitis con­ pue facerdotibus in magno honore fic devota ferventur, ne manus temeraria ad alia puiTit reverentia habeantur. Sub excommunicationis extendi. Si vero is ad quem fpeftat cuftodire fic fufpenfionis officii fit beneficii, fic in virtu­ ea incaute relinquat, tribus menfibus ab oflite obedient i* injungentes , ut quocumque tem­ Scio fufpendatur . Et fi per ejus imperitiam ne­ fandum aliquid inde contigerit, gravius punie­ pore, fic quacumque hora diei vel nodis latur . Praecipientes ut fingulis annis in die Jo­ cerdos pro baptifmo vel poenitentia, vel euchariftia, vel exirema-undione fuerit requifivis cccnx presbyteri parochiales per fe ipfos tus, omni occa fi one fic mora poftpofitis, ad aut clericos, adultos tamen , chrifma novum, conferendum ea exhibeat liberaliter fe para­ fit oleum novum catechumenorum , quod exhi­ tum. Nullus quoque fine auftoriute legitima, betur puerts baptizandis, fic oleum novum in­ feu abfque nolira licentia mmiftret in dicecefi firmorum quod exhibetur infirmis, a nobis Ruthencnfi vel Cadurcenfi vel Tuttlenfi ecvel archipresbytetis noftris fufeipiant, ficut eft clcfiaftica facramenta, prxtcr baptilma par. confuetum, fic ante effundatur vetus chrifma & oleum infra fontes ecclefix baptifmales, fic vulorum fic poenitentias moriendum in cafu neccftitatis, vel nifi de licentia redoris feu viibidem diligenter abluantur ampullas, vel in­ tra ecclefiam vetus chrifma fic oleum concre­ car ii ecclefix parochialis habentis canoni­ cam occupationem feu voluntariam ad breve mentur, fic cum novo oleo cathecumcnorum per totum annum inungant pueros baptizantempus. Caveant autem ante omnia prxlati ordinesCdos, fic cum nova chrifmate baptizato; : fic cum novo olco infirmorum inungant infirmos. conferentes, fit clerici illos recipientes, ficomnes miniftri ecclefix, ne ordines vdI alia faEt fi forte contigerit quod oleum & chrifma deficiant, ftatim mittant nd arch!presbytères crament» vei beneficia feu dignitates, vel quofcumque aâus fpirituales, feu officia ecciefiapro chrifmate & olco, fic ft ab eis habere fiica conferant, recipiant, exerceant, admininon pofTunt, vei fine periculo expe&are, h aliquid refiduum fuerit, admdeeant illi refiilrent principaliter pro re aliqua temporali duo chrifmatis, fic illi refiduo olci oleum oli­ tamquam pro caufa motiva primo fic princi­ paliter, fed folum ficut pro caufa adminicula­ varum non confecratum, fic ex cis undioncs ta fic annexafacramento; attendentes, ut fci­ faciant fupradiâas. Et fi forte negiigcniia vel licet fit ibi principaliter intentio fpiritualis ad errore loco olei cum chrifmate puer inunctus Deum non rei temporalis, fit intentio princi­ fuerit, vel infirmus, non fiat ulterius inunpaliter ad primum ut totum ad folum necel- Aio olei, quia cum chrifmate jam eft Ù6U, fit at is ftipendium · ali ter oon evadunt vitium cum chrifma ex oleo fic balfamo componatur. fimonix ; quod peccatum in ecclefia DeigraQuando viro inun&io eft facienda cum chriiviflfmum reputatur. In tantum etiam quodDmate, fit fit cum olco per errorem, vel illa recipiens per fitnonidn, aliquo dato vel pro- qux eft facienda cum oleo infirmorum, fiat xniifo, ordines, vel dignitates, vel beneficium cum olco calhecumenorum vel c converfo, eum cura animarum , tunc ab illorum execu­ fuppleatur ad hrc chriimatis vd olei mundio, tions iufpenfus eft ipfojure, fic etiam, depo­ que incaute fuerat prztermilla . Caveant ernendus. Committitur fic fimonia non folum go presbyteri a tali errore, alioquin graviter punientur. Et quia non eft falus tine baptif­ fi detur quid fpirituale pro pecunia vel re alia temporali, immo etiam fi propter preces in. mo, juxta illud, nifi quit renatur fuerit ex dignas, vel timorem vel amorem carnalem & Spiritn-fanclo non intrabit in regnum vd famam popularem: unde verius. C*lOT**e , ideo dc baptifmo pro modo eft vider.dum. Mvutr, lincta» timor, wra t*m f*m* pepdart, VI. bnptditM grotii fpiritnde i*ri. Dt βκτΜΗΛΜ bftifutt. Simoniacus tamen ex animi voluntate non E prxerdente pa&o per folam confeifionem fic De baptifmo, quia eft janua omnium £spcenitentiam liberatur, ncc refignare cogitur, cramentorum, primo videndum eft, fcilicet qui taliter acquifivit. Igitur diftriAiffimc inhi­ quid eft, fic a quo fuerit inftitutum ; qnispofiit baptizare, fic quis baptizari; qua: funt nebemus , ut cum difta facramenta, vel benediAioues nubentium vel fepulturat, feu alia fa- ceffaria ad baptifmum, quot ejus fpecies, quia efiedus . Baptiimus eft regeneratio fpiriiualu in eramentalia fuerint exhibenda, ante ipforum cxlubitiooem plenariam, facerdotes nihil exi­ certis verbis fic aqu® ablutione confidens. Ingant a fubjcAts, nec propter hxc fidejuffores flitutum fuit a Domino boc facramentum, cum Dominus a Johanne fuit baptizatus: prae­ Etant, vd juramenta, vel aliam cautionem, ceptum, cum dixit Nicodemo: fiifi qnirrena1 cum ea gratis exhibuerint, jura parochiat*r fuerit ex ajaa & Spirit* fanil», fic cum lia fic alia confueta debita licite peunt, prout juftum focrit fic viderint expedire, ne cadant dixit dilcipulis fuis: Eeenter in mxndxmxniwr- SYNODALIA STATUTA. vjt 97f ST /«w docete omnes gmtes, baptizante/ cos in M- Ar* baptizari prufumat, nifi fint filii regum vol — principum, quibu t in hit dejerre convenit , vcl ANNO ----- ——■»»■* Patri/ èT Fibi, Ü Spinlur fanfli. Bap* aha evidens neceffitas : tt fi qui contra prufumChÏsti ,l“rc totem poteft & debec epifeopus, vcl fa. 1 ccrdos, Vol diaconus, li facerdos comtnode forint, graviter punientur. Ne propter imperitiam laicorum infans abf­ haberi eon poteft, & in ncceflirate quicumque: Immo ciiam tenet hoc facramentum fi que forma debita baptizetur, diftrifte prreipiconferatur ab excommunicato, haeretico vel snus, ut presbiteri fréquenter admoneant, dc inftruant plebem fuam, ut cum exneceflitare pagano in forma ecclefue, licet conferri a ta* libus non debeat. Baptizari autem poteft dc aliquem baptizari contigerit, hanc formam in contraditione ipfius baptifmi cum diligentia Au­ debet quicumque, etiam fi refiftat infans non deant obier vare , Iciiicet ut infantem ter mer­ habens diferetionem . Habens diferetionem ve­ ro inViius'non cogitur ad baptiftnum. Tria gendo in aquam , baptizans dicat fic : Petre, vel Martine : Ego baptizo te in nomine Patrii, vero lunt neceflaria in baptiimo, fcilicet intemkrbaptizftnis, vcl Ecclefie generalis, item & Filii, tt Spiritus-fanlii. amen. Sixamen elçmentum γ fcilicet aqua naturalis, & nullus una tantum immerfio fafta fuerit, crir nihi­ liquor alius neç faliva, item verba, fcilicet li lominus baptizatus. Et licet proprium nomen qïioddicatbaptizans baptizando: baptizo infanti non fuerit impofitum, fic patrinum vel te m nomine Patri/, Fibi, fiT Spiritus-fan- matrinam non habuerit, ncc diftum fuerit, ili, (pargendo aquam fupra caput feu majo­ Ego, dum tamen infantem immergendo in aquam a baptizante diftum fuerit, Baptizo te rem partem corporis ejus. Species baptilmi in nomine Patrii, tt Fibi, tt Spiritu/ funiis , iunt nes, fcilicet fluminis, ideft aque, cum erit infans nihilominus baptizatus. Idem dici­ didis verbis, de qua fpecie communiter uti­ mus, fcilicet infantem baptizatum efle, fi bap­ mur, & flaminis, id eft Spiritus-fandi, ut cum quis deftderans baptizari moritur, non tizans dixerit .* Baptizo te iu nomine Chrifii, Ïuod tamen non eft laicis exprimendum ne a habens aliquem qni baptizet eumdem ; & fanguinis, ut fuit in Innocentibus, & poteft cf)rma prvdifta ftatuta per ecclefiam receda­ tur . Si autem tanta copia de aqua haberi non fe in quolibet credente in Chriftum, & an­ poteft , ut infans in ea totaliter mergi non tequam baptizetur moriente pro Cbrifto. Efpoflit, vel forte fimiliter mergi timeatur, ob feftus baptifmi eft remiflio omnium peccato­ rum , & falus «terna. fragilitatem pueri, quod ex totali immerfionc Prxcipimus itaque ut infans quam cito na-C mortem poftet incurrere, cum femella vcl cypho, vel alio vale aliqua quantitas aqu« lutus fuerit, fi periculum mortisfibiimmineat, per caput infantis effundatur curialiter a bap­ ita quod presbytero nequeat prefentari, a tizante, fic effundendo dicat baptizans: Ego ba­ circumflantibus naiculis, fi prsfentesfuerint, baptizetur in aqua calida vcl frigida, non io ptizo te in nomine Patri/, tJ Filii, tt Spiri­ aliquo alio liquore, & in vafc mundo ligneo tus faniii. amen, fic erit infans nihilominus bap­ vel lapideo, vel alio aliquo, vcl fi vas habe­ tizatus . Hxc autem fupra difta, fcilicet quod ri non poflir, fundatur aqua fuper capite bap­ infans a laicis baptizetur, prccipimus in nctizandi, & dicantur difta verba, quibus de­ ceffitatis articulo obfervanda, fed neceflitate bet aliquis baptizari. Si autem mafculi pre- ceffante, omnibus laicis baptizandi, fic etiam fentes non fuerint, a circumflantibus feminis clericis, nifi fuerint in presbyteros canonice baptizetur, etiam a patre vel matre, fi alii ordinali, fic catechifmum faciendi interdici­ non fuerint, a quibus valeat baptizari, fed mus poteftatem, fuftinentes quod fubdiaconus quandiu alii fuerint, a patre vel a matre nul­ fic diaconus prsdifta poflint tacere ubi facer­ latenus baptizetur; & fi cx neceflitate, a pa­ dos praeiens non eft, vel ea non poteft faec­ tre proprio vel a matre infans fuerit bapti is re fic necefl·tatis articulus nofeitur immineic. ratus, matrimonio inter eos in fua firmitate manente, nulla propter hoc injungatur poeni­ tentia baptizanti, qui ex hoc debet potius com­ mendari . Si vero malitiofe pater vcl mater baptizavehr, vcl in catcchifmo feu in confir­ matione tenuerint infantem proprium vel in famem uxoris fux cx alio viro procreatum, matrimonio, ut diftum eft, in fuo robore per­ manente, ad nos mittatur de tanto exceflu a nobis poenitentiam fufeepturus. Si autem cafu vel ignorantia id acciderit, non funt in aliquo puniendi. Cum vero fecundum formam prcdiftam in neceifitatc infans a laico fuerit baptizatus, prxcipimus, fi fupervixerit, ut presbyte-o quam citius poterit prgfentetur, qui inquirat follicitc qualiter fuerit baptizatus. Et fi dubitetur an puer fit baptizatus, quia forte baptizans non recordatur ad plenum de verbis in baptifmo prolatis, vel circumflantes difeordant, vel for­ te infans expofitus inventus eft juxta ccclefiarn, vcl alibi, nec habetur certitudo, vcl < aliquod fignum utrum fit baptizatus an non: in his caiibus faciat facerdos catechifmum, fic Et dicuntur cx malitia vir aut uxor talia baptizet ipltun fyb his verbis. Si baptizatur ficire, quando ha: faciunt, ut alter alterum non es, non te baptizo, fed fi baptizatus. non es, cognofcat camabter : /cientes poft baptifmxm co- E Ego baptizo te in nomme Patrii, tt Fibi, tt gnatiomm jpiritualem effit cmtraliam, five iu Spiritus-fanlii. omen. Sed in tali dubio ftatur c/nfirmatsone yxx impedit matrimonium contra­ teftimonio unius, fi plures haberi non pofliint hendum tt d/rimit jam centralium : beet cogna­ Si vero infans a laico baptizatus mortuus fue­ tio quae contrahitur per catechifmum impediat rit antequam presbytero prxfentetur, fic prefmatrimonium contrahendum, non tamen dirimit byteri dubitaverint an fuerit in baptifmo debi­ centralium: (J ideo cx fua malitia non debent ta forma fervata, fi de hoc certificat! non po­ habere commodum·, fed debent poenam reportare. terit ,* in tali dubio infans in coemeterio eccle­ Item, jiatutum declaramus, tt etiam prohibe­ fie fepeliri debet. Et idem credimus poflefie­ mur, ne quis dt cetero in aulis vel in cameris, ri, quando eft expofitus juxta ecclefiam, vel aut alus privatu domibus, fed dumtaxat inec- alibi mortui reperiuntur , nec dc baptifmo ipciefii r in quibu r funt fontes fpecialiter deputati, lortim poteft haberi aliqua certitudo. Si au­ ubi baptizandi debent deportari tt adduci, libe· tem in baptifmo dum infantes a laico bapuzatt SYNODALIA STATUTA. 977 jf uii monui funi antequam presbytero prxfcn** tentur. inventum fuerit formam debitam non 978 aquam effundendo prediâo modo fuerit bap- —, - tira tus. & polira vivus natus fuerit, nou judicamus talem efle baptizatum, fed hoc pix aily interpretationi relinquimus Altiflimi creatoris. (a) Illud fervatur io hoc epifeopatu ab anti­ quo. Sed gloffa de coniecraiione did. iv. in (,) Indui» cap. prtprit fuper verbo trium ntilbnm tenet parrniheii talem effe baptizatum. Prxcipimus tamen ad cautelam ut baptizetur, co modo quo didum mss. finft. eft de illis, 3e quibus eft dubium an fuerint Germ*»». baptizari. ) Si vero mortuus natus fuerit, cor· ’h®' pus illud extra cœmeterium, cum hoc fuX fa luti, fi vitam habuerit nocere non poflit, prx a p« rei cipimus fepeliri. Poftremo, quia frequenter contingit mulierem in puerperio decedere, & "B‘3B partus in maternis vifecribus adhuc creditur po<«(t dki effe vivus: cx quo pro certo mulierem in puer- P“er njlU1· perio decedere contigerit, fi partuin credunt vivere obftetrices, appofito ftatim, id eft fu- h«c duo bito poll^njjrtem, baculo in ore mulieris, ut aquiparanfic infans cito fpiramen recipiat, aperiatur mu lier mortua per aliquam partem fine mora, iprum bb«ut partus, fi vivus fuerit, baptizetur. Et ut r»n pottn quislibet fc ad hoc exhibeat promptiorem, qui cumque aperiendo taliter mulierem, panum i procurabit baptizari, in remiffionem fibi pro­ ficiat peccatorum. Ec hoc per ecclefias an­ nis Angulis publicetur; fi autem partus cum matre fimul mori contigerit , fitic aperitio­ ne mulier in cœmctcrio ccclefiafiico tumu- anno fervatam, fed infantem expofitum & ChRISTI mortuum intentum confluent per icripiuram, “*> vel alia ligna baprizatum non elle, non debet in ccemetcno eccffiiz fepeliri. Ad hzc fi facerdoa invenerit infantem a laicis juxta formam elle baptiutum, ita quod non iit dc hoc ali­ quatenus dubitandum, non rebaptizet eum, nec faciat catechifmum, fed inungat eum in , pcftore, & inter fcapulas oleo benediâo fine illa interrogatione nhrtnttntUr, & cetera, fed dicendo: tt linit, & cetera. Tutius enim eft, licet non Iit neceffarium, quod fiat prxdifta inunftio. In hoc cafu tamen jnungat cum etiam cbrifmtte fanfto invertice, dicendo orationes quafdam poli baptifmum, & fa­ ciendo alia qux poll baptifmum confueverunt heri, ficut in libris baptifmalibus continetur. Si vero infanti pro baptifmo ad presbyterum afportato non poteft propter mortis periculum fecure fieri catechifmus, baptizet eum presby­ ter incontinenti, dimiflbcatechifmo, & inun­ gat eum oleo benedifto & chrifmate facro, & alia faciat qux fiunt poll baptilmum, ficut fuperius continetur. Cum vero puer eft fine periculo, cappellanus cum folemnitate debita baptizet eumdem, beantebaptifmumfiet inunftio cum olcocathecumenorum, & cumchrifmate poft baptifmum. Piohibcmus etiam diftriâe ne in patrinum C letur. regularis aliqus admittatur, nec aliquis alius VIL qui in fententia eft pofitus vel ligatus excotn. municattoms vel interdidi, vel quia non eft confirmatus. Tamen fi aliquis deprxdiâispa­ Dt ftertoeenît arÿlnnuiionis. ir mus fusi it, non nocet aliquid baptizato . Pre­ Quoniam baptizari Spiritusfanfti robore con­ ci pwntes, ut in catechifmo, fit baptifmo, fic firmandi funt, ne de facili corruant in pec­ confirmatione epilcopali , unus tantummodo catis, idcirco immediate dc facramcnto con­ fit patrinus, hoc eft unus in quolibet facrafirmationis videndum eft, fcilicet quid eft con­ tnento, quia ex hoc infurgit fpititualis cogna­ firmatio,* λ quo debet conferri, &cui, &qux tio , qux impedit matrimonium contrahendum, & quando pro baptifmo vel confirmatione pro­ funt in eo neceffaria, & quis eft effeftus . Con­ firmatio eft epifcopalis in fronte baptizari chrifvenit, jam dirimit comraftum. Et qui fuit matio ad robur & Spiritus-fanfti augmentum · patrinus in baptifmo, & confirmatione po­ Et definitur ideo fic, quia eft facramentum terit effe patrinus, & pluries poteft quis effi­ ci compatcr alicujus diverfos baptizando infan-D pugnantium, & datur ad robur contra diabo­ lum . Debet autem conferri a Colis epifeopis tes . Pueri, dc muti, dc iurdi, dc xgri, qui per fe in baptifmo rdpoodere non poffunt, & fuperiortbus, & non ab inferioribus: quia apoftoli quorum funt etiam fucceffores hoc iaper patrinum de fide refpondere tenentur . cramcntum miniftrabant. Debet autem confer­ Adulti vero per ie debent refoonderc in bari hoc facramentum cuicumque baptizato fide­ piifmo de fide, in quo remiffionem recipiunt li. Quinque vero funt neceffaria in hoc faomnium peccatorum antea commifforum, dc cramento , fcilicet materia ficut chrifma : for­ fine co<>fe ibone, dum tamen fideliter conver­ ma , fcilicet : Sign» tt fipto ernei t, confirma tt tamur. Patrinus qui confitetur fidem pro pue­ ro in baptifmo, tenetur ipfum inftruere in fide ebrifmatr falntit, m notnint P»trift & Fibi, tf Sptritnifenili, tum ; intentio, fcilicet con­ & caritate. ferendi facramentum ; minifter, fcilicet folus Si propriam capullam propter paupertatem, vel aliam quamcumque caufam non habeant, epifeopus vel fuperior: frons fignatur confir­ nec valeant habere, baptizandus cum capulla mandi, ubi eft fedes verecundix, ad infiman­ dum , quod dat gratiam, ut fineerubefcentia cum qua dc alius fuerat baptizatus, quam facerdos pauperibus gratis exhibeat, baptizetur. E nomen Chrifti libere proteftetur. Effeftus con­ firmationis eft, quod eam recipiens fit perfeCapullx vero ad humanos ufus minime trans­ fte Chriftianus, dc in eo Spiritus fanftus au­ ferantur, fed in ufus mundos ecclefix depu­ geatur, & robur ei detur contra diabolum & tentur . peccata. Et licet omiffio talisfacramenti pue­ Si vero muliere in partu laborante infans ro morienti non noceat ad falutem, prodeft extra ventrem matris caput tantum emiferit, tamen viventibus, quia dat eis robur contra & in tanto periculo infans pofitus commode agones & przlia hujus mundi. Nocet etiam haberi nequiverit, infundet aliquis vel aliqua parentibus, quia fi omittant ex contrmtu, de aftantibus aquam fuper caput infantis, di­ graviter peccant, cum fit ncccffitatis facra­ cens: CrvxSvra Dti, tt lepttga n nMvrae mentum . Pntrù, if Filtt, if Sftrttm fenili . emtn. Et Prxcipimus itaque, ut facerdotes moneant erit baptizatus- Si vero non caput, fed aliud membrum cmiferil, dc fuper illud membrum fuos fubditos, ut hoc facramentum recipiant, Q_q q & t«nCmc/Z. GwrtA, Torn. XXIV. SYNODAL! A ST ATUTA. 979 9go & tempore receptionis Gnt jejuni ; & fi adu!- Λ accefei, & non alios, & quod perjtitm ha—— —— ii funt, de fuis peccatis contriti & eonfeifi, beat 1 confeflbreui de licentia “proprii facerdo- anno AKKo quod bandcHos mundos & latos Ac fatis Iontis, fi ille futficiens non cxiftat, At quod pura intentione confiteatur, Ac non ad vanam “**’ gos tupra chrifm.itioneru in fronte pofitostri­ bus diebus deferant propter fidem Trinitatis; gloriam , neque in trafcurfu feu morofe , li­ quibus elapfis , frons confirmati Ac bandcllus cet feftinare debeat ad veniendum, juxta il­ abluantur a facerdote fuper fontes ob reveren­ lud; Ne tarde’ venire nd Dominum , Jub:t<, »'■ tiam facnimenu. Bandcllus vero ad humanos nim veniet ira illius , if m tempore vind:i1x ulus nullatenus transferatur, fed comburatur, difperdet te. vd in utus mundos ecclefix deputetur. Sacer· Item, ftatutum, quod quaftores metropolitana dotes vero fcientes circa fe venturum epifeorum non poffunt fubditos fuffraganeorum fuorum, pum, forte ad dedicationem ccclefiarum, al­ ut comparcant coram dominis metropolitans vtl tariorum, vel coemeteriorum, velad vifitatio- eorum officialibus convenire : licet eifdem quaftonem faciendam, moneant fuos fubditos, ut ribut reftiterint vel r.n obedivermt in ecrum ad epifeopum veniant, confirmationem ab eo quaftis faciendis, licet poffint eos fub benigna lecepturi, vel conlilium leu poenitentiam dcB eorum ( _ f________ t_____ fabric* ecclefix receptione vel fubvintiane luis peccatis,... de^quibus per fuum facerdotem a/acrenda montre. / ’ ’ caritative ’ ____ Item, quod fi -epifr./iblolutionem habuitfe non poterant, fufeeptucopus alicui conceffcrit, quod poffit fibi eligere ji , & In confirmatione «. /fermonem -------------- r_audituri. -__C--------------------:-----confefforem , elcÎîus non poterit talem abfolvere autem unus iit tantummodo patrinus, ficut m cafibxs retentis per epifeopum ipfi fibi, ne< didum clt dc baptilmo, poteft aliqua confuttudine introduci, ut quis fine fuperioris licentia eligat fibi confefforem . Item , VJII monendi funt per locorum ordinarios, if fi ntceffe fuerit per cenfuram ecdefiafticam compellen­ Di facramento pernitenti*. di jufticiarii & domini temporales, ut damnatis ultimo fupplicio , fi petant, non denegent paniSicut humano generi vulnerato ex culpa pri­ tentia facramentum, fed potius faciant ad eos mi parentis baptilmus eft medicina, fic poft venire confefforem : nec valent indulgentia ub uno baptifmutn hpfis peenitentia reparatio eft fa­ vel a pluribus epifcopis in dedicationibus eccicfia­ llitis. De qua videndum eft, quid fit* unde rum r conctffa annum aut nimium excedentes, tf dicatur, qux funt neceflaria in poenitentia,C,in n tanniverfario , _______ ___ dedicationis remiffio de injunquis debet confiteri, & cui, qualis debet eiTe flis poenitentiis . ' tempus . xl.’ dierum non excedit ... ·>. confeifio, qux funt confitenda, & quiseftef’ “ Item, quaftorts non admittant, fine litteris nofiibis petnitentix, ftris feu officialis noftri, nec tamen illi admiffi Pœniientia eft, fecundum Ambrofium, ma- permittantur prodicare popula, nec aliqua expo­ Ia prxterita plangere & plangenda iterum nere , nifi folum indulgentias ; nec permittantur, licet in eorum antiquis contineatur' privilegiis, non committere. Dicitur pernitentia, quafi poenam tenens, vel a poenitendo, quia requirit indulgentias populo proponendo, nec fuper votis quod peccator in fe perniteat ukifcendo quod difpenfare, nec a perjuriis, homicidiis fy pecca­ commifit peccando. Tria vero principaliter de­ tis aliis confitentej abfolvere, nec male ablata bent efte in poenitentia, cordis contritio, oris in certa fibi data pecunia aliqua quantitate re­ confeifio, & operis fatisfaâio; qui ficut tri­ mittere, nec tertiam vel quartam partem dc plici modo Deum offendimus, fcilicet cogita­ poenitentiis injunflis , relaxare, nec dicere feu tione, delcûatione, Ac opere, fie per aûuscon­ proponere, quod animas tres parentum vel plutrarios eum nobis placabilem faciamus, ut co. r^ses amicorum illorum, qui eleemofynas eis con­ gitationi confeifio, delegationi contritio, ope-1 ferunt , valeant, ficut mendaciter afferunt, de ri fatisfaifio opponantur r Confiteri autem de­ purgatorio extrahere tT ad pstradifi gaudium per­ bet omnis ucriufquc fexus ex quo eft doli ca­ ducere, nec quod plenariam in remiffione pecca­ pax , quia nemo fine crimine vivit. Confiten­ torum poffunt benefafioribus locorum , quorum dum eft autem epifeopo, vel proprioiacerdo- funt quuftores, indulgere, rac non reos abfolvere ti parochial·, vel ex caufa rationabili de ipfius a pana <7 a culpa, etiamfi talia & fimtlia fa­ licentia alteri facerdoti vel illis qui fuper hoc ciendi funt in eorum privilegiis conceffa: cum oilendent fe a fede apoftolica poteftatem ha­ fint quoad pramiffu per dominum Clementem pa­ bere ; Ac in neceflitate puta mortis articulo pam K penitus revocata, quia cedebant in vi­ cuicumque etiam laico vel mulieri, non tamen litatem , contemtum, if damnum ecclqfia. Sta­ hxretico, fchifmatico, vel pagano feu excom­ tuentes infuper, quod fi qui quaftores hujufmodi munie ito, vel alii in notorio crimine perfivel alsi inventi fuerint fuis abuti privilegiis in­ ftenti. Quod tamen dixi de laico vel mulie­ decenter , ad nos capti vel officialem noflrum re , intellige quoad fidem facramenti, non quod ducantur pro demeritis puniendi. Statuimus cvere fic moriens fit a tali, qui claves non ha- £ tiamr quod fratres Pradicatorcs if Minores per bet, abfolutus, fed poteft poli mortem ratio- fuos ' fuperiores cleffi, & nobis officiali noftro ne fidei facramemi, quam habuit , abfolvi prafentati, pradicando if exponendo verba Dei poterit λ proprio facerdote, quia nullus ha­ if confeffrenibus audiendi i& poenitentiis injungen­ bet claves, nifi fit facerdos. Confeifio vero dis, libere admittantur per priores, reliores, debet elle voluntaria , ficut fuit confeifio Iaif cappellanos if beneficiates noftra civitatis ly tronis dextri in cruce; amara, juxta illud: diaecefis quoad pramiffa . Declaramus tamen quod 'Rugiebam a gemitu cordis mei ; frequens, ut quo­ per nos feu officialem noflrum, feu alium loco tiens quis peccaverit, totiens confiteatur; inte­ noftri cafus fpeciales per nos nobis ipfis retentet gra , ut omnia peccata exprimat, 'quia Do­ tf inferius declarandos, nifi eis data pottftas minus aut totum fanat aut nihil; difcrcta, fuerit, abfolvends, confeffot ab eifdem non pof­ ut non dicat fc commifiiTe, quod non com­ funt , jure prohibente, aliquatenus abfolvere , mifit, fed caufa humilitatis poflit dkere in Declaramus itiam cum for ut judicialis if pcenigeneie fe magnum peccatorem: & quod fe tcntiahs fint diverfi, quod per conceffionem bujufmodi - V SYNODALIA STATUTA. 9St er modi per nas tahbut fadtam feu aliis rv/fer/· A tet, fiin memoriam habeantur: alias fufficit — t ut ppfinf confefios a fe in cqfibus per nos confeflio generalis, nifi reducerentur poftea ANNO ANNO retentis abfolvere a fententia excommunicationis ad memoriam, quia tunc eflem fpccialiter bomine vel a jure fufpenfionis vel interdidit : confitende, quia fit venialia nifi durent, per fi tales ligati funt, nm pojfuut ab ets abfolvi , orationem Dominicam delentur. Frequenter fed per nos vel officialem noftrum ; nec ante de­ igitur moneant fuos fubditos facerdotes diâa bent tales excommunicat i ad penitent iam reci­ peccata mortalia fugere, fit plulquam morte pi , prsufquam fuerint abfolusi, nifi in periculo timere. Mors enim folum corpus inttrimit; mortis fuerint conftituti : quia excommunicatus diâa vero' peccata corpus. fic animam perire exclufusefta communicatione fidelium & J parti­ faciunt in infernum; quz peccata effugiunt, cipatione facrumentorum. Et hoc intelligimus de ii feptem operibus mifericordiz invigilent, ideo excommunication majori : excommunicationis vero de his fubjungamus. minoris , qua per participationem cum excom­ municato fine monitione nominatim pracedentc, XI. contrahitur, quia de illa folus [oteft abfolvere facerdos. Et quia peccata confiteri debent, vi- B Dt feptem operibus mifericordia. dendum efl de peccatis, tf primo de mortali­ bus qua funt vi 1. Septem opera mifericordiz corporalia , êt feptem fpiritualia . Corporalia funt efurientes pafccre, (iiicntcs potare, nudos vcftirc, hofX. piles iuicipere, infirmos vifirarc, & incarcera­ De peccatis mortalibus. tes confolan, mortuos fcpelire, & hxc opera funt corporalia . Confitenda autem funt peccata mortalia, Spiritualia vero feptem opera mifericordiz qux funt feptem principalia. Scilicetfuperbia, funt hxc , confilium dare , errantes corrigere , accidia, luxuria, ira,gula, invidia, avaritia, tribulatos confortare, injuriam dimittere, pa­ & cuodlibet iftorum habet fuos comites. Su­ tienter illata fuftinere, pro aliis orare, difperbia, qux defiderat terrenx injuftitiam pocordes pacificare. Qui enim opera hare mile; teflatis , habet comites, fcilicet fzvitiam, ino- ricordiz, qux diâis feptem vitiis principali­ bedientiam, impatientiam, imprudentiam.fat- bus opponuntur, facere neglexerint, dicetur cularem pompam, ipanem gloriam , jadantiam ,Ceis fecundum evangelicam veritatem voce terhypocrifim, & prxfumtionem. Accidia vero, ribili : Jte, malediili, m ignem aiernum. Et rfta per has verfus melius memoria commen­ qux eft quoddam txdiutn bonorum, habet comites, fcilicet torporem, ignaviam. Luxu­ dantur . ria qux efl informitas frangendi vires natu· Vifito, poto, cibo, redimo, tego, colline, habet hos comites, fcilicet ventris inglu­ viem , veflis mollitiem, foporis refoluttonem, go, condo. Confulc, caftiga , folarc , remitte , fer , coiius deleâationem , fic generat cxcitatem mentis, inconfiderationem , inconftantiam , ora. prxeipitationem, amorem fui, odium Dei, afledum prxfentis fxculi, defpcrationcm futu­ Et quia quifque facilius ifta complet, fi in fe ri . Ira, qux plerumque innocentes damnat, feptem virtutes principales habet ; tdto videndum eft breviter de ipfis . fit cum ftatim non remittitur, mortale pec­ catum eft . Habet hos comites, audaciam, mutationem faciei, irpprudentiam,fic injuftitiam , XII. & hxc generat lites, contumelias fic blafphc E> mias, odium, tumorem mentis, clamorem, fic Dc feptem virtutibus principalibus. indignationem. Gula , qux eft edacitas ultra condignum nature, generat ineptam Ixtitiam, Sunt* enim feptem virtutes principales , iret fcurrtlitatem , immunditiam, multiloquium, theologica, fine quibus non eft falus, videlicet hebetudinem fenfuum . Invidia , qux intus fic fides, /pes, caritas. Et quatuor cardinales five extra comburit hominem, habet hos comi­ morales, videlicet temperantia , prudentia, ju. tes, dolorem de bono, gaudiutfa de malo al­ ftitia, fortitudo. Sunt & feptem dona Spiritκιterius . Ex hac oritur odium, fufurrium, de- fanili tf feptem dona baptifmi ; qua omnia fci­ tradio, «ffiidio in profpcris proximi, exuit>- re debent facerdotes. Septem dona Spiritus fan· ili funt fpiritus fapientiu tf intelledluf, jpirttio in adverfis. Avaritia, qux eft radix om­ nium malorum , habet comites, fcilicet rapa­ tus confilii tf fortitudinis, fpiritus fcienti* & citatem, tenacitatem, pufillanimitatem, con- pietatis tf timoris. Sicutfunt vtj. dona Spirt· temtum fidei. Ex hac oritur proditio, fraus, tus-faniii, fic funt feptem dona baptifmi fee un. fallacia, perjurium, inquietudo contra miferi* dum Hugonem. Primum eft collatio facramenti E falis , qua ponitur in ore baptizandi, ut per cordiam, cordis obduratio. Cave tamen ne fis promeus de facili judicare peccatum mortale, fal typicum fale fapientia caleftis conditus f /i» deincipi illud friat alieniem. A -------------- Qtwrhmt rji oki fari permixtio, ut ferum CHR*ICTI--------------- Clt"1 fide occepta cifiodiatier. Ungitor m,. '**"* prfla/ càr* faiiltficato cnm ntvoco- 04 XIV. AN MO CHRISTI Cafm eptfcopalei. tionc Trinitatir, nt ulla rtUfnit La­ tent n immici m eo remaneant, fed ή fide TriCafus vero epifcopales in quibus pcrnitenmt at if nm e-itf confortetur. Qxmtnuo tfl ai· tes ad epifeopum funt remittendi, funt ifti, latio baptifmi, in qna defcindit Spiritnt-fanUni fcilicet omnis peccator publicus fie vulgat i fliinvifiMiter ; Jed primo dcfcendit, Cmw Cbriftnt mus,- cujus peccatum univerfam urbem, vil­ ju.t b apt not nr qnafi columba, nt ncrededi per lam vel caflrutn vel parochiam commoverit. Jigna vocarentur ad Jidem : nobis axlem nec per Item, pro herefi. Item, pro fimonia cx pa/ζηα , fed per fidem veritat efl colligendo · fio commifla, & pro omni excommunicatioSextnm e,l m vertice ebnfmatit xnftio a fa ne majori, fic pro intcrdifio fic fufpcniione, cerdote fail a , nt regni Thrift i particepi fiat, fic pro irregularitate, ut ipfe epifeopus abfol­ & a Cbrijto ebrifliannt pojfit vocari. Septimxm vat- ft - poteft, r___ , ·vel — ad —fuperiorem r_______ remittat. ___ — . confirmatio cbrifmatn in fronte per epifeo- B De minori excommunicatione enim abfolvcpnm, nt rabar obtineant, nt fxperim clarini re poccft non folum epifeopus, fed etiam fa­ ell. De veniahbar autem peccatu pauca cerdos . Item, mittendi funt ad epifeopum » aleone exempli panamni. incendiarii. Item, Cbriflum vel fanfios ejus publice fic enormiter blafphemantesX Item , fro commutatione voti , fic ejus fraâione. tern, ft epifeopus incipit audireconfeflionem de aliquo peccato, fic przdifii cafus proban­ De veniahbm peccat it. tur a jure. Item, fic io aliis peccatis quo­ Sunt enim fecundum Auguftinum venialia ; tum abiolutionetn epifeopus de ufu fux dicequotiens qus plus cdmedit, potat, loquitur, ccGs retinere fibi fpccialiter confuevit, eft ad epifeopum milÜo facienda, ut eft m hac dicetacet quam expedit; quotiens pauperem im­ cefi Kuthenenft de homicidiis. Item, de opportune petentem exafperat . Quotiens aliis prefliooe infantum ex hoc moriendum, de jejunantibus ultra jejunia conftituta quisfanus comedit. Quotiens fomno deditus tardius ad quo . frequenter . debeat facerdotes monere in ecclefiam furgit. Quotiens excepto prolis de-Cluis ecclefiis publice mulieres, ne fecum cu­ iiderio, vel caufa reddendi debitum, vel quia bent parvulos infantes, quia faepe dormiendo continere non poteft uxorem cognoverit, quo­ illos fuflbeant opprimendo. Item, de lacrilegiis. Item, de falfarlis fic abuloribus litte­ tiens m-carcere pofitos tardius r equi Gerit, inhrir.es tardius vifnaverit, fi privatus difeordes rarum fedis apoftolicx, vel legatorum ejuf­ ad concordiam revocare neglexerit, fi pluf- dem. Item , de falfariis figilli vel litterarum quam oportet, vel uxorem, vel filios, vel 1er- epifeopi, vel ofiicii fui. Item, de violatori­ bus ecclefiarum, feu immunitatis fic libertatis vum exafpcraverit, fi cuiquam adulatus fueccclefiaflicr. Item, de fortilegiis, non ta­ lit, ii fe fabulis otiofis occupaverit, fi in­ caute jocando juraverit, fic ex aliqua neccfli- men levibus, fic maxime fi cum Euchartftia vel chrifmate, vel aliis rebus facris commit­ tate implere non potuerit, G cum facilitate, tantur. Item, dc vitio contra naturam enor­ vel icmcritate maledixerit. Hxc igitur veniami. Item, de his qui coeunt cum Judxa, la fic conGmilta, fi in confuetudinem redu­ vel Sarracena, vel cum beftiis. Item, de in· cantur, vel plurima colligantur, gravia re­ putantur, & ideo tunc funt fpecialiter conceftu, qui committi dicitur cum confanguiconfangui htenda . Ante vero confuetudinem vel fine D nea feu fratris uxore, fe»· ?iia affini. ~ -Item - l» de defloratione virginum Item , de eo qui «.ollefiionc minora venialia dicuntur, fic funt 1 a Item in genere confitenda . Minima vero cognoverit monialem . Item , de perjurio. Item, dc clandeftioe matrimonium contrahen­ venialia dicuntur quxeumque cogitationes pec­ tibus . Item, dc clericis per faltum promo­ cati , qua: non pervenerunt ad confenfum. Et tis. Item, de illis qui faciunt le fine licentia hxc duo genera venialium, Icilicet minora proprii epifcopi per alios epifeopos ordinari . & minima, non folum confitendo, immo fi­ Item, de illis qui infra ecclefiam luxuriam ne confeflione fpeciali multis modis delen­ commilerunt. Ium, de muliere que dcadul­ tur , fcilicet per aflumtionem Euchariftix, vel terio concepit infantem quem maritus credit per aiperGonem aqux benedifiz , vel per je­ elle fuum, propter quod heredes legitimi he­ junia , vel eleemofynas, vel per orationem do­ reditate fraudantur. Item, dc muliere, fit minicam vel devotam pectoris tunfionem, vel aliis procurantibus abortivum. Item, de falper generalem confeflionem, vel per benedifts teftibus. Item, de illis qui, contraitis ifionem epifcopalem , fit per exircmam-uoâiofponlalibus cum juramento fic non diflolutis, nem. Eftcfius pernitentis eft, ut per ejus medicinam peccatoribus fpes vitae reparetur^ contrahunt cum aliis. Item, de excommuni­ catis fit interdiâis turbantibus divina officia, «terni. Ium, nota quod epifcopi fic fupequi ad monitionem facerdotia exire nolunt tiores, & non inferiores generales indulgen­ ecclefiam. Item , de illis qui Icicnter extias fic remifliones , quas quxftores deferre communicatorum corpora in cœœeterio fepeconfuc verunr, facere poflunt, fic eorum fub­ lire pixfumunt. Item, de peccato luxuria ditis tantum profunt, fic etiam archieprfeopi committo inter mulierem fic confeflorem fu­ per totam fuatn provinciam habent eftcâunX um , ve) proprium laccrdorem, vel compo­ ut exprimitur m eifdem . nent fuum . liem , dc injicientibus manus fuas violenter in parentes. Item, de fchifmate. Item, de laccrdotibus vel miniftris , quorum negligcntia ad inboneflum circa facramcnta, fit maxime altaris quocumque mo­ do Xlll. j>8; SYNODALIA STATUTA. 98* do evenerit. Irem, reftitutio & diftributio A fta decaufa fua confiteri peccata voluerit, Ii·-*— — ccntiam prius poftulet & obtineat a proprio A --illicite adquifitorum, non inventis his quo1 ANNO rum ^uec ^ueruat · ^ea heredibus eorumdem, facrrdotc. Przcipientes diftrifte ne aliquis ia,,£** eft de jure epifeopi aibiirio facienda. Hoc cerdos fuper hoc requifitus prarfumat alicui malitioic licentiam hujufmodidenegare ■ Moneant tamen reftrineimus , icilicet ii quantitatem quinquaginta iolidorum Cathercenlium ( vcl ) eiiam frequenter presbyteri plebes fuas ne mo­ ram faciant in peccatis, dc ut ad confcftioRutheneofium excedant. Aliis concedimus de nem veniant, quam cito potuerint com milio gratia quod fiat arbitrio facerdotis. Item, de dubiis qucAionibus, & maxime circa matri­ peccato propter incertitudinem horx mortis, monium & alia facramenta eft epifeopus cou& quia in zgritudine vix poteft aliquis pœniterc dc peccatis, fed nec etiam cogitare, fulendus. Si vero confitentes hac peccata ad perceptum facerdotis. ad nos nullatenus ve­ quia ut ait Hieronymus cum zgritudine oppreffus es , vix potes aliter cogitare . quam nire noluerint, in fuis peccatis Ac duritia re­ manentes, facerdos nobis hoc non defignata lentis, & illuc rapitur intentio mentis ubi eft vis doloris ; & maxime principio quadraperfona fignifkarc procuret, ut adhibeamus Bgefim* quod ad confelfionem veniant, ceriifuper hoc remedium falutare . Item, nota quotf feptem funt cafus, in qui­ ficantes eos, quod fi.jejunia & orationes & bus poteft quis confiteri alii fine licentia pro­ alia quzcumqüe bona faciant in mortali pec­ prii facerdotis. Primus eft, fi fit vagabundus. cato, eis non proficient ad falutem . Pizcipimtis etiam, quod illi qui confeffiones audie­ Secundus eft, Ii pro certo fciat vel credat rint , in loco patenti ecclefi* & non in oc­ indiferetutn proprium facerdotem . Tertius, culto , & cum ftola in collo audiant confi­ quando tranftulit domicilium in altam paro­ tentes. Si qui vero confitendum furdi fuerint, chiam , conftituens fe habitare ibidem . Quar­ tus, cum quis proprium relinquens domici­ c«ci, vel muti ; inducat eos presbyter , prout lium , quxnt iter faciendo , vel navigando melius pote;it, ad contritionem & pceniten­ domicilium quo fe conftituat. Quintus, fi in tiam , vcl nutibus atque lignis. Habeat aurctn facerdos follicitudineni diligentem, nc duin alterius parochia deliquerit. Sextus, ratione audit confelfionem, refpiciat in facie conhftudii. Septimus, fi immineat mortis articu­ tentem, & prxeipue mulierem , & capucium lus, vel jufti belli introitus. in capite veftitum teneat, & caput inclinaItem, nota quatuor elfe cafus, in quibus c tum i & fi peccatum horribile intellexerit, non peccata femel confelTa debemus iterum confi­ fpuat ,\ion caput vertat vel faciem huc vel teri . Primus eft quando fafta confelfione pro­ illuc, aulfignum vcl nutum faciat, feu ali­ prio facerdoti imperito, de licentia ejus va­ quod verbum proferat per quod peccatorem dit peccator ad peritum - Debet enim illi pe­ anominet vel peccatum ; ne peccator fic ru­ rito omnia confiteri. Secundus eft, fi pecca­ bore confulus peccata reliqua vel fimilia ei tor contemfit fatisfacere & pcenitentiam fibi timeat revelare. injunftam implere. Tertius eft, quando au­ Cum vero peccator primo ad facerdotem dita confetfionc attendens facerdos, quod ip­ venerit, quzrat ab eo ii non eft fibi notus, fe non poteft abfolvere ; quia eft cafus epi an fit ejus parochianus, & fi dixerit quod ' fcopalis, vel aliter ad eum non pertinere: non, quzrat ab eo utrum venerit de licen­ debet fuperiori peccator de omnibus confite­ tia proprii facerdotis ; & fi rcfponderit, quod ri , nifi fuperior ipfum remittar luper aliis non, dicat ei, frater non debeo te audire, facerdoti. Quartus eft, quando peccator fifte vade ad tuum facerdotem. Si autem fit pavenit ad poenitentiam vcl aliquod peccatum -rochianus ejus, vcl venerit de licentia fui celavit Icienter. Item, nota quod facerdotes volentes audi- u epifeopi vcl proprii facerdotis, quxtat pri­ mum ab ipfo utrum aliqua excommunicatio­ re confeffiones faltem quatuor de neceftitate nis vel interdicti lententia fit ligatus ; Cc li fcire tenentur. Primo ut fciat facerdos ad qu* peccata poteftas fua fe extendat, quod dixerit quod lie , dicat ei, frater, non au­ poteft fcire maxime per fupra difta & per diam te, nifi prius fueris abfolutus. Et (1 occulte cxcommunicatus fuerit , occulte dinotitiam cafuum epifcopalium. Secundo, ut fciat qua: funt mortalia peccata, & qua: ve­ cat ei, Ii autem publice, publice dicat ei, fit talibus pœniientiam denegabit ; quia nul­ nialia. Tertio, ut fciat quod alia pcenitentia datur pro mortali, alia pro veniali. Quar­ lus cxcommunicatus , vcl inlerdiftus recipi debet ad pcenitentiam, nifi prius faciat le to , ut fciat formam abfolutionis , videlicet ablolvi. Si vero dixerit fe non elfe excorrmuut fciat ■* Mifereatnr tv, &c. Et ego ακίΐο· ritate fmgor vel mihi conceja ahfolvo nicatum vel interdiftum, debet eum primo interrogare prqpbytcr utrum fciat Pater nojier te, &c. Prscipimus itaque, quod parochialcs pref- & Credo in Uemn & Ave Maria, & fi ncbyteri frequenter moneant plebes tuas, quod pleiat, moneat, ut addifeat. Et deinde mojuxta ftatuta concilii generalis Onmit ntrmf- cneat eum familiariter fit benigne, ut om­ qttt fetent fideli/, clericus vel laicus poftquam nia peccata lua confiteatur humiliter , nec ad annos diferetionis pervenerit, omnia pec­ ob verecundiam celet aliquid vel timorem, cata fua folus confiteatur fideliter faltem fe­ quia non eft homini loquuturus, fed Deo, mel in anno proprio facerdoti, & injun&am cujus perfonam ipfe presbyter reprzfentat, qui fibi pcenitentiam pro viribus ftudeat adimple­ non vult mortem peccatoris, fed ut magis re, fufeipicis reverenter ad minus in Pate ha convertatur , & vivat, dicendo fibi, quia ip­ Euchariftiac facramentum. Nifi forte de pro­ fe facerdos peccator eft, & quod iple con­ prii facerdotis confilio, ob caufam rationabi­ ivens non poteft rot & tanta commifilTe pec­ lem, ad tempus ab ejus perceptione duxerit cata , quin alii majora & plura commifeabftinendum: alioquin vivens ab ingreflu ecrint, 8c quod illi qui bene pcenitent, ma­ ciefi* arceatur, & monens chriftiana carcat gis poftea diliguntur ab eo dc a Deo, fi­ fepuliura. Si quis autem alieno facerdoti ju- cut patet in bcatb Petro & Paulo, & La­ tro- 9*7 SYNIODALIA STATUTA. 988 cne , fic multis aliis, A filentium, fle alia regularia inftituta. Item,' Λ N NO .......... . . __ _n ____ gaudet : ?_„■in ......................... Ac an io capitulo reftiteritmalitiofe, cum erat cœlcihs curi* Pœnitentia pecCHRISTI Anno catoris;.quia gaud.um cft angelis Dei fuper aliquid ordinandum. Circa clericos fieculares CHP1SII (unopeccatore pcenitentiam agente. Dicat fiat interrogatio ancommiferint fimoniampro * etiam', Frater , confitere quia homines fumus, le etiam, f ipfis \r~ vel pro aliis, feu e~' alii pro ipfis. Item, » -------------- fic aliis ----------------:-------ad -iavarific fine peccato in hoc mundo cfte non pofde ’ mercatura qwc pertinent fumus. Oftendendo fibi vilitatem peccati ; nam ' tiam vel cupiditatem. Item, de dilapidat dilapi to­ fi vere confetfus fueris flt contritus, fltpropo­ ne fi habent beneficium ecclefix, fic utrum de pecunia pnetextu ecdefiac acqudfita emerint nis amplius noa peccare, Deus fine dubio re­ aliquas pofleffiones nomine proprio, vel no­ mittet tibi culpam, fit ego auftoritate Dei mine confanguineorum fuoram , & utrum abfulvam te a pcena «terna. Si autem noiuebona ecclcfia: expenderint io ufus licitos flt . r>s confiteri in hac vita, confiteberis in alia honeftoa. Item, an interfit divinis officiis invitus in confpedu omnium angelorum, fit amicorum fit inimicorum, fit damnaberis in noâurnis pariter flt diurnis, przcipue in ec­ perpetuum in infernum cum diabolis, ubi erit clefia in qua cft przlatus. Item, deirregufletus perpetuus fic ftridoc dentium, flt poenz B latitate. Item, dc ludo alearum, flt taxillo­ tam acerbe fic tam crudeles, quod earum im­ rum. Item de continentia flt gulofitate flt fi detinuerit alienum. Orca barones flt milites, manitas ore non poteft exprimi, vel intdleflu aliquo comprehendi, fic quod perpetuo flt confutes, flt judica, flt bajulos fscularcs fiat interrogatio, an fecerint ftatuta vel preciikiaberis m his poenis. Debet autem confitens fe ipfum accuiare, cepta contra libertatem ecclefix, fit an bene reddiderint juftitiam cuilibet conquerenti, flt non alium, nec perfonam nominatim expri­ an homines fibi fubdiros gravaverint in inde­ mere , cum qua peccavit ; nec facerdos qux· bitis talliis, colleftis, toltis, vel quzftis, feu teie, mfi peccati circumflantia talis eflet , fervitiis. Circa burgenfa fle mercatores fle miquod aliter non poflet confiteri peccatum, ut niftrales interroget facerdosde rapinis, dcufuli cognovit matrem, vel filiam vel fororem, ra, de pignoribus in fraudem ufurarum favel hujuimodi: quia non poflet fic aliter libciare fe ipium. Item, non debet confiteri dis, de baratis, defalfis venditionibusficmeo. per nuntium, nec per feripturam , fed viva dofis, de injuftis ponderibus fic menfuris, fic . . . , mendaciis, de perjurio, fic dolo. Circa agrivoce, orc pioprio fic prxfentialiter, ut qui per ie confiteatur, dcCcolas vero, interroget de furto fic retentione i ' peccavit . ’ .per fe - ipfum / crubcfcat. Item, crubefcai Item, non debet confiteri verbo rei aliene, maxime circa decimas, primitias, vel nominibus peccatorum feu criminum, feu tributa , cenfus, quartas, fic alia denaria do­ minorum fuorum. Item , de eradicatione terterminis palliatis; fed quodlibet peccatumfuo minorum, fic de occupatione aliarum terra­ proprio nomine exprimere, quantumcumque rum. Item, fi dedit damnum alicui. Inter­ turpe, ut fic tota peccati fanies expellatur. Debet etiam confiteri fingula peccata qux roget facerdos igitur quemlibet confirentem, commifit diflinfte fic feparatira, non confuprout fecundum conditionem ftuc perfonx vi­ derit faciendum .· quxrens generaliter qux funt iQjuk, inrcc etiam in tranfeurfu. peccata qua: commifit, fic ao aliqua de len­ •uoptiooet Audita igitur confeflionc diferetus facerdos, debet uct- quja Juxta ftatula concilii generalis diligenter tem principalibus peccatis ; flt poftea fecundum e accidi» Circa accidiam fic , fcilicet, C futili um- nature, fle cum fociis non dimifilli, nec ali­ *cc' 4 ' quam tepidus fle remiffiu ad bene agendum quid cis dedifti, & numquam more ur fi no feu cum pofles, fi repulifti « te gratiam infpitan­ '-‘leonino nimis avide cibum etiam viliflimum tem , quod eft cum homo cogitat aliquod bo­ gule flamma acccnfus non dico comedilli, fed num facere vd dicere, fle non acquidcit, fi devoraili; Numquam divites fle non pauperes tecum ad menfam cvocafti fle ipfos ultra quam ftatim primos motus extinguit, quos motus ta­ natura requireret rcfeiifti? numquid goliardus men in peccato nutrit ubi ctTcnt potius ex* tinguendi; Si dimififti umquam ire ad eccle­ fuifti7 Delusu Cires luxuriam queratur fic. ComtniGfti fiam vel predeationem propter pigritiam vel fegnitiem, fi fuifti nimis deliciofus, vel otιο­ fornicationem, quod eft quando folutus fl­ ίus, vel coditeri cum pofles, diftulifti, ma­ cub r is cognovit (olutam non virginem, nec xime per annum ptenirentiam tibi injunctam religiofam? Commififti fluprum, quod eft vir­ peragere neglexifti, officium eccIcGallicum ti­ ginem deflorare? Commififti adulterium, quod bi injun&m diligenter exequi neglexifti, jweft cognolcerc maritaram, vel cognofci ab ftitiam rddere ex pigritia diftulifti, celebrare uxorato ? Commififti inceftum, quod eft quan­ noluifti, nec confefliones audire propter la­ do cognofcitur confimguinea vel affinis, car­ borem vitandum, quia potius volebasquiefeenalis vel fpiritualis, unde ad fiiiolas«flc ad rcre, lubtraxifti proximo tuo egenti confilium D ligiofas extenditur? Et an in loco facto vcl tuum, vcl auxilium propter pigritiam folam, non facro, fle an diebus dominicis vel feftidiftulifti ex negligent ia reflituere aliena, in- vis, fle an tempore jejuniorum, fc utrum unam cidiili umquam in defperationem, fi fuit , cognoverit vei plures fle quotiens ? Item que­ umquam tibi propter laborem vitandum teratur , peccafti contra naturam , quod eft quan­ dium vite tuae, fuifti negligens circa obfedo aliter cognofcitur mulier quam natura re­ ■ quium fidele domini tui, a quo pafcebans fle quirat, 1 prout quilibet naturaliter novit & cum induebaris, dc alia bona recipiebas, neglexi­ ipfa natura exponat ? Omnis alius modus quifti fervarc (aeramentum. Diftulifti folvere cumque fit ille contra naturam eft , quos mo­ mercenario (alarium de quo convenifti, vel dos non volo feribere, nec tibi confulo qu-vi aliter cooiidcrato labore luo, & lervitio re­ reveles. Sed fi cauce dicas, tu bene (cis mo­ dum qui naturalis eft. Accidit numquam ti munerare . 0«avaritia. Circa avaritiam queratur fic: fuifti fimo· bi pollutio aliter, vel cognitio mulieris7 Si niacus, violentus dominus, judex injuftus, dicat qt quod non, ne ultra queraj; fi dicat incautusconfiliarius, cavillofusadvocatus, imquod fic , queras utrum in vigilando veldorpetrator malignus, feriptor falfarius, fur, Ia-E miendo; fi dicat dormiendo, queras utrum cum Oe sub. tto, perjurus, iacrilegus, lufor, evulformeta­ rum agrorum, feftorum colendorum violator, falius mercator, hominum quorumlibet, & maxime viduarum, pupillorum, pauperum, bc aliarum miferabilium perfonarum oppreflor caufa lucri injufti fle avari. Circa gulam queratur fic.* fuifti ebrius ali­ quoties ? fle tunc videtur veniale ; vel pluries, & quafi in confuetudinem deducendo, flctunc eft mortale. Comedifti ultra quam debes, etiam ufque ad crapulam; fregifti jejuqia ti. bi in ponitentiam injunftam vel confuetudinaria, feu indiâa propter gulofitatem ? R.ecepifti non jejunus Euchariftiam, vcl confir- muliere vei fine muliere , an cum ilia quam con* cupiverat vei alia, & an nimis in diebus prece­ dent ibus bibiflet vei coinediftêt, & quantum eft temporis quod Cibi non acciderat : ex his enim prefumitur an fit naturalis, que non eft timen­ da, an alia que timenda eft, icil icet quando provenit ob nimiam crapulam, vel fi cogita­ tio mulieris que* preceflerat vigilando per con- fenfurn in pollutionem incidit dormiendo. Si vero dixerit quod vigilando accidit pollutio , queras utrum fine muliere . Si dicat quod Iic , quxras, quomodo; Ii dicar quod cum mulie­ re; queras utrum extra vafa vel intra , & quo­ modo, & fic caute procedas, ni rpftim Ji. qua- 991 SYNODALIA STATUTA. 991 quateaus de modo inflruas. fed ab ore ip-A de omnibus confitetur, & pcenitet, & habet· fius print potius extrahas quod commifit. Item propofitum in pofterum abftinendi; confide­ ANNO ANNO quzras fie de loeutiombus, nutibus, cogita· ret facerdos an tale peccatum inter alia con* CHRISTI ut/. CHRISTI feflus fuerit, propter quod ad epifeopum fit tionibus, & aliis fim ilibus. mittendus, & fi tale iit, ad epifeopum ipfum Concupivifli umquam mulierem in corde Dteovuri- ,uo’ «ncupificent»® conicntiendo, quod mor- mittat, fin autem imponat fibi pcenitentiam de peccatis cocfeflis, confideretis peccatoris fcertJa/ tale efl ? Incirafti umquam aliquem feu ali­ circumflantiis & peccati : Et licet fecundum quam ad libidinem per te vel per alium, vet per oftentatiooem tai vcl ornamentorum tuo­ canones poenitentiales pro quolibet peccato rum Ivifti umquam propter hoc plus quam mortali feptennis regulariter fit pernitentia imponenda, & pro quibufdam magnis & grapropter Deum ad ecclefiam. vcl fermoots, vibus peccatis alie pœnitentie dure, prout choreas propter hoc duxifti ? Rififti umquam in canonibus ptrnitentialibus fpecialibus per li­ vel cantafli, vel nutum fecifli mulieri, vel brum decretorum repcritur.- fcilicet in XLVI. ipfa tibi cum intentione iftius peccati com­ cafibus, quos notat dominus Hoftienfis in fum mittendi ? Inciiafti te umquam cum non ap­ peteres ad hoc peccatura, comedendo ele&ua- Bma fua in titulo de ptmitentiis. ria calida, vel aliquo modo ad libidinem exer­ cendam ? D.xifti umquam mendacium vel ver­ XV. bum ociofum , vel inifli, vel laborafli, vel aliquid fecifli pro muliere habenda ? Repete hic illum $. qui eft iupra c. tertio. Cave ta­ penitentù fit pr· eofibut fingulit mjwmen ne fis promptus facile judicare, Acc. goida. Qui’ ier GSic igitur omnibus prxdiâis peccatis dt aliis, Quia tamen fragilitas noftri temporis hodie •vidmdrtec preut expedire videbitur, cum diligentia io» γλΓΓιΪΖ' Au«i»iis, & confideratis peccatoris circumtlan- tanti rigoris non patitur manere cenfunm, uun/ tus & pccc.Ht, intelligat quale debeat pecca­ facerdos imponat majorem vel minorem pœoitentiam, prout fecundum quantitatem pec­ tori confilium , Ac cu/ufmodi remedium ad­ cati At contritionis, Ar qualitatem peccatoris hibere , quxrendo ab ipfo an proponat am­ faluti ejus viderit expedire. Ut autem facer­ plius non peccare & agere pcenitentiam dos poflit contraria contrariis curare, impo­ condignam dc committis. Et fi refpondeat le abftinere non potTe vel nolle, vel quodC nat pcenitentiam ipfi peccatori per contrarium a quibufdam vult abftinere & in aliquibus re­ rcfpondentem ; ut fi peccaverit per fuperbiam, injungat ei orationem, Ac fuadeat ei humili­ manere, ejus confeflionem debet facerdos nitarem, fi per avaiitiam, injungat ei elccmohilom nus audire, dc ei de peccais confettis fynarum largitatem ; fi per gulofitatem vel confilium exhibere . Sed antequam ei det confilium exprimat diligenter, quod fi totus nimiam comeftiooem, abftinentiam ciborum; mundus fuus cflrt, & pauperibus erogaret, & fi per luxuriam, injungat ei jejunium Ac onin pane & in aqua remaneret toto tempore tionem, disciplinas Ac alias carnis maceratio, nes ; accidiofo peregrinationem. In omni enim vitx Itiic, nihil ftbi proficeret ad vitamxtcrpeccato Deum offendimus aut corde, amore, nam habendam, quamdiu in peccaro commifaur opere. Imponatur igitur peenirentia con­ fo remanebit, & in voluntate & propofiro tra peccatum cordis, fcilicet jejunium Ac alia peccatum iterum committendi. Nec iple fa­ carnis maceratio; contra peccatum oris ora­ cerdos eum ablolvere poterit de aliquo pec­ cato, nifi de omnibus pceniteret, At haberet tio Ac alia humiliatio; contra peccatum ope­ ris clcemofynarum largitio. Et licet di&a tria propofinun iterum non peccandi. Et hoc fx· pius ct oicat movendo ipfum dulci, pio acD in uno peccato aliquando concurrant, tamen femper aliquod iftorum eft principalius in quo­ fuivi eloquio, ut de omnibus perniteat, & abflineat in futurum & exprimendo fibi timo­ libet peccato, prout confeflôr diligens perpendere poterit audita confeflione cujuslibet pec­ rem de dic judicii, ÔC poenas perpetuas, quas catoris . Item, facerdos debet efle follicitus , in inferno qui veram non egerit pcenitentiam ut pœnitenti onus importabile non imponat, perpetuo iuliinebir. Si vero ad veram poeni­ licet recipere pernitens fit paratus; fed fic tentiam & confeflionem ipfum nequiverit incucere, debet ei de peccatis confettis in hunc temperet pcenitentiam, ut a Audio non cogantur ceflare fcholares, a fabrica fabri , ab modum confilium exhibete. Frater, dico tibi agro agricola, vel alius artifex ab opere foli& confulo quod jejunes, ores, elecmoiynas to licito, Ac fibi competenti, nec dominus a facias, At alta bona , & dicat etiam ei quod cura familir, ut ei providere non poflit, nec hzc przdiâa bona quz ipfi fibi pro peccatis curfor a curfii, ut dominum fuum iequi non confuli' facienda , non funt ei fruduofa ad poflit. Item, pro peccato occulto facerdos vitam zternam h.ibendam, cum in peccato publicam pcenitentiam non infungat. Si tamen committo remaneat, vel voluntate peccandi; talis luxuriofus fenex vel dives fuerit, Ac di­ ea tamen fibi cui.iniit facienda, ut per ipfa cat fe jejunare non pofle, aggravabit eum fa­ bona qux faciet, dignetur Dominus cor ejus cerdos orationibus Ac eleemofynis. Si amem ad veram pcenitentiam illuftrare, Ac ne diapeccator fragilitatem corporis alleget, Ac rebolus in eo tantam habeat poteflatem, quan­ cufet afperitatein pernitentis, quam facerdos tam haberet, fi peccata continuo exerceret. fibi vult imponere, debet facerdos primo ip­ Et facta generali confeflione, fcilicet Confiteor Deo, Sic. non abfolvat cutrt a pecccatis, fed fum inducere ut animum habeat paratum ad omnem fatisfa&ionem, oftendendo fibi magni­ dicat ei quod recedat, & faciat juxta confitudinem peccatorum , qux < ibi confeflus\cft, l um fibi datum, Ac dicat ei quod non rcci· Ac quot & quanta bona perdidit propter pec­ p at Corpus Cm ifli, quamdiu io peccato re­ cata illa quz commiTu, quz omnia recupera­ manebit d propofito peccatum iterum facien­ bit per poenitentiam, Ac imponat ei pceniten­ di. Caveat tamen facerdos quantutn poterit, tiam mitiorem, quam ipfe poflet portaro » no nc iplum m dcfpcrationcm inducat. Si autem ior- 9. 1 confeftione, (cilicet Confitear Dn &c. dicat Omnibus autem pcenitentibus fanis vel infir­ presbyter fic; £ga injungo tibi talem pernun­ mis, qui tenentur aliis reftitutionem facere tiam ytam dixi libi pn peccatu f«t nnfejjut feuemendam, eft lolliciu injungendum, quod r»; ft ponens manum tuper caput ipfius, di­ non excufantur, nec liberantur ab illo pec­ cat: hdaigeutiam, abfaintiauem tt remifiomm cato, praxipiendo Ims heredibus, quod reftiarnnium piceatorum tuernm tribuat fibi omatpa· tuctooem pro ipfis faciant vel emendam, nifi frar, piat t tf mifericon Dominai., & Ego tt tpfi principales raptores, ulurarii, fures feu abfalva auftar itate demini noJiri JLSU CHRI­ alienarum rerum illiciti detentores reftitutioSTI , Ü beatorum apajioiarum Petri it Pju,i , nem incontinenti faciant, vel emendam , fi tt tficit mibi ctmmifi ab bit peccant f«« mi­ eam poflunt facere, ficut fuperiuscontinetur. ti cnjfffai et, ahii abiittt. Item , dicat il­ Tenetur enim raptor feu aliene rei detentor li, quod fi reduceret aliqua alia peccata ad ad reftitutionem, tenentur etiam ejus herememoriam que non fuerit confeflus, rediret Bdes ; quantum hereditas ipfius tota fuflicere ad eum ft confiteretur. Grca infirmos non poteft. Tenentur intern omnes illi qui icieneft taliter procedendum, quia eis non debet ter rem raptam vcl alienam emerunt cum facerdos poenitentiam injungere, fed tamen mala fide, fcilicet animo fibi retinendi, & inootefccre five declarare, dicendo fic, cum noo voluntate nec propofito reftituendi eam ejus peccata audierit. „ Si tu effes fanus, pro domino fuo, nec talitci «nentes poflunt re­ „ tot peccatis que commififti & confeflus es, cuperare feu petere pretium quod dederunt „ debere» tot annis poenitere; fed quia tues pro ipfa, nec poflunt recuperare, nec retine­ infirmus, non impono poenitentiam tibi, re expenfas, fi quas fecerunt, ipfam rem re­ „ fed injungo tibi quod fi de hac infirmitate fti tuendo vel meliorando, fthoc propter ma­ M tc mori contigerit, facias dari tantum paulam fidem, quam habuerant emendo. Debet etiam reftitui res aliena feu rapta non dete­ „ paribus, vel piis locis loco rn.udx pceniΜ tenltft, vel facias miflâs celebrari. vel hoc, riorate; led fi deteriorate fuerit, vel caiii vcl illud fieri. Si tamen convalueris, in­ fortuito perierit, vel reftitui non poteft imejungo tibi poenitentiam talem, ft his dictis,, _gre, reftituatur tantum quantum valebat cum imponat manum taper caput ejus, & abiol-Comni utilitate quam conîeculi tant ex re ip- Qw perrara th· «tara· nw- vat eum a peccatis ficut fupra diximus de fa, fi cum mala fide, ut di&um eft, perveiano Si vero infirmus petiit facerdotem pro nerit ad eofdem; fed fafta reflitutione itTin­ poenitentia recipienda, vcl aliqua alia figna tegrum ab uno, ceteri liberantur quantum poenitentia fecit, ft interim dnm facerdos ad reftitutionem domino faciendam, & nihi­ veniret obmutuit infirmus, vcl faâuseft amens lominus debent agere pttniltntiam, juxta ar­ vel phreneticus, facerdos veniens five ad nu­ bitrium facerdotis, quia rim alienam fraudu­ tum infirmi, five teftitnonium eorum qui au­ lenter fic invito domino tenuerunt. Facienda dierunt ipfum petentem poenitentiam, vel alia eft autem reftitutio domino vel ejus heredi­ figna poenitentia facientem, debet ei quacum­ bus, ft potuerint inveniri; fed fi diligenter que humanitatis ft confofationis poterit iminquifiti ftexpeftati non inveniantur, vel igno­ pendere, abfolvendo ipfum de peccatis fuis, rantur, tunc cum licentia, fic cum confilio & reconciliando, orationes dicendo, & crucis epifeopi rea illa fi excedat valorem L. foliolculum, fi pralens crux fuerit, fibi dando, dorum Rutbencnfium ( Caturcenfium,) diftrift fi forte mortuus fit, nihilominus abfolvat buatur in pias caufas, fic maxime in paupe—. . .... . ~ . -j eumdem. Qualiter abfolvi debeat infirmus, D ribus ad falutem anima illius, cujus fuit. Si vel m morus articulo conftituius,* per pro- vero fit valoris L. folidorum vel minoris, pnum facerdotem, vel per alium, fi proprius concedimus de grana quod diftributio fiat cum ucerdos haberi non ponit, infra in traâatu licentia fic. confilio facerdotis. Verum fi fer­ de fententia excommunicationis continetur in ions icitur, cui eft talutio vel reftitutio fa­ deinde videndum eft. cienda, fi tamen in remotis ptrtibiucil, nec Sane confiderandum eft diligenter, quod fperahir quod debeat redire, mittatur ei fi quadam funt peccata, de quibus nullus virra commode poteft fieri fic fecure, alioquin pro anima ejus cum confilio ecclefie pauperibus poteft poenitere, nili reftituat, vel emendet, erogetur, fie hoc fiat fi res fit modica que fi potellatem habeat emendandi, videlicet rareftitui debet, fed fi res magni valorit eft, pina, furtum, facnlegtum, incendium, ufura, ft indebita extorfio cenius. Item, dam­ debet mitti in expenfis detentoris ad illum na data contra juftitiam & generaliter cujus­ abfentem cui eft reftitutio facienda. Qui ve­ libet aliena rei fcienter indebita detentio, ft ro invenit pecuniam vel aliam rem in via vel in his omnibus prscipiendum eft pceniienti, in loco alio, debet eam reddene illi qui eam quod incontinenti latisfaciat juxta pofle, qua­ E perdiderat, fi eum poterit invenire; fed fi re juxta verbum Augutlini ; Am dimittitor nefeitur cujus fuerit, publicetur per facerdo­ tes in eeelefiis, fic in focis in quibus eft in­ precatum , mfi rtjlitnatur ablatum. Et hac, fi venta, fic fi dominus diu expe&atus non ve­ peccata occulta fuerint, occulte fiat reftitutio, nerit, cum confilio ecdefic pauperibus pro fcilicet per manum facerdotis, vel alterius reanima illius cunis fuit erogetur. Si aurem ali jrgioüe perform, fuppreffo nomine penitent is. quis voluntarius fic caufa cupiditatis aliqua ia Si autem pemtens non habet rem quam de­ ludo lucratus fuerit, fibi eft in fpirituali ju­ bet reftituere, neque mobtlia vel immobilia dicio injungendum, quod ea reftituat illi a unde poftit commode faiistacere, vel licet ha­ beat, non eft tamen prafens nec efle poteft quo habuerit, nifi per eum ad ludum indi», aliquis cui eft reftitutio facienda, & appareat ftus fuerit, fic tunc in pias eleemofynas ero­ vere penilens, ft contritus, ft proponat fa- getur . thfacere cum poterit, ei poenitentia injuntaCaveat autem facerdos omtunok ne verbo Rrr aut Gwra/. Tom. XXIV. 99f SYNODALIA STATUTA 99 cr aut figno , aut alio quolibet modo prodat A —-------aliquatenus peccatorem , led fi puckntiou XVI. ANNO christ r ANNO confilio indiguerit , illud abfque exprethon* Dc Sacramento Euckariftm , & de celebra· perfone caute requirat, quoniam juxta ftatu­ ta concilii generalis, qui peccatum in pœnitine mijjarum. tentiali judicio fibi deteâum ve) diftum prssQuoniam poft receptum pcenitentiz fac ra­ fumferit revelare, non folummodo depone­ mentum infirmis & fanis maxime in fefto PaC tur, fed etiam in arâutn monafterium de­ chat exhiberi confucvit Euchariftix facramentrudetur ad perpetuam pœnüentiim peragen­ dam . Przcipimus etiam quod nomina illorum- tum, de hoc eft immediate videnduta, vide* Itcct quid eft, quis illud inftituit , & fub qui p.