SACRORUM

CONCILIORUM
' ‘f

NOVA ET AMPLISSIMA COLLECTIO

’

.

CUJUS

. ,

-

JOANNES DOMINICUS MANSI
ET POST IPSIUS MORTEM FLORENTINUS ET VEN ETI AN U S ,E DITORES

AB ANNO 1758 AD ANNUM 1798, PRIORES TRIGINTA UNUM TOMOS EDIDERUNT
NUNC AUTEM CONTINUATA ET DEO FAVENTE, ABSOLUTA.

TOMUS TRIGESIMUS QUARTUS.
46

anno MDLVX. ad annum MDCCXXVH.

PARISIIS
MDCCCC1I

EXPENSIS HUBERT1 WELTER, BIBL1OPOLÆ.

SYLLA B U S
·»

EORUM QUÆ ΤΟΜΟ XXXIV. CONCILIORUM
'CONTINENTUR.
/
«

.

Λ

»

.

>t. tala juh!, η,ή liant nt piiatibus dins editi, mbit,'· : i/firftr^ :ti<·
nueetns < Jt annus: tfuibns si^nmn o frapo/itum. ta hui.

·ι<!<ι l i"tf>r(£f.i ι/t. f<'rkM
<i. ■ e[fer e

Anno

'

Mediolanenfe L concilium.

h r i

s

j

* l oTetanum concilium.
* I'ulthc.iti·· nui. i!ο.
* V tu 'fit·'

li <·'

. · -n- ilu

Acta concilii provincialis Ί rajectenlis. Mansi t. XXXV coi. ;;u.
Uonltantinopohiannn·..
s; i
PII PAP.E V. VITA ‘
;;
Conllitutjones et de'creta provincialis (ynodi Sipontina. - Mansi t. X.XXV. coi

Ravennatvnlis prôvincialis Ivnodus.
Mansi t. XXXV. coi. sSp

Decreta provincialis concilii Urbini.. —
■ Mansi t. xXxv. coi. o.i o.

Acta concilii provincialis ('apuam.
Mansi t. XXXV. coi. 703.
'Concilium Mechlinienie.
.77
GUI UOR11 ΙΆΡ.Ε II. VITA.
• I' ;il'<

!l Built ■

r.tï.l Bi I ·5 't '!: t '< >UC' Mfch.tcl
(u·

B.r.

Svnodus Elort-ntn a provincialis, — Mans
' t. XXXV. coi. 725.
(’onllitutiones « t decreta provincialis sy­
nodi Nrapohtan.c
Mansi L XXX\
coi. 807.
Decreta edita in ivnodo provinciali Ca
puana - Mansi t. XXXV. coi. 80».
Contlitutiones et decretaprovincialisivmxl
(A>nfentin;<·. - Mansi t. XXX\
coi. Η'λ.

i

.

.

' l .t ul-,

\o

vi 1 ■, 111 < .* 1 utul■

1.K.·oi 1

ni

μt,j11.t

\Ii1

.1

I 1 <11' 11 u '

I JtllH llh.llU'

i

Jxuttifù i

( >ni!njs.

;

*l*»t*c

iUj'u:

'uu'·. r··.; ■ '»< . . .u

uilu '

r7

nirr.r ituiv lu unv.

f'

* I Iiu ! ,t

« · ·ίΐι n irrutme
' '\

.4. · Hior .ψοίΒ'ίιυιιΐιι J»
·I

;ι·)|ο«Γ

<*·
.ipt 'it« ‘ii« uin

I < >f !(· φΐ.

;

I -I Op"ll1 f

iiiCflJi

' ·;

'·;

pri ·: - -ς.ι11· Ί'.λ

;. ’ < .irtlinalo if lut ]-:i' »·ρι a>i i <in l’iGiio "hu

S * 1 ito i .<· pol 'Iu -ili......

* Memphiticum.
* Remenfo.
I.

’ Ltvili

wvill

< "tu .'■■

o;

r's
iih.jili >11 >ι:.ί 'lotii « .ipitul.

0S4 C’ y?

SYLLABUS
Anno
HKI sT1

.l’hutoheurn . luper

leltis, altanbiis,

confirmatione

7lil

·

r \poll"lu a tjcullas pro iynodo celebranda
a >,atdin..dv tfuibt». cum nondum pallium
açcrf diet. .
.
. \ 718

* (’attlMMbs tiuilii ad conoftum cohortatio.
>
·■'*
■ ?'
ibid.
* I■•.ittcY1r’coin ihi ad omnrS communitates.

5. * Indictio·futuri concilii
6. ’Publiratio hujus concilii.

159°;
• » SsX*·
1591.
1592

• 1'nblic.itiu concilii.

■-■· * ■ ·'· 70

Burtiigalenfe. : .

.1 5'X’·

745
■ ibid.

Lew tie jurildichonv
130’

4. ' I ars I\ . .
eceleliàllica,

tbld.

* q\>mmnli<» convocatori*.

Jty·'·

URBANI PAKE VIL VITA.
>.U3
GREC.ORll PAP.E XIV VITA.
ibid.
INNOCENT» PAP.E IX VIT A. Mil.
CLEMENJIS PAP.E VIII. VITA ibid.
* Avenioneni'e.
Φ7
* Aquilejçnfe.
i.U’7
Concilium provinciale Salernitanum. —
’ M#nxi b XXXV. col ,965.
Acta ivnodi provincialis Maronitarum
in mônte Libano. — Mansi t XXXV.

Publicati·» < mu iln.

cardinalis

littera

* 1 uronrnle.

ad
ζΛζιϊ.

i>‘X‘

Concilia provincialis duo S. Severinæ. —

1 j’X»-

Constitutiones et decreta provincialisfynodi
Amalphitan.e. — Mansi t. XXXV
col. 1069
Diamperitana Ivn ulus in Malabaria.

Ηος

* Diamperirnie.
1
14 2 7
Decreta concilii provincialis Capuani. —

ybhl.

PAl’l.l PAI’.E V. VITA.

* Mechlinier.fe concilium.

\lll

1 elliitb Ί mi i ii

X. * Bui.r
ItKX).

Breve apulUluum, c< >nlinnationi·

ibid.
4. * I‘ulilic.tti

iM.
•onhrmat innem concilii

a«l rum relpmiho.

SIX 11 PAP.E v. VITA.

•

eundem

1012
1013

* M^xicanum concilium.
I

* Decreta hbiis v. comprohenla.

1022 &/fy·

2. ’ >tatu!um po» rcelcfia metropolitan* Mexi

1-624.

* Aquenfe.
GREGORI1 PAP.E XV
URBANI PAP E Vlll
* Burdigalenfe concilium.
1. ’ I Hull XXXII Ιιημ'ΐιΙι ii
buti
2. ’ Sul)|CfT|>b"IH '

ibid.

VITA

vn a

tbirl.

i v>4
lu. 1 capit. . !ltl ! 1
' 54 » \ !<·|.
•

ό7

V ’ Xoiuiti.i |·ι< »< ur ati h inn t < < leiiarum i . 11 h e
ζΑλΛ
«IrahuiM. X' uharuin.
4 ’ Niunin.i t Ιι<·"1"^'>1 uni & . . 111 > ll 1111JJ u l ν t V >S

i j S6

. L Ai f iit/iii tit t. Hi s/tl.

I ituli XXXIII.

ibid

i. * b <Ii tum di

<·■ 'ib-ih..
1 vw
Η μ x>
· 1 .itteia· .1'1 epe --}>"> j> < llb l.t'
p * 1 >C’ jrlum., 1 h m<>< 1·> v vendi m i onciho.

2

i 590.

1'olol.inum

4. * t
U>'
XVI. a iii 'iiç-·

II. <l<- irbu-»,
12M

p' 0 it • XXIV. iubhc«r
lrv> \ tertia· continuatio.
1 Γ“;Μ Λ leq.

TOMI TRIGESIMI QUARTI.
* Acclamationes patrum

S

»(>?;

• Conilantinopolhanum.
i.

· Littria· fynodic.r
/lar. Ht Lat.

4

1629

Parthenii

patriarcha·.
«W.

2

· Sublcriptiones ampl.v, Gr. & l.at.

3.

* Epifhda legatorum CrmlLintinopol.& Rulh.r,
ad Hoibondatn Moldavie ducem (ir & l.at.

163$

H'39

Concilium provinciale Albanum. — Man
c. .X X XV. col. »375• Clementis PP- XI. hatiuiaUo \ prohibe
quorumdam iohorum nnpretloruth lut tituï
Lettre de M Chanoine &c. ·
,/>

2.

hiuldem epülola ad tialliarum regem I
vie uni dccimuniquartum.
1

X

p.iuldcm cpilbila ,i<l canhualrth dr Noaii;
archirpilcopum Paris.
»
th.

4.

I luidem continnatib. & innovatio Contbt
tionum Innoct ntii PP. X. & Alexandri Γ
\'ll adverlus Janlenianatn hærvlini vditorv
cum nonnullis declarationibus.
,
ιχ

ς

Eiuldvtn Bulla I N1<<ENi l t’s qua 101. p,
politiones damnantur.
iS

h

pxtrait du Pror-e/· verbal de Γ Atlembl
des Cardinaux &c. au luirt «le Ι,ι ( 'onfbt
non I NtGENI it’s
is
CopvenUis Panhcnfîs i pilh>l.i ad ( lementi

INNOCENTI! PAl\E X. VITA, ιίψ
Efifeafurum (îalliœ luter<e αψ Innaeenttum
'/*/*. A'. ut de i/mni/ue Janfenii frafajitumi·
bus frnniineiet
tbtd.

Ejufdem eon/litutu adverfus
jitiaius.
‘
'

eafdem frapa
î6/2

ALEXANDRI PAPÆ VU. VITA

1643

E/ufdem ean/htuth> de /armula, tut fubfer iben
dum adverfus tfutftifue frdfnjitnmes 7ansr·

nu.

|<>4S

• l‘.ju fient innovalia e<mfitlùth>ni(»H
deere
farum i>t faverem Jententur, afferentis, ani
mam bea.'tr Marne lirgims in jui ereatnme,
& in napons ntfit/ûme a freeafv t>riginah
pr,e/er. atant Juijfe. editarum.
164;

Hierofolymitanum boncilium.

165 1

1. Ciypeus orthodoxæ tidei, hvv Apologia*
ab lynodo llirrololymitana compotita ni
vertus Calvimllas
h^retico*.
orientalem
eccleiiam de Deo rebulque divini* hærrtice
eum iptis lentïre, mentientes.
tbtd.

2. Sublcnptioiies.

171S

3. AÔa fynodi apud Jalium crlebf.it.r, qua·
ell altera contra ( yrtlli capitula
1 7 1 *■>
177*

4. Sublcriptiones.

• Dionytn Patriarcha· ( oiillaiitinopohl.uii lupvr
Calvinitlaruin erroribus ret pont 10. G. L. 1 7 7 7

• INNOCENT!! PAP E XJJ.

ΕΡ18ΊΌΙ..1·: ET DECRET A
1. Ad

Archiepilcopum

2. ad coidem.

&

Epilcopox

i 78«)

BeJgu.
tbni.
i;q2

V Pamnatio & prohibitu» hbri Panlns anno
Hk>;. unpredi. cui titulus
ί·..ι/*ίη atwns lies
Ma 1 inus CA
i 793

I

Mandement de M/. l-ran^diy d< Seitignae ■
la Mi>the biHelcn,· .\f, hei </ifut />Uk .de ( tj>
brav <‘;n.
*
.

ah!

Xi. r,. eftidHis Bulla- I NUiENITt's
iX
8. Lettre verite a tmis les pn lats du m
autnr par Γ.ιΗ<mbit c «1rs cardinaux A
iX

9. I rttres patentes du roy
turn I NKiENitrs.
10. I.rttrr des Mc't
t’lergt de l· ranrt·.

I· -

Htr

ugens

lac c orilht
tx

ru raux <
1X·

11. Clementis XI Bie\r ad » .itdmalcs, atchi
ptlcopos. \ rpiit-opo' Paulus . ongrvgat·
J*

12. lettre tie Mitt les agens du tletge 1
hrancr aux prélats du^ royaume
lX-

JJecretuni Lai ullatts theologi.r Parihrn1
toper <-ontbtuhonr 1 NHihNUl’s
Is
14. 1 h i lar.iti<» I’acult.itis theologia* I.>ua> en;
'circa < < mtlitulionem I ΝΊΟΕΝΊ H’S.
HG
I

Svnodus provintialis Ruthenorum habr
in civitate Zamesic.e. — Mansi
XXXV. col. 1437.
Concilium Romanum Benedicti XU
■840.

Concilium ■ Ebredunenle.

1 '»<

ANNO
CHRISTI

»>«>·

C O

N

C

L

I

U

I

M
L

MEDIOLANENSE
PROVINCIALE,

r

Quod Pio cjuarro pontifice Carolus Borrotnzus ύηΑζ Romanae ccckiiz pmbytçi
cardinalis tituli fanâz Praxcdis , Irganu ad univerfiun Italiam, &
archiepi/copus Mediolani, habuic anno MDLXV.
EDICTUM DE CONC. PROVINCIALI I. A
Caralai Btrrtmaai fanil a Raasaaa etcltfia titnji
fanHa T'injn frtib^ttr h'JimIii, at fuilif.
flmi daw,·, ntfiri fait <y
afofttiita far
aaiaHrfaat Italiam it lattrt Ittatni , tSti 0“
aftfaHca ftiu psiis mtbitfifttfat MtiitiaMtfi.

ORATIO CAROLI CARDINALIS
TITULI SANCTÆ PRAXEDIS,
ARCHIEP. MEDIOLANENSIS, -,
J
Zi> ttatilit fnmintiali I. habita .

UM pro aoflri archiepifcopalis of.
EI fummo erga nos beneficio fidum eft,
ficii munerc ■ 8r antiquorum , 8c
patres tevercndlftiml, ut Tiidentinnmtein facto Tridcntino concilio procumenicum concilium , triginta ante aenis in­
rime editorum canonum obfervachoatum , feti va lie imermillum, Gngolari Pii
tione , ad moderandos mores, cor­
quarti pontificis masimi pietpie ac prudentia
rigendos ciccdut , controvetfias
revocatum , infigni frtquentidimonim patrum
componendas , a lia que lacrit canonibus per­ B virtute , atque dodrina , fuperiore anno mira­
mitia , provinciale concilium convocare de­
biliter ablolveretur. Quo in concilio cum om­
beamus , ut primum neceflaiia fandr Roma­
nia predate conftituta lust , qua ad explican­
ns 8e univerfalis ecclcGs negotia , quibus adam fidei veritatem , 8c ad reftituendam ecdepud fandi (limum dominum nuftt.n occupati fu­
Gatlicz difciplina integritatem pettinebant . di­
mus pet debitam obedientiam, intermittere li­
vinitus profedo , patres , illud decrcviftis, ut
cuit , reveiendiflimo» provintic noftrs epifeoconciliorum provincialium, qua jamdiu haberi
poi ad prosimas Idus Odobru pet litetas nodeficrant, ufus aliquando renovaretur, cx quo
minatim ad lingulos fcriptai, ad fynodum ir> noccrtillimum e ft Çhriftianam rcmpublicam uber­
rimos falutis fmdut efle pnrccpturam. Et qui­
ftia MediolanenG metropolitans ecclefia evoca­
dem natura , 8c ratione ipfa ducimir, ut in gra­
vimus. Ut igitur aliis etiam omnibus, quidejuie, vel conluetudine iotercfli debent , nota lit
vioribus rebus dcliberapnis aliorum confilia eahujus concilii celebratio , neve cui ignorantiam
quiramus : vel qnod cautior deliberatio eft , fi
rei erciifare , aut fe contemptum dicere liceat,
ad noltrum judicium multorum fenrcntia accefIdcirco univerfis, & Gngulis prrdidis, 8c aliis
ferit , vel quia apud illos , quibus confulere
qui fua quomodo!ibet interefle putaverint,etiam C maxime cupimus , majorem audorieatem , 8c
iondui habet confaltatio , in quam plurss conexemptis, & nullius dwzccfis intra provinci*no­
tice limites eaiftent ibus, per hoc edidum, quod
enierint . Eft hujus in ecclefia inftituti andor
in cathcdralis , 8c aliarum InGgnium , que in
Chriftus dominus , magiftriquc apoftoh. nam
Gngulis provincia noth* dioecefibns , etiam
ejus certa quidem fane eft illa promiftio , cum,
cremptarom , ac vicinorum nullius dimccGs ,
luam opem, (uumque auxilium, fe denique ipfum, ejufmodi patrum conventibus , rite cele­
G on· Got , locorum , eccleGarum valvis af­
figi. «r promulga ri juffimus, provincialis con­
bratu , pollicetur St defert ■ Ubi fatriat , inquit,
cilii futuram celebrationem fignificavimus, 8c
ia» , vti rrti nnfngati ia attaint mta , ibi tf» .Mai»
denuntiamus , cum comminatione poenarum a
fam in mriit ttram ; itemque ; Si ia» t* tabit
facris canonibus ftatutarum. In quorum fidem
ttafrnftriat faftr ttrram it mani r» aaaaitam^ut
fttûrint, fitt tllii a fam nr». Apoitoli autem,
hoc edidum confici 8c per fecretarium noftrum fnbfcribi , & noftri Ggilli impreffione
etG dodore Spiritu iando uberem omnium re­
muniri voluimus ■ Daia Roma die *5. Augurum cognitionem Gnguli acceperant, tamen, G
fti, anno domini MDLXV.
quid gravius , publice przfcrtim, agendum efD (et, hac confultandi ratione mi coniueverunt,
quam ut ceteri etiam conferverent , lege fanxerunt , ut bis in annos Gngulcs concilia ab
epifedpis haberentur . Innumerabiles deinceps
fandioncs (ont ccnftituta. decretsque promul­
gata , 8r ab fummis pontificibus, & a conciliis
tum crcumcnicis , tum provincialibus de reti­
nenda, ant certe repetenda hac fynodorumconfuctudine, quemadmodum , tens porum ratio poftulabat. Atque utinam qoss . landHEmis illis

C

Cmil. Grnral. Ton.

D

XXXIV.

A

viri

ANNO
CHRISTI
tj<*.

j

,,0Λ’ν·

CoNCiltvM

mr.asaMea I
Mec •lOtANtNSB
1·

SUXiafltUIRJs Π.
tiaraa.

.

4

ÀMIto"
k po^crititiai iilutem eccfelictra- A fundamentum , ut omnibus, te lingulis, qua a ANNO
(aero Tsidcntino concilio definita « ac fututa CHMSTt
CHKlSTt d‘r* mio poilu!» bat. Atqucutinam que a iani}4|. fbili.m· 11 ! is τίπ> cuit* , k poftcsitati rd Glu­
tunt, palam receptis,dcteftanreshzrefesomaet, ■ "*i·
que a (acriscanonibus, conctliifqueacumenicis,
tem eccl-tiu trrdita catto ell , provincialium
concilioium , cam no· ad haac dicm pie i-n
pi rlertim veto Tr i dentino, damnat· funt, veram
(lanicrquo- retinmÎlemui ; & quantam ilii conii
obcdicntiam iummo Romano pontifici fponde*mus, fidemque, f»e f·*
fUeert bn, »'*'■···
lu te voluntatis ad prodendum poftcriaoprimnm
inft nutum, tantum <uo pietatis k diligentic *d
ex prsfcriptocjuldcm concüii, ac fanâiflîmi do­
tuendum àdhibuiilitnu». Hujus enim confuctumini noftn ratione k formula profiteamur , te
dinis tntermiflio, difficile eft diâu, quanta· caad ejus in provincia noftra tuendam integrita­
limitate· in Chriftiantm retnpubltcam invexe­
tem, id quod kdhanc diem nobis preftiiiHe vi­
detur Dei benignitas, opportuna prnfidia, fumrit: nam judicii metu fublaio, cum prêter lurntnvm Romanum pontificem nemo efl’et , qui a
mamque diligentiam k vigilantiam pro locorum
dominici gregis pxftortbus depoliti cuftodiam ,
k temporum pericukhadhibcamus, Deinde in detritici diipenlationem* vincat cultum, A villi·
liâis corrigendis Illa nobis ineunda ratio eft, ut
'
canonis fu· functionem recognofceret , Cortem B pro «t k modo morborum, *grorumquenatura
cum fenote exigeret, a finguliigraviffimi.mulmedicinam accommodemus, nunc lenibusadmonitioniskobjurgationisremediis errata caftigantiplicilque officit, more majorum , rationem ex­
po (ceret: tum nuferabiliter prolapl* eft inftitutes, nunc action curatione utentes .denique exul­
tio ecdcliafticz diiciplinr ; tum qui alio* io of­
ceratis partibus ferrum k ignem admoventes ,
ficio continere debebant, maxime ipfi ab officii . quemadmodum mali ratio, k contagionis peri­
(cenita declinaverunt. Hic nota Innt vobti, pa­
culum poftulabit, memores fera per nos effe pa­
tres, ecdcfiz Dei vulnera, quo libenter prstertres, nun dominos. Morum autem difciplinam
e >, quia fine acerbiflimo dolon» (eufnnccame
facile reftituemut, li qua ratione, quibufvcfaâis
commemorari , neque a vobis audiri pofle exi­
primum conftituta, diuque confervata eft , eamit imo. Ergo fingo lari virtute, ac prudentia ve­
dem nos in reftituend* adhibebimus , illorum
lli* , graviflimu malis remedium inventum eft
veftigia perfequentes, qui hanc bonorum ampli­
hac renovatione provincialium conciliorum : reli­
tudinem nobis, Deo auâorc, fua virtute pepequum modo erit, ut lapientes excogitata medici­
eerant. Proponamus nobisquefo, patres, illo­
na rgrotis provinciis Gluta: ner adhiberetur. Cui
rum vite fanfiitatem, k in adasiniftrstione fui
nos ortie io pro noftrt metropolitan! munem ratio- C officii Gpientiim ■ Erant integri, cafti, fimpfine, proque amore in hatic urbem, quam apud
ce», modefti, humiles, bene morati, in orat Io­
nos, flr pietatem parentis , & caritatem filiae ob­
ne , kleAionc affidoi, fui defpicicntes , in aliene
tinere libent illime profitemur, fi per debitam obefalutiscura kcogitatione defixi, confibo, A ope­
dicntum licniflêt, primo quoque tempore fatisra benigni, hofpitales, in domeftico cultu k vif a cere ftuduitlcmui. Cum primum igitur hujus rei
Au parci, in allot benefici k liberales. Erant vidata eft facultas, eam illam iummo Rudio ample­
g liantes fuper grrgibu· fuis, vineam dom ini fumxi fumus, eo animo, atque conlilio , ut, Deo
ma diligentia , k labose colentes k suftodieotci.
auftote , vobis adjutoribus, obeundi munetis tar­
Pafcebant affidueovesfibicommifTas triplici falu­
ditatem aâionum gravitate, k diligentia comtis cibo, verbo, exemplo, k iacramentis; me­
penfcmtis. Itaque nucomnesconycnimu·, ut hac
mores quoque k imitatores fummi paftoris Chriquafi (pccula fingulis provincia noftrae part ibas
fti, qui pro univerfo grege luo fanguinem , Avi­
circumipcûis, Exechictis propheta voce divina
tam profudit, ipfi profuaium ovium incolumita
admoniti, qnod periit requiramus, quod abjete quemvis excipere laborem , fubire omnes cafus,
ilumeft, rqducimus, quod confradum clt, alli­
omnem vim, atqikc injuriam perferre , denique
gemus, qpod infirmum eft , coniolidemus, quod D ut bonus ille paftor evangelicus animam fuam pro
pingue k forte , cuftodismut. Id omne ut praftaovibus ponere non dubitabant, nullum indehiise poflimus petendum a Deo in primiseft fummis
jus vit* fruâum espeâantos, ut maximos crleftis
precibus, fummaque vite integritate A mnocenretributionis fivAuaconsequerentur . Hrc fi , ut
tia , atque in prorimoi Carnate, ut nobisiuo lu­
debemus, patres, anteoculos habebimus, facile
mine pralnccat, conti lia te aâiones noftras fua
intelligemns , quid in reftitutione ecclefiaftk·
gratia profequarur. Quemadmodum autem nemi­
dilcipiin· nobis fit hoc tempore agendum . In
nem ooftrum, it cnjufqne conditio tulit, aut ·quo illud etiam animadvertendum erit, ut, quem­
taa ■ aut labor, aut valetudo, aut itineris longi­
admodum in conformanda , k conftituenda cedetudo retardavit , quominus in hunc locum fre­
fiaftks ratione Chriftut dominus ab ipfis »poftoquentet ante ftatutum diem conveniremus, qua
lis , quos ChiiAsanu vite magiftros effe voluerat ,
in re privata eommoda communi officio pofthainitium fecit ; fie nos a nobis ipfis paftoribus ,
butmu» : tic ad ip(«m cenfultandi, k decernendi
quos vivendi exempla k prncept* aliis tradere
rationem curandam eft , ut integram optimamqac
oportet, in confermanda reftituendaqueistorum
mentem, ac voluntatem affriamus, vim puMici
difciplinaexordiamur. H«c officia fi quo debemonerisprivitiscommodi»anteponamus, eorum E mu* Audi·· prnftitcrimui , parvi profcâo nego­
utilitati, quibus praefamur, non noftris rationi­
tii erit fedare controverfias, id quod nobii Tribus fervlamus. Hoc fane enim eft, non qua Det
denria* lynodut faciendum propofust. Nam fubfunt, q nare re . Hoc munus paftoris, hoc ducis
hta cupiditate , qua omnium radix k femen
, officium, ha gubernatoris partes funt, ut gregi,
difTenfionum , facile prufentis temporis difcormilitibus, navi poiiffimum profpkiant■. namin
dias componemua : nullumqne in pofterum dif­
fubd itorum Glute ptufefti incolumitas continetur.
fidendi locum cuiquana in provincia noftra re­
Et quia tria pracipuc funt, qua ex Tridcntini
linquemus . Quare ad piam h*n< , neceffiariamconcilii auâoritate in provincialibus concilii· agi
que moneris noftri curam, te diligentiam , pa­
it confici oportet, ut delifta corrigantur, moret
tres , tote pcAore incumbamus : noe accepiaad optimam difciplmam revocentur ; te tollantur,
bilt tempore, haedie faleria, quam fecit domi­
dirimanturque coatrovetfia : primum illud erit
no·, enitamur, ut, quantum confii io, opera ,
Jaciendum tamquam firmlflimum totius adificii
aâionibufquc Spiritu fanAo dece k modem-

tore

I
f

COWCIIIVM

'

dDlOlAMBNtff I.

ammo >M*
· tantum ad coaftitaealem com- r publice deteftratur, Ar anathematiaeM ]. fidem awko"
CRKim •un·* previoci* incolumitatem afcrasnl*. Am·
Mofeatmi eifdcm verbi, quibua ea formula a CHUlxTI
uadiflwM» doutin· uoftro ri· IV. pontifice ma>·<·
ij«i. plilEma h*c , &r nobiliHioa civil·· Medioiaxloao pruferipta, no. It coepiiconi itoffri initio
■·αύι casitatem le fapientiam veftrem implorat: banc finguli uniufcnjufque vaftrum greges
huiui iaoâ· fyitodi , pirati prsftrtimas , p<ofem famui, etiamfi antea in dkzcefana fynoda
incredibiliter requirunt , tota provinau re maid officium , ad eeequendum pffa Trident ini
I·’ quatn vote depofeit. Hoeoptimu, maxima,
concilii, quiconque ration· It «odo obierint.
re i Philippin , ία cujus regia dignitate, ut ver­
Epifcopi ouiaqt provincia, aoAre '* conftitu--a,w.H»
be compleâat , facerdotalcni aaimum licet ationem fauAiffimi domini noftrt Pii IV. pontifi****
gnofeera, hoc atari hujui pcovmcia principe·,
ci· maximi de profeflione fidei facienda ab m, ”
de populorum falutc foliciti , a nob·· déliv­
rant , quorum ftudia , atque officia non vereor
qui de beneficii· curati·, 8e canonicatibu, prone nobii fanatique hnjui fynodi dormti, ice­
viti line , It a doceatibu, liter·· , £■ promo­
pet adlint , eamque poteftatem , quam a Deo
vendis ad duAorales vel al o, grid··, publicent
in fui· civitatibus. le diracelibui intra menfem
acceperunt, ad Dei « cultum le voluntatem (ifervandam curent : pr«beiuiiTimc conferant . Poftnlat faciofaafta T ri- B It ab ooiuiu
dentina fynodu· , ut ne tot tantiqne labore· a
iertim vero ab in, q. .ujufcumquc ftatui,con­
ditioni·, te digaitatr· fint , quovi, modo, vel
fan&iflimH patribu· in ea fulcepti brevi tempo­
re intereant. HoavehctncnterexpeAatPius pon
nomme, publice aut privatim , domi fuc , vel
alie», etiam fi pudagogi lint, puero·, adolctifex maximusex illoprniertim die, quo nosab
adminiflratione con liliorum inoram , It procu­
Iccntei, aliolve cujufvu iexui, & artati·, quairatione cede lie ad voa dimifit. Cui date qua
cumquc utct Iiterari··, vel alia· liberale,,etiam
io, ut profedltoot· noArc , le veftrorum labo­
fi ipia prima grammatics rudimenta , legendo,
rum uberer fruâoa deferre poffim i ptsclara, fiiinterpretando, vel repetendo , val aha quavu'
1κet falutaaefquc hujua concilii aâionc· ■ Hoc
ratione, etiam fi gratis doceant, quorum etiam
omnium mores , antequam ad docendum acce­
ipfum exigit veftra virtu· , quam in publico
orbis terrarum conventu fpcâatam , h cogni­
dant, probare debebunt, afioquin de ii, poena,
tam , nunc in véftrorum populorum vita , ac
in eadem cooftitutione propofita· fumant .
falote tenenda debet i· exprimere. Hoc denique
Qpi vero ne prsdifii buic decreto obtempe­
flagitat a nobt» Chriltur Jefu,, ut conftct Abi
rent impedierint , aut hujui temeritati, , qua­
ratio officii noilri erga o*u , quas precio fan- C cumque ratione illi, auâorer, aut adjutores fue­
guinia fui redemptat, no Arc fidei prudent «que
rint, fevete puniantur. Ut autem id facilis·· ac
commendavit A* concredidit : ne quando ian•aelini effici poflit ^ftudiofe inquirent parochi;
guinem illarum de manu noftra requirat , ii ,
quinam iq fuu parochu· eo docendi munere funquod Dei benignitas prohibeat , culpa aut ne­
?;antur, A eorum nomina ad epifeopum ad «en­
gligent·· nuftra easdirtpi, aut difpelli patiemur.
em , a die publicationi· cooftitutionu ejufdcm
'A(o* CaraZur torremini futSe
Kthfii
numerandum , deferant . Quo, vero deincepr
tituli jinih Tmxtiii frrAyter eirtlinilii , ac
ejufmodr cognoverint , primo quoque tempore
jietlijinti Jamim mftri
, CT finfli felit acpifcopo indicent.
fvfielien fer nniverfm ΙιλΙιλλ» /rjarui da lettere ,
Parochi diligenter animadvertant , an in Cui,
Dei er e/· flem ifefielitl felit [relu arrhivp·/,·parochiis ulliu fit, quod ad fidem attioet, pia­
f>»t Meholmefii, dr ttttfilte C effenf» rrvrre*vi· opinionibus imbutus, ve"! eo nomioc fulpehffimertem d,m:av··· reept/reyaram ttefinrtuo ,
fitu·; cumque ad cpifcopqm , vel inquifitorem
>n frevittfleli ff—J» MelieUnenfi ket /Urarmaiffr
deferant ■ Moaearit praeterea populum , debere
_
fminent ■
omnes, fi quos noveriqt aliquid trafic, vel diD xifle, quamobrem da hujufmiodi peccato in pro­
babilem (ufpicionem venenat, (fatim deferre .
CONSTITUTIONUM PARS PRIMA
Obfcrvcnt etiam eo·, qui ex finibua horetiD& PROFESSIONE FIDEI,
corum , vef-harefia nomme fufpeâorum veniunt -,
fingrdorumque diâa, le faâa odorentur, sede
ET l J ύ S T U I N Di C U I A .
eorum vini confuetudine te ratione cognofcant,
h , G qua de ii* fufpicio fuerit , cpilcopom ,
•Dwftteil
I’
vel inquilicorem admoneant.
Principes vero, #r civitatum migiftratoshor.
4v< cooftd»
Df f/t
.
tamur , ac per vifccra mifcricordia Chrifti do­
<·1ι» namemini obteffamor, ut celcftclucrum terrenircom­
T) Rima It maxima pallorum cura verfati dcmodis preferences, commercium , le confuetu·*ΐ'·"«ν x bet in m que ad fidem catholicam, quam
dmem hrreticorum , quam fidelibus pernicio•iaïâm'k'ÎÎ
Romana ecclefia colir le docet , le fin
fam ac peftiferam effe confiat, pro fua pietate,
Ι,,,ηηΐί f·· inefeffHele eft flneere Dee , integre inviolateac ftudio religioni, , c lui, urbibus atqac opi<*tl,a<«M, que confervandia· pertinent: ideo no· binepo- E dis amovendam ac tollendam curent.
Il®mun· exordiendum etfc duximus, ut, quae ex
Prohibeantque ne fan ditwnis homines, per•ΗφΜ.
eodem fpiritu eft fidet, camdem una oris concipiendc etiam lingu* caufa , aut mercatur* ,
*·"*” “·
feSone profiteamur .
above nomine, in nsrctKornm loci, inflituan*·ν£,ι.4«
Sacri igitur Tridentini'' concilii suâoritate
tur, aut commorentar.
‘ s
■·* «· e.
ânniai, mandamus, ut omnes ii, qui beneficia
Siero denique inquifitionis officio in othnibus
cccleliaAica obtinent , vel in pofterum obtine­
ex animo taveant, le opitulentur: A , ut ejus
bunt i te qui in frnodum duscefanam conveni­
cditta ferventur , auâoritatem etiam luam ro­
re debent i in ea lynodo , que primo quoque
gati interponant. Cumque cis a fanda lede a-'
tempore celebrabitur, omnia le fui gula a lanao
potlolica conccfium fuerit, ut caufis fidei ad pa­
cone ilio Tridentino definita te llatuta palam
trocinium catholics veritatis affiftcrcnt , nihil
recipiant i veram obedientiam fummo Romano
fibi in illi, ufuepare , ncqae quidquam , quod
pontifici IponJeant^ fimnlque hvrcic, omnat
contra lacros canones fit, atlertare velint .
~
A a
EpiCano/. Gewwd. Tom. XXXIV.

7

MAXUmiAMB IL
>KIU

Concilium Mbdiolanbnsb L

■
·

Epifeopi rvgulas indicis de libris vetitis, ab A itftni volait, id fi adhuc re Ipfa efledtn· no· ANNO
ΑΜΜΟ
lit » carent epitropi at quamprimum decreto CHLISTI
xmtnTi iis» qui illi negotio a facrofanda Tridenrina
ijnodo prafedi fuerunt, ea andoritate fandifυ«ι.
concilii fatisfiat.
ιι·μ
fimi domini coftu Pii quarti editas, ab omni­
bus librorum itnpeeflbribus , ac bibliopolis, ceterifque omnibus Isicis , 8r ecclefiaAicts perfoass fervari jubeant. Quorum vero libraram pur­
gatio cjufdcm indicis juflu-facicada ett : eos le­
gi, vendi,, aut emi, naberive omnino vetamus
donec ab iis , ad quos pertinet , purgati , it
psobati fuerint.
n

' Sert. 4

M.|.< >

•tl.

VL

A poil oli, in quonun locum epifeopi fncccflennt, fatis nobis aperuerant, verbi Dei praedi­
cationem erte pnrcipuam illorum munus, qui in
epifcopali fede collocantur . Quamobrem nos
audoritatem facrofandi Tndentini concilii, Ar μγ, η *
D.· afar<»r4aa /tnt fmfim .
veterum patrum fecuti , in domino epifeopot »♦ ·4· 4«
hortamur , ut roto pedore in hanc curam in*
Nefaria eft eorum temeritas , qui face· fhi- B cumbentes, greges fibi cotntniflbs ipfimet, pre­
ptura verbis , vel fententiis , ad jocum, affenfer! i m in ecclefia fua verbo Dei palcant. Quod
tationcm, contumeliam, fuperditionem,impie­
fi levi de cauia , aut quodam animi languore
tatem , aut ad quofvis profanos fenlus abut unimpediti non fecerint , friant fibi prcmiln neCur . Quamobrem epiicopi in eos , qui ut hoc
ceuatii officii judici Deo précipité rationem elfe
reddendam . Sin autem fe inteidum vere impe­
genere deliquerint , ex facrorum canonum , Ar
Tridentim concilii decretis graviter animadditos cognoverint, per viros idoneos , ex przvertant. Et, ut detellabil is hac licentia prorfus
feripto ejufdem concilii deligendos, hoc munus
tollatur , fidelem popului^ per concton stores ,
ftudiofiflime populo przdent . In aliis vero ecpatochos, confefibres de hujus peccati gravita­
cleiiis parochial ibus, vel alias curam animarum
te frequenter admonendum Curabunt.
habentibus, faltem omnibus dominicis , h foJemnibus diebus icitis ; jejuniorum autem, qua.
drageftm· , tc adventus tempore, quotidie, vel
HI.
iis laltrm diebus , quibus epifeopot juflerit ,
firoprio parocho , & curato, oves fibi commifUt
C is, pro earum (enfu tc intelligcntia , faiutariPrincipes , Sc magillratus in domino vehe­
bus verbis pafcendas mandamus . Si qui autem
propter infeitiam id przftare non poterunt, ad
menter hortamur, ut, nulla fumptus fui habita
peritos confugiant, quorum auxilium imploran­
ratione, publicos ludimagiilrosin urbes, Ac fus
tes, vel homilias fibi prrfcriptas , vel Latinos
ditionis loca conducant , non minus fidei
St
vitae quam dodrinc Ar fcientis laude commen­
fer mones audoris ab ecclefia recepti, in vulga­
datos . Qui vero literal docebunt , non folum
rem linguam converfos , approbatos tamen ab
ordinario, aat memoriter , aut de fetipto pro­
libros, indice fandiflitnidomini noilri Pii quar­
nuntient . Id autem tamdiu fiet , quoad liber
ti audoi itate edito, nominarim vetitos, pueris
bomiliarius ad hunc curatorum ufum metropo­
non interpretemur, aut ab illis legi patiantur;
fed neque etiam alios , quibus obfecena , vel
litan! cura prodibit in lucem. Sed , ut norint
epifeopi » At eorum indudriam , qui doârina
turpia contineamur. Prucipimus etiam, ut bo­
funt prrditi, tf lllotunrdaligentiam, qui alio­
nis motibus , Ac falutaribus przceptis eos eru­
rum verbis divinam legem enuntiant, jubeant,
diant ; in ptimifque in aliqua pia, Ar Chrifliafi «is iia videbitur , ab unoquoque parocho At
na inftitutione ■ It epifeopo videbitur,exerceant :
ceteraque omnia officia , que Leo decimus in D curato unum lingulis mentibus ab eo habitum
in ecclcfia fermonem adfemitti. Quinegligen.Laterancnfi concilio (latuit, prudent. In iis fi
.tes, aut contumaces fuerint , eos ordinarii ar­
deliquerint, pro delidi genere pledantur.
bitrio fu· puniant: Ac prnterea deligant qui eonimdem impenfa opus illud et plere poUim ,
IV.
donec ipfi refipifcenres munus fuum expleant .
Quo etiam modo iliis occurrere poterunt, quos
etiam vel peritorum indultria , vel homiliarum
Parochi fingolis dominicis, & aliis icitis die*
libris, vel alia quacumque ratione adjutos, pa­
bas, qui ecdcfi· pracepto agi foleant , paetis
rum proficere ; quofvc ei moneri minus aptos
Enguii in fuis parochiis initia fidei tradant ,
efle, vel praedicatione-deftruete potius , quam
•dificare judicarim.
·χ
eolque ad obedientiam primum Deo , deinde
Extra urbem vero in oniverfa dioeceG , prê­
parentibus prcflandam , erudiant.* ac propterea
a prandio nata hora, proprio Campanae tono »
ter officium, quod curati pnrftabunt , tam mul­
ad id muaus alfignato , ad ecclcfiam convocan­
to· diftribuant epiicopi contionatores , ut in
E
curatis ecdefiis , que in firequentioribus focis
das curabunt .
(it· font , ceterifque omnibus etiam non cura­
tis , in quibus ipfi opportunum judicaverint ,
intra cutuique menfis Ipatium, faltem feme! in
Df frtkntl» tbttltpli.
aliquo aie fello, Dei verbum· prxdicetur . Eos
autem ab illis , in quorum ccclefiis prrdicaQu* ecclefi* cathédrales , aut collegiate in
bunt, hospitio recipi volumus, fuppeditatis om­
opidu inligntbus prabendan- , au. ftipei'·· jtn
nibus rebus ad eorum vidum neceflariis , data
quovis nomiae theologi· : rv ■.-rp*·. 11 a.Tgn utr
etiam eleemofjrna aliqua ex frudibus beneficio­
non habent» cumin illis fj.rcm cciic*' um Trirum, vel etiam largitione laicoeum , fi benefi­
dentinum prebend am primo «a aura ’ ad hunc
cia tenuiora judicaverint epifeopi , quam ut id
ufum constituent, quam ci tii'n nmodo » qui
ontu ferre poffint, nifi fine, qui jure debeant,
ad hoc munus per fe pre liandum idoneos fit «
vel dare confuevennt.
Iis

9

MUt tv.

Concilium Midiolancmsb

I? <*Μ3Β““£,'η,η-

(0

J ύ aotem, qui przdicandi officio, «ut qua- A doceant, przpofitis fuit,etiam dyfcolis, obedite .
ANNO
Quem etiam Qspiffimc moneant exapoftoli len­ cmim
CHum cumque ratione fidelibus Chriftianam doârinam
tradundi
munere
funguntu»,
haut
viaui,
ti
ra
­
tentia
,
ut
faciat
4/rmsrMiars
,
ararstarr
,
psjtalan»I0J.
sjO
Mi , (voriaresw a pisari pro Msa&u kJaieukai,
tionem ineundam proponimur , ut facram feriqa»
<·
fahiatitaH
na^irati
f*»t
·,
prafertin
ven
pturtm interpretentur eo fenfu , quem catholi­
ca ccclcfia , de confcntiens fandorum patrum
pr* <<> ■ fai pwvqr/aar qaajf variances fn saias«uftoritas comprobavitneque quidquamabeebni sirum raddirarij ur qasrsans cr
clefi* , aut a doâoribas ccclcfia probatis alie­
vetant ferant ia entni fiftatt V tafiUate.
Ita afficere ftudeant auditores, ut fu a peccata
num proterant , ut , Ii quando ad auditorum
dolenter defleant ; quos interdum propofitisluputilitatem utendum erit allegoriis > ear et rece­
ptu ab ecclefia ferrptis feligant . Ne certum
pliciis Merni ignis a flagitiisfr facinoribus deter­
tempus Anticbrifti adventus, & extremi judicii
reant i interdum commemoratis czleftis vita pr*diem pendicent reum illud Chrifti domini ote
miis, ad virtutes , in primis vero ad Dei , *
proximi amorem , acCfBdant.
tcftatum fit :
veftrvain^ft ttatfna vel ·*Decreta concilii Tridentini , przfertim qua
mtitu . Neve quidquam pneterea foturum et
facrir literu divinareeique eventui certam diem B ad mores Λ difeiphnam Chriftianam reftituenpraefinire audeant. Neque temere, id (ibidivi*
dam pertinent , * has noftras conflitutiones
nitui revelatum elfe , affirment. Ne hiftorias
populo ftudiolius inculcent.
ex apocryphis feriptoribus populo narrent ; Ne­
Omnes hortatu 8c pmccpiis ad pietatem eru­
ve miracula , qnz probata feri pt or ia fide non
diant , & que Cujufque fit propria virtus, quod
commendentur . Si qua rlmen auditoribus iaofficium patris, filii, viri, uxoris, domini, fer­
lutaria judicarint , ita commemorent, ut a cer­
vi, laici, clerici , privati , magillratus, om­
ta eorum affirmatione abftincant. Ne ineptas &
nium denique ztatum, generum, ordinum par­
ridiculas fabulas recensant: Neve fupervacanta
tes, Se munera aflidue commemorent.
8r parum. fruSuofa.
' i
Hanc pneterea rationem habeant, ut non fo­
Ne hzreiicoium opiniones,
argumenta re­
tum Dei, tt ecdefiz przcepta fervanda effit do­
terant apud imperitam multitudinem · Quod fi
ceant , led modum illis tradant, quo ea ex Dei
alicubi necefiitas poftularit , ut eorum falfa
voluntate iervare oporteat. Commoneant ut non
dogmata accuratius , ac liberius confutentur ,
folum prcceptis fervandir , fed etiam confiliis
id non longa difputattone , fed gravi redar­
ampleâendis , ad perfeâiorem vitam in dies
gutione faciant, quod facile aflequentur, Ii ca­ CI magis contendere ftudeant.
tholicam veritatem expromentes , fan&z eccleDoceant quomodo utendam fit bonis animi,
lise, conciliorum, & probate veteris confiictucorpora, ft externis : quove modo feeundis 8t
dinis luftoritate, ac fanâorum doâorum, quos
adverfis rebus: us ea fint illis tamquam inftruprobat ecclefia , tcftimoniis roborarim ; Sr faments ad confcqucndam vitam czlencm.
crz feripture locos , quorum Cenfus ab illis ad
Maxime vero caveant , ne , quod prsceptis
corrumpendas litnplicium hominum mentes de­
& hortatu sdificaqt, id vita & moribus deflruant:
pravantur, 8e ex aliis ejufdem feriptone locis,
ne, cum aliis przdicaverint , ipfi reprobi effi­
& ex fandorum patrum fentencia fideliter in­
ciantur. Indulgentias populo nc publicent, nili
terpretentur . Sic enim fiet, ut dogmatum per­
de confenlu epifcopi.
vertiras , quae falfa interpretatione nitebatur,
■ Neminem populo paupertatis nomine commen­
catholicae veritatis vi, & redz interpretationis
dent , pift ia tcftimqnium ab epilcopo feriptum
pondere corruat . Ne quid ambiguum , ancepfattulerit.
ve loquantur , quod auditoribus varie intelliNeque ei inter concionem permittatur ut egendi occafionem praebere polfit. Neve concile,
lecmpfynam a quoquam petat in ccclcfia , fed
Kc obfcure quidquam exponant , qua et re au- D* aut ad fores ccclcfix ftet , aut per eos , qui
ditorum animi expcâatione incerti ft fufpenfi
eam curam lufccperint , id negotium ita com­
relinquantur.
mode ac celeriter agatur, ut minime concionem
Ne oftentandz dofttinae, 8r eloquentiae cauimpediant.
fa, difficiles atque inanes quzftiones , fucuni­
Sacra concio noftu numquam, fed opportuno
ve orationis , ic pigmenta conquirant , unde
tempore, epifcopi przfcripto, habeatur.
lui ipfius potius quam Jcfu Cbrifti przdicatoDum habetur, nec miff* aut horst canonic·
res elle videantur . Sed przcipue in evangelii,
clara aut iubmiifa voce in ea ecclefia dicantur ■
fymbolt, orationis dominicas, angelic· falutaEpifcopi iis diebus, quibus legitime impedi­
t Ionis , decem przceptorum , facramentorum
ti przdicandi munus in fois ecclefiis pet alios
ecclefia; , 8c factorum rituum dilucida explica­
przftabunt , elfdem facris concionibus , qsiantione verfentur. In reprehendendis vitiis ita fe
' tum poterunt , interefle ftudebont . Qui vero
gerant, ut pietatis , & caritatis (ludio eoa «ddignitates, perfonatus , vel eanpnicatus in caouâos, non hominum, fed peccatorum odio id
thedrali ecclefia obtinent, fc alii ejufdemecclefacere omnes 'intelligent. Diligentes, ac vehe­
fiz clerici , dominicis ac feftis folcnnibus die­
mentes fint in iis vitiis & peccatis exagitandis, E bus femper ; quadragefim· autem , Ic adven­
ia quibas magis volutatum populum , aut ad
tus tempore quamfzpiflime verbi Dei concio­
ea procliviorem vident.
nes in eadem ecclefia audiant > qnod officium
In pravas etiam confuetudines invehantur ; &
ceteris quoque civitatis clericis przftari diligen­
in eas, qu· etfi male non videntur, tamen fa­
ter curabunt epifcopi ; ut ipforum exemplolaicile peccandi caufaoi afferunt.
ci etiam ad audiendum Dei verbum ftndiofius
Ne qoemquam nominatim , aut tacite illum
confluant.
defienantes, inferentur.
Concionis audienda esufa, loca virorum, ft
Ne In ordinem ullum, ftatum aut vita genus
mulierum, fi fieri poteft, epifcopi cora diftinab ecclefia receptum, invehantur.
guantur, qui ad id «xequenoum idoneos aliquot
Ne epifeopos, aliofve pntlatos.neve civilei maviros adhibeat : le a tzcularibus magiftratibus ,
gïftratus cum. auditorum offienGooc afperius ob­
fi opus erit, auxilium petat.
jurgent , fed pie potius admoneant «populumqee
Cent. Geafral. Tom. XXXIV.
VIL

not rv.
.ΑΜΝΟ
CHXSTI
10b

CONCILIUM MIOIOLANINIR L

A

»

IX.

VI J.

Qm fmaj» fiutt

i» [urii imufieubett
tffiugtnJie.

B» /mAsvsuw rttijttitrnm fturuiut.

CHKISTI

»»·►

Ut fandorum reliquiis , qu· debetor, vesaeratio te cultus adhibeatur, natuimasi ut ia hacis booeftiAmis , ac decoris vafculis, qua de­
bent religione, efferventur.
Cum populo pietatis caufa oftcndaatnr , la­
mina accendantur.
Ex loeulis veto, te receptaculis, ubi condita
funt, ne educantur..
Ne temere omnium oculis exponantur,
Neve queftus gratia.
Cetera etiam de reliquiis, quas a facra Triden­
B tifia iynodo decreta funt, epifeopus inviolate fer- *** ’(-·*■
vari jubeat.
X.

ia.
Cbm facrofanda Tridentina fynodus decre’**' verit, nemini licere ullo ia loco, vel ccclelia,
etiam quomodolibet exempta , ullam infolitam
ponere vel ·, ponendam curare imaginem , nifi
ab cpiicopo approbata fuerit, ejufquc diligen­
tis Se cure comuaendarit, ut in facris effingen- dis imaginibus nihil falfum , nihil profanum,
nihil inhoneftum , nihil praepollere , nihil non
rede atque ordine adhiberetur , illud io pri­
mis caveant epifeopi, nc quid pingajur, aut
fculpatux, quod veritati feripturarum, traditio­
num , aut ecclcfiafticarum hiftoriarum adverfetur: ne cujus ledio prohibetur, ejus imago po­
pulo proponatur.
Dt
trtilet , rreiufieiii , Ji-ouuteiuùbufaiu
Hiftorw quoque, quibus neque ecclefia, ne­
ffbibitù .
que probati feriptores audoritatem ullam dede­
runt; fed fola vulgi vana opinione commendan­
Mago», 8c maleficos, qutfe ligaturi», nodis,
tur, effingi prohibeantur. Deinde uniuftujufque
characteribus, verbi» occultis mentes hominum
imaginis os, corpus, corporis habitum, & fla­
perturbare, moibosinducere, vel expellere ..cor­
tum , ornatum , Se locum infpicicndum curent
porum figuram, 8t conftitutionem immutare, ven­
epifeopi; ut hac omnia ad prototype dignitatem
tis, tempcftari, aeri ac mari incantationibusimpeSeianaitatem ap'a fini 8r decora ; atqueex ima­
rarepofld fibi peifuadeat, aut aliis pollicemur : ceginis infpcdione pietas excitetur , nulla vero
terofque omnes qui quovis artis magica , & vene­
turpis cogitationis detur occafio . Hac Se reli­
ficii genere paftiones, & fixdera csprclTc , vel ta­
qua hujufmodi ex Tridentmi concilii prarferipto, C cite cum datmonibus faciunt, epifeopi acriter pu- i
ut commodius epifeopi exequantur , convocent
niant, 8tc focictate fidelium exterminent.
Tuarum diaceleon pidores, Se Iculptores; omDeinde omnem divinationem ex aere, aqua,
nefque pariter doceant , a quibus cavere debe­
terra , igne, ex inanimati» , ex unguium fc li­
ant in facris imaginibus effingendis: cnrentque
neamentorum corporis infpedionc, ex (ortibus,
ne illi , inconfuito parocho , aliquam facram
(omniis , mortuis , aliifque rebus, quibus per
imaginem publice, vel privation effingant. Quod
drmonum (ignincationem incerta pro certi» af­
G qui deliquerint, puniantur tam ipfi artifices,
firmantur , futura praedicere , furta, tbefaurox
quam ii , quorum fu.mptibus , vel juliu effid·
abfeonditos commonftrare (e polle profitentur,
trunt imagines ·
St hujus generis reliqua , per que cuiiofortim ,
Parochi vero epifcopofignificent, qus ille ju­
& imperitorum hominum mentes facile decipiun­
dicant in facris imaginibus effingendis ad fe
tur, coeceant 8t ejiciant. In eo» etiam, oui hu­
propter difficultatem deferri debere.
jufmodi divinatote» , fortilegps , Conjeaore»,
QiiocT fi quu jim pi-t· imagines, fidave fiariolos 8r cujufvis generis magos de aliqua re
mulacra ob aitificum temeritatem , aut infeiConfulucriot, vel, ut confulereutur, cuique su­
tiam , ejufmodi fortafte fuerint, ut ferenda nul­ D dores, adjutores, hortatorefve fuerint, vel eu
lo modo videantur, ea curentepifeopi, dodra­
fidem habuerint, fevere animadvertant. Siquis
rum etiam , 8c peritorum virorum confilio ad­
etiam annulo», ve! aliud ad magicos vel (uperhibito , ut omnino deleantur , vel faltem ali­
ftmofos ufusfeceiit, aut vendiderit, gravi poe­
qua ratione coriiga.itur.
na afficiatur . Aftrologi, qui ex Solis, Luna,
8c aliorum aft'O'um motu, figura, & afpedu ,
VIII.
dc hominum adi>nibus, que a libe o volunta­
ti» arbitrio proficifcuntur , certo aliquid even­
Dt aâivaifsr , <T repra/MraiNarfau futrii.
turum affirmant , gravibus panis plcâanrur:
que poena etiam ad eos pertineant, qui ad il­
Quoniam pie introduâa coniiictudo reprafen*
los ac hujufmodi rebus detulerint . Denique
tandi populo venerandam Chrifti dominipafliopanas fumant epifeopi de iis omnibus, qui in
nem , & gloriola martyrum certamina, aliorum­
r meris fuCceptionc , aut cujulvis rei inftitutioque UnCtorum resgeltas, hominum perverfirate
ne, vel progreffione dies, tempora, Se momen­
eo deduda eft, ut multisotfrnlioni , multis et­
ta obfervantes , quadrupedum voces , avium
iam ii!ui, 8edefpeâui fit, ideo llrtuimu» ;
£ garritum, aut volatum notantes, ex occurio et­
Uc deinceps (aleatorii pallio, nec ia facro, nec
iam hominum, vel pecudum fiifcipicndi operis
in profano loco agatur, fed doits Se graviter eafelicitatem augurantur,
tenus a concinnatoribus exponatur, ut qui funt
uberes cont.oo»m frudu», pietatem Se lacrymas
XL
commovear auditoribus, quod adjuvabitptopo( :a crucifixi fa! val ut» imago, cetcrique piiaaus
externi , quos ecclefis probatoi efle epifeopus
Blafphemie impudentia te impietas eo projudicabit. Item fandorum martyria 8r ad tones
lapfa eft ■ ut in ea coercenda vix fbtis diligen­
ne agantur, led ita pie narrentur, ut auditores
tia adhiberi pqfle videatur, itaque fact h cano­
ad eorum imitationem , venerationem , 8c in­
nibus, 8r pontificum decictis, maxime vero iis, mj, ,a 4
vocationem excitentur.
quo Leo X. in Laterancnfi concilio decrevit, ref »■>■■·■
innixi hac mandamus:

Ite

ij

Concilium Mbdiolambnii I.

\ 14

ANNO
Ut quicumque Deo pelam feu publice malt. A
Iis etiam diebus Audebunt epifeopi, ne perfo- anno
CHtlfTI dixerit , contumeliofiique aut obicanis verbis
nati homines incedant .
CHXirri
Na ludi cquefires, cerumina , aut alia ludi>ι*ι·
sjSj. dominum noftrum Jefum Chriftum, vel glorio­
lam virginem Mariam ejus matrem , cspreffi
era ft inania foedacula adhibeantur .
Chorea, faltationes in urbibus, fuburbiis ,
blafphemavetit i fi clericus fit , primum frq,itibus unius anni beneficiorum ecclefufticorubi,
opidis, vicis, Aut ufquam omnino ne agantur.
quacumque habuerit, muldetur . Sriterutn in
Doceant vero populum , debere unumquem­
que , cq potiffimum tempore , in divinis offi­
eo peccarit , eo beneficio , quod habet , pjivetur , te ii plura obtineat, eo privetur «quo
ciis, & concionibus audiendis frequentem effi ,
ordinarii» privandum cenfiierit . bi tertie blafac in precibus , recolendifque Dei maximi be­
neficiis , affidue verfari .
phemarit , dignitate· , ac beneficia omnia ,
quacumque habuerit , eo ipfo amittat , ad ca­
que deinceps retinenda, aut obtinenda inhabi­
CONS TIT UTIONUM
lis fit. Si vero laicut fuerit, primum, aut etiam
lecundo, nechnia muldetur ex praferipta in eo­
dem concilio ratione . Tertio gravem paniten- B
PARS SECUNDA.
tiam publice agat, eo modo, quo a facris ca­
nonibus prsfcriptum eft.
i.
Qui vero fandos blafphematit, aut in Deum
ft gloriofam virginem, matrem malcdi&a , non
De Ut <f»e el fecre»eaten» ehnieiftretieit»
. tamen palam aut publice contulerit, mitiua ali­
Itntreti» pertinent .
quanto judicis arbitrio puniatur.
In foro autem confcientiaci, quiblafphcmia
reus fuerit, gravem pro modo culpa poeniten­
U O major ft uberior eft facramentorum
tiam confeflui imponat . Qui blafpbemantetn
irudus , quam ut ejus vis explicari facile
audierit, Ii poftit line periculo , afprrius objur­
polm ; eo diligentius , & intima animi pieta­
te, ft externo cultu , ac veneratione tradanda
get : omnino autem intra triduum ejus nomen
ad judicem eccleliafticum, vel faculatem defe­
ac percipienda funt . Quod officium ut omni
rat . Si plurcs timui audierint, linguis idem fa­
Audio , ft opera noftra adjuvemus, prater ea ,
ciant : nili’ inter eos conveuerit , ut unus pro
qua ad falutarem hanc rationem conftituit Ia­
omnibus eo fungatur officio . Quod fi domini, C era Tridcntina lynodus , quae àc epifeopi , ft
mercatores, aut artifices, famulos , aut miniparochi inviolate fervare debebunt , nonnulla
ftros audierint blafphemantes , fcmcl monitos,
etiam, ad tollenda incommoda & abufus, quos
li iterum in eo genere peccarint, domo ejiciant.
i> provincia noftra hominum vel culpa, velnePrincipes autem , te magiftratur per Dei glo­
gfigentia in facramentorum jdminiftrationem
riam, quae blafphcmia maxime violatur , «bfeinvexerat , ftatueoda duximus .
cramus, ut hac omnia dii igentillime fervar i HuPrimum autem magnopere hortamur epifeodeant , uberrimam piz curae a Deo mercedcm
pos, quorum diaceles inter fe implicat· , ft
‘ ' expedantes , prater decem annorum indulgen­
confufa funt , ut communi voluntate , atque
tiam , quam Leo X. in eodem Lareranenfi con­
fententia rationem inire ftudeant > qua expli­
cilio , ft ipfis judicibus , & deferentibus elar­
cari & commodius diftiogai poffint ; adhibi­
gitus eft. Quod fi faculares judices, quod mi­
ta etiam , C opus erit , prodentia , ac dili­
nime futuram fperamus , blafphemi* convidos
gentia vicinioris epifeopi , ut amice fublatis
impedimentis , negotium de communi eorum
juftis pernis non affecerint ; ferant i i idem pa­
nis , quas de fontibus fumere neglexerunt , ex
fententia , (edis apoftolica audoritate, confi­
eodem concilio fc teneri.
D
ciatur .
Qua parochiales cccjcfia pattern habenti fui
X I L
populi extra mania urbium , vel opidorum ,
vel alibi ; quo fiat , ut parochus , prsfertim
De fe/ftettet lien» ealn .
nodurno tempore , illis hominibus facramenta
commode adminiftrare non pollit-, in illisepif­
Maximam in eo diligentiam ac Audium epif­
eopi aut eam partem commodiori parocnis
eopi ponere debent, ut dies fefti pie landeque
uniant ; aut etiam, invitis redotibus, ex conoblerventur ab omnibus. Cum enim ii potiffiAitutione Alexandi III. & decreto concilii Tri- MCn.c.*.
mum ad celebrandas Dei , A- fandorum laudet
dentini, novas conftituant parochias.
Sauf.
falutariter inAituti fint, curandum cftetiam di­
Illis autem facerdotibus , qui de novo erunt
ligenter , ut ne iit ipfis quifquaus ad divinam
ecelefiis recenter eredis praficicndi, congruens
ommfionem tcanima fuc perniciem abutatur .
affignetur partio, arbitrio epifeopi , ex frudi­
Prohibeant igitui ii , ne illiberales artes
bus ad ecclcliam matricem quomodocumque per­
exerceantur , aut ullum opus fiat eo tempore
tinentibus : &, Ii neccffi erit, compellant po­
«lienum .
E pulum ad ea Jubminiftranda, que fufficiant ad
Ne quid ematur , aut vendatur prater Id ,
vitam novi redoris fuftentandam .
quod ad vidum illius diei , vel ad «gratorum
Quod praterea Tridcntina eadem fjrnodo -de­
curationem necefiarium fit .
cretum eft, ut ccclcfiarutnredoribus tot facerNe officio·, aut omnino, aut aliqua ex par­
dotes adjungantur, quot ft ad facramenta pate, aperta habeantur. Ne fiant nundina, fed,
rochianis adminiftranda , ft ad divinam cul­
qua fefto die fieri confucverinr , in anteceden­
tum fatis elfe poffint , id epifeopi omni dili­
tem , vel fcqoentem diem , qui feftus non fit ,
gentia exequantur . Parochiarum diftindio ,
transferantur. Qui fecus fecerit, levere ptedaqu· familiis , non certis finibus , fada eft ;
tur epifeopi arbitrat· .
ft pa rochrs ad facramentorum adminiftratioPro officinis apertis , rcbufve venditis , fi fi­
nem , ft populo ad illoram fufeeptionem ma­
lius, famulus, mlniftri deliquerint , etiam pa­
gnum incommodum affine folet, quare epifeo­
pi , fublata intra fex menfes divifione paro­
ter, dominus, & artifex, panam fubeant ■

chia- .

15

""î"'

Concilium Midiolaninii I.

*“«“*«*««■«·

*ANNO chiarum per familial fafta, cm certi* limitibus, A ficii fapius eoe parochus admoocbtt j curabit- a WHO
CHRISTI terminifque prcfcribant.
que ur compatre· tale· dclignncnr ,, qui fidei ft CHRWTJ
ι»·ι·
Cum liera taco ta ecclefiie non lolnm 6nt fimorum ratione fufeipieodo maneri fetiafeccrc
tfOh
morn* Ube , veram etiam floc avaritia fufpipolfint .
ctooc pcvbenda flnt i caveant omnes, M ia eo­
Caveant vero parochi , ne excommunicato·,
vel eos, qui eo anno , pnfeha· tempore , ex pemrum adminiftratiooe qnidquam exigant , aat
etiam verbi· , vcl tignu , direde , vel indirecepto eoclelia peccata confeffi non fuerint , *
Ac petant .* Qui feeua fecerit, eum * pania
fanâiflimam cuchariftiam non fumpferiot , ad­
jure communi ttatatia r It alui arbhiio epifeopi
mittant ad levandum baptixatam de facio
picAi volume· .
fonte .
Studeant epifeopi , at in ecclcfia fua catheSacerdos baptixaturus, primum, quam aAiodrali in (aeramentorum adminiftratione, inexornem fufcepturns Iit, diligenter ipfc animadver­
ctfmit fontium , It fponfornm bcnediAionibu·,
tat , lc ad tanti muneri* funâ'oocm (anAe »
ritu· & ceremonia ex more fanâa Romane ecgravitevquc accedat. Deinde compatre· moneat »
clefls adhibeantur .
ut jacit omnibu· » nygifqua femoti* , pie , ac
Omne· vero inferiorum ecclefiarum , quas B religiofe, quid agatur » attendant : intelligen­
cumque illa flot , reAores in hit omnibu· ab
te· Chrifto filio· fpiritualittr generati » teneri­
obfervatione eat hedral i» ecclcfla nuila e« parte
que fe pro fuo fufeeptioni* ofhcio, eos catholi­
difcedaat · Sacerdote· in (aeramentorum admica fide,.ft probati· moribu· inftituere » fi pa­
niftratioue femper fupcrpclliccum & ftolam ad­
tentes id facere.omiferint .
hibeant .
Detcftabilem confuetudinem baptitatos in­
Epifeopi in adminiftrandis (aeramentis illo­
fantes in altari collocandi , ut muneribus comrum vim , & ufum , pro eorum, qui lump fe­
patrum inde redimantur , epifeopi fevoriu· vin­
tior , 3c adfuerint , intelligcntia , diligenter
dicabunt . Compatre· » & commatret nihil in­
explicabunt . Idem quoque facient parochi ea
fantibus , quos fufeeperunt , aut eorum paren­
ratione , ac lententia , qua in catechifmo ,
tibus , baptifmi tempore largiantur.
Roma edendo auftoritate fan&iŒmi domini noCum oleum chtifmati· confccratur , omnino
ftri , prnfcribctur . Interim veto aliquo catho­
interfiat , ft qui dignitate· , feu perfonatu·
lici feriptorit catechifmo ab epifeopo deligendo
obtinent , & canonici , ac reliqui cathcdrautantur .
hi ecciefi* clerici t ft quos ex alii· ecclcfiit
Parochi crebri· cohortationibus in id auxi- C fux civitati* & diacefi· epifeopus vocando* du­
tnc incumbant» ut populo· tibi commifiui , ad
xerit .
coufcffioncm » & communionem frequenter» prrCaveant parochi , ne facrum chrifma in bapcipue autem in nativitate domini » A pcntecotifmo a laicis attingatur ; neve linteola , qui­
fies , ac alii* folennitatibu· accedat . Ægtotot
bus in baptixati· facri chtifmati· unAio extergi­
vero etiam non vocati invifant » ut ad (aera­
tur, ad hoc aflervent, ut ii* tangenda tradant,
mentorum iufcçptioncm inducant : tc cotum
quo· parentes baptixati fibi compatre·, fc com­
ammabui, quacumque ratione ponunt, folic ite
ma tres fieri cupiunt.
confulant.
,
Singulo parochiales ecclefi* Angulo· fonte·
Sl parochi in aliam ecclcliam tranficrint » an­
habeant , in quibus diligenter toto anno fer­
tequam a priore migrent » fucceffbri libro· travetur aqua baptiimatis folenni ritu benedant', in quibus eorum, qui baptixati » confir­
diAa .
mati, matrimonio juo&i fuerint , nomina defParochu· librum habeat , diligenterque cucribi, infra jubemur . Qui fecus fecerit gravif- ■
ftodiat , in quo baptixati parentum , & comfime ab ordinario puniatur.
patrum nomen » cognomen » diemque nativi­
D tatis , ac baptilmi , & an ex legitimi· nuptiis
I I.
Îirocreatus fit , de fer ibat : & quotenni· finguorum annorum feriptn ejus rationis exem­
plum det epifeopo , qui id fideliter aflervanfirliiKirt ti Lift ifmi Jtl/miaifirtlitMtm .
dum curabit .
Nemini liceat quemquam intra domefticos
Moneant parochi puerperas , ut cum pri­
mum poll partum domo exierint , mox ad
pariete· baptiiarc, ltd natum infantem ii. quo­
rum eftea cura, ante nonum diem ad fufcipicnecclcliam , Deo aAurc gratias. accedant, ubi
dum baptifmum in ccclcfiam deferendum curent t
bcnedidioncm a 'parocho fufeipiant.
quod fi neglexerint, er communicationis panam
(abeant . Permifla eft tamen » fi inftet pericu­
III.
lum , facultas baptiaandi in peivatis adibus facerdoei j vcl Ii ia abiit» alteri facrix initiato i
Quo ftrtiocot »1 funtotcoti nnfirmctitnii
vcl G non adfuerint » laieii l primo mari » aut
demum femina· , qui reA» noverint' vetam baptiimi formam : Ego te baetito in nomine Pa- £
Minori feptennio confirmationis (aeramentum
tri·, A Filii, It Spiritu· (anâi. Quibat verbi·
nemini prsbeatur .
nihil prorlur ab ipfii addendum, vel detrahen­
Parochi in ecdefia ante denuntient tempus »
dum ede , crebro populum fuum parochus ad­
quo factum chrifma miniftrandum erit.
moneat . Quod fi domi baptuatui poftea vire­
Eos, qui confirmandi fint , eju· (aeramenti
nt , omnino intra nonum ab ortu diem, vel cum
vim ac virtutem edoceant .
primum per valetudinem licuerit, eum in eccle­
Sufceptores ia (aeramento confirmationis ,
na liftant » ubi fi reAam baptifmi formam fer.
neque iis, .quos fu (ceperint , neque coram pa­
vatam cite conftitcrit » ei tantum ritui » ac cerentibus quidquam largiantur ; ne cuiquam ,
remoni* baptifmi adhibeantur .
?uod aliquando commifliim eft , iterandi hoc
Fidele· in baptiaandi· filii· eo· potiu· eli­
aeramentum » quod nefas eft, oceafionem pr*gant computes qui coram animo confulerc ,
bcant .
quam qui inopi* fabvenire poffirat . Çujui of­
Omnem diligentiam adhibeant epifeopi , *t

qua

17

CoMCfHWM

Midi οιANiNiB

L

ig

m ration· commodius fieri prurit , parochi A Ut (aeramentum ia altari decanter ornato τχκ ANNO
coUocetar , quo tempore , / vel litania cantet·- chujt,
CMKUTI elcribant confirmato· , It compati·· i fervatis
ceteri·
omnibus, qu* de libro baptiaatis defcritur , vel, fi teaaporu ratio patiatur, mitfa ce>i·,.
«»*»·

J

bendis prnferip&nsus .

Irbretiu : Mnoc tamen catta ambitum templi
facra euchariftsa deferatur t nifi ieeua videatur
I V.
epifcopo.
Nemini autem eo , prêter orantes cuftodes , '
Om ftrtimi
/inaunufi [uSt
hujat ontioob caafa noAa convenire licear.
Interdia autem mares, quantum fieri poteft,
(eparatim a femini· orent.
Dic fefto corporis Chtifti domini , cum faNemo oafcha tempore euchariftia iumptioncm «11· de caofe differat .
ctofan&a euchanffia in folenni fupplicacionc geQui ptaftituto tempore eon communicarint,
ftatnr, fi adfuerit cpilcopas , i· eo ferende euchariffi* officio fungatur ; fi non adfuerit , id
coium nomma parochus ad epifcopuin , ad
tex die· poll oAavam pafch· , fcripto defe­
munus exequatur foies is presbyter , qui fecun­
rat , expoCtis etiam eaufi· , qua· extra coafef- B dum epifeopam , pro ejus loti confuetudine ,
fionem cognoverit t àlioqui panai det epifcopi
honor* ceteris preftat : nifi ex privilegio , aut
confuetudine ad alium presbyterum ea cura per­
arbitrato .
In eo· veto omnes epffcopus cenfuris , 8c
tineat .
(Jt (an&ifltma euehanftia ad agrotoi fu mena
alii· pani· actiter animadvertat : Hi exceptis,
cum religione deferatur -, parochi populum fequi epi idem parochi confilio juftade cauls fumpiffime hortentur , ut frequens femper profeptioncm in aliud temp·· produxerint.
Huic decreto ne haut fieri poffit . ftatuiquatur .
nuit , ut G quit ex neceflitaie , vei alia jufla
Quamobrcm etiam fodalitatc· corporis Chricaufa, ab epilcopo, vel proprio parocho com­
fti in parochiis inftituant .
probanda , extra parochiam fuam diAo tempo­
Cum vero deferenda erit, tumeam campane
re euchariiliam fumpferit : parocho fuo de eo
fonitu pismoneant ■
fidem faciat · fin minus , in eum agatur ac fi
Lumina, tintinnabulum , &: decorum vafeulum, velo etiam decenter conteâutn , acprcternon commonicaflet .
ca, ubi fieri poterit , umbrtllstn adhibeant .
Publici coneubinarii , feneratore· , ac blafÎihémi , 4c alii ejulmodt facinoroii bomtnet C
Duas autem (aerae euchariftiae particulas de­
emel ad panitenttam it communionem adferant : ne, cis ad ecclefiam redeuntibus , po­
miffi, fi poftea eo· in eodem luto peccatorum
pulus inane vafculum adoret.
hzrere cognitum fuerit > amplius ad Iaeram
communionem ne recipiantur : nifi poftea eos
V.
vitam , It moret re ipfa cmrndaffe perfpcJJ»· pertinet nl (ileiruimm etifrt .
xertnt .
Eueharifti* iacramentum , abi pro eeclefiarum amplitudine commode fieri poterit , mari,
Prercepit facra Tridentina fynodus, ut, qu«but feorfem a feminis minilbetur.
cumquc in mifls celebrationem irrepferunt a tan­
Qui fumunt , ut ad Deum tali tempore ac­
ti facrificii dignitate aliena , ea epifcopl tollere
cedentes decet , demiffb habita, 8c humili vefedulo ftudeant- Quamobrem nos eiuldcm con­
ftitu , panitentiam * animi fubmiflionem pre
cilii decretum exequente*, ut fan&immum mli­
le ferant .
fe facrificium, in qua, illa Deo Patri placens
Sacerdos fsnffiffimam euchariftiam iis , qui
hoftia, Jefu· Chriftus inodorem fusvitatisoffer­
raro fumunt , noa prius miaiftret , quam eoa D tur, lingulari religione ac pietate, ffcsfacetdodiligentius admonuerit , quanta reverentia 8c
tibus celebretur, It a populo colatur , hac ilahumilitate qd tremendum ilhsd ferramentum ac­
tuimus : epifcctpus nofle ftudeat omnes qui in
cedere debeant , quantaque iliis (uppücia fiat
quavis ecclcfia miffam celebrare, vel fscerdoparata, qui indigae fufeipiunt.
tem,*qui celebret , exhibere debeant :cogarque
A dole icentibus , qui tunc primum euchafuo officio fatisfacere .
rlftiam (umere voluerint , parochus non pre­
Nemo clericus , vel faicus in fuis istculaheat , nifi eoa ante aliquot diei examinant :
ribu· ccdefii· , capellis, vel oratoriis , quam­
& de vi de ratione facrameoti diligenter invis ab ordinario probatis , etiam fi jutis pa­
Aruxerit .
tronatus fiat ,, qucmqaam Cucularem , vel rePopulo , poftquam euchariftiam fitmpfetit ,
fiularem facerdotem celebrare patiatur ; qui
vinum calice confecrato , vei alio vale , quod
criptam celebrandi facultatem, fingvlis lex
ad (acri calicis formam fa&am fit , ne pnementibus renovandam , ab epifeopo non im­
beatur .
petraris .
Epifcopus diligentiffimc curet , ut in cathe­
Quod fi quis onus recipiat ad tempus vel per­
dral) , collegiati·, parochialibus, & aliis qui- £ petuo ibidem celebrandi, vel eifdem locis inferbufvis eccjelm , abi facrofanâa auchariftia cuvicndi
hunc non generarim , led nominatim
ftodiri (olet , vel debet, in majori altati collo­
eorum locorum cauia ejufmodi facultatem im­
cetur , nifi neccfiaria, rei gravi de caufa aliud
petrare velamus. Qui contra prnfcriptam ratio­
ci videatur.
nem vel celebrarit, vel, ut celebretur » permiAnte ipfam femper lamp·· accenfa colluceat :
ferit, gravitet.ppnistar .
Tabernaculum , quo aflervatur , ornatum, te
Clericis aliesut disacefis rei divin* faciende
bene feptum , ac munitum fit.
facultatem ne permittat epifcopui : 'nifi offen­
Ut oratio , quam vocant quadraginta hora­
dant literal teftimoniales feu dimiliorias ordi­
rum , coram fanffiffimo (aeramento , quo frenarii fui, duobus tantum messfibus ante , fi in
quentiffimus populus convenire folet , qua pie­
provincia, fi extra provinciam iq l’alia , qua­
tate 8c religione inftituta eft, eadem retineatur,
tuor , fex vero , fi extra Italiam data· : vc( fi
e* antiquiore· fint , afferant etiam feriptum
te propagetur, decernimus.

teto-

1$

COMClllOM Mt DIOL ANA NS B I.

tvffimonium 4c vit», & moribus ab its ordioa- Λ
CMkiSTi riis, in quorum dimceli poft illud tern put aii•JSP qusuidiu permanfetint. .
bacerdotcs qui publice It nocorie crimloofi
fuerint , · mifla celebratione arceantur , ni£
emendata vita fcelcris maculam eluerint.
Facultates , caicumque ab epifeopi· ad banc
diem coocefl· , pluies mittas eodem die cele­
brandi , pofthac irrita ac null* lint.
Nemini fine facultate , ab ordinati· Ccriptii impetrata , in oratoriis fodalitatum faeularium , qua· confraternitates vocant , altifve
ecdsfiis , capeliii « aut oratorii· (aculaubus ,
que parochial·· ecclefi· finibus continentur ',
mittam celebrare liceat dominici· , At reliqui·
fcfti· diebus : niti sbfoluta concione . qaa B
inter mittam ia parochiali ecclcGa babebi*
ÎUF .
Mitt< nec ante auroram, nec pod meridiem·
nil'· ea caufa jure permitia celebrentur.
Ira ecdeliir , ubi plure· mittr celebrari fu­
ient, i· ordo (erretur , ut pro populi commo­
ditate, prima diluculo , reliqui· deinceps debi.
to intervallo diftributis, poftrema autem , quo
tardius liceat·, celebretur. Quod (i eodem tem­
pore pluribu· locis mifla celebranda fit, ratio­
nem ineant epifeopi, ne facerdotcs inter (e aliu·
ab alio perturbentur .
Nullus (acerdoa , quemadmodum a Tridentino lyaodo flatutum eft , in privatis rdibut ,
Ar omnino eitra ceclefiam , Ar oratoria , qu· C
divino tantum cultui dicata , tc a locorum
epifeopi· defignata , ac vilitatZ lint , mittam
celebret .
Oratoriorum autem aedificationem , aut nfum,
ne facile, (cd magna de caufa permittant iidem
epikopj .
In eis amem dclignandis , vel probandi· ,
bare fervent : Na fint io interiorum odium
partibus . in quibus domini , vel familia frequenuiH vertentur ; fed commodo ,
honefto
loco , a cubiculis , tricliniis , & ab aula leparato , ad templi formam &: regulam propius
•credant .
Nec ita angufta fint, ut , qui mittam audie­
rint, ad oftium, aut feneftram ftare cogantur, D
aut denique ibi facri· interdie , ubi promi(cuc
profanum aliquod cterccatur : quod fieri omni­
no prohibemus .
Cui autem >d permiffum fuerit , ia eo rarius
utatur : ne diftraôi homines ilia commoditate ,
ecclcliam Dei minus frequentent ; quod exemplo
etiam noceat aliis >
Ornamenta , It in ft ramenta altarium pro ce­
lebratione mitte, puta ac munda liat : pralertim corporalia , ac purificatoria . Quamobrem
etiam in vino albo , ubi pollit , tantummodo
ad mittit (acrificium facerdotes utantur. Calice·
ea metalli genere, jure permitto, adhibeantur,
eoqoe puetofimi, quantam per facultates licooiit .
E
Die (abbati femper mifla dc beata virgine
celebtetu· , nili dici (oleontlss, vel ecclefi· ioftttntnm interdum obftiterit : quo calo ejus om­
nino commemoratio fiati nifi it id ecclefi· in·
Allato impediatur .
Ne plurcs tiibus . vel ad futnmnm quin­
que , orationes , (eu , ut vocant , collcâz
dici poffint , nifi ubi ecdefiz inftitutum aliud
pofiulet ■
Tollant epifeopi (umptuofa convivia, ludos ,
choreas. It omne inanium oblectamentorum genns, cetetofqae omne· abpfi», qui populi tc»

*“«**"··

g0

meritate, aut facerdotum avaritia in nove , at anno
vocant, mifla celebrationem irrepferuM s Ar in chmisti
cos, qui in hoc genere aliquid poccarint , epif- ·><>·
copus graviter animadvertat .
Magitter ceremoniarum cathedralfa ecclefi·
eos , quibus prima mifla celebranda fit , At
qui porteeea facerdotes minus perite celebrant,
milfia ritibus , K ceremoniis inAituat. Qui
li huic muneri obeundo anus par elle non po­
terit , aliis idoneis facerdotibus epifeopna eai
officii partes deleget . Neque cuiquam peltnsm mittam celebrate liceat , qni ab iis inftitutus non fit.
Praecipimus autem , ut facejdout in mrfln
celebratione ceremonias a Romana ecclcfia inftitutas ad unguem fervent r neque alias Adhi­
beant .
Ut ab omni indecoro, Arabfurdo capitis, oris
Ac reliqui corpori· motu abftineaht.
Ut cum, elevatione pcnAa, itera hoftia mo­
venda , vel futnenda erit, ita moveant, ne ite­
rum (uftolli videatur .
Ut prêter inftitutum ecclefi· Romana iis ,
que (ecreto, vel qua palam dicuntur, quidquam
addi, bel detrahi non liceat .
Ut qua palam pronuntianda funt , diftinâc
Ar clara voce dicant ,
Ut fecreta , qu· vocantur , lectcto etiam
pronuntient .
Ut neque tardius, neque ccloeias, quam par
fit, verba proferant .
Ut propter erroris caiutn, qui in omni patte
mitt* gravis, in canone gravior , in ipfa vero
confecratione graviffimos eft ; mittam legant ,
■oa memoriter dicant, aut canant.
Ut operto capite celebrare non audeant.
Ut quo puriores ad divinam rem faciendam
accedant faltem fingulis hebdomadis peccata (ua
confiteantur: nifi eoa ob mortalis peccati culpam
frequentius id facere oportuerit.
Ut antequam celebrent, (e colligant, Ar oran­
tes mentem in tanti mlnifterii cogitatione defi.
gant. Quod ut commodius fieri po(£c j curent
epifeopi, ut in fingulis cathedralium, collegia tarum, tc parochialiom ecclefiarum (acriftitlingula cellula ad hunc facerdotum orandi Ac me­
ditandi ufum iniiituantur .
Ut antequam ad altare accedant, mittam per­
legant, Ac Cngulas partes ita prapatatas It no­
tatas habeant, ut celebrantes neque errent, ne­
que bcreant ·
Ut facris vettibus induti cum nemine collo,
quant* , neque loquentibus dent aures , meotemque Ar oculos ab omnibus amoveant, quibus
diftrahi poffint, neque a (acriftia Cieant , nifi
cum ad altare eundum erit, quod tum graviter
Ar modefie fiat .
Ut pileum, birretum, aut fubbinetum , chirotbecas, indariolum , aut quodeamque deni­
que hujus generis in altari ne ponant.
Ut ibi rt« in mora fint (acrificio, cnjufviscspedandi gratia . Neve ob eamdem canfam ,
mitti inchoata fubfittant, aut ejus initium repe­
tant. Neve, fi parochi fint, cumiquamgratia ,
me tu ve mittam anticipent, antdtflctant t (cd il­
lam ea potiffimum hora celebrent, qua populo
magis accommodata fit. Neve coocMoem, quam
in ea habere debent, ullo modo omittant. Quod
fi forte quifpiam imperio quodam , aut conromelia, aut minis, aut vi contenderit , ut facerdos quidquam contra «upmhocdocretofancitum eft, faciat : (i clericus Iit, Ar beneficium obti­
neat, eo prirctur: fi non habet beneficium, ne

habe-

ii

”Concilium

«

I0LANBNI1I.

Mi:

piant, eoe plane moneant, ut idoano confrifori anmcI
de eotmn peccatis confiteantur.
CHS ISTI
Quibus etiam denuntient , fe , niti id qua>>·>■
tridui fpatio ad fummum praftiteriot , eorum
curationi defeturoe , parochum etiam curabunt
certiorem fieri de eo, qui' in ejus parochia mor­
bo affeAus teneatur i qui pro fui o&cii mune­
re > ftatim ngram convenite, tc cum eo agere
debet , ut per hoc facramcncum Deo reconci­
lietur .
Jubemus autem medicos ercommunicationis
pena iis pnepofita , quam jure ipfn fubeant,
fi fedus fecerint , tranfaâo quatriduo ab illo­
rum curatione omnino abftmere, nili certo co­
gnoverint* eos poftquam in eam febrim. motbumve inciderunt , coofeflbs efle , aut epifcopo, five, cui epifeopw eius rei facultatem de­
derit, aliud ea jufta caufa videatur .
Hortamur denique omnes , quos aliqua de
ngrotis cura attinget , ut nullam occationem
omittant inculcandi cis', qua ad animas falutem pertineam.
F-pifcopi in fuis cathedralibus ecclcfiis, Tri- ««Ss··
dentini concilii audoritate, pcenitcntiarium in­
tra tres tncafes inftituant cum unione pmben,
dc, que primo quoque tempore vacaverit. Né­
gligentes ptoaima provincials fynodo pratevmiui ofteii rationem reddent .
-»
Qui parochialem cccletiam non obtinent , srfjj.e··!·
etiamG regulares fuerint , confeffiones ne audiant , quemadmodum ftatuit Trtdentina fynodus « niti epiicopi feripto approbati fuerint..
Qui contra fecerit, excommunicationis panam
fubeat.
In iis probandis hanc rationem habeant epii­
copi, ut pii, bene morati , doAi, prudentes,
patientes, dc animatam falute foliciti, trfide­
les cuftode· tint eorum qua in confcffiooe dicun­
tur} proved· etiam state, prasfertim illi, qui­
bus confcfliones mulierum erunt audiende .
In foribus facriftisr cvjufvisecclefia, ubi confefliones audiri , 8t coufiriforcs plures efle foIcnt, affigatur tabella , in qua nomina h coÎ[nomina confcfforum approbatorum de (cripta
mt.
Jubeat epifeopus clericos frequenter audire magmros , qui cafus confrientur in monaftcriii,
vel ubivis, ejus juflu interpretentur.
Confeffores omnes cafus fummo pontifici &
epifeopi· quart· ratione rrfervatot feriptos apud
fe habeant i ne quid per incuriam Gbi faculta­
tis affirmant.
Sacerdotes , nifi ex caufa neeeffari* , mulie­
res ante folii ortum , vel poft ejus occafum,
confitentes ne audiant. Neve in cellis, fed po­
blice in ecclefia , in fcdiboa, in quibea tabella
omnino inter confitentem 8r confriforem inter­
fl* (it . Hujufroodi autem icdef in e^clefiia
ab iis, ad quos pertinet, conftduendas epifeo­
pi quamprimum curabunt.
E
Nk line caufa neceflaria in privatis odibus
cujufquam maris, vel firmin· ccnfeflfooem au­
diant.
Parochi tape cohortentur gr mpneant fide­
les , ne conmGooem , que pafcha tempore
fieri debet, ufquc ad fonaam hebdomadam dif­
ferant Caveant curati nc iis tcmporibui , quibus
conicfliooe· frequentiores efle folent, pracipoc
per oâo dies ante natalem domini , dr a do­
minica paSonii ufque ad refurreaionis octa­
vam , etiam alio ad tunera , dr alia facrn offi­
cia vocati , illud audiende confeÆooù munus

ANNO habwe quidem ad quinquennium poflit : fi lai- J
CHKiaTt oi· , rc >pf* jam tunc excommunicationis pcr»»<>.
nam fobeat : neque ad decennium fcudi , aut
emphyteutis nomine quidquam ah ecclctis confequi poflit.
Ut perafta miila, pro fummi beneficii mune­
re Deo gratia· agant.
*
Ne facerdotes , cum in fine miflir fuerint ,
vel contm miniftri , recedant ab altari. Neve
vais , aut linteolo· facro· colligant . Ne cui­
quam rei tollende , vel movende caufa manus
admoveant.
Nc candelas reftinguant : niti abfoluto evangclio, quod poft benediâionemdicitur.
Celebranti (acerdoti unus faltem miniftet adfo
Hat, ifquc clericus, ubi poflit, 8r talari vcfte Ic B
iupcrpelliceo indutus.
Miniftri candelas accendant , miffale 8e ur­
ceolos 8c alia que ad miffs minifterium requi­
rantur , prini fuit locis in altari collocent ,
quam .eo lacerdos accedat: quem, niti his om­
nibus pntparatis , confeflionem ordiri omnino
prohibemus ■
Sacerdote rem divinam faciente, mlntftripec
ecclcfiam ne vigentur ; neve denr operam col­
locutionibus , aut candelii venditandis, fed com­
potito corpore , nullo geftu , modefte , ut de­
bent, lacerdoti adGftentes trtfervtant.
Moneant parochi frequenter patres familias,
ut filios & famulos , quos in beftiis pafcendis
occupant , faltem diebus feftis mifln jubeant C
interefle ■
Vidit» ob maritorum mortem ad fummum
ne menle amplius tint tine mille' auditione.
Î|ua in re nulla valeat ercufatio cujufvii conuetudinis, quam irritam decernimus, eas itpn
epifeopi , etiam ccnlutis ecdetiafticis, id facere
cogant.
··«.
*
Parochi populum frequenter hortentur, ut in
»«.« «
fu» parochia feftis diebus miffam audire noa
omittant . Moneantque eum diligenter, debe­
re unumquemque , ut a (aera Tridentina lynodo traditum eft , in parochiam fisam , ubi id
fieri commode poteft, convenire ad audiendum
verbum Ori
Fideles, cum mitis interfunt, eodem veftitu D
tint, quo in publicum prodire (olent, 8t ita fe
componant , ut corporis habitu animi religio­
nem pr» fe ferant.
,
Ne in foribus ecclefia , vel extra firbfrftant,
niti necefltitatis caufa.
Aperto capite tint ; dr , qsa tempore a fa­
ce rdote confeffisr dicitur , βτ graviora mitia myfteria peraguntur, tint flexis genibusT
Ne ita prope ad altara accedant, ut indeco­
rum fit, tir lacerdos perturbetur.
Ne peius difcedaat , quam facerdos evangelium , quod poft benediftionem dicitur , abfolverit.
VI.
furam») /nitiUù
•iauaiftr«1NM· .

Innocenti! tertii conftitutioncm , in generali
concilio editam, qua fanertum cft, ut fideles,
faltem feme! ia anno, proprio parocho peccata
fisa confiteantur, inviolate omnes fervent.
$ staterem esu (dem Innocenti! conftitut tonem,
eo item concilio latam, nos ad ufiis revocantes
praecipimus, ut medici ad agios in leâo jacen­
tes adduâi, antequam illeram curam fulci-

)

io

2J
anno

,,u4"·

CowcitïüM

Mbdiolamrnii

CHRISTI aal ullo tno^o differant.

Η·μ

'-

I

\

s<<i >

L

•“"Si*’*

14

,n k*1 ecclefia > Gitenur* neceffa na pramlt tant, A

Ad farramentam ponitentMi, quo «pereat··
liberamur , nemo fine debit· przparattone ac­
cedat , ut in (pirita humilitatis, it amaritudine anima (nr, non capeAata coafrfforis inter­
rogatione , ipfc peccata fua confiteri poffit : re- jus tamen diligentia adjuvandus erit , ubi ilt-

ANNO
CHRISTI
1JUS.

VII.
D* ίη·Μ.

SanAa Tridentins (ynodus paftores omnes s«l. as. *
hortatur, atque ôbteftatur, at omnem adhibe- *·'«··ri­
ant diligentiam ad fideles cohortandos, ut ea, kMM> ·
qua in parte deficere videtur.
qu* ad domandam carnem conducunt, prz fer­
Caecant con (efforet ne ante debitam (atisfaum ciborum dcledum It jejunium omni Audio
Aioncm illos abiolrant, quibus , cum facultas
amplcâantur. Itaque ejus nos audoritati & fa­
adiit aliena reftituendi, rei legata, quzadpiaa
ctorum canonum decretis iunitentei edicimus,
Caufas fafta font, perfolvendi , iillfque at id fa­
ut omnes carne , ccterifque omnibus , qu* a
cerent fuperjori coofeffiooc prarceptum fit, przcarne trahunt driginem, ut ovis, laAe i caleo,
ftare tamen neglexerant 1 exceptu iit, qui pebutyra 8t hajulmodi per totam quadragefimam
riculole zgrotant , quot tamen moneant , ut B abit ineant ;
quod debent quam primum pcrfolvant.
Sciantquc lingulis quadragefims diebus, do­
Et quia interdum in falli teUia manu eft, ut,
minicis exceptis, jejunii lege le obftriâoa ede,
non folurn facultatibus homines, fed etiam etifune enim illi quadraginta dies, quali totius anni
ftimatione ac vita (polientur· idcirco neminem
decima quzdam, que oblatione jejunii, pro fi­
abiolrant, qui falfum teftimonium in judicio,
delium omnium ialute, Deo confecratur.
alterius detrimento dixerit 5 nili priua dato dam­
Ut per facta quatuor anni tempora, vigilias
no, quatenus id (arciri poterit i violat* illius
natalis domini , afiumptionis bcatiffim* virgi­
etiftioaationi (atisfeeerit.
nis Mari* , beatorum apoftolorum ( excepti·
‘Ne illum quidem abfolvant, qui poft publi­
Joanois cvangcliftr & Philippi 8r Jacobi vigi­
cum epifeopi monitum de indicandis rebus aliis ) item dici fefti omnium fandorum , natisnrrtis, quid de ix (ciat non indiearit, ni fi hoc
vitatis Joanni· Baptift* St beati Lafirentii, je­
officium ante perfolverit. lidem omni adhibita
junium fervent.
diligentia conic lent iam examinent fiugulorum ,
Ut triduo etiam rogationum ’ pqft afcenfio- .
nem
domini , ex veteri inftituto , in Mediola- ’* '
qui fenerantur lr qui iniquos contractus exer­
cear : neque quemquam ia his cafibus abiol- C nenfi ecdefia jejunium adhibeatur .
rant, nili debits'* rcftuutio , aut (atisfaAjo ex
Edicimus przterea , ut in provincia noftra,
canonum przfcripto prius intercedat.
prrfxima quarta fer ia poft quinquagelimam,
Ad coiiim etiam criminum, qua infra ordine
omne· quadragefimalu obtervanuz initium fa­
adicribuntur , licentiam rcfecandam , prohibe­
ciant , prater civitatem Mcdiolanenfem ,eafque
mus , ne confeffbres quemquam ullis its crimi­
dictcefis partes , ubi ex divi Ambrofii inftituto
nibus alligatum abfolvant, nifi facultas cis ab
divina officia celebrantur.
epifeopo permiffa fit.· cupis poteftaii 8c coi am
Illorum vero damnamus ingluviem, qui pri­
(acerdotum , quos ipfc ei muneri przpofueut,
mis quinque qtiadragefimz diebus , Romans
ejuimodt ablolutioncm , ia fua cuique dicrceccclefiz more mftiiutis, Mediolanum fc confe­
fi, refer vamus.
runt, patriz ritum in jejunio , Sc ciborum abRaptores virginum .
ftinentia fugient».
Qui moniales violarint.
Caveant autem jejunii cultores, ne, dum vcQui abortum procuratint ·
tttis cibia abftinent , aliarum rerum delicias,
Qui fecundo , vel propinquioii cognationis
luxuriamque confedentur j imo vero moderato
gtadu inccftum admiferint.
D cibo Sc potu carnis vitia coeiccant , ut liberi
Incendiarios, It qui damni, injurizve caula
mentes ad csrlcftium rerum amorem 8r contem­
vites, vel arbores alienas inciderint.
plationem erigant ; St ad pietatis opera expe­
Ecclefiam polluentes ·
diti inveniantur.
Homicidas voluntarios.
Ab hia autem, omnibus cos excipimus, quos
Qui parcat» percuflctint.
urgens necelfitas , vcl imbecilla ztas a jejunii
Qui locis piis infantes expofoerint, cum ha­
lege eximit « eos etiam qui evidentis morbi,
beant unde ipfos alant , neque eorum locorum
alteriuive juftz cauiz cxcufationcm habent ,
damtqyn refarcicrint.
led horum judicium epifeopo tantum , vcl iis
Notarios, qui legata ad pias caufas faâa non
3UOS ei muneri ipfc prefeccrit, (cripto facicnum relinquimus ; idque quod ad moibum at­
denuntiarint ■ e* noftri decreti prsfcripto ■
tinet , de medici conlilio.
Qui ad magicas art», veneficia, fupcrftitiones. St alia hujus generis, cuchatiftta , facrifQuod autem ex divinarum literarum (emen­
ve rebus abutuntur.
tia parum homini prodeft , fe per jejunium ci­
Qui dateras, menfurat, monétaireadultera­
bo temperafle, fi animas in peccatis Iit intem­
rim , coeruperintve.
E perans j idcirco fideles (n jejunio prccipue ftuConfeffôtes canones pntnicencrales brne no­
deant, ut dum caroabalimentisabftinet, mens
verint ; St de pom it entia, quam cuique pecca­
pariter · culpa jejunet, omncfquc in Dei lau­
to praferipiesunt , tonfitentes admoneant 1 ut
dibus, eleemofynu, aliifque piis officiis occu­
tanto diligentias a peccatis cavere Audeant,
pentur : hoc eft enim jejunium quod lc domi­
quanto in posnitentiis canonum mitigandis be­
nus Kaic ore delegillc tcftatur.
nigniorem in (e ecclefiam experiuntur.
s
lidem , quemadmodum a (arida Ttidrntina
VIII.
fynodo juffum eft , publice peccantibus publi­
cam poenitentiam imponant , ncqqe illud pu­
Qes ftrtiMiU ti tftrtma auBitiui tiblics pernitentis genus , nifi data ab epifeopo
rnùqffraftaariai.
facultate , (cetera alia poena commutare aude­
ant .
Exirem* unitionis (aeramentum caret paro-

chus,

M

mwrv.

CoKCUIffM Me

ΑΜΝΟ· fku»» in agtoto, dam integri· aft fenfibo·, ad-

cnjusti Jubeatur.
”·»·

, Item cam ad ungendum infirmem tcttftrit,
ijiligentcr cum confoletnr it hortetur ut boo·
anitno fit i It a coris ac defidcriis hujus vita ad
«alcftis beatitndini· cogitationem erigat ; nt ab»
feUo mottia mace, (e a Dao in «cernam requiem
vocari gaudeat^
Omne· vero , qui adiunt, moneat, nt pra.
ata Chrifto domino pro co faciant.

IX.
Qet ti fterMunti rriitii tJminiflrttintm

ftrtiMM.
•·<ϊ··ι.

Accurate compléta eft Tridentina fynodu·
omnem diligende rationem quam in conletendii ordinibus adhibere debeant epifcopi, ut etclefia idoneo· faccrdotes It alio· tniniftros ha.
beant : quamobrem eo» tantum admonendo· duximns, ut idem ftudium ia exequendo pre lient
quod in precipiendo adhibitum elle omne· inredigunt.
Quod a Tridentina fynodo fancltom eft, ne
in conferendi· otdinibu· epifcopi, te coram mi.
niftri qnidqnam, etiam fponte, quavis de caufa ditum· accipiant/Id ®t ipfi Inviolate fervent
Scafuis cubiculariis , «ctcrtiquefamiliaribuifervandutn curent.
Archidiaconur eujufque cathedral!· ecclefia.
li ea ecclefia atchidtaconum habeat j fin minus
i>. qui proximum poft epifeopum ia ea ecclefia
dignitati· gradum obtinet. infra fee mente· li­
bium confictat, in quo diligepter de(cribetcle­
ricorum omnium fistularium nomina , h quo
quilque ordini· gradu fit, ac deinceps reliquo­
rum tam («cularium , quam regularium , qui
clericatum , vel aliquem tt minoribus, majoribtifve factis ordinibui aftumpfcrinc. locum et­
iam, te tempi!·.
Quicumqiie vero pofthac in noftra provincia
a fuo epilcopo , vel eju« permitfu ab alio , et­
iam errra provinciam, in clericalem militiam
cdlcriptui fuerit , vel altiorem ordini» gradum
afeenderit : ad men km ex eo die , quo oidincm
fulceperit, nomen luem in clericorum librum re­
terendum curet.
Enm autem librum idem diligenter cnftodiat,
in quem quidquid lingulis anni· retulerit, id
epilcopo deferioendum dabit | ut tjat libri exemplum etiam in epifcopalibu· cdibui aflervetur.

v

X.
)
Or femittrit flrrietnMf.

Mandatum eft a facto Tridentino concilio pw
vincialibus fynodi», quamprimum in eam curam
incumberent , ut leminarrum clericorum, ubi­
cumque id fieri poliet, conftitucretur, omnique
ratione propagaretur i quamobrem etiam illi·
facultatem dedit moderandi, 8raugendi omnia,
Bt lingula, qua pii te fanfti huju· operi· inftitutionem 8r progtedionem adjuvare polfent. Ita­
que noi provincia noftia ftatu, te ecclefiarum ,
ac beneficiorum genere diligenter confidcrato,
duximus ad hanc rationem confugiendum efle ,
uc detrahamus, quemadmodum jam π une detra­
himus , decimam partem fruAuum cujuslibul
mcnla epifcopiIit, Se capituli, fc quarumcumCaac.Gr·. Tom. XXXIV.

lOLANBNSI L

M^raJtn·

35

que digni tatam, perloadtuum, olficioratn, prsr- “anno"
bendarum, portionum, abbatiarum, dr priora- CHAUTI
tuum eujufcumque ordini· , etiam regulari· , u«(.
aut qualitati· ve) coadiiionii fuerint, etiam fiofpitalium , qeat dantur ia tiraient ve! adminiftrationem, jnpta conftitatioocm concilii Vico- Of Qyi·
nenfia, * beneficiorum quoramcumqoe, etiam ·““*«*
regularium , etiamfi jurslpatronain· cnjufcumque facriat, etiamli nullia· dtcacrli» , vel alii·
ecclefil· , monafterii· vel holpitalibu· , dr alus
quibufvia loci» pii·, etiam exempti· annexa. It
ex fabric!·eeclcliarum, draliorum locorum, et­
iam ex quibufeumque alii· ecclefisftici· redditi­
bus , feu prevention·, etiam altorum collegio­
rum > In quibus tamen feminari· dikentium»
B vel docentium , ad commune ccclefie bonum
promovendum aftu non habentur , h«c enim
exempta elfe volumor. prnterquam ratione re*
ditiium, qui fupetfiui eftent ultra convenientem
rplorum leminariorum fuftentationem, (eu cor­
porum . vel coniraternitatum ■ qua io nonnul­
li» locis (chola appellantur, It omnium monafteriorum, non tamen mendicantium , etiam er
decimis quacumque ratione ad laicos, ex quibus lubfidra eccleliaftiea folvi folent, dr mili­
te· /ujufcumque mil irio , aut ordini· pertinen­
tibus [ fratribus fandi Joannls Hierololymitani dumtaxat exceptis ) eamque luprafcnptorum
fruftuum decimam fic detraiiam , feminari»,
Itrsgulii provincia noftra dimcefibu· erigendi·,
C Icu jam creftif , applicamu· dr incorpora­
nto· .
Polfeflbrn autem hojufmodi beneficiorum ad
eamdem frnftuum decimam non modo pro fe,
fed pro penfionibu· , qua· alii forfan ex difti·
froâibus folvant , retinendo tamen pro rata
quidquid pro diftli penfionibu· illis erit folvendum , omnino teneri volumu·, It mandamua cjuldem Tridentini concilii anAorirate qoibufvi· , quoad omnia, It lingula fupradifta pri­
vilegii· , exemptionibus, etiamfi fingularem de­
rogationem requirerent, conlucudine etiam im­
memorabili, it quavj· appellatione, lr allega­
tione, qua exeeutionem non impediatnon obftantibus.
D . Hanc antem fraftuum decimam juxta majo­
rem (ingulorum beneficiorum taxationem , qua
hafienu· fafta reperiatur , exigi jubemus . Quod
fi aliqua beneficia non reperiantur taxata; epifcopi de conlilio eorum , dui facre Tridentina
fynodi juffu ad id munus acleâi fueriat, ea ta­
xent .
Quam decimam duobus terminis intra fequentem |nnum i$«. Sr deinceps fi «gulis anni· eo­
dem modo folvi volumus, 6 qui» hujus anili caxationem a fc impolitam exigere esupiflet, eam­
dem >exaftionem pepfeqoarur j deinceps vero
hanc exigendi rationem a oqbis praferiptam fervabit.
,
Pneterea damtis auftorltatem lingulis provioK cie noftra epifcopi·, ut de eorum qui huic mo- (
neri pnrfeiül erunt, coafilio , It metropolitan)
icripto confenlu, pollint eam decimam augete,
ae perducere ufque ad decimam veri annui reditns, tc imminuere vel univerfe ve) ligillatim ;
atque iis etiam beneficiis , qua tenuiora fue­
rint, ptalertim curans, totam omnino eaadtionem remittere.
Decernimus item, ut epifcopi, ex auftoritate ejufdem concilii Tridentini , intra fex meofes eccleliaftiea aliquafimpiicia beneficia, cujufcumque qualitatis It dignitati· fuerint, vel et»
iam ptaftimoniales portione· nuncupata· , 8c
l
B
etiam

17

rrusrv.
„

Γλμλιι t ....
........ r
UONClLlVM MEDIOLANENSI J.

maximkiahui n.
imps».

~a
I
o

etiam nondum vacanto , huic collegio feu fe- A />r<«»< Tf. jar· prr fatrtfaallt Dei rvaagWi'a ■ jm ahho
CHRISTI minario applicent & incorporent ; ea videlicet
attii maaikai ttaf» , »rfm nt ktatfitii titiata4i CHRISTI
<>«;.
quz illi fe.mrurio magi· opportuna & idonea
caafa , aat at ai ii prajeatartr , vel atatiaarer,
ij«j.
videbuntur: fine tamen cultu· divini detrimen­
&τ. aejae faeatjaaai alitat attt atatlat, aat teato, & beneficia obtinentium prejudicio.
[tatieate, vtl ftieate mt, faiifaaae trilateri , pa> Quod Ii ipilcopi illorum benefitiorum frutrtat, ft a alii cai^aaat ta dr taafa fnatififft, aut
( ftus ad id pium opus non fatis efle animadvert
ieiifft, aat etaipeafaife , aat priai iataat ttafiri terint, difpicitnt fi qua alia fint, que ferniaaai^ft, vtl apai ^aeat^aaat itptfaiffe. Oqrfasmurio attribui poflint . Deque hi» mctropoliti/·« ieiiffe , vtl Ittafft, vtl priai aratae iataae,
num admoneant, qui, ut res ex fententia con­
temmeiataae, Ikar am, aat aaetam^at asadv driitaai nmijjje , aat rtlaa^ft ; art it ieaiiiai,
fici poflit , a fandiflimo domino noftro opem
implorandam, & ejus aui^oritatem interponen­
terril, praiiii, reiiitiiei tjai tttltfia , frallikafdam curabit ■
ietiaiu , aat eklafieaiiai tia/ieae praltntit,
Hstc autem unio beneficiorum ex pra (cripta
prafeatikai , at fatarii innatieae· , rtaiiffitatai,
Iteatieaeaeve fetjfe, preatifijfe , tat iaivijft ; aat
concilii Tridcntini formula locum habeat etiam
fi beneficia fint refervata , vel afteda ; nec per B tliaia , aianiaate, vtl taaftatnatt rat, pnaiififft,
relignationes ipforum beneficiorum uniones &
aat iaivifft . It a aie Dtai aJjaver , & iat faaapplicationes fufpcndi « vel impediri poflint ;
Ha Dti tvia^tlû .
fed omnino quacumque vacatione , etiamli in
Norsrns, fciiptoribus, aliilque epiicopi mi­
curia effeâum fuum fortiatpr , St quacumque
niltris pro omnium opera, iumptu , ac laborc,
conftitutione non obftante ; fuccedente verocain conficiendis literis , quibus beneficii colla­
fu , quo per uniones eftedum fuum foitientio , confirmatio, inftitucio , provtlio contine­
tes , vel aliter feminarium ipfum in totum ,
tur , non plus duobus aureis ad fummuih pervel in partem dotatum reperiatur i tunc portio
folvatur.
ex fingulis beneficiis . ut fupra , de traita, 8c
Epifeopi munus erit cavere , ne propter ju.
incorporata , ab epifeopo , prout , res exerifpatronatus occationem pluris aliquanto res
gerit , in totum , vel pro parte ad ratam re­
cui illud jus annexum cfl vendatur, aut trans­
mittatur.
feratur ; fi qui vero nihilo minus ita vendi­
derint , pcenas contra fimoniacos editas incur­
rant .
Ne redimende vexationis fpecie in caulis bc
Qra pertiaeat ad ttllatitntai leaefititraat.
neficioram fimoniaes paAiones intercedant ,
nemini licere volumus , ad redimendam vexa­
Interdicimus & iis , qui jus habent confe­
tionem , ne in cafibus quidem jure permiflis,
rendi quzcutnque beneficia cccleliaflica , fcu
pecuniam dare, quidquamvc pacifci, auttran« eis provi&ndi , aut ad ea eligendi , prafeniigere, nifi epiicopi confenfus acceflerit : cuju.
tanai, vel nominandi, te eorum miniltris cu­
partes erunt , Rc perfpicere diligenter an fiiblit
jo fv is géneris, ne quidquam per quamvis cau.
aliqua fraus, 8r ubi rem fraude farcre , λ* jure
Jam ejus rei gratia ab aliquo , cui ecdefiaftipermiflam elfe cognoverit, non denegare ciqui
cum beneficium quavis ratione tribuatur , ne
petierit facultatem fe a vexatione liberandi.
Iponte quidem datum accipiant.
Qui contra quam decretum a nobis efl fecerit ,
Ncve ita detur beneficium cuiquam, ut is ad
epifeopi arbitrio pleûatur; Rc quod aâumfue
nutum ejus qui dederit , vel cujufvis alterius,
nt, irritum fit ac nullumpoftea cedat.
Ut^omnis ad fimoniam aditus intercludatur,
Neve in eo dando ulla fruâuum parsabepi(latuimus ut non folum audtores fimoniae , fed
fcopis, & inferioribus , contra facrorum cano- D ejus internuntii , & interpretes, notarii etiam ,
num inltituta , quavis etiam pietatis fpecie re­
qui fimoniaca inftrumenta conficiunt , iifdem
fervetur.
poenis teneantur, quibus addiâifunt ii qui per
Qui ex iis, quos diximus, fecus fecerit , ju­
limoniam contraxerint.
re ac facultate eligendi , nominandi , vel przlis etiam pernis comprehendi volumus eos>r
fentandi deinceps uti non polii' qui fcientes inter eos , qui contrahunt, limoQni vero beneficium conditionibus ejufmoniacam paâionem intercedere , in eorum gra­
di acceperit , fciat ex facrorum canonum de­
tiam fua beneficia obligant.
cretis, fe nullum in eo jus adeptum elTc ; at­
Monemus & obtcllamur epifeopos , aliofque ideo fruâus fuos non facere; quofve per­
?jue , quibus efl jus conferendr beneficia , ut
ceperit , fiae confcicntiB labe retinere non
• miliaribus fuis certam merccdem conftimant;
poffe ; ad eorumque reflitutionem compella­
ne illi hoc fubfidio deftituti , beneficia ecdetur .
fiafticas tamquam fuse opera , 8c laboris pre­
iuli. ··
Omnes item ii ceteras poenas dent , (isiocium , prreipue Gbi proponant : fraudari ta-.,
nlacis a factis canonibus, te conftitutione fanmen ecclefias nolumus probatorum hominum
i',<4.
’ Qiflimi domini noftri Pii IV. conftitutas , 8r
minifterio , fi qui fint io eorum familia , quo­
' quas epifeopi pretcrea de iis fumendas judi­
rum doârinse te pietati utiliter facrum sminus
caverint .
committi poflit.
Eamdem Pii conilitutionem epifeopi femper
Quibus beneficium ecclefiafticiun vacans mul­
in dioecefana fynodo , ac bis quotannis in ce­
tis St ambitiolis precibus per fe vel per alios
lebrioribus fu· dicteriis opidis publice recitari
petierit, eo faâo ita reddatur indignus, ut per
jubeant.
biennium in cum neque illud, neque aliud be­
Neminem autem vel prnfentatum , vel no­
neficium conferri poflit.
minatum , vel eleâum , vel ab inferioribus
Eamdem poenam illis proponimus , qui be­
provifum prius admittant , aut jnftituant epif­
neficia eccleliaftica , qus nondum vacent. poeopi , quam infraferiptum jusjurandum ab eo
ftularint ; pnrtcr eas , qur a (acris canonibus
exegerint.
huic iniquitati conftitut· funt*
£|« iq. prafentatat, vri deSassé'c. ad hae-

XIL

I

19

Concilium M.d IOL ANENS. I.

30

A
An haeretici filius nepofirc fit.
ANNO
ANNO
XU.
An trigefimum annum confecerit.
CHABTL
CKKISTt
Μ·|·
Λ» tJiSe
ie rxjlin^/
, quifrtf,.
An ia univerfitate ftudwrum magifter , live
u<s
CUtJi feet ptrttbulikiu tttltfui .
doâor, aut licentiatus in facra theologia, vel
jure canonico, merito fit promotui? aut publico alicujus academic teftimomo idoneus ad alios
Mk c. Quia (tcrum Tridentinum concilium adpror s. Veret vinculer fynodos illam cognitionem rejecit » an
docendos offendatur.
expediet, ut ii, qui perficiendi funt parochiaEt, fi regularis fuerit, an a fuperioribus fu·
libut ecclefiis, ad examen vocandi fintperedireligion is fimilem fidem habeat.
ftum ; re diligenter conii Je rata , (latuimus ut,
An aliquo vitio, vc! infigni deformitatecor­
cum primum epifeopus parochialem ecclefiam
poris, k in qua parte laboret.
vaca»e cognoverit , intra triduum ad cathedra­
- An comitiali morbo tentetur.
De doArsna autem fic periculum laciat.
ls & vacantis ecclefia januam publicum ediâutn
per totos decem diet, vel aliud longius tem­
Adhibitis tribus theologi· , totidemque juri<
pus, ejuldem epifeopi arbitrio, propofitum eifc
pontificii peritis , quos u ibi non fuerint , ex
jebeat
quo omnes invitentur qui volent exa­ B vicinioribus locis accerfat, promovendum unde­
minari , vel alios examinandos nominate : ut
cumque evocatum interroget.
tranfaâo przftituto temparc , examen confici
Quid differant inter fe facramcnta veteris &
poifit : ac deinde orbato gregi ex ea formula ,
nos· legis.
qu· ia diito concilio pnefcripta eft , idoneus
Quot fint crclefiz facramcnta , k quomodo
ceâor perficiatur.
finguia nominentur.
Qu· fit eorum materia, torms , trunifter.
Quod officium presbyteri , diaconi , &r fubXI II.
diaconi, quodve minorum ordinum.
Dt
σ' iiurnifiriuu i»
Qur praecepta divina , quzve conii lia evanmtbtirilfi tcilrfiti .
jjebea.
x
Duos item locos ei proponet interpretandos,
artt, , ,
Qnoniam ftatuit fanât Tridentina fy nodus,
alterum veteris, alterum novi tcftamenti, a ma­
ne ad vefperam dato fpatio cogitandi.
aruf·,.
ut in provinciali fynodo forma examinis , fcu
inquifitionis ,-aut inftruâionis natalium , vi­
Quibus interpretatis , percundantibus etiam
te , rtatis , doârinr atque aliarum omnium C aliquid de jure pontificio , ita refpondcbit, ut
etiam fi theologus fit tamen fc juris canonici ia
Sualitatum , quas facri canones , & infa Triiis qu· ad cpikopi munus pertineant, non om­
entina (ynodus in promovendo ad epiteopatum
pofhilant prrfcribatur: nos hanc formulam fannino rudem efle oftendat.
His confeâis , ex formula prgfcripta a fanâiiCmi domini noftri arbitrio comprobandam
ftilfimo domino noftro, coram eod-m epffcopo
proponunut.
fidei profefiionem faciat.
Cum examen de aliquo ad epifeopatum provincte noftrr promovendo faciendum erit , e·
Quod fi promovendus in pluribus civitati­
piicopus, in cujus dicecrfiis majorem «jus anni
bus, vel diacefibus proximum triennium mora­
partem verfatus fuerit, mandato a fummopon­
tus fuerit, ejus fidem , vitam , 0c motes , illi
tifice accepto, ex quinque probatis *dc doâisac
etiam epifeopi , in quorum Ircis fex menfes
manient, a fummo pontifice admoniti, vel ab
juratis, omniqur exceptione majoribus te ft ibus,
de ejus fide , vita , &: moribus cognofcat in
eo , qui procclTuai confecerit , rogati , fuo tefbhunc modum.
roonio comprobent; id que feriptum ad eumdem
An fit bone exiftimationis.
mittant, a quo procetlus confeftus fit. Is vero
An h· refis nomine, aut fchifmatis fufdtftus D afta h*c omnia in publicum inftrumentutn re­
lata ad fanôiHimuna Romanum pontificem obfit.
lignata quamprimum mittat.
An hrreticorum libros legerit, habeatve.
An cum hrreticis verfatus fuerit, aut eis ali­
quo modo faverit .
XIV.
An ftatuto ecclcfiz tempote confiteatur , tc
ruchariftiam fumat, ac mifls interfit.
Dt vita O' bfhtflétt tfifstftrtm ύ“ cleAn facris ordinibus fit initiatus , & quampridem.
Pic ac fapienter fanâa Tridentina fynodua,
*'*
An fit criminofus, vel vitio aut infamia no­
duce Spiritu fanâo > ecclcfie utilitati confutuit,
tatus .
An cum aliquo inimicitias gerat capitales,
cum tpilcopis, & reliquo clericorum ordini cer­
& przfertim in loco epifeopatus.
tas otnciorom vias, rationefque pnefirripfit i qui­
bus intelligerent, fe,- cum io Dei militiam adAn filios habeat non legitimos, 8r cujus ae­
feripti funt, non ad commoditates, aut vohiptatatis , & quot .
y
An familiam fuam prudenter k catholice E tes, fed ad labores, ac folicitudines vqcatos effet
& in iis numerari, quos dedit Deus,
4’
cegat .
yas'dem iftfltlti, .fxt/dam tuitKi fnfbtUt,
An bigamus iit.
An excommunicatur. aut fufpcnfus.
vtrt tvtKft/iftn , <Α·ι 4«r/n» ftfttru σ dtihrtt
An apoftata .
λ4
, >· »f*i minifttrii,
ί· ediUttritHtm tτfora Ckrtfti. Quarc ipfis diliAn ei publica poenitentia impolita fuerit.
gentiflime providendum eft, ne a reâa vivendi
An aliquando mfanicrit , aut a dzmone ve­
via , de ab officii fui rationedrffêâaot jneve quidxatus fuerit.
quatn pt· fe ferant, quod non fimplex , caftum,
De natalibus veto, ztate, gradu, & corpo­
ris habitu , a duobus , vel tribus teftibus fide
integrumque fit ; ut modcfti· , frugalitatis,
benignitatis, dr, qu* nos Deo tantopere com­
dignis , vel ex inftrumentis publicis hoc modo
mendat , fanâc humilitati: ac virtutum omcognofcat.
'
Atuqi exteris exempla
pnrkant . Etenim
An ex legitimo matrimonio natua fit·
' B
i
uberConcM.Grricra/.Ttxn. XXXIV.

I
Concilium Mfdiolànbnsb L
uhF*·
3*
Ne eo quidem nomine, quod , fumpto a prit»- "anHÔ’
anno uberrima docendi ae pafcendi ratio etxirtn, qui
CMKISTI
Christi pietatem, quam profites»tar, vita, integritate* cipibus cibo, Deo gratias agere debeant t

Neque intermrffism, pacem, aut miflàle illis *>*>*
• ft), innocentia comprobant ι * quacumque verbi»
exolculandum prabeaot ·
alio» docent, ea fad is exprimant fuis : nan jam
Denique fervent cetera omnia , qur illis fa­
qua fua font quatentes, Ted qua Jefn Cbrini .
cts Tridentina fynodus ea de re graviflimo de- s»<»Mir,
Id autem cam omnium clericorum profeflio re­
creto pracepu .
* "*·
quirit , tum maxime epifeoporum dignitas poPrincipes aureus fummo Audio cohortamur ,
ftulat, qui cum fint mundi lumioa , religionis
ut meminerint epifeopos eos duces effe, quorum
•pietatis exemplo ceteris prrlaccre debent ; ne­
cura k vigilantia fideles ad calorum regnum
que committere, ut alla in patte Dei lucem, in
iplis collocatam, propriis tenebris obliterate vi­
diriguntur : Qaamobrcm eos quo debent hono­
re profequentur .
deantur t qua in cogitatione obeundi fui mune­
ri», ilhm epiicopi pcrfe&am imaginem, digito
Qui clericus epifeopo , vel alii foperiori cuDei ab apoltolo ducriptam, alfidue libi propojulvis generis, quem revereri, k colere debet ,
maledixerit, epifeopus ia cum ex hait ctaaaii.Ti».,, nent : Ofi'tti tfi/hfe» irTtfnlnafiiilm tfi , fihhub, fruimttiit, srearew , pedfiaia , ktffWtat , B bus animadvertat .
dsclvrr». , aea viatltata» , ·*» prrrvjirrw, /Id
XVII.
nivïrjtem , aea , Usa infinie , fiJ dt·
ut»i f»t h»t fréf/ittei. Hrc autem clericoturn , nux i (neque epiicoporum ftudiak officia ,
Z>< tfijctfi Vtflit».
ii reliquorum oculis, auribufque obfervabuntur:
Epifeopus non profano ornatu , aut apparatu,
profecto efficient , ut illi glorificantes pattern
qui in creti· eft , magis etiam vite exemplis ,
fed fidei k vitae (plendore hbiaufioriratcm que­
rere debet,.
quam doftrina praceptis ad imitationem virtu­
tis incitentur. Itaque nos , qui eo Conlilio huc
Itaque in vcftitu fericum non adhibeat .
convenimus, ut quz a facra Tridentina Ivnodo
Non preciofis pellibus utatur.
Unci ta font, erequentes provint» noftra mores
Unguenta ne fumat, neve alias odorum fuaad optimam Chrifliana religionis dikiplinam
vitate» conlcâetur .
conformaremus ; ecclcfiafticis hominibus certas
Sir annato epifcopali contentus.
toâe pieque vivendi formulas conftituimus; quas
Ne mule , aut equo epifcopali flragulum k
Hr,i<
pertime facta Tridentina fynodo lummatimcx- C ornamentum ex villuto, aut 1er ico, (cd excorio
Se nr
politas latius explicavimus ; pattim hauftas ex ve­
faflum aut lana adhibebit .
terum canonum fontibus , cjufdcm concilii auEphippiis auc calcaribus , aut frenis inaura­
âoritate revocavimus ad ufum , utiiitatemque
tis non utcuir .
noftcotutn hominum , nonnullis etiam additis ,
Lineam tunicam, quam rochetumappellant,
ilniU
ex decreto Innocentii 111. in concilio generali , a,1*,*,.· k
quas maxime ad hujus temporis flatum ratio­
in ecdefia k ia publico habeat .
koa. Ur­
nemque pertinere videbantur .
sine talari tunica , quse ad collam adftrida
X V.
fit, ac motets, neque ecubiculo exeat ; neque
quemquam, nili ex familia , admittat, neque
eum veli itum ante nodem, vel nlfi dimiflis om­
bi frtflUttl Jivini furifitii
.
nibus , deponat ·
sat,,,
faw fiMifiitf, ut inquit apodolut , tx ktxtiVelles quibus privatim trtetur , tales omnino
fint, nt mode(lise k gravitati conlulatur.
aller xjJiitHfti, prs Aawiaria, ttnftiUMiHir i» iii,
In itinere quoque tam in dicecefi, quam ex­
f »4 /aar ad £>»«·, «r qfrrsa» dxM O' [xcrifituf
frt ftttxti» i . epifeopus dominicis tc reliquis fe- D tra, cum veflitum habeat , ex quo illum efle
ftn diebus > *niû jute impediatur, miflam ce­
epifeopum appareat .
lebret .
4.
Tridentini etiim concilii auûoritatcm fecuXVIII.
ti , pracipimus faierdntibus reliquis , cujufcutnque gradus , conditionis Sc dignitatis illi
br tfifafi [efrlleiliii ·
fint , ut iifdem diebus rniflam celebrate ne
omittant ·
»
In ejus fopclledtili nihil aureum, aut argen- '
Curatis vero, ut przterea ter in hebdomada,
teum Iit , przter foviffirna ac tenuiflima quae­
dam
inflrumcnta ad cibum ori admovendum
aut eo etiam fzpius , quo vel loci confoetudo,
vel neceffitas crebriorem divini facrificii ufum
comparata .
pofiulabit · Ceteris etiam clericis , ut lingu­
Nihil auro , argentose ornatum .
lis mrnfibus diaconi quidem , k fobdiaconi
Nihil fericum, aut ferico diflinfium.
bis faltem ; qui vero in -minoribus aut etiam
Nos» colorum varietas .
c-erici tantum font , iemel facrant euchariNon aulara , ant tapetia .
ftiam fumant >
*
E
Nihil acu piâum »
Qni fine necedaria caufa id facere orni ferint,
Nihil varie textum .
parochus eos fui officii admoneat; k, nili pa­
Nihil Itudiofius elaboratum .
ruerint , ad epifeopum deferat.
Denique non pluris fit artificium k manuprociutn, quam rei ncrclfitas poftulct.
XVI.
Simplici tantum corio , aut panno menfas
aliave fternete liceat.
Dt
il If'flf
.
Signa ktabulas profanarum rerum rejiciat.
In udibus duo tantum loca veftiri poffint ,
Alienum eft valde ab epifcopali dignitate, fi
3uc attributa fiât epifeopo : alter ejus valetuepifeopi in confuetudinc principum fele depri­
inis caela, alter coram gratia, qui ad epifeomant * abjiciam.
pum conveniunt .
Ne igitur principibus accumbentibus flent ipfi.
Liceat etiam k hofpitnm gratia , qui accipien­

di

3J

'‘“ίΛ

CohcilïVm Midiolanbnsi L

jmno di faut , habere oeccfiârios apparatui, non taCHKMTl men divetfi generis , nec majoris precii, quam
■ι·ί<
cos , qui ad ipfius ufum conceduntur : ita ut
in omnibus humilitas Be modcilia epiicopalis
eluceat .
Equos ne alat, nifi neceRarios .
Dosnefticaas omnem luxuriam , in aedificii*
estruendii magnificentiam , picturas & inanis
ornamenta, ac delicias excludat.
Caveat denique , ne quid in ejus domo appa­
reat, quod non fimplez , ac parum Iit , quod
non Dei zelum Se omnium inanium rerum cootcnqbtionem teftetur
Cum in iis, quuad privatum ufum, cultum­
que requirantur, eam moderationem adhibuerit,
nt iordes Bt fupervacaneum Comptum fugerit s B
omnem operam Be artificis iplcndotetn ad pu
blicunt Dei templotum cultam & ornamentum
conferat .
\

mammummi n.

bonis Be piis atubos , ac liretis , prafertim fa- amnÔ
ens , pro cujufque fcnfu Bt intelhgcntia , cni- CHUSTI
diendam cpret .
■ >«/
Familiares ama «ferant, nifimtuoeft, vel
neceffitatis caufa, idqueepifeopi arbitratu.
Sericum, aurum 8e argentum, colorumque va­
rietatem omnino excludentes , nigrum taatsmmodo vel fdfcum colorem in veftibus adhibeant
Quibus fciflis, aut pratextu ad elegantiam no»
utantur .
Calcei inanitet non incidanturNon fint turgida caliga, non virgata non
feft», aut acu piâatfed fimplKcs8r un tusculo
ris ac generis ■ Denique talis fit domefticorum
omnium vcfiitus, ut ex eo. etiam appateat, illae
effe minlftros miniftrorum Dei.

XXI.
De cavesirù fiant osa intmutmjn

XIX.
Malitia ac negligent!» clericorum, qui quas
debent canonicas horas dicere omittunt, occur­
rere cupientes , ex decrero Leonis X. in Lateranenfi concilio , mandamus , ut clericus qui­
Accumbent eptfeopur menfe benedicat j 8e
cumque curatum , vel fine cura eccleGafticum
quam decet frugalitatem te temperantiam adhi­
obtinens beneficium , fi poll fex menfes ab eo
beat .
die , -quo illud obtinuerit , line jufti impedi­
In ea prster primam efcam & unum jurulen­
menti caufa divinum officium non dixeiit, be­
tum cibum, alterum tadicinium & duo fruduum
neficiorum fruftus fuos non faciat : fed eoe tamgenera, unum aut alterum, vel, ut aliquid coniitctudini 6e hofpitum ftomacho induleeamur , C quam injuftc perceptos , in ejui ecclefia fabri­
cam , vel pauperum eleemofynas erogate debear
tertium ad iumtnum fimplicis obionii ferculum
Si vero canonice admonitus, in eadem negligen
tantum ei appoat liceat ; etiam quorumvis hof­
pitum caufa .
lia ac malitia petftiteni , beneficio privetur Officium autem omittere , ut beneficio privari
Bellaria , placente, amniaque facchsro ac t i fi
poffit, is jure dicatifr , qui quindecim dierum
ciofecondita, cctetaque elcarum lenocinia, exfpatio bis illud omfferit. Que potna sb its,
quifita etiam vinorum genera prohibentur.
qui plura obtinent beneficia , toties repetenda
Adhibeatur vero in ejus men fa left io factorum
eft , quoties hujusdelifti convifti raerint .
-librorum i ut convive non fotum corporis cibo,
quamquam illud gravius eil , quod eos omiffi
fed etiam epulis aninus recreari poffint.
offeii rationem &o reddere oportet · Qui ve­
Paraliti, Tannioncs, fcuniles joci& mxledifta
ro , fartis initiati , beneficium ecclefiatticum
non admittantur .
non habent ; fi divinuin pnttermiferint offi­
Quemadmodum autem benediftio cibi caput,
cium , porter grave peccatum , quod Commic­
fic aftio gratiarum clauiula elle debet , ut Dei
laudes , ficuti par eft , ufquequaque celebren­
tum , graviter etiam ab epifeopis in eoe ani­
tur , Be omnia ejus benigiiat) accepta refe- D madvertatur .
untur .
XXIL

De tpfctfi tntnfe .

XX.
Q»i lAri ftiffile»» Λ (Irritii IrfeeM .
De efifffi femitte
. Clerici poil quam detimumqusrtum annum at­
Epifcopos domui ac familiae fu* bene profit ;
tigerim , ut legem domini, m cujus lorte lent,
dies nocrcfquc meditari polEnt, habeant fa­
curetque nt honellas decorumque lerveior , tam
in internis quam in externis, qui enim domum
ctorum librorum (i noo copiam , certe nrceffatuam regere nefcil . nec Dei ecclefiam reftcgu
riwru deleftum ; omnino vero teftamentum ve­
bernabit.
tus ar novum t catechifmmn Roots edendum ,
Familie numerus is tantummodo lit, qcoficum primum ia locem prodierit. : factum Trideotinoos concilium : conftitutiones has nomul ecclcfi* utilitati Se epiicopi deccflitati conftras Be Haetitau proprii epiicopi : Kalendslulatur .
Eum autem vehementer hortatur , ut in f*- E rium feftorum dierum , quod epifeopi in fua
dioecefi lingulis annis edendum curabunt.
milia , quamplunmos polit , habeat clericos ,
qui nifi clericali veftitu utantur, & in illis, fi
Parochi vero, ut eccte&albco* ritus cognofceze, refteque curam animaram adminifirare pofcommode fieri poflit ■ ad minimum duot farris
fiat, preter eos libras , quos fupra diximus ,
initiatae Bc bone exiftimationis , qui vigilan­
fibi etiam comparent homiliarium ab cpilcopo
tem, orantem, in opera mifericordi* incumben­
eligendum .
tem , ac divinarum literarum myfteria lcrut so­
Sammam Antoniaam , *el aliam ab «pileo-,
le m epifeopum ftudiofiut attendant , ejuluuc
po deleftam, 8: quos proterva ab «is legicpifaftionum Bc ianftx converlationit quaft tcftes
copus juffrtit .
fint 8e imitatores. Habeat deinde eccletiailicam
Hortamur autem ce In leftionc paftorrlir fan
perfonam, fpcftatam & probatam, quw profe­
fti Gregarii 8e fanfti Joannit Chryloftotnl de
cta fit moribus familie , ac de omnium lalute
laceidono adidue verlentur .
follicita -, fpiriroalcm cnram 6'ftineat, ei nique
B i
XX111
Cencil. Generet. Tom. XXXIV.

«

35

f IBS IT.

Concilium Midiolanbns* I.

jr

anno

Pallium, quod ferrajofam appellant, ne fu- anno
XXIII.
CHAlSTl
giant, nifi per pluvras: turn veto nee a eollo CKAIXTI
·»·>plut duobus digitis emineat , neque eo fine
»»«»·
Dr tlrrittrtu»
talari toga , vel tunica utantur. Vcrumtamen,
fi iter faciendum fit , iliis. uti liceat habite
contrs&iotc ft ad iter accommodato, led fim.
Epifcopi es facri Tridentini concilii auAoplici ■ ft in quo honeftas ft decoram ordini*
ritate per cdidum , ad menfcm ab eis propo­
eluceat .
nendum , moneant omnes tt quafcumque ecTurgidis caligis * diffeâis abftineant.
cleiiailicas perfonas , qua aut (acris initiata
Calceo* fc crepidas ad elegantiam non in­
fint , aut dignitates , perfons*, officia, benecidant .
ficiave qualiacumquc ccclefiallic* , etiam (im­
Torques, armillas, ac monili* refpuant.
plicit, obtineant, etiamli ftudii caufa abfint,
Annulum non Induant , nili quibus propter
re m gymnatiis publicis , aut ubivis locorum
officii munus , aut honoris gradum ht jure
fint, ut , qui in provincia manent , ad duos
conccffus, quo loco fc unico, nec magni pre­
menfes , qui vero extra provincia fines , ii B cii, feententi fint.
ad quatuor clericalem habitum fumant , or­
Quacumque autem de epiicopotnm menfa
dini fuo ac dignitati Congruentem : hac conejufque benediâione ft cibis, leaione fc gra­
ftituta pan*, ut qui non paruerint, fi in fa­
tiarum aâione, fupclleâili ■ auro, argento ft
ctis orti luibus font , ab omni ordinum tuo­
feneo, cubiculorum apparatu , editiciorum ma­
rum munere fint fufpenfi fc beneficiorum fuognificentia , fupervicanei* fumptibus , privata
ram omnibus anni unius fraâibus jwe tpfo
moderatione, templorum cultu & ornamento,
Înivati fint: quos epifcopus pii* locis atbitrio
familia cur* ft inftitutkme · ejufque vettibus,
uo attribuet.
corumve modo , colore & ornamentis , equo­
Sii autem beneficium .ecclefiafiicum nullum,
rum numero , fc , li qua alia decreta funt ,
obtinent , alias poenas luant cpifcopi judicio.
3ub non fint epifeoporum tantum propria,ea­
rns a clericis quibufeumque cujufvis rond itio­
Si qui autem poft menfem , tranfaâe tem­
pore, in ediâo'ad clericalem habitum fu men.
nis, ordini* fc dignitati* fint, accurate fervadum pralcripto, eum vel noti fufcepifTe vel furi jubemus : etiamli in alienis adtbus , aut
fceptum abjeciflie conviât fuerint , officiis ac
cum propinquis habitent.
beneficiis eccleliaftici* priventur, ftfevereprc- C
Meminerint autem in quibufdam, que epi­
tere* ab epifcopo puniantur.
fcopi s permifla , ipfis communia cfle poflunt ,
Presbyteri , diaconi , fubdiieoni, ceterique
eo majorem fibi moderationem adhibendam
clerici , clericali tonfur* fine infigniti ad eam
elle, quo dignitatis gradu epifeopis funt infe­
formam , quam ratio uniufcujuique ordinis ,
riores.
Si qui* petfonatu* veftes clericales, aut muepifcopi arbitrio, poftulabit.
It* fint abrafo capillo, ut tonfara confpicua
nichales, vel ad eorum formam instuerit , ft
fit omnibus.
is qui eat aflumpfcrit , fc it qui accommodiComam vero 8t barbam ne ftndiofe nutriant:
sit, grave* peto*· (ubeant.
Capillis fimphcem cultum adhibeant .
Barba ab fupcriore labro ka recidatur , ut
XXIV.
pili in factificio miflin Cbrifii domini corpus
fc fanguinem fumentem non impediant.
Di rltricilihll adifsi.
Ne m habitu clericali aut ftudiofius exqutfit* tahus elegtntia , aut nimirabjcâa negliQuoniam non lolum malum cavere , ve­
gentia Λ aflfeitatn fordei appareant.
D ram etiam otrnem mali (ufpicionem fugere
In omni vcftitu eoior tantum niger adhibea­
oportet , ne <n cujuiquam onenlionem incur­
tur: nifi fort a fle alium colorem requirat digni­
ramus : in rd ibus ad canonicorum , alioramtatis gradus. Omnem habitus & ornamenti no­
vc clericorum domicilium fc ufum rdificatis ,
vitatem clerici fugiant.
aut aliis , in quibus ipfi habitant , feminas
Ne ferico veftiuienro, aut ornamento domi,
quafcumque , etiam quovis (anguini* , cogna­
àut fotis utantur.
tionis , aut affinitatis vinculo conjonâts naJubemus vero illos laneum & ei ordini de­
bitare prohibemus : nifi cprfcopus m alicujut
corum vefttmentum adhibere.
urgenti neceffitate aliter faciendum effe duxe­
Reticulum , aut fubbirrctum, ut vocant, ne
rit : cujus confcientiam ia hoc valde onera­
ferant , nifi Valetudinis caufa fc fine redimi­
mus .
Ne parochi , aut omnino clerici , quavis
culis .
. Camifat ad collum ft ad manus crifpas *
etiam dignitate prediti , ecclefia , etiamli
rogofas, vel artificio elaboratas rejiciant.
commendata fit , ades , aut earum partes in
Collare, quod dieiNit , fimple* , ac modice
urbe , aut in opidit pofitat, in quibu* ipfi
latum honefte reclinetur .
* ■ habitare (oleant , aut debeant , ullo modo
Externa veftit (implex , ac talaris erit, qua
laico locent*. nifi_ec«lefi* magna prematur in­
neque a cervicibus in tergum refleAatur : fed
opia , ft ea domus commode epifcopi judicio
apto ad eollum nodo decentiffime annexa fit.
dividi poflit.
Toga Vero, quod mantelletvm vocant, aut
Si vero ades extra urbem * opida rari fit·
cquetur cum tunico longitudine : aut nemini
fint, locandi faraharem habeant : modo ea­
permittatur , nifi fit et numero prolatorum ,
rum divifio ejufdem epifcopi judicio reâe k
3uibus «a dignitatis grado , judicio epifcopi ,
commoda fieri poflk.
«beatur .
Caveat etiam epifcepn* ,. ne in urbe , aut
Interior ejuidem genetis ad talos demitta­
extra , hujufmodi udes, vel a'he ab ecclefia
tur , quam tamen pro hominum gessere prolejnoâa, vel ctiamfi patrimonii fint, ac pro­
que loci natura ac conditione , ordinariorum
pere, locentur ii* quorum fidem, vitam,moarbitrio, in aliquibus moderandam relinquimus.
rcfvt fnlprâos effe judicaverit.

.

CaI

J7

"V’

CONCIlîüM Μ-lDlOtAMBNfl L

ANNO
Canonici cathedraliom, te collegiatarum ac*
CHKISTI clefiarum habitent in canonicalibua adibos, in
qaibts coauaedc epifeopi judkio commorari
poffune: nui iolpeâis *dibus, fi quid reparan­
dum , inltinendumva fie ad habitationis com­
moditatem , pro modo fruâuum prabood* ,
ab eo , oui canonicarum obtinet , reparari ac
reftieni juoeat. Quo feta curet ut in illi» «di.
bus habitent , quibus fi abeffc etiam jufta de
cauta contigerit, nemini praterea, nifi canoni·
cos fit , in eia habitandi fecultat conocdatur
fine juffu e pi (cepi.
Quarum adiom atrium , ubi claudi poteft,
una clave concludatur: qua a decano, retalio,
''«piicopi dt capituli arbitrans, afferretur.
Quota autem hora atrii janua aperiri, clandire debeat , quidque ad hoasfte ibi viven­
dum pro loci ratione requiratur , judicium fit
epifeopi.
Refilores parochiafium feq curatarum ecclcfiarum, quicumque fine, in earum adibus tan­
tum habitent ,* ibique cibum ac femnum ca.
piant : nifi aliud epifeopus ccniuerit ex caufa
ncceffaria.
·
Clctici ne de node poftprimam horam, nifi
ex jufta caule, tc cum lumine, domo cacant.

*

j8

Non in comeffationihus * ebrietatibus , fed anno
ut febrio riraasux, praedicat apoftolus: ideocle-CHM1STJ
rici minus honeftis coarirus ne interims, neve ‘1*1·
ad bibendum qnemquam incitent *.
Quod fi interdum (biennibus feftis diebus ,
vel cum faerarum, aut exequiarum caufa in unum congregantur , aliqui lint invitandi ; nu
piaret few , tc cos clericos , ad fuam Menfam
adhibeant.
Ut fiagitii oecafioncm , qua in caupoois *
tabernia deeffc non lolet , clericis adimamus,
cauponarum adito *r nfeeis omnino interdkimns, nifi in itinere neceffitatiscania : quo loco
cum mulieribus ne dlfcumbant . Monemus au­
tem epifeopos, tc vehementer hortamur, ut in
fingulis eorum civitatibus curent parandum unum
aut alterum pudicum tt honeftum diverferium,
quo fuarum diceceieon clericit rufticanis neccf(itatis caufa convenire liceat , nec in eo hoipiιίο improbis aut nequam hominibus locus fit ;
neve feminis ullo modo ; fed tantum clerici,
ac religiofi viri, fi fieri poffit, in eo recipian­
tur .
„
XXVI.

Dr MfUiii fttalrtibm a tferie» frfitejir .
XXV·
Qui Deo militat, implicare fe negotiis fera»
Dt 4r»ii , fedü, fft8<u»lir, tr ejtrfrrrii » tltrie» C laribus prohibetur.- jderreo edicimus;
Ne clericus, (acris initiatus , aut ecclcfiafti«iruudk.
co beneficio preditus , coram judice feculari
advocati aut procuratoris nomine caufas a.
Clericorum arma font oryiones tc lacrym* :
gat: nifi ab aliis ia judicium vocatus , fuam
idcirco edicimus , nc clerici arma cuiufvM ge­
vel ecclefi* fua , propinquorum etiam , fi neneris ad offenfionem , vel etiam ad detentio­
cefle erit, tc miferabilium perfoaarum caufar,
nem ferant , exceptis cultellis ad domcfticum
ab epifeopo facultate prius fetipto concéda ,
vite ufum accommodatis , nifi forte extra ci­
tueatur.
vitatem fufpcâis locis iter cis faciendum
Ne io profanis negotiis offichim tabellione*
fit.
tus exerceat.
Quod fi epifeopus probabili juftaque de cau­
Ne artem medendi faciat.
ta id eis permittendum judicaverit: tunc, feriNe ia negotiationibus Se mercaturis fe inter­
pro impetrata venia, ipfis uti liceat : non ta­
pretem , * medium interponat.
men publice , nifi rei aut fafti neceffitas poNegotiationem etiam omnis generis omnino
ftulct.
D prohibemus.
Omnino balifta , haftis , 8r fclopeto , telis,
Artes vero honeftas concedimus , ut aliquid
ahtfque hujus generis iftftrumcntis ipfis intermanibus fuis lucretur, quo fibi qu* ad viaum
dicimus.
neceffaria funt comparare poffit.
Clerici perfonati non incedent.
Ne aliena predi^ lucri caufa conducat.
Choreas ‘privatas aut publicas wn agent,
Ne aliorum tutelam aut curam (ulctpiat.
nec fpeâabuut.
Nc pro aliis fidejubeat.
A venatione abftioebunt.
Ne alicujus principis, aut alterius, negotio­
Fabalis , comadlia , te haftiludiis , aliifve
rum procurator fit fine facultate ab epifeopo
profanis & inanibus fpeâaculis non intererunt :
prius per literal impetrata , fingulis annis re­
ne aures tc oculi , facris officiis addiâi , lu­
novanda .
dicris, impuris aâkmibus , fermoaibufque diNeve parum snemor ordinis ac dignitatis
ftraâi polluantur . Clericalia ordinis homini­
fu* , fit in famulata laicorum , etiam princi­
bus omhl genere faltationis , tc ludi , pntferpal*, eoromve , quibufvis aliis obfequiis > nifi
tim vero ale», 6c teflerarum, ac talorum inter­
cui ex caufa , tc ad officium , facerdoyali mu­
dicimus.
£ nere non indignum , epifeopus binus rei poteProhibemus etiam globos , qui malleis li­
ftatem ante feripto fecerit . Hujufmodi autem
gneis impelluntur : item follis ludum , id eft,
licenti*, feripto permiff*, qootannis renoven­
pila majoris.
tur ; alioquin irrita ac nulla fint.
Nec lolum ludere vetamus, fed cos ludoram
Neve pracarfer, aut affecla feminarum, ant
fpeflatores effe nolumus; aut quemquam luden­
eis difeumbentibus adfiftat aut ancilletor.
tem in «dibus fuis permittere.
Qoi autem hujufmodi freuhria negotia exer­
Si autem valetudinis interdum caufa , par­
cendi facultatem , feu difpenfationem impetra­
va pila, aut alio non indecora cjufmodi ex­
vit , intra duoe «senfes epifeopo exhibeat : qui
ercitationis genere ut contigerit ; nec publi­
cooceffas ante facti Tridcntini concilii eonfir.
ce id faciant , nec pecunia interradat in lu­
matiooem auâoritate generalis bulla' (anâiffido , nec quidquam quod .facile pecunia «ftimi domini naftri Pii IV. pontificis maximi non
mari poffit.
*
admittat.

Qg«-

Z9

Ww.ir*

CoMCIUUM MlDlOLANftNSB L

ANNO
Qweumqtte in hat uoivcrfa, qu* ad vita*,
Caiusrt It booeftacem eferfconim pertinet , pan· variii
• >«i
titulit eapecfia procvpta continantur, efikixt
S
epifcopus nt ep omnia ab omnibus , ad quo*
fpeftat, diligenter k inviolate (erventar.
Qjii vero ejerieu* , cujafvis etiam gradu* ,
ocdtnit, dignitatis , in aliqua ta ii* non ob­
temperant i is an* fetutari panitetstia, atttuecurtia, fufpenfioae ab ordinum munere, * Wwcficàorum adminiflratiooe, cut ipfis etiam be­
neficiis, aut care·*· > aut exilio , au* pluribus
fimul eu ii* parait , ant etiam gravioribus pre

*“■“*'·*

40

ma* , vd no* prabarmt Λ eo* fraftna » quo* anno
rata temporis amantis fiso* non fecerant, ··*, CHK1TTI
quibus ce ejufdem Tridentini concilii debeuejbanter , folvite ) eo* omne* jam Mac refi­
ciendi* 8r ornandi* eorum ecckrfiÜ attributo*
<& decernimus. Quam attribotionem epiiropi, quorum ronfefentia boc oaas iaspontims,
principem k magiftratuum auxilio, omnino
exrquendam curabunt.
Quod G contigerit eo* , qui propter abfen-

' dam t fuis beneficii* fruâus tuo* non fece­

rint , ipfis beneficii j poftea ceflïtlc, curent epiIropi , et vel' ex frusibus penlionum , fi qua
illi*, qui cdTerint , fuerint refcrVat* j vel et
eorum bonis , cujufcumque illa generis fint ,
fatisfin cedefi*.
Qni fi in his négligentes fuerint , fciant fe
XXVII.
prima quoque provinciali lynodo pnetermiffi
JDf rtjUtIUii .
hujus oflicii rationem reddituros efle.
Si quid intercedent quamobrem id minus
Decrevit fanfta Tridentina fynodus , ut ii ,
exequi poSnt , ad mctropolitanum referant i
qui non legitime a fuis ecclcfits abeflent , pro
ut ad rem conficiendam ipfe quoque luam
rata temporis abfenti* , ecdefiarum , quibas
operam conferat ; te in ea auftoritatem fanÎiracflent, frnAus fuos non facerent ; fed ut in
Aiffimi domini noftri interponendam curet.
abricam accietis , aut in pauperes loci eroga­
Quoniam vero multorum , beneficia curat*
rent : quod fi non cxequercntbr, ftatuit ut co­
obtinentium, ea eft contumacia t ut neque de­
ram fupariores ecclcfiaftict' omifias ab illis hucretis Tridentini concilii, neque coaftinrrione uu,.,.»
jufmodi officii partes ipfi fuic>perent .
fanâiffimi domini noftri Pii IV. neque epifeoSi qoi igitur provincia noftrs epifcopi poft
ponnn ediAis moniti , adduci 'poffint benefi­
confirmationem concilii Tridentini in ccclefiis
ciorum fuorum relidenti* prrfentes fatisiafuit et ejufdem concilii prsfcripto , non refeciant , ftatuimu* ut epifcopi ad menfem ediderint ) neque mctropolitanum , aut , eo ab£lo prqpoGto tubeant omnes , qui in eorum
fente > antiquiorem provincia epiicopum intra
civitatibus ,. dkscufibufve beneficium cjufmodi
menfem docuerint caufam fu* amentur fanftifin titulum, wel commandam obtinent , fi in
fimi domini noftri vel metropolitan!, vel antiprovincia illi fant , ad duo* menies , fi ex­
J|oioris cpsfeopi feripto comprobatam efte ; aut
tras , ad tres , ad eadem beneficia accedere ,
e fruâv* illo* iit, quibus ejufdem facri Conci­
in iifque relidere : ea propbfit* in cd>Ao pe­
lii decreto proptere* debebant > perfolvifle -,
na, m qui non paruerint , etismfi prater cu­
nos illam iplam fruâunm partem jam nunc hofratum iHud beneficium , dignitates , perfonspitali uniiucujufqne civitati* , cujus illi fini
tn* , aut canonicatu* in eccldiis etiam catheepifcopi , quod majoribus prematur fuHiptidralibu* obtineant, prater pcenas, que eodem
bus , in ufutn pauperum loci erogandam afficoncilio , k Pii IV. conftitutionc contra non
gnamn* . Et fi id nofpitale intra duos menfe*
refidente* propofit* funt, ordinum fuorum mu­
eo* fhsAu* auAoritate fuperioris ecdtfiaftici
nere ofteiove fufpenfi, & eo beneficio jure ipnon exegerit, alteri hofpitali ejufdem civitatis,
fo privati cenfeantur .
quod io eorumdem fruâuum petitione judicio D
TranfaAo tempore ia ediâo prsrftituto , eprevenerit. Quod fi aut nolhim in ea Iit hofpifropi eo* , qui non refideant ; piopofitam
pitale , aut que fini hofpitali* , fex menfibus
privationi* panam fubii/fe dedarene .
cos fruAus non exegerint , fabric* eccleti* atInterim vero cos fruâur , quos fuos abfrnte* non facient , iidem epifcopi luo arbitratu
tribuiaaus.
Si qui vero poftbac abfuerim , frufeu* ,
aut ecdefiarum fabsicis. aut pauperibus loc r
quos fuo* non fecerint .jam ruine eifdem loadjudicent .
Intra menfem publice edicant epilcopi , ut
ets, qua fupr* diâum eft ratione adferibimu* i
nifi ipfi epifcopi mtra tres menfe* a die abfenquibufeumque ftudii caufa non relidendi in
t>* iia, quibus ex concilii decreto debent, perbeneficii* curati* licentia perm iff* eft , eam
fuo quifque epifcopo intra fpatium trium menfolvednt .
lium exhibeat. Qui fi illam a die confirmatio- ·“■"
Itaque mandamus bofp!taliam , k fabrica­
•i* facri coocilii Tridentini ad diem regula , "**■
tum miniftrarevibus ac procuratoribus, cam de­
a fanAiiBmo domino noftro Pio IV. 1st· ,
nuntiatione etiam periculi rorum coafeienti* ,
comperttit, nifi , quemadmodum ab inia pro•t totam fummam fine ulla vel paftione , vel
£ feribitut , ordinarii conienfu* acceflerft , nul­
remil&one prim* quoque tempore exigant.
lam k irritam declaret , proptereaque cum ,
Statuimus etiam , ut ex capitulo isaguluum
euebedraliem ecciefiantm tre* primi protente* ,
qui hujufmodi facultatem impetrarit , ex de­
fingulia ia meofibu, metropolitanam , vel eo
creto concilii Tridentini refidete cogat inipfo
abtetrte i evmdem antiquiorem provincia* epifbenaficio.
cooum certiorem fariaat, an eorum epifcopi in
In ii* autem facultttibu* abfenti* ft udiorum
caufa, qu* deincep* concedentur, h«c necdia­
fan ecelefii* refideant : * qui, Ar quamdiu ab
rio
ponenda lunt : ist vere in publico, cclebncis abluerint -, fint minm, iidem diuributionem
Sue gy mna fio theologi* , vel facri* canonibus
unie· menG* fruAu* fuos non faciant.
Ia reliquis etum inferioribus cerati* benefi­
udeant.
Ut minores fint triginta **ni* , aut fuerint,
ciis, fi qui poft confirmationem concilii abfue­
rint fine licentia , *b otdiuirio feripto permifcum in publico gymnafio iifdem ftudii* opxxum
dare caperant, qu* mine rupiunr abfolvete.
f* , ad menfem eidem ordinario exhiberi volumodo culp* epifcopi arbitratu mulftetur . Qui
iterum ia eadem re peccant , duplicata i* ραη* pro ratione criminis ab codera pIcAcrar.

S«A>|
a» mc

.

Ut

4i

Concilîvm Mid iolaninsb I.

ANNO
‘l^d
> antequam facrom Tri. / i unquam oculos dejiciant, quid ei opna.fit aniCHRISTI dentinum concilium a fanAiffimo domino nomadvertentes , ut ex prophet* featentia , conu«j. ftro Pio IV. confirmaretur , obtinuerint ■
fradas partes alligare , infirmas confolidarc ,
Ut intra annum ad ordinem faltem fubdiaaegrotas fanare., abjeAas ove» seducere , perdi- conatu» promoveantur.
tas requirere te recuperare pofflnr.
Ut fingulis fax menfibiis epifeopo ictiptum
Quoniam vero luftrate omnia propriis oculis
fur doAorcs exhibeant , quo is ipfo» in eo Ru·
nequeunt , io fingulis parochiis deligant ceitos
dii genere proficere teftetur , quod etiam epiac probatos viros , qui inveftigent an populus
feopua increto ab altis cognofcere ftudeat.
ambulet in viis domini j an aliquid fit , quod
Quod fi omnea fuprskript* conditioni» in
epifeopi cognitionem fe medicinam defideret i
licentia expreffo non fueunt; aut i« , qui im­
an aliquid quod corrigi β> emendari debeat t
petrat , qualitate» omnes , quo in fcnpta li­
quasque competent, fideliter ad epifeopum de­
centia requiruntur , non babeat ,· aut que ipfi
ferant .
ieivanda proponuntur , deinceps non praftiteParochus etiam librum habeat , in quo om­
rit ; facultate» irrita ac nulla lint i te qui im­
nium , qui in ejus parochia lunt , nomina , Apetrant , friat fe fruâus fuo» non fecifie , ne- B cognomina quamprimum defcribat, Cngutorumque facere ; ac panis , que non rcfidentibus
que fesum, artatem te ftatum . In eo deinceps
acfCnbat te recenter natos, Se mortuos , & in
propolitr hint, tencri.
Concedatur autem ad quinquennium tantum,
parochiam habitatum venientes , te inde emi­
ab eo dic numerandum , quo cum in publico
grantes . Quem libium cpiicopos , quoties it
gymuaiio theologia aut facris canonibus cen­
petierit , vel iofpiciendum , vel defer ibendum
dabit.
itet operam dare ctxpiiTe.
Qriicumque plure» patochiales ecclefia» reti­
Obfervabit etiam fu* parochis novos inqui­
nente» , intra tempus a facro Tridentino con­
linos , deque eorum orthodoxa fide , te (aera­
cilio pneftttutum non demifetint j cos epifeopi
mentorum perceptione, deque mulieribus,qua»
intra duos menfes beneficiis omnibus ccclefiafecum habuerint, an matrimonii, cognationis,
fticis jam ipfo jure privatos efle declarent.
affinitatis vinculo vere conjunôz lint , an im­
FruAus vero, te quos ex eodem decreto fuos
pudicitiae nomine fufpeâz , ab eo facerdote }
facere non potuerant, Se qui deinceps , quamin ctijiu parochia prosime habitarint, te a pa­
diu vacaverit ecclefia, percipientur , fabric* vel
rochi* incolis accurate cognofcet .
ornamentis eoramdem beneficiorum , uti magis C
Inquirat autem ftudiolc dc pauperibus fu*
expedire cenfuerit cpilcopu» , jam nunc attri­
parochis , prrfcrtim puellis nubilibus , dc vi­
buimus , excepta tamen congrua portione , ido­
duis, otphanis, pupillis, agraris , fenio con­
neis vicariis ab epifeopo ailignatlda > quot rpficti is , aliifqtie per fonts temporali vel etiam
fe, faâa declaratione , ftatim in illis ecclefii»
Ipirituali miiericordia indigentibus.: quibus dc
conftituere debebit.
ipte pro.vitibus opitulari, te aliosfuo exemplo
Prrterea , qui ecclefiaftica quecutnque-be­
& hortatu ad id officium incitate ftudeat.
neficia obtinent , in quibus , Se fi curata non
Frrcipue vero de ii» omnibus fepe certiorem
funt , tamco relidere jure , vel confuerudine
faciat epifeopum , ut qui communis eorum pa­
debent ; fi muneri fuo defuerint , in eos epiter cft , iifdem paternam curam te pietatem
s,n «<.» N fcopi , te illis pernis , quae a facro Tridentiquacumque poterit latione pizftet .
»* <.··.»« no concilio ftatutst funt, &.· aliis arbitrio fuo
• Quamobrem etiam epifcojxis quotannis per
fevere agant : fruâufqtie quibus ex eodem"
fixera quatuor anni tempora lue civitatis paro­
concilio mulâandi crane, piis locis attribuant.
chus adhibebit : te illis dc eorum animarum
Ut autem epiicopi pernas de contumacibus
ftatu, quarum cur* prrjsoliti lunt , diligenter
in hoc genere poliint (umere, ftstuimus nt in D inrrirogatis, omnia commemoret , que cornm
fingulis collegiatis , fe cathçdralibus ccdeliis ,
officii munus contineant, eifque te doAoiis di­
lingulis tribus mentibus, tres primi cx capitu­
ligentiam te paftorit vigilantiam prcftabit .
lo prsefente» , canonicorum , St eorum , qui
prepofiti ecdefiis, & aliorum, qui in eis hu.
XXIX.
jufmodi beneficia poflidentes non refideant ,
nomina ad epifeopum deferant.
Dt 'Vieurii/ ferverit
Parochi veto epifeopum admoneant , fi qui
intra fines fu· parochi* , cjufmodi habentes
Ut eplfcopus in urbe etiam externum gregem
beneficia, que perfonalem item refidentiam re­
facilius quati prafens intocri Se cuiare point ,
quirant , non refideant .
deligat aliquot probatos facerdotes , qutmis lin­
Vicarii etiam foranei eamdem diligentiam
gulis, impolito vicarii foranei nomine, tribuat
adhibeant, fi qui curati in regione fibi ab epi­
certas regiones dioecefi» fus-.
feopo commilTa non refederint ·
Id autem munus ad archipresbyteros , archiQui huic officio deerit, ficuti epifeopo vide­
djacooos, qui in di oece fi funt. Se przpofitos,
bitur, pleAatur. '
f
E aliofve ecclcliaftica dignitate pnrditos , quo»
idoneus judicaverit , pot illinium deferet , fin
minus , ad alios auâore» , qui apti fini ad
XXV1H.
bujufoiodi officium.
tli autem vicarii regionis , fibi per epiDt Jiliftstis ai tfi/itn tJkiienJs i· f*i·
ftoptim commilf* , piesbytero» cuju(cumque
fsrecbi» eetntftteelt.
condicionis , caram animarum habentes , leimmain vim ac neceflitatem habet illa domcl lingulis snenfibos modo in unam , modo
i fentcnti.i, Sftt^t»rtftJnliit </·«■>, lêui j
in aliam ejus regionis parochialem eccleliant
cogant,
""· v>. Ar alio item loco , Difyeuttf <tt»tfit “vultum
ft-idque in orbem eodem ordine temper
factant.
tvrii tui , <F rasjidrra[tfr trrtfl t"*· · ut epi­
Pridie ejus diei quam in unum locimi ctmveicopi quanta maxima poflunt diligentia obier,
niant, peccata fua omne» confiteantur ; fequenti
vent fibi commendatum gregem , neque ab co

i

die

anno
CHRISTI
·Ι»ι·
is­

,

-

4J

F,u»r.,v

Concilium MidioianinuI.

44

~M(ç~ die

Vifitationis ordo is adhibebitur , ut primum ANNO
rn ca ecdefia, in qua coaAi fuerim , mif. A
civitatem, deinde dkeccfin vifitent i nifi forte CMaiSTI
CHIUS Ft f*m finguli celebrent >
tfi(
I urn univerfi in choro miflâm coiivcntùaJcm
aliud epifeopo videatur. In civitate cathedral» >ί*>·
pro mortuis , vel de (anâo Spiritu , (blenni
ecdefia primo loco vilitetur i tum Cingulas col­
more canent ; in qua eorum aliquis , a vica­
legiate i deinceps parochsales omnes i quo lc
rio prius aàraonitus , concionem ad populum
parochi Ac quicumque pnrterea fficerdotes Ac
habeat .
clerici in parochiis commoramur , evpcandi
funt . Scholas , feminaria , foda lita tes , hofConfettis facris Ar habita proceffionc circa
Cemetcrium , orationibufque contuetis, ih dgpitalia, ac cetera pia loca vifitarites , Qudiofe
mo rettoeis illius ecdefia, unico tantum fercu­
ac diligenter iofpinent .
lo contenti, ea qua decet modcflia & caritate
Studebunt , verbi Dei przdicationc , vehe­
eibum capiant .
menti cohortatione, ad religionem , vit* in­
Deinde conferant inter fe qu* ad boni panocentiam , pacemque &* concordiam omnes
floris officium, & ad curam animarum rettege­
adhortati .
|
rendam pertinent : & confutant de difficultati­
Si vera privata admonitione opus effe intel­
bus Ac incommodis fu* parochi* , quarum ex- B ligent , in eam, docendo , arguendo , oble­
plicatio , vel remedium , aliorum confilium 8c
ctando pro rei, perform , ac temporis ratione **
operam requirat . lidem autem vicani libel­
incumbent .
lum de calibus confeientiar epifcopis , ac Ledi
Confirmationis iactamentum , ubi opus erit ,
apottolicz refervetis , metropolitan! cura eden­
miniAra bunt.
dum , reliquis facer^otibus legent j & aliquot
Omnes ad pomftentiam cohortabuntur i ACapita tum narum conftitutionum , tum earum
quos aliquo peccato teneri cognoverint , cujus
que in fynodo dimcefana decernentur , fimulahfolutio epifeopo refervata Iit i eos pie connue quidpiam cx probata fummadecalibus Confitentes & humiliter veniam petentes, v«l ipfi ,
Icienti* explicabunt .
vel per alios , .ad id munus delettos, abPrrcipue autem de presbyterorum vita & mo­
folvent .
'
ribus qnzrant & quales fe in paAorali przbeant
In fingulis locis a viris artate , ufu & pro­
cura .
bitate commendatis , de omnibus fubtiliter in­
An eorutn culpa dirinur ia ecdefia cultus
quirent , que cos pro officii fui munere frire
defideretur .
oportebit .
An re ipfa przAentur ea, qu* epifeopi, vel C
Ecclefiam 4r ejus partes omnes infpicient.
>
alii eorum nomine in ecdefiarutn necdntatem,
An eo cultu & nitore teneatur , qui domum >
earumve reparationem impendi julTerint .
Dei decet : Ii quid reAitucndum , reparandum,
An libros habeant , quot ex decreto noftro
reconcinnandumve Iit, jubeant ab iis, ad quos
habere debent .
pertinet, rcfarciri.
Au reliqua in hac fynodo decreto ferven­
An fanttorum reliquia , tuto , ornate , dctur .
centerque condite aflerventur .
De his omnibus , 8c , fi quid proprie manAn quz de feputens , ac cxxmeteriis a nobis
darit eplfcopus , deque aliis , quz ad utilita­
fancita funt , re ipfis przAentur.
tem animarum epifeopi cognitionem dclideSi confccranda fint altaria , confecrabunt.
rant , ipfum per Iiteras diligenter certioitm
I
Si qua ecdefia aut camctcrium pollutum fit,
fecunt .
■
,
reconciliabunt .
Quoties, in urbem venerint , primum epifeoVidendum etiam an dclint vcftci , libri ,
pum adeant -, deque eorum ftatu , qui libi
calices , jatenz , corporalia , tk reliqua ejus
commiili funt , accurate edoceant.
generis inftrumenta Ar ornamenta , qua ad
Curati vero quicumque, etiamfi quavis di- D altaris minillchum Ac ad divina officia fint
Înitate predits , in iis > quz ad officium
neceffaria .
uum fpeaant , vicariis quos disimus obtem­
An illa munda 8r purgata ferventur .
An miffie, aliaque diviua officia , qua opor­
perent .
Quod G aliqui ad conveniendum négligentes,
tet pietate , ac devotione celebrentur
vcl ad mandata eorumdetn vicariorum exequenAn ccclefi· libri, vetera fcrlpta, ioArunsenu
da contumaces fuerint ; epifeopi in illos pro
& privilegia cuffodiantur.
modo culpz animadvertant.
An coram extet ratio , que in inventarium
Hi autedr vicarii voluntate epifeopi ab officio
relata font.
amoveri femper podint ; ac fi male id adminiAraTum de dignitatibus, canonicis , te aliis ecrint, panas dent ejufdçm epifeopi judicio.
clefie miniAris querendum erit i
Art rite fint ordinati .
XXX.
An ordinibus initiati, quos eorum officii mu­
nus requirit .
Dt 'vifitttieu.
An ecdcfiss , beneficia, feu eccleûaûica offiE eia legitime obtineant.
a>«.·*■<.,.
Inter epifcopalis officii munera , przcipuacA
An in ea fe quifquatn intruferit .
*·
tradfalutem gregis maxime neceffisrla vifitatio ;
An refideant te adminiArationi ferramentorum
ideo monemus epifeopos omnes , ut finguh ex
8c miffarum, divinorum officiorum celebrationi
decreto facri Trsdentini coocilii ecdefia m fuam ,
te annivecfariorum perfolutioni, aliilque oneri­
ac dioecefin vifitent intra tempus ab eodem con­
bus te muneribus falisfacisnt.
cilio przAitutum .
Qua fit eorum vita , ac morum ratio , qui
Meminerint autem vifitationem ad (alutem
veAitus, quibufeum verfari folcant , qualis iit
eorum , qui vifitandi funt , inAitutam effe :
eorum familia .
quamobrem illis maxime peopofitum effit debet,
An fordidis Ar illiberalibus artibus, te ab co­
ut in cis incorruptam , orthodoramque dottri
cum gradu alienis, operam dent.
t
nam, probatam moram difcsplutam tueantur ac
An ccclefi· jura Ar bonorum ccdefuflicorum
«rftituant .
pofleffioDem defendant ;

An

45

Concilium Mgr iiOLANbNSE I. *TmÎÏm"· 4«

AMNO
An corum fruâus reâe difpeafent.
a
CHRISTI
An pacem titter fc habeant ; le in aliorum
ij«i.
pacificationem interponant i inimicitiarum &
odiorutn caufas tollere ftudeant■
An populus pie vertetur in ecdefia . mif—
lamque ic alia divina offici* reverenter at­
tendat .
In parochiis prcter ea omnia qu* diximus ,
videant ,
An parochi ex decreto , in hac fynodo edi­
to, libros habeant , in quibus baptizatorum ,
confirmatorum , compatrum, eorum qui matri-'
monio conjunguntur· ac mortuorum nomina &
cognomina deteribantur.

Caveat vero ire legem victu ; prostratione , '
Be muneribus a facto Tiidculiiiii con.ilio defi- chrIJTI
nitam tranfeant .
r>»i.
Comitatum non habeant mli nscrll u i.nu . m ScRva-c. j.
q.uo plure* omnino nr unt qumde. im homini. **<=,tfbut, Bc jumentis duodecim. Si plure; du
int,
alant fuis fumptibus. In tnenia duo tanium fer­
cula afferre liceat.
Quod ad reliqua attinet , decretum in hac
iynodo faâum de cpifcopalis menfc moderatio­
ne fervetur.
Si initator gradu inferior fit epifeopo , propotitam a nobis vilitandi formulam )n reliquis
omnibus diligenter obfervet , in comitataque
odo hominious ad fummum & fex jumentis
An rite faaamenta prxbcantur.
An facrofanâum encharifti* (aeramentum , B contentus fit.
chrifma, fc reliqua facra, eamuAditia, cura &
Si prvtcr hujus decreti prrkriptum cuiquam
cuftodia qua debent conferventur , Bc fuo tem­
graves fuerint , dupli reltitutionc teneantur :
rixtciea inferiore* , epifeopi arbitrio , epifeopore mutentur .
pus fynodi piovincialjs judicio , alias ptzna*
An euchariftia pie & honorifice > profequente fidelium comitatu, ad egrotos affera­
fubeat . Dent autem operam , ut non folutn
quam diligentillime, fed etiam quam celerrime
tur .
vifitationcm conficiant.
s«r. >*. a«
An legitime matrimonia Bc in ecdcfia, adbibatis c« decreto Tridentini concilii denuntia­
tionibus, debito tempore contrahantur .
XXXI.
An luar cui* commiflas ecdefia* , maxime
diebus fellas, deferant , ut inferviant alienis .
De jadiciah fare rfifccfi ,
An Dei verbum praedicent , Bc pueros rudi­
Ut a foro cnifeopali , quantum fieri potmentis fidei inftruant.
«ft , avaritie labes amoveatur : Bc quam mi­
An libros, quos nos in hac fynodo habendos
prefcriplimus, habeant.
C nimis polfint incommodis , atque fumptibus
caufc in c;> agantur ; nos , prater cam dili­
Denique difpicicnt an in populo fint haereti­
ci, ufuratii, concubinatii, aliique flagitiofi fc
gentiam , quacq m e* re maximam epifeopi
in fua quifque dicrcefi adhibere debent , hxc
fjcinorofi homines , qui inimicitias gerant ;
qui quadragefimam , alia jejunia , icito* dies,
flatucnda cenfuimus.
,
Bc reliquos ccclcfic ritus non fervent ; quique
faltem feme! in anno peccata fua confelli non
XXXII.
fint , aut fauâam eUchariftiam non fumpferint .
Dr .nafjrui & frritii.
An fint qui legata pia non exequantur.
An domeftica difciplioa patrumfamilias in
Epifeopi intra fex menfes omnibus notarii*
Bc feribi* fu i fori, tam civitatis, quam dicrce­
educandis liberis diligens, pia, Bc honefta fit.
His exquiCtis, cognofcere ftudeant, quinam
fi» , communem taxam prsfiniant , quam pro
ex regularibus prxdicandi munere fungantur ,
opere Bc officii fui mercedc ab unoquoque irx
x Bc fideliam conic Iliones audiant i an Bt eorum ■ lingulis cautarum generibus pro loci fc cujufcmrsprobata fit doâriaa, Bc probate doftrin* vita D que rei ac perfunz conditione exigi liceat .
refpondeat.
Qui non obtemperant , in cum vehementer
An hofpitalia Bc alia pia loca rede admianimadvertant.
nifticntur ; eorumque bona prudenter , fideliSinguli collegium notariorum curie epifcoterque in cum ufum , cui addiâa funt , diftripah> pnmo quoque tempore inflitiiendum cu­
buantur.
rent , quod certum numerum pro fu* diorcefis
An qui in hofpitalibus funt, pie vivant.
conditione contineat.
l>e fcholis , fciaut quos libros difcipulis maCollegium ftatuta epifeopo probanda confi­
ciat ; officiates deligat, qui judicent de eorum
giftri interpretentur ; Bc an illi ofiicio fuo falistacianc .
‘
inter ipfos controverfiis, que ad eoriundem of­
An msgiftri tales fint Bc ita admifli , quem­
ficium pertineant . Iy caufas autem , qua in­
ter notario* fc litigatores cxtltcrint, fed omni­
admodum in hac fynodo mandavimus j fi fo­
no non interponant , fed ea* epifeopi judicio
cus , amoveantur.
De bibliothecis diligenter quierant , an in
relinquant . In aliis vero cauli* , fi cuiquam
eis fint hcrctict fibri, aut qui aliter jure prohi­
cum cis in judicio agere contingat , eorum juE ra , privilegiaque ferventur.
beantur.
Si quid in omnibus iis tollendam, corrigenPoftulantibu* teftimonium formula curi* ,
dumve fuerit, tollent Bc corrigent i Bc ad pu­
quam ftylum vocant, de aliqua caufa, nec de­
niendo* delinquentes , cenfurat fc alia juris
tur, nec datum vim habeat ; mfi ei major coi.
legü pars fubfcnpferit . Cujus etiam formule
remedia adhibebunt.
exemplum, ab epifeopo approbatum fc fubfcuOmnes s ero fummo Audio monebant Bc hor­
ptum , publice in collegio alfervetur.
tabuntur , ut officii libi commifli munus fide­
liter ac diligenter exerceant.
Qui in collegium notariorum adferibi volue­
Neque Tofum huc, fed qusecumque a Tridenrint , eos epifeopus diligenter examine probet ;
tantum idoneo* recipiat .
tioo concilio, fc * nobis prucipiuntur, Bc alia
Excommunicatos , infames , fc omnes qui
multa qu* pro eorum prudentia ac pietate ad
utilitatem ac lalutem populorum eis in mentem
a teftioaoaio dicendo jure repelluntur , reji­
venire poterunt, exquirent fc exequentur .
ciat .

Ea
X

47

’"w.”’

CONCflfOM M E D I O L A N B N S I I.

•“’’’«J"·»· '«·

Eos Ί81'
quintum annum non atti- A Eo die, 9*r. reprodufta fuit citatiode qua fu- 'Xjjkq·
pra, quz luit execute ut fupta.
CHRIjyi
CHMSTi gcri.it, quique per quadriennium in notariatus
Ncc dignitate» judicum , vel litigatorum ret;ej.
lfi,.
officio integre, pciitequc non fint vetfati, nun
petant , te l ponant tantum his vel hujufmodi
admittat.
verbiv. Revetcndiilimus epifeopus N. judea. N.
E roba to» prius non reeipiat , quam jurarint
ailor, N. reus.
epifcopo ta jusjurandi formula, que infra (cri­
pta ell; quam etiam ab iis, qui in notariorum
Nec in charta bibula fcribant, nec ea Uteri,
que legi facile non polfit ; Cn minus , male
collegium adicripti pm lint , ad duos mantes
feripta epiicopu» notarii impenfa fetibi melius
preftari rubemus :
jubeat i vel ab iis, qui tegeftum petierunt, di­
Ego N. notarius a reverendiffimo domino N.
midiam tantum partem taxe, vel majorem, vel
epilcopo, vel domino N. ejus vicario deleÔus,
minorem, fi ei videbitur, folvi jubeat.
nihil vel dad i, vel pollicitus fnm gratia hujus
Notarii in litetis dimilioriis, feu teflimoniaofficii obtinendi.
libus , facri concilii Tridentini decretum fet- UL,i.c. t
,
Cotnmiffum mihi munus diligenter ac fideli­
venti iu aliis , que mere fpirituales funt , et- *“**■
ter exercebo.
A litigatoribus, quorum fuero notarius a vel B iantfi nullumftipendium eis conflitutumfit, ni­
hil omnino accipiant , prêter fetipturm mercea quocumque alio , eorum nomine, quavis de
caufa, hi b rl , ne fponte quidem datum, acci­
dem ab ordinario ftjtnendim.
Qui notarii contra hrc decreta pcccarint,
piam , preter id quod epifcopi taxatione prevel alioqui in officio fuo deliquerint, eos epif­
fimtutn fuerit.
Nihil agam , neque me , aut quemquam acopi ab officii util lubtnoveant ad tempus , Vel
lium interponam, quo mihi ulla caufa fcribenetiam in perpetuum, fi id delicti gravitas pofluhrit, ft aliis pcenrs fuo arbitratu coerceant.
da committatur.
Quacumque de notariis fancita fubt , iis et­
Non cro promoter, ve! procurator irtcaufir,
que agentur coram reverendiiEmo domino epiiam feribas ft cancellarios teneri vohsmus.
Pealioncs in canc^lariis epifeoporum aflignafeopo , feu ejui reverendo domino vicario ge­
nerali , vel aliquo ab eis conffituco , feu eo­
tas , vel qur cuicnmque folvantur , irritas ft
nullas decernimus ;nHi qu* jure tolli nonpofrum minittro ·
/unt.
\
In caufii vero, in quibus funi vel fuero no­
Cancellaris» vero deinceps vendi , locari ,
tarius , omne» aAus judiciales fubftantialitcr
in manuali , feu metaoiiaii coram rcvercndtf- C vel earum nomine, ve! occalionc , quovis pnttextu cujufris perfona, quidquam folvi prohi­
fimo domino epifeopo , feu cjh» vicariis , aut
bemus .
alio ab eis pnspofito > & etiam coram ipfis
Notarii, ft, fi qui pneterea in hoc delique­
litigatoribus , It expefiare voluerint , conferibam . Conicriptos eos ft infttumenta , & om­
rint, pledantur amiifiope officii ; & aliis praeterta patiis epifcopi atbitratu.
nia alia ft fiogula in caulis produ&a cum nevercndiffimes dominus epifeopus , vel alii iupradidi, feu litigatores , vel eorum aliquis , pe­
XX XIII.
tierunt in reaeftummfefiter quam celerrime re­
feram, vel reterenda culabo.
De eanjfjftu , <7 tivtettii fifttlihn.
Litigatorum poftulatnL vet alien jus eorum,
CauGdici, ft advocati fifcales, ad caufar in
in lingulis terminis fuccelive litigatoribus ipfis
foro epifcopi ne adhibeantur, priufquatn jure­
copiam dabo ; cum per tcverendiffimum domijurando epifeopo fe obftrinxerint , fe nullam
,num epifeopum , feu affq^fnpradiito, dec eta
fuerit , fine recufationc ftfraude , contentus
caufam futcepturos, quam a juftitia , & rquiD tare alienam cxiflimaverint ·
mercede epifcopi taxatione prvfinita .
Hortamur etiam principes , ft magiftratu»,
Seaeta ejufdem officii & caufarum nemini
patefaciam , przfcrtim atteffationes teftium &
ut idem in laicorum caulis (errandum curent.
' confilia aflefforum , attcftationefque ft fententias , donec publicata & fententiate , ft per
XXXIV.
reverendiffimum dominum epilcopum, feu alios
Dt ttttrii taftaMei» V rrù.
fupradiftos (ubfcripte fue int . Conftitntionibus ft mandatis rcverendil&mi domini epifcopi
Prsfcribant epilcopi taxam exeeutoribur ,
vel miniftris ft carceru cullodibus , ut ab ii»,
obtemperabo.
Inii itu ta quoque officii, ft officialium colle­
qui capti & in carcerem incluli funt, procomgii honefta juffis fervabo ;
prehentionf . ft carcetis commoratione , ft viNcc ullo unquam tempore contra faciam ; ft
âu id tantummodo exigatur , quod sequitas,
& ciborum precium poAulet. Si qui carcere te­
omnia ft lingula fuprafcripta omni dolo ft frau­
nentur , fini *, que ad viâum pertineat , ab
de omnino i emotis inviolate preftabo : ft ita
promitto ft juro ; f>c me Deus adjuvet, & tuse
aliis , quam cullodibus , & miniftris careens
£ fuppeditari voluerint , id eis facere liceat| ne­
fanâa Dei evangelia .
Nullus notatius judicibus ordinariis, delega­
que propterea afperius traâcntur ; aut in dete­
riora loca compellantur.
ris , arbitris, nec arbitratotib4,otiginales proreffus deferat , led eorum tantum exempla ft
Mandent prstcrea . ut fi quameumque pccurcgefla fideliter collata , nifi alicujus inopia a- z niain, vallet, uma, atiafve res fecum habeant
Inad aliquando epiicopo fuaderct.
ji, qui in caiccrern includuntur, tueo loco col­
In hujufmodi exemplis, feu regeflisnihil fulocemur , ft aflen entur . Qui locus duabus,
pervacaneum fcribant . j
ciiudcor clavibus , quarum altera apud jani­
Quare ncc dies fello» ad fubdantiam rei non
torem carccris fit , altera apud pauperum pro­
necellirios apponant.
curatorem .
Ncc producta ■ nm c it it ionum repet itiones com
l.x illis autem rebus, qurcttmque, ft quotinhibitione, «el lute ea , icd olaium executio, cumque tint, nihil vel janitori, vel exeeutori ,
ntm tuitum his vel fimihbus verbis adlcrihsnt :
vel ccicris annutris ittin-erc liceat; led cis, fi

""aNNcT

inde

49

”η.,Τ·

CaNCILïUM

νζ,ν.Χι^κ... T
MiD lOL^NENfB
1.

*t*nWTtUmiJ Π.
lurca.

,„

5°

-anno *n<^e
■ vel eoruta heredibus , vel illis A cufarc liceat , quod his noftris conftitutaonibus ANNO
ex ii> officiis aliqua abis minilhis, vel alio no* CHRISTI
CHRISTI quibus * judice attribuez fuerint , iptegra &
mine appellatis, adlctipia fint.
>1*1·
ijiif. intadz allerventur.
Quod fi aliqua dignitas , perionatus, aut of­
<2jii contra fecerit , duplo mulâetur : quz
ficium in ecclefia fuerit , cui neque ab inftitumulda ei , cui damnum datum ftt ; attiibuator ■
tione, neque a jure communi, neque a propriis
Curent etiam per certos homines, ab eis de­
ligendos , femcl in hebdomada vifitaados eos,
conftitutionibus , quz probatz fint, neque his
decretis proprium munus in divinis officiis fit
qui iri carccre tenentur i qui Û illos indignius
attributum , aut quod fit , non fatis conftet,
& acerbius traOaricompeterint, referant ad epiepifcopi, duobus adhibit is de capitulo, quorum
fcopum, qui pro fua prudentia, ac pietate, ne
after ab epilcopo , alter a capitulo deligatur,
quid iniquius fiat, omnino provideat.
afligaent lingulis dignitatibus &: officiis proprium
Defignent vero epifcopi aliquos, qui miferamunus, quemadmodum cum fententiafacrorum
biliutn perlonarum caufas gratis defendant.
Magnopere autem hortamur laicos magiftracanonum , At cum propriz ccclcliz probatis con­
ftitutionibus , & eum his fanCtiombus pro ratio­
tus, ut ejufmodi in re eadem ratione utantur.
B ne loci magis congruere judicabunt.
Ceteris etiam beneficiis, quacumque jam ab
XXXV.
ecdeliatticis officiis immuma reperiuntur , live
caironicatus, live clericatus , five etiam litnpbDt miniflril Utltfn , C7” Jivinit tjjtiii/.
cium nomine appellentur , iis epilcopus prjit·na munera reftituat : ac , fi non conftat fatis
Ne ftudium ac pietas rorum , 8c qui cclequalia ea edent , pro fruâuum ratione onera
srri.M <ra. brant, &- qui audiunt divina officia, pertuibc4c‘ f'
tur ; neque qutlquara alieni muneris partes ufurimponat aut tnilTas, divinaque officia celebran­
di, aut là clericatus, fimpliciave beneficia lint,
pet , fed muni quifque officium diligenter exe­
minorum etiam ordinum funftiones obeundi ad
quatur; omniaque ut debent in domo Dei or­
divini cultus propagationem . Nec vero tamen
dine fiant: decreto facti Tridentini concilii ob­
temperantes , quod in provincialibus fynodia
vetamus, quin talia beneficia unire epifeopo liccat ex facultate fibi communi jute conci .oqu·
certam divinis officiis, 8r ecclefia miniftris for­
mulam pro eujufque provinciz ritu , & moribus
Tiidentino permifla .
Ea vero officia, 8 cetera quz in divinis re­
ptzfcribi voluit, hzc ftatuimus,
C bus a nobis hac fynodo percipiuntur, epifcopi,
propolitis ccnfuris, & aliis poenis efficient , ut
XXXVI.
ab omnibus ea ratione , qua dictum cft^-diligenter przftctitur.
Caniwaara <l< miitiftrii ■
Ne multis ecclcfiz miniftris eodem tempos
Cathedralium , & collcgiatarum cujufvis ge­
abfentibus divinus cultus deferatur , canonici ,
& qui przterea choro, velccc'efiz addidi futir,
neris officiales & miniftros , in cifdern ecclchis
ini-io anni femper tres deligant canonicos ,
quo tempore cis a jure communi , .vel λ facto
quorum munus tic , cum hujulmodr creatio fa­
Tridentino concilio permiffum ell, ut abecclc- irïiwii.
fia abefle poliunt, a przlidente chori, fi triduo d‘ ,rf·
cienda enr , piius diligenter de eorum , qui
creandi eiunt , moribus inquirere ; deinde co­
reverfuri (une , fi diutius abfuturi , ab ordina­
ram epilcopo juraie cos, quod ipfi fciant, pro­
rio facultatem difccdendi petant.
Si quid przterea ab eo , qui difceffurus e fi ,
bos, idoneos, &.· dignos elle qui ci muneri prz. .ponantur . Quod li aliter officiales creentur,
ejus ecclefiz conftitutioncs requuunt , in co
cotum creatio nulla & irrita fit.
conftitutionibus parcat .
Archidiaconi, archipresby-tcri, aliique indi- D
Nemini aurem ita profit abfcntiz licentia , ut
gnicate eccleliaftiea conftituti, canonici, & reli­
,eo tempore difttibutiones quotidianas percipiat.
qui ecclcliarum tniniftti in factis ecdefiz officiis
Nixi etiam conftitutione Bonifacii VIII. &
munus fuutn i pii ob-ant, non per alios exerceapt .
Tridentini concilii aufioritate , decernimus nt a, .
Singulorum autem munera, atque officia, ad
nulla canonicorum, aut aliorum pactio , remif- 1,00
fio, vel cullulio fiat, fa&ave vim habeat ; nui- ’‘blu
res divinas obeundas pertinentia , hac fynodo
explicanda illa quidem videbantur ; fed quo­
lumve ftatutum aut conlucrudo, quacumque illa
niam quz iis de rebus facrorum canonum legi­
fit, valeat, quibus aut abienti quavis decaufa
bus olim explicata funt , ea parties ufu eorum
ejus diei , vel facrz horz , in qua muneri fuo
negle&o obfcurata funt , partim pro varia fc
defuerit, aut omnino cuiquam contra quam ju­
locorum
temporum ratione jam pene omnino
re communi , & ejufdem Tridentini concilii,
mutata videntur ; non certa quzdam przcepta
8t his noftn, conftitutionibus definitum fit, ditradi, ac przfcribi facile polluat , ad quorum
ftributiones quotidianz dari poflint . Si datz
fane rationem omnis uniufcujufquc cortim tnufuerint, qui acceperit, fuas non faciat, fed eas
nerum regula, atque ufus dirigeretur: eam ob
reftituat : quz jure ipfo accrcicant aliis inferviencaufam his noftris decretis ea tantum munera E tibus, qui nujufmodi padtioni, remiffioni, col­
prrfcribenda ceuluimus , quz ad ccclefiarum,
lutioni, vel przbitioni aflenfi non fuerint; nili
quz in noftra provincia funt, adminiftrationem
ex conftitutionibus ecclcliz probatis alteri de­
hoc tempoie pertinere maxime viderentur. Sed
beantur- Si vero omnes confcnferint, ufibusecquacumque ali i etiam munera vel communi ju­
clefiz jam tunc addidz intelligantur.
re, vel probatis eujufque ecclcfiz conftitutioniDeclaramus autem in his excipi cos, qui ob
brrs , vel dignitatum , perlonatuum, portionum ,
infirmitatem , vel aliam neccflitatem , aut maaliorunivo officiorum ecclefiafticortim inftitutionifcftam ecclcfiz utilitatem , ex ipfa conftituoc iplis ccclcliz miniftris in officiis divinis attritione Bonifacii, aut lacris canonibus, vellii'
buiuitur: cr omnia magna cura, lummaqiredi­
dentina fynodo exculamur.
ligentia ftudeant epi tupi ab omnibus fervari ,
Efficiant epiicopi intra fer menier, ut in cc&_quz an'io.ia'.i linit , ad ulum revocari . Ncc
clrtns Catliedralibus, Jc collegia:is , in quibus
Sero Jfa lis p:· Dandis cuiquain ie pioptcrcacv♦cl nullz , vel tenuet funt d:ft 's itioncs quotiCcm<ii’.G'r,;:ra/. Tom. XXXIV.
C
diaiut,

j-i

"η.”'

Concilium Mbi jolanhnsb

L

Μ4Χ',““ίΓη·

y»

Anno

diarue , tertia fruâuum pan omnium dignita- A fuerint i nifi legitime impediti, impetrata iiCHAUT! tom > canonicattuim , & aliorum reddituum >
centia ab eo, qui choro pnefederit , vel fepe- ohIISTI
riore ordinario, per alios Utisfecerint.
u‘j· quemadmodum a Tridentino concilio prece­
pt urn eft , in quotidianas diftributioncs con­
Quibus autem canonicatibus , ac partioni­
bus non eft annexus ordo presbyteratus, diaco­
vertantur .
natus , & fubdiaconatus , iis epiicopus , cum
confilio capituli, fingulis finguios ordines anXXXVII.
ncftat ; quemadmodum a Tridentina fynodo
1
preicriptum eft.
ftUm.
De tffiei» ejti yad tbtrt frefiitt.
Canonicis quo tempore divina officia cele­
In cathedraliUus, * collegiatisecclcfiis, qtii
brantur , non habeant capitula , nifi fottaffie
choro prefidet, vigilet diligenter, ne quid ρπβaliter evidens neceffitas prwularit . Qui contra
termittatur in divini officii inftiturione , vel
fecerint , diftributionem ne capiant ejus hora,
pmgrciEoae , vel in reliquia , que ad proba­
in qua id commiferiot.
tam chori rationem pertinent , 8r aliis , qua
Neque etiam diebus feftis capitula habean­
communibus , vel propriis conftitutipnibas io B tur : nifi probabilis caufa intcrceflcrit.
divinis officiis obeundis pruicribuntur : Neve
abfurde , indecore . vel prspoftue quidquam
XXXIX.
fiat . Si qui luo officio non fstufaciant , eos
graviter, Ac amanter objurget ; fi non reGpueDe effiet» méfiffii cbtri , th* eeremeniartm.
nnt , jubeat punftatorem in libro illos dclcribere, 3e ad epifeopum deferre, cui dignas pa­
Chori vel ceremoniarum magifter , five alio
nas pendant . Sin ipfesn iuo munere obeundo
hujufmodi nomine appelletur, qui divinis officiis
negligent fuerit, abepifeopo, vel ab alio, qui
celebrandis tamquam magifter eft , denuntiet
ecclcfir prelit, puniatur.
officium fimplex , vel folenne celebrandum.
Quando de dominica, de fefto, vel de ferta.
Si qua autem cccjefia non habet , qui huic
muneri nominarim przpolitus fit , vel fi ha­
Que antiphonc, orationes, pfalmi, leftiobet , is non adfit in choro , pnefidentis offi­
nes recitanda, aut canende.
cio fungatur , qui primo chori loco tunc fedet
Quando ftandum, (edendum, caput fobmitde iis , qui dignitates , aut canonicattu. in ea
tendum, aut fleâenda genua.
ecclcfia obtinent.
C
Omnes eccleliz tniniftros fui officii admoneat.
Adoleicentcs , vel rudes , quibus evaneefium, epiftola , vel aliquid ejus generis publi­
XXXVIII.
De ii) fti Jif»it»ee), perfiiut») , été
ce recitandum fit , prius in facriftla audiat, Se
céoeticett) habent.
erudiat.
Eam omnes audiant ; qui non audierint, ab
Qui dignitates , aut perfonatus in ccclefiis
eo , qui choro prefidet , corripiantur : &, fi
obtinent , St canonici nominis , ac inftitutioopus erit, ad epjfcopum deferantur.
Tabellam in facriftla affigendam conficiat,
nis fu· memores ea pietate , Se afliduitate di­
in qua preferibat , quid a fingulis canonicis,
vina officia colere denent, ut alii eorum cum.
pio ad ftudium te amorem divini cultus accenvel aliis beneficiaria in fingulis horis per heb­
domadam , aut etiam per plure» dies recitan­
dantur.
dum , cantandumve fit : qui quo tempore, &
Itaque auâoritatc etiam Tridentini concilii
ordine mittam celebrare , vel horas dicere , aut
precipimus , ut cum in choro pfallcndum eft,
inii quoque quantum honoris gradu ceteri» przalia iqunera Obire debeant.
Qui autem , quod ei in tabella przfcriptum
ftant, tanto ftudioiius pfalmis, hymnis,& can­ D
fuent , non fecerit ; in quam horam peccant,
ticis una cum aliis modulantes, Dei laudes con­
ejus diftributiones amittat.
celebrent. Cui officio fi defuerint, pro abfentiSi magifter in officio fuo deliquerit , a prs, bus habeantur i & earum horarum, quas ea ratio­
fidente chori objurgetur ; Se ab ordinario pu­
ne non obierint, diilnbutionibus mutilentur.
Conftituatur ex canonicis faccrdotibus heb­
niatur pro deliâi modo . Si in aliqua ecdefia
non fuerit hujufmodi officium , epiicopus, ca­
domadarius qui diebus infra ftatutis mittam, Ac
veineras canat ; cui oâavo die fiiccedat alius
pitulo adhibito , ad id conftituat clericum ali­
cjuldcm ordinis : idque femper , aut in orbem
quem probatis moribus , & in divinis officiis
fiat, aut alio modo , pro ecdefic confuctudiexercitatum : cui ftipcndium det communibus
etiam fumptibus, fi opus erit.
ne . Is , fi fuo officio defuerit , trium dierum
diftributionibu» carcaH~q»*s eprfcopus arbitrio
In qua vero ecdefia fuerint magifter ceremo­
fuo , vel ceteris choro operam dantibus divi­
niarum , & magifter chori diftinfti, luas cuique
dat; vel in locorum piorum ufum conferat: tri­
munerum partes ex. his regulis epifeoput , de
capituli confilio, asbitrio fuo attribuat.
buta tamen aliqua parte canonico , qui colle­
E
ga munus expleverit.
Reliqui canonici decoro cantu ailtiphonas ex­
XL.
ordiantur , quas manfionprius diâarit.
Si celebranti epifeopo, aut alia pontificali»
De tffiti» jteriftt.
exercenti , diligenter non adftiterint, Ir infer Vicrint ; panam fubeant, qua ei videbitur .
Sacrifia habeat cnftodiam facrorum vaforum,
veftimentorum ecclefiafticorum , Ac totius theQuibus canonicatibus , prebendis , dignita­
tibus , aut perfonatibos , Ac officiis adjunâui»
fauri ecclefiaftici.
eft munus aliquod presbyteri , diaconatus, aut
Vaforum , veftimentorum , inftnunentorum,
fiibdiacoaatus ; qui ea obtinent , fi , quemad­
Ar ornamentorum , omnium altarium, te reliquo­
modum a Tridentino concilio preferiptum eft,
rum omnium munditiae, nitorique confulat.
lAiSeni.
fe Ilon fungantur , priventur ejus
Ejufdemcune fint lumina , cera, Se oleum .
officii diftriourionibus , in quo auneri fuo deVinum, hoftias, candelas, Ac cereos , cetera-

que

n"’ ,r·

54

CONCILI VM MiDIOL A ><ENSS I.

Horum alter officium ordiatur Se perficiat, ANNO
Anno qDf e facriftia nccefl'aria ad divina officia pt*- .
CfflUSTT paret .
confident in medio choro, vel ad le&orile , quod cHAlSTt*
u«j·
Aquam benedidam fingulis hebdomadis, vel
ab ea parte fit, obi is fuerit: miffam etiamfesj«j.
etiam f*pius , fi opus erit , ipfe renovet ; vel
ftis diebus femiduplicibus canat, nifi aliifint ei
ab aliis renovandam curet.
muneri prapofiti.
Altare majus, & omnia alia, prccipue die­
Alter pialmorum tonum inftituat pro tempore,
bus feftis , decenter ornet.
k antiphonarum , qu* ubi legend* fuerint, ab
Hora congrua ipfe, vel alius ejus vice > cam­
ipfo tantum, vel folum ab adio legantur.
pants Γοηο det fignum matutini , miffs , Se
Diebus vero feftis in decantandis antiphonis,
aliarum horarum canonicarum.
canonicis Se aliis voce pneeat : te qu* cantan­
Habeat in Tacriftia tees tabellas : unam , in
da, vel legenda funt, ipfis indicet . Is , ante­
qua omnes miff* , 8c officia pro mortuis , Se
quam officium inchoetur, chorum ingreffbs,li­
reliqua deferipta fint , qu* ex impolito onere,
bros prsparet: miftaqi , pfalmos, antiphoMs,
«
ac munere , quacumque de caufa in ea ecdefia
fc alia, qu* ufus requifierit, inveniat.
Manfionarii in fuo monere contumaces , vel
celebrari oporteat; alteram, in quauniufcujutque dignitatis, canonicatus, pnebende, capelnégligentes, pro modo culp* , judicio ejus , qui
1*, altaris , fcu alterius beneficii Se officii ejus
choro prefit, diftributionibus careant.
ecclefi* , in miliis , 8c aliis divinis officiis ob­
eundis debita munera contineantur : tertiam,
XL II.
3uam fupra diximus a tnagiftro chori conficienam efle . Curetque > ut qu* tribus his tabellis
De efficte ftutihiterii.
pneferipta tant munera, a quibus debent, om­
nino pne lientur.
Pundatoris creandi morem in omnibus ecdcEjufdem officium erit operam dare ; ut e fafiis cathcdralibus vel collegiatis retineri jube­
criftia fertnones de inanibus , profanifque re­
mus .
bus , multoque magis jurgia , rix* , te turb*
Is in menfem , vel in aliud certum tempos
omnes arceantur.
pro cujufque ecclcfi* confuetudine a capitulo
Laicos ibidem verfari ne patiatur.
conftitutua, juret, fe in officio fuo obeundo fi­
Nemini permittat , ut facris vcftibu, indua­
dem, ac diligentiam pneftlturum.
tur, nili tunc ei miffa celebranda fit.
Studiofe exploret Se in libro punâationum
In iis qui primo, qui fecundo loco, qui de­ C.notet omnes, quicumque ii fuerint, qui Cscras
inceps minam celebrare debeant , ordinem ta­ J horas Se divina officia non obierint : quique
bui* fervandum curet.
- " contra quam his , atiifve conftitutionibus pr*Si quis autem fuo tempori prvfto non fue­
feriptum eft, in choro quidquam fecerint : qua
rit ; vel ei quem abiens fuo nomine fubftituein re is nullius non odio , non amote , non
rit , vel proximo poli abfentem , fuo arbitrio
metu moveatur.
mifla: locum det.
Si aliquem injuria notarit, de fuo ei fatitfaDuobus autem ad fummnm poteftatem la­
ciet : fi vero notandum pratermiferit , de fuo
ciat eodem tempore parandi fe ad miff* cele­
item tantumdem det , quod in ecclcfi* ufum
brationem .
convertatur , Se integras unius hebdomad* di­
ftributione, amittat.
Libros punâationum diligenter cuftodiat ,
XLI.
epifeopo Se capitulo finguns menfibus exhi­
Dt
m^njiuurii.
beat, Se quoties id epifeopus vel capitulum po­
ftularit .
Manfionarii , qui chori funt quali quaedam D
Quo tempore is in officio punâatoris permancolumn* , totum fere horarum , ac divinorum
ferit , facris horis Se officiis omnibus interfit 1
nili abfit de ejus licentia qui choro prsfidet t
officiorum pondus fuftinentes, munus fuum ac­
curate obeant.
quo tempore alium , ab eodem chori prafedo
Cum oportuerit , ad leftorile accedant , ut
Îrobandum , fubftituat , qui fuo muneri fatisantiphonas, refponforu, graduaiia,& alia huaciat. Si fecu, fecerit, pro fingulis vicibus unius diei diftributionem amittat.
'jus generis canant.
Solennibus feftis diebus, &.· quoties opus erit,
Ut autem hoc officium melius exerceatur ,
pluvialia induant, niti alii nomitutim huic of­
neminique aliquid injuftc aut remitti aut adi­
ficio prrfedti fint.
mi poflit, prztcr deledum a qspitulo alter pan­
Si muneri.fuo defuerint, illius horr, in qua
dator ab epifeopo creetur. Is, fupraferipto ju­
non fatiifererint , diftributione priventur : Se
rejurando apud epifeopum prsftito , altero ia
alii ejus arbitratu qui choro pnendet , illorum
libro omnes, qui fuo muneri defuerint, notet.
officii partes fufeipiant .
Singulis hebdomadis ambo pundatores libros
Iidem, ut muneri fuo commodius fatisfacere
inter fe conferant; flrfi qua sis re difereparint,
poffint , ab iis oneribus liberentur , quibus ad E epifeopus , vel ejus vicarius illico omnem eochori utilitatem , magiftri ceremoniarum , Se
rsm controverfiam fine ulla forma judicii, fubejus qui choro prxfit arbitrio levandi videbun­
Jato quocumque etiam appellationis impedi­
tur, neque quo tempore divina officia in choro
mento , dirimant.
fiunt, parvam mtflam celebrent : nifi neceflitas
Epifeopus deligar ad id punâatorisofficiam >
poftularit .
B
quem voluerit, idoneum clericum .
Elidem epifeopi honeftum ftiprndium cunftiEidem epifeopo facultas fit, <‘e ea cathedra tuendum curent. Quod (i illi, etiam dantur dili , vel collegiata ecdefia , in qua pundator
ifributiones, eorum tempore , quo canonici, pro
crcandur fit , omne, , quofeumque libuerit ,
officii & laboris modo cat percipiant.
oropofitis perni, fufpeufinni, a dis inis, Se aliis
Ex maufionariis duo in lingula, hebdomada,
fuo arbitrxtu cogendi , ut >d munus fufeipiant
dcligjptbi, idque in otbetn fiat , nrti aliud
te obeant.
probÎt11' ecdrlia inoj rcqnirat.
Gmcil. General. Tom. XXXIV.

C

a

XLIII.

»tus iv.
m

MAXIMatiMS η.
iMrxiL

“amncT
CHRUTl
10»·

XLIII.
De ejfuie tlrtfiitiràrü.

ν'

»

βΛ

vina officia pertuibantes
te qaovis modo ia- "amnodecore atque irreverenter fe nabente* , no- CHRISTI
neat . Si pertinace* fint, expellat , aut ad fusjaj.
periorem deferat.
Mendicantes excludat.
Ecclefiam verrendam curet.
Bruta denique, canefque expellat.
Quidquidve in ecclefia dedecet, amoveat.

Tbefaurarius capituli, five «liât quoeumque
h Domine dicatur , qui quotidianas difttibuxione* partitur , curet ipi*s unicuique diAribudnda» pro rata parte labori* te oScii ex ju­
ri* te harum conftirutiomim prarfaipto te ex
XLVII.
,
ordine librorum punâatoril.
’
I* diftributione* carum , qui abfentia , vel
De leiltre.
errati caufa notati fuerint, ne perfolvat : fi id
fecerit, tantumdem de fuo det , quod In ecLeâor in ccdefia prophetia* , qua in miff*
clelia ufum conferatur t 6e ob eam cauiam etlegend* font, te leAione* pronuntiet, que ex
iam unius menti* diftributione* amittat.
B veteri te noro teftamento in matutinis dicuntur.
·
JPueros, fi it* cpilcopovideatur, prima fidei
rudimenta doceat.
XLIV.

De effiti» tnflaium.

XLV1H.

Cuftodes ecclefia:, vel quicumque'alio nomi­
De exereiftx.
ne id negotinm curant, obfervent diligentifli—
me te clerico* & laicos, contra decorum , te
Nemo energumenis manus imponere , aut
honcftatem ecclefia delinquente* : cofque fui
caul* ejiciendi dzmonc* exorcifmos legere au­
officii moneant ; ac Ii non relipuerint, ad cho­
deat; nili cxorcifta ordine fit initiatus.
ri prcfeâum, vel epifeopum deterant.
Is exorcifmos-memorias mandare ftudeat,idOmnia que ecclefia tum honcftati, ornamen­
qoe ex libris , epifeopi judicio comprobati* :
to , dccoruve officere poffint , prohibeant Be
tt cum res poftulavcrit ut eo munere fungi
arceant.
oporteat, id ne agat, nifi confulto & confenNeve quemquam in ecclefia morari finant . C tiente epifeopo.
Maxime autem vigilent, ne altaria fpolienEpifcopu* autem nemini , ne facerdoti qui­
rur, aut quidquam ex ecclefia / funipiatur.
dem, mittat ut id munus exequatur , nifi ejus
aetatem & mûres probant.
XLV.
Caveat etiam ne intercedat ullus in exorcifmi* queftus , neve ulla curiofa percunAatio ,
De fxaSiexitei minaram arJmnm eJ ufi «t prxfettim quae ad divinationem pertineat.
rtwuin .
V
XLIX.
Epifeopi ex Tridentini concilii przfcripto
itirijt.ty, veterer lacrorum ordinum funAiones , quibus
De neniae te.
in loci* intermiffie font , ad ufum revocanda*
omni diligentia curent.
Acoluthus fubdiaconos & dirconosad altatis
Atque ideo in cathedralibus laltemecdcfiis,
obiequium aflcAans, eis inferviat.
fex menfiom fpatio > fingutis minoribus ordi­
Lumina accendat te deferat.
nibus inftituant aliquos , quibus ex ejufdem D
Urceolo* vini te aquar ad iniftr facrificiana
concilii formula ftipendium attribuant : ut non
paret.
ea io Ium munera -, quz illis inita przfcribimin , in cifdcm ecclcfiis expleant ; verum et­
L.
iam cetera , quz facti* antiquorum canonum
decretis ad eos pertinere epifeopi cognove­
Cenem unie ole ratieae eiiviaeram effictorum.
rint , ae ii qua item alia ad cujufque eccle­
fia utilitatem , dignitatemve cifdcm pro tem­
Videant epifeopi , aliis doâis te piis viri·
poris ratione imponenda duxerint.
adhibitis , ne quid apocryphum legatur in di­
Quibus fie conftitutis licebit epifeopo ab eo­
vinis officiis, & quoad ejus fieri poffit, a com­
rum officiorum, qua ab ii* deincep* przftanda
muni Romane- ecclefia officio ne difcedatur.
erunt, munere alios liberare , quibus id oneris
Divina officia ex ordine Kalendarii te ec­
cx ooftri* conftitutiooibus fupra impofitum eft.
clefia inftituto celebrentur : nec ea .itio fine
jufta caufa mutetur . quamobrem a magiftro
XLVI.
chori cathedralis eccleliz , vel alio , cujus id
£ munus fit , edatur lingulis annis Kalendarium
Γ>« efluria.
dierum feftorum ; quo fingulorum dierum offi­
cii ratio praescribatur.
Oftittius fore* ecdefiz cuftodiat.
Omnes inferiores ccclefiee , quzeumque illa
Ecclefiam fuo tempore claudat Be aperiat.
fint , divinorum officiorum rationem dirigant
Infideles , haeretico* , excommunicato* , &
ad regulam Kalendarii cathcdralis ecclefic ,
alios , quibus jure intcrdi&uns eft , ab ecclefia
neque ab ea difcedant . Si que vero ecclefia
arceat & ejiciat.
divinorum officiorum alios ritus habent apoNe populum propius ad facerdotem, rem di­
ftotica XuAoritate conceflbs , eis utantur -, vevinam facientem, accedere patiatur.
nimtamcn ea quoque , qua hic de divinorum
Campanas pulfct,officiorum ratione przfcribuntur , ubi apoftoIn ecclefia dormient «vendentes, ementes,
lies conceffioni exprefie non advertentur , in­
deambulantes, collo»
.es, alizvc rationediviolate fetvent.
»

\

In

Π

Concilie Μ Μι

IIOtANtNSI Ï.

' ληνό Ια urbibus i oppid*· · aut vicia nullum fiCHSUST! g num communium officiorum campaua detur
• «•i·
ante lignum cathedral··, vel cujuiouc locima.tticit ecclefia > nifi epifeopo aliud videatur i
maxime vero labbato hebdomade fanâ» , te
in angelica falutationc matutina, meridiana8e
vefpenina > qua in re matutinum excipimu· ,
quod non ubique eodem tempore dici folcat.
Hora· canonica omne· quotidie in choro di­
cantur} qua ratio neque concione, neque foIcmni mina, neque aha caufa impediatur, nifi
evident neceflitas intcrceffetit , de qua judi­
cium fit epifeopi.
Nec hora aliqua beata virgini·, oe in ma­
tutino quidem , imchoro omittantur ; exceptis
diebus Se locis , qeibui ea ratione officii eai B
prztermittere licet.
Hora ita commode dividantur, ut mane ali­
quod intervallum, fi id fieri poterit fine detri-·
■nento divini cultui, detur canonicis, >r aliis ad
ftudium divine feriptura, aut iacrorum canonum ■
Choru· ita vel fepiaitur , vel conftituatur ,
ttt tempore divini officii laic·· aditus in eum effe
non poflit ; vel (altem a clericis fejunAi fint .
In choro , vel omnino in ecclefia, nemo miniftret fine Cuperpelliceo, aut ceteri· indumen­
tis, qua pro ratione officii requiruntur.
Superpetlicea tatis fint manica , non angnflis , inftar rochet i.
Candet» fc cetet in mifla Se aliis divinis of­
ficii» ea exiguitate ne adhibeantur, qu» in to­ C
to myfterio dedeceat , fc adftantibos offenfionem' afferre poflit.
Epifeopi ne patiantur circulatores , circum­
foraneo· , te ia fallax hominum genui , tem­
pore divinorum officiorum in foris fc plateis
ecclCfiarum verfari ; ut ne populus illecebris
eorum le artificiis ab ecclcfiis evocatus , ia lu­
tares cogitationes abjiciat. '
Curent iidem , ut ex more pullandi in te­
nebris fanitr hebdomade ad leprclcntandam
'
creatarum rerum perturbationem in paffione
creatoris , omnis licentia le indecorus tumul­
tus amoveatur.
LI.
D
Dr majfca CT caatarifu/.

m»·™*»»"·

jg

omnes facile poffint convenire. Signo audito, am»o
qui dignitates in ecclefia , etiamli prxféûi fiat , CHKUTt
perfonatufve, aut canoaicatus habeant, ceteris«as­
que omnes , qui interefle debent , préparent
le ad divinas laudes, le mature ad ecclefiam
progrediantur.
Ingreffi in ecclefiam , faAifque ad facrofanâam cuchariftiam, vel, ubi ea non fervatur ,
ad altare majus precibus , reâa in facriftiam
proficifeantur .
Quo loco, retenta tafa^, vefte , fuperpeIli­
ceum effumant , te reliquum veffitum ad fa­
ctum munn< neceflariàm. quod ut (erras Del
decet, tacite & modefte faciant.
In ingreffu chori ad matutinum fc alia· horas te divina officia, h or do fervetur t
Ut paulo poil ultimum campanz fignum ad
rem divinam faciendam , univerfia in facriftia
natatis, pulletur parvula Campana, qua egreflus faccrdotum ad mifla· celeorandas figniticari iolet : nt omnes , qui in ecclefia , vel cir­
cum eam funt, divuii officii celebrationem in­
itare intelligent .
Polles omnes , de facriftia ordine proceden­
tes , exeant : le ubi fe ad altare humiliter in­
clinarim, (uum qu ifque Jocum in choro adeat.
Ibi flexis genibus te fubmiffa voce faltem
orationem dominicam dicant.
Deinde dato figno , vel pronuntiato Pater
noder, per hebdomadarium, ad initium officii
omnes iurgant le officium inchoetur .
Qui vero in ecclefia, vel circum eam , sue
in facriftia fuerit , te eo ordine chorum in­
gredi neglexerit, dimidia parte difttibutionum
illius horz privetur, nifi aliqua de caufa ,qu»
ei, qui choro prefidet , vel ordinario preme­
tur , impeditas fuerit.
Si quis aiifns fuerit inchoare officium , priuf3uam eo ordine in chorum convenerint , fc
iftributioncm unius bone amittat, te gravio­
ri etiam pana ab epifeopo pledtarur.
Si quis autem aliis in choro jam confiflentibus advenerit, idem inftitutum fervet, le in
facriftia te in choro.
Si quis non venerit ad matutinum ante finem capituli de beata Maria virgine, cum de
ipfa officium celebratur : alioqui ante finem
pfalmi, Kttitt
in alitsetiam horis,
ante fin-m primi pfalmi , pro abfente habea­
tur, illiufque hor» diftrihutione rarest.
In miffis vero nifi venerit ante finem ultimi
Kyrie eleifon , eamd-m negligent!» pce nam
fu be at.
Si quis cum poffia initio officii , vyl fuppliertionum convenire, adventum foum in eitre­
muai a nobis prvfiniti temporis puadhim de
induftria diftulcrit, abfentis loco habeatur.

In divinis officiis , aut omnino in ecclefiis,
nec profana cantica , Conive , nec in facris
canticis molles flexiones , voces magis gutture
oppreffc quam ore esprefl» , aut aenique lafciva ulla canendi ratio adhibeatur.
Cantas te font graves fint, pii, aedillinâi,
fc domui Dei, ac divinis laudibus accommoda­
ti : ut fimul le verba intelligantur , te ad pie­
tatem auditores excitentur. Cantores, ubi neri
poteft , clerici fint : omnino autem in choro
clericalibus veftibus , te fuperpelliceo utantur .
LHI.
Qusassds «rr/andum fc rfcrs.
Organo tantum in ecclefia locus fit, tibiae , cor­
nua, fc reliqua tnufica inftrumentaexcludantur, g
Omnes in choro divina officia, ut tempori·
F.rli in hymnit, pfalmi· te canticis , luis vi­
cibus organo canatur, omnes tamen eorum vetratio poftularit, alternis vocibus canant , re­
ficuli in choro diftinâe pronuntientur .
citent, attenteque audiant.
Id non curfim , non perturbate , non ofeitantcr, fed leniter, diftinâe, ac ftudioie faciant.
LII.
In choro pro tempori, te officii, ratione ,
ex mftituto, Se more ecclefiz fedeant , ftent,
er
ej Jiviw tffieU.
ficCian: genua, caput aperiant, Se fubmittant,
ceteraque eju, generis adhibeant r omnes vero
Cum in ecclefiam ad divina officia diurna ,
«que idem faciant.
In choro etiam in matutino officio, clericali
vel noiturnj conveniendum erit , id campanz
iono (i g n i fice t u r ; ea interpofita mora , qua
birreto, non pileo utantur: alioqui moneantur
'
Cmctl. General. Tom. XXXIV.
C 3
2 pr»

59

'’"i/’·

Conci nux Ms dîolaninsb L

"·

tfO

a proltdente chori , ve! ab eo , qui proximo A
ANNO
“Â'wWo L VI.
CHRISTI loco iedet : Ac nili paruerint , pro abientibus
CHB.ISTX
habeamur
.
»f»r·
lj<(.
taediant fomntl* , ritus, joci, rixis, collo­
Dc
ftlciuu ,
quta .
Ne vagentur in choro, vel ecclefia.
Epifeopo* mHTam majorem, Ac vefperas , nifi
Neve locum mutent , nc occalione quidem
impediatur, paichalibu*, & alii* majoribus fe­
genua tledendi .
fti* diebus cantet.
Ne in choro, ubi communi officio opera da­
Diebus vero dominici* , 8c fefti* duplicibus
tur , privatitn officium dicant.
canonicus hebdomadarius id faciat : nifi lisdieNeve liter**, libros, aljsve (cripta legant.
bus ii, nui in ecclefia dignitates obtinent , id
Ne exeant, nifi divino officio confedo , ne
munus obibunt vel cttlciui iaftinno , vel epilcauta quidem de communi re agendi , fi necopi juffia ·
ccOttas non coegerit . tant que a profedo venia
Alit* diebus, nifi dc more, vel inflitutoeepetila
clcfie id mapu* fit canonicorum , quod lervari
Si cum divina celebrantur offici* , 'facerdo- B jubemus, idciq oroftabunt manlionarii, aut alii
tt , vel ciet ico. vel mimftro , interdum per
facprdotes ad td defignati .
etclefiam nectffarto fit incedendum , graviter Ar
Qui (accrdos miflam folennem in ecclefia casnodeftc id faciat. Neque cum ullo Termonem
tKcdrali, vel coNegiata celebrare debet, Ar fuo
habeat de rebus inanibus .
muneri defueiit -, nifi legitime impeditu* eju*
Qui dignitates aut perfonatu* habent , ca­
rei facultatem a prolideate chori , vel faciflfta
nonici Ac alii omne* , qui aliquid in hiscomimpetrarit , in fingulis vice* folvat decem fiomiferint ; fi moniti a ptrfidente chori non tehdo*, in u(um ecclefia vel (acriftisr erogan­
fipuerint, le hoôs illius diftributionc carrant.
dos , arbitrio epifeopi, vel ei dandos , qui il­
Ac pro modo culp* alia· panas dent , epdcolius loco celebravit ■
pt, aut ejus, ijua cctlcfiz profit , arbitrat*.
fui impeditur, quo mino* miflam celebrare
it. facriftsm moneat in tempore , ut , ac­
L1V.
cepta ejus excufationc, curare poffit ut ab alio
miifc celebretur .
QiimtuU * cb»r» rttt<ltri»e>
Epifeopo , Ar ci , qui in ecclefi* dignitate
proditu* fit , tc canonico , die fello folennem
Poft divinum officium in choro Rerit geni­
miflam celebranti , adfiftat facerdo* , qui adfibus fubmifla voce fattens orationem dominicam
ften* dicitur, pluviali indutu* .
dicant .
Si adfiftcndi mutius nemini attributum eft ,
Tutn vel (urgente , vel fignum dante hebdo­
epifeopus cum capitulo attribuat
vel cerios
madario > conlurgarix omne* ■
eligat facerdotes, qui id in orbem obeant ; cu­
Et inter fe confalutames , Ac ordine proce­
jus officii immune* fint hebdomadarii, magtfter
dentes . limul exeant , Ac de more ance altare
chori, tc pandatote*.
le inclinent'.
Diaconus etiam , Ar fubdiaconu* eifdcm miEodemque ordine ad facriftiam progredian­
niftrcnt, facris vcftibu* induti.
tur , ubi modefte Ac quiete fupcrpelliceum
Alii* vero inferioribus ut miniftrent diaconus
exuant , non in ecclefia . Qui (ecu* fecerit ,
Ar fubdiaconu*, facris vcftibus induti, in majo­
monitus a profedto chori , tarir refipoerit, diribus fi»Item eerfefii*, ubi id fieri poterit, epif­
ftributioncm illius hora ne capiat , & ab ordi­
eopi curabunt .
natio pro modo culpc pledatar.
Curet epileo pus , ut , quemadmodum admo­
D nuit lacta Tridentia* fjrnodu* , diaconi Ac (ub- ,
diaconi, (altem dominici* , Ar feftis folennibas diebus, cum altari miniftraveriot , factam
euebariftiam fumant .
Diaconi, vel fubdiaconi, qui cx jure, ftatu­
Matutinum officium ■ vel media node , vel
to , vel coafuetudine , cenis diebus altari mifalum eo tetnpoee inftituatur , ut iub ortum
niftrarc debeat, fi defuerint, ejus horas diftribuColu abfolutum Iit ; vel ea hora , quam epi(tlonem M capiant.
copu* prolcripfcrit : ea tamen habita ratione
Quorum vice* fvbeant ii , quos chori profeut vere oututinum dici poffit , & alia bona ,
d*s juflerit, quibus detur aliqua pan diftriisuraifCu , Ar officia mature perfici queant . Sed
tionis, qu* abientibus eft adempta.
protere* eorum canonicorum , i clericorum
Ubi nemini nominarim id munus in et eccle­
commoditati confutatur , qui prope ccclefiam
fia ietpofitum eft, qaibo* diaconis, vel fubdianon habitam .
coni* cbori profedus id negotii dedetit, id (ufMatutinum vefperi non dicatur, etcetyia ta­
cipiant, dum G neu lis probendi» propria mune­
men dieba* oâavn fefti Ac folcnnis diei corpo­ E ra ab epifeopo aUtenabuntar : vel ahi diaconi,
ri* domini noftri leiu Chrifti , ceteri fque die­
Ar fubdiaconi conftituantur , qui eo fungantur
bus , jgoibna ea Romana ecclefi· inftituto eft
officio ■
permiflam ita ii* ccclefii* , ubi hare confoetuEpifeopi , quam frpiffime poffint , (olenao fervatur
ni miflie , ac divinis officii* interim
Diebus
Matutinum in choro ecdeG· celebretur quo
vero dominicis , adventu , Ar quadragelims,
via anni tempore .
nifi legitima caufa intccceflerit , omnino ne
At fi tamen vehementia frigora fint, vel alia
defiat .
uft· jufta cauf· intercedant , de licentia epif­
Epifeopam ad celebrandam vel audiendam
eopi in facriftia , vel honefto alio ejus ecclefi*
miflatn , ad aliave divina officia folenni* ve­
loco dici poffit .
nientem, canonici sicducant tc reducan^
Prima oncate (ole dicatur , vel paulo poli ,
pro confuctudinc ecclefi* ,

S

LV1I.

____ 6*
ΛΗΝΟ 1
CffltUTl

”n.W‘

CONCILïUJI Mil
LVII

OlAHSHir L

61

Mandamus igitur omnibus , A fingulis cie- Art NO
ricis, psopofita perna cxcommaoicationis, ahii· CHIUSTI
que arbitrio qpiicopi , ut , quoties ab aliquo
> i*i-

0/ «tlr/lii , tr etuum oltK

cxulc damnato , vd criminolo , qui in loco
libero fit, poftulctur ut illum ia cocum ecEcdefias quafciiinqiie five curatae , Gve4on
cleliis , coemeteriis , vel domibus recipiant ,
Mrataa , ficella le oratoria diruta epifeopi ad
omnino antequam a'flentiancur , ordinarium
S»i«i.<j eam rationem > que a fanda Tridcnima fy­
cqpiulant : tr , quidquid ille tali in re cennodo prefrripta eft, leliitucnda, vel alio tranaluerit , faciant ·
ferenda curent. Lapidet, camcntut·, te omnia
Quod fi , clericis minime pramonitis , ta­
maretia eorum locorum ad profana ndlficia ne
lea pétions ad hujufmodi loca venerint, iidem
adhibeantur, nifi epifeopi auftoritas jufta cau­
clerici , ejafdem- pens periculo , epifeopum
ta inrerceffctit . Quod enim lemel Deo conicquampiimum certiorem faciant , m , quidquid
cratum eft , ad privatos hominum ufus trana­
ab co hac in re decreium fuerit , fervent
tem non debet.
Ipfe autem eplfcopus de his commonefadus,
Altaria eti. . , qua catta ecclcfram , & B confidcrata pertonarem , locorum , Be tempo­
qns tub dio nec fepta aut munita funt, epif­
ris conditione , se fadi qualitate , decernet ,
eopi aut fepicada , Ii fieri poflit , aut demo­
quod ccdcfic immunitati , factorum locorum
lienda curent .
honeftati , te canonum menti coofentancum
In ecdefia , prafertim cum divina celebran­
judicabit : ita tamen , nt ecdefiaftica immu­
tur officia, vel verbum Dei pradicatur, nemo
nitas nulla ex patie violetur , neque propterea
huc audeat :
cenfeatur data facubas aliqua fscularibus maDeambulare , negari , circulos habere , ne­
giftratibus, te potclUtibus Indendi immunita­
gotiis operam dare .
tem , aut aliquos dt his, qusr diximus, locis
Cum mulieribus, de quibus fufpicto effe pofextrahendi , contra quam antea jure communi
fit , colloqui .
flaturum eflee .
Altaribus, fontibus baptrfmi vel aqusbencNe occiforum cadaveri a judicibus vel nodida adhstere ■ '
tariis maleficiorum in ecclcfiis ullo modo inIn limine > aut ante fores immorari.
fpiciantur ; fed eo illita exportentur : & huAverfum ab euchartfti· facramento irreveren­
jirfmodi inquilitiones , It omnia , qu* ad
ter federe, aut, cum in milfa fuftollitut. ftare. C cudis cognitionem pertiuent , a (acris locis
Aut quovis modo divina officia perturbate .
rejiciantur .
Aut icreverenter in ecdefia verfari.
Nemo vafa, veftei, vel aha ornamenta, faNe cleticus , aut alius quivis in ecdefiis ,
cris addi&a , aut omnino quidquam ex facra
eatumve cemeterio , atrio, vcftibulo, aut por­
iupdlediii, prufinit hominibus, aut ad profa­
ticu , foribufque qeidquam venale propqhat :
num uium commodare audeat. Qui incommo­
ne fi ad ufum quidem factificii , vcl ecctefi*
dant , graviter arbitrio ordinarii puniatur.
futurum Iit .
Sacru tampans uium , qui, ad fidclei prsNemini cum venaticii canibus, vel volucri­
monendo i , ut ad divina conveniant officia ,
bus in ecclcliam ingredi liceat : neque haftam ,
eft introdudes , indignum eft , ad convocan­
vel fclopetos, baliftas , aliavc ejufocm generis
dos homines ad ipçàacula foppliciorum adhi­
in eam inferre .
beri . Quamobrem pnncipci ac magiftratus
Ne mendici clcemolync caufa in ecdefiis va­
etiam atque etiam hortamur , ut campants ,
gentur, fed extra januam confiftant .
qus ccdcfiaiunt alui (uiir addidz , fi confeQui in horum aliquo deliquerit, a redore per
cratc fint, ad pranarum figntfitationcm quemle, vel per ahum ccclefi* mmifhutn moneatur: D quam uti nc patiantur.
niti paruerit, ab ecdefia expellatur : C id com­
mode fieri non poflit, ad epifeopum deferatur,
qui insum fuo arbitratu animadvertat : qui etiam
L V I I I.
redorum, de aliorum ecdefis miniftrorum hujus
officii hcgligvhtiam coercear.
Redor cufufvis eccldia pernoctatiuiiec , aur
De freeif/ieniu» , V feffiitetieuim.
nodurnas vigilias m ea pofthac nemini per­
mittat i fed Tub aodis horam ccdduriun fo­
Generales proceffiones a cathrdrali , ve
res claudat .
cujufquc loci mxjori ecdefia proficifcantur , 4c
Neque ullo pado quemquam prater faccreodem revertantar , nili aliud epifeopo vi­
doies admittat, nifi node natabs Chrifti do­
deatur .
mini . cum mifla celebratur.
In iis fupplicationibas generalibus qui non
Ncve patiatur , fi fieri poflit , populum ad
venerit ante invocationem lanâiÆm· Trinita­
tis . pro abfente habeatur , aut alia perna ab
eas excebare Qui contra fecerit , epifeopi arbitratu pu­ E epifeopo pledatur .
Eas canonici te alii clerici , etiam cuwfvis
niatur .
dignitatis fini, cum fuperpelliccis , te nutatis
Magnopere veto a puntipibus petimus , ut
a Iris facris vcftibus fututo tempore temper
ad rem adjuvandam , fuam quoque poteflatetn
obeant .
conferant .
,
Prsfcftis ecdcfurum collcgiaranim in urbi­
Sicut ecdefiaftica immunitas, Dei prscepto,
& canonicis fandionibus conftiiuxa, quam «fili—
bus percipimus , ut , cum (eia quifquc cano­
gentiflime cuftodicndacft, neque permittendum
nicis , te bendkiatis vocatus , iupevpdlicco ,
ut confugientibus ad ccclefiam it loca facra ·
vel alus (aciis veflibus indutus , publicas pvocefEones, pncbia cruce, temper obeat. Quialiqua vis contra facros canones inferatur : ita
fummopene cprendam , ne facinoxofi > nifi nebus eplfcopus locum arbittin luo quamprimum
cdlaira ad ca , quafi ad afjrlum , in (aerarum
aflignsbit i atque ejus rei ctfeâus olla appella­
conftliuiionum fraudem f« recipiant .
tione retardari poflu .

Ad

y

’™tT·
anno-

Concilium

Midiolaninh.

‘“•SSt”·

Eidem eapituto hoc munus injungimu·, nt pri- ANNO
Ad hujufmodi proeeffionea epifeopi , com ei·
CKAisri videbitur , ex concilio Tridentino vocent reguibo queque tempore provinciale· epifeopo· pm- CH Hirri
nes de epifeopi morte faciat certiores , qui in
>··|.
lare· omnes, quamvis exemptos.
Si qua conrroverfia fit dc prioee loco , ab
ecclefiis nthedraliboa mittam folemni ^erefnoepifeopo ex auftoritate ejuldem concilii tolla­
nia pro ejus anima celebrandam curabant : Ac
publicis fupplicationibui , ac preesbas indiAis,
tur .
>
Cruces detici ferant talari vcfte , & fuperDeum pie fanAeque deprecabuntur, ut orbato
I
pcIliceo induti , iique ejulmodt fint , ut eam
gregi paftorem dare velit justa eor fuum.
apte , Se decore ferre pof&nt | omnes ordinea
In exeqniis ejus plure· viginti quatuor cereia
graviter , te modeflc procedant t eoll.iquiifque
non accendantur, idque impcnfa vacanti· cccle­
ft· , nifi extent defnndti bona ,* vel alios iit,
errlulu , plalmis , hymnis , & reliquis factis
precibus operam dent.
3ui de jure , aut confuetodine fumptum facere
Nemo ordinem in proccflSone deferat, ante­
ebeat.
·
quam ad ecdefiam , unde ptofeâi funt , redie­
Epifeopi negllgentia in comprovinciali· epi­
rint.
feopi funere a fynodo provinciali , canonico­
Laid a detici·, femine a viris feparatim pro- B rum , Ac cleri, a iucetffore epifeopo graviter pu­
feqnantur .
niatur .
Videant epiicopi, at In fupplicatlonibus, Ar
Sacra anniverfarla pro mortno epifeopo quo­
proerflionibus quibufeumque , prxfcrtim cum
tannis funt incathedtali ecclefia) qoamdiu pro­
fanâillima euchiriltia circumfertur , Ac cum freximus ejus fncceflbr in epifeopatu vixerit, viSuentior populus ad eccldias indulgentia , fefli
Vcntis epiicopi, Ac capituli fumptibui,
tei, facro concionis gratia , vel alia de caqfa
cunvenire folet, ea modeftia, Ac reverentia ad­
LX.
hibeatur, qua piis > Ar rcligiofii hujufmodi adtionibu» maxime debetur.
De faiterihu , At
1
Ne inter viam inaniter fpeâandi gratia fubfift»tur.
Ut vêtu· ecclefi· inftitutum mortuorum fanua
Ne petulanti faâo , diâove colquam molepii· precibvt , St officii· folemni more profeflia inferatur.
quendi molti· lotit avaritia, ambitione, eel oeNe, qur minus deceant, fpeAacula adhibean­
gligentia depravatum , ad prittrnam ptccacis ra­
tur .
C tionem revocemus, clericis qutbufcumque cujufNe»e aSiones pro foribus cdium , aut invia
vii dignitati· fint, eriam canonicis cathedralium
reprxlententur .
At collegiatorum ccclefiarum , ceterifque omni­
Qui (ecu· fecerint, fevere coerceantur.
bus hoc fervanda proponimur:
Epiicopi proficiant ferto· viros , quibus cu­
Ante folia ortum, dépoli oeeifum, mortuum
ro fit , ut h»c omnia quo de fupplicationibus
& efferri, Ac ad icpultoram recipi prphibcmu·.
prrfcripta funt, ferventur: te ut re· ea qua de­
Inter majoris miffr celebrationem , mortuo­
cet pietate agatur.
rum corpora fcpulturv caufa in eccleiiam ne in­
Edendi, ac bibendi confuetudinem , fecamve
ferantur .
efculenta , te poculenta deferendi , aut ea ven­
Singularum cathedralium , collcgiatarnm te
dendi fn facris (applicationibus habendi», vineparocnialium ecclefia rum clerici· , qui in funus
iique luftrandi· > te fuburbanis ecclefii· vifitanvenerint , una tantum luar ecclefi· crux prrfe­
dis, parochi tollere Audeant, fideles fopius ad­
ratur : neque ali· in funere deferantur, nili
monentes, prefertim die dominico , qui proxi­
qua· (uua quamque derui fubfeqoatur. Quod b
me facta· rogatione· antecedit , quam dedeceat
alii quoque clerici invitati fuerint , eju· reâoubi piis orationibus mens Ar lingua exercenda D tia. qui invitarit, crucem confequantut.
ell , ibi jejunium , quod ad alliciendam Dei
Ad tollendat controvcrGas, qua magna popas
gratiam magnam vim habet , & tan.i'per fer­
li oftenfione inter regtflare» qui beneficia cura­
vere non poffc,
ta obtinent , vel in ei< coram animarum excr­
eent , Ar parochos fecular·· ita efferendis mor­
LIX.
tui· oriuntur, ftaruimu· , ut cum ex parochia»
De foutre rpifetpl.
cui faeulari· (accdox prafit, mortuu· effertur,
l
ut in parochiali ecclefia (epeliatur , cui regula­
Piam fanâorum patrum inftitutum ad conce­
ri· fit arcfeâus, vel contra, tunc utique paro»
lebrandas epilcopotum exequias ■ jamdiu inter­
chi > luperpclliceo Ar ftola induti , pare· pro­
mittam , revocantes , ftatuimm t
grediamur. Reliqui vero regularet eum locum
Ut epifeopo mortuo , vel morti proximo ,
teneant , quem in geaeralibu· proceffionibus
tres primi de capitulo prafentes vicinum epifeo­
tenere confueverunt , non obftante qnavi· eo·»pum vel eo impedito, alium invitent, qui ftatim
fuetudine , vel paâione , quam iatet fe fece­
Veniat i ac fi vivum epifeopum , invenerit, accurint .
ratiQimc confoletur , Ac ea officia preftet, que E
Cum mortuu· efferendus erit, cujufvii eccle­
•d anlm· falutem tali tempore requiruntur.
ft r clerut, qui vocabitur , in unam pvoximam
Mortuum vero una cum frculari Ar regulari
mortui cdfbu· eccleliam', congruo proceifionii
clero fotemni more ad fepulcrum profequatur.
ordine eonveniat j unde omnes ordine prodeunNihil autem epifeopui, pii hu/ut officii gra­
te> , bini canente· pfalmoi, aliafve Iaera· pre­
tia, impenfe, vel quovis alio nomine, a quo­
ce» , mortuum ab eju· adibui ad fcpulturam
quam exigat, vel (ponte oblatum accipiat.
comitentur.
Ejus tamen expectation!· caufa corpus antiiliCum ad eccleliim venerint , omne· eorpu·
tis ne ampliui quadraginta hotii infepultum jifuo item ordine circumflent , inflitura officia ce­
lebrantes : nec prius difcedant , quam corpu·
Literea vero curet capitulum , ut cuftodiatur
in fcpulcrum illatum fueri' .
corpus , Ar circum ipfum frequentes ex clero line,
Deinde lingularum ccclefiarum clerici eodem
qui pro ejus anima prece· Deo faciant.
ordine, quo venerant, crucem proferentes, ad
«ede-

4$

Concilium Mid

ANNO tcclefiam fuam redeant : nili aliquando aliuiTA
CHABTI epifeopo juft a de cauia videatur.
tj«l.
Clerici ecclefi· , in qua mortuo· humatur ,
ejus veftea, heredibus invitir, ne fumant ; fed
iu, ad quoi pertinent, reddant.
Candela omne· > cerei , & qux intortitia
vocantur, qua circum crucem , A- cadaver ad
cccleiiam auferuntur , & alia , quae circa fe­
retrum , 8c in altatibut, ac reliqui· in loci· ,
dum divina officia in funere celebrantur, here­
dum impenfi· accenduntur , ita Deo oblata
«fle intelligantur , ut cjui ecclefiss facrifli· ,
in qua mortui corpus humandum erit continuo
addiâa fine .
- Rcitoribus vero vendere illa· nullo modo ,
fed ad miflam , ceteraqne divina officia ccle- B
branda tantummodo uti liceat , nili in alium ecçleli* uium ordinarii licentia conver­
tantur .
Excipimus tantum ea , qast clerici· cujafvis
generi· eleemofynm caufa dari folent, Be qu» fu­
neralium nomine cathediallbu· , Ac parochialibus ecelcfiir ex facris canonibus debentur : qui­
bus nihil obiit, quo minui quartam funeralium-,
•<ff>i.<.>|. Sult folita effet pctfolvi, ex decreto Tridentini
concilii confequi poffint .
Si mortuorum herede· ita fe impie gefleriru.,
ut retigiofum exequiarum inftitutum négligen­
te· , cruci , clerici· , & funeri debita lumina
adhibere noliot ; ab epifeopo ea cogantur com­
C
parare , quae neceflaria videbuntur.
Dent operam epifcopi diligenti cohortatio­
ne, ut in lingulis parochiis , communibus eo­ '
rum fumptibus qui funt in parochia , compa­
retur pallium , quod mortuo imponi lolet ; idque omnibus in funere gratis commodetur .
Quod ft patochiani id recufarint , finguli pa­
rochi , 8c alii eccleliarum curatarum redores
pallium ad hujufmodi uium emant : pro quo
mortuorum heredes illis minimum aliquid epif­
copi arbitratu largiantur.
Si vero nobiles homines aureo , vel (erica ,
vel omnino precioio pallio uti voluerint, pecu­
nia lua faciendum curent, quod ad cjulmodica«laveium uium nullo modo mpoflcrum adhibea­
tur, led illi ccdcliar , in qua tnortuus icpultus D
fuci it , illico poft funus acquilitum iit , 8c in
ejus ornamenta convertatur.
Statuat epifcopus in civitate & direcefi fua
pro modo laboiis , quantum tnciccdit caufa
dandum fit curatoribus exequiarum , ceterifque
qui dant operam in funere > &: iis qui Cam­
panas pullant". Quibus etiam, quamdiu in exequiis Campanas pullare .debeant , arbitrio fuo
preferibat .
Mifetabilcs perfon* ■ quibu· mortuis aut ni­
hil fupereft, aut ita parum, ut fua impenfahu­
mari non poffint, a parocho fumptibus ccelc'i»
icpcliantnr .
Exequiarum, fepulturx , 8t annis crfarionim
caufa nemini quidquam pacilci, aut exigere li­ E
ceat , neque etiam petere, vel quid aliud com­
mittere , quod iimoniac· labis , aut fordid*
avaritia fulpicionem habeat .
Pias tamen confuetudioes in his fervari jube­
mus, cujus rei epifcopus curam iufeipiat.
Pia etiam legata exigi volumus , neque ea ,
qua clecmofyn* cauia ultro data fuerint, acci­
pi prohibemus .
‘
Nemini quemquam in funere laudare liceat ,
nili & eum, quem laudare velit , epifcopus di­
gnum cenluent, Ac laudationem (criptam ante
probant .