-ccara fua confclli fuerint, feribantur Juam formam, & quare fic dicitur. Qtiae lingulis annis a propriis cappellanis qui conunt neceflaria in hoc Sacramento, quis de­ fefliones audierint eorumdem, ut de ipfis poffint laudabile teftimonium peihibere. Item, bet hoe conficere ; & cui debet conterri, fic przcipimus medicis corporum , ut infirmos quare fuerit inftitutuxn . Hoc facramentum ante omnia moneant & inducant, quod mc-B^ft ** certis Chrifti verbis corj is in ejus corpus & fanguinem panis & vini converfio. Ipfe au­ dicos advocent animarum, ut poftquam fue­ rit infirmo de fpirituali falute provifum, ad tem Chriftus lub certa forma verborum inftituit hoc (aeramentum, quando fcilicet in corporalis medicinz remedium falubrius pro­ cedatur . Et fi quis medicorum hoc non die cccnx difcipulis przfentibus fuis dixit : Hac eft carpta meum. Diâis autem verbis his, fervaverit , (apponatur ccclefiaftico interdiftatim panis quem tenebat in manibus fuit fto quoufquc fuper hoc fatisfecerit compe­ tenter , (ub vinculo anathematis prohibentes corpus Chrifti verum, quod eifdem difcipulis eifdcm medicis, ne quis pro corporali falutc ad manducandum dedit. Dicitur autem Eualiquid infirmo fuadeat, quod in periculum chariftia bona gratia, quia in hoc facramento non folum eft augmentum virtutis gratis , im­ ammz converratur, & quod impediat h hoc mo m hoc ille totus fumitur, qui eft fons to­ (civerit procurari. Concedimus autem exgraut curati & vicarii parochiaiium ecckiiatius gratiz & origo, ipfo tamen integro rema­ tia rum noftra: diœcefis alios facerdotes idoneos nente . Tria vero in hoc facramento funt neceflaria, fcilicet mimfter ipfe facerdos, & δζ peritos ejufdem diœcefis pu Si autem facerdos poftquam miftam incepe­ flincre, quia tunc reputatur peccatum morrit , reducit ad memoriam fe aliquod commi* tale . Si autem acciderit ex imaginatione tur­ fifle mortale peccatum, de quo non fuerit pi, vel inhooefta, fle illicita confabulatione confeflus, & de eo antequam miftam incepe­ mulierum precedente, renetur a celebratione rit, non recoluerit, nec habeat facerdotem mitte & a fumtione Eucharifti* abftinere, cui incontinenti valeat confiteri, perficiat mi- quoufquc contritus fuerit fle confeflus fi ha» niftcrium jam inceptum, fi tamen contritio­ B bcre poterit copiam facerdotis: quia in hoc nem habeat de illo peccato A proponat quam cafu mortale peccatum eft. Et licet his duocito poterit confiteri. Si veram contritionem buf cafibus, poft contritionem fic coafeTionon haberet, nec nropofitum confitendi, fit nem faftam, non tenetur a celebratione mifnondum verba conteftionis feu confecrationis fjs abftinere ; abftineat illa tamen die, maxiexpreflerit, videlicet Hoc cfl enim corpus mnun, . me fi non fuerit oeccffitas quare debeat ce­ dimittat officium inceptum.* quia tunc ipfum lebrare. Si vero habere non poterit copiam complere non debet. Si autem poft coofcftio- facerdotis, contritionem tamen habeat dc pronem reducit primo ad memoriam illud mor­ pofitum confitendi, celebret fi neceftitas fue­ tale peccatum, diAindc compleat illud officium rit , ficut diftum eft, dc diftinftutn fuperius quod incepit, & conteratur fle doleat, quod de alio peccato quando neceffitas nofeitur im­ ita tarde pernitet, flt confiteatur quam cito minere, Sciendum eft autem quod mifla Paflionem Defe»iha· poterit habere copiam facerdotum. Infuper prohibemus, tu quis ordinem fuum Domini repmfentat, facerdos indutus vefti-' dicat tranfcurmdo, fiu alias jyncopando, extramentis faccrdotalibusChriftum Cgnificat Venepote varia profanaque colloquia imserifcendo, C ftimenta ejus fignificant carnem illam faoftiftarde ad cborum veniendo, feu ecclefia ante of­ fimam, quam pro nobis Deus induit faftus ficium finitum fine caufa rationabili exeundo. Et homo. Diaconus & fubdiaconus fignificant ' tu portet aves, feu portari faciat, fecum­ apoftolos & fi. difcipulos, quibus fuerat of­ que teneat canet venaticos·, fed coronant, vefles ficium praedicationis injunttum. Ceroferarii de­ îf tonfxram fuo flatui competente) : tf divina notant doftores ecclefia, qui fu* fapienti* celebrent, tf ipfis interfiat benigne tf devote, radiis tenebras noftre ignoranti* illuminare tf orationibus iqfiftant, eboreas i* coemeteriis non definunt. Deferens thuribulutn defignat feu ecciqfiis fieri nm permittaut, mc dici can­ illos, qui pro teftimonio fidei in odoremfua. tilenas , ncc fieri aligna inbomfla, nec ludat. vitatis corda fua Domino obtulerunt. Sacer­ Ex bis enim multoties violationes eveniunt ; dos vero ad dexteram altaris pruno tendit, variaque deliita committuntur, tf divinum tur­ quia ficut Salomon ait, qui a dextris funt batur officium, ac divina maffias offenditur, novit Dominus, perveria autem non, quia tf fcandalum generatur, funt a finiftris. Introitus mitte fignificat painjungimus etiam, ut cum variis veflimen- Pjtres veteristeftamcnti, patriarchas videlicet* tis tf ceteris ornamentis in ecclefiis decentibus **prophetas, qui videlicet adventumChrifti tmDeo ferve a ter fecundum loci tf redituum con­ menfis defideriis peroptantes, hoc per fua ft> venientiam ecclefia talis loci. fpirin, laudes flt precamina oftenderunt. In­ Injungimus etiam quod in ecclefiis catbedralitroitus enim fufpiria antiquorum patrum de­ bui, regularibus, tf ‘Cclcfiis collegiatis bora ca­ notat. Gloria Patri, file. laudet innuit, quas nonica congruis pfallantur temporibus. In aliis in honorem Dei devotiffitne promebant. XyVere ecclefiis convenienter tf debite bora canoni­ rie olrifm, flcc. precamina notat cum devotio­ ca celebrentur, tf divinum celebretur officium ne, fle intentione cordis ad Deum cffiifa : Ky­ uoHurnum pariter tf diurnum: tf boc proripi­ rie elrifm enim grace pertinens ad divinam mus fub virtute fantia obedientia; contrarium Pattis effentiam, interpretatur latine, Domi­ facientes graviter puniemus. ne miferm. Cbrifle elrifm vero grace pertinens Decimamus etiam quod clerici tam religiqfi ad immanitatis Chrifti formam interpretatur quam alii comrnenfalet domiftici cardinalium fu­ latine Cbrifle mijerero. Gloria in excelfis ty­ ero finfla Romana ecclefia, ac qmrumcunque pum denotat angeli, qui ortum Chrifti pripontificum gratiam tf communiomm fedis apo- ptno palloribus nuntiavit. Orationes que feftolica habentium fe polflnt ipfis in divinis offi­ quuntur denotant, quod facerdos populum ad ciis coaptare, ut illud valeant dicere fffirium, orandum invitat, ficut DominO orante in quod didit cardinales feu pontjfictt dietnt, nec monte gravius oravit, flt orandi formam ac­ ad dicendum aliquod aliud teneantur, nifi illud. cepit. Dominus vobifexm dicitur ad fimilituSed quia aliquando contigit pollutio qua quis dinem Chrifti, qui poft refurreftionem dice­ impeditur a celebratum , ideo dc ea viden­ bat difeipulis fuis fax vobis. Epiftola lignât dum eft. doftrinam fi. difcipulorum, quos Dominus D* poiluSi pollutio in fomnis cx infirmitate, feu •d.locum, quo venturus erat dicitur pracmitiune >u fuperftuicate natum alitui evenerit, non eft fifle. Rurfum quod cantatur io gradualibus lumiuj. de ncvjfTmue a celebratione mitt* abftinen- dicitur graduate, denotat illos qui prcdicandum, quia in hoc cafu nullum peccatum eft, tibus apoftolis corda fua fidei praboerunt. cum magis pati quam agere videatur, licet Alloluja otn laudes fic gratiarum aftiones fan* laudabile fit fic honeftum abftinere ob reve- ftorum, quibus Deum Laudaverunt. Evange­ lium toot \ t j ■—lium rero SYNODALIA STATUTA. iooi legitur, quia Chrahu i’!ud publice A mur, Hofiia confecrata in tres partes dividitur. Prinu par» qua infra calicem ponitur, *NNO aNNO prxdicavic, ft interpretatur bonus nuntrus, fignst illos qui adtwc vivunt io UecuIo. Pars ,*1*11 40Dun,’JU nobis vitam poft mortem*,- reque in manu retinetur, ilios qui funt m pa* qutem poft laborem, regnum poftiervitutem: radifo. Pars vero alia illos qui funt in pur­ ft legitur a finiftro altaris, quia expulfi prae­ gatorio. dgam Dei ideo ter cantatur , ut dicatores a Judaea, converti funt ad gentes; triplex gradus ecclefix, fcilicet prsUtorum , tunc vero capita denudamus, ut audire ver­ ba cieleftia cum devotione recolamus ; tunc continentium, & conjugatorum a Deo confequi milericordiam mercantur. Oiculum tunc etiam ligno crucis nos figoamus, nc diabolus inter homines datur, ut oflendant fe-in pace faperveniens tritico noftrx fidei zizaniam fus pravitatis immifeeat. Eredi autem tunc ftaconjunâos , üt corpore Chrifti, per quem pax fada eft in exto & in terra. Communionis mus, ut in iis qux leguntur fideliter perfiftamus. Symbolum verp dicitur, ut verbis Evati­ cantus fit ideo, quia letamur cx eo quod ge! i i fidem nos habuiiTe oftendamus. Sacer. Deus vota faccrdotis accepit. Oratio fequitur dos ad populum fe convertit, dicens, Domi- ad complendum, quia facerdos orat pro ly tutt vobifcttH. Orentur, quia monet populum > ® ft pro populo, ut facrificium quod fufceptt * ' ~confeflione *·■ ' perfeveret -*»■·· . Obla *d ­ laudem Dei'cedat, & cis proficiat ad ut in hac fidei tiones populi fignificant quod populus & cie- falutem i . Ite miff* eft . ideo dicitur , quia rus jugo dominico colla fubdere fe manifo- datur licentia recedendi populo > fignificans fiant Oblatio facerdotis eft panis ft vinum, facrificium pro eis ad Dominum fuifle traniqux per Melchifedech funt oblata panis fignimilium . Chotus vero rcfpondct pro popu­ lo Deo gratiar, ficut apoftolt poft afccnfioficat corpus Domini, cum quo fidelis -anima netn Domini adorantes iterum regrefli funt faiiatur ; vinum fanguinem noftrx redemptio­ nis ; aqua facratnentum baptifmatis, quia de in Jerufalcm cum gaudio magno, ft erant Temper in templo laudantes & benedicentes corpore Chrifti fluxerunt fanguis & aqua baptifmatis. Hofiia ponitur ab aliquibus ante ca­ Dominum. Miffa igitur celebrata, caveant facerdotes licem , ut Chrifti flantis ante cruccm memo­ ria habeatur ; ab aliquibus vero ad dcxtnini quatenus hoftiam confecratatn in ecclefia tem­ latus, in quo dextrum latus Domini protenper paratam habeant in loco Angulari, ft fum lancea dcmonllratur. Aiurc vcrO fignar .clavi firmato honorifice collocatam, ft dccrucem Domini, calix tumulum in quo fe- ’ vote ac fideliter confervatam prsccipimus re­ pultus eft , patena lapidem quo coopertus novari in hunc modum, videlicet quod facerdos duas vd plures, fi opus fuerit, coniecret fuit, corporale linteum quo involutus fuit. Secretu: orationes fignifican: preces quas Do- hoftias, quarum unam recipiat refervatam , minus tempore fus paflionis lecrete fundebat ft in loco illius quam refervaverar ponat no­ ad Patrem, dicens: Pater, βfuapoteft, trairfvi ter confecratatn, & poftea recipiat languinem, & alias receptiones, ficut mos eft ineceat a me calix ifte Quibus orationibus fini­ tis , dicit facerdos, furfum corda, pro eo quod lefia Caturcenfi vel Ruthenenfi vel TutelcnDominus intuens difcipulos dormientes excita­ fi. Et quando ab infirmo vere confeffo revit cos dicens, vigilate & orate, ut non in- 2uifitus fuerit, ftatim eum communicet, ne tfcttt ia tentationcm. Sacerdos etiam virtutes □e communione moriatur. Moneant popu­ lum facerdotes ft diligenter inducant, ut cum cxlorum commemorat, ut ab eorum laudi­ deferri contigerit corpus Chrifti ad comrnubus non diferepet laus facerdotis : dicit enim Beatus Gregorius , quod dum Patri Filius 'r nicandum infirmos, ft cum elevabitur in ecveniunt j-» clcfia vel altari, adorando corpus Chrifti veimmolatur , cxlutn aperitur , csli < poteliatcs, ft cscleftibus ima junguntur. *'■—···*· Sa-"' c~rum, cum manuum ft genuum flexione Au­ deant fe Creatori fuo deveti.Time inclinare. cerdos etiam tunc manus elevat de fc cru­ Euchariftir igitur deportatio fiat cum duai>us ccm faciens ut fignum paflionis Domini prxfcntet, ft per hoc fignum fub ducc Moy­ vel pluribiu hoftiis confecratis, ut unam poifint infirmo dare presbyteri, & aliam repor­ le populus Ifraci populus Amalech debella­ tarc;* ft fiat fub honeftb habitu, cruce, Iqvit Quando enim Moyfes tenebat manus ere· das ad Dominum, populus devincebat : quan­ mine ft fquilla praecedentibus, cum decenti cuftodia, iubpofito mundo velamine, dicendo do manus fubmittebat, populus vincebatur. Smilas ter dicitur, quia Trinitafcm denotat feptem pfalmos pœnitentiales cum litaniis, ft perionarum ; Dominas fabbaotb, id eft in cx- fi iter longum eft quindecim pfalmos, & ip­ lum elatus, cflentir denotat unitatem. Te fe facerdos per fe, ft nunquam per xlium igitur ideo fecrctc dicitur cum aliis iceretis ferat ft referat caute ft, manifcfle, ft ante qux fequuntur, quia antiquitus cum alta vo­ pedus ob Dei reverentiam ft honorem, ut cx boc apud homines fides ft devotio au* ce legebantur, paftores in campis illa verba retro pecora i , "decantabant. Unde Dominus exggeatur. Prohibentes diftrifie, ne aliquis qui his-----------v: motus1-----------igne miffo : A ipforum acciderit, dc in tabula , terra, vel Ia--—· pide ftillaverir, lingatur, fi fieri poteft, per anno —■. jpfo facerdote convenienter debet fumi, vel presbyterum, & nihilominus radatur, & quod cmninutum in calice cum modico vini dari ,R’sn alicui bonam coofcientiam habenti. Si vero rafum fuerit comburatur, & cinis infra alta­ re fi fieri poteft , sel juxta altare in fa­ infirmus adeo debilis fuerit, quod fub magna rrario abfeondatur, dc quadraginta diebus il forma corpus non poflit recipere, forma mi­ le cui acciderit perniteat. Si vero fuper al­ nima detur ci in calice & cura modico vino tare ftillaverir languis , & (angat tantum­ jnftilletur in ore infirmi. quia in qualibet modo pannum altaris quod non trankat ad particula totum efl corpus Chrifti. alium , forbeat facerdos Hillam incontinen­ Volumus & mandamus ut quilibet fidelis ti , fi fieri poteft , dc tribus diebus perni­ poftquam confeflus fuerit, ad minus in Pa­ teat . Et fi ftilla ulque ad fecundum pannum le ha reverenter fufcjpiat fingulis annis Euchapervenerit, perniteat quatuor diebus ; dc fi rillic facramentum, nifi forte de proprii conufque ad tertium pannum perveneiit, pœniCilio facerdotis ex aliqua caufa rationabili dtH xerit abftinendum Alioquin vivent ab in- 'teat undecim diebus ; dc fi ufque ad quartum greflu ecclefie arceatur, & tporiens carcat B pervenerit, perniteat viginti diebus , & lintea­ mina que tetigerit ftilla fanguinis, tribus ccclefiaflica fepultura Et effet honeftum ac vicibus in tribus aquis mtnifter vel diaconus pium communionem recipi in feftis Nativi­ abluat, calice lubpofito, dc aqua ablutionis tatis Domini & Pentccoftes a quocumque fi­ deli , 01 ad hoc populus inducatur, rreci- juxta altare recondatur . Mulcam vel ara­ neam, vel aliud turpe cadens in fanguine, pientes, ut facerdotes vinum purum habeant non tenetur forbere facerdos, licet ponatur pratum in ecclefia, quod ftatim, non cum io patena, vel alio calice, dc ibi tribus aquis calice facerdotis, fed cum calice ad hoc fpclavetur, dc poftea illa fpecies comburatur, dt ** cialiter deputato tribuant populo poftquam re· aqua ablutionis ac cinis fimiliter recondatur. ceperint corpus Chrifti. Prohibentes commu­ Si quis per ebrietatem, vel nimiam cerne Bio­ nicantibus, ne a prxientia ipforum facerdonem Euchariftiam cyomuerit, fi laicus eft, tum recedant, donec de vino aliquantulum b berint, & diligenter abluerint ora fua. Item quadraginta diebus pœnitcat, (i cleiici vel religiofi , diaconi vel presbyteri , feptuaginta pixcipimus, quod dum cappellanus boflias re­ novat confacratas , fi aliquae remanent populo diebus pœnitcant, dc fi pro infirmitatis caufa Cevomuerint, vti. diebus pœnitcant. Qui ve­ communicato, illas recipiat jejuno ftomacho, ro chrifma vel Euchariftiam incaute relique­ vel in mifla recepto corpore dc fanguine Cbrifit ante omnem perfuGonem. Parvulis autem rit , id eft in loco clavibus non firmato , nec qui tamx funt innocentias, quod peccato mor­ fideliter cuftodito, tribus menfibus debet ab officio fufpendi, dc fi per ejus incuriam feu tali non fuerim pergravati, & talis difcretionis & compofitionis fuerint, quod cum aliqua negligentiam mus vd animal aliud illud co­ reverentia & timore fint facramentum fufcep- mederit, ultra prxdiftos tres menfes, perni­ teat quadraginta diebus. Si vero aliqua enor­ turi, fccurc miniftretur eifdem aliqua confefmia feu nefaria fieri inde contigerit, gravio­ fionq prehabita, ut modum confitendi fic com­ municandi allumant, in facramcntis enim, & ri fubjaceat ultioni. Ubicumque autem dici­ maxime in iflo, ubi caligat oculus rationis, tur quadraginta diebus, vel triginta diebus feu pluribus, feu paucioribus pœniteat, fic inftruendi funt homines dc mulieres, non fo­ debet intelligi, ut per omnes dies fcilicet alum per verba, immo exorciflz, acolyti, fubdiaconi, diaconi, pres­ vero cpifcopalis ultimus, quo officio (ptcialibyteri: quorum quatuor primi minores orditcr ufus fuit Chriftus, quando dif.ipulos cou- 8rc* 1007 SYNODALIA STATUTA. 1008 Çÿ» gregatos benedisit, & videntibus ilhs in c»· A etiam omne* clerici majori excommunicatio-' — Ium eft elevatus. ne feu ‘ interdiâo , n vel ab 'L officii ~Λ£-" fufpenfione t ·liAMMO gati, qui durante lententia fcienter ingerunt Sciendum eft autem, quod iuperpelhc.um CHRini ic divinis, & in luo ordine officiant ficut prius, feu camifu, quam pruno facerdos induit, fignificat bonam fidem quam primo lubeie de qua irregularitate cum eis non nifi per fiimmum pontificem poterit difpenfari. Et ideo debemus, cum radix fit omnium virtutum. Amiâutn quo caput facerdotis velatur, humi­ quilibet clerici debent diligentiffimc preccavere, nc irregularitatis laqueo fe involvant, cum litatem fignificat cum qua omnem ftatutn noris difpeniatro multum damnofit, fumptuofa, ftrum velare debemus. Alba virginitatem figni& laboriofa exiftat. Nullus clericus fine sim­ ticat, quia ficut fugit albedo nigredinem , unitas diviuones, fic virginitas corruptionem - Zo­ io , ex quo poflit, quatndiu vixerit, fine cleri­ ci opprobrio, commode fuftentari, veniar ed na vero caftitatem fignificat: nam lumbos ubi nos pro ordinibus obtinendis. fedet luxuria deprimit & reftnngit. Manipu­ Clericus habetis beneficium cum cura ani­ lus qui in manu fmiftra defertur, iftatn vinon attigerit viginti tam fignificat ut ab hac vita, ad vitamalpi- marum ______ , , -fi ___ ___„ „__ quinque anremua zternam. Stola qux longa eft ufque B nos, vel fi infra annum fe non fecerit in prefinprefad pedes legem Dei fignificat, ut in longum byterum promoveri, beneficio privatus» «Plo jure : fic fi perfonalitcr ibi non refideat, vite notlrz in lege Dei vivere debeamus. In­ fula icu calui a que alias veftes coeperit, ca­ privabitur illo, monitione trina pnemifia, niritatem iignificat, quz virtutes continet inlc fi caufa rationabili fecum ad tempus fuper rcfidentia duxerimus difpenfandum. omnes. Ifti vero ordines dicuntur f?cri, quia Prohibemus ne facerdotes hujus diœcefis res (aera, id eft gratia per cos confertur. Su­ ad alias di&cefes fine noftris litteris fux pro­ (. I In ono periora vero officia, fcilicet (a) epifeoporum, lod'.c d
  • ttrrjxxi Ordines prxdiâi, fcilicet 1res majores con­ ud epijcopos Italicos accedat ordinandus fine noin fabbaiis quatuor C/irn litteris fpecialibus, vtl fumm: pontificis, ferri non poliunt, nifi 1 dtMW0> ~ continentibus , quare nos nolumus vtl non poffutemporum fic i.ibbato ante Dominicam de ■nui eo, ordtuarc : alioquin tales fufpenfi «, falia funt matrimonii inter virum dc mulie­ pollentia confenfum exprimentia de prxlenti. Mutus qui verba proferre non poteft, confcn” * rem promiflio. Dicuntur a fpondendo, td eft promittendo. Contrahuntur autem quinque fum exprimere poterit per indicia vel Per modis, fcilicet fimpbci fponfione, ut cum di­ figna, dc tale matrimonium dicitur efle cit vir mulieriAccipiam te in uxorem ; \ rum. Prxiumium vero vocatur quando mulier viro: Accipiam te in manium, liem, Ϊ,ηαίάι quis catnaliter fponfam, cum qua fidei datione. Item, juramenti imcrpofiiione. ponfalia fecerat dc futuro. Caufx vero nuliem, datis arrhis fponfaiitiis. Item, annuli tritnonii lunt dux principales, fcilicet fuicc fubanatione. Contiabuntur vero fponfalia in ptio fobobs, dc vitatio fornicationis; effcilus fcprennio completo, & a feptennto fupra . matrimonii eft , quia filii inde nati, funt le­ Diflolvuntur autem fponfalia communi d i (Ten­ gitimi Cc natui ales, Cc in potcftatc patris con tu , audontate tamen ecclefix . Item, proflituti, Cc in folidum patri Cc mani ab inte pier affinitatem fupervenientem . Item, pro­ ftato fuccedunt. Item, & cx quo tenuit nupter infirmitatem corporalem, vel fpiritualem B trimonium , quod tamen fuit per carnis fupervenientem: corporalem, ut fi nafutn amipulam conlummatum , ufque ad mouem tiuito ferit, vel leprx deformitas, qux perfonam tempore diflblvetur, nifi folummodo quoad horfeparationem, G alter conjugum fornicetur. reddat inhabilem, fuperveniat ; vel fpiritua­ lem , ut fi prius eft fornicata, vel faâa hxEtiamfi aliter hat hxreticus, cxcus , iurdus , retica, vei alias infidelis . Item, propter fu­ mutus, vei funofus, vel aliud quantumcum gam fponft vei fpoiife fe ad aliam provinciam que horrendum incurrat. Item quod poll car transferentis. Item, propter majus vinculum dis copulam vir non habet poteftatem fui fopervenieos, ut fi alter contraxerit cum ahow corporis, fed mulier; & e converio· unde al­ per verba dc pratenti. Item , fi dicatur efle ter non poteft invito alteio vitam mutari , per famam inter fponfos canonicum impedi­ ncc religionem intrare, & debet alter alte:, mentum. Item fi alter ad religionem tranfi- debitum reddere etiam invitus. Impediunt au­ vit. Item, fi contrahentes fponfalia ante pu­ tem matrimonium contrahendum , dcdirimunt bertatem qux eft quatuordccim annorum in jam contraâum ea qux in his ver 1 ibus conti­ maiculo, duodecim m muliere veniens ad pu nentur . bertaiem contradicit . Efteftus fponfalictorum C eft, ut ea contrahens, matrimonium contra­ Error, condit» , votam , cognatio, crimen, here dc perficere per ccofuram ecclefix com­ Cultnt difparitet, vt», ordo, hgamm, honejlaj. pellatu»· . Ex fponfalibus autem oritur quxdam abfti.icntia, qux vocatur publicx honeScnfm, tf affini t , fi forte coire nupûbt r , ftatis juftitia, qux procedit ex conftitutione Hac focionda vetant , conniebia fafia rctraecdefix propter vim matrimonii contrahen­ liant. di , qux ex fponfalibus fperatur eerhei , qux impedit matrimonium contrahendum ic diri­ Error, fcilicet perfonx, ut G contrahendo mit jam contraâum, ut puta G aliquis con- icum Guilleima credens contrahere cum Pau­ trahat matrimonium cum aliqua de cognatio1la , unde nullum eft matrimonium - Condi­ ne illius ufque ad quartum gradum, quam olim tio, ut fi contrahat cum ferva credens con­ habuit in fponfam , fic e converio, quod matrahere cum libera. Votum fi poft votum fotrimonium non valet dc jure. Sequitur videre lemne contrahat· Cognatio qux triplex eft , de matrimonio, fcilicet quid ftt, & undedi____ „ d_____ fcilicet carnalis, ut...confanguinitas ufque ad catur; ubi & a quo fuerit inftitutum; quisDquartum gradum, fpiritualis ut cotupaternipotfit contrahere, qualiter contrahatur, & qua~ ' tas, legalis ut adoptio. Crimen, ut quando rc ; quis ejus cffeâus, & qualiter diflblvatur, vivente uxore cognovit aliam, & ei fidem feu qux impediunt matrimonium contrahen­ dedit quod uxore mortua contrahet cum il­ dum , & dirimunt jam contraâum. Matrimo­ la . Item, fi vivente uxore cum alia de fa­ nium eft conjunâio maris & feminx indivi­ âo contraxit, & eam cognovit - Item , G duam vitx confuetudinem retinens, divini & machinatus ium in morte uxoris, & cum humani juris communicatio. alia contrahere promitto quam cognovi viven­ Qyid/itmaDicitur autem matrimonium matris mu· te uxore. Cultus dilparitas, ut fi Chriftianus t,imaruum- nium, id eft officium. Et denominatur ma­ contrahat cum Judea, vel Sarraccna. Vis, gis a matre quam a patre, quia in principa­ ut fi contraho cum aliqua propter vim vel liori bono matrimonii, fcilicet in prole ma­ metum qui poflit cadere in conftantem vi­ rum. Ordo, ut fi exiftens in facris ordini gis laborat quam pater : nam proles ante par­ tum eft matri onerofa , in partu doloroia, bus contraham matrimonium . Ligamen , ut & port partum laboriofa. Eadem ratione fub- fi ___ego o_ ligatus, _.o____ , fi habeo ______ uxorem ______ contraham _ flantia viri <5c mulieris vocatur patrimonium, E cum alia, ipfa vivente . Honcftas , id eft publier hooeftatis juftitia, aut fi contraho quia pater magis laborat in acquirendo quam cum aliqua confanguinea ufque ad quartum mater. Fuit inftitutum matrimonium in pagradum alicujus qux fuit fponla mea. Sen­ radifo a Deo & ante peccatum per illa ver­ ius, ut fi carens fenfu, ut furiofus contra­ ba Adx ore prophetico dicentis: boc mtne or en offibnr meit & caro ok carne tenea, tJ pro­ hat. Et affinis, non enim pofium contra­ pter boc relinquet bomo patrem Ü matrem, & here cum aliqua de confanguiniraie mex uxo­ adbarebit tutori feta, & enent dito i» cane tota . ris quondam ufque ad quartum gradum, quia Poleft autem contrahere matrimonium quxeumomnes illx funt mihi affilies. Si forte coire nequibis, ut in frigidis dc maleficiatis, qui qu<- perfona apta ad confentiendum& coeundum. Contrahitur autem matrimonium confenfu & contrahere non poliunt. Per hxc enim im­ pedimenta , matrimonia contrahi impediun­ verbis, ut fi dicant contrahentes : accipio te in tur , & contrada ieparantur. Et non de cumeum , accipio te m meam, vei concedo tibi 1 Sss gnaComti. General. Tom- XXIV. I SY NODALIA STATUTA. toti gnatione carnali, qu» eft cOnfanguinizas, ut.Λ ante per tres dies dominicos «e! fcflivos val-.-------- —-dixt, quod ft confitnguinctts eft in quarto graalios, quibus pr«f«ns erit populus, vel major ANNO aMNO du t & confanguioea ia quinto, poflunt co- pars cfus, banna publice ut motis eft per fa­ CHRIST! aJ*,STI puiari & debet computari gradus a ftipite , cerdotes in ecdefiis proponantur, quod inter & a patre duorum fratrum «cl fororum a illos tales eft matrimonium contrahendum, ut infra diftos dies juxta ftatuta concilii ge­ quibus ddeeoderunt ilii qui debent copulari. Stipes autem non facit gradum fecundum ca- neralis qui voluerint, & valuerint, legitimum nones, feu fratres vel fotores, & funt in pri­ impedimentum opponant , & ipfi presbyteri mo gradu, filii fratrum in fecundo, filii filio­ nihilominus inveftigent utrum aliquod impedi­ lum fratrum in tertio, & illorum filii in quar­ mentum obfillat. Cum autem piobabilis ap. to . Quando vero vir non eft in quarto vel in­• paruerit conjeftura fuper impedimento confra ex una linea comparando a ftipite, & mu­ tra matrimonium contrahendum, interdicatur lier in quinto vel fupra ex alia linea quantum exprefle contrahi per lacerdotes, donec quod remotior, ut mulier qu® ut in quinto, quan­ fieri debeat maniteftis nobis vel officiali no documentis. Sane parochislis tum diftat a ftipite » tantum diftat h®c mulier _ ftro ----- conftiterit —....... . • dido viro , & a quolibet dc linea illius «iri, ® vel facerdos ' ,, qui clandeftina matrimonia in­ & ideo poterunt copulari. De cognat one fpiri hibere contcmferit, aut quilibet regularis qui eis pnefemferit imcrelfe, per triennium ab tuah dico quod triple* cft , fcilicet coropaofficio foipendatur, gravius etiam fi culp® termus m femina , qu® uttenditur inter fpiritiulrm patrem vei matrem pueri baptizat! qualitas pollula ver it puniendus. Sed & illis & carnalem. Unde ii contraho cum matre qui taliter copulari praefumfcruit condigna per­ cirnah pueri quem baptizavi, vel Inbaptiimo nitentia injungatur. Sunt etiam matrimonia tenui, non vakt. hem cft paternitas mnu- clandefttr.a contrahentes bannis, fcilicet, ut feuIo , feu commaternitas in temina , qu® at* diâum eft, non prsmiflis, ft omnes qui ta­ tenditur in eum qui baptizat vel tenet in ba* libus matrimoniis ititereile prefumferint auftoptifmo, & cum qui baptizatur, fit inter ta­ ritate provincialis concilii & noftrorum prxles fimiliter non tenet in matrimonium. I- deceflbrum, ac noftra cx ftatutis hujus ecitm eft fpintualis fraternius qu® attenditur defiat fynodaltbus ipfo facio excommunicatio­ inter filium meum fpirituatem, quem baptizanis fententia innodati. <■,, «. menu-, Prohibeant etiam fitbditis fit's presbyteris, vt vel in baptifino tenui & iiu^in filiam meam carnalem, fic inter quos fimiliter fimiliter non non poteft poteft C ne fponialia inter fe contrahant interpofito De matri­ monio cUndcfti- cfte matrimonium. Et quod diti quod per maxime juramento vel fide, ft nifi in loco honefto, ft coram fuo facerdote , & pellen­ baptifmum contrahitur cognatio fptrirualis, idem intelligas de confirmatione. De cogna­ tibus aliquibus perfonis fide dignis. Diftrifte igitur juxta ftatuta provincialis concilii inhibe­ tione legali, dico quod Impedit & dirimit matrimonium, ut fi ego adopto aliquam in mus , nc infia autem legitimam qu® eft fibam meam, numnuam poflhm contrahere quatuordecim annotum in mafculo, duode­ cum ea, vt| eam habere Cttam foiuta ado­ cim in muliere matrimonia contrahantur, ft ptione , nec etwm filius meus naturalis dune aliquis talibus matrimoniis interefle pr«fumat ; alioquin tam comrahentcs quam qui rame adoptione. Irem, infer tuorem ado­ ptantis & filium adoptatum eft affinius lo> intererunt noftro, feu officialis arbitrio pu­ galis, qua. impedit 6c dirimit matrimonium, nientur. Cappcliani vero parochiales , quam cito (civerint extra forum pœmtentule in fuis etiam adoptione foiuta . Irem , nota quod parochiis matrimonia illicite efle contrafta, fi uxor tua poftquam fuerit a te carnali* ter cognita fufccpir infantem alterius mulie­ p. juxta ftatuta ejufdem concilii nobis vei offiu ciah noftro intimate procurent; alioquin no­ ris in baptiimo vel In confirmatione , ifla ftro feu officialis noftri arbitrio graviter pu­ cujus infans erit, efficiet tibi commater per nientur.* fi vero in foro pcenitantiali ambo factum uxoris tu® , & ideo mortua uxore tua non poteris illam ducere in uxorem, dt conjuges confitentur impedimenta qu® fciunt pro certo eflc inter cos . ft erant antequam c convcrfo eamdem commarernitatem uxo­ ri acqutrt intelligitur pe' maritum. Si ve­ contraherent, ut quia alter eorum ante ha­ bebat conjugem, vel ante erant affines, vel ro didam fufccptioncui fecit uxor tua, ante­ confanguinei, vei ante votum religionis, vel quam cam coqnofccres , inortua uxore tua poteris lUam in uxorem ducere. Si amem fi­ aliud folcmne votum cmiferant ; tunc impofita eis pœnitentia falutari, prxeipiat cis cap­ lium uxoris tus quem ab alio generavit an­ tequam cam duceres, & e (Tei enedus una ca­ pellanus , ne ulterius carnaliter mifieantur, ro cum ea, aliqua mu’icr in baptifino vei ft eos inducat, ut nobis vel officiali noftro ea denuntient, ut decernatur in foro judicia­ confirmatione tenuerit, illa mulier cft commat-r uxoris tux, ftnon tua, unde mortua li tale matrimonium non tenere . Si vero uxore tua talem commatrem ejus habere po-g alter tantum conjugum tale impedimentum teris iii uxorem. Idem eft, fi filius ab aliquo*** efle pro certo inter eo» confiteatur, in pœni­ tentia injungendum cft illi in foro illo, ne fulcipiatur quem genuifti de aliqua muliere, debitum carnale ab altero exigat, nec exa& fic in tribus cafibus proximis aliquis duas ftus exfolvat, etiam fi propter hoc ipfum ex­ commatres unam poft aliam, habere poterit in uxores , ft aliqua duos compatres unum communicari contingat, ft tunc cappellanus mittat illum ad excommuuicatortm fuum, poft alium habere poterit in maritos. Prxeipimus itaque ad hoc ut difta impe­ qui in hoc foro pœnitenti® debet ipfum abfolvere. Et tam ipfe quam cappellanus noh dimenta be alia pencula circa matrimonia fcian» debent viiare ulterius in occulto judicio ani­ rur & cognotcantur, ft cognita evitentur, ut matrimonia cum honore & reverentia in con­ marum , ex quo occulte eft abfolutus, fed cedis gradibus non cum rifu feu jocofe , nec publice vitabitur, ft denuntiabitur quoufque de node (eu clandelline, fed publice in facie abfoluiionem publicam mereatur. Sed fi pro «eclefix celebrentur. Diftrifte prxei picnics ut certo uon iciat hoc impedimentum, fed cre­ dit lotj SYNODALIA STATUTA > IOI4 dit hoc probabiliter & difcrcte, debitum non A dum parochiarum , vel parochianam alterius —— — exiget, fed & exaâus cum cordis contritioue ignorante proprio facerdote. Si vero fponfus ANNO II & fponfa de diverfc parochiis fuerint , & CHRIS * cxfolvet. Si vero leviter & temerarie, confcientia depofita, debitum exigere & folvere banna prxmilîa fuerint, matrimonium pot σ­ ι un t contrahere , & benediâionem nuptia­ poterit de confilio facerdotis. Si autem affi­ lem recipere in quacumque ecclefia voluerint , nitas poll matrimonium fupervenerit, ut quia provifo quod certas litteras vel nuntios fuo· •Iter conjugum durante matrimonio cognovit confanguineam alterius conjugis, injungendum tum presbyterorum habeant & oflendant con­ eft ei io foro pernitenti·, & a conjuge & tinentes, quod in ecciefiis quarum funt pa­ ab illa confiinguioca in carnali copula per­ rochiam denuntiatum fuit illud matrimonium contrahendum, & quod ipfi presbyteri nul­ petuo abftintre; etiam fi ab alio conjuge ό­ χι gatur , prout in cafu proximo fuit diâutn, lum fciunt vcl audiunt impedimentum confilicet in judicio ecclefiae con tent iofo prsccipeftcre inter cos. Et fient litterr fuper hoc ifto modo. retur eidem, quod non exigeret, licet cum Di/creto vir» cappellano talis ecclefia carpellecordis contri tione cxfolverct jam exaâus . _ Tale vero matrimonium per carnis copulam B”*' talit falatem in Domino. Noverit i UOS II» " * l! confummatum, quamdhi ambo conjuges vimflra Λ ecclefia ’ ' faaaa ' pubblice, ut moris efl, rmififfc, inter talem parocbianam noftram xerint, non iblvetor, nifi quoad carnis co­ & talem hominem eft matrimonium contrahen pulam, ut eft diâum. Forus autem pœnitendum, ia quo nulla t apparuit contra Jiflor, èT tialis & non judicialis ad cappellanos, uter­ ner ipfam ad hoc aptatu credimui, prout l>uque vero ad dos vd officiali noflro dignolcitur pertinere. Inhibemus itaque & prxeipi­ •mi fragilitas mflra navit. Datam tali loco, mus quod mota quacftione fuper matrimonio tali dû . Si vero apparuerit conttadiûor, non piovel fponfalibus non celebretur matrimonium, donec coram nobis vel officiali uoftro illa cedat ad matrimonium cappdlanus, fed citet quacftio fuerit terminata. Diftriâe etiam in­ contradicentem ad inftantiam ejus cui con­ tradicetur ad diem competentem coram utlihibemus , ne aliqui qui fponfalia contraxerint prefumant cum aliis contrahere fecunda fpon­ ciali, cui feribes hoc modo. ttn venerabili & difereto domino officiali Cafalia feu matrimonium, nifi prius a vinculo Λpriorum (ponfaliorum coram nobis vel uffi- durce^fi, vei Tutelenfi, vel Rutbenenfi cappellaciaii noflro fe ad invicem duxerint ablolvcn-Cw dt tali loco falutem, àr reverentiam eum dos . Et qui contra fecerit, talia fecunda honore. Noverit veftra diferetio, quod cum in ccfponfalia feu matrimonium non denuntientur clffia mea publice banna emitterem, ut eft mo· rit, quod inter talem hominem & talem mulie­ io ecclefia , nec taliter nubentibus detur benediâio nuptialis , fine noftra vel officialis rem erat matrimonium contrahendum, talis fe oppofuit, dicem hoc fieri non deiere propter ta­ noftri licentia fpeciali. Nolumus enim quod lem caufam, quare citavi peremtorie diflum talis malitia remaneat impunita. Si autem contradicentem ad inflantium pradiili, cui con­ fponfalia ^contrahentes coram nobis vel offi­ ciali noftro ad invicem fe abfolverint, ecclc- tradixit , ut tali die Cadurco, vel Ruthenis, ·. .1 Tuteiu comparcat coram vobis, profecuturui c^m fia in patientia fuflinebit. Inhibemus quoque ne aliqua mulier abfen- pra/jito cui contradixit canonice dsilam cau­ te viro fuo, feu vir abfente.uxore fua, quan- fam· Datum tali loco, die, 6* anno. Si vero fit fama vel dicatur a fide dignis, tocumque annorum numero abfentia durave­ rit , prefumant contrahere aliud matrimo­ quod jufttim impedimentum eft inter eos, non tunc ad matrimonium cappdlanus, nium, donec conflet ei quod conjux ejus de___ ,procedat _____ _________________ ,_rr______ , ceflierit ab hac vita.' & fi contrahere volue-Dfed citet eos peremtorie, ut dic competenti coram officiali Cardu rçen fi vel fCuthcnenfi , rit, facerdos ejus hoc fieri non permittat, & fi contra fecerit, ad nos vel officialem no vel Tutelenfi comparcant, fuper dido impe­ dimento juftitiam fufeepturi. Licet autem pailrum mittatur, ut faciat fuper hoc quod jurochianus alicujus ecclefie exuatur a jure pafiitia fuadebit. rochiali prime ecclefie per translationem do­ Prohibemus autem ne aliquis facerdos imicilii in parochiam alienam, nihilominus ta­ gnotas perfonas dc remotis panibus venientes men fiat denuntiatio matrimonii contrahendi matrimonialiter copulare prefumat, five am­ in ilia ecclefia, in cujus ecclefia volentes con­ bo ignoti fuerint vei alter illorum, nec hujus trahere longam fecerint moram, & etiam in matrimonium denuntietur in ecclefia facien­ illa in quam fuum tranftulerint domicilium, dum, nifi dc noftra vel officialis noftri li­ centia fpeciali. Si vero perfonc contrahen­ & morantur, maxime fi de novo in paro­ tium matrimonia clandcftina in node fece­ chiam alienam fe tranftulerint. Quia fiepe contingit quod propter aliqua runt , & ea voluerunt in facie ecclefie pub­ __ , recipienda ......... _ impedimenta, fponfus, & fponfa volentes malicari, funt „ ab ______ ecdefia dc approbanda tamquam a principio in confpe&u ec-E trimonium contrahere , poft celebrationem I mifiic ad ecclefiam veniunt, & licet miflam défis coatraâa, abfolutione prius obtenta dc non audierint die illa , benediâionem nuptia­ excommunicatione, quam propter hoc incur­ lem poftulant fibi dari, bencdiâio nihilomi­ rerunt; ita quod bannis præmiffis, ut moris nus datur eis. Honeftum tamen eft , quod , eft, confiteantur coram facerdote publice dc fi poteft commode fieri, miflam prius au aliis perfonis pluribus fe matrimonium condiant, & in fine miflie benediâionem rcci traxifle, vel de oovo in ecdefia matrimonium piant nuptialem , poftquam iare.-dos fiAe contrahant de praetenti, eifque detur fi noperit Chrifti corpus & fanguinem vclut in fiulavermt bcnediâio nuptialis, nifi conlanmiflalibas continetur. ^ainitas vd aliud iterum impedimentum obDiflriâe etiam prohibemus, quod fi femel Item , prohibemus ne aliquis parochialis vir, vel uxor fuerint benodiâi, & illo ma­ facerdos recipiat ad matrimonium cootrahcntrimonio difloluto alter illorum conjugum Cmcsî Gtmreft, Torn. XXIV. Sss t k- «otf SYNODALIA STATUTA. fecundum matrimonium contrahat cum per-At iis aut fotularibus roftratis, feu cordelatis —— ------ —iona alia benediâa, vel etiam non benedjnon utantur, & claufa deferant defuper in* anno ΑΝΝΌ da , nullatenus benedicantur taliter contra- dumenta, nec frenis, feliis, peftoralibus, & C”^T1 t”jfysn hentes, quia caro fernel beoediâa trahit ad calcaribus deauratis utantur. Baliflas & ar­ “ ’ fe non bencdiâam, cum poft catnalem concus, lanceas, taliones , coftalarios feu alia junâtonem cffeâi fuerint una cara; Aficbe­ arma non deferant, nifi forte ex caufa ra­ nedictioni; communicabunt aâionem, ut fic tionabili probabilis timoris vcl gucrrx, & ve­ benediâtoni nuptiali qux facramentalis eft, nationibus non intendant. nulla injuria per iterationem fieri videatur. Inhibemus diftride ne clerici feminas te­ Sacerdos vero qui contrarium fecerit, ab of­ neant dc quibus iuipicio incontinentia poflit ficio , beneficioque fufpenfus de jure ad feefle ; fed nec redores ecclefiarum juvenes ma­ dem apoftolicam cft mittendus. Sunt autem tres , furores, amitas , conianguineas iccum quidam tempora in quibus folemnitates ficti in domibus ecclefiarum renete prxfumant , non debent matrimoniorum A nuptiarum , fed alibi, ü pauperes fuerint, ^i$, fi voluenec dari bcncdidio nuptialia, videlicet ab ad* tint, neceflaria iubminiftrutt. QuicumqiI" ventu Domini ufque ad oâavam Epipba· B tem clericorum nuniiefte fecum tenueritt con­ ni» , & a feptuagefima ufque ad oâavam cubinam, ipfo faâo fe noverit excommuni­ Patchz completas, & a tribus diebus ante cationis fententia innodatum, À juxta (latu­ Alcenfionem Domini ulquc ad Dominicam rum provincialis concilii , fi habet beneficium primam poli Pcntecoftcn, fed in ipfa Domi­ privetur eodem, nifi ex caufa probabili fe­ nica poft Pentecoften, fic dcjnceps ufque ad cum duxerimus difpcnfandum. Item, cleri­ adventum Domini poflunt matrimoniorum dc cus bénéficiants, qui per annum in excom­ nuptiarum folemnia celebrari. municatione perftiterit, & in petenda abfolutione negligent fuerit , per eadem ftatuta INCIPIT SECUNDA PARS. fuo beneficio cft privandus, nifi diœcetanus fecum duxerit difpcnfandum. Filios quoque Dc vit4 tJ korurfatt ckricorttm. illegitimos presbyterorum , clericorum , be­ neficia torum nutriri in eorum domibus jux­ T Clericorum mores & aâus in meliusC ta ftatuta ejufdem provincialis concilii prohi­ reformentur, continenter A cafte Au­ bemus. deant vivere dcrici univerfi, prxfertim in faSub pœna excommuoica’ionis prohibemus dicris ordinibus conftituti. Ifti enim neceflaftrifte ; ne aliquis clericus truncationem mem­ no caflitatem fervare tenentur, quam tacite brorum faciat, aur judicet faciendam , diden­ voverunt Domino facrum ordinem aflumendo fententiam fanguinis, vcl proferendo vel do. Clerici quoque qui ftipendiis ecclefiafticis feribendo; alioquin irregularitatem incurre;, iuftentamur, A qui non habent beneficium nec in loco ubi talia exercentur dum fiunt ecclefix, funt tamen in facris ordinibus con­ interefle przfumat. Nullus quoque clericus in ftituti , debent quotidie dicere per ieptem ho­ facro ordine conftitutus aliquam chirurgia? ras, divinum officium noâurnum, pariter A artem exerceat, quas aduftionem, vcl incifiodiurnum, pro ut dicitur communiter io ecnem inducat, nec tabelliooatus fungantur of­ ckfia Caturcenfi, vel Ruthencnfi, vel Tuteficio in curia fasculari. Nulli clerici bénéfi­ Icnfi, A in breviariis continetur, fcilicet ma­ ciât! ac in facro ordine conftituti procura­ tutinum, primam, tertiam , fartam , nonam, troncs feu icu baylivia uayuvia villarum, vnuruur, feu icu tail caurorum, tiones rorum, vcfperas A completorium, nifi infirmitatis ne-Dant judicaturas faxulaiium perfonarum reciceffitas cxcufarct, A non cum fincopa, fed pere aut tenere przfumat, aut procuratores diftinâc, A cum intentione follicita A devo­ exiftere quorumlibet laicor»m , aut tutores, ta , laudes iftis temporibus Creatori noftro feu curatores, feu advocati in curia fzculaiuper judicia fux juflitix referendo, A fi per ri, nifi pro fe ipfis A ecciefiis fuis. A per­ competentes horas diâx non fuerint, tamen fonis miferabilibus , vel conianguineis fuis, poftea pcrfolvantur. Item in ecciefiis funt di& univerfis religiofis & factrdotibus : prxeicendx, fi commode fieri poteft, alias ubi pientes, ut clerici fit preci pue facerdotes mer­ fieri poterit commode A honefte: officium cata feu nundinas non frequentent fine ratio­ Beata.· Mariz vero nullus dicat induendo vel nabili caufa A probabili, & tunc incedant calciando, fed alias debite A devote. Saceiin decenti habitu & honefto- Qui vero padotes moneant clericos fux parochia: in mi­ rochialem habet ecclefiam', non per vica­ noribus ordinibus condituros, ut fingulis die­ rium, fed per fe ipfum illi deferviat in or­ bus (altem Beats MAR.IÆ Virginis horas dine quem ipfius ecclefix cur.t requirit, in dicant A commemorationem aliquam pro dc- ipfa perfonaliter refidendo, ficut jura przcifundis. A crapula A ebrietate maxime in an- ® piunt dc requirunt, nifi cum cis ex cauf.t ra­ niverfariis A aliis conviviis A a commeffationabili ad tempus duxerimus difpcnfandum, tionibus fuperfluis, A confabulationibus illici­ & tunc nobis prefenter vicarios, quos non tis omnes clerici abftineant, A vinum fibi admittemus, nifi prxmifla examinatione, ip­ temperent A fe vino, ac tabernas prorfus efos invenerimus vite laudabilis A converfavitent, nifi forte caufa ncceffitatis in itinere tionis honeflx, A qui icunt confli utre ac conftituti. Ad aleas A taxillos non ludant, competenter legere & cantare. nec iftis ludis interfint , nec ad luftas laicoHofpitalitatcin quoque in ccçlefiis teneant rum accedant, mimis A joculatoribus non fecundum quod facultates eorum poterunt com­ intendant . Coronam A tonfuram fine co­ mode fuftincrc, przcipuc circa Fratirs Mi­ • 4. fine mis A * fine pileo deferant congruentem, nores. & Predicatores, cum caufa praedica­ pilo. nec officia feu commercia faxulatia exerceant, tionis vel alia qualibet ad eae ipfos contigerit A maxime inhonefta ; (ed officia ecclefiaflica declinare. Eos enim diftride praecipimus ab A alia bona fttidia exerceant diligenter. Pan­ omnibus presbyteris A redoribus ecclefiarum nis rubeis aut viridibus A manjCis confptinoftra: diœcefis caritative recipi ac benigne. Di- U ~ ue au- wi·,.■:>,»■, .-<»·'■ · ■-.... ■ COI? SYNODALIA STATUTA. lOl8 Diftriâe praeefeimus, ut clerici- conjugati, A De flatu monachorum t> eorum veftibus , ii. —. ■ ■ qui tamen non fint bigami, volentes gaude­ t ad not non tangat eorum corredio; intendi ANNO ANNO re privilegio clericali, tonfuram dc coronam a/ abbates b ipfos b eorum fxperterts, ut C”*IST1 CHRISTI portent, militaria officia non exerceant, ne­ fic decenter fe habeant in omnibus, m nos opor- “ *’ que portent vcftes virides, rubeas ieu vir­ nat manus noftras ab eorum culpam feu negligatas. geatiam fuper tat extendere corrtdienis juxta Diftndc etiam proripimus ut clerici conjuga­ decretalem domini Clementis pofitam extra de li , qui eum non fint btfami, volentes gaudere ftatu monachorum b ceterorum rehgioforum , privilegio clericali, tonfuram b veftet deferant qua incipit, ne in agro dominico, b alia ju­ clericales ; b tunc dat privilegia fibi retinent, ra antiqua, tf quod de ipfis dicimus, idem de quia puniri nou poffunt pro criminibus pecOniaaliis riligigfis nobis fubjedis profitemur. · liter, nec corporaliter per judicem faculurem; Prohibemur etiam ne clerici dono vel pretio b fi quis Mantu fuas in eos temere violentas e laicis fibi facient affiones ut adverfartos ve­ injecerit, erit excommunicatur. 'alias vero nul­ xent in foro eeclffiaftice papab feu noftro jura lum retinent privilegium clericale. feu confuetudinem approbatam b ea intentione Prxeipimus etiam , uuod univerfi b fixgnli B ut vexati laboribus b expenfis cum eis compo­ reboresb cappelldti noftra civitatis b diatccfi/ nant , b fe injufte redimant, ftatuenter ut ta paLem b publica auBontate noftra moneant per let b fimiles graviter puniantur, quia non dctres dses dominicos, diem miffarum foltmnie cecet tiericet moliflare. l lirant, populo audiente, b nominatim clericos Quidam clerici dono vel pretio a laicis ficmjugatos , quos frient perfenaliter b publice bi dedi faciunt , aâiones, ut adverfarios ad officia carnificum feu macellariorum aut t-iber- eccleftafticum forum trahant, dt eos quo uf­ norum officia exercere, at infra duoi menfes que cum cis compofucrint fatigant laboribus oh hujufmodi officiorum exercitio defiftant omni, dc expenfis, quod omnino fieri prohibemus. na, ut illud in propria perfona non exerceant , Quilibet parochial» facerdos parochianos MC Poftea exercendo rtuffumont, alias conjuga­ fuos filiali aficâione diligat, nec dan\no ali­ ti fe noverint privilegio clericali privatos, e- quo illos afficiat, fed iplos dirigat verbis, fatiamfi tonfuram b veftet deferant clericales : ftis, pariter dc exemplis, dc fe eis exhibeat nen conjugati vero m perfonam fuam privile­ patientem, humilem, dc benignum, ut per gium retineant clericale, non in rebus, fi ta- ipuus ipfius taceraotis facerdotis vitam lauaaDtiem, laudabilem, « dc numthumimen non incedant ornntno ut laid: fi vero Ma-C|itans exemplum cos invitet ad devotionem mno ut laid incedant, b difla officia feu unum divini ·· ··-officii dc peccatorum fuorum confeffioe» ipfis poft didam monitionem exercuerint , nem eidem facerdott libentius dc fecurius fa­ privilegio omnino cimcals etiam perfenaliter funt ciendam . privati. Cum ex officii noftri debito teneamur exItem prxeipimus, quod clerici non fint jocu­ ceftus corrigere fubditorum, ne anguis ipfo· latores , goliardi, feu bufones, declarantes, quod forum, id eft anima de manibus noftris re­ fi per annum illam artem diffamatoriam exer. quiratur, dc tape eveniat quod clerici atrocnerint, omni privilegio ecdefiafbco fmt nudati, cia perpetrantes , propter noftrorum abfenb etiam temporaliter graviori fi moniti non tiam miniftrorum , efiugiunt dc evadunt, 8c defliterint. Declaremus etiam quod fi clericus fic crimina remanent impunita .* fub pœna ex­ variegata vel partita vefte utatur, nifi in caucommunicationis diftriâe prccipimas, ut fi fu neceffitatis, ut fi haberet tra^fire per aliqmm quis clericus homicidium , facrilegiuno, in­ lacum periculofum, ubi mutaret veftet, fi bene_______ ,__________ ,_________________ cendium, vel fartum, vel aliud deliftumΊ____ quod ficiatur fit, acceptione fruffiuum beneficii eft ip- _ captionem requirat in noftra dkecefi commifo fodo per ftptem mestfes fufpenfus, b peruferit, vel aliquem atrociter, nifi defendendo •afier feptem menfes eo ipfo reddatur mhabihs ad fe vulneraverit, capiatur per archidiaconum, •cclffixfticum beneficium obtinendum. Si vero m» vel archipresbyterum, vcl G aliquis iftorum fitmt bénéficiâtus, fed fit tnfra facros ordinas prriens non fuerit per priorem, feu redo­ conftitutus circe facerdotium, idem etiam eft de rera , feu cappellanum illius ecclcfi*, in cujus clericis alias veflem talem fimilem b tonfuram parochia diâa commifla fuerint, dc captus deferentibus publice clericalem. Clerici wn cuapud Ruthcnam vel ad noftra caftra proxi­ raw habentes animarum , dignitatem feu perfo- ma ad expenfas noftras per clericos addu­ natum b uteri m facerdotio conftitnti b etiam cant , adhibito ad hoc, fi opus fuerit, bra­ religiqfi, fi veftet hujufmodi feculares prater chio fsEculari, ut clerici ab illicitis arcean­ neceffitctem detulerint, infulam feu pilrxm pub­ tur , & laicorum fcandaium ex impunitate lice de die m capite , benefici at i a perceptione clericorum ddinquentum perveniens evitetur fruduum beneficiorum fuorum per anuum funt Statuimus a clericis delinquentibus tales pcefufpenfi. nas feu multas per noftros curiales exigi, & Omnibus etiam probixmus, ne i, epitogium , e levari in piastaufas & licitas noftro vel oftabardum, feu mantum foliatam ufque '«r aderam ficialia noftri arbitrio expendendas, pro ban curtam fic deferant, fuod veftis inferior notabili, nis fcilicet fruâuum iubtraftoram, dc pro eun­ ter Videntur ; quia veftis talis militis facularis do de node fine luaitie poft tub· fonitum eft potius quam etclcfiaftici feu caltftis, b in vel Campanas, dc pro cruentationibus & ifticlero elationem denotat mbomftam. bus violentis quales in hujufmodi cafibus con­ Prohibemus etiam, ut clerici prafertim bene, tuetis dc exigi dc levari fccularea dominos in ficiati caligis catenatis rubeis feu viridibus pu­ dicecefi Caturcenfi ve! Ruthencnfi, vcl Tu blice utuntur. telenfi, feu alios de quibus nobis vei officiali Statuimus etiam, quod filii presbjterontm ulnoftro videbitur faciendum dc nihilominus dam­ io. modo propter fcanîalum populi ia ecclefiis feu na partis ütisfaâionem facere teneantur feminatis patrum fuorum mittuntur, nec Sacerdotes parochiales bono telo, dc non irili fine aliis clericis efficient in divinis. cx odio de clericis fuse parochiae vitio in­ continenti* feu aliis gravioribus criminibus mamfe- 1019 SYNODALI STATUTA. «oie mfcfle diffamatis nos vel officialem noArum , no officio deputentur, nec poft benedidionem——— debent a lacis contredari. ANNO -------------- fecreto certificate procurent, ut erga correCorporale, palle altaris, dc veftimenta ec- ‘"’/iV/J anno Bionem illorum celeriter occurramus, 0 clauftra dormitorii, five banna. vel in c auilra cemeteni, feu alio honefto Irem, prccipimus quod nullus laicorum feu aedificio ad opus clericorum ecclefiis fervienofficialium curie frcularis, feu, quicumquc tium deputato. In laicorum autem cdificiis Palius hominem feu mulierem feu bonacorum feu ufibus non ponatur , dc idem obfervetur, de ecdefia, coemeterio, hofpitali, vel domo de veflimentis, cortinis, dc aliis ornamentis religiofa extrahat violenter, fed quod a reecclefiafticis: praecipientes ut ecdefic, vafa doribus dc clericis ecdefiarum defendantur, tninifterii altaris, corporalia, palle dc ve­ & alimenta fi indigent eis caritative prxftent , il imenta miniftrorum munda ac nitida obnec ab aliquo extrahantur fine noftra beenferventur. Ad corporale autem lavandum pro­ tia fpeciali, nifi publicus latro vel nodurnus prium habeatur vas in quo nihil aliud fiat , depopulator agrorum, feu qui homicidium,, dc lavetur per facerdotem vel diaconum tan­ vel murilationes membrorum in didis ' locis tum, dc aqua ablutionis infia ecclefiam ubi committere non verentur. Qui nifi ad dida conculcari non poflit ablcondatur. loca ad qux fugiunt crederent fe defendi , Veftimenta dc ornamenta miniftrorum ec­ nullatenus ipfa maleficia in didis locis fuedefiarum , & cruces & calices benedici & continr commiffuri. Extrahentes enim violenter, fecran debent per epifeopum antequam diviicu injuriis afficientes illos qui ad ecdefias con- ,,^μμμμμμ·* •oil SYNODALIA STATUTA. ion confugerunt , cx ftatutis Domini Simonis quon A recipiat, five un sm locum vefitavent, five plu____ -———dam legati in regno Franci* excommumcaii . - faf. ANNO ra . Et fi quilibet locorum vfitatori per fe ’F*® 1·^°, fic feuda ac beneficia que ab ficiat ad didam procurationem folvendam cum k-HRlsTl 1 illis ecclefiis obtinent, proiinüsjpfis eccleius eidem jafficere debeat, ut temporalia metat a committuntur, fic coruin filii ad beneficia ec- locis perjonal.ter vfitatis pro dictus pro quibus ckfiaflica obtinenda, eoipfo, reddunturinha. cis fpiritualia fubmmiflrat biles & indigni, fic nos talesfiaiuimusexcom ­ Item, declaramus quoslibet dominos facula municationis vinculo ipfo fado innodatos. res , bajulos , nuncios , arrenduatores , tf fimiles Item, in ccclefiis parochialibus, in quibus levantes pedagia fiu quidagsa a clericis Jeu per­ * habitant monachi, populus per monachum fonis ecclefiaftic-s de. rebus eorum propriis , quas non regatur. pro fuis beitfictis, new caufa mercimonii feu lu Irem, prohibemus ne ecclefiis novi cenfus cri deferunt, feu deferri faciunt, effe excommuimponantur, vel veteres augeantur, nec par­ meatos, fi fint pe. fona fingulares, fi collegium tem redituum ecclefiarum, feu ipfas ecclefias feu univerfitas , fi municipium , ejfe interdidia ; prefumant de novo religiofi fuis ufibus appli­ a qua fententia excommunicationis abfolvi non care , nec portionem debitam fic antiquam re- ®debent, nec interdidium relaxari, dante exadia dorum feu cappcllanorum diminuant. Non cnnn plenarie reflituerint, tf de transgrefaone fatisfead prefentationem religioforum ad curam aliccrtnt competenter. cujus ecclefiz aliquos admittemus, nifi tanPrxeipimus etiam univerfis tf fingulis redlotum cis aflignaverint dc proventibus illius ecribus tf cappellanis tf eorum vicariis curam ani. clefiae, quod inde poffint jura cpifcopalia folmarum habentibus, ut fingulis diebus dominicis vere, fic hofpitalitatem tenere, fic congruam tf feftivis cum miffarum folemnia celebrantur , ûtfientationem habere. pouulo indicant declarationes memoratas, tf no­ Item, diftridt prohibemus bona immobi­ bis infiment contrarium facientes , tf eis mfili* t 6Ç libros, fic ornamenta ecclefiarum ven­ nuent, quod fi nobis ftu officiali noftro de prxdi, obligari, feu alias alienari, fine nottra dtdhs confli terit , didias fintcm ias contra eos licentia fpeciali, ncc etiam fine noftra licen­ publicabimus tf faciemui publicari , tf exeentiotia alicui titulum feu ftipendium in ecclefiis ni mandari, cum ad Mc teneamur. per aliquem aflignari. . r Proripimus etiam annis fingulis feftevitater Prohibemus etiam ne prior feu rector ait fandiorum doElorum (fregotti, Auguftini, -dmcujus ecclefiz per fe vel per alium emat deC^ç,, /jterOnpmi fub officio duplici per civitapecunia de bonis ecclefiz acquitta poffefliotfm & dtaecfam Caturccnfcm filemniter célébra­ nts feu reditus fuo nomine feu etiam aheno, ri. Item, proripimus, ut annis fingulis ... feftum fed tantummodo nomine ipfius ecclefiz, <3c fandixm tf magnificum corporis tf fanguinis Jead opus ejufdem: qui enim contra fecerit, de fu quinta' fer ia poft odlavam Pentecoftes , per jure tamquam facriiegus punietur, fie pœnam univerfas'tf fingulas ecclfias noftre diatiefit' if amiffionis fui beneficii poterit mei ito for­ civitatis folemntter celebretur tf colatur ab om midare . mbus, ficut dies Nativitatis Domini coli conItem, prxeipimus quod fi domini fzculares fuevtt tf celebrari ; ut fi quis per totum an­ petant talliam vel iubfidium a redoribus ecnum in ejus celebratione propter occupationem clcfiarum , nihil eis conferre prsfumant, ni­ rei facularis feu aliis ex culpa feu neghgcntia fi nos cx caufa rationabili duxerimus conce­ feu humana fragilitate omtjjum fuerit, tunc dcdendum , nc latenter in cis aliqua fervitus votifame fappleatur' fappleatnr', ,ficut ficut intnfeflo feflo omnium omnium fanfan. votiffime inducatur . tnducatur. ctorsem fieri confitevtt : declarantes quod fingulis Iniuper prohibemus ne pnores, redores, wre patentibus tf confeffis qui matutiiali of& alu ecclefiarum prxlati, vel eorum bona fe{il ln in qua didtum feftum immobilia de novo lubmutant laicis feu re,„tfrfuerint, centum dies, tf qui in cognofcant fe tenere ab eis; quod fi iecu, n egerint , & recognmo nulla er.t, & ipfi refKmdil dttJ ,n V y**RLTM«»^ UHJ » ViTV J7> ffTiMlb , CAPnoiccnies a M .·’ cognolccntes ib ab omcio officio Ac & ben^ncio beneficio trff»nnin triennio tertia, fexta, tf nona Ô" completorio diflt fca canone noverint fe fufpcnfos. La ici vero fi fti , pro qualibet didlarum horarum quadraginta ad hoc ipfos compulerint, nifi legitime mo­ diet. Qui vero per. fingulas boras dierum finguniti defljicrint , & quod fadum revocaverint, lorum odlavartem diet fefti tf miffis interfue­ eo ipfo a canone excommunicationem incur» rint , pro qualibet ipfarum horarum tf mtfft, rant. Statuimus etiam ut de his quz tenent centum de omnipotenti/ Dei mifericordia tf bea­ derici & iaici fub dominio & jurisdidione torum Petri if Pauli audtoritaie, de injundlii ecclefiarum, redores fit przlati ipfarum fa­ fibi poenitentiir per Jummum pontificem rela­ ciant fieri recognitiones & publica inftrumenxantur . ta, ut fic in futurum indemnitatibus confu­ Abujum deteftabilem horrenda devotionis iltatur . Item , cum in officiis caritatis , illis florum qui cruce i, B. Maria virginis altorumqxe primo loco fimus obnoxii, a quibus recogno fandiorum imagines , feu ftatuas irrivcrexts tu­ icimus beneficia recepifle , diftride praecipi, fa traçantes, equit cum ceffent a divinii tn mus, ut priores & redores ecclefiarum noftre aliqua ecclefia ; vel cum efl intemperies aeris diœcefis in aedificiis fic reparationibus ipfarum vel tempeflatis vel fulgura cadunt , in terra & domorum earumdem, & in libris & or­ protrahunt in burticis if fpinis qua fupponunt, namentis fic aliis divino cultui neceflariis , verberant, dilaniant, percutiunt tf fabmergunt juxta facultates ipfarum, Audeant cum opus penitus reprobantes , prxmiffa fiert. if ahquia fuerit taliter fe habere, quod eorum exemplo tale fimtle perpetuo prohibemus : if qui contraad hoc ceteri invitentur, cum ad hoc etiam rium fecerint, ultrix procedet noflra feu officia­ cogi poffint fic debeant fecundum canonicas lis noflri dura fententia, qua delinquentes fic fandiones. gravi ter puniet, quod alios a fimili prafameto­ Prohifamus qtood nullus ad cujus officium perne compellet Nunc multis aliis omiffu propter imtl vifitare, nifi unam procurationem una die eorum prolixitatem tf brevitatem quam requi­ rit 1015 SYNODALIA STATUTA. 1014 6^* rit ifte liber, advltimas voluntate i decedentium \ ficiato viventi fervierant, five fint COnfangui— ------------ veniamur per earum tbeorteam fcientiam - - — , net, five fint alii, aliqua juxta iervitii me‘junliter pr alati & reflaret & aiiu perfona ec- ritum ipfe clericus conferat & afttgnet, vel CH*,, <>1*9 * ciefiafticu /r bubere debeaut i» extent ime earumdm, & ideo poft dt teftamentis videndum eft. XXI. per tucceflbrem fuum conferri prreipiat, prout moderate duxerit ftaiuendttm; quod modera­ men cum non fit definitum a jure, aibitrio epifeopi dicimus lelinqucndum . Cmfaludtnt ialijtm benefieiatorum in noftra diacqfi deceden­ tium, quorum bona ad ros pertidbnt m amnibus integra remanente : qua confuetudo non e,l re­ Quoniam fecundum canones & leges etiam probata a jure , fed patias approbata . « fxculares defenfio teftamentorum ad epifeoCeterum rehgiofut executor teftament; depu­ pos nolcitur pertinere ; idcirco dtflnâe prise itari non poteft, cum velie nec nolle habeat, nifi pi.Ttus, quod redores, & facerdotes parochia- petita fuper boc licentia fuo fuperiori obten­ les ecdefiarum fuos parochia nos, non folum ta . Et fi plures fuerint extortores deputati, uno in generali, fed etiam in fpeciali, nomine B eorum mortuo, vel ήι remotis agente, velexe. fuo & illorum quorum interet!, moneant & qui nolente, vtl alias nequeuntt , poterunt ctieinducant, quod teftamenta fle ultimas volun­ ri fi fast duo, vil un-ir per ft voluntatem de. tates defuodorum bc maxime in relidis ad /unfit tuequi , ne voluntas defitnfli nimii detra­ pias caulas, prout ad eos pertinet, compleant hi , vtl annullari contingat, nifi alter teflat or & obiervent, de quibus relidis ad pias cau­ duxerit ordinandum, & tales etiam fuit ordi­ tas tc alus quat fpedant ad emendas dc refti-’ nariii tenentur de adminiftr.stis debitam redde­ r-niones detundi copiam fieri tibi petant - De re rationem, ipfique ordinarii ab eifdem abfqut dida vero monitione fafh in fpeciali, & de fraud/ feu negligent i a de Jufcepta extentionis of pelition* didx copix prxeipimus fieri publi­ fic io teneantur exigere rationem, & illos quoi cum inftrumentum, & fi forte ipfos fuper circa aliquid deliquiffe repererint, in ecrum exem­ prxmiflls négligentes vel rebelles inveniunt, plum pana débita, quocumque non objlentc pri­ nebis intimaie procurent, ut ad hoc ipfos vilegio . Dt teftamentis. per cenfuram ecclefix , prout juftum fuerit , compellamus, poenam etiam fubituri, prout XXII. jura fuadent amitfionis emolumenti, quod exC illis teftamentis fuerant habituri , fi infra an­ Dt fepulturir num a tempore didx admonitionis compu­ tandum, contenta in illis teftamentis ncglcxeQjiifque fepeliendus eft in ccemeterio cedeimt adimplere. fix in quo audit divina & recipit ecckfiaftiSacerdotibus parochialibus prxeipimus, ut ca facramenta, nili diferete, & cum fana in­ parechianos fuos moneant & inducant, quod tentione elegeiit tepeliri in loco magis reliin confedtone fuorum tcftamentorum prrlengiofo, vel in feptilcro parentum fuorum, vel tiam ipforum facerdotum advocent & requi­ in ecclefia cat hedral i; in quibus tribus cafirant, ut per ipfos inducantur ad emendas & bus I canonica portio erit parochiali ecclefic laftitutiones, & ad legandum ad pias caufas reftituenda, & fi ei non rcftituarur, corpus Sc ad alia prout eorum faluti viderint expe­ fc ea que obvenerint ejus intuitu a loco ubi fepultum fuit recuperare debebit. Portio vero dire. Nam fecundum canonicas fandiones qux in teftamentis coram presbytero parochiali & prxdiâa fecundum confuetudinem univerfarum ecclefiarum aliquando eft media ,, aliquanduobus vel tribus teftibus pro falute relinquun, tur, obtinere debent perpetuo firmitatem. DeDdo eft tertia, aliquando quarta. Licet quarta deberi dicimus ubi de confuoludine non appa­ bonis clericorum decedentium dicimus fic de­ bere fervari , quod clericus fxcularis bénéfi­ ret . Nec eft dida portio deducenda de rcleâis per defuoâum illi ccclefix in qua fepeciais, vel non bénéficiais de bonis mobili­ bus quz adipfum pervenerint ex fucceflione pa­ liri elegit pro fabrica, pro luminaribus, pro ornamentis, feu pro aliis ad perpetuum cul­ rentum vel propinquorum , vel aliorum , vel tum dereliftis, feu pro anniverfario feu no­ cx artificio, feu dodriiia, vel officio advoca­ tionis vel pradicx haicaJis, vel donatione, venario in illa ecclefia faciendo, nec de equis, vel legato, vel aliunde, nifi tamen intuitu & armis, & aliis rcli&is in fubfidium Terrae fanâx, nec de relidis intuitu perfonarum , de ecclefix fu® teftari poterit, & in morte ac in vita difpcnere ficut laicus pro fuo libito quibus diâa portio non deducitur, ft abfque fraude parochialis ecclefia:, id eft proprio mo­ voluntatis. Si vero Jeceffit inteflatus , dida bona devolvantur ad defeendentes, fi habet; tu, & propria devotione defundi fine inftideinde ad afecndentes, deinde ad collatera­ gaiionc alterius relinquantur. De omnibus ve­ ro aliis qux intuitu defundi obveniunt, ecles ; poftea ad uxorem, fi habet ; iftis defi­ cient ibus fuccedet ei ecclcfix fifcus, & ficut Eclefix io qua fepeliri elegit, parochiali ecclefibi propinquus, quia ipium Domino focia-^ft* canonica portio eft reddenda. Sedcxcon vit. Et tunc ordinabit de illis bonis epifeo- Iftitutione noviflima domini Benedicti papx pus, prout fuo bono arbitrio faciendum. Bo- ’XI. Prxdicatores & Minores reddunt mediena autem clericorum intuitu fuc ecclefix actatem folum eorum que fuper defundorum quifita, fi funt immobilia, ad ecclefiam de­ corpus deferuntur. Nullus tamen religiofus vel clericus (xcularis pactum faciat cum ali­ volventur, nec dc his in morte, vel in vite aliquid difponere poterit, vel tefttri. De bo­ quo in fanitate conflituto, nec aliqua infir­ nis vero mobilibus clericorum intuitu ccclefix mitate conftitutum blanditiis , munufculis, adquififis, licet de jure in alios pro arbitrio five donis vd deceptionibus inducact, ut in morientis transferri non poflint; confuetudi- fuo coemeterio eligat fepulturam; quod fi fe­ cerit . paduin non teneaiur, nec cleltio fe­ nis tamen eft approbat» a jure, ut pauperi­ bus & locis rcligiofis & his qui clerico benepulturx, quin immo & corpus, & quidquid oc- 1015 SYNODALIA STATUTA, ioi« £ÿ»ioccaüone fepulturz ipfius perceptum fuerit to-A hoc obvenerunt infra decem dies reftituent , alioquin & cmmeterjum & ecclefia ubi eft le anno taliter paiochiali ecclefiz reftltuatur intra de­ anno cem dies : alioquin cx tunc ecclefia & came- puliura, tamdiu ftabtt interdiâa quoufque re- CHRIST: CHRISTI ilitutio Îaâa eût. “ *' rena, ubi faâa erit icpultura, eo ipfo ma­ Sunt autem quidam quibus.debet denegari neant interdiâa, quoufque dida reftitutio fue­ ecclcfiaftica fepultura , fcilicet Judzis, here rit plene tada. Si vero aliquis in faniiatc, vel in infirmitate , dc qua non moritur , intrat licis, Sarracenis, excommunicatis majori ex­ religionem le & fua reddendo, non ueftrt communicatione & minori, & tnterdidis, & parochialis ecclefia dc bonis illis bibere ca­ illis qui in torneamentis moriuntur , & ilhs nonicam portionem. Si autem in infirmitate qui fe interfecerunt, & uturariis, & conctibide qua moritur religionem intrat , de bonis 'nariis, & przdpnibus manifeftis, & omnibus fibi oblatis parochialis ecclefia , de qua fum- 3uoc nunifeftutn efle conftitcrit in peccato tus eft, debet habere canonicam portionem.. eceflifle mortali . Hzc autem inteliigenda Idem etiam dicendum eft, fi infirmus in ta­ funt flt ferva nd a , nifi in morte apparuerint na parochia non animo mutandi domicilium figna {Arnitentis manilefta , videlicet quod facit fe mutari in infirmitate in aliam'paro-B petierit presbyterumt , vel pœnitentiam , vel chiam, & ibi moritur, non elcâa fepultura, alia figna pernitentis dum iam amilerit lo­ in illa zgrituJine , & fcpelitur ibidem , lua quelam & it talis habens talia ligna erat prima ecclefia parochialis, fi nolit corpus re­ excommunicatus, vd iruerdidus , & przvencuperare , debet habere caronicam portio­ tus morte, non potuerit abfolutionem habere , nem . Si quis vero aflumatur in confratriatn poteft & debet ab illa fententia poft mxtem alicujus loci religiofi bonis fuis retentis nec abfolvi , ab illo tamen przlato vel judice, oblatis, ubicumque fepeliatur parochialis ec­ Ïr quem dum viveret fuerat abfolvendus . clefia debet habere canonicam portionem. Ne amen ante abfolutionem non debet in cœautem lites ex litibus oriantur, fciendum eft, meterto fepeliri, fed juxta cœmeterium poni quod fi parochi anus alicujus ecclefiz transfert poterit fub terra, vel in aliquo ligneo monu­ domicilium fuum in aliam parochiam, & ibi mento , & poftmodum cum debebit abfolvi , moriatur, ftatim parochianus fit illius eccle­ debet exhumari & abfolvi , & in coemeterio fiz ad quam transfert domicilium, & illi ec­ fepeliri . Et ad probanda figna pœnitenliz clefiz iubjedus erit quo ad jus parochiale, fufticiet unus teftis , fi plures nequeant invevidelicet in divinis offices audiendis, oblatio ­ io-Cniri . Illi vero qui mortui reperiuntur , quos nibus , poenitentiis recipiendis , ibidem fepulnon conftat in peccato decefliffc mortali, nec turis , mortuariis fic recipiendis ecclefiafticis conftat etiam figna pcenitcntiz habuille, tra­ iacramentis, & in his omnibus lubtrahitur in­ dendi funt ecclefiafticz fepulturz , quia non continenti & exuitur per translationem domi­ eft venfimile quod fuerint fuz falutis immecilii a jure illius ecclefiz parochialis in nua mores , & quibus communicabamus vivis , ante domicilium translatum morabatur . Pe­ communicare debemus & mortuis . Si vero regrinus vero vel viator de remotis partibus corpus alicujus excommumcati in. coemeterio veniens, ubicumque deccflcrit , nifi alibi fealiquo cafu contigerit lepeliri , cum de hoc puhuram elegerit , ibi poteft legitime fepeliplene conftiterit , ftatim extumulentur ofta ri. Si vero parochianus alicujus ecclefiz five excommunicat! , fi difcernt poterunt ab ofl»in'lanitaie, five in infirmitate ad aliam vici­ bus fidelium, & quoufque cœmeterium recon· nam parochiam iverit live tranfierir, non aciliatum fuerit aiperfione aquz per epifeonimo domicilium immutandi , & ibi aliqua ptim folemniter benediâz , non fepcliantur caufa fine ekâione fepulturz moritur , ad in eo corpora defundorum, & ideo multum fuam parochialem ecclefiam deportetur , vel Dfibi caveant ----------- facerdotes '-------.-.-j , ne corpora excom­ fepeliatur in illa parochia , in qua eft mor- munica 1 torum in coemeteriis fepelire prrfumant . tuus, fi parentes ejus vel confanguinei & fua Prohibemus quoque diftriâe laicos intra ec­ parochialis hzc duxerit concedenda. Sed illa clefiam < fepeliri fine noftra licentia fpeciali . ecclefia in cujus parochia mortuus fuerit non Sciendum eft etiam , quod ufurarii manifefti poteft petere canonicam portionem ab eccle­ non funt admittendi ad eccleftafticam fepulfia parochiali illius defunâi de illis quz oc­ turam, nec ad confeftionem, nec poflunt fa­ catione fepulturz vel legati pervenerunt ad cere teftamcntum, nec eorum oblationes funt eamdem . Mulier autem confiante matrimo­ admit tends, nifi prius fatisfecerint de ufuris nio, & etiam mortuo viro fuo , eligere po­ illis quibus tenentur, vel eis idonee de hoc teft fibi ficut vir fepuhuram. Si vero fine ecaverint pro fuarum viribus facultatum , vel leâione deccflcrit fepulturz, in coemeterio eceis quibus tenentur abfentibus loci ordinario, clefir parochialis fepeliatur . Pater autem fi­ vel rcâori parochialis ecclefiz per interim « lio impuberi cujus voluntas dilcerni non po­ Qui autem tales ufurarioa ad ecclefiafticam teft , poterit eligere fepuhuram ; fi vero non iepulturam admilerit , vel oblationes ab eis elegerit, fepelictur impubes in cœmeicrio ec- E; acceperit, quoufque ad arbitrium epifeopi il­ cleliz parochialis, vel in fepulcro parentum ,· las reftituerit, maneat jure boc ftatuente ab fupplc fi confuetud^* terrz id habeat, ut ha­ officii fui exeeutione fufpenfus. betur de fepolittris in cap. licet lib. 8. Hoc Item , przcipimus quod quilibet facerdos tamen non poteft ubi confuetudo non habe­ veftes faccrdotalcs habeat cufh quibus fepeliatur , ut in eodem cap. Item not* quod non tur . Nolumus enim quod veftimenta que debet aliquis alium obbligare voto, juramen­ funt ecclefiz propter boc devaftentur. to, fide, promi (Done , induâiooe , ut apud Item corpora fufpenforum feu alia pœna ecclefiam inducentis eligat fepuhuram, vel e- capitali damnatorum, fi in morte pœnttenta kftam non immutet ; quod fi fecus fiat, nul­ confefli fuerint , & dominus temporalis qui . la eft eleâio, & ulterius alicubi alienam eli­ cos damnavit permiferit, deferri poterunt ad gere non valebit . Inducentes quia fi illum ecclefiam, & miflz pro eis celebrari & obla­ dedum fepelierit corpus , & ea quz fibi ob tiones offerri & tradi ecclefiafticz fepulturz. General, Tom. XXIV. Ttt * XXIII. -S! 10X7 SYNODAL1A STATUTA. 1018 Amunicato, item 3 publics mœrefirict, itcmab--—■ — eo & fua familia qui fugientem ad ecclefiam anno XXIII. ANNO ab ea violenter extrahit, item a facriiego qui CHRISTI invafit ecclefiam Ac depravavit, item ab he* “ *' ··»». Dt daimit tf prtmiiiu . retire hzreliive fautore. Sub pœna excommunicationis prohibemus Cum Dominus exprtflt dari przciplat de­ ne priores, feu redores ecclefiarum Caturcenfis, ve/ Ruthcnenfis, vtl Tutclenfis diœcefis, cimas & primitias , atque folvi, fle nolentes five fint* regulares, five fzculares, occafione folvere fint excommunicationis vinculo inno dati; diflride przcipimus, ut decimz, At pri- decimarum vel primitiarum inter fe cumulemitiznolvantur integraliter parochialibus ec· ricis , nec etiam cum laicis occafione quali­ délits» in quarum parochiis przdia ex quibus bet przlientur, nec clericus aliquis a poffeffructus proveniunt fuerint conflituta , Ac dtjfionc percipiendi decimas , feu primitias, ve! bent loivi flarim cum frudus percipiunt , At alios quoslibet frudus poiTeffortm , feu poflGantequam inde fçgregentur çenfus vel tributa dentem przfumat audoiitate propria fpolialeu talque, id eft quintam vel quartam » ft B re. Si quis autem contra przfentem prohibi­ tamen primo fade fuerit telis feparatio , ft* tionem poffeflionem alterius in hoc cafu in­ vadere przfumferit, frudus quos per invafiocut agricola tenetur decimare Ac primiciare quod fibi remanet , ita dominus quod de a* nem feu molelliam abflulerit ipfo faâo amit­ cervo non decimato accepit. Si vero qui de­ tat , Ac reftituat fpoltato , in expenfis, quas cimam tenetur folvere, vendat acervum bladi fpecialiter ob hoc feciffe conftiterit , conde­ mnandus ; etiam fi jus proprietatis percipien­ non decimatum,* vel aliam rem non decima* tam, dc qua decima debet dari, poteft etiam di hujufmodi decimas, vel primitias , vel aecclefia decimam petere a venditore , ft vo­ lios reditus temporales nofeitur ad fpoliatoluerit, vel etiam ab cm rore, quia res tranfit res , vel ad fuam ecclefiam aut heieditatetn cum onere luo ad quemlibet pofleffbrem . propriam pertinere , gravius etiam fi culpz Decimz tamen agnorum, vel hzdorum, ca* Sualitas poftulayerit puniendus. Non enim ju um eft neque bonum , quod aliquis jus in x feotum , lanz , porcellorum , & pullorum, caufa propria fibi dicat ; fed fi contra aiiquetn non melior, nec deterior , fed mediocris ec­ prior feu redor alicujus ecclefiz pro decimis clefiis quibus confuotum eft fideliter perfolvantur. Pumitias autem illi cccleftedari prz­ Cvei primitiis habuerit quzftionem, coram no­ cipimus de proventibus feu frudibus przdiorum, bis vel officiali noftro feu aliis perfonis ecclefiafticis communiter ab utraque parte cie cui ratione eorumdem przdiorum decimz perfolvantur - Nomine autem primitiarum , fcu pro âis fecundum jus amicabiiiter fuam juftittam primitiis, ad minus fexagcfitna pars de blado profequatur. Generaliter prohibentes, ne fuper A< vmo ecclefiis debet folvi, non tamen pro­ decimis Ac primitiis, vel aliis juribus fpirttualibus clerici in laicos compromittant , quam­ hibemus quando priores, vel redores quarum­ dam ecclefiarum noflrz diœcefis obfervent, ft vis in ipfos laicos de rebus temporalibus ad voluerint, coniuecudines ecclefiarum fuarurn, ecclefias pertinentibus valeat compromitti Ad hxc quia frequenter occurrit, quod in­ quz confueverunt habere a parochianis fuis certam quantitatem bladi pro primitiis annua* ter aliquos religiofos , vel clericos fzculares noftrz diœcefis quzftio ventilatur fiiper deci­ tim. Sciendum eft quod decimz. , primitiz , oblationes, mortuaria , jus iepeliendi, & jus mis vel primitiis , vel aliis juribus'fpiritualibus feu fuper ecclefiaftica przlatura , vel prio­ ut parochiani in ecclefia parochiali, jufto im­ pedimento celiante , diebus dominicis & feftiratu, vel alio eccleftaftico beneficio, feu pof-.is conveniant ad divina, & jus miniftrandi Dfeffione ipforum , feu inter nos Ac aliquem przlatum, priorem , redorem feu cappella-s (aeramenta , Ac lacramentalia , & curam num,- quia forte ad privationem fuz dignita­ habere animarum ipforum pro quibus tenen­ tis , vel beneficii cx noftro officio vel alias tur orare facerdotes , & in dic judicii domino intendimus ex juftis At fufficientibus caufis , reddere .attonem, Ac alia jura parochialis ad redorem feu facerdotem parochialem dc jure is qui movet, vel is qui patitur quzftionem, communi pertinere nofcuntur , nifi privile­ bannum, titulum feu manum , fcu aliud obflaculum fzcularis curiz Ac dominii tn eo Ac gio , confuetudine, prrfcupcione feu jure a’io fpeciali contrarium inducatur. Oblationes Iu per eo de quo eft quzftio facit Ac procurat autem in tribus cafibus a parochiano etiam apponi, u{ propter potentiam dominii & cu­ invito exigi poflunt. Primo, cum aliquid do­ riz fzcularis non poffumus commode in prznatur vel legatur ut ecclefiz offeratur/f Se­ miflis cenfuram ecclefiz , vel jurifdidionem cundo, quando facerdos parochialis non habet ecclefiafticam libere exercere ; Ac is qui przmifla procurat poflit facilius res vel jura dc unde vivat. Tertio, cum de laudabili confuctudine ecclefiarum eft aliquid neceffario offe­ quibus eft quzftio obtinere vel etiam retinerendum , maxime inprzcipuis feftis, fcilicet, Ere; proinde duximus tlatuendum , quod qui­ Nativitatis Domini, Epiphaniz, Refurrediocumque religio fus, vel fzcularis clericus prznis , Afcenfionis , Pentecoftes, Nativitatis S. dido modo in rebus five juribus ecclefiaflicis fpiritualibus apponi fecerit feu procuraverim Juhannis Baptiflz , Affumptionis Beatz Ma* r:z, Omnium Sandorum, cujufque fandi pa­ bannum , titulum Ceu manum feu aliud obtroni cujufque parochialis Ecclefiz, & Dedi­ flaculura dominii, feu euriz fecularis, noftra cationis ejufoem. In quibufdam tamen ecclcvel officialis noflri licentia non obtenta , eo fus non cenientur effe przcipua omnia ifla ipfo fententiam excommunicationis incurrat; fella . Aitz vero oblationes funt volunrariz ; a & fi forte is qui bannum, titulum, five ma­ cenis tamen perfonis ante reconciliationem reci- num vel aliud obflaculum appofuit, canonice piendz non tunt, icilicct ab eo qui eft notorie monitus infra menfem illud non revocaverit, in odio, raptore, obftinato, inobediente , item vel ea occafione accepta non reflituerit, ea­ ab uiurario manifefto, item a publice excom- dem excommunicationis fententia fit ligatus Dû »οΐ9 SY NODALI/ . STATUTA. iojq D^riiic etiam prohibemus nc aliqui clerici Λ D«.a>amus etiam, quod decima levari debet— -------— bljdum, ortalcgQ vd quaelibet alii decimare beandum taxationem decima antiquitus confue- ANNO Chh'isu Pr*,um,nt» n‘fi prrtcntibus & fuper hoc vo- tam O ad monetam currentem in partibur il. CHRISTI ijtj 1 catis dominis rerum illarum^de quibus deci­ lu : (J "on debent per colbfloreg, levatore i, feu “ * ma debet dari, nili fupcr/noc domini irqnisx* flores ipfius decima tcclqfiarum calices , h ■ fiti malitiofe ad decim >ndum venae nulu bios & aha ornamenta divinis officiis deputata rint, nec decimas iolvete ut tenentur. ex caufa pignoris vd^diflrafhonis capi feu\ rc- Prohibemus etiam , ac abquis rciigtofus tn Cl?l . fuis fermonibur abqusd dicat vel propanel, pro Item , prohibemus nt aliqui religiofi a laids pier quod λ joint iosu decimarum feu aliorum ju decimar fine canfenfu diacefanorum recipiant , num ecckfiafticorum abquit retardctur\ fen a- nec ohr clerici, nec abi laid cum jura boc. ma ■ bit annuatur: qui vero quoad abjiraflionem fo­ nifefte prohibeant, nifi tx caufa juftu Ü ratioin liants decimorum contrarium jecerit, noverit nobile , cum talis receptio tn periculum anima­ fjt fe a canone eo ipfo fententia excommunicationis rum recipientium vergat netprie ÎX damnum £X innodatum. £t quia nifi fiat qupd bonum eft, a prujudicium eccbfiarum paroebiabum : ftaiuentot malo abftinert non fyficit, rthgisfis injungimus E 1 favd retimes ecclefiarum feu eorum vicarii pu­ Ü a jure injunflum effe declaramur fuper able blice , femel, fecundo, tertio, diebur dominicis afiattone divini judicii èX interminatione maledi- flante plebe m fuis ecciefiis moneant tj prohi­ flionis alerna , ut m prima dominica , quarto, beant, ne aliquis tuba de cetero attentare praC ultimo quadragefima & tn feftis ^fcttfimui fumant. Et fi poft monitionem contra fecerint', dominice, Pentecoften, Natnnt itii B. Johannis- tam tradentes quam recipientes excommunicatio paptsfta, dffumhenic & Nativitatir 8. Mario ni fubjaceant ipfo jaih : quam excommunicatio­ matris Dm, <4X in fui t fcrmonibus audientes tx nem pubbee ptacipimus in ecciefiis parochiabbui preffe fluitant informare , fi ab ecclefiarum re- nunciart , fj nomina excommunicatorum nobis flortbus vel vicariis aut eorum 'loca tenentibus Vcl officiali noftro 'in feriptis dari , ut contra fierint requifiti, ne cum bit quorum confejfunes eos ditia ftntentia aggraventur , cum boc diu audient, conficientium facere quod diflas decimus eft , probabiliter ftatuerit dominus Simon lega­ Jolvtre non omittant. Quod fi facere neglexsnnt tus in regno Erancia m concilie generali Bitu fcienter, ftatuimus ut per eorum fupertores gra­ ruenfi. viter arguantur , eorum fuperioribut injungen­ tes, ut fuper boc talia ftatuta faciant contra c XXIV. eos puniendos, ut poena eorum cedat eis intxempium . Qui vero fcitnter pcftpofuerint cunfitinti­ De fcntentia excommunicationis, bus conficientium facere de folvendss hujufmodi fufptqfionis , (j inisrb flt. decimis, ab officio eradicationis tamdiu maneant »fP j*re f"fii*nfi v maneant a canone , donec Gtm excommunicatio medicinalis fit ab iconfitentibus fi domi commode facultatem habue­ nitio, non tnortahs ; difoplinans, non eradi­ rint , conficientium fecerint de folvendis decimis cans, dum tamen is in quem lata fuerit non antediflis : exinde excommunicationis fententiam contemnat , fed ex hoc ad corregionem de­ ipfo Jaflo incurfuri, fi pradicare psefixmierint, veniat , prout debet , alioquin mors confepr editia negligent ia , ut pramittitur , non pur­ quatur.' caute provideant facerdotes , ut non gata . Hoc tamen non extenditur ad rebgiofbs iolum excommunicationis fententiam diligen­ mmsfteriorum vd ecclefiarum decimas percipien­ ter obfervent & faciant obfervari, fed & pa­ tium , fed ad alios decimas non percipientes, rochianos fuos excommunicator fepe mo­ nullis fuper boc privilegiis valituris. neant , & inducant ut hac medicina humili­ Inhibemus etiam ne aliqui religiofi decimat ter & devote corre&i abfolufionis beneficium novahum feu aliorum locorum ad eos legitime obtinere procurent , ne per privationem fanon fipettantes fibi ullomodo approprient , fex u- cramcntorum & orationum a communione fi­ furpare prafumant exquifitir fraudibus five ille- delium , a quibus exclufi funt , animarum csbri s feu coloribus , fed cas diflis ecciefiis bbe- fuarum falvatio devietur . Ut autem pericu­ re folvere permittant , & aliquem non prohi­ lis, que circa excommunicationum fententias beant quod non folvat , nec non tf de animali­ occurrunt quotidie , obvietur , & facerdotes bus famulantium fuorum & aliarum fua anima­ fuper his ignorantiam non prétendant, fcienbo firfg'bus fuis immifcentinm » ■ T11 i menConed. General. Tom. XXIV. "" 1031 SYNODALIA STATUTA, IO3X -———-mentum nec intrare ecclefiam, nec debet ali-A A NN'o quis communicare cum eo in oratione, nec ANNO XXV CHRISTI - '° icrmonc> nec in cibo, nec in potu , nec * ' in confilio, nec in ofculo , nec in lalutatioCnfm in ijmbuf jmj/ excornmnnitatnr ‘ ne, nec alia communione, nifi loquendo fibi iff) fallo λ jure. de (alute anime fits , vd ipfum inducendo ad bonum , nec poteft accipere dignitatem * Videlicet cum quis incidit mhsrefim, vcl feu aliquod beneficium eccl. nec poteft etiam (cienter defendit five receptat haereticos. Item, elfe judex , nec procurator , nec teftis , nec fi quis Romanam ecclefiam dicit non efle advocatus, nec adverfarii fui tenentur fibi in caput, dc ei ut capiti obedite reculât. Item judicio rcfpondere; tenetur^tamen ipfe, fi eft cum quis manus fuas injicit vel violentas vel . in facris vd bénéficiants , dicere horas cano­ temerarias in clericum vel religiofum, vel nicas. Item contrahitur major excommunica­ converfum, niii in cafibus infra feriptis, dc tio cum aliqui cum excommunicato majori abfolutio foti papa hic refervatur, nifi inca­ . excomrhunicatione pro crimine participat cum fibus infra contentis contes . hem, cum quis noo ’ eodem in crimine prcftando fibi io eodem B defendit clericum1 a violenta manuum injecrimine , vel dando fibi confilium vel juva­ dione dum poterat eum defendere prrtextu fua poteflatis vel officii. Item, cum quis men . Major autem excommunicatio aliquando di­ clericum invitum retinet ponendo ei forte cuftodes, vel eum infra carcerem , vel domum citur anathema, id eft folemnis excommuni­ includendo. Item, poteftates, confutes, de re­ catio , ut cum propter magnitudinem fic immanuatem criminis, vel perfonarum , vd pro­ dores civitatum dc- aliorum locorum., qui ecclefias fic viros ecclefiafticos angatiis, taliis, pter magnam inobedientiam epifeopus fic non interior indutus pont, videlicet rum lecipiunt a laicis, vel fubtrahunteis ex­ ia clerico apoftata comam nutriente, quia a communicari funt ipfo fafto. Dum tamen percuflbre clericus ignoratur. Item in cle­ ante indiftis eccteGis diebus dominicis, atlan­ rico militaria arma gerente, & tertio mo­ te plebe, lemcl, fecundo fic tertio publice nitus per diœceianum noluit fe corrigere. monitio fic prohibitio fafta fuerit, quod talia Item, fi nec in modo tonfurr, nec in vcoon attentent, nec ex ahqua jufla caula fic ftium forma, ncc in qualitate negotiorum rationabili fuper hoc fe defendere polfint, de clerico quidcumque oftendit , fic etiam quorum nomina poft publicationem diftafenmonitus per diœceianum fe non corrigit . tentix tradenda erunt diœcefano, ut ulterius Irem, fecundum quorumdam opinionem in procedat contra eos ut fuerit rationis. Item, clerico exercente negotia Ixculaiia , & et­ ccckfix Bituricenfis fuffiaganei, fit eorum of­ iam ter monitus per diœceianum fe non ficiales, fic alii inferiores judices, qui appel­ cmrigit. Item, in clericis publice ducenti­ lationibus non deferunt quibus eft deferen­ bus uxores , ut fraudent fuos dominos fxdum,/aut propter hoc parti bona fide appeliu<«m juribus junuu» iui >, nec ntv habent uuxm fpem ipcm redercueculares fuis, lantr, aut advocatis fuis molefti exiftunt fcien-Eundi ad clericatum, nec epifeopus tales iub ter fic malitiofe, per menfem ab ingreffu ec' ' ■ faltem ' foro retinuit, nec beneficium eis dicleGx funt fulpeofi; advocati autem qui fcien­ ipenfativc concedit. Item, in illo qui ha­ ter fit malniofe, aut ex favtyfi illicito contra bitu clericali dimiflo tyrannidi & crudelitati boc fe fubftraxrrunt , , exœmmunicati funt fe immifeet, vel fedittonem vel guerram mo­ ipfo faâo. Item officiales S^alii judices ec­ vet, vel publice atrociter delinquit. Item, · clefix Bituricenfis impcdientds per malitiam in illo qui contra prohibitionem ditrcefis pu­ fic icienter jurisdictionem luffraganeorum, blice faftam recipit adminiftrationcm fxcula* aliorum ccclcii.'iticoium judicum fubjeâorum rium perlona'um, fi falis propter fraudulen­ ejufdcm ecclen* per menfem ab ingreflu cctam rationem capiatur. Item, in illis qui non clelix lunt fufpenfi, advocati autem qui maex odio, nec invidia, nec ex indignatione , litiofe contra hoc bcri procurant, excommu- fed jocofa levitate fe percutiunt; in magiftro sicationis lententia lunt innodati. moderate percuticntc caufa corrcftionis veldifci- «OJ7 SYNODALIA STATUTA. .o}S fcipliiue; Item, in illo qui temperate fe de-Arii cum fuis dominis excommunicatis ante--------------fendit. Item, tn illo qui invenit clericum quam incipiant morari cum eis: finito vero awnq Christi cum uxore» lorore» Vc· ft·· propria turpiter termino ferviiii vel conductionis debent ab uJ*,sn eis recedere, aliter minorem excommunica“ * agentem. Item, in illo qui hoc facit deman­ dato praelati proprii : quamvis enim clericus t tonem incurrunt. Item nepotes At conia nguinon debeat verbetari , etiam caufa corregio­ nei, nutrices, & fimiks, qui fi a. dominis nis per laicum, quando clericus ad hoc poteft excommunicatis recederent, non haberent un­ commode haberi: alioquin praeceptor, & Ber­ de viverent. Item, qui participat ignoranter ber a i or in excommunicationem incidunt i ta­ cum excommunicato. Item, peregrini, & via­ men de mandato prela torum capi ppfliint, Ac tores poflunt emere fua neccflaria ab excom­ ad judicium trahi etiam violenter, dum ta- municatis dum tranfeunt per- terram ipforum men non amplius capientium violentia fe ex­ Irem, licite poteft dari excommunicato dee tendat, quam exigat rebellio clericorum. mofyna, ne fame pereat, & peti ab eo de­ Item, in presbytero vel alio ad quem perti- bitum, 6c in judicio convenire, & fibi prae­ net ejicere de ecclefia clericum turbantem di- dicari , VU11I m cum eo de falute ..,T t Ac loqui anima: fux, vinum officium. Item, in eo qui ratione of. B licet alia verba incidenter interponantur aliapud' ipfum . ficii quod obtinet in ecclefia clericum per- quando * , ut -quis magis proficiat* ' ' ' cutit. Item, in feniore ecclefix, qui caufa Et licet in prxdidis cafibus non teneatur quis ' devotionis hoc facit. Item, in pnelato leni­ prxcife vitare excommunicatum, tamen in ter corngenrc. Item, in domino famulum quantum bono modo fieri poterit, eft vicorrigente. Item, in propinquo vel parente tandus. hoc idem faciente. Item, in clerico depolito Item, quod didum eft, quod in didis caAt tradito curias fatculari. Irem, in illo qui fibus vitare non teneor excommunicatum, tranlit ad adum proriuscontrarium, puta mi­ rum eft, nifi mihi fpecialiter ejus communio litiam, dimifla tonfura. Item, ia bigamo, fuerit interdida: quod ex caufa fieri poflet, vel eo qui contraxit ciim vidua, vel corrup­ fi in fame pereunte. Veramtamcn fi filii mei, ta, vei habuit Ac cognovit duas uxores. 'vel fervi, vel alii mihi fubjedi ratione paterIllud etiam, quod didum eft, quod percu­ tue poteftatis, vel dominice, vel ratione of­ dens clericum eft a papa folummodo' absol­ ficii funt excommunicati, debeo vitare ipfos; vendus, vcnuua, fallit, mihi, quia qui· ab au epifeopo cpubvpv poterit j>uinu abaualiter minorem excommunicationem incurro, fi habet in itinere fedis apoftolicx ini-C& hoc eft ideo, ut eorum abfolutionem ci­ Ilolvi, ‘ .......................................... ...................... micos capitales, vei alias juftas caufas, vel tius ego procurem. Uxorem etiam «commu­ excufationes quare ire non poteft. Item eft nicatam vitare debeo, nifi forte quoad car­ idem in oftiario magnatis, qui prxtextu of­ nis debitum. Item, mercenarium excommuficii clericum, non tamen graviter, Ixfit. nicatum vitare debeo, fi abfque magno inItem, in officiali qui arcendo turbam non commodo hoc facere poflum , alias non ex propofito clericum percudit. Item, in mu­ nebdr. lieribus, item in fenibus, & valetudinariis. Sciendum eft quoque, quod fententia exItem, in deftitutis membris fuis : ita quod communicationis fic lententia interdidi & Uiire non poflit . Item , in infirmo quan­ fpenfionis Centura ecdefiaftica appellatur. Om­ do non eft fpes de convalefcentia. Item, nibus autem redoribus & facerdotibus paroin paupere qui non habet de quo vivat, ni­ chialibus, & eorum vicariis diftridiflime pro­ fi quzreret oftiatim quod non confuevit. Item hibemus, nc in aliquem excommunicationis, inreligiofis, Ac communiter viventibus. Item, interdidi, vel fufpenfionis fententiam proferin his qui non funt fui juns , ut filii fami- _re ... prxlumant fine noftra ,vel v. officialis noftri. lias, vel fervi, δζ pater, vel dominus grave D vel fuperiorum noftrorum licentia fpeciali. damnum pateretur, fi illi ad papam accedeT? ----------Λ , --· * Et- Λ fi k torte nos, vel officialis— oofter vel alius fuperior cis fpecialiter duxerimus vel duxerit rent, fed debet eis in recompeniationem la­ boris alia fatisfaâio injungi. Item, in mo· committendum, quod per cenfuram ecclefix nialibus. Item, m hofpitalariis fandi johan- compellant aliquos ad aliquid laciendum ; ca­ nis Jerofolymitani. Item, in his qui levem veant diligenter quod ex caufa rationabili, & modicam non enormem clericis injuriam fic trina monitione prxmifla, vel una perenirrogarunt; qux autem fit levis arbitrio epi­ toria pro omnibus, illam fententiam, five ge­ feopi jus relinquit. Item, in eo qui eft in neraliter, five fpecialiter proferatur, infcrip­ tis proferant, & in illo icriptocaufam, qua­ mortis articulo confticutus, qui abiolvi poteft a quolibet facerdote : cui injungendum eft, re illam proferunt exprefle confcribant, & fi fuerit gravis injedio, quod fi evadat, va­ eam feriptam in manibus teneant, Ac eam dat ad papam mandatum tuum luper boc re­ legant, Ac tranferiptum illius feripturx tra­ dant illi contra quem Uta eft fententia incepturus . Quod etiam fupradidum eft, quod qui cum ,P fra menfem ex quo fuerint rcquifiti. Et fi aliter ferant didam fententiam, ab ingreflis excommunicato majori excommunicatione par­ ticipat, non tamen in crimine pro quo fue­ ecclefix, Ac divinis officiis iufpenfi funt ipfo rat excommunicatus, nec etiam in didis quan­ jure: Ac ille contra quem lata eft ad interefi· tenetur, Ac fi dida fufpenfione durante fe do erat excommunicatus per litteras papx, fed alias cum eo, in verbo, cibo, potu, vel divinis officiis injecerint , ficut prius irregula­ res exiftent, ncc cum eu, nifi per fodem apoaliter participât, minorem excommunicatio­ ftolicam poterit dtfpcnfari. ' nem incurrit. Fallit iu quibufdam perfonis, Sententia vero formari poterit in hunc moque poflunt licite participare cum eo ; ut uxo­ res cum maritis excommunicatis, in quorum „ dum.* Cum ego P. redor feu cappcllanus n talis ecclefix audoritate commiflionis mihi poteftate confidunt. Item, fervi dt ancili·, ut Sarracem olim. nunc baptizati cum fuis „ fade per talem, canonice monuerim talem dominis excommunicatis. Item, fervientes, „ militem, ut de talibus decimis fausfaceret „ tali ecclefix, Ac non curavit obedire, idcp ut puta paftorcs, pediflccx, At alii mercena- 1039 SYNODALIA STATUTA. 1040 . —■ „ propter cjtis contumaciam in hie feriptis , cxcommunicatum faciat pvitari : quamvis enim aliqui vellent coram facerdote probare talem ANNO ——------ ,, lubpono ipium ecekfiaftico interdido, & ft anno n per 0j0 j|CS interdidum futlinuerit, ip efle cxcommunicatum, non debet facerdos C?,^Srr„ iuin ex nunc, ut ex tunc in his feriptis auâoritate fua telles fuperhoc recipere, cum fuper hoc non habeat poteflatem. ,, excommunico. Si vero lententia fit in ge„ nere terenda, dicatur fic. Cum P. rector, Sane quia aliquando excommunicatur ali­ „ vel cjppellanus t ilis ecclefia canonice mo quis a diverfis judicibus jurifdiâioncm inçum habentibus, & pro caufis diverfis, fi ab uno ,, nuenm in tali ecclefia omnes generaliter, ,, ii: quicumque fecerit tale furtum , vd ignem dc illis judicibus fuerit abfblutus, adhuc ta­ „ appofueiit, lalisfacerct infra menfem, vcl men tamquam excommunicatus vitandus eft , ,, talem diem jam dapium, & nullus fatisquoufque ab omnibus judicibus fuerit abfolu ,, fecerit , ideo illum qui prædiûa fecit , fubtus. St autem ab uno judice tantum procau­ „ pono ccclcliaftico interdiiio; & li per odo fis diverfis fuerit excommunicatus , & ille ju„ dies intetdtûum (uftinuerit , ex nunc, ut dex abfolvat cum una caufa tantummodo in ,, cx tunc illum excommunico. Ad haec fi abfolutione exprefla , adhuc remanet excomexcommunicatus publice majori excommuni­ B muoicatus fic vitari debet quoufque de omni­ catione intereft cum divinum officium cele bus caufis pro quibus excommunicatus fuerit bratur, publice moneatur, qupd exeat: & fi fattsfaciat, & faciat pro omnibus fe ablolvi. exire noluerit, dimittatur officium, nifi fa­ Excommunicates quoque, fic nominatim implius proceden­ in divinis officiis evitare; immo etiam per dum ; fed fi ecclefia jurifdi&ioncm in luco conftitutionem domini Legati qui contra fa­ habeat temporalem, poteft ipfum expellereC ciunt quantumcumque fintexemti, ingrelfum violenter; fi vero non habet jurtfdiâionem, ecclefix fibi noverint interdiâum, quoufque fit excommunicatus noluerit exire dc ccclcpro latoribus fentÿntiarum de contemtu, fic fia , poteft cccletia requirere dominum tempo­ aliis quorum interefl de fuo interefle fatisferalem quod ipfum expellat. Er hsc lervanda cerint competenter. Quod fi Tenvplarii, vel funt in illo qui nominaiim fic publice cft ex-, Hofpitalarii, vel alii regulares quicumque et­ communicatus. Vetum fi occultum cft illum iam exempti excommunicatus vel nominatim efle cxcommunicatum majori excommunica­ interdi&os recipere przfumferinr ad divina , tione qui intrat ccckfiain, fic eft ibi aliquis vel ad ecclefiafticam fepulturam, aut celebra­ qui lecrete fciat cum elfe cxcommunicatum , re in ecclefia interdicta, ultra didam pcenam monendus eft ab eo fcocto ut exrat de ececclefix, in quibus pizfumfvrinr, fubjiciantur clcfu : fic fi monitus exire noluerit, exeat interdido, ialvis privilegiis Hofpitalaiioium, quibus a fede apoftolica eft indultum, ut fecaute de cccicfia i fie qui icit lecrete cum el­ fe cxcommunicatum; ita quod ahi quiexcommel in anno ad ecckliaftica officia admittanmuoicatum ignorant, non potlinr huc cognotur, in ecclefia interdida; ira tamen quod icere: quia cum occulte fciat eum excommu-D tunc tkn fepeliantur ibi corporadefundorum. meatum, ia occulto vitandus cft ab eo, ut ~ Deinde videndum eft qualiter fic a quibus laltem verecundiz rubore coofufus, pro laten­ infirmi excommunicari fic interdidi in mortis te cxceifu tatisiaccre compellatur ; fed publi­ fint articulo abfolvendi. Et quidem fi infir­ ce feu manifefte tal s excommunicatus vitari mus, vel aliquis alius in mortis articulo coonon debet, ne propier hoc ipfius peccatum ftitutus excommunicatus, vel interdidus fue­ & excommunicatio alus reveletur. Eodem rat occulte vel manifefte propier violentam modo ii lacerdos fciat aliquem efle excommanuum injeftioncrrj in clericos fadam , vel municatum majori excommunicatione , non propter violationem ecclefiarum, incendium, debet eum virare publice icu manifefte in ec­ furtum , contumaciam , vel propter aliam clefia vcl extra, (nifi poflit per telles vel alio quamlioct caufam five excommunicatus vel modo legitime hoc probare ; tunc enim po­ interdidus a papa, archiepifcopo, judice de­ teft fic debet cum vitare publice,) videlicet legato, five aliquo alio, vel a jure, abfolvat quia ipfe folus vidit, vcl cum uno teftc tan­ eum facerdos , five fit parochianus «jus, five tum, fed ipfe m lecreto fibi dicere debet, fic non, vel etiam quftibet, fi facerdos haberi monere cum lecrete : ita quod a nemine eo E non poteft, lervando diligenter abfolutionis noicaiur, ficut fupra proximoeft expreflum . formam , qux inferius in feqenti $. contine­ tem , li dicatur alicui facerdoti in ecclefia tur ; non quod fecundum opinionem quorum­ vel exci a, quod aliquis parochianus fuus fit dam ablolvi poflit ab alio quam facerdote, excommunicatus, quia percuilh clericum,. vcl fed propter fidem quam habuerit , abfolvealia caufa, fic plurcs allerunt; non tamen fa­ tur poft mortem a proprio facerdote . Si cerdos debet eum tamquam cxcommunicatum tamen propter violentiam ecclefiarum, incen­ vitare in ecclefia vel extra, nifi coram eo , dium, furtum, rapinam, decimas, primi· & coram teftibus hoc confeflus fuerit, vel tias , legata , debita , rallias , vel propter damna aliqua coqira juftttiam illata, infirnifi puolica fama fuerit, ipfum elfe excomm.inicatum , vel nili ipfe lacer,dos hoc viderit prinus 'mus in mortis articulo conftitutus fit excom. & probare poflit, vel nifi alius judex eccle/ muoicatus muoicatus occulte, occulte, vel vel interdidus, interdiftus, dc fic occuloccullulticus fibi mandaverit, quod eum tamquanr-Mc fibi petat a facerdote ablolutionem fie pœni- f 1041 SYNODAL! i STATUTA. 1041 niicntiana exhiberi; praecipiat ei facerdos oc-1 vcl jifdicis, fi proprer hoc a judice excom------ - -— - -culte antequam abfolvat eum, quod fi habet municatus erat, injungat ci in virtute prar anso ftiti juramenti, quod fi coqvalucrit compa- CHRnri anno *l*am rcm Sua: debet reftiiui, illam incontireat quam commode poterit coram illo judi“ ’ nen’· r^lituat, vel ejus pretium, fi res illa haberi non poteft. Et reftituatur per ipfum ce, tadurus quod jure fuerit faciendum . Si facerdotem fubpreflo nomine pernitentis. Ec vero proprer verberationem clerici vel aliou G m toto non poteft fatisfacere , fatisficiat jus religioiz perfonx infirmus excommunicajuxta, pofle, & prxeipiar fuis heredibus, quod tus fit, recipiet facerdos (impliciter juramen­ G de tHa infirmitate contigerit ipfum mori, tum ab eo quod flabit mandatis ecclefix, & ad cognitionem facerdotis fatifaciant pro eo­ abfoivet cum przcipicndo fibi quod fi con­ dem. Ec recepto juramento ab ipfo infirmo valuerit, accedet pcrfonalitcr· ad dominum interdido vel excommunicato quod ftabic man­ papam, vel ejus legatum, mandatum ipfius datis ecclefix, abfolvat eum occulte facerdos humiliter recepturus. Si. tamen talis excom­ dicendo pfalinum Miferere mti: vel Deut wimunicatus fenex fit vcl femina , vcl unum freatur noftri, &e. Kyrie eieifon, Pater nvftcr, tantum pedem habers, aut pqer infra qua Satuum fac. V. Dominus vobifeum. Oremus. I tuordccim annos conllitutus, ptxJido jura­ Deus, cui proprium eft mifereri femper tJ par­ mento ab ipfis recepto, & abioluuonc prxcere , fffeipe deprecationem noftram, & famu­ ftita, przcipiendum eft cis, ^uod fi conva-^ lum tuum quem dehiiorum & excommunicatio· luerint, ad fuum epifeopum accedant, man nis catena conftringit, miferatso tua pietatis datum ejus humiliter recepturi. Ne vero ip­ abfolvat per Chriftum Dominum noftrum. Arnen . fum infirmum -licet ablolutum mori fontinEc poftea dicat : Aufioritate Domini qua fun­ gat nulla przftua fatisfadione clcrico\ inju­ riam paflo, & ab eodem clerico veni.Y n<>n gor, abfolvo te ab omni vinculo excommunica­ tionis , iT fpccialiter a fententia excommunica­ petita, prccipiat facerdos idem quod ab\plo tionis , qua ligatus eras pro tali fodio, & pru- clerico, fi przlens eft , vel haberi commode cipio tibi quod de cetero talia vcl cmifimilia poteft, petat veniam de injuria quam fibi fe­ non committas. Et fub eadem forma abfol- cit, & alia omnia damna, fi quz propter vatur fanus interdiflus vel excommunicatus, hoc paflus eft , ei reftituat; vcl fi non poteft quando erit abfolvendus. Si autem propter incontinenti de exptnlis & damnis datis . beam ·Lucia Veneris tibua . Item , dic Mercurii poft cineres cum diebus Veneris & Sabbati feqoentibus. Item, die Mercurii poft feftum Exaltationis (aofls Crucis cum duobus diebus Veneris dt Sabbati fcqucntibus, unde verius: Dat crux, Lnciu, cineres, chori[mata dia. Vt fit i» a^ari» quart» fequesu feri». D ante ter a Lunae dc Martis dc Mercurii Afoenfionis Domini eft generaliabftinendum. ir^t ■ domini Nicolai Pope quarti & demini &- ***£, menis Archiepifeopi Bituncenfis in Bcckfia Ra- ,,g, tbenenfi in fynodo generali , cici» Items currente xvii. & litter» doaunicali B. Ü primo erneo pefi arnmm biffextilem & esmo Domini millefi«M dmentefime oDaagcfimo "" ex precepto if euDorisate Reverendi in Chrifie patris demini Raymitndi de Calomonte divina provideutia. epi. fcopi Ruthenenfis, qmm librum msa cum ooUtentis & continendis in titulo fequenti cum confenfu cappellani fui fervori firmiter tf perpetue fiatuit & preceptt in bis tantum qu» rationi fmt confona five juri. 49-489» 49*489» 49»49»49»4B9» 489» SYNODUS ANNO CHRISTI CICESTRENSIS ANNO CHRBTT Ex editione Anglicane Tom. II. Conftitutiones fynodales D. Gilbert! A 30. Epifeopi Ciceftrenfis , leâae & pu- 3‘* blicatx in majori ecclefia Ciceftren- 3». “ fi, in fefto fan&x Fidit Virginia, in 3 J. 34. concilio fynodali ibidem celebrato, 35· praefidente diâo domino Gilberto 36. Ciceftrenfi epifeopo, anno Domini 37· 38. MCCLXXX1X. 39. TITULI CAPITULORUM. 1. De vita & hmefiate reDorum ecclefiarum. Quid faciendum de pannis ebrifmolibus. De firmis. De decimis . J De vicariit. De penfionibus. De juramento fideiitatit. De penfionibus. De examinationibus. De exceptionibus caafaram matrimonialium Dc iis qui mentiuntur habitam fratrum tf predicant turpis lucri grati». 40. Ça» fint excommumcati. De fententi» excommunicationis. B«*· De continentia eorumdem. 3. De Ht fai corrumpunt filial fpiritualet. 2. CAPITULA. De rtfloribus qui corrumpunt fuas paro­ chianas . Dt vit» tf boneflate reDornm ecclefiarum. Vt prtidiD» ad ceteros presbyteros exten­ dantur . Eftores Ecclefiarum , & alii quibus in­ 6. De concubinis presbyterorum & clericorum. cumbit regimen animarum , plebes fibi commiffas, exemplo bona converiationis, 7* De iis qui in excommunicatione pertinaciter perfeverant. bo exhortationis, in fide refla, & bonis mo­ 8. fle fornicariis , eut de incontinenti» diffa­ ribus , diligenter inftruant & informent · Ut matis parochi» regenda committantur. autem liberius & efficacius officium impleant exhortationis, uni verfi animarum curam ha­ 9· De veflimentis presbyterorum. Quales presbyteri eligendi » nitoribus ec- c bentes, ecclefiafticis officiis fit iliis bonis ftuelefiarum. diis fe exerceant , orationibus & leflionibus De denunciatoribus. jugiter intendant. Sint pudfei, virtutum ope* De mittendis ad peenitentiarium. ratione praeclari , humilitate prasditi, pacifi­ De taxandis fiipendiis presbyterorum . ci, evangelizantes pacem, annunciantes bona, De presbyteris proficiendis. diftenfiones , rixas , & fcandala refecantes . J 5. De Divinis officii s rite celebrandis . Ab illicitis fpcftaculis ie abftioeant , dc pras16. De vifititione infirmorum. cipue a duellis, & torneamentis , ludis , & J 7- De poenitentiis. aliis ubi (anguinis effufio poterit formidari : 5 R 18. Quomodo deferenda ad infirm» Excbari- tabernas & iohoocfta convivia non frequen­ tent *, externarum fugiant confortia femina­ rum , fit omnium ex quarum cohabitation· finiftra iufpicio poterit exoriri. ver­ >9· Dt ftpultxrit. Vt nemo, »;fi privilegio pape munitus, auD «liat conftjfionem alieni parochiam.. De fierit liberaliter conferendis . II. Vt Uberahtcr detur in Pafcba Corpus Cbrifti. Si quis autem de incontinentia vitio gra­ De legato faite concubin» clerici . viter difiamatus non potuerit çanocice fe pur* »4· De matrimonio & clandefiinis defpmfalibus. gare: habebitur pro conviflo - De conviâ» ...................... ‘ clsndeftints . vero vel in jure confeffis , beneficiorum vel *5· De MMlnxMiuir 26. Vt arcbidiaconi , & alii juriJdiDionem he­ ftipendiorum fruftus * fubtrahantur, donec in- · aibufim bentes , fuit finibus fiat contenti. dc noftram gratiam confcquantur . Ceteri in Geris fedibus conftituti,’ juxta modum culpe, ••Pr'du *7· De vfitatione epifeopi. »8. De procejfionibus. canonice puniantur. *9· De ornamentis ecclefia. 20. De mtmtiuenti» eorumdem. III. De ioj7 ü» fw rarriiay—r /Hat ffinlulti. m. Dttf, cornuapoat, «ut «liquid «nie. H. CICESTRENSIS Graviori autem funt animadverfiooc pledendi , qui proprias filias fpirituaies , quas baptizaverint, vel femelaad confeffionem admiferint · * IV. Dt rtfltriltr, φΰ tor rumpunt fnat parocbianat. Et redores , qui proprias parochianas cor­ rumpere non verentur. Qui, fecundum rigo­ rem canonum , ab omni officio deponendi, peregrinando debent xv. annis poenitere .· & poftmodum ad monafterium divertere, ac ibjdem toto vit® fu® tempore commorari. V. Ut pr CICESTR.ENSIS 10(1 RÜDOLPRÜS r. IMP. EDUARDOS I. R. ANGL- Ιο6ι 2^·“noftram vifiiationem (pedantibus, poft fufce-A ANNO ANNO ncftrarum litterarum de vifiutione XXXIII. Dt vicariis. CHRIST! CHRISTI peionem celebranda, omnes caule integra tum reper­ Religiofi, ad vicarias ecclefiarum quas ha­ ta , necnon exceffus non corredi, noftra difeuffioni fic corredioni principaliter refer· bent in proprios'ufus , vicarios nobis idoneos ventur. przfentent.· alioquin taxatione vicariorum prz* el. prohi­ habita *, de illic curabimus ordinarebita . XXVIII. Dr prmeffimiius. XXXIV. Da petfmibxs. Qpia vero exigentibus culpis noftris, (ru­ Neu * conniventia noftra confenfum indu- * ai. ne ai dus humanis neceffitatibus czlefti miferatione provifos frequenter abforbet repentina ca­ cat, fic taciturnitas pariat culpz reatum .* nos ten CMn fynodali definitione, firmiter injungimus fic lamitas tempeftatum: orationum fuffragiis eft Chrifti mifericordia, fic precibus piis invocan­ monemus, ut ecclefie, decime, penfiones, da. Ideoque finguli presbyteri, cum aeris fic cc alia uia quzeumque quscumquc * jura, que quz per vitiofum vitioium -. · &alll - · intemperiem viderint imminentem, non ex-Bfunt ufurpata ingreffiun, fine morafalubriter rccletünic» pedato noftro vel archidiaconorum noftrorum " refignentur ; cum vitia pofleflionum a prrmandato, protinus ad proceffioncs fic humi­ deceilbribus ad pofteros , juxta juris exigen­ tiam, cum fuo vitio tranimittantur. Et ne les orationes devotionem excitent (ubditorum : ne, dum juffionis noftrz audoritas expedi­ fupradifta percipiantur, vel exigantur, fub obteftatione Divini judicii, firmiter inhibe­ tur, ultra quam expediat, deprecatio fide­ lium , moroia negligent!» prorogetur. mus: cum ad paria judicentur, alienum in­ vadere, & illicite detinere XXIX. Dt enomtMis tccltfiet. XXXV. Dt juramento fidelitatis. Quia domum Dei decet ornari honore con­ Illum autem abufum reprobamus penitus , gruo, dicente Pfalmifta, Domnt dslexi deco­ Kai. »j. quo religiofi a clericis ad beneficia praetenta­ re* domui tw praecipimus, in vafis, veftimentis, libris, fic aliis ad Divinum minifteti, ante inftitutionem obtentam, fidelitatis rium deputatis, ecciefiis honorifice provideri. exigunt juramentum. Qui autem tale facraItem ecciefiafticum fontem baptifmalem, fic C mentum prseftiterunr, beneficiis ipfis noverint chrifina, fub clavibus, curiofa diligentia fic fe privandos . Nec exadores relinquimus im­ punitos, cum fimoniacam contineant pravi­ fbllicitudinc cuftodin. Si quis vero ea incau­ te relaxaverit * non fignata, tribus menfibus tatem. ’ al. rell· ab officio fufpendatur. lacrii XXXVI. Dt pnfionhs. XXX. Qud facindxm dc pomis cbrifmaltbxs Penfiones autem debitas, terminis ftatutis Panni etiam chrifmales, in ufus fzculares, folvi prxeipimus, fub pcena duplici, ecclefix teu profanos, minime convertamur ; fed ad Ctceftrenfis fabricas perfolvenda . Simili pœna manutergia, feu fuperpellicia, feu pannos ce­ percelli volumus, qui fynodalia, antequam a teros confuendos feu reficiendos, difpofitione fynodo recefterint, non perfolvunt. fedons cum omni reverentia catho­ • ·»/. difpo-djfcreti titione £·XXXVII. Dt examiuationibus. lica exponantur. cerdoci» XXXI. De firmn. f «or D Ecdefias viris religiofis ad firmam dari fir­ miter inhibemus, & illis praecipue, qui in eiftem obtinent jus patronatus.- item multo fortius de laicis quibufeumque. Quod fi con­ tra pneiumptum fuerit, frudus beneficiorum fequeftrentur : fic tam dantes quam accjpientes, epifeopi te * fui officiant decreto cano­ nico puniantur. XXXII. De decimis. Decimas autem nullus vendere przfumit. ante tempus, quo inde ex beneficio confuetudinis tell a nd i habeat facultatem : fed nec E laicus ullo tempore, donec fuerint a novem partibus feparaie. Indulgemus vero clericis in fuis ecciefiis refidemibus, aut in noftro fervitio admorantibus, aut etiam de noftra licentia, caufa ftudiorum ablenribus, ut de frudibus terrarum ecclefiarum fuarum, quas propriis fumptibus excolunt atque ferunt, qua­ cumque parte anni decefierint, tcftandi ha* beant facultatem. Ccncil. Gnntl. Tom. XXIV Quia caufz plerumq; matrimoniales, & alis, per indiferetos examinatores periclitan­ tur fic diutius, protrahuntur: volumus, quod in fingulis dccanatibus, lex vel quatuor fide digni eligantur fit difcreti, qui teftes produ­ cendos fideliter .examinent, fic dida fingulorum integre fic fideliter redigant in feripturana - non ficut fieri confuev it, feribendo quod cum aliis concordet, vel per omnia idem di­ cat, cum talis fit obfcuritas reprobanda. Ad hoc fe obligent vinculo facramenti : (alario eis ob hoc, moderatione archidiaconi fic ca­ pituli, conftituto. XXXVIII. De exceptionibus caujarxm wratriMcnrahMM. Qui autem in caufa matrimoniali falfas exceptiones vel opponunt, vel opponi procu. rant, vel qui in caufa matrimoniali, ubi de exheredatione agitur filii, fcienter prohibent teftimonium, ut id fieri procurent, vel teftes fubomant : excommunicationis fententiz fc noverint fubjacere - Xxx ? XXXIX. io<5j CHRISTI ···/- CONCIL. VIEN. ET EBRED. 10*4 Actiam omnes illos innodamus, qui mandata "" ' " " XXXIX- Dt iit fxi tantiantitr habitant regia pro coercendis excommunicatis a quifrntrxxe, & praditant turpit lacti buslibet impetrata, gratia vcl odio * alicujus perfonc, feu alia caufa, exequi malitiofe dif- · ni- vel gratia. ferunt vcl * evitant. Omnes etiam incendia . * Qiiia, ut a fide dignis audivimus, quidam rios, ecclefiarum fra&ores, veneficos * & veneficas, vacantes imprecationibus, magos, & · ai. diff. non veri fratres, nec veraciter de ordine qui­ dem apoftolotum exiftentes, mutatis vicibus, bcc fieri procurantes, & qui immunitatem emif* ipforum fratrum, Icilicet apoftolotum habi­ ecclefis violaverint, denunciamus excommuca, &matum & tonfuram, fimilitudinarie portantes , nkauoois fententiam incurrere ipfo fado. iac*·in plerifqtic ecclefiis & aliis focis nollrs diœ­ cefis, przdicationis, & audiendi confeibooes XLI. Dt fintentin cxcemnicntceait. φ tom * * officium prefumptuofeexercuerunt , & aliquo­ hac feri Prohibemus etiam, ne excommunicationis procaraat» ties eorum praedicationem, ad qncllumpecu­ fententia in geneie pro damnis vcl injuriis niarium, & aliud lucrum turpe, florido co­ lore fubventionis, ad calicem, vel librum ,Bproferatur in genere, quotiens dignofei poterit, quis adverfus quem habeat sâiooem : ni. vel aliud ornamentumccclcfiafticum, quo eos egere afferunt, converterunt, fit a fimplicibus fi evidens utilitas id expofeat. Excommuniper medium illum extorierunt: volentes ergo camus etiam omnes illos, qui odii vcl lucri nuftros fubditos, a talibus fraudibus praemu­ caufa aliis crimina falfa imponunt, pro qui­ niri, ipfis injungimus, ne tales falfosfratres, bus mors, vel exilium, aut membrorum mu­ vel alios, titulum profeflionis a fede apoftoti latio, vel exheredatio, feu bonorum expo­ lica non habentes, in fuis ecclefiis, vcl alibi lia lio, fequi debeat, fi judicialiter convincan­ tur. Iftafque generales fententias tn fingulis in fuis parochiis, praedicare, vel conciones audire permittant. Et fi quid lucri fortxOc, parochialibus ecclefiis per earum facerdotes, fub pœna fufpenfionis a Divinis, praecipimus, pro hujuûnodi praedicatione libi adquifiverunt, illud ad fabticam fir opus eccldue, ubi id ac­ quater in anno lingua materna publicari paceptum fuerit, ftatim deputare non poftporochiauis, diftinâe & aperte, videlicet Do­ minica in Adventu Domini, Dominica in me­ nant. dio Quadragefims, Dominica proxima ante Ç feftum Nativitatis Sfijoannis Baptiftr & Domi­ X L. fint txcutaHxnicnti. nica proxima ante feftum S. Michaelis. Qpi vero, ad defamatiooem alterius quid propo­ Excommunicamus autem, qui pacem regis & regni perturbare, aut libertatesecclefixfeu nit, quod mores fugillct, nifi hoc probare jura , praecipue hujus facrofandx Gceftrenfs valuerit, canonice puniatur: & ita injuriam ecdefia:, infringere, ac pofleftiones ecclefiapatTo, pro modo culps, fatisfacere compella­ fticas invadere, aut ad bona ecdefiaftica ma­ tur. Hicc autem falubria ftatuta, in fingulis nus impias extendere prsfumpfennt, in prae­ decanatibus *, proximis capitulis poft fingulas . judicium ecclefiafticz libertatis. Item illos qui fynodos recitentur, & per illoa qui capitulis in beneficia ecdefiaftica fc intrudunt; & eos prieront, in fingulis articulis exponantur, & gulis R«ncqui per laicalcm potentiam , feu aliam violen­ ad eorum obfervantiam per cenfuram eccle- f**1**» Φ“· fu ft icam finguli diftriftius compellantur. Hrc tiam, abfque confcnlu leu connrventia prxlati loci, ea detinent occupata: illos qui fequeautem, & a fingulis libertatem pertendenti- * Dttft ■»ftrationcm feienter de cetero violant. confi- ~bus diftriâius obfervari, & in fuis capitulis d»rw praamili fententia involventes. Eadem fententia Dpublicari * ** ** ** ******** ******** ** ****** CONCILIUM VIENNENSE. X Gallia Cbrifiiana difeitant, λ Gnillclmo JtMMtut Vakntinenfii tJ Dir^fit, HugoProarimI de l'aient u, Yicntunfi arebieptfeopo, bebi- fis , G. Gratianopolitaxi, tf 4yrw Maxriaxcnt.tm effe prtrtiincialt concihxne , dit frflo S. Lu- fit , epifeopi. ca am. Dom. MCCfXXXlX. cui nterfirriat E E i&i . anno christ! >>,·. C ONC1LIUM Anno Domini MCCXC. celebratum Ex Martcne Tbtf. A need. Toni. >V. p. Ex MS. Codice Ecclefia Dignieifit. »·«· I. copum competimus efle faâa, una cum ve­ nerabilibus G. Dienenfi , B. Glandatenfi , Æc ftatuta, que nos frater R. de MeLantelmo Graflienh, B. Seneccofi, Hugone dullione Dei patientia fanft* Ebredunen- Niccnfi, & Guillelmo Vencienfi Dei gratia f>s ecdefia; Archiepifcopus per diâum dominum Epifcopis fuflraganeis noftris, fratre P. abbaHenricum bons memoris Ebredunenfem Arbate oofchaudunenfi , ac procuratoribus Ca­ chicpifcopum ac poftmodum Oflicnfcm Epii- pitulorum ecclefiarum ipforum conftituti in no- H Anno EBREDUNENS E CHWST »«>·. > soO *Tni0* CONCIL. NUGAROLIENSE. sod6 noftro provinciali Concilio apud fic conventualibu* poft Péter nofier - ■ sd Ebredunum Achialibus fit ANNO anno «xpo. die Sabbati ante Aftumptiooem ad■ Dominum effundantur, fecundum modum ,Δμ’κγ, / " , CHRISTI ft. ___ _____ : · £^·._ _________ D..—_ r . UHKUJI B. Mariz Virginis evocato, & cum conti­ inferius annotatum- ΓΛ.Λ^ Dido Peter nofter , fed ,,,, nuatione dierum fubfequenttiim celebrato, de libere nes e mele, incipiat Presbyter, Liens in ipforum confilio & aifcnfu expreflb ftatuta edjntorinm menue intende , & dicatur totus pfalmus Cleri* Petri tfc. Sicnt erat tfc. Ky­ ipfa utpote utilia & honefta rata habentes, & ex cena fcientia confirmamus, ac per Erie eleyfon, Cbrifte eleyfon, P*ter nofier. Et bredunenfem civitatem, dicecefim, & provin­ ne nos tfc. V. Mitte nobn Domine exxilinm ciam volumus & przcipimus perpetuo firmi- de S*nfh. R- Et de Sion tuere nos. Sf. Do­ miier & efficaciter obfervari, non intenden­ mine escendi tfc. Domines vobifenm . Oremus. tes , propter hzc ftatuta ftatutis aliquibus in Protege nes Domine femnlos tuos, fic alia ora­ Ebréduncnfi & aliis przmiftis ecclefiis haftetio . Preft* ^nnfnmns, omnipotens Dens, nt qxs nos rite & canonice faftis przjudicium ali- _ jnfle pre pectetis noftris effligit imnr , pro tn* quod generari, feu couiuctudinibus in eif- " nominis glori* mifericorditer libarenter. Item, dem haâeous obfervatis. alia oratio · Concede nobis omnipotens tf jxfliffeme Dens' epnd fnem nstlle eft iniquités, nt qni JenBnerii tni poffeffiones tf jnre diripiende invadent , fetitfefitone celeri corrigentur. Per Item nos przdiâus frater R. archiepifco­ Cbriftttm Doemnnm noflrnm, omen. Liber* no» pus cum pnefatis fuffraganeis noftris unani­ tfc. Et iftud fiat, quotiefeumque nos prxfa· miter & concorditer in przfenti concilio fta­ tus id duxerimus revocandum. tuimus & ordinamus. IV. Vt nnllns in Clericnm tonfnrttnr, nifi fit de legitimo nutrimenu. De indnlgenii* cnciff* fur ertbiepifcopnm tf preletos ommbns fidelibus , çat fpccieles oretines feterint in prsemsjfis. Ut nullus tonfuret aliquem in Oericum, nifi comperto quod fît de legitimo matrimo- _ Nos autem przfàtus archiepifcopus de prz· nio natus, & nifi habeat litteras teftimoniales de corona ab illo, a quo ipfam accepit, di&orum fuftraganeorum noftrorum confilio & per quas poflit facere fidem loco & tempore aflirafu omnibus fidelibus vere penitent ibus opportunis, quod fuerit tonfuratus. & confettis, qui pro iftis tribulationibus fedandis , fmgulis diebus aliquam orationem III. fpiritualem fecerint, xx. dies de injunttis ft· bi poenitentiis relaxamus. Èt nos etiam fuftraganei ejus przdiâi ac De prccibns, tf erotionibns fpiritntùbxs in Miff* fsciendis. quilibet noftrorum alios xx. dies confimiliter indulgcmus . In quorum omnium teftimoItem ftatuimus fic ordinamus, ut pro prznium nos praefatus archiepifcopus, & fuffrafçnti tribulatione , fic perfequutione, quz im­ ganei cjufdein figilla noftra prattenti pagina: minet Ecclefiis, mitigandis, fpeciales oratio- duximus appendenda, nes fic preces diebus fingulis in Miflis paro- D œfi ææaææeagjcr: :iC2 æ* æ CONCILIUM æ NUGAROLIENSE, Ab Aufcitanz provinciz epifeopis celebratum , przfide A maneo de Armaniaco, hujus nominis fecundo, anno Domini MCCXG Nunc primum prodit ex amplittima bibliotheca illuftrittimi atchiepifcopi Remorum coadiutoris, Mauritii Tellciii Tituli Capitulorum- E13. Excommumcelio contr* occnpstntes bonn vel res eccl^fi*rnm. 1. Vt tomes Fnsti reftitn*t epifeopo Lafcnrieiifi civitatem Lefcnrienfem, tf else. 3. Esccemmnnicetse in 3. Dt s^nforibns lit tererem . 4. Esocommxnscetto fortibsgornm. j. De fenttniin cxcommnmcettonis, tf de le- profit. 6. Diverfn pen*, ynienmftt epifcopxm iavafetit. 7. Idem in Metibns tf clericis. 8. De fenter.ti* excommnucstionis tum inter- difio. 4 9· Q*d reqnifiti ceffimt e Dtvinis. 10. Excomnmnicetie contre mfrmgentes libertetem mclgfin. XI. Jnterpretntio cnjnfdsmo ftntnti. P R Æ F A T I O. Otum fit omnibus quod an. Ddm. MCCXC. die fabbati, poft feftum Affumptionis beatz Manz Virginis, venerabilis A. * Dei. gratia archiepifcopus Aufcitanus, affiftcntibus apud Nugarolium in concilio provinciali ve­ nerabilibus fratribusnoftris, Cofcranenfi, Olo* renfi, Tarbienfi, Lafcurienfi, Adurenft, dc fandz * Quitcriz, epifeopis & vicariis ecdef>z Convenarum, fede vacante, flt procura­ toribus aliorum luflraganeorum noftrorum ecclcfiz Aufcitanz, necnon cum procuratori­ bus omnium capitulata? ,* «ccldunun cathe­ N dra- C O N C I L I ' ll V M RUDOLPH. I. IMP. PHILIP- IV. R. FR. in<8 1068 1 drafium, collegiaurum ipfius provinciq^, &A CHRISTI ab*NU*bus Pcft«n'» & R.culse · Silveftrenfis, ·>*«. & pluribus prioribus, prtcceptoribus, archiCtrr ' presbyteris, & aliis ecclefiarum prxlatis dioe' cefis & proviocic prxdiâarutn, fuit concor­ diter ordinatum. CANONES. J. Ut ctuttt Fnxi ffflitiMt tftfcope Left** rit»fi civiletini Lejcttrienftx, ér e lie . ■·/··· IV. ExiMtntuntcttta Jartile^oraet. ANNO CHRISTI Quoniam fortilegia idololatric com­ parantur, per quam anime damnabi­ liter decipiuntur : omnes fortilegi fueruht in diâo concilio excommunica­ tionis fententia innodati. Γ. Dt Jcnicntit txwitaiinicetfaiit t & dt Itpro/ii. Z^XUod fuper violentia & fpoliatioFuit in dido concilio inftitutum, condi, ne fada preface epifeopo & ec ­ nobilis B quo ram ,pri 1069 NUG AROLIENSE. 1070 ■"•—ram admittantur: · In domibus re-Aecclefiaftico interdiâo fuppofits. Sica——■ chrÎsti gularibus , alicujus prxlationis fequa* Ara, villa, vet locus eccle6c, vei mo ··♦·. mur, · honorem. Si fecus faâum naflerii, ~ ” vel * * ** Λ’ —perfona­ r___ ecclefiaflicarum I fuerit, fit irritum ipfo faâo, & om- rum, occupentur: quamdiu flabit inju­ q'^«ur nibus fendis, locationibus, arrendatio- ria, fit ipfe locus fuppofitus ccdefiaftinibus ecclefiarum, & beneficiis qux co interdiâo, & omnia loca terrx ta­ liter occupantium , vel mandantium •Cwr.oW- ab ecclefia dc monafteriis obtineant * Bcb>«.... in provincia , ipfo jure perpetuo fit vel ratum habentium, nifi requifiti in­ fiat print! privatus, qux ad ipfas ecclefias ipfo fra oâo dies emendaverint, ufque ad faâo libeta revertantur. Et quod fi condignam fatisfaâionem, ipfo faâo quis prxdidorum, filium vel filios ha­ ecdefiaftico fubjaceant interdiâo. beat, bencficiatum, vel bénéficiâtes, quovis beneficio fit eo ipfo privatus, ΙΧ. Qtfd Ttfttifiti cefent j Divinir. fpe promotionis eo ipfo omnino fub- B lata. Dentur cunâa eorum xdificia in Addimus quod reâores ecclefiarum ; ruinam, & nullo tempore .reparentur. dum fuerint requifiti * perfonas eccle- •Corr. p<.r Et fit infamis perpetuo: & tam inie- fticas vel clericos damnum paflbs de prx* rrn»0. · ■ faciendas compulerint; & quofeumque clcfisAicis : ipfo faâo in pœnas diâi fta- · > >· dantes in przdi&is vel aliquo przdi* tuti incidiffe. Mandentes didas pœnas dorum, confilium, auxilium vel favo­ in didis perfonis & locis, nique ad rem, fingulis perfonas, excommuni­ congruam Catisfadfoaem’, inviolabili­ cationis; collegia dc univerfitates, in­ ter obfervart. terdidi fcntentiis ipfo fado decernimus fubjacere. Przlati vero, religiofi, cle­ Xll, iMUtimiiaiii iMtr» ttnfMUt rici, & perfonz ecclefiafticx, qui vel M vtl rtt ctcltfiiTW*. quz przfentem conftitutionem, & ■· lia jura fuper hoc edita non fervave________ quod __ quicumque _____ Statuimus ucriuftint, pœnas fuper hoc inflidas ipfo qQC fexus, bona, rei, vel jura ecclefa&o noverint incurrifle Przfentem B fiarum , quz eifdem de jure vel con autem conflitutionem per fuflraganeos fuetudine competunt vel debentur,quoad noflros in fuis fynodis femel, & per poflcttionem * " vel proprietatem, conjunredores ecdefiarum in fuisecdefus quo­ dim vel divilim, occupaverint, vel libet anno, fub poena ingreflus cccle- retinuerint requifici, vel in praemittis fiz, quam, non parendo, ipfo fado dederint confilium vel favorem, eoip­ incurrant, prxeipimus publicari. fo excommunicationis fententiam incur­ rant. Si autem domini locorum, vel XI. Jaltrprttitio fUjHfdtn» (litati. eorum locum tenentes, confutes jura­ ti, przdida faciunt, ubi przdida fa­ itefi conSacro approbante concilio · flatu· da fuerint, vel ... aliquod de przdi&is: irWll«n, -•*e d'iml tum noflrum olim editum in concilioC nifi fecerint Λ,_ __.i, dari reftitui, vel emen­ Nogarolienfi quod incipit. „Statuimus (dari, requifiti, ipfo fado fint fuppofi„ quod fi quis vel fi quz violenter oc- iti ecclcfiaftico interdi&o. ,, cupaverint bona, res ecclcfix, ec· G. G Obsbkvatio ,, clefiarum parochiali um, vel retinue w rint occupata, &c. „ declaramus, Editam eft a aobi* hoc concilium, ut eft in codic* MC omnes & fingulos utriulque fexus, qui ,ex quo quidquam detrahere religio fuit : quaaqttam unde­ caput allerim cajuidan» efte concilii, at eo certifpofl didum flaturum, bona, jura, vel cimum «, ur ait , res ecclefiarum, quz eifdem competunt ίriiimt in «<«:»/«· Nigireticnfi : quod ftatutum eft oAahuju» concitu caput. Qyod aiatitiumuftuadocimum, vel debentur, de confoetudinc vel de vum ▼ix certa effe poteft duodecimi fides jure, quoad proprietatem vel pottettionem, aut quoad utrumque, qui reti­ nuerint, requifiti occupaverint ea, fub-D anno Chrisiî W**·^** CONCILIUM PARISIENS E. Ex chrooico S. Dionyfii, edito a doftiflimo & religiofimo tiro ft· P. Luca Dncberio BcMdiAiao· CCXC. Hoc anno milii fuerunt a eunus Benediâus, qui convocatis omnibus prelana Romana duo legati in Franciain, tis eiufdem regni, tenueiunt concilium in ec­ quorum nomina, domnus Girardus, & domclefia B. Genovefx Panfiis. HiOmus tbmicon M 4» SYNODUS £« Ltmigi oxMin. u. Anno URATISLAV1ENSIS MCCXC celxbrata. Nno Domini Millefimo ducentefimo no- Eftro Vito Archidiacono Glogovienfi; Henri; dt Johanne Lanayfeo, Archinageliino, fecundo Calend. Septembr. co 1Lignicenfi _ conoj;& & Petro Przpofito , & Magiftro ‘ Dioecefana ~ ' „ . JaPrziidentibus nobis Synodo in cho­ diacono cobo, Stholaftico fande Crucis, Stéphane, ro noftrx Ecclefix Qthedralis, Clero noftro de tota teira diœcefis ad ipiam Synodum Arnoldo , Petro , Martino , Magiftro Miridao, presbyteri, : Nicolao de CoofnoW ; convocato, pratens Conftitutio eft folemniter Petro Cancellario noftro ; Martino Janufio ; promulgata, pratentibus & expreflum confcnHenrico Simonis VZalkooe, Senuario Johanium prabentibua his noftris Fratribus;: liluftri ne ; Henrico procuratore , de Henrico de Principe, Domino Conrado, Duce Silefix, Wirbena ; Canonicis Ecclefic noftra Cathe­ & Dcanino de Sagano, Prapofito noftro .* Et drals . dominis Milejo Decano; Johanne Cantore, Volumus autem & mandamus unjverfis & Nicolao Cuftode, Joanne Decano; & Magifin •075 Ni^V40S CONC. PROV. APUD NOBIL. *°74 "fingulis, Arch i presbyter is, & ceteris Ecclefia- legit, vtl aliquod adminiculum preftiteric,' ANNO nun Reâoribus noftro dicecefis conftitutis tub ut aliquis mutiletur. CHRISTI poena fufpenfioriis ab ingrefTu Eccleiia, qua Item: Clericos, qui fufpenft funt vel ex­ ex tunc incurrunt contemptores ufque ad oâacommunicari, promoti, aut celebraverunt di­ vam beati Michaelis ; has noftras falubres vina. Item,* Sacerdotes feu miniftros , quo­ Conftituriones confcriptas habeant in Ecclerum negligent!* aliquod circa Sacramenta Al­ fiis fuis eafdcm parietibus affigentes. In cujus taris inhoneftum quocumque modo evenit. faâi evidentiam, Conftitutiones profentes Si* Quibus omnibus (prxterquam illis qui pro gillis, noftro fit noftri Capituli t fecimus con* violenta manuum tnjeâione in perfonas Ecfignari. Praecipimus quod Sacerdotes majora clefiafticas in Canonem late fententix inci­ in confefliooe majoribus refermantes, mittant derunt : quos Epifeopi abfolvere non poliunt ) ad Epifeopum ptroitenies homicidas» faâo, per ipfos Epiicopos dc abfolut ionis beneficio opere» confilio, vel auxilio; blafpbemos Om­ provideri poteft. Epifeopi autem dicere de­ nipotentis, & beate Marie, de Sanâorum;B bent omnibus excommunicatis ex quibufeumInjeâores manuum in parentes, five in Cle­ que caufis: quod nullo modo, abfque morta­ ricos, vel quoicumque Religiofos; Incendia­ li peccato & irregularitatis vitio, poflunt vel rios; Stmoniacos ; litterarum falfarios; incedebent fe ingerere divinis;. & publice eis di­ ftuofoa; deteftabile peccatum contra naturam cant fi eft publicum peccatum eorum .· & fi committentes cum brutis animalibus: Concuoccultum occulte debent dicere confciToribus · bitores monialium; Ecdefiarum fic Coemete­ quorum difpenfatio ad folum fummum Pon­ riorum cfiraâotes & violatores: Schifmatitificem fpeftat; quod nec in fufeeptis minicot & facrilcgos, fic divinatores, Ac eos qui ftrare ordinibus, nec ad maiores, tcu ad be­ ad eoa accedunt: Qjti de facramentis aliqua neficia curam animarum habentia, poliunt pro­ commiferunt maleficia, vcl auxilium proftimoveri , abfque difpenfatine Domini Papx. terunt ; qui abortivum procuraverint : Qui Caveant autem Epifeopi, quod nullum excomnon permiferit Baptizare , qui interfuerunt Qtnunicatum pro violenta manuum injeftionc in fcienter .* Qui fine prima tonfura aliquem perfonas Ecclcfiafticas, nec ab aliis excommu­ ordinem fufeepit .