”■

Ot*k»N!l T«

66

Liceat tamen in funere concionem habere , anno'
quae tota referatur ad humanam miferiaro , ft- CHRISTf
detium oculis proponendam , omncfquc ad visj*j.
giltndum cohortandos , ne > cum venerit do­
minus hora qua non putarint , inveniat eos
dormientes ·
Caveant autem parochi, 8c aliiecdefiarum reâores, ne quod pietate addudi fuaderc debent
mortuorum ncredibus, ut anniverfaria officia il­
lorum caufa celebranda curent , id cupiditate
impulft moleftius flagitent , qua ia re fi peccarint, epifcopi arbitrio puniantur .
Quicumque laicus, vel faeculari· clericus ia iis
deliquerit, qua hit decretis prcicripta iunt, ab
ordinario loci gravi poena afficiatur.
LXI.
i At frfnltnri)

Non eft ferenda noftri temporis infolentia fepulcrorum , 10 quibus putnda cadavera , tam­
quam facrorurn corporum reliquia , e ree lio Be
ornato loco in ecclefiis collocantur , circumque
arma, vexilla, trophra , Be alia viâoiia figna
&. monumenta fufpcnd.mtur: ut jam non divina
templa, fed caftra bellica efle videantur. Ambitiolam igitur hanc in mortuorum corporibus
decorandis arrogantiam deieftantes, Arccclcfiarum decori coniulentes, ejufmodi fcpuleracxcelfo loco pofita, 8c ea qu* parietibus inclufa, vel
adjunita etiam in una parietum parte eminent,
nili marmorea, aut *rea fint; fiveillis corpora
contegantur, five inania 8e ibi tantum honoru
cauia tint conftituta , 6e eorum omni· generis
ornatum & apparatura ad tre> menfes amoveri,
ac tolli omnino jubemur, oflaque ac cineres ia
facro loco altius tn terram defodi, ita conditos,
ut lepulcrutn e folo non emineat.
Monemus vero epifeopo· , ut tnorem, multis
locis intcrmiffum , mortuo· in coemeteriis fepe­
llendi , reftituendum curent : inde fubmoti·, fi
qui ea ulurparint .
Et fi cui locus fepultura deinceps dabitur in
ccdcfia, humi tantum detur : & fepulcium , in
quo condetur, opere fornicato cum icliquo eccle'ïr pavimento arquatum fit .
Hec ut efficiantur, diligenter ope am dabunt

adl.ibi’o etiam , ii opus erit , magi,
ihatuum auxilio .

epifcopi ,

L X 11.
Q»4 ferriitent e J tenerem Vi'n'intt errlr/ia/Hierun
tenjervnlienene , fttlem ejmini/tretienem ,
C iifftnfetientte .

Fcclcfiarum re· quamplurims , aut deftituts
dctcnloribu» , aut etiam ab m , quibus earum
procuratio credita erat, prodite, ita periciunt,
nt munimentis vel interceptis vel perdici , nul­
la fpes jam reliqua videatur illas in jus fnvm
vindicandi. Id ne deinceps accidat, neve quo­
quam , quod in Chrilii patt.monlo negligentior fit , quam in fuo , merito reprehendi poilit , ftatuimus ;
L't epifcopi At capitula tam cathedialium .
quam collcgtatarum ecdefiarum , hofprtsJium
euans , ac quorumcumque pioium locorum gu­
bernatores , feu admin iftra tores Ac alii quicumque , qui beneficia eccleliaftica queeumque cum
cura, vel fine cura, quocumque nomine nuncu­
pentur , etiam commendata, nunc obturent , ab

hujuf

,_

07

HUS IV.
w.

r' Λ

-r r ,

CONCILIUM M R D 1 O L Λ N E N S b

1

1.

*
MAXIMIUANU» Π.

IMr.

,Q
60

ANNO hujus decreti editione ; qui vero in futurum,A nent , ne pernam caducitatis lemittant 1 nili
ANNO
CHRISTI quomodocumque obtinuerint , ab adepti pot^
fervatis n, , qj* in hoc genere jura praferi- CHRISTI
n«>·
iellioois die , quifque intra fpatium fex men­
bunt : fi lecu, fecerint epilcopi in fynodo pro­
>f»S
vinciali pernas dabunt ; ceterUab epifeopo pletium , ediâii etiam interlui publice propolidant* .
I
tu , omnium 8c Cingulorum boqorum &'im­
Qui bona ecclcfi* feudi nomine obtinent , .t
mobilium , jurium , qnnbdrum cepfuum , live
hicceffonbiis in ea inveflituram intra tempus a
.
^reddituum , nominumve debitorum & 41 iorum
jure prrllitutum nenovandamVurent , eifdemqae
quorumcumrhie ad eorum cedebas , vel eo­
fidelitatis jusjurandum dabunt .
rum udminiRrationi committas ■ iDonafteria ,
Pari etiam ratione heredes eorum 8e invefti'
vd bénéficia , eorumve menfas quocumque
jure pertinentium , rationenji diligentiflime '■^Ttiram-pottulent, & jurent iis, qutccclefi* pr*conquirendam , &- eorum omnium inventaturrsnt .
Qui id facere omiferint , conftitutas legibu1
/
,
. rlum , in quo locortim etiam fines , condiΛ
tipnefquc omnes figillatim deferibantur , per
pernas pendant .
Ne autem res ecclefiaftic* cum aliis confun­
<
publicum notarium diligenter conficiendum
curent . Epifeopus quidem , adhibitis duo- B
1 dantur , mandamus , ut feudatarii omnes in
cjuhnodi renovitlombus omnia bona , eorumbus , a capitulo cathedralis ecclefi* delcftis :
s'' Capitulum autem coram epifeopo , aut. aliis
que fines figillatim & nominatim publico inllius/' ' prsdcftis ab eo ; aiu vero coram fide Jfgnis
nicnto deferibant.
·
tdllbui .
Hanc vero curam pricipuam ordinariorum
Ex eo inventario exempla duo , notarii pu­
elle volumus , ut illos cogant hzc omnia cxcblici auctoritate ad certam eorum fidem mriniqui , propofitis panis eorum arbitratu .
,
ta s conficiantur : quorum alterum rpifcripi &
Nemini beneficiorum ccclefiafticorum bona
*·
capitula eccleliarum cathcdralium in archivo ,
propinquis luis intra tertium gradum ii. emphy.
z
~teuiim
, aut ad cujufvis temporis fpatium, etiam
\quod utrifquc commune lit , allcrvent
alte­
rum ad metropolitanum mittant . Przfcâi ve­
per fuppolitas pertonas locare liceat , nili evr.
ro Si capitula eccleliarum , qu* collegiata-.-funt,
dens 8c magna ecclefi* utilitas , judicio epi/coalterum exemplum in communi eorum archivo
pi , przter alia juris requifita, aliud pottularr
videatur . Si aliter faftum fuerit, nulla fit lo­
retineant ' alterum in archivo Cathedralis ec­
clefi* , intra cujus fines funt , illervandum
catio, & quilocarit, ab ordinartq puniatur.
tradant .
1
Ex auctoritate lacti concilii Ί ndentini ne­
C
At vero in quibas ecclefiis vel cathedralibus ,
gotium damus epifeopis provinci* noftr* , ut
vel collegiatis archivum ejufmodi non Iit , ab
finguli una cum canonico a capitulo tc altero
epifeopo inftituatur .
de clero ab
ipfis deligendo recognofeant ,
Ceteri autem fingisli, qui beneficia' quicumetiam ex officio , quafcumque locationes bo­
que ecclefiafiica quovis titulo obtinent, exem­
norum eccleliatticorum , ad longum tempos a sdfoi.r u.
plis item duobus eodem modo confedis, unum
triginta annis fartai , A fi eas in damnum ecin ccclelia fu a diligenter cuttodiant : alterum ad
lefi* A contra canonicas fanftiones ' contra­
"<«nfarit>- cathcdralem ccclefiam perpetuo ~ conliderandum
das fuilfe adjudicaverint , irritas Bc nullas de­
**"·
mittant : unde , fi ufus poftulabit^, exemplum
clarent .
iumere eis liceat gratis.
Nolumus cedentibus, aut decedentibus iis qui
Archiva lingula duabus clavibus occludan­
eccleftallica obtinent beneficia , illorum frudi­
tur ·
bus fraudari fuecelfores , aut faltem eorum recu­
·.
In ecclefiis cathedralibus , earum unam epifperationem litibus
controvcrfiis difficilem red­
\
copus , alteram capitulum cuftodiat : in colle­
di : qua re fit, ut interim ecdefia debitis mugiatis alterans prifedus , alteram capitulum D
1
nenbus & officiis defEituatur.
Servet .
Idcirco fancimus , ne eccleliaium redores ,
Priterea in vilitationibus , ejutmodi inrrnaut quicumqt’e beneficia ecclcliattica quomodol
taria epifeopi fecum atterant , & cum iis , qu*
libet obtinentes, line ordinarii licentia, Icripto
'
fervant ii qui vifitandi funt , figillatim conpermifla, pendentes beneficiorum frudus quo­
\
ferant : perfpiciantque diligenter , ne quid
vis pritextu vel cauia alienent , niti venditio­
eorum, qur ibi deferipta fuerint, defit, quod
nis, vel locationis nomine : Bc tunc dilata in
ecclefi* vel minimo detrimento etfe polfit .
id tempus precii vel merccdts folutione , quo
Et , fi qua forte deerunt , ecclelir reftstui ,
fru&us erunt a folo feparati.
omniaque ejus damna farciri Audeant . Ipfa
Quod fi fecus faftum fuerit , contradus irri­
quoque inventaria , fi eis videbitur , renovari
tus fit fi nullus : k qui fecerit , arbitrio ordi­
subeant . Et utique quKcumque acceflio , vel
narii pana afficiatur : quam etiam fuftineat is,
immutatio faûa Iit, ea quotannis in inventaria
qui eo in luam nem uti voluerit .
referatur .
Cum pro cujufque ecclefi* confuetudine po­
-,
Qui in his, vel negligentia, vel contumacia,
pulus ad oblationes invitatur, id graviter mo\
vel fraude peccaverint,; fi capitula , 8c alii be- E delle faciendum eft. Nec eo vafis , aut lacculi
\
neficia ecclcfiafttca obtinentes , epifeopi arbi­
genere pecuniam accipiant, in quo quid quifque
dederit , cerni poflit .' ut fideles pietate addutrio : h epifeopus, primae provincialia cujufque
fynodl , panas dabit.
dli, non pudore quodam modo cosfti, clcerfæ4
Epifeopi intra fex menfes uniones perpetuas ,
fynam atterant .
etiam ecclefiis junfpatronatus fallas , Sc ipfa
Que com ad fnbfidium facerdotum, vel alio­
\ »asr. »r, c ». patronatus jura ex prsfcripto Tridentini conrum pauperum, vel ccdefiarutn reparationem Sc
\·4-«. >)cilii recognofeant , Ac traditam ejufdem conornatum fit inflituta, eam populus liberalitcr
’’
cilii decretis de illis rationem diligentiflime
priberc debet
fervent .
Ne per infcitiam aut oblationem id pecca­
Si qui Isicis concerta ecclefi* bona , ali­
tum committatur, ut dccimiiis, quibus legiti­
quo modo caduca faâa fint , caveant epifeo­
me debentur, vel omnino non folvantur, vel ex
pi & quicumque beneficia ecclefiaftica obti­
parte tantum : ideo mandamus & parochis, ut

inter

<s g

”ι;'ιν·

Concilium Mbdiolanbnsb

• ΛΚΗΌ inùruniffam, 8r prsdicatoribus in condone 'primo A
CHKlsTI qroque dominico die adventus & quadragelime
Ιί«;·
doceant populum, quid de iblutionedecimarum
facrum Tndcminutn concilium ftatuerit i vehetnenterque hortentur ac moneant, ut debitax de­
cimas integre perfolvant , ne propofftas ab ea­
dem Trideutiru fynodo excommunicationis pa.
nas lublre cogantur.
Quibus tiu:u diebus ejufrkm Tridenbinicon­
cilii decretum contra occupantes quovisXnodo
fruâus , bona te jura ecckfiarum & aliohsm.
piorum locorum, communi lingua populo reci­
tem:.
Quo contingit interdum ut tUerus urbanas
congregatus, reliquo clero dioecelano non adhiI bito, aliqua decernat qu» ad clericos univerfe B
diacelis pertineant , magno nonnunquam ab­
dentium damno -, idcirco nos communi eorum
utilitati confidentes, ftatuimus ut clerici, qui
extra civitatem funt, cum primum in diceccfanam fynodum convenerint aliquos eligant, qui
utbaoz congregationis deliberationibus , quae ad
uiiirerfum clerum fpedtant, interfint.
i
Przcipimus etiam clero civitatis , ut antequam
congregetur ,. Temper eos , qui deleâi fuerint
admoneat, ut ad congregationes adeffe poffint.
5i vero non admonuerit , quidquid ibi aftum ,
decretutnve fit, externo ejus dicecefis clero detri­
mento effe non poflit.
Omnes vero ecclefiafticas perfonas & eorum
bona, libertatem, commoda
jura omnia prin­ c
cipibus fummopere commendamus, admonentes
ecclefiafticam immunitatem , five ad hominum
vitam, five ad bonorum poffeflsoncm , fruitufque pertineat : Dei ordinatione , fiimmornm
pontificum decretis, & facrorum conciliorum auâoritafe tributam , nulla ratione violandath
effe.
Neque entm principes & magiftratus res eccleliafticas attentare; neque facros & rcligiofos
homines ad fiium judicium , potcftatemque revbcare ; neque Deo addiflis bonis manum injicere
aut ullum onus imponere debent , imo vero
meminiffe oportet , quas a Deo facultates confecuti funt, eas ad iplius Del gloriam , & ho­
norem , hotninumque iacrorum falutem & in­ D
columitatem conferendas elfe ; qui pro eorum
quiete, ac felicitate Deo preces affidue faciunt.
Cujus ofticii cum maxime intelligentes fore
confidamus, in primis catholicum, cumdemque
potentiffsmum Hifpaniarum regem te reliquor
deinceps provinciz principes; dubitare non pofiumus, quin re ipfa efficiant , ut eorum magi­
ftratus &> communitates nihil adverfus immuni­
tatem 8e libertatem ecclefiafticam alio unquam
tempore moliantur , quod ita ut fiat , epiicopi
pro fui officii munere curare te eniti debebunt.
«·
Sacre Tridentina fynodi decretum fecuti mo­
nemus omnes, quicumque beneficia ecdefiaftica
obtinent, ut hofpitalitatem benigne exerceant,
memores Chriftum dominum in hofpitibus reci­ E1
pi ; a quo recipientur ipfi in aeterna taberna­
'
cula .
Hoc autem hofpitalitatis officium eo magis
epifeopis colendum eft , quod illis eam virtu­
tem apoftolus in primis ampleftendam propofuit
Io hofpitalitate autem non h habeatur dcleâus pcrfooarum, ut divites potiffimom inviten­
tur, qui cum fenore reddant, quod acceperint;
fed cum ecclefiafticarum perfooarusn domum nemini , quantum per facultates licuerit claufam
effe deceat, profecto illis maxime patere debet.

Γ.

MAJUMIt.

1ΜΠΛ.

n.

„

7°

qui Dei voce , ianâorum patrum cohortationi- Xnnq
bus Se exemplis , iacrorum conciliorum prece- CHRISTI
pto St au&oritatr nobis commrudati (ont.
>»·j.
it iacrorum canrumm decreti» ftatutum eft,
& hmftiftûnorirn patrum tcftimoniis celebra*
tuor , que bona fidelium pina· Deo confect».
ν'Λ , e» vel illorum neaÆuti/iut honcfte fuble-

vandis, qui divini» dictti obiequiis, Chnftiminiftri & diipenlatoret myftcriorum Dei effedti
eflent ; vel ecc.'efiis reficiendis, eir nnque orna­
mentis ad divinurn cultum neceflanir comparan­
dis , vel pauperibus fuftcntandis addiâa effe;
fiquidcm uoi primum ccc'etie bona elle coepe­
runt, eam naturam, fc conditionem coniecuta
funt, ut in alium quam in facrum St pium uium
eorum fruâus converti nefas effet. Quare caren­
dum eft, ne cupiditate.prolapii , que radis eft
omnium malorum. dum vel propriis , vel pro­
pinquorum te familiarum divitiis 8r honoribus
ftudemus, quas Deo dicata iunt bona &■ ecclelie detrimento, te pauperum gemitu, fc bono­
rum offeolione ad aliorum nlum convertamus ■
Itaque nos iacrorum canonum ^"fit lanftorum
patrum auâoriratc innisi, atque iis adduâi qiue
*' 11
Iaera Tridcntlos fynodus de officio adminiftraudi bona ccdefiaftica fignificavit , cos omne·,
qui ea obtinent , vehementer monemus, ut mu­
neris rui memores, hrc que iequuntur ditigcrp·
til&me przftent. Epiicopi, abbates, prrpohtf,
parochi , ic ceteri omnes cujufcutnquc dignita­
tis ir gradus, ecclefias , etiam eorum aarninift ration i committas, ac quaecumque beneficia ccclefiaftica , etiam fimplicia , quomodocumque ,
etiam commendata , ia prosmeia noftra obti­
nentes , vmni diligentia cognofcere ftudeant,
quibus oneribus eorum ecclcfiz, St beneficia cc
bonorum ecclefiafticorum natura, vel ex illorum
3uc obtinent, propria inftiturione, vel ex conitionc apoftolicis literis in provifione diitorum beneficiorum eis praferipta , vel alia qua­
cumque ejus generis, ratione fubjsceant, illifque Irrtegre lacufaciant . Quod fi facere omilcrint, Sc cos fruftus fibi vindicare, vel ad alios
transferre auii fuerint, vel in quem debent uium
non impenderint ; fc ex fiscris canonibus St (anSorum patrum fententia, facrilegii reos clfc in­
tel ligant i 8r eorum omnium neceffatia reftitu*
tione teneri : neque ulla omnino, etiam imme­
morabili, confuctudine excufari .
Atque ideo, fi metropolitanus tale quidcommiferit , antiquior futfragtneui de eo ad fynodum, Se fynodus ad ianâiflimum dominum noftrum Romanum pontificem deferat ; Si cpilcopus fit tc ab archscpifcopo , vel , eo abfente,
ab antiquiore fuffraganco monitus plene nonfa- \
tisfeccrit, ad fynodum provincialem primo qlioque tempore celebrandam . per eumdem defera­
tur *, ubi te reftituere cogatur, &,· poenas fu beat
fynodi arbtratu .
Si veto inferiori jçradu quam epifeopus fuerit
quicumque is fit , fi ab ordinario loci monitus
non fatisfecerit , pe» ter reftitutioacm eorum ,
quibus pia opera defraudavit per fex menfes adminiftratioc- bonorumecclefiafticorum prohibea­
tur. Quod fi iterum in eo pcccarit, graviori­
bus etiam panis pieâatur.
Quo in genere tanto etiam gravius animad­
vertendum erit in cos, qui beneficia ecclefiaftica obtinent commendata > quanto magis ex induftria peccaffe videbantur, fi literis apoftolicis
prrfcriptatn legem propofitam ante oculos ha­
bentes violare non veriti fuerint.
Noverint etiam ii , ad quos fcientes hujui-

modi

fi

.
.. c v, ·.
r
Concilium Mbd ioLAMBNJb I.

’ ANNI) modi frtiftu’ , vel aliquod ex illis commodum A
CHRIST! quovis nomme pervenerit, fc eadem rcftltutioi 0j.
ni’ lege tcncii.
li vero, qui ecclafias le beneficia ecelefiafliia
quacumque obtinent ■ quorum tiuctus ad cos ,
tamquam divinorum obfequiorum miuiflros ,
honcllc fuflc.KandrM proprie lunt attributi , fi
uberiores (int quatn^ad tuendam vitam, co^nditioniiqiic l.i« rationem requiratur ; dubitare
non debent , ad eum finem hanc copiam illis
elle attributam , ut przter ci, qua ad viiftum,
& cultum eorum fatis client , luppeteient et­
iam , quibus divini cultus ornatus, ac fplendor
confervatetur -, &.* pauperum inopia , Se indi­
gentia fub'evaretur ; quemadmodum etiam Deus
plerolque divitiis cumulat , ut anticos fibi fa­ B
ciant, a quibus cum defeArint , in aeterna re­
cipiantur tabernacula . (Ijiamobrem per vifccra
mifcricordiz Jelu Chrilli obtellamur, atqne mo­
nemus , ut meminerint ea bona non elle libi
credita ad Imum , neque ad augendos confanqiineos, led ad vitam nonrfte, ut fidelem Dei
iniâitlriirn , Sc pietatis Chriftianz magillrum
decet j traducendam. Et eo vero, quod iupetcric , li neceliaria pauperibus alimenta denega■ iit', inteiligant fe , quos non paverint, occiddle ; atque ob violatam fanftiflimz caritatis
legem morale peccatum commilifle i quo fibi
iram in dic ire thcfauriaaveru.i:.
Modum autem ,
rationem , qua metiri f«
pro conditione , &.· gradu unumquemque opor­ C
teat ad vitam luam fruilibu? cccldialticis honefte ducendam , eam ede omnes debent intclJigere, quae ab ii’ non diicrepet , quz in (a.
ens canonibus, & pretertim in his nolitis con-'
Jfitutionibus , dc clcticali frugalitate Se mode-'
)
(lia flatuta funt .
Que vero dc fructibus ecclc 5 a (tic is diila
funt , eadem etiam dc /upcllc-tili omni , ectetifquc rebus , quz iifdem fiuitibus comparate
fdnt, diifta elle intelligantur i ne qur de dopiellico ecclefiallicorum hominum cultu , Se or­
natu per nos in hac fynodo decreta funt , aut
»d propriam avaritiam , aut ad ptopinquorum
(piçndorcm ftatuta cfle videantur .
D

NaXIMlUAMUS «.

—,

7*

ftinarit , cujus judicium deinde fit epifeopi , anno
ab eo pledetur .
CHRISTI
Parochi , cum fponfis benedicendum erit ,
i s«j.
id celebrata mifla , cui illi interlint , fempet
faciant.
Ulum autem illum in ecdefia bibendi , Se
frangendi cyathi , St alia id generis , quz indecoie fiunt , cum aliqui matrimonio jungun.
tur, amplius ne adhibcii patiantur.
Epifeopi ca quz de matrimonio in Tiidentina
fvnodo in reformatione* matrimonii , & in his
no liris conRitutionlbus decreta funt , communi
'
lingua divulganda cuient ; 8r omnibus fur dioece4a£Ji*^oc!iis eorum exempla diflribuant : ut
illi lingulis quibufvis tribas mentibus frequentiflimo populo in ccclcfiis recitent , tuli aliud
epifeopo videatur.

LXV.
De merttritihn , tT leiunitei.

Ut meretrices ab honeflis mulieribus omnino
internofeantur , curent epifeopi , ut aliqueqi
amiâum palam inJutz fint, quo carum turpem
conditionem Se vitam omnes notam habeant.
Neve eifdem liceat , etiamfi advenz fint ,
in meritoriis tabernis , vel publicis cauponis
pernotare, ve! commorari, mfi itineris caula,
tdquo unum diem tantum . Cuient etiam in
unaquaque civitate locum eis aflignandem , ab
hominum frequentia , &.* a majoribus ecclcfin
remotum, ubi omnes habitent , ca lege, ut Ii
esita ejus loci fines domum , cjufve partem
conduxeiint , vel in quacumque domo quavis
dc caufa amplius unum diem habitaverint , Se
ipfz , A.· domini , leu locatores fevetius pu­
niantur . Quam rem quamprimum efhciendam principes Se tuagifliatus pro lua pietate
lulcipicnt.
Ab iis etiam petimus , ut hujufmodi impu­
dicis mulieribus omni gemmarum , auri, argen­
ti, Se ferici ulu interdicant.
Omnefque, qui lenocinio quzilum faciunt ,
cx luis fi nbiis exterminent .

LX1V.

LXVI.

Qee ei jnereieeittem metrimomi pertinent .

De hiftrieniiei , einferii , telernii mtriteriii,
C eleeeirikei .

!

Diligentiflimi fint epifeopi in ea obfervatione, ne quilquam a regula , quam in celcbrans-ir >a <·. >. do matrimonio fervandam /latuit Tridcntina
tum"'
lynodus, u-Ila es parte difcedat.
Ne autem matrimoniorum , que contrahen­
tur , memoria facile pereat , Ii quam facultatcm epilcopi , aut parochi cuiquam alii facerdoti , ut in contrahendo matrimonio interfit ,
concedendam aliquando duxerint , id leripto
tantum faciant ; ejufque e templum ^epifeopi in
aliquo libro delcriptitn diligenter aflervent .
Parochi autem in eum librum referant, in quo
conjuguer 8: rcRimn nomina ez przfciiptoTri.
dentini concilii fcr.bere debent . Quidquid ve­
ro eo libro parochi Cingulis annis fcripferint ,
id in fine anni epifeopo defcribepdum tradant.
Denuutiaiiones , quz matrimonium antecedcic debent , hflis illis diebus fiant , qui eccleux przccpro Icivaotur, media ea mifla , ad
quam frequentior populus convenire fold, quo
ad facilius notum omnibus elle poflit.
ii parochus in matrimonio denuntiationes ,
vel bcnediâioncm line probabili caula piocra-

De his etiam principes , Se magiftratus com­
monendos elle dus imus ;
Ut hiRrioncs > & mimos , cctcrofque cir­
culatores , St ejus generis perditos homines e
fuis finibus ejiciant, & in caupones, At alios,
quicumque eos receperint , acriter animadver­
tant .
Ut -vagum
fallax cingarorum genus trceant , nili certis fedibus collocati , vitam honcilis artibus. St in reliquis omnibus, utChriitianos homines decet , agere velint.
Ut ganeas , & taBernas meritorias ,. omnis nequitie fentinas , e provincia tollendas
curent .
Quod fi quz ferende videbuntur , jubeant
neminem in eis holpitio recipi j fed tantum vi­
num, & edulia venalia proponi.
Et quoniam ufu compertum cil , ex alez lu.
do Izpe furra, rapinis, fraudes, blaiphemias ,
aliaquc id genetis flagitia prOficilci ; prohioesnt
taxillis, aut alea ludi -. St graviter in publicos
aleatores, Ac incosquihujufmodiludisinicrfunt,

qui-

. 7i

"ii."-

Concilium Mbmounînji

ANNO Sulre domum id recipiendos ludente» «xpoûCHRISTI tam habent, animadvertant.
*s«»·
Maxime vero efficiant , ut boni* artibus vel
snftitucndis , vel renovandis , otia quantum
ficti poterie e civitatibus tollantur.

LXV1I.

De iatmlcrctii fîuHftiiti ctctccndii.

Copiolis le -locupletibus illud Temper propolitum elfe debet fanfti Joanni* apoftoli :
«· J·*· I- si f»ii btkttrit fuiftiiuit» mAudi hajur , CT
iulrrit frcjrtt fntmt tuitfjt luitrt , tr clcufirit vifeert f»n Λ n , flMw/i utriUc bit 'ma-'
mt in ill»f unde facile intelligttnt , quant fa'
cukates Tuas ad pauperum difficultates le neccditatcm lublcvandam conferre debeant · Quant*
obrem magnopere cavendum eft , ne fublidia
pauperum in lupnvacanco* Tumptus |c inanes
delicias effundantur.
Proinde admonemus, & enixe hortamur principes , Bc magiftratus , ut effufatn impenfam ,
Bc omnem intemperantiam certis leglbui coer­
centis, modum ftatuant non folum quotidianis
epulis atque conviviis , verum etiam vcftibu* ,
equis, rhedis , famulis , alufque non ncceflarui apparatibus; & denique omni 8c domeftico
<c excerno ornamento , 8c inftrumcnto modera*
ilonem adhibeant, qua pecunia effufione (ublata, innumerabilibus malis , qyr inde ortum
habent, occurretur.
Quod facilius etiam Get , fi principes ipfi ,
quorum mores , tc vivendi rationem populi
plerumque imitari folent, non modo leges prov
potuerint , led etiam quemadmodum legibus
patendum Iit, exemplo docuctrut .
LXVIIL

Dt efarh.
Vluram ad perniciem populorum , latius
manantem pro noftri muneris cura lepriracra
cupientes , quadam hujus generis deiifla ex
factorum canonum , &.· probaturum patrum
Tentent iis delegimus ; qui quoniam frequen­
tius 'in hac provincia commicti animadverti­
mus, ea pracipue , ac nominatim prohibenda
duximus, eo confilio, ut , fi quis in aliis et­
iam ejufdem generis vetitis contraâibus deli3uerit, poenas, a jure conftitutas, libi fubeuuas elle intelligat.
Ex mutuo , vel depolitis , etiam apud Judium faâis , nihil praeter fortem a quovis
homine percipi ex convento , vel principaiicer
fperari poflit , tamctfi pecunlx ipf* fint pupil­
lorum , aut viduarum , aut Jocorum piorum ,
vel etiam dotales , nifi quatenus id jure nomi­
nat im permittatur.
Si quis oblatas re ipfa , loco tc tempoxe pecunias , etiam dotales , fibi debitas ,
accipere recufaverit ; nihil prrter fortem ,
etiam ratione damni emergent is , vel lucri
reflantis , vel ex quacuibquc alia Caufa acci­
pere poflit .
Ne fiant cambia , cum liter* ad deftinatum
locum vere non mittuntur , & ibi non fit lo­
in: io , led uno , tc eodem loco pecunia datur
& recipitur , vel quando dahtur tc accipiuntur
pecuni· cum eo paâo, ut habeatur recurlus ad
domum vel ad refpondcndum dantis aut acci­
pientis , quod paâum vulgo vocatur : U rw«rCmal. Gemrd.Tom. XXXIV.

L

74

J* t atque ita impenf» , aut alterius ni onus ^anno"
imponitur,
—·
CHIISTI
Nc cai liceat cum altero ita contrahere , nt
■]·)·
is coeam pecunia: fummam ei, qui dederit,folvat ; cum ille partim pecunia dederic , part im •ominibus, que difficile «%>£> poffint , rei in
rtous pluris quam valeant, «Rimatis.
Ne cui , pratentem pecuniam quaerenti ,'
quid quam carius vendatur, nt ftatim ab ven­
ditore per fe , *el per interpofitam perfonam
vilius ematur .
Ne quis rem aliquam , ob dilatam folutionetn , carius vendat jufto precio.
Ne ob anticipatam Colutionem res minoris
ematur jufto precio , vel folvatur minus quam
B debeatur .
Ne res vendatur , dilata in tetnpns folutioBC, ita ut precium , quod interim rei Vcrcvc"
Jit, venditori folvatur, fi ejuldem periculo non
f
iit diminutio.
Ne res modico precio pignori detur , vel
vendatur pacto redimendi intra ccitum tem­
pus t ut , fi ad diâum tempus res redempta
lit, res libera fit emptoris, vel ejus , qui pi­
gnori accepit .
Ne frumentum, Vinum, oleum, aliudve de­
tur , ut eo quod datum eft , aliquid amplius
exigatur , five ejufdcm generis , five alterius
quomodocumque, etiamfi opera fint.
Ne quis mutuo det frumentum , vel id ge.
C nus aliud corruptum, ut tantumdem integri ca­
rioris reddatur ,- etiamfi reftitutio differatur in
quodeumque tempus debitori commodum .
Ne in focictate , in quam alter pecuniim
confert, q|ter operas , lucri diftributio conftituatur, nifi per quotas partes.
Nec ultra eas , certa pecuniarum fumma ,
vel quid a'iud > conferenti pecuniam perfotvator .
Neque fiat paAio, ut fors falva fit , fruâus
Vero communiter dividantur.
In iocictate animalium , que ineftimata
alicui dantur ad cuftodiam , five ut operas
przflet , omnes cafus , etiam fortuiti , fem.
per lint periculo ejus qui dederit ; nifi id alD terius focii dolo, vel magna negligent!» accidille conffiterir.
Nec fiat paâum , ut Tors fit Temper falva ,
etiam ex primis fetibus.
Neve quidpiam certum , prater fortem , ex
fiufiibus animalium quotannis folvatur.
Et in locationibus animalium , quas fiunt
certo precio , fi illa abfque dolo , aut negligentia ejus qui conduxit , deteriora fiant , id
lemper Iit damno ejus qui locarit.
5i autem animalia dentur iftimata , ita
ut fors danti falva fit , nihil omnino percipi
poflit .
Ne fiant coptraâus , qui libellant, feu fiât
libellaiii dicuntur , ubi non antecedat ejnptio
E certi rei immobili» precio jufto,
Vel ubi venditor redimere cogatur ; vel ubi
non poflit redimere , nili poft certum tempus .
■ Vel ubi annuus cenlui, ad cuji* lolutionem
res obligatur, luperat «(limationem fiuftuum,
quos «x ipfa re dominus (olet aut poteft perci­
pere .
Et fi loco pecuni* vinum, frumentum , vel
quid aliud in fingulos annos ptomittatur ; il­
lud ad pecuni* , tc jufti peecii ratione·» redi­
gatur pro confuetudine locorum.
Si qui autem in aliquo ex bis cafibns , aut
aliis, qui ufuram fapiunx, dea jure, art iniqui»

D

pro-

75

Concilium Μ ebiolane n se ï.

"‘"‘ÏST1’ 11

76

ANNO P'ohibentur , eontrarcrmt , <pfi contradut , A tendo, vel inutilibus Er fupervacaneis fumpti- anho
CH Al STI etiam jurejurando muniti, nulli, irriti, & ma.
bus laciendis, male in admmiAratioee veifati, CHKIJTl
ijSf.
nt< fins. Contrahentes veto , tabelliones , qui
eos pro modo culpae puniat , Sc ad reAitutio>js>.
inftrummtt confecerint , proscncia uftnarum ,
nem legitime compellat , Er ab officio etiam ,
aut lucri participet , miniArique omnes horum
fi ei videbitur, amoveat. Quod fi contra quam salas a i»,
fcelrrum, fc poenis jure (latutu , at «délit(li­
a Tridentino concilio decretum eft , ne ratio­
cii cenaris puniantur.
nem adminillrationis reddant, tribunal epifioHortamur vero pei nripet Ec magiftrstus , ut
pi declinare voluerint , ccdcfiallicis pernis ab
ipii etiam huic pelli, quibus manate poterunt,
eodem coerceantur .
remediis occurrant,
Is qui bona piorum locorum adarfhiftrant ,
ei, fi immobilia fint , vçl pteciola mobilia ,
CONSTITUTIONUM vendere, permutare, in empnyteufin dare, aut
?|iiovis modo alienare, nifi iis fervatis, que a
acris canonibus requiruntur, Er exconfcnfuatPARS TERTIA.
uue auftoiitate cpilcopi , nullo modo liceat .
Qui contra fecerint , epifcopi arbitrio punian­
tur ; 81 quod adum eil, irijtumac nullum fit.
Piorum lororum bona sdminiftratorum arbi­
Be fforwn iMtmiit dJjniiuflr^tinu ,
trio ne locentur; fed publice locanda proponan­
tur . faila omnibus conducendi poreftate.
i
TTT pia loca omnia fideliter diligcnterqnÿ
Quos pus locis aliquid debcic conftitcrit ,
* S<s ’’’ U adminiftrcntur, qus iacrum Tndentinum
Lis eorum locorum bona locati ne liceat.
concilium epifeoporum cunt ac ftudio maxime
Qui piorum locorum bona conducere votue­
commendant; h*c mandamus, qu* illi ab om.
rit , det idoneum fidejuffixem , cum quo jure
nibus fervanda curabunt ;
agi pofïit »que atque cum ipfo principali conQui hofpitalia , feu alia pia loca ad pere­
dodore Alitet faaa locatio 8c conduit io irri­
grinorum , infirmorum , fenum , pauperumvc
ta ac nulla fit .
ufum prccipue inftituta , in commendim, adUt autem haec, cetcraque omnia , quae Tri­
sniniftvationem , aut quemcumque utuhim.aut
dentina fynodus de hofpitalibus , Er aliis piis
ecckfiis fuit unita, obtinent ; domor &: rdilocis ftatuit , facilius epifcopi ptsftare polum;
ficia horum^locotum ruinofa vel dtsjeda far- C ptacipimus parochis , ut diligenter lingula ,
cient 8t reftituant,
qu* in parochiis fuis lint, hofpitalia > te pia
Qur ab altis occupata, aut atmUa , injufteJoca, eaque przlertim, in quibus re ipfa hofve alienata funt , recuperent,
pitalitis, ceteiave adminiflratorum munera non
Impolitum iliis onus & officium ommnO
exerceantur ; ad epifeopum quamprimum defe­
obeant ,
rant , cujus arbitrio parochi hujus officii pneHfofpitalitatemque ea frudibus illi muneri
termiffi pcenas dabunt,
attributu rcipfa exerceant.
Rogamus autem principes , Er ttugiilratus
Ccteraque omnia praflent , qn* a Viennenli
omnes , ne epifeopo) fuo officio fungentes j Se
ctr-nmt.
& Tridentino concilio prrrfcribuntur,
contra contumaces jure agentes impediant ; fed
nJ,’*iini*
Q;1“d officium Ii moniti ab ordinario non
ea, qua decet pietate, eos omni ope & auxilio
hi».
fecerint, vel per eccleliafticat cenfuras, & alia
juvent ;
)r£if.r.s. juris hfmedia ad fui muneris fimâionem com­
In petendis eleemolynis, hofpitalium Er alio,
pellantur; vel ejufdem Tridentini concilii prsrum locorum piorum nomine, h«c pnccipuc fericripto eoi epifcopi ab illa udminiftratione cu-<
vari jubemus ;
rave in perpetuum amoveant.
t>
Ut in illis hofpicalibusEr piis locir re ipfa qu*
Qi'ibur nullo modo condonent , aut remit­
debetur hofpitahtas, Se pia opera exerceantur t
tant ros frudui, quos, contra hofpitalium inut ea loca untinilla dierecta, in qua clcemofy(tn inniem perceptos , in lorn confcientir rena petenda fit ; neque ea ad utilitatem ejuf.
modi locorum alien* drorcefis convertatur.
ftituere tenentur.
Qui pecuniam ecdefiis , confraternitatibus ,
Ut, qui petet, (it eiuldem dtcecelis,
aut quibafcumque piis locis debent', illorum
Sit bona exiftirtlationii.
procuratores, fyndici , minifiri elle, aut ullam
Non fuerit es numero quaftorum, quosdamdenique m eis officii aut negotii partem admi.
navit fanâa Tridentina Iy nodus.
**,,f
Illud officium gratis, vel conftituta certa tnermft r-rr ηοη pollini.
cede, preftet ; ncc ullo modo particeps fit cleev
. AdrtnnilltatoreseccIcfiaAici, vel laici piorum
mofynarum .
loeorum, live hofpitalia, montes pietatis,con·
fraternitates, aiifericortfje , caritates , confor­
Ab epifeopo ejufdetn diceceGs feriptam li­
ma , difciplinai , five alio quocumque nomine
centiam quotannis renovandam impétrant.
nuncupata liat ‘, qui nunc funt, intra tres mett­
Qui contra quam hoc decreto fancitirm eft ,
1
les ; qui deinceps deUgcnter, antequam ad ad» E oetierit, ab epifcojro graviter puniatur.
miniArationem accedant , jurent fe fideliter Et
Cui Vtiam cura erit , ut quz elccmofync
colled* Fuerint, vere in pium tantummodo eo­
accurate munns fuum çiecuturos.
Frudus qui pauperibus addidi fue/int ■ veris
rum locorum aluni, quorum nomine petite fue­
rint , conferantur.
pauperibus tantum diftrrbuanc, quemadmodum
cujafquc inopia , <r ejus voluntas, a quo bona
In hofpitalibus, pnfque diverforiis, ubi hofilla profeda funt, poAularit.
pitalnas exercetur , marcs cam feminis, etiam
fpecie matrimonii , nifi td certrffime conftee ,
Qua in re , ne ulla fraus fieri poflit , i nea.
verfari ne liceat ; neve ea loca , qu* bonorum
tur aliqua ratio , epileopq probanda , qua ei
fubfidio funt addiâa , circulatoribus, a lea t ori­
conflare poflit , id quas perforua fnidus illi
erogati fuerint.
bus, nebulonibus, Ee iftiufmodi nequiffimis ho.
jninibus pateant.
Quos autem competent epifeopus , vel Ini­
Mendici morbum limulantcs moneantur . ut
que difiribuendo , vel in fuutn commodum ver.

&

77

Concilium Mkdiolans ns b I.

ANNO 'e in *'iqua arte potlai exercentes , Inde fibi A
CMUSTl honeftum rite funfidium comparent , quatn
<>«;.
ignavi* ac defidia dediti, oftiatim in triviis,
£ in templia mUenime mendicent.
Si id reçu faverint, curent epifeopi , ut eji­
ciantur, neque illi» domotum hoipit alium pexterea aditui patcat.
Summopere vero hotam-T principes le magiftratus , reliquofque omnes Chrifti fideles ,
ut mendicat vere aegrotos unum in locum con­
ducendos , ibique elccmofvnis fuftentandos ,
ftudioliflime curent.
Poenam excommunicationis co ipfo iubeundarn proponimus notariis feribilque omnibus ,
qui teftamenta , codicillos, aliafve tabulas de
legatis ad pias caulas, de rebus, que pro male B
partis, vel. furto ablatis, relidar funt, quas ipfi
rogati confcripferint, aut ab aliis feriptas apud
le habeant ; nifi ad tier menfes epifeopo ia figniticavei int . Is vero qui poli hac ejus generis
negotia frripferint , nili intra mertlcm , cujus
initium fiat a morte tcftatoris, eidetn epifeopo
rem notam fecerint, camque particulam de le­
gatis, vel relidis rebus defciipt.i.n Cc auctoritate
publica munitam, debita mcrcedc accepta, illi
tradiderint. Qu* omnia fic agantur, nili juftutn
interceilerit impedimentum, quo fublato , ea,
qu* fupra feripta funt, notarii exequantur.
Decretum autem hoc noftrum bis quotannis
nb omnibus patochis populo libi commifTo fccnari volumus.
C
Curent epifeopi ut retento pia: eleemofyn*
inftituto, tollantur publics illr comefTationes,
ccteraqne hujus generis , qux a fodalitatibus,
quas confratrias vel confraternitates vocant ,
prxfertim intra ambitum ecrleiiarum dic pentecoftes tc die ctrtu domini , ac certis aliis
lolemnibus ledis diebus , pietatis fpecie fieri
folent, non (me bonorum oftculione, propolita pana fuo arbitratu .
Epifeopi omnem curam Se operam fuam con­
terant ad erigenda Sc inftituenda cx auitoritate lunimi pontificis loca pia , qu* Montes
picatis appellantur , in lingulis civitatibus te
mligmoribus opidis ; unde mutuas pecunias
pauperes poflint accipere .
D
Eaque & qu* jam conftituta funt, ftudiofe
8e fideliter aaminiftranda curent.
Principes aurem, 8c magiftratusobfeciamus,
ut ea in re epifeoporum ftudium te diligen­
tiam omni ope adjuvent ; nec in eis quid­
quam praeter fortem, nifi pro miniftns & aliis
neceflatiis fumptibus , idque es furnrni ponti­
ficis auAoritatc, accipiatur.

78
ANMO
CHRIJT1
a s*i-

III.
De mttieli»·» numen .

Er Tridentini concilii juflo, unicuique mo- Se(j
nafterio cum fuperiot modialium numerum dr oj.
continuât , qui pro modo Se facultate loci Sc
contuetis elcemofynis luftcntari commode polfit , idque Intra annum facere ftudeat, neque
eum numerum , nifi fida monafterio annua ,
quae fatis fit, fruâoum acceflione, augeri ullo
modo liceat.
Monalteru , in quibis duodecim non funt ,
qu* profcfl* velo utantur, quarque cum nume­
rum propriis frudibus aut contuetis eleemofynis alere non poflunt , transferre, te cum alus
monafteriis ejufdem aut alienus ordinis unire
ftudeat epifeopus diligenter , ’ vocatis ad id (uperioribus regularibus , fi modo res agatur ejm
monafterii, cujus cura ad illos pertineat.
Si vero ejulmodi unio minime expedire vi­
deatur, eum numetum monialium tetnpoie in­
terire Sc ad nihilum redigi linat , adempta
omnino illis monialibus Facultate recipiendi
novitias .
Earum autem monialium monafteria te mo.
naftcriorum fructus jam nunc aliis monafteriis,
aut locis , quibus cx legibus ejus ordinis de­
beri videbuntur, attribuantur .

VI.·

De prïf'tlii eT ulue neintftrie nttnùelium .

Epili-opi ad duos menfes , pofteaqusni h*
crrnftirutiones in fucent edit* erunt, abburiihs
&· quafcumque prrfeftas, qu* fuum prafcUur* officium perpetuum cfle profitentur, edicto
erum, Ii ita judicarim , moneant , propofita
privationis pana , quam iplo facto fubcant ,
ut illa jura , libi a iede apoflolua concefla ,
ad alterum menfem ipfis, aut eorum vicariis,
ac fimul illarum fuperioribus , fi regularium
curat commiffie funt, exhibeant ; ut an reile fe
habeant, cognolci, te de iis, fi opus erit, ad
futnmum pontificem referri poflit. Quod fi eo
prclcripto tempore non exhibuerint , eo di­
gnitatis gradu illas privatas epifeopus decla­
ret; detqoe operam earum fuperior , ut ali*
in earum locum rite fufliciantur.
Nulla monialis ambiar, aut ullo quovis mo­
do, five direife, five indrrcfle per fe, aut per
aliam, honores , offinare aut cujalvts generis
lui monallcrii querar , hac conftituta pana ,
ut Se ipfa, Sc qu* libi in ea re faverint , in
11capitulo per tres fextas ferias ad pedes lingu­
De enauiulihit.
larum monialium terram deofculantes , fuam
accufent ambitionem, ipfaque prxtcrea , fi id
olficium confecuta erit , eo ceteriique muneri­
Ut in monafteriis regularium mulierum,qu»
in religionem Deo fe dicarunt, & integra con- E bus privetur , (uperioris arbitratu .
Smgul* propria voluntate depolita , 8c ad
fervetur vetus difciplina , te fi fortafTe ufquam
obtemperandum paiatc , fibique E^ei gloriam
depravata eft, reftituatur ; ad eamque fele ipfa:
Sc communem monafterii utilitatem tantum­
conformantes , ip rerum divinatum contempla­
modo proponentes , ad honores te officia eas
tione liberius conquicfcant : noahas pie reAequc
Srtr if d. virendi formulas, partim concilii Tridentini deeligant , quas omni remoto humanitatis afte“t·1·"1"·’. cretis traditas, partim pro ratione horum tem­
ôu , Spiritus fandi impulfu , ad id munus
magi* idoneas effe judicaveiint .
porum ad provinci* noftrae utilitatem conftituPrctefta, quocumque nomine appelletur, ex s<ir n «
tas, ab omnibus in hac provincia monialibus,
Tridentini concilii decrero, ne minor quadra­
etiam qua regularium cur* commiffr, vel alia
ginta annis eligatur, qu*vc in rvit* honcILte
quavis ratione epifeoporum jurildiiiiooi fubjevixerit odto annis poflquam profefla eft. Qu id
<ftr non funt , et facultate a iummo pontifice
fi in eodem monafteri» non ejulmodi repe utur
Pio IV. nobis data , (ervan omnino jubemus .

Cow.Geerrs/.Toin. XXXIV.

D

a

cx

j.

79

,

Conchium MecilOLANBNSE

V

l.

MAXIMILIAKUl Π.

isira*.

O_

Bo

Studeat etiam , ut Cingula fuo munere refte '
ÂMlW" e* ‘''° Ù^eai ordinis deligi poffit . Sin au- A
fungantur ; 'neque ulla alterius officium occo- cHRtrrf
CHt-MTl ten fuperiori, qui cleft ioni przcft, hoc etiatn
i><M·
incommodum eflé videatur, epifeopo, vet alio
pee , nifi auxilii caufa ; idque iplius juflu , âc
ι>«ι.
ut omnia ordine perficiatur , in piimifque ut
fuperiorc confeoticnre, «ligatur ** ii>, quz in
lilentium horis ac locis przfcriptis fervetur. Si
eodem mooaftctjo triginta annis majores natu
vero alicujus importunitas, aut re, aut verbo,
line, qusave annia fàrftena quiaqti* poft profororum pace pettutbata , caritatem Violarit I
iilliçnena resfte vixerit , Iqfeliquis cooftitut lo­
ner finguloenm ordinum motuflcriotum iciacerrime ab ipfa przfefta, &, jj^Qpus erit , a
iuperiore etiam monialium puniatur , dc ejus
,
ventur .
Jdujufmodi przfcfta le e;<ts ricana , difereanimi elatio edometur .
Huic autem przfeftz , cjufvc vicarie , que,
tz etiam , que alio nommé matre» confilii
illa abfente, ejus vim St locum obtinet , mo­
vocantur , ubi ez a capitulo eligi confutveniales omnes omnino obedient ia m, le obier va nmut , tacitis fuflragiu coram fuperioce , aut
«ejus miiuftro eligantur ; qui extra monaftetiam przftent , quemadmodum carum votum
lliln,
tium ad cancellos, live (latnroa ftet ea decreto
poftulat .
Tiidcntint concjlii,
B
Qjiz vero ejus juffa neglexerit, neque pceniNequaquam autem |d hzc officia deligi poftentiam fibi impolitam adhibere voluerit , aut
fuperbe > & injuriofe refpondcrit , non habita
fint , nili przftfta duas cx tribus partibus cal­
culorum tulerit , vel futfragiis , vel acccfiu .
ejus dignitatis ratione , aut contumaciter de­
fendendo , vel cscufando , eam impedierit ,
Vicaria vero le dilcretz pluribus dimidia parte
quominus illas reprehendat , aut caftiget, qus
fuflragiis creentur.
In quibus monafteriis plures germana forores
aliquid commiferint ; ut fus contumaci· drin(jlcntiz graves poenas pendat , apud fuperiofunt, li earum una monafterio perficitur, reli­
eur forores neque vicarix , neque diferetx ,
rca^cculetur ab iis, quas dilcrctas appellavi­
mus; quz nifi id fecerint, flagella , difciplinz
neque janitrices fieri, neque fcnbz , aut celle-.
nomine , fibi femcl adhibere , & humi cibum
rai'Z officio fungi poilint.
Minora vero officia , veluti januz , rotz ,
/capere cogantur.
fermonibus przpofitatum * caiymve quz noviQ Singulis etiam hebdomadis przfefta moniatias docent, lacrilliz przfeCiarum , À· quz iis
Jium conventum, live capitulum habeat, corri­
gendi caufa moniales pro erratis , quzipfzpujsixlunt, quz manuum induftiia fele exercent ;
illarum przterea, quz feribz , aut ratiocinato­ C blice , vel in fuorum officiorum munere admi­
ferint , quorum veniam Jpfz fponte, atque hu­
ris munere funguntur , &r quz rgiotis miniftrant , ab eo, qui electioni przcft , una cum
militer coram omnibus petant , eilque poeni­
Contcfiore, przicLta , xicaru 8r difcretis proel­
tentiam imponendi , iliaque adhibendi , qua
earum inftitutis tradita funt , ad pias in humi­
ium mentis conicicntia , quibus opportunum vi­
debitur, tubuantur . Quo decreto nihil dero­
litate Λ fui contemptione continendas , atque
gatum fit iis muiuiicriis, in quibus ad hujufmoad viitutes omnes ftudiofe fcftandas.
Caveant autem moniales , ne poenitentiam ,
di officia capituli Iuffiragii monialcsdeligi (olent.
fibi a przfefta impolitam, pertinaciter reculent,
Eaium officia, quz cleftz fuerint, lint duo­
rum annorum , aut in quibus e* edet confue.
neve luperioris temporis delifta fibi invicem
iniquo animo objiciant . Quz hoc commifent,
tudo , ad fummum trium . Illis cum perfundas
ci hzc fit poena , ut ftatim ad lingularum mofuerint , tantumdem (altem temporis vacent
ab officiis ; nec in eildem confirmati poilint a
nialium pedes tertam cxoiculctur ; fibique fla­
monialibus , nili gravis caufa extiterit , judi­
gella nomine difciplinz adhibeat.
In negotiis, paulo gravioribus przfcftz nicio fuperioris probata; qui etiam eas ante tem­
pus offifto przfinitum inde movete poflit, fi id D hil decernant , nili fcientibus Sc conienticntibus majori ex parte difcretis , feu matribus
orale adminiftranr J
conii 11 i.
Qui deleftz fuerint , quemadmodum ea.
In iis vero, quz majoris funt deliberationis,
rum obedjcutia poftulat > officia fuicipiant , 8c
przfcftz univerium monialium capitulum con­
«orum munera fine reculatione humiliter exe­
vocent , idque iplis ratum fit , quod majori
quatur ; quz aliter fecerint fine jufta caufa ,
monialium parti placuerit .
que fuperiori probata fit, jure (utfragii priven­
In omnibus autem tacitis fuftfagiis caveant
tur, ut neque ipl* alias eligere', neque ab alus
moniales , ne fuftragii pilas , vel calculos in­
eligi poilint, arbitrio fuperioris.
ter fe tradant in manus, lis, quz id commirrzfefta monafterii , tamquam communis
forint , ea poena fit , ut privatz capitulo ne­
omnium monialium mater, ipfarum 8e corporis
que eligere, neque eligi fuffragiopoilint, arbili animz fialuti diligentiffime confulat, eafque
ttio fuperioris .
ftudiofe admoneat , ut puto corde fint , vita­
Ad luffragia autem de quacumque re feren­
que integritatem fervent , St ad perfeftionem
da non admittantur , nifi quz triennium poft
viriatum omnium contendant ; liquidera quz
religionem fufeeperunt , nifi ad fummum illum £ cmiffiam profeflionem in mànafterio fuerint commoratz.
gradum pro viribus pervenire concntur , minus
Diicretz probitate li prudentia ceteris mofine efficiunt, quam debent, pro vite.Ac ordi­
nialibus antecellant.
nis inftttuto , qucul profitentur. Meminerit au­
Neque fint pauciores quatuor, ubi moniales
tem fibi reddendam «fle rationem jultiflimo ju­
plures non fint quadraginta ; quod fi plures
dici erratorum , quacumque moniales ejus nclint, laltem fex creentur.
gligentia aut culpa admiferint.
Moniales reliquarum fermonibu* audiendis
In primis vero curet , ut pax 8r concordia fo­
ejufmodi przponantur, quz «tate matura , Sc
rorum confervetur , fublati» quantum «b ea
(peftata probitate fint . Hz diligenter, fidelifieri poterit, omnibus diflidii ac difcordlz cau­
terque fuo officio fungantur : ic ita loquentibus
lis , ut quemadmodum debent, unum corpus Sc
reliquis adfillant, ut quidquid tum intus, tuna
unus Ipiritus it earum fponfo J«fu Chnfto , peituris diftum , fattumvc fuerit , iplz audiant,
fcilo cantatu vinculo colligetur.
ac

8i

”».’*·

Concilium Midi

ANNS' *c ftudiofe animadvertant . Nec enim quid-A
CHRISTI quam aût ita lecreto proferri , ut eai lateat,
ι«*ι·
aut , quod indignum fit Dei ancillis , dici ,
aut fieri patientur : in quo fi quidquam iccut
commiflum fuerit earum xulpa , vtJ oegligentia, graviflima pccna lui fuperioris arbitrio pu­
niantur.
Noviciarum curam fola margiftra ete&a, loco
a ceteris monialibus feparato , habeat : alia
przterea nulla .
Hae novicias in timore 8c cultu Dei tc in obfervatione religionis erudiat, Coneturque tc Vi­
ti exemplo , que nullam habeat anfam reptehenlionir
aftiduifque admonitionibus ita eas
ioftituere ia fpiritualis 8c fanâa vite ratione,
ut progredientes , Deo adjutore , petfeâ* ejus 1
ancilla poffint evadere .
Quz autem fibi id temere aflumpferit , ut
aliquam ex noviyis ciudiat, jus ei fuffragii adi­
matur i ut neque cligcie , neque eligi poifit,
quamdiu fupetiori placuerit.
Janua feptorum monafterii dic claufz fint
ma faltem clave; que ib antiquiore janitrice
euftodiatur , ut cum opus fuerit, aperiri pollit. Nequaquam autem aperiantur, nili duabus
janitricibus prefentibus. At noâu duabus cla­
vibus diverfis claudantur , quarum altera effer­
vetur a przfedta, altera vero ab cadesiT janitriee antiquiore .
Cum autem janua aliqua neccflaria cauta
aperiuntur, moniales non audeant eo accedere , i
ut eaternum quidquam adfpiciant, vel cum ul­
lo omnino , aut mare , aut femina colloquan­
tur . Quz id aufa fuerit , includatur in cel­
lam , ubi tamdiu Iit, quamdiu fuperiori vide­
bitur ; qua poena etiam pleftatur ea qua janiiz perpolita eft , fi aut id permiferit , aut
ejulmodi petulantiam ftatim ad fuperiorem non
dctulciit■
Quo tempore mutantur officia, una aut duz
moniales mature ac prudentes przficiantur monialium laboribus.
Has ad rotam recipiant que elaboranda funt ;
itfque diftribiaant , qui ad id opus facien­
dum funt idonee : quibus perfedis, ea ex ea­
dem rota reftituant us, quorum lunt , accepta D
mercede , temper ca pra lente , qu· rute eft
propofita.
Nulla prztcrea quidquam , quod elaboran­
dum lit, ne cognatorum quidem , aut affinium,
accipiat . Quz contra fecerit , fingulis vicibus
fibi flagella difciplinz nomine adhibeat eo loco,
quo moniales operibus elaborandis exercentur.
Si quz vel morbo , vel jufta alia caufa non
impedita , pigritia , vel defidia , aut pertinacia
quadam ab nujufmodi laboribus abftiauerit ;
opionio privetur totum id tempus', quo labori
non incubuerit.
In loco item ubi moniales in laboribus exer­
centur , Icâio quotidie adhibeatur ; qua abioluta, inter fe conferant qu· audierint , ceria- E
timque ejeilis vitiis ad virtutes confequendas
feipfas cohortentur.
Curet laborum magiftra , ne termones , aut
cantus profani, aut a monialium conditione &
inftituto abhorrentes inferantur.
Przfcffz , etiamfi earum officium fit perpe­
tuum, fetibz, ac relique > quz monaftcrii bona
quocumque modo admmiftrant, fideliter tc ac­
curate eorum rationem przfcriptim habeant .
Singul lique tribui mcnlibu, ad capitulum Iu re­
manor leferint ratione, accepti Λ’ cxpenfi ; ut
omrfe . quomodo (c je, mon ifterit habeant,

CmL Gcncrul.

Tum- XKXIV.

._

-

f

OLANBNSE J.

MAXIMI LTANU1 II.

i Mesa.

Q-

2

inteUige* poffint . Verum quotannis/ationem anno
rerum omnium , quas admimftrarint , fepara- CHgtiTI
tim fuperiori reddant , aut ejus vicario, ac fi
ij«j
fuerint, monaftcrii curatoribus deputatis . Quz
autem aut fibi vindicarim , aut perperam per­
diderint monafteru bona , fuperioris arbitratu
aceirime puniantur.
1
Ut autem nulla fraudis occatio relinquauir,
in fingulis monaftcrii, lingulc cajsfae confutuan­
tur ad hunc ufum , ut in illis communis pecu­
ina collocetur : qu* duabus clavibus , iis inter
fe diverfis, cfaulz line; quarum altera a przfefta monaftcrii , altera a majori difcteta affervetur. Nec vero capia aperiri, aut in ea poni
pecunia, aut iude auferri pollit, nifi tc przfetta tc major difcteta tc feriba monialis , qua
ejus rationem ineat , interfuerint.
Duabus item clavibus , ulque diverfis , hor­
rei , &"cjus Joci , ubi farina affervetur , oftiR
concludantur : qui lingule a lingulis matribus,
ei officio przpoliti^, cuftodiantur . Ea autem
temper adiit , cum fjitKum , vel farina impor­
tatur, vel exportatur.
Pczfciia Λ" moniales bona monafterii aliena­
re , permutare , locare , aut contrahere fiullo
modo pollint , nifi fciente , confcnticn'e , ac
przlente rerum fupenore, aut ejus vicario: fer­
vatis item ceteris, qua: jute fcrvari debent.
Aliter contraftus irritus ac nullus fit.
Neque item aedificare , nili confentientibus
iupcriorc ac civibus monafterii curatoribus, qui
operam dabunt ut id quam minimo fumptu
commode ac decenter fiat.
Que pnepofits funt cura rgrotantium, pias
it nuferlcordes fe illis przbeant , quanta ma­
xima poflunt tc patientia tc diligentia : ac ta­
les (e illis praftent , quales ceteras vellent , fi
ipfc egrotarent.
Æ g rotis cibus, tc medicamenta opportuna a
trsefcrfta, & ab eleâis ad id mimftris ira adhieantur , ut monafterii ficulcitec tulerint.
PrarfcAa autem caritatis caufa eas qnotidit
vifitet , ut tc folatio fit , tc melius ab cis cognoicat, ac curet que ipli» fint neceffana .
Si vero aliqua moiitur , contcflor sum come , quem (operior approbam , ingiediatur
fepta monafterii tunc cum. ejus corpus ad fcpultiiiatn dandum fuerit : pieque ac celeriter,
quod eo tempore pcrlolvcndum fit, officio fungatut.

V.
JDr fut/ίίι

mittcncln.

Cum μι unum pueli* ad fufeipiendum factum
habitum offeruntur, monialiutn pr* feâa paren­
te, , vel co> quorum curz comtnilfz funt , admoneat excommunicationis, quz propofitaeft a
(aero Tridentino concilio iis, qui fuas puellas,
vel aliena, invitas eum cogunt fufeipere , aut
piofitcri religionem . Idem ab earum fuperiora
fiat, cum ejus confcnfus requiretur.
In iis monaftcrii,, in quibu, moniales pau­
ciores lint quinquaginta , duz tantum germana ioioics, aut-tres , quz lint unius generisae
tamiliz, recipi poffint.
Vbi veio plure, lunt mnnquagihta monialibus, ibi tics tantummodo lororc,, aut quatuor
ejuldcm tamiliz recipi licear, fi ita mdnialium
capitulo videatur.
l’izfcùta
moniales de pue'Ia catum luflragus ad iulcipiendatn iclig....vin admittenda ,

D J

quid-

*

,s.
’’ ‘

*

1

8j

""V*

Concilium Midiolaninm

L

84

""anâo"

Superior , five confeflbr hanc cautionem ad- ~A>rNO
quidquam polliceri , aut capitulum cogere non A
bibeat, ne puelle novitia nomen gentilium fe- CHKirti
CHH1STI audeant , priufquam libero loco ab epifeopo ,
minarum imponat, fed fanftarum , qux ab ec*<*>·
• raj.
aut ab co cui iplc id munu· delegant, puella
cli-fia celebrantur.
fccreto examinata ac probata , facultatem fulci
Qua puella poftquam monialium reflem fu-'
fiicndi in eo monafterio religionem fcripto con·
fccprt , ampliat c mohaftoii fepti· exire non
eattt firent, confencicntc enam illius inonafte
poflit : nili fortaflie nondum profeflam pmqite­
tn luperiore.
ret in monafterium iatroiflie. Si verp femclaxieAb iia autem omuibua priuC diligenter inqui­
rittVpnlla illi in pofluum facultaircdcundiconratur de moiibiii . χ,η* ■ «tare, quz major fit
cedatur .
duodecim annis ac de libera &' pia voluntate
.
Novitia caufa ante profeflionem ei decreto Ve'' *·'*·
pueli*.
■
Qu® anno fadtem antequam examinetur , & ’ Tridentini concilii nihil monafterio detur, pra.
ter id quod ncceffarium fit ad viâttm > tc vtftitnooialiom capitulo admittenda proponatur ,
tum eju» temporii , quo'fuerit in novitiatu,
propoli tum religionis fufciplenda in eo moo·quo totum reprnfcntari volumus , antequam
ftcrio, Sc epifeopo , B{ monialibus , carumquc
fuperigri p^tefcceiit , ut interim hujufmodi >0- B puella in monafterium ingrediatur.
quilitio mature fieri p.dlit ■
V J.
Quo etiam tempore ipfo , confeflbti illius mo·
nafterii, aut cui epilcopn, rjulmodl munuspuel­
pc etvitih ci frofr/Jitacm rccificniii,
las hit audiendi cummilerit , (emel lingulis menlib.n peccata fua confiteatur , factofanitamquc
Quoniam Tridentini concilii decreto profeffirmit euchariftiam , ac perirpe moniales in lo­
fio ante decimumfcxtum annum expletum , 8c
ca collocutionum alloquitur, ut ab en tum ex­
ante annum probationis poft (ufeeptum habi­
plorari accuratius , tum admoneri meliui-podit
tum faifta , nulla eft , nullamquc parit obliga­
de omnibus, quacumque illi agenda Ac’ferenda
tionem j curent epifcopi , ne novitia ulla ante
erunt religionis cauia intr., Icpta monafterioiuni
illitn vtit m 8c tempus ad profeflionem ad-.c
ne ullo unquam trmppic conqueri, tc infcitiani
tatur.
cscularr poflit
Prsfe&a autem monafterio triginta ante die­
De puella admittenda ad fuicipiend un renbus epikopo iignificet , quo tempore novitia
Îfionem, ac mot ctuni novitia ad profeflionem ,
crantur tacita turtragia, ut lingula: moniale,, C profeffara fit ; ut vel ipfe, vel, (i i) abeft , impediturve ■ alius , cui ille id negotii dederit,
nulla ifteclu impedita , libere lux conlcienti*
novitis voluntatem cognolcat, peilpiciatque an
;> »lhn: 11>> - F · ,,c .
ejufmodi conditionibus Iit , quas monafterii il­
Nec vero hujulmodi puella ad religionem ,
lius &■ ordinis regula poftulat : ao item monaneve novitia ad profeflionem recipiatur , nili
fterium idoneum. Ei denique demonilrct, quam
dua· ex tribu· partibus iufftagiorum tulerit.
gravis ea res (it , quamve multas res tria illa
Pueli· ad religionem admiilio aliter faâa,
religionis vota requirant : ut ea, antequam ad
quam pref iiptum fit, irrita Iit & nulla.
Po»teCta1·vero , cujus culpa vel negligentia id
profcllionem recipiatur, vinculi vim incelligat,
quo fe obftringi vult.
faâutn fuerjt , ab officii adminiftratione lubSi prarfeda id facere neglexerit, ejufdèmTri- η»**”"mota , velo etiam >4 lex menfes eo ipfo privas
dentim concilii decret a jb ejus officio tamdiu *
ta elfe intelligatur.
amoveatur, quoad epifeopo videbitur.
Prcfcâx autem ftatim de fuftragiorum exitu
Novitia ne eraininetur intra lepta monaftefupcriorcm admoneat , ut in librum , ad hujuf­
iii, fed extra in publica ejus monafterii ecclemodi uium inftitutum, eju· nomen , qux rece­
D lia , ut libere &: fidenter luam voluntatem ex­
pta Iit, ab eo referatur.
ponere poflit.
Cusa primum fuffragiis capituli aliqua rece­
QuoJ vero profcllione fada, elcemolinx gra­
pta eft ■ ftatim omnes veftium delicia·, Ar ina­
tia ad protcilam (uitentandam monafterio da­
nem ornatum deponat : tc nigro vel fufeo vetur , id quo tempore puella religionis habitum
ftitu , aut albo, at non ferico, indaatur camofufeipiet, apud virum, moniallbus 6c earum Iudcftia, tc fubmiflione , ut omnp· intelligant,
periori probatum , deponatur : ut nullo impe­
eam mundo renuntiafle, ut Deo religiofe mferdimento tum monialibus prxfto ede poilu ■ '
viat : quo veftitu femper utatur, donec inmo.
Nulla autem rcnunciatio boni, a novitia fiat ,
naftcrium introeat, 8l interca a choreis, Ac ipcnifi quemadmodum a concilio Tridentiuo ;ufftacufis inanibus a bilinear.
lum eft, facultate ab epifeopo , vel eju, vica­
Qu® vero eo modo , quo diximus, recepta
rio perrurila , ad duos proximo, mentes amc
fuerit· monialium veftibus in monafterio indui
profcllionem fiat.
non poflit, nifi fex menlibui, poftqtram recepta
Et quoniam , qus moniales , proh ih.mc b
fuerit , idque conceflu epifcopi , & monialium
fla , velum (u(ceperunt, quotidie lux relig.ofuperioris ) quibus liberum fit , vel producere,
vel contrahere illud femeftre tempus , quemad­ E nn divinum officium dicere dcbtnt , nulla ad
profeflionem admittatur , qux congrue legere.
modum eis expedire videbitur.
An officium difccrc nelciat . Id autem experiri de­
Tumultu· autem evitandi caufa deducatur
bebit is, cujus officium eft eas examinandi :
mane ad monafterium ab intimis propinqui!·
qui, fe prstlentc, eam legere jubebit
mulicnbui, nulla pompa , nulloque invitatu aProfclfionis autem, Ac diei, Ar anni , quo fa­
liorum , & fola introducatur in «cclefiam inte­
âa eft , in libro ad eum uium conficto , me­
riorem monafterii. Miffaque audita, * fumpta
moria confervetur , manu eju· monialis, qu*
communione ■ ceterifque folemnibe· ceremoniis
fcTibm officio fungitur . adhibita (ublct iptionadhibiti· , coram reliquia monialibut, a fu pe­
ejus, quxr profefla fit, fi modo (cribere fetv'-to
riere , aut monafterii coofeflbre veftiatur, qui
Ac foperiosli, qui eam admi(erit .
illam adeo gravem, (acramque aâiooem aliquo
pio fensone profcquaiur. Quod etiam in proQuo die puella profitetur, vel montaient ha­
bitum induit , in forefteriis , adibulque mu­
bcUÏMc fervetur.

nia-

Sj
ANNO
CHMSTI

"%’*·

Concilium Midiolaninsi 1

ΜΧΧίΜΠΛΧΝΙΙ» &

λ-

iMrro

w

~

nialium, ab cju· propinquis, Ac amici· convivia A ne· moftafterii libioa pcrfpiciat , & rccognoicat | "JJmno-"
lingulas moniale· in virtate obedientικ fuoapro- Christi
BC fiant, neque bellaria dentur.
ferte cogens ■
·)·$.
VII.
VIT I.
Dt drvitil ojfitii) > frttetlotiiui , C hflmei
Dt ttmentai vut »f» , M de frofrittttt
mteitlitno .
toUtnd» .
Cum ad iamftitnooialci valde pertineat lauda­
Tn omni bur monillcnis , quod ad cibum ,
re alliduc Deum creatorem , confervatorem , le
potum , fomnum, ceteraIque re· attinet, omnes
redemptorem mundi , eidem gratias agere Be
communiter vivant! ut a facro Tridentino con. x
fuppUcare, nt (nam miiericordiam omnibus ho­
cilio decretum eft naqne quidquatn inter eaa
minibus ad falutem impertiat j idcirco moniales
differat, aut alia alii proferatur , aut poftha*
omnes die noduque chorum frequentent : fabeatur , quemadmodum votum paupertatu pocriique officiis diftinfte , attenteque ab ipiis ,
It voce, & pio animi aftéâu celebrandis inter- B ftulat : ut tuurn Be meum , atque omnia pri­
vata rerum poflcŒo , * re Be verbo omnino
lint : illis folum exceptis quarum profeâs jufti
tollatur , omni» etiam fupervacanei·· 8e inanit
impedimenti excufationcm acceperit.
return uiu· .
Adiint autem fingul· initio divinorum offi­
Neque ulla fit, que quidquam poflideat, aut
ciorum, congruenti fui ordinis veftitu indute,
adhtbcat, ut proprium, cumt. ad ncceflitatctn
in fuis ac propriis locis , Uruique ad finem perconceflüm lit.
liftant : non prius inde difcedentfes, quam proOmne· itaque mooallctii proventui , cujuffeda, aut vice ejus alia , difceffus fignificatio.
nem fecerit ; nili neceflitate aliud poftulante id
cumque generis tint , cleemoiyn· etiam , Be
quzftus ex laboribui , libelli prztcrea , legata
eadem permilerit ■
le bona mobilia, & immobilia, quz teftamcnSoni, cantus, qui honefU te ipiritualcs non
to reliita , Be qu* donationi·, vel alia quavia
fmt , colloquia etiam i tifus , quidquid protercaula obtinuerint , a linguli» moniallbua ad
ea indignum eft domo Dei , , & ejus divina macommunem monafteril utilitatem conferantur .
jeftate, cum qua colloquimur in oratione, om­
Przfeâa vero pro fua prudentia, 8r humanita­
nino amoveantur.
"
Quacumque autem contra hrc , qua juda c te ex allia iplia ejua occeffitati potidimam coofulat , ad quam pertinerent, nili obftaret pau­
funt, aliquid fecerit, prxtcAa arbitrio pro mo­
do culpa: acriter puniatur.
pertatu votum.
Utque omnia proprietati· occatio tollatur de
Et quia mentis otatio tanto przftantior eft
moiultcuu, confeflores , acprzfeâz, voti pau­
ca , qua folum ore exprimitur , quanto anima
eft excellentior corpore ; piis incredibile folapertati· accuratius (errandi gratia , monialibi.s
luarfere ftudebunt , ut curent omne· veftr· li­
tium affert , Be fruttum , eolque quotidie novis
nea·, lanea·, vel pellicea·, aut cujufvi· gene­
cumulat muneribus , in Deum quodam modo
ri· in communi loco afleivandai : duaique ex
converrens : ideo moniales, Be vclatz , le con­
momalibu» , quo t em potu mutantur ofltcia, iis
vene, prater horas canonicas, aliafque oratio­
excutiendi» , purgandis le farciendi· proficien­
ne·, quas ex officio habere debent, quotidie in
di'
qua ellam fororibu» in lingula· hebdo­
thorum univerfz convenientes , nifi neceifario
impediantur, faltem per horam , mentalem ora­
madas pro tempore ■ & ot uiu· feret, eaa diftribuant , nuilaque velle· apud fe habear ,
tionem adhibeant : femibora videlicet poll ma­
tutinum, itemque poli nonam , aur rcinpletoprater en , qux ad quotidianum ufum funt
rium , fublati» ad Deum mentibus , pii· 8e ianeccflaria .
luteribus rebus contemplandis ; przlertim vero
Ægrotarum vero vefte» , contagioni» nomi­
vitam, doârinamque domini nouri Jefu Chrine fulpc&c, feparatim cuftodiantur . tut apud
fti, atque ejus fanCta mvfteria ftudiole medita­
illas ipfa· relinquantur.
buntur, paflionem videlicet, mortem , refdrrcDona, quz linguli· mittuntur , ad profectam
dioncm , afccnlum in cclum, extremum adven­
afferantur '· nec ulla pullit; illa accipere , aut
tum ad judicium, licatorum gloriam , &: damna­
ad ufum adhibere , nib (ciente 8e conlcntientc
torum fupplicia . aliaque ejulmodi, qur ad Dei
profecta ■ Qur ln *d omnino incumbere de­
bet , ut ci monafterio vitium proprietor!· ,
gloriam , -v propriam proximuiumque falutem
pertineant ■
tamquam multorum malorum caulam evellat .
Quoniam vero a Tridcntina fanâa iyaodo
Neque cuique permittat ut pecuniam apud fe
prohibetur, ne in choro vel monafteril leptu ,
habeat .
led m ecclefia publica famdilJimuin Chnfti cor­
I er autem ia lingulo· anno· , przfeda una
pus conferretur ; efficiant fupcriores, ut ejulmocum dilcrctis , cella» Λ lupelleâilem Ungulo­
di decreto ubique obtemperetur.
rum monialium diligenter inquirat , 8r fetuDiebus Icili» ut otium , a quo mala omnia E tetur ne ulla quidquam habeat proprii , aut
plus , quam quantum ei ad fuum uium conceforiuntur , evitetur , moniales tempus , quod
libi a divinis officiis , Bc confuetis orationibus
lum luerit .
lupeifueril , in Iaera aliqua leftione conluQuod liqua: proprii aliquid tenere duprehentnanr , quz ad Dei 8r fui ipfiu· cognitionem ' it aut conviât fuerit et biennio aâiva tepafEva voce privata lit ex Tridcntim concilii decep­
cat ducat , viamque monftrct pcrfeftlonu , 8e
xtetna: vite, idque vel ienaratim , vel conjunto , atque etiam juxta fua regula Be ordini» oondim faciant i cum hujulmodi Jcâio fuavia 8c
llitutioncs puniatur , multoque nugis , qu« c*
truduola lit animarunt obledatio ; vitia coer­
communi, aut ex eo, quod alnuju» ufui tiibu- '
ceat ; ad virtutes inflammer : contra au­
tum fit, furtim libi aliquid vindicaverit
tem , inanium Iduorum leâio mentes cor-i
St proteret fpcculum , catellus , uugucni»
rumpat
aut tufiimenta , 8e hujufmodt inanium reium
Quod ne aexidat , (uperior, aut contedur omquidquam apud aliquam repertum fieri
!c
pci UM

$7

"Τ'

Concilium Midiolaninsb I.

"·

88

^ANNO perior ftatim id e monafterio auferendum , * A
In ea lamina fieripoflit quadrata feneftelluia
CHSisrt eam apud quam inventum fuerit , acriter pu­
novem tantummodo unciarum , cujus clavis a CHklsr:
ri*!·
njendam curabit .
firzfrda cuflodiatur : neque eam fencftellust«r.
Monial is five velata, five convctf* fit, eleeam aperite liceat , nifi quo tempore collo­
moiynam dare , largiri , aut vendere efculeoquendum fit cum epifeopo , vel ordinis fupetas rei , ve ftes , aut bona cujuivis generis
rioribus , aut cum parentibus , fc fratribus
fur·. , etiamli ad ufum ei attributa fint , aut
monialium , Ac aliis ar&a propinquitate te
etiam legare omnino non poflit . Que fecus
genere conjunâis r aut cum inftromentum ali.
fecerit , velum ei per menfem adimatur j ac
quod confici , vel iacrum Termonem audiri
ter le vcibcrrbus ad difciplinam affligere co­
oporteat .
gatur
Quod vero ad hujus, feneftcllul» eonceffioIn quo tamen integrum Iit prcfcâz conce­
nem attinet, eiccpta fint monaftetia , quo­
dere facultatem , cui concedi debere judicarit,
rum moniales vel lege , vel confuetuaine
aliquid devotionis , ac religionis caufa , vel
ab esternis hominibus coafpici aumquam foaliud exiguum elargiendi propinquis , ac bene
lent .
merentibus .
'
Oftii locorum , qu» collocutioni folum &
B
Ad fonitum minoris campan* omnes conve­
intus & fotis funt attributa , Temper claufa
niant ad benediâionem menfc , quam przfefint : quorum claves lint apud anttquiflimam
fta , vel vicaria , vcl, iplis abfentibus , anti­
earum monialium , quz audiendis Termonibus
quior difcrcta faciat .
fint przpofit» , nec nifi cum opus fit longio­
Deinde loco Se ordine difeumbentes non
ri collocutione , aperiantur . Ceterum jani­
prius diiccdant , quam Deo gratis aâs fue­
trix ex clathrata janua feneftelluia , janua
rint . Quz non obcdierit , uno die opfonio
tamen claufa ; rotari» e» rota rcfpondebunt
privetur , ac poftrcmo loco in menfa federe
pulfaotibus cogatur .
Loca autem intus & forii ad collocutionem
Mane 8c vefper! ad primam , Sc. ad fecun­
attributa, eum ibi fint qui loquantur , Temper
dam menfam aliquis fpiritualis liber , qui ad
pateant, ut quinam fint, videri poflint.
religionem incendat , quotidie legatur, omni­
Oftia , per quz a feptis monafterii in exterio­
bus diicumbentibus , cum iilentio & attentione
rem ecclefiam patet aditus, ad menTcmmuroobaudientibus : ut una eum corporc mens etiam
ftruantur. Si quid in hoc przfrâc culpa, vel
lecreetur .
c negligentia commiflum fuerit, ea & officio 8c
Univerfz moniales , Ii fieri poflit , uno Io.
velo iuperiorix arbitrio privetur.
co dormiant , a prcfcrfta , aut a vicaria opti­
Omnes feneftra Ar cancelli , 8e quicumoue
locus per quem moniales externam ecclefiam
me conciufo ; cujus claves ab ipfa prrfcôa
iflerventur introfpicere poflint , injtdificentur , preter feSinguls autem ia Ungulis leitis omnino dor­
neftram , in qua collocata eft rota i 8c fenemiant, & in lingulis etiam cellis , fi tanta ibi
ftellulam ad lolum Tacrofanâ» eucbariftiz Tu­
(it copia cellarum , ut omnes capere poflint .
menda uium conftitutam ; ac illam feneftra m
Cells vero diu noituque aperta: fint, ut prsfeÎer quam corpus &: languinem domini noftri
da in lingulas horas inlpiccre ear poflit. Dato
ciu Chrifti a facerdote celebrante elatum afpiautem fignoeundi cubitum, locoque ubi dormi­
cçte poflint .
tur elauto, przfeda, aut ejus vicaria, aut ali__ feneftra perpetuo lineo panno contcâa fit,
Ea
qua ea diferetis , omnes cellas vi/itet , ut an ~~ qui tantummodo
' > , cum foftollitur facrofan&a
omnes in fuis dormiant locis animadvertat .
<euchariftia
'
"
, amoveatur . Feneftra autem ratio
fit ejuimodi , ut faccrdos ex altari moniales in­
IX.
D tueri nequeat .
Curent epifeopi 8c alii fuperiores, ne e vici­
norum zdibus, quicumque illi fint, monafteria
Dt tlneffi'4, tr
tlifDt
rtlitm fniiiuiu .
infpicaantur ; maxime vero fi fratrum cujufvis
ordinis aut presbyterorum zdes illis immineant t
Moniahbus nulla quidem nimia diligentia vi­
quo calu parietes altius tolli A· novos aedifica­
deri debet adejusthefauri cuftodiaui, cujuscauri jubeant eorum Tumptibus quorum epifeopi ,
(a propinquis, rei familiari, ae terrenis omni­
& ii qui monafteriorum curatores fint , inter­
bus reous, curifque renuntiantes, in lepta modie judicaverint , quacumque appellatione re­
nafterit fe induferunt.
mota .
uamobrem etiam fccularrum \ principum
U: igitur fandum earum propolitum , ea ex
paire, quz diaboli infidiis maxime patet , com­
turn implorent , ut monialiqu ab ex­
muniatur, curent epifeopi , ut ad omnes fene
ternorum hominum afpedu , 8c auditu li­
• -ftellas, ubi colloquendum fit , duo ferrei cla beris fecurc per monafterium ambulare li­
thri, feu cancelli conftituantur ; qui faltem pal­
ceat .
mo diftent alter ab alteroE
Regulares viri- in pofterum ne in ea loca miInter virgas ferreas , quibus finguli cancc'gient, neve areas, nsonaftems monialium pro­
li compadi funt , non plus omnino quam un­
ximas, cdificandi caufa emant, unde monialium
cia interfit .
afpcdus fieri poflit. Moniales in monafteriorum
Sint autem virg» ita folidz, ut neque facile
redificationc vicinia regularium virorum sedi­
fungi , neque ficâi poflint .
bus , aut i>< Jocis , unde ipfc ab illis infpiei
Intimo vero cancello, quo moMiales ad collo­
poflint, in pofterum prohibemus .
quendum accedunt , ferrea lamina appingatur ,
Ædcs proxime monafteriis fandimonialium
quz moveri nequeat i fitque exiguis foramini­
famofis mulieribus ne locentur.
bus, ad audiendi tantum commoditatem perfo­
Neve ibidem fpedacula , cantus, faltus, lu­
rata, cui lineus pannus nigricoloris, ligneis ta­
di, A- hujufmodi profane res 8r inanes exercean­
bellis affixus, inftar feneftr», que aperiri poflit,
tur, quz eas a facro officio avocare , aut ipfis
cum erit colloquendum, apponatur.
offenfionis cauTam przbetc poflint.

S

Quetn-

».... —as.

Sp

CONCILIUM MfDIOLANBNH L

J>0

ANNO
Quemadmodum « facro T ridenti no concilio
quantur ; nifi is licentiam (criptam "& obfignaANNO
CHRtSTi fancitum eft , moniali profefle nulla ratione c
tam a fuperiore monafterii , aut ab eo , quem CNgirri
• i»j.
monafterii feptis egredi liceat, nifi et caufa leis fao nomine fubftitnerit, atque in cancellaria
epifcopali gratis deicriptam attulerit. Qua con­
gin®* que ai» eptfcopo probata fit.
*"*
Hujufmodi vero licentia egrediendi nullo patra id fecerre, privetur triam menfium facultate
Ao permittatur, nifi id graviffima rea it (um­
loquendi cum extemis omnibus cujulvis fetus,
ma neceflitai poftularit : neque iia monialibos ,
etiam propinqui·.; cogatarqae lingulis (extis
quibus nifi ea fumari pontificia conceftu egredi
ferit· ejus temporis, miciplina nomine , flagel­
ha eft. Apoftat» , fugitive , & deliâi caufa
la fibi poblice adhibere , * orare eo pfalmo,
ejedt» e monalteriir, que cum (aero· veftitu,
iii/trt nui Dtni.
«ut fine eo vagantur non fine fcandalo religio­
Licentia autem , ferioto permifla , accipian­
nis, ab cpiicopis cetetifque earum (uperibribus
tur ab ils , qua rota fint prepofite, priulque
petito etiam (scutarium principum auxilio, ad
ad ptafeâam deferantur , quam illa accerfanfut monafteria redire cogantur , nt ibi dignat
tar, qua feripto nominata fint. PrrfeAa obi
poenat pendant fuorom icelerum. Qiod fi fu*
feriptum legerit, manumqne tc fignurn ejus aperioribus in monafteria reftirui debere mini* BI gnoverit , cujus officium fit facultatem collo­
me videantur , in earum mulierum numerum,
quendi concedere , bcnediôione adhibita, per­
quas convartitas vocant , cum bonis qua attu­
mittat iis, qua (cripto nominentur, ut cum il­
lerunt ad monafterium adferibantur. Ea autem
lis tantummodo loquantur, qui fiominatimdebona , i 11 ia mortuis, priori monafterio reftituanferipti fint : idque ad communem collocutionis
tur.
fcneftellam; non ad januam, neqne in ecclefia,
Si qua monialia in monafterii fepta marem
aut alibi, prrlentibus temper monialibus arbi­
aut feminam cujulvis cratis conditionifve, et­
tris ei muneri prcfeAis. Qua vero ad collo­
iam matrem , aut forores fint , introduxerit,
quendum acceflcrint , brevi finem loquendi fa­
ctant : caveantque ne tempus , quo nihil eft
tribus menfibusin carcerem concludatur ; eique
prcciofius , inani aut inutili fermone confulingulis (extis feriis jejunanti nihil preter pa­
nem & aquam ad cibum & potum adhibeatur,
mant.
atque ad annum velum adimatur. Eamdampoe­
Non eft ferendum , ot moniales, pnefertim
nam fubeant que rot» & januc prepofite fue­
factis diebus , aberrantes ab oratione , ceterifrint; prcfeâc etiam & quevis alie , quarum
que piis exercitationibus , lermoaibus minime
C ncceflariis tempus coniumant.
conieniu id commiflum fit.
Idcirco , quibus diebus fumitur (aerofanda
Quicumque vero clericus , five («cularis, fi­
ve regularis , cuju(cumque ordinis , aut laicus
euchariftia, tc quoties fefti ex prveepto ecclefia·
crrjuicumque ftatus, dignitatis, gradus, condi·
celebrantur, tempore etiam adventus tc quadrationis, ipfarum moniauum fepta inrerdiu , vel
gefima, in vigiliis preterea de praecepto, omni
noâu introire aulus fuerit, <prctcr excommuni­
denique tempore , cum divina fiunt officia , mo­
cationis ponam , quam ex concilii Ttidentini
niales cum externo nemine omnino colloqui
decreto ipio jure (ubit ; aliis etiam graviffimis
jroffint, nifi oeccffitas ita poftulet .
pcsnis, habita perfonx criminiique ratione, pu­
Moniales vero , tam que audiendit termoni­
niatur. Et fi eccleliafticus fit , aut beneficia ob­
bus prepofit» fuot , quam ili» , que loquentineat, fuotum etiam ordinum munere ex ordi­
tur , ne monafterium abfurdis & inanibus ru­
narii voluntate prohibeatur ; luiique omnibus
moribus compleatur, cum nemine omnino com­
beneficiis privetur. Quo decreto excipimus eos,
municent qu» ab externis acceperint , nifi cum
quibus ob neceflariam monafterio eorum ope­
prrfeda , fi eis expedire videbitur ut aliqua ad
ram 8r induftriam (operior (epta ingrediendi fa­
eam referantur.
cultatem, quotannis renovandam , (cripta per- D
Vigilent prxfedc , & qu» termonibus au­
miferit. Is autem meminerit fibi a Tridcntino
diendis prepofit» (unt, ne qaifquam ad collo­
concilio jus ademptum efle ejulmodi facultates
quendum cum monialibus accedat , fimulato
concedendi, nifi ni cafibus ncceflariis; ideoque
ejus nomine, qui in (cripta licentia nominatur.
caveat, ne quae intus officia moniales ibi re pol­
Quod fi id a quoquam commiflum fuerit, is ab
iunt, ad ea prcftanda externi in iepta monafte­
epifeopo : que vero cum eo collocuta fuerit,
rii introducantur. Atque ut in hae neceffitate
te qu» (cientes permiferint , a fuperiore , ha­
dignofeenda una eademque ratio ubique ferve­
rum conftitutionum preferipto, gravi poena co­
tur, & ille facile concedendi uius coerceatur;
tum arbitratu afficiantur.
epiicopu· adhibitis in confilium omnibus moQuicumqite vero clericus five («cularis five
nafteriorum luperioribus , etiam regularibus ,
regularis, cujufcumqoe ordinis , aut laicus cuftatuat ac ptaferibat, qu» opera in monafteriis
juicumque ftatus, dignitatis , gradus tc condi­
neccflarium externorum ingrefium requirant .
tionis, ad monialium monafteria acctflcrit, tc
Quam vero rationem in hac re preferipierit,
cum earum aliqua, non impetrata , ut prcicriea ab omnibus , etiam regularibus , inviolate
ptum eft, colloquendi facultate, fermonem ha­
E buerit , graviter puniatur.
fervetur.
Intta fepta monafterii mares St femine cuHoc autem edido, neque patres, neqne fra­
jufvis generis , etiamfi iplis monialibus inter­
tres teneri volumus, quibus non impetrata ilta
vient, vel fint etate confeâi , nulla de caufa
colloquendi facultate, fed fervatis ceteris regu­
pernoâare poffint, ptopofita pena excommuni­
lis hac ipfa de re latis, cum filiabas tc io rori­
bus tantum colloqui, non tamen fepta unquam
cationis late lententi», quam Bt is qui pernoftarit, & prefedta que in permiferit , (obeat;
ingredi licebit.
quibus addantur ali» pcen» fuperioris arbitra­
Nemini omnino, neque facto , neque profa­
tu. Neve intus in eildem feptis boves, equos,
no, neque mari, neque femine , liceat adire
& jumenta cujulvis generis alant.
monafteria monialium docendi caufa cantum,
Si contra fiet, prefeAa tres menfes ab officii
quem figuratum vocant.
In iis tamen monafteriis , in quibus non tn
fui munere amoveatur.
Moniale· cue nemine externo omnino colloextciiori ecclefia a fiecularibus, (ed iqtus a mo­
rsis-

■ ■ i™ sr. u i: L. ι·%.υΐΐ;ι,.!, niamsitailhgiiy.,

9i
”“*'*·
Concilium Mioiolanensb
anno n>*l>bo· organo fonatur, permittere potctit Ta- Λ

L “**'“«1“*"

91

AWNO
CHK.ISTI perior alicui viro, motitas Br «cate ab epifcochjuxh
u*s
po probato , ut foris ad feoeftellam collocu­
tioni < monialem organiftriam tantam tonandi
Dt <eirver/h.
/litem edoceat, fi in eo ftudii genere plus pro»
licere nectitis habeat.
Converfts minimum quadraginta annos natis
H*c autem intus ad ipfam feneftellam diBc Tuperiori probatis , facultas fit exeundi Tepfcans commorabitur ; cui Temper aflifant du*
tis monafteni, propter negotia monafterio neex iis , quae audiendis Termonibus prvpofit*
ccflaria,' permittente tamen pnefeâa , quo tie flunt.
cumque exeundum fuerit.
Qu« contra fecerit, five prcfcâa , five alia
Cui etiam, liberum fit eas , fi ita videbi­
velo privetur, aliifque prstetea panis afficia­
tur , intra lepta Temper retinete, quod ut fa­
tur, arbitratu fuperioris.
ciat , fi modo poflit, eam vehementer cohor­
Organum autem in pofterum ne conftitnatamur.
tur, nili locus, in quo apte locetur, fupetioris
Ad funeri autem ne prodeant , nifi qua orjudicio ante probetur.
B dinis fint Mendicantium.
Prohibemur etiam moniales ipfz intus , aut
Exeuntes vero bin* prodeant } neque lon­
per alios foris Tonare muficis inftrumentis,
gius difcedant altera ab altera, quam ut fe in­
preset organa & harptehordium , quo ars or­
vicem afpicere Ic audire poflint.
, .
gano Tonandi diicitur.
Quibus, fi ex urbe egredi contigerit, Temper
Ne liceat monialibus depofiti, aut cuftodi*
in eodem Icito fomnum capiant.
caula , in moniftecio habere pecuniam , gem­
Caveantque, ne in cujufquam fansof* per fo­
mas , veftes , aut ejus generis res ullas cujufil* domum introeant, etiamfi illa de monade- .
vu pertona , nee vala quidem florum , aut
tio benemerita fuerit.
fruticum.
Neve in domiciliis, ubi ali* hoaefl* mulie­
Quod fi qua in prxfenti habeant, ut omnis
res non habitent , pernoôent.
incommodi caufa tollatur, ad tres menfes, qui­
Neve literas, aut mandata elatu perferant.
bus debent, ea reftituant.
Aut quidquam inane monialibus renuntient,
Contumacibus , aut negligentibus poena fit j
quod foris viderint , aut audierint.
prefeâis, officii: ceteris, veli Tpoljatio.
Delinquentibus pana fit career , a Ut etiam
Moniales nc animi quidem relaxandi caufa, C gravior, arbitratu fuperioris.
(scutarium virili aut muliebri vcftitu utantur , eum dedeceat Del famulas veftes ab ea­
XI.
rum profeflione alienas induere, verum decoro
temper fervato omnium Bc temporum Br aftioDt fttllii f<ttnUrik»i ,
iit mjetfltriii,
num, permittente przfcâa , hone fle , & quem­
tiluCABÎHT .
admodum facras Deo virgines decet , animum
remittere licebit.
Pueli* fzculares cujufvis generis , conditio­
Moniales etiam, ne offulas, aut cetera hunibus
atatis , qu* nunc in daufnra moaajulmodi conficiant donandi gratia , prohibe­
derii, educationis, aliave caufa commorantur,
mus i propter temporis jaâuram Bc fumptum,
pod annum, e monafterio exire cogantur, nifi
qui in eas impenditur . Qu* contra decretum
omnibus iis prrdrt* , qu* ad fufeipiendum re­
illud commiferit, vel permiferit, Tuperioris ar­
ligionem, monaderii inditutis, Trident ini con­
bitratu puniatur j maxime veto in ptzteâam
cilii , Bc harum conditutionum decretis requi­
animadvertatur.
runtur, monachalem vedem Tumere voluerint.
Nudi moniali fas fit ad quemquam fecre- D Epifcopis tamen facultas permittitur probabili
to literas feribere , prêter fuperiorem 8e eptfde caufa prorogandi tempos fuo arbitratu, confentiente fuperiore regulari In iis monadcriis,
copura , fi dc aliqua gravi re edet admonen­
dus.
qu* ei fubjcda fuerint.
Neque ad fe mi flas literas aperire Bc legere,
In poderum pueli* educationis caufa in
nifi przfeita prius eas coram vicaria legerit,
monafteria ne recipiantur fine licentia feriaut fc prafente legi juflerit.
rito permiffa ab epifeopo , ac fuperiore reguQu* contra hanc legem aut fcripferic , aut
ari , G ei (ubjedum fuerit monafterium , cui
acceperit literas , pes duos menies c fua cella
etiam prius acceffcrit feriptus metropolitans
pedem non efferat : Bc fingulis Textis feriis ita
confenfus.
jejunare cogatur, ut tantum pane 8r aqua vefHsc autem licentia non concedatur puel­
catur . Ac , fi c* liters fufpicionem aliquam
lis , que habeant a quibus regi Br educari
criminis haberent , ea , ad quam feript* fue­
commode poflint ; aut iis qua decimum an­
runt , prater prsdiâam poenam , (ex menfes Bc
num non compleverint, aut majoribus quinde­
facultate loquendi ad fenpftcllam monialium
cim annis.
collocutionis, 8c velo privetur.
E
Qu* femcl exeunt e monafterio , amplius
, Verum , ne prsfcâa falli poflit , fidis ei
aut in illud, aut in ullum praterea aliud ad­
literis oftenfis , qu* ali* fint ab acceptis, 8c
mitti non poflint , nifi cum moniales fieri vo­
ab illis , per quas teiponfum ed ; que rot*
luerint.
przpofit* fuerint , omnes accipient literas ,
Hujafmodi autem pueli* nigri tantummodo,
qu* ad. monafterium pervenerint , eafquc ftaant fulci, vel albi coloris veftes , non fericas ,
ttm ad prrfcâam afferent , a qua etiam lite­
adhibeant. Nullo prrterea exquifito ornamenti
ras, a monialibus (criptas, accipient claùfas Sc
genere utantur ; ne fint concinnat* i nere ha­
obfignatas coram eadem ipfa . Quas deinceps
beant inaures , nec monilia ; aut ejus generis
nuntiis externis tradent.
inanes delicias.
Cum propinquis , aliifve extemis ne collo­
quantur ; nifi erfdcm fervatis , qu* fupra de
monialibus eo in genere decreta funt.

D<w-

Concilium Mbdiolansnî» L

nuutnuMta.

ANNO
Dormiant, cibum capiant, verfenturque lo- Λ nùi purfeâa fervarit, officio moveatur fupcno- anno
us arbitrio.
CH a ISTI
CHaiSTl co feparato a monialibus , iis esceptis , qua
Confeffores in monafteiiorum locis, quosfo■>·>·
s»*s> ipfis regendis k ioftitaendis prxpofit* funt:
refterus vocant, cibi capipndi caula ne moren­
cum nuuaque moniali eonluctudincm habeant,
tur. mfi cnafeflîonis tempore.
preterquam in ecdefia, cum sniffs, aut divina
Neqae tam etiam ibi noâu cubent ; mfi cum
officia celebrantur.
alicui ex monialium nancto mors mftatft , ut
Puellarum alimenti k educationis caufa quot­
prefto effe pofliot adrniniftrandi» /aeramentis ,
annis monaflcrio non minus folvatur triginta
& reliquis pietatis officiis ; aut cum propinquum
aureis; cujus pecuni» dimidium in fingulo* fex
monafterio domicilium non habent: ut in mul­
tnenfe» reprofentetur . Quod fi ea pecunia per
tis monaftenis qu* /uni in diceccfi.
iploa fex menfes non numerata fuerit , pueli*
Nemini autem confeflbri frculari aut regula­
ad fuos remittantur, quos magiftratus monafte­
ri affiduc habitare liceat foris in foreiteriis, Se
rio omnino fatufacere cogant.
«dibus nsonialium ; aut parum iumptibus ibi
Quccumque ex iis puelli* monialis fieri vo­
vivere ; nec, Ii in iis locis dormitur, qu* moluerit , ad propinquos fuos mittatut , aut ad
cos, qui ipfius curam habent , apud quos fal- B naftc'ium attingunt, feneftr» , aut roc* fintr
Be G funt, ftatim muro obftruantutl ut nihil a
tem per menfetn maneat, priufquam ab epifeo­
monialibus quod in eo Joco agatur , aut dica»
po , aut ab ejus miniftri* examinetur ; idque,
tur, afpici aut audiri polfit.
ut facilius ac melius ejus liber* voluntas exquiri
Clathri lamina , tt linea tela fencfUIiuf*
& explorari polfit.
eju» loci, ubi moniale* confitentur , ju comPuellas vero domi fu* foris viventes, neque
literas, neque ullam omnino artçrn monialibus
pad* cobartant , at removeri poffint : 8e in­
de tantum audii i , afpici autem nullo modo
docere licest; ne ad feocftellas quidem, aliave
poffint,
collocutioni* loca : quod Ii id monialium pre­
Qjii vero coofeilures in iis deliquerint , ftafects quovis modo permiferit, fctncftri adminitlm k officii* priventur; k facultas tum adeun­
ftrandi officio priretur,
di illud monafterium, tum divina adminiftrandi ei» arbitrio fuperioris adimatur.
XII.
Eamdetn panam fubcant omnes regulares,
De coacisnsraviiai , eeefeftritiee , vifiteHrik alii cujufvis generis clerici . qui cibum aut
k»i V iefelUtùi,
c fomnum capient in locis collocutionum , sc
forcftatiis monialium ; aut munera alicui mo­
nial i > qu» fecundo , arâiorive cognationi*
Qui monafteriis profunt, dodos, prudentes,
gradu cotijuofta non fit , dederint , aut ab ea
ac pios contionatores adhibeant , qui bis fal­
len^ in fiogulos menfes ad cancellos collocutio­
acceperint.
nis moaiajiam, vel ad feneftellas ecclefi». Dei
Superiores tamen , fuo arbitratu , cum illis
vetbura prodicent, eafque erudiant in omnibus,
colloqui , 8t in forefteriis vefei k cubare pofqu* ad Del cultum , k fempiternam lalutem
lint, quo tempore vifitantmonafteria: Stamen
ibi fratrum fui ordinis monafteria non habeant :
coefequeadam pertinent.
Coodonatorious autem ne liceat cum moniaqu* fi funt, apud eoa diverlari debent, neque
libus feparatim colloqui ; nifi cis a fupenore
graves efle monialibus.
moaafterii licentia permittatur.
fidem pecuniam, munera , aut premia a ak>Pdsficiantur etiam monialibus confeffores k
mat ibus ne accipiant : quo ili* aperte intel·
«rate proved i k prudentes k Deum timentes,
ligant in ejulmodi vifitatione ' tantummodo
s«c.i « ia. Ί“* i*8** faltetn in finguios menfes audiant pec- · ab eis confult Dei glori* , k monialium ia-'
u
r*t· monialium r eifque facrolandam euchiri- Q luti.
»··.
ftiam adminiftrent, quemadmodum facrumTriLiceat vero iis fuperioribos , qui premuntur
dentinum concilium neti debete cenluit.
inopia , fumptu monialium vjvcre, cum ea» viNe regulari» peccata monialium polfit audi­
litant , aut adeunt alia de caofa qu* ad ipfare, nifi prius a generali capitulo, at* fui ordi­
rum utilitatem fpcâet.
ni* generali, aut , eo abfente , ab ipltu» vica­
Regularibus, qui fratres fint monialium, perrio generali probatus fuerit : cujus rei fidem fe­
miffu fuperiorum, quemadmodum lupra di&um
cerit epifeopo ejus Joci, ubi fuerit monafterium,
cft. feoacl in fioguloa annos cum fotoribusmoaut ejus vicario.
nui ibus tantum colloqui liceat ■ idque praten­
Omnes monialium , k feculares k regulares
tibus ita qu»collocutioniprepofit*funt. Quod
confeffores, confcdo biennio, aut ad fummum
fi illi.aliquos fecum adduxerint, ii cummooiatriennio, motentur, nili jufta aliqua , aut uelibua omnino ne colloquantur, prapofita ea per­
reffaria cauta epifeopo , aut ejus ordinis ge­
na , qu» fvpcijus coUoqoentibus fine licentia
nerali , fi regularibus fubjeâum fit moqafteeft conftituta.
rium , poftulsrc videatur ut illis tempus proSocii confefforum regularium fint state pro­
rotetur.
E ved·, k fuperioti fio probati, neque'cum ul­
lidem monafterii fepta ingredi non poffiat,
la moniali colloqui poffint, nifi cum prnfeda ,
nifi id ei* a fupenore aliqua de caufa cooccfk rota aut foreftert* perpolita , fi quid opus
fum fuesit ; excepta caufa admiuiftraudt (aera­
Ct confaflbribos sum cum peccata audiunt, ejufmenta «groti* monialibus , cum gravi k peridrm pana periculo»
culofo morbo laborant.
Proterea fuperion* ex decreto /atri TridenQuo tempore dum '.intra fepta commoran­
tini concilii quotannis idoneum confefforcm **«·
tur , eo* do» aut tres moniales , qu» «tare
extraordinariam monialibus fibi fubjedis exhi­
ceteri» proftunt , comitentur : Eedemque «mbeant , c»i curent , ut snivcrl* confiteantur ;
*c* profeqaantur quicumquc fepta monafteni
ut qua hujufmodi indigent medicina propter
introierint, etiam luperiorts. aevifitateres, faaliquem occultum animi morbum , neque ipfa
β* prista lignification* foniro minori* campan*
eam poftularc , aut accipertab ufitato confeflocc unquam auderent , liberius mederi fui*
maoialib** fo ncipicndi· Quam costfaetudiocm

v

Attii*

95

Concilium Midiolanbnsb L

**«*'^**“»«·

9g

anno mails poflint, ac diaboli laqueos evadere, una Λ Denique praecipitur omnibus montalium con- ANNA
Christi cum reliquis confcflori novo fua peccata con- fetioribus , ut his uuiverlis iemel legaut & cx- CHRISTI
Îdirent omnia hrc decreta ; que in vulgarem
ij*j. fi undo.
Sacerdote*, qui in monialiutn eedefiispubli­
cimouem convcrfa ad commubem provincia
cis rem divinam faAuri funt , bene audiant,
utilitatem primo quoque tempore curabimus c& boni* moribus 6ar: tc ab eo etiam approbati
denda, eaque ut omnino , quemadmodum de­
bent, fervent, vehementer cohortentur.
qui ano<iaftetio pre fidet.
Ex quibus , qui a moaialibus mercedc con­
Qua moniale* ardioribus conftitutionum reducuntur , non ab illa* , fed a fuperiore, au:
gulaque vinculis adftrida vivunt , non hic eft
ejus juffis a confcflore moaialium deligantur :
■ animi noftri lenius , ' ut ab illis fufccpta vite
Qui , nili eis facultas feripto -concéda fit
militatis dilccdant, fed una cum iis huc quo­
cum anonjalibus ne colloquanturt nifi cum iis,
que decreta ab illi* iervaii jubemus.
qua facriftla prsriunt | quibufeum ad rotans
ecdefia, quam breviflime loquantur de his tan­
XIV.
tummodo rebus, qua ad mille iacrificium fiât
ncveliaria .
B
D» JiJcli.
Ne magnifici tc fumpeuofi apparatus fiant,
cum diesfcftus ecdefix monialiutn celebraturi
Ut, quantum poflumus , Judaeis ccrrnmpenfed pii ac modefti , & qui religionem ■ non
dt Chriftianorum mores, & eis bona per frau­
inanem aliquam fpecicm , pre fe ferant.
dem auferendi occationem adimamus , ipfofQuo non admittantur mutici, figuratum canque ad viam falutis traducere (ludentes , cx
t.im, aut quodvis muticum inftrumentum adhi­
iacrorum etiam canonum decretis edicimus i
bentes.
Ut Jddai femper, tc quocumque iter faciant, Prxfcâa mon lilium neminem ad monafterii
viri pileum fcu birretum crocei coloris 1 mulie­
famulatum tc procurationem admittat , cu­
res impolitum reliquo capitis integumento pan­
jus eras tc mores carum iupt.ipii probati non
num ejufdcm coloris ferant.
line ,
Ne Chriftiani ad convivia , nuptias, vel dias
Ejufdem etiam fuperioris fit approbatio co­
feftos, 8c fvnagogas Judaorum accedant , aut
cum cis ludant , vel , quod dctcftabilius eft >
tum , qui nunc monialibus inlerviunt. Quo in
nutnero medici , tonfores ■ furno aut pitlrino
chômas <«m Judnis agant,
Ne Judais Chriftiani ia famulatu ede pofprapofiti , ceterique omnes intelligintur, qui­ C
bus in mentalium fepta introeundum fit fint.
Qui monafterii res procurant , quotannis
N* Chriftiani, fi in diem vel horam Judaeis
fis adminiftrationis rationem reddant iis quos
«pera* fuas lota retint , apud illos cibum ca­
diximus i tc ad duos sncnfes bonis pradibu*
ptant .
caveant cancellariis epifcopqrnm , fe fideliter
Ne Chriftianc mulieres, Judaorum nutricas,
satioaem reddituros fuc adminiftrationis. Quod
in «orum domibus effe ullo paôo poflint . N*
Ii facere neglexerint , ofticio privati cenicanvero extra eorum domos , nifi cum ncccffitas ,
<ur.
ordinario probanda, poftularit.
In parochialibus eedefiis , quae monialiutn
Ne Çhriftiani Judaos medendi caufa ad fe
tnonafteriis annexe funt , perpetui vicarii , e*
accerfant.
formula Trident ini concilii prescript4, abepif,
Ne in conjungendis iqtet fe matrimoniis eo­
cppis conftituantur,
rum opera utantur.
Ne Chriftianz mulieres Judaos fuci , pig­
mentorum, aut ornandi fe caufa adhibeant.
Kill.
1
Agros, predia ecclefiaftica Judxis locari', vaffc proprie rtfle , CT
hic
fa , veftcs , aliavc facra , vel ad ufum ecdefia
deftinata, vendi, aut pignori dari ne licear.
Ne in adibus, qua eedefiis vicina first, Ju.
dxi habitent . Et ii qui in eis nunc habitant,
Quia moniales, que profefl* funt , non fo,
lum l)«i , tc fandis ecclefis praeepta , qus
intra certum tempus omnino migraro cogan­
Chriliianis omnibus pralcripta funt ; fed etiam
tur.
ius regula , tf ordinis leges , tk inftitut* ferNe Chriftiani eum Judais in diebus feftis,
vare debent i opere precium erit, illis fuc vo­
emptionis , venditionis , vel alio nomine concationi* tc ptoreflionis debitum o&cium in me­
trahere audeant .
Ne tribus ante pafcha diebusJudai in publi.
moriam quam (apiffim* sevocare.
Ideo in virtute fanâa obedientis praeipieum prodeant ; neque quidquam palam vel fe­
mus , ut in lingulis monafteriis *b aliqua mo­
rreto in contemptionem Chnftiana religionis
nuit, ceteris profeffis auditoribus, quotidie le­
facere audeant.
gatur faltem caput unum’conftitutionum regu­
Ne dignitatem, vel jxiblieumofiicium , quod
fi ad Chriftianos pertinere aliquo modo poflic*
la, aut ordini* cui adftrfès funt,
Cujus leâionis initium fiat a primo , 8c ita
Judai obtineant.
procedatur ad extremum i ae deinceps ad pri­
Hac, tc reliqua, qua de Chriftianorum cum
mum caput redeaturi ut eodem ordine ac proJudais confuctudine facris esnonibus conitigreffione fervata, nunquam facra hujus exerci­
tuuntur, curent epifeopi, le principes, ac ma.
tationis ufus intermittatur . Pratcroa has et­
giftratut, pro fua quifque au&oritatis munero,
iam conftitutiones frequenter legi jubemus, ut
poenis contra Chriftianos, tc Judaos acrioribus
hac crebra falutatium prsceptorum commemo­
conftitutis, ut inviolate ferventur.
ratione moniales in obeundo fuo munere diliVehementer etiam a principibus pftimus, ue
in fingulis civitatibus certum locum conftituant,
gantiores evadant ■ Qir in re prafeâam mone­
ubi Judai feparatim a Chriftianis habitatum
mus , ut ceteras ad fumtosam legum •bfervationem non minus exemplo fuo invitet * quam auconveniant . Et , fi quaa proprias rd<s Judai
■^oritstc compellat.
in civitate habent* intra fe* menfes ea* vere,

non

J>7

"w.”

Conchium M»dioun»N!iI

NaxiMfiuMM n.
lairaa

_e

non autem fimulato contraâu, Chriftianis ven- A bus, aut locis , quibus ei videbitur , omnino amno
di jubeant attribuat Quam pecuniam Ii qui piorum loco- CKktSTt
rum, aut operum admimllratores intra tneniem
i>«».
Illud nrsterea pro fua pietate principes ftaab eo dic , quo folvi debet , numerandam non
tuerc debebunt t utJudai in quibufvis contraelegerint -, ca feminario jam nunc adjudicatu
âibus, de negotiis, quscum Chriftianishabue­
rint, in libris fuis conlcrrbendis, literie, dr lin­
ifttclhgacur . Notatius autem, qui attributionis
gua vulgari naîtra, non autem fermasse ant dsainftramenta confecerit, triduo ea de re loca pia ,
quorum intererit , admoneat , altoqui cis fua
taâeribus Hebtsis utantur . Si fecua fecerint ,
pecunia fatisfaciat ,
fevere puniantur t nuilumque inde jus cis efl*
Muiâas vero , qu* Λ deliâa ecclcfiaftica
poflit agendi, vel excipiendi .
vel mixti fori , lascis , a judicibus ecclefiaftiOmni denique diligentia (Hos in eo eniti
ci» irrogabuntur, ad hunc modum dividi vo­
equum erit, ut fraudulentam de infidiofam ]·-■
deorum cum Chriftianis contrahendi rationem,
lamus ;
tc eorum facultatibus inhiantem avaritiam com­
Ut tertia parte piis focis , aut operibus , ea­
dem qua fupra diximus condicione addtâa, ter­
primant & coerceant.
Monemus vero epifeopos , ot ab hominibus B tia ad fifcum ptincipum fscularium pertineat :
reliquum acculatori detur .
Siis, ac peritu lingua Hebraic* de rituum Ju­
Quibus vero tum clericis tum Isicii pecunia
seram , vel, fi hujufmodt non rejreriantur, ab
nulaa imponenda fuerit , fi fint io)vendo , ne
aliis doâis, ac bonis viriscurent, fidem aedoeis pcenam remittant epifcopi , nili gravi de
âriaam Chriflianam Judnis prçdicandam .
Ad eas conciones Judst omnes jufli conve­
caufa. Quod judicium eorum confciepti* peri­
niant ; fed pueri, ac puelle fieorfum a parenti­
culo fit : lin inopes fint, pecuniam aliqua alia
bus atque aliis majoribus natu contionatorem
falutari perna commutent , que ejus generis
audiant : qui ipfos familiariter inftituat, dr in­
(it , ut peccatorum vulnera contrariis remediis
terrogantibus benigne fatisfaciat.
curentur .
Ia quo fijgnirm aliquod cooverfionis cognitum
Quidquid confenfus, approbationis , fentenfuerit, is ab aliis feparetur , Λ: in demum ali­
tie , vel alio hujufmodt nomine , epifcopi ex
quam catechumenorum ad id paratam , deduca­
facultate, in hac fynodo eis permilfa , conceftur j ubi diligentius omnia, qu* fcire Chriltiaierint, (c ab ipfis , 8t ab eorum quibufvis miniftris, gratis omnino detur.
num oportet, doceatur .
Catechumeni ne baptiaentur , nifi prius dili­ C
Quamcumquc facultatem ex decretis , in hac
genter inftruâi, dr examinati fuerint , psrierfacra fynodoeditis, habent epifcopi, eam iplos
tim fi grandiores fint.
per iuos vicarios exequi pofle volumus : nili in
Baptizari cors alicujus probi viri, faltetn pet
lis i que proprie ad ordinem epiicopalem per­
annum committantur, qui vitam il lorunfhis ra­
tineant : aut in quibus vicarii a fueris canoni­
tionibus regat ac moderetur ;
bus , aut a concilio Tridentino , vel a nobis
Ut diebus icitis miflam , conciones, ae vefpeexprefle exclufi funt .
rat obeant.
Si in his decretis, ante alteram MediolanenAliis diebus aliquo artifici·, quo viâum que­
fis provinciae fynodum , ulla difficultas orta fue­
rere poflint , utantur.
rit, ejus, de omnium qus iplis decretis conti­
Ne cum Judcis ullam omnino cooiuctudiocm
nentur, interpretationem , tc explicationem ruchabeant .
tropolkano refervamus : falva femper fedis apoftolics auâoritat* .
Neve eum Chriftianis , quotum vlaa flagitiofa fit .
Quidquid de (aeramentorum adminiftratione,
Curet epifeopus, ut Judeus, qui ad fidem fe
mille celebratione, divinorumque officiorum ·
converterit, omnia bona fua habeat: ac fi filius- D modo ft ratione in hac fynodo decrevimus ■ id
familias fit, legitima, dr quocumque alia bono­
neque ad' Mediolanenfem ecclefiam , qus fanât ·
rum pars, ei jure debita, a patre etiam vivenre
Ambrofii prsicripto tf inftituto proprios ritus ,
detur, vel fi mulier fuerit, ei dos a marito reftiac ceremoniis habet , neque ad cetera , qua­
tuatur, vela patre conftituatur unde ali poflit,
cumque eodeqa jure ac modo ex antlquifumo
* 4>s k. ex prxfcrtpto conftitutionis " Pauli III. lummi
tempore facra facere eonfue»erunt , in iit qus
«•nu
Hontificis : pnefertim in iis, qu» ille ftatuit de ita
ejus inftitutis ritibus fc ceremoniis rxprefié adfacultatibus, qunex ufuris comparat* funt.
veriantur , pertinere volumus. Ceteris vero, dc
Mediolancnfis ecclefia , tc que ejufdem ritibus
utuntur, eque teneantur, atque alie, qus in
provincia noftia funt, ecelelin .
Epifcopi , duobus adhibitis de capitulo il­
lius ecclefia , cujus re< agitur , quorum alrei
Kfflitunuti firlUH·!.
fuo , alter cipituli judicio deligatur , ftltnta ,
cooftitutioncs, privilegia & induite eccleliarum
Qnibtis parait, noftris in lue provinciali (y- E cathedralium , tc collegiatarum recognofcentes,
nodo decretu, deliâa coercemur, nihil de illis
accurate videant, an ill* quidquam Itt , quod
aninudverfionibas derogamur , quas vc<cre>caab ipfis facri concilii Tridenriot decretis Iit alie­
noner, Λ.- facrum Tridenri.ium concilium in ea­
num , ad quorum praferiptum omnia , tc tt
dem peccata conftituerant. Quare négligentes ,
conftitutione fanâiwmi domini noftri z Pii IV. ·<!.<■-c.vel contumaces, & illis, 8e alus pcenu punien­
de ea eodem concilio corrigant tc emendent . ''T* ,,u·
dos decernimus.
Quod fi epifeopo, fc canonicis aliqua densae- u 1
Qtsoticfcumque deliâi cauta clerici mulâancidertt dubitati*, ad meeropolitanum referant ;
di (une , qu* ab illis exigenda erit pecunia ,
qui a fummo Romano pontifice explicationem
natio modo ad epifc*prin perveniat , in t/oirt
eorum poAulot, qus difficultatem habere vide­
commoda qukvis ratione convertatur : fed idem
buntur .
epifeopus parte peeuqje , que tertiam non fuUt nemini eorum, que in hac fanda frno­
petet, affignata delatori , scliquam piis operido decreta funt , ignorantiam cscufare liceat ;
Cmtÿ. Gmtrtl Torn. XXXIV.
E
edfci-

ΛΗΝΟ

Chkuti

99

rJ.”‘

Concilium Mbdiolanbnsi I.

MAXIMIUANO*

U.
.-_
IM ri a.

anno edicimur, ut ex quo primum die edita, in val- A CJ\OL. ΛΟ\\ΟΜΜυ$ ttat^iTIOHC
ixisTI vu mcuopolitsn» cccleliz propoli ta fueunt, ad
<>·»
duos mcnlcs , omnes fe , 8r his deciclis. k fi
contra fecerint, pernis , quo eis continentur ,
tenen intelligent.
Ab eo etiam affiiienir die eorum decretorum
temporis initium fumcndmn decernimus, quibus
aliquid intra certum tempus przftati jubemus.
Jubebunt przterea iingeli epifcopi, lie is expe­
dire videbitur, ea omnia , fuz qxasquecatoedralu
ccclcfia valvis affigi ; k in proxima lua dioecefana lynodo legi ac rcciuri : quo ftudiolius eo­
rum przcepta omnium animis inculcentur .
Singulo etiam cathédrales tt collegiatz drparoclnalcs ecclcfiz hujus provinciz has conftitu? tiones certo aliquo loco collocatas perpetuo af- B
' fervent. Epifcopi fingulis quatuor anni tempo­
ribus , fi id opportunum cenfuerint, legi jubeant
coram fe k canonicis eccleliz cathedtalis drcollegiatarum omnia ea , quz de vita de honefiate
clericorum, deque divinorum officiorum celebra­
tione in hac noftra provinciali lynodo flatura
fuerunt ·. ut ea crebro repetita , facilius in mo­
res inducantur .
Maximas Deo gratias agere debemus , quod
quz pro communi provinciz tempore ftatuenda
videbantur, ad optatum exitum perduda lint :
quodque ejufdem beneficio principes uni ver fz
provinciz ii obtigerunt, a quibus omnem opem,
auâoritatem < « auxilium in cis exequendis ,
que fancita funt , jure optimo fperare dc expeC
Âare liceat. Quod ut ex animo, ac fummoftudio przftent, pro noftri officii munere eos vehe­
menter hortamur , & per vifcera domini noftri
Jcfu Chrifti obfecramus.
Ex przcepto facri Tridentioi concilii collegi­
mus dc cognovimus abufas omnes, qui in indul­
gentias ex fupetftitione, ignorantia, irreveren­
tia , aut quavis caufa in provincia Mcdiolanenli irrepfcrunt ; ut .mctropolitanus de iis, ex len­
tentia fynodi, ad fummum Romanum pontifi­
cem referat ; cujus auâoritatc dc prudentia conftitutis iis, quz huiç provinciz noftrz expedire
videbuntur , fideles ialutarem indulgentiarum
fruâum pie 8c fanâe percipiant .
Aitum eft diligenter a nobis ex przlctipto fa- p
cri Tridentini concilii, quz ratio iniri poffirt,
ut aliquz ecclcfiz cathédrales provinciz noftrz
Med iouuenlis, quarum funt tenues frudtus, ita
novis proventibus augerentur, ut dr ad illarum
necelfitatem & ad epHcopalem dignitatem fatia
cflcht. Eam autem rationem nomine fyuodimctcopolitanus ad lanâiflimum dominum noftrum
referat . Qui cognita rei necefEtate , pro fua
prudentia d: pietate , dr epifeopis dr ecclcfiu
. confulcrc poterit ,
Quia multa a lumino Romano pontifice dc peblicz totius provinciz Mediolanenlit dr privata
Cingularum ccdefiarum utilitatis caufa petenda
funt ; decernimus , ut quidquid ab ejus fanâitate communibus noftris , Sc qui adlunt , pro­ E
vincialium epifeoporum literis poftulabitur , id
hujus fynodi nomine 8c audoritate ita fadum
intelligatur , perinde ac fi in feflione publice
poftulatum effet .
Omnia dr lingula , quz in hac facra fynodo
decreta, aâaquc lunt , qua debemus obedienna ac reverentia , auâoritati ac judicio fanâz
Romans ecclefia, omnium ecdefiarum matrisdc
msgiltrz , femper emendanda dr corrigenda
(ubjicimus . Laus Deo .

ÏOO

ÂnnÔ"

ftufit Honiaaa tfiltfin til*ü [tfdt CMUST1
frtxtib frubjtn
, trfbufifatffH
’J·».
MtJiel»»· , fnvÙKUi mfire fiM»i ftlut»

divbaa

UANTUM

tnibi onus imponeret »rcbùpifcopalis officii r«no , cogendi pro­
vincialem lynodum, quo die ex gravilfimo fan­
ât Tridentini concilii decreto recognovi , ma­
ture ut id munut exeqoi poflem vehementer
elaboravi , quod dr noftrz teftanfur litem »
quibus provincia epilcopo· cvocamui ; & fciunt
grave· atque ornati viri , qui noftrit ea in re
Rud in tk adiooibus interfuerunt . Itaque cuna
primum mihi licuit , Mediolanum veni > quo
provincialibut epifcopi· convocatis , cognitifqae ab eifdem iis rebus , qua in lingulis ci­
vitatibus, ac diotcclibus corredionis aut mode­
rationis indigerent, in fynodo dc ipforum epil­
copo tum conii lio atque confenlu ca fiatuimus
ac decrevimus , quz perturbatam deri ac reli­
quorum vitz dr officii difciplinatn reflituere ,
vacillantem confirmare, conferva tam propagare
poffe viderentur. Synodo dimida cum a PioIV.
pontifice maximo Romam revocarer, nc in ipfo
?uidem itinere mihi quidquam majori cure
uit , ^uam Ut ea decreta pio vincis , utfpero,
falutana, ptimo quoque tempore pervulgarem,
Quam in cogitationem toto animo incumben·
tem me 8c iplius Pii pontificis avunculi mei
mox confecuta mors, dr deincep· interregni dc
pontificiorum comitiorum occupatio , non jam
a Audio illa in lucem proferendi ■ quod, tc li
gravioribus curis maxime diftinebar , tamen
dimittere non poteram; fed'ab eorum editio­
ne retardavit i Sed bene, quod quemadmodum
Deum allidue precatus fur» , ut ita fieret pro
mea parte contendi, brevi ipfius Dei benigni­
tate lingulari Pius V. pontifex maximus eft re­
nuntiatus , qui pro fumma fua cura ac folicitudioe religioni» falutifque animarum , mihi
dr facile concedit
ut rtviferem hoc tempo­
re commiflum fidei mez gregem , dr inflam­
matum ftadium meum edendi has conftitutionea provinciz noftrz fidelibus pia ia ne cohor­
tatione magis etiam incendit ; k ut ez ad il­
lo· etiam pertinerent , qui alloqui ipüa non
tenerentur , literis fuis apoftotzam interpofuit
auâoritatem. Damus igitur vobis quz ex prpicripto Tridentini concilii ad moderandos mo­
res , corrigendos exceflus in provinciali fyno­
do decreta funt 1 eaque non folum ptefentium
malorum remedia elle confidimus , fed cautio­
nem quoque fore fperamus reliqui temporis
vitiorum k incommodorum · Rogamus vero
omnes , k per vifcera mifcricordic Chrifti
domini oblectamus , ut has conftitutiones ,
quanto maximo poteAis amore k pietate ampleâamini, legatis, feqoamini , totos vos ad
carum iententiam, rationamque accommodetis.
Imo vero, fi quod noftrnm tfh poieft , habi­
to > dr, ubi primum facultas fuit , edito hoc
provinciali concilio, meritum id mihi , dc piis
iplis ac prudentibus patribus , quibus conlentiçntrbus dr adjuvantibus hzc aâa funt , przripite, tanto enim major commendatio «ft eo­
rum qui colunt , quam qui tulerunt leges ;
quanto eft obedientia officii preceptione pnsftantior. Ceteris vero etiam hominibus veftra,
vel morum mutatione *e< innocentia , ac pie­
tatis perfeverantia prrluceic ; ut ifto exem­
plo aa virtuti· k officii cultum reliqua euam

Q

pro-

____

r
Ιοί

COHClltVU

Midiolahbhii

IL

"“‘fllii!!"*IL

IOX

ANNO proriocta incitentur. Nobit enim it in his de- A cui relinquatur : magi fque in agendo veftra ANNO
CHAISTl eretii nihil propolitum fuit , nifi Dei gloria tc
religio ac probitas, qua usm tel maxima volu­ CHRISTI
veftra faint ι lie nihil optatius efle pottft ,
ptate noder compenfabitur labor, qua· noftra
quam , ut ita decreta ferventur j ut pheoir ,
ia decernendo diligentia commendetur . Valete
qua delinquentibus propofit* funt. nullus loûidomino ·

CONCILIUM
ANNO

Christi

MEDIOLANENSE

IL

PROVINCIALE.

I»·»·

ANNO
CHRISTI

Quod Carolus Borromaetts fanétz Romanz ecclefiz cardinalis tituli fanftz
Praxcdis, archiepifcopus Mediolanenfis habuit anno a Chrifto
nato MDLXIX. Pio V. pontifice.
EDICTUM DE CONC. PROVINCIALI II. B Chrilli domini hortamur ompes provinci* no­
li rse fideles , ut atfiduis precibus , reliquifquc
Chriflran* pietatis officiis a Dco mifericordiain aenaint fandn CT inJiviJuaTr.nitntii , Tntrii
CT >1/41 v Sfmtni ftndi. ^tmen.
runi, te patre totiusconfolationis, nobis nego­
tium tam falutare traâantibus auxilium implo­
rent , quo facilius nos , ejus ope adfuti , in
Cnntui Bantuanui [mdn Hamann tulefin tituli
fnnOa Traxatlii frtiiytir tarJinnlii , Dei <T
conTpciiu animi hibcntts exemplum gravitfitnc
afaflalun ftdii gratin arthitfiftafni Mejialani ,
te (audtiflim* difciplm* , quacumque ad cam
•mrvtrfii fravintin naftrn fiilehini fnlntcm in
reftituendam accommodata neccflariaque (unt ,
ca fine ullishcfitationibiu decernamus, tum ad
Dei ipfius gloriam, tum ad eorum qui in noftra
Uos caleftit fapientia. pallores 8c efle tc
lidc, curaquc conquiefeunt , lalutem . In qua­
dici voluit , eorum tanta , tatnque gra­
rum rerum omnium fidem huc ediilum confici,
noftra imprimi tc noftro figno
vit , atque adeo fandta folicitudo elle debet audoritateque
,
muniri, tum cancellarii noftri manu lignatum,
ut in iii, qu* ad caftiHinaum Dei cultum , ad
eccleficauâoritatemac dignitatem, tc adcleri, C in vulgus publice proponi voluimus . Datum
Mediolani die 16. Martii anno 1569.
populique difciplinam non conicrvandam iolum >
led augendam etiam pertinent , non voluntat,
non diligentia, non pietas denique illorum ullo
ORATIO CAROLI , CARDINALIS
loco deiideretur. Cum igitur ad morum emenda­
tionem & ad Chnftianx pietatis reftitutionem ,
TITULI SANCTÆ PRA-XEDIS,
amplificationemquc Tridentini patres , duce

Q

Spiritu fanâo , optimorum confiliurum auâoArchiepifcopi Mediolaneniis.
re , veterem illam rationem aliis conciliis de­
cretam, renovandam (latuerint, ut tertio quo­
Halita in f ravinuali tant ilia II.
que anno provincialis fynodus celebretur tertiufque is annus jam abierit, quo primam Me­
Tfi quod , duce Spiritu fanâo a Triden­
diolani fynodum ejuimodi habuerimus ; tc
proptetea nos qui Dei tc apoftolic* fedis gra­
tini' patribus decretum eft, ut tertio quo­
que anno piovinciales fynodi habeantur , nrc
tia archiepifcopalem hanc,curam gerimus, pro
ea quam populis fidei ndftre commiflis debe­ D caufa , patrea revercndiflimi , laris explorata
eft , & ea quidem juiliflima quamobrem jam
mus fanâ.a iolicitudmc , votuimus iterum pro­
tribus poll primum nollrum congrelTum annis
vincias noftr* epifeopos , liceris unicuique il­
lorum (criptis , in metropolitanam noftram
huc iterum convenerimus : tamen fi quia rem
ipfam attente intuetur , facile animadvertet ,
Mediolaneniem ecclefiam ad concilium evoca­
hoc iterati concilii officium non folum Tndenre. hucufque inchoandi diem certum przfcritino julfiii debitum , verum etiam & tempo­
bere , nempe qui etit 14· Aprilis proxime ferum conditioni,
paftorah noftro muneri, tc
quentis . Ut autem ceteris omnibus , atque
lingulis, qui poliunt, debentve jure, aut coninitiis qu* proximo luperiori concilio jecimus,
confequens ac plane necelTariom . Jam cognoluetudinc, aut privilegio eidem interefle, per­
fcitis , jam fcitis qua in perturbatione reipuvulgata fit ac nota hujus noftri concilii indiblic* Chriftianc flatus verfetur ; quam funeâio , neve cuiquam vel rei ignorantia ad exII* h«refeon faces 1'1 fiaitiafis provinciis jamcufationcm uti, vel fe contemptumneglerftumdiu excitat* , quam turbulenti inde in Gallia
ve efle, dicere liceat, iis ipfis univerfis ac lin­
motus , quam malt* tirages, quot pugne edigulis. tum ceteris, qui fua interefle quavis ra­
tione putarint ; tum illis etiam, qui liberi fint, E t* fint. Quid i* quot templa vel aueufiillima
diruta
c delubra religiofillimis imaginibus tc li­
atque exempti , quique nullius dioecefis intra
gnis Ur· prnamtntis fpoliata, vafa fa era erepta,
provincia noftra fanes continentur, hoc ediCto
reliquia! fandiorum aiffipat* , facerdotes tc rclipublice propofito, illud idefn fignificamus, in­
gioli virNinterfedi , fact* virgines mjuriofiys
dicimus , ac denuntiamus ; jubemulque item il­
tradlat* , divina polluta , omnia denique proftralos ipfos omnes te lingulos , qui intereile de­
ta jacent. Qtioulque tandem irafrcris domine?
bent , huc in concilium convenire ad conii ituquoufque tandem vincam ouam plantavit dexte­
cam eam diem, pernis illis propofitis. qua ca­
ra tua , 8c pipulum Chrilli jefu Filii tui fanguine
nonicis fanâionibus decret* funt.
expiatum / videbimus ita crudeliter , ita frede
Monemus pertere» , ac per vifccra Jcfu
£ X
diri.
Cmo/. Gtntrtl. Totn. XXXIV.

E

nai,y·

Conçuium Mbdiolaninsb

IL

104

H Mo
diripi, vaftari, diffipari i quoufqoe cibabis nos A facilius imploraremus i tum etiai* quo cautius
res multorum judicio conftitut* eflitnt , ca cHtirri
Îromptiori animo . propenfiotiquc ad obedica'»·»
mis, 8t in meniura ? Hac autem mala r qu*.
um voluntate , ab iis fuCciperentur , quorum
peAifera foot, qu* pernicibfa, edi a nobis in-·
faluti maxime con fu1ere debemus. Hocnoftrum
tcrjeâo quodam (patio abefle videntur, irata*
munus eft, hoc noftrum officium , patres . Et­
meo undique no» ciicumftant, Sc in foribus ip­
enim fi incpifcopalis dignitatisexcelU lede col­
fis prope adfunt, ut in fingulas hora», vel mo­
locati fumus, tamquam c fpeculaquadam peri­
menta potiat timendum fit , ne h*c aquarum
vis io banc provinciam erumpat, lotamqoe fi icula ptolpice e, eaque propellere nos oportet ,
dtibus fui» evertat, nifi Dei ope , tc paAorvm
C qua lis imminent , qui in noAra fide noftraque cura cooquicfcunt : fi parentes item filio­
fumma vigilantia occurratnt . Verum alia in­
commoda lunt, tc ea quidem non levia , qu*
rum incolumitati paternam curam adhibere : fi
Cum in vifceribusprovincic noftri lizreant, no»
Îaftores ab ovibus quas facrofanâa fua morte
efua CbtrAus ex inferi faucibus atque ore eri­
valde admodum commovere debent . Nam jttfi
fuperiori noftro conventu mtdta aurtoie Deo
puit , nunquam oculos dejicere ; tc fi qu* imdecrevimu» , multaque poft paftoralibj» noftri» B Îiura vitiorum labe extabclcunt, falis acrimonia
vigilii» egimus , ut bene confhtuend* hujus
anare: lique demum in morum tenebris aber­
rantes funt , iis prslucere debemus . Nam ut
provincia: lignum aliquod iulluhfle videamur :
tamen multi adhuc funt inveterati morum erro­
fummus ille rerum opifex principio cum cclum,
quod intuemur, effecit , ilctlarum multitudine
re», Bc alia item , que a nubi» cum emenda­
ornavit, quefolis fplendore illuAratc, innorte
tionem plane deliderent, in ii» corrigendi» noili » cur* ac folicitudines boc tempore evigilare
fu per terrain lucerent ; fic in fpirituali hujus
debent . Ea eft enim horum temporum condi­
fxculi renovatione, pofuit in ecclefia , tamquam
tio , ut homine» alii mundi potius quam Dei
in quodam c*)i firmamento prophetas tc apoftolos, pallore» tc dodtorc’ , qui quafi Aeli* ,
amatore» , animum ii» rebus adjungant , qu*
ad divitiarum in primis fle carnis lolicitudinem
fetnpiterni illius Solis Chtifti domini lumineilcuramque fpedant ; alios vero altis illecebris ,
luftrati , huic tenebricofi l*culi caligini pnrcfaliis fallaciis quali vinculis quibuldam irretitos
fent , tc ab humanis mentibus tenebras depel­
lerent quodam illuftns fanâ*quedilciplinc fplcnteneat perpetuus ille humani generi» hoftis,qui
tamquam ico rugiens , mortales circumit qurdore . Hos igitur, quoscxleAis faptentia paftorens quem devoret. Si denique provinciam uni- C res elfe, Sc m apoAolorum tamqu.m in paren­
verlam luAramus, omnia ad carnis occationem ,
tum locum (uccedcre voluit ; Tr» parHhui tuii rfitm.
tuti fu»t tibi filii, inquit propheta i quid eft car
reclamante apolto'o , tradurti in eo ftatu ede
cernimus, ut adumbrata rjuatdam , non (olida
cos parentes, eos duces, eos magiAros non imi­
illa veraque pietatis Chriftian* fpecies retinjri
temur? Illi in confticucndanafccnte tunc Chrirideatur, H*c mala quidem intritura cura lint,
ftiana republjca , maiimilquc rerum difficulté,
edi illi» quibus finitimas provincias afflirtas di­
tibus, hac conciliorum ratione uli, cum confuximus genere inferiora , ejulmodi tamen lunt ,
fam illam Crrorumqne tenebris implicitam mun­
ex quibus cumargumçnticujuldrm fpecies, vul­
di faciem evangelic* difciplin* lumine illuftrarint, tum ad <am reftituendam exemplum nobis
gi judicio , hzreticis fubmi lillrari vldc-rur ad
prrbucrunt, ut in tanta fcilicet rerum perturba­
tuendos fuo» errores: tum enim id, quod Deus
avertat , fieri facile'pollet , ut hominibus notione , Sc in hac terra peccatorum caligine nos,
Aris, fi in confcientic pravo habitu eos obforquf eorum locxim tenemus , olque domini fu­
defeere patiemur, quafi fores aperirentur, adimus, 8r e quorum labi», tamquam ab angelis
tufque patefieret ad nefariam hzrcfeon labem .
domini exercituum, populi legçm requirunt -, *
Idque cum ex multis aliis , peneque innumera- D fronte lucis Spiritu fan&o, in cujus nomine ho­
dierno die congredi fumus, ialutare» vit* leges
bilibus exempli» , tum ex hoc un<> potiffimum
haurientes, doceamus prçvinci*noftr* homines
cognofci licet, quod populu» Ifraeliticuscum in
ambulare ut filios lucis, Sc a (terre fruâus lucis
convivii» tc comelfatiombus, vivendique liceo,
in omni juftitia tc bonitate, tc veritate ; pro­
tia verfarctur , impura confcientia inquinatu» ,
bantes quid fit beneplacitum Deo, nec commu­
proclivius quidem delapfu» cA <d pcmiciofiffimum idolorum morbum . hoc ipfum apoAoIu»
nicante» operibus inrruâuofis tenebrarum . Nec
A
vero exiftimcmus, patres , muneris noftri par­
Paulus cum animadvertiflet, Timotheum diicites omnino expletas a nobis efle in iis qu* tri­
pulurn propterea illis verbi» admonuit : Ç»»fiiuttiuut btium btbc , «vaw multi rrftlltuttt iit
bus ante annit hoc ipfo in loco multa conftituimus quoniam fi >em omnem ita i pedi a mu»,
fidt u^uf’wvtnut . Unde tandem , patres ,
tot veteres herefes, qti* olim rrftinftc in h*c ' quemadmodum fane debemus , opus minitlcrii noftri inchoaflé quidem, fed peifeiifle certe
tempora inciderunt , nifi ex depravatis contanon yidebimur. At vero eft cur expleamus ; ira
minatifque gentium moribus ? Ut enim vetus
rerutn ftatu» poli ulat , ita f*pe mulus locis
aliqui» morbus recrudelcit, fi recenti vel levif4
(imo malo corpus afficitur , fic h* re I con pe- E unumquemque qp itr-am apoftolui monet : yijtj
inquit, ut mmiHt ri*tt > futi i» Jtmiitt ittitfifii,
flem , quibus jam ecclefia varii» temporibus ve­
xata eft , antiquorum patrum virtutibus, tam­
txtl/41 : JtCit tu iut fifltrtt C Jtfltrti i» t»aquam falntaribus remediis , olim comprclfam ,
fiutitutm
fmii Ck’ifii. Ergo fi ad çonfummanoftromm temporum corruptela quafi veterem
rionem , Bc ad per fertam quamdam fanâitatis
morbum iterum ingravcfccre videmus , In hoc
igitur rerum diicrimine videte quanta nobis ,
dilcipfinam tôt a tminifterii noftri rario (peâat >
inane» proferto ça aatui noftri , fruftraquc fu~
qui CbrrAiani exercitus antefignani, Λ anima­
fcepti edent labore» > jafti» primum illu fun­
rum medici iumus, neceffitas impolita effet, ut
damentis , ntfi reliqua qu* ad rdificii cxtruconcilium iniremus , quo plures Sc ad propulrtioncm tc confuunmationçm défunt , perfici
landa pericula , Sc fananda vulnpra in unum ,
contendamus omni fummo Audio . Nam quo
Spiritu fanrto duce, conveniente» , a Deo mitempore bye prima in concilium convenimur ,
fcncordiarum tc patre coafolationis auxilium

ΑΜΝΟ
CM* ISTI pane lacrymanim , potum dabis nobis in lacry-

ioj

’'Ϊ,Γ

Concilium Mbdiolaninii IL

‘Sit*'

ιοί

ANNO populis noftns , tamquam parvulis aut ccrfe Λ (i qua vitiorum xiaanta trfbsu ab bine annis AHMq
fubuolus ille operarius (atanas in hac provin- cHRirri
CHRISTI infirmioribus , ft prater he efcam dedimus ,
eia confcvic , operam demus , ut eorum (lird**
>»*«.
at folidiorem cibum turn prsbere* vja potuiCea (ludiis noftns omnino convellamus . Jam
nui i idque Chrifto doAiao magiftro , qui
ic duce Spiritu fandto adfumus , reverendif'multa cum haberet, qua apoilolis diceret, non
omnia tamen uno tempore cos docuit, ptupterlimi patres , ut provinciale noflrum concilium
iterum celebremus -, in qua muneris traâatioca quod ad ea portanda tunc fane effit nt minus
idonei · Et quemadmodiim*is longo tcm’poris
ne pro rei gravitate animo menteque repute­
mus , qua nobis potiifimum psopolsta effe de­
progreflu, turn excitatis fanâoram patrum men­
tibus, turn facrofanâtt habitis concilii·, ecclebeant . Ac primum quidem pcrfpicyum eft ,
quam turpe , quam dcteftabilc fit in eo quod
fiam fuam dodtrin* fplendore ia dica magia at­
Chrifti legatione fungimur , Deique miniftri
que magia illuftrare voluit , cum vet momento
fumus , fi non Chiiftum ipfum , non qu* Dei
temporis id ipfum predate potuiflet ; ftc no­
lunt , led qu* noilra quziatnus : Oportet igi­
bis qui matrem eccleftam colimus , atque obtur nos depolitis cupiditatum noftrarum per­
(ervamus illud ab ejus benignitate fpcrandutn
eft , ut it nunc 8c in pofterum , prout tempo- ii tmbaiionibus, oculifque mentis in czlum con­
jectis , non utilitates noftias , non commoda ,
rum ratio requiret , ca patefaciat atque ape­
non hominum honoies fpectemus , non re­
riat , quacumque (uperioris noftri concilii tem­
bus noftns , non popularibus (ludiis , non
poribus non opportuna iplius Dei Spiritus no­
hudi , non gloiiz noftr* , fed Chrlilo ferbis non fuggellit , ut illa fidelibus noftris tune
viamus , cui omnem honorenv debemus . Ne­
traderemus. Illud prxterea accedit quod quem­
admodum agricolis ufu fzpe venit , ut poftque enim eft cur aut nobis iplis aut homini­
quam fcmel agrum bene co'uciint , cumque a
bus placeamus : fiquidem quis inde fruftus, fi
nos ipios amantes , anima noftrc jaâuram fa­
rubis inutihbulquc herbis purgarint , vites puciamus ? ecqua utilitas nobis eriftet , fi iram
tarint, & arbores interluearint, nili crebro eamdem culturam adhibuerint , ager , qui illorum
Det in nos concitantes , hominum benevolen­
tiam populari quadam indulgentia conciliamus ?
Audio enituit, horridus, incultufque fiat ; lie
Audiamus Paulum clamantem: Si bt»iinhe> fU,,
fideles, qui agricultura Dei funt , ubi noftris
vigiliis ac (ludiis, que fuperiori concilio adhi­
rrrras , Chrifti frrvui «w« qpaa . Diftifnt
r^. ,,,
Drm tjd ftrem , f»i
pltrtxr , inquit
buimus, ad aliquem nitortm adducti hint, nifi
fzpiua ad ea , que poll fuccrevcruiv, amputan­ C propheta . Ergo ad Dei voluntatem , tam­
da redeamus, facile ille priftinus cubus temporis
quam certam normam, confilia, cogitationes,
progreflu horrefeit : tum fi quz etiini depravata
(ludia 8r actiones noftras dirigamus . Deinde
conluetudo diuturnitate fulcitur, ita alte radi­
h<c eo animo eaqoe mente adefle debemus ,
ut non coaâi, fed fponte, liberaque volunta­
ces agit, ut velut hedera late fi-ic dilfu.idens ,
fzpe vix aut ne vir quidem evelli queat. Itaque
te , nun , ut in plerifquc aâionibus fieri fo­
cum in perpetua quadam agti dominici colendi
ld , aut confuetudine , aut quadam officii fperatione noftrum munus pene totum pofitum effe
cie , neefiâe, nec fimulare, led vera fohdaque
debeat , diligentes agricolis unicuique noltrum
return aj.-ndaium deliberatione rem omnem
imitandos Deus apud Jereunam proponit his
tractemus . ita ut rfon adumbratam quamdam
ft/ i.
verbis: Frrr raxftirisi rr f*pir irnttt , fi>pcr rrgw,
(cd exprcffnn illam difciplinc Chriftianz for­
• r tveliti O' drftrim , O' difptrdjt , O'
,
mam atiLnrc Spiritu fanâo decretis noftiis leO'
, O' pljttii . Quod li toitaftc p.iuca
ftitueie curemus > quam nafcente ecdefia inftierunt quz noftris aliis conllitiitionibus addi otuit vivus termo Dei & efficax , penetrabilior
portere videbuntur , utilitas tamen non parva
omni ghdio ancipiti, pertingens ufque ad divi.
neque exiguus fruflus ex hoc ipfo concilio cxi- D fionem animz ac fpiritus , compagum quoque
ftet, Ii nos lupcriora decreta in confpedu quali
ac medullarum , Sc dilcretor cogitationum 8c
in fpcculo quodam habentes, contemplabimur,
intent tonum cordis . Nam li vitiorum femina
fi quz vcl noilra , qui juffimus , vel aliorum ,
non funditus tollere (ludemus, fed fatis id effe
quibus julfum eft , culpa contracta efttin illis
putamus , ut externa qurdatn tantum , qu*
esequendis ; aut fi qua funt , que certis quioculis offenfionem in vulgus przbent, quafi levi
bufaam cautis nec per nos , nec vero per illos
manu emendemus; iJ nubis eveniet quod agri­
pneftaci adhuc Upuit : bocquc pacto ,-~tum fi
colis, qui dum heibas inutiles radicitus evelle­
quid culpz admiflum eft , quoniam officio nore ncgligunt, quaeque folum e terra extant am­
ftro ante defuimus, id ledulo emendemus, tum
putant , ne agrum quidem a ftirpibus noxiis
difficultatum ratione hoc ipfo in loco agitata Bc
purgant , led etiam quod plane nolunt , id
diligenter explicata, adhibeamus qua opportu­
lane efficiunt , ut uberiores paucis puft diebus
na erunt remedia. Habetis igitur, patres reveemanefit . Nec vero eft cur a muneris noftri
rendiffimi, caulas , quare huc iterum conveni­
ratione deterreamur , vcl quia his paftoralibus
mus, tum etiam iocelligitis , quam gravis re­
noftiis (ludiis aiftionibulque animos eorum
rum traâatio nobis propofita fit , qua tota ad E exulcerari videamus , qui filii funt perditio­
fananda hujus prosunciz vulnera , ad pericula
nis ; vel quia populare· illz , quibus quafi fi­
animarum piopulianda , ad disjiciendas morum
cus foliis deformes , pravique mores contegi
tenebras, ad agri denique dominici cultum per­
folent, voces audiantur. Non ferunt h«c tem­
tinet . Idque plane omne , quantum in nobis
pora veterum canonum feveritatem : !>c jameft, ita przllare debemut < ut primum qua fe­
diu viximus , lie vixerant , ita egerunt qui
me! per rftas decreta funt , ea nos quo maximo
■tate antecefferunt ; vita inftitutum nihil eft
pofliimus, 8c quo certe debemus (ludio, exequi
quod mutemus. At nos hac, atque adeo alia
contendamus: deinde (1 qmni pietate, certaquc
cjut|nodi contemnamus , proponamufque no­
animi deliberatione in hoc ipfo conventu fupbis ,ob oculos libertatem illam fpiritus , Bc
plerc ftudeamus quacumque fuperioris concilii
virtutem > qua armati patres noftri apoftoli ,
decretis défunt , ad reftituendum illum prope
«ua muniti martyres , qua inftrufti noftri ordcflorefcentis Chriftianr pietatis cultum ; poil
amis iaoâifTimi homines , Arhanafius, ChryComil. Gencrtl. Torn. XXX(V.
E 3
foflo-

«07

r‘rV’*

wo.
Concilium Mjc lOLANiNSI

II MAXlMUlalW* IL
11.
iMraa.

JOB

"anno

foftomus , Ambrofius hujus ecclefiz antiftet , A muscs, eriam 'quavis dignitate, gradu , hoooCHUSTt oui jftrCb alii rehgloii viri , apoflonco quoreve prrdiro», moneat , eifdcmquc in virtute CKKUTt
I)*»·
Jam loimwum atdo'c flagrantes , nulli· non
fanttz obedientic , ac pana excommunicatio, · i»*»,
minis, non hominum ,'micMibus , non furori­
nis lata lententia prqpqfita , id jubear, ut fi
bus, quali tribuniciis Litti, nec debilitati pro
eorum quifpiam jam icit cujufvi* fefca hwictiDei gloria , pro gregis commifli ialute, forti,
co* homines, eme nomine fufpeâos , aut in­
conftantiqup animo adhibuerunt illam quali
fames, aut quovis modo a fide catholica aber­
ccnforiam virtutem , acerrimam peccatorum
rantes, aut qui verba hareticalia protulerint ,
vindicem . ^orum fere exemplo addudfi no*
aut qui barpticonim libro* , feriprave . quz
quoque apoftolica illa conflantia 8c evangelic*
quovis modoauâorjtate (edis apofiobe* pro­
virtute , qua una nihil cft in cçdefiafticis pa­
hibita funt, Jpgunt, vel apud £e habent , de­
lloribus illuflriut , nihil magia ncceflarium ,
cem ad fummum diebus poll ediâi promulga­
tionem, fi vero in pofterutn (ciet , necem £efine metu, dc confiantes certe agamua , atque
adeo perficiamus quod evangelism docet, quod
bus - poflquam id nqrit, illos omnes 8c Gngn.
Chriftu* jubet , nuod ratio prcciptc , quod
Io* > rei ipfi epifeopo , vel heretic* pravitati*
gregi* falur, quoa ecdelue auâorita* digmtal. B inquifitpri denuntiet .
que poilu la; . Nam fi contra a nobi» fiet , in
Parochis autem fuis jubeat > ut ediAttm ejuftormidoloiq illo Dei judicio , cum animarum
modi in fingujos annos fetnel quadragefims*
qu* in fidem 8r curationem nobis tradite funt
init'o, iterum ineunte domini adventu ■publi­
rationem reddemus, tum aliorum nos accufance in (ua quifque parochia , cum in mifla fietium vociferationes , & irati judicis , nos item
quentior populus adefl, de feripto irfi pronun.
acerbe objurgantis , eas voces audiemus ; Si
tient at promuL-ent.
(peculatores eratis, cur cici i fi pallores , cur
gregem vobis commiflum errare permififtis t fi
Decretam IL
falterrw, quonam modo evanuillis ? fi lux era­
tis , cur (edentibus in tenebris de umbra mor­
Qno (ludiofio* parochi in eam curam , qu*
tis non illuxiftis ? fi apoftoli , cur apoflolic*
conlututione dc fidei initiis, a parocho traden­
virtute non ufi , cunila egiftis ad hominum
dis , iuperiori concilio preferipta eft , incum­
oculos ? fi os domini, cur muti ? fi vos huic
bant ; id etiam curet epiicopus , ut in lingulis
oneri impares efle fentiebatis , cur tam ambi­
diacefi* 'da opidis & vicis dodririx Chnttiatio fi f fi pares, cur ita defides , ita negligen- C n« fodalitasinftituatur, qua io c» iuuikic iptes? nihil vo» prophetarum voces, nihil evanlos parochos adjuvet . Cujus rei caufa libellus ,
gelii leges , nihil apoftolorum exempla , nihil
quem unufquiiquc epifeopus in lua diaccG*
pietas , nihil religio , nihil eccklis labentix
Icholis , eo nomine inllitutis , adhibere pote­
(latus, nihil hic formidolofus judicii dies , ni­
rit , juflu noftro edetur. Quibus autem Joci* fo­
hil premia, nihil fuuplici* > ntemique crucia­
da! itas ejulmodi inftitui non poterit, in iis duo
tu* moverunt ? Has horribile* irati judici* vo­
trefve homines faltem deligamur , audontate
ces nobifeum, patres, animo menteque repute­
graviores -, qui.pro Chrlftisna pietate id folicimus , ut ii* , atque adeo alii* excitati in hac
tudinis fufeipiant, ut pueros adolelccntefve ad
facrofanfta tam gravium rerum tr*Aatione non
parochum inducant, a quo in ecdefia illi fidei
remiflc, non leniter, non timide , non neglirudimenti* imbuantur.
eenter, non dilKmulanter, fed fmeere, & con­
flanti f.ndaqoe folicitudfise , Deum folum (pe­
Detn/aai III.
dantes , quod in noftro officio noflroquc mu­
nere politum eft agamus tc perficiamus , duce
Ut deteflabile blafphemic (celus quam diSpiritu faqdo , omnium aâionum, &confilIo-D ligentiflime fieri potcll , tollatur
prztcr ea
rnm moderatore ■ Cui gloria fit Sc honos (emqua (uperiori concilio provinciali faocita lun:,
pitetnis ztatutn («culis ■ Arnen ■
id epifeopi fludeant , ut in fua quilque urbe
& diaceli , hominum, qui zelo religionis ac­
IN NOMINE
cent! lint, fodalitatem Dei nomine,Jnlfituant ,
prrfcriptis eidem (odalitati 'regulis nna cum
indulgentiis in bulla expreflis , quam " feli- ia;bna*«i.
S, ET INDIVIDUÆ TRINITATIS ,
cis recordationis Pius quartus ejus tei caufa ·'·
confecit ,
VÀTM1*, BT FILII, IT tnarru» jancti .
>{«* Care/us Bwtwmus , /kaffe Hmum etile.
DetntiMi ZF.
fin titali JaaSa VraaeDi frtiiyfer carliaelii ,
Λί <F *ps#o/«r<s ftiii fratia arckiefifctfae MeQuajfe quavis feientiaproblemata, vel axio­
4'daai
eeafilh C affeafa rtvtrteMffianm»
mata, vel alia quavis ejus gçnerrs publice e«erfatram, ceefifctferam «proruas , i» fn-aiaeiali
cendi ingenii caula, 'aliave ratione proponi foE lent, curet epifeopus ne in pofterum antea pro­
aaftre ceacilia Mainlaaeafi ftcaade, het,
^aaatar, ctafieataiai ac Jecerameae.
ponantur , quam ab ipfo , aut ab iis , quos
nuic rei prrlecerit , cognitum fit , nihil in iis
T 1 T U L U S I.
fubelfe , quod doâtin* fidei , & pietati Chrifiiana repugnet.
QJJÆ Λ D FIDEM
fanaateata miaiftraacla , CT alia fafiaDecretam V.
ralia matera fertiatat.
Summorum pontificum bullas , qu* quotan­
Detritam L
nis de quavis caufa ab illis edentur, epifeopus
duobus (altem poli mentibus, quam illas Rom*
Piicopus , cdi&o quotannis poblice propoeditas cognoverit, infuadiacefieaspotiffimum
fito, omne* fc fingulos (u* diaccu* nopromulganda* curet , qua* promulgari in iit

E

ipG»

/

'■'WK

109

,IUrr.w‘

Concilium Midi

iriu.ucr ff

ILiNINSI 11.

XaxmruSMUJu
isirca

,

I IO

* ipfi» jsrilum etitj tum illas Item, qnas adeccle- A ideo ubi epifeopi judicio , vel loci diftantia,
vel itineris temporifrc difficultas , vel alia eau- CHH1STI
CHJIUTI fi» lu» eubernationem pertinere aliqua ratione
iH*>
poflê Judicabit . Quarum omnium bullarum li­
fa impedit , quo minus illud przftaii poflit ,
|}a>,
brum confici, Ac in epifeopali archivo iffervari
tum licebit (arêrdoti eam (anaiffime eucharijubeat. Metropolitani autem cura fit, ear om­
ftir particulam folum deferre, quam eger per­
nes, eam ocimum acceperit, Bc ad fingolos pro­
cepturus cft ; ita tamen ut cum inde parochus
vint!» epifeopo» mittere ·
redit, non luperpeliicco, non ftofa indutu fit,
neque tintinnabulum pulfetur , neque umbella
adhibeatur, exthiâit etiam luminibus, non pa­
Dtcrtt»m y i.
lam valculun, d> feratur.
Epifeopus , cum ad vifitationis munus facerdocci idoneo» adhibere poreft, ne aliis inferio­
Drrrrrw» XII.
ri» otdinis cientia utatur ■
Parochi paichc tempore , fanâiffimr euchariftic iacramcntum iis tantum miniftrem , qui
Deirttum y IL
π'. η modo tunc in parochi» fu» finibus habi­
Quo magis fideles ad rerum divinaram cul­
tant , verum etiam majorem anni partem, aut
fex (altem menfes in ea habitatint ·.' nifi fiat
tum excitentur , epifeopus non in (aeramen­
torum folum admlniliratioae , verum etiam
qui paucioribus ante diebift mcofibufve illuc
cum confer ratioair , qu» cuiquam ecctefi» .
habitatam venerint eo animo , ut in ea domi­
a Itarive adhibetur , vel benedicenda campa­
cilium habeant ; nifi item qui ab epifeopo,
it» , vel veland» monial» , vel alterius cupi­
propriove parocho facultatem feripto conccfvit rei confecrand» munus in confpcâu populi
lam exhibuerint alio loco communicandi i tum
aggreditur, illius mvfierii , quod traftat, vim
przterca nifi peregrini fint & adven» homines ,
Bc rationem pie explicet.
idque in parochia aliqua direcefis ; quod fi in
urbe , tum in cathcdrali ecclefia cucharifti» feD/rrerom y III.
cramentum ii perceperint . Horum autem pere­
grinorum Sc advenarum , cucharifti» facramcnl» ccclefi» vel cathedralet vel collegiate
tum percipientium, nomina , cognomina , ori­
iarem parochiam habent , neque ejus pa­
ginis feu domicilii Jocus uno in libro fideliter
rochia curatio ad certas perionas ex officio per-allitrvando
C
a parocho ante omnia annotentur.
tioet, in iis curet epifeopus, ut quibus ea ipfa
Quare fingulis diebus , cum in pafcha referrecura committetur, certum ftipendium aut emo­
âionis domini noftri Jefe Chrifti (aeramentum
lumentum ad eorum vitam honefte fuftentancuchariftis adminiftrtbont , ante quam illud
dam, ipliut epifeopi arbitrio , a capitulo , vel
cuiquam prsbcant , ad populum converti , dcab iis ad quos fpcftat» attribuatur.
nuntient , ut fi qui» eorum , qui adfunt , pa­
rochi» fu» incola non cft , ad fuam quifque
Detrttm» IX.
parochialem eccfeliam abeat , ubi quemadmo­
dum canonum lanâionibus juiTum ch, co tem­
Cui in cccleGa cathedral! id muneris datum
pore facram cuchariftiam fumat.
eft , ut oleum , aut chtifma tactum plebant»,
Parochi vero urbani admoneant atque hor­
aliifvc diftribuat i is in librum ,. eo nomine
tentur crebro eos qui rus ire (epius Colent , ut
confectum , illarum cccleliarum nomma refe­
feftis diebus diis folennibus , nempe die natali
rat , quibus dederit . Pari ratione perpoliti ,
domini, jn quadragefima 8i hebdomada fanAa
plebanivc , in libro notent eas ecdefias paropotillimum. palch» tempore, alcenfionisdomi,
chiales , quibas fingulis annis lacta olea di- D ni die, in celebritate corpori, domini, dte penftribuerint.
tecoftes , ruri non habitent , fed io urbe ■ at­
Ji vero omnes nc illa aliis deferenda dent,
que in fiçquentioribos opidis ; ubi a rufticationifi iis , qui facris ordinibus initiati funt .
ne feriati, facrisAr divjnis officiis interfiat} dc
Hoc tpfam etiam fervetur , cum parochus ad
verbo Dei conciones audiant ; cctcraquc Chrifacrom oleum »gris miniftrandum accedit , ut
ftianç pietatis munera prarftenc : que ab uno­
ipfe fcilkct, non laicas boon , illud in itine­
quoque Chriftiano homine debita foleones It
re deferat.
flati illi dies maxime requirunt.
<

S

Down X

Dtrrttnm XI! I.

Cur» id noftsa (apçrinri paovinriaii fjmodo
Q>! pafcha tempore euchariftiç facramaode compotribus profctipcum fit , ut.illi tales
mentom non fuojpferint , fi poftquam ter aat
deligantur, qui lufeepn maneris partes exple­
unica monitione, qoç una pro tribus fetü fit,
re pofliot; id astem ipfi pntftare non queant,
etiam genentim moniti , io contumacia perfefi ne rudimenta quidem fidei raorint : idcirco E verarint t jubeat epifeopus , cos ipfos ccclefiç
ea etna fit parochis » nt quos coaspatres ira
ingreffe Ar acclefiaftica fepultura interdicto», ia
imperitos noverint, ut fymbolom fiuei , five
propria parochial! ecclefia denuntiari i tum co­
ea qtus in fymbolo continentur , ignorent ,
ram nomina deferipta ad cathedral» Ar paroillos eo officio fisfeipiendi dc baptilmo infan­
chialiè cccfefi* valvas affigi : fi vero in contotes, fiiryi ne patiantur.
macia perfeverarint, in cos pertere», prout ju­
ris cft, animadvertat,
ZferrrrM» XL

/'

Quod fuperioris concilii ptoviocialis decreto
de duabus eucharifti» particulis ad egram dcferendis conftitntum eft . id quoniam non fine
• difficultate ubique ffi temper ohfervari poteft t

JDMvrrem Xiy.
Epifcopas dc vita Bt osoribus aacndicoram
vagantium diligenter inqairat ; iniraque aliqua
rataooe curet omnino, ut (acto paich» tempore

illi comauminat.
A-

ni

p‘“;."r·

Concilium Mioiolanincs

CHWTl
·>*>·

Π. “*”*2;’"®*"·

m

A borant , quam ob ingluviem facere cogoof-

amko
BttrrtM X K

Paroehus cum vel facrofanâam euehariftiam ,
vel exttamr uuâionis ianâum oleum ad aegrum
defert, io via fpptem plaltnos ex animo pieque
dicit, vel alias religiolas preces ,

AMHO
CHllSTl

cantur -

10»· '
Dtmtaat XXL

Quo diligentius Audeant , qui excommuni­
cationis pana affeâi funt , in fanâf matris
rcclcliç gremium reftitui, ac ne alii eorumdem
Dttntn* XPL
commercio confuetudineve per imprudentiam
utantur , nos veterum canonum auftoritatem
Oridô , qua quadraginta horarum dicitur,
fecuti id jubemus , ut epifcopus , cum excom­
ac ulli in ecclelia extra ordinem conftituatur,
municationis fententiam contra aliquem tule­
fine epiicopi conceflu. Ifquc eam ita hnâege­
rit , eumque excommuaicatum palam denuntia­
ri cuict , ut pii illius inftituti ratio exigit.
ri juflerit, ejus nomen 8c cognomentum ad cathcdralis
ptopriç parochialis ccclcfisc valvas
Dvcrvraw X P11.
B affigi ; turn defCriptum mitti curet parochis 8c
urbanis Bc dicecefanis, qui primo faltem cujuft- Manii
Quod fummus " pontifex Pius V. propofique mentis dominico die ilium populo excom'’**·
tii excommunicationis , aliifque ponis juffit,
municatum denuntient : neque noc agere defimedicos ab aegrotantis curatione poft triduum
ftant , quoad ipfis epifcopus fignificarit eumabltincrc , niti eo tridui fpatto , de peccatis
dem matri ecclelia reconciliatum efle. Quod fi
inis confcflus ille lit ; id epifcopus curet quam
tres menfes is excommunicationis vinculo irre­
diligentiflime obfervari . Rationemque pratetitus permanferit , illius nomen & cognomen
rca aliquam ftatbat , qua medicis iptis facilius
epifcopus tum reliquis hujus provinciae epifeopis , tum illis praeterea denuntiet ac fistnificct,
exploratum elle poflit, agrum peccata fua vere
confctlum elle.
quorum diaceles fibi finitima funt . Cum au­
tem ille ipfe ad matris ecciefia gremium redie­
Brrrvr.w XPIIL
rit , quibus antea illum excommunicatum epif­
copus denuntiaverat , iis eumdem abfolutum
af*uiuwf·
Piroi'11 ufurarium manifeftum , ut Grequamprimum Iignificet . Quod fi quis pet ani
goni X. conftitutione fancitum eft , etiamii ia C num in excommunicatione permanferit, ad epifteftamcnto , aliave quadam ultima voluntate
eopum parochus eum deferat , ut contra illum
ipfe mandarit ea reftitui quacumque ufura
agatur , quemadmodum 8r canonum jure , &
nomine acceperit, in fepulturam ecclefiafticam
fummorum poptjficum finitionibus decretum
tradant , niti pro eorum facultatibus , re ipfa
eft.
illis fatisfaftutn fit a quibus ufuras exegerit ;
aut fi ii abfunt, epifeopo, vicariove ejus, vel
Drtrttea» XXII.
parocho , intra cujus parochia: fines ille dum
vixerat habitaret, vel notario publico dc refti- i
Jubeat epifcopus, ut dominico illo die, qui
tutione cautum fit pignoribus, aut idonea fponquatuor ftatuta jejunii tempora , quibus ordi­
fione faâa.
nis (aeramentum miniftratur , proxime antece­
Oui vero parochus id generis hominem fciens
dit , parochi non folnm folenne illud jejunium
fepalierit, is noverit fe excommunicationis pcehujus rei caufa inftitutum denuntient , verum
ckment. n* aflrdum efle ex Clementis quinti cooftituetiam in fua unufquifque eorum parochial! ec­
··*
d* tion» in concilio Vicnncnfi edita.
ciefia fupplicationes litaniafque pie ac religioD fe vel incus habeat , vel profequente fidelium
ZJrcrrraav XIX.
multitudine , foris ecclcfiam , fi cut motis eft,
obeat : ut Dei , fanftorumque ope implorata,
tum epifcopus in eorum deleâu , quibus or­
Superioris provincialis concilii conftitutio­
dines conferet , Spiritus fanâi lumine illuftrene, ctfi contraftus depoliti, ex quibus aliquid
tur ; tum illi , quibus conferuntur , in vita
ultra fortem percipitur , tum rei venditionis,
fanâitate , doÂrina , religiofifque virtutibus
qu» modico precio fit, adhibita redimendi paftione , tum alios pneterea quofdam contra­
proficiant.
ctus, ex faerorum Canonum jure , 8c probato­
rum patrum fenfentiis, tamquam manrfefte ubicnta» XXIII.
furanos improbavimus; tamen quoniam fape,
fido meri depoliti Se liber· emptionis nomine,
Ut quod fummus pontifex Pius quintus in
quali liciti contraâus fpecie ulurç occultantur,
explicatione decreti Tridentini , quod eft lefidcirco & cum eis oui ejulpiodi contraâuum
fiooe vi i. cap. a. conftitnit , exeeutionem haaliorumve fpecip qui vetiti funt ufuram combeat ·; epifcopus ne clericum illum regularem,
nnlerint , 8c cum notariis qui fcientes rogati £ neque facularem ■ qui regularium more in com­
conlcripicriut, prout juris eft, agatur
muni vita difciplina fit , beneficiumque ecclefiafticum non habeat , ordinibus facris adlcribat, nifi a fuperiore fidem ille attulerit, fe re­
Cimtia XX.
ligionis, cui adferiptus eft , ptofeffionem conQuibus ob infirmam valetudinem , ant ob
fecilfc ; juratufque affirmet , fcripto manu fua
aliam juftam caufam permitium erit , quadrafubfignato , coram epifeopo fe id fponte feciffe, aut ratum habuine . Illud autem feriptum
gcfrmc diebus carne, aut aliis eo tempore ve­
titu cibis vefei · eos parochi pie illuti admo­
in archivo aflervandum epifcopus curet.
neant , ne publice , neve etiam cum domefticis, fed feparatim in remotiori çdium loco,
Dttrtltm XX IP.
ejus generis cibum capiant , ut ob corporis
imbecillitatem , aut morbum potius, quo laQuicumque aliquem ecclefiafticum ordinem

fulci-

IIJ

f

n.IV’

CONCItIVM Μ K » 1 OL AN 8 NS B IL

ANNO fufcipit, ii, nt Tridentino concilio juflum eft,
CHK1STI certs ecclcfi* adfctibatur , in qua funtiionei,
•JO· qua· ei epifeopi·· prafcriplcrit, obeat : nec ve­
ro alim eidem ordo ante conferatur, quam ip>
fi epifeopo fidem teftimoniumquc ille attulerit,
fe in ecclefia, cui adlcriptuieft, praftitiffe prçfetiptas fibi fundione·. Si vero aliqua de cauia eodem tempore es facronim canonum pertniflu , plitrei ordinet minoret clerico epifeopus
contulerit ; eidem preferibat arbitratu luo hmdione», ad unumquemque minorem ordinem,
quem ille fufeeperit, pertinente·.

‘““‘JU*·® ««

j,.

Dwrttem XXVll

ANNO-

_ . .
....
CHaun
Qui (ponfatttia contraxerint, fi una ante coierim quam cor*m parocho it teftibu* matri­
monium inter eo· celebratum fit . illiu· pecca­
ti , quoniam in eo lape delinquitur , aofolutiooem epifeopo refervatam ede volumui, gravemque lilina pmniientiam imponi.

Octnfum XXVIIL

Ne parochu· ullo alio loco , quam in eccle.
fia ipfa, qu» fanamentorumpropriui loca·eft,
fponfo* matrimonio jungat , nifi ex facultate
Derrrran* XXK.
ab epifeopo permifla.
Illud masime epifeopo· interdicat , ne ani- B
Sponfi autem, cum in ecclefiam conveniunt,
marum curatore· , qui in hareticonim finibui
vel ad matrimonium contrahendum , vel acci­
vel in loci· finitimi* habitant· ubi unicuique
piendam benedidionem > ne parochu· ulla cujofvia generi· mufica inftrumenta aflerti patia­
Uberum eft publice tc impune haereticorum mo­
re vivere , matrimonii » quod inter parochia
tur . Quod fi ab ipfo moniti id facere conçemplcrin: , tamdiu ci> matrimonii celebrationem
fus 8r illorum locorum incolat contrahendum
eft > fecundam denuntiationem faciant, ne­
aut benedidionem differat , quoad fande, uti
debent, ob id ad ecclefiam accefierint.
que eo· matrimonio conjungant , apt dpountlationum , 'qua matrimonio celebrando fade
erunt , fidem ac teftimonium ad ea ipfa loca,
Dtcrtfm XXIX
ubi illud ineundumeft, mittant ; nifi prim eju·,
qui in loci* hatfticorutn, aut h«rcu< nomine
Concubinarii legitime admoniti , fi concu­
fufpedi· habitat , nomen fit cognomen epif­
bina· non ejecerint , abduxerintque fe omni­
eopo denuntiarint , ab coque impetrarim fa­
no ab earum confuctudine , contra eo· epif­
cultatem , ali·· denuntiatione· faciendi , maeopo· etiam Tridentini concilii auâorjtate tc ·<ι>4. t
trimoniique celebrandi, vel fidem denuntiatio- C excommunicatione , tum alii· prsterea poenis,
num illuc mittendi> AU» to nomine fads funt.
fevere agat.
Quam facultatem epifeopo* ne det, nifi priu*
de fide catholica illita· homini· cognoverit ,
T I T U L U S II.
qui e* loca incolit , aut nifi item fibi omnino
f
exploratum fit , matrimonium ejufmodi non
QUA jU> MISSAM, Divrt{jt OFTKia,
(ccltfu cultem, V id fcclcfieftictt [fcSttU,
contrahi cum haeretici·,

*

Dttrttem XXV4

Tridentina conftitutio de matrimonii· , qu»
cum vagabundi* hominibu· iniri quandoque fo·
lent, fervetur a parochi· vel diligentiffime .
Nec vero ipfi« phrochi· facultatem · ut illo·
vago· homine· matumonio jungant , epifeopui
ante dee , quam notât, cot & foluto* cfle, & D
a catholica communione non alieno· . Matri- ‘
mon ii denuntiatione· a parochi· tum demum
fiant , çum vir tc mulier, eorumve parente·,
vel ii qui pyeli» curam habent, id poftultiint ;
fiq ue ambo diverfi· in parochi» habitant, tum
in tiniu· tc alteriu· item parochia item fiant.
Eai autem denuntiatione* ne ulla quidem ex
paite remittere ei> liceat , nifi proprii epiicopi
conceflii, idque caufi· jure permifli· , Civeant
autem parochi , ne alien» parochis fponfum,
fponfamvc ante matrimonio jungant , quam
teftimonium ab illiu·, qui intra parochi* fu*
fine* non habitat , parocho , fi cjufdem , vel
finitima , aut non nirni· longinqua diexcefis
ille fit , feriptum acceperit ; cuju» teftimonii E
fide fibi teftatum fiat , ex Tridentini concilii
prsfcripto denuntiatione·, quancecflariafunt,
aut ordinarii fui voluntate omifla· effe , aut
fadtt quidem , nullumque legitimum impe­
dimentum ab ullo homine fignificatum , quo
minui tale matrimonium contrahi liceat ■ U*
lud vero teftimoaiom fi a parocho aliena
dicecefi· fiet , ab ordinario loci , aut ab eo
cui hoc ille dclegarit · fnbfcriptiooc «C figilln
comprobatum fit.

’·<·♦■ <7.

Pcmnm L
/'"'V UOD patrum decreti· & Trideiitino conV-f cilio fancitum eft , ut ne aliens dicecefi· clerici abfque commendatitiii !iteii· ab ul­
lo epifeopo recipiantur, quo facilius illud exc·
cutionem habeat ; parochu· quilpiam , ubi pri­
mum cognoverit in parochia fua ecclefiafticum
hominem aliens dicrcefii vel domicilium conftituille , vel apud aliquem divettifle , vel in
caupona hofpicio exceptum cfle ut aliquot diei
commoretur , quam citiflimc poterit , odo ad
fummum dierum fpario, eju» nomen 8e patriam,
fi in urbe eft, epilcopo , ejufve vicario ; fin au­
tem in dicecefi , foranco vicario illius regioni·
denuntiet. Eorum autem cujufque cura Iit, illum ad fe «ccerfere , mandareque literal com­
mendanti·· fibi «b eodem offendi ; qua· tamen
vicyriu· foraneus non comprooabit, nificonfulto epifeopo . In ii> aut comprobandi· ca fer­
ventur, que fuperiori item provinciali fynodo
hoc dc gtnete conftituta fune.

Dtcrttum II.

Qus mifia· celebrandi facultas festo quo­
que menfe ex fuperiori· concilii decreto reno­
vanda , ea vel longiori tempori· (patio arbi­
tratu epiicopi concedi, vel femcl cooccft», pro­
rogari poflit.

Xkrrvram IU

Ne in monialiom ecclefii·, *c ne in ii· qui­
dem qua epifeopi cur* fubjeds non luat, fac»·

lad

f

TâSSÔ"

ChuîTI
sj«».

nj ,,uri.‘T· Concilium Mbdiolanbns* IL **»·««*·*«««· lltf
V'c cu'<^u,π, facerdoti, etiamfi ubique celebran- Λ ceffiones , vel ad Sationes obeundas , vel ad anno
γ facultas generatim, nili a Cede apoftolica ei
“at* effet, miffe facrum facere lieeat, przterquam cui nominatim id ab epifeopo conceflum
eft. Qui contra admiferit , a miffz celebratio­
ne fufpenfus lit ejuidem arbitratu,
Dfiritui ir,

Ecdefiaftica dignitate , aut canonicatu przdiiua, ft in eccfctia , ubi earn eutnvc obtinet,
miffâe convcntuale» pro ratione iplius aut diSniiatis, aut canonicatus ad epiicopi. ex Trientini concilii auctoritate , przferiptum cele­
brare contcmpferit , vel neglexerit ; non Colotn
tridui diftributiombus, ut luperiori fynodo pro­
vinciali lancitum eft, muldetur , verum etiam
ab ordinia fui munere iuipendatur iplius cpilcopi arbitratu.
Decret tim V.
Qui ecdefiafticum beneficium obtinet , cui
id oneris mjunâum eft , ut reâor vel toto an­
no, vel certis diebus miffam celebret; is fingu­
lis menfibus (altem femel miffatn , quae de ue. fundis dicitur, pro illis mortuis celebret , qui
vel illud dotarint ; idque, nili faepius pro mor­
tuis celebrare debet, ve) ei inftitutionc , vd cx
alia oneris libi injunâi ratione ■

1

funus convenerit , illud meminerit , fe elle in CHllSTI
domo Dei fanâa, quz domus'eft orationis.
Quate nullus cujufvis ordinis clericus autfacerdos in ecdefia deambulet: nec in confabulationi­
bus tc congrcftibus, eo loco indignis, verfetur :
fed unufquifque aut folus , aut comitibus iociifq ue aliis adjunâis’, religioias preces Deo in
caufa adhibeat , quamobtem clerus univerfus
convocatos eft.
,
Cum autçm ftatio celebratur , ne ullus inte­
rim clericus extra ecdefiam maneat, fed omnes
intus fint , omniquç pietatis confenfione Deo
itatutas illas preces canant.
Decretum X
Sexta quaque fieria , in lingulas hebdoma­
das , paulo ante horam nonam , lignum in
unaquaque ecdefia, campaiiz fono detur, quo
tiddea admoniti eadem hora Jcfu Chrifti do­
mini pallionem omni intima mentis pietate
recolant ; terque orationem dominicam, 8e falutationcm angelicam cx animo pronuntian­
tes , quadraginta dierum indulgentiam , quam
in fua quifque epifeopus dicecdi concedet, confcquantur.

Derrerum XI.

Epifcopi curent , in fua quifqse dkrccfi, ut
Dtcrettem VI.
officia divina, quz fingulis canonicis horis prçftari debent , 8c publier in ecdefia , Se priva­
Cum corpus Jcfu Chrifti domini fuftollenrim a fingulis facerdotibus dcnfve inferioris
dum eft in miua conventual! , 8c in ea item
ordinis , qui illa obire debent , celebrentur &:
miffa , que in unaquaque parochial! ecdefia a
pciagantut ad przicriptam breviarii Romani nu­
parocho celebratur, tum lignum fono campanz
per editi rationem: nifi tamen ecdefia:ejulmodetur, cujus ioni lignificatione fideles, qui in
di lint in quibus ea veten coniuctudine , ut 7 |fui
ecdefia mille facnficio tunc non interfunt .ad­
fuinrni pontificis Pii quinti literis , eo nomine
moniti, ad tanti camque magni myftcni ac be­
contcâis, cautum eft, alius ritus aliaque latio
neficii recordationem animum excitantes, mente
adhibeatdr . Si vero (ecus a quibufdam taduna
erit, cum ifti , ut eildem fummi pontificis li­
fupplici religioias preces pie adhibeant.
teris nominarim fancitum eft, horarum canoni­
carum officio , quod debent, non fatisfacicnt ;
Decretum Vli
eos ipfos epiicopi poenis iis muldent, quz La»
Que proceflioncs poll folennem illam , que D teranenfi concilio a Leone X. Λ provinciali fynodo fuperiori contra clericos conftitutz font, qui
mane in celebratione corporis domini fit , vd
canonicarum horarum officium intetmittunt.
eodem die , vel reliquis fcquentibus feptem
diebus oblri (olent , ce ne fiant . nifi quibus
eedefiis epifeopus conccflerit , iifquc faculta­
Decretum X 11.
tem tantum det. ut mane, non a prandio ha­
beantur , nifi temporis injuria impediret quo
In unaquaque plebe epifeopus duos, uisumvo
faltem faceidotem, ecclefiafticorum rituum sifu
minus mane obiri pollent.
peritum , conftituere curet , qui alios facerdotes & deticos czrcmoniarum, quz in milia , tc
Decret »m VIII.
in divinis officiis rite obeundis requiruntur,
Cum primum metropolitans literis concilii
diiciplina inftruant diligenter. Qua in re libel­
lus de miffz ceremoniis adhibeatur, qui noftra
provincialis celebrandi aies epifeopis fignificata
cura confcriptus in lucem prodibit.
erit , illud ijsfi curent , ut in omnibus 8c ur­
bis & dictcefis fuse parochialibus eedefiis, quin­
ta quaque feria, in lingulas hebdomadas, quo- £
Decretum XIII.
ad /llua de more abfolutum ac dimiffum erit,
sniffa de Spiritu fanâo celebretur; incatbedra, In lingulas hebdomadas canonici cujufvis ecli autem , Se 'collegiatis eedefiis proceffionum
dciiz capitulum habeant ; in quo cum quera­
preter ea munus fingulis diebus dominicis obeatur , an fuperioris concilii decreta de divino­
tur.ex aniraoque preces fiant pro optimo iplius
rum officiorum ratione ferventur; an fi qui item
concilii eventu . Hoc idem plane fervetur, ubi
errores in (aerarum czrcmoniarum ritu comm li­
a proprio eptfcopo dicccefana fynodi celebran­
ft lint ; tum legatur pars aliqua earum rerum,
quz de vita 6e honcftate clericorum noftris
de dies indiâa erit.
conftitutionibus przfcriptz funt , vel illarum,
quz catecbifmo Romano, aut aliis item libris
Decretum IX.
csprelfz ad Chriftianz pietatis doârinam , vitzque ccdefiallicz difciplinam te rationem
Clctlns eum in aliquam ccclcfiam vel ad pro-

pen.

t

e

>·7

’’“Λ1*

Concilium Mb DIOLANINSI II.

118

ΑΜ|Κ} peninent : tum etiam in alii· fpiritualis vita A nem ejufmodi candela , cereique pertinebant ,
in alium ejufdem ecdefia ufum , vel ad fua CHRISTI
CHRISTI exercitationibus ipfi vetfentur : idque omne
■
prout epilcopo, capitulive prrfeAo vifumcrit.
etiam vita fuftentationem, arbitratu fuo, conu»».
Quo in capitulo na quidquam aliud quod ad
vertere liceat .
rerum temporalium curam , ac procurationem
pertineat, prius agatur geraturve, quam eat raDtartttat XKll.
Aationis ratio habeatur , qua tota in rebus
fpiritualibus pofita fit.
Qua fu period provinciali fynodo decreta funt
• d tollendos reAorum cede fi a rum in exequiisAe
funere paAioncs , & cxaAioocs illicitas , aut
Duntum XIK
qua fimoniaca labis , vel fordid* avaritia fufCanonici mortui funus, ejufve , qui ejufdem
picionem afferrent ; ea a pleri (que in eam par­
tem accipi animadvertimus , ut occafione and e
ecclefi*, in eave, dignitatem obtinebat , capi­
fumpta, ecdefia, non ferrato piarumconfuetutuli fumptibus a reliquit canonicis fiat ; tum
pro ejus anima falute milia conventualis cele­
dinum ufu , debitis cleemofynii defraudentur.
bretur i 8r unufquifque item canonicus , mini- B Quare epifeopus habita & locorum 8r perfonarura ratione in funeribus, tt exeqoiii, qua pia
fterve ejufdem ecdefia, qui fteerdo* fit , mil­
inftituta It confuctudines laudabiles fibi vide­
ia m itidem pro co celebret .
buntur, arbitratu fuo fervari jubeat facrorum
canonum auAoritatc ; contttmaccfquc compellat
ÜKrtttu» ΧΓ. '
omni juris remedio.
Parochum urbanum agrotantem tt ia qui vi­
cinior eft parochus, te dari in illa regione , ubi
Decretum Xyill.
ager eft, ptafeAus i diocefanum vero itidem
ti vicinior parochus , It plebanus , vel archiCum Chriftian* pietatis rationi illud alie­
prtsbyter, vel prapofitus , in Cujus plebania ,
num fit, ad ornatum templorum adhiberi ea ,
aut archipresbyteratus , prapofiturave finibus
que non modo religionem non excitant , fed
per ca intuentium mentes facile incidunt in focegrotui habitat , ftatim invifant ; cum ejus
dw htrpefque cogitationes; propterra , ne qui»
agritudinem, morbutnve acceperint ; tum poft
crebro ad eumdem veniant : iliaque omnia offi­
•d illa ornanda pcriftromatis aulzifque utatur,
cia preftent , qua ad anima falutem ei turn < C qu* obfcanis figuris intexta fint ; neque item
maxim* neepflaria funt , (acram euchariftiam,,
piAas imagines, te fi g na adhibeat , qu* vel
flt, cum o^us crit , facrum extrema unAionis
Ethnicorum hominum, vel aliarum reruns, loci
oleum idem parochus vicinior eidem miniftret ;
lanAitati repugnantium , formam ac fpecicm
fir* (e ferant ; in omni przterca publicarum
te illius monentis animam Deo religiofis preci­
bus commendet · Ejus mortui fiieus univerfi il­
upplicationum, proccffionumve apparatu i qu*
lius regionis, in qua ille habitatat, prepofituobicqtnarum rerunt fpccicm oftenaunt , ea oc
adhibeantur .
reve, plebanatus, aut archiprcsbyteratus parochi
obeant; nifi foraneus illius regionis vicarius mi­
norem numerum ft a tuendum cen fuerit.
Drovfam XIX.
Primo item poft ejus obitum die , eorum
unufquifque pro ipfius anima falute tnilfe faQu* pallia, aliaque facra indumenta , alta­
crificium faciat . Quod fi eo die pro mortuis
rium ufui ac ornatui addiAa funt ea , ad fedis
fieri ea ecdefia inftituto vetitum fit ; alio pro­
epifeopi, alteriufve hominis ecdcfiaftici , vel
ximo die , quo interdiAum non fit , omni­
laici quavis dignitate prwditi apparatura, aut ad
no fiat .
D funeris cxcquiarumve pompam, aut aliatum ra­
Decem prrterea ad fummum dierum fpatio
tum , qu* profana fint , ufum , five ornamen­
omnes in ecdefiam conveniant , qae eis a cle­
tum nc adhibeantur.
ricorum regionis prcfeâo , aut vicario foraneo
Srcfcribetur . Qua in ecdefia pro mortuo reDeeretum XX.
iore miflasn conventualem folenni ritu cele­
brent : tum fupplicationibus It precibus Deum
Qu* veftes tt ornamenta cujufvis generis ,
5ie fan Aeque orent , ut orbato gregi reAoretn
ad ufum iacrum comparata ^ Bt ecclcfir infti­
are velit juxta cor fuum.
tuto benedici debent , cain miff* facrificio ,
Quicumque vero ejufmodi pietatis officia preceterifque divinis officiis nc prius adhibeantur,
ftiterint , eorum nomine caufave nihil neque
quam folennibus precibus ab epifeopo , vel ab
exigant nec petant.
alio, qui au Aoi itarem habear, benediAa fint.
Is vero cui vacantis ipfius parochialis ecdefia
•dminiftratio commiffa eft, fideles illius parochia
Dterttum XXL
incolas (ape hortetur , ut omni intima animi
pietate a Deo reAorem precentur, qui illiusec- g
Libri facrl veteris te novi teftamenti , volu­
defi* curationem gerere reAe poffit.
mina item fandorum patrum noftr* fidei inter­
pretum, tum feripta etiam ecclefiaftica, quibus
te res te verba divina eonfignata funt, esu tem­
Dmttmt Jfr/.
poris vetuftatc omnino coofampta , ad rerum
Candela, cerei, 8e qua intortitia vocantur ,
tamen vilium ac fordidantm ufum ne ullo pain mortui funere adhibita , fuperioris concilii
Ao convertantur , fed ia ignem potius conji­
decreto (acriftia illius ecclefi* addiAa , in qua
ciantur .
funus fit, sut mortui corpus in fepolturam tra­
ditam eft , fiqua^in mi fla rum celebratione ,
Decrtlum XXIL
\
tt reliquis divinis ejufdem ecdefia officiis fuIllud curet epifeopus, ut ne laicorttm ho­
pererunt , et omnia vel ipfius ecdefia teAori ,
minum *dcs in pofterum sdificentair, quae
vel iis ad quo» ante tilias decreti promalgatto-

ecdc-

»’5

Conchium

M IDIOLANBNJ1 IL

, ΙΛΟ

Awfco eeclcliarutn pariete· ulla ex' parte attingant. Si A
ANNO
CMtlSTl qua vero feneftr* , five cccleliafticarum , fut
JQerrNam XXflf.
CHRISTI
■··»lanarum sedium in ipfis ecclefiaruln parietibus
n»».
•nlunt , unde in ecclcfias confpeAus fit , effl­
Superiori confilio juftum eft · canonicos tc
eant ut duobus filter» poft hujus concilii pro­
alios clericos factis concionibus intereffc, quod .
mulgationem menfibus obftruantur.
cum ab erfdetn non ita praftetttr ut debet > pa­
nis propofitis id efficiendum cenfuimus , quod
juflu tc cohortationibus fieri non potuit. Qua­
Durttuec XXUl,
re canonici cathedralium , tum collegiatarum
Ne in ecdefia laici homines de reh,us protiedam ecclcliarum , & reliqui preterea clerici ,
nu, aut de iis qu* ad ipfam ecclefiam non per­
ii tempore concilii fuperiori· conftitutione pr*tinent , congregatione·, concilia, vel qu* pau
feripto , non interfuerint factis concionibus ,
lamenta publica dicunt, habeant.
aut ad ea· factarum literarum interpretationes,
Γ·^· 4·ι*
Qua vero LugduneaG confilio dim a GreIcAionefve non accefferint , quas ipfis epifeo­
Z7kst*ar Rono decimo, tc nuper a fummo pontifice Pio
pus prafcripferit, mulAentur ejufdem epifcopi
ntf.
V. ad tollenda in ipfis cccleliis cohoquia, con- B arbitratu,
Î'reflui , deambulationes , flr ad earum cultum
incita iunt i in iis prrftandis epifeopus omnem
Dtmt»» xxrm.
vel maximam diligentiam adhibeat. Canonicos
vero, ccclcii*iumve redores, tc alios item, ad
Curet epifeopus, ut qui clericiccttu ecclefia
quot fpedat, in munere , quod ad eam curam
minifterio adfcripd non funt , ii dominicis fcattinet , obeundo négligentes vel contumaces
ftifque lingulis diebus ia parochiali ecclefia, in
panis afficiat , quas illi eadem fummi pontifi­
cujui finibus eorum quifquc habitat, ecclelialhcis finitione fubeunt.
cum beneficium oblinet quod rcfidentiam non
Sique prxterea in iis ipfis exequendis regula­
renuidt, aut in ea , qoa epifeopo videbitui ,
res ncgligei^es cfle animadverterit , illps ad
rcAori operam , atque adjumentum navent ad
ejufdem fummi pontificis in eadem bulih pradivina officia celebranda.
feripeum grivirtime corripiat t
Qui vero certis eccfefiis adfcriptl funt , in
ipfis diebus ad eas conveniant , tc in iis funAtones eas pntftent , qu* unicuique eorum ab
bccrctoc XXO\
epifeopo prafeript* erunt . Si tamen jis diebus
aliquando ad divina officia obeunda , ad iliacIllud interdicat epifeopus , ne in ulli· efcerave in alia· ecclefia· vocabuntur, eo illos acce­
rnofynarum oblationibus , qu* cuivis ecclefia
fiunt, muGca inArumenta , organo excepto, in
dere permittat epifeopus.
ReAor autem in cujus eeclefiam illi conve­
ecclefia adhibeantur ; neve alia fiant vel geran­
tur, qu* domo Dei indigna Gat.
niunt , tertio quoque menfe epifeopo refe­
rat , vel literis bgnifieet, non folum an huic
Ne item puelis eleemolynas eeclefiaram ,
decreto ab illis obtemperetur ·, verum etiam
aut ccclefiafticorum hominum nomine quart,
an ea presenter , qua fuperiori provinciali
tent , id quod non fine earum pudiciti* difeti.
confilio illis pr*fcripta funt, tum de habitu,
mine quibufdam in locis introduâum erat,
tum de tonfura clericali , cum de eorum vitas
confuctudine.

Ottrtt·» xxv.

DtcnCw» XXIXEpifcopuf Ipfe , terrio quoque menfe faltem , nifi jufta caufa impeditus fit , feminaEpifeopus facerdotei aliquot vitae integrita­
rium vifitet i in eoque vifitationis munere , D
te tc fcicntia probato· in urbe defigit , a
adhibitis etiam, fi modo ei videbitur, aliis do.
quibus clerici inferioris ordinis , Ivpc convo­
Ais ic piis viris : tum de magillrorum diligen­
cati , vit* ecclefiaftic* moribus inftituantur .
ti!, tum de progreflibus , quos tc in vir* diEos autem ijifos clericos unlverfos fcmel , at­
fciplina , k in literature ftudiis feminarii de­
que iterum > faltem quotannis epifeopus ad
cus habuerit, accurate inquirat. Idemeettas fe­
ie i'cm convenire jubeat , ut progrtflionei inminarii clericis conltirutionei prrfcribat ) quas
telligat, quas quifquc comm ad 1 iteratum co­
frequenti eorum conventu in finguloe menfe·
gnitionem, tum ad vit* fpiritualis difciplinatn
legi curent j quo frpius repetit* , illoramque
fecerit.
meatibus imprtfla, ferventur diligentius.
XNrrrtum ΧΧΓΛ

*

Aerreraa* XXX.

Ut qu* de facerdotalibus conventibus , In
Diaconi , fubdiaeonl, tc reliqui clerici infe­
diaceli habendis, fcmel fuperiori concilio prarioris ordinis coafeffionem , tc communionem
frequentent , ut fuperiori fynodo provinciali B feripta funt , ea, quoad ejus fieri poteft , re­
de arque ordine gerantur , hac cis addenda
praferiptum cis eft. Confiteantur autem iistan-*
cenfuimus ;
tum facerdotibas , quo· ad audienda· eorum
Ne laccrdotum conventu· fefti· ii· diebus
ronfeffiones idoneo· epifeopu·, tc in urbe kia
habeantur , quos coli ecclefia precepto 1 n fi i tu­
dicecefi comprobabit t dummodo talis fit nu­
tum eft ; nec vero illis diebus , quorum prrmerus ejulmodi facerdotum, ut confiteri volen­
cipua celebritas in locis agitur , ubi is conven­
tes dcleâum habeant inter illos . Sacr* vero
tus iis iplis diAus futurus effet . Parochus ve­
euchariftia communionem io propria parochia
to ecclefi* , in qua ejufmodi congregatio fu­
vel in alia ecclefia , quam epifeopus ftituet ,
tura clt, die dominico, qui illam proxime an­
diebus frftis percipient , idque in mifla folemtecedit, ejus habenda tempus populo fignificct,
ni, Ii modo eo loco eoque die celebrabitur.
cumque hortetur , ut illo ipfo dic ad ecclefiam
Illius autem rei fidem tertio quoque menfe
conveniat, tum ut orationum, qua Jc pro vivis tc
epifeopo exhibebunt,

/

pro

in

CoKcitrvM

Mid loUNiNii

IL

r*a

A)IHO Pf® mettait ibi fiant, particeps Gt , ac indnl- A tie, epifeopi judicio id permiflam eft, fataliste A
CBKisTI H«ti·· dierum quadraginta coofequatur, qua
ab eodem feriptis data.
CNtlSTI
■ >·«

«b unoquoque epifeopo in fua dinscefi illis
concadendam decernimus, qui divinis officiis,
tone celebrandis, intererunt ) tam etiam ut fa­
ciam concionem audiat , qu· eo tempoce in
miflto celebratione habebitur . Qii· vero qunftionum explicationes fingulis menfibua haoita
in ito ipGs conventibus erunt , & G qua pro­
terva qunftioncs in illis ipfis disputationibus
inciderint , que noa fatis tum explicata fint,
eu omnet, literie confignatas , vicarii fora net
quamprimum ad epifeopum mittant i cujus ju­
dicio illa, vel explicata, vel comprobate, in
codicem , ejus rei nomine oonfodum , quem
vicarius forancut cuftodiat, referantur. Et eo- B
rem conventuum prosreflu fi vicarii foranci
Animadverterent facerdotes qoofdam ad doArina ftudia , in quibus mat ime vetfari de­
bent , defidiam quamdam , vel negligentum
adhibere ; eos ad epifeopum deferant , cujus
auâoritate illorum culpa , ut opus erit , oc­
curratur . Ut autem in iis ftudioeum cxcrcitatsonibus unuiouiique (acerdos majores progreffus habere poflit ; in qua parochia quinque faltem facerdotes erunt , eoa in lingulas hebdo­
madas bis ad privatas inter fe ftudiorum difeo·
ptationet parochus convocet, in quibus vel ali­
quam catechifmi Romani icâioncm tradent (
vel quoftiones aliquas de confcientis cafibus
explicanti vel hujus, loperiotifve concilii pro­
vincialis, aut dirxcefano fynodi , quam eorum
eplfcopus habuerit , partem-aliquam ftudiofe
legant. Quod li ei parochia prope erit aliquod
regularium raonalfrrium f ubi aliquis (it ad faerarum literarum ecclefiafticarutnque rerum ex­
plicationem aptior , curent etiam illius opera
atque ftudio adjuvari.
Ad har privatas facerdotalis Audii exercita­
tiones, clericos etiam, qui intra illius parochia
fines habitant, adhibeant; ut eos rerum ecclcfiafticarum cognomine inftruâiores ia ecclefiis
habeant ,
Quicumque vero huic privato conventui ioterelTc reculant , eum parochus ad epifeopum
deferat, qui quo maximo poterit ftudio, curet D
Ut huic decreto obtemperetur.

Dxrrsrow XXXI.

Ne libris item , de mufico cantu obfccxnc vel
parum pudice feriptto , illi utantur
Ztocrrram X X X III.

Quoniam fuperioris concilii conftitutione
vetitum eft quo tempore vel factorum, vel fu­
neris , excquiarumve caufa in unum clerici
conveniunt , non plurea ad menfam , quam
fex , cofquc clericos adhiberi ; id cum multis
locis facile pruftari non queat , propterea
quod ecclefia fxpe longius inter fe diftent,
graveque fit clericis , de itinere feflis , mane
ad ecclefiam luam reverti , ideo liberum lia
parocho tui convivas habere , quot fane in
menfa adhibere par elfe judicant ; Sc pro tem­
pons ratione laicum etiam hominem , quem
Chriftianx pietatis ftudiofum Sc facerdotali conviâu, confuetudiaeque dignum norit , a men­
is non cxcludetc , modo ea ferventur, qus in
parochialibus conventibus , de frugali, cjericahque modeftia nofttfk conftitutionibus prsfctw
pta funt i tum facra item leûio in menfa per.
petuo adhibeatur.
Quod vero de menfa frugalitate tc fcrcu
lorqm numero aliae fuperiort concilio decre­
tum eft , id omnino lie ferretur , ne etiamli
vel univerfitati, vel cuivis alii , pado , confuetudineve , aut ultima quavis voluntate cer­
tis quibufdsm diebus cioum a facerdotibus
parati oporteat ; io eo ab illa decreti tatione
ullo modo difcedatur, nec facra leâio in mea
ii defit.

Decreram XXXIV.
In quibus ccclcliarum edibus ad reftoris ufum Sc domicilium conftitutis , Sc Jxici prztcrea , facultate impetrata , .habitent , jn iis ne
propter nuptias quidem faltetur , neve corner­
ai» aut ipcdacula agantur-

Decretum XXXV.
Epifcopus clericum alienum , qui. in propria
diceccfi deliquerit Sc ad fuam ditrcefim confu­
gerit , proprio illius epifeopo petente , <.· libi
dc clerici, qui deliquit, citatione tc contuma­
cia, aut condemnatione fidem mittente , com­
prehendi Sc ad ilium mitti curet , idque fumpcibus petentis ·

Ut quod de mantelletti ufu alias provincia­
li fyuodo per nos decretum eft executioners
habeat , decernimus , ut ne quivis alii , nifi
abbates > referendarii dc protonotatii eo bre­
viori utantur, quam tunica talaris interior fit.
Dscrrrsw XXXVI.
Metropolitans autem noftr» Ce aliarum hujus
provincia cathedralium ecciefianrm canonicis,
Qui impetrata ab ecclefia difcedendi facul­
prepofitis item tc aliis clericis , ccclefiaftica,
tate , aliquamdiu abfuerit , menfis faltem fpaaut doâoratus dignitate pnudttis , exterioris
tio, poftquam redierit , epifeopum de fuo ad
tunics , feu mantelli ufum concedimus , quod
ecclefiam reditu certiorem faciat ■ quod fi netamen Interiorem tunicam talarem longitudine E glexerit, perinde ccnfcatur ac fi non legiti­
adsquetme abluerit.
Rëliquis autem clericis, qui hoc decreto no­
mina tim expreffi non funt, mantelletti tc man­
telli ufu interdicimus
TITULUS Ill.

Drrrrraw XXXII.
Clerici in eo officio ne fc exerceant, ut ullas
mulieras etiam quavis dignitate illuftres , do­
ceant legere , feribereve ■ aut canere, aliove ciajufvi, generis mufico inftrumento fonare , nifi
Ü funt, quibus state , moribus & vita proba-

Cmcil. Oner,!. Tan. XXUV.

QJJ *. .A D
ΒΟ\Λ ET JU\,4
cetltfiurum, prwwsafax/scsnnw uttituuc.
Decretum E
U i deinceps «clefiaftici beneficii pofieflioncrn adipilcctua , eju. beneficia titu-

Q

F

Ium

iZ3

M“,‘Concilium

Mbd IOUNJNJ» II. "TiVir"· 1*4

ANN(J lum ctiam ante non monitu» , ad menfem or- ? , ecclcfi*, aut facrifti*, aliive pio loco folvat ; — ” · '
CHRtsTI diuario fuo oftcndat : quod fi fecus feccnt, diin pofterum illa ita irrveiur , ut li ei preben- ^hrisTZ
■ >»».
midi» parte fuAuuœ 8c proventuum unius anni
de onus pcnlioms feu rvfervallonis (ruAuum
ija».
mulActur , qui ex eo beneficio finguhs annia
omnium , alicujufvc partis eorum impofitum
fierctpiuntur ; turn omnibus juris remediis titueft , is pro tata folum fniâuum , quos libere
percipiet , folvat ) fidejuftore tamen caveat ,
um exhibere cogatur.
fe reliquam item fnidtuum illius pnebende
Dtcrfttm II.
partem loluturum quamprimum vel morte ■
vel concelfu , remiftioneve eju^, cui fruétus
Caveant epifcopi , ne paflim atque indiftinreiervati funt, quive penfionem obtinet , adiAc omnes beneficiorum ecdefiafticorum celfiopifcctur . Eam vero frufiuum partem , quam
nei admittant ; fed fn lia folum cafibus , qui
folvere debet, nc folvcie prius cogatur, quam
ktl.apnii» fumml pontificia Pii V. literis expretfi lunt ;
illotum percipiendorum dies venerit ; fed aut
fidejuiTortm det , fe eo ipfo tempore ftatim
■ !<«.
mcmineiintquc excommunicationem > que cafoluturum , aut epifeopus apud aliquem iHoa
rumdem literarum fanâionc contrahitur , apoftohcc fedi refervari.
J
I ' fequeftri nomine aderrari curet , donec quod
piis illis locis debebitur, pcrtolutum erit. Cu­
ret epifeopus , ut fruâus Sc cujuivis generis
Dtcrttum IIIproventus , ad facriftiam pertinentes , ne in
«
alios fumptus , nifi in ipXus facrifti» ufum
Scie 14,14.
Sacri Tridentini concilii auâoritate , ea cathedrahum & collegiatarum eedefiarum ftatuta
erogentur ; ideoque quotannis cognofcat, quo­
conftitutionefve quafeumque > etiam jurejuran­
modo diftnbuti ,
quas in res erogati illi
do 8c quavis auAoritatc communitas , confuefint ■ Liceat tamen eidem epifeopo de capituli
tudinelque illas , etiam immemorabiles , que
confilio eos fruAus in fabrics, vel rei alterius,
etfi minus expreflam limoniam, ac fordidam ta­
ad eam ipfam eccleliam Ipeâantis , ufum ali­
men avaritiam pre fcferunt, antiquamus, ab­
quando convertere, li modo faoriftiz minus tunc
rogamus , atque nefeindimus , quibus illud inopus efle judicarit.
duftum eft , ut qui nuper in canonicorum ca­
pitulum , aliorumve ecdefiafticorum hominum
Dtcrttum V.
collegium adferiptus , capituHquc, aut Collegii
judicio ad ea canonical ia > aut alia , qua ad 1 Ne ecdefiafticorum beneficiorum bona pa­
tronis, neve item cis , quorum ceflione ca be­
cos pertinent , obeunda munera idoneus com­
probatus eft ; fu tamen menfibus , qui pro­
neficia obtinentur , neque illis prsterea , qui
bationum nomine vocantur , choro. infervire
primo , fecundove consanguinitatis gradu cum
ante debeat , quam diftributiones quaicumeifdem junAi funt , ne per fuppofitas quidem
que , etiam quotidianas , percipiat ; aliifque
pertonas , ae ne ad breve (ane tempus locari
canonicis , vel aliis ejufdem collegii homini­
liceat , idque nifi cognita prius ccclefic utili­
bus accrefcat ; que portio fibi , eo temporis
tate epifeopus data (criptis facultate cunceffe(patio infervienti , jure obveniret . Illudque in
rit. Quicumque (ecus fecerit , frudibus unius
perpetuum jubemus, ut in alicujus eccleiise ca­
anni mulftetur , quos ex eorum beneficiorum
nonicorum capitulum , aliudve ecclefiafticum'
pnediis bonifve capit.
collegium cooptatus , cum admiffiis comprobaInquirat pretered epifeopus diligenter , an
tufquc erit ad muneris fui funâioncs , is ftaaliqua fimooi* labes contracta inter eos fit.
tim particeps fit refidentist fruAuum , quotidianarumque diftributionum ■ que ab iis , ad
Derrrraw FZ. .
\
quos fpeâat, eidem preftentur pro ratione ca- . 3
nonicarum horarum , quarum officium deinceps
Si canonicorum , aliorumve ecdefiafticorum
S
in ecclefia ille obierit.
hominum collegium , aut moniales , aut alii
. Quicumque illas conftitutiones , ftatuta , &
quivis homines , nulla legitima fuperioris au­
„
confiie.udines hoc decreto abrogatas fervarint,
ctoritate , bona ecclefiaftica permutarunt , vel
contra eos fimonia poenis , que canonum jure
alio quovis pafto alienarunt , aut in pofterum
8c (ummorum pontificum conftitutionibus ftatuid committent, cogat epifeopus tum eos , qui
te funt , ad Tridentini concilii prefcnptum
alienarunt, contra illum agere, qui talia bona
detinet, ut ea reftituat -, tum detinentem com­
agatur .
pellat,, ut ipfa una reddat cum fruâibus noa
Ne huic autem decreto fraus fiat , hoc (la­
jure perceptu · Quicumque hac in re fibi noa
tuimus, ut quoties is , qui in ejufmodi colleobtemperarint, ex» anathemate feriat , aut in­
Sium cooptandus erit , ejufdem collegii prefe:um convenerit ad fe probandum , nujus pro­
terdicat , ex canonumque fanâione aliis pr*tcrea pania afficiat ; ac permutationem item
bationis examen intra odo dies de eo habea­
tur: alioquin probationis jus epifcopi fit. Quod
eam , aliamve quamcumque alienationem irnfi o&o illis diebus, habito examine, is proba­
tam , planeque nullam declaret.
tus non Iit , fibique perfuadeat id injufte faAum elfe, ad epilcopumconfugiat, qui, habi­
Dtcrm·! I'll.
tis de eo esaminis queftionibus , fi injufte re­
pu Ifam illum tulifle animadvertit , capitulum ,
Bonorum ecdefiafticorum qtuevis alienatio ,
collegiumvc compellat ad eum recipiendum .
ea lege confcAa, ut fuperiona auâoritate mu­
niatur, fi is, cui alienata funt, antequamconDrrrrraas It'.
traâ* alienationi ejufmodi auAoritas acce(Te­
rit, in eorum polTcffionem ingreflus eft , irri­
Quibus in ecclcfiis ea vel conftitutio , ve!
ta , Sc nulla ab eptfropo declaretur ; Sc qui
ca poflidet , a poffeflione ftatim amoveatur >
conluetudo eft, ut canonicus nuper creatus quos
fruâtis prebends fu* primo anno percipiet ,
Sc qui przterea alienant, ex canonum faa-

cos omnes, vel aliquam coram partem fabric·

ftioac puniatur.

Λ-

7

. - -

Ilf

FlU J V.

rt

If

Λ

.

tr

CONCILIUM MEQIOLANnNSB IL

MAXIM1L1AMUS U.

imfas.

, - Z

1

id ei, qui conduxit , folvi opo rteat, bzc ini- anno
ANNO
ta locationum pa&io , ne jus tribuat faciendi CHMSTI
CHKISTI
impenfas, in quovis adificii genere utiles, nifi
'***·
EcdeGiftica bona quovis aomiqe aliénais,
If*»·
eas quz majorem fummam non excedant, quam
quacumque ratlune ad ecclefiam redierint ,
illa fit, quam conductor retinendo fingulu an­
ctiamfi alicujus ecdefie bonis incorporata non
nis , quibui firma eft locatio , tertiam partem
lint , ne tamen amplius ad longum tempus
ejus , quod locationis nomine Coivere debet,
locentur, neve quovis nomine alienentur, nifi
recuperare poflit . Eam autem ipfam tertiam
illud vere tunc ecdefis utilitati aut necefltupartem quolibet anno retineat , quoad quid­
ü fit.
quid -erogant, ipfc recuperet.
Si quz vero impenf* , ad ufum neceflarium
bttrtttm IX·
pertinentes , fadss fint , ad quamcumque fum­
mam perveniant , tum ob ejufmodi impenfas
Locatio bonorum ecdefia ft iconi m ad longum
conduaor eadem ratione partem tertiam ubi in
Itf ‘f. i» tempus faita , tpum es Tridcntini concilii ausrfam. «. >. Aoritate recognofcenda erit, ne eplfcopus , qui
lingulos annos retineat. Sin autem ad fumptus ,
bona ipfa locant , quire ejus locationis cotn- B qui neceflario fadi funt, recuperandos non fa­
tis fuerit ea tertia pars ; ne , completa etiam'
iniflarius aut executes fuerit, caufam dijudicet,
locationis die , a prediorum poflcUione i qui
fed hujus locationis recognitio ad epifcopdm
conduxit , antequam ei fatistxdum fit , amo­
viciniorem pertineat, tum ad eos qui his loca­
tionis caufis recognofcendis in ejufdcm epifeopi
veatur : fed eccleliz reduti liberum fit , atqcc
vicinioris dicecefi przfeâi fuerint.
integrum, aut comparata aliunde pccuni», aliave quavis ratione ipfa przdia de condudore
Drcretans X.
redimere, aut eadem illi Iph condudori iterum,
cônftntiente epifeopo, locare; idque tot annn
Ut bonorum ecdeluflicorum , quz vel -in
(altem.-, ut tertiam partem ad minimum in Cin­
emphjrteufin tradita , vcl ad longum tempus
gulos annos ejus rei retinendo , quam locatio­
alio quovis nomine data funt, memoria, quo.
nis nomine folvit, id omne, firma adhuc loca­
ad ejus fieri poteft , confervetur ; eccleliaflicus
tione, recuperet quod ipie erogarit.
Si vero qui his conditionibus conduxerint,
quivis homo , cui aliquid in lingulos annos
eo quo vis nomine folvitur , cum primum id
tertiam iplam partem quotannis non retinue­
exiget , notarium adhibeat , a quo inftrumen- C rint , ne jus fit eis ab ecdefia , nec a redore,
qui fuccedet , partem, quam non retinuerint,
fi tide teftatum fiat quidquid ab eo , qui folrepetendi ; fed eorum culpz adicribatur.
vere debet, jlle acceperit ; & cujus fundi, vel
vinee, vel prati, vel edium , aliarumve rerum
In iis etiam locationibus, quz a redortbus,
ecclefiafticarum nomine exegerit , idque , niti
jam ad tempus , ita mitz funt , ut conducto­
qui ea ecctefiaflica bona conductionis nomine
res przdia meliora faciant ; hujufque padro­
nunc poiUdet , illum tamquam direfium illorum
ni· e vi atque ratione zdificia farta tcdaqoe
bonorum dominum notam publici fide recogno­
funt , vel in pofterum condudorts iumptibus
verit .^eadem diligenti, ut fupra, defcriptione
meliora reddantur ; hos fumptus , quos fecerit
pizdioium adhibita.
conductor , ea ratione recuperet , quz a nobis
Quod ii quis clericus, cujus hoc intereft, in
hoc decreto pizicribitur : nili conventum fit,
hujus rei cautione adhibenda negligent erit,
ut breviori tempore folvantur , quam a nobis
dimidia parte fruCtuum unius anni mulitetur,
ftatutum eft.
quos ex eo beneficio confcqueretur . Quz au­
Quod fi is , qui jam conduxit , tt przdia
tem hujus ret caufa , vel confefltones , vcl re­
meliora fecit , tertiam eam partem retinere
cognitiones inftrumcnti (idc conficientur ; ea- D nolit
fed una tantum fututione fibi rcftitui
tum exemplum ille clericus, ad quem f pedat,
velit id omne quidquid jam erogarit , par­
(patio mentis epifeopo tradat in archivo al­
tem illam, quam fibi retinere licet, apud ho­
ienandum .
minem aliquem , cui tuto committi poflit ,
quolibet anno deponat , ut fperari aliquando
poflit , przdia ipia ecdefiaftica rccupetati ali­
D tertium X I.
qua ratione pofle.
Ufu & diuturna coniuetudine compertum
Si verg conductor eam tertiam partem non
eft , quantum ecclefiis detrimenti damnique
depofuent, fed reâori ecc le fi z fo Iverit ; reitor,
fzpe importet illa prediorum ecclefiafticoqui fuccedet , illam ab eo repetere poflit , aut
rum locatio , qua an certum tempus padioin rerum , quz meliores fsdz funt , rationem
nibus iis miri folet , ut meliora reddi liceat,
referre; reâot autem, qui tertiam hanc partem
ac interdum ea conditione , ut qui fumptus
temere receperit, dimidia parte trudtuum, quos
fadi funt , ne poflint ■ nifi in ipfo extremae
quolibet anno cx ipfo beneficio ecclefiaftico
locationis tempore , recuperari ; 8c qui item
percipit, lingulis annis muldtetur.
conduxerint , ejici amoverive a poflcUione ne E
Si qui przterea , ob fumptui in p red iis quipoflint , nifi quidquid in illis melioribus red­
bufvis eccletiafticir faftos, creditores funt; ca­
dendis pecunias erogarint , quidquidve fum­
que przdia non ipfi , fed ecclefiz icitor quavis
ptus fecerint, id omne receperint . Quare nos
ratione poflidet , nr ea hypothecz diutiusfint,
ecrlcfiarum utilitati coofulentes , de huic rei,
( id quod mutua quadam collufione aliquan­
unde tantum detrimenti , tantumque incom­
do fartum eft ) »fl nae ipia re id curet epiicomodi ipfis ecclefiis accidere fzpe folet , quan­
pus , ut eadem tertis partis annua iolutione»
tum in nobis eft, occurrere valentes , ita ftaquidquid in fumpfus erogatum eft , etiam itut itimus ;
Cubui fequcQri nomine depolitis , aut alia ra­
Quacumque ecclcfiafticotum przdiurum eo
tione cu rcftiftutur.
locationes ad certum tempus in pofterum pado
Liberum tamen Gt epifeopo in
omnifient, ut illa meliora reddi liceat, & quiaquid
nibui, fi quando pro beneficii tenuitate» ahave
ia illis farciendis reftitucndifve erogatum fit,
jufta caula » ahqujd minus tertia ea parte preferiF
2
pta
Concil.Gmtrti. Tom. XXXIV.
Drcrff·*»

VHL

x*7

Concilium Med

IOLANBNII

IL

118

AjriVO pt* in fingulos anno* folvi aut retineri confuc- A farum nomine rcliAa , aut legata funt ( vere aWNO
przftari non potuifle .
CMUST1
CHKIST! vent, id arbitrio fuo fcriptis concedere.
il·»·

Ut veto hoc decretum omnibus notura fit, ac
plane perfpedum , illad noftr* audoritate vulSariter redditum, *b omnibus 8c fingulisurbis &
iacefis parochis, Sr fefto primo die, poftquam
ipfi acceperint, publice in eorum ecclcfiis lega­
tor , ac populo frequenti recitetur.

Epifeopus vero in parochiis , ubi opoa erit ,
duos probate vit» homines , pietatis amantes ,
8r auctoritate ptaditos deligat, quorum opera ,
Audio , atque adjumento ad piorum, locorum ,
purumque caularum jura periequenda utatur ,
quoad expedire vifum fibi erit.

Decretam X IL

Decretam XV1L

Quibus cancellari» cpilcopalis uunus comm iffum eft, ipfimet in ea officii exercitatione verfentur ; ft negotiorum tamen multitudo poftulat, alios , epifeopi judicio comprobatos , libi
in auxilium adhibere liceat.
B

Ne notarii, qui tcftamenta, codicillos, aliafve tabulas dc rebus, qrue piarum caufarum no­
mine légats rclidzvc funt, vel ipfi rogaticon.
fcripferunt , vel ab aliis conficriptas apud fehabent, magnos nimis labores in iis omnibus con­
quirendis Tuftineant ; neve fi id quod ipfis As­
periori concilio przfcriptum eft, omiferint, ex­
Decretam XIIL
communicationem, eodem concilio propolium,
\
Epifeopus, qui caulis jure permiflisfubfidittffl
fubeant ; idcirco illam fandioocm, piarumcau­
caritaiivum exadurus eft , antequam illud li­
farum nomine a nobis editam , ita interpreta­
bi perfolvi curet, clerum, ejufve procuratores,
mur, ac moderamur, quo faciliorem etiam exa­
aut negotiorum geftores convocet , eifque cum
cutionem illa habeat .
caufam exponat , quamobrem illud petere at­
Quicumque notarii fciunt, ferogafos, tcfta­
menta, alialve ultime voluntatis tabulas de re­
que exigere cogatur , tum humaniter eofdem
cohortetur , ut fibi fponte fubveniant. Ne
bus, piarum caufarum nomine relidis , confe«r2bw.* *cro majorem fummatn libi folvi curet , aut
ciffe, nifi fex menfium fpatio, poftquam tefta­
patiatur , quam Benedidi duodecimi conftitutoris mortem fcicrint , illa epifeopo fignificatione, cujus initium eft; Vas eledionis ; przlrint, quücumquc in ipfis tabulis a fe confcriptis
criptum eft : idque nifi confuetodinis ratione
legata pia fada fint, ii excommunicationis pa­
aliud obfervatur . Qui contra fecerit , hzc ei C nam iplo jure incurrant .
poena fit , ut 8c reftituat quod perceperit , 8e
Qui vero in pofterum ejus generis tabulas ,
aliam pretere* poenam jure cxprclfam luat fu­
teftamentave fcriplerint , eamdem panam ipfo
perioris arbiuitu ,
fado fubeant ■ nifi tribus poil menfinus , quam
teftatoris mortem cognoverint, pia legata , re­
lidave, epitopo denuntiarim . Hoc autem de
Decretam X IF.
fex tc trium menfium fpatio decretum vim tan­
Cum primum aliquis hujus provinciz epifeo­
tum habere ftatuimus , cum primum concilium
pus mortem obierit , archivi epifcopalis clavi*
hoc in lucem emiffiim erit, ac promulgatum.
Ut autem notariorum, qui jam mortem obie­
notarii publici fide, una capituli vicario, alte­
ra uni de capitulo, ad quem vel officii ratione ,
runt, exemplaria, & quevis alia feripta , qui­
vel coofuctudine pertinet, fi que nemo talis eft >
bus res, piarum caularum nomine relid» , aut
alii antiquiori relidenti tradatur; ab eifdemque
legatae, notat», ac defeript» funt , conquiri
una 8c item altera aflervetur, quoad alius epif­
Îioflînt : epifeopus propofitis etiam panis 8r cen­
eopus creabitur , cui illas reftituant , Sc ratio­
aris , eam quz fibi facilior videbitur, ineat rei
nem de fcriptis in inventario notatis, eorumque D pcrficiendz rationem. Qui notarii pnetcrca ex
cuftodic commiffis, cidcm-rtddant.
fuperioris concilii decreto excommunicationem
fubicrunt, epifeopus eos abfolutionem humili­
Decretam X P.
ter petentes a cenfuris abfolvat, fi modo ipfius
epifeopi arbitratu ante fatisfccerint , ad decreti
Nonnulli homines ad id temeritatis fzpe ve­
hujus przfcripium .
niunt, ut clerici monui bona invadant, unique
cum iis illa frpe, quz etiam ecdcfiz miniftris,
Decretam XP1IL
in mortui locum fuccedentibus, debita funt,. 8c
ecclefi» item, cui, dum in vita ille effet, inferProhibeat epifeopus , ut bona, cenfus , pro­
vicrat, bona facrilege fubripiant ; quare poena
ventus , aliaque ejus generis, quz ad ccclcfiarum fabricas quavis ratione pertinent , ab ca­
excommunicationis lata fententiz vetamus , nc
clerici mortui , qui dum viveret ecclefiafticuaa
rum przfedis, aut miniftris ad alios ufus aver­
beneficium obtinebat, bona, ad ccdcfiam ejufve
tantur quam inftitutum eft, aut certe debent.
miniftrospertinentia, quilquam temere invadat
Idem prztcrea ex Tridcntini concilii przfcripto
atque auferat . '
£ fabricarum redditus in ulus ecclefi» neaffarios
aVque utiles , ut expedire magis vifum fuerit ,
Decretam XPL
erogari curet .

Neres ultimarumve voluntatum executor , fi
qu» piarum caularum nomine legata relidave
lunt; ca anni fpatio ad fummum, aut tempère
ab iplo tcftatore przfcripto , noir przftiterit ,
abepifeopo, ut ratio juris poftulat, parris, ipfo
jure cooUitntis, omnino cogatur piam teftatoris
voluntatem explere. Ne vero prslcriptum illud
vel a jure , Ivel a tcftatore tempus ab epifeopo
prorogetur, nifi libiconftiterit, qu<carumcau-

Decretam XIX.
Qui bona ecclefia, hofpitalium , aliorumve
piorum locorum, five folus, five una cuinaliis
adminiftrat : fi vel ipfc , vel per interpolitam
perfonao» ca emerit , aut emphyteutis locationifve·- nomine conduxerit : ab cp adminiftrationis munere ftatim amoveatur : nec dignus
<n pofterum ccnfcatur, cui talium rerum procu­

ratio.

ii*··

U9

Concilium Mi dio l aninsb IL

~anno mi® , admiaiftratiove demandetur : cum coque A
CHRISTI prrtcrea ex juris prxfcripto agatur.
·>♦»·
Dttntaat XX.

CAPITA

tjO

QU Æ D A M

as·».

AD MONIALES PERLINENTIA.

Epifeopus id fcdulo prohibeat , at qu· fa­
brics, hofpitalia, fodalitares, it que alia cuCtfat I.
jufvis generis pia loca inftituta non hint ad pe­
cuniam mutuo dandam, eorum adminiftratores
Ç\ UOD de certo monialium numero lingu''C.lis monafteriis conftituendo Ttidentina
ne ulla caufa fpecic ettiquam homini , ncc
etiam univerfitati loci , aut viciniis dent mu­
fynodus decrevit -, quodque item lunamus pontifex Pius V. dc monialium , etiam carum qua
tuo .
Quod fi ipfi adminiftratores mutuo vel de­
converts dicuntur, claufura , literis editis, fan­
ait -, id utrumque epifeopus quam diligentiflime
derint , vel , quod gravius cft , ab iis locis
tumpfcrint , ab earum adminiftratione ftatim
poteft excqui curet. Quod u aliquid obftitent,
amoti tint, indignique cenfeantur, qui per fex B quo minus illud a fe prsftari queat ) ipium fumannos illorum, aliorumve piorum locorum ad­
mum pontificem fex menfium fpatio confutat ,
idque exequatur , quod fibi «a de re ab illo
min tft rationem gerant. Tum etiam illorum pro­
fectus , quovis nomine vocetur , qui huic rei
referiptum erit .
confcnfcrit, excommunicationis prxaam fubeat.
Hancquc i piam in iis excqoendir diligentiam
a régulai ibus prsftari idem fedulo ftudest.
Decreram XXI.
Capar 1L
Ne quifqoar· pecuniam apud montes pieta­
tis deponat , vej eidem mutuo det , ut inde
Ut Tridentins conftitutioni , qux cft dc realiquid, ne minimum quidem lucri, aut ejus,
formatione regularium capite decimofexto, fiaus
quod intereft nomine percipiat . Qui vero ex
nulla fiat; illud epifeopus , poena anathematis
paâo quidquam ea caufa perceperit, quod mon­
fc dantibus & recipientibus propolita ■ in-rrdicat, ne moniales , aut puella qux regularem
tis pieutis pecuniam vel mutui , vel depofiti
nomine dederit ; cum eo tamquam cum tifuhabitum m ettum monafterio fulccptura cft ,
rario homine agatur ad juris preferiptum.
C parentibus, vel confanguineis , vel curatoribus,
Que prtterea de montibus pietatis decreta
ncc vero ab aliis , qmbjfs ipfi ob id fponfione
fuperiori concilio funt , ea epifeopus obfervacaveant, pecuniam mutuo, aut depofiti, allove
ri curet vel diligentiflime ; compellatque illo­
Îliions nomine fumant , antequam illa ptofef*
rum . inftitutiones fibi ab adminiftratoribus
lonctn regularem confecerit.
oftendi atque exhiberi Epifeopus prçterea tum impenus rftimet ,
qux &.* in religionis ingretlu , & tempote proDtcrttam XX11.
tcilionis fieri (olent pio vellitu , aut pro aliis
rebus, ad ipfins puella , vel monallcrii ufum
Sodalitates quafcutnque, feu cpnfratrias, qux
commoditatemve pertinentibus ; tum pecuniae
difciplinatorum nomine roctntur , epifeopus ,
etiam fummam pipfcribat , quam puella ali­
ut Tridentino concilio jiiffum cft, vititet ; limentorum nomine monafterio det; nifi cenfus,
brofquc vel conftitutionum, vel meditationum ,
aut alu bona immobilia , quorum annui fruorationumve, fi qui in eifdem extant, ftudiofe
âus , ejufdcm judicio , ad ea alimenta fatis
rccognofcat, ne quid falfum , commentittumfint , monafterio attribuantur.
Ve, aut apocryphum in illis iit ; A fi qua in- D
Ea autem omnis pecunia fumtna, eo nomine
venerit, qux emendationem defiderent, illa vel
ab epifeopo decreta, re ipia apud certum homi­
omnino tollere, vel emendare curet.
nem, fic virum bonum deponatur, qui profeflioEfficiat prpterea ut confreres , etiam nomi­
ne confcâa, illam ftatim monafterio tradat, ut
narim non vocati , ad ftatas 8c folennes prodecretum cft fuperiori concilio .
cefliones accedant , calque reâe atque ordine
obeant ; utque non mercede conduiti, fed pic­
Ctfot 111.
eatis gratia flagella fibi adhibeant.
Eaidem item confratrias in eam priftinam
Facultas fuperiori concilio permitia , ut mo­
difciplinatorum regulam redigere curet , qux
niales oiganilta tonandi artem , epifeopi concefjutTu noftro recognita 8c emendata , 8e hujus
iu, docere poflit, abrogata Iit, atque ita, ut ne­
temporis rationi accommodata , ad communem
mini, nec viro, ncc femine, etiam cujufvisfucarum fodalitatum ufum edetur.
penoris facultate , ad monafteriorum quodvis ac­
Si qua vero hoc decreto praecepta illi vel
cedere fas fit ejus rei caufa : fed qux monialis
contempfcrint , vel neglexerint , aliaque non
vel organo fonandi, vel mulicx artis perita cft,
obierint , qux ad eorum fodalitacis officium t alias moniales inftmere poterit.
pertinent , pro rei gravitate feverius ab epif­
eopo corripiantur : fin autem emendari nulla
£·«
ni lut ititet* ftrtimet ■
•lia ratione poterunt, eorum fodalitatcs extinguantur ejufdem epifeopi judicio .
Dtertium I.

Quacumque

his nothis, aiiifque fuperion fynodo provinciali cdnjs conftitutIonibus decrettfvc fancita iunt, ea omnia in tua
quifquc epifeopus dirxcefi ^iligcnter oblervct ,
tc ab aliis , quorum intereft , I.rvanda caret
amnibus juris remediis .
Ut autem , qux in hac i-Oviriculi ynojo

Cent. Gtnentl. Tum. XXXIV

chruti

F

5

dccrc-

y,n, (Jtu
4-Xal joaU
*>**·

t,u. 1(

Concilium Mbdiolanbnse HI. ""ΛΕΓ*·

tji

ANNO d'cct* ^αηι * *d et przûanda , ulla ignoran- Λ
CHI ISTI ti« excufatione nemini hujus provincia homini
i>·».
uti liceat ; illud edicimus , ut quo primum die
in lucem emifla , ad noftr» metropolitan* ecclcliz valvas affixa erunt, tunc duorum menfium ipatio omnes fe tc hia decretis, Be fi con­
tra quidquam admiferint> poenis, ac mulâis,
que in eis conftitutz funt , obftriâos effc
friant.
Ab eo etiam affixionis Be promulgationis die
tempus eorum decretorum inchoari decernimus ,
quibus tertio ptzlcripto dierum fpatio aliquid
przftari juflum eft.
Unufquifque prztcrea epifcopus ea omnia in
proxima dicecelana fynodo legi ac recitari ju­
bebit, Be, fi ita expedire ccnfuerit , fuz etiam B
cathedralis ecdcfic 'valvis proponi ; quo ftudiotius omnium animis przcepta eorum tra­
dantur .
Singule item & cathédrales , Be collegiate,
8e parochialcs cccleliz hzc ipfa decreta , certo
loco recondita, perpetuo affervari curent.

Decreeiu» IL

H*

erit, quam alia Mediolanenfis provincie if au- anno
dus habeatur; ejus difficultatis, tum omnium, CHMISTI
que in iplis decretis tradita funt, interpretatioijap.
nem, 8e explicationem nobis refervamua > falva
frmper ledis apoftolicz auâoritatc.
Danvrum

Ili

Qpa debemus humilitate Be obldientia, fanftz ledis apoftolicz omnium ecdefiarum matris ■
&r magiftrz judicio , atque auctoritati, omnia
Be lingula quzcuihquc in hac provincial! fynodo iancita , decreta , aâaque funt, iernpcr craendanda Be corrigenda fuojicimus.

«

Deereflem /Z.
Quoniam denique ob publicam hujus provin­
cias & privaram etiam uniulcujufque ecctefiz
utilitatem a fummo Romano pontifice multa
petenda lunt , decernimus , quidq uid ab eo
communibus
nofttis,
quiomne
adfunt
,
rum literis petetur
, illud
conci/ii
hujus

nomine , atque audoritate ita faâum intelligi,
ac fi publice in feflione poftulatum effet.

Si qua in his decretis difficultas orta ante

ANNO
CHA1ST1

CONCILIUM
PRO

• m·

MEDIOLANENSE

III.chrÎIÎ

V I N C I A L E.

Qyod Carolus Borronucus fan&at Romanae ecclefiz cardinalis tituli fandx
Praxcdis, archiepifcopus Mediolanenfis , habuit anno a Chriflo
nato MDLXX1II. Gregorio XIII. pontifice.
EDICTUM DE CONC. PROVINCIALI IU. C noftrrr officio, feduIo primum perquiramus , fi
qua funt , quz Tridentinis decretis , aut eorem audoritate , canonumque jure a nobis in
una atque in altera item fynodo ad reftituendam priftinam illam ecclefiafticam dikiplinam
Cerelge Barreaeggi fueSe «tyansae ectlefig titgli
jam ptidem fancita nondum ab iis, quorum infeieilg 'Prexeiiii freeiyter cereliiuJii, Dei Or gpttereft , in hac provincia przftita funt ; in his
feliet feJii frar/a grtfyeptfepet Meli<ilgge»fii
exequendis , duce Spiritu fanâo , qui fpititus
ettlefg , geivrrfb fmigtig aeftre fiielAtei fgeft intelleftus , fapicntiz fc conlilii , pvftorali
l»tm i» Cbrifte efomii·.
ftudio Be diligentia incumbamus: tum pneterea
videamus , fi qua alia lunt, quz fubdofo ope­
IVINÆ pietatis abundantia perfedum
rario (atana , morum corruptelis, vel invetera­
eft , ut cujus dilciplin* vcftigia olim a
ta , vel nuper prave introduits > ullam emen­
fanCtiffimif, patribus pre d a non leviter , fed fidationem
­
, vel in controverfiis provincialibus
xa ad fempiternam rei Chriftianz bene geren­
judicium a nobis deliderent.
dae rationem , vix in tantis morum erroribus D
Quamobrem omnes & fingulos hujus noftre
ulla reliqua ufquam apparebant ; ea quali ex
provinciz epifeopos, tum literis eo potiffimum
tenebrjje-sn fucem revocata fit graviflimis Be di­
nomine unicuique eorum (criptis , tum hoc et­
iam publico ediâo , ad provincialem ivnodum
vinis iacrofanâi concilii Tridentini fanftionibus : quibus cum omnes fane quidem obtem­
Mediolanum convocamus : cujus etiam fynodi
perate oporteat , tum cos in primis , quos auinchoanda certam diem , nempe vigefimutn
âor vit* nofttat & magifter falutiszterncChriquartum' menfis Aprilis proxime lequentis, quo
ftus dominus epifeopos Se paftores gregis elfe
ftatuto die mane in m^uopolitanatn noftiam
ccclefiam conveniant, praeibimus. Ut autem
vol uit , quern is fangaine fuo , in ara crucis
profufo , redemit . Itaque paftoralis curas no­
cetciis omnibus atque fingulis , qui poliunt ,
ft rz ratio, que in Tridentinis illis juffis, iifdebentve jute aut confuetudine , aut privilegio
que (anâiffime exequendis, verfari acbet, nos
eidem interclle , pervulgata fit , ac nota hujus
commonet, atque adeo commovet, ut hoc an­
noftrz provincialis fynodi tertiz indiâio ; ne­
no , qui tertius eft , quo Mediolani alteram
ve cuiquam vel rei ignorantia ad excufationem
provincialem fynodum habuimus, Am ad ejuf­
uti, vel le contemptum, negledumve elle , di­
dem Tridentini concilii przfcriptum tertio con­ ll cere liceat ; iis ipfis univcrlis ac lingulis , tum
vocemus: idquc eo confilio , ut nos, qui meceteris qui fua interefle quavis ratione putatropolitico lure provincia hujus curam geri­
rint, hoc edido publice propofito , illam cifmus , pro debito archicpifcopalis Ipcculationis
dem fignificamus , ladicimus, ac denuntiamus :
fe »SIλ ty iglivijgg Trigifgfh , Tetrit
O' Filii O' Sfiritai fend i. ^fnee».

Z» jMVirar

D

jubc

- _ -

Ι35

CUfGOtlUl

τ. xhl

Z"* Λ ... — · * . -, ΛΛ

.

Ο N C I L I σ M M1 BDIOLANINS*

III.

I34

ANNO JGbc'flufcjue item illos ipfoi omnes & (ingulot, A fas, conciliatibus noftris literis rxpreffas, cela- aHNO
CHMsTI qui interefle debent , hue in provincialem (y- brare non potuerimus; olficiinofln ratio, qus CHUJTT
Îirogreflionibus fuis tota ad pteftantillimam il- 1 srj.
D7i.
nodum convenire ad conftitutam diem, pants
am curam fpeâare debet, nos commonet , at­
sllis propofitis, quae canonicis fanâionibus de­
que adeo commovet , ut quod proximo fupecrete funt.
riori anno a nobis intermitti oportuit, id hoc
Curent autecn comprovinciales noftri epifeo­
anno omnino praedemus.
pi , id quod pofteriori provinciali concilio fanQuamobrem omnes 8c Cingulos hujus noftr»
citum eft , ut cum primum hoc cdiâum acce­
provincis epifeopos, tum literispotiflimumno­
perint , quo provincialis fynodi celebranda
mine unicuique eorum (criptis, tum hoc etiam
certa dies indici a eft , in omnibus 8c uibis 8c
publico ediâo, ad provincialem fynodum Me­
diacefisf (ubparochialibusecclefiis, quinta qua­
diolanum convocamus: cujus etiam fynodi in­
que fcria in lingulas hebdomadas , quoad ilia
choandas certum diem , nempe nonum Aprilis
de more abfoluta , ac dimifla erit , mifla faproxime fequentis, quo ftatuto die mane in
crum de Spiritu fanâo fiat : In cathedral! au­
metropolitanam noftram ecclefiam conveniant,
tem 8ccollegiatis ecclefiis proceflionum prsterea munus Ungulis diebus dominicis oncatur, B prsfcribimus . . Ut autem ceteris omnibus at­
que lingulis , qui poffunt , debentve jure aut
precationibus adhibitis pro optimo conciliarium
confuetudine , aut piivilegio eidem intereffe ,
rerum traâationis eventu.
fiervulgata fit ac nota hujus noftrB provincia­
Omnes praterea provincia noftra fideles id
ls fynodi tertie indiâio ; neve cuiquam vel
monemus , 8c per vifcera mifericordic Chrifti
rei ignorantia ad excufationem uti, vel (econ­
domini hortamur, ut omni pietatis ChriftianB
temptum, negleâumve efle , dicere liceat; ii<
ftudio 8r religiofis precibus , iifque affiduis, a
Deo coniolationis 8r mifericordiarum patre,
ipfis untvcrlis ac lingulis , tum ceteris qui lua
interefle quavis ratione putarint , hoc edicto
nobis, negotium tam falutare traâantibus,au­
publice propofito ■ illam eildem lignificamus,
xilium implorent: quo nos adjuti, in hac tiaihdicimus, ac denuntiamus : jubemufque item
âatione omnia conlilia , fermones 8c aâiones
illos ipios omnes 8r Cingulos, qui interefle denoftras in finem dirigamus , nempe in Chriftum Jclum , cui in omni juftitia 8c fanâitabent , huc in provincialem lynodum conveni
re ad conftitutam diem , panis & ccnfuris il’
te iervire debemus. In quarum rerum omnium
fidem hoc ediâum confici, auâontstcque no­
lis propofitis , qua canonicis fanâionibus de­
ftra imprimi, 8c noftro figno mvniri, tum no­
crets lune.
ftra etum manu fignatum in vulgus publice
Curent autem comprovinciales noftri epifeo­
proponi > eidemque a lynodali fectetario noftro
pi, idiquod pofterioti provinciali concilio laofubfcribi volumus . Datura Mediolani die 10.
citum eft, ut cum primum hoc cdiâum acce­
Februarii 157X.
perint , quo provincialis fynodi celebrande
certa dies indiâa eft , in omnibus 8c urbis 8c
diacefis fus parochialibus ecclefiis , quinta
EDICTUM ALTERUM quaque fena in lingulas hebdomadas quoad
illa de more abfoluta, ac dimiflâ erit , mille
DE CONC. PROVINCIALI TERTIO,
(aerum de Spiritu fanâo fiat: In calhedraliauquod ob caufas prorogatum fuerat.
tem 8c collegiatis ecclefiis proceflionum praeter­
ea munus lingulis diebus dominicis obeatur,
Z» »«»·>»« fuullu cr iu&viiuu Triuiutit , Tutrit
precationibus adhibitis pro optimo conciliatium
CT Filii V Spiritui fuufli. ^tuieu.
rerum traâationis eventu.
Omnes pruterea provincia noftra fideles id
Curtlut farroiHa·, , fauffu ^onsaisa tctltfit tituli D monemus , A- per vifcera miiericordia Chrifti
fuutlu Truxttiit prtiiyttr curjiuulit, JDti CT udomini hortamur, ut omni pietatis Chriftianae
fufttiUM fetiit [rutiu urtkitpifttpui [uuilu Mtftudio 8c religiofis precibus , iifque afliduis, a
Ànluntufii tttitfiu , uuivtrfii pnviuciu uoftru fit.
Deo coniolationis & mifericordiarum patre ,
Jclikui fitluttui iu Ckriflt Ziauae.
nobis , negotium tam falutare traâantibus ,
Spiritus fanâi lumen implorent , qua lumine
TERNUS pontifex, unigenitus Dei Fi­
adjuti, nos iis inityis, inliftentes, que fuperiolius , Chriftus Jefus , qui e finu patris
ribirs annis jecimus), noftros , gregrfque noftri
in terram miflus, fidelium animas redemit per
grefliis dirigamus i«i viam (alutis aternz . In
effufionem immaculati (anguinis lui , eam no­
quarum rerum omnium fidem hoc cdiâum con­
bis palloribus animarum curam propofuit , ut
fici , auâoritateque noftra imprimi , & noftro
omni folicitudinc oves, fidei noftrB commillas,
figno muniri, rum noftia etiam manu fignatum
a vallibus ad montes , a terrenis fcilicet rebus
in vulgus publice proponi , eidemque a iyno­
ad celeftes, ab humanis ad divinas, a caducis
dali fccretario noftro tubfcribi voluimus . Da­
ad Btemas revocare ftudeamus.
tum Mediolani die 16. Januari IJ7J.
Hbc fane cura plena ftudii ■ plena diligen- E
tia , refertaque omni labore , cum in ceteris
PROROGA TIO SYNODI,
paftoralibus muneribus , tum in iis etiam exequendis nos valde folicitos habere debet, qui­
ET PROVING. ET D1ŒCESANÆ.
bus Tridentina fygodus 8c iplis patrum offi­
ciis & animarum faluti 8c provinciarum utili­
Curelui Burrmuui fiuifu
tulrfiit tituli
tati confultum efle voluit. In iis vero cum fit
[uuflu TruxtJu preiijttr cirjruuln , Dti V
illa provincialium fynodorum ad ufum revoca­
UpuAelitU ftjil irutiu urehitfiji afui fanflu Attta ratio; nos luperiori anno, qui tertius erat ,
tlialautufii irtltfiu, uuii>erfi> pruviutiu utftru fiqu® Mediolani alteram provincialem fynodura
Jeliiui fulutti» i» Çhriflo Jaufiut.
^habuimus , tertio provinciz noftrB epilcopos
C
concilium convocavimus: quod quidem con­
LIIS noftris literis , ednfti nomine inferi—
cilium a nobis demote indicium cum eas ob caupus, piovnicialcm fynodum , quam hop

Æ

A
Γ

anno

“ΛΧΤ Concilium Mbdiolanbnsb III.
11
anno auso die 14. hujus menli» Aprilis habere ftarünus 8c debemus , neceffariam perfcâionem . —anno
0MUT1 umamus, paucis ante diebus de more indixi­

Wh

Quod ii quis noftnim fecua fortaflie exiftimat , cHMSTl
mus , fed cam per invaletudinem noftram, ut
quoniam in hac provincia aliquod majus pie>>7i·
per literal etiam provincia noftrz epifeopu fitalia Chriftianz ftudium elucere videt , quam
gnificavimns , id ad conftitutam diem pizftaantea folebat , quamque in aliis fortafle quint nobis non liceat : eam ad diem differimus
bofdam locis apparet ; nc ifte plane quidem
Ic prorogamus , quem ilii hoc ipfo anno ce­
Allitur : non eft enim cur nos vel cur aliorum,
lebranda certum, volente Deo, przfcribemus,
five mali illi lint, Gve aliquo Chriftianz virtu­
atqee indicemus aliis noftris literis .
tis gradu prediti, fadis aaiones noftris expen­
Dicecefanam przterea «fynodum , quam in­
damus : led comparemus'oportet cum ea fande
diximus ad diem 14. hujus etiam menfis Apri­
agendi formula nobis divinitus przfcripta : que
lis , ob eam ipfam caufam differimus, tc pro­
fi ob.oculos verfabitur , facile cerncmns quam
rogamus in diem quem aliis noftris literis cer­
longe ab ea diftemus . Procul tene abfumus ,
tum lignificabimus It conftituemus arbitratu
patres . Eft igitur cur properemus, & ita pro­
noftro. In cujus rei fidem has ncceflariz pro­
peremus, ut quod feme! aggrefli fumus , perfi­
rogationis noftrz literal confici tc publice B ciamus, afpicientes in auâorcm ir conlummaaffigi juffimui. Datum Mediolani die 9· Apri­
torem operis nobis commifti , Chriftum Jefum.
lis 1J7J.
Is quid non attigit , quid non egit , quid non
perpetius eft ,' ut quod ei pater czlcftis dedit ,
opus confummaret ? Quid illa crucis ara , in
ORATIO CARÇLI, CARDINALE
qua redemptionis myfterium peradum eft , lo­
quitur ? Que mens , qui fenfus Chrifti labo­
TITULI SANCTÆ PRAXED1S,
rum i Quot fu m illa verba , Csa/ammar··. rjt: J·*·. ■ ?.
an non operis, quod fufeeperat, pcifcdionetn?
Archiepifcopi McdiolancnCs.
an non confummationem indicant 7 Num Chri­
fti magiftri exempla , num voces nos commo­
Htiitt i» frtvintUIi cuttili* ill.
nent ? an commovent potius ? certe quidem .
Ergo pergamus ad confummationem > St quod
ERTIO jam adfumus , patres fanâiŒoperi noftro dccft , perficiamus ; ac ita qui­
nu , fi oc ipfo loco, ubi fuperioribus annis
dem ut · cum n°s epifeopos Deus dederit ad
icmel atque iterum Spiritu fando duce congtefC opus miniftetii in confummationem fandorum,
fi , in tam curam incubuimus, ut in hac provin­
tamquam angeli ejus 8e milii in minifterium
cia paftoralibus noftris Rudiis fuccurrercmus
propter cos qui hereditatem capiunt falutis ,
animarum fahiti , tc opitularemur pietatis cul­
non modo purgemus
illuminemus, fed perfetui jam pene dcflorcfcenti . Quo in genere etfi
dos reddamus cos , qui in cuftqdiz noftrz fi­
dem traditi funt . Altera prztcrea caufa eft ,■
a nobis ve! plurimum elaboratum elle videtur ,
tamen Ii animadvertimus , provihciz hujus fta­
paties , quamobrem huc tertio nos convcnice
tus, quem vos etiam optime noftis, is eft , ut
oportuit : nam ea eft latanz fraus , ea depra­
inulta adhuc deline ad operis a nobis inchoati
vata hominum natura , cz mundi iJIcccbrz , ut
confummationem βτperfeftionem. Primum enim
ii quid fuperioribus noftris iandionibus com­
fuperioribus noftris decretis non omnis erepta
munivimus , in altera cjufdem tei parte vio­
eft morum corruptela, neque plane omnis inftilari foleat ccclcliz difciplinz inftttutio ■ ita ut
alio rurfus opus fit pralidio . Quemadmodum
tuta Chriftianz difciplinz ratio , qua vobis ,
3ui adeftis, una mecum expetenda eft . Dcinenim fluvius ab una parte aggeribus munitus,
e, at eft hominum genus ad carnis lenius pro­
in alteram fzpe erumpit : itidem ufuvcnit iif
clive , fzpeque przceps fertur ad peccandi li­ D fanciendis morum legibus . Si qua igitur par­
centiam , alii poft priores illos congreflus note , vel clero , vel populo fuperioribus rerum
fanâionibus obftrudus additus eft ad peccan­
ftros fentim in dies irrcpferunt morum errores .
Prsterea quz olitn a nubis fancita lunt, ita fe
dum : alia tamen invenitur via , quam praelu­
habent , ut vel noftra , vel aliorum culpa illa
damus oportet, hoc noftro fynodali ftudio,
caecuti (imus non plane omnia. Si qua autem
quod dum in h'oc genere multum elfe debet ,
exeeutionetn habuerint, vel pauca , vel multa
tum plurimum e.tiam in eo , quod tertio loco
Sila lint, vereor, ut libera dicam, ne ea exter­
a me propofitum , jam brevi exponam. Scitis,
na potius quadam fpecie attigerimus, quam in­
patres, qua fuperioribus conciliis przfcripfimus
nobis de frequenti facrificii oblatione , de ditimis animi fenlibus , vereque amplexi limus .
Atque hic quidem eft terum noftrarum ftatus.
Î;nitatc ab epifeopo retinenda , de fupellcdili,
rugalitateque epifcopali , de paftoralibus offi­
Videte igitur quz illa lint , quibus , auttore
Spiritu lanito , qui fpiritus eft ventatis St con­
ciis , de familiz noftrz inftitutione , de cleri
flit! , hoc ipfo conventu nos tum mente opti­
difciplina , de gregis commiffi gubernatione :
ma , tum falutaribus deliberationibus confolailla omnia ut ada funt a nobis fortafle ddimui oportet ; ut aliqua ex parte exfolvamus E genter , fic certe noftrum fuit & eft , eadem
quod St Chtifto domino & nobis , & clero 8c
exequi vel diligcnttflime. Parum eft enimopti<populo noftro debemus . -Propofitum igitur no­
«no confilio decernere , nifi quod decretum eft
bis lit, paires optimi , magnum quiddam die
feduto przftetur : nam ut feientia debet ede cum
ac perfectum , quod przftare debemus : idque
virtute copulata . (ic decretorum conftitatio
nos vix aut nc vix quidem inchoavimus , ne­
cum exeeutione in primis conjunda : aiioquin
dum abiulvimus , cum certe non licuerit : nam.
parvam affert utilitatem , vel certe nullam .
quemadmodum reliquis in rebus nihil poteft
Itaque cum operis noftri fufcepti ratio confi­
(talim elle oerfediun , fed needle eft , ut ini­
ciatur tc quais confletur duabus his partibus";'->
tium fiat ab aliquo rudimento , atque paulalegum Icilicct optimarum St fandionc & executione : in hac nos fideles elle oportet, in illa
Um ad fummutn perveniat : ita opus, quod fu.
prudentes : fi prudenuam in fanciendo przltiperioribus ahrus aggredi fumui , non - potuit
timus , fidem m cxcqucndo przftcmui nrcelfe
co lempete ftatim pervenire ad eam quam quz-

T

eft,

I

»J7

CoMcftiuM

Midiolaximo

ΙΠ. MAX"?Si.,"“e* ij8

*O

ΛΗΝΟ eft , ut & pradetstes Ar fideles fervi foréau. Λ moraai pontificii· fanâioaibas, * Pii V. pan- am
"
"
' omnis
'
tificis
eonftitutione co nomine edita , patrum CHXUTI
autem
noftta
fit opor
­
CHAISTI mur . Executio
item inftitutis , teas ipfis imperatoriis legibus ·ίΖΕ>
tet , patres , tam perfefta, tum veta : perfeIffl·

adduâi, cdicimtu , m ne qaid fervilis operia
&a quidem , ut decreta omnia vel ad nos, vel
facris iû diebus, oui fanft* matris ecclefi* in.
ad alios pertinentia exeqaamar t excqoamur
autem vere . non externa fola fpecie , fed ea
ftituto , ant unfoicajufiqac loti confuetadinc ,
votove publico coluntor , fiat , nec quidquam
fixa animi deliberatione , ut in veritate noa
denique quod in illic agi , geri , fierive non
ambulantes & ad Dei gloriam , Sc ad anima­
liceat .
_ M
ram falutem uberrimum fruAum afferamus ex
Et quoniam in iis, qu» fequuntur , maxime
iis tebus , quas folido agendi Audio exequipeccatur , hac notninatim retamus i
mur . Alioqui fi contra quidquam agimus , id
Ne iis diebus nundina, emporia, mercatufve
Suoniam non ulla quafi radice fixum h*rct ,
agantur : ne quidquam praterea fiat , exerceaathn diffluit , ftatlm evanefeit . Quare agi­
turve, quod ad earam nundinarum, vel mcrca.
te , patres fanâiflïmi, munus nuftrum explea­
mus, ut, quam debemus , fandam folicituditus apparatum pertineat , ctiamfi in diem pro­
nem , quantum in nobis eft, prnftcmus, tum 1B xime fcqucntem illa cadant.
ad operis noftri inchoati perfeaionem, tum ad
Ne contrsâus ulli, cujufvis generis fint, noomnem ecdefia difciplin* rationem in hac pro­
qup ulle rerum exeeutioaea fiant ; nifi cum jure
notninatim permifliim eft .
vincia communiendam , tum ad fuperionim
noftrorum decretorum leges , eafque vere at­
Ne collea* , taleare in opidis , pagis, vi­
cis , ut ex depravata confuctudine qutbufdam
que omnino exequendas . Spiritus autem Dei
locis
faftutn eft , feftis diebus exigantur , prashabitet in nobis , is Spiritus veritatis , quem
fertim quo tempore rcl facta fiunt , vel concio
in euangelio quod modo recitatum eft , fe do­
habetur, vel procellfones , vel alia divina offi­
minus miffurum efle promifit ; mentibufque noftris lumen proferat , quo omnes muneris nocia celebrantur, vel icholarum doftrin* Chri.
Ihi paftorahs partes dirigamus in perfeâionem
ftiane exercitationes aguntur . Nec vero ullo
Ac finem , quo fpeâamus , Chriftum Jefum ·,
przterea unquam dic inccclcfia, in ccemcterio,
i ui |aus & gloria fempiternis statum fucu- .
atriove ecclefi* ilia exigi liceat.
Iis. Arnen .
Ne libri , imagines , figoa , 8r alia id ge­
nus ufquam venalia proponantur , aut circutaC ferantur .
,ΙΝ NOMINE SANCTÆ
Ne quit ad ale* lafutn pertinent, neque lae­
ve itidem, nec reftes ad perfonatorum hominum
ufum vendantnr, locenturve .
ET 1NDIVIDUÆ TRINITATIS
Nc quas res ad viftum necefiarias vendi licet,
illo prope ccclcfias, in carumve confpeAo , ve­
PATH J, BT HLII, ET SPIEITOS SANCTI.
nales proponantur .
Neque earum ipfarum rerum , praeterquam
Caralui Bcrramaui JaaOa
ectlefia tipanis, a folc, aut pluvia defendendi caufa, in
lali faieSa Traxedie freely ter tardiaalii ,s Dti
foro locifve publicis tentoria , raftrarc fint ,
<T afaflalica fcclii irati» archufifcafat MeJhUiu de caàfiln O" affecefu rmtr/aliffiata·
quibus ill* exponantur .
Neque earumdem rerum occafione , caufavc
rum fatrum , caefifcaferum ueftreram , l’a fraofficine aperta ullo modo fint : fed earam
■vituiali ueftru cuacilh Medialaaeufi tertie , mec ,
oftiolum parvulum patens fit, luet reliqua om­
fut fe^uautur ceuBituimue ac daterait»»· ·
ni parte claufa . Quo in genere przterea epifD copus , illarum rerum venditionis certam no­
I.
ram Sc modum pnrfcribat , ne ex venditione
aliquid exiftat icandali offeafionifve , aut oc­
Da ftflaram dierum cule».
ca bonis , qua dillrxhantur homines a divinis
officiis .
i«t >i.4<-Ç ACROS ANCT A Tridentina fynodus
Tonioribus praterea , piftoribus, furoribus,
cum ftxtuit fideles religiofo feftorum diecalceariis, aliilque ejufmodi , Sc reliquis item
(eaSaeum. rum cu^ta abuti non debere ad comeffationes ,
opificibus, quibus przfcnbi oportet, epifeopi*
ad luxum , Sc lafciviam > tum pallores omnes
certas regulis prrfcribat , ne deinceps dierum
vehementer in domino obteftata , debitam ,
feftorum cultum violent, in quo maxime pecca­
fanâÿusque eosnmdem obfervantiam paftorali
re pleriquc folent.
diligentia magnopere commendavit . QuamoQuoniam autem ufn jam hac in provincia
brem primo provsaciaJi concilio de illorum cul­
nimis compertum eft , depravatis his tempori­
tu quamvis a nobis fancitnm fit , tamen hac
cooftitatioM eo ipfe de genere diligentius de­
bus fc moribus, ad choreas , tripudia , falsa­
cernendam eeafoioraa ) cum ca fint morum cor­
tiones, St id genus alia nunquam fere conve­
ruptela , ia depravatus ufus , ab omni Sc divi­ E niri fine multis , 8q iis quidem grsviflimis Dei
na Sc humana lege alienas, at-Deodicati dies,
ofltnfionibus , idque cum ob turpes cogitatio­
nes, obicceoe diâa, inhoneftas aâioncs , mo­
faaâifque retain officiis confecrati , ac Spiritus
fanâi doârina foftimti , tnm ad recolenda di­
ram corruptelas, Sc perniciofas ad omnia opera
Carnis illecebras, illis perpetuo conjunâis, tum
vina beneficia, am ad honores debitos fanâis
propter cades, rixas, diuidia, ftupra , adulte­
tribuendos , ad corumqoe vita imitationem
ria , aliaque mala pliirima inde coofequcotia
excitandam , non modo , ut oportet, faufte
quum foptflime , his tot offienfionum fc pecca­
norr calantur, fed, quod gravimmum eft , uttorum feminanis locum dari, iis przfertim diefsrie violentae operibus, officiis, rerumque aâioba*. qui dies propitiationis funt ; tc iis ipfis
nibus, ab οοχηαχ culta , Ac pietatis Cariftian*
diebus fideles plcrofque nefariis iftis fistan*
Audio alienis.
blanditi* iUcâos, a divinis officiis , religiofis
Itaqoe fo maxima hac offenfiooe , nos facta
fopplicatiorubvs , leâionibufqnc facris abduci,
,
illius fynodi auftoritate, canonum jure , fum-

(

aver-

43P

Concilium Mboiolanbncb IIL

ANNO avertiquc rude· percipiendi· fidei rudimenti· ;
CHKisri aliofque ab aliis Chrtftianz pietatis officii» ,
in quz co tempore rcligiofc incumbendum eft,
I57J.
abftrahi Ac amoveri ; hoc certe graviffimum
eft in confpeâu Dei , Sc ecclefiz . Qu a re fe·
ftis iis diebus , faltem horis quibus divina
celebrantur officia, interdicimus , ne fakationes, tripudia, eborea ducantur aut fiant ■
Ne item comoedia , ludi fcenici , vel thea­
trales > haftiludia , Ac alia cujufvis generis fpc-’
ftacula agantur»
Ne circumforanei circulatores » tc id gene­
ris nebulones , praftigias fuas , inaniaqup
ea fpeftacula agant « neque quidquam omni­
no ' vendant , ne medicamenti quidem prztextu .
Ut autem hz omnes de feftorum -cultu leges
ab omnibus ferventur -, contra cos , qui non
paruerint, epifeopus agat poenis , Ac alus item
remediis arbitratu fuo.
I citis diebus facrofanâo miff* facrificio fide­
les omnes interfint.
Neque vero eicufcntur puellz nubiles , ne­
que deinceps vidue , ne permiffu quidem pri­
mi noftri concilii , ob recentem mariti mor­
tem , neque ullo alio cujufvis confuetudims
prztestu .
Ut vero ii dies omni pietate Ac reiigiofios co­
lantur, hec crebro populum parochi 8c contio­
natores admoneant, atque hortentur , ut illo­
rum dierum tempus, quod Deo, eju/que cultui
debetur , in iis aâionibus totum confumant ,
in quibus fanâe confutuendum eft .
Ut concionem mane , Ac facratn leâionem a
prandio, ubi explicari folet , audiant .
Ut divinis, vcfperarumprzfertim officiisprzfentes, pie religiofeque adfint .
Ut in Chriftianz doârinz rudimentis ac przceptis , vel percipiendis , vel recolendis verfentur .
Ut in operibus etiam officiifque pietatis fe
eserceant , zeros homines vifitando , merrentes pie confolando , Ac alia ejufmodi przftando .
Ut denique ab illis aâionibus , unde omnis
-peccandi materia atque occalio cxiflit , feriati,
jn ea opera incumbant , ob quz funt illi facri
inftituti dies.
Epifcopi'igitur cura fit, vel litaniarum proce ffione», vel orationes, aliarumque ChriftianarunyVirtutum exercitationes inftituere , in quiΈΰ» per feftos dies occupati fideles, abducant fe
• profanis aâionibus,
Sicut principes Ac magiftratus , qui guberna­
tioni prefunt, dignitate przcellunt, ita przlu­
cere debent exemplo , quo reliqui incendantur
ad perpetuum pie agendi ftudium . Quamobrem
pro muneris fui officio nos paterne cohortando
Ac admonendo , epifeopus curet ut ipfi per an­
num folenmbus diebus, Ac in quibus potiffimum
human* redemptionis myfteria peraguntur , in
nativitate fcilicet domini , dic circumcifionis ,
Ac epiphaniarum , hebdomada fanâa , pafcha
refurreâionis , afernfione , pcntecofte , in folenni die corporis domini , ad cathedralem ecclefiam conveniant ; epifcopalifque miffz fa­
crificio , quod folenni ritu fit, divinifque vefperarum officiis interfint . Idem prztcrea effi­
ciat , cum ob jubilzum , vel ob aliam publicam
caufam generales proccSiones 3c iupplirationes
aguntur .
Epifeopus id cura diligentizque adhibeat ,
ut tum es ecclcliz fuz libris veteribus , ma.

A nuque feriptis , tum « publici· civitatis feriptis monumentifvc , atque aliunde perveftiget, CHUSTI
u qui dies funt quibus colendis , vel veteri
inftstuto ufuque , vel publico voto civitas adftriâa eft 1 aut aliu· item quivis duxccfis fu·
locus .
'
Qua przterea diligentia utatur in conquiren­
dis reliquis tum votis , tum pias confuetudinla
inftitutis . Si que vero ejufmodi monimenta
compererit ; ea diligentius confcripta in epifcopali archivo aifervanda curet . Ccrtofque
illos dies feftos , iis monimentis notatos, co­
li , ac alia hujufmodi pia ioftituta przftati
jubeat.
Vigilis autem, Ac fitfti dies fanâorum , qui
B publico civitatis voto , aut confuetudine coli
debent , dieecefanz lynodi conftitutione ab
epifeopo decernantur-, & in calendarium quot­
annis relati , die dominico , rprout uniufcujufque eorum fandorum fefttis (dies in aliquam
hebdomadam inciderit , populo a parocho de­
nuntientur .
Monimenta vero fefti diei, vel piorum inftitutorum, quz in aliquo folo dicecefis opido, Iocove voti publici, aut confuctudinisrationefervari oportet, in ejus etiam loci parochiali ecclefia afferventur : cum autem dies ille feftus ,
vel quo pium inflitutum fervati debebit, incide­
rit i parochi fit, die dominico, proxime prece­
dent!, illum populo indicere tc denuntiare.
Prohibeat vero diligenter epifeopus , atque
C
omninp efficiat, ut non modo non faltatione»,
Ac eboree , verum etiam comeffationes in ho­
norem fanâorum , ludi, alizve profane aâiones > ab eorum feftorum dierum, piorum inftitutorum cultu aliens, ullo quovis modo, etiam
illorum prztextu occafioncve introduit», publi­
ce iis iplis diebus fiant.
Studeat etiam epifeopus , ut quo tempore in
feptuagefimse , fesagefimz , & quinquagtfimz hebdomadis ecclefia mater ,
officiorum
ritu , Ac hymnis , canticifque fidelium men­
tes ad maftitiam , atque ad pernitendam escitantibus , Ac omni denique ti^m vcftimentorum , tum aliarum rerum apparatu populum
D Dei inftruit , ac przparat tot ante diebus ad
fanâe recolendam Cnrifti domini paffionem ,
Ac crucem ; eo potiffimum tempore fideles, ftbi io curam traditos, fpcâacula , ludos fccnicos. At alia, quz gentilitatis fpeciem prr fefe­
runt , tunc przfertim morum corruptelis introduâa, illa ipfa, tamquam a fanâiffimis ccclefi*
inftitutis abhorrentia, omnino'fugientes , ad
pietatis Chriftianz ftudia , Ac ad orationem at­
tentiores fint , propofita omni Chtiftianarum
aâionum exercitatione .
Quo religiofius incolz uniufcujufque paro­
chus feftum diem colant illius fanâi , ianâzve, cujus patrocinio parochialis ecclefia dicata
eft , cohortationibus agat parochus , ut 'pri­
E die ejus diei illi fanâe jejunent , animo pie
repetentes tum jejunia , tum rcligiofas alias
ejus fanâarum virtutum exercitationes i qua­
rum meritis in czlum ille vocatus , cum iempitema gloria perfruatur , pro caritate , qua
abundat , eorum, quorum lalutis patrocinium
fufeepit , preces Deo offert , jejunia item Ac
lacrymas ■ Tum idem illos admonere , atque
vehementer in domino cohortari non defiftatt,
ut pietatis Chriftianz offices· , fanâi» operi­
bus , debitaque veneration^ fanâi illius diem
feftum colant ; utque ab bikini fervili opere abftinere ftudeant .

Eo-

14»

Concilium MBDiotANBNSK ΠΓ. ΜΑ"^Λ"“’α

ANNO
Eodem przterea dic fandi , qui parochia
CHRISTF patronus eft St cufios , quo Λ illius imitatioipj.
nem magis fidele» inflammentur , id parochus
przftet , ut perado vefperarum offictO , cum
frequentior in ecdefia populus adeft, aut ipfe,
aut alius in fugseftu , aliuve loco fopenori,
de libro, quo illius sita vere exprefla contine­
tur , res ejus (ande , admirabiliterque geftas ,
religiof* vite inftittita , morum difciplinam,
pietatis ftudia, virtutes pronuntiet.
Quoniam vero findiuimis (ummornm pon­
tificum inftitutionibus, & provincialis conci­
lii primi noftri decreto fancitum eft , ut que
apocrypha tant , in ecdefia ne legantur ; de
vitis fandorum, qui in unaquaque hujus pro­
vince urbe , dkzcefive certe potiflimum lo­
cis coluntur, liber abepifeopo conficiatur, do­
it is Se piis viris adhibitis , tum ex probatis audoribus , tum certis fue ecdefia scriptis , ac
traditionibus.
Sandorum , qui in domino dormierunt , facris (epuleris , At reliquiis colendis Se veneran­
dis , eo maxime augetur gloria Dei, quo religiofius illa coluntur. Quo igitur dic faodi alicujus dies feftus agitur , Ii in ahqu* urbis,
dimcefifve ecdefia , fandi alicuius cdrpus re­
conditum eft , facrave ejus memora , vd al|»
infignes reliqui* aflervantut: eo die St fignificatio detur frequenti campanaium fonitu ,
ille ecdefia locus , ubi ea funt , (aerarum vrftiurn apparatu , St candelarum lumine orne­
tur -, tum ad majorem cubcLu divina officia folennius celebrentur.

141

Scholaa prrterea quam frpiflime vifitari, tum anno
ab carum pnrfedis, tum ab alus etiam jubeat, CHHISTI
quibus id negotii dederit . Iique diligenter ei
s S7 j.
referant, cum de omni inftituta carum ratione,
frequentiaque illorum , qui conveniunt , tum
de reliqua earumdem fodalitatum ipirituali progreffione , eifdetn , quo plores poterit, confti­
tuat confeflarios facerdotes , St in concionibus
habendis exercitatos, quorum Se minifterio ad­
juventur , 8c falutaribus monitis , crvbrifque
cohortationibus inflammentur in dies magi» al
illud fcholarum 8« piarum exercitationum infti' tutum atque ftudium .
Si quam aliquando concionem facram a pran­
dia populo haben contigerit, ei certa hora ab
B epifeopo ftatuatur ; ita ut neque condonator a
dodrin* Chriftian* fchoiis , neque hc ab illo
impediantur.
Epifeopus praterca eam ineat rationem , ui
St in hofpitalibus , Se in aliis piis locis , ubi
plures, Vel mares vel feminz , curantur , aut
aluntur, hoc tradend* dodrinz Chriftian* inftitutum introducatur ; quo illi pafcantur hoc
pr*terra fpjrituali cibo.
A

j

III.
·<
tuuienetam fcrtiiunt.

Anniverfaria feftorum folenniumque dierum
quadam quali viciflitiidine, Se ftatis pro folenC tutatum temporumque ratione (acris czrcmo­
niarum ritibus Dei ecdefia , a Spiritu fando
inftruda, redemptionis noftr* myfteria, Se fa­
ctas alias adiones in anno , tamquam uno li­
bro deferiptas , fidelibus proponit ; qui fi mi­
II.
nus ad ea inftrudi funt, nec qu* fande religiofcque'aguntur, intelligunt, non eum frudum,
Dt fitbatit
Cbrijlitae.
quem alioqui perciperent, capiunt. Quo igitur
diligentius illi mftruantor , io dieique magis
Quo major in dies concnrfus , St progreffio
accendantur ad publicas facras adiones, St tnyfiat ad dodrin* Chriftian* fcholas , ad eafteria colenda , quz ftatis anni folcnnitatibus
rumque ftudium vehementius excitentur jam
Se temporibus ccclefia Dei celebrat , epifeopus
inftituta , Se in pofterum , Deo jiivante , intum ipfc aliquando, tum concionatorea, St pa­
ftituendc ejus rei nomine fodalitatca : indul­
rochi certis iis diebus , quibus illa agi , celegentiarum , qua Se a Pio quinto ; St nuper a
brarive contigerit , populum doceant cum facro>0-. fandiflimo domino noftro Gregofio XIII. earum
10·.°°'
fodalitatum hominibus concefl* funt ,’ donum D fanda ea myfteria, tum religiofum eorumanniverfariorum cultum, tum fandiores flatarum in
quotannis per parochos duobus ante Kalendas
iis colendis facrarum czrcmoniarum ac rituum
Msii diebus dominicis proximis promulgetur,
rationes Se lignificatione».
cum frequens populus adeft . Illis autem conItidem cum lolcnnes allqu* flat* proceifioftitutis Kalenail, earum fodalitatum homines,
nes , vel ali* fupplicationcs , aliqua publica
at indulgentias confequantur, confefli, facram
caufa indid* , aguntur , vel jubifeum in unieuchanftiam fumant ; ac proceffioncm pneteverfa ecdefia Indidum celebratur ; conciones ab
rea agant folenni ritu . Si vero f*pius id pro­
eifdcm habeantur. Quibus preter cetera expli­
mulgari , vel aliis potius certis diebus h*c ab
centur caufc , quamobtem aut jubileum cele­
illis agi, epifeopus cenfuerit , id conftituat ar­
bretur, aut ili* (upplicationes fiant ; tum ex­
bitratu fuo ·
citentur atque admoneantur fideles , quam reQuibus in opidis , vicis ac locis , qu* ad
ligiofe incumbendum fit ei (and* adioni quid­
fuam dioecefim pertineat , epifeopus has necefque ab illis proflandum, ut illius jubilei ipiri­
farias dodnnag Chriftian* fcholas , Se fodali­
tuale» divitias ipli confequantur.
ta tes , ut altera provinciali fynodo jufliim eft,
Ut autem rehgiofa animi przparatione hi fonon adhuc inftituit y illas quamprimum · Se £
lenncs dies a fidelibus colantur , non fatis illi
quam diligent illime inftitui curet. Studeat vero
id effe putent , myfteria illa a fc iermonibui
quanaplurtmos cujufvis conditionis , (latus ,'Sc
conciooibufve, iis ipfisdiebus, quibus celebran­
artatis homines probatos , tum mares, tum fe­
tur, explicari , fed feftis etiam, aut dominicis
minal, iis fchoiis jam inftitutis, vel inftitucndiebus eas /aeras vd folcnnitates vd adiones
dis, adfcttbi, adfcriptofque operam illis nava­
proxime procedentibus , eofdcm concionibus
re , «t concdli indulgentiarum muneris partici­
inftruant , Se eorum animos mentefquc pr*papes fint
rare atque inflammare ftudeant , cum ad om­
Eas vero jim inftitutas , vel in pofterum
nem religiofum myftenotum, quz fande agen­
inftituendas fcholas St fodalitates , ad illas
tur, cultum, tum maxime pro folennitatusn ra­
pneferiptas regulas dirigi curet , que julfu
tione, ad pcenitentiz (aeramentum , & ad fa­
noftro ad communem earum ufum edentur in
rrata euchanftiam (umendam.
lucem .

Id

MJ

«“ST

Concilium Midiouminsi

IJ vero etiam fervetur, icum ftata jtjuaio- Λ
ANNO
CMXlsTI rum tempora, adventu* doaainj, feptuagefima,
MZt- *c ejufmodi indant.
De (aeramento etiam chrKmatis populum inftruant in illi» pentecofte» diebus , qnftai» potillimnm ab epikopo id (aeramentum folennitet mtniftrari foiet.
Parochi autem id omne inftrvendi popolt of­
ficium pruftent ad praferiptum inftrafcioni» qua
eo nomine cura noftra conficietur ad comma*
nem provincia ufum.
Ne patiatur parochus, cnjufva ordini» regu­
lares in ordinis fui ecclefiis , intra fine· paro­
chia fua litis, contionem habere, nifi eu (eru­
pto teftimonio perfpexcrir, eo» muneri» rjofmodi in illis ecclefiis obeundi caufa, fc adepifeo­ B
pum cum concionandi facultate, quam a fuperioribus fuis ipfi obtinuerint, contulifle, fcoo·
nedidiooem , ut Tridentino concilio cautum
eft, ab eodem petiiflei neque itidem in alienis
qufdcm parochia ecclefiis , nili' ibi concionan­
di facultatem libi ab epikopo literis conectfam
illi offendant.
Que in concilio provinciali primo de pradicatione verbi Dei, fc quacumque item ah* eoncionatoribus * nobis praferipta funt , ea quo
diligentius ferventur, illam cautionem adhibeat
unuTquifque epifcopus, ut cum< coram cuiquam
in fua eiacei concionandi potclUtem faciet,
vel bencdiftioncm impartial , illa omnia , *
alia eo genere in noftram coacioaatorum i». C
ftruAionem , ad communem provincia ufum Û·
mul redafta , & qua item apifeopos ecclefia
fua rationibus accommodata , ab itlia fervenda
cenfuerit , illis literis defcribl jubeat , quibu*
vel concionandi facultas permittetur , vel prasfentationis , poftulautquc benediftionis tcftijnonium fiet, '
1 Quoniam parocho condonante , nonnulli,
param (alutis fua memores, cum ad illius con­
cionem conveniunt, fupe difccdunt ea non abfoluta , ideo debiti in hoc genere officii fui
cos crebro parochus admoneat > prout neceflarium effe viderit . Quod fi quos aliquando mo­
nitos ex verbi Dei , vel parochi eoncionsntis
contemptu io contumacia perfeverare animad­ D
verterit , illo* ad epifeopum deferat , qui pro
culpa gravitate eofdcm afficiat tum aliis po­
nis, tum, fi opus eft, (aeramentorum commu­
nione privet ad Carthagincnfis coocili preferiptum.
«••i^ran*.
Parochus fc contionator fape , prout opus
Meffe animadverterit , illam decem annorum in­
dulgentiam edicat , ac denuntiet , quam (ummus pontifex Leo IX. in Latcranenfi concilio
toties concedit , quoties aliquem bla(pbcmantem accufant.

IV.
<ui fiiti

ftrtiant. '

Quo» oportet , facri Tridentini , provinefalifque noftri coocilii primi juffii in dicece(ana
fynodo canone» , fc decreta Tridcntina recipe­
re , fideique profeffionem prallare ; nifi iilu»
id preftitifle cpiicopU» gerfpexcrit, in ea, qua
proxime futura eft , fynodo , ab illa· praftati
jubeat.
In aliquem vero canum libram, qui in epifcopali archivo effervet·» , eo» omnes ac (ingulo» cancellati·» epifcopeli* ordine referat,
tum qui ante* ptaftittrunt, torn qui in pofta-

HL ’“«‘f»*™*’

144

nm praftabimt in faigalii fynodi» deincep» fe- ΛΝΝΟ
CHRIST)
qucntibu*.

Quicumque littera» tt liberale» art*» quovi»
UH·
nomine, vel publice, eel pcivatim docent, ii
quale» fint , at reliqui pnatere* , quibui Pii !».»> Μ·τ.
quarti pontifici» maximi connitutione, vclejufdcm provinciali» concilii decreto fidei profefConcm facere juffism eft > trium menfium (pa­
tio illam ad formulam ab eodem pontifice pi*(criptam, aut jam preftitifle oftendane, aut r*
ipfa pneftent.
ui vero in polieram illud legendi, interpre1 , docendique munus fu kept uri iunt , fi­
dei profeffionem ad idem pruferiptum ante
froftent , quam id (uicipiant , exerceant ve.
lique fc ilh omne» in libro notentur.
rarochu» ne ullo modo patiatur, in fuc pa­
rochia finibus id , ut fiipra, minui a quodam
deinceps fuicipi, aut jam nunc (ukcptum exer­
ceri , ü i» fcnpto epifeopi teftiatonio non oftendertt , (e d* odei profedione pisltitidc : imo
vero fi ita teftatum noa fecerit , ei illo mu­
nere interdicat ; fi non paruerit , ad epilcopum deferat, qui in eum prout juri» eft, ani­
madvertat .
Et quoniam ad Ckriftianam pietatem hoc
valde mtereft , ut inftituenda pueritia atque
adolelcetttu» munu» committatur viri» , non
icicntia folum , fed fide , ac moribui vitaque
probati» i eam ob caufam a quo fidei profeflionem epifeopo» receptura» eft , ante ab eo cum
vita» iaa ratione» perquirat j tum, fi quod tcftimonium fidei morumque a probatu viri» ha·
bet, afferri jubeat.
Quod fi ea vel non afferuntur, vel ejufmodi
funt , quibu» ipfiui epifeopi confcicntiz ac ju­
dicio non fatiafiat, id ipiam aliunde epikopu»
qurrat , ab iis prsefcrtim , apod quo» ille diu
fuerat , hocque diligentius inveftiget , fi vel e
longinquis , vel hsrefi^nomine iulpefti» , vel
morum corruptela inquinatis locis illum elle,
aut venite animadvertit ·
Hoc przterea diligentis» adhibeat , ut IOfteaquam aliquis, fidei profeffione ad przl
ptum faâa , docendi curam (ukeperit ; ejus .
etiam vita morumque ratio fc puerorum inftitutio aliquando obfervetur, idque in iis potifliraum ludimagtftris, qui certa pafta mercede , in difciplinam luam tradito» puero» dorfci
educant.
i
Quorum librorum leftionc , explicationev* ,
puerorum aut adolekcntiam animi depravan­
tur, fc arares facile corrumpuntur, quo in ge­
nere ii iunt, qui re» obfevnaa 9t turpe» conti­
nent) eo», ut indice Trtdcntino fancitum eft, a·»·1· fta ludimagiftri» pralegi, explicari»·, epifeopo»
non patiatur, ae plana vetet ab illi» quidquam
exponi, quod boni» mordpna repugnet , quod­
que impietatem inducat , ut Lateranenfi ulti- Wiawii·
mo concilio decretum eft.
£
Jubeat cpiicopu» pisero» adolektntefve a ludimagiftris Chnftians religion is pnscepta, at­
que fidei rudimenta doceri, adbibit i» iu folum
libri», quo» epifcopus ipfe prafcripfcrit, prout
ad illnd inftitucndt munes eo» idoneo» effe jtsdicaverit. Dominici» vero * fefti» diebus,nul­
lo alio pralcrea doârino genere illos inftrui li­
ceat , quod omnibus eo ipfo concilio Lateraneofi pnaferiptum eft.
Illud etiam cifdcm pratferibat, ut diebus fe­
fti» fcbol· lut adolefcentes, puerofve, aut ipfi
oorsducane , aut frequente» illo» convenire ju­
beant ad foleane mill· tonventualis iacrum,
ad

3

*4ί

β**<ϊΐίι!“*

Concilium Mb D1OUN1NII

III. “*”,““^5"*“· 14$

bri a quovis investi, vel in urbem introdnUi, ANNO
Anno
v&rbi Dei concione» , ad divina velpcraaliis commodentur , aut quavis alia ratione CHllMTI.
CHKISTL rum ofticia , ad (aerarum literarum interpréta­
tradantur , antequam hic , qui introduxerit ,
«fi·
is;!.
tiuric·:, ad doârina Chriftiana fiholas , & ad
illis , ad quos recognitio pettioet , indicam
alia denique vit· fpiritualis Audit atque exec·
cdrum
oflcnderit
,
ab
ctfdem
irem
facultatem
citationes.
obtinuerit: idque nifi libri id generis fine, ut cos
H®c omnia an ab ii» preftentur , epifeopus
omnibus pctmilfos effe perfpicue conflet
vifitando tut iple > aut alius ejus nomine in·
Ne quisopulcula. libros commentarios, aba­
vclliget diligentem, tum maxime , an litaroi
ve id genetis quovis titulo , te nomine , qua
ifti apud fe habeant , tel ob fidei dodrimanu icripta luat , evulget ) nili ab epilcopo»
nam , tel ob morum inllitutionem damnato»
aut ab alio ejus juflu , te ab inquilitore recogni­
imptobatafve ; tum praterea , an qui in eo­
ta fint, atque approbata lubfcriptionibu».
rum diiciplinam traditi funt, honefte educen­
Ne prxtcrca quis librum ,lciiptumrc cujulvis
tur.
generis imprimat, .mpnmivc curet, nifiabrlf,
Profieâurus aliqui» ad ea loca · ubi etli
dens cpifcopo & inquiliiote iccogniiuni, te fericatholico etiam more a multi» vivitur , im­
pune tamen ic publice ab alii» prxdica- B pto comprobatum.
Quod recognitionis &· comprobatione feri­
tur , aut creditur , quod 4 Romans cccleli*
ptum lifiii iinorimcndi principio , recognitodoârina te fide alienum eft. protectioni»^ (cri­
»um manu notatum, principio itcmlibir impel,
ptam facultatem a fuo p-trocho , vel ab eo,
ruatur.
quem epifeopus conftitucrit , ante impetret,
Libri exemplum auâoris manu Se nomme no
quam abeat ■
catam , ubi primum imprcllum eft > recognicoQmbu» facultati» literis erveatur . nt 8r reribus tradatur aflervandum .
veiuoni» tempore . te li diutius illis locis ine­
Libris impreffis, appoiito imprimentis nomi­
rit , Unguli» anui» tcftatum faciat, fecatholico
ne, adferibatur item annus quo imprefli funt.
more 8e vixiile te vivere: utque id teftimomum
Libri, quos typis mandari conceilutn eft, in
feriptum Iit ab illius loci, ubi fuerit, cpifcopo,
codicem a recognitoribu» reterantur , notato
aut parocho, fi ibi parochus ell, aut a catho­
conceile facultatis anno Se die , deferiptis etiam
lici» viri» , probitis hominibus . illotum loco­
nominibus eorum , quibus cos imprimendi porum incolis . Hocque is, cui eo proficifci conteftis farfta eft.
eeflum erit, praftet omnino.
Quicumque autem innitar inquiiitionis offi- C
Ne heredes , ultimarurnque voluntatum exccotores, libris a defundo relidis utantur, aut
a*'·
ciura, flatum, res te miniftros aliquo modo Ix·’*♦·
ferit, violaritve , contra eum , ut Pii V. conaliis utendos dent, vel vendant, aliave quavis
flitutionc fancitum eft. epifeopus agat ad illius
latione tradant, antequam illos, aut eorum in­
dicem ipfi» epilcopo Sc inquifitori attulerint tafanâionis prsfcriptum.
(Jnm graviUimam ian&ionem aliquando t
cultatxmque obtinuerint.
cum expedire cenfuerit. promulgari jubeat. ■
De bibilis autem vulgariter redditis , de uflamcuto novo in vulgarem etiam fermonem
Pcrnicioforum & falforum librorum, cum per­
petui quodam modo pellis fit , cui remedium
converfo, de libri* prercica , qui de rebus in­
iemper atterri oporteat, de iis Ixpe te fumoso­
ter catholicos Se haereticos contioverlrs commu­
rum pontificum conftitutionibus te factotum cani item lingua confer i pti funt , ea diligenscaus<«_ x.
nonum jure, cautum eft. Poftremo autem mui110 adhibeatur, ut illorum ufua iis tantum con­
ta tum concilii Lateranenfi» ultimi decreto , tum
cedatur , quibus cpilcopus , aut inquifitor dc
confilio parochi , aut confcflarii permittendum
nuper Tridentino concilio te indice utiliter conftituta funt . Que ut epifcopi Audio a biblio­
jud icar it.
polis , impicflbnbus & reliquis stem omnibus, D
Libri dc officio te precibus horariis be st as
quorum intertft , diligentius , quam haâenus
Mati® virginis vulgariter, vel Italice, vclHif1st, ubique przftentur ; illa tere omnia, alia­
panrce, vel Gallice, vel Germanice, vel par­
que nonnulla, eodem (pedantia , que adden­
tial Latino , partira vulgari lermone expreffi,
da cenfuimus, limul complexi, provinciali hac
venales ne proponantur neque vendantur . Si
qui vero eos adhuc habent, ad facrminquifitioconftitutionc toto eo genere iic edicimus proiii» officium ftatim deferre compellantur, ut e- Mit·. ι<«·Π
ρο (it i, , eodem Lateranenfi Se Tridentino tum
conrilio, tum indice, Se Pii quarticonftitutio­
dita a Pio V. conflitutione fancitum eft.
‘ir°·
Caveat epifeopus, ne libri illi parvuli, quinc de eo indice lata . poenis iancitis , te aliis
bus preces varix continentur , fai&s fu parft ipreterea epifcopi arbitrata.
tiolifque tituli» alpcrli habeantur aut ven­
Ut quicumque artem librariam exercet t ab
dantur , nili fuo , aut inquifitori» , aliorum­
eo ne patiatur epifeopus libro» venales proponi,
ve theologorum , quo» nuic muneri prxfecenifi confeâo librorum fuorum indice , cui ab
rit , diligenti lludio primum recogniti te pur­
fe . aut ab eo, a quo curam in rccognofcendis
libris geri is voluerit , Se ab inquifitorc etiam
gati lint.
Adhibeat idem aliquando aliquot fur civi­
fubfcrsptum fit : neque facultate fibi ab eiidem
non permifla ullus alios cujulvis generis libros
tatis pcricifiioros homines , quorum opera te
ftudio accurate cognofcat fi qui peltiferi funt
ille habeat , aut vendat , aut quavis ratione
tradat, silo indice non notatos.
Irtsri, indice Tridentino non notati , quorum
ufu Se leftione interdicendum fit ejufdem indu
Ne loco publico , pottotiis mercibufve itnds auiloritate.
Ϋartandis conftituto, libros minilln publici ejus
Quos libro» id generis .cognoverit , ne in
oci exportari patiantur, nifi qui illo» importa­
urbem , aut in dieecefim hiata illi invehantur
rim , aut bibliopole, aut alii , quorum funt,
caveat quamdiligeotiftime : eorvmque nomina
Icriptum , eoiumdem manu lignatum., attule­
cum ad iacre Romana inquifitionis patre»
rint, quo exportandi poteftas fiat.
deferenda curet, tum aliis provincia epifeopis
Libri non publico mercium loco expoliti, fed
fignificet, quo diligentius pelli ubftruatuc adi­
alio in urbem inveilt , ab eo qui invexerint,
vel invehi jufierit eifdem denuntientur; ncc litus .

Condl. Gener»1. Tom. XXXIV.

G

Qui

IAT

<M*OOUUt
» . ΧΠ1

Concilium Mediolanensi IIL ‘“’JEJJni?’·148

ANNO
Qui per Urbes pr
. ,
Quod pietati» & Dei honoris caufa ab fan- anno *
Cmii'll v« loi» libros venales circumferunt , eorum
âa matre ecdefia inftitutum eft, ut fefto-tfKTîmrsTt
.......................................
etiam
indicem habeant, cui ab epifeopo 6c ab
purificationis beat* Mari* virginis candclz,K
ipj.
inquititore, aut ab iis , quibus librorum reco­
palma , aut ofirz , prout locorum confuetudo
gnitio ab illis delegata eft, fubfcriptum Iit.
eft , dominico die , qui de palmas dicitur, in
,
Hos parochus, in cujA parochi* finibus_rili
ecdefia folempi ritu benedicantur : czque canvenales libros exponunt circumferunt ve, de ;mdelz ftatis ino tempore proceflionibus circum­
provifoaliquando vrfitet. Ac fi aut illorum in­
ferantur , non fine fanûiflîma myftcriorum fi- «
dicem non habere , aut alios przterea , eo in­
gnificatione ; id . ut roftjtuti ratio poftulaf ,
dice non deferiptos, vendere , habereve coii,ityreligiofe celebrari debet.
pererft , tom eos epifeopo , aut inqurfifori deQuatnobiem cdibimus , ne alio loco nifi in
nurftict .· tum libros omnes fcqueftri nomine ,
ecdefia , neque dum manibus laicorum tcnen-\
donec aliter ab eo , cui denunciarit , juflum
tu» , led conftituto loco pofit* folemnibu» ce- ]
erit . Si libros , indice Tridentino damna­
remoniis benedicantur ; &.· fingulz lingulis dito» , improbatofve apud cos deprehenderit ,/
ftributx , tum jfLTta* ,-tum.candelz accenfs
illos etiam comprehendi , aut fufpenfionental- B manibus per eos , qui acceperint , eefterrtuc ,
tem faâa fibi ao silis caveri curet, ut- ad cer­
ex ccclefi* inftituto , dum ftatis illis diebus
tum dtap fiftant in judicio epifeopi , âut ioproceilione» Sc fact* alie actiones habentur .
.quifitoris. (
Utque przterea introdudo ei ufui Occurratur ,
V.
quo multis locis in hac provincia fit. , ut ills,
ve! candclz, vel palmz olivzque facro eo situ
IJ»* 4d
V fdcMBintt gteerttim
benedifte , non in ecdefia a quibufdam fuman­
tur , fed^-ad cos domum deterantur ; & quod
gravius eft, a laicis quibufdam , quafi tributum
. Chriftianz pietatis ornamentum, in quo pô·
quoddam fibi a parochis , vel ab aliis quibufÎiulum fidelem gloriari oportet , altare eft er­
vb debitum, illz eligantur , decernimus , ut
ili*» holocaufti , (acrofsoâa illa arbor cru­
falvo , fi quod patronus aliquis beneficii habet,
ci» < in( qua auftor humane redemptioni» pe­
illas exigendi jure, ns lotum qui in ecdefia in­
pendit Çhriftus dominus. Quan^brcm ad Chritererunt , Sc illisdltm tantum tradi liceat, qui
Uians tehgioms gloriam inligni» admodum fuit
iis ipfis diebus ad illam ecclcliam convenire ιο­
ea veterum pietas , ait crucis Tignum non in ί lent ) fcd^non potuerunt , vel quia zgroti , vel
templis lolum , fed domi fjilique in parieti­
alia legitima caufa impediti.
bus ac veftibuUs , pallimque in urbe expreflum
Ad preces , quz lupra puerperam fundun­
appareret , tanquam SC preciarum populi Cbritur , cum poft prolem emiflam illa aâura gra­
ftiani trophzum , & danilimum divinz tnifetis» ad ccdefiam fe confert , parochus puerricordiz monumentum , & iempitemum deniper* domum ne ingredjttur , etiamfi mulier
1
que teftimonium , quo palam fieret , fideles
ob adverfam valetudinem ecdefiam adire ne­
CUtn inimici» cruci» Chrifti, Judcis ,, Ethnicis ,
queat .
A hzreticis nihil habere commune, fed contra
Feminis przterea , poft puerperium ad ecdeeos omnes libere profiteri , quem colunt, do­
fiam venientibus, panis bencdiâus, tub boftir
minum Jefum, & hunc crucifixum. Hoc igitur
forma, ne przbeatur.
majorum religiofo exemplo , atque inftituto ,
Fons baptilmatis ne ufquam in aliis ecclefiis ,
cujus etiam veftigia in hac provincia aliquot
quam in parochtalibit», fit, vcl epifeopi concelfu in illis locis ubi propterea quod parochial!»
locis pcsfpici licet, excitatus eplfcopus , illud
curet , ut hoc facrofandz cruci» inligne , vel
ctdelia Jqngius dillat , idem populi commodo
ligno, vcl lapide, vcl ubi commode per facul- D magis confulendum ede cenfuerit.
tates fieri poteft, marmore exprelfum , in urbe
Ad facri chrifmatis oleum accipiendum ,
& diacefi fua , ubi trivia frequentiora funt ,
quotannis ante pafcha mittantur, qui accipiant,
puplfte proponatur atque erigatur : quo crebrius
ut veteri canone decretum eft .
perfpeâa ea, facne crucis ardore fideles fefeeriSandi item chrifmatis , &: facri catechume­
gant , um ad lummi myftcrii, in ea perafti ,
norum olei valcula , ne alibi , fed in ecdefia ,
gratam memoriam , tum ad veram illam glo­
religiolc aflervcntur in ciborio , above ejufdem
riam ,/'ad quam Chrifto duce populus fidelis ,
eccleliz certo conftituto loco , quem eprfcopus
( qui populus eft acquifitionis, contendere debet .
comprobant.
Quod przterea alias fancitum eft , id pro
Sacrum przterea oleum infirmorum in ccdclacrofanitz cnicis cultu &: veneratione fervafia itidem cuftodiatur vafe ab aliorum facto­
ri epifeopus jubeat , ut ne ea humi exprima­
rum oleorum vafeutis diftinâo ; nifi quitus
tur , neve fordidis & aliqua labe inquinatis
parochis epifeopus propter eorum domicilia a
locis.
parochial! ecdefia d litantia illud domi tunc
Singulis diebus dominicis facerdos , mrftz
aliquando folum aiTcrvarj conceflerit , cum in
parochialis facrum fafturus, antequam illudin- E, parochi* finibus gravius rgrotantes habent ,
choct, aquim falc afperfam benedicendo reno­
quibus ufuvenire poteft , ut quamcelerrime
vet, eamque ut tnoris eft afpergat.
luccurrendum iit illius (aeramenti adminiftrai. ni. juaii 'Sanftiffimi domini noftri Gregorii ΧΠΙ. pontione . *
·»■’*■
tificis conftitutio, qua excommunicatiqnis pa­
Moneat fzpe parochus , hocque tum maxi­
na probofita , ipfo faâo incurrenda , incerdime, cum facramenta miniftrat, ut fideles qui­
ftum eft , ne innocentiflimi agni imagine figu­
bus ea miniftrantur , βί qui compatres ad fa­
rat* cere* ille forme & per Romanos pontifi­
cramenta , baptifmum , 8c confirmationem ad­
ces ftatis temporibus confecratz minio , auro >
hibentur, enfem, pugionem , &· cjufmodi de­
aut ullo colore inficiantur t neque venales pro­
ponant , memore» fe in omni fpiritu humili­
ponantur, promulgetur in cccleGa eo anno quo
tatis fan&zque pietatis (ludio adede opoitcre
illas con fee rari mos eft in pafcha , 8c quoties
factis illis myftcrii».
item ep/feopus opus ede ccnfucrit ■

c

VI.

M#
ANNO
CHRISTI
•»’h

“μτβ?0*

Concilium Mediolansnin IIL
VI.

D« faftifi*» iifcntium rxfifîtirurn .
Infant expofitus , licet appenfum collo fcriptum habeat , quo i4b haptrzatiu fignificetur,
h tamen, re diligenterperquifita, quemadmo­
dum catàchifmo Romano exprvtfum eft > adhuc
dubium fit eum baptixatnm efle , ea conditio­
nis 'formula baptizetur * Si tu » baptizatur*
ego tc iterum non baptizo * & fi nondum bt~
ptizatui et* ego te baptizo, CFr.

VII.
,
v

Oc Ut ftht ad /arram tntbxnjlix»» fcrtiiunt.

15©

fsepe promulgetur ; crebrifque cohortationibus
a UNO
fideles Incendantur , quo frcquentiores ille CRRiirt
ubiqA: locorum iaftituantup * inftituteque dei;p.
bïtum munus obeanr.
Quz porterez iodalitatca eo nomine, utaliM
prima provinciali fynodo juffum eft , Inftituta
jam funt * & in pofterum inftituentsir ; regulis
utantur ad communem illarum hujus provinciz
fodalitatum ufum noftro juiTu edendis : quibus
epifeopus addat , qua pro urbis , dimcelifqae
lue vatione expedire videbuntur.
Parochus iit omnibus, qui intra ecclefiafu*
fines habitant , in pafcha facram cucharifttam
ipfe, non facerdot aiius, przbeat ; nifi ob fieÎiuentem multitudinem nccefte fit alterum etiam
accrdotem xdhsbcrc.
Quicumque in pafcha ab dioecefi abfuerit,
is icvetfus , fe eo tempore faeram communio­
nem iumpfiffc tcftatum faciat feripto faccrdocis, a quo fumpferit . Quod tcftimonfi fert
ptum manu vel figillo ordinarii, aut ejus , cui
id cure ille dederit * munitum fit ; alioquin ,
ut ecclefi* prccepto pareat , confeflur in pro
pria parochial· ecclefia Iaeram euchariftiam fofcipiat. Quod nifi fecerit, prout juris eft, per­
na afficiatur.
Ad communicantium purificationem vafa ad­
'
hibita , ne alterius reiinu fint; caque propter­
va in iacnftia ferventur.

Ad faluberrimum illusu Iaera euchariftiz
frequenter fumendz ufum parochi , ut primo
provinciali concilio julfum eft * tc concionatores item * quam /apiffime populum cohorten­
tur * nafcentis ecclefia inftitutis atque exem­
plis , Sc graviflimorutn patrum rocibiu , &· li­
berrima hoc ipfo de genere catechifmi RomakCihqi. ni doârina , Sc lententia denique Tridentinz
fynodi , quae optaret quidem fideles in finguIu miffis, non tolum fpirieu*li affefiu , fed facramentali etiam eochariftm perceptione com­
municare ·
VIU.
Quod fi quis condonator , etiam regularis, C
aliquid contra direâx, indirefteve dixerit,aut
Dc iit f»<t ad fatai/extix fccrumtucimc
condonatus fit; epifeopus* in cujus urbe.dirzfcrtixciu.
cefive hoc ille admiferlt , ei tamquam fcandau<r. c. », Ium diffeminanti , Tridcntina: cjtrfdcm fynodi
Qui ad confcfiarium , etiam regularem , in
auâoritate, interdicat przd icat tone verbi Dei.
aliena diceccfi commorantem , dedita opera fr
conferens, peccata fua fit confeffus , nifi conAd cujus przdicatioms munus ne idem reftituatur , nifi primum cjufdem epifeopi judicio
fellarius ille , & ab epifeopo loci , 8r a confifatisfecerit eo ipfo loco , ubi ea in re (cauda­
tentis ordinario ad confeffioncs audiendas pro­
tum Sc oftenfionem praebuerit.
batus erit, ei, tamquam inconfeflb , parochus
euchariftiz facramentum ne przbeat : illius przItidem pro ratione cui par corripiantur, corterea ordinarius , cujus confcflionem ille faceritganturve , & fatisfacere quoque compellan­
doa confelTarius non probatus audierit, nc eum
tur , quicumque ve! fermonem habendo , vel
patiatur in fua dioecefi confefliones per biennium
colloquendo hoc in genere offenderint.
Cum nimbi * procelle , turbines aut grandi­
audire, neque itidem contionari . Quod decre­
nes impendent ; ne facerdos ad tcmpcftatis pro- D tum quadragefim* initio a parocho promulge­
tur, quibus locis epifeopo videbitur.
cellam arcendam vafculum adhibeat, in quo fanitidimum euchariftiz facramentum alfcrvatur :
Epifeopus id confcitzrios facerdotes inter­
fed tabernaculum , ubi illud in altari recondi­
dum admoneat ; ut Ii quando quavis facultate
tur, patefaciat licet: tumque in ejusconfpeâu
auâoritateve en licebit pernitentium vota com­
mutare ; ne ea illi commutent, nrfi in alia ma­
litanias, aliafquereligiofas preces, ejus rei cau­
ls inftitutas , pie fan&eque ^pronuntiet.
jora pietatis opera, vel Deo gratiora, vel faltem quz tantidem valeant . Qui in re judi­
Sacerdos cum corpus Chnfti domini ad ae­
canda rationem habeant 8r fumptuum , Sc la­
gros interdia in urbe, aliifque frequentibus lo­
borum , Sc moleftiarum , Sc omnium denique
cis defert , non fuperpelliceo folum , fed plu­
incommodorum , qu* pernitentes perpefluri
viali interdum indutus incedat * ubi per facul­
erant, fi votum, quod iandte conceperant , re
tates, Sc per loci, temporifque rationem com­
ipfa preftititfent.
mode fieri poteft : tum proterea * ubi etiam
Nc confcflarii facerdotes , cum fibi faculta­
poteft, aliqui clerici adhibeantur, clericali ha­
te , vel ex jubilzo , vel ex aliis apoftolicis li­
bitu , ac fuperpelliceo induti , qui comitant»
una cum deferente , fanftas religiofafque pre- E teris conceUa ,' pœnitentium confelliooes audiie , eoldemque a peccatis etiam gravioribus,
ces recitent.
quz admiferunt , & a poenis item , ac cenfuPerfunftus deferendi facramenti munere fa­
ris quibus irretiti funt , abfolvere licet , cum
cerdos, ubi adecdeliam redierit, fidelibus, qui
eo , qui in irrcjpilaritatem incurrerit , difpeuin eo deferendo prefentes adfuerant , quam
ex illo pietatis officio confecuti fint indulgen­
fent ■ nrfi ejus rei facultatr illis literis nominatiam, denuntiet ; paucis verbit eos cohortans,
tim esprefla .
Si poenitentibus poenitentia przfcribenda eft
ut in religiofo eo inftituto fanfte perfeverent -,
aliqua pecuniz ratione, ne fibi facerdotesconφ
tum pronuntiata oratione , quz eft de fanitiffeflarii
eam pecuniam , fed locis piis attribui
fimo (aeramento , illos dimittat in pace cum
curent, ut in officia operaque pietatis erogetur:
benediâione.
Neque vero hujus pecuniz diftribuendz curam
indulgentia autem a Paulo tertio pontifice
ipli ullo plane modo fufcipiant.
maximo corporis domini fodalitatibas cunccfta,
d 3
NeCanal, General. Tan. XXX Vi.

151

Concilium Med IOLANENSB

t J1

ΙΠ.

ANNO
Neque prctercaAfibi dari curent, Γι quid eice- A
,v
ANNO
CHK1STI mofyn* c.jula pccnitenti erogandum cK in mif1A·
. CHRISTI
«57»·
fz facros ritui faciendos. ■
»171Nc confcflarii regulates corum peccatorum,
Dt >is p.v
ai fdwntdtHm ixrrtmt
quorum abfolutio epifeopo refctvata eft , vin­
culis irretitos pcenitentcs abfolvant , quemad­
modum a fancta feJc apoftoltca declaratum cil,
Parochus in facramento extreme unitionis
id eis non licere, quavja privilegiorum fuorutn
mimilrando , cx cstechifmi Romani doârina
auctoritate.
zgro, cctcr^quc przfenribus explicet illius vim,
Confeflariis facerdotibus przferiptx a noftm
& utilitates, tum ad *nims falutem, tum et­
provincialibus fynodis inftru$iones ad provid­
iam ad corporis valetudinem , fi hac ad «ter­
er* ufum , aliatquc item , qua* cifdcm pro ur­
num. gloriam profutura fit.
bis, dicccefifque fus rationibus , addi cpifcoQuod concilio primo decretum eft, ut,dum
put ccnfucrit , in literal includantur < quibui
xger integris cft fcnlibus , extremi unâionis
vcl probations teftimonium , vcl facultas dabi­
facramcnTim ei mimftietur: fi tamen velcurantur illius muneris gerendi.
B ti'.im negligent:.) , vel morbi vi, vel repentino
Studeat epifeopus id facrorum cinonum , &
al:quo calu fenfum omnem amifct't , nt*nihil
«•ttra. i. ». Tridentini concilii preferiptum p:o publico­
plane intclligat ; illius decreti fententia veti­
tum non elfe dec! aramus , quin hoc extrema
rum dcliâorum gravititii ratione , & publi­
cam , 8e folennem poenitentiam in ufum revo­
unitionis (aeramentum ei minillrari liceat , fi
care . Quos vero ita folenniter poenitere opor­
modo adhuc vivat , X: dum ufum rationis ha­
tet . mcnle ante quadragelimx initium ad ic
bere , pii animi (ignificationem dederit, ut in­
per parochos deferri curet ; ut primum iueudtc
de judicari pofht, eum facramentum perituram,
quaJragclima , illi ptxmtentia sftici , tum dic
fi adhuc intega mente effet.
cccnz domini , ccdeliac reconciliari poliint fla­
to iolenni titu .
X.
Graviflima ill i a Pio V. fummo pontifice de
medicis edita conftirutio , quotannis fctnel iti­
Di i>i, fvv pdrtim di triiifi» faeramtntwn, psntem, de more promulgetur, Ii id opus elle epi­
ti/n di iitrHOiurn hidtftattm dt fluita
feopus cenfuerit.
firtintdf ■
Si quibus ecdclii ingreffa, Chriilianaque fe- C
Îinitura publice interdictum efl , quoniam conConftitutione Pii fecundi pontificis maximi, ·!. Wim.
cfli , ut ctl fanCtar matris ecclefia przccptum ,
quicun que clerici tine canonica diipenlatione , lx'-'♦ί·,
facro pafchz tempore corpus domini non fumextra flata tçmpota , vel ante legitimam attafuerint ; ut ccrum interdidi vinculum non re­
tem , vel abfque dnniiloriis ordinarii lui lite­
netur , nili primum cavetint , le tempore cis
ris , fe ad aliquem facrum ordinem promoveri
a parocho przfcribcndo, 8c de peccatis confeffecerint, ab fuorum ordinum quos (ulccperint,
furos , 8c facratn euchariftiam fumpturos efle,
ccecutionc ipfo jure fuipenli lunt ; fique fulpcnfe in poilerum ftnâas ecclelix przceptis , &
fione durante , illorum ordinum minifterium
huic przcipue obedientes fore, quod cft de confunâionefvc obierint , ftatim irregularitatem
feftiene, te de communione pafcnz tempore tu­
fubeunt ; oh quam , praeter alias pernas , con­
tra iflas cancnûm jure fancitas , beneficiis et­
menda . Parochus deinde populo fignificet illoi
ipfos , quos jam interdidi vinculo irretitos de­
iam ecclefiailici» piivari poflunt. lis igitur per­
nis ne quis facile illigetur , illam conftitutionuntiant , eodem folutos.
Quo diligentius fideles caveant , nc excomncin quotannis, tum in dicecefana fynodo promunicationis ullius vinculis irretiantur , hoc pa- I > mutgari, tum pridie illius diei, quo fiera or­
dinationes habebuntur , edici cluicis jubemus,
rochi fzpe prxflent^ ut eos doceant , quam
gravis excommunicationis perna iit 3e quam
qui initiabuntur .
valde omni Itudio cavenda : idque ad przfcriInfirma valetudine; aliave jufta caufa impe­
ditus epifeopus, fi ftatas lactas ordinationes ha­
ptum faciant inftruâiqnis, que cura noftra ad
provinciz ufum conficietur.
bere non poteft , & aliquem proptcrca cleri­
Idem,illi efficiant cx prxfcripta (imilis infinicum fuum. ad alium epifeopum mittere velit,
a quo alicui ccclcfiaftico ordini adfcnbatur ;
âionis formula ad ea peccata deteflanda , que
frequentius a fu^s parochia, hominibus committi
teftimonialibus literis ei datis , hzc adicribat,
Bc tellata tacii: , vite in primis Armorum pro­
animadverterit.
bitatem, dothinim , qua idoneus , examine ha­
, Quacumque excommunicationum lententi*,
bito , judicatus eft , ecclefiafticum ordinem ,
ve! a rumnus pontificibus , vcl Tridentini ,
quo cft proxime initiatus , tum przterea nata­
aliorumque generalium , & provincialium Meles, aut difpenfationem, fi quam firper illis ob­
diolanenlium conciliorum decretis , vel dicecetinuerit i fi vero majori ordini adicrioendus.eft ,
fanarum cujufcumque urbis fynodorum conftitutionibus lats funt , quibus ipfo fado , vel ] Kratem item tc titulum , fuflicientemque cenfum beneficii , vel penfionis , vcl patrimonii,
jure homines irretiuntur ; hz omnes > fummaquod ille habet.
tim vulgari fertuone expreflz , 8c in tabellajn
Quicumquc clericus non hujufmodi litcras
aliquam ordine relatz , die primo dominico
at tulerit , quibus ea omnia adicripca teftatavc
quadragefime in fingulis cathedralibus ecclcfiapt , ordini , cui adicribi vult , ne adferibaliis., dc fuggeflu frequenti populo de icripto
tar perinde ac fi nullas epifeopi fui dimiflorias
legantur , quo fideles meminerint , diligenter
literas impetrarit.
ab illis cavendum efle ; idque etiam fiat paioDe confidentiis conftitutio ■ quim fifmmus Ki|
chialibos illis ecclefiis fingulis, ubi id fieriepi­
pontifex Piusquintus tulit, quotannis in diacefeopus expedire cenfuctit.
lana fvnodo de feripto recitetur ac promulge­
tur, dc loco illius a Pio IV. confcâ* ea dc re
fraâionis, qua tota poüctiort hac continetur.

I

Quod

15 J

CaBeoMM

r, xui.

C”kJ _ _ .-, . -, . M .a

Ilf

CONCILIUM Ba IDIOtAHINtB 111·

"anno”
CHKijt^

Quod ex concilio LateranenG ultimo a nobit provinciali prima fynodo contra claricas
^'H ypiiiim eft , qui eccleliaftica beneficia obtinen’ c'* res , canonicarum horarum officium intermilerint : id ex Pii etiam pontificis maximi conftitutione, qua hoc diligentius cautum eft, con·
tra codem epifeopos agat. Ad cujus etiam con·
r ftitutionis preferiptum eum item mulAet , qui
pcnfionem habens , canonicarum horarum of­
ficium de beata Maria virgine dicere omiferit.
Quod altera provinciali fynodo decretumeft,
ut clcricr, certe ecdeiic minifterio non addi·
Ai, feftis diebus in parochialcm ccclefiam , in
aliamve epifcopi arbitratu conveniant ad divi­
na officia celebranda', id preftent omnes dili'
genter , etiam qui facerdotes funt : idque tum
maxime in lolennit miltz (aero ,· itidemque in
vefoerarum officio . Quo preterea tempore in
eadem ecclelia fanAiffimum cuchariftie factamentum, vel in altari adorandum fidelibus pu­
blice exponitur, vel jnde in tabernaculo recon­
ditur , vel proceflionis ritu per ccclefiam cir­
cumfertur, adfint , munufque fuutn, & operam
preftent ; idque omne , niti aliquando epifcopi
conccflu iis alio loco tunc miniftiare inlervirevc licuerit.
Ne cuiquam, antequam piima tonfura is ini­
tietur , clericalem habitum fumere liceat line
epifcopi conccflu, coque (cripto dato.
Epifcopi , qui aut privata monitione , aut
edi&o publico pro poli to, ut ex Tridentini con­
cilii auAoritate a nobis provinciali prima fyno­
do mandatum eft , eos non monuerit , qui ecclefiaftica quzvis beneficia obtinent , aut factis
ordinibus initiati funt , ut clericalem habitum
induerent ; mente poft hujus concilii promulga­
tionem, piopofitis ediâo etiam publico poenis,
quz ipfis conciliis fancita funt, eos moneant,
ut, etiamli extra provinciam , & in gymnaliis
publicis lint, mentis fpatioclqricales vcftes, or­
dini iuoconguicntes decenter induant, ac dete­
rant. Quos autem ad id temporis non lunipGfle,
aut leniet lumptas, deinde abjcciflc, cognoverint,
illos panis in monitione expreffis afticiant , cui­
que iterum monitos, li in contumacia permanlerint, beneficiis ecclefiafticis , que obtinent,
omnino privent . Epifcopi vero , qui jam cos
beneficia eccleliaftica obtinentes feme! atque
iterum monuerint, fi ii przfcripto tempore cle­
ricalem habitum non induerunt , vel indutum
depofuerunt, poenam in monitione edtitam om­
nino eacquantur, eofque etiam beneficus ccclefiafticis privent, aut privatos declarent.
Ne (acerdos , neve clericus cujuivis ordinis
pra fotibus ecclefiz ftet , aut officinas obeat,
'
aut via incedat , aut extra ecclcfiam exeat fuperpelliceo indutus i nifi cum procci&ones, aut
aliud ccclefiafticum munus tc officium obit,
quod fuperpelliccum requirat.
In hortis , rdibus , aliifvc ecdefiarum , aut
ecclefiafticorum hominum Jocis, li ligna, imaÎ'ines, aut piiturz funt quz procaces, vel ulo alio modo aliquam obfcanitatis, turpitudinifve fpeciem pre fe ferunt , ita reconcinnen­
tur , ut ofFenlioncm oculis ne przbcrc poflint ,
aut tollantur, deleanturve exomnl loco ubicum­
que extant; rytque in poftemniejuftnoJi aliquo
modo effingantur aut pingantur.
Et quoniam Chriftianorum hominum men­
tes tacite corrumpuntur , peccandi libidine intbmmatz ab rerum turpium atque obfccenarum imagine , ideo illas effingi vetitum eft

CmKil. Centrtï. Tom. XXXIV.

MIXIMIUAHU» Il

oeu.

*54

Conftantinopolitanz fynodi canone s itaque anno
cutet epifcopus ; ut quicumquc laici homines CHkiSTI
id generis imagines habent, vel tabulis , vel
si7i.
psrtetlbus expreflas , pro pietatis Chriftianz,
cui addiâi efle debent , ftudio eas abjiciant,
vel plane deleant , vel boncftaicm<Fcconcinnent.
• Qui in zdibus canonicahbus habitat, fi foris
pemoâavetit, non probata caufa ab epifeopo,
aut ab eo , cui is id curs dederit , unius dici
dlftributione mulâetur , przter panam , qA
pro culpa ratione ab iplo afficietur, cui decre­
to ne in iis locus fit , qui al> mise , opidove,
ubi canonicale domicilium eft, a^funt.
Qui in lacerdotio lanito conftituti funt, ad
B offerendum illud Deo accept abi le corporis do' niinl faerificium , ficut eam fund Ionem gerunt,
j qua nulla major excogitari poteft i ita in omni
facerdotalis vita officio lie le gerant , ut mo­
rum etiam przltantia tc fplrndorc alios alliciant , atque excirent ad debitum lacerdotio
honorem illis przftandum .
Epifcopus autem , cujus in primi' eft faccrdotalem dignitltcm tueri , ut laici homi­
nes dilcanr, illos tamquam parentes, ab ipfis
unice in Chrifto diligi & coli etiam debere,
cum hoc Izpe , prout ufuvenerit , monendos
fideles fibi commiffos curet ; tum efficiat , ut
ubicumque vel publico , ve) privato loco fint,
temper illis a laicalis ordinis vitis debitus triC buatur locos 8c honor.
Jtsm domi przterea fuz ne patiatur iaccrdotem quemquam abjeétiusfc gerere, quam facerdotis dignitas poftulat. Sacerdotes vero morbo,
feneâutflve incommodis affeâos , qui facerdotale munus przftare nequeunt , inopiaque pre­
muntur, in locum aliquem cogi curet, sut alio
modo eis confulat tc providear , ubi vilius ex
'fidelium eleemofynis , aliave ratione fuppcditetur, ne oftiatim. miicriime tnrndicent non li­
ne facti ordinis contumelia.
Magna & falutaris populo fideli utilita:
ex eo exiftit , cum clerus is eft , qui & doArina tc yitz moribus przluceat . Quare in
przcipuit curb epifcopi cum hze eue debe» at , ejus tum ad ftudia , tum ad ecclefiafticz dilciplinz cultum progrefliones omni pa­
terna folicitudihe ille adjuvare ftudeat . Ita­
que epifcopus , inferioris ordinis clericos aCo'lefccntcs , qui fpem aliquam przbeut poflc
cos longius progredi ad doArlnarum erudi­
tionem, ne patiatur ztatern , quz ad difeendum apta eft , fi ultra confumçie ; fed in iis
literal urn initiis ac ftudiis tempus ponere ju­
beat. quibus adir. s eis Sc progreflio fiat , vel
ad theologia icieitiam , vel ad factorum ca­
nonum peritiam , ad ccclefiaflicarumque rerum
cognitionem ■
Parochus vero A alios proveAiori ztate cle­
ricos , qui apu fint ns ftudiis atque cxetcitaE tionibus, adfcribst , ut A in lacrofanfii evan-

A

gelu feniibus ii potilfimum cognofcendis ac
Mrcipiendis verfentur ', qui ad populum Chriftiana difciplina moribufque informandum per­
tinent ; &.* in comparanda etiam doArina fe
exerceant , qua in explicandis eft (onfcientiz
cafuum quzftionibus. *
Reliquos autem, de quibus aut ob ingrave-fccntcm ztatern , aut< ob ingénu tarditaicin ,
ob aliamve caufam , ad Jiterarum diXtr:>um
capetfaitdam exigua progreflionis Ipes eft , in
id faltem incumbere jubeat , ut i.i Rnniouo,
vel alie brtvieri probati auâo.i. uiechiimo,

G

3

pro

»55

CoNcutjDM Ma

i Λ t · μ - u e - ΪΪΤ
1OLANBNSB

MSXIMrUAWU» 1L --_
izraa.
*5"

ΑΝΝ0Γ~ pro eorum ingenii captu inftruantnr I iique fi
. fcqucnti pneftare debet fermone in explicanda anno
CHRISTI rudiore* jam olim facerdotio , alkeive hero
clero populoque doitrina rituum , hnctiorique CHRISTI
>ill·
ordini adicripti Cnt , in hctificii miffie myftelignificationc myfteiiorum , quz tunc in ccclesazir iorum & herorum rituum , ftatarumqpe cere­
lia publice ipfe agit.
moniarum cognitione, 8r in fandiori bp* earum
Cleri autem fui tc do&rina tc difciplina: ra­
iignificationibus , atque in fui ordini* ecclefia:
tio omnis, quo fibi exploratior fit , fingulornm
fticarum funftionum difciplina , brevi aliqua
tum facerdotum, tum inferiori* ordini* clerico­
inftitutionis ratione erudiantur.
rum nomina, vita rationem, ftudia , exercita­
Hanc autpm diligentiam & in urbe It industiones, progreffiones , ftatnm omnem denique
ce fi epifeopo* exequatur, tum omni qua poterit
certo libro notari mandet.
ratione , tum aut opera publice docentium ,
Ne a dicercli clerico cuipiam , neque ab ectheologorumve , fea magiitronim , qui in finclefiz fuz relidentia alii, ecClcfiafticum benefi­
gulis catbedralibu* , cdllegiatiiqvc infigoinm
cium obtinenti , quod quacumque ratione peropidorum ccclcfiis ex Tridentino decreto jam
fonalis rctidentiz munus jure vel confuetunine
inflaturi, inftituendive funt , aut adjumento
requirat ftudii caufa abefle liceat , nifi ejus rei
regularium , in monafterii* hera* littraa inter­ B facultate literis ab epifeopo permiiTa .
pretantium , five hoc ipium munu* bonarum
Quibus hne literis hzc epifeoput nominat im
artium diiciplinir clerico* erudiendi iufeipienadjungat , ac przfcribxt iit, qtflad locum alie­
tium ; aliqua illi* ftudio fuo erogata attributane duxcefis ftudii cauh proficifcentur -, ut 8c
ve eleemoiyna , vel , fi opu» erit , ab eifdem
regulas noftro provinciali primo de fecundo con­
cilio
de habitu* ratione , frequentique (aera­
etiam clericis contributa, aut fccularium facer­
dotum, quos in fua urbe, dicecefife, peritiores
mentorum ufu, clericis przfcripta*, tc reliqua
probatiorefquc habuerit , ftudio.
noftris item provincialibus , ac luis dioecefani*
Quorum facerdotum caritati ac diligenti*
fynodrs decreta , ad honeftam clericali* vit»
clericos imperituj.es , aut iingulo*, aut comptu­
diicipliuam pertinentia, tc alia, fi quzprztere* fimul, literis & clericalium virtutum difci­
rea co fibi in genere illi przfcnbenda vide­
plina inftituendos commendabit · Diligentia
buntur , fervet diligenter . Ut de iis przfcrinujus frudus quo uberior exiftat , it aliquando
ptis rebus, ab eo praftitis , feriptum teftimo­
per annum doctis adhibitis viris , illorum An­
nium ab epifeopo Joci , quo ftudii cauh profegulorum ad ftudia progrcfliorif s , prout expedi­
âus eft ; de literarum autem progrelfiono ab
re exiftimarit rccogiiolcat omni paterna folici- C doftoribus , quos audit, ad tempus, primo no­
tudiue & diligenti ratione, inftitutis etiam per
ftro provinciali cunlilio ptrfcriptum , fibi exhi­
facerdotcs homines doctos pro ftudii ratione ,
beat .
difciplinarum , quibas fe eorum quifque dede­
Ut dimiflorias ejuftnodi litera* decem poft
rit , interrogationibu. .
diebus quam ad gymnafii locum venit , ejufCognofcat etiam aliquando progreflum, quem
dem loci epifeopo exhibeat : de qua exhibi­
in herarum ceremoniarum, riauumque difciplitione ad mentis fpsrium fibi tcftatum faciat .
ba iidem fecerint ; opera adhibita facerdotum ,
In iis lie prajeripeis rebus , fi ia nulla legi­
ecclcfiafticarum ceremoniarum ufn peritorum , a
tima caufa impeditus defuerit , ne dimiflori*
quibus eo* ex alterius provincialis fynodt decre­
literz ci luffragentur , fed irrita; plane fint ac
ro inftrui jufferit .
nullz .
.
Deinde , ut non folum in literarum ftudii*
Quidquid prztcrea provinciali prima fynoatque exercitationibus , verum etiam in diicido de parochis , ftudii cauh liters* dimiflorias
plins morum officii* clerus fe ftudiofius con­
jrxpetentibu* , conftitutum eft , id etiam ouane
tineat , in diefque magi* ad clericale* virtute*
inviolate fervetur.
progrediatur ; idem & inferioris ordinis cleri­ D
co* ut altera provinciali fvnodo juffum eft , &
X I.
facerdote* praitcrca , trtpdo univerfot , modo
Îiattem eorum, modo certos aliquosfingulo*ad
Dc iit
ftrtincKt timifft f&rlf.iium.
e aliquando convocet , illorumque uniuicujofque vita: rationes , Chriftianaium virtutum exer­
Mid* conventual!* herum pro diei fefti, fucitationes 8r progreflu* cognofcat ; adhibiti* farizve ratione, ne in cathedralibus, collegiattfcerdotibus in vitas fpirituaiis , ' clcricaliumque
uue ccclefiis omittatur, propterva quod eodem
die a capitulo etiam pro mortuis, vel ex decre­
virtutum difciplina exercitatis .
tis noftris provincialibus, vel ex legati* defun­
Convocato praeterea fzpe per annum, ut alus
ctorum , vel alia de cauh fieri debeat : fed
juffum eft, ad ie clero , aut ipfe, aut hccrdot
aliquis vit dodus , in ecclefiafticaquc difcipli­
tunc, ut Honorii III- conflit ut ione cautum elt,
na verfatu* , ejus nomine ad illum remoti* laitc femel pro feriz, feftive dici ratione , miti*
ci* , fermones , concionefve habeat de ^rdini*
conventuali* herum fiat, 8c iterum oodetn dic
corum przftantia tc fanctiffimis officii* , de
pro mortuis .
virtutibus, quibus clericalis ordini* homine* £
Quod ad epiicopali* ordini* obiervantiam .r.
prvlucete debent t de vitiis , quibus in populo
ecclefia inftitutum eft, id deinceps fervetur, ut
oftenfioncm przbere poffunt, de omni denique
quo in altari epifeoput miflz iacrificium fecit ,
clericali moram difciplina , virtutumque perne illo dic in eodem aliu* quivis hcerda· fi­
fcâione .
cui, nifi illiu* conccflu.
Idem quoque przftet ptidic ejus dici , quo
Quod primo provinciali concilio Interdiâum
ftata* factas ordinatione* habebit , convocati*
eft, ne peregrino facerdoti fine dimiflbrii· tcftiilio die tum clerici* , nui poftridie ccclefiamonialibufvc litcri* miflz factum facere liceat ,
fticu ordinibus adferibendi erunt , tum alii*,
id ei yciitum fit in regularium etiam cujulvis
Î|uo* de ciero urbano tunc accerfendo* efle cen
ordinis ecdefii*.
uent .
Sacerdotem in mon la Hum ccclefii*, fine epif­

Idque pnafhrtur porter officium , qood ipfe
epifeopua ex provinciality· noftris decreti* die

eopi conccflu, miffie facrozi in poftcruaa facici*’i m, propofitam altero noftro provinciali con­

cilio

k

>57

C**x?n'U’

Comciiiüm Mioiolanbnsb

m

“Viïiîi?*

>5®,

awncÎ* e***° fufpenfionis ceufuram, non ipCo faéto fub.
CHRIJtI ire > ut tune cooftitutum eft , fed ab epilcopo

vel is rui pro ofhcii, quod egerit , ratione id ANNO
muneris competi: , pre na ei conllituta epifeopi CHRITTl
U7|·
illi infligendam decernimus.
arbitrio.
t,vj.
In miflis conventual» itero introitui
gra­
Que hoc de genere nui primo dc altero pro­
duates , offertoria , 8r alia id generi. Canan­
vinciali concilio llatnimus, id pneterea decerni- '
tur , qua ecclcfiu inftituto , ad eam facrincii
tnus i ut quicumque canonicus hcbdomada foa ,
mill'* aâioMffi , que fît , proprie accomnoabove tempore, quo vel luo nomina, vel heb­
data fint .
domadarii vice , ubi legitime per elimo poteft
Si quando aurem , quo tempore (acerJoi
ibui munus, aliquod officium pruftare debeat,
fecreta agit ■ aliquid canmdum vidi··,/.- , ne
io. t< nrore non convenerit , aut officii fui rnur.us , i.eque iple , neque ejas nomne fi lequidquam c»iu. ·
.(u
r
il.',· «Λίοηι
g-timo impedimento diftinetur, alius ejus eccleapte conveniem , epifcoco ·υη ante pr >batun·.
fit. Idemque , quod ad probationem vttinet, -''iiK canonicus preftiterit , vel prcfcâum dc im
in alita divinia offîcm terretur . Symbolum ve­
pedimento certiorem in tempore non fecerit ,
ro fidei totum a choro, non alternarim otgano
aliqua diftobutionum portione muldetur epifB copi arbitratu .
,
canatur .
Quo decreto aftringi etiam eos omnei volu­
Quod provinciali punio concilio λ ..obis de­
mus, qni etiamli canonici non fint, aliquod in
cretum eft , ut in t 'c·.' ί·; , qux intia panchlalis ccclefi· fines !uiu , dominicis ta feftis
ecdefia munus obire debent.
diebus mifla: facrum >>e hac , niti abfo'uia pa­
Fetia quinta in ccena domini , finguli , qui
rochi euociene , qu» mane inter factifkintn
in cathedral!, collegiatave ecdefia , vel digni­
miflie habetur, id Tervari jubemus , nifi prutatem , vel cinonicatum obtinent , etiam qui
chua ante fieri permittat , .c-i prciciq:facerdotalis ordinis funt, Bt reliqui item lingw·
hor.i .
li epifdcm ecdefia» clerici , corpus domjm in
Primam miffam faccrdos celebraturus, a cere­
folrnni miflx facro, quod illo die in ea ecde­
fia f..-t, fumant. Idque, nifi ex iis aliqui fint,
moniarum tnagiiiro, ut juflum eft primo pro­
vinciali concilio, inftitutus facrarum ceremonia­
qui eo ipfo die debitum miflx facti faciendi mutrum difciplina, mid® iicrificium ante ne faciat,
nus alio luco pruftituri lint.
Religiofis Chriftian® pietatis inftitutis , ia.
quam illum epifeopus, aut ii ■ cui ipfe id cura:
ufum introdndis , cum ad fande agendi ftodederit, illis rite obeundis ceremoniis fatis inC dium, adjutrice in primis Dei gratia, progrefi·
ftrufium noverit , ac probatit.
Ne patena, cum oblatio fit, fed crus aut fi­
fio major in dies efle foleat : curet epiicopus,
ut lingulis fabbatir landiffimx virgini Dcique
era aliqua imago offerentibus fidelibus ad ulculum praebeatur.
matri .Ma.ijt dicatis diebus , ftata illa Se foS,i. »1«.
Epifeopus efficiat, ut qui publi.e notoricque
lennis , quae veteti ecdefia: inftituto , perpe“■*·
criminofi funt, facris ne interfint , ut Tridentuoque ulu de ca dicitur , antiphons , Salve
t*no decreto (ancitum eft i idque vel monendo'
regina, vel alia pro ratione temporis, in paco
nkbuiiooc agat , vel jubeat a facerdotibus miflie facrum
chiali , tum urbana , tum diszcelaoa unaqua­
nulla.
iliis prrfcntibus non inchoari , quoad ipforum
que ecdefia , a parocho Sf reliquis illius paro­
admonitu fe inde abduxerint j vel alia quavis
chia clericis , quibus ab epifeopo jaflum er it ,
ratione feverius agat, ut illius decreti exccutiofub vefpcrutn ante crepulculum (cilicct , pie
ni fit omnino locus . Tum pranerea , nifi vitae
religiofeque canatur : convocatis etiam certo
emendatione fufeepta , illi confeffi in facro
campane figno fidelibus .
Î.afcha ianitiffimum euchariftiae ficramentum
Plena fanârflimis myftcriis cam fit confecraufeeperint , contra eofdetn agatur , prout ca­
tio epifeopi , prêter multa , que temporte,
nonico )ure in illos agi fanettum eft , qui in D loco , & formula ejus , patrum inftitutis prmpafcha non communicant .
cepta funt, illud a Felice quarto pontificemaCum audiende mifla rationem populum pa­
ximo conllitutum etiam eft , nt anniverfarius
ejus confecracionis dies celebraretur . Quod inrochus docet, t. jo ex propitiatorio illo facrificio uberiorem ille fruaura capere poflit , hoc
ftitutum , jamdiu intermiflum , ut in hac pro­
vincia ad ufutn revocetur; ftatuimus , ab uno­
eum fame admoneat , ut campans ligno dato,
quo fideles ad miffs facrum vocentur , fe ie
quoque epifeopo anniverfarium confecnstionis
quifquc colligens, fi fibi alicujus mortiferi pec­
lux diem (olcnni ritu agi .
Si vero in confecracionis diem Teftus dies in­
cati confcius eft, fumxno ex eo dolore affeaus,
vitsque emendande certo ftabilique propofito
ciderit cujus fefti diei officium cx inftituto
fufeepto , fupplex a Deo veniam petat.
cccleli· transferri non liceat , confccrationis
Ne vero quis , vel mulier , gradibus altaris
celebritas in alium diem transferatur, quo agi
liceat .
harest , aut prope altare fit , dum facrum
Sacerdotes vero, quo die cocum unufquifque
fit . Ideo facerdos celebraturus hstentes in­
de fe longius abduci jubeat ; quo celebrante,
facerdotio initiatus eft, illum etiam quotannis
\
hoc miniffrans clericus praftet .
E recolant miflia facrificio Bc precibus.
Miffs ita fideles interline , ut in omni ejus
Quo die aliqua ccclefia vel cathedraUs, vel
parte genibus flexis fint , nili cum euangelium
collegiata , vel parochialis confecrata eft , is
lingulis annis folennr ritu agatur 8c mlffe fapronuntiatur , quo tempore fient omnes ·, ac
mulieribus etiam tunc federe bceat.
etihen & divinis officiis Bc decenti illius ecclefi» ornatu .
Quod fl certus confecrationia dies Ignoratur,
;
XII
non eft unsn dc confccratiooe dubitatio, illius
diem certum epifeopus ftatuat .
, Dt ii* ftt ud dre/i/M rffirit ftrcintr» Qui conftitutua diei confect at ion is ecdefis
cathedral is in Kalcndarium quotannis refersNe in choro, ecdefia, fpcriftia, quod ad di­
tur , ftataque ejus celcbrftas ab univerlb cle­
vinorum officiorum ratiorum ritumve pertinet,
ro agatur . Colkgutu vero Bc parochialis
quiiquam alius jubeat, nifi chori prsrfcâus >

clciisc

»55

a*!a™ut

Concilium Μ»! HOLANINSB

1H. ’•«WUM""»■·

(tf0

A junâam teneat/ ; in ea tamen parochial· eccle- /nwo
ha , ut iummi pontificis Pii V. contâtutismc CHRUTi
lancitum eft,' tefideat : millique parochial!mu«17».
neri defit.
Si quis parochus, etiam urbanus, parochial*
domicilium non habeat, ubi habitet i intra il­
lius fines dqmum conducat, quam proxiinc poteft ecclcliz , cujus rationi przcft , fi intra fi­
nes domus non eft , quam conducere poflit ,
extra, ubi propius ecclcliz poteft , coffducat i
idque judicio epifeupi.
Parochus , cui ob imperitiam , aliamve ob
caufa m faccrdos alius focius, 8c coadjutor adjun
eft. ad parochialem curpm gerendam , ipfe
etiam in propriaecclefia retidens adiit, &roftiçla
B quorum tnontu ci iuterdiâum non fit, gregi ti­
bi Commifio is edam przftet .
Parochui ne ullum teftificationir genus, e li­
bris tuis patochialibusdefcriptiitn , cuiquam tra­
dat , nili epifcopi conccllu .
Id vero nifi icriptum aliquod fit , quo ,
petenti tcftificatio fiat de ejus ztate , vel na­
talibus .
Dominicis diebus parochus non folum feftos
dies populo denuntiet , fed etiam illum fzpe
doceat , qua officia tum in illis , tum in eo
rutn vigiliis colendis ab ço- rdigiofe przftan
oporteat. Eidem przterea fignificct , atque in­
dicat ftalionet, & indigentias ; qu· epifcopi
jiiffii promulgande erant, & publicam, fi quz
C aliquando ob aliquam indiâa eft , orationem ,
tc procefliones, Sc officia mortuorum in iua parocniali ecclefia jobeunda , fi quz ejufmodi in
earn hebdomadam inciderint; ut fideles, paro­
chi.fui voce moniti, aut illis interfint , aut fi
minus poilunt, faits fanâorum illorum officio­
rum fignificatione campanarum fono , cum jam
ante commoniti intelligent , quz precationes ,
qurve officia in ecclefialiant , ipfi etiam quamvis
ablint, vel domui, vel alio loco, ubicumque lint,
pie Deum prccentur. Et quoniam przcipit apo­
stolus, ur
eemiaas pronam tifitrititrui, «ra*’
timti, faflu.’ttiaiui, trttitra» ttinitti, fr» sma>i»i
, fr»
, CT ewaaÀar ya· >a
f»M , ar fuwrrn· crrraafetfD /<« vitii» iitiHei >a sasa· firtitt tf" ttflitit» :
ideo parochus fideles iis ipfis dominicis diebus
hoc moneat; ut antequam ab ecclefia difcedant ,
pro omnibus infra deferiptis , per orationem
XIII.
dominicam , tc falutationem angelicam fande
precando dicant .
Dt parerZiu .
Pro fidei Chriftianz tc fanâe ecclefi· propa­
gatione 8c pro fummo pontifice Romano.
Quicumque parorhiali ecclcfiz przficicndus
Pro epikupo fuo , tc reliquis palloribus ani­
erit , is primum epifeopo., ut etiamlin isorrmarum .
nulis hujus provincia ecdefiis confuetfidu eft ,
Pro principibus, Sc magiftratibus ·
juret fe fanâe fedi apoftolicz S: epifeopo ■
Pro peccacoribus, ut flagitionios iuorum pce«jufque item fucccfloribus obedientem lore.
nitentes , a Ileo veniam petant, 8c a male agen­
Tum przterea fe ad Tridentini condii przfdo averfi, ambulent in via domini .
criptam rationem , relidentem in eccle! a lutu­
Ut hzretici redeuntes ad (anitatem, catholi '
rum , quam obtinuit.
E c* ecclcliz preceptis erudiantur.
Tum jura etiam illius ecclefiz fe pro viribus
Ut infideles ab impietatis errore liberentur .
confervaturum, ac defenfurum efle .
Ar Chrifti domini fidem ampleâantur
Bona denique ejufdem fe abfque legitima
Pro dcfunâis , pr» fert un quorum corpora in
auâoritate non alienaturum j qu· veto an­
illa parochial! ecclefia quiefeunt , ut a panis
tea ab iis , qui illius curam gcHctunt , inpurgatorii liberentur.
jofte vel vendita , vd alio quovi, modo alie­
Tum przterea, Ii quod matum vel calamitas
nata funt , ca , quantum in fe eft , recupe­
impendet ■ it.Jem fa,iat .
raturum .
Tum denique fi quid eft, quod Vel epilcopi ad­
' Quicumqoo canonicus parochialeta ecclefiam
monitu, juiiuve, vcliub parochia hominum, ali­
obtinet , etiam fi unionis jure , non quidem
quo incommodo laborantium , rogatu vel alia
perpetuo, fed tantum, dum ipfe ti.it , ea.
ejufmodi cauli, tunc maxime fanais lationibus
norucatui, vel prrbcnd·, quam oblinet, tviiopus cfTe animadverterit

anno
dedicationis «lies cclcbtvcur «b illius ccCHRiyri de!'· clcr.» .
• SM· rci .nitcm epifeopus , ne co die , mane
faltcin , φι« tempore divina fiunt, fi ecclefia
parochialis Iit, fideles quicumqve in illius eccleliz , cujus anniverfarius confecrationis dies
Celebratur , finibus habitant , Icrvilis operis
quidquam faciant i neque tabernas, officinafve
apiriant, quo frequentiores conveniant ad il»
Ilus offici celebritatem .
♦
r’ortriil c illius dici , quo omnium fidelium
drtunCici.· .. commemoratio fit ea antiqua ecclcliz indituro, & divinum officium it miftw li­
ctum pro mortuis rita folenni in ecclefia catficdraii ab epifeopo & capitulo fiat pro lus urbis
cpilcupis , qui mortem obierunt . Reliqui pr*-.
tcrca unguli faccrdotes pco iifdem illo ipfo
die facrum faciant ■ Dic proxime fequenti ,
pro mortuis canonicis &.* aliis de capitulo cccjeli« Ius a fingulis capitulis Λ- cathedral's Λ; col­
legiate ecclelin fiat ·
sr« >j « >j.
Tridentini concilii auâoritate-epifeopus cum
a< r«a><u<. ululatibus agat , propofitis etiam cenfutis Sr
p ruis , ut tum in urbe-, tum in ditxccli, ubi­
cumque ii monafteria habent, una cum reliquo
clero fsculari procefliones publicas, ad Triden­
tini concilii przlcriptum , ipfi obeant , iifque
interfint .
Ut enatis que in divinorum ofhciorum~cultu committi lolcnt , non in collegiatis folum ,
fed in alus etiam quibufvis ccclcfiis & alibi
oceuiratur , ubi vel fefti diei, vel funeris , J[el
anniveifariorum , vel proceflionum , vel aliarum
rerum cauia plures clerici conveniunt, epifeopus
certa tabella deferiptas eorum omnium leges ,
qua: a clero in illorum officiorum & proceflionum Mnâionibus , aut caveri , aut przftari
debent , diligenter przfcribat . Quz leges ut
ferventur, eam ineat rationem , ut quibus in
ccclcfiis vel officiis przfeâus eft
punâator
item i hic , fi in çôrum cultu erratur . ein-a
notet, ille errantes muldef, ubi vero non eft,
cum illa officia, procclfionelve ibi obni conti­
gerit, atiquisex clero, qui ad ea obeunda con­
venerit , certus & punctator fit , q n in eo
< Ihcioium cultu enantes notet , & alios pr».
feflus , cui hzc erratorum ratio , errantutnq»e
muléta fit commôfa .

Paro-

itfi

\nno

Concilium Mt diol anî ns « IIL MAXUSf^“’u'

i$i

ANNO
Parochus , in Im quifque pa.ochiali cede- A darum ratione espedire ccnfuerit .
Quod (i capitulum exemptum Iit, polfit epi- CHXirri
CMHlSTJ fia , lingulis fefti' diebus, ftata hora, vcipcrafcopus cx decreto concilii Tridcntini illud cors>s»i
rum officium peragit: idque ca ratione , ut fi
vorate arbitrio luo, eo folo calu , quando ipfe.J^^’'*·*·
unum plu reive habeat, quibus adjutoribus uta­
tur , illos officii plalmos , te preces , ut ritus
vult aliquid canonicis proponere in >t, qur ad
iuum iuorumve commodum non fpedat, A tunc
eft, canat, Ίίη minui quempiam adjutorem ha­
in loco dumtaxat , in qu% antea fulitum fuit
bet , vncc alti Se clara Ita tecitet , ut ab iis ,
qui ptzfcnics in ecdefia ajlunt exaudiatur.
capitulum convenire.
Canonici ad capitulum ftatis dicbtrx acce­
Id vero caveat , ne quidquam , vel mini­
dant , te aliis item diebus catta ordinem eo
mum , quod ad ftatam illius velpcrtini officii
rationem pertineat, ulla caufa omittat .
u6cati , conveniant omnes ; neque cuiquam >
illo per pratfedum non dimillo, ante dilcedcrc
Clinicus, quem apud fe parochus habuerit ,
liceat, nifi cx caufa prafedo probata , millioejutmodi (it, ut non iolum millae infervire> ied
neque ab eodem impetrata . Qui contra fece­
alia etiam omnia ptzftare polfit , qu® veteri
rit , arbitrio ptafedt jnuldetur.
canone décret s lun>.
•«Arf-a.·.
Tridcntini concilii auâoritatc epifeopus re- B
Si quis canonicus in capitulo non fuo loco
A ordine federe > fentenuamve dicere , aut
gulares , ad quos animatum cura quovis jure
dicentem akum interpellare aufus fuerit , hvc
pertinet', compellat, ut in ecdefus, in quibus
ei mutda fit , quam prrfedua ti irrogarit t
animarum cura esc, ccnda eft, dominicis 8c aliis
* pr»terca ne jus lit in illo , neque in duo­
diebus , eodem concilio prseicriptis , factam
bus deinceps fequentibus capitulis , fententi»
concionem habeant · duflrini Chriftianse pue­
Jicend» .
ris rudimenti tradant ; tum aha parochorum
Neque vero caiquam locus fit, jocofefcfcurmunera pi ac itent.
Cum nullum pietatis officiam parochus in
liliter m capitulo loquendi*
Si rixs i contirmclic inter aliquos canoni­
eorum , qui fidet eut®que fus commidi funt ,
cos vel ecclcfi» miniftros, altcrcationcfvc obor­
falute adjuvanda prstermittere ulto unquam
te fint i cos przfedus adhibitis , fi opus fue­
terapuie debeat ; tum hoc etiam , audita parit, iliis duobus, tribufve de capitulo ^ftatim
rochialis cujuipiam incola morte, prxftet , ut
ftatim pfalmum , JOv fr»f»»Àie , lanCte dteae ,
teconciliate ftudeat.
Quos tamen & alios item omnes ■ qui ali­
omni animi pietate , menteque (upplici ,
orationem ad hoc officii genus pertinentem ha- C quem ejufmodi ecclcfi» canonicum, aliumvcmibeat , ut dives in mifcricOrdia fua Deus illius
niftrum , quovis modo contumeliofis verbis in
capitulo, aut in ccclcfia affecerint i idem le pan­
anime miicrcatur , cujus etiam ipfe in die its
dator cpifcopalis , aut eorum alter ad cpsfcorationem eft redditurus.
pum referat, qui pro culper ratione illos , qui
Ut veto a fidelibus pro mortuo oratio fiat ,
idem frgnum det campant: fono, quo ligmficedeliquerint , pleâat arbitratu fuo . Sin autem
pirfedus pundatorve huic peferendi officio de­
tur, Ave Mina .
fuerit, ejufdem etiam atbitrio puniatur.
XIV.
Canonicis, quibus in ecdefiis alia non eft,
vique probata confuetudo , hcc fit fedendi ,
De i<t jum
ejfitalam periint»! ■
publiceque 8e coilegialiter incedendi prrfcripta
ratio i primum locum poft cos qui ia illis ali­
qua przdiu dignitate funt , teneant canonici ,
In omni clericali conventu , quem vtl pu­
blice , vel privatim epilcopus , aut alii quivis
qui presbyteries ; fecundum qui diaconales -,
ccclchaftici homines habuerint, a ftata illa ora­
tertium qui lubdiaconales pratbendas , canonitione , qur de Spiritu fando dicitur , aut ab D catufre oblinent.
alia , ad congregationis u(um accommodata ,
Qui ordo fervetur, et i smfi presbyter canoni
ille , aut is qui conventui prceft , initium fa­
cui aliquis prrbendam , canonicatumec presbyciat ; neque conventus dimittatur, nili perora­
terilem poft obtinuit, quam diaconus qurfpiam ,
ta ab eodem altera ejufdem generis oratione.
aut lubdiaconus canonicus Itidem juris fit dia­
Quo facilius epifeopus >n ecclelia libi comcono, ratione iubdiaconi In canonicis autem,
tnifla , tc divinum cultum augere , 8e canoni­
presbytcrales przbcndas obtinentibus , ii loco
corum concordiam , mntuamque caritatem conp'ior Iit, qui tempore etiam priât , canonici- .
iervare, & canonicalem difciplinam tue.i poftus, prebendrve pofleffionem adeptus eft .
fit i fingulis menfibus, aut (altem Irene in an­
Hrcque ordinis ratio a diaconis teneatur ,
no , canonicali capitulo interefic ftudeat , vel
eademque propterva a fubdiaconis.
co loco , ubi haberi folet , vel alio, quo il­
Ne cui officium , quod .’ibi capitulum comlud is ad (c convocare maluerit : convocet au­
niifcnt, recufare liceat , n li legitima de cau­
tem cujutvis rei cauia ■ ob quam expedire ju­
fa, qu» fatis occulte fuffragiis capitulo probedicant . Quo in capitulo aliquando videat ,
tur. Qui aliter rec ifavrrit , quantum pecuniae
an quai de divinorum officiorum cultu praferi- £ caperet , per fex menfes ecclcfi» affidue inferpta luat, rede, rite, ordine, aique cum di­
vicndo , tantumdem amittat . Qui vero fibi
injuriam a capitulo fieri putat ad epi (copem
gnitate gerantur .
An item , fi que in capitularium rerum ,
confugiat , qui rem omnem cognoleat le de­
tum fpititualium · tum temporalium tradatiofiniat. Ubi autem hoc in genere epifeopus plus
ne irrepferint, quibus paftoralsfua cura eonfujuris habe: , ne propterea hoc decreto quid­
Icndum fit.
quam ei detrtdum fit.
An inter canonicos controverts fint , an
Quscumque aut thefaurarii , aut cuftodu ,
diffidit.
& aliorum id generis officia , munerave a ca­
An praeferipts capitulo leges inviolate fer­
pitulis vel cathcdrali·, vel collectât»ecclefiis,
aut ab aliis, Cvecanonicif?frre inferioribusejuf­
ventur .
dem ecclcfi» miniftris committuntur., nc plus
Turn denique moneat , agatve , que tt
biennio ab illis, quibus illorum cura procuratlove
pro muneris fui officio , tc pro rttum agen­
coci

<*Î*MUUt

Anno
CHursn
«HJ-

CONCILIVM M BDIOLANBNSB IIL

ΜΑΧΙΜΟ. IL

tommiffa eft, geratur: nifi de epifeopi confcn- A fetibive ne I iceat, nifi
Λ
lu , capitulum quandoque aliter judicarit .
ra aticnjui feripti exemplum aliquando exferibi CHK.MTI
Hoc autem decreto ne quidquam propterea il.
oportet i id m archivo, fi pqteft, allai in lo- t)7i.
Iius ecclefiB privilegio, aut probat* inftitutuco capituli , aliquo ex prafeSis ■ archivi , prxque confuetudim derogatum fit t qua a capi,
fente , dcftrtbi liceat , neque ullo alio pnetertulo ea munera longiori tempore alteri com.
ea modo.
mittere liceat.
De frudibus canonicatunm, 8c praebendarum
Canonici duo a capitulo conftituantur , qui
vacantium i a canonicis-aut a capitulo recipien­
Capituler» archivi cone prarfiot. Hique fingudis, conftitutio a Pio quinto pontifice maximo
Ji clave· lingula· habeant , inter fe differen­
edita, ab iis, quorum intereft, fervetur omni­
te· , ita ut uni line altera archivum ingredi
no. Utquc in uibm confuetudinemque introdu­
non liceat.
catur , ac plane fervetur , id epifeopus panis
In illis autem conftituendi· ea ratio locator ,
muiâifvc agat. Neque , quo minus id prxftem in illa cura gerenda duo Temper vertentur ,
tur, ullum obftet privilegium, ullum ftatutum ,
quorum unu·, qui biennio gefferit , creato in
neque ulla plane confuetudo, ut ea ipfa conftlc/ut locum altero, ab illiuicer* munere abeat, B tutione cautum eft.
alter autem, qui uuo folum annoj ficque per­
petuo deinceps fervetur.
XV.
Archivi przfedi (cripta omnia , in archivo
recondita, periculo fuo aflervanda , accipiant:
D< iis
ftrtimift ad sraataes tr cultum
idquc publici inftrumenti tcftimonio . Si quid
tccl^fiurem.
vero tortuiticafus acciderit, id obfervetur quod
jure cautem eft.
Si qua in cathedral! ecdefia epifeopalis cathe­
dra loco depreffo eft , vel ita collocata ut in po­
Quam quifque eorum elavem archivi habet,
eam , Ac feripta fidei (u· commifla , munere
puli confpeâu non fit j id curet epifcopui , ut
fua cura biennali· confeâo , focceffori eadem
quod Ac a patribus, A.- a beat illimo patrono noratione tradat ; idquc canonico aliquo pr x fen­
ftro Ambrofio inftitutum eft, Ac ab Urbano pri­
te, a capitulo deleao.
mo pontifice maximo declaratum, illa ponatur
Nihil tamen derogatum fit hoc decreto conconlptcuo 8c eminejitiori loco , ut inde velut e
fuctudini illi, fi ufquam eft, ut unus tantum,
.throno Ipeculationis fu·, ipfe populum intuea­
vel plure· canonici capitularis archivi curam ge-C tur , rurfiifqoe ab eodem confpiciatur.
rant , neque item decreto primi provinciali·
Nec in ecdefia , qua confecrata fit , nifi
noftri concilii, ut iniis archivi·, qua commu­
epifeopi conceffu, xdific iique forma ab eodem
nia funt epifeopo 8e capitulo, altera clavis pe­
praferipta , quidquam novj xdificil fiat ; non
nes epifcopum cuftodiatur .
capellae item , non altaria , ut canonum jure
Inftrumenta· Ac rtliqua feripta , ad fingnlas
fancitum eft.
cathcdralis, aut collegiate ecclefix prxbendas
Quacumque ad ecclcfianim , capellarum ,
altanum xdificationem Ar ornatum , ad Carro­
pertinentia, qua apud unumquemque, qui vel
dignitatem , vel canonicatum in ea obtinet ,
rum indumentorum, veftiumve apparatum , ad
aut in pofterum obtinebit , extabunt , is ea ,
omnem facrorum vaforum fupellcCiilcm , &
aut illorum exempla · notarii tcftimonio roboad alia cius generis , pertinent ,- ea xdificcnrata , in capituli archivum , menfis fpatio de­
tur, tonitruantur, Ar fiant ad pra-feriptam for­
ferat . Sin autem aliqua , quo tempore is di­
mam , que inftitutionibus nollris eo nomine
gnitatem , aut canonicatum obtinet , confeita
ad communem provincix ufum conficiendis ex­
alu habeant, is fuis, eorumve , qui ad id fe
primetur . Id vero omne lervctur quantum per
obftrinxcraot, aut alias jure tenentur, fumpti- © facultates prsftari licet, nifi aliquando epifcobus illa in archivum referat. Quxcumque au­
pus aliqua de caufa aliter cenfuerit . Si que
tem inftrumenta , aut feripta , ad prxbendam
edes, sdlficiave cujufvis generis a laicis conaliquam fpeâantia , in pofterum conficientur ;
ftruâa funt , qu· vel ecclefi* , vel oratorii
canonicus, vel dignitatem , perfonatumve ob­
parietibus continentia, inmaaque bxreant ; qua
tinens , ad cujus prxbendam illa quacumque
auâoritate, quove jure aedificata fint , cognoratione attineant, ea , illorumve cxrmpla po­
fcat epifeopus : idquc fibi oftendi ab cis ju­
blico notarii tcftimonio munita, menfe, poftbeat , qui Bdificari curarint . Si qua· autem
quam confeâa erunt, in archivum deferat.
rure cdificata non demonftrarint , ea a (porta­
Qu· autem inftrumenta , feriptave fingulo­
ri , amoveri , dirui ve mandet | nili ecclefix ,
rum , qui prxcefferunt , canonicorum dignitacui continentia hxrent, cum dominorum contemve obtinentium , tempore confciipta , ad
fenfu, attribuenda potius ceofeat.
eorum prehendas fpeâantia, epifeopuspro ecSin autem jure conftruâa funt , eaque aedi­
clefix utilitate cxfcnbcnda cenfuerit,, eanituli
ficia , aut flabufa , aut loca fordido ufui ac­
fumptibus deferipta eodem deferantur . Quod
commodata, addiâave funt l ea , ditjeflis Ac
fi capitulum ad illos, qui iis fuccefferunt,qui E amotis fordibus , ad honefliorem ufum con­
inftrumenta illa , aut feripta confici curarunt,
verti , epifeopus jubeat : hocque ipfum a pa­
aliqua ratione id pertinere afferat , judicet crochis item , &.* aliis prcftari mandet , etiam
pifcopus, cujus fumpUbus id prcftari debeat .
in adibus ecclefiafticis.
Qiu huic decreto , a capituli prafeOo admo­
Neque in pofterum a laicis ita stdificarl ,
nitui , non paruerit, arbitrio epifeopi rnuliteaut xdificata ad fordidum ufum a quibufvis
tur ; Ac mulaatus etiam compellatur id ipfum
adhiberi epifeopus permittat.
prxftare.
In atrio vero ecclrli* ullo modo sdificari
In eo itidem capituli archivo liber unus fit ,
a laicis ne permittat , ut canonum jure inter10 quem inftrumenta tc feripta cujufvis generis ,
diftum eft ■
■
quibui Ungulorum caaooicatuüm , przbendaGravidimis rationibus hoc Paulus apoftolut
rumve bona , jurave notata funt , referantur .
monet , ac prjecipit , ut mulieres in ecclcfiam
Serlpt1 alicujui csemplar ex archivo promi, deconveniant velato .apite : hoc ipfum docet

prin-

I

1°i
ANNO
CHRISTI

caacnuus

- v. m.

Concilium MbdIOlanbnjî

HL

****£■£**'

16 S

evehunt > quam ab illo, cui id cur· ab epifeo­
irinceps apoftolorum Petrus ; cujiu etiam juflfu
ANNO
anâiflûnus pontifex , qui in ejur locum fucpo Commlnum eft , in indicem relata fint il­
Christi
ceflit ; Linus decreto idem fancivit. Quare apolius iqottui bona mobilia, libri Sc /cripta, ceteraque ejus generis, que in hereditatem cade­
ftolicis iis inftitutis nos adduâi, Sc animadver­
rent. Hoc itidem decretum , ut illud, quotan­
tentes praterea ab antiquis illis fatsAlflimarum
nis de inore promulgetur.
mulierum exemplis , veteriqoe bene inftitutaEprfcopus, ubi clerici cujufvis , qui ecclefia- ,
rum civitatum difciplina atque ufu , ab omni
Ilicum beneficium obtinuerit, mortem audierit,
denique ratione , ut ab eeclefiz patribus expli­
ejus heredes compellat, ut quarumque feripta,
catum eft , hoc valde efle alienum , ut capite
inftrumentave , ad illud beneficium pertinentia ,
aperto ille incedant, illud admonemus, ut epif­
qua in mortui clerici borfis inveniuntur , alteri
eopi , ubicumque eft , in fuis vel urbibus , tel
clerico qui in beneficium (uccefierit, ab eis tra­
dioccelibus , is depravatis moribus introdeftus
dantur gratis , ac ne ullo quidem , vel minimo
ufus, quo maximo rodunt, ac debent , paftopretio paâo, aut cxaâo, etiamfi clericus, qui
talis folicitudinis officio illum eripere (ludentes,
decedit , in illorum exemplis defcribcndis ali­
hoc in confuetudinem introducere curent , ut
velo caput ipfz induant , idque prsrfertim cum B quid fumptus erogant.
Decimarum ecclefiafticiriim Inveftisuras, qua
vel facras proccflibnes profequuntur , vel in ec­
laicis hominibus in perpetuum fait· iunt, epifclefiam conveniunt.
copus pro officii fui munere diligenter accuratcEpifcqpus ex Tridentini decreti juflii, finguque recognofcat .
la monalteria -, in quibus non viget regularis
Quod Ii eas legitima aufloritate minus con­
obfervantia, aliaqdeccdefiaftica beneficia , qu·
firmatas effe competent ; irritas illas, ac plane
commendata funt, quocumque nomine nuncu­
nullas declaret ac decernat .
pata, intra diacefisluK fines polita ■ quotan­
Si quibus in locis generarim ab omnibus frunis viGtct, idque opportunis omnibus remediis
âuum, qui ex przdiis colliguntur, decime pa­
fafta etiam fruituum, ad illa pertinentium , ferochial i ecclcfi» folvuntur , in <*« quifpiam
queftrattone provideat , ut que reconcinnari
aut inftaurari oportet , ea omnino vel recon­
forte eft, qui illas esolvcrc recolet , quoniam
fibi perfuadet , alicujus privilegii , aut caufr
cinnentur , vel reftituantur : tum indumenta
praetextu immunem fe efle : huic eprfcopus cer­
pratterea, ornamentorum fupcllex , & faci* vetum breve tempus pnrfcnbat , quo pnefcriptu
fles comparentur; ac minifteria , qu· ad divi­
num cultum fpeftant , reite, ordine , Sc cum C tempore is aut privilegium exhibeat , aut caudignitate in illis preftentur.
fsm afferat immunitatis fur ·
Quod fi ille quidquam , quod leve fit , ad
illius immunitatis Jus tuendum, vel nihil plsrve
XVI.
attulerit t ide'pifcopus curet diligentiffime , ,ut
Dt Ut <{nt jii ku tcclcfuftict tut nJ*
is illas quamprimum preftet , quippe cum io
decimis, Arqu* ejus generis funt, preferiptbo­
ferment .
ni non fit locus.
Epifcopus procuratorem, advoeatumque conNe cuipiam bona decimarum jure ecclefi*
ftituere omni ratione curet , qui bonorum , juobftriCta , c (olo afportare liceat , nifi ad afnumquc ecclefiafticorum iccuperatiunem incum­
portationem , aut aa deferiptionem vocato ecbat ; ut illis fuccurratur ecclefiis , quarum re­
clrfi* reâore pacochove , cui ilis folvuntur .
stores, adminiftratorclve , aut pic inopia non
Itaque qui decimas debet , ea bona dotnum
poflunt, aut mctu Sc opibus adfeifiiriorum illa
fuam , alio ve afportatunis , id biduo ante ei­
recuperare non audent , ret alia caufa neglidem reétori fignificet , vel literis , vel Certo
eunt. Horum utrique ab illis certam merceoem D nuntio ; ut prrfena illis vel afportandis , vel
Γη lingulis caulis , quas egerit , perfolvi ju­
dcfcribeudii adctle , fi velit , utique poflit .
beat , Ii per ecdeiiarum , quarum patrocinium
Q«od fi ille tunc aberit , id uni de eius fami­
illi fufecperunt , facultates , epifeopi judicio .
lia nuntiandum curet, aut illius ccclelrx , dopote it i fin minus , gratis interea omnia ab
mufve parochialia Valvis feriptum affigi jubeat,
uno 8c altero item agi curet : ita tamen ut pro
quo afportatio ea denuntietur . Quod ii diu­
illorum laboris operaeve ratione, cautis, in qui­
tius illa bona in folo client, eis detrimentum,
bus elaborarint ,'peraâis, liquid rei juris, vel
damnum ve immineret : Ium , vel abfente rcemolumenti ecclefiis illorum opera acquifitum
âore , afportari liceat. Hoc vero noftruaxprovinciale decretum habere locum declaramus ·
fit , de eo illis arbitrio fuo (atisfieri man­
det . Si vero contra acciderit , uberius illi a
quibus in locis non aliter exprefle cautum fit
Deo, bonorum omnium remuneratore premium
ailquali lingulxn conftitutione, aut privilegio ,
cxpeâent .
aut conventione .
Si quis clericus , aut facerdos ulla cujufvis
De notariis , legata pia non denuntianti­
generis (cripta , ad ecclefia rationes pertinen­
bus , decretum , in altera provinciali fynodo
F
tia , occultant , fupprclferitre dolofe : is pceeditum , quotannis die dominico adventus
na afficiatur quas Agathenfi , tc Aurelianenli
ultimo , Sc quadragelimc fecundo , 111 una­
fy nodis contra clericos , hujus culpae reos ,
quaque parochiali ecclefia promulgetur .
fancita eft .
Qiurcuœquè vero ad pios ufus , vel legata,
Quod provinciali fecundo concilio pana ex­
vel relkia , vel donata funt ί ea fibi jam de­
communicationis prqpofita contra eos fancivinuntiata , aut alio modo cognita , epifeopus
mus , qui ecclcfiafticr hominis mortui bona ,
trium menfium fpatio ia libium certum ordine
vel temere invadunt ■ vel furripiunt , eo de­
referri curet .
cret? illos item aftriaei volumus, qui vel nui-,
Quo praeterea libro quamprimum cjufdem
la invaûone , aut vt'faâa , es ilfssae mortui
juffii notentur, quedcinceps quovis modo fcicclericalis hominis ardibus fupelle&ifem , remve
rit ad eos ufus legata , donatave .
ullam , (eu (cripta ad ecclefiam , cui ille re­
Teftatorum pias voluntati ne fraus fiat, epifster prxerst, pertinentia , ante afportant , aut
copalh curat eft : quatnobrero , qurcumqoe vel

f

res,

Concilium Mbdiolanensb ΙΙί.

"

Itfg

ANNO ,e’ » vel pecunia , cuipum taccrdotum convcn- Λ ter aljas juris poenas , excommunicatiunisetum A((NO
poena afficiatur .
CHB13TI
CHRUTl'tut, vel alii cuipiam homini , legata eo nomi•l?j·
ne eft, ut pauperibus in eletmofynam confera­
Ne parochus matrimonio quempiam jungat,
·s?J<
qui illud clam contrahere attentant fine epileo. *·*·♦■ *··
tur ; ca neque tota , nec vero pari cuiquam
ejufdem conventas facerdoti , neque uaiverfo
pi conccflu ·. ut d< eo debitas ante poftit fuetiam illorum conventui, nec ab iflo libi ipli 4
anere poenas ex concilii Tridentini decieto ·
nc paupertatis quidem caufa, vel ulla ege ft a tis
id autem , nifi dcliâum hoc ira eft occulte
admilTum , ut nullum ejus rct indicium legitiipecie , diftribuatur, niti hujus rei facultate ab
aium estet .
epilcopo, eaque feriptis data .
Qua legati' nomine rcliâa funt , certo pio
Ne folennes nuptias liceat^celebrare, nifi
uiui, ea ne necef&tatit quidem caufa, nec ve­
poft diluculum poltridie illius diei, qui poto heredum ejus , qui reliquerit , confcnfu ,
ftremus eft temporis , quo Tridentina conftiad alterius rei, qua «que item pia fit, ufum
tutione nuptiarum celebritas intertfiâa eft .
convertantur : nili epifeopus , re tota primum
. Quo die de matrimonio contrahendo dccognita > illius commutationis poteftatem fe­
nuntirtio ultima faita eft, ne eo ipfo die nili
cem , que juris permiflu ab co ficti poffit.
B impetrata ab cpifcopo facultate, illud celebre­
tur , id autem prztcrquam fi poftiema ea de­
nuntiatio fifta iit pridie illius dici , quo inj·
XVII.
tium eft qaadragefunr , vel adventus , ac ni­
2>c ib
nutrimenti fntrcrpcntnm
fi item parochus populo antecedente denuntia­
fsrtintnt .
tione Significant , eo die , quo poftrcma dc'.
nuntiatio fiet , matrimonium elle contrahen­
Religiofam animi praiparationem requirit
dum .
matrimonii ratio Sc (tnAitit , quam cum mi­
Matrimonium quod in ccclcfia Celebrari de*
nus intelligent taici homines , tit ut Izpc
berc fancitnm eft altera provinciali fynodo, in
'
graviter in re peccent , quam lanflc inire de­
ca tantum ccclcfia cdebictur , qus parochiabent .
lis eft .
Crebro igitur cum ufuvcncrit , parochus
Celebretur vero mane, non a prandio, idque
hoc iplum popiftum doceat , ad idque ad­
omne , nili cum epilcopus alio vel Irco , vel
hibeat catechifmi Romani locos Sc doâritempore fieri ccrcclluir.
•
nam .
C
$1 parochbs iacetdotem alium coadjutorem
m« at ir
Epifeopus diligenter perquirat , an in linguhabet , cujus etiam miniftcrio , facultate ei­
nxnmoru I·’ ^0“ civitatis Sc diceretis parochi-tlibus eccledem facerdoti concclla , utatur ad matrimonia
<·
tus Tridentini decreti dc matrimoniis clandefticontrahenda inter parochia; fua; incolas r it il­
nis promulgatio facta Iit ; A- ubi fadatn ctTc
lam cautionem adhibeat , ut in libro , qui eft
intellexerit , ejus , quae primo in quacumque
de matrimoniis, illius nomen 8r cognomen ,
parochiali ecelefia faâa fit, li feripto tcftatum
tum prstterea diem Sc menfem Sc annum notet,
elfe poteft , exemplum, manu notarii lignatum.,
quo ille parochialis cur* focius, atque coadju­
ad te deferri Jubeat.
tor adjunftus , facultatem a fe vel ab epilco­
Qiiod li minus feripto , fed lotum tcftibus
po ccnfccutus eft matrimonia celebrandi . Nc
probari poteft , eo notario abhibito, examinaautem matrimonii celebrandi patellarem paio
, 11 mandet . Si vero dc pro rulgatione facile
chus faciat alii facerdoti , qui cpilcopt judi­
Cuoftare non poteft , aut illa omnino faéta
cio nondum probatus eft > ut iactamcnta minon eft : illud decretura duorum mentium Ipaniftrct .
tio in lingulis eorum patochialibus ccdcfiis ,
Ne patiatur parochus , quempiam cujulvis
notario Sc tcftibus adhibitis, promulgari omni­ D gradus Sc conditionis hominem , qui (ibi igno­
no jubeat : Sc quidquid ad illius decreti pro­
tus in fua/n parochiam ab aliena diœceli com­
mulgati probationem pertineat , id notarii temigrat , cum mtrlicre , quam fecum conjugia
ftimonto munitum , in cpilcopali archivo af­
nomine duxerit , in ea habitare , ii modo vel
ter venir .
ex infamia, vel aha legitima fufpicione conji­
Matrimonii denuntiationes in pofterum a pacere poftit , illam habere in concubinam : nili
rxho nc fiant , nili iis Split petentibus , aut
parochi , a cujus parochia dilccflit , literis ,
confenticntibus , de quorum matrimonio con.
ceito przfcripto tempore , tcftatum ille tccctrahendo agitur . Quod li divertis in parochiis
rit , libi illam legitimo snatnmomo jundain
illi habitant, utriufque item parochus hoc iplum
efle . Quod icftimomi icriptum ubi attulerit,
fervet . Neque matrimonium alter parochus de­
id m urbe cpifcopo , in diaceli vicario foranuntiet , nifi ab altero parocho certior faâuslie
nco exhibeat : qui fi probandi vim illud habe*
dc poftulatu , aut conlcnfu illius , qui lux eft
re perlpcxeric , a parocho , intra cujus paro­
ûir» fubjcAus .
chis hues is venit habitatum , illud , ejuive
fnveftiget etiam ipfe parochus diligenter ,
exemplum in matrimoniorum codice ailervari
aut alius facerdos cui facultas data in matri­ E jubeat .
monium jungendi fponfos , an quod denun­
Si vero vieariut feranctis de eo feripto ali­
tiaturus eft matrimonium , in eo aliquod fubquid habet , quod libi difficultatem , ancipifit impedimdkiftn , quo minus contrahi li­
temque deliberandi curam atterat ; illud ad
ceat . Quod fi in aliqua probabili conjeâura
epifeopum quam diligentiftim· mittat , ut ejus
extiterit , qua exiftimet illud inire non licete a
judicio declaretur , an illi fides adhiben­
rpifeopum ante confutat , quam ulterius in de­
da Iit .
nuntiationibus progrediatur , fponfofve jun­
Sicut uberrimum ab optima inftitutione pre­
gat , quos dubitat matrimonio non licere co­
mium paterfamilias capiet , quicumque libe­
pulari ·
ros , familiamque fuam ad Dei cultum Sc ad
Qui falfum aliquod impedimentum malitiofe ^pietatis, Chriftianarumquc virtutum diiciplinam
aituienc , quo futurum legitime matrimonium
erudierit r ita quicnmque dcbiritm hoc paternas
impediat, fi prudens fcicnfquc hoc fecerit, pr«icunt officium neglexerit, vel prctcrmiicrit, is

eipc*

«O

“•Muui1*

Concilium Midiolanbnji IIL

" 170

Λ pria officia funt te munera in familia iniit- ANNO|tutione , ea prZftare velint paternae cura ftu- CHAISTI
dio.
nrj·
Quod cohortationis officium , etiam concio»
aatoret te confcdarii facerdotas quam firequentillime , prout opportunum efle cenfuerint, ca­
ritatis xelo prudent.
Parochus ptaterea , ubi aliquando in artifi­
cum , mercatorumve officinis , qua intra fines
parochia fua funt, ab operariis , aliifve, qui
illic artem exercent , aliquid committi intel­
lexerit, quod depravata, diflbluteque difeiph
na fit, quod oncnliontm in parochia przbeat,
quodqire a Chriftiana tnftirutionis moribus
alienum, id officinarum dominos admoneat,
B ut quidquid in illis locis^corruptclarum eft in­
de eripiatur.
Una omnium optima indigentia noftra in­
terpres , &· conciliatrix eorum que neceflaria,
tumadinimæ, tum ad corporis bona a Deo Pa­
tre expetuntur, ell oratio unita. Cujus lludium
ut proprium fidelium cil , lie necelfarium , Itque omnino jullu divino debitum ? id czlcftis
magifter Chtiftus dominus exemplo docuit, ve­
re praecepit , crebris cohortationibus monuit.
Eo igitur ftudio fideles quo vehementius exardeicerent , tefcque quotidie finguli certa hora
colligentes , id quod Chriftianarum mentium
eft, vita a fe illo die aAzrationesinfpicerent ,
maleque actae pcenr.entes , ardenti oratione ve­
C niam precarentur , Si Deo gratia· agerent de
beneficiis y quz acceperint , inflituta eft in hac
provincia orationis communis exercitatio : quz
ad Chrillianz pietatis progreflionem introduita , ut perpetuo confervetur & augeatur item ,
id cum omni ftudio epifeopus caret, tum propohtis fpiritualis gratiz muneribus, icdi, apopoilolicz benignitate , ejus rei caufa concerns.
Itaque a parochis fuis lingulis fandiffimi do­
mini noftri Gregorii XIII. literas de indul­
gentia , hujus provincir hominibus concerta ,
qui in orationis communis inftituto fele exer­
cuerint , ter in lingulos annos de icripto, vel
fummatim pronuntiari jubeat , fcmel ineunte
adventu > iterum dominico die quadragefimz
D primo, tum folenni die pentecoftes.
Epnicopus przterea , pro temporum ratione
certam horam flatuat , qua datis hujus rea
caufa campanarum lignis , patresfamilias , fus
quiique domi , una cum reliqua familia certo
loco ad ofandum conveniant . Ut autem , qui
in eo precandi inftituto fe exercuerint , induigentiz conceflz donumconfcquantur, diem iti­
dem dominicum quadragefimz , proxime przcedentem, is conltituat , quo illi confcfli om­
nes fimul tectam euchariftiam fumant ■
Imminentibus vero calamitatibus , quo tem­
pore cum nullum certius przfidium fit , quam
illud , ut fideles ad Deum patrem mifericordiarutn affiduis precibus confugiant ; certam
E aliquam przterea rationem is diligenter ineat,
more· , qua pietatis vitaque spiritualis ptout k s clero populo fine intermiLuone, ac rcgreffio.
ligiofius in orationem incumbatur.
Quicumque vero mercaturam, artemque ali.
qnam exercent, non domi folum, fed in fuis
officiai· & tabernis , Chriftiana vite rationes
XVlIt.
has operariis, inftitoribufve Tuis conftituant.
Has domcftica inftitutionis regulas paro­
be iit fM
tfifetftlnt feruu
chus fer annum aliquando , prout e re efle
ftrtiMHt.
videtit, frequenti populo explicet: tum tepifEpifeopus anni fpatio ad fummum , fori fui
fime te publicis fermonibtu Se privatis collo­
quiis patresfamilias parochia fua incolas id
judiciis, caufis Se judicibus, advocatis, procu­
moneant atque hortentur, ut qua eorum proratoribus , notariis , Se miuiûris quibufeum-

ANNO expeâet et ta die domuu fibi duriffimam j'udiCHAUTi dam bat.
• in·
De familiz igitur fus falote in primis folicitut, tom bonorum operum exempte , turn cre­
bri· cohortationibus fe ei magiftrum przbeat
ac ducem ad pie fan Aeque agendum.
Curet autem, ut nemo qulfquam de familia
fua fit , qui Chriftiana fidei rudimenti· inftruAui non ut , five filii fint , five fervi Ir ancil' Is , five alii in famulatu iuo . Quam ob cau­
tem ad illius fchotes , quo· de familia fua ru­
det norit, convenire jubeat ; fique eam amplio­
rem babet, domi etiam infimi ftudeat . Idque
ad pnrfcriptai interrogatione· parvuli libri, eo
nomine editi ad provincic uium.
Ut flata hora, datia inftitutz orationi· communit fignii Campanarum fono, illa omnia cer­
to loco congregata , ad prsfcriptum temporia
fpatium, tende oret & precetur.
Ut frequenter illa univerfa confiteatur, & facram euchariftiam fumat.
Ut fingulii diebua miflz facrificio interfit,
aut faltem in vigiliis, (latis jejuniorum tempo­
ribus , quadragefimz diebus id pnallct : feftis
autem diebus, ut ne quis de fua familia interefle ullo modo omittat.
Ut teflis przterea diebus ad facrir concio- nes, leâiones , fupplicationes , divina officia,
aliafque pietatis Chriflianz exercitationes con­
veniat .
'
Ut ne quis iis factis diebus opus fervi le
faciat.
Ut vigilias & quatuor temporum te quadragelimae & alia flata jejunia illi in familia fer­
vent , quibus cccleliz przcepto julfum eft.
Quo autem tempore , vel jubilca celebran­
tur , vel fupplicattonet publice proceflionibus
fiunt, familiam tepe moneant , illis fanetis aftjonibus pie interefle .
Certis item piorum hominum inflitutis fodilitatibus unumquemque de familia iua afcribi
admoneat} quo fe quifqde ardentioti Audio exer­
ceat in operibus pietatis.
Ne patiatur in familia efle quempiam , qui
blafphemus fit , qui perjurus ; qui item corru­
ptis moribus utatur , qui obfctxne quidquam
vel loquatur , vel agat ; qui alcis ludat , qui
deaique ceteris turptt vite exemplum prebeat.
De vitz praeterea fpiritualis ratione & piis exer­
citationibus , aut de vitis fanâonim probato·
facerdotia confellarii judicio libros, in quorum
IcAione familia aliquando vertetur , domum
fuam introducat , exclufia obfeoene , turpiter,
jocofe confcriptis , aliiique id generi· libri· :
unde morum inftitutionifque corruptela cxlftere
poflit.
Ut autem in domefticz difciplinar , inflitutionifque officiis illa omnia accuratius te con­
tineat , eam aliquando paterfamilias recognofcat, infpiciatque in primis, qua univerte fua
domus Chriftiana inilitutio , qui fingulorum

Centil. Garni. Tom. XXXIV.

H

que.

»7i

“lunîT*

Concilium Midiolanînsb

ANNO V* * ·,***ηi infimi·, quibua 10
in rebus
rebu» opus fueCHMtrri nt, certas conftituat
conllituat leges , ad utbi· aiacefif.
‘VI· que fuz ufum accommodata·. Illifquc omni,
bus certam etiam tuam piclcribat, quam pro
fui, rei operit, vel officii , vel labori· merce,
de , nroque caufarum 8e judiciorum ratione
erigi ab unoquoque liceat . Quz fori praoferiptz leget, atque taxr , in cancellaria publice
propoutz femper fint , ut note fint 8e pervul­
gata omnibus.
Caufa qua decem aureorum nummum fummam non excedunt, fummarie, (impliciter, ac
de plano, fola rei veritate pcrfpcâa, fine for­
ma judicii cognofcantur -, id quod ab hujua
provincia epifeopi· agi licet ex facultate a
rio V. pontifice maximo cifdem epifeopi· con- B
cella.
Nullum neque munus, neque donum, neque
cujufvit genent xenia , ne efculenta quidem,
poculentave vicarii ab iit accipiant, qui coram
ei· caufat vel habent, vel agunt . Ne pecunia
item quidquam ordinarius , dclegatufve judex
accipiat pro recognitione, aut, ut vocant, vifione ferapturarum ad cauf.is , qua apud fe aguntur pertinentium.
Pro fingulis literis dimiftbtiis, que pro fuicipiendis pluribus , omnibufve minoribus , vel
etiam majoribus ordinibus concedentur , itetnque pro fingulis literis, quibus notarius teftamcn·
tum faciat, plure·, omnefveordines alicuicollatos effe , decimam partem aurei nummi tan­
tum ad fummutn a cancellario accipi lieear ; ac
fi es liter» de uno tantum ordine iufeipiendo,
vel fufeepto effient date . Idque fi modo nul­
lum ei faiarium pro officii fui munere exercen­
do conftitutum fit: neque ad cpifcopum ex no­
tarii commodis aliquid emolumenti ex eildem
ordinum collationibus, literifve dimiffioriis ,direde vel indirede pervenire poffit : alioqui gra­
tis omnia dentur , ut eft a Tridentino conci
lio fancitum.
, Ada omnia notarii in codicem , non in pa­
fcfl *1.4«
gella» referant , quamvis eas chordula infi­
gant) idque prstftcnt, raenfe laltcm, poftquàm
rogati illa Confecerint Certus in archivo epifcopali locus conftitua- D
tur ; ubi caufarum ac judiciorum codices , inftrumenta, ada, feriptave alia, a cancellario,
Be notarii· fori epifcopalis , ad ipfum forum
pertinentia , fingulis annis confeda , quotan­
nis recondantur , ita ut inde, cum ufiivenerit ,
promi pollit quidquid in eccleliaftico foro un­
quam agitatum erit.
Is certus archivi locus duabua clavibus clau­
datur , quarum unam epiicopus , alteram ejus
cancellarius habeat .
Notario autem inftrumentorum , quz confe­
cit , exemplum , idque fumptibus fuis habere
aut retinere liceat.
Si cancellarius, notariufve aliquis deceflerit,
vel ab officio fe abdicant, amotnfve fit, quz- E
cumque ille, vel inftrumenta , vel ferspta , vel
ada ejufmodi confecit, ftatim epifeopi juftu in
eumdem locum deferantur . Quod It proccffius
alicujus caufa nondum fit completus , 8e cau­
tam, ob quam confedus eft, partesprofequantur , ejus in archivum delatio differti poterit,
quoad caufa fit perada . Ex archivi tabellis ,
exemplaribufve , fi quz unquam ada, aut in­
ftrumenta, qua notarii manu, fignoquemuni­
ta , fidem faciant, esfetibi contigerit) is, qui
rogatus notarius illa confecit, fi vivit, ut ope­
ris fui emolumenta confequator , eorum exem­

lli. ΜΑΧ'Μ'“**Μ«

jy»

plum, modo edi liceat, ipfe conficiat, fi prae- annoiens eft : fi vero abeft, id fervetur , quod jure CHKisti
cautum eft : fin autem obiit, id epikopalis cantjr»·
cellarius preftet: mercedem autem inde capiant
notarii heredes, nifi aliter inter cpifcopum, dc
notarios conveniatur.
Teftium dida, 8c atteftationes, in cautis civi­
libus ne feribantur ab alio, quamabipfocaufz
notario, five aduario, vel ab alio ejus nomine.
Quo at reflationes ipfi notario caufz, live aduario contignentur, dcaflcrventur ut poll in archi­
vo una cum toto proceffiu rucondantur, ubi cuftodiuntur aliorum adorum rnonimeuta.
Idem decernitur de inftrumentis, adifve didz cauls ; quibus decretum judicis adferibi
contigerit.
In aliis vero omnibus, quibusaudoritas.decretumve epifeopi fit interponendum , cancella­
rius tantum vel notarius adhibeatur.
Vicarius foraneus, atque alii, quibus epifeo­
pus proceftum aliquem aliunde , ietvttt juris
formula , cognofcendum agendumve mandave­
rit , fi procclfu conficiendo notarium non ha­
bent, quem adhibeant, duos fibi morum vite­
que integritate homines, qui ada eonfcribant ,
ad przfctiptam jutis formam afeifeant . lifque
mercedis taxa major ca nc fit, quz notariis fo­
ri prefer ipt a eft, fed aut zquahs , aut minoi.
pro-illius loci ratione.
Procurator, qui caufam iniquam in foro ereleliaftico fciens defenderit ; quive quidquam
negaverit quod verum fcierit , fori ccclefiaftici
auditorio adituve interdicatur , nifi is legiti­
me fe purgarit . Qui praeterea in publico con­
cubinatu aut adulterio vivunt , aliique publice
criminofi ; a foro epifeopah ita arceantur , ut
nec notarii, nec procuratoris, nec advocati of­
ficium , ne in ullo quidem caufarum genere,
gerant . Inferiores quoque miniitti in Cnrittianc vitz officiis contineantur : curent epifeopi,
utagancis, a meretricibus , a ludo cujufvis ge­
neris , ab improbatis quzftionibus abftineant,
ne blafphemi fint , nec vitz moribus reprehen­
dendi . Si quos deliquifle compertum erit , in
cos animadvertatur .
Quotannis fori fui ttibunal epifeopus vifitet ;
inquiratque an przfcripta fori ratio, przfinita
taxa fervetur : tum przterea , an fi quz corru­
pted , fi quive abufus irrepferint , an ii quid
denique vel inftitui , vel emendari oporteat:
idque folicite in primis curet , ut eripiantur
abufus, tum reftitusntur queeumque ad redam
judiciorum formam attinent.
Epifeopus non folum per certas homines, ut
ftrimum a nobis conftitutum eft , (ed etiam if*,
e aliquando in anno carcerem vifitet : in eoque inciufos paterna caritate conlolctur , pieque in domino sdhortetur.
Videat item , ut eis ad corporis fuftentatiotftm, Se ad juftum patrocinium non defit quid­
quam ; tum in ptimis non libri fpiritualis le­
ctio, non crabro religioforum hominum cohor­
tationes, tum ne denique aliquid ad anime Ulutem.
Curet etiam , ut , qui in liberiori cuftodia
funt , feftis faltem Bt dominicis diebus rniffie
lactum audiant , aliquo , ubi fieri poteft, exzdificato prope carcerem facelloi rom doârine
Chriftianz rudimentis inftituantur. Idque offi­
cium iis przterea proflatur, qui in laicalis fori
liberiori career· funt,
Ut omnes in pafcha confeffi facram eucha­
riftiam pia Bt falutariter fumant . Quod ut die

muli

bl-» .

«7î

K . a> . u. ur.
I OLA NI NS>
Concilium Ma D

Ill MSHMIUaNUS II.
1U>
inraa

,
*74

anmq natali domini, dr alii· anniverfatii»redemptio- A tuat ; tum inftitutas omni paftbrali ftudib adCHHUT1 »i» noftra folennitat ibu» , indiâifque publica
juvet , tc ad confervandat illai difciplm· ac CHtiSTl
»»7J.
jubilai» ac indulgentiis faciant , «oldcm co­
posa i tenti· ratione», tc ad alias excitanda· fpirirj.
hortetur .
ritualium virtutum progreffiooes . Id quo faci­
lius fiat, ardentiocique ftudio , quotannis ali­
PupiUoram , viduarem < tc egentium homi­
quando , prout e tc effe viderit , literal pro­
num cura epifeopo , communi omnium paten­
ti , a facrofanftis canonum legibus potilumum
mulgari jubeat quibus fanâiffimus dominus nofter Gtegurias XIII. preciarum fpiritualii in­
commendata , tc commifla , negligi non de­
dulgentia donum libéralité» in domlbo illis
bet t ne fi ladantar, vociferentur au dominum,
cooceffit , qui jis fodalitatibus adfctipti , Ubi
qui -exaudiet clamorem coram . Qpamobrem
flagella, riifcipliaamquc cartis ft at ut is dicbut
Sto fui muneri· officio epifeopu· aliquem conadhibuerint.
ituat ecclcfiafticum , vel alium pium homi­
Pralctibat item diem cettum, quo in fingunem , Chriftiana caritati· operibus atque of­
loi annos iftarum fodalitatum homines, quTin
ficii· deditum , qui mifericordia vifcera indu­
urbe funt , uno loco omnes i qui in diocefi,
tui, id generi· hominum patrocinium in om­
ni caufa fufeipiat . Quod fi aliqui jam huic B omnes item tuo quique in opido loco ve in
unum convenientes, primum contriti , It ton.
pio operi ptcfeâi fint, id agat epifeopu», ut
feffi facram euchiriftiatu fumant -, tum folenii munus ubi creditum erequantur quam dilinem proccflioncm agant , perpetua grataque
gentiffime.
memoria profequentes concefli libi fpiritualis
Epifeopu* in urbe fua viro· aliquot , auâodooi gratiam ■
ritate prsftantei, fpiritualii vite ftudiofo» de­
ligat , quorum adjumento & opera uti poflit,
& in iis agnofeendis , que ad civitatis , diceXX.
ccfifque fus morum iuftitutionem pertinent, tc
in adjuvandis Chriftianarum vii tutum exerci­
ÇuxZmu ,
ad aoMs/r», tf diti reitltrti fert intui.
tationibus, tt in alii» denique , quibus populi
libi eommifli progreflio fiat ad unâe agendi
ftudium ·
Quod finAiifiaius dominus nofter Gregorius
XIII. de monialibus fancivit, id epifcopus eieSummorum pontificum conftitutionibus pro­
3uatur quam diligentilEme : prrlertim quod
mulgandis hac ratio fervetur , u: qui earum
e certo earum numero conftitucndo decrevit,
pervulgationi prefinitus in illis eft modus , is
quod de ckemofynis praftandii , quod de oadhibeatur ; fi vero nullus, ad pervulgationem
ftiolo obftruendo, quo aditus e monafterio pa­
facis fit afficio , que, ut mori» eft , nat certis
tet ad exteriorem ecclefiam , quod de claufura
publicis locis.
ab cifdem non violanda , tc a convertis etiam
Cujus affixionis , 8e pervulgationi» relatio ,
teftificatioque ab eo, qui affixerit, fiat cancel­
(ervanda, prafcripfit .
lario fori epifcopalts, cujui fit illam in librum
Idque omne efficiat omnino , ut esecutioreferre.
nem habeat, eum in monafterii» , quorum cu­
Epifcopus , id quod rei ab initio nafcentis
ram gerit , tum in illis regularium curationi
commiffis, idque ejufdem conftnutionis auitoecclefix inftitutum ruit, ut rerum epiicopali ftu­
dio curaquc geftatum monimenta exifterent ,
ritate .
conquiri diligentiffime'cutet , tum Cingulorum
Si que autem moniales , converfzve non
epifeoporum , qui prscefletunt , nomina , ge­
iis paruerint qu· eadem fanâïune de clau­
nus , & paftoralcs corumdcm aAioncs . Quz
fura ftatuta funt ; pceoa violate claufura pleomnia literis contignari, ordineque confcripta ,
Aantur.
in librum certum referri curet -, ut eorum me­ D
Que monialium monafterii , extra urbis ,
moria confervetur , tc qua ab iifdem vel aaut opidi mania fita, epifcopus Tridentini de­
Aa , vel inftituta funt ad aliquam ecclefiafticreti suAoritate , in urbem vel opida , qu·
cz difciplinc normam perpetuo ufui efle pof­
frequentiora 8c tuta fint
transferri oportere,
aut expedire cedfuerit ; ne ea m ccclefia irfint , atque adjumento in illa ecclefix bene
gerenda ·
culares transferat , ubi animarum cura geri­
tur.
Puelle, que regularem habitum induere vo­
XIX.
luerint , ut eo habitu induantur , antequam
confirmationi· facrinaentum fiifcepcrint ; u fa­
Qnnin» ,
ni ftlnliMtti fntitat.
cultas fit brevi illad fulcipiendi.
Qui ordinarius confcilisr in sliquomonialium
Multa mala exeunt ex pnrtermiflb tc valde
monafterio conftitutus aliquando fuerit , ne
his temporibus negloAo fraterna correAioois
officio debito ac neceflario: quamobrem curent
idem ad earum confelliones extrsordinaiie au­
epifcopi , in fua quifque non folum urbe > fed
diendas mittatur ; fi modo non aliter quandoin diceceG etiam, aliquam hominum , qui mo­ E que epifcopus ceafucrit.
Coufeflarii monialium •b cis , aut fingèlû,
ribus , viteque innocentia graviores fint, foda■ut univerfis, aut ab earum prefcAa , ne mo­
litatcm conftitucre, qua in hoc fraternas correAionis officium Chriftiana caritate incumbat :
nafterii quidem nomine, quidquam, etiammiaut hoc ipfum officii munus alteri fodalitsti adnimom , dono accipiant ; nifl quid eis annua
certe pqrtifoois epifcopi juflii detur ad vita fuferibi ftudeant, que id reAe preftare poflit.
Cui lodalitati certas fraterne corrigendi re­
fteurationem.
Conftttutio ill· , qua ■ Pio quinto fumrao J*i4°a
gulas przfcribant , ftudio tc opera pronatorum
pontifice inierdiâum eft omnes cujufvis ordinis 1
theologorum .
Quo major in diei ad Chriftian* pietati» Au­
mulieres, etiam generis fplendore aut dignita­
te illuftres , monafteria ingredi , quotannis fe­
diam progreflui fit fidelium
id curet epifconei . atque adeo fzpias , certis faftii diebuse
Ïius , ut cum difciplinatorum pcanitentiumque
odalitatea, aliafque ejufmodi frequentet mftiarbitrio epifcopi promulgetur.
Cncil. Gmtrnl. Tom. XXXIV.

Ha

XXI.

■ À *·"*■»♦

*75
ANNO
CHUSTI

»»»►

“■ w. . ».■,« ♦-»«·,.e««

,^ι . . .

-.»■*.

Concilium Midïolanbnî« 1IL

..μ #»■ n^i,

17<r

Si ia his decretis, ante alteram Medioianen- AMMO
fi* proviaci* fjroodum ulla difieulta* orta erit, CHtllTl
XXL
tc ejus , 4: omnium, qua cifdem decreti* con«»*!·
tinentur interpretationem , tc explicationem
β»« ΡΜτΜη* ad kce d*rvM , <r «d dit
fniui.
nobis refervamu* , falva femper irai* apoftolic* audoritate.
QtKcvmquc vel ad cleri, vel «4 populi con­
*Quamcumque facultatem ex decreti* in hac
formandos more* , *4 ecclciiafticamquc om­
tertia provinciali fynodo Mcdiolanenfi a nobi*
nem difcinlinam retinendam provincuiib·· ,
editis habent epiicopi < eam ipfot pet fuo* vi­
aut diace lanii fjmodis · nobis , aut a coepilcario* generale* e sequi poflit volumus ; nifi in
'
copis noftris fancita fune, n illi* eo uberior,
u* qu* proprie ad ordinem epifcopalem perti­
Deo juvante, fruâus cxiftct , quo Inpiua ve!
neant ; aut in quibu* vicarii a (acris canoni­
promulgatione , vel certe leâionis ftudio in­
bus · aut a concilio Tridcotino , Vel a nobi* '
culcata , iit notiora fient, a quibus illa tc fciexprefle excluti funt.
ti animo. Bc comprehendi > reque ipl* prsftari
Ut nemini eorum , qu* in hac tertia pro­
oportet.
B vinciali noftra 'fjrnodo a nobis decreta funt igno­
Epifeopo* igitur , praeter alia , qu* hoc de
rantiam eacuiare liceat ; edicimus , ot « quo
genere aha* décréta funt , 8r canonici*, Bc pa­
primum die édita, in valvi* metropolitan* ecrochis , 8c reliqui* clericis certum tempo* ftaclefi* propofita fuerint , ad duo* menfes om­
ne* fe , ic hi* decretis , te fi contra fecerint,
tuat , quo omnia , quxeumque iis provinciali­
bus , aiorcefinilquc decretis de ii* conftituta
pani*, qu* ei*continentur, teneri intelligent.
funt, illis legantur; ita ut qu* decretorum par­
Ab eo etiam affixioni* die eorum decretorum
tes ad concionaiem difcipUnam pertinent , ca­
temporum initium fumendum decernimus, qui­
nonici ; & que caufa fua conllitutione* ht*
bus aliquid intra certum tempus pneftari ju­
funt , parochi Se clerici itidem , tc ii omnes,
bemus .
qu* ad univerium clerum fpeAant , illas , leUnufquifquc preterea epifeoput ea omnia tc
dione repetita, animo comprehendente·, prrlingula ia proxima dicrccfana frnodo legi ac
icriptas munerum fuorum parte* finguli ftudiorecitari jubebit . Et finita expedire cenluerit,
fiu» evequantur. Si quis autem eorum aliquan­
fu* quoque cathedralis ecelefi* valvis proponi:
do epifeopi juflu interrogata* , illa* per negliSuo ftudioliu* otnniurq animi* eorum prseccpta
gentiam, aliamve culpam ignorant , pro ejus C
xa inhcrcant.
culpa, te perfon* ratione illum epifeopu* cor­
Singule etiam cathédrales tc collegiate , te
ripiat , aut alias preterea cum eodem agat . In
parocniales ecclefie hujus provincie , ha* no(eminatio quoque itidem fervetur ; ut earum
ftra* conftitutione* certo aliquo loco colloca­
ye! inftitutis, vel monitis, vel przccptisclerici
ta* , perpetuo effervent.
informentur.
Omnia tc lingula qur a nobi* in hac tertia
Qmu- vero deesetorum partes ad laicos atti­
provinciali (ynodo decreta, attaque funt , qua
nent , illas fummatim vulgari fermone expreffa*,
debemus obedientia ac reverentia , auttoritati
fle certi* anni temporibus diftributa* , prout uac judicio fande Romane ecelefi* , omnium
iuvenerit , a parochis denuntiari jubeat : quo
ccclefiarum matris te magiftr* , femper emen­
faepiu* inculcata, ferventur diligentius.
danda &· eoriigenda fubjlcimus.
Quibua provincialium noftrorum conciliorum
Quia nonnulla a fummo Romano pontifice,
eft aliqui* adferiptus dies , quo vel fummorum
te publice totius provincia Mcdiolanenfi, , tc
pontificum fandiones , vel Tridcntinas pro­
privata Cingularum ecclefiarum utilitatis cau­
vincia lefv* cooftitutionet promulgari jufliim
ta petenda tant , decern ima* ut quidquid ab
eft ; illi* decreti* certum praferiptum diem ad D ejus faaâitate communibus noftris , te qui
eam promulgationem mutari abepifeopo liceat,
adfunt , coepifcoporum literis poftulabitur, id
artumque alium conftitui , quo die lingulis
hujus fynodi nomine & auâorttate ita faiftum
anni* in fua diorccfi id opportunius prsftan pofintelligalur , perinde ac fi in feflione publice
(e cenfeat.
poftulatum cftct.
Quibus in decretis muld* iis nominatio*
corititut* funt , qui dignitate* aut canonicaINDICTIO FUTURI CONCILII
tus obtinent , nec certi* loci* attributa , ufui
(acrifta , aut fabrics* illorum ecclefia , ab epifeopo attribuantur . Neque vero eas ad aPROVINCIALIS QUARTI.
lium ufum converti , neque ea idem remitti ,
nec preterea de iis ipfis etiam ab univerfu
Ccnlai aufirttitM Jiaiet titetii feue&t 'Prcrejit
capitulo traafigi liceat , nifi epifeopi audorifuHe Rmmm etttefic fniijter
, B*rtate.
nmtai aattfém , /««tfofae Medialaatajf*
Quod de (aeramentorum admtniftratione ,
t«üfe emhiefifttfaf.
anilla celebratione , diviaorumque offciorum E
modo tc ratione in hac fynodo decrevimus;
MNIBUS tc fingnli* rwérendiffimi*domi­
id neque ad Mediolanenfcm ecclefiam , qua
ni, epifeopi*■ qui hic adfunt, tc fynodo
fandi Ambrofii prafcripto tc irsftituto , pro­
provinciali Mcdiolanenfi quacumque ratione
prio* ritu* , tc ceremonia* habet , neque ad
interefle debent, omnlbaiqac item capituli·,
cetera* , qnscumquc eodem jure ac modo ex
te ccclefiarum cathedraiinm procuratoribus,
antiquilfimo tempore facra facere coofuevcqci prelente* interfuat , indicimus, fignificarunt , in ii* , qu* citi* inftitutb , ritibu* , fc
mua, denuntiem·* , tc intimamu* , proximam
ceremoniis exprefle advertantur , pertinere vo­
feqvcntem fynodum provincialem Mcdiolanenlumus . Ceteri* vero , Mcdiolanenfi* ecclefia,
fem quartam , Deo omnipotente anâore , te
tc qu* ejufdem ritibu» utuntur, aeque tenean­
ad eju* laudem hae eadem in urbe , hoc iptur , ac ali* qu* in provincia ooftra font cefo loco, anno ipd. die decimo menti* Mail,
clef·*.
qui die* eût fciia qninta dominie* feeund*

O

«sunx

:1·Μι>.

t

ίWMlMNWh

iRt*'· ?ι 'I '■»i>’< ■ i

*77

CoMcitiuM Mi

xnmcT J*1** refurredionem domiui noftti Jefq Chrtfti,
CHRISTI inchoandam Or celebrandam efle
<171Quamobrem eos omnes , le finguiot revercndillimos dominos cpilcopos , qui hie pre­
fer, tei ad funt , monemus , procuratote· veto
ecclefiarum cathedraliura iuvkamus , ut eo
die ad fynodum provincialem quartam , la­
vante Deo , Mediolani celebrandam ■ conflituto , hic omnino interfuit , nifi diem cele­
brationi* ipfitt* fynodi aliqua er caufa a siobis
prorogatam fuifla noftri· ad eos dati· literis

<78

IOLANINSB IV.

intellexerint . Quod fi ipforum revérendilb- ÂNMO
morum eptfcoporum naftrorum aliqui· legiti- CHHtSTt
mo tunc detentui erit impedimento , nuntium
1 >zsad fe excufaodum , atque ad impedimentum
probandum ad not mittat , cui etiam facul­
té· ab ipfo detur , ea omnia Ar Ungula no­
mine fuo le ccclcfi· fue recipiendi , que
Spiritu fando duce , in rpfa lynodo a nobis
de confilio Ar aflenfu reverendiflimonim epi­
coporum noftrotum , ■ decernentur aut conftituentur .

CHRISTI

HRISTI

,,7‘*

CONCILIUM

MEDIOLANENSE

IV. ,,7‘

PROVINCIALE
Quod Carolus Borromruj fanibx Romans ecclefiz cardinalis tituli ώηάζ
Praxedis, archiepifcopus Mcdiolancnlis , habuit anno a Chrifto
nato MDLXXVI. Gregorio XIII. pontifice.
EDICTUM DE CONC. PROVINCIAL! IV. B

Curent vero linguli provinciales noltri epii­
copi , ut , quod concilio provinciali fecundo
fsncitum
eit, cum primum edidum hôc accepe­
In ntmine ftndn O inJiviJen Triaitntit , Tutm
rint , in omnibus dc urbis Ac dioeccfis fua ccO' Filii O' Sfi’irm [anSi. ^inttn .
clefiis parochialibus , quinta quaque fena , in
fingulas hebdomadas, quoad concilium de mo­
Cenlnt iarrunaut ftnSn Remuas tetltfin tituli
fnaila
CttiO" nfute dimiffum atque ablolurum erit , miflk la­
/Uki fidit [rttk enbitfiftafm
ctum de Spiritu iando fiai i In catbedrali au
tem Ar collegiatis ecclefiis, proceffionum prx
tttltfin , nnivrrfii frwiaciu utftrn fideiikni fnItttn in Cltrifi· dtntin».
terea munus , fingulis diebus dominici* , in
tus obeatar ; ex animoque preces fiam . qui­
RO archiepifcopalis officii noftri ratione ,
bus a Deo , totius cenfolationis Ar milctiqua; progreffionibui fuis tota ad optimam
cordiarum patre , nobis , tam falutare nego­
paftoralis muneri· curam fpedare debet , nortium tradantibus , Spiritus fandi lumen Im­
m fynodo provinciali tertia , quam ex pwploretur .
icripto Tridentino, anno 157$. habuimus, de- C
Sciant preterea univerli Ar finguh provin­
creto edito, concilium provinciale quartum in­
cia noftre Chrifti fideles , conciliarem hanc
diximus , qaod hoc anno , die decimo mcofia
adionctn , a nobis indidam pracipuum quod­
Maii , suxiliante Dei mifericordia , celebratu­
dam caritatis Ar pietatis ftudlnm ab ii· ipfi·
ri farnus . Ut autem omnibu· ; atque lingulis
poftulare ; cum illa omnis eo fpedet, ut
quibufcutnque qui jure , aut confuetudine , aut
per nos illorum grelfus dirigantur m viam falute . Qjrnrc paterna cohortatione eos vehe­
privilegio , aut alia quavis ratione conciliis
provincialibus noftri· interèfle pofliint , vel de­
menter in domino admonemus , ut Ac fua
bent , hnc fynodi quarte provincialis indidio
At noftra caufa , orationis , precumque ftuplane nota atque evulgata fit ; neve cuiquam
dium , una nobifeum adhibeant : dicquc do­
vel rei ignorantia ad excufationem uti , vcl le
mi dico , concilium id provinciale proxime
contemptum negledumve efle dicere liceat, iis
precedent. , qui dies lextus Maii erit , pri­
ipfis univerfn Se fingulis , ac ceteris item ,
mum vere poenitentes Ar confefli ,
factam
qui- fua intertfle quavis ratione putatint , hoc
communionem fumant , hoc pie prêtante, ,
edi&o publice propofito eamdem quartam pro­
ut adjutrici Dei gratia nos ea , quar ad no­
vincialem lynodum , in fuperiori illo provin- D ftram , fusmque falatem pertinent , diligenter
cisii tertio concilia , jam decreto promulgato,
fandaque foltcitudine agamus . In quatum
rerum fidem , hoc cdidum confici , audoriindidam , lignificamua, indicimus, ac denun­
tateqne noftra imprimi , Ar< fandi Ambrofii
tiamus .
tigillo archiepiflopali noftro' muniri , tum no­
Qnamobrcm cum univerfos & fingulos reveftra etiam manu fignatum , in vulgus publice
rendiffimos epifeopo· provincia noftra , tum
proponi , eidemque a fynodali lecretarto no­
ceteros qooivii omnes, qui ut fupra , in lynoftro iublcribi voluimus. Datum Mediolani, in
do provinciali Mcdiolancnfi , quacumque ra­
zdibus noftris archicpifcopalibus , Kalendis
tione interefle debent, prater illud indidionu
Martii 15 y6.
dectetum Ac liters· nominatim , figillatimque
eifilem reverendiffimis epifeopi· per nos feriptas , hoc etiam edido illud monemus , ut eo
ipfo, d nobii preferipto & conftituto, decimo
mentis Mail proxime fequentis die , Mediola­
num in eccfcdam noftram mctropolitanam con­
veniant , Ac it) concilio , quod illo ipfo die , E
fummo mane , juvante domino inchoabimus,
pratentes ipfi adlint, panis Ar cenfuri· propofitis, canonum jure fancitis ■

P

H

Chk. Gooti/. Tom. XXMV-

....

.,. ■ ..miEii,,·, ,.

i

ORA-

*79

C*r<x>nuUi

anno __ _____
CHRISTI ORATIO
« >7*

COXClMUM MlOlOLANINSl IV.

CAROLI ,

“· 18O

A rtbos conciliis defunt , ad perfrAatn illam , ~ ' —
quam magnopere expetere debemus , populi cHaiSTt
CARDINALIS

Chtiftiani difciplinam : alia item in eifdem de­
creta funt , qua communiri oportet t alioquin
operis, a nobis ineboati, jiai fundamenta,
brevi corruerent : alia item abhinc triennio
ARCHIFHSCOM MEDIOLANENSIS.
fuborta efle poifunt corruptelarum femina qus
ΙίΛιίΛ <» frvviiKUii nenti» IK
. noftra cultura convellenda funt , tum vitiorum
fpirm fucctefcentes amputande . H»c tria pro/'"'X U O U S Q.U E tandem coneilis provinciapolita quidem nobis efle debent : fed illud etiaqs
lu tours convocata ? quotiutn tt tot
profeAo eft , ad quod cum temper tum maxi­
confti turiones Bc tot decretorum vincula ? Vulme in hac quarta provinciali fyoodo , omnes
garts vox , patret fan&iflimi , ac Ccut ne ta­
cogitationes , conflits , ftudia , conatuique
noftrqs dirigi admodum cupimus , Be λ vobis,
cita quidem cogitatione rcligiofz mentis di­
gna , longeque a fcnfu cpifcopalis veftri ani­
totis in Chrifto vifceribus expetimus ; ut de­
mi aliena , ita hominum vel impiorum eft , B cretis jam lancitis, qua adhuc cxecutionisopeecdcliam Dei oppugnantium , vel Chriftianoratn a nobis poftulant , omnino exequendis,
tum , Chriftianam difciplinam abhorrentium,
certam explicatamque rationem ineamus. Qua­
vel imperitorum, pfaneque nclcientium, quan­
re cum Tridcntinas finitiones, tum fuperiotas vires habeat frequens fynodorum adio, at­
rum conciliorum conflitutiones in confpeAu ,
que ufus , vel illorum fane, qui angufto par­
tamtpum in Ipcnilo quodam habentes , dili­
voque animo omnia metiuntur . Porro nonis,
genter videamus , quz in execution!* munere
patres, eft illud.ccitum atque exploratum, ho­
officia noftra ptztcrmifla , quz ita non prrftiminem divina lege, quali fepimenro vallatum,
ta fint , ut fane debeamus pro gloria Dei ,
ut eft is tum iumma nature imbecillitate, turn
proque populi nobis commifli falute ; jam mo­
immenfa cupiditate , fzpe labi , fzpeque ab
do eft , patres , ut hoc ipfo loco , tamquam
officii Ipmita deflectere ; proinde plurimis Ac
i.i auguftiilimo theatro , (pedemus illius mu­
conciliis Ac inftitutis At decretis opus efle; qui­
neris noftri partes , quas clero , quas populo,
bus , quali linCtiffimis vinculis , ille adftriquas ccdeliis fidei neiftrz CommiHis rcligiofa
ftus , a reAo curfu non declinet : aut ali­
folicitudine debemus . Hoc autem cum Temper
quando digreiTus , iifdem adjutus in viam faC nobis ob oculos verfari debet , tum certa illa ,
lutis redeat . Et quod caput eft , ut faluuris
in noftris Bc cleti A' populi moribus fande con­
hujus conciliorum inftituti auAor eft czleftis
formandis deliberatio , quam falutaris conci­
magi tier Chriftus dominus -, lie apoftoli eo
liorum aftio depofeit , perpetuo a nobis affe­
fzpillime ufi , lege etiam famsenmt , ut bisin
renda eft , maximaque hoc ipfo tempore, tem­
annos Angulos concilia ab eptfeopis haberen­
pore autem jubilci , acceptabili , Bc hac di·
tur . Quod deinceps 8t innumerabilibus futnsalutis , quam fecit dominus . Jam populi c·morum pontificum ianAionibus, & conciliorum
Jefti eo dono excitati in officiis atque exercita­
tum rxcumenicorum , tum provincialium decre­
tionibus pietatis rcligiofius verfantur , certatimtis communitum, Bc frequenti ecdefiz ufuconque Chrifttauis virtutibus operam dant : quinfuetudineque diu retentum , ejufmodi fuit ;
imo , qui in inveterata quadam peccandi conquo aditus patefactus eft , non modo ad tra­
fuetudinc obduruerant , fufeepta aliqua vite
dendam , verum etiam ad perpetuo colendam,
emendatione , animum pene in male agendo
perpetulique progreflionibus augendam omnem
obGrmatum ad Chriftianarum vittutum ftudium
ecclcfiafticz dilcipiinz lationem ■ At vero ,
flexerunt . Ergo quid nobis qui populorum
ubi id aliquando intcrmillum, aut plane omifD patres , qui medici animarum saluti profpicere
fuoi eft , vis dici poteft , quot , quamque
debemus , in hac ardentiflima piaque omnium
graves calamitates reipublicz Chriftiane im­
voluntate agendum erit ? an non in omnes epifportate fint. Piope pencrat Cliiiftianz vnz
copahs officii partes nos excitabimus ? an dili­
gentiam noftram acuemus ? an in fpiritualis vi­
mftttutio , conciderat pene rerum falutarium
ufus ; nulla fere deri difciplina , quaftque
te difciplina m dies augenda invigilabimus 7
nullum populi in caritatis officiis ftudium; procerte quidem ■ Hoc ipium fane non modo poftulare , fed flagitare videtur expediatio popu­
laplus denique milerabilcm in modum erat to­
tus ille , ab euangelii luce dimanans , Chrilorum i qui in tide , curaque noftra conquies­
centes ■ ei noftris his epifeopi!ibus conventi­
ftianarum virtutum ornatus . Quid ? ii , qui
alios in officio continere debebant , maxime
bus falutare adjumentum fe coniccuturos efle
fperant., & confidnnt quidem certe . Quid
lpt1 a muneris debiti cura deflexerant . Atqui
cprum preces ? quid oratio? quid frequennor
bre vel una talum iccordatio latis nos commo­
concurfus loquitur ?,quz mens ? qui fenfus ?
net , «tque adeo commovet , ut in tuendo
quz cogitatio illorum ? Hic , paties fanAifli.
fynodaliam, epifeopabumque conventuum ufu,
tantum pietatis , conftantifque diligentiae, po­ E mi , ante oculos ponite ingentem hujus pro­
vint iz hominum multifudinem , fuz lalutit
namus , quantum fana voluntatis Ar conii In ,
ftudio flagrantem , noftrifquc monitis vehe­
ad prodendum pofteris optimum inftitutum ,
fancxilfimi illi viri adhibuerunt . Saeta prztermentius excitatam , tum fuperioribus diebus ,
ea excumenica Tridentina fynodus , falutare
tum hoc potii&raum (empore , quo in hac falutari conciliations rerum traâatlone nos cauQs
illud inftitutum ialutariier ita renovavit, ut li
minus bis , aut fernel faltem lingulis annis ,
fua verfamur , ubique & in urbibus Be in opii
dis Bc in ipfis vicis fiequentiflimam , pietatis
quemadmodum illi cenfuerunt , at certe tertio
exercitationibus deditam . Videte facerdotcs
quoque anno provinciale fynodos Ae convocari
&- celebrari decreverit . Id fane vero nos bene
pro nobis ad altaria lupplices : videte univcrjuvante Deo , cum feme! > iterum , ac tertio
lutn pene populum pie deprecantem : videte
virgines Bc viduas dcmiflc ac rcligiofe orantes:
cxccuti fimus , eft ctiatn cur idem perpetuo
przftcmus . Multa , patres , noftris fupetiovidete innumerabiles homines lueram commu-

TJTUL1 sanctæ praxedjs

nio-

7

>17«.

. Ο .

lol

QUSGOkfUS

r.

xiiu

. · .. ..

CONCILIUM

U « i HOLANBNIB

Mil

nionem futnemcs ■ Ar alios profufis lacrymis ,
CHR.1ITI pro gemitu , iteratifque vocibus Dei ea tic neat*>7<·
diam, fandoramque patrocinia implorantes.
Conliderate animo hanc unam omnium obfecrationem atque orationem furnrna tacite men­
tis contentione ad csloi ulque emiflam. Quoufque tandem , pater celeftis , parturimus > ne­
que adhuc tamen par imus > cogitata optima
concipimus , at faâis non exptimimus ? Tu,
domine, ad reâe agendum no* vocas atque
excitas i at languefcimus
przclare aliquando
inchoamus i at non perficimus : cxlcftes illas
coronas , gloriamque iempiternam expetimus ;
at labores crucemque refugimus . Quo tan­
dem tempore ferio agemus ? quando vere ad­
juti , curfum vitae refte tenebimus ? Rcfpicc , furnme Pater , nos oves pafcuae tus , non
auro , Ac argento , fed prcciofo (anguine Filii
tui redemptas · Tu nos tamquam preciolum
depolitum horum cure fidciquc commifttti , tu
hos nobis duces , magdbos , medicos , paftores , patres conftituifti ; ac proinde illis , corumque edidis audientes nos eflfc juffifti : tu
rurlus illos , utpote de animabus noftns ratio­
nem aliquando reddituros , pro nobis invigi­
lare voluifti : da quefumus illis, jamcauia noftra in concilio congrellis , de ialute noftr» foiicitis , remque nollram agentibus , ut unum
fpeâent i non fua , led que Jefu Chrifti funt,
querant i ac fue Ac nolit» faluti (e viant i
f'refer lumen mentibus eorum , ac dirige To­
urnâtes & ad falutaria conlilia fufeipienda , &
ad dandam nobis plebi tue fcientiam (alutis ,
de ad dirigendos pedes noftros in viam pacis .
Sicque illi fanâe agendo , & nos ciidem obediendo, omnes ad celeflem patriam, ad quam
vocati fumus , adjutrice tua gratia pervenia­
mus . Hec patres , populi fiaei noftr» commiffi , a Deo fupplices petunt : hec eadem
rurfus nobis proponamus , hec aflidua paftrnaque folicitudine meditetnur atque procure­
mus · He funt anime , quarum falutem Devs
ut procuraret , non angvlum , non archangelum , (ed unicum filium Chtiftum Jefum rrnht :
qui bine in celum abiens , quam dilieentiflimt
earum curam bvato Petro commendavit his
T'**· *'■ tertio repetitu verbis; State» Jeeaaii , lUfit
mt flat Sit l f“f‘t evtt asear . Qua verborum
formula etiam unicuique noftrum , qui in folicirudtnis partem vocati fumus, optimam pafcendi rationem prefcripfit , Se caritatem ma­
xime , muneris noftri magiftram , docuit ;
?iuam populis , in curam noftram traditis , tc
requenti verbi Dei praedicatione ■ & (alutart
(aeramentorum adminiftratiooe , te vit» jknâilfime exemplis. Ac epifcopali cleemofynarum
liberalitatc , A· folicita oratione , Ac milia fa­
cti crebra oblatione , Sc divinorum officiorum
cultu , Ac precibus afliduis , At paternis moni,
tis , Ac paftoraiibus correâionibus , Ac concix
lianbus (anâionibus , Ac omni denique officio
curaque perenni, per nos prrftari voluit . Vi­
dete igitur , patres , curam , folicitudinem ,
Ac vigilantiam noftram , qu» in grege tanta
adhibenda eft , quantam fane maximam carita­
tem Chrifto deberi omnes profitemur . Sed di/Jji» eae Ï inquit , fafce rwr usm/ . Hoc (ane
illuftrius verxe erga illum dileâionis teftimomum datur, quo majus in omni gregis pafcendi ratione ftuuium operaque collocatur . Certe
fi Chriftum , ut debemus, diligimus, fi Chri­
fti glori» fervimus , fi Chrifti regni propaga­
tionem cupimus , fi Chrillo gratificari voluANNO

IV. “‘’’mîÜ.*4

181

A mus , id prasftantiffima erga gregem nobis

"anno

commifltsm caritate , non declarare folum, fed CHAirrt
faâis comprobare no· oportet . Id fane preips,
flabimus , patres , fi non laboribus deterriti,
non difficultatibus labefaâati , non latan»
advtrfarit eolluâatiooe fraâi , ab inftitutt
operis curfu nunquam deliftrmus : (ed divini
amoris igne accenfi , omni virtutum epifeopalium Audio , eo cum fetnper , tum in conci­
liatibus iaâionibus progredi contendemus , ut
populum nobis comminuas Ac purgemus Ac illultremus Ac perficiamus ; hiique perpetuis progreflionum laboribus introducamus in taberna­
cula oaleftia : idque munere Ar gratia Chrifti
domini, cui gloria fenspiternis ntatum feculis.

B Arnen .

IN NOMINE SANCTÆ

ET INDIVIDUÆ TRINITATIS,
FATMS, IT FILII , ST ÎF1IITUS SANCTI.

Barroasxer feaBe fisura rrr/rtituli fenBa VrutfJii prttiyter terlieelii ,
Dei ΟΓ afefietec» fe4ie grati» archiefiftefat MeIhIîhI , ad Dei emaifeteatti , hr.rajae Afaria
/rmprr vargura , ac fail i ^lattrefii cetrfefferi t ,
fStreet ttefiri , /aadras , CT hac fre Clerifiiee»
eterutee lifcifii»» ceufemctieM , faa c/ervw feC pe/umfuc filet »<4tru eeucrelituue [relucere , teIti ia Cbriftt vifterikue. exfethuiti , le eeefilie
CT effeef» eevemliffietMrutet leeeiueruut ceefifeefertute etefirertt» , i» eeefilie freviueieii Melieleieeefi jwn eleceruimat , fiettuatue , etc
faciasar .
7s(,r Caralar

/>a

CONSTITUTIONUM
PARS

PRIMA.

I.
De frefeffieae filet ■

D
UOD ex Pii IV. pontificis maximi fanâione , in primo Ar tertio concilio pro­
vinciali noftro , de iis , qui fidei prorrffionenx
facere debent , deque illorum iplorum vita
moribus ante inquirendis Ar probandis , decre­
tum eft : id epifeopus omnino efficiat ut pr»ftetur : tum compellat przterea ad idem omnes
ac fingulos , licut etiam a fanda fede apoftohea declaratum eft , qo/cumque arithmeticam
Ar muticam , vel artes cujufvis generis liberales
profitentur .
Formula vero , ad cujus praicriptum fidei
iirofelliooem praedari oportet , pontificia illa
anârone conceptis verbis tradita , h«c fcB ne eft ;
Ego N. firma fide credo Ar profiteor omnia vu< τ··ι
St fineuIa , qu» continentur in fymbolo fidei,
quo laoâa Romana ecclefia utitur , videlicet , ♦♦♦· *·
Credo in unum Deum Patrem omnipotentem ,
(adorem c»U Ac terr» , vifibilium omnium Ac
invifibilium ; & in uhum dominum Jefum
Chriftum , filium Dei unigenitum , Ar ex Pa­
tre na(um ante omnia fscula , Deum de Deo,
lumen de lumine , Deum verum de Deo vero)
genitum , non faâum tonfubftantialem Patri,
per quem omnia faâa tant ; qui propter nos
nomines Ac propter nofthun falutem delcendit

Q

de

. ... .. ' ■

i8j

Concilium Mid IOLANINS* IV.

I#4

~anno

de czh* & 'incarnatus cil de fipiritu ianâo ex A magiftram agnofeo : Romahoquc pontifici , anno
CHKirri Maria virgine , Si homo faâus eA i crucifibeati Petri apoftolorem principis fucccflori , ac christ]
'>’»·
xus euam pro nobis (ub Pontkj Pilato, paflua
Jcfu Chrifti vicario , veram obedient iam fpon117*.
λ icpultus eft , S: rclurrexit aertl* die fecun­
deo ac juro .
dum icriptuus , & afeeadit in czlum , fedet
Cetera item omnia a factis canonibus , Sc
ad dexteram Pattis ; St iterum venturus eA
acumcruci* concitus; ac pracipuc a (acrofandta
cum gloria judicare vivos , Bc mortuos, cujus
Tridcntina fynodo tradita. definita , Sc decla­
icgm non ent finis . Et in Spiritum fanâum
rata, indubitanter recipio atque profiteor ; fidominum , & vjvificantem , qui ex Patre Fimuique contraria omnia , atque nzrefes quailioque procedit j qui cum Patre , Sc Filio ficumquc ab ecdefia damnatas , Sc reje&as , St
Diu! adoratur , Sc conglorificatur ; qui locu­
anatnematiratas , ego pariter damno , rejicio.
tus eft per prophetas . Et unam lanâam ca­
Bc anathematise .
tholicam & apuftoiicam eeclcfiam . Confiteor
Hanc veram catholicam fidem , extra quam
unum baptibna in remiŒoncm peccatorum , 8e
nemo (alvus effe poteft, quam in przfenti (pon­
etpeifto rcluircithonem mortuorum , & vitam
te profiteor, Bc veraciter teneo , eamdem inte­
venturt frculi ■ Arnen .
B
gram tc inviolatam ufque ad extremum vite
Apoftolicis , Sc ecclefiafticas traditiones^,
(piritum conftantiffimc, Deo juvante , retinere
reliqualque cjnfdcm ccclcfie obfervationes, Be
fc confiteri , atque a meis (ubditis , vel illia ,
conftitutioncs ,d firmiffime admitto dr amplcquorum cura ad me in munere meo (pedabit ,
ftor .
v
teneti , doceri , A przdicari , quantum in me
Item Iaeram feripturam junta eum fenfum ,
erit , curaturum
quem tcnuit fc tenet fanda mater ecdefia , cu­
Ego idem N- fpondeo , voveo , ac juro :
jus eft judicare de vero fenfu 8c interpretatione
Sic me Deus adjuvet , & hzc fanda Dei
laetarum feripturarum , admitto ; nee eam un­
euangelia .
quam nili juxta unanimem con.fenfum patrum
accipiam & interpieca|x>r .
QUÆ AD SANCTORUM CULTUM ,
Profiteor quoque feptem effe ver® & proprie
facramcnta nove legis s Jclu Chrillo domino
SACRORUMQUE CORPORUM
noftro inftituta , atque ad falutem humani ge­
neris , licet non omnia fingulis neccflana, fciCELEBRITATEM PERTINENT.
licet baptifmum , confirmationem , euchari- C
ftiam , peenitentiam , extremam unitionem ,
I I.
ordinem , tc matrimonium ; iliaque gratiam
conferre , & ex his baptifmum » confirmatio­
De puris rtliftsis , aurtctlis , CT
nem > Bt ordinem , line facrilcgio reiterari non
ί«*χιιι,ί·ι .
poiTe .
Receptos quoque, ac probatos ecdefir catho­
D ea quz de (acri* reliquiis per rtos pri­
lic® tuus, in fupradiitorum omnium (aeramen­
mi Sc tertii concilii provincialis decretis
torum (blenni administrât tone recipio & ad­
fanetta funt , hzc pro religiof* illas Bc recondendi , & exponendi , &.· transferendi , & al­
mitto ·
ienandi ratione , piaque carumdetn venera­
Omnia Bc fingubr, quzde peccato originali,
tione atque cultu adjungenda cenfuimus . San­
& de juftificatione in facrofanCta Tridcntina lyatorum corpora , &* (aeras reliquias , epiiconodo definita tc declarata fuerunt , amplcftor
pus a religiolis perilifque facerdotibus , quos
& recipio .
eo potilfimum nomine deligat , tum m ur­
Profiteor pariter in milfam often i Deo ve­
rum, proprium, &■ propitiatorium facrificium , D be , tum in dicrceii fua quiou(cumque In ccclcliis locifve illa fine , recognolci quampri­
pio vivis , tc defunctis i atque in finitillimo
mum jubeat . Qua in recognitione hzc prreudiarlfti* (aeramento effe vere , roalitcr , tc
lientur .
(ubftantiahter corpus, Λ languinem , una cum
Primo ut (cripta , tabulz , literv , certi an­
anima , A divinitate domini noftri Jcfu Chiinalium codices , aliave cujufvis generis monifti, fierique convjrfioncm totius (ubftantiz pa­
menta , quz iniisiplis ccclcfits, earumve atriis,
nis in carpus, Bc totius (ubftantiz vini in fanatque zdibus, aut alus locis estant, (cbedulaguincm, quam convcrfionem catholica ccclcfia
que valculis , arciive facrarum reliquiarum affi­
trariWubftantiationem appellat.
xe indulzve eccugnofcaiitur accurate Bt diligen­
Fateor etiam (ub altera tantum (pccie totum
seque integrum Chriftum, verumque (aeramen­
ter , unde illarum vel translatio , vel colloca­
tio ibi faCia cognolci , aut alia ejulmodi noti­
tum iumi .
Confiantes teneo purgatorium effe , animaitia earumdem haberi queat . Telles prztcrea
conquirantur , fi qu 1 (unt , qut tcftimonlum
<]iic ibi detentas fidelium (uffragiis juvari : lident antiquz conllantifque traditionis, ex qua
militcr'a.- (anftos una cum Chrilio regnantes ,
aut alia , heut
venerandos atque invocandos effe , eolque ora­ E certa carum cognitio conifer
opus erit , id generis diligenter ad rei perlpitiones Deo pro nobis offerre , atque eorum re­
cicntiam adhibeatur .
liquias effe venerandas, firm i (Time affero, ima­
Dcnid.- ut fingul® iplz lacrz reliquiz, quas
gines Chilili, ac deipara temper virginis, necextare compertum eft, te ipia cernantur ; ita ta­
n.m aliorum iandorum habendas βί retinendas
men , ut silai fub altaribus , aliifve (ubterrancl*
-.Ile. atque cis debitum honorem, ac veneratio­
ejulmodi Deis, corpora (anôorum collât* reconnem impertiendam .
rliravc lunt , nec oftium , neque fencftra Infit
Indulgentiarum etiam poteftatcm , a Cbuunde infpici queant, non aperiantur, aut ttofto in ecdefia rchfl im foiffe , lilarumque
diantur , nifi ob cauiam aliter epifeopus ali­
ufum Chrlftiauo populo maxime (alutarum clk'
quando faciendum cenfuerit.
affirmo .
Qua omni recognitione faCta , diligentiaque
Sanâam catlioluam , A. apoftolicam Roma­
adhw ita , librum pnacipuum certutnque con­
nam ccclcfiam , omnium ccclcliarum matrem tc

A

fia

—'—. —.. —-. ..... --- ----- -- ________ -.........

iSf

“ÀÏJÎT

Concilium Mbdiolaninsb

IV.

Scripta , tabula, Sc antiqua moni menta , ad
aMHO fici cpifeopu* am > In quo finguto , qu* in Λ
illa* fpedantia , in earumdem ccclefiarum faCMXBTl ecclefli* St urbi* Sc diatcans funt , reliqui* f·crifti* , archivove reponantur , ubi tuto sffitsU7*.
er* rofta atque oedioe deferibaatur , notati*
ventur .
etiam diligenter, non folum lis ipfis ecclefiis ,
Uniufcujufque, fandi, fandave , cujos roeubi rncoMuntur , fed fcriptis etiam , annali­
pus, vel facru reliqui* , prafertim , infigoes ,
bus, tabnlis, allifve monimentia , t quibas il­
aflerventur. vir*, aur martyrii hiftoria , ex pro­
lorum ttftimonium conftet. 1* vero liber in *rbatis audofibus breviter colleda , ab epifeopo
chivo epiliropali certo loco cuftodiatur, * effer­
ante recognita, Sc comprobata , in tabellam ,
vetur perpetuo .

*

In eo item libro rede referantur, fioaa* dein­
ceps facras reliquia* comperiri, aut aliunde afportari contigerit ) ubi primum ab epifeopo il­
le recognite , Ar probat* funt. Nec vero fine
feripta epifeopi probatione > etiam a regulari­
bus , 8c alus exempti* , ullas nova* reliquia*
evulgati', *ut populo exponi, venerandafve pro- B
poni patiatur epifeopus , antequam a fe reco­
gnite Sc probat* ill* fint. Qua in probatione
fervet is omnino formulam a Tridentino conci­
lio ea de re preferiptam .
Reliqui* fandorum ne in privatis edtbus ,
neve apud laico* homines , fed in ccclclia , lo­
co confpicuo , bene fepto ,.atque undique or­
nato collocentur Sc aflerventur. Atque ita eo
Joco decenter , ac pie, vel arci* , vel capfulis,
vel vatibus, loculifve recondite , includantur :
ut Sc pro illarum ratione , ac pro ccclefiarum
dignitate , Sc facultatibus , forme in ftrod ionious nofttis pr*fintt* , omni ex pane refpondeatur .
Is porro locus duabus faltem clavibus , iit- C
que aivcrfis , claudatur t quarum unam epifeopns, alteram redor ecdefia, obi font · cuftodiat diligenter. Ubi vero confaetudini* eft, Ob
univerfitati* , fodalitatifve hominibus , aut a
fyndieir, Jaicis hominibus, elavem etiam tene­
ri ; illam tertiam illis permittere poterit epil­
eo pus arbitratu fuo.
Liceat tamen aliquando , quibu* epifeopus
rationabili , Sc pia caufa id concedendum cenfuerit , alfervari in privato oratorio . tuto ,
omato , ac decenti , ejufdem epifeopi ju­
dicio .
Corpora fandorum, que non fub altari, fed
fub ecclefi* paviment· collocata funt, nifi dvcentiort ecclefi* loco recondenda epifeopus ren- D
fuerit , faltem erat· ferrea polite ornateque
confede , nc pedibus eorum locus irreverentius
tradetur , undique fepiantor , atque obtegan­
tur ex inftrudionum prcfcrlpto .
Qu* reliqui* incrinrionem habent non vetvftate confumptan , fed integram -, Sc ex prafcripto inftrudionum noftranim confedam , ita
ut eft illa inferiptio retineatur *t confervetur .
Quarum vero inlcriptione* aliqua ex parte excf* funt , aut alia* no· ad prafetiptum fad*,
ea in charta pergamena rede exarat* renoventur .
Qjja nihil inferiptum habent , fed tamen
conftat quorum fandorum , (gndarumve ill*
fint i iis fingulis nomina propria inferibaatur , E
•d inftrudionum pneferiptum .
Sandonim ruliqui* , prafertim infigoes, Sc
Iaera corpora , lacraqu· membra, qua ex cer­
ti* monimentis , in ulla quavis ecclefi· recon­
di conftat , in tabui· aerea , aut marmorea ,
Japideave literis incifa , quo accuratius memo­
ria pernetuo conferretur , diligenter , ordine­
que epifeopi cura , deferibantur praterea in
capell* majoris columba , latcrevc, aut in gre­
mio ecclefi* , loco aperto ac perfpicoo , ea ta­
bella , parieti calce conglutinata , in omnium
confpedu fit.

• ut ia aliquem certum codicem , charta perga­
mena exarata , referatur . Qui codex in eccle­
fi* facriftia ccrto loco diligenter aflervetur . Ia
illa autem vita brevi narratione ex certis mo­
nimentis, antiquave traditione, omnique alia,
qu* conftet, ratione , exponatur deinceps , in
extreme fcilicct parte , ac paucis item verbis ,
quo tempore , quove modo faci* ili* reliqui*
eo translate vel recondite fint.
Sacris autem reliquiis 1 fi fandiflimo euchariftisc (aeramento non ita prope quidem e* col­
locat* funt , ut illiu* lampade harum cuknt
fatiifiat ; lampas propria affidue prcluceat :
nifi hanc impenfam nimia Sc ecclefi* Sc populi
egeftas epifeopi judicio non patitur . Ceterum
corporibus fandorum , Sc reliquiis , epifeopi ju­
dicio infignibus , lampas omnibus una femper
colluceat .
Ubi vero plures, aut ex legato, feu alia ob­
ligatione, ufuvc adhibentur, aut pro reliquia­
rum ratione , vel ecclefi* amplitudine , facultatibufve adhiberi epifeopus juflcrit , id etiam
fervetur .
Ne fact* reliqui* per laicos , etiam cujufvis
ordinis, dignitati* homines ullo modo traden­
tur : nec vero tangantur, cum hoc facrilegum,
ac minus propterea ferendum efle, fandus Gre­
gorius pontifex feribat.
Cum vero ab «eclefiaftici ordinis hom inibat
ili* cum fuis loculis vafcufifve fufeipiuntur, ut
vel populo offendantur, vel in altari exponan­
tur , vel in proceflionibu* ferantur | primum il­
lis thurificatio adhibeatur-, ficque in via feran­
tur, tunc acoluthus faccrdoti illas ferenti praeeat,
qui item thorificct .
N* paflim omni tempore, fed certis tantam
feftorum dierum celebritatibus , utpote in na­
tivitate domini, epiphania, pafcha Scfurtedionis , afcenfionc , pentccofte , Sc ejufmodi, feftoquc ipfo die exponantur oftendanturve , qu·
illius fandi , cuius reliqui* funt, ecclefi*, in
qu· recondit* funt , celebritas (blenni feftoqu· officio agatur ; tum praterea quo die ob
aliquam caufem epifeopus juflertt , conceflcritve .
Nullo autem modq unquam ilis ab operi­
mentis , aut a velis nuds ofteodantur , exponarturve .
Cum in altari autem exponuntur > hac fer­
ventur ;
Pcimo in illis exponendis , proceffio per
ecclufiam , ubi ilis funt , ab ejufdem clero
agatur , certo luminum numero adhibito .
Rurfus idem preftetur ,
cum recondun­
tur .
A facerdote , qui poft epifeopam illa eccle­
fi· digniorem fecerdotalcm locum obtinet ,
nifi aliquando epifeopus ipfe id munus (ibi
obeundum ccnfuerit , exponantur , Sc recon­
dantur .
lique fuperpelliceo , Sc ftola , vel pluviali
etiam , pro reliquiarum , ecclcfiave ratione ,
indutus iit .
Dumque exponuntur , 4c item cum rocon-

dun-

... ..... ....... . ......... ............

~
117A

lij
"'anno <‘untuf >

COMCIIWM· MlDIOLANiNfB IV.

hymnus, vtl de apoftolis, val de mar· Λ
CH*ISTI tyribus, vcl de confefloribus , vel de virginii>7«.
bus, canatur, prout funt fanât ianâotumrere­
liquia qua exponuntur i tum antiphon· , &
K
«ha ejufmodi ad rem accommodata, ukimoque
hco oratio de fanôis illi· ; 6 atro tanâus ,
fanâava eft, cujus proprius hymnus , antipho­
ns , oratiove exter, >11· canantur ,
9
Cum item exponuntur , de ftato eo libro ,
tabellave fupra praferipta , uniufcujufque mar­
tyrium , aut vit· hiftoria breviter explicata ,
vulgati fermone graviter in populi frequentia
/ pronuncietur ·. ad quam rem prwterea facerdo
tia , de divinis iliorum fanâoruot virtutibus «
czleftique vita, & rebus per eos fortiter ac mi­
rifice geftis, graviter, brevique traâantis, of- B
ficium, ubi poteft, abhibeatur , quo ardentius
populi , facras reliquias fpeâantis , animi ad
omne pietatis ftudium inflammentur.
Dum in altari expofitz funt , candela faltem quatuor grandiores accent· ibi colluceant :
ad carumque cuftodiam adhibeatur qui femper
aftiftat unus , duove , facris majoribus ordini­
bus initiati, iique moribus probati , ac fuperpellireo induti.
Horum vero clericorunx , non laicorum ope­
ra, minifteriove adhibito, liceat fidelibus pie­
tatis 8r religionis caufa , calculorum coronis fa­
ctarum reliquiarum vafcula , Joculoive attinge­
re, qua hora epifeopus conceflctit.
Cum reliqui· fanâorum non in akari ex- C
ponuntur, fed e loco fuperiori, aliove in quo
-,
reeondit· funt , populo oftenduntur ; omnis
eadem ratio plene fervetur proccilionc ex­
cepta .
In quibus autem proceflionibus illas, vel
per ecclefiam, vel extra portari contigerit ; de­
bito cultu, apparature ferantur ab iis, qui in
facerdotio conftituti , poll epifeopum ecclefiailica fsccrdotali dignitate , canonicatuve alii·
in illaccdefia prxftant ; nili epifeopus id mu­
nus ipfè obeat.
Sacras porro reliquias de uno in alium lo­
cum transferri ne liceat , fine jufta ac legiti­
ma caufa , & facultate feriptis ab epifeopo
permifla.
f)
Sicut facrarum reliquiarum translationis me­
moriam, fella lolennive celebritate fieri, religiofe jam fere ab initio ufque nafccntis eccleuz inilitutum > perpetua ecclefiz confuetudine
finite retentum eft , ita fi quando fanâorum
corpora , membrave, aut facras reliquias, epi­
feopi judicio , transferri contigerit vel ab uno
opido , urbeve ad aliam ; vel in ea ipfa etiam
urbe, opidove ab una ad aliam ecclefiam , id
ritu folemni religiofoque cultu przllari opor­
tet .
Itaque hzc decernimus i
Primum aliquot ante diebus , fi opus erit ,
•ut certe omnino pridie illius diei , quo facr»
reliqui· transferend· funt, ab epifeopo, alio £
ve, ubi adhiberi poteft , ccclefiaftica dignitate
przdito, cui nominatim is id muneris dederit,
accurate diligenterque recognofcantur , teftibus
aliis facerdotibus gravioribus adhibitis . Qu·
recognitio fiat , ut lupra diligenter conquifito
omni mooimentorum genere.
Recognita ubi funt , ordine componantur :
tum io arca duabus faltem , ac divertis clavi­
bus , quarum altera ab epifeopo , aut ab eo ,
quem ipfa maluerit, afferventut : inclufzque figno cpilcopali obfignentur.
Diet translationis, tam ia loco, unde tranf-

188

feruntur, tum ad quem transfesuntur , tum et- anno
iam quibus locis tranfeundum eft, per parochos CHttsvi
epifeopi juflii, dominico die, vel fello, prosiii;s.
me precedent!, nuntietur.
locmque illis locis jubeatur coli , mane fal­
tem, ut dies feftus.
Significetur etiam psoximis, ante diebus fre­
quenti fono campanarum illius ecclcfi· , ad
quam translatio facienda eft .
Pridie vero translationis , vefpere fignifica.
tio celebritatis detur folemni Campanarum om­
nium uttiufque loci fono.
£0 die jejunium a clero ecdefic , ad quam
transferend* fint, ferretur : noâuqne item arca
cum facris reliquiis , fi commode fieri poteft ,
fuper altari ecclefic > unde transferende funt ,
fi vero non poteft, alio decenti loco collocata ,
tc adhibitis prererea ad earum venerationem
fex faltem luminibus, ab eodem clero, tc aliis
item ecclefiafticis hominibus, quibus epifeopus
id juflerit, vigilis fiant: ftatoque temporenoâurna itidem rite de fanâisdecantentur, quo­
rum reliqui· transferentur.
Mane quo die transferentur , proce ilio folemnis, plalmis, hymnis , tc canticis , omnique prece agatur, ad ecclefiam, in quamtranflatio fit ; ubi iterum illis recognitis , tum de
eorum vita, deque hiftoria fandarum reliquia­
rum , olim eo loco reconditarum , de caufis
item translationis, ab epifeopo , vel ab alio ,
ejus juffu, fermo appofite habeatur ; nifi com­
modius ccnfuerit epifeopus poftea habendum in­
ter miflarum folemnia : deinde adhibita primum
illis thurificatione : clero 8c populo offendan­
tur ; ab illifquc iildem debitus cultus Sc vene­
ratio tribuatur.
Transferantur autem incluf· in arca , pro
earum ratione , proque ritu ccclefi· decenter
ornata, te umbella prsterea adhibita , ut epi­
feopus cenfuerit.
Arca vero humeris pottetur a facerdotibus ,
qui digniores fint te in toto clero Sc in ecclefia
ad quam translatio fit : illique vici (Em , prout
epifeopus julTerit , id onus fubcant facris veftibus induti, tum capite aperto : przeant vero
duo acoluthi femper rhurrficantes .
Clerici prctecea aliquot , fupcrpelliceo amiâi, qui capite item apetto fint , lumina de­
ferant hinc inde congruo numero & ordine ac­
cepta : hreque pr«ter cereos , quos accenfo»
reliquus etiam clerus & populus, Isicontmquc
hominum fodalitates &.· ceteri , eas pie profequentes, pro fua pietate manibus geftarint.
Verum fi epifeopus in loco adeft, ipfe quo­
que cum facerdotibus , qui in cathearali ecclefia , facerdotali dignitate pnediti fint , canonicatumve facerdotalcm habentes digniores
'
fint , humeros facrc arca portaqdz fubjkiat :
idque faltem paululum , tum initio , tum in
fine proceŒonis quz translationis caufa agi­
tur . Cum varo arcam non portat, eam pro­
xime fubfcquatur , reliquo omni clero praeunte ·
Vafculo quod ab ujjp ferri poflit, recondite
facr· reliqui· , ab facerdote item portentur ,
qui dignior eft , ceteris etiam fervatis fufira
mox przfcriptis.
Ubi ad ecclefiam ventum eft, in qua collo­
canda ,· recondendzve , per epifeopum , aut
fier alium facerdotem ejus juflii , miflaruns ίοemnia celebrentur de fandis, quorum transla­
tio faâa eft : idque folemni ritu , nifi hora
tarditas impediar.

Per

18$

β7.βΜ«“*

CoNcitfUM MeDiotxxiNi· IV.

ipo

ANNO
Peredis miffaram folennibus , certo loco be- A novum, aut in ecclefia haâeana innfitatum de- 4MM<1
cernatur.
Æ
CHRISTI
fepto Sc claufo , ut ne populus propius scQuod de facrofanfhe crucis effigie,
conciijy·.
urf,
cedat, in altari exponantur, ubi pur illum diem
lio provinciali tertio, per noa fancitum eft ; iti­
fint, eccenfis fateem tea luminibus , 8r adhibi­
dem interdi&um fit , lacras alias fcilicet imati· ad cuftodiam duobus faeerdotibus , eel Aino
?;ines > ac fandorum , fandarumque hoftias,
faltem, alioque clarico in iacri· ordinibus conacrorujnve myfteriorum figuras dc fignificatioftituto: quorum facerdotum cura lit , facras re­
nes, in ullo quovis humi ftrato pavimento, aut
liquias cuftodiro, 8c earum arcam , aut loculos
loco fordido, etiam extra ecclcuam , infculpi,
precatocii· fidelium coronis , que porrigentur,
pingi, effingi ve.
religiofe tangere.
Effigies jumentorum, canum, aliorumvebru­
Confeâo translationis die tub occafum fo­
lii , conftituto loco ab epifeopo , vel alio,
torum- animalium , in ecclefia ne fiant : cum
aliquid inhoneftum , aut profanum in ca appa- CSKIi. r»
quem miferit , cum thurificatione , pfalmis ,
rere nefias fit, ex Tridentini concilii fan.âione; l««Apu.
hymnis , canticis, antipboaifve , religiofe re­
idque plane etiam feptima Nicrna fynodo cecucondantur .
Translationis tabule publice a notario Confe- B menica vetitum fit.
Si vero hiftonz facr» expteffio , ex finde ecftr, io librum, in facriftia illius ecclefiz aflerclcfiz matris confuetudine , aliter quandoque
vandum , referantur i tum rei geftz liter» in
sere, vel marmore incifz, in eo reliquiarum lo­
fieri poftulat, hoc fane non vetatur·
Piâoribus dc (culptoribut gravis mu lita , ac
co, ad perpetuitatem collocentur.
Corpora fandorum , facrava membra t aut
poena etiam interdiai ab ecclefia , epifcopi ar­
bitratu propofita fit ; fi quid inordinate , aut
in (ignei iacrz reliqui·, cum aliunde e loColon·
pnepoftere, aut tumultuarie accommodatum, li
ge remoto, transferuntur , fi vel narigio , vel
quia profanum, aut inhoneftum pinxerint, àut
curru vahuntur : illius locus parfve ubi proveeffinxerint , contra ejufdem concilii Tridentini
dione collocantur , pie ornetur , una etiam,
vel duabus pluribufve lampadibus accenfia . Si
decretum.
Kedoribus etiam ecdefiarum , qui ullam faad veftionem jumentum adhibetur , decenter
item fternatur .
cram imaginem infolitam, contraque illius con­
Quacumque illis transferendis iter fit , per
cilii fanftionem , fuis ecclefiis, etiam exemptis,
urbes , five per opida , obviam folenniter pro­
poni permiferint, poena etiam excommuaicatiocedatur: ita ut plalmis , hymnis Se canticis il­ C nis , muldave conftituta fit arbitratu epifcopi,
las, cum clerus univerfus, (acris veftibus indu­
pro ratipne culpe irroganda.
tus , religiofe escipiat ; tum populus item, lu­
Cruces dc fandorum imagines folenniter ,
minum numero., portarum 8r.viarum publica­
ftstifque precibus , ex ecclefiz ritu benedican­
rum apparatu , religiofo ornatu , pizquu ve­
tur .
nerationis ftudio 8e fp i ritual is Iztiliz lignifiImagunculae i Hz parvule, fidili opere effidz,
carione.
.fi ita fuco, alioque apparatu concinnatas fine,
Dici translationis in urbe, opidove , aut fal­
ut epifcopi judicio, vanitatem pnt fe fetre aut
tem in ecclefia, in qua collocantur , ut epifeo­
offenfionem przbcre videantur, ad altare ne ad­
pus juflerit, anniverfario canonicarum horarum
hibeantur in pofterum.
officio dc fanftis celebretur , quorum facra cor­
Si quz facrz tabule, imaginefve pidz , ni­
pora rcliquieve , ejufdem epifcopi judicio infimia vetuftate , catie' , fitu , aut fordibus pene
gnes transferuntur.
delete , indecenti afpcdu funt -, eas epifeopus
Quod officium ut folenniter Se cumulate przpia , religiofaque piitura , ab iis, quorum In- ftetur, id profpiciatur ; ut dies, quo celebritas
tereft , renovari jubeat : aut fi id nun poteft,
translationis agenda eft , in teriam certam ca­ D omnino deleri.
dat , quae (anctorum , quorum, reliquiz transla­
Ne tabulz fandorum imaginibus expreffe,
te funt, cuicui dicari poftit , univerfe , vel in
vetuftate confumpte , in vilem dc fordidum
ca faltem ecclefia.
profanumque ufum convertantur: fed, ut de al­
s.<T.<r. 4*·
Formam a facra fynodo Tridentina , mirataris pallis, ac velis, temporis ufura pene con« inr.c.»·· culis novis approbandis, Sc novis reliquiis recsfedis, B. Clementis pontificis Se martyrisdecren«<. k<.
piendis traditam, epifcopi fervent diligenter in
to fancitum eft , in ignem conjiciantur : tum
ommbua , etiam regularium dt aliis exemptis
cineres przterea , ne pedibus inquinentur , in <*s>m r. a.
pavimenti.foftis collocentur.
ftytaTvei.
ccclefiis.
Nec vero patiantur , caufa a fe non cognita
Imagines quoque facr» fculptz , fi defor­
Sc feripto probata , altare propterea erigi, aut
mas· fint, amoveantur , dr fub pavimento ec­
imagines ullas extra moram ornari : votave,
clcfiz , aut faltem fub coemeterii folo collo­
aut oblationes fufpendi, aut quidquam novi ea
centur..
in re omnino geri . Sed quia plerumque fit,
Curet przterea , atque adeo efficiat epitro­
ut vulgi concurfis, populique clamore, aliquid
pos, ut dc per fe dc per alios theologia Icienpro miraculo , aut (aera reliquia evulgetur , E tia peritos, ac illos in primis , qui illiui in­
quod re vera non eft : ftudeant hoc fummopqterpretande , aut populi docendi munus , ia
re, ubi ejufmodi occaGo fa obtulerit , ut pri­
ulla quavis ecclefia quovis m«do fufttnenc ,
mis illis vulgi clamoribus pie ebfiftant, donec
fidelibus accurate , cnucleatcqde exponantur,
rei veritas, legitime comprobata , conftet . Si
quaKumque Sc de fanâorum intercefuonc , in­
quis vero dubius , aut difficilis abufus fit exvocatione, atque cultu , dc de (aerarum reli­
tirpandus, vel omnino aliqua de iis rebus gra­
quiarum, imaginumque veneratione, Se de hivior quzftio incidat ; epifeopus , antequam
ftoriis myfteriorum noftrz redemptionis , picontroverfiam dirimat , metropolitans dc pro­
dura , aliave fimilitudine exprefus , eos iuvincialium epifeoporum in concilio provinciali
ftrui , doccrique Tridentina occumenica fynodus juffit
fententiam eape&et : ita tamen ut , quemad­
modum ab eodem Tridentino concilio prnfcriptum eft, nihil inconfulto fanftiffimo pontifice

IIL

COHCILIUM M B DI O L A N B N S E IV. “"“îïïïîî"
ΑΜΝΟ

CHRISTI

HL

»«♦·

Ht itJtlimiii.

De fanAis indulgentiis tra&atio, praat nie·
venerit, accurate in feruMsnibas item habeatur :
ut tc caram csleftcm vim * pietatis officia , ad
illas cooicquendas necefTaria > populus intallig»t : feqae propwrea omni intima mentis ani­
mique religione le Cbriftiaa* caritatis aAionibus, atque operibus, ad uberrimas fafatartfqqe
marum utilitates affeqnctidas diligenter paret·
Id autem omne officium per parochos tc alios»
quorum intercft , praftari epifeopus jubeat, iis
praefertim inftruAionibus , que eo de genere » B
noilra in concilio provinciali auAoritate con·
feA* , ad communem provinciae hujus uium in
lucem emittentur .
Quacumque indulgentiarum , que olim, vel
nuper cuivis» etiam regularium, aut aliter exem·
ptorurn , ecclehu perpetuo concede funt , ta­
bule , icripta , monimentave alia omnis ejufdem generis estant t ea ubi illa Tint , five in
dirxeefi , epifeopus ftudiofe conquirenda curet
tum illa conquilita, iodeqne fummatim exferipta, in libram certum , eo nomine confeAum,
qui in archivo epifcopali a (fervetur, diligenter
reAeque referri jubeat.
Qu* preterea indulgentiae urbis , direcefifque fus ecclefiis in pofterum perpetuo , vcl C
ad cettum tempus concedentur } ubi primum
ad le , aut ad vicarium epifcopalcm , qui il­
las rccognofcat , delate funt , eodem , aliove
libro notentur , ordineque dçinceps deferibantur.
Singule autem ecclefi* , quibus vcl concede
funt , vel concedentur , proprium ejuljcm ge­
neris codicem , jn quo ili* exlcribantur, accu­
rate confeitum , aut tabellam cjufdrm generis,
in facriftia habeant : illarum exemplari in ar­
chivo, vcl in facriftia aflervato .

Ι$1

Ai Spiritus doArina falntarixer inftituta , fient aWNO"
olim fc frequenti fidelium conventa tc lolenni CHRUTT
celebritate tc religiofo lupplicationum officio
‘Π*·
colebantur i ita ad illorum cultum * paftorali
cura eruditis fidelium mentibus , in ufaaa anti­
quas pietatis revocanda font.

Quare in omni provincia noilra ecdefia,
vel catbedrali , vel parochiali, non iblum die
dominico, illa tempora prmcedenci , fed et­
iam ubi populas erit frequens , feria quarta,
proaime fcquenti, eo de genere concionem fa­
ctam haberi ftatoimus : qua fideles excitati,
folennibus his feriis, quarta fciliccr, fexta, 8c
fabbato, pro antique devotionis confuetudine,
frequent lores mifl* facra, divinifquc officiis, ut
in Moguntino concilio primo cautum eft , in- aua)4
tetfintr orationes, jejunia, elcemofytus, cete-t.»!
raque pietatis opera prwftent : quibus, quo fpe- vv f>*
cialius illa feri» preftitut* funt , eo v^eoien*'
tiori Chriftiana virtutis contentione ad Dispa­
ratos elfc oportet. Ad quam diligentiam paro­
chi preterea fidelium caritatem omni religiofo
propofito ita prrparare ftudeant , ut unanimi­
ter , auxiliante Chrifto · flatarum illarum fe­
rtarum folennitatem religiofa piorum operum
folicitudine celebrantes , fabbato fub vefperum
frequentijfjîmi ad ecclcliam, ut pie confuetudinis fuit , conveniant : ubi fanAis precibus,
cum pro facra ordinatione , tum pro nis com­
modis , qu* lingu loram annotum revolutione
confequimur, omnium bonorum largitori Deo,
gratia habeatur, ficut & inftituta illorum tem­
porum ratio tc Chnftian* religionis cultus depofeit.
lidem in ftatis iis temporibus , populo de­
nuntiandis, formulam hanc, ex fanaifnmipon­
tificis Leonis primi verbis conceptam adhibeant :
cujus fententiam , etiam vulgap fermone expli­
cent uberius.
VI.

Fcretnle

fversar rrmparsw.

IV.
Quod facrorum temporum ratio tc devotionis
D Chriftianc admonet confuetudo , paterna vobis,
dilcAiffimi , folicitudine denuntiamus , menlis
uantum in religione ftabilienda, atque auN. factum celebrandum efle jejunium , divini­
a laboris ponendum eft , tentum in fupertus infpirata doArina prcceptum, ac ftatis menΠitione, ex hominum mentibus evellenda, cu­fium curriculis diftributum: ut lege abftinenti*
re ac diligenti* eft impendendum . Quare pa­
omnibus adferipta temporibus , tt aliis Chrirochi diligenter ei rei invigilent t ac fi quod
ftian* militi* prefidiis , ad mentium noftrafuperftitionum genus in fa* parochis homini­
rum , corporumqae fanâificationem divinitus
bus animadvertant, id femper, ante proximam
inftitotis, flato dierum intervallo, fineeeflatiofynodum tempore quod epifeopus preftituerit,
ne renovatis , nos ardentiori cura , majorique
ad illum in fcriptix deferant; ut ei malooccurri
ftadio in falutis cur fu progrediamur, quo fpeopportune poflit.
cialias prrftituti funt dies ad* pietatis officia .
Confelfarii quoque diligentes in eo genere fe
Quarta igitur, fexta feria , & fabbato jejune­
prsftent , inveftigentque num pctnitcnles ali­
mus t frequentes in cathedrals , parochialique
quod remedium valetudini, aut vulneribus ad­
ecdefia ad litanias , orationetnqoe convenia­
hibeant , quod non a medica arte Se cognitio­ E mus; tc quo (acris illis feriis a cibo abftinentione, fed a luperftitione proficifcatur : tum pnsres cfla debemps , eo abundantiori eleemofynaterea, num tempora , aut loca, aat quid ejufrasn liberalitate erga Chrifti pauperes effiifiorcs
modi, fuperftitiofa opinioneobfervent : Br quos
fimus: tam fabbato fub vefperum orationem paea'in re peccare noverint , graviter objurgent,
rochialem communem celebremus, qua & pro (pe
tc ab ejufmodi vano fenfu atque errore deter­
felicitatis vtcrnn, ad qaam per fidem currimus ,
rere tc avertere coneutar.
tc pro facra ordinatione, quam, eo die a reverendiflimo epifeopo haberi foldine eft , tc pro
piis commodis , qu* fingulorftm annorum re­
V.
volutione confequimur , Deo omnipotenti gra­
2>r farb ywtur tncferiliu.
tias agamus: cumdemque religiofis fuppiicationibus oremus, quatenus fanAorum, quorum pa­

Di ftifcrfiltienikei.

S

Sacra quotuor jejuniorum tempora , ex fan«

trocinia imploramus , fuffragsntibus meritis,
ejus

ipj

“îmS"1’

Concilium Mbdiolaninsb IV.

M^S}ïït °

1^4

'ANNO Φ· mifericotdiam in omnibus impetremus, per A diczccGve agitur,
rite concelebranda neoeffarios' ANNO
_
CHRISTI Dominum noftrnm Jcfum Chriftum , qui cum
" viderit.
"*
Λ
'
— abaliisecL * : * CHRISTI
efte
Qua
incclebritate,
cum
<»7«·
Patre ». <irc.
clcfiis facerdotes evocandi Cunt , nc allo prerr7*
textu plores evocentur, quam quatuor, vel fex
ad fummum : id vero., nifi vel legati pii , vel
VII.
fundationis jute aliquando plurcs adhiberi aeDt ftriii.
ccffarium fit.
Item diligenter hoc epifeopus caveat, ut fi ad
Quo tempore ad falutem anime toto corde,
celebritatem facerdotes alii , quam parochi ad­
totaque mente, atque omni Chtiftianaa pietatis
hiberi poflbnt, nepatochos a luit ecclefiis avo­
officio incumbendum eft > in judiciali foro tunc
cari, aoeffeve ca de caufa iis diebus ullo modo
aditus patefieri non debet ad judicia , ad lites
patiatur | fi vero aliter fieri non poteft viciniori­
bus folum parochis, paocioremque populi multi­
* ad caulas, quibas firpe daftrahnntur homines
a pietatis officiis j ne aliquando liai· prophè­
tudinem habentibus, eam facultatem permittat.
te illis vocibus nos dominus graviffime arguat :
Tum pniferea videat, ut qui parochus/cfto dic
teet in iit jrj»nii
itvttiftr tnlaatti t>t~ B ad celebritatem evocatus , abfuturus eft, fscerdotem alium , vel ordinarium , vel condoâum
ftr», V mfi itiirttti tt/lni nfttltii : ttet ad
lis. 1». litti & ttattatitati jtjaattit. Quare ne quadtahibeat: qui illo die mille facriticium in ecclefia
gefima, quatuor temporum flt aliorum jejunio­
parochial· faciat : quique cetera, ut ipfe, fi pterum diebus, id quod fcLibetii pontificis maxi­
fens adedet, omnino prrftet, ante ab epifeopo
mi & concilii Triburicnfis canone fancitum eft,
in iisfun&ionibus obeundis probatus.
in aliquo foro, mane , quo tempore miff· fa­
Si vero facerdotem ejufmodi quandoque habe­
re nonpqterit t feftodie celebritatem, ad quam
cro , divinis officiis & verbi Dei pradicationi
Chriftianos homines inteteffe potius oportet ,
vocatus eft, precedent!’, populo fuo figniticet,
jus dicatur, judicia tierceantur, aut quidquam
ft ob eam cautam in ecclefia parochial) miflam
agatut quod ad judicii foreofis ordinem perti­
celebraturum non effe: fed in ea, ad cujus cele­
neat . Id Vero pro paftorali gregis Dei cura,
britatem vocatus cfti proinde illum moneat, ad
quam fufeepit epifeopus , ab omnibus piaftari
ipfatn ecdefiam, aut aliam propinquiorem , ubi
quam diligentilume ftudeat.
miffc facrificio interfit , fe conferat,
Rei ne feftis diebus , divino cultui dicatis,
Si autem -pro ecclefir , in qua celebritas agi­
torqueantur t G modo criminis atrocitas aliud C tur, amplitudine 8r dignitate aliquando ad Tolennitatem concelebrandam facerdotibus pluri­
Don poftulet.
Ac ne telles quidem iis diebos teftimonium
bus pluribus opus effe cenfucrit : ahis item ali­
dicant, ctiamfi fenali die jurati id fint, nifi in
quot facerdotibus etiam parochis, fioc det ut in
caufis , io quibus licet cifucm diebus jusjuran­
cedefiis fuis primum facro peradto , fiqae parodum illis deferri.
chialis curae munerapmftari debent, tum adecId omne (ane epifeopus , cum In epifcopali
defiam , ubi folennitas celebratur , proficifcanforo, tum in fzcularibus judiciis esveat ut fer­
tur, illius redorent in divinis concelebrandis of­
vetur .
ficite adjuturi: nec verodefint ecclcli· funi reli­
quis eo die obeundis parochialibus muneribus
VIII.
fir officiis.
In evocandis quidem, admittendilve facerdo­
Dc f»tHt ^ieiknfit.
tibus , Sc clericis ad dierum feftorum celebritates,
ratio atque ordo fervetur, infra in decreto dc exeDevotione congrua, tc debitis honoribus bea­
quiis , cotutndcm evocationi pizfcriptUs ad fu­
tus Chrifti confenor Afflbrofius epifeopus , fan- D nera concelebranda.
ftz ecclelis metropolitans Mediolaocnfis pater
Illi porro omnes, qui evocabuntur , in cho­
pariter ac patronus , cujus doftrina etiam tota
ro dnm divina officia fiunt, fuperpelliceo mun­
llluftratur ecclefia , ut i provincix nolir· fide­
do decenter induti frtnper adfint.
libus colatur ; ejus Sc diem feftum , qubio fcNec vero prater clerum illius ecclefia, alius
ptimo Idus Decembris agitur , ficut reliquos
faccrdos, clericufve , qui ad celebritatem voca­
dies feftos, quos coli przceptumeft, quotannis
tus non fit, in chorum quovis pnetextu afeifeaa clero, populoque celebrari , Sc commemora­
tur recipiaturve > nere elecmofynarum , quz in
tionem de eo , quibus diebus ex ritu ecclefi·
ea celebritate tributae funt, aut tribuuntur, par­
ejufmodi commemorationes fieri licet , in vefticeps ullo modo fit : nec prztcrra in mcnfa ex­
pertino, matutinoque officio antiphona Sc ora­
cipiatur . Neque rurfus quifquam a pizpofito,
tione a clero fieri perpetuo , pro fu· pietatis
archipresbytero , parochove miffus , plus ca­
ftudio , epifeopi omai etiam adhortatione cu­
piat', quam fi proprio folum nomine effet evo­
rent.
catus .
Quicumque prztcr conftitutum numerum ,
£ aliquem alcivcrit , qui item minime vocatus,
IX.
quive line prxlcripta facultate acceffcrit : ac rurDt clerictnu» éi fcfttn* iitrs» ctlclritttti
ius, qui aamiferit, quive exceperit , qui deniÎ|ue plus acceperit , mulâetur arbitratu epi­
camas·.
copi.
Ne diebus feftis, qui praecepto ecclefia , aut
confuetudine , votove coluntur , ad alienam ccclefiam , miffam celebraturus , parochus acce­
X.
dat: nifi ab eo , coi id cure epilcopus dederit,
facultatem (cripto exaratam isnpetrarit . Quam
facultatem ille tantum iis det , quos omnibus
Dr
ftrifriiutitnAiii·
bene confideratis ad miffarum tolenoia, divina­
que officia in ecclefia , ubi celebritas in urbe,
Ut ex fandiorum patrum inftitotis fideles
Cttcil. Getertl. Tom. XXXIV.
I
pro-

>P5

c^x?ulu>

OL A N t N 5 P
Conchium Mil)d..........

ΛΝΝ0 provinciz ncftua fanAas peregrination» lulciCHKISI, piaut. laluufquc uberioremfruâum, divina au­
ri·''·
aihantc milericordia inde capiant , bcc illis
fervanda proponimus: ac primo ecclcGaftici or­
dinis hominibus, tum laicis iter.
Nc quifquam faccrdoi > clericufve cujui»is or­
dinis, peiegrinaturus , itineri , peregrinationi»
cauia, fine literis dimiironis , ac teftimonialibus epifcopi , fe committat , ut canone vetci i
Gncitum eft: tum przterca nec line benedictio­
ne, quam epifcopus facerdoti elen.ovejieirgn
naturo ftitis precibus, libro fu rrdotal i, ritulive prarlcript 1·, impartiet
lis fane Utri» a canciHaiio aJIciibtntur her
fingtrla capita , ii.ciditi clcricovr pcicgri.iantl
,nf i ρ'τύιιρια, quo -icc.uauus ab co ill.i ,crvri’ ··
r.rcgtiu.ttionis comites , quos hbi ad/uniciit,
cum in viam (c datutuseft, cpiiropo , autvm
tio exponat
quorum comitum nomma a can·
Ceî'irio literis dimUloriis adfclibautur
Si qui» item peregrin ituru» . cccleliani parochialens , tui capellam , aliud<e cujulvi» numi­
nis bencheitim ccclclialhvum obtinet, cui mini
ftrrium 'liquud debet ■ 1» , ut cpiicopus opu.
efle cciiluent , la.ciduem , ici clericum , qui
eiden. cpilcopo. vicariuve probatu· fu, pro ra­
tione miniftct" mt.· lublinuai, quam itirfufiipiat . nc Cc.leua dcbitq miuiltruo culluque ra­
rest; cuju» ici per Ic pra-ltirx tc'fuiiunium icriptum, aut vp.lcopo , aut vicario exhibeat . Ei
vero quem fubftituci it, aut alo , quein epiUo
pus maluerit , h aliquot dierum peregrinationem
niturus eft , » cites lacias , ornaincuta, libro.,
tcripta , omnemque ecclcliafticaui lupclleCtilcm
committat, indtee ·orum omnium ligillatim a.
diligenter confecto , ,u icihcct przlenu , cui hoc
.munus epifeopu- dedent , uc ex ejus ablentia
aliquod uetrimentuiq ·<clclia patiatur . Deinde
i» vel facerdor, «el clericus, antdquam peregulutioni fe committat , peccata primo contenus,
tum li faccrdoi eft, milEv lacrificmm , quod eft
iter agentibus, offerre; li clericus uitcuor,
aeram eucharillum tumere ftudeat.
In itinere , clericali habitu contusion ad
conciliorum przfcuptum, omnis facerdos 4c clerictu » dum ui peregrinatione eft , nti pofTit :
pileum autem induat clerical) ordini congruen­
tem , 8i a laicali vcltnu dilnnctum.
Tonfuram clericalem perpetuo habear
Ne itineris caufa canonicas horariisdivuu-4ficu pieces omittat, ac tum etiatn itita de precepto eeclvliz ;e)unia lervet, nili cmn legitime
exculatu» iit.
Si faccrdos eft , ubi probatus fuciit , miliarii
quotidie(celcbrarc curet : at vero dominicis fc
fdtis diebus id facere non omittat.
Singulis vero diebus , live iacerdos, quando
ipfe non celebrat, live clericus, mille iacriticio
ui.rreflr Audeat.
• bne fingulis diebus prztcr officium divinum
dcbi'iim , preces etiam illas pie lecitarc curet,
c - itin.inii nomine appellantur.
h .mm denique itinere quod bniftz peregunationis caufa fufeepit , eum fe viti mo­
ribus , omnique actione przftare Audeat , ut
pie religiolcque peregrinandi esemplum lai­
cis prebeat : quorum ii aliquem focium &
comitem habet , tandis peregrinationar exerci­
tationibus ,
iquc icbus -a falutcm initruc c
•.ure' Hebriti', * mulieribus c .·mitem non te adjun­
gat ; neque eodem curm cum, ciidem vehatur:

IV
IV ·

NavMttiAsmsu.
IMltft
r

, „’

A neque item eodem navigio , ut fcandahim evi- AHMO
tetur, fi aliter fibi conlulcre poterit.
CHRISTI
Neque ns etiam fe adjungat m via, nili neis;e.
.editas coegerit, qui dum ner faciunt , profa­
nis cantionibus, citharis, aliifve muficis inllrumentis utuntui .
Abftincat item ipfo a profanis canticis , tt
colloquiis ejufdem generis , quorum ufu, pie.
tatis in pcrcgriiiaiionc lufcepta lludium re.
frigefeit , pfaltnis . hymnis , canticis, preca­
ri* coronz beats Marie recitation: , ac re
rum divinarum meditationibus vacet ; o fpiritualibus item fernw.iLvis , li comites habet,
quibulcum loquatur, corporis vel animi laiEtu
•linem lublevct
B
Nc mendicet , ollialimve viâutn qurptet,
nili ex voto, vel alia Cauia, abepifeopoproba­
ta, & facultate noininatim fcnptts impetrata .
um ad aliquem locum vcfperi perveniet:
ccdcGam . quz eo loco eft, antequam ad holpitium divertat , religiofc adeat , fi poteft :
ubi lupplcv Inania· , vel alias .cllgiolas preces
recit.t
Si apud religiofos.homines , vel apud alios
viroi honeftos dlvcrlari potcif, ab hofpit ii. ou
blicis abflincat
Ad cauponas veto (Î divcrtcrc
ncccllc habet , ncc u u cum eifdem Hchrais,
aut mulieribus accumbit m publico hofpitio,
aut alio omni loco Λ: tempoic . Antequam difcumbat , mcnla lxncdic.it : tum pranlus , aut
C crenatus giatias agit : cctcraquc obkrvit qua
dc tcmpcianua , frugalitati . v modcltia ,Icnxil decretis piovinclalibu· | ni lcripta . oiuialc
I u ftare debet
l ura primum ad peregrinationis locum pcivenerit , confclTario probato confiteatur , .V
mulam facerdos celebrare ,
facram commu­
nionem clericus fumare curet, totufquc peregri­
nationi lufeepte intentât, non rerum novarum
cuiiolitatcr, non loci antiquitates , non quid­
quam aliud a peregrinandi propoGto alienum
confcdetur : led lehgiofa animi prrparatione
ccclclus , iacialque reliquias , quis potiiTlmum
devotionis , votive cauia vilitatum venit , tum
aliis rtuui iolicitc viliter : qua vibrationis Ιο­
ύ Ikitudmc , pietatis liblardotcir scitate lludrat,
ut maxime pot.-ll
Nec veio ubi fanAam pe,. /Hiationem abiolverit, alio longius vagetui .
A pcrcgiinalione reverlus , cprlcopum primo,
aut vicStiutn cum hieris dinsiIJorns, quas dedit
conveniat . ianCtpque luse peregrinationis tcfllinonium ab ordinario loci , aut lahern a profe­
cto ecclebo- afferat , ad quam peregrinationis
caufa iter fufeepit , nili literis dimiltorjis alius
nomiuatim ab cpilcopo exprimatur, cujus alla­
to fcnpto id teltatum facere debet.
Laici item, antequam peregrinationemfuicipiant , luuni quique parochum conveniant ; a
quo iaoâe peregrinandi conilium capiant , Ik
E 1 iteras habeant ab epifeopocanonicas, ut canone
espreflum eft : quarum etiam fide teftimoniovc
eis liceat ubique, te cuivis confcflario, ab ordi­
nario loci approbato, peccata confiteri^
Deinde nënediâionctn ab eodem parocho pe­
tant . qui fupcrpelliceo , te ftola indutu», illis
bene precetur , tc benedicat , itatis religiolis
precationibus , qum ex ccclcGz inftituto pere­
grinis adhibentur.
Peregrinationis vero itet fufeipiant , ubi rite
confcfli facram cuchariftiam rcligiok funipfc-

rint.

Peregrinando omnia fugiant , quz devotio­

nis

1.
197

Concilium Mb DIULANINSI

IV.

‘“’ιμΤι'χ"

198

ANHO ni» ftudium perturbant , aut impediunt: & ilia A ut poflit circumdari: curetqnc omnino ita illam
CHKlSTI ampleflintur , quibus illud excitari folet.
sdificari, ne ab antiquo inore, probataque tra- CHiuvrs
' i»7<*
In itinere Itita ptzcepto ecdefue jejunia fer­
ditione difcedatnr , ut lacerdo* , ia ahari n>>- »,-».
vent, nili cutn legitime excufati fuerint.
jori miflam celebrans, orientem Ipedet.
Singulis diebus mille. Gero interefle Audeant :
Cruci», 8e Chrifti domini in ca afliri ima^o
dominicis vero . & feftis ne ullo modo détint,
ligno , above genere, pie , dccorequc exprefia ,
lub iplo capellz majoris totniiatoarcu, in om­
tum fac ram communionem iumere curem ■
Mane preces, quas itineiarium vocant , pie
ni eccldia , przferum paroJnalr proponatur,
recitare ftudeant, qui legere noverint.
apteque collocetur. Ubi autem prz dep^efliori ,
Eleetnofynas , fi per facultates poflunt, lar­
humihorique fornicis llruduia eo loco poni dcgiantur .
coic no:i pjtcll ; alia ratione in ipfo capell»
Inflent potiflàmum orationi , pfalmis , hym­
majoris ingrjfu ,.ιηιιιηο IGtuatur.
nis, canticis, precariz coronz beatz Mariz icIn uniukujirfqui item eccleltz , przfertim pacitationi, 8c rerum fpirituaiiummeditationibus ,
rochialis frontifpicto , a fuperiori fcilicet parte
& fermunibus laflitudinem fublevent.
oftn majoris , lacrz imagines exprimantur ad
przfcriptum inftrutftionum, quas de fabrica ecIn curru , navigio , &’ holpitio , tum Hcclcfiaftica edidimus.
brxorum maxime , tum mulierum etiam , nili
quas cognatione affinitateve junâas, aut etiam
Qua in parochial! ecdefia porticu» non eft,
ex familia fua fanâz peregrinationis focias ha­
neque item pre inopia extrui potefl, hoc in e*
beant, omne confortium vitent , nifi neceflitas
omnino cuirtur , ut ante januam majorem vealiud coegerit- At (ane vero in hoc Gndopiz
llibuluin extruatur, quod duabus 'inrnrncolemperegrinationis propofito , ac ftudio, ad ufutn
nis , aut pilis aliquantulum ab ea dlftantdws,
revocari cupimus quod olim factum elle ex
cxcdificatum, parocho in baptifmi admioiflrafactis literis , patrumque monimentis animad­
tionc, ufui efle poflit.
vertimus . ut fcilicet , qui etiam cjuldem fa­
Quo in veftibuio nemo tamen confiftat ad mifmilia eflent , cum templum , locaque facra
fam audicudam, qui in ecdefia elle poflit.
vilitatum irent , viri a lemnsis iter ieparatnu
Nulla in ecdefia fencflia permutator Ke qua
fons lians tniilam qui, poflit fpectare . Fencftrz
tacerent
Abftineant item a profanis canticis, collo­
in ecclefiis, przfertim paiochialibus, clathratz
quiis , citharis , aliifquc mu deis mftt umentis,
exillant, nili prraltc extrude ita funt, ut (me
atque adeo ab eorum loeietate, qui in itinere - clathris etiam ab omni violento , aut tortivo;
iis, aliifve ejus generis aâionibus operam dant,
ilio ve per eas ingreflu tute admodum lint, vi­
quibus pietatis ftudium in peregrinatione fufee­
tro etiam vel tela faltem muniantur.
pta languefiat.
Labrum, leu vas aquz bencdtâz iratus ia ecNe mendicarim eleemofynam quzritent, niG
clclia, non fons cxiftat : atque ad odium cccle­
ex voto, vel neceflitate , aliave caufa epifeopi
liz , a latere vero arigtedieutis , ubi potefl ,
liceris tc teftimobio probata .
dextero . I. marmore autem Upidcve (olido,
Ad loca, ubi primum vcfpcri divertunt, ecnon lateritio , neque fpongiolo coolies : aipercleGam precandi caufa-^priua adeant , quam in
gillumque decens appcnliiiii habeat , non fponhofpitium veniant, fi temporis tard tas , aliudgia, fed e fetis confeâum , ab. re forma ineave non impedierit.
nundem inftniflionum libro demonftrasa .
Ad facra loca, quz religiofe vifitatnri funt,
In unaquaque eccldia . ii. qua mifla celebra­
cum pervenerint , nihil aliud libi propofitum
tur, facranum unum (it in capella majors, aut
habeant, quam ut aut jubileutn indulgentiamprope lacriftiatn , aut in ipfa facrtflta , ii ce­
ve confequantur , aut vota fande perfolvant,
cidia frequens eft , opportuno loco extrufium .
facra» reliquias, 8r facra loca pie vifitent, ab U Jn jrarothiali cero , przter illud quod fontis
omni curiolitate , peccandiquc occalione abftibaptilmatis uim eft , alterum etiam loco ejufncnce».
modi, nili ubi pro reddituum tenuitate, proque
Itaque primo confclli , cum Iaeram eucharienguitate populi, illud unum faux efle epilcoftiam fumpfcrint, tum religiofe ftatar lanftorum
pus ccnfuerit.
eccldias vifitent t ita ut ex iplorum locorum
In unaquaque item excleba parocbiali fuggead monitione major aftéâus in iphs rclurgat ad
itus decenter ad infttuCbonum pszfcriptum cxexcitandam pietatem , &' fanùïorum , quorum
rruatur: unde parochus ahive concionatoies Ia­
auxilium implorant, orationibus adjuventur.
eram concionem, vel lectionem populo frequen­
Kcvetli a peregrinatione , primo parochum
ti habere poflint.
conveniant , a quo benedicantur, adhibitis ex ccLampa(jocuinque in altar, collocata Gt.
clefis inftituto praricriptis fanâts orationibus.
non a l.itcrc, fed c regione polita colluceat- 1
v:rro autem tuo liet , nifi e ferro , aut. ftanm
conftare aliquando neccife lit, ut in loci, Alju
DE SACRIS LOCIS, ' nis accidit , aliifquc , ubi ob trtgoris r'gorpft.
L vitrum frangitur : uti a que autem aumfraic;
EORUMQUE CULTU.
opere omnino decore tegatur .
l irqucniir autem abltcrgantur lampades, ut
XI.
uitidz, ac perlucidz (int.

Dt

tuitu .

XII-

OVA ccclefîa ne zdificerur tnconfulto
ZV rjyr/Λι, C J.'iaiibui.
epifeopo , & ferrpta facilitate ab eu non
impeti ara: qui przter alia , quz rn novis ejul. Capellarum , Λ a.,a*.>ini .vi r<
ni in ulla
modi zdificationibus requiruntur, videat in pri­
quavis ecdefia, quovis nomine ciuquam abfquc
mis diligenter, an fitusdecens, honcftulqtrc fit;
epifeopi audorilatc detur.
nn capax populi: an item dùjunftus abatdibus,
Altaria omnia amoveantur , quz propu. Iu.
I
ϊ
fiu.1t.
Cniii. Central. Tom. XXXIV

N

.
1.92

OaXOOHUI
v.xni.

Concilium Mbdiolanbnsb IV. ΜΛξΐ^“■ ”·

ANNO gcftum , au^ organum extrada funt, aut colum
CHMSTt n*, pileve haerentia : aut adverfa altari majori,
aut ecclefia januis nimis propinqua ; aut alias
1J7®·
quavis ratione incommoda, aut periculofa, epi­
icopi judicio fuot.
Oblationes autem, & onera, emolumentave,
& jura altarium, qu® emovebuntur, ad alia al­
taria cjufdem epifeopi fententia transferantur*.
Nec vero deinceps in ejufmodi locis ulla quavis
caula altaria conftrui epifeopus permittat ; ne­
que ullo modo liceat.
Altare unumquodque extruatur, aut fi jam ex­
trudunt eft , ad rationes infra preferiptas , ex
forma inftrudionibus conftituta, ornetur, & ac­
commodetur , ac reconcinnetur .
Lapideum fit vel faltem lateritium cum tabu­
la lapidea , fi confccrandum eft.
Neque in eo feneftella , tora men ve olla ex
parte Iit · ubi quidquam afiervari , aut recondi
poflit: nifi fbrtereliquic fandorumfint.
Si vero columellis luftultum erit, ne quidquanl
item fubtus potiatur.
Altitudine fit a fcabcllo ligneo , fcu bradella
altans, cubitis duobus , 8c unciis odo : longi­
tudine vero ad minimum tubitis quatuor , lati­
tudine item cubitis duobus .
Scabellum vero ligneum hibeat, quod a fron­
te altaris cubitos faltem duos productum late pa­
teat .
Tegn.cn omnino habeat, vel fornicatum , vel
faltem ex afleribus, aut e tela czrulca, decenter
pida ,’ vel e 1'erico ■ aut panno preciofiori contedum : ubi fcilicct fornix nonAtft, qu» totum al­
tare, ac praterea facerdotcm celebrantem tegat :
aut fi fornix eft, ab altari tamen ita diftet, ut
ea tepe purgari facile , 8r commode queat.
Feneftella lit in patiete a parte epiftols conftruda, it lapide tranfverlalr diftinda , ita ut
pars fuperior ului fit ad pelvim cum urceolis, dum
miff® Ucrificium fit , reponendam ; inferior ad
aquam ablutionis projiciendam.
Adiit tintinnabulum appenfum , vel certe
cum ibi faciendum eft minie facrificium, efiscriftia deferatur.
Sepiatur omnino altare unumquodque fepto
ferreo, vel lapideo , aut quibus locis ob inopiam
epifeopus id permittendum ccnfuerit , ligneo;
quod leptum ab altari , congruo fpatio diftet,
ad iuftrudionum pnrfcriptum.
Nec vero illud feptum laicus ingrediatjir.
Petra facrata ita menis altaris inferatur , ut
nullum offenfionis calicis periculum adeatur.- ta­
il u tamen digiti poflit dignofei.
Qua quidem petra longitudine ne minor fit un­
ciarum viginti : latitudine fcxdccim.
Habeat unumquodque altate propria indumen­
ta , acornamenta, & iupelleflilemomnem, de­
cretis provincialibus , aut noftris etiam inftrudionibus prsferiptam , tum ad ejus cultum Bc
ufum , tum ad msfis factificium in eo rcligiofe de­
coreque peragendum.
Nec vero quifquam , etiam canonicus , ant
alius majori gradu , dignitateve in ecclefia ulla
prsditus, excufetur, quo minus altare fuumcapellamvc, quam obtinet , inftruat , ornetque ·
ac propriam illis indumentorum Bc reliquam om­
nem fupellcâilem comparet ad idem prsicriptum ,
etiamfi in eadem ecclefia fit altare, ia qua ipfe
canonicatum aut dignitatem obtinet ; aut etiam
celem canonicatus , vel dignitatis, ejufve pre­
bend», unionis jure, aut alio quovis annexa fit
capella , vel altare illud.
Ad capellas Bc altariacooftruenda, velornan-

B

C

D

E

ιοο

d. , vel reconcinnanda , vel aliis rebus, tum fu- anno
pclleftili etiam opportuna inftrucnda ea preferi- CHRISTI
pto inftrudionum floftrania, fi redditus debiti
if7*·
mini Heri i Bc aliarum rarum neceffariam imucnlam
funerabunt ; epifeopus totum illud , quod fupelefi , aut partent arbitratu fuo transferat i nifi
aut alii tint qui jure debeant h«c omnia praftare, aut alia epifeopi judicio opportunior ratio vi·
deatur, unde id nat, quam ipfe iniri jubeat ;
vtque ut id efficiatur quod preferiptum eft, oui·
ni juris ratione eos, qui debent, compellat.
Si vero alia ratione id prcftari, aut abfolvf,
aut perfici polle epifeopus non viderit : fubtrahat
interea aliquod tempus aliqua cx parte , vel
etiam fi opus erit, totum fervitium, redditum ve­
ri , vel pecuniam fervitio attributam impenfarap­
plicet, quz ncccfTaria eft ad illud fervitium rebgiofe decoreque explendum.
Epifcopali cura diligenter carendum eft , ut
cum altarium, onerum, juriumque ad ea perti­
nentium , tum etiam titulorum , qui interdum
plurys uni folum altari attribuuntur , memori·
confultum lit perpetuo : ea enim, quemadmodum
fxpc evenifle compertum eft , & brevi & facile
periret, non folum quia ob varias cautas illa ali­
quando amoventur, traosferunturve ; verum quo­
niam ob acccifione* drminutionefque iis aliquan­
do faftas, onera etiamcifdemadjunftanonnum­
quam commutantur , ut crebro item de iis iplis
oneribus ab epifeopo intetdum ob alias caulas,
etiam ex decreto Tridentino ftatnitur , decerniturve . Quamobreui epifeopus librum , cumque
certum ac perpetuum, confici ; illumque in ar­
chivo epifcopali diligenterafiervari mandet. Quo
in lijbro, anni fpatio, altarium omnium , que
in Cingulis urbis & dicecefis eccfefiis, jurifdidioni fu» , aut^ifitationi, etiamfi quovis modo il­
le alias exempt* tint, fubjedis, collocata funt,
tituli & emolumenta, item jura, onera, fi qua
habent, figillatim ordine redeque delcribantur.
Altaria preterea omnia & lingula notentur,
noa folum qu» vel er hominum memoria , vel ex
aliis monimentis, fcriptifve ad illa ipfa jamalias
translata efle cognofci aliquo modo poteft , ve­
rum etiam, qu* in pofterum qua'isue caufa eo- ·
dem transferentur, deferiptis pariter illorum ti­
tulis, juribus , atque oneribus.
Tum etiam accurate fuo loco notetur, fi quid
deinceps emolumenti, aut oneris ex legato, abo­
ve nomine acccfierit.
Rurfus onerum commutationes , diminutionefve , fi qu» fient , nominatim delcribantur ; ac
denique queeumque de iis ipfis, ob miflarum nu­
merum , obque eleemofynarum tenuitatem , et­
iam es decreto Tridentino abepifeopis, aliifre
decerni ftatuique contigerit. Tum preterea cer­
ti illi dies, quibus es Tridentino decreto ob il­
lam caufam commemoratio pro mortuis facienda
eft, qui eo nomine pia legata reliquerunt.
Onera vero hoc libro notata , fingu Ia in tabel­
lam referantur; qu» es decreto provinciali deecclcfiarum oneribus, in uninfcujufque ecdelic,
illa habentia, factiftia affigi debet.
Hoc ipfo libro altaria etiam fingula , qu* et
conccffa ab epifeopo facultate in pofterum extruentur, cum fuis titulis , juribus, emolumen­
tis, atque oneribus accurate deferibantur, facul­
tate etiam illa io cum i pium librum relata- Ideo
qui ita extruserit, Bc redor ccplcfi· cancellario
epifcopali menfis fpatiocdificationco etiam abfolutam denuntiet.

XIII.

tor
ANNO
CHMSTI
»«·.

Concilium

«n

MtDioLANiNfi IV.
A
XVI.

XIII.
,

Dt ftfaltrh.

Dt tnnu» , thttrt ,

*r

tittrt ftcrtrmt

Nc fqpultura locus quovis nomine cuiqusm
"Ne animalia , pifcca grandiores , eonimvc
detur: it fepulcra fiant, conftraanturve in ulla
membra in ecclefiis appendantur; nifi qur vo­
quavis «cclcfi* t fine epifeopi conceflu (criptis
ti, aut pie fienificationii caufa epifeopus per­
exarato.
mittenda ceniuerit.
In eheu0 *utem , vel capella majori , nullo
Confecrata altarium men fir tota licet aliqua
modo.
ex parte lateritic lint , tela cerata ita ronteNec ver) in alii* ecdefir locis prope altaria ,
gantur, ut facile amcnfatela non poflit amo­
nifi tam lorgc fepulcra difteot , ut fepulcrale
veri .
os (cabello > feu bradclla altaris psocul abftt
Cum ecclefia fores patent, tunc altai ia lingu­
(patio ialtari cubitorum ttium.
Qur a?cm propius extruâa jam funt , om­ B la Bc mappis tribus mundis , una oblonga , que
ad imam cocum partem pertingat , duabufque
nino anoveri , obftruique decernimns.
reliquis brevioribus vcilita fint : ita nt gradus
Fociicato opere fepulcra fiant : qurqueefolo
etiam ille ligneus, fuper altari a tergo colloca-,
ecclefi» nullo modo extent emineanlve : (ed il­
tus , ab indumento nudus non fit , led mappa
lud nitne «dnquent.
munda totus fternatur : Sc pallio item coloris,
'
Ao utroque ecclefi· latere , dextera fcilicet
quoad ejus fieri poteft i pro fefti diei , ferizve
ac finiftro , eo oedine difpofita extruantur , ut
ratione decenter eadem ornata { ac tela viridi ,
c regione fibi fingula refpondeant.
ne mappa pulvere , aliave ford e inquinentur,
Operiantur, ne ullo unquam tempore fceteant ,
duplici integumento , quod forma quadrata , e
lirata : Sc preterea cruce in medio collocata ,
& candelabris duobus, uno fcilicet ab dextera ,
lapide (olido fit , ita tamen ut inferius iistegualtero ab liniftra parte potito , inftruâa atque
mea um erudi, illud autem fuperins e polito la­
pide ftruatur, ecclefia pavimento rquale, quod
ornata lemper fint. Idque quotidie in ecclefiis r
qur frequentantur , in ceteris vero ecclefiis,
item fepulcrali ori undique aptecohareat ■
feftis (altem diebus.
In quo (uperioti integumento > ne crux, faTableII* fccretorum in unoquoque altaii fit
craque ali* imago (culpatur.
item, ea tamen ratione, ut peraâa mitfa, non
Nec rurfas imago alia, vcl liters, aut aliud
e red* fit , fed depteffa fub tela , mappa ve re­
omnino quidquam, quod extet aut emineat: ne­
condatur.
que quod ab epifeopo prius probatum non fit,
Quibus in ecclefiis, feci* q unit a hebdomada
vel abeo, cui Hie id munus dederit.
fanar , fepulcrum ornatur , aut conftituitur ,
Qua fepulcra modo (ont, marmore, vel pe­
ubi corpus Chrifti domini aflèrvatur, cum illud
tra folida, non tefta , nifi trium menfium (pa­
glotiofum fore Ifaias prrdixerit , licut prcciofo
tio apte tegantur , humo oppleantur , adaqua­
ornatu decorari debet , ita in iis cavcnausr cft,
to (olo .· ac nemo pneterea in illis deinceps (ene profanus 8c parum decens fit ornamentorum
pcliatur.
apparatus .. Ne igitur cubilis (tragula, cortinr,
conopea , Icu tentoria , ad ufum profanum adhi­
bita , ad illum circumveniendum , atque exor­
nandum ifui tînt: niti ecclefis oblata , ejus jam
Dt tttmtttriu .
propria fait* Sc (aero ului dicata lint.
Idem faociturdc veliibus Sc ornamentis , qui­
Coemeteria ut muro , vel aliar tute undique D
bus (acts (anftorum , I .nilarumque imagines
feptantur , tc corum ingreftua beftiii occluda­
induuntur.
tur, curet epifeopus diligenter. In eorum medio
Ne ccclcfir oratoriave fitu , pulvere, aut alio
crux firmiter créa* fit ; quam aliquo etiam de­
fqualore obfordefeant.
centi integumento operin convenient fit.
Ubi praeterea inter altare tnsjus Sc parietem,
qui a pofteriori «jus parte eft, locus ison multi
XV.
ipatii datur, relinquiturve , quamvis exiguus.
qui chorum non capiat, is etiam locus ab omni
Dt itinftnii.
f'tii, fqualore, ac forde purus mundufque cont< rvetur.
Psrochialis eccJcfn , ft Campanas tret . gran
Ne in ecclefia, vel pro foribus ejus, neve in
dioretn (cilicet > mediam 8e minimam habete non
oratoriis, aluive (aero loco colligendae cleemopoflit , faltem dear , ubi fieri poteft , habeat:
fynz caula , nc ipfius quidem ecclefia:, aut ejus
eaique diftinâo Toni concentu inter fe reâe con*
fabticx , reâorilve nomine , capful* , vafeufentientes, pro varia divinorum officiorum, qua
E lum , mcnfa , aliudvc ejus generis , etiam ex­
fiunt , ratione Sc fignificatione.
traordinarie collocetur , aut jam collocatum in
Simplex ecclefia, oratoriutnve, umm tantum
pofteium permittatur , nifi epiicopi conccltu li­
campanula® habeat, ut Joannii XXII. pontifi­
teris exarato : tuneque ei capfulr, vel rei aliae
cis conftitutione (ancitum eft.
ad id paratae , dur claves apponantur , diverfo
Campanil autem jolts ret nulla profana desrsfabrili opere fabncitr: quarum alter* teneatur
ccpi inlculpatur, inlcribatiuve , fed crux 8c fa­
ab eo , quem epiicopua oominarit : altera ab
ce* aliqua imago , utpote fanfti patroni ecclciis, quotum nomine eleemofyn* colligetur . Si
fi«, piave inferiptio.
contra fiet , prna fit arbitratu epifeopi , tum
Neque rurfus ca in turrim campanilem fuftoleleemofyn* colled* locis piia addicatur item il­
lantur, antequam ab epifeopo rite precibus, ac
lius arbitrio.
benediftione confccrata fint.
Si qur capis epiicopi conccflu in eccfelia ronftituentur , aut collocabuntur , in quas a fide·
1 1
bbus,
Cojio/. Gtntrtl. Tom. XXXIV.

ANNO
CHAUT!
·Π«-

xoj

Concilium Mbdiolaninsb IV.

"lïïSt®·

IO4.

ANNO libus, ut plerifque in locis pietatis (ludio fit, A
CHAIS Π vel frumentum , vel legumina , vel alia quae­

v
ANNO
CHXtiTI

vis eleemofynx nomine conjiciantur : ea nc in­
1Î7«.
tra capcll* , altarifve , quo fidelium ejufmodi
Dt f infini a/is λ finit Ik/i tiUta^v .
res offerentium concurfus fit , cancellos , aut
clathra ferrea ita ponantur , ut ipfis fideli­
Ne edium, agrorum , rcrumqne aliar umejuf­
bus, elecmofynas collatum, nectlfc fit cancel­
modi, <jua ve! Tocandx, vel vendende propo­
los ingredi .
ni aut profcribi publice Colent, neve ouminorci
Ut & ccclefiarum nitori confutatur , Sc ftrecujufquam profane fchedul*, fcriptave iilliaccpitibus ac riais ; qu* fedium muliebrium, quas
-clefiarum , oratoriorumve , aut ccctn cteriorum
br^dcHas vocant , in ecclefiis collocatarum fi tu
foribus, valvis, parictibufque , aut in-quovis
Ciiftere fxpe folent , occurratur ·, utque firnul
facro loco in poftertim alligantur.
in iis ecclefiis , qu* pnefertim anguft* admo­
Nc item res venales in ecdefia um k ora­
dum funt, populi frequenti* fpatium major de­
toriorum , cormetcrioruçsve parietibus appen­
tur : e» fedes omnes, ubi conftitutc funt, amo­
dantur, neque intra loci fpatium , quod aqua
veantur t nec vero in pofterum ulf» unquam B
1 afpcrgitur , cum ccclcfir confeeratio fit , aut
collocentur : communes autem aliquas , calque
intra ftillicidii fines , aliudvc loci majus in­
humiles , fimplici fabrili opere confettas, mo­
tervallum , epifeopi judicio’ prxfcribcndum
do Sc forma in noflrarum nsilruftionum libro
Neve item officinae , tabernxve quovis ma­
prxfcripta , collocari conftituique liceat conteris genere, etiam tabulis , afTcribufveconfeceifu epifeopi .
ôae , vel ipfis parietibus inhaerentes , Vel in ccrErque fedes communes , aut confratriarum ,
meteriis, facrifvc locis, aut omnino intra illius
qu* in ecclefiis conftitutc funt, fumptibus, aut
fpatii , aut intervalli fines , ullo modo conpecunia a populo contributa , fieri poterunt ,
ftruantur, aut collocentur. Quae vero jam conaut alia quavis ratione , qur epifeopo potior
Itruitx , collocatxvc lunt , inde quamprimum
videbitur .
penitus amoveantur .
— Altaria item , farrs tabule , Sc imaginet, ac
Ne ecdefiz , aut capella: , aut etiam orato­
parietes ipfi perpetuo eniteant : tum feneftr*
rio, in quo mid* facrificium aliquando peragi­
non fubobfcur* , fed perlucide lint . pavimen­
tur , tefta palearum acervis , neve aliqua li­
tum autem faltem quoque odlavo dic diligenter
gnorum ftrue onerentur ; ac item a parte fuverratur . Hac omnia prcftari cura fit reâons C periori , vel ccenaculom , ve) cubiculum , vel
cujufvis ecclefi* .
omnino locum habeant , ubi aut dormiatur ,.
Adhibeatur item diligentia , Sc gravi poena
aut habitetur , aut quidquam profani fiat .
mulâaque agatur, ut Bc ecclcfi» Sc oratorii &
Que vero loca jam ejufmodi funt , omnino
coemeterii parietes ab urina, aliifve cujufvis ge­
amoveantur .
neris ford ibus mundi conferventur .
Ne frumentum, milium , hordeum , ullumve
Arbores , (lirpes , aliaque ejufmodi arbufta
tritici, aut leguminum genus , ne poma item,
ab ecclefiis, tc oratoriis quibufvis rçmotalint,
ne inftrumenta ad pnedlonim rufticorum ufum
ut ne radices dilatat* parietibus officiant .·
comparata , ne cujufvis generis fupelteâilem
aut rami diffiifi tei^a operiant , unde detri­
profanam , ut ab Innoccntio tertio pontifice
mentum ipfis te&ii exiftat . Si qui vero rami
in concilio Latcranenli " fancitum eft , ne de­
ejufmodi tectis jam officiunt , amputentur om­
nique quidquam a domo Dei alienum in ecclenino .
fia , etiam non confccrata , aut in oratorio ,
Vites praterea, hedera , aliaque id generis
aut in ccemcterio recondi , aut alfervari ab
herb* , qu* fuccrefcentes exterioribus eccleliaullo quovis homine liceat. Vetitumque prxD
terea
Iit , nili cum interdum aliter epifeopus
rum , aut oratoriorum parietibus adhzreant ,
prorfus convellantur .
faciendum cenfuerit
elavem illius ecclefi»
A rubis ptatera Sc fpinis Sc aliis id generis,
aut oratorii
etiam dioecefani , ruralifve ,
laicis hominibus , pnefertim vero colonis, vel
qu* adnafei folent extrinfecus , iidem parietes
mundi , & a cementorum item , lapiaumque
conduftoribus ejufdem ecclefi» «dium , ve[
prxdiorum , committi , aut ab illis cuflodiri,
congeftu remoti cuftodiantur .
Ex coemeteriis porro vites , arbores frugifefervarive .
rz , Sc ali* etiam infrugrferz cujufvis generii,
Ne campante in eis conflentur, neve aliquid
ferruminetur : neve fabrile, quidqua m , aut aliud
aut arbufta, ftirpefve omnino convellantur at­
hujus generis fiat , nili qur.ad ejufdem eccle­
que excidantur .
Neve ii^'pofterum in his facris locis quidqnam
fi· , aut oratorii ufum, ornatum ve , alibi fieri
conferatur, nec vero feratur.
non poffint .
Nec fenum ex his (occidatur, neve herba item
Ne in ccemeterio frumentum , quali in arca
vitefeens que bcftus pabulo fit vel detur,
ventiletur -, ne tritura fiat : nc pilea , fru­
Neve in earum fines res ulla abjiciatur, cujus
menta , fruges , expandantur : Arc vero Se­
gravis teterve odor fit, aut aliud quidquam la- E lf , pannive linei , lixivio , aquave madefaâi , Soli ibidem exponantur : neque in eo
ens iis locis inhonefte fiat .
Stabula etiam armentorum Sc cujufvis generis
femina , marefque colo quidquam neant ,
neve fuant , aut aliud prsterea opus faciant,
animalium inde procul fint .
In iifdem ne lignorum finies fiat , ne tigna
eorum facrorum locorum rationi alienum.
congerantur , ne cementorum , lapidumve
Ecclefi* oftia , coemeteria item , aut remo­
acervus fit : nec denique, quidquam loci illius
ri , aut etiam aliis ufui nc fint , res profa­
decori , nitorive , ac religioni fanflitative re­
nas , oncrave afportantibus , hacque tc illae
pugnans .
per ecclefiam , facraque loca , quali per viam
publicam tranfeuntibus ; cui rei plane ut oc­
curratur , cautionem omnem epifeopus adhi­
beat .
Nc grammatice humanarumque literarum

rudi-

-_,

ÎO5

c* rcoitrui
ΛΧΠΙ.

Concilium Mb diolanbnsb' IV. “Ânl*ÏÏÎΓ"· 20ά '

ΑΝΝΟ rudimenti , ήυ« f«pe inanibus Gentilium fa- \ ab epifeopo conftituater , qua ad illa alteri
fexui feparatim pateat ingreflus.
CHtlSTI
CHKISTI belli* traduntur, aut ali» omnino lit «r», przD7I. . ter facras in ecclefia , tamquam in ludo lite*
Ne quis, ne in atrii quidemecdefiz finibus,
ratio , pueris aperte exponantur *, fed rudi­
nedum in ecclefia , aut ccemctcrio rixas , fimultatcs , aliafve quafque res , qua offenfio*
menta folum dodrime Chriftian· , tc cetera
nem , fcandalumve pariant, ullo paâo excitet 1
quz in illis fcholis pueris tradi conlueverunt.
neve gladium , ut concilio Triburienfi faneiSi quo tamen in loco ex caufis , hoc con­
tum eft, armaque ftringat, aut iis quemquam
cilio probatii , parocho permiflum erit alia
aggrediatur . Si quis contrafecerit , poftquam
docere , non vetamus , fi domus parochiaiis
fpatio, quod ei epifeopus urzftituerit, monitus
’ anguftia neceffario poftulet, hoc officium ab eo
farti fui excufatipnem defenfionemve jnftam
przftari fecialibus diebus in ecclefia permiflu
nullam attulerit, communione ejufdem arbitrio
ejufdem epifcopi ·
Qiie permiuionis faeultat feripto detur», tum
privetur .
z
przterea locur certus , ac quam longe fieri
Pro foribus, atriove ecclefia, prafertim quo
tempore facra , divinaque officia celebrantur ,
poterit, ab omni , przfertim majori , altari
remotus, ad id muneris deligatur: extra cuj\u B ne pila ludatur, aut aliud quidquam fiat, agaturve , unde ftrepitus ,- clamorefve excitentur ,
Joci fines pueri ne vagentur, nec vero obeam
quibus divina officiorum preces interturbentur.
caufam in ecclefia morentur , nifi cum paro­
chus , qui cos in dtfciplinam fufeepit , pr<Qui fccus fecerit, pcenam , mulâamve fu be at
epifcopi arbitrio .
fens adelt ·
Illud parochus fedulo agat, ut mulieres le­
XVIII.
nocinio, meretricio ve quzftu infames , ne do­
micilium habitent , quod vel ecclefia > vel
•dibus parochialibut , aut virorum , mulieDt rclrfitjc i» furii htii Wvtrjetieiec.
rumve monafteriis continens , ut prope inhsreat .
Ne facris myfteriis dicata , 8r a Deo eleda
templa fanda pateant iniquitatibus hominum,
XIX.
quo prrfertim tempore ,j peradis divinis offi­
ciis, nemo a Jell clericus (cuftos 1 id curet epifDr tctlifitrum , fftlttriim cmftcrtlitiiit»), elit.
copus , ut ecclefia & urbana tc diceccianz , Ç
runvyur rerum Leaejittieiuhu .
certa pro ratione locorum conllituta bura , clau­
Hcclcfir , faltem .parochiales , non confedantur Sc aperiantur item. Quod Ii ob caufam
aliquando diutius, aut per totum diem eas pa­
cratz infra annum in civitate , per diixccfim
tere oportet ; caveat tamen , efficiatque epifvero infra biennium , omnino co.ifecrentur /
item pirochialium ecclefiarum majora altaria ,
copus , ut quo tempore patentes fint , atque
apertas , cuftos aliquis clericus adhibeatur, qui
que confecrata non funt , quamprimum pote­
temper adfit , tc que loco illo facro indigna
runt »
funt , ibi peragi prohibeat /
Cum parochiaiis ecclefia confecranda erit ,
Ubi vetus illa confuetudo ( cum ab aliis, tum
jejunium m vigiliit cum fupplicationibus popu­
ab fando Chryfoftotno in primis teftificata ■
lus fuse quifque parochis fervet : tum tn die
eanue non line altqua myfterii fignificat ione
etiam ipio , quo confccritio fiet, abftineatab
inltituta, ut feparatim fcilicet in ecclefia viri
omni fervili opere ; cumque diemfeftum colat,
a mulieribus effent , in provincia noftra inter­
Sc celebret t idque utrumque propterea a paro­
mitti , aut nulla eft -, eprfcopouim cura plane
cho ante denuntietur .
reftituatur, quemadmodum Sc adhuc in complu­ p
Liber epifeopo curante conficiatur, idemque
ribus ejufdem provinçiz ecclefiis retinentur , Se
in archivo epifcopali aflervetur , in quem ecotim in ufu fuifle cognofcitur ex antiquis eaçlcfiarum , altarium , cœtpeterionimque conferulndem ecclefiarum excdificationibus ; in qui­
crationes, Sc Campanarum benedifiiones ordine
bus feparationis ac diftin&ionis hujus vaftigi*
relata , ad pcrpetuitatrmque polletis prodit·
his etiam temporibus extant . Qua in coniueextent ■
tudine reftituenda modus , Se forma illius diIn ecclcliz item uniufcujufque facriftia li­
ftindionis extrnende , muniendeve per eos ,
ber ejufmodi fit , aut certe aliud icripti genus
quorum intereft, fervetur ad przfcriptum inftrupublica auctoritate munitum, de illius ecclcfiz ,
Aionum noftrarum , de fabrica ecclefiaftica edi­
fuique cremcteni, Sc altarium confecratione, tc
tarum .
Campanarum benediftione .
Uniufcujufoue autem ecdefix redoriscura fit,
Quo firmius vero, magifque perpetuum conlocum in ecclefia , oftiaque pro ingreifu , Sc
fccrationis ecclefiarum , Sc altarium monimenegreifu feparata , fexui utrique aflignare , ac
tum pofteritati prodatur ^uniufcujufque ecclefia
propterea quibus in ecclefis ppuseft, plura oftia . confecrationis diem , annumque (iteris , etiam
loco opportuno aperire, ad przfcriptum epifco­ g in marmore incilis , rede notari , tabulamque
pi , ex inftitut ion ibus fabric· .
marmoream , in qua tota confecrationis narra­
Ad loca illa fub gradibus , altarique majo­
tio exaretur, in pariete ab eoclcfiz fonte, non
ri extrada , qua martyria confeffioncfve ab
longe a janua pnmaria loco illuftri bene affi,
xam collocari mandamus . Idem jubetur de
antiquis vocantur, magna cautio adhibenda eft,
ne viri, tc feminae ingrediantur eodem tempo­
altarium majorum confecratione - Aliorum ve­
ro altarium cujufvis ecclcfi· confecratio, pidure , pnsfertim in populi prefentia ·
Quare in illis ecclefiis , in quibus ingreflus
ra faltem aliqua , vel alio figno exprimatur ,
ad ejufmodi loca , mulieribus omnino interdi­
vel in altari ipfo, vel loco proximo .
ctus non eft , fi dividi commode ea non pote­
Antiquus ille bcnediâionu zdium , quz vel
runt , ut viri a feminis feparatim fint , faltem
recenter «dificatc funt , vel immundis fpiritiquod ad illa attinet, que obfcuriora ■ aut non
bus, aliave ratione vexantur, ritus, ubi in ufu
elfe defirt , epifcopi cura rcftituctur · In illa
latis ampla font , certus dies , certaque hora

porro

r
107 UT™U’ Concilium Mbdiolànïnse IV. MAX,^U,U
ANNO

Christi
>>'*·

porro bencdiâione parochus rit am , preces >
piifmos, orationes, ia libro ficcrdotali , ritualivc pizfcripta» adhibeat .

ao8
ANNO

A

XXL

CHRISTI

*17®·

Di ficrifiit ■

X X.
Sacnftia unaquzque habeat qu* fequuntur .
Primo armarium , vel veltiarium unum , plurave ad indumenta confervanda inftrufia ; fuis
capfulis , aut loculis , above modo , opereve
Ecclefia , fi qua aliquando , quavis auftorimultipliciter , ordineque diftinfia , pro ecdetate profananda eft > ut ne vario ceremoniarum
fi* ratione, vel fupclIeAilis copia .
ri lu , fed certa , & una eademque ratione pro­
Trim przterea oratorium fep.rato , quan­
fanatio fiat , ita ut infra prrfcribitur , profa­
tum point , loco politum , atque diftinfium ;
netur .
i
ubi poflit facerdos in folitudinc fe colligere ,
Brimo C qu* facr* reliqui* corporate fan­
tc orare ante & poft mifl* celebrationem .
dorum m ea reconduntur , aliquot ante pro­ B
Labellum item cum manutergio appenfo , ad
fanationem diebus , diligenter recognita , ad
manus abluendas & abftergendas .
ecclefiam , in quam transferri epifeopo placue­
fabulam etiam de orationibus, facro unicui­
rit > rite ex przfcnpta ratione transferantur .
que indumento accommodatu .
Ad quam l'a erarum reliquiarum translationem
Tabellam quoque appenfam, ad concilii pri­
1
illius vicini* , ecdciizque clericus in primis
mi provincialis przfcnptum , in qua tabella 3e
conveniat, in quam deferuntur , convocato etiam
nulle , tc anniverfaria lingula ordine notata
przfertMi ejrtfdem vicini* populo.
Hint ; qu* vcl ab univerfo illius ecclefi* clero,
Sacrat etian\imagines eo transferantur.
vel ab unoquoque in frngulos dies , hebdoma­
Deinde ecclefi* altaria per lacerdotem , cui
daire peragi pneftative debent .
epilcopu» profanationis facultatem, feripto exa­
Ac reliquas item tabellas , ex inftrafiionum
ratam, nominitim dederit, hac ceremonia amopreferipto , aliafvc epifeopi juflu confefiasv
v*buntur .
Sit in facriftia item tabella , m qua finguli
Primum aliquantiiper , genibus ad altare
epifeopi , qui ecclefi* illi przfuecunt , notat*
proianandum nêxis , tacite oran; , orationem
temporum ratione deferipti fint ; ut frequentius
dominicam , falutationem angelicam , tc ora­ C facerdotes commeminerint pro illis preces tc fationem de fanfio dicat, cujus nomini altare il­
crificia offer 1 e .
lud dicatum eft ; tum ubi oraverit , illud ab
Velles autem facr*- eeteraque ornamenta ,
omni parte detegat 1 lapidem confccratum ita
volumina item ecclefi* ufui mrnifterioque ad­
apte evellat , ut ne confringit : tum manibus
dicta , ac reliqua ecdefiaftica fupellcx , tc pafuis lavet atque abfterga* ; dc’nde aquam in fa­
rochiales item codices in facriftia certis arma­
ecarium effundat . Lapide ita anwto , diligen­
riis rede ctque ordine aflerventur . Nec vero
ter , religiofeque pc.lpiciat ,,'i qu* fac’* re­
fordibus , Litu , fqualore , pulvereque obfbrliqui* infunt , quas inventai certo boneftoqtic
defeant ; fed , quoti-ejus fieri poteft , ab
loculo claufas, atque oblignata* alfcrvet ; & ,
omni forde , 8c inquinamento pura omnia tc
ubi epifeopo denuntiarit , m ecclefia , ad
lingula fint ac integra : ac nullo praeterea
quam translitio fit , ad epifeopi przfcriptum
modo lacera , fed (artatcâa , nec male com­
recondendas &· alfervandas tradat : tum icliqua
para .
altaris pars ah operariis amoveatur . Idque
Baptifterii , facrarii , tabernaculi , Junuiz ,
omne in lingulis altaribus amovendis rite leivellium ; aliarumque ejufmodi rcrum forma ,
vetur .
D inftrufiionum noftranim libro demonftrata , in
Przterea alio poft altarium amotionem dic ,
omni ecclefi* cathedralis facriftia ponatur : ad
per homines , quos epifeopus adbibere volue­
cujus limilitudiocm reliquz, que in aliis cederit , fidelium olla exhumentur ; unoque loco
liis adhibentur , refit confici poflïnc.
In facriftia ipfa filentium fervetur accurate :
Collecta reponantur pizfcntc eodem facerdote :
■ qui antequam exhumattonis initium ii at , taci­
neque in eam patcat aditus laicis , nili ncccitus item , «c /apra , ad altare majus precetur,
fario .
cum proreflione cleii . & populi vicini* , infra
Caveant ecdefrarum refiores , ahive mini'
cujus tine» ecdelia profanata eft , offa efferen­
ftri , ne aulva , periftvomata , tapetia , alia­
tur ad locum , ubi reponenda iunt ; dumque
que fupcllefiilis , tc ornamentorum genera ccefferuntur, ut pro mortuis fit, precum officium
defie , aut fpcrifti* addifia , ad domcfticum
dicatur ; tum in ecclefi* loco , ubi reponen­
tifura ullo modo unquam adhibeant ; nec vero
aliis utenda dent . Velles autem facr» , aliitur , viciniori p.o mortuis itidem mi if* facnficiem Hat .
que indumenta , mill* , divinorumque oflrcioIn ccclefi:. autem dirutis , ad iiiumque prolum cultui dicata , in vulgus cuiquam expolita
s«ir »4. oc fanum converfis, cucis infigne figatur ex Tri- E ne fint ; led armario , vcftiarioque induia ,
',f· ‘ ’·
dentini concilii linitione , quod lignum facile
clave obterentur ; neque laicorum manibus
amoveri non queat .
contreficnhir, ut antiquo canone cautumeft.
Altaris item unius , quod (ine ecclefia prufaniodum vit , ratio ut lupra de altaribus ars
XXII.
esclrfia prptanandis przfcupta fervetui .
Camctem przterea profanandi modus , ut
D: ίιίΙίο'Ικι»
cecidi* , idem teneatur .
Sicut in fibris facris, voluminibufque lanfioruna , & aliis ecdeliafticis cujulvis generis co­
dicibus , jCopiole , fumptiiofeque comparandis,
diligens 'fuit accurataque majorum mduftria :
ita m iis ipGs affcrvandis , illorutn , qui lue
1
cefte-

Di ntiixt

la tttltflii, altaritafjat
frofaatajil .

A

ίο9

’ΤΪ?"1"

Conchium Με DIOLAN1NIB IV,

*

*ΪΟ

ANNO cefferunt non negligent ftudium , nee veto cura A quidem valvas intus patentes capiant, cancellis ”ÂnnÔ”
ligneis a parte anteriori (epiantur.
CHRISTI
CHRISTI minor effe debet , cum tie manu (criptis, reéteEt quoniam facts imagines , quz in exteisr··
nr*· que exaratis voluminibus , in tanta librorum
riori pariete oratorii exprimi folcut , cum ita
corruptela , his pre fert im temporibus per hzexDoulm fint , luto , lordeve inquinari , vel
seticos introduits plurimum adjumenti rebus
indecentius , injurioliufque traita ri poffunt ;
ccclefiafticis publicis atteratur , tc ad catholi­
ne extrinfccus in iplis oratorii parietibus pin­
ca doârinz veritatem tuendam . Sc ad coar­
gantur i aut alio modo exprimantur, nifi edi­
guendam illorum , vitiofe illa depravantium ,
to loco fiant , ubi ab omni labe integrz con­
temeritatem .
' Bibliotheca igitur eedcfiz , ubi ecclefiaftica
ferventur .
In iplis vero oratoriis intus aliqua omnino
volumina , aliive codices funt , certus locus ,
ubi nullus conftitutus eft, in eprfçopalibus, aut
facra imago fit .
Quorum oratoriorum oftiurn (i e folido aficin. canonicalibus , aliifve ecdcfiz zdibus , cu­
re conftabit, nec vero cancellis erit compaâum;
rante epifeopo conftituatur·
fencftella in eo , ac duc przterea , in pariete
Quod in loco armaria aliquot extruantur ,
eaque fit ibus diftinda , in quibus codices , Sc B anteriori (cilicet , ab utraque oftii parte fint
clathris ligneis (altem munitz, ut intro a przvolumina quacumque ibi extant , 'non accrvatereuntibus pofiit facra ipfa imago infpici , ac
tim , fed ordine difponantur.
Index praeterea fiat, in quo pro difciplinarum
veneratione coli .
Piis quzdam ftruâiles , In viis publicis
genere, aut pro alphabeti ratione volumina lin­
Conftruftz , cum (anâa aliqua imagine , vel
gula notentur i
cruce , edito loco pidia , aliove modo exprefIfque index certo loco in perpetuum a (ferve­
tur , notatis etiam deinceps ordine aliis libris ,
la , a fuperiori parte tcilz conferventur , ne
quicumque in pofterum eidem bibliotheca quo­
corruant .
Cureturque item , ut aliz ejufmodi pilz ad
vis modo accenerint .
Volumina , qua pro vetuftate , carie , fihominum pietatem excitandam ceitit congruis
tuve obfordeicunt , librario opere poliantur.
locis rdificentur .
Dtfloluta , Sc male compaâa , congluti­
nentur .
XXIV.
Ab operculo nuda , adoribus , coriove le­
C
De wttitHe .
gantur .
Vetuftate , aliove modo confumpta , recon­
cinnentur, Sc ad perpetuitatem opere recenti ,
Orationis veipertinz, olim in hac provincia
novifque librariis integumentis intlaurentur.
inftitutz, fignum diftinâis campanz litibus,
Si przterea quo anno unumquodque volu­
ut epifeopus przfcripferit, detur . Ubi vero in
men manu exaratum fit , animadverti poteft ,
vicis , Sc pagis , ob campanz exiguitatem ,
id etiam breviter m eo indice notetur ; tum
fonus ita difficilius exauditur ·, non inteqNiffo,
praterea qup charadlere feriptum , ut ex iis
led continenti fono per horz quadrantem , il­
antiquitas colligi pollit , qua aliquando ului,
lius fignificationem fieri , fi ita cenfuerit , ju­
Sc utilitati ecckfiafticz Sc publica eflet , ad
beat epifeopus .
emendatam voluminum imprellionem.
Rurfus qua in ecdefia parochial i , dicecefis
Epifeopus , de conlilio capituli , canonicum
f rzfcrtim, ob vacationem , vel ob aliam caualiquem, ufu peritum , litcrarum ftudiofum ,
am, nullus, vel facerdos, vel clericus aliquan­
inftruendz , agendzque bibliotheca cupidum
do eft , qui hujus orationis fignum campanz
conftituat , qui illius curz diligenter prziit .
det; alia per epifeopum, vel vicarium foraneum
Illius vero officium duret ejufdcm epifeopi ar­
ratio ineatur, qua illius fignificatio fiat , cam­
bitratu . Si qua tamen in ecclelia probata conpanz item fono.
fuetudinis eft, a capitulo bibliothecarium deli­
Ubi domicilia inter fe proxima , aut conti­
gi, ab eodem deligi non vetatur .
nentia funt ; in ecdefia , tum maxime diebus
Cura vero epifeopi omnino fit , bibliothe­
feftis, illam a populo fieri , convenientius eft :
cam aliquando inviferc ; lique per eum , Sc
quem frequentem convenire omni otficio paro­
per canonicos ratio aliqua iniri poteft , qua in
chus curet .
bibliotheca librorum ecclefiafticorum copia au­
Ipfe vero fi adeffe neglexerit, intermileritve ;
geatur ; id lolicite curetur , ut ejufmodi li­
muhftetur epifeopi judicio . Curet autem pa­
brorum apparatu , publiez , epifcopali, cano­
rochus , ut in ecclefiam non tardius multo
nical! , clericalique commoditati atque ufui
ducatur , quam ad ftatam horam , qua fub
contuitum fit ·
crepufculiim noCtu falutationis angelicz fignum
datur .
XXIII.
Si cx pagis Sc vicis , przfertim frequentioribus, in ccclcfia parochial! fideles difficilius conDe orarariis ia ina fitii.
“ venire poffunt, quoniam ab ea aliquantum illa
loca dillant ; conftituat epifeopus ecclefiam , aut
Oratoria, ubi miffz facrificium non fit , in
capellam, oratoriumvc illis fingulis propinquio­
viis ,
ejufmodi locis polita , altare nullum
rem, aut commodiorem; aut denique crucem,
omnino habeant . Valvis , Sc clive ab oftio
facramvc aliam imaginem in trivio ereftam j
muniantur . Quz clavir a parocho cuftodi*quo etiam fub dio ad orationem vefpertinam
tur , intra cujus parochiz fihes polita illa
convenire liceat .
funt .
Quz orationis ratio in capella, in oratorio,
Extruantur non in campis , fed in via pu­
vel in ecdefia, sjuz parochialis non eft, cuarn
blica , ut iter facientes , eorum locorum prof,
adhiberi poterit.
pefiu pie commoti , paululum precando conSi quando ptztcrea , aliis etiam diœcefis focis,
liftant .
pluviz vis, nives, aliave temporii gravitas, iti­
Quz oratoria fi ita angufta funt, ut ne oftu
neris difficultati adjundta , difficiliorem fidelium
,

con-

in

CK7?“U Concilium Midiol anense IV. *“■««*’« «· JIX

ANNO crnvcntum ad cccleliatn parochialem factat, ne A ac faciliori illius muneris prefix odi ratione dcCHRISÏI ob ullam cautam a tarn lalubri oral ion 11 infticeruamus .
Christi
1<7«,
illud propuum, ac peculiare Gt , non folum
njt.
tuto, tt multiplicibus apoftoliet fedis privilegiis
epifcopi , fed etiam parochi , genua docendi ,
commendato , ullo die populus defiftat . Quo
ut beati Pauli apoftoll exemplo ligtliatim cujufin oflicio in ii» locis adjuvetur maxime opera
cumque ftatus homines uterque inftruat, & prx
/acerdottim, & clericorum quorumcumque illius
cipua virtutum officia dcmonilret ; modo filios,
pagi locivc .
modo parentes, nunc fervor , nunc dominos ,
At ubi neque his rationibus fieri poterit, ut
fideles omnes uninfcujufque loci in unum connunc viros, nunc uxores, nunc tenes, nunc ju­
venes erudiens, ac diligenter quz cuique pro­
veniant ad hanc orationis communis exercita­
pria lunt orrferibens , paterna cantate A' iolitionem ; domi faltem ab unoquoque , qui ad
citudine fideles fibi commiflcu a vitiis deter­
ecclciiam non convcnctit, cum familia fua cer­
reat ; tum ad virtute» accendat, 8r teftimoniis
to Joco fiat.
divinarum literamm , & fauâorum patrum doNorint porro fideles > quod etiam concilio
ârina, atque exempli* , & facris ecclefiafticz
Autclianenli quarto olim jufium eft . libi fzpius lingulis diebus orandum elle ; quod li ali- B doârinz traditionibus & fimilitudinibus & fanâiotibus etiam figuris .
quando frequentius non poliunt , faltem non
Quod fane officium, li gravi oratione , & ab
vefpeti folum, fed etiam mane id a le prrfbOmni vel artificii, vel hominis tua fpeCtantis,
ti oportere . Quare epticopi cura iit illum veipertma: orationis quotidiani communis ufum ,
fufpicionc aliena trudiabitur : majorem inde fru­
dum , urvante Domino , fore iperandum eft .
nunc etiam, paulo fcilicct ante auroram , aut
fub ortum Solis , id quod in plcrilque hujus
Nec veio minus m publicis termonibus , quam
frrovinciz locis Jim k-rvari ereptum clf. ubique
in privatis etiam colloquiis A- iceretis confeffionibus, apoftoli prtcceptum uterque implere
ocorum cum in urbe, tum in diocceli Iu* pauftudeat , arguendo , obiecrando , increpando
latirn introduci , atque ea ratione inllitui , ut
omni patientia 8c doftrina .
vel in ecclefia , vel fur quique domi cum fami­
lia certo loco, vel in officinis , tabemifve, vel
Jd plane fibi proponat , optime node , quz
in populo vitia, pcccatave potllfimum evellen­
in ipfi» etiam agris, atque adeo in itinere, vel
da, qui rurlus virtutes in primis dlffcminand*
in aliis denique locis, ubicumque, ut illo con­
fint', coque intendat maxitnelSinncm vim prrcilio cautum eft, ca matutina hora funt, & patresfamilias, & liberi, & famuli, & artifices , C dicationis fuz . Nec vero femcl, atque iteium,
fed fzpe , prout ufuvenit , in eodem unius ,
opificefvc, A' opene , inftitorefve , A· ceteri ,
quicumque funt/live mares, five femini, hu­
vel virtutis iuadendz , vel vitii detcftandi flu
dio verfetur i quoad , quantum in fe eft, pejus matutini orationis officio, antequam artifi­
cium , negotium, remve ullam aggrediantur, pre­
icnni quadam dodrinz perfeverantia , A per­
petua quali pugna , &■ contentione , id quod
cibus litaniis, omnique oiatioiic , ac toto atuolim finit i fumo, epitropos , Ambrolium , Aitmo , menteque vacent ■ licque quotidianarum
euftinum , & Chrvfoftomum feciffc conflit, fi­
aftionum , operum , A· negotiorum initium, a
Deo faciant , finemque itidem .
delium animos , etiam in male agendo pene
Nimbis, proccllifve imminentibus , ficut ccobfirmatos , expugnet , dcpravatofquc vivendi
mores jam inveteratos , radicitus juvante Deu
clcfiafticz cotifuctudiuis eft, eampanis fonetur,
tum ad tcmpcftatem, ut divina, qui ex iolenevellat.
ni prece, fac.aque benedirftionc illis inert , de­
Quod ipfum ut concionator omnis pnellet
pellendam , tum ad Dei mifcricordiam implo­
atque exequatur , cum ad aliquem locum mit­
randam Chriftiànx pietatis orationibus : ita fi­
titur ; tunc A- epifeopus A' loci parochus A'
deles, carum fono tunc excitati , in ecclciiam, D vicarius furancus , fi ad locum diceccfis mit­
titur , conquifiÿs , colledaique paulo ante di­
vel catbcdralem, vel patochialem, vel in aliam
ligenter morum corruptelas , tunc fiequenttofaltem propinquiorem, ad orandum conveniant ·.
res eo loci , ubi concio habenda eiit , vcibi
fi minus polfunt , faltem ubicumque init , live
Dei \concionatoii tempeftive ligniticalnt : rurdomi. Inc furis , fupplices Deum orent.; tum
fufque eumdem admonebit , (i quod pietatis
clerici, pfalmis, litaniis , precibus λ- orationi­
opus eft , quod in illa parochia , loeove , eo
bus , quz ex ritu fanitr matris ccclefi.e ad ar­
tempore > vel inllitui . vel vehementius excita­
cendam tcmpeftatem dicuntur , Dei mifcriccrri velit .
diam deprecantur .
Parochi pnterea , ut & concionando A* do­
Parochi vero in primis fit , cum in eccklu
cendo fideles fibi commifTos falutaribus inftifua hoc officium religiofe ptçftarc ad prçfctiptutis , famftaque dtfcipluia inftitucre poilint ;
sum libri ritualis, aut (accrdotalis : tum ίοιιcos fibi libros , cum per facultates poliunt ,
cite convocate clericos , & populum ; ut ob
comparare ftudeant , qui a probiti» auiioit«ani caofam Deum fancte precaturi , ad ecclebus pie & dode conlcrtpti , viam A’ rationes
fi.<ni fréquentes concurrant . Idque iplum piout
u. concionando ufuvenqit , aliquando file- £ aperiunt , pattim ad ianitilfimam laetarum literarum explicationem optimatjiqur contionan­
les paterne , difsgtmtcrquc muneie memi­
di normam ; partira ad Ipiritnalis vcz innerit ·
ftitutionem , ·, irtutumque Cbriftian >:π n exer­
citationes ,
tum
denique
ad parochialiXXV.
ecclefiz cuiam
(anCt. X' religion; gei.nDt vtiki Dei prtiiutiint.
dam .
Eoium autem in paf tndo populo vmb: D.i
I
pndicarionc , itidiiftn- .· JnCtrina , *'n c.s
Vcibi Dei pia dicatione > traditione multi­
gencic lalutaris progrcITus ,
epifcopi'>gn i plex illa quidem A magna nos hoc adrnonct -,
catur , vel illi, m cptlcopal· «des, above ali­
ut piçtcr illa, qea iupet ibribus conciliis noftri,
quando coram fe ad ion. tonandum evocaris ,
provincialibus co de genere eonftitma funi c
vel etiam ex fcrmonibus quos habuerint , althçcctiim pio dignitate rei, proque utiliori^
qun;i-

4

1*3
Concilium Mediolanense IV. ***χ'Γ<4Ιν*
114
anno' quando ad ipfum cpifcopum miflis , ut provin- A per tempon, & loci opportunitatem liceat , St anno
CHRISTI

IJ76.

ciall decreto olim Uncitum eft , vel alia omni
latione , quam inierit idem epifeopus.
Curent epiicopi , quod veteris ecdefiz inllituti eft. fermonem , facramve concionem ubi­
que intra miffarum folennia potiUlmum habe­
ri, live ab illo eodem facerdote , qui mittam
tunc celebrat, canitve , live ab alio habeatur :
idque praeterea , etiamli mitte facrificium pro
mortuis fiat; nifi fermo aliquandoepiicopicon·
ccflu de mortui laudatione in ecdefia habeatur,
qui nullo modo in milia, fed ea peraâa , pro­
nuntietur . Cum vero concionis , letnaonifve
inunusiti mille facrihcio.przftatur ; id fiat lum­
per ftatim poftquam euangelium recitatum eft,
ut eccleliaftici ritus ratio postulat , ton in alia B
mille parte aliove tempore
Epifeopus , cum in mille fotenuis lacrduio
fermonem , aut concionem habet, mitra, cpifcopalique facio omni veftitu., quem in milia
adhibet , indutus fit .
Cui concinnanti, rhiniftri ecclefiaflici, facris
veftibus rtte induti, feptem, ut antiquo canone
Iullum elt, ubi poteft , fin minus, pauciores ab
utioquc ejus latere afiiftant.
' Adiit etiam vcl dignitate prxditus , vcl ca­
nonicus, vel alius denique, ad quem ex proba­
to inftituto (pedat baculi paftoralts luftentatio ,
pluviali indutus ; qui ante ipfutn a latere lini
ftro baculum manu iufttncat.
Si vero fermonem in mittz facrificio non (a- C
lenni habet, facris item veftibus . nulla, facri
licio dicatis , utatur &■ mitra , & cum baculo
item adiit mini Iter . hique affiliant pnrtcrca
miniftri dito ad minimum, lupcrpcUicco . aut
fi canonici , vcl dignitate przdits fint , luo in
choro officiis liato habitu quotidiano înduii ,
nifi pro alicujus celebritatis lolcnmfvc aftionis , ac populi concudus ratione , alus Ia
eris veftibus eos amictos cftc aliquando jul
ferit .
Id porro muneris obeat , fedens in medio a!
tari, in faldiftoiio , aut in lede loc > cniincn
tiori collocata, aut m cathedra cpilcop.tli , au
etiam fuggeftum > ambonemve afiend.it : ul.i
fidem Icdcns St mitra item ornatus, cctcrilquc 1*
ut fupra adhibitis, commodius a populo con- ,
fpiciatur-A' audiatur.
I
In alia vero a&ionc , quam in mille facrifi-j
cio, aliovc tempore, piout artio folennia, po'
pulive frequentia eft, termonem nfdcm, ut fupra, locis, arbitratu luo, habeat , pluviali &
mitra etiam indutus , adhibitis quoque , vel
pluribus , vcl duobus faltem , qui digniores
aliis in ecdefia lint , ubi de more illius ecdcfi·
epifeopo in facris aâionibus ii allillcrc folent,
vel archidiacooo & altero diacono, qui dignio­
ri loco fedet, aut demum duobus . ut cpiicopo
videbitur, canonicis diaconis, facto diaconali
amiftu vellitis .
Quod Ii cappa epilcopali & ftola potius , E
quam pluviali, tt mitra uti maluerit : illi duo
afliftentes , non facio diaconali amiiftu , led
ipti St alii miniftti fupcrpelliceo ■ above fui c.inonteatua, dignitatifve m chori ofticiis inligni
induantur: adhibeaturque przterea, non lolum
qui paftoralem baculum , fed alter etiam qui
mitram a dextro latere teneat . Cum vero ici monein , aut concionem , minus frequenti po­
pulo, aut in aâionc minus lolenni’, vcl in ccclcfia non inligni habebit ; noteiit rocheto
mozeta indutus id przftare, ftola etiam adjuniita Nec vero propterea omittet , quo minus Ii

aftiftentc^&alio, miniftios, ut fupi i, adhibeat, CHRISTI
cum inlignibtis epilcopalibus. Si quando autem
"I4*
tunc duo illi canonici , cum luperpclliceo , vcl
indumento, habltuvc canoutcali non aftiftcnt :
ecclelia 11 ici tamen otdinis homines aliquot gra­
viores, przfentes adelle convenient erit. Tri­
plex porro hzc ratio vcl pluviali , vel cappa epifcopali, vcl locbcto, mozetaque cum ftola uten­
di cum feimoneiu non in mille lacrificio , fed
in alia fundionc, above tempore epifeopus ha­
bet, non ita ei pizfcripta eft , qum modo unam,
modo alteram , modo tertiam prout maluerit ,
& temporis, loci, per.onarumve ratio tulerit ,
adhibere poflit . Nec prc-ctea prohibetur ex
tempore, ut aliquando uluvcncrit , ubiqueeti.rm
bne ftola gregem fiuun verbo Dei tSc lalutari.
bus monitis palccrtf pro munere luo paftoiali ,
cm ruis A· dirta A- firta quali perpetuari
quamdam ptxdic.itionem miqiftrarc, prarberese
, .-beant .
‘iiochi vero, prapofiti &alii epiicopi infe,,οι·, cum in altari id munus obibunt , tunc
< ipiic aperto ft.nc debebunt ad Ijccrdotahs lifiii purlcriptum ■
Qn> autem .facilius a frequenti populo au·
diantur , fuggeftum eos afeendere opportunius
erit ; tuneque cafulam deponere, fi maluciinr,
licebit : quam ftatim, fermone habito , id al­
tare reverfi induant .
In luggcftu concionem aot fermonem cum
habent operto fibi capite,
Icdcant aut lient,
prout maluerint .
< inn non is facerdos, qui facrificium tnitta;
fa/iat , led alius intra mill* celebrationem ,
-termonem , concionemvc habiturus eft in fug»qeftum afeendat ; interea vero facerdos cclcbian; , loco i laicis fegregato , & ab altari
paululum remoto, non extra tamen capcll v finçs , in qua mifta celebratur . iacris vrltibus
indutus, cum duobus miniftns , Icilicct diaco­
no Λ- fubdiacooo , II lUi in mifta tunc adhi­
biti funt , ab utroque latete confidentibus le
debit ·
Epifeopus, parocliufvc factum euangelium,
aut etiam fcripiurz facts partem, coram popu­
lo , etiam c loco lupcrion trartant, collocatum
ante fe aliquando , cum viderit expedire , habear
euangelii aut facts fetipturz librum : de quo
ple , aut etiam minifter , cum epilcopus eil ,
per membra . claufulas
lententias diftinCte
cjuldcm euangelii, facrave feripturs vciba pro
nuntiet : quz ipfc fciiicct , vc4 epifeopus , vcl
parochus concinnando , quo ordine leguntr
ligillatim populo explicet ■
Midifter vero, in hoc munere legendi. < p
copo atchidiaconus fit, vel diaeonusl c .luonnus.
ahufve denique, quem epifeopus eleget it ; itque
ante illum capite aperto lljr.s . de libuo verbi
diftincle pronuntiet.
Quod a Clemente quinto p<>utifi. ■ miuniii
in concilio Vicnnenfi de przdican. u verbi
Dei conftitutum eft , id omni» ecefib >Uica ra­
tio iuadet ad uium vel icvoca" . v ‘ mcroiin
ci . Qua igitur hora epiicopus , .ujus p> t<.
puum mimus cll n zdicatiouis , id officii”·
przftat ; nequis a>· -ujufcuinquc ordinis elt -,
illa ipfa hora , i· a urbe , opido, vico, '
cove, ubi ille prxdicat , etiam in ecdefia icgularium, aut alias exempta, fermonem, concionemve habeat , nifi facultate ab illo impe­
trata .
Ne parochi faccidotelvc alii intra milTarum

iolcn-

115

ιι,ν.ν.-Π'

Concilium M>di< JLANEhSBlV.

MAXJMIlUJSUi U.

iMr.

- , x-

11©

)

J

ANNO folennia quidquam, quod profanum fit, quod- A
ANNO
CMKIsn 3uc ad rerum bujufmodi «nuntiationem attinet,
e altari populo pronuntient, aut evulgent.
IJ?»
CONSTITUTION U Μ
Parochis, non idoneis ad manui fuumobeundum , in pafcendo fibi comraiflum populum verbo
P ARS SECUNDA.
Set ar. 4* Dei , coadjutor eo in onere fuftinendo, tum to­
ui. c. f. to tempore anni , ut eft a Tndentino concilio
L
lancitum, 8r primo etiam provinciali noftro de­
cretum, tum maxime in quadragefima detur ab
j^ua ad fur/uonttlù , vtl ad Jarraoseora ciusepifeopo, cum eamerccde, aut clecmofyna, ad
maairsr fevtintut.
ejus fuftentationem a parocho perfolvenda, qua
eidem epifeopo videbitur'congrua.
T "TNaquaque parochia vafcula duo facrorum
Populus Auniverfitas detreflam fubminiftrare
oltocum chrifmatis Bt catechumenorum ,
viftom, ut antea confuerit, concionatori, folivafcula item duo extrema unftionis habeat : qua
tamve eleemofynam ad ejufdcm vitz congruam
confcfta dc ornata fint ad formam in libro inftrufuftentationem, omni juris ratione, etiam intet- B âionutn praferiptam, idque ut die facro can·
didi poena , ab epifeopo ad id compellatur.
damini, illa vacua , diligenter ante abfterfa,
Dum vel epifeopus, vel parochur, ve) aliui ferai bene parata , nec vero ampulla , aut alia
monctn, concioncmve habet; necoipfo tempo.
ejufmodi, ad olea facra recens confecrata feren­
fore in ecclefia, ubi habetur , in ejufve aliquo
da adhibeantur ; aliaque rurfiis retineantur ad
iccllo, aut in alia ejufdem parte , ac ne in ca
affervandum quod reliquum eft factum oleum
quidem , quz fubterranea fcuroli nomine voca­
vetus, quod ufui effe poffit, fiin fua paroctygli
tur , mille lacrificium ab ullo quovis lacerdocura opus effet, dum illa rccpntia apportantur.
te fiat .
Ubi vero plurcs parochi; atiimaramve curato­
Canonici & alii item dignitate przditi, ac re­
res, aut alii funt, qui parochialis cure portio­
liqui prztcrea, qurcumque fint , cujufvis eccle­
nem, ve! officium habent, totidem vafa olei
fi· clerici, cum lo fua ecclefia , concionibus ■
facri infirmorum fint.
leftionibufve facrisinterfiunt, fupcrpelliccir, eoParochus ubi primum olea facra nova accepe­
qucdcricali, canonicalive habitu , quem in cho­
rit- , vetera ftatim comburat in lampade , quz
ro canonicarumque horarum officiis obeundis vcante ianâiffimum facramentum collucet , bom
ftiunt , induti omnino Grit.
C bvee in iacrario plane exufto ■ Vafcula autem,
ubi anno proximo afTcrvata funt, diligenter,
politeque abfterfa , accurate in facriftia confer­
XXVI.
vet , ut anno fequeftti ufui fint, quibus afferan­
De fibtlii Jtilnim Chriftijttt.
tur itidem olea facra.
Parochi finguli quatuor ad fummum menfium
fpatio , librum ritualem , facramentalemve ha­
Ubicumque in diceccfis pagis', aut vicis, pre·
beant, qui ab epifeopo probatus, inccclelia ca­
fertim frequentioribui, quoniam ab ecclefia pa­
rochial! aliquantulum ea loca dlftent, aliamvcob
thedral· adhibeatur ; ut ne , quod provinciali
caufam epifeopus expedire cenfuerit, fcbolasdoconcilio primocautom eft, ulla ex parte inferio­
res ecclcbx a cathedrali ca in re difeordent. Ri­
ftrinz Chriftianz inftitui , crigive prztcr eas--,
tuales autem libri, qui ab eo cathedrali diflimiquzparochialis ecclefia loco inititutz funt, vi­
les ac diverti erunt , ftatim epilcopi cura amo­
carii foranei diligentia , 8r parochi cura quam­
primum illa inftituantur in ecclefia, capella ,oraveantur.
toriove illis propinquiori> aut commodiori, tum
Sado oleo deficiente , fi tempus non patitur
maxime opera, & adjumento facerdotum , &cle- D ut aliunde haberi poffit, illa ratio ineatur , ca­
none przfcripta , ut cum oleo confccrato mifceaticorum quorumque illius pagi , vici , locive.
Si quando praterca in dioecefi per pluviz vim, ni­
tur non confecratum: id vero non confccratum,
ves, aliamve temporis gravitatem, via, aut iti­
guttatius ita Infundatur , ut fctnper , quod in­
neris difficultati adjunaam, adejufmodi fcholas
ditur , minus fit oleo confecrato, quod vel esiguum in vafe reliquum eft.
in parochiali ecclefia , qui debent , convenire
difficilius poliunt ; ejufdem vicarii Be parochi cura
Et tabernaculi, ubi facratiflimum corpus do­
fit, ut tunc in oratoriis; vel capellis propinquio­
mini afleivatur, &.· armarii item, ubi facra olea
ribus , aut faltem, fi id non poteft, alio honeitatis vafculis inclufa cuftodiuntur, & fontis pnrfio loco , p«r clericum idoneum , feu per allot
trrea baptifmalis claves rcâor ccclefic animarumfcholz fod»l«« ·
vitz & doctrina Cnriftianz
vc curator, diligenter, cauteque apud fe cuftoAudio inftrufliore*» aliqua tum tradenda, tum
dixt : ac ne clerico quidem miniftro illas ullo
percipienda ejuflO°di doflrina exercitatio fiat ;
modo committat. Nec vero prohibetur, quo mi­
ne ob ullam caufam ftatia diebus hoc inftitutum,
nus esfdem muneris alicujus prxftandicaufa ali­
atque pabuli fpiritalis ufus ·!!*’ defit.
quando facurdoti committat , quem in officii
Clerici, quicumquedominicisfeftifquediebus, £ parochialis cura coadiutorem habet.
qua hora in choro divinis offici·» concelebrandis
Primo provinciali concilio aliqua dcexorciftir
conftituimus , in quibus ad illius maneris teâe
aftriei non funt, parochum , intra cujus paro­
chia finei habitant, io doftrin*Chriftiana fchogerendi rationem nzcpneterca preferibenda ceniuimus. Nc igitur facerdot i, clericove fcculari,
lis , ubicumque loci intra fines illius parochia
auC regulari , cxorcifmum energumenis adhibe­
cooftitutis, adjuvent. idque ia urbe 8e diceccfi
re liceat , nifi is exorcitandi facultatem , feri­
ad przfcriptum eorum , quibus id curx ab epi­
pto exaratam , ab epifeopo impétrant.
feopo datum erit,
Quam facultatem, ubi quis probatus obtinue­
(
rit , hzc quz mox infra ordine przfcribentur,
accurate fervet , atque exequatur.
Antequam cxorcuare aliquem aggreditur ,
perquirat in primis energumeni, encrgumcnzvc
vitam

*<7

“VÏÏi”

Conciuctm Mai

OLANINSt IV. *Uur^WB· »1«

AXJtO »i’»na *c more·, turn exploret aâiones ; & mcANHO^
CH« 1STI dicum , fi expedite cenfuerit , coniulat, adhi11.
CHaiart
«»τ«· beat ve, ut videat an quod abillo, illave agitur,
• iz*.
fiat morbi alicujus , aut bi Jia atr* vi { an vcro
Q»a ftrtiant ai [aeraauataiit kaftifatl.
(ponte , ac dilfimulanter ; an denique demon··
cnalorumque fpirimum vexatione.
Fons baptifmalii e marmore, aut fotido lapi­
.
Vidcat item , an ille excommunicationi· vin­
de conftet , qui fi pra rimulis , ali·ve ratione,
culo irretitus unquam fuerit ; a tique abfolutioejufmodi eft ut inde anna feufim effluat , lapis
nem rcâc acceperit.
>
alius bene firmus , folidua , *c tutus quampriIn hoc exoreixandi munere , cjutve occafiomum comparetur. Interea vero ad Mnam baptifnc , non modo quaftum fugiat , fed oe Joni,
malem tuto continendam, dum ille alter pare­
nut muneris quodquam, vcl minimum* capiat.
tur , non vas fiâile , alteriufve generis , fed
Ne in sadious laicalibni , loeiive privatis >
arcum, ftanno ab interiori parte illitum, tan­
ta magnitudine, quanta lappis vacuitas eft j ita
fed in ecclefia, loco aperto Srconfpicuo ; ncque
ponatur , ut intrinfecui illum undique ftriiftim
in omni quavis ecclefia, led in ii* iolam, qua·
certa· epifeopus (latuerit.
attingens , beneque compaâum eidem cohare»
Neque in confpeâu multitudinis, non remo­
fcat . Habeat operimentum , vel ciborium, ad
ti· tamen arbitri*, (ed prafentibus viri· honefti·
facra olea tuto decent erque confervanda in eo
atque «tare gravites , in iiique uno ia Item t
ipfo fonte accommodatum, nili ubi ex inftruâiovel duobui cccfeftafticia hominibus.
ni bas noftri· aliter extraendum eft . Conopeo
Mulieri autem energumene cum cxorcifmutn
etiam, e tela (altem, opertum fit.
adhibet; id praftet, duobus rtate vitaque pro­
Tabellam habeat item intriofccus, qua dimi­
batis vicia , tum femini· etiam , itidem proba­
dia tantum aperiatur, fontifqucoftiumcompselti·, preientibu· , iiique omnibus ■ G fieri po­
le claudens, aquam a pu lucre, dr aliis (ordibus
teft, enetgumena eonfanguineis, aut affinibus.
cautius tueatur. Qua tabella in omnibus fontiMares autem alio· pnelente· adeffe ne omni­
but fit, in quibus per infufionem brptixatur : in
no patiatur , nifi unum ecclefiaftici ordinis ho­
iis vero, in quibus immerlio adhibetur , Ii pe­
tra ipfa pro magnitudine id patietur , fine
minem. <
Ne ante ortum , nec vero poft occa fu m Soli*
impedimento immerfionis.
quemquam cxorcixet.
Sepiatur omnino unumquodque baptifterium ,
Ne duos iimul eodem tempore , fed unum­ C fi ferro, vel lapide, epifeopi judicio , non po­
quemque figillatim » ac feparatim.
terit, (altem ligneis cancelli· . Praterea, fi ex­
In hujus muneri· funâionc , graviter , pie,
tra fornicatam capellam , aut parietis conca­
flrreligiofe in primi· fe gerat.
vitatem, hemicydi indar conftruitam, totum,
Quamobrem pridie illius diei, quo alicui etoraut cx parte fit ; tum tegmen habeat , quod
ciimurn adbibere inceperit, fe jejunio feoratioex marmore , vel cx iffatMi conftet, aut laU
ngpraparare ftudeat : Tum confcHu», conlcientem c tela decenter piâa.
tla ab omni culpa pura , ac munda , magna
Decebit etiam in capella, aut in pariete pro­
cum humilitate, it fide vigore poteftatis ,quam
ximo, famfti Joaanis imago , Chriuum domi­
a domino accepit , expellendi damones , ad id
num baptitantis.
munus obeundum accedat.
In cccleli* ingreflu collocatus fit fons baptifSt iacerdot autem eft, antequam exorcifmurn
malis, ifque a finiftra ingredientiumparte, nifi
inchoet, mille (aerum faciat , li id commode
quibus in eedefiis pro fitus ratione illum ab
praftare poteft.
altera parte potius collocandum epificopus jndiEnergumenis vero exorcifmum ne adhibere incarit . Qu* vero baptifteria in eedefiis, capei1
cipiat ; nifi illi primum coofcili fint, ad hocque D lifve , eo potiffimum nomine extrudi· , cathecos cohortetur, ut omnis anteaâ* vit* Ρ°αΛdraii , vd collegiat* , vel patocbiali ecciefim
t< diligenti confcientia difcuflione confitean­
fere adherentibus, extant , illa non amovean­
tur.
'
tur; fed ecdefia , aut capella , ubi illa funt,
Tum fape moneat , ut precibus , orationi,
intlaurentur , aut reconcinnentur . Ubi vero in
& fandi· meditationibus, tc pieratis (ludiis,
eedefiis, pra(ertim inlignioribus, non funt, in
atque exercitationi fe dent; religioias ccclcfia·,
pofterum ess vd ecclefias, vel capellas adificari , in illilque baptifterium coalfriri idem epi­
ubi fandorum reliquia recondita fint , certis
diebus pie vilitent; jejunia praterea, & in (ex­
feopus curet.
ta quaque in primis fer ia , quo dic paflionis
In baptifmali fonte , ubi per infufionem baJefa Chrifti domini memoria recolitur , rcllgioptisatur , id plane caveatur , ut ne aqua capiti
fe ampledantur.
infantis infula incumdem fontem recidat ; fed in
(aerarium profluat t idque proptcrca (aerarium
Caveat, dum exoreixat, ne energumenamu­
e marmore , folidove lapide prope fontem conlieris capiti, corporire , nili cum magna honcftruatur, ad praferiptum inftcuâionum.
ftate , atque cautione manum adhibeat : neve
In baptifmaiis fontis ciborio, mantilia duo,
energumenam, energumenumve aleari imponat; £
neve quidquam aliud agat , quod otteniioneoa
eaque candida , ab omnique (orde munda effer­
veatur , qu* infantis capiti abftergeodo ufai
prabeat.
Ne alii· vero exorcifmis, precibui, ritibufque
fint.
Pluraque ideo iafacriftla in generis mantilia,
ad id munus utatur , nifi ad libri, epifeopi jucerto loco conferventur.
Λ
dicio comprobati , rationem praferiptam . Cui
Si vero vel mantilia , vel (udariola ad eum
nihil ab eo addi , detrahi , aut mutari fas fit.
ulum aliquando afferantur ; ea , nili nova, na
Prsicriptas has regulas quo diligentius fer­
vet , tabula deferipra· , eo loco libi proponat,
adhibeantur· tum nova adhibita , nc in profa­
ubi potiflimum id munus geret.
num, (ed in ecdeli* ufum, cui reiteaccotamodanpoifit, convertantur: alloqui comburantur.
Vetus illa confuctudo , qu* adhuc in compluribus hujus provincia loci· retenta ratis ell ,
K
u:
(oiiil. Gtarral. Torn- XXXF/

ti9

M’Æ,‘ Conci tivM Mibiounbnji IV.

ANNO i t a labbato finao . 8c fabbato item pcntecoCHRISTI Hr'. ti.quenti iacrdoium conventu, ac folcn>v*
ni mu, cum rathcdrali ccclelia , tum 10 dur ce­
ll. erum loci' . eidtl'iifvc plebauis , fonti· bai.iilmclK benediciu fiat , ubi in provincia noiia hiK tempote non fervatur, omnino iniroducatui , in ufumque ubi intetmiffa etl, revocetur.
Quibus flatu , folennibufque/abbati’ > ad il­
lius lolcnnii beneJiihorm officium omnea liu
gulique ecclefiarum qusiumcumque, quovis et­
iam dignitatis nomine , titulove infignium reUoicr , quibus animatum curationis munus in­
cumbit , qui in uibe funt, in czthcdralcm, qui
in dirxccfi , ad fuam quique plebantm ecdefum, frequenter conveniant . St vero exemptio­
nis nomine , aliave ratione quis a phbana etclcfrx jure liber atque immunis lit, non tamen
cxprellc ex privikgto apoftoluo , hujus folennis benedidionis officii concelebrandi caufa in
eam pleb.mam ceddiam tonveniat, intra cujus
/hies bibli a', aut cui propior eft, ut· epifeopus
potius ccnti'ri it.
Nec vero piopierea i.r cetciis quidqnam illiu.
immunitati, libcj»tivc derogatum lie. floc au­
tem dccieto adllridos non teneti Π'inimus illarum ecdcliarum, 'etiam quz parochtalct tantum
funi, redores, quibus vel ob loioimn longitiquitatem , «vel ob aliam juftam c.uiljtn epifeo­
pus facultatem fciiptoeaaratam da-et fontis baptifmalis , in illorum eccleliit folenniter bene­
dicendi. Hae vero facultate , ne proprerea ecclcfie plcbin.v juri quidquam przjudicil ullo
unquam tempoie allatum cenieatur.
In iis porro cçclelii'i quibus hxc baptilmalu
fontis folenniter benedicendi potcftas aliquando
fiet, flatis illis duobus fsbbatis, is benedidn nis ritu’ celebretur facerdotibus tribus faltem
pixfcntibus, ad illum adhibitis. Id przterea ,
dc tribus fcilicet faccrdotibus adbibendis , lo­
cum in omni ecdefia habeat , Ii quando per an­
num in aliqua ecdefia . extra illa data duo fabbata , illius fontis aquam baprifmalem ob ex­
traordinariam caufam renovari neccilc erit.
Ille vero, ubi nullus fon.baptilmalis eft.introduftus in aliquot locis tnos aquae benedi­
cende confectandzve , quo tempore baptiimum miniftraii oportet , tum baptifmo cele­
brato , in facrarirmi projiciende , tollatur in
polteium omnino.
t ontisbaptifmalis, quem ftatisillis folennibus
diebus in cccfcfia cathidrali confecrari folenne
eft, confccrandi ofticium atque munus, nili epiicopus legitimacauf^impeditu’ /it, ipfeobeat.
Videat parochtjFS ubi primum infans baptilt.ii caufa ad-fe'oelatus eft , an fuz parochia:
fit: quem fi aliène elle norit, eum, nifi inllanl
te neceflltate , nc baptixet : fed ad parochum
omprium, a quo baptizetur, deferri jubeat.
Si qui infantes intra alicujus urbanz parochiali> c.ilciiz bnesalabbato fando, ufqueadfabbaiurr in albis,
a fabbato item vigiliz pensecofte’ , ulquc aJ (abbatum proximum pati ,
baptizandi funt , ad cathedrafem eccleliam cui
pio obfervantrz officio, proque veteris inftiruri
t fu . jlaiis illis hebdomadis hoc tribui debet ,
deferantur : Ii modo cuiquam ob moitis pericu­
lum, in parochial 1 ecdelia, quz propius abeit,
bapu mum ftatim miniltrare needle non iit.
s.n ,, it
Bapt izatoruoa vero ejufmodi nomina , A-cete'tL ‘ '
ri id generi’ pnricripta , in libro tum cathedralis , rom peoprlz parochialis ecclehz , ilt
'lndentino , Sc provinciali primo concilio jui.
fum cd , notentur

A

B

C

ft

E

( tr"'

^10

Parochus , antequam baptizet , accurate in anno
primis videat , aci <]iu adhibendi funt in ba- CHRISTI
ptilmo comparces cales (mt , quales eos efle
'11*
debete conciliis provincialibus no&ris przlcriptum ett ' ac Ii quot aliunde certo non fcir ,
orationem dominicam faltem, falutationeman­
gelicam ,
fidet lymbolurtr tenere , cos expe­
riendo cognolcat , quam ob rauiam ca doArlnz Chrillianx rudimenta libi ab illis ante te ·
citari mandet .
Baptizandi ritus accurate fervetur : net vero
ullo modo confundatur; na Icilicet, utproeeclcfiz ufti, per cpiicopum probato , vel aquae infulione, vel immerhonc baptilmus mmiHictur.
Ad aqbam baprifmalem infundendam , ne
manus, led vas, quod obeam cauiam paratum
i:i fonte baptifmali cjulsc ciborio affervari de­
bet , adhibeatur .
Paroch'ut faccrdolve baptizaris eaveat ne ad
infantem biptizaiidum alio chrilmate utatui ,
quam eo quod illo iplo anno conleciatum eft,
ut veteri canone cautum eft.
Curet idem , ut infantibus proprio nomine
in baptifmo appellandis, ea nomina non impo­
nantur , quz turpia, aut ridicula hint , quzvc gentilium , atque adeo impiorum , &' imÎlurorum hominum memoiiam referant , fed ri­
orum , qui ob veil pietatis , ac laiuflz reli­
gionis ■ virtutifque Chiiftljne laudem landtolum numero adfcripn funt : ut Sc in iplo vita:
ingniflu cum Ethnicis ne nomen quidem com­
mun: fideles liabeie velle ptorclleotur ; λ: ipli
infantes etiam, cum rtate piocelfeiint , nomi­
num limititudurc , ad cotum, a quibus illa ac­
cepta funt , imitationem excitentur ; Sc przteiea , quos imiraiT ftudeanr , eofdcm quoque
frequentius ptcccntur , ac fperent cos potiflimum fibi ad f.ilutcm , turn animi, tum corpo­
ris advocatos fote .
Baptizandi formulam ipfe non fo/utn , ut
primo concilio provinciali jiiflum eft , populo
generatim , fed etiam privatrm ac przcipue obftetrierbus, in ecdelia tamen , plane oftendat,
ac tradat : quam etiam an itlz cede teneant ,
aliquando eodem loco accurate videat , ac di­
ligenter qurrat .
Infantis, qui domi ob ncccllitatcm baptirstu»
eft, baptilmus in libro baptizatorutn a pScocliy
de more reteratur: notato pattmi nomine ; Sc
qui domi ad baptilmum , Sc qui in ecdelia ad
catechifmum exorcilmumque adhibitu’ eft .
Quod pii inftituci , fanflrque conluetudinis
eft , id ad ufum ubique fcftitui , intioducivc
no, in domino cupientes monemus a parocho ,
ubi prunum paiochiz iuz pueri in eccleliam in­
troducentur , illis pia precatione benedici ad
lacerdotalis ritua'ilve fibri pizfcriptum.
Hoc amem ut diligentius przftct , aliquando ,
prout uluvcneiit, parochialis luz ecdeiix frdeics inftituti hujus, & conluetudinis admoneat .
Grave atque immane facinus eft , infantes
ner imprudentiam illorum fuflocau , qui eos >
tc annum quidem natos , in cubili nulla cauione collocant . Qui quoniam neqac alia ra­
tione, neque rei gravitate , qua Deus in pri­
mis offenditur , nec vero immanitate nctri.x
in oflicio contineri haiftenus potuerunt , tale
facinus pcenis coerceri ccnluimn, . Itaque < iix umque mulier infantem , anim ..'atu non c.,ilcto, fecum in Icito jacentcn- , uon ea cau: ■ jne tenuerit, qaam ab epifeopo pizlcriptam pa­
rochus unufquiique ei figillatim dcmonftrartt ,
cxcorumunicatloou pranam ipfo iaâo liibe.it :

^CU-

iïi

CK'cx%m’

Concilium Mbd IOLA

NB NIB IV.

122

.—cujus vinculo irretita , non abfolvatur , nifi gra- \ ac bene przterea, tutoque claufum , atque ita λΝΝΟ
quoque aptatum , ut inde fanâitlimum faci i- < HRISTI
rnRlsTl vl atque inligni importa poenitentia , quz cctnenjum commode depromi poflit , neque I id/6
lens exemplo l·'. .
per altare piopierea aletndi neccfte fit . Va­
Paiochus veto tu>n (zpe p ipulum moneat, ne
cuum etiam Iit a lefiqiins , vafculo olei ini <
hujufmodi intentes Ictum in letto unquam re­
morum, atque inani alio vaic , ut omnino ianeant, tum etiam evulget decictum iftud , poecia cuchltiftia cum fuovalein co dumtaxat i onoamque m der reto tanciiam.
feivetui ; aliud ptzterca nihil
1JJ.
Tabernaculum autem . quod agendis ptocei·
lionibui vel exponende facia· liolbx ulm r'. ,
perlucido vitro vel cryllallo . undique circum­
ptitiucntti
.
datum iit-·; lunulamque forma in infttuftiunibu> fupelleâills ecciehaflicz przfcnpta, hujulParochi, animarumve curatores, «u< in urbe
modi habeat, ut aperiri commode poflit & frag­
(unt, die dominico , pentecoftcs folcnnitatem
menta colligi , ii que torre ibi reliàa iunt.
precedente, populum doceant, quanto religio­
nis ftudio iulcipiendutn fit confiripauoms ta- II Ipfa autetn lunula faltem cum fuppolito parvu­
lo fcuto , ex aigento conflet.
cramentom , cujus miniftrandi (olui epifeopus
Duas pyxides unaquzque parochialis ccclelia
ordinariam poteftatein habet.
faltem habeat , alteram forma majori ad ulum
Videat item, ne quis eorum, qui fibi in cu­
lacrz conirnunmnit populo in eccletia mmillranis m indui Iunt , illud fufcipeie ncglg‘
dz -, alteram minori , qua lanâiflimum (aera­
Quair pia-moneani , quod etiam concilii Wotmentum ad infirmos deteratur. Pro hac pyxide
maticnlis canone fancitum en , ut spiltunique in­
ad zgrotos deferenda, facculus fericeus ab uno­
tra parochiz luz fines habitant ; neque confir­
quoque dierectis parocho habeatur ornatillimus ,
mati adhuc iunt , illud omnes fufcipiant , qui
cum oputcrit, abhibcndns.
ztate Iunt, qua epifeopus eosduxent elle debe­
Quinque faltem particula , onlecratz urventur
te , qui ad hoc facramentum tunc accedant.
aflidue , ubi fanâiflsmum iacrainenrum conleivaSi quis vero neglexerit , canonicis iubjaceat
difcipfinis.
tur ; que odavo quoque die iciioscnrur .
Idque fiat ex hoftns , non ante viginti diet
Elaborent przterea udem, ut qtu sdillta Sta­
te confirmandi Iunt , pnmo de peccatu confi­
ad lummum confeitir.
teantur- tum etiam admoneant, ut jejuni illud 1*
1’aiochus aurem , cum ad c.im frequsntnlifulcipiant, cum mane miniftratm.
mutn (aeramentorum ufum parochiz luz fidele,
Reliqua etiam diligenti cohortatione denun­
coho, tetur, ut provinciali tcitio conci lio lanctient, quz ad hoc (aeramentum reite lantteque
vimus: tum crebris monitit illud , quod Silve­
fulcipicndum pertinentia . monitionum libella
sters pontifex maximusflatme , m conluctudinem
comprehendentur , quz ad communem pro vin­
levocarc ftudeat , uti qui fcpiris non communi,
ciat ufum per noi edetur . Quibus monitioni­
eant , lingulis faltem dominicis diebus in quabus, pro ratione locorum fuz diorcefr», abrpildragelima corpus domini iumant , ac przterea
copo addi, tum detrahi, rurluique caidemmu­
diebus dominicis adventu,.
tari liceat.
/
i.um frequenti populo laniiiflinia cccharittia
Quje cunâa dicecefani i em paror In przftaaumimftratur, licet ejus vis , atque virtus ex­
bunt , ita Icilicct, ut linguii p uochi uninfcujufplicetur ; non facile tamen tota hujus gincii·.
que loci , ubi facrum chrifa epifeopus miniexplicatio, fermoque percipi , auditive au om­
nibus
poteft ; nec przterea omnes adminiftraKratuius efl , dominico dic hebdomadam illam
proximant, q u miniftrabit, antecedent, ,uui
tinnis initio intereflo lolcnt , id propterea mapopulum omnia 6t lingula doceant «emoneant, 1 > g.iopeic epifeopus curet , ut per fe , vel per a~
mox iu! is parochis , in urbe commorantibus ,
lium , in adhortandi munere excicitatum , ac
prskiqua: tum etiam prrftaii curent.
ptobatutn , etiam inter communicandinr. , verSacrum autetn chnlma epifeopus, cum id mrboryim pondere, 8r ienrcntiarum , quali jaculit,
nifttare proprium epilcbpalis cure munus fit ,
oppoi tuna a laqua , tv cicura, bieviquc cohort inc ftata pentecoftes folennitate id przltaie piz
tion~, populus collccfus ad frequentem lanitittermiteae , tum ad lingulas univcile diiecclrs
limi lacrainenti fumcndi ulum excitetur ; tum
partes, parochiafve, Λ· loca , ve! intimi . vihetiam commonefiat , quam pciitulofum cxit otando accurrat, ubi illud mioilfiart necclk-lir .
liinique Iit, ad Iaeram divini illius cibi mcnl.im
Caveat pono , ne cum hujus tniniftraiIonis
i.idigiie a.-ccdcre ; ac fiufiuoliim , pabulo illo
Annus obn aliens dirzcefis hominibus, de fu­
ca Icit 1 lalularitei ac ficqumtcr uti .
Hoi quc iplum orni c , dic fello , ficqucntcm
re non exemptis, qui in fua duxcefi domicilium
populi communionem proxmu j» rcrdrnte, alijam non conftituerint , hoc (aeramentum miniquando lun^iun , publicaquc com mile omnino
ttret·, nili proprii illotumepifeopicuncefiu, aut
piaiftcl Ul .
aflcnlu Iciipto.
Quo igitur tempoie miniflrat . populum ea 1
Quod 4 Tolatan.y '' quirto
Bracaiculi
' -v ■·.
priino cunciliis t incit'am eft , id dr l.icia com“P '’·
ipla de ic parochos prxmoncic jubeat.

«

tnuiiione miniftianda rcligiofc fervetur, »’ dia­

IV.

jQaa ad

turbari/b* jcirtrHnltm

1 abcinaculum Irgreum , alia ve jvutcria <on.
flans , in quo laiicbiiima cucliariftia conieivi

tur , panno irrito mti infecul circumvdbrum
undique ht : conopeo etiam decenti pro cede
fiarum faculiite, focique digno ite coafcitmn

Conal.G-^al.Tom. XKXIV.

tonis kllurt 8r clc icis id ah ne , aut mrli iui,
Uls |-i,bcatui , jropulo .lutem Io o
i licio ai
t.iiivc aliquanto icmotion
Ut Ik quod lactoiurn c.inonuui i u' ilitutuin

eft , fervetur tc parochi cenam latiantrn muc
coium jiolhiit , qui curx lu» cominilh , Iaeram
tomiuuiii unem in palchi i. Imuil: ini, domini
lumplcrint ; nr eo tempoie , cu.im irv ccclc
ha c.sthedrali, ns , qui intra alienus piioclm;

linet >o uilu'

aut in durcib b ibltanl , f.intfifli-

K

i

limi»

ixj

“,Cx^lu*

Concilium

M«djolaninib

a'kno "mum euchsriftiç facramentnm miniftretur , nifi A
CH* 1ST I *'iqW lint > qulbus juft* de caul* epifeopus,
·,»«.
aut proprius ejus parochus , facultatem f.ripto
exaratam nominatior dederit.
Peregrinis autem , advcnifve hominibus ex
fecundi concilii provincialis prsfcripto, prubcri mimftrarlvc liceat.
Ne occafione communionis, etiam in pafcha
miniftrats, vel miniftrandç, eleemofyn*, pclvicula, aut vafculo expolito, uilovc alio modo
disette, aut indited;, quzritetur.
Cum facra communio diebus , pr*fertim folennioribut , aut frcquentiori fidelium multitu(|< dini miniftratur ; cx vetcti inftituto antiphona,
Damiaur itbit
, O' rrrrt aagra dabit fr»(t<u» fimus ; & pfalmus , Btariuti/ti D*~ B
km , te pfalmus item , Dmtittu mit *<, O"t.
te alia in rituali libro prçfcripta , aut alias ab
epifeopo prçfcribenda , a clero canantut t cum
id per illius frequentiam beti poteft,
Ad egrum parochus tplc , niti invaletudine ali*»e neceflaria caufa impeditos Iit , cor­
pus domini deferat : fi vero aliquando in hoc
miniiterio ncccflc habet alio facerdote uti ;
ne alio, fi poteft, utatur , nifi quem ad confediones audiendas , conccfla fcrtptis faculta­
te, epifeopus probaverit, idoneum judicaverit i
cum laepc contingat, egrum, cui fandifTimum
corpus domini defertur , iterum confiteri vel­
le, propterea quod poll percitam confefUonem
aliquid commilcrit , vcl ante eommillum me- C
minerit ,
Ægrotantibus , etiam fine mortis periculo,
fact* enchatiftic frequentius fumende dcfidetio flagrantibus, iis pratfertim , qui dum inte­
gra valetudine funt , frequenti {aeramento­
rum ufii fe religiofe (alutartterque pafcunt, ne
parochus quantum per alias neceflarias in pa­
rochial! munere occupationes fibi licet , fpiritualcm illam çonfolationcm , falutareque adju­
mentum , religiofa preparations ab iildcm ad­
bibita, deneget.
Qiid de indulgentia a Paulo tertia pontifice
maximo corpotii domini fodalitatibus concéda,
lopiu< promulgando , concilie provinciali ter­
tia fancitum eft , id in iis fodalitiis preftetur, D
quibus illa tributa eonceflave cft.
Indulgentia vero a fanâifCmo domino noftro
Gregorio XIII. omnibus Ac fingulis, qu*inh*c
provincia inftitutr, inûituendavc funt, corpo­
ris domini fodalitatibus dat* , cujus concede
indulgentia exemplum typis imprcuum in ulti­
ma hujus libri parte extaoit ; ubique in illis f·peque promulgetur ad excitandos in falutari
inftituto , cjufquc munere folrcitc obeundo fi­
delium animos.
Oratio quadraginta horarum religiofe inftituta, ut perpetuo fanâiflime , cum falutarique
animarum fruâu retineatur, hac etiam prater
cetera , eo de genere alus fancita , Conflit ul­
mus At decernimus.
E
Ptimo in iis folum ecclefiis five feculatibus,
five regularibus fiat cclcbreturve, in quibus fanôiifimum facramentum aflervatur i nec vero ,in
iis omnibus , fed in illis tantummodo , quas
epifeopus {latuerit.
Fiat autem in confpeâo fandiffimi facramcntit quod e tabernaculo expofitum , in majori,
aliove , fi epifeopus it* cenfucrit, altati propa­
lam collocetur. Quod et cum dignitate, deco­
re, rcligiofeque agatur . altaris , vel capelbx,
ubi exponetur , collocabiturvc > ornatus decens
fit ac religtofus.

IV.

MAXIMlL.tt.
iMra*.

_

Cerei prancrea in altari accenfi, ad fummum 7nn(T
decem , ad minimum vero, fex, decenticraffituds- christi
ne , ac longitudine colluceant : lampades item
i«7«
ne pluses quam duodecim , aut tredecim ; nec
vero pauciores quam tres. Licebit tamen epitro­
po ob caufam permittere , ut major luminum
numerus aliquando adhibeatur.
'
Orationis initio, cum fandilfimum fdcramcotum palam proponendum eft , primum datis folennitcr de more pridie illius diei , vefperi, te
iterum eo die paulo ante, Campanarum lignis,
prefens adiit, cum lacerdos , pluviali indutqs,
qui illud religiofe proponat ; tum illius ecclîliae, ubi oratio futura eft, aut totius parochi·,
fi ecclefia parochialis eft , clerus fuperpdlicco
veftitus , qui in hac functione illum adjuvet.
St vero, qui convenerit , clerici vel parochia,
vcl ecclefia, paucioies luut quam fex ; alii aliun­
de crocentur , ut ne eo numero pauciores ad­
ii nt: hique cum luminibus accenfii, tum homi­
nes itidem parochia, ni cujus ecclefia finibufvc
oratio exponitur , prdertim fancitilimi (aera­
menti fodalitati adferipei.
Proccflio in exponendo fanftiflimo {aeramen­
to per ecdefiam agatur litaniis , ftatifque *ntipfionis , precibus , At orationibus , tum ce­
reis accenlis : idemque in eo reponendo ferve­
tur .
Dum illud in altari propofitnmeft, interdit!
clcjci duo, luperpdliceo induti, rapite aperto,
ad altare temper afliftant ; quorum alter diaco­
nus faltem Iit : noâu vero faltem unus , lique
in facro ordine conftitutus.
Ad altaris vero , capcllxvc , ubi propofito
fanâifliiÀo facramcato oratio fit , cancellos af­
fixe fint tabule precum Ar orationum, quupro
temporum, calamttatumque ratione, orantium
ufui ex (and· matris ecclefi· inftituto accom­
modate, eeque literis grandiufculis exfcript*,
loco pcrfpicuo fint.
Ad excitandam praterea populi, inflat* hac
oratione verfantis , pietatem , hoc curetur, ut
aliquando, quo prefertim tempore,quave hora
frequens aft fidelium ad eam concurlus , fermo ,
ifquc brevis , ad pia meditationis ftudium inflammandum appoti re habeatur.
Ut autem ad nujus conflitutionisprufcriptuin
omnia qua ad hujus Itare orationis ufum lanite retinendum pertinent, decore, rede, ordincqnc agantur, unicuique urbis regioni abepif- .
copo aliquot viri graves , pietatis , fpiritnalifque vita amantes , Ac in na faltem unus ecclcfiafticl ordinis, qui aliis prafit, conftnuantur :
qui in fu* quique regione orationis hujus cu­
ram gerant, quo tempore illa celebratur . Eo­
rum prêter cetera munus erit , cura videre, ut
ad hujus fan3tonis praferiptam normam illa fiat
ccJcbrcrarre ; tum quibus in ecclefiis proxime c*
futura cft, illarum miniftris ipfam fignificarc,
ac pranuntiarc.
Porro ad ornatum , atque apparatum hujus
orationis celebrande , ne quid ob fumptus nccellarios defit , a parochi* incolis parocho , in
cujus ecclefi* illa net , adhibitis limul aliquot
{isrochialis vicini* viris , epifeopo probatis, ceemofynam eo nomine quarius* te conigere
liceat . Quae eleemofyn* , fi qn* unquam ex
impenfis iliis reliqua erit , epifeopi arbitrio in
ufum Ac ornamentum , qui ad cultum fpcâet
ianâiflimi facrameuti, erogetur in illa ecclefia,
vel in alia, ubi magis neceflaria fit.
Nec vero , hoc vcl alio pratexto , illo ora­
tionis tempore ad clecmoijrnam excipiendam
col-

I

7
°Ύβπ.'"

Concilium Midiolan>n$b IV. ΜΑΛ{5ή£“*"

its

ANN0' colligeodamve pelves , aut vafa ejuimodi patu- A. sis , quam regularis , qu! (applicationibus pu- Ai4MO
blicis interefle (olet , ac (odalitates omnes & cHRtsrr
CHUrrl 1*, exponantur : fed epiicopi permiflu concefliiCun&us prurtcrca populus , luu parorhialibtu
KH
liT*.
ve caplulas proponi liceat.
fandorum infignibua diftinftus, in illam matri­
Orationi* hajus cantores videant, ut per qua­
cem ecclefiam geoeratim uniretfeqo* ad oratio­
draginta ipfaa horas continenter fiat , ac nc ad
nis celebritatem conveniat.
momentum quidem temporis, mc die, nee n<xSa ’
Sigillatim vero pro uniufcujufque parochi*,
intermittatur . Cui' tei quo caudae proipiciant,
I
fuppatata parochialis vicinia incolarum , tum
vicinieve in claifes diftinft* , ratione , quam
epifeopus certam ilatuerit inieritve , idem tum
marium , tam feminarum ratione , illifoue in
clerus («calaris ac regularis, tum populus ftatis
certat ob eam curam claffcs congruenter diftinhoris, fibi ordine Ipcciitim attributis , ad eam
Aii St difpofitis, horas ftat· oratioaia pro fupbafilicam concurrat , more folennium procelfioputationc Mita It populi partitione faâa , ita
num , cruce fcilicet prclata , Bc precum , anti(eparatim , ordineqae aflignent , nt iua hora
phonarum, pfalmonimque pio ac scligioio can­
claffes Gngal· adorandum conveniapt» Iriaterta: andeque pro oediae procefferit , eodem pie
milfionii nullum fpatium relinquatur.
. Hoc orationi* tempore , in ecclefia , ubi illa B devoteque redeat.
In folenni illa proceflione, in qua fanâiffiœum
celebratur, femina a maribut feparata, tabula­
domini corpus per urbem rcligiofo cultu defer­
to ad inftroétionum pralcriptum interjcâo, aut
tur , ne rcliqut* ulle , fed illud folum, ut ve­
alio interfcpto adhibito , orent.
Ne sfoAa feminis orandi flata hora adltnirein
teris inftituti, ecclefirque Roman* matris confuetudinis eft, piu , religiofoque apparatu , foecclefia detur.
Quod fi no£u orante» deerunt , (anfliflimum
lennique celebritate feta»'.’·.
Canonici finguli , &qui dignitates obtineat,
(aeramentum in tabernaculo reponatur.
Quod fi forte ex hac vel alia caufa epiico­
cum proccfliones publicas, illam prufertim folennem, ήυζ in celebritate (acne diei corporis do­
pi juffu aliquando ηοάα intermitti contige­
rit, interdia compenietar continenti orandi (pa­
mini agitur , atque alias item in portando fandiifimo (aeramento fingulis menfibus cooftitutio tas, obeant; intortitium accenfam in manibus,
Cum oratio no&u celebratur, ne propterea ecdefis oftia pateant , fed claufa, pulfantibusBc
capite aperta, ferant. Capitulum autem decent i
magnitudine 8t craflitudine habeat , quot cano­
ad orandum convenientibus , etiam fingulis ,
aperiantur.
C nicorum numero fatis fint.
Reliqui chori miniflri cereos item accenfos
In ecclefiis monialium, cum oratio huc cele­
bratur, nemoprotfus norflu in illam adorandam
habeant, eofquc forma convenienti.
intromittatur. Verum ibi fanâiifimum (aeramen- '
Quo autem religiofius provincia noftrx fideles
tum per noâem in tabernaculo majori repofitum,
fanai IE mi corporas Cbrilli domini foleqnitateai
moniales folum ab interiori ecclelia aaoranter,
colant : pietatifque operibus , qu* facro illius
no&urno eo tempore per flatas horas in oratione
folenoitatir tempore prsftanda funt , indulgen­
perfeverent ; fummo vero mane iterum e taber­
tias a fummispontificibus, Urbano IV.demen­
naculo illud depromatur.
te quinto , Martino quinto , item Be Eugenio
Prefinito illo quadraginta horarum tempore,
IV. concedas, confcquantur , parochorum cura
rse vero diutius, in ecclefia, ubi conccflumcft,
fit , dic dominiro , folennitatem precedent!,
oratio hzc celebretur . Id vero temporis proro­
hac paterna caritate , gravique ferrnone illos
promonere atque hortari;
gari ne liceat , nifi epifeopi concern· . Tamen
cum noâu terminari contigerit , ad lucem pro­
Primo ut confcfli , vel in Colemnitats , vel
intra oâavam , factam communionem faduci cjufdem Juflii licebit, fi quando hujus orationia initium, Bcfinem noftu fieri> minus de- D want.
Ut pro facultatibus eieemoiynam dent.
center ille animadverterit.
Ut pure cafteque in orationibus frequentes,
Per horam , antequam in una ecclefia oratio
huc terminetur , in altera , ubi proxime futu­
atque aifidui fint, in pictatifque Chriltian* exer­
citationibus verfentor.
ra eft , de more rite inchoetur.
Ut pridie folennitatis jejunent.
iscumque loca , ecclctiavc , in qua expoUt 8r in folennitate Sc reliquit deinceps fea fit Iaera cuchanftia pro oratione quadra­
ginta horarum, hac conftitutione fupra pnticri-ptem diebüs ad verfpertinum te matutinum ,
aliarumquc canonicarum horarum officiam Bc
pta font , aut de aliis ad cultum Bc veneratio­
mifi* (olcnnis (aerum frcquentiUimi conve­
nem fanfliffimi (aeramenti , -aut ad altaris, ca­
niant , pnxeffionemque (olcnnem item Suppli­
pri 1« ve ■ ubi illud palam proponetur , appara­
ces obeant.
tum , atque ornatum partinentibua , ea cum in
Utque ad ea Chriflian* pietatis officia fideordinario orationis hujus inftituto At ufo , Item
les magis inflammentur ; per eofdcm parochos
etiam , fi quando extraordinarie idem adhiberi
indulgenti* , ut infra exponuntur , ab iifdem
petitum, aut conccflum erit inviolate , accurateque (erventor.
E pontificibus unicuique vere pcroitenti Bc confeffo datx, evulgentur.
In ecclefia cathedral!, quoties oratio quadra­
Jejunantibus pridie fulennitatis , indulgentia
ginta horarum , vel inchoatur , vel peraâo in
concéda
annorum centum.
aliis ecclefiis illius curfu , in eadem iteratur,
Pnefentibus in Vcfpcris primis , indulgentia
aliave ratione exponitur indiciturve J omnis ra­
annorum etiam centum .
tio fuadet , ut (plendidiori luminum apparatu,
Iis qui in folennitate mi(T* folenni» facro in­
& majori cleri frequentia , msjorique populi
tererunt , indulgentia annorum totidem.
concur Tu habeatur, atque cclebtetur. Quare ilQui in matutino aderunt, lis indulgentia an­
• Jius orationis initio , quod in e* ecclelia fit.
norum totidem .
rurfufque in cjufdem fine , ut epifeopo videbi­
Qui in (ëcundis s'cfperis intererunt , iis
tur , cum illiu» ecclelia: clenit , populufque,
quoque
data indulgentia totidem
anno­
1» quem pro parochia ratione peculiarem habet,
rum
tum etiam univerfu» urbis clerus , tam IrculsK
3
Q
ui
CmciI. limerai. lom- XXXIV.

S

717

c*Txrn.,ul

Concilium Mîdiolanense |V.

“· 128

<2_ui prime , tertiz, Text» , nonr , rumple- Α Jam habent , K,- quam fludiofc propterea ca
AN NO
ANNO
CH!uW.l torn ·Ίη.ί.·ΐ idnuntj indulgentia lit datur qnaveant , ne in mclfc aliena falcem ponant , Sc CHRISTI
.ι'.ί^ιηίΛ
annorum pu lingulis horarum cfF'5?®·
quam caute item in pcenitcntiuok abfolutione
agant , cum przfcrtim vel de reftituttone , vel
chn intra ociavain Velpertino , cjjnatutinoqi^t
de occationibus , quibus ad mortalia peccata
. fil.ro & miliz folennis fac/o aderunt , i rutuiaditus fit, abiiciendis agitur.
r.r.lia item datur annorum centum.
Ne vero facile iff coJem pccca’i pivrr fde­
les offendant , hoc etiam illos iplos confefl.'V-»
rios admoneat , quam prudentes , qvamcautos,
quam diligentes in punitentiis falutaribus iryfitrjmiKtum print rum.
poncodis eos cffelopoitrat : tum profpicerc et­
iam ut non folum vit<a , peccataque fjdeles,
! cclefia parochialis , eique item annexa , in
fed' virtutes , Chrifliaiirque vite officia , ope­
qua contclfiono audiri aliquando fblcrft"I conra, & aftiones , cum IChriftiani nominis ίρΛηdorc cqngruentcs fuLipiant ac preftent ; mi­
fcliioriale nnnm hah it. forma in inflruâionum
libro dcinonftrata , con'truct im ; duo vero ea­ ll jorcfque in via domini progrenus in fingnlos
dem form.1. &· mod > , uti quingentarum anima­
dies habeant , propofita unicuique , pro ejus
rum it amplius οι-i geritur. Eccldia autem,
ingenio, & conditione , acdlatn, bene ianttequa pluies Irahet couteiiarios , totidem confefque agpndi ratione .
honalia quot ronf. ifa: ios , habeat , live paroDimonftret denique , quam fcdulo caveant,
chialis illa ht , live collegiata^, live cathedraut ne eorum diffa fanftarum cohortationum,
Tn .
X
pairmaiumque objurgationum plena , a factis
;> - 'nf.-Üiunalr .κι· aftixa lint , facta fcilicet
ullo modo dilTrntiant ; ac ne item audiendi fairn
, .r.eri p.menus die Ciena· domini quotens cnnfrIli >mbns ullam, ne minimam quidem,
anirfl, edita·, 'abdla cafuum , quoi (ibi epiteoavanti.e in primis, (ulpicioncm prie beant.
pus icfcrvarit, forma abfolutionis, & crfàtipnes
Inftruftiones ad facramcntorum, & pcenitenprarparatori r ...1 t u ram confcÆoncm audien­
tiz , <i_· facra communionis , miniftràndorum
dam inip'.J:.:
ufum , cultumquc pertinentes , a nobis concilii
\c capfiila: l icultvc , coliigcr.d i clecmolynz
provincialis tertii decrctp confcâas atque edi­
caut ; ■ live confcllarii ui’ui , five ecclciiae utilita­
tas , in fua quifque urbe, diceccliquc epifeopus
ti ca ht , ac ne ob j-.um quidem ullum aliud C fervari omni diligentia curet.
opus , loco confellionalibus proximo , neduof
Medici quicumque vel in urbe, vel in diceipfis . jnt^ifionalibus , alligantur , appui,antuive.
cefi funt , duorum menlium (patio per (inl·xcominunicationi■ param, concilio provin·
gulos epifeopos , Ii id ante non przftitcrint,
■ .il; primo , faccido’.ibus , tine approbationis
jurejurando ubftringantur .· quo ipondeant, te,
far ali a’ ' ab epifeopo data , poenitentiae lacraquod Fii V. pontificis maximi ‘anrftionc dc me­
—-οη··.ι■· ininiltrantibus propohtam , in ipfo fa­
dicis edita przfcriptum eft , integre inviolatcdo - ·< , qui contra fecerint, fnbiie decernimus
que fcrvaviift . Qui jusjurandum praftiterint,
i dcclai.imcs. .
nc excommunicationis perna , concilio provin­
Confclfionis iaerx auifiendz munus laccrdoticiali primo decreta , fed iis tantum pexnis, il­
bus regularibus, quamvis ad illud ob peritiam
la pontificia conftitutionc fancitis , irretiti te­
:■ irntiamquc idoneis , ne committatur , nili a
neantur , fi contra fecerint.
,.i iittcrii niafcilo teftatum Iitcrisfiat, cos vi­
Nec vero confeflarius iacerdos confitendi tem­
tae dilciplina, moribulque probatos elle ; ac di­
pus rgrotanti proroget , nili primum re cum
gnos propterea quibus id muneris imponatur.
epifeopo, cBVe, cui ille id curz dederit , comQuo in tcftinNxu 11 genere ipte videat , ne qyid D municata , prorogationis facultatem feripto exa­
teilificando admittat , quod religiofz ,onfcienratam ab illo impetrarit.
t:x fuz fraudi (it, labcmve ailo.it .
Caius reftitutionis rerum , qur incertum eft
Unufquilque monaftcrii regularis przfcrftus
quibus reditui debeant , cjhfcopo deinceps rcbis quotannis , feme! fcilicet incunte adventu,
fervata lint.
iterum quadragefimz initio , coatcftariorum faConfclfarius face rdos , qnicumque Iit , etiam
cerdotuin fui monaflcrii probatorum nomina , in
regularis , nc aurlita: facra conti llionis teftiinofolio cxlcripta , ad epiteopum deterat ; ut cum
nium feriptum , aut nnprcllum
manu fua hroregulares ex uno in aliud monaftciinm commi­
que hgrllo lignatum , libi peccata confettis dare
grare frequenter fo-lcxnt , c-mqrie ob caulam il­
omittat ; tum in palcha , ut parochis , tum
lorum numerus (ntc-rdum minuatur , aliunde ipfe
zgrotutionis tempore , ut medicis , quod de­
epifeopus ,-alios ineo munere gerendo idoneos,
bent , ros praftitiifc plane conftet . Contuen­
ac probatus opportune habere polfit.
tium pr.etcrea patehz tempore nomina , & co­
Sacerdotum confdTafiorum, qui probati tini,
gnomina , ut fraudi multiplici occurratur , in
nomina, in tabella ordine delcripta, ad valvas
libtuni certum, notato etiam die Ic mcnfe refeE·
rct quem librum epifeopo petenti , pro debito
lacrifliar cccldii , ubi complures illi habitant,
affixa in omnium confpeâu fint.
caritatis ftudio , non modo non deneget , i'cd
Epifeopus & in urbe Sequo tempore etiam vifiprompte offendat atque exhibeat, tradatve; tetationem obit, in frequentioribusdiseccfinis lo­
ftimonii vem formula certa ab epifeopo piaricricis confeflarios faccrdotes, etiam regulares, ali­
batur : cujus exempla , ubi ars imprelfjria Iit,
quando ad fe , cumfingulos, tum univerfos con­
& ubi opus eft , typis impreifa , quampluiima
vocet . Iifque primo , cum ceteras muneris ,
unicuique f.rccrdoti contcffario tradantur.
quod fufccpcrunt , partes graviter accurateqttc
ollendat, tum prxeipue moneat, quantum quam­
que grave ■ vel ad fahrtem , vel ad perniciem
animarum onus fuftincant ; proinde demonllrct
item, Se quam bene notos cafus ipfi habere de­

beant, in quibus abfol vendi auâpriutem au Ι­

VL

il?
ANNO
CHfMSTt

’57».
f

x

.

CKî.<xîu,.'“

Concilium Meoiolanè

njb

IV.

MAX1NIUANUS n.
i M r. T- 5 ©

A ribundus eft , in illius animr commei.li'’·>-

.
.it
Anhv
ne , quam maxima potrif , intima a-nnii pic- CHRISTI
tate , fti:a> , religulav . '.nuatque pieces
1,7«.
ftrtiititt <nl txtrtm4m xnflitnrnl , C
recitet .
refijaa <rj< monrarei
.
Cuictquc toto eo tempore , ut domeft'ri fimui omnes , qui adfunt , pro eo !>cjin pie
purent.
ir .
Quibus parochis concilio-provinciali fccunUbi hoc,officium pie accuratequc przftnerit ,
‘
' do permittitur , domi aliquando habere fanrSum oleum infirmorum, in feneftellam in ipfa
fi ager adhuc vivit , aut animam agit ; ne ei­
dem prilens adefle , omniaqur ialuraria officia
domo , loco decenti , ac tuto confinant ;
panno ferico cjrcumveftiant ;\valvis , fc claprzftare , omittat . Si vero adrffe a'iquando
non poteft , ve! quia -iliis graviter xgrutantive claudant , ut & in honored & reetc cuftodiatur .
z
bus (aeramenta mmiftrare nccellc hihev ; vel
Parochus ertremz unftionis facramentum li­
quia necclhnis .parochiali; curr .occupationi­
ait hit minifirarc dcbe\J adultis fcilicet > pebus aliis impeditur , tunc ca pietatis officia
ricuiofc aegrotantibus , propeque moribundis , R illi a iacerUote, fi quis alius cj loco c't. tolicite pizftan curet .
fcnio confcAis > ctiam non egrotis , in dicm
morituris ; ita iftis nc nnniftict , nrmoc pue­
Au. quod etiam officium libi hoc fabildium >
ris rationis ufu carentibus , mulieribus in par­
cum opus eft , comparet
u' confiatrix 'anCtifLmi lacramcnti , a»t doftr.T.z Ch.iflianz
tu laborantibus , ad bellum proficifcentibus >
homines aliquos , paiochiali iua d i ! in ·. .a ad
navigantibus , peregrinantibus, & iis, qui mox
ultimo fuppticio mulâandi funt.
<jj 'ri mis & Ipei excit/ndz oflicu , aliaque
ejutmodi , inftrudos adhibeat . Hoc etiam pa­
Idem cum pto aegrotis parochialis vicini? tuz
femperorce, facrinciumque offerat ; tum liquem
rochus domcitiros , qui agn.ti cu aa{ lial-cnt ,
ex its periculofe aegrotare viderit, hoc curet di­
moneat , ut ne poif . xi.ci..». 'n.1 ;t
. facraligenter , ut dic nodtuque ad exttemz unctio­
mentum , quod ei ipfi mi.iiftravcrit , coipnris
curam dcicrant .
/
nis facramentum ci minilirandum przfto lit &.*
paratus .
Singulis meniibus ira diercefi unniquifque vi­
carius forancus , & in urbe prsrf.éiirs legio­
Cum autem is ad zgium , qui a parochial!
narius , aut alius , cul iJ munir s cpiiCopUJ
ecclelia longius abett, graviter, ac non line pe­
riculo mortis, f.bri, niorbovc laborantem, fan- C dederit, a luz reg'er.i, paiocln. de 'Ilis psiitiflimum corpus domini defert; ne, ubi ad paqhirat , qui obiennt ; nique amm.ir-.i acenti­
rochiale domicilium ipfe redierit , morte,m ille
bus an ipfi przlcntcs iidf.-cunt ; ait cura . ic
pietatis Ua.,u offi..a cit'-m mo. ibiimhv p-'Tprius obeat, quam ad extremx unitionis facra­
ftiterint ; tum , ubi opportune ir. meitJUbU
mentum , eidem miniflrandum , reverti poflit :
agnatos , aflinefve inciderit , ρ.ο,.Η,ιalium 1.1- \
vafculum ctiam facrz illius unitionis decum fe­
ccrdotum debitum officium, .ώ r/(5 dili/i l'ias
rat, illam ci, pollquam corpus domini przbuerit , mimltraturus : fi ita pro morbi iograveflecog.-.o.· .t .
centis ratione , mortilque periculo faciendum
f^uud ii cos ncghgcntiore. i ff.· animadverte­
ccnfucrit .
rit , ubi ptimum illos, ut par cit, reprehende­
Id extreme unctionis facramentum miniltrarit , tum eorum negligcntiam , cu'pimve ad
turus , quot commode potelt presbytrips & cle­
epiicopum defetat.
ricos adhibere ftudeat ibperpellicco irvdiitos :
Lpilcopus pro lui vigilan·.· cura , 111 urbi ,
qui ipfutn &.· miniftrantem, A- precantem , pie­
aut m alio loco , in quo ipte (it , cun. zgrus
tatis orationifque ftudio in eo nnnifterio ad­
sravit'r laborantes , przicrti.Ti virj· ' 'irituajuvent .
iis amantes , prctatifque laude iniq uo ,■ pa­
Quod fi plures habere non poteft , unum
terna cantate aiiqiundo vihtaic ftudeat ■· tum
faltem omnino adhibeat elcricum libi mimftrancpilcoprlcm benediitionem moribundis unpc·tiat .
tem
Accedat autem illud miniftraturus , ftola &
1 loc officium quoque diligentius , cum poteft,
fupcrpellicco indutus .
fzpe parochis , faceidotibus , religions ‘ iris ,
Vas facri olei ne linu brachiovc comprchenxgrotaniibus , &· moribundis item , pradbic
fum , fed facculo ferico apti inclufum , choridem pir emet .
dula fcrica a collo pendens pie rçverenterque
Parochus vero fidelibus prope morituri- luggerat , ut, ex hoc izculo, antequam migrent,
ferat .
qui
prziertim in urbe fint , aut [kilo foco ;
Cum accerfitur , prope aegrotantis leitum ,
mentam parvulam , ubi commode fieri poteft,
in <]uo epifcopus Iit , ad illum , ccitum ho­
minem mittant , qui eis epifcopalcm benedi­
paiari ; mappave candida iterni curet , luper
ctionem pct.it .
qua & vas fit, ubi bombyx, ubi ftuppa ad abftergendas unitiones , micaque panis ad abfterV I J.
fionem digitorum przparata , A vas alterum £
aquz ad manus lavandas, A.' candela cerz item
parva . Qua in menfa vas facri olei a patte
Sb.* fvrtinuti 4<f fitrtmtntum ttjiin .
IcAo viciniori ponatur a laico autem homine
Ubi primum epifcopus , aut parochus aline manu teneatur .
Mulieribus niiniftraturus , renes ne inun-·
qu.-in nont , uui vel fpon’e fe clericali tailitiz adicribi velit , vei a parantibus adhuc in­
gat .
fans deftmctur ; hoc fedulo curet, ut ilfc , quo
Ubi fscramciitum ^gro mmiftrant , dum
diligentius clericalis diiriplinz , vitzque reliille fermouis ic lenliium uium non amiiit ;
giulz inftitutis primum imbuafiir , ccclefiam
cutn brevibus & fuavibus nrdcntibuique vcibis
excitare ad deiiderium vite ztcrnz , &' ad
frequentius adeat ; functiones , quas clerici
fjacm de divina miiericordia concipiendam ■
obeunt , ceteiaquc id generis minifteiia cernat,
ipfiqne parocho, vel .:ln iaccrdoti, qmm idem ’
ne opportune defiftat ; tum , cum prope moepileo-

V I.

zji

Concilium

Mii> iolaNbnsb

IV. s‘.Aa}S^M,B“· 132

ANNO epilcppu». maluerit, in difciplinatn curamve A riafve pro ordinibus , ab alio epifeopo fufciF anno
piendis , line ncccflaria cauta unquam cone- CHRISTI
'HK1STI traditus , ccclcfiafticornm hominum confuetucedat .
n?».
U7«.
dine utatur . Sic multiplici ratione cum pauNeque item iifdem litetis facultatem det ,
latim & clericalis vite officiis obeundis , tc
laboribus fufeipiendis affuefiat ; tum difeat
plures ordines fufeipiendi , quam illos ip.fot
tantum , quos uno eodemque tempore ab eo
etiam, atque animadvertat , quod vitae ge’ nus , G ^rd inis (aeramento inipari vult , lefufeipi voluerit , ac per facros canones , con­
qui debeat f proindeque de re tota maturius
ciliaque licuerit . Prafiniat przterea in illis
ipfis certum^ fufeipiendi 'ordinis , cui quifquatn
ante deliberet .
Parochi vero fit, illiufve, cujus curae , epif­
adferibendus eft , tempus , menftruum fcilicet , vel bimbftre , vel longius , ut pro loci
copi juffu , traditus eft, eum quacumque cleri­
diftantia , pro aliave ejufmodi' caufa opus effe
calis vocationis mftitutionifve funt, aliquando
viderit . Quo przftituto tempore tVanfaAo ,
monere , ac docere diligentei .
eas literas , illo nomine * fe concédas , ei in
Ut ad ecelcliz minifterium complures inftipofterum nihil fuffragari , nihilque roboris ha­
tuantur , qui pb ineunte pene state ad pieta­
tem , vitxque innocentiam, cum fiterarumdo- B bere iifdem literis declaret : quas etiam cancel­
lario epifpopali ab illo, cui conccffe funt, red·
Atina ComunAam , accurate inftruQi ci fanAe,
utiliterque poft inierviant ; illud unufquifque '
di decernat .
Ncc vero alienr dicecefis clerico fcculari ,
parochus valde ftudeat , ut quamplurimos potell pueros , preiertimpauperes , bona indole
neque ulh omnino regulari , literarum auAoriprzditos , qui fpein afferant , fe facris initia­
tate , quas dimifforias , teftimonialefve hic ab
tos , ccclefiz miniftros utiles fore, ad cedefiaiupetiore , aut file ab ordinario fuo habet ,
epifeopus ordinem aliquem , vel minorem ,
fticz vite normam accurate erudiat , cofdcmvel majorem , ac ne primam quidem tonfirque przterea cum ante , tum etiam in primis
poft fufeeptam clericalem tonfuram , ac dein­
ram , tempore illarum literarum praeterito ,
ceps minoribus ordinibus adferiptus , pio naconferat .
Quod fi nullum iifdem literis /natium tem­
ternz caritatis ftudio , optimi' moribus , cle­
ricali religioni congruentibus , ciericaliumque ■ poris przfcriptum frt, ne item in facra ordina­
tunAionum difciplinam bene infortnet i litetione quemquam promoveat , nifi eas recenter
aut feriptas , aut renovAas confirmatafve is
rifque item inftruat , eos przfcrtim , qui ab
aliis probatis viris artem literariam profitent!- C afferat t atque ita recenter quidem ut non am­
plius duobus tribufve mentibus ante Tacra or­
bus , ob inopiam , aliamve caufam, commo­
dius , diligentiufque erudiri non poliunt.
dinationis , qua ille proxime initiandus eft ,
tempus data confirmatzve fint ; fi modo aut
Eorum autem lingulorutn mores , ftudii ,
loci diftantia, aut ejus, qui ordinem fufeeptuliterarumque progrefuonem epifeopo parochus
rus eft, diuturna ab fuo epifeopo , fuperioreve
aliquando fignificet ; ut fuo tempepe , vel in
abfentia, aliave id generis caufa vetuftiores li­
(eminarium cooptati , vel alia quacumque via
ters s, ejufdem epifcopi judicio, admitti probaadjuti , pro ztatis ratione , proque ingenii
rive non poftulet . Id ipfum quoque epifeopus
captu , ftudiis gravioribus fe dedere queant.
Sacrx ordinationes , tum flaris Colum qua­
in teftimonialibus morum literis cavebit , quas
tuor anni temporibus , nili ob urgentem cau­
fuz etiam dicecefis clerici . ahive quicumquc ço
fam illas alio tempore, aliquando, facultate a
de genere afferent >
fede apoftolica literis data , haberi necelfc Iit,
Literis autem ejufmodi , de moribus teltatum in ecclefia cathedral! , ritu folenni , ca­
tum facientes, ab aliens diceretis clericis , renon ici fq ne przfentibus , habeantur . Si vero
eularibufvc item, qui ab fua diaceli , monaquandoque in dirxcefano loco habentur , in
> fteriove proxime aliquamdiu abfuerint , fibl at­
illius loci ecclefia primaria celebrentur , clero
teri exhiberive curet, non folum ab eorum epif­
Saif. >i dc ejufdem przfentc , ut decreto Tridentino can­
eopo, fupcnortve , fed ab illo etiam , apud
quem prorime manferint ,' ejufve auAontatc
’s»· c ».
tum eft .
(criptas atque obfiznatas .
Szpe illud facileque evenit , ut vel hominis
Quod idem a luis clericis przftari jubeat ,
mores mutentur , vel , quod.de illius vita mi­
qui in aliena diceceti , aliquo temporis fpatio,
nus antea natum atque exploratum erat , id
proxime fuerint .
poftea aliquo modo patefiat j quo fit , ut
Si vero qui eo fpatio in literisprztinrto , aut
3uem epifeopus fuperiorve aliquando probarit,
fi nullum etiam przfmitum fit , duobus aut tri­
ignumque exiftimarit aliquo etiam lacro ordi­
bus poft datas, renovatafve literas menfibus or­
ne initiari , illum ipfum poll inveniat indidines non fufccperit; tunc literas illas , vel di­
§num , neque idoneum ede cui aut major ormifforias, vel morum teftimoniales, eo nomine
o conferatur . Quare ut Sc erioribus , multifibi ab fuo ordinario, ve) fuperiore primum da­
plicique fraudi occurratur , &.* plane ferventur
iWdna r. · decreta illa Tridentina , unum, quo vetatur
tas , vel recenter confirmatas , rennvatafve ,
''
ad iuperioris ordinis gradum illos afeendere , i quamprimum per loci diftantum poteft, eidem
per fe, vel alium reftituat, reddarve.
qui in inferiori aliquamdiu , epifcopi judicio,
Cum autem deinceps ordines lufcipere vult ,
verfati non fint) quique cum state, vite etiam
iterum recentes illas' ab eo impetret l
merito , doArinaquë majori non proceflcrint ,
11 item ab fuo epifeopo eos fufcepturuseft,
alterum , quo cavetur , nemini licere ab alio
ad morum fuorum tcftificationes attinet,
epifeopo primam tonfuram , aut ordinem afta quibus debet, iterum recentes illas ei afferat,
quern fufeipere , nifi ejus probitas , Sc ino­
res, ordinarii fui tcftimonio primum commen­
exhibcatve .
Si quis una aliqua culpa, impedimentove , ut
dentur ; epifeopus , aliufve fuperior , prout
infra, irretitus tenetur , ne ad facram ordina­
pro fua prudentia , pictateque expedire em­
tionem contra, (serorum canonum Sc concilio­
inent , in primis videat , ne cuiquam , an­
rum przferiptuin , accedat , ut ne cenfuras ,
tequam facrw ordinationis tempus proxime inpornafvc canonico jure illis , qui tales ad eam
ftet , literal ejufmodi teftimoaule* , dimiffo-

3

acccf-

ijj

Concilium Med iolaninjb IV.

"■

*34

ÂSnÔ

accefl’erint, conftitut.is, fubeat. Rurfuidiligen- A cho , ab rave, cui epifeopus id negotii dederit, anno
CHKlSTt tiam epifeopus adhibeat , ne- fraude vel dolo
publice de illis proponentur die fefto inter mil- CHS ITTl
fatum folennia in ecclelta Sc cathedral! Sc pros>74.
ιΠβ.
quifpum fier* ordinationi (etc ingerat.
pria parochial i A' in illa quoque , in cujus fi­
nibus polliemo domicilium habuerit , & ubi
VIII. ·
Înzterea epifcopla cenfuerit. Ac quod ad ceninttiti bi fuit.
um attinet , in ea parochiall ccclçjia ■ intra
cu)U' Irtnnc. tnajor ejus cenfus, five ecclcfiaftici . five alterius generis pars pofqa eft , ut der
Minores aatu * facramento chriimatis non
nuntAri queat , H qu* vel confiâio fuflicicntis
confirmati , rudes St ignari, criminoti , folenccnlus, ve! a!u fraus fubeft , ve! aliud , qua­
niter .pernitentes, neophyti , ebrietati Er gui*
mobrem illud beneficium aliumve cenfurn non
dediti, impudici, lipû poft ordinem fukeptutn, perfuri . ufurarii manifefti, iritamcs, ra­
pacifice polfideat , vel it.quz cenfus illius pars
zre alieno, aliove inodo obftricta teneatur , un­
tiociniis obligati, fervi, corpore vitiati , infide ir. deinde initiatus iaeris , non habeat lagniter deformes, illegitime nati,’peregrini , Sc
ignoti, bigimi, irregulares, quovis aïio modo B tis unde vivat , cogaturque propterea turpiter
νιΛιιπι quzritaie ■ Hac adhibita ratione , in­
lufpenfi, interdidi, excommunicari,. amentes ,
quirat diligenter is > cui id munens ejuicopus
morbo caduco laborantes , energumeni , non
■ledetit . de eorum , qui ptiiua tomun , vel
examinati 8c probati .
heris m.ij itibus ordinibus initiandi runt , na­
Subdiaconatirm fuicepturus , quo diligentius
talibus, ztate, vita &· moribus, ac Ceteris, qua:
vita perpendat rationem , cui fe, illum lufcioportet , a viris ipeftata probitate . Nec vero
piendo , fande obftringit -, ac proinde u io­
i, tclfimuiualibus lolum , quz eorumdem , qui
ta accuratius deliberata , puriori mente ardenordinibus initiandi iunt , nomine fient, vel af­
tiorique animi voluntate , ad rem tanti mo­
ferentur, contentus omnino fit -, aliunde etiam
menti accedat, priufquam eo facto ordine ini­
pro officii lui munere ca omnia de illis ftudiole
tietur , aliquem femotum locum adeat , ubi
indaget , ut tibi ho* de qenete
vetitas
ab omnibus curis &.· occupationibus liber, cum
omni ratione confier .
omnis aure ait» vitx fu* peccata diligenti conQuinitno, quod ad mores illorum inquirendos
fcienti» difcuflione rite confiteatur tum m iaattinet , tcftaficatio ab iis nulla conquiratur ,
lutiribus meditationibus , aliifque fpiritua11bus exercitationibus totus verfetur , dure tie C quos fu* vit* telles ipfi attulerint, nonnnarintve, fi id tcftimonii genus ab aliis, Ipcftsta in­
moderatore fibi adhibito , religiofo viro , ca­
tegritate viris, recte haberi queat .
ram ufu perito, quem epifeopus in primis pioAlia ptzterea omnis diligens cautio ae ratio
barit .
en hac ipfa tum indagatione , trim teftihcatioIn illis autem , vel mcufe ■ vel longiori, brenc ab eo , quem huic muneri epifeopus conftiviorive tempore perfiftat , prout de modera­
toris conii lio epifeopus expedire cen luerit .
turrit , adhibeatur .
Quas item exercitationes , eodem przfcupto ,
Liter* porro, quibus tota hzc inqmfitio, ac
8c modo , eo tempore diaconi , cum ad fateftifiettio continetur, ad epifeopum reifte obfignat*
ab eo mittantur , cui id ille cur* man­
cerdotii gradum accefluri funt , pie ineant,
daverit. At vero, ne propter ejuimodi, aliamac przftent ■
Nemo titulo feminaris faci is majoribus or­
ve diligentiam , quam pro fui muneris officia
dinibus adferibatur , neque titulo item bene­
epifeopus in eorum, qui ordines fufeepturi funt,
natalibus,
ac moribus, cctcrilque id genita per­
ficii , aut pentionis , alteiiufve cenfiis, qicn
ei ad viftum , epifcopi judicio fatis cfle non
quirendis adhibuerit , eorum quifquam exenfeD tur, quo minus przfcriptas fibi de fe , fuifquv
confiet .
ii majotibus ordinibus initiari volunt, ii,
conditionibus, qualitatibufre tcftificationes in­
Tridentino decreto juflum eft , inviolate
fra conftitutas afferat.
«te. ».
plane fervent, ut menfe fcilicct , aut Quas
longiori
tefilficatiopes afferendi id tempus illis
ante ftatam fact* ordinationis diem temporis
przftitutum fit, quo examen iubituri , ordinis
fpatio, prout edifto epifcopali przlinitum erit,
lufcipiendi caufa , ad epifeopum convenient .
Quod lane tempus , epifcopali etiam edi<to ,
ad epifeopum fe conferant .
Quoniam vero prima tonfura , ut catechifmi
fignificandum illis qui its urbe funt , fc.iatu
etiam Romani literis traditur , ad ordines luffcilicet fecundam hebdomade , ftatam fact* cipiendos , quedam pnrpatatio iis,eft, qui Dei
ordinationis diem prscedentis , dicecefanis
minifierio dicandi funt ; permultum propterea
autem , aliifve ante feriam quartam hebdo­
refert, omnem in illa conferenda, Sc lufcipienmad* , in quam ipfa facra ordinatio inci­
da , diligentiam ftudiofeadhiberi. Quamobrem
derit , conftituimus ; id vero , nifi ve! pro
id quoque ab iis, qui in prima toufura initian·
diacefis exigu* aut amplioris ratione > vel
di erunt, omnino fervari , ac przftari decernipro numero cotum, dc quorum agetur ptotnomna nili aliquando epifeopus adiud ob caufam E tione
brevius aut longius conveniendi temfaciendum cenfuerit.
Îms cdnfto luo epifeopus przlcribcndum ren­
Przftitnto igitur tempore, omnium ac'Un­
uerit .
gulorum , tum prima,tonfura , tum etiam qui
Omnis , qui.urnque vel primam tonfuram ,
majoribus ordinibus initiandi ad epifeopum acvel ordines minores , majorefve fnfcepturus
cefferint, nomen, cognomen, parentes, pa­
eft , ca lingula , qu* mox intra oidmc ftatria, ectlefia parochiaHs, intra cujus fines quîftuuntur , de fe liteiis legitime tcliata luocpnque ortus, atque illa item , ubi proxime habi­
copo faciat ;
. Primo fe legitimo matrimonio natum rlfc -,
tant , reite notentur epifcopi juflii - Ac przterea beneficium ecdefiafiicum , peufiove , aut
aut ob natalium impedinicntuui fecum dupenpatrimonium , illiafve generis cenfus , cujus
fatum «ffc .
nomine , titnlovc nuis heros ordines fulceptuPrzterea fe, vel origine, vel bcn-ficio ecderui eft. H*c veto ipfa, literis exarata a paro*
fiaftico , quod ui dicxccli obtinet , vel decen­

S

nali

2J5
Ακ
(.HALS I I

<ΒΚΛ7Γ

Concilium ΜερΐυΐΛΝ-BNSB IV.

inii domicilio, vel alta quavis legitimi tatronc A
dicxcei in.nn < II;· .

Turn A •'.HiicliO , ■' ludique i:> i.'iltio , lit
}ril .·, d. ftl j£rlth1 , i,nod i, mu'ivUM jubet , rui ab.
*** ‘ ’’
i, , quens in quovt» (ludioium gcneit audit ,
,iut li in Icininario aJknpus ill , jb liiric
rcsl.oic . aut ab alus , quo; epifcupns uu'
luent , oblignatis hteras atlerat , quibus de

vita; inc diltiphua , moubufque lellatunr
Hat ,
Docbinz item Chiillinix fcholas fe heqiicut die , id iciliiiioilil afletat , vel a prjcfcC<o illatum , ni parochialt vicinia lua ιοηίΐιιιι■o , sc! ab co, qu» omnium id genciis Icholarum cute prxcft ·
Hjec prcteici teftimonia afterct, qui /e pri­ ii
mi toiiiuta iniruii vu!t ;
Sacro cbrifinate confiimatum elle.
In cecidia ficquentiii» ► rcligioliufquc.· vcrlaturn elle .
la Ipc elle , fc in clericali difciplina p'rr.ao.
(uiurn ; hoc veto tcfli'monium a parocho, aut
ab co lacerdote habeat , cui ab epi copo m
dnciplinain traditus elt, poilquana cleticaiii orHinis lulcipicnJi annuum voluntatemque ei pa­
tefecit .
Sacram item communionum crebro per aniKui
iumplille .
i.imbn mmeu epifeopo etiam fine teilimonio, t.ini lumptx communionis, tum frequen­
tata f-holx doârinx Chiillranx ob cautam ad­ C
mittere ,
Qui veto aliquo minori , majorive ordine
initiandus eft, tcifnnoninm , psxter ea quz mox
fupia ptilcripta lu..'. , aPe .rt ct.atn dc nis qux

fcquuntur ,
De punu tcii.ia, a-' .1.

· ·!ι:κ , iftemqaro.

aime (uficpir .

V

Dl. lllrtl. ordinis fllJ|rTIOI>'bllr : 'e piali rir
id.jqe unification 'j i ab " : pi.ctefto tl,|;.
l-.x , e>.ii rdicriptiis elt . N..· uu euan·, r·«ul.aris , cujufcumquc osdniis i · . admittirur . qui tellimarnani non astule,a iuo iu-

tis efle vpilcopus cenlaci it , iccimJuin piovincix ,
ΛχΝθ
Vol loci qualitatem .
CHRISTI

Dc ccnlu pirttic.i dcuuntiationes pixiiiiius
l)?i>
liipu l.nis fadas elle, atque ad hiijii. coneilii
prxici ipt.iui .
Quicumqite veto fubdiaconut . act facerdc^j '
creandus elt , id pixtri alias tell ific a t tones a fie a
rar, ic Iptrituales earrcrt.itiones ad decteti , in
hoc provins tali com ilio edm pixlcnptutn pi»ffitille .
ar
Ut 3l epifeopo lactam ordinalionem habitu­
ro , Λ; ί < qui oiiiitiis lactamemo initianda
lunt , latis rempous detur, quo pixfUre polfint quicunrquc vel facri Tr dentini concilii
de.retis , vel uofliis etiam ptovinciahbus con­
fututionibus, ante flata illius facrae ordinatio­
nis tempora , in iis pizfettim. , qui majores
u.ilrnes lufccpturi lunt , perflari juflitm eft :
punio epifeopus flatis illis tetnpotibus eam dc
mie folenmter celcbiatunis , duobus ante
n.cnhbus , aut amplius minufve , pro dict-ccli·
amplitudine illius habendr diem liteiis indi
.
Car · tum edictum , ceita vubotum formula
confvriptum, publice ptoponi , ecclefuque ca
thedralis valvis , aiiifque ut confuctudinis eft ,
locis afligi , idemque pexterea a lingulis paiochis pionndgari jubeat. Quo ediâo omn.-squitumqiic vel primam tonfutam , vel ordines mi
notes ma/Qrefvc (ulceptuii funt , ad facramordinationem evocet. Ccituni prêterez , vel menftiuurn fcilicet, vel , quod ad diceccianos atti­
net, longius etiam pto dicecclis amplitudine ,
fpatium preltnuai, quoad le omnino illi luipuh , qui prima tonlura , aut aliquo facro ordine
initiandi funt, ante flata Ordinationis tempon
conveniant .
Certam item di-m , lier» ntdinationi pro■ imam , edicat , qua primo qui ni urbe funt ,
cum imius altciain , qua dnxcefam , qui piima tonfura, eut aliquo oidme initiandi finit,
cum przicripta tcliimonia aflciant , tum Hara
examina fuoituri prarfto fint . Reliqua prareiea omnia tc lingula edicat & commoneat ,
quv vel a clericis qui initiandi funt , vel a
pa.ochis iserx ordinationis saula piariiari dcbent ,
Proximo autem poft illamedidli promulgatio­
nem die dominico, parochi , qui in mbr lunr,
tum vero diacefani, ubi primum lurias indi
illionis diei Iaerae ordinationis celebrande acce­
perint, dominico die proaime lequcnti , in fua
quique ecclefia illas publice proponant atque
adigant una cum ediâo de lacra oidinationc ,.
& epifeopi etiam litetis palluialibiis , ex piæIcrlpta formula per nos edenda, aut alia ratio­
ne, argumentove, cum te, qux fanâe Agenda
cil , CoQÎcntaneo , prout epifeopus aliquando
expedire ccnJucrit .
Qio dominico promulgationis die , ob fu­
eram ordinationem proxime fuiui.im , in linguI » eccleliis parochialibus , ut alias decretum

perioi- .
De habita clericali , ad piovincialittm, dux
ccfanorumone concb'oium pixlcrlpt.m, p.Q D
oidincm pioiimc iuiceptum > a le illidat, gu
itate? .
Q.
... fi .ii, itionem a patocho afferat .
Ile c-.niii.one frequentitari -, et dccrccoiun
lui.vincialiuni pra r.iipto, cujus ici tcll:mornutr
r.biignatum ab aliquo CunfeÛarro faccfdoic , pro­
bato ad audiendas cootelhur.es cleircoiuiri , atkiar .
bc'i'aci.i c.min.unione , ut decretis piovincia,’ibus j’’ilj.-.i cit , crebri s iempra . Hoc autem
ttiirtnm allcrat , vel a parocho, vela prxfcâo
ccclelix, ir qua adictiptr. elt , vel ab elio iac trl.ite, uu: epifeopi jidhi niinifltaiir .
Qui fubducona'um , a.iunne facium ordi­
nent lulii-pniiu.s cil , .cupra prztciea atlciat , t
qu.b is ρ,-rtci cerc.a tcflc’irr , d; !r e> p xlefl , proceffio de moic agatur , litaniis, iup■ , rx f .io’i dcniitr: atiorie, io ccclclia ca d.i·.
' plreationibus publicis , quibus unulquilquc Ic<!.»·;
iu ahi, Jo, is , pci ip lropiim conliito
C>mi mtf.ic icputans, quam fjuci c^trtrui» »rji
i···, pul’ii.c die rd: !,·«.’ niiiiai.-m io’chma
fi.il , hec Deum toro corde exotet , ut
»·<■» ' eiir
yH, danoaar <A m:Jïi , ij'j'r mirent
-■uijmirt
.. ·.·-■>'■· t m , latiCuoi.i l rident’η.', prasic i ip.
Jm
, ac lumen epifeopo prxbcat , ut m
h·
r.t"·. . ar.'is. Ii iliti· i iqh.trduos, Il hibdiac.:naiis deligendis , quos ordinibus adlcribat ; quos
tum . vigHiiit-.e·., li diac'-o num , vigin'i.jumque
vero cpilcopus delegent, ope divina illa adjuti,
att'gifîr , Ii lac..doli.iru llllreptuius i ll .
ιλ Jtnilftite , CT'
tUi
, ejufdem
C’cnium item > .1 ecclc.ri.illiciim , sei iaicalctn ,
gloriam omnibus in rcbui fibi proponentes .
quem fc p,mlne poliidci) ■ <V tanttnn die conQuod, ut eo nomine Drum populus lupplex ixf'ct , quantum ad rut < ··»■- '. illcr.tandx mum iapius oiet , id illum lingulis diebus domrnn ; per

men-

ij7

cYi?a s

Concilium Mediolanensi!

Λnn > " menlcm ante facjz ordinationis tempus ocCHRlSri I'1» cohortatione ' parochi intra tnifiatum lo•>M.
lenni* ptrmoneant ; at domimeo die , illam
proxime ptxccdente, paflorales ttum iHu epitcopl lltcias de fcripto accurate iteium rcci’eilt ■■
turn przieiea admonitione populirtn ad dlu.f
exetten· , ut non modo lupplicationes oh rem
caulain , .ilrero concilio provinciali deviens ,
pie, i dig lolctjue tunc obcat: led tllis ipli s l(.,tis, qui lequuntur, faerz ordinationis di.hu.,
ficqucn. in oratione pure, iancteque vcife’ur,
ut l>ci lancioritmquc ope , piis fidelium pie
sationibus impetrata , ft epifeopus ordir e, ιι·
conterat , quos utiles operarios .rcdclia Del
polfulat : &■ qui ordines lufiip.eut , m dies
progiciTus majuies habeant , m vita· morum
que iaiiditate , teligionc , doftrina , ac pru­
dentia .
Epifeopus , quantum fibi per occupationes
cpilcopalcs licet , tnarime caret , cum experi­
mentum siintuvc de lis inftituitur , qui ordi
•
rubus, piaierrim majoribus initiandi , quique
e.dclns pnodiialibiis pixticicndi iunt, ipfe piçiens in eo exanime adiit ·
Quictimque ccclehafticum aliquem oidmern
iuiceptutus ell , de eo periculum , ctperimentnmvc liat , non iolum in lur arum (cientia ,
verum etiam id cantus petr a » ad o.dinuqucm
tunc iuljpict hinfiionc. ute reiteque obeundas
nicdliru : lumptztcrea , ii iacro oidmi adlciibendus eft, m jiu , ac notitia , quam in reci­
tandis divini olhcii horariis laudibus prccibufque habear.
In tcflitnonialibus ordinis , ab unoquoque
fuicepti , literis , fiat tclbhcatio etiam c-Cilci-iT r i c c 1,r’ lof,ve I”* ’ cul *' tufn rdiciiptus eft , ex
dc uf
i ridentmo decreto . Nec vero propterea , quo
minus alit vet ecclcfiz , vel loco pio , cumdem etiam poiiea ab cpikupo adicubi liceat,
vetitum Iit.
„
Stata illa temporum intervalla , oidiiiib.r;
i.cJrmLn
,
<
’
j
,tum mmoiibus , rum majoribus tulcipiendis
concilii Tridentini decteto przlcripta , ne tacile ac paflim G ne ullo delectu pizteimtttanrur,
omittanturve. Quod Ii de its aliquid ab epiicopo remitti , difpcnfarivc contigerit , id ia
literis dimiiTonis , ccflimoniaMbulve ordinum,
adferipta etiam difpenlationis caufa , teftatum
plane fiat .
Clericus, qui ab luo epifeopo luciis tcftimonialibus, dimifluiiiivc impetratis, oidinetn al>
alio epifeopo (ufccperit -, menfc poli illum fu(ceptum, aut longiori pro loci diftantia tempo­
ris (patio , in cildem literis przfcripto, tcfbficationem ordinis , quem fuiceperit , (criptam
luo epifeopo atterat : G vero legitima caufa im­
peditus eft, id per alium prae liet.
At ubi primum poterit, ipfe quoque epifeoputn conveniat, ut 8c in eorum, qui ordinibus
adferipti funt, libram referatur: 8e certzecclcftz , fi nondum adfcriptus eft , ex Tjridentino
decreto adferibatur.
, Ut 8c minorum ordioom funftioncs ad ufum
, revocentur & per eos tantum przftentur , eaerceanturve , qui in illis conftiruti , adferiptive
funt, ad Tridentinz coaftitutionis prrfcriptum
hzc decernimus ;
Ubi. fabric* ecclefiz, capitula , monaftctii,
univetfitates, confratria , collegiave item eujufvis generis , tc alii praterea quivis homines,
laicum cuftodis ; aut monachi , vcl alio nomi­
ne . certis etiam oltm huic muneu attributis,
bonis , frudibus , reditibus , aut alio quoris

IV.

“■

z»8

A ιηυ-I, ..on..nes c , etiam prolibito (no, cunitituta merc.de'haboe . adliiberc'e. Ghent , qui Cru.. * I
eccleliarn culludiat , apciiat , claudatve, caripanas pullet , alialvç huju.modi ecclebaii.r ·χ
itunfiioilii obeat: lut alijs cr-m.is cil , quarl".
latiortc haie lultcntationi attnbutus ; ejus laict liomin., Ijc.i clericus dcliqitur, qui pto lativine oi ’mum tumor.un qu. v lulccpciit , ca~
mm f.indiorinm rnunir [’ixltct ; atque is conft.riiiam ills niri.rd.in, ant ateulni'.oi f-ucuir,
irJiinlre vapiai . qui h (ans non lint, alla vcl
■ Apiriih . vrl iriuiulleii i , vel ιο.'..-gia , vel
alu , ni inpi j , ad quui ullo niudo pertine' ,
qu.id Jcel* f'pplenu .
In omui «tu p.ioihiili ctclcGa t itumrt ta­
li 'cm piucliiis I. ibeit . m e 11 canonum jure, tc
pi o« ini ia I ibus n.ilhis t Cinciui·. ptzicriprum
ίι
anum paiothiis, ptv paiovlilal., ctckhz t.-rui
redicu , tlericum fibi iri aliau min'lirini, in luih'ntaie non po-cit | neque alu lu.it qui luftirtunt, populi lu totam (iillcnij’.ionem , au·, partc o .lue Jcelt, lubmntifirare .
C^.iibu·. ctiam ,n c*peH;«, altaribufve quocum­
que vel tnull , ve' devotionis S: legati nomme
mille ÎKuficium fi; , ni ns item linguli·. <citum altquctn de-Kuni, qui iacc'dori raiihmitklnaiiii infernal , 1, 111 r. 11 a i i jubemus . Quirrvobiem ubt non confutue, hholzvc, non tnonaftcua , eu lilialtic.rvc tabiif» , aut locorum
pioum vtiraioirs, neque alu lunt , qui hoc deC iicalu I ulle m at ion is inunus ibi przltare ultio
s. luit , aut qui juie debeant : pio earumdcm
caj clfariun , altarnunve ratione prarflernr , fi
n tit.ili nomme in ns mid a celebratur, eorum
hiinpubus , qui titulum geiunt : fi cx legato ,
ruju. c.-rta (umma tir, tncrcede es co detracta:
fi cx devotione, aliove numme , illorum impen.
f,s id ['t.eftetur, quorum nomine illud milia: iaciiticiunt fit, live lucorum pioti.111 homines >!u
! it , live iudafitatcs , live umrcilrtates , five
pnvitus aliquis.
Si vein cipellr, altaris , aut legati, cenfus
ulque adeo exiguus ac tenuis cl) , quo clerici
luftcntairdi onus fuftincu non poffit , es ratio
ab epifeopo inertur ,.ut contributione undiI) que cx iis capellis , altaribulve , qnr in ea­
dem eciklia, vcl Ii ita nccefle fit, etiam quz
in paroebiz finibus funt, pto rat ione redituum ,
vel rnuueris fada , huic alerico (nftcnrailom
fatisftat. Qui clericus omnibus illarum capella­
rum Sc altanum faceidotibus in mille 'acnlicio
nunlfli et .
Qu.bus autem clericis ita ut fupr.v pion­
ium erit, pio ratione minorum oidinum, quos
fufccperint , ecclefiafticas funâiones lis in ccdclus , ubi fuftentationem capiunt , ipli pre­
flent . Quibus vero in ecclcl’is . tempore ab
epifeopo ptzflitucndo non erit conlliturus cle­
ricus clericali habitu indutus , qui ficcrdoti
millam eelcbianti tniniftiet , quique ccrlcliaI- ftieas minorum ordinum tupâiones , illarum
eccleliarum ufui 8r cultui neceft'arias , pro ra­
tione oidims a Ic fuicepti. , obeat ; rn iis a
nullo facesdote celebretui , nifi rei facultatem
ex urgenti caufa concedendam epifeopus judicarit.
Nc vero larci neve dilciplinatorum contraires,
alteriufve cujufvis confirtiiz homines ne mo­
niales item, ut canone vetitum eft , benediff io*
netn , tl.uuficationemve., (ibi mutuo , neque
vero aliis, impartiantttr. |
Clericus ne facerdoti in altari ante miniJtre: , quam in illius minilleiu fund toni- ntc

in-

1J9

‘ anno
CHAisTl
<»'·.

•

e
Sadsi.c.·.

' '

r. nu.

Concilium Me

inftruâu· fit tt «b co probatu· , qui in urbe,
aut etiam in fingulis urbi· regionibus & in
aasqusque plebe ceremoniarum muneri , cx fe­
cundi provincialis decreto, prafeAus eft.
Nec vero etiam ccclefiafticus horno , cantorii, facrifht, eoftodi·, ckricl in mid'· facrificio mmiftranti* , munus , aliamvc ccclcliaftieam fundiortem , in quavis ccclefia fufcipiat,
nili illius umbfcujufque muneri· in ca ecde­
fia gerendi ab epifeopo facultatem feriptam ,
quotannis renovandam, vita etiam , ac mori­
bus ab eodem probatu· > impétrant . Qui ali­
ter fufeuserit , obieritvc , qui item aliter ,
qüam pikfcriptum eft , conduxerit , aut tcceperit j pro modo culpae arbitratu epifeopi pu­
niatur. De organift* item , vcl laico, vel ce- B
cldiaftico homine idem conftitutum fancitumvc (it.
Minorum^ordinum funâioncs ac munera a ,
fingulis clerici» , pro eorum , quibus initiati
funt, ordinum ratione przftcntur , qu* non
folum concilio noftro provinciali prim^preferipta funt , .verum etiam cetera , quacum­
que cx facrorlim canonum legibus tt com­
probatis ccclelufticz difçiplins moftimcntii ,
& ccclcliarum hujus provincial rationibus ,
uberius Ac cppiolius exprefla , ordineque tra­
dita , ad totius provinci* uium a nobis eden­
tur ■
Idque prêter funâionei , quaa epifeopus ad
n quavis ratione pertinere decreverit , vel ad C
ejutque ecclcfiz dignitatem , utilit*temve illu
imponendas , tribuendafvc ccnfuerit, ut elt eo­
dem primo concilio decretum.
Tabella vero cx carum omnium fanâionum
pruicriptarura ratione , in omni ecdefia carhedrall, collegiata It parochial· fit : qu* in facriftia lococerto pcrfpicuoque proponatur , ut
clerici adferipti tuas quique fund io nes node at­
que exequi rite poflint.
Clericos quofeumque , certe ecdefia , piove
loco adferiptoi , fi ab ecdefia , cui adferipti
funt, dcricali ftationc , line epiicopi facultare, vaque litetis exarata , difccflêrint , ordinum filorum munere , ex cjuldctn concilii Tridentini fanâione , eplfcopus interdicat . Nec D
vero propterea quidquam derogatum aliis de­
cretis prendre fit, qua de parochorum , atiorarnve curam animarum gerentium, ceterorum3uc refidentia pra-ftanda , vcl abfcntia cavcni, puniendave , Trident in ia decreti* ■ ac no­
ftris provincialibus confli turionibus , tt cdiâis
przterea epifcopalibus conftitutz funt t quin
imo illi· etiam panis , mulâifvc contra eos
agat epifeopus omni juri· ration·.
Epifeopus, cum clerum, ut io concilio pro­
vinciali tertio iuffiim eft , recognofcet , hoc
prater cetera videat , an in alicuj» clerici ti­
tulo , ccntave eeclefiaftico , vcl etiam laicali,
cujus nomine ii· ordinibus adferiptus eft, quid­
quam innovatum fit . Siqoe vel beneficii ce­ £
de fi aft ici ceffioncm , vel patrimonii alienatio­
nem , vel penlioni· extioaiooem , aut remiffionem fa&am cftc compererit , canonum jure,
fanttioneque Tridentia· agat , at juridice re­
cuperetur , reftituatutvc quod vcl ceffum , vel
alienatum , vel remifliam , extinâumve , ipli
clerico przjudicium affert ad vita fuftentationem : aut fi quid alia satione paâove commiftum aâumve eft , quod vel decreto Tri—
dentino , ea de re edito , facrlive canonibus,
repugnat, vel fraudem facit i contra quofeumque vero , qui tale quidpiam admifetiat, L

lOLANBNSt IV. M'"· 1^0
dem panis agat jure canonico conftitutis, ni- anno”
demque ab fynodo etiam Tridentia· reno- CHUSTl
vati*.
·’!··

IX.
bt

ttiUtiutt tt fnvijiint.

Quzcumque tt examini·, it approbationis,
tt collationis , provifionifvc ratio , omnifque
alia diligens cautio , in ecclefiis parochialibue
cuiquam cx decreto Tridentino fancito , adhi- J,
heri debet ; illa ipfa omni· in capellanti·, cetcrifquc beneficiis ccclcfiafticis, quocumque no'
mine nuncupatis , imo vero iu iplis etiam ecdefizfi vcl cathedralis , vcl collcgiatz poitio.
nibus ,' quibus ab inftitutionc , vel confuctudinc, aliove quovis jure, tc nomine, onus, mu.
nufve, animarum curz , vel cxerccndz, vel coidjuvandz incumbit , aut conjunftum eft con­
terendis , in aliove provifionis coium modo,
teneatur ac fervetur omnino.
Quod Tridentini» decretis de eo , qui prr- s,<·,. t f
fentatu* eft , per epilcopum comprobando, et- dent'
iamfi ad inferiores inftitutio pertineat , confti­
tutum eft; id in beneficii· item , vel fimpheibus, vel curatu, vcl alii· cvjufcumque generis,
in quibus etiam rleCtionis, pnefentat Ionis, iuftitutlomfvc jut monachis, aJnfve cujufcumqu·
ordini· regulanbu· , ceterifvc competit , locum
habere epifeopus meminerit. Quare fi quz haCtcnui inftitutio line epifcopall comprobatione
faâa comperitur, eam irritam, inanem, ac pla­
ne nullam declaret, ac ne tnpoftcium ita fir ,
caveat quam diligentiflime .
Pro auctoritate , canonum jure , le a con"" '
cilio Tiidentino fibi tradita , epifeopus , fi
idoneos non compererit, a patronis etiam quibufeumque przfentatos nc probet , admittatve, neve inftiruat , nec vero cis ullo quovis
nomine provideat i fed plane illos repellat.
Idoneos porro ne cenfcat , quos experimento
examini· interrogationibus diligenter faüo ,
tt doctrina , tc cantus peritia , & aliis quali­
tatibus, ad refle riteque obeunda munera , eo
beneficio, ad quod przfentatur , incumbentia,
conjunâavc nccellariis , przditos efle non vi­
dent.
Neque illos item , quos pro illius beneficii
ratione, legitima ztate, factorum canonum ju­
re, concilioque Tridentino przfcripta efle , ck
legitimo documento , teftihcationcve non co­
gnoverit .
Fraudes iapt per eos committi animadvertam
eft, qiii mandati literas apoftolicas , qua· voeant de providendo in forma dignum, impetra­
rim , ad duos , qui illas dcincep· exequantur,
fcriptai , ita ut fi un» przftituto tempore non
exequatur, exequi debeatli enim ab uno , quoniam idonei non fint,
rejefti , ad alium tacita , quam tulerant , tepulfa, confugiente· , beneficii , quod fibi Coo.
ferri volunt , collationem non idonei aliquan.
do furripiunt . Quamobrem omnibo· (ingulifqoe notariis , cancellario , aduariifque prohi­
bitum deincepa fit , ne fi ejufmodi delegata
execution!· »Λ* confecerint, eorum partem, nili
de prioris judicis exequentis confcnlu, concettave, ad canonum przfcriptum edant : fed tem­
poris , in mandati litetis przfiniti, fpatio confcAo, aâa omnia It fingufa ab fe ob eam canfam
confcripta > illis ipfis ad alterum iftiulmodi
execution*· judicem dent , pani* propolin·,

arbi·

14«

β^’Μ*

* M*

C O N C I L 1U Μ M a D Γο L Λ Μ » N ί « IV.

ANNO arbitratu epifeopi irrogandis ut hie quid a prioCHRISTI rc Judice aâum decretutnya fit , fcire poflit, nc
iff».
in beneficio conferendi furreptio , obreptio,
ve indebite iniit , indique proptcrea lite· cai­
llant.
Ecclefia parocliialis, nc deincepl cuipiam pet
lex «leniet commendetur, led eel titulo confe­
ratur, vcl G jutu pattonatut cft , prcfentatnt,
eleâufve , qui ad illius curam gerendam ido.
ncui, difquifitione demote fafla , /cpertus cft,
Iblianr.
ad concilii Tridentini prefctiptum inflituatur.
Interea vero dum vacat , ea ejuidetn conci­
lii decreto, vicarias conftituatur , cui illam
regat.
Liber Anficiautr , ifque in otaai epUcopali
archivo afferretur ; in quo libro durceianorum
beneficiorum cujufrir generi· , cum vacationi·
certa diet , ratio , modufque dclcribatut j tum
collatione·, ac provifione· , ut vocant , qua­
cumque lint , vel a iutnmo pontifice , vcl ab
epifeopo, vel ab ullo quovii alio faâs , lite­
rarum , diplomatumvc exempla , »·! lententia
frammatim raplicxt* , prout potiua elle epifeo­
pus cenluerit , in edrndcm referantur . Itidem
iervetur d* literis ordinum, quibusfrngulr ejuf.
dem dicecefis der ici initiantur.
Capitula veto, 6t quicumque fixât, quicujufvi· generi» dignitates , canontcatus , ait alii
quacumque beneficia obtinent , lueras, diplo­
mata , tabulafve ipfas beneficiorum, que qaovi> etiam unioni· jure poflident , epilcopo, et­
iam privatis poftulanti , fine mora exhibeant.
Ex quibas tabalis tum Ii quid oneri· obligationifve illi· ineffe apparuerit , tum quidquid
aliud expedire idem epilcopus cenluerit , id diftinâe explicateque exfcnbi jubeat.
H.icque omne ut ab iis, ad quoi fpeifxt, pla­
ne praeftetur , idem omni ratione efficiat.
Nemo, qui beneficium parochiale , alteriufve
cojufcumqua generi· confertur , approbationis
de (e , etiam inftitutis examinis interrogationi­
bus fatfv , liters· teftimoniumve leriptum ex­
hibere , ab ordinario cancellariove cogtrui ,
cum qui beneficium colfaturui, aut cujuivn pro­
vifionis nomine datum· cft , tile ipie ordina­
rius eft , qui eum approbavit.
Ut avaritie omni» non molo labes, fed fuipicio vel minima ab epifeopi domo , atque ab
omni etiam ecclcfiaftico foro tollatur, nc dtincepain beneficii· conferendi·, aut quavis provifione danda quidquam ab illo cujuivis generis,
nc figilli quidem nomine accipi exigive ab ul­
lo liceat , omni prosius , (1 quae huic decreto
repugnet , confuetudine Ic (upetiorum concilio­
rum decreto antiquato, abrogato. Notario ta­
men , cui pto muneris laboribus certa merces
nulla conftituts eft , aliquid pro opera , quam
in literarum fcrlptione ponit , accipere liceat,
ad taxe ab epilcopo prrfigendr prsfcriptumt
ita tamen ut pro omni uniulcujnfque beneficii
collati, vel provifionis nomine dari feriptura a
fe confedta , above quovis nomine vel praiex
tu , plus aureo nummo ad fummuni ne ca­
piat .
Ne pro beneficii écclefiaflici poffrflioneadipi
icenda, plus quam par ctt, impenfar quis in com­
pluribus inftrumrntts eo nomine conficiendis
iel exfcribendis faciit , cum ejus bona variis
loris lua (unt ; id proprerea decernimus tc de­
claramus liberum effe unicuique , cui benefi­
cium aliquod «oliMum , aur quovis provifionis
nomine datum eft , fc illius folum ecclefia: ,
altarifve , in quo beneficii titulus eft , 8c allo-

, Cwai. G sacra/. Tom. XXXIV.

A rum tantum ejuidem beneficii prediorum bo- anno
norumve, qus ipfc maluerit , poflefliunem ea- CHXlin
pete 1 modo <;am rapiat , tabulis publice a no>>?<
tatio confectis.
Beneficium etiam fitnplcx obtinenti , quod
«d vita Giftcntationem fatis eft
alterum (im­
plex, aut ecclefia etiam parochialis, aliudve be­
neficium cujuivis generi· conferatur , ubi is af
tetius beneficii cujufcumque generis illud (it ,
poffeffionem pacificam adeptus eft, aut fi per eum
Uetetit , quo minus duobus menfibui , quos a
die, qao alterum collatum eft , praftituitnui,
illam adipifcatur, ptimura iplo jure vacare cenfeatur . Cui vacanti provideatur , cum ex
T ridentini concilii lententia unum 8c alte,4
B ,rum item ib illo fimul retinere nullo modo ·?■
“i
'liceat.
Bcnefi-n quacumque auâoritatc deinceps col­
liti, unde latis ad vidum futuitur, poffeuioncni
pacificam qhis adeptu·, fi nulla libi facultate,
difpenfationeve legitima concéda, beneficii prio­
ris quod obtinebat , cenfam exegerit , ea poe­
na Illi fit , ut quod exegerit ilfius duplum ad
ecclefi* ufum reftituat , tum alta ratione etiam
mulâetut plcâarurve epiicopi arbitratu.
Ut prwdiorum eccleliafticorum conleivationi
confulatur, ac fimul occupationibus , afurpstronibus ■ aliifquc fiaudibui occurratur , nc clcticus quilpiam minori «cate,, beneficium eccle(i allicam obtinens , cuiquam , etiam quorumC que fangeinis cognarionilvc vinculo vel arâillimo fibi coojunâo , illiu» beneficii bono­
rum adminiftrationem , procurationemve , nifi
epifcdpi conceffu , literis exarato , commit,
tat./
Idem preterea clerical, minor nata , benefi­
cii quod obtinuerit , prediorum bonorumvc
omnium inventarium ex formula in concilio
provinciali primo prefetipta , aliquo viro adhi­
bito, Conficiat , quem epifeopus ci conftituerit.
Alioquin poenam luat , ejuidem epifeopi arbi­
tratu irrogandam.
X

D
Qu» f/rti/uof uJ
(X liimu

Biffa firripifam
c^ioa

Dum in ecclefia miff* facrificiem five cantu,
five abfque cantu epifeopus facit , ne in-ares ab
alio iacerdote in ea fiat , quoad illo lacto peCio , de more benedixerit, nifi aliquando fccus
ob urgentem caufam permittendum duserir.
Quod militatum , Cum nulle conventuales ab
aliis celebrantur, prefertim teftis foleimibufqtie
ecdefiarum diebus , ubique , turn maxime in
optdis pagilve in ufum introduci idem epiieoput
curabit.
I pilropiir omnibus niillam in oratorio priva
ro celrbia.idi ’a. ultatibus hactenos concrffu
cri os Innues modumque prartmiat , ita ut pr«tcr catlfas , quas magnas &· urgentes is judna­
verit io iplis pHvatts oratorii miflam celebra<i es facsiliatibas iliis deinceps non licear , nifi
hoc fuerit a («de apoftolica indultum
Quam
moderationem diligenter adhibeat , ii quando
in polleium ejulmodi facuhstcm concedendam
cenfiiciir
Ne in o.atoiio > eccletiave , qus: vcl nuper
errruCta ell , vel in pofterum 1 attuetur , miflar
celebunJe Ucultas detur , pcimittaturve ,
L
nifi

»43

°*r“?nWi

Concilium Μ e η I o l λ n b n s b IV. '!AX'" »44

ΛΝΝΠ
n:!i falvo jure , ac plane tine pixjiidiilo ccJc- A
CHfUïTl It* p-ir.chiahs , n:!. ob ci.ilarn epikop.» qtian-

Quilibet laceidos , quod fulcepit , muneri ^nho
mill· lac; iticii faciendi, la(isfaciat(-minino .
CHBIJTI
t
dsqr·· jlrtrr viJejtir· .
Ne.' vero,cuiquam , <]ut quotidiano eo muijp«.
<' - rai>Jum c .1 oui >1 diligentia , ut lalutaiem
nete aftricius quovis^iodo elt , nc lemel qui­
'i.i.t.im capiat hje'u populus cv laboiibus &
dem in hebdomada .ait alibi msflatn celebret,
officiis , ij.iar a pno.iio ihcbu» dominicis A
iJ prrtcrmittcne ullo prrtestu licear , nili ali­
.
‘.th, inter mill iru: -. Mrnu, aut di<i i* tltttquando ejus , cui cur* epifeopus id dederit,
<u, vel aha q-a-urnjiie occalione pixftari, c aut, li nemini dederit, rcaoris , prefedive ee■am ex Tridentino concilio dfbcnc. Qumclelic conienfu laccrdotem alium ante in locum
fuum fubftitueiit , qui id picftct, quod in e.i
fcfiiK obrem coikiIi1 etiam Tridentini auctoritate,
a, <«(.
ut i i ecilclum paiochialcm frequenter , fjilecclelia ipfe debet .
tetn dominicis V majoribus icltii diebus , fide­
S.η autem certis hebdomads diebus , facerle» conveniant, ipncopus eos. quorum paftorad .tu complures in eadem ecclelia ob aliquam
»
letn curam gerit , diligente. Ixpius moneat.
ciijnivis genens caulam ranonemvc , miff* laLiteral ptseteica, et» de gencie ab eodem epif­
criticuim tacere debent ; id ut ftatu cettifque
eopo e lendas , ic e’iam inftiufliones noflra eu- B iis iplis diebus illi omnino preftent , curet pla­
ta ad communem provincia· irnm conficiendas,
ne reiioi ccclefiR , aut , Ii pr*lcirim ecclelia
lape populo , prout uljvciic-.it , paiochuv de
col\; lata , vel alia frequens eft , abus, quem
î.iipto lec'tabir.
ci epil.opus pixiecertt .
t pilcoper in facultate qnivii mille.ujt ce(hii.d Ii .In item facerdotes funt, qui in illa
leb.andainm con.cdcnJa pturogaiidase , viinceitis tamen diebus, munus inipoliu.a. -te ab uilo laccrdotc plu» muneris , quant
.. m habent milf* celebrandi : tunc idem reai» ·»> prxfttri poflit lulcipi concedat aut pet
itor, p.af.-i'luive , capellanis lacerdotibus voca­
nuttat · turn maxim* perpendat , Ii parochus
tis , reque cum cis tradita , certos umeuique
<^l , qui bbl eam facultatem dari perit , an
, Ju s prilcribat, quibus in ea ecclelia miflam ceper hcbdomidam poflit , A· lulcipiendo novo
kbic: : ut lingulis, (i fieri potclf , hebdomad*
celcbiandarmn miltaii.m muneri , A ei , quod
diebus nirflarum celebrationes icite atque ordi•0 ccclelii r aio» in.» ' i , ex 'liid.nnni . aut n.ln. diftnbur* peragantur.
itaret.
nil
provincial.» concilii pix..irp:o, aQni capellas obtinent , ipli per lc , non alii
'iave quacumque ulvq'i’uw cauta jam de­
eorum nomine , mitia facritirium , divinaqne
bet , taristaccrc |t A alia pirre ca officia obi­ C -’flir ia , qu* 'Harum redores pixllare debent ,
re , quibus dicbri. au: ’d tritorum ec'rbrir.im illis celebrent : fi m do vel alind ccclcliatern . aut ad tu tus , exequia.se voratum .·.»
'.iium beneficium , quod relidenti* perfonalc
illum convenue , millaique célébrait- con ιςν
munus requirat , non habeant : coque impe­
rit . Q od h-per rpium lue omnia linguladiti , debita eis capellis officia gerere non
^qne prxllal no-, p .lic viderit , ne poteftarem
queant : vel earutndem inftitutiooc , detatioer faciat novi muneris eo nomme lu.'cipiendi.
neve, aut legato , aut donatione , aut facul­
-i i ?b inopiam in ecclelia pari e lira !i , die­
tate ab epifeopo unpetiata , in illis obeundis
bus fcria'pbus , ruiur aliquan'o fparociiralis
..ipellam officiis aliena opera, rninitferiove uti
m inctis notntne , quam mncilio provinciali
poffint , vel alia quavis latiorie, caulave impe
primo juflum < ft, rdcoque in alia, vel in ca>
diti lint.
deos ecclelia paroclnalt , alio nomme per heb­
Singula vero , ob quz capcllani'i aliquis fe
domadam , iis iphs , icilicet ferialibus dicbur,
a debito capellam officii munere inimuncm pu­
celebrandi facultatem permitti neceflarium epiltet , alleratve , quo minus per fe iplum przcopua duxerit : cuju» rchgiof* contuenti* id
ftet , ab epilcopo cognolcantur , ac probentur
permittimus.
D item.
fis literis concert* prorogative facu11atis fufQuicumque iacerdos in altari certo miflam
cipiendi vel retinendi miincns m-liaiti bnguhs
celebrare debet, fi in alio celebrant : nc , quos!
vel ce tts ftirilve dnlu» , aut ex cci’a obliga­
debet, prrftitific cenfcatur, nili cpi'.opi, ahetione Celebrandi , cxprimaratin A altajis , cariulve, cui ille id cur* commifcrir, juflu, conpellzve & ccclefl» , ubi illud iitum eft , no.
ceflu, permirtuve aliquando fecerit"
men, & locus , A rlccmoiyn* emolumentum,
Si eodem tempore, A in eadem ecclelia miiquod inde capitur , ftati item dies, A nume­
fs plure* aliquando etiam pro mortuis ccrerus miflarum , quas ibi celebrare flatu illis
brande funt , in altaribus ira inrer ic disjundiebus debebit ex onere a teftatonbu» , alnfdi> celebrentur , ut facerdos alter ab alrero
non perturbetur , neque Ii fieri poteft audia­
vc , aut 4b epilcopo impolito pro facultate ,
quam i. a jure commi ni , vel Tridentino con­
tur : fm autem hac de caufa tempus non pa­
cilio Iniret. Tum etiam exponatur, ii quo alio
tietur eo dic miftas omnes , qu* debent , ce­
freterca nomme iple aftriâui Iit , miflam ah >
lebrari , in alium potius diem aliqu* difte■ antur , ut huic decreto pareatur , quod ad
oro celebrandi ; idque etiam a parochialis cu­
re munere, legati, alteriufve obligationis “cau- £ religiofum cultum illius fanftiffimi facnbcii fpeh qua in ecclefia item A altari, quibus item
dat.
certis vel ftati* diebus illud pr cita re debeat, A
Mifla parochialis facrificium dse fefto, circi­
quantum inde- emolumenti, elecmofynsve conter duabus poft folis ortum horia , aliis etiam
fequatur . Tum poftremo certum ei facultati
diebus ea hora, qu* populo univerfo, pro loci
concert· vel proiogat· tempus praefiniatur .
ratione , epifeopi , judicio magi* accommodata
Nec vero in illo celebrationis munere ei perfeerit, in omni ecclelia parochiali celebretur , da­
verare liceat , expleto tempotis fpatio, epifeo­
tis femper ante ftati* campanz lignis, iifque ho­
pi luens prclcnpto , nili facultas iterum conra dimidia intervallo ditunâu, ut in tempore
fnmata , renovataque fit , aut prorogata ad
populu* convenire poffit.
aliud certum tempus , litetis item , A ad prrSi prater parochum alius etiam facerdos eft,
Kriptum e.iain luperiorum conciliorum noftroqui in ea ecclefia mill* facrificium facere debet ·,
rum pic vnir lalium.
id onwi dic in aurora cclcbiet, ut qui iter ta-

cae,

M5

Conchium Mbdiolanbnsb

IV.

14«·

tertio quoque menfe , cu.m nn «quoque cipcll.
ANNr.
XNHO cere, vei aliud quidquam, ruri prrterrim , âge·
ro pmuiti muneris lui rationes imb nt . tu -, cillllsll
CHRISTI re neceflr Ipbertt , interefte poflint, nequc proetiam illiua tcflimonium (cripta r> r
itioni·
<>’·■
pterca omittant.
dabunt.
Si vero plurer hint faccrdotes , qui ibi, aut m
Nec varo cuiqtiam capellano non titulati, qui
ejuidetn parochia finibu· miflam celebrent, tune >
mi nus celebrandi rertis ftatftve diebus , ave ad
nt derrerum eft provincial· primo concilio , unam
Certum tempus , aut in pe>pe'tium ii.Jiepcrit ,
in aurora, reliquas deinceps debito intervallo di·
llnbutaa, poftremam veto, quo tardius poteft,
quldquam mercedis clccmois ,,<vc ea legatis
p'out populo commodius erit, celebrent atbpr·pus, aliave quavis ratio e , a quibulvis lolva­
tur: neque lu otgat ab'qtie epne ipi , ej ilvc,
icriptum tabella a rcâore parochiaiis ecclefia .
Cui id cursille dederit , mandato , eoque tcrivel ab alio conficienda, cui epilcopuard muuu>
pto ■■ quod ne detur > nifi pto ta'ione preftiti
dederit; nili diet feftusfit, quo eacepta ilia pri­
muneris , cujus tcllimonium fcnp'um ab eo ,
ma , qua in aurora celebratur , nullam omnino
de quo fupra , re ipfa eshibueu..
celebrent ante pc aft urn milia parochiaiis ia. nAnno autem evplero , vel breviori temporis
fioum, etiam in ecclefiis, capelin, oratortuve
>rculatibu» , etiam fcholafticorum Λ." confratria- B fpatio , quidquid ob prrtem itlum rcl-b andarum miflirum munus , can.- !.i io trib u non Ut ■ um , etiam laicalium , intra fines uniulcujulque parochia conftttutia, nifi parochus obeauCorporis domini cnntiarribns , in ca etc.ena
fam certa prsfcripta hora tute tacere concelconllitutis , ubi ille millarum muneri defic it,
Jcrit
aut anis di-politaim lolvatur, ab epifeopo conQuod fi die fello etiam per illud milTr facti,
ft't'irii : nt quot mifiat celebrari ab eo prrterfictum, quod in auroiafir, populus a nannhiamrllum eft , totidem eo nomine ab alio Sacer­
doce celebrentur : aut ad iplum in ornamento­
felto die , poli rniflans parochialem fieri celcrum , qus eodem altaribus capellii’e ului fint ,
iirarive jubear.
E.piicopi vero facultas Λ· judicium Iit, id om­
apparatum erogetur , prout cpilcopur expedire
ne quod ad millr rJel>'and_r h>«a«i q-.-ftat,
r xiituna'eut . Ut autem Si hoc diligentius pratllctur R* lacerdotibtis confulatur , qui ob mif­
pro temporum , locorum , ca-.il numii;
ratione
fs celebrandae munus fufeeptum , ac przllrtuni
ahter (latuere , permirtrrc , a, jubcie . Pro­
eleetnofynai libi débitai , mag io cum negotio,
inde tabella , m qua certa omnia ft'a celebra­
tionum dillnbatio , dic: kilnct , hora c alta­
(zpequc cum detrimento ab ili , qui tribuere
debent , confequuntur , epifeopo· , ubi eapere, tum lacerdot , qui celebrare debet , apte
dire viderit , certo· aliquo· , probatofque no­
delcripta appareat , in lacrillia loco conlpicuo
minet depofitarios deligat ; quorum munui fit,
propoiira a’qtie attira lit.
illas exigere cuftodire , tum ftati· temporibus
Quo citius atque cvplorjtiur cpinopus'feut,
pro ratione fupta prrfcripta , capcllanis line
comm , qui iacri faciendi cauia aliquid pie,
vel legarunt, vel dederunt, vol uncati per il,os,
•aura folvere.
?uorum inteieli , veir latirfactum elle ; ac rurEt quoniam qui capella· , altuii , aliave
us fi quid ea in ic negkctum , aut omiflum ,
beneficia ecclefialtica iu titulum obtinertc, qui­
pratermrilumvc eft, id opportune ut hat, p.obus milfarum munus aliquod incumbit , non
fpicere cavereqae poflit : hac dccemimui , at­
ab beredibut eorum qui legata pia relique­
que ftatuimui.
runt , vel ab alui ejulmodi , fed ipfi per fe
'n unaquaque ecclefia liber deinceps lingulis
(rudius capellarum altariumre fu irum exige··
annis, vel alio certo tempore renovandus, nrr.
re iolent , cum us Icqucflri ratione on.nique
petuo fit; in quo R- aiuio &'mente , & dic pri­
alio modo epifeopus agat : ut fi muueu luo
D
mum notato , unulquilque live parochut , live
illi celebrandis nullis defuerint , tiuHnum recapellanur, live alius (acerdos, qui quovis ob­
ftttutio locum habeat , caqt.e ad pialcriptam,
ligationi· nomine in ea ecclclia mille iacrihat fupra , rationem , pie utiliteique eroge­
cium fecerit, in linguloi dies ,'o.bi id perfece­
tur
rit, manu fua fublcribat : 6c nominatim brevi­
Quam icqueftri &· mulctr rationem omne,
adhibere debent , ut opus t er it , cum capel­
ter caponat, fe illud praeftitifTe , aut parucloifss ecclefia, aut capella, legative pu, aut mlam· quoque illis , qui erum legati ηοαιιniverlarii, aut tunerahs ofhcii nomine- (λυρζ.
i< ■ , vel alta ejulmodi cauta milfax celebran­
terea libro lingulis diebus fublcribat ii , Ii ipfe
das ad ceiturn tempus , vel in perpetuum lu‘
eft quimifle lacrifici.im eo quovis nomine fece­
fcipiunc .
rit, ipfe item manu fua fublcribat , quotici ali­
Qua in ecclefia , pro freqoentiori , qui ob
quo co nomine milfam celebrari: .
fefti dici , indulgent rave celebritatem , .aof ob
It liber tuto lacriftic loco aflervetur.
perpetuum ροραΓι, acpracipuum devotionis ftuQiiibus vero locit , ctclcfiifve tniflr plurca
dium fit, ad eam conciufu , elcemolyna
cre­
quam trei quotidie celebrantur, epilcopui prê­
brior Si uberior mille celebrando nomine da­
ter ha» cautiones pmsftatorc n etiarrt lecretum , E tur : in ea nc cuiquam taccrdoti ejufmodi elecubi opu» cfle viderit , conftituere item poterit ,
mofynam'ob mills celebrationem , udo jnodo
idque lecreto etiam , fi ita expedite videbitur ,
aut ptzrextu flagitate, ac ne fpome quidem ob­
qui juratui in lingulur dica notet , fi qui
latam accipere licear . Verum unufquifque iaerunt, qui debito miilr celebrande muneri de­
cetdos illam incapfula, certo ecclclic loco, aut
fuerint
pro taciiftia· fotibus eo nomine collocita de­
In urbe vero aliqui e.clcfiaftici 'vui , ab eo­
ponendam curet . Cui capiula ftrtit lifts fré­
dem epifeopo piubati , in diceccli item vicani
quentions concurius diebus , rector ecclefia,
toranei , aliive , ab epifeopo etiam conftituti,
aliuive , cujus intereft , aut is , cui epilcopu·
libros nullarum celeb; ationibu· notandi· prrhoc mun ii dederit , certum aliquem clencum
feriptos, laps etiam de improvifo recognofcani :
fpetftaca probrrarc prarlicuc : cujur Iit illis dic
inlpicientque prarterea notatione· > per punftabus apud cipiulatn alfidcte , ·- -i figill.i i.n >
torem occulte faflas. ac finguhi menfibus, aut
ordiaequc notare , que niilfamrn alu.urr.L a
;uc
Cor.*,/. trneral. Toril. XXXIV

OXSOOXtUS
247

r uti.

f- Λ

1/ . » ,

ΛΜΝΟ

4ue Precorn nomine elcemolyna detur acci- A
puturrt, ut pro illius notationi· ratione reâor
tir*.
lut Caci illa > aut ille quem epifeopus conftituerit, (acerdotibus illius ccdefic, aliifvc ad divi­
na officia concelebranda, eo celebritati· nomine
evocatis ftatim prrlcribat : quid pro eleemolyna oblata unufqnifque eorum ilii· diebus pre­
date debeat , quo plenius eorum , qui obtule­
rint, voluntati fatnfiat.
Pcraâis autem divinis officiis, que eleemofym en nomine in capfulam conjeâa cil , illam
idem vel tcclefi* reâor, aut alius, ut mor Cu­
pra, Cacerdotibus ita dilltibuat, ut eorum uni­
cuique partem pro ratione minifferii , offictive
ptcfbti,, ex epiCcopi przlctipto congruam tra­
dat > Quidquid autem lupcrerit , e caplula de- B
promptum apud virum probum, quem epilcuptis
delegerit, deponitur: ut aut in aliam, quz in
eadem ccclelia fiet , celebrationem miflsru.n pie
conteratur: liceat tamen in ilia· res erogari, ne­
ce liai io comparandas ad mill* facrificii cultum,
decentius in ea ipfa ecckfn peragendum -, G ob
ectlclic inopiimita epifeopusconcclferit. Cujus
etiam jullu t.i tabellim Carriltiar leferantur, Ii
quz commemorationes eo nomine , pro iis qui
pie contulerunt elccmolynam , deinceps fsciendx erunt sb iit , qui in ecdefia miffs lactifitlum facient.
Qn vero parochi prope eaiccckfias liabit int,
ii jubente epifeopo, populum luar cutacotnmilfum , diebus prsfertrm qui proxime procédant C
illos certos dies frequentioris cleemofyns , moncint , ut hac conllituta eleeraofvnas ejnlmodi
recipiendi ratione , quas clecmoiynis tniffarum
celebrationi dare quifque velit , eas non iacerdotibus aut clericis tradat , ve! aliis , led in
cipfulatn deferat eo nomine continuum .
Miff* initio ptalmus. Judica n.e Deus, & in
fine evangclium Candi Joannis cvingclillz , In
principio erat; CZr. dici ne unquam omittitur,
□ ili cum aliter in miff irum rubricis notatum fue­
rit.· In ceteris item ne quid addatur , TTtr vero
detrahatur , ac nc quidquam mutetur . ltd ad
unguem id omne dicatur, quod 'n miffali nuper
Pii quinti pontificis maximi juffu edito przlcriptntn eft
■
D
Si quem parochum, aiiumve iaccrdoteci milfali Romulo , quod item Pii quinti pontthcii
miximi juffu editum clt, cpilcopus ad miff* (acrificium deinceps non uti compereiit , a miffai
celebrande munere illum arbitratu luo fufpendul : tum pro culp* contumacizve tacione, aliis
prztera panis afficiat.
Ut exploratum fit an lacerdotes (latarum ccre. maniarum ulum peiitiamquc teneant : iple epifcopus cum aliquando osiffc factificio, quod illi
faciunt, alio· perito· facerdotes prarfenies adefle Jubeat ; tum aliquando fingulos evocet, corumque inmiffz facrificio rite faciendo exercita­
tionem ac peritiam per examen , caperiendove
cognofcat.
£
Quod provinciali fecundo concilio juflumeft,
ir> miffs conventual i 8r parochial! , cum corpus
domini elevatur, lignum fono campan* dari:
in aliis miffis id ita przflctur, ut tunc parvulum
tintinnabulum , aut a lanie altaris appenlum,
aut c iacriûia allatum, a clerico miniftro certis
diftinSia iftibut pulletur.
Cum faccrdos ad altare acceffcrit mille facrifi.
cium fafturus, détiens, qui tunc illi miniflratorus eft , abi alius non Iit qui tunc hoc officium
prsflare poflit , circumlpiciat tnodefte allantes i

Christi

3c fi quempiam animadverterit marem vel ferai.

k

,

. i.

r.

TV

CONCILIUM M B D I O L A N B N S B a V.

MAXIMtUlXaS II.

IMr.

..ο
1^0

nam iocompofito corporis habitu, aut alias con- J7>in~c>
tra preferiptas regulas provincialibus noflris con- CHRISTI
cillis, cum injuria vel irreverentia lanftiiiimi ilif?t.
Ilus faciificii intereffc, moneat graviter ut opus
ctit : neque facerdos ante mille initium faciat,
quam omnes, qui adfunt, quemadmodum eam
Trident ino conciisocurz epifeopi commiffum eft, ftï
decenter compofito corporis habitu declaraverint <u-t a, «k
fe mente etiam ac devoto cordis aftcâu, non io- •«"■•“•i· at
lum corpore .adeife . Milia vero jam inchoata , ^ui*.?**,.^
fi quid cjalmodi fist, hoc idem officium admo- mdCs.
nendi itidem ille minifies ckticus ptzfletmodeflc & graviter. Si quis vero ab iis de ejufmodi
monitus non rdipuerit , quamprimum corumdem cura deferatur, ad cpiicopum , ut jute cum
eo efficacius agatur.
Clericus facerdoti miffatncelebranti miniflraar,
ieaiper indutus fit luperpclliceo puro tt mun­
do, coque non liceto , neque ulla alis ratione
indecenti.' fi contra fecerit , tum ipfe, tum eccleliz prvfcOui , tum faccrdos etiam , qui fibi
mintflrare permilcrit, plc&atur arbi’ratu epitro­
pi. H iltiis pro liera eucbstiftia conficienda non
Incus homo, nec vero femina faciat.
U-ceoli , qui ad faciificii ufum adhibentur ,
quo di'linâius .itque certius aqua a vino dignofci poflit, ne e Hanno, argenta, aliove metal­
li geueie lint, led plane e vitro, eeque pcrljck.Io , aut c cryilillo confcAi : indem opercu­
lum oris habeant.
Caveatur, cum in miff* facritici i , quodcriam
fine cantu fit, ttiffilis, aut cvin^jlillarit liber,
aut pacis inflrumcrtum cuiquam , vel principi,
vel magiflratui, vel i!ii ad ofculanduin prebetur, ne id munus per laicum hominem, led per
clericum przfletur.
Ea fuitolim vigilantiffimorum , fanâorumque
epticoporum rcligiofa pictas , ut non modo in
folennioribus anniverfaiiit celcbtitaribus , fed
1ère in fingulis feltis k dominicis diebu, , iifque
ptzferiim in adventn & quadragefima folcnmtcr
millr facrificium celebrarent .
Quod inftitutum r.um refrigefreret , aliquan­
do Innocentius III. pontifex mavimus vehemen­
ter doluit. Cui (ane rei in provincia nobis commiiia profpicicndum atque confulendum eff pa»
itorali cura noflra , jam lanfiionibus Tsidentinis ,
auxiliameChriflo domino, excitata adievocandam rdlltuendamquc ac Radiole retinendam piiftmr pietatis difciplinam arqae ufum . Etli igi­
tur multiplicibus aliis epilcopalibut cuiis , iilque variis & qu* ciiam ad continendos inobe•lienti* dilciplmcque Chrifliaoc officiis jsopulos
attinuit, pluttbus hoc teuiporc epifeopi dillineantur . at folennioribus tamen diebus, qui­
bus religionis Chrifliana· myftcria celebran­
tur, in divini· officiis facrifque lolenniur fa­
ciendis , illos frequentius ac fludiofius vetiati
oportet.
Iiaque his foknnibus Ceftifqvc diebus Infra
ordine przfcriptis, quibus At patrum monimentis & vereri rituum cccmoniarumque Romana­
rum codice , coque comprobato, At antiqua religiofaque nonnullarum hujus provintiz cath<·
dralinm coafucnidine , ab epifropis, prout ipfa
Chriflians religionis tnyfleria pollutant, foleaniter fieri traditum eft, miff* lacrificium (olenni pontificaliquc ceremoniarum mu ab cildem
celebretur .
I.i fanâif&ma nativitate domini nollri Jclu
Chrifti.

Dic folenni circatncifiomi , qws eft oftava
nativitatis damini.
1
k
Dm

ft AO

*4“
ANNO
CHA1JTI
ip*.

ΟΜΟβΜ°·

».««<!

Concilium Mbdiolanbnsb IV.

Die folenni epiphaniorum.
F eri a quinta in cccna domini.
Dic fanétiffimo pafcha rciuricdlianis.
Die fanâiflùnn afcenfioois..
-Die fanâiflïmo pentecoftes.
Die folennitatis lanâiffimi · corporis Chtifti
domini.
e

· ijo

ftitum, ut pote planctas, certis (latis diebus in- anno
duendi mos . Itaque ubi illa indumenta toti- CHUiTl
dem non funt « quot pro induentium numerb
u?».
efle deberent , quamprimum ad officiorum pon­
tificio , folcnniquc ritu , ut decet , celebran­
dorum ufum comparentur communi univerfica^

rutui! fumptui nili jure, aut confuetudine, aiave ratione a facrillia r vc! a fabrica , sél a
fingulis canonicis cum fumptum pr*ftari opor­
tere epifcopus cenfucrrt -, tuneque a quibus de­
betur, plane psaftetut temporis fpatio , quod
idem epifcopus przfcripfcrit.
1· folennitate omnium fandiorum.
In ceteris quoque omnibus , qu» ad cere­
Die fcfto (andi. fanâeve, eujus nomine ecmoniarum rationem ritumque pertinent , re­
clefia cathedralii dedicata eft : ic die piaterea
gula in libro pontificali , ccicmonialiquc item
firfto procipui patroni civitatis.
B ptwbato de divinis officiis , pro temporum ra­
Die conlecrationis ecclefic anniverfario.
tione , riiu Romano praferipta diligenter It
accurate omnino ferientur . Id autem omne
Die item confccrationis fun anniverfario.
Die primo fynodi diacefan*.
prailari , atque in ufum omnino introduci,
Diebus ftatis, quibus facras ordinationes foepifcopi cura lit.
lennes epifcopus habebit.
Ferait·· mille conventualis facrificio , vespe­
Djebos praeterea aliis pro confuetudine fua
rarum officiis in ecclelia ablolutis , in quiosts
ecclelia, tum aliis item » quibus es gravi pr«epitcupjs prafens aderit , diebus dominicis ac
lettim caufa mifl'c facrificium folenni ritu cele­
feli is , te aliis item , quibus ex ceremoniarum
brare eorum quifque cenfuerit.
Romanarum ufu, rituque moris eft , folenniter
Quo ftudioiilis autem rcligiofa fua folicitudiipfe benedicat . Quod fane etiam prallct perl­
ne , fanâiffimaque pietatis exemplis fidelium
ais folennibus proccflionibus , aliifquc id ge­
animos atque mer.tes ad religionis Chriftiana
neris officiis.
officia epifcopi inflamment ; hoc etiam pro paCum epifcopus flatis praferiptis diebus qui­
ftoralis officii munere curent , ut quibus dieous
bus debet , vel quia a be ft , vel morbo abave
miflarum folennia in bafilica cathedral! conce- C caufa occupatus diftinetur , miflam , velpcrafJcbrantj iifdetn, quod antiqui inilitutl, confucve , aut alia divina officia folenniter non ce­
tudinifque fuit , fe vefperarum officium fe ma­
lebrat , tunc ejus loco hoc praftet , qui m
tutinum folenni ritu lofi obeant. Tum prxterea
ecclelia cathedral! primam facerdotalem digni­
iis diebus, ut religion cultus exemplo, liefacra
tatem obtinet ■ Hic vero fi aliquindo abeft,
paftorali concione aut fermone intra miflarum
aut impeditus eft | is qui poft illum faccrdofolennia fideles libi commiflos pafcere nullo mo­
talem irem dignitatem , vel canonicarum ob­
do omittant. Fideles vero quo magis a pallori­
tinens , aliis dignior non impeditus adeft, id
bus fuis reiigiolis vitx exemplis, confilio, fpcmunus obeat.
datifquc virtutibus adjuvantur, eo vehementius
Epifeopo , in urbe etiam extra ecclefiam cafe in omnem bene fandeque agendi partem ex­
thcdralcm pontificalia munera obeunti , utpocitare , tum cumulatius Chtiftiana difciplina
te confccranti vel reconcilianti ccdefias , c«officia preftare cos oportet.
meteriave , aut ordines facros , aut confirma­
Quare fcftis his diebus , cum frcquentiffitni
tionis facramentum , aut lanâiflimam cuchaad miflarum cpifcopalium folennia convenire
tiftiam frequenti populo miniftranti , aut alia
ftudeant , tum e facra benedidione epifcopali
hujufmod! munera pontificalia exercenti , cum
aliquem falutatem frudum largiente domino
is juflctit, affiftant , infers iant , miniflrentve.
confecututi, ne ante inde difcedant , quam ab
quicumqoe ex iis , qui dignitates obtinent , Bc
epifeopo illam demiflb humilique animo A- ge­
ac capitulo , ac reliquo ecclelia clero eidem
nibus flexis de more acceperint. Ut id fane om­
epifcopalia munera in ecclefix cathedrali exer­
ni ftudio illi ptzftcnt , cum cos crebro przmocenti , intervire , afliftere , miniftrarcvc (olent
nete , tum gravi fermone cohortari parochi foaut debenc.
licite curent.
Archidiaconus, etiamfi fit facerdos, vel pre­
Mifls facrificium cum folenniter , praterhendam etiam lacerdotalem , prater archidiaquam pro mortuis , fit cui epifcopus prafens
Conatum obtineat , mifl'c facrum folenniter eadiit , canonici fe aliqua illius ecclefiz digni­
pueopo celebrante , ut & in metropolitana , Se
tate prsditi , quo tempore hymnus, Gloria in
in aliis hujus provincia ccclefiis compluribus
excellis , fe fymbolum , item Se alia cjufmodi
moris eft, luique muneris , evangriium canat:
vel, ubi ex confuetudine id non fervetur , om- .
canuntur, ad epifeopum ordine veniant, in cu­
jus confpedu corona fada , tunc ftmul cum eo
nino ut diaconus , diaconatibus veftibus indu­
lingulas illas miflz partes dicant , pro ceremo­ E tus, epifeopo affiftat.
Archiptcibyter autem officio alliftentis ad
niarum ritu ac ratione.
Quibus in ecdefiis cathedralibus dum vefpe­
librum ferviat , nili ex confuetudine ptapofito , vel alteri dignitate facerdouli prcdito ,
rarum , aliarumve canonicarum horarum offi­
cia, miflarumque folennia ab cpilcopo folcnniid competat . Cui muneri qui fine caufa le­
gitima ab epifeopo approbata defuerit , ditec fiunt
canonici item , quique dignitatem
ftribucisxiibus iiltut diei libi debitis , Se gra­
obtinent, pluvialia, aliafve facras velles pro li­
bri pontificalis Romani ratione non induunt ;
vius ex contumxcix ejufdem, epifcopi xtbitixtu
mulâetur.
in iis ex ejufdem Se aliorum item de ceremoniis
Quod religiofi inftiuiti , plaque confuetudiriteconfcriptorum, probatorumque librorum prçicripto ad ufum introducatur , aut intermiffus
nis fuit, Se in compluribus xdbuc hujus provintig
eccleiis aliqua ex parte setioetur , pontificalirevocetur ille epifcopalibus officiis conveniens,
pluvialia, aut aalmaticas , aliumve facrum vcque labro antiquo eraditur , de diaconi alteL t
riufve
Caflo/.GewAi/. Torn. XXXTV-

Die natali findi Joannis Baptifta.
Die fcflo fanâorum apoftôlonim Pétri &
Pauli.
Die aflamptioai» bcatiffima Icfhper Virginia
Mario.

r>

ajt

*7™.'“’

. _,
Concilium Mb _DIOIANENJB

AMWO riufve miniftri 8e chori officio in cpifcopali A
CHJLISTl benediitione, id ad ufum ubique revocari, pa­
rt;·.
ftoralis cure eft , cum przfertim ad inflam­
mandam fidelium pietatem , przparandamque
in cpifcopali benediitione attentionem atti­
neat. Itaque diebus dominici· fcftifque , cum
epifeopus benedictionem de more impartie: ,
diaconus, vel alius minifter, ad quemde mo­
rt pertineat , cuivc epifeopus juflmt-, ad po­
pulum eonverfui , his cantu folenni pronun­
tiandis vocibus praeeat : Humiliate vos ad benedidionem i tum a choro rcfpondcatur : Deo
gratias.
In majoribus autem iolcnnitatibns aliquan­
to id folennius pizftetur , titu fcilicet qui in
antiquo libro pontificali ita przlcriptus eft , B
ut chorus primo dicat · Princeps ccclcnse pa
ftol ovilis , tu nos benedicere digneris ; turn
diaconus relpnndeat : Humiliate vos ad benediftionem : Poft clerus humili voce concinat :
Deo gietras temper agamus.
Demum epifeopus iolenniter bened iit urus ,
dicat prxlcriptas pro tempore ratione, oratio­
nes , qur cx libro antiquo pontificali delcri.
pt» edentur.
Quod er Felicis quarti pontificis maximi
fanttione in concilio provinciali tertio d*c ctum eft, epilccporum provincia confecrationes
quotannis ‘elenniter celebrari ; id ita deinceps
przftari decernimus.
Die anniverfario confecrationis , fi domini- C
ens, vel feftus fit, epifeopus folenni celebrita­
te de co dominico , feftove dic miflam cele­
bret, adjunctis pro fe orationibus , in mitîali
Romano nuper edito przlcrintis.
Si. vero confecrationis anniverlarius dies in
feriam, aut feftum fitnplct cadit, mifla facrificium folenne de confccratione, prout in miffali Romano , faciat.
Quo confecrationis die epifcopui exemplum
etiam fcquatur atque ampleAatur fanAifumorum epifeoporum, pontificumvc , qui fulcepti
. muneris curam, onus, 8r folicitudincm in me­
moriam revocantes , anniverfario eo die non
folum facrificio reljgiofifque precibus divine
bonitati gratias agere non deftiterunt ; fed D
concionibus , paftorali caritate plenis , clerum
populumque , expolitis multiplicis fu· curz
partibus , excitare voluerunt , cum ad opem
fibi a Deo implorandam , tum ad omnia religiofs pietatis oflicia colenda .
Utquc confecratio epifeopi a facerdotibus ,
etiam facrificris , te a reliquo clero piis preci­
bus recolatur, in calendario anniverfario , die
fuo notetur : tum populo etiam, ut moris eft,
denuntietur , ut is quoque fanrftius illum diem
veneretur: tum pro caritatis officio , quo erga
epifeopum ic patrem cfle debet , vehementius
excitetur ad preces pro illo pie adhibendas .
Quod pii religiofique inftituti in ecclefia
fuit, quemadmodum ex fandorum patrum mo- E
1
nimentis , ex antiquo ceremonial· codice acce­
pimus , ut node natalis domini mifla, quz in
aurora celebratur , licut illa in media node ,
& altera in die ipfo natali caneretur; eadem m
omni provint» noftra cathçdrali Sc collegiata
ecclefia, fub auroram etiam canatur , pre lent e
omni clero , qui divinis officiis interefle iolet
aut debet. Quicumque defuerit , illa diftributionis medietate muldetur , legitimo impedi­
mento ieflante, quam proportionabiliter amit­
teret , Ii a mifla facrificio folenni , quod me­
dia node fit, abeflet . Idea quoque przftetur

iv ataxiMiLiaNiis n.
IV·
isarua

- -1JX

in parochiali quacumque ecclefia, ubi alia duas 1
cjufJem dici milia canuntur.
CHIISTI
Quibus diebus , ex raiflalis Romani rubrica|];β>
tum pizfcripto, in ecclefiis cathedralibus Br col­
legiatis miflas duas cunvenruales celebrari opor­
tet , es ambz canantur ; tum cantu item cele­
bretur fi quz przterea alia mifla eodem , vel
alio dic, ex confuctudinc legatove pio aut alio
jure ibi cani debet.
Quod fi capitulum przftare omiferit, negle­
xit.tve , non folum illius diei , in quo huic
muneri defuerit, verum alterius etiam diei diftributionibus mulrftctur ; & alio dic fuppleafltur omifla.
Diebus dominicis, feftifquc alus, quibus officium duplex peragitur, canonicus hebdomada­
rius, dum veiperarum officium obit celebratve,
pluviale induat; tum etiam duo ecdcliz miniftri
pluvialibus induti ad'int , exque munera przftet, quz przftari moris eft.
Ii idem przteica diebus divina lingularum holarum canonicarum officia , pfalmi-fcilicet ,
hymni, antiphons , rclponloria ,
relique
horaria preces, non verbis rccitcntut, fed flata,
modulatione canantur. In matutino tamen of­
ficio , fe prima , fi ita epilcopo videbitur ,
przterquam in anniverfariis fcltorum uierum
folcnnioribns celebritatibus , canora, dilbnita
tamen, vocum pronuntiatione plain.o- dici li­
ceat ; at hymni, antiphonz, rclponl >ria , R:
reliqua ejufmodi, tum p.ztciea plalmi id lau’
des ftata omni cantus modulatione omnino pronuntientur.
Ubi vero , vel inftituti , vel confuetudinis
eft, feftis diebus , matutini etiam , vel primz
plalmos , aut aliis przterea fcriali sus diebus
reliquarum horaium pfalmos, Sromne officium
cantu przftari : illud inftitutum , confuetudinemvc perpetuo retineri jubemus . Si vero quid
aliquando inciderit , quamobrem divina officia
diutius, quam temporis ratio poQulat, protraâa funt, tum epifeopi conccllu , jufluve , hora­
ria lextz
nonz uftica , fi minus ftato canto
peflunt, verbis folum diftinit·· tamen 3c in cho­
ro pronuntiari 8r przftari licebit.
Feftis vero dominicilque diebus , & aliis ,
quibus concio aut folenni-. proccllio , aut facra
ordinatio habetur , fi matutinum officium me­
dia norfte non dicatur , ita faltem anticipat*
epifeopi judicio hora inchoetur , ut k aliarum
deinceps hoiarum officia , 8c miflas finguli fa­
cerdotes , & miflam conventualem collegiatim
tempore fuo ex inftituto peragant, ut concioni
interefle poflint.
Quod de afliftente, pluviali induto, in con­
cilio provinciali primo decretum eft , ita dum­
taxat locum habere decernimus , ut epifeopo ,
Sc alii cpifcopalibus infignibus utenti , is adhi­
beatur, alii przterea nemini.
Dominici· , Λ feftis, Sc aliis item diebus ,
3uibus officium duplex peragitur , canonici
uo, unus, qui diaconale , alter, qui fubdia
conate mmifterium przftet , canonico faccrdoti, miflamconventualemcelebranti, miniftrent.
Sieubi vero aliis etiam diebus per canonicos
id przftari folet , id deinceps etiam fervetur
perpetuo.
Ubi vero prz paucitate canonicorum ; illis
canonicis duobus in mifliz conventual is factificio miniftrantibns, numerus eorumdem , qui
in choro adfunt, congruus epifeopi judicio non
erit; liceat eidem epifeopo alios duos non ca­
nonicos ftatucre, qui illis duplicis officii diebus.

xjj, *7<x?u’1”

Conchium Midi

ANNO qui tamen ex przcepto , confuetudineve non
CHIISTI coluntur , loco canonicorum diaconale & fub*>/·*
diacon a le minifterium obeant . Omnino autem
diebus etiam feilal'but disMnus te fubdiaconus, dalmaticit induti, miffa inferviant in ca­
thedra libus , 8r collegia tit ecclefiis quibufcumque , nili ubi epifeopus cenfuerit miôiftrorum
numerum adeo exiguum efle , ut id fieri non
poftit. Coju· item epifcopi jus fit decernere >
2ui munus hujufmodi ptzftire debeant , fi moo illud jam attributum perpetuo ci inftitutionc
▼et confuctudinc non lit .
Dignitatem obtinenti , & canonico item ,
&.· alii cuicumque chori officiis adftnâo , almutiam , fuperpelliceum , cappam , aut aliud
canonicale aut proprium fui ordini» veftimentum ; pro temporis , vel divini officii , quod
obit , vel pro fui in ecclefia, chorovc mune­
ri» ratione , non induto , diftributio ftatz ca­
nonice hors ne detur , in qua hic illcve fine
ejufmodi indumento adfuerit .
Nc quis canonicus , dignitateve preditu» ,
aut vrclcliz cujufvis minifter , elericufve qui­
cumque , dum horariis divinarum precum offi­
ciis mtcreft, aut proceffiones, funera, vel fun­
ctiones eccleliaftiea» obit, fuperpelliceo, aliove
facro indumento indutus , chirothecis etiam
manus induat .
Hors ferte ti none item officia divina, an­
te , aut ροβ miffs conventualii facrificium ,
pro ratione temporum , te officii divini , ad
przfcriptum rubricae mifiiilit Romani celebren­
tur ; nifi aliquando urgens caufa incidat, qua<
mobretn iUo alio tempore , quam przfcriptum
eft , in choro tamen, celebrari peragique epif­
eopus iuflerit
Quibus in ecclefiis divinum canonicarum
horarum officium de beata Maria virgine re­
citari aut lolet , aut debet , earum clerus univerfus illud in choro prclens pariter recitet ,
atque officium , quod de domino dicitur : id
vero ita , ut fingulas horas canortieis unius
officit , cum fingulis alterius, ex breviarii Ro­
mani pr«fcripto>, ordine conjungat .<
Quicumque ab1 unius hors officio de beata
Maria abfuerit , diftributione illius horx pe­
rinde muldetut, ac fi ab horz quidem officio,
quod de domino recitatur , abfuerit
Calendarium , quod ex concilii provincialis
primi decreto pro certa divini officii recitandi
ratione, quotannis edi oportet fi minus confiat,
a quo confici, edivedebeat ; epifeopus deligat,
conftituatve, qui hoc przftct, neque id cuiquam
rceufare liceat .
Ita vero, a quo debet , in tempore conficia­
tur, ut & menfem faltem ante nativitatem do­
mini in lucem em i (Turn fit . Ante vero quam
prodeat, epifeopo tradatur , qui recognolcat ,
aut ab aliquibus, quos ejus rpi peritos delege­
rit , recognofci jubeat .
De fancto, cujus facrum corpus, aut caput ,
aut brachium, aut crus , alus ve facrz reli3uiar , epifcopi judicio infigne» aflervantur ,
uplex officium fiat , in ea tantum ccclcfia ,
ubi reconduntur : nec vero in aliis, nifi regu­
lis breviarii Romani id pneferibatur , aut alia
caufa gravis epifcopi judicio infit .
De fandis item , quorum altaria in aliqua
ecclefia funt , duplex in ca tantum ecclefia
fiat > idque tunc folum , quatfdo fcilicet ex
antiqua , probataque coofnetudine , vel jufta alia caufa epifeopus cenfuerit facien­

dam -

O LA NI NI f IV.

“mîïïb"·

M4

De lis , qui beati dicuntur , neque fcdia ANNO
apoftolicc auttociute in lanâorum numero CKRlJTf
adicripti funt , horarum divinarum precum
■>?*·
officium nc fiat ; nifi confulta eadem (ede
apoftolica , facultateque literis pontificiis conccffa Epifeopus pro temporum ratione ac viciffitudine certam noram cettumquc intervallum pulfandis campants prarferibere curet , quibus di­
vinorum officiorum figmficatio detur
Qu«
certa , intervallilque diftioâa pullationis ratio
in tabella edita ordine notetur ; ut & urbanis
& dicicefanis ecclefiis ufui reâe accommodata,
ubique eadem ad przfcriptum ejufdem epifcopi
letve ur .
B
Officia divina, fient alia femiduplicia funt ,
quzdam duplicia , ali· fimplicia : ita pro eo­
rum ratione certam regulam in iis fingulis cele­
brandis adhiberi oportet.
Quare epifeopus duobus de capitulo , quo­
rum altei ab iplo , alter a capitulo deligatur,
aliifque ccclefiafticis hominibus rituum feientia
te ulu peritis , quos ipfe delegerit , in confilium adhibitis , cantus modulationem , horni, num numerum , te qualitatem, veftium appa­
ratum , campanarum fonum , miniftrorumque
rationem pro illorum ritu pnelcribat , in iis
fcilicet , que adhuc conciliis provincialibus
preferipta non funt , donec.alio tempore in
concilio provinciali certa cotum ratio ftatuatur ,
C &· ut rite, & divino cultui congruenter omnia
prrftcntur .
Quecumque vero aut in hoc , aut in fu perioriLus conciliis provincialibus de fiftis dupli­
cibus ferrati juffum eft ; ea in ecclefiis , rite
Ambrofiano utentibus , cum pro illius ritirs ra­
tione nulla fit fimplicis , aut fcmidupiicis
aut duplicis officii diftindio , fed tantum folennis , aut non folennis , in feftis iis locum
habeant , que licet ex przcepto , confuetudi­
neve non colantur , officio tamen folenni cele­
brari in calendario., aut breviatii rubricis
preferibetur .
Sicut z'fanâa mater ecclefia pro temporum
officiorfimque ratione , herarum veftium apD paratum , ornatumque coloribus diftindum effe voluit ; ira , quemadmodum etiam miflalia
Romani rubrica przfcribit ■ in omni ccclcfia
te altare , k lacerdos celebrans , lique folcnniter fit , diaconi etiam Ac fubdiaconi , Ac
alii ejufmodi minillrantes facro veftium amidu , ut pro ccclcfiarum facultatibus fieri po­
teft , induantur : qui colore diftindus , divi­
norum ofl^cioium ritui , & temporum rationi
conveniat .
Cum clerici defuttt , qui cantorum in di­
vinis officii» partes przftent , ita ut laico»
homines ad id muneris aliquando mcrcede
conduci adhiberive neceflê fit ; tunc ii non
folum in milia folenni & divinis officiis , id
E quod in compluribus hujus provinciz ecclefiis
ulu fervatur , fed tc in proccftionibus , Ar in
funeralibus , te in aliis ecclefiafticis adionibus , ad quas vel in ecclefia vel furis adhi­
bentur , cum id munus gerunt , habitu cleri­
cali fuperpelliceoqqe decenti , ad concilio­
rum provincialium prsefcriptum utantur r vita
pneterea te motibus ab cpifcopo feripto an­
te probati fint . Nec vero contra quam pnrfcriptum eft , cuiquam laico in ecclefia muti­
ci , cantorkxc munus illis divinis eccloGafticifvc officiis /uur ia ecclefia , aut foris con­
celebrandis committatur : nec rurfus ille tufei-

A

piar

»55
anno*

Concilium Μ ii loumci IV.

»5tf

P*u

Clero ad ecdcGam convenienti , proceffio- anno
nis , (applicationis , altctiufvc cjufmodi offi- CHRISTI
cii caufa , locus aliquis fedetia illius ample ut·,
quantum poteft pateas coaftitaatur i ubi timui
noiverfu, , fi poteft , a linqui collegiatim faltem unufquifqne ordo conveniat , Ir tacite
precando confiftat , donec illae obeat j ne
per ccdefiam vagetur , aut quidquam aliud
admittat , quod concilio provinciali fecundo
vetitum eft .
Clericorum verq fit, oftiarii funAionea in
ecdefia cathcdrali obeuntium, ecdefiafticoe ho­
mines , fupplicationum proceffionumvt caufa
in eum certum locans congreilos , fi quos va­
gantes , deambulantes , colloquentelve ani­
madverterint , epifeopi auAoritate prohibere i
tum etiam contumacium nomina ad citmdcm
deferre .
Continuât epifcopusccrtoshomines, qui derum a<i fupplicationes procedentem dirigant :
tomque aliquando, cum opuseft, cumdetn fublifterc moneant ; tum etiam , qui populum in
ordine confidere , mulieres velatas * incedere ,
aliaque ejulmodi opportune in ipfa etiam via
moneant , preeipiant, atque ut ferventur, ef­
ficiant omni folicitudine ·
In omni proceflione , in i!(a prstfertim qua
folenni dic corporis domini agitur , clerus T<colaris, fupcrpcHiceo mundo candidoquc indu­
tus , ot adfit promoneatur .
Cum ad proccffionem clerus vocatur , quid
pfallendum, quid canendumvc ei fit, ut opportunum erit , tignificetur.
Canant omnes : cum vero aliquot canenti­
bus aliis canere non licet , qui bini incedunt
fubmifla voce pfalmum , hymnum , antiphoX I.
nam , prccemve piam inter fe dicant , fupDt frettffh/uini.
plicationi , qua fit , myfteriovc convenien­
tem ·
Cum fupp.'icationec publicas > fulennefqu*
Clerici omnes facnJares , tc regulares , tc
fieri opus erit , primum earum caufa procefuoqui in batilica cathedrali dignitates obtinent ,
nct agantur , deinde mifta folenniter celebre­
bini femper procellant : neque item inter eos
tur , nifi alitrr ob caufam epifeopus aliquan.
ullo modo laici homines , quocumque gradu
do juflcrit. Clerus etiam regularis,' plerumque
fint , intcrjqtfti incedant , neque stem inter
conhatriarum homines, populus denique omnis
epifeopum tc eofdem laicis locus fit.
cum ad eccleliam , ubi fupplicandi caufa ftatio ] >
Quicumque in proeeffiooe erratum contra ta­
fiat, ptpceflerint , inde ordine item icdeant
bella praferiptum commi fer it ; pro prafcnpta
•d ecclcliam , unde difceflcrint·, ut etiam pri­
ratione punâator figillatim nominatimque il­
mo concilio provinciali decretum eft, niti epiflum notet.
cupi prsfcripto in ccclelia , ad quam venturum
Sacraram imaginum infignia , vexilhve cle­
cll , proceffio abfoivenda , St dimittenda fit :
ri , ne laicus homo in proceflione - praeferat :
tuneque inde ad fuas quique eccletias , beneubi clericus quifquam eft, qui hoc munusprediftione epifcopali , aut miffione de more fa­
ftare poflit .
its, collegiatim cruce procedente abeant licet,
In omni ecdefia, unde ad ftatas proccfliones
peraâit ante fupplicationum , prout ritus eft ,
clerum populumque egredi folenoe eft, ubi pri­
iolennibus precibus atque orationibus .
mum procedendi initium fit, Campanarum om­
Qua vero in hoc funplicatioois munere pre­
nium pulfationes folenniter tam diu adhibean­
cum Sc orationum officia in ecdefia » ad quam
tur, quoad inde cleius univerlus in proceffionis
itum eft, quacumque illa Iit , peragenda funt;
munere egreflus fit. Idemque cam a proceflione
» capitulo cathedralir, in diceccfi autem a cle­
teditur , praftetur .
ro. primaria fsculans ecclefis , non illius , ad I
Itidem m ecclefiis fiat, qu* in vicinia funt,
quam fupplicandi caufa proceffum eft , rite
ubi proceffio agitur .
prsfteruur, nili antiqua confuetudo aliud fila­
muticis «ero cujufvis generis inftramentis in
ient .
proceffionibus fonari , ne ullo modo permit­
Mifta item' facrificium cum ibi faciendum
tatur .
eft , illud a capitulo elerove cathedralis , 8c
In fupplicationibus , proceffionibufve , qua
in diceccfi primaria fscularis ecdefia folennifummi pontificis, epifeopive juflu in exteriori
ter fias ·
aut interiori ecdefia circuitu agantur , canoni­
Quo tempore reliquus clerus difctdat licet ,
cis tc aliis chori miniftris , qui diftributionum
piiflione folenniter faâa, ut in fuis quifque ec­
quovis modo participet funt. tantum cx comw
clefiis convtotualcm parocbialemve miftam con.
muni relidentia cenfu diftribuatur , quantumX
ipfis
dari folet , cum ia choro prafentes horasv
celebret : nifi alites quandoque epifeopus juf.
ferit .
terti* officio adfunt . Si vero pro feria fefti-

geratve > penis muMlifvc propofitir «ibi- j
CHRISTI tratu epifeopi .
utS,
Eas autem prunes lust, turn qni fufeepCrit ,
tum qui commifcrit, dederit , conduxerit, per.
rnitcncve, quicumque Gt , five capitulum, five
. Lb rice adminiftratores , five tenor ecdefia ,
five coifratria prafefti, five alius quifpiam, ad
quem id pertineat.
Triduo illo hebdomads fandlr, quo ex fan.
fla etdefia Romans confuctudine, Mrepilur It
fragor tien folct ad fignificandatn in J«fu Chri­
fti paflïone illarum reram omnium commotio­
nem, ir (eme! tantam poft et tremam matutini
officii orationem adhibeatur, ad rubric* Roma-1
. n* prrfcriptum .
Cora vero fit cotum qui ecclefiis prufunt, ca- I
vere , ut a populo religiofa pii mtxrcntifque
animi meditatione ille fiat .
PrsfeAns chori , obi cx antiqua probataque
ecclefis inftitutionc nominatim nemo eft , ne­
que alius item , quem huic muneri epifeopus
pixfeccrit ■ ejulmodi officio fungatur , ut pri-^
ruo concilio provinciali cavetur > qui digniori
chori loco feoet t id vero, quoad aliumel mu­
neri epifeopus arbitratu fuo propofuCrit. A quo
officio quandocumque eum amovere , torn rurfus confirmare epifeopo liberum fit. Qui autem
ex antiquo probato inftituto gerit , (i ei cura
ac vigilantia; minus aptum aut negligentem ,
aut alias non relie utiliterve munus fuum prsftantem animadverterit , illum amovendi , tc <
eidem muneri , iUfus loco, alium prcficiendi,
tus item &: facultas omnis eidem epifeopo li­
bere competat .

«!«*

»J7 c\r<?nt?rt Cowcilium Midiolaninji IV.

'akno' que rat tone, quo procetiio agltur , non in cirCHRtSTl cuitu ecclefi» , fed per uibem , opidnmve ilia
■ 17».
fiat, agaturve, triplum detur .
Qu« omnis diftributionum portio detur iit
tantum, fcilicet, qui illas pr*lentet ebeunt .
Quod ad allot autem clericos attinet , qui
proceiTioni , fupplicationive interefle debent ;
nec vero diftributionum participet funt , cum
iis epifeopi arbitratu certis mulAit , pcemlve
agitur .
Quod in multis hujut prorincir’locir religiofse confuetudinit eft , retinere , aut ficubi non
cft , introducere epiicopi ftudeant , ut omnes,
cum mares, tum feminse facro folennitatis fanfliffimi corpus domini , religiofoque die , cam
proceffionis celebritatem non e feneftrit , neque
omnino e fuperiori loco infpiciant , fed eam
profequantor , omni piae rcligiofaeque venera­
tionis ftudio . Itidem praeterea curent de aliit
publicis proceflionibus , cum illas omnes po­
pulum fupplicem profequendo pie obire infti­
tutum fit .
Si que eleemofyn» , panis aut vini , aut
aliorum ciborum , cctto conftituto tempore ,
pii etiam legati jure , altore quovis nomine
diftribui debent ; carum dtftributio ptoceflionum fupplicationumve tempore fiat : quo mi­
nus illa comeflationibus , crapulifve occafio
prsbeatur, fed illis peraftis id agi liceat .
Unufquifque epifeopus pro folennium proccffionum, & cjufmodi aâionurn ratione decernat ,
tum qui e e Iero , tum quibus diebus pluviale
illis obeundis induant .
Interea vero mos Se ufut metropolitan» ecclcCc hoc in genere fervetur .
In miff* etiam folenni facrificio , proceflionibus, & aliis cjufmodi facris adiontbus cautio
fie , ut ecclefiaftica funâiones , quas in illis
prsftari oportet , ejufmodi fint Se cum corpus
domini in mifta elevatur , cereorum accenfto Se
fuftentatio Se cleri in proceffionibus item difponendi , dirigendive ratio Se id generis alia
laicorum hominum’ upeia > minilteriumve ne
adhibeatur : fed in lis , aliifve ejufmodi ge­
neris funiftionibus obeundis prrfto fint facrilti»
cuftodes , clerici , tum magiftri chori, vel ce­
remoniarum adjutores , aliique ecclefiaftici or­
dinis homines , quotum minifterium ecclefiaflicaium rerum ufui , funâionivc addiAum cft ,
tum alii irem clerici , quibus ea munera epifcopus aflignarit XII.
De feeiunkin O' txe^niii .
Sicut epifeopus dum in vita cft , fand» paftotalis folicitudinis ftudio debet 1 aluti anima­
rum invigilare i ita illud cum omni ratiore
conjunâum eft , ut poft ejus obitum ccdefiaftici ordinis homines Se laid item, quorum curas,
gubernationique paftorali prr/uit, grata piaque
memoria epiicopales vigilias ac labores , qui­
bus ille in eo munere gerendo perfumftus eft ,
profequantur, pro illius anima inprimis Deum
religiofe prccantes .
Quamobrem porter ea , qu« de epifeoporum
esequiis primo concilia provjriculi fsncita funt,
hoc etiam decernimus ; ut parochi de lacerdotes fingnli , tum urbani , tum dictccfani , ubi
primum dc obitu epifeopi fui nuntiatum cft ,
novem fingulis poft eum nuntium diebus , qui­
bus per cccfcfiaftici officii ritum poteft, minam

α

»jS

de mortuis pro imus anima caietsient ; aut lai- anno
tem flatam pro defunâo epifeopo orationem di- CKUSTT
eant, ut in «terna recipiatur tabernacula : ca1’>♦
pituli vero fit , de epiicopi obitu dicacefanor
parochos certiores quamprimum facere, cofdemque hujus officii monere .
Populus itidem pro paterne folicitudinis, caritatilquc officiis , qu» ille vivua pro omnium
falute pruftitit, hoc communi parenti mortuo
ieddat, ut religiolis precibus, alliique piis itfffragiis illius animam adjuvet ■
Ad quam fane rem Inum quifque populum
parochrus cum ufu venit , iis ptefertim no­
vem diebus hortetur accurate ac diligenter.
Ne quicquam es ulla cujuivis ordinis eccfefia mortui cadaver perprtua fepultur» tra­
ditum afportari liceat , nili facultate ab epif­
eopo impetrata , caque htcru nominatlm cu­
rata .
Parochus , intra cujus parochi» fihes ali­
quis aliene parochi» occifus cft , ejus cadaver
,
libere alio transferri nullo prrtextu prohibeat:
nihilque ea de cauia accipiat . Si vero trans­
latio ea cum funere fit , liberum ei fit uti
jure fuo .
Funeribus defundorutn officiis annivcrfariis
concelebranda i , cum reftor ecclefi» pt«tcr
clericum miniftrum luum , alios etiam lacerdotes , clericolve , quorum miniflcrio , operave
utatur , accerfere , adhibereve ncccllc habet ,
C hoc ordine , nifi aliud dcfunftus , hercdeive
silius voluerint , illos evocet ; primo Icijicet ,
fi quos habet illius animarum cui» geiend*
quovis modo fociôs , collegas , adjutoreive ,
tum illius rcclclijc titulares, vel canonicos , vel
chori miniftros , vel demum capcftanos item ,
deinde clericos alios eccleliaftic» funAioni of­
ficiate in ea ecclefia addittos , adfcriptofve ;
tum praterea alios , quos mortui heres , aat
is
cujus intereft ,. accerfiri , evocative ma­
lui. it . Nec vero pfures adhiberi ullo pnetextu
etiam hujus decreti liceat , quam ille velit ,
vel faccidote« , vel alios , etiam Clericos rati­
tum , pucrolvc clericali vcflitu nidlitos, etiam
quos illi evocati lecum duserint , neque rurD lus ad ekemoiync , cmolumcntive cujnfvis
generis
eo nomine percipiendi panem ul­
lam , neque denique ullum non vocatum ad­
mitti .
1 Illud præpohti , archiprcsbyteri , parochi ,
reftores Λ: alii quicumque clerici caveant , ne
ad fynus ducendum , aut ofticia pro mortuis
celebrantia alios pro fe mittant , emolumen­
tum , aut ejus partem ipfi percepturi , neque
lecum pueros aut clericos ea fpe perducant ,
mittantve , ut eli-emofyn» , qu» illis data
erit , paiticipes ipfi fint , nec fane vero ullam
ejus partem ullo quovis piztcxtu etiam fponte
oblatam capiant ; neque item qui mittuntur ,
plus capiant , quam fi proprio folum nomine
E vocati eflent .
Funeris ducendi certa hora conftituatur ,
qua omnes quicumque evocati funt , conve­
niant , ut nulla interpofita mora ad illud pro­
cedatur .
Cautio fit ut ne fimptices homines quid­
quam fupciftrcionit caufa apud moi tuum in
feretro , aut in ejus manibus ponant , aut
aliud , quod fuperftitionis fpeciem pr» (c fe­
rat . aut fufpicionem habeat , committant ■
Ubi cx noftra in concilio primo provimuli
edita conftiturionc pallium ad cadaveris feretrivc tegendi ufum , quacumque ratione compara­

tum

159

aV?m'u' Concilium Mbdiolaninsi IV.

A who
<ft > omnibus illud grati· accomiaodctar , A
COISTI ubi veto parstum nondum eft, parochialia vicitHi
qic hominum non eccltfiz icaorit futnptibus
comparati decernimus .
Sio autem neque illi patent , neque mortui
bete» item ; (ine pallio cadaver efferatur, quouique id prsftctur.
Cadaver cum effertur , via procedatur , qu»
a domo ad eccleliam rcâa ac btevi» Ct t li
vero uique adeo brevi· tc compendiofa eft ,
ut ordine· eorum , qui funus comitantur , in­
tra illius fine· contineri non queant , tunc
via paulo longiori funus ducatur , idquc
jullu conceffuvc lacerdotis, qui funeri przcft.
Omne· , tum qui dignitate· obtinent ,
tum canonici , etiam metropolitan» tc ca- B
thcdralis ccclclic , tum alii pneterea qui­
cumque clerici , quibus in funere cande1» , aut cerei , intortitiave dantur , ea· ,
cave accenla in fuueic inanibus iph defe­
rant .
Sermo fi quis in funere habebitur, non do­
mi , aut alio ejufmodi loco , led in ecdefia ha­
beatur .
Nec cenotaphiis, au: quas vocant , tumbis,
pallia altarium adhibeantur .
Eleemofvna, que clero ob funus, aut defiinâorum oftîcium datur, ne in ccclelia , ccemeteriove, aut fpcCtantc populo , fed eo remoto ,
>■ Jocoque feparato , factis eaequiis offienive diftribuatur
C
Ne paâionus de funere , aut de excquiis pro
mortuo celebrandis cum defundi herede , aut
alio, ad quem pertineat, a parocho , aliove ea
conditione fiant , ut cetra ccr» pars qu· exequiarum officiis lupererit, ipli heredi, aut alteii reftituatur .
Nc parochi, aliive cletici , neque item exequiarum curatores , alnvc > quiconque in
funere operam ponunt , pignora canunt, qui­
bus fibi caveant de funerali elcemolvna , aut
de eorum oper* in funere prafti.» mercede .
Ecdefiz metropolitan» ■ vel cahedulis ,
vel collegiate capitulum, ac finguli de cap.rufo in funere, funcrifve officio contenti c.'cemo- D
fyna fint , qu» gencratim ipii univcifo capi­
tulo, aut figillatun Unicuique de capitulo dari
folet .
Idem parochi , icdores , facriftiar cuftodei ,
tf alii derici inviolate fervent ad epiicopi
prefeuptum . Pio cruiibus autem A’ qu» circa
cadaver aut cenotaphium dilponumur
pro
Campanis item, lampadibufve , aliove pretextu, aut norninè, nihil praterea capiat , exrgatve ■ nec capitu/um . nec quifquam de capitu­
lo, occrcdtor, nec facrifta, cuftos, aliufve cle­
ricus quicumque , nifi fi quid eft quod fabric» ,
a it facnfti» , campanarum nomine dari pi»
confuctudinis epifeopus cite cenfuerit *, idquc
vere in eum ufum cedat ; at pro crucibus nihil E
omnino , quovis etiam fabric» , vel facrifti»
nomine accipi liceat .
Quantum clericorum ufitajo nomine dari foJet , tantum cuftodibus , qui in minoribus or­
dinibus conftituti funt, detur; fi in facris fue­
rint , habeant quantum facerdotum nomine
datur .
.
Qui vero! cuftos vel crucem pratulent , vel
cacnpanai pj/lfaverit , tunc ille accipiat , qnod
eo nomine tantum dari ftatutum eft ·
Qui funens curationem aliquam habere Ivlent , utpotq autiani , aliique quocumque no-

MaxiMHJAMtrt n ,
IM··*.. 200

mine vocati qui item corpori fepeliendo ope- ANNO '
ram navant ; cos accipere non vetamus quod CMtliTl
pro officii fui , quod ipli przftitcrint , opera
l,J*'
dari confuevit .
Crucis vero, vel campanarum, aliove quovis
nomine , ne ab iis quidem quidquam in fune­
re , vcl functis, vcl cxcquiarum caufa , exigi
accipive liceat .
Eius vero generis homines, tc alii qui in fu­
nus le ingerunt, nec quidquam opere ponunt,
nihil omnino confequantur .
Quod primo concilio provinciali fancitum
eft , id explicatius nunc vetamus , ut nc fcilicct clerici, neve alii quicumque fint , qui ali­
quam in funere curam ponunt , vcftcs , indumenta , ornamentave cadaveri adhibita, nifia
fponte offerentibus accipiant, fed gratis ac fine
mora iis, ad.quos pertinent , omnia plane refti’uant, reddantve .
Pro loco , ni quem mortuus infertur , a
nemine , ne facriftla quidem aut fabric» ecc'elir , aut confraternitatis alicujus , alteriufve pii ulus nomine , quidquam proifus
exigatur : pias tamen & laudabiles confiretudincs , ut piimo concilio provinciali luffum , in hoc etiam epifeopus fervari ju­
bebit .
Capitula , canonici , tc alii miniftri , qmcumane lint , ecdeliarum, ne cenotaphii, quod
in ofliciis p>o monuis cx tabulis ftruitur , no­
mine quidquam capiant .
Qui in funere officiiive funeralibus vcl exeqniis qiiidqcam ut infra ■ peccari: , ejus fune­
tis officiivc funeralis omni eleemoiyna , emo­
lumentoque careat omnino , psxnaquc iit epii­
copi arbitrio, tam ei, fi acceperit , quam przfeâo, reâorivc, qui dari curarit, confenlcrit,
permifccitve .
Quicumquc * funere , funeralibufve officiis
ejufmodi abfuerit .
Qui etiam ante tempons vcl officii punitum
ab epilcopo prsftitutum non adfuerit
Qui funere ofticiove pro inoituis peraiio
difeeflent, quod fit, dum corpus icpulturr tra­
ditur .
Rurlus qui non peiadis funcialibus officiis
sjiicefleiic .
Qm Item habitu prout epifeopus przfcuplcJit , non convenerit, interfuciitve■
<Q_ui contra dccietoium piovincialium przfcriptum qu'dquam in illo peccant.
Q_ui item alia commiferit ex in , ^Λ> quz
epiicopi juflu pro abfente habendus lit .
Qui item funeris , exequiarumve curatores,
utpote antiani, vel alio vocati nomine, per le
muneris fui partes non obierint.
XIII.

\

De

.

Quibus in eedefiis tertîa pars fruâuum rediruumve dignitatibus , pertoiistibus , ufficiifiue obvenientium nondum cx Tridcntmo
decreto in diftributiones divifa eft I id epifeopus , ubi espedire cenfuerit , przftet . Divilionc vero fafta , qiricumque cx epifeopi preferipto , fund ion es , munftcriumquc dcbnum
quolibet ftatuto die non expleverit , diftributioncm illius dici amittat , qua Tridcnti..I concidi juflu , fabric» eedefi» , alit pio­
rum locorum ului , epiicopi arbitratu altu
buatut .

De

(
"i-

itfi
ANNO
CHRISTI
ur«<

Concilium Mbdiolani

ns i

IV. ΜΑ”ϊΐϋίιι·Β· iff*

De diftributiombus item quotidiani· et ter- A •liquo modo aut tempore ad ejus manas par- anno
cia ilia parte fniâuum , decreto Tridentino
tcfve pertinere poflimt ; hocquc pro ratione Se CH»UT1
przlcnpta, vclconftitucndis, ^clangendis, ubi
divctfitate presbyteralis, diaconalis, Bc inferio- i;?*·
tis etiam functionis . Id vero fiet in conventu
nondum illud artum eft , quamprimum epifeo­
capitulari , duobus ex capitulo adhibitis , qui
pus przttet. Quibus ctiam in ecclefiis , vet caprimo jurati fe nihil fraudis in ea re fibi comtbcdralibus vel collegiatis, quamvis reliquit di*
vinis officiis congruus quotidianarum dultibumifl·, faâuros efle , hoc prsftent , ut ei ,idc
cujus cooptatione agitur, certos locos, feriptationum cenfus aftignatus Tit » aliqaibas tamcn
ve s qu» canto enuntient , primum affignent ,
canonici· bons, aut ceteri· officii· , ctiam ex
tum propius ifliftendo videant , num is modu­
ttaordmsriis, quavis audoritste inftituti·, nul­
ls quotidian· diftributiones adferipta attribu­
latione, aliove modo enet.
De eodem autem approbando poftea agetur,
tive tint , aut fi attribut· fint , exigua ill·
reique occultis futfragiis permittetur, quibus
quidem atque ufque adeo tenue·, ut verifimiliftatim deliberetur ac decernitur.
ter negligantur ; in iis epifeopus vcl de com­
Cum de manfionarii , aut alterius ecclefi·
muni relidentia , diftributionumque quotidia­
narum cenfu , It amplius Gt, certam pottionem B miniftri, qui canonico inferior eft , cooptatio­
ne agetur ; is etiam prvlcnpta canonicis coo­
arbitrio fuo congruam , csç tali ac reliquorum,
ptandi· ratione a capitulo canonicorum probe­
qui ejuldetn ccnfus panici :s funr , conlenfu
tur· Cui probationi quatuor, plutelve ejufdem
detrahat , eamque ipfam ftatatn unicuique ex
ordinis miniftri , a plçfeito capituli peutiores
illis canonicis horis officiifve attribuat, adferideleâi , interciTe polline ; quorum de eo coo­
batve perpetuo, vcl otqnmo ipfe auftoritate A
ptando fententiam capituli przt-flus rogabit:
facultate libi ab eodem Tridentino concilio da­
tum illis remotis de approbatione aut tejeta , quemadmodum etiam a lanCta iede apoftoûione capitulum decernet , fultragii· occulte
lica declaratum eft. I'ectetum itidem illud Trilatis.
dentinum exequatur , ut fcilicet e fruftibui rêDe eo autem, qui in ecclefia catl-.cdtali poft
ditibufve cujufris generis , qui dignitatibus,
epifeopum, aut etiam in collegiatis primam di­
canonicatibus, petlonatibus, slufve obveniunt,
gnitatem obtinet , experimentum peticulumve
congruam partent , quz tamen tertiam non ex­
nat ab epifeopo folum , ejuive vicario , adhi­
cedat, arbitrio luo futuat ; quam m quotidia­
bito in conlilium przfeito chori Sc canonico
na· diftributiones convenam . lingulis bis divi­
nis officiis horifve canonicis , quibus nulla vel C uno ex capitulo illius ecclefi· ; m qua is , de
quo agitur , dignitatem habet , te aliis przte­
tenuis tributa «ft, certam diftribuendam perpe­
rea peritis viris , quos aliunde adhiberi epifeo­
tuo affignet , ut flata ea lougruaque portione
conftituta vel adjunfta , illae deinceps verifimipus maluerit.
Quibas veto in ecclefiis antiqui probatique
liter non negligantur .
inftituti eft., de eo etiam a capitulo examen
In diftribiinonum autem tenuitate dignofcenexperimentumve fieri , id hujur decreti auftorlda , ratio temper habeatur tum canonicorum,
tate non abrogetur; fed capitulo przfcripta futum aliorum omnium , quibus illa· percipiendi,
pra in canonicis probandis ratio in ipfo ctiam
fi refidentes munus iuum obeant, jus competit :
probando fervetur
five illi modo pnefentes refidentiz munus vere
preftent, live abfentes ob legitimam etiam cau­
Si cooptatio, probatiore ulla fiet, illis fupra
praferiptit rationibus non fervatis, inita fit ac
tam impedimentumve refidete. ca cedante, de­
berent aut pollent.
plane nulla.
In ipfo probationi; examine , in primis ecParochus vero qui ctnonicatum dignitatemcleliz magis minuive inlignis , ratio aliqua ha­
ve , ac Gmul exciebam parochialem legitime ob­
tinens , refidentiz parochial·· munus obit , ut D beatur .
literis Ph quinti pontificis maximi fancitutn
Non folum de ea facultate periculum fiat,
eft, illius velydicni'aris , vel canonic*!is pnequz ab arte ; Se ab ea exercitatione proficifcabende fruâus rcditufve capiat : at terti· ejus
tur, fed de ca quoque , quz eft a natuvipartis ne particeps fit , qu· ejufdem Tridentidendumque num cuiquam natura alicui impel·,
n· fanâiotus auâoiitate , in diftributiones conmento fit, quo minus obire munera lua Ii non
verfa , fibi abfenti obvenire non poteft, nec de­
perfede, at (altem aliquo modo poffir
bet; fed aliis przfentibus, chorique officia ob­
Porro moderatio adhibeatur , u’ in iis qui
euntibus , accrefcat ; aut epifeopi arbitratu ,
dem modulationum generibus , qui cooptati
fabric· ecclefi· , piifve locis attribuatur , ad
vult, fe ex tempore pci itum prrbeat atque exer­
ejufdem concilii Tridentini piçfcriptum .
citatum, qu» in ejus officio frequenticra funt :
Ut divinis officiis obeundi·, quoad ejus fieri
quz vero raiiur incidunt , przftire qi idem ap­
poteft, apti Bc idonei miniftri adlcribantur, cum
tus fit , fed congruo Ipatio tempons dato ad
aliqui deinceps in* cathedralibus aut collegi itis
ejus generi·, rationem przvidendatn .
ecclefiis fe in canonicorum relidentium colle­
Przterea , quibus univeriz chori pfalmodi·
gium cooptari , Se ad jus diftributiones perci- E onus fuftinendum eft > in iis mediocrem peri­
piendi admitii petunt, hçc ferventur -,
tiam , srtilque cognitionem fufficere , zftimari
Primo , ut ab ea re omnis ambitio afifit ,
non convenit: cum iis vero, quibus ;id non in­
qui cooptandus erit , hoc jurejurando oblniacumbit , mitius agi debe: ; in chori magiftro
gatur;
?
peifeâa ars. Se psritia omnino requiretur: eademque diftimftio Se ratio habenda eft de voce,
£χ·
ftr bac Juaâ» Dti a-uavfv/Ja /ars , ·<·
•sefssv frteiiat , arfaa freti· , «r^ur a/ra rariani
&- ejufmodi nature adjumentis.
, aar a/rar turtfje, fu* minui h»t tuftrumuSi timore, aut aliqua alia perturbatione faâum
t»m initin, fiitliter^ut fieret ·. fit mt Deui adj·cfte pre fetius fufpicatus ctit, ut quis minus ido­
wr, <r kut fuit» Dei tvuuf eliu .
neus vifus fit, is ne rejiciatur, led oâo dierum
Deinde periculum experimentumve fiat ; an
fpatio certa alia dies conftituatur , qua rurfus
qui le cooptari petit , ad omnia ea reâe m
periculum fiat : iterum vero id timoris, aut aliud
/nomen ejulmodi prptendi non poflit
f
canius modulatione prcftanda idoneus fit, qup
Ia

t«3

r wi

Concilium Mbdiolanbnsb IV.

' ANNO
\
’*· ’eto> <)*»* injuria fe repulfam tulifle pu- Λ
CHKisri cabum, aut amplius ofto diebus peotraftieruat,
117«.
ierre:ur decretum noftrum in concilio provin­
ciali iceundo promulgatum.
Quicumquc , dum alicujus ftate hora offi­
cium in choro peragitur, miflam celebrando,
lune a choio abfuerit ; illiu* hora diftributionis , tamquam abiens particeps ne fit , ut a
fanfta Cede apoftolica declaratum eft . Id vero
iuli pre abfentia facerdotum , qui in ecclefia
tunc miflr facrificium faciant , neccffitaa ali­
quando jjscidcrit , ut prafcftiu canonicum ali­
quem facerdotem c choro er ire , a ftataque
horx officio abefle , mifla celebranda caufa,
jubeat, aut nili a lcd e spoftolKs aliter conceifum fuerit.
B
Aliqua dignitate perditas , Λ ctnonicua, aliufve quicumque , qui etiam ob caufam , ut
puta ob litem quidem beneficii fui ecclcfiaftici
libi illatam , conteftatamve , ordinem (aerum,
illi eccleliaftica fur dignitati , canonicatuive,
beneficiove annexum , fufeipere diftulctit 1 ne
dillributionum quotidianarum, antequam illum
fulcipiat, particeps Iit, cum debiti fui muneris,
cujus caufa aliae debentur , partes obire , pt«.
ftateve non pofitt.
Cum tc Tridcntinis fanft ion ibus , te noftris
etiam provincialibus decretis , multa falutaritcr de divinis officiis, funftionibafque ecclefiaAtcis , atque aliis cjufdem generis conftituta
fint, ut ad eorum prrferiptum omnes , Cngn- C
iique provincic noftrz canonici , capitula , &
dignitate prxditi , reliquique omnes ecdefiarum miniAri , chori officiis quacumque jure,
nomine , titulo, modove aftrifti , (cie confor­
ment i divinaque officia , proceffionea , funera­
lia tc alia qu* ecclcfiaftici muneris , ecdefiafticarumque funftionum funt , refte obeant ; ad
eaque non (olnm con ft itatis horis , ae prricripto modo conveniant; verum etiam in iis ipfrs
pie devoteque-verfentur & perfiftant, luis quo­
que funftionibus , muneributque fatisfaciant ;
tueri prrterea ex eorumdem decretorum prxfcripto canonici capitula habeant , ad ea con­
veniant item ; in illis denique ut par eft, reft e
Vetfentur , ac rurius ab omnibus tc fingulis er- D
tatis, quae natata caveri fancitum eft , prorfus
abftioeant : triplicem tabellam ordine explica­
tam , cx decretifque provincialibus breviter defcriptam , tc quacumque in earum unaquaque
vel univerfe, vd ligilbrim, aluvc ratione prpfciipta funt , propohtis fuoToco panis accura­
te ferva'1 , in exccutiu Iqu* ulum introduci
lancimus .
Tum preterea eatndem , cum de fcripto ftatis quibuldam diebus , frequenti capitulo , Se
reliquis , quorum intereft , legi , pronuntiariqtic mandamus ; tum in omni lacnftia , enans
parocliialium ecclelianim , certo perfpicuo loco
decore affixam, in omnium confpcftu proponi,
perpetuoque retineri ti nomus.
Singulis vrro iis tribus tabellis pro ecclcfi* , dtacefilque luz rationibus , ab unoquo­
que piovinci*· noftrz epilcopo , ex przcep'ionibus lurs , probative ecclclix ftatutis , alias
ptzterea enatorum notas , punftationefve , pro­
ut opportunum tple ceniuertt , addi perpetuo
liceat ·
Quod de punftatorum jurejurando in con­
cilio provinciali prtmo lancitum eft , id 8r ab
, iddcm, tc ab unoquoque item punftatore, qui
vel fefti diei , vel tuncrir, vel annivetiai iorum ,
vel proccikonum, vei aliorum denique divino­

atf«

rum officiorum caufa, etiam ia collegiatis alni- anno
ve ecclefiis conftiturus eft, pntftctor, non mo- CHklSTI
du, cum punftatoris officiam fufeipiunt j verum
isrs.
etiam in publico dioeccfan· fynodi conventu,
qui habebitur , dum ipfi id officium gerunt,
3uo rcligiofius unufquilqoc eorum exciterur ad
cbitum in munere fuo obeundo diligentius of­
ficium cum fidelitate conjunftum adhibendum
Jurisjurandi formula hqc fit,
Ego N. punftatoris officium , quod fofccpi,
per hzc fanfta Dei evangvtia juratus fanfte
promitto ac fpondeo , me fideliter te fincere,
quantum in me eft, exacuturum . Sjc me Deus
adjuvet, tc hrc (unfta Dei evangelia ; Vel fi
juret fu per facras reliquias , Be hac faoftorum
pignora.
Punftatonbu, fingulis , ubi primam delcfti
ill i funt , preferipta illa triplex tabella , duo­
bus de capitulo prsefentibus, ante legatur, quam
jusjurandum pnefteut.
Si quis autem punftator non juratus id mu­
nus inierit aut geflerit , mulftatnr pro modo
culpe , epifeopi arbitrata.
Uniufcujufque punftatoris officium ac munus
deinceps tnmeftre fit : quod tempus ab epifeo­
po, Sr ab capitulo fuo cuique punftatori proro­
gati liceat.
Punftatorum, quos epifeopus, capitulumque,
ex prefetipto primi provincialis concilii , conftituerit, cura Ic officium fit, tam capituliumverfi, tum uniufcujufque dignitate praediti, canonicive abfentiam tc errata notare.
Gnulquiique eorum, quod ad notandi ratio­
nem attinet , in iis omnibus & fingulis , qua*
conciliorum provincialium , tc primi prrlettim
decretis, eo de genere prxfcripta funt, fui mu­
neris curzque partes prçftet
Accurate in primis refteque notet , non eos
folum fingulos , qui ftati, canonicis horis a
choro abfuerint , verum etiam unumquemque,
contra dccictorum provincialium
tabellarum
prçlcriptum in choro , in procelhonibus , in
funeralibus , ·'ivinilque aliis officiis errantem,
peccantcmvc .
Abfentia.· nota , punftatiovc , qua punftatores utentur , una eademque fit, Se aliqua ratio­
ne ab ia» n.r.i Jiftmfta , qus errati, notandis
uiui cuint .
Errata lingula in prima tabella deferipta ,
una eademque punftith.ni, ratione Enoten­
tur , nifi eri rtum aliquod cjiifmodi fit , ob
quod , prêter dillributionum muldatn , alia
etiam poena aibitiatu epiicopi propolin eft .
Tunc enim hujulmodi erratum figillatim iccurateque per punftatore, notetur , ac de eo
licbdomadz , aut menfii ad lumnaum Ipatio
epilcopjs ccrtio' fiat , qui «rraCi precum exe­
quatur
Qu.cumque errata in fccur.da tabella adicripta commilcrit , eius errata , prout lunt , enu­
cleate , explicatequc notentur , ut pro c.ilp-c
ratione, a chori prxfefto, ex facultate lusi da­
ta , aut ab epifeopo miilCictur , puniaturve.
Idem notandis tertiç tabellr erratis ad capitu­
lum pcitinrnribus per eoljcm lervcrur.
S. quod enatum triplici tabella notitum
ab ullo quovis , aut etiam ab univctlo capi
tulo , committi punftator ullus animadvrttit , tJcmqiie fciens libro fuo notare pixtermilcrit ; pio prctermift* , omiflatvc cujuslibet nor* , aut pundationi, ratione , de luo
tantumdem de: , quod ad ccclcfi* ufurn con
vertatur.

Qu*

r

Concilium Mioioumii IV. ““SKi* "·

χίβ

anno
Qj·· diftributionet ab epifeopo , üciiftir, A Ia, ex eodem provinciali primo concilio dele- AWNO
itus eft: et qua collatione, tum quidquid pro CHX1JT1
CHtUTI aut alit loco pto adjudicentur, tam aliam etiam
fus quemque pcrfonalia in choro refidentiz miai»j<.
<ΙλΑ graviorem nonam , pro culpa ratione ejufdam
ner» prsHltiffc, tum ruriua , pro abfentiz, er«pikopi arbitrata pendat.
ratoramve ratione, quoties officio faodcfuiffe,
Unnfquifque przterea punâatoe fingulia die*
diligenti punftationum fupputatione faâa coobus , cum diyiaa officia pera&a font , quo·
ftiterit ·, id firmum ratamve ufque adeo lie , nt
pro abfentiz , aut erratorum ratione in cho­
co collate in Ungulas hebdomadascalculo, trlro notarie , eo» prafedo chori , przfentibus
bna primis uniafeujafque mentis diebus , canoalii» de capitulo , qui eo loco tunc adfuerint,
nicalis minifterii aut opens, quam quia in cho­
in facellite . aliove loco , ubi fuperpeUicxa ,
ro prnfcns , menfe proximo fuperiori refte tc
canonicalcfve cappas Bc induunt Bc exuunt ,
rite obierit, certa firmaqoc fupputatio, a prrcum primum eo clerus collcgiatlm a choro
fcâo chori , Bc a punâatoribus conftituatur :
rediertt , nominet , errataque fiogula eapoqui praterea eo nomine conftitutz illi fupputanat.
tioni fubfcribant.
Si quis vero erit, qui aliquam abfentiafaa,
alteriufvt faRi caufam afferat , quamobrem fe B
Eam vero cautionem punilatores adhibe­
ant , ut , cum tn libris conferendis aliquid
contra przfcripta» tegulas Quidquam noncriflc,
compertum effet , quod ullo quovis modo diiadmififteve , nec propterea abfentiz , ulllufvc
creparet, antequam illa pandationum , diftrierrati poenam eommiliffe putet t id tunc chori
Kzfeao coram punâatotibus plane fignilicet.
butionumve fupputata ratio cpnllituatut , que
litta, firma k fubfcriptione munita 1st , epif­
cc vero Ii punâator contradicat , is cum illo
eopum , aut ejus vicarium confutant : qui rx
non modo non contendat, neque verbum ullum
concilii provincialis primi decreto , fine ul­
commutet, fed ne refpondeat quidem i imo veto
la forma judicii omnem controvctfiam diri­
ftatim inde feccdat . Frcfcâus autem ceteris,
prztet punâatorem , fetnoti», de re tota deli­
mat .
Ad certa illius collate Bc conditure fupberet j atque fi ita plane rem fe habere manifefte competent, ut nullam vel abfentiz, vel er­
putatiqnis rationem , menfe Oâobn , abo­
rati culpam ille commifcrit , illius pandatiove , fingolis annis , omne , quod ex commu­
nem in choro mutatam, deleri jubeat. Si vero
ni capituli cenfu habere qui» debet , reâe
ita fane non conftiterit , m librum pandatio*
pro uniufcujufque ecclefia mote fupputrtur .
num omnino referri mandet.
Cui fupputationi , calculove , przfeftos capi­
Quod ii qua vel difficultas, vel ambiguitas
tuli, It alter chori , item punaatores , caneerit , vicarius epifcopi confutatur , qui totam
parius capituli , flr, fi ita capitulo videbitur,
rem ftatim fine forma judicii libere arbitratu fuo
duo item alii a capitulo deleâi , pezfentes
(latuat, ut primo concilio fancitum eft.
adlim.
Sin autem hac, notatoa , ettataque in facriIn eo omni calculo cautio omnino Gt , ur
ftia , aut alibi canonicis, capitulove nominandi
uniepique vere detrahatur , quod detrahi par
feu exponendi ratio aliquid vel incommodi >
eft , pro ratione dierum Bc horarum canonica­
vel turbz, vel dufcnlionis, vel rixa offenfionilrum , quibus a choro divimfque officiis abfue­
vc afferat , aut punfiatores ipfos ab officii fui
rit: nifi illum iis cauGs abfuifle contigerit, ob
libertate deterreat ; epifeopo integrum iit , il­
quas Tridentina fanâione , conditutionibufque
lam omittere , refeindere , atque abrogare, ut
provincialibus quis, licet abiens , in przfcntimagis expedite cenfucrit.
' '
ous tamen cenietur.
Fundator przterea, qui ve! idem , vel alius
Tum detrahatur item pro ratione erratorum,
fit , ab epifeopo conftituatur : cujus officium
fi quz ille commifcrit.
erit , hngulos manfionarios , capallanos; fa- D>
Huic lupplicationi ita inita , ac drtraâz,
criftas, cuftodefve, aliofqoe ecclefia miniftros,
przfeâus capituli , Sc item chori , lc illi duo
chori officiis adilrtdtos,> qui liatis horis ab illis
a capitulo deleâi, ac punRatores item fobterifuerint , quive contra tabellarum przfcripta,
bant.
aliave, ut lepra, errata commiferint , diligen­
Tabule vero, fyngrapba , aut (cripta hujus
fie inite , Sc fubfcriptione obfignatr iuppatater obfervare i eofdemque in choro quampri­
mum notare.
tionts , thefaurario , cancpanove capituli tra­
Idem itatis diebus notet , pro abfentiz , Sc
dantur, ut, quod unicuique debetur , liat ia tem­
erratorum , qua in tabellis explicata luat , ra­
poribus, pro illius conftituti calculi rationepertione, clericos eccleliadicofque homines , Tri­
folvat- Aut eidcmconfcnticoti, quantum quifdentini ac provincialis decreti auftoritate , ca­
que pro illius fupputationis ratione habere , cathedrals vel collegiate ecdelia adferiptos , ut
pereve debet, tantumdem cedat e communi reii, quamvis refidentiz didributtounn» , quibus
udentiz cenfu.
mulâari poflant, participes non fint t tamen a
Ne capitulum , aut thefauratius , canepachori prafcâo faletari aliqua poenitentia affi­
riufve capituli , aliufve quiremque qui didriciantur ac corrigantur , tum etiam pro culpa, E buciones partitur , cuiquam de capitulo . aliire
negligently , errative gravitate , epifcopi judi­
chori miniftro , etiam , qui prefens divina of­
cio pledantur.
ficia obierit, ne eo quidem nomine > quod d<Hic item punâator juret , officium tribus
ftnbutinnes jam fuas refidentiz muneie eum femenfibus gerat ; abfentes Sc errantes observet,
cifle conftet , ante data fulutionu tempora pernotet ; notatofquc in facridia nominet ; Sc (la­
folvat , vel eo nomine ccffioncm alicujus exa­
tam in libro punâationem fervet ; pr in fuo
ction 11 ante faciat.
munere cetera omnia , qus alsis punâatoribus
Cum vero folutionis flata dies venerit , ne
przfcripta funt, przftet.
cuiquam item folvat , ccdatve , nili tabellam
Singulis hebdomadis , ut eft primo conci­
illam, fyngraphamve acceperit, cui a przféâo
lio provinciali decretum , pundationutn fuacapituli, Λ a przfeito item chori, &apunâatorum libros conferant inter te pundatores il­
rt etiam epifcopali, Λ- ab altero item capitular!,
li, quorum alter ab epilcopo , alter a capituBc ab alus prztetea duobus fubicnptum fit,
M
fi
CMtii. Gatrtk Tom. XXXIV.

c

y

p xiit

x/ONC ILÎUM

, _ ,
Mb -DIOLANBNSB

'ÀWNO " 'fi Ί**0* fuppuutioni capitulum cooftituerit , ac
CHRISTI preterea, nifi mandatum folutlonis, ceffionifvc
jj7«.
a pnBÏéâo capituli acceperit , ab aliovc , ad
quem de more ipcâat.
Si vero plut fofvent, vel ccfTerit, quam fupJiutationis ratio tulerit, aut ante folverit, ccfcritve, quam certat illius fupputationis tyngraphatn fubfcriptione, ut fupra , obii g natam ac­
ceperit unius mentis diftnbutiombus, & aliis
arbitratu epifcopi mulâis , facnfti* aut fodalitati corporis domini in ea ecclelia conftitutz,
>lnvc pio loco attribuendis , plcSatur . Qui­
bus punis , mulâifvc prçfcftus etiam capituli,
tk chori item , Se pun&atores , atque ad iupputationem ita dclcâi illi duo capitulates, qui
ejufinodi folutioni , ceffionivc ullo modo aflenIerint , afficiantur.
Quam muldam , pcenamque iidem ftibeant,
• fi alio quovis modo in eo aflenferint, ut cui­
quam folratur , cedaturve diftributio aliqua
ill irum diemm aut horarum canonicarum ,
olhciorilmve , quibus vel przfens ille in cho­
ro non adfuerit , vel erratum hujufmodi in
divinis officiis contraxerit , ut provinciali­
bus decretis , aut przfcripto tabeliz , aut a!10 u" «cumque jure cenferi in abfentibus de­
beat .
'
Qui vero vel ante folutionis , ceffionifve, Bc
fyngrsphz tempus , vel plufquam libi debea­
tur , ullo quovis modo padove acceperit , is
ab epifeopo & rrltituerc cogatur & triplo mulftetur, quod locis piis, ejufdem epifcopi arbittatu, attribuatur
Si vero ulla cujutvis generi, caufa , caufjeve fpecie, aut ptztcxtu cuiquamdiltributioncs,
aut ab cniverfo capitulo , aut ab eorum fingubs , contra provincialia decreta & przfcripta
dari , donari , remitti , aut quavis collufione
concedi cou. gerit : ne illasquifquam caput ; fi
perceperit , retinuerit ve , ne iuas faciat , fed
reftituere cogatur . Capitulo autem, quod ta­
cite vel espreffc ei rei confenfeiit , pcena fit ,
ut difhibutiones aliquot èpifcopt arbitrio , aut
facriflix , aut confrattiz , lanâiffimi corporis
domini in ecclelia conftitutz, aut aliis piis lo­
cis attribuendas, folvat.
Hac omnis ratio in lupputatione te folutione diftributionum capitularium , fupra przfcri­
pta , parnzque ibidem propofitz locum etiam
nabeint in quovis diftributionum ccnfu , qui
ad manlionarios , facriftas , cuftodcs , aliofve
chori minillros Se inferiores canonicis quocum­
que nomine nuncupatos, pertineat.
Itidem , ut fupra , de eorum ipforum punâatoribus , thefaurariis , caneparnfvc , fi quos
a capitulari cenfu , thefaurario , cancpariove
Se punâatoribus diftinftos habuerint , decre­
tum iit · At loco eorum duorum > qui de ca­
pitulo ad fupputationem adhibendi funt , alii
Itidem duo ex ipfis inferioribus chori miniftris , diftributionum cenfum a capitulari , ca­
nonica) ive feparatum habentibus, adhibeantur:
tique ab iifdcm , ad quos cenfus pertinet , eli­
gantur .
£x punâationum libris , annis fingulis ex­
pletu , jubeat epifcopus ab eo , cui iplc id curz dederit , diligenter rationem inlpici die­
rum j quibus unufquifque , vel dignitate przditus, vel canonicus , vel facnfta , vel cuftos,
aliufve ecclefix minifter , chori officiis adftridus, ad illa non convenerit. Qua perfpeâa Ar
fupputata etiam ratione , fi quem diutius tri­
bus menlibus a choro abfuific competent, quam-

ttr

IV.

MAJUMtUANUS II.

iMV.

-<Q

200

A vis in urbe opidove, in quo ccdefiaeft, man' ·
ferit ; illum tamquam abfentem, przter diftri- CHRISTI
butionis amiffionem , frudibus etiam przbcnijj»,
de & aliis item pernis ■ pro contumacia grai
vitate , ex concilii Tridentini fanâionc contra
eos , qui amplius trimeftri fpatio abfuerint;
edita mulâct.

XIV.
ptrtiitett

B

C

D

E

ctfittiU
lùtÀTHin etile/itriuH.

ty

Quorum capitulorum epifcopi conciliis pro­
vincialibus Mediolanenfibus infertile & conftit ut Iones decrctaquc illis conciliis edita, fervare
folent aut debent ; ea capitula , live cathcdralium five collcgiatarum ecdefiarum in provin­
cia noftia fint , etiam fi quz ab epifcopi , me·
tropolitanique jure fe quocumque modo exem­
pta , fedique apoftolicz immediate fubjeâa efle
prztenduht ; cum illa, ficut eocumdem epifeopi, ut a fanita lede apoftolica decretum eft,
conciliorum provincialium conftitutionibus Ac
finitionibus Se decretis aftrifta fint, illas plane
univerfas ac lingulas amplectantur , iulcipiant,
fervent, atque obeJiendoexcquantur, tum uni­
verse eadem capitula , tum ligillatim finguli
quicumque de capitulo funt . Idque ut przftttur, efficiat epifcopus omni ratione , omnique
turis remedio .
Quod fi quz capitula, aut fi qui de capitu­
lo contra fecerint; ab eorum epiicopis pro mo­
do culpz contiiniacizque plettantur . Si quis
vero cpifcipus id efficere neglexerit, ut ab tuis
capitulis, atque ab ns , qui de capitulo funt,
lingulis, provincialium conciliorum conftitutiones , decretive in cxccutionis ufum vere ac in­
tegre inducantur ; nont fe in proximo concilio
provinciali negligentix hujus rationem reddi­
turum elle.
Cum de rebus patrimonii capitularis, de loca­
tionibus, de contraftibur, dc officiis conferen­
dis, ac de aliis item, przfefti judicio graviori­
bus in capitulo deliberandum eft, earum rerum
deliberatio ac traâatio tum fuffragiis occultis
permittatur , tum illz res , quo maturius con­
sultentur , in uno capitulo propofitz , in alio
deliberentur. Sirvcro ses ejuTmodi eft, quadiutws differri non patiitur ; triduo faitem ante Ca­
pitulum indicatur ,*(ingulirque canonicis res tc
caufa tignificetur ; de qua in eo capitulo confultatio ac deliberatio futura eft. Quod fi prztcrea res fit cjufmodi, quz inftet atque urgeat,
neque longius ullo modo protrahi debeat , ita
ut ne triduo quidem confultatio expeftanda Iit,
tunc capituli przfedo liberum te integrum fit
breviori? fempotjs fpatio capitulum convocare,
modo , ut fupra , unicuique de capitulo , qui
non abiit, nuntiari rem jubeat , de qua delibcrandum Se confuitandum fit.
Ubi ex inftituto ecclcfiz cathedralis , vel
collcgiatz eft , qui cancellarii capitularis offi­
cium munufque gerat , is officio ibo , cum in
ceteris vere fatisfaciat , tum in eo etiam , ut
ejulraodi capituli a£ta , Je quas vocant , capi­
tulates ordinationes , aétioncfve in librum cer­
tum , notatis lingulis diebus, line mora referat.
Qui liber in archivo capitulari diligenter affer­
retur . Ubi vero non eft, a capitulo diligenter
unus de capitulo, quiccrta, fi opus eft, ex capituli univerfs ccnfu conftituta mercede , id cancellarii murus per biennium gerat f quo tem-

porc

/z

^ΙΙΙ^ι.;·.

«tfp

CoKCILIVM

1,1 »

M1D1OLANIKSï IV.

Anno "P?** confeÜo , alter ia ejus locum eligatur, te
CHKin*I Itidem deinceps.
Notarii autem officio atque
><7·.
atdue opera capitulum

A ratione omnino

fuccurratur, ad concilii.Triden.
Anno
ttni pmfcrtptam.
CHMSTI
Quod concilio provinciali tertio de edibus
In iis potius aâioaibus utatur, qua ad caufas,
parochiaie domicilium nullum habenti. condu­
cendis , decretum cA j idem etiam de fbcu ad.
lites , inftrumentave publica conficienda , aut
jutorilve , ad tnunist parochiale ob quamvis
ad alia cjufdem genens pertinent.
Qui notarius ejufmodi inftrumentorum exemcaufam ei adjunâi dative habitatione decerni­
mus 8c conflituimus : epifeopus vero cum iis ,
Îilum, publica au&oritate roboratum , curante
qulbufcum oportet, omni jureagxti utsdeiec.
n primis canonico cancellario , in archivum
ante annum confeftom referat.
clefie parochiati quam-maxime poteft vicinaste
Qpo jurejurando canonici etiam ex ftatutis
parocho & coadjuton etiam quamprimum illi tra­
dant;
aut, fi itaopua cüêerafuerit, édifiant:
te conftitutionibas ecclefie probatis inter fe
intercaque domicilii cunduâi penfioneoi, fumobftridi , aliave ratione (Jvondent , fe nihil
ptnmvc ani de alteri item fuppeditent.
quidquam, quod in capitulari canonicafivecon­
ventu agitur , patcfaââiros , aut divulgaturos
Harochutn autem , qui quacumque de Caufa
elfe ; decernimus atque declaramus , eo non B parochialis curationis forium , ve) adjutorem
habet
, tum ipfum , tum illum item in habita­
obftriCfrutn aut impeditum quemquam elle, quo
minus ad cptfcopum deferat, fi quae, vel capi­
tione parochtali manere ac refiderc cogat te
tuli, vel canonicorum, altorumve , qui de ca­
frudtunm mtilfla 81 aliis prvtcrca pernis arbi­
pitulo funt, errata fint ; qustve emendationem,
tratu fuo irrogandis
eorredionemve defiderent, atque adeo queeumSi vero prae domicilii parochialis ang- ftn unus Λ.· alter item illius habitatione uti, cpilcoque en de genere fibi patefieri, icnuntjanveil­
le juflerit -, tum etiam ii que alia ab eodem fcipi judicio', nullo modo poteft ; tun. eorum al­
terum, quem ipfc epifeopus, propolrt, fibima­
ri, cognofcive expedierit, tum ca maxime que
fuperioribus conciliis ad epifeopum deferenda
jori illarum animarum utilitate , delegerit , in
domo parochial) , alterum in domicilio proxi­
efle decretum eft.
t
me conducto aut tradito habitare , refiaereve
Ne liceat canonicis, aliifve de capitulo bo­
na, reditus , te proventus , aut exadioner, eepifeopus jubeat, cujus fit efficere, ut id omne
dc dc domo eorum alteri tradenda , ndificanmolumentave , etiam incerta , ad capitulum
quovis modo fpeitantia , per fc , vel per ind-ive , dr de ea interim conducenda , plane a
terpofitam peuonam , ne ad modicum qui­ C quibus debet, pneftetur.
dem tempus conducere, alioqu; contraltos om­
Qua in ccclcfia duo plurcfvc parochi in ani­
nes imti fint ac ndili : &: tam locatores qoam
marum cura gerenda cooftituti font , cum esc
conduâores canonici , cniicopi arbitratu pu­
parochialibos vel portionibus , vel functioni­
bus , quas pntftare debent , («pc inter eos ri­
niantur.
xe , contentiones ac diffidia te ipiritualia po­
Idem lancimus de eunmi propinquis & conpulis damna exiftant, tndeque populis offrent»·
fanguineis fecundo , vel ar&iort gradu junâis,
nifi quod ad hos attinet, cognitaecclefie utili­
num exempla , icandalaque aftvrantur , cpiico
pus, ut huic rei. a parochia Ii cuia aliena- ie pa­
tate epifeopus id icripto conceflerit. Exaftioncsn
tamen decimarum capituli , etiam ab iis de ca­
rochorum difciplina indigne occurrat , certus
pitulo fuum ad ufutn conduci liceat , facultate
parochialis vicinias limites pro illorum numero,
ab epifeopo data, cum graviscaufa urgebit, ac
stdibus aut viis perpetuo aiftinguat ; quos ita
edes etiam capitulares habitandi caufa .
diftinâos in curam eorum unicuique pro limi­
Cum prehende canonicilcs diftinite non
tum diftin&ione tradat, ita ut intra tuos quoi­
fint, nifi obtinentium nomine , iique, ubi op­
que fines parochialcm curam ge at.
Si que vero parochialia officia in illa cccletionum ufus eft, modo has, modo illas optent, D
fepe fit ut earum bona, przdiaque confundan­
fia obiri oportet , quorum officiorum fiinftiotur , ac juta propterea alinuando intereant .
nes rcâe dividi non polle aut non expedire
Qisamobrem epifeopus curet , ut quod in non­
cenfucrit , illa ab iis lingulis eque commun i·
nullis etiam hujus provincie vjthcdralibus ec­
ferve prcftan decernat. Diftributa autem paro­
clefiis confuetudinis eft , non polfidentis , fed
chialis cure officia , fi eorum unus aut impedifanftl alicujus nomine , quod eorum unicuique
tus eft, aut adjutore adjumentove ob fidelium,
de confilio capituli ecclefie , dc cujus prehen­
qui fur cure funt , multitudinem aliamvc ob
dis agitur, femel impofuerit, fingule dJlmâe
caufam opus habeat , ab altero , ahifve > fine
appellentur . Hac autem in re hoc caveatur,
ulla mora , exceptione , excufati oneve , proul
ut, ne, qui eas obtinuerint, titulo fanAi, quo
epifeopus vel ftatuerit , vel jufferit , obeantur
ille nominantur , ipfi appellentur i quippe cum
item ac preftentur.
ca titulorum ratio , ex inftituto , ufuque amUbi veu e* perpetue parochialis cure par­
phffimis Canite Romane ecclefie cardinalibus
titione minus falutariter profpeâum , confultumpresbyteris 10Ium conveniat.
que tore idem cenfuerit ; eorum unum, morum
gravitate currque gerende peritia atque ufu
XV.
praftantcrn , alteri ahifreprenciat: emolumen­
ti item extraordinaria , aliaque id generis, unde
De pjtnehi'o O'
jtribus eu tfjiciii
difeordiarm» femen ia illic eriftit , in unum,
ut nonnullis locis ro<>ri« eft. coi lata , Cei to fla­
Illud epiicopu- fijieitudinis Audio excqusto tempore inter <»■« divim jour.* ; .ul ajitur , ut quibus ecclefiis parochialibus , inopi*
qua denique ratione, quam potiorem duxerit,
obviam eat iijorum & dilcordir fe ocgligeiv
laborantibus , nulla adhuc ratione fatis fuppeditatum eft adjumenti; iis aut beneficiorumecti* , qua fit', ut after in alterum fepe pa­
rochialis muneris curans rejiciat . Nec vero ul.
clefiafticorum adjunctione , unioneve . aut pri.
miturmn , decimaramve attributione , aut paIo unquam modo patiatur , permittat ve illos
certa quadam hebdomudarvn partitione slave
rochialtt vicinis incolarum ^embolis, colleCTifve , aut alia . que fibi videbitur commodiori
ratione inter fc inita , mown miftz iter isicii

Cvncil. Gtncrd. Tom. XXXIV.

M

»

>n

*7<

i

“TxS**

COMCILIOM Mbdiolanbmsb IV.

ANNO ** PCnschiali «cde&a faciendi » aut reliqua» paCHBISTI rocnialis officii fnnAlones , qua ab utroque
»J7*· etiam diebus eâfdeaa utiliter praftari poffunt,
Ita inter £e dividere, ut ab uno tantum eorum,
alternarim fdlkat, vel per hebdomada·, vel
•lia temporia viciffitadine prodentur . Non
enim ferendum eft , ut cui ecclefia parochiali
complurium facetdot um , mioiftrorumve ftipeqdia, alimentave olim attributa funt, quo dili­
gentiae Br cautius illorum copia tum divinorum
officiorum cultui, tum aliis minifteriis ad fpiritesta* populi curam neceffarii», opportuaifve
confultum edet i illi aut avaritia ftudio ant diffidio, negligentiave dudi, vel onus fibi impofitiun minoris quam par eftaftimantea, perinde
ei ecclefia deferviant, ac fi non plura, vel unns
tantum parochus, animarumvc curator conftitutm in illa effet .
Oblationum inftitntum jampridemab apoftolicis ufque temporibus, apoftolico etiam cano­
ne fancitum, fanAiffimorumque pontificum Mclchiadis, Fabiani tc Gregorii coaftitutionibus ,
Bc conciliorum praterea decretis communitum ,
quo gravius his temporibus a fidei dodriaeqoa
catholico hqftibua exagitatur , fc languefcentc
pietatis ftudio quomagua fidelibus negligitur,
hoc diligentius fervari , atque ad csctutionis
ufum, uni iatermiffum eft , revocari convenit ,
cum pmfertim Br ad divinum cultum illud per­
tineat, Bt populis falutare fit , ad expiandaque
peccata utile .
Quare epifcopi in fua quique dioecefi te fuis
te concionatoram fermonibus 8t omni alio per­
la adendi cohortandique officio , omnique juris
ratione illud, ubi eft , retineri i ac ubi negligitur , reftitui 'ftudiofe ad facrorum canonum
praferiptum ita curent , ut in lolennitatibus
fcilicet domini, dicbufque dominicis ac feftis
item, quos coli, aut praecepti , aut conluetudinis eft , omnis Chtiftianus aliquid, prout fua
qaifquc pietate devotioneque maluerit , Deo
offerte procuret, idque in ccclcfia vel cathedrali , cum ad miff* (acrifieium, quod folenniter
celebratur , vel in parochiali , cum a parocho
convenerit .
Quo in officio fervetur, nt quod eccleliaftiea
conluetudinis eft, primo mares, deinde femina
offerant . *■
Sacerdoti aiiffam celebranti , oblationis ac­
cipienda caufa ab altari paulum fe removere
licet ; at inde longe difcederc , ac per ecdex
fiam vagari, eamque quali ciicuire nullo modo
liceat .
Quo gratius autem Deo fit quod offerunt ,
ad praftandum accedant fideles intima animi
pietate , fpirituali hilaritate , fanda carita­
te , omnique Chriftiana devotionis tfftificatiooc .
Offerentium autem , prout fande inftitutionis eft, commemoratio in miffin facrificio flat.
Ab iis vero oblationes ne accipiantur, ut an­
tique etiam canone vetitum eft, qui fcilicet in­
ter fe iniquo animo diffidentes , inimicitias
exercent, qui nfurarii, meretrices , facrilegi ,
raptores, quive alio nomine publice notorieque
ctiminofi funt.
Quidquid porro oblatum erit, porter illorum
dierum oblationes , oblationumve pertes, qua
ad epifeopoa ipfos jure fpedant, quart ad facerdota, vel ad ecclefia», vel ·« ecclefiarum
fabricas, vel sd fcholas , vel ad ejufmodi pia
collegia, epifcopali, aut alia legit naa aodorttate , conccfliivc proprie ac esprefle jam petti-

*7*

A nent , aut in pofterum quovis modo aut jure ANNO
foedabunt, id omne , fi in ecclefia cathedral! CHRISTI
oblatio fit, in illius ecclefia alteriafve pii loci
ijpa.
aut operis ufum,, ut epiteopoa jufferit, conver­
tatur ,* fi vero in parochiali aliave ecclefia of­
fertur, quidquid datum oblatumve erit , parochi fit , m cujus parochial!, ant in alia ccclefia, intra parochi· fines oblatio fiet.
CapcHsnis vero, aliifve iacerdotiboa , it
aliis item , prater cathedralem , ecclefiis , earamque fabricis, ac fcholis > piifqoe ejufmodi
collegiis , atque aliis quibufvis jus parochia!·
non habentibus, oblationes deinceps inter miffn fscrum accipere, aut exigere omnino inteadiAum fit i nifi quibus hoc facultas ab epilco• p··. ant alias legitime data erit.
Si cum pnrocno de oblationibus dividendis
quifquam padiones fecerit, ut fibi, aliive fa­
cerdoti liceat ablationes recipere, contra quam
prafcrtatnm eft | hoc padio irrita fit ac pla­
ne nulla , neque pneterea aliter qnam fupra
profcriptnm eft , oblationes alii exigere accipereve liceat) tum proteres parochus iple A alius
epclefiu redor it facerdoa item , aliufve , qui
padum inierit , quive padioni confenfcrtt,
graviter puniantur .
QuaKumquc deinceps oblationes, five pecu­
nia, five cereis, five alio eleemolyna genere in
miff* facrificio a populo fient , ea it liant, Bc
a fsçerdotc accipiantur , dum canitur antipho»
C na , qua offertorium appellatur .
Quod fi miffs non conventual!» eft , femper
tamen, tum etiam fiat , accipiaturque proxime
antequam hofti· tc calicis oblatio nat Si quid vero aliquando non intra tniffarum
lolennia, fed alio tempore offerri contigerit ;
curet epifeopus reftitui fandum ufum Bt obla­
tioni illi, it offerentibus benedicendi ftatuta
prece, atque oratione in libro faccrdotali, aut
rituali praferipta .
Qui vCro oblaturi funt , miffia facrificio ,
in quo oblatio fiet , ab initio pie devoteque
intvrfmt : nec vero inde abeant , nifi ubi pa­
rade facrificio benedidionem facerdotalem de­
mum acceperint , qu* in fine miff* dc moD re fit .
Videat epifeopus, nt cleemofynarum Br alios
cujufvis generis piis oblationibus , quacumque
a populis fiunt , certam rationem praferibat :
qu* Bt mane potius quam a prandio fiant , Be
ill* non popularibus fpedaculia , non comeffat ion ibus, aut tumultibus, non clamoribds, ant
pro&nlsadionibsM, quare ullam oAmfionia fpeciem praebeant, fed precibus, litaniis, hymnis,
atque iis pietatis officiis preftentar , qu* de­
cent ejufmodi religiofas aoiones , officiave, Br
qua refpondeot veteri fanditati , ac dilciplittc
hujus inftituti .
j
Nc imagines cete· , voti caufa , ecclefiis ,
piifque locis oblate , venditari ullo modo poL
E fint , ac ne confrad* quidem etiam retaliate
temporis, nifi conceffo epifcopi in ufum ecclcfic invertenda .
Nec vtvo ullas ejufmodi , vel alterius gOMris oblationes vel eleemofynas , antequam illa
percept* fint > vendi , locari , aat contradas
ollos , padionefve etiam facretas ejus generis
intri cuiquam, etiam parocho, alio paoo asodove licent, pana gravi propofita, epifcopiar­
bitrio iregaM·.
Parochiali» cstr* muneva atque officia , non
per alios. fed ipfinwt parochi, animarumvc cu­
ratores obsint ac pntncat i nifi fint qui ali-

qutn*

>71

Concilium

MAfcMIL· η.
i**r.
>7+

M«diolanini· IV.

aando jufta caufa ab epifeopo approbata impe- A rocho jam conftituti*, fcgravioribus mutitetur,
ANNO
puniaturve, ex przlcripto etiam lanftionis , a CHVim
CHUttTl iantar, «at etiam prohibeantur.
Fio V. pontifice maximo eo dc genere, VIII.
1*7«.
Si quit non paruerit, tum fru&ibut beneficii
**7*·
Idu* Julii MDXV1IL edit* .
mulftetar pro rata tempori* fc officii fui proNe item parochus , vel alio* quivi* facettermiffi, turn aliû etiam pcxnis pleâatur arbi­
trata epifeopi .
do* , qui animaram curam quovis nomine ge­
rit , cantoris , aut miifici munus , panefvc in
Sacerdote*, çapellani , aliive quocumque no­
mine nuncupati, etiam canonici ecclefi· catheecclefia cathedrali, nec vero in ali* fufeipiat ,
exerceat ve, nifi aliud ob caulam epifeopus ju­
dratis collegiatave, qui ve! inftitutione vclconfuetudiac, vel alio jure > parochum , aliumvc
dicaverit .
Neque preterea literariam ludum domi fua,
animarum curatorem in eo curationi* munere
aliove loco aperiat exerceat ve , nifi ob parochi
adjuvare debent i ab epifeopo in illius cccleinopiam aliquando aiiad epifeopus feripto conf«« ( ubi ejufmodi cur* geritur , ftatione ma­
ccflcrit : qai tamen hoc munus extra parochi·
nere , refidereque ac fua munera per fe obite
Iu* fine* exercendi , nullo modo faculta­
Quod fi per aliquam caufam parochi* , aut B tem det .
Neque pueros, fibi in difciplinam tradito* ,
it* capellanu aliquando t* debito ecclefia mu­
nere praftaado ■ aliorum opera uti liceat ; hoc
certa paâa mctcedc, domi fu· ullo mado fuicieodem relident ia pcrfoaali* jure «que illiaftrinpiat atque alat,
At clericos, qui fibi adjumento fint, literis,
gaatur, qui in eorum locum (ubftituti , ei pa­
rochiali, aliive ejufmodi ecclefia vicariam ope­
difciplinsque eccleliaftica erudire curet , irem
ram , minifterinmve pre ftare debent . Nec vcrcy
paupere* aliquos parochiali* curae fu· pueros ,
eorum quemquam facilius , quam iplos paro­
«qui ad idem a fp i rent, quive aliam nullam facul­
cho* , reâorcfve ab eccleli* cur* ftationeque
tatem prima Ipla literarum rudimenta percipien­
parochi»)* «belle, neque rurfut ulli fuo muneri
di habeat, G ejus rei poceftatcm Icripto exara­
deefiit epifeopus patiatur, cum hi quoque eadem
tam ab epifeopo habuerit .
rcfideatia * muneri* fui prasftaadi lege aftriâi
Cum omni pietatis ratione conjunftum eft ,
divinarum precum horaria officia,, lient in ce­
teneantur
Ufa compertum eft , non fine magno detri­
teris, ita in parochialibus ccclciiis folenniter ,
mento falutan* animarum gubernationi* , pa­
anniverlariis potiffimum foleomtatibus concclcrocho* , dum ali* munera queftu* cupiditate , C brandis, per parocho*pnrftari, cum fc id antiatiave caufa dufii fufctptunt, exerccntvc, mul­
Î|ui inftituti fuerit, fc populum lefts* illi* pratiplicem illam tc afliduam, quam animabo* fibi
erttm celcbritatibut co convenire fancitum fit:
commiffi* debent , folicitudtnem, patochialef& ut idem in uluop revocetur , per epitropo*
2uc cura*, tc officia fape intermittere , interdiligenter fidele* odoneri facra Tridcntina un­
amque etiam plane dclerere, aut certe it* ali­
itione letncl , atque rtcram cautum lit . Quare dic natali domini , fefto item circumcilio- ** n<·
quando diftrahi tc avocari , impedirive , ut
illa neque fuo tempore , neque qu* debent
nis, qui eft odiva, in epiphania , pafcha reratione tc cur* praftent ; ac fefti* prafertim
lurredionls, pcntccofte, & afcenfione , in an­
aliilque diebus, qua* maxime hora* & inconnuntiatione , fc affiimptioae beat· Matiae vir­
fieftionibu* audiendi* , tc in facra enchariftia
ginis, die natali fandi Joannis Baptiftsr, bea­
facramento miniftrando , & in coram (aera­
torum apoftolorum Petri fc Pauli , in folennimentorum frequenti ufu non inftituendo, non
tate omnium fandorum, ac fefto die fan§#,
confervande folum , fed eciam augendo, tc in
fandeve , cujus nomine ecclefia parochiali*
fiafcendi* verbo Dei fidelibus, fc in frequenti
nuncupatur , * parocho , & milfc (acrificium ,
acrifirfi rnilfa oblatione , & in vefperarum D fc matutinam , reliquaque precum divina offi­
officio canendo, & in Chriftpanoram rudimen­
cia ut in ecclefiis collegiatis fit , folenni ritu
torum doârina tradenda , fc in componendis
fiant , canantiuve , ia lis Icilicet eeclefii* parocontroverfii* , conciliandifquc fisorum populo­
chialibus, ubi/id decenter pnrftari poflé epifeo
pus cenfuerit i
rum inter ic animis, & in alii* denique parochialis cura officii*, iis opportuno tempore przIis vero ipfisydicbus, mox fupra praferipti*,
Itandi* ponere deberent , ea* horas ob queftu*
finguli facerdotes , fc reliqui inferiori* ordinis
ftudium, aliam ve caufam traducere, vel ad di­
clerici , in parochiatem ecclcliam , intra cujus
vina officia, canonicafve horaria* preces in alia
fines habitant, fi eo tempore divinis officiis in
ecclefi* , in qua prrfertim jtm canonici lunt ,
alia ecclefi* interefle non debent , ad matuti­
obeunda* , vel ad mufici parte* officiumquc
num, fc ad reliqua horatia divinarum precum
gerendam, vel ad 1 iteraram ladana exercendum,
offici* miflarumque folenni* celebranda conve­
ac ad disciplinas etiam profana* pueri* , adoniant .
vi
lefcentibufvc tradenda* . Quamootem hrc deParochi in urbe tc M opidis fait em infigaioribus conftituti, alt a reliquis facerdotiba* ani­
ceruhnu* t
Qui dignitatem, vel canonicatum habet , fc E maram cuiam non gerentibus , internofeantur ,
parochus etiam eft, aut alia quaeamque ratio­
caputium , quod eft proprium eorum infigne ,
in humeris ferant , Cum domo exeunt , Tupra
ne animarum curationi aftriAus eft , ti in adiexteriorem veftcm ■ cum procefticnei aliafquc
bu* parochialibut non habitant , ihi cibum ,
ejufmodi publicas adioaes obeunt, fupra fuperiomnumque capiendo , ut de parochi* , fupepclliceum; liceat tamen epifeopo ab hoc decre­
noribus conciliis provincia libo», dc in hoc etiam
decretam eft , aut fi officii* lepra deferiptis ,
to eximere , qai in eeclefii* cathedralibus di­
gnitatem , canonicatamvc item legitime obii«liifve , qiut tamquam mimarum curator , pa•ent, quamdiu rUam, illumve retinebunt, non
rochufque ia ecclefia fu* parochiali ptaftarc de­
autem u qui dcioccp* olla quavis caufa tnodolict, obeundi* «liqoo modo defuerit, aut ea non
flatis, fc ab epifeopo praferipti* horis, aut non
ve obtinuerint .
Pro locorum & temporum ratione id ab epifeo­
illa, qua ceteri parocni debent, ratione omni­
po luis diotccianls parochis permitti conccJive
no prxftiterit : epifeopi arbitratu, It panis, pa-

2

Cmal. General. Ton. XXXIV.

M

3

ikeac,

■

»7J
ANNO
CHRISTI
|J7»

θΤίί.1"’

Conçiiium Mbdiolaninm IV, *,*’?ΐι1ϋϊί”" »7tf

liceat > «t Decembri, fe Januario mcnfibus, ob Λ deant . Dominicis vero feftifque diebus , ne id ~ΑΝΝΟ
przAare omittant , cx concilii provincialis pri- CHRISTI
durum brevitatem , itineri* difficultati conjunmi decieto . Hoc vero ipfum facere curent cre, p».
dam > facerdotalcs illos conventui ipfi non ha­
btius in ecdefia, quam in privatis oratoriis.
beant, quoi primo provinciali concilio tnfing«i.
Tum prztciea mifl* iacrificium tacere Au­
loi mcnlcr haberi decrevimus, ita tamen or sliit
deant , quibus diebus ccc’cüas , altaria , aut
deiiceps mcnfibus , quibus commodius iubeti
cimpanas coniccrabunt , aut coemeteria , cave
poterunt , refarciatur Λ: przAetur quidquid inreconciliabunt , 8r alia ejufdem generis epifeotermijfum.elf , frequentioribui conventibus , &.·
pslia munera obibunt -, illis przterea diebus*
omni
diligenti ratione.
quibus eccleGaAica beneficia conferent ; 8cgene­
lit autem conventibus , re! in urbe , vcl in
ralia clericorum, qui initiandi funt , 8e confefdio-ccli habendis , eertai régulai , que parti tn
f. rriorum examina habebunt , ceterafque deni­
in luperioiibus conciliis provincialibus co ce
que graviores confultationes , Bc deliberationes
gencie decretx funt , pattim ordine , ac rectc
inibunt.
adjungenda videbuntur, ad communem provin­
Cum strtem ob caufam facrificium non faciunt *
ciae ulum ner nor ptzfcribendas atque edendas,
ture parochi, turn alii , ad quoi eiccutio ipe- B rcligiofe interfiat.
Nec vero, cum adfuturi funt, facerdotemcadat, fervent, atque caequantur diligenter.
pellanum, fieri faciendi caufa indutum, ad alraie in mora elle velint , aut expeâare patian­
CONSTITUTIONUM tur , dum ipfi aliis rcbqriticumbunt.
Prius autem facium facere , aut impediti ei
intcefle Audeant , quam alias occupationes*
PARS TERTIAadlionefve extemas fufeipiant geiantve.
Divinas laudes , precefque horariis pie , de­
I.
core , Audiofe , devoteque quantum eis Deus
dederit , ac fupplici mente recitent ; ne veto
De tfifitfii.
quidquam aliud agendo , debitum hoc munus
obeant, id pro refiniunu Audio valde caveant.
T , q io fponte no· contendere Audemus,
Dominicis vero fefiifque diebus ne eccleti* *“'«·· *·
eo etiam Unctu legibus 8r c i.iurtationibu<, quafi Rimulis incitati, adjutrice in primi·define, nifi infirmitate impediti , ad concilii “{^,'χ.'ιι.
Dei gratia Iludiolius properemus, non folutn in C Aurelianenfis prselcriptum , atque aliir item die­
bus, quo freqii. nrius per alias quotidianas pailli; vita cpilcupalis legibus , «ruas nobis in
Aoralis lolicituduus occupationes licebit.
concilio provincial primo conAitmmus, inliftcre , led longius in dies nos progredi oportet i
Quod fi in crclcfia non poliunt , impediti;
dumi 'amen divinum officium non continente· «
cum ii fcilicct , nos limus , quibus propolita.
ied aptir convenicntibufque horis recitare Au­
Chrifii domini vita, nullus definitus Iit progre­
deant. Si vero ne illis quidem horis licebit ali­
diendi term'nus . In hoc igitur concifio pro­
quando per negotia -, videant , ut przvcniendo
vinciali quarto hac etiam illis addenda cea-'
potius , quam taidando divinis laudibus fatiifuimus ·
ficiant.
Primo epifeopi fibi. It gregi Mtendcu.c., in
Confcflarium fzcularem aut regularem dcliomnibus, ut cit apoAoli prcceptum, laborent,
g. ’iit , adhibeantVe , qui vir Iit Ucra feientia,
ac "minifierium fuum impicant ; cunctaquc ad
prudentia, fpcâatis moribus, &.· vit* fanâitate
Dei voluntatem adminiftrare vigilan-er Audeant,
infigoii : cujus etiam Audio St conii lio,
pre­
confiant! virtutum epifcopalium officio.
cationis fpiritu ■ in rerum graviorum delibera­
Sicut autem prxRantibus viitutibus Chrifiiani populi, q torum curam gerunt .· ab iplisinfii- D tionibus aliquando uti poflint.
Nc omittant etiam facra theologi* , facrotuendi funt ; ita optimam illam . quz inepiicorumque canonum , aliarumque cccieliafiicaiurn
pali animo'eafliflimo , ad divioafque fulcipiendofttinarum officio , moncrique epifcopali pro­
djr illuminationes idoneo , in efle debet , vite
prie congruentium, Audit's quotidie fiatis horis
inflitutiunem evangeiicis literis explicatam , non
operam dare; quo-.idiequc aliquid cx facris bi­
vetbis Iulum declarent , fed fanaiffimis fidis,
bilis potiflimum epifcopali fidei rcligionique
e caritatis fonte manantibus, comprobent ; exemcommillis lludioie legere . Gentilium autem liplifque virtutum fuarum in omnem fanâz , ve­
bns, ut Cartliaginenlis concilii canone vetitum IV' c, ,sreque Chriltianz vite ufum illos conformare
cfi , ne operam dent.
diligenter curent.
Officit przterea fui efle putent , eos excipere
In oratione fanclifque medicationibus cum
atque audire, qui ipfos, vcl tamquam judices,
eos frequentes efle oporteat, certam fibi horam
vcl tamquam parentes , vel confultorCs , adjuquotidie iumant, quam in contemplationum di­
torcfve adeunt.
vinarum Audio exerchationeque attentiflimis te·
Itaque his pcraâis, quz ad divinum cultum,
Ijgiofe mentis cogitationibus ponant. Qua ora­
tione non fibi iptss tantum divini luminis i! Iu - E religionis officia , & ad animi , fpiritufque pia
Audia fpeâant , omnibus adeuntibus f< facile*
ftiationem depofeant , led etiam pro fidelibus
bcnignofoue pizbeant, ita tamen ut ueagravifus: cur* cumnuIli, humiles j-’cces fundant, eo­
tate recedant.
rum peccata deplorando ; pioque gemitu, Se reIn auditorio omnibus fatisfacere Audeantac
ligiola fupplicatione Deum orando, u· disjectis
ne infirmos homines audire negligant , fed hot
peccatorum nubibus . pluviam fe rorem iu* di­
vina gratiz ac mifeiicordiz cftundat lu iic’cdivcl in primis, cum adfunt , ad Je accerfant.
Expediant fiatim qua rc6r poflunt . Omni­
tatem tr agrum ecclefi* luz.
Domi item fucorationisvelpertinz inhuutum
bus vel re , vel conhho , vcl confolando nrodeflc Audeant.
introduJbm retinere lludeant ; ad quam ipfi,
Quz ipfi polfunt ac debent ad fpiritualem cu­
fi modo aliquando impediti nor^ fint , conve­
rationem It gubernationem , divinumque cul­
niant . tum plane faiqitia omnis.
Miflz iaciticium frequentius celebrare Au.
tum fpcâantia ; hzc per fe in primi* praAarc
Au-

U

»77

Concilium M8D10LAHBNJB IV. ·*ΑΧ’ΓΧ’,,ΚΠ

ANNO ftudeant: cetera, qua interiora iunt, potius per
Cubicularii pr* ceteri» etatc fint, moribulque "7"nno~
CHKKT1 vicario», miniftrofve alios exequantur.
grave», & boni telhmonii adCmtque omnino et CHmsTi
'ft*·
Auditaui negotiis pollquam fati» tempori»
primi concilii decreto clerid, qui lanftz epileomjs ,
dederint, tunc a prandio diem etiam diftribuant,
Î>alis vite , religiolarumque aâipnum lint non
«t reliqui» conficiendi» opera ponatur.
olum teller, fed imitatore» etiam, atque adeo
Qndqiiid autem tempori» animi relaiationi
c/ulmodi denique , qui . ut ad hnaiflimum
aliquando ob valetudinem dabitur i id omnevel
pontificem Eugenium III. lan<5tus Bernardus
Icite ferihit hir verbi», przcipitcm etiam frena»
in ipiritualium librorum leâione itudiove, vel
rent , dormitantem excitarent : quorumque Ii· ^„,',4,^*
in conluctudine & colloquio piorum & erudito»
sum hominum , fpiritualiique vite amantium
bertas excedentem corrigeret , extollentem re- uo« .
ponere Iludeant.
primercr, ronftantia <t fortitudo nutantem fir­
Λ nimia laicorum familiaritate meminerint
maret, erigeret diffidentem, quorumque lanttiabilinere.
ta» ad omnia bona incitaret,
l.»icalia convivia fugiant.
Qui clerici Iunt, vel lacris initiati, vellacerLeftio io men (a potiflimum fit ex facra feridotc» ; coium opera ne epifeopi utantur ad ofliptura, tc palloralibu» libri», cx viti» laniiorum B cii alicujus, quod facerdotali , dericalive ordi­
«pilcoporum, qui epilcopale munus egregie gei*
ni minus conveniat, aâiones.
Urunt.
Ne quifpùm de familia ullo unquam die nr».
Die autem confecrationi» lue, ut alia» utili­
terminât rei divinz intciclfe · nifi necenaiio
impeditus fit.
ter in concilio Oxonienfi lanci turn cil, formu­
lam illam ptotnillioni» luat, in ipfa coniecratioIi< qui dc familia funt , ptzfertitn clericis,
cett'is jejunii dies in Cingulas hebdomadas inftinc de pontificali libro prolattm, anni» Cinguli»
tuatur .
ir tnenia legi curent; tum certi» etiam alit» loJennibu» diebu» , ut diligentius przftcnt , quo
In adventu item curetur , ut familia jejunet
faltem feria quarta tc (exta .
crcbriu» illa leâione quali moniti, videant epiJejunet familia pridie diei conlecrationit epi­
icopalis muneri» parte».
,
Trident in i item concilii decretum in leflionc
feopi , in vigilii» item lanfli cathedralis ccclcliz , ac patroni civitatis , fi quando non hu­
xxv. editum capite 1. & concilii provinciali» pri­
jus nomine nuncupatur cathcdrilis.
mi ianâioncm de vita epilcoporum , & hanc przUnulquifque de familia , lingulis mcnfibuv
/terea Izpe libi recitari curent, tutp maxime ali; quando, quibus diebus una cum familia omni C confcllus, Iaeram euchariftiam (uniat una cum
reliquis , qui in familia iunt
cibum capiunt.
In adventu , ut Silvcrii pontificis decretum
Veftitu utantur ad concilii provincialis primi
eft , tt preterea in quadragefima fingu'ts diebu·
praferipeum, talari leilicet tunica , collo adlliidominici,, Iaeram coirmunioncm i.un ariter acéta , rocheto , tc humciaii mdutner.ro , quam
*i,---c Iludeant, clerici przlertim , d; vitz ipimoxetam dicunt, ita ut ne domi quidem in ul­
iituali» ftudi.iliores.
lius confpecttt Ic exponant , niti eo epilcopali
Duobus ante diebus quam facra communio fiat»
veftitu induti.
paterna cohortatione ab epifeopo ea dc re fami­
Rochctntn etiam, tc moxetam induant, cum
per dicecelim iter faciunt : interiorem vero tu­
lia przmoneatur.
Singulis hebdomadis, bis nsinitnmn ■ qni de
nicam bieviotem , ac mantellum viatorium ad­
familia Iunt, rudiores tc Chriltianz fide» uotSri·
hibeant licet.
Annulo autem epilcopali Temper utantur, ic
na ti literis ab aliquo inftituantur , cui id cui»
ubique tum domi, tum foris, tum in fua, tum
epifeopus dederit.
Quo loco domeltici Se exteri domi ante cubi­
in aliena diœceli , ut perpetuo fe ccdeliz iuz
li culuin epiicopi conveniunt; eo loco liber, aut
fponfos meminerint.
dc vitis lenitorum , aut fpiritualis vitz exerci­
Sexta quaque feria , tum przterea in vigilii^,
in adventu, in quadragefima, vcftitum induant
tationibus conlcriptus, in men ia Iit ; ut qui con.
veniunt , leâioni incumbere poflint , nec vero
nigro colore, iis diebus exceptis, quibus ex ri­
inanibus confabulationibus fe dedant.
tu ccclefi» nullum mceftitiz lignum veftibus
Dum fatnilijr cibum capit, leâia etiam adhi­
oftendere debent ; aliis autem , violacei coloii»
beatur .
veftimcnra adhibeant.
Ne familia otiola fit , ne inertiz aut defidir
Cappatn epilcopalem , cum in ecclcfiam, vel
dedita; led aut in oblcquio epifeopi, aut in hoad divina officia, vel ad conciones , vel ad fancllis exercitationibus occupata.
cras icdiones, vel ad alias ejufdem generis a itio­
Λ nugis abftinens , filentium cum modeftia
nes accedunt , omnino induant.
conjunâum lerVarc ftudeat.
Eamiiia epilcoporum , ecdefic fumptibu» fuAbftincat autem unufquifque, qui in famula­
ftentata , in domibufque miniftrorum Dei edu­
tu epifeopi eft, cum flagitiolorum hominum concata, ceteris propofita effe debet ad imitationem
fuetudine, tum a locis ubi turpiter vivatur.
Chriftianarum virtutum ; quamobrem ejulmodi
E
Ne quis przterea foris pernoâct ·
t t, quz preluceat vitz tc morum exemplis.
Ne rerum novarum cuiiofitates feâen’nr.
In ea ne fiqt rixofi , impudici , blalphetni,
Ne quz jocularia funt , quz .idicula ,Sundc
tjSiofi , leurre.
Λ
cachinni , tilulquc folutiones excitantur , lo­
Ne epiicopi confanguinei, nifi eadem vivendi
quantur.
diiciplina qua ceteri, utantur.
Convivia publica , comeffatione» laicale» ·
Neque item, qui parochiaiem curam gerunt.
frequentemque laicorum hominum confuctudiNeque rurlus, qui alio relidenti* munere adnem vitet . Libros ne habeat de rebus jocofis ,
ίίΓΛί ,®illis exceptis, qui licet epifeopo operam
Icurrilibus , ridiculis , obictxni» , itnputiiqite.
r.aven: , poliunt tamen debita» miniiterii fui
conferiptos.
functiones in ecdefia prcftare. Verumtamen ne
Super culfidia familia epiftop”» pernetur*
tc facultati dctraCium ideo fit , qua canonicos
ftet , tum etiam bis quotanoii viiii.-: , feme!
duos habere tecum epifeopo per factos canones
insume quadragefima , iceram initia ad»-c---ji,
licet.
ejaf-

Tf?

CON’CflilU’M MlDIOLANINJI IV. ΚΑΧ,Μ|ι^*’,ο,β· »8θ

riori tunica , aut ali* contraûiort decenter “annoadhibita.
CHium
Superpqlliceis, eum minifterii ufus poftulat,
<t7C.
omne* utantur, qur non lacer* fint , non for­
did* , non ita elaborat* , ut artificii ornatui
in humeris nimius appareat.
Singuli autem prrtcre* , prsfcrthn qui iit
aliquo minorum faltem ordinum funt , pro­
prium fuperpelliceum habeant, quo te in cedelia, eu i adfciipti funt, fe alioj, cum ipfo* fuit ■
funui muneribus contigerit, uti poffint.
,
Nulli facetdoci clericove «naulum , nifi e*
dignitate prrdito , in qua conferenda ille fibi
ttaditur , geflare liceat ; tuneque unum fotum
Ar digito dexteras manus quarto.
Eum vero dum mille facrificiuin facit fscerdo* deponat.
In omni item inceflu . flatu , geflu , vultu
ordinem fuum lacerdos Sr clcricm pioiitcatui ,
omni clericalis vito aâionc idigioh animi mo­
res exprimens, qui m ecclcfiafliciordinis homi­
nibus elucete debent.
Ne cum neces «c cruciamenta improbis ho­
minibus magiftratuum judicio illata, multitudi­
ni ipedanda proponuntur, ullo modo ccclcliaftici ordini, viri interline ; nifi coram pia ope­
ra , confolandique oflicium ufui futurum illis
fix qui ad fupplicium ducuntur.
Sacerdotem , dcricumque eujufvii otdinii ,
tn cantici*, hymni*, pfalmir, ceterilque ecclefiaftici culta* officii* , religiola modulatione
concelebrandis, disinifque laudibus (anâecon­
cinendi*, ita verfari convenit , ut voce fua fa­
cris dicata abuti non debeat ad profana , can­
tione* te modulationes , atque ad voluptarias
dcliciofafque laicorum obleâationea . Quam­
obrem eaveat, ne in nuptialibus , iaicalibufve
conviviis, aut mcnfisxanendo operam fuamna­
vet, ullo quidam vel amicit·· , familiaritatis,
oblequii, alteriufve rei caufa , cum prrfertim
clericalem hominem inter epulas canere, veteri
canone plane intrrdiâum fit.
Omnis etiam facerdos , clericufve publica
eonvivia te coaefiationcs ejufmodi vitet , qui­
bus iepe fit , ut contemptui fit cccJcliaftici miniltcrii dignitas.
Illud autem unufquifqae clericus f«pe repe­
tat, fe nOn ad inertiam atque ignaviam , fed
ad Ipiricualis te ccclefiaflica militis labore*
vocatum efle.
Sciat propterca id in officio fuo pofitum effc , ut cum vel in officiis divinis obeundis ,
vel >n frequentandi* ecclefiis , quod debet ,
tempus eonfumpfcrit ; fi quid libi reliquum
cd , id omne non in rerum iecularium collo­
quiis , profaniique aâiooibu* , (cd in divina­
Π.
rum literarum Rudiis , te in celcftium rerum
contcmplacionibusfc fanâi* piifque officii* tra­
Λ *>fλ V btmfien eltneeriM.
ducat. Quare uoufquifquc huius provincia epiVeftes quas domi ptivatim clericali! ordinis
fcopu* , ac alii item qui illlui nomine atque
homine* induent, ejufmodi fint, qu· non co- E auttoritate vifitationis manus dbibunt , vi­
deant atqac inquirant diligenter quibus in re­
lore, non ull* habitu* fpccie a clericali modeftia diferepent.
bus tempus clerici tnnfigant, anque in iis pottffimnm , qn· ab illi* agi curariqoe debent ,
Cam in ecclefi* verfantur, quo tempore fo>
qui ia Dei cultum fe dederunt.
perpeIliceum induere non debent , ne fint fine
toga exteriori , prefertim horis quibo* divina
Quod fi clerico* aliquo* otlofo* efle compe­
retint, inita aliqua ratione fafutariba* eos oc­
«elcbtanttsr, aut populna ad ccclcGam accedere
foiet ; ae< vero abfque c* cciaos (n dicace fa­
cupationibus te ecclefiaftico homioc dignis in­
nis loci* prodeant , nifi cum eoe pedibus iter
cumbere procurent, ac provideant omnino, na
ifti ad fua falutis diferimen te alioram otfenfaciente* vis difficultas te longitudo alitet
fiooem dtin abutantur .
cogit
Omne* pntterea te Gngulo* clericali* ordini*
Si quo iter equo laciunt , ne abfque via-

' AMHn ejuljue mores paterne invettlget, «c vidcat ut A
CHKUTl limiiquilque religiofe, vitaque fpiritualis inftinr».
tuti· congrucn'.er.vivit . Si quoi ad Chriitiana» virtutes progredi coaipcrcrit , eorum tlu­
dia, piogrcfiioocfve fpiritualis vite adjumen­
tis excitet t qur vero a bene agendi Audio
averti funt , illo* moneat atque objurget ; ac
fi contumaces, Uncorrigibilcfque *n venerit, do­
mo ejiciat.
,
Rutius epifeopus famiii· fu· confeffirios
(acerdotes , vira* fpirituali* vit· ufu exercita­
tor , coaftituat < quibus etiam tamquam cleri­
calis disciplinas 8r fanâ· inflitutionis magifliis illa utatur.
Epifeopo miflam celebranti vcl audienti fre­
B
quens familia adiit.
Cum in ecclefi* ad divina olEcia ipfe acce­
dit, familiam quoque fecum «defle jubeat.
Nihil denique omittar, ut omnes domellici
rn omni bene lanffcque agendi o flic io fe con­
tineant .
Familiarium preterea , cum vgrotant , ma­
enam habeat curam ■
* Provideat , ut illorum falutis animarum ra
tio in ptimis habeatur; tum valetudinis recu­
perationi per medicum confutatur, neque vero
impends parcatur , ita ut rgrotancibus omnia
ad convalefcendum neceflaria fuppeditentur.
Illos etiam aliquando invifat ,'tum falutaribus conliliis, 8r benignitatis officiis confolctu<
quod epifcopalis caritati* oflicium etiam C
infimis famille fua preftet.
Uniufcujufque autem de fua familia ratio­
nem in merfede conflituenda habeat , pro vir­
tutum meritorumque , te pro ecclelrafticorum
fruftuum dilpcnfationis fibi credita ratione·
Ab cpiicopali domo abfit omnis piftura or­
natur, qua profana fit.
in atrio epifeopo* ordine pingi curet , qui
prxccflerunt ; fi minus ontnes, cos faltem qui
finâitati*, aut doctrina aut rerum epifeopa■ Ilum geftarum laude clari funt.
In cubiculis omnibus rcliquifquc domus locis
frequentioribus ne defit aliqua imago facta.
Hofpitio, menfave recipiendis etiam illufltibus & locupletibus hominibus, ue prescripts· D
epifcopalis fmgalitatis normam deferat , ut
cvemplo fuo ipfi quoque hofpites incitentut
ad frugalem vita modum.
Eleemofynis dandis promptus it* Gt , ut
prêter illas , quas per clecmolynariiim aliofve
largiri (olat , oriam mifericordie vilceiibas in­
dutus, manu fu* in pauperes cpiicopali liber*.
litate conferat .
»

toti» ytfte citeriori equitent, inccûA* inu-

homines hoc decreto nonito* efle volumus, «t
•d

*81 “PKT* Conchium Mid lOLANiMsi
AMVio' «d *°* h crebro conferant , oui io facerdotio
CtUlUTl cooftiuti, in fpiritualia vit· Rudiis , exercita»
MC*
tionibufque verlati , atqoc ejafmodi funt , de
Î|uorum confilio vitam ad omnes fanâe religio»
eque agendi rationes ioftituanr.
Ab illorum autem qui in vitiorum luto vo­
lutati , it maleficiis paictmt , familiaritate ab.
ftinera, cuna eoa oaten jubemus , tum procipue minorum ordinum clericos , qui nondum
■rate confirmata funt, neque firmo virtutum
robore muniti proclivius ad vitia* proUbuntur. Aut illud non modo prohibepatu > fed di­
vina contcftatioM obiceramus ccclefiafttti ordi»
nia homines , eos pnrfertim qui in facerdotii
gradu conftituti funt, quive animarum curam
gerunt » ut quos in vitiorum foce vetfari ani­
madverterint , caute fe fapienter ftudeant a pec.
catis ftsgltiifque deterrere > Λ ad virtutem co­
hortari i eifdemque ia fcelctum gurgite labo­
rantibus opem ferre, verbis , conuliii, exem­
plis i atque ita quidem, ut dum illos juvare co­
nantur, ne fe familiaritate inquinent.
Nc clerici apud fe libros habeant, aut le­
gant , quorum leAione bene agendi ftudium ,
morum difciplina, fe timor caritafque Dei lanS«lecte pomt t quales libri funt, qui rea vel
anes, vel jocofas, vel fcurriles , ridiculafve
vcl impuras continent.
Rerum novarum curtofitatcs fugiant : tum
ne, quas ridicula funt, unde cachinni, rifufque
folutiores exiftunt, loquantur.
Sacerdos clericyive factis initiatus , aut cccle&afticum beneficium obtinens , boranim canonicanim officio cum adftriâus fit , memine­
rit, fc febri morbove aliquo , vdl adveria va­
letudine leviter aliquando laborantem , non
jnftam proptetea cscufationem habere , quamobrem illud intermittat , omittatve ■ Itaque
fi quando corporis infirmitate alfeâus eft ,
i* pro fua confcientia reite videat , quid
prcftare poQic, ac ne omittendo graviter pec­
cet , It beneficii quod habet , fruâus lues
non faciat .
Quod diligentius cleri in omni ecclcfiaftica
difciplina progrefius conftet , unufquifqoe facerdos It cujufvis ordinis clericus , de frequen­
ti facraaacntorum ufu > de funftionibsu in ecclcfia pmftitis , de icâionibus , ftudiorumqoe
progrcUione , de ceteris exercitationibus ubi
pnsferiptis , tcftimonium ab iis fingulis , qui­
nus cx pcafctipto accipere oportuerit, fingulis
mentibus* vel alio ftato tempora , per epifcopum fta tuendo, afferant : idqoe ad conftitutam
rationem.
A facerdotibos , ab iifque etiam , qui prove&iori Mate hint , hoc n nunquam per ipfoa
antea pnaftitum eft , omnino praftari peroptamus , ut cum omnis antcaâa vit· fa· peccata
diligenter riteque confiteantur , eum fpiritualium exercitationum , prout iis , qui fubdiaconatum vcl diaconatum , vel faceraotium fufeepturi funt , pmferiptum eft, ftudium aliquan­
do fufciptant : quo diligentius in via fallitis
fibi prolpiciant.

IV. Μ*βϊΚίΓ·»

181

A refis vititationem fingulis ipfis annis , aut fi ~A)txg'
per dietccfis amplitudinem non poliunt, bien- CKRirri
nio ad fummnm ipli pec fe conficiant. Si vero . ijyc
legitima occupatione > caufave impediti , id
muneris aliquando per feipfos obire nequeunt ,
vicarios gqnerales, vifiutorefve alios, hama rei
ufu perjtos atque idoneos adhibeant , qui vifitationis oficium Cedulo, ut par eft, praferipto
tempora exequantur.
Cum vero vifitationis mueras spfi per fe ob­
eunt , vel unum · vel duos canonicos , vel
alios quofeumque homines ecçtcfiafticoc , quos
ufui i adjumento fibi fore viderint , pro­
ut maluerint , fecum in ea vifitandi cura ad­
hibeant .
B
Ne deinceps plures quam homines decem *
Sc jumenta feptem ad fumeiem lecum in vifi, tando docant , fupputata hoc numero epifeopi
etiam perfona, ac illius ccclcfiaftici viri, quem
ex huius concilii decreto epifeopus quifqoe ali­
quando promittet t fuis tamen propriis fumptibus licebit eis pleres conducere . At vero ,
qui epifeopis gradu inferiores funt , in vifita-

tione longe pauaores homines , It jumenta
adhibeant .
Hocque decreto derogatum Ct alteri, ia con­
cilio primo provinciali edito .
Latcorum hofpitia , eoque magis convivia ,
Ut maxime poliunt, omnes fugiant ; fin autem
ad illos divertere aliquando nacelle erit, cum
C cetera fervent , tum in primis caveant , ut
ne extra menf* cpifcopalis It clericalis mo­
dum , regulafqoe in viGtatione prafcriptat ,
quidquam omnino ab hofpitibua apparetur »pponaturve .
Notarius autem cancellariufve, ne quid­
quam pro vifitatione ab iis qui vifitantur ullo
quovis nomine exigat* neque ullum doni, et­
iam putilli quocumque poio oblati , genus ac­
cipiat , ac ne item pro decretorum , ordinatio- '
numve in vifitatione confsâarum aâlone vel
confcriptiooe , earumve exemplo, etiam lingu­
lis vel eedefiis, vel clericis , vel aliis qui vifitantur, juflh vifitantis edito. At pro opera laboreve, quem alterius , cujos interuli, illanim
D exempla alio deinceps tempore petentis , canin
in iis exferibendis pofuerit , mcrcedem capiat
licet , pro tax· in foro epifcopali prefix· aut
prsefigenda rationa.
- Epifeopi , qui ceteris omni bene fanâeque
agendi exemplo praire debent , antequam cleri
populique vititationem ineant , a fe fuaqoe fa­
milia vifitandi initium utiliter faciant | quo re­
liqui omnes domeflica illius vifitationis aAione
exeeutioneque incitati , paftoralia jufla , qua
ipfi vititando pnefcriplennt, promptius ac Itudiofius exequantur.

Diligentiam vero omnem vifitaudo adhibeant t
non modo in ecclefiarum culte tr ornamento
tuendo > augendove , fed maxime in omni It
E cleri St populi priftina Chriftiana difciplina reftitueoda ; in utriufque item moribat cognofccmdis, iifdemqoe depravatis corrigendis.
In eaque vel vititatiooe, vel morum corteftio- ι,κ,,.,.*.
nc etiam tamquam fedia apoftoiic· delegati, *· '<*·
auâorftate Tridentini concilii ftatuant, mode­
III.
rentur, puniant Sc exequantur ad factorum cano­
num przfcripcum, quacumque illis ex prudentia,
fua pro fubaitorum emendatiosse * diorccfis fus
utilitate neccfiaria videbuntur. Iniis, neque ulla
Necefiarium illud ac pbne debitum vifitaainhibitio, appellatio, aliudre quidquqmimpe­
di munus , quod ex fanâione Tridcntina pem»
ftari oportet, provincias noftra epifeopi ita ίοdiat, aut retardet exacutionem eorum, quaipti
mandarint, aut judicaverint dccrtverinrvv.
licite exequantur, ut fu· quique urbis ac dim-

Dt fifuiim.

’

Fe-

x8j

*,«rT,i

Concilium Mbi >i OLA ΝΙΚΗ IV.

»84

ΛΝ>η
Vemioarum ·< m*rinm luxu , inuMderatuque A ■ere in hoc k in atio noftio provinciali primo Ahno
CJtRisTi veftium fumptu ateoiiuw ,. ornatum illam inaconcilio edita tont . Quibus porro inftruaioai- CHUrn
n?a
nem > ac plan* fu per vacandum A a Chriftianxi
bus pro perfonaram , temporum , loeorumque
1 rva­
lue dicKc&s ratione ab cpi&opo cdjta , detra­
«ita more fane quam aticaum > onde tot malo­
hi lierait.
rum («ninarium «itare quotidie cernitur , om­
ni epiitopali» muneri·, officii; & auâoritate
Primum ufii vifitationit, vel generatim in univerfa urbe , diacefique inchoande-, vel fpcciaprohibere , tollere , fundttulque evellere fill··
«Icant.
*
tim in aliquo opidu locove , aut parochia ,
Monialium monaftecia ,v regularium juri tu­
przlertim frrquenHori atque infigniori obeunme fubjeâa , quod ad ciaufuram attinet, dili­
da, rerratn siiun epifcopus (latuerit ; paftoralsgenter ajKuratequc vi fitervi , loca-ipfa introfpcbus etiam litem eo potidimuni nomine a l’e
Ctcnt , atque ea fuperiori etiam parte circumluCivnfeâis , piq ulutn przmoueat atque cohorte­
flnent « k caute folerterque iofpiciant profpetur , cum ad alia pietatis officia , tum maxime
âus omnes , aditui , It cetera denique omnia,
ad peccaturum 1 oulciiionem , facram commu­
quz ad dauiutam reite tuendam ullo qoovis
nionem , j>teci.Cque \>ro falhtari vrGtationis
modo perlinent.
B tvrotu continenter habenda·.
Hoipitalia item , aliaqtie pia (togula loca k
I tiduo proximo , antequam univerfz vifitationis initium fiat, incathcdralreccleliaquadra­
(odalitia pro audoritate , iacu Ita te ve It canoI num jure i decretis Tridentini· fibidata, infinginta horarum orationem indicat , quam ejuftcref
gulo· annor vifitent i St quz laicalia etiam k me­
nem vrfitationis nomine a elero & populo, qui
re privata funt in ii> , qua ad oblervandam
in urbe eft , frequentiori in ea ipfa ecclelia pie
pi.iæ teliatprum voluntatem (prêtent , viGtancelebrati curet.
ijo cot -ant It reforment.
Hcc ipfa etiam orationi· ratio parocho , aIlo­
tipikopo , ad cuptlcumqua loci vel ecelciiai
que ecclelia rcCtorc , cui intereft , curante ad­
parochialii , curatzvc viGtationcm adventanti,
hibeatur, antequam rcddir. parochialii , cura­
cum illi potiflimum, ut vetui canon conciliiTuture , aut opidi ,' pizftitim inltguioris, vifitalonenGt jubet , qui confirmationi· facramen­
tio ineatui t
,
tum ab eo fufeepturi iunt , tum ptaterca reli­
Duobus vero, aut pletibns ante conftitutum
qui omne· fidele· > exceptis tantum lis, qui mor­
vîlitalionis tempua diebu· archipresbyterum aut
bo adverfave valetudine laborant, ficut in con­
archidiaconom ut inconcilio Rothomagqnti cau­
cilio Rothomagenli cautum eft, obviam otdine C tum eft , aut alium ecclefiafticutn hominem ,
prodeant t ac fiatii hymnorum pfalmorutnque
Îiocm maluerit epifcopus , pneire Jubeat per
precibus , k cum gaudio , timore ■ fummaque
tngula opida, vicos, parochias, & loca civita­
reverentia illum, tamquam vicemChriiti agen­
tis, k dicerefis , przfirtrm frcqiientjora , infitem , excipiant , prout eodem Rothomagenfi
gniorave, quz ille vifitaturus rlt. Ille vero juconcilio fancitum eft , cujus canone excommu­
fta prarftet : coovocatoque clerok populo nniufnicatio illi· conftrtuta erat , qui ei muneri decujufque loci nuntiet epifcopi adventum , cifuifleat.
demque adventanti obvia^, ut iuflbmcft, pro-x
Neqiit folum’ quo tempore ille jdventat, fed
dirr , ictcraquc in promptu haberi moneat ac
altis etiam diebus , dum viluatio puochta fit,
mandet . Paltoralcs item epifcopi litrras . edi­
fideles quam frequeutilfimi ailfinC ; ut ipfi om­
cta, :nllrudiiones, ad viGtationem pertinente·,
nes ac unguli , li quid .id animarum falutem
enuntiet atque evulget . Tum pneterea quid­
procurandam opus nibent , proprio paftori paquid de levioribus caulis ab eo explicari agi ve
rrhtique liuere cxpoqant : eique pro illius offi­
epifcopus juiTcrrt ,, id'eiequi ftudeat, ut ne ille
cii ratione oportet , interroganti refpondeant ;
veniens diutius olXejufmodi caufa» in vilitatioillum condonantem, monentem, Hr paterne ar­
nis mora efle necefle habeat.
guentem , k obfecrantcm 8t increpantem au­
Parochus porro aliufye ecclcliz reâot vel
diant : ejufdem juffa , monita & decreta fufeiprzfedtur, .in qua animarum curam gerit, cum
pisnt , atque Dei denique voluntatem , quam
vifitandus erit , paftotales epifcopi Utera· , v przfcntes per ipfum auribus percipiunt , non
fitationis nomine ediUs, duobus ante illius ad­
tantum obediendi propenfione , fed etiam reite
ventum prosimis feftis diebus intra miflarum
fiftis omnino cicquantur . Id porro omne ut
folennia, cum populi frequentia adeft, de fetifidele· diligenter, promptoque «nitno preftent,
pto recitet .
frequentiwmique in epifcopali viGtatione pdItidem przftet de literis , quas dc confirma­
lint: parochorum Ac aliorum, quorum intereft,
tionis facramcnt.s rite religiofeque fulcipiendo
faeerdotum fit , ccbro, prout ufuvencrit, intra
epifcopus , inftruâionum , monttionumve no­
mitrarum foleania illos docere , cum eas officii
mine ediderit.
pirtea, quas cpilcopo vifitanti ab ipfis jircftaHoc ipffim przteren exequatur de aliis item
n conveniat, tum vifitationum in primis utili­
literis, cdiâi*&inftruAionibu·, quas obvifitatates fruibifque (alutares.
tioncm evulgari ille jufferit.
At vero ex vsfitafionum laboribus, quo ube­
Sacerdotibus quoque k aliis , quorum inturiore· finitos exiftant, ac fidelium animi falutareft , epifcopale inftruâionum literal dclcriptis
rt aliqua prvpatatione escitati k (offulti , quo
tabulis, libris , alirfque tei ecclcliallicie monu­
pro.nuiiorr’ rreftiorefque fiant , cum ad bene
mentis , cctcrifque id generis mature przparanagennurr. , tum ad paterna k epifcopalia julla
dn , quo vifitandi ratio bievior , explicatiormunitavr .rnpleâenca & exequrnda , tum ad
que Iit, Iignificet k recitet, ac G opus eft, ca­
omnain denique Chriftianz vitz diiciplmam fanrum exempli cxfcribendi copiam illis faciat.
<tis inftuutis conformatam fufctpiendam t prrQiiam literarum , edi&orumve epifcopalium
t'rri ut vilitatio 6c diligenter , Λ breviter , k
evulgatioocm recitationcmvc , tk fermone Λ con­
nile denique conficiatur atque abloivatur , has
cione , k monitionibus , k omni alio tum pu­
etiarr. de preparation* ab iis jsecfcrtim , qui
blico , tum peivato cohortationum officio provititantur , adnibeoda , inftruâiones adjungen­
feqaauar , prout expedite animadverterit : quo
das centuirrus its decretis, quz hoc ipfo de gefidelium arnmos diligentius pnaparet atque ex­
citet

C^ONCILIVM

MeDIOLANBNSB

ΛΝΝΟ ο**1 ad fufeipiendum epifcopalia vifitationis
CHRISTI officium uberrimo ac falutari cum animarum
it7*.
fruâu .
z
Illud porro curet, ut nemo, qui intra paro­
chi· fu· fines |>*bttat, omnino fit , qui eo vifitationii tempore confeffus , facram communio­
nem non fumat, idque ab cpifcopo ipfo, etiamfi in alia parochiali ecclefia fumere oporteret,
fcilicet eo loci , ubi ille mane vifitans raids
facrificlum offerat.
Nemo item , qui chrifmate non ante confir­
matus, modo atate in confirmationis literis epifcopalibus praferipta fit , illud ab eodem tunc
non accipiat.
Quamobrem tum piidie diei vifitationis, tum
maxime ubi epilcopum vifitationis caufa jam
adventare cognoverit, certo aliqtio, folennique
\
Campanarum fono . illius adventum fidelibus tignincet -, quo frequentius etiam ea agro evo­
cati, omni alia pmtermiffa aâione conveniant ,
eique tale quamquam neceffarium munus obeun­
ti , diligentius pratfto fint , qua debent obftrvanti* ac venetatioae.
Studeat item confeffariorum facerdotum , qui
ad id muneris probati funt , nifi epifcopi cura
przmittantur, copiam neceffariam habere , qui
biduo, triduove parochi» fu» hominum conici■ ,fioncs audiant , aut confefios recohcilient , ut
flat* vifitationis , aliave die , quam epifeopus
conftituerit , prrparati lint sd facram com­
munionem > & ad confirmationem , qui
nondum confirmati funt , ab eo lanfte tumen­
dam.
Ac proptetea confirflîonum caufa co tempore
confcffionalia mult* ad formulae demonllrstx
Jirsfcriptum confeâa , certifqae loch in eccleia fu* decenter collocata , fi totidem non
funt , quot neceffarii,viderit , aliunde habere
curet.
Hoflias . vinum , vafa , mappas, Sc alia ad
facrr communionis populo miniftrand» ufum
neceffaria , accurate paret.
Locum item inecclefia praparet atque ornet,
ubi ab cpifcopo confirmationis facramcntum fi­
dele» teligiofe fufeipiant.
Suggeffum item decenti ornatu inftruat, unde
tum ille aliufve populo Termonem, concioncmve habere poffit i tum epifcopalia monita de
[cripta pronuntiari.
fc
Pridie illius diei , quo epifeopus vifitaturus
eff, chirographa , fchedulalre i» promptu effe
curet, eorum, qui confirmationis facramcntum
fulcepturi font , Be compatrum , commatromque item ex praferipto inffrudionis litcrarum , de confirmationis (aeramento promulgatarum ·
Omnium fingnlarumque rerum, qus vel coniecrand*, vel benedicenda funt , utpote «dé­
lia coemeterii , altarium , Campanarum , ve­
ftium , indumentorum , tabernaculi , calicum,
corporalium , crucum , imaginum , fignifica'ionem , indicis ordine exaratam , epilcopo
ante dletn vifitationis ita in tempore act , ut
cum de apparatu , tum de certa hora vel
die illas factas aâtones obeundi deliberare
polii t.
Sacrifliam pneterea adornet, atque ioffruat :
in qua ex armariis expolita fint facra indu­
menta , vcftet ■ pallia , vafa , ac reliqua om­
nia ecclefiaflic· lupclleâilis inftrumenta , at­
que ornamenta , prater illa, qua in ecdefie,
aliaruiuquc apparatu tc ufu tunc erant : caque
ordine , ac pro colorum ratione dillinâe col­

IV.

J" “·

2.96

A locata ita appareant , ut to, tc loco, tc tem- A^NO

B

C

D

E

pore ia vifitando rccognoici certe, facilequeac CHRISTI
t>re»i poilint.
'>7*·
Certo item · decentique facnfti· loco libri
ac volumina ecdefiaftica , ut miffalia, brevia­
ria , legionaria , antiphonaria , <r ali* id ge­
neris fuis operimenti» polite contrita , in ocu­
lis epifcopi appareant.
Tuto item ejufdem loco in promptu fint feripta , moaimenta .codicefve , quibus teilificat>u fiat facrarum reliquiarum in ea ecclefia alfer va tarum·
Eodem loco tabule item , feriptave indul­
gentiarum eidem ccdefisr couceffartim .
Separatim alio facnltix loco, vel in archivo,
fi illud a facnffia diftmdum fit , in promptu
habeat , tabulas, feriptave ac monimcntaquscvis , pro ratione annorum diffinde notata ,
que ad eccletl· , altarium , capellarumve ju­
ra , privilegia , bonaque tcftificanda perti­
neant.
Librum item ffatutorum tc conffitutionum,
& tabulam rituum , confuetudinum , fi quas
peculiares illa ecclefia sjufve cirrus habeat ,
prufertim in diviots officiis ecclefiafficifquc
tunâionibus.
In promptu preterea , ac parata inventaria
hec infra ordine prsrfcripta , refieque contr­
ita habeat, quibus fingulis manu fua fubfcriptum fit.
Hrimo inventarium (aerarum reliquiarum ,
in fua ecclefia reconditarum , ac fimul monimentorum , literarumve illas vere tclhficantium .
Alterum in quo deferipte fint indulgenti»
omnes, illi ccclcfia, ejufve capellis , aut alta­
ribus perpetuo concede, aut ad tempus, quod
adhuc peradum non Iit.
Tertium, in quo Sacre veftes, pallia, indu­
menta , 8c ornamenta fin^ula ; omnia > qu»·
cumque fupellcâilis ecclefia fint , refte ac d>ftinae dcfcrlpta notatave appareant.
Quartum , in quo libri , feriptave , liter» ,
ac inffrutnenta id generis, quibus bona, jura,
privilegia ccclefi» , altarium capcllatuaive teftincata appareant, notata fint.
fQue inventaria , quo tempore , tc quibus
■ retentibus proxime confeâ* fint , ex illius
criptione appareat , ut , fi it* opus aliquando
erit, redte conferri poilint, eademque exscripta
in vifitationis afta referantur , prout epifeopus
cenfuerit.
Paratum habeat , ac exhibeat indicem digni­
tatum, canonicatuum , portionum , tc aliorum
id generis titulorum , altarium , capellarum,
8c clericatuum , quicumque fint in ecclefia ,
cum explicatione eorum cenfus ac onetutn uni­
cuique adjunftorui» , tum etum fundatio­
num, inftitutionumve , tc uotanorum , qui
fundationum tabulas confecerunt , tum fingulorum praetere* , qui e* altari* > capellas ,
portiones , caoonicatus , dignitates , aliudve ,
quovis etiam ad nutum amovibili titulo obti­
nent .
Indicem etiam fi milem , cum iimili explica­
tione titulorum , tc beneficiorum quoramcutu­
que , tum ecclefiarum , tum oratoriorum facularium , etiam cxmpeftriutn , quas fit* funt ex­
tra illam ecclciiam > intra fines tamen efufdetu
ftfrochi» .
Indicem ftem fcholarum , contratriarum , Io
eorum , operumve piorum , quovis modo in e* «clclia inftituturum, quo exprimatur., & inffitutio ,
'
& in-

187

°Τ««“

Concilium Midiolaninsi IV. “"‘Îîi££,u’· 188

ANNO & snftitutionis tabula , » quo fcilicet notario
CMAISTt Confitfle ·
ιι/Λ
Ruriur indicem fimilcm icholaruffl , confittriarum , bofpitalium , locorum»· , 8c ope­
rum piorum quorumcumque > qua eatra illam
ecclefiam , intra fines tamen parochia fita
funt .
Indicem quoque monafteriorum , prcpofiturarum 8c' hujufmodi domuum regularium, tam
virorum , etiamfi commendata fint , quam fe­
minarum , etiam qua ab epifcopi jurifdtâione
immune» fint i quacumque in illius parochia
fini but fita funt .
Paratum item indicem hab^t , ac eahibeat,
ia quo clerici in fua ecclefia finibus habitan­
tes dclcripri lint , notatis eorum uniufcujufque
tum nominibus , tum domiciliis , habitationibuive eccleliaftieis aut facularibus , hoc item
adlcripto, an foli, an una cum aliis vel cccleliafiicis, vel laicis habitent.
Indicem item puerorum , adolcfccntiumve ,
vire cccleliailica aifciplinam ingredieotium .
Muficorum item , cantorum , organoque >n
quavis ccclclia fonantium ·
Laicorum item hominum , fi qui funt facerdoti in mille facto , aut divinis officiis , fu­
neralibus etiam, tc in aliis ecclefiafticis muneribus operam aliquam przlHntc .
Indicem item przdiorum , bonorumque eeclefia fuz ; rnriufque fruAuum & ccnfuum ,
quos inde percipit, & aliorum inde redituum,
sstpote oblationum , eleemofynarum , qur fia­
tis qpibufdam anni diebus , vel ob folcnnitates , vel ob anniverfaria , aliamve caufam
fiunt .
Huic rurfus alius index adjunctus exhibea­
tur , ufurpationum bonorum 1 jtiriumve illitrsecclcfiz, &: alienationum praterea triginra an­
te Tridentini concilii celebrationem 8r confirmttionctn annis failarum .
Indicens etiam det reddituum vel veterum, vel
recentium, capitulo, clcroTtilliusecclcliz com­
munium ·
Indicem quoque diftinftum reddituum, emo­
lumentorum, onerum , 8c aliarum , ut fupra ■
przlcriptaruin rerum que ad ccclcfias tunc va­
cantes pertinent, notatoetiam tempore, quamdiu vacent, 8c illius item qui earmn fruOusvel
decimas, vel primitias, vel alios cujufvis gene­
ns redditus exigit, nomine dcfcnpto, Sc auftoritate qua exigit item.
Indicem pneterea cenfus ab eo , qui fibi
tamquam raftori obvenit, dittiniti ac leparaCi, utpote illius, qui vel ad fabricz illiusecclcfiz, vel ad luminum, vel ad facriftir , vel
alterius ejufmodi rei ufum , crogationemvc
perlinet .
(
Promptos item habeat codices parochial·· ,
uoum (cilicet baprizetorum , alterum cotum
qui matrimonium contraxerint , tertium illo­
rum, qui chnfma fufccperint , quartum quem
proxime confecerit de numéro , ftatuque ani­
marum .
Reeeftum etiam aut exempta conflit ut ionum
pontificiarum , ac literasum paftoealium , aut
inftruâionutn ad generis ic edi&oru^s quzeumque ab epifeopo acceperit . Io quibus fingulis
exemptis notauis lit dies, quo illa pio.nplgarit,
legentve .
, raratos iicm libroshc tabellas fingulis, indicefvs habeat ac exhibeat, qui debent in facridia
elfe, ex przlcripto concilioium provincialium ,
dJurcefauotum, ac iaftrufiiOnum .

Si prater·· curam admiaiftrarionemve habet anno
bonorum ecclefiafticorum feparatim rbiis, qu· CHKISTI
fibi ad vita fuftentand» ufum attributa funt , ijza
aut fruâunm vacantium fibi commendatorum ;
fufeepta, adminillrateve cura rationum codi­
cem in promptu habeat atque eahibeat.
Separation vero in promptu habeat, ut epificopo tradat , tabulam decretorum provincia­
lium, ditxcelanoramque, qua vel ad divinorum
officiorum cultum , vel ad parochiaiis cura,
difciplincque Chriftiana rationem pertinentia ,
nondum in parochia fua finibus exeeutionem
habuerunt, caulis Ic impedimentis quoqye et·
plicatis, cut in executions ufum adhuc induâa
non lint .
B
Tum praterea indicem manu fua confedtum
det eorum , qui infra notati funt , fi qui ia
parochia fua finibus id generis homines ex­
tant .
Hzreticorum, harefifve nomine fufpcdtorum,
aut libros hzreticos, prohlbitofve habentium ,
vel legentium .
Publice, ut infra, potiffimumdelinquentium,
raalcfaitaque committentium .
Blafphrmantium fcilicct .
Superllitione , maleficiis magicifque artibus
, utentium .
Eorum, qui in pafchaconfclE, facram com­
munionem non fompferint.
Simoniacorum .
C
Ufuras exercentium ·
Concubina riorum , concubinatufvc nomine
fufpeftorum .
Illorum etiam , Ii qui publice , notorieque it^.
cnminofi , quibus pro Tridentinz fanSionis , 4« «t
conciliique primi 8c tertii provincialis decneto^rutn ratione, folennis vel publica indicenda fit
poenitentia ; ut aut tunc iis epifeopus eam
judicio fuo ftatuat , aut illos , quos folcnniter pto peccati gravitate pernitere juflum eft ,
a cancellario notato» , ad fe incunte quadragefima venire jubeat , cujus temporis initio
illam de ecdefiz fanftz more ipfi fubeantritu
fblenni .
Conjugum inter fe disjunftotum , neque fiD mul habitantium .
Eorum , qui cognatione , affinitateve junAi , matrimonium gradu prohibito contraxe­
rint .
In ecclefia parum reverenter , ac non debita
veneratione verlantium .
* Illotum , qui diebus fefiis mi/Tz facrificio
sion interfint ; aut lervilibus operibus dies fe­
ftos violare , aut choreis , corncifationibus ,
• liifque ejulmodi aftionibus profanare folesnt .
Talis, aleave ludentium; aut iftis domicilia
exponentium .
Libros de rebus obfcœnis , parumque honefti* confcriptos , obfconafquc item imagines
E habentium .
Eorum etiam , qui inertis, defidiz , otio,
vel cauponis, tsbemifve vinariis, ganeifve de­
diti funt .
Marium , feminarumque vefiitum immodera­
tum induentium, non fine manifefta Dei , ήρrainumque offenfione ·
Omniurri denique depravatorum morum , in
parochi· fuz hominibus frequentium ac publi­
corum .
lodicem item eorum hominum , intra paro­
chi z fuz limites habitantium , quibufcurn
epifeopus vrfirans pro variis vifitationis offiA

CIU ,

»8*
ΑΜΝΟ
CHAISTI
UT*·

°T?iiï"

CoWCfLIOM

Mkdiolaninsb

IV. ‘“"JÎ.’ÎJ" ’· 1$O

eiis , aliquaado colloqui, agexeve necefle bi­ A re conftitutam ollo modo pertineat ad eorum ammo"
dignitates, beneficia, capellas k altaria ; tit·- CHatrri
bet ; horata fctlicet t
Patrum familial.
los k ordines, aut ad fabricas , hofpitalia,
UM·
elecmofynas, pia loca, vel opera , aut etiam
Lud* literatii iMgiftroram » pzdagogorum,
muficam ctiam , fcnptioocm , arithmeticam >
ecdefias, altaria, capellas eorumdem prrfeftoaliafquc artet liberales, pcofitcatium.
rum, vel curatum adminiftxationi & procura­
tioni commiflas . Parochi fit autem aut przfeMulierum item docentium, paellafqve Cbiin
âi
; reâorifve , at fapra , intra cujus pa ro­
difcipfiaam traditas domi educantium .
ck iz fines facienda eft vifitatio , nifi epifeopus
Medicorum, chirurgorum, touiorumquerem
aliis potius id muneris aliquando dederit , il­
medicam exercentium .
los omnes k Ungulos in tempore promonere ,
Fidorum , (t fcalptoram .
ut pneferiptum apparatum conficiant ; atque
Bibliopolarum , imprcflbriamque artem fa­
in vifitatione prafentes adfint , tum przfcrip.
cientium .
Miniftrorum publicorum . ut fyndicoram ,
tam rationem qua id przftcot, diligenter do­
confratria uniufcujafqoe prufe&orum . curatocere .
B
Epifeopus porro , quo vifitationis rationem
tumve k aliorum id generis .
magis explicatam habeat, nec diutios quam par
Notariorum .
Opificum . artificumve in parochia fua fre­
eft in mora fit , in omni przfcripto apparatu
redi e conficiendo ab iis, quorum interest, pie­
quent loram .
tatis fuz , paftoralifquc diligentiz ftudio om­
Hominum operibus piis eaerccndis aptio­
nem diligentiam adhibeat.
rum . aut jam deditorum ; k eorum qui vita
fpiritualis difciplinzquc Chriftianz ftudiofi
Quacumque de preparatione ia epifcopali
vifitatione facienda fapra przfcripta funt , inadjumenta fubtniniftratc poliunt , rationibus
ftruAioncs eadem fere omnes adhibendas erant
parochis bene inftituenda ufui necefiariis.
in altis vifitationibus , illa tantam prepara­
Pauperum , «iduarum , pupillorum. ceterorumque vere miferabilium .
tion excepta, quz pertinet ad ea , quz epif­
eopi tantum , epifcopahfve muneris k vifitaCauponariata , coenaculariamve exercen­
tionis propria funt ; ut de folenni receptione,
tium .
de chrifmatis facti miniftratione * aliis huSaltandi , tripudtandive, ac lonandi in cho­
jufmodi .
icis artem profitentium. doccntiumve .
Exhibeat ipfe ordinum . quibus initiatus C
Qpo vero parochorum . aliorumve faccrdoeft , ac beneficii illius , tum ceterorum etiam,
tum , in coocioqibus vel fermonibos habendis
ratio epifeopo exploratior fit , hzc prztec
fi qua alia obtinet , literal , tum facultates
feriptas , fi quas ab epifeopo , ejufve tniniftris
alias hujus indagationis conftitutas rationes
habet , rei fuo, vel eccieua fuz nomine , ut
fervare poterit . ut cum vifitantur , fennopota fufeipiendi munus miflarum celebranda­
nem , convocato populo, pnrfenteque ipfe
epifeopo
finguli in hia ecclefia . vel ubi is ma­
rum , audiendi conteflionei cotum . qui non
fint de fua parochu ; cohabitandi cum laicis,
luerit , eo de genere quod idem jufferit , ali­
vel extra *de> ccclefiafticas , adhibendi femi­
quando habeant .
nas fibi inlcrvientes , Jocandi laicis domum ecVifitationis initio , certz Chriftiano more
clefiafticam , exponendi capfulam pro clcemo.
vivendi regule , ex cecumenica Tridentina fyfjmis & cjufmodi.
nodo , conciliifque provincialibus k dicecefaExhjbcat item libros proprios , quos ex
nis , omnique optima difciplina colleâz, vuldecreti* provincialibus , aut ex vifitationum,
gari fermon e breviter explicate, ad communem
aliifve epifeopi fui juffionibus habete debet ,
provincia ufum per nos edende , prêter illam
utpote breviariam . miftsle , Kalendarium D decretorum ad laicos pertinentium denuntia­
proxiqfp editum, librum ritualem » fcu fationem in concilio provinciali tertio parochis
cramentorum , homiliarium , pfalterium , vo­
preferiptam , de fuggeftu populo frequentiflilumen bibliorum , ea tech limum Romanum ,
mo in urbe k infignioribus locis , ubi epifeo­
codices conciliorum . fcilicet Tridentini, pro­
pus expedire cenfuerit , clara voce legantur ,
vincialium k diceccfanorum , quibus in libris
ut omnes intelligant fceumque taciti inquirant
infetipsum fit nomen polfidcntis.
an ad ptzfcriptas leges vitre Chriftianz mo­
Exhibeat przterca indicem a horum libro­
dum fufccperint . Tum ab epifeopo de illis in­
rum , quotcumque imptelTos , aut manu exa­
terrogati , videant fui muneris efle , fi quas
ratos habet .
in vitz iiiftitutionc exeeuti nondum fint , ca­
Quod de facris reliquiis , indulgentiis ,
rum przfcnptis atque inftituiis parere quam­
indumentis , ornamentis . fupellcâili eccleprimum k quam dtligcntillimc , pro iafutaris
fiaftica , libris , feriptis , inventatii indici­
difciplina oratione atque ufu , redis regulis
bus , fundationum tabulis , reditibus , emo­
confirmato .
lumentis . oneribus , ufurpationibus , alicnaCertas paftorales monitiones unicuique boni i'
tiontbufquc , titulis etiam beneficiorum , & E num ordini, fexui , ztati proprie convenientes,
ordinibus , ac ceteris denique parocho , recto­
ex facraium hierarum fontibus : fanâorumquc
rite , aut przfcfto ecclcfiz > in qua anima­
patrum difciplina ex eifdcm conciliis hauftas ,
ram cura geritus , przfcriptum eft ; id otnue
ad omnium etiam magiftratuum inftnfciio& przpofiti k canonici k eapellatti , ctiam
rsem , noftra cura communi provinciz ufui con­
ficiendas . unufqnifquc parochus, cum in line
mercenarii & alii dignitatum , canonicatuum ,
altarium , capellarum , aliorumque benefi­
vifitationis urbis & uniufcuj-sfque , prxiertlm
ciorum titulum obtincMcs , aut quovis nomi­
infignioris opuli, tum certis $nm folcnnitatibii^,
ne adminiftratioacm czvamve habentes i
rurprout epifeopus jufierit, k aliis aliquid pro ra­
fus fabricarum pnefeâi , & confratriarum ,
tione loci, vel addendum, vrldcttancudumcenbofpitalium , elecuxafynxsze , locorumvc . ac
fuerit , populo de fcripto recitet atque evul­
operam piorum quivi· nvaSores, cum velitan­
get , ut fideles non folum vifitationis jitfTis ,
di erunt preftent ; qvatcws το de toto genedccrctilqiK aliis kr otnue bene agtodi partes
N
COOCondi. Gmertl. Tom. XXXIV.

apj

tAy^” Concilium Mb

. ,λ. . ». .
a „ IV MAXUaUAHU* II.
IlOLANBNJi IV.
IMr

lÿi

^jj^ycoofirmaii , led fivpiaa fui quique debiti of- Λ
Eam porro caufam tum metropolitano , ut AMHO
CHRl'TI ficii , epifeopaUbu* paftoralibufque vocibu* uo.
canonum jure cautum eft, probent; tum etiam CMISTi
procuratorem certum , ccclefiafticum hominem
sjyu.
> ,70.
niti in dir· tn via domini majore* progrefliooe*
habeant.
mittant , qui fuo nomine falcipiat , recipiatve , quacumque canonum , conciliiqne Tri-*·*·>4·ο.
dentina auAorrtate, in provinriati fynodo ·&·, **
IV.
gtûa , conftituta decreta , iascicave erunt . Si
De ctacili» fnvixcitli.
qui* cootr* fecerit , aliave ratione non partie­
nt , aut contumax erit, tx canonum fanftioProvincialia concilia > divino manere a facr*
nibu* debita* luat pernas.
mcnmenica fynodo Tridentia· ia nlam revoca­
Quicomque pono ex ii*, quo* conftituta illa
ta > fient tertio quoque anno *d ejufdem fynodie adeffc hoc decreto julfum eft, adefle negle­
di prr feri ptum convocari ceJcbrarique oportet ;
xerit aut prstermiferit , contra eum agatur
k* maxime contuitum efle debet · ut id ipfum
ctiam edicto publico, metropolitan* aut alie­
refte, ordine atque es utilitate provind* pr*nus ecclefi* , locrve ubi concilium habebitur,
ftetur.
S Ii mutari quandoque contigerit ," valvis affi­
Itaque tc pro illorum ufu in perpetuum reti,
gendo .
nendo tc pro cctcti* rationibus ad corumdcm
Ad conftitutum etiam illud tempus capi­
aftionem rede utiliterque prsftandam accom­
tula cathcdralium ecclefiarum invitamus «d
modatu , hire tum auftoritate noftra. tum ct­
concilium ; quibus certos aliquos procurato­
iam de confenfu pattum fanctmu*.
res , ecdefiaftici ordinis homines , mittere li.
Primo fioguli* provincialibus concilii* , ter.
cet ; qui coram nomine profentes in conci­
tio quoque anno ex ipfa Tridentia* i* nd lotte
lio adiint ; ac fi qu* erunt , qua referre ve­
celebrandi* , qu* indicere , convocate tc cele­
lint , ea metropolitano in concilio coram ex­
brare > eju» metropolitan!eft, no* certam diem
ponant .
in pofterum indicimu·. , decernimur tc ftirur.
Ut vero omnibus k fmgulis aliis, qui vd in­
mu* , feriam fcilicet quintam , qu* a patch*
vitati , vcl alio jore interefle poliunt vel de­
v
refurreftiotiis domini fub tettiam dominicam
bent , quorumve intcicli , notior plane fit at­
cadit ·, certumque item locum . nempe noftrtm
que «vulgatior rjuimodi fynodi provinciali*
ecdeGam, beat* Marie Virginia nomine nnneuiadiftio tcertam illam concilii inchoandi coo2 ftitutam sliem , ac locum in Kalendarium ,
patam,
Hoc autem perpétueindidiom* decreto, coiiquod eo tertio anno editur , loco iuo referri,
ftitutiunevi uuiropolitani juri derogatum abroconciliaremque diem notari , tum in oftav.s
Êatumve ue fit , quo minus conftnutum diem
natalis diei domini , qui dies ί< Kalendarum
iCUmve, prout neceffii** poftularit , vcl jufla
Januarii , aut in epiphania , piout in ecclefi*
caufa ratiove aliqua ei iualrrii , prorogare,
iua moris eft , ejufmodi lolenoc promulgatio­
nes fieri intra miflatum folcnuia populo fre­
accelerate, mutare, <> canonum iate, lanctioneque Jridentina poflit , modo intra tricorni
quenti , una cum pafch* refurrcAioni* domi­
faltem fpalium ad illni' f;i>di >nu prolcriptun-.
ni , aliarumquc folennitatum denuntiatione de
moic indict, fignificari k denuntiari urrafquiffeme! celebret.
Neque ruriut metropolitano legitime impe­
que epikopus mandet.
dito, facultati illud convocandi, eadem TridenJubeat ctiam ecclefi* fu* cathedra iis valvis,
tina fa nd lone cocpilcopu -atiquiori ccncefl»
aliilque locis , qu* videbuntur , ichedulaui
eraudiufculis literis exatatam , duobus menti­
detradum III.
bus ante conftitutam diem adftante frequenti
fcius autrui c-inHuuil conciliari» dici k loci,
atque adeo eouctlii provinciali* indidiourin
populo affigi , hi* verbis;
omnino ratam Grmamqua elfe volumus, ac line
Concilium provinciale Mediolanenic ; per
revcrcndiUimum arcbiepifcopum dei reto edito
alia vel literarum Ggnihcaiione , vcl edidi pro­
Ac promulgato , indiftum k convocatum hoc
mulgatione , vel Jllla «lu denuntiatione MJt
anno, dic mentis N. Deo auxiliante , in metro­
nuntio, tantum robot i, λ aud>n..ua ad <.ptfcopot tc reliquo* quofvis omnes ac fingulos,
politan· ecclefia de more inchoabitur & ce li­
brabitur.
qui in provincial concilio Mediolinenli, qua­
Cui fchedul* manu cancellarii , >icts'i<ve
rumque latione anefle poliunt aut debent, quorumve aliqui I iuurrelt, monendo* Sc convocan­
cpifcjjsaJi* fubfcribaror
polito ctiam fisillo
confueto epifcopali . Conciliarem prcterca banc
do! , luibere hoc decreto fancimus , quantum
illa qu* indicendi ejuldem concilii provincialis
aftioi em fingulis tribu· proximi* ante diem
ratio literis k nuntio , ediCtoque publico adhiconftitutam dominicis diebus per parochos k
contionatores fidcbbu* denuntiari , eofdcmqne
betm
non modo excitari ad frequentius orationis
Qtiimobrem ptopo'i’ir pirns . canonum jure
ftudium , verum ctiam ad ia inflammari untilfanciti* , cum umvcrloc & hnuulcr cpilcop ··,
quifque epifeopo* curet , ut die dominio. ,
tum ceteros omnes qui quovis jure . souluctuita tam condlii dimn proxime anuccdctite , vert
dine , altavc , ut lupra , ratione debent , Me­
pernitentes k co*ffi , Iaeram communionem
diolani in metropolitan* ecclefia pro cate*add­
inm*ut , hoc urmcipur prêtante* , ut qu* ad
ic ad -atn diem jubemus- , quam tertio (al­
fuam K ad illorum , quorum cur* eommiiC
tem quoque anno , provinciali conlllio de
toorj ineundo , celcbtandoque ce·tam Sc fla­
fuut , (altent pertinent , Dei auxiliante mitam hac c onftitntsoo - iir perpetuum decreviiericoTi.ii , m concilio fanda folicitudine
mus.
>
agantur.
Ab eadem tertia dominica ante pnrfinitum
Quicumque vero , vcl epifeopi , vel alii
concilii tempus tc deinceps , quamdiu d: r.:..re
interefle droenc ; ne coram nomine alii, fed
illud abfolutum aur dimiflum ern
eadem
ipfimet data dic adiint ; nifi neceflaria jude Caufa ac nomine , quinta quaque tcria
Itaque caufa, quamobremdebitum hoc oflicium
pruftare non poffint , impediti lint.
miffs fscrihcium , tum a ungulis tacerdoiibus:
tum
*

29J

CONCllIOM MlDrOLANBNSB IV.

tri

(umeuantu.
fNvaa.
λ$4

turn folenoiter collegiatim , ht omoi cathedra- A qua
um uedefia de more ornetur, ip6i pro- -Àlfwoximia ante concilii initium diebu* , «ratio qua- cHltirri
draginta tantam ioftkuawr , fiatque a clero
l}7*.
vel ubi folouMotM officii ratio boc quandoque
fc a populo frequentifllmo pro optimo concilii
Impediat · faltcaa commemoratio : tom edam
fuCCClfa.
Pridie etiam illteas dici , quO futura eft pri­
fin gu Ii* diebu* dominici* * in illi* * in omni
bu* parochialibu* eccMh prooeffio > fupplic*ma feffio , epifeopi , quo religioGu» rem graviSmam agant, jejunium celebrent i fcepueo, tionefque, litanie ac peace* habeantur,
poram item familia.
Ecclcfiaftici etiam ordini» tamine», * oom
Eodem die fub vefperum, Colcnni more cam­
uqa fecum ad concilium epifeopi conduxetuit,
h quoi capitula miferint , fc cafte* item fypam· in ecdefia pultentur i quod itidem fiat
nodale* , qui convenerint , ii omoc» * ûagnü
pridie illius diei , quo deinceps alia (effio fu­
antequam in viatn ie dent · peccata confeffi fatura eft.
cerdotet miflfe facrificium facere , clerici fanPoftridie , q·· flata coaciiH dia» eft , fumâiffimam euchariftiam ne omittant.
mo mane finguli ecclefiaftici tamiaca, qui con­
Porro co religiofins Λ frequentia* epifeopus B cilii caula venerunt , farerdote* quidem mifla
(
unufquifque in oratione fc precita* * taoAiffiiacrifieiam faciant , reliqui vero clcrici , p**tni* lacrificti* illo prufertim tempore verfari
icttim qui de epitroporum familia funt , fioftudebit, quo planius fe ad trttr gravium eoogulia fuo epifeopo, mitfam celebrante, faeram
falsationem fc deliberationem vocatam efle vi­
communionem fumer* ftudeaut.
Hoc deinde frequenthi* , tum mariore , quo
deat.
, di* feffione* habentur , facere falutatrter pro
Quo autem iattroAior ad fyoodaliuea rerum
traAatiortcm conveniat i perquirat primo, qnm
curent.
In prima ieffiond (applicandi caufa pro re
Tridentia* 8c provinciali* decreta ceecutu* St,
quo non item. Videat protere*, qam ab aliis,
gravi ; quo geritur , procriBo folennit fiat ,
quorum intereft, praftit* fine, quave non fer­
convocato univcrib clero , («culari fc rege­
ri ) poft procationem , miffs facrificium , ut
ventur .
Hoc vero accurate laveftiget in primi» · an
a metropolitano folet, eo impedito ,'ab an­
qui vel jure , vel coniuetuqlne , vel alia qui­
tiquiori provincio coepifcopo folenuiter cele­
bretur , « fitrmo item Latine habeatur de re
vit ratione relidere debefit , tpC refidcaat,
anque refidendm maner* per eoldcm proflen­ C: coociliaribu* attonita» , difciplinatquc ecclefiaftico cultui accommodam . Huc *uv"> *
tur.
miflie fc ferment* officium fequentibo» alii»
An regulare* exequantur quo Tridentina
MC tj, 4e conftitutione dc cit fancita ,. in dcfeAum capifeffionibus pneftetur ab alio provincio cptfcoηρ1.· * nilorum generalium in provinciali concilio fapno , qui a metropolitano deluaut fc invitatus,
aeiitUb.
providendive fant, ejufdem concilii Triid trano fufccperit.
dentini decreto.
Singuli* domtakh & fefti» diebo* , dum
Diligeutiffimc quoque indaget, fi quo faperconcilium provinciale habetur , mane falcem
rlonnn provincialium (jnodorum decreta font,
conciliare* aAiooe* intermittantur , ut epi­
quo in £ua diocefi exeonlonem non habue­
feopi ecclefie fc officii* eo tempore vacare
rint .
£
poflint.
U denique omni Cbrifilano difciplina ftudio
Epifeopi ad rerum , ob qua* in concilium
perfriciat , fi qam funtj, qi* pro corrigendi*
evocati funt, aAiooem , tot* animi cogiiatiomoribus , pro abufibu* tollendi* , pro ooncrone incenri , licet illaa omni pietate frfeipare
verfiit componendi* , aut «liat pro univerdebent, it* falutaribu* confilii* adjuvare , fumi» provincia ecdefiaftica & Chriftiaoa mo- D maqoe animorum coafenfione , fc roncordiflirum gubernatione fanAe inftituenda vel rema epifcopali voluntate perficere pie ftodeant ;
ftituenda traAari aut decerni in concilio opor­
id maxime fpufcantei , ut Deo , roalcieutio
tet.
fuo , religioni , ccclefiarum militati , ChriQio ftudiofiut autem id omne 'proflet, pau­
fliano difcipIhiB , animarumqur faluti fatisfaciant
.
j '
cis ante diebus , quam fynodi provincialia fla­
ta te indiAa dic* venerit , urbit , dioeceiifque
Congregatione* generales , qu* flata in fin.
fas facerdotes aliquot , pietati* xelo flagran­
gula, hebdomada· habebuntur , fignificentur,
te* , rerumque ecclefiafttcarum peritia atque
tum cantpans medi* fono per dimidiam ho­
ufu prodito* , ut cipcdire videbitur , convo­
ram dato , tum tabellis fuo loco de mure af
cet .· quibufeum agat dc iit finguli conciliafixi*.
rium rerum traAationiba· , ac pnefertim , quo
A concilio autem ne cuiquam epifeopo abire
ad vito Chriftiaoa , & ad clericali* difciplino
liceat , nifi neceflaria juftave caufa a* metropo­
inftituta interefle poflunt.
litano cognita fc comprobata , abeundique fa­
Ii* omnibus epifeopus infttuAus , ubi ad
cultate feripti* data , ac procuratore ecclefiafticoncilium venerit , in eo die iit ordine referat E co homine conftituto fc telitto, qui fuo nomi­
ne, q'izrumque inconcilio *Aa decretave funt,
atque agat > * in primi* de divini cultut ubfervautia, tum de cleri fui difciplina, fpiritusrecipi.it.
hbufque ejufdem progreffionibur , ac de iniit
Antequam a concilio difcedatur , cum cetera
fc *d optimo* mores inducendos , fc ad ecclv
tuti etiam feminarii rationibus, de populi pro­
fiaftics difciplina vim ufumque retinendum at­
tere* in ftudiis pietatis exercitatione , fc de
piorum hominum fodalitatibui , dc ccclefis
que augendum , fc ad Ί nJcntinas , provinciadenique dicecefifque fus omni ftatu . Si quid
lefquc fanftionet omnino exequendas pertinen­
tia quam diligentiffidte agantur ) tum quo­
vero fit , quod epifeopus utiliter uaAari polcumque in ipfa Tridentin* tynodo ad concilium
‘
fe cenfuerit , fi metropolitano pc. literal ante
provinciale refr untar , ftudiofe turn IcAIone
fignificandum erit, id prsftet , prout expedire
repetantur, tum trxftatione in exeeutionisufum
judicaverit. ‘
Iu ecdefia veto, ubi concilium celebrabitur,
inducantur.
N i
CtCata/. General. Tom. XXXIV.

ΛΝΜΟ „ .
„ .
CHiirri H tt coliegutai ecricna , Je Spirite fanâo fiat,
prout
concilio provinciali fecundo fandtum eft ;
•Π*.
I

Γ

Concilium Midiolambnib IV.
anno

Canoaia* prssterea reni· ocuasenicis con- A
CtUtipTl aliis , eccleuafticaque difciplran mon iment ia
ryya.
tradita , qua epifcopalis Λ facerdotalis vita
rationem, officia, partcfqne maxime attingunt,
. de feripto legantur , ut canonum audoeitate
jam pridem fancitum eft.
In iis potiflimum Ct con (litet io , de vita
epifeoporum ip concilio provinciali primo cdita , altera hem hoc quarto concuio pro­

mulgata.

,
‘

r

CMirn
SlK
Dt

iiettfuu .

Epifeopus ad Tridenttni concilii prefcripnun MCim.i.
fingulis annis ae item (caper lex poft provin» *·
ciale concilium menfibus, diaafanam fyoodum
habeat , pana propofiu , canonum jure , tr
Triden tioo concilio renovata.

formula etiam promiflionum ad interroga­
Quate quod in nonnullis hujus provincia ectionum profcriptum, qum pontificalia liber
clefns morn fuit, in prima proaima diocefana
complexus eft , ac fi qua pnttcrea alia erunt ,,
fynodo certum diem fynodalem conftituat, quo
qua potion pro ntione temporum metropoli­
clerus ad illam conveniat . Hic autem dies in
tano videbuntur.
Angulos etiam annos, cathedrali in ccclefia de
In ultima autem uniufeujufqu· provincialis B luggeftu, die epiphaniorum > vel Kalendaram
concilii feffione, dies futuri concilii fupra praiaihiarii, ut alios folennes dies denuntiari con»
fcriptus, metropolitan· juflu denuntiabitur, ut
uetudinis eft, jndiftus , Ka lender io etiam ad»
antiqui inftitntt Sr morts,eft.
fenbatur, quod in Cingulos annos contici folet.
Epifeopi antequam e concilio difeedant, finCertum autem illum diem > prout caufa poilu»
Gli ordine ad alure majus accedentes , deerclabit, modo prorogare , modo accelerare , ac
tt conftitutionibus in eodem concilio con­
mutare epifeopo liceat arbitratu Aio ; ita ta­
fodis & promulgatis, poftquam metropolitanus
men , ut neque fex menfium fpatium poft ce­
lebratum concilium provinciale , nec nttfus
fubferipferit , ipfi etiam aflènticndo de more
fubferibant .
ullus annus prmtereat , quo fynodum non ha­
Unnfquifque item procurator epifeopi abfenbeat.
tb , antequam habeat promulgata decreta .
In prima quaque diorcefana fynodo decreta,
in provinciali proximo concilio edita , promul­
fui epifeopi nomine (ufeipiens , tifdem fubicrl·
bat i fi non fecerit, excommunicationis panam
gentur.
incurrat.
___________
r__ negligat , vel
...
Quod
officium...ne _____
epifeopus
Abfoluto denique , ut moris eft , conci- C pretermittat , cum hoc admonemus , ut por­
lio , & fandis acclamationibus fadu , tunc
'
-----;
<■ · canonibus contra eum
nas
meminerit
facris
omnes epifeopi Augentes . cum reverentia offancitas , qui id culpa , vel negligentis com·
culum pacis a metropolitano accipiant , tt
mifetit .
fibi invicem dent ,-cum timore tc amotu
Dei.
VI.
Quodque fandi ofcult fignificatione oftendunt , id re ipfa proflent , ut conjundiffimis
Dt ttftlbtu
.
animis , concordique voluntate , Â pacis at­
Ut teftinm fvnodalium munus , Ccubi interque caritatis ftudio, quzeumque fancita funt,
folicite exequendo in eam curam incumbant ,
miffum eft, reftituatur, atque non nomine ioJ
Ut univerfa provincia hsc falutaribus. difeilum , fed certis officii partibus , rede per cos
plinz inftitutis , & ad ufum induitis, in om­
geratur , quibus ia fynodo , vel provincial! ,
nes bene pieque agendi partes seque confoivel diaecfana committetur , hrc de illis eorumque officio ftatuimui.
metur .
Hac autem omni coaftitutione , ne metro­ D
Primo viri cccfeGaftici ztate , moribufque
graves , prodentes , ac virtutum Chri ft ia na­
politan! audoritate tc facultati ullo modo de­
rum ftudiofi , tc fpiritualis vita amantes , in
rogatum fit, qua licet ci omni loco intra provincic fines concilium provinciale convocare &
concilio provinciali metropolitano ex unaqua­
habere ; idemque in aliud tempus prorogare ,
que diacefi duo faltem in fynodo diocefaua , ab epifeopo e diacefi fua fcprem. plurefmutate , aliave agere , tc gerere quzeumque
ve, prout expedire viderit, telles fjmodales de­
de fynodorum provincialium indictione , cele­
bratione, directione , aliifque ejufmodi ab eo
ligantur ,
agi, jus fit.
Quo in officio meminerit tt metropolitanus,
Quaecumque vero fupra eonftituta funt, qua
tc epifeopus pcenz, in concilio I.atcranenfi ab
ad provincialis concilii habendi vim , ulum
Innoccntio 111. fancitc , fi vel ille in concilio «o. t. a»r>.
ac rationem , quovis modo pertinent , qua­
Îirovinciali. vcl hic in diocefana fynodo nullos <***·
que ad poenas non convenientibus, vel abeun­
ynodales telles nominarit,
tibus , aliifve propofitas , fpedant ; ea om­
Qui a metropolitano defedi tc nomiqati
nia , ac fingula, ut mox fupra decreta ac fan­
funt sn eodem provinciali concilio, qui abepi­
cies funt, locum Itidem habere ftatuimm , de­ £ feopo in ipfa diqiccfana Amodo jurati , allatis
cernimus dc fancitnus , etiam in concilio profandorum pignoribus , lande spondeant , ex
vinciali iq pofterum celebrando , fi vcl conftiformula vernorum infra przfcripta, muneris fui
tutam diem accelerari , vel prorogari, vel diem
partes, infra conftltntas, fe executpfbs efle .
aut locum mutari , vcl' alia quavis occafione ,
Si vero a concilio provinciali abefl , qui a
vel caufa, a metropolitano, vel antiquiore cometropolitano nominatus eft , tunc_epifcopus ,
epifeopo concilium indici, convocari, celebrapro cujus civitate , vel diacefi iUcdSAus eft,
nvc contigerit.
unius mentis a fine concilii fpatio , eum ad fe
literis -ccetfat ; cuuidemque cx ipfa przfcripta
formula jurejurando obiitingat , ac juriajurandi
przftili teftrtnonium , publica audoritate muni­
tum , intra alium tnculem , ad mctropolitanum
omnino mittat.

Qui-

197

tjm.

Concilium Mbdiolanbnib IV.

MÀ,ÏÏJSÎ:n

»ί8

ANNO
Qulcumque ■ five abiit , five przfens adfit , A
An jejunium quadrageGmz , quatuor tern- ANNO
CHUlSTlteAis nominatus» id vel officium fufcipere, vel
porum , flataquc reliqua ecclefi· jejunia ob- CH&1STI
• ii*·
jusjurandum przftare reculant | id at przftet ,
fervet .
urt.
fi provincialis fynodi tellrs ell , a metropolitaAn ifaem decimas, primitias, afiaque debi­
no; fi diacclanz , ab epifeopo compellatur ,
ta emolumenta , adjumentave przftare , aut
ac propicrea ft opus videbitur, cum eo tnul&is
folvere rccufct.
etiam, tc panis, cenfucifve agatur.
An in populo facrilegi, blafpbemi, concubiJurisjurandi autem formula, ex antiquo ca­
narii, adulteri, inczftuofi, virginum raptores,
none excerpta, quam prxftabunt, lure ell ;
an excommunicati, anhztefis tc magiz.fuper£l» >f. ttftii fjaaialîi a rtantaiiffiaia anrrtftitiortumve nomine fufpcâi fine.
ftlitaan, ««f fi in iieerfaaa fya»ii tlrflai tft , 4
An denique aliz in eodem modum corru
rtvtrtaiifiian tpifittpt mwraasus, pnaiitta, fptaptela, qu· corrcâioaem, cmendationemve re­
i··, O' fata, jaei arvvds luaarva fiw'df «rd atvi,
quirant .
a»r r«7i»i , ear pa^rzadaiM itfaifitarat [am ,
Dilpiciant item, an qu· Romanorum ponti­
fuad raarru vtlaatatm Dti , O' rtSam claiflia·.
ficum conititur Ionibus, acuoiersicis, provincia­
ailatcm ia iicettfi , vtl rtfteat atibi
fa­
libus, dicrcc fan iique fynodis, cpilcoporumque
llam fit, mrl fataeam , fi ia ftitbai mtii tvtatedidit , quovis dc genere decreta , fancitave
rit, taatam at ad mvaw ttfaititocn ^aetam^at
lunr, ab iis ferventur , quorum inrcreft , live
attit, fi ftivtn, aat iaiitataa· fatrit ra<b< , fyecclefiaftici, five laici homines fint.
aaialtae taafam tft , O' ai miaifttriam rtatttm·
Qiutcumque vero animadverterint , qua jam
iifiai atttrepalitani , aat fi littitfaaa fjaaii tft ,
decreta fancitave nullam adhuc , aut non per.
rtatrtaiiffimi cpiftepi fettiatrt , fwad tft ate fitfedam exeeutionem habuerint; tum qu· rurlus
pttr timtttm , ate frepttr pramiam , att pnptcr
depravata, corrcâioncm vel reformationem departattlam allattaat ttlabe rrt<rtruhj/im« atttrap··
fidercnt 1 ca omnia St lingula ordine ad metrotitaat, aat fi fjaaii tft , rtvtrraiifiima tpifitpt ,
politaqum io concilio provinciali , fi verodioeUsr tjat atift, tai hat in^airtre jafltrit , fuaait·
celanz fynoditelles lunt, ad epiicopum in ipfa
iaaijat ta bat att iaterrtfavtrit ; fit mt Otat ai·
fynodo referant. Quod officium ut Sc przftent
jtrutt, O' ba faalltram rttijaia .
utilius , Λ rurfus ea dc caula nullus pariatur
Jurati telles hoc perpetuo mcmioetint , fc
itnpenfam, quz nccedaria noti fit , ratio hzc
1
non amore, non odio, non invidia, non ipe,
omnino fervetur.
non metu, non pana > non przmio , non co­ C
Qui provinciali concilio a metropolitan·
gnatione , non ulla denique re commoveri, aut
nominati Sc conftituti funt telles (ynodalcs ,
impediri debere , quo minus libere 8r integre
ii tribus ante mentibus quam concilii proxi­
munus fuuui pro ratione infra przfcripta prame futuri ftata dies venerit , quzeumque in
ftent .
urbe, dioccfire , ubi id oÆcium przftare de­
Quo îgitur tempore hoc muaus geflerint ,
bent , animadverterint , qu* reformationem
perfonas dilcretas interrogando fimpbener , tc
aut cortedionem requirant, ea in feriptum re­
deplano , abfquc ulla jurifdiâionc lolicite inlata ad merropolitanum mittant ; tertes vero
vettigent hzc que fequuntur ; idque irnguli ,
diceceianz fynodi menfe (altem antequam dies
aut m unireris civitate & dioecefi , attt m re­
fynodahs venerit id ipfum epifeopo przgione , unicuique eorum poti/Timum nominaftent.
timque cotnmtfla :
Cum vero provincialis concilii dies inflabit,
An parochi, canoqici, Sc alii quicumqueeein unaquaque diacefi eo nomine ele&i intet
cleliaftici homines, quos relidere homines, opor­
fc convenient , ut eorum unus . quem metrotet , prrfentes in ccdefiis fuis adfint ; anque
polrtanus maluerit, fi tamen id illis, vel cum
rutfus ii prefentes in parochialibus vel canoni- D conftituit ad hoc munus, vel poftea literis ficalibus, clcrtcalibufque adibus habitent.
gnificavit ; alioquiu is , de quo inter ic con­
An parochi pr« ter ea , aliique animarum cu­
venerint, accedat : qui conftituta die concilio
ratores folicite, ut debent , fidelium fibi coinprzfcns adiit ; ac fi quz interroganda , exa­
milTorum faluti invigilent.
minanda, aut cognofcenda ab ipfo dc iis quz
Art in (aeramentis fanâe miniftrandis , in
przlcripta funt, aut de aliis , quz metropohverbi Dei przdicatione , in faluiaribus moni­
tanus ccnfucrit , coram fideliter refpondeat ,
tis , in rudium , Sc puerorum ad doôhinam
lummaque integritate, prout jurejurando fanâe
Chriftianam inftitutione, Sc in ceteris omnibus
adftrtâus eft.
cura parochialis officiis, diligentis muneris par­
Prima vero , vel fequenti , fi poteft , pro­
tes przftent.
xima poll lynodum inchoatam congregatione,
An reliqui, quicumque fint, ecclefiaftici or­
aut certe quamprimum poreft , referet , Se in­
dinis homines ecclefiz , fi quam obtinent ,
terrogatus refpondebit . Quod ubi plane prz*
ftiterit , difcedat licet ; neque poll illud tem­
aut in qua dignitatem vel canonicatum , vel
pus, nifi metropolitanus aliter ccnfucrit, fumcapellam, vel ccclefiafticum aliquod munus ha­
bent , aut in qua adferipti lunt , oneribus £ pius illi pro viâu luppeditetur, fed folum tan­
latisfaciant , Sc picfcriptas libi (unitiones ob­
tum pro viatico detur , quantum ad redeun­
dum iatis fit .
eant .
Viaticam autem tefti fynodali , ad fynoAn ecclefiz farte teSz fine; au ornamentis,
dum provincialMi proficifcenti , Sc fumptus
fc fupclleâili ccclefiaftica neccflaria Se congrua
pio viâu necenarius , quamdiu pro munere
inftrudz , an in illis , aut carum ccxmcteriis
commorabitur , fuppeditetur aliqua pecuniz
nttiifvc aliquid incultum fit, quodque foidibus
contributione , quz fatis fit , a clero ejus
obfolefeat , anve aliquid a religtoio cultu tc
diacclis fada : que epifeopus efficiat ut fi­
pietate alienum.
ne mora , smpedimcntovc ei omnino pcrfol
Videant item, an populus in via domini am­
vatur .
bulent , frequcnfque adfit divinis oiheiis & laAd diotcefanam viro fynoEum tcftibus lynocris concionibus, dc in ecclefia'pie rchgiofcquc
dslibas venientibus ■ nihil neque iumprus
vetfetur, atque dies feftos colar.
(

Condi.Central. Fan. XXXIV

N

}

, ne-

*99. Λ?52ΐ.,β*

Conchium Ms

ίο;,

ÂMNÔ neqne viatici eoetctimaUH ; nifi fint, quidiccCHKlsTf celann fynodo intcreflc non debent, atque iit
UN»
quidem fuppeditetur ad pr*(criptam provincialibua tcftibes rationem »
Si teffis fynodi, »«1 provinciali* , vcl dicecefan* a fao domicilio ad aliquem locum pro
fai muacri* fanâtooe iaveftigaturu* acceftcnt ;
viftu* , eapenfa , viaticumque ab iit detur ,
quorum caufa venerit , ad idque dandum epiicoput compellat .
*
'

VIL
Mui/ittiJ..
Vcrveru» iilud inftitutgm eft , turn fanâorum patrum ufu turn eeelefi* auâoritate com­
probatum ut qu* faccrdotalem clericalemque
i
difeiplinam, officia , ac parte» ejus mapime at­
tingunt » ca ccrtit monitionibus comprchcnia ,
ab epifeopo in fynodis clero proponantur. Cu­
jus inftituti ratione atque cxefaplo not addu­
cti , de epilcoporum noftrorum confilio atque
aflenfa , monitiones infra ordine prnlcriptat ,
edendas cenfoimus: quibus pro Jibito (no unulquiique epifeopus addat St detrahat, prout tt·
elefi* lus clero pco temporum ratione utile el­
le viderit : tum illas in unaquaque dioscefana
fynodo > (cilione publica univeito clero de libro accurate legi , graviterque pronuntiari
mandet ; ut quo («pios tepetitz , frequentiorique ftudio tils tradit· atque expolit*
funt , eo diligentius ac religiolius fandis cccicfiaftics discipline , viteque officii* umveriutcleros m omnes fefe partes conformet.
Primo, fratres, St filii in Cfirifto carifltmi ,
memoret perpetuo eftote vocationis , qua voj
dignatu* eft dominus nofter .
Qua aSdua recordatione , memoriaque ex­
citati , eam vot virtutem .induite , ut videant
alii quafi tomen aliquod , vcftram fanâitatem elucete . Qu* h magna in aliis vit*
Chtiftians inftitutis requiritur , certe in vobts, qui myftctionim Dei miniftrt , divins3ne gratia difpenfatorcs eftis , major facile
ebet .
f
fit lient fj.ro ordine a reliquis hoounibus
_—ftinndi eftis. it* * communis fidelium vitsufu
lejuntti, prscipuum quôddam atque hoc pratftantius vivendi genus (equimini , quo ordinis
dignitate prsccllitis.
Cslcftcm in tertia vitam , tamquam angeli
Dei , moribus vcftris exprimere ttlquc adeo ftudete , ut a vobis divinarum virtutum exempla
ad ceteros emanent.,
Una animi confcnfione , unoqtie fpiritu in
iis elaborate , ut fc divino cultui , Se csleftium return meditationibus , k orationi , Sc
factarum , ecclefiafticarumque Jiterarnm ftudiis
vacetis i tum depolitis (scularibos , vanifque
(olsettudinibus , ab omni vitio alieni , io vi*
domiai reâc ambuletis .
Caritatem in primis , que (eminarirtra eft
omnium viitutum , omni ftudio amplcâimim .
/
Ujmilirrtcm , manfactudinem , patientiam,
juftitiam, temperantiam, officiaque Cfiriftians
iiieratis reliqua colite . Quacumque denique
unt vert , quscumque pudica , quecuqtque
lanft* , ac rcligioia , u cogitate , eaque
agite .
Vi/tates (l itorum μ., r>< i
ijtras préci­
pitai · dc quiii hercditaun «obi- a I miti-

B

r
C

D

E

λ mense IV. MA)UfïJiî,rat”

joa

tionem reliquerunt . non adumbrate iulum , anno
led omnino exprimere certatim contenditeCHtUJTi
Deque illi, (ic v*os, abftinestis , Se jejuniis
ijr*L
dediti, clericalis difciplituV ac vits'calhifima
ftudiofi , tum patris cnléftis fit lentes , Deo
fervite alEdnis divinarum laudum officiis , St
in ecdefia , quali in/perpetua veftra facerdotali , dcrical.quc ftattonc continenter verfamini .
Quscumque demunt dc muneris veftri paru
bus , dc vit* modo , vel pontificum fantiio
mbus , vel «tcumenicis conciliis , vel provin cialibus, diœcefaaifque fynodit , vcl alia ra­
tione prssferipta funt , ea vos ferrate, ac preftate diligenter .
Omnes , qui canonicarum horarum officiis
deqinâi eftis, ftatas eas preces hotaiias recita­
te ad prsticriptam Kalcndarii anniretfarii ratio,
nem ac ritum.
Nec vero negligenter , fed attente, pie, de­
core , lupplicique mente illas dicite.
Studiofe propterea legite , que perfenima
beato Antoniae archicpilcopo confrripta iunt
de negligentia in petlolvendii horis canoni­
cis , at que eo nomine errata funt , omnino
caveatis .
Expletis canonicarum horarum olKciu , fi
quid in vitas aut negligentia , aut alia culpa
commi Ici it is, paululum colligentes vos, veniam
s Deo petite .
Qui (acctdotes eftis, milia facrificium iapiut
facite lanâe ac rcligiofc .
Ad illud faciendum parate vos omni picta,
tc, in tam alti myfferii meditatione toro ani­
mo defixi, A' quo purius id faciatis „ propriam
conlcientiam diligenti , accurato , fieqnemique examine dilcutitc , tum lingulis (altem
hebdomadis , atqne adeo (arpius & omnino
fetnper , cum peccati mortalis confcii eftis,
uni e confeflariis faerrdotibus , ad clesi confeffiooes audiendas c&sftqmis , confiteamini.
In ca (anétiflïmi (artificii adiooc ab errori­
bus vcl Icriffimit omnino cavete.
Quz dc illo pie riteque celebrando prarferipta funt , ea vos ftudiofe diligenterque
Icrvate .
Diaconi, fubdiaconi & clerici inferiorem Orp
dinum , quicumque eftis , que de confitendis
inpe peer alis , de communione frequenter Iu*
menda , vobis jufla Iunt, integte St (tn&e om­
nia , ut debetis, prnftatc .
Confcflarios fa cerdo tes per nos vobis conftitutos , quos etiam tamquam vit* veftrs duce*
ac magmrot elegimus , adite.
Ecclcliaftice militi* omnes vos adferipti eftis,
ad pietatis religioniiquc exercitationes vos vo­
catos elle cogaofcite .
Io omni m primis fanâa oratione vos aflidue exercete ; tum in meditationis, tacitcque
pin orationis ftudio fineulis diebus , certo temports fpatio , toto caftiffimi animi fenfu inlutnbite ■
ld*c fandis precibus, przier ceicra , fupplices prsrfartim atHiâis ret Chriftiana tempori­
bus , orate patrem mifericordiarum & Deum to­
tius confalationis ;
Ut milertatur pfôbli fai.
U: fidelium animos *d viti* fugienda , ad
virtutefauc asnpiectendas lanâi Spiritus lui ar­
dore inna motet .
Ui e principem , treumque animis evelfantur,
li qu* iunt , difeordi* femina .
Ut ii una animi conienlionc Chuili regnum

pro-

joi

“ÏTST Concilium Midiolànimji IV.

" joi

ANNO propagate ftudea nt, unffinque Dei gloriam, at- A Ambrofium cpilcopum vobis potiffiinum pro- anno
ponite .
CHRISTI
CHUUTI que ecclefi· mattis defenfionctn propolium ha­
Illius praecipue libram dc faccrdotali dignitaura­
beant ·
_/
>>7·.
te legite, quo libro ccclcliafticos hominescom.
Quidquid vero temporis · divinis officiis,
monuit de perfeA· vit· inftitutione.
ab orationis contempiatiotsifqnc exercitatione ,
Libros item officiorum , quos ubi primam
ab ccdeGafticis funAiooibua , It ab aliis necefepifeopus is faAus eft , cleri Mediolanenfis pofariis aâioaibus vacuam habetis, non in otio,
neque in defidia , nec vera ia rerum novarum
tiflimum caufa edidit , in manibus affiduc nabete .
curtofitatibw illud conterite i fed cum in fortem
Hos atque alios prutcrea libros de faettdodomini vocati Gtis, In ejus lege dic ac noAc
talis, clericalifque vita rationibus It officiis,
medicemini .
Sacratum igitur (iteraram ftudia diligentius
de animaram cura , dc Cbriftian· pietatis ftucol he, que ufquc adeo complcâi debetis , ut
diis It esercitationibas , dc aliifque ejuidem
qui afpemetnr » contra cum dicat domines :
generis pie confieAoa, ita Itgite, ut quacum­
que ad vite fanAa normam accommodata cx
Qkî4 ta ftitiuitn
, CT <(» nftlltt» ttt
ftctritth fimttrii taibi .
'· illis animadvertiftis ac didiciftis , moribus exFrequentes ad ftatas lediones &* ad (iteraram
primatis .
Conciliorum item provincialium & ditecctraftationcs vobis praferiptas convenite.
fanoram conftitutiones fc decreta non percur­
Attento animo in iis adefte , atque in dies
■d uberiorem factorum Rudiorum frudum prorite folum , fed ufque adeo ftudlofe legite ,
ut qua legeritis , poft etiam taciti vobifeum
grtüiooem aliquam habete , 'ut ad epifeopum
aliquando mente reputetis , ac videatis fi­
aliquando vocati dc diligenti· It doatin· ttmul , non folum fi quidquam eft , quod
ftimonium detis .
contra illorum prafetiptum egeritis , verum
Si qui eftis, qui vel tarditate ingenii, vel
fi quid etiam aliud cft , quod ex cifdeas excingravcfcentc ntate magnum' in litetis ptoqui , praftareve omiferitis aut neglexerint
greflum habere non poterne , ne t^efiftite ta­
men primum oratione frequenti intelligcntiam J -Quod ut praftetis , cusatc omnino atque effi­
ïobu ncceftariam a Deo petere , tum eo di­
cite .
Eftis divina miierteordia in ccdcfiaftico
ligentius ad pietatis , modefticquc Rudium ,
ordine conftitnti , ad gloriam Dei coalerac fandorum moram diiciplinam incumbite ;
tnm impius faccrdqfa peritiores coafulire ; &.· C vaadam , propagandam qua : ideo tum ordi­
nis veftri minifterium , quod explere debe­
ad clericales , facerdotalefque exercitationes
tis , videte ) tum dignitatem ac decorem fer­
convenite , tt Ibeniius * frequentius.
Concionibus etiam , atque leAionibus fa­
vite .
In inceflu, ftatu, geftu ita vos prebete , ut
ctis , qum in ecclefia , conftitutis diebus ,
ab ordinis, quem fulcepifti* , nomine It titia­
habentur , cum omnes, quicumque eftis , tem .
nt nullo fane modo diicrcpetis , piouoGto vobis
maxime , quibus potilfimum conciliatibus de­
beati patris Ambrofii judicio, qui clero adfeticretis juflum eft , quo decet habitu frequentifGmi adefte ■
bi hominem rçcufavit, propictea quod ejus geftus It incetlus dedeceretLeAiooe librorum fpiritualiumA clericalium,
Habitu non exquifito , non delicato ni.
qui probati fint , animos mentefque veftras
mis , non icrico , ne ornamento quidem :
pafeite .
Quatuor prafctlim locos ■ cx catechifmi
rurlus non fordido , non negledo , fed gra­
vi 8c talari , atque ejufmodi tum domi tum
Romani doArina de duodecim fidei articulis ,
foris pro uniulcujufque vcftrum ordinis grade (iepiem facramentis , d* decem praeceptis ,
dc orationcL dominica ia promptu , atque cx- D■ dufque ratione utimini , ut a decretis eo de
plicate habere omni ftudio contendite ,
genere editis , nulla in re vcl minima dsfccdatis .
Cum iis h ptaceptorum ecclcli· cognitio,
nem , βτ preces borarias, recitandi peritiam it
Coronam , quod inlîgne eft ordinis clerica­
ccclcfiafticorum rituum , ccrcmoniatumquc no­
lis, pro ratipne ordinis, quo vos finguliinitia­
ti eftis , latam & confpicuam deferte.
titiam conjungite .
Pauculos libros, quorum ncccflarius deleâus
Parca It frugali menia contenti fitis , & fxvobis decretis vcl provincialibus , vel dioecels- ' pelleAile etiam modefta ac tenui potius.
nis pnefcriptns cft, habern ne omittite aut ne­
Ab omni Iplcndido apparatu, pompaque laculari abftincte >
gligee .
'
Qui pro facultatibus , prOque ftudiorum ra­
Quacumque acn piAa , vatie intexta, a a Ira
tione rlures habere poffunt , eorum optamus
item , penUromata rejicite.
fc laudamus in iis comparandis diligentiam.
Imagines domi non profanas , fed eas habe­
At libros dc rebus jocofis , ridiculis , obte , qu· pietatis 8c religionis argumentum &:
adjumentum ptabeant .
x
fcoenu, inadibua , ad poefifque profana ftudium pertinentibus , vulgari aut Latino fermo- £
In otftni vita a fallu , luxo, ambitu , smbitioneve It a vanitate longe lefiigite nc confcriptos, procul abjicite . >>
Nec vero nuiicas cantiones ridicule , vo­
Nec verbis quidem proferiprum rit· modum
luptarie , parumque padice exaratat adhi­
pervertite ·
Nihil fcnrriliter, nihil jocole*, nihil indreo
bete .
j
Quotidie aliquid cx facris bibliis legite; ac
re, nihtl turpiter loquamini ■
Abfint a vobis ma lcd iâ a , obtreAat tones, cuIi per eeclcfiafticas occupationes licet , qui
aplt eftis , aliquid item cx fanAoram patrum
iiolitai, levitas , airenraiioues ac nuge ,
Temperantiae clericalis diiciplinam vobis pracpufcuhs, Gragorii magni pontificis , Cypria­
ni , Ambrofii, Auguftmi, Cbryfoftomi , Ber­
feriptam in reliquia etiam omnino tenete
nard i , It aliorum qui {anilitatis flr doârinn
Comcflalioncs , compotationes, convota pu­
hude in erclefia celebrantur .
blica, lakaliave , lum maxime in quibus mumu­
In iis id legendum , iaoAiffimum patrem
lieres intcrlunt , evirate Hofps

?

,ni

aaaaoams
a. am.

Concilium Mboiolànbnsb IV. ·“»**£*”***>·

Hofpites
anno
woipites excipite ti at illi·
uus excipiendis
cxcipiennis intra Λ
CHRISTI rarfitnoni*
parfimoni* fin*·
fine· vos coatinete , ita at
ut clerica
deriea­
li frugalitatis , non funsptuofi convivii telles
ifW·
ilfoi habeatis .
Λ ludis , fpeâscalis , cireulatoramque atque id genui vilium hominum ptcftigus pro­
cul eilote .
Arma abjicite .
Sic denique cor veftrum corroborate, ut ina­
nia fpcâacula non appetat , a mundi ludis at­
que ineptiis abhorreat.
Senius autem veftroa ita dirigite , ut cum ·
Deo utiliter dati fint tamquam rationis mimftri, ne cos perperam adhibeatis , fient fatellites cupiditatum .
Sit igitur vcftcc oculorum afpcâus limplev 8r B
pudicus i aurium fçnfut caftus & prudens : cafta
mens, calli omnes ienfus .
Vit* it morum confuetudo cafta It fpiritualis .
Ad eorum iacerdotum, qui-in ejufmodi vite
ftodiis ac difciplina exercitati funt, familiarita­
tem vos adjungite , ex qua nobis veftra ad fin­
de agendum progreffiones conflent .
Ad caftitatem autem confervendam munite
omnem viam .
'
Legite propterva f*pe illum beati Cypria­
ni martyris de iingularitate clericorum hbrom,
qui vos in hae , ut in aliii , inflruet virtu­
tibus .
Suipeâarum autem mulierum confortium on- C
nino vitate .
Cum aliis vero quibufvis mulieribus, quamvis
vcl ardillimo consanguinitatis vel affinitatis vin­
culo vobis illsa. conjunct* fint, ne in eifdemdo­
miciliis «dibufvè^limul habitate , nifi cum ux
caufa alicui veftrum aliquando epifcopalibusli­
teris permiffum fit .
fu famulatu laicoram ne (itis , multo minus
feminarum , quamvis nobilium.
N* vero illas muficam, litcrafve docete, ni­
fi feripta nominarim facultate ab epifeopo per- miflum cuiquam fit .
Ædes eeclcfiafticas ne 1 sicis locate , alii conceflu epifcopali .
Ac nc ipias quidem patrimoniales locationi D
iis date, quorum vita, morelve fufpeâi fint,
Srculaiibus vero negotiis, ut eft lanfti Pauli
apoftoli documentum, ne vos implicate.
A cujuUis generis mercatura queftuofa, om­
ni negotiatione, prxdiorum condu&ione . tum
aliis, ut provinciali decreto vobis interdiâum
eft , prorlus cavete.
Ne pecunia, lucriva avidi (itis : l^cme ftttjl
frrvin D<· > CT nunnut : 4»r caAri an··* ·</«·
iuiltUr , <T a/reruns JUlftt I 4«r eaaai fnflintkit , tf tlttrnm ttnttmnrt , inquit Chnftus do­
minus ,
Si qui pauperes eftis, ne rapiatis divites fie­
ri , ut ne incidatis i* ttntttianti umltei, <7 in
E
labatum dials/i .
Paupertatem vcftram ne molefte ferte t pau­
pertatem dilexit & docuit csleftis magifter
Chriftus , qui nafcens in prsfcpio ponitur, Se
nudus m cruce moritur . Scitote paupertati focias adjungi , fobrietatem , abftinentiam , It
reliquas virtutes quibus praelucere oportet miniftros Dei .
Proponite vobis faildorum veterum patrum
vitam, qui lueram non fpeâabant, temporalia
non quatiebant , 6t nihil lis tamen deerat ; imo
an paupertate illis aliquando abundabat , quod
alus erogarent .

Ne igitur quia tenuem reditum habetis, lu­
anno
crum quwrite, ne qmsftum vos appetendo , in­ CHRISTI
juriam veftto prdiqi facit* , avaritias fordibua
volutati .

·»?·.

Nonfaraii vas mercatore*, non Mammon*
minillri eftis , fed Chrifti mercatores : Utiite
aniii thtftuni i» nrrn , fed bonorum
opciom abundantia Aram caritate conjunAa ,
facite tbefauros in celia .
Studete vos lucrari animas Deo , Br cnlefte
horreum angere Exemplo ïanâorum, vos paupertate, fobrietate « ac parfimonia ita agite , ut non modo a
fuMrvacaneanim rerum ufibns abftinentes , fed
venro etiam defraudantes viAu , ccclefiaa veftras & altarii caornetis , farta teAa habea­
tis , facra luuelleAili inlltuati* : Alienis item
neccllitatibus lubvcniatis , Br pauperibus opitu­
lemini .
v7
Qui vero uberiores ectlefiafticoy reditui ha­
betis, ecclefias , e quarum prsrdiu fruâus per­
cipitis , eo magnificentius , ft aunftius , quo
amplioribus donis, bonifve, augaftiocique libé­
ralisai· ill*dotata funt, illuftriftrudura , pnrdaro opere reficite, egreniifqwe muneribus exor­
nate , tum omni ecclefiamc* fupclleAilis appa­
ratu inftruite.
Cbtifli vifceribus lubftantiam eeelefiafticxin
erogate, pauperibus fcilicet , peregrinis, viduis,
popli lis , egrotis, in vincula eonjcAis, capti­
vis i quibus egentibus , It efurtentibus cum
fubvensre poffins , fi alimenta neccflaria dene5atis , violat* caritatis rei eftis in confpcAu
omini .
Memores eilote ejus , quod a fanAiflimo
patre Ambrolio fetiptum eft , fua fideles eo
animo obtuliffe eeclciia miniftris , ut per eo­
rum manus, quorum fidei , atque integritati
fumma omnia tribuebant t ad pauperes per­
venirent .
Vos item alii , quicumque eftis , quorum
fidei Chrifti patrimonium proprie ad divini cul'
~
tus , paupermnque ufum
couimiffum
eft , ca­
vete nc ambitione , aut cupiditate prolapfi in
alium ,- quam eut addiâum eft , convertatis j
idque propterea facrilegii rei damnationem ster­
nam fubeatis .
Un i ver fi autem vos . it finguli 'rcc lefi a fti c i
ordinis homines, ut fummatim complcitamur,
qu* muneris vcftri funt vobifeum frequenter re­
colite, minifterium vrftram esplere ftuuese , fanâillima fludia religionis , it officii vcftri rebus
aliis potior a ducite .
In rerum divinarum, facraramquc cognitio­
nem omni cura incumbite : qu* divina , qu*
fempiterna funt, divitiarum , It honorum , ft
terrenarum rerum cogitationibus abjcâis , ampleâamini t reftindo cupiditatum ardore inte.
groi, caftofque vos fervite j mundi volupta­
tes , qu* a divinis prsceptis detorquent , de­
clinate t pr*diorum ecclefiafticorum , qu* non
avaritia prsda , fed inftrumenta caritati scliôa funt, reditu , It fruftibus non abutamini;
humilitati ftudete | caritatis opera prarftate i
induimini dominum Jefum Chruhim , fanâonsusque ejus faâa imitamini, ut Be horum imi­
tatione , It illius in primis divinis praceptis ,
inflitutilque , conformati , fa vera/aene , yua
-vereri rjfii , d^ae XNv mitlttîi j tum vit* vcftr* fplendore laicis hominibus lumen preforutis ad vitam fanâe inftituendam i tum vos repolitam vobis juftiti* coronam demum perci­
piatis ,

Omnes

4-

joj

°VraLU*

Conchium Midiolanbnim IV.

“‘SUt1*·

306

Omnes prrterea ft finguli, qui hujus etciefi· A tkorum, fe hymnorum htelllgentiam ftudiofe anno
CNAIJTl minifterio adfcripti aliquo modo efti,, &diorIncumbite i ut , dum plalliti», pro fenfuum CHftim
fanâiffimoram, quos mente coocepiftis, ratio- a»yfe
tjje.
ceti», Ar ecclefia», qua* in ea obtinetis , quine, vos ad omnem pietatis dcvotionifque aflfebufve adfcripti eftis nationes veftra*, in quibus
âum excitetis .
manendum- robia fit, putate.
Non ordinaria diftrtbutionl* lucro adduâi,
In illi* ipfi refidete .
fed Dei caritate, religionifque cultu , commo­
Ecdefiafticaa ipfa* sedes habitate t ibique
ti , divini* officii, adefte , ut vere , ex animo­
domicilium veftnim vere conftituite tt haque pfalmi verba illa concinatia : KelaMtrit ftbete ·
trifictlt liti, * r**dr»h*r attuai r«· d*m,M, jet­
Debitis muneribus atque oneribus fatis fa­
ait» feanm tjf . Divini* officii, abfolutia, pau­
cite .
>
lulum omnes in choro pie orate : inde abeun­
Alia iteç* agite, ac predate , ex przfcripta
di ligno per pntfcâum dato , contingente* ,
conciliatibus decreti* fruâuof· ialutarifque re­
quo ordine ad chorum accelfifti*, eodem in falidentia ratione criftiam redite , ubi eappa* , qui illas induti
Quicumque item clerici minorum ordinum
eftis in ecclefiis , quibus adfcripti efti» , fingu­ B eftis, fe fuperpeilicea fine ftrepttu ullo vel fuli ordinis , quo initiât! eftis , funftioncs tali
furratione deponite ·
Canonicales veftro* conventus ftatis hebdo­
pietate obite, ut digni habeamini qui deinceps
sitiorem gradum afiecuti , fanât» Dei ecclefia»
mad· diebus capitulariter habete .
Omnes, qui debetis, ad illos convenite.
inferviati* .
Nemo autem veftrum , quicnmque eftis, fi
Inde ne difccdite, nifi milfione a capituli pnealicui funftioni eftis deputati , ab eccleliaftica
fe&o impetrata ,
ftatione, perfonalifque refidentl· munere difeeSinguli ordine ft loco fedete .
dat, nifi caufi* per cpifcqpum probatis, & etiam
Sententiam modefte dicite , fe fuo quifquc
concefiu literis eipreflb.
Joco, non pmpoftere .
A verbis fcurriliboa abftinete .
Hac , qua communiter atque univerfe vos
moniti efti» > finguli ferrate ftudiofe ac dili­
In rebus confultandix rixa*, jurgia ft contu­
melias cavete .
genter .
At praterea figillatim nominatimque ros,
In initio ft fine oniufcujufque capituli ftaout in cathedrals ecclefia dignitates obtine­
tas orationes dicite .
tis , eanonici item , tum ejsidem ecclefia , C
Priori loco txaAanda proponite , qu» ad di­
tum reliquarum quarumvis ecclefiarum collegtavinum cultum , ad fpintualis vitae progrefliotarum , rei urbanarum , rei dicecefanaram ,
nem , ad ecclefiafticam difciplinam tuendam ,
quicumquc fitis in omni canonical!* difcipHosa
tum qu« ad rerum temporalium gubernationem
officio ita agite , ut canonice , nempe cano­
pertinent, ne negligite .
num legibus , ad vita veftrz inftitutum per­
Cetera boc de genere toto fervate, qmr pro­
tinentibus , Ar conftitutionom provincialium
vincialibus conflit ut ionibus vobis profcnptn
diocefanarumque rationi congruenter viva,
funt. Omnia in primis agite pace mutua , con­
ais.
cordi voluntate , ft caritate fraterna vos invi­
Id primo maxime ftudete , nt in confpedu
cem diligite, canonici enim eftis « qui fient pro
Dei omnipotentis , puro corde tc ctlto cor­
collegii ratione ex antiquo inftitoto una in colpore miniftretis . Tum finguli vos , ordinis
legiata ecclefia, unoque item in canonical! do­
dignitati , aut canonicatui annexi , funâiomicilio collocati fulfils, ira uno paci* & carita­
nes expicte , eanotiicalifquc muneris parte»
tis foedere, rnaque animoium confenfione coopntftate .
junâiflimi , fi cur nafcentis ecclefin mimftri ,
Omnes io choro ftatis horis afliftite , fe ad D quorum erat cor unum fe anima una , expeDeum pro fidelibus pias religiofalque fundite
nundo videte , fient in pfalmo fcriptum eft ,
precatione* ■
Qtt» ktaa» & j.**· facaad·*» fit , ktiittrt
Dum eo loco eftis , memore s eftote adede
frttni i» ***** .
Chriftum Jefum dominum , cui fervite cum ti­
Quicumquc vero efti, , qui inter canonico*
more fe tremore.
prspotiti , aut arcbipresbyteri , aut alterius
Non pigri, non fomnolenti, non ofcitantes
dignitatis nomen , gradumve obtinetis , ficut
adeftote, non mente vaga , non vagis oculi* ,
honore ft dignitate pnrftat» , ita virtutum
■on indecenti corpori* natu.
exempli, , vlgihntique in veftri muneri* ,
Attente, ftudiofe, rite, pie , religiofe divi­
cure ve partibu* obeundi* folicitodine praelu­
na» laude* concelebrate : fe pfallite Deo in
cete .
confpeâu angelorum, cantantes in cordibus ve»
Parochi praterea, fr ceteri quieumque elli,,
ftris domino .
etiam pnspotiti , arcbipresbyteri , aliive , qui
In choro nemo privatim , nemo tacite of­
animarum curam geritis, prêter ea , qu· vo*
ficium recitet , fed omne» pariter , qutcnmcum reliquo clero communia univerfe moouique adefti* , fenes cum junioribus , lauda­ E mus, illa etiam, qu· j»rxclpur de vobi, decre­
te οοακη domini iss pfalmi*, hymni», & can­
ta funt, pneftate omni folicitudinc ·
tici* ,
In primi» ove* vobi, concredit· cognofcend·
A quibufeumque colloquiis, & a litcrumn ,
funt, ft appellabd· nominarim, pafcend· , &
librarum lu&iontbui, atque ab omni vagatione
cuftodiend· item .
abftinet* .
Animarum igitur nuaserum in catalogum re­
Pro tempori» autem fe officii ration» fedete,
digite ad (criptam normam.
ftats, genua flefeite, caput aperite fe inclina­
Eorum, qui baptizantur, qui ftem confirman­
te. Accurate demum omnia obfervate , qu· eo
tur , & compatnsm etiam qui adhibentur , no­
de genera vobis pnsferipta funt , it* ut veftro
mina dcfcribhe .
exemplo aliis iaccrdotibus, cleticifquc, fereâe
Matrimonia in codicem referte ·
riteque pfallendi ■ fe (anAe orandi, fe pie agen­
Parochis veftre incolarum vitam tc snores

ANNO

di animum addAis. In pfalmotam autem, can-

lack-

r—

307
ANNO

“ÏÏSE*

CONCILIOM Ma,piOLA N1NSBIV.

Indagate omni ftudft^, fi qui hcrefi conta- A operam ad. hoc inftitutum adhibete, curatequc

J

. =.

r .

a;

.

.

CHRISTI luuou lint , aut iulpccti
e r. a: tot
— qui
; ’ unt
' i v qui
s,r·. 1 Kzreticohim
................................
·
libros habeant, vendant,
emant,
imposent , vel legant , eolque ftatim denun­

'

tiate.
«
Monere c'ijgi populum , ut id ipfum ctlam
pralfet. ad uulin edicti pralcriptum: quod ftatis tempotibus de.more promulgate .
Perquirite de a .itu Bc faills eorum , qui^ex
haretuorum finibus veniunt.
, s.
Difpicitc, ii. qui e parochis refit· finibus ad
loca nioiicslc.intur, ubi impune predicator quod
a catholica,life alienum eft ; turn etiim aa ii
profcâto.iis facultate impetrata agunt ad prrkriptmn decreti in concilio provinciali tertio
promulgati . Inveftigate prxtcrea de iit , qui B
in vcft’t* parochia docent , corumdcmque mo­
res, vitamfidem obfervate ; reliqua de iis
jolis pra^ftite] qu· 'conciliis provincialibus pr·(cripta juflave funt ·
Videte , & cavete , ne fuperftitiones, magi­
cs cantfones, Bc ejulmodi diabolic· iupeyftit ίοnes in populo veftro fint,
f
Cognqicite publico* peccatore* , - corruptores
aliorum/\oneubinarios , adulteros, ufurarios,
blafphetnos; Bc denuntiate.
Cognofcite etiam alio* populorum corrupto­
res, qui feftis diebus non Deo , fed aleis, lu­
dis , choreis , diabolo ferviunt . quique feftoruin dierum cultum quovis modo vio ant quales
quales fint ; neque obfeivant pontificias, neque
provinciales de diebus feftis colendis conftitutiones, aut edufta epilcooalia.
iliis ab c* male agendi corruptela tcvocaic,
ac dcterrerçv’otnni pietatis ofticio ftudete, tum
epifeopo etiam , licut opus erit, lignificatc, ut
pto Cur· epilcopalis officio lalutare remedium
aftvratur■
Rurfus agnofeite etiam pauperes, viduas,pu­
pillos , ceterolqne aliena ope egentes , quibus
Λ filutari confilio, Bc conlolarionc, 8r re fubvenne , aut fi minus re poteftis , cohortatione
alios vccnditc ad eos iuolevandus.
Sinue illorum gravior inopia depofeit , feftis
etiam diçbtu a pia fidelium libçralitate aliquid
in ecclefia colligendum curate , ut ab epifeopo D
. przicribetur , quod ipfis in eleemofynam coni. feratur i
. Scorftitn etiam locupletes parochi· incolas
convenite, quibus pauperum egcftates proponi­
te, Bc oftendite eis divitias a Deo propterea et­
iam cfle tributas, ut inopibus fuccurranr.
Si qui autem potentiorum opibus in caufa
aliqua oppreffi funt, illos unice, atque intime
eorum patrocinio commendate, qui vel ex fui·
■ ccpto ofticio id prcftare debent , vel quibus cpifeopus banc curam dedetit,
Paicitc in primis populum vobis commifliim
prediction# verbi Dei , falutaribus monitis,
adminiftratione itemfacramentorum . e-cmnlo,
Λ- oratione.
L
In verbo Dei exponendo plane obfcrvate qup
confticutionc provinciali , Bc alii* contionatori­
bus, & vobis praferipta funt.
Pueros feftis , dominicifquc diebus , in doârinz Cnriftians rudimentis inftruitc ■
Provçôioris statis homines ad eadem intelligenda invitate.
Patres , mstrefque familias monete , ut fi­
lios» filias, ceterolque quos in familia habent,
ad flatas doôrinz Chriftianz fcholas ipfi con­
ducant ,

Confratrum , qui ii* fcholis adferipti funt,

ΑΜΜΟ_

ut mutua intpr eoe carito* » aioramqne difcipli-Christi
na confervetur.
}
.
uys
Ahos çriam ad -tam pium ope* amplt&endum alacrUra reddite, atque excitate MmaflT*
■Iduis veftri* cohortationibus, tum promulgatio
nc tbefanti fpirjtuali* indulgentiarum, ii* çoncèflï , qui iit (cholis adierwantur, in illilqut
operam navant^
|
Ne omittite diebut fefti* inter miflatum fo- .
lennia aliquid ex iis , quse' in mifl* leguntur,
fidelibus crpo«*v« , Bc lanftiffimi illiu* factifi Cii myfteiiiim a liquotL explanare, Bt aliquando
fanftiores illius iacrarum ceremoniarum rituum3ne rationes, fle fisnificatiooes explicare , quo
iligcn:ius inftruai in die* facrotanfio illi fiscrificio rclgiolius inteifint.
IX cete aem , quomodo fideles ligno mula
celcbtauux <’>1.., U code contrito aucamfsn
6c audsçndain paient.
Curate , atque <fl· ·κ· perpetui* veftri* πιο
ultionum oftun . m 11·.
Ia vnt aperto capi­
te ■ muli.res vrh.io , Λ , > omni ejus parce
Utroque genu ikxu, pi vtcrquam in evangeliq,
adlint.
1 '
Inftttrft c c-i yii s . . quam religiofe non foium m ir.illx ucio, vemm etiam in divini* aliis
cftiens ve- andum .
Quando liandum , quando genua flcâenda,
quando afiucgcndum. .
<2<uni valde , dum illa fiunt , cclebranturve, fugienda confabulationes , colloquia , de­
ambulationes , ftrepitu* , clamores , Imo vero
inanes cogitationes , quibus a pia meditatio­
ne , tc myfteriorum , qua: aguntur , contem­
platione , reli"iofaque oratione animus diftranitur -, quam denique ftudiofe vitanda reliqua
Qmnia ab eorum officiorum fanâitate , Bc cultu
aliena.
Rurfus quam fanfte item , qüam religiofe,
Bc quam demiflb, humilique habitu in iupplicatiooibus, litaniis, Bc (lationibus veriandum fit.
Qua reverentia , quove pietatis ftudio in cccleuis, locifve iacris manendum lit , qusve ab
_
alii* procul
abeflé debeant, idque ex fanftionibus pontificii*
"1, conftitutionibu* conciliatibus,
epiicopalibus praterea ediâis.
Qua etiam , non folum intima rcligiofi ani­
mi prxparatione -, led externa etiam cultus ,
veftitulque modeftia , humili genuflexione , Bc
armi* depolitis , ad fanâiffirnam communio­
nem , tum rtum ad certa (aeramenta acceden­
dum fit.
Tum docete , ac monete > quomodo dies fe­
fti colendi Sc ianCtihsandi fint.
Oftendite indigniibmum efle facris illis die­
bus , non modo .* nefariis operibus illicitifque
negotiis non abltincre , verum etiam religio­
nis, ac pietatis opc.-a non praftarc omni adi­
gentia.
Ac prztcrei nefas rife , farros dies ad maxi­
ma Dei beneficia colrnda , fummaique ei lau­
des perfolvendas . a. debitum fando honorem
tribuendum iiiftitutos, ad id* traduci, qu-e ab
eo cultu abhorrent : qualia funt tripudia, ludi,
chorea:, fpcdtacula, quibus ad turpes illecebra*
incitantibus laluti* human· hoftis diabolus ob
leftatur.
Denuntiate item ftata factorum temporum
jejunia ; docete quomodo jejunandum , quas
peccati gravitas in violandis facris jeiuniis.

Qur przterca Cbriftian* pietatir officia in
fanoorum vigilii*.

Qjuun

”

·

309

ruit

CONCILIUM MlDlOLlNlNII IV.

)Mr

J1Q

Quam lande /x>biervandum

quadiagejimale A ut in grege, tamquam depofito fidei, curaque xano'
ΛΗΝΟ
veftra commlflo diligenter cuftodieodo, «bom- CHKISTl
\tatis autetdftolcnnibu» , vel adventu» , vel
CHWn
nique peccati labe confervando cogitationem,
ni··
uz*
feptuagefima , vd aliorum temporum celebriί 'licitudiocm , curam , ftudiumque omne col­
taribua pramonete fidele» , atque diligenter ex
locet ia .
paftoralium etiam luctatum j»ra (cripta recita­
Parochia igitur unicuique veftrum coacttditione ac ratione inftniite ad (aera illorum tem·
Sa viciniam , cum a ceteri» vitii, pmnibaa vos
parum myftcna fandb pietati» officii» religiofe
finguli lolicite cuftodite ; tum curate etiam ,
colenda ■
ne odia, fimultates, inimicitia, fadiones, nee
Utque ii» omnibti» pro temporum folennitanon temere jurandi , maledicendi , imprecandi
tumque ratione illi inftrui poffint, iepe-moneprtxa coofuetudine» , ac nc detractione» qui­
tc, ut dominici» aliifquc Icili» dicbu» , quem­
dem m_ea lint.
admodum facra Tridentina fynodu» optat , ad
Ac vitia in primi» , 8r peccata , ad qua po­
parochialem eulcfiatu conveniant.
, pulum procliviorem effe animadvertent»· , re­
Qua in re Jcpiua monitionem paftoralem dc\J prehendite, atque exagitate.
->
genere hoc frequenti populo legite .
B
Nec vero diffimulaie peccata , fed annun­
Sepe autrui ac diligenter cofdcm docete,
tiate populo fcelera eju»; publice peccante» co­
quam atiidue orandum bt.
ram omnibus arguite , ut tc alii timoccm ha­
Qjiomudo & tacita fopplici» menti» medita­
beant.
tione, & piis ftati» orationibus precandum .
Idque agite fpiritu fortitudini» domini , 8e
Quam ftudiofe ac religiofe fulcipiendum veut ftrenui ejus milite», bonam militiam milita1^.tinar .-ommunis orationis inftitutum , quam
tc, nihil plane trepidante* ·
diligenter illud femcl fufeeptum pie retinen­
Si aÀ iamfatiaaa , vo» monet laodu» Gregorui»
dum.
Ideoque cum alia» (ope in anno eam orandi
rationem cum indu r*ntii» concefli» per fumat 1
ritii.
capita explicate ; tum pracipue diebus , conci­
Non makdidls , non vcxanooibu», non ca­
lio provinciali tertio conftituti» , in maxima
lumniis, non alicuju» generi» contumeliis illud,
populi frequentia de feripto pronuntiate atque
vel increpandi , vel palam arguendi officium
defence , modo ChtiAi glori» , Bt animarum
evulgate.
Dominicis diebus inftniite populum , & mo­
faluti ferviatis.
#nete , pro quibas oret, at eft in eodem provin­
Ruriu» non aucupanda hominum gratia ftu­
ciali coociho decretum.
dio id agere definite i Xrevur Dtl et» tffr» , fi qu
Tam prxterca , quas fingnlis hebdomade fé­
btatimhn flacmat, inquit apoftolos.
ru» nracipuas precationes , Chrtftianafque meVa vobia tacentibus , aut diffimulantibus, fi
dit one» , atque in orando exercitatione» fibi
grex cura vcftre commiffus perierit : languinem
propofitas in promptu habere poffit.
eju» de manibu» reftri» requiret juftus dr omiMQuamfrpiuime vero fermonibus veftris popu­
poten» Deu».
lo proponite locos perpetua Chriftiana medita­
Si reitur peccatur, ne in increpacionibu» ver­
tionis, de morte , dc judicio , dc infimo , de
ba veftra blandienda fint , fçd , ut a Spiritu
gloria, & dc pramio paradili ■
fando fcriptqm eft, fitatali fiat , <y ^aafi elati tui.
Monete preterea feaulu ac frequeatiffime pa­
i» alta» dtfixi.
tre», matrefque familias, ut liberos, familiamInflate opportune, importune, privati»etiam
que fuam ad pietatis, Chriftianarumque virtu­
admonitionibus , confilii» , correptionibus, obtum difeipiinam religiofe inftituant.
j irgationibu» , ut peccante» , adiutricc divina
Ad hoc propterea patres familias inducite, D gratia, io viam faluti» revocet 11.
ut de vita fpiritualis ratione, &piit exercitatio­
In ufum etiam fande ica revocare fraternam
nibus libros probatos domi fua habeant . in
corredionem , ut non modo mutua Chriftiana
quorum le&iqne verfeutur, feleque ac familiam
caritate vo» ipfo» corripiati», fed reliquo» item,
inftituant ad fande agendum.
prarfertim parochi» in.ola» 11 caritati», de corDe patramfamilias officio , familiaque inftiredionu officium iccte doceatis.
tutionc editam »n concilio tertio provinciali corsA4 termonum vero , admonitionum , cor­
ftitutionem in parochiali conventu legite , tinregionum parte» explenda» , u>co· vobi» com­
gulafque ejus parte» explicate.
parate , precipue et dodrtna catechifmi Ro­
Tum alia pnetereadocete, qua opportunaeximani. in quo magna cum populorum vcftrnrum
ftimaveriti» ; quibas illi fe, faamque familiam
ialutari utilitate verfari diligenter poteftis.
in Chriftiana vita inftituti», atque exercitatio­
Neque ad hoc multiplici» veftne eccleliaftic·
nibus conforment.
iraâatKmi» genar negligire adjumenta , qu»
In officinis etiam, & tabernis difciplin*,vi
aliunde utiliter capere potefti».
txque Chriftiana ratione obfervate; liquid au­
Cetera autem ofhcia. qu» n (aeramentorum
tem vel ab artificibus, vel abinftitocibus, ope­ F admintftratione
in affidua ad frequentem eo­
rar1 i fve committi animadverteritis, quod diltorum ufum cohortatione , in vgrotum cura , in
*
luta difciplina fit. id iffic marum, tabemarumalii» parochiali» muneri» fundioolbut . vobi»
ve dominos gravitrr monete , oftenditeque ea
provincial ibo», dictcefanifquc concllu. peu (cri­
in re officii Ini p»rt-*<
pta funt, praftatc, atque exequimiai accurate,
Eftis participes , te locn laborum , caraquc
ad eacumqne concüiarium conltttuUonum , deepifcopalia, A* in mefle cpifcopo commidaope­
crerorumve normam , omni nbfcrvantia rtu ic
rarii eftisi elabosatc u.;a cum eo, Bc contendi­
obedient i» ftudio vos piant conforma·.
te , ut populM ■ cuju» cura petitur , tamquam
Qua vero decretorum provincialium .
purum triticum, insiliant·.- rtvina mifericordia,
diesccianorum parte»ad laico·. corumqucChriftunam diiciplinam attinent quo Capua evul
congregetur in horna calefii»
Dtfifna eefiaJi, inquit beatu» apoftolusPauf;at» atque inculcata ferventur dsligeatu», i il
hu, id quod vobu finguli» didam effit potate,
a», fammatitn vulgari iermone expreti·» , ar

Imu»

“ÏÏÏF"

COUCHIUM MiDIOLANENSB IV. -“*«««· «. jt>

AHNo"
P,out
populis veftris proponian flagitia , quibus epifcopali cura,epifeopus
A NNO
CHRJSTI te > denuntiate , explicate , atque in conluetumedeatur, necefle fit.
CHRISTI
1,7«.
dinem inducite.
Uaiverfo «1ère , pie regione commifl'a , in­
HT*.
Quacumque denique vel ad vos, vel ad laivigilate diligenter , iUudquc in priosi* videte,
cos, curse vcflrz cotniniftos , pertinent, ca de­
ut in difcipfrnz ecclefiafticas moribus , inftitucreta, quo maximo poteftis ftudio , in omnem
tis, atque officiis fe contineat, clcricalifquc
*
. exccutioncm , difciplmsquc ufum introducite,
moderationis legibus congruenter vivat.
Videt eque in primis, ac perpendite, qu» lint,
Indecentem ejus habitum omnino rejicite ;
8c quam religiofz muneris veftri partes t cavemorum’, fanâz vite , fscrarutnque literarum,
teque ut iu officiis , Se cui» veftrz fundiomBc inflitutionts ecclcfiafticr Rudia, fi qunineo
bus non modo quidquam voa non committa.
languefcunt, excitate.
tM, fed ne omittatis quidem : cum in facerdoClerici autem minorum ordinum in hoc ma.
tali vita, pro muneris, quod fuftinetis, ratio­
aime vobis commendati fiat, ut illorum omnes
ne , tum graviores , tum longe plores, quam
tum in vite moribus , tum in litcrarum , ecin ceteris hominibus ede poUint , omifuonis
clcfiafticzquc doârinz ftudiis progreffiones ac­
culpz.
B curate exploretis , atque , ut maxime poteftis,
Vos prsterea reliqui facerdotea , quicdmque
paternis cohortationibus atque objurgationibus,*
efti-. , quibus animarum cuia non incumbit,
lifque aftiduis adjuvetis.
cum alia omnia , qu* ccclefiaftici ordinis ho­
Ecclefiariitn item cultum , nitorem> cetcraminibus , de divinorum ciliciorum cultu , de
qnc ejus generis omnia curate veftra diligentia ,
vita* honeftatc , Sc lludtis , Se vitz fpintuaiis
que totis in Chrifto rifccribus ab unoquoque
exercitationibus, przlcripta , aut monita gene,
veftrum expetitur.
ratiui lunt , tum qu* notninatim , figillatimQuatcumque vero, Vel provincialium dioeceque ad psxcipuam vcftram exccutioncm attifanarumque fjrnodorum dectetis , vel precipuis
inftrudtionibui, vcl vilitationum juffis prescri­
ucnl, przftate omnino.
Vos item reliqui clerici inferiorum ordinum,
pt a funt, ca onau, ut reipfaprzflentur, ftuquzeumque ad vos vel nominatim, vel gencradiofe perpetuo agite.
tim fpereant , agite omnia , ficut clericalis vi­
H«c omnia , &* lingula his monitionibus
nominatim , figillatirnque exprefla , tum cunte ratio, canonum, & conciliorum decretis prçferipta, poftulat.
âa item reljqua , vel conciliis provincialibus,
Chtifti eftis, nempe de forte domini, 8r ipfe C dioecefanifque fancita , vcl alto modo vobis
dominus fors, pars fcilicet veftra; tales przbepreferipta , vos omnes ac finguli , quorum
te vos, ut & ipfi poflideatis dominum , Se pofintercll, quanto polcfhs amore fe pietate non
amplectamini folum fe legite i fed mente ani­
fideamini a domino , vereque dicatis: Dtausi
moque couqipichendite , lervate , omnique lo\
feri herediteeii mra.
licita cxeciitionc predate , totofque vos ad
Filii mei nolite négligera : vos elegit domi­
cohortationujn , admonitionum , decretorum ,
nus ut fletis coram eo, tc miniftrctis illi.
Sc conftitutionum rationem accommodate.
Videte igitur , quam valde intentos vos efle
Quod omne ot faciatis , ficut nos pro epifoporteat mmifteriis veftris, Se quam magna vicopalis noftri oficii munere vos in hoc direct*'z morumque caftitate.
fano conventu ex concilii provincialis przlcriProborum hominum tantum , przcipue fapto commonefecimus : ita etiam unumquemque
cerdotum , vit* fpiritualis laude przftantium,
veftrum per unigeniti filii Dei adventum , per
familiaritate utamini ; ex quorum confuetudine
tum fruftus vos capiatis , tum epifeopus me­
ejus crucem , perque animarum veftrarum falutem obfecramus, obteftamur, divinaque conliorem in dies de vobis opinionem conci­
piat.
D teftatiooe monemus ; rurfufque vobis ipfis univerfis ■ te fingulis edicimus , fi quis veflrum
Majores vereamini , Sc obfervate : cifdcmconûitntionibus , decrelifque vel provinciali­
que recte monentibus obtemperatebus , vcl ditxcefanis , veftra caufa editis non
Przter‘T.atinz linguz , & litcrarum (ludia,
Raruerit , contra cum nos aâuros efle eccIcGa. cccletiafticz imprimis difciplmz inftitutionibus
icis canonicifque fanftionibus.
diligenter incumbite.
Cavete igitur ne quem vobifeum paterno
Sic demum vos moribus , & vit* modeftia
modo agentem , foliciteque monentem , Sc in
probate , ut te a parochis , & a perceptoribus
confpcâu Dei vos hoc facro loco dcprccanveftris , tum etiam a populo bonum tcftiinotem, audiatis , eutndem rurfus non in hac vi­
nium epifeopus habeat , vofque dignos judicet,
ta folmn culpas vellras animadvertentem , led
quo< majoribus ordinibus «dlcribat.
in divino przterea judicio eafdem accufantem
Vos vero , qui vcl vjfitationis munus geri,
audiatis.
tis , vel clericalis difciplinz curz quovis no.
At iule Deus ,
pater nofler , Se dominus
mine przfcdii cflis , vel in dirccefi foranci
Jefus Chriftus dirigat vias vellras in omni fan­
eonftituti ui explendis muneris atque oflicu
vobis commifli partibus fedulo invigilate atque E da obedientia ; exhortetur corda veftra , Re
confirmet in omai opere , & fermage bono,
elaborate.
ita ut digne ambuletis vocatione , qua vocati
Onus , quod fuftinetis , quam grave fit ,
edis , per omnia ei placentes ; ficque fandis
quam plenum curis perpendite ; tum quam in
vcftrarum virtutum prcgrelfionibus probati ,
eo vobis committendo fpem , fiduciamquc cpilappareatis ante Deum fe patrem noftrum in
copns habuit, videte, tum eflicite , ut ejus ex.
adventu domini noftu Jefu Chtifti cum omni­
peti itioni refpondraus vigiliarum vrftrirum itu.
bus fandis ejus. Anien
diis, afliduaque folicituJtne.
Ecclrfias , , quo in umufcujufque veftrum re­
gione funt , (<dulo vilitate : ea masque partes
lingulas infpicite.
Perveftigatc in uniufasjufqiic parochia finir

bas, an aliqua publscncue peccatocue labes fit t

vin.

JU

Grl‘«m.'“‘

COMCILIOM MlDIOLANlNII IV.

J»4

i gillo faoAi patroni ecclcfis , cui ptareft, ima- anno
ÀNMÔ
gine aliqua certa exptefla , utatur : quod cum CHKIfTI
VIIL
CH&tsTl
ad ifliua (anAi v/ri memoriam , imitationem«rz··
• IV·
que, ^excitandam , atque ad ccclcfis ornatum
Dt ftn tf'i'ctftli,
At fplendorem iofigne eft ; tum pietatis tationi
conveniens , & cum ecdefiarum Sene inftneta­
Excommunicationum , que certi· monitio­
nibus pineum adhibitis, an fioera rev-larimis,
rum ulu, conluetudineque coulentaoeum .
l.jus vero figilli certa forma' imagove , vel
ut ajunt, pro deperditis, fubrrafticvc refiu· ter
Îiro
antiquo illius eccleli* inftituto , fi id con­
(i folent , liters Be cniquam
mil us con.*·
dantut , qoi ob earn cauiatn (upplica'ionis i<- ’
tât ; vel, prout epifcopus femel ftatucrit, per­
bellum epifeopo obtulerint , eorumque inlitnm1
petuo adhiufeattur.
tantum rogitu , quorum civiliter intereft. Qpi
f ori epifcopalis cancellarius , ae notarii cer­
tos libros habeant , in quibus caularum crimi­
/applicationis libellus ejufmodi lit » quo re« ipfa, dc nua agitur, 8c ejut pretium item nomi­
nalium afliones, qurftiones, ac, quos vocant,
narim, tpcclatimque exprimatur , nils ecclefie,
proceflus reite ordinroue de cubant , neç vero
loti pit, cummunttatis , univerfitati», collegii, H> in tolli·.
aniver/aliive fuccefToris res fit, cujux certam noMercedcm pravrrea , quam ex umufi' jufque
caufa, vel civili <, vel criminalis fciiptlonc, atiiia^n ilium , illamve non habere vetifimile
Aione, Ar pro'cffu acceperint, cum in fibtocer­
eft t trne enim lupplicantis qualitate in libel­
lo exptefla , rei « tie qua queritur , defertptio
to exferibant , iis ipfis certis diebus fingulis ,
quaedam gcncratim fieri poteft, modo ne fit in­
quibus eam tnercedem , attt partem accepen.it,
certa nirnt· , ant non vetifimilis , (cd ‘Cjufsnu
8r men le, annojue notatis ; tum in rpfiua ciufa, pcoccfluiqu; adi, coofpiiptx fine adferibant
di, qua faltem oftendat rem ipiam, ut eft TritrtTif.t. I.
dentini concilii preferiptum , non vulgarem el­
item.
Quod in concilio provinciali tertio epitropo­
fe t id quod epifeopj concedenti· religiofe eorfcientis , judicioque pro ratione rei , Ac perlo­
rum vicariis vetitum eft , ut ne efculenta qui­
dem, pocoleotave ab litigantibus , almve apud
ns relinquitur.
fe cauia· agentibus, dono accipiant i idem canPorro ejufmodi excommunicationum liters
■ion concidantur, ut infra fancitum eft.
-cellario, Ar notarii· intcrdiâum fit ab illis /al­
Pro re critninoia, queve infamis notam inutem accipere, in quorum eau fis aAa confcribunc
>at.
C notariive panes agunt.
Pans It mulds omnes ac fingul* , ruiofvis
Pro re non occulta omnino.
generis fint, five cleticorunV, five alsorum quo
Pro re , otis ita jam diu amiffa , aut fubtraAa eft, ut illini memoriam amplius ood haberi
rumcumque , etiam quas es fupe-ioram conci­
liorum laoAionibus irrogare contigerit, dein­
veriGmilc fit .
Neque rutlua cuiquim excommunicato , aut
ceps piotum locorum, operumve ufui vere atque
omnino attribuantur , nulla prorfus parte refermanifefte ac notorie criminolo
Neque vero contra aliquem, quem pro rebut
vata, aiit alii ului attributa.
Rurfufque ut attributionis, iolutionifqoe cer­
qua In monitorii· literis exprimantur , fatiafava, atque explorata ratio coaftet ; epifeopo· cer­
cere non poffe conftct.
tum codicem, in quem es explicate referantur,
Neque prate rea in loco , ubi eae rcrifimile
confici, in archivoqne epifcojali aflirrvati dili­
fit negligi, contemnite.
genter mandet.
Cum vero pro ratione prtferipta aliquan­
•Nec vero vicario, ali ve epifcopalis fori judi­
do concedentur , ne tamen in lanâiflîmii hir
diebus , ia nativitate , ' fcilicet domini , paci ullam omnino ranarum , inulAaruanque par/cha nefurreâionia, afcenfione , pentecofte , in' D1 tem confequi, haoereque ullo quovis colore li­
celebritate facri corpori· domini , afiilqnc anceat .
niverfariis folemnioribui diebus , ullo modo
Quidquid confenlnt, approbationis, faculta­
promulgentur , nili epifeopo· aliter cenfuetis, licentisve , vel ali.x nuyufmodi nomine cx
rit.
hujus , vel (iipcriorum conciliorum provincia­
Si item nihil , quod fupra fancitum eft, ne.
lium decreti· ab cpilcopo impetrandum eft, ejuf3uc aliud quidquam obftat , quo minu· conceve auAoritatc concedendum , id & ab ipfo, 8e
i poffint, ne lemper tamen dentur, concédanab ejus cancellario, Ar quibuivii mmiftris grati·
torve , led tantum cum epifcopus , icrvata for­
omnino lemper detur, etiam quod ad fcrip*ioma concilii Tridentini, expedire cenfaerit.
nem attine:.
Ut nc cx notariorbm imperitia, detrimenta , Se
Cui epifeopo loli , neque vero eju· vicario,
etiam generali, fi modo epifeopu· non longius
litium occafinnes cxiftant , quod de ns ipfis,
abfit , cjufmodi monitoriarum htetarum conccfetiam apoltulica , aut imperial· , aut regia au­
fio hoc decreto refetvata fit.
ctoritate crcaiis , Tridcntina fandionc decre­
tum eft ; id cpiicopi Audlole cicquantur , ut
Hir vero Jiterii monitorii' aliqoahdo datu,
ne excommunicationi· lententiam epifeopu· feeorum peritiam , ufomque.etiam examinatio­
rat, nifi de earum promulgatione loci·, Ar tqm- · ne adhibita , perquifant. Quicumque rero no­
tarii, ea per eximen difquifitiooe faAa, proba­
potibus congrui·, faAa relationem acceperit,
ti noti fint, ofticii (ui in negotiis, licibus, cau& itetum de re ipfa diligentius , accuratiufquc
fifque ecdefiafticis 8c fpiritualibus exercitatiodeliberavit , ac gravem praeterea caulam cenfue­
nc. atque ufu per illos , ve! perpetuo , ve' ad
rit, quam ub icin i!'jm ferat.
tempus prohibeantur, ad cjjldcm concilii prePermulse certi· verbi· concepts, atque expli­
icripto su.
catu conciia-i nofi a aoAoritate , ad hujus pro­
Quod dc pontificiarum conftiru:,or.un> pro­
vince »ι! ι· . in lucem emitfu , ab omnibus &
mulgationis mtodo, Ar loco , vel 1» hoc vel in
fingnlis, quotum intereft, pro concepta confttaliis conciliis provincialibus preferiprum rfi . id
tutaque titione'ferventur.
non lolum in pontifi.iii cohftituuonibus , icd
In omni, It Icripto, It aâione , que tigilli
etiam in cdiâis cpifcopalibus , aliilvt IcriptM
epifcopalis impreffionem requirat, epifeopu· fiO
qns
(tatU. Qtatntl. Torn. XaXTV .

Pf

Concilium Mbdioïaninsi IV.

ANNO qua promulgari contigerit, locum habeat, plaCNKISTI neque fervetur.
ux··
Quo autem ftndiofiut tradantur , ft incul­
centur , quacumque illis vcl conftitutionibus,
vel edidit , fcriptifve continentur ; epifeopus,
fi ita expedire cenfuerit, illas ipfas cum conftitutiones, tum edicta , vel feripta ejufmodi in
cathedral! ecclefia faltem populo frequenti, de
feripto primum ita legi curet , ut ne verbum
3uidcm, nedum pars ulla omittatur. In aliis
einde ecclefiis, ac locis , ubi evulgandas cen­
fuerit , illa per capita fummatim , vulgarique fetmooc , prout ille maluerit , explicen­
tur.
Certos , ftatofque dies fingulis menfibus ,
Kalendarii inftar notitos quibas vel pontifi­
cias fandiones , vel Tridentina decreta , vel
provinciales, dieecefanafque conftitutiones , aut
paftoralcs literas populo evulgari , dc feriptoque pronuntiari juflurn eft , epifeopus paro­
chis praftitnat , ut ordine omnia , pro tem­
porum ratione , diligenter promulgata , (■piufque fuit certis diebus repetita , accuratius
‘n extentionis ufum inducantur ac retinean­
tur.
Cum vel fandiones pontificias , vel decreta
conciliaris, vel literas, conftitutionefve epifeopales, vel aliquid ejufdem generis promulgari,
aut populo enuntiari, de fcrtptoqve tegi juffum
eft, ut uberiorem frudum ferant , ac itudiofius
ad exeeutionis ufum ili·'introducantur ; epifeo­
pus contionatores, qui in urbe funt ; parochi
vero ditxcefani , fi quos in fus parocbialis ecclcfic finibus habent, eos, diligenter hoc premonere ftudeant , ut , quod fidelibus enuntian­
dum eft, idem illi inter contionandum cohorta­
tionibus adjuvent.
Hoc vero cohortandi munus ipfi etiam parqy
chi ftudiofe femper praftene.
Liber fiat , in quo fingula diplomata , live
fumatorum pontificum , live imperatorum, five
regum, priocipumve fint, qua ad ecclefi· il­
lius privilegia , jura , aliave id generis quovis
modo pertineat , rede atque ordine dcfcribantur.
Qui liber in armario, certo archivi loco, di­
ligenter afiervetur.

IX.

Qu· * fummis pontificibus , conftitutiones ,
literave decretales, ad Tridentinorum de ma­
trimonii impedimentis decretorum deel a ratio­
nem edit· font, eat eum a ceteris , tum a pa­
rochis praecipue non ignorari oportet. Cui rei
ut occurramus , illas typis impreflas , una cum
hoc libro concilii provincialis quarti , in ulti­
ma parte edi cenfuimus.
Statas illas matrimonii denuntiationes Tridentina (anâione preferiptas , epifeopus ne fa­
cile remittat. Si vero pro fua pietate , ac pru­
dentia earum aliquam quandoque antequam ma­
trimonium contraâum eft, omitti ccnfucrit, ac
poftea · ante coafammationem illas plane om­
nes, aut fi minus omnes, faltem duas, «ut mi­
nimam, unam fieri curet omnino.'

Parochus ftatas matrimonii denuntiationes fafturus , prater notitiam de iliis faciendis fi­
bi datant ab agnatis curatoribus illorum , de
qaontm matrimonio agitur, primam a mari.

ixr.

JI®

tum a femina etquirat , an matrimonii, quod aNNOF
inter eos tradatur , denuntiationes fieri pia- CHMST1
ceat.
. *
M7».
Qua in re caveat, ne dum matrimonii denun­
tiandi voluntatem eorum notam , cxploratamque inveftigando habere vult , ea inveftigatione matrimonii iftins > aut fponialium confcnfum exquirat ·
Itaque de (latis folum denuntiationibus expli- *
cate, ac diftinde, feparatimque ab utroque per­
quirat , idque a femina |pco honefto , ft pro­
pinquorum confpcâu , ita tamen , ut ne quifquam audiat, neque ita prope fit , ut illa pnu
pudore , vcl alia caufa minus libere animi fui
voluntatem exprimere audeat.
Annulo nuptiali non dextere | fed frniftrm
B
manus fponf· digitus , qui annularis dicitur,
induatur; cumque induitor, ne a fponfo, fed a
facerdote, cujus eft benedicere , illa verba pro­
ferantur : In nomine Patris, ft Filii , ft Spiri­
tus fanâj. Amen.
Qua in nuptiis indecore fiunt, ea ab epifeopis omnino eripi concilio provinciali primo juffum eft,
In iis porro ipfis cum potiffimum minime fe­
renda fint illa dus depravato morum ufu inttoduâe corruptela : una fcilicet , cum certa
quadam pecunia ab iis extorquetur , qui ex alieno folo , alienave parochia uxorem ducunt ;
altera, cum per vicos, & plateas , qua iterum
C’ nupta ducitur, clamores , tumultuofcque voces
a profano gentilium more non abhorrentes , ac
ftrepitus hominum , quafi exagitandis fecundis
nuptiis eduntur ; cas fane a Clitiftlanc pietatis
inftitutis , atque moribus, ft a matrimonii,
quod celebratur , fanâitate alienas epifeopus,
cum omni alia paftoralis officii fui ratione, tum
propofitis ctiam pcenit , ccnfurifque extirpari,
ac plane funditus tolli curet.
Quibus matrimonii contraâi in uno aliquo
ex impedimentis , quibus illud contraâum diri­
mitur , difpcnfatio a fanda fede apoftolica, aut
in foro confcientia , aut in utroque foro dele­
gata eft ; ii caveant , ut ad literarum apoftolicarum praicriprum , illos , cum quibus difpenD1 lari cooccllum eft, matrimonium contrahere co­
gant.
Quo ftudiolius populus in officiis Chriftiane
pietatis inftituatur , cx divinsque legi· praece­
ptis inftitucum vire genus fcquatur ; id paro­
chus praftet , ut aliquando ineunce prafertim
adventu , ft quadragefima , patres familias fu*
parochi· omnes ad ecclefiam parochiatem con­
vocet hora, quam commodam is ccnfuerit. Qui
in patrumfamilias conventu, tup> conftitutioncm
in concilio teitio provinciali dq patrum fami­
lias officio , familicque inftitixione editam dc
feripto legat , fingnlafque ejus partes explicet 1
tum alia praterea doceat , qua opportuna exi.
ftimaverit, quibus illi fe familiamque fuam in
B Chriftiana vita difciplina conforment, ex pnrferipto etiam regularudt, ft inftrudionum, qua
co nomine audotitatc noftra edentur.
•
I

X.
j^M

ftrtùat ij rtfiUru .

Quod facrofandi Tridentini concilii decre­
to de Interpretatione facra feriptura iq auoMtborum mooafterus iofti tuenda fancitum eft,
id epifeopi omnino efficiant, at quibus in eo­
us-

Π7

“ΤΪΕ" COMCILIUM MlDtOLANINS· IV.

318

ruat unam etiam de dic monafterii prirfc&a . al- AMNO
teram monialis , qua protcttione anterior eft, CH1UJTI
apud fe perpetuo habeat.
>>r«.
Rot« omnes «moveantur , atque nbftruantur, ac in pofterum vetita perpetuo lint , pra­
ter illam, januc communi adjunflatn , St altetam in loco , quem parlatorium vocant, extruflin, Sc tertiam , qua eft in cellula ronfeflionum 1 Sc quatiam in ecclefia ad facra· velles,
Sc oruamenta mifla Icero ncteflaria emonafterio
exponenda accommodatam.
Crbut vero in omni monafterii bofpitio etiam
eoeifeflarii, e tota communi eiponatur ·
Singuli* coti· a parce interiori monafterii un­
cut firmiter impaâus fit, ne pro libito verti extrinfecu* queant.
Si vero loca, ut dicunt, pariatoria compluti
erunt , in uno tantum , aut in altero ad fum­
mum, fupetiorum judicio rota fit.
Rot«,qurin ecdefiam fpeftat, valve lignee
bin· apponanrur, altera interiores , quarum cla­
vis a prsfeâa teneatur, alter· exteriores, qua­
rum clavis apud capellanum (it^, aliumve, qui
fuperiori videbitur.
Rotaram altitudo ne major fit cubito, 8r un­
til· odo; latitudo autem cubitalis.
Rota confeilionum minor ab omni patte fit
dimidia przfcripta quantitate .
N«Ua fcneftra , prater illas primo concilio
provinciali nomtnatim przfcripta· , c monafte110 in ecdefiam facriftiamve exteriorem fpedet,
ac ne rima quidem , nedum foramen ullum in
ca extet , unde afpeftu· , aut loliocntio fieri
pollit.
Fcneftra , qua fandiffimz cuchariitiz eleva­
tio profpicitur, altius ne pateat cubiti· duobui,
&■ unciis duodecim, late vero, ut altari· lati­
tudo eft.
Cui fcneftra: clathra ferrea duo, palmi fpatio
inter fe diftantia, firmiter configantur.
Virga autem ferrea , quibo· clathra compl­
éta lunt , fingulz inter fe diftent non amplius
unciis tribus.
XI.
Sint autem inter fe inferta , Ita ut loco fuo
demoveri non queant.
Da
.
Claudantur autem fcneftra ab interiori parte
D
firmis valvis, fera,
clavi, qua apud przfe- .
Alii· decretis , qua fuperioribus conciliis der
monialibua conftitutmus > hee , qua infra preÔam afferretur.
feripta funt, adjungenda ftatuianus.
Vbirautcra illa e fatere altaris , ecdcfizve ,
aut alio loco, etiam fuperiori, eft, unde mo.
Monafterium janua·, per qua· ad illius fepta
aditus pateat , duas habeat , & alias pteterea
males eos, qui in ecclefia exteriore funt, fpenulla·. Quarum duarum januarum, una jumen­
ciare poflunt , efficiat epifeopus quamprimum,
ti·, curribus, vehiculifque agendis, altera alii·
ut fuper altare, unde mriTz lacrificium moniales
intuentur, ad inftruâionum przfcriptum extruaufibus , 8r eommodii ueceffariis inferviat. Quo
autem in monafterio una rtantum ad omnem
tur, laterali illa, aliave, quacumque lit, pe­
tum aAum , tumulum fatis die videbitur , ia
nitus obftruâa:
eo illa dumtaxat una fit.
Veneftella ad cc-clelia.n verius fpedani, pet
Janua , attaque e duplici attere, coque fir­
quam moniales Iaeram euchariftiatn lumunt, ita
mo conflet , ac fine talla item fit ne minima
alte apteque ftruatur, u: lacerdos illam minifttando commode ftet , non genua fleiiat. Cui
quidem rimula. Limen e marmora, folidove
lapide habeat, quod ftridim ipfi port· cohare- E feneftellz eitriniccu· valvule lignes protêt il­
Icat.
las, quz modo funt, apponantur , que parie­
tem zenent, eatumque clavis apud confcflarium
(
Januc curruum,' jumentoramve, altera ex «fferibu· firmis, ad cancelli fpeciem conic its, in
lit perpetuo.
SanCtiffimum facramentum ne alibi quam in
monafterio ipfo adjungatur, qua a prima janua
altari majori aflerretur , cui lampas in ecclefia
paululum diftet , formaqua fit in fabric· cccle­
lutctiorl temper pizluccat, Sc in exteriori, cum
ti a ft ica infttuâionibu· demonftrata.
aliius fores patebunt.
Ad januam alteram, alit· ufibus accommodaReliquis (acre in fcncftella recondantur ,
tam, cui rota, quem turnum vocant, adjungi­
qu· ad inftruflionuoi noftrarum preicriptum,
tur , moniales du· fem per afliftant , que jani­
in pariete eccleli» interioris excdincata, ab ca
trice· conftituentur.
tantum parte, que ad exterioiem ecdefiam (pe­
Singule ha tre* janu· etaviboa duabus, fa­
dat , aperiri poffit. Claudatur autem hac fcbrili opere inter fedivctfi·, claudantur, uuaO a
neftclCaorif. Gewra/. Tomi XXXIV.

ANNO* naftetii» commode preftari poteft, ea inftitua- A
CHftlSTI t«r> vel Ii intermitte eft, reftituatur.
1>7«.
Q.·* in re preftanda abbatem , atqoc allot,
quocumque nomine vocatos , qui monafterio
prefunt , oppottuoit juris remedii· compel­
lant.
Si qu· femina , cujufvis etjam conditioni·,
dignitatis , gradu* , ac genertt fplendore illuftrls, virorum regularium cujufeumque vel ordi-·
nit , vel inftituti clauftra ubicumque in illit,
etiam prioribu* , monafterii, conventu· , domufve ciauftralii porticibua , primaria ejufdem
januae exteriori proximi·, contra quam apoftolicii fumatorum pontificum Pii V.
Cregorii
XIII. cooftitutlohibus fancitum eft , ingrediatur
pro carum fanâionum jure epifeopui poenarum, B
cenfurarumquc declaratione' Sc irrogatione con­
tra illam fevete agat.
Ad priore· autem illa· clauftri porticu· , eitei torique oft io viciniore· , ut a fanâa fede
apoftoiica declaratum eft , ingreflTu· mulieribus
non vetatur , quo tempore in iit , cum cameteria , fepulcrave fint , pro mortuis fiunt a re­
gularium univerfa, monafterii , domufve illius
conventu fupplicatione* , protcilionefve public·
de mote aguntur. In clauftrorum autem finibut ceafeantur horti etiam , ac viridaria, vi­
ne· , 8c ejufmodi loca , que monafteriis, domibulvc regularium ira continenter funt adjunâa , ut ab illis domibus , vel monafteriis ad
eot horto· , locare aditus fit nulla via, locove C
publico interjeâo. Sin autem de clauftrorum fi.
nibus, circumfcriptioneve dubitatio aut di£cuU
tat aliquando exiftat, per loci ordinarium, ad­
hibiti* regularium fupctioribut , illa explice­
tur , eertaque demum ipfis limitibus ctauftralibui definitio, circumfcriptione ftatuatur, ut ne
ob varias «oram faperiorutn regularium in­
terpretatione* occafio prebeatur , quamobrem
cenfuraram vinculi· fidelium anime irretian­
tur.

J10
Concilium Midi OLA NB MSI IV.
ahnQ ncftella tribe· clavibu· , diHrfo opera tonte. /
Probentur ab epifeopo medki aliquot , quo· AMMO
CHM1T1 Ai·, quarum ana aped epiicopam , alturi apud
■ >7«.
confeilaiium , tertia apvd naonaftetii ptafcüam
fit.
Feneftella caofsfionum «Ite uncias fexdecim,
hie duodecim, nec vero ampliui ptteat; fepta
autetn Ct Smit thtbeix fcçreu td fora· pr*.
icript» ratio···* , * lamina item ferreUbene
folida parieti finniSme agglutinati-,*tfot«minum , inftae eiceri· tenuium , plcoo ppnno Ji.
neo nigro obduâa : qui panant ligneisi tabeliil
, fic affigatur, at don facile amoveatur.'
Loca collocutionum interna , pariatoria vul.
go vocata, qua in pofteraa fient, ena e»demque fpatii ^rctimlcrlption·, nullo iaterjcâo pariete contineantur, fc ad fora· , qua jam ple. 1
i raque exsdificata funt, modum accommonen.
tur , ubi id non magno incommoda/ fieri pote,
rit, ut ab eifdem 'aulcultatricibu» omne» ροφη(
collocutione· exauditi.
Ne feneftra lamia* ferre* , pt primo conci,
lio provinciali cautum eft ; unquam aperiatur,
nifi perraro, & ob caulam, quam urgentem <·
pifcopu· judicarit.
x
Ne in locit ad hofpitii ofum extrudit, qu*
forefteri* nominantur , ubi interdua ob urgen­
tem neccQitatem , aut cibu» capitur , aut dor.
mitur, feneftr» ull», ne exigua quidemd in.
fint. qu» in monaftcriom ipcctent.
Tcaa hofpitii , ft aliarum cujufvii generic
domorum a monafterii teâit , ut feparara pe- C
nitua , ac valde disjunâa lint, curetur omni­
no ,
Quibus monafterii· de vicinorum, prefertim
rei ig toforum , prolpeâu tollendo ita caveri non
poteft , ficut concilio provinciali primo julfum
eft,- eorum feneftr* , fi lumen excipi aliunde licet, obftruintur ; fin minui , ab illa fervitute
defendatur operit ftruâura , in inftrudionibu»
noftri’. demonftrata , qu* in porticibus item ,
qua» logia» dicunt, ab eadem fervitute tuendi»,
adhibeatur.
Horti , qui in monafteriii monialium ample
niait patent , quotidianaque hominum opett, atque cultura opu· habent, ubi fieri poteft,
in anguftiotei fine· concludantur.
Ne feneftra in ullo cujufvii ordinis monialium monafterio , etiajn regulaoum juri cursve
iubjcâo , neve ollium ullum , aliudve id genu·
foramen, unde aliqui· extra monafterii clanftra
ptofpeâut fit , patefiat , aperiaturve line epiteopi , cui monafteriorum omnium claufura
commendata eft, conceffu. Nec vero ad ille
permittat , eoncedatve, nifi abi locum diligen­
ter infpcxerit, & ita fieri ncceffarium cenfuerc
Tuncquc ad impediendum, arcendumve cum pn,fpeâum illa ipla cautio , fupra mox prefcripta.
adhibeatur.
Miniftri·, qoibaa ob neccfiariam Caufam monialium (epta ingrediendi iaculta· aliquando
datur, ill* lolam moniales , qua· pt*feàa de- ’
legerit , imperent ; ali* vero prutcrea nulle
quidquam illi· vel jubeant, vel alloquau-.ur.
Moniale· cum in eo loco , ubi ab alii··, qui
forti iunt , etiam a concioraator; , aut a fupruore videri polluat, feraooi , concionive inter­
font, omne· facie fint opera , ft contcâa velo
nique ad ο· deduâo.
Idem prefteat, qua cuivi· etiam medico, ant
lupcriuri monafterii , iepta ingredient! , ob­
viam prodeunt, eel illum cxciptunr, deJucuntve.

conceffu etiam monafterii fuperiorum, intra il« CHltiTJ
liui iepta adhiberi liceat , fi quando prater me- ·»Γ0dicum ocdtnaiium alio· etiam morffi gravita» re­
quirit .
In unoquoque monafterio , epifeopi , furno,
rum, hi quibus panit Coquatur , ufum introdu­
cant, ut piftoribu* eorumque miniftri· ingreflu» ■n monafterium pfohibeatur omnino .
. Nec vero vir quifquaaa ad furnum purgan­
dum, infiammandumve, aut ad aliud quidquam
faciendum, quod a monialibus fieri, agive po ·
left, introducatur.
Quod io concilio provinciali primo, dc facul­
tate icript· ad mortalium monafteria accedendi
fancitum eft; id tum mates, tum feminat, quo­
cumque etiam gradu, dignitate, genereve illuftre·, inviolate iervare decernimus, etiamfi pa­
ter, mater, fratres, fotores, fint monialitquam
vilitatum veniunt. Idque omnino ubique praftan cura epifeopi fit.
Caufie ncrc 'iri*, ob qu·· intra fepta mon·,
fterji ingredi ''.'-'t , in hac provinciali fynodo,
exprimi concilii decreto , vel explicat·, vel
tamquam nullo gpodo nedcllari· rejeâa, in ex­
trema hujus concilii parte edit», atque impreff* in finguli· mmialtum monafterii·, etiam re­
gularium cur* lubjeâis, edicantur, ft enuntien­
tur; nec vero »b ii· ullo modo, ul lave ratione,
ac pretextu dilccdi liceat.
FruCtnum , florumve vaia in monafterii· ncul­
lo modo teneantur , cos vel fruftus , vel florcr
vendendi ot a .
Oftulas, ft alia h ij is generi: non modo do­
nandi , ut primo concino vetitura eft , led er.
iam vendendi lauft , a mutuli aut monafterio
confici ne liccai.
Abftincat monialis a muneribus dtnlii
Elcemo ynam vero per ro’am , poitamve
monafterii dari vetitum fit omnino , quoniam
inde non levia pericula , vel damna potiui ex­
tare compcrtiflimum eft - fed <juib >» monaftetii> pro ratione faculttrum eleemolynam dare
permitium eri' ab cpilcopo aliove luperiore .
ab ill is detur pecunia, frumentumvc , aut aliud
ejufmodi pii· aliquibu· viri·, prclcrtim vero lo­
corum piorum curatoribus , qui pauperibus diftiibuant alio loco, quam apud tr>on.iftrria .
Medicamenta, li qu» epifeopus, aut alius iuperior vendi, aut foras dari permilerit, ab «to­
rna tari· leniori iolum dentur, ft ab aliaprcterea nulla t nec vero privato , fed monafterii no­
mine, vendantur denturve.
Moniali ne liceat iis, qui extra dauftra funt,
"el medicamenta parare , prarbereve , ve) mau rr> medendi caula admovere , vel remedia ex­
ponere , vel aliud quidquam ad rem medicam
pertinens exercere.
Caminus Irquis in privati· celli· extruftuteft,
, perpetuo ita obftruatut , ut in eo igni· accendi
• nullo modo queat.
Cum vel feneftra , vel oftium , vel caminut
cbftruitur , illisu· cardine· fic evellantur , ut
non ad tempu», fed ad perpetuitatem id aÂuei
Idem in fcncftris, oftii», ft camini· jam ob·
ftruâis, lervctur.
Communi· tfte curationi· »grotantium Ioeus, quem infirmariam vocant , ubi adhuc exrdificatui extrnâulve non ctt, qoamcitidime pa­
reil conftrtuatur, extrua'nr, rdificeturve. Bitra
cuja· loci fine» tMoialii «grotaiu oc cubet ;

•t

JXfx

°“χΐίϊ?“

CoMCILfüM Ml DIOL ANS NS B IV.

maximi 11 a hui n.

luxas

.
J **

Curetur omnino , gt exquilita illa , ac teli. aMho
an Ro at valetudine rtcupefata illic ne diutiu, more- Λ
giofa communi, vu» ratio, atque nias rn m<s- CHKisrr
CMMSTI tur deliciarum cauta.
1,7«.
paftcrio
fludipfe intiodacatur ; utque fpiutualis
1iff»
Antiquus te probatu· communium dormitio,
viter laoâxque inftitutionis difcipliuam , ac
nis locotum ufus , ubi Geri commode poteft,
xeftitqauir , tc ad priftinam confuetudinem re.
ftudia moniales fcitentur diligenter .
vocerur.
Singulis annis, ut ptimo concilio juiTumcft,
impenlarum, qu» in viflum , aliumquc mona­
latra monafterii fepta nemini alii , Aiit mnfterii uium erogate funt , rationes per eos,
nialwn·, fepultur» locat detur, litre.
quorum intcreli, 4 prarfela icpctantur. Quan­
Nbc varo monialium cadavera extra lepta
efferantur ad fepeiiendum.
tum vero ic tritici, &vini, Scopionis, & alia­
Neminem eujufvis ftatus , vel conditionis
rum rerum ad annircrlatu vicius (uftentationem
unicuique monafterio ia,is efle epilcopus extftihominem, neque taicum, neque ercfefiafticum ,
rnant ^id ipfc accurate psekribat . In ea au­
ia amo quovis monafterio monialium hofpltu·
tem prrlcripta difpenfatione , adminillrationeilli· » quas fbrefteria, dicunt , excipi . aut ad
ve. Ii prscfcâa neiligencem fe ptzftitcrit , ab
ea fire in urbe , live in dioeceli diverfari li­
ceat , «scepto confeflario facerdote , cui ali- B officii lui munere fulpcndatur.
quando ob urgentem nccrffitat^m id concedi­
Æs alienum , quod quinquaginta nummum
tur . Ill dimccli vero , monaftetii etiam vilitasuiLoium lummam excedat , ne in ullo mona­
fterio contrahatur, fine fuorum curatorum pertoti, * curatoribus, procuratortbufre, ubi in­
terdum hoc ipfum concedendum neceifario epif­
jniftu , concciluve , qsii m magni momenti tebtts epifeopum confulanc.
eopo· etnfuerit.
Nc fccularibus in negotiis moniale, fe imQuod da cantu figurato , dc tnulico quovii
plirent ; utque (imul multis fraddibus ac deinftruosMto , Ic muticis item die fcfto eccleti·
monialium , in exteriori ecdefia non adhiben­
tumcntis occurratur , hoc fcdulo epifeopus cu­
dis , concilio provinciali primo iancitum per
ret, ut illorum prardia locentur, idque lub ba­
fta auilionc fada i nifi aliter quandoque expe­
not elt i id etiam omni alio dic , A-' tempore
illis vetitum elfe decernimus.
dire cenfuerit.
Ad tuendam etiam claufuiam ea cautio ad­
' Nec veto quidquam aliud preter miflam in
hibeatur , ut neque triticum , neque ali» fru­
exteriori illarum eectelia ab aliis canatur ;
cum vciperirum , tc reliquarum canonicarum
ges, neque annona in ullis monalteriis , prutc.quam monafterii ufum tc neccffitatcm aflerhorarum officia ab iplis mon ia! ibus cani poffint.
vetur.
Monafterii uniufcujufque curatoribus, procu­
In unoquoque monafterio , ubi neque locur
communis veftium , neque alter eft item , in
ratoribus , patronis , defenturibus ab epifeopo
quo operibus elaborandis moniales exercentur,
certe rcgulu przfcribantur ./cx quibus cognofcant fingulas muneris fui partes. Ii vqro curato­
uterque , quamprimum fieri poteft , conftltuatur, conftruatutve.
res tc id genetis miniftti ab epifeopo fingulis
Ne monialis , janitricibus exceptis ■ alibi
monafterii,, cur» fuar fubjeâis, illos non haben­
quam locq. operibus elaborandis conftituto, acu
tibus , conftituantur : ita tamen , ut ejufdem
pingat, aUuave qoidquatnmanibus elaboret.
epifeopi aibkratu a muneris illius cura omnes,
Laborum operumve magiftra librum certum
fe finguli fctnpcr amoveri queant.
habeat , in quo quidquid cx iis laboribus
Bonorum & jutium omnium ad monafterium
lucri , emolumentive capitur , enucleate ita
quodeumque , etiam regularibus fabjcâutn ,
prrfcribat, ut cctai facile queat, ii quid in ea
pertinentium , inventarium , probabili forma
te dilideretur.
conlcriptum, fex meelium ipano, ad archivum
In operibus vel accipiendis , vel reftituendis D epllcopalc ab iis , quorum intereft , deferatur,
nulla alia mooiali, fe ingerat, nili laborum ma­
ne fraus ullo modo fiat, numero monialiumab
giftra : cui fecum aliquando , cum nccefte erit,
epifeopo przfinito.
aliquam monialem , operis alicujvs conficiendi
Quamobrem fi quas etiam alienationes eo­
ulu peritiorem, adhibere liceat ■
rum bonorum , juriumque fieri deinceps contiIliad pono , quoad ejus ficti poteft , ca­
gerit, de iis epilcopus certior fiat.
\
vendum cric · ut in monafterio nc lint tnulttCum puella monafterium ingredi poftulabir,
nlicia, diveriaque genera opera manuum , icu
Ut locum , ubi profiteri cogitet , i|la inipiciar ;
ptimo ftudtofc diligentera ue cognofcatui , an
'iboratil.
Hoc loco laborum comtnuni , non iolum ad
veie id illius propolitum 1st, anque illud turioconcilii primi pneferiptum leâio dc vita Ipirilitate tentet ; nec pioptcrca per monafteria plu­
tuili adhibeatur , verum etiam ab omni otioio
ra vagari pcimictatvr.
verbo abftineator.
Puelle cum ad cetera , tum ad profefiionem
In loco vcftiario indumenta cujufvi,generis,
recipiantur , monialium fuftragu, occultq la­
veftefque omnes ailerventur.
tis . Idque ipfum ex concilii provincialis pri­
Nec in ccliuli·, aliove loco privatim, repo­ £ mi decreto, quod audioritate licecarum Pri V.
natur quidquam , cuftodiaturve , quod eo rpto
ficntificis m monafterii· etiam eorundem regutempore neceffarium non (it.
atium juti fubjtâis focum habet, in monafte·
Monialis nummos , ne modicos quidem ,
riis etiam regularium juri cvrcque fubjedtis pla­
apud fu quovis nomine ne habeat , neque de
ne fervetur.
prafcAw etiam confenfe , nili officii , quod
Ubi religiofui ifte Se vetus moniales folenni­
gerit , rstio aliter poftulat . Alioquin ut pro­
ter velandi mos his temporibus antiquatus
priet itis rea puniatur. Quam poenam 8c pr*eft , ad priftinum ufum ex veteri ioftituro Se
fvfli , 5··
ollo—modo , ullove prztextu
ritu revocetur , dummodo lutra monafterium
pcrmîierit, it motdalis item (ubeat , quae rvlid fiat.
Ne moniali cujufvis ordinis albu, tr voftes,
. iveiit, nec prsfeffi» bidui fpatio : aut, fihçs
■'n culpa 1st , fupenori quamprimum potuerit,
aliave ladutncnta paid· facrificii vfui dicare ,
non denuntiavit.
jqdeete libeat.

CeftikGmmt. Tom. XXXIV.

O

3

Con-

Ji}

t»»CO»lUS
tint.

CoMCIIIIfM McnrrviAUaue. IV
^UNCIHUM
MEDIOLANINSB IV·

nr>r>v>
Confeflarii, A capcllani item facerdotec mo- A
CKAMFI nullum, te tn null ri pixterea , quos illarum ιυi>7*.
ir cpil-opus psxlcccrit , quicumquc lint , ne
munus ullum , ne minimum quidem , nee vero
elculcnta , pocukniave ab tilia ullo nomine,
neque publico, neque pnvaio capiant , actipiaiitvc, paua propofna ejuidem epiicopi aibitutu irtoganda.
Neque pexcerei quidquam capiant dono, ea
fpecic > prxieatuve datum , quod rea ejufmodi
lint , q<t« ccclclialbco uful inlerviaiit , qualia
lunt corporalia, purificatotia , indumenta cleri­
calia , lacr* imaginet, 8c alia id gcuciit.
Nec vero item aliud , manuum opere dabo
tarum , aititiciofeve confeitum , ab illis acci­
piant , ac nc laborem quidem , opulve , quod B
in vcftibus vcl purgandis , vel farciendis , vcl
reficiendi* pomtui ■ «
Caveant ucm capellam ficerdotes, ne ab ul­
la moniali puvaiim , fed a monaffetii pirtefla , mi ab illa , qux lacriftir ptopofna eft ,
muttite tntlfas cclebiandi fufeipiant . Cum qua
prtlcili , pirpolitave Iulum , nec vero cum
alii* monialibus colloquantur , tum de icbus
Icilicet, quae ad iuutn munus folummodo per­
tinent ·
/
‘
Idcmque hoc de genere toto a monialibus fer­
vetur , pcena tum illi· , pina capcllaiils propofita , epiicopi arbitrio .
Quibus vero confefTarii· , caprllanifve faccrdotlbur aliquid annui fi .pendu ad vrr fallen- C
tands uium epiicopi pernuilu dandum sidebi
tur ; id omnino ceita pecuiux hi min i detur,
ulli aliquando cpilcopus aliter concellcnt, nenipe loco pecunix vel tuticum , νςΙ vinum , ve!
aliqu>d ejuimodi daii;
Vin aliquot pii , idemque lolenes if> epit­
ropo deligantur , qui teitis pialettim diebus',
monialium monifteri* , etiam legulartum ju­
ri , cui «ve fnbjeéla adeant, forilnue undique
pcilpiciant, ti quid conha quam tie illis p»
icuptuui cft, Hat, agatutve , anque qiniquam
iit ., qui facultate non impetrata cum illis col­
loquatur.
St quando novum monialium monaftenum
conftruetur , hoc in primi· curabitur , ut nulla D
fencftra, nullave fpccu'a alio, quam imus mo­
nafteril ieptuni ipeitet Quod leptum non limplici pariete, fed ipfi·
clauftris, potticibufve claudatur.
In ejur autem lep'i medio viridarium magna
ei parte conftitui potent.
Ad hujus forma modum monafteria , qur
jam exrdificata funt , quoad ejiq fieri pote­
rit, accommodari , reconcinnarive , iJ cpilcopo
cure Iit .

ΧΙΓ.
/
Q»» »4 fi» l»f» fntitur .
Quxetsmque bona five mobili* live immobi­
lia , jurare ad ecclefiam , etiam que iit jutu
patronatui laieprom , qua/is ratione pertinen­
tia, a laicit quovis nomine adminiftrancur i dc
cotum rationibus diligenter conquirendis, 8r in­
ventario re&c conficiendo , plane prxftctur,
quod primo concilio provinciali decreium , ac
lancttcim eft de rcliqaiir, aliifrc boni·, 'te juribua ecclcfiafticii ■ Quarum ratiouum. Se inven­
tarii eeempl* tria , poblici notarii teftimonio
munita , confcribantat , quorum unum apud
eos, qui admmjflram , alterum apud facerdo-

ιμπκ

3*4.

rem , réélus em ecdeltr , aflerve'ur; tertium ad anno*
archivum epilcopale , ubi cuftodiendum cft. af- CHRist!
feratur : quo caunus eorumbonoiiim , dc juiium
ijz*.
conletvationi contuitum perpetuo ht ■
Ptefertis , redlotibus , nnniftrit , aut aliis,
quocumque nomine nuncupatis fabric* ecclcii.tiuin , foda lita tara , (tholarum , Sc hofpira>
lium , piorumque cujuivis genens elioium loccntnn curatoribus , etiam larcis , live, przt4$
illa lupettoiibus concilii’ edita , de ns ipfi’
decreta pi»lcnbcnda , Se decernenda etiam renimmus.
Qiiicuitique piorem locorum adm iniilrati"nem , prodtsratie.ner.ive fnicipiiiiit peumtee, i!·
lud in ptimis izpe meminille debent > ie paupeium, pupilloium, vidiumm, lenmn , egcllate , au’ xgritudinc labui anuum > petcgi ino­
rum , !» aiioium id generis hominum , aliena
ope egentium, prout pioprn uuiulcujulqiie lo­
ci inftituta ratio efl, cuiant lull,nete, À illam
quidem ιιιιιι elfe , ut , cuin potifliinum epilcopo, tjinquam communi omnium, Sr eorum
ptaciniie tnileiabilinm hominum pcenti , ea
iacrounctit canonum legibus commilla Iit ;
tum quidquid In illos . vcl mile'tcorilue , vcl
beneficii, vel ojseia■, vel opis , vel olhcu con­
temn ; quidquid » e lurfiit damni , dttitmenti
injtmrvt inlemir , id omne Chiillu’ dominus
Izpe in evangeho deiiionllrer, in IçcolJatum•iur illatum elle , aC |»*optciea Ic in dic judi
en , prout bene illis fictum , aut neglediim
omillumve in coium necrlliiatibus lublcvandi
eut, reti ibuuiuim i^aie pnmo 1' valde cu­
rem , ut in omnibus lulcepti r.-iunem partibus
latisfaciant , deinde videant ut nilul quuiquam
a Cuiz quam gerunt, ratione alienum ullo mo
do paCtsisc adniuiaiit : tum id loluuc Itudcaut , ut qux othcia illis pro adminiftrauonis
lufccptz tuuncic debent, c* obeant, atque adeo i
prxltciir cunni pix ratitatis affectu ; ob oculo»
maxime m iit ipfis propulit., lempc·. Chrifto do­
mino , cui illi, , A- alendis , & veftiendis ci­
bum , pruum , vcliitum , altamve curam atque
operitn tdirnftranr.
Non luis, ltd comm , quorum curam Iuleepciunt , commodis atque utiliiaiibut lesviant.
Omnibus pie sun/ulant , nec ullaui pa-icin
pio fuferptx cuiaiiunis, procuratieii'!ve oHn ;o
negliga·:.
Allines quod gerunt , fzpe I bi proponjiit
cjultiuji elle , in quo non pi,.tarir ciijulquam
idminiftiatioms in got uve, IcJ lauHz Ipuiiuahiqne aifioni’ pjrtet, uque orticia & Deogra·
tilfims cari’|tis op-u eseouantur joe , rebgiole Λ quan.di1'gent iliin,, .
r.iicu capitula, suiigregatiociclvc haïrent , rum
initio, turn in fine lanctis pienbus V orationi­
bus, in I bro ofticii bestiU.mx Manx vi-ginis,
co nomine prrlcuptir, uiantui .
Cura vero allqiud aggrediuntur , qu d ad
curae fac rationes pertineat , initium a pia o.atlonc faciant, ur quod inchoatio . ber - lalutiuter que luccedat.
Omni denique montm gravitate . vitx inte­
gritate, pietati* religione Se fpiritiialium ever-.
citationum , epifeopo probatarum , quis in-er
fe colJcgiatim prrftcot , ftudns tales Ic pre be
ant , ut «orum locorum rcüam adrainittrationetu, piamqoc inftitutiooem non iolum confer­
vent , fed optimis progredionibu» Deo auctore
adjuvent atque amplificent.
Qui locorum piorum fumptibns £<·>'> alun­
tur , curaaturve, aut ad htcurum , aliarumve

ar-

3^f

uicmiia

». Mm.

t.. u ii. » . » > ■ u ·
i > tv
. it
Concilium
medioianrnii
iv. maxhmuan
1···«.

ANNO artium difciplinam inftituunftur , ratio pollulat,
CHMSTl pietatis itudiis , atque exercitationibus cos prz
1,7·.
ceteris deditos effit , eorum que piecibus ani­
mas illorum adjuvari , 4 quibus illud fubfidii
relidum eft , ad ejufmodi pii inlluuti fuilcnUtioncnt .
Quare illud eorum locorum curatores , vel
refedoi , ac facerdotcs przfcrtim, qui in iis
firitualem curam getunt , monemus , ut ab
iis , qui ibi aluntur , fi legere normt , flatas
de beat* virgine preces horariis ; fi vero ru­
des fint , faltem inflitutam illam certis falutsttonis angelice calculis orandi rationem , felli­
tet de beata eadem virgine coronam, in lingulos dies pie przftari fedulo curent.
Qui przterea eleemofynm dant, hoc illos .
qui accipiunt, (zpe moneant , ut pro iis , qui
nona reliquerunt, pie precentur . Id vero prefletur cum 111 locis piis , tum ubicumque cleemofynarum diflributio fit. Hoc fane St epilcopo curz fit item .
Piorum locorum procuratores , miniflrrve
etiam inferiores, cavendum eft valde , ne diu­
tius , quam par eft, in curatione , adminillrationevefibi commi fla perfeveranter , rerum fibi
artogent imperium ■ Porro fi alias idonei lunt,
ad alia munera eotumdem Jocorum gerenda
eofdcm transferri licebit, nifi ex illis tint, quos
fupetioribus conciliis certo tempore quibuld^m
muneribus vacare juftuni eft . Ad hoc curetur
omnino, ut gelis procurationis , adminillralive muneris rationes fzpe diligcnrcrqqe reddant.
Quamobtcm fotmula przfcribatur , qua 8r dia­
ria tt codices rarioqum non conjeflos , fed or­
dine reileque coiifeflos teneant , ut inde facile
ducatur omnis explicata ratio ture accepti ,
tum espenli .
Epifeopus vero , etiam ex Tridentini conci­
lii decreto, lernel faltem in anno , a quibufeumque , hufpiralium , confratriarum , Se aliorum
quorumcumque piorum locorum , etiam qus
mere laicalra Se privata funt , prefeâis , curatonbufve rationes adminifltationis , curzvc re­
petere ne omittat ullo modo.
Decreta, vel quas vocant, ordinationes > in
capitulo confedas , in librum przcipuum , ca­
pitularium ordinationum nomine inicriptum ,
omnes ac fingulz a cancellario diligenter ordi­
neque referantur. Quibus ordinationibus mansi ,
quorum id muneris eft, ante capitulum proxime
futurum fnbfcribatur.
Tum przterea in hoc ipfo capitulo ills ab
eodem cancellario de libro ad verbum reci­
tentur .
Codex item alius patetur , in nuo pnecipue
notatis finguhs diebus ordine exferibantur, qus
in unoquoque przfeftoram, adminiftratorumvc
conventu , capttulove proponuntur , aut agun­
tur- qusque rurfus propoma, ae fuffragiis per
mifla, rejeda funt -, ut quo deliberas* , quave
repulfa funt facile omni tempore ex illiua codicis monimentis conflent .
Librum item. przcipuum conficiant St ha­
beant , in quo cum omni* lingulaqoe annua
legata , tum onera illi· adjanâa ordine , diflinâv , enocleatcque perferipta omnino lint .
Cujtu libri cxemplutn publici notarii manu , li­
gno , auâoritarcqne munitum , in archivum
cpifcopale, nbl aflervetur, eodem fpatio defe­
rant. Quod fane omne deinceps finguli· annis
perpetuo prsftent, qaod ad ea legata, onerare
attinet qus iis deinceps annis fieri contigerit ,

5

aut fafta locum habere .

, . _

j io

Epifeopus autem omncs adminiftratores pn>tum locoium , etun quovi· nomine exempto- GHmsti
rum, *c mere laicaliumdr privatorum, compeli»7«.
lat omnibus juris remediis, ad Cingulorum onerum fatisfadlionem, in iplis jocii incumbendo:
neque ullo practeatu patiatur , eorum przdia ,
bonave-aliénait conjra fummorum pontificum
literal St facros canones St concilia etiam pro­
vincialia no fira . tut contra pram teftatorum
voluntatem, qui ea bona ad certum illum pium
ufum delimarunt .
Tabellam item publice propofitam , quo lo­
co in capitulum convenire folent , perpetuo
habeant , in qua ffto mentium ratione , proque rerum genete ex norma prefetipta , ea ipi*
B tt legata tt onera breviter dilucideque notat*
lint .
Hofpitalium locorum , ubi infantes eapofiti
aluntur, curatores, pizfeftive caveant, utilior
laftcntet nutricibus, quas eo nomine Conduxe­
rint , plure· non (dignent , quam «rura un*,
queque lafte luo alere poflit, ne ob hanc cul­
pam plerolque illorum tame necari contingat ,
Quamobcem , quot ad laâtaudi ulum nutricibus
opus habent, toudem lane foliate cunquirant,
& conducant . St hrc non poliunt , alta omni
ratione profpiciant , ut lattentium puerorum
vitz fuccurratur.
Çum ad pia inflituta perpetuo retinenda ,
reileque exequenda plutimum piulit eorum moC nimerjtum sd pollen ratem firmiter proditum ;
epifcopi ea cura li< , ut cum vel in urbe, vel
in diceceli locus aliquis pius cxxdtficatur, (Ut
inflituitur t illius ongo, inftttutum , titulus ,
St ali* epifdem generis , nux opportuna cenfueric , in marmore , Ispideve foiido , aut in
tabula «ne* incila , loco «jufdem zdificationis illnflri collocata , ad perpetuitatem prodit*
extent , ficut in nopnullis hujus provinciz lo­
cis aliqua hujus generis adhuc cernuntur : Mque
ipfum praeterea in locia piis , jam txzdificatls,
iiiftitutifpc , ubi commode poteft, effici ac per­
flari curet .
Ubi vel fundationis jure , vel alio probato
itiflituto holpitales edes , locare pia aliqua ad
D paupere·, aut peregrinos , aut fenes , certolve
alios id generis homines hofpitio excipiendos ,
alendofve extant i epifeopus , cujus potiffimum
eft curare, atque adeo efficere , ut piz homi­
num voluntates ad eorum przfcriptum redam
exeeutionem habesnt , videat, agatque , ut ne
ab iis locia per illorum curatores , przfedos ,
tniniflrofve , ii , quorum caufa illa cxzdificata , inflitutave funt , lepellantur, fi illos reci­
pi per facultates licet ; ae ne rurfus alii Jrofpitio excipiantur, qui eteipi non deberent ; ucque in ceteri· etiam ab hofpitalium , piorumve
locorum mllituto ne difcedatur . neque contr*
fiat , quam de illorum curatione , adminiilrationeve * fellatoribus , aut ab aliis , qui illa
E inilituerunt , przfcriptnm eft .
.....................
Illud
interdum, prout ufiavenerit, ab epileo*
po moneantur, qui cfcemofynam erogare qutsvia modo aut nomine debent, nt fibi ia eaeroPatione parochi in primis teftiroonium confilumque adhibere ftudearst, quo melius contui­
tum fit , ac proTpedum con/cientiaa furf , eram
ille pauperum It egentium notitiam magia ex­
ploratam habeat .Tum vero quibit* locis ita
opus efie epifeopusccnfoerit. pnrferrizi ubi com­
petent in diflributionibus cleemofynarutn qoidquam pectit An effe, ve! quia non rete paupe­
ribus diflributio fit , vd alias minus fideliter ,

vel
I

ji7
'

Concilium Mbi

vcl non ad profcriptatn pi* teftatorom volun- t
CHKitri catis. Continuât ctiaaa vcl parocham, vel pio*
·>/»· aliquo, ex vicinia ilia , vel parochia laicos ,
quorum tcftimonio de paupertate illornm, qui­
bat eroganda luat elcemolyn*, conftct , ante­
quam ab· illis , quorum id cura eft , diftribuantur> vel aliae id genent certat regulae , qaibus
caveatur ab ejufaaodi erroribus, ia pofterum pro·
fctlbat in diftributione fervendae ab illie loci*
anno

>

\
’ '

OLANBNSbIV·

î»8

enlis hominibus in pauperum ufum , aut fuftentationem erogari quovis nomine debeant : Chuist»
praterea videat , an illarum erogatio fiat ia
1,7*.
eos ipfos , qui vere egente*, pauperefque font s
anque etiam , illud, quod, qualeve elecmofyn* nomine in illo, conferri debet, integre, fin.
eereque totam conferatur, erogetur , ac diftribuatur .
Si quid vero animadverterit, ni cautionem
remediumve adhiberi oporteat , ad epifeopum
quamprimum deferat .
Nemo operta , obvolutaque pro. pudore fa­
cie clrctnofynam fine epifeopi, aut , fi in diactii , faltem vicarii fbranei eonccffu , coque
feripti* exarato, queritet. Nec «ero·eam fa­
cultatem cuiquam epifeopi·* , vicariafve det ,
nifi illius Br egeftatem , tc morum , vitaque
rationem ante plane notam exploratamqae nabueist .
Primo quoque dominico menlit, aliove die ·
quem epifeopus ftatuerit , in omni ecdefia cathedrali , tc parochiali , etiamfi regulatis fit ,
ut egentium, qui profertim pr* pudore oftiattm mendicare , ciecmoiynam*e queritare non
audent , neccflitati pia fidelium liberalitate fuceurratur a locupletibus parochi* inco­
lis , ccterifque ut antiqu* confuctudini, eft ,
aliquid per eo, colligatur, quo*huic cor* cpifcopu* propofuerit. Qu* clecmofynarum colle610 , fingulis etiam flati* qnatuor anni tem­
poribus , quibus in hoe opere mifericccdi*
promptius impenfiufque incumbendum eft , per
eofdem fiat.
Dominica vero proxime precedent,, quo fi­
deles, * in dando cftufiore, line , tc paratiore* ad parochialem ecclefiam cum voluntariis
oblationibus veniant , eleetnofynarum collcda
intra miffarum folennia indicatur, fequenti ver.
borum formula ex fanüiflitni Leoni, pontificis
fermoaibus defumpta .
In camdcm vero fenteotiam parochus, prout
ufuvcncnt, uberius cum populo aget.

prit, etiam qua mere laicalia fiat, ac privata,
aut quavis ratione ab epifeopo exempta.
In pauperum deleâu non egeftatie , inopia­
que iolum , led motum etiatn, ac vit* probi­
tati,t ratio habeatur . Quo in genere huc pro.
ter cetera de illis inveftigentur , an fcilicet doftrin* Chriftian* fchola, frequentent j an fidci i
prima rudimenta teneant , arique religiofe <c
pie vivant .
Qu* porro eleemofyn* pauperibus, aut lingu­
lis criant live hominibus, live familiit quavit ra­
tione debentur , ne in alium cujufeumquc rei
ufum, ac ne in ecclcli* quidem inllaurationern,
ornatumveeaserogariliceat, niii&eotura, quo­
rum intereft , confenfu , tc epiicopi protetea
conccflii, edA|ue litetis exarato.
Quacumque item , qu* ad certos pios ufus
relicta ab aliis etiam» quam a piorom locorum .
adminiftratoribus pcriolvi, aut przftari debent,
in aliot etiam limites ufus, ne neceffitatis qui­
dem prcteitu , etiamfi tcftatori, heredes , qui­
cumque fint , ei rei afientiantur ; nifi epiicopus, ra pctfpe&a, eam pt*ftiterii facultatem ,
qu* jure permittendi ab eo dari poterit, illius
permutationis caafa ■
Quacumque elecmofynz nomine indiftiaâe
per capita, familialve diftribuuncur , e* dein­
ceps in illos tantum , qui in iis vere paupere*
funt, conferantur nifi cx reftamento , fandationifve tabulis, aut aliunde legitime epifeopo
conftitcnt, illi,etiam, paupertate non laboran­
tibus,' indiftinâe diftribuendas effe.
Qui aliter diilrtbuerit , ei pana fit dupli reftitutio, graviorve arbitrio epifeopi .
Ut piis uniufcujufque genetis diftributioni—-XXIII.
bus, quas in urbe, 8c in diorcefi , vel ex ulti­
Fermai* JmerioKji cdhBti tlccmtfjwin.
ma voluntate, vel ex confuetudine , aliave ra­
tione qui, przftare deber, fatisfaâumeffe, epif­
Ventura dominica die, , vel fetia quarta
eopo conftet , prout concilio primo provinciali
quatuor temporum , dileâiffimi , coUcâatum
per nos decretum eft, eam rationem is adhibeat,
futura eft .
ubi expedire cenfuerit, ut quod vcl ab univerfiHortor, tc moneo cautatem veftram , ut om­
tatibus, vcl a fodalitiis, piifve loci, qtnbufcumque , etiam mere laicalibui, St privati,, tc e«emne, ad ecclefiam parochialem cum voluntarii,
oblationibus eleemofynarum conveniatis -, in
Îitis quovis modo, vel a quovis homine elcemoynz nomine, aut alia, pie erogandum , diftriquo opere, etli non eft omnium zqualis facul­
tas , debet elfe par pieta,
bucndumque eft, quidquid illud fit , adhibitis
etiam duobus viris, per univerfirate* dcleâts ,
Itaque tc anim* veftr* , tc pauperum me­
fuo, vel in dtceeeli vicatii foranti judicio pro­
more, promptam exhibete largitatem , tc pro
polfibihtatc virium vcftrarum ipontanea, eollebati, , & parocho item in opera pietatis pr*.
6a, veftras folKlte prépara te , ut , quidquid
Scripta, erogetur tc conferatur.
ParodhU! autem in codicem certum referat ,
vobi, de temporalibus facultatibus dempleritis,
qu* ejufmodidiftributiones, quo dic, dequibu, E id multiplicatum in sterna retributione fuma­
ti,, in egentibus palcenres Chriftum, qui noadhibiti, fait* fine ; eorumque tc teftium lubbis illos tantopere commendavit, ut fe in ipfi*
feriptioaem adhibere curet.
tc pafei , tc veftiri , tc fufeipi teftatctur-idem
Si vero vel univerfita,, vel quifoiamfe neque
hac , neque alia ratione diftribuiffe , epifeopo
Chrtftus dominus , qui cum Patre , Sc Spi­
rit· fanâo vivft tc regnat in fecula fcculolegitime oftenderit, ad fati,faciendum ab eodem
compellatu, .
rum . Arnen .
Parochus, tamquam parochi* fuc paupetum
Ubi mendicorum vagantium Br euro fpiripater , fepe piteroe , diligenterque perquirat
tuali , * vidhri neceflario ita eonfultum non
«ft. ut certo.fcilicet quodam pio loco collcâi,
primum, an fi qu* in patochiali, fu* vicini*
iron mendicarim viâum ipfi quart tent, fed eu
finibus elecmoiynw fint * que vel a piorum
mifcricoadia ibi habeant unae fe fuftentent )
locorum curatoribus , vel ab aliquo collegio ,
epifeopus, quod concilio provinciali fecundo da
univerfitattve , vel ab alla famiba , vel a fin-

eorum*

i*P

CONCIUU Μ Μ IHun ou .. . - . . .

ANNO comdea »ita , moribulque prxicriptum eft , A couamiferint, admifenntvc ; ή mulâas tc pœCMMST1 i· eo cxeqnendo illam iaiu rationem curet, ut
m· luant lu ipGi decret isüncitas, ac alias p>«'jy*·

certo preetpuo libro per Gnguloa parochos illi,
fi qui ejufmodi intra parochi* fines funt , tum
alii etiam aha ratione accurate ordineque deferi-

terea ex tctlciuAicii , coeàluriùi^oe fanâjo-

nibus , tc canonum sure prafcriptas : cosnpeL
laoturque prêterai ad parenda* omaitnu juris
remediis .
bantur .
*
Quacumque ctiam dc facrasMentorum adasiHxc vero Ceduio ab iifdcm parochos obfervari mandet .
niftratione , mifla facrificii celebratione , di­
Quo, aut unde illi migrent .
vinorumque officiorum modo βτ ratione , in
hac te iupetioribus (ynodu decrevimus, ea pla­
Quod vit* Chriftiane inftitutum teneant.
An fidei rudimenta norint.
ne omma, iel nguli ad mettopolitanamrtism,
An diebus feftis faltem miflx facrificio in­
ceteralque quafeumque eccIcGas ritu AmbroGaterfin t .
no utente· pertinere fanamus, ac declaramur j
An fxpe confeffi crebro , etiam per annum,
nih G quid ejafmodi erit , qood vcl per not ,
aut cene faltem conftituto patch* tempore, favcl deinceps per fucceffores noftro· archiepifcocram euchariftiam fumant.
B oos, nominatim, fpcciatitnque declaretur, AnoroGanit ipGs ritibut , inltitutifre.exprefle adQuos neque in libro deferiptos ■ aeque in
pafcha confeflos comn^inicaflecx eo animadver­
vetlsri .
terint, quod certam chirographum non oftenSi in hia decretu ante alteram Mediolanendant , quo fe confeflos, tc facratn commun to­
fis provincia (ynodum ulla difficulté· orta
ne m fumpGflê teftatum faciant , ne pro paroerit ■ ejui declarationem , tum vero pratcrca
chialis ecclpli· fu* foribus, nec intra parochi*
omnium > qua cifdem decreti· continemur »
fines eos mendicare parochi permittant, omneminterpretationem , & explicationem nobis , fc
que propterça cautionem , quantum in fe eft ,
iuccefloribus noltris archicnifcopis , perpetuo
adhibeant .
refervamus , falva femper ledis ajsoftolic* auQuos dodrinx Chriftiane rudes mendicos vadoritate .
Quamcumque facultatem ex decreti· in hae
5antes viderint, feftis diebus ftsta hora hdejul­
em dodrine fcholas convenire diligenter cu­
provinciali iynodo Med io linen G quarte pec nat
rent, eofdctnque inftruant.
edatis habent epilcopi , eam ipfo· per (uot vi­
Ne ulla cujufvi· nominis pi* confratric incario· generale· exequi poflit volamus , iiiG in
fiituantur, eriganturve, neve ereda, autinfti- C m , qua proprie ad ordinem cpifcopalem perti­
tut* collegii libi habitum fumant Gne fedis
neant, aut in quibus vicarii alacris canonibus,
apoftolica, vel epifeopi audoritate tcfacultate
aut a concilio Tndentino, vel a nobis exptefle
cxcluli fint.
literis explicata ·
Sodalitate· ili* du* , una virginum fand*
Ut nemini eorum, qu* in hae quarta provin­
Urlula , altera viduarum fanda Ann* domi­
ciali noftra Iynodo a nobis decreta iunt, igno­
ne , in aliquot provincia hujus urbibus pie
rantiam exmlare liceat , edicimus, ut cx quo
inftitut*, ac religiolis fpiritualis difciplin* re­
primum die edita in valvis metropolitan* ecgulis conformat* , uberrimos , adjutrice Dei
clelre piopolrta fuerint , ad duos menfes, om­
gratia , frudus 8r populis , tc familii· attule­
ne· fc > tc hi< decretis , & G contra fecerint ,
runt , non modo ad retinendum , fed ad exci­
pceni.· qu* eu continentur, teneri intelligent,
tandum vehementius in femineo iexu innocentis
Ab eo etiam affixionis die , eorum decretorum
vit* , omnis Chriftianx pietatis , tc caritatis
temporis initium minendum decernimus , qui­
ftudium .
bit· aliquid intra ceitum tempus ptxftari ju­
Quare unufquifque epilcopus, tum in urbe ,
bemus .
tum in opidis diccccGs fu* tnflgnibus , fodali- D
Unufquifque praeterea epifeopus ea omnia tc
tarera utramque ut opportunum vident , quam
Gngula in proxima d icere (ana iynodo legi ac
dilieentiffime erigi, inftituive euret.
recitari jubebit ; tc, li ita expedire cenfuerit ,
Ut odii diflidns , atque inimicitiis occurra­
fu* quoque cathedral!· ecclefi· valvis proponi,
quo ftudioGui omnium animis eorum prscepta
tur , rurlufque paci , cujus fideles in primis
•mantiffimi efle debent, tot fandiflimis vincu­
fixa inhereant .
lis inter (e jundi , confulatut , id ptçter ce­
Singulx ctiam cathédrales, 8c collegiate, tc
tera epifeopi paterna folicitudine curent in lua
parochiales eccleli* hujus provinci* has noftra·
quique urbe , tc dimceG , aliquam hominum ,.
conftitutiones aliquo loco collocatas perpetuo
qui morum gravitate , fpedata integritate, tc
aflervent ■
audoritate prcftantiores fint , contratriam , ut
Omnia 8c Gngula , qu*a nobis in hacquarta
provinciali iynodo decreta, aftaque Iunt , qua
in huius provincia nonnullis urbibus inftituta
jam eft , inftituere : cujus officium Gt, difeordebemus obedientia ■ ac reverentia , auâoutati,
di* flammas reftinguere , diflidia amovere ,
ac judicio fanâa Roman*ecclefi*, omniumeeconcordiam inire ; pacemque inter omnes re­
cIcGarnm matri, tc magiftrc imper emndanconciliare : aut hoc ipfum componende inter E da, tc corrigenda fubjicimus.
diffidentes pacis officium alteri confratri* ad­
jungant , qu* rede apteque id ipium prsftafPlSCOT!, QÜI HUIC STÎfODO
prsviaCM.'i fMre* imrrfasrM* CT
tc queat .
féifcriyftraw ,

XIV.
Qat gmeretim ti htt cteflitettMi fertiteiu

His decretis, conftitutiooibufque in concilio
provinciali quarto fancit* , ac promulgatis ,
quicumquc vel univerfi, vel Gngult , quorum
inteteft > non paruerint , aut aliquid contra

Nos Carolus fanâ* Roman* ecclefi* ptesbjrtcr
cardinalis tituli land* Praxcdi*, Dei tc apoftolic* fedis gratia archiepifcopus Mediolani , de
confilio tc alienfu jeverendiffimorumcoepifcojwrnm noftrorum definientes fublcripGmus.
Ego Antonius, Laud* cpiicopu·, contention·
fiibfcripG .

Εβο

CMKUT(
i>ye.

331

Concilium Mbdiolanbnsi V.

4HNO
Ego Dominico» , epifeopus BrixienGs , con- A
CHXiSTl feotietu lubfcripG .
»>/·.
Ego Nicolaus, cpifcopo» Crrmooas, cooîm>
tien» fubfcripG.
Ego Fedetttus, cpifcopo· Bergomenfis, co«r
ftntiens fubfcripfi .
Ego F. Dominicus, cpifcopo» Aftenfis > eonfumeos fubfcripG.
Ego F. Benediâus Herb·, cpifcopo» Cafalenr ■
fin confentien» fobfcripfi.
Ego Guarnerius epifeopus Alexandrinus, confcntiens fubfcripG .
Ego Joannes Francifcus epifeopus Vcrcellcn·fi», confentien» fobfcripfi.
Ego Vincentius Marinus cpifcopo» Albenfis,
confentien» fobfcripfi.
B
Ego Francifcus Galbianos epifeopus In tien ilienfi» , confentien» fobfcripfi .
Ego Rotnulus epilcopo» Novarienfis, confen­
tien» fobfcripfi .
Ego Luca» Tortus protoaotario» apoftolicos
juri» utriufqoe doâor le vicarios generalis mul­
tam iJIuftris ft reverendiffimi domini domini
Celaris ex comitibus Gambarc epifcopi Derto­
na , ejufdemque in hoc fpccialis procurator
eju» nomine interivi, Be fubfcripG omnia Be fingala in hic fanâa fynodo decree· , atque »âa ,
edita , & publicata , ejus It ccclcfia fua no­
mine recipio .
Ego Joannes Antonius Cart, archiprerbyter
fanda Julie procurator fpccialis illuilris & re-C
verendufimi domini Petri Fauni epifcopi Aquenfis ejus nomine interfui, Bt fubfctipG , It om­
nia ac fingqj* i" hac fanâa fynodo aâa , edi­
ta , le publicata , ejus 8r ecdcli· fua nomine
recipio .
Ego Bcnediâus Citadinus canonicus ecclefia
tot)orii Mediolani procurator fpccialis illuftri»
It reverendiffimi domini I. Ambrofii Flifci ,
epifcopi Savonenfis, ejus nomine interfui <r fubfcripfi, It omnia ac Gngula in hac fanâa fyno­
do aâa, edit·, le publicata, ejus, & ecclefia
fua npmine recipio ■

INDICTIO
’

QUINTI

FUTURI

333
CONCILII ch^St,

»10 ¥ INC IALI t,

.

Cartiti atifcratiaat Jm'u tituli
Trutiii
J^paiaM tetlefia frttByttr eardiaaUt , faaOa^at UadialtMafit ettltfia err&-

O

M NU US * finguli» rererendifflmi» do­

minis epifcopi» , qui hic adfunt , Br fy­
nodo provinciali MediolanenG , quicumque ra­
tione interefle debent, omnibufque capituli», 8c
ccclefiatum eathedralium procuratoribus , indi­
cimus, Ggnificamus , denuntiamus , & intima­
mus , proximam fequentem fynodum provin­
cialem Mediolanenlem quintam Deo omnipo­
tente auâore , le ad ejus laudem , hac eadem
in tube, hoc ipfo loco, anno MDLXXJX. die
feptima menfis Maii proxime fequentis , qui
diet erit feria quinta dominica lecunda poft
pafcha rcfurreâionis domini noftri Jefu Cbrifti , inchoandam It celebrandam affe . Quatnobrem cos omnes , fir fingulos reverendliïimas
dominos epifeopos monemus: procuratores vero
ccclcfiarum eathedralium invitamus , ut eo die
ad fynodum provincialem quintam , juvante
Deo , Mediolani celebrandam, conftituto, hic
omnino interfint, nifi diem celebrationis ipfius
fynodi aliqua ex caufa · nobis prorogatum
fuiflé noftri» ad eo» datis literis intellexerint .
Quod fi ipforum icverendiflimorum epifeoporum noftrorum aliquis legitimo tunc detentus
erit impedimento , nuntium , procuratoremve
•d fe excufandum , atque ad id impedimentum
probandum, ad nos mittat ; cui etiam facul­
tas ab ipfo detur, ea omnia , le fingula, no­
mine fuo ir ecclefia fur recipiendi , qua , di­
vina gratia auxiliante . in ipfa fynodo · na­
bis de confihodr afienfu reverendiflimorum coepifeoporum noflrorum conftituentur, deccrnenturve .

ΊΠΪ50

VÏÏSo

CHRIITI

CH1IST

CONCILIUM

MEDIOLANENSE

V.

PROVINCIALE.
Quod Carolus Borronueus fandlx Romanae ecclefie cardinalis tituli fandx
Praxedis, archiepifcopus Mediolanenfis , habuit anno a Chriflo
nato MDLXX1X. Gregorio XIII. pontifice.
EDICTUM DE CONC. PROVINCIALI V. D bus fui» tota ad optimam pafcendi rationem
fpeâarc debet, jam in fynodoprovinciali quar.
ta , quam de illius concilii fanâtoue anno
M DLX VI. habuimus , decreto promulgato,
concilium provinciale quintum denuntiavimus ,
Cartiat lemattat faaila
ettltfia tituli
atque indiximus : quod , ausihante Dei mife' fauta traxtdii freiiytrr eardiealit, DtiC af»~
ricordia, hoc anno, dic vir. menfis Mali , de
fthta [edit prati» artbitfifcufut Utittltata/it
more celebraturi fumua . Ea porro indiâio , tc
tttltfia , Wtntrfit fruaiaria a^lra fidaliat [ajure canonum, fc decreto provinciali communi­
luttât ia
duame.
ta , licet tantum roboris , viriumque omnino
habeat, quantum illa, qus ediâo publico fie­
INEA* dominica cultura eum in omni
ri folet : tamen , cum in lueetn typis nondum
alio patlorali folicitudini» officio eniteat,
cmifia Gt , & tempus , atqac adeo ftata dies
tum valde etiam in concilii·provincialibus, ad
ejufdem concilii quinti tone indicti, jim inftet ;
Trjdcntina fanâionia prafetlptum tertio quo­
id propterea, ne cuiquam quicumque fit , qui
que anno celebrandi» . Noa igitur pro archie- E conciliis provincialibus noftris interefie quacum­
pifcopnlia officii susftsi can » qua psogieffioaique ratione poteft , ac debet , vel ret igno.
I· aaatiaa faaSa O' iadintidaa Trlaitatit , Tarrls
V Filii pr Sfttit·» [taili. ^tana.

V

nuttia

111

Concilium Midiolanbnsb V.

ΑΜΝΟ tum*· ad escafatioaem uti , vel fe comemCMUTl ptnm, neglcânmv* efle dicere liceat : nos uni>>7·.
verfis fle fingulis , qui jure, aut confuetudine,
aat privilegio , aut eleâione fua , fuorumve
pradecetforum, aut alia quacumque ratione ad
proviocuies noftras fynodo· convenire debent ,
aut pofiuât , hoc etiam ediâo publice propofito , eamdem quintam provincialem ( yno­
dum , ia fuperiorc illo provinciali concilio
IV.jam iodiaam, fignificamus, denuntiamus,
atque indicimus.
Quamobrem cum uaiverfos te Cingulos reverendtflimos epifeopo* provinciae nottre , cum
ceteror omnes, quicumque (unt , qui , ut fupra , in concilio provinciali Mediolancnfi qua­
cumque ratione interefle debent , procer illud
indiAionis decretum · & (itéras nominatim figillatimque eifdem reverendiffimis epiicopisper
nos (criptas, hoc etiam archiepiicopali ediâo
illud monemus , ut eo ipfo conftituto , feptimo mentis Mail pros ime fequentis die , Me­
diolanum in bablicam noftram mettopolitanatn conveniant, flr in concilio, quod eo ipfo
die , fummo mane juvante domino, inchoa tri­
mus , prsefentea ipfi adfint, pernis fle cenfuri*
propofitis, canonum jure fancitis.
Curent porro finguli provinciales noftri epi­
fcopi , ut quod concilio altero Mediolancnfi
feopi
r
fancitum
·
eft , cum primum ediâum hoc acce­
perint; quinta quaque feria miifcfacrutn tum
a lingulis facerdotitas , tum (olenniter collegiatim in cathedrali tc collegiatis ecclefiis, de
Spiritu (anAo celebretur , vel , fi pro ratione
officii hoc non poteft , faltem commemoratio
fiat t ac pneterea fingulis diebus dominicis tc
in illi* & in omnibus parochialibus ecclefiis ,
ad implorandum in ea conciliari traâationc
Spiritus fandi lumen , proceffio , litaniz , ac
preces habeantur · Idque peragatur , ac pneftetur, quoad concilium de more abfolutum tc
dimiffum erit.
Cum autem conciliaris hzc aftio , a nobis
indiâa , prucipuum quoddam caritatis tc pie­
tatis ftudium a provincia: noftr* fidelibus poftulet ; Illud etiam curet unufquifque provin­
cia noftrie epifeopus , ut fingulis ante concilii
diem conftitutam dominicis diebus , per paro­
chos tc concionatorts excirentur ejus rei caufa
fidele* ad frequentius fanâeora’ionis ftudium ;
ad idque vehementer omne* inflammentur , ut
die dominico ,. ftatam concilii diem proxime
antecedente · vere pcenitentes & confem , Ia­
eram communionem fumant, hoc pnteipueprecantes , ut adjutrice Dei gratia, qu* ad luam
tc ad illorum, quorum curae commiifi funt, falutem pertinent , pia relig'ofaque folicitudioc
in concilio agantur.
Quo rcligiofiu* autem ab iis , qui ad conci­
lium conveniunt , in eam aâionetn incumba­
tur, ecdcfiaftici ordinis homines , te quos una
fecum ad fynodum provincialem epifeopi con­
duxerint , te quo* capitula miferint , tc tefte*
fynodalei, tc ceteri tum lacerdotcs , tum cleri­
ci, quicumqne venerint; ii omnes tt finguli an­
tequam in viam fe dent, peccata confem , faceraote* miflin factum celebrare, clerici fanâiffimam enchariftiam fumere ne omittant · In
quarum rerum fidem * teftiaaonium, hoc ediaen confici, anAoritatequc noftra imprimi, tt
fan&i Ambrafii Ggillo archiepiicopali noftro
muneri, tum noftra etiam manu figoatum, in
vulgus publice proponi , cidemquc a vicecaocelUrio noftro archlcpifcopali fMcribl volui-

A

β’

JJ4

mua . Data Mediolani i* ssdibsi* noftri* ardu- - - ■
eplfcopalibna ptidse Idus Martii MDLXXIX. cMlu>Tt
ORATIO CAROLI CARDINALIS
TITULI SANCTÆ PKAXED1S ,
Br aichiepifcopi Mediolsnenfis

T Am Λ cvangclio, quod modo audiAis, paJ tret reverendilfimi, optima intell igi tu, a po-

itolos a Chrifto domino convocato*, dr ad pern·
dicationem regni ca lefti a miffbs efle cum pote»
B ftatc fanandi morbos, dcpelleadiqne demon*·.
Sunt etiam robia et evangelic· illa commemo­
ratione pcrfpeâ* ejus apoftolic*-legationis spoftolkiqoe officii leget , on divine lapientia·
Îirufcnpt* , rarfufqoc cognitam Audiam quod
ummum in illis exeqnendi* apoftoii magna cum
omnium admiratione preftitcnint · Cum autem
hoc ipfo tempore clerus popolufque hic Medioiancnfis vos, qui anoftoiorum iucceffore» eftis,
es legibus Chrifti domini Spiritu in (aero Trsdcntino concilio decretis, convocato·, una mecum ad concilium provinciale quintum concele­
brandum cor»ventile cernit ; is modo illiusapoftolica convocationis fle legationis , qua evangelicis verbis commemorata eft , quali fpecicm
C quamdam ob oculospropo&tamintuetur. ChrlItus enim dominus cum videret eo tempore tur­
bas, tamquam oves fine paftore, huc atque il­
luc vagantes, varieque disjeâas , ac multiplici
morborum genere amAas, earum ftatum pieta­
tis vifceribusmiferatus, non fatis habuit, fevi­
cos, opida , omniaque loca finitima dr pradicando, tc fanando pcragralTe: fed incanta ho­
minum undique confluentium multitudine, vo­
luit etiam altor evangelic* praedicationi* , ac
morborum curstionis locio* adhibere. Diicipulos igitur orare juflit, duodecim apoftolo*con­
vocavit , eofdemque mifit ad illa munera esa·
quenda . Nunc itidem is , qui ab ecdefia fua
cura & cuftbdia oculos nunquam dejicit, gruar,
D inquit, ttuli uul Ai
, cum e fummo ca­
lo, tamquam ex altiifima fpecula , provinciam
noftram Mediolanenfem, prafertim fu periorum
annorum peftilcntia multis partibus vexatam ,
mi fereque affliftam cerneret , non tam homi­
num interitu , quam (piritualium rerum detri­
mentis , atque damnis , qua multa inde confecuia font , in tanta jaâura illam mifcricordia oculi* refpexit , ac nos, evaogclii fui miniftros , excitavit , tt ad fanâa* oratione* ,
pteccfque concelebranda* , tt ad procuranda
iynoddibtis epifcopslibulque laboribus reme­
dia . Adfuiftis , patres (anâiflimi , religiof·
orationi , quam fine intermiflione , hoc iacro
loco , in confpeâu (acrofsnâi clavi J«fu Chri­
E fti domini habuimus , ut Spiritus (aoâi lumen
imploraremus , quo adjuti , provincial noftras
bene gcrtndu rationem iniremus , fpiritualiaque damna inftauraremn* : ob eam ipfam can(am, nulla* vicus, nnUemopsdum, nulla arto
in provincia eft , qua ad prece* dr ad poeni­
tentia , faemque eucharifti* facramenniaa , tt
ad alia pietati* Chriftian* Audi*, atque oÂcia
excitata no* fit vehementer. Jam veto , patie*,
hodie , eodem domini Spiritu duce convocati ,
hoc loco adfumus , ut dr eidem precationum
oficio , tt aliis fynodalibus aâ ion ibus operam
miniftcrinmqnc noftram proAcmu* . Spcraodtt··

_ ._
335

caiCOUIU*
». m.

Concilium Mioiolaninh V. *0Β?ίΐ“β·

33*

dumque eft , Chriftum dominum tam preces Λ pite cinctibus afperfo , fufpiriis , gemitu , lu- anmo
exauditurum:
duofiflimifque vocibus > incredibilem vim la- CHRitrr.
CHU» 11 *noftras
Λ---------J:---------- J du it eaim i SI Jet
‘ tatteAil ttaftaftriat [eftr ttrraat dr «mai r« , eaamcrymarum m tantis aaguftiftimi templi i sinis
lira,
•Sft·
sumfae frtimat , firt Ufa : tum etiam nobis ia
profudit. Gratias tibi ag··*1· > opümc Déni,
f alutan hic tradatione verfantibns adfucuram.
enjm divino mobere TrMentioum concilium miΙΛί , inquit , femt due «Ν trti ttagr^tti ia
fcris his temporibus celebratum eft : unde pra­
atauar aw* , ii feat ia aujit atraat . Omnia
ter alia, qua rcipublics Chriftian· adjumenta
porro h»* concilii provincialis ad io formam il­
fubminiftrata funt , reftkutus eft tandem falulam , ut diximus exhibet apoftolic· miffionis,
taris ille ufui (yaodi, k dioscefaM , k »n>~
vinciatis : cujw inftitutum auriliante tna divi­
k legationis . Dum cnim noftras . noftraiumque eccleliaram ret inter not mutua cantate
na gratia ita lufeepimus , »t hodiemo die ex
«onferimus , dum de caftiŒmo divinorum offi­
Tridentin· fanâionia pntferipto jam quinti
ciorum cultu difquirimus , dum de cleri , ρο,
provincialis concilii initium faciamus. Non eft
paliquc disciplina iaveftigamus, dum fcnoftroigitur , patre· , cur noftra hac concione conci­
rum , dr apoftoiica vifitationis in primis de­
lii provincialis neccflatium ufum , dignitatem,
cretorum eaecutionem infpkimus > num rerum B fructus uberrimos, explicemus . Vos ipfi intclmultarum collaplam pen· inftitmionem ob ocu­
ligitis facrolandam arcumenici illius concilii
lea ponimus, dam de inftaurationis modo conaudoritatem , qua nobis juflum 'eft, provincia­
fultamua, dam eonftitutiones alias , ad damna
le concilium tertio taltctn quoque anno convo­
refercienda rede accommodatas , Spiritu fan­
cari : vos ipfi optime meminiftia , per nos de
do audorc, conficere ftndcmw > univerla hae
vcftro conlilio , k allen lu , jam certam diem
via fc ratio eo fpadat , at iftis adjumentis,
concilii noftri provincialis praftitutam , perpe' qu· a Deo eaiftunt , mena noftra illuftretur,
tuamque illini indidionem deinceps decreto
caritaa in nobis inflammetur , animarum scius
provinciali ede communitam. Eft veto cur,
in cordibus noftris ex ardefeat , animorum nounde digreffi fumus , ad cvaogelicam comme­
ftrorom cpifcopalis ilia via k ardor magis at­
morationem redeamus , qu* tota non folum
que magia incendatur , * quafi novus quidam
hujus noftri epifcopalis congrefliis , conventui­
ipiritu» in nobis , cui decretorum provincia­
que rationem , led etiam munera
k officia,
lium virtute fc audoritate munimur , excitetur
que ia eo prcftare, aut certe fpeftare debemus,
vehementius ad improbos omnes fpiritus depel­
fignifkare , fle declarate videtur . Primum igi­
lendos! ad vitiorum pcftem propulfandam, ad C tur videamus , patres , cur Chriftus dominus,
fanandas (piritales •gtitndines > ad afferendum
cum ftnguloi spoftolos ad apoftoiica legatio­
denique populis , cura noftra commiŒt, om­
nis munera inftruerc ac mittere poflet , omnes
nem curationem. O fahitarea cpifcopaliumcon­
fimul eam ob caufam convocavit . Qua ex re
ciliorum labores ? Adcft vobit Chriftus domi­
pcrfpicuum nobis fiet , quare jam ab initio fe­
nus : adionum vcftrarum dux eft Spit itus fan­
re nafcentis eccleli· inftitutum Iit, epifeopos
dus· vos morum magiftri, vos populorum mo­
provincic ad metropolitanum convenire , pro­
deratores > vos fandarum legum audores ■ Sa­
vinciales leges lancire , fancitas , ab omnibus,
pientia retira Chrtftian* diiciplin· ratio omnis
qni ejufdem provincia funt , fulciri ac fetvari.
mftauratur : prudentia controvert·· fedantur :
Una vero prater ceteras caufa eft , ut qui m
caritate dididia tolluntur: ftudio eriguntor ma­
vatias , direrfafquc mundi partes ad evangelii
nui remifle : virtute genua difloluta roboran­
propagationem mittebantur, corttm omnium k
tur, animifque vires adduntur . Quid multis?
una ellet dodrina , k unum apoftolicum mu­
hac conciliorum adio nos iplos , qui dodoris
nus , k una apoftolicx vita ratio . Quz fine
officio fungimur , qui ecclefi· medici fumus,
re. docet, cjuldcm provincia epifeopos, quam­
docet , inftruit , reficit , recreat, eifufcitat. D vis diftindts divetfifque dicrccfibus prslint, eo­
Quam mifera igitur Iu periora tempora , quibus
dem tamen unius pravitie i· quali vinculo detamdiu intermitti funt multis partibus , penevinftoi , una etiam eademque difeiphn· ecclefiaftic· ratione ejufdem praferiptis legibus , ac
3uc antiquata concilia provincialia , k fynodi
imccfan· negled· t Quo fadum eft, ut mul­
morum regulis , fideles fibi commiflos ad viam
tiplex malorum quafi tilva extiterit , ba fi lies
falutis dingere debete. Id fane oftendunt, at­
inculta , ornamenta fupciledilis ecctefiaftie·
que adeo jubent fanâiffimorum pa’rum fsnctiopene nulla, ceremoniarum ritus k tifus vix co­
nes , & conciliorum emone· , quibus hoc da
gnitui , divinorum officiorum ratio pene per­
{■enere prater alia illud cautum eft , ut cccleturbata , chart difciplina refeiffa , fundionum
ixfticis inftitutis metropolitan· ecclefi· left
ecclcliafticatnm munera contempta k ipreta,
reliqua provinciales dicecefcs conforment . Ex
ftationes lacridotalcsclcricalcfque deferte ; omhic porro conjundionc , concord i que folicituhia demum difcip'ins officia abjeda , ac pene
dine, k conjundiffimo ftudio maxima commo­
depolita i pepuli praterea inftitutio depravata,
da, masimaque adjumenta proficifcuntor, non
morum corruptelo undique obort* , feftorum
folum ad facilem ecclefi· commifla gubernadierum vene atio multis peccatis violata , fa- E1 tionewi , fed etiam ad omnem populorum in
crorara locorum cuiras mullis partibus l*fus,
via domini progrefhonem . Hinc enim iitmilfaccrdotalu ordinis dignitas pro nihilo habita ,
fimum uniuicujiilque inftituti prrlidium , hinc
k eunda deniquo ad eum Ratum deduda , ut
rituum ecclefiatticorum , fan&arumque coniuelacrymi* , Itadu , consmiferationeque digna eftudinum perennis confervatio , hinc dilciplin·
fent. Vidimoa nerf , vidimus provincia noftra
omnis robur perpetuum , hmc rerum lalutafaciem deformatam , nec plane a eoltacrymariom fandiffimum firmamentum, hinc prompta
bili illo templi Hirvofolymitani afpedu diffiomnium paratiffimaque ad obcdrcmlum v0h-nmücmt cum fcilket vaftaüa, k dirutis ab An­
tas, hinc praciara illa bene agendi , redeque
tiocho reboa omnibsM fbrtiffimns dux Judas-Maesequendi contentio , fc rtligioit «mufatio.
chabuns templi illfes cultum avetfem , altare
At vero ubi contra res agitur, vix dici poteft,
violatum , januas exnftas , k omnia pcreulfa,
quanta inde incommoda , quam multa diffi­
tc profita ta alpexit; fciÆfque vcftimeatii, cacultate» emancat. Ve» conici i cftir , patre* >

quam

B7

"VSu"*

CoMeiiiwM Midiolamini*

V.

«»»“«“*» “·

jjg

ANNO ^u· vera 6m , qua* Mtramoa i iad aliqua *· A retia* remiffioue, it nimia indulgentia abotunCHurri part· ok oculo* ea fCtfeMBii . N quia vo.
cur ad contumacia f«*, k culpa omnia patro- CHMirrj
<*»> ftrvm eft, qui ia oration* freq···· Gt, colecinium. Tanta igitur damna, ac detrimenta rei
■»/>.
ftiom coMemplatioaum ftadioina, ia «pifcopall
Chriftiana importari perfpicimu» an illo diffi•cdefim ftation* aflUaai, epikopalibu* Item of­
mili fpirita, quem in aaftorihua unum. uoo ca­
ficii*, ftudiii, It laboribu* total UJI&ii, abritati* yinculo coojanmnm · uaoque iolicitudiftmmada , ac jejenio Mita* , hofpitali·, pauai* ftudio incitatam, Chriftu* domino* effe vo­
Krvrn, vidurum, pupillorum ver· pater it poluit. Ad hoc noa epifeopo* ia iaftruit, cum apoftoli* in unum convocati*, legationem pradi>r, piorumqu· locorum patrono*, * fanao·
rum 'inftitatom* iolicitu* auAor i rarfufqne fi
cationit •vangriic**; k agtitodinam curationem
alia* ejufdem provincia epilcopu· hoc oomia
hodierno evaugtlio committit, k aeria* ei* u.
rat taraifl· agit , rai negltgit, velquod graniveriit regula* apoftolici iilia* muneri* praferiria* eft , contra fecit , ret ab alio eprliropo di.
Ht. Qaamobrem pcriuafum jam habeamu* , u
)iM*OT«a·. Minor commendat , etna oanoia
vrrewdufimi patre* , non mediocrem utilitatem
lnd« incommoda accidant non fine graviffimo
huja* provinciali* concilii quiati traâacienc
detriaaanta. Sed loco* hie aft, patrea , at ac. B no* prorineft* noftra, Deo in primi* juvante,
cendamo* no* ipfo* > fi attentio* r«m ip fam foe.
allaturo* efle, fi certam rationem cxplora**tna*mo*. Ille t ejui optimi paftorir regula* ubi
que viam plane jam nane tandem inierimu*, ut
propofaic , eradicationi* munu* ad Tridentini
conjunâimmi* animi* cnncoidilfim* voluntate,
concilii prnlctiptum perpetuo eiequitur. Ifte,
pari ftudio, aquali telo , tamqaam ano patloqui dignitati* cpifcopali* amplitudinem > non
rali epifcopalique fpirita omne* in eam perpe­
labote* , eenfom, non one*, vita otium > non
tuam curam incumbarum, ut preferiptar k noperpetuam illam folicitudinem, multi* curi* im.
bir, k clero , k populo , provincipque noftro
plkttam , In animo fibi conftituit , vel r*ro,
lege·, inftituta, difciplinamqueomnem «aequa­
eel fortifie nunquam verbi Dei pabulum popu­
mur . At tu , domine Deu* omnipotent , qui
lo minift rat. llle fynodum diocefanam annivetjuilifti, feniore* fepteaginta de populo a Moyfariam de «ore celebrat r hic ae ftata* quidem
fe convocari ad oftium tabernaculi feeder!* , i|clericorum It facer do tum congregatione* habet,
lifquc eodem loco commorantiba* adefie, at­
nedum fynodum convocat : ille vilitationem
que anum eumdemnoe fpiritnm largiri dignadicecefanam porcaai ftudio obire contendit : hic
tu* e* ■■ quique aponoli* tui* ia uno loco coogregi* fui voltam neque agnofeit , nec vero at Ç gregati* Spiritum fanânm tuum mififti , eorum
•b ovibo* agnoicatar ■ paterna id caritate fta.
mente· illuraiaafti ,< corda nfque adeq acccodidet. Ille nihil non agit , nihil non attingit ,
fti : ut incredibili ardore iufiamm«ti , cum it
at morum corruptela* eripiat , ut vitia & per.
divina* prodicationi* legaro* agnofeerent, uno
cata corrigat atqu* emendet, k quofeumque ab­
ardentiffimo ftudio , iifdcm apoftolico difciplierrante* ad viam falutit revocet : hic populari
na iuftitutit, toto terrarum orbe, illa legtrioopinione cum omnia metiatur . hominibu* pia.
n* tam admirabiliter perfunâi fint, nobt* ho­
cere vult, peccata hominum diftimulat , f«pedie , nomine tuo ia atwai convocati* , adefto
que caafam prsbet , quamobmua complure* a
?|aalumu* : mantet noftra* divini tui lumini*
t«Aa deflcâaat r at vigilanti* epifcopi folicituplendore illoftra : bonitate fove , lapientia rtdo in eo etiam verfatur , ut ecdefiarum cultua
f;e, moderare , atque effice ut no* uno coniifp lende icat t bafilioa farta teâa dut, omni ap­
io. iifdem vigilanti* officii* , iifdem moniti*,
parata iaftrafta , omni ornatu, tt preciofo ope­
iifdem cecmpli*, legationi* noftrp etiam mune­
re Uluftre* ia omne* parte* «luceant : divinorum
ra atque officia exeqoamur , k ita falutaritet
officiorum pieta· florefeat : eercmoaiarum ritu*
exequamut, ut tandem no* , k fidele* provinexcolatur : chori inftmdio omnia noa modo re­
cia noftrç , unum in te effcâi, fempitem* illa
tineatur, fud plane augeatur t cletut ad facra*
gloria in te uno Deo pctfruamur. Amen.
doArina* erudiatur , in clericali* vit* officii*
contineatur : fanâiffiml· legibu*, edidi*, inftiIN N Ο Μ I N B
tatioaibaa devioétu*, noa modo a Sagitii* alie»
nu*, fed *lb omni fufpicioM integer purufquc
SANCTÆ ET INDIVIDUÆ TRINITATIS,
confervetur. Quam difumillt vero remifli, negligentifque paftori·, ac fibi indulgenti*, ratio
Parat*, «t Fuit, er Svhutu* **ncti.
•c forma fic, voa ipfi videtii. Nulla in eju* cla­
ro fere difciplina, nulla populi inftitutio, nul­
X*« CarWo* XarrMaeu, /*<u*Au Rmm«u tttltfit
la eeeleCaram inftauratlo; omnia denique, que
tituli fuuOu Tntllil fnilyttr arlitih , Uti &
undique pcnclara epifcopali cura fplcndefccre de­
uftlfuiitu ftiii |r«r,a urtknfifcfui MtJiiluui, »4
berent , tn fit· , It fqoalor· prop* jacent. Hia
Dti MKfuit/h, luUf» Mtrit [ruftr w[Uu ,
tam divcrfii ftudiia, patre·, tantum abeft , ut
ac fuuiti
ttuftfftrii , f/tmn' u*lhi , /*«qui accenfo ftudio ad optima qnaque fereba­
dta* , kut fru Chrijtiuuu mora*» Jiftifliut t**f*r~
tur, eju* iodoftria , it folicitndo vehementiu*
m«rraa· , f·* tlrruat fupulutt^ut fijri ut/bt r··.
inflammetur , ut aliquando pene reftinguatut:
(rrdriuu* fruluttrt lUil it Cbrith ^ifimitt ttfttk
ficque fanât illa emulatio, qu* tantopere nottui, Jr tufiht C ufttft rfttnujifhutru» bbi* epifcopi* expetenda eft , k valet plurimum
aarwuu* r*ep</r*p«rsa> oa/buruat ·· ttttiii» frtutuad omnem dUciplin* propagationem > nulla fit.
tuli Mtlitlittfi farer* dtcmumu*, Jturuiiuui, tt
Accedit etiaqi *Uod incommodum , idque ma­
fuKitu.
ximum* quod purfpeAa hac diflimili paftorum
cura, populi epifcopi vigilanti* dicaeefi lubjeAi , in obedieodo contumaciore* , It difficilio­
ra* fiant, paftori k patri tuo detrahunt * eju*
benefafta l*p« Mquta· fafoAantur , monita
non audiant r k , ut eft hominum genu* pro•Uva ad querenda* cneniation·* io peccati», aiCtuvM. Oeaaraf. Toaa. XXXIV.
r
con-

119

*μ£"

Concilium Mbdiolani*sb

V.

340

A prohibeat, io eam conar snao animo, oaaasqne Ajrjsoftudii paftorali* concentio·· epifeopa* incamnat, chkisti
atque adeo alabotct omni ope, at ne ejus aaae- >ira­
bi ennuntato ove*, ChtfM fangaio· redemptat,
F A I I P I I U *.
foaqaa fida! coaanufia , nil· modo Inficiaaear.
Itaque ad dkacefia fnm loca , ubi peftiferua
L
illos bnminc* diverfari contigerit, fe to primis
ud jtdk rarudaftudfoa» pvrrûsn·/. »*
gipfo eonftrat t populum fidelem etiam atque et·
iam diligenter moneat, m M eorum esores ufUoniam h Us , qu· * «4 fid·· > fc «4
qeam attendat ; ne vetbi* mantem, anrefvn ndpietatem tuendam attinent, nani vigr- » ' hiscat t ne cum e·idem alio modo verfetur f no
itacu&aa cur* itnet^M diligentia paftoo-carni* licentiam > *r liberam * feliam vivendi
bu< majtime elaborandum eft : nos vetvram
feracitatem, exemplo illorum conicAetnr ; fed
fandonim pattam feooramque concilions· con·
in orthodoxa fide, tc caritate Chrifti domini
faetudinem , tc aeOotitatcsn in primis ecume­
cum timore tc nemore perfeveran* , in femftm
nic· fynodi Tridentia» fccuu, de iis ipfis mul- B Roman· catholic· ecclefi· anitate , tc obe­
ta fuperioribus noftris condlii* provincial iba*
dient!· ftudio , in catholicaqne pietatis officii*
conftituimus . Scd in eo genere cup* nullum
fefe contineat . Parochis vero leges prateren
tantua ftqdium , quantum Cert· maximam re­
prafcribnt, quas in tanto diferimine omnino fe-

Sconstituti onum
lira·

Q

quiritur adhiberi poflit , illis foperiorum con­
ciliorum decretis adjungenda hnc etiam cenfui.
mut.
Nemini, etiam regulari , ne in foi quidem
ordinis ecclelia » concinnari permittat epiCcopus, antequam libi > iaoque vicario « ille , qui­
cumque coocioaaturus eft, fidei profeffioocra ad
faaftioois pontifici·, quam ?·“· IV. edidit,
pruferiptam formam prnftitetit. Ubi vero femel '
nraftiterit, non opus erit iterum ob cam can*
Jam eidem epifeopo pmftarc : fed fatit fit proftlEonii , et femel i!loy nomine prnftit· , tefti­ C
monium feri pi un* atque obGgnatnm afferte tc
eshibert.
U omne de canfcffatiis facecdotibus fancimu*
tc decernimur.
Hoc ipfem de medicis, tc chirurgis item cautum fit, qui nifi trium menfium fpatio apud
•pifeopum, aut ejus vicariam, ex tilias pon­
tifici· formule proferipea ratione fidem profi­
teantur, medendi arte ab eodem epifeopo inter­
dicimur , quoad eam profeffionem praftiterint >
At vero in pofterum quifquam medicat , vel
pbylictn vel chirurgus asedkioam exercere ne
aggrediatur, nifi praftita primum, ut fupra, fi­
D
dei profeffionc.
Advocati praterea , * procuratores in cauG·
fanda inquifitionis fufeipiendis agcndifve, nul­
lum ante aditum locamve habeant quam fidet
profeffionem epifeopo praftiterint.
Qui ecclefiam parocbialem , aliudve benefi­
cium , curam animarum habent, aut eanoriicatum, aut dignitatem in ecclefia cathcdrali quovit modo obtinuit , nifi it tempore , te Joco
faoâion· Trfdentiaa prnftinsto, fidei profeffionem prnftiterit ; na et epifeopus beneficii ccclefiaftici fmâut, quos ex codam Tridentino de­
creto foot non fecit, aliquo paAo remittet, ne­
que ab eodem exigi patiatur, led fi quos exege­
rit, illum tcftitucre cogat.
Hujua provincia principe· tc aaagiftratw pro E
fidei catholic· tuenda officio , proque pietatis
tua ftudio ipeeandam eft , id nunquam permifforo* efle , at in ha* regiones, coram ditioni
fubjedhi , nc ad diverfandam quidem itinevia
gratia ■ milites a catholica Roatan· ecclefia
fide diffidente* , veniant i cum certum atque
plana exploratum fit, nulla alia re Deam gra­
via* oCendi, nvllaqne ad vehement forem iram,
qusm bnrcfeon labe provocari ; nibil^oe rarius
ad provinciaram , regnoenmqne httevitam ma­
jore* vire* habere, quam teterrimam illam pe­
lta·. Veram fi quand» acciderit, quod Deu*

quantur.
Atque iniis quidem ha fint;
Ne eos mortuos factis locis in fepulturatn
tradant.
Ut animadvertant pruterea , fi fieri poteft,
non modo fingulis horis, fed fingulis etiautmo­
menti* , quid ab illis agatur , quid cogitetur,
quid ftruatur iniis qua ad fidem pertinent, lon­
ge profpiciant latana infidias, tc conatum om­
nem, quantum in fe-eft, fcdulo reprimant.
Ut videant, ne quidquam vel minimum, unde labe* aliqua exiftere poffit , fcnfim latius di­
manet. Qtiamobrem de quotidiano hujus tei
ftatu epifeopum certiorem laciant quam diligentiffime.
Nec vero , ea omni diligentia contentu* epif­
eopus, deGftat alia fubfidia ad tuendum gregem
comparare.
Proinde Cum alios religiofos , pnrdcntefque
viros ad rem omnem inquirendam mittat ; tum
acres etiam , piofquc contionatore* ad caufam
communem ad juvandam ■
A magiftratibas etiam, tc principibus, in re
qo* non religioni folum , fed univerfo proviociu ftatui periculum certilEmum afferre poteft,
omnem opem, atque auxilium imploret, ut exptdire cenfucrit.
Excommunicationi· vero poenam , protêt alias , qu· fummorum pontificum canoaumve
fanâionibu* cspreffc font , ipfa faâa fubcundam proponat, atque edicat ii*, qui iftiufmodi
impiis hominibus cibos vetitos vendiderint ,
aliove modo fubminiftravcrint , quibu· diebus
minime licaat illis vefei. Agat vero contra il­
lo·, qui non patuerint, ad juris, ediftiquepro­
mulgati preferiptum . Omnem denique aliam
rationem , qua potiffima fibi videbitur, oppor­
tune ineat ad eam peftem pnopulfandam. Et ve­
ro id, quod caput eft, iit tanto falutis pericu­
lo afliduit precibus , omnique fupplicatione ad
Deum confugiat, ut gregem, fibi in curamttaditum , ab omni harrefeon foeditate integrum,
inviolatumque cuftodiat, * confervet perpetuo.
De Judai* concilio provinciali primo multa
cavimus , quibus huc addenda (latuimus, quo
diligentius etiam perniciei· eorum confuetudini , atque divini cultus οΑνοϋοαφα* occurra­
tur.
Quod olim fu au*orum pontificum conftitutionibus , te pntfertim Pauli IV. te Pii V. qui
Cjufdem Pauli fanâionem literis aut. Kalen­
ds· Mail MDLXvi, editis renovavit , A' auxit ,
fancitum fete de vita, te habitatione Jodpotum i cum ad Chtiftianorum hominum fidei
in-

34«

°7χ?ΰ“"

Comcilivm Mboiolaninii
i

ClUUSTt de pertioeat i epifeopus . hi cajus dieecvfi ilii
•17». val aabiUat , wl aliquando diveriantur , fingulls annis ftata die Mm conftitutinMm Pii V.
qua etiam ilia , quo ah eo^pm Paul» IV. jam
aMM edita eras , continetur , promulget : curctque omni diligcsstl* > at in primis tum e* ca­
ram conftitutioaiim, tum etiam ex concilii Latcraneofis preCciipto in civitate > opido , page
locove ubi Judai habitant , fi complures fjrn*gogas habent , fen domo* ad fynagog» offi­
cium jam adbibent, tollantur omnino, retient*
«ve omne» ,· una tantam excepta , qu» tamen
ab ecclefiis fidelium diftet.
At vero novas conftraere, conftituereve, aat
penitat dirutu reficere ne patiatur : nec rurfus BE
veteret alitui extolli , aut amplificari, aut niÎnificentius aliquo modo exaedificari. Agat ét­
ant cum principibus, (i opus erit, at, quemad­
modum olim a nobis decreto provinciali , 8e
eifdem pqnttficiit conftitutionibus cavetur, iublatia impedimentis , vere tandem Judai omnes
in uno A eodem luco utbia locive, ac fi ille ca*
Îiax non erit, in duobus, aut tribut, qui intep
e continente* Gnt , k a Chriftianorum habita*
t Ionibus fcjunâi ad pneferiptum illarum conftifuttonum habitent i domicilium vero non fo Ium
proximum » fed nc ia confpcâu quidem eccletia, oratoriive , qoo populat convenire io lea t,
confti'uere, habitareve ullo modo patiatur. Ut
merer, k femina fignom Temper patentèrent, C
quo in erbtbos , municipiis , locifve omnibus,
atque adeo in itinere dignofcantur ad einun
eonftitniionum prnferiptum.
Qua de re quidquam a nemine concedi, per- mittive ullo quovis etiam difpcnfatio»is nomi­
ne pofle iliis faoâioriibos cautum eft.
Ne dominicis , vel aliis feftis diebus , quo»
coli · k ftnâificari , prscepti coofuetudinlfve
eft, Judai opus quidquam fervile, mundanumve publice per fe ipfos, icu alios faciant.
Nec vero fidelis quilquam in rorum fynagogis ullo modo , ut eo primo concilio vetitum
eft, fed neque ullo ufqsiam loco eorumdem ce­
remoniis ritibufve interiit.
De Juduis nuper baptizatis, in concilio pro- I'
vlnciall primo aliqua conllituimur, quibus huc
de illis ipfis, k de aliis etiam neophytis adjun­

genda dccemieM*.
Epifeopus igitur, in cujus dicrcefi Judri ha­
bitant , cum neri poflit ut Deo volmttc eorum
multi c tcnebtts ad fidei lumen accedant, illud
aliqua ratione curet , ut certa domos , locufve
pius, fi commode poteft, eo potiffimum nomi­
ne conftiraatur , ubi illi nuper baptixati , neopbytive alantur , ad vitaque Chriftian» ufum
infttasantur. At vero li id fieri nullo modo po­
teft i eos, fi quos in urbe , diacefique habue­
rit , certa alterius loci pii congregationi in cu­
ram tradit , aut aliquem certum facerdotem ;
fpeAata probitate virum , fpiritualifque vite E
nudiofum, deligat , ήαΐ illorum vitam ioftituat ac moderetur.
Quo ia genere, ejus, qui ab ipio epifeopo
dcieftna , cotum curo quovis modo prxerit ,
ftudio huc ratio * ouemadmodum infra, ineatur.
Ut non folum diebus feftis , ut, alio conci­
lio Cautum eft, fed in feriis cti*m lingulis,
Oiifl» facrificio interfiat t k conciones prêterM , facra, Icitioner , lupplicationet , offici* que divina , vefpcras prefertim feftis diebus
obeant: caritatifquc Chriftian» opera ptjeftcnt,
Ctndl.Gmtrel. Tom. XXXIV.

341

V.

ssgrorum poblicas hofpitale* domos pracipue
anno
v/filando.
Cmkisti
Ul finguli» diebus bh, mane k vcfpeii, cer«syv.
to brevi temporis fpatio fanâe orent.
P* cam ngnum falutatiotM* angelice ter ia
dic datur, geaeaflcâant, k attente precentor.
Ut ftationes « eccicliafve indulgentiarum fioqoentent.
Ut oâavo quoque die peccata cauhicxntur,
drcinsoqnirsto quoque die rurfus confefli , Ia­
eram communionem fumant.
Ut , quo die fumunt , in fandi* oratione, .
fanftifque caercilationibus , k caritatis opetib n illum totum confumant.
Ut fetia fcaia , k fabbato, qui per «tatem,
k valetudinem pofiunt, jejunent,
Ut facra anni tempora , ut pute adventus ,
quadragefima , alioque list» anniverfari» ce­
lebritates , cum appropinquant , ad eorum,
earumve myfteri* infimantur , quo fanftiocis
vite difciplina, k operibus , Chtiftiana pieta­
te dignis, facrorum torum temporum dierumve cutium rvligiofins conficiant . AbftiocaOt
a lautioris, k delicatioris vit* ufu, longequa
diligentius ab improborum hominum confuetudine.
Aliquam quoque cautionem adhibere curet
epiicopua , ut hi homine» , cum matrimonium
laeonr, non inter fe contrahant , fed cum iis,
qui a Chriftianis antiquam perpetuamque origmem ducunt.
Non inter fe item multam ronfuetudinem ha­
beant , ut pontificia fanfiionc cavetur . N«
ulla in ru Mofaie» legis urus retineant aut
feâentur.
Hoc tu geaere fi epifeopus qegligcus erit ,
fciat fe in concilio provinciali , re omni dili5enter perquifita , rationem redditurum ea eaesn pontificia conftitutioaa t qu» quotannis
Cemcl , ubi aliquis neophytonm numeras eft,
in ccclcfi* cathedrals , collegiatifque de more
promulgetur certo dic , quem idem epifeopus
pruftitucrit.
Qtibus provincia locis vagum k fallax Cfas5arorum genas adhuc verfater, k nondum ex
ccreto concilii provinciali* primi , magiftratw
opera , atque officio a provtocur finibus arcen­
tur , b»c diluentia adhibeatur.
Primo epifeopus , in cujus dietcefi cos mo­
rari 1 aut vagari contigerit , diligenter fisquiiat , an , ut Chrifttanos decet , ui omni vita
fc gerant , anque fanâe ccclcfi» lofiitutia k
praceptts pareant.
Rurfuaan quidquam contra agant, quod khifmaticorum morem ufumqua pr» fc ferat.
An quadragefioM tempore , jejumiqise die­
bus catnc k cibis vetiti* vefc*oiur ■ an novis
ritibus utantur . Quod fi contra ecclefi» inilituta ritufque ab illi* aliquid agi, geri, ficti­
ve compertum esit, quodque prefertim ejufmodt fit , qoanaobrem hmrefis nomine fuipcâi
efle poflint , in eos epifeopo* graviter agat ,
animadvertat , etiam pro culp» ratione ad fa­
crorum canonum pontificiaramquc fanâioaum
prefesiptuni.
Si vero cos ulla, alio modo publice offendere
cognitum erit, afi ecclrfi* divinorum officiorum
tempore ejici jabur. quoad emendat» vit»ex­
plorat* teftimons^A eaemnJa viderit.
Quatn fummum ni hervfis crimine profligan­
do ftudium , k cur* quam longe omnium dili­
gent iflima epifeopi e(T* debeat , cum aliorum
multorum pontificum fanâiones jubent, tum vero

P

a

& Ith

343

eam.

COMCItlUM

canonum fanAionumque pontificiarum prrfcri-

ptem.

IIOLAMINII

Μ I

ANMO fc Innocenta 1Π- refcripuam , A Martini V.
CNRUTI cooftitatio, jam pridem édita , ote<*dunt. Quiijz>
bu* contetntiomm· tum in virtute obedieatia
diftriAe praecipiter, at qu· eo de genet· in illi*
fancita funt, ad ea efficaciter eaeqaenda > epif­
eopi per dktcefes fua* diligenter invigilent , fi
canonicam velint effugere ultionem 1 tam etiam
deponi "Jubetor ab epiicopali offici·, fi qnl*eo­
rum fu per expurgando de fua dimcefi heretic·
fiteritatis fermento negligent fuerit, vel remifut. Proinde in ea perenni folkitodine, perpe­
tua que vigilia epifeopus ver far i in primi* debet,
ut non modo pemilentiflimusilie h«reG* mcpbu*
nufquam in gregem fibi commiflum irrepat j
led omnis plane lufpicio ab eo quamlongiffime
abfit . Si vero fortafle , quod pro fua pietate.
Be mifcricordi* Cbriftus dominus avertat, irrepferit ; in eo maxime elaboret omni ope , ut
quam celerrime depellatur i quique ea labe infeAi erunt , vcl fufpeAi , cum illis agatur ad

B

V.

344

^ua contra allô paAo fecaric , excommeuica- ANNO '
tMaem ht· fratenti· ipfo /abeat i ac fwttiM CBMWT1
aliis pcetm pro modo cnlpm arbitrio epiicopi *>?>’
pteAatnr.
Cuftodm etiaaa carter· , priufqaam fana
aaerceant oflûium, jusjorandom ad pcwlcriptam
foratam in concilio Vicnnnfi prêtent ; Mém­
oire etiam alii minitel ad id eliciam exequendam neeeflarii.
·
Ύί« inqaifitionis cautemm aAa breviter fam.
matimque deferipta , qu* faeamaria proceffiram
dicant , ncc veto aAornm relatione* , ncc faAi narratio . neque alla qoncumqac tam /ο­
ι il t quam üAi itidem explicatio , inftruAiove cvjufvis generis, ad cas caufas pertinent »
ncc dénique ulha fcriptnr· ejufmodi , qu· vel
pro reo a vcl contra eum conficientur, ullo un­
quam modo in poteram typis edantur, imprimantnrvc : fed quacumque aAa fiat , qu· eae
can fas attingant , manu feripea iii folum , vel
judicibus a rei confaltoribus , ajüfve miniftris
dentur, quibat dari oportet.

Idem preterea una cum inquiGtore congrega­
In caufis fidei epifeopus, judexve , cum ad-,
tionem , qu· ceno numero conflet theologo­
vocatur, procuratorve reo dandus eft, cum det ,
rum 8c jurifperitorum hominum inflituat , qui
qui probut fit , de legtliiate non fafpaAus, &
ad caufarum fanAr inquiGtionis confultationem
procurator quidem utriufque juris peritus, uter­
adhibeantur.
que vero fiaei celator , quique hrrefis nomine
E* porro congregatio , ut opus erit, convo­
nanquam neque fufpeAus , neque accuiatui ,
cetur ; femelque m lingulos menfes, atque adeo
neque ea infamia notatus fuerit : id vero a nifi
crebrius, cum occaGo tulerit.
plane oftenderit , le cx judicis feulentia innoNec veço quidquam aliud in ea agatur gera- C centem efle , & «b omnis hare lis labe , fufpiturve, nifi quod ad ejufdem fanA· inquifitiocioneve putum atque integrum.
nis officiam pertinet.
Patrocinii autem in iis caufis fufeiptendi fa­
Et quoniam f»pe contingit, caufarum inquicultas cum datur , literis exarata detur j nec ve­
fitionis aAa, proceflufve, de quibus deliberan­
ro aliter quilquam fufeipiat.
Cui porro datur , ia , antea quam patroci­
dum eft, iis patefieri, explicari, atque commu­
nicari oportere , quorum coofiliu , vel damna­
nium fuicipiat, juret fe bene ac fideliter defentionis , vcl abfolutioni* fententia ferenda eft,
furum
Irgitimifque defenliombus ufurutn elfe,
quo Bc accufatorum , denuntiantium , teftiumnec dilationibus captiofis , cavilhtionibufqoe
que periculis efficacius occurratur: 8t in iisipfis
caufam prorogaturum.
inquiGtionis aAis, cauGfquc cautius agatur; id
Ubi vero patrocinium fufeeperit , fciat fu as
propterca omnibua fingulifque confultoribu*, fc
panes efle admonere reum , ut veritatem con­
ceteris item , qui in c* congregatione adferifiteatur > pcenitentiamque petat pro culpa , fi
bentur, ad.aittenturve , eplfcopus ■ ut Bonifaquam habet , ejufquc refpunGonem curi· noticii VIII. conftitatione cautum eft , kcretum,
ncare intimareve.
D
reticentiamve indieat.
Meminerit vero advocatus , 8r procurator
itidem, nullum unquam patrocinium neque hçAtque ipli porro ftatim cejt* pra/eripta f<xmula jurati, eidem epifeopo fanAe fpondeant,
reticis , nec fafpeAis , neque Credentibus , ne­
ft neque verbis, neque literis, nacnutu,neque
que fautoribus prseftandum efle , ne prout Inalia cujufcumquc generis fignificetione · uilove
nocentii tertii lanAo eft ab officio fuipenius,
modo cuiquam patefaAuros, «ut evulgaturos éfperpetua infamia fubjaceat.
fc , congregationis, in quam admittuntur, adItaque ubi primum ex caularum «Ais, aliavc
. fcnbunturve , arcana, nec vero alia quacumque
ulla ratione animadverterit, reum, qui delatu*
fint, qua ullis inquifitionis, vclcaufis, vclho­
ell, heretirum efle, aut eo nomine lufpedum ,
minibus, vel ipli congregationi officiove prrjssid cum ipfi reo, judicique denuntiet, tum fta. dicium afferre «liquo modo poflint.
■tirn Illius defenfionem deferat.
Pctnam vero excommunicationi* lat· fenten­
Nec vero, fi quid erit, quod ad fauAum of­
tia proponat, atque edicat etiam incongregaficium pertinens, inejufdemcaufa reticeri opor­
tiooe ipfa ex ea Bonifacii conftitutione in om­
tet , cuiquam patefaciat , quod eidem offiiio
nes’ at lingulos, qui contra indiAum fecretum ,
prujudicium ferat.
aut jusjurandum quidquam patefecerint fine li­ E
Librorum prohibitorum indicem, julfu Tricentia ejufdem epifeopi.
dentini concilii confeAum , jana pridem pro­
mulgatum , omnes fingulique apud fe habere
At prateiea notarii fanAi officii hoc jurent,
quod ncc ca«f«rum aAa > nec teftium nomina ,
ebrent, live theologi , live jurifconfulti , five
neque tcftificationes ■ aliud ve quidqoam ejus
medici, five aliarum literarue» profedores, difecoctis patefacient, aut evulgabunt, ante* quam
ciplinarumquc ftudiofi . tc alii item . quienmjudex patefecerit , evulgarltve , aut evulgari
3ne fibrorum numerofam fupelleAilem poffijuflerit.
ent . Si quia vero eorum , qualis qualia fit »
De fententiis itidem eorum , qui confultocum non habuerit , tantum abut ut excufationi
rts abhibentur , coofultationibu* , deliberatio­
legitime loce* relinquatur, quod nefeierit illo*
nibus, aAionibufque congregationis huius , id
id generi* efle , ut contra eum pro librorum ,
ipfum prrftabunt omnino ; ac de fuo officio iu
quoa vetito* retinuerit , ratione feveriu* agatur
otnoibua fideliter crcrccndo. Si quis eorum quidad preferiptum regula ejufdem concilii -

ut

345
ANNO
CHAUT1

ifl*

Concilium Midiol^ninsb V.

Ut fraudi occurratur , qua plerumque in
opere imprefiorio fit , ea rnter ceteras cau­
tio adhibeatur, ut liber , ubi primum impreffus eft , per recognitionis prafedos ante con­
feratur , quam venalia officinis tabcrnifve li­
brariis proponatur. Qui liber Ita accurate col­
latus, auâoris fubfcriptionc fi gnatus , non reCognitoribus , ut alio concilio decretum eft »
fed quo rcâiua cuftodiatur, epifeopo tradatur :
qui eumdem certo loco in archivo aflcivari
perpetuo jubeat.
Nc Uteras grandiufculas , quas initio vel libtorum , vel capitum imprim! moris eft , ali­
quam obfeon· torpifquo imaginis fpeciem ex­
primentes , ad librorum impreuionem adhibe­
ant , qui artem improfloriam quovis modo fa­
ciunt: cum ejufmoiti fint, qu* hominum men­
tes aliquando farde turpicerque afficiant, &■ bo­
nos itidem offendant, ut oblcane feripta.
Ad libros vero , qui de rebus eeclefiafticis
aut fpiritualibus coafcripti funt, imprimendos,
ne characteribus grandioribus utantur , in qui­
bus exprefla appareat alicujm rei profan* , ne­
dum turpis, obfcancve fpectes.
Libellorum famoforum grave facinus , unde
alia praterea peccata > tc (celera, tc mala exo­
riuntur, ut quantum in nobis eft, e provincia
noftra profligetur, (latuimus, fancimulque cos,
quicumque fint , qui illos fcripferint , edide­
rint, dlvulgannt, excommunicationis lata fententia poenam ftatim fubirc . Si clericus vero
fit, qui tale crimen admiferit, beneficiorum et­
iam , 11 qua habet , amiffione mulâetur, pra­
ter alias poenas , eo de genere canonum legi­
bus fancitas . A qua excommunicationis poena
nemo quifquam , hujus criminis reus , abfolvi
poffit , nifi fama tc honore , cui injuriofe dctrafium eft, reftituto pro arbitratu epifeopi.
Id vero ipfum quanto difficilius eft pre ft arc,
tanto diligentius , ftudiofiufque pro lua quifque conicieiiti* religione ab eo flagitio fcelereque cavere debet.
Epifeopi cura fit, tum pueros, adolefcentefvc, tum doâorcs , ac magiftros prohibere ufu
eorum librorum , quos ex decreto concilii 111.
provincialia , quoniam obfeotna contineant ,
aut bonis
boni» moribus repugnent , aut ad impie^
impiet
tatem inducant , certo indice nos compleâe»
mur.

lomMRU U
1MTUL.

„ , -

5^0

A ve i aut pii loci , ichola , aut coafratrie, etiam laicalia. fumptibus , vel elecmofynis collettia . vel legato uio . aliave hujufmodi ratione
quotennia certo ftato tempore permifla epifeopi
concionem haberi.
Nec vero illius deligendi , conftttaeodive jus
ulla ratione competat, neque ipfis regularibus,
etiam per turnutn . neque univerfitatl , neque
magiftratui , neque loci pii adminiftratoribus.
contrains , fcholave . etiam laicali , nec alii
cuiquam laieo , etiamfi hi clecmofpna , atimentave e publico , aut e confratria , aliove
modo, ut fupra, fuppeditentur , fubminiftrenturve . Qua ut nihilo minui fubminiftrentur,
atque adeo perfolvantur ab iis qui folent, aut
B alia quacumque ratione debent , omni appella­
tione poftpolita , epifeopus cogat , ut concilio
provinciali quarto cautum eft.
Nemini autem concionandi facultatem conce­
dat epifeopus , nifi prater alia , vcl eaaminc.
vel ratione pro arbitrio fuo illius icientiam, Bc
peritiam in eo munere probarit ■
Magna in verbo Dei vis ineft ad commoven­
dos auimos , fi qui audiunt, ita fe inftltuunt,
atque adeo parant, ut utiliter audiant . Paro­
chi igitor free moneant, ac doceant, quo fci­
licet modo fideles falutares utilitates, fpiritualiaque emolumenta , tc fruâus uberrimos e fa­
cra concione capiant .
Doceant igitur hac in primis:
C
Ut cum, quis ad verbi Dei concionem acce
dit , non concionem profanam , fed factam,
religiofam , fanâa difciplina inftitutis excul­
tam , atque caritatis ftudio elaboratam , le au­
diturum putet , proindeque perfuadeat , ie a
Deo, qui contionatoris ore tunc fane loquitur ,
falutarious praceptis , confibifqnc erudiri ad
optime agendum.
Ut in ecclefiam ingrefius , hac a Deo precctur , primum fibi peccata remitti : tum etiam
fibi aperiri aures cordis , Ut audiat, oculofque
mentis, ut videat , atque adeo ad inftituend*
vita rationem tc ufum accommodet, qua con­
donator ennntiarit.
Ut firma fixaque animi deliberatione ftatuat.
D fe velle perficere , atque exequi , queeumque
ia ea concione fibi dicta putavit. .

Ut que e concione audierit , ne plane ad
alium quemquam , 'fed ad fe ipfum omnino
teferat ■
II.
Ut animo non varie diftra&o , fed collefto,
atque attentiflimo^, concionatorem audiat ,
Qua ad frifkiliiiuii wrh' Dti , <!τ iiilriu»
tamquam cum qui Dei verba , non fua proCbrtftùinu» fcrtiiuec·
puntict.
Ut neque eloquentiam, neque aâionem, arEpifeopus fi vere legitimeque aliquando im­
temve concionantis fpeâet, aut admiretur, ejuf.
peditus , in cathedrals ecclefia pradicationis
que iermone, tamquam carmine mufico, inquit
munus per fe ipfe praftatc non poteft , ut cerpropheta, quod fuati, dulcique fono canitur,
a fee’s *" *' *e *°ηπ1ίί Trident ini fandionc , decretifque
tantum obleâetar, ita ut veros audiat, Arnon
i s< nc C provincialibus debet , id per alios , qui idonei
faciat ea : fed totus in eo Gt , ut divini verbi
lint , ex eorum decretorum prsferipto preflet, E fpiritum hauriat; quo ipcenfus , qu* audierit,
impends fcilicet fisis , nifi immemorabilis conitudiofe efficiat atque exequatur.
fuetudinis eft , eas ipfas impenfas ab aliis illo
Ut Dei verba , qu* e concinnantis ore ex­
pnedicationis nomine fieri.
eunt, noo folum aurium feofu, fed diligentia ,
Epifeopi folum fit abrogatis quibufeumque
menteque ita religiofe percipiat , ut animi vo­
contrariis confuetudinibus Ac privilegiis , 8c in
luntatem, ardentemque affe&um fimul accendat
ecclefia cathedral! , 8c in aliu ,'non modo juad omne fanâe agendi officium.
rifdiâioni fue fubjeâis, .fed etiam in exemptis,
Ut concione ablbluta , fi modo ibi moratu­
qua curata funt , contionatorem libere defige­
rus non fit , quoad mitia folennis facrificium
re , atque conftitucre .
peragatur, ne tamen ftatim da ecclefia abeat,
Idemque ad eum fpeâet in regularium etiam
led Γη oratione paululum confidat ; tum ver­
eedefiis , ubi , pro majore commoditate, conbi Del, quod audierit, prreipua capita , qua
luetudinis modique eft , populi , un^verfitatifprzfertim fibi conveniant , tacita cogitatione
5
p
3
fcConal. General. Tom. XXXIV.

tj/,.

347

’TjumT*

ComcilIum Midiohninji

V.

BoiKS?,r·

34*

μπκ> fecumsepetat ; ratiooemqus terta· concipiat A ârinà Chriftiane capitibus, prout opportunius
fibi videbitur , recitent, fimulque univerfe»,
3ULIST1 atone ,0Mt · φ>· K' tua uletares reAe exequi
>>/».
poflit.
qui aderunt, hortentur, ut eadem verba, quiUt de templo >;concione, oratioaeque egrefbus ipfi preibunt, illi fimul referant.
fusnc de coneionante intemperanter loquatur, nt
Et vero , quo populus do&riue Chriftiane
practptis
, atque inftitutis ia dies inftnftinc
a
temere judicet. Ne rutius ad inanes confabula­
tiones, pcofanaque colloquia (c conferat i ut ne
fiat ; iidem parochi illo tempore nunc unam,
effluet, quod te audiendo , te meditando cafte
nunc alteram eoramdem quatuor illius dofttinas
ianâeqve concepit.
capitum partem ftudiole explicent, Qua in re
i' Imo reto amicit ob iam faftus , cum illis facatechifmi Romani , aliosumquc probatorum
utaria inftituta , qua contionator explicavit,
auâorum , qui in hoc genere pie, diligenterludiofe te opportune communicet.
que verfati funt» do&rinam potiftimum loquan­

È

Domum teretius , familiam item frpe com­
monefaciat , qua de land* vitat inftitutione ab
eo accepit.
Ad falutem cum omnibus fidelibus admodum c
neceflarium fit , Chtiftian* fidei rudimenta lo­
re i tum certe hujus in primis provincia popu­
lis, qui harreticis finitimi , nili in fidei tundatncntii firmi luerint ac flabiles , iummopere ve­
rendum edet, ne forte ab cis in aliquam impie­
tatis, ac nefarie doârin* fraudem, facilius ad­
ducerentur. Quamobrem nor multam haâenus
diligentiam adhibuimus , ut omnes ac linguli
Chrifti fideles in fidei Chriftiane rudtaapntotum inftitutione erudirentur : fed Cum parum
nos bucufque profeciffc tanta in re cognoveri­
mus; negotii, periculique magnitudine adduCti,
hcc preterea decernimus,
Primo omnibus , fmgulilque animarum curatoribus , 8t ceteris confcflariis, live fecularibus, £
five regularibus , in virtute fande obedientin
id praecipimus, ut faciant, antequam confefliones audiant, orationem dominicam , angelicam
falutationem , fymbolum fidei , te decem pre­
cepts Dei , qua decalogo continentur, ut pcenitentes recitent , sc ipGs audientibus refe­
rant .
Quarum rerum fi quos ignaros, rudefq·· of­
fenderint , hanc eorum (piritualcaa focordiam
acriter reprehendant, oltendanaqnc quam gravis
efle debeat illorum conidamic ignoratio re­
rum, que ad falutem tantopere necelfarin funt.
Cum autem eos aWbfvunt , prêter alias pani- D
sentias, te aâtoncs fatisfaâorias, id etiam im­
ponant , n quatuor huc faltem potiffima doaritus Chriftiane capita in pofterum accurate
«Meant , certo illis pro arbitratu fuo prufinito
congruo tempore , quod tamen ob ncceffariam
aliquam caufam femel , aut ad fummum iterum
prorogari liceat. Eo autem temporis fpatio conredo fi eadem adhuc illos ignorare viderint ,
tunc ne illorum confclbonem audiant , nifi con­
filio 8r iflenfn aut vicarii foranei , fi dioeccfani
funt , aut illorum , quos huic cura in civitate
epifeopus pre fee erit , Ii in civitate vivunt. Si
quibus vero iemel ira admiffis ad facramentum
peemtenti* , eos poftea in rudi hac cralfaque
ignorantia perfiftcre compertum erit, de iis ad £
epifeopum ipfum referatur , antequam amplius
admittantur ; qui illorum faluti diligentius &
efficacius confulat, nt videri: in domino expe­
dire .
'Quo facilius porto pernicioris hujus ignorationis incommodo occurratur , neque aliqua fi­
deles excufatione fuam negligeutiam pretexant,
Illud cifdem animarum curatoribus mandamus,
in dic fello , vel intra miflarum folemnia , vel
in velperis, aut paulo ante, fi frequentior tunc
fidelium multitudo prnfens in ecclefia aderit,
clara voce, ac difertis diftinâifque verbis, qua
ab omnibus exaudiantur , modo jiuum, modo
alterum , aliquando plura ex iis prxeipui» do-

tur.
Nec vero propterea , que nunc decernimus,

quidquam dctraâum, derogacumvc fit, quo mi­
nus tum qui pro captu fuo apti funt majori eru­
ditioni , aut pro ratione ftatus fui explicatius,
& plenius univerfam doârinam Chriftlanam difcerc debent, prpftent quod debent; tum paro,
chi, aliique ad quos illam docere fpe&at, cu­
mulare pijftent quicumquc in hoC genere olim
decretum eft ab illis preltari debere, te reliquas
preterea omnes fui muneris partes.
Porro confeflarii gravilumam penitentiam
imponant , itemque conciqnatores divinam ul­
tionem denuntient, tt patribus familias, & do­
minis , qui nulla , aut faltem parva diligentia
adhibita, omnem rationem non ineant, ut fui
liberi ac famuli Cbnftiinam doârinam addi­
cant; neque eis, quos in famulatu habent, tiotum diebus faltem feftis vacui temporis conce­
dunt, quo in ecclefias, aliave loca pia , ubi ea
dodrina traditur, ad illam percipiendam con­
venire poflint.
Ludi magiftri quo coouBodhss psq*(M quod
ex concilio Lasusameofi m fynodo noftra pro­
vincials sestfe eis ad pueros in dodrina pietate.
«k Chriftiaua tede inftituendos prefcriptUm eft
decernimus tum hancipfatn decreti partem, tum
confcriptum de eadem dodrina libellum cum li­
bris rudimentorum grammatice conjungi , eifdetnque agglutinari.
Nec vero id generis libros , quos epifeopus
intra fuç dicecefis fines in frequentiori puerorntp
ufu efle animadverterit, taleique notarié ac de
claraverit, dccreveritve, deinceps fine eo dodri
ne Chriflianj libello imprimi, vendi, in ufumvc puerorum adhiberi liceat. Quo autem explo­
ratiores vite, difciplinçque Chriftianf mores magift rorum, preccptorumvc fint , eam epifeopus
cautionem adhibeat, ut, cum illos moribus pro­
bat, hujus probationis facultas, literis exarata,
ne diutius cuiquam eorum fuffragetur , quam
per annum, vel biennium trienniumve ad fummum. Quo tempore coafcdo, cum epifeopum
adierint, qui illam proroget, confirmetve*, tunc
maxime is de illorum moribus, vita, ac etiam
de docendi, inftituendique rationibus item dili­
genter perquirat : lique cos ncc preflarc que de­
beat,-vel in re aliqua offendere animadverterit ;
facultatem ne proroget
neve confirmet , ante­
quam illorum vel negligeutiam, vel aliam cul­
pam, emendatam cernat.
Si quç profana magiftri aliquando exponent,
omnia ad redam difciplinam, egregiamqnemo­
rum indolem prvclaris interpretationibus tra­
ducere ftudeant ; quod facile affequentur , fi quid
perpetuo m fuis explicationibus interponent ,
quod ad inftitntionem Chriftiane pietatis ftudiis
dignam, pertineat.
Quotidianas ludi exercitationes, ae ftudia in­
choent , & concludant item pia aliqua oratio­

ne , te prece, que antequam abfolvatur, pue.
ri

anno*
Μ

CONCILIUM MlDIOLANtNSB V.
CHIUT1
Proindu in gyauufio . loco decenti, Ic per.
»in· fpicuo tabella aticnjus facra imaginis appenda­
tur , ad quam diebus fingulit dilcipuli ftatas pre.
cu factant. *

III.

Q** ad di·· ftjht, <T fieri trmftri fcrtiunt.
Ne quit diebus dominicis feftifque ex urbe,
opido, aliove loco, cum iter faâuror eft, ante
difcndat , quam miflc facrificio interfuerit, nifi
ad cunt locum proficifcatur, a bi ia tempore in­
terefle poffit.
Ecclcfiaftici vero homiaet, qaicamqoe fint ,
8e ii prnfertim qui divinorum ofticiorum cele­
britatibus in choro adefle debent, videant, at­
que adeo caveant , ne facris illit diebus, quoi
in Dei laudibus, religioftique pietati· officii·,
fc ia ecclefia potiffimum a clero conium! opor­
tet , iter nifi ob urgentem canfam fofeipiant t
ut hoc eorum exemplo excitati fidele·, facris il­
lis diebus a divinis officiis opere itinerario non
avocentur.
Kalcndas Mati, qui dies fandiorum apoftolonim Philippi, * Jacobi folemnitati confccratut
eft , eum pravum ufum piffiin in provincia noftra retineri ad nos perlatum eft ■ ut incifu ar­
bores frondefccntes per urbes, opida, vicos, tc
pagos in plateis , ac ttiviis ludibundo fpeâaculo erigantur.
Id porro grave, atque ejufmodi effc animad­
vertimus , unde peftiferum quoddam feminasium exiftit non paucorum malorum , cum qui­
dam homines illius ridicule adionis cupidité,
ae · atque voluptate prolapfi , mille facrificio
adeffit 00 die fefto perniciufe negligant ; tum

arborea alienas , fiepeque in praediis ccclefiafticis confites , fmtim per vim atque injuriam
procidant.
Hinc illa manant , convicia fcilicet , rixo,
contentiones, injuria, odia, inimicitia, tc ali­
quando cudes. Accedit preterea tum vulgi cla­
mor, bellicorum inftrumeotorum vehemens ftreSitus, quo divina officia,’ facraeveconciones vaΙ­
ο perturbantur , tc comeflationes deinde , Sc
compotationes fiunt, quibufeunt ebrietates, obfccsne difta, inhoncfta aftiones , pemiciofz ad
omnia opera carnis illecebro , Sc alia plurima
malapcrpetuo conjunâa funt, non fine nomi­
nis Chriftiani injuria. Nos igitur, Se {ictorum
canonum jure , Sc facrofanâis fanâionibus. Ae
concilii in primis Tridentini decretis , quibas
corruptelas a pietatis Chriftianc ulu , tc a die­
rum tcftoram pnefertim cultu alienas, omni paftoralis vigilanti· officio tolli juflum eft, Sc nofttm etiam cano , officiique munere adduâi ,
tant·, tarnque publice oftenfioni occurrendum
cenfuimus.
Quare«pifeoput tum panis, quovis jure iancitis, in eos animadvertat , qui in ea occatione
diem illum feftum vel opere fervili , vel alia
aâione ■ Illius rationi , iaoftitatique aliena ,
violarlnt ; tum praterea expofitis graviflimis
peccatis, tc commonftratis detrimentis ac dam­
nis, que plurima inde anim· , corporique eve­
niunt, fideles, libi in cursm traditos, a re illa
perniciofa , qu· tamquam Gentilitia lupetftit ion is fpeciem quamdam exhibet , omni epifeopalt cohortatione Sc officio revocate ftudeat ad
omnes partes rcligiofi cultus , quo eorum apo-

B

JJO

ftoloruas dies fcftna illis Kalessdis coli, Can&tfi- AMMO"
cariquc debut. Ac proiode quidçm abjeAis il- CHlUTl
lis ludibundis fpedacuüs , qua turbulenta illa ili»,
praciiaram arborum rrettione, voluptuario quo.
dam, profaaoqtse clamore, ac multiplici ftrvpitu agebantur , fideles pietatis opera diligentius
amplexi, cum diem feftum de ecclefia more ce­
lebrent hymnis, canticis, fuppl icat ion ibus, procrffionibos, aliifque lanâe agendi officiis. Ar­
borum preterea loco , excitati imitatione lanAI
illius apoftoli Philippi, qui pro Dei gloria cru­
ci affixus eft , facroianftam arborum crucis, in
Sua sudor human* redemptionis pependit Chrius dominus , tanto rdigiofius locis coaipicuis poblice erigant, quanto inutilius olim pro.
fanas eas arbores fronaeicentes erexerint.
Atque in omni re hac efficienda, atque exeanenda epifeopus , fi quando olui erit , magi,
ftratuum etiam laicoram auxilium , opemque
implorabit, prout expedire cenfuerit.
Sicut in anniveriariix iolemnitatum fauftioribns celebritatibus feftivas canimus laudes, iolemniulque ccclefiaftica celebrantes officia, mo·
dulamur organis : precioliorique veftium appa­
ratu induimur ; ita diligenter nos domus Dei
decorem ■ tc locum habitationis gloria >jm,
curare debemns , ut quo fpititalis Intiti· noftra manifeftiora ligna demus, divinorum bene­
ficiorum , qu· <>· potiffimum lolemnitatibos re­
colimus , memoria excitati, templa etiam orna­
tiora quam alii· diebus appareant, tum ad auguftiorem cultum , tum ad fidelium conloiati·.

nem.
Itaque dic natali domini, * reliquis quatuor
deinceps feftis diebus, in epiphania, paieba refurreâtonis , in aicenGone , tribus pentecoftss
diebut , in folemaitate corporis domini, feftoque die fanfti patroni ccclefiaram cathedralium , collegiatarum , parochialhim , praferrim
inftgnium . curet prafeâus uniufeuinique ecclefu· pro locorum ratione , proque facultatibus,
ut janua , quemadmodum veteris inftituti eft,
utuque Romano comprobati , Sc a beato Hiero­
nymo laudari, frondibu· etiam ornentur, prout
tempora tulerint , tum parietes interiores , at­
D que intercolumnia, periftromatis, striais, tapetibus, facrarumque imaginum tabulis exoraaca
fint. Quo in apparatu, ornatuqpe facra imagi­
nes etiam in ipfis foribus adhibeantur. Infignia
vero, 8r alia profsna ibfint.
Quos dies fcflos epifeopus in urbe , diacefique fua coli. lanâibcarsquc edixerit, ic praceperit, ii ab univerfis cnjuieumque ordinis regajjnbut , quavis raxione exemptis , colantur ,
lanâificcotur, atque obferventur.
Dierum autem feftorum , quo· in ca urbe,
aut diacefi coli confuetudinis eft , ille tabel­
lam conficiendam curet , quam , cetto facriftis loco affixam , i idem etiam regulares ha­
beant .
E' Jejunia preterea , qua certis pracipuis locis,
ubi monafterta illi habent , a reliquo clero,
populoque univerfo obfervari moris confuetudinifve eft , curet epifeopus ut ipfi itidem , ficut
ceteri omnes , rite rcâeqtre colant , celebrent,
atque oblcrvent.
Grave eft, nec propterea ferendum, nt qui­
bus diebus linita çeelefia ad jejunium animos
fidelium. ad omneque pietatis officium exclure
A accendere ftudet, io iis maxime faculi homi­
nes operibus iatanicis operam navent.
Quare corruptelam illam , quam ia nonnul­
lis proviaci· nujua urbibus , lociique infigni-

bus,

M1

°*?xniW*

COHCXLIÜM M IDIOLIK8Νίt V.

anno bm , depravato nia adhuc reiincxi accepimus ,
CHaisn ut piimia illis facri quadragefima! is temporis
• 179·
diebus larvatorum hominum effi&a fimulacra in­
cendantur , inanes nupti· fingantur , concur»
fationes noAurua, tumultufqoe fiant , radici­
tus evellere cum maxime cupiamus , hoc decre­
to vetitum intcrdiâumque ut , ut ne quid tale
in poiterum, neque quidquam aliud ejus gene­
ris religiofo illo tempore ufquam fiat , agatur,
committaturve ; nec vero agi, fieri , admittive
permittatur , poena iis omnibus & fingulis ,
<ui contra fecerint, interdidi propofita , quam
» ipfo iubeant . Parochus vero , in cujus pa­
rochi· finibus id criminis , ctiamfi a pueris folum , qui tamen doli capaces fiat , committi
iolct , primo in eam curam iufe incombât
omni Audio , ut ne oflcnConcs n» , peccata­
que id generis fiant. Deinde vero fi occurrere
nullo modo poterit , rem omnem in tempore ,
fi in urbe eft , ad epifeopum , fi in diacefi ,
ad vicarium foraneum deferat , quo vel aliis
rationibus , vel graviori pana cjyidem epiico­
pi arbittio , iis morum erroribus confultum ac
provifum fit omnino .
Omnis facrorum temporum celebritas , cum
ab epifeopo lingularem folicitudinem , tum a
populo oofervantiam cultumque ci folenniiaü
debitum plane depofeit .
Atque in iis quidem unum cft , quod pie,
religiofe , fandeque coli a fidelibus ma sime
oportet , totum quadragcfimale tempus, virtu­
tum Cbriftianarum difciplina , atque exercita­
tionibus dicatum ) eft enim plenum facris myfteriis , quodque non fine myfterio magnam
illam pafenas rclcrrcdionis domini celebritatem,
qua una omnium folennitatum dignitas, inquit
**^X'*t6f* 1-eo pontife» , confecrata eft , proxime pracen». ' * dit . Fuit porro jejunium quadragcfimale a
Chrifto domino dedicatum , & ab apoftolicis
ufque temporibus in univerfa ecclefia Dei rcligiofe obfervatum perpetuo ; atque ita quidem,
ut qui in quadragefitna , quemadmodum olim
cmcII. τβ- canone Toletano cautum fuit, neglexerit, conki.viu u,. tempfcritve quadragefimlis abftinenti· , jejuniive diiciplinam > prohibitifque cibis illam
violarit, is non folum reus cenferetur refurredionis dominice , fed etiam alienus fieret ab
ejuidem dici communione , ac pneterca toto
illo anno carnium efu. abftineret . Quare , ut
tempus hoc facrum tamque religiofnm, in quo
i
colendo , fandeque obfervando , veterum pie­
tas mirifice admodum eluxit , a provinciae no»
ftr· fidelibus , majoris obfervantic ftudio, abftinentia , jejunii» , eleemofynarum largitioni­
bus , oratione > continentia , cimis macera­
tione, omnique falutaris^panitentia difciplina
colatur; h«c ut infra fancimus atque edicimus,
praeter ea que (uperioribus conciliis (ancita &
■ conftituta funt.
Que omnia 8r lingula epifeopus curet , ac
cfiictat , ut vulgari fermons reddita , quotan­
nis die dominico , quadragefima initinm pro»
xime antecedenti , populo an omni fua diace­
fi , proponantur, edicantur, ac promulgentur:
ita tamen , ut iis ipGs ab illo pro arbitratu
fuo addi liceat .
Omnis igitur , quem urgent neceftstas , vel
imbecilla stas a quadragebmali lege non exi­
mit , quocumque etiam gradu, ordine , poteftate , dignitateve preditus fit , carne , cete­
ri fque omnibus , que , ut concilio provincia­
li primo cautum cft, a carne originem trahunt,
ntpotc ovis, lade , cafeo , butyro , Λ aliis

B

C

D

E

π· jjg

id genetis , toto quadragefima tempore , ab- anno
ftineat , iis exceptis , quos ob juftas caufas cHiim
epifeopus, aut illi , quibus eam curam ipfc deun·
legarit, facultate, ut infra, eaque feripta fpeciatim excufarint . ‘
Omnis preterea quicumque fit , qui jejunii
lege adftndus cft , fingulis quadragefima die­
bus, dominicis esceptis, jejunium Icrvet: allo­
qui enim peccato mortali alligatum fe efle
noffe debet .
Nec cibi vetiti , ad egrotantium , imbecilliumque hominum srfem paflim venales po­
blice exponantur , fed certis tantum conftitutis locis.
Ne tabernarum valvis omnino patentibus,
fed magna parte claufis, vendi liceat.
Ne in foro , aut in via publice unquam ex­
ponantur, ne a rofticisquidem, aliifve cujufvis
generis hominibus .
Neque paflim item ab omnibus vendi fas fit,
fed ab iis folum , quibus facultatem, literis exa­
ratam , epifeopus pennifetit .
Nec vero omne carnis genus ab iis vendi li»
eeat , fed vitulinum , aliudre , quod uful fic
■grotatuium corpori .
Neque omnibus vendatur licet , fed iis fo­
lum , qui feriptam ab epifeopo facultatem ha­
buerint . Qua facultas , etiam nullo tempore
pnrfinito data , tunc plane eitmâa fit , cum
primum caufa , ob quam data eft, ceflarit. At
vero fi decem dierum fpatio diuturnior caufa
erit , iterum ea facultas impetretur : alioqui
refeifla fit . Idem deinceps decimo faltemquo­
que die fiat, qoamdiu opus erit.
Nec vero fine ea feripta facultate , ac figillatim nominatimque data , caupones , taber­
narii , & alii, qui canaculariam faciunt, cos
vetitos in quadragefima ci boa vendant , yenaIcfve exponant , etiam hofpitibus, peregrinis,
viatoribufve , quales fint . Nec vero eos men­
ta apponant.
'
Nec preterea illos , alio loco coAos, eondimentifve apparatos , non modo in caupona,
taberna , nofpitiove fuo, aut loco, cure fiubjeâo , comedere cuiquam permittant , fed ne
aliunde quidem apportari, nedum in menfa ap­
poni patiantur .
. Quicumquc vero contra fanâionis hujus ca­
pita quidquam contra fecerit , is panis, muU
aiive > in locorum piorum ufum erogandis , te
cenfuris , aliifque canonum jure , pontificiis
conftitutionibus , omnique alio modo contra
quadragefima violatores , fancitis panis , vcl
aliis , quas pro perfone ratione , 8r coipe ,
contumacieve gravitate epifeopus -arbitratu fuo
irrogandas cenluerit , amciatur.
Sacro preterea quadragefime , 8r aliorum
jejuniorum tempore, ana religiofeolimaChriftianis hominibus preftita elle , & fanâiŒmi
pontifices, & graviflimi ecclefi· patres , & ca­
nonum decreta oftendont , ut ea , pro gloria
Chrifti domini , proque ftudio falutis anima­
rum , in quo quifque , adjutrice Dei gratia ,
omni fanttanim aAionum , fpiritualium exer­
citationum, tc falutarium operum contentione,
ut maxime poteft, elaborare debet , a fideli­
bus provincia noftra prçftentur . dominum
omnipotentem fuppliciter exoramus , tc illos
omnes vehementiiume cohortamus ac mone­
mus .
Atque ea quidem , hac but , & qua excquenda futim qeifque populum parocnus , tc
contionatores item , ut occafio tulerit, omni

ver-

JH

Concilium Midiolambnsi V. t0DÜJÎ."α JJ4

A MWO verborum «i fan&ffima, omni que fuafiooc ac- .
ΟΜΙ«Π Cendant .
•17»·
Pruno ii* quadragcGmalibn*, aliifvc jejunii,
pernitentia, it public· fapplicationis diebus ,
fideles fe vita dileiplina feveriori adftringant i
fanâifque inftitotis, Sr moribus, facro ilfi tem­
pori coavenieiitibus , fc, fuofque q*i patrerfamiliaa iunt , qaam reftiffime in omne* panes
conforment .
Preciofa* velles non induant, fed amiâum,
fi non humilem It demilfutn omnino , at cum
poenitentia , jejuniique tempore congruen­
tem .
Simultatem, odium, inimicitias, rixat depo­
nant , pacem cum omnibus concilient.
Carnis vim , & impetum , non modo reJigiofa sbftineatia , jejuniique lege , fed ci­
licio , It verberationis difciplina coerceant ,
8e humi aliquando cubent , ut a piis ctiam
laicis faAum ede memoria proditam eft.
Cum autem id olim obfervatum fit , ut
per totam quadragefimam ab uxore fideles abhincrent, ad Eliberitani canonis praferiptum ;
meminerint, qui matrimonio jundi funt , ftudendum fibi , ut eo facro tempnre , mutuo
confeniu , diebus faltem dominicis abftineant,
ut hoc dc genere fanâiffimi pontificis Nicolai
primi çxtat referiptum.
Omni tempore a jocis Chriftianum hominem
abftiner* convenit , ac quadragefima, ac jeju­
nii tempore tanto diligentius, quanto frequen­
tius ftudiofiufquc orationi, abftincntiz, omniqoe pernitentia generi incumbendum eft . Λ
' jocis igitur , a verborum fcurrilitate, a collo­
quio inani, otiofo , longeque cautius a noxio
& criminofo fc continere facro poenitentia tem­
pore ftudeat, ut pontificio, apoftolicoque illo
referipto cavetur .
Λ vcndflonibus item, ut eodem referipto con­
tinetur , abftincat idem eo ipfo quadragetimali
tempore , quo neque carne vefei , neque adeo
carnalia confcâari licet.
Ciborum quadragefimalium fuavitates ac de­
licias ne exquirat ; nec multiplici epularum ap­
paratu mentam cxftxuat, fed frugalem paifimoniam adhibeat.
Convivia autem in quadragefima non condi­
cat, nec vero apparet,, ne dominicis quidem
diebus, ut idem Nicolaus pontifex referibit.
In orationis ftudio fiequentioc fit : dolenter
peccata, & fua , & aliena lugeat : pro quibus
Dei mifericordiam omni pietatis , panitenticque officio imploret .
Eleemofynas, cum per facultates poteft, ube­
riore* pauperibus , cgentibulque in fuftentationem conferat; in aliaque pietati* officia, atque
opera liberali caritate eroget .
Oblationes offerat largiore* .
Frequentius ad ecclefiam conveniat ; pfalmis,
hymnis, cantici* fpiritualibas , precumque di­
vinis officiis, omni attentione, dreligiofa medilatione affiftat .
Miflz facrificio quotidie interfit , alia omni
negotiatione pofthabita.
Divini* colloquiis, facrifque concionibus pr*fens adiit .
Moneatur , nt vita fanftitati ita incumbat ,
ut lingulis dominicis faltem diebus confrflus ,
Iaeram euchariftiam fumat , fi lingulis diebus
non poteft; id quodolimin confuctudincufqu*
fuiffe es ejufdem Nicolai pontifici* referipto li­
quido conitar.

Ægroti, cum per invalctudiocm corpori* je-

; innare non poffint , quodam intimo animi do- ammo
lore gemitu que, ut fanâus Auguft inns monet, CHXiSTI
cibum capiant, pen «o quod auis jejunantibus
>17»ipfi abftinert non poffint.
Caveant autem , quod alio provinciali con­
cilio ea ejufdem fanâi Aagnttini fenteoria cau­
tum eft , ne alio* foo exemplo ad violandum
jejunium provocent.
Nihil non aggrediantur , atque omni aâu
femper agunt holies fidei catholic*, ut impie­
tatum fuarum virus dtfleminent ; vencnatafqise
fua* voces in omnium aures infindant. Eccle­
fi· igitur paftoribus omni quo maximo poffunt ftudio elaborandum eft , ut cum omni
tempore ac diligenter , tum in quadragefima ,
1 verbi Dei prcdicatione , tamquam pabulo
vit*, fideles nutriantur , atque confirmen­
tur .
Quamobrem quod multi* hujus provinrim
locis , te aliis bene inftituti* civitatibus anti­
qui , rcligiofique inftituti eft , ut eo quadragefimsli tempore , quo frequentiffimi fidele*
ad pradicationcm conveniant , null* neque
taberna , neque officine patente* ufnuam
fint , dum concio lacta hbfegtut , id quoafanâiffima conluctudinis eft , uV perpetuo reti­
neatur, omni officio epifeopi omnino efficiant t
ubi vero hoc ipfum vcl intermilfum , vel in
more pofitum non eft , nt ad ufam induca­
tur , atque adeo reftituatur itidem curabunt
C epifeopi .
Parochi hebdomada , quadragefima initium
proxime pnecedent* , populum, cur· fu* commiflum , ad fc convocent : tum b*c cum illo
graviter , foliciteque agant , prout antiqui ,
religiofique inftituti tc confnetudinis in ecclefia
fanaa fuit.
’
Ut canonica auftoritate reconcilient , fi quo*
in eo diffidentes fcierint , diflenfioaum lemma
extirpate ftudentes .
Concubinarios homines ab illa peccandi libi­
dine , ut maxime polfunt , revocent : proinde
fan&iones epifcopsle* , eo de genere hominum
editas, cum dc feripto legant , tum communi
fermonc planius explicent .
D
Singulos denique a Chriftiana vivendi via
aberrantes , ad fsmitam juftitia & falutis ftndiol* perducant .
Dc humilitate , patientia , caftitate ,\ beni­
gnitate , tnifei icordia , clecmofynls , poeni­
tentia , cetenfque Chnftian* religionis virtuZ
tibus omnes accurate commonefaciant , utCjbilonenlM concilii canone pie utiliterque cau­
tum »tt.
y
Kurfus vitia , tc crimina , pro quibu* ho­
mines , ficut ejufdem concilii verbiVexpreflirm
eft , cum diabolo deputantur , deteftanda ,
fugienda , atque adeo abjicienda omnino illa
quidem curent , atque in ii* , qu* ab apoftolo commemorantur , fornicatio fcilicet, im­
E munditia , luxuria , venefici* , inimicitia ,
contentiones , Kmalationcs , ira , rixa, diflenfioncs , left* , invidia , ebrietates , comeffistiones .

I V.
Dt <nru .

Si quando ob calamitatem imminentem ,
aliamve ceufsm , a populo , vel ab univerlitate , vel a vicinia parochiali votum Deo fie­
ri deliberandum eft , ut , de hoc genere toto

quam

OUGOaiUS
». Mk

iouhiMiiv.

•••asr·"’

n*

anno q*·*'” «di®m· Itatuatur, parochus epiicepam, A penüanda fitt , monimeatum I* confpedh om- ‘AMHO CMKiSTi sd qucm prafertim ία gravi , qu* «4 fptritea-

eft , confidat : de cuje» fcutcntia formula voti
rite concipiatur . Si vero aliquando temporia
anguflu non patiatur, id quod m poftileotia
eremre aliquando Colet , ut ille conia! i non
poflit , cum populo agat » ut votum anneupetur t at fane quo fpeciatim ad illius refte
exeqnendi modem pertinere poffiint , em ratio­
nes omnei in ipfa voti uuncupttioM, epitropi
lententis , judicioque relinquantur i quo fanâius raligiofiafque voti nuncupati ratio omnis
ad executloait ufum petducatnr . Caveat hem
parochus , reftorve ecclcfi* , M univetfitatis
confrnfu , atque omni alie opportuna » noceffariaque ratione votum 'nuncupetur , ut fir­
mum , ratumqne fit , ac proinde ab univerfis , quorum ùreruft , pie oblervctnr atque
profletur ,
Quo protêt·· , tc ardentiori pietatis ftudio
ad illud nuncupandum , St vehementiori foli»

ai·· exter
earn >i idem caret, tat tabella lapidea CHUrn
votum , votique caufam, A conditiones in- tp».
eidi , eamdemque loco ecclefi* coufpicu·,
atque Uluftu collocari , atque parieti aggl*.
tinari .

Ubi autem , cum votum nuncupatur , pna·
(cripta ratio, ac ceremonie, obpenem, aliam»
ve caufam neeriCtriam prallari uon poftimt,
tunc omnino eas proflari curet parochus , ubi
primum poterunt .
Hanc omnem rationem, tum célébrions etiam
ritus , ceremoniafqve adhiberi epifeopo· eunt,
fi civitatis ipfius populus votum nuncupate
bcrarit/A
fit trrtitet tait tftrU Ittiatlttet.

Noo 4cm Chriftianu* heminam » ope» aliquod ante fufcipere aggredive, quam Del ani­
line stHgiufis precibus implorer, Dixit cnim
dominm j Mm me aiU fttifit ftttn ■
J·*·
Parochus igitur , cujus eft populum ad optiaaa qucque inftituta enidirc . eeacioaatoc item '
ilium > prout ufnvenertt, cohortatur , ac moneat, at neque publice , aeque privatior quid,
qoam aggrediatur » nifi prisno fanftis precibus
Deo adbibiti· ·
Neque cibum fumat , antequam flata prece
benedicat. Poft cibum item , domhto gratia»
precatione agat . 14 euim a aobia expcAat ,
qui eo» pelcit Deu», ut pio proflitis ab eo
efds illi gratia· referamus , tt feturati doei»
ipfius . laudes ei dicamus i inquit UnftUEmas
pater softer Ambrofius,

citudine ad idem riie eaequendum populus in­
cendatur i hoc proterva parochus curet. ut in
voti nuncBpatione liato tum preparation» ,
tum ptiaei ceremonia adhibeantur omni ex­
terna pietati» , (indique cultus ratione , A
lignification», in cum qui fcqiitur modum:
Primo igitur > ut illius unirerfitatis adulti
omnes , quo die votum fiat , antegreffa pec­
catorum confcffiooc , facram communionem
fumant , curet idem parochus omni cohorta­
tione .
Pridie etiam diei, quo votum nuncupabitur,
* fub vefjpcrum campanarum fono fignum detur i
quo populus exciUtus , ad ecclefiam frequens
conventat, ubi poftridie illud publice » fan&eque nuncupet .
fit ItÀafyHüc, & ftrrii rtUftUi.
Videat vera, ut in ceciefia parochial!, ptlmariave. ad altare majus nuncupetut ■
Nc cuivis reftori ecclcfi* , etiam exempt* ,
Ubi populus convenerit, proceffio voti caufa
quovis modo , neque ulli ordini regularium ,
de more agatur .
neque cuiquam fcbol* , eoniratrt* , etiam roMiffarum folennia , proeeffione peraâa , a
farli ,‘ tc cruce lignatorum , locive pii colle­
parocho rcAorcve ecclcfi* eo nomine cele­
gio , prwtextu , caufave vel privilegiorum ,
brentur .
D etiam antiquorum , vel indulgentiarum, quas
In qua miffu celebratione da voto concio
fibi quovis modo corifratriarumvc urbis Rome
habet , liceat illas ipfa· in fuis ecclefiis pro­
habeatur , ac de ejas caufi» , tum exponantur
rationes , quibus fënâiflime devinAi, qui vo­
mulgare , fed ut decreto Tridcntino cavetur ,
verint , votum quam diligentiflime proflare
per epifeopum adhibitis duobus de capitulo il­
lo quotannis flato tempore publicentur , atque
debent .
Ha ic aâioni omnes parochialis vicinis , aut
evulgentur .
opidi loeire facerdotes, lr clerici inferfint. Pa­
Ekcmofjrn* item , atque caritatis fubfidia ,
rochos autem , aliufvc facerdos , qui miflarum
quucutnqoe eo nomine, occafioaeve a fidelibus
folennia eo nomine celebrat , cum offertorii
offerentur, per cos ipfo· colligantur ; tc eccle­
' tempus eft > ab iis , qui oniverfitatis nomine
fi* , locove , cuius caufa indulgentia conccfla
deleât eruar , voti formulam in confpeâu Dei
rlt, omnino attriousntnr, idque gratis ac nulla
de feripto fibi rite diftinâeque pronuntiari man­
proifns mercede .
det · Quod ilii genibus flexis foppliccs pro­
Ne indulgentiarum liter* , infcriptiooefvc ,
flent . Deinde cum celebrans ipfe corpus , tc
earum nomine exarat* , eo loco , ubi caufa
fanguinrm domini in mitia fumpferit ; tum qui E ad eleemofynam colligendam apparate eft ,
praeparati accefferint . eifdem Iaeram commu­
etiam extra eccteGam, proponantur , aifingannionem miniftrabit ,
turve , fed vel in altari majori, vel in alio,
Voti nuncupati inftrumcntum , notarii manu
ubi indulgenti· caufa ftatio , oratiove confticonfeâum , auâoritatcque munitum , ad epiftuta eft . Ac proinde ftatia iis diebus, quibus
epifeopus indulgentiam promulgandam decre­
copum mentis faltem fpatio afferatur, ut in ar­
chivo epifcopali effervetur perpetuo . Cujus
verit , cum fûielcs ad elcemofynam ecclcfi* ,
inftramenti etiam exemplum > ejufdem notarii
locove pio trimiendam , ubi illius indulgenti*
tcftificatioru fideque roboratum , in ecdefia
celebritas agitur, parochus, concionatorve ex­
illius populi, univerfitatifve ,' qu* vovit, ut
citabit , doceat fiat·! diligenter , ejus coofc. diligentiffime poteft , cuftodiamr ad perpetui­
quend* caufa non effe neccflario pntftitutam
tatem .
cleemofrn* largitionem ; ut calefient eum ec-

UtqiK voti ,

cujos caecutio in perpetuum

dcli* tbefauram, fpiritualiaquc munera caponi

omnes

.tata.

.mitai. .

JJ7

Concilium Mbdiolaninsi Va *ΜΜ?£Γ>>>’
m ad quaftom , fed ad A ciactvm ritu a divina benignitate precatur,

ANNO
OMtUTl peccatorum Utbfa&iooem, * ad pietatis eserun- citatioswm.
Si vexo aliquando epiicopi conceffii capfa ,
ia quam eleemofyna fidelium conjiciatur , pa­
lam ponatur i intus in ecclefia, loco longe ab
alun , obi indulgenti· ftatio agttar , decore
coUocetw i de clêaaofyna vero (crvetur ratio
fopra prwfcripta .
Ne iacn* reliqui· , in eccleGa, ejnfve facriftia recondit· , e loco , abi affcrvantur , ad
•gvoeoe allô modo exportentur, m confaetudtnb quidam post ex tu.

et armo
pie fideles eonlcquantor j parochus illos eo cmiffi
ipfo die moneat , quam religiofa intimi ani- i)T9>
mi pietate , quam humili , cootritoque cor­
de , quam humili , demtffoqne veftfai ad eam
aâionem conveniant , quamque ferio iecum
ftatuant , illos jejunii dies in amaritndine animn luo traducere ad peccatorum fatisfaâfo-

nrm .
Hoc afperfionis cinerum myfteriam epiieop«’ ftudeat potilfimum in cathedral! , pro­
priare parochiali ecclefia ab unoquoque fuicipi .
Sanâiflimi proterea , tc antiquiCmi inftituti in ecclefia Dei eft, dic dominico, pafcha rcV L
B iurteAionis domini proxime antecedente, ramos
Que ei fureuHuUlU, flt fecrcmcace fcucrcciec
palmarum , tc olivarum , fotennibas precibus
benedici , ac fidelibus tradi, qui geftcnt, dofmiitit .
mique religioie atque decenter aucivent . Et
Da facro purification· bestiffimu Marin virficut ritus is tc infignem illum Jefa Chrifti do­
gtnù , ufas , ritufqoe benediâionü candela­ mini ingreffum ad urbem Hierofblymam , tc
rum « cerrorumve > cum plentu
eft.
,
- myfteriorum
,
triumphum illum commemorabilem fignificat ,
a 111* ■ k
— —, Γλ
Ι**Λ» aes
, r ■ quem paffione , tc morte lua (operatis hoftitum (alutarium ··
utilitatum
; quas π-non
folonr
orationibus,
quibas ecclefia —
ïsf, „
ea L
benediftione
----- — -..a.-.
—sio:—
r idem Jomjaa, reforgens reportavit', ita
utitur , fed eu omni rituali libro probato pa­
aliis etiam myfteriis planus , a parocho , tc a
rochos , conciorutocvc , eo ipfb die fidelibus
contionatore explicetur, quo araentiua ad reli­
ftudiofe exponat , quo religiofius illar tc gegionem illius fideles accenfi, (pirttuales (rufius
fient tc habeant.
captant , quos a Deo cis ecclefia precatur >
fantque hi przfertim :
Nam cum illitis benediâionis precatio ad alia
mulca referatur, tum ad hcc ia primis i ut canU' accipiant mentis , corporifque vim ad fadel· valeant ad (anitatem animas, tc corporis, C lutis opem Deique gratiam implorandam.
terra , aurique.
Ut quemadmodum rgmi foliis virent, ita ope­
Ut do locis , ubi accendentur , demon , tc
ra noftra , tc juftitia , tc omni virtute fanfia
quidquid demonis ars molitur, machinatunre,
quamfiorentilfima fint .
depellatur.
Ut ficut populus Hebraeus , Chrifto cams ra­
Ut mentes, & corda fidelium, igne, 8rfp)enmis obviam, fafius, una cum eo Hierofolymam
dorc fanât Spiritus accendantur , illuftrenturingrefluieft, ita nos fanâilfimu officiis , atque
que t ac depulGs vitiorum tenebris , videant
piis operibus domino obviam procedamus , il­
quas fint Deo arata , Sc Tahiti utilia.
liu fque veftigia (eruti in cnlcftem patriam eo
Ut ignis caritatis, cnm lumine fidei, inani,
auâore tc duce recipiimu-.
mb accendatur , quo ad lumen aeternum vite
Ut veluti Chriftus dominas de fatana hocaleftis perdocemur. Hoc fibi omnia a Chrifto
fte crncc (ita triumphavit ) lie nos quam irdomino , qui eft Deus veras , tc fplendor lu­
piŒme id miiericordiz opus animo ita repeta­
cis astem· , fibi concedi precantur intercefliomus, ut Chrifti amore incendamur ad pugnam,
Ki * faoâillimis meritis beata Maris virgi­
8r ad vifioriam dc Jzraone ■ carne, Â mundo
nis , qaievmque fideles in illius honorem can- D reportandam .
deias , quibus benediâionis preces eo die adhi­
Ut quocumque hi rami introducentur, ejnt
bit· funt , devote geftant.
loci incola benedifiionem Del confequantur ,
Sacrorum cinerum ufas in ecclefia Dei antiomnique readveria propuliata, virtnte altiffimi
quiffimm eft , ac non folum ad fignificandam ,
defendantur .
led ad excitandam etiam petnitentiam introdu.
Hji Sr alias (alutares utilitates parochos, tc
âus . Quate epifeopus , parochus , tc concin­
concionatot fldclihns exponat : ut , qua debet
nator die dominico , qui feriam afperfioais ci­
pietate , tcligioioque Animo (aeros ramos ca­
nerum proxime praecedit, populum falutarvseas
piendo, geftando, 8c aflervando, ita dominum ·
utilitates doceat , quas is* eorum bencdiâione
Îirecentur , ut tc per paQionem , ownemque
muttis orationibus ecclefia petit . Atque hz
uam , qua dzmonem fregit , ac faperavit , tc
quidem porter ceteras funt :
per miierteordiam illam immeniam , qua id
Ut fideles, qui facro cincte afperguntur, ad
egit, non (olum corpora a malis tueatur, fed
intimam cordis humilitatem adjuventur.
anima gratiam Tuam çalcftcm'infundat ; ficque
Ut ia cos benediftio cmleftb defeendat ,
jpfi multis virtutibus , bonifaoe operibus flo­
qua adjuti , vere intimeque toto animo pec­ £ rentes , Chriftum dominum (equantur : hofticata doleant i hoc mente focum reputantes ,
buiqus omnibus (operatis ad gaudia caleftia
ob hominis peccatum terram maledictam faifHierofolyma introducantur ■
fe t nolque omnes ia cinerem , ac terram re­
Bini omnes ad candelas, tc rurfus ad cineres
dituros .
capiendos accedam , ad palmas etiam, ramofUt detur corporis valetudo ad pœniientism
que olivarum fafeipiendos, fine ftrepitu, ac tu­
peccatoium peragendam .
multu , fed rellgiofa filentio .
Ut anima divino auxilio protegatur.
Qui extra ordinem accsflerint , a miniftris
Ut a Deo impetremus, qu· ad illius volun­
ejiciantur, aeque digni fint > qui factorum ra­
tatem petimaa.
morum tunc participes fint , nifi aliud epifeoUt conftanti animo in bene agendo petievepns ccnfaerit.
remus .
Sanfiiflimi item , veterifqoe ibftituti e* ■
Hac bona, qua mater ecclefia pro facroram
fismmo pontifice formas illas eeceas , quaa

agnos

a

*ι>"

3J>

m*£i?u

Concilium Mbdiolanbnbb

V.

““55“*

3*0

agno* Dei, * figura impreffa vocamui, fota*- A publici peccatore*i, manifcftnque eriminofi bo-~“minea
:
:incolunt
1 ‘ .
CHklSTl ni bendiAionia ritu, multifque religiofi» cerecwtlHl
Neque
ii*
item,
6
qnn
alei*
,
ludifqu*
veti,,7».
'if*·
monti* non foium primo , fed feptimo quoÎ|ue pontificatui anno confecrari. In quo conCi* pumice expolit* (une.
Ne noAn , fed interdhi beticdiAioncm perecrationii munere , ficut ille Chrifti ticariua,
cuju* oratio tanto majori* eftmomenti, q*aa-·
•gM ·
to eju» officium in cccfefia fublimin*, fe cum
Ritu utatur ad praferiptuaa formwi* , qu*
eodem Chrifto domino conjunAin», multa fanin libro facerdotali , ritualive concept* , ci­
Ae precctur a Deo illis concedi , qui animo
tat .
pio, devotoque eo* agno· apud fe habuerint:
Dum ad benediAioni» munes accedit , in
coque verfatur , fuperpeilicco, feftola utatur.
ita a fidelibus magna devotione iidem geftandi funt , ad eofquc ufu* religiofe adbibendi,
Clerical adiit, qui crucem in via , fe in bead quos facr* prece· cx ecclen* inftituto renedtAiajis minifterio parferai.
>. K>). j>1bU feruntur . Quare decreto concilii provincialia
Alter item , qui aqu* bcncdiAc va feu Ium
xum afpergillo ferat.
>it>.
tertii, quod ex conftitutione fanAiffimi pon­
tifici* Gregorii XIII. de illi* minio non infi- :B
Ceteri faeerdotet, fe clerici ■ li qui alii adciendis cautum eft, hac etiam adjungenda ceufunt, ordine diftinAi , bini précédant, fe fup
fuimus ;
quique fuperpellicco de more induti.
Primo cum illi domi effervantur, ut pisconBenediAioois hujus cauta , occatione , nihil
fueludinis eft, loculo decenti recondantur : cum
plane qaidqaam, vel minimum, neque ia, ne­
que faeetdotc* , clcricive , quo· fini focios,
autem collo append geftantur , ia thecam au­
adjutorefve junxerit , pétant , exigant , ac ne
ream , argenteam, eburneam, cryftallinamve,
aut alterius generi* decentis, reAe inclufi fint ;
ita ut taAu violari non poffint.
tum capiant.
In hoc benediAioni* officio ne omittat , ea
Nec vero ad ornatum habeant qaidqoam ,
inftruAionum prnfcripto , conciliiquc provin­
quod profanum fit, quodqne minime deceat.
ciali* decreto, patresfsmilias docere , reAequc
Thecarum febri ne ullo modo eo* tangant,
attreéientv*, ne chitotheci* quidem , forcipe,
erudire ad optimam famili* educationem . Cuauf ullo alio inftrumento : lied ad eo* thecia
tui etiam rei argumentum fati* amplum habe­
includendos clericus, in ftcris conftitettM, ad­
nt ex ftati* illi» religiofi» precibus , fe oratiohibeatur. Ne minimam item particulam facra 1C nibu*, qum adhibentur.
Paterfamilias autem , cujus «dibtii, domiciillius cera , c qua agni imago cffiAa eft , in
liifve benedicetur , pie fe praeparabit ad eam
eia includant, quo pluri* opus fuum vendant}
fed ab eo accipiant, qui thecam agni caufa fa­
fanAo defidetio fufeipiendam.
Ideo ante familiam foam reAe recognofeet,
ciendam locarmt,
Neque autem quifqnam facrum illum agnum
mooebitque nnivcrfot fe fingulos ad pruferiannula gefttt ) cum ita parum religiofe gcfte5cum regularum, qu* de Chriftiana famili* in­
tur ,' ut aliqua foeditate , turpive taAn violari
itet ione edit* funt.
Amoveri curabit qu*cumquc domi fu* funt,
facile queat.
Chriltian* famili* inftituto indigna , quaque
Qui facros agnoa geftant, hoc raligiofiu* ca­
veant , na quid impure turpiterve agant, aut a
Dei oculo* offendunt.
Libror de rebui obfcanir , turpibus , impu­
facra cjufmodi re alienum.
Nec prstcrea in agri campum hi agni proji­
dici t, inanibur , ae de cantionibus inhoneftis,
ceterifque id generis, inflammari curabit.
ciamus , nec vero cuiquam arbori affigantur·
neque * rami* fufpendantnr 1 led > quod anti,
Libro* de vit* religiofe , fpiritualifquc inft i D
tutis, atque exercitalionibus introducet.
qui eft inftitutl, eorum cera adoleatnr ad fufe
fumigationem in agria vineifque ob jmminenImagine* obfecenaa, fe turpet incendat· pro­
tem tempeftatcm , aliafve diabolica* illufionet
fanas vero, queque ad inanem voluptatem al­
depellende*,
licient , amoveri ftudeat.
Sacra* Cbtifti domini , beatiflim* virgini*
Veterem illum ndibua atqne adificiis benedicendi morem , ritumque ex fanA^ ccclefia
Maria matri* , & (anAorum prafertim imagi­
inftituto introduAum , ac decreto provinciali,
ne* , quo* patrono* habet , ubique domi tu*
loci) hooeftu ftatuat.
.quod ia concilio quarto confecimu* , reftitu.
Tefleraa , alea* > aleatoriafve tabellas , pitum, ut parochi , fe reliqui animarum curato­
res , ad quo* religiofe illius bcnediAionis mu­
Aafque ad ale* Udum pagella*, procul abjice­
nus pertinet , pie fanAcque obfervent, fe iaire curet.
ci, quorum adtficiia, domiciliilque benedicen­
Sacram communionem In parochiali ecclelia
dum eft , fpiriiuaii* inde commoda uberrima
fimul eo die ut fumant omne* de famili* fua ,
in domino capiant , hae in illi» benedicendi*
procuret.
ratio fit.
Sacerdoti , *4 benediAioni* manna acceden­
Ht imo parochus hujn* benediAionia munu» E ti , obviam , vel ad ccclefiam , vel ad prima»
aggrediatur pio voluntatis propofito , fe qu·
tiam cdium januam fimul cum tota famili*
debet religionis officio.
procedat , carumdemque beocdiAionem om­
Pridie autem illius dici, quo benedicendi mu­
ni domu* loco profequatur religiofe pietati*
nus aggreditur, pracipuo fanAseprecationisftu·
ftudio.
dio, fe aliquando jejunio fe parate «uret.
Dum facerdoa benedicit, nemo domi, vel in
Quo item die ad benedicendum aggreditur ,
officina , cui benedicitur , quidquam fertili*
xntcaquam aggrediatur, miffa facrificium cele­
mondanité operi* faciat.
brare ftudeat ; in quo ob hanc caufam oratio­
Ne mmoria ordinis clericus , alio, qui ma­
nem de Spiritu fanao pie recitet.
jore ordine initiatu* eft, pnxfenta, menis be­
Ne odibes benedicat , ubi aliquis eicommunedicat : fed hoc maau* (r*, vel facerdotis, vel
aicatias habitet.
illiua , qui majori* ordini* clericus prarfena in
ANNO

Nec v«m illis, qeaa feneratores, meretrieo·,

mcafa adeft.

in

ift
AMMO
CH*UTl

U 7«.

Conchium Mbdiolambnsb V. ·°*ίιΚ···

Jtf*

Ut fan&iffimis (aer«aientia debitas religionis A taneum (it > in iplo . vit* Chriftiana ingreffu ANNO
ftatim lia rebut ftudcri , quibus potiffimum fo- CHJUSTJ
cultus, etiam «sternas , ab ii* ttiboatur , qui
«a fafcipiuM, ne epifeopo* , parochufve patia­
Icnni fponlione renuntiatur:
«77»·
In baptifmo parochus , facerdofve baptizans
tur > quemquam ad illa fufeipienda accedere,
nifi exteriori quoque habitu , veftium modeftia
prsfentem «defle non patiatur neque Juusrum ,
debitam Mû venerationem, ac reverentiam pt*
neque denique alium quempiam a fidcChriltiaU ferat.
na averfum .
Illud ia ceteris parochialis cute officiis maxi­
Fideles ver·, qui potientes adfunt, pie, reme « parochis requiritur , ut fanftiffima facraligiofe, otunique animi attentione «defle f«pe
menta, qu· divine grati· inftrumenta, ad fanmoneat, memotia tacite , ftudioieque repeten­
âificandas animas a Chrifto domino inftituta
tes , que Deo , tum baptifmum ipfi ifufcrpefunt , non folum pute , lanftc , teligiofe ipfi
runt , fanfte fpoponderunt.
Si duo, plurefvc infantes ofleruntar, qeieotraftent, vetum etiam ritus, ac ceremonias te­
neant, atque adhibeant , qua in illis adminidem tempore bfptixentur, eorum unicuique caftrandis fanftz eccleli· inflnuto, atque uiu
techifmum, exorcilmum , & tcliquas ftataa ce­
comprobata font. Et quoniam liber ritualis fa- B remonias , baplifmumque parochus figilUtim
nuniftcet, atque adhibeat .
«ramentorum , qui una , fc eadem cemffima
Cum duo infantes, mis fc il icet , It femina ,
ceremoniarum regula coaftct, quique omni cx
ad baptifmum cfteiuntur; isordo fervetur, qiil
parte abfolutus fit adfanftam illam «dminiftrationem, in provincia noftra nullus feie extat ;
antiquiflimi ritus eft mati primum > deinde fe­
mine miniftrctur i nifi ncceflitii alitet cogat .
nos propterea jubemus , librum co de genere ,
Idemque fervetur, fi pluses offeruntur , parum
revetendiffimi Dominici Bolani epifeopi Brixia
tnarci ; partial femiu* .
juflu jam pridem confcftum , a vitis pecitis ,
quos delegerimus primo recognitum , te necefAd aquam baptllmalem, qu· capiti illius in
funditur, qui baptizatur, camve excipiendam,
latiis aliis partibus auftum , ab omnibus , ac
qua lacerdotii manus , facto oleo illitae abluun­
lingulis facerdolibus provincia» nuftrz, qui titu
Romano, facramenta mmiftrant , hujus decreti
tur, pelvis ne adhibeatur, que ccdcfia tantum
provincialis anftotitate, cum ptimumnoftracu­
ufui addifta non Iit.
ra typis in lucem prolatus erji , ad ufum reci­
Libris utualibus , canonumque legibus per.
pi, atque «deo introduci , ut in facramentorum
multa tradita , atqae explicata funt , que in
•dmininratione ceremoniis , fc litibus, co li­ C adultis baptizandis adhiberi , ritus poltulat .
bro prsfcriptis, utantur , neque ullis pneterea
In na omnibus epifeopus cum diligens erit ,
•Ilis . Id veto tamdiu , quoad ritualis liber
tam magnam m eo curam ponet , ut illis prê­
Romanus emittetur .
ter doctrine Chriftianc rudimenta , quae ncceflario (cire debeut, adtniflbrum fcclcrum, & male
aft» vita ρα-niteat, tum ut iidcm in poliarum
VII.
a peccatis omnibus «bftincre ftatuant. Vix enim
ulla alia caufa effe poteft , quamobrem qui
adulti baptilmum fofcipiuat, non modo ullam
inChriftianis. virtutibus ptogreffionem faciant,
Nemo, nili parochus, aut is, cui ille, epifcopufve notninaiim concertent , in baptifmo
fed plerumque flagitiis nefariis inquinati, pré­
mmiftrando ftatas foiennes czrcmonias adhi­
cipités ad perniciem, interitumque ruant, pra­
beat , etiamli ob ncccflitatcm miniftret. Quo
ter eam unam, quod non ira , ut par cflet ,
in minifterio non alterius cujufquatn , fed albi
affefti ipfi, nec vero ab aliis exculti , ad tan­
coloris ftola utatur.
tum factamentum accedunt.
Ia baptifmo etiam compater ne fit, qui facro D
Quod-vero, licet horribile diftu fit, aliquan­
chrifmate confirmatus non eft . Eademquc dc
do tamen evenifle compertum eft, aliquem (cicommette cautio fit. Proinde parochi erit, ftulicet ad turpem quaftum iterum baptifmum fufdiofe de hoc ante perquirere .
cepiflc ; id ne unquam porro accidat, epifeopus
antequam baptizet, omne diligens ftudium adhi­
Na praeterea compater adhibeatur , neque in
confirmationis (aeramento item, qui minor na­
beat quo iftos homines , vtl Judaeos , vel Tur­
tu fit quatuordecim annis , fed qui major , vel
cas, Maurofve, qui baptilmum tibi conletri pe­
potias rtate fit proveftiori, ut non ore folum ,
tierint, plane dignofeat, de illorumquc condi­
led animo, atque ferio ad interrogata, que in
tione, ac ftatu omni, quantum licuerit, a pro­
baptifmo fiunt, refpondeat, ac plane intclligat
batis viris accipiat teftimonium oblignatum ,
fu fee pt i a fe muneris partes ·
idemque exigat omnino
Nc ante ottum , nec veto poft occafum fo­
Obftctrices, tribut poll hujus decreti promul­
ils baptifmos in ecclefia miniftretur , nifi ali­
gationem mentibus , perna arbitratu epifeopi
ter ficti aliquando temporis ratio neceffitafvc
propofita , officium ne prxftent , nifi per vica­
rium foraneum, fi in dierccG funt , Ar vero in
eoey ·.
Quoniam in baptifmo unufquifquc pie , ac
E urbe per cum , cui epifeopus id cura dederit ,
retigiofe pollicetur , operibus latau· renuntia­
feripto probatae fint idonea; ad lacramentum
re, ejufque pompas defetere , id parochus, cum
baptifmi, cum necefle erit, miniftundutn .
ufuvencrit, populum doceat, prafertimque bap­
Qua autem probata eft, cum baptizabit, curet,
quoad ejus fieri poteft, ut du· laltem mulieres, ac
tifmi tempore prsmoneat , non folum quomo­
do , fc quam fimplici atnlftu ad ilium infans
mater prufcrtiui, fi poteft ■ reflo preterites adfint,
qua in baptizando verba ab ea prolata audiant
deferendus lit , led quam religiofa in Deum
pietate, quam humili fpiritu > fc quanta etiam
Parochus vero, cum perquiret, ex decreto pro­
veftitus moderatione compactes , commatrcfve
vinciali, an infans baptizatus fit, diligenter ob«defle debeant.
ftetricem , de telles etiam de verbis prolatis inter­
Ne veto ullum vel ornamentum , vel aliud
roget , ut fibi conflet, an baptifmi forma refte
Îuidquam, quod mundi hujus pompam pr« fe
adhibita fit; an vero fccus, quamobrem opor­
aat, adhiberi patiatur: cum minime confcnteat infantem a fc baptizari .

Cumi.Gtntnl. Tom. XXXIV

Q

VIII

°TJ£!U‘
AN 1*0
CMUtSTI

• nt-

COHCILIUM MlDlOLANBNSt V.

*θΜ’ιϊ}!“ “

J*4

A pient , ubi commode fieri poteft , ante altare 1
■■—
majus decenter exornatum Temper miniftret.
CMIllrri
VIII.
Primo mares in ecdefia a parte tu* j femi0»Λ 4 (tifmiiiui [itriiKiHiK ftrtliuM.
px ab altet* fint t deque (eparatim diftindi,
finibus flexis , manibus ante peétu* jundis',
Bpifcopus non folum fieri» folennibufque
uo quique ordine, pie , & religiofe-orent : in
primifque ab omni ftrepitu , vociferatione, ft
pentecoAes disbus , fed etism , fi it* civita­
ti» fua ingens frequenti* mulcitudoqoe poftuinani confabulatione caveant, fed filentio fan­
larit, 8t pafch· rcfarreâlonis tempore , ft in
do utantur·
j
Et , qiiod veteris ritus eft , primum mares,
adventa (acto domini , ft quoties vifitatiodeinde femino confirmentur t nili aliquando
nem obibit , facramentum confirmationi» tniniftret : ft ob eam caufam , ut conciliff pro­
aliter fieri epilcopu» cenfuerit.
vinciali quarto cautum eft > ad miniftranaum
Hoc (aeramentum epifeopus miniftrare Aude­
bit hora tertia poti (fimum, que c* antiquo ri­
(«pe accurret , quibus in loci* dioccefis opus
tu ftata hujlis (aeramenti hora eft.
erit.
Quod fi quis cum periculofe «grotat, te chri- B
Ut ne feminis mares, nec vero contra, mari,
fmatis facramento confirmatum non efle tneml.
bus femino, neque femoribus adolescente», cum
nerit, ac propterea id tibi miniftrari petat ; tunc
minime hoc per statem conveniat, compatres in
epilcopu» , li eo loci eft , ubi »11« argrotat , ut
confirmationis (aeramento adhibeantur -Knifi id
aliter neceifitas aliquando poftulct.
nc Ime hoc /aeramento decedat , cum caritate
Quod antiqui ritus eft, id fervetur, ut com­
paterna invifac, ft rite confirmet.
parer dextera fufeipiat , ft teneat , quem in
Alto decreto , quod in concilio provinciali
primo fancirimus , cautum eft, ne confirmatio­
hoc facramento miniftranti epifeopo offert .
ni» (aeramentum ii» pnrberctur , qui anni» feSi vero qui offertur adulta state eft , pedem
ptem minore» natu funt : fi tamen epilcopu» ob
iuum fuper dexterum compatris , qui ipfum
offert , ponat : id quod non line myftcrii li­
aliquam caufam juitam , atque adeo , neceftariam, parvulo, ft infanti, qui non modo eam
gnifications fit. Qaam ob caufam, & qui con­
ctatem expleat, fed ne attingat quidem, minifirmatur, ft patrimis tunc coram epifeopo con­
ftrandum aliquando cenfuerit, ne Iit vetitum.
firmante ftet.
'
Dum facramentum hoc epifeopus miniftrat |
lis vero minoribus natu, atque «deo parvu­
lis , fi quandoque miniftrabitur , eorum pa­ C non modo qui illud fulcepturi (unt, quique eos :
·
offerunt, fed omnes quicumque prefentes faeto
rentes , vel qui curam gerunt , parochus mo­
illi myilcrio adlunt , fande pieque orent , ac
neat , ut state procedente illos ea de re cer­
tiores faciant: ne parentibus, curatoribufve pofumma animi attentione fpcdenr , quod in ca
ftea mortuis , ipfi aliquando dubitent , an hoc
folenni myfterii celebritate peragitur.
facramentum , q«od iterari nefas eft , fufeepeTum vero mente fecum reputent csleftia
illa Spiritus fandi dona , qu· illius facratint ■ Id vero parochus curet prater eam dilU
gentiam, qua fibi prcfcrtpta en, de confirma­
mfnti virtute fidelibus impartiuntur ; in priti» t, eorumque compattibus in libro certo demifque tacit* meditatione videant , quas in
fciibendis,
illis ipfi progreffiones habeant ; anque vitam
•gant tanta csleftium donorum ubertate di­
idem aliquot ante diebus, quam epifeopus
miniftraturus fit hoc (aeramentum , ut nemo
gnam .
quifquam eorum, qui fua cura concrediti funt,
Curet etiam epifeopus , «c parochus, ut qui
illud fufeipere negligat, illos per familias diturper-ridiculaieve nomen habet, neque plane
ftinde redeque notet, qui illud nondum fiifce- \ conveniens Chriftiano homini, illud mutet,fuperint ; ac qui atate fint ab epifeopo prafeti- D marque in confirmationis facramento nomen a li­
eu jus , qni ver· pietatis, (andeque religionis
pta , ordine in ecclefiam vocet ad id rite religiofequc fufeipiendum,
, laude floruit, ut qui.hadenus non ad normam'
Ejufdcm cura fit, paucis ante diebus, quam
Chrifti domini vitam inftituit , jam abjedo
ejufmodi nomine , depofitoque veteri homine,
epifeoptH facramentum hoc miniftret, non (olum
ft antiqua focordia, rurfnfrjoe novo, ac fando
fideles prrmonere , que concilio provinciali
quarto pfsfcript* funt, led etiam in parochlali
fufeepta nomine, virilem in fande agendo con­
eeclefia orationem eo nomine inftituere , ut ,
fiant iam perpetuo deinceps prsftet.
Confirmati frons, chrilmate ab epifcojxs illi­
qui nondumtonfirmati , ad id acceflerint , ad­
ta , primum bombyce diligenter a 'facerdote ab.
jutrice divina gratia , digni fint , qui Spiritus
ftetgatur i mos · clerico, in facris conftituto,
iandi dona uberrime recipiant.
‘aqua lavttur . Qu· *qua in baptifterii (aera­
Neque hoc quidem is debuntiare omittat,
ut, qui proxime confirmationem fufccpturi funt,
rium projiciatur.
,
pridie illiu» diei, quo fufcipiuit caput lavent,
aliovc modo mundent, capillofquc fibi tonderi
IX.
curent ·
Qui confirmandi funt , ft qnl patrini adhi­
ad /aaflr/jima rariarr/lia pcvaiuraraa»
bemur , parochus anccvidcat , quos rudio-es
["timet.
tie futpicabitur , an ontionem dominicam,
Hoc inftitutum, quod antiquilfimi ritus eft,
lilutstioovm angelicam , ft fymbolnm norint.
Atque ob eam quidem eanfam epifeoeos , illa
facerdos religiofe fervet, ut intra miflarum folennia , poltquam fcilicet languinem ipfe fumfidei rudimenta fibi ab illis recitari jubebit.
Quam diligentiam idem «pifeopus etiam , ut
pferit , fidelibus factam communionem iumproopus efle VMcrit, aliquando prstftet per fi:, vel
rus miniftret.
per alium facetdotem, quem in ea recognoiccnNec vero tamen illam miniftrare vetitum Iit,
da conftitnerit.
fi quando occafio tulerit , ut quis alio tempo­
Videat item , ut io quaeumque ecdefia conre , quam in mifla fumpturu» Iit.

fiimatioMfnmusiftrarit, fi pauci funt, qaifufci-

Ciam autem pe rado miflie ftcrificio , ftatim

eam

jtf” 5

cVinî.'“‘

Concilium

Μ■

fOLANKNIB V.

“TSS*"··

3“

e*m miniftrat , vcftibus iacerdotalibus , quibus
tulum fit, capparn, vcl almutiam, aliudvc in- anno
CHRliTl
Christi ία miffa ufns eft, indutus miniftrct, cafulatan- dumentum, ut illis in choro moris eft.
• izv
tum depolita, te manipulo item . Si veto ηοα
Reliqui fideles bini proloquantur capite aperirz».
ftatim, fed alio poft tempore , quam in mid*
to i tc quamplurimi candelis accenfis > ac primo
i Iacrificio, tunc fuperpcllicco, (lolaqtse alba, k
loco viti, in quibus fcholates fanâiflimi facraubi ritua Ambrolianus eft , rubra utatur.
mptiti precedent, poftremo feminx.
Omnes , prefertim ecctefiaftici homines ,
Verum pluviali epifeopus indutui fit , quan­
do illam non in mifta Iacrificio miniftrabit.
hymnos, k pfalmos ponitentialcs, aliofvc in­
It ordo pratetea adhibeatur , ut primo ectima anisni pietate fitsal cum parocho , fed
clefiafticts hominibus , fuperpelliceo induti», fi
alternatim, pionunticnt ; atque alii item relivero facerdoiquiieft, ftcla etiam , qua lignum
giofe orent.
crucii, ad antiqui canoni, prrfcriptum, m pcCum quis facerdtxi , fanâiflimi corporis do­
ftore exhibeat: deinde laicis marinas, tum fcmini (aeramentum ad aegros ferenti , aut cum
minis facra communio miniftretur, locodiftineodem inde redeunti , obviam fit , dum vel
âo , ut in concilio provinciali quand cautum
equo, vel curru, vel jumento vehitur, ubi prseft, eaque tatione difpofitis , ui altari majori 8 mum illum id ferentem viderit , inde ftaiim
terga nc vertant.
'
defeendat , humique fleai» genibus ramdia in
Sacerdos , illam .miniftraturus , antequam
adoratione permaneat , quoad ille cum (aera­
pmbeat , unicuique , cui miniftrabit , figillamento tranfiverit.
tim illa vetba pronuntiet : Csrpui d»*>a> —ffri
At vero'omni», five facerdos , live clericus,
"Jtf» Ckrifii
λλ>ιη4» raa* i» vir4M ctfive laicu», quicumquc eidem fandillimo (aera­
ttrMM . Et qui fufceplurui eft , prius refponmento obviam firt , pro Chriftian* religionis
deat : Jan. [d quod antiquiffimiinftitutieft,
cultu , domum ufquc ejus , cui mimftrandum
nec fine myfterii (ignificAtione fieri , (anitiflieft, & ad ecclefiam quoque, quo reditar, pia
mui paler , k ecclefia rraiholic* doâor, Am·
veneratione profeqni , tc comitati omnino llubrofiui fcribit.
'
deal, nifi neceflitate, caafavc urgenti vehemen­
Populus autem ad libelle inftruâionis, qup
ter impediatur.
propterea jeflu noftro edetur , prclciiptum do­
Id "unie, ut cnnâi fideles ftudioie, religioie
ceatur, qua ratione fanâiffimum eechanftir faque preftent , illos unufquifque parochus , quamcramentum religioie , decoreque percipiatur ,
Icpiflime ac dlligcntiflimecommonefaciat
ne quid accidat, quod illius auguft* divinitati C
Familia vero, qu* domi habitat, ubi segroac laoâitati non conveniat.
tus eft , fanâiflimo facramento ad eccleuana
Laici famuli , quicumquc regularium monaufquc , vel (altem extra janu* fines , obviam
fteriis operam navant, tamqtfi in illis habitent,
procedat cum'cereis accenfis , tc omni alio in­
ftato patch* tempore, in faa quique ecclefia pateriori tc exteriori pietatis cultu , depofitiique
rochiali, Iaeram communionem fumant.
plane armis.
Cum vero ad sgros, omni reverentia , omniSacra communio ad egrotum non deferatur,
que rcligiofi cultus ftudio , atque honorifice,
nili ad eum, qui vere illam lumpturus eft . Si
quoad ejus fieri poteft, afferenda illa fit , ne­
vero aliquando fit , ut dum ad eum parochus
que id noftu commode fieri queat , vetitum
venit, morbi vi ita attcâum illum inveniat, ut
propterea fit , ne ηοφι afferatur , nifi *gris
cam tunc miniftrare rite non poflit , collocata
xmottis periculum iuftet.
pyxide fuper corporale in menfa , co nomine
Parochus , egroto illam allaturas , accurate
apparata, paululum moretur, dum genibus fle­
haic premoneat , primum , ut sgrotantit cubi­
xis , una cum ceteris , qui adfunt , ac potifliculum ab omni iorde , omnique inquinamento
mum cum *groto ipfo lanâe oret : ac poftea
purgetur , te amota omni re profana , pio ap- D reccffurus , euchariftia pyxide inclufa , eidem
paratu, te facris imaginibus, ubi poteft , exor­
benedicat. Quod fi agiotas ipfe id vehementer
netur ; tum pratetea mcnfa , mappa nitida, pu­
exoptat, (aeramentum aperta etiam pyxide, li­
raque conftrata , cruce , aliaque effigie facra,
ceat oftendere adorandum ■
candelabris , k candelis , ceteifvc faftcm binis
Cum quis periculofe egrotans , ac etiam
inftruâa apparetur, in qua fuper corporali py­
pene in extremo fpiritu fanâillimam eucharixis cum LanAiffimo ipfo facramento collocari
ftiam , tc (aeramentum extrem* unitioni» lui
poflit i fit etiam vas vitreum ad ablutionis ufum.
Cepit , fi poftea aliquot dic» (npcrftc» (aciam
Qu* omnia , ut ab iis , qui xgroti curam ha­
communionem fibi miniftrari pent , ejus pio,
bent .parentur , cura fit in primis confratnim
religiofoque defiderio pvochus ne defit , modo
fanâifltm» eucharifti* . Apud eoi vero , qui
ne pro vtatico iterum in eodem morbo pnrbeat :
pr« eorum egeftate, inopiaque id przftare non
cum id a fanâis patribus ohm fieri confueviffc
poterunt, ipfi fodales apparent ·
traditam fit.
Deinde idem parochus , k vefpcri pridie il­
Reus, capitis damnatus, quo die pro vialico
lius diei , quo facram euchariftiam allaturus,
fanâiflimum corpus domini fumplit -, Chrifto
eft, fi eo tempore de hoc officio prteftandocer- E 'redemptori, qui pro illius etiam anima fanguitior eft, k tunc item paulo fcilicet ante quam
nera in ara crucis profudit , a piis judicibus,
afferat , certis campen* percuflionibui contra­
magiftratibufque illo ipfo fanguine redemptis,
ire» fanâiflimi (aeramenti, te clericos , tc reli­
tribuatur, ut ne eo dic fupplicio-afliciatut,
quo» fideles , pntfertim illius parochiali» vici­
multis locis pi* k laudat* conliictudinis eft.
ni*, evocari mandet , qui illum pia veneratio­
' X.
ne profequantnr .
Poft ipfe, ubi manus laveiit, ad altare geni­
bus fletis paululum tacitus religiofe oret : tum
β»4 ad p*a>ranriu /arraararum fertimne.
fupcrpelliceo, ftola, ac, ut alio concilio decre­
tum eft, pluviali, ubi poteft , fe induat . Sa­
Ut ad fanâum poenitentia (acramentam fi­
cerdotes vero ceteri, clericive , qui comitantur,
deles (olicite, diligenterque accedant; id paro­
fuperpelliceum adhibeant: fi canonicorum capichus pnrftcc ■ ut in hebdomada , qu» quadra-

ΑΜΝΟ

Ctndl. GtMrti. Tana. XXXIV.
•

e

Q_ »
x

gefi-

3^7
ANNO
CHRISTI
'J1S.

Concilium Mboiolanbnib V.

‘“SJiSJ'*11

}β8

>efimam proxime pntcedit , ad patmm fami- A orateriumve confeffionem audiant, preterquam ΑΜΝΟ
u> sedes, qu* intra parochia fua fine· funt.
aegrotantium , etiam virorum , nifi ob urgeo- CHRISTI
figiliatim eat ; ac videat accurate ■ qei obli­
temcaufam.
'
gatione hujus facramenti fufewsiendi , tc iacras
Confcfliitius , quictunque vcl fucularis , vcl
cischarifti* pafch* tempore fumeodx devinfti
regularis fit , non ftando , fed in fede » tam­
Cnt, corumque nomina reâe defcribat : ac finquam pro tribunali judea , fedendo , facraσι
gulos praterea, eofque prefertim . qui perra­
confeiEonctn audiat pernitentium , quale· qua­
ro confitentur, moneat, ut ne confeffionem dif­
les fine, etiam io fumrno aliquo digtsitatisgrado conftituti . Itidem faciat cum abfolutionis
ferant in poftremos illo· qpadragcfimx die·,
quibus facerdotes vel ob myftcriorum celebri­
fententiam pronuntiat.
tatem , affidua divinorum occupatione, ab au­
Quod in ecdefia antiqui inftituti, veterifque
diendi· Conftiliouibui impediuntur, vd ftequenconsuetudinis eft, refte omnino fervet, ut dum
ti tunc concur fu fidelium defatigati , ita in eo
abfolutionis formulam , precefque adjuncts·
ipfo munere pnrftando fere opprimuntur , ut
profert, fupra caput pcenitentis manum dexteiam elevet : id quod etiam cum myftcrii fignitantum , tatnque falutarc minifterium in con·
fertiffima multitudine vix reâe illis prsftare B ficatione fit.
queant · Proinde quadragefima hebdomada·,
In poenitentia: facramento magna humili­
pro populi fibi commilS ratione, fic partiri cu­
tas fumme neceflans eft . Itaque rcennentes
ret, ut ^lias huic , alia· illi vicinia , familiccum ad confeflarium , qui Chrifti domini lo­
ve, aut pattim viris , adolefcentibus , & pue­
cum in eo minifterio tenet , accedunt , inti­
ri· , pattim mulieribus , virginibu» , puellilve
mo animi dolore omnique humilitate , non
preftituat , quibus ad confitendum diftinfte,
fubieâis pulvinaribus , fi neceffitas aliud non
atque in tempore accedant.
poftulat , fefe ad illitu pedes, projiciant ac
in iis que ad iaccrdotes , pro facra conprofternant ; id quod ao apoftolicis ulquc
feflionts minifterio vcl examinando· , vel pro­
temporibus in more ufuque pofitum eft , iit
bandos pectinent, ne prclatus , etiam regula­
fe reos agnofeant atque profiteantur mottis ar­
ri· , tc exemptu· , fe in aliena dicecefi ullo
tem*.
modo ingerat : led eam omnem illos exami­
Dum confitentur, fint manibus runftis, diginandi probandique curam epifeopo diorccfano
tis paululum etcMrj oculis demi Ilis.
plane relinquat.
Quod in concilio provinciali tertio de per­
Cum pro temporum varietate, cafuum refer- C nitentia Bc publica 8t folenni , iacrorum ca­
rationem ab epifeopo aliquando mutari expe­
nonum jure , Sc oecumenicx fynodi Ttidentidiat . quo planius illos valus , ei refervatos,
n« auAoritate fancitum eft | id ad ufum in­
confcffarii facerdotes pefpetuo notint : eos epifducatur, vel revocetur, atque adeo rite re Se­
Copus fingulis annis vel in fynodo diorcefana,
que prstftetur , prout inftruâionibus , quae ad
communem totius provincia: ufum tuitu novel ineunte Januario promulget. ita ut qua il­
lorum cafuum promulgatio proxime faaa eft,
ftro edentur, ex canonum fontibus, fandorum
vim habeat, quoad altera fiet. Ab iis vero Ca­
hominum difcipHat , ccclçfiafticifque inftitutis
libus, proxime promulgatis, fi quitconfeflariua
preferiptum erit.
cujufvis ordini· fine facultate feripta , abepifeoCon feliar io· ocincr, qui in urbe funt, tum
po data, aliquem abfolvere attentatit, excom­
aliquando per annum , ut in concilio provin­
municationis pcenam ipfo faâo fubcat. Si vero
ciali quarto conftitutum eft , tum prreipue
ab uno aliquo fpeciali ça fu refervato, Sc altero
fetnel hebdomada prima quadragefim* , ite­
item , aut etiam pluribus abfolvendi facultas
rum adventu ineunte , ad fe epifeopus convo­
aliquando figillatim petetur, verbo etiam, five
cari curet, cum iifquc agat , ut eodem conci­
feripto concedi poterit, tum alias etiam quan- I lio cavetur.
do epifeopus ita faciendum cenfuerit.
XI.
Ne Ucultatum , privilegiornmve jura , que
cuicumquc, etiam tofarii, tc cruce lignatorum
fcriiMnt
ftcrMicatrm exfrem
lutilnuii.
fcholc. confratric, collegiove, etiam laicotum,
queve collegis, confrattibufve in eo adfctiptis
ance , vel poli concilii Tridentini confirmatio­
Ne pueris, qui nondum ullum rationis ufutn
nem, concefla funt i confeflarius , cujufvis or­
habent , facramemum extremae unctionis rninidinis fit, ab iis cafibus. quos libi epifeopusin
ftretur.
fua dicecefi refervaverit , pernitentes fine illius
Parochus, fi per errorem aliud oleum, quam
facultate ablolvat. Si contra fecerit. fufpenlioquod infirmorum eft , ad rgrotum ungendum
nem a divinis ipfo faâo incurrat.
unquam adhibuerit , etiamfi cbrifmatis , aut
Epifeopus , quo decentius , atque adeo recatechumenorum fit, ut erratum emendet, olei
ligiofius facramenti hujus adtniniftratio fiat,
facrr , quod proprium infirmorum eft , unSiopresbyteroa confeflarios', etiam qui alicujus
nem eidem adhibeat ; tuneque facramenti forcongregationis clericorum regularium, alteriuf­ E mam iteret.
/tger, fi dum facro oleo ungitur , extre­
ve focietatis regularis fint , ad audiende confeffionis officium , ne admittat , neVe illam
mum fpiritura em i (erit , parochus ungere defiaudire. etiajn in fuis eedefiis fine fuperpelliftat. Si veto aliqua morbi vi· de repente illum
cco tc ftola patiatur . Efficiat vero , ut reli­
oppreffit , ut dubitetur, vivafne fit, an mor­
qui regulares . tam monachi , quam mendi­
tuus , ea conditione iu ungendo uratur : Si es
cantes , in hoc minifterio habitum , veftitumviÿus, per iftam fanftam uoâionem, <Tr.
que adhibeant , quem, ex regule preferipto in
Ne alius facerdos, nifi parochus, hoc faertchoro ad divina officia celebranda adhibent. In
mentum miniftret , Si porro is impeditos , aat
his canonici regulares congregationis Latetaalias in mora eft , mortifque periculum inftat ;
nenfis cenfeantur, cum ad rochetum cappam et­
tunc facerdos alius miniftret licet.
iam extrinferus adhibent.
At caveat parochus, ne ineominiftrandoneOmnes vero yideant , ne extra ecclefiam,
gligeatiam , ullamve mor* culpam contrahat.

Î

Alio-

COMCIIIU M MiDIOLANBNS ft V.

“Τοα?*

I7<>

anno Alioqni.fi ad illius miniftranonem accerfitus A foiicitudinem , qua tota muudaa* diligentia *Tÿÿë7~
CRKUTi ire oeglexerit , era sationem Deo
"
reddet,
ptalîdiis sûtitur, ita prsepofttre ftrumtt, ut re- CHAuri
ligiqnts, pictatKque Chrtftiaa* fi omnino non
sir*,
n>t· tum pcana ab epifeopo graviter oMtatur . Ia
paro ad onsocm hujus lacramentl, in tempo­
oblivifcuntur , ejus tamen officia intermittant.
re adminiftrandi , diligentiam , pemerquam
Nam f*pc fit, ut md« facrificio intettffc, fequod ptmciMe cura faa, que fanA* folicitndicrementa feicipete , ecclefia· frequentare , ad
nis plena eft , officio valde admodum perpetuo
conciones factas convcmre , {applicationes pu­
oscitetur ; propofito etiam fibi exemplo fanAifblicas , publicaque orationis munus obire nefimi epifeopi Malachi* accendatur , qui tam
gligdftt , & quos cognationis gradu conjunvehementi aaimi dolore ex eo afleAns eft, quod
ttiffimoa , quoique caros habeat , fi quando
culpa fua mulier quadam, {aeramenti hujus gra­
fortaffe ii in peltiferam labem , aut in lulpitia fraudata, deceftcrit, at totam noAem oran­
cioncm ejus inciderint | non modo illos non
do , gemendo , lacrymando coufempfent , ltcurent , .fed etiam ab iis ipfis longe admo­
crymantmque vi quali maximo imbre, pro oleo
dum refugiant . Atque hec quidem ipfa ani­
fanAo , quod non miniftravit, mortuam per­
mi pcrcuflio corneos invadit , qui poteftatc,
fuderit . Mane autem exaudivit dominus tan- B aoAoritate Ar opibus pr*ftant , certe multia
Aum feum t ita ut illa e morte , tamquam c
partibus calamitofior e It , quam omnis pellis
fomno excitata, e Icito fefe erigens, (aeramen­
contagio: cum inde non moi a (olum aliqua,
tum hoc ab eo acceperit, ac deinceps a morbo
led etiam impedimentum non mediocre procu­
convaluerit.
rationi Ar apparatui remedioinm afferatur , Ac
' Quod concilio Agathenficautameft, id unufalia deinde multa perniciofa damna cxiftant.
quifque parochus nrcftare curet , ut mrflr faImo, quod grave eft, inde accidit, ut egenti­
cnficio peraAo , n quos in parochiali vicinia
bus aliquando alimenta neceflaria non funpcdi•grotos habet , frequenter , atque adeo quoti­
tentort peltiferis plag* medicina nouadnibea.
die, quantum per alias fu* cur* parochial is oc­
tur, Ar fubfidia fpirttualia , id quod gravilEcupationes poteft , invifat, atque eifdem pnrmum eft , interdum non miniftrentur , cccleftet an* Gnt folicitudinis, muncrtfquc parocniaGallic* fiat tones nonnullis in locis deferantur,
fts officia, prout opus efle viderit.
divinorum officiorum cultos farpe negligeatioc
Ut epifeopo, ejufque vicariis, autvifitatorifit , pictatifquc Chriftian* exercitationes linbus aliquando conflict diligens parochorum in
guelcant,
falutaribus illis officiis, que fidelibus *grotan- C
In tanta igiiur rerum difficultate pro petent*
tjbus illi debent, cura i eorum unnfquiique li­
raritatis ftudio , proqoe archiepifcopaiis officii
brum praecipuum habeat, in quo figillatim pernoftri munere neccfle habuimus , -multiplicem
feribat fingulis diebus parochi* fu* incolas qui
foiicitudinem fufeipere , multos labores fubirc,
mortem obierint, te que (aeramenta eorum uni­
multas fun&ioncs exequi , qoas a pallore gre­
cuique miniftrarit , Ar ptmterea quando com­
gi fibi commiflb pnrftari, Ar Chriftiana caritas Ac
mendationis anim* officium preftiterit, te quo
paftoralis cur* ratio efflagitabat . At omui ra­
dic h*c fingula miniftrarit.
tioni plane confentsncum eft , ut, quemadmo­
dum parens optimus , qui films unke diligit,
cum in prafenti, tum in futurum cis peofpicit,
ac parat qu* funt ad vit* cultum necclfaiia ;
ita nos patent* caritatis efficio. adduAi , om­
PARS SECUNDA.
ni pnecautione fidelibus provint!* noftr* , in
hoc concilio provinciali quinto coniulamus;
I.
pravidcamufque deinceps , qu* experiendo coDt titra ftftittntia ■
D gnovimus, peftilenti» tempore falataria elfe ad­
UPERIORIBUS prokimis annis funcfta pejumenta . Id vero etiam maxime faciendum ceoftilenti* contagio primum urbe» aliquot
iuitnur , cum pralertim fubverendum fit , oc
Italia celeberrimas , opida permulti ,-fk pagos aliquando pb eafdcm Dei olfenfionvs , ob ma­
complures, deinde fenlitn longe latequc dima­
leque faâa , quorum feminaria nondum cvulnans, Mediolanum, ejufque ditxcclin iere om­
ia funt, itcnim ilia peftifera labes in provin­
nem , te aliquam provincia partem ita vehe­
ciam nolintn irruat . Atque hrc quidem ipla
menter invafit, ut multiplicem vatiamque fttaob eam preterea caufam prccavcre voluimus,
gem ediderit.
quod cum pcftis vis fubito irrumpat, atque di­
Quo affliâiflïtno tempore res multas commimanet, non modode iis, qu*opportuna funt,
ieratione, lacrymis, luâuqne dignas, & aliun­
mature deliberandi. confultandiquc tempus re­
de audivimus, Ac oculis noltris in urbe, dicecelinquit , led celerrime agendi nc.cflitatcsn om­
fiqae Mcdiolanenii adfpctimw.
nem imponit . Accedit etiam , quod illiua ca­
Tanta enim illius vueft, tamquevehemens,
lamitatis , atque incommodorum recens memo­
ut, cum occulte in omnes partes progrediens,
ria cum fit, ac recordatio , hoc tempote faci­
brevi momento temporis, quali repentino quo­ E lius multo ill , quam multis poll annis co de
dam impetu turbid* tempeilatis, nomines ob­
feneie adjumenta opportuna excogitare, confiruar , teterrimi contagii metu omnes fere con­
laque adl-ibcic, dum prvfertim iuperftites ad­
firmentur . Quamobrem eo pavore animi com­
huc funt, qui icmcl peltifer* contagionis ma­
moti , atque obftupefaAi plcriquc tantum abla , &.· dctiimcnta experti funt . Eft vero ilia
elt ut officii fui partes fortiter amplefia.'.tur,
ite.n ratio, quod , cum nos in hoc provinciali
ut , quali e mentis luat ftatu repente dimoti,
ipititualibusptxlidiis, mifericoidicne cogitare quidem , nedum deliberationes ,
queoperibus, c ca·itatis tonte manantibus, uniConliliaque fufeipere poflint , quid in calami­
volos &- Ungulos omnis generis Ar ordinis ho­
mines in pcililcnti* tempore inftraimus ; huc
tate publica expediat , 8c quid plane neceflatium fit ■
tota noftra vel inftrudio, vclprzcautiocorefctAlii vero eo metn aftcâi, dum human* pruntr, ut officiorum fanâitate , 8< opeturn reli­
'dqntin cautionibus fe tueri volunt , eam libi
gione, quali pro public* valetudinis recuperata
' Conal. General. Tom. XXXIV.
t
mu-

CONSTITUTIONUM

S

37«

Conchium Midiolaxoii

V.

*O'SS"B·

37Z

ΑΧΝΟ «n·»*» grati animi erga Dena tcftimoniadc- A deant fimul meritorum, quibo* adjutrice divina anno
cmm *ms* , atquc offinmu*.
gratia ad catam via munitur , fruZta* tade «»- CHXlSTl
tjr»·
tare poflê dr ampliffimo* at uberrimos.
in*·
Hic porra per fe fatis explorata foot, medi­
IL
tationum , cogitationnmqoe officia , in quibua
peftilenti tempore fidele* affidue rârfabunturs
■Parriri* qffirisram , fmr ft/tUcati* ietaftrt
frafada fat.
led multa inde coofequuntar, qua* co ipCo pnefertim tempore in omnium aaimi* mentibufque
Sent igitnr peruasitta officia, que peftilcntiperpetuo infixa inhnrere debent.
Àtque in ii* illud maxime fibi propofitum
b»u temporibus Chriftiaaa caritas docet prseftanda efle « five tempos fpeActur , quo pri­
habebunt, quanto anima corpori prnftat , tan­
mum pcfti* taTpicio, pcriculumvc imminet ; li­
to ftudiofia* animat Cura, 8t folicttudo, corpo­
ve loan infpklatur, fa cupis vtfcera, ilia miris incolumitati , & ftudio in periculo praefe­
feraodum in modum fefc infudit; live hoc ip­
renda eft , in quo fc anima, tc corpus co pc- .
fum confideretur, cum fcilicet ea paula tun
ftilcoti fempott verfantar.
langucfecnte non fotam fpes recuperande pu­ B
Imo veto iltad pro certo exploratoque habe­
blia* valetudinis offenditur , fed cum ad om­
ant , a Deo potiffimam & poblicam fc privatam
nem a morbo confirmationem major in die*
fiaguloram incolumitatem , profpcramque cor­
progreffiofitt , demum omni* iode coaraleporis valetudinem omni pietatis officio implo­
iceotsa exiftit.
rari oportere: “Hifl
afubtritinittlta,
Atque in ii< quidem officii* alia propria dfafira ^Ui
m/tniit ms*, inqe'it propheta. rftb*'
niufcujufque funt , utpote epifcopi , & paro­
Qjsamobaem (ciant, fpem omnem irritam, at­
chi , 8t cleri tam fucularû, quam regularis,
que manem efle , qua Dei ope in primis non
4c magiftratus, & patri* familia*, 8t omni* de­
nititur , fed tota folum vel ta humana proden­
nique populi : ali» vero quasdam communia ,
tia , diligentiave , aut in rerum copia , atque
quas ejufmodi feat , node illa , qua proprie,
opibus, aut corporis robore, 8t virious, aut in
peecipacqiM^a finguli* prnftanda, funt, profialii* id generis prufidii* collocatur.
cifuntur, atque emanant.
In animum autem perpetao inducent , reçu,
peranda & poblice, & private valetudinis incoiumttatifque eas poffcwn rationes efle,
III.
C qua ad Det gratiam reconciliandam , ad ve­
Ojfitit tenltifiicit ntfiJirtUittit rteuiuaùi.
ram peccatorum pcenitentiam , ad pravos utar
emendando· drligentiffime conferantur. Iis por­
In communiba* porro officii*, in quorum sfro officii* at rationibus neglrâi* , aut pnrterCdua cogitatione , atque ufu omne* fefe pie
miffis cetera potabunt parum valere , imo pla­
ne inutilia este, illa vero etiam perniciofa ad­
exercebunt, hac fane erunt.
Primnm fecum tota mentis cogitatione, totomodum remedia, qua fecum peccatum conjunque animo reputabunt omne* homines, qua Bc
,âum habent.
quanta peftitentim vi* fit, qqatn tetra illius con­
Hec omnia cum fibi quifquc perpetuo pertagio , quanta* 8t quam varia* ftrages brevi efuafa habeat , tum maxime & privata» colio.
dat ; quam multas miferias quamque horribiles
quiis , at publicis concionibus non folum epifcalamitate* rebus publicis importet: quam bre­
coput , fed parpehi , 8r concionatpres pro fuo
vi animi confteraatione cunaos vel fortiffimo*
quifquc munere, hominum mentibus quamdiliviros aliquando afficiat ; quam valde ob eam
gcntiiCsuc inferere ftudebunt, tamquam femina
caufam formidolofa , quod ita de repente ab
quadam officiosum fere omnium Chriftianohoe foculo ad tremendum illud Chrifti domini D tum , qna infra explicata 8c demonftrata pcftijudicium animas abripit.
lentibus temporibus pnrftanda funt.
Deinde attentiffima meditatione confiderxHi* pono oflkiis cogitationum , meditatiobunt, a quo pcftifer* illa lue* exiftat, nempe a
nnmque certarum, quas de eo genere fibi fide­
Deo , cujus voluntati in primi* illam acceptam
les animo rediSmc conceperint, inftrudi, non
referent. David enim, optione data trium cala­
modo non languelcent , fed valde etiam fe ex­
mitatum, peftis, famis, & belli, in ea delibe­
citabunt ia oeaoei partes praftandi Chriftiana
randi facultate peftilentiam maluit , cum dixe­
caritati* opera.
rit , malle fe in manus Dei quam hominum in­
cidere .
IV.
Tum caufar, qusmobrem pefteDm* mortales
affligat, diligenti indagatione perquirent . At­
De frtjntit, c** tta/Uetut aaninta.
que in iis quidem caufi* cum mult* alip afferentur,
ob quas calamitatibus, milcriis, adverfifque re­
Si ullo Unquam tempore , vel affliâiflimo ,
bus nomine* ille divexet, tamen hoc fibi certo - aut epifcopi Iblicitudo , ait fscerdotum miniperfuadeant, quod a fanftiifimi* patribus tradi­
fterium , aut magiftratuum , decurionum , ac
tam eft , cum Dei majeftatcm multi* hominum
aliorum omnium , qui prmfcrttai pedentia, forpeccatis , flagitiifque ledi , ac violari vident,
titudine, conflantia, caritate, alilbue virtuti­
nane ipfam caufam potius efle > cur is calamita­
bus pnsftant , ftudio quamdiligentittimo opus
tes , & plaga* infligat, eo tamen confilio , ut
eft > certe in peftilentia, cujus immtniflitna vi,
in viasn reducat homines , ne , ut ait fanâus
repenttnoque impetu cun&a , nifi eorum virtu­
Paulus, cum hoc mundo damnentur.
r
te fulciantur, brevi labantur, atque ruunt, eft
In eam praterea cogitationem incumbcht,
maxime neceflarium. Itaque ii omne* , finguliquam multiplex , quamque ample materia , 8c
que Ixbcnti patrias, 8t auâoritate, & exemplo,
quafi fegesChriftiane virtuti*, caritatifque exer­
tc muneri* commiffi officio opem neccflario tem­
cenda detur illa tam gravi affliftione, gravrffipore ferre ftudebunt ; proindeque non modo ib
mifque illis & permulti* difficultatibus, quas fe­
lam non deferent , ut imperita multitude ali­
cum peftilentia invehit. Qua in cogitatione viquando fi&itarc confuevit, utpotc qux ab ouni
coit-

375

Comcimum M idiolaminii V.

ΛΝΝΟ confilio inopi, vulgo confternata, ac fola tan­ A
CHUSTl tum pefti» voce perculfa, longe refugit, fed in
eju» cuftodia, quafiquc vigilia ita permanebunt,
I»»
ut a rebus, tc publici», £ privati», quibu» eo­
rum poteftate , aut officio , virtuteque fuccurreodiun eft, oculo» nunquam dejiciant.
Nec vero in tanta omnium perturbatione, ac
trepidatione animo demiffo, 8r contraflo erunt,
fed forti , magno , atque adeo paratiffimo ad
omnia caritati» officia , 8c minifteria . Neque
propterva in ancipiti deliberatione verfabuntur, aut in qoaritionem adducent , que ipfi
officia, neceffano positae debeant, qu* runfu» minu» neceffaria, quove jure illi» pntftandis devin&i, fed ardenti dileAionis , Ic pie­
tati» ftudio incenfi , cunfla potius ii» officii* B
metientur, qu* fibi, in famrna ea neceffitate,
pcriculove conftituti* , prcftari ab alii» maxi­
me velint.
Hanc ipfam porro rationem , atque ufum in
popuii», etiam finitimi» pefte, «liare calamita­
te ob peftem affliâû, foblcvandis , dc adjuvan­
di* adhibebunt.
Et quoniam confli» alii* ftudii» , atque offi­
cii* potter multifque partibus prcftantior eft Tpisltualis cura , paternaque canta* quam epifeopsu, parochi animaram curatore*, facerdotes,
tamquam optimi parente* dc filiorum falute fo­
liati , omni paterno ftudio conferunt : ideo ipfbs in primi» admooem* , ut prefente» adfint
•eftilenti* tempore, quo fidele* opus admodum
nabent & ipliu» epifeopi auxilio, & eoramdem
parochorum, facerdotamve minifterio, cum ad
cetera omnia caritati», miferieordmque operav
atque officia, tum maxime ad fpiritualia adju-j
meata , Ic ad Deum non folum precibus, fanAiffimifque orationibus , fed etiam omni alia
ratione placandum ■
Quamobrem ob oculo» fibi propofito tam ma­
gno populi fibi commiffi periculo, paterna ca­
ntatu vifcera iadutu», cooftantique illa epifeopsli» asrimi virtute pntditu» , quacumque pie­
tati* officia a parente optimo, tiliispraftariaffli&iffimo illo tempore oporteat , e* ftudid, flr
mmifterio fuo ita pccftabit, ut ad omnia/cari­
tati* Cbriftiana opera ceteri homines inflam­ D
mentur , cum maxime lingulari, <r egregio illo
ad BOffÛn» , ad magiftratM , decarionefque
prmerttm adhibebit, ut uninfcujuiqtteftudium,
ofliciamqoa tum univerfe , tum figulatio» eacitet , 8t inflammet , ctinâofquc in carat iue of­
ficii* conftantiflime contineat.
Parochi autem, animaramve curatore» , tan*
tum abeft ut ncceflârio co tempore populum,
cujo* curamJ gerunt , aliquo modo dcftltuant,
ut fin animr deliberatione fibi ftatacadcm pu­
tent , omnia pcorfui, ctiam morti» pericula paratiffimo animo fubire potiur, qnam fidele»
Chrifti fanguinee redempto»
in
redemptos,, ac fibi prccipnc
ptwcipeein
curam tradito» .V.
, ,n' _ ' - P»»*
; * omnium
' ~ adjumentorum néceffitate deferere.
Reliqui etiam fecerdotc», tc clerici, qui ecclefic ftipendio aluntur , ut Dei laude» conce­
lebrent, precefque pro populo adhibeant, tunc
maxime intelligent , fibi m ftatione > dc quafi
in perenni viguia quadam faccrdotali , tc dericali rpatffindnm effe , cum divine im placatio
exoraturoportet fupplicationibus , litaniis , facrificii», ucquenti facramentorum ufu, tc alii»
Chrifttanc religioni» minifterii» , qu* potiflimum faccrdotalij officii funt.

aoMUMn a.
uo».

J74

Fopula* vero aoa modo longius * patria, ΑΜΝΟ
qsa osa omnes omnium caritattscompleâitur, CHAim
non refugiet , fed p*· illius amore perfiftet, ‘ire.
hocque unum fibi pnxfaibct, ut ereptis monim
erroribus coavulCfqne vitiorum feminibus , un­
de peftiferam labcm , atque exitium compara,
turn effe exiftimare débet > criminem ■ tt pecca­
torum , quacumque conceperit , admiferitve ,
vere faodcqt* perniteat » tt rit· emeedandm
propolîtum, fin» deliberatione faltipiat « Sup­
ples item qaaaafrequentiffime ad Deum confu­
giat # qui U medio ctiam trabis, ic affliflioni*
arcum propitiationi* fut» offendit, funeftaquu
crama* oppreflbs , fuo itemdivin* benignita­
ti» ope fublcvat.

, tpifccfi fclmtab in

Miutihn fnUlcb.

Jam vero epifeopus , ad quem gregi» cuftodiendi perpetua cura refertur, ut uuivcrfi popu­
li fupplicanti» religtefa , folennique oratione
Deum placet, cum primum in loci» finitimi*
pefti» graffatur , certas ftatafquc publicas ptocelliooes triduana* non fecocl ■ fed iterum, at­
que adeo fapius , fi opu» erit , tc In wbe, tc
in dicecefi indicet : qua* jejunio , clccaaoipoa,
facco, cilicio, omniqac mrefto * lugubriami·
flu, pedibus nudi*, capite aperto, omniprenitentire public· modo, vocibus ex intimo animo
ad mifericordia impteratiooem emiffis , gemi­
tu , laçrymi» profefia , intentiffimo affiduaram
precum ftudio , 8c omni denique non externo
tblum, fed interno pietati* religiola officio fan­
de agi, atque celebrari ftudebit.
Ad qua* proceffiooe» ctiam fanâoram reli­
quus facras, pr*fettim, qua infigniores funt,
univerfe aliquando adhibebit.
Statam illam le folennem orationem quadra­
ginta horarum , religiofe calcbrabit : an quam
univerfus clerus , le populus per certa» regio,
ne* , Ic parochias diuinreus , e* concilii pro.
vincialis quarti decreto pie tc ordine conve­
niat . Atque in ejus quidem celebritate , qno
religiofius omni* clerus , populufquc ad publi­
er precationis ftudium excitetur , feneo bre­
vis ftatis Angulis horis habebitur perito facerdote , qu» orante* vehementius inflam­
met .
< Curabit etiam ut omnes 8r Gnguli peccata
confeffi , eerto dominico, aliove fefto die , Ia­
eram communionem fanfle fumant.
Stata» prrterea proccllioacj , qur fpeciatim
ab univerfo uniufcujufque collegiato ecclefie clero , etiam regulari , Ir ab unaquaque
civitatis , vel diracefi* regione in fingula*
hebdomadas fiant , certo profer ipto modo inftituet.
Certarum ecclefiarum , in quibus pnefertim
£ infgnia pietati» , Ic religionis monimenta extant f vibtationem conftituet , ut ad ca» fcilfcet /applicandi caufa, ac ftudio, uniufcujufque
vicini* parochialis populo» collegiatim certi*
diebus conveniat.
Orationem matutinam ac vefpertinam arden­
tius excitabit ; tc vero , ubi intermiffa eft, reftituet qoamdiligentiffime
Orationem item fine intermilfione ubique,
8c in urbe , dc in direceli, certa parochialium,
collegiatarumque ecclcfiarum , ac monafte.
riorum prarterea diftinflionc , indicet atque ftatuet.

r

Lita-

- ww- -‘V WtNJMM

'WUI.

J7S
amnq

"Vïïî**

COHCllIWM MlDIOLANBNBl V.

*o··*·»■■· “· jytf

ftiget, qu» potiffimum eocroptel», au» publi«a peccata fiet , ft qu» falere flagitiave, qui- çHtiSTl
bu* Deu* maxime offendat»* , ejuique ira cuo- 1,7».
citetur. H»c igitur cum fundit»· convellere Au­
deat , vero ea , qaecmnqut fint divin» cultui
repugnantia .
Ac rorfiu, omnia picthtfe officia in ufaa ut
diligentiffime revocentur, fedalo curabit.
Sanâiorii difciplinc initio· a fe faciet, per­
inde ac fi peccati* fuit potiffimum peftilentio ,
2ua populo* affligitur, caufa· dedtffetj ptomt in eo attente liget oculos, ut accurate perfpiciat, quid a fe velit Deu, quid jubeat, quid
prohibeat .
Ad normam voluntati» divino omnia fua
confilia , omne·'cogitationes, omnia opera, ft
verba , omne* denique vit» fua ratione* con­
formabit: ft officii fui paftoraii* momenta divani judicii legibus perpendet .
"
Et fua , ft populi peccata pii* ft crebris ge­
mit ibo* deplorabit .
*
Affidua prece, fummaque fanftiffim» oratio­
ni* contentione , divini luminis illuftratioriem
VI.
fibi depofeet, ut omnia videre , omnibui con­
fute», efle pro omnibus vehementer folicitut ,
Curé utlnftlital , CT prsvfaidfa*
tfifnftr»» .
ft omnia dtntque qua ad populi fui curam reâiffimam pertinent , circumfpiccre > ft mentis
ocqli* illuftrare, neceflario tempore poffit, fupPeftilentl* , qu* urbi, focove provinciali
itntninct , periculo audito metropolitans eam
pfa per pet no Devra orabit, ut disjeAis pecca­
torum nubibus pluviam , ft rorem divina itu*
curam , cogitationemque fufeipiet , ut non foJtim in metropolitana urbe > ejufqve diacefi , C mikrieordia effundat in populum , fua cur·
commilTmn . Cum igitur vita fua rationes di­
led univecfa provincia fupplicationem , oratio­
ligenter examinabit, cunâaque videbit, qua a
nem , & alia pietati* opera indicat Jiteri* omni
fe proflari oportet, ut non modo in gravi cul­
cohortatione pleni* ·
Reliqui provincia epifcopi ei, cuja* diacefi*
pa , fed in nulla quidem, vel minima oflcnf*
fit apud Deum j tum familia inliituta , mo­
ea peftu periculo laborat » caritati* officia na­
vare non different .
re* , omnem denique difcipfinam recognofcet , ft omnia non tantum univerl* , fed
Illi animum, fpiritnmque addent, ft majo.
rem omni officiorum ratione facient, ad epifco­
fgeeiatirii , figillatimque diligentiffime pcrlupali* , pateraaque caritati· parte* in peftilentia , ii irrepfetit , erercendu . Quod officium
Tantumque , quoad cjui fieri humanitus po­
fiepiu* proflabit vicinior epifeopu* . Propofiterit , aberit, ut quidquam offcnlionis culpevc in ullo quoquam relidere patiatur , ut ftato etiam eaemplo fanûiffimi pontifici* Corne­
lii , ft beati Cypriani epifcopi , martyrum *
tuat potius . quafi nexu difeiplin» fsnâiffima
quorum alter alteri, in laboribus, ft periculi*
devincire omnem familiam <c domum epileoverfaati , literal plena* confolatiotiii icribebat , D palem , qua , tamquam officina Chriftianarum
epifeopum crebris literis confolabuntar item, ft
virtutum , ceteris expofita efle debet ad imita­
confirmabunt .
tionem .
Fori pneterea fui eeclefiaftici rationem ae­
Curam etiam aliquam inibunt , ut de lilia*,
que ufum omnem explorabit , hocque atten­
ft diacefi* , ft Urbia ftatu certiore* aliquando
fiant , uuo atdentiori ftudio flagrent fublevantius ac diligentius , quo graviores Del ofteniiones ex inique fafiis , iniquifque judiciis exidi necemtate* «
ftere folent .
Studebunt Iu primis ei opetq afferre , tum
Pcrveftigabit etiam ac difpicict attentiffime
oratione publicifque Supplicationibus , tum
etiam cleemofynarum , prout unufquifquc pote­
ccclcli» fuz cathedrahs ft cleri illius difciplinam , in qu* fi quid vel univerfe , vel fpeciarit > largitionibus
Omnem aliam preterea rationem quifqtie ditim offendi animadverterit , ftudiofiffime emen­
Jigentiffime exquiret , qua fratri* epifcopi ,
dabit ft eorriget ; cum prclertim inde docu­
ejuique etiam populi periculo , ft difficultati­
menta omnis optimz inftitutioni* & norms fu­
bus , cum ao eonjunâis > opportune ac benigne
mi conveniat ·
fuccurratur .
Ut vero reliquis omnibus , in quibus aliqua
E
Id omne pietati* officium metropolitanu* lon­
offenfio fubefle poffit , profpiciatur ft confuta­
ge fiagrantiori ftudio proflabit , «t ejus exem­
tur , fynodum diœcclanam , fi expedire cenplo *c documento ceteri provinciale* inflam­
(ucrit , diligentiffime habebit , in qua pratesmentur ad rei piat imitationem.
vebit qu* opportuna , qu» neccffana , qur-

Lttaaiantai etia· quotidianarum , q«a* ft A
CHBirn
» * foti* certis Jocà , ia ccdcfiifqa*
*sy>
profectu» adhiberi curabit , certa· ratione·
inibit .
Jc/ania· , fi minat ia hebdomada plaribaa
diebus, at in ferla fata fahm, vel ubbaro ,
porter Bato* vigiliara· die* a popolo aci faa>
deb t t alia proterva ver» pmnitevtia ligna .
divina mifertcotdi* imploranda ftudio fafeipiead» ( demenftrabit . '
In iisqaoqnertligiofia adjnmentfe illud etiam
adhibebit , at nniuTcujufquc parochia edibu* ·
domicilii* , ft babitationib·· parochi finmli ;
flat* religiofa prece rite benedicant ad imtm-(
âioni* , eo de genere in hoc concilio edita , '
prnfcriptum ,
B
Ut autem defliqaa totius provincia popu­
li fupplicatione etiam adjuventur , eo neceifario tempore literal de periculo, fufpicioneve pcftifatia ad metropolitanum , cete­
ro/que provincia epilcopoi celerrime feribet.

VII.
tfifctfi in mtntm cbmifttHi
trifitixiil ■
Epifeopus prsteteff, cujo» .diacefi* in pericu- k> pellis rcriacur; tunc it» pnmi* accuratetnre-

que falutaria maxime erunt , pro tempori'
ratione .
At fi minus fynodum coget , faltem vica­
rios focaneos ob eam ipfam caufam evocabit ,
ut non In urbe folum , led in omni diacefi*
parte , etiam atque etiam diligenter, dapulfi*
morum erroribus , profligati* publicis eiflenfiotubus . cvulfifque mdetaftprum feminibus ,

omni*

i.

-_

377

CoMCttiVM

Midi

OLANBNAB V.

"’Ti"’" * 37«

Accedet prgtere* ad fe omnes potfieAo* aMMO
ANNO ' ornai· vit* emendatio , At difciplie· Chriftia- A
uniulcujufquc collegii , etiam artificum , quo- CHUUTI
eo nomioe digit* inftaurati· , atquu adao inftirun*
operam , tc diligentiam adhibebit ad reM7*·
tutio, procuretur .
feindendo* pravo· uius, fi qui in rorum colle­
Hoc raem quo in omnci parte* rede fandegii* , aer artificii* funt , unde aliqua Dei ofque agendi Audiam vehementia· eaeitetu, cam
fenfio eaiftat.
fucrdotlbas coafelTarii* , te concionatoriba*
Patribus familia* illud magnopere fee debit ,
aget quam diligentiffime .
ut aleatorii ludi, imprecatione* , bUfphemi* ,
Reliqum euam civitati* deruto fecularem,
verba impora , turpia , impudice chorea , fafte parocho* potiffimum fcpius convocabit ; quo*
tatione* , pompa, luxu* , profufa convivi* ,
omne* cum ad vitae innocentiam . turn ad vir­
tc cetera, qu* ab intemperantia manant, protutes , qua in iacerdotali , clericaliquu ordine
cui ab omni domo arceantur.
elucere debent , eorumque officia uique adeo
Omne* vero te urbi* & dioecefis parte* eam
excitabit, ut laUtaris inde frudi*· in populum
ipfe accurrendo invifet , tum alios probatos
derivetur .
viros ecclefisftico* ob eim caufam nomine fuo
Prcfedo* item monafterioram cujufrh ordi­
ni* , qu* in civitate iunt, ad ie aliquando ac- B mittet : tc vero qu* opportuna funt , cura­
cetfeti quibufeum omni cohortatione , fandifbit , atque adeo exequetur , ut nulla cx par­
te optimi parentis , vigilantifque paftoris cu.
que admonitionibus, tc ii* quidem frequenti­
ra, ftudium , vel minifterium aefideretur.
bus , ubi opu* erit, aget ut ia omni moaaAeSingulorum crimina diligentius invcftigabir,
rio , tam virorum , tum etiam feminarum , A
3ua pr*lertim cum diuturniora fint , *4 ir*
qu* illorum cur* commifl* funt, fande» retiirin* concitationem ^us robori* habent , ut
giofeque vivatur , quemadmodum ex fufccpti
adulteria , concubinatus , ufura , nefarii con­
ordini* inftituto *t> fis fieri oportet, qui in re­
trado* , bonorum ecdcfiafticorum ufurpatioligionem te Deo dicarunt .
nes, re* male part* , tt alia ejufdem generis,
Monialium vero, quarum curam gerit , re­
quibat prefenr falurarcque remedium accom­
formationi* rationem omnem fufeipiet, tt exemodabit .
3uetur i quo fandiu* illae , religioni* officii*
Quamobrem unumquemque , quafi fomno
edit* , ac calamitati public* , 8c vit* me­
oblivionis in peccati* dormientem , excitabit ,
riti* tc oratione » precationibulque fuceutut obus erit , ad prxnircntiam , ac lacrymal
tant .
& nsgitiorum deteftationem , depullionem»
Itidem agere non defiftct cum perfidi* , cu­
que , ut re ipfa pneftet qu* cum difciplinar
rato· ibat , miniftrifve focorum piorum, tc cum
Chriitian* rationibus tc Audii· conveniunt.
ceteri· item piarum confratriarum fcholirumve
Pacem & concordiam inter diffidentes recon­
hominibus .
ciliabit .
Nec vero peccata tc otkafionet publica* difLite* componere , controvcrfia* dirimere ,
(imulabit , It qua* in eo , qui civitati pneeft ,
in nugiftratibvs, in dacurionibnfque in efle pereunda cujufvu generi* diffidi* tollere, Gmoltatem , tc odia reftinguerc , faftioaum femina
fpexent : led annuntiabit ei* errat* , in qnibu*
convellere ftudebit .
(
offendunt ; nihilque ad .falutem potio* efle
oftendet, quam ab illi* in primis pietatis ChriQua male parta funt, mileque ablata, reAitu; curabit .
ftian* opera unice coli, quamque juftitic mu­
nus tc officium, depnlio omnis cupiditati* doOmne* denique paftorali* officii atque au)
minatu, rediffime atque equiffime omnibus addoritatis nervos eo intendet , ur Se offirnfis
Ύ miniftrari .
publicis iublatis tc difciplin* Chriftiana fan­
■
Omni etiam officii genere cum cifdem agrt ,
dioribus inftitutis k omni rede agendi ftuatque hoc fedulo inflabit Bt urgebit , ut publi­ D dio , omnique Chnftisnarum virtutum ufu Ar
ca audoritate , pnblicoque dacreto, fi iqodo res
exercitatione ■ ab univerfo clero , populo­
cjufmodi eft , de qua per illo* decerni liceat ,
que imploretur atque exoretur miictKordl*
Dei .
tollantur , tc radicitus extirpentur, quxeumque
funt, ob qu* Deu* palam ptefertim ac publi­
ce offendatur .
VIII.
De populi denique univerfi difciplina con­
Cere /» eliii ceetintiiai nue4e feklite
formanda Ar peccati* tollendi*, ad qu* procli­
vius frequentiuive prolabitur , omnem ratio,
•velettulinie .
nem etiam cum facerdotibus inibit , totu* in
ea cur* defixu* , ut a Dei offitnfionibu* ad
Iis adjumentis fpiritualibu* alia* cautione*
virtutum Chriftianarum officia illum plane re­
epifcopus adhibebit. Atque in primis quidem
vocet .
edidit epilcopalibu*, aliaque omni ratione de
Imo vero hoc etiam valde Audebit, ut vo­
publica valetudine tuenda certas ratione* ini­
bit , atque edicet , qua* cum ia locis cedeluptuarie omne* adiones , in quibu* vulgi
mollitudo aliquando verfatur inani opinatio­ £ ftafticis , tum ab hominibus clericalis ordini* ,
ne , cum putet peAilentiam mundani* Icti­
ab aliilqoe epifcopsli jurifdidioni fabjedis ■
dis facilius caveri , omnino abjiciantur, qua­
inviolate ob bonum poblicum fervari man­
les funt faltatione*, profans* cantiones, codabit <
meflationes, crapula , k cetera eju* generi* :
In omni autem deliberatione Ar cautione ,
quam toend* publice incolumitatis caufa fulci—
quibus plerumqnq multa peccat* conjund*
iunt .
piet, id ftudebit, us confultationibus cum maPopulum quoque inducere procurabit tc ad
giftraru fanitatis habitis, quit^uid ipfe eo no­
mine caverit , cum illius pub^is edsdis , ad
conftituendum profufiafumptibu* modum, Brad
inveterata* mala* confuetudine* detettandas, at­
valetudini* public* commodam pie & rede per­
que plane abjicienda* ■
tinentibus, non diflentiat nec diferepet i fed in
Id omne non iolum cum populo civitatis , fed
omni ejus generis ratione, qu* ad bonum pu­
etiam cum diceccfanopaterna foiicitudlnesget.
blicum tota refertus, unus idetnquefit utriufquc

jCHKiSTI

con-

379

Conchium Mbdiola nbnsb

lonfcnius. lummaque in re adjuranda publica A
CHRIST! caritatis «xifpiratio.
»ί?ρ·
Idem przttrea, que hae inftruâionc detnontttaca (uni , poteftatem etiam prsfefto regio­
nal io , tc vicario foranco ac allia vifitatoribus
trciet. alia non modo generatim , fed fpeciauni ftituendi , atque exequendi, quz in pelliJcra contagione Milia, opportuna tc necelfaria
illi viderint , ad poblicam valetudinem tuen­
dam , qu* ab epifcopalibus preferiptia St regulia non diferepent·
Quidquid vero illi agent, oppottuneque ac
ncrelfario (lament, id quamprimum epifeopo
lignificabunt .
In omni autem te , quam magiftratus fanitatu aget, vel cavebit publica valetudinis cau­ ll
fa , operam dabunt, ut diligentem ejus cautio­
nem , iludiaque imitentur ad epifcopalium te­
gularum przfcriptum .
Parochi etiam' etterique ecclcfiaftici homines
id unum quoque maxime ftudebunt , ut publi­
cam valetudinem Omni caritatia ofticio curent ,
ac prxterca in eaecutionia ufum accuratiffime
perducant quacumque noa folum hac iaftruâione explicata funt , fed qu* epifeopus hoc ipfo
de genere , prout opportuna viderit , publice
faletis caufa (latuerit , Bc qu*. item prçfeâus'
regionacius, aut vicarias foraneus. aliufve vifttator monuerit mandaritve : imo etiamfi cleri­
calis ordinis homines funt , qui intra alicujus
parochi* fines habitant, illa quoque fervabunt, C
quzeumque vel ex hac infttuâione , vel ex
epifeopi voluntate, vel alia jafta ratione pate­
rnus commonefecerit .
Qpz prztcrea a magiftratibus, decurionibufveadeam publice incolumitatis rationem pie
tc utiliter conftituentur , eadem , ut a populo
plane ferventur, omni cohortationis ofticio mo­
nebunt .
Magifttatus autem tc decuriones , ut eidem
publice valetudini profpiciatur tc conlulatur ,
cum omnia lapicnter , Chriftianmque pietati
congruenter agent , tum valde cavebunt . qu*
divino cultui & caritatis officiis cum impedi­
mentum offerre poffint. ilia maxime fugienda ,
fuo loco infra demonftramus , ac vehementer D
in domino monemus.
anno

IX.
StJicirjuit ia aaiafcafaffae frafaratitat
fflritaali .

,L

V.

î®°

ma cum difficultate fibi przfto foce fubfidia 'anno'
tam corporis, quam anime ·
CHRISTI
Itidem ad frequentem fanAiffim* eucharifti* ijj».
ufum fideles omni ftudio accendet . Et ut (al­
tem femel in hebdomada illam fumant . ad
ea , quibus iram Dei placari , c/ufque mifericordiam implorari compertum w , pietatis
opera . prelettim ad aOtduam orationem , ad
jejunium , ad eleemofynam crebro hortetur ,
Ad cujus largitiones uberiores populum fide­
lem valde etiam incendet , illud lingulare
exemplum Ethnicorum , qui , euangelica lu­
cis expertes , cum in graviflimam pellem olim
inciderint, opinione perfuafi, eam fibi calami­
tatem inffidam elfe, quod nullum pietatis (lu­
dium, nullumque beneficentia , libcralitatiique
officium egentibus hominibus contulerint , ad
eam ptopuUandam id conlilii adhibuerunt , ut
eorum domus , officina . tabem* indigentis,
bus , ac pauperibus paterent , qui inde res ,
quas propterea palam omnibus eapofuerant ,
ad vite ufum ncceflariis , gratis libereque
fumerent .
Ab omnibus , eo peftis imminentia periculo
propofito , domui fur difponi & confiill fiiadebit , ut fcilicet unuiquifquc cs alienum , fi
quod contraxit , reifte diffolvat , nomina qu*
cumque explicet, lites componat, tranfigatve,
teftamcntnm conficiat i nc denique res domefticas contractas , difficuitatibufque implicitas
relinquat : ne fortafle , fi mora , ut in peftilentia evenire (olet , continuo oppreflerit , fi­
bi , libetis , bonifque fuis rede confulere mi­
nus poflit , iiadeque propterea vel litium difcordiarumvc inter filios, agnatofve , femina ,
vel «ris alieni folvendi difficultates , tard iorefve iolutiones , vel controverfi* ali* , tc
quod grave eft fpltitsalia incommoda enflant,
qu* animx faluti detrimentum , perniciemve
afferant.
H«c eadem fane omnia 8r fingula officia , in
regione fibi commifla . tc prefect! regioni ni tc
vicarii foranei tc vifitatorea À parochi . in pa­
rochial! vicinia ex epifeopi inftruâtone Bc prçicripto pro fuo quifque munere prrftare , atque
exequi ftudebunt .
C
χ
Hzc itidem ipfa pro fui muneris partibus
cum in collegiis , conffaternitatibufque pr>fefti , cum in cdibus privatis curabunt dili.
genti ftudio, omnique caritatis contentione.
X.

Trwparario ad/uarrarsreus ffiritaaiiam ftflt
Epifeopus in eo prztcrea folicitus. erit , ut
mtatiacacc .
imminenti illo peltis periculo , confirmationis
lacramcntum , quibus per ctatem ex dodrina
Epifeopus vero omnia adjumenta, antequam
Romani catechilmi miniftrandum eft , ubique
peftis populum invadat , diligenter conquirat
mmiilret t cum illi, fi pellis irruet, in eoita& parare ftadeat , quibus fut , ut fi peftis
tu futuri fint i ut peticulum mortis non modo
ingruerit , nc quid illis populis , quos invain lingulas horas . led in lingula momenta E ferit , defit neque ad anime falutem , ne­
pertimefiant .
que ad corporis medicamentum , vidum tc
i Id etiam fedulo curabit, ut fu* quifque con­
curam .
ici erui* latebris diligentiffime difiuffis , omnis
Confeffartos. concionatorefqne, quorum mianteaft* vit* peccata confiteatur .
niftcrio operave neceflaria eo tempore adjuve­
Tum etiam, ut ad tam falutare poenitentia
tur , aliunde , ut diligentiffime poteft . ad
(aeramentum omnis frequenter acceuat : ita ut
fe accerfere Br conducere , tum ad urbem ,
cum quis fe peccati mortalia labe inquinatum
tum ad dicecefis opida tc loca pnslettim inefle confciua erit , eo facramcnto illud expiare
figniora curabit .
3uam primam ftadeat , nec vero ad extremum
Ac porter parochorum curam , certos ruim
ifterat , cum non modo fufpicari , fed certe
alios (accrdoter undique, quantum poterit. om­
omnino timere poflit, ac debeat , fi pedis Dei
ni pietatis officio conquiret, qui ^Vitatis ardo­
permillu irtuctit, illo peftilcnti tempore maxire inflammati, parauffimi fint ad omnia cccle"
figfti-

J*»

Concilium

MibiouNiNii V.

ANNO fiaftica minifteri* illis pnsfta«ds, quos vel pe- A
CHK.1ST1 ftia morbus , vel fafpicto iavaferte.
‘•f»·
IU tc coucioaatoribus tc confeflariis Ie aliis
facerdotibus ncceflarta alimenta ut lubminiftrcotut omui ratione curabit .
Alios praterea clericalis ordinis horfkies ,
caritatis Audio flagrantes deliget , qui mo.
do hac , modo illuc vifitando accurrere pof­
fint .
Dclefium item habebit aliquorum facerdo.
tum , atque aliorum quos poti(fimum adhi­
bere poflit ad curamccclefiafticqrvm hominum,
peftis morbo, fufpkioncve laborantium .
Ad omnem porto cutam , quo vehementius
univcrfiSt finguli pcftilenti* tempore incendan­
tur, indulgentiam a fummo pontifice iù procu. B
rabit , utpota
Sacerdotibus , qui pcfte affitfiis factintenta
nitniftrarint .
Medicis , eos curantibus .
Chirurgis, tonforibufve , qui venam fecant ,
quive plagis medicamentum apponunt.
Nutrictous, qur infantibus , pelle laboran­
tibus , fuipefiilve lac prpbent .
Obftetritibus , que mulierum in eo mor­
bo , fufpicioneve verfantium , partum adju­
vant . Miniftris , qui pefte zgrossncibus alliftunt , Bajulis , qui peftifere affefios , f«fpcfiofvc ad curationis locum perducunt , fcruntvc .
Illis item , qui pefte mortuorum corpora fe- c
peliunt .
Iis denique omnibus , quicumque fint vel
mares , vel femina , qui illorum fuftentationi & curationi aliquo modo lerviunt : qui
Item eleemofynam, pro facultatum ratione , in
eorum adjumentum contulerint .
Facultatem item fibi dari ab eodem curabit ,
adjunfiir ad eam certis privilegiis , ut regula­
rium cujufvis ordinis opera , minillcriove. fine
ulla mota, aut impedimento fuperjorum , peftilentie tempore uti polfit.
Ut przterea populi caritas sd pauperum, peftileatteque morbo , fi Deus perm i (er it, libe­
rantium curam, piumque ftudium accendantur,
k longe latcque progrediantur ; libros, eo de D
genere graviffime confer i pt os , quos neceflario
eo tempore ftudiofe legat , ad ufum proponet,
utpote Gregorii Nssianxeni homiliam , termo­
nes duos Gregorii Nyflêni de pauperibus (able­
vandis , & Cypriani martyris fermonem unum
de mortalitate , 8c alterum item de eleemofyna ; atque aliorum prctcrca patrum libros
ejufdem generis ·
Ut vero qua ab illis vel tradita , vel pre­
cept* funt , in morem atque ufum affliâiflimo
finsfertim peftilenti* tempore inducantur , .eos
ibcllos vulgariter convertas , esiguoque volu­
mine comprehentas, typis impreflbs, atque edi­
tos extare voluimus .
’
Iis przterea libris alios , de rrrutn fpintiia- E
lium officiis, ftudiiique reâcconfctiptos, prout
opus efle viderit , ad legendum cum ob alios
fruftiis, utilitatefque adjunget , tum etiam ,
ut ne populus , propter ΊΙύνπη illas magna ex
parte, in peftilenti* periculis artes tc negotia­
tiones , otio langucfcens , ad turpes inancfquc
voluptates tempus traducat.
Altas vero facultates, quzeumquepeftistem­
pore vel neccflari* , vel opportune a lummo
pontifice impetrande erunt , ita in tempore
diligenter impurare ftudebit -, ut fi pefte ftaritn
irruente litcrarum curfur intercludatur , aut re-

tardetur , ne mora ulla iis adjumentis IntetpoAMMO
------- qua ia peftitenti* opus
— efle
„■ po/Tunt. 1
natur,
CXlftTl
In iii faculutibus erunt h* icilxet ;
Facultas concedendi plenariam indulgentiam
pelle laborantibus confeflis, aut concritionu ft.
gna oftendentibus .
Facultas concedendi indulgentiam iit, qui in
quotidiana oratione , per feptem hora* diftinα*. vetiantur.
Facultas, ptivilegiumvealiquot altarium, ut
cum in eis fcilieet facerdot pio aliquo defanfio miflis facrificium obtulerit , ejus aniat*
fuftragetur ad liberationem * panis purga,
torii .
Facultas , que etiam delegari poflit , abfolvendi faltem in foro confeientiz a pecca,
tii , delifiii tc cenfuris fummo pontifici re.
(etvatis , ctum in liceri* die can* domini
promulgati· .
Facultas etiam aliqua abfolvendi in foro ex­
teriori ,
Difpcnfandi item cum facerdotibus in quibu(lam irregularitatibus, etiam ob mortem iecutam contrafiis, id quod facile evenire pelli. '
lenti* tempore poteft in curatione egrotorum,
etiam fine ulla aelifii culpa .
Convertendi etiam alicujus eleetnoiyne leg*,
t» ufum faltem ad tempus , ft quando ad pau­
perum neceflitttes iublcvandas illud espedite ,
ve) neceflarium ccnfuerit,
ie enim ob piam iliqnam caufam legat*
ave funt , ut videlicet , vel in divinum
cultutn , vel in puellarum nubentium dotem ,
vel in alium ejus generis ulum erogentur ; ea
tunc fçpe expedit ad egentium hominum vifium
& (uftentationem converti,
Decernendi ftatuendive utilitatis public* can·
fa quidquid opus etit , atque adeo compellen.
di etiam , ut ecclefiallici homines sb epifcopa­
li jurifdifiione exempti 8c regulates etiam , ac
locotum preterea piorum , fi qu* ejufmodi Ioca , ab cpiicopi jurifdifiione immunis funt ,
prefefii, Curatorefvc fervent , atque adeo prçKent , qurcumque is ob publicam utilitatem
decreverit ftatueritve , panis etiam 8c ceofuti*
propofitis .
A metropolitano etiam facultatem impetra,
bit , qua , dum peftis eil , fibi permiflum fit ,
ab aliquorum decretorum provincialium prefcriptis rationibus , que in pellilenti* fervari
minus poflunt , aliquando difccdere , utpote a
conditionibus loci te altaris , in quo miffa ce­
lebranda erit ; a regulia item , quibus vetitum
eft , extra fedem confeÆonalcm in cccleGa confefliones audite, Scab inftitutis etiam celebran­
di fbraneos conventus , te ab alii* quamplurib«s eiufmodi decretis provincialibus j quorum
poteftatem libi a metropolitano fieri opus efle ,
aut expedire ipfe viderit.
Et quoniam peftis tempore tum in civitate
d’flicilis , tum in diacefi difficilior ad ep'ifcoprim ad>tus efle poteft ; id propterea in iis,
qu* epifcopalcm aufiorttatem requirunt , tunc
expedit , ampliores facultates tc parochis te
leliquis confeflariis , facerdotibus tc vicarii? ,
prefertim forantis , coetccdi pccmittive .
Itaque pro locorum , perlonapumque ratio­
ne , proque pcfti* pcriculofius imminentis gra­
vitate , liberius , pra-fertim vicariis Mranets ,
ticultates vatias delegabit, in quibuseiunt hr
Facultas abfolvendi , etiam <n utrorpK· foro ,
a peccatis, criminibufv,·, interdifto & cettluris
fibi reiervatis , ca sdjunfia etiam facu.uu' ■ ut
cui

S

j8j

Concihv m Mioiolanin··

V.

»··■“·■·«·

ANNO cui delegerit, is (altem in foro conficientia tam- A ut cum fe elecmofjrnaram largitionflM», pan- ANHO
peram , miferabilitmque bominnm » vtte pa- CMKUTl
CHAISTl dem (ubdclegare poffit .
Permittendi iacram confirifionem
confirffionem audire ti
ex-­
uaAorcmqot ofleaderit
ofltudetit , exemplo M7».
ij7vHZ».
renum , paftorcmqoa
tra ecclefi· finer , atque adeo etiam a feminis
etiam fiso , non miaaa quam cohortationibus,
citra confirSotuiem fedem .
omaiqae alio officio ceterae ad illorum fufteoConcedendi , ut mifla celebrari pollit in
tationem allkiat atqae inflammet.
Ut vero quod ad fufteatatioMm fatis efle
•mni eccleGa , * altari etiam ligato , ut in
viis , loeifque ejufmodi : It prorogandi turiat
poffit, omnino procuretur 1 names * fiaguli ,
facultatem datam .
quibas fubveniendum erit , certo libro, rade ,
ordineque dcfcrtbantur,- Qua in r^monafteConftitucndi tc approbandi , etiam Gne eaaminc confeflarios, etiam qui clericorum eoafeiriotum etiam , St piorum collegiorum , tam
fiones audiant .
vitorum quam feminarum , ac pauperam cleri­
Intermittendi facetdotales , clericalefve illos
corum ratio habebitur , quibus ncceflario eo
conventus, fingulis mentibus prcfcriptos.
tempore aliquid in clccmofgaam confcicndum
cric .
*
XI.
l entum vero abfir ut inopes Ar pauperes ,
pro quibus etiam Chriftus dominus fanguinem
Tr4ftrtUi* éiuuM V
4J ucrjtbwi
profudit . e civitate > opidis > pagifvc > ab
omni ope deftituii , eaiurbentur. ut non mo­
do altorum , (cd mendicantium etiam ratio
Nec vero ca pneparatio, atque adeo praecau­
habeatur, ca fcilicct , ut in unum locum con­
tio negligent!* eft, ut a pcftis contagione inco­
gregentur omnes , ubi cum alimenta corporis,
lumis. Sc tuta fupellex vel ecclefia , vel faciitum maxime omma adjumenta fpititualia fupftic confervetur .
peditentur .
Ideo > qua przfertim peeciofior tft , diligen­
Parochi etiam, ubi inflituta non eft, in fua
ter (eligatur , 8r loto bene munito St remotio­
quifque regione parochiali confraternnatem
ri cautimmc foribus etiam obfignatis a (ferve­
(c holam ve nominum, caritatis nomine, epileo/
tur . Quo etiam loco monimenta jarium , li­
pali audornate inftiturnl . Cujus confra terni bri . volumina , feriptaque graviora , qua ad
tans erit , ncceflario illo tempore , Sc elccmoccdefias pertinent, ia armario, aut arca cufto(ynas colligere , fc cetera caritatis officia obire
diantar diligenter .
C ac prnftare , quibus pauperet . fc egentiffimi
Omni officii genere epifeopus cum magiftranomines (ublrventur .
tibus, decurionioulve aget > atque adeo omni
Inftabit pruicrea cpiicopus , ut iidem magiftratus medicos certos conductor , confcribantfolicitudine inftabit , ut propius accedente peftilentia periculo , patria , qua ea horribili
ve , ac paratos habeant , qui pcfte laborantes
curent .
funcftaquc illa contagione multis vatiifque dotrimenus affici poteft . quam opportunisme ,
Chirurgus , (onlocei»e certos deligant , qui
celcrrimeque omni (ua ope (accurrant .
venam Icrent, medicamenraquc apponant. Me­
Videant in primis , omnique ratione praeca­
dicamenta , reique ad eorum viCtum ncccflaiias
veant , ut cum io pelle difficultas annona fimul
parent , ac (ubmimftient .
intfle (oleae, ne quid ad rei frumeqtariz , omVamulos , famulafque , Sc alios homines
mfque annona ubertatem defit ζ ^c proinde
caritate Chtiftiana przditos conquirant , qui
cautionem diligentiffimam adhibeant , ut nemo
operam , curationilve folicicudincin ciidcm
quifquam fit , qui neccffario eo tempore fru­
navent .
mentum (opprimat 1 cum pralertim fape fiat ,
Obftctrices certas habeant, qua pattum mu­
ut graviffimo illo tempore, longe plurcs, quem- D lierum , pcfte ngrocantium , cove nomine (ufadmodum ufu compertae» literiique traditum
pedaram excipiant .
eft, fame necentur > quam pcftilcntia vi eitinNatrices item cenas ad eorumdem liberos la­
guantur .
de alendos .
Quamobrem omnes , qui opibus circum­
Caprarum etiam certum aliquem numerum ad
fluunt , Ar ipfi maglftratus prafertim , qui ci­
ladis ciidcm przbcndi u(um , Ii quando nutuvitati prafunt , propofitum libi aliquando ha­
cum copia non datur . '
bebant praelatum illud exemplum fanAillimi
Veipillones item , quos monattos dicunt ,
pontificis Gregori i magni , qui Sc in pcfte. Sc
plures conducant, quorum alii illa officia prat,
In annona caritate apertis publicis horreis fru­
itent , quz a contagio integra (ont , ab omni
mentaria largitione u(us eft ad populi laboran­
iulpicione vacua ■ alii tint . qui pcfte affeiitis
tis (uftehtationcm .
ic duces, ac miniftros przbeant , qui mortuo­
Rationem praterea epifeopus eumeiidem marum corpora (epefiant , qui infedta domicilia
giftratibus inibit , nt tum ex publico arario .
espurgent, Ar pannos itidem infeAos , fc alia
cenluve > tum etiam eleemoiynis , Sc omni alia
id generis exequantur.
lubveniendi via multorum inopia .egcftateve E
laborantium vidui ncceflario fuccurratur ; eo
XII
prziertim affliAo tempore , quo pt» pcftis
periculo , Sc metu , artificia , ncgotiationci ,
"Prtftrctit' Itctraac tur<uit»it fahic4 .
nundinationes , Ac quaftus , mcrcaturave .
corrimcrcium , agrorum cultura , Ar omnes
Domos publicat, hofpitalcs . locare complu­
ali* cujufcumquc opificii exercitationes lanra , ampla , & diffinit* , qvse , alia fcilicec
gueicunt . aut etiam magna ex parte ceffant ,
peftcaftcdis, alia eo nomine graviter fufpeâu,
unde homines fibi vidum parare (olent : quo
aha minui (uipeâis , alia coavalefcentibus ului
fit , ut innumerabiles homines , qui alias ab
fmt , appareat . nrceftariaqae fopeiledile in
omni re inopes non luat , (epiflimc cx fame
ftruant .
laborent
Qua diftinAa partie pcfte tabeicentibus .
Quo in officio omni ita epifeopos (c geret pattun fufpcâis, partias miniftris , tum ia tc

ciba

<

38$

Concilium

Mtoi ouhèmî

ΑΜΝΟ cibar!*, tum ia leAifternii», tum in pâonorutn A
CHAUT! purgatione dc lotion* ufui fin* ■
Vefte» praterea, Br leâifternia ad commuta,
•Jt»·
tioni» nfitm patent illit , qui vel a peitc convalefceate», confirmative, aut a fufpicionepla­
ne liberi taie migrant.
Situm atiam tuguriorum ad multiplicem il­
lam ufum difljpnt te praefiniant. Qua in rt et­
iam atque etiam caveant , ne loca, odea, do­
micilia , aream, ac Glut ullo», quicumque fint ,
•d ecchtfia , locive pii cujulcumque jut perti­
nent, ufurpent, occupent, impediant, aut ali­
qua fervitote implicent , ne ad breve quidem
tempo* . Quod & aliquo modo attinent, id
ne committant epifeopo* inhibebit, atque in­
terdicet .
B
Si vero nullo modo aliunde fitur, locare ha­
beri poflunt, fed ad eam rem neceflario ufiiiecclcuaftica funtt tunc ei , vel ecclelia, vel lo­
co , cujui funt, feriptii publici» , a notario ,
reAe, riteque confeai», omnino caveatur , ut
quidquid damni, dctrtmentive eo numme fece­
rit, id referciatur.
Qui titiae amplui fit , ut «rgroti * graviier
fufpeâis , ht · leviter fufpeais , hi etiam a
convalefcentibtn feparatim , aliquo fcilicet interieAo fepimeuto , habitare poflint.
Loco Gt non humido , non uligtnofo , fed
editiori , tc aprico, ficco , tc falubri . Prope
aquam fluentem Gt , non torrentem tamen ,
unde inundatio , cfaviove aliquando extare C
poflit .
Extra orbem,, opidum , pagumve , loco'ta­
men propinquo , te commodo , ut adjumenta
•d animae curationem, it corpori» ufum , alta­
que caritati» officia, atque fubtidia facile St op­
ponunt illi* fubminiftrari poflint.
Parent item materiam omnem, que idonea,
quaque fati» Gt ad tugurii, capella», It domi­
cilia, in eo fitu bene «xtruenda, ut infla .
In eo fitu cum tuguria extruenda erunt, hoc
videant Bc ftudeant.
Ut ita vel denGffima pale* , vel tabularum
feâilium apta inter fe commiflirra ftruantur ,
ut ab omni aut pluvia, aut venti impetu, tur­
bine, injuriare temporit tuta Tint.
D
Ut ordine redo collocentur , ft G fieri pot­
eft, a parte anteriori ad feptemtrionem verfut,
vel in aliam partem falubrcm fpedent.
Ut flngnla , quo magi» ab omni uligine ,
humiditateque defendantur, exiguo rivulo cin­
gantur , per quem aqua pluvia ex eorum cul­
mine defluen» , alio extra illotum fitum deri­
vetur .
Ut eorum fotum, fubjeâir tranfverfia ligni»,
•ut tabulis, palea infupermulta ftrati», ab hu­
mo altiu» faltem tribu» palmi» extet.
Domicilia, feu cafa» extra fepta tuguriorum
patent ad ufum laieorum prarfedorum, curato­
rum, euftodum, tc miniftrorum.
Loca item diftinâa lavationi» , te purgatio­ E
nis veftium , dc pannorum cujufcumque gene­
ri» .
Habitationem item diftimSam , ad eorum
ufum, qui illi» purgandi», abluendifve operam
navabunt.
SuMlIeAiiem etiam ncceflâriam fupra d«monftratam , neccflariaqoe inftrnmenra pre­
parent ad horum locorum publicat curationi»
ufum.
Profpiciant quoque , ne pefte ingravefeente
pale· defit , ad quotidianam tuguriorum fubminiftrationem.

C»kt7.G<«»W. Tom.XXXlV

».

In omni autem domo hofpiteli, pubikov* "ÂfluQ
tuguriorum loco, tum crux alu , curante epi- CHttrri
fcopo, bene, firmiterqu· humi fuffixa , erige- ttfp.
tur loco medio , coque «ditiori it confpicuo :
tum «· in primi» ratio habeatur , ut G ibi ca­
pella ex pariete jam non «it, en cum «Itari ex
tabui 11 fe&ilibu» dc afferibus extruatur.
Imo vero ubi plure» facer dote» conftituendi
•runt, It minut tot idem capella, ut faltem duo
omnino extruantur.
Atque in earum quidem extruAion* he ra­
tione» mox infra demonftrate adhibebantur.
Sita emiaentiore ftruantur, ab omnique par­
te confpicuo , ut qui in tugurioli» , cclhfvc
funt, ab eorum oftio, quoad c|u» fieri poteft ,
facerdotcm celebrantem profpiciaut.
Eo protere· loco lint, fi Geri poteft, utqui
fori» lunt,. mimftri, famuli, cuftodefre, milfl*
etiam facrihcium afpiciant.
Erunt itera forma , qu» quadri fpeciem ex­
hibeat , longe lateque brachia lea , aut mini­
mum quinque patebunt.
Paete» autem a latere ad ingreflem capell*
vetitu ampliorer etiam fiant licet , ufque ad­
eo , ut part anterior late patent fit , brachia
oAo > aut redi e ieptem.
Pavimentum capella · tuguriorum folo altiu»
extabit brachia quatuor, vel quinque: ad etijo*
altitudinem afcenfu» fiet gradibu» lignei» , ut
iacecdo» celebratu e tugurii» paulo remotiori­
bus profpici reite queat.
Ligna vero, tignave, quibu»capella ftrnA·r* iuftentatur, ita firma, foltda , fixa , atque
inter f· bene , apteque compafta erunt , ut
ventorum impetu , ac vi non modo aon cor­
ruat > fed ne labafcat quidem.
Ab omni latere capella feneftram cum valvi»
habebit, per quam miiTa facrificium fpetftetur,
cum fudum, ferenumv* erit: alioqui valvi»oc­
cludetur, ne ex vento, pluvia, in juri* ve tem­
pori» aliquid incommodi , indecori , oflcnfiontfve accidat . Qua vero feneftra « parte pofteriori altari» ftrnetur , ti quando ftraatur necefle eft, ab altarii fuperfici* extabit altiu» uno
brachio.
Par» anterior illiu» capella ite fextruetur , ut
fera, clavi, pcflulo, ve&e, tc valvi» bene fir­
mi» initruâa, a furti, rapina, alteriufve inju­
ria periculo tuta Iit, quo cautiu» faci a vcfter.
facraquc vafa ad miflie cultum pertinentia in
capella ferventur : de fanâifltmum etiam facramentum , quod miniftranduan eft , ibidem
cuftodiatur.
At vero ubi ceno» facerdo», qui aflidueai·
fiftat fpirituali tuguriorum curationi , non
conftituetur , tunc capella non intra , led ex­
tra eorum fine», loco paulo remotiore. ita pro­
cul ftrnetur , ut facerdo» «liunde accerlitu» ,
qui ibi mifla facrificium celebret , a contagio­
ni* periculo «c fufpicione tutu», peftilentia !efe aB epifeopo preferipta , non debeat ftato»
Ilo» dic» feparatim ab aliorum vita commercio
manete.
Ubi facerdote» conftituentur , qui precipue
illi» tuguriorum loci» in ctfra fpirituali invigi­
lent , domicilium ei» parabitur loco finitimo
•c fegregato aliquantulum a tugurii» . tc , ut
fieri poteft, ab aliis domicilii» incolarum prope
habitantium .
Si vero tale domicilium , lapidibus extruAum inveniri non poteft , ex tanulis feâilibua
afleribufve fiet loco non longe a. politura ca­
pellarum.

λ

At

■RM

F

,O —
J°7

/0MGOMUI
r, XIII.

Concilium Mediolanensis V. ’*oouiMu*n.

ANNO ' At liquando illud facerdotum domicilium a fini- A quibus fingub clerici adjungentur , qui ci idem,
in nu&e iacrificio , aliifque hanriiombus nuni-CHRtrrj
CH» ISTII but tuguriorum aliquantulum aberit ; eorum u<w».
nicuique parabitur etiam propinquiori loco tu­
firent.
*17*
lis faccrdo'.ibus St clericis , quz id virium ,
guriolum forma dicenti , ex tabulis leltilibui ,
veflitumque neceffaxia funt , fiippedttabuntuv a
paleifve confcrium , ubi inteidiu per pluviam
minifies* publicis ex eo (umptu , unde alimenta
1
maneat, & cibum'ac fomnum aliquando capiat,
alüs prcbeniu^ qui' in eadem hofpita!i domo ,
quo diligentiori afliduitate curae fibi cammiflz
locqhje Iunt.,
incumbat.
Cum ciide'm magiftratibus , A- dccftrianibus
Domicilium iacerdotale tale omnino erit , pt
epilcopus aget , ut nihil denique In lumptibus
in eo factrdbs (Aparaiim a clerico habitare po(faciendi!, aliilque officiis przfiandis pretermitfit, itidemque ab alio' facerdote , C plures'ibi
tant, aut ncgligant : ut omni e* terna rura , om­
conftituendi erunt.
»
nique extitni adminiftratione opportune profpiSi ad mortuorum fepulturam coemeterium paciant imminentibus neceflitatibus. Id porio (lu­
rothialc, & alia antiqua cccmetctia, locave fa­
cra, ab epifeopo ad eum ufum èdqfiituta, fatis
dium cujjiJaudabile «fi , ac nomine Chriftiajio,
non fore ei illimabitur , fitus alius parabitur , B Si commemorabili pietate dignum, tum plane
aui tuguriorum loco finitimus Iit ^-.quique peneceflarium .
c utgravefcentc mortuorum nqmerum capiat |
Epifeopus przterea certas, domos, aut domi­
A appotitus preterea Iit, ut pariete cingi , &
cilia , locave ampla, X- a ceterisdillinria parati
fludebit, quz ufui efle poflint, aut ecclefiailici
ubi aliquando deinceps extrui facellum commoordinis hominibus , qui pazfertim collegiatim*
point.
Situs liic & ab epifeopo rite confecrabitur ,
vivunt, aut monialtbus, aut iis, qui in hofpi& firfijiiTima fepe faltem , aut denfis afferitalibus curantur , fi forte peftis monafleria , hofpjXiliave loca invaferit.
bsfs , aut macerie undique ita cingetur , ut St
lupi*, & reliquis bcftsss aditus omnino obilrua'Ad quzdomicilia, locave vel ii omnes, qui in
pellem , fulpicionemvc inciderint , perducan­
^Capella unaquaque, ubi facctdos conftituentur, afportenturve ; vcl contra fiat , ut fcilicet
du> erit, mRructur bac fi peIlectile ; utpote lapelle afferiis remanentibus , ad illa ipfa do­
phic facro, calice, patena > cruce , St alia prxmicilia /«ateri bene valentes , St ab omni
tereX facra imfgine, candelabris binis, veflium
tafpicione liberi , qui funt ejufdem vel col­
apparatu ad milia ufum neceflario , A· mappis C legii , vcl monadem , vel hofpitalis zdis ,
item eo numero , ut fuo tempore commutari
habitatum veniant, ne illorum contagione in­
ficiantur.
·
, ■■·,
queant.
Habebit praeterea vafculum aquz fanftr , aipergillum. St tintinnabulum.
XIII.
Superpellicea etiam numero (altem totidem ,
quot faccrdotes iunt ,
quot'item clerici .
Offinn 'fft fefliltniin ttmeari
t V mLaternas item quatuor cum cereis ; quz ad
fttnt in frinfii minijlrtno.
lanCtiflimi (aeramenti, cum fertur, cultum adhi­
Cum peflilens contagio , vcl in civitatem,
bebuntur.
Pyxis etiam comparabitur , tt tabernaculum
vel in aliquam ejus partem » vèl in duxeelin , ejufve locum aliquem fefe infuderit , eo
ligneum ■ ubi fanriiflimutn (aeramentum cullodsligentior cura A folieitudo iaboriofior produtur, St umbella item, que faltem exigua db
uno tantum homine gefletur.
D pofita epifeopi erit , quo gravies certlufquc
Sacri olei vas etiam fit ad ufum miniftrand®
periculum fidelibus fua cure cosamiflis inextreme unriionis ..
Parochorum & facerdotum , qyos conquilics 1-ibri litu ales (aeramentorum totidem , quot
rit, foltcitudinem omni cohortatione, omnique
sacerdotes.
officio , atquq imitationis exemplo , quo alii*
Haec porro fupellex etiam , quod ~ίΛ mappas
przibit > ardentius accendet.
attinet, conduplicabitur, ubi lacerdotes plurcs
rrfidebunt , prout erit eorum numerus , faltem
Quem vero locum peftis pervaferit, eo quam­
qiuae attinet ad mappas, St veftes:
primum epilcopus certos fiscerdotes mittet, qui
fpirituali curationi incumbant. .
Λ Feretrum przterea unum, duo, pluravc.
'Pallium etiam prateipuum apparabitur, quod
Cui rationi interea vicarius foraneus, fi locus
dirxccfis fit, pro videbit , dum epifeopus illos
ad efferenda torpora eorum > qui pelle mortem
obierint, ufui erit, 8c plura item , eaque loco
mittet.
Magiilratuum , decuriotlumque (ludium , It
dtftinrio & (eparato ab omni alu lupelledile
alfcrvabuntur >
. procurationem, quam peltis periculo imminente
Armarium fub altari extruâum , (ad ufum £ paulo ante exciterai, vehementius eo ipfo tem­
pore inflammare non defifler, quo pe (lifer a lues
aflervandi fupclleriilcm factarum miflz veItm ferpese incepit.
llium.
.
1 lofpitalibus , domiciliis , locifve tugurio*
Populi item caritatem Is pietatem fanriifUruni , ubi hominum exiguus numerus , pe (te ininis, tum orationum, piarumqueexcrcitationum,
liante, collocandus erit, (accrdotem faltem utum mifcricordiz operum inftiiatis, eo diligen­
tius, ftudiofiulque incendet , quo vehementius
num epifeopus perficiet : ubi vero aliqua mul­
illum, peftiienti» metu percultum » afflirium,
titudo , duos, aique adeo plurcs pro multiplici
ac pene proftratum cernit.
varietate, & multitudine cotum, qui eo perdurendi erunt t ut unus pelle afferiis, plureive et­
Quo in genere illam animi copibernationem .
ac flupiditatem , quafi vecordiam quamdam ,
iam , fi quando monentium multitudo piares
popular, alter fuipcéti., alius minus («(peril's,
qu* ex repentinis illis funcilz labis eventibus,
quamlrnidime accidit , ex hominum mentibus
vcl/ronvalelcentibus , vel minifhis quoque opoita evellere fludebit , ut St lutnmi fc medii Si
Mir. (piritualcm navet ; eamque ob caufam
omîtes in locis curationis rclidcant, affiduique.j
infimi non modo pre timore partes oflicn fiat
non

J®j>

ANNO

Con

G IL IU Μ MiDIOLANBNIÉ V.

*°

JPO

non deferant, fed & erga Deum religione, Ce .A tatiombu» tc rationibus . que pennulis illa

ANNU

<
CHKUTl qiietxtein patriam , tc amore erga luo» , tc - quidem facrarum hierarum monimcnni conii- CHRIS)!
gnatae lunt , iandorum patrum ducumcuu» e*S7>caritate in cives valde acccnli , in omni forti­
' Kcmplifquc explicate , parochi , quali Rimulis
tudinis, conftantiçque officio icfe contint am ,
atque excitent , non folum ad labores , Çhrifti
turz fua: incitati , in dies ardention scio fefe
inflammabunt , ad rede cumulateque eaequendomini caufa neCcflario tempore fortiter Iu­
das parochial·· fui miincrii parte»
li inendos , fc<|0 ad pericula etiam fubcunda
Jam vero igitur tc epikopus paftoralis officii
conftantiflime . Itaque omnium animos con­
fui religione adductu» , Sc iidcui parochi anifirmabit non didis tantum , fed fadis , cmarutnve curatores , muneris lulccpn uuonipifcopali robore, epifcopalique virtute vere di^aus commoti, ftudiofe . foliciiequr pizllabunt
8nl*·
. .
■
muneri» minifterii^ue fui officia: ad qur euam
Perpetuo igitur huc atque illuc accurret , at·
atque etiam vehementius fefe circitabunt . eRitto» eriget , mcerente· mceftofque coniolaxemplo accenfi fandorum virorum , Cypriani
bitur , egentes fublevabit , orationis ftudium
manyrit, Bafihi magni , Ac Nicolai cpiRopoeacitabit, opera, atque officia pietatudaiigucre non finer ; Ac* omnia denique tuebitur , B rurn\Bernatdini Aencnfis, bcatique Koclu , quo­
rum omKium mirifica in contagiofo morbo cura
quibus animi exfufcitantur tc majores fiunt
extitit , 8r przterea Augnlluii laqdiffimi epiad omnem landarum virUilum exercitatio­
ftola ad Honoratum confcripta , '8r prxclaru
nem .
X
item illi» Dionyfii Alexandrini litem , ca qui­
Parochi autim &· epiicopi prxdaro documen­
bo· (accrdotalis clcricalifquq oflim lunifioto,' exemploque inftradi , Λ.' propofita in pri­
rii> , |iia' in graviflima pelle facerdotes dla­
mis etiam (ibi illa immenla cantate , qua ani­
conique cxccuti Iu ut a fe etiam vnun cantam
mas fibi in curam traditas Chrillus dominus
liudio fukipienda· przllandaique faille intelli­
dilexit , precaofoque fanguine in ar» ciucis
gent .
profulo redemit, non modo unquam non erunt
in ancipiti deliberatione officiorum, qux cis ncSed ne longe lolum exempla petantur , do­
mi etiam funt , quorum documentis homines
ccflario prxftare debeant , fed nihil potius itacccldialtici ordini» ad omne cantatis officiotuent, quam illis in difcrimine , irlamitatequc
verfantibus, omnefpiritualepabulum miniftrare,
tum genus in peftifera libe exequenduni mftruatur . Atque ii quidem lunt metropoli­
etiamfi vits periculum fnbeant, memoria tc re­
cordatione ea excitati, quod libi fpccialii cura C tans ecclelic Mediolanenii» arehiepifeopi duo ,
omni laude Horentci , Benedictas tc * Alpercommiffa eft illas pafcendi.
Et vero mcmineiit , multo convenientius ,
negligent quoddam ftudium obiici , quod ipfo
Hinc in teterrilna perte , que lua tempore
omnem Italiam , populiffhque Mcdiolancnfcm
ad patochialcs luos fpirituahbus adjumentis
ncceilario tempore lublcvaisdo» adhibeant ,
prxcipuc lavaient , peftilenti lue labclccntcs
quam quod vitio iis dari io let , qui langucperpetuo Audio vihtallc , clique lacramenn
fcente casitate funt ■ nullaquc cma ducuntur
omuu miniftrafle fertur : idque ipfum offi­
eofdem adjuvandi icbus ad corpou· uiuiu ncccicium, cju» .exemplo tc juflu, parochi diam ac­
farits.
curate preftitiffe dicuntur . Ille omni Europa ,
In ca etiam recordatione verfabuntnr , maItalia &: urbe, ditioneque Mediolanenii prefereum fibi oblatam opportunitatem
accommo­
tim pellilcntir morbo vexata atque a initia ,
datam , cum ad vitam pro grege profundendam,
eum ea ipla officia p r x il 11 ifle t , tum cibum et­
tum ad operam ei utiliter necellarioque navan­
iam , ac viftum tabe languentibus manu fuamidam , non fine praeclara teftificatione dclidciii
niltraffe commemoratur.
Be sell , quo exardelccre dcbeai , (alutis anima­ D
Populus denique fidelia cctlefiafticorum ho­
rum.
minum Qudin , atque exemplis inflammatu· ,
In contagionis etiam periculo, quod cdrte ho­
tc ejuidem Dionyin prreipui» llteria coni mo­
minum opinione longe minus eft ob oculos (ibi
nitui , non afflidione quali tabeicenr. fed itnponent , prxcipuam illam curam , qua Iios
racnlo quodam carnatis Chnltianz , bencsolenrainiftros Deu» admirabiliter tuetur , ab oniri­
tizque fraterne ardore incenlu» , patrum non
que periculo incolume» confervat , dum ad di­
dcltimct, conjunâiffimoa non deleret , fidelium
vine tnajcftatis gloriam , animarumque lalutem
corpora mlepulta non proliciet , neque cete­
procurandam , minifteria lua rcligiofe confe­
ra aget , quae a pictans Chriftian» officio
runt- Id quod pe&ilentie fuperioris tempore aaliena olim gente», a tide· religione averlai
nimadverti licet , quo perpauci aut fere nulli
in pcftilcotia egifle , nfdctn Dlonylii item
proditum pii . Imo ii occafionem naâut fan
animarum curatore» , qui in (ux cure bene ge­
rende officio conftantiUimi , parochialibus iuis
de exercendi officia cantatu , omnifque reli­
pefte tabefeentibus cum alia facramenta , tum
gio ir virtuti· , talem fe prarliare Irudcbu ,
extremam etiam uaâioaem minillraruit , mor­
qualo in teterrime ilia pelle , quam iplius
tem obierunt; contra vero qui a fui msnifterii E item Dionylii luter* narrant , eatiufft dicun­
fun&ione longe refugerunt , compture· morta
tur , qui minime perterrefacti , pcfli» mor­
erepti fuerunt.
bo afffidoa frequent iffime in» lieban t , il.
Si rurlut contra eveniffet , hoc fecum ftatuelia ledulo inferviebant , curationcmque omrent, nihil facerdoti, curam animarum gerenti,
nem ob Chrifti amorem pro viribus adhibooptabilius , mhilque ad caritati· meritum fe­
*
bant.
re pxeftanliu· , quam pro animarum , que li­
bi, (uzquc fidei concredite funt , falote mor.
tem oppetere , Imo vero non defuerunt fanâiffimi viri , qui fcripferuot tale mortis ge­
nu· a martyrii gloria non longe admodum abelfe.

t

Ηύ atque adeo aliis hujus genens commeoCgMt/. Gcnc’cl. l orn. XXXlV

R

>

XIV

î5>i
anno

CHRISTI
■ 57>·

Concilium Mediolanbnsb V. "*·£“* *
Ο
XIV.

jpi

A vendum putant , ad Cautiones dcfcendimus, anno'
qua» mox infra demonftramus ■
CHRISTI
Id igitur epifeopus curabit atque efficiet, ut
‘V».

Ctttiteti eJhiheele , et ftfiii letiet ferfet.

Ubi pcfti· contagio aliquaih vel urbia, vel
dirxcefts partem invadere carpit , eam diligen­
tem cautionem epifeopus adhibebit , primum
ut
in parochi· & in omnibus ecclcliaflici or­
dinis hominibus 8e ,in univerlo populo, pieta­
ti· Chriftianz offici» , ftudi^, atque exercita­
tiones : non folum aliqua ex parte non mi­
nuantur -& languefiant j led quam maxime
fieri poteft , diligenti folicitudine augeantur ,
& fando religioni· aelo ardentius inilammentur.
BDcinde hoc feduto maxime cavebit, ut dum
in eo excitande pietatis officio ac ftudio vet­
iatur , dumque hoc enixe curat , ut cclebrita
te lumina, univerfique populi conicntu 8r rt-

cum in omni ecclefia > omnique celebritate,
tum in procefEonibut homine· non conferti,
nondenfi fimul & compreffi inter fe lint, fed
ordine diftinfli , A* aliquo intervallo feparati,
ut contagioni locus non detur.
Qua vero in ecclefia pluries mane diebus lin­
gulis millz facriticium celebrabitur , hoc cave­
bit', ut non eodem tempore ad eamdem cccleifam , cum przferlim perangulla eft , populus
conveniat , fed diveifo tempore tantum, nifi
necetfaria caufa a'ite-q poftulet.
Scholz przterea inftitutionis Chriftianz , lo­
co aperto, Se amplo, utpote in coemeterio, fo­
ro, trivio habebuntur : idem expedire videtur,
cum in orationis communis, aliorumque pieta­
tis officiorum exercitatione , tum in concioni­
bus aliquando.
F.cclefM parochiaiis fi extra illa fepta eft ,
quibus hominum aliunde venientium, &.* viato­
rum, peregrinoruinve aditus , Be ingrcflus pe­
ftis temporibus przcludi atque obftrui folet ,
parochos G intra fepta , vel intra opidi, I arri­
ve mornia ecclefiam aliam idoneam, Se domici­
lium propinquum, obi ipfe habiter, invenerit,
eo ianCtillimum (aeramentum , & curz paro­
chiaiis munus de vicarii toranei conieniu traufferat, licebit. At G alio jullis caulis minus ex­
pediret , ibi tamen ea parochiaiis munera gerer, ad quz frequens populi concurfiu eft, qua­
lis eft idicbus tcftis mifTc parochiaiis celebratio,
przdicatio , vefperarum officium. Se orationis'
communis , ac rei hujulinodt exercitatio. Id
porro omne epifcopi judicio Se voluntate ftatuctur,. Fjufdem judicium erit , G quando pe­
ftis vel periculum, vel contagio aliquem locum
vexare \ncipit» an propterea, ut populo loeu·
amplusA commodus detur, altate extra ecclefiz parietes , aut intra , fed in iplo januz ingrellu collocabitur , przfertim cum vel facerdox
qui celebrat, peltis nomine luipt/lus admodum
fit > 8r ecclefia perangulla fatis , vel contagio
ad illius loci complures domos familial ve dimanarir. Quod It cpiUopus ita laciendum cenfuerit , tunc vicarius torancus ejufdem concelTia
utiffz lacrificium rn altari portatrli , quod ob
eXs caulas intus in ecdelia prope januam collo­
cabitur , aliquoties celebrare permittet , idque
przfertim die feflo , &: in ecclefia przfertim,
quz exigua , Sc ang.lla valde eft pro ratione
multitudinis, quz contcrtiliima eo ad millz (·crificium uno tempore conveniet. Com vero al­
taris portatilis facultatem dabit , eam cautio­
nem przfcribe:, u: co foco ,
ita collocetur,
ut ab omni venti tempoufve injuria, ab omni­
que rei indecentis , atque offenlioncm ptzbenris, periculo tutum Iit.
Parochialibus luis, qui quoniam extra cuftodi^ fines, Sc cancellorum feptx habitant , iulpicionem aliquando majocetn przbent, cum nul­
lus ad cos aditus viatorum , peregrinorumve
przclulus lit , lcd valde apertus . ac plane li­
ber, epifcopi conceffu R' atifloiitate na ptolpiciet atque confulet, ut in aliqua propinqua ecclelia , facellove probato ad milTz facrificnrm
conveniant : ubi itidem iermonibus flatis , dçnuntiationibus , cohortationibus , fcholts Chrillianx inllitutijpnis , fello lolemnique officio
vefperarum, proceffiombus , litaniis , qrationt
communi , & aliis pietatis Chriftianz exercita­

ligiofo hominum coetu res omnis Chriftiana
eo tempore peragatur : at - huic necellario in
primis lludio adjungat etiam omnem folicitudinem ic cautionem t ne peftilcntiz vis la­
tius ferpat , fed reprimatur atque extinguatur.
Et quoniam fandarum ptoceffionum nfus affliâiffimo quoque tempore > &* in peftilentia
ezfcrtim , graviftimoque morbo ab ecclefia
ei perpetuo adhibitu· eft : ideo epifeopus
non folum imminente , ut narratum eft , fed C
ingravefeente in dies pefte, ptocefTioncs 8e fupplicationnes toties tnftituct , atque adeo per­
aget , quoties opus elle viderit . Quo in proceÆonum officio ptzftando , hoc ftudiofius in
herebit , quod przter fanâiftîmorum patrum
Balilii epifcopi , Se Mamerti Vtennenfis docu­
menta t ex quibas cz procefliones quam utiles
ad omnem calamitatem propellendam , quam
falutares fint facile intelligi poteft , exemplis
etiam vehementius inflammate debet duorum
fanAiilimorum virorum Gregorii magni ponti­
ficis, le Eutychii Conftantinopolitani. Hic ubi
peimum prdkeffiones inftituit , pellis vis tamdiu extinda eft, dum ille ex hac'vita migra­
vit . Ille vero pontifice Pelagio peftilentia D
mortuo, non modo non intermittendas , fed
certo diftiodo fidelium ordine, ac folemni pre­
ce celebrandas illas ccnfuit , non repentina
morte deterritus hominum, qui oduaginta cuna
illorin ptoceftione obierant.
Ad quod line officium perpetuo retinen­
dum , picqie excitandum , apud nos in primis
valere debet vel plurimum hoc etiam precia­
rum , luculentumquc exemplum, quod cum fcilicet fexaginta fere ante hzc tempora annis ci­
vitas Mediolancnfis eo funeflz peftis contagio
varia multiplicique ftrage diu affeda , atque afF.ida , tandem nullo alio remedio fudlentaietur, divinitus-libcrftaeft publicarum proceflionum , le triduanarum iupplicationum officiis, E
Se ardent illimis pietatis, pccnitentizque ftudiis *
atque operibus.
~
Et li inquit Cyprianus martyr fandilfimus,
'plurimorum mens (olida eft, Se anima devota ,
quz peftilentia·. impetu non movetur, fed tam­
quam petra fortis Se flabilis turbidam, violenramque ejus tempeftatcm frangit, tamen quia
nonnulli, vel prz imbecillitate animi, vel prz
dulcedine fzcularts vite ac quadam quali m»l.
licte minus ftarç fortiter, nec ptôoris fui invi­
dum robur necclfario tempore pntftare polfunt .· adeo ut iis , qui ia pefte fibi valde ca­
tionibus interfint.

Quam

393

e*ïïuiïa

Concilium Mbd

(OLANINSK V.

“^25“

ΑΧΝΟ
Quota ob caufacn eb certum aliquem pro. t
Iis qui extra profites ia ecclefia cancellos anno
CHiUSTI Prium facerdotem dicacefanum cooftituct : cujat
manent , aqua fauâz vas predpuum ab alio CHXirrt
I ί79· iuftentatioai fuccurretar eleemofynis, quae vel
diftinâum , ac feparato loco collocatam, aptit».
ipii, vel oainci illius parochi* homines ad
parabitur. Quod extra ecclefiam , dum peftis
cam conferent, «ut certe alia inita ejus fulufpicio eft, ponatur licet , modo «Unco a cani­
'
/lentandi ratione , nt commodius fieri pate,
bus, alirfque brutis animantibus , U omni rei
indecentis periculo tutam fit , aut inde in ec­
rit.
Sin bac via non fucccdet, banc aliam aggre­
clefiam locumve tutum afportari poffit , mifl*
dietur , ut dam peftilentic fufpicio & pericu­
facrificio, divinftquc officiis peraais.
lum eft , aliquem facerdotem capellanum illius
Ubi vtl univerfus popului , vel magna pars
opidi , locive , qui idoneus ad parochialia offi­
aut univerfa vicinia *dium fu arum exitu prohi­
cia pr*ftet , epiicopi conccflu ad illos homines
betur, miffie facrificium in oratoriis, altaribuico pofilGmuin tempore mittet, quo tantum il­
ve qu* jam parietibus exsdififata funt , qurve
lius miniftcrio opus eft* Si vero complures pa.
tunc ex afleribos in viciofa , foro, via publi­
•
sochi funt , .unus aliquis corum , curs caula,
ca , loco ve opportuniori extruentur , celebrari
illuc fe conferet.
,
B epifeopus permittet ; qui locum , ubi illa ftruImo fi vel unus tantum parochus , anima,
entur, cum primum infpiciet, arbitratuque fuo *
rumque curator eft , cam aliquando cogitatio­
diliget, firm cavebit fic extrui , ut fiipra cau·.
nem, atque laborem fufeipiet , nt ad parochiatum eft, de-omni periculo evitando. Hanc por­
les illos suos , cum per alias cura occupatio,
ro curam is, cum per alias occupationes non
poteft , io urbe przfeâis regionanis , alufre
nes licet , crebro proficiicatur , ut tum mifl*
facrificium celebret, termonem habeat, id ge­
quos maluerit j Bc in diizcefi vicariis forantis
neris officia omnibus unirerfc prarftet : tum
relinquet.
etiam fpeciatim fingulis , quibus opus eft ,
In iis oratoriis altaribuivc , atque adeo Un­
facramenta miniftrct , & alia adjumenta" fnigulis viciniis parochus , prout opus erit , fla­
tas denuntiationes dierum frftorum , vigilia­
ritualia praebeat , qua a fe in primis przfta.
ri, futeepti officii parochialis munus depofeit.
rum , matrimoniorum Bc rerum aliarum , quas
Sed demum fi omni ea ratione , ac via fpide more enuntiare (olet , promulgabit , atque
ritualibus illorum ncccflitatibux noa fatis profedicet, edicive curabit.
peâum , confultumque cfle poteft , nullo ta­
Parochus quamfzpilCme parochiales fuos et.
men modo vicarius foraneus , aut pnefeâus, C iam de altari moneat, quam graviter peccent,
qui pr* metu alicujus vel incommodi, vel de­
aut parochus patietur , parochiales illos
qui
trimenti , aut alia caufa peftiferam contagio,
vere peftilentiss morbo non laborant, nec vero
famque labem , qua infedi funt ., occulte ce­
certis caufss in fufpicione contagii vere funt ,
ecclefisB parochialis communis, aliarumve > qu®'
lant , quamque exitiofum vit* fu® detrimen­
tum inferant, propterea quod fi ab initio cu­
illius membra funt, aut intra ejus fines pofit®,
rationi fe darent, facilius morbum,depelle­
aditu & ingreflu excludi , atque adeo prohibe­
rent t ac rurfus quam vehementius aliis no­
ri , quo minus fibi mifl® facriflcio , facris con­
ceant, qui ob eam caufaln, quoniam illos rsot»
cionibus , It ceteris Chriftian® pietati» aâionicavent , fe facile contagione inficiunt ; Bc te­
bus univerfe interfiat, atque prztcrea unufquifro quod maxime omnium intereft, certo repen­
que fpeciatim facramcnta ibidem , aliaque fpiritualia adjumenta a parocho fumat.
tia® mortis periculo fefc ipfi offerunt , ut ne
contritionem quidem , qua fua peccata doEam quoque rationem parochus epifeopi
Iracit , animo concipiendi , nedum fuiftiffima
conccflu inire poterit , nt fi quando , prarferfacramcnta fumendi fpatium vel exiguum batim qui extra cuftodi* fepta habitant, paucio­
res funt, quam illi, qui intra ejufdem fines do­ D, beant.
Parochialis vicini®, locive decanis , vel fynmicilium habent, aliqui Cantelli, per quos mif;
dicia confiilibufve id cur® epiftopi nomine com­
Ia facrificium infpici poflit , intus in ecclelia
mendabit , ut diligenter , vigilantique ftudio
parochial·, fi ejus amplitudo hoc tulerit : alioUngulorum morbum explorent , & is quem in
quin in ipfo vettibulo praefigantur, ut diftiucontagionem incidilfe compererint , quampri_
fti & feparati inter ie fint, qui intra fepta epo­
mum fe, Se laicos , etiam eo nomine confiitu_
tantur , ab iliis qui pauciores foris manent :
tos , certiores laciat , quibus , ex Irgibus tna_
atque hac quidem neceflaria caufa parochus
giftratus fanitatis, id denuntiare debent.
permittet eos parochiales extra ecclefic cilium
Id ipfnm patresfamilias monebit, ut hoc iti­
mifl® facrificium tunc fpcâarc , nul Io decre­
dem de iis iplis lingulis fedulo prrftcnt, qui in
to vel provinciali , vel dicecefano obftanfua familia, famulature funt.
te.
Populo prztcrea fuadebit , ut omnes & fin.
Hzc ipfa cancellorum ratio, te viatorum,
Î'uli valetudinis public; aclum ftudiumque fu& illorum etiam caufa adhiberi poterit , qui
cipiant ; ita ut fi quis aliquem vicini; fu;
aliena cure homines ad aliquam aliam eccle­
fiam , vicarii forxnti juflu convenient , quod £ hominem , aliumve pefte laborare , certo fcit
aut probabiliter (ufpicatur , xem omnem conlicet fortafle locus ubi habitant, ab omni con­
feftim Se fibi, Bc laicis illis a magiftratu contagione fufpicionevc liber fit ; tamen ubi ercleftitutrs denuntiet. Ad quod fane officium quo
fia parochialis fita «It , ad quam convenire de­
vehementius incitej , certis argumentis demon,
bent, locus peftilenti® morbo laborat. Cancel­
ilrabit, quam giavcs psxnas Deus ab his repolorum ctjam fepimento eos quoque parochus
fcet, quorum negligent ia , culpavc , tot tamfeparabit , quot ex aliena parochia ad mille
que acerba damna, & mala non modo illis pe­
facrificium, divina officia , 8r concionem acce­
ne tabclcentibux , quorum moibum patefacere
dere animadverterit. Verum cum iftis , ut ma­
debuerant, fed aliis etiam fingulis , qui conta­
xime poteft , admonitione omni aget , ut ad
gionem contraxerunt i Ac univerfitati denique
propria* coram ecclefiam parochialcm conve­

niant .
CvuH. OrwraZ. Tom. XXXIV.

importata fint.

R

i

Aliam

J95

ο*ΐ“Γι'“ι

Concilium Mediolanense V.

MOULVHUS IL
IMIML

,
3P®

ANNO
Aliam praeterea rationem omnem idem pa- A ratotas, & certos illos facerdotes, qui in publi- ANNO '
CHRiJTI ,<xhas adhibebit , ut de cujufquc morbo ccrci» curationum locis ad (aeramenta miniAran- CHRISTI
da conftituentur , aliofvv ccclefiaftici ordinis
iS7*·
lJ7f.
tior quam primum bar.
Illud vero preter cetera populo lignificabit,
homines ullo quovis-modo , vel nomine > vcl
prztcxtu impediant , quin te (aeramentorum
bbi ab epifeopo,illud przlcriptum elfe , ut fi
quem in parochiali vicinia zgre fe habere len­
adminiftrâtionem , Se debitas' muneris paroierit, illum ftatim invifat , quo diligentius in
chialis funfliones , debitave cur» officia , tum
tempore fanâil&ma (aeramenta miniftrct, otnunivetie gcncratimque populo , tum (peciatim
lingulis , contagione etiam affitâis fuipeâiive
neque aliud adjumentum , cum ad animo falutem in primis, tum ad corporis etiam cura­
preftent .
Hoc item ib illis in domino vehementer pe­
tionem confcrat\
Crrto libro omnes & Cingulos parochiales
timus ■
luot notabit , non modo cos , qui peftilcntia
Ut ne aditu , exituve opidorum, pagorum
fulpicionevc laborarint , ac demum liberati
locôrumve eofdem prohibeant, contra cccleliaftice libertatis jura , Se epiicopi przicripta ,
fuerint, ubicumque vel domi, vel in locis pu­
bliez curationis degerint , led illos etiam qui B cui falutem , incolutnttatemque populi , iue
cure commiffi , non minus libi , quam iplis
petliûra labe affciki mortem obierint, ubicum­
cordi elle periujfum habere debent .
que manfetint .
Denique opportune epifeopos, tamquam po­
Quo in gencic tanto gravius peccarent eo
puli pater , ut muHis rebus , qua peftis tem­
pcticulofo tempore, quo ecdcfiz miniftros huc
pore incommode , acetbeque de repente acci­
atque illuc confcftim dic noiftuque in lingulas
dunt , paterna cura prolpiccre polii t , per pa­
horas, vel in momenta potius, ad falutem ani marum procurandam accuirere magis necetisrochos , A.· alios tum ecdcliafticos homines',
quos huic cusa przfcccrit, tum per pios etiam
riumeft, quam aliosetiam publicos przfcitoi,
laicos tibi nuntiati , & ligniticari curet, quzcuratoielve valetudinis corporum , quibus adi­
cumque cpiicopali» officii folicitudinem , ope­
tus , atque exitus in omnes partes dari & pate­
ram , Se ftudium requirunt.
re folct.
Ut longe refugiant ab eo deteftabili uiu ,
Magiftratus porro a & decuriones , ad eas
lolicitudines , quas maximas , piudentcrque cxpefte atfectos , tuipecioive , tamquam pro decogitatas in pefte propulfanda pu.nmt , illam
rdiclo habitos , abjecta (cil'cet omni eorum
unam maxime omnium nccelfsriam curam ad- C cura , ab urbe , municipio opidove inhumane
jungent, ut primo pietatis opera , atque offi­
cxtuibandi .
cia promovere ftudeant ; tum illa fummoperc
Ut ne in iis iplis e domicilio ad tuguriola
caveant, quz piis officiis , divino cultui, lauabripiendis, plus exquilite diligentia adhibeant,
âis caritatis Chriftiaruc exercitationibus, & requam pro cantatis Chriftiana ratione adhibeti
.
ligio.is publicis orationibus aliquo modo vcl
par cft .
repugnant , vcl certe obftant ; cum hzc iftiufUt ne in illis fecludendis , domique cuftodiendis ieverius agant , quam cum thriftiana
modi lint , qua non imminuant , aut depel­
lant , fed vehementius excitent , provocentvc
caritate conveniens cft . Ut denique in omni
vim , impetumque peftilcntie · Contra vero
cautione non magis prudentis luz, quamdiviillud certum atque exploratum eft , illam reno auxilio innitantu r.
ftingui frequenti piorum operum ufu , rcbgioCum vero cx cc clcliafticis monimentis nuff_> divine caritatis cultu , & publicis fuppbca·
quam compertum fit , fidelem populum unius
tionibus. Hoc ex antiquis Chriftianz religio­
Civitatis, opidive univerlum unquam in peftinis exemplis > qus narrata funt , plane de­
lentia, ut contagionem evitaret , hoc commiD fifie , ut diuturno admodum tempore totus ab
claratur.
Quamobrem hzc przter cetera videbunt om­
ecdefiz conventu penitus abftoui.u , cjufquc
ni pietatis ftbdjo ■
ftationes plane defereret , imo vero contra
Ut in (applicationibus publicis frequentiflipetfpici poflit , crebrius , ardcntioiique divine
me fint.
caritatis ftudio , quam antea conlucvcrat , ecUt (anftaram fpiritualiumque exercitatio­
clefias frequentare : ob eam caufam magiftratus
num ftudia atque officia nc quidquam impe­
diligenter videbit, ut ne quarantenz, quam di­
diant .
cunt , lege , illum univerium domo exire prohi­
Ut nihil obdent , quo minus ad milia (abeat , quo fiat , ut diutius , quam religionis
crificium fideles conveniant, conciones adeant,
pietas poftulet, officia prztcimiitat, qua in ecproceflionibus publicis interfmt , orationes . delia Deo przftare debet.
item publicas obeant, Se ptivatim quoque preNam, ut filentio prztereantur difficultates,
centur.
incommoda , detrimenta, damna , mala , que
Nec prztcrea qnidquam impedimenti affe­
inde multa reipublica gubernationi evenire pofrant, quo minus funera ccclefiaftico more du­
fent , cavendum etiam maxime eft , ne , cum
cantur, Se (cpultnrz locus (acer detur, ejuidem- E populi multitudo fanâarum ceremoniarum quae
que irem officium peragatur >
oculorum afperftu cernuntur, uiu & ritu sd
Nec vero prohibeant liberis parentes, ruriufpietatis ftudium incendatur , G domi reclula ,
que parentibus liberos , Se cognatis cognatos ,
aliquamdiu ad ccdeliam non conveniat , ma cam vcl pcftilentia affieâi (unt, vel contagionis
f na ex parte religionis officia non modo in ea
nomine lufpedi , infervire : neque publicorum
nculta lint, fed plape dcflorvfcant .
miniftroram (uorvm > aut eorum , qui opi­
Qua quidem ex re longe gravior pernicies
dorum vcl univerlitatum adminiftrationi , cu­
pertlmefcenda, eft, quam ex omni vel funeftiffirationique , prelunt , miniftrationibus aut
ma pcftilentia.
perterrefaâionem patiantur illos ab iis pie­
Quare magiftratiss d· quarantena diligen­
tatis, cariutiique officiis avocari, abduci, ab·
ter , accurate, & pie in primis , etiam atque
ftrahive >
etiam videbit matura deliberatione, Sere omni
Ut caveant, ne parochos, animarueque cucum epifeopo communicata > Ut non minus

- inima-

HttUHU:

3^8
197 "'wY10 Concilium Mb: diolanbnsb V.
anno animarum pefti > quaxn corporum contagioni, A gis in fanâiffima cuthariftia miniftranda , ca-

Anno

CHRISTI qua infinitis partibui inferior eft , rede profpivcbit , ut evitandi periculi , vcl fulpicionis Christi
UT»·
ciatur ,
cauia , ne quid vel minimum , quod nocivum
ijr>.
Quod (i aliquando indicetur , illud ma li­
fit , adminiftrationu ritum introducates neve
me przvidendum erit, ne in adventum , quainllrumentum , aliudve quid fimile ad minidragvfimam , folcnnitatcs domini , facraque
ftrationem pro digitis vcl adeo in ipfis adhi­
alia tempora incidat , quibus pro facrolanfla
beat ·
divinorum officiorum celebritate populi fidelis
Extra domicilii januam , aut tuguriorum
Conventus in ecclefia, St frequens , & folcnfepta , eos confiftcre jubebit , qui fanCti/Iimum
nis itidem effe debet , ut iolennia facra funt ,
(aeramentum luminibus prolcquuntur , cletKO
qua ca Spiritus landi dodrina , rcligiofis cere­
excepto .
*
moniis, divinoque ritu celebrantur.
Quorum luminum 'loco aliqua , fi fieri po­
teft , per cos accendi mandet , qui intra illud
Ea przterea ratio ineunda erit , ut fpeciatim potius quam univerfe , & in lumina in­
domicilium , eave fepta habitant , cum jam
flanti neceffitate quarantena fiat ; ita ut vel
iufpcdi lint .
femine folum cum pueris , vel aliquando vi­ B
sacerdotes, przfeiti curationi Jpirituali holri , vcl unius viciniz tantum , que gravius e
pitalis domus , alterlufvc loci , ubi morbo infufpicione laborat , homines certo illo tem­
feiti fufpeftive curantur , ablluieant ab omni
poris fpatio , coque non diuturniori domi (e
vcl confuetudine ( vcl alio contrahendz con­
tagionis periculo , quod alieme exiftere pofcontineant .
111 , quam ex facru funflionibus , St nnniitcX V.
siis , Sc aliis caritatis officiis , quz prcftaiidà
fufdeperunt .
Ccutii i» fiiirrdote mixifircntc.
Eorum facerdotum > fi plures funt , unus
deligetur , qui zgrotis faeram communionem
Si parochus ob aliam caufatn, quam ob mi­
praebeat , ceteraque minifteria przftet , qui­
nifterii parochialis occafioncm ; in peftis fufpibus obeundis propius accedat necefTe eft : at
cionem inciderit· plures lane dies domi fe con­
vero plures etiam pro multitudini zgrotoium ,
alius autem qui pelle fufpedlts curam operam­
tinebit , quot fcilicet pro (ufpicionis ratione
epilcopus boni publici cauia ilatueiit . Quod
que fuam in iis ipfis minifleriis navet , alius
vero ad miniftena parochialibus fuis praftanda C minus fufpeâis , Sc convalefecntibus cuftodiattinet, ea ipfa ratio fervabitur , quz parocho
buive , Sc famulis ccterilque miniflrabrt . qui
fupra propofita eft, fi quando minifterii fuioca fufpicione liberi m hofpit a 1 itat is domus ,
aut foci tuguriorum finibus extra fepta de­
cafione in fufpicionem incidit .
Idem parochus , ahulvc facerdos , qui pefte
gunt .
laborantium curam gerit, quoties hominem li­
In facramento autem pcenitentiz miniftrinbi commiffum habet, qui ut pefttlentiam , fufdo , in facra concione habenda , in doftrina
picionemve inciderit , ut & nullo loco officiis
Chriftiaoa tradenda , 8c alus funâionibus ,
defit , quz in eum conterre debet , & quam
quibus przftandis ad eos pefte vel aftcâos, vel
cautilfime poteft omne periculum evitet , ubi
fufpeâos appropinquare non eft neccfle , unus,
fe ad Dei voluntatem totum accommodam ,
Sc itera alter vteiflim , prout inter fe conve.
deliberationemque fufeepetit mortis in lingulas
nerint , aut , prout epifeopus maluerit , ope­
horas obeundz , ut animabus , fibi in curam
ram fuam curamque non zgrotis lolum, fulpetraditis , ad falutem profit
przlidium vero
âiive navare poterit , led ceteris etiam , at­
incolumitatis fua in Dei potiflimum cultodia
que adeo illis , qui reâe valentes , extra tupofucrit ; has ctiam cautiones adhibere po­
furiorum fines collocati conftitutique funt ad
terii i
ocorum eorum cullodiam , ufum , Sc famu­
Ut fi quando hominis pefte afteâi, fufpeâilatum .
ve eonfeluonem audit , loco audiat , qui ali­
Cum eorum facerdotum unus zgrotis curam
quantulum · leAo diftet . Cum vero fine ma­
minilleriumve navat , alter iis, qui tantum in
gno illius incommodo id fieri poteft , curet li­
fufpeâis habentur; caute etiam ii ambo mutua
cet , ut ad feneftram, aut oftium , aut in por­
inter ffi confuetudine utentur ; ne pre fufpicioticum, veftibulumve, aut ad impluvium , aliumn« fideles a fufeipiendo eorum minifterio aver­
ve locum apertum accedat , ubi illum confitentantur. Atque fi in iifdem domiciliis habitant,
tem audiat , ut cubiculum declinet , in quo
eorum tamen commercium aliquo intervallo
contagionis periculum timeri folct.
disjunâum erit .
Ut eadem cautione in fanâiflimz euchariftiz
Eorum unulquifque ad miflzmfacrificii ufum
miniftratione utatur .
dillindtas facras velles , mappas altaris , diUt aliis remediis fe przmuniat , quz reli(linCtoive etiam calices , li fieri poteft, habe
gioforum hominum in primis conlilio probata
bunt .
medicorum judicio vim aliquam repellenda con­ E
In capellis quoque altaribufve diltinftis cele­
tagionis habent.
brabunt .
Ut dum intra fepta curationis publiez funt ,
Si vero una tantum capella eft , unumve al­
refles contraâiorcs, auk ita fuccinâas, quz in­
tare , ne unus alterius indumenta , mappafve
fra genua vis protendant, adhibeat.
adhibeat , tangatve .
Ut in iis miniftrationibus non pluviali , fed
Si altquandp vel in milfz facrificio , vel in
folum fupernallicco, dc ftola utatur.
fandiilfimz euchariftiz miniftratione , cum
Sacrz noftiz particulam unam , aut plures ,
clericus defit qui miniftrct , alter alteri miÎ|uz ad communicantium ufum tunc fatis erunt,
niftrare neccfle habet ; utriufque cautio ea­
erre poterit : nec vero aliam przterea, que de
dem erit .
more tepostetur, dum ad ecclefiam capellamve
redit .
At vero in omni facramcnto, multoque ma-

XVI.

39?

a?uu!ut

Conchium Mb diolanbnsb

ANNO

CHRISTI
’frr.

XVI.

CjUtit i» JittrJeft , fei miniflrivit.
Parochus (fiufvc lacerdos , cum vel pefte ta-

«

V.

n

400

A B·®.· ft“od fignuns fufpicionis erit , manu gcM'*
Itabit, ut omnes ejus congretfum proximumque CHRISTI
«ccclfum cavere poilint .
t
Eo ipfo tempore, dum fufpeâus eft, baptif.
eum infufionis , non immedionis ritu , ubi
hujus ritus confuetudo aliis temporibus eft ,
miniftrabit ) llatss vero baptifmi erremoniai
ad id tempus differet , quo a fufpicione libet
erit : aut alium facerdotcm adhibebit, qui bap,
tifmum ftati· ceremoniis miniftrct ■ Alterius
etiam facerdotis minifterio utetur ad fan&iUu
mam euchanfttam -, extremamque unitionem,
pirochialibuj fuis miniftr*iid*m peftis^fufpicione non laborantibus .
Quamobrcm parocho , dum eo loco pedis eft,
B ubi curam gerit , facultas detur, altum faccrdotem fubftituciidi, qui ab ordinis munere non fit
frdpenfus , ut parochialis cur* munera obeat.
Ne tamen audiendis confclEonibus alium faccrdotem fubftituçre poftit, quem antea epifeopu*
non probant , nifi hujiis lubftitutioni poteftatem idem fccilfct . Clericus, famulufvc parochi
fufpetti ■ aliulvc , cujus operi uti velit , quo
tempote ille domi fc continet , inde etiam ne
ipfi quidem egrediantur ad przfcriptum : li
quando autmn exire necelle habebunt , ferulam
de more gffiabunt .
Ubi feptimus dies, aut aliud tempus ab epifcopo preferiptum, prout vident expedire, prae­
teriit , quo parochus in peftis fufpicioncm , ob
C minifterium incidit , neque aljqua parte fe Izfum fentit , nec vero fulpicatur fe contagione
infeftum clic ; libere , ut antea , &' line fc-ula
omnia loca'-adire , parochialifque cur* munera
'
obire poterit, nifi aliter epifeopus jufferit. Idem
dc parochi clerico, famulo , familiave cenfendum erit ; quz ex parochi ob minifterium fufpicione fefe domi continuit.
Parochus autem , A- facerdotes, in loco cu­
rationis public* conftituti , caveant , ne pro.
pios accedant , congredi*nturve cum iis, qui a
peftis futyicione liberi funt : neve alia ratione
cis periculum aut fufpicionem contagionis atfc.
rant .
Quamobnem e loco , in quo collocati funt ,
D facultate ab cpifcopo , przfettove regionario ,
aut a vicario toranco in diorccfi non impetra­
ta , ne difcedant . Nec vero illi , przfeâus
fcilicet regionarlus ,
vicarius foraneus, epifcopo ineonlulto, dent , nili ob caufam , qua
vel ad fpiritualc minifterium , vel ad publicam
curationem fpeifet ; ob quas caufas f.rpe acci,
dit , eos ad alia loea mitti oportere. Cum au­
tem foras quavis caufa facultatcvc exeunt , te.
rulam albam parochis lupta conftjtutam gcftabimt .

belccnti extremam unâioncm minlftraverit ,
vel m eju· cubiculo confellioiutm propius audie­
rit , aut aliud deiiiquc-egcrit , unde 4 pud po­
pulum in probabilem peftis fuipicionem inci­
derit , tunc aliorum commetcio » -cbiifuetudineve per aliquot die· abftineat
no bene va­
lentibus contagii periculum , aut certe timo­
rem injiciat .
Du in ii, tamquam fufpeâus, dotai fe conti­
net , li forte acciderit opus elfe alicui, itidem
fufpedb , aut infeâo , qui parochis (u* fit ,
■ut aliena , aut cura fus commiflus, huic mimfterium fuum opcramVe [aeramentis minillrandis przftabit .
1
Quo tcmpqre ab aliorum commercio abftinct, in parochiali tantum ccclcfia, aliave quam
pre fsftus regionanus, aut vicarius foraneusconftitucrit, nnlfam celebrabit ». & in eo preterea
folum altari , in quo nemo alius facerdos eo
tempore celebrabit ,
Quod altare, fi heripoteft, cancellis munie­
tur, quibus populo ingrclius praeludatur. Quo
ipfo tempore ad miffs celebrationem veftes Tacras, & mappas altaris adhibebit , qija feparatim loco diffindo aifervabuntur i nec alii· fa.cerdotibos tunc ufui erunt.
Dc fuggeftu > aliove ejus generis loco, qui
• populi frequentia aliquo intervallo disjunftus bt , termonem , concioncmve habere po­
terit .
\
Confeffionem in ecclefia intus , & foris, at
in fede confcflionali audiet ; quz przter lami­
nam perforatam aliquid etiam intermedium iaterjeaumvc habeat , opere chartaceo confeflum .
Extra etiam confcfEonaleai [edem audiat li­
cet , ita tamen , ut confitcns ab eo diftet tri­
bus , quatuorve cubitis .
Parochialem etiam viciniam , aliamve cur*
fuc commiflam , obeat licet , cum vel funus
curare , vel alia parochialia officia przftare neccffc habebit .
Alia preterea loca adire poterit , cum
peccata confefiugis ad alium parochum, contcilariutnve qui propius abiit , ie conferat
opus eft .
At lane expediet eum confeflarium ad eum
potius In parochi* finibus accedere ■
Cavebit autem, ne in chorum ecclcfis , ubi
alii iaccidotes iunt ; neque aho item , ubi fre­
quens hominum conventus eft , proxime ad cos
•credat .
XVII.
Nec Vero idem facerdos extra parochi* fines,
excepta caufa , qus commemorata eft , line
faurio i»
, ob tliutn raa/at»
«pifcopl , aut przteéti rcgionatii, vicariive fo- E
fuffttl», a«r ftfc itum itftit» , udhibcndt .
ranei facultate icripta dftccdet . Neque porro
facultas dabitur , nili cum aliis fufpectis facra.
Ad tuendam publicam Valetudinem cpilcopus
menta miniftraturus eft j aut bene valentium
eam facultatem parocho dabit, ut non modocc.
etiam adhibita paulo ante demonftrata cautio­
clcfisfticishominibus, qui in parochiali vicinia
ne , coofeffionem , epifcopi jullu , auditurus ;
habitant, fed etiam focio cur* parochialia , te
aut, ad epifeopum res ad Tutam fuam pertinen­
parocho item proxime habitanti, G quis eorum
tes relatura· ; aut aliquid aâuras, quod fua cau­
in peftilentiam , ejuique fufpicionein inciderit ,
le agi necefte eft . Quamdia vero ab aliorum
hzc , utinlra , przcipere jubcrevc poftit.
conluctudine lufpicionu caufa abftinet, cum do­
II' is, Icilieet vel infeâus , vel fufpe&ur,
mo, aliqua caufa, facultateve egredietur ; tem­
intra domicilium , certi przfcripti temporis le­
per, prstetquira cum fanftiftimam cuchariftlam
ge , fc contineat, aliorumque confuctudinc abferet; ferulam albi coloris, quatuor cubitis Ionftiueat ·

Ut

401

“ïixÎu"1

Concilium

ΜιID1OLAN1NII V.

*° mnu? ”

401

Ut neminem alium intro ad it donum reci- j% qui loca incolit , quorum commerciurp ob fui- anno
ANNO
CJUUJH plat , admittatvcpicionis caulam vetitum edulio publico çft , nc CHRlstT
Ut illius familia hoc ipium omne itidem
IJ7»
inde egrediatur , prokibeai vicarius foraneus,
117».

prrftec. Hanc camdem potcftatetn prttfeilus
regionarius cum in reliquos ecclefiafticos homincs, turn in parochoi ipfos exequetur , non
folumy quando rorum quilpiam peQe affici­
tur , rfcftifve fufplcionem prebet , verum it- t >
iam alia de caufa . Ad cujus ret exequendc
ufum pani» arbitrii fui contra contumace» a-

Bet ·

ficut ceteris eorum locorum incolis'prohibitum
eft; ita tamen, ut certis ns regulis , Sc facul­
tatibus , quz eccleliafticii hominibus pefte fufpe/tis, fupra couftltutz funt , utatur. Se frualur , przfcrtim , qui animarum curam quovis

modo aut nomine gerit.
Hzc omnis cautio tum in facerdote mini-

\
ftrante, tum in eo qui -mimftravit , tum ttum
Hcc \ipfa facultai erit etiam uniufcujufquc
in eeclcfiaftico homine [icftc fufpeâo , quicumvicarii roranci , cui praterea laicos homines,
que fit, ut diligentiflime adhibeatur atque fer­
cum ecclefiafticos idoneos non habebit, quihzc
vetur, parochi, ut fupra, cura erit. Que fane
exeqisantui, fubftirucre licebit , ft quid przfercura omnis cautioque in mbe ad przfeaum rctitn.de repente acciderit , quod aliena opera B gionauum, Sc in diacefi ad vicarium foraneum
opus habeat.
maxime pertinebit.
Eifdem praterea fingulis licebit , etiam laicorum minilltorum cuftodiam , fi ita quandoque
XVIII.
expedire cenfucrint, adhibere.
Parochus igitur, ubi primumecclefialhcusho­
Cehti» <» mona/JeriiT', & ctlleim fin
mo in fufpicionem peflis incidit , facultate fibi.
AÂblMcU .
data, ut opus efle vident , (fatim diligenter tc
Si regularium hominum monafterium , ahudpiudenter utetur.
Ecdefia autem vcftcs , Se praecipue quibus
ve collegium ecclefiafticum , aut domus , tibi
ille proprie utebatur , unde contagium exiftere
collegium vivitur , in peftilentiam ejulve lulpoflit , omni diligentiflima cautione , ut nihil
picloncm inciderit, eadem tota ratio &· cautio,
Ïdane amittatur, certo loco , ab aliorum conquz mox lupra dcmoniliata eft , «b epifeopo,
uetudinc femoto , reponi Sc cuttodiri curabit.
tc prztetto regionario , vicariove foraneo ipfius
Qui locus bene fepietur tc munietur, Sc lupelepifeopi nomine ita diligenter adhibeatur , ut
leàiiis, quae in eo recondetur , index , ommi- C omnes qui in eo monafterio , collegiove hahique alia opportuna cautio , adhibebitur.
tant , nili aliquos luium pefte fufpeitos elle
Epifcopum przterea, aut prrfeAum legiona­
manitefto conflet, ab aliorum hominum confuerium, aut vicarium fmaneum , de tota tc cer­
tudine, commcrciove abftineant , tc intra motiorem itidem faciet , ut ubi rem ipfam dili­
nafterii , domufve fepta fe contineant ad epifgenter cognoverit , vel aliquid aliud , vel idcopi pneferiptum . Eam vero cautioners inter fe
ipfum diligentius ftatuat, prout expedire vide­
adhibebunt, ut alter ab altero ita feparalim in
bitur.
confuetudine verfetur, ut ne contagium contra­
Kcm item omnem curatoribus publiez vale­
here poflit .
tudinis , in er vicinia conflitutis , quampri­
Quamobrem etiam in hortis tuguria ftruinmum fignilicabit , ut Se fubminiftrentur quz
pedlet.
eorum opera , minifteriove ei tunc fubminiVerum ne proprerea in eorum ecdelia divi­
llrare nece fle eft ; Sc omnis alia diligens cau­
nus cultus intermittatur , fed divina officia in
tio ab illis adhibeatur, quz neceffiaria e flet ad
choro, ut muris eft , obeant, ita tamen, ut ibi
alios homines conquirendos , qui cum eo , sl.ifalter ab altero icparatim aliquo exiguo fpatio
ve illius familiz . uomufvz commercium ha- Ü interjedo fit.
buiflent , aut alio modo ejus rei cauia iulpcCti
Millas finguli in fingulis altaribus diftinâia
efle poliunt.
celebrent , facris adhibitis indumentis , Sc inSt vero parochus eft , aut ejus clericus , aut
ftiumentis , quz es communi facriftia fupellefamilia , domufve , qua in fulpicioncm inci­
ftile fumpta , ad luum quilque ufum eo tem­
dit ; hzc ipfa officia focius paiochialis cura,
pore figillatim , locoque leparato lervablt , Ac
fi quem habet, alioquin parochus propinquior,
cuftodiet .
praftabit.
Ne vero ullum populo periculum inde exiftat,
Curabit porro prcfcâus regionarius, aut vi­
a capellis, ubi celebrabitur. St choro aditus ip­
carius foraneus impcnle admodum, ut &: domi­
fius popqli Icci udatur cancellis ferreis , ligneifcilia, tc fupellex ccclefiarum, vcl ccclciiafticove, aut alio ejufmodi feplincntu.
rum hominum quam diligcntiflitne expurgen­
At ne , dum fe intra monafterii fepta ib alio­
tur . Ad cujus expurgationis rationem omne
rum confuetudine abftinent , quidquam ad viexquifiti ftudii , cautlonifque genus epifeopus
Aum eis délit, c publico illo liimptu , qm,neadhiberi jubebit, quod ex magiftratus przfcticeflario eo tempore ad pauperum fiiilentationem
f.to in laicalibus 'cbud cxpuigandis adhiberi £ conftitutus eft , cleemolynam , ut opus erit,
olet. Et, ubi opus efle ce 11 luerit , ad expur­
lubminiftrari curandum erit .
gationem cocumdcm minilltorum operam uten­
Si ecclcfiafticorum hominum m eodem mo­
dam curabit .
nafterio , locove collegiatim viventium , ma­
Cum cx faCt-i , quod evenerit , ratione du­
gnus admodum numerus eft , qui peftis nomi­
bium exiftit , an quis pefte mortuus fit , anve
ne fufpedus fit, nec vero domus habnationifillius fupellcx eo nomine fufpcifta , anve alio
ve amplitudo cjulmodi eft, ut omnes tuguriis
genere morbi afteâus ; tum psroihus medicos
etiam extruciis commode Upiraum habitare
m confilium adhibebit , aliolvc peritos , eolpollini: expedit, vcl eoa onuiri, qui expelle,
que potilfimum , quos magiftratus c.uz ejuflulpicioncve laborant , vcl , his relictis , alios
modi przfecerit , ut dc re tota certius llr-jireae valentes, fulpidoneque liberos ad alum
tur.
domum, monafteriumve , aut etiam ad plura
Parochus ahuive eccletiaftici ordinis homo,
traduci , quz tamen vacua fint , Ar ita con-

ftru-

*

403

M‘*ÎnU1

Concilium Mi

anno Λη»Λ» > ut dure curationis, fut lufpicionit ciuCHRI3TI le nt libs mancnt , 'Ttgulircns modeftiam , cc-,
1 >/»·
cieliafhcamquc oidinis lui difctplinam rcüc 1er-,
vare poffint.
Hcc ipfa cura βτ cautio adhibebitur, fi quan­
do fortallc monialium , in eodem monafterio
viventium , magnutn numerum pcftis petvalarit .
Sed in carum monafteriis, pcftis nomine fufpedi» , magna ab epifeopo cautio adhibenda
erit , ne cx ea occatione intra iepta monafterii
aditus Iit Ime neccflaria cauia.
Nec vero extra claufur· fepta , finefve egre­
diendi facultas, nili urgente, neceftanaque item

-, ·

»oouiMaiJ

jmvik.

...

il

4®4

A

cauia, momalibus permittatur.
'
Si vero aliquando ncccffitas efflagitat , ut B
ilLr intus vilitcntur, aut inipiciantur: hoc na
a viris fiat , fed a terminis honcflis , curabit
epifcopus.
»
Hpc iplum itidem fervabit , fi quando moluttorutn opera , aut alia ejufmodi ncceffaria
erunt ■

XIX
De ktpbfftet

_ \r

DI0LANBNS8V. ,

ptfte ItitHntl , [nffc(hvc

Infini nuper natus , pcftc laborans, aut eo
s.omme lufreCtui , quia a matre , peftifi.ro
morbo aftcaa , ortus «It, quamprimum ob in- <
ftaor mortis periculum a lacerdote , pe fte la­
borantium cillam gerente , infufioms ntu batirabitur , aliis liatis ceremoniis tunc non ad.
hibm
Si faccrdos abeft . idem confeftim ab
alio prxftabitur , qui przfcns baptiaanda formim norlt
Nec vero comparer adhibeatur,
aut talis , ‘pialis infans cil , comparer , aut
commater alcilcetur , nempe ex morbo labo­
rans , aut ex eadem caufae origine fufpeâus,
nils alii , qui liberi funt , fuipicione contagio,
nu deterriti, id munus refugerint . Poftea, Ii
infans fuperftxs erit , quamprimum ab omni
fuipicione liber eiit , in eccluliam parochialem
iuam laeerdoti parocho offeretur , qui ex ecdefiz inftituto reliquas flatas ceremonias ci D
adhibebit.
Idem in baptilmo fervabitur infmtum , qui
expobti , dubium eft , an pclliicntia lulpeétt
tint . Hoc ipfum quoque piarftabitur in baptiLmo infantum , qui non ita manifefto fuli-c;t 1 videntur , quales ii funt, qui e multcriηκ bene vaknnbat nafcuntur , quz tamen cv
n'iqua lufpicione vel domi inclut* , vel ad
loca publiez curationis perdiidt» (uut , quonum sci in loco fui petto fuerunt, vel cum
h.i.ninc luipcfio conluctudinem habuerunt. Steeidotcs locorum curationis publica , quibus
bapulmiim miniftrarint , cotum , 5e paren­
tum nomini , dc reliqua dc 0101« in libium
iciium referant : quem deinceps a poftitera t
lue purgatum ad aiJuvum cpilcopifi ferant .
Huiuicujulque autem , quem baptiaarint , bapr limum exferiptum proprio etiam ejus paiosho tradant: quem etiam, cum primum inde il­
li emmuntur , ceitiorem faciant de ceremoniis
reliquit , quas null adhibuerint , ut ille in parochiali cccleba rue luppleat.

^ANNo"

CH*WT<

λ X.

«»z>.
Officis fonfibltrwif ecntstil , ♦ ttlledit
mt/iMii» , ac ifftrcbuti» .

z/rr.

Schola earitatix hominqs parocho deferiben-^
dis parochia pauperibus operam navabunt ,
quos feme! diligenter dcfcriptos . fzpc gcncranm recognofeent.
Qua in recognitione fi quid vel addendum,
vel mutandum viderint , id parucho nuntia­
bunt ) qui in defcriptionis Jibro notabit ,
quod eo in genere opus er.t , Sc epifeopo ctlam referet.
lidtai lingulis diebus fedulo pauperes invifent, cofquc prxlcrtitn qui pcfte tabcicunt iuf—
pedive lunt.
Si quos invenerint , qui recenter in morbum
inciderint , quive ipirituahs alicujus adjumenti
indigeant , dc iis eumdem parochum ccitiorcm
facient.
Ipli vero iolicito ftudio tn id incumbent ,
ut quz ad corporis ufum necdlaria lunt pju
per ibus , pcllcque affcâit , undique conqui­
rant . L't autem omni cx pane nimulatoria
cantatis fublidia comparent , cum ad epileo
pum , tum ad prztcdos rcglonanos , vicaiiolve for ancos , Sc paiochos potfugium l/pilhoie
habebunt 1 quorum etiam auâoritatc ad om­
nem elcemoivne , ptique lublidii conqutfitionem, atque apparatum utentui t irpe etiam nugiftratum, & decuriones convenient , ut oput
erit .
Id parochos piztcr cetera maxime parochia
lex fuos cohortabitur , ut his pretlcrtim pelli
lentic temporibus, otnni commi Ierat ione dignis,
quant.m maximam per facultates poliunt , clccmolynam conferant ad lublevandas neccllitate< ,
non folum pcftc laborantium, lulpcitorumvc,
fed aliorum etiam omnium , qui return inopia
prcmuntui.
Quam ob caufam lingulis hebdomadis , icmcl atque adeo frpiirs , rariulvc , prout ncceffitaj urget , parochialiumquc opes terunt ,
viciniam foam , adhibitis cantatis lodalibus,
in omnes partes obibit, omnique ftudio, & c.i.
■ itatis pia contentione clccmolynam , qiz in
eorum miicribilium ufum erogctui , ab omni­
bus efflagitabit .
In tcdefia preterea parochialt , m omniqua
vicinia parte , przferttm pro futibus coium ,
q 111 pefte infefti , (ufpcdive lunt, capiula» ali­
quas duabus clavibus inter Ic diveilis lingulas
daufas
ccrtoque ligno , quod piznpuum cpilcopus conftitucrit , notatalquc tc diftinJtas
publice proponet atque ilhgct , in quas obla­
te elcemolynz co numine conjiciantui . L cla­
vibus illis duabus unam iplc parochus , Sc al­
teram ille cx confialribus cantans allctvabit,
quem «pilcopus, pixtcCtulve, vel vieniut toiancus delegerit.
Si qua in parochiali vicinia complures lunt,
vel pcftifcra labe inquinati , vel lulpecti , vel
• In inopes homines , quibus aliunde non latis
iuccurn poflit 1 parochus ad epikopum confu­
giet , cujus comcflu it. finitima etiam vicint.s
paiochiali caplulam elccmoivoc proponere , aut
alia ratione fublidia cantatis comparare pullic
ad illorum fuftcntationcm
Ut auicm mediano eo tempore pauperum
cgcftati undique luccuriatut , cam licultatem,
Ii Ita nxccfCtas tulerit , «pu.opus aliquando

per-

,

40$

U*CCOHUS
r xiii.

S' ~

,

..

concilium

U . „ .
. L, . » ,
M
idiolanbnsi

v.

* Ο 0 U IV 11 U t II
lilFtF

_Λ-.
400

ANNO permittet , ut piorum locorum prefedi , curabent, qui iumma rerum omnium anguftia pre
ruuntur , ideo regionanus pnrledus , vicanus ena .s ri
CHR1STI toreive eleemolynatum , quas certo preferspto
1179.
tempore dari mori· eft . diftributionem anticitoraneus, vifitator epilcopalis , & parochus in
i)V
peni, utpote qua eleemoiyna fcmeftri, aut lon­
primis omni opportuna ratione , ubicumque
lunt, qui peftis, fufpiçiomfve cauls domi in­
gioris temporis fpatio in egentium ulum ero­
gari confucvcrat, ea omnis duobus , tribuite
du fi , aut etiam inopi* nomine illam etiam
pro fotibur, aut de feneftni efflagitant , illos,
meofifius , aut breviori tempore , prout opus
Sc aliquando populum. univcrlum , prout occaerit, dlftiibuatur.
Ea autem cautio adhibebitur , ut ne cleemoIto tulerit , id graviter monebit , docebitque
peccati mortalis vinculo irretitos teneri, fi qui
fyn* diftribyend* ratio, atque u(u« fine legiti­
lunt, qui confequcndc eleemolync c aulam ali­
ma audforitate , Sc facultate unquam immute­
tur ; Verbi gratia, quod puellis , virginibufve
quam prsttesunt, Sc affimulant, atque adeo. Ii
nuptui danois in dotem pia liberalitatc erogari
quam eo nomine
cauls hmulacione conieiolct, aut debet , ne in panu elecmofynam,
quuntur, plane reftnuere debent.
Quamobrem graviflime peccabunt , quicum
ibudve genus convertatur.
Nec vero piorum locorum prrdia , aliave bo· B que clcemofyrum capient, illis egentibus homi­
nibus folum conftitntam , qui aliunde cetto tena immobilia hypothec* , pignorive dentur,
clulionis , aliove prrlfituto tempore non ha­
aut alienentur contra ac telutorum voluntate,
bent, unde viâurn libi parent ; Ii re vera iph
canonum jure , pontifient conftitationibus , Sc
conciliorum, aut fynodi provincialis noftr* pri­
in eo paupertatis ftatu non iunt : nec vero
eam eleemofynam Ime conlricntis offeniione St
ms decretis cautum eft .
Omnis eleemoiyna , qu* a caritatis confia-·
labe retinere ullo modo poterunt preiertim, Ii
tribus congcretut, de parochi, aut prgfefti le­
iplius eleemoiynz curatores aliqua figmficatiogionarii , aut vicarii foranei confilio Sc aflenne rationeve praecaverint , (e conftituiile sis tan­
iu , In eorum hominum ufutn ncccflartum ero­
tum , qui ea inopia, paupcttaicvc premuntur
illam difttibucie ,
gabitur.
In eleemofyns autem erogatione habebitur
ratio cum in primis inopi* , paupcrtatifquc fa­
XXI.
cerdotum Sc monafteriorusn cujufvis gene fis ,
C«r4 prjjhml* , (T cxrrundj futtin ra /m>j
Sc ordinis, tum hofpitahum «dium , locorumve , qu* intra parochialis viciai· fines fit* C
puklitt caratitnu ar darmfar
otiln/h.
funt.
'
Quibas facerdotibut, Sc monafteriis, ex «ra­
In omni trivio crux loco decenti erigetur >
tio etiam publico , aut cenfu , unde reliqui
pauperes fuftentantur , neccflaria alimenta fubad quam orantes Sc prêtantes fpeitent.
miniftrari oportebit, cum ob alias caufas, tum
Ibidem , ad epifeopi prsferiptum altaria extruantut, in quibus mifla facrificium offeratur,
quia publico ecclefi* nomine religiofi illi bo
mines quotidiani! facrificiis , (uppllcationibua ,
ita ut qui facerdos» etiam regulans <n illis ob­
tulerit , celebraritvc epifeopi juffu , faiisfcciflc
divinorumque officiorum cultu , Sc moniales et­
iam facra.facrymarum vi , peccatorum deplora­
renfeatur muneri, qno adftiiÂua ell, celebran­
tione, gemitu, vigiliis , jejunio atque affidua
di in alio cuju(vi) ctclefi* altari .
oratione , Dei iram affliâiffimo illo tempore
In capella domus hofpitalis , loeive publice
placare contendunt.
curationis perpetuo (anddlimum iacramennim
Cavebit autem parochus , ne rei cujufquam,
allervcrur, cui lampas accents prrjuccat .
qu* ad corporales quorumvis hominum, etiam
In qua capella lacerdos, qui Ipirituali cura
pefte laborantium iufpedtorumvc , neceffitatcs D tiont praeit , aliquando orationem line interpertineat . prccipoam curam prscipuumque omi Ilione inftituct, reiigiolcque atque ocdinc ha­
nns fibi lufcipiat, quo retardetur, aut impedia­
beri ftudebit.
tur, quin proprium cur· iua officium exequa­
libi ob pcftilenti* propagationem , obrutu­
tur': quod totum in rerum fpiritualium procu­
re, vel cgtitudiiiem laceidottim , delunt , qui
ratione, atque adminiftratione verfari in primis
fpiritualem pefte languentium, vc! luIjseCioium
debet. Ideo ab ordinario munere elecmofynai
curam fuftineant, gcrantvc , ut quaro diligendifttibuenda , fubveotionifque publica erogan­
tiffime conquirantur , vic.ui.i, lorancus in Jicrda abftinebit
ceii epifeopum certiorem celerrime tc içpiflimc
Si quo autem ·η loco , Sc pauperum ingens
.faciet, pr«fcitus in civitate . inicrca scio eo­
neceftitas, Sc penuria hominum ut id muneris
rum Curam patu.hr, aliilve lac cidoi ibus pro­
reâc gerere poffit, aliquando hoc fuadebit, ut
batis, qui proxime habitant , magnopere com­
iftiufmodi pondus ipfe fufeipiat , ac fuftineat,
mendabit .
ad epifeopum adibit, cujus facultate-illud lubcIdem officium przftabunt, Ii quando ob lufpicionem peftis m parocho , vel etiam mfciligut ac gerat.
Adbibere autem fecum femper ftudebit pios E nem inciderit , ut fcilicet altum facerdotem tn
aliquot parochialis vicinia homines , aut conejus locum fubftituat, qui parochiali, cura par
fnitres catitatis, quos tum adjutores , tum et­
tes nectifarlo tempore exequatur, quas ille per
iam ceftes fidelis difpenfationis habebit.
lufpicioncm iis , qui fufpicionc carent , prrlla
Hoc etiam Iplum Sc pnefeâoa regionanus,
re ini ruis poieft.
8c vicarius focaneus exequi , prcftarequc cura­
Cum nemo facerdos eft , qui publici tugu­
bunt .
riorum loci curationem gerat , hoc laltem cu
Ut omnis eleemoiyna , quacumque fit qu*
rabitur , ut in die fefto , & in hcbd<>arad.i ri
colligetur, quibus oportet» reCicquc dlftribua­
lam certis aliis diebus eo loci aliquis laurdc,
tur· nec vero impeuuenter ufurpetur, atque abecclefia , au^ vicinia: parochialis rniftç laci'l'lorbcatur ab lis, qui aliunde cum habeant un­
cium in oratorio ob eam cautam extra tugurio­
ie Vivant *, iniqua illa ufurpatioue exitium ani
rum fepta extrudo offerat . Si veto nc rd ,|in­
αιχ io* pariant , Sc vius periculum illis pra
dens fieri poteft , quoniam netno alius luendos

4°7

°^χη?“’

Conchium Mîoiolanïnjs V.

ANNO
> niG >nus tantum parochus , hie ipfe aliCHRISTI ouando pet hebdomadam co ie conferet ad mifii'»·
f* facrum celebrandum.
Ubi in tuguriorum loco facerdotes plurei
fiant, turn id curabunt , ut omnes quicumque
>bi (unt, iniilam fpeâcnt, audiantve; turn ipfi
pb cam caufitm inter ie rationem inibuftt , at
cum prrfertim una tantam capella fit , alius
banc mane, alius paulo tardius mulam celebret;
aut certa alia hora commodiore id quifqueptzflet.
Przcipue parochus hoc valde curabit , ut fi
quando vel univerfi civet, vel aliqua vicinia ,
familiave parochialis domo egredi prohibentur|
omnes Bc finguli , antequam le in fuis quifque
domiciliis per illud dierum fpatium includant ,
peccata confeffi, factam communionem fumant.
Si vero pre temporis exiguitate id tunc non pre*
flabunt, praeit ent faltem eo ipfoineunte tempo­
re, Se deinceps przterea fingalit hebdomadis ,
aut quintodccimo quoque dic, prout fe illis per
alias occupationes polle (aeramenta miaiftrarc
viderit.
At pro .-uta: fur ratione , qu* ad rgrorum
falutem ipiritualia adjumenta fpeitant, haecomnibus ali^ anteponet.
Certam aliquam Chriftianz vite normam eo
tempore cum populus intra domefticos patieret
aliquamdiu le continet, palloralibns literis epi­
feopus commonftrabit , ut quotidianas habeat
pietatis Chriftianz exercitationes , quibus perpe tuum curium teneat in via (alutis.
Pietatis autem ea officia proponet patribusfamilia*, urimon folum mane, fed vefpert, de me­
ridie , fingulifque horis ac momentis habeant
'pirituales exercitationes, in quibus omnis farniia pie verfetut.
Qitamobrem, prztercetcra , libros in lingulas
amiliat introducendos curabit, non folum eos,
'
quos fupra commemoravimus, fed facrorum bi­
bitorum partem aliquam, urpote hiftoriatajob,
Tobiz , cpillolam fanâijacobi, Bc volumen preterea de Vitis fandorum : e quibus (eliget prr­
fertim vitam lanâi Scbaftiani , fanâi Grcgorii
magni, fanâi Rochi, fanâi Macarii, fanât Eutychii patriarche Conllantinopolitani, fanâi Nicalai epifeopi, fanâi Bernardini Senenfis , qui
omnes peftilentiz documenta , & exempla prxbueront (anftilfi marum virtutum.
Ad alias religiofas orationes introducet certos
pfalmos, fc hos nottffimum , nempe pfalmum
festum, dccimnmfextum , vigefimumquartum ,
rrigelimumprimum, trigelimumleptimum , quinquagelimum , feptuageGmumoâavum , centefimumptimum, centcfimum item, dc vigehmumaonom .
Stata przterea illa oratio parochi , ti iuttdotis, quz in lingulos dies lepties certis horis
adhibebitur, etiam a cuftodibus A- miniftris in(lituctur in omnibus tuguriorum feptis , hofpitalibu^edibus , lingulis familiz incluf* domiciliis, omni loco. A: publice, tc privarim.
Qu« orario ut reâe religiofeque peragatur ,
Curandumeftdiligenter adepifeopi przfcriptum.
Itaque orationis hujus lignum in univerli, vel
partis populi rcclullonc , dabitur campanis pri­
maria ecdefiz, collegiatarum item , tam regu­
larium, quam fzcularium , fi quç ibi funt, da­
bitur. Itidem in ccclefia patochiali liet , dftjus
vicinif homines , familiçve aliquf contagionis
nomine fufpeftç, domi fe continent .
Itidem fiet pcrcufiione parvulç campanf hofpiults 1 aut alterius loci curationi* puolicf .

κ

408

Λ

Signi ratio bfc fervabitut , ut diftinâo certo · "annotemporis fpatio, nempe fecunda quaque hora , CHRISTI
aut longiori, breviorive intervallo , prout die*
UF»·
con trad lores, vel longiores funt, fepties indic
campana pulletur.
Initio orationis fignificandp pereuflio Campa­
narum fiet, ut de more fit, cum (alulationis angelicf, quj Ave Maria dicitur, fignuos datur;
*
poftea continenter per horj quadrantem , cenis
eampanç iâibus, brevi'intprvilio diflinâis , ejufdcm fignificatio fiet, que fono terminabitur,
ut oratio velpertina (olet. Dum vero campanis
pulfatur, litanif, iupplicationefve ad epifeopi
pryferiptum concinentur, recitabuntutve, ita ut
vel e feneftris , foribufve fdium ab una parte
B fint, qui illas prfemant , Bc vici (Em ab alte­
ra , qui relioiofe fuccinant , de refpondeant .
Quod licubi ita przftari non poteft ,. intus in
fdibus i piis, loco omnium communi, aut ubi oplime poteft, liatis illis figoificationis horisprp*
flabitur.
Quam ob caufam in unaquaque vicinia , ubi
hçc precatio horaria celebrabitur , tinus, plurefve ecelcfiaftici homines, autli talesnon adiunt,
alii pii viri, orationis ufu inftruâi , ad feneftram, foreive edium adhibebuntur , qui flata
quaque hora, qua lignificatio fiet, orationis hu­
jus inftitutum, atque ofum tcâe , riteque mo­
derentur te dirigant , & ejut ftudium in horas
fere lingulas ardentius excitabunt.
C
Curabit prfterea parochus, ut diebus faltem
feftis, ubi funt qui bene norint, de beata Ma­
ria virgine officium precum horatium ftatis illis
feptem horis diftinâe recitent.
Szpe evulgabit, atque edicet , quo fidelium
mentes ad hujus precationis ufum, ftudiumque
“*
inflammet , indulgentias eo nomine conceffits.
Ac prpterea quidem unicuique parocho , fc
facerdoti, brevium illorum librorum, quibus cpifcopt julfu certç preces, te litanif, ejus ora­
tionis caufa cditf continentur, copi* fiet , Bc
feratis aliquo modo fuppeditabitur , ut parochiaibus fuis, & aliis, pnout ufuvenerit , te&p diftriburr-.^
D
His, atque adeo aliis omnibus pietatis exer­
citationibus parochus, aliivc larerdotci, cura­
tioni (pirituali pryfeiti, homines, libi commilfos , tempus, in domibus ocelufis, aliifque locis
tuguriorum falutariter &· rebgiofe confumereftudebuat quamdiligentiflime , ut ne otio tabefcentes proclivius prolibantur ad Dei offenhones, te ad turpia ftagitia.

XXII.
Cure

E

Jifcifiunt

merum

i» tlfJtm htii.

Parochus, animarumqne curator, dr alii item
faccrdotes, cure (pirituali ia Ioch prçfeâl, ubi
intecti, fuipeâiv; morantur, caritate paterna ,
tc diligenti ftudio videbunt vitam, mores, pie­
tatem, tc religionem non .modo eorum, qui pe­
tits motbo fufpcâi, in hofpitalibus, publicisdomiciliis , aut intra tuguriorum lepta fibi commifta , habitant, tc illorum quiprsfertim rédu­
it intra parochi* fn· fines in privatis domiciliis
manent, led monstrorum , &.* famulorum , &
niinillrorum , quicumque illis operam navant ,
& esium przterea , qui i t illorum cullodi· col­
locati funt.
Mulierum pudicitiz , A adolefcentum honeftati profpicieiit , qui intra ca fepta ; hofpitaUl-

4<»9

^λννο
CHKisti
i57»·

•

•
•

cTïî!i'”

Concilium

Men

IOUNBNJbV.

'TT

410

talcfve domo» , tut domicilia privata incluii A laicos homines , Chiilhahz , fandeque difei- ANNo
£linz ftudiolos, non modo tn tuguriorum tini- C MUSTI
degunt .
us , hoipitalibuique zdibua publicis , fed in
'>!*·
Frwcipuam autem curam fufeipient defuftinebunt puellarum, virginum, le feminarum, que
omni parochia fecicto conftituct , qui omnia
inhoneft*, turpifquc vit* pcrtcula , Hagitiofat
vcl parentibus, vcl conjugibas mortuis, diferiadiones, t: corruptam omnem eorum dilciplimiai, tc periculo pudori» , ac pudiciti* magi»
nam , qui ibi degunt , prudenti exploratione
obnoxia atque expolit· funt.
diligenter indagent, quzque in offenia effe vi­
Eas fenioribus fermais , de fpedar* honeftate , piet*tifquc ftudio infignibui , qu/ in illis
derint, de lis vcl epilcopum ipium, przfcdumJocis morantur, diligcntiffïme committent ,quave legionarium , vcl vicarium foraneum , vcl
parochum, vel facerdotem etiam curatorem fu(14tie in manum tradent, <t commendabunt ompiflime , atque adeo quotidie ■ Ii opus eut ,
n» caritati» officio.
certiorem facient.
Pupillorum item, ptzfertim infantum, curam
gerent, eamque potiffimum rationem habebunt,
ut certo loco'Teparato, dum in public* curatio*
✓XXI11
n is domic ilii 1, locifvcfunt, pie, redequecdu- B
Qje Jifiiflieeretie fenche ,
[ttcrittikui rara.
centur :
tieeli fchic· tceced» fit
Cura eorumdem erit huc etiam , ut, quoad ejus
o
fieri poteft ■ a feminis mares ubique feparatim de­
gant , pneterquam fi qui figit ejuidem familiz.
Parochus , tc facerdotes curationis public* ·
cum diligentem in aliis morum ipcculationem,
Curabunt pnetetea , ut non folum evitands
curam, eseteitationemque pietatis adhibuerint)
contagionis, fchoneftatis in primis tuendecauhoc etiam maxime ftudebunt, ur ipli pie , fanfa, qui in uno cubiculo , tuguriolove degunt ,
deque vivendi ftudio , omnique religionis effi­
nullum fnfpeAum commercium, confuetudinemcio , arque omni documento, & exemplo Cete,
ve habeant cum aliis, qui ve! funt diverf* fa­
ris omnious przluceant, ac iutnrna quidem cau­
milix, vel in alio di»etfo tugurio , cubiculovc
tione in eo utantur , ut non modo quidquam
manent .
non offendant, pecrentve , fed ab omni peccati
Sepe fit ut in iis curationi» public* locis non
fufpicione plane libcn fint.
modo palam, (ed occulte futuri mstrimonii ijlonOmni igitur intima , tc externa pietate in il­
fionci fiant : ideo epifeopus curabit i ut qui in
illis locis, aut paulo poftquam inde egrelTi funt, C lis public* curationis locis fervient Dei glori*,
cujus icligiofui cultus perpetuo ob eorum ocu­
matrimonium conficere volunt , illis (lata. de­
los ver fati debet .
nuntiationes eum in ecdefia parochiali, tumeo
Studio caiitatis , qu* in eorum animis fixa
etiam loci , ubi incluii pcflis caufa funt , aut
femper inhzrcat, agent omnia ■
paulo ante fuerunt ■
Quo ftudio dudi , tc cur* fufcept* officio
Ne quid vero de matrimonio contra agatur,
commoti, longe ab iis adionibus refugient, qua
quam Tridcntina' fandione przfciiptum efi ,
ofteniiouem , aut mali fufpicionem parient.
ideo quam fspiflime ilia in locis public* cura­
Cavebunt, ne eos , qui pefte , fufpicioncve
tionis promulgetur, atque exponatur.
laborant, ad reftamentitadionem , aut ad aliud
Ne pteterea puelle in fraudem inducantur ,
ultime voluntatis genus, ne agnatis qnidem il­
omnis alia diligens ratio per parochum, facerlorum flagitantibus, ullo modo inducant, atque
dotemve, qui ipirituali curationi przeft, adhi­
impellant : nili aliquando vcl Chriftiana cari­
bebitur .
tas, vel propinquorum ftatus , commiieratione
Ubi aliqua , ve! concubinatus , vel vit* tur­
d'gnus, aliter fuaferit ; tuneque fi temporis fpapis fufpicio fuborfetur , aut indicium exiftet ,
de hac te omnis parochus, facerdofve, fpiritua- D tium datur, rem ipfam, ut eft, cum epifeopo»
aut prefiedo regionario , aut vicario luo foca­
lis cur* przfedus vicarium foraneum, aut pr*.
neo comrdunicabunt .
fedum regionariutn., te hi epifeopum certiorem
A tcflatnenti , codicillorum, donationis , tc
fiatim faciant , ut in tempore , primum re inalterius id generis ultime voluntatis confcriptiovcftigata , cum remedium opportunum peiiculo
ne abftinebunt, nili urgens nccelfitas alirer deadhibere pollit, tum flagitiofa vita , utnmque
polc/t , cum alii icilicet eque idonei non fint,
vitio diffluens, reprimatur, 8c coerccaiuneque aliunde acciu polluit , qui conlcnbant:
III* vero morum corruptela , qu* in iis locis
tuneque ut avaritie ,
toididi quzftus iulpimagna cum Dei oftenlione vulgo exiftere folent,
clonl occurratur , telles, quoad ejus fieri poquales funt, comcflationes , exhilarationes, ca­
txft, audoritate, tc vit* moribus intignes adhi­
chinnationes , inlioncftz congteifiones , obfccen*
bebunt .
collocutiones , detractiones , maledicendi ulus,
Idem przftabunt , fi quando aliorum pecu­
ludificationes , gefticulationes , lotiones, ludi
niam , fupelledilcmve afiei vanJ 1 , aut in aliquem
aleatorii, faltationes, tripudia, crapul*, com­
uium erogandi, curam fulcipicnt .
potationes, congreffufque illi, tot peccatisconjundi, omnefquc demum turpes adiones, ut tol­ £
XXIV.
lantur, radicitufqueextirpentur, iidem facerdo­
tes, tc privatis colloquiis , tc concionibus , tc
SfeciiUti* it trltifirii
nretiaiti
fuafionibus, tc cohortationibus, tc omni officii
•Jhiicd· ·
genere agent plane diligenter.
iod fi iis rationibus affequi non poterunr ,
Parochus , tc facerdos , qui in hofpitalibus
et difciplina Chriftianz afuerit, epifeo­
pum ipfum adibunt , qui offienfionibus ejus ge­fiubiicis zdibus , locilve tuguriorum fpiritoaem curam gerit , hzc diligenti Ipeculationc
neris omni via occurrat.
Quam ob caufam , quo diligentius fcilicet ,
videbit :
idem epifeopus nota atque explorata habeat quePrimo, ut eorum locorum prit ficti , curato­
ciimque in lis locis ad morum emendationem ,
res , ceterique omnes, qui vcl operam vel olhcium, vai famulatum ;n 1! lorum hominum curam,
corrsdionemque opus erunt ; certos etiam aliquos

S

S

Cenal. Gener·!. Tom. XXXIV.

?

fub-

4ΐι

αιί“*““

Concilium Mi DIOLANSNSS V.

*«>“»»»«·

anno iublevatiooemque conferunt , ne quid negli- A poftea , adhibita cullodia , ut moris eft , ft
anno
CHAisTl g*nt» portcrmittant, dcferantve, quod ad opecautione .
CHIBTt
ij7»·
ra, cure, officii , minifteriivc fuicepti pattea
Ut evitanda contagionis caufa, tuguria mor­
«>?··
attinet .
bo languentium , aliquo interjedo fepimento ,
Ut ne quid praterea committant , quod illis
vere ab illis fejunda Tint , qua fufpeda habi­
firaudi fl It detrimento fit t quodque pia folicitant . Eadem cautio adhibeatur tuguriorum ,
tudinefl ft (incera cura » quam navare debent ,
ubi funt minus fufpedi , ut feparentur ab iis ,
indignum exiftat.
qui graviffime fufpedi funt .' Itidem de convaQuare ipfe parochus, facerdoive pnecipuaca­
lefccntibus ,
pita mox infra demonftrata, in primia animad­
Ut ordine deferibantur certo libro quicumque
vertet , in quibus icilicct frequentes eorum oflenad loca publica curationis abducuntur .
fiones efle lolent i
Qjux dcfcriptioms ratio uniufcujufque tugu­
Ut potiflimum illi ipfi, quicumquc fint carita­
rii , cellcvc numero refpondeat , ut finguli a
tis (ludio, non negligent! opera , non langueparocho, faccrdotevc conftituto, medico, chi­
iccnti minifterio, nec vero immodefte, non pe­
rurgo, cetcrrfque minii Iris , facile ft diftinde
tulanter, non proterve , non contumaciter exe- B inveniantur .
quantur debiti officii panes.
Ut ob eam ipfani caufam , quoties qui recens
Ut mulieris morbofa , fufpedrvc corpus,
ad loca curationis venit, aut inde abit, aut de
aut cadaver dumtaxat infpiciatur cum necefle
uno in alterum commigrat , id omne eifdem
maxime eft . Et vero infpedioni neceflarii fo­
miniftris iignificetur , & facerdoti przfertim,
lum miniftri interfuit , ut pote medicus, chi­
ut minifteru fui partes ei prailet.
rurgus , mulier aliqua , ft alius praterea
Ut in uniufcujufque tugurio, cubiculove, ad
nemo >
ledum fternendum, quoad ejus fieri poteft, fa­
Ut infpiciendis item marium corporibus mttis palea fit, culcitra item ftramentitia , ft cen­
inftri tantum adhibeantur , qui videlicet necefto , lodixve >
farii funt .
Ut quibus , vel ex morbo laborantibus, vel
Videbit item parochus, facerdofve , ut przfufpedis, lectus, ftramcntis lancis, aliaque fufciti, vcipilloner, vicinia: curatores , quos anpelledile apparari, & fterni debet, ii, pro ra­
tianos dicunt , aliique tniniftri , nihil omnino
tione, ftatuque perlonarum , illud fpluni com­
pecunie, muneris denique extorqueant, cumvcl
modum comcquantur, & miniftri item publice
domicilia clauduntur, vel aperiuntur , vel alia C ad locum cui itionis conftituti.
quavis occafione, tnodove .
Ut iifdem miniftris, aliifque refte valentibus
Ut ne pecunia, refque aliqua , aut fupellex
viduscerta ratione (uppeditetur, qui fatis fit.
pelle languentium, vel (iifpcflotum , vel mor­
Ut zgrotis item fluta hora fubmintftrctur ,
tuorum diripiatur, diliipeturve unquam , & ma­
quibus etiam ratio adhibeatur cibi , qualis fit ,
xime cum vel domo educuntur , vel moriuntur,
quantus, ft quo item modo przbeatur.
vel in fepulturam traduntur , vel eorum domi­
Utmedicinz, medicamentave in tempore ceicilia , aut eorum fupcllcx ad loca purgationis
tifquc prrfcriptis horis, ft ordine apparentur,
exportatur.
conficiantur, & przbeantur.
Ut qui ad loca publice curationis perducun­
Ut ft veftes, ftiupcllex, & tuguria, cubicutur, vehunturve, non vcfpcri, aut fub nodem ,
lave, quz ex a (1er ibus couftrud* funt, ubi pe­
fed bene mane, fi fieri poteft, perducantur, affte inftdi > fufpcdive manlerunt , aut mortui
portenturve *, quo faccraotibus, qui in iis cura­
funt, prout opportunitas tulerit, diligenter pur­
tionis locis resident, temporis fpatium detur au­
gentur. Hia vero tuguriola ei paleis inflammen­
diendi eorum confeffiones , ft alia , que domi
tur, ncc vero ului fins aliis, qui folum fufpcnon fufeeperant, fpiritualia adjumenta mini- D di funt .
ftrandi, antequam nox adventet , in qua , ut
Ut ea ipfa tuguriola, cum opuseft, palea re­
plerifqiie accidit , morte eripiant.
centi, cum intnnfecus optime circumveniantur,
Ut ne eodem curru, vchiculove mortui fi muf,
tum extriufecus rede undique obtegantur , ut
ft vivi , aut morbo tabe icentes una çirn his ,
ne quando pluvia influat.
qui folum fufpedi funt, afportentur ; fi modo
Ut in mortuis efferendis, ft fepeliendis nihil
tamen lufpcdi non illi quidem funt , qui fua
contra agatur, fiatve, quam de efferendi , fefponte morbo affedis operam , curam , & ftupeliendive modo , ft de loco , ubi fepeliendi
aium narent .
funt , epifeopus ftatuerit ■
Ut hec ipfa cautio diligenfque diftindio in
Ut vero hzc omnia in «secutionis ufum rede
exportanda, importandave fupelledile adhibea­
inducantur, parochus, omnifque alius faccrdot,
tur, ut illa icilicct, que pefte languefcentis eft,
quicumque intra tuguriorum (epta curam gerit,
diftindo curru, ac feparatim vehatur ab ea quz
przfedus regionarius , ft vicarius foraneus, ut
fufpedi hominis eft.
diligentiffime poterunt, curabunt, crebris cohorIdcoque carendum erit , ut vehicula plura ,
lationibus , alliduifque admonitionibus , omni
que ad eum diftindioais ufum fatis bnt , m £ caritate plenis, atque «deo, ubi opus eft , re-

tempore apparentur .
Ut iis, qui ad loca publicae curationis domo
abducuntur, temporis fpatium detur colligendi
pecuniam fuam, fupcllcdilemdifponendi, conllitucndique ceteras res douse it icas i ita tamen,
Ut ne diuturnior mora fraudi Ct, ft detrimento
valetudini publics .

Ut fpatiuaa etiam detur colligendi farcinulas,
& advehendi fecum ledum, culcitras ftramentiti*s, lodices, linteamina, tegetes , ftorcafve ,
veftes , ' ft alia id generis ufui neceflari* . Sin
autem ab initio tempus non habuerunt , detur

prthenlionibus. Et omni praterea paterno offi­
cio cum illis aget , ad quos fumma curationis
1 pedat, ut ordine, ft quam rediffime eunda ge­
rantur. Quod fi ne his quidem officiis , quid­
quam adjumenti ad rem optime adminiftrandam
non afferent* perfugium , ut primum poflunt,
ad epifeopum habebunt, cujus confilio, iludio,
ope, & auctoritate , etiam apud magiftratum,
ut opus erit, fi quz perperam aguntur, ad re­
dam normam redigantur.

XXV.

_________

anno
CHIUSTI

4U

Glt.<<^lta

Concilium Mediolanensi V.
XXV.

4H

A conhimet, de cxeitet ad optima quzque, prout
occafio talent .

λννό”
CHAIsti
isr»-

•17»·

yifitttituii tgitùm multifit*.
Ea omnia, qua panlo ante , 1c mot infra
demonftsaatur , «d ad cautione· , «cl ad cu­
rat , «ci ad pietati· exercitatione·, vel ad ho­
minum more», vel ad taccrdotum in pnmisvi­
te hooeftatem, tc difciplinam pertinent, utredtam omnem cxecutinnem habeant; hoc prxfeâi regionarii, aut vicarii foranei, aliique epifcopalcs vilitatoret videbunt , curabuntquc dili­
gentiffime .
Quare loca publia· curattoms frequenter ,
vel quotidie potius , cum opus erit , vilita- B
bunt , cunitaque perfpicient , atque explora­
bunt , tum qua ad pelle Unguentium , fufpeâorumve , aut anima lalutem , aut corporis
curationem fpeâant , tum etiam qua de eo
genere omni fpeciatim , uni veri eque confcripta
Hint .
Ac (i quid ve! deefle, vel in aliqua re pec­
cari , otfendive viderint , ad ipfum epifeopum
referent : qui de omni outl ine , cjii , pla­
que exercitatione , Bc difciplina (olicitus , in
omnium execution·, at opu> erit, Ibidiole evi­
gilabit .
Epifeopus vero frequens in en erit , ut univerfos Bc fere lingutor, pcftc vel infectos , vel
fufpeitos invifat, paterna caritate c.nfolctur , C
epifcopali liberalitatc , &: eleemofyna , quain
manu fua prrbebst , fublevct , li quos inopia
laborantes viderit
documenta opportuna det,
atque accommodata ad ianôe , Sc cum Dei
voluntate congruenter vitam agendam, mortem­
que fortiter , Chriftianoque more in domuiu
obeundam .
Crebro item familial, qu* domi ob lufpiclonetn fe continent , brevi termone alloquetur ,
Bc oftendet in primis que unicuique agenda
lint, quz rurfus fugienda .
Szpc prztcrea indicecelis loca infecta , fufpeâave, excurret, cunâaque oculis, paterna can­
tate incenius, luftrabit, ut populo fuo affiido.
percutio, tc pene prollrato, confolationes, re­ I)
media, fublidia, 8c alia epiicopalis dilciftionis
officia adhibeat 3r przftet
Noo vifitatoces folum , fed alios etiam frpe
mittet, qui hzc eadem officia przftent.
Przfeâorum , curatorum, Bc minifhorum pu­
blic* curationis operam , ftudiumque excita­
bit .
Si quos négligentes, & delinquentes in offi­
cio competent, cum iis non modo cohortatio­
ne, monitione , fed aliquando etiam feveriore
objurgationis acerbitate aget : ut fui quique
muneris partes ruite, diligenter, & talutaruer
erequantur .
Sl vero aliquando monitos obftinate ope tam
dare cognoverit , ut contumaciter , maleque b
agant ; ut illi ab officio fufeepto amoveantur ,
curabit atque efficiet .
Monattorum vitia , qua in eo genere homi­
num graviilima ineffe folent , increpabit ater­
rime. Siqiic hac via non (uccedet, ut in efficio
refte agendi Ie contineant, illam aggredietur,
ut magiftratm prznas repofeint flagitiosum qu*
admiferint .
Et quoniam per epilcopalcs occupationes om­
nibus locis praeiens a defle non poteft, eam etiam
rationem aliquando inibit, ut ad populos lue­
ras paftorales feribat , quibus illos confoletur,

Condi. Gcnertl. Tom. XXXIV

XXVI.
Ctrt ffiritatHi falktim ueirmftt ftfic aftSt ,
vsf jtffrd· , t fcctrictc tcihilctdtl '

Ubi primam parochus, aliufve certus facer
dos conftitutu- , aliquem , cure luz commit.
Ium, pcltilentie morbo laborare certior factus
eft, cum, ut celerrime poteft , paterna carita­
te invifet , atque in primis diligentiffime po-nitcntiz facramcntum miniftrabit, Bc alia dein­
ceps omnia adjumenta fpiritiulia ad anima·
falutem .
Qtiamobrcm diligenter plane cavebit, ut ne.
cum morbi, ex quo aliquis laborat, vis, luioicionem pcftilentiz przbc-at , falfa inanique Ipe
dutxus, cum diutius in vita permanfurum , id
c»lpz contrahat , ut abfque lacramentis ille
dilcedat . Itaque hoc pczfertim- nullo modo
prztermittet , quin pernitenti* facramcntum ,
mora non interpofita , miniftrct.
Sacram autem cuchariftiam ( nifi ob vomi­
tum, aliudvc impedimentum necetfe eft , ali­
quid mor* interponi ) quam primum pro via­
tico zgrotanti, ctiamticibum himpfcrlt, omni­
no miniftrabit ; nili mani fello apparet , illum
a morbo convalcfcere t pcftilefltia enim agrotau» in eo ftatu verfatur , ut timendum iit j
ne vel ad punâum temporia mortem obeat.
Quare extrema: etiam unâionis facramentum , line cuuftatbnc moraque ei miniftrarc
poterit .
in facramento poenitentia miniftrando vide­
bit , ut facultate , vel epifcopali , vel etiam
pontiticia , qua etiam a criminibus illis , qu*
apoftolicis literis . dic ren» domini editis,
continentur , abfolvi permiffitm erit , prudentrffime atque fafutariter utatur.
Drnique zgrotanti omnia illa caritatis tniniftcria 8c officia przftabit , quz in extremo
vita fpiritv , aliis, cur* fuz comtmffis , przItire alias debet.
At vero przterca dum zger aliquo fenfu viget , carum pontificalium literarum audoritate
indulgentiam ei concedet, epifeopique nomini;
benedictionem impertiet .
Confolationes proponet , quibus illum ad
bene ianiteque m domino moriendum exci­
tet .
Ubi illum obirfle audierit, ejus animr auxi­
lium feret oratiombu’ , precibus , Bc in primi»
faniliffimo tnitlz iacrrficio ·
Eam ipfam diligentiam , quam pefte labo­
ranti adhibendam efle , paulo ante dcmonftratum eft, idem parochus
facerdos in fpirituak adjumentum illius conferet , qui ex morbi
folum fufpicione laborat .
Sed quod ad lanâilfimz communionis rniniftrationem pertinet, dum ilk in fufpicione tan­
tum dt, iemel ab initio eam . non pro viati­
co tsmen miniftrabit , Bc deinceps aliquoties
etiam, atque adeo fzpius , aut rarius, pro pie­
tatis ftudio, quo ille tenetur, proque cur* oc­
cupationibus ; quibus ipfe parochus ve! facer­
dos diftinetur■
Et vero, quamvis paucis ante diebus facram
ei communionem przbuerit , cum tamen indi­
cium .juimodi erit , ex quo perfprcue manifeftum Iit , atque adeo certum , peftifera labe
illum infeflumrfli, lanfliflimum viticum, ctS
i
iatn

-

0M»c£ii'“’

Concilium Mr diolansns e

V.

*0Du,i,FrHul "

**m ροΛ·*·!»··" .cibum agrotan, repent , nnc a
Cidehalticui homo , morbo afleflu’, aut anno
CHKISTI moi a · Pr<> llitui preparations 8c ftatu minifufprHiK , ut ad loca publica cotation h perdu- CHRIiTt
■ ff9.
Artbit.
catur a I port et arve , hoc maxime ftudeat rs, eut
·Π»
nd fane omne ut diligcntllliiBc prriletui .
epileo·'!» rd cura dederit , fi mode rora.quam
it epifeopus omni accurata exploratione &.
gerit, aut officii, cur proeft , ratio, vei mias
ratione > quim a prateftu regionally 8c vica-ejus ingravticcni , vcl alia ejus genens cauia
>n« foraneis adhiberi maoda'rit . Moi item ex­
aliter non poilulct : nam iis locis longe melius,
trema un&ionis (aeramentum mimftrare potent,
quam domi iuc, fubminiftrabancur quacumque
ut paulo ante nattaium eft
tum ad anima ialutem, tum ad corporis euiaanno"

a

XX VII.

Cara kmini ccdcfia/tict , fefa Ukcranti, vd fef.

Clericalis ordinis homo, dum in pcRcm,ejuf- B
ve luipicionem inciderit , illius maxime praeci­
puam iingularemque curam parochus , aliuique
iacerdos, qui in publica curationis loco lacramentls adminiftrandis prefeftus eric , iufeipiet
atque ceret, ita confcllim, atque adeo in pri­

mis ad fpiritualia auxilia . remediaque confu­
gient , ut documento atque exemplo luo pieta­
tem laicorum accendat , quo in genere ei ptopterea nullo fane loco deerit. Quae vero ad cor­
pori» ufum ncccAaria funt, ea qua via 8c ratio­
ne fupra dcmonftratum eft, fati» abundeque ei­
dem lubminiftrabuntur . Itaque idem parochus
cum opus eft id praecipue Audebit, ut cum ipic
ad illius ufum eteemoiynx aliquid conterat, tum
caritatis iublidia ab hominibus tam ccdefiafti- C
cis, quam laicis conquirat ftudiofe , acprstcrea , h necei&tas urget, ab epifeopo item.
De hominis eccleliaftici peftilerrtia aut fufpicioue parochus urbis prefeftum regionarium,
cumve , cui cale munus epiicopus commilerit ;
dicecefanus parochus vicarium foraneum, ut ce­
lerrime poteft , & quamdiligcntiffime certiorem
faciet; at vera epifeopum uterque, ut tc hic et
eorum unufquifque illa pnrterea opera , atque
officia preftare , aliaque ftudia ad illius auxi­
lium conferre poflit , qu* illa temporum ratio
(uadet atque deposit.
Parochus faccrdofve , qui fpiritualem curam
inita loci publicat curationis fepta admimftrat,
ii morbo Inficitur , aut aliquam ejus fuipicio- D
nem pftabct ; ei focius , fi quem in cura parochiali habet , omnia laccrdotalia minifteria Se
officia prrftabit , ordine, qui mos fupra expofiius eft cura~fpiritualt unicuique adhibenda.
Si vero plures facerdotes coram feptorum cu­
ratores iunt , qui fufcept* cure munere prior
eft, ca pratftabit, nili inter illos aliter conve­
nerit > Ubi autem focius ntmo eft , aut alius,
in parteaa illius cure evocatus , iis plane offi­
ciis curandum erit ut parochus , qui proximus
eft, fatisfaciat ■
Verumtamrn ca pefte laboranti parocho, nee
cur» focium habenti , facramenta , prefertim
fanrftillimam euchariftiam βτ extremam unâionvm . li ille ia diercefi eft > ab ejus ptspofi- £
to , aliove , qui plebis totius eur» pcateft , fi
m civitate , ao aich i presbytero cathedral is ee­
rie fi*. vel etiam ab'ipfo epifeopo , aliove facerdotc, quem fibi adjutorem eo tempore epit­
ropos afciverit , ubi nullum in mora pericu­
lum fubfir , miniftrari , cum proprium valde
eft , Ic cum caritatis fraterna officio maxime
conjunftum , tum etiam ad parochi lanruefcentis coniblationem longe aeeommodatifimum .
Quod ut in morem ulumque inducatur8r pla­
ne profletur, hoc eptlcopus luo in primis exem­
plo Audebit *

tionem nccefl'aria font.
Atqui illius perducendi, afportandive ea ra­
tio adhibeatur, qua ejus ftatui , 8c ordinis ecclefiaftici dignitati conveniens eft.
Ut ne fimul cum aliis, ut vulgo fit, Λ.· tam­
quam unus dc populo, fed folui, & ut is, cui
pre.ordinis dignitate honor deferenduseft, per­
ducatur .
Ut ne vehiculo , curruve communi afportatur.
Tugurium habeat , quamvis intra aliorum
fcpfa collocatum quo commodius tc medici tc
medicamentorum copiam , aliorumque miniArorum operam habeat , ut a reliquis tamen
opere diftinftum tc longius aliquando feparatum.
Diligenter inftru&um fit floreis, tegetibufveftramentis, ledo, culcitris ftrarnentitiis, culci­
tris laneis, cervicalibus, linteaminibus, tc om­
ni alia neceilaria fupclleâile.
Is prope habeat famulum, aliumve pium ho­
minem , qui operam ei navet in icbu» corporis
ufu neceffariii.
Ex miniftris , qui extra fepta famulatum
operamvc praebent , unum aliquem habeat ,
qui precipne ei viftum , medicamenta , 8c
alias res neceflanas opportune extrmfccus ap­
paret.
Ejus cura faltem alicui medico tc chirurgo,
aliive curatori, aut mimftro commendetur dili­
genter ac figiilatim.
Srpius tc ab epifeopo iplo tc a parocho 8c a
pruteâo, feu vicario foranco, Bc alus epilcopi
etiam nomine vilitetur.
Si aliquando aeeiderit , epifeopum pefti» no­
mine fufpcâum fieri , domi fe continebit ,
quamdiu expedire cenfuerit. Dum autem icdo­
mi continet , li pro fua ipcculationis munere,
tempore tam neceflario, fibi aliquid oculis perluftrandum Iit , ut opportunius profpiciat , tc
coniulat, in urbe , ditxcefive , foras prodibit,
at opus erit ■
De familia autem fua fi quis in pefti» fufpicioiicm inciderit , eum iervare jubebit qu* de
Îiarocho , parochiquc familia demunftrata
unt.
Sin autem peftilentia afficietur , de cjui pe­
riculo per capitulum , vcl duos priores de ca­
pitulo, certior ftatlm fiet epifeopus , qui pro­
pius abeit, 8c metropolitanua item; cujusem,
fratrem epifeopum, ita .laborantem , omni folicitudine 8c caritatis officio coofolari , vique
falutaria adjumenta , ut accurasillimc poterit,
adhibete
At n* epifeopus , fi forte in pcdilcntiam
inciderit , ulla ope fpirituali in primis deftituatur, id fibi folslidii comparabit, antequam
peftis in dioeefin irrumpat , ut certo* Gbi (acerdotcs, eatitatis zelo flagrantes , fplritualifque vite ufu peritos , preiertim cx capitulo,
conquirat Sc paret, qui laboranti ex pefte epif­
eopo conftanter miniftrent qu* ad anima faln-ς
tem pertinent.

is veto, dum agerpft, fccuampiu, cslcfti-

buf

4ι7

anno

ruu.

Concilium Midi OLAN'NSt

V.

4i8

MN

bnfqee moditatiooibu confohbitur, ' tum (pi- .
CHRISTI tiitulium laccrdotum affiftentium colloquii· .
ijyp.
atqua ctiam , itti mnrbi vint licet , leâionc alsqaa de fanais , utpota Cypriano marty­
re , Bernardino $«eaù , Ac beato Kocho > Ac
aliis, quorum divin» virtutes in pcftilentia elu­
xerunt.

tum maxime , id quod caput eft , jn timore 7~ O
Dei , lanâcquc vit» ratione eafdem inftrtuat, CHAlSTI
prgfcrtim ab omni labe puras atque integras
n;».
confervet ■
Atque in omni quiden, hujus cult odias . offi.
ciive genere ille iple parochus curam praecipem
maxime fuftiucbit . Ideoquc ubi primum vel
Neque, dum morbo laborat, ex cdibus epiTconvaluerit , vel a fiifpicione liber» erunt , il­
copalibus (e alio conferet , fed jn iit perfiftet ;
lius cuta Ac ftudio ia monafterio , locove pio
ut ii forte"obeat , clero At canonici·
prnlcrcollocabuntur , aut matrona honeft» famulatui
tim ecclefi» cathedral!· , Id quod (anâiÆmi
addicentur i aut alia honcfta conditione carum
epiicopi religiofe fecerunt > tum quii , etun»
neccffitatibus , ac fimul pudori profpitietur. Et
extremum fere fpiritum egens, falutaria monita
quo redtius, Ar cautius id omne agatur , ad apiitradat, atque in Ratione fuacpiicopali, quem­
copum etiam , fi opus erit, confugiet.
admodum epifeopum decet, ea hac vita migret
Puerorum , Ar adoleCcentum , qui mortuu
B parentibus Ac propinquis in eodem ftatu ver
ad dominum.
fantur, tc infamum etiam laâentium , 8c alio­
Erit autem capituli cathedralii ccclcli» pre
omnibus, dum ille in peftis aegritudine cft ,
rum przterea , qui ab omni re inopes , alio­
rum auxilio dcftituumur , eamdem ipfam cu­
fupplicationi inftate i ac preterea vicarii gene­
rali· , orationem fine intermiflione in urbe ,
ram, Sc folicitudinem paternam folcipiet actu*
dimcelique indicere At habere , ut pro eo, com­
ftinebit.
muni omnium parente , precatio adîdua , relioiofaque ab untvcrlb clero , populoque habea­
XIX.
tur ad Deum ·
Cana mtriutrant.

xxvm.

Hzc pro mortui· peftilenti tempore przflin
da epifeopus curabit , coque vigilantius , quo
gravior culpa multorum m eo caritatis officio
aliquando exiftit
In eam etiam curam totus incumbet paro­ '
Si quis igitur pefte effectus, eove nomiaeiuchus , ut omnes te linguli ■ qui a morbo confpeAus mortem obierit , ejus corpus ne citius
valcfcunt , aut a peftis periculo , fufprctoneve
duodecim horis, nec vero tardius quatuor Arvi
liberi evadunt , tunc maxime fixa animi deli­
ginti horis, vel eo circiter temporisfpatio, feberatione propofitoque vere nove vitae fufeepeliatur, poftquam obiit.
pto , & diligentiflime , relijiofcque difcufla
Noâu ne efferatur , nifi epiicopi conceflu
confcicntia , peccata omnia , quocumque in anferipto aliter aliquando juftis caulis permiflum
teafta vita admiferint , probato confeflario fafit.
cerdoti confiteantur ; fi quando pcftii initio id
Curru item nc vehatur , niii pr» mortuo­
minus prnftiterint.
rum multitudine , aliavc caufa feciu fiat netefUt fanâiflimoram facramcatorum frequentem
fe eft.
ufum adhibeant .
Ne humeris unius tantum , tamquam onus
Ut precationi· , & orationi· aflidua , Ar fre­
gcftetur , fuccolleturve i nec vero nudum ,
quenti· , pnefertim matutine , Ac vefpcrtin»
nulloque operimento teâum , etiamfi curre fe­
item , ufum & conluetndinem fufeipiant , aut
ratur , nec alio modo indecenter , atque inhufufeeptam retineant perpetuo .
D mane ■
Ut alia Chriftian» religionis oflicia , quibus
Porro a duobus efferatur decore binit longu­
vite fpiritualis ftudium axardefeit , ampleâanriis, aut haftilrbusfolidi·, beneque firmis, qui­
tur Sc colant diligenti exercitatione.
bus feretrum fuftineatur , aut fcala decenti,
Ut ab omni male agendi conluetudinc , ab
aliove eju· generis opet.
omnique peccandi occatione fefe abducant ; ho­
Si autem inclufnm in capfa , ve! linteamine
minum, qui vitiorum , flagitiorumqoe impuri iT&e involutum ; tuas pallio przterea «d hunc
tale inquinati funt , commercium , Sc familia­
ufum cooftituto . corpora operiantur , etiam
ritatem refugiant ; tc peccatorum , in quibus
quando vehiculo efferuntur.
antea pravo quodam uiu verfatr funt, femina­
Ad efferendum vefpillones, qui monatti vul­
go dicuntur, adhibebuntur: qui fi minuspubliris pmcidere ftudeant.
Alia pmterea grati animi oflicia illis comco ftipendio condoAi funt , curandum erit, ut
monftrabit , que infra , cum de pefte extinâa
corporis Ar efferendi, Ae fepelicndi curam fuferagitur, uberius explicata fuot.
piant Ar gerant, qui in ea ipfa domo, famiiiaQuoniam autem fepe fit , ut in iis puelis,
ve funt , in qua erat qui peftis morbo obiit :
Ac virgine· , Ar mulieres florenti state , paren­ E aut illi , qui vel cognatione , vcl asaore , Ac
tum, aut aliorum, qui proxime propinqui fuot,
caritate conjuaftiorcs , cum ejus , peftilenti»
morte ab omni ope destitute fint , ac proin­
contagio laborantis , curam przcipuam habue­
de periculum fit , Ac ad impudicitiam turpiter
rint , Ar ab illius latere non diieweriat , mor­
peolabaotar ; ideo parochus , fi quas in paro­
tui etiam funus, Ar fepulturam libentius, atque
chial! vicinia habet, aut etiam ex parochia fua
minori periculo curabunt ac pnsftabunt , cum
in communis curationi· hofpttali , aliove loco
officio caritatis adduâi , tum etiam quia nihilo
collocatas illa· Gogulas matron· honeft* , il­
minus aliquo temporis fpatio ex lege magiftcalis propinquitate, aut vicinia conjunâ» , oisi­
tut, qui ianitati przcft, feclufi ab alsorum conve femina lediflun* , quo maximo poteft cari­
fuetudine fint oportet.
tatis ftudio commendet , ut eas, fi necefle cft ,
Funetis ftatis precibsu, Ar pfa Imorum, aliaeleemofyn» etiam largitione fublevet ; in omrumque orationum officio, ut ecclefi» ritutell,
nibufque rebus cum earum curam illa fufeipiat ;
pcefcqucndl, celebrandive munus adfacctdores,

Cwa xdAsfeadx tdr jub ttmtltfài, Λ ft/lt tut tk
ήut [uffitnut hktrvtur.

I

Coniti. Gencrtl. Torn. XXXIV.

S

3

locis

■WWW»

410
°ν^ιί1 Concilium Midiouninjs
*OdIm,«u’"· 410
anno l°c·* ·Ιί·« pdfte laborantium conllitutos , par.
diacefi eft, vicario foraneo fingulis item menti­
CHRISTI tinebit, fi qui funt : alioquin id ofhciumpr*.
■ I'*·
flabit una cum clerico proptius mortui paro­
chus .
At unicuique tamen parocho, animarurave cu­
ratori liberum integrumque erit , fuit impenfis
certum altum facerdotcm una cum clerico conflituere ; qui parochialibns fuii, pellilentia tnortuis, ofticiam funerale preftet ; cum icilicet non
in parochial· ecdefia , fed in ccemcteriis fepelicutur, qur prreipue ad fepulturam conftituta
funt pellis morbo morientium .
Si'mortuus aliquid in bonis reliquit, heredes
omnem dc cera âc funeris totiur iiopenlam face­
re cogantur pro illius , qui obiit , dignitate ,
proque cleri, qui ad funus adhibetur, ratione , B
ac pro Jcpultur*, quam libi in aliqua certa fede delegit, modo.
Sin autem vel in adibas hofpitalibus, vcl in
iit locis tuguriorum, mortem obiit , in carum
cdium , locorumve coemeterio humabitur ; cu­
jus funeris fepulturave otlicium facerdotes Sc
clerici obibunt, qui ibi curam gerunt , ubi fi
complures non funt J is unus tantum qui eft ,
ad funus fatis erit. Cera porro fumptusab hof­
pitalibus , eorumve locorum curatoribus fiet :
iique a bonis mortui. Ii qua in illis vel hofpi­
talibus domibus, vel tuguriolis reliSa funt rcfarcietur.
Ubi nulla alia ratio fumptus fit pro funere
defunâi, ceram in funeris lumptum conferre , C
8c fepulturam in coemeterio curare, parochi fit:
ut ceteris parochialibus fuis, ab omni re inopi­
bus, qui obeunt, itidem prxllarc debent.
Et Campanarum Tono, &■ cruceprrlata, Sc lu­
minibus accenfis, & ceteris ceremoniis, ftatoquc
omni ritu ecdefiaftico, a parocho aliove faccndote, Sc clerico faltem uno funus ducatur ; etlamli, epifeopi concelTu nodu fiat, & curru itera
non unus folum, fed plures, pefte extindi, ef­
ferantur . Quo in funere idem patochus aliulve
facerdos, Sc clericus, fupcrpellicco induti, cum
pro edium, altcriufve loci foribus , unde effe­
runtur, tum in via, tum loco demum ubi fepelluntur , pialmorum, precumque ofticium, ut
D
mqris eft, pro mortuis pre flent.
E domicilio autem , locove , ubi quis pefte
mortuus eft, non antea efferetur Icpulturar cau­
ia, quam parochus, aliive illius rura lacerdotca,
de obitu certiores in tempore per vefpillones ,
alioive miniftros fiant ; atque certa fepultur*
hora conftituta parochus, aut conilitutus ille fa­
cerdos advenerit , prxfenfve aderit :< qui at in
tempore adfit, curet omnino. E loco, unde ef­
fertur, parochus, aliive clericalis ordinis homi­
nes, qui funus obibunt, non ante ad eccleliam,
Cczmeterhimve difcedent , quam mortui corpus
vefpillones feretro, aut curru, aliove modo ef­
ferendum fumpferint , ut illi, quod situs eccle­
fi* fanâf poftulat, flatis precibus funus rite du­
cant. Funeris, lepulturçve caufa ne parochus , li
aliufve facerdos, neque clericus item, pluseleemofynç, ne fponte quidem oblate, ullo quovis
nomine pretextuve capiat, quam vel dariob fu­
nus alio tempore folet, vel ab epifeopo nrçfiriptum eft, aut concellum . Nec veto emolumenti
cujufquam focictatem cum vefpillonibus, aliifve
funerum carptoribus, ceterilqae id generis eo
nomine ineat.* cui rei, abifqoc avaritif fordibus
atque fufpicionibus , ut occurratur , quidquid
fruâus elecmofynfve in fingulos meules ab exequiis, quf pefte mortuorum nomine fient , ac­
ceperit j in uibc prçfcâo regioaario . aut, ii in

ANNO

bus feripto fignificet.
OHIIXTI
Pefte mortui corpus nc extra loci furi fines
1ST*.
fepeliatur, nc eo quidem nomine, quod aliquo
poft tempore ad locum confecratum tipnsferaturi
fed in parochialis ecclefi*, intra cujus fines obiit, cameterio humetur i aut ubi illud non eft,
in ea ipfa ecdefia , vel communi lepultur* lo­
co, vcl ii con fen fus jus habentium accdferit,
privato. Si vero prs cœmeterii, eccleficvc pa­
rochialis anguftia, aut pre mortuorum multi­
tudine , aliud ab epifeopo coemeterium vcl in
vicinia parochiali, vcl in hoipitalibus , vel in
tuguriorum loco confecratum eft m eo ipte fe­
peliatur licet. In fepeliendi officio ca cautio ad­
hibeatur , ut in ccemetcriis , prsctertim que in
urbe i opido,aut vico funt, altius folia: effo­
diantur, ubi 111 fepulturam corpora tradantur,
ne inde fatpr contagiolas exhalet . Earum igi­
tur altitudo tanta erit , ut fupra cadaver terra
extet alte conge lia . tres quatuorve cubitor.
Ubi vero firpius fepulcrum aperiendum eft ,
eo altius erit; & quoties fepclictur, toticr ter­
ra, aut Calx, aut arena conficiatur, qua cor­
pus bene obtegatur. Hcc atque adeo alsa potior
ratio adhibebitur ad corporum fartoris vim con­
tinendam.
Clericalis ordinis homo fi forte decedit , ejus
funus ab aliquo cleri numero celebretur, &. cor­
pus intus in ecdelia fepeliatur ; Ii fecus fieri non
cogit loci longinquitas, ad quem effertur.
In altaribus privilegiatis faltem pro ecdefia
ilici ordinis hominibus tot mille pro defundis
celebrabuntur, quot ex illis pefte mortui funt,
ita ut fiogul* mill* lingulis mortuis applicen­
tur.
Si epifeopum mori contigerit, ejus funus , 8c
cxequic curabuntur , Sc celebrabuntur ad conci­
lii primi, Sc quarti provincialis przicriptum .
Pro qua defundi anima fiet, ut eodem conci­
lio quarto cautum eft . Nec vero quidquam
obftrr.it, quo minus ei detundo omnia debita
pietatis omeia praftentur, hocque ardentiori ca­
ritate, quod paternam illius , accenfamque dileâioncm pcriculofo illo tempore gregi libi
commiflo prnftitit .· pro quo non modo facul­
tates, fed vitam conftantiftimc in domino pro­
fudit .
F-t quoniam illud in pellilentia, quamtçpillitne accidit, ut parentes limul , Sc liberi , eo­
dem fere tempore obeant, neque heredem, fuccelloremve ullum relinquant ; aut, fi quos relin­
quunt, illi quidem fint cognationis gradu non
ardius conjunili, aut aliquando , Ii libcmlupcrftites funt, ii vel minores natu, vel fppe eodem
morbo atfefti, vcl fufpcfti, ob eamque caulam
a ceteris fcclufi lint: quo fit, ut nemo fere fit,
qui miflf Ucrificiis, Sc flatis divinarum precum
officiis, aliifque pietatis operibus eorum animas
ad juvare curet. Qeamobrem prjfeitus regiona­
rias, 8e vicarius focaneus in lua quilquey regione,
ubi pefte laboratur, pro mortuis mifi£ lolcnne
facrificium, prefer aliam miffam converitualcm,
fingulis hebaomadis, quoad pellilentia ccllavclit, feria fecunda a clero uniufcujufquc collé­
gial* celebrari jubeat ; fi modo per dici fetis
celebritatem, qiuu in illam feriam incidit , id
preftari licet.
Hoc idem facerdotes finguli mill* facrificium
facient.
In ea ipfa feria , qu* primum In fingulos men­
fes inciderit, in unaquaque urbis regione ■ Sc
in lingulis dioKclil partibus , quibus vicarius
fo-

Concilium MbdioxtAminxi V.

4x1

ANNO foraneus ptaeft, ab omnibus ejufdem regionis,
CHU3TI * partium illarum dioeccfanarum parochis fo­
il 7» lemne pro mortuis officium , folemneque etiam
miffia facrificiom peragetur : Quod fi in ea fe­
ri* per officii ritum peragi η<φ poteft , in ali*
proxime tequenti profletur.
Huic autem rei praftanda modum epifeopus
pro diatceGs fua ratione preferibet . Singulis
preterea diebus , pratetquam cum pto officii
ratione . aut ob aliam caufam non poteft , faccrdoa unufquifque in mifl* iacrificio oratio­
nem , colleciamve pro mortuis religiofe di­
cat .
Moniales etiam certo hebdomadae die , ab
epifeopo praferipto, officium mortuorum reci­
B
tent .
Singulis quoque diebus dominicis unufqulfque parochus, animarumve curator populum in­
tra miffarum folemnia admonebit. ut non mo­
do tunc , cum in mifta facrificio pratens adeft,
pro mbrtuis fimul procetur, fed poftridie illius
dici, quo pro illis fiet , in ecclefiam ad divi­
na officia , folemneque miff* -facrificium fre­
quens conveniat. Qui vero impeditus adefle non
potefts faltem vel domi, vel in officina, tabernave. vel ubicumque erit, pro eis paululum oret, retigiofis precibus adhibitis, prout eft pie­
tatis fu* diligens ftudium.
Singulis denique dominicis diebus prima ho­
ra noâis certum campanarum fignum de more
folemne detur, quo & oratio, qu* tunc a fi-C
delibas pro mortuis facienda en , & divino­
rum ofliciorum celebritas , qu* polleto φβ eo­
rum caufa agetur ; omnibus univerfe fignificetur.
Hac autem omnis defunilortini animabus pie
fuffragandi ratio , epilcopo curante > ita inibitur, ftatueturquc in tota diccçcli , vcl in ejus
parte , ut peftis fefe diffuderit , vcl epilcopus
idem cenfuerit.
Hoc ipfum omne ut in fuis ecclefiis a regu­
laribus preftetur, omni cohortationis officio il­
le curabit. Quin etiam literis cum metropolitano, te aliis provinci* ep'rfcopis agrt , ut PK
pietatis ftudium in lua quifque eccldia iis deD
nutetis preftent.

i/

XXX.

Vtfa'rtfi»S*

f«4

frtfttie.

Dei munere, beneficioque cum primum pe·
ftilenti* vit paulatim langocfccre incipit, in
co potiifimnm epifeopi cura verfabitnr, ut om­
ni officii genere is populum excitet atque infla­
me t , non modo ad orationem, obfecrationcm.
At gratiarum aâionem , Gcut apoltolus monet,
fed ad precipua quadam religionis Chriftiane
ftudia, atque adeo opera, quibus divinum iU
lud beneficium ac fingulare pia grataque me­
moria profequatur perpetuo.
Primo ut omnea & lingulos ad gratiarum
aâioncm inftruat ac paret, illud curabit , efficietque ut peccata fanfte confcfE , certo rcliÎ'iofo dic Iaeram communionem frequentiffimi
umant.
- Deinde flatam illam orationem quadraginta
horarum indicet, & celebrabit rcligiofrffime : ad
Suam cum populus, per vicinias parocfiialetdiinâus , certis praefinitis horis conveniet , in
omni illa horaria ftationc , concionantis vel
breviflimo termone incitetur . atque accendatur

HonuArHus 11.

., ,

4·*
ad ea officii, qu* fanftiflima ob accepti beneustu.

anno

ficii memoriam przftare quifque debet.
CMAISTI
Poftea vero fupplKationes triduanas indicet 1
sjr».
quas Volcmni apparatu , te omni religiulorum
ordine , te frequentiflimo univerii populi concurlu , tc preterea tertio fcilicet eorum die,
iacra omni pompa fanâarum reliquiarum rile,
religiofe, reâe , atque ordine celebrari ftudebit.
Atque ut rcâiüimam quidem viam emenda­
tionis , fanâiorifque vit* populus univerfus fufcipiat ac teneat, curabit in primis, ut vicinia
parochialis omnis , te unaqueque familia , fi
minus id peftis tempore fecit , nunc tandem
Dei oftenuones , morum corruptelas , pravos
ufat, quibus antea fefe ullo tempore implicue­
rat , perpetua deliberatione perpetuaque omni
detcftatione pellat , abhorreat, plancque abji­
ciat .
Certas vero Chriftiana ioftitutionls regulat
unicuique hominum generi , ordini , tc condi­
tioni accommodatas , epilcopus commonftrabit .
Curabit item hoc diligenter, ut fi qu* vota
vel publice , vel privatim nuncupata funt, quam­
primum te pie, te rdligiofc, riteque pcrlolvantur ad prafcriptum hujus concilii.
Ut legata, aliove nomine relifta, aut dona­
ta , quacumque in peftilentia pii ulus caufa
iunt, iefte fcduloque proflentur.
Ut qu* vitia, & quas morum corruptelas,
dum peftis vis, atque impetus irruebat, publi­
ce, palamque populus deteftabatur J hoc masime profeftus, fe illa , tamquam peccatorum feminaria, unde peftilentia extitit , abjedurumea plane in perpetuum profliget , eorum malo­
rum fibras, te radices procidat.
Ut in primis qu* Chriftiana pietatis officia,
ac qu* ftudia peltifero morbo languerunt, dili­
gentius excitentur.
Quamobrem vifitationis munus quamprimum
*Serrd*enCur diligentiflimc : in quo munere hoc
potiftimum fludebit, atque exequetur:
Ut eccleG* pcafertim parocbiales, fi qua ob
pellem damni , detrimentive aliquid fecerunt,
refarciantur, te neceflaria fupelleaile apparatu­
re inftruantar.
Ut loca inftaurentur , caritatifqne opera , le
fubfidia , fi qua vel negleâa , vel pratermifla >
vel intermifla iunt, omnino rcllituantur , atque
excitentur religiofius.
Ut academia, fcholc, collegiave pie inftitu­
ta renoventur fligrantiori ftudio.
Ut divinorum officiorum cuftua omni parte
florefeat.
Ut facro conciones, te frequentiores fint, It
omni fanctilhmz difeiplin* officio inftruftiores itidemque facra leâiones.
Quamobrem leftiffimos concionatores undi, que conducere tfudebit ad fua diacefis loca .
k
Ut in primis dodtrina Chriftiana fcholp ftudiofius , frequentiorique multitudine- exercean­
tur.
f
Ut piorum hominum fcholf frequentiflimp
fint, ardentiufque verfetqur in omni pie agen­
di curfu 8c progreflione. \
Ut ali? confraternitates erigantur , iliaque
item pie inftituta opera , cxercitationefque ex­
citentur .
Ut caufa pia di!igentiffime explicentur , Se
li qua in loro funt , ad exitum perducan­
tur .
Ut omnes denique Ar fioguli officia, lludia-

/

fl“·

cTSîw*
AN NO
CNKlSTI
II/»·

Concimvm Mbdiolanknsk V.

que (anfta Chiiftiana difcipiitw diligentius
aaplcâantur It calant.
f requentiffimi ad indulgentiarum St ftatIo­
num celebritatem concurrant,
Ecclefia» crebrius , rcligiofiufqM frequen­

"·

424

acm 8c raram epifeopu» faCcipiet , ut rt ram AN no
magiftratibus , derarioaihufve deliberat» >·ρο- CMIUSTI
polo in rei frumentarie caritate , que exiftere tjz».
portet , aliqua ration» (uccurratus : ne fame
conficiantur qui peftilentia ruinât non font.

tent .

Viduarum preterea , pupillorum 8c pupilla­
rum eam curam fukipiet , que fupra commonftrata eft ·
nerentur & Candificent officiis , atque adioniSacerdotum Se religioforum hominum , qui
bus, calcii i pramio dignis.
pert ii tempore picque (e gertensnt, ac pericula
Ut patteafaaniiias omnibus Se Gngtrtis , quos
aon reformidarunt, ut (peciali adjumento ssgrain familia > famulatuque habent, fande visen­
taatibur fubvenirent , patrocinium , raramque
di leges accuratius tradant ad praferiptum rehabebit.
5ultrum, quas ipfe epifeoput'eo nomine exil­
Idem laicir, Se mulleribu· prpfertim , eue
er it .
infcâü morbo operam navarunt , ipfe prsftaQuanto autem quifque generis fpieodore , B bit.
dignitate, opibus ptaftat > tanto ardentiotiftu­
Pro iis vero , qui peftilentia confeâi obie­
dio omnis pietatis inftituta , progicffionei, at­
runt , per annum poft recuperatam publicam
que otficia tueatur.
valetudinem omnis diligentia , que fupra preUt mercatores, artifices , inftitores Se cete­
(tripla eft , (errabitur in corum animabus (ufri cupiramque opificii homines , miniftrive ,
fragandis.
pefte rcfttnda, non tam in excitandis induftria
Porro epifeopus cum metrapolitano , la veto
artifque fua ftudiis, relumendifque ipfis artifi­
cum provinciae epifeopii aget , ut (applicatio­
ciis diligentes fint, quam foliciti admodum Sc
nibus proceffionumque (olemnitatc Sc omni pie­
ftodiofi non modo in fufeipiendis fande agen­
tatis (anâa officio , ubique in provincia de re­
di inftitutis, fed in rejiciendo omni vitio, quod
cuperata valetudine Deo grati® habeanturin artis luse ufu, atque exercitatione aliquando
Rurfus epifcopi provincia cocpifcoporutn , Cu­
(uberte Iole' : ita ut qusltui (alutem anima in
jus diceccfis urbfve Dei beneficio a pefte libe­
negotiationibus > adionibus Se artificiis plane
rata eft, paterna caritate invilent , eidemque
anteponan’
cum privarim pio colloquio , tum publice po­
Monebit proeerea crebris Termonibus, inmer-C pulo (anftidima concione gratulabuntur.
caiuia , quam faciunt , in omnique commercio
Ut porro fiogularis beneficii , quod peftis
nihil fraudis , nihil doli, nihil quaftus nefarii,
morbo depulfo a Dei mifericordia populus ac­
nihil falli , perjurii committendum concipicncepit , perpetuo memor fit , id epifeopus omni
duusve efte“ ab officinis Se tabernis omnem vi­
in-primis ratione curabit -, ne ob ingrati cri­
vendi intemperantiam Sc tiicpiter didomm obmen , quod grave eft , gravirtimafque Dei offecenitatem profligandam efle : a judiciali foro
fcnfiones pant, graviora deinceps mala, perniomnem avaritiam , rapinas , ambitionem, ini­
ciafiufque exitium fetitiat : ac propterea gravi­
quitates , Se pupillorum , viduarum , egentiumtate exemplorum quo ex (acris utriufque teftaqoe hominum vexationes exterminari oportere ;
menti literis fumantur, frpilEine declarabit,
• privatorum adibus intemperantis profufaque
quam valde oderit Deus ingrati animi crimen .
vitr eonfuetudinem, ludos aleatorios , immo­
Itaque id unum ftudebit, ut populus benefi­
deratos (umptus , fervorum greget , convivio­
cium ague icat, Sc quale Iit Se quantum quam­
rum -xquifitos apparatus , ingentem veftium
que omni munere fcdono, non corporali folum
pompam , 8c omnia denique quali peccatorum
fed fpirituali plenum tc cumulatum i ita ut plane
leminaria convellenda t » civitate capitales ini­ D
ille intelligat , (e pefte liberatum , non modo
micitias, odia, fi multatis, faâiones , impro­
priftina commoda publico valetudinis recupeborum hominum catus, ludos publicas Se ipcraffe, fed etiam (pirituales utilitates , fpirituaâacula omnia profana abjicienda.
1 iaque emolumenta , quibus aliquando in peftiHec enim cum cjulmodi fint , ob qua Deus
lentia camerat magno cum periculo (alutis.
iratus peftifvto morbo populum contuderit ac
Crebro illum excitabit aa (anâarnm exerci­
debilita rit , poftvaquam ejus lingulari miieritationum , quibus in peftilcntia difficulter ute­
cordu donoque publica valetudo recuperata ei) ;
batur , religio(ura ftudium, ad frequentem fatunc omni rara ftudioque evitanda , ne «ccepto
cramraronim ufum, ad ftatiooes obeundas, ad
beneficio fideles abutantur ad Dei iram gravius
conciones Sc ladlioncs (aeras audiendas, ad dies
concitandam
feftoa in ecclefiis, piis orationibus , fanâilquc
Hanc vero vititationem, qua omnibus oflSmeditationibus , confumendos. Ad quat offi­
ciis cumulata effe debet, epi[copas quo ftadiocia ardentius eum incendet, propofitis incom­
lius prsftft atque adeo perfedius , alios etiam
modis , difficultatibofque , quibus non fine
vifiiatores adhibebit) qui omnes consmonftrata
quadam animi acerbitate Se cruciatu tunc imVifitationis partes adjnvent atque exequaotur.
£. pliciti erant t cum prafertim vel in ipfa me­
In qua vifitatione illud etiam cura erit libri
dia morte non haberent aliquando unde ipiride matrimoniis St baptifmis in pcftilentia mitualibus adjumentis St raniolationibus (uftentaniftratis , proprio parocho confettim tradantur:
rentur
qui in codicem parochialem, quacumque dc eo
Id Audebit , ut peftis extinâa beneficium
mini litationis genera notata lunt , referat ad
plane agnofeat non ab hominum prudentia ,
prsicriptum.
confilio, medicamentorum procuratione exifteUt item infantibus, in peflilentianatis, qui­
re, led a Deo in primis , qui mortificat , de­
bus ob periculum flata folemnet baptifmi cere­
ducit ad inferos & reducit.
monia adhibita non iunt , quam primum illis
Itaque infigni illius mifcricordia faâutn ede
de more rituque adhibeantur.
populus fciat, ut, (edatis peftllcoti· lempeftaEt quoniam fspe fit ut pefte depulfa. fames
nbut, tranquillitate vita perfruatur.
populum adoriatur -, ideo eam etiam cogitatioAlloqui verendum effet, ne gravius plede­

Dierum fetiorem celebritatem ab omni leraili, mundanoque opere abftinentes , fande ve­

r

4M

°*τχϊη“"

Concilium Mid IOLANBNSB

λ who r,,ur ut °l'm Ρ·Ρ“1“· Hebrvus , qui ab Ægy ■ f
CHtiiTI pci fervituta Dei opt mirabiliter liberatur, di>1’»
vinum beneficium grati animi pietate cum non
a^noviflcr , parus deinde accrbiflimis alfedas

J-

Cum igitur parochi, tum contionatores ob
eam caufam fepiflime eum monebunt , fc Io·
eis , quos ex lacrarom litcrarum fontibus hau­
rient, uberrime tradatis, oftendent , in rebus
pioiperis , fc ad voluntatem fluentibus , arro­
gantiam fc fuperbiam fugiendam effe ; (ed Deo
in primis omnium bonorum parenti fc sudori ,
3unfquid profpere fc optima fuceeflit. tnbuenum efle. 7^» dùrrrù interde ree, Feriitedt mte
O’ nier meeei mte knc mihi emeU frefiittrent,
ftd rrrsedrris demini Del tel , feed iffe viret tikt
frekeerit, inquit ipfe Deus .
Id quo gravius in fidelium mentibus inferant
flagitia & peccata aliquando exagitabunt, quae
populus admiferit, rurlufque Dei beneficia prrclare commemorabunt ; ita ut is non auditione
folum percipiat, fed intimo animi fenfu cognofcat, fe non meritis luis, fed Cngulati Dei be­
nignitate a pcftilcnti liberatum ede. Cum il­
lis, qui peltifera crumna correpti, vitam, raorefque emendarunt , quique a dorrtioo caftigati, inquit propheta, eruditi funt ad divinasjuftificationes, ita agent, ut cum emendationem,
tum liberationis a peite munus a Deo potillimum agnofeant ; ac de utroque beneficio per­
petuas ei gratias agant; fc cum mortifero mor­
bo jam afredi , coque divinitus liberati , om­
nis male anteade vite pernitentes , viam fan­
de agendi ingrefli fint, in ea longius progre­
diatur perpetuo , neque eorum poenitentia fida
fic fc limulat*, vel brevis , que folum metu
periculi nixa fuerit , quemadmodum de Antio­
chi fc Eiau falia pernitentia literis divinis pro­
ditum eft.
Forum autem mentis eveitatem graviflime
increpabunt , qui carnis fenfu dndi fc mundi
illecebris delinui , quoniam opibus affluunt,
cum omnia fibi licere putent ; non modo ccrtiffirno peftilcntis periculo, fed neque recuperat»
valetudinis beneficio- meliores fidi funt ; Jltinduraverunt ftriem fmm fitfer gerram , O' neltrtrvnt rtvcrti ; de illis ita narrat propheta Jcreimas.
Illos denique, qui pelle reflinda, obftinato,
obfirmaroque animo funt ad peccandum , vehe­
mentius deterrebit, ut fcilicet , quamvis pelle
liberati fint, graviora fibi pttfimefccnda pro­
ponant, cum caufa jctiam adhuc fubfit , unde
fempirernarn plagam accipiant. Recuperatio enim valetudinis magnam fofpiciooem fc metum
perito medico affert, qui rurlus multa figna vi­
det, ex quibus animadvertit, caufam fublatam
non elle morbi , ce quo ager pcriculofe labo­
raverat
Illos monebit etiamfi una cum bonis plerum­
que operum ftodiofis viris , valetudirlis publice
fruuntur beneficio, for· tamen aliquando , ■ ut
divino judicio ab illae fegrtgati, letrpitcrnar falut ia IruAu careaot.
Id ipfi pruterta quo fecundioribus rebus ia
hac vita utuntur, eo magis illis timendum elle
offendant 1 certoque perfuadeaot nullum deni­
que malum, nullumve flagitlum concipi , admittive , de quo Deus porrum juftiflimam non
repolcat.

Ac proinde etiam illis metuendum fit , ne
fempiternts illis cslefhs hereditatis bonis pti-

V.

*Ot" "·

venter, qui caducis fc fluxit hujus vite rebuifc

ANMn~
muneribus, donifquc temporanei i tuiti lunt
Chkijti
Nc itera cum (leemofynas. orationes , jeju117^
nia, chaque pia opera Deus rripetcrir i co li­
berationis beneficio folum illa ofliua tompcrilet, tamquam cclefti prumio indigna, quod e
caritatis tome non emanarint.
Et quod gravius multo eft, illud extimsfecndum demonltrcnt, ut nc fcilicet , cum illi defpetata vite emendatione fint , Deus propterea,
pelle depulla, dimiferit cos fecundum defideria
cordis eorum , illofquc libere , fc impune pec­
cate permiferit , ut poftea acerbiflimis cruciati­
bus ac fcmpiiemis torqueantur , quippe cum
maxime tunc iratus ille fit , cum minime ira ica­
B tur. Sic enim populo Hebra-o iratior fuit ,
cum iratus nonciat amplius : Er re^n<tfrtt , in­
quit , indtgnariii mes fis re , <7* su/crrzxr <//ur
mru; Λ ti , O’ quiffum , ntl tre’ca· nmflmi , ,o
fuvd n»» fntrn rtiwdali dirrum uiei.fitnin lua ,
O’ frrvMtfti mt in emnikm bu.
Docebunt, nili ex Dei munere frudum fide­
les fetant, inde hoc aliquando foie , ut non (olum illud amittant , led eo gravioribus panis
afficiantur quod fc divino beneficio indignos
prabucrint, divinaque benignitate abuti fint ad
oftcnfioacs - ipGus Dei , a quo cale munus do­
numque acceperunt.
Recuperate valetudinis beneficium tributum,
ob esmque caufam vitat fpatium datum elle luadebunt, ut illud in ptxnicentie operibus, fc m
fandioris difciplinai rationibus conficiatur .
Accendent populum ad omnia pietatis officia,
quas memoris gratique animi fint.
Ut fcilicet intimis knfibos, menteque humi­
li fc religiofa cum id beneficium a Deo lolo
extitifle agnofeat , cor omoe ad Deum confe­
rat. Trafr miAi, ille inquit, ter tuum.
Ut omni ratione, prece, (uppliqationc, divi­
narum laudum concelcbratione gratias Deo agat.
Ut tale beneficium liberis commemorer, ex­
teris hominibus , quam lingulare luent, nar­
ret, &omni mutua gratulatione ita prolcquatur,
ut commemorando fc gratulando (cie magis at­
que magis accendat adlandiora fc diuturniora,
D* vel perpetua potius gratiarum aQionis officiaUt (e totum Deo offrrat , rellmdifque cupi
ditatibus & csultardis animi fenfibus repreffis
ita fe comparet , ut malit omnes res vel amplifficqas rejicere, quam a Dei voluntate, divinilquc precept is, fc monitis dileedere; idque fi­
bi propolitum habear , quacumque poludet,
cura a Deo habere , rum ad illius gloriam, fc
ad fuam , luorumque liberorum, agnatorum,
propinquorum fpiritualem falutem procurandam
fe libenti animo, liberalique voluntate eroga­
turum.
Ac propterea, quas a pcftis incendio facultaies liberata lunt , earum partem Deo tribuat :
decimas fc priffiitias libentius perfolvat t lupelE .edilesn fc ornamenta ccclefiis ad religiofum il­
lius cultum libenter, ftudioleque conferat.
Ut recuperata publica valetudine non omnibus
mundi Icntiis, ut fit, cxultet : fed intelligat,
qua fidelis populi Ixtitia m recuperata publica
incolumitate cfledebear, quim moderatum gau
dium, quam cum vers pietacisolhciiscoajundum.
Nec vero mundi Ixtitiis elatus inlolcntius fe
extollat, quod un* fciliat incolumitate publi­
ca, divitiis , opibtf*, auri, argenti, rerumque
omnium copia circumfluat : lcd hcc intime in
domino gaudeat, fc letetur, quod pefte, Dei
beneficio dcpulfs, tot tanulquc 1 puirualibus corn­
mo

r

•Vf

4*7

»

1

CONCllIU M M1D1OLANBNSB V.

ANNO modis , quibus in pcftilentia caruent, libere A
CHR.IST1 fruatur ; quod ecclefias frequentet , quod ad
fupplicationes frequens conveniat , quod pro­
• fr».
ce Iliones folennes obeat t quod in facris con­
cionibus , rerumque divinarum interpretationi­
bus audiendis verfetur t quod frequenti' (aera­
mentorum ufu fefe falutanter pafcat. Hzc fa­
ne funt falutaria commoda . cx quibus folidum, perpetuumque in domino gaudium capiat.
Quantam enim confolationem fideles es /aera­
mentorum ufu percipiant, vel ex hoc uno cognofei poteft; quod dignum omni commemo­
ratione eft. Fuit Mediolani, dum peftis pro­
ximis annis fzviebat, in publica hofpitali do­
mo faniti Gregorii homo quidam , qui pefte
mortuus putabatur : inde igitur ad Jocum af. B
portator , unde ceteri mortui ad coemeterium
efferuntur. Eo loci cum in magno cadaverum
acervo tota noflc pene fepultus fuiflet, mane
dum publiez curationis facerdos, qui pefte zgrotantibus fanAiffimum ciiclurifti* facramcntum ferre confueverat, illae tranlirct, ubi ille,
cadaveribus penè opertus jacebat , de repente
ardenti fnmcndz euchariftiz defiderio excita­
tus, fc in genua erexit, & hac'divina occa Clo­
ne exhilaratus , voce , qbam ab illo animam
exhalante confolatio vix elicuerat, a facerdote
fupplex petiit, fibi quoque fanftiflimum viati­
cum dari ; quod ubt facerdos libentifiime miniftravit, & ille religiofe, fummaque cum ve­
neratione accepit, eodem loco ftatim in peftis C
'acerbitate cum futnmo percepti facri viatici
gaudio ex hac vita migravit . Quem fidelem
hoc pii hominis exemplum non afficit f cui non
jucunda hzc plena confolationiscommemoratio?
Iidem przterea Se concionibus & fermonibus
agent , ut valetudinis publiez reçu pera tz mu.
'xXius profequantur non voluntate folum obediendi divinis przccptis, led operibus & affectioni­
bus fandiftimis , quz in divinis monitis exe­
quendis elucent.
Ut gratiarum aâio, quz ex fanftiftimo om­
ni opere conflare debet, in perpetuis brine vi­
vendi officiis peileveret.
Ut hzc ipfa a toto populo, non a parte fo­
lum i celebretur, ita ut alii bene agendo zdi-D
firent, alii male agendo dcftruant.
Ut hzc ipfa non divifa fit, ut partim fodi­
cet Deo, partim mundo tribuatur, fed omnis
ad Dei gloriam referatur.
Sacerdotes autem 8c curatores animarum in
primis folicitudines fuas le vigilias in eo con. fument, ut populi, fibi, culturxque lux commiifi, difciplinam ftudiofe inftaurent, quo ube­
riores frudtus, cofque fempiternz vitz przmio
dignas ferant.
Toendz autem tecuperatz publiez valctudi
nis regulam proponant , a Chrifto domino tra­
ditam his verbis .· J'adr & noli dmfliti feaotf,
ar
irAvim tiii ίοηΐίηςϊΐ ■
Atque in huius quidem argumenti genere E
omnem progreQionem fpiritualem , libro me­
moriali Mediolanenfi uberrime explicatam, ex­
citabunt Summo ftudio , fumma omnis otficii
contentione, &.· rationum momentis ex rodem
libro depromptis, quem ob eam caufam ad om­
nis ejus generis traâationcm adhibebunt .
Epifcopus autem in univerfam hanc curam &
folicitudinem cum perpetuo incumbet, tum cu­
rabit, ut perpetuum fit aliquod beneficii hujus
monimentum ■ Quamobrem rationem aliquam
fufeipiet , ut ad colendam ejus memoriam ,
aut ecdcfia , altarevc zdifiectur, aut hofpitalis

XO,,UIL^U5 "

418

domus eo nomine ftruatur , aut anniverfariz anno
jeleemoiynz, alteriuivc rei pium opus erigatur, cHRUTl
aut dies feltur aliquis potilfimura inftituatur ,
ttit,
quo miffa folennis 8e iupplicatio anniverfaria
celebretur , aut piorum hominum confratria
przcipua inftituatur certis religiofi officii ra­
tionibus .

CO N STITUT I O N U M
P A R S

T E R T I A.

Quz ordinis ad facramentum pertinent.

1.

Dt femiittri».
Eminarii inilitutio quam utilis, ac nccclïa- jrc>) tI|,
ria ad cleri difciplinsm in lingulis ccclcfiis de
propagandam, com ex concilii Tridentini de­
creto facile intelligi poteft, tum ex eo etiam,
quod rei illius lalutarts ratio aliquando intermifla , damna , fe detrimenta non mediocria
ici ccdefiafticz attulit. Cum igitur in nonnul­
lis provincia: noftra ecclrfiis jam omnino, aut
aliqua cx parte defitum fit, decimas, fruituum
portiones , quz concilii provincialis primi de­
creto ex facrofanâc cecumeniez fynodi Tridentinz anAoritate ad illius fuftentationem
conftitutz funt, exigi : atque inde in iis ipfis
ecclcfiis pene collaplum (it tam falutarc inftitutuni : ob eam caulam provinciali hoc decreto
id cavemus , ut que decimarum , fruâuumve
exaitio illo Tridentino provincialique decreto
jamprrdcm feminarii nomine inftituta eft, de
ea nihil plane quidquam per epikopos remitti
liceat, nifi ut & jam eo ipfo concilio provin­
ciali, Jc nunc bac ipfa fanâione infra cave­
tur. Quod li haftenus quidquam de eo genere,
aut plane totum remiffum eft, id ad priftinam
exactionis rationem revocari, atque otnnino rtftitui jubemus. Ubi vero nihil unquam eo no­
mine cxaâuin eft , ibi epifcopus mcnlium duo­
rum Ipatio exaâiqncm ad illius concilii pro­
vincialis primi przfcriptum ita plane mftituat,
ut dimidiam tamen partem decimz illa non
excedat.
Atque eam quidem exaâionem, lie przfinitam , tamdiu durare decernimus, quoad feminarium eo ccnlu, iifquc redditibus conftituturu,
atque auftum erit, quos pro locorum , diçccefcon , ccnluumquc amplitudinis ratidne, lingu­
lis provinciz ecclcfiis re mature delibciata infra
preli.tuimus; ea tamen lege, ut pro rata par­
te reddituum, quos jamnuuc, aut in pofterum
beneficiorum acccŒone, aliavc ratione leminarium poflidere habereve contigerit, tantumdem
de exaitione remittatur ad quidem concilii, &
Tridentini, de_pruvincialis pruni przfcriptum .
Ne vero in pofterum aliquabs, & c^ntroverlia
cx eo cxiftat, quod fzpe dubitatur, cui potiffimum feminario illam prarferiptam decima
partem certa quzdain beneficia in fuftentationem conferant t de iis fic decernimus. Benefi­
ciis porio , quz ditxcefis nullius funt , illam
iiibininiftrent, A folvant dicecelis ejus femina­
rio , intra cujus limites ea oliin erant, &' ccnfebantur. At vero quz beneficia in hac, & in
illa dirccefi przdia ■ benave habent, id prrferiptz decimz dent feminario diccccfis, loci ve,
ubi fita eft primaria ecclelia beneficii, cui ea
przdia attributa olios fuerant -, ctiamli alia ec-

S

v

de­

■

Concilium Mboiolanbnsb V. “»«7™"·

4JO

ANNO clcfia, qu* beneficio illi primario adjunâa eft, A
OU1STI «dificata deinceps fit cenfu illorum prsdiorum.
Sia autem in iit pradiit ecdefia ante «dificata
IJ 7».
eft, quam illa adipifeeretur, pofteaque una cum
illi· alii* ecdefia primaria adjunâa eft , tunc
ejut contributio ad feminarium pertineat, in qua
predia una cum ecdefia Gta funt.
Ut autem feminarium & fuit facultatibus per­
petuo fuftentari poflit, te aliquando brevi tore
speretur, ut ea cxaâio denique cedet j ei epif­
eopus , deputatis in confilium adhibiti· , .de­
creti Tridentini auâoritate tot beneficia fimnlicia adjungat, attribuatve, quot, iit etiam lupputatit, qui jam quovis nomine, aut jure eidem
attributi funt redditibus, fummam conficiant an­
nui cenfua mox infra prnfinitam . At cum pri­ B
mum ad qam ipfam fiimmam pervenerit, fi qu;
beneficia, antea quam vacaverint, jure unioni·
adjunâa fint, neque dum ta adjunâio, uniove
fuum adhuc fortita effcâum, illam jam nunc refciflam ac plane irritam efle declaramus. Atque
ut quidem ab eo onere quam citiffime fieri po­
terit, clerus liberetur 8c eximatur ■, epifeopus
caveat , ne beneficia fimplicia , qualia qualia
fint , qu* interea vacare contigerit , cuiquam
conferat, aliive ufui attribuat: fed qu;cumque
illa fint, feminario jure unionis conjungat: ni­
fi fortalfc qufdam vel ecclefi; parochial· , qu;
tenuiori cenfu eft, vel alii ecclefi; , vel loco ,
operire pio potius attribuenda , adjungendave
Cenfuerit, pro ratione facultatis , fibi canonum C
jure, Tridentinoque concilio dat; , ac permiff; . Si contra epifeopus ullo modo fecerit , fe­
minarii detrimento, damnove, quod inde infere­
tur , de fuo primum fatirfaciat : deinde iftiufmodi culp; norit fe in concilio provinciali pro­
ximo rationem redditurum ; tum nr;terca illa
ipfa beneficiorum collatio , provifiove , quam
aliter contra hujus decreti prçfcriptum fece­
rit, irrita nihilo minusflatim iit, nullaqueom­

nino .
Cenfu· vero , quem de reverendiflimorum eoepifcoporum noftrorum aflcnfu Bc confilio uni­
cuique feminario ccclcfiarum provinci; noftr; ,
auâoritate hujus conilitutionis pr;finitnus , at­
que adeo pr;fcribimus, certa ratio , ;iiimatiove h;c fit, infra ordine exferipta .
Metropolitan; Medioiancnils ccçlefi; femi­
natis fit annuus cenius nummi aurei fexic· mil­
le .
Detornenfii nummi aurei fexccnti.
Laudenfis mille.
Aquenfis quadringenti.
Brixienfis ois mille.
Cremonenfis bit mille.
Bergomcnfii mille.
Afteafis fexccnti.
Alexandrin; quadringenti.
Vercellenfis mille.
AlbenGs fexcenti.
" viniimi'* Vigintimillienlis ducenti,
Savonenfis trecenti.
CafalenGs quingenti.
Viglevsmenns ducenti.
Novarienfis mille Se ducenti.
Placentine mille Bc quingenti.
Iu omni feminarii ioîftitutione, cara atque ad-

niniftrationc epifeopus fefe rationibus confor­
met decreti concilii Tridentini J quod cum, in
omnibus partibus exequatur, tum in ca maxime, ut certum locum deligat, ubi collegiatim
certus puerorum numerus alatur, atque anco inftituatur literis, difciplioifque ecclcuafticis·

Eligat duorum mcnlium (patio, qui nondum
elegerit , canonico· duo· , quorum cooGlio CHMSTl
ia ii» utatur , qu; ad puerorum ejufdem femiijt».
narii inftitutioacm, difciplinam ,'morefque at­
tinent .
Duo· item de capitulo, Br duo· prçtcrca de
clero civitati· deligat, quo· adhibeat in contilium, confultationemve adminiftrationis , qu;
in rebut tempora 1 ibus ineunda iit.
Ii porro omne·, ubi fçmel deleâi funt , ne
unquam, nifi ob caufam, qu; cum rationcconvensat, eo munere abdicentur.
Meminerit autem epifeopus fibi Tridentini
concilii decreto omne feminarii admimltraodi
beneque gerendi onus impofitum elle, quod ip­
fe propterea fuftinere, tuerique debet etiam at­
que etiam diligenter. Eorun. igitur , quos de­
legerit, confillum fequi cum non cogatur, ubi
illorum fententiam dc re, qu· in confuitationem cadit, audierit, ipfe tamen deliberet, ftatuat, St er equa tur, quacumque pro fua pieta­
te, te prudentia, qu* coram Deo potiora , at?|ue prcftantiora efle exiftimaverit, ad inflituti
eminarii optimam tum confervationem , tum
adminiftrationem.
Quotannis apud fc rationes adminiflrationia
fupputari omnino curet : qua in fupputatione
duos a capitulo , totidemque a clero ciritati·
ex preferipto Tridentini concilii deleâo· adhi­
beat .
Brafcriptam fruâuum portionem feminarii
caufa ipfe exigat .* fi quis eam folvere rccufarit, aut longius quam par eft diftulerit , con­
tra illum cenfurii , Se alii· ecclefiafticii pani·
agat, ut plane perfolvat ; implorato etiam , fi
ita expedire judicaverit , tnagiftratus fscularis
auxilio , ad illud concilii Tridentini pnsferiptum . Nec vero eft , cur in ea rc optime exequenda locum vel gratis , vel precibus , vel
metui, vel alii humano affcâui unquam relin­
quat.
Dc feminarii ftatu , progrclfioncque epifeo­
pus ad metropolitanum fspe , aut fexto quoque
■
menfe ad minimum literas det , quibus fi qu»
difficultates inciderint, qu* optimum illius in­
D ftitutum impediant, in primis exponat . Ii ve­
ro ex concilii Tridentini prsfcripto, quibus re­
but poteft, aut debet, omnem dperam , ftudinm, aliamque omnem rationem'adhibeat , ut
fublati· iis rebus , que difficultatem pariant ,
feminarii inftitutio longe ad optima qurque pro­
grediatur.
It in omni feminario perpetuus ufu· fit , ut
catechifmus Romanus pueris, atque adeo adolefcentibus prclegatur, & explicetur quamdiligcutiflime.
Nullaque ejut part prrtermittatur, cujus doArinis eorum animi non imbuantur, ut fieii po­
teft omni maximo ftudio.
In omni provinci* feminario, ubi comtoode
E poteft, prefer cetera , quibus Se ad pietatis exercitationem , te ad litcrarum doârinam adolefcentum animi erudiuntur , ftudia etiam facrorum rituum hiftorisque omnis ecclefiaftic*
certis ftatis diebus-inftituantur , 'qu* clerica­
lis ordinis hominibus maxime accommodata

funt ad optimam rcligiof* difciplina ratio­
nem.

II.

4Î1

<aîSSi“‘

Cohciiiom.Mii HOLANI NSB V. ““nJ?"’

431

Omnes vero examinatores , quicumque fint, anno
noverint fibi munus ufqoe adeo grave committi, CHRim
Gükuti
11.
ut fi neeligenter, aut male fe nilo modo gcflfe- in»,
ipv
tint , Deo in primis culpa in eo munere adDt cxanlM/uli rxtiwtc.
miflz exaâam rationem reddituri fint.
Quare non fpc, non metu , nonpnemio, non
perlonarum ratione , non aliquo aflt&u duAi,
In ecclefis adminifttatione , ut necettarium,
muneris fibi committi curam gerant .
ira multiplex eft examini» de literarum peri­
Propofito fibi in tempore Dei , ne quem­
tu, Sc difciplina oflicium . Modo namque ab
quam, quem indignum norint , probent t rar­
epifeopo, eum ad eorttm qui ordini» facramenius, quem experimento, periculove fafto, ido­
to initiandi fuiit , tum etiam ad eoncionato.
neum dignumque comperiunt , nc rejiciant .
1
tum , confeflariorumquc approbationem adhi­
Itaque graviter , mature , prudenter , redebetur , tum prnterea ad indagandam profpique tum de probando , tum de rejiciendo de­
ciendamque cieti in literarum ftudii» rationem
liberent.
progrcflionenive , ad aliaque item multa epif­
Cum in locum convenerint , ubi moris eft,
eopo idem adjumento , atque ufui eft . Modo B
clericorum experimentum ficti , priufquam ag­
autem non folum de illi» , qui in cccleGi» pagrediantur , flata prece, orationeque congrega­
rochialibu», alnfque curam animarum habenti,
tionum ufui przfcripta , quam de libro pronun­
bus, proficiuntur, illud inftituitur, de confici­
tiet ,. qui examini pntfidct , initium faciant,
tur, led de iit etiam, quibut beneficia ecdefiahoc pie iutimeque precantes, ut Dei ope in pri.
ftica cujulcumquc generis, ut literarum apoftoanis illud rede, prudenter, divinzque volunta­
licirum, quz in forma Dignum, confcrini foti Congruenter conficiant.
Icnt , auâocitate , vel alio jure conferuntur ,
Ne quempiam , de quo examen peciculumve
quive ad ea przfcntationis, nominationis, ele­
fiit, examinator alii college ulla ratione com­
ct lonifvc nomine inftituuntur . Quamobrcm ,
ut omnis , quacumque caula fufcipitur , hzc
mendet.
Nc ad alicujus examen accedat, nec vero fufexaminandi ratio per examinatore» , ut ficti
fragii jus habeat, nili epiicopi , vicariivc juffu
poteft , quam rediftime conficiatur ptztct ali­
qua , quz prziertim concilio provinciali quar­
ad illud evocatus.
to enucleatius decreta iunt , has etiam inftruSi quis quempiam privatim docuerit , qui
ûionei conficiendas ccnfuimus , quz partira C examen fubiturus eft, cum id fubibit, ne prae­
iens quidem ille adiit , nedum ad examen ad­
ad univerfum hunc examinandi modum perti­
hibeatur: fed alius in locum , epifeopi , vicanent, partira vero certorum examinum proprix
riive juflu tunc vocetur.
funt ■
Cautio diligens Gt , nc alterius nomine qui»
Atque ii» quidem omnibus pro fua quifque
pietate epifeopus , Sc prudentia , aliasetiam inexamen experiatur , experimentumve fubeat ,
quod aliquando faitum cfle compertum eft.
ftiuâiooes adjungat , aut de iis aliquid remit,
Quzratur item diligenter de iis, qui ad exa­
tat licet, prout e fuz diœccüs rationibus atque
ulu ede viderit ,
men fubcundum acccifcrint , an alias inftitutis de more examinandi quzftionibus , experi­
Que mftruiftiones ut in morem & ufum in­
mentum , pertfulnmvc fui frreiii , anque fi
ducantur, cura G: guldens epiicopi, & vicarii,
quid extet , quod dP illis compertum
ve‘ de­
qui examini przeft .
Porro in, pri nis examinatores in fynododiceliberatum fit.
. ,
Ccfana conftituti , cum eorum, qui ecclefiis paNe examinis initium fiat, nifi przfentes adrochiabbus przf icicndi funt, examen ineunt,
fint tum epifeopus vel vicarius, tum examina­
jurisjurandi > quo publice in fynodo , quo pri- D tores ex przfcripto concilii Tridentini, ad mi­
tnum tempore aeleui funt , fefe obftrinactinr,
nimum tres , cum dc beneficio curato quavis
memore» videant , ut omni humana affedione
ratione conferendo examen inftituitur. Id quod
depofita , munus a fe lufceptum refte curent,
locum etiam habeat deinceps , cum vel de ali­
atque adminiftrent , nr quqd fxnâe , religioquo majoribus ordinibus initiando, vel dcconi
fcqne fpoponderint, violent, ac propterea per­
cionatore, confcflariovc approbando examen con­
juri fiant.
ficitur .
'txaminiscaufa , occafioneve, nihil quidqnam
Cum quis in examen venerit, ejus vultus, tc
nc minitnum quidem , neque ante , neque poft
habitus corporis , tc vcftitus , tc inccifu» , tc
accipiant; alloqui friant , qui dant , le limogeftus, & fermo infpiciatur diligenter.
•eiT n c niz crimen ex faniftione Tridentioa fubiifle ,
Si quis vel clericali veftitu deformi ab ordi­
>1 u ut. nec vero prztcrea fe, neque adeo illos qui dant,
nis ecclcfiaftici decore aut difciplina alieno in­
abfolvi licere, nili dimiflis beneficiis ecclefia ftidutus , vel fine congrua pro fui ftatus tc ordi­
cis quzeumque obtinent ; ac inhabiles item fa­
nis ratione tonfura acccflcrit ne ad ullam exa­
ites ie cfle , quibus in pofterum ea , vel alia
mini» , exqcrimentivc rationem ci aditus fiat,
conferantur.
£
nifi decenti vefte amiâus, tc tonfura praferipta
De omni vero culpa, in fufeepto munere com­
ad illud redierit.
mi fla, ii rationem etiaM in fynodo provinciali
Ne de ullo quoque initiando , fi modo non
reddant, in caque graviter auâoritate Triden­
aliter epifeopus aliquando cenfuerit , examen ,
tini concilii puniantur.
experimentumve antea fiat , quam aetatis , na­
Nec vero item qui examinatores libere pro
talium, aut difpenfationi» conceflz , beneficii
arbitratu epifeopi ad alio» quocumque nomine,
ecclcfiaflici , vel penfionis patrimoniive teftificaufave examinandos aferfeuntur , examinis occationcs icripta», cafdcmque a vicario epifeopacafione unquam quidquam , ne efculenta qui­
li recognitas , illiufquc iubfcriptione lignata»,
dem, poculentave capiant. Qui contra fecerit,
ac pronatas attulerit , exhibueritvc : nifi ali­
cum indignus deinceps cenfeatur , qui id mu­
quando epifeopus eas poft examen adhiberi,
neris gerat , tum alia prxna arbitrio epifeopi
recognofcive juflcrit.
afficiatur.
Neque item , nifi alias przfcriptas decretis
ANNO

Λ

pro-

4J3 ’ °*»Sul’m

Anno

Concilium M

idiolaninjb

V.

434

provincialibus, ediftove epiicopali tcftificatio- A los doceant, objurgcntve, ac sse moneant qui- anno
dem, nifi quid ad examen reâe inltituendum CNUtSTl
CHKtiTl net Merit.
UT»·
Nec vexe prater» > ni G de co · cancellsrio
pcrficiandumve pertineat : fed examine perafto s>7*.

cpiicopali examinatores audierint , cognoverintcos brevi admoneant , doceant ve, G quid neve , quocumque epifeopi juffu inquifitionee de
ceffario tunc illos admonendos, doccndofvedu­
eo fade , atque ex officio prafcripta , alioxerint.
sum literis figaificats, ve! denuntiata, vel de­
In omnibus porro Ir fingulis examinis inter- *
rogationibus fpeAetur non lolum uniufcujuClata fint.
que eorum qui examinantur , (cientia : led etTeftificationcs vero omne», tum ab eo , qui
jim uftu, judicium, ingenii vis, ac folertia.
initiandus eft , tuta ab alio quovit examinis
occa fi ocie exhibita, cancellario cpiicopali reftiExaminis autem omnium ea ratio inftitutafit:
Ut primo de toto vita ftatu, genere, patria,
tuantur, tradantarve.
domiciliove ejua queratur, qui examen lubit·
Cujus fit illaa ipfat in codicem certum . eo
An impedimentum aliquod habeat , quo ir­
notatae confeâum , fummatim referre , »umretitus > vel initiari, vel beneficium ecclcfiaftidemque in archivo cpiicopali affervare. Verum
teftihcationes anatis . natalium , ae fi de eo, B cum, cujus nomine experimentum fit, vel prsdieandi munus, vcl confclliones audiendi fufei­
qui majoribus ordinibus iuitiandui eft, agitur.
pere , ac exercere non poflit. Quo impedimen­
patrimonii , bentficiive cccleliaftici idem can.
to, fi quis ctiam occulte illigatus tenetur ; id
celiatiua aflervet t ac literis publicis , quit de
plane epifeopo faltem patefaciat, ne quilquam
eo, qui ordinem fufceperit, cqaficiet , dc illis
illegitime , vel initietur , vel beneficium conpro ratione fibi prafcripta teftatum faciat.
fcquatur, vel aliud munus lulcipiat, geratre.
Cum examen initur illius , cui in curam cer­
An in orationis fande ftudio, uluque verfata ecclefia parochialis tradenda eft. videant an­
tus.
te examinatores, qui, qualia , Bc quam numé­
Quibus meditationibus inftruflus. Deum ta­
rotas populni fit , cujus parochialcm curatio­
citus oret.
nem ia fufeipiet.
Qua fane re diligenter explorata in examine,
Qui orationis modus.
quod inibunt , fibi proponant accurate perfpiQui illius fruâus, quave utilitates.
cere. an ad eam curam tafcipiendath , gerenQuot, quibulvej partibus illa conftet.
damve idoneus omnino ille fit.
Que regulat praparationis ad orationem i Et
Hia omnibus ita prsfcriptis examinatores or­ C cetera multa ejuidem generis, prout prudens,
dine ad interrogationes, queftionefve veniant.
piufque examinator pro ratione aut perfons,
Atque in examine quidem ea ratio incaiur, ut
dc qua querituc, aut caufc , ob quam fit exa­
men , opus cflit viderit.
/ interrogationes queftionefve is examinator pro­
ponat, quem pro viciflitudinis ratione, &’ pro
His perquifitis, examinatores ad (cientia,
doârina difciplinrve genere, modo hunc, mo­ ' eruditionifve experimentum defeendant . Ut au­
do illum in eo ipfo examine epifeopus , vicatem ii certam fibi formulam proponant , qua ,
riufve, examinis pnefes, interrogari juflcrit, ut
illorum qui examinantur tc literarum doctri­
nc unu| alterum vario , multipllcique interro­
nam, & vite clericalis diiciplinam , Be rei ecgationum modo certatim interpellet.
cleliafticr peritiam^jjperiantur , in omni expe­
Interrogationum porro , &.· qurftionum ra­
rimenti, examinifve ratfbne, facris bibliis, cationem examinatores ira teneant , ut illis inter
tecbifmo Romano in primis, concilio Tridcnfe (ic diftributis, examinis inftituti rationibus,
tino, facrorum canonum decretis, le aliis pon­
prout oportet, cumulare fatisfaâum fit : atque'
tificiis conftitutionibus, fynodilque cum provin­
eorum unufquifque quo dc genere quxrere incialibus, tum dioecefanis utantur, unde luas inllituerif , ita de eo qurrat , interrogetve ■ ut D terrogationes hauriant, quibus, prout eft illo­
quemadmodum par eft . illius generts queftiorum ingemi captus , explorent eorumdem Bc
nes, intcrrogationcfve fatis explicate fint.
feientiam 8c ecclcfiafticarum rerum notitiam at­
Silentio, aum exataen habetur, utantur: nec
que ufum.
inter fe colloquia , confabulationefve habeant:
Cautio autem fit, ut fi , dum quis interro­
nec mutuas itidem quzftiones , dubiorumque
gatur , ita rudem atque ignarum tc oftendat,
Îiui rerum facilium > minimarumque nullam
explicationes fibi proponant : fed ad illius, de
cujus doârina interrogationibus queritur , refcientiam ufumque teneat , ne aliarum rerum
ponliones attenti , animum attentionis Audio
difficilium interrogationibus tempus contera­
eidem addant, ad rcâe explicandas propofint
tur.
a
libi quzftiones. Nee vero examinatorem, lo­
Rurfus cum quempiam , quanta doârina Be
co fuo interrogantem , alius interturbet : fed
ufu literate peritur fit , exploratum erit , non
unulquiique expcâct , dum fibi ordine , pro
eft cur pluribus interrogationibus fecum diutius
qurftionis genere, rationeve interrogare conti,
agatur.
gerit.
Nunc igitur univerfe infra prrfcribemiis, qua
In quaftionibus, interrogationibjfve propo­ E ad rationem pertinent uniufcujufque examinis
nendis , non verbis . non afpeitu , non ullo
eorum, qui ve! ordinis facramento initiantur,
modo feveros, vehementefque fe prxbeant : ut
vel parocnialium teclefiarum curam , vel alte­
qui examen fubeunt , feveritate deterriti, ani­
rius beneficii munus fufcipiunt , vcl faers conmum, ne defpondeant, memoriaque langueicant
feffionis audienda officium fumum, vel ad ver­
ac vacillent non fine aliquo dedecore : at bcnibi Dei prsdicalioncm mittuntur . At veru ipeÏjni, gratique animi figntficatione illos, vcldilciatim longe plura atque adeo pauciora , piuerentes , vel refpondentes audiant : nec vero
dentum examinatorum , ac prrfertim fpilcopi
quibuldam interrogatiunculis, aliave ulla ratio­
e juive qui examini prxeft , judicio relinquun­
ne interpellent.
tur, Be pro carum captu, qui ad examen acce­
Si quid autem vel in differendo , vcl in le­
dunt , Be pro ordine quo quis initiandus »fl.
gendo , vel in pronuntiando vel in refpondcn8c pro ratione locorum, quo mittuntur, Bc pio
ao Cos offendere animadverterint : ne tunc ilgenere doârina, quam profitentur.
CMfil.Gntrtl. Tom. XXXIV.
T
Qui

435
ANNO
CHKISTI

HZ».

Concilium Mkdiolanbnsb

Qui vero carum mum, qu· certi* ihterrog*.
tionibus demonftrat· in bue inftruôione conti­
nentur , it minui «rudito* effe oftenderint ; eo*
epifeopo* admonent, ut diligenter in pofterum
doârinis incumbant, atque harum ipfarum re­
rum in primi* peritiam A fcientiam percipere
ftudeant i ita ut cum vifitationis muuua, allave
eorum (ludii te progreflui in literis recognitio
adhibetur , reOc periteque omni co doaritua
genere inftruâi comperiantur.
Ac primo quidem eum , de quo examen fa­
ir udum eft , legere ruminatore* jubeant ,
quod experiundo videantan ille rede > expli.
caleque legat.
Foil, fi ordini*, aut beneficii, aut recognofccnda' ùlerici cujufquam in litcrarum ftudio
progreHioni* caufa experimentum fit. gramma­
ticorum more, verborum conftruftioncm pro­
ponant quo in genere, fi quid i* enat , labiturve . ita ut ne pro grammatical quidem ra­
tione, illorum ufum , peritiamvc teneat , ne
pioptcrea eam intcnurbeot, inierpclicntve, aut
impediant, quo minus ad propofitum gramma­
tice inftruâionis modum redite poffir.
Ium verborum, qu· legciit , conftruxeritve
fcnlutn ab eo qusrant quem ut reâc eliciat at­
que exprimat,· quod ei legendum proponunt,
ejulmodi fit, quo tora (cientia, (en/ulque perfaâus concludatur, nihilquc in (e habeat, quod
fub hiftoriie intelligentiam cadat, aut ex ante­
cedenti , confeqtientivc alio capite explicatio
exiftat : deinde ad ali* graviora ejus doârinc,
diiciplinsve operimenta examinatores progre­
diantur .
Qui primam toniuram , aut minores, msjorefve ordine* fufeepturi , ad experimentum, examenve accedent , ab unoquoque eorum unirerie ac figillatim queratur prctcrca , an impedi­
menti* , qu* Concilii provincialis quarti decre­
to de initiandis, commemorata lunt , irretiti
teneantur, utpote . «n icilicet ii'-*,
Maiore* natu ■
Rudes, tç ignari
Ctiminofi .
Solemniter pernitentes.
Neophyti.
Ebrietati & gulc dediti .
Impudici.
Lapfi poft ordinem fulceptum.
Perjuri.
Ufu rari i manifefii.
Infames.
Ratiocinii* obligati
Sessi.
Corpore vitiati.
Infigniter deformes.
Illegitime nati.
Peregrini tc ignoti.
Bigami.
Irregulares quovis alio modo.
Quo In genere cautio (it, ut pntter alia ,
fpcclatim perquiratur ab eo ,
An ftipendium belli fecerit, unde cedes ho­
minum extiterit.
An judicis criminali* in foro laicali officium
geflerit.
An fententiam capitis tulerit.
An criminis. cujus nomine capiti* qui* dam­
nata* fit , *0i, fententiam, tettificationefque
diAarit, au: conlciipfcrit.
An in eo p ocuratorii, advocatique fifcalis
munu* admmiltraru , aliaquc exercuerit, unde
irregularitati* maculam contraxerit.

V.

An fufpeoG .
An interdidi.
CBJUffl
An excommunicat!.
. ijz».
An aimmtc*.
An morbo caduco laborante*.
An energumeni.
An vero non examinati Cr probati.
Exploretur item, an fiirtim , per (aitumvr .
ordinem fateeperit.
Inreftigetur protere*, cum qui* ordinem ali­
quem luicepturut ad examen venit , quamdiu
eft, quo alium ordinem fufeepit, ut nemini ad
altiorem gradum pateat afcenfus, nifi in fingulit alii* inferiori* ordinis gradibus congruo tem­
pori* fpatio petftiteric ad prsfcriptumTridentiB ns fanâlonit.
An vim tc naturam , myfteriaque ordinis , s,ir>|C.i,
quem fufeepturus eft, nor it .
d*nL
An item ritu* tc ceremonias, qu· ex libro
pontificali adhibentur, cum initiatur.
An eorum item fignificationes fandiore*.
An facrarirm veftium, quibus induuntur, my­
fteria item Sc fignificat*.
An funftionum notitiam habeat ordinis, quo
qutique initiandus eft.
An earum uium , exercitationemque reite te­
neat , cum in literis , tum etiam in cantu : in
quo experimento adhibeantur cantu* periti.
Hcc generatio* ab omnibus fle fingulis ex­
plorentur : nunc przterea fequuntut que figtlC latim cnjufque ordini* propria , fuo loco priefinipta, perquirenda funt : ita tamen , ut exa­
minatores pro prudentis ftue ratione, que in
ordinis inferiori* examjnc exploratione ve requi­
rantur, aliquando etiam perquirant ab iis, qui
fuperiore ordine initiantur.
De iis , qui prima tonfura initiandi funt,
Îiueratur Sc invefttgetur primum; Quam obeauam 'ic clericos fieri velint.
An (cculari* judicii vitandi caufa initiari cu­
rent .
An contentiofis litibus implicati.
An rixam, limultatemque cxcrcvant.
Quod item artificium teneant, quave in ar­
te , quove in vim genere hadenus veriiti
D fint ■
An tales fint . qui fpem prxbeant , eccleli·
miniftro* utiles fe fore .
A quo facerdote , fandioris vite niagiftro,
anilitati fint ad clericalis vitz modum.
An legere , tc pronuntiare , Sc icnberc norint ; tum in utroque genere de iis periculum
fiat.
An dodrin· Chriftian· precept* inftitutaque fciant.
An epadat mtelligentiam habeant.
Praterea an facramentum confirmationis lufceperint.
De iis vero, qui in minoribus ordinibus ad·
feribi volunt, queratur, experiundoque cognofcatur.
An faltern primordia grammatics , tc lin­
guam Latinam intclligant.
An (cientis fpes tale* eo* oftendat , qui di­
gni fint ut ad majores ordines aliquando afeendant.
Qui vero facris ordinibus , utpote (ubdiaconatu
diaconatu , facerdot io initiandi funt ,
cum ornati, excultiquc u* vlrtutibui effe de­
beant, qua in clericis inferiorum ordinum re­
quiruntur , ficut ad altiorem ordinir gradum
•icenduotj ita virtutum, Sc probitatis , Sc do­
drin· quodam quafi afccnfii przftare debent.
Quam-

A

4Π
ANNO
CHRISTI
ι»7».

"m""

Concilium Μ hdîolam.nsb V. t0B"1l4î“,“"

4)8

Qpamobrem hoc in primis examinatores vi- A tionum exercitatione ab aliis, qui in eo genere ^Γνν*ο*
deant, an qui ordinis (aeramento initiantur ,
tcligiofe (e exercuerunt, tradita iunt.
CHXlsri
per Cingulos illius gradua, tc in vit* fpirituilis
De iis vero faccrdotibus, qui ecclefiarum pa- n;,.
difciplina majotem progreffionem fecerint.
rochialium curationrm fufeepturi funt , quera.
An breviarium, anque (aera biblia, an item
tur przterea , experiundoque cognofcatur , in
fandorum patrum volumina , concilium Tridenprimis.
tinum, tc provincialia quoque, fynodosepifeoAn apti ad fenfus percipiendos , non folum
£i dioKcfani, catechifmum Romanum, ration*.
qui ad grammatics intclligcntiam fumantur ,
e divinorum officiorum, & libros aliquos , de
verum etiam interiores illos, fan&iorcfque, tam
vim fpiritualis rationibus conicriptoa , fui mu.
ad Chrifti ecclefizque myfteria, quam ad fpirineris ufui accommodatos habeant.
tualirvlt* modum pertinentes .
A fubdiaconis potiffimum de ordinum mino­
An (ermones contexere, habereve fciant.
rum queratur, tc majorum differentia.
An fi quos habuerint, unde lumpferint , aut
An in minoribus probatus fit.
quam iilts contexendis , confcribcudifve titio­
De voto item continentia; , quod (ubdiaconem adhibuerint) Sc vero fi quos apud fc connatus ordini confundam eft .
B feriptos tunc habeant, eos oitendant atque tra­
De (aeramentorum etiam dodrina , (altem
dant.
generarim . Tum corumdem periculum experiAn in eo genere aliquid ex tempore poflint ,
mentumve fiat in officii divini recitandi ratio­
tunc exccmporaneo, breviquefermonepericulum
ne.
fiat, quantum condonando valeant.
Diaconorum examen , erperimentumve fiat
Atqne fi traditionis quidem verbi Dei ulu
praeterea aliquanto diligentius de (aeramentorum
peritiorem parochum . ecclefi* parochiaiis
dodrina
qu* committenda eft, ratio depofeit i exitncii
Erperimcatum item aliquod fiat in concioni­
aliqua ex parte, qu* potior examinatorum jubus habendis, ea ratione condonatorum crimi­
dicio videbitur , incatur ad interrogationum
ni infra prefcrtpta.
normam, condonatorum cumini infra conditu­
Ab iis, qui (acerdotio initiari volunt. hzcfu
ram.
gillatim ftudiofe perquirantur .
Λ
Queratur przterea, an alias unquam anima­
An pie, tc fideliter in minifteriis ante adis
rum curam geflerint; quo ii affirment, tum in­
ie gefferint.
terrogentur etiam , ubi gcflcnnt, tc cur inde diAn (pedata pietate, anque caftts moribus.
C (ceflerint.
An intelligent, quanti illud fit , aninurutn
An prarclarnm bonorum operum exemplum ■
tc vita: documenta ab eo Cxpedari poflint.
curam fuicipere, rtiriuique gerere j quaque pan­
Hzc praeterea quaerantur :
tex, ac virtutes ili* fint, quibus bonum tc vi­
Quid fit miflar (acrificium.
gilantem, animarum curatorem przditum efle oQui illius (acrificii effcdur.
porteat,
Qu* ejufdem partes.
An item norintimpedimenta omnia, quorum
<2ps myfteria in eo inlint.
cau(a intctdiftum eft , ne quis iacramenra mi.Qu* (aerarum veftium fignificatipnes.
nifttet, & ne quis fuidpiat.
u* in eo officio offerendo requiruntur
An (aeramentorum , przfertim vero quorum
bi, Sc quando illud fieri non licet.
ille minifter eft, vim, tc naturam intelligent ;
Qu* dubia aliquando incidere poffunt.
atque hcc figillatim in primis interrogentur ;
Quz explicatione opus habeant, ut illud re­
Qu* uniulcu)u(qoe (aeramentorum materia
de fiat.
quz forma item.
Tum experimentum eorum ex prcictiptis in­
Quz eorum efficiens caufa, Sc principalis.
fra regulis fiat
D
Quz caufa efficiens inftrumentalis .
An facrz confcffionis aliquam peritiam ha­
Quz caufa finalis.
beant
Qme eorum differentia .
λ
An ad alia item (aeramenta rede riteque miQui effeâus , quire fruitus.
niftranda idonei fint.
Qui eorum ritus, quzve ceremonia.
An eorum cognitionem explicatiorem habe­
An maxime omnium peritiam teneant andien
ant, ex interrogationum przlcripto , ut infia
d* lier* confeflionis.
de parocho.
Quos hujus generis libros, atque adeo (um
An dodrinam item teneant, qua verbum Dei
mashabcant.
rede tradare, coocionemve habere poflint.
Tum periculum fiat, quam valde cafuumcnnAnque de re (aera , de Chriftianarum virtu
(cieoti* ufu periti fint, quamque tum in illi*
tum officiis, atque de omni re, ad (alutem ne­
tum in ahis id generis perite verlati, prziertimceflari* , apte populum inftruere , aut docere
que in ecclefiafticisconftitutionibus, qu* ad tc
poflint.
Auras vit* ufum, populique Chriftiani mores ,
Cum vero a ceteris omnibus, ut preferiptum
tc virtutes pertinent.
paulo ante eft, qui clericali militi* adferibunAn noverint cafas, faaâiffimo pape, Arepif
tur , de vite fpiritualis (andioriique inftitu­
copo item a fure, Sc ab homine relervatos.
tis , atque exercitationibus perquiratur , tum
Atque adeo diligentius , prout opus erit ,
maxime ab iis , qui vel (acerdotio initiantur ,
de fingulis interrogentur , qu* infra przfcrivel parochiafem curam fuicipiunt , vel facrz
bentur rationi examinandi confeflarios faccrdoconfeffionis audienda munus (umunt, vel intra
tes.
datione verbi Dei, facrilque concionibus veri*
Videant przterea examinatores , an aliquam
ti Volunt.
factorum canonum notitiam habeant, Ar prcciA quibas omnibus Sc fingulis , cum ad exa­
pue quod ad Trideminum, At provincial ia con­
men veniunt, prater cetera qua ad fanda fpiri­
cilia, (ynodofqoe diacefanas attinet , an illi
tualis vita ufum pertinent , ea maxime explo­
hcc norint quz fcquuntur :
rentur, qua da orandi modo, deque omni fan­
An (cilicct doârinam de prvcipuis ClinHia·
darum meditationum, czleftiumve contemplanz religionis articulir , quos recumenica illa
fwrif. Graerrf. Tom. XXXTC
T x
ly-

S

4JJ>

eV.<?iu.u*

Conchium Mioiolàninsi

V.

*°*Xlrîî“u

440

anno fjtaodus Tridentina contra hzrerico* definivit . Λ candi part pcenitentiz eft , natura fit , atque anno
CHRISTI

V

* - item, qua de
‘ re fident
' ·
■ przfcripfit
' ’ '■ .
.
-----------An
ia
fubftantia.
CHRISTI
An qua etiam dc parochis parochialibufque ec­
An diligenter inquirere feiat , 8r peccatoria
,,z*
clefiis, tc de divinorum officiorum cultu , cetecircumflantia·, !t peccati item .
rifque ejufdem generis ftatuit.
Qtif mutent fpeciem peccati , 8c quf in conAn quz przterea dc clericorum honcftate fanfe/Eone explicanda lint.
Qup reftilutionemexpoftulent ; qop radices ,
civit.
An cetera denique, quz vel ad cleri, vel ad
caulçve reftitutioni·.
populi difciplinam, vcl ad aliaruqi rerum refor­
An dubioa , tafpeâofve contractas norint ,
mationem conftituit, que parochi fcire , beneaut faltem de iis dubitationes, tc qupftioncsinque noflie interfit.
ftltuere, inireve feiant.
Ex provincialibus conciliis figillatim quzrant.
Quibus criminibus annexe fint cenfure.
Qua dc clericalis vita honeftate , tc de paro­
An item illarum peritiam, te vim teneant.
chorum officiis conftituta funt.
An cafirs , in quibus irregularitatis macula
Que item de (aeramentorum refta adminiftracontrahitur :
An ialtem in iis omnibus , 8r aliis , qu· ad
tione, quzdamifla facrificio, qua przterea dc B
verum, perfedtamve hujus /aeramenti perniten­
divinis officiis.
tia miniflrum pertinent, feiant dubitare, 8r noQua ctiam da facramentahbui , .te qua de
feftorum dierum veneratione , qua dc ecdefip- - verint confulcre peqtos, quomodo agendum fit
id de quo in dubitationem adducunt.
rum cultu , qua de fcholu doctrina CbtiftiaQui item ritus, & facrz ceremonne confeflionis.
nz , quz dc populi Chriftiana inftitgtionc ,
Que conditiones ad contritionem vere perni­
morumque difciplina, deque ahis ad patochiatent ii neceffariz. %
lis vitp munus potiflimum pertinentibus fancita
Qui ordo confitendi, quando quis ftatim con­
font.
F.x fynodis dicecefanis, eam ipfam, certis ca­
fiteri debeat ; quando item contcflionem iterare.
De fatistaftione, quz te tia pars pernitent iz
pitibus diftinftam , examinandi rationem ineant,
prout genus decretorum eft, quf in illis epifeo­
eft, quzratur.
Quz fatisfaftionis partes.
pus confecit.
Qui caufa beneficii cujufvis generis, quod ta­
Quis fatisfisâionis finis.
men curatum non fi ή1 ad examen accedit, deeo
Qui truftui, quzve utilitates fatisfaftionis
Quz in fatisfafttonc requirantur.
hpc invefligemur ·
Qualis, 8r quanta poenitentia pivnitcnti im­
An canonicarum horarum officium ex brevia­
rii inftituto, rubricifqoe refte recitare fciat.
poni debeat.
An doftrina difciplmaque omni inftruftus fit,
Ao falutares & convenientes fatistaftiones pro
gravitate criminum , 8r pernitentium facultate in­
quam otdo depofeit , quo initiari dfbet , pro
beneficii, officii, dignitatifve ratione, cujuscau­
jungere iciant .
An item ex Jnnocentii HI· przfcripto , more
fa eiamen inftituitur.
periti medici. iciant intundere vinum & oleum
An peritiam item teneat fumftionum , quas
vulneribus fauciati , ac quale debeant przbere
illius beneficii, dignitatis, muneiifve ratio poremedium· aut confilium.
italat.
An przterea canones poenitentialcs refte te­
An teneat que (citu neccfTaria funt ad fuo·
neant .
âiones illas vel beneficii recte , litequc prçftanQuz di/is^entia fit fatisfaftionum , poeniten­
das, etiam quz ad reCte canendi modum ratioD tiarum , C7"r.
nemva pertineant.
De abfolutione indagetur:
Atque hpc quidem funt , quz ad examinis
Quz verbosum formula requiratur.
inftruftionem pertinent eorum , qui aut ordi­
Quz preces, orationelvc przterea adhibeantur.
nis (aeramento initiandi tant , aut ecclefiis
Quis ordo fervendus in ibfolvendo , tam a
parochiahbua prrficiendi , quibufve beneficia
peccatis, quam ab excommunicatione, lufpenconferenda
Nunc veru U-quitur examinis ra­
tio cvnfeflàriorum , de quibus prpter cete­
fioneve.
ra , qup cum (acvrdotis
parochi officio ,
De tigillo item confeflionu plura querantur,
ac przfertim quz vis,
quanta figilli .
munereve conjunfta ipfis fint , hye ctiam fiQjz tab illud cadunt.
gillatim , atque exploratiori ratione perquirinEx fanftionibus ecclefialticis, Tridcntino con­
tur.
cilio, ly nodis tum provincialibus , etiam dice
De (aeramenti poenitentiz necelfitate.
ceianis indagetur , tum quz in illis conftituta
Quare inftitatum fit hoc (aeramentum , & a
ad pccnitentiz (aeramentum pertinent , quzquc
quo in ft i tutum .
dc clcn, 8c populi difciplina , & moribus conQuç hujus (aeramenti materia.
£ ftituta Iunt, ut paulo ante in parochorum exa­
Qup forma.
mine dcmonftratum eft.
Qui illius efte&us.
Sed hadenusdr ratione interrogationum , quz
Qui minifter.
examinandis confcftarii· facerdotibus adhiben­
Quf conditiones in eo requirantur
tur: |im eft locus examinis condonatorum , 8c
Quz regulf ad dignofccndiim , tc diftinguenfacr» Ictipturz interpretum, a quibus bzc que­
dum peccatum mortale a veniali.
rantur .
Quz pcxnitentif partes.
fumo J' Jodrinz articulis , doginatibu/ve
Qjiç earum partium ratio.
Quid contritio .
concilio Tridcntino explicatis, utpotc de cano11.· i.ripturz, dc peccato originali, dc iuftihcaQuf ad veram contritionem fint nccelTiria .
tione, de tacramcntis , Sc generarim facrificio
Qui contritioni· fruâui, 8c utilitas.
Qua quifquam ratione ic ad contritionem eimiTr, de purgatorio, da invocatione 8r venera­
tione fanâorum, de indulgentiis, poteftate, tc
xeteere poflit.
auâoritate papz , de jejunus, Sc diebus feftis,
(Jie figna fint vexz contritionis.

Perquiratur item , quz confeiConis, quzic-

tc icliquii multis.

An

44'
"anno-

Concilium Mbdiolaninsb

V.

44*

An preterea bibcat reliquos théologie notos A
Au silius verba pondus habeant , anque vim ~aMNO
CHKiSTi 8c tradatos locos ■
item, ut non lolum audientium autet attingant, CimiSTI
• >f»·
Quern in icholafticis przfertim aufloretn fa­
fed animos intime penetrent.
uz».
miliarem habeat.
An in tota concione , pro cujuCqwe rei , de
An feptas facroram bibliorum volumina cum
qua agit, ratione, rede , Spte, decore, dr con­
glofla, aliove Commentatio ftudiofe evolverit »
gruenter agat.
anque in lia ipû» ita diligenter ver atus, ut inde
Quo in genere omni te perquirendo , atque
locos facile apteque ptomcrc poflit ad omne Ca­
explorando, tum in aliii diligentius indagandis,
ere tra&ationu geons.
examinatores, prout occafio tulerit , quamdiliAn in fauflarum interpretationum ufu litera­
gentiffiase inftruflioncs adhibebunt t quz dc con­
cinnatoribus ad ptovincic univerfz uium ex con­
te veriatnt.
An cx antecedentibus tt confequentibus re­
cilii provincialis audoritate, juflu noftro edita
turn fcripture fenfum elicere.norit: anque item
innt.
exuvangcliftis , in eodem narrationis genere verCum noa certa cura , altcriufvc beneficii ,
fantlbus.
vel officii , muncrifve , fed dodrina tantum ,
An rarfus temere , pro fuoque libito fact am B aut in literarurn ftudiir progrelfionu recognofcenda caufa examen a lieu jus inllituitur , dili­
icripturam a veto fenfu detorqueat.
An tropologicos, moralefve fenfus , cum li­
denti etiam illa, pracipuaque difquifitione , te
interrogationibus, fupra varie deferiptis , pro
terati fenfu non cohérentes, commentctut.
uniufcujufque conditione indigetur illius dodri­
An explicandi» parabolis reflum, precipuunjtqne return Centura fpeflet, preterm iflis csplirana , 8r in minifleriis ecclcfiafticis peritia atque
uius,
--Λ
tionibus, qua nihil ad propolitum faciunt.
An traditionum apoftolicarum , cccicfialiicaIdorum vero claiïcs quatuor faltem , vel etiam
rumque notitiam habeat.
plures conllitui poterunt, quibus pro periere
An in Candorum patrum' feriptis , atque ter­
ratione, experimento illorum fado, adicribjnmonibus perite vetCatus iit.
tur.
Quem item c patribus maxime in contionan­
Prime clafli adferibantur, qui per fed e con­
do lequatur atque imitetur.
cinnandi peritia fe confcientiz caiuum explica­
An iserorum mjrflcria temporum norit, anve
tionibus fe tales oftendant , qui aliis multis
,
(scrotum rituum Cgnificationes · habeat.
peodelfe, atque praede poflint, proindeque ido­
uuT r
An rerum , in ecdefia fanfla geftarum » te C nei fint, non modo ad parochi , fed etiam ad
conciliorum przfertim univerfalium cognitionem
prapofiti, vicarii foranei , vel vifitatoris mo­
nui , vcl ad pccnitentiari* etiam ■ aut doteneat.
An Candorum vitps , hiftoriamque veram no­
dorali* , aut theologalis przbcndz obeunda
officium , dignttatctnve , in ecdefia cathedral!
rit.
aflequendam, atque ad alia id generis
An congruam canonum fcientiam teneat.
Secunda c Lalli erunt adlcribcndi , qui fi mi­
An (omniorum pontificum jura atque inllitunus ut Oli condonari perfefle, at mcaiocriter ,
ta feint.
tum etiam de fuggedo poflint ; quique in caiuum
An conciliorum, provincialium przfertim,'de
confcieotiz fumtnis ftudiofe venati fint ; Ic ve­
dixrccfanorum decreta in promptu habeat, ut in
ro catechilmi etiam Romani dodiinam diligen­
parochorum examine prafcriptum «It.
An caiuum confcientiz dodrina iuftrudus liti
ter teneant.
An theologia illius myfticz , qua tota io
fcrlias erunt claflit , qui intelligent iz tan­
fpiritualis vita conftitutis tradendis , quaque
tum alloquuntur, ut fi minus accusata , doflain purgandis affeflibus, in reformacioneque inte­
que concione , at fermonem de altari faltem
riori verfstur, praccpta atque exercitationes he- D habere, ac cvangclium . prout ufuvcneric , enarrare, & explicare poflint i te adminiftrationis
ne norit.
An denique fandarum meditationum, oratio(aeramentorum te caiuum confcientiz ufu ita pe­
nifque mentalis ufum habeat.
riti luit, ut qui frequentius incidere folrnt , cos
aliquo ftudio adhibito enodare , atque explicaAn morum dodrina, Chriftianzque difciplinr locos, non fotum ordine collcdos, fed tide
re apte queant.
notos habeat.
Quarte cladis t qui fi non magno literarum
(ludio · aliquo tamen ufu apti iunt ad ali­
Quos locos teneat , quibus auditorum animi
exciantur, vcl ad Dei amorem, vel ad catellis
quam evangelii brevem explicationem ; tc noti­
patria defiderium , vel ad virtutum ftudium ,
tiam quamdam habent rerum ad docendum po­
vel ad deteftationem fcelcrum, vel ad mifetteorpulum, quz faluti neccllaria funt, dc ad (aera­
diam , vcl ad certas preterea afiediones , qua
mentorum admrniftralionem , caluumque con
■d czlum excitata Chriftianas virtutes pariunt.
fcicatim explicationem pertinent. na ut iis ob
iacerdoturn paucitatem , nccelfariamque cauAn apti denique.fint atque idonei ad concio­
fam , aliquando curalio aliqua fpir ualir pro
nem concipiendam , & explicandam , non Co­
lum theologia locorum tradatione ■ fed fi- E loci ratione ptzfectimad tempus co amitti pofmilitudinibu·, qua ab agricultura, vinea , le­
fit.
In inferiori clafle reliqui adicribantur , quo­
ntente , aliifquc rebus ducuntur , quz fub
Centum cadunt atque intelligcntiam , prefer,
rum nulla ratio omnino tuberi debeat in cura­
tim eorum, etiam rudium, ad quos concio ha­
tione animarum committenda , fa< amentique
betur.
miniflrandr facultate , neque in fermombus ad
An ad concionis ingreflum refla ratione uta­
populum habendis.
tur, te ab iis viriis rerugiat , quz pleriquc co
In omni hac examinandi ratione cancellarius
in genere admittunt.
pro fui officii munere haec przftci;
An totam condonem rede ordineque difpoCertum librum habeat provifionum ccclcfianat.
rum parochialium , ahorumque beneficiorum ,
An dilucide, diftindeque enarret.
qur examine adhibito etiam cx lueris apofloAn bene pronuntiet.
licis, conferenda funt.
Ctutii. Gmmi. Tom. XXXIV.
T j
Quo

44Î

“ΤΪΪΓ**

Concilium Μ ι diol ans nsi V. 1Ο“ΓΜ\Ϊ“*11 444

ΛΗΝΟ
Q“o ia libro refle , atque ordine ab eo no- A
Reverentia , atque obfervanti* erg* iacerdo- anno*
CHRISTI tenter hac;
tes, <c Asperiores.
CHRISTI
uva·
AAa eu mini» , quae in f.ngulos diet, prout
Intervallum anni inter poftremum ordiouna
*SW
examinandi octa Go tulerit, fiunt.
minorum gradum, & fubdiacooaium> actvrfu*
D>ca vacationi* certi beneficii, & modu» item
ustur unum fc altertnn cx facris ordinibus, nili
necellitas , aut ccclafia: utilrta* judicio epifeopi
vacationi* ■ aliaque id generi».
Dies etiam promulgationi* ; *ut proroga­
aliud pollulct.
tioni* cdiAi , quod de concurfu proponi loDiligens ftamen epifeopi.
Ict , cum beneficii vacationis ratio id poftuLiterarum fcienti* , Re cantu*periti* , acali*
mftruâione* ad ordini* fufcipicudi funâioncs
let ; Λ reliqua etiam > qute ad promulgatio,
nem pertinent.
Ύ
rite, rcâequc obeunda*.
Notnina quoque examinatorum*, quos epifcoUiu* te periti* recitandi divinum oAemm.
pas certi illius beneficii vacantis nomineadexa­
Loco tituli , ceofufve teftibcatio peaftiuc
men conficiendum nominatim' delegerit.
proie Ilion is tegula ri* praefer i pta in concilies pro­
Nomina etiam corutn , qui eo nomine exa­
vinciali Iccundo.
minandi proponantur.
B
Quod de ordine facro anneAendo jam pr>Dies praterea, quoquifqueexamen fubiit.
dem decreto concilii provinciali* primi cx Tri- ,.*·Γ,ι.
Nomina etiam examinatorum , qui interfue­
dentina fjmodo conftitutum eft > id in exeeurint.
ttonis ufum ita ab epifeopo inducatur , ut xxl
Approbatio, aut rejcâio , quam eorum judi­
prosbyteratu* , vel diaconatus, vcl fubdiacooacio finguli tulerint,
rvs non ipfis quidem canonici* , fed canonicatibus , 8c portionibu» fingulis , que in cathe­
Nomen item, & cognomen ejus, quem epi­
feopus tamquam aptiorem , magilquc idoneum
dral! ecdefia lunt, anneoatur ; nec vero anne­
delegerit , cui beneficium ab eo conteratur, ad
xionis decretum locum habeat in illis canomcatibur, pre bend ifre , quibus in fimdltione jam
quem ipeâat.
Cui libio alia praterea adfcribat , quae epi­
certus ordo annexus eft. Quod autem canonico­
rum faltem dimidia pars, cautum eft . ut farerfeopus ccniueiit.
dotiu, presbyteratuve initietur ; in ea ^um di- '
Librum alterum conficiat , in quo omnes Sc
fingulos , quos vcl concionandi , vcl confciïiognitates non Cenlcantur , totidem canonic»
nis audiende , vcl Iaera ledioni| interpretan­
tus fiicrdotaics conftituendi iunt , quot prxda caufa epifeopus adhibito examine vel pro- C feriptam illam d'tnidiam partem faltem'confi­
bat, vel improbat.
ciant .
In hoc ipfo libro notet ctiarab nomina exa­
Ubi piitnutn unicuique vcl canomcatui , vcl
minatorum, Sc diem quo examen confecerint Se
portioni facer aliquis ordo annexus ab cpilcopo
caufa* item repelfae, fi quam aliquis tulerit.
eft , ad eism ordinem luicij iendum canonicus
Id ipfurn de certo die , examine , probatio­
etiam , qui jam illud obtinebat , compellatur .
ne, aut reicilione eorum fervet, quorum expe­
Si quii aurem monitui, non lufceperit priva­
rimentum lacre ordinationis cauia fit.
tus ab ilto declaretur , ad ejufdem Tridcntini
Tertium librutn habeat , in quem examina
concilii prseictipium .
referat , qusc generatim inftituuntur , atque
Si quis eiiam ledis apoftoliea: litpris facultas
adeo conficiuntur ad cleri progrcdioncm in
permitia eft, libi licere ordmir faci amentum ab
literarutn lludiis inveftigandam atque exploalio quam ordinario fuo (tifcipere , is , ante­
laudam ·
quam initietur , rtiain fui ipfius ordinarii Ine­
ras oblignltas habeat, quibus vitae fur m^res,
111.
dilriplma, probitas, & cetera id generis tcilsD ticsta commendentur.
Quod provinuali tertio concilio decretum eft
Ot itieUedii crjiaic /arra*»·/*.
de ratione fervenda in concedendi* litetis dimllloriis ab epilcopu impedito luis dicrcciani*
In iis , qur cxcumenica fynodus Tridentina
pro ordinibus fufcipicndis, id locum etiam ha­
<k lacra ordinatione ftatuif , uberius etiam
beat epitropo abfente ■
provincialium conciliorum decretis explicata ,
Clericos veto, a diacefi abfente:, qui dimiimulta, funt , quorum diligens ratio etiam in
regularibus habenda eft : atque eorum quidem
forus lucras petunt, cpitcopur ad fe examinis
capita quadam prrcipua infra hoc decreto
cauia evocet ; licet tamen ci aliquando, fi hoc
complexi fumus . Videat igitur epifeopus ,■ ut
minus commode prcftari pofle ccnfuerit r exa­
quidquid de iis ipfis capitibus , vcl eodem
men illud fpeciatim epifeopo delegare, in cujus
diacefi illi morantur i at vero tunc literas diTridcntino concilio , vel fynodls provinciali­
bus, etiam generatim conftitutum eft , in il­
tailTorias ne dat, antequam examinis fait i (ité­
li* initiandis quamdiligentiflimc ab ipfo fer­
ras ab eo acceperit, cui illud delegavit .
Ne abbates, etiam baculi, & mitrae jure uten.
vetur .
Culpc , impedimentave canonica ordini* fu- E tc* , aliove ejufmodi privilegio, tc audoritaie
conferendi minores ora in·*', munitos, patiatur
fcipicndi quarto concilio enumerata.
Litenc tcftimoniales functions.
<■
epifeopo* diescofanu*, tonfuram , neque mino­
ra* ordine* , id qubd Tridentina fynodus ve­
Teftimonium de natalibus, It rtate prsfceituit , aliis conferte , quam ii* , qui regulare*
pta Tridentino concilio.
funt, tc eorum jurifdiaiooi fubjeai, niTilrip'*
Taftificalio ordini* proxime fufceptl.
fius epifeopi confenfus ante accedat, tc illi ini­
Progrcûio in vcclefiaftica difciplina.
tiandi * fuo epifeopo, vcl regulari fuperiori at­
Teuimooium bonum.
tulerint literal dimlfioria* , aoxs generatim fed
Denuntiatio nominis in ecdefia.
fpeciatim concedas. Nec vero quibufvii abbati­
Adfcriptio , ic minifteiium in ecdefia , cui
bus id permitti liceat, fed ii» tantum , qui faadfcvipttu eft.
cerdotio initiati funt , Sc ftatis benediaiunis
Exercitatio funûionum ordinis fufccpti.
Frequentia facrn communionis.
precibus coniecrtti.

445

c*r.<imu'“

Concilium Mid IOLANBNSB

V.

44$

ΛΗΝΟ
Q“‘ fubdiaconatus otdint adfcriptuseft, com A praftare pofle fperent , neque in eo 'ecclefialli- ~aNno ”
CHXUTI ftatim lege adfttiftus fit » canonicarum horarum
CO, fpiritualique munere (ulciplendo quidquam CHRISTI
'un·
officium ex breviarii przferipto recitandi j ne. ·, agnatorum , vel hujufmodi aliena voluntate,
ssz».
mo ad cum ordinem capeuendum recipiatur,
fed fua fpontanea deliberatione agant, nec ve­
qui in horarii illius officit, cujias lege drvinâus
ro in (acri ejufdem ordinis lufcvptione , vits
senator , reâe , ac rite recitandi ura peritur
hujus commodum , aut aliud quidquam ejuinon fit . Inferioribus vero ordinibus initiandi,
modi , fed Dei honorem fibi propolitum ha­
qui nullum beneficium obtinent, rerfatf fint in
beant. Hujus generis fermo, a quocumque apbeat* Maris officii recitation· .
pofite habeatur, utilis ille quidem eft, at mul­
Quod alio concilio vetitum eft, ne feminari!
tis partibus longe utilior erit , atque opportu­
titulo cuiquam epifeopus ordinem aliquem ia.
nior, fi eumdem epifeopus accurate , ftudiofeerum conferat , id decernimur locum habere,
qua habuerit.
nili cum beneficii , feminario unionis jure adQuicumque clericus , alicui ecclefi· adferijunâi, ufui , Sc cultui minitterium eft ab illo
ptus, ubi ojtdinis a (e fnfcepti tu nAiones obeat,
prcttandtitn : tuneque certus annutu cenfur con­
memor complurium fanâorum, qui vel toto vi­
tinuatur , unde qui eo titulo ordinem fufeepit, B te tempore, vel multis faltem annis, in alicufuftentari queat epifeopi judicio.
jus etiam minori* ordinis mioillerio, munereve
Nec vero tamen is m illocenfu nilum jusha­
religiofe verfati, ad altiorem fe ordinis gradum
beat , cum primum aliunde habuerit, unde ioprovehi paflt non funt i eorum recordatione ,
dem vite fus luftentationi epifeopi judicioconexemploque excitatus illud fedulo cuiet , atque
adeo afficiat, ut ordinis, quo proxime initiatus
fultum & provifum fit . Qnod fi aliunde ex
parte tantum ejur fuftentationi provifum fit,
eft, pneferiptas tunftiones, non elate, fed hu­
tunc extinâa cenfcatur, illa cenfur attributio
militer , non raro , fed frequenter, non neglipto tanta parte, quantam ad illam fuftcntatiof;enti ftudio, fed accurata, vereque clericali fonem aliunde habet.
icitudme, Sc difctplina , pie, reâe atque rite
prsllet . Aliqqui fi in tandis iis funftionibus
Penfionis, Sc patrimonii, quod quit habet,
negligenter , contraque ac przfcriptum eft , le
Sc bonorum itidem, qus perpetuo etiameo no­
geflerit j illud norn , eo roluntatis luz teftimine ab aliquo ei donantur , titulo epifeopus
facrurn aliquem ordinem ■ alicui , etiam fami­
monio, fibi apud spifeopum aditum predudere
liari , ctiamfi aliens diœccfis fit , modo poft
ad altioru» gradum afeendendi.
triennium ab initio familiaritatis, fi ecclefiatum C
Przfcâus autem , reftorve ecclefi· teftimofuarum vel neccffitatem vel utilitatem hoc flagi­
ntum de clerico faâurus , qui (unitiones in iua
tare judica tit, ut faerie ille initietur.
ecclefia obierit , hrc teftificationis fus literis
fpaciatim, vereque exprimit; quas fcilicet funAt vero etiam, fi quis ei, qui facrisinitian*
dus eft, ver· fpondeat certa cautione , fe qus
aiones, Sc quam diu , Sc quant diligenter, &
ad vits culenas afui neceflaria funt, fuppeditaquam pie , Sc quam decenter , reae riteque
turum , fait em donec ei aliunde provifum fit,
preftiteril.
huic ob facerdotum penuriam ab epifeopo facer
Exorcilbe munus.cum fit , energumenis ma­
ordo conferatur licet , fine alicujus etiam vel
num imjnnere, a quibus, ut mali (piritus eji­
beneficii, vel patrimonii titulociantur , jejunia , Sc orationes Chrifti domini
At varo hsc in primis epifeopus diHgentilliteftimonio adhiberi juvat : eos porro clericos,
.
me videat , ut peniionecn , patrimoniymve il­
qui in exorciftarum numero adicribcntur, curet
lud vere obtineat, uttjuc ea donatio, fponfioepifeopus in jejuniis , Sc orationibus frequentius
ve vere ac fine fraude, dolove fafta fit : ejuffefe exercere qoe tabuls ut rit· , *c reâe confeâs fine :
Ut acoluthi munus, quod prrter ceterasfunutque pen fi ο , patrimoÀiumve , Sc qus dono D âionea fuit, epifeopum comitari, adeamipfam
data funt , tantum inde cenfur peicipiatur , ut
funâionem aliqua ex parta reftituatur ; curet
fatis efle poffit ad illius honeftam vits fuftenepifeopus clericos, nuor in eo ordine adlcripfetationem j qua in re omni cognofcenda pro­
rit, eam in loco, uoi ipfe cfl, aliquando prsrmulgationes adhibeat, 8r reliquam diligentiam,
ftsre , ut opus eflis cenluerit , praefertim cum
quarto provinciali concilio in hoc genere przad aliquod epifcopale munus obeundum acce­
/criptam .
dit. Sique complures ejufdem ordinis lunr, ra­
Videat etiam omnino, ut quemcumqucejuftionem certam ineat , ut per rvgionn dlftintti
modi titulis ordinabit, etiam familiarem fuum,
in orbem id muneris firrilcut
certe illum ecclefi· addicat, ubi ordinis fufeeSti funiiiooes , ac munera , ut iplius concilii
IV.
ecreto cavetur, ipfe vere prsftet.
Eo fermone , quem pridie , quo facra ordi­
Q»4 ad c/mrarnas hwufttttm ttutrut.
natio celebratur, provinciali decreto haberi in­
ftitutum eft , illud in primis fpeâetur, ut qus
De tonfura clericali decretum in concilio pro­
monitiones poliero die de libro pontificali le- E vinciali primo confecimus : fed ut pro ordinis
guntur, difertis verbis , iifque vulgariter con­
quo quifque initiatus eft , ratione, illam magni­
ceptis explicentur uberius ·
tudine dlftinâam, confpicuc ferat, certam .at­
Unufquifquc'porro eorum, qui facris ordini­
que prafinitam illius fotmam hoc decreto defcribus Initiabuntur, etiam atque etiam diligenter
bi placuit | quam omnes ita fervare jubemus,
admoneatur , quod , quamque fanAum mpmu
ut neque ea minorem, nec vero etiam majorem
fufcepturut eft.
quifquam omnino , epifeopo inferior , gerat,
Verum ejus fermonis vis in fubdiaconis potif­
quacumque dignitate ille przditus Iit.
fimum monendis verfetur , quo reâius , dum
Sacerdotalis igitur tonlurz forma , in orbem
integrum eft, deliberare poffint, an exilitatem,
duAa , late, & ample pateat uncus quatuor.
qus perpetua illi ordini eft annexa, profiteri ve­
Diaconats», uncia una minot ·
lint , eoque accuratius propterea in gravi illa
Subdiaconalls , aliquanto anguflior , quam
deliberatione videant , qaod Deo auxiftante
diaconalis.

Mi-

. ._

t

447

euoouus
e.xtti.

CONCILIOM MlDlOLANENSK V.

R°?ÏÏÎT"Λ

44®

ANNO
Minorum denique ordinum corona lata fit
me vit® innocentiam , morum gravitatem, fpt- auno~
ritualium exercitationum ftudium, k ufum diu- CHRisxi
CKKlSTi undique unciis duabus .
»17»·
1179.
Unci® autem meniura eft ad pntfcriptnm intumiorem in audiendis confeffionibos, exercitatiorem prudentiam, cetcpafque religiofe pieta­
firudionum fabric® ccclefiaftic®.
Clericus , qui amiCtu clericali indutus ince,
tis virtutes perpendat .
dit , ne in propinquorum , ne parentum qui­
Ei autem, quem potiffimum elegerit, nec ve­
dem obitu, vcftes lugubres more laicorum ia.
ro alii cuiquam conferatur ab eo, cui jus eous·
duat geftetque . Neque vero vellis formam ,
petit, etiamfi capitulum fit.
aut panni genus , quo clerum univetfum uti
Quicumque przbcndam theologalem, vel
moris eft , commutet , fed pium erga propin­
Tridentino decreto, vel alia auâoritatc ratioquos mortuos caritatis ftudium officiumque pras
new inftitutam, in cathedral!, collcgiatifve ec­
fe ferat omni alia ratione , qu® cum clerica»
clefiis obtinet , is & qua facrarum leâionum
genera, k quibus diebus epifeopus prafcripfelis ordinis decore , dignitateque omnino con­
veniat .
rit, ut interpretationis fur. munere fungatur ,
Qu® in concilio provinciali primo iis , qui
accurate ad illius prcfcriptum prtftet : ita ut
(acris ordinibus , k facerdotio initiati funt , B etiam fi expedire cenfuerit , k in feminario ,
quique ecclefiafticum beneficium obtinent , de
At in aliis clericalibus , (acerdotalibulve colle­
fxculatibu» negotiis fugiendis conftitiita funt j
giis doceat : in bafilica vero cathedral! faltem
die fefto lemper facram feripturam publice in­
jpsdem poenis nfdem , vel aliis , quas arbitra­
tu fuo epifeopus edixerit , irrogaritve , illis
terpretetur k exponat > nili aliquando aliud
Îmfcrfbimus , qui minorum ordinum clerici
jufierit epifeopus .
unt , etiamfi nullum beneficium obtinent , fi
Idem ab cpifcopo , aut ab alio confultus .
modo clericalem veftitum deferant , cum pr®theologi® quzftionibus , aliifve ejus generis
lertim jam inde ufque a teneris annis fe reli­
gratis refpondeat : ceteraque denique omnia
gionis , pietatifque inftitutis, k difciplinae ccpntftct , qu® pro fufeepti muneris ratione^ab
clcfiaftica moribus imbuant oportet , qui in
eo pneftaxi debere idem epifeopus cenluerit.
lortem domini vocati funt . Atque in iis quiPerlatum ad nos eft , in nonnullis provindem , qu® illis vitanda funt, hrc etiam cau­
ci® hujus ecclefiis clericos aliquos, qui ob be­
neficia, officiate, qu® in iis obtinent, non fo­
tio fit, ne fine epifcopi conccflu , coque lite­
ris exarato , laicis in fervitute , famulature
lum in choro a^efie > fed alia minifteria, aliafque funâiones clericales ibi prsftare debent ,
operam navent .
Nec vero cuiquam clerico eam facultatem det
a capitalis certo illi canonicorum numero ad­
jungi , camque ob caufatn fupranumerarios
epifeopus in aliqua re inferviendi, qu® cleticalis vitae rationibus, pigtatifquc officiis non ad­
vocari , hocque ipfum fieri , nulla eis coi la­
modum conveniat’
ta prebenda, nulloque fzpe attributo cujnfvis
generis emolumento , cenfuve , ii autem eo
folum titulo contenti , cum id fibi fumant ,
ut inferiora minilleria , qu® antea obire confueverant , prcftare plane reculent ; hsc fane
Qim d ktutfiiiwam itlUlietat itiliwtf.
incommoda , ortvia illa quidem , accidunt ,
quod fc ctftéui debitis munerum funâionibus
Cum aliqui» examinatur ad aliquod benefi­
fraudantur , k divinus cultus minuitur , ac
cium cccleliafticum , cui providendum fit , de
labefaâatur , fc ordo ecclefiafticus , cum unus
eo experimentum fiat examine non folum ia
plurium
partes , officiumque prcftare non poflitcrarum fcientia , fed etiam in cantas peri,
lia , ad illius beneficii funâiones rite, fc refit , contra ac legibus canonum caveatur ,
été obeundas -, tum pneterea in ufu, ac noti- D non fine magna offenfione
01
pervertitur, & per.
tia quam in recitandis divini officii horariis
niciofa ambitionis occafio hominibus ecclefia.
fticis manifefto datur . His porro incommodis
precibus habear .
Ubi primum pnebenda , vel theologafts ,
atque adeo malis > decreti hujus provincialis
pcenitentialtfve vacaverit , etiamfi illius confe­
auctoritate occurrendum cenfuimus.
Itaque fi quos aliquaqdo, ut jure permitium
rende jus ad alium , quam ad epifeopum ,
eft, canonicos fupranumerarios creari contige.
prrterquam ad fcdom apoftolicam , pertineat,
rit
; id juftis fqlutn caufis , ac pene neceflacdiftum dc more proponatur, quo ad coneurfum
riis , iildemque comprobatis , k perraro qui­
evocentur , quicumque lint, qui illius muneris
dem fieri ftatuimus . At voro qui in «a ipfa
caufa examen fubire velint, allofve nominare,
ecclefia beneficii, quod ibi obtinet, caufa,
qui fubeant . Confeâo autem conftltuti tem­
operam , miuifteriumre navare debet , quod
poris fpatio , uniufcujufque eorum , qui illo
nomina convenerint , periculum , experimencum canonical! officio & gradu non conveniat ,
neque prxllari fimul pomt , fupranumerarium
tumve in literis ae doitrinis omni vel dilifieri , creative prohibemus . Quicumque vero
genttffima percunftationum , qucftionumve ra­
tione fiat . Epifeopu» , adhibitis fibi pro ar­ E ita adferiptus eft , ne a muneribus minifteriifve , qu? priorum beneficiorum nomine in ea
bitrio fuo ahis peritis , probifque viris , tum
ecclefia 1'fe prsftari debent, liber , aut immu­
etiam de illorum vita , moribus, «tate , gra­
nis ullo modo fit : imo ut illa prnftet, k frudu , ordine , ceterifque conditionibus , ad ta­
le munus neccflarii», accurate perquirat. Tum
âuum mulâa , k omni alio jure, ut canonibus
decrctifque Tridentini» cautum eft , epifeopus
demum epilcopus ipfe folum tebus iis omnibus
omnino agat.
accurate perpenfis , mature in domino delibe­
ret , & libere deligat , quem pro conferenti®
'Vacante ecclefia parochiali eujus conferende
jus non ad epifeopum dicecefanum , fed ad
religione digniorem , aptioremque exiftimet ,
cui tale munus , tantique ponderis rede com­
alitam , etiam ab epifcopali jurisdictione exem­
mittatur . Qui in deliberatione idem videat ,
ptum, & regularem item (peCiat , edictum de
ut quod przlcr^im ad psxmtentiarium attinet,
concurfu proponat epifeopus dicrcelanus , k
cum pctitram ncceif-riani fpeftarit, tum maxiqnicumquc examen eo nomine future volent ,
ad

449

“Îïu

Concilium Midiolaninsi

V.

ad ipfum conveniant· qui exploratione pet exa- . 1 conditionibus praditus non fit , tc quas illa "ahco'
CH «.ISTI minatores fynodalet facta, ex probatu dignio­
vel crcdio , vel fundatio , vel conftitutio re- CHRISTI
u;»· rem, tt magi· idoneum deligat, cuivacant ilia
quint .
<j7vecclefix ab illo conferatur, cujus jut eft. Si ftQuibus in ecdefiis optionis jus eft , ubi di­
cus fint, collatio refcifla, nullaque fit.
midia pars fruftuuas praebende in illius vaca­
Eadem ratio omni· adhibeatur in parochial·
tione, vel facriftic , vel fabricz ecclefiz folviccclefia vacante, que jurifpatronatus eft eccletur, ea pars pro ratione przbendz , qua primo
fiaftici, vel mini, cuius inftitutio nonadepifvacavit, folvatur .
copum dicecefanum , fed alium quemeumque ,
Idque ab omnibus przftetur , qui ordine de­
inceps Gngoli occafione illius vacationis vel •d
etiam exemptum, & regularem , item , ut lueam
ipfam obtinendam optionis jura ufi lunt ,
pra, pertinet) tamen, ut quem epifcopus dicevel ad alias coniequendas, quz occafione optio­
cefanus digniorem elegerit , it a patrono prssfentetur ei, ad quem fpcftat inftitutio.
num fucceftive vacarunt ; ita ut unufquifqae folSi vero ad futnmum pontificem inftitutio
vat pro rata tantum acccffionis reddituum , fibi
illo ipfo optionis jure fade. Hzc porro folufpeâat, vel quia iit menfibtii refervatu vaca­
vit, vel alia cauia , tunc epifcopus digniorem B tio , ubi quifque primi anni frudus ex przeligat , tc tt preferipto’ earumdem litatarum
benda , quam libi jam optavit , perceperit ,
Pli V.afummo pontifice infti tuendum. Interca
ftatim ab eo przfterur . Reliqua item, que de
parte fruduum dimidia perlolvenda olim decre­
vero dum hujus generis examina , tt approba­
tis provincialibus conftituta funt , ad eorum
tiones fiunt, & inftitutio lucum habet ; idem
przlcriptum ferventur .
epifcopus diccceianu· idoneum vicarium , qui
Amftoritate concilii Tridentini , tc conftituonera vacantis illius ccdefiz fuftineat, attribu­
ta ei congrua pro arbitrio iuo ftuituum por­
iionis a Pio V. pontifice maximo edite , jam
nunc ftatuta , ptivilegia , cnifuctudiner, dc illas
tione, conftituat, donec ei reâor praficiatur.
denique cujulvis ecdelir conftitutiones refemdiIn ecdeliarum curatarum permutarione , co­
mus , plmeque abrogamus, quibus cautum eft ,
ram ordinario facienda, nc looms habeat quod
vacantium in ecdcfia 'dignitatum , canonicaprimo provinciali concilio decretum eft de pro­
tuum , prebendarum , portionum , beneficio­
ponendo ediflo examinis caufa in vacatione ecrum , atque ideo officiorum frudus, vel diftriclefiarum parochialium. Si tamen velparochiabutloncs etiam quotidianas , que inde primo
lium hominum multitudo valde inequalis eft ,
vd qui permutant, quo tempore parochiales il­ C vacationis anno, aut longiori , breviorive tem­
pore obvenerint, tnenfz eptfcopali , vel cano­
las ccdelias adepti funt , examen ptzfcriprum
nical! , aliive loco omnes, vel partem aliquam
non lubierunt, fiat tunc de illis experimentum
obvenire, attribuive, aut in communes arfusce­
examinis, fed abfque concurfu .
dere, aut inter alios canonicos , miniftrofve il­
Idem examen line concintu adhibeatur de
lius , alteriufve ccclefiz dividi. Hic tamquam
eo , qui beneficium limplex commutat cum
refcilfa, per.itufque lublata ejufdem Pii pontifi­
alio, quod curam animarum habeat, liquando
cis lanflione, declaramus nulla efle, nulliufque
ejufmodi permutatio coram ordinario fieri jure
poteft .
plane roboris ■
Quamvis Pit V. conftilutione, fublata non
Nec vero loco eorum fiuduum , qui eo nofit facultas illa , qua in ecdefiis parochialibui
mirf» , Ut fupra
attribuebantur , ne confenfu
conferendis data eft , tum fynodo provinciali
quidem capituli, ab epifeopo flatui liceat , ut
deinceps , qui illiufmodi dignitates, canonicaaddendi , ac detrahendi przfcriptz forma exa­
minis , tum unicuique epifeopo , Ii certis quitus , bendreiave , qualia lint , conlequentur ;
bufdam de caulis pro fua conic ient i a cum de­
aliquid, vel minimum , lulvant , confetantve
putatorum conlilio ita expedire cenfuerit , loco |j in ufum lacuftir aut fabricz. aut alterius ejufconcurfus privatum aliud examen ineundi : vi­
modi operis . Quod fi poft Tridentini concilii
deat tamen epifcopus ne facultate fibi data
editionem id iilquam in provincia ftatutum ,
abutatur, neque vero illatu adhibeat ullo mo­
decretumve ullo modo Iit, nc tamen quidquam
do, nifi opus efle viderit , Tertis jllis expreftis
eo nomine accpi , exigi > aut perlolvi , ullo
caufis .
7
pado , rati.meve liceat , quacumque confue­
Quod fynodi Tridentini auâoritate quarto
tudine , decreto , ftaruto ubftante , nifi fumconcilio provinciali noftro permilfum eft, lim­
nii pontificis aufloritate muiitum, coiroboraplex beneficium habenti , alterum etiam ejuf­
tuinve Iit .
dem generis, quod perlonalis refidenrir munus
Qu amobrem nec epifcopus , neque capitu­
non requirat, ob honeftam illius vitz fuftentalum, collegium, aliive ciclclraftici ordinis ho­
tionem conferri; id ita locum habeat, ut ncta­
mines, quarum intereft, iftmfmodi fiudus, dlmen eo prztextu esufave vira honefte fuftenftributionclve, ne ullam quidem eorum partem^
tandae, plura , quam duo , beneficia (implicia
retineant, neve illoium celConem pelant, exruni eidemque conferri liceat, fine conceflu , pergantve, ne" aliud quidquam , nec eo quidem
mifluve feais apoftolicz .
£ nomine quod ptzdia meliora reddita fint. Ne­
Si capellania çtiam limplex , aliudve benefi­
que etiam ab ns , qui illa beneficia . etiam a
cium, etiam jurifpatronatus, ex prcfcrinto erefede apoftnlica , obtinuerint , jusjurandum
âionis, fundatiumlve, aut alterius conftttutioexigant , ut tale quidquam obfervent ; neve
nis certum ordinem , aut alias conditione, teillis apiis , qui non paiuerint , miram , impequiiet in eo, de quo vel collationi', vel inftidimenttimve afferant , quo minus illorum polleflioocm allequantur . Meminerint pono om­
tutionis, vel alio nomine providendum eft il­
nes , quicumque contralcCeri.it , ex illa Pii
lud beneficium ; ne epifcopus deinceps , etiam
quinti lanftionc , fi epilcopus eft , fufpenfiopatronorum confenfu , permittar , concedatvc ,
ut quifquam fine fedis apoftolicz difpenlationc
nis , fi capitulum , mtttdifti ; Ii abus quii'
illud beneficium alfequatur , quod ver: eo or­
quam , excommunicationis preham ftatim iubdine non Iit initiatus, quamvis crate congrua
ne ; cujus vinculo tam diu irretitus eft, quoad
fit pro illo ordine lulcipicndo, neque qui aliis
reftitutione prunum faCta , beneficium relaxaANNO

I

i
!

tionu,

411

iTuSia Concilium Medi

OLANKbiSt V.

larruiv

Tnko’ t'onis , abfolutionifve a icde apoftolica obti- A drali , facrofanâs crucis , per quam redempti "ανηο"
CHMM I p'lerjnt
fumus adoratio religiole celebietur , recitato CHKI1TI
tiff
Ubi vero fee ante Tridentini concilii editio*
fcilicet de paffionc euangelio , tc pcraâis itlu tsya,
nem menfibus fabric*, ant facriltic, alteriufve
liatis precibus , tc orat Ionibus, ut loftituti ra­
pii loci Isfibus diftributjoncs ejuimodi , & frutio poftulat . Quare unufquifque provincial
tius concedi repcrisintur , eorum pars tantum
epifeopus efficiat , non folum ut ftata ea ho­
dimidia eidem , vel facriftis , vcl fabric*, vel
ra in fua balilica cathedrali preftetur ; fed ca­
pio loco attribuatur : reliquam autem partem
veat etiam, ut in omni ecclelia collegiata , &
omnem ad illius pontifici* fanâionis ptçfcriptum
parochiali , in omnique oratorio foclctatum ,
ii capiant, quorum beneficia funt.
ubi fit ca adoratio, non ante > quam in eadem
Cum animarum falutis ■ vitçque fpiritualit
balilica cathedrali, primariave, fi locus dicsceCuram Parochi paternam gerant, illis, tamquam
lis fit, celebretur .
parentibus, debetur amor, obfervantia , cul­
Nec propterea coneionator defiftat, quin pro
tus, atque obedientia. Si igitur hoc iplo ho­
fanâ» ecclefi* ufu ad excitandam populi fide­
nore dignantur , illud certe etiam wquiQimum
lis compunctionem co facro dic eam de fuggeeft, atque adeo cum omni ratione conjunâum, B ftu proponat tc oftendat .
Quin etiam curet epueopus , coocionem il­
Ut cum primum eorum aliquis ad ecdelic , fibi
in titulum , curamve tradit® , (lationem vene­
lam ftatim poli recitatam paffionem domini
rit , aliqua extern* obfervantis fignifiextiane
haberi , nili alitet aliquando magis expedire
ab iis fufeipiatur , ad quorum parochialem cu­
ccnluerit .
ram accedit . Quare fideles , ubi primum ab
Et quoniam facra ea teria Chtiftus dominus
epifeopo liter*» formatas acceperint de parocho,
humiliatus eft pro nobis pati ulquc ad mortem,
3ui parochiali eorum ecclefi* prsfcâus fuerit ,
mortem autem crucis ; illius humilitatis imi­
rem certum ftatuant , quo et adventanti fre­
tatores in fanâiflim* crucis flata illa adoratio­
quentes ad parochis fines obviam faâi , cum.
ne ita efle ojyjttet , nt quod antiqui ritus eft,
dem, ut moris olim fuit, fufcipianc , atque ad
non tantum genibus flexis , fed proftrato humi
•edebam deducant , perpetua illum dilcâione,
corporis habitu fixam , conftantcmquc animi
amore , obedientia > atque obfervantia proie*
noftri humilitatem demonftrcmus : ideo cpifcàquentes .
pus curet , ut corporis profternatione , qu*
Liter* auMm formats , quas epifeopi nomi­
Chrifttanx humilitatis index eft , ea iblenms
ne cancellarius de parocho confcribat, ejuimo- C adoratio celebretur .
di erunt, qux a vicario foranto, aliove publi.
Gravia pericula , offenfiones , atque adeo
ce legantur .
f*pe injurias lanâiflinnsç-mifl* lacrihcio fieri
compertum eft , quod quidam faccrdotcs non (cFilii dileftiffimi, veftrz ifti parochiali ecde*
ii* parochus ptefedus eft presbyter N. quem
pucl tantum, led pluries in dic illud ofterant .
State, vita, moribus , doârina , virtutum di
Quod ne in pofterum fiat, prztcrqujitn falutafciplina , prudentia, aliifquc rebus ad illius pari illo die dominice nativitatis, quo unufquiftnchialis cur* bene geiendx rationem opportuque laccrdos non fine magna myfteriotum (inis, idoneum elle, ecatninc rcile confçâo co­
gnificatione ter celebrare debet , decreti hujus
gnitum eft. Veftr* igitur partes funt , debito
auâoritate vetitum fit , ne ob ullam ncccllahonore, et decreti provincialis prrfcripto , il­
riatn caufam , neque etiam ob parochialis ,
lum fulcipçre , neque folutn externa quadam
alteriufve ecclefi* cgeftatcm , neque ob iacerobfervantia, fed intime, atque ex animo illum
dotum penuriam , nec vero ob locorum diloco parentis diligere, & colere , prsceptifquc
ftantiam epilcopus cuiquam (accrdoti pluries
c)iu, atque monitis concordi voluntate, libenin dic divinum illud rntflz factificium offerentique animo parere . Quod fane facera cura ve- D di facultatem det, aut permittat , cum beatus
ftra potiftimum interfit, tum quo accuratius faadmodum lit ille facerdot , qui fcmel tantum
fiatis, nos cpifcopali noftra auâoritate, paterin die illud digne obtulerit . Si qua vero ejua
pa caritate, vos uaivcrlos &'lingulos moqetnes
generis facultas antea vcl certo loco , vcl ίχValete in domino ·
ccrdoti data eft, eam plane ftatim lefcilfam ,
irritamque ac nullam omnino elfe jam nunc de­
VI,
cernimus .
Epifeopus, in cujus dierceli ecclefi* , locajÇva ad JiviM tfficU furtincnt ,
ve olim ordinis Humiliatorum extitetunt , ubi
Pu V. pontilu.it conftitutione certus facerdtS(Jt pallio Chrifti domini redemptoris } fide­
'um numerus prvfinitus eft., in eo evigilet, ut
libus in hora redemptionis tu* digna veneratio­
ne, fratribus illius olim ordinis decedentibus ,
ne coleretur , illud in ecdefia fanda perpetuo
ille ecclefi* debitis officiis , ac muneribus de­
fraudentur i fed cum eorum aliquis mortem
inftitutum , religiofoque ufu , ac folenni ritu
pie retentum eft, ut in fena lesta parafcevcs ,
obit , in ejus locum facetdotem alium fubro>o qua idem Chriftus dominus myltcrium cru- E gari curet .
fis explevit , certa ftata hora ab univerfo cle­
At in quibat ecelcfiis eertus numerus conft i tu­
ro, tc populo, certis peradis precibus, 8r ora­
tus non eft i efficiat , ut qtrot antea facerdotea
tionibus adoretur- Sed quoniam, faâum eft, ut
ibi luftcntari confueverant , totidem retinean­
in multis provinci* locis non poft , licut intur. Atque id quidem omne is exciatur pe nia
ftituti , ritufque veteris eft, fed ante ftatas il­
etiam, ic cenluris arbitrio fuo propofitis, ut
las preces ca adoranda proponatur , aut' laltem
nihil plane pereat, quod carum eccleliarum cul­
adoratio fiat a multo populo , antea quam ex
tui debeatur.
ritu ecclefi* folenniter proponatur , tc jj clero
In capella, canonicatu, aliove beneficio etiam
adoretur ; nos , ut quod non fthe myfterii fifimplici quod quis una cum alio incompatibili ex
grnficatione ecclelia inftituit , ‘ad ftatzfhora
legitima difpenfarione jam obtinet, epifeopus,
ulutn , folennemquc adorationem revocemus ; id
conftitutisetiam vicanis, certaquc fruâuum par­
ftituimui, ut in omni provinci* ccclefit cathç.
te attributa , coululat, A,- provideat, pt ea bene

ficu

453
ANNO
CHMSTl
>>?»-

Concilium Mbdiolanbnsi

V.

‘OD1L2,™u*tL

454

fieia debitis minifteriis , debitoque cultu non A
fraudentur .
Idem efficiat , fi ejufmodi beneficiis quis ob
aliud legitimum etiam abfentiz impedimen­
tum munera iua non pnaflet .
Epifeopus pro ceremoniarum ratione, ntuve,
cum mifl· conventual!, aut divinis chori offi­
ciis in bafilica cathedrali, ve! in aliis collegia­
tis ecclefiis intersft , Bc item cum procefliones
agit, aliave ejufmodi , adhibeat libi afliftentes
duos de capitulo, qui ei, etiam cum pontifica­
le oflicium non celebrat, in omnibus his, aliifc^ue aâionibus afliltcmium munera omnia prz-

Organifta, dominicis, feftifquediebus, epifcopum ad divina officia adventantem , ubi pri­
mum pro bafilic* fotibus eft , decora , gravique organi modulatione excipiat : neque lonare
defiftat, qiioufqUe ad altare genibus flexis ora­
verit , locoque luo federit .
Idem przftet , cum peraâis de more officiis
inde difceflerit.
Item , dum ille miflr facrificium , aut vefperarum officium folenniter celcbratiirus , aliove pontificali munere perfunâurus , vcftes it­
ent induit , nec quiaquam canendum a cho­
ro eft ·
Hoc vero omne agat femper, cum in divinis
officiis , ad quz epifeopus convenit , organa
pullanda funt .
Chori difciplina, plena religionis eft , plena
pietatis ; ac propterea fanâe ab iis obfervanda
eft, qui in eum locum conveniunt ad Dei lau­
des concelebrandas .
Quare ptzter illa, quz in concilio provincia­
li primo, de illius cultu prrfinivimus, hzc ad­
monemus, qnoreligiofiiu non modo excolatur,
fed multis partibus augeatur fanâa cjufdem
chori inftitutio .
Primo , ut ftudio quodam intimz pietatis ,
cujus (plcndor toris etiam eluceat , unufquifque
vel canonicus , vel alius unnifter , quicumque
fit, qui chori officiis aftri&us eft, ad chori difeiplioam fefe inftruat.
,
Antea vero quam co chnveniat , paululum
attente fecum cogitet Bc loci illius fanâilateas , Bc conveniendi caufam , Bc divinarum
laudum , quarum munus angelorum eft , offi­
cia , quz caftiflime ab omnibus concelebrari
oportet .
Hac ipfa in cogitatione firmiter inhzrens ,
nec^quidquam quidem mente, animoque conci­
piet, ab illius loci religione alienum , nedum
aget, quod Del oculos offendat.
Paret fe propterea etiam atque etiam dili­
genter fanâa intimi animi meditatione , Bc
religlofa oratione , ut exteriorem quoque cul­
tum divinorum officiorum falutariter exequa­
tur .
Dum fuperpelliceum , qui amiâus cx tela li­
nea candida confiât, induit , cogitet , quam
perionam fuftincat, nempe a ford ibus, labeque
puram, qualem vcftitus ille indicat.
Cum almutiam pelliceam , quod infigne ca­
nonicorum eft humeris , vel brachiis , prout
moris eft, canonicus imponit , e^m cogitatio­
nem fufeipiat , in fe reftindas , ac plane moi.
tuas efle oportere rerum mundanarum affeâiones, atque cupiditates , ut ejus rei fignificans
eft illa animalia-intermortui pellis , quam de
mere induar^
V vcrif, ut plcrtiquc in ecclefiis inftituti ,
conluetudMjifVe'cft, cappatn induit, quz bumc-

roa contegitt ■ Be brachia quafi devincit , e» tu anno"
. - intelligat
.
.
amiâu
, ie expreflas, quallque devin- CHRJstj
ân habere oportere appetitiopes , ac ie totum
117*
ad Dei voluntatem accommodare .
Cum igitur iis chori veihbui indutui, alium
veftitum , quo foris utitur , contegat , ficque
aliam perionam habitu gerat; caveat, neqnidquam, etiam in factiftia
igat , admittatve ,
quod cum aâionenoni rieconveniat, obquam
illum habitum induit .
Ne in colloquiis quidem ab ea a&ionc alie­
nis (e occupet : nifi cur* przfit, que id neceffario poftulct .
<
Abftincat autem femper, fed maxime dum cho­
ri veftibus indutus eR, ubi fit, vel in facrilUa,
B vel alio loco, Bc a jocis, s ridicule di&ia, faccttifvL- , a cachinnationibus , a verbis futili­
bus, atque inanibus , que temere , Bc impru­
denter effunduntur
In, chotum ne properanter, quafi diftnbutionum quzftu incitatus , accedat , fed gravi inccffu .
Dumque ad chorum procedit, quamquam alii
comes adjunâui, at quafi iolus accedat, in ea
meditatione fixus, ut fecum cogitet, Ie ad cho­
rum, nempe ad fanâa fanâorum , ut canone
antiquo cautum eft, Bc ad publicat orationis facrificium accedere .
Cum in choro eR, animum , mentemque ab
omnibus curis, perturbationibus , Bc cogitatioC mbua a rei , que geritur , fanâitatc alienis ,
quoad ejus fieri poteft > abducat, fefeque totum
in Dei. cultu colligat .
llludctiam cogitet , quam ob caufam eo f«
contulerit,- tum fibi ftatnat, feinconfpeâuDei
omnipotentis, & in corona innumerabilium an­
gelorum , & fanâorum efle .
Qua in cogitatione videat, pernetuoque re­
putet , ie eo loci confiftere , ut Deo fanâiŒmum cultum ·, veneratlonemque tribuat , at­
que ab eo , & fibi, Bc aliis omne bonum deprecetur .
Confideret vero ipfum Deum , tamquam pa­
trem, & redemptorem amantiflimum,optimum,
fapientiŒmum, tnifericordiflimutn, quiquaom­
D nia intoens, ubique Be temper eft ,
Tum cordis caftitatem , beneque orandi do­
num, Bc gloriam a Deo fupplcs petat, orationifque facrificium limul cum meritis Jcfu Chri­
fti, Bc fanâorum, ejus przfertim cujus memo­
riam ecclefia illo die celebrat, ad gloriam fanάβ Bc individua Trinitatis, 8c ad fuam proxi­
morumque utilitatem dirigat , · .
Cum piallendum eft , primum pfalmi argu­
mentum mente, animoque concipiat .
Obfervet prztcrea, quis in plalmo loquatur,
an Deus, an ecclefia , an panitena , an aipirans ad perfeâionem.
Attendat itum, ad quem przcipue falutarem
affeâum pfalmus referatur.
E
Cum ita fe religiofe parant , magna animi
attentione fe ad verba , fententiafque pfalmi
accommodet , ita ut laudet , gemat , esti­
meIcat , ficut pCalmorum voces indicant : Bc
quod denique ore profert, animo primum con­
cipiat .
Tum verba fingula notet , interpretationem
ftudio aflequatur , unde mens , animufquc ad
aliquem lalutarem affectum incendatur .
Ad verba etiam adjungat animo cogitationem
velamot ii, vel reverentia·, vel humilitatis.-Atque ita quidem affeâum aliquem excitet, ut Ii de
virtute verba pfalmi profert, dclidnio accenda­

tur

455

"‘Æ*

· * *.■ m k· *
Conchium Mb Diiolanbnsb

Anno tur imitationi·, fi de peccatis, intime doleat, A
CHKISTI quod in eo ftatu ipl* fuerit, aut certe proximi
•47»·
ejus. Et fic de alita item, quz pfalmo fignificantur,
Eam porro attentionem initio unlufcujurque
pfalmi, orntipnis, St aliarum divini officii par­
tium, tum fingularum horarum canonicarum re­
novare, atque excitare ftudeat, przfertim dum
illa verba , quz ad lanflz orationis fpiritum
inflammandum valent, pronuntiat; Deus in ad­
jutorium meum intende, (trc.
Itidem faciat
cum aliorfum.fe cogitationi­
bus dittmhi animadvertit.
1
In fine etiam uniufcujufqae pfaimi fefe exci­
tet illis verbis ; Gloria Patri, <yc.
/
In conduiront item orationum , cum dicitune
Per dominum noftrnm Jefum Chriftum t fpe
* fanda erga illum redemptionisnoftrz auftorem
fefe confirmet.
Et quoniam attentio valde admodum excita­
tur , fi quz quifque profert , rade intelligit r
ideo in ca potillimum eipofitione pfalmorum
alEdue verfetur , qua non varia fit , fed quz
tota in excitandis , cxcrcendifque fandis a Se­
dibus verfetur.
Cum autem magnus pfallcndi fruftus in pfalmoram affedibus verfetur , five quis in choro,
five privatim, five fubmifla, five alta voce oret :
idcirco certos fibi focos pfalmorum przfinlat,
quibus omnis hzc ratio concludatur .
Loci przcipui prêter ceteros hi fint, unde fa- C
lutares affeftusexiftunt, laus Dei , memoria bo­
norum noftrorum , commemoratio noflrz mileria, 8c tepreheniio malp agentium.
Pfalmorum verbis cum Dei bonitas prrdicatur, ad illius diledionem , Bc ad gratiarum adionem de beneficiis, quz a divina benignita­
te proficifcuntur, fe toto animo accendat. Cum
illius infinita lapientia , aut potentia comme­
moratur , admiratione afficiatur : tum intime
gratuletnr , cum aliquid Dei auxilio bene geftum narratur.
Cum bonorum memoria, recordatioque phi­
morum vocibus exuratur; defiderium quoddam
concipiat illa fibi , Bc aliis conicquendi ; tum
illa eadem a Deo petat, tum in Deo fpemani- D
mo capiat fore , ut divina ejus ope , non mo­
do quz bona lunt , qurque falutaria , aflequatur, fed quz mala, ac quz perniciem affe­
runt, vitet ,
Aliquando etiam intime in domino gaudeat,
fe bona, Deo juvante, adeptum elle, & mala
caville.
Ex mifetiarum commemoratione timorem
concipiat, dolorem , ac humilitatem , cum luas
cognofcit infirmitates.
Ex reprehenfionc male agentium agnofeat
zelum divinz vindiftz, Bc indignationem con­
tra nequitiam . Atque ita quidem cx falutaribus his affeftibus frnflum pfallcndi uberrimum
capiet.
E
Peroratis pfalmis , abfolutoque canonicarum
horarum oflrcio, paululum tacitus con!iftat,genibufque flexis veniam deprecetur, 8r negiigentiz , Bc ditlrailionis , aliufve culpz , quam m
eo precationis officio admiferit : tumqne hoc
ore:, ut pwo Chrifti totiulque ccclefiz meritis,
orationis ruz ebfequium , ac minifterium g re­
turn fit, atque acceptum.
. In eo pfallcndi officio, cum ea meo·. ; atten­
tio , Bc lalutaris aftcftus , tum corpori. decens
compofitio requiretur.
laco, prztcr ca , jpz de genibus flcftendii,

\7

V·

KO OU L FU U$ It·

1MP.

mg

45®

de capit· inclinando , de flando , de fedendo, anno
ac de cettris partibus in primo concilio coniti- CMUSTI
tota funt , quzdam etiam in choro cavemus ;
ijp».
quz , utpote minus decentia , dr a loci illius
cultu alitna, vitati oportet ; ca vero tabella defcripta funt, quz cura noflra edetur , ac infingtilis facrifliu ecclefiarum , tum cathedralium,
tum collegiatarvm , tum parochialium affixa
perpetuo fit. Tum vero dtiam hzc ipfa moni­
ta , alia tabella delcripta , itidem in fingulis
facriltiis habeantur.
Lumina duo candelabris , cereo , ferariifve
infixa, cum proceüîones publiez, etiam quz in
eccicfiz ambitu aguntur , ab omni cujufvis or­
dinis clero, tam regulari , quam fzculari , ad
crucem adhibeantur, quz unicuique capitulo,
clerove de more przfertur.
Epifeopus in cathedral! fua ecclefia , loco,
& forma, quz in inftrudtionibus fabricz eccle­
fia ft icz , ex decreto provinciali editi·· przlcru.
pta eft , fepulcrum epifcopale primo quoque
tempore faciendum curet ad commentai ufum
epifeoporum illius ccclefiz . Cujus quidem fepulcri operimento infculpta fit , ita tamen, ut
ne e folo zquato extet, mitra , Bc baculus paftoralia, tantummodo cum his literis, SEPUL­
CRUM EPISCOPORUM. N.
Hoc ipfum unulquifque parochus ad paro­
chorum, & capitula ad dignitatum, Bc canoni­
corum ufiim itidem przftsnt.
Poftrtdiç illius diei , quo eeffio ultima fynodi provincialis habita eft, pro omnibus pro­
vincia epifeopis defundis , przfertimque pro
iis , fi qui poft proximum provinciale conci­
lium diem obierint , milfa folennis a provin­
ce epifeopo , cui id muneris mctropolitanus
manderit, canatur: Bc fermo item Latinus appolite habeatur ; officiumque item pro illis a
quatuor etiam piovinciz epifeopi junioribus
rit» mox peragatur ad pontificalis libri przfcriptum . Jn fynodo quoque dicecefana , die fe­
cunda , pro clericis dicrcefis defundis oratio Bc
commemoratio folenniter fiat,

VII.

jÇaa ad iiftrikatiancc pertinent.
Pcenitentiarius, tamquam in choro prrfens,
diftributionum particeps fit , qoo tempore in
audiendis confelliooibus verfatus , non eo­
rum folum , qui in cafibus, epifeopo referve­
tis, peccarint, fed aliorum etiam quorumcum­
que ■
Nec vero illas, quali przfens, capiat, cum
mane aliquando, ante flatam divinorum officiorurd horam, quo opportunius pccnitentibus fatisfaciat, eorum confeffiones audit , .A quo de.
incepi tempoie illa celebrantur , ipfe interca
milfz facrificium facit , aut privatim horarium
canonicale officium przftct ; etiamfi id in frau­
dem non faciat.
Neque diftributioncs item illi , quicumqu·
fint, percipiant, qui infirmitate , necelhtate,
aut manifclla ccclefiz utilitate occupati , impeditive non adfunt in choro , fi antea nullo
legitimo impedimento diftenti , pcrfonale cairontca'ir /m munus obire non confucvcrant ,
hoc enim addendum cenfuimus decreto , quo
in concilio provinciali primo hoc iplo de get ere cautum eft .
Qui pcicgrinstioni, caufa alilunt , u» jure

\

’ *iu'·

__

457
ANNO
CHAliTl

>17»·

1

Concilium Midiouninji

V.

B0D^,’^'*·

458

"quidem « facaluteve (lxtutorum ecclefi·, cui A ra facetdotis, curam animarum gerentis, epif- Tnno"
coptas ita utaear , ut ab eccleGa , beneficiove, CHJum
perfoaalû relidentia operam , miuilleriumquc
in ejus curam tradito, diutius abfit, ac muneri
·'?»·
debeat, diftributionum participet fiat. Imo etdebit· refidenti· petfonalis délit.
Utnfi trium menfium fpatio diatius abiunt, noa
Ne parochus , aoimarumve curator ob fenepropterea excufantur, quo minat fruâuum praâutem, aut ob adverfam valetudinem , csltve
oend« amiffionc mulâcntur, aliifve poenit ejuf­
gravitatem, ab eo refidenti· munere cxcufetur.
dem concilii, de diuiurniore abfentia fancitis.
Si veto ejus invaletudo id generis eft, qu« cu­
Qui Rudiorum eaufa , quacumque facultate,
rari pollit , atque eo loci , ubi ecclefia paro­
abiunt , ne difttibationcs quotidianas eo ipfo
chiaiis Gra eft , non datur , ncc aliunde facul­
abfeeti· tempore, nec vero illam prsbendc fuç
tas medici te medicamentorum ; tunc parocho,
partem tcitiam, in ejus generis diftributiones,
ea infirma illa valetudine laboranti, epifeopus
Elidemini decreti auâontate jam convertam,
'Curationis caufa facultatem dare poQit, qua li­
capiant.
ceat ei tribus, quatuorve menfibus ad fu al­
Itidem de quotidianis diftributionibus , ca­
mum, loco propinquiori, in quo ejufmodi neque tertia parte cautum Gt, etiamfi a iede apoB cellaria non dclint , manere , ubi valetudinem
uolica facultas abfentia ob Rudia data fit.
curet.
Epifeopus, qua decreta de tertia fruâuum par­
Interea ad illius ecclefic parochiaiis curam
te ia concilio te primo 8c quarto , olim confe­
gerendam vicar.um epifeopus conftituat, paro­
cimus, ita praftec ut nec qui facris ordinibus
chi fumpru .
initiati non funt, ncc qui diftributiones non ca­
Nec praterea Gmultatisjpodiive folum caufa
piunt, ab illa praferipta tettia parte conferen­
parochum ab eccleGa parochiaiis Ratione ■ loda liberi immunefve hac.
cove abdic permittat, ac ne inimicitiarum qui­
Tertia porro partii , qua in diftributiones
dem, qua vel leves, vel fiâ· tint, caufa , przconvertenda eft, fruâuum cftimatto iit , non
teituvc. Si vero unquam graves illa erunt, ac
veteri usa etiam in codices capitulates relata,
vera ortequ: pofteaquam parochiaiis cura mu­
(ed tanti Gt, quanti ccnfus , reditufve prabendatum te vera valet , deduâir primo nenfioninus obit, idque fine culpa parochi, permittere
epifeopus poterit , illum inde abeffc , locoque
bus, aliifque oneribus, legitime impoGtis, pro
propinquo , ubi tuto fit , morari , eo folum
ratione temporis, quo duraverint.
Cujus tertia pastis percipienda jus habeant
tempore inimicitiarum , non tamen ultra anomncc canonici, tum qui prabendam obtinent, C num, etiamfi diuturniores anno Got inimicitia.
tum qui Gne ilia funt , dum ii ftatis diebus fiiCum antea jure canonum, tum nuper conci­
lii Tridentini decretis te fynodorum provincia­
um ia ecclefia mutus przfentes obierint.
lium conftitutionibus juffum eft , unumquem­
que parochum , animarumve curatorem in ec­
clefia Gbi commilfa, dominicis, aliifque praVI1L
cipue feftis diebus ftata hora mifla facrificium
Celebrare, facramentorum adminiftratione,'ver­
De refl&itfM. .
bique Dei predicatione populum palcere ·, do­
Petfonalis refidenti· munus , ot re vera per
ctrine Chriftiane rudimenta docere ; vefpertieor pralictur, qui illius generis beneficia ccdenas preces, aliaque divina officia canere , »el
recitare publicam fepe orationem, ac proceffipfiaftica obtinent, omnem rationem, canonum
fare , Tiidentinilque fanâiombus prafcriptam
nei varias cum populo fuo obire, pacem conci­
pilcopus ineat.
liare, controverGa' componere , pauperum fc
À quo munere non escufetur , neque qui be­
egentium > milcrabiliumque hominum curam paneficium , ccdefiamve babet, de cujus titulU.ad­ D ternam gerere; aliaque munera ftudiofe te ac­
huc lis te controverGa pendet ; ncc vero item ,
curate agere, que cum parochiaiis officii ratio­
qui nondum facerdotio, aut eo ordine, quem
ne conjunâa funt i tum illis diebus maxime in
beneficium illud requirit , initiatus eft . nec
quibus populus artibus , operibus te negotiis
praterea qui jufta aliqua caufa, impedimentove
mundanis non eft diftcntus, occupatulvc, faci­
diftinctur, quo minus eo inkietur.
lius ac truâuoGus prrftare poffunt.
Nec vero a relidentia munere liberi lint, qui
Quas omnia, prout cautum eft , te quemad­
tertiam partem fruâuum , qui Gbi ea dignitati­
modum certe oportet, conftituto tempore it pa­
rochus exequi nullo modo poteft, qui non fine
bus obveniebant , quas in ecclefiis cathcdralibus obeunt , in diftributiones contulerint. Imo
animatum libi commillarum detrimento, conftitutis illis horis parochial! ecclefi· non infervero ii cetera etiam, qua Tridentino decretoin
feflionc 14. promulgato , iplis praferipta funt,
vit, fed ea rcliâa ad ecclefiam cathedralem ,
prrftare ab epifeopo cogantur.
vel collcgiatam, ubi canonicarum , aut aliud
Ne ille quidem oculetur, cujus eccleGa , aut
relidentia beneficium jam obtinet , f.equenter
beneficium ejufmodi eft, unde omnir, aut certe
nimis accurrit, non Gne ea avaritie fulpiciotse
magna pars fruâuum, aliquo modo refervata ad £ & cupiditatis illarum diftributionum , quas
alium pervenit.
capiet, propterea quod ibi in divinis officiis,
Ne epifeopus, propterea quod libi liberum,
miliaque (okmni prsfcns ad^it , Lfto prrferintegrumque eft, facultatem permittere, qua Iitim die , quo pluribus in ecclefiis vel dupli­
cate , vel majores , quam alrir diebus diri
ccat, aliquem ab ecclefia comtnifla , beneficiove perfonalis relidentia abeffe, ea puteftate, falolent. Quamobrem hoc decrero epilcopos id
cultatevç deinceps ob cujulvis generis caufam
monemus , ne quem parochum , mjimarumve
curatorem , qui in cathedral! , Rllegiatave
utatur : fed in illa concedenda moduin Be ratio­
nes adhibeat, concilii Tridcntpii ianflione preecclefia dignitatem aut canonicltum habeat ,
feriptas.
aliudve beneficium . aut officium , cui perfoNe vel ad fcmimrii quidem curam , vet ad
nalia in choro relidenti» onus injunctum Iit,
vicarii munus , vel ad fanâe etiam inquifiiiodeinceps dominicis , feftifve diebus , ecclefi»
nis officium, nec veto ad aliud quidquam opecommiff· liatione relidi* , in choro illius
Ceteil. Geieerel. Tom. XXXIV.
V
ca-

4JP

““ST1’

Concilium Μβι HOLANINSI V.

«·

an no cMhedrali», collcgiatave przfentem adede» di- A
CHKtsTi ftributionumque quotidianarum participem ullo
• a»· modo, paâoye fieri patiantur : led parochial!
ecclctiz , (latis hoc··, operant , curam , mune­
raque fufccpti parochialis officii ufquc adeopizftare cogant, ut ei nulla ihta hora délit, nul­
lumque officium omnino prztctmittat fuc cu­
rte, folicitudimoue commilTum.
Ecclefia parochialis , fi eo loco fita eft, ubi
minor pars hominum parocbialium habitet ,
multoque plures illi fint , qui extra urbis ,
municipii , locive moenia , ubi ilia eft, domi­
cilium nabeat : eo tamen loci parochus in (la­
tione parochiali maneat , ubi ecclefia eft . Parochialibus vero , qui longius abfunt, epifeopi
officio Bc auftoritat* fuccurratur , ad concilii B
Tridentini przicriptum.
Epiicopi cura fit, ita agere, ut qui parochia­
lis colefia , intra dittcefis fus fines polita, ab
alio inferiore, etiam regulari , qui illius con­
ferende jus habet , collars eft, is in illius (la­
tione reddest , pcrfonalifquc refidentir munera
przftct. Ncc vero id ad illum inferiorem , qui
contulit, fpcâce.

Ut ia omni ccclcGa, altari, faeriftia, omnique facra fupeliedile nitor , munditiaque clu- chuisti
ceat: id quod etiam Innocentius III. pontifex
lin,
in concilio Lateranenfi cavit , magna cura, Ae
diligentia a facerdot ibus , clericis, aliifquc cccleli· miniftris adhibenda eft .
Quamobrem, qiue de hoc genere toto recu­
la, concilii hujus auâoritate, per nos enuclea­
te przfcribentur indar inftruaionum , ea ab
omnibus & fingulis, quorum intereft , ubi pri­
mum in vulgus edentur , accurato (ludio fer­
ventur, atque inducantur in ufum.
Pulvinaria, miflalium ufui addiâa, ne epif­
eopi quidem , nedum alterius cujufquam geni­
bus, cubitifve, ullo loco , nec vero in ecclefia
fupponantur , neque preterea ad ullum profa­
num ufum adhibeantur.
Ac ne ad fuggelli quidem ornatum pallia al­
tanum ufui fint. Curandum igitur erit, quatncitiffime per facultates ecclefi· fieri poterit, ut
pro folennium temporum feftorumque dierum
ratione ornamenta luggcftis iplis proprie appo­
inta comparentur.
Quz ecclefi», neceffe eft reftituantur, atque
inftaurcntur; earum omnis cenlus, patfve huic
IX.
(umptui ncceflaria , etiamfi equitibus ordinis
Hicrololymttani obvenerit, ab epifeopo fcqueDc taltfi», raras* fefclhSilc C fr»flikus.
ftri nomine apud virum bonum deponi jubea­
tur, qui in illarum inftaurationem ejuidem jutSzpe accidit fontes homines , qui ad eccle­
lu erogetur.
fiam , facravc loca , tc alia ccclefiafticz immu­ C
Qua vero tabentes , propeque cadentes nul­
nitatis jure munita , przfcrtim ubi primum cri­
lum ccnfutn habent unde reftituantur, civitatis,
men patrarint , ftatim confugiunt , non folum
municipii, locive ubi ht» funt, impenfis ι n il a li­
a fatellitibus magiftratuum judicumve fzcularentur, epifeopi cohortatione diligenti. Id om­
rium , fed a confanguineis etiam Bc affinibus
ne de oratoriis conftitutum fit.
eorum, quibus czdes , injuriare illata eft, ar­
Rapides , czmenja , tigna , pmniique mate­
matorum quoque hominum colleâa manu euria ecclefia diruta, profanatzve, ad ulum quo­
ftodin , magno cum eo periculo ut ne gravio­
que profanum, , non fordidum tamen , averti ,
ra interdum facinora , ae aliquando cccfeliaftiadhiberique arbitratu epifeopi liceat .
cz immunitatis violatio, flagitiaque turpilEma
Pecunia vero, quz inde colligetur, illius et­
admittantur . Quamobrem ut iis iplis oftcnlioiam judicio in fumptus ccclcfiz utiles confera­
nibus tc malis, qus inde faepe exiftunt, occur­
tur .
ratur, licere decernimus indu epifeopi, obeam
Miilarum autem munus, quod in ca jam di­
folum cauiam, ut Cognolcatur, an qui tunc ad
ruta przftandum erat , nifi epifeopus ad ihim
ecclefiam perfugium habuerit , jure uti poflit
potius legitima facultate transferre cenluerit, ad
immunitatis ecrlcfiaftic* , per fatellites fori c- D ecclefiam primariam , quam matricem vocant,
pifcopalis ad carcerem clericalem , vel fzculatransferatur , ubi illius , ad quem protanz ccrern , fi eo loco clericalis carceris cuftodia tuta
clefie cenfus pervenit, impentis, altate laniti ,
non eft, ejuidem epifeopi judicio , inde abdu­
fanâzve nomine extruatur , cujus titulo , qu*
ci , tatndiuque-epilcopi nomine cuftodiri, quo­
profanata cft, nuncupabatur.
ad re'pospenta ipfe epifeopus deliberer.
Illius porro cccmeterium ad eamdem eccle­
It vero quamprimum deliberationem ineat ;
fiam transferatur , ad cumdemqueTocum offa
fi que libertate, immunitateve ccclcfiaftica illum
mortuorum afportentur.
V
uti fruive cenfuerit, ab omni detrimento, omUt litibus , Sc controverfiis , quz ubique in
mqae impenfa liberum atque immunem loco
hac provincia permultz , tc varia de fruâtbua
reftitui ftatim mandet, onde abduâus eft; fin
beneficiorum inter heredes facerdotis, clericive
autem fecus faciendum duxerit , foro, judicio­
mortui, Ic illos exiftere io lent , qui in ca bcque magiftratus fscularis , prout juris ent , il­
ncticia luccedunt, plane occurratur, cuminc.i ,
lum relinqui jubeat , ad canonum 8c concilio­
illa Julii III. pontificis maximi conflitutio, eo
rum , aliarumque apoftolicarum conlfitutionum
ipfo de genere edita, in ufum, moremque in- .
przfcriptum.
E dufla numquapi fit , jus commune in toto hoc
Interea vero dum in cuftodia eft , ne cuigenere omnino fervari decernimus, fublataqua­
flnm liceat' de co quzftiones , examenve inrumque etiam confuetudine , fty love etiam qua­
ftituere , neque adeo contra illius perfonam
vis epifcopali , archicpifcopalivc auâoritate
quidquam agere , quo przjudicium illi cjufve
confirmata.
cauta afferatur.
UniverfitateS , laicive homines , etiam qui
Id autem ut ab omnibus inviolate fervetur,
jus patronatus habent, qui bona, ccnfutn, juncc vero hujus decreti nomine , prztextuve
rave beneficii ecclcfiaftici , aut loci pii , quo­
’ quidquam contra immunitatem ecclcfiailicam
cumque modo ufurpaverint, aut eorum poflcllioa judice , magiftratuve fzculari fiat , geraturnem detinuerint, anathema, Sc ajjq,s per na i (ubve, omni diligentiffima curatione in eo utatur
eant decreto Tridentmo conftirutas , non obepifeopus, ccnlurafquc etiam proponat arbitra­
flante quocumque antiquo uiu poflelhonrvetu luo.
Hoc vero dc return cum illo rulgamei leddimm,

popu-

<Λ»“Τ’

Concilium Mldiolaninsb V. 1Ü=U,,L

«tfi

anno populo edici, atque promulgari i*pe jubemus, A cujufvii ordinis clerici , fanftiflimam cuchaiiCH* UTI quo diligentia· tale crimen caveatur.
MI»·

!<'♦■<· >·
4« ret.

anno

ftiam fumant.
CHMsti
Antequam ftata fynodi dies veniat, & inciM7»
vitate it, quibus id cure epifeopus dederit, A
X.
in dioeceii vicarii foranei, Bc parochi praeterea ,
IJssz <sd //aedem , tMfrtfctimufvt elui etytetum urbani , tum diaccfani , ut ipfi epifeopo
fir, CT
ttttiecet.
adjumentum afferant , diligenti taiique earum
rerum indagatione , ac relatione , quibus per
. Si quando epifeopus, jufta, eaque metropo­
cum confull, aut provideri in fynodo przfertim
litano probata caufa . ad concilium provinciale
oportebit , haec quz infra gencratim , vel univerfe mox przfcribcntur, fedulo videant, ac no­
non acceflerit, virum eccleliallicum mittat,qui
non modo legitimam abfentiz exeufationem >
tent, ut ea omnia ad przfcriptam ab eo ratio­
ut canonum jure, conciliique provinciali·quar­
nem , Bc normam tum literis , tum coram conftituto tempore deferant ;
ti decreto cautum eft, refteafferat, decretaque
fiifcipiat i fed boc etiam preftet , ut a metro­
Idque omne·, prater diligentiam , quam da
politano interrogatu· , rationem diligenter re- B hoc genere toto tcftes fynodales ex decreto pro­
ft eque reddat omnium , que ad ejus ecclefi»,
vinciali adhibere, Bc prnftarc debent.
cujua caufa ab epifeopo hujus decreti auftoritate
Primo igitur ii omnes pro fuorum quique mu­
nerum, ofnciorumve ratione Bc cura difpiciant,
mitti debet , ratione· attinent.
que cleri lit in clericali· vite moribus progrefAd ea vero, qua in concilio provinciali quar­
lio: que in vita fpirituali difciplina, Bc quam
to de fynodi dirxcefanr, ad Tridentini concilii
foliatum in divinorum officiorum cultu itu dium ;
prafcrlptum , quotannit celebranda , perpetua
quam diligens in ecclefialticis functionibus ob­
indiftione decreta funt , hae etiam . qua feeundis folicitudo ; que etiam, & quam frequens
quuntur , addenda cenfuimus , ut cum ufur ,
tum rationi illius refte ordineque habenda profin literarum exercitationibus cura : qui m ea­
rum ftudiis progreflus item.
pcftum, Be confultum fit.
Synodo dicecefanz univerti , & finguli facerVicarii autem foranei Bc tegiunaru in civita­
dotei , Bc clerici cujufcumque ordinis inter­
te pnrfefti, aliive ccclefiaftici homine. , quos
ob eam caufam epifeopus delegerit, exquirant,
line, quicumque canonum jure, vel ecclefialti­
cis fanftiombu· , vcl Tridentino decreto , vcl
qui przterea parochorum in primis xelussn ani­
confuetudine, aliave ratione interefle poliunt, C marum lalute procuranda ; quz in facramentis
miniftrandis fcdula diligentia ; quam frequens
aut plane debent.
in pafeendis verbo Del fidelibus officium ; qu*
Adfiut vero inter cetero· quicumque benefi­
cium ecclefiafticum, cujus cauia, de jure, condenique in omnibus parochiali· muneris parti,
fuctudineve ·defle debent , in ea ditxceli obti­
bus vigilantia, quare affiduitas.
Deinde 11 omnes Bc finguli pro fui officii mu­
nent, cujui lynodus celebratur, quamvis inalta
domicilium habeant. Atque in iis quidem , qua
nere intelligent, quz jsopulr in Chriftiana ca­
ad beneficium illud pertinent, ejufdem fynodaritatis operibus exercitatio, quam religiofus feftorum dierum cultu», quam pia in ecclefiiscorslibus decetis, jaflifque obtemperent ■
Ante ftatam fynodi diem per menfem , quin­
veriatio , quz in doftrinz Chriftiana fcbolis
ta quaque fena in mifla facrificio , fi quadra­
frequentia : tum de abis piis fodalitatibus diigefima eft , oratio de Spiritu ianfto dicatur:
quuant, cum denique de reliqua omni ejufdem
alio autem tempore , die eodem mifla celebre­
populi difciplina, Bc invia domini progreflu.
tur , ceteraque przftentur , prout fecundo pro- D
Poft videant , qui lingularum ccdeiiatum ,
vinciali concilio fancitum eft.
przfertim parochialium flatus , an fi quz inSynodal·· hzc aftio aliquot ante diebu· per
ftaurationem defiderant ; an debito cultu frau­
parocho· populo denuntietur, eorumque uniufdantur ; an facris veftibus , ornamentis , lucujufque officium fit , parochialis qua fu» erpelleftileque ccclcfiaftica , ad cultum fieceflaclcfiz homine· docere , tum quam fanftum.
na , inftruftz funt ; an denique ulla ex parte
falutareque fit , fynodalis dicecelanz aftionu ■
incultz.
inftitutum : tum quam ob caufam quotannit
Poftremo an fi aliqua iunt provincialium ,
ea aftio fofeipiatur.
ditzcefaoarumque fynodorum decieta , cdifta ,
Q<io de genere edita· ab epifeopo literas pa­
vilitationum przfcripta, aliave epifcopalia jufrochus fuo qaifque populo , cum in miflz paroia, qua exceutionem non habeant, quid item
chialii facrificio ia frequent adeft , accurate le­
impedimenti , aut difficultatis , aut denique
gat : cui muneri adjugat hoc etiam paterna
caufz fit , quamobrem eorum execution! non
cohortationis officium , quo non modo illum
lit locus.
excitet ad frequentius orationis ftudium , fyId autem omne , quod ad exeeutionem atti­
nodalibus illis diebus adhibendum , fed etiam E net , notent, tum iidêm, vel prafefti, vcl de- ■
ad id lingulos inflammet, ut die dominico fta­
lefti ecclefiaftki homines j tum vicarii foranei,
tam fynodalem diem antecedente , vere ραηιtum parochi , alnqoe , qui ccclcfiaftica benefi­
tentes , & confefli , facram communionem fu­
cia ootinent, prout eorum uniufcujufque in illis
mant; hoc przcipue ptecantes, ut qua ad eo­
ctequendis partes funt.
rum falutem pertinent , Dei auxfluintc miieri- ·χ
Cum autem fynodalis dies prope adeft , viκ
coed i a per epifeopum in iynodo diligenter fancarii forpnei pridie illius dici adiint fummo ma­
fteque agantur.
ne in zdibus epifcopalibus ; coque ipio dic
Quo puriores autem eectefiaftici ordinis ho­
quamprimum epifeopo nomina , Bc cognomina
mines, qui in iynodo a defle debent , ad eam
tradant , eaque ordine deferipta , facerdotum ,
aftionem , que rpligiofam animi przparatioBc clericorum lingulorum, qui ad fynodutn con­
nem ab illis depofeit / conveniant ; omnes Bc
veniunt , ac rurius abfentium caulis figillatim
finguli dominico tllo^die , fynodum preceden­
item delcriptis , quamobrem Iynodo non ad­
ts , peccata primum confefli, non folum facer­
ii nt . Idque przter officium legitima exculatn».
dotes miffr ia erum facant, led reliqui linguli
ms , quam , qui abfunt , epifeopo affene ,
CtnaJ. Gcncrtl. Tom. XXXIV.
V 3.
& pro-

4*3
ANNO
CHU1STI
H7V-

<*æu*

Concilium Mioiolansnsb

fe probare debent. Hoc
Hoe ipfum
loi
triduo , vel Λ
biduo ante cum fynodalem diem , qui ab epi­
feopo in utbc tegioaibus funt prrfcâi «ut
deleft» » preftent de lu* quique regionis cle­
rici».
Singuli autem facerdotea . ceterique clerici,
qui canonicarum horarum officium przftare de­
bent , breviarium , cnm ad fy nodum veniunt,
afferant ; quod initio notatum fit nomine fe co­
gnomine pof&denti».
lidem vero, ne in itinere quidem, quod fyoodi caufa ad civitatem fafturi funt , a cleri­
cali» vite difcipliua , fe faccrdoiali morum
S raritate , noftri» decretis preferipta , dlice­
ant .
Ubi in civitatem venerint, ne ad cauponas, B
fed ad amicorum , fi quos habent , pre fert i m :
ecclefiaftscorum hominum , necelStuaine , fa­

V.

*00,^σ»“■

legendis vel azchidiaconom, vel canonicum dia- — - ■ —
conum luas cathedrali» ccclefi* conftituat , qui CH R ISTI
id muneris teâe obire poflit , fi modo is, qui . '17··
cancellari* eptfcopalis officium gerat , canoni­
cus illius .ccclefi* non fit , aut in ea dignita­
tem non obtineat , Ad illum enim potins hoc
officium'pertinere decernimus , qqo tunc impe­
dito , ad alium canonicum , queffi epifeopus,
ut fupra, delegerit.
Pridie item illius diei, quo futura eft fynodur, fub primam horam noftis io omni ecdefia
civitatis folenni Campanarum funo figaificatio

detur fynodi poftero die inchoand* »

Ut autem epifeopus , iynodalium aCtionum
officiis, fe curis multis tunc occupatus, aliorum
minlftrorum ftudio & opera adjuvetur ; rridiio,
aut biduo ante iynodi diem, ccdclufticum ho­
minem , juris peritum llatuat , qui'promoteur
munui obeat i Sc unum , duolve ccdeliaftici
item ordinis , qui eorum , qui a fynodo, cui
interefle debent, abfunt, caufam, rationemque
abfentix ejus nomine cognofcant ; qui przter­
ea querelas , controverfias, & acculationcs eo­
dem nomine audiant, & ipfs epifeopo referant;
cui liberum , integiumque fit , etiam dum fynodus habetur , quandocutnque libuerit , illas
fibi advocare, k aliis etiam delegare.
Quccumque porro vcl decreta , vel conftnutIones, vel cdifta , vel feripta cujufvis generis

Poftridie, qu* ftata fynodi dieseft, fummo
mane, fe ceteris deinceps fynodalibus diebus in
cathedrali ecdefia certis campauc iâibus ad
fyoodum clerus convocetur : cujus etiam rei fi­
gnificatio fiat tabella, curamagiftri ceremonia­
rum publice loco fuo affixa, qua fynodalis feffionii certa hora indicatur.
Qua hora univerli , St finguli , qui (yoode
interefle debent , in ecdefia cathedrali , non
raptim, fed gravi incefiii conveniant.. Ubi con­
venerint , loco conftituto , fupcrpellicca , qu*
munda, ac decentia fint , Sc altnutias, cappafvc, pro ccdefi* inftituto St ufu induant , qui­
cumque dignitates , canonicatufve in ecdefia
cathedrali obtinent , fe qui collegiatis ecclefiis
quocumque nomine prepofiti funt , quibus re­
ae k decenter induti , inde ad ftatutn iclliorue
lem locum , non turbulenter , kd quiete, fe,
3uoad ejus fieri poteft, bini veniant, atqueorine confideam .
Nec vero quilquam mane, piiufquam conve­
niat, cibum capiat, fed jejunus adiit .
In loco igitur benedictionis confidentes domi­
ni facerdotes , A' reliqui interiorum otdmiim
clerici , nc vocibus obrepant , ne tumultibus
rem iynodaiem perturbent , ne confabulationi­
bus operam dent ; fed hzc omnia , ceteraque
maxime caveant , quz ecclefiafticz difciplmz,
fynodalis ailionis dignitati, Sc loci venerationi
non conveniunt.
Synodali celebritati triduum veteri ritu prrftitutum eft; at pro return, quz geicndr funt,
D ratione, epifeopus non iulum breviori ,t led e lam longiori tempore fynodum agat , À fyno­
dales a triones tradet licet.
Primo fynodi die epifeopus , proceflione fo
Icnni primum perafta , miftz factificium cclect . tum precibus ftatis fe cerimoniis ad ejufb.
dein Iynodi inchoationem e libto pontificali ri­
te adhibitis , termonem clero habeat eo de ge­
nere , quod fynodalibus traftatiombus, Sc fanflr dilciplmz accommodarum fit.
Quo fermonc perafto , archidiaconus , vel
alius epifeopi juflu indicat filenttum .
Deinde idem archtdiaconus , vel canonicus
diaconus de reta leâurus , ad cpiicopum acce­
dat, a quo illa, qua legenda funt, cum acce­
E perit, dc fuggcftu alta voce pronuntiet.
Decreta, qu* initio fynodi legV,hvc iunt:
Unum, monitiones complement, queexhoc
ipfo decreto , atque aliis provincialium conci­
liorum conftirutiunibus , ac patrum regulis ,
prout epifeopus maluerit , confeâ* ad vivendi
modum , celebrandaque fynodi reftam ratio­
nem pertineant . In lis vero monitionibus illa
cohortatio etiam fit, ut triduano jejunio, quem­
admodum inftitotura olim fuit , fynodalis tri­
duana aftio a clero celebretur.
Alteram, quo fynodi minlftrorum , fe judi­

in fynodo legi , prontoJganve oportebit ; iir

cum , querelarum, itceqnc cxcufationibus, ab-

miliaritate, aut aliquo hofpitii jure conjunftorum , domicilia divertant i tumque deinceps
ftatim ad eum fe conferant, quem occatione fy­
nodalis illius airionis , clericalis hofpitii pre­
fect utn conftituerit epilcopus ; eique chirogra­
phum dent , quo iuum quique nomen inlcritsant ; notentque hofpitii locum , fe hoipitem,
apud quem divciterint . Si vero quis neminem
certum hominem habet, apud quem diverfetur;
primum eumdem prefetfum adeat , qui certum
ecdefiaftici hofpitii locum aflignabit.
Cum porro clericalis ordini» homines omni
tempore alios vite exemplo ad virtutem in­
flammare debeant , tum tnasime cum fynodales
aâiones habentur , ita fe gerant in verbo , in
convetfatione, in caritate, quemadmodumspoftolus monet, ut cum eor pofuent Deus in acquiÇitionem falutis , atque in zdificationem,
officii fui memores, aviÀx/rar
Dtt, fanfteque , freut decet mioiftros m y tie riorum Dei,
vivant. Nec vero, ut pleriquc folent, cum in
civitate funt , per plateas vagentur , aut pr*
curiolitate hac atque illae cncumcuilent ; fed
ad caufam, ob quam convocati funt, tota ani­
mi cogitatione tunc attenti, m eo verlentur ut
fe epifeopo in ea ariione puris caftilqve preci­
bus auxilium , & fibi, & populis falutarem in­
de fruftum ferant.
Qui facerdotes Iunt, fingulis diebus, quibus
lynodalis conventus habetur , ut julfum eft,
milfo factificium celebrent : reliqui clerici fal­
tem prima dic lynodi Iaeram communionem fu­
mant , idque lummo mane : facientes ol/rrr«rivarr , vrarrevrr , V Altatum affioari , yo/la/atnen pro fanda ccdelia Dei-, pro lummo pon­
tifice, pro principibus Chtiftianis, pro uberri­
mo fynodalium , & aliarum pallorahum itiio-

num finâu.

fen-

4*5

a«!l“

Mediolanense

CoHCiLiVM

V.

*OD,u1ïîJ!Î*“·

4««

Desectum alterum de rcfidentia, item ieflio ANXO ÜMtia uitiaicujufque audiendis «bcpifcopo can- A
ne vigefimatartia, capite pruno .
CHRISTI ftitutorum nomina promulgentur.
Tertium,
quo
cavatur
«orum
■
qui
fynodo
inDecreta provincialis concilii primi de vitafc
•J7»·
tareflt dabant, nomina, reûe ordinequeferipta,
honsftate clericorum .
ad cancellarium epifcopalam deferri.
Decreta conciti psovrnciati, quarti dc lionc-

ANNO
CHRISTI

Quartum, quo caretur item, G cui in eafy­
ftate clericorum.
nodo contigerit fuo loco non (edet», aut ince­
Decreta provincialis pruni comiliide divinis
dere, aut aliud quidquam agere , id proteres
officiis.
nemini jus acquiri , aequifitumve «fla , neque
Decreta item hujas concilii provincialis quin­
quidquam da cuiufqnam jure, pofTeflioncve deti de chori dilciplma .
trahi , fed omnia in eo datu permanere , quo
Alis denique, vel pontificiae fanfliones, vel
antea fuifte compertum erit.
provinciales conftitutiones , vel decreta dirrceQuintum , quo excommunicationis propofita
iana , que epifeopus legenda Cenluerit.
psaoa prohibeatur , ne , quo tempore fyiiodus
His ledis punas tores pronuntientur, abepihabetur , cuiquam facerdoti , clencovc a civi­
Icupo dclcâi;, qui ex decreto concilii provin.
tate diiccdcre liceat , nili mutone ab cpifcopo B cisiis quaiti ibidem jurent.
impetrata.
Deinde telles item iy noda les , ab epueopo
Sestum, quo jubeat, fi quz publica calami­
delefli, renuntientur, qui ad przfcriptuin ί.ιtas, vêt civitati, vel direceli, cujiu (ynodushamulz , in eo concilio editz , jurati, muries iunm
•betur, vel uoiverfo populo Chriftiano imminet,
obeant Quo in jurejuiaiido hzc cautio In , it
aut initat , orationem , in miilx facrificio ab
nunc in irlfiooe per cos praefletus , quiadlunt.
omnibus Ii-igillifque facerdotibns fieri , precefbr qui vero ablunt , vicario toraneo , m c.ijus
regio.ie illi telles rcnuntlaii habitant , id ri s
que a rrliquo clero adhiberi : cum inftitutHii
delegetur , ut ad formula przfcriptuni ab il 1
Rr mus in ejuimodi fyuodaii conventu pro pu­
blicis rebus fupplicationes publicas egi .
jusjurandum exigat atque luicipiat.
His de more promulgatu decretis , nom inaId vero jusjurandum in altari majori irr.,
reliquiis, quz e loco ubi allervantur , sccenfis
tim deeweque vocentur, qui fynodo presenter
luminibus afferentur , decore collocatu lariftc
adclic debent, Iicque vocati, finguli relpon de­
preftetur .
am: Adium.
'
Vacationis ratio ea fit , ut primo civitatis,
Alis pizterea agantur , qu» epricopur agi,
inde diuecelis clerus vocetur.
C fierive expedire cenluerit.
Idque diRindte, figillatim Sr ordine przftetur.
At vero neque Icilio lecunda dimittatur ,
In hac actione primo hzc tegantur;
nifi primo, ut lupra , orations publica pero­
rata. Tum tertia telfio indicaturDecretum Tndsntinum protellionis fidei in
feflioneat. adicriptem , capite fecundo , cujus
Quo tertiae fell ion is die demum decreta , fi
initium eu:
ctùaùtm tCc.
?[uc epifeopus nova conficienda cenluerit , de
Decretum concilii provincialis primi de profefuggcftu promulgemur.
fiotu fidei, quod decretum incipit ·. Sttri ,VMonitiooea cx concilio provinciali quarto le­
Tum.formula pcofeftionu fidei ex cooftitut to­
gantur.
ne PiiIV. pontificis maximi legatur.
Poft, certa dies fynodi, qu» (equenti anno
Qua leâa, 8e fidei profeflione przftita , eorum
celebrabitur, decreto edito promulgetur1. Ium
nomina qui perftiterunt , a cancellario feribanepilcopus , antequam lynoaum dimittat , ter­
tur, 8t in codicem diftinâum referantur.
monem habeat, paternis monitionibus plenum ,
Decretum Tridcntinum de examinatoribus in
dr dimlflioni accommodatum
beneficiorum parochialium cura committenda
Proceflio folennis deinceps ab univerlo clero
adhibendis, (cilione 14. capite iff. confcriptum D agatur.
in huc verba : Aeamiaarnrvr, Vc.
A qua cum reditum erit , clerus univerius,
Deinde ab cpifcopo proponantur examinato­
genibus flexb, racitus per horam dusndismoret
res nomiaatins.
pro rebus publrcir, quarum muta o.atio epiicoDc tis probandis iuffragia refte ferventur.
pi juffu indicatur.
Decretum itidem Tridcntinum de iis defiTum polles acclamationes fmftz fiant , ex
gnandis, quibus caufa delegentur , pronant ieformula ab cpifcopo pielrript. .
<ur, feffione 15· cap. 10. quod incipit t ÿ»·Acclamationibus facit 1» , omnes (acerdotes 8e
nui» si maline/aa», 9*r.
dlcrici furgenres , cum reverentia ofrulum pa­
Poft eo de genere conftitutio Bonifacii VIII.
cis ab epilcopo accipiant, 3e fibi mv iccm deot,
cum timore i arnors Dei . Si vero cleri, qui
cujus initium eft: i/a/ar·* , Ce.
convenerit, numerus is eft. ut longius hic ofHu leSis illi ab spifeopo delignentur , ac
demum pioaunticntur.
culi ritus deleatur , ea ratio ineatur , ut-przin lunragits autem ferendis finguli (aedem, ut
pofiti k archipresbyteri folum ab epilcopo il­
non humanis affcâibiu obfcquantur , led Deo ; Sc
lud accipiant; deinceps fuo quique clero dent,
tum confcienti» fatisfaciant , religioni , cede- E ifque inter ie mutuo item.
Quod v*xo fandti ofculi lignifi.'at'onc oftenfia utilitati, animarumque laluti coalulant.
dunt, id r» ipfa pnrftcnt, ut conjimrtiilimisani­
i um hcc promulgemur ·.
< onltitutio Fil II. contra clericos edita,qui fine
mis, eoncoraiqu· voluntate, βτ pacis atque ca­
canunua difpcniatione escra flata tempora . ante
ritatis ftudio, quzeumqueleâa . fancitave (unt,
legitisnam «tatem , vel abfque dimifloriis ordina­
foliote exequantur.
rii (ut literis, fc ad aliquem ordinem promoveri
Demumepilcopusclero folenniter benedicat
fecerint, es concilio provinciali tertio.
Archidiacoaus vero preferiptis illis pontifica­
Conftitutio item Pii V. de confidentiis, ex
lis libri verbis (ynodi dimilfionem fignificet ■
eodem concilio ; Rr illa etiam de canonicarum
Poft prim· feftioais diem , reliquis deinceps
horarum ofteio recitando , per cumdem edita .
diebus a canonico , vel ab eo qui dignitatrni
1 Decretum Tridcntinumde relidentia, feflioac
obtinet , hebdomadario , nMTa folennis flat·
tj. capite primo.
hora canatur.
Cencil.Gcntrtl.Tom.
Plu-

XXXIV.

V 3

t

SJ7».

4

4*7

Cokcuîvm M

ediolVnbns»

'anno ’ Pluvialia iceâa induantur , qui ia cathedrali Λ
CHKisri ecclefia dignitates, aut caoonicatus habent > Se
<Ι7»·χ fingifti collegiate eccleli· quovis nomine prefeiti, peralto fcilicet mi(T« facrificio , cum initium fit leflioni» lynodali*.
Ac in miffis etiam foltnnibus, cuoa epifeopuv-

ΙΆ “

V.

voDuUmn u·

.

qu· uniufcujulquo connu vicaH* cure deotaada- Ίϋηΐδ*

I* (Λ, ad eutndem relatui , ια civitatem quot* CHBISTt
anni» hebdqmadv ante dominicam io feptuageSS7V.
irai pcnultim* , duodecimo fcilicet ante ejus
dominies celebritatemde iummo mane ia epi*
ico pa let zdes ad illum conveniant . ddh-grro,
celebrabit.
nili aliquando ob temporia, quod inter epiphaMane item fingulis feffionis diebus, cum faniatn Bt irptuagefimam incurrit , brevitatem ,
erz prerr's, libro pontificali prçlcriptp , rite ha­
aut alian ιψ caufam^ eum vicariorum conven­
bit* erunt; concio, fetmove ecclefiaftic* disci­
tum*, alia^ommodiw tempora habendum efle,
pline tationibu) accompiodatus ab epilcopo, vel
per litcraa cpiicopaFer fignificatum iit.
ab alio ejus ;u(Tu habeatur.
Qrto diligcntiu» vero relationem linquit vicaSillioautem , cum ad horas pomeridiana» pro­
rii pra ftcht, id fubfidn fibi comparent, ut anrogatur, ftata hora (ignum campany ad illiu,
nequam itari conventu» dic» veniat , Congrega­
tionem parochortim (u* quique regioni» hape(ignificationcm detur.
,
In qua continuata fcdione epifçppua amiôum B1 ani, a quibus quacumque , vel nniverfe , vel
etiam, albam, ftolam, pluviale rubri cbloris ,'
nominarim, nraefcnpti lunt., diligenter animad­
pectorale, A mitram pteciolam induet, duobus
vertant A' colligant. Parochorum propterea cudc more a^Iiftcntibu,.
—. .
■ a In, certo ante conVetjtualem diem tempore
Pronuniiciquc epifeopus initio orationem ,
videre , atque exquirere luarum parochiarum ,
parochivliumve hominum, ftatum , vium&mo, cze.
Veturi autetn, antequam uniufcujufque diei
ips. Si qus vero animadverterint, quibus falufrUio dimittatur, clerus univertu» paululum tatariter conluli, aut provideri opcqreat, &* figil.
Citus lanite-fieligioleque oret pro re, de qua olatim Ar ordine deferipta fuo i)uique vicario
ratjoncaTneri, in eadetn , vel in piima iciUone
tradant ut ad conftitutum tempus epilcopo r».
ferant
indiâuns eft.
Ubi a conventu, qui anniverfarius ipfis vica­
Cancellarius autem a prômotore rogatui, om­
nis qtfotidiane lefiionis, tum matutine , tumporiis (lato die indiCluaeft, ad fuam quique ecclemeridiane aCta publica coafcribat , in' librum­
iisfti redierunt, ftatim quique fu* regioni» pa­
rochorum congregationem iterum habeant de iis
que cbuum referat.
Pcraflij demum Sota uniufcujufque diei (effio- C qu* ab ipfis,/-ννΐ lynodi pros ime Celcbrandv a
De, tpilcopu» de more lolcnniter benedicat.
vel alienus rei caufa agi, prarftarive monuerit,
Hi» decretis de lynodi dicecefanp habendp ra­
aut jullerit epifeopus.
tione, atque ufu per nos editi» , addi atque dr
Conftituti vcio io urbe ab epifeopo regionum
his mutari aliquid in ns que aut ad dirigende
przfeifti, quzeumque ad prakriptam illam ra­
fynodi rationem, ordinemve , aut ad decreto­
tionem idem referenda funt, eam tum diligenti
rum provincialium, aliarumque lanftionum pro­
ftata vifitationis curag tum parochorum , quo.
mulgationem pertinent , epilcopo,ex caula li­
rum paulo ante relationis diem congregationem
ceat, prout ex lynodi fu;dicecclanç ufu efle vi­
habebunt , adjumento nli , poll referent , quam
vicariorum forancorumdimifUerit conftitutscon­
debitur.
Quo diligentius, atque adeo accuratius & in
grega t io ■
urbe ii, quos unicuique regioni epifeopus pré­
Fena przterea fecunda poft oôavam refurreférer n , i in diceccli vicani foranci muneris .
Clioiii»domini , fi dies feftus non eft i (in minus,
atque officii fibi commilh partes exequatur ■
proximo primo feriati die ■ quo folennitcr offi­
quo item crebrius ac vigilantius diacelis ftatus,
cium non iit, iidem tum przfcâi regionum m
cui aflidua paftorali (pcculatione profpiciendutn D urbe, tum vicarii forauei congregationem ite­
rum habeant , in qua 8c a parochis etiam col­
eft , exploratus ipfi epifeopo fit , atque cogni­
tus, rumex omni alia ratione, tum exeo, quod
ligant , fc inter ic item videant , fi qus reliqua
illifccrto anni tempore, ad ipfum ftudiqferefe­
funt, quz poli illum conventum, qui ante do­
rant , non folum quç de fynodo dioecefana de­
minicam in Icptuagelima habitus eft, inciderint,
creto generatim univerfeque przfcripta funt ; ve­
que item ad epilcopum ante Ivnodi diem refer­
rum «um queeumque figiliatim, ac prycipuc ,
ri oporteat: qualia funt de iit, qui proximo paÎiro temporum ratione ideas epifeopus illis prçIch- conteili non communicarim , & de aliis ,
cribçnda cenluerit: in hoc genere ita confiiltum
quz ad eumdem deferenda fint:
- ut, ht illi ύι civitate , in diaceüque , vicarii
Sic autem aliqua de caufa ad conftitutam eam
foranei, in fua quique regione comtnifta, pes­
diem ivnodus non habebitur ; ne propteiea per
ter illam in fuo munere gerendo curam , fuafillos omittatur , quin 8e przfcriptam vilitatioque frequentiores per annum vifitationes , prynem diligenter obeant , & ante dominicam (cterque epifeopi Se epiicopaliom v ditatorum in
ptnagefimz ad epilcopum conveniant, & lingula aviluando diligentiam, ipfi etiam fingularu~ac.
lia przftent, ut fupra , vel illis omnibus uniE
curata, diligentique ratione vifitationem converfc , nominatim , przcipueque vicarii» foracreditf fibi regionis cumulatius, exaâiufque obnei» conftitutum eft , &' tertia etiam poft pa­
<Ant , a die fanât Martini, ufque ad dsem fefcha refurreftionjs domini hebdomada ad przftc»m ordinationis fanâi patris noftri Ambrofii.
Icriptum eidem epilcopo cum przfedi de leriSt duis vero, vel pro regionis , que fibi comptq. referant, ac tradant, tum ii vicarii lingula
tnifta eft, magnitudine, vel alia caufa ad ftate
mittant.
vifitationis munus longiori tempore opus ha­
Regulares, quicumque fint, qui in quavisec.
beat, ei integrum, ac liberum fis, aliquot an­
clelia parochiali , etiam que in fuo monafterio
te preferiptum tempus diebus vifitationis fup iniesigit, quzve eidem adjunfta eft , curam ani­
tium facere.
marum eeruni, fynodo dwclane interfint ; ad
V\carii autem foranei fingtali , pro ratione ,
ftatas illas congregatione», leftionclve, quibas
tum Ao decreto generatim przfcripta , tum ab
parochos interefle juflum eft, conveniant ; menepifcdpo figiliatim prefetibeada , de regione ,
ftruos item illos parochorum conventus , quos
m

Concili o

M

in diacefi haberi, decreto carimur, mm ipfi aCHKisn deant , tam in eceleûh , abi animaram caram

un

v.

"’’X™·"α

470

Λ

gerunt, monafterii fumpta habeant : & omnia
denique oïunrrx, onerare parochtalia . que ce»
teris parochia impolita font, prçftent omnino.
Curatas ecde'fias, qof regularium monallenit,
etiam ubi abbas generalis domicilium , fedemque ordinis primariam habete unionis jure ad·
jonâf (uni , epifcopusfex Tridcntini concilii
decreto,· fcffionc (cptima , capite (eptimo viGtet.
ViGtationts munus ad Dei hohoiem , anima­
rumque falutem utiliter inftiturum, quo fruduofius prçftetur, maxime ridebitur expedire, ut
^pntequam ab ecdefia, piore loco, cujus viGtatioagitur, difcedatur, decreta, caqueprçicrtim, Ii
que de ftruftura, fupelleâilivr rcdeûaftica , cou-,
ftituta erunt, reâori, aliive cujus intereft, to
ί linquantur , ut quar.i primum fieri poteft , dili­
genter inducantur in exeeutionis ufum . Atque
an eo quidem genere decretorum, que de iUius
vcl fabric? , vcl fuppcllcâilit ratione funt, cum
in inftruâifinibus , ea ipfa de re et provincials
decreto editis forma prpicribatnr , non penitum
temporis ponetur.
Si quq vero , utpote de legatis 8r aliis ejufmodi caufis cognofci oportebit, de iis, loci et­
iam vifi tatione confeâa, ftatui, decernite po­
terit , decerni , quam ex ipfa plebe, vicariive
regione abeatur , ii dicecefis locorum vifitatio
fit.
Atqui in decretis non erit generatim, fed figillatim, tc quantum fieri polfit, diligenter ftatuendum ,tc a quo cujus fumpto , &’ quo tem­
poris fpatio qutdquam fieri , prçftarire oporte­
bit, tc que praterea pana negUgentibus , aut
contumacibus erit irroganda. Et vero (î quç in
decretis excqucodis difficultas , vel controverfia
videbitur oriri polle, rurandum erit ut plane tol­
latur. Verum hac falutari diligentia videat epi­
feopus, ne in vifitando tempus, nifi neccflario ,
protrahatur ad majorem cleri, vcl populi, vel
ccclefiarum fumptum ■
Nec propterea tamen vetitum fit, quo minus
aliquorum decretorum conkâionetn, vel editionem differre diutius poflit, fi ita pro difficultéte rei , aiiave ratione opus efle , aut expedire ju­
dicaverit.
Vifitationis autem decretorum exempla iemel
primum gratis omnino, etiam quod ad feriptionem attinet , edantur iis fingulis , quibus pro
exeeutionis ufu edi, exhiberive oportet, iterum
etiam atque adeo fepius itidem gratis ut fupra
edantur, fi qup jam edita funt, aliquo modo,
fine eorum culpa tamen , amifla , deperditave
funt.
Que porro deereta, com primo edantur , in
libro, bene confeâo, accurate, redeque exferibantur. lique liber iu facriftia ecclefiç , aliove
decenti, tutoque loco aflervetur.
E
Subfcribet preterea manu iua iiidem decretis
in eo libro epifeopus, vel qui ejus nomine vifttavit, vcl cancellarius , vel notarius vifitatio­
nis. Ejufdem vero cancellarii erit, publicis ta­
bulis notare , in aâaque vifitationis referre ,
quo die lingula decreta, ordinationclve lingula;
edits fint.
*

c

ANNO
citxian

XI.

• n*

cpifrtfi, tfifiofili jarifliSiuu O'" f**·

Quod de epifeopo hofpitio excipiendo ' Cie- 'iiferu»·mens pontifex & martyr apoftoliea quadam eoo- ·»>“■■■
ftitutione ictibit , tc beatus Ambtobus ftudiofe ^****71·.
(erravit, id epifeopi provincia noftra ad ufum »<*>
revocare ftudeant , ut epilcopum , qui aliunde
venerit, benigne hofpitio accipiant; cum eoque
,'jfr*
agant , ut die fefto, fi permanferit, (ermonem
in primip habeat, ί.β /■>·> , inquit idem Cle­
mens, bejfitii btrfiti» {rara, arque urr/ii .’ Hoc
praterea , etiamfi ille *enuat , facere cogant
landa quadam vi caritatis, ut populo bene­
dicat .
\
Si quandoxontigerit, vel legatum pontificium,
!
vcl c a td male m ta nit ar Romana ecdefia M vel
metrqpoliunum hujus previncia adventareaut
dtvbyire in aliquam provincia dicecefin, aut in
ca diutius etiam commorari , tunc epifeopus difCefanus cum ei obviam proruit, aut congrcflum,
colloquiuarve cum eo nabet , autydinique in
ejus conlpeftu prolens, five publice , five privatim adeft, ne rochetum déteâum ferar , fed
fuperiori velle contegat. Eumdctn honorem tri­
buat , deferatve apoliolico fu« ecdefia vilitatori,
illi item, qui in ca regione internuntius
apoftolicus eft.
Si quando aliquem ex coepifcopis nolitis it)
belli, famis, peltis, aut alias ejufmodinecelEtates, aut difficultates, quas Deus pro fut pie­
tate prohibeat , publicas vel privatas incidere
contingat, reliqui provincia noftra epifeopi opem illi afferre ne differant tum oratione tc pu­
blicis (upplicationibus, tum clcemq^ynarum, ut
quifque poterit, largitione.
Tum omnem etiam aliam rationem quifqiie
ineat, qua fratris epifeopi, ac ejus etiam popu­
li laborantis calamitatibus large , atque oppor­
tune (accurratur;
Sacrofanâi concilii Chalcedoaenfis canon ju- aa.,, «an.
bet, ab epifeopo aconomum deligi , & confli- as­
tui, qui ecdefis cathedralis pradia, bona, rei­
que de illius fententia,, tc arbitrio admiuiftret,
ut non modo illa ηοή diflipentur, fed tcftis fit
rc<fte adminillrationu ac difpenfationis.
Jd ut a provincis nolite lingulis epifeopis fer­
vetur, hoc decreto ftatuimus , nec vero iolum quo
diligentius bonorum ecclefi* refte adminiftrationi ad illius concilii preferiptum coniulctur, ve­
rum etiam quo ftudiofius epifeopus, cumcenfus,
fupclleâilis, bonorumque eorum curatorem, admimltratorvtnque habuerit, in rerum Ipiritualium
officiis, que epifcopalis muneris propria funt, ip­
fe omni cogitatione, totoque animo incombât,
Eum vero aconomum , vel , ut alio canone
t·cavetur, vicedominum conftituat epifeopus, non Ul ”■ ““*
laacum , neque fibi cognatione , affinitate ve , 47‘
aut favore conjuncture , fed cccleliallicuui homi­
nem.* qui tc de clero fuo, tc vero, fi talem ,
qui idoneus fit, habere poteft , diaccuratu ■ ini­
tiatus lis, quique in eo admmiftrationis gene­
re 8t re tie & perite verfari poflii ■
Cujus admini lira nonis rationes in codicem certum rcâe , ordincquc relatas, restio quoque an­
no ad concilium provinciale epifeopus afferat,
atque exhibeat, folicite pro coolcicntiar fuc re­
ligione, totius illius difpcaiationts rationum in
eodem concilio redditurus ■
Ne prolatus exemptus, etiamfi epifeopus fis,
in alienam dicecefin, intra cujus fines eccleliam

quo

•srr

t

ATI
®“B0W“
Concilium Mbdiolansnjb V. "ODTiï“"
47a
τ7·
r.xui.·
que
ex
officii
fui
munere
,
tam
«b
aâ*rc
> ANNO
quomodocumque
exemptim
obtinet
,
qu*
jam
anno
J|uitu * re· calumni* jusjusandum exigc/e pof- CKKiCTI
CHAI STI inde etiam ab immemorabili ufquc tempore jur.
i m·
rtldiâioncm (pirituakm habet , alium cpiiqjJusjurandum, ficut vinculum in'rquiratis effit
pum inducat , nenue ad facrum oleum confinon debet, it a ejus relaxatio, abfolutiove zquCicnduui, neque ad clirilma miniftrandum, ne­
utn nullo modo eft , ut cuinuam prajudicium
que id c.>n<ccrandam ccclefiam , neque ad alia
afferat.
poruiffilia munera obeunda, exercenda ve : rtee
Quamobrem ne cuiquam in pofterum jtirisjuv«ro iplc ilia ipfa oftuu , munerave minifttet,
randi, quo illriffus «ii , relaxatio, abfolutiove
aut exerceat fine epifcopi duxcefarn concelfu.
un qua tn detur, nifi ad agendum tantum alia· ex
Ne item pedatus interior , etiam exemptus,
lacrorum Canonum prafcripto , at vero nullo
in eiclclia , loco re ubi jririljiâione fpirituali
modo ad excipiendum ·, ac praeterea , ne ad autitur, epilcopu extraneo poteftatem faciat mi»
gendum" quidem , pofteaquam quii perjurium
mftrandi pontificalia munera .
admifit t a quo crimine epifcopus abiolvit ne­
Regulares, quibus cx privilegio'*jus compe­
minem.
tit confcrvatores eligendi, ad quus in judicium
Liter* monitionum de rebui fiirreptis, ablavocentur, quos- fcmel dclegeriht, ne mutent i B
tifve» ne deinceps dentur , nifi pneferiptis ra­
corumque pietcrca nomina, menhs fpatio, <tionibus , quz partim in concilio provinciali
pifeopo dicecefanp fignthccru : aliuquin ad epifcopale lotum in jus illos vocati liceat ,
quarto explicata iunt, partim in hoc enuclea­
Quibus in aâionibus , aut deliberationibus
tius ut intra przfcribuntur.
txcemenicis , fynodo Tridcntina , aut provin­
Non fplum excommunicationi», ut tertio con­
cialibus conciliis conftitutum eft d* capipili ,
cilio decretura ell , led etiam interdidi , aliaderive conlilio aliquid agendum elfe, non prorumque cen lu rarum vim & poteftatem parochus
ptÿrca tamen illud fcquendi ntccftltatem libi
iu termonibus, concionibufve aliquando expli­
impofitans efle epifcopus exiftimet , nifi in iis
cet, quos ad populum habet.
fcCsr Ss
tantum , de quibus id fpcciatisD > nominatim*
Et vero publice excommunicato», intcrdiftof- npikawque cautum eft.
ve, qui a lacerdote celebrante , ut ab ecdcfia "*»··*·“■
Quoties epifcopus , etiam tamquam feclis aexeant, nomtnatun moniti permanere auferint,
poftolicz cx decretis concilii Tridentini dele­
excommunicationis vinculo irretitos efic; neque
gatus , lententium in iis caufis tulerit , io qui­
ab alio, nili a led e apoftolica folum abfolvi
bus ante concilium, tamquam ordinarias, ea­
pofle, oftendat, ut Clementis quinti fanftioae
dem jurildiffione , poteftateve uti poterat; fi ab
cantum eft.
illius lententia ad mctropolitanum appellabi­
Interdiâa , ab epifeopo promulgata, non fotur , non propterca, quia alia fententia tam­
lum, que univerfos, fed quae fingulos etiam at­
quam a led ia apoftolica* delegato pronuntiata
tingunt ; ab ordine omni regularium in fuit cc,
eft , a. metropolitan! jurildiffione fublerlugiaclefiii 8c promulgentur , 8t ferventur item, ut
tur, fed appellationis cautas cognitio omni* li­
Tridentinum decretum jubet.
bere eidem permittatur.
Parochus cnm aliquos , vel excoramunicatoa,
Quod concilii Tridentini decreti* fancitum
vel tnterdiâos pronuntiarit , eorum nomina,
cognomina, & diem , quo excommunicat!, ineft, ut io vifitationis , corre&ionis, habilita­
tis , inhabilitatis, & criminum caufis ab interrerdiâive funt), quamprimum ad fori epifeopalocutoria ante diftinitivam fententiam , aut «b
lis cancellariqsn deferat.
alio quocumqu* gravamine ne appelletur ; ita
Hie vero.in tabella , eo potiffimum nomine
omnes, ad quos pertinent , id cxcquantur, ut
confcôa, reâe exferibat quz a parocho accepcnon modo appellationi non deferatur ; fed ne­
iit.
que metropolttanu* . ad quem appellatum eft, D
Ei prrterea tabellz, quam in cancellaria di­
ante diffinitivam fefftentiam rognitionemeraligenter certo loco afferret , addat, detrahat;
vuminis fufeipiat, adhibcatve : ita ut ne inquidquid in dies finguloi addi , detrahi, muteplaciter quidem mandet , aifta caul* fumptibus
rive acceperit.
appellantis mitti. Ubi'vero fententia diffiniens
Item de clericis, qui vel fufpeafionis Centura
lata eft, que ad caufss vifitationis fe cotreaffieâi, vel exilio molâati funt, accurat* etiam
ôtionn pertinent, appellari liera» ; ira tamen,
fervet cancellarius, notato tempore, quo in ea
ut illius exeeutionem non retardet, impedutra
fufpenfionis Centura , aut in exilio permaner*
appellatio .1 Quod fi de gravamine agitur, quod
decretum eft.
per appellationem a dimnitivi reparari neque­
Quo diutius In excommunicationis , interdiat, quale eft gravamen indebita carceralionis,
fiive Centura aliquis permanferic , cum abfolvitunc appelletur licet, ii appellatione plane dif­
tur, eo graviori pernitentia afficiatur.
feratur i Ne* vero prohibeatur , quo minus.aJudiciorum, caufarumque forenfium , tum et­
ffa caufs ad judicem appellationis deferantur.
iam omnium lirerarum, expeditionum formula,
Interca vero idea, cujus caufa agitur, in car­
quz ad fori cpifcopalis rationem , rcifte inftitueer* permaneat , quoad caufa cognita judex,. E endam, 8t tuendam, quaeque ad depravatos uad quem appellatum eft, «Jitcr jufferit, decre­
lus tollendos pertineat , concilii hujus auâoriverit ve. Si varo caufa corn&ionis eft , utpote,
tate^per nos confcripta , cum in lucem emitte­
eum quis inique ia esrcerem fe conjeâum effe ,
tur, In omrti epifcopali provint ie tribunali ac­
aut diutie* in eo fuite conqueratur, tc ad aieclimate, diligenterque fervetur.
iropolitasusm proprerea appellet j de prstehfo
Illud orrter cetera munus epifcopi, at in fuo
exceflu is eognofcat licet, dummodo que ordi·
epifcopali foro univerfis & lingulis jus gratis
oarrua jdden deeveverit, «oram «secutio inter»
reddatur.
«a non impediatve.
QuSmobrem porter id , quod alio concilio
Ut apud Judicas· coclsfiaftirum omni finceriprovinciali de muneribus, & donis cavimus, hoc
tate jueicia «eerceantur, ftatuimus atque edici­
decreto ftatuimus, in ordinariis caufis nihil quid­
mus , illum non fohsm ditis principio > fed in
quam , vel minimum >w*ne fportularum quidem
•mai ejex farte, cum expedire cenhent, atDomine, nec « fpocite etiam dantibus, aut uL ·

I»

471

"’“t""

CONCItlOM

Mboiulanins·

V.

KOBUUHU· u.
iMm.

.

47ύ

ΛΚΗΟ ~ lo
1 quovis modo a judice illius fori accipi lice- A onoea, at diligentiffime poteft , iacat , tua»
ΑΜΝΟ
CHUSTI ή
de pii» legati» cxequetsdi», turn de ccclcfi· bo- CHtim
St quis acceperit , panem , lege Julia repe­
IV»·
ai» recuperandi» atqoe tuendis.
un
tundarum faneitam, ipfo faito fubeSt.
Qu· vel a b ipfis advocatis , procuratoribufNemo quifquam neque vicarius, etiam forave, vel ab aliia, quorum intereft , in dicffinncus , neque procurator , advocatufve fifei epif.
gulos, prout nfuvenit, exponi folcnt , ea ftucope lis, neque auditor , ncc vero alius, qui in
diofe atrenteque audiat : h que vero cognove­
familia, famulatuve epifeopi Iit, caufarum, qu·
rit in eo ftatu vctlari, ut ncccflc habeant aliin epifcopali foro aguntur, procurationem, de3uo officio adjurari, aut^andem ad cxitnmperfenfionem, ac patrocinium, ncc nomine, ne re
uci, i» ottihi ftudio, ctiam pro officiifibicomipfa fufeipiat, agatvc , ptrter illas , quas de­
miffi munere, videat, ac procuiet opportuna ad
bet pro fufeepti officii munere , te quaspneterrem adjuvandam cooficiendamve remedia'.
ea pias caulasrcpifcopus, ab illo fufeipr, agiQuamobrem, 8c vicarium generalem, & ali­
ve juflerit. Nec vero quifpiam eorum patiatur,
quando epileo puni, & judice· allot, qbibufcum
famulos fuos in cv epifcopali foro caufa» non
agpndum eft, totiei adeat , quoties adjumento
modo agere, fed ne commendare quidem, mi­ B opui erit ad caufaip^
nus vero quidquam, vel miniarum opera pone­
Sit etiam fori epifcopalij carccris proteftor
re , quo prajudicium , damnumve cuiquam in­
unus e canonicis ecclelia cathedralis , vel alius
feratur .
ecclcfiaftici ordinis vir : quem fecundo quoque
Neque praterca ipfi vel fori epifcopali· minianno, aut breviori temporis Ipatio , prout ma­
• ftri, vel epiicopi Vamiliares in caufarum com­
luerit epifeopus , ei,cure , proteâionive pre fimendatione auâoiitatem fuam interponant : ni­
ciat t rurfufque ab illo munere libere amovçat,
di ii fint, quibus pro muneris fui latione dili­
etiam ante prafinitum'tempus pro arbitratu
genter curandum eft , ut lites , controvcrfia ,
fuo.
8r caufa przlertim miferabilium hominum ,
Ejus officium erit , exquirere diligenter, ac
quam cclcrnmc tc rediffime in primis definian­
fimul curare, ut advocatus , procuratorve pau­
perum , ' facellites, & cuftodcs carectis muneri
tur.
ipo nc in aliqua re defint, neve quidquam com­
Illud maxime expedit, cum otnnique ratione
mittant, quod iis, qui in cuftodia funt, fraudi
confentiens admodum eft , ut vicarii epifeopada mnove efle poflit.
les, quoad ejus fieri poteft , aliena potius diœCtfis, quam illius fint , ubi commiuum vicaria C , Invcftiget prater ea foliciro, diligentique ftu­
cura officii munus obire, atque exequi debent.
dio, qua illorum cura adhibeatur, cum in pri­
Sape enim fit, ut cum jullitia quafi oculis te­
mis ad anime falutem , tum etiam ad cotports
nebras cognatorum, affiniumvc illa innata vis
iuftentationcm : 8r qu· veto de toto eo genere
offundat ; tum gratia, metuque eorum, quibuf­
in concilio provinciali primo , & tertio cauta
eum vixerunt , vivendumque deinceps eft , et­
funt , an potitentur quam reOiffime : & quid
iam boni, conftantefque viri ab equitati» nor­
denique officii erga tplos finguli ii praftent,
quibas commiflum eft.
ma, rc&aque via facilius drfleftant .
Si praterca id vacarii officium e>s committi­
Caufc item eorumdem, te quamcelertitne fie­
tur, qui in aliqua ecclefia petfonalis relidenti·
ri poteft, reâe , cum atquicatifquc ratione conmunus fuftinet, id incommodi , quod permulti
gtuenter diffiniantur, ctiam atque etiam ftudiointereft, manifefto exillit , ut non facile , ne­
ic videat ac procuret.
que Cumulate, uti par eft , titriulquc muneiis
Singulis hebdomadis farpe, ve! minimum bis,
partes expleat, atque exequatur .
unumquemque, qui in carceie eft, invilat. At
Quarc epiieopus, cum alia via, rationeque in
fi qui funt, qui arâiori fecrctiorivc cuftodia iaeo vicario munère fibi , fueque ecclefia refle D cltili teneptur , eos item vilitatum eat : fed hoc
coitfulere jxstCft, videat, ut ne illius generis vi­
omne officium, vicario confentiente, eodemque
ros ad illud adhibeat.
piafentc, aut procuratore fifei epifcopali·, a 1 lo­
Nc epifeopi vicarias , minifterve , judicandi
ve, quem idem vicarius maluerit ·, li ita magis
officium, partefve ab co commiffas , ante igexpedire cenfuerit, ipfe przftet, nec vero alias.
Srediatur , fufcipiatve , quam eidem jusjuranCarceiis item cuftodes fzpius per hebdoma­
um praftirerit ad formula cpnccptz praferidam adhibeat , quibufeum agat quaecumque non
ptutn.
lolum ad mores corrigendos, led ad vitam fuPiarum voluntatum exrcutio, bonorumqueee(lentandam , neceflitatclque fublevandas eorum
clefiafticorum defenfio omnis , /ure canonum ,
pertinent, qui in vinculis, cuftodiave fitnt. Ac
etclefiafticifque conftitutionibus, epifeopiquecu­
proinde libenter , benigneque audiat, qu· quo­
ra, fidei commifla eft.
tidie fibi eo de genere ab illis es ponentur : te ■
Quamobrem is vel cathedralis ecclefia cano­
quibus opus efle viderit ut confutatur ac provi­
nicum, vel alium eeclefiafticum hominem arbi­
deatur i in iis omnes cur* folicitudinifque par­
tratu fuo conftituat , qui idoneus earum piarum
tes, ut oportebit, quam diligentiflime prsftet.
E
caufarum patrocinium lufcipiat, atque agat.
Si porto vel univerfos, vel Angulos , qui in
carccrc funt, ita fe male gtrere perfpcxerij, ut
In carum curam deleâus ab epifeopo prote­
stor incumbat ftudio diligenti, ut & voluntati­
corredione, monitioneve opus habeant ad mo­
bus piis fatisfiat, & bona ecclefia recupetentur ,
rum dilciplinam > eos prout opportunitas tule­
tc locis, operibufve piis fraus'nulla , vel mini­
rit, tc monere, 8c hortari, tc objurgare, * Cor­
ripere ne defiftat.
,
ma, quoan ejus fieri poteft, adhibeatur.
Si veto alios muneri fuo decffe , aut in eo
Pnecipue autem in eo evigilet , ut piarum
pcccaje animadverterit, cumiillos fui officii, at­
caularum advocati, & procuratores ne officio ul2uam defint, quod carum procuratio > ac defetv
que adeo errati asooeat in primis , tum fi opus
o ipfis commiffa depofeit.
erit, ob eam caufam epifeopum , aut vicarium
generalem adeat, cujus audotitate malorum per­
Singulis hebdomadis, femel ad minimum , 8r
tinacis» occanatur.
procuratorem fifei epifcopali», & illo» convo­

cet , quibufenm deliberationem , rationemque

X1L

I
____ _47ί

Concilium Mediolanense

CHRISTI

«·

47tf

A

"anno

At*No"

XII.

CHRISTI

r>7»·

UT»·

Dt frtturttttt fifii tfifttftlit .
Eam curam , atque adeo cogitationem pro­
curator, advocatufve fifei epifcopalis fufcipiqt,
ut fibi putet procurationi* munu* commifliun
elle in inquirenda veritate crimini* , de quo
agitur j ideo ne eo unquam abutatur ad inno­
cente* opprimendo*, neve item caufam & occalionem przbeat, ut calumniis qui* vexetur, at­
que exagitetur .
Ne ullam crimini* caufam fufeipiat, procuretve, quam calumniofam efle noverit; fed cum
vel calumnia , vel rei delati innocentia confti- B
terit, ftatim ab ea caufa defiftat ,
Evigilet item una cum vicario , tc Gne eo
etiam , ut collaterali* , It fatelliter , ne quid­
quam vcl minimum extorqueant .
Ttftei pro informatione curia,- It fanâi of­
ficii inquilitioni* ipfe per ie , etiam vicario
non pra lente , aut de illius tamen mandato
excipiat licet . Iis przterea , quz dc teftibu*
etiam ad defenfionem caufa aahibitis , inftituentur , quzftionibu* a defle poflit : nec veti­
tum fit , quin It judici quzftionea , interrogatave , qua ad caufam pertinent , in men­
tem revocet , atque adeo fqggerat : It tefte*
etiam ipfo* , fi modo judici placuerit, inter­
roget : imo vero reo* item, at ipfo tamen ju- C
dice przfente .
Denuntiationum quoque, qua de rebus, pie
legatis , reliâiivc, in dies lingulas fient , indi­
cem a cancellario apud fc habeat.

*

Dt cttctlltna , Cf nttenit.

Maxime intereft, non modo eum , qui offi­
cium tanti ponderi*, tamque valde cumepifcopali cura conjuu&um gerit , quale eft cancella­
ri· epifcopalu munus , fed illo* etiam qui vel
fubftituti nomine operam fimul in eo ipfo mu­
nere ponunt, vel in cancellarie feriptorum nu­
mero cenfentut, cum ab omni alio negotio ex­
pedito* efle , quo attentiores fint ad operam «
ceramque fufeeptam , tum maxime vacuo* , ac
plane liberos ab omni , vel minima fufpicione
cupiditati* , pravsqne affcâioni* , nedum cor­
ruptela. Quate piztcr ea , qua olim hoc de
genere a nobis conftituta funt , hoc decreto
etiam vetamus , atque interdicimus, ne eorum
qeifquam ab ulla eujulvis loci, ordinifve univerfitate, collegio , homineque ullo , nc dia»
refis quidem aliene , qui in foro epifcopali
caufa* , lite* & negotia , cujufcumque generi*
fint, duobu* ante annis habuit, aut jam nunc
habet , aliquod, vel minimum, donum , munufve, etiam fponte ablatum , ac ne rem qui­
dem efculcntam , qua ftatim conlumi poffit , accipere ditcâc aut indireâe, ullove mo­
do poflit .
Ne przterea in eo foro ecclcfiaftico , vel in
alio, lites, caulas, negotiave cujuiquam fufeipiat, neque agat, nec vero difpenfationes, ne­
que alias ejus generis aâiones , expcdrtionefve
perfequatur, procuretve, nifi officii, quod ge­
ritur , ratio aliter depofcn , aut epifeopus
juflit , Qui contra fecciit , a muneris exerci­
tatione fufpcndatur , atque eo etiam mulfte
tur , aliifve pernis plaâatur , arbitratu epil
XIII.
coni .
Dt frifiSt nfrrtntiuii , triiunalit, <y
Ne epifeopus quidqiiam , vel fponte obla­
tum , ne exiguum quidem , a fecretario , feriUnit**) .
bifre dono accipi, «ut capi ullo nomine patia­
Epifcopu* finguli» anni* « aut fecundo quo­
tur ; ne occafione quidem litcrarum , etiam
3uas pro officii munere etiam privatim aliquanque anno, cccleliafticum virum decernat , qui
o feribunt.
certis illi* legibus cxcquendi* przfit , tum provincialibu», tum epifcopalibus, qu» ad renum D
Hebdomade dies, antiquato Gentium a fide
fori ecclefiaftici ufum, reâamqoe forenfium cau­
Chriftiana abhorrentium more , non ftellarum
errantium, Lunz , Martii , Mercurii, Jovis ,
larum normam, tum^ad certam taxa rationem,
omnemqne denique judiciorum conformandam
Veneris 8e Saturni nominibus, fed feriz appel
latione 8c diftinâionc nominari , (anâiflimus
difciplinam pertinent .
pontifex Silvefter decreto fancivit.
It , quacumque de omni eo genere fancita
Quod cum non fine multiplici ratione ab
funt , omni cautione videat , ut ab ii* , quo­
rum intereft « plane ferventur ■ It in morem
eo inftitutum fit ; id provinciz noltrz epifeopi
quam diligent iflime fieri poteft inducantur.
curent , ut omnis cccteliaftica aitio , qualis
Caularum aâa It codice* item , in quot foqualis fit, quz uni in fvnodis diizcclanis , vcl
lutiones figillatim relat* funt, de improvifo
lacerdotalibus , dericalibulve conventibus, vel
infpeâet, quo facilia* comperiar, fi quid cul­
in cauonicalibu* capitulis, vel in foro epifcopa­
pa in tara preferipta ratione contrahatur. Si
li, vcl ullo alio loco , temporeve celebretur ,
vero pra quaftu* cupiditate cancellarim , nonon dierum , qui illarum ftclianim appella­
tionem adhuc etiam vulgo retinent , nomine,
tariulve plui pecunia quam przfinita taxa ra­
tio poftulat , ejufque tabella oftendit , ab E fed feriz diftinâione&ordine rerfte notetur.
Cancellarius 8e notarii caularum , tum civi­
ullo unquam eaegerit , id totum eidem reftilium , quam criminalium aâa, gefta', tabulas,
tui jubeat .
inftrumentave, It proceflus originales , ne ullo
Et vero qui in eo genere deliquerint, pani*
etiam illo* affici ab epifeopo, vicinove procu­
nomine, ne infpicietidi quidem tantum caula ,
ufquam exhibeat ; nifi in proprio pluteo aut
ret . Ad epifeopum przterea illorum nomina
cancellaris, archivire loco, idque fine ulla merdeferat , quo* in illic etequendi* , qua Cbi
cedc . Illa vero inde alio afportari ne liceat ;
ptzicripta funt , muneri fuo decile aliquo mo­
do animadverterit .
etiam dc eorum confcnfu , quorum intereft ,
ctiamfi cui certo homini transferenda, rcâe ac
tuto committi poflint , przterquam judici cau­
fa oftendenda . Qui fecu* fecerit , cum ab
epifeopo plcâatur gravi pana , tum damnum
kCu-

477 “ΓιωΓ* Concilium Midioianinjî V.
K0D^*7I’ "· 478
annq refarciat , ctiûs fi quid quifquam eo nomme Λ
Facultas accedendi ad moaialium loca collocutionibus przfinita .
CHKUti
Facultasercdionis, uiftitutionifvc confratrue,
117».
fcholzve.
Confirmatio regularium alicujus fcholz, confratrizve .
Scriptum, quo icilicet ccrtz ecclcfiz, fcbolz.ve quis adfcrioitur .
Approbatio ludimagiftri.
Literz dimifforio, teftimonialefve.
Facultas abfeutiz caufa ftudii.
Facultas elcemofpnam colligendi.
Facultas faciendi fepulcrum.
Facultas abfolvcndi a cafibus refervatis .
Facultas celebrandi ubique, vel certo loco . .
Facultas przdicandi .
Facultas audiendi confeffiones.
Literz indulgentiarum, vcl earum fummz .
Teftimonium confccrationis , reconciliationis
ccclefiz, cremcterii, altarium ftcampanatum.
Conftitutio coadjutori».
Redu&io milia tum , Sc de commutatione pio­
rum operum .
Facultas abeundi extra fines dicecefis, vcl pe­
regrinandi .
f
Literz qua pro officii munere quavis decau­
fa ad parochos, vicarios forancos, aliofve feribuntur .
Executio literarum gratiofarum protonotana.
tus Sc equitum : harum tamen literarum caufa
icripturz merces capiatur, tc fi quid prçtcrca
epifeopus concefferit .
Proceffus Sc aâa omnia, quz conficiuntur ad
miraculorum veritatem perquirendam .
X V.
Itidem de iis , quz coeafcribontur ad factarum
grtfir <» ccecrllcric c»»ficir»<U f»»t , CZ ttiem
reliquiarum veritatem indagandam.
Facultas afpottandi cadaver de loco ad lo­
ftriftiMum tctiact .
cum .
Exempla cditionefve decretorum , otdinatioAda vifitationis , eorumque exempla , qua
nutn , ftatutorum, prçceptorumvc, quz epifeo­
iis eduntur, qui vifitant ad przkciptumdeercti
pus, aut ejus vicarius cx officio confecerit, ferhoc concilio editi.
varique mandant .
Facultates , quarum auâoritate vicarii, miConftitutio vicarii in quavis ecclefia ad tem­
niftrique epifcopales decernuntur.
pus .
I iterz teftimonialcs , dimifforizvc de fufciDifpenfationisdr proceffus de defedu natalium,
piendis ordinibus.
D irregularitate, vitio aut defeâu corporis, etiam
Facultas jxantificalia exercendi , quz epikoauaoritate ordinaria.
po, aliive aliquando conceduntur.
Inftrumenta Sc kripta , quocumque pro meoAttcftationes , quibus teftatum fit , aliquem
fa epifcopali Sc capitulo conficiuntur, quzitem
idoneum effe, cui beneficium conferatur, quive
feminarii caufa fiunt, ita tamen , ut hoc decre­
ad illud inftituatur, five ea collatio, inftitutioto, iolutionis immunitate, capitulum tc femive Rome facienda fit , five ab inferioie colla­
narium dumtaxat fruantur . Clerici vero, alii­
tore , live ab epifeopo .
ve , ad quorum caufam , commodumve illa
Rogatus ccfltonis beneficii libere coram ordi­
feripta, inftrumentave interiunt , qnive earum
nario .
exempla libi edi petunt , a folutione immunes
Proceffus Sc de natalibus Sc state, al ufve con­
ne fint .
ditionibus eorum, qui initiandi funt, aut reci­
Literz Sc expeditiones , quacumque confi­
piendi in leminarium.
ciuntur nomine rerum mere fpirttualium ■
Inftrumentum jurisjurandi, quod ab lis pro­
Expeditiones , quçcumque pio pauperibus ,
flandum eft, qui beneficia obtinent.
vcl miferabilibus hominibus , de quorum egeInftrumentum, ac teftinsonium profeflionis fi-E flate, aut nccefficate epifeopi, aut vicatii judi­
dei, quz a quovis przftanda fit.
cio confie t .
Inftrumentum fidejuifionis eorum , qui in feLiterz preterea 8r expeditiones omnes aliz ,
minarium recipiuntur.
quas gratis nandas epifeopus cenfuerit.
Mandatum de aliquo recipiendo in feminaDilpenfationes Sc facultates , quçcumque ex
riom .
decretis, vel provincialibus, vel dioecefanis, aut
Facultas Sc probationum omnium Sc pertineo,
eorum Occauonc dantur.
tium ad receptionem novitiz, vel ad profeflioDe emolumentis cancellario epikopalu, quam
nem przftandam .
concilio provinciali primo, vendi , locari , eoConfirmatio abbatiffie, feu prioriffz.
rumve nomine qutdquam perfolvi vetiuun eft ,
Facultates , quacumque monialibus earumve
nihil prorfus utilitatis privato ad epifeopus· ,
monafteriis conceduntur.
ejufve menfam , aut vicatium, neque adalios,
Facultas ingrediendi monafteria.
przterquam ad canccllariam , canccllaxiumvc ,

CHMSTl fecerit .
Et cautio cancelltrio 8t.notarii» adhibenda
eft > ne cuipiam alieujus caufz aâorum , atteftationum, fententiz ulliufque kripturz exem­
plum edant ■ facultate feripta editioniia vicario
non data. Qui in eo genere deliquerit , officii
amlflione mulâetur, aliaque poena puniatur pro
epiicopi arbitrio.
De certa taxa ratione , forenfibus tribunalia
ecdefiaftici adionibu» przfcribenda , in conci­
lio etiam provinciali terno cavimus : fed quo­
niam nondum quidquam przftitutum eft , quod
omnibus partibus pcrfcâum fit ; fex menfium
Tpatium poft fynoai hujus provincialis editio­
nem przftituimus t quo tempore finguli epifeo- B
pt provincia cJufis > negotiis , rebus tc asio­
nibus fingulis tori fui , certas taxe rationes ,
qua metropolitano probentur, quam reAiffime
przftituant , ut nulli avaritia , cupiditatifve
fufpicio inde exiftat . Si qui non fecerint, me­
tropolitan! ipfiua cura fit, intra annum totum
id proflare .
Prrter alia, qua hoc de genere o!im8c nunc
faacita lunt generatim, vel .ligillatim, hoc de­
creto ftatuimus quz infra ordine figillatim quafi in tabella notantur , ca. ipfa fingularum in­
ftrumenta , tum literas, feriptave a cancellario
gratis Sc feribi Sc confici tc edi. Id vero omne
ut profletur , epifeopus omnino efficiat , ac de
negligentia, altave culpa in concilio provincia-C
li rationem reddat.

cctc-

479

Co N c/UU M

MbDIOLANBNSB

V.

*0'>U,J,7,U,U

480

anno ' uteros «juidebacancellasi» miniftros, perveniat..A

Si qui aeate etiam legitima , tc parocho prç- anno
(ente, tcftibus duobus adhibitis , tc notario i- CHUSTt
CKmsri Qui aliquid etiam a Iponte dantibus perceperit;
tens, jurati fpoponderunt, fe matrimonhm ini>I7S·
07*.
tum iaconicicutiz foro ne uium lariat, led pau­
turos, ac deinde non contrafto legitime per ver­
peribus loci erogate omnino debeat ; tum quaba de przfcnti matrimonio, copulatioiftm inter
druplo mulâetur, quod vel in ecdclif inftauraic inierunt ; eorum matrimonium nullum ab epitionem, vel id lacrillj» ufum erogetur.
Icopo declaretur, ac decernatur. Id vero ne ac­
cidat, paroelius quamfzpidimc populum, ut. oXVII.
pus erit, moneat, ad przfcriptum concilii Tri­
dentini.
0*Λ
ftrtittm'.
Eos przterea, qui ita contraxerint , graviter
pro arbitratu (uo epifeopus'puniat ■ Quod Ii iiMatrimonium cum (aeramentum Iit , fe ma­
il
cm
poftea dc przfcnti matrimonium cuntiah*!
xime liberum , Ii qu* municipales leges , (Va*
re velint , ne piohibean-.ur , modo ferventur ,
tuta, decretave font , quibus huic faci a mento,
qur ad Tridentini concilii pneicriptum fervari
lanârque illius libertati contra factorum cado*,
num , fe conciliorum ptficriptum ullo quovis B oportet, Ü nullum aliud iniit legitimum impe­
dimentum.
vado impeditncvttum afferatur; eas irritatas, tc*
Caveat parochus , fi quando fpoofahbus in­
kiliat, ac plane nullas «Icccrnitnus, ac declara­
tererit, ut ne de pmenu, fed de futuro matri­
mus.
1
Omnibus vero, quacumque etiam dignfeate ,
monio illa contrahantur, licque propterea ver­
borum formula dilucide concipiatur , ut de eo­
poteftarcque peditis, ipterdiâum jam nunc per­
rum fcnfo nulla deinde qurftio , difficultafve
petuo Iit, nc carum etiam legum, ftatutorum,
decretorumve auctoritate , ncc vero alia qua­
oriatpi.
Parochus , quos fponfos expetiundo viderit
vis ratione quidquam ftatuant, dcceiqant , ju­
doftrinr Chriftiaisz rudimenta plane ignorare ,
beant, agantre , quo matrimonii libertas ullo
ne mstiimonio illos uic jungat, quam ea item
padto, neque directe, ncc vero indircâc I«Jaratione cognorit , didiciffe quz eo de genere il­
tur.
los plane Icire oportet 1
Qui contra fecerit, prxnas fc ccnfuras conci­
Qui teftibus adhibitis, at fine parocho, atioliorum, Bc canonum jurefancitas ipfo faâô (ubvç lacerdote, cui is, vel ordinarius facultatem
cat. Epifeopus vero , ubt probabilem pro foai
conlcientia [uipicionem habeat de puellf minus C dederit, matrimonium de faâo contraxerint ,
ne eos cogi liceat, fot denuo inter fe. contrahant,
libera voluntate, tum ciquirat rem diligentitlinec rurfos eo nomine impediri , quo miuus co­
rae; tum preterea, (i opus elle cenluerit , illam
tum unufquilque cum aliis libere contrahat ,
certo loco tuto , ac honefto collocet , ubi‘illa
cum illud eorum faflum , ne fponfalium qui­
eidem proferat, tc explicet liberius foam volun­
dem, nedum marrimunii vim habeat.
tatem , qualis vere (it.
Qui quarto, &.* quinto affinitatis , conlanguiMatrimonii denuntiationes , quas aliquando
nitatifvc gradu junâi font, cum inter fe matri,
s«r. c, «b epifeopo remitti conllitutione Tridentina permonium , non impetrato difpcnfationis benefi­
ί, i.i' ■>,' miffum eft, «is videat, neob aliam cauiam, quam
cio , libere inire, contrahcteve poffint, ne a pa­
uunouu.
ea ip(a aonltitutione cavetur , remittat ; cum
rocho , aut ab alio quopiam in pofterum impe­
fcilicet ordinarii judicio verifimilis fofpicfo cft ,
diantur , quo minus libere contrahant , fervatis
matrimonium malitiole impediti pofle . At ve­
regulis, Tridcntina iandionc pizicriptis.
ro ii hpc eaufa non fobcft, quamobrem illas re­
Parochus, cum matrimonium celebrare volue­
mittat, ea cette fois, quod inftat facti adven­
rit, moneat contrahentes , propofitam clic pœtus, quadtagelimfve tempus , neque neccllatia
eft , nec veto cum ratione confentiens , cum ]r) nam excommunicationi' larz lententia: , ultra
alias poenas a jure inflictas in eos, qui 11 graprçfertim eo (aero tempore , qui jam matri­
du piohibito confanguinitatis , vcl affinitatis
monio junfti font, ab illius ufo abfttncrc po­
matrimonium contrahere fcientct przfomplcnn.,
tius conveniens Iit, nedum Iponios una conjun­
ac eos omni (pe confcquendz diipcnfatiouis ca­
gi«
rere, ex przfcripto concilii Indentini.
t,Ucin fcl
Illas vero ab epifeopo , cum przfent in urbe,
Epifeopus vero levere animadvertat in eos ,
vel dioeccb adeft, folum reniim deinceps licear,
qui divino timote poftpofito in foarum pericu­
ab alio preterea nemine , ac ne a vicario qui­
lum animarum fcienter huj.ifmodi c.injugia pro­
dem generali.
hibita , etiam cx caufa fornicationi, , quod ticMatrimonii futur i denuntiationibus in ecdelia
q nent his accidere lolct, inire fob ipe foilan tu.
de more fail is , (i forte hoc accidit , ut illud
turj difpenfationis pr^fompfcrint , ac Ituum il­
duorum pscnfium fpatio polk non contrahatur ,
los, quos ei conlliterit taliter contiasiile, ad­
ne idem antea parochus celebret , quam iterum
hibita (eparationcer concilii Viennenlis przfcndenuntiationes cx concilii Tridentini prefetipto
fecerit, edixeiitve, fi modo aliud epifeopus non
pto excommunicares publice denuntiati jubear ,
donec fuum humiliter recojjnolcentes errorem ,
coocetfer it.
abfolutionis obtinere beneficium mercantur.
Parochus, qnorum matrimonium ex eoncilii
Irritum nulfomque ab epilcopo matrimonium
Tridentini przlcripio publice ter denuntiaturus
declaictur, quod a parocho loci, ubi illud fit,
eft, eos primum gravi cohortatione diligenter
moneat, ut cum ad illud ineundum , jejuniis ,
non ab eo , qui parochus proprius eft connahentium , celebratur.
orationibufque ie parent; tum etiam,.ut eo riTridcntina acumeniea fynodus illud epifeopi
|e celebrato, ficerdotalique benediâione a pro­
diligentiz quamdiligentillime commendavit, ut
prio parocho accepta, otationi frequentioii inte­
fi quz vcl hominum vitio , vel temporum injurim vacantes, triduo abftineant pro reverentia :
lia corruptela m nuptus celebrandis irreplermt,
heque contra fpiritualea neqmtMs , tc carnis pro­
ille radicitus exiirpemur. Atque eo quidem ve­
cacitatem fanâe moniti , falutem , Br gratiam
hementius in ejufmodi curam incumbendum cft,
Dei ca «o (aeramento uberiorem libi comparare
ftudeant.
quo gravius, atque adeo izpiut in illis peccatur.

Qua-

481

Concilium Midiolaniniî V.

"*”**"·

48x

—-jjjj- Quire 14 noptüs matrimoaiaque impedien- A
Parochi finguli, quam maximam poliunt, in a nno
in eo folicitudiocm > perfiradcndiquc (ludium ad- CHRISTI
CH*HTld*· *e* dirimendi co cam ventum fit, iitveneifff. facia, fafciaatioacfve homines adhibeant, atqqc
bibeant, ut omnem luxum , cincinnorum orna'>*’■
tum, inaure», quod lignum diabolf fandus Auufque adeo frequenter id fcclcrii committant ,
guftinu» nominat, ftteum, tc vefte» in primis ,
ut re» plena impietati» , ac propterea gravius
qua» caudatas dicant , parochia fur mulieres
deteftanda: itaque u< a unto, tamque nefario
omnino deponant,
crimine, poto* gfavitate deterreantur , excom­
municationis laty lententia vinculo fafeinantes,
’
Qua in re perfuadenda argumentorum vim ,
ationum^ue momenta fibi comparent , cum cx
Sr venefici id |ehcris irretiti fine. Quam ipfam
lundi Ambrofii patris noftri , illarum luxum
paetum etiam sllbs fubirc decernimus, Ii qui in
pias folvendi» verba improbata , fuperftitioia ,
graviter exagitantis , libris, tum cx fandi Chryatque adeo alia , quam que epifeopo primum
ioflomi , aliurumque patrum munimentis , in
primifquc ea bomilia, quam eo de genere graprobata funt, adhibuerint; cum id non line di­
vini cultae offanfuone maxime faciant.
viifimatn vir dodillimus , idemque religiofifli Quo etiam gihete poena afficiantur, quicammus, lacobus VitriAcus fanfla Romansccclefir
que vel Coalet»^, vel manderint, vd confcnfe- B cardinalis olim habuit.
Hoc nutem omne ufque adeo ab ecclefia ve­
rint.
titum efle ille ipfe affirmat , ut fi caudata ad
Ne qui», cujulcumque gradu» , cohditionifvc
ecclefiam accederent, Iaera communione interdi­
fit, ftatis temporibus, quibus nuptiarum folcncerentur .
nitatee celebrari interdiaum eft , domum fponNulla eft amplior hereditas , nec prrrlarius
(am tradueat, aut nuptialia convivia cclcbsct ,
patrimonium quod parentes fuis libqris relinque- ■
aliave ejas generi» vetita agat.
rc, ueque majus precium honeftioremque merQui autem , vel per fe, vel alium contra fe­
ccdcm, quam domini iis , qui libi in iervitutd
cerit, aut ejus calpe quovis modo particeps fue­
operam dant, pro fideli eorum famulatu tribue­
rit ; i» poenam interdidi ab ingreffu ecclcfiç ipfo
re ac perfolvere poliunt , quam fi effecerint, nt
fado incurrat : eamqae poenam illum tamdiu
boni Chriftiani evadant ; qus virtus omni ter­
fuftinete volumus, quoad fponli , epifcopi juffu
reno thefauro multo preciofor eft ccnicnda .
feparati , meritae poenas pro eorum conditione
Qiamobrem qui io aliqua domo , atqbe fami­
dederint, arbitrio ejufdem epifcopi,
iiiterdi·
lia duces funt, curabunt diligenter, ut omnes,
do liberari ejufdem judicio meruerint.
. In difpcnfationiboe matrimonialibus , dotis C quicumque fuo fub imperio, tc ditione vivunt,
jejunia colant, divini verbi prsdicationcm cre­
non competenti» caufa concdfi», fi modo eo lo­
bro audiant, facramentis frequenter utantur, tc
ci, ubi mulier , de cuju» matrimonio agitur ,
omnia demum veri Chriftiani officia exerceant ;
habitet, drum pari, aqualique conditione non
famulorum autem domini non folum diebui fe­
inveniri vere condet, qui libi cognationis , afftis tantum cis liberi temporis concedere curent,
finitatifve vinculo conjunftus non fit , progre­
ut ejufmodi officiis vacare pofEnt , fed crebris
diatur epifeopus ad excquendam ejus generis difpenfationem , etiamfi in locis finitimis aliqui
t.em eos , ac paternis hortationibus excitare
eflent, qui nullo gradu cognationis affinitatifve
non dcliftant, ne in ftudio ejufmodi tam falutxri iegniores , neque negligentiores exillant .
juadi, cam cum exigua dote in matrimonium
In quo fi parente» ipfi > aut domini fuo officio
ducerent.
io his deluerint, procul dubio expedient fure ,
Satis enimeft, in eo municipio, locove, ubi
fibi ut ante leverillimum Chrifti domini tribu
mulier eft, diligentiam matrimonii contrahendi
adhibitam efle.
nal cui pe tribuantur peccata omnia , qua libe­
ri > vel famuli non commiliflent , fi luas illi
Pro difpcnfationum matrimonialium exeeuhone nihil quidquam prorfus muneris , prrmiive, D partes, m hoc, aliifque ejufmodi decretis praIcriptas, fibique maxime debitas praftitiflent .
etiam fponte oblati, ac ne pro labore quidem,
Atque id quidem multo magis timendam illis
2ui in teftibu» ea caufa examinandis, aliifve teerit, qui aliquo modo impedierint, quo minus
ificationibus excipiendis , ponitur , epifeopus
ina (upraferipta, tc alia hujufmodi officia peraut vicarius ejus capiat.
blvantur ; contra quos agat epifeopus pro cul­
Notarii vero pro examine teftium , quartam
dumtaxat partem aurei ad fummum capiant licet.
po ratione.
His temporibus tanta puerorum licentia eft ,
Ubi certus locus meretricum habitationi prç.
atque adeo effrenata, ut cum peccandi materiam
finitus, conftitutufque eft, cum extra ejus fine»
afferat , tum diiciplin· Chriftiane detrimenta
eas habitare non liceat, Ii quis cuiquam carum
imporcer non levia: hinc in Icholi» nimia petu­
alio, quam przllicuto eo loco, domum, domilantia, in ecclefiis irreverentia , turbulenta fori»
ciliumvc locarit, excommunicationi» poena con­
concitatio, atqae in omni loco fefe efferens im­
tra eam agatur .
pudentia, & pene projedta audacia.
'
Proftitutas femina», meretricefvein cauponis,
Quare epifcopi, qui omni morum fpeculatiodiverforii», ganeifque ad queftum alere , cam
id Sc gravi Dei otfcnfione, Sc magno animarum R ssl fanâe invigilare debent, videant ne gravio­
res offcnlioncs inde exiftant : proinde i cum
detrimento, tc disciplina Chriftiana injuria fiat,
magiftratibus, decurionibafve agant, ut aliqua
hoc decreto prohibendum cenfuimo».
inita ratione ei rei occurrant; tc praterea facerQuare ne quifquam vel caupo , vel taberna­
dotes aliquot vita probitate , caftlftimtfque mo­
rius, vel qui ccenaculariam facit, illas in ipfis
libus pronantes, aliofque pioa viros, tc falutis
cauponis, ac divcrfdriis habeat, alatve ad tur­
animarum xelo accenfos deligant : qui paeropem qualium.
ram fcholis tape invitant, mores, & vitam co­
Qui contra fecerit , poft hujus decreti pro­
ram perquirant; in Dei timore, officiiiquc Chnmulgationem, ia ejas parochiali ecclefia faâam,
ftiana inftitutioni» illos contineant, idque omtamquam i», qui in ftatu damnationis notorie
ne Cum parentibus, magiftrn , przceptoribuiqne
vertatur, pramifla monitione, interdidi poena
agant. Curentque ut prius aliquis civitati, |u.
afficiatur, tc aliis praterea et ianl gravioribus ar­
eus, piave contratemltar id oneris iufcipiat ,
bitratu epifcopi.
X
quemCurii. GcetTil. Tom. XXXJV.

ù|8j

COMCItlUM

Mt

IOLANSNSB V.

*»«£««·

484

ceat, nili pro dignitatis fu·, aut officii, quod jlMNO
gerit, ratione, hoc alicui conveniens fit . Ne-CHtllTl
mini autem unquam , cum confratriz amiftu
>mindutus eft, id liceat.
Ne in confratriarum , fcholanimv· oratoriis,
ccclefiifve cadavera , etiam (odaiium , (cpaliri
liceat, nifi id licere es certis privilegii tabulis,
aut probatz coniuttudioia immemorabili ufu con(literit epifeopo . Ubi vero confratribui jus (epuhurz tantum conceflum eft, alii nemini, ne­
que elcftionisetiam jure, ibi (epeliri liceat,(ed
ne confratnbus quidem ipfif, nifi per (es manica
ante obitum in fodahtio rite adferiptui fit.
Ne cuiquam confratria ufquam elctmofynam queritare liceet , nifi facultate , qu· li­
XVIII.
teris exarata fit ab epifeopo impetrataNc inullo difcipfinatoram, aliarumve (chojjaz ad
nnfrtcritc,
/ace fU
larutn confratria officiales , mimflrofve creari,
fettiaent ,
aut eligi liceat, nifi vcl alio facerdote ab e»
Ne cujufvis confratri· , fcholzve przfeftus
pifeopo conflituto , prziente , fi modo aliud
epifeopo non videatur.
in (choie fua numero quemquam doftrinz
Quacumque Sc m hoc quinto concilio, & in
Chriftiana rudem atque ignarum adferibi per­
aliis fuperioribus de difciplinarorum fcholis ,
mittat , cujufcnmque ztatis , aut condition·!
aliifve confratnia, etiam laicahbus conftituta ,
alie fit. Id vero cura fit faccidoti proprio il­
aut przfcripta fuqt, ea epifeopus ab illis invio­
lius fcbolz, vel parocho, in eu jus finibus eft.
late, integreque fervari mandet ; etiamfi inecNe facinorofi nominee , neve turpia vjts ,
' clefiu regularium illr fcholas, confratcrnitatefve
aut infamia labo notati, in difciplioatorum ,
ereftz fint, exerceanturve ; ita ut fi quid contra
alteriufve generu confiai rus adlcribantur . Si
qui vero jam adfcriptt iunt, fi moniti, honeab eifdcm ufquam faftum erit, id pro cuip· mo­
do ab epifeopo graviter puniatur arbitratu (uo.
ftz vit· rationibus fe non conformarim , a
Caritatis, bencficientizque omnibus officiis,
confratrum numero., epilcopali auftontate , Sc C
âuz in proximos conferuntur , magnam czlecura amoveantur.
is gloriz mercedem propofitam elle, lactz li­
Ne a difciplinatorum, eonfratrumve alterius
ter· offendunt ; fed illa maxime Deo grata ,
generis prafefto cuiquam, qui in confratria adfcribendiia fit, amiftum , quod inlignc confra­
atque accepta opera Iunt, quibus benigne fit,
ac fuccurntur egentiffimis hominibus , «grotte
tria eft, dari liceat, nili przicnrc parocho alio­
ac peregrinis . Itaque , ut qu· ad eam ratio­
ve facetdote, qui amiftum illum (latis pwibui
nem pertinent , legibus Sc lanftionibus com­
benedicat. Quem amiftutnconfiatresne unquam '
munita , refte oblervcntur , hzc pio paftoralia
domi, aliove loco, fed in (choix affervçnt.
cure noflr· munere decernimus.
Qui vero c confratria aut abibunt , aut eji­
Primo hofpiralattus , ifvc , cui hofpitalium
cientur: illum confratria ipfi dimittant , prz•dium cuilodia committitur, vir fit , cujus fi­
ttftoque fine ulla exceptione tradant.
des, pietas, vita innocentis , iedulitas, caritas
L-aict contrairet cujuicumque confratriz , de
gravium vicorum teftimomo commendata hr.
fidei dogmatibus ne difeeptationes ..colloquia,
Caveat, ne a quoquam, cum hofpitimn mfermonefve habeant. Videat przterea epilropus
diligenter, ut in oratoriis luis collocutiones de Dgreditur, aut, cum inde dilcedit , quiJquam,
vcl minimum , ac ne (ponte quidem oblatum
iis tantum rebus inflituant, quarum traftatio Sc
exigat, petat, accipiatve.
Collocutio laicalis ordinis hominibus conveniat .
Nc cum mendicis , qui ad quzflum omni
Ne quidquam, quod vulgari fcimone confcrifimulandi arte utuntur , aliquam turpis lucri
ptum Iit , in ulla cujuivis generis confratria ,
paftionem pro iis recipiendis meat .
fcholavc legi , recirarive liceat , nifi primum
Curet irem , ne quid peregrini , advenz ,
ab epifeopo, vel ab eo, cui ille mandant, re­
paupereique hoioitio excepti, contra Chnftiacognitum fit, Ic fubfcriptione comprobatum.
natn pietatem, oonofque mores admittant.
Quo tempore in baliltca cathedral , eccleQuimmo certam hpram , tum mane , tum
fiave parochiali officium vefperarum celebra­
vefperi przfcubat, qua, iftibus parvul· camtur, tunc ut in ullis confratriz, fcbolavcora­
pans datis , omnes fimul aliquantifpcr urent .
toriis civitatis, aut loci illius, abeifdem conDoftrinz Chriftianz inftitutionetn innodufratribus recitari liceat officia, fed vel ante,
cat, qua ptzfinito aliquo temporii fpatio tra­
vel poli recitentur , ita tamen ut non (olum
duntur .
ejufmodi officiorum occafione non divertantur
Si enim iis ad corporis viftum , curamque
illi a divn.u officiis publicis i led nec etiam £
benigne fuppeditatur, illud etiam nuaimc cu­
* (chohs doftrinz Chrillianc, in quibus ejuf­
modi confratrcs utiles adjutores , ic operarii
randum eft , ut fpiritale doftrinz Chuftianz
poculum cifdem tribuatur.
efle folent .
Nt pueros una'cum adolefceni lori but, maDifiiplioatt, confratrefve cujufcumque (ehojotibafque natu in eodem lefto cubare permit­
lz, cum nrocefliones , fupplicationelve colletat .
giatim ipfi agunt , capellanum , faccrdorcmve
Neque item esu , qui integra valetudine funt,
alium adhibeant, cujus fit, eam religiofam aftim zgrotis, aliquo morbo laborantibus.
ftionem dirigere, nifi cum aliquando fine facerQui autem integra funt valetudine , ne diu­
dote proccffionis , fupplicationilvc agendz fa­
tius triduo in hofpttio morentur , nifi aliter ca
cultatem a parocho, aut ab epifeopo impetraiint.
ipfius hoipitalis tnflituto permittatur.
Ne confratri cuiquam ad confratuz eccle­
fiam , oraioriumvc arma ullius generu ferre liAt cum eotdcm paucis poft diebus redite ani-

anno quemadmodum alicubi fit

ut hujus genetit
CHaiSTi vacantes pueri colligantur, eorumque eftreaa• 17»·
ria moribur opportune confulatur. Quod ti haC
non lucre lier it , aliam nomen , qua fibi po­
tior videatur, rationem incant , ut puerorum
effrenata libertati , qua multa fpiritualia in­
commoda patit, reftillitne occurratur .
Nullo vero modo patiantur , ut liuj'ufmodi
putri ecclefiam perturbent : quod ea maxime
ratione przffabitur, fi parentet, vcliiad quoi
id pertinet , liberor fuos tenera rtatit apud
le teneant , fecum ducant , cifque offendant
pie, luppliciterque orare , Ac (atria inteteffë-

,

nud-

Concilium Mb
ANNO madverterit , invcftigct diligenter', quoufque
CHH»Ti ****
: *e fedulo vidcaf , ne il modo «d
lf],
hoc, mod· ad illad hofpitale domicilium divertefttes , (t ftttguaoi fingant j de urfie ,
tf
opidove tamers vere non eaeant, turpi quzftui,
atque etiam aleis, multifque alm flagitiis op«’
ram dantes , quod aliquando evenire comper­
tum aft.
Scudtoie epifeopus curet, ut in rdibushofpitalibui , au* untonà , ut vocant , jure , alii
domui bofpitali adjuuâz fiant, ubi (ango tem­
poris (patio hofpitalitas intertnifla eft , qua at,
primum rettituauir , qc jairis eft .

XIX.
■
t

ti tnvcialti pertinent .

Meminerit epilcopur , fe , ut eft Bonifacii

^a««i VIII. pontificis &: concilii Tridentiiii edita faodio, divini judicii obteftationem , ac tnaledilîlonis sterne exterminationem effe fubiturutn ,
Ii in monialium , etiam quz ab fua jurildidione libere , immuncfquc funt , claufura reftituenda , atque adeo coniervanda fe negligenter
gefferit . Quare ftudiofe in eo evigilet, paftorali lolicitodine , ut non modo in monaftenis
fuz curs , jurique fubjeftis , verum etiam in
Illis , quorum curationi regulares cujuivis or­
dinis przfunt , illa omni e* parte , ut diligentimme fieri poteft , fervetur , propolitts
etiam Tridentini ejuldem concilii , <k ejbitrit
fui pernis .
Contra moniales item ,
illas etiam , qua­
rum curam regulares gerunt , ti quando c elau­
ture finibus exierint facultates a iede apoftoItca non imperials , cenfuns ecclcnaftkis ,
atnfque juris remediis agat , ptout e le efle
viderit .
St quando moniales , legitima facultate , ad
aliquod monafterium tiansfciri contigerit ; eam
curam , cogitationemque epilcopus fuicipiat ,
ut quo a paucillitnis confpiciantur , bene ma­
ne, lub auroram kilicct , a viris st ite , mo­
rumque lioncltarc giavibus Cognationeque pro­
pinquioribus eo deducantur .
Caveant, qui ab epilcopo , lupetioreve facul­
tatem habent ingrediendi monafterium, ne pro
libito intra ejus lepra , data facultatis prrttxtu , ingiediantur, led tunc ioluni , cuna urgens
neccflitas depofeet, ut nc ea landiifimi pontifi­
XIII. fandione , excommumcatioUiVuiJaau cis Gregorii
°
,|T|
itis poenam ftatim lubeant , a qua , niti per Icdem apoftolicam ablo'vi non poffunt.
Ne przterea religions hominibus fepta mona­
fterii , etiam fuz curz commifli, ingredi liceat,
ne ea quidem caufa, ut teftantium , qui in mo­
nialium ecdefia vel fepeliri , vd anniverfaria
quotannis agi voluerunt , pis voluntati lativfaciant : led quz anniverfaria ex teftamcnto de­
bentur, m carum exteriori ecdefia przftent.
Ncc vero jiroceftionia m folennitate corpoiis
domini agendz caula , contcllarius facerdos ,
aut aliu' Inperior eo ingrediatur , ac ne epilcupus quidem eo nomine , neque alios ingiedi panalur .
Neque nem caufa vel monialium cubiculis
benedicendi , vcl eas , locave monafterii aqua
bvnedifla afpcrgendi.
Ncc etiam cum veftitus lacer puellis traden­
dus eft , vel illae ad profeflionetn admittenda
funt , vel mtniftrandiim faciamentum confir­
mationis, epifeopus , fujscriorve tam regularis,
i,

Conal. General.

Tom. XXXIV.

(OUNINUV.
quam fzcolaiix , aut confeffarius , aliulve ad
fepta monafterii introeat : led in ecdefia cate- CH|urn
riori t ubi fandlffimr euchanftis {aeramentum
ad feneftellam mimftratur, hzc silis, vcl puel­
lis, vel monjalibus m «cclefia interiori manan­
tibus przftersiur .
Neque miffs celebranda caufa , ad iatecioittn ecclcliam, mooafteriive fepta , epifeopus ,
fuperiorve introeat unquam; sufi tantum , cum
przfefta moaafteni , aut alia monulis conCtcraada eft ; tuneque ac moniales egredian­
tur, fed is adjundtu etiam , quos ad miniftetium conficiendum r caffarios hab«t, msniftris,
introeat licet, intus oiffam cclebrrt, ritumque
confecrandi adhibeat, ad pontificalis libri przB icriptum .
Monialis ne atramentarium , calajnum, aliudve cujufvii generic inftrumentum , quod ad Icribcnduin ufui fit, in cella, aliove loco ptivatim
habeat .
Quod fi quando fcribere necelTe habet, id nc
faciat, mb pretexts concefiu ■
Hzf veto nc facile concedat , pctmittatve,
fed explorata , perfpeâaque icribendi caufa ,
eaque gravi , & neceflaiia , facultatem dc
atramentario , ceecrilque ad fcriptioncm acceflatiia accommodet : quz ubi moruahs ad­
hibuerit , quam primum prstcâs reftituaf ,
fimulque reae ofteadat , quzeumque fctipfertt .
C
Moniales libros dfjuivis generis apud ie mi­
nime retineant, niliquos epifeopus, vd is, cui
id curs dedetit, Icripto appiobarit .
Cum novitis , antequam profeflionem prz- s«tf,, t.,r
flet , voluntatem epilcopus pro facultate bbi
(,c*' *
decreto 'Irtdeutrno data , explorare volet, hoc
agere ci liceat loco, ubi crates monafterii iunt,
nec propterea a (eptis illa egredlarur, nili cau­
fa Iit , probabihfve ejuldem epiicopi judicio
fufpicto , quamobrem potius efle cenfuent , ut
alio loco ejus Voluntas perquiratur : tuneque
vel in cedefiam monaftem exteriorem , ve! in
aliam proximam prout commodius , decentiulve fieri vidcrir, illam perduci jubeat. Qua in
ecdelia , przfentibus matronis duabus , state
D gravibus , hoocftis , te novitiz gradu cogna­
tionis, quantum poteft , propinquioribus, quas
apia , aut moniales delcgeiint , ejus animum
voluntatemque epilcopus rcàc indaget , loco
paulo remotiori , ita ut quz adiuut marrons,
videre , non tamen uunbus percipcie poflint In­
da sationem, relponlionemve .
Ut Sc in puellis, moniali vcftitu induendis,
8c in admittendis ad pcofcffioncm novitiis ,
unua idemque ritus ab provinciz epiicopis ad­
hibeatur ,, cum ejus generis legulz variz ille
quidem, ac plane inter Ic diveilz , dillunilefque fine ; liber de eo situ, hujus Iynodi pro­
vincialis audforitatc per nos edetur , ad cujus
pndciiptam omnis ea ratio incatur tum pudE. lar inauandi , tum novitiaa ad profeflionem
admittendi .
*
Si quz monialium przfedta , earomque lu­
patior regularis , virginem aliquam non ex­
plorata per epiicopum illius voluntate , examineve adhibito , tcligiolom veftitum fufcipere ,
aut profeflionem conficere permilcrit j ab ipfe
epifeopo pecua afficiatur ■

X

2

XX.

Concilium Mioiolanbnc* V.

4«7
ANNV ·
CHIUSTI

X X.

1Γ7»·

IJae

puniti»

h/u Jttnit , ivifilitiuifii
firtixv .

Omni epifcopalit folicitudinisofficio, Audio*
que vigilanti epifeopi pro fui mu net i · ratione
in eam curant incumbant, ut quçcumque fc in
fuperioribus noftris conciliis, fc in hac quinta
fynodo provinciali, decreta, conftitutaque funt,
diligentem, atque adeo omnem exeeutionem ,
quemadmodum par eft , plane habeant . Qui­
cumque vero vel univerG , vel finguli, quorum
intereft , non paruerint , aut aliquid contra
commiferint , admiferintve, ii muletas, &ρα- B
nas luant' iis ipfi» decretis fancitas : tum alias
preterea «ecleGafticis , conciliaribufve fanâionibas , fc canonum jure preferiptas . Compcllanturque prntarea ab epifeopo 'ad paren­
dum omnibus juri» remediis , alii* etiam pa­
nis, fc ccnfuris conftitutis, fc irrogati* pro ar­
bitrio fuo·
Quzcumque etiam de facrimentorum adminiftratione , miff« facrificii celebratione , di­
vinorumque officiorum modo fc ratione , in
hac , & fnperioribu* provincialibus fynodi» de­
crevimus , ea pla^e omnia fc fingula ad metropolitanam etiam, ceterafque quafcumque ecclelias , ritu Aaibrofisno utentes Λ pertinere fancimus ac declaramus j nili ft quid ejufmodi C
erit , quod vcl per nos , vel deinceps per
fuccclfores noftros archiepifeopos nominatim ,
fpeciatimque declaretur , Ambrofianis ipfis ri.
tibus inftltutifve exprcflic adverfari.
Si in his decretis ante alteram Mediolanenfis provincio fynodum ulla difficultasorta erit,
ejus declarationem , tum vero praeterea om­
nium , quz e i idem decretis continentur inter­
pretationem & explicationem nobis , fc fucceflbribus noftri» archiepifcopis perpetuo re­
fervemus , falva femper fedis apoftolicz auftoritate ·
Quamcumque facultatem ex decretis , in
hac provinciali fynodo Mediolanenli quinta
per nos aditis , habent epifeopi ; eam ipfo* D
per fuos vicarios generale* exequi polle volu­
mus , nifi in iis quz proprie ad ordinem epifcopalem pertineant , aut in quibus vicarii , a
factis canonibus , aut e concilio Tndentino ,
vel a nobis expreffc exclufi fint.
Ut nemini eorum , qu· in hac quinta pro­
vinciali noftra fynodo a nobis decreta funt ,
ignorantiam excufari liceat , edicimus , ut ex
quo primum die edita in valvis metropolitan·
ecclefi· propofita fuerint, ad duosmenfes, om­
nes fe, fc his decretis, & , fi contra fecerint,
panis , quz eis continentur , teneri intelli­
gent . Ab eo etiam affixionis die , eorum de­
cretorum temporis initium fumendum decerni­
mus , quibus aliquid intra certum tempus prz- E
Itari jubemus .
Unufqu ifque nrjtere» epifeopus ea omnia fc
' fingula in promma diacclana fynodo legi ac
recitari jubebit ; fi ita expedire cenfuerit, fuse
quoque cathedrali» ecclefi· valvis proponi, quo
Itudiofius omnium animis eorum prçcepta fixe
inhçreant .
\
Singule etiam cathédrales, fc collegiatz, &
parochiales ecclefi· hujus provinci· ■ has no­
ftra'. conftitutiones aliquo loco collocatas per­
petuo aflervent.
Omnia & fingula qu· a n^bis in hac quin-

*βΒΉΤ*

488

A ta provinciali fynodo decreta , aâaqaa funt ,
qua debemn* obedientia ac sWvtraatia , au- CHtirn
ftoritati , ac judicio fanâa» Roaaanp cede- ιπν.
fiç , omnium ecclefiaram matri* fc magiftra ,
femper emendanda , fc corrigenda Jàbjicimu* . j
SUBSCRIPTIONES EPISCOPORUM .
Nos Carolus fantfta» Roman· ecclefi· pres­
byter cardinalis tituli fanâs Praxedis , Dei fc
apoftolicz fedis gratia archiepifcôpu* Mediolanenfis , dc confilio fc aflenfu reverendlffimorum cocpifcoporum noftrorum fubfcripfimu» .
Ego Ccfar epifeopus Dertonenfis confentien*
fubfcripfi .
Ego Hieronymus epifeopus LaudenGs cônfentsens fubfcripfi .
Ego Petrus epifeopus Aquenfis confentien*
fubfcripfi .
Ego Dominicus epifeopus Brixienfis confentiens fubfcripfi .
Ego Nicolaus epifeopus Crcmoncnfis conCon­
tiens fubfcripfi .
Ego Hieronymus epifeopus Bergomi confen- ■
tiens iubfcripfi .
Ego Frater Dominicus epifeopus Aftcnfisconfentsens fubfcripfi .
Ego Guarnerius epifeopus Alexandrinus confenttens fubfcripfi .
Ego Joannes Francifcus epifeopus Verccllenfis
confentiem fubfcripfi .
Ego Vincentius epifeopus Albenfis confen­
tien i fubfcripfi .
Ego Erancifcus epifeopus Vintimillienfiscoafcntiens fubfcripfi .
Ego Czfar epifeopus Savonenfis confenticns
fubfcripfi .
Ego Alexander epifeopus Cafalenfis conlentiens fubfcripfi .
Ego Alexander epifeopus Viglevanenfis confcntiens fubfcripfi .
Ego P. Cotta epifeopus Novaris confentien»
fubfcripfi .

INDICTIO FUTURI CONCILII
SEXTI PROVINCIALIS.
κί/rrttiui JniM , titali /ttSi TrxxtJ11 [ttili
tttttfix frtikyttr txrdixxlil , ftxRxyu Mtlitkxtxfii tidtfix xrtkitfif-

Grilli

MNIBUS fc Cngulis reverendiftimis do­
minis epifeopi», qui fc hic adfunt , fc fynodo provinciali Mediolanenfi quacumque ra­
tione intereffe debent , omnibufque item capi­
tulis , fc ecclefiarum cathedralium procuratori­
bus, indicimus , fignificamus · denuntiamus >
& intimamus proximam fequentem fynodum
provincialem Mcdiolaneofem fcztam, Deo om­
nipotente auâore , fc ad ejus laudem , hac ea­
dem in urbe, hoc ipfo loco > anno MDLXXXI1.
die decimo menlh Maii proxime fequentis ,
qui dies erit feria quinta dominice tertis poft
pafeha refurreâionis domini noftri Jcfu Cnrifti, inchoandam fc celebrandam efle . Quamfcbrem eos omne» fc fingulos reverendiflitno» dominos epifeopos monemus , procu­
ratores vero ecdcfiarum cathedralium invi­

O

tamus,

GXSGOMUS
r.«m

.

^4Β9

_

Concilium Mid O LANS K II VI. Ke*7Ml,;:0‘ "· 490

INNO tun·*· “* *o. die «4 fpoodism provincialem
CHAIiTt fastam. juvant*. Deo Madiolani celebrandam
•in· conlbtasto, hie mniuao interlint, nifi diem ce­
lebrationis ipfius fynodi aliqua ca caufa a no­
bis proreptam faiffe . noftri· ad *o< datis
literis incelleatrmc . Quod fi i plotam revertndiflimorum «piCcoporam noftrarum aliquis le­
gitimo tune detintaa erit impedtmeato , nun-

c o nc ilium

num procuratorem ve ad fa ercufandum atque '^MNO
ad id impedimentum probandum ad nos mu- CHVITI
ut t cui etiam facultas ab ipfo detur, ea «n- im
nia dr fiagula nomine fuo tc «celefia îm reci­
piendi , quz divina gratia auxiliantt m ipfa
Iroodo a nobis de eonfilio tc affitnfa revert»dlt&morum cocpilcoporum noftrorumconftituentur decernensurve

Mediolanense vi.

PROVINCIALE.
Quod Carolus Borromcus fandi» Romane ecclefi» cardinalis tituli fanftr
Praxedis, archiepifeopus , habuit anno a Chrifto nato
,
MDLXXXII Gregorio ΧΙΠ. pontifice .
Ctrtlui paffe ^imiu ccclefiz firuli fimUj Trc- B cju. anni . in quem illius cclcbiitas caderet ,
xvdii Dei CT ufefttCtu [tin freti» trthitfifc»loco fuo relatus, Je more etiam in bafiliea me­
fui fe»3u certifie , MeiietjtKiifii uxiverfit fretropolitans die epiphaniorum denuntiaretur cer­
•uinti» MtituUntufii /i ithtm felutcr» i» iitis conceptis verbis . Quorum etiam formula
mine .
grandiufculis literis exarata , duobus menfibus
ante conftitutum concilii (exti diem loco cdi&i
ecclefiarum cathedralfam valvis affixa eft , ut
ABUIMUS!uperiore anno , ut icitis ■
infra .
quintam epikoporum provinciae noftrz
fynodum , m qua nihil prçtcrmittendum cura­ Concilium provinciale Mediolanenfa festum ,
per illuftriOimusn tc revercndiirimum dominum
vimus, quod a nobis pro noftro epifcopali offi­
dominum srcbiepifcopum decreto edito tc psocio, quo veftrum omnium faluti omni ratione
ieruite in domino debemus, eOèr expeâandum·
mulgato indidum tc convocatum , hoc anno
Inter alia auteen qu* veftrz fpiritualis utilita­
MDLXXXII. die io-.mentis Maii , Deo auxi
tis caufa adi funt , nonnulla quoque ex inftihante , in metropolitana erclelia de mote inclroabitur 8t celebrabitur. Excanrellaria archie,
tuto funt dor reta , quibus motum . Chriftianeque difotplinz reliitutionetn , jam multis an- C pifcopali, die vt. Martii 158a.
le annis inchoatam , pro icenti farnus . Pauca
faut illa quidem . fed veftrum eft eo diligen­
ok ATIO CAROLI CARDINALIS
tius , majorique landz obedietstfz ftudio ea
ampfeAl . tenere , ufaque obfesvare . Videie
i ITU 1.1 SANCTÆ IRAXEDIS,
clcrin , videte fideles omnes , veftrum in tis
ctcqucndis officium , que laccrdorc· paftorcfAXCHIEPHCOri MEDIOl ANLNSI» .
que, vobis gregi (uo , ut apoftolus precipit ,
attcudcnrcs , ad animarum veftrarum Calurem
iUiitt tu frovtneieh cttHtliu KL
ptebent . Caveat unuiquilquc diligenter , ne ,
qund ad ic attinet , vigili», curt, tc labores,
i V I N Λ-. ego nos mifaricordic munere
quibus divina ope failentati , veftra caufa
linguistique dono, jam concilium provin­
exerremur , fruftra fafccpti «ideantui : quod
ciale fextum, patte» fanâifTimi, concelebramus.
quidem in die domini, te probro , & crimini D Hzc ipfa concilii provincialis vox , nobis , qui
graviflimo illi daretur. Efficite potius prompto
ob eam esufatn. dure Spiritu fsnâo hic adfaanimo & voluntate , ici ipfius effirâu pipilan­
mus, rem magnam , gravem , in omnes pattes
do , ut etiam hoc nomine in dies magis amaxime utilem , iafararem provinciz rationi­
magis ftudia. noflra excitentur , quiu-s anima­
bus , atque adeo omni ccclcfiaftica; difciplinz
rum villiarum Ia lutem tota mente , omnique
ufui inftaurauontbuique noceflatiam lignificat tc
cantatu ardore in Chrifto curandam fufeepiplane oftendit .
mus ■ >|uod ut confaqui poffitls , uberrimas vo­
Hzc quidem a-ti- piovincialis , ab apuifalu­
bis divinz granis opes precamur Daca Medio­
cu ulquc temporibus divinitus Inftitura, tc diu­
lani vi. Kalendas Mail 1581.
turna ecdeliz confuetudine in omnes tcrraium
Indicendi concilii provincialis ratio fortnuia
partes derivata , fanilionibui pontificiis corro­
que ediâo concepta, in provincia Mediolauenborata , acumenicit conciliis communicata ,
h ulquc ad in temporis fervat, eft , quo pri­
olim Borentillima fuit. Quo faâum eft , ut ca
mum in fjrnodo provinciali quarta . ad ufum
ïampridem in omni provincia,frurtus tuletit tc
decreto revocatus eft vetus ille canone Toleta­
uberrimos h maximos . At vero ubi intermifno oli or. introduâus iudiftionis lynodalis mos , £ fa vcl neg^eAx fuit , quants tc quam gravi,
ut qur Icilicet fvnodus deinceps tutuia effet ,
damus mue impoitats fiait rei'univerfa Chnfiiaejus conditurus dies denunriaretni , indiceictutne, non eft cur pluubus explicemur , ·« ipfa
loquitur. Ji> autem denrmeutis facraTridentma
que in (ynoda , quas illam oidinr Icque.ntcr»
piottme antecederet . Atque hçc quidem ratio
lynodus ut tandem occurreret. (alqure concilio­
Mediolani ad coulueiudinem revocata
ua e*
rum provincialium lollirutur. renovavit : quod
deeirto provinciali adhibita eft . u: concilii
nos ex illius przfcripto cum fzpenuziero opeptovtncialis futuit diei ita in leflione proseden­
riivcdomibo adtnbucrimus . ahquo»iIIhis fruitur
tis concilii ultima indiAus , tc in Kalendatium
expcriundo ciagnovimus Et vcioquoifam lancreX
3
farCcnul. Gencrel. Tom. XXXIV

H

D

40»
ANNO
CHAISTI
I0X.

ot?££‘B

Concihi/m MidiouniniiVL

«omumin *

...

1MHUL

fertur omnis provincialium opifeoporum con­ A barbarico r-pete ornatus ? quam Innumerabilia ANMO^
ventus? anno· ad res qua non modo funt uti­
(ervorum rrex t quam effula denique omnium CHRISTI

les , fed qms longe omnium graviflimz ? Agi­
tur in eo gloria Dei , agitur falus animarum,
agitor inftitutio cleri, agitur dilciplina populi,
agitur denique fpititualium «gritudinum cura­
tio, nobis qui ia apoftolorum locum fucccfli·

■enim pronnvies : qu· tamquam morbus inteseus in omnem provincia partem fefe longe la-

·>*■>

teque diffudit i Ac vero quam lare patet alsa
hydropifis, incahaufta illa pecunia (itis, Acido- tftof. i,
lorum fervitus avaritia, Ac illa malorum om­
mus commiiia, ut ex evangelio jam modo au­
nium radis cupiditas? Ea hoc morbo nefaria
divimus.
quaque exiftunt. Hinc feoeraiitii contraibis ;
Eft porro curatio hae multiplex, Ac late prz­
hinc mendacia perjuriaqne commerciis contra­
terea patet, magnum fane negotium ac grave,
hendis ; hinc falfa quaque, hinc adulterina Ac
tu unius tantum anima (pro cujus falote Chricorrupta merces ; hinc doli, fallacia, fraudes,
ftus dominus fanguioem profudit ) curam in­
& fubdola quasque artificia; hinc alienorum bo­
cumbere ; multo gravius , plurimos vaiie lan­
norum quafi aucupia ; hinc judiciorum iniquitas
guentes fanare ; longe graviffimum provincia
judicum corruptela , pupillorum opprel&onei,
viduarum
defolatio , i injuria denique omnis.
univerfa ampliflima k zgrotanti medicamenta ,B
opportuna apponere; fed infinitis partibqs dif­
Quam perniciofa fuis , quam effrenata illorum
ficillimum eu, motbis qui unius epifcopi ftucupiditas : qui nullos fibi fines concupilcendt
dio vix aut nc vix quidem aliquando curari pofiirafctibunt ; ufque adeo ut alios poflefliombus
funt, (cum pene infanabiles lint) remedia ad­
uis, etiam fzpe per injuriam pellere manibus
bibere : qua cura maxime ad provincialium epipedibufque enixe operam dent. Horreant ifti
fcoporum conventum , tamquam ad aliquod lajudicia Dei omnipotentis, voce Ilaiz conqucpientum medicorum collegium pertinet . Ac
rentis Ac comminantis : Ka vokii , inquit , qm
tiomui» tiiimai , V ajrai· ajra tofuU- r‘“‘
cum omnis pontifex ex hominibus aflumptus,
fc ipfe circumdatus fit infirmitate ; egritudinum quoque noftrarum cpiicopalium curatio,
cujus magna ex parte in fynodis provincialibus
ratio habenda eft, explicari non omnino poteft
quam gravis, quam falutaris item.
rr. Horribilis certe eft hzc Dei comminatio-,
Sed eft cur jam hoc initio orationis noftrz
at litorum quam ardens , patres , quam effuia
paucis rem compleâamur. In conventu epileo- C cupiditas ? En rurfus circumfnfa undique alia
pali propolirum eft nobis ftudium curationis Ac
hominum multitudo febris multiplici Ac gr*··
noftrz Ac noftri gregis. Cum igitur concilii hu­
ardore zftuantium. Juvenes , quibus cupidita­
jus provincialis fexti cauli hoc facro loco li­
tum flammis quali lummis febrium caloribus,
k concupifccntiz igni non cxaidefcunt ? deli­
mus , vocem illam apoftolicam & divinam,
non modo omnes muneris noftri partes fignificiis affluunt , oculos habent plenos adulterii ;
cantcm, fed nos magnopere moventem audii­
&.· flagra nti illo ardore concitati , bibunt quafi
mus : ^/rrenrfùe . volii <T tnuverfo Jt«J> , ■■ J··
aquam iniquitatem omnem -, nihilque non agunt , nihilque non attingunt ; nihilque non
■pur fofuit Sfiritui /aisffzi reftrt tcdifioin £>d,
elaborant, ut male agant : imo male agen­
quam
yjuguiar fuo. Quare Ac unam Ac
alteram item curationem pro officii noftii mu­
do gloriantur ; & quzmale fail a non patra­
nere przftcmus. Kes duz lunt , quz nobis in
rim , illa ipfa quafi a fe commiiia inlolenter ubique jaititant : ufque adeo turpiter age­
folonni hac aâione proponuntur ; una provin­
ciz zgrotanlis (latus, altera diligcntilfima difre , fibi gloriofum opinantur. Atque prx illo
quifitio lalutarium medicamentorum. Atque de
ardore , furore eo etiam praecipites feruntur ,
bis quidem rebus duabus in przlenti aliquid Ac D ut cum ne facrorum quidem locorum ratio­
nem aliquando habeant ; tum vero (anitum
brevi fane dicetnus.
Primum igitur , patres reverendiflimi , fpcmatrimonium, ficut gentes qua: ignorant De­
um , ineant atque iufeipiant , lusque libidi­
Clate quzfo una mecum provinciam univerfam ,
quafi publicam hofpitalem quamdam domum
ni ita vacent, licut equus k mulus, in quibus
non eft intellectus. O tem commiferatione di­
amplam, in qua multitudo ingens fit hominum
gnam' Febrilis hic furor non modo juvenes, Ac
I1·
graviter periculofcque zgrotautium. Propona­
adolefcentes, fed pueros , A: pene infantes his
mus hic nobis ob oculos tam infinitos homines
temporibus aliquo modo invailt. CJuam ifti pe­
«gre affectos , quos Chriftus dominus ab apotulantes ? quam contumaces ? quitn effrenati ?
ftolis fanari jufltt: At cos in provincia frequenquam projeCta audacia praecipites? quam tur­
tilbmos coufpiciemus ; cum pntfertim his tempo­
ribus tanta malorum lues in mortalium vifcera
bulenti, & domi, &.* foris? quam impudenti li­
fele infuderit . Eo hydropi laborantes ; en fe­
centia ad nefaria quaeque concitati ? nolumus
plura prz dolore. Sunt plerique alii qui tam­
bri Ac phrenefi rftuantes ; en drmonum impetu
quam fanatici homines, Ethnico more ,
)oagitati; en lepra foeda affeâi ; cn paralytici, Ar
permulti claudi ; en alii aridi deoilclque ; en E culari quadam licentia fatanz aftu introduits ,
larvis induti furiantur & bacchantur , choreas
gibboli plurimi ; en muti compluies ·, en lip­
ducunt, tripudia agunt, fpedacula profana cpientium genus ; en A: czcotum & lurdoruoa
dunt ; atque in aliis iftiulmodi actionibus ufquam infinitus numerus; quam multos alios le­
que adeo tnfaniunt , ut in tanta peccatorum,
thargis morbus occupavit? O commifcrantiutn
3uz inde exiftunr, colluvione, ne culpam qui&■ languentium fpcâaculum ! An hic , patres,
em agnofeant. Alii porro non tam phrenclis
dolor nofter fupra dolorem ? an io nobis cor
furore, quam demonis altu agitati , eo préci­
noltrum maerens ? Quz ( mahim ) ifta hydro­
pités ruunt, ut non modo medicamenta alperpifis quafi intus in omnium provinciz partium
nentur, fed medicos Ac curatores (alutis fur incute inhzreiceos ? fupcrbiz vitio quam mulli
fanabili quodam odio infcâentur :
vero
targefeunt ? quanta inde morborum peftis ?
( quod dcteftabile nefandumque facinus eft )
quam profufus veftium luxus? quam novus k
violentas manus cotum patentibus laccrdotibus,
inauditus pomparum apparatus > quam vatius
quos

H·1

.-.

4$ J

catcoaius
». Xiu.

Concilium Midiolakînsi

VI. *ODmA*“’ α 44®

AMNô~ quos venerari A colere totis in Chrifto vifccti- Λ clericales agtitudines pertinet, vos etiam opii- anno ~
CHRISTI bu* debent , afferant A inikiant , cofqac alU
me peripicere poteftis. Jampridcm clericali or- CHJtUTI
lita. quando truculenter, impiet iceleratequecontru­
dioi remedia appofuimtu · qua pro temporum ■ jta.
cident. At lepra qnamplarimi laborant f ifti ,
ration* opportuna judicavimus : fed alii morbi
& malefaftis, 8e nagitiorum le puritate. It vi­
(tint, quibas jam clericalis’difciplina languebit.
tiorum exemplis, provinciam fcedidtmc inficiunt.
Vita honeftati 8t morum cattttati coaiubnias ,
Al vos, patres, quoi huit provincial {peculato­
cju(qae generis vitiofas aliquas partes labavimus:
re 1 domitnu dedit, reûe cernitis quam exitiol*
ecce alia labes, qu· valde illius ordinis digni­
fit iftoram peiditilfimorum hominum contagio,
tatem infecit : in eo inbarefcit avaritil .· quam
le quam in omnes partes difluia. Pa Λ1y i icorpm ' ob caufam, ut alia filentio prztcream, quz paftoralis animi noftri fcnfum excruciant , defert*
pmterea numeral magnus eft : qui pqp quadam
ffpe ftatione, in fori folicitudinibus illius ordi­
virtutum torpedine, tamquam in mollitie camis
jacentes, ne delideria quidem icite agendi con­
nis homines excubias agunt, lites appetunt, li­
cipiunt, nedum fandarum adionum officia exe­
tes intendunt, Bc frequentes pleriquc in judiciis
funt. Clericis ftudiaprjfcripfimus : aliinegligunt,
quatur: Sed en claudi alii: ifti optime vident,
quam valde in Cbriftianarum virtutum difcipli­ fi alii clericalium ftudiorum fines tranfiliunt : alii
ftudiorpm prrtextu ab ecclefia ablunt , a funna progrediendum fit , non longe tamen uti odionibus eccleliafticis fefe abducunt, & a clerica­
f>ortet progrediuntur ; imo a reda via , quam
li difciplina refugiunt; alii (cientia inflati, prm
emel ingredi iunt, ad vitiorum diverticula pro­
fealios etiam leniores, quos vereri debent, (ufluunt . Alii aridi iunt , qui manu cum debile·
perbe contemnunt; beneficia ecdefiaftica tenuia
fint , in operibus caritatis défunt , nominequç
contumaciter reipuunt , ampla prfpofterc ambi­
tantum Chriftiano gaudent . Ai gibbofi quamunt. Quam alii ilericalcs morbi, patres, quam
plurimi: qui ad terram proni, humi repente· ,
alia vulnera recruduerunt ? quibus potius medea­
non czleftia , led terrena tantum (pedant ; &
mur oportet, quam enumerando refricemus.
tamquam lilii terrs, animo demiffb, ut pecudes
Nihil vero attinet, cui hoc ipfo lococgrituad paftutn, ad crapulas Bc comcflttiones abjedi,
dincs noftras enarremus, non enim dubitamus,
guis, ventri, Bc ganeis dediti, plane ftatuerunt
quin vos, quos dominus conftituit fanare infir­
oculos declinare in terram : horum Deus ventet
mos, pro confcicntia vcftne religione non modo
eft, Bc gloria in conlulione ipforum qui terre­
diligenter etiam atque etiam ipfa fpirituales no­
na lapiunt, ufquequo gravi corde f lita homi­
num lue· provinciam noftram late inquinat. EU C ftro· omnium morbos videritis ; fed medicamen*
etiam infinitus numerus mutorum: iunt, qui in
ta exquilieritis, quibus appolitc curentur . Ve­
divinis laudibus muti, at in maledidis , blafrum etiam quo reâius omnia nobifcum iterum
phemiis, diris, imprecationibus, convitiis, deatque iterum reputemus ; illud unum nobis om­
nibus pcrfuafum cfle volumus, ad ordinis noftri
tradiombus, contumeliis, lingua celeti & exer­
citata funt. O dctcftabilem hominum pedem !
dignitatem audoritatemq; muneris non faris elle,
fi certis quibuidam virtutibus, quibas ceteri ho­
Copulandis diffidentium voluntatibus lilcmio
mines praediti efle (olent , nos exculti fumos ;
utuntur : fed lingua tamquam (editionum fla­
bello abutuntur ad difeordias diflemliundas.
fed harum ipfarum virtutum ornamentis nos lon­
Certe lingua eorum ignis , univcrlitas iniquige excellere oportet. In gradu enim epifcopali
tatis , Bc Icpulcrum patens eft guttur eorum :
collocati fumus: qui uj aurum ceteris metallis
quorum os maiedidionc Bc amaritudine plenum
przftat , fic aliis vel ampliffimis dignitatibus
eft. Sed quoufque ifta hominum lues procellit ?
cum przcellentior fit, tanto perfedioribos vir­
’·
inquit dominus, eufcal/evi , arma ejl
tutibus ufque adeo przluccre debet, ut inde ad
lnfoetar Laneas. Lippos alios (citis, imo le
alios (plcndor fingqlaris dimanet . Vitz inno­
czcoi quatnplurimos . En (pedacuhrm tenebri- D centia, morum integritas, religionis pietas, jucofum & horribile . Eft quasdam hujus fzculi
ftltia cultus, A alia ejus generis virtutes , (unt
czcitas, qua ut terra node circumluis homines
quidem nobis communes cum reliquis: (ed cum
multo prcftantiores c* ipfas in nobis fingularis
oculis fidei, cum Bc fempitemam illam czleftcm
gloriam, A perpetuos inferni cruciatus, A mor­
vita ofhcus fplendefcere debent ; tum vero atem , Bc horribilia Dei judicia propolita habeant,
lia (unt , qua propriz nnrcipuzque epifcoporum funt , A cum przftantiflima Dei canta­
nolunt tamen videre ut bene agant. Permulti 1te , A ardenti ejus zelo in primis conjuntem rerum divinarum atque adeo rudimentorum
d« : quibus virtutibus exhibeamus nos ficut
fidei ignari, veri czci funt : qui plane abjeda
Dei miniftros : iiidemqtte exiftimet homo ut
(uc (alutis cura, viam cum ignorent que ducit
ad vitam, illa imperita recitate prolabuorur ad
miaiftto* Chrifti Se aifpcnfatorci my (te rio­
rum Dei . Si igitur epifcopali perfedione no­
fcmpitcrnum interitum. Verum plcrique alii ce­
ftras aftiones A o flic ia metimur, certe diligen­
ci (unt: qui rerum futurarum, que lempiterne
tius aliquas etiam zgritudines noftras (pecula­
(unt, nihil ptofpiciunt ; res autem pre lentes ,
bimur .
qus caduce , qua fluxz . qua vis ad pundum
E
Quamobrem cum omnes provincia partes, li­
temporis permanent, caca quadamavidnate ra­
ve populum . live clerum > uve nos etiam (pe­
piunt. Ecqua tandem eft ifta hominum c«< itas,
demus, fi diligcntiori (jjcculatione , quam nos
qui res procreatas creatori, res viles Aabjcdas
dicendo conimonftravimus, intuebimur, qualem
iummo Deo praeferunt? At iurdi quam infiniti'
eam aipicicnrus; a grouillent , fcilicec, A mul­
quam mrieranda eorum conditio ? Ifti in male
tis adhuc morbi offcnfiontbiis percutiam ; A
agendo («nt pertinaci animo, voluntatequeobita perculfam, ut reliqua cura opus fit , non
firmata , Dei vocibus obiurdefeunt, pietate non
medioai, fed magna. 7VaL Àeltr , jtij heccmr
molliuntur , minis non cedunt , precibus non
tft)
rtfi/u mis 'β »» Gaiaad ? Num- f
commoventur i mentis (enfu hebcfcentes, perku.
quid nulla medicinz ratio in provincia A in
la (alutis non timenti homines non metuunt ,
provincia
ampliffima
?
A(«avfM,d
nnjimr
itt»
Jp
Ite quod graviflimum eft, Deum non verentur .
Numquid tot A tam faptentes epiicopi , optimi
Jam cernitis , patres reverendiffimi , aliquam
animarum curatores, A praccllcatcs animaram
provincia partem rgrotam: aliam vero qua ad

me-

401

'anno

Concilium Md IIOLAMlMS*

«nidici ? Qjurt ifiter ma eft tkteft» cicuttix fi.
CHU*» i<· ffnli *·«>? <£>>■» ob canfem provinci» 1»■ '·’· nat* non «II ? T*A»flt tufii, finitu eft aflti ■ V
■·/ felwt nan Juettu. inquit mettent & deploun< Jcrcmias. Jam diu iniit campus , quo fetu Tridentin* fynodu* laluiartt (anaodit mor.
bi* leget tulit j jam pridem etiam tam fepenumeros not, tamquam medici qui coliegbtim de
curandis corporibus coufuitationem ineunt, huc
ad concilium convenimus , ac provincia nebit
M> curam tradit* nondum falotasiter curat* cftt
imo adhuc pena attiita > pene perculi* jacet ?
Sefer (tetri lient fili» ftfeii mei r*n/tiru, [»<n
V eentrifteret , fluff aktiuutt tete . F. «agitate
pna merum qualo patiet , dolorem veftrusn ;
intinetfuc acctnG , afferte remedia *r opportu­
na & lalutaria , oua provincia rgrota adhir»C'··
beamur. Ttmfut eft medelu, inquit propheta i
rot Datum provincia sgrotantis videt it ·. temput medendi eft, tempus concilii. Non eft igi­
tur cur * oropofito illis qua vulgo dilTemlnar*
lolent vocibus dimoveamur : Quorfem tot iy.
nodali* remedia? quoufque tandem tam mul­
ta medicamentorum fynodalium leget ? na ifta
plaue quibus not epifeopi conftantiflîmo men­
tit cpUcopalit Audio oblurdcfeamut ■ Aliud enim not Spiritui fenili doArina docet, aliud*,
poftolurum iqftitut* monent, aliud patrum cxemnl* declarant, aliud canonum leget jubent,
aliud vêtu» eccleûç ufur in omne* partti utilia
poftulat , aliud Tridetnine (anftiones nuper in­
it t tuant, aliud not in hac provincia jam diu ad
confuetudinem revocavimus. Quid ? alitet nu­
ntiis noftri epifcopali· religio depolcir. Quam
manca It pene nefaria? camqueob caulam fum«na animi no/lri rpifcopalieonfellione, uniron.
Ipiratione , uno Ipjritu explodantur ille voret
hominum , qui populum noftrum decipiunt %
Dittutti, Tax , W at» eft pa« ; quam impeti,
te hoc jaâirant ? quam iniquo criam animo
font, qui curaot contritionem filia populi me)
au,».
cum ignominia dicent·*: Tax, pa. , cr n«a eft
fe* l An ubi malorum lues ; pacis, concordi* >
Cc botrorum ftatus ? an ubi varia morborum fpecict, reft* valetudo ? an ubi adhuc morum cor.
roptcl* , difciplimu Chriftiana per frit io t At­
tendite, qualo, qui ifti homine* lunt, cum ta.
*<*■*.
lia diâitent; Liuinut ffictif lut» af/f·* fulrùt
ukfif·· ttfferetur» : <p» vident vifieeef fecit ,
V ·*» eft f»*· Cernunt ifti in fuperioribut no.
ftiit concilii* umbram quamdam dilciplina ,
qua populum informare (induimus j at ejus ima­
go nondum omni but pastibus abfplut* ; imo
cum imperfee* eft, tum neque undique etiam
communita* eamque ob caufam verendumnç>bi«
eft, nc Illo tamquam parier male materiatus ,
Juto tantum abfquc paleis illitus corruat. Lon.
*<ro 4. ge abfiot a nobis vocet illorum , eu i ftufuunt
f rlvdlf
»UI»i luiitt *···< , V feeiu»t tetm.
tuli» fut “f't· uuivff» until »d cefietdui *·»swr. Naifli hir adulationum vocibus vocum­
que blanditiis cum not fallcse (ludent , tum
illis etiam illecebris populos nolito* decipiunt ;
r/· ).
diruar *·><·* Aaaa·* malam , er ma/aw ketum .
<) popule meut , qui* potetis omnia mala .
qua re undique premunt , enumerando per.
cenfcre? audent tamen ifti a lalutis via tc adii,
latiouiba* longius abducere . Tefute mrus , far
tt in tanta malorum colluvione keutuf duuut ,
'ffi >· bcll···», tf Vi»ffrrfuuf luere» dr/Jifeut .
Propoluimus jam vobi* ante oculos, patiet,
quamdam pene neccfStatem fanande provin­
cia
Drfquiramut igitur oportet in hoc ipfo

Vi.

R°"Y*"’

4M

A concilio lexto lalutaret cwtationrv, falunri* naedicamenta, tt prafentia remedia. Quo in ofticio dilquiûtsonu, evangelium, qeo* nuper audivimus, not valde militait, cum curationi· mu­
nus apoftolit Chriftua dominus eommifit hir ver­
bi* ·.
itMii t» vi», nepa* virgam , nef*e
ffruat, niti funt»» , urjaw frennitu , area* do*·
mainu horaria. Qyorfum ira leget? quid offen­
dunt? quid loquuntur? quid prafcribvnt ? re.
tumcerty humanarum defpicientiam, terrenarum
curarum «bjeftionem, vite hujut contemptum ,
animi abalierutionem ab iit qua noftra font ,
It illam e noftri*. quo* cognatioait viacnlonetôt a conjuntic, quamdam quali fejunftionem ,
atque illas illiulmodl virtutes, qua in apoltoB Iit eluxerunt > Atque iis quidem hoc etiam unum
adjungendum eft , quod in curatione Ipirituali
plurimum valet, ut ne mundi prudenti* neque
noftra innitamur . Prudentia caroit mors eft ,
prudentia mundi ccca ft fall** : ut prudentia
Ipiritut, vita It pai. Qua Chtifti funt, Chriftt
fpiritu agamur: ab illo pendeamur, non vulgi
judicio, non populari plaulu , *00 privati* rarionibn* cura noftra parte* commetiamur. HoC
fane eft *poftolos , quoi mil*t Deus Infirmo· fe­
riare , felutariser imitari ; hoc plane evangelii
leger (ervare , hoc ipfum gerere , eft faltstare*
Curatione* adhibere. Illis virtutibus communiti,
voluntatem etiam inftautanda provinciar asdote
quodam inflammatam 8c paratam adhibeamus .
c Tuntrit f»r f»um er lex tft'iurtt Itytitt , facris Iiteiis proditum eft: alio loco ; fc/qir ftrrrdttet
htktetti vtleetettm ie left : co animo Cordilque
dehderio ad provincia curationem accenfi, imi­
temur duo* giaviflimo* viro* Jofuam 8r Efdram ■
Hic inftaurandc dilciplina (ludio eraidefcen* ,
librum legi» , quem manu fumplit, aliquot die­
bus diftincte legit , quater diu tc totidem noAu , populnmquc ad illiut erecutionetn mirabi­
liter eaciravit. Jofuas itidem quo jsollet accura,
tiu* omnia legi* inftitut* vita fu* mosibu* e>primere , librum legit perpetuo in manu habere.
tc lingula expendera jubetur: ^*u r'rrdar , inquit l)cus, vtlutntn Ityit Ary·/ ; It quonurn leaionii ftudium parum utileeft, nifi animicommcndatio accedat , ca verba adjunguntur : <F
ftdittkmi itt ·* ditiut tT utflikei i nempe tan­
ta alBduitate, que omnem prorlus oeghgcntiam
eicludat . Cum autem huc ipfa animi volunt**
it meditationi* ftudium parum quoque prolit ,
n:li qu* legibus inftitut* funt , ad etecutioni*
ufum inducantur ; lequuntur illa verba 1 Vt rufieditt
fetiei amaia. Hoc preclaro esemplo
nui optimo jure eam rationem nobis ineundam
cenfemui , ut decretorum que fuperioribu* pri­
ants concilii* confecimus libro* , in hac ictti
provinciali* concilii aAionc numquam de ma­
nibus deponamus : ad quorum preferiptum or­
dinem ( id quod in omni lynodo meri* olitn
fuit ) oftkii noftri partes diligentiftime perfciu.
“ temur j qua* esecoti (umu* ; quecAmqua ille
fint, vel de nobis ipfsa , vcl de clero , vel de
populo, vel de ecclefiis, vel ali* quavis de re
confiscate. Hic recrisdclcic vulnuedoloris ncftrit
hic morbo* gravis lethargia laborantium ; hic
defidia pene omnium: hic dormitatione quadam
hebefeimua tc tabeicimu*. hic nos etiam paftoic* & medici cougelaicimus: hic nos, qui alio*
c lomno esciiarc debemus, iopore quonam torptfrimus . Ubinam decretorum qua conferimu*
cumulat* caecutio ? ubi morum coriup'ela erepta t ubi peccatorum - publicorum icmin*
consulta ; ubi vinorum publica exempla fubla-

awxo
CHRUTi
n·»-

Lv.y.

1 «S r
' M*“* 4

4>·
4P7
Concilium Μι OIOLANINSB VL
anno bl«U t utÿ difciplina poblica introdeda ? obi A reiigrois fpoponderimus ■ pra grege nobis com- Amro
CMAUT1 juvenum petulantia emendata ? ubi taberoia memtflo , pro ejus curatione , pro ejus falute, CMRirrt
*>·-*■
ritoriis , tc malorum quafi officinis finit pravos reâe nofus; religiofe adftriâi fumus, eoo- i|»a.
feriptes? ubi ludi· publicis , ac lenocinii* rcceptrs verbis multas cura puftoralii partes eameaia adhibita ? ubi proftibula amota ? ubi po­
rumqqg exccutiooem promifimus : ipopondipularia concurfus ad fpedacula publice abro­
mus pro grege, devinai fumus verbis oris no­
gatus? ubi antiquata fpcdacala? ubi bacchan­
ftri , capt» propriis termonibus curationis paotinn Chnftianortim hominum forda illa licen­
mifla tc fufeepta , fidem praftemes . FU ffatia reprefla ? ubi peccatorum colluvioni mo­
ftaiifii , ut digito Der feriptum eft , illaaaaat
des prufinitus? Quid multis ? lethargic mortat tt vatkii aric Cai · Difitm , ftfiiaa, Jafctca
bua ubique in provincia eft : lethargia omnes
aacicaaa catae : at ititric faaeaaaa atlu nir,
languefcimus, rebufque exequendis omnes dor­
at ieraticeac falfafira caa . Sed vos ipfi videtis
mitamus: At dicet quia : Hujufce execution!·
fummam vigilantiam , quam fandis fponfioniatque adeo curationia opua multis partibu· dif­
bus debemus. Ad acccnfa autem voluntatis
ficile effe fatemur omnea, Ar agnolcimui: Nec
noftra ftudium atque officium , nos etiam invero eft , cur hoc loco difficultate» , multat B flammet defiderium gregis. Proponamus nobis
illas quidem ac fummas , (ummifque anguftiis
hic ob oculos piobaticam illam pifcinam, amimplicitat proponamus, in quat cure noftra
piam , porticus quinque habentem ; Ac in iis
monua incurrit. At not contra quarimin i num
iterum ex hac provinciali fpecula prafpiciaviribus noftris , an ope Dei tam grave onua
mus multitudinem magnam languentium , cafuftineamut: fi viribua noftria; profitemur pla­
eorum , claudorum , expedantium aqua mo­
ne impar omnino efle humeria noftria : ft Dei
tum. Hi omnes (intuemini quafo provinciam
ope nitimur , non eft cur illius magnitudine
omnem agrotam) expedant motum aqua, agi­
frangamur ac debilitemur . Qai fftraac i» J·tationem confultationum noftrarum, adionemaeiaa, inquit Ifaias, mo/edsor farcicaiiatm : afque falutarem naftramm deliberationum : ac
ff.,
foaatar ftaaat ficte a^aila : currra/ , ffi usa lajam denique exardefeentem paftorali ftudio
itniui, tuiiUiut V ne· cltficitai. Atqui ad
animum noftrum etiam atque etiam excitet fi­
omnem in curanda provincia dimicationem vo­
liorum noftrorum clamor, quem audire videor
camur , fortitudinem epifcopalem induamur ,
in ea verba prorumpentem, quibus olim popu­
* confortati manu Dei exceifi , minifterium
lus Hebrzus nfdra opem implorans: Ctaftrtart
ta.
naftrum impleamus. Quam praclare Timotheum C σ-ftt, taaat fjt iifctrattt. Nos, inquit, faladifcipulum Ac epifeopum Paulus apoftolus ad
taribui curationibus opus habefaui: vrftrum eft
omnem epifcopalem conftantiam inftituit hia
agritudines noftras difquirere, appofiteque cu­
Verbi· ? Erit unfin , caiu /aaaa· daffriaaaa aau
rare : curate quafumus , animoque magno fa­
*■ r** 4· fafiiaclaat, ]ci ad /ea <l(fideria ceatm/aiaac fiki
nare pergite . Vos , o filii cariffimi , coniola­
atafifirti frarieacce aariiai : CT* a •aaritacc qaimini , confolammi ; erige fpem luam provin­
Jrat aaJitaat aeaartaac , ai ftialar aattat taacia Mediolancnfis . Patres ifti venenant tibi,
vrrrrurer. Quid hic apoftolua epifeopo jubet?
ut morbos Ar vulnera tua fanent . Lraa fafait
an ut taceat i an ut dillimulet ? an ut ne reattat ia tireaica tcaltt Cati CT aiit : (ffi coyr».
fiftat ? an ut ab epifcopali contentione defigari tttatraat tAi. Quorfum enim tot tantique
ftat ? an ut ab opere fufccpto ceffet ? an ut
labores, quos tc fapenumero antea Ac hoc tem­
dormitet ? imo in omnea partea eum etiam au
pore caufa tua fiifceperunt , (pedant , nifi ut
que etiam excitat. Tavrra, inquit, v<>/a, ia
talutia frudum ipfe teportes uberrimum - Tu
aiaaAat laiara, »fai fac tvaafclffia , atiaifiariaaa
exurge igitur , exurge , excita te ad oratio­
faaat catfit . An vero fortafle accuratione no­
nis ftudium , ad pietatis opera ; quibus imftra deterremur , quia hoc noftro frequenti D plorata divina ope , parentem tuorum putea­
provincia fanande ftudio exulcerantur animi
nis hsrc folicitudo adjuvetur in perpetuum .
quorumdam paflim diditantium : Non ferant
Arnen.
hac tempora veterum canonum tc antiqua di­
fciplina medicamenta . Imo ardentius progre­
diamur : quoniam hac una medicina preltantiffima eft , maximeque opportunum id reme­
dium , ut quibus olim rationibua difciplina
ET DECRETA PROVING
Chriftiana fata Sc propagata fuit, iifdem ipfis
tc inftauretur tc confervetur . Jam vero de­
SYNODI MEDIOLAN. VI.
mum , patrer fanâiffimi , vos optime noftis,
quam pratftanti erga Deum caritate nor accen­
In nomine Sand· tc Individua Trinitatis,
ts , quam caleftibua pene virtutibus nor inPatris Ac Filii tc Spiritus fandi.
ftrudi , quam inflammato voluntatis defrderio
Arnen.
nos flagrantes , quam conftanti epifcopali for­
titudine nos muniti ad provinciam varie lan- E Jifti Canlat faaSa ^aaaaa rtilrfia citait faaûa
guefcentcm non modo accedamus, fed ita pro­
“Praatiic frcAyttr tariiaalii, Dei
ftii, tft.
grediamur oportet , ut aditum omnem nobis
fttlica fra/ia arckitfifttfat Hciitlaai , «d Dti
aperiamus, cum ad ea quo decreta funt accu­
tataifttcaCii , icata^ar Utria ftatftr tiiriiaic,
rate prxftanda , tum ad illa , fi qua défunt,
ac [taSi .Aatkrtfii ttafcfftrii, v htataraat atar.
quamrediffime foppleqda · Sed inflat , urget ,
Cyraat Tracafii tT Gtrvafii , fatraaaraat atfinraat Uaclrat, iac fn Chnjiiaaa actraat iifupltAc magnopere nos etiam impellit grave pericu­
lum animarum noftrarum. Hujus provincia ta­
aa caaftnaatitat, fex clcraat ptfalaai^ac fiici
lus nobis commilTa eft : fi culpa noftra aliquis
aa/tta coacrtiitaua aralacrrr CtCii ia Cltri/l»
morbo languefcens perit, va nobis . Vos eftis
nkai c*feriatae, it ctafilit V tflttfa rtwmpresbyteri 7h papulo Dei , CT ex -vedo aaiata
ÀiffiatHa» cheaiatraae cttfifttyeraat a^lreraat
Κ'*1·;ι. illaraaa rejairtrar, inquit Spiritus fandus . Qua
ia ctacilit frtaiaciaii Mtditiaat■fi [exta finrtnos fpoponderiraus , Ar quam fande ic quam
aiaeai, fiataiatac , ac ftacimai.

CONST ITUTIONES

I.

4W
ANNO
hiu «τι

C

earjui“w

Concilium Mbdiolanbnsb

VI. κο"^*“π·

joo

Bibliopole , quique impreffisriam faciunt , a*tmq
nc quam aggredi volunt artem prius exerceant, CHBltTI
L
quam serati , fidei profeffioopm epifeopo cors- nta.
Sft *1 fl<inn rusuduui ftniMit.
ceptia formula ftatut· pontificia verbis praftiteiiot.
E coviBcrxio hcrtticorum quam diligenNe liber vel exiguus , quamvis fuperiorum
titfiaae cuvendo , nos pro noftri officii
cooceflu aliis fape editus , fine facultate ite­
munere fuparsoribus conciliis decreta aliquarum impetrata typis in vulgas emittatur , imconfecimus, atque edidimus: quibus etiam ex
primaturve.
fandiffimi domini noftri G regor ii pape XIII.
Moris olim fuit , vitanda gloria oftcnfatioju Ilio na & prwfciipto , hzc , quo diligentior
nifve cauta , libros' aliquando alterius nomine
porro cautio in genere adhibeatur, adjunge a da
etiam afiimulato evulgari ; fed quoniam hac
ccnfuimus.
tempora , quibus imprefloria editione aditue

D

Optandum cft , omnique paftorali ftudio at.
cue officio id valde curandum , ut quem he­
rctis labe infedum efle conftct , nemini unquam, quieumque fit , impuni permittatur ex
hzreticorum , ^ove nomine fulpedorum fini­
bus ac regionibus finitimis ad provincix hu­
jus loca venire r verum fi quandoque aliter
acciderit , ubi ei ici alia ratione occurri non
pollit , hec faltem caveantur atque plane fer­
ventur :
Ne cuiquam , quem ex ifi locis proficifcentem hcrcticum efle certum fit , holpitium diverforiumve prxberi liceat, pnrtcrquam in cau­
pona publica , vel in domicilio fui procurato­
ris, Ii quem fortifie iplc habet.
1» vero qui przbucrit, illius adventum habitationemque epilcopo, inquilitorive , aut paro­
cho, Ii in dirxcvfisi venerit , confcftim denuntiet . At ecctcfiafticus homo , quicumque fit,
nc eum ullo modo excipiat.
Neque rurlns illum in ecclefia ingredi per.
milium fit, nifi faerx concionis tempore·
Nemini ad hzreticorum fines , locave , ne
difcendx etiam mcrcaturx cauli , mittete filios
liceat , qui annum ialtem vigelimumquintum
non agantNe cuiquam item , ut alio concilio cautum
eft , ad hxreticorum loca proficilci liceat , nili
primum ab epifeopo , aut inquifitoie ejus rei
facultatem impetrarit.
Atque hxc quidem facultas ne cuiquam per­
mittatur deturve , nili a parocho tcfttmonium
feriptum attulerit , fe more catholico vixifle,
fanctaqua (aeramenta frequentafie , hac prxtefea adjeda conditione , ut fi cui facultas per­
mittatur diutius illic commorandi , is quotan­
nis femcl faltem inde redeat, ut & confiteatur,
&r fanfiiffimam eochatiftiam fumat ; aut tcftimonn literas mittat , quibus legitime tcftatum
fias , fe confcflum conftituio tempore laciam
cuchariftiam fumpliflc , catholiczquc fi fci con­
gruenter vtxilfe.
Qui vero prope hxreticorum loca habitant,
iis ■ parocho eam facultatem dari licebit ad
breve lane tempus: ita tamen, ut cum liscxiguurn illud brevis mora fpatium certum proficifccnti praferibat ; tum illam praterca condi­
cionem , ne die fefto illic opus faciat, ncc vero mercaturam ullo modo exerceat, aliave agat
qua facro fefto die agi , fieri , exerceri ve pro­
hibitum eft ■ Imo fefto eo faltem die domum
omnino redeat , te mille , velperis , dodrinxque Chriftiana fcholis interiit.
Nec vero cuiquam fas fit , patrimonium ,
bonique fua vender? , alienareve , ut in hx­
reticorum loca migret, ibique domicilium ebnftituat.
Si quis in hujus rei fufpiclonem venerit, eootia eum agatur ad canonum pontificiaiumquc
unitionum praferiptum,

eife poteft ad nefaria quaque profeminsnda,
diligentiortm cautionem requnupt ; interdidum
B elle volumus , mentito fidove alterius audoris
nomine , libros , volumina , literal , feriptave
cujufvis generis argumentive ■ de quibus in in­
dice feu concilio Tridcntino cavetur, evulgari,
edi, typifve imprimi, nifi confenfu illius cujus
Homine edentur, & epiicopi pertnilfii. Alioquin
in delinquentem animadvertatur pro gravitate
criminis arbitrio ejuidem epifeopi.
Gravis illa fanâio , qua fummus pontifex
Gregorius XIII. Judrorum blafphemiis & flagi- κ,ι. jmu
tiis obviant ire voluit, in omni noftra provin- >,■.·
Cia , prclcitim ubi Judxos habitare permitium
cft, quotanni-i non fcmcl atque iterum, fed et­
iam ixpenumero , prout epifeopus opus elle
cenfuerit , de more promulgetur . Atque ob
C eam. caufam concilio huic texto in fine illam
adjungi ftaruimus.

II.

JT.4 aJ rosrrvaarerrm pernarar.
Condonator in urbe ne fine Icripca epifeopali facultate pecumz collidam inter cormonandum proponat , faciatvc , neque itidem ni
dicecefi , Ime vicani foranei licentia . Liceat ta­
men concinnatoribus regularibus in coium eccleliis , abfque facultate illis tudita ab epifeo­

po live ejus vicario ,
commendate .

D

lua monafteria populo

Nec vero eleemofjax cauta concionatoti leipfum commendare liceat: ab aliis tamen piis honeftifque hominibus ejus caufa dc epiicopi licen­
tia conquiri Ar colligi vetitum non fit.

Ne in monaftciiis quidem, Sc locis ubi regu­
laret ipiritualem tcmpotaletnque jurifdidioncm
habent , quiiquam cccleliafticus homo etiam
regularis exemptus przdicationis munus obeat,
rufi primum at> epifeopo probatus, intra cujus
dirxccfis fines ca monafteria locave funt . Re­
gulares vero a fuis fuperioribus approbati , ac
dc eorum licentia m ecclefiis fuorum ordinum
prxdicaturi, antequam predicate incipiant , co­
ram epifeopo pcrlonaliter cum ipfa licentia fe
prxfentcnt , ab eo benedidionem accepturi ,
£ fine qua benedidione , aut epifeopo contradi­
cente, predicate non przfumant. Si quis con­
tra fecerit , ei pcznz te ccnfune conftitutc lini
contra alios fancitx.
Ill.

Dt cult»

·

Æquiffimum cft , eurts rationeque pietatis
eonjundum , fandorum patronorum uoiufcuiulque civitatis provinciz· hujus facris imaginibus
ecclefiam mctropolitanam iplendvfcere , cum

CO-

jo!

«EST

Concilium Mbdiolamihsb VI.

" $o*

anno eonim etiam iaacerestfExmem patrocinisunve ibi .A tc decreta quoque provincialia dsoacefanaque eo A
de genere ad exequendam fibi piasse proponat ; cHitMT!
CHRISTI divinis officiis Ar litaniis implorari mom fit.
fteque a moram eorruptclia , quai prava coni|la.
i)i«. Quamobrem id cum io primis ad religionis cul­
fuetudo introduxit, in fcftosvm dierum fanftstum , tum ad ejufdem ccclefi* ornatum fplenficationc abftlneat.
doremve prsftetur.
βΗ|. »11. · Nc fine epilcopi conccflis facultative litccmA'i. rificonfignata , extra diacelin facras reliquias
**■‘>1·· afportari , nec vero owe etiam aliunde alia(
ta funt , intra dioceus quoque fines ab una
ecelelia ejufve redore , etiam d* confenlu ca­
pituli , alteri ecclelia donari , minui vero cui­
quam ecclffiaftico aut laico homini earum par­
ticulam aliquam ptivatim concedi , tradi, do­
native liceat, propofita excommunicationi!pa­
na > quam fubeat , tum ia qui dederit conceficritve, tum ille, qui acceperit , vel afporta- B
rit, etiam ecclelia fua nomine . Idque omne
quod de reliquiis, neque dandis neque rransferendis hoc decretoraliis prcceptum eft , ut re­
gulares etiam atque exempti fervent , cos in
domino monemus.

IV.

Si quando dica feftus faaAa fanfteve , cujus
celebritas clero populoque colitor, in diem vi­
gilias jejuniique incidit , quod ea pnacepto eccle&a fervatur j ne fidele* ob fefti diei foleunilatem quam agunt ( id quod a pkrifque
coeamitti ad dos delatum eft ) jejunium ul­
lo modo violent , fed ut inftituti ra.uo , ecclefioque magis precept io poftulat , refte pieque colant.
Quare epifcopus , li quid iftuilmodi in fua
diacefi patrari commiltiv* animadverterit t
huic gravi peccato *r offenlioni , omni paftoralis officii fui ratione occurrere quamdiligentillimc ftudeat.

V.

Dc inJulfcictiii ertiitiu't ctccft unceffu .

Quo' uberiores n orationis inftituto fruftus
exiftunt , eo fiepius ad illius exercitationem fi­
deles cohortandi funt . Officium igitur parochi
Dei munere beneficioque cum ecclelia Mefit , quo magis illos propofito fpiriraali dono
diolancnlis prrdicatione fanftiffimi apoftoli Bar­
alliciat, crebro, cum occalio tulerit, indulgen­
naba primum fidei mjrlleriis imbuta, tum alia
tiam evulgare cis conceflam, qui orationi quapleraque hujus provincia civitates evan geli i lu­
mine illuftrate, caufam omnem fefti illius diei C draginta horarum ordinario aut extraordinaria
epifcopi juflu expolita vacaverint .
pracipue colendi habent. Quamobrem diesejus
Hoc officium ut is prscftct, indulgenti· lito·
natalis, qui eft j. Idus Junii, ut de more alio­
ras una cum hoc concilio in fine edi volumus.
rum dierum feftorum , qui a clero populoque
Idem pratftet de Indulgentia iis data, qui ira
ex precepto coluntur , pie Sc religiote fandifioratione , qu* dicitur fine in.ermiffione , vercetur, epifcopus curet , ubi in fua diacefi non
fabuntur.
colatur, fanftificeturve .
Idque ex literie pontificiis, infra hujus con­
Quo religiohus in unaquaque vicinia tam
cilii ultima parte eo nomine editis .
urbii quam diocelis dies fefti colantur Ar fandificentur , epifcopus certum librum conftiIdipfutn prrterea fapenumero agat de indul­
gentia fidelibus data , qui ubi ubi fuerint , in
tuat, in quem a cancellario , cum omnes (inelevatione corporis domini oraverint .
gulique dies teili parochiales , aliive qui ubi­
Cujus etiam indulgentiae literarum monimenque in vicinia aliqua vel urbis , vel dicecelis
ta infra co nomine imprelfa funt.
univeife figillatimve aguntur , turn reliqui et­
iam dies rede atque ordine referantur , qui­
bus indulgentis , jubilaei , aliufve celebritatis D
VI.
Dc fortckc <7" fortekiit.
caufa ad ccclclias concurlus eflet folct . Quo
libro depravati prrterea mores . abufufve no­
De cura parocho rgrotanti prrftanda in iis
tentur , fi qui illis celcbntatibus efle in iu
ipfis viciniis folent . Atque lis quidem diebus I qur ad falutem anime pertinent , jam pridem
exferibendis , epifcopus ad cognitionem cer­ /in altero concilio provinciali conftitutum eft.
Et quoniam caritatis officium eft , rationem
tam parochos lingulos adhibeat , quorum et­
iam officium ht , li que nova in dies induletiam habere curationis corporis ; hoc decreto
f;entia ecdefiis fui· accelierit, ii queve alia ceitidem ftatuimus, ut cum parochi* alicujus laebritas caufave denuo inciderit , quamobrem
cetdos in febrim morbumve inciderit ( fi prsfertim fuorum neminem habet, cujut opera ady populi concurfus in parochial! vicinia ad ali­
quam ecdcliam fiat , dc ea epifcopum certio­
jumentove fublevetur ) propinquior parochus .
rem facere , ut illa quxeumque fit, in eumdem
nullum a fe officium defiderari patiatur ; quod
ad ejus valetudinem rede curandam ncceflarium
librum referatur.
Porro eum iplum librum accurate exfciifuerit.
ptum , notatis mcnlibus tc diebus, quibus prse- E
Atque in prunis vicarium forancum , fi parocfius Kgrotus in diacefi eft;, fi in urbe, epif­
cipue ille celebritates fmculis in viciniis locilvc aguntur, epilcopus ad fe in lingulas mencopum de ejus Kg rotatione certiorem faciat
fes afferri jubeat , ut cum umufcuiulque regio­
Quibus locis ex concilii Tridentini prclcripto
c
parochias novas mftitui erigive Micsat ; epifco­
nis . atque adeo pagi locive celebritatem cer­
to dic agi perfpcxcrit, de illius fanftificxtione
pus etiam in parochiis, qu* regularium quovis
modo fumi, illas conftituat , serta frudiuum
cultuque literas etiam paftorales opportune fcpi«.
bat , tum aliam praterea omnem diligentiam
portione attributa ad prrfcriptum conflit ut ione
eo nomine adhibeat ■ Et vero jis literis officii
V. pontificis.
fui populus clerufque monitus, ufqae adeo pa­
Et canonum ratio Ar dilciplina ecclefiafti- *·*■?*■ *♦
rochorum ftudiis etiam adjuvetur , ut & vite
ca id maxime poftulat , ut ad ecclefiam paro- "S1”·
chialem fideles quam frequentiffim* conve­
fanifi, quem precipua veneratione colit, exempla ad imitanaum, tc epifcopimonita paterna,
niant: id quod abepilcopis accurat* eos moneri

De duim ftftit.

acu-

5°i

ANNO
CHRirri

CoNCILIVM

NlNII VI-

Mbdiola
IMF·*.
5 O4
cccumcaka fynodus Tridenti** pie falutaritcr- A •opalum urbis, diaxefie, Mviocirnque Medio- AMMÔ
que decrevit.
laacafi* aoftra, nbae «4 lalntee neccftarii* in- CHKUTl
1'jus decreti auAoritate , at pro eo quod deftra&um , oct boo* opera ad pe*mium fempi- •f**·
bemus, plane obtemperemus, in afismque pro­
tcnxem perdocet* fummopere in domino cupiavincia noftr* inducamus, quod bene agendi ra­
tionibus nfuique optime coafultum efle animad­
vertimus ; literas monitionis co it genere infra
explicatas hoc provinciali concilio VI. cdimns,
quas in omni parochiali totius provincia rsoftr* ecclefia certis feftis diebus, quos pro fu*
dioeccfis ratione epifeopus praftituerit , de mo­
re ptomulgari decernimus: qu* diligentius p*rochiale* admoniti , cum officii rrligiofi partes
facile intellexerint , quas fu* quique ecclefia
parochial! debent, incitata quadam Voluntatis
f ropenfionc exequantur , quod de facrofanâi il- B
ius concilii lententia cos ulutariter flr quamt*piflime monitos efle volumus.
Id vero non hac noftra folum provinciali co­
hortatione monitioneque contenti , provincia
noftr* epifcopi przftandum curent ; fed omni
alia preeipu* paftoralis cura natione , quam
ejus rei ufui accommodatiorem potiofemque ef­
le ceofueriot.
Porro monitionis hujus'noftra literas , quo
facilius planiuique populus intelligat , indeque
partes officii fui non folum cognofcat , fed reftc exequatur ; eas in vulgarem etiam fermonem totas sfy verbo ad vernum converti , vel
fummatim vulgariter explicari , 8c ita fidelibus
enuntiari iidem curent , prout dicecefis fua ratiombus magis expedire viderint.
Fuit olim tanti apud antiquos patre* ille fre­
quens ad ecclefiam propriam parochialem fide­
lium conventus, ut ad hanc difciplinam popu­
li Chriftiani jnftitutioni valde accommodatam
retinendam , certis decretis cautio aliqua adhi­
bita lit.
Primo enim hoc juffum eft, ut dominicis fe­
fti (que diebus parochi , antequam miflam cele­
brent , plebem interrogent , an alteriuc paro­
chi* fidelis ad fit , qui proprio contempto prefbytero ibi miflam audire velit ) quem fi inve­
nerint, ftatim inde ejiciant , 8r in parochialem
fuam ecclefiam ad miflam audiendam redire _
compellant.
'
U
Deinde illud plane vetitum fuit , alien* pa­
rochi* fidcJem a parocho ad miflam non reci­
pi , giifi ia itinere fuerit, Sc placitum ibi ha­
buerit .
Cujus vetaris difciplin* reft i tuende , in ofumque revocanda defiderio flagrans olim fummus
pontife* Urbani VI. eo de g entre apoftolica
iaoAionc diligent illime carit j Si nuper facra
Tridentia* fynodus' acum enica ab epiicopis fi­
deles oon folum hoc moneri voluit , ut fre­
quenter ad proprias parochiale* ecclefia* faltem
dominici* dlebu* feftifque majoribus accedat ;
fed illud etiam diligenter oftendit, unumquem­
que teneri, ubi commode fieri poteft, parochi*
E
iu* intescfl* ad audiendum verbum Dei ; ac pro­
inde id praterea ftatuit, a parochis animarumvç curatoribus later miffarum folemnia aliquid
•t iis qu* in mifla leguntur , exponi, Sc fanCtiflimi illius facrificii myfterium aliquod expla­
nari plebes fibi commiflas falutartbes verbis
pafei , eaidemqne doceri , qua fcire omnibus
neceflarium eft ad lalutcm i in lege domini erudiri ,. Sc facra eloquia illis explanari ; tum in
pnaquaque ecclefia parochiali pueras fidei rudi­
mentis inftrui.
His igitpr ejufdem Tridentina fynodi decre­
tis , Sc veteri falutarique exemplo addufti, cum

■01, hac noftra monitione cot aaiverfo* St Gn-

nlos cohortamur , sc per vrfeera mifericocdia
Jefe Chrifti obfccraatui atque abteftamur j nt
quamvis in fuis viciniis, opidis , dr fuborbiit,
oratoria , capellae , al ia Grc acclcfiat habeant,
ubi faodtiffimo miff* facrificio interedfe pofint »
frequenter tamen dominicis faltem aliilque folemnibus feftis diebus ad (uam quique paro
chialcm ecclefiam conveniant : obi a parocho,
cui cur* commiffa eft , verbo Dei pafcantur, fi­
dei Chriftiane rudimentis , aliifque animarum
iâluti ncccffariis praecutis erudiantur , ad fan.
Aiffima facrament* religiofius percipienda infiniantur, ad eommdem frequentem ufum , ut
illa facta fynodus optat » paternis ejus cohorta­
tionibus in dies magis inflammentur : tum ab
eodem item abdiant qui dies fefti , C qui ia
hebdomadam inciderint, colendi , quas vigilia '
jejuniave fervenda fint .· difcant ab ipfo item ,
qua Chriftiana pietatis officia in illis rcligioie
colendis proflari oporteat ; aequa praterea fupplicationes, proceffioncivc , ant ftationes, ora­
tiones, indulgentia, jubilça indicantur ; qua
matrimoniorum denuntiationes fiant 1 qua item,
pro ratione temporum , admonitu juffuve epif­
copali ad diligeotiorem eorum inftitutionem pro­
mulgentur ,
His atque adeo aliis fruâibus, qui ex pater­
nis parochi vel in cohortando vel in monendo
officiis exiftunt , cos carere continget , qui ad
milfam iis dirbus in fuam parochialem ccclefiam non conveniunt.
Imo vero quod hoc aodicnd* illis diebus mif­
fs parochiaiis munus a fidelibus minus diligen­
ter praftatur, Sc a quibufdam plane ncgligicur,
multa incommoda inde exiftunt.
Hinc in plerifqae («pe fidei articulorum, Sc
Dei , fanâcque matris ecclefia preccptoruoi,
qu* ad falutcm confequendam Cbnllianum ho­
minem nofle oportet, imperitia) feftorum die­
rum cultus negleâus , droits Chriftiana pieta­
tis opera non exculta , non cognita Chriftiana
familiarum inftitutio ■ languefient facerdotum
parochorum omne officium, eorum aliquis con­
temptus; fanfiiflimorum inftitutorum , dc facto­
rum canonum violatus ufus ; hinc denique ec­
clefiis parochialibus , qu* a majoribus tanto
pietatis ftudio exadificata funt , inftauraodis,
ornandis, fartis teâifque habendis cura mul­
tis ea partibus negleâa , in illifque nulla aut
pede exigua ecclefiaftica ad divina ofticia ob­
eunda neceffaria fupellex.
Hia tot tantifque malis atque incommodis
unufquifque occurrere ftudeat , id diligenter exequendo, quod fanâorum patrum fuadet auAoritas quod Tridentina fynodus moneri jubet,
quod cx illius juflu nos de uniufcujufque va,
ftrum falute foliciti , paternis vocibus cohorta­
mur le monemus in domino.
Nec vero quemquam aliquod , quod vel ee
parochiaiis ecclefi* aliqua diftantia, vel es plu­
via , frigore , «ftu , temporumve viciflituaine
esiftit incommodum , ab noc officio deterreat 1
imo vero ad illud diligentius exequeodum, pro­
ut in domino confidimus, fe quifquc eorum ac­
cendat necefle eft > qui (alutis fua memoras,
hujus rei gravitatem eorum qu* commemorat»
funt ratione perpendent , quique aliquando fe­
cum animo reputabunt , non iblum parochi*.

J
$oj

, _ , .Moue·
Concilium Mid iOLANINlB

lem ecclefiam fibi datam efle ■ in qua primum
CHUtSTl baptifmo fufeepto Chrifto domino renati, alata
■ <la.
(aeramentis aluntur ad perpetuam fa lutem; led
parochum etiam (acerdotem libi loco parentia
effe debere, quem diligant, colant, atque ob­
ier vent; hoc ubi proponentes , illum pro fide­
libus fibi commims apud Deum internuntium ac
deprecatorem efle , divina legis interpretem,
dilpenfatorem mvfteriorum Dei, Chriftianz vi.
ta tc morum difciplina magiftrum, a quo om­
ne petant pie reâeqoe agendi conlilium, aede,
nique miniftrum omnium fere, qua ad falutcm
cis neccffaria funt.
Huic amem noftra monitioni , etfi omnes
pro preci pu a fua (alutis cura audientes effe de.
bent ; in primis tamen patresfamilias, tutores,
curatores , ludimtgiftror , ce’crofque aliorum
moderationi curationive przfeâos cohortamur,
divinaque coateftatioac admonemur, ut.deiua,
te aliorum quorum curam gerent , (alute foliciti, primum ipfi hs:c paterna monita ample,
dtantur , tum illos etiam crebris cohortationi­
bus ad illa exequenda inflamment ; idque eu­
rent, ut non (olum miff* 8r divinorum officio­
rum tempore illi in parochialem ecclefiam con­
veniant ; verum ctiam ut inftituras in ca dofirin* Chriftiana (choisi illic diebus frequen­
tent .
Cum ecclefi* alicujus parochiafis ejufque reâoris neceflitati epifeopus primitiarum dccimarumque aflignatione , aut parochialium fymbolis colfeâifve providendum effe ex decreto Tridcntlno cenfuerit ; ad id przftandum illos ex
ejufdem Tridentini Sc provincialis decreti przIcripto compellat, propolitis arbitratu fiio pa­
nis, Sc cenfuris , atque etiam imerdido gene­
rali, przfertim ubi iph patochiales id przftare
promilerint fpoponderinrvc .
(>uo inftrutftiores in fuit officiis parochi fint
ob eamque rem diligentioics , cura metropoli­
tan! Iit i ut quemadmodum canone Toletano
przfcribitur , officiorum parochialium liber con­
ficiatur atque emittatur ad communem paro­
chorum provincialium ulum-

VII.
De feiremenraJikui.

Ne quis epifeopo inferior, velles, indumen­
ta , vafave ad miflz (acrificium divinorumque
^officiorum cultum , aut ad altarii ornatum pa­
rata, fine fedis apoftolicz facultate benedicar;
nifi fi alicui de jure talia bcrttdicefidi fftolcas
competeret.
Quz autem ab epifeopo, alioveatsSoritatem
habente bcnedifta non funt , ut alio concilio
cautum eft , ftata folemni prece benedican­
tur .
Sacra prece ex formula libri pontificalis ta­
bernaculum , etiam ligneum, in quo fandfiflima euchariftia recondatur , ante benedicatur ,
quam ad illius recondenda ufum adhibeatur ζ
Aqur benediâz , qua vel fabbato fanâo,
vel in vigilia facra eiei natalii domini , vel
alio tempore pro locorum confuetudine , ades
parochialium nominum afpergi lolent, afperlio
cum plena myftcriorum eft, tum propria paro­
chorum.
Qiiamobrem ftato tempore ne alius facerdos
quam proprius parochus illas afpergat, aliufve
ab eo conftitutus ; nere item fabbato fanftoanC snarl. G inerti. Tom. XXXIV

Vf
VI.

aoout-nsus Π
reran

,

-

5 00

i te ille afpergat, quam bcnediâio folemni» ton- a NHO
cium celebrata lit.;
CKB.ISTI
Afpcrgcndo autem precibus rite utatur paro·>·*♦
chu» ad ptzfcripium libri ritualis.
Illud autem in hoc afpetfionis munere cavea:
omnino, ut ne figno quidem aliquo, ac nutu,
nedum verbis , eo fanâa afpcrlionu nomme
quidquam petat exigatve.
Monachi rcgularelve cujufvis ordini, , etiam
exempti, non aliunde ■ fed ab ecclefia cathe­
dral! ■ intra cujus dicecelis fines habitant, olea
facra fumant . St iecus fecerint , arbitrio epd
copi, io cujus diaccfi manent, puniantur.
)

l

VIII.

De kcftlfm» ■
Eorum , qui domi, aut in ecclefia tamquam
companes ad biptifmum adhibiti funt , nomi­
na m libro baptixatorum parochus notet : ne
impedimentum matrimonii contrahendi ignore­
tur .
Religiofi inftituti olim fuit , diem baptifmi
?|uotanni» a fidelibus pie celebrari
id quod
aeâus Gregorius Natianienus aliquando ollendit : que fane iqftiturio cum ad pietatis
Chriftianz cultum pianr'que morum drfciplinam
non parum adjumenti, in primis adjutrice Dei
gratia afferre poflit : eam in ufum revocari vcncnicntcr in domino cupimus .
Itaque parochus Sc confcflarius , prout occafio tulerit , cohortationis officio in id incum­
bant, ut fidelium , quorum curam gerunt , unufquilquc quo dic baptixatus eft , quotannis
aidcntioii piece , eleemolyna , fi per facultates
poteft , omnique caritatis opere atque officio
fpirittialilque gaudii cc lebritate recolat, memor
fe chirographo damnationis deleto, hereditatis
czicfln paicnipem in Chrifto dotnmo fafium
effe .
Qua in cogitatione, cum femper alias, fere­
que m fingulos dies , ut beatus Chiyioftomu,
monet, tum eo potiflimum die lanile lefe cxD citet ad prrclaram illam (ponfiqncm Sc Chriftianam profeffionem , quam in facro lavacro
per fponfores lolemniter edit. Repes,- , inquit
lanâiflimus pater nolle i Ambrqfiui, faid interrojar·, fit ; rec^«,Jrr , yard rrfpsisderri. Rr.aisrr.jfi
Jiektit V tfrrtkiei e)»i : Afaada <7* /axaria q»,
tc nrtinpetlikni s, Λ/rwor eft» fermenti cui , 0*
rupaa rrki excijte rue feriet inutieme.
Parentum cuia fit. diem ob eam caufam no­
tate , quo cotum filius Chrifto renatus eft : ideoquc parochus cum baptixaverit, moneat ct­
iam , ut id ab illis fiat , prztcr fcriptsoncm
quam ipfe eo dc genere m codicem ftaium parochialcm referre debet.
.
Baptifmi vero dies , qui folemni illa abteE nuntiationis fponlione profefTionequc infignis
eft, ad omnem pietatis exercitationem ufumque
non pompis fzeuli, non conviviorum apparatu ,
noa luxu, non operibus tenebrarum, cum dies
lucis fit, celebretur ; led fa nil· carnatis erga
Deum, ergaque pioxitnum officiis.
Graviffimo fuffocatioois infantum, qui non­
dum ztatis fu* annum expleverunt , peiiculo
sit occurreretur, pana excommunication it, quam
mulier in eo genere delinquens ipfo faite lubiiet, inconcilio provinciali |V. fancita eft.
Verum cum aliquando caul» tc difficultates
incidant , ob quas non omnino przftaii poteft
T
quod

5o7

cVwlu’

---, . ueue· VI
VL

Concilium Mb DIOtANtNSl

kODULHOaiL

immiu

r-O

anno ftu£M^ falatariter eautam eft > idea hoc provin- A confcifarii copiam habere poflit, aut ad bellum anwo'
ituius fit , act pugnam initurus , aut iter infe- CHKIIC
CHUlSTi ciali decreto cam cautionem adbibere uobis vi­
ftuni ravigatiolirmquc pcriculolam fadnrns ,
Uh.
ri Sa.
ium eft, ut pro confcicntiz fu* religione, epifaiiteiqnam vi* n >vigationive ic committat ,
copus in gravioribus caulis dilpenlare , difpenpeccata confiteatur.
fandique aut habilirandi facultatem eo in geneIdem officium proftet de mulieribus proxime
r; vic.riis forancis delegare poflit, aliifqueitéra
a
ccclefi ifticis hominibus ptudeotia & rerum r.fu
parituris.
IJ przterea cohortetur, ut quis navigatio,
prrditis.
nem , iter longum , negotiuuvs pcricuTofum
Quod fi quit, quicumque Gt , etiam protêt
1 jfccpturus, religiofe etiam fumat facrofand*
>
nutricem & matrem, non adhibita :l)a caut'o\
ne, neque difpeniatione impetrata , infantem
cucharifue (aeramentum : mulier itçm proxime
!
contra prsfcriptum in ledo tenuerit , aut ina­
paritura, frequpniius.
rtem nutricemve id facere coegerit , aut impe­
Moneat quoque (zppnumero , cohortetarqtie
ut quoties quis rem arduam «c difficilem , et­
dierit quo minua eo decreto przlcripta cautio
adhiberetur : is eadem pcena irretitur fit, qu*
iam io qua nullum moitis periculum extime.
illo decreto mulieri ia eo genere delinquenti B Icendum Iit, aggredietur ; primo con fetius idem
faciat ; ut tanto facramento corroboratus , fpconftituta eft ·
eteftior fiat rei bene gerendz.
IX
Cum autem ve) ab nineiis , vel r. navigatio­
ni», vcl i b -Ili, aheriufvp rei perirulo, aut ne­
Qua ad fttfliffimt inhtrifln ftcrtmttttiit
gotii f utcumque iucccflit ] cura difficili bene
juvante Deo liber eri:., hoc eum hortetur item
fCIIUi.t .
ut quaûtpiir.tum pie confelfus , Deo gratias
Pafch* tempore a luo cuique parocho pro­
agat hujus (aeramenti fumptiooe > in qi:a proprio fandam evehariftiam miniftrari ccdeliir incipi’a qiicdam ratio tntft , qua Deo pro imikirutum ac przceptom elt.
»
menfis in nos collari» beneficiis aliquam greQuamobrem it, Ii quem parochial.-m habet,
tiam referamus.
qui cx morbo laborant , aliave neceflitate vere
Epifeopi cura praeter peteris illa etiam prximpeditus non poteft facto patch* tempore ad
cipua elle debet, ut quantum in fe eft , fideles
etcIciiam convenire , ubi (andiflimam commupeccatcrnm laqueis implicito» a turpiflin.i pccnionem cum ceteris fidelibus percipiat , ad 11- C candi occalione folicitudinis epiicopilis ftudio
lum ( ttiamli paucis ante diebus perceperit) ipatque o(licio revocet, animartimqnc vulnecibus
fe illo pafchali tempore dc more deferat,
remedia opportuna adhibeat,
Parochus hortetur & curet , ut unufquifque ‘
Jneunte igitur in primis quadragcfimrt quampaterfamilias , przfcrtim dato campanr parodiligcntiflime inveftigabit, (i qui vel in utbs
chtalis figoo , quo Caere euchariftix ad zgrum
vel in drceccfi iunt, qui opera carnis fedantoa
deferend* fignificatio fit , fine mora in ecclc­
turpiter vivant : li qui item odia tc inimicitias
liam parochtalcm conveniat , vcl alium de f.iexerceant : fi qui alii denique qui in aliqua pec­
miliadigniorcm mittat, ad illam cerei candecandi confuetudinc ufquc jaceant : fi quos por­
fçve lumine profequendam ·
ro ejufmodi ijle compererit , omni ratione atSi quando autem is , qui paterfamilias eft ,
3ue officio illos ad id inducat , ut a via qu*
per necellariam occupationem non poteft , (al­
ucit ad interitum fine mora (e abducentes , iter
tem certum aliquem hominem, vel filium natu
(alutis omnino vereque fufeipiant.
majorem, vel denique famulum, aliumvc mit­
Quamobrem eos ipfo’ , ut pro farfti ratione
tat, qui id pietatis officium proftet.
magis expedire judicabit , vel privatim ad ic
D
acccriat,
atque adeo inftet, quemadmodum ait
Atque eam ob caufam domi etiam omnis pa­
terfamilias perpetuo funale, cereum aut caudeapoftolus, tffirttiu, iitftrtttu , arguar , ttfelam unam, plurefve habeat , quot ad id pieta­
crtt, iterefet nm »mni
, vcl leveriort
tis opus officiumque ufui fint.
quoque difciplina in eos agat omni jure omnique officio, ad iacrorum canonum landionumX
que pontificiarum proferiptum .
Ncc vero antea quam ipie pofpcrerit, iftoa
Qtt ti frtittttit ftcrtttttctm ftrtitttt.
ab ea male agendi via rcccf&llc , pcctandiqua
pccafionem ac publicas otfenliones* precidtfk , '
Epifeopus a confeflionibus audiendis fulpeapermittat (etiamli qui teftimonium confcflarft
dat , aut omnino amoveat confclfarios etiam
afferant) ne in pafchali quidem celebritate faregulares jam approbatos , quos pro fu* ti­
cram communionem ejs miniftrari : quinimo il­
morata conlcienti* religione vident in eo mu*
lam tam diu differri jubeat , quoad eorum ve­
ntte non ita lincere, integreque , & cum zdiram vita emendationem epilcopus cognoverit
ficationc fe gerere, quemadmodum St tanti miimo vçro contra eos , qui quondam falutariu
mfterii illis commifli fanditas poftulat, tc ani­ E münita (pernentes, i^offendiculi» perfeverant,
marum falus depofeit , qu* fu* fidei concredi­
neque flagitiofam vitam deferunt , tc λ fanftifte funt.
fios* eucharifti* fumptione rejiciuntur , agat
Salutariter ex dodiina Spiritus fandi cau­
epifeopus, agivç jubeat, ut concilio provincia­
tum eft, Chrifti fideles dc peccatu confiteri de­
li fecundo agi contra illos fancitum eft , qui
bere, quotiefeumque rem adionemve aliquant
patch* tempore euchariftic facramentum non
aggrediuntur, in qua profens mortis periculum
fumpieriut ; fi vero in contumacia perfeveravepertimefeendum tit.
rint, in eos preterea feverius, prout juris eft,
' Quamobrem parochus curet atque efficiat, ut
animadvertat,
preter id quod Pii V. conftitutione, decreto­
Jubeat epifeopus in omni facriftia certo conque provinciali dc zgrotante (ancitum eft, ut
fpicuo loco tabellam affigi, in qua eorum, qui
fi quis etiam parocliialis eo profecturus eft , ubi
interdidi aut excommunicationis vinculo irre­
fit , aut peftis , aut herefis , aut ubi nullam
titi funt, nomina tc cognomina rede defcripiq
in

t

saiooitus

Concilium Mkdiolansnsb

VL *ow,ilm7u**

jio

ANNO 'in omnium eonlpeâa tint : ut fc fi quandoque Λ q» certa cautione tie re omni viftui neceflaria anno"
iuppediranda faâa (it , (an ii utdinibus m^jori- CHKlSTl
CHRISTI fortallc przfentcs Tint, a divinia officii· eccletiataut initietur ; nili przter cc.eiar prziciipta·
*>·■*.
MU 2ue ciictantur; & li contra concilii provincialia
cautione· > illud etiam publico inltiumcnto ca­
ecretum in ea Centura perftiterint , in Gngulo·
veatur , ea ccrta adjcâa claulula , utcrque ft
men les ad ejufdcm przi'criptum de more denun­
qui patrimonium aflignat, fc sui aflignat , ju­
tientur.

rejurando affirmet, id patrimonium vere poflideri, obtine tique, ac nihil przterea incile doli
fc fraudis , nullamque efle eo nomine contraâum initum , nullumque promilTum fadum ,
nec vero in pofterum le aliquid aâuros faâurolve elfe, quo minus clericus, qui initiandus
eft, affignato patrimonio vere recteque ipfo uedidit.
tatur , ac fruatur : proinde li quod contra aQuod li contra fecerint , poenas lubibunt ea
Aum, geftum , faftumveerit, id omne irrttum,
ipia conftitutione (ancitas.
‘ Quo faciliorem etecutionem habeit decretum B refeiflum, atque plane ipfo jure nullum, nulliufque roboris elle velle ■ Si quid autem contra ain concilio provinciali V. editum , de quatuor
Aum erit, ei przterea quifacris initiatus eft pa­
prreipuis illisdoârinz Chnftianz capitibui conna lit , ut ftatim ipfo fado epifeopi arbitrio ab
zeiTarlo ante coi.teiboaem a pomitente recitan­
ordinum quos lu feepit munere fundioneque fufdis, nos decernimus fc declaramus epilcopi ju­
pemus lit, qcc alm majoribus ordinibus adferidicio fc pruden.iz hoc permilfum elle, ut ccitis
bi p.ilTit.
confeflarns, quibus concedendum clfe ipfe ccnVerum ne qui patrimonium aflignat , aliquo
fuerit, concedat, detque facultatem, quz illam
umore deterreatur, quo minus illud vel aflignet,
fidei rudimentorum recitationem eo provinciali
aut cautionem victus, qui clerico fatis Iit, pro­
concilio decretam ac przicriptam poffint perni­
flet ·. fed quo magis ad id ipfum excitetur, ftatentibus aliquando remittere, quos certo Iciunt
tuimus, patrimonium eo nomine aifignatum cauilla capita rcâe nolfe ; & iis maxime quibus
tionemque item ita ei ufui anneâi, ut qui ini­
paniteutiz iacramentum frequentius miniftratiatus eft, illud patrimonium aut cautionem anunt.
licnare vcl remittere nullo nodo poflit , donec
At vero illud confellarius caveat , ne ejus
recitationi· muniit illis condonet , quos certo C beneficium eccleliafticum fufficicns Iit adeptus ,
vel aliunde habeat, unde vivere poflit: fed nec
non fcierit fidei rudimenta memoriter tenere
delinquendo amittere i ufquc adeo , ut ne gra­
ac rcâe nolfe . Verum cum illis, qui ca ivis quidem criminis quod ille admiferit caufa
gnorant , agat ad przlcriptum ejuideru conci­
przfcribi, nec filco applicari queat : fed eum qui
lii V.
aflignavit , donavit, Cavitque, & ad ejus here­
Quod (unctioribus conciliis ex fanftz fedis ades , aut ad alius qui ab inteftatodctico initia­
poftolicz decreto confclfanis /acerdotibus et­
to lucccdcictit, ipfo jure redeat.
iam regularibus vetitum eft , ne panitentem
quemquam ex privilegiorum, quz iplis regula­
XI11.
ribus aut confratribus data funt , vi auâoiitateque absolvant : idem iis interdiAum eft , et­
Q_a« ad ctfitaU ftrtietxt.
iam indulgentiarum literis, queecclefiis concei­
ve funt.
Quod concilio provincial· lecundo fancitum
Ne in monafteriis quidem , fc locis ubi re­
gulares Ipiritualcm temporalemque juriidictioeft, ut qui eccleiiaftici beneficii polfeflionem anem habent , quifquatn iacerdos etiam regu­ D dipifeuntur , ejuldem beneficii titulum etiam
non moniti mentis (patio ordinario fuo oltenlaris fc exemptus confellioncs audiar ; nili
dant ; hoc decreto conftituimus canonicos rt ibm
piimum ab epifeopo , intra cujus dirxcelis fi­
nes ea monaftetia locave luat, ad id probatur
tam cathedralium quam collegiatarum ecclctialun comprehendere , in quibus jure legitimo
fuctit .
przbcndarum optiones fiunt : ira ut a die adeptz pofleilionis, optionis uiftrunieaium an can­
XI.
cellarie epilcopali intra prelcriptum temporis
(patiam exhibere debeant omnino : alioquia con­
vifitiititiit infimurei» .
tra eos pana eadem decreto contra beneficia ob­
tinentes lancita , ac aliis arbitratu ordinarii aSanâilfimus pontifex Gregorius XIII. ut fagatur.
lutarem aliquam zgrotis medicinam afferret ,
Capitulum fede epifcopali vacante vicarium
certis apoftolicis fuis literis epilcopis hujus pro­
conftituat, confirmetve , qui omnino juris ca­
vincia auâoritatem dedi: indulgentia zgrit con­
nonici doâorlit: quod fihujufmodi vir in coilccedenda , quos vel ipli, vcl eorum nomine alii
E' gio capitulove non estât, alium de capitulo ,
vifnaverint.
qui quam maxime poteft idoneus lit , deligere
Qua litera ut omnibus nota fint, proindeque
poterit.
«groti falutare medicamentum contriti fc confefli
Eidem vicarium femel eleâum mutare obdaucapiant ex vifitatione epifcopali , illa a paro­
fam licebit ■ modo alium 0A0 dierum (pario
cho, prout uluvenerit , ftudiofc accurateque e
conftituat: alioquin illius eligendi facultas ad
vulgentur.
metropolitanum , aut ad ejus antiquiorem fuffraganeum fede metropolitans vacante pertine­
XII.
bit .
Eledione vero in controverfiam aut in dubium
QuZ
tnliiui fetrtmntiu» fertint ut
adduâa, iseleâus cenfeatur, quia capituli ma­
jori
parte deledus fuerit I
Ne quis patrimonii ab alio cujufvis conditio­
Ne vero cscooomu· ceterive officiales (<mel
ni· homine albgnati , aut promiflioni· titulo ,
Y 1
clcâi
CmkU. Gtetrti. 'lom. XXX l’·
Illorum protere. Cingulorum nomina , fc cenfurc item qua atfeâi funt genu·, oâo poti dieba· quam Mrctdiâi excommunicativc iunt , ad
regulares quoque mittantur ; ut cum iliis ipii
etiam agant ad prafcriptum conftitutionisquam
iummus pontifex Bonifaciui VHI. eo dc genere

,J

Dcccm

511

Concilium Midiolanansf

VL

AODULmm tt

, , _

uae.

J 1·

’■
»
anno rlfAi « capitale motentur, nifi e* cleûioetiam A âam exeeatiooem nulla exemptio aut appellatio,
five poft definitivam fententiam, ullo cafu
CHAUTt
CHRIST) vivente cpifcopo ad capitulum pertineat.
pendit.
aj·*.
*ί·*
Vicario autem sliifye officialibus abfentibus,
f«bH»utorum eleftio ad vicarium, non ad capi­
Hsc eadem, qus de concubinatu , vel aliif
impudicitia lordibus clericorum ftatuta funt ,
tulum Ipeâet ■
fervanda erunt etiam fi quis.clericus modo cum
Cum vicarius aliufve ex officialibus a fuo mu­
tina, modo cum alia impudica muliere deliquifnere amovendus erit, fas fit capitulo vicarium
ipfiim officialcfve ad reddendam rationem ad(e comprehendatur.
miniftrati muneris compellere; eofque pro mo­
Quoniam clerici in fornicationem piolap ,
do culpas etiam non expeâaeo novo ptrlito
Î|uorum peccatum ejufmodi notorium eft , per
ententiam fcu per confeftionem faftam in jure,
punite: qui nihilo minui camdem adminiftrat^sis rationem quam fede vacante reddiderint ,
aut per evidentiam ici qus tergiverfatione ali­
qua celari non poftit , aliquando tamer ante
exigere poftit, atque in eos , quamvis pet ca­
te frpenumero poft pcenitentiam iftim , ordi­
pitulum abfoluti effent « animadvetete ut juris
nis quo initiati funt, proprium munus fine diffrit.
B penfattonc obeunt : quippe cum fortifie noo a»
mmadvettant, neque Dei offenfionem , neque
XIV.
canonicum impedimentum, quo ob tale crimen
fele devin.-iunt : idcirco clerum cum fspifBmc
£ua »i fieri Jifcifhxiurt attiant,
omnique ftudio periculi hujus epifcopi commo­
Qitod ab epifeopis prslatifvc ob dignitatem .
nefaciant ; tum hoc etiam diligenter curent, ut
ii ipli cleiici ufque adeo mamfefta concubinatui
qqi prrrr-llunt , ei inftituto lien decet, ut ma­
nu ad peCtus adtnoia , Ii quando oportet, jus­
fornicationifvc labe contaminati , pcenitentiam
vero peragant & ordinis fui manetis, a quofufjurandum prsftent. id lane ubique At Temper ita
pcnli lunt, fungendi facultatem dilpcnfatioocmrite lervent , nifi caufs gravitas , prout jure
esurum eft, aliter poftulat.
ve ante obtineant, quam illud ipfi obeant ; allo­
qui meminerint ii, qui in male agendi cenfueReliqui autem ecclefiiftici hominet, utpote
clerici interiorum ordinum, fubdiaconi , diaco­
tudine perieverantes , antequam poenitentiam
ni, tc presbyteri, fi jurare ncccllc habent , id
prsftitetint, te cujulcumque vel peccati , vel
otfenfionis publics occafioncm prsciderint, ortatlis (acris litetis agant.
In caulis porro levibus, ubi opuseft. jurent, C dinis fui funâionctn minifteriumve cpifcopo inmanu fcilicet peâori admota; li modo lupetior
vi.a cxccuti fint, te preterea irregularitatis ma.
culam , qus a (olo lumino pontifice deleri po­
preiens non adeft: quo pratfente contiftti feri,
pturis jusjurandum pntftent.
teft, luicipere.
Sacerdotes miftc celebrandae munere fufpenli
Si vero prsftita etiam pernitentia tc pecca­
impeditive, frequenter , Se vero piarfcrtim die­
ti offenlionifque publics remota prscifaque
bus dominicis ac feftis , factam communionem
ocealione idiplum egerint , nulla faltem im­
fumant petrata ab epilcopo difpenfationc , qui eam
Si quem cujufvis ordinis clericum epifeopus
concedere poteft : norint (e peccato mortali >1.
concabinam , mulieretnve eo nomine fufpeâam
ligari.
habere, aut illius conluetudine commerciove uti competent; in eum.pcenis a factis canonibus
XV.
vel ftatutis ecclclis fus impolitis animadvertat,
3uod fi monitus fpeciati monitione , fecundo
Qaa ai atijem ftrtiam .
eliquilfe repertus fuerit ; tertia pars fruftuum proventuumque inorum beneficiorum , O
Curet epilcopus, ut in unoquoque altati, an
qua ipfo fafto privatus exiftit , juxta decre­
quo milia celcbianda eft, crux adiit.
tum tacri Tridentini concilii , fabrica: eccle
Ut qus pia legata ad remedium animx fide­
libus reliâa funt eo nomine , ut miffs pro fe
' fis aut alteri pio loco arbitrio epifcopi applide defundis celebrentur, exeeutionem prout pia
t
cetur.
Si autem in eodem delifto perleverant , fe­
eorum voluntas depofeit, reâe habeant , id Ccunde monitioni non paruetic , omnibus luc­
pifcopus quam diligentiffime curet .
tum beneficiorum frudibus privatus , prsdiâis
Quibus autem m ecclefiis ob multa variaque
detunâorum legata miflas ufque adeo multas
locis fimilitet applicandis , ab iplorum etiam
adminiftratione ejufdem epifcopi atbittio fufpencelebrari oportet , ut ratione lingulorum die­
darur , Ac dilbibutiones quoque quotidianas ,
rum , quos tcftamento aliavc ultima voluntate
quas alioquin intereflendo divinis perciperet ,
tcftatores prsfctipferint, muneri , quod eorum
amittat,
piis voluntatibus debetur, fatisficri non poftit ;
Bt fi ita fufpenfus nihilo magis refiduerit ; in
aut elecmolyna eo nomine adeo tenuis eft, ut
non facile inveniatur', qui velit huic fe mune­
eum epifeopus pro contumacis pertinacis ra­
tione, culpcve gravitate, lententiam privatio- £ ri fubiicere ; idem epifeopus in lynodo dianis omnium beneficiorum proferat, te indignus
ce fana re accurate cognita Ac pcrlpeâa , ftaatque inhabilis ad quscumque bénéficia te of­
tuat quidquid magis ad Dei honorem Ar cul­
ficia declaretur; te pester prsdiâai ponas, ex­
tum , atque ccclefiarum utilitatem viderit expe­
communicatione, te aliis ad prsfcriptum ejuf­
dire ; ita tamen, ut infingolis miffii, quas tu­
dem concilii , te pro iplius epifcopi arbitriq
re icdutiionis celebrari continget , eorum qepleâatur,
funâorum comcmmoratio fiat , qui pro fuaram
Liberum autem erit cpifcopo, monitiones has
animarum falute legata ad pios ufos relique­
facere, tum in vifttatione, tum aliis enam tem­
runt : debits autem commemorationi fati,fiet
poribus ; inter unam At aliam monitionem tem­
per intentionem applicationis miftarum , per
pus quod fibi videbitur interponendo ; procepreces in fecundo Memento, Ar per colledtas fa­
datque e> denuntiatione , vel ex inquifitioite ,
ciendis in illis mtffit , ia quibus collefts ficti
vel ex officio, vel alio quovis modo ; Ac prsdipolluat.

“HS"”

Concilium Mbdiolambmsi

ANNO
Ceteram iatelligendum cft , ftuduofiores efCWtirri fe, magifqne prodeffe preces tc orationes ab ec­
u’s· elefi* pro defundis inftitutas cum applicatione
facrificii, quam applicationem folam ; Iket recompenfari poflit per majorem devotionem, vel
ejus quidkw miflam, vel ejus qui facit dki, vel
per interceffionem fandi cujus fuffrsginm in
miffa imploratur.

VL

"·

5 «4

eat , binis accenfis luminibus in ejus confpe- ~anno
Aum allatis.
CHnisri
Solcnuet miffs, vefpcr·, aliaque divina ofli>>·'·
cia, qua ab epifeopo ritu pontificali folennitec
celebrabuntur, quo populus ftequentior conve­
niat, cum in balilica cathediali, tum in eccle­
fiis collegiatis
parochialibus item civitatis die
fefto proxime precedent! denuntientur, eamque
Epifeopus de capellarum oneribus, deque mif­
ob cauiam in Kalendarium anniverfarium refe­
farum numero fundationis jure aliove nomine
rantur, ut ordinedeferipta funt inconcilio pro­
illis adjundo ■ ne concilii Tridentini ( quod
vinciali IV.
piaram voluntatum relidis legatis folum proSi qur autem miff* aliave officia, obcauiam
Ipexit ) audoritate quidquam ilatuat, fed eo de
qnr extra ordinem iocideiit, aliquando ponti­
genere quod jure cautum eft , id plane fervet
ficali ritu folenniquc celebranda erunt, epiicopi
atque decernat.
julfu iis in tempore fignificcntur', a quibus po­
Clericus qui inmifl* facrificio mtniftrat, dum B pulo denuntianda funt.
eam fundionem obit, ne preces horarias, neve
Libri qui celtis antiphonarum modulationi­
aliud quidquam de libro aliove officio tecitet ;
bus olim notati ■ ex breviarii nuper editi pre.
fed toto intime pietatis ftudio ad tntniilerium
fetipto nondum emendati funt , in fua quilqite
attentus fit, qtioa tunc pie religiofeque exequi
diccceli epilropus curet, ut quamprimum Bc ac­
debet
curate emendentur, atque accommodentur ad bre­
viarii novi editionem.
Feria quinta corns domini , quo religiolius
XVI.
colatur & cuftodiatur locus, in quo fandiffimi
Chrifti domini corpus recondi folenne eft: epi­
Qaa ai divina affilia ftrtiatnt.
feopus diligenter curet, ut St in bafilica catnedrali, Bc in ecclefiis tam collegiatis nuam paQuo dic fandillîmus pontifex confccrationis
rochialibus fernper unus faltem lacerdos , aut
corooïtionifve infignia «crépit , pietatis tatto
lactis initiatus , eo itero loco tamquam in
poftulat in eo peccationem a clero pto illo pte
ftatiene collocatus excubct , atque evigilet
adhiberi.
in aifiJua
piccitionc fanitaque meditatioQuamobrem omnia lacerdos , quo die fumιηικ pontifex confccratus coronatufvc ell , in
nc .
mills facrificio flata illa oratione, Diasamniam
fiiltliam ; loco fuo in miflali adlcripta , prq^ro
XVII.
precetur : atque ob eam quidem caufatn con
lecratio pontificia , cum in Kalcndatio anniQae ai fanera fertiaent
verfario die luo notetur , turn ctiam de mo­
re denuntietur; ut reliquus etiam cletus & po­
Parochus illius qui proxime pr»ceflit parochi,
pulus item excitetur ad preces pto illo pie ad­
univerfarix’liato die qno ifie obiit , celebra
hibendas.
tione mills parochialis agat, fin autem pro fr­
Summo pontifici univerlalis ecclefia· pallori 8r
it i folennifque dici ratione tunc agi non licet ,
parenti, fi quando illum rgrotare contigerit
alio die proxime antecedente , quo licebit ,
id caritatis officium , prout moibi gravitas tu­
pro illius animz falutc pie religioleque exequa­
lerit, epifeopus prsftari curet; ubi obeameautur.
fam in cathedrali, collegiata, parochialtque uClericus mortuus vrftitu clericali ecclefiallico,
naquaqiie ecclefia , clerus popululquc certa fta­ D quem ordinis lui ratio depofeit, indutus effera­
ta hora pro ipfo pontifice orer.
tur : diaconali ecclcfiafticaqtte veftc diaconus :
Si quando autem is ex hac vita migrarit, nun­
faccrdotali faccrdos ; clericus fuperpelliceo tontio certo mortis allato id curet ,· ut cum omni
furaque ornatus: itidemque alii pro ordinis ccecclelia Campanarum fono, ut pro mortuis fit ,
clefiaftici gradu .
de more pulletur ; tum inbalilica cathedrali ccMortuum quovis etiam generis. gradus, diclefiiique collegiatis, milia folennis Bc officium
gnitatifvc nomine illuftrem laicurn eccleliaftipro eo mortuo rite pieque celebretur.
ci homines ne efferant : ne item inferioris or­
Sacerdotes vero Cinguli pro eo defundo mifdinis clericum , qui in fuperiori ordine cooilitufam celebrent aut faltem in ea precentur ftata
ti font.
oratione.
At vero lubdiaconnm fnbdisconi , disconutp
Pro epifeopo, qui pater , magifter , duxque
diaconi, 8r lie ordine ceteri; nifi neceætas ali­
cleri &.· populi cft , fi quando ex febri aliove
quando fuadeat, digniores ab inferioris ordinis
morbo laborans decumbit, omnis debite pieta­
hominibus efferti.
tis ratio depofeit, fupplicationem oratksnemve
Epifeopum vero mortuum, ii qui in ecclefia
E cathedrali dignitates obtinent , tc canonici fapublice tc privation fande celebrari.
Quamobrem cum occalio tulerit, ejua vicarii
cerdotes, Bc ii digniores efferant.
officium erit certis diebus illam inllituete atque
Laicurn autem laki ordinis homines : quod
iodicere : ita ut cum in urbis , tum etiam fi
officium etiam laki qui pis alicui confratris adrgritudo diuturnior erit, in dicecefis omni ee.
feripti funt, przftare poterunt .
clefia, tam collegiata quam parochial!, pro eLumina, cerei, funalia, intortiatave in fune
Filcopo rgretante a cIco populoque prece tere ne rellineuantur , nifi facro officio etiam fepuligiola oretur, Bc abn-oquoque facerdotein Iatur« rite abfoloto atque expleto .
ctofando mill* facrifi··
.ata etiam oratio fre­
Milia, cum mortui corpus fcpelitur,, quando
quenter fiat.
commode fieri poteft, pro eo pie celebretur: id
Epifeopus divinorm
fficiorum, quibus prê­
quod Ac canonum jure 8r herorum rituum libris
tent in ecclefia adeft , initium ftatu precibus
cautum eft ■
' verfibufve faciat , orat unefque flatas ipCe diNe laici etiam contraires , aut alii focietati
Cutil. General. Totn. XXmV.
Y 3
ad

jij

"TïK” Concilium M edi ol ani rtf a VL Μ01£έίϊ*“·

Jiff

«dictipti , fed ecclcfiaftici homines , mort·· A gelicam ter dixerim i cujo» indulnonti* pontiCHRISTI cuju* fun·! agitur , toarm officium fepultur*
Scias Iitera* ut parochi aliquando da (cripto ClUUlJ
■ pi.
praftent : ita ut qua precea quive fepeliendi ri­
evulgent, in fine concilii loco fuo imprefla* ex- nu­
tui ci et ecclefia inftituto conlucuidioeve adhi­
tare voluimus ·
bentur , eorum fe ornatum officium non ipfi laiDelatum ad no* eft, nonoallas ex eo offiervct, fed facerdotes St clerici eo nomine vocati
fibac* oriri , quod corpora uaortsmrm· » «operfofte expleant, quoad illius corpus humatum
rutuque proftrtim qui repentina morte deceffcpultumvc fit.
ferunt , in fepulturam nimis pnsposMK , at­
que adeo celeria* quam pareft, tradantur.
Ne die dominico le fefto oui ecclefia pr*cepto> confuetudine cotore colatur, anuiverfaria
Quibu* offimfiootbm ut opportune occurra­
agantur : qua Ii certo aliquo fefto is qui de>
tur, decernimus, ne in pofterum corpus aliquod
ctlSt pro le agi prwfcripfcrit ; alio proxime
iepeliatur, nifiduodecimfaItem horia poftquam
Îracedcnti dic cum prooKrii ratione licet, cufpiritum exhalaverit.
ebrentur .
Verum fi quem de improvifo utor* aut mor­
Si quando autem die dominico feftore mor­
bi alicuju* repentina vi* occupa»it , ia nc ia
tuum efferri iu fcpulturamque tradi contigerit) B fepulcrum inferatur ante vieefimamquartam
procomiffam conventualem ad prafetiptumRo­
hujufmodi repentini eventus noram : nifi fo­
mani ritualis celebrari licebit.
cus epifeopo eive videbitur cui ipfo id cura
In omni ecclefia Cathedral! & patochiali findcdcrK ,
guhs dominicis anniverfaria , qua in hebdo­
madam proxime fcquentem in ca ecclefia cele­
XVIII.
branda erunt, fidelibus denuntientur.
Idem de feptimo , Sc tngelimo, tc alio ejuf^•4 ci fnccjienci fcrtinCBt.
modi officio prrftctur . Qua in denuntiatione
parochus cohortatione illos excitet ad orandum
Stati dic* proccflionum , qme pro gratiarum
pro mortuis , propoiita etiam humat» vies*
aftione fiunt, at antiqui* rituum monumenti*
conditione .
traditum eft, hi fint, dominicus fcilicet dica ,
Pro fidelibus defundis religioias Deo preces
vcl feria quinta . Si vero pro calamitatibus,
orationemque adhibere, officium eft falubre il­
pefte, bello, fame , aliifque id gesseris (appli­
lud quidem, fsnftum , Chriftianrque pietatis
candum eft, proceffione* public* agantur feria
ftudio plane dignum .
C quarta , fexta , tc fabbato : quibus ptoccffioQuam ob caufam fummus pontifex Grego­
nibus agendis etiam certas ecdefia* , pro ecrius XIII. Rome inftituit prima hora nccii*
clcfir fu* confuetudine » ac pro populi compro illis in fingulo* dies pie orari. Cujus exem­
sniffi pietate epifeopus ftatuct libero arbitratu
plo nobis ad imitationem propoftto maximopeito .
re excitati , cum japs pridem proximi* anni*
Supplicationibus publicis obeundi* , fidele*
orationem vefpertinam, quam communem dici­
fua quique ecclefi* parocbiali* vexillo prola­
mus , pro viris decreverimus. hanc alteram pro
to , ut frequentes ordine procedant, eo* paro­
mortuis jam nunc conftituimus.
chus lapcnumero, prout occafio tulerit , accu­
Itaque unufquifque provinciaeepifeopus, pro
rate moneat , valdeque accendat dono munere­
falutis animarum xelo , quo prccipue incenius
que indulgentia , quam fummus pontifex Gre­
eAe debet , in eam curam incus bat , ut ubi­
gorius XIII. pro fua paterna caritate provin-1· **«*>
que locorum in fua dicecefi religiofe celebre­
cu* Mediolanenii concedit : cuju* indulgenti* ‘l·’tur, omnique ardentiflimo caritatis Sc precatio- D pontificias Ineras in fine hujus concilii VI. imnis fpiritu .
preflas , ob eam caufaus frequenter parochial!Illius horam pro ratione temporis ve) bruma­
ous fuis evulget .
lis vel aftivi, proque prudentia fua , fub pri­
Quo fsequentiore* item in concione facra, in
mam nodis vigiliam ita ftatuat , ut jam decre­
mill* majors, vefpcri* , tc completorio prwfenta oratio vefpertina nullo modo impediatur.
tes ad fiat ; tifdem indulgenti* literis illo* cre­
Prafiniat in utbe bafilicam cathedralcm, tc
bro cohortetur tc moneat.
certas alias ecclefia*, io quibas flata hora, ftatoque campans ligno fignificatio hujus oratio­
XIX.
nis peecationifve nat .
Unufquifque autem fideli* , ubi ubi Gt, vel
Qoo ci nltv» ccclcficram ferhnent.
domi vel fori* , ad memoriam mortis excitatus ,
rrtrnum paulifper tacitu* in morti* (me , quam
Seerarum rerum munditia divinorum officiorevi fortafic obibit , meditatione verfatua ,
tum religioni debita , ecclcfiaftici* fanâiombu*
cum procepea fit ·, tum decreti* provincialibus
tum (c accendat ad oratiooem pro mortui* ,
quam pfalmo Dt fnfuiu , aut precatione do- E generatim uaiverfeque renovata eft , ut certi»
I». AftiHft
minica, & falutationc angelica fspiua repetita,
reguli* editi* fpeciatim diligentius praferipta ,
intimo religiofi cordi* affcftu perorabit : tu dcpro cur* commiffa officio ab ii*, quorum mtefunâorum anime c purgatorii fupplicii* erepta ,
reft , in omni ccclcfia fervetur, metropolitan!
Dei mifcricotdia ad lempitern· calcfti* vite
cura auâoritateque uo de genere omni* inftrupremia perducantur .
âio diligenter ordine contexatur , atque ad
Parocni praterea , quo magi* atque magi*
uium provincia cdatuc ) quo magi* rerum di­
hujus pietati* ftudium exardefeat, fspe accura­
vinarum cultu* , fupellcftilifquc ccclcfiaftics
ta cohortatione ad illiu* ftudium ufumqsse per­
nitor, undique decore tc tcligiofc colluceat.
petuum parochiafe* fuo* inflammare ftudeant :
Si qu* dulifta in ecclefia committuntur, pa­
tc quo magi* cofdem alliciaat , indulgentiam
rochi , intrji cuju* parochi* limina Gta eft
proponant u* conteflam , qui, fono eampane
ecclcfic , ( etiamfi illa regulari* fit fe exempta
muniti atque excitati ad oratiooem pro mos>
ubi delidfom pqfratum, ) Mcium fit , quam­
tuis , pie recitaverint pfalmum De fnfendh ,
primum epifeopo vicariovu literis faltem fignincarc. Idem d* eo parocho, capcllano , rc&oaut orationem dominicam falutatiouemquc an­
anno

rere

ί·7

Concilium Midiolανβνι■

AH1)O reve decernitur , in cujus ccclclu Crimea com- Λ
CMMSTI ««Λ· elt .
i)is.
Quod de velo mulierum non fin· multiplici
tnyftcrio > tc voce apoftolica inftitutum, Be pon­
tificio eanone corroboratum , tc fanâiffimarum
feminarum exemplis ufitatom , ac diuturno ufu
retentum , nos concilio III. provindali cour,
monendum , ic ab provincia epifeopis omni
ratione curandum ftatuimos ; quo diligentius
in pofterum praftetur , boc praterea decerni­
mus : Mulieres cujufvis ordinis , liatus , ar
conditionis fint , perna interdifti ab ingreffii ecclefia fandta , velato in ecclefia capite
fint .
Qua vero non paruerint , poftquam ter ,
aut lemel ( qua unica monitio pro tribus ia- B
tis fit ) etiam generatim monita , in contu­
macia pcrftitertnt , ab epifeopo , prout expe­
dire judicaverit , puniantur . In baptifterii faccllo nullum icpulcruni fcpulturamvc extrui li­
ceat .
Si qnod autem baptlfterium extra facellum
■dificatur , pccmittiturve ; nc fepulcrum pro­
xime fiat : fed tam longe , ut ab illius fepimento fupulerale os diftet fpatio cubitorum faltom'trium, ac praterea concavitas fepultura nc '
fapimentum attingat.

VL “'JSJJ*,k

Jt8
ANNO
CHUSTl
S)|S.

XXI.
Dt tf'fctp» . cfiftefcii jitriJ&eitM ,
fcn.

Pro ea qua epifeopus abundare debet ptarftanti cura, proque illa perfcâionis epifcopali· sa­
tione, ad quam omaet ejus rationes referuntur ;
nihil vel minimum ei pratermittendomeft, quo
munus, quod multiplex graveque gerit , non
modo fuftinere, fed explere falntantcr poffit ,
aliorum etiam fabfidiis ad officii fui extentio­
nem comparatis .
Quamobrem fibi duos facerdotes pietatis te­
lo flagrantes, fpiritualique ufu petitos ac pru­
dentes, pro confcicnti* fua religione fccreto in
civitate deliget : quorum facerdotum officium
in primis fit, epilcopum affiduc omni caritate,
ic humilitate, omniquu debita obfcVvantia of­
ficio privetim lineere admonete , quid in eo vel
defiderari vel opus efle viderint, cum ad omnis
difciplina , tum vero ad facri Tridentfnl aoftronimque provincialium conciliorum pcrfxdtam
atque abfolutam exeeutionem . Ob asm etiam
caufam aliquem provincia epifeopum item de­
ligat, cui cum aliquando per Jitcras paftoralis
adminiftrationis fua ntjones , confilia , omnemque ecclefia fibi commiflia bene gerenda mo­
X X.
dum familiariter communicet ; ita ut hoc fobDc kvnit C turiiui «ctcJUfiitic .
C lidio fibi in omoi dclrberaisboe atque aâione
opem atque adjumentum paret .
Vicini quoque epifeopi ad muneris fui fuo
âlones reae pcogted tentu exemplis fe in dia
M.,f <.ii.
Quibut judicibus auftoritate concilii Ttidenad id excitet i ut uno eodemque fpiritu , ps ti­
s< «t
' tini tc fynodi provincialis pruna facultas data
que diligentia, imo vero fanas quadam paftoeft · qna rerum eccleliafticarnm locationes ad
ralique pia amulationis concentione, ipfe cura
longum tempus fadtas refundant nullalquc de­
fua partes exequatur ; eum hac acctnu fludir
cernant i perpetuas etiam locationes cognoice­
conjunâio adeonftituendam, pcrpetnMuc com­
re , itidemque refundere , ac irritas facere ad
muniendam omnejn difciplinam permultum in­
t
ejufdem concilii Trident ini prsfcriptum, ii ipfi
ic poffint, tc debeant .
terfit. Sin autem fratrem epilcopum, cujus dia Quamquam de piis legatis, decimis , primicelis finitima eft, aliquid vel in officii paftocatiifque decreta permulta contra debitores fynolis partibus, vel in Trident inis provincialibafve
dis provincialibus promulgata funt : nihilo mi­
decretis exequendis, vel in aliis officiispaftotanus iftoram calliditatibus , rurfufque eorum
libus aliquid pratermittere animadverterit; cum
?|uibus debentur commodo non adhuc fatis con- D eo fraterne agat, utosnnt vigilantia decretorum ( x
ultum ac provifum eft.
uiunerifquecpilcopaliicxccutionemptaftct, qum
Quamobrem epifeopus , vel ipfe per fe , vel
eorum utrique praferipta eft. Si quando autem
per vicarios vifitatorefve fuo· , etiam in viiiad epifeopum provincia divertet , cum eoqtse
tationis mucere , de piis legatis accurate dicongredietur , illud fibi magnum pracipsrumqoe
ligcnterque inquirat; accerficifque etiam ad
negotium propofitum fit ; ut cum co ecclefia fis*
fe , fi videbiuu , heredibus , aliifve qui ea
adminiftrand* rationes conferat , confaltatioexcqui prarftxrcve debent, de illis ipfis decer­
nefque ineat : id quod fanâiffimos epifeopos
nat : certumque praterea tempus quo illi prsttccifle memoria proditum eft.
ftent omnino conftituat . Atque eorum quidem
Nec vero has rationes folum ineat, fed etiam
omnium , & Gngulorum qui illa pratftare de­
longe diligeotiore· , quo accuratius commitfa
bent , nomina edi , in tabcllamqoa certam
officia exequaotur .
referri jubeat ; quae in uniofcujufquc ecclefi»
Ut autem familiam fuam in bent vivendi re­
parochialis facriftia loco ccnfpicno affixa progulis atque officiis perpetuo contineat , deligat
politave fit .
aliquem ex fuis virum prudentem, fpiritualifqM
Si quis vero eorum qui in eam tabellam E vita ftudiofum : cui id plane mandet , ut qu*
relatus eft , ad conftitutum tempus kgrta
in moribus familia emendationem aliquando
qu» debet praftarc neglexerit prartertnifetitdcfidcrsnt, ea quamprimum fibi referat animo
ve 4 arbitrio epifeopi puniatur , nifi re ipia
fimplici ac puro: ut ipfe proat opportunumefle
qjiamptimum legata qu» debet, perfolvat.
viderit, remedium adnibere poffit .
Id quoque ipium d· illis qui decimas tc pri­
At praterea quo diligentius familia lua inlliruiioni confulat , cum fraternam etiam cormitias debent, hoc decreto plane conftitulmus
dc fancimas ,
rt-aionem in ea iaftitucndam curet , tam vero
frequentes fpiritualitun rerum collationes , tc
alias exercitationes , difclplin» etiam regulas
cx conciliorum provincialium decretis praferibat ,
Quas regulas in tabella otduic dcknptas ,

ipfi

5U>

^?η"α

CONCIIIOM MlDIOlANBNBA VL

W,KF‘ J*O

'anno *pfi ί*·»1·« »n confpeâu propofita· certo loco A Sc ofteiis : qu« fi illi przfiare debet, certe anno~
multo accuratius , atque adeo a'dentiori di le- CHRISTI
cHRiiri «fiisi jubeat.
i)i>

Cum vero aliquem in ea adfcribet , ilia· eifdem proponat, anrcaquasn in familia ilium adfcnbat.
Quod epifcopus fanâe juratus in fus confccratione promibt, fe fingulis annis vilitate li­
mma fanâorum apoRolorum Petri & Pauli» cum
longe ab urbc Roma ablit , nee prop"terea id >
perlonafis rcfideniiz munere aJRricfus, quotan­
nis facile praedare poflit, certum faltem nuntium
ex jurisjurandi prrfcriptoad uibcm Romam mit­
tat , qui id obedieutiz olficium nomine tuo preflet. 1-r vero quem m lient co lilituciirve ■ reite
mflruâus fit cognitione rerum ad ccclcli® luar
Ratum pertinentium : ’ut & cleri iui dilcipli- B
nam , Sc populi in via domini progreflionein ,
&.· omnis ecclchz diacclifquc iuz rationes , pon­
tifici , aut iis quibus ille mandant , quam tc- ,
âilfime exponat.
Metropolitanum . li quando febti morbove
pcriculole laboraverit , decanus epifcopus provincis , aliique epilcopi duo provinciales qui
propius abfunt , de illius invaletudinis pciiculo a vicario illius cettiorcs taiti , nulla mora
interpolita invitant, fraterna caritate confolentur, lalutarlbufque confiliis opportune juvent
Si vcroollum obire contigerit , ejus funus exeqniafque itidem folenni ccrendDnia rite courelebtent, iis omnibus pie teâcque fervatis, quz
hoc de genere conRnuta funt : coque accura- C
tius , quo przflantior eft archicpifcopjlis di­
gnitas .
Si quando ex febri atiove morbo cpacopus
laborat, zgrotationis initio , ac deinceps ali­
quando, prout expedite cenliicrit , cathcdralis
ecdeliK lux capitulum, cum quo dc Ipiritualis
lanâzque vitz officiis ac Rudus colloquia lalutaria ineat, ad le convocet . Quod vero a lan­
ii illunis epilcopis hujus provincia , praiertun
Ambrofio, Eufcbio VcaccUcnfi , Gaudcntio Novarienii, aliifque fattumefle memor iz proditum
eR, id propolito etiam ad imitationem illorum
exemplo epifcopus exequatur ; ut cum pcriculoie xgrotans prope diem mortem obibit , catbedrahs ecclefix capitulum clerumque antccpnvo- Γ)
eet : cui cum pacem, caritatem , fanâarumqiie
virtutum difeiplinam fuadeat , camque quali
hereditariam quamdam ditciplinam relinquat t
tum le univerfc & ligillatim religiolis eorum
precibus , land is faerificiii fefe intime com­
mendet .
Epifcopus, eum xgrotans in ledo jacet, fre­
quent illime tamen facra euchariftic pabulo fe falutaritet reficiat , ac recreet j cui ( faltem cum
primum, Areum pro viatico illam fumet, Ac fe as­
per denique , nifi cum ipfe fecus jufferit ) univerfo clero Ac capitulo cathedralis ecclelia proie quente, archipresbyter, atiufve deferat Ar miniRret , qui fecundum epifeopum primariam di­
gnitatem facerdotalem obtinet.
E
Si quando epifcopus ad aâionem folennem ,
quz in alia provincia civitate, locdke celebratur,
accedit, iridem excipiatur ut eum excipi decre­
tum eR, cum ad concilium provinciale venit :
•c pgzterea obviam ei procedat epifeopu· , ad
cujus civitatem venit.
Epifcopus , ad quem univerfi cleri fui cura
etiam paterna refertur, xclo cantatis acceofus,
fi quem ecclelialbcum hominem, etiam minoris
ordinis, intra alicujus parochialis viciniz fines
zgrotantem audierit, ipfe, aut alius ejuanomi­
ne, anvifa» , Ar confuletur paterni· tc coufiliis

âionc exequetur erga-eos, quos habet bafilica
fus cathedralis miniRros , Ar parochos in ani­
marum falute procuranda adjutores.
Quo vero cumulatius id prefiet , pro folicitudinis paterna xelo id etiam cure iulcipiat, ut
tum is Ratis urbis regionibus , tum in diacefis
patribus delinitis , prztcr parochum vel pro­
prium vel propinquiorem, de quo in altero con­
cilio alias cautum eR , certos etiam faccrdotes
cantate flagrantes , vitrque fpiritualis moribus
A.· ufu pra Jitos decernat : quorum munus fit ,
xgrotanubi'sckinλ, cujiifcumque ordinis fint,
nizfertim ope dcllitutis , przcipuam operam ,
folicitudincm , Ar curam navare , li qua opus
efle viderint , cum in primis ad pie fanâcque
juvandum anima fafutem, tumad corporis bene
curandi rationem
Epifcopus qui totis in Chr^/to vifceribus egen­
tium cusam gvicie debet. Cum ceterasiratione·
ineat, quibus 111 difficultate ,ιηηοηζ populi fi­
bi commifli cgellas fublcvet^r , tum vero quam
diligcntlOime caveat , ut in rei fiumcntariz
inopia, ecclcfiaRici homines fiumcntum aliudvc allinenti genus , quod ad fublcvandam
innonam peitincat , nc lupprimant abfrondantve.
fyc prrterea eos omnes & Angulos panis propolitis, omnique juris remedio cogat , quid­
quid frumenti habent, live proprium five alieuum , in privati· aut cccIHiaRicis zdibus re­
conditum, amid ecclefiaflicum hominem (quem
ii ita expedire cciifuerit, eo nomine ipfe conRituar ) line dolo Re fraude feripto profiteri ;
cidcmque frumenti illius omnis numerum Ar
cundicioncm reCic fincereque denuntiare .
Et veto li quando annona gravitas diflicultafque ita tulerit, id omne frumentum vendi­
tioni caponi jubeat i ac vendi, quopretio illius
aauionæ temporibus in foro frumentario vendi
folct .
Srpenumero accidit , dc fervitute aqur ,
per alienos agros deducende , de oryais intra
certos fines non ferendis , atque de aliis ejus
generis rebus & caulis , controvcrlias litcfquc
inter homines ecclefiaRicos Ac laicos exci­
tari .
Quamobrem epifcopus , cujus etiam prztcr
cetera munus cfl , litium occaliones pizudcre , Ac in commune etiam utilitatibus publi­
cis confulerc ; que ad ecclcfiaflici ordinis ho­
mines pertinere ex canonum landionibus co­
gnoverint , ea ediâo etiam cpilcopali, fi ita
expedire cenfucric , zquo jure flatuat ac de­
cernat .
Videat tamen antea diligenter . qua in
eaufa ledes apoRoIlca confulenda Iit . neque
vero tunc in eo mcoofultc quidquam agat dc·
libeictve ■

sjia.

XXII.

Qim Je vifitetieM» ferti»e»t.
Singulis annisepifcopusad prsfctiptum conci- s,(r? t
lii Tridentini eas capellas vifitct, quz hifce etiam 4< irf.
conditionibus ereâz inftitutzve funt, utardin*rius aliulve fuperior ecclefisRicus non poflit, ne
vifitationisquidemcorreâionifve caufa, aut alia
quavis ratione id fibi vindicare : ufque adeo ut fi
contra attentatum erit, nulla irritaque fit Arereâio, tc cjufmodi voluntas teflatoris .

s

5*1

“ÎmE"*

Concilie» Midiolan■ ns■ VL •ow^julB

Si *ero capellarum ereâlo fundatiore, ac te- Λ
ANNO
CHIlSTj ftatoris voluntas hike conditionibus prafcripta,
fed is apqftolice auâocitate comprobata eric :
uU.
tun». ordinarius earum capellarum adminiftrationis , vifitationis , correâionifve jus nullo
modo fibi himat : nifi fortafle , qaibus teftator illarum admtniftiationcm curatronemvc re­
liquerit aut commiferit , eoi négligentes efle
cognoverit
Ecclefia» prsterea equitum or­
dinis Jerofolymitani is itidem vifitet, ut fumoh pontifici? Pu V. conftitutio prefcribit.

XXIII.
Df cttcilit fnvitcUU ,

B

Concilii provincialis celebrationi atque aâioflibus j ac ejus diligcntiorem ufum normam­
que in die» tcneremps , certat quafdam ratio­
nes it» fynodo provinciali IV. conftituimus :
quibus fane rationibus opere precium cenfuimus h*c adjungere , quo magis fplcndefcant
ili* aâiones ; indeque fruâus falutarea exi·
liant ,
Aliquot ante fynodi provincialis celebritatem
diebus, liter* paft orales eo de gcneie ametropolitano edit* cum in omni provincia civita­
te , tum in uniufcujufque dicecefts locis , ubi
promulgationem fieri moris eft , epifeopo cu­
rante rede promulgentur : quo iludiolius fide- Ç
les excitentur ad precandi ftudium, pietatifque
opera , quibus implorata divina ope , adiones
conciliare^ adjuventur.
Atque iis quidem literis , fj quid epifeopus
pro diceceGs fu* rationibus atque ufu addendum
cenfuerit, addat licet.
Quod antique difciptin* fuit , ut epifeopus
iter tacieos duos faltem eccleliafticos homines ,
unum fubdiaconum , alterum diaconum in co­
mitatu haberet id pro fande folicitudinis fu*
xelo ipfe ad ufum revocare curet , cum prziertim ad concilium venit.
Epifeopo ad concilium venienti, metropoli­
tan* ccclefi* vicanus generalis, fle alii pr«Iati , ccclefiafticique viri , quos archiepifcopus D
delegerit, dup ant tria millia pafliium obviam
prodeant.
Urbem locumvc ubi concilium celebratur mu­
ta is vedus , tc infigite dignitatis epifcopali»
viatorium indutus, decore ingrediatur ■ Cum
ingreditur, fanda caritate , rogatu tc conccflu
metropolitan!, quodam modo jimpulfus, in via
populo benedicere non recufet.
Primo urbem loeumve concilii ingreflusad bafi 1 icam metropolitanam ptimariamve accedat :
ubi paulilper Deum fande precetur.
Ad bafilic* valvas ei obviam veniant, &qui
dignitates obtinent, tc canonici, tc clerici quicutnque illius bafiltc*.
Quod fi fortatfe tunc divinis officiis in choro £
occupati funt , duo tamen , quatuorve , qui
ex ordine facerdotum tc diaconorum dignioies
funt , e choro mittantur ·, qui epifcopum incredieotetn excipiant , tc ad altare majus de­
ducant . Dum atrium Jimenvc ccclefi* ille in­
greditur , ejus adventus tc ingreflus folenni
campaiiarum fono , tc , nifi divina celebiantur, orgaao etiam piaque cantus modulatione
excipiatur.
Inde a bafilica ad metropolitanam iple veniat i
qui obviam ptocedens , fratrem epifcopum omni
caticatc Ac ofculo pacis benigne excipiat.

jXi

Quod concilio provinciali IV. de mifla tc
oratione Spiiitus fandi decretum eft , id in CHAlsii
pofterum ita fervetur, ut a dominica tertia
ij»a.
ante conftitutam concilii dicaa , qfque ad id
tempus quo illius initium fiet lingulis diebus
colleda de Spiritu fando jn mifl* facrificio
dicatur .
Mifla autem de eodem ferla quinta celebre­
tur, tc (applicationes item fiant ftati» diebus
ad prcfcriptum illius concilii IV. Ubi autem
concilii initium fadum erit , in omni ecclefia
crovincic , cathcdrali & collegiata , ftata foIcnnifque mifla , qu* pro concilio dicitur ,
quinta quaque fctla celebretur ; alii· autem
feriis colleda pro concilio a fingulis faVerdotibus in mifla pie recitetur . Cum vero conci­
lii provincialis diet inftat , oratio fine jntermifnone, qu* a clero le a regularibus tc a mo­
nial ibus rcligiofe ob cam caufam fiat in civita·
te , inflituatur. v
Idem in tota dicecefi praftetur ita ut inftituta quadam parochiarum regionumve viciflitudine , in primaria ecclefia clerus populufque
concilii caufa Deum pie oret .
H«c ipfa omnia tc fingula de oratione ut
przftentur- , in fua quifque civitate tc dioeccfi
epifeopus curet.
Ubi primum operante domino concilii pro­
vincialis initium decreto ob cam caufam pro­
mulgato rite fadum erit , tunc hymnus , Tc
Deum ; a choro cantoribufve pie concinatur .
Ubi preterea in aliqua fcflione conftitutiones
decretave nova de more promulgata erunt
epifeoporumque aflcnfu a metropolitano com­
probata ; tum chorus concinat etiam hymnum ,
fe Deum ; O“c. .
Singulis feftis diebus , dum concilium pro­
vinciale habetur, folenni ritu ab aliquoepifeo­
po mifla celebretur; cui reliqui epiicopi ordine
confidentes interlint ; tc concio preterea fyno­
dal ibu» adionibus accommodata , ab eodem
aliove epifeopo habeatur.
Fefto item dic , dum concilium habetur , epi­
feopi frequentes ad vefperatum divinum offi­
cium conveniant , (acrequc tradationi inter­
lint , quam metropolitanus vel alius epifeopus
habuerit .
Quo tempore concilium provinciale celebra­
tur , clerus poprdufquc Mcdiolanenfi» , quo
frequentiori pietatis ftudio provinciales adiones adjuvet , feptem ftationales ecclefia» inftar bafilicarum urnis Rome, a poqtifice Gre­
gorio X111. · indulgentiarum dono ornatas,
ex certa parochiarum viciflitudine , quam ar­
chiepifcopus prafcripfctit ,
fupplicationibus
obeat .
Dum item concilium habetur , in hebdoma­
da quotidie, aut faltem tribusdiebusfact*con­
ciones in ecclefia metropolitana primariave ha­
beantur, quibus explicetur in primis omnis difciplinc Chriftian* ratio ■
Singulis concilii diebus clerus civitatis in ca­
pella «dium archiepifcopalium clericale» aliquas
ftudiorum exercitationes ineat ad prrfcriptuac
atehiepifeopi.
De ecdefiaftica difciplina certis partibus diftinda ordineque difpofrta , orationes Latinasti
frequentes ecclcfiafticihomines habeant, quibus
ille juflerit.
Difpuiationum etiam de clericalibus difciplini, ftudiifque curfum pene afliduum eo tempore
teneat alrafquc ejus generis exercitationes he­
beat cx prafetipns rationibus.
,

Tri-

JIJ

CoNCtLIVM MaotOLANBNSB VL <·»»·*”·««♦

aHno~
friduo przterea , ftatis fcilicet illis ferlia Λ
cjsUarl congregationis publica , in eadem capella exi'.*1·
phcatlo diiciplin* clericalis , qua in certas par­
tes diftributa lie , a perito faccrdote, quem archiepifcopus elegerit , toto concilii tempore
quamdiligcatillime habeatur, adhibeataroue ob
eam rem cohortatio ejus generis graviftima :
rui cohortationi Ar explicationi efetus omnis urUanus interiit. Ut autem omnis epifcoporum fa­
milia concilii tempore ftudiofe utlliterque occu­
pata (it i quo tempore congregatio habebitur
&■ mane k vcfperi a theologo metropolitan*
ecclefi*, aut ab alio quem archiepifctspus dele­
gerit, pfalmi, tel ali* (aerarum literarum'par­
tes ftudioie explicentur : eui explicationi atque
interpretationi familia cpifcopales ptefentesat- B
tente adfinc.
Quotidie concilii tempore dimilfa congrega­
tione , vcfperi ad capellam inde epilcopi fre­
quentes veniant ad orationem veiptrtinam.
Concilio rite abloluto te dimiflo, mctropqjf.
tinus unumquemque epueopum , qui ad fe falutandum advenerit, difccdentcm fanSo olculo
paris dimittat, ejatque orationibus k precibus
fele intime commendet.
L concilio cum ad (lationem cpiicopalem e
pilcopus redibit , paulo ante quam itineri (c
committat , ad ecclefiam metropoliranam piimaiumve veniat , ubi paulifpcr oret .'
Synodal mm teftium , qui conftituto conci­
lii tempore a mcoopolitano in unaquaque Q
provincic dirxeeti de more elc&i pronuntiabuntur, G qui abiunt , nomina luens edantur
k contignentur ; quibus lateris ipfe metropolitanus , «pilcopo cujus dicicefii caufa nomi­
nati ac delecti lunt, potcftatem faciat adftringendi illos juiejurando , quod cenis conceptis
verbis cx dec ceto concilii provincialis IV. ab 1rs
praflari oportet.
Id epifeopus ubi concilio ad (lationem epif
copalem redierit , duorum menlium Ipatio exe­
quatur : deque rc ca accurate prrdita metropotitanum per Ineras eo tantum numine (criptas
certiorem faciat.
Tellium vero , qui vel metropolitano it) fy»odo provinciali , vel epilcopo es illius tuito- q
ritate delegata jusjurandum preftiteiunt , no
■una a cancellario fori epifcopalH certo libro
e)us jullu dotantur.
Si quanJo tcllis iynodalis a metropolitano
tn ijnodo piovinciali delectus , qui juiatus in
aliqua proνιηΰ* diixceli oflicium illius fufccpti muneris gerat , antequam concilii proxime
futuri dies indiâa venerit, diem tuum obierit:
epilcopi cura fit d« illius obitu metropolitanjin certiorem facere , qui alium in illius lo­
cum eligit « qui cx verborum formula conce­
pta etiam juratus, illius muneris partes in illa
drcrceli tcftis fynodalis officio , caritatis lelo,
eroque debit* folicicudmis lludlo (Ireoue in
domni i proiequatur.
”
g
l-.pilcopus telis fynodaii ad concilium provin­
ciale venienti viaticum fumptufque victui necrflatios a clero aliquot ante conftirutum con­
cilii tempus diebus contribui ex iynodi provin­
cialis quartz przlcripto jubeat, aut alia ratio­
ne quam potiorcin cenluerit pecuniam eo no­
mine necedariam, qec polles , ut es illa con­
tributione mutuanti reftitnatnr , quam pri­
mum cueet , ne viatici difficultate impeditus ,
ullam veniendi moram interponat , (ed ad
eonftitutum tvtnptit in COMilio prz fens adede

Quoniam non folum ad hujus provinci* com- ammo
modum , fed ad rcâam quamdam diiciplin* CHRISTI

conciliis provincialibus decreta exequenda rationem valde interefle poteft , (i qu* hia ipfis
conciliis conftituta fancitave funt, pro fubje&a
austeri* ratione certis titulis ordine diftuiAa
(cum jam quinque libris, prout quinquies iti­
dem eorum conciliorum celebritas aita eft', va­
rie dilperfa fint ) in unum volumen colligan­
tur: ideo metropolitan! cura Ac auiioritate, ut
afia editio omnium ufui accommodatior jit -,
illa qu* Ys quinque libris continentur , qu*que in hac festa lynodo fancita funt , rede,
prout materi* qu* agitur , quzque traâatur,
ratio poftulat, difpoltta, ( falva tamen uniuf­
cujufque conftitutionis A. decreti provincialis
lententia ) uno volumine contexantur , atque
ita ordine contexta quatndiiigcntiiltme edantui.

Mea­

XXIV.
ti

, Ό" <»jrrj4<iMri J^Uda/sr

ftrtinent ■

Judices, k .examinatores iit lynodo diceccfana conftituti , etiam, fi quando longius quam
unius anni Ipatiu-si iynodi a&lo differatur ,
(uum munus exequantur.
Indulgentia , cujus etiam liter* . m ultima
parte hujus concilii edit* funt , congregationis
numme Cornelia, fingulis mentibus a uccidoti