· Qui contra juftitiam vel nicationibus a'Canone, five ab aliis Judici­ confcientiam , auâoritatem. confilium five bus latas, abfolvere nullatenus, nifi de man­ auxilium in aliquo impendunt, undemors ho­ dato vel auctoritate Apoftolicx Sedis, vel Car­ minis vcl membrorum mutilatio eft fecuta : dinalium curx commiflis dtfpenfare, prxfu­ vcl qui hujufmodi fcienter occafionem fine mant . caufa dederunt. Qui fixeras didat, fer ibi t, ÉsMutv M TW. CONCILIUM PROVINCIALE APUD NOBILIACUM DIOECESIS Tora. IV. LeMOVICBNSIS AN N O MCCXC. CELEBRATUM ?. in. A Simone archiepifeopo Bituricenfi de colligenda centefima reddituum Ecclefiafticorum in provincic utilitatem convertenda. Ex arciivtJ iUxftriffixti xrcbtptfcepi stlkitnfii. imon Dei gratia Bituricenfis archiepifco- Ddi&x centefimx pro terminis jam elapfis fe pus, Aquitanix primas, ac de cjufdefri négligentes exhibuerunt fit rebelles, omnes degratia Claromontenfis, G. Lemovicenfis, B.bitores prodiâx centefimx audoritate conci­ Caturcenfis, R. Ruthenenfis, B. Albien fis lii fupradiâi monemus, primo, fecundo, ter­ Epifeopi, nec non PaulusBancianiRuthenen­ tio peremptorie, fingularitcr, ficuniverfaliter, fis Canonicus vicarius in fpiritualibus fic tem­ ut infra menfem a tempore fynodi proprii poralibus generalis venerabilis patris............. Epifeopi cujuslibet debitoris computandum , prxdiâa gratia Mimatenfis Epifeopi tn pro­ de prodiâa ccntcfima pro parte qua obligati vinciali concilio celebrato per nos apud Noexiftunt, & quatenus pro tempore prrdiâo biliacum Lemovicenfis diœcefis congregati , teneretur, nec non de expenfis retardatx founiverfis fic fingulis, ad quos prxfrntes litte­ lutionis faâis competenter fatisfaciant : vide­ rs pervenerint, falutem in Domino· Dudum licet quilibet colleâoribus feu collcdori ad nobis, fit aliis prolatis Bituricenfis provinciae haec per r». fuum proprium r.t,r.wu Epifeopum »r..«vr>u. députa­ in noftro provinciali concilio celebrato peratis, feu etiam deputandis.- quod fi infra mennos Bitaris congregatis, de confenfu totius ient a diâo tempore facere neglexerint, feu ' concilii, pro communi utilitate totius pro­ contempferint, audoritate prxdiâi concilii ia vinciae per nos extitit ordinatum, quod quxperfonas lingulares univerfiiatem non facieolibet perfona ecclefiaftica prodiâx noftro pro- cientes ex nunc ut ex tunc excommunicatio­ vinci*.- nobis feu alteri noftrum fubjeâa, nis fententias promulgamus. Capitula vero coltegiata, feu non coltegiata, regularis vel Scholarium, ecdefiarum Collcgiatarum, de­ feacularis, cathedralis feu non cathedralis» canos, priores, prxpofitos eorum, nec non quocumque nomine cenfeatur, folvere tene­ conventus, abbates, fic alias univeriitates Ecretur ceotefimam partem reddituum fuorum defiafticas, quocumque nomine cenfeantur, ecclefiafticorum ufque ad quinquennium : qux fuppoaimus ecclefiaftico interdiâo.- monentes omnia adeo funt notoria fit omnibus manift- nihilominus omnes prxdiâas perfonas primo, fta, quod nulla poflunt tergiverfiitione cela­ fecundo & tertio fub ponis prodiftis, quas ri. Hinc eft quod cum multi in folutioiubQs cx nunc & cx tunc in eas ferimus, nifi feCtaal. Gntr^l. Tom. XXIV. Tjry cc-x S ANNO CHRISTI io7f W?°^OS CONCILIUM SALZBURGEN. 1074 — ——-cerint quod mandamus , quatenus de tota A nifi prout per proprium diœccfanum fuerit centefima ultimi auni inflantis circa Nativi* ordinatum, —j:-— ---------------------------------------in cootradidores & rebelles- ex •ua Mtem D0®’0· fupMdidia colJedonbus vel eis nunc ut ex tunc excommunicationis fementias promulgantes. Ut autem omnia poundqui per proprium dkecefanum fuerint depu­ fa commodius & facilius eficdui valeant man­ tati , vel etiam deputandi, infra didam Na­ tivitatem Domini fatisfaciant competenter . cipari , cuilibet de fupradidis Epifcopis in fua Ut autem fupraferipta centefima ad profecu- civitate dt draecefi plenam & liberam conce­ tiooem negotiorum noArr provitteis integre dimus poteftatem revocandi colledores did· convertatur, monemus audoritate prasdi&i con­ ccntcfim·, eofdem, vel alios colledores concilii omnes prxdidoa colledores primo, fe­ flituendi, omnes pntdidos debitores & colle­ cundo, & tertio peremptorie, ut fuper rece­ dores audoritate prxdidi concilii monendi, ptis de centefima reddant quilibet fuo pro­ excommunicandi, & per alia juris remedia prio duecefano legitimam rationem infra men­ compellendi, prout viderint expedire. Adum fem, computandum ab co tempore quo fue­ apud Nobiliacum in prsedido noftro Concilio anrint fuper hoc requifiti, de receptione pro die Mercurii poft feftum beati Michaelis _ expenfis vel falario nihil penitus retinentes,Bno Domini MCCXQ CONCILIUM SALZBURG ENS E De Hofpit alariorum, Templariorum & Teutonicorum ordinibus conjungendis celebratum anno Domini MOCXCL tempore Nicolai papa: quarti. ANNO CHRISTI Anno Christi anno CHR1S1I Ua ectttfmt bac fyntdxt tndifia, quidque editis adjicimus, Ac de confilio faerx fynodi m ta gtflum futrit , Eberberdut bujur ft a tuentes, irrefragabiliter ordinamus, ut quantemporis firiptor m juis Mxulibus , apud Hm- documquc fponfalia feu matrimonia contra- Q riti Canjfii primum ternum * diturum autiqui* huntur, non minus quam fex perfonas honcftx, ac hdc dignae, de vicinia Ac fait em patatam tutantibus, ita dtftribit : Annq ....... millecivitasCrochia amborum, vel alterius contrahentium, fimo ducentefimo nonagefimoprimo, <*' Akaron, quam folum habebant Chriftiani in aut loci, in quo contradus agitur, inter quas terra fanda , obfefla cft per Soldancm Babyad minus tres virilis fexus habeantur. Et in lonenfem, & per quadraginta dies & nodes ipfo contradu debent pro teflibus adhiberi, fine intermilfione impugnata, capta cft, dc qux non funt de contrahentium familia, vel ibidem multa Chriftianorum millia & capta eifdem in una domo cohabitantes, feu do­ funt & occifa: aliqui autem per navigium mus, in qua fit contradus hujufmodi, inqui­ line . Quod fi fecus fuerit attentatum, con­ fugerunt. Et quia multorum erat opinio, quod trahentes, operam dantes, five Icicnter prxfi fratres domorum ibidem, fcilicet Hofpitalarii, Tcmplarii, fa Teutonici, & reliquus fentiam exhibentes, & fponte in fuis domi­ populus omnino concord^flct, civitas capta bus hxc fieri patientes , fententiam excom­ non fuiflet : mandavit papa Nicolaus omni­ municationis, quam & in his feriptis in cos bus patriarchis, archiepifcopis, epifcopis, & ferimus, incidant ipfo fa&o; in quos etiam aliis prxlatis, ut concilia provincialia celebra­ alias *, pro jufto noftri motus arbitrio, ani- • cor/ gia rent , Ac deliberarent qua ope vel confilio ei....—v... pcena, qux. rplus ..- timeatur , volumus madvertt dem terra; poflit fubveniri. Et per concilium ™ & debemus: quam fententiam abfoluttonis habitum Salrzburgac, referiptum fuit domino papae & confultum, ut prædidi tres ordines counirentur ad unum ordinem , melioribus corum obfervantiis in unum rcdadiS: & quod ad fuccurfum ejufdem terre fandx, rex Ro­ manorum cum principibus vocaretur. Quinuncii antequam veniflent ad curiam, papa mor­ tuus eft : & fic hoc negotium remanfit infedum . Hat Eberbardus. Qu* ft qumtur ftatuta Cbunrcdi Saltxiurgtnfit archupijcapi, acctpit Biniur a Grctfen meMtfcripta , 0* in tomi tertit apptndict eollecavit. Cumque tontilti latum ant ttmpus defignutum am babertnt , buic attribiunda tencilio duxit. nobis duximüs refervandam. Volumus etiam, ut poft contrada quocumque modo fponfalia, vel matrimonia, ipfi contrahentes, vel aliqui de ipforum mandato fpeciali, contradum hu­ jufmodi infra menfem, a die ejufdem nume­ randum, plebano vel plebanis ipforum con­ trahentium, feu, fi copia ipforum haberi non poterit, vicariis eorumdem, duabus vel tribus perfonis idoneis prefentibus, debeant publica­ re. Contravenientes fententia excommunica­ tionis, quam in his feriptis pronunciamus, involvi volumus ipfo fado, alias, pro cxceffus gravitate, per nos acrius puniendos: eo_ rumdem abfolutiooc nobis libere refervata. E 11. H« funt conflitutiones domini Chunradi venerabilis archicpiicopi ecclefias Saltzburgunfis. Dt clcricit effittolibus. Uris veftigiis inhaerentes, in hac facra fynodo denunciamus publice, dc fub pa-na clericalis privilegii prohibemus, ne clerici re­ I. Dt centraHibus matrimonialibus. ligiofi vel ixculares, cujufcumque ordinis, vel prxlaturx, procurationes fxculares , fub quiOntradibus matrimoniorum, qui nonnun* bufeumque principibus, vel aliis laicis allu­ quam contra eorumdem honeftatem , ac mant , feu ante aflumptas retinere produisant, juris prohibitionem, in grave animarum pe ne ­ fub nomine pignoris, vel quocumque co­ lore quxfito, fint adores , procuratores, conriculum clandeftine celebrantur , falubriter oc­ dudores, juiliiurii, vicccomhcs, prrpofiti, currere cupientes; prioribus ftatutis fuperhoc admi- C J <077 AD SALZBURG. CONC1L. ADDITIO. 107! — —— adminiftratores, officiales, quocumque vocen-Axefo pro falubri eorum corregione emanaverint inftituta ; ex his tamen nullus fruâus *^*°τ tur uomine, in civilibus , vel miniftri: quia °Ιο«.ΤΙ n Bante hanc noftram conititutionem temere af. fumptam, infra menfem, a tempore piomulfterutn aliquatenus admittendos: punitionem illorum, qui ante hanc noftramordinationem gacionis ejufdem coofttuittonis numerandum , ( quam extra Salisburgenfem , Chiemenfem , penitus non dimiferit, dc illos, qui nunc al Boumbergenfem, Gaizenfem archidiaconatus fumere prcfumpferint, ipfo faâo ftatim omni extendi ad pradetw volumus) hujufmodi pro­ privilegio clericali exui praecipimus & nudari.* hibita illicite gerere pnefumpferint, noftra: divolentes, ut quandocumque a monafteriis, ftri&ionis judicio referventes. ecciefiis, vel clericis, cujufcumque rei im­ portuni aut violenti fuerint exaâores, ipfis cofdem liceat noftra auâoritate capere , in­ III. De jtâa vtgarnm fcieUriem. vocato ad hoc, fi opus fuerit, brachio fsecuicet contra quofdam fub vagorum fcho- lari. Et eos captos nobis vel archidiaconis larium nomine difcurrentes , fcurriles, noftris afttgnari volumus, noftro carceri, ut maledicos, blafpbonos, adulationibus impor___ includendos , _____ : tu fic reatus , nobis__videbitur, tune vacantes, qui lie clericos in vituperium omne excludat privilegium in his, quos viliclericalis ordinis profitentur , nonnulla pioCtas vitae eo nec frui patitur , nec gaudere. L AD S ALZBURGENSE CONCILIUM Ama ugi.btbititw ANNO CHKISTI ADDITI Ex Sup.Man. to.ltJ. p-xjj. ANNO CHRIS Π O. Oncilii hujus pratter aâa quaedam a figentes fibi denuo Filium Dei, & habentes Binio vulgata nihil fupereft aliud, oftentui facramenta fua blafphemant, dc faquaraquam icimus, patres litteras quafdam nequiter exeerantur . Certe quondam era era nequiter execrantur . Certe quondam ad pontificem dedifle, fuadentes, ut Hof- terra repromilfionis, que lac dc mei patribus pitalarii, Templarii dc Theutonici equites emanavit, nobis fel amaritudinis lato latice fimul in unum coetum jungerentur. Has non definit propinare, dum Chriftus a prolitteras nemo hucufque vulgavit . Sed de pria fede repellitur, dum chriftiana fides, prêter illas non diu ante hos annos aliasDquantum in eis eft, I, extinguitur , dumque produxit ex MSS. codice P. Pexius in Cod. noftne " ...... redemptionis infignia velut quaelibet Diplomat, part, l.pag. 164. quas vetufti Co­ abjeâa materia pro nihilo reputatur, illudque dicis infcnptio eidem huic concilio vindi­ Dominicum fepulcrum jacet prorfus inglo­ cat. Has ergo hic damus. rium , quod Deus per os prophets fore prxdixerat gloriofum. Deducant igitur oculi noftri lacrymas per SALZ.BURGENSIS CONCIUI diem & nodem, & non taceant, quoniam RESCRIPTUM. contritione maxima contrita eft virgo filia populi mei plaga pelfima vehementer. Ve­ Ad Apafieticem ftdtut de cekturitetibui CbrifhentrtoH, eepte λ berberd drum mare noftrc amaritudinis nec in hoc terminum fuum cooftituit, fed extendit in vittte Actantf ί» Peiifiine. latius fluâus diluvii exundantis. Nam civitas Eâ» ludu plens veftr* fandi tat is litteAcconenfis, in qua multitudo religioforum rse vulnus fecerunt in vulnere, & nova „ , colle&a, patriam fignis noftne redemptionis perculfio plagam veterem recentavit. Ex eo E infignem velut de proximo afpiciens, & faenim jampridem confoflum fuit dc faucium lutans '-----------vicino : ejus -------------recreabantur 1-------- odore; quae— . cor eorum, qui vivunt in Chrifti corpore, que fuit nihilominas urbs fortitudinis iis qui ejufque fpiritu vegetantur , quod locus ilk, prelia Domini exercebant , confolationem in quo fteterunt pedes ejus, perfidorum pe­ Ipei adhuc non modicam mlniftrabar deioladibus conculcatur, quod terra nativitate Chri­ tis folatio terre fande; expedantibus fideli­ fti ftorida, converfatione candida, paflsooe bus cura defiderio dc ardore, fi quando fa­ roiea contaminatur ab boftibus Crucifixi, dc vente Deo faâo generali palfagio chriftiana fic iterum Jcfus ad illudendum & confpuenmilitia in ea fe colligens, & ex ea grdfibus dum n adi tus eft gentibus, dum illi, recruci- proccifivis fucceflive progrediens terram defiYjy s deraCmnX QwrJ. Tom. XXIV. C L 107? CONCIL. LONDIN. & MtDIOJL.ANFN. derabilem rccnperare cum gloria mereretur.j heu! corona tpei noftrac corruit, dolor anno creicit, caufa gemitui gemma:nr, capta ab Christi hoflibus & everfa civiraie prcdirta, quernad***** modum fcripta veftra lamentabiliter exprelTerunt, ficque area Dei per diluvium quodam* modo iuftucata, columbina fidelium fimplicitas non invenit ubi pes ejus ia illo maris litore commode requiefeat. Nunc igitur tanto devotius ad divinum re> curramus auxilium, quanto videmus eviden- fry CONCILIUM 1080 . tius omni nos rei ac fpei humane commodo-— deftitutos, levantes manus ad edum cum ANNO Moyfe Jefum dormientem cum apoftolis fu* ititemus , illos nihilominus qui acceperunt *' gladii poteftatem, praedicationibus inducentes, ut cum fort illimis Machabeis pro paternis legibus animas exponere non formident. Quia in hoc conflirtu amabili, nec virtor nec vi­ rtus mercede fruftrabitur. Nam etfi vincens eft ex triumpho felicior, virtus tamen velo­ cius pervenit & citius ad coronam. A LONDINENSE D: ejertione Judcorum, habitum anno«Chrifti MCCXGI. ’ tempore Nicolai pape IV. Pr rtkns in boc fynodo etfiis ito Bwowtr Bdus expofuit fc cupere ire auxilio Chriflianis Bemhardo epilcopo Giodetano , fedis in Aliam; & quia res ad religionem pertiapeflobex legato, in Anglia nondum przfen- nebat, voluit ut facerdotes pecuniam fuppete, Londioi ad wefttnonafterium celebratum ditarent. Potlremo placuit regi, fimiliter at«ft concilium. In hoc in primis agitatum eft que principibus, illud injurium jure iterato ftatuere, ne cui hominum liceret dare pnsde ejertione Judeorum, quorum erat per odia collegia monachorum; neve liceret mo­ mhem Angliam ingens multitudo : quo fic nachis, aut aliis facerdotibus, etnere poflefoves a^.hcrdis fegregarentur. Itaque publico juifum Je(t edifto, ut infra paucos dies omnes fiones. Supervenit tandem legatus, & una cum Joanne Bcccano archiepifcopo Cantuaabirent cum bonis. Ilii juffis concilii paren­ rienfi fibi adjunâo, regem iniquitatis atque tes, alii alio diiceiTerunt. Ita profuga gens impietatis redarguit, legemque abrogare, & de Anglia in perpetuum exivit, mifera lemper alicubi terrarum peritura, ufque eo dum ecciefiis, ecdefiallicifque rebus ac perfonis. denique delestur. Eodem in concilio Eduar-C libertatem reftituere coegit D CONCILIUM MEDIOLANENSE Sub Ottone archiepifcopo pro auxilio ferendo terrz fandr coartum anno MCCXÇ1. Oncilii hujus arta multo ampliora quam nem in diem fequentem indixit, Mane fef lunt in Labbco exhibet Berna idinus Co- fionem aperuit oratio a fratre quodam mino* no Hill. Mediolan. pari. 11. pag. mihi 153. re recitata re recitata, , cui fucceflit cui fucceflit & altera & altera habita habita a F... a F... l>is verbis in latinum per me verfis. Cum Stephanardo ordinis S.Dominici, que duc pontifex Nicolaus brevia quaedam direxiffet orationes adhortatio erant ut pontifici mos ad archiepifcopos & epifeopos, quibus injun- gereretur; fuggeflitque archicpifcopus archicpifcopus, ut pa­ gebat , ut pro auxilio terrz fanrtc apparan1res finguli confilium fuum deferipte tres ae feripto darent, do concilia celebrarent; in earum litterarumDIn pervigilio apoftoii iterum convenit concilium in quo lerte funt patrum fententia; ac exeeutionem Otto Vkccomes archicpifcopus ftatutum eft ut in milfis fequentis diei oratio Mediolaneofis concilium indixit provinciale peculiaris fieret pro re pnefenti ; ftatutum eft ante quatuor dies a fello S.Aodrcae. Die igi­ etiam ut ferit eretur pontifici quod fuaderet tur 17. novembris convenerunt Mediolanum regi Galliaram, ut fibi hanc fpeditionem du­ ptzlati, & archicpifcopus in templo S.Teglas cendam aflumeret, & fecum alios principes in pulpito fublimis fedens circumdatus eft co­ invitarer. Suggeflum etiam fuit pontifici, quod rona epifeoporum, abbatum unoquoqqe pro gradu fiue dignitatis fedente. Hic vero palam de pace ageret cum Venetis, Pilanis, Genuenfibus, aliilque quibus client portus, atque in lertz funt litterz pontificie amiflionem terne unumfcedus, & concordiam omnes Italic ur­ fanrtz annunciantes, iifdemque admoneban­ bes colligarentur, ut tuta omnibus client iti­ tur fideles; ut aflumpta cruce in expeditio­ nera , fecurc Manfiooes, preiertim iô Monnem fefe pararent,* cui fi prrfto adefle ve­ lint , & contriti corde crucem illam allumant, tisferrati, &convicinis regionibus; expediren­ tur indulgentiam omnium peccatorum lucrentur. «ir etiam cirnu naves, inhiberetur inuwcrctur mercatoribusnlmmaiurwwu*» Injunrtum pariter erat eifdem litteris archie- E tramarina navigatio ; tres equcftres ordines * C pifeopis, & epifeopis. ut indicendam crucia­ tam per facros praecones curarent ; ac tan­ dem quidquid refohitum fuiflet inconcilio per nuncios referretur pontifici. Altera etiam lerta fuit epiftola de conjun&one fratrum templariorum & hofpitalarium in unum, & cum, dem ordinem,. qua de re inftrumentum con­ frrtum eft. Tum archicpifcopus aliam feflio- templariorum, bofpiialarium, & teutooicorum fimul jungerentur, quibus a pontifice fummo magifter daretur. Demum rogatus fuit Otto archicpifcopus Sindicum eligeret ampliflima poteftate aurtum pro iis exigendis, qua in eifdem litteris continebantur; ac tandem ut idem Sindicus ad pontificem infra fpatium temporis,ufquead FeftumPurificationisB.hLpergcreu CONCILIUM ASCHAFFENBURG. 1081 1081 Secundum hanc mandatum fuit Archiepifco-Arum, & Prioris Jxemitanoratn. DcleduiSmpo ut confutationes iftas omnes in unum ■dieu j- Prior de ' ~ Pontide, ‘Mathnus ' vicecomes AN'NO feriptum redigeret, quod (ubmifliim fuit ex*· cum Epifeopo Novaricofi . *“ ' quibus affignata CHRISTI CHRISTI mini archiepifcopi, epifeoporum Vereellenfis, f , fuit provifio diurna viginti folidorum in fin* Brixienfis, Laudenfis, & Sabaudienfis, ficut gulos. & PriorisF.F.Prodicarorum, Guardiani Mino- S EDES VACANS CONCILIUM ASCH AFFENBURGENSE CHRCTi PROVINCIALE Anno Chrifti MCCXC1Î. Nicolai IV.papc ultimo,. Adolphi Regis primo. fit mwv Demini omen . Ctrbardtts Dii gratia, fanflo Mogtmtine ftdir arcbiepijcopttt Jacri imperil per Ccrmomam ArcbieanceUarint, aniverfis Cbrijh fidelibus per Megantmam civitatem dict«fim D provinciam conjïitutis finceram in Domino'cbaritattm. f.Hanhcafa· uiv.pag,f. T Over it veftra chantas, quod anno Do- B alioquin de fuis propriis fumptibus comparamjol- ijçj.xvn. Kal.Odobris in conci- bit, auâoritatc totius concilii ftatuentes, ut lio Afchaffimburgenfi celebrato, de venerabi­ facerdos qui poft publicationem hujus ftstuti lium fratrum noftrorum fedis Moguntinc fuffuppellfcium pro fe & camifiam pro fuo cam* panario non habuerint, infra duos monies fraganeorum, nec non de prolatorum noftro­ rum confilio & aflenfu univerfit ftatuta a no­ pofteamdem publicationem proxime fubfequenftris predectfloribus edita declaravimus, & pro­ res, tamdiu ceflet ab officiis divinorum, do­ fectibus declaramus per totam noftratn pro­ nee defeâus hujus fuppleatur, & damnum vinciam fore tanquam provincialia ab omni­ quod ex tali crilatione in oblationibus facerbus obfervanda , quibus fubfcripta duximus dotem contigerit fuftinere, per populum fuse anneftenda ftatuta. parochix retundatur eidem . Verum quia ple­ I. In primis igitur ftatuimus ut fi aliquis rumque, & maxime in parochiis ruralibus, clericus , vel laicus utriufque fexus ...u. cujufcum- „ hoc contigit, ut propter clericorum defeâum, que dignitatis, religionis vel ftatus exiftat exiftat,,facerdotes folos oporteat celebrare, contra aufus fit profutnptione damnabili publice pro­ canonicas fao&iones inhibentes, ne presbyter fine miniftri fuffragio divina officia « maxi­ dicere, occulte docere, credere & tenere quod facerdos in mortali peccato exiftens non pof- me miflarum folemnia pndumat celebrare, fit conficere corpus Chrifti, feu fic ligatus, inhérentes concilio Toletano , ubi dicitur.’ ligare vel abfolvere fuos fubditos a peccatis, tx fait quia non fiaict, cum etcidtrit^fyblevanpro haeretico & incredulo habeatur , quem tem:' provida deliberatione facri Concilii de­ errorem hujus facri approbatione concilii da­ cernimus, ftatueodo, ut omhes facerdotes mnamus , anathematizamus, & penitus repro­ in villis extra oppida celebrantes loco campabamus cum facro feripturo dicat audoritas, nariorum illitteratorum, perfonas de cetero quod five bonus five malus fit miniftcr, per habeant fide dignas, legere dc cantare fcienutrumque Deus ucus effritant enectum grane confert contere;; non tes,-quas quidem perfotue de ornatu parochis enim quas fanda fanda funt , coinquinari poflunt; q _ fideliter conferVando fufficienti pneftita cau- hominum . -· ■(joQc uojverfos redditus percipiant, campananec ipta (aeramenta poteft malitia profanare , tutde quomodocumque facerdos riis Iaicis hadenus deputatos, nec ab illis of­ pollutus exiftat, divina non poteft polluere ficiis fine arcbidiaconi confenfu valeant amo(aeramenta, qt» purgatoria eundarum-exi- peri, alioquin contrarium facientes per diœflunt: licite ergo a quocumque facerdote ab cefanum vel locorum archidiaconos ad idem ecclefia tolerato divina myfteria audiantur dc faciendum compelli poterunt ecclefiailicam per cenfuram. alia recipiantur ecdefiaftica (aeramenta. » IL De Sacerdotibus if Component's. III. Deportatione Corporis Demini Item quod facerdotes & campanarii, qui facerdotibus ad altare circa baptitmum depor­ tationem olei facri & corporis Domini ad in-E firmos exiftunt, & juxta quod eorum officium requirit mtniftrant fuper vdlimcnta fua fuppelliciisfacerdotes, &campanarii camifiisaltus utantur, diftriâe procipimus obfervari; quas quidem camifias campanariorum & fuppdlicia facerdotum populus cujuslibet parochis, quando & quoties needle fuerit, dent deqteemofynis, que in parochiis haberi pofitint, Et licet omnes Chrifti fideles in deporta­ tione euchariftié ad infirmum fequi conveniat reverenter, praxipue tamen facerdotes , dum ipfum Dominicum corpus in manibus fuis ge­ llant, procedere condecet humiliter & devo­ te. Obtnde procipimus ftatuendo, ut nullus de cetero facerdos in deportatione hujus ma­ ximi ac faluberrimi Sacramenti, quanlumcumque aura mala, via lubrica, vel Jutoia exiftat in calo pedibus ire profumat ; Verum , quod aliqui facerdotes cx fimplicitate, five juris ( CONCILIUM 1084 !o8j Ç3?* luris ignorant il, quidam ex avaritiae vitio, iavfiuaw rectrdMnr. Nos adjicientes, quod ubi—------ paterfamilias largus drfpenfator exiftir, non ————qui (a) fere omnium oculos exezeavit, dum 1 anso euchariftiam, oleum infirmorum & baptifma decet famulum efle tenacem, ut peccandi materia dc occafio perfonis talibus praeluda­ , parvulorum, fepulturam ecclcfiafticam & alia ( · ) c^igr. facramenta ecclcfiaftica fuis fubditis admini- tur, provida deliberatione hujus facri concilii quod Hrant, pretium extorquent ab ipfis pro fui decrevimus ftatuendum, & fub pœna fufpenerroris & reatus defenfione longam illius lo­ fionis univerfis abbatibus, abbatifus, & ceteris mooafticis magiftratibus cujufcumque ordinis ci confuetudioem pertendentes, nec adverten­ tes, quod diuturnitas temporis peccatum non ac conditionis exiftat, ac quocumque nomine diminuit , fed augmentât : Nos inhrrentes appellentur, injungimus firmiter & diftride ut fuis fratribus & fororibus in apoftafic labem concilio Turooenfi, quod hujufmodi confue­ tudioem maxime deteftatur, ne pro his aut ex quacumque caufa prolapfis, defiderantibus aliquibus facramentis ecclefiafticis conferendis dt petentibus cum humilitate ac devotione regreflum, finum mifericordix, quem alma aha de extero munia quantumcumque modi­ ca per facerdotes, vel pralatos a fuis fubdi­ mater ecclefia claudere nulli pcenltenti con­ tis tanquam debitum exigantur fub pœna ex-B fite vir, more pii pactis familias, qui filium prodigum, & poftrnodum pœnitentem pater­ communicationis fenteutix jam late, de ap­ probatione huius facri concilii diftri&iflime ne recepit, liberaliter ftudeant aperire , ita prohibemus, nifi hujufmodi munia fponte & quod hujufmodi perfonas redire ad fua claucharttaiive a Chrifti fidelibus offerantur; ar* itra volentes, quantumcumque eirum exceflus chidiaconis & eorum officialibus fub eadem graves fuerint vel enormes, juxta cujuslibet pœna firmiter injungentes, ut in fingulis fy- ordinis difciplinam five regulam in confuetup. dine obfervata, fine qualibet conditione recid de jure vell litteras abfolvendi ipfi pro teftimonio exhibeant confuetudine competit approbata ,· licet et* dc oftendant. iam Templariis & Hofpitalariis , & aliis rcligiofis in eifdem prohibitum fit ftatutis , nc eo clcfias parochialcs , quas de confcnfti DkkcX. D. m*k*M ioS7 CONCILIUM. 108S Anibus prrftiti de ecclefiarum confuetudinibus obfervandis, nec advertentes, quod ficut le— —X. Dt difardia cltricanm tfpttntitai Uttenta anno attraBi**. gum,fic antiquarum confuetudinum tranigref- chrisu CHRISTI lores juxta utriufque juris prccepta non im«>»>. *,,U Quoniam nonnunquam contingit, quod ad merito funt pledeudi contra hujufmodi convacantem epifcopatum val aliam prslaturam fuctudines rationabile· juri confonas , dc prricriptas ex quadam arrogantia vel etiam Gduo in difcordia eliguntur, & alter, qui mi­ multate , motu proprio venire praefumunt , nori jure nititur, ut eum, cut majus eft acpropter quod non eft dubium inobedientis quifitum , per potentiam vel per taedium fati* notam, debitam Prelatis reverentiam fubtragare & exhaurire poflit , attrahit fibi favorem hendo dc perjurii reatum contra fuarum ec­ potentum laicorum, quibua ut ei mutuent dc adfiftant, promifliones facit de beneficiis filiis clefiarum confuetudioem veniendo, prrdidos incurrere tranfgreflorcs : confiderantes igitur eorum conferendis, & de juribus dc libertati­ bus ecclefiafticis remittendis. Nos huic mor­ quod tunc ecclefiafticas ordo confunditur , cum unicuique honor debitus non fervatur , bo occurrere volentes remedio falutari, prefenti ftatuto bufufinodi promiflores dc poten­ Bdc antiquas honeftates, dc approbatas confuetudines dc ecclefiarum jura omnia illibata fer· tum laicorum attra&orcs volumus ipfo jure excommunicationis efle lententia innodatos , vari volentes, prcdeceflbrum noftrorum con­ dc nihilominus eum fore intclligibiiem ad hu­ cilio anoedeodum , duximus flatuendo , uc quicumque canonicorum reverentiam Prxlato jufmodi dignitatem, mutuatores etiam pecu­ luo debitam juxta confuetudinem in fua ec­ niarum taliter in hoc cafu volumus carere clefia approbatam, proprio modo fubtraxerit aâionibus pro mutuo hujufmodi repetendo. terna vice, dc de hoc per duorum de capitu­ lo juramenta, ipfi capitulo fuerit fafta fides, XI. Di jttdicibttt dtltgitu tf iattrdiih. a confortio fui capituli dc perceptione pro­ Ad hrc plerumque contingit, quod judices ventuum fuie praebendas, tanquam inobedtens dc perjurus ad arbitrium fui Epifeopi, ipfo fadelegati feufubdelegatiipforum, ad quosfupάο, audoritate hujus concilii fit exrlufus , piices commiifiones fub forma communi a fo de Apoflolicadiriguntur,au&oritate litterarum per ipfum Epifeopum, fi ejufdem prefumptoris meruerit pertinacia , gravius puniendus. Si ipfarum ultra quam patiantur fines referipti papalis per fententias procedentes; terras, ci­ Cvero Prxlati vd Canonici prxfumptores hu­ vitates, oppida dc villas occafione private per­ jufmodi difpenfanone a fuo Epifcopo non ob­ fona: feu privatarum perfonarum ecclefiaftico tenta, ad capitulates iraftatus, vel ad perce­ ptionem fuarum fe almifcrint pnrbendarum, fubjiciunt interdido, invocantes etiam fuper hoc brachium feculare. Nos igitur volentes excommunicationis fententiam, quam cx nunc hujufmodi iniquis proceflibus obviare, pnefen- de conienfu hujus Sacri concilii ferimus in ti feripto declaramus de fratrum noftrorum eofdem , fe incurrere noverint ipfo fado : quod fi prxfumptores praefati tradatibus capitulari­ confilio dc conienfu , quod facerdotes noftre ci­ bus fe ingerere, aut fuarum praebendarum pro­ vitatis, diœcefis, dc provincia: ad obfervatioventus ante difpenfationem fuper praedi&afua nem feu publicationem fententiarum hujufmo­ inobedientia dc perjurii nota a fuo Diœcefadi interdidi teneantur, nec etiam invocatio­ no ipfis impenfam, temeritate propria con­ ni brachii fecularis, fi quam faciunt, aliqua­ tingere prcfumpfcrint ullo modo, extunc in il­ tenus pareatur. la ecclefia, cui talis contumelia fuerit irro­ gata , odo dierum per ejufdem ecclefie capiXII. Dt emfeffint fac indi fub Pltbno. Dtulura monitione pracmifla, cefletur ab officiis Infuper ftatuimus, ut fi quis de plebe ad divinorum ufque ad prrdidorum excefluum minus femel in anno dc nuxime tempore qua- fatisfadionem condignam juxta Diœcefani, dc Icfae ccclefic capituli arbitrium imponendam ; dragefimali fuam confeflionem illi qui eidem fi autem iidem prxfumptores poft cellationem plebi per Diœcefanum vel loci archidiaconum divinorum infra duosmenfes plene non fatiseft praefeftus, vel dc ipfius licentia alteri confecerint de committis, vel faltem non ince­ fefliooes generaliter audiendi poceflarem ha­ perint emendare, per fuos Diœcefanos bene­ benti non fecerit Sacerdoti, huic,fi illo an­ ficiis ecclefiafticis fpolientur. no deceflerit, quamvis confeflionem faciat in extremis, nihilominus audoritate hujus con­ XIV. Dt capftfMtoribiir ClerictrHM. cilii , ecclcfiaftica denegabitur fepultura , nifi forte aliqua legitima caufa fuadente locorum archidiaconi, aut officiales Diœcefanofum fePraeterea cum in prsdeceflbnun noftrorum ftatutis per pœnas contra captivatores cleri­ pulturam hujufmodi duxerint indulgendam ; ut alii hac pœna deterriti ad tam falubrisfacorum proditas adhuc nec ecclefiis nec ecclecramenti remedium ferventius ftudeant convo­ E fiaflicis perfonis fuificicnter provifum exiftat, confiderantes quod pro unius deliAo facri ca­ lare. XIII. Dt rtvtmtia Pralatonaa. nones interdum puniri praecipiunt totam ter­ ram, dt nonnumquam propter parentum pec­ cata in tertiam dc quartam generationem fi­ Praeterea in qu bufdam ecclefiis convcntualii puniuntur. No» de fimilibus ad fimiiia pro­ libus talis confuetudo invaluit ex antiquo , quod Perlatis earumdem ecclefiarum in afcedere cupientes , provida deliberatione hujus facri concilii prxdeceflbrum noftrorum ftatu­ furgendo & in aliis prerogatives a Canonicis exhiberi confuevit reverentia fpecialis, ut per tis duximus annedendum, irrefragabiliter ftahujufmodi infignia ipfi Pratlati, qui columnae tuen'es, ut non folum eorum filii, qui cano­ ecclefiarum cenfentur, ab aliis fimplicibus ca­ nicos etiam in minoribus ordinibus conftitunonicis poffint difeerni, fed quidam canoni­ tos, dc exteros clericos pro clericis fe geren­ ci immemores juramenti in eorum receptiotes, ac alias perfonas ecclefiafticas captivare, capti- 10S9 ASCHAFFENBURGENSE. 1090 captivatas detinere, occidere, mutilare , aut A vulneribus , que curari ope nequeunt medi... .-lethalibus five nimis atrocibus vulneribus , cinae, eamdem pcenam , qux contra captiva- anno ANNO quibus per medicorum nequit induftriam fubrores dc mutila tores clericorum in alio conCHKlSTl veQjri t vulnerare przfumunt , fed & omnis cilio eft expretis, per omnia dicimus cflic 1er“** ***’’ eorumdem facrilegorum utriufquc lexus ab .’· vandam. piis defeendens pofteritas ufque ad quartam generationem , nec ad facros orhncs , nec ad X V I. Dt mntciis ttltfitfirc. jttarcun . aliqua beneficia ecdefiaftica , nec in clauftris Prxterea quidam crudeles homines & per­ aut ccenobiis cujufcumquc ordini' admittan­ tur ; quod û contrarium faftum fuerit, ex verti dum ad torum ecclcliafticum in caufis malitia vel ignorantia ordinatos ab exeeutioetiam , de quibus eccleûa merito habet cone ordinum perpetuo volumus elfe luipenios, gnolcerc, ab adoribus evocantur, tiiius aureceptos vero ad beneficia ecclefiaflica iecu- doritatis, qua dicitur ; fa; Aewrar miffion , larium ecclefiarum pro non receptis haberi *ntte*tene beturet , immemores exitlcntes , decernimus ipfo fado, fed ne perfonis in mo· nuntios ecclcliafticorum judicum citationis , nafteriis five clauftris receptis detur materia Bexcommunicationis, vel alias judiciales d juad feculum redeundi, eas in ipfa monafteriis ni litteras deferentes , verbis probrofis , fic ira volumus remanere, quod in conventu ul­ quandoque diris verberibus , quofdam etiam timi reputentur , & nunquam ad officia vcl captivantes, alios interdum fuis rebus temere dignitates aliquas aflumamur ; dc illis autem publice fpoliantes , multipliciter afficiunt, fic perfonh , quz in ecclefiis conventualibus aut perturbant fic impediunt citationum fic littera­ monafteriis ante hoc noftrum ftatutum inve­ rum executioner io non modicam eccleliafttniuntur promote, audoritate hujus (acri con­ oe libertatis contumeliam fic jaduram. Goncilii hoc diftridc praecipimus oblervari, ut û fiderantes igitur malitiis hominum non efle parentes eorum aliquid commifeiint ptxmiflbaliquatenus indulgeodum , hoc facro appro­ rum, predide perfone oh hujufmodi fuorum bante concilio decernimus ftatuendum , uc parentum deiidum nunquam ad dignitates reus nuntios ada judicialia deferentes per fe aliquas aflumantur, fed in fuis gradibus pervel per alium verberatu, (poliat» , vel capti­ Cftentes ad ulteriores efficiantur ineligibiles vans , lite etiam non conteftata , audoritate ipfo fado, omnibus aliis pœnis contra ordihujus concilii , habeatur penitus pro convi­ 1rant es, présentantes , fic recipientes perfonasCdo; ador vero in caufa reconventionis fimihujufmodi in priori concilio conftittitis , ia lia perpetrare per fe, vcl per alium non for. fuo robore duraturis , & quia de canonicis midans , fuper inftituta contra reum adione fle ceteris clericis conviciatoribus fle perculto­ amplius nullatenus audiatur ; fle infuper uter­ ribus per pnedeceflorum noftrorum ftatuta que ac omnes alii , qui nomine fle occatione nulla certa forma vcl pœna prêter eam, que eorum , qui talia facere prxfumpferint ufque in jure communi comprehenditur , invenitur ad condignam fatisfadiooem Izfo fic judicibus cyprefla *, nos attendentes quod plus timeri exhibendam, excommunicationis fententia ab folet, quod fpecialitcr injungitur, quam quod ipfis lacfis ludie ibus , (ummarig cognitione generaliter imperatur , approbatione totius fuper hujufmodi forefado prxhabita percel­ concilii oeccffario duximus ftatuendum , ut latur. canonicus qui fuz vel alterius Ecclefias cano­ nicum verbis probrofis affecerit manifefte XVII. Dt fpeîutortkiit tlericortm. per quartam ; (i vero convicia manifefta di­ xerit in prxlatum , per mediam partem an...... ____ UUU.UII1 revocehem cum a nonnullis in dubium ni a perceptione fruduum fuz przbendx pe-D tur , qualiter ftatuta contra ecdeGaftic. per- nitus fit exclu lus ; fi quis autem canonicolunarum fpoliatores a noil ris przdeceiToribus rum in przdidas perfonas , etiam citra fan‘ *-*■ ' fervar ' ' ■ edita intelligi debeant fle i , prxfertim guinis eftutionem manus imecerit temere vio­ cum fpoliator non infra odo dierum fpalentas, pœnaspredidas dupliciter patiatur, fic tium , quod fuper reftitutione fpolii facienda infuper in utroque caiu juxta fui Diœcelani arftatuic concilium Moguntinum , coram judi­ bitrium Ixfo Satisfaciat competenter , ante­ ce, a quo emanavit monitionis edidum, com quam reifitutioms beneficium confequatur , paruerit, die juri obtulerit pariturum, dum­ fed pro temeraria membri mutilaiione omni modo circa (polium fibi impofitum ordo ju­ beneficio eccleliaftico fit ipfo jure privatus : diciarius obfervetur. Nos hujufmodi ambigui­ quz omnia 6t fingula circa alios clericos bctatem approbatione hujus (acri concilii tali­ nefuiatos , fi perfonas ecclefiafticas przdidts ter duximus declarandum , ut fi conquerens modis Izdant , feu Izdantur ab ipfis juxta de fpolio, ipfum efle fpolium notorium afliepnedidam formam fle ordinem fub poenis eif­ veraveric coram judice, & fuper tali notorio dem prxeipimus obfervari, falvis tamen aliis monitionis litteras impétrant ador in poena poenis in facris canonibus contra temerarios C rei infra odo dierum fpatium non curantis violentarum manuum in clericos injedores venire, poft lapfum ipforum odo dierum ad expreftis, falvis etiam juribus, quz vim repel­ probandum hujufmodi notorium admittatur, lere vi permittunt . Cve reus abiens fuerit per contumaciam, five praeiens . quo probato reus ad reftituendum X V. De mdneratine tiemm-nm . ca , quz ador te per ipfius* violentiam amififle declaraverit , cum expenfis abinde fadis Verumquia a quibuidam folet in dubium re­ & fatisfadione condigna fentcntialiter com­ vocari , utrum eadem pce na , que contra mutipellatur j fi vero in probatione notorii defe­ latoro in alio concilio eft prodita clericorum , cerit reo condemnabitur in ex«n(is , & ex ad eos qui ipfos clericos vulnerant fi mil iter tunc lite quafi conteftaca fuper lolio probando extendatur : nos ambiguitatem hujufmodi in­ oblervabitur debitus «rdo juru . quod fr if , terpretatione congrua declarantes > pro illis cui ipolu-iu eft impolitum , intra terminnm Ctrcrl. Generi. Tom. XXIV. Zzt ma­ ■ opt ' CONCILIUM (09» monitionis comparens , fe juri obtulerit pari- A prodiâa gens mifera convertatur , ad obier- — •m». turum, liberumque & inducias liberatorias pevatiooem pramiflàrum omnium compellantur. t*cr*t 6b* * in *** c*^u tal»ter Ipfi autem Judaei per locorum Diœcefanoe iodireâe per fiabtraftiooem communion»ChrU ***** diftinguendum ; aut ador tamquam fuper no­ fti fidelium aoomunmicationis fententia per­ torio contra reum , aut fimpüci forma cita­ tionis litteras impetravit : in primo calo ad cellantur. Si quis vero dc gente profata io die probandum notorium, lite etiam non conte- Parafceve vifua fuerit in platea vel per hoflata fine prorogatione qualibet non admitte­ ftium fu« domna aut fenefiram profpicere, tur, & hoc probato , rem ablatam juxta le­ ad quod probandum duorum Chriftianorum gitimam declarationem ipfius cum expenfis flabitur juramento , ia loci Diœcefano in legitimis & fatisfa&ione debita per conde­ marca argenti pcenc nomine teneatur , ad mnationem judicis confequetur, alioquin reus cujus folutionem reus & omnes defendentes ab inftantia adoris quantum ad fpolium fi­ eumdem per excommunicationis fententiam compellantur, bi impolitum totaliter abfolvetur cum refu. ... .& ne quis Chriftianus aut Jufione legitima expenfarum : & hunc modum datus hujus ftatuti ignorantiam valeat allega& procertum fimiliter circa eum , qui infraBre, univerfis parochiarum reâoribus per Moterminum monitionis juilo impedimento de­ guntin. civit, diœcef. & provinciam conftitutis, tentus venire nen poterit , fit hoc legitime in quorum parochiis Judci morantur, fub per­ (robaverit , per omnia volumus obfervari . na excommunicationis in quoslibet tranfgrcf,ilieras autem luper fpolio afolis diœcefanis fores auâoritate portentis concilii ex nunc locorum vel eorum officialibus precipimus im­ late precipimus firmiter & diftriâe , ut qui­ libet in fua parochia in fingulis dominicis petrari , alias ab aliis judicibus impetratas ca­ diebus , lingula quatuor tempora immediate rere vicibus decernentes. fequentibus infra mrrtarum folemnia publice profatum ftatutum lingua materna exponere XVIII. Dr JM. non omittant. Licet olim in generali concilio provide fue­ XIX. De fletutii contre ccclefiernm rit inftitutum, ut uterque fexus dc gente Jodeorum in omni Chriftianorum provincia li­ libtrlettt. gnum vel habitum publice deferre debear, quo a populo Chriftiaoo manifefte diftinguiC Ad hrcfacro approbante concilio initamus valeat & difeerni , fueritque adje&um fit fa- A irrita nuntiamus omnia ftatuta & confuehtbriter provifum in concilio memorato , ut tddines , quas civitates vel loca, poteftates, in diebus Dominicae partionis in publicum confnles , vel quaecumque aliae perfonae con­ prodire non debeat gens prodida fed in fuis tra libertates ecclefia: ac perfonas ecclefiaftife domibus continere claufis domorum olli is cas edere vel fervare adverfus canonicas fau& feneftris; ut ficut in eodem concilio tan­ diones prefumferint, & eadem fuis capitula­ gitur , chriftianis qui facratiflimx partionis me­ ribus mandamus infra duos menfes poft hujus moriam exhibentes lamentationis figna pro­ publicationem ftatuti penitus aboleri, & fi fi­ tendunt , illis diebus ab eodem Judrorum po­ milia de cetero acceptaverint, ipfo jure decer­ nimus effe nulla . Potentates vero ac omnes pulo non illudatur, licet etiam alias in lacris canonibus prohibeatur expreflë, ut Judri nec ftatutarii ipforum locorum, & qui fecundum publica officia, nec aliquas feculares habeant ftatuta dc confuetudines memoratas judicave­ dignitates , aut in fuis domibus aut fervitiis rint, ex tunc inhabiles fint omnem in eccle­ mancipia teneant chriftiana. Qtiia tamen nec fia Dei legitimum ad adum, falvis nihilomicontra Judros in prrdidis prohabttis cafibus Dnus aliis pœnis contra tales in generali concontrarium facientes , nec contra Chriftianos *Λ* cilio promulgatis. potentes, ipfos fine diftinttionis figno vel habitu in fuis terminis tolleraotes aut publicis of­ XX. De txeilienibxf. ficiis aut fecularibus dignitatibus proficientes eofdem , certa & fufficiens pœna in canoni­ Item ftatuimus ut queeumque civitas vel bus repentur : confiderantes quod facilitas ve­ communitas, pertona publica vel privata colnir incentivum tribuit delinquendi , & plus leâas five exaâiones , angarias five pruanfolct timeri quod fpecialiter procipitur, quam garias ecclefiis vel aliis piis locis ac ecclefia­ quod generaliter imperatur, de multa delibe­ fticis perfonis imponere , vel bona ecdefiaftica invadere portumpferit , fi requifiti emen­ ratione, & unanimi approbatione hujus facri concilii irrefragabiliter duximus fla tuendum , dare contempferint , quadruplum refundant , ut in pniverfis civitatibus, oppidis, caftris & aut pœna fubfcripta contra ipfas fuofqne he­ villis civitatis, diœcefis & provincia Mogunredes diftriâius obfervetur. tins gens Judaeorum utriufque fexus infra Prasterea nullus ecclcfiafticam pertonam in duos menfes poft publicationem hujus ftatuti E criminali cauta vel civili queftione , nec ali­ talia figna & habitum , quibus fine qualibet quam pro rebus, bonis, vel pofleflionibus ec­ ambiguitate a Chriftiano populo diftinguatur, clefiarum five jure perfonali quod vulgo Lifibi eligat dc deferat manifefte, dignitatefque pcedinge dicitur , quis earumdem ecclefiarum feculares & officia publica , quibus de gente poflertiooes vel bona poflideat five alio quo­ Srrfata aliquis forte proeft, & mancipia Chricumque titulo trahere prolumat in judicium iana prorfus dimittat , alioquin in omnibus fieculare. locis ubi Judai huic facro 8t falubri concilio in hac parte obedire nolentes , habitare vel X XI. Dc foro competenti . domicilia obtinere nofeuntur, in pœnam Chri­ ftianorum potentum tamdiu certetur ab offi­ Jurifdiflionem ecclcfiafticam proterquam per ciis divinorum, donec per principes, potefta­ vias a canonibus indultas nullus attemptet ali­ tes, nobiles Chriftianos in quorum territoriis quatenus impedire, &ecclefiarum vel aliorum loco- 1O9J ey A$CAfFENBURCENSE. locorum communitatem hadenus de jure vel —— —de conluctudinc obtenta infringere ac aliqua anno liter violare. CHKJSH XXII. Dt Vngclt. 1094 decedentium etiam clericorum peculium oc— J -*:-— —;l... i.: cupire — vel· -----------occupatum detinere, omnibus laieia fub anathematis ex none prout cx tunc in ipfos lata diflriâius inhibemus . Qyicumque etiam laici ad beneficia ecdcfuftica quo­ rum jus patronatus ad ipfos fpcâare dinoicitur , ftib dolo & fraude perfonas prxfcntaverint, ft dc dolo & malitia convidi fuerunt , ea vice dumtaxat ordinarius loci ecclefix va­ canti , idonea, fecundum fuam providentiam , provideat de perfona. Anno Novas etiam exadiones qux vulgo Ungeft dicuntur, nulla civitatum inftituat, fic ab inflitutis poft hujus edidi publicationem infra menfem de fi flat, nec menfuras rerum vena­ lium ab antiquo ferratas , fit a fidelibus ap­ probatas minuere vel mutare prxfumat : De servis fit mancipiis ecclefiarum io civitatibus XXVI. Dt religitfr ordinii.tr. refidentjbus, poft eorumdem fervorum mortem ecclefix debita jura quorum fervi & manci­ Prxterea ftatuimus, nereligiofi , cujufcumpia fuerunt, recipere minime prohibeantur. ^que ordinis vd religionis exiftant, fines fuorum excedant privilegiorum (cum privilegium XXIII. Dt eltierii vtleetatihi/. mereatur amittere , qui concefta fibi abutitur poteftatc;) fi qui etiam religiolorum per do­ Ultimas quoque moriendum voluntate* nul­ nationem vel alium* legitimum titulum jura lus impediat, fic caufa fuper teftamentis exor­ patronatus aliquorum beneficiorum ecclcfiaftita coram nullo prater quam ccclcfiaflico JUcorum acquifiverint , talia beneficia propria dice tradetur. temeritate luis ufibus non ufurpent, fed ipfis vacantibus ad ea facerdote/ idoneos prx len­ XXIV. Dt advocatir Eccltfantet. tent , alioquin clapfo tempore a jure ftatuto ordinarius loci, prout ecclefix expediat, pro­ Hac etiam in conftitutiooe fancimus, eun­ vidum inftituat in curatum . Si quis etiam dos ecdefiarum advocatos infra provincix paiocbiales infra quarum limites grangias & noftrx terminos conftitutos , cujufcumqoe fic monaflerii habuerint terras , agros , prata , preeminent!! ftatus , eifdem juribus efle con­ vel vineas aut alia bona, de quibus jure de­ tentos , qux iofis feu eorum antcceflbrlbus ~ cimam folvere tenentur , in decimatione de­ fuerunt conceits tempore , quo ad vocat i am fraudaverint , omnes ipfis ad hoc opetn vel hujufmodi fufeeperunt, fic ecclefias quarum operatn dantes, & ipforum fervitiis intendeu. advocati exiftunt defenfare Audeant fic mana­ tes, decernimus ipfo faâo excommunicationis iententiam ineunt Ac . Quicutnque vero auiu te ne re pro pofle. temerario contra ptxdtâam conftitutionem XXV. Dt tortorum ncl^fiafticornm venerit, cujufcumqua ftatus fuci it vel condi­ ievnforiiitr . tionis, ipfo faâo fit anathematis vinculo in­ nodatus, & fi clericus fuerit, qui talia comInfuper ftatuimus ne perfona quantumcummiferit , omnibus fuis beneficiis ecckfiaftics ?|ue nobilitate aut praeeminentia ft.-.tus pix- Ac dignitatibus privatus , & ad ulteriora per­ ulgear , ecclefias ac ecclefiaftica bona, jura, cipienda omnino inhabilis & indignus. Latjurisdiâiones, & vafallos eorum violenter ac corum etiam contra prxfentem noftram con­ auâoritate propria publice occupare, aut oc­ flit ut tonem in aliquo venientium filii , nepo­ cupando invadere, vel fcienter occupatoribus tes ufquc in quartam .______ a generationem, ___________ . nifi fuiecclefias & bona prxdiâa prxftare prxfumat pficienter injuriam paflis fatisfa&um fuerit, ad honorem "& quomodolibet per fe , vel per alium aut per omnem ----------- c-------------* dignitatem eccclefiaftiΛ n' alios > confilium , auxilium, vel favorem ; fic cam inhabiles efle decernimus& inhibemus nifi requifitus infra menfem ecclefix Ixfx aut fub anathematis perna , quam ex nunc in prxlato ipfius damnum illatum emendaverit , omnes in contrarium venientes ferimus , eofipfo fado fit anathematis vinculo innodatus, dem in ecclefia Dei ulterius promoveri. fc 4t* 4#fr 4#$ 4tf* Ex Lunigü c o Spicii »>, ' r' precipimus & in territorio , in quo ca­ Ara lententia , quam tn his Scriptis cx nunc ferimus, funt privati ,&is ea libere confecerit, pitur , vel per quod captus deducitur , li ad quem Collatio pertinet eorumdem. Si ve­ captioni vcl deduâiotri hujufmodi Dominus ro religiofi monachi , vd Canonici eos fepedidi territorii confenfutn pneftiterit , vel ju­ lire przfumpfcrint, in eo loco, in quo fevamen . Quod fi infra menfem a captiv/tace pulti fuerunt, ccctefiafticum ponimus interdiidem Epifeopus detentus fuerit , totam pro­ âum, donec corpus effodiant . Et fuper no­ vinciam fupponimus per fententiam , quam ftri cranfgrcflione ftatuti emendam exhibebunt nunc ferimus , ecclefiaftico interdicto . Item competentem dizcefano & ecclefiz , in cujus cum hujufmodi fcelerum pert rador es ipfo fa­ loci injuriam hanc fecerunt . Addentes ut fi do fint excommunicatione ligati a Canone Dominus terrz, Civitas, oppidum, aut quz· lentent ir promulgate , volumus fic praecipi­ mus , ipfos ab omnibus Ecdefiarum reâori­ cumque communitas, in domibus, cunis , ut bus noftrz provinciz r___________________________ excommunicatos exprcf-_ r._. prrmiftitur, terrarum Domini ejufdem pœnis __ _______ fis eorum nominibus nunciati fingulis diebus B contra Cingulares perfonas annotatis fuperius fubjacebunt. Nec non & ipfius terra, civicas, Dominicis ic feftis , & a Chrifti fidelibus , uique ad iatisfactionem condignam , certius communius vel oppidum , nifi monitione przevitati - Illos etiam , qui ipfis cammunicare mifla fatisfecerit a dizcefano loci fupponitur pixiumpfcriiH , prxterquam in cafibus a jure ecdefia(lico interdiâo, quod ufque ad condi­ gnam fatisfaâionem per totam diae, przcipi· concedis, fi Canonice monili a communione mus inviolabiliter obfervari. Item fi Canoni­ talium fe non abftraxerint, five laici fuerint, cum Cathedralis Ecclefiz, aut alterius Colle­ five Clerici religionis vel ordinis cujufcum­ que, prxcipimus a locorum ordinariis, auâo gii , vel pcrlonam Ecclefiafticam aliti in di­ gnitate , vel perfonatu capi contigerit, & ca­ maie noftra & diâi confilii excommunicatio­ nis vinculo innodari . Infuper diâi facrilegi ptum detineri, ftatuimus, ut ufque ad liberar.itioncm ipfius & exhibitionem debits fatifperlonam flandi in judicio non habeant, tefactionis in disc, in qua captus detinetur , ftimonium eorum nihil fidei afferat , & tan­ cefletur generaliter a divinis . Sicrilegi quo­ quam rei crimine Izfr Majcftaiis inter vivos que expreflis eorum nominibus per totam ab omnibus prorfus legitimisaâibusfintexclufi, & poft mortem, nifi fibi a fede Apoftolica C provinciam fingulis diebus dominicis excom­ de ablo’ut ionis beneficio providerint beftialem municat! publice denuncientur . Item fi quiiquam de Przlatorum vel Canonicorum fami­ cum befliis recipientes fepulturam. Feuda fi qua lia captus fuerit, nulla adverfus eum, coram abEcdefia tenuerint ipfo faâo amittant, nec ipfius Domino, vel przlato, fcilicet & Cano­ infeudentur a novo, qui talibus beneficiis ex nico, inftituta querela, taliter diffinimus, ut eorum maleficio fe reddiderunt indignos filiis ejus captivatores, vel detentores, canonica mo­ etiam patratorum hujufmodi fcelerum capien­ nitione przmifla, ab ordinario loci excommu­ tium fcilicet , quam raptos detinetuium in Clericatu pofitis , ad ecclefiaflicos ordines , nicationi fubdantur , donec captum libertati prifiinz reftituant , & ei ac Domino fatisfa­ beneficia ecclefiaftica, & honores, nifi paren­ âionem exhibeant competentem. Infuper fta­ tes eorum celeri fibi fatisfaâione profpexe' tuimus, ut io fingulis noftris fuffraganeorum rint, prohibitus fit aflenfus . Ad hoc ftatui­ noftrorum ac Archi-Diaconorum noftrorum mus & firmamus in his feriptis , ut fi qui noftrz dizcef. & provinciz Synodis, ab his , clerici, monachi, aut regulares, cujufcumque qui eis przfident, Clerici prophani excommuordinis , religionis , ftatus , conditionis, aut < gradus exiflant , qui przdiâos facrilegos adDmeentur, anathematizentur, & una cum laitcclefuflicam fcienter receperint fepulturam, cis contra libertates ~ Ecclefiafticas Statuta eden­ tibus, ac eis utentibus, qui ipfo fadocanohis tint fuis officiis, beneficiis , locifque privati , fentcnria funt ligati , excommunicari publice & a clericali ordine penitus alieni . Item de Epifcopis alienis per noftram provinciam trans­ nuncientur, prout fecundum Deum videbitut expediens & confukum. Item ftatuimus , ut euntibus fic volumus obfervari , quod in ter­ ritorio noftrz diorc. vcl provincia , in qua Ecdefiarum, monafteriorum, aut aliorum pio­ eos capi contigerit , fi dominus ejulJem ter­ rum locorum advocati in perfonis, aut bonis carumdem ecclefiar. monafteriorum , aut pio­ ritorii captioni eorum aflenfum & opem prasftiteiit, ac per totam dime- in qua capti de­ rum locorum fibi debito ufurpantes contenti his, quz ipfi jura permittunt, hoc eft pcenis linentur, donec ad eorum libertationem divi­ na officia intermittantur , & capientes ac ip- delinquentium moderatis, cx jufto judicio pro­ venientibus ab injuriis & injuriofis gravamini­ ios captos detinentes per totam noftram pro­ bus omnino defiftant , & perfonas ecclefiafti­ vinciam ufque ad fatisfaâionem condignam excommunkati publice denuncientur . Statui­ cas, procuratores, aut nuncios Ecdefiarum , mus infuper & inviolabili conftitutione firma­ E feu Ecdefiafticarum perfonarum in petendis 3 mus , ut fi qui domos, vel Curias Epifeopo­ aut percipiendisdecimis, cenfibus, velaliis red­ rum, aliorum Przlatorum, vel Canonicorum ditibus eorumdem, & in pignoribus pro eifdem per vim confregerint , aut alias dotes Eccle­ decimis , cenfibus, feu redditibus, ut in quifiz in ruinam , quive ad hoc confilium & bufdam locis aflokt , capiendum non impe­ auxilium, opem, vcl operam przftiterint ef­ diant & requifiti eos impediri a fuis fubditis ficacem , ut facrilegi in va fores adiceccfano lo­ modo aliquo non permittant . Qpod fi a dici, cum aJ eius notitiam pervenerit, excom­ ftis advocatis, vd eorum nunciis fecus fuerit municentur , & per totam diœc. ufque ad con­ attentatum, Canonica contra ipfos, ubi com­ dignam faustacHonem exeommunicati publice mode fieri poflit & verifimiie fit ad eorum nuncientur. Si vero ufque ad vitz fuz exitum pofltf notitiam pervenire, admonitione przmifin fua pertinacia perftiterint, ecclefiaftica ca­ fa, ex abundanti tribus Dominicis diebus de te tnt fcoultura, quos fi parochialium Ecclefiaambone majorum Ecdefiarum illius Dizc. m qua ■ * #τ;Λ!ΑΛ*»· mo? SEDES VACAT. RttFMpNÇlS Dt\.CIVlLrvOli. ADOLPHUS IMP. IOoS EDUaKOUS i. R. 2VNGL. ,O?5 metropolitans, cui nunc favente Domino przfidemus , fuerint confirmata confirmate , ipfa i"r mandata ------ J * per totam noftram provinciam fideliter exellfl quantur . A relu-Diaconorum etiam per no­ ftram dire. fic provint. conftitutorum fenten­ tias , nec nos, nec fucceflbres noftri, nec ali­ quis Coepifcoporum noftrorum abfque caufx cognitione relaxabimus ullo modo* Item om­ nibus & fingulis Prxlatis ac Clericis noftiz dixcef. & provincir prohibemus, ne in domi­ bus fuis, vel commeftionibus fcholares vagos, qui Goliardi, vel Hiftriones alio nomme ap­ âo. Praeterea raptores & invafores & detenpellantur, per quos non modicum vilelcit di­ gnitas Clericalis ullatenus recipiant. Illos ma­ tores rerum mobilium , feu immobilium ad menfam Epilcopalcm, monafleria, Capitula , xime, qui in facris conftituti funt ordinibus , alia pia loca, feu perfonas Eccleliafticas perti­ a clericali habitu apoftatantes & ordine, Lainentium fi continua monitione infra termi­ calem habitum affumpferunt. Quod cum prxnum przmifla a loci ordinario fibi ftatutum β j midis Statutis omnibus & fingulis tub excom­ reftitutionem & fatisfaâionem plenariam cum municationis pcena praecipimus firmiter obfercffeâu non duxerint faciendam . Hoc obfervari. Poftremo ne circa hac aliquis occafiovatum volumus & teneri, quod fupra de Ad­ nis vel ignorantias poflit velamen ptaetendere, vocatis terraium Dominis fic perfonis Angula­ ftatuimus, volumus & mandamus, ut hzc faribus eft ftatutum. Ceterum ut fortiori cari­ luraria ftatuta fcmel quolibet anno in Epifcotatis vinculo uniti , alter alterius onera por­ pali Synodo, vel capitulo, publice recitentur. tantes, contra przmiflorum ftatutoium trans Verum quia plus firmitatis afferre videtur , greflbres ac alios delinquentes inftantius pro­ quod fpecialitcr injungitur, quam quod gene­ cedamus, fit ut ipfi majori rubore fuffufi ci­ raliter imperatur, luprafcriptit omnibus etiam tius refipifeant , hac Synodali conftituiione includimus & inclufum efle volumus Direct, farucimus, ut nos fic fucceflores noftri, fit qui-C ooftrz honorabile Capitulum Ecd. Hamburg. libet fupradidorum Cocpifcoporum noftrorum In quorum omnium & fingukrum przmiflofuffrsganeorum invicem tenere debeamur fic obrum teftimonium & approbationem, totius confervare noftras fententias, fic per noftras Diaec. filii accedentis confcnfu, figillum noftrum prz ■ exequendam ab carum latore fumus requifiti. lentibus duximus apponendum . Verum fi in perfonas fpeâabiles, illuftres.aut Datum & aâum an. Dom. MCCXCII. fe­ alios nobiles, fcilicet terrarum Dominos, fen­ ria fecunda poft Dominicam , qua cantatur tentias proferre contigerit , poftquam a fede Lztare. lo97 “~qua diâi Advocati delinquunt , pubblica. fie» A CHRisn men,*° > ut *b iojnn* defiftant d» commiflo ■ >,>. infra tciminum de arnbone fibi flatuendum fatisfaâionem exhibeant congruentem . Alio­ quin ex tunc ab ordinariofoci excommunicen­ tur, ac per totam Dice, excommunicat i pu­ blice nuncientur. Ceterum fi Dominus tenz fuerit advocatus, & per fe, vel fuos delique­ rit in prxmiflia, tota illius terra , vel fi lin­ gularis fit perfona, parochia, in qua moratur per menfem de arnbone ftatutum , ab eodem joci ordinario fupponitur Ecclefiaftico interdi­ SYNODUS CICESTRENSIS Ex tomo 11. colleffanit jfngtiuHUt. Statuta & adjeâiones domini Gpberti Dei gratia Ciccftfenfis epifcopi , publicata in majori ecclcfia Ciceftrenfi, in fynodo ibidem celebrata, in dic S. Callifti papz , anno Domini MCCXCII. Dhujus, maxime per ea quehoneftatemdecent, a rationis tramite per devium non abducat . i. Ne animalia ponantur in cotmeUriit ad pa- Cum ergo ecclefiarum fanâuaria, que popu­ fcendum. lariter coemeteria nominantur, ficut frequen­ x. Qwd i» oblationibur devot populi non refirinter noftris auribus inculcatur, nec tantum per gafsrr. laicorum, verum etiam , quod deteftabilius eft, q. Excommunicati funt ipfe fefta dt lentores de­ per reâorum, vicariorum, & facerdotum pacimarum. rochialium , cupiditatem nefariam , porcis , 4. Quod parockiani filantes audiant Miffam. equis, bobus, ovibus, fit aliis animalibus, fub f. Quod fepultxru nox fiant iu ecdefiis & can­ pnetextu herbagti inibi crefcentis, Dei fic eccellis. clefie rejefta reverentia conculcentur ; fic fan­ 6. Ne trunci (rigantur in ecclqfiia fint epifcopi dorum forte corpora , quorum aliqua in iiflicentia. dem coemeteriis fas eft credere fepeliri , exe7. Ut ka conftitutieius quater in arnio publi­ crabili eftbflione foedentur ( quod prsfertim defunâorum parentibus fic amicis merito cede­ centur. re poterit io horrorem. ) Nos igitur , tante CAPITULA. temeritatis fic dereftande cupiditatis audacias frenum moderaminis volentes imponere , fub 1. No animalia ponantur in tamtteriit Divinae fic noftrx mated iûionis interminatione ad pafcendum. duximus * flatuendum: ne quis litteratus, vel **°° Λ —~.“Τ“·Ιο tempore, tantummodo per quindenam, liçhkish ccat eofdemagnos immittere nutriendos.Quod . fi forte (ecus contigerit fieri, ex contemptu , vil, per negligentiam, aut malitiam eorum , quibus parochiali confuetudioe claudendi coe­ meterium , drvifim ve) conjunâim onus incum­ bit : ipfos , qualitercumque flatus conditione przfulgeant, domino rege & ejus liberis dum­ taxat exceptis , a tempore notificationis przfentis ftatuij, excommunicationis fententix tam- cî^sTt IV. Çuad parsclÛB. flentes Parochianos, diebus Dominicis faltem , & aliis folemnitatibusfeftivis, praecipimus. mone­ ri diligenter, quod in ecclefia folemniter & de­ vote morentur, (altem dum Mifla cantatur , orationibus dt aliis devotionibus jugiter inftftendo, non difeurrendo tumultuofe, ut alicubi ha Aenus heri coaluerit, per ccemeteria fic alia loca ecciefiis contigua, ex caufa non necefla.ria, & multocictM inhonefta. diu volumus fubjacere, quoufque terminos vcl limites claufurx cameterii, qui ipfos contige­ rint, refecerint competenter. V. Ottod fepultura non fiant in eccl<»«.>» litteras uu.uuu. duximus declaluntate pratpofiti vel capituli ejufdem, nullusrandas. In cujus rei memoriam przfentcs ibi pifcari przfumat, Ac fi quis impofterum conceffimOs litteras noftris figillis authenticis regie difpofitioni contraire voluerit, anathe. communitas. Datum Strigonii in Concilio matis feriatur exterminio, regis & regni to. provinciali, Anno Domini MCCXCI1. prtdic tius retia exiftat. Et licet alii dc fub pede nonas Maji. fant impedire, relaxarunt, vigore juffitizcorn-A — —pellente ■ < .... , adjeâa .i.-a. pœna loo. marcarum, ii . con. ANNO trâ venerint in faturam; nihilominus tamen tempore nundinarum, eidem Budehfi ec­ clefiz ita ie jr^crentes exhibent, Ac mole· ftos, ur officiales, & tributarios ipfius ecclcfiz inibi detlinatos, frequenter in aquam de· jiciant Danubii, dc alïïfc\ corporalibus afficiant G E N U E N S E CONCILIUM A Jacobt de 1'aragine archiepijcopo Amo ngi. babitnm. IM. Ontilii bnjtit fui mtminit Jacebat dt Vo­ Dfuerunt multa utilia ftatuta, & multe con­ ragine in Cron. Jaauen/i Rtr. Italicarum ftitutiones editz, quz ufque hodie obiervanto. IX. pag. 5 j. bit verbi t . tur. Ceterum quia inter aliquos dubitatio In ecclefia S. Laurentii provinciale conci­ videbatur oriri, an corpus S. Syri effet in arlium celebravjjrÇ-ubi interfuerunt epifeopus cha marmorea, que fubtus altare S. Lauren­ Albiganenfis , epifeopus Brumacenfis, epifeo­ tii eft collocata, voluimus fuper hoc inquire­ pus Naulenfis , epifeopus Maranenfis , Ac epire veritatem. Quocirca concilio przfente, Ac icopus Abienfis. Epifeopus Bobienfis fe excuprzfentibus poteftate, Ac capitaneo, abbate favit infirmitate, At jenedute gravatus; fuum populi, Ac multis aliis nobilibus civitatis Januz, archam illam fecimus aperiri, ubi in­ tamen procuratorem, & fyndicum deftinavit. Epifeopus veto Dacienfis tunc vacabat. in­ venimus archam ligneam inclufam, Ac dili­ terfuerunt vero abbates mitrati quamplures, genter firmatam, quam aperientes ibi inveni­ fcilicet abbas S. Syri, abbas S. Stephani, ab­ mus laminam plumbeam, Ac tabulam marmo­ ream , Ac cedulam in pixide quadam repofibas S. Fruduofi, abbas de Tyro. Abbas vero de Borfono, & abbas de Infula Gallinaria fe tam , Ac utrobique erat litteris exaratum , quod E in ilia capla offa S. Syri erant repolita. Nos cxcufaverunt infirmitate, &. fenedute gravati ; fuos tamen procuratores, & fyndicos deftina- etiam illam capfam Iu per altare S. Laurentii tunt. Interfuerunt etiam przpofiti, Ac archideduci fecimus, Ac ibi noftris manibus inqui­ presbyteri , prriules , & czteri miniftri in rentes omnia offa invenimus quz ad compomultitudine copiofa ■ In ipfo autem concilio fitionem humani corporis requiruntur. C Cmcil. Central. Tom. XXIV. A a^a TER.- à no; TERRACONENSE CONCILIUM. 28ί » —θ c"*',$n 1106 cahnr^ ’ , TERRACONENSE CONCILIUM Amo J101. Nno Domini MCCXC. primo («) die A fabbati quz fuit id us Martii , nos .Ro· (a)Aiibidi- dcricus permiiTione divina fanâz Terraco«>tur hœ«m»-neniis zcckfiz archicpifcopus in civitate Teri' raconer'f| pcrionaliter conftituti* de mandato ipeciali litteris nobis fado, & auâoritatcûnrr.tu dus âtflimi patris & domini , meritifque beati bahtmt. infra duos tnenGu a tempore publicationis conftitutionis iftius , fe non emendaverit in hac parte, ingreflum ecclcfiz auôoritateprz­ fentis conftitutionis fibi noverit jnterdiâum . Sane quia, ut in nonnullis ejus provincix catbedralibqs ecclefiis ac collegiatis ufus inordi­ natus permi fit hadenus, ne dicamus abufus , canonici & miniftri unius diei fervitio depu­ nuitii ‘“^domini Nicolai divina providentia fanûzRoiuilmmânz ecclcfiz fummi pontificis , afliftentibus tati , unum intrant, quorum ad unum & idem officiufn faciendum , adeo tamen ab unitate M,un n»»>. que ingurgitationes, ebrietates & comeflaiioms: abbatibus, redoribus, vicariis fic alus ’* nes indebite committuntur, & multoucs mor­ tes & vulnera funt haftenus fubfe.cuta . Quamperfonis interdicentes & prohibentes cxpreiTe, plurimi infuper ex laicis antedidis tempore quo quod didis laicis, vcl eorum aliqui comefhones fic pallus, potationes & bevragia, vcl decimarum ac primitiarum granaria dividun­ tur, non permittunt per illos ad aliquid aliud cx caulis vcl occafronibus . ludecime & prtmitiz bladi pertinent, portari pradidis non dent, nec dari faciant vel perlibere diâum bladum fuis propriis animalibus m|ttant, fi aliquas pœnas canonicas volue­ vel etiam alienis, ut pro apportaturis przfati rint evitare. iri'duplo bladi, vei in triplo quam alti por­ XII. tarent, neceffario cis detur. Nonnulli etiam qui juxta locorum confuctiidinem ad horrea ^cclefiarum bladum decimarum fic primitia­ Çirad in » feienter retinuerint, vcl per alios procu- fed ad prztcrita & adhuc pendentia amplie..... ..... ..i nt à raverint, feu mandaverint , ac concerter tur. retineri, excommunicationis fententiam pro- SPA- SPAlΛΠNUM CONCILIUM. Hi) «>·4 — — *·»«««■***?».*»*»** chkistj anno " c»Rm r‘ SPALATINUM »‘>i· ‘ CONCILIUM ‘X K Pre àifciphm eetlufaftica n ordjnwb.' tkritii fiatumda Anno 1x92. haHtnm. „ Z'"''Oncilii hujus a&a perierunt quidçm ; A totam fuam querimonl; Manfiivid. ,, Vu*fed rerum in eo definitarum fumma fic contra nos converter nobis impingendo, plurimum nobis , „ rctuitat cx veteri monumento quod cx Luquin potius fupra modum debitum» extitit in„ cii hiftoria Tragurienfi erutum eft, fimuiteflus, ficmoleftuS, tamquam graviter faucia. „ que nos docet alteram fynodum , anno i©· tus, ficafftiâiu. Et ii bene recolitis cum nu­ per in focietate Pauli Bani ad not accefliftis „ quem i 1393. ibidem habitam. Joannes divina mjieratiooc totius Dalma­ luper eodem faâo non folum àTr. fed etiam tis, ChroatixSclavonisqucPrimas, Ven.Fra­ a Spalat. grAviflimas lamentationes , & terri­ tri D. N. per eamdem epifeopo Scardon. fal, biles conqueftiones in prxfentia D. poceftaris in Domino. Teftante facro concilio anno pne­ Spakfic omnium nob. Spalat. non abfque ma­ umo in Spaleto celebrato, ordinafle, ae fir­ gno noftri cordis dolore, dc multi certaminis miter prxcepitfe recolimus, quod nullus fufagone opprobria etiam contra nos rigida, dc fraganeorum noflrorum in prxjudicium alte­ dura , afpera fic moled a appelacione audivi­ rius clericos alterius diœcefis ad facros ordimus. Super quibus omnibus graviter affliâi fit nes promovere, aut alia ccdefiafticA fic epi· perturbati ad inflant ia m., & .preces multas om- fcopalia facramenta miniftrare pnefumat, fubBnium fuffragnneorum noftrorum, qui pnefenpœna D. lib. fed fuc diœcefis finibus fit contes in fefto & Dompnii exttterunt, taliter re­ tetftus. Quod praeceptum, fictam falubre fta­ tire fraternitati feribimus, fic per hoc prefers Icriptum noftrum firmiter, & diftrkte precitutum Ven. F. M. G. * D. G. F. epifeopus in * r.(^or. fefto B· Dompnii pr&fentibus noftris fuftraga- pimus, & prxeipiendo mandamus , quatenus T .cuuentu.neis fic univerfb clero vos infrcgtfb graviter in antea, ficut gratiam B. Dompnii, fic no­ •t"kor· nobis eft conqucftus, dicens, vos Sibinicenfcs ftram caram hrheatis, dt fi diâi concilii pa­ clericos ad facros ordines promovifle , ac cis nam vultis effugere, fupradiâa nullatenus at* chritma contuldfc, nec non baptifma parvu­ temptetis, de in prcdiâis nullatenus cttcedalorum , ac alia (aeramenta ecckfiaftica, ficetis, alioquin indignationem B. Dompnii , dc pifcopalia celebra fle in fui praejudicium & gra­ noftram, ac fupra diâi concilii petnam ficon* vamen ■ Cum diâi clerici Sibenicen. fic totum trafeccritis proculdttbio incurretis. Data Spakti in Palatio Archiepifcopali die Sibenicum fubjeâi fint de jure epifeopo , fic . , Martis 12. Medii infra oâavas B. Dompnii epifeopatui Tr. excuiantcs vos omnia fupradida noftro mandato de auâoritate fecifle. Hanc C Ind. tata, ideft J293. SYNODUS ANNO CHPISTf • »« t a Ex Hj Juii Gtr-nu ficr* Γοιη. ». PATAVIENSIS Bbrnardo ANNO CHRISTI spiscoro Anno MCCXC11I. celebrata. P*S- Os Wernhardus Dei gratia Pjtavienfis' 'pluvias pilleis adjunâo cnpucio uti pofliint; qui vero prsdiâis fuffuraturis uti, vel prster epifeopus anno Dom. 1293. ln oâavaB. loannis Baptiflat celebrantes P.raviatin cathe ncceffitatem ­ pnediâum pi Ileum geftare prx· fumplerit, toties MLX. Dn. ad fabricam Padral) noftra Ecclefia Synodum Clericorum de tavicnfis Ecckfis teneatur, quoties hujufmodi confilio fratrum noftrorum ac Prslatorum , vcftitis fuerit vifus uti ; de hoc inquirant De­ qui in noftro Capitulo aderant, ftatutis prxcani, fit emendam repetant fupradtâam. deceflorum noftrorum hax, qu* fcquuntur , De vigiliis quoque Sanâorum ab Ecclefia duximus apponenda. In primis itaque diftriinftitutis, in quibus eft in cibis quadragefimaâius inhibemus , ne Clerici in facris ordinibus libus jejunandum, pr*cipamus,ut quoties hu­ conftiruti , de quacumque re fufturaturas in jufmodi vigilias in diem Dominicam incide­ pilleis fuis habeant cjufmodi pilleis longiores, rint , Redores Ecclefiarum die Sabbath* prae­ & fuperius dependentes,- fed nec unquam li­ cedente idem jejunium faciant obfervari, ficut ceat eis aliqua alia geftare pillea, nifi extra manfiones fuas. Quo cafu contra silus vel > a jure cpmmnni antea dignofeitur inftitutum . N SYNO m 11 f SYNODUS APUD S. HIPPOLYTUM 1116 <**?*·.■*?#· w ** ** ** faH.rfiH Germaau iacra Tora. f» t- ««>. SYNODUS APUD S. HIP P O L Y T U M A Bernardo Patavienfi Epifeopo celebrata · NQ s WemhardusDei gratia Ecclefiz Pa- A quirant ; & emendam przdiâsm requirant . tavienfis Epifeopus anno Domini 1194· Aboquin fciaot fe teneri ad folutionem omferia quinta poft Dominicam Rtmintftere apud nium, quz parcorum incuriam , fit negligentiam, circa inquifitionem & requiGtionem hu­ S. Hippolytum celebrantes Capitulum Clerico­ rum de confilio venerabilium fratrum Abba­ jufmodi negligentur. Item ftatuimus, & ordinamus,, ut nullus tum, Przpofitorum, Archidiaconorum, ka­ liorum, qui eidem Capitulo aderant , ftatu- Clericus alterum , offerendo pecuniam ante tempus in Vicaria feu adminiftratione , ad quam tum recolendz memcrizdomint Godefridi pre ■ dcccflbris noftri, ne facerdotibus velfcholari- affumptus eft, audeat fupplantare , fi gravem bus vagis confolationis aliquid impendatur , a nobis effugere voluerit ultionem. Ut autem przterquam duobus fimul venientibus fine ar­ huic morbo plenius occurramus , inhibemus mis , dc longis cultellis , quibus in charitate firmiter, & diftride , ne Clericus volens Vi­ cariam feu aliam quamcumque adminiftratiovoluit modicum paftum dari. Item ftatutum, quo Anticipatores, & fupnem in aliqua Ecdefia convenire fibi , ante feftum Epiphaniae cuiuslibet anni---, quidquam plantatoresClericorum in Ecclefiis, fic cappel-------------r.r-------------------------------Ί,-----Iis fufpenduntur a Divinis, tenore przfcntium Bloqui, vel attentare prefumat. Alioquin quarrevocamus in totum. Quia vero przdiâorum 1tam partem omnium, q'uz ante feftum hujuiSacerdotum & fcholarium vagorum infolcntiz 1rriodi exhibebit, & nihilominus , qui exhibi­ adeo per noftram dtcecefin excreverunt , ut 1tionem talem apud fe fieri permiIerit , tanetiam inprzfenxia noftra a Clericis dc Ecdefia1tumdem folvere teneatur . Super quo etiam fticis perfonis , denegantibus fibi , quod pof1Decani diligenter inquirant, dc emendam re­ funt, blafphemias inferantfic imponant : Sta- |petant fupradiâam. Alioquin poenam prxdituimus, providemus, flt de novo ftriâius in- <âam incurrant. hibernus, ne facerdotes, feu fcholares hujufItem ufurarura voraginem compefccrc cu­ modi, vel eorum aliquis ad panem recipiatur |pientes, omnibus ftatutis contra uturarios inomnino, nec ipfis confolationis aliquid im1ftitutis in fuo robore manentibus, ftatuimus , pendatur. Qpi vero contrarium fecerit, fi ple1ut omnis , qui dc cetero ufuras & ufurarutn banus fuerit, i.lib.Dn. fi vero Vicarius, med. 1contraftus exercere przfumpfcrint , ad refti­ tutionem ulurarum hujufmodi, Sf nihilominus lib. toties, quoties in hoc cafu deliquerit, fol­ vere teneatur. Volumus autem, ut Decani de 1tantumdem nobis folvere teneantur. hujuftnodi ftatuti tranfgrcfforibus diligenter in-C VITA CÆLESTINI PAPÆ Va Æ,left i nus V. anachoreta, Eferninus, Pefexto fui pontificatus menfe propria fponte fuz crus Moroneus ante diâus, qui in mon- dignitati cederer. Ad (olitudincm excuffo onetc Marcella non procul a Sulmone folitariam ' re rediens, fuccefforis mandato in arcem 'umonis conjeftus eft, ubi moerore animi c|nvitam agebat, v*r faoâiffunz converfationis , a quo Czleftinorutn iiiuLHuin ordo uiuu fumpfit iuuipm initium iiuiiuiu , _feftus xiv. Kalendas Julii obiit. A Clemente poft interregnum >num biennii 8c Aquatuor quatuor mentium mentium,, ‘-'V. in fandorum numerum propter miracula relatus eft. fiiec Plstina èT rrithe^rim . Per­ Divina tandem ordinatique in papam eleâus eft Nonis Julii, anno 1194. temporeAdolphi gratum fuerit leftori, fi quz de hoc pontifi­ imperatoris. Ut Perufium proficifceretur car­ ce icriptor hujus temporis Eberhardus refert dinales fuafcrant .· verum, quia aliam Caroli in annalibus anno 1190. hic fubjungam . regis (ciebat effe voluntatem, Aquilam fe con­ „ Mortuo, inquit, Nicolao IV. vacavit fedes vertit .· ubi receptus fic coronatus eft , incre­ ,, apoftolica propter difeordiatn cardinalium dibili hominum frequentia p opter rei novita­ „-plufqu*m tribus annis, & tandem iidem car­ tem eodem confluente. Cardinales duodecim dinales, ut creditur , nutu Divino concor­ creavit, homines maximi meriti , inter quos daverunt in quemdam virum reâurn & reduo eremite fuerunt. Verum cum fic propter ligiofum, qui in cella fua pet quadraginta oneris magnitudinem fic rerum inexperientiam annos fic amplius fub regula B. Benediâi parum idoneus huic faftigio fibiipG videretur , E» ftrenue vixerat, qni eleâus Catleftinus eft abdicare femagiftratn cooftitoerat. Adeo nam­ vocatus .* fic cum edoceretur e cella , nul­ que facilis fic benignus erat, ut nihil unquam lum equum tunc fic etiam poftea afeendere ulli petenti recufaret , fic quandoque duobus voluit, fed tantum afellum , exemplo Do­ idem annueret. Qrod abdicationis confilium mini venientisHierofolymam , equitavit .In via etiam traufeundo Dominus per cum tam vehementer urgebat dc promovebat car­ dinalis Cajecanus: ut tametfi Carolus rex Nea­ multa miracula fecit; qui licet mire fanâitatis exifteret, tamen adeo fimplex erat, polim (êcum perduxiflêt Ccleftinum , quo il­ lum de ea (ementia dimoveret, ille tandem quod petentibus concedenda fic non conce- n<7 CONCILIUM PROVINCIALE. denda conceflit. Et cum confiderarct, quod A CHKim ” conluc,um iilentium & abftmentiam, quz ” in clautlro iervaverat, piopter intolerabi,, lem rerum curam, renere non potuit in pa„ paln: renunciare eidem prxfulatui cogita„ vit. Et cum tapientum cflet opinio, quod ,,'p. ecclefiailicis memorate provincir praejudicium âatu dc deliberatione prrhabicis, unanimiter quomodolibet generetur* In quorum omnium __ concorditer _____________ r__________ _ ___ fic coo& nobis dare promiferint teflimonium nos A* Claromontenfis, S. Ca- B cefferint pro tuitione fic defenfione regni noturccnfis, R* Ruthenenfis, B. Albienfis ficG. flri decimam omnium - - -■ •ventuum ccclefiafliMimatenfis miferatione divina epifcopi, fic corum totius Bituricenfis provincie per duos magifter lo de geflia officiarius Bituricenfis annos, a temporeconccflionishujufmodicom­ figillorum noftrorum imprefliones huic feripputandos, fub quibufdam temperamentis adjeturz duximus appendendas ■ Datum fit aâum âis appofitis fic contentis in litteris prslatoapud Aureliacum tertio calendas oâobris an­ rum praediftorum, quas vidimus, confeâis no Domini M. CC. XCIV. fuper conceflione decimx prxdiâr. Nos mo­ dos fic conditiones contentas in diâis litteris PHILIPPI REGIS LITTERÆ. hujuimodi confeâisvolumus, concedimus, ac etiam approbamus, fic inhibemus diftriâeom­ Quibus decimas ex mera gratia fibi conceflas nibus fubditis Doftris, ne contraveniant, & agnofeit. ne contrarium quomodolibet attentare przfumant : fic profitemur quod prrdiâi prrlati ex Hilippus Dei gratia Francorum rex unifola gratia fic mera liberalitateprxdiâum fubverfis przfcntes litteras infpeâuris, faiidium nobis faciunt, fic illud ab eifdem cx lutem. mera gratia recipimus, nec votamus quod per Notum faciamus quod cum dileâi fit fide­ hzc ipfis przlatis, ecdefiis, dt ecclcfiafticis les noftri archiepifcopus Bituricenfis, per of­ perfonis ipfius provinciz Bituricenfis impofteficialem fuum gerentemque ad hzc vices ip­ rum aliquod przjudicium generetur. In quo­ fius archiepitcopi nunc iq remotis agentis, fic rum teflimonium przfentibus litteris figillum omnes fuffraganei Bituricenfis ecclefiz, ncc noftrum duximus apponendum. Aâum Parinon fic capitulorum cathedralium fic aliarum fiis die Jovis poft oâavam purificationis B. ecclefiarum collegiatarum procuratores, decaMarie Virginis anno Domini M.CG XCIV, P ίθΒθβίθίθ iSBiiSi θί Τ~^ιΤ~Π1 CONCILIUM SALMURIENSE Jam editum in metropoli TuronenG, fic nunc collatum cum MS. Concilium apud Sal murum celebratum Ddiâorum fratrum noftrorum confilio ficaflendic Dominica poft feftum S. Mi- f«, ordinavimus capitula qu* fequuntur. chaelis in Monte Gargano, Dornin. MCCXC1V. TITULI anno CANONES. I. Contra vtfliuno fuferfluitatem. CANONUM. vi. Contra veflitm finperfheitatem. icut Garthaginienfi concilio legitur, & habetur, clericus profeffionem fu am habitu &inceftii prober: & ideo nec veftibus, nec calceamentis deco­ rem quxrat. Miramur fane quofdam PRÆ.FATIO. monachos, abbates, priores, & alios etiam religiofos, qui fecundum fuorutn D honorem Dei, fic ecclefiarum utilita­ inftituta majorum, cappas claufas, & tem provincix Turonenfis, cui auâore de panno qigrodi ferre cenentur, trans­ Domino prxfidcmus, necnon pro corrigendis figurato habitu honcias & clochas , exceftibus fubditorum, fic moribus reforman­ dis ; vocatis venerabilibus fratribus fuflraga- nec de pannis nigris, fed coloratis , neis noftris, capitulis, abbatibus, fic aliis qui fulgidis & pictiofis, deferre prxfufuerant, evocandi, concilium provinciale apud munt, non abfque gravi tcandalo, & Salmurum, Andegavenfis dicecefis, die Do­ regularis difciplinz & Divin* majeminica poft feftum beati Michaelis in monte Gargano, cum diebus LunzficMartisfequen- ftatis ofienfa. Quapropter talia de ce­ (ibus, duximus celebrandum : in quo, deprte- tero fieri prohibemus: contrarium ve­ ro Ί. Dt abjolutione ab excommunicatione inmorte. 3. Contra redimentes precata per pecunias. 4. De conftfftombm audiendis contrahentium. J. Dt decimis, A S isM cmustwus CONC SALMUKIENSE. ««M ■ - ■■■ro facientes gravi animadverfione . per Acorre&ionem taliuin excefluum eifdem' locorum ordinarios mul&ari przcipi- competat de confuctudine approbata. ornor ι·>«- mus dc puniri. IV, De tmtfe^mmheu medùndti eentrabae· II. De etetonemetnieifiene i» them. eeerte . Prohibemus etiam ne archidiaconi, Cum excommunicatis in mortis pe­ decani, & arcbipresbytcri jurifdiâioriculo conftitutis abfolutionis benefi­ nem ecclefiafticam exercentes, clericos cium, fecundum formam canonum, curforcs, & quafi exploratores, adannon debeat denegari : quia tamen cir­ diendasconfeflionescontrabentium, per ca eorum abfolutionem, propter fa- archidiaconatus, decanatur, archiprescerdotum fimplicitatem & imperitiam, --------------------r...—..... ^..,.. r----------- , byteratus fuos, dc cetero teneant ; nec frequenter errari contingit: ut faluti ®ad relationem eorum, litteras figillent, morientium, & utilitati fuperftitum ac * fi * in eorum przfcntia cfadlz r. tfuif·., falubriter confulatur, formam juri con- fent: decernentes, fi aliterfa&umfue­ fonam circa talium obfervationem prz- rit, tales proce (Tus & littéral nullius cipimus obfervari: fcilicet, ut fi pro efle momenti. judicato, vel manifefta offenfa, petens abfolvi, cxcommunicatus fuerit, fi de V. De decimis. illis poteft fatisfacere inprzfenti, non aliter relaxetur fententia, nifi prius Grave gerimus & moleftnm, quod de judicato vel oflenfa fuerit fatisfa- plerique barones & alii nobiles, & dium. Si vero non poflit fatisfacere ignobiles etiam, necnon baillivi, fein przfenti, recepta cautione idonea , nefchalli, & alii fzcularem juftitiam pignorum fcilicet, vel fidejuflbrum decexercentes, ad decimas quasinfignum fatisfaciendo de judicato vel oflenfa , "univerfalis —·’—'*-·■- dominii j— —r-——— domi­ univeriorum fententia relaxetur. Si vero oflenfadu­ nus fibi retinuit, eafdem deputans bia fuerit, recepta cautione idonea de Levitis & miniftris in templo fuo defatisfaciendo, fi cam apparuerit efle fervientibus, jure hzreditariopoflidenmanifeftam: pro fimplici vero contu­ das ad manus fuas faifinant; & im­ macia, recepta cautione juratoria de pedimenta varia, non fineDivinzma· parendo juri, fententia relaxetur. Ubi jeftatis oflenfa, & in perfonarum ec­ tamen cautionem idoneam exigi lupra clefiafticarum grave prxjudicium, ap­ przcepimus: juratoriam, fi alia prz- ponere non verentur. Quapropter au­ flari non poflit, in hoc cafu fufficere ctoritate przfentis concilii monemus declaramus. Qui vero fotma przlcrip- omnes & fingulos temporalem jurifdita non obfervata, excdmm unica tum Ciionem exercentes, ut perfonasecclepro judicato vel oflenfa abfolveric: ci]□ fiafticas fuper decimis, de qnibus ut pro quo lata erat fententia, defuofa- de fuis in pofleflione pacifica nomine tisfaccre, auâoritate przfentis conci­ beneficiorum fuorum per annum exlii, teneatur. titerint, de cetero aliquatenus fine au­ ctoritate judicis ecclcfiaftici non moIll, Centri redimentes feccete fer fe· leftent, nec impedimentum apponant, cunias, occupando, faifiendo, manum appo­ nendo, vel alias inhibendo fubditis Ex cupiditate, quz omnium malo­ fuis ne recipiant ad firmam, vel alias rum radix eft, procedit quod plerique impediendo quo minus decimas tales archidiaconi, decani, Cc arch i presby­ & carum fruCtos percipiant, donent, teri provincia Turon en fis, ecclcfiafti- vel tradant ad firmam, vel vendant, ca jurifdiâione utentes, & quod eft fecundum quod eifdem perfonis eccleverius, abutentes: pro corrigendis ex- E fiafticis videbitur expedire. Qui vero - criminibus · ·■ poft vi. menfem a tempore publicationis ceflibus, & puniendis, delicet adulterio, fornicatione, ince- przfentis concilii contrarium fecerint, fiu, dt alii· cxceflibus, in quibus ma­ ipfo.fa&o excommunicationis ienten­ xime iidem archidiaconi & alii infe­ tiam fe noverint incurfuros. riores difpenfare non poiTunt, a cleri­ Datum apod Salmurum, die Martis poft cis & laicis pcenam pecuniariam con­ tra canonum prohibitionem exigunt feftum beati Michaelis in Monte Gargano, & extorquent. Quz de cetero fieri anno Domini millefimo duccntefimo nonage· prohibemus, ftatuentes, ut ad juflum fimo quarto. diœoefâni fic exaCta reftituere tenean­ tur: falvo tamen eis, fi quid circa STABbbb a Centil, Gemrsd. Tom. XXIV ■ Il, STATUTA SYNODAUA AdS?w’ ·ι»< «S™ «$$. <8ΐ»'β$»'β9»*β9» ,β9"β9> «β8Μ89"β9»·Ο ·β9* <^> STATUTA SYNOOALIA facra Ht* TRJJECTENSJS DIOECESIS. ut nomina diAonun occupatorum, aut inju­ ΙΓ IS TOLA TRIMA riam noftrorum detentorum manifeftorum , quoa przfciverint, & quando fciunt, infra uDOMINI JOHANNIS DE ZYRJCH, nius fpatium menfis a die fcientiz eorum, Epifctfi nobis indicent perfonaliter per litteras , aut per nuncios, dc revelent . liem excommuni­ Ohanncs Dei deApoftoliez Sedis gratia & camus & excommunicato! denunciamus , dc pifeopus TrajeûenGs , univerfis dc fingulis dcnunciari volumus dc mandamus , tam au­ tam clericis quam laicis noftrz civitatis & ctoritate noftra , quam etiam virtute conftidiœcefis falutem in Domino, & mandata no­ tutionis felicis recordationis domini Petri , fan&i Georgti ad velum aureum quondam ftra ialubriter obfervare. Diaconi Cardinalis , tunc temporis in parti­ Cum, ficut fama referente didicimus, plu­ bus inf.Germ. Legati, omnes dc fingulos Pres­ res & diverfi exceftus graves & enormes & intollerabiles , quod dolenter referimus , in byteros dc Clericos, noftras civitatis fie diœce­ noftra civitate & diœcefi tam a clericis, quam fis cohabitatores, dc concubinarios manifeftos, a laicis perpetrati fint frequenter , & adhuc quoufque deftiterint, dc de hujufmodi fenten­ perpetrentur fzpius ; Nos ex noftro otficio tiis beneficia abfolutionum meruerint obtine­ re . Item cum propter continuationes delicto­ paftorali aliquibus eorum aliquali remedio vo­ lentes obviare , nc impunitatem eorum deli­ rum neceflum fit augeri pcenas in exemplum, ctorum homines confuetudini potius quam ediftriâe przcipimus dc mandamus omnes ex­ mendationi valeant imputare . In primo ex­ communicates ab homine vel a canone , fucommunicamus omnes & fingulos clericos & fpenfos , aut irregulares ex quacumque caufa effeftos, de quibus talia publica funt dc noto­ laicos, cujufcumque conditionis exiftant, aut ftatus noftrz civitatis & diœcefis, jurtfdidio-?. ria , a cunâis fidelibus Chrifti vitarj . Et ii laici per plebanos dc presbyteros eorum in nem ecclefiafticam de cetero impedientes feu perturbantes qualitercumque, feu litteras rum· ç ipforum ecclefiis, dc fi presbyteri, aut clerici extiterint per Decanas , qui eis przfunt in pendo aut rapiendo , feu nuncios & portato­ eorum capitulis tales quales fuerint publice res earum deludendo, capiendo , detinendo , feu damna, injurias, moleftiafque eis inferen­ nunciari , alias contra eos temporaliter gra­ vius procefiiiri, prout eorum pertinacitas exe­ do, vel quonuo modo alio diâam jurifdiûioDcm ecclefiafticam perturbando. Item excom­ gerit , aut juris ratio fuadebit, quoufque fu­ municamus omnes & fingulos fautores & com­ per przdiâis abfolutiones dc difpenfationes meruerint obtinere . Item przcipimus in vir­ plices eorum, necnon dantes auxilium & con­ tute fandz obedientiz omnibus dc fingulis filium , qualecumque, qualitercumque , publice Decanis dc presbyteris ecclefiarum parochiavel occulte, ut jurifdi&o ecclefiaftica pertur­ lium , dc fub pcena fufpenfionis âb offi­ betur , impediatur , feu etiam moleftetur . Przcipimus etiam omnibus , & fingulis, & cio , quam in eos , dl fingulos eorum feri­ mus in his feriptis , nifi fecerint quod manpresbyteris Ecclefiarum, ut quandocunque ali­ quis c.iius prxdiftorum emerferit , ceflcttir a Ddamus, quibus nomina beneficiorum quzeumDivinis in loco , in quo tale impedimentum que vacant , aut vacabunt per noftram diœ­ cefim infra tempus , nec non dc nomina be­ fcu perturbatio, feu moleftia fafta fuerit, neficiorum ecclefiafticorum , quz tanto tem­ etiam ubi diâos malcfaâores moram facere pore in noftra diœcefi vacaverint , quod eo­ contigerit , & in przdi&is locis & aliis vici­ nis ccclefiafticis a reftoribus & presbyteris ea­ rum collatio ad nos feu ad Sedem Apoftolicam, juxta Lateranenfis ftatuta concilii devo­ rumdem , i idem malcfaâores tamdiu excom­ luta eft, nobis fcu procuratoribus noftris, ad municat i denuncientur publice, quoufque Deo hoc deputatis feu etiam deputandis, aut no­ & nobis, ac pallis injuriam condignam emen­ bis infra unius menfis fpatium a tempore dam przftiterint, & ab hujufmodi fententia, five fententiis , a nobis beneficium abfolutiofcientiz eorumdem perfonaliter , per litteras aut per nuncios ftudeanr intimare. Item prz­ Dts meruerint obtinere . Item excommunica­ mus auftoritate apoftolica nobis in hac par­ cipimus in virtute fandz obedientiz , nuod te commifia , atque noftra manifeflos occu-“ nullus plebanos , Paftores dc Curatos Vicarios quocumque nomine cenfeantur . ad ec­ patores bonorum, ad nos , & ecclefiam no­ clefias aliquas noftrz civitatis de diœcefis to­ ftram Trajeftenlem, Canonicos, Cappellanos ac Clericos , ipfius ecclefiz communiter vel fti tutos, deftituat motu propriz voluntatis fi­ divifim fpedantium , & notorios malefa&ores ne jufta dc rationabili caufa , cum non expe­ noftros & excommunicator publice nunciari diat ecclefiis dc Parochianis eorum Curatos volumus , & mandamus fingulis diebus Do­ feu Vicarios temporales habere . Item przcipimns dc mandamus Decanis ruralibus dc pro­ minicis fic feftivis , nili infra menfem a die notificationis hujufmodi noftri proceflus eis viforibus quocumque nomine noftrz civitatis, faâr , bona occupata hujufmodi reftituant, in virtute fanôz obedientiz , de fub pœna dc damno illato fatisfecerint competenter fufpenfionis ab officio , quam in eos , dc Przcipimufque in virtute fanâz obedientiz , Îuemlibet eorum ferimus, in his feriptis, nL & fub pœna excommunicationis Decanis rufecerint quod mandamus , ut quilibet eo­ rafibu^, & proviforibus omnibus & fingulis , rum fingulas Abbatias , prioratus, cœnobia, J CCCk- 1 • ««-7 W?!vüs TRAJECTENSIS DIOECESIS. i id "ecclefias collegiatas , convenruales fit paro A fecundiores calices exhaurit. Item clerici fir jJJÏÏS*. chialcs, ac cappellas feu accanam* nobis det maxime facerdotes officia, * ’ vel commercia fisCWUST! tn feriptis nominatim, vel infra unius menfis cula na , fic maxime mhonefla non ftudeant exercere, fimoniz vilium fic fpecie nlurarum fpatium , fic coram nomina, fit numerum integraliter nobis remittat . Item inhibemus diftriâitu fugientes . Item ne arma portent illicita, diftnâius inhibemus. Item ne facer­ omnibus & fingulis Decanis ruralibus , provjforibus noftrz diœcefis , fub pœna fufpenfiodotes ultra tres compatres ad pueram de fa­ cto fonte levandum admittant, diftriâius in­ nis ab officio, quam in eos fit quemlibet eo­ rum ferimus in his feriptis , fi contra przhibemus. Item ftatuimus quod caput ter in fentem inhibitionem venerint quoquo-modo , aqua ponatur , nifi fuerit debilis , vei infir­ mus, vei frigidum tempus, tunc aqua per ma­ quatenus nullus coram intromittat de deci­ mis aut qttibuslib. ad noftram jurifdiftionum facerdotis fuper caput pueri profunda­ tur, ne propter fubtnerfiooem vel frigidita­ nem & cognitionem fpeâantibas, fine noftra ,. fic licentia fpeciali; quod fi fecerint , fufpenfio- tem , feu debilitatem puer extinguatur „ Dis fententiam ipfo faâo incurrant , fit pro- moriatur. Item frequentem ufum tabernarum ccfliis eorum nullius penitus fit momenti . B facerdot ibus inhibemus. Item inhibemus . ne Revocamus etiam quafcumque commifliones, aliquis ................................. facerdos miflam ... celebret , nifi prius ab officio noftro Curiae Trajeâenfis , feu qui- de horis canonicis, matutinas, & primam di­ bufeumque aliis in pnadi&is fadas hucuique, xerit. Item presbyter iapfus in mortali pec­ caftantes, & irritantes, & irritos nunciaptes cato , non celebret miflam, nifi ante confefomnes , fic (insulas proceffus dc cetero ha­ fus fuerit. Item facerdotes veftes portent ni­ bendos , a quibufeumque virtute commifliomia brevitate, vel longitudine non notandas. num hujufmodi in przdiâis , ut przmiflum Item ludos theatrales, fpeâacula , fic larva­ eft conceflarum. Prrfeorem autem proceffum rum oftenfiones in ccclefiis fie cœmeteris fie­ noftram hic fic in veftra przfentis tam pa­ ri prohibemus . Item presbyter duas miflas tenter publicatum , fic ledum per omnes fic nullus celebrare prefumat in die, nifi necclfingulos Decanos , fic provifores ooftrz civi­ fitas jure permifia permittat, fic tunc in prio­ tatis, fie diœcefis in fingulis eorum capitulis, ri mifla ablutiones non fumat poft fanguiconvocatis ad hoc fpecialiter confratribus prefnem. Item presbyteri parochiales fzpc popu­ byteris eorumdem, publicari volumus, ac ipium fuum ,Uuui habeant i>«ucaui wuuuuuuuui lum commonitum , ut » li «> alifus copias proçcflus omnes reâorcs, fic pref-Cquis infirmetur, citius pro faccrdote mittat byteros, & vicario* noftrz civitatis, fie diœ­ ut confiteatur, fic facramenta ecclefiz perci­ cefis recipere precipimus fic mandamus , ut piat, quz fine pecuniz exaâione precipimus ipfum proceffum in eorum ecclefiis diebus do­ exhiberi. Item inhibemus, ne quis chrifma , minicis fic feftivis folemniter , coram omni vel oleum facrum ab aliquo epifeopo acci­ populo przdiccnt fic diligenter exponant. Et piat, quam a nobis . Item prohibeant pres­ ut nullus impofterum ipfius procçflus igno­ byteri fubditis fuis , ne pueri baptizandi diu rantiam pretendat , cum non fit veriftmile teneantur. Item nullus pater vei mater pro­ remanere incognitum, quod* tam folemniter, prium infantem de faero fonte prefumat le­ fic tam publice omnibus propalatur. Ad cer­ vare- Item prohibemus, nefacerdotes,ficpro­ titudinem przfentis , munimen huic modo curatores ecclefiarum calices, fic facra vala , procefliti, ugilium noftram duximus apponen­ libros, fic ornamenta apud cauvertinos, vel dum . Aftum fic datum Trajefti , anno Do­ alios pignori exponant. Item prohibemus,oe mini MCGXCI. feria fexta, poft feftumbeaaliquis contrahat matrimonium temporibus (z Agnctis martyris fic virginis. prohibitis, dc clandeftinum fub pœna excorn­ ia municationis, dc dc aliquis interfit eifdem , JOHANNIS DE ZYRICH fub pœna in jure exprefla . Item cuftodes portent toniuram clericalem , dc prohibemus Epifol* ftttndé. bigamis etiam, ut non recipiant aiflodias re­ gendas, quia funt privilegio clericali penirus Ohaones Dei & Auoftolicz Sedis gratia exuti, nifi fint adeo tenues fic exiles , quod ■ >»Ι· Epifeopus Trajcâenhs Univerfis, dec. Cumi clerici non poflint fuftentari , & hoc noftro ad honorem & laudem omnipotentis Dei, Ac arbitrio , vel noftri Officialis relinauitur or­ falutem animarum, & fubditorumnoftrorum, dinandum. Item prohibemus, ne aliqui, qui & libertatem ecclefiz, ficecclefiafticarum permortem fibi conftruxerunt ftipuiis, laqueo (ufonarum vobis tenore przfentis quzdam fta­ fpendendo ; vel qui fufpenfi, decollati, rota­ tuta jure duximus publicanda, & ftaiuere & ti , vel alias propter fuum fcelus, interfefti addere aliqua, quz ad horum fiant ftatum , in ecclefiis , vel cœmeteriis non Gepeliantur, & commodum subditorum,- eadem vobis te­ nifi da noftra vel noftri Officialis fuerit li­ nore prefeotis intimamus , fit ât per vos volucentia fpeciali . Item prohibemus, per pœintimari , fie E Oam excommunicationis late fenientiz in his mus fubditis noftris folemniter ficuri intimata fuerint, mandamus, & preci­ feriptis, ne aliquis decanus , vel provifor de pimus inviolabiliter obfervari . Et in primo caufis matrimonialibus fe aliquatenus intro­ ftatuimus, ut mores clericorum, dc maxime mittat, fed ad civitatem Trajeâenfem tranffacerdotum in melius reformentur, continen­ mittant, ibi eft copia peritorum. Item pro* ter dt cafte vivere ftudeant univerfi , quate­ hibernus, nc laici fc intromittant de decimis nus in coofpeftu Dei puro corde, dc mundo novalium, fed ad alios perveniant, ad quos corpore valeant celebrare. Item a crapula ÔC de jure pertinere nofcuntur . Item ftatuimus ebrietate omnes abftineant diligenter ; abufum fi clericus vel presbyter capitur , illa parochia fit ipfo faâo iorerdiâa ; fi deducitur extra il­ quorumdam clericorum penitus decernimus abo­ lendum, quod in quibufdam partibus ad po­ lam parochiam captivus, parochia ilk m qua tus «quales fe obligant potatores, ut & ille detinetur, fit fimiliter intcrdiâa , quoufque judicio plus laudatur, qui plures inebriat, fic vinculis abfolvatur , dc nobis , & captivo , ple- J H19Z STATUTA SYNODALIA w^3S iijo p4enarie\fberit fatisfa^nm . Si vero imerfi- Afacerdotes 4uater in anno, diebus feriatis dc ANNO feflivis pubiicari t £ exponi populo diligen­ CHKtsn ciatur Vcl mergatur, quod abfit, ille decanater : *ideilcct jn fefto Pentecoftcs , in fefto tus in quo tale daitfttun eft perpetratum , maneat totaliter htterdiftns . Item pcecipi- S.Michael*, & in fefto Circumcifioois,dt in mus fub poena excommunicationts , cauqper- Dominica poft cineres, fcilicet. hvocavitnsr. Aftom A datum anno Domini MCCXG ter­ tinos & alios alienigenas fenus publice exer­ centes, dt publice uiurarios, dt haereticos, dt tio, proxima feria tertia poftTyburcii & ίο· ftatuarios contra libertatem, dcjurifdiftioncm ciorum ejus. ecclefiaflicam , dt falfirios noftra moneta , vel figillorum, vel noftri officii, nifi ad gre­ De captivettone vel inttrfc&ione mium matris ecclefia revertantur dc abfolvantur , bis in anno audoritate noftra deCLERICORUM nunciari publice excommunicatos , videlicet, prima dominica adventus Domini, dt domi­ Joannes Dei dt Apoftolica Sedis gratia Enica poft cineres , videlicet , invocavit tue . piCcopus Trajeftcnfis , dileftis nobis in ChriNec ab eifdem oblationes recipiant, nec eif­ B flo univerfis dc fingulis ecclefiarum Prclatis, dem ecclcfiaftica fac: amenta miniftrentur, & Prcpofitis, Archidiaconis, Abbatibus, Abbaad fepulturam ecclefiafticam minime admit­ tiflis, Prioribus, Prioriftis , Proviforibus & tantur . Item inhibemus laicis, fub pana ex­ Decanis , Plebanis dc Redoribus , Cappellanis, Presbyteris, ac ceteris tam Clericis, quam communicationis late fententic in his (cri­ laicis noftra civitatis dc diacefis , in verbo ptis, ne clericos cogant ftare jure coram eis, vel arreftent bona eorum , nec fe de recon­ falutari falutem. ciliatione coemeteriorum, vel ecclefiarum ali­ Cum ad honorem Dei , Λ Ecclefia Trajeftenfis prediâfc flatum pacificum, aefubdiquatenus intromittant. Item ne aliqui cleri­ ci vel laici ecclefias deftruftas per deluvium, torum noftrorum falutem alias ficut fcitis , vel per incendium, vel alias quocumque mo­ quadam ftatuta promulgaverimus utilia dc hodo ad alia loca transferant , fine noftra li­ nefla; Quia tamen ex illis-quadam , videli­ centia fpeciali, penitus inhibemus. Et fi que cet de captivatione, de interfeâione clerico­ fafta fuerint per translationem, monemusfub rum , ruptura litterarum ecclefiafticarum, ju­ dicum dc aliorum perturbatione , dc impedi­ paria excommunicationis fententic late in his (criptis , ut infra menfem a tempore nobis^ mento multiplici ecclcfiaftica jurifdiftionis, li­ fatisfaciant de premiffis . Item prccipimus cet equitate fuadente, propter deliftorum im­ orationes fieri pro pace , & flatu ecclefia manitatem fatis forent tolleranda , aliquibus Trajeftenfis reformando, videlicet vn. pf.vt. nobilibus , dc aliis jurifdiftioni prceflentibus feriis per fingukx. Item prohibemus fub poe­ dura nimium videbantur . Et ob hoc ea per nos mitigari , magna dc frequenti inflantia na excommunicationis, ne aliqui excommu­ nicatos fepeliant, vel aliquos non excommu­ poftularint , nos ut ipfi per fe dc fuos juftinicatos in ecclefiis recipiant , de cameteriis tiarios ad obviandum hujufmodi deliftis dc violatis, dc interdiftis. Item prccipimus, ut injuriis, ne fiant, dc perpetrata vel perpetra­ quilibet Curstus habeat verius de cafibus Epita fi fuerint , quod abfit , procurandum, fcopalibus , de quibus foli ipfi dt fuperiores quod fceleris dc debita emenda profletur, eo habent abfolvere, feu illi qui ab eifdem ha­ promptiores (e exhibeant, quo nos proclivio­ bent poteftatem , dc primo cafus legantur in res in condefcendendo eorum petitionibus in­ Latina, dc poftea lingua materna populo ex­ veniunt; prcdifta ftatuta , aliis io fuo robo­ ponantur ifti verius. ro duraturis, in hunc modum, qui fequitur, θ duximus mitiganda. In primis ftatuentes , fi * do flaturo plenius cootlneotur , in hoc arti- A comroMb , vei aliod imptiiimtntum legiai-· culo mitigamus; videlicet quod parochia, in ■aum aoa habere. Item inhibemus exprede , qua hujufmodi violentia, injuria, iennctw·' quod clerici peregrini dc incogniti, tam no- ,,, T1 bat» fifta fuerit, vel ubi diâoa matefadorea ftm civitatis dt diœcefis, quam alienas feprei4 morari contigerit, ecdefiaftico non fiibjaccat byteroe a&rantcs, mdlatcnus io noftra riviicterdido. tate & dteoefi admittantur ad celebrandum Item cum ecdcfin fiat tuteU refugit , & divina, aiû legitime oftenderint fe promotae. in cb homines peccatorum veniam confueve- Item proripimus diftriâe ia virtute fande rint dt debeant poflulara , profati decreto obediemiai Reftoribm fic Presbyteris univerfis declaramus , ecdefia*, & earum cttmeteria dc fingulis, ut ia eorum Parochiis, Pater nogaudere immunitate , dc ad eas confugientes fler, fit Credo , prêter articulos fidei quali­ ab illis violenter extrahi non debere ; nifi in' bet die dominica, nec noo decem praecepta, ecclefiis, ieu coemeteriis prediftis, fa contra dc feptem Sacramenta Ecdefic femcl in men­ ea deliquerint. Quare tunc fruftra legis au­ die, vel faltem ter, aut quater in anno popu­ xilium invocarent, qui committerent contra lo , iotelligibiter dc lingua materna exponant. eamdem. Vcl nifi publici latrones , vd no- Decem pnecepta , prout iu exodo continen­ âurni populatores agrorum fuerint , quin in tur , font ifta i Not hebeUt Dett eltenot. Aon ftratis publicis feriunt , comburunt , & de- »ffivnet noenen Dei tui i» ronron. Mentent» nt ftraunt agros eorum, qui eis non ferviunt . dnue fabbati fanttifieee. Honor» patrent tnnne, Alias enim delinquentes , dc ad ecclefias con­ & centrent tum. Non occidtt. No* ntaicbnbe· fugientes gaudere debent emunitate earum- rtt . Non fnrtum fotui . Non Ιοψ/erii ctntr» dem; fc. fuper eo quod inique fcceriut , fc. proniotnnt toont fûlfunt tefUnoonieun. Non con· circa mortem, & membrorum mutilatiouem ; cnpifeee dontnnt pmcMSi tne . Afoc d&derabii alias legitime puniendi. Item proripimus fiibi nwene proniori tui, dTc- De Sacramentis ve­ poena excommunicationis clericis quibuicum- ro ecclcfiafticis, quinque dicuntur occcflaria, que noftre civitatis dc diœcefis, ut tonfuram fic duo voluntaria Sacramenta. Neceflarta funt deferant clericalem, fit veftftus non virgula- ifta, Baptifatnt t Co^mnlo, Petnitentio ,Cortis, parvis, fed clericalibus utamur honeftis, „pur pes' Cbrtftt , & entrent» nnffio . Sacramenta ac habitu fit toofura, ut a laicis poffint diftin-^ voluntaria fuu, Ordinet, Mdtrineoninnr. Sine gui. kem inhibemus fub poena excommuni- Sacramentis ~ autem neccflàriis .humo falvari cationis, quod mallus clericus noftra; civitatis non poteft , fi ex contemptu obmittantur . de diœcefis audeat arma portare prohibita . Item publicationem illius Decretalis extr. de Item prohibemus ne aliqui nuptias celebrent penis . Lie. quam alias fieri mandavimus , temporibus prohibitis , videlicet a prima die prteûntibus revocamus . Item ftatutum ooadventui Domini, ufque ad oftavam Epipha­ ftrum alias publicatum, videlicet , quod nul­ nis . Et c LXX. ufque ad oftavam Patenas , lus presbyter duas in dic miftas audeat cele­ fit a dominica ante afeenfiooem Domini,uf­ brare, nifi neceftitas in /ure pcrmifta permit­ que ad dominicam Trinitatis, io omnibus il­ tat , ficc. taliter intelligimus, videlicet , ex­ lis indufive: nec clandeftina matrimonia con­ cepto dic nativitatis Domini , fic cum funus trahant, fub p«na excommunicationis, dene fupcrvenerit, vd aliqua perfona potens adve­ aliquis interfit eifdem, fub pœna io jure ex­ nerit, propter quod , dc quam oportet cele­ pretis. Similiter prohibemus clandeftina ma­ brare. Hoc ftatuta noftra una cum antiquis trimonia; quas appellamus , qow fine denun-—a notus alias promulgatis inviolabiliter obterciatione feu bannis in parochiis contrahen- - ■·*·· vari, * fic *·» in «««ia-· qualibet ecdefia parochiali habe­ tium, per presbyteros eorum publice pnumf- ri, fic fub pena excommunicationis, per finfis contrahunt. liem prarcipimus dc exprefte gukx RxAores feu Vicarios in ecclefiis reli­ inhibemus , quod nullus clericus aut presby­ dentes , qtuter in anno pront opportunum ter copulet aliquos extraneos, ntc nuptis eo fuerit» publicari volumus, exponi populo di­ rum interfit , nifi ner litteras patentes , aut ligenter . Datum Trajeâo anno Domini M. per teftes idoneos luficienter conftiierit con­ CC.XCIV. feria quinta poft feftum beati An­ trahere volentem, aut volencts, alicubi non dress Apoftoli. ET VITA EPISTOLÆ BONIFACII PAPÆ VII* VULGO VIIL Ooifarius VIII. patria Anagninus, antea E odium concepit: ex quorum familia duo carBenedite Cajetanus vocatus, Neapoli dioales fchifmatki per Ipfum denunciati funr, ipfa vigilia Nativitatis, vir doftrina quidem dc ooMubus thefimris fpoliati. Prsmefle obfiinfignis, fic rerum experientia laudabilis, ve­ diooecingit, ac diripit; idem quoque adZarum fopra modum ambitiefas dcarrogans, io gakxum dc Columna fecit. Sciarra Gibdlilocum Grieftini fide pontificatu abdicantis norum patronos K pomificis fissuram declinans, in piratas incidit. Omnium apoftolorum dc fubrogatus eft anno Chrifti 1x94. tempore Adolphi dcABerti imperatorum. Naâus pon­ evangetiftaram, item quatuor doftorum cedetificatum, induira dt favores per prstdeceflbfia fefta fob duplici omeio celebrari inftituft. res fuos Cssfeftinnmfquem metu futuri fchif- Sextum fibram decretalium compilari julfit. snatis, tefte Ebcriurdo, recludi mandavit) Eugubium, quu Gibelbnorom aufpiciis abecdc Nicolaum coocetfa, abrogavit. GibeUinos deSa defecerat, recuperavit. Alberto Auftrin periecutus, contra Cobimncniirs implaabilc duci imperii confirmationem bisterque peten­ B ti 1151 Cr BO N I F AC 1 I P. vit VITA. IU4 — — ti denegavit. Reate exiflens, cum vehementi A alia rrijgio/a loca, & habitatores At incolas— ANNO terremotu multa edificia ruinam paflâ fuii- diâi regni, At bona coram etiam, attentata. ANNO omtSH ient> ω io medio prati domum ligneam Nofque nolentes, ficut ncc debemus, talia CHAlSTt confinii juffifc. Aliquot cardinales creavit. An­ fub diffimuiadene traafire, regem ipfum per no tjoo. menfe Decembri annum Jubilcum litteras naîtras , quas tibi mittimus per tc prrfentandas eidem, feriofas, hortamur,- ut inftiruit, quem annum fandum vocant, ut centefimo quoque anno celebraretur. Hxrefin epifeopos, clericos, & perfonas ecdefiafticas Fraticellorum, facramenta Ac poteflatem ec- diâi regni, quos adhuc tenere dicitur capti­ vatos , reftitui faciat priftfox libertati, & of­ clefiafticam contemnentium, promifenos con­ ficials revocet, quos in eodem regno afferi­ cubitus exercentium, animarum purgatarum tor pofuiffe, atque ad prxfentiam noftram beatitudinem ad extremum judicii diem ulque diferri docentium, condemnavit. Corpus cu- fuos mittat procuratores & nuncios , cum omnibus juribus & munimentis fuis, fi credi­ jufdam Hermanni, qui, ut feribunt Platina derit inpnefato regno, vel aliqua ejus parte, Ac Sanderus, Fraticellorum dux erat, Ferra­ jus auqww aliquod w fie u«u«c. habere: muuv Nihilo minus lites, rie exhumari Ac cremari juffit, licet profati* ju* uuuu» uic>, Krratiimut coleretur. Patrimonii S. Petri adminiftra- B quxftkmes, Ac controverfias quaslibet, inter T«r.w *b- tionem Canolo Valefio comiti concredidit. ipfum regem Ac ptxlibatum reçnum Scoti» , Μ. γ pb,- Philippum IV.cognomine Pulcrum, Franci® ac: prslatos, clericos, At perfonas fxculares ejufdem regni fubortas, Ac que poffunt in poregem, ob violatum jus gentium jufte eïpome· 1 1 fleram ex quibufeumque caufis prxteritis exo. municavit. Nam cum Apamenfem cpifcc er "<· fueritt fedis apoftoliex legatum ideo in cajceten I- riri, totumque negotium addecifionem &determinationem fedis apoftoliex, pcrdiâasno’ njeciffet, quod eum ad expeditionem H . J ftras reducimus litteras, Ac etiam refervamus : ioiymitanam additis quibufilam JÉninis α ) ac decernimus irritum Ac inane, fi fecus fcien­ tatus fuiflet, monitufque a Bonifacio , ut ter vel ignoranter a quoquam in hac parte 1 i œna depofitionis legatum dimitteret : rex, tecontigerit attentari. Quocirca fraternitati tue . fle Antonino, non modo non paruit, fed et­ per apoftolica feripta in virtute obedientix, iam vias inter Franciam & pontificem interAc fub pcena fufpenfionis ab adminiftrationc clufit. Convocatis prxlatis Ac nobilibus Fran­ fpiritualium Ac temporalium , diftriâe prxeicorum rex coram abbate Ciftercienfe a fen­ tentia pontificis appellavit.' fed abbas interpopiendo ’ mandamus, * Quatenus prxfatas litteras fitam appellationem non acceptavit. Condu-Cnoftras eidem regi, lublato dilationis obftacucit ergo, injuriam fibiillatam ulturus, Sciar- Io, reprxfentes : ac ipfum ad ea qux fibi feribimus, ut in exhortationibusacquiefcat , effi ram Golumnenfem e manibus piratarum a fc ' ~­ redemptum , cumque cum Nogaretio Gallo caciter animes Ac inducas . Diem quoque , quo fibi prsdiâas prxfentaveris litteras , Ac equite Romam mifit .* qui noâu Anagniam Î|uidquid feceris, quidve ipfe reiponderit Ac ingreffus, pontificem nihil metuentem Ac pon­ ecerit io hac parte, nobis per tuas litteras tificalibus indutum inveniens, Domino difpo· patentes, harum feriem continentes, fideliter nente, ob dignitatem fedis apoftoliex noneft aufus mittere in eum manus, fed p.xdx cum Ac feriofius intimare procures. Datum Anagnix quarto Kalendas Julii , fuis triduo vacans, papam cuftodiecommifit. pontificatus noftri anno quinto. Liberatus autem poft triduum a civibus, Ro mam rediit, ubi confeâus taedio Ac mxrore II. AD EaDwAXDOM I. ANCLlJt RBGKM . trigefimo quinto die poft moritur, anno Do­ mini 1303.v. Idus Oâobris: cum fediffet an­ nos 8. menfes 9. Ac dies 17. in S. Petro fepulQwd regnum Scoti» pertineat ad ecclefiam tus eft, in facello quod ipfe extraxerat. Pul-θ Romanam, pitum ipfe quoque erigi in Larerano procurarat , ex quo excommunicationes die Jovis fanâo publicabantur : ubi etiam Philippus & Columnenfes anathemate notati fuerant . Et, ut ait Panuinus, decretum Gregorii X. de creatione pontificis approbavit: id quod etiam Cxleftinus fecerat. t I. AD ROBERTUM ARCHIEPISCOPUM • Cantuakifnsbm, Ut prxfcntct regi litteras quas fibi mittit pro Scotis. Binifacitu epifceptt ferves fcvontM Dei tariffin» m Cknft» filit Eadn*rdo regi Aegii* illitftri, falotene & npeflolicnne ieeediBibnent. Cimus, fili, & longo jam temporis fpatio magiftra nos rerum experientia docuit , qualiter erga Romanam matrem ecclefiam , qux te gerit in vifceribus caritatis, régir de­ votionis aficdus exuberat, reverentisaelusvi ­ get , quodque promptus fedis ejus verbis ob­ temperas, & beneplacitis acquieicis. Quamo S brem firmam fpem gerimus, plenamquc fidu­ ciam obtinemus, quod regalis fublimitas ver- Eoiifjcix!tpifcoputfervasferrwwnDeivteereiili^bt noftra benigne recipiat, diligenter iotellifratri archicpifcopo Cantoarierfi falotcm gat, efficaciter profcquatur . Sane ad CelfituAT apofialicam benediBitnune. dinem regiam potuit pervenifle, Ac in tuo libro memori® nequaquam ambigimus contineRequens & inculcata fide dignorum affer** · ri , qualiter ab antiquis temporibus regnum _ .lio, — Scoti» pleno jure pertinuit At adhuc pertineac fame divulgantis eloquium, eloquium, nono­ ~ redignOfcitur ad ecclefiamfupradi&am: quod­ fl ro patefecerunt auditui exceffus, molcflias, turbationem, damna, injurias Acjcâuras, per que illud, ficut accepimus, progenitoribus tuis regni Anglic regibus, five tibi, fieudak non cariffimum in Chrifto filium Ead vardum regcm extitit, nec exiftit. Qyaliter etiam clarat meAnglixilluftrem, & officiales, 4c gentes ipfius, morix Henricus rex Anglic, pater tuus, tem­ contra regnum Scotiae ac prslatos, & ckripore difeordix five belli inter ipfum Ac quem­ co«, & perfonas ecdefiafticas, reiigiofas & fxcularcs, nec non ecdefias, monafteria, & dam Simonem de Montcfortt fuofque fauto­ res __ F IOJ ET EP1STOLÆ. u>r res & complices fufcirat* , a recolende me- Alos , dc duos vei aurig* fuffiragium non ha- ■■ ■ ANNO mori* Alexandro ejuidem Scoti* rege, ac bentes, five per illum, qui prsfati regni re- ANNO CHRISTI ipfius Henrici genero, auxilium fibipetutex’ ’ 11 *’ ruun i giinen, ’licet indebite,diceriscommififle, .·»>«· " hiberi. Et ne hujufmodi auxilium jure cujus­ tra morem fblitum aliqua fuerint haâenusinlibet fubjeâionis aut debiti petitum feu pro­ novata: ea tamen, utpote per vim dememm flitum notaretur: profatus Hernicus eidem re­ que cadere poterant in conflantem elicita , gi Scoti* fuas patentes duxit litteras conce­ nequaquam debent dc jure fubfiflerc , aut in dendas, per eos firmiter reccgnofcens prodi- ejuidem regni projudicium redundare. Cete­ dutn auxilium rtcepitle, vel le recepturum , rum nobis nullatenus venit in dubium , quin dumtaxat de gratia fpeciali . Prcterca cum potius certi fumus, quod cum apotloticc fe­ fucceflu temporis, profati regis Scotia , tui dis procellens auâoritas per fuas litteras in fororil, tunc viventis, in tu* coronationisfoAngi i® & Scoti* regnis fimul alicui legatio­ lemniis habere profeniiam afteâares.- fibi per nis committit officium exequendum, vel pro B tuas patentes tenere litteras curafti, quod in quavis caufa, quam rationabilem reputat, de­ ipfis folemniis ejus habere profentiam non ex am* folutionem indicit, hujufmodi apoflolidebito, fed tantum de gratia intendebas. Et c® lirtcix ad profatum Scoti* regnum fe ali­ cum etiam rex ipfe pro Tindall* ac dePoy- quatenus non extendunt, fpeciali prodiâ* fe­ nerre terris, in regno Anglix: pofitis , fe ad dis privilegio Scotis induito penitus obfiftentuam profeniiam perfonaliter cootuliflet, fibi te, prout tempore felicis recordationis Hadria­ fidelitatem folitam impenfurus: idem in prz- ni pape proleceiloris noftri, tunc S. Hadria­ fatione fidelitatis hujufmodi, mullis tunc proni diaconi cardinalis , fit per ipfius fedis lit­ fentibus, vivz vocis oraculo publice declara­ teras timui in regnis ipfis legati , tum quo familiariter tunc eramus , contigit evidé^J' vit, quod pro terris eifdem, litis tantum in i Anglia, non ut rex Scoti*, neque pro Sco­ ti* regno , fidelitatem exhibebat eamdem ; quinimmo palam extitit proteftatus, quod pro regno ipfo tibi fidelitatem proflare feu facere aliquatenus non debebar, utpote tibi penitus non fubjeelo. Tuque fic oblatam fidelitatem^- ter. Nam legatus ipfe ad profatum regnum Scotis aliquatenus admillus non extitit, do­ nec per litteras fpeciales apoftolicas fibi lega­ tionis fuit commiflum officium in eodem . Proterea nofcere poteft regia ce) fit udo , qualiter regnum ipfum per beati Andre* apofto- hujufmodi admififti. Et tua quoque non cre­ Ii venerandas reliquias, non line fuperni nu­ ditur excidifte memoria, qualiter eodem rege minis grandi dono, acquifitum & converfum Scotiae de medio quondam fublato , Marga­ extitit ad fidei catholice unitatem: qualiter rete puella, nepte tua, tunc minoris rutis, etiam antiquis temporibus Eboracenfis ΑΓherede fibi relt&a , non ad te velut ad do­ chiepifcopus , qui tunc erat, mota per eum minum pervenit cullodia regni memorati : fed fuper jure metropolitico adverfus prolatos . eerti ejufdem regni proceres adejuscuftodiam Scotia: quæftione , in qua diâurn antiquitus extiterunt ekdi. Quodque poftmodum difpenfuifte commemorat , Memento quod fumus fatione ab apoftolica fede obtenta , fuper ma­ tui , ut cetera qu* inde fequuutur filent io trimonio contrahendo inter dileflum filium relinquamus, pro fe fentantiam obtinere ne­ nobilem virum Eadvardum natum tuum, & quivit.* quamvis alia plura & varia, qu* io Margaretam prediâam, dum viveret , fi ad hac parte rationabiliter proponenda fc offe­ id procerum diâi regni accederet vel habere­ runt , ex quibus ad hxc tibi feribenda movetur affenius tu eirâem proceribus per tua roccribus per tua mur, prxtercat calamus, ne inde forfitan fenferipta caville dignofeeris , jpriulquam vellent u fibus regiis taedium generetur. Hxc profcâo, hujufmodi matrimonio confcntire , quod re­ fili cariffime , infra clauftra pedoris follicite gnum ipfum penitus liberum, nullique fubpconfidcrare te convenit , & attendere dili­ dum, feu quovis modo fubmiiTum , in perpe­ genter , ex quibus nulli in dubium veniat , tuum remaneret ; quodq; ia prtftinum feu ta­ regnum Scoti* prolibatum ad præfaiam Ro­ lem ipfius ftatUm reflitueretur omnino, fi ex manam ecclefiam pertinere, quod tibi nec Ii hujufmodi matrimonio contrahendo liberos cet, nec licuit, in ipfius ecclefix ac multo­ non extare contingeret, ac nomen & honorem rum projudicium, per violentiam fubjugare , ut prius pariter retineret , tam in fuis fibi tueque fubjicere ditioni . Cum autem, ficut iervandis legibus , fit proficiendis officialibus habet fide digna & noftris jam pluries auribus diâi regni, quam parlamentis tenendis, trainculcata relatio, fameque procurrentis «fla­ âandis caufis in ipfo , & nullis ejus incolis tibus divulgatur, tu prxmiffa , «** debueras , extra illud ad judicium evocandis . Et quod non attendens , neque debita 'eratione tn tuts patentibus litteris inde confedis hxc difeutiens, & ad occupandum, ;andum {lenius & feriofius contineri nofcuntur. Pro- — ditioni regis regnum ipfiam , £·» JUXK ata infuper Margareta de protenti luce fub·lio deftitutum, vehementerafpir , Ct tandem traâa , & tandem fuper fucccf&one diâi regni ad id exercens potentis tus vires., vencrabi‘Scoti* fuborta di&nuonis materia inter par­ libus fratribus noftris Roberto Glafcucnfi, & tes, ipfius regni proceres, metuentes fibi diMarco Sodorenfi epifcopis, & nonnullis cle­ âoque regno pofle oecafione hujufmodi prae­ ricis , & aliis perfonis ccclcfiafticis diâi re­ judicium generari, non aliter ad tuam progni, ut dicitur, captis , & carceralibus vin­ fentiam extra ipfius accedere limites volue­ culis traduis , quorum aliquos , ficut aflerirant, nifi per te patenti feripto caveretur eif- tur , fqualor carceris violentus extinxit .■ ac dem , ouod id non fiebat ex debito , fed cx etiam occupatis caftris, & ( prout fertur ) mo gratia ipcctali: quodque nullum exinde ipfius nalleriis , aliiiquc religiofis locis quampiuriregni libertatibus poflet difpendium immine­ mts dirutis, feu deflruâis , ac damnis gra­ re . Et licet ( ut dicitur ) fuper ftaru ejufdem vibus ejufdem regni habitatoribus irrogatis, regni Scoti*, ac ejus prius habita libertate , in ejufdem regni partibus officiales regios poregno ipfo tunc carente prefidio defenfotis , fuifti, qui prolatos, ceteros clericos, dc ec­ per ipfius regni proceres, tunc velut acephi- clefiafticas ac etiam fccularcs diâi regni per.. C c c c fonas, Canri/. GcwraL Tom. XXIV Ii>r ANNO CHRISTI »»#«· BO N IF A CI I P. V1IL uji -40 fonas, multimodis perturbare mobftiis & af-A ANNO ftiftionibus variis, dt diverfis impetere noa CHRISTI verentur, io Divine «ajeftatis oftnfam, fe­ Hu­ ROBEETI AR.CH IEPI SCOPI dis memorat* contemptum, regi* falutis & fam* difpendium, juris injuriam, & grave fcandalum fidelium plurimorum. Regalem ita­ que magnificentiam rogamus dc hortamur at­ tente, ac obiecramus in^co qui eft omnium AD BONIFACIÜM PAPAM VIII. vera ialus, quatenus folerter attendens, quod ex debito pafloralis officii noftris humeris in­ Ccrtificatio archiepifcopi domino papae mita fuper negotiis Scotia. cumbentis, ad coofervanda dc gubernanda follicite bona juraque omnia ecclefie fupra di­ ta tenemur, quodque homini piuiquunDeo Sanlii[[it»o m Cheifie patri, ύ dvimw /«· re­ verendo , fi placet, demuto Bonifacif Divma deferre noo pofliimus nec debemus, pradi&oa providentia ftcnfinSji Romana at mwrfe­ epifeopos, clericos, & perfonas ecclefiafticas, quos adhuc career regius tenet inclufos, proB lit ecclefie [tama pontifici, funt filitu devolet Reierttu, permiffiettt Divina CaataarienDivin* & apoftolic* fedis ac noftra reveren­ fis eccltfia minifier kttmilis, pedta» ojcttla tia (fublato difficultatis & dilationis objeftu ) benigne reftitui facias priftin* libertati, diieatornm, cam prompt itndim jenta pofie pa­ rendi mandatis papalibu ac praceptu. tafque officiales de regno Scoti* revocesmemorato. Sic te in his prout fperamuS Bc cu· pimus, promptis & efficacibus ftudiis habitu· Audatum fanda & reverenda paternita­ rum, ut apud c*Icftem regem, pro minimis tis vcftne fub talla plumbea nuper re­ grandia rependentem, nor. immerito reddaris cepi , tenorem continens infra feriptum : Boacceptior, gratior habearis, dc preter laudis nifacius epifeopus &c. Frequens & inculcata human* praeconium tibi proinde proventu­ fide dignorum, tPc. De verto ad Wrhuv re­ rum, apoftolic* fedis favorem dc gratiam pof- citando totam IttUam proxime procedentem. Cu­ fis uberius promereri. Si vero‘ in eodem re­ jus delator quafdam alias litteras apoflolicas gno Scoti*, vel aliqua ejus parte, jus aliquod nobili principi domino Eadvardo Dei gratia habere te efferis: volumus quod tuos procu- regi Angliat nugu· illuflri unum diredas, uuru», & o. per me ex cx r a tores dc nuncios ad hoc fpecialiter confti- C injunâo paternitatis veflr* veftre prefentandas prefentandas,, in­ tutos, cum omnibus juribus dc munimentis continenti exhibuit, quafi fub eodem contex­ tuis, hujufmodi negotium contingentibus, in­ tu. Qjo quidem mandato vtftro una cum lit­ fra fex menies a receptione prefentium nu­ teris fupra feriptis reverenter admiflo, acftamerandos , ad noftram pr*fentiam mittere nop tim coram me recitato, preparavi farcinunomittas: cum parati fimus tibi tanquam di- culas, veâuras, dc iumptus, ex tunc de die lefto filio plene fuper premiifis exhibere ju- in diem, & familiam ordinavi ad veniendum lliti* complementum, dejura (fi qua habes) pro capofitiooe & expedition^ eorum qu* inviolabiliter obfervare. Nos enim nihilo mi­ mihi per vos mandabantur ad ipfum domi­ nus ex tunc lires, qurftiones, dc controver- num regem, qui tunc agebar io remotioribus fias quaslibet , mlcr te denique dc regnum panibus regni fui, verfus Scotiam, diftantiScoti*, ac prelates, clericos dc perfonas fa> bus a loco ubi mandatum veftrum receperam culares ejufdem, fubortas, dc qu* poflunt in per viginti vcl circiter moderatas dietas. Ec pofterum ex quibuldam caufis praedita exo­ antequam venirem continuatis dietis cum om­ riri, totumque negotium prsdiftacontingens,ni ......feft . i natione _ad civitatem Carlcolum, qu* aut aliquid eorunxkm, ad cognitionem deleft in marcbia Scoti*, ingreflus fuit idem determinationem fedis ejufdem, prrfentium1 rex ---------------*“ rfuo- ------cum exercitu partem-----regni! Scoti*, tenore reducimus, dc etiam refervemus: de­ qu* vocatur Galvedia. Cumque diligenter excernentes irritum dc inane, fi fecus fcienter plorando recepifliem a viris fide dignis faecuvel ignoranter a quoquam in hac parte con­ iaribus dc rdigiofis, ipfius patri* notitiam ha­ tigerit attentari. Datum Anagni* v. Kalen- bentibus, quod ad regem, ufque ad Knanddbs Julii, pontificatus noftri anno quinio. bright in arftiffimis locis Gal vedi* progreflum, mihi tutus non patebat acceffus, tamen pro­ pter Scotos fine capitis regimine exiftentes, dc alios latrunculos prsdas dc fanguioem Auglotum fitientes, qui cum duce exercitus eo­ rumdem occupaverant media loca inter Caileolum dc ipfum dominum regem, diftantem ab eadem civitate fere per quadraginta milliaria, cum propter vitas dc taipitii defc£ ftum, qui in itinere medio, vallata tota pa- M te una , dc per tanta pericula ia tam loagioquis partita· de orna dieecefi * provincia , qu* cx altera nimium nos mgetoat, artatu, maxime noa invento inter feculam vel reliJ’iofot quoquam qui adventus met cattam ip11 Scotia verto tenua, vd per litterasmeas, propter mortis periculum, auderet deferre, & mihi fecurum conduAum petere abdfdem.aliud remediem, ptqmt potui, exquirens, di­ rexi duos cx familiaribus meis ad dominum 1141 £ P I S T O L A. 1141 •regem pradîâum, cum litteris meis, navigio A pondit mihi coram eifdem per interpofitam ·' ' maris; figni- ’ perfooam ----- fub '"·hac forma: '------ ; ANNO per quoldampericulofostranfitus CHIKTT beam fibi per eafifem adventum meum dc I CHRIST» [ ·*>·- ejus caufam, dc petens quod propter reveren­ Refpetfie ertUepifctf» Ceutnerie^fi ei litteres **’*' tiam ledis apottolke, cujus eram nundus , fibi fignificaret, ubi, Qualiter, dc quando ad eum tute accedere potEem propter viarum diDomine archieoi&ope, feciftis ex parte f» ferimina, qua fibi per ealdem meas litteras perieris Reverendi patris domini pape quam­ nunciavi. Cujus reiponfio ab eifdem nunciis, dam monitionem, contingentem ftatum dc non minima pericula in mari dc itinere eun­ pis regni Scotia. Verum quia confuetudo eft do dc redeundo evafis, per litteras regias mi­ regni Anglia quod in negotiis contingentibus hi delato, quibus continebatur, quodipiedo­ ftatum ejuidem regni requiratur confilium minus rex nihil fecuri pro me ici vit ad vitan­ omnium quos res tangit, ac inflans negotium da diâa pericula, quam quod cum domina regni „ Scotia tangit ftatum ____&___________ jus regni An­ regina uxore fua, pro qua miferat, venirem glia, gliav, plurefque lunt pnelati prelati,, comites comites,, barobaro ad partes Grevika, ad locum ubi difpofuit B na, dc alii regni Anglic procera abfenta eidem domina obviare, deficiente navigio , qui non funt nec fuerant'in iflo exercitu, ‘ ‘ . quo una cum equis dc familiaribus meis ne- quos diâum contingit negotium, quibus etiam ceflâriis vehi poflëm per mare. Qpod dum inconfultis refponderi non poterit diâo fum­ DUDcii mei tranfierant tam periculoic verius mo patri noftro, aut vobis finalitcr; in hac regem, ventis etiam quafi continue validisdc parte intendit dominus nofter rex fuper con­ contrariis exiftentibus, morabar in confiniis tentis in litteris diâi patris, quam citius po­ Scoti·, querendo de loco in locum viâus terit commode, eofdem abfenta, fienuneprrfuflicieotiam potius quam abundantiam r circa fentes, fimul contulere, & cum eifdem deli­ fex feptimanas fecurioris progreffus ad re­ beratius traâare, ac per nuncios proprios ei­ gem opportunitatem non tam difpendiofe dem fummo pontifici fuper his de cotpmuni quam anxie expeâando. Denique cum audi­ eorum confilio refpondere. rem diligentius explorando, quod idem do­ Qpod quidem raponfum idem dominus rex minus rex cum exercitu fuo in redeundo ver­ fic in fua ptafentia nomine fuo faftutn ius caftrum de Cacrlandrok, quod prius ce- ratificavitt ., ac îrc etiam exprefle exprcue approbavit. app perat, in Scotia fixKTct tentoria, juxta do- C Dum igitur cum tali‘ rcfponfo ,> coram vam abbatiem Duzquer in Galvedia, malens tanta multitudine magnatum & aliorum fide periculo me meos ac mea exponere, quam dignorum mihi faâo, liccntiatus divertiffem in tam longinquis partibus, quodammodo va­ ab eo, dc verius propria revertiffem., audivi cuis, extra meam dicecefim dc provinciam quod idem dominus rex, ftatim infra quatri­ diutius fic languere: latitans in quibufdamk> duum poft receflum meum, rediit cum exer­ cis fecretis juxta mare, quod dividit Angliam citu fuo ad partes Angliac: dc fingulis quafi dt Galvcdiam, captata temporis opportunita­ de exercitu fuo ad propria cum equis & arte, in refluxu maris, duâus ab his quos non mis remeantibus, idem dominus rex exercitu oportebat vie tranfitus ignorafle, tranfiviper fic difperfo, paucis eum comitantibus, dc fe­ quatuor meatus aquarum maritimos cum equis cum retentis, perendinare difpofuit, ut dice­ dc phaleris, nomine magis (ratione profundi­ batur communiter, apud quamdam abbatiam, tatis aquarum) quam litoris dc vivorum fa­ que vocatur Holmcoltran, in confiniis Scobulorum introitu dc exitu pcriculofos,.... dt qua­ tie fuper mare. Et fic mandatum veftrum cum fi inopinate veni die Veneris proximo poft omni qua potui dilhtentia fum reverenter in feftum fanâi Barthotomei apoftoii ultimo jam θ omnibus executus. Valeat fcmper dc crefcat tranfaâo ad diâum dominum regem , in me­ in Domino ad fuc ecclefie regimen apoftodio exercitu fuo, tunc in prandio cxiftencem : fica cdfitudo veftra. dt quia non potuit, ut dicebat, eo dic vaca­ Datum apud Ottefort, oâavo Idus Oftore, mandavit mihi illo die in iero per duos bris, anno Domini millefimo trecentefimo. de majoribus comitibus, qui tune afliftebant ei, quod in craftino, videlicet fabbato fequente, audiret qre bénigne. Adveniente igi­ tur ipfo die libbati, coram devotiflimo juve­ EADWARDI REGIS ANGLIÆ ne domino Eadvardo filio diâi regis, comi­ tibus, baronibus dc aliis militibus lui exercilus , In magna multitudine confluentibus, ac diâo domino regi afliftentibus, recitato man­ Refpondet Bonifacio fuper fcotic negotiis. dato veftro pnediâo mihi iranien iflo, litteras fanâs paternitatis veftrc prefato domino re­ SenUiffime ia CMfie pétri deurine Benifecie , gi direâas, auâoritate ejufdem mandati pre- Ε Divine, die. fadrarda/, dec. infre feripte , «Μ in fente arc in figure Judicii, fed ottientavi eidem: quas ipfe dominus rex reve­ ma extre judicium , pre fervende fendit pe· renter recipiens, eu publice legi coram om­ tenitetit vefire ceufieniie, vebit trenfnnttinibus, dc in Gallica lingua fecerat patenter vuu eubibende. exponi. Quibus auditis patienter a fingulis , animavi ipfum, dc induxi modis quibus potui Ltiffimus infpeâor cordium veftrse fcridc fcivi, quod veftris exhortationibus, quoad nio memoriar indelebili ilylo novit inea que in diâts litteris exponebantur, pare­ fcribi, quod antecefforcs dc progenitores no­ ret in omnibus reverenter. Roftmodum me fecedentc ab eo cum clericis meis ad manda­ ftri reges Anglir, jure fiipenoris dedireâi do­ tum fuum, dum deliberaret fuper his cum minii , ab antiquiflunis retro temporibus, re­ diâis proceribus fuis, ac demum revocato ref- gno Scoti·, dc omnibus ipfius regibus dc temCccc 1 po* Cmcil. Gesrea/. Tom. XXIV. ANNO A BON1FACIIP. VIII. 1!4J t>44 ■poribus atmexis, pnefaenmt, flcabei&icm pro A partem, qu· time Albaoet a nomine AlbaANNO regno Scotia, fic ejufdem proceribus, a qui- naâi, nunc vero Scotia nuncupatur ; & Cam- ANNO Christi CHRIST] fa uj habere volebant, legalia homagia reccpe- bro filio juniori partem illam nomine luo tunc ■·»«. vamonam vocaram, qu· duoc watua voci­ runt, « bdeiitat» débita juramenta recepe­ runt . Nos juris & dominii poflêlfioocm coo* tatur, refervata Locrino regia dignitate. Ita­ que biennio poft mortem Bruti applicuit in tinuantes hujufmodi, pro temporc noftro, ea­ dem juramenta recepimus tam a rege Sco­ Albania quidam rex Hunnorum, nomine, Hum­ ti* , quam ipfiu» regni proceribus. Qtinimmo ber, fle AlbanaAum fratrem Locrini occidit. tan.i puis fit dominii prerogative fuper re­ Quo audito Locrinus rex Britonum perfecu* tus eft cum. Qui fugiens fubmerfas eft in flu­ gnum Scoti* & ejufdem reges gaudebant, mine, quod de nomine fuo Humbrus voca­ quod regnum ipfum fidelibus fuis conferebant. tur; fle fic Albania revertitur ad illum LocriReges eoam ex juftis caufis amovebant, & num. Item Dunvallio rex Britonum, Scataccnftituerunt fub fe loco ipforum alios regna­ turos . Que proculdubio ab antiquo notoria rum regem Scoti* fibi rebellem occidit, fle terram ejus in deditionem recepit. Item duo fuifle & efle creduntur apud omnes, licet aliud fbrfan paternis veftris auribus per pacis aemu­ filii Dunqpallionis, fcilicet Beltnus fit Bien­ los, dc rebellionis filios, falfa infinuatione fug- nius, inter fe regnum patris lui drviferunt .* ita quod Belinus fenior diadema infulc cura geftum fuerit: a quorum machioofis & ima­ Britannia , Wallis, fit Cornubia, poflederit ; ginariis figmentis, ut veftr* fandi ta tis ocu­ Brennius vero fub eo regnaturus, Scotiam aclus avertatur, fuppliciter quefumus & pater­ ciperet. Petebat enim Trojana confuetudo, nam dementiam fle excellentiam devotis affeftibus exoramus. Ut brevitatis caufa, geftis quod dignitas hereditatis primogenito perve­ antiquorum temporum falvis, quiddam exem­ niret . Item Anhurus rex Britonum famofifpli caufa tangamus: fub temporibus itaque fimus Scotiam fibi rebellem fubjecit, fle pene rotam gentem delevit. Et poftea quemdam no­ Hei: fle Samuelu prophetarum vir quidam ftrenyus & infignts, Brutus nomine, de genere mine Anlelmum regem Scoti* pncfecit. Et Trojanorum, poft excidium urbis Trojane cum poftea idem rex Anhurus apud civitatem cum multis nobilibus Trojanorum applicuit Legionum feftum faceret celeberrimum, in­ terfuerant ibi omnes reges fibi iubjefti: inter in quamdam infulam tunc Albion vocatam, quos Anfelmus rex Scoti*, fervitium pro re­ a gigantibus inhabitatam , quibus fua fic fuo­ rum fcdudis potentia, & occifis, eam nomi­ gno Scoti* exhibens debitum, gladium regis ne fuo Britanniam, fociofque fuos Britannos Arthurs detulit ante ipfum. Et fueceflTtve om­ appellavit, fle rdificavitcivitatem, quam Tri- nes reges Scoti* omnibus regibus Britonum fuerunt fubje&i; fuccedentibus autem regibus novantum nuncupavit, qu* modo Londinum Anglic in praedtta infula, fle ipfius mo· nuncupatur. Et poftea regnum fuum tribus filiis fuis dimifit, fcilicet Locrino primogeni­ nai chiam fle dominium obtinentibus fubfo to illam Britanni* panem, quxnunc Anglia quenter. dicitur -, flt Albana&o filio fecundo nato illam ♦♦♦•♦«♦♦♦♦♦♦•«•♦«♦♦♦♦♦♦•♦P & SALZBUR.GENSE CONCILIUM Contra Uiurpatorem epifeopatuum Trident ini fic BrixinenGs Anno 1194. babitxm. T T Aofizrus Germ. Sac. to. I. pag. 435· D/*" , aufloriwt apo/tolica, exeornmunicatur pep *■** pauca h«c verba ex chronographo Medettutsone quorumdam epifeopatuxm, videlicet Triliccnfi de concilio ifto tranferibit. Asma M'f- dentini Ô" ilrixenfis- Nec piura Hanfizius dc XCiy. Concilium Solthtrga habetur; ibique dux concilio; qui tamen monet ducem contumaKarsntbia Mainbardus cum oumsbus fautoribus cem fequenti anno rcfipuiife. Λκ SYNODUS STRIGONIENS1S Manfi Habita fub Andrea III. Huogaric rege, fle Lodomerio archicpifcopo rerlfy Con. Hung t. I. Aaaa 1194. G) F.-’apa. rt. A Nnales Eremitarum S. Pauli, terti* tubEdresernon arcbicpifcopum Strigomenftm , ten· Λ Lodomerio celebrat* fynodi memoriam quam ejus disecefis nquilinus, a paa fatigas ... , ____ mt edi*·jo h«c verba refricuerunt, (a) Pofiulasij ve- acceptus* tf auSoritatm in fratres, tf ani­ (M n fi" robur i Stepbanus nempe, jam mum ad res ordinis augendas, ah eodem retu­ lit . Anno deinde ab ekiiione fua quarto, ( d ) notawr i· tertium in facri ordinis provincialem anno JTF* »»9O. cleâus (4) λ dittcefano, juxta /apra in concilio provincials, per cstmdrm D. arcbit· pifeopum , cum miverfo clero Strigosus celebra· (c> Vrfpri-^fcriptxxt Pauli epifeips, (c) cm«η««·β> miffarii apoflolici it prafentatione, tf confirma· to, etiam P. Stepbanus adfuit : a4» prater alia (d) Nc*ps fune , recens tiitH provincialis, arccj/ît ad Loin favorem fua religionis , decreta impetravit, ut ·. rniiM an. «i4y it4C CONSTITUTIO GÎLBFRTI & SYNOD. CANT. CT «r awualIfrMP· J. Ladi/lai Mt*, a ft jam A les per urbes, ft oppida a cervlcofo horni»..... ■■ ■ ‘ “ adifcatam '' (aadrrer fait immqt num genere dilar*. Pax ft obfervantia erga ANMO “7^7“?*'· , gaadrerr wm tali wi OHlOTt h»», & Hhertatibat, & pradja MSI /a/rravrAntiftites in lyn cne quam pro C^*0·1 >>,«dia vtl vicana jarijddbene, /Wi Mctropolttacurari potuit. Ad regem confugit JLodame- “M' » Strigmienfi fétfif. rius. Acis dies difta ; excufla ini anientis uti­ Indiculus quidam MS. Muta noftri, cau­ que populi querela. Andre* A- demum ieotam Ucri comit ii paucis abfolvit. Xlww H94 icncia ditlênfioni, egregio diplomate in fa­ L emmet StrigMmfti od twrwu cMtawacrr vorem Lodomerii, regina matre poriftimum collaborante, edito, htflori* deinceps etiam ienrituro, contuitum. Affertar hic ah aaiiere JMùtm emathemate exdndit. Ferociebant ho rura exemplo cives ipfi, traftis in focietatem facinoris plurium ecclefiarum fubditis locet*- Andrea regi/ diploma , food eam btfi. bo/c met ftrvui ia prafem aautlttar. dium portendebant commune flamma exitia- MBEBUKZBtslOIIIliEZJ ^CONSTITUTIO GILBERTI EPISCOPI CICESTRENSIS Qm dcMrraTar ra MS. Hear. Spei D m odit. Veneta Labb. ca V/lkns Anno 1X94* A*. «*»,· exMS-Cod. Ney* an. ··»*. bUod P<. »1» β fubjeâoram vicanorum, Γ * . feu ' facerdo-Bpecuni* ' receptaculum cum claufura fine notum paiochialium fimp icitate rei con- ftra l vel officialis noftri licentia erigant, ut Ν niventia, que baâcous alicubi in noftra dice- confilium < picitcnr erigentibus, aut juvamen; cefi fieri repetimus, triunci concavi de catto- fed I credos removeant ab ecdefiis, in quibus ro in ecciefiis parocbialibus, rei cappellis eri- fuerint, I intra vdo dies a tempore notifica­ ganrur, per quod fubirahatur a divina rev«*- ition» , vel publicationis pnetemis edidi . rent ia five cultu devot io popularis; dum ex ve- Quod i fi ex contemptu, negligentia, feu qua­ ro vel fido paroebignorum odio eifdem truncis vis arte vcl malitia faftum non fuerit, vcl maliiiofe vel damnabiliter imponunt, quod omifiiim, < ex eo tempore ipfam ecclefiam , Deo mtniftrantibus in altari devote coniue- in i Qua truncus hujufmodi merit, vcl quid vent often i; hac facra fjmodali coollitutio- aliud, i ut diximus, loco ejus fub interdiâo nc iancimus, ne qui paroebiani , redores, manere i volumus, quoufque funditus evella­ vel vicarii, vd facerdos parochiaiis ecclefi* tur ft amoveatur ab ca. curam gerens, truncos hujufmodi, vel aliudC ——s TATUTA ET ORDINATIONE S--------AWO CHRISTI ••n· a ROBBXTl d· VtNCHSLSB CaNTUAR. A K C HIK P1S CO P1, Pro meliori cur* fu* Cantdarienfis regimine. Edidit colleQor Angl/coan/ Tomo ]], ta MS. BiHiotbeta Cotton. Tituli Capituloxum. D J^orio aoa ahfentent. Et faoJ regiflram fao ordiar primitae expediatar. I. forma juramenti jadicam. 14. Qaod procaratorei fiat advocatit caafar ns i. forata juramenti caamiaatorum Ef clerico­ affamaat; & food tam advocati, faam rum. procaratorei, tf ceteri mtriftri, ia caafit 3- forata juramenti advocatorum & procarapaaperam, officiant faamgratit impndaat. loram. JJ. Dc pvaa advocatoram ύ"procaraloram, pro· 4. Dt profentia eficioU/, dF food fe diatiut caraatiam dilatioaet frivola/ . aoa abfentet. 16. Ne mnuftri cttffiftorii taberna/ exerceaat. 5. De prafeatia eficiali/ ia coalorio. 17. De fafpeiti/ affefforibo/, Ü advocatu ciaa· 6. Quantum Met recipi profigillo, G a cleri· deftine procarati/. ctt pro feriptara. 18. Daot advocato/ ant procaratort/ ana pari 7. De falarto exammatori/. g habere valeat, tf do dando advocatam aat 8. De numero advocatorum Et procuratorum, pnearatorem parti mn habenti, tf proac etiam Je flatu Ef cmditiouibu/ eorum. cipae fa catfi tangentiba/ mnuffrot caria. 9. De loci/ & Jedibu/. 19. Vt originalia hffirnmenta pariibx/ retro· 10. De poma eoram qui felfam committunt, doatar. tefle/ aut iafiramtata fahtrahaat aat to. Daod non rtferibotar r» corrdiioniba/ λ corrampaal vel occaltaat, fta procuratoria Omegatione articali vel libelli. revocari procaraat. XI. Damdo dSt qaaliter debeat , vel feaado non II. A/ qau aliam ia officio fao foplaatet. debeat de fabditoram tatlieattia ad eae· 1*. De paauaJo aJvocatot & procaratorte garrela/ referibi. raiat. tt. Vt i» correflionibat non appelletar regela· 13. ^uvd aivocati aat pncaratorcc fc a corn· ritor ad taitimem, a diffmitiva. xj Dc «»47 ***"££“ SYNODUS ADOLPH_______________ EDUARD. h R- ANGL. 1’ Λ impetraVlibm bis tuiterie vel direSe A litudio» primitus evellatur. In cujus vis ex — CHRiSTt /v*r «sdna grevaserim. ' , curia ooftr* Gantuarienfi '· ’ “ , *Kn , cogitato progrdfo ·♦»» *4· Vt fKÿtrm ctUr» ptrtn, eam citari ad quam pr» hflbenda juftitia fpecte * fiduprocuret. ciali recurritur, maculas & défaites, tam ia * freriali IJ. Air ad gratMOT/M generalia luitorie dt fa­ perfonis, quam ift rebus, caufarum feu ne- ****** cili rejcribatstr. guriorum proccffibus, dc corruptelis habitis id. Qualiter examinatores ft baben debeant circa ea, extirpate proponimus: ut pura fit i» -^fitimibus audiendis , Ü teflibus exa­ incontaminata juftitia, ac aequitatis congrua minandis. manfisetudo, exinde fcatnricns per cetera lo­ *7· Dr protocelio e clerico regiftri primitus fa­ ca provincias, abundantibus rivulis diffunda­ ciende. tur . Ctn igitur ipfius curis fama celebris, 18. De mede procedendi m contemptibus tem infamias nota refpergi poterit, dc fulgor ejus cmtra fi^ragamu , fatas* ceterus. irradians obfitfcari, nifi debitus rigor juftitia *9· De mittende ad performs egregias vel alias, inibi confervetur : fiimptuofa cupiditas, dc in de tempore boc petendi. adeundo gravida difficultas, ac etiam dilatio. 30. De temfere propmindi jaflificatimes , #Boes ' nes fuperfluc congruis mediis amputentur, mede prebends eofdem. qua mercalem reddunt juftitiam, & lites fa­ 31. Air advocatus vel procurator i» caufis, te- ciunt immorales. Nos ad ea cautius expe­ fllficet i* eifdem. rienda, qua continentur inferias deliberato 3»· De tempore ceuteflandi, b js^ificandi cm coofilio duximus flatuenda ; quibus etiam uniteftatiomm. verfa feriofius enucleata perflriogimus, qua , 33 De querelis fuper excemmmucetimt injirfia. prardeccflores noftri * tam celebris curis, pro 34· De appellationibus tustoriis, ac gravamine reformatione temporum labentium curricu- w um «fe­ partu, tJ taeda probandi eefdem. lis fucceflivis, frequentibus ftudiis, variifque b,1‘ 35· De tuitoriis contra tpifeopos, b eorum of­ laboribus fiflubriter ordinarunt .· ut ad ipfam ficiales fuggtflis, tf juflificatimibits fuper curiam in fuis neceffitatibus confluentes, ex­ eit proponendis, b mede probandi eefdem. plods ac femotis ambagibus & obftacuiis prae­ 36. De abfolutime ed cautelam. libatis , juxta naturam & qualitatem negotio­ 37· prv proceffu mittendam, bqnan- rum & cautarum , celerem juftitiam cum fi­ Antuo 58. De cmtnaando prectffitm proceffisi, vcl w-C ducia valeant reportare. viter inchoanda. CAPITULA. 39· Si pare utroque ai eodem appellet, qua part alteri proferatur. r I. Forma juramenti judicum. <0. Vt dsmtflxs, iterate fuper eadem vel alia gravamine prius illato fuggertns, repella­ Perfonis itaque primitus inchoantes, fta­ tur . tuimus , ut tam officialis diÔse curis, 41. Dr ea f«i appellatimem drrtUam in qua quam decanus de Arcubus, finis commiftarius fibi datur tuitio , nm profequitur infra generalis, in initio adminiftratioois fufcepts, tempus. corporale prssftpnt ad fanda evangdia jura­ 42. De eodem. mentum, quod in officiis ipfis, pro fuis vi­ 43. Qualiter fit t» appellationibus a decem vel cibus, diligenter dt fideliter fe habebunt, ac aha. commifferio ad afcialem interptftis favoris, odii, dc cupidinis cujufcumque tra­ procedendum. mitibus, depulfis penitus dc omiffis, juftitiam 44. De Miffs r* ecclefi» de efrcuiut in princi­ facient plenam dc puram in fingulis, quate­ pia tf r* fiae tcrmimrum in mtnifirorum D nus humana fragilitas patitur, juxta poffe. curia fupradi&a prafentia falemniter cele­ Jura vero dc laudabiles confuetudines & or­ brandi t . Et ut iidem mtniftri nterfint eue- dinationes feriptas , una cum flatutis ejufdem ^luu, Û* Mjfe pre defundtit ipfiut curia curiae novis dc antiquis, quatenus antiqua no­ miniftrii tempere fepultura. vis non obviam, quatenus ad cos pertinent, 4$. Air indicét aut ceteri curia fupradiSH mi· obfervàbunt, & ab aliis mini Uris ejufdem cu­ niflri, dena vel xenia cmtra juris probi· ris quibufeumque diligenter & fideliter fa­ bitieuem recipiant, aut qua fcandalum ge­ cient obfervari. Simile quoque juramentum nerent ^tefto mede. commiflâriis ipfius officialis, in fuidc difli de­ 46. De confmtudinibuj abfervandis una cum fla­ cani abfentia cooftitutis, fimiliter lubcatur. tatis pradiitis, tf de paene nen obfervaatium ifla flatate. II. Forma juramenti exeminattnia & clericorum. 47. Termtnatio & finalis cmclafio flatutonm. A P R. Æ F A T I O. Examinatores quoque ipfius confiflorii de E Arcubus, quos duos dumtaxat, ut confueRobertas permifime Divina C entuerieefis arebit. tum eft, fore cenfemus, dc clerici ad regipifeoput, totius jis^lia primas, ad aterftrum dt faciendas copias, ac etiam ad ferinam rei mt'wiem. bendum refponfiooes partium & diâa teftiup, deputati, juramento fimili, quatenus ad eos D viam noftri regiminis planius ordinan­ pertinet, fe adftringant, de faciendo dc exedam, opportunum efle confpicitnus, ab quendo videlicet diligenter dc fideliter, fine his que nobis incumbunt primitus inchoarefavore .· cujufcumque, vel odio aut materia ut trabe defidiae vel torporis ab oculis noftris cujufquam inordinate cupidinis, quod eorum ejeâa, exceftuum dc negligeotiarum feftucas incumbit ofticio, dc de confuetudinibus ac ejiciamus uberius ab oculis tebditorum, dc de- ftatutis , ur praemittitur , obfervandis , ac liâonun materia, quam a ceteris conamur etiam dc faciendo *..... in iis eft, eadem excutere, a minifterialibus dt locis noftrx fo- obfervari: quodque non erunt in adeundo diffici- A w •■4» ANNO CHRISTI tUrd. CANTUARIENSIS. ‘gglS.11'° 'ficiles, nc-* in fumptibus indebite oncrofi/A dum quantitatem ejufdem recipiatur pecunia,' ANNO Verba judicis. ,, lu officio tuo, pro viribus officialis vel dccam arbitrio, fi ncccflc fuc- CHRIS Ii „ tuis, diligenter ôc fideliter n habebis, ac rit, moderanda. Sed in originalium attcfta„ curiae Csotuaricntis ordinationes (criptas, tionum fcriptura, decens pollices in longitu­ „ una cum flatui is ejufdem cuti· , novis 6c dine line* continenti, pro duodecim lineis „ antiquis, quatenus antiqua novis non obunus denarius, in attcftationum autem hu­ „ viant, oblervabis. jufmodi vel procefliium copiis, pro viginti quatuor lineis ejufdem longitudinis unus de­ III. Forma jtiramenti advocatorum tf narius tantum recipiatur. Quas omnia in ap­ ta & legibili littera, cum congruo interiiprocurator»». neari fpatio confcribantur ■* de qua copia fta­ Advocati etiam & procuratores prsdiAi tim fiat collatio per furatos examinatores vei confiftorti generales, jurent fimiliter fyrrram clericos coofiftorii antedidi. feriptam ibidem.: boc addito, fi non conti­ neatur in ea, quod confuctudines & ftatuta VII. De falario examinatorii. prxdiâa, quatenus ad cos pertinent, obier- ft Item examinator, pro examinatione cu­ vabuot, & quod faftum in judicio non pro­ ponent, nifi quod verum ft jullum, prout juslibet teftis tantum recipiat, & non am­ informabuntur a partibns, eflecredunt. Quod­ plius, quantum recipitur pro fcriptura itteque io informationibus recipiendis a partibus, ftationum originalium teftis primi. Ad cujus veritatem fail· ab eifdem cum omni qua po­ examinatoris talarium, fi pars adverfa contra terunt cautela elicient, dt pericula eis inde quam producitur, interrogatoria fua tradide­ per viam judicii affutura, quatenus id fciunt, rit , pro interrogatoriis ejufdem contribuat, panffius ipfe patenter exponent , deiperata quantum examinator, in virtute fui facranegotia feienter nullatenus affumentes : fed menti in aflumptione fui officii prxftiti, vel cum eis caufas feu negotia injufta efle conjudex in ejus defeftum , duxerit moderan­ ftiterit, prout tenentur dc jure, totaliter de­ dum . Si vero examinator pro ampliori lu* relinquent . ero captando, impertinent! verborum confufionc, atteffationes confcripferjt vel conferibi IV. De prafentia oficialit, & fuod fe diutias fecerit primi teftis : cum dc hoc convidus fuenon aifentet. ---ANNO Quod dt in procurat oribus volumus obfervari. CHRISTI latur negotium ea X. Do poma eorum qui falfum committur.t, vel vice i ac etiam curialiter dc modefte fe ha­ teflts aut tnftrument* fubhrahuut aut corrum­ beam , dtpcopooenda proponam. Er qui con­ punt vel occultent, feu procuratorie revocari tra fecerit, atfittrio judicis puniatur : de fi la­ procurant · per hoc incorrigibilis maneat , a eonfiftorio perpetuo fuipeodatur. D. cernimus etiam ftatuendo, quod fi qua examinator, clericus, advocatus, vel procu­ XIII. Çwd advocati aut procuratores fe a eoarator confiftorii prxdifti, falfum in officio fiffmto «M ofifentent. Et quod regtffrum fuo committat, vei probationes partis alicufuo ordine primitus expediatur. jus maliikde fubcrahat, aut impediat feu im­ pedire procuret ; vel faifis inftrumentis dc ' Item, quia advocatorum dc procuratorum prccipue procuratoriis tempore limitatis, poft abfentia , negotiorum celerem 'expeditionem tempus hujufinodi, vel aliccr revocatis tacite B impedire, dc ordinem debitum perturbare re­ vel exprefle, fcienter utatur, aut vera inftru- gtftri frequentius confuevit : caveant advocati menta fupprimat vel cor.rumpat, feu teftes & procuratores confiftorii, nc dum caufas in fubornet, vel lubornari dc corrumpi procuret, eo tra&andas habuerint, fine licentia judicis aut falfas caufas feu negotia, de confuetudi­ fc abfentent, quin focium habeant, per quem ne fcienter allumai, vel falfum faâum feiencaufa poflit opportune, & fine morofa dila­ ter proponat vel proponi faciat, aut prohi­ tione traftari : & quod tempeftive veniant om­ bitiones regias in quibus locum non habent, ni die , ufque ad iolutum judicium eo die , impetrari, feu exhiberi procuret, feu hujuf­ fine licentia judicis nullatenusrecedenies, per­ modi prohibitionum impetrationi aurufuicon- na eis ftatim imponenda, fi contra fecerint : & fi incorrigibiies fuper hoc .fuerint, fufpcnlentrat tacite vel exprefle, aut prxfidenti diftae curix mandata quacumque porrigi, qis dantur. Kegiftrum etiam, ne ejus ordo tur­ betur, expediatur primitusfuodie, fi fieri po­ prxjudicativa feu impeditiva proccfliium eorumdem, falio dc malitiofe (quos non am­ terit: alioquin die fequente, ordine ipfius regiftfi modis omnibus obfervato, nifi inbigitur in majoris excommunicationis fenten.. .... _ tone... tiam, latam contra violatores ieu turbatores Cflans produâio teflium, que fine difpendio jurium dc libertatum ecclefie, incidilfe) fide differri non poterit , hujulmodi ordinem cx his vel eorum aliquo conviâus extiteric, a xquitare quandoque poftukt interveni. eonfiftorio perpetuo fufpendatur: de quibus omnibus, officialis vel decanus de Arcubus, XIV. Quod procuratores fine advocatis caufas vigilanter inquirat , quoties fuerit opportu­ ■m affitaeant: Ü quod taut advocati, quaxe 'procuratores, tf ceteri neiniftri, ia caufispate· num. Si vero de prxmiffis convinci non po­ tuerint , fed his aut eorum aliquo fuerint pub­ perone, officium fumer gratis impendant. lice diffamati, vel certa ratione fufpeâi : do­ Item procuratores fine advocatis caufas vel nec legitime fe purgaverint, ab officio fufnegotia non allumant, nec etiam profequaopendantur. Ad quam purgationem prxftandam , fi purgandi protervia, vel magnitudo tur.· fed fui officii finibus fint contenti. Cau­ deliâi, aut diffamationis feu fufpicionis hu­ lis etiam pauperum judex certis advocatis dc procuratoribus gratis fufeipiendas aflignet .* dc jufmodi id exigat, idem purgandus ad au­ dientiam arcbicpilcopi Cantuaricnfis, qui erit tam examinatores , quam clerici jurati de pro tempore, per prxfidentem diâi confilio- D eonfiftorio, eifdem pauperibus officium fuum caritative ά gratis impendant . Quas caufas rii, fi expediens effe viderit, remittatur. Hoc judex prx ceteris citius, fi fieri poterit, ex­ idem de procuratoribus, illicite attachiamen ia per laicalem potentiam fieri de judice vel pedire cooetur, nihil pro examinatione procefluum, aut fementiarum litteris exeeutoriis de parte piocurantibus, aut de procuratione hujulmodi diffamatis & fuipedis, prxeipimus a perfonis hujufmodi exigendo. obfervari . Occultantes iniuper procuratoria, quibus funt ufi, & procurantes per malitiam XV. Λ ραπ» advocatorieat tf procuratorum , ipfa procuratoria revocari, fi id caufx difprocurautiuut dilationes frivolas. pendium, aut adveriario prxjudicium afferat, Item advocatus vel procurator, qui per no­ flarim graviter puniantur.* & incorrigibiies, perpetuo fufpendantur. De his etiam violen­ tarié fallas, feu fruftratorias appellationes, a ta prxfumptione fufpeâi, legitime & incon­ gravamine, vel a diffinittvis fententiis intertinenti fe purgent: aut, ut prcmittitur, fuf­ jedas, procefliu decani de Arcubus , vel et­ pendantur. iam omcialis curix noflne , aut commiflarii E i piorum cujufcumque, cxecutioncfve fuarum XI. Air fws alium i» aficio fua fupplantet. fementiarum, malitiofe retardaverit, aut re­ tardari procuraverit impudenter : cum de hoc Prohibemus etiam, ne quis alium io offi­ conviâus fuerit, locum fuum amittat, dc ab cio aliquo lupradifti confiftorii infidiofe fup- officio poftulandi feu procurandi , per prxfiplantet : & li de hoc conviâus ext i terit , ab dentrm curix fufpendatur perpetuo , vel ad officio, quoufque hoc emendabitur , fufpcntempus, prout qualitas negotii dcdelinquentis excefius hoc exigit dc requirit. daiur . XII. Dt puniendo advocatos tf procuratores garrulos. XVI. Ne niiniftri coufi/larii uAenuu exerceant. Ad hxc, cum ficut profefto didicimus, in Item judex advocatos & procuratores gar- caupona feu taberna, ubi vinum intemperati* tix __________ . . _. aONITAClUS CANTUARIENSIS. ^0.“**. ancl "U ■ ·/> P. VI». •tie miniftratur, machinationes varie ad fub-A tores afluntit, quod pan altera propter advo-" ANNO ANNO verfiooem juftitiae, praefertim inter nonnullo· catorum vel procuratorum defeâum remanet,CHRISTI CHRISTI procuratores confiftorii noftri prsdiâi, ft par­ iodcfenia, feu opportuno pnefidio deftituta . ·*»»tes de fua juftitia diffidentes conlueverim in­ Frequenter etiam evenire didicimus , quod (i tervenire .* volentes morbo hujufmodi, qui jam cauta vel negotium in diâo confillorio agita* invaluit temperantis fraâo frsno , remedio tum, aliquem advocatum, procuratorem,vd occurrere falutari, ftatuimus , ne de cetero minidrum curie memorats contingat, panai* tcra advocatum vel procuratorem pro fe ha* Deep ferte, advocatus vel procurator * diâi confiftorii mi& alii. ff-Diftri t cujufcumque gradus exiftant , publice here non poterit quoquo modo. Volentes igi­ vel occulte, ontfertim frequenter & de coo- tur fuper his congruum adhibere remedium , fuetudinc, tabernarius efle praefumat, aut ta­ ftatuimus, & io pofterum obiervari précipi­ bernas itfrediatur, nifi nccelfitas ipfum ad tai» , ut pan una fex advocatis ad plus,duohoc urgeat, quod non creditur uoffe frequen­ bufque procuratoribus , de diâo numero fic ter & de fecili evenire. Quodfifecus faâum contenta, aliumque vel alios nullo modo folIkitet aut follicitari procuret, ut parti fus fe fuerit, fltfuper hoc legitime convidus extite- - ---rit.-ad arbitrium officialis noftri vel decani de B applicent, aut ab adverfa parte fe fubtrahant Arcubus acriter puniatur :& fi pertinacia fua quoquo modo, fubpœnaamiflioniscaulaef aut boc exegerit , a confillorio totaliter fufpen- mulos fibi , fi contrarium fecerit, per judi­ datur. Iftud etiam ftatutum, ad concubina- cem indicende. Io fecundo vero cafu praeci­ rios, & adulteros, errones noâumos, flt pu­ pimus, ut judex advocatos & procuratores par­ blica frequentantes fpeâacula, necnon ceteros ti non habenti, ftatim, fi hoc petatur, aflinotorie criminofoa, extendi volumus in futu­ gnet, fuum hujufmodi pqflulationis feu pro­ rum : ut illi quos facinora hujufmodi coin­ curationis officium, pro jufto, &, fi neceffc quinant & aequant, pœna fimili percellantur. fuerit, per judicem fta tuendo falario, fideliter impenfuros. Ad hoc advocati & procuratores XVII. Dt fufpt&ii effcffbribur, tf rivteatu hujufmodi, nifi evidentem &fiifficientemcau­ tlerirftrie proceretû. fam fus recufationis ftatim oftenderiut , per judicem efficaciter compellantur. Qpia excrcfceotes induftris machinofe, juXIX. Vt originelle inftntnttnte pertibeu ftitiam puram & debitam frequenter impediunt ritreientur. & pervertunt, & io eo praecipue, quod affef-C forts ft advocati, qui palam pro parte non Originalia fiquidem inftrumenta caufarum poftulant, ad quorum, tanquam non fufpeâosum, confilium in interloquutoriis, ft fenten­ feu negotiorum, videlicet bulls , committioths in confillorio praenotato ferendis, decoo- nes, procuratoria , feraria , & fimilia , qus (uetudine curis fupradiâs, a judice feu prs- funt a fubftantiali parte proceftus , in confifidente recurritur bona fide, per partem alte­ ftorio fupradiâo examinata, faftis exinde corutram dandefline procurati, ft ad id quan­ E’is his, quibusfunt de jure vel confuetudinc doque conduâi, a principio forte indifferentes ciende, & tranferiptis etiam eorumdem pe­ fe fimulant, ftfiruliter judicem ad injuftitiam nes clericum confiftorii retentit , fi id videa­ faciendam follidtant ft inducunt.- firmiter in­ tur expediens, parti prius hujufmodi inftruhibemus, & inhibendo flatuimus , ne id de menta exhibenti, illico fine difficultate red­ cetero committatur , feu etiam procuretur , dantur, io fuo proceflu , prout jus exigit , iub pœna excommunicationis maioris , quam collocanda. contravenientes fe noverint incurfuros .* eo falvo, quod panes, viros fapientes, providos, ftD XX* Q*ri referibeter in torreflionibta fiddcs,non tamen advocatos curiae vel mini* '‘dnwgar/Mc ertituli vel libelli. ftros, procurare valeant, ut gratis & fine ali­ quo, ea ratione, dato primitus vel promitto Item in corrcâionibus ex vero officio fa­ quandoque affideant, judicii fanum confilium, ciendis, ubi duntaxatfunt reo exponenda,feu juftum & fidele daturi, cum a judice fuerint edenda capitula, non a denegatione libelli vel tequifiti. Advocati vero ceterique miniftri cu­ articuli, fed a denegationeeditionis feu exporias, qui alterutrius partis confilio aut parti fitionis capitulorum, ut praemittitur, tantum­ alteri adverfantes qualitercumque priiu exiite- modo referihatur. Hoc tamen ftatutum ad riot, vel exiftunt, feu etiam parti alicui ju- beneficia non extendimus, circa qus fecundum (la ratione fufpeât, fe in interloquutoriis vel qualitatem fe&i eft aliquando procedendum. fententiis ipfis non ingerant, fed recedant fub pœna fuperius adnotata : quod etiam in vir­ XXL Quenie tf quelittr ititet , vtl jeenie wa ribeet, it fubiiterum negligtetie ei tute fiai facramenti praediti, abeifdem praeci­ fanlet rtfcnbi. pimus obfervari. Si (ecus fecerint, ft de hoc conviât extiterint, tanquam perjuri, ut prae-E mittitur, ft excommunicari graviter punian­ In diâa etiam curia, ut dicitur, corrupte­ tur : ft fi ad id aflueti extiterint, a confifto- la noviter inolevit : videlicet, qnod in caufis rio perpetufl fufpendantur. & negotiis coram epifeopis fuifve officialibus agitatis, qus judiciarium ordinem, & longum XVIII. Qant eivocetes eut precaretorei tau peri quandoque procefliun, de fui natura requirunt, Metro veltet, tf it durio rivocetum eut fuggeflo diâs curis per partem alterutram , pmnrtttmu ferti neu habenti, tf fretipe* quod judex ipfe caufam eamdem negligenter & plus debito detinet in fafpcnfo, mandatur ei­ m caqjKr tagmrifau oanifru citri*. dem judici per officialem curis noftrae fupraSaepe contingit ia confillorio fupradiâo , difts, quod infra uman vel duos menfes ad ) quod pars una potentior, vel in malitia exco- plus, terminet caufam ipfam.-alioquin adeerfiianda fagacior, tot advocatos aut procura- tum diem citet partem adverfam, ut in cauDddd fe CouciL General. Tom. XXIV. BONTFACJÜS ADOLPH. .______________ . .g S ϊEDUARD. N O IMP. U S I·D K- ANGL. 11' >> P. Vili.______________ _ *T_ ‘“"fa i AfJhJO *" eadem, '■'**’»’« y in «ii curia au··· praenotata procedar. QpoAverfam citari. Alloquia is cui feribitur de-------- ANNO CNRisrn ° curfu . teapot* t’IMOI I___ « ex. ίο,\ .· 1hujufmodi, -, ' in- contemptu nullatenus puniatur. CHRISTI fra quod caufa termman aliquando non po­ teft, judex negligent reputatur , & pro hoc XXV. Ne ed gravamina generalia tnitorie de facili referitornr. caufa dicitqk ad diâam curiam devoluta, non obftante fi diligentia judicis allegetur ibidem per judicem vel per partem. Volentes igitur Ad gravamina quoque generalia, videlicet in caufis pnecipoe inchoatis jurifdiftionem uni­ a deuegationc copte , vd confignationis incuique obfervare, ne ad impoffibiie, ut pn»- ftrumenrorum, vel aâorum judicialium, nifi notatur, ar&atus, fuam jurifdiâionem amit­ enrefla fiat inftrumentorum, aut aâorum hutat : ftatuimus, ut quando de negligentia in­ jutmodi fpccificatio, nullatenus tuitorie , fit ferioris judicis querelatur in caufis vel nego­ praecipue ubi direâe ad curiam Cantuarienfem tiis coram eo primitus inchoatis, per officia­ appellari poterat, referibatur. lem Cantuarienfem in forma dibita referibatur. Quo cafu judex querelatus , aut etiam XXVI. Qualiter examinatore/ fe Mere deleant pars adverfa, fuas juflificationes habeat,quo-B *---r·-—-1-----j—j-·- a& · teflihu ia p^fitionikt audiendi/, examinandi/. ad excufandnrt negiigentiam antediâam ; fit tunc fuper hoc fiat ulterius quod eft juftutn. Examinatores quoque diâi coafiftorii dili­ XXII. Ut in correffioniho non appelletur regu­ genter obiervent, ut ad politiones fic interro­ lariter ed tnitimem, nifi a difinitiva. gat iones, claras fit fufficientes refponfiones a partibus, in advocatorum fic procuratorum , Statuimus quoque futuris temporibus obfer- ubi partes principales refpondeat, abfent ia fa­ vandum, quod fi qualitercumque in correâio- ciendas , fi poflint eliciant : ad quas politio­ num negotiis, ubi de oeneficii privatione,vel nes fic interrogationes non in feriptis, fed par­ vacationis ipfius declaratione, ratione alicujus tes ipfie refpondeant viva voce. Et in exami­ criminis vel defeâus non agitur , ex officio nationibus teftium, fiogulaquxad veritatem, procedatur ad curiamCantuarienfem, pro tui­ quoad partem utranique eliciendam juvare po­ tione nullatenus appelletur , nifi a decifione terunt , de circumftantiis quibufeumque, fic de finali, feu diffinitiva fententia, pars duxerit fcientix _____ ____ o____ ___ . caufa in fingulis vigilanter interroappellandum : & fide faâo appellatum fuerit,Cgent, & exquirant, ac de interrogatoriis perper officialem Cantuarienfem ad appellationem tinentibus, f---- ;L— -----------a.^a.«. folum <-------quantum eftpoflibile, quie­ hujufmodi minime referibatur. Idem volumus rant i . Et teftes eo ordine quo producuntur , & ftatuimus obfervandum, quando de priva- pro ■ fuis viribus in examinando expediant fine tione beneficii, vel ipfius vacationis declara- mora i .* nec aliquos clericos, ad fcribendnm tione, aut de illis, qur teftamenta vel pro- refponfiones i partium, aut teftium depolitio­ siGonem vacanti ecclefic faciendam, feu ali- nes, i recipiat clericus confiftorii prxmcmoramenta prxflanda, vel intrufionem in benefi- ti, i nifi quos «ftimet fuo periculo, ad id ido­ ciis ecclefiafticis faâam, feu violentam rerum neos i ficfideles, qui diâa teftium fideliter fericcclefiafticarum fpoliationem aut invafionem, bant I , caque aut publicationem ipforum, nec vel jurium fic libertatum ecclefic Ixfioncm ref- verbo i , nec faâo, vel nutu aut figno revelent ptciunt, ex officio agitur per ordinarium quem- aut ; detegant, feu in notitiam alicujus deve­ cumque vel alium, a quo poteft direâe ad nire i faciant aut permittant . De quibus om­ curiam Cantuarienfem appellari. Cum autem nibus i present, ut fupra ftatuimus, ante om­ in premiflis cafibus , vel eorum aliquo , licite nia i juramentum. & fecundum normam prxfentis ftatuti , proD tuitione fuerit appellatum.- liceat parti appel­ XXVII. De protocol^ e clerico regiftri priniile/ late, propter periculum evidens animarum , faciendo. faâum contrarium fic excluforium proponere fic probare, quamvis facium tetigerit principale. Faciat etiam clericus regiftri, ia quo afta judicialia refcribuntur diebus fingulis, infcheXXIII. De impetrontiln» iit tuitorie vtl dire- dula primitus, prout faâum concepit, proto* île fuper eodem gravamine. collum. Et fi fit ia eo aliqua extra commu­ nem curfum dubietas, in regiflro non inierat, Diligenti etiam Audio ia eadem curia pro­ quoufque judex hoc corrigat & reformet : boc videre prxeipimus, ut bis pro eodem grava­ etiam partibus, fi voluerit, oftendatur. mine numero tuitorie, vel bisdireâe, vel forfan femel direâe, ficfemelad eamdem curiam XXVIII. De mode procedendi in contemptiin/ tuitorie , appellantes , ab ultima repellantur rom contre fâfrogoneor, yutm cetero/. omnino. Et pro variatione hujufinodi, in ex­ penfis & interfile partis adverfx, fiquoddam-E Item ftatuimus, ut ia contemptibus diâ® num pendente inhibitione incurrerit , ftatim curia puniendis, judex ftatim ~ ~ ‘ ex officio,una declarandis , fummarie condemnetur : fic nihilo citatione vel monitione prcmifla , juratis de ' minus pro juris oflenfa canonice illico puniatur. veritate dicenda partibus, per interrogationes & refponfiones ad eas, fi poflit, eliciat veri* XXIV. L7 fieggerens contre portem, eam tatem, aut ftatim probationes admittat . Et atari procuret. fi quis advocatorum aut procuratorum, con* tra aliquod iftonun, fe fine caufa juftafic evi­ Item uuando ad inflant iam partis procedi­ denti cppofuerit, ab officio, quouique fuper tur, fic fic alius quam ipfe cui feribitur eft hoc emendatus fuerit, fufpendatur. Circa ve­ citandus .- impetrantes probent in curia fupra- ro diâi confiftorii contemptores, cum Multi­ diâa, una cum traditione litterz citatorix , plex fit contemptus, videlicet in non parendo fuam diligentiam in procurando partem ad- mandatis, in impediendo quominus ad man­ . . , t dato- 1IC, aoNUTACtus CANTUARIENSIS adolph. imp. 11J7 P. VIII. wwtiu/uucro». EDUARD. I.R.ANGL. "datorium tempore competenti perveniatur, in A recipiendo teftimonio fit mittendum, illud in* ANNO vituperiis fadis partibus vel nUnciis mandato­ prima vel fecunda produdione, ante tertiam CHRISTI ris, & in faciendo direâe contra mandata ; produdionem omnino fieri poftuletur . Qpod ·»», ftatuimus, ut probatione, ut moris eft,fum- fi ufque ad tertiam produdionem malitiofc , marie habita de contemptu, fic contemptore quod eo ipfo prxfumitur ,omiffum fuerit :vo- ( perionaliter, fi fit inferior epifeopo , ftatim lens ulterius ad producendum ipfos admitti , \ fuper boc, ad judicium evocato, ac de veri­ nullatenus audiatur, nifi fidam fecerit, cor­ tate dicenda per eumdem preftito juramento, porali prxftito juramento, quod de novo per­ fadifque fibi interrogationibus & refoonfioni- venit ad ejus notitiam, teftium hujufmoditebus fubfequenter ad eas, fi per confeifionem ftimonium in caufa fua feunegotio, utileefle fuam, aut probationes coram eo illico mini- vel neceflarium, aut eos fenes, aut valetudi­ ftrandas, convidusextirerit, aut etiam in pur­ narios extitifle: (tu neque per te, neque per gatione legitime fibi indifta defecerit , parti alium teftificata fubtraxifti, vel fuifti percon­ per boc ixfx, ad fuum interefle, bedampa, tatus, nec per dolum nec artem aliquam , ac etiam ad fumptus promotionis ipfius offi­ quartam produdionem expofeis ; fed quia te­ cii, taxandas feu taxanda, per partem ean^B ftes quos defideras de novo producere, prius dem juranda, protinus condemnet. Et nihilo habere nequivifti ) folemnitatt juris , qux m minus pro delufione juris & judicis , feu cu­ quarta produdione requiritur, in fuis cafibus ria: antedidx, muldetur ; eaque ftatim per nihilo minus obfervata. fequeftrationem bonorum ccclcfiafticorum, fi ea contemptor habeat, feu fi neccfle fuerit , XXX. Dt Import propontndi Jnflijicationts, tf ntodo prtb^ndi itjdtnt. per interdidi, fufpenfionis, & excommunica­ tionis feni enti as, execution! mandentur .* aut fi contemptor ad prxmiffa folvendo non fue­ Statuimus infuper, ut fi quando juftificatiorit, pcena fibi canonica juxta qualitatem ex- nem direde contrariam intentioni , vel repli» ceiius per judicem imponatur , De epifeopo cationem direde contrariam exceptioni , aut vero pro contemptu citando, volumus ut per duplicationem replicationi, feu deinceps,pro­ procuratorem ad id fufficientem, in curia prx- poni contigerit; boc ftatim fiat quoad juftinotata comparcat : & juramento a procurato­ ficationem, poft litis conteftationem, & poft re eodem in animam domini fui ut fupra prx· exceptiones vel replicationes, & deinceps, quaftito, habitifque, ut prxmiititur, per eumdem C rum probationes de jure concu.rere debent , ad interrogata refponfionibus convidus, ut propofiias r r . ■ : aut faltem intra triduum a tern* prxtangitur , damna , interefle , & fumptus pore propofitionis & admiffionis canonic® caparti perfolvat ut fupra. De oftcnfis vero ju­ rumdem, ut fie probationes concurrere valeant ris & judicis feu curia; antedidx , quoad ea fuper cis. punienda, poft pronunciationem in dido confiftorio fuper hoc fadam , ob epifcopalis re­ XXXI. Nt ndvecntiu vtl procurnter in cnfibm verentiam dignitatis , archiepifcopo Cantuaitfiifictt in cifdtm. rienft, qui pro tempore fuerit, ipfa pœn® feu muldx impofitio feu taxatio refervetur . Et Ad hxc procurator, qui in publici caufa feu didx curie prxfidens. contemptores quofeum- negotio occupavit, tx advocatus qui publica que coovidos jurare faciat, fub certa pcena , portula vit, &de hoc ftatim conflare poterit, quod didam curiam fcienter de cetero non in tuitoriis negotiis teftes nullatenus admittan­ offendant. Si vero de contemptu evocatus , tur. Et fi procurator in tuitorio conrtitutus fuper hoc innocens detegatur .* pars hujufmo- aliqualiter uttupavcni occupaverit,, ponça poftea non non luoiuiuei fubftituet,, di fatigationem procurans, ad arbitrium prx- D ut in eodem teftimonium prohibeat, ficut alifidentis, fi manifeftum invenerit , in talem quando fieri confuevit. ' promovente calumniam puniatur . Praecipien­ tes, ficin virtute obedientix injungentes, om­ XXXII. Dt import conltflnndi, (f jnftifictndi ctnttftntwmn. nibus & fingulis, tam epifeopis, quam ceteris noftre dkecefanc vet metropolitan® jurifdidioni fubjedis, ut ad didam curiam appellare vo­ Statuimus infuper dc inviolabiliter volumus lentes , vel mandata curi® adhibere , ad eos futuris temporibus obfervari, in omnibus cauaccedere fine impedimento permittant, ipfof* fis dc negotiis, in quibus litis conteflatio re­ que audiant patienter, dc mandata ipfius cu­ quiritur, qux ad curiam Cantuarienfetn quorie eis direda, acceffu libero conceflb por­ modolibet devolvuntur, dc in confiftorio prxtantibus, devote fufeipiant, dc eis reverenter dido de Arcubus ventilantur , quod die data pareant, ut tenentur. Nullumquc impedimen­ ad prxcifc dc peremptorie concertandum, ea­ tum aut obftaculum interponi feu fieri quan­ dem die plene cOntcftetur. Et fi litem * fuum Mew, tum in eis eft, patiantur, quin prxmiffa fiant adjiciendo videlicet aut etiam declarando, feu doùa libere fine mora: dc boc etiam efficaciter fa-E quicquam aliud proponendo, quod juxta con­ miliaribus fuis, quos gubernare , inftruere, dc teftationem adjici aut declarari, de jure, vd caftigare tenentur, injungam . Et fi fcienter didi confiftorii confuetudine poterit, vel pro­ contra fadum fuerit, cum de hoc fufficienter poni : illud incontinenti poft conteftationem conftiterit : ipfi quibus mandata diriguntur hu» faciat ipfo die : alioquin volens poftea didas jufmodi ; eo ipfo contemptores didx curi® re­ dici fotato judicio juftificare, ut pneminitur, putentur . nullatenus audiatur. Sed falva fit fibi mate­ ria , quantum fapit exceptiones peremptorias, XXIX. Dtntittrnd» ad ptrftnnt tgrrfint, vtl per viam peremptoriarum io ingreflu litis fuo nlinf, tf dt ttntftrt htc ptttndi, tempore proponenda ; dc ftatim juxta qualita­ tem & naturam cauf® feu negotii, de calum­ Statuimus quoque, ut fi ad perfonas egre­ nia, feu de veritate dicenda, juretur hinc in­ gias, aut teftes lenes, vel valetudinarios,pro de ; nec detur dilatio ad jurandum, nifi eviCtntil. Gtntrtl. Tom. XXIV. Dddd % dkat 1119 RONIF aCM» C Y N O DUS ADOLPHUS IMF. . . 6o * 1,7 9. VIU. 3 1 IN Μ O U d EDÜARIXI.R. ANGL. 1160 dens caufa hoc fuadeat, quod judicis fcuprc-Agotio proponantur, dc eadem die vcl in era-" " ΑΜΝΟ ftino , indubitatis probationibus detegantur. CHRISTI fidentis foli committimus arbitrio , ficut haâenus paflim fere, & fine dcleâu caufarum Teftes etiam in ipfis tuitoriis, a quacumque ,,,, & negotiorum, novimus in pnefato coofifto- parte produrti , de caufa fcientic figiftata, rio minus provide oUervatum. in fingulis > dc de circumflandis magis ido­ neis, diligentius requirantur , quam haâenus XXX LI I. Pc farrefi's foer excoenmnucatie»a extitit obiervatum : dc hoc pneiertim ubi agitur de reftitutione return corporalium , vd incorporalium facienda, dc in eventu revoca­ Qucrelis etiam de injufla excommunicatio­ tionis gravaminum , probata dumtaxat fp·ne luggeftis, in quibus per fuperkxem abio­ cialiter non generaliter revocemur : ita quod lutio petitur, ad abfohmoocm impendendam revocationis exeeutio , tuilionis limites non non aliter procedatur, nifi excommunicatoris excedat, qui limites funt , ut in flatum de­ nvgligcntia fuper hoc quantum jura exigunt bitum reducatur appellans , dc tueatur in co detegatur ; dc tunc luas cxcufatioocs ante ab- ,per tempus . debitum __ , nc in rebus capiatur folutionem per diâam curiam impendendam B interim aut pertona. habeat querelatus , dum tamen cxcufatioocs fuas incontinenti probare legitime fit paratus. XXXVI. De aifolationc ad cautelam. XXXIV. Dt appellationibus tuitoriis, ac grava­ mine partta, it modo probandi tafdam. ,Item abfolutio ad cautelam, vei inte om­ nia que in eadem curia ad folam fuggeftionem impenditur , non nifi fummaria proba­ tion* prnhabita, qus dc jure requiritur, im­ pendatur. In appellationibus quoque tuitoriis, & gra­ vamine partis, prout eft confuetum , fuggeflis, • f. renun quando de pofleffionc, vel * quafi rerum fpiipirrtLJntualium agitur, vel fpiritualibus annexorum, X X X V 11. Qasada Jit pre proctffn mitttn teunr , rd dam, & quand» am. in quibus nimium eft periculofa pofleflio viqujfi fpiritiofa, ne taliter appellantes vitiofum ingreftu*Uum . Item in caufis ad dirtam curiam per apIum per fummarias probationes continuent vel procurent : ftatuimus, ut teftes appellantis , peUationem . , conlenfum partium , vei ali » tam de pofleflione de qua fuggerit, quam deCmodo legitime devolutis, pronunciato pro juipfius qualitate, videlicet utrurn jufta fuerit rifdiâione curiz antediâc , fi pan utraque vel injufta, necnon de caufa fcientic, & aliis totum proceflum " 'fuper 'hoc prius habitum, circumflandis, fufficienter dc figillatim in fin- figillo judicisaquo fic appellabatur, in prom­ gulis requirantur; fit pan appellata, propof- ptu habeat figillatum , pro proceffu eodem Irfliooe fua, vel contra poflefObnem appellan­ ad judicem mittere non oportet : de quo an tis, in fado contrario feu exchiforio , legiti­ ita fit, partes ecdcm , fi necefle fuerit , in mas defenfiones volens prooooere, audiatur , virtute juramenti pneftiti requirantur , dc ve­ ad tuitionis beneficium excludendum , quam­ ritatem agnofeere teneantur . Sed collatione vis fic propofitum faâum tetigerit principale. proceflus hujufmodi hinc inde habita , nego­ Et qui potior in pofleflione legitima, videlicet tium ipfum, feu caufa ipfa, quam citius ne­ non clandeftina, precaria , vd violenta , per ri poterit, in flatu debito refumatur : alio­ probationes idoneas inventus extiterit , obti­ quin fi propter defeâum proceflus hujufmo­ neat per decretum : provifo modis omnibus , di , ad primum judicem fit mittendum .* rout per viam revocationis gravaminum , aut dem proccflii , fi pars alterutra fi pars alterutra ~ tranfmiflb aliis excogitatis induftriis, vitiofus non conti- θ proceflum eumdem ut fupra figillatum exhinuetur nec conftituatur pofleflbr,nec canoni- beat, ftatim fiat exinde collatio: de faâa co­ ce poflidens expellatur : & taliter fuggerens fi pia ejus , quod defuit de procedit eodem, fuccumbat, ad omne interefle partis adverfs, caufa feu negotium refumatur ut fupra . Si ca ratione illico condemnetur. Et nihilo mi­ a gravamine fuerit appellatum , aut et­ nus fic intrulus, feu fibi violentam pofleffio- iam principaliter querelatum , vel fi a difnem ufurpans, poenas de intrufis, feu de hu- finitiva fententia fic appellatum extiterit : tunc faâa collatione hujufmodi, tempus ido­ • Detfi no- juimodi violenta pofleflione ftatutas , fibi per competentem judicem infligendas. * neum ad proponendum iniquitates proceflus, TCTlt . & lententi*, parti appellanti, ut moris eft , XXXV. Dt tuitoriis centra epifcopos tjeorum aflignetur, practermiflis penitus dilationum am­ eficiakt fuggtfiis , ύ juftificatiorubus fupcr bagibus , quae circa proceflus fic tranlmiflos eis proponendis, £7 modo probandi eajdom. dari folebant in coofiftorio praenotato : nec pars aliqua , nifi in forma prediâa , procclIn * appellationibus etiam tuitoriis quibuf- tus — fic _ tranfmiffi copiam redimere compelcumque ab epifcopis vei eorum officialibus, E latur. a quibus ad curiam Cantuarieniem direâe poterat appellari, falubriter duximus ftatuen­ XXXVIII. Dt coat instando proceffant procef [ni, vei naviltr tneboondo. dum : ut juftificationes eorumdem epifeoporum , fuorumve officialium , etiamfi faâum In caufis etiam & negotiis qoibufeumque principale contingant, ad tuitionis dumtaxat efleâum impediendum, ut fuperius tangitur, ad Curiam Cantuarienfem per confenfum par. admittantur *, & nec in tuitionum articulis, tium, vel alio modo legitimo devolutis , & nec in contrariis aut excluforiis fartis , feu praecipue in favorabilibus antediâis , liceat juftificationibus quibufeumque , admittantur parti originaliter aâori (ad arbitrium tamen teftes notone excommunicat·, infame* , vel judicis pmfidentis) primum continuare feu perjuri : dum tamen impedimenta hujufmodi juftificare proceflum , vel caufam feu nego ■ dic produ&ioms partis appellantis in ipfo no* tium ipfum in curia Cantuarienfi , fine par­ tis 1f i eoS,r^‘ü$ C ANTUARIENSIS ADOLPHUS IMP. EDUARD. I. R. aNGL. ________ » —ANNO “ λΤ· ii* adverfs quoad priitinam -fatigationem difA . . _. -*■ peodio, novitar inchoare , fubdudis proceili ­ X L 111. Qualiter fit in appellatsinubus CHRISTI cano vcl alio commiffario nd offictaUm bus prius habitis¥n eadem. λ de- enter· pofitis procedtnium. XXXIX. Si parr utroque ab eodem appellet, part altéré proferatur. Appellationis quoque a diftnitiva fenten­ tia , per decanum de Arcubus lata , officiait Item fi quando in eadem caufa , a fado curie Cantuaricntis fuggeftis , per officialem judicis , per utramque partem pro tuitione ficut in ceteris fimilibus referibatur. Sed da­ fuei it appellatum , dc per appellationem hu­ to in caufa ipfa libello, procedatur in en de jufmodi', ac de coôiênfu partium , principale plano, omnibus declarationibus, quatenus eft negotium ad curiam Cantuarienfem , ficut poffibile, amputatis, ufque ad finalem deciconfuevit fieri, fuerit devolutum.* juxta for­ fionem ejufdem, prccipuc cum proceflus caumam fuggeflionis , illius introducatur caufa, farum ipfarum, in ipfa curia fit paratus. Ec qui in curia Cantuarienfi fuper appellatione qui inventus fuerit iruftratorie taliter appelhujufmodi primitus impetravit. B latte , gravius quam ceteri ab aliis appellan­ tes , propter elufionem ipfius curis, punia­ tur . XL. Vt dimiffus iterat» fuper eodem , vel ali» gravamine prine tUato^ fug* gerens, repellatur- XLIV. Dt Miflis in eccltfia dt ufrcnbut in principi» & in fine terminorum in minifimrum curia fupradifla prafentia folemniter ce­ lebrandis . Et nt iidem miniftri interfint eJtequiir, & Miffa pH dsfunSis ipfius curie miniftris tempore fepuitura. Praeterea, fi quando partem appellatam in tuitoriis negotiis, ab examine curis Cantuarienfis dimitti contigerit, quia pars appellans quod intenderat non probavit, aut quia non profequebarur, ut debuit, appellationem tuitoriam quam fuggetfit .* fuper eifdem gravami­ Ut autem io ecclefiaftic» notionis exor­ nibus , vel aliis eidem tuoc aut prius illatis diis , Divine element in poflulato prufidio, per taliter fuggerentem , ut fuper illis novi- pi i (que poftmodum adibus fubfequentibus , tcr impetret tacitis fit omittis , ceflante legi­ proceflus falubrior habeatur , praemittis adji­ timo impedimento,. de novo fuggerens, nul-C ciendo ftatuimus : ut in cujuslibet termini latcnus audiatur : nifi prius refufis expenfis, prime feffionis initio , Mifla de Spiritu Un­ qua pars appellata , prstextu prims appella­ do in ecclefia B. Marie de Arcubus Lon­ tionis fruftratoris , fummaria probatione do­ don. folemniter celebretur , cui miniftri An­ cuerit per fe feciflè . Idem vero volumus in guli curie memorate in civitate predida, omnibus obfervari , fi a diffinitira lententia vcl ejus fuburbio tunc pra&ntes interfint , ni­ tuiroric fuerit appellatum. fi legitime fuerint impediti : quodque defun­ do in eadem · civitate , vel ejus fuburbio, XLI. De e» qui appellationem dire0ami m quocumque curie fuptadidx miniftro, videli­ qua fibi datur tuitio, sm ptoftquicet judice, advocato , aut examinatore, vel tur infra tempus. procuratore, vel clerico de fuperius numera­ tis, ipfiouecuriae pet juramentum, ut praeno­ Item fi pars apoellans, cui tuitionis bene- tatur, aftridis , in primis exequiis , pro de­ ficiurn eft cooccffum infra temporira fatalia fundo eodem folemniter faciendis , & ___ „ in _ diredam appellationem fuam,, — ceffan -------Tante legiti- Mifla folemni die fepulture ejufdem , omnes mo impedimento , rprout ---- de '* jure tenetur ,D fupradi&i miniftri ut prefentes (ceffante, ut non fuerit profequutaa _ :________ in eadem. cauta ite- prsmittitur, impedimento) interfint. Ac et­ rum pro tuitione appellans audoritate curis iam in fine ultims feflionis cujuslibet termi­ Cantuarienfis minime tueatur , niG' a diÆni- ni, Mifla pro defunâis curis fiipradidc, in IIva lententia duxerit appellandum. miniilrorum ipfius prsfcntia , prout fuperius tangitur , cum commode fieri poterit , iblcmniter decantetur. X L11. De eodem. Item fi pars appellans, cui tuitionis bene­ XLV. Ne judices aut ceteri curia fupradsOi miiafiri , dona vel xenia centra juris pro­ ficium eft conceflum, ut prius fuam appella­ hibitionem recipiant , aut qua fcandalum getionem diredam non fuerit prolcquut.i : junerent quoquo medo. dex appellatus poft anni lapfum , in caufa principali procedat intrepide, ac fi nunquam g Licet quoque remedia ad noftra; curi» fuiffet in caufa feu negotio hujufmodi appel­ latum , non cxpe&ata a curia Cantuarienfi Cantuarienfis regimen opportunum , ut fu­ ulterius licentia procedendi : nifi cx caufa pra , provifa , magna parte fufficere videan­ infra annum appellationis profequends , au- tur; judicum tamen, ac ceterorum ipfius cu­ Aoritate curis , tuitionis beneficium fuerit rias miniftrorum inordinata cupiditas , fi fuprorogatum, & dc hoc judici appellato , le­ beflet , debitam exhibitionem juftitin fub gitimis conftiterit documentis ; & nifi forte !|unfitis coloribus, prout eft vifum hadenus, infra annum , hujufmodi audoritate fedis a- epius impeditet. Ut igitur in excogitatis ad poAolioa fuerit inhibitum per judices in cau­ pnemifla remediis, cautius ac fufteientius fifa appellationis direde a dida fede in forma naliter concludamus : ftatuendo decernimus, ffc inviolabiliter obfervari precipitous in futu­ debita impetratos. rum , ut judices feu miniftri quicumque cu­ rie fupradidss, a donariis quibufouc feu ne­ niis ad munerum qualitatem , jufta pnefumpefone trahendis , fiVe a partibus in eadem z curia <16j AD?i1?ros CONCILIUM n«4 "curia 4irifcantibus , feu promoventibus Im* Λ ier in eis exclufis ambiguis , fint inftrudi .------------CHRIMI £are ’ vc' Pro e*^crn prtibus , aut earum Quonens autem decui fis temporum przdtclonomine ab alus offerendis , iub debito jura­ rum curriculis, a miniftris cildctn vel eorum tI>i mento mmiftrcrum eorumdem , fc protlus aliquo, ftatuia prxdtAr, feu eorum aliquod, abftincanr , exceptis dumtaxat donariis vcl fcicnter amiiti aut violari contigerit.* nili in­ xenus , qux nec furis prohibitionem often tra odo dierum fpatium, poftmodum ad ter­ Jant, nec fcandalum generent quoquo medo . minum competentem, correxerint contempto­ res ac violatores eofdem , cum coovifti lue­ XL VI. Dt ce^faetxdinikm oi/trotndit ana rint , tanquam perfuras perpetua comitetur raw /Utatu . & dt ptpu aew aJinfamia , cingufoque militiz fuorum officio­ ferumtnuH tfie fietute . rum privati ipem confimilis promotionis aminanc , fuifquc beneficiis ecclefiafticis , fi Laudabile* vero confuetudines curix fupra* qua habuerint , tanquatn perjuri priventur diôx , qux przmifiis (laiutis non obviant, per judicem competentem. inviolabiliter obkrventur . Nrm eas cu.n iuribus & llatuiis ejufdem , tam a conftitutio· B X L V 11. Tcrawwri·, jiitlu cent '.ufio mbus prxdeceflbrum noftrorum elicitis, quam fatuter**. ex caulis legitimis nevi ter adimentis, ad re­ gimen didi confiftorn , futuris temporibus Fulgeat igitur & clarefcat latius cx ptzlutficerc credimus. Salvis tamen additionibus, miflis , tam celebris curix merito commen­ correâiombus , fle interpretationibus , ac de danda juftitia , fic judices noftix jurildiftioni clarationibus dubiorum , fi qua in prxmiilis metropolitan* fubfefti , fuam junidiftionem emerferint , per nt» aut fuccdTores noftros in nullo contaminatam aut ufurpxtam agnoin pofterum quoties opus fuerit faciendis . fcsnt : & tam ipfi quam ceteri przdiâi , ju­ Quz omnia flt ûogula , ut in fuis articulis ris remedia, a diâa curia, quatenus ad eam inconcuffe ferventur , fingulis judicibus, exa­ periment , hauriant affluenter , duin ab ea­ minatoribus, advocatis , procuratoribus , dc dem , ejufque miniftris , cupidinis inordinate clericis curia: fupradiâr, tam cxiftentibus in rubiginc , flt cujufcumque difficultatis indcbiprxienti, quam etiam loco ipforum & eorum tz, feu favoris aut odii, metuenda malitia, cujuslibet lubrogandis, quatenus ad eos divieliminatis penitus fle depuliis , ac fufficieniifim vel communiter pertinent , in virtute ~ C bus fle expeditis retnedns , quoad fingula in praeflui vcl prrftandi ab eifdem , ut pramitcuria prxnotata traâanda, provifis, nihil oftitur, juramenti , fub quo diâas confuetudi­ fenfivum io ea reperient *, led potius viam nes & ftatuta includimus , firmiter dc invio* ingredi poterunt ordinatam ad juftitiam op­ labiliter obiers en tur. Et ne ignorantia tlatuportunam fle celerem confequendam . Has totum ipforum a miniftris eifdem in poftevero conflitutiones futuris temporibus, femel ad minus in anno, in confiftorio fupradilio , rum ptxtcndatur : prxeipimus ac eis injungi­ mus , ut lidcm mimftri omnes fle finguli, videlicet in primz vel fecundx leftionis ini­ qui tempore publicationis przfeniium , dc tio anni ejufdem , palam prxeipimus reci­ confiftorio memorato confiftunr , infra men­ ta· i . Has vero conflitutiones in ecclefia B. Ma­ fem poli publicationem eorumdem , ceteri vero loco miniftrorum ipforum futuris tem­ nz dc Arcubus Lond. v. Id. Novemb. ann. MCCXCV. eonfecrationis noft^x fecundo , co­ poribus iubrogandi , infra quindenam poft fuum fufeeptum officium, ftaiutorum prxfenram clero flt populo, folemniter fecimus pu­ ti um copiam fibi fieri faciant feu procurent ; blicari , ut extunc in forma que prrmitli­ ée ea tam fedulo quam ftudiofe refriciant , θ tur, robur firmitatis obtineant, ac fxpius repetendo revolvant , ut fufficicn- ________CONCILIUM *NNO CHKibTt Ex’v/neu G R A D E N S E,_________ }n quo plura tum ad difeiphnam Ecclefiafticam, cum ad divinorum officiorum ritus , Clcrive mores pertinentia , fancita funt ,· fle li« SYNODUS TORCELLANA, In qua pizdiâi Gradenfis Concilii Conftitutiones promulgate funt. , & Apoftolica gratia Epifco- E menfe Julio proxime pneterito in craftinum dileâis in Chrifto filiis fefti Beatorum martyrum Hermacorx flt ForA Ironpus DeiTorccllanus pk-bano S. Marie , ejufque collegio, feu ca­ pitulo , plebano S. Stephani , & collegio , plebano S. Salvatoris, Vicario , feu reftori , fuoque Capitulo , necnon plebano Vi­ cario, feu reâori S. Martini, & ipfius Capi ulo Ecclefiarum de Muriano diœccfis ’Torc.llanz noftre ditioni fubjeâis falutem in Domino Jefu Chrifto . Veftra novit dile&a chantas przfenter quod nuper videlicet dc t unat i currente anno Domini millefimo ducenteGmo nonagefimofexto.Indiâione nona, die Veneris teniodecimo intrante mcnle przferipto, convocato provinciali Concilio apud Gradum per venerabilem Patrem D. Fratrem Ægidium Dei , flt Apoftolica gratia Patriar­ cham Gradenfem , Dalmatizque Primatem inter cetera , qux ad utilitatem animarum , fle bonum ftatum Clericorum , flt Ecclefiarum, ANNO Christi “>«· • >o GRADENSE. ΛΟΚί?*“ »■« 'rum , (eu Monaftenoium provinciarum Gra- Aconftitutionis quilibet de Ecclefia , vel unus—· i·— CHRisVt àenût , & Jadrcnûs ordmàta , Habilita , de aliorum nomine teneatur Epifeopo propala■ fer vari mandata fuerunt, quz omnia, de finrc , ut modo culpi debtie puniantur. Ab gula vobis curavimus publicare, & exponere, hoc vero plebanos excipimus, quibus propter convocato per noftras litteras fpeciaks toto praelaturam duximus deferendum, ut non te­ neantur matutinis quotidie intereffe , qui taclero noftrz civitatis & dicecefis Torcellanz ad hoc fpecialitcr in noftra Cathedrali eccle­ men propter curam animarum ratione praela­ fia Torcellana anno Domini fupralcripto dic turi ed .ervitrum Det nugis k noverint oLuttx XII. extunte Auguflo, Habilita, ordi­ bligatos. II. In Choro omnes Clerici filentium te­ nata , dc mandata fpeciaiiter fuerunt qiutd-m, quz vos, veftras Ecclefias, feu plebes, neant, m.ximc cum pfalmi dicuntur, aut mif£( alios noftrz civitatis , & dicecefis Torcel- fx officium celebratur, nifi propter ncccffi tiJcnz clericos fzculares tingere fpeciaiiter ditctn tos loqui oporteat, vel utilitatem . Tnnl· gnofeuntur .* qux quidem mandavimus , & greflbr vero a fuo Przhto corripiatur, «X fi­ nund^mus diftinâe per vos, & alios aliarum cut juflum fuerit, puniatur . Ecclefiarum przdiâz noftrz civitatis, & diet B III- Lai ci autem tam mares, quam fami­ cafis clericos , & przlatos hinc ad proximum ne admoniti a Pntl.no, fit Ecckliarum pres­ feftum Beati Michaelis nunc venturum in byteris fimiliter filentium teneant. Tranfgrcfferiptis, fic fub noftro haberi figillo ; & ea­ fores autem in primis a kccrdoubus acerri­ dem inviolabiliter obfervari una cum noftris me corripiantur. Pueri, qui divinum officium conflitutionibus fynodalibus , & diis per nos fuo tumultu, & rumore impediunt, & pertur­ dias di ver fis locis, dc tempo^bus publicatis, bant , a parentibus, vei eorum magulris, ut Utf etiam per hzc (cripta innovamus , aptaceant, caftigentur. Négligentes vero paren­ ptpamus , dc ratificamus . Conftitotionum tes , & magiftri in corredione, & poenitentiis □ fuis conkfforibus puniantur. autem didi concilii vos, veftras Ecclefias, dc alios tum przlatos , & fub/eftos tangentium IV*. Statuimus , ut in fetialibus diebus , tenor dignofeitur cfte talis. quando plurcs miffit cantantur , fimui tantum Multis undique natura novitatibus utens , una miŒi in Ecclcfia alta voce cantetur. Afie diâum cft in legibus pm hoc fzpc prae­ liz vero fic dimiffa voce cantentur, quod nullus fonus non fit , vel modice audiatur . mium, dicitur autem & iterum, donec illa, quz fua funt, operatur , ad opus multarumCEt nemo Sacerdos ante evangelium commu­ nis miflz celebrare przfumat. In fefttvis au­ nes pertrahit legum. Noftrz itaque intent lo­ ots follicitudo remediis invigilans tubjeâorum, tem diebus antequ.im fandus dicatur in mifηόη ceffat inquirere , fi quid fit in noftra fa folemni, nullus facerdos derelinquat cho­ rum pre tnifla cantanda ; & qui ferio , & flujurifdidione corrigendum. Et ob id nos Frater Ægidius Dei , & Apoftolica gratia S· dioic contraiverit in przdidis, pana (ex de­ Gradenfis Ecclefiz Patriarcha , Dalmatizque nariorum mulâctur in fabrica Ecclefiz con­ Primas una cum venerabilibus fratribus , & vertenda . fuffiagancis noftris , videlicet Dominis , A. V. Quia in toto Patriarcham noftro Ri­ civitatis novx , N. Caprutano , A. Torcellagem alium , vd Principem non h?bcmus, pro cujus incolumitate, ac felici profperitate, quod no, H. Clugienfi, B. CafteΙΙλπο eadem Dei Saiia Epifcopis , M. Abbate S· Mariz dc cft noftr* patrii , ad Dominum pias preces arbanno Gradenfis dicecefis , Petro Nicolao fundere valeamus, nili inclytum Ducem no­ Clerico de Vicentia procuratore Vcn. patris ftrum Venetiorum, ftatuimus ut in loco CaD· Fratris ,J. ,Jadrenfis Archicpifcopi ..., & Vinonii mifli in fecreta, ubi dicitur, Uhj cm/λ cario D Papa noftro, & Epifeopo noftro tfc. immediato € ’ Epiicopi Ύ . Abfercnfis ' ' ., & Marino Pilota ’ flcbano S. Stcphani de Jadra procuratore jungantur , & Dntt noftro, expreffo nomine, apitulorum Jadrenfis, & Abferenfis, & Pe­ dT pro bono ftoto Pt nttiorum &c. qu« ibidem tro Archidiacono Veglcnfi , & Vtcario Epi­ (cquuntur. VI. Nullus in arnbone, feu pulpito in kicopi Veglenfis , prçsoytero de Segna plebano S. Thomc de Arbo procuratore D. Epifcopi âotio, aut ante altare, five facerdos fuerit, Arbeofis, & totius Capituli , & Ecclefiarum five cujufcumque alterius ordinis clericus le­ Arbenfium , & Petro Bonfemblante S. Sjlgere , vel cantere capite velato przfumat , vcftri dc Vcnetiis procuratore D. Epifcopi neque in choro dicendo orationes, vei antiEquilini ad hoc fpeciaiiter convocatis, refor­ phonas, aut verfum refponforii in eo officio mationibus, informationibus , & correâioniinchoando. Zupellos quoque, cum ante aka­ bus tam clericorum, quam religioforum , & re legit, vel cantat , omnino deponat , qui aliarum fzcularium perfonarum provinciarum vero contrafaccrcnt, a fuis przlatis inferiori­ Gradenfis, & Jadrenfis in provinciali Conci­ bus corripiantur; fit fi fuerint incorrigibiks , lio apud Gradum in noftra Metropolitani s fuis Epifcopis puniantur. E VII. Ne melodic, feu cannlinz in EpiftoEcclefia congregato falubriter intendentes, lis, Evangeiiis, & przfattonibus , dum can­ przdeceftbrum noftrorum ftatuta juflamus re­ citari , cx quibus pluribus confirmatis , revo­ tamur, intellrâum audientium impediant, vel catis aliquibus & quibufdam in melius refor­ perturbent, fit propter hoe in mentibus fide­ matis nonnulla auâoritate Concilii duximus lium devotio minuatur, auâoritate facri Con­ adjungenda. cilii duximus flatuendum , ut Epiftolz, fr EI. Sancimus, ut Sacerdos , qui corporali vangelia, bt przfationes in miffu exceptis , impedimento ccftantcr , vel fui officii .... Liber generationis, tx faftum cft autem , & primis Evangcliu Diaconorum cum melodirs matutinis non interfuerit in Ecclcfia cele­ brandis, miffam non celebret ea die . Sed fi przter Epifcopi licentiam nullatenus decanten­ tali fuerit impedimento detentus, miffam di­ tur; tranigreffores autem per feptimanam ab officio, & beneficio fint fufpcnfi. Eadem poe­ cere non przfumat, nifi falcem per fc dixe­ rit Matutinas. Trasfgrcftartf autem hujus na duximus pysuendeu Sacerdotes, qui puwi- ce in iU7 *TFvn?US CONCILIUM AD?>^HUS n«B ce in exequiis mortuorum de cetero dhterint A ram fuorum licentia concedere audeant, vel------ —— ·' · ’ * * va par<- locare, & fi infcholisfuerint, aut plures haCHjUCTl abfolutionem illam, qua. incipit : Λ fate &t. cum folum ad Epiicopos pertinere buerint plcbanias...............ne liceat Clericis, aut perfonis litteratis, aut etiam laicis abfolunofcatur . VIII. Ordinamus, atque ftatuimus ad ho­ tis , dummodo ibi mulieres non habitent , concedere, vel locare pro fuz libitovolunta­ norem BB. Martyrum Hermacorz , & For­ tis. Qui fecus fecerint, a fuisEpifeopisacrius tunati , ut de ipfis fiat memoria in fetialibus diebus tam in matutinis, quam iu Vcfpcris, puniantur. Eis autem, qui ante przfcns Con­ cilium perfonis hic prohibitis locare , & eas & idem fiat de B. Marco. IX. Statuit praefens Concilium , ut omnes juxta formam przdiâam expediri faciant, duo­ Sacerdotes alicujus Ecclefiz five fani fuerint, rum menfium fpatium affignamus. XIV. Liceat autem illis, quorum ecclefia five infirmi , vel fenio confedi in beneficio .votivarum miffarum focictatcm habeant. proprias domos non habent, in fuis, vel con­ X. Abfentes extra civitatem five cum licen­ ducts domibus habitare cum matribus, nepti­ tia , five fine , de obligationibus votivarum bus, vel cognatis. miflarum fuum . . . percipiant , ficut pkba-B XV. Quia Presbyterorum inores , & aftust " ni . . . iacerdotibus voluerint ordinare. Cie- in quantum poffumus, * cum Dei adjutorio - cu­ pimus in melius reformare , audoritate prx­ rici translati de una Ecclefiam ad aliam five fentis Concilii falubriter duximus fla tuendum in decimis, qux ceciderint, five in obligatio­ tam de Sacerdotibus plebanis, & ceteris habi­ nibus aliis nihil comunc habeant cum priori, falvo qui plebanatum alicujus Ecclefiz, & tantibus, quam de quibuslibet in facris ordina­ Csnonicatum Ecclefiz Cathedralis , aut S. tionibus conftitutis... CathcdraliumEcclefia­ Marci de Venetis poteft interveniente cano> rum Canonicis, nc eis liceat in propriis do­ mea diipenfatiooe fimul recipere, & tenere . mibus, vel conduftis, mercenarias, vel ancil­ Illos, qui translati funt fine Przlatorumfuo­ las fufpeâas filias, aut filios cum uxoribus , rum licentia , vel deinceps transferrentur ad & amicis, quz tum proceflerunt in diebus , partes alias ibidem beneficia confequentes, fi etiam quaslibet concubinas publice fecum in non redierint infra annum in toto noftro Pa- domo, vel alibi publice retinere. Quas etiam triarchatu cum beneficio Ecclefiaftico priva­ concubinas notorias fi poft tertiam admoni­ tionem breviffime fibi fadam a fe non dimimus , five przlaturam habeant, five non. In tafagio exiftentes nullum beneficium perci- C ferint, fic ab carum communione fe non adpiant, & de decimis illorum , qui moriuntur, venerint, excommunicationis vinculo inno­ fi tempore folutionis przfentes fuerint , in damus .... fi poft menfem eas a fe non quocumque ordine recipiant partem fuam, five dimiferint, auftoritate prsfentis Concilii quo­ antea monui fuerint, five poft. Hoc autem ufque ... ab omni officio, & beneficio . . . fulpenfi przfumpferint celebrare per annum intelligimus generaliter de omnibus Clericis, irremediabilitcr ab omni officio, & beneficio ut tempore folutionis in quocumque ordine inveniantur, five in parte, five in toto deci­ ecclefiaftico fint privati. mz perfolvantur, five fecuritatesdetoto, vel XVI............................................................... & ab de parte faftz fuerint, five non , recipiant omnibus obferventur, przcipimus, & manda­ partem fuam. mus omnibus habentibus perfonatum , pleba­ XI. Volentes animarum periculum obvia­ nis , Canonicis , & aliis in facris ordinibus re , rationabili providentia duximus ftatuen- conftitutis, ut bonefta, & claufa defuper de­ dum , ut ad folutionem decimarum pszdialium ferant indumenta nimia brevitate, vel longi­ omnesuniverfaliterteneantur, five clericifint, tudine non notanda . . ferifive laici, aut monachi , aut etiam Regula-Deis viridibus exterius , & glaucis interius, & res , nifi compofitione legitima muniti fue­ exterius non utantur.. Zupcllos mora rint, vel privilegio fpeciali, quoniam ipfasfi. . vel alios manicas bi Dominus in fignum univerfalis dominii reconfub. . . annulos, botonos de fervavir; fit hoc tantum obtineat, ubifolvanquacunque materia ex ... tur decimz ptzdialcs. Mixtas etiam , quz lo­ vel de quocumque metallo, laicaksmantellos co przdialium , fic realium alicubi fucceffeinfulas, vel almutias in publico portari peni­ runt, folvi przcipimus, cum de jure, fic ap­ probata confuetudine fuerint folvendz. Omnes tus prohibemus .... publice, ad cho­ reas mulierum publice affiftere fibi prohibeautem qui przdiftas decimas przdiales , aut mixtas admoniti non pcrfolverint , aut frau­ bus. Tranfgreflbres autem fi ie non correxe­ dem fcienter commiferint in folvendo, facro rint, ad arbitrium Przlatorum acrius punian­ approbante Concilio, excommunicationis vin­ tur. ♦ XVIII. Statuimus etiam, & mandamus, ut culo innodamus. XII. Ne propter locorum diftantiam Eccle- clerici _____ omnes . , maxime qui , ___________ funt in facris,, fiz debitis clericorum minifteriis defrauden- E tonfuram, & coronam deferant congruentem tur, ftatutum eft, fic in przfenti Concilio ap- fecundum formam a fuo Epifeopo fibi dan­ obatum , ut omnes clerici in facris ordini* dam, & templanis non utantur. Tranfgreflois conftituti, atque cuftodes, quorum Ec­ res autem a fuis Epifeopis graviter punian­ clefiz domos habent commodas, clericis de­ tur. XIX. Nc per quorumdam Clericorum inputatas , exceptis cellis domintcalffius plebanorum, in eis celiis debeant de node dormi­ (olentiam cleri decor, fir boneflasecclefizin­ re, nifi infirmitate , vel alio impedimento lo* fametur, auâoritate facri concilii prohibemus gitimo fint detenti, que domus inter eosraclericis publice ludere ad taxillos , & caufa tionabil’rer dividantur. ludendi, vel bibendi tabernas intrare, feu cir­ XIII. Plebanis autem omnibus diftin&e du­ ca tabernas in publico bibere, nififorfitanex­ ximus inhibendum, ne celle dominicales per­ tra fuam civitatem fint in itinere conftituti . fonis laicis maxime conjicitis fine EpifeopoTranfgrcflbrum autem pervicacia taliter a fuis Epileo- K I is do ,t,f. «onifacius GRADENSE adolphqs imp. .,,o 1169 P. Vili. kaiKciLacrNoc. tDu.vRDU> I. R. ANGL. 11 "° Epifeopis compefcatur , ut tranfeat aliis in A concilio excommunicationis vinculo innoda* mus ; cum fccuitd^M fmerorum unocmm . . . · exemplum. XX. Malitiis hominum , atque lafcivits , totas ad cathédrales ecclefias ,,ff. XXV. Quoniam laicis quamvis religiofis de prefertim cx quibus fcandalum , atque pericu­ lum folet oriri, obviare volentes, omn.s cle­ rebus eccletiafticis difponcndis nulla legitur ricos, fic perfonas ccckfiafticas abfque lui Ea:tnbuta facultas , lub anathemate tam lu­ pifeopi licentia arma portantes , nifi Gnt in cis, quam clericis prohibemus, ne vacantibus itinere conftituw, aut pcrconlpirattooem, vcl ecciefiis pallore, juramenta, ve! paâa laciant focietatem aliquam in detrimentum, fit pras- de eligendo pallore . Sub anathemate etiam judicium alicujus juramento , vel quacumque inhibemus, ne laicis, exceptis Piocuratonbus alia firmitate fe ad invicem colligantes , au­ S. Marci, procurationes fuper bonis ccckfiaâoritate fieri Concilii excommunicationis vin­ rum admmiftrandis ullatenus intromittant , nifi fuper recipienda , fic dtlponcnda quarta culo innodamus. XXL Prælcntis auâoritate Concilii fane»· decime fabric* deputata, aut oblationes vo­ mus, ut fi aliquis Clericus contra laicum ex„ torum,. vel legatorum nominattm per Labi icam traxerit gladium, aut iplum quocumque modo Bdimiflorum, dc uienlilibus, reformationes do percuflêrit, vcl alias intulerit ei atroces inju­ morum ecclefiarum, atque thefauris ecdJu­ rias, ea poena pecuniaria a fuo mulâetur Erum , flt weftibur confcrvandis, qu» pro («cu­ nifeopo, qua laicus contra Clericum commit­ lari cuftodia confuevcrunt laids .iflignari . tens fimilia « fieculari judice puniretur; ut fi Sed hcc ad Cathédrales Ecclefias extendi no­ certa fuerit , fic ftatuta apud Laicos parva , lumus , nifi quantum dc Prxlatorum procelvel magna, fimilis in ecclefiaftico foro ferve­ ferit voluntate. Difpenfatio autem , & admitur , fi arbitraria, fic incerta, hoc idem Epiniftratto promifta fiat cum omni confilio Pre­ kopi arbitrio relinquatur. Si vero inter Cle­ law, & majoris partis Capituli. Quod fi difricum, fic Clericum prcdifta, vel fimilia com­ fenGo orta fuerit inter Prelatum , & Cietimittantur , abEpifcopo arbitrarie puniatur, qui cos, vcl inter Prdatos, aut Ucrkum ex una utrobique pro qualitate deliâi puniantur departe, & procuratores ex altera, ad Epiicopum recurratur. Teneantur autem procurato­ linquentes. XXII. Untverfaliter omnibus Clericis pro­ res hujufmodi , & qu: bona Monafteriorum hibemus, ne publica, fic per fe negotiationes quomodo!ibet adminiftrant annis fingul s de exercere prefumant. Tranfgreflbres autem a C perceptis, & expenfatis Prélat is , & capitulo fuis Epifeopis poena Canonum puniantur. reddere rationem. Quod fi non fecerint poft XXIII. Ad haec pro falute animarum omni­ lapfum prrdifli temporis infra menfem, ex­ bus conjugatis tam maribus , quam feeminis communicationi fubjaceant , fic procurationis fub anathemate prohibemus, ne pretextu ca­ officio de cetero non utantur. ptandi, vel obfervandi amoris quaecumque ma­ XXVI. Speciali decreto ftabilimus , nc in leficia facere prrfumant . Generaliter autem Dalmatic panibus . . . hcc totaliter ad ccomnes fortilegos, fic herbarios, ac maleficos clefias , & monafteria , qu» poffeffiones ha­ excommunicamus , fie qui prxdiâa maleficia bent, vel illis partibus Dalmatic . . . fieri faciunt, feu qui ad eos accedunt . Eos XXVII. Firmiter inhibemus , quod nullus etiam, qui cum chartis paccatis aliosfraudo­ Clericus de qusftionc pcrfonali, vel criminali lenter placitant , eadem excommunicationis debeat coram feculari judice refpondere.- fed fententia duximus innodandos. Et ne per vi­ nec in reali, etiamfi confuerudo, immo cor­ tium falfiutis innocentes contra jaftitiam op. ruptela verius fuper hoc allegetur. pr i man tur, falfa inftnimenta publica compo­ XXVIII. Laici autem, qui temeritate pronentes, fic confidentes, feufieri facientes, vclD’pria detinent , vel invadunt poifeilioncs , 6c ipfis infirumentis falfis in judicium fcienter redditus ad Ecclefias, Cappellas, fic Monafte­ utentes, aut aliena inftnimenta ad fe non per­ ria pertinentes, feu jurifdidiones carum , fic tinentia in fraudem vendentes, vel ementes , privilegia fibi concefta diminuunt. Illi etiam, aut penes fe dolofe retinentes, fic eos, qui in qui deftruunt vineas illarum, partes, vel to­ Icfiooem proximi falfism teftificantur teftimotaliter deftruendo, aut fegetes fraudolenter , nium coram Judice Ecclefiaftico vel civili, fic oves, boves, equos , fic cetera animalia ma­ alios inducunt, vel inftruunt ad falfum teftigna interficiunt, vcl IcthJiter vulnerant, five roonium proferendum. hedunt tamquam facriiegi, & invafores bono­ XXIV. Viros etiam omnes, qui relinquunt rum Ecdcfiafticorum, excommunicationis vin­ uxores legitimas temeritate propria aliis fuculo Gnt fubjcâi. perduâis de Eido; vel e converfo mulieres , XXIX. Volentes pravorum fraudolentic qu» derelinquunt viros legitimos de faâocum quantum < poilu mus obviare , ftatuimus , ut aliis contrahentes, feu quifcientercontrahunt nullus 1 forinfccus , fic ignotus ad partes no­ in gradibus prohibitis contra canonica ftatu- ftras 1 accedens uxorem accipiat, nifi habuerit ta: Exeeutores infuper teftamentorum , qui E litteras fui Epifeopi tcftimonium perhibentis ‘ . J , reliâa ad pias caufas in totum , vel in par­ quod fmt foluti, aut faltem denuntiatio tri­ tem prout melius pofliint ufque ad annum na ad arbitrium Epifeopi in ecciefiis publice oegligunt, fic recufant exequi : Laicos etiam, permittatur , ut infra datum terminum qut qui temeritate propria ecclefias tenent claufas, voluerit , fic valuerit , legitimum matrimo­ clericos de ipfis ecciefiis expellentes .· illos et­ nium opponat, fic ipfi presbyteri nihilominus iam clericos, vd laicos , qui vacantibus Ec­ intelligent, utrum aliquod impedimentum obciefiis Cathedralibus bona Ecclefi», fic prslafiftac. Cum autem apparuerit probabilis conti defunâi ad ecclefiam pertinentia dtftrahe- jeâura contra copulam, contrahenduscontrare, vel invadere prefiimpferunt, aut per mo­ âus contradicatur exprefle , donec quod fieri f dum aliquem in fraudem , vel detrimentum debeat, fuper eo manifeftis conftiterit docuecclefi» occupant, nifi fecundum tenorem con­ mentis. Alias autem mifla nuptialis a Sacer­ ftitutionis edit* fuper hcc facro approbante dotibus non carttei.ur, nifi annulus benedicaE e e e tur. CutUGacrtl. Tom. XXIV. 4 eoNiFAOüs CONCILIUM adolphus imp. t . -, R VI». . , * L 1 y _ EDU ARDUS I. R- ANGL. 1 1 qui autem Sacerdotum fecus fecc-Adfnavit Concilium, & mandavit, prxeipimus citius Π rit » f*r menfem ab ingncflu ecclefie ftdpcn- inviolabiliter obfervari. datur. Aâtun eft hoc apud Gradum in majori in celebrandis nuptiis, Ecclefia Gradenfi anno MCCXCV1. in dit. XXX. Quu _ . . ft convivis rupnaiibtis, atque traducendis fponfisin nona dic Veneris XIII. intrante meofe Ju dirbus prohibais a findis Patribus, ptzcipue lio, przfcntibus diferetis viris Adam, ft Adaλ dic Dominico Adventus Domini inchtfive mero Canonicis Gradcnfibus , Jo: Archidiauique poft Epiphmiam , & a dic Dominico cono, ft Marco Cornelia Canonico Caftellafi-ptu’gcfiauE inclufive ufque ad oâavam Re- no , Matthco procuratore Capituli Caflellafurreftunis Domini contra Dei legem, aqua ni, Facio Canonico Clugienfi , Jacobo Mopluribus fubredorum noftrorum delinquebatur rango Canonico Caprulano , ft aliis teftibus i liquando , tub interminatione anathematis rogalis. In cujus rei teftimonium, & eviden­ prohibemus, nc de cetero diebus prsdiâisbe­ tiam pleniorem prefatus D. Patriarcha huic nedicantur annuli nuptiales . MifTa fpeciaprefenti Concilio , five publico inftrumcnto Jis novitiz celebretur , aut fponfa etiam juflit fuum figillum in appenfionc apponi . »«7i ■7^o~,ur · Si Christi traducatur . Tranfgreflorts autem a fuisBÉt ego Vatnbolinus Parmenfis publicus Im- E, itcopis vel Przlatis graviter puniinriali auâoritatc notarius , & vice pnçdiâi tur. . Patriarch» feriba , pnediftr ftatutis , & conftitutionibus univerfis omnibus prefens in­ XXXI. Statuentes precipimus, ut in cœna Domini una Miftt tantum illius diei propria terfui , Ac ca omnia de mandato diâi D. Pa­ clerici lint contenti. In Parafceve vero , & triarchs , & didorum fuorum fufiragancofabbato Sanâo exceptis rcligiofis, & Ecclefiis rum................................ C.-thcdralibus, & Baptifmalibus, & Ecclcfu Publicat», & cxpofitz fuerunt fupraferiptas S. Joannis dc Rivoilto, qux fuper hoc pri­ conftitutioncs diâi Gradcnfis Concilii cele­ vilegium obtinet ipecule ; nullus facerdos brati in provincisli-Concilio Gradenfi in fuMiflam vctivnm , vd aliam celebrare przfupraferipto Prtriarchatu per venerabiles Patres mat. Tranfgreftor autem fi quis fuerit utque Dominos Dei gratia Patriarcham Gradcnfem , & ejus fuflraganeos apud Gradum per ad oâavam Palchz illius tantum anni ab of­ vener. Patrem D. Aironcm Dei, & Apoftoficio, & bcnriicio fufpendatur , aut alias ar­ lica Torcellanum fupraferibitrio fui Epifcopi gravius puniatur . Et fi __ „ gratia Epifeopum , , ___ , contingat, quod illis diebus aliquod funus fe-C ptum anno domini fupraferipto, ft Indiâione in diâa Cathedrali Ecclefia Torcellana dic peliendum ad ecclefiam, vel monafteriumdcfetatur, fut exequiarum officium confuctum vero XII. exeuntis Augufti...............praefentibus diferetis viris Rev. patre D...................... ab'que mifla fubmifla voce legendo potius Bifontio Dei gratia Abbate Monafterii S. Tho­ quam cantando , & fine pulfationc campa­ rn® de Torcello Ciftercien. ordinis, & Rinal­ narum , pœna fimili tranfgreftbribus impo­ do ejufdem Monafterii Monacho, diferctisvinenda . XXXII. Poftrcmo providendo ftatuimus , ris presbytero.................. & presb. Dominico ut omnes peennuriz pœnz pro clericorum Gratifo de Torcello.................. convocato,ut fupra fcriptum eft dc hoc fpecialiter in diâa cxccthbus exigenda: per Epifeopos , aut alios dc iploium ipcciali mandato a delinquentibus ecclefia Torcelli. Univcrfis Clericis civitatis, exigantur, & pro ipforum arbitrio difpenfen- & diœcefis Torcellanz per ejufdem domini Epifcopi litteras fpeciiks . In cujus rei teftittir, quibus etiam Epifeopis abfolutiones in­ monium, idem D. Epifeopus pnefentibus fuis cidentium in fpirituales pœnas, & qui haâenus inciderint, fit relaxationes carum przfcnti figillum apponi juflit, & appendi, auüoritate refervmtur . D Ego Stephanus Novellus filius VecelotiNoXXXIII- Antiquaris igitur omnibus, que velli .... de Torcello Imperiali auâoritaa ptzdecelToribus noftris diverfis funt ftatuta te Notarius & przdifti domini Epifcopi Tortemporibus, prsedi&a , quomodo fanâum or- ceihni Notarius prxfentes conftitutioncs . .. B W -SOS· ·»» -Μί-ΚΗΛ·»* CONCILIUM W44 LONDINENSE AN'-'O CHRISTI ANNO XXVI. Mart, anno Dom. MCCXCVIÏ. przfidcnte Roberto archiepifcopo Caotuar. cum fuffragancis celebratum. £* Matthxo f efimo^afler. Nno gratiz MCCXCVII. congregatis ar-Eca, de fuis facultatibus pofle licite fubvenire. '" Iniuper, prohibito fub pœna incarcerationis , XX chiprafule Cantuarienfi", C< quibufdam •fu> coepifcopts fufiraganeis fuis , apud fan· ne quis contra ipfum regem, dc eos qui jamilum Paulum , Londini XXVI. die Martii , pridem fuam proreftionem quzfierant , ex­ iterum pro ftatu ecclefiz confulturis : infurcommunicationis fententiam promulgaret : pro­ vocatione fafta pro fe ad Romanam curiam, gentes protinus, duo caufidici, & duo de or· dire Pratdicatorum fratres , regalem & tem­ & pro ipfis . Receflerunt igitur omnes, one­ poralem iavorem aucupantes, conati funt ar­ ratis fuis confcientiis per arehieptfeopum , fic dicentem ; Sa.rct fuam animam unufgumentis probate clerum iph regi , in tem­ pore belli, non obftante prohiotttoneapodoli- «juifque. CHRISTI . .... tl 7i BONTFACIÜS P. VIII. LONDINENSE. w TM Μ 1 IN C ΓΜ O C. L A» ADOIPHTJS ΓΜΡ. EWAROi|S1 K. anGu »«74 tenuas in omnes i-lcs , qui contra diâa* ANNO chartas venirent, Leto, aux lio, vel conCHRISTI Sententia excommunicationi» per Robertum Cantuar. archiepifc. ex iy. >» filio, aut m quocu.rquc purfto inliinxenodali decreto lata contra occupa· ” rent chai tas iplas, quodque udem epiicopi ealuein fententias publicarent, vcl face­ tores bonorum ecckliafticorum , & ” rent publicari in luis cjihcdralibusccclelus infringentes articulos chartarum ; ’’ bis ni anno ; & quod epiicopi fupci fa­ fcilicet magnx Charts , & chartz „ cienda publicatione hujulmodi négligentes, de foreila ; nec non contra deten* », per Caniuarieoièm & Eboraccniem arrivetores» & incarcérantes clericos. » pticopos, qut pro tempore fuerint , tcpie19 henderentur ; & ad denuntiationes hujul­ modi faciendas per eofdem arehiepiteopos Ex vet. codicc MS. bibl. Cotton. ” *> arcerentur. „ Nos etiam & noftri coepifcopi tunc przObertos pcrmitlionc Divina Londo„ fentes, ac nobis in pontificalibus aftiitennicnfis epifeopus , diledis in Chnfto fi- B „ tes apud Weftmonafterium, etiam dcconins decano & capitulo ecdefiz noftrzS. Pau- feniu ,» coofilii domini regis tunc in parti­ li London, falutem , gratiam & bencdiâio,, bus tranfmannis agentis, didamexcommu­ nem. Litteras reverendi patris domini R. Dei „ nicationis fententiam folemniter tulimus & gratia Cantuarienfis .vchiepifiopi totius An„ publicavimus in vulgari. (Jt igitur tam fagliz primatis recepimus, formam, quzfequi„ lubriter ordinata, & pro tam granui com­ tur , continentes . „ ROBERTUS permiflione ,, muni utilitate provila per dtftimulattoncm ,, Divina Cantuarienfis archiepiicopus totius „ non tranfeint fine fruflu : jam in ultima „ Angliz primas , venerabili fratri domino „ congregatione przlatorum & ileri, poft fe­ ,, R. Dei gratia epifeopo LondonienG falu„ ftum Nativitatis S. Joannis Baptiftz apud „ tem 4c fraternam in Domino caritatem . „ novum templum London, per nos, noitroi„ Frequenter exigit repentina neceffitas , & „ que coepifcopos, & prxlatos ac ck-rumno,, congrua futurorum cautela, ut & przordi„ ilrz Cantuarienfis provincix provifum ex„ nata pro periculis evitandis remedia , fed „ tint & condidum, ut didx excommunica­ „ forfan negligenter omiffa, vivacius iteren,, tionum fententiz contra violatores charta­ ,, tur , & nova fuperaddatur in hujufmodiC» rum , bis in anno, ut fupra, videlicet m „ exeeutione medela , in iis przcipue quz „ feftis omnium Sandorum, & Dominiez m ,, fandorum patrum jamdudum fanxit audo„ Ramis Palmarum , in cathedralibus eccie­ ,, ritas, & quz non rofTuni a nobis epileo,, fiis per cpifcopos, fi fieri potlit , alioqtnn „ pis , qui eorum ftathta urvare tenemur , ,, eorum audoritate per alios, folemniter pu­ „ abfque periculo noftrz piofctlionis omitti . „ blicentur . „ Nuper fiquidem in quadam convocatione „ Quia infuper dominus rex in innovatio­ „ przlatorum & cleri London, celebrata poft ,, ne przdida przlatis & toti communitati „ feftum S. Hilarii, anno Domini MCCXCVI. ,, regni promiferat, quod pro nullo negouo ,, per nos & coepifcopos noilros communi „ qiucquam nomine ipfius domtni regis dc ,, extttit ordinatione condictum , & cis per ,, bonis alictijus caperetur , fine totius com­ ,, nos in virtute obedientiz ad quorumdam „ muni afTcnfu regni: & fi contingat ( quod ,, eorum excitationem injunctum , ut in ca,, abfit ) aliquos malefaâores de déhubus , „ thedralibus ecclefis & czteris locis infigni„ grangiis, aut aliis locis ecclefiafticis, bona „ bus per epueopos ipfos , in alus vero ec„ ccclcliallicarum perionarum auferre, abdu­ „ ckfiis fingularum dittcefum per alios viros D» cere, vel aliqualiter afportare , fine grata ,, idoneos, ad diœccfanorum mandatum de,, pcrmnfione dominorum bonorum hujufmo„ nunciarentur publice & in genere maioris „ di, vcl bailivorum fuorum ( quod ut prz,, excommunicationis fententia innodati , o„ mittitur dc voluntate domini regis nullo „ mnes qui ecclefiatiica bona, fine grata per„ modo procedere pizfumatur ) difficile eut „ mitfione dominorum eorumdem vcl balli» fit izpe damnofum per ion is fic fpoliatis , „ vorum fuorum, diriperent, vel a domibus „ aut Izfis, ad fuos epiicupoa Temper habe­ „ aut aliis locis ecclefiarum per violentiam „ te recurfum : tam nobis noftrifquc coepif„ amoverent . Sed ut ex poft faâo didici„ icopis & ptzlatis & clero przdidis videba­ „ mus , & graviter exinde dolemus: execu„ tur expediens , & per eos in eadem con­ „ tiones hujufmodi , non abfque multorum „ gregatione conlcnfum cxtitic & condidum; „ periculo, & eorum przcipuc, qui ad id ex „ ut lingulis inferioribus przlatis, redonbus, „ obedientiz debito tenebantur, ab aliquibus „ etiam vicariis parochtalium ecclefiarum , „ coeptlcopis noftri» in toto, ab aliis autem » detur per fuos diocefanos exprcITa porcftas „ in parte, hadenus funt omifTz ; per quod „ dcnunciandi publice, & folemniter , male„ quamplures malevoli quandoque fumpfe-E» fadores hujufmodi , qui per fadi eviden­ ,, runt, & impofterum forfitan fument ma- „ tiam notorie & manifefte maleficium hu­ „ jorem audaciam taliter delinquendi. „ jufmodi peipetrare przfument , una cum „ In ultima etiam innovatione magnarum ,, eorum complicibus diâa excommunicatio­ „ chartarum de libertatibus & ioreftz anu„ nis fententia innodatos . Quocirca frater­ ,, Quitus conceflarum , per principem nuper „ nitati veflrz in viriute'obedientiz , firmi­ „ faâa , dominus rex innovans ordinavit & „ ter injungendo mandamus , quatenus di­ „ (latuit : quod ezdem chartz ad cathedra· „ dam fententiam contra occupatores bono­ ,, lea ecclefias , per totum regnum Angliz „ rum ecclefiafticorum , prout in prima di„ mitterentur, & remanerent ibidem, quod- „ darum congregationum , ut fupra ordina­ „ que legerentur coram populo bis in anno; ,, tum extiterat , in fingulis ecciefiis veftrz „ & quod archiepifcopi & epifeopi regni An· „ diœcefis, juxta ordinationem eamdem : me­ „ gliz ferrent majoris excommunicationis (en» moratam vero fententiam comta infringenEccc 3 „ tes Cantii. Gntt al. Tom. XXIV. R _ _ J! _ 1 7> BONIFACIUS P. VJH. CONCILIUM ADOLPHUS IMF. EDUAHDUS LK. ANGI.. 117® diftannn chartarum , per no$A„ fta remaneant, quamdiu taliter capti deti-' » & noftros coepiicopos, ut iupra, conienfu " nihilo minus captores nentur ibidem . ’Et ,, regio interveniente prolatam , fecundum ac detentores hujufmodi , & auftoritatem „ formam, tn prxfata ultima congregatione fuper boc prxbentes eifdem , fingulis die­ ,, provifam, diftis diebus dc locis , fcilicet , bus Dominicis dc fefttvb poft fcclus hujuf­ „ bis in anno, in feftivitaiibus fupraferiptis, , modi perpetratura, in omnibus ecclefiis ve„ faciatis in forma, qux fuperius tangitur , ftr* diccefis inter Miflàrura iokmnia co­ „ publicari, & in Anglico feriatim in omniram clero fle populo , pullatis campants , „ bus, ac patenter exponi , pulfatis campa& candelis accenfis, ut magis timeatur fo,, nis, dc candelis accenfis , ut propter folekmnitas, denuncientur folemniter maioris ,, mnltatem hujufmodi ( quam laici magis excommunicat ionis fententia innodati . Et ,, quam cfieftum hujufmodi fententiarum atut hoc ad notitiam fingulorum perveniat , „ tendunt ) amplus timeatur . Detur etiam in Anglico exponatur : donec fic excom­ „ per vôs, ficut in difta ordinatione ultima munica ti, congrua fatisfafttone premifla , ,, concorditer excilit ordinatum , inferioribus in forma ecckfi* , ab eadem fententia „ praelatis, & reftoribua ac vicariis, dcetiamB » per competentem judicem fuerint sbfoluti. „ cappellanis parochia! ibus, plena dc exprefia „ Quia infuper procefliones folemnes , & „ poteftas denuntiandi publice , dt nominaorationum fufiragia , qnK pro ftatu terr* „ tim, cum difta folemnitate , malefaftores fanftx, & pace, ac etiam tranquillitate & „ prxdiftos, fcilicet , occupatorcs dc invafoprofperitate ecclefix , regis & regni, du,, res bonorum ecdefiafticorum, fi qui inhudum falubriter ordinavimus ac mandavimus „ jufmodi prdatorum locis , aut reftorum per dkecefes fingulas facienda, negligenter „ feu vicariorum parochiis , in futurum bo- » in multis & non abique multorum pericu­ ,, na hmufmodi invaferint , occupaverint , lo haftenus, ut audivimus * funt otnifla , „ aut amoverint, feu fic invadi, occupari , de quibus, fi fierent, frnftus maximus me­ ,, aut amoveri fecerint, in notoria evidentia rito fperaretur; ac etiam dominus rex nu­ „ ipfius maleficii , majoris excômmunicaper in ultima congregatione pnedifta ner ,, tionu fententia innodatos. Provifo tamen, nuncios fuos rogaverit, ut pro eo & luis „ quod non nifi io fafto notorio dc evidenin expediftione prxfenti, quam contra fac­ „ ti, ac etiam fub tcft*monio fufl&cienti, per iles ipfius & regni nuper aflumpfit , ora­ „ eofdcm reftores , vicarios , dc presbyteros C tiones & fufiragia hujufmodi fieri, necnon „ taliter procedatur; ut infuper , cumulatis Scotos & eorum complices , qui ecclefias ,, ad lupradiftim cautelis , amplius arceatur regni Anglix dc loca ecclefiaftica violenter „ ic reprimatur perverforum iniquitas, in huinvadere, comburere , ac bonis ecdefiafti,, jufmodi inalefaftonun nominatim, ut prxcis aufu facrilego fpoliare , paccmque re­ „ tangitur, denunciatorum prxfenria , ceflegni & ecclefix patenter infringere ac per. ,, tui ubilibet a celebratione Miflarum ; dc turbare prxfumpferant & prxTumunt , ut „ fic excommunicat! per fingulos dies Domidicitur , excommunicares publice per no­ „ nicos & feftivos denuncientur folemniter ; ftram denunciari provinciam faceremus : „ fiibtrafta etiam cis, per inhibitionemfuper » vobis, ut fupra, mandamus & injungimus, „ hoc faciendam , communione fidelium ; „ quatenus diftas procefliones, & Orationum „ quoutque fic ablata reftituant , dc exinde „ fufiragia, tam pro ftatu terne fande , dc „ idonea fatisfaftione prxmifla , ab eadem *, pace regni dc ecclefix Anglicans , quam „ lententia congrue fuerint abfoluti. Et cum „ etiam pro domino rege dc fibi adhxrcnti„ de hujufmodi maleficio perpetrato vobis per „ bus fua expeditione prxfcnti fpecialiter , „ aliquem lubditorum veftrorum denuntiatumD „ necnon denuociatiooes excommunicationum „ extiterit, vel ad vos exinde publica fama ,» prxdiftas, per totam veftram dioeccfim fin­ „ pervenerit: plenam cum celeritate juftitiam gulis diebus dt locis , quibus id expedire „ fieri faciatis , malefaftores hujufmodi ac videritis, folemniter per vos, quatenus ad „ etiam fautores dc compliceseorumdem, nec .. vos attinet, dc ulterius per alios, fieri fa,, non fcienter communicantes eifdem , poft- „ ciatisr hxc omnia tam vigilanter dc folli„ quam id competenter inhibitum fuerit, per „ cite profequentes, ut ex hoc ftatus eccle„ coerciones canonicas diligenter dt acriter „ fix reformetur in melius , dc veftrorum ,, puniendo. „ augeatur cumulus meritorum . Vos etiam ,, S'milem etiam excomm inicationis fen- „ temporibus opportunis per totam veftram „ tentiam in omnes illos, qui manus in cle- „ dkscefim faciatis inquiri , an pnemiffa per „ ricos temere violentas injecerint , faciatis „ veftros fubditos, quatenus ad vos pertinet, ,, in folemnitate eadem publicari. St vero in „ fuerint, ut fuperius tangitur , obtervata . „ tantum aliquorum fe extendit iniquitas , „ Et nos fuper his tamde faftoveftro,quam „ prout forfan evenire pofle timetur , quod ,fubditorum _______ veftrorum ______ certificetis idonee , „ praelati, feu ecclefiarum reftores aut vica.E,’ faltem femel in anno», per veftras litteras „ rii, five presbyteri, vel alii ecclefiaftki vi- „ patentes harum feriem continentes . Date „ ri quicumque, occafione prsemiflbnun, vel „ apud Ofteford. vt. Idus Julii , an. Dom. „ alicujus eorum, per laicalem potentiamca- ,, MCCXCVII. coofccrationis noftrae iv. „ piantur, feu detineantur in carcere aut in Sententias igitur contra invafores dc occu„ cuftodia quoquomodo: vobis injungimus in patores bonorum ecdefiafticorum , necnon „ virtute obedientix , prout etiam in difta contra infringentes articulos diftarum charta­ ,, ultima congregatione per prelates dc cie· rum, tam in genere , quam in fpccic , fe­ „ rum ordinatum extiterar, ut loca, in qui- cundum formam qux fupra traditur , diebus „ bus fic capti detinebuntur, de quatuor ec- ad boc ftatutis, cum folemnitate prxmjfla , „ ckfias proximo vicinas , quatenus fub di- in praebendis dc ecclefiis vcftix jurifdi&ioni „ ftriftu veftro, extiterint , interdifto eccle- fubjeftis, ac etiam contra injicientes manus „ fiaftko protinus fupponatis; dc fic interdi- violentas in clericum, lingua omnibus irnelli tes utriculos gibili 1177 CONC. LOND ET EJUS ADNOT. CRIT. 117· faciatis tam per vos, quam per vcftros A cationis , quam Scoti dc eorum complices Îjibili ubditos publicari. Hac autem & alia , qu· ob caufas in boc mandato expreflas, quas in in hoc exprimuntur mandato: vobis & cete· ris plenam dc liberam poceftatem commictimus exequendi. In noftra vero ecclefia fanAi Pauli, nos ipfi, comite fanitate , ac im­ pedimento ceflante, exequemur pnemifla, die­ bus , ut fupra fit mentio , pruditatis . Proceffiones infuper, & orationum iiiffiragia, ut in prasfenti continetur mandato , in ecclefia noftra prasdiâa, cura devotione, more folito, fieri faciatis. Sententiam etiam cxcomtnuni- » promulgatione hujufmodi fententia volt.mus — nofcuntur, ■ fie - ­ patdicri, iocurriflc quantocius ri poterit, in locis in quibus expedire videri­ tis, faciatis folemniter publicari. Nos polka fuper prcmtflis omnibus opportuno tempore ccrtificamcs, per litteras veftras patentes hanun lenem continentes. Datum apud Oifeih vni. Kalend. Auguili, anno Domini fupradiâo · AD LONDINENSE CONCILIUM ^M«e 1197. ADNOTATIO Ex M» iupp. so-HL CRITICA „ T Ondinenfd concilium anni »97. adB „ JLa diem XXVI. Manii indiâum Labbcus „ quidem reâe commemorat cx Weftmona„ fterfcnfi; non reâe tamen unicum tantum„ modo concilium Londinenfe anni ejuldem „ 1197. recenfet. Duas enim cleri Anglica„ ni convocationes uno codemque illo inan„ no diftingqendas efle plura docent . Ac ,, primo littera; ipfe Roberti Cantuartenfis er„ chiepifcopi duplicem coadunationem agno- ET ADDITIO. fcunt, alteram die fefta S. Hilani anni 1196 ftilo veteri ; novo autem 1197. ha­ bitam ; alteram vero, quam «ririmav vo­ cant poft feftum Nativitatis S. Joannis Baptifte apud www fciupAkav Londoni . Infu­ per fecunde hujus fynodi ipfe fuperiunt convocationis litterae ad Patres mills, qtpias cum adis reliquis ad concilium hoc pofti mum pertinentibus ex Wilkins huc I— • tranf.... fero. Archiepifco^i Cminor. citatio tpifceporxm & citri od tMOOcotintttt apwd Atome Tctnfltato London. Ex reg. Winchelfey fol. aig. b. aftftvn- km t. n. P* ».<- quem ret­ minum fic ex caufis prxnotatis ardamus , vobifcum , & cum exteris fic vocatis , de ticulus arduus , videlicet de magnis chartis pnemiflis prudenter dc efficaciter traâaturi , libertatum dc foreft* falubriter innovandis , fuumque ad ea , qu* ianins providebuntur & de juribus ac libertatibus' eccleGc An­ ibidem pro feipfis dc aliis , quorum nomine glicans , que haâenus deciderunt , A ad­ fic mittentur , plenum dc fufficientem adhi­ huc continue decidunt in abufum , recupe­ bituri confenfiam , & unanimiter provifuri , randis a principe , de quibus ecclefix atque quo ordine atque modo , quibufque locis dc clero magna pervenerint utilitas dc tranquil­ tempore , nec non dt per quas perfonas fic litas perfonanim ; necnoo tranfitu dc abfccf- provifa fuerint exequenda . Vos etiam pnefu , magnam celeritatem dc coufilium gran­ munimus ; A exteros fic citandos praemuni­ de defiderant ; ex quorum etiam dilatione ri mandamus, quod abfentes in citatione prrhorrenda rimetur communitatis ac regni tur­ diâa , nifi evidens dc inevitabile impedimen­ certas fuperefle docucbatio , nos , dc quoldam noftros coepifeo- tum per . ■ probationes . . - — ____ pos , cum quibus inde traâavimus , A quo- D rint, tamquam inobedientes dc oflenfores no­ tum confilio quoad id folidamur , excitant torios — , ---:: ----- . tr — etiam —’— ad -* graviter puniemus Vos & violenter impellunt , ut provincix noftre hoc idem citamus , veftrofque fubditos cita­ Cantuar. epilcopo» atque clerum ex his cau­ ri praecipimus , in forma iuperius annota­ fis protinus convocemus ; quocirca fraterni-, ta ; rogetis infuper , A per noftros coepiftati vcftne committimus & mandamus, qu> copos in fuis dice, vice noftra rogari man­ tenus fine mora praefatos epifeopos , & to­ detis rrliglofos exemptos , veftn* A fuanun tum clerum per locorum diœcefanos facia­ dkecefium , ut diâis diebus & loco compa­ tis in dicec. fingulis peremptorie convocan­ reant , traâaturi A faâuri , ut fupra , quod do citari ; Ac. ut compareant apud Novum fuerit opportunum , Ac. Velete fempet in Temptem London die fitnAi Laurentii mar Chtifto . Dat. apud Walevorth juxta Lon­ tyris , una cum diebus fequentibus ufque ad don. 17. calend. Angufti , anno Domini finalem expeditionem traAatus hujufmodi con- Ac. Obertus , permiflione divina, dec. rene- C tinuandis ac etiam prorogandis ; rabili fratri domino Richsrdo , Dei R gratia London epifeopo, falutem , Ac. Ar­ . anno » 1179 ___ CS> ANNO CHRISTI 1M ADDITIO AD CONCILIUM 1 ιβο Rejpon/fo prolatorum & cieri Contuor, provtucio fodio repj pro renovatione chortar, hhertat. & fortjio ; quod, incoufulto pepo , nihil de home ecclef. fihi poterunt conferre. Ibid. fol. txo. b. ANNO CHRISTI vous membre, fire , eoment monftre eArefpouns en eferit ; dotmt tut lur avifement fuift nadgueres al êrceveskes e par· en ■" les * avauntdites chofes eft ke il ne purreIlieLoffert des eveskes dunke prefens , ceft aflâvoir jent rien graunter des biens de feinte egli­ -·._«·- dc Loundrcs, Norxrys, Nicole , & Baade » par vous, ke le cierge vous ftift un regard pour les Chartres de communes fit de la fe­ rtile , renoucler, e de adrcfTet Icftat de fe­ inte eglife , a cel heure vis fuift al* erceveskes, e as autres eveskes avantdit , ke ceo ferreit bien a fere , mes il ne poerent rien granter fans les au,très prélats e la ckrgte , donnt le erceveske fift un affemble des pré­ lats e du elerge ore a jour feint Lorens a Noveu Temple de Loundres , e une celles chofes debatu communément par tous les degrés du cierge, c chefcun degre bailla al erceveske , en pretence des eveskes , foun -λ ·. fe » pour les Chartres renoucler fauns conge le pape , par mons de reforms des autres adrefeevieus del eftat de feinte eglife » fuift avis memes cea autres tous tous , mont poy exceptes; mes il efpeyrent ke par bones retonnes , ke ferreyent monitors a la pape légèrement , averunc k conge ; dc prient , h vous pleft , pour commun prou , & pees de feint eglife , & de tut le reaume . voil­ ier foeffrier ke il puiftent haftivement enveer par commun counfeil de vous , e dc lour , ou tut par eus , pour les chofes ava­ untdites . Lsttcro orcbiepifeopi èX epifeoporum, &c, ad comitem marefcoUum, tf barones, de colloquio habendo. Ex reg. Winchclfey fol. 219. b. Ibid p. Obertus &c. totius Anglie primas , 1D. B periculis, qux ex veftra difeordia contingcDunelmen. O. Lincoln. R. London. W. **' rent, fingula inter dominum regem & vos , R Elien. R.. Norvicen. & W. Bathon. &Wel- ad bonam & efficacem concordiam , dante len. tp.lcopi , ac W. Dublinen. eleâus , di* leâis filiis, virifque nobilibus & diferetis do­ mino comiti marcfcallo , ac veftre provi­ de comitive baronibus , falutem , gratiam » & benediâionem . Habito nuper inter cete­ ra cum domino rege de vobis & contingen­ tibus flatum veftrum afieâuofo traâatu, pla­ cuit domino regi , quod de habendo vobifcum colloquio, de quo tetigimus , quod in­ de nobis videretur expediens , faceremus . Zelum igitur & vifceraletn affcâum ad vos & flatum veflrum , totiufque regni , & in­ colarum ejufdem , ac ecclefiz Anglicane , ad quorum profeâum, ut credimus , labora­ tis, fccuritatem & pacem, ac commodum & honorem habentes, & przcipuc ut , exclufis altiffimo , cujus ad id fperamus prxfidium , pro noftris viribus deducamus ; concordi eonfideratiooe confulimus & rogamus, quatenus modis omnibus fine mora apud Waltham , feu Berning, aut Stratford, feu alium locum juxta London, quem reputatis idoneum , re­ deuntes , nobis diem ft locum , quibus ad vos poffimus accedere , & vobifeum fuper his cum afteâu traâare , per latorem przftntium intimetis. Valete femper in gaudio ft honore . Et nos diâus archiepifcopus ad ptsdiâorum epifeoporum & eleâi rogatum figillum noftrum przfcntibus duximus appo­ nendum. Datum apud Weftmon. 14. calcqd. Atigtifti, anno Dom. MCCXCVII. Eifdem, de mutuo colloquio habendo. Ibid. fbU. Obcrtus , permiiTionc divina , &c. R.C R. videndo eveniet, etiamfi vos ipfi in ejufdem London. O. Lincoln. R. Norwicen.W regis pradentia fifleretis . Et quia dominus R Elien. Vf'. Bathon. & Wellen. Landa rex hac die Mercurii fe removere proponit , J. ven. epifeopi , & W. Dublinen. eleâus , ad negotium taliter expediendum tempus ul­ dileâis filiis , ac viris nobilibus flt diferetis tra diâum diem dominicum non habemus ; dominis R. marefcallo , H. Hcrcforden. co­ multum expedit , ut vos de prxmiflis , & mitibus ac baronibus de veftra nobili comi­ quid de eis intenditis facere , tamquam viri tiva , falutem , &c. Intimato domino regi providi & difereti, cum omni celeritate trahac die Lunx per nos veflro refponlo litte­ âantes , nobis tam cito veftrum intimetis . ratorie deftinato , fatis eum judicio noftro propoGtum , ut infra terminum praenotatum placabilem vidimus & benignum , & in fine id poffimus domino regi referre , & de his confentientem , ut ita vobiicum dc negotio expeditionem idoneam procunre . In veftre inchoato trademus , quod idem negotium quoque traâatu prudenter advenite , quanta citra inflantem diem dominicum , vel ipfo perieuhrex przfenti difeordia , fi duraret , die dominico decidatur ; ultra quem diem , toti wu regno a fuis mu miniftris circumdato , vonifi negotium ipfum finem tunc habeat, qui-Dbifque bifque & dt veftris per confequens evenirent . libet faciat fuum melius , & fuo judicio re­ Nos quoque archiepifcopus antcdiâus ad linquatur . Dominus vero rex , coram nobis diâonun epifeoporum À cleâi rogatum , omnibus veraciter ft renflant er , ut nobis abfente Dunelm. epifeopo , qui prius vobis videbatur , promiferat , quod nihil maU aut nobifeum fcripferat , figillum noftrum priva­ periculi interim vobis aut veftris , de quo­ tum pttefentibus duximus apponendum . Va­ cumque faâo a die , quo vobis prius fcripfi- lete femper in Chrifto cum gaudio & hono­ mus ufque modo, vel impofterum ufque di­ re . Datum apud Weftmon. 1i. calend. Auâum diem dominicum , auâoritaie regia , gufti, anno, &c. quocumque modo provifo , feu etiam pro- I 1β< .«n LOND1N. ET SYNODUS TRÂJECT. ____ ar Gm/mt. litter* Jewaci^tionii fretrihti prtdicjterihu 6* ilia tuijjit, fnftr nutftfcniu ctufratriUtti λ exttffib*t. ANNO CHRUH • »>r· anno Christi Ex reg. Winchclfey fol. in. b. permiffione divina, &c. proba-Λ regimen animarum, quod eis a jure committiflimz religionis viro, priori provincia- titur, fuifque periculofa fubjeâis, in foropeeRObertus, li fratrum przdicatorum in Anglia, feu ejus nitentiali, ultra quam decet, licet, aut expe- locum tenenti, falutem, benediâionem, fic dit, diâi fratres fuam dicuntur extendere pogratiam falvatoris. Sicut flfella de fui natura teftatem; per quod & przlati vultus fitorutn praeclarior per fuppofitam fibi nebulam fzpius pecorum ab eis per devium fit contemptum obfufeatur, fic fic forma nobilior ex modico averfos agnofccre nequeunt, ipforumque prae­ palla praviori frequentius fubjacet Icfioni; & latorum lubditi tam pertculofe vagantes, quoad ratione confimili veftrz religionis famam ce­ congruam difciplinam ecclefiz remanent inlebrem fic przdaram fzpius maculari contin­ correâi : unde quantum exinde papalis auâo· get, nifi przfidentis induflria nocivis aâibus ritas contra obedi en tie debitum, & epifeopoin eadem cautius ftudeat obviare. In congre­ rum, ac ceterorum praelatorum jus ordinanum cis quacinutn ,, gatione liquidera coepifcoporum dc przlato- U R rium eis «u ab ccticiiK ecclefiz coiuuiuuuiic conftitutione jjuzlitum ut rum, totiufque cleri noftrz Cantuar. provin- "quantumque jus ecclefiz quoad offenius, " ciz, nuper celebrata London, inter graves convenit, non correâas contra difciplinam ecdc arduos de ftatu ecclefic Anglicane traâa- clefiafticam offenduntur, quantum etiam ani­ tus, a multis extitit graviter conquerendo marum periculum fit fcandalum in clero fic monftratum, quod fratres veftri ordinis, ac populo imminet, fic oriri poterit de przmifetiam fimilium ordinum, quibus de hoc fi­ fis, prudenter advertite ; fic fervatis veftrz militer fcribimus, dc communi condiâo fta­ potentiz finibus, ne fratres veftri fimilia in tuta papalia, quorum in dubiis non ad alium futurum committant, vigilanti Audio praeca­ quam ad ftatuentem interpretatio pertinet, in vete; fcientes quod qui terminos fuos frequen­ ambiguis interpretari przfumunt, dc tam a ter excefferint, a non fuis terminis fzpius fummo pontifice ex fuorum ftatutorum effe- excidentur. Finali quoque conlideratione penftu majori excommunicatione ligatos, quo- fate, quod veftrz religionis, fratrumque ve­ ram fibi ipfi dumaxat abfolutionem refervat ,(3 ftrorum quieta tranquillitasaut, quod Deus quam etiam epifcoponim ac ceterorum pre· avertat, ------- totaliter —’ ·- inquieta ‘ -----Λ caulari - r--tctnpcftas latorum fententiis jure ordinario Involutos, poterit ex charitativa concordia, vel, quod a quibus nonnifi per przlatos eosdem, vel abfit, adverts difcordia cum praelatis. Hcc fuperiores eorum ordinariam jurisdiâionem, vobis ac czteris fratribus, de confimilibus aut principaliter vel accefforie fuper hoc de­ ordinibus, fcribimus, tam a noftris coepifcolegatam habentes, poffunt de permiffione ju­ pis, quam etiam a communitate przlatordm ris abfolvi ; necnon fententia fimili pro of- & cleri fpecialiter fuper hoc requifiti. Quid fenfa fzpius manifefta ligatos , de offenfis autem fuper his 'confilio deliberato feceritis, eifdem, ut convenit, minime fatisfaâo, fre­ nobis ad noftram & diâorum przlatorum ac quenter a fententiis ipfis contra juris permif- cleri, veftrumque folatium & quietem, quam fionem abfolvunt abfolvunt,, fit in deliâis majoribus quo· citius opportune poteritis, plenius intimetis, üonem rum ad majores przlatos dispenfatio aC re* Valete femper inChrifto ad fuz ecclefiz coinlaxatio rdervatur, a jure de faâo difpenfan-Dmodum & honorem. Dat. apud Morielakc tes, abfolvunt illicite taliter delinquentes; undecimo calend. Septembris, anno Domi· necnon ad alia pnrjudicativa pedaris quoad ni, ficc. confecrationis noftrz tertio . e, D-ι..:., SYNODUS à TRAJECTENSIS lacu p. J7». A W1LMBLMO EPISCOPO Anno Domini MCCXCVII. celebrata. Dei gratia epifeopus Trajeden- honorem Ecclefic ad Γ fis univerfis dc fingulis noftrum procef- tos, fic alios illegitimos fimpliccm a fede diVVilhdmus fum infpeâuris, falutem in Domino fempi- gfpenfationem habentes, ut poflint ad facros facros ordines promo ; ternam, viris venerabilibus in Chrifto, nobis dileâis Decano £c Capitulo noflrz ecclefiz Trajaâenfis. Propter quorumdam canonico­ rum duritiam , pertinaciam, difcordiafque no­ bis ad Capitulum per eofdem vocatis ad di­ âorum duritiam, dc pertinaciam per nos tanquam ad fuperiorem compefcendum, fic ip­ fo io Capitulo exifteniibus, de ipiorum confilio, dc confenfu fuper vita, moribus, ac ftatu Ecclefiz, ac perfonarum, per inquifitionem fedata per nos prius, quz fiait inter ipfos, difcordia, quefdam in ipfa ecclefia defeftum in natalibus patientes, in fine difpeniatione fedis Apoftolkz contra juftitiam, in ---------- unde Lbeneficium - c - — ecclcfiafticum - ■ r n— fi­ promoveri: ne cura obtinere invenimus, canonicatus ac przbendas occupari minus jufte, alios etiam plura beneficia contra ftatuta lynodalia in ipfa Ecclefia obtinere. Confiderantes itaque noftra interefle, bujufmodi nefandas tolerantias abolere, fic ab ipfa ecclefia penitus extirpare, communicato dc deliberato confilio fic confenfu Decani fic Capituli antediâorum, flatuimus dc ordina­ mus , dc fub pœnis fententiz expenfis, dc ex­ communicationis latz in his przcipimus , ne de cetero aliqui, defeâum in natalibus patientes, difpcnfationcm tantum fuper defe­ âum CONSTANT1NOPOLITANUM CONCILIUM. i Ϊβ j ——âum netalium habentes, nifi in difpenfatio A 1184 Infuper inhibemus fub pœnis antediâis, ne—— aNNO ne ïedis Apoftolicz übi faâa continentur ex· aliquis in aliqua una Ecclefiarum poftrz ciCHtlSTI prefle, quod poflint fit deoeant, per hujufvitatis & diœcefis duo beneficia h ioeat, nifi modi dilpcnfationem in ecclcûa cathedrali in prehendis thelauraria, kholafticaria, feu alia Canonicos lécipi f& admitti, recipiantur in officia de confuetudine fint annexa. In omCanonicos in ecclefia przdiâa, maxime cum nes & fingulos contrarium facienrestam con­ non fit intentionis Domini Papae, aliquem ferentes, quam detinentes, fententias iufpentn Cathedrali Ecclefia debere & pofle Cano­ fionis fic excommunicationis ferimus in his nicarum & praebendam obtinere, quin._poflit feriptis. Et praecipimus fub pœna excommuni­ in Decanum, Archidiaconum, & Epifcopum cationis fentontiz late in his feriptis eafdem eligi & admitti. Ceterum omnibus diâum de· fententias per Decanum, five per Hebdoma­ feftum patientibus praecipimus, & perempto* darium, ant feniorem de capitulo, qui pro rie monemus , ut infra biennium , a data tempore fuerit, publicari. In ejus proceflus przientium numerandum, fe per fedem Apoteflimonium , figi Hum noftrum przfent ibus eft (lolicam habilitari procurent, ut poflint diappenfum . Adum & datum anno Domini ftos Canonicahts, & praebendas obtinere, alio- Bjzpj. die Jovis poft Dominicam .Wt/rncor* tjum ex tunc eoidem vacare decernimus aliis drar Domni ficc. deferendos. ^CONSTANT! NO PO LIT A NUM Λ CONCILIUM caufa OMtbcmatiflmorum quot At bonifia > patriarch dignitate ctflierut commiflor ferula cuidam abdiderat. Αλλο iîçj. habitum. f> (up Mj e. Hegorio Cyprio Conftantinopolkaoo pa- C Non una fuit io re propofita patrtim fen­ 10.iiLr.»tj\j (rjirchatu fecederejuflb, Athanaftusmo­ tentia; alii deliri fenis cenfuras flocci habe­ nachus e monte Gana fuffedus eft, qui epiri , quin fic in jus vocari auâorem audaci* fcopatum more tyrannico adminiftrans brevi tantz poenas laturum coniulebant. Malebant le omnibus exofum reddidit. Quare concita­ alii conveniri Athanafium, ut qui tulerat cen­ furas ipfe tolleret . Repugnabant port rem is tis tn fc odiis cleri prius , dein epilcoporum in eas anguftias redaftum fe vidit , quibus hifce quidam, rati hac ceniurarum ablatione prementibus cogeretur dignitatem obtentam rea privato faâa, non remitti data a patriarcha lignare manibus Imperatoris, & priftinam cel­ anathemata. In hoc fententiarum diflidioIm­ lam repetere. Dum vero ejus coaâionis tae­ perator conveniendum Athanafium cenfuit, ut quz fuerit viro mens ab ipfo proderetur. dio, mœrorc, ix indignatione animum habe­ ret perturbatum, exacerbatumque , diras im­ Itum eft ergo ad Athanafium, qui a fe la­ tas cenfuras illas ultro agnovit, dein fcripto precationes & anathematifmos in Imperaiorem geminis chartis mandavit , cafdemque exihibitoque libello faflus eft illa fe dira in tumultu concitata· mentis pronunciafle; dein ita demum feriptas totidem teftaceis vafis commiflas in foramine quodam parietum magni Dvero fedatis tumultuantis animi pafltonibus, templi occhluit · Res, mortales omnes fugit cum voces fuadentis rationis aufcultare poquadriennio; fed tandem cafu a puero reper­ tuiflet, retraftafle fc ex animo pacato qua; tis vafis ac rcclufis, occulta folia patuerunt. imprudens diftaverat. Non nifi vero ex obHvionc accidifle, ut quz olim furore infaMox ad patriarcham Cofmam delata, fic ab niens in occulto forulo abdiderat, ibi relin­ eo cum Imperatore communicata, occafionem ' fynodi indicendz præbuit, cum anxius Impe­ queretur. Hzc fenis confcflio agitatam reli­ gione Imperatoris mentem fedavit; atque ita rator rationem quzreret, qua le ab ea re­ c concilio anno 1297. coaâo difccffum eft. ligione expediret. Hzc Pachymcrus lib. 3. cap. xx iv. CONCILIUM LUGDUNENSE, Quo inhibetur principibus, ne facerdotibus veftigalia imponant, habitum anno Dom. MCCXCVII. tempore Bonifacii papz VIII. .-tc fynodus , inquit Gencbrardui libro quar- E to chronici, celebrata fuit przftde BoNOTA GabR. COSSARTJl S. J. nifacio pontifice, qui animadvertens, quoti­ Expungendum hoc concilium fuiCet, nifi Binium inte­ die principes nova veâigalia facerdotibus im­ grum repntfeutandum fuicepiftcmu* . FiAitium enim ef­ ponere, interdum fine jufta caufa, interdixit le comta ; cum neque hoc anno Bonitacius, nec omnino in eo concilio , ne poflhac id facerent , ex quo pontifex eft fafhis , Gallia* attigerit. Edidit qui­ dem de hoc ipfo argumento conftitutionem , fed Anapne, neve facerdotes injuflu Romani pontificis il­ xv. KaL Septemh. anno pontificatus fui fecundo, qui an­ la impofita^conferrent. Huc cx Poljdaro libre H dccimofeptimo Anglicet biflori< Genebrardut nus eft Chrifti MCÇXCVI. Que hujus de Lugdunanfi concilio erroris origo fuerit, indicturum fe Labbeus fpo- ponderat. Quotum autem afl-qui conjiciendo poffum . aliam anno «·8ί “Ü'Æ” SYNODUS TRAjECTENStS. i.S« ___nhwr, irulUm probabilem pocuiflet,nià qu*m Sfondiou» A tum .<1. Qui autem fa faüum , ut eo irrepfetit LugduAN NO xm aperuerat: «x *o nimirum id ortum effe. rjuod id nenti' concilii mentio, non eft cootcâura difficile . Inicrt- . Q^ I SYNODUS SAN TON EN .SIS, Ex codice conftitutionum fynodalium Santoncnfis ecclefia. IV. Ut rsligifi deferant habitum fuum . Conftitutiones domini Guidonis epife.■ Sanconenfis promulguer in iyaodo hiemali celebrata anno Domini MCCXCV11I. Monemus omnes religiofos, ut tam in do­ mibus , quam extra, deferant habitum fuum. Qui contrarium fecerint, nifi ex caufa Itgi tima valeant excufari, ipfo fafto fententiam excommunicationis incurrant. TITULI CAPITULORUM. V. Dr iis qui in alienis parochiis 4. Dt vita C honejiate curatorum facerdotum . X. Dr m qui ecclefias daiy ad firmam . J Ut ecclefiarum reports in iit refidiant. decima· no- v.iltum percipiunt. Item monemus omnes illos, qui in alienis 4. Ut reli^iofi deferant habitum fuum ■ 5. De ut qm in alienis parte bus deamas nova­ parochiis decimas novalium , fine confcnfu noftro & reâorum ecclefiarum , in quarum lium percipiunt. parochiis ipfa confiftunt novalia, percipiunt, 5. Di excommunicatis ratione tfilamentorum. 7. De mvaforibus bonorum & jurium ccclefix-Cut amodo non percipiant.· & fi contrarium fecerint, noverint fe excommunicationis vin fiscorum ■ culo innodatos. CAPITULA. VI. Dc excommunicatis rationt ttjiamenlorum I. Dc vita & bomfiate curatorum facerdotum Denunciamus item excommunicato* omnes illos, qui apud nos ratione teftamentorum excommunicat! fuerint ; fit denunciari man­ damus, nifi infra viginti dies de abfolutione doceant coram nobis. UrAti facerdotes , fotulares confutitios, & manicas, fub pœna excommunicationis ulterius portare non przfumant ■ Conftitutio­ nes przdccciJorum noftrorum , & provincia­ les, etiam fub poenis ibi infertis, przcipimus obfervari C VII. De invaffribus bonorum & jurium I cccltfixfiicorum. II. De tis qui ecclefias dant ad firmam. D Item denunciamus excommunicator illos om­ nes, qui fine noftra licentia ecclefias fuas dederunt ad firmamIII. Vt ecclefiarum reUorer tn tis r&dcant Item monemus omnes ecclefiarum repo­ ses , ut in ecclefiis fuis perfonaliter refideant ■ Quod nifi fecerint, pcenam conflitutionis fu­ per hoc edirz eos incurrere volumus ipfo fa­ âo : illis dumtaxat exceptis, qui 4 nobis Ii. centiam obtinuerunt gratia ftudiorum. Quos etiam, fi lafcivam vitam ducant m ftudiis, revocamus, bc etiam illos, qui fubrepta a nobis licencia ob caufam ignommiofam re-^ Statuimus, quod quicumque bona clerico rum. ecclefiarum, feu ecclcfiaflicarum perfonarum, injufte invaferint, ceperint, occupat verint, rapuerint, detinuerint, invadi, occtipari, capi, percipi, rapi, detineri fecerint, mandaverint, procuraverintvel nomine fuo invafum , occupatum, captum, raptum , de* tentum, ratum habuerint; & quicumquc jurifdi&ionem ecclefiafticam, jura , confuetudines laudabiles ecclefiarum ha&enus obferva tas, impediverint, turbaverint, vel opprefferint fcienter. ipfo faâo excommunicationis fententiam incurrant. Et hrte diebus Domi­ nicis , & aliis folemnitatibus, in ecclefiis, & altis locis ecclefiafticis, mandamus nunciari. ccflifle dicuntur, fuper criminibus diffamati Concil. General. Tom. XXIV. 1' ANNO prum erat i.ihcrt eonilltutioni proxime fupcriori , Grr/f CHRISTI riu> X »’ Bonifacu quoque decreto oicitans librarius micriptir . CHRISTI ectUbortbu» cditwnibu» libri ;exu decretalium mcriptum ,,t eCcr huic coaftirutioni . Ben & feria infequenti , five antequam fi abftinere non poflunt in loco mundo hoc mr α.ϋαΖ· ,rer arripiant , eos communicent, etiam non faciant, qui conculcari non poflit . Si quid btrt requifiti, & faciant quidquid neccfle fuerit ad dc (anguine Chrifti ceciderit fuper corporale , falutem animarum, nihilominus tamen pro­ fugenda eft pars iotinda; & ipfum corporale curantes provifionem cotum fieri per cappelpanno mundiflimo involutum pro reliquiis fer* lanos vicinos in aliis ecciefiis remanentes. vandum. Si vero fuper pallam vel fuper eliud Prxeipimus infuper, ut omnes veniant ad (aerum indumentum, pars intindaprius fuga­ fynodum, maxime curam animarum haben. poftea .. abfeindatur, __________ ,___________ tur, & & comburatur, ve! tes, & fi inevitabili neceflitate detenti fue- confuta panno fervetur pro reliquiis ,____ ;; ita ta­ rtnt, mittant cappellanum (uumaut clericum®»men, quod (uper pannum cedula nomina illa­ fuum loco fui. In eundo & redeundo honerum reliquiarum continens apponatur. Si au­ fte ambulent, & honefte requirant hofpitia , tem fuper aliud commune veftimentum ceci­ λ in eis circumfpede fe habeant, ne (latus derit, pars in t ioda prius fugatur, & combu­ clericorum vertatur in populo in ludibrium , ratur, & cinis in facrario reponatur.fi fuper opprobrium & contemptum, & qui ex caufa lignum, lapidem vel terram ceciderit, tergen­ remanet, eam Decano, & Decanus epifeopo dus & radendus eft locus ille & pulvis in fa­ ftudeat intimare. ecario reponendus : fi autem decorpore ChriItem prxeipimus facerdot ibus , ut *jcjuni iti (uper quodlibct aliud indumentum cecide­ veniant, fc induti luperpelliciis ad fynodum. rit, pars (uper qua ceciderit abluatur , & ab­ Item prxeipimus (acerdotibus fub perna fuflutio'a facerdotc fumatur , vel ab alio mun­ penfionis ab oificio, quod a tempore publi­ da confcientix. Si vero fuper lapide, lignum cationis iynodi, omni occafione poftpofita , C& terram, locus radatur, & pulvis in (aerario majorem ecclefiam intrare feilincnt. reponatur : facerdos autem five minifter, cujus negligentia hoc acciderit, debet mitti ad De Baptifmate. Epifeopum ; fi mufea vel aranea , vel aliud tale in ipfum calicem ceciderit, quod vix line II. Laicus ,qui neceflitate puerunybaptizavit, vomitu, & aliquando fine periculo corporis diligenter interrogetur a Sacerdote quid dixe­ fumi poteft, (anguis fumatur fuperfufo vino, rit & quid fecerit ; & fi facerdos eum inve­ & ipfum quod ceciderit, abluatur, & ablutio nerit dtfereto modo & debito baptizaffe , al­ a facerdote fumatur, vcl ab alio munde conlato puero ad fores ecclefix, fuppleatur quod Icientix, fc poftea illud in (aerario combura­ deeft, kilicet pabulum, (al, aurium inundio tur, quod ii fides ipia , id quod ceciderit , cum faliva , exorcifmi tamen non dicantur (uquempiam (umere fecerit,- Deo gratias. per fontes, & fine immerfione fiant omnia , Sacerdos dic odavo renovet (aeramenta, Euqux fieri (olent. Ad elevandum etiam pue-D chariftiam & fontem benedidum , ne fui verum dc (aero fonte, tres tantum recipiantur. tuftate aliqui ad indevotionem moveri valeant aut errorem. Nullus antequam matutinas ca­ De divinis affictis. nonicas, primam & tertiam dixerit , miflas celebrare prxfumat przter aliquam neceflitaIII. Sacerdos celebrans diligenter attendat,quod tem. Calix poft miflam panno mundiflimoin­ hoftia fit integra, & vinum non fit acetofum, volvatur, nec miniftri cum eodem calicem in­ & quod aquam non omittat . Quod fi autem tus deterganr, fed alio ad hoc fpecialiter de­ omilent, quando advertit, apponat aquam , putato , quod fi non fatis decens fuerit , vel fi fine (candalo fieri poteft ; fi vero per nevetuftate contritus , in facrario comburatur. gligentiam evenerit, quod perledo canone, & E Nullus bis in die celebrare miflam, nifi ma­ pcrafta confecratione, nec fanguis ncc aqua gna neceflitas id expolcat , excepto die Nati­ reperiatur in calice, debet ftatim infundi uvitatis Domini : unam autem miflam cantabit trumque & a confecrationc (anguinis incipere. Sacerdos in die & de die ; felix enim eft qui Item prxeipimus (acerdotibus ut quando unam digne celebrare poteft; & aliam, fi neinceperint in canone miflx {hd pridie fjc.te­ cefle eft, cantare poterit pro defundis ; ideo nentes hoftiam non elevent eam, fed ante pe­ autem de die eft didum, quod quidam poft. pofi. Γ ; ; < rg» x H E, R B J P- O 1 E N S 1 S. - ■' f n9o pofito officio, (fiiali-nuiLm celebrent de Sap-A vinum tam duirnum quam nocturnum officium—>---- — “ · Quorum " ' Λ ' ‘ ANSO ilii, feftivitates lunf^noo funt; iunt -célébraii. Przcipimus facerdotibus , ut omnes reddi- CHKivr^ ΛΗΝΟ enirn fecundum cop\iHentiam· dierum' rnifLCHRISM tiis etilcfix conicnbanr , & 'de rçbus ecclefix ”* mm (olcmtH.v rdcbianda ; celebrantes quoque nihil alienent, nili per Epudopum. Nullus et­ miffam fremidam, vinum pcrliifienis non lun-.ant,, fèd.miuiflroKabenti bonam conlcientiam iam facerdcs terram ttanfeat fine libro., in . * quoi canonicas horas, omni die legant, prout conferatur. t nerefle cft. Imaginrs vctuftate deformata: & Inhibetur prcsbyiei is ne hoflias dent parvis linteamina (aera vctuftate attrita, factis ufiullo modo, nifi cauta communicandi ■ bus inutilia cpmburantur, & pulvis juxta pa­ , Invenimus X. (equentes pratfattones in ca­ talogo tantummodo recipiendas Junam in Pandem recondatur ecclefiz, quia poflet intuçntes ducere ip errorem. fchaie, videlicet : te quidem otornt , aliam in Przcipimus Sacerdotibus, ut divino officio Alcenfione , fcilicet : qui pofi Rtferrcfhanem, celebrato, & populo regreflo ad propria ,'ectertiam Pcntecoftes, quartam de Trinitate , qat um nnegenito, quintam in fello B. Manz , clcfias luas fiimare ftudeant diligenter . textam in fefto & Crucis, feptimam de Apo-B Holis, oftavam in nativitate Domini , nonam Dt cantcrût in epiphania Domini, decimam in quadjageIV. Prohibeant Sacerdotes fub pcena excommu­ fima , fcilicet, qai corporali. nicationis choreas maxime in coemeterio , vel Diftnfte ptæcipimus ut Sacerdotes divinum in ecdefiis duci ; moneant etiam ne a libi fiant, officium nocturnum & diurnum pariter diffin­ qua, ut dicit Auguft iniis. meline eji etiam in de & aperte , quantum Deus dedit celebrent & devote. Honcftutn fiquidem eflet , quod feflil ditbne fodere vel arare, quam c borea i cere, fitquia grave peccatum iit in loco facto riantes canonicas horw dicerent, maxime in eboreas duceic perpendi poteft cx petna fecun­ diebus teftis, ut alii videntes laborem & de­ dum rigorem canonum talibus injungenda : fi votionem glorificent Patrem noftrum , qui in caelis eft. quis eni.n choreas, vel balatos in ecdefiis fan­ Przcipimus, quod in altari in quo tabula dorum fecerit, emendationem pollicitus, tri­ mota fueiit vel enormiter frada , facerdos non bus annis perniteat. Mullus de novo in ctrmecelebret, donec altare confolidetur , & iterum terio za terto nd uu. i fic aie are peiiuiiiaiui permittatur , ncc nec uumu> domus alipiz aupix coniteretur. Ei ampulls fcilicet vini & aqiutCfi dirutx fuerint, per annum durante ruina , ibi reaedificentur, nec fimos nec immunditia; in mirtifteno akaris fint munda:, integrz.vtirez, vel ftannex, aurea, five argentez, fed aliqua in cœmetcriis admittantur. ab ablutionem manuum vas grandius depute­ tur . Dt vite, tf boaeftati clericorum. Provideant etiam Sacerdotes, quod lavatoV. Clerici officia vel commercia fecularia non ria liabe.tn1 iuxta altaria decentia , munda , ablutionis cuifum liberum exhibentia, nec fi­ exerceant, maxime inhoncfta nimis ; jocula­ ne coopertorio relinquantur. Juxta altaria et­ toribus & hilhionibus non intendant ,* taber­ iam ad minus tria manutergia habeantur , nas presbyteri evitent , nifi forte in itinere unum ad primam ablutionem, fecundum poft conftituti; ad aleas vel taxillos non ludant , evangefium, tertium poll (aeramenti fumptionec talibus luds interfint ; coronam & tonnem , led & unum fit pendens circa mi (Tale furain habeant competentem , & fe in officiis ad tergendum os & nares, fi opus fuerit, Sa­ & aliis bonis (ludiis exerceant diligenter. Vecerdotis. _ ___ __________ ___clericalem ___________ ____ ______ tlimenta ordinem decentia deferant, Sa.fidus five Diaconus corporalia ixpe ab-Pnimia brevitate vel longitudine non notand luant, induti inpcrpcllicio , m vafe mundo ad pannis viridibus, .’tl rubeis, ncc non manicis hoc ipccialitcr deputato, & omnes ablutiones, aut (ocularibus, freems, feliis , pcdoralibus , ii fieri poteft , in lavatorio reponantur , vel calcaribus deauratis, aut aliis fupcrHuitatein laltem prima, ceterz autem in baptifterio . generantibus non utantur ·, fibulas omnino non Item altaris linteamina & indumenta facerferant , neque corrigias , auri vel argenti or­ dotalia , nonnifi a facerdote vel diacono vtl natum quzrentes, fed nec annules nifi qui­ ab aliqua matrona, vel virgine , fine appoftbus id competit ex officio dignitatis , palliis none aliorum pannorum convenienter, quan­ disfablatis non utantur in publico , fed vel poll do opus fuerit, abluantur. collum, vel ante pecfus .... connexis. Statuimus, ut per omnes ecclefias chriltna Nullus clericus iententiam fanguinis didet & eucharilba iub fidelibus clavibus adhibitis vel proferat, necfanguinis judicium exerceat, comervetur, ut non poflit ad illa temeraria eut, ubi exerceatur , interfit. manus extendi ; fi vcio ad quem fpedat cuNullus clericus, diaconus, fubdiaconus, aut ilouia , earn incaute reliquent , tribus menfifteerdos artem chyrurgicam exerceat , aut, ubi bus ab officio iuipendatur , & fi per ejus in- k * exerceatur, interfit , nec quifqttam purgatio­ curiam aliquod nefandum inde contigerit, gra­ nem aquae fluentis vel frigida: ftvt ferri can­ vius puniatur. dentis, feu ritum cujuslibet bencdi&ionis ante In hoc concilio firmiter inhibemus, ne fupconfccrationem impendat. pellediba propria five aliena in ecclefiis ad­ Continenter bc calle vivere ftudeant , unimittantur, nifi propter hoftiles incurfus aut verft in facris ordinibus confticuti , ab omni incendia repentina, fi.e alias neceflitates, ut’ libidinis vitio praecaventes , maxime illo, pro­ populum ad eas oporteat habere refugium, (îc pter quem venit iia Dei in filios diffidentia:, tamen ut necciliratc ceflantccunfta repetamur . quatenus in conipcdu omnipotentis Dei puro Librum qui dicitur manuale, lecum habeant cond·.· & muixio corpore valea it miniftrarc . ftnguli ptesbyteri parochiarii , ubi continetur Nc vero facilitas veni*, incentivum tribuat de­ ordo baptiimi, catcchifmi, extremz unilionis , linquendi, ftatuimus ut qui coinprehenfi tur­ rim inconiincnBz vino laborare , prout magis & liu/ufmodi libros alios, in quibus poflic diConcil. General. Tom. XXIV. Ffff x vd ιι·»ι SYNODUS DIOECESANA 1191 vel minus peccaverint , puniantur fecundum Λ vel cuicumque alii homagia , vel aliquid tak----------------- - j^uas J - efficacius ‘r-------- β( diflriJ:n ' facere non prxfumant, donec habeant lui epi—— canonicas knUiuncs , z-..· ~ 1 . ruD kti UtKtsr ^;US l'r*c’P,mu$ obfervari, ut quos timor Dei fcopi confilium, ut ejus |uâontate fiat, quod , ' <* malo non revocat, temporali laltem pœna fuerit faciendum. x * * Nullus curam animarum habens ve! non fa­ cohibeantur a peccato. Si quis igitur hac di* r âa pœna iulpenfus prxIumpierit celebrare di- cerdos ecclefiam ad firmam vel fub annuo ccn-’ ' vina , non' lolum beneficiis fpolirtyr , verum fu recipiat, nec facerdos etiam nifi de Epifeo­ pi licentia fpeciali. etiam pro duplici culpa perpetuo deponatur ; IX. Prohibemus faccrdofibus, ut cum re', luat etiam ie irregularitatem incurrifle, a qua non poterit abfolvi, nifi auâoritate iedis apovel homo ecclefix detinetur, moneant deten­ ilolicz fpeciali. torem , ut reddat vel recredat, & facerdos & decanus cautionem recipiat, & coram EpiicoA crapula & ebrietate omnes clerici diligenpo vel officiali partibus aflignent terminum . ter abllineanr, unde vinum fibi temperent ; cum ebrietas menus inducat exfilium & libidinis pro­ competentem ; fi autem reddere vel recredcrc conftiterit locum , vocet incentivum, unde illum abufum penitus _ noluerit . , & de detentione ________ decievimus abolendum, quo in quibufdam par-B homo vel res ecclefix detineturr , in­ ~ in quo . terdiâo fupponant, fi locus cft de dominio de­ nous ad potus zquales fuo modo fe obligant r potatores, & ille judicio talium,plus laudatur, i tentoris, alioquin detentorem rnonitione przper Epifeopum vcf officialem ejus ad hoc qm plure' inebriat , & calices fecundiores . mifla i volumus ecclefiafticam percenfuram, «xhaurit ; fi quis autem cx his culpabilem fe compeili « exhibuerit, nili a fuperiore commonitus, la- & ' hzc ipfa ordinatio a plcbanis & parochis fuis frequentius publicetur. ttsfeccrit, ab officio & beneficio fulpendatur. X. Nullus clericus vel religiol.i perfona, vel Inhibemu' etiam ut nullus facerdos femi­ laicus recipiat decimam de manu laici, nifi nas , de quibus fufpicio poteft efle, habere femanum epifeopivum in domo fua przlumat , (ed fi quam de per ; XI. Diftride przcipimus , ne facerdotes Ius neceflitatem habuerint presbyteri, habeant cum cufpide portent , ve| in alus m vico domus longe a (ua convcrfatione, & cultellum « ib' eis neceflaria fubminiftrenj. y S Y N o D U.S D ! OE C E S A N A 1196 ne forte per fimplu.it. conferto: is xnno" nia moneant inducant, ut medicos advo- Afiteantur irretiti irregularitate ordinentur. Christi — ■------ -cent animarum , nt poftquam infirmis fuerit Doceatur maxime ante qiadragefnnam de fpirituali piovMum faltite , ad corporalis omnie utriufyue ièxus fidelis , quod poftquam medicine remedium ialubnus piocedatur. dit ad annos diicretionis pervenerit, omnia fua quis autem medicorum hujus conifitutioois peccati faltem femt! in anno confiteatur fi­ transgreflor cxtiterit , tamdiu ab ingreflu ecclcfiz arceatur , donec pro transgretlicne deliter proprio facerdoti , & /injunftam fibi pcenitentiam pro fuis viribus lludeat adimple’ hujufmodi fatisfecerit competenter Ceterum re, fufeipieni reverenter ad minus in pafcha cum animi multo pretiofior iit corpore, lub euchatiftis facramentum, nifi forte deptoprii interminatione anathematis prohibaur , nc facerdotis confilio ob aliquam rationabilem quis medicorum ·. pro corporali falute acquicaufam ad tempus ab ejus perceptione duxe- · icnda zgro luaJeat, quod in periculum antvivens «u ab iu.;iningrefmz convertatur. n'rit “ ·>abftinendum w *«·"*“ ή ,; alioquin 1*& vivm» Singuti facerdotes fingulos habeant calices, fu ecclefi* arceatur, & moriens cliriftiana caquibus communicentur infirmi , qui decori lint, reat fepultura ; unde & hoc fa lut a re ftatutum frequenter inecciefiis publicetur, nequifquam Cc mundi, ut in ei* infirmorum devotio ex­ tx ignorantir czcitate velamen cxculationis citetur, nec permittatur diaconis deferre cor­ aflumat. Si quis autem alienp faeerdoti vo­ pus fanâum Domini infirmis, nifi in necefliluerit juxta decreta confiteri peccata , licen­ tate, fed femper cum magni reverentia defe­ tiam prius poftu.lct, & etiam obtineat a pro­ ratur m pixide idonea bene claufa propter prio facerdote , cum ipfe aliter illum non cafum.· & in eundo ad infirmos & redeundo poflit abiolvere vel ligare. Sacerdos autem fit leptem pfalmos pcenitentiales dicant & lita­ nias , frequenter moneant laicos, ut ubicum­ diferetus & cautus, more periti medici fuperinfundat vinum <3c oleum vulneribus fauciati, que videimt deferri corpus fanâum Domini, diligenter intelligat quale debeat ei przberc ftatiin genua fleâant, tamquam Deo fit Crea­ confilium, & cujufmodi remedium adhibere, tori fuo, & junftis manibus, donec tranficrit, diverfis experimentis utendo ad fanandum zorent. Statuimus etiam quod quilibet facer­ dos infirmum in extremis laborantem abfol- ( grotum. Caveat autem facerdos omnino, ne verbo vel ligno, aut alio quovis modo pro­ vat ab omnibus, a quibus ipfum abfolverepo­ dat aliquatenus peccatorem, fed fi prudentioteft . I ri confilio indiguerit, illud abfque ulla exSi quid de corpore Chrifti ab ore infirmi preflione percaute requirat , quoniam qui ceciderit, vei inde exierit, quod non poflit in pcenitentiali judicio fibi deteftum prsefumtecipi vel fumi, aut comminutum in calice pferit revelare peccatum, non folum a facercum pauco vino, alteri habenti bonam condotali officio deponendum decrevimus, verum feientiam detur, fi autem infirmus adeo fuerit atàatus, quod fub forma magna corpus etiam ad agendam poenitentiam perpetuam in artum monafterium detrudendum. Chrifti fumere nqn poflit, fub minima ei de­ Sunt tamen nonnulli , qui ignorantiz ex­ tur in calice comininutim, ut cum modico vm0 in ore inftilletur, maxime fi fine fcan- citate fedufti, cum ad nos in illis articulis, in quibus nobif, tanquam epifcopo jus difpendalo fieri poflit , ne infirmus obire fine via­ fandi competit, parochianos illorum cum lit­ tico videatui . Ab infirmis in articulo mortis teris luis tranfmittunt, & nude feribere non conftitutis inquiienda eft peccatorum confeflio, non perna injungenda, eis eft tamen intiman-θ verentur: talet ad voi mittimus, qui nobit ta­ lia crimina funt canfefi in quibit t vobit jut dum, ut conterantur & dolaant de peccatis competit difpenfandi, unde petimui &c. quod fuis univerfis & fingulis non timore prense lub przmifla poena heri de cztero prohibe­ quam peccando mcurrçiunt , fed quod Deum mus , cum per hoc confefliones certiflime patrem & cieatorem & redemptorem fuum prodere videantur, ted fic in genere feribant.· offendere przfumpferunt, acerbitates zgritutalem ad vos mittimus, qui perpetravit quem­ dinis & flagella pii palloris quamdiu placuedam cafum, cujus ad vos difpenfatio dignofcint cum gaudio fiiftinentes. Si autem conva­ incant, ftatim ad facerdotem accedere debont, t«r pertinere Cc. & ex tunc ille miflus ad nos veniens illum cafum nobis vel poenitenut tunc eis pernitentia competens injungatur. tiario noftro non defmat confiteri eo modo XX. In concilio Lateranenfi prohibetur, ne fervato quod manifefta peccata non fint oc­ aliquis presbyter in benedidione nubentium culta correâione purganda. Quod fi quis ad exequtis mortuorum &alii^ iacramentis pecu­ confeflîonem de criminibus venerit, & quam­ niam extorquere prxfurriat, aut propter hoc vis confiteri velit, fe tamen afleruerit abtlififtitia impedimenta apponat debent tamen a parochianis, quibus impenia funt facramen- _ nere non pofle, praecipimus, quod eorum conta , pix confuetudines obfetvari, & funt per ^feflioeft recipienda, eilque de criminibus con­ c «pitcopum compellendi , qui nituntur laudabilam confuetudinem immutare, immo inhibemus, ne facerdos aliquis in cafibus hujufmodi fibi jus audeat dicere, fed apud tuperiorem que· relam deponat. De poenitende. XXI.Przcipimvsut facerdos epifcopo vel prrnitentiariis fins, faltem femel in anno confiteslur , permittat autem epifeopus interdum, quoties opus fuerit, eos aliis facerdotibus con­ fiteri . Clerici autem, quando ordines recipere voluerint, epifcopo vtj pœnitentiariis-fuis con> filium exhibendum, quia licet non lit vera hujus poenitentia, admittenda eft tamen eo­ rum confcflio & falubribus monitis eft poeni­ tentia indicenda . Contulimus & monemus, ne facerdos mif­ fam injungat confitentibus, & ut cupiditatis fugiat vitium in hac parte, frudum , qui ex tali injunâione Colet facerdotibus provenire , ccnfeat pauperibus erogandum. Ad audiendam confeflionem fibi eminentem locum eligant facerdotes, ut communiter poffmt videri, fic io locis abditis extra ecclefiam nullus recipiat confeflionem nifi in neceffitate ■ In confeflionc habeat facerdos vultum huoii- I τι 97 HERBIPOLENSIS. ιι<>$ humilem & oculus in tcrrani^ ncc indifcrete A quibus inquirere poterit facerdos. Sequitur de· •nvidia, qux· eft dolor alienz felicitatis cum ANNO —--——faciem refpiciat conhtennï, maxime mulieris, c4rcS° P*tK‘nter audiat quid dixerit, -fic in ipiri · quis de malo proximi gaudet, & de bonis do■ kt, fic tunc quxrcrc poterit de odio, detratu lenitatis, cique pro polie ho plui ibus mo­ dis perfuadeat, ut confiteatur integre-, nude dione , mutmuratione. Sequitur de ira , quz & vere : aliter dicat et non valere ; in ceneft, ut ait Auguftinus , ulciiccndi libido cx eft triplex ; eft enim ira latens in corde, fertione etiam caveant facerdotes, ne inqui­ rant nomina perfonarum, cum quibus pecca­ prorumpens in veiba contutncliola , fic exer­ verint confit en tes, fed circumftantias tantum, cens vindiflam, hic poterit qnxrere , fi in­ quz portum aggravare peccatum. jecerit manus violentas in clericum, fi pcrculCum ad Sacerdotem pro peccatis confiten­ fent vel vulneraverit proximum fuum > Sequi­ dis peccator accefferit , fi confiions eft igno­ tur de acedia , quz eft txdiuni boni , cum tus, facerdos dicat primo unde es tu? cleri­ difplicet alicui audire miftam vel prxdicatiucus an laicus? & utrum acceflërit ad eum de nem, vel intereffe divino officio ; eft autem licentia majoris, & his funilia. Item fi do­ acedia torpor animi bonum inchoare negliminus, fervus, pauper vel dives, miles .vel Bgens, i hic quzrc fi fuerit negligens, vel ali­ burgenfis, mercator vel rufticus , pelliparius quid in eo prztermifit, vel luent piger in bo­ vel cerdo, & fic de aliis officiis, & hzc om­ nis faciendis, fic dHbilit venire ad ecclefiam nia & his fimilia funt inquirenda, ut facer­ Dominicis & diebus feftivis^ Sequitur de wjdos poftmodumcognofcat, qualiter fic in qui­ ritta , quz eft fecundum Bernardum , qua­ bus peccare poteft ille, qui confitetur, fic qua rumlibet rerum infatiabilis fic inhonella cupi­ fatisfadionc poterit fatisfacere, his verbis u do, & multas habet fpccies , quz ftmt, la­ tendo ; Frater , Dominus non vult mortem pec­ trocinium, homicidium, mendacium, perju­ catoris, fed ut magis convertatur ficc. quod rium , rapina, violentia , contemptus verna­ hodie in te declaratur, quoniam non vult te tis, obduratio cordis , fnnonia fic ufur.i , fic occidere in peccato tuo, fed ut veniasadpœ- *de his poterit inquirere lacerdos . Sequitur de nitentiam , tibi infpiravit ; videas igitur , ne gula quz eft vorax edacitas , naturz finibus ftultitia deceptus, aliquod peccatum pudore, non contenta; fic quinque modis circa gulam timore vel tremore occultes , ego enim mepeccatur, ut dicit Gregorius: primo cum quis metipfum conftituo fubportatorem & orato, . horam comedendi prxvenit , fecundo cum rem peccatorum tuorum ficc. Item caveas ,Cq Uis qurrit cibaria pretiofa fic delicata , ter­ i ,’ _____ , quod fi celares ex induftria aliquod peccatum no cum quis menturam excedit , fcilicet ni­ mortale, veniam non portes confequi de aliis, mis comedendo , quarto cum quis nimts ar­ nec prz magnitudine , nec prz multitudine denter fic feftine comedit , quinto cum quis occultandum eft aut prz enormitate peccato­ nimis ftudiofe cibaria fua przparat, fic dc his rum peccatum in confeffione, nam ex magna poterit inquirere facerdos. Sequitur de luxu­ mifericordia Dei omnia in confertione lavan­ ria , quz eft libidinofz voluptatis appetitus . tur: dicat igitur in nomine Dei , tunc indiDifferentiz iuxuriz funt odo, prima eft for­ cet Sacerdos, quod ftet inclinatus ad terram , nicatio, quz eft foluti cum foluta , fecunda nam ita Dominus docuit, de quo Evangelimceretricum, quz fit dupliciter, fcilicet vel fta dicit: inclinato capite emifit Spiritum. per vagam libidinem feu cum diverfis , vel Item Sacerdos peccatorem audiens, caveat a cum publice vznali concubendo . Tertia adul­ cachinno & rifu, vel fi fpuere velit cum au­ terium , quo conjugalis thorus violatur . Quar­ dierit peccata, nc peccator forte crubefcat fic ta ftuprum, quo virginalis lutegritas corrumforte pertimefeat . _. Si --------autem--------------Sacerdos pitur . Quinta facrikgium , quo continentia ------ etiam ,... viderit illum iufpirare vel dubitare vel etiamD circa facra Izditur, ut in icligiofis fic incleetiam palpitare & quafi palpitando pertranfire, dicat ricis in facris ordinibus, & in his qui cmifeei ; Frater, dicas fincere, quod Dominus eft runt votum caftitasis. Sexta inceftus quo vin­ nobifeum , & fi vult Sacerdos, cum peccator culum confanguinitatis vel affinitatis vel comaliquod peccatum enorme dixerit, poterit di­ paternitatis corrumpitur. Septima , peccatum cere : Dominus dimittat tibi, ut cetera faci­ contra naturam , quo naturalis ufus coeundi lius dicat, qui confitetur , & tunc dimittat pervertitur, & circa inquifitiones hujus peteaipfum ulterius dicere,- & caveat facerdos, ut ti caute habeat fe facerdos, ut fi poteft fie­ cum peccator aliquod peccatum enorme di­ ri , femper ex circumftantiis procedatv. g xerit, ftatim velit eum increpare, quia aliqui poteft inquirere: accidit libi pollutio nodurex hoc erubefeunt, & fic peccata fua in conna ? fi dicat fic, fubjungat, aut cx ebrietate fetïione relinquunt ; non ergo arguendus eft vel crapula, aut przcedente cogitatione, vel tunc, fed audita confeffione magnitudo pec­ ex confabulatione vel tadu ; noli ut io enim catorum eft inlinuanda. Item fi viderit facer­ nodurna alia eft ex fuperHuitate , vel carnis dos , ipfum imperfeâe & miufficienter dixirte , infirmitate, alia ex crapula, alia ex imitatio­ poterit eum, fupplendo defedum ejus, de re- E ne procedens & illicita cogitatione, quz veliquis inquirere, ut de VII. peccatis mortali, ex infirmitate vel fuperHuitate naturali , bus, quorum primum eft faperbia , quz eft, quod idem eft, non prohibet a communione ut Auguftinus, perverfz celfitudinis appetitus iacramentorum, nec a miniftt.rio akaris ; il­ & habet IV. fpccies: prima cum homo a fela vero quz ex crapula , fi fit cum imagi­ ipfo zftimat habere bonum quod habet , & natione fecernit ab adminiftritione, nifi nefuperbit de hoc, ut de ingenio, fcientia , pul­ certitas cogat ; fi vero pollutio fuerit ex co­ chritudine, bonis operibus, & hujufmodi. Se­ gitatione przcedente, peccatum eft, fed dicunda l cum homo bonum quod habet, non ftinguitur, quia fi cogitatio illa non procedit dicit a Deo effe , fed dicit quod habet fuis ad confenfum, pollutio ex ilia proveniens ve­ meritis . Tertia cum jaftar fe habere quod niale peccatum eft , (i vero procedit ad con­ non habet . Quarta quando ceteris defpedis fertum, tunc eft mortale. Odava eft libidifingularitcr vult videri per potentiam , de nolus coitus conjugalis, qui multipliciter ac cipi- 1199 SYNODUS DIOECESANA uoo cipitur ; alius enim liqitu', alius fragilis, aliusAriam , aut jejunia debita abfque neceffitareimpetuofus; licitus eft triplex, ut 'quando fit fregerit. De taUu, “ utrum mulieres tetigerit ANNO caula prolis ad cultum Dei , vel caufa red­ inhonefte. CHRJSTJ Poilhzc quzrat de officio-utrum in ipfo de nd· debitum, vel caufa fornicationis vitandr, non in fe fed in conjuge, fit in his nul­ aliquam fraudem fecerit , item quzrat de in* lum dicitur efte peccatum. Fragilis eft quanteriore homine, de cogitationibus malis . . ■ Poftea quzrat de circumftantiis aggravantibus - do ht caufa deleâationis; fic tune diftmgui. tur , quia fi amor illius deledationis przpo-i peccatum, qux in omnibus peccatis requiren­ nitur Deo , peccatum mortale eft , fi vero da funt : primo in qua xtate fuerit-, cum. poftponitur, veniale. Impetuofus eft, qui ex peccare mortaliter ceperit ; nem quis fuerit , fola libidine proveniens metas honeftaiis fic utrum erat liber , vel lervus, feu in officio conftiturns , fciens aut ignarus , confanguisationis tranfeendit, quod fit quinque modis, ncus, affinis, vel extraneus; item quid fece­ E rimo caufa fanandz libidinis per mœretricias rit , utrum commilerit adulteriuh^ vel fornilanditias, fecundo cum fit contra naturalem modum , tertio cum fit tempore prohibito, , ______ r quar­ cationcm, homicidium & fimilia ? Item ubi to cum fit loco prohibito , quinto q cum ac-“ B fecerit, utrum in facro Joco , vel profano , aut iu alio loco cui excellentia debuit , ut ceditur ad przgnantem vicinam partui , vel quz eft influxu menftrui. funt domus dominorum & aliorum multo­ Poftmodum quzratur de X. przceptis Le­ rum ? Item per quos, utrum per mediatores gis , fine quibus non eft falus , utrum aliquis aut nuntios, quia omnes funt participes cri­ minis & damnationis, cc ipic confitens eft ofit tranfgreftus: primum eft: non habebit Deos alienos coram mt. Quzrat ergo utrum experi­ bligatus pro pcenis iplorum . Item cum qui­ bus , virgine1 vel conjugata, ioluta vel opprelmenta vel incantationes vel conjurationes pro fa; item quoties debet confiteri fimpliciter , mulieribus vel foriilegia pro rebus inveniendis fecerit , vel auguria iervavesit, vel divinato& facerdos interrogare non peccata , fed quo­ tiens , quia vulnus iteratum tardius fana­ res confuluerit ? Secunda eft non affumes no­ men Domini Dei tui in vanam , hic quzrat tur . Item cur & quali tentationi , utrum przvenerit tentationem, vel fuerit przvcntus utrum perjurium fecerit , vel habuerit ver­ ba extranea de Chrifto fic de Beata Maria ? ab ea fponte an coaftus cupiditate , an pau­ pertate vel ludo, vel jocundo animo . Item Tcrtiutn , fabbathafan&ijice/, hic inquirendum eft, utrum die Dominico aliqua opera fervi-C de modo agendi. Item in quadragefima , vel lia fecerit vel feftivo, ut arare, fodere fic fiin alio tempore, fcilicet in feftis & in iimimilia , fecundum quod vifum fuerit ad offi­ libus. Item utrum ante pcenitentiam an poft, ipfam frangendo. Item debet confiteri pecca­ cium contuentis. Quartum eft: Honora patrem & matrem, quzrat hic, fi patrem vel matrem tor de bonis omillis, & malo exemplo. Item coufeflione faita facerdos incipiat dicere conpercuderit, vel faâis vel.diâis ad iracundiam fitenti magnitudinem & enormitatem cujusliprovocaverit, vel fi eis in neceflariis, fi indi­ bet peccati fic addendo ; frater, vicies te faci­ gebant, non fubvenerit. Quintum : non occi­ det , quzrat, utrum occiderit voluntarie , ver­ nora perpetrafte, propones de cetero non re­ bo· vel opere, confilio vel auxilio. Item , fi dire 7 fi dicat fic : Dominus transferat a tc peccata tua, unde tamen ptenamtemporalem viderit aliquem in articulo mortis fit penu­ ria patientem, fic eum ftatim pro pofle fuo oportet te fuftinere, aut hic aut purgatorio; jam elige tibi hic, vel ibi ftiftinere pcenas pro non liberaverit, vel conceptum interemit, vel peccato Deo commillb ; pro quolibet enim perimendum docuit, vel venenum alicui miicuit. Sextum non machabens, quzrat utrum peccato deberet tibi imponi feptennis pœnitentia, tamen quia ego & tu infirmi fumus, uxorem proximi cognoverit, vel ofcula tus fue­ & fragiles , dabo tibi quod tu portare pote­ rit , vel inhonelle traftaverit, fic ut eam ha­ ns, & tunc facerdos fecundum arbitrium fuum beret, quod potuit, fecit. Septimumeft: non furtum faciet, quzrat fi furtum fecerit , vel imponat pcenitentiam ; ita quod refpondeat peccatis, fi fieri poteft. li furtive quid rapuerit, quando fic a quibus Tribus autem modis peccat homo , primo fic ubi fic unde, 6c fi latronibus confenferit . in Deum, fecundo in proximum , tertio in Oftavum ; Non falfum tefiimonium ; quzrat , fi feipfum; item in Deum per blafphemiam fic aliquis pro fuo tellimonio vel occalione fui , hujufmodi, fic tunc debet fatisfacere per con­ res luas amiterit. Nonum; non concupifces rem proximi tui, hic prohibetur rei immobilis con- ic ffionem ; item in proximum per rapinam , fic tunc debet fatisfacere per operisfatisfaâiocupilcentia fecundum Auguftinum . Decimum : Non de/iderabis uxorem &c. prohibetur concu- nem , reftitutionem vel eleemofynam . Item in pifcentia rei mobilis fic immobilis, eftque fe-£ ] feipfo, per gulam fic luxuriam , fic tunc debet fatisfacere pervigilias, difciplinas, jejunia, fit eundum originem unum przccpium cum prae­ cedenti. Quzrat igitur, fi utrimque concupialias camis macerationes. fcit rem aliquam de his, quz prohibemur Caveant tamen facerdotes cujufcumque (la­ concupifci. f tus vel focietaiis fuerint, five religiofi, oe in his cafibus in quibus folum difpenfandi vel De quinque fenfibus corporis quzrat primo abfolvendi jus Epifeopo competit , abfolvant de vifu , utrum libenter viderit mulicrer^vel fornicatores, cum debuiftet oculos avertere . aliquatenus pernitentem , led ipfum fub for­ Item fi ivit ad videndum fpeâacula hujufmo ma fuperius tradita , ad eumdem remittant abfolvendum , cum iUis articulis potcftatcm di . Item dc odoratu, utrum detulerit fpecies ad omittendum odorem bonum, ut mulieres folvendi non habeant vel ligandi, quia fic in illis vcl deceflore iuo poll mortem ablolvere , ti ntteniix, lepcliamr m coemeterio; item cum apparuerint pernitentia; ligna in eo . Item B fublcripti in foro pœnitentiali fimiliter a.i Emonacho ut iit cappellanus populi tn parochia­ li ccclefia , & hoc fi poteft habere focium pilcopum iunt mijtendi , videlicet homicida monachum, alias non. item cum alioquiju­ facio vel verbo vcl confcniu ; fimomacus curavit temere , dum tamen juramentum non julcumque geneiis , in ecdefia communem vergat in detrimenium animz vel corporis . luxuriam committens cum vidua vcl fatraceItem cum illis , qui fornicario coitu cogno­ na , deflorator virginis feduclz , abutens Chnf verint moniales . Item cum inceftuofo qui mate vel Euchanftia . Furtum in Ecclet>> per errorem cognovit fororem uxoris . Item commirtens, & clciicus cujus negligentia hoc cum inceftuofo fimiliter. Item poteftdimitte­ contingit, item coiens cum montali, Ac mu­ re poenam faccrdoti, qui malr cuftodivit Eulier cum rehgiofo . Verberans panem vcl chariftiam.fi mus comederit fpecics. Itèmquod matrem ; item ille qui in morem conjugis facerdos celebret eadem die in altari, ubiEmachinatur , item contrahens matrimonium ptfeopus celebravit. Item in poena fi presbyter poft votum caftitatis . Item procurans abor­ baptizat cum veteri chrifmate. Item cum eo, tum five flerilitatem in fc ve! in alio . Iqui ignoranter recepit ordines abEpifeopoex­ tem excommunicatus nolens exire cCdeliam communicato . Item cum presbytero, qui fu- CAc divinum officium pertmbans . Item con­ gnavit in duello, fi mors infecuta non fue­ trahens matrimonium poft fponfalia cum arit vel debilitatio membrorum . Item cum lio juramento interpofito contrafta . Item fedis in cunabulis vel a dominis vel ab invocantes dzmonem . Item fcienter corpus alus , & cutn caftratis timore leprz, (Sccum excommunicat! in ccclefia vel cœmeterio illis qui ita nati funt , ut promoveantur , fepeliens . Item clandeftme matrimonium & qui promoti , remaneant in ordinibus contrahens . Item pro facrilegio, violitione (uis . Item executions officii fui , praeter­ ecdefiarum . Item pro quolibet vitio contra quam in MiiTa, qui propter vitium camis fç naturam . Item pro quolibet inceftu . Item caftravit . Item cum iacerdote qui plures coiens cum illa quam baptizavit , vel cujus fimul habuit concubinas. Item rum facer- coofeftjonerti audivit . Item excommunicatus dote extraneo , vel qui celebrat occulte , li­ ab Epifeopo , vel ufurarius manifeftns ipfum ad privationem beneficii ipfius entibus accindi feu gladiis, quorumi_feu ______________ f ..fi tper __ ______ ___ beneficiorum, annumrpertiufus cis interdicitur, fuper, veftcm, ad D nex in eadem malitia perfeveret, ni·. . . modum militum, impudenter aece· hilo rojnut procedatur. dunt in locis publicis, veftimenta ni* mia brevitate notanda minufque con­ J/. Dt flatita Jithtt feflit non ttntantur. gruentem tonfuram publice deferen­ tes, focarias feu concubinas, aut alias Statuimus nt baillivi, przpofiti, mulieres quarum converfatio cum eif­ majores, atque alii judices fzculares, dem clericis eft fufpcda, in fuis ha­ quocumque nomine cenfeantur, affibent domibus, atque nonnumquam in fias atque placita diebus Dominicis atalienis confovent & frequentant; ac que feftis Virginis gloriole, fandorum feftisVii nonnulli juftitiæ faxularis officium, Joannis Baptiftz, Michaelis Archanaudiendo caufas, examinando proccf-E geli, fandorumque apoftolorum & fus ut judices, in curia fzculari exer­ cvangcliftarum, ac aliis qui cum cle­ cent; & quidam faneratitiis aliifque ro & populo in ecclefiis celebrantur, ., contradibus illicitis contra * fe immi- in quibus, folum Divinis eft laudi* • f. contra , ...... CAOOACt a, fccnt, vitam fuam alias in luxuriis, bus, non terrenis negotiis infiftendum, ebrietatibus, commeftationibus dedu­ tenere atque exercere defiftant, penicentes, fupplicium quzrunt fibi per­ tufque quieicant, generaliter moncan. petuum, feminantes in came, corru­ tur. Qui fi parere contempferint, te­ ptionem mefluri, perenniter minifte- mere forfan contrarium attentando, in­ rium fuumvituperant, proximos fcan- currant excommunicationis fententiam dalixant, atque fubjedos, <3c alios po- ipfo fado. puios, quibus bene vivendi lumen & III. Vt • Norrt D» nw dr Ion· r N«uvelle. Q 1105 ANNO CHRISTI aoNiFACius P. VIII. ROTOMAGENSE nUlUMAUC.VSC. apoiph imi·. ΡΗΙΊΡΡ. IV R. FR. . ,ac 1 ‘°6 Atudme ad eoidem caularum cognitio' ANNO ///. C7/ dtriri in fefiit ptrfentlibttt iufli- oofcitur pertinere, quo minus ύς ipfis CHFJSII ( tit fttultri ft nan Jubjttitut ■ cog no fee re valeant, impediunt atque perturbant; eifdem cedulas inhibitoPœna feriri fimili ipfo fa&o au du­ rias dirigentes, quz brevia nuncupan­ ritate przdiâi concilii ftatueoces, cle­ tur, in cafibus in quibus de lui natu­ ricos, qui fuper fallis perfonalibus, ra brevia nulla cadunt: propter quz atque fpecialiter de clamore de haro, novelle conflitutionis domini Bonifaubi de faâo perfonz quzritur, fefup- cii PP. VIIL audoritste in excomponunt juftitiz frculati, feu ipfi ju- mûnicationis fententiam incidunt ipfo flitiz, fub prztextu fallorum hujuf­ fallo. Deliberatione habita fuper hoc modi, exhibent emendas, poft moni­ diligenti, ftatuimusordinantes, ut nul­ tionem de contrario generalem. la hzt brevia per ecclcfiafticos judiBces admittantur, nec eis in aliquo pa­ IV. Nt judiets fttultftj tortet ft rtJpost­ reant. Quod fi in hac fumpta occa­ dire costtpdltnt tltricos, vri ieitot ot- fione, ballivi, przpofiti, vicecomites, tt/ioiK ftihruut 4 derail tocjutiflb· aliive judicesfzculares, inperfonarum run. vel bonorum captionem procedant, direde vel indirede partem ad defiftcnPorro quorumdam judicum fzcula- dum vel judicem compellendo : mo­ rium inconfulta conamina, quibus ma­ nitione legitima przccdente, excom­ tris fux, videlicet ecclefiz, libertates municationi fabjaceant ipfo fado, a atque jura multifaria moliuntur in­ qua per przlatos, non nifi parti & ju­ fringere, memorati auâoritau conci­ dici congrue fatisfa&o, ac fibi pœna lii reprimere cupientes : ftatuimus inhi­ fuper tanto cxccflu indidla legitima, bendo, ne quofeumque clericorum eo­ quz timorem ceteris incutiat attentanrum , aliafvc perfonis, occafione fa-Cdi fimilia, quomodolibct abfolvantur. diorum a clericis commi fibrum, fuper nolentes, ut per officialem aut pcenidelillis * atque fallis ' perfonalibus — qui­ tentiarios przlatorum, nifi eis ex fpe­ bufeumque commi His, atque fpeciali­ ciali commifiione licear, hujufmodi ter in clamore de haro, nec de cri­ fententiz relaxentur. Sententiamque mine ufurario a clerico perpetrato, co­ excommunicationis latam ab uno ju­ xam fe, vivente eodem clerico vel de- dice ecclefiaftico, przmifibrum o:cafiofun&o, refponderecompellant, feuco­ ne ac fimilium, alii in fuarum jurifgnitionem fa&orum hujufmodi in fe didionum diflriftibus exequantur. fumant. Quod fi generaliter contra fecerint : audior itate przdi&a, ex­ VI. Di cbftlvindi pottflalt* qut rdigiofit communicationi fubjaceant ipfo fallo. te^tedifti” ab tpifcopis. V. Dt iit qui jurifidflionen ctclef^icem D Ceterum animarum faluti confuleiutptdiunt. re, ac earum periculo obviare volen­ tes, ftatuimus quod przlati, fratribus Adhuc noftrum pulfat animum, ut Przdicacoribus, aut Minoribus, aliifadverfus varia juftitiz fzcularis offi­ ve religiofis quibuslibet, poteftatem cia tenentium infenfatam malitiam oc­ abfolvendi fubditos a peccatis fuis de curramus: qui quod fibi faerx feriptu- cetero non committant incafibus, qui rz prxeoniumcomminatur, ignorant, de jure vei confuetudine refervantur qui pro temporalibus moleftiis, quas, cifdem, nifi certis perfonis & notb cum przfunt, pauperibus ingerunt, ' dumtaxat, quarum przlati induftriim atque qui armis bellicis non utuntur, duxerint eligendam in certis cafibus, per quos miniftri ecclefiz defignan- qui in concefiione vel commifiione eis tur, «terno incendio cremabuntur .·_ fa&a fpec'aliter inferantur: quodque quodgue fi pax augeatur & di ici pli na E ipfa com mi Hio ad cafus, in quibus ecclefiz per infideles principes eorum- tenetur catholicus quilibet confiteri feque miniftros quoslibet, aut folvatur, mei in anno peccata fua proprio facerille tamen exiget ab eis rationem, qui doii, nullatenus extendatur, nifi ip­ fuam illorum tradidit ecclefiam pote- fius facerdotis habita fuper hoc volun­ flati: contra matrem ecclefiam manum tate. fuam creltis cornibus aggravantes, ip­ fius jurifdi&ionem & libertatem fuis VU- Vt bit fittutis tb omnibvt portetur. fallaciis ufurpare nituntur, ac judices ecdefiaflicos in cafibus, in quibus de Vobis itaque univerfis Chrifti fide­ jure ve! antiqua & approbata confuc- libus in civitate & diœcefi LexovienCencil. Gtrnrd. Tom. XXIV. Gggg i fi · noy STATUTA GERHARD! ιιοί —....... fi * confli tuti», atque veftram cnili-Afum, quantum io vobis confidit, fide-· ■■ 1 CHoirrt bet, in T’rl0te fande obedientüe fir- liter obfcrvctis, & eis humiliter pa-chr urt '>·>■ miter injungimus atque mandamus, reatis. Statuta funt hxc & unanimi- ·«» 'amufifto quatenus fupradiAa faiubria & orditer ordinata dic, loco, Cx concilio / ^ui/, nationes fecundum tenorem prxmif- memoratis, anno Dom. MCCXCIX. V«'J fer»*· STATUTUM GERHARDI ARCHIEP1SCOP1 MOGUNTINI u Datum A. G MCCXCIV. Moguntime f,dii3 Itera ejufdem conflitutio. lb*d.p.ji» arcbtepifcopnt, facri imperii per GcrmoGerhardus Dei gratia S- Moguntinx fedis in Cbrifio Mati archiepifcopus, facri Imperii per Germaniam £rfordia fainiem archicaneellarius, dileâis in Chrifto abbati & ’· r- in Domine. Pium efle dignofeitur, ut gloriantibus in 194· GERHARDI à ARCHIEPISCOPI MOGUNTINI Statuta Ecdcfiaftica edita an. Chr. MCCXC. vel MCCXCVIII. p. /"^Ethardus D. G. S. Moguntinx fedis ar- Eleat imputari. Qtixdam qux vifitationis ofiVJ chiepifeopus,facri Imperii per Germacium exercendo invenimus, quibufdam ftatur»w ·ν. niam archicaneellarius , dileâis in Chrifto tis generalibus corrigere decrevimus, ac etiam c'"’ Prxpofiti$, Decanis, eeterifque Prxlatis fic emendare. clero civitatis fic Diceccfis Moguntinx falutem in Domino. Cum officium paftorale, quod Dtcani compellant febditu nd frequentati·· fufccpimus, poftulet fic requirat ut fubditorum •em chori. noftrorum remediis, fic maxime circa ea, qux ad cultum divini nominis, fic boneftarcm ecStatuimus igitur fit fub pœna fufpcniionis ckfiarum , ac morum correâionem pertinent, diftriâe praecipiendo mandamus, ut decani intendere debeamus; ne fubditorumnoftrorum ecclefiarum nobis fubjcâarum de cetero ftuculpa propter noftram negiigentiam nobis va­ diofe invigilent, ut fubjcâos fibi ad frequen­ tat io- ARCHIEPISCOPI MOGUNTINI. *109 n.o tatioocm chori, & id difciplinam cborafan A net, ut infra tempus a canone przfinitum, ■■■ ■ ■ fervandam, ad celebrandum & miniftrandum ad id aliam perionam idoneam eligant, orΛΝΝΟ qoodlibet in fuo ordine , feu officio, paua , dinent feu przfentenr. qua convenit, coerceant 3c compellant. ÎMfi deconu reverentiam ec bonorem eschebent. ANNO CHRISTI ··>>■ Clerici non nutriant tertos ernei, ivfNfcforoj x [e hmm[cent. arma ne portent. item ftatuimus, firmiter proripientes ne Prxeipimus etiam fubditis przdiâorum de­ clerici nutriant tortos crines, quz vulgariter canorum in virtute fanâz obedientiz, ut ip­ cmlla dicuntur. Nec mitras extra domos & fi* decanis in his flt alii* przeepti* fuis lici* curias fua* deferant, nifi in equis cooftituti ti* & boneftis exhibeant debitam obedientiam fuerint ad eundum vcl equitendum parati , flt honorem. Vobis etiam decanis omnibus fic & choreis laicorum in plateis vel vicis fe ne­ fingulis proripimus in his feriptis, quatenus quaquam immifeeant, vcl * croient. Volu­ • croiurc veftros coocanonicos 3c focios chori publice mus quoque, ut loricas, gladios, cultellos, idem eft ebo­ moneatis, ut reverentiam in omnibus locis B fixorios, feu alia arma noâurno tempore in quod reas agere. juxta confuetudinem cujuslibet ecclefix Prz­ laicali habitu incedentes, fub tunicis, aut taltaie . latis debitam, ipfis plane & reverenter exhialias non deferant quoquo modo ; ne, fi hoc BremOrbotb beant; alioquin omnes contrarium facientes, modo fuerint dcprehcnfi, tradantur judicio itirtrr Hx'o'iJ· quociens & quando vobis conftiterit, a fuis fcculari. f ii 6. Om­ ni, holptm beneficiis per oâo dies fufpendatis, in tantum ut fi diâam fufpenfioncm ultra przdiâum Clerici fub divinis oficis wn tranfeant fine re­ tiollti fami­ lia mlaniTv terminum animo fuftinuerint indurato, de ligione . cepit 5i can­ prztermiflis fatjsfacerc non curando, ex tunc tate , & ipfos ufque ad fatisfaâionem condignam per Tranfitum non faciant per ecclefiam fin- cornare . & cum inft ru­ excommunicationis iententiam compellatis . fupcrpclliceis five cappis co tempore, quo di inent is m-aQuicumque etiam decanorum ex quacumque vinum officium peragitur. In eifdem veflibus fi. i. lude t . caufa przfens mandatum noftrum diligenter etiam nimia brevitate notatis & lateralibus Harri-tuo» . fcifeis, aut cum collirio eminenti, feunimis non fuerit exeeutus, ipfum a perceptione fuz przbendz per oâo dies volumus efle fufpenalto difpofitis, dum fuperpelliciis funt induti, G de cctcro non utantur. In peâoralibus vel fum, contra eum gravius procpfliiri. Decima w* debent locari canonicit carumdem ecclefiarum. collo, uno, duobus, vei tribus nodulis fint contenti, attendentes prudenter quod conver­ satio & habitus clericorum, diflimiles efle de­ beant a laicis, 3c fit dignum ut qui fimilcm Item volentes ecclefiarum indemnitatibus cum aliis vitam fufeipiunt, fimilcm fentianl przcavcre, dc inter fratres litis materiam, cum aliis difriplinam. quantum poflumus amputare; ftatuimus quod Prolati & clerici «»■ l'aient. Fcrd. sU Cudctuu C»d· *· dtfiout. cx quo de c-rplunus hxc a pag. >·?. Ita P. Unrttat». CON- ' bomfacius P VUl. CONCIL WriV.IV. BITTERRENSE DiS CI\r\ClN3H. adglph p H,Ljpp.neli- fis,bB. Nemaufenfis,«G. Magalonenfis,dR. mini , eofdtm, fi placet , immo verius nos Elnenfi$,«B. Apamienfis/ R. Agatenfis, & tn perfonis eorum ad exauditionis gratiam dwl /*ymU * L Lodovenfis, epifeopi ; A. Craftenfis, R. admittentes. e Berruniu». fanât Pontii Thomeriarum, G. fimeti GuilMoveant vos, Rex ckmcntiflime, ad prz· f Raytnua- lelmi de Deferto , G. Juccllenfis , & ceteri miifa, fidelitas, quam diâa mater noftra , fic dm. B omnes ecclefiz provincix Narbonenfis , fem5 llheiiu·. abbates , aliique praelati ; & epifcoporum ac pre latorum abfentium & capitulorum provin­ per ad domum regiam habuerunt : labores & ciae Narbonenfis procuratores , in provinciali fumptus, quos fuftinuerunt pro ea ; & fru­ concilio congregati Biterris ; fui humiles & ctus uberes, qui ex didis laboribus percipiun­ devoti , cum falute profpera vitam longam. tur quotidie , ac percipientur in evum Do. Cum capite languelcente membra dolcre mino concedente. Ur, qualiter aliqui regio­ non immerito compellantur .* matri noftre num noftrarum ad didam domum regiam, ecclefix Narbonenfi cogimur condolere , & & ad totius ecclefias provincix Narbonenfis , in ejufdem infirmitatibus infirmari. Sane cum fe habuerint temporibus retroaâis , taceamus vicecomites Narbonenfes longirtimis tempori­ ad praeiens.- cum hzc credamus regiam ma­ bus tenuerint ab archicpifcopo Narbonenfi gnificentiam non latere. quidquid in burgo & in media parte civitatis Adaugeat , ut oramus quotidie , dominus Narbonenfis & eorum pertinendis obtinebant ;Cjdus Chrillus vobis , coniiforti veftrz , & li& pater vicecomitis nui nunc eft , ipfo prz- beiis falutem & vitam : fic profperum fa­ fente atque fciente, homagium fecerit & fi­ ciat ftatum regni . Dacum Biterris in dido delitatem archiepifcopo tunc prxfenti, prxdeconcilio , >v. Kal. Novembris, anne Dom. ceflorefque fui prxdeceAbribus archiepifcopi MCCXCIK. memorati continue & fucceflive , fere etiam centum annis , ficut notorium fixe dinofei. C C. Hie adnonvit Bilaxius. Mtiquam coMroverfam futie, an Naibcneahbus archiepifcoptr lub.xÜi Vicocomitur apud cmnes regiones iftius , extantibus (CT effent : expoftulatum fuitfe de Amabici VioKOmitu de iis fufficicntibus documentis, & quod plus injuria: non taorum apud Rtgem a I y node, fed , “ .Γ_ ; A' ViLittera eptfcnparicm ac prolatorum qui crank*· A Bittcreqfi interfuerunt , ai Pbiltppum 7K Francorum regem , pre arcbiepifcapo Narbo· nwi^, adverfeu victcomitem ejujdem urbis. «comitem arrbiepifcopo , archieptlcofutn Rrji cliente­ rum iuorum , ad quorum obfcrvatiooem po­ lam juraffe . Docet in hac quoque fynodo , fahum elfe fic debet per ecclefiam coar&ari, fic con­ decretum de celebrando fandi Ludovic· Regit Francorum fefto ; idque probat ex conibcunoaibut fyoodaiibus Johantra confeifiOGem propriam in veftra curia nit eprfeopi Carcnftbnenfit, editu hoc ipfo anno mccxcsK regiftratam ; ac iis etiam non contentus, be­ die Jovit ante feftum beati Andres : quarum boc capitu­ nignitatem regiam feduccndo , de (aâo pro­ lum profert : ht» fruari»nf ti/m Jii/Iftin ht <»ncuraverit veftras litteras regias fibi dari, per quas peccandi datur fibi immunitas , fic fine JUttue i* /Situli) rccltfin Cum igitur ifta & his fmnlia non carcant CH^1SU nifi papa abfolutionis ­ CHR-lSTi cium obtinere, juxta tenorem conftitutionis fcrupulo heretic* pravitatis, ne per fua pra> lf' edite a D. Gregorio papa X. in concilio Lug­ va exempla alios in devia mortis impellant, duni i quia tamen illam conilitutionem con­ ftatuimus, utquicumqne excommunicatus fue­ rit, fi per annum poil denunciahonem in ex­ temnunt , & nervum nituntur corrumpere ecdefiaflicc dtfciplirue, & mucronem eccleflx communicatione permanferic, cum jam prehebetare, ftatuimus praetente facro concilio iumi poflit, quod in eo malitia invalefcit, approbante ; quod quicunque ftatutum, ban­ dominus in cujus conliftit territorio vd ejus num, praeceptum, interdidum furni, molen­ vices gerentes per ejus diœcefanum, vcl offi­ dini, ignis, aquz-feu itinerum aut commer­ cialem ejus, legitime moneantur, quod ipfum ciorum quorumcumque feu mandatum fece­ infra decem dies ad unitatem ccdelix redire rint fupra przdiftis apertum, vcl occultum compellat per captionem corporis vcl bo­ contra excommunicatores, vel excommunica­ norum . tionem denunciantes, vel contra eos vel eo­ B Quod fi dominus, vel ejus vices gerentes rum parentes, ad quorum inftantiam funt per didos decem dies a die nrfonitionis" fadx fententiz i pia. latae, vel bona ceperint, feu dilbilerit adimplere, eum non careat fcrupu­ capirecctint eorumdem, nifi infra odo dies lo focietatis occullx, qui dum poteft definit revocaverint cum eftedu quod fecerint octanto facinori obviare, ipfe dominus & ejus cafione przdida quocumque quzfito colore, vices gerens audoritate prxfentis concilii ex·, audoritate przfentis concilii, excommunica­ communicationis fententia adftringatur; & fi ri publice nuncientur per diœceftm in qua hanc fententiam per alios decem dies fufti­ nofcuntur taliter exceflifle: & nifi poft denuerint , & in protervitate perfeveraverint , nunciationem infra decem dies excefliim fu­ per diœcefanum loci, vcl ejus officialem conI tra utrumque fententia audoritate hujus con­ um curaverint revocare , denuncientur ex­ communicat! per totam provinciam Lugducilii aggravetur: Et fi nec lie rdipuerint, & nentem : & fi fint domini terrarum , vel aggrava tionem per alios decem dies fuftinueredores earum , in earumdem terris quamrint, caflrum vel villa ipfius domini ubi ex­ diu >u· ibi lutu·», fuerint, nunui cefletur j a uiviiuï, divinis, m in Ljuiuu» quibus ui» communicatus moratur, (apponatur ecclefiadifti exceflus, vel aliquis eorum fuerit per-Cftico interdido : Et fi adhuc non venerint ad petratus, juxta tenorem conftitutionis ”.emendam, domi fi ­ per quadraginta dies latam in­ ni Bonifacii papz VIII. fine diffimulationc terdidi fententiam in terra fua fuftinuerint 2ualibet, donec pallis injuriam & ecclefiis animo nequiter indurato, contra eos & ter­ itisfecerint competenter audoritate przfentis ram eorum gravior ecclefiaflica exerceatur concilii ; pfiecipientes infuper omnibus prxlatis cenfura , prout dicecefano videbitur expedire, noftrz provinçix jurisdidionem habentibus or­ vel officiali fuo de ipfius diœcetani concilio dinariam, quoad ad caufarum cognitionem, primitus requifito pariter & obtento. quod cum a diœcefaho in cujus diœcefi ex­ Dr iis qui ingrediuntur ecclefiam excomceflus hujufmodi fuerit perpetratus extiterint munitattone ligati. requifiti, didos malefadores excommunicates Quoniam funt aliqui qui licet per excom­ denuncient & evitent, & denunciari pixcimunicationem vel interdidum a Corpore piant a fuis fubdilis cappelianis, & hoc mediChrifti, quod eft ecclefia fint remoti, quam­ cinabile ftatutum Audeant obfervare. dam devotionem fingentes in contemptum fen»· Dt excommunicatis ad officia publi­ tentix vel iententiam proferentis, feu (acerD dotis eamdem fententiam publicantis, ingerunt ca non affumendis. · Generaliter ftatuimus, quod publiceexcomfe divinis, & ecclefias intrant, vel fe fcienmunteati & denunciati ad aliqua publica of­ ter exhibent confpedui facerdotum dum offi­ ficia , utputa Bailliviam , Caflellaniam, Prxcia celebrantur div:na, fic divinum Officium polituram, vel ad aliqua alia majora vel mi­ perturbantes, cum m eorum przfentia lacernora officia non aflumantur per aliquem in dotes non poffint- nec debeant celebrare, nec diœcefi, vd provincia Lugdunenfi, & nulla etiam czteri non excommunicat! debeant ipfis lententia lata per eos five eorum audoritate. prrlentibus in ecclefia remanere, quando di­ Ipfi , & qui tales aflumpferint, & moniti eos vina officia celebrantur : cum igitur tales de­ non removerint, ipfo fado fententiam ex­ berent potius excommunicationem humiliter communicationis incurrant. Adjicientes infu­ fuftinere, & efle extra ecclefiam, nc cx fuo per , ut quicumque excommunicato* publice contemptu amplius ligarentur, quam fc inge­ iemel aut plures in ecclefia feu ecclefiis derere ctim animx detrimento ; nunciatos fcienter elegerint, vel affumpfcrint Statuimus, ut quicumque aufu temerario ad aliquod publicum officium exercendum , Dei timore poftpolito pradumpferit taliter difententiz interdidi fubjaceant ipfo fado E vinum officium perturbare, iterum audoritate Idem per omnia ftatuentes, fi qui poft af- prxfentis concilii fe noverit alia excommuni­ fumptum officium etiam in przdidam excom­ cationis fententia irretitum., fi icquifituf per municationis fententiam inciderint, & dum cappellanum, vel ejus mandatum ftatim non certificat! eos ab officio infra decem dierum exierit de ecdefia patienter, nec ab ipfa fenfpatium moniti non duxerint amovendos. tentia ibi per diœcefanum , vel ejus officialem, Dt Laicis diu fuflmentibui fententiam vd audoritate fedis apoftolies abfolvatur, & excommunicationis. contra eum nihilominus procedatur, fenten- . Prxterea funt nonnulli excommunicationis tiam aggravando prout ordinario viftun fue­ fententiam contemnentes, & quantum in eis rit expedire infuper ftatuentes.- quod damna eft nervum ecclefiafticum corrumpentes qui quz fuftinuerint cappellani propter excommu­ non timent diutius in excommunicatione ja­ nicationis, vd interdidi fententias contra ali­ cere , dicentes quod ita lapide comedunt, atquos, vcl eorum terras prolatas, fi eorum Concil. GtnnaL Tom. XXIV. Hhhh s fup- r 1*13 CONCILIUM 1114 Cy fuppetant facultates, ipfis cappdlanis per ex-Afumptio ad efledum minime fit produda : & ANNO CHRISTI ‘communicatos reftiniantur integre . fi tam deteftabili & horribili crimine coovin- Anno Dt txcouueettsùctiis f*i fnliifeccrunt pro camur, fi regulares fuerim vel fzculares cierici in quocumque gradu vel ordine conditu>1**' funt txcomsnunicoti , wr tenecn funt objoint i. ti, etiam quicumque laici, excommunicationis Item ftatuimus , quod excommunica tum fententiam ipfo udo incurrant, prêter poe­ aliquem quantumcumque coaftct, quodiatisfe- nas contra tales a jure ftatutascerit de hoc, pro quo tuerit in eum lenten­ Dt teflanoentis pTtshtcroruset, da promulgata, nullus eum prxfumat abiolLicet fecundum canonicas fandiones bona vere, vel pro abfoluto habere vel mortuum quzeumque intuitu ecclefiz acquifita non fint tradere ecclefia fiiez fepulturz , nifi a praelato ad perfonas alias transferenda, fed deleant fuo, vel ejus officiali, vel alio a quo lenten­ apud ecclefiam cujus intuitu tacquifita funt, tia emanaverit licentiam habeat fpccialem. remanere, non tamen eft imprubaqifte con Qui vero contra fecerit abfolvcndo exce­ fuetudinis , immo ftatutis canonicis approbate , pto mortis articulo, in quo cafu poteft qui­ quod presbyteri, ceterique ecclefiarum feculalibet presbyter abfolvere, lcd non fine dicece Bres redores, qui eratem fuam in fuis ecdefani, vd ejus officialis ’icentia tradere ecclefiis tranfegerunt, in ipfis virtutum domino fiafiicz fepulturz, excommunicationis lenten­ famulantes, de aliquibus bonis ipfarum eccledam audoritate przfentis concilii fc noverit fiarum, quarum regimen tenuerunt, pofiint incurfurum, difponere & teftari, prefertitn in iis qux no­ Dt corporibus defun/iorum extra tcclcfitm fcuntur ad pietatem & mifcricordiam perti­ mu portendis . nere: igitur faero przfente approbante conci­ Etiam ftatuimus, quod corpora defuncto­ lio, duximus ftatuendum, quod de bonis mo­ rum in coemeteriis ecclctiarum parochialium bilibus & fe moventibus duntaxat, qux fine inhumentur, nili incontinenti fine aliquo Greintuitu ecclefie acquifienint, vel alio judo pnu judicii fides fiat facerdoti parochiali modo antequam ecclefias adepti effent, vel fummaria quod alibi elegerint fepeliri. poftea, libris & ornamentis ecclefiafticis exce­ Si qui autem regularis, vel fzcularis ali­ ptis, & etiam de immobilibus antequam ade­ ter ad aliam ecclefiam, vel coemeterium cor­ pti dfcnt ecclefias acquifins, poifint ipfi pres­ pus portare przfumpferit, antequam de elebyteri fit redores feculares fua condere teftadione fepulturz habita fuerit certitudo, om-Cmentae feu alias ultimas voluntatef, in qui­ ni emolumento in teftamcnto defundi & ta­ bus pro animarum fuarum remedio aliquibus liter (epulti fibi relido carear, & illud paro­ Chritii pauperibus, feu fuis fervitoribus pro chiali ecdcfix applicetur, fic nihilominus ad remunerationc fuorum fervitiorum tam pizexpenfas fuas teneatur léflituere corpus pro­ fentium quam etiam tranfa&orum, five fint prio facerdoti cum omni emolumento, quod confanguinei, five fint extranei, vd propinqui ejus occafione habuit infra odo dies poftquam dc bonis prrdidis mobilibus, fic de moventi­ fuper hoc fuerit fpecialiter requifitus; quod bus pofiint relinquere dc legare, hoc adhibito fi non fecerit, ex tunc audoritate przfen­ moderamine, quod in ecclefiis quas rexerunt tis concilii noverit fibi ingreftum ecclefiz intantum de bonis mobilibus dimitteic tenean­ terdidum ufque ad fatisfaâionem condi­ tur quod fucceflor cum neceftariis fervi toribus ecclefiz & perfonx ipfius ufque ad no­ gnam . Iniuper ftatuentes, quod corpora defundo- vos frudus valeat fuftentari, fi ad hoc fupperum qir elegerint alibi fepeliri primo porten­ tant facultates, computatis frudibus qui pro­ venient in ecclefia, vel occafiooe ecclefiz , tur ad parochialem ecclefiam , fic ibi una mifla vel aliqua ftano pro defundi animaDdurante tempore ante dido. celebretur. Sane bona immobilia prztexru ecclefiz ac­ De ponentibus infidias epifeopis vel prulatis, quifita ftatuimus debere penas ecclefiam jure & confpirantibus contre eos . perpetuo remanere, fic deutenfilibus quztem­ In tantum feduxit aliquos maligni hoftis pore monts fuz habebat in parochia, prout perfidia, qui contra proprios epifeopos vel ordinario, confideratis tis quz confidcranda przlatos parare feu ponere infidias, aut con­ funt, vifum fuerit expedire . jurationes . vel confpirationes facere moli­ RUBRIC A. Dt contendentibus fuper beneficii t ep. untur. Cujus criminis fzvitia non folum inter ciefieflicis, qur*Omiflis juridiflionibus eccltfioflitis ad arm.t tf chrifticolas abominabilis fic cxecrabilis judi­ catur . fed fic inter hxrcticos fic gentiles eft rixes veniunt. etiam ab extraneis fic 'fzcularibus legibus inAd hoc cum jam perniciofe molitum fit terdida. Idcirco hujus criminis reos non io- in pluribus , ,partibus diœcefis fieprovinciz __ Lugo Iwn ecclefiafticz, fed etiam feculares leges duncnfis non fçlum apud fzculares, icd apud damnant, fie non tantum agentes, fed dc E monachos, dc alios regulares, dc cum fuper coafenium, confilium , dc auxilium impen­ beneficiis ecclefiafticis quzftiones inter aliquos dentes quamobrem przfentis audoritate con­ oriuntur, qui relidis dc contemptis ecclefiafti­ cilii exterminare crimen tam deteftabilc cu­ cis judicibus, ad quos folos cognitio dc defi­ nitio talium nofeitur pertinere, ftatim ad ar­ pientes , Generaliter ftatuimus, ut fi clerici fiecu- ma concurrunt, parentum dc amicorum fuolarcs , vel regulares feu laici przfumptiooe rum impetu dc violenti» prioratus., ecclefias, damnabili praelato alicui infidias pnefumpfevel alia beneficia ecclefiaftica per violentiam runt feu ponere ad capiendam perfonam, occupantes, armis dc armaris hominibus mi­ vel bona ipfius, vel fuam familiam deprae­ nantes eofdem, fed exinde mutuo prout pre­ dandam, conjurationem vel conflationem valent plerumque cum effufione fanguinis , fecerint contra eos , excommunicationi fub- nonnunquam vero cum homicidiis expellentes, laccant ipfo fado, licet iua damnabilis preprope innumerabilia infurrexcrunt, dc adhuc fre- izzi A N S A N U M. mi frequenter infurgunt fcandala & plurima fe-Ania ftatuentes, videlicet, quod eadem fint ex-— ■ -quuntur corporum & animarum pericula, & communicationis ligati fententia, & aliis pce- anno raine: cire* que provifum eft per diâum nis a jure ftatutis nihilominus infligendis; CHKisn 1 Bonifacium papam VIII. ut hujufmodi vio­ hoc autem contra abufuros litterarum fedis *>w' lenti eo ipfo quod per violentiam aliquod ec- apoftolicx dc legatorum ejufdem audoritate •«jL^defiafticum beneficium occupant, jus, fi quod pratentis provincialis concilii ftatuimus, ejufV in benefici» taliter occupatis, vel ad ea deçn fedis apoftolicx & legatorum eius audo\ forfit an competebat, amittant. ntate in omnibus temper falva., ftatuentes ni­ \ Nos volentes provifiooi pœtum adjicere, hilominus quod prxdiâi abutcrcs per dicecefis ftatuimus quod fi talis violentus per diceceia- epifeopum, .prout juftum fuerit, puniantur: eo­ num requiGtus & monitus, a tali occupatio­ dem modo qui confenfum , confilium, vel au­ ne & violentia defiftere noluerit, & cxcom- xilium feu aftenfum feienter prxbuerint in hoc municatioms fententir fubjaceat ipfofaâo, & faâo, finguli quidem epiicopi per fe vel pes per totam dcnuncictur cxcommunicatus diœ- deputatos ab eis inquifitionem luper iis faci­ ccfim: & fi perfeveret in fua malitia, per ant diligentem & puniant . quos invenerint totam provinciam Lugduoenfem, nullatenusBreos eflc, & eos compellant iatisfacere indein ea provincia, fi fententiam per tres men­ bite fatigatis. RUBRICA. fes fuftinuerit, de duobus annis poftquam ab­ De iit ftu', protexta officiorum fcculoriom folutus fuerit beneficium ecclefiafticum ob­ qttt gertnt pro bminit temporaltbat, tenturus. Dt ehtforibitt litteromo btbai aefiri fofo. capitott ecckjbftictu perjottos. Cum nonnunquam domini aliqui tempora­ Sunt quamplurcs perfoose ecdefiafticx tam les vicarii, pnepofiti, baillivi, caftellani, & regulares quam fxculares & laici, qui litteris alii ixcularium curiarum officiis variis inferdomini pans vel ejus legatorum nequiter abu­ vientes diverfis officiorum nominibus nuncu­ tuntur; idcirco audoritate prxfcntis concilii pati , audoritate propria manus temerarias excommunicamus omnes ilk» qui litteras fuo paflirn & indifferenter ad capiendum clericos nomine a fede apoftolica, vel ejus legatis ob­ aliafque perfonas ecclefiafticas incurialitcr & tentas aliis ejufdem nominis ad abutendum modo quo poflunt turpius ad majorem conlutradunt, & eos qui eas recipiunt tali modo. fionem ecclefix atque cleri extendere non veItem illos qui ad loca xquivoca aliquem feu C“ rentur ; quin immo ipfos mancipant carcerialiquos citari faciunt, ut fraudulenter & ma- bus, ac ibidem nonnunquam ut exccflus fuos litiofe vexent dc decipiant quos citant in Ia. palliare poflint, eos ibi totaliter radi laciunt, boribus & expenfis. Item omnes illos qui lu- ut poflint confringere eos clericos non fuifle, per uno & eodem negotio coram diverfis ju­ vel non efle in pofleffione clericatus, feu quadicibus aliquem faciunt evocari. Item omnes fi in enervationem ecdefiafticx libertatis , pro­ illos qui litteras apoftolicas vel ejufdem lega­ hibemus diftride ne a quoquam talia de ex­ torum ad futuras trahunt controverfias que tero attententur, alioquin contraria facientes, nondum fuerant tempore impetrationis exor­ five fint laici five ecdefiafticx perfonx, re­ gulares, vel fxculares, hanc noftram excom­ te. Item omnes illos, qui per litteras ea que de bonis prô“ fuorum prioratuum dignitate municationis fententiam quam audoritate perfonatu vel ecclefia, feu alio beneficio ec­ prxfentis concilii in bis feriptis ferimus , in­ clefiaftico impetratas ad inftantiam aliquorum currere volumus ipfo faâo, nifi forte in eo alios citari faciunt, cum quibus ipfi ratione duntaxat cafu cum eos adhuc flagrante cri.prxdiâontm prioratus , dignitatis, „ , .perfonatus mine capi contingeret, cum de ipforum fuga ecclefix feu beneficii quorum nomine funt Iit- Everofimiliter timeretur, fic.quam citius com­ tesse impetratx , non habent aliquid qux- mode poterunt ad curiam epifcopalcm duxe­ rint fit rcftituerint fine fraude. Si vero de ftioois. De illis qui litteram extendunt feienter & Doâe tales ceperint, in craftinum teneantur malittofe & de litteia poft iter arreptum & ultro fine qliqua requi fit ione & fine retentio­ ea prxdido modo abutentibus idem per om­ ne alicujus Teu aliquorum, bonorum mobilium nia ftatuentes, nec non de omnibus qui per ipfius, & fine kJione perfonx cpddcre curia; quafcumque litteras apoftolicas, vel legatorum fupra didx, nec eis liceat aliquid a captis fedis apoftoltcx citari aliquos faciunt, contra hujus dooo vel gratia fub colore aliquo ex­ torquere, nec etiam recipere gratis data , con­ quos non habent aliquid quxftionis. Si quis vero fuper rebus ad dotem fpeâan- traria aliqua confuetudine qux potius corru­ tibus litteras apoftolicas impetraverit, dc illa­ ptela cenlenda eft, non obftante, & fi ali­ rum audoritate aliquem vel. aliquas cum qui­ qua habuerint ea integraliter reftituere te­ bus ratione dotis uuu habet aliquid quxftionis, neantur, quin immo fi injufte eos cepifle in­ fecerit feienter & malitiole ut lupra fatigari, veniantur , five aliter eos Ixfifle modo aliquo audoritate prxfentis concilii eadem excommu­ D vu villa ..... ,, au,a ^ ua>u ......,ν.... feu ex aliqua <. cauta quam (ufficienti ef­ fes prziumpferit aliquis fuftinere; in cafu pr» E fe fe prima prima facie facie prxfumimus prxfumimus ,, generali generali dc & ecec- diâo tes feudal·; & per ecclefiam auferatur, & alii concedatur , qui eam teneat in feudum , & fe tenere ab ecclefia recognofcat ; qui vero feuda ecclefiaftica intraverint , vet receperint fine confenfu ecclefiarum vel prz­ latorum , de quorum funt dominio, prxdi&is fcntcntiis fe noverint irretitos. cleuaftico fuppooitur interdido, aliqui de ipfo loco interdido , vel ejus fubuÂio leu conti­ nentibus aedificiis exiftentes , fub devotionis prztextu quam fe habere fimulant , vel alia illicita intentione quacumque exhortantur , follicitant & requirunt, vel precibus feu mu­ neribus, terroribus, promiftionibus, five mi­ nis quôfdam facerdotes dc clericos alliciunt & inducunt ad celebrandum fecrcte miffas, vel alia divina officia facienda, & facramentum pœniteoüz, in cafibus non permittis a jure, matri- 1119 ANSA NUM. 1130 matrimonii benedici ion es nubentium, & alia, nifi per luminum pontificem, vel alium qm ——------——- ——-Ucramenta ecclefiaftka miniftrauda, quorum potellatem liiper hoc lubeat, diipenfatione anno prius obtenta fuper irregularitate, & luper C?*15™ ΓηΊτΚ° Pr,’’s fc iniquis pcriuafionibus inventione nealiis fententiis przmifla iatisfadione , ut di” fapdiflima dc corrupta receptis muneribus, vel * promiflis, vd fulrfpe habendi in pollerum di­ âum eft abfplutione obtenta , modo aliquo âi malediât presbyteri fic clerici occultatis diipeofari vultibus ne cognofci valeant, dc obtenebratis, RUBRICA. fub monflri larvarum fpcc:e obedient in przdiâe dc QUOlibct feu aliquo przdiôorum offi­ Dt clencit qui cion mich virginibev concio facerdotali vtl clericali nequiter abuten­ trAxermt. do , dc nervum difciplioz ecclefiafticx cor­ rumpendo, necnon divina mintfteria quepurCum quidam Domini temporales, vel eo­ Satoria eundorum contagiorum exiftun' in re­ rum vices gerentes invidentes conftituiioni cui­ te celebrantibus dc recipientibus , atque au­ dientibus, quantum in ei- efl contaminando , dam fuper edit» a domino Bonifacio pape dc etiam prophanando, quz ftquidem commit­ B VIII. quz incipit : clerici qui cto* mien & b^irginibut cant rtxt rmt, filuatz i» fcxto libra tendo fiunt qui nequam fuerant nequiores. decrcttlium a dido domino Bonifacio fummo Nam fententia propter quam promulgatum eft interdiâum quo medicinabilis effet, li mixto pontifice con.pilata, fub titulo de cierich can debito fervaretur, dc mortalis efficitur , dum jugat it ; imponant colledas dc taillias cleric is , qui cum unicis dr virginibus matrimonialiter per przdiâos abufus, ve! alios vertitur inronfont conjundi, pro perfonis & rebus eorum , temp’u fub liitilo de conjiitulianibui, qua cave­ quo facerdotes, vel clericos ad talia, vel fitur quod licet Romanus pontifex qui jura tue­ rmlia prziumenda quz diâa funt , nec non tur , quz omnia in ferinio pcâoris fui cen­ omnes audientes dc recipientes ab eis divina seatur habere , conftitutionem pofteriorem con­ officia, vel ecclefiaftka aliqua facratnenta in dendo, priorem, quamvis de ipfa mentionem loco interdiâo, vel ejus fuburbiis, aut conti­ non faciat, revocare nofcatur ; quia tamen nentibus zdificiis, vel alibi ; fi propter cul­ locorum dc perfonarum lingularium confuetupam, vel deliâum habitantium in loco inter­ θ dines cum fint faât , dc in faâo confidant diâo fententia interdidi lata fuerit, auâo­ ritate hujus facri concilii excommunicationis fententia innodamus, nec non presbyteros dc clericos qui inveniuntur de cztero fore cul­ pabiles in przdiâis, vel aliquo eorumdem a qua non poflint abfolvi aliqui przdiâorum nifi a dicecefano epifeopo competenti fatisfaâione przmifla, omnibus qui ex przdiâis txceflibus inveniuntur gravati, feu quorum intereft , ficut funt illi qui tulerunt fententias, dc illi ad quorum inflandam prolate funt, dc facerdotes parochiales ; citra quam fatisfaâionem abiolatio przftita de £*âo nullius pe­ nitus fit momenti ; dc ut facerdotes dc cleri­ ci a talibus enormibus cxceflibus de cztero arceantur, ftatuimus ut fi quis de czterota­ lia vel fimilia attentare pnefumpferit, eo ipfo beneficio ccclefiaftico fi quod obtinet in civi­ tate, dkecefi, vel provincia Lugdunenfi, fit przfentis concilii auâoritate quam contempferit, privatus omnino ; fi vero beneficium non habeat, ad obtinendum beneficium decztero aliquod ecclefiafticum in civitate , diceccfi , vel provincia fupradiâis habeatur, dc fit per­ petuo ptorfus inhabilis dt indignus, adeo quod cnm eo non podSt circa amifliun beneficium tchabcndum, vel circa acquirendum aliquod, poteft probabiliter ignorare, ipfis, dum tamen fint rationabilia , per conllitutionem ab ipfo Romano pontifice novi ter editam, nifiexprefie caveatur inipfa, non intelligitur in aliquo derogari . Nos didam confuetudinem in lo­ cis in quibus ipfam conftiterit efTe przfcriptam legitime rationabilem reputantes, utpote de­ licorum libertatis amicam, facro przfente & approbante concilio ftatuimus , quod ad diâam coofuctudinena obfervandam per locorum or­ dinarios , monitione przmifla , compellantur per cenfuram ecdefiafticam diâi domini tem­ porales, dc eorum vices gerentes quoad clericos dericaliter viventes , & clericalem deferentes habitum , dc tonfuram , quoad onera imponenda pro perfonis eorum ; Et fi pro ta­ libus oneribus eos pignorari contingat, vel eo­ rum res aut bona arreftari, modo aliquo faifiri, vel capi in locis in quibus diûa pignora vel res arreftatz, captz, vel faifitz fuerint , vel pignorantes, capientes , faifientes vel ar reftsntes, vel eis auâoritatem , mandatum , confilium, vel confenfum przftantes, ptzk-ntes fuerint, poftquam fuper boc legitime con­ finent , cefletur penitus a divinis. Etiam cum cxcommunicati fint juris bene­ ficio dc inhabiles ad beneficium ecclefiafticum ob- it* » CONCILIUM ANSANUM & CONSTANTINOP. £9» oboneodum, ddigcnti dtliberatione prahabita —— —— ftatuimus, quod quicumquecujufcutnque con. anno ditionis axiftat , rcfigiofus , caytllanus, fri» Christi a}iu$ ί<ί(1(4|(υ ,n diocafi Lufttancnft, qui per. **** unacitar in excommunieAt tone ultra annum ftetcrit continuum, beneficium fuum ex tunc ipfo faâo te noverit perdidifle , At tunc po teftarem habeat conferendi , vel etiam pre. fenundi is ad quem collatio feu prsfentatio ejufdem antea pertinebit. Minda/NM pate nmti fubditi coi^itxtremj htjttt foert toncihi i» feriptû bobtent (f obftrvtnr. Cum univerfa fie lingula ftatuta in boefa* cru concilio contenta fuperius ediderimus, ad perverfotum malitias ar&us refrenandas , ft ut iubditorum hujus prosinci® Lugdunenûs mores, & aâus in melius reformentur; quia tamen non minus difficile quam periculotum cxiftit peccantem quemlibet in prsmiffis figih latitn conigere vel monere, nec propter muL totum potentiam, aut,peccantium multitudinem poteft heri commode monitto fpecialis , ideoque pr®fente concilio approbante ftatui­ mus & diflriâe mandamus, ut prsdi&a omnia fit ûngula in hoc Gero concilio cooftituta di­ ligenter ferventur, & fideliter adimpleantur , & quod omnes & finguli fufirsgand, fic ab­ bate fic priores conventuales abbatem proprium ' non habentes;, ounnes archidiaconi , decani , Cf> CONST ANTINOPOLITANUM CONCILIUM , h quo a Shtm dr jure nuptiorum, ques pupillus inoiio tutore tudtmqut imperatore eencibtvit , Anno t ap9- tubitum . quantum fibi juris daret in eum ju­ primum imperatoria dignitas, dein­ Camele/, fil/am ejas ducendam propofuit de confanguiuitas intima, fit quasdam auâo„ Alexio Latorum p/incipi fororis tu® filio, ntas paterna, qaaiem tutori leges in pupil­ „ quem pater manens imperatui is ( utpote lum tribuunt, ut iis, prout par erat, confi„ avunedi ) tutela-commendaverat . Omnium deratis ftatuerent caflum , & invalidum id „ voluntates ersnt ’ fordus paratiflim®, matrimonium elle, quippe temere attentatum „ imperatoris, matris, atque in primis maab homine non fu® ad hoc poteftatis, citra „ tris utnufque fponli ; unus obfiitvbat juvefuum aflenfum, a quo penderet. Hifce ultro „ nis princeps, qui ne cogeretur iugratas ficitroque ventilatis, fic negotio fynodice tra„ b nuptias celebrare, clam ad fe ducendam dato, quidam epifeoporum hsrentes, ut pu­ „ curavit unius e primoribus Iberonim fi· tabant, ver® legum femen ri®, poftdatis im­ r, lum, quam feftmato conjugem fibi adperatoris uti equis annuendum cenfebant. At „ junxit. Often lus ea de re imperator, nui· patriarcha fic plures cum ipfe in contrarium „ Ium non movit lapidem ut nuptias, illas obfirmati flabant, eo maxime moti, quod „ dillociarct, pnetendens, quod invito ttt- E jam ifta ex Iberis puella uterum ex Alexio „ tore , eodemque imperatore initum erat , ferre dicebatur. „ conjugium tanquam non reôe faâum difSpe igitur inde omni dejeâus imperator, „ folvi oportere . Res ad coofulxationem pacum nec ecdefi® confilium expedirer decla­ „ tnarch® fic iynodi ex epifeopis lateri pa- randi matrimonium hoc irritum, certantibua „ iriarch® adfifteotibns compofiuededuftaeft, de validitate ejus fententiis patrum, ft renf „ de qua fynodo hrc narrat Pachymerus lib, in ambiguo relinquentibus; fpem dedit pucL' „ IV. cap. VIII. I® his nuptiis fraudat®, fe illam conoubio Miliis ad patriarcham fic qu® circum ipjunfturum filio proprio Joanoi Dcfpons ficc. fum erat lynodum cenis hominibus, qui ex- „ A Ndronicus lenior G:*:, imp. prome- D ponerent ti*rcUr!i?bn ” ·* *· rct* °t’un$ ^hUiT,‘r u:T> prxfedum venem, ‘ 115* Lft archiprcsbyteri vifitationem habentes in dim·' ■ *· ccfi fic provincia Lugduncnfi, praedtâa ftatuta in feriptis habeant, fit ea faciant in fuis fynodis fic convocationibus , fic aliis ubi vide­ rint expedire , fepe fic («pius publicari , ut nemo poflit de cetero fuper eis-ignorantiam allegare, cx quo publice ediâa fuerint, fic pu­ blice recitata. Prccipimus etiam ut inferiores ecclefiarum restores fcilicet priores ft presby­ teri curam animaram habentes psedifta ftatu­ ta penes fc habeant mira fynodum hyetnalem proximam, ut fuper iis certificate valeant du­ bitantes fi inobedrentre notam voluerint evi­ rare , declarantes, profirentes, fic proteflantes exprefle nos archicpifcopus fupradi&us ut fuI pra, quod per praediâa ftatuta in toto vel tu parte juribus, bonis ufibus, privilegiis, fit con­ tuet ud in ibus decani fic capituli Lugdunenfis ecdefia;, ft quarumcumque perfonarumecdefiaftkarum de did® ecclefie corpore exifleotium, fic aliorum capitulorum ecclefiarum cathedralium, collegia tarum fic conventualrum, civitatis fic ditrcefis Lugdunenfis noluimus de­ rogare . Recitata fic publicata funt prcdiâa omnia ftatuta apud Anfam, pnefentibus per­ fonis fuperius nominatis, die veneris ante do­ minicam qua cantatur Lettre Jtrufolem. An­ no Domini millefimo ducemefimo nonagefimo nono. Finis T'omi Picefimiynarti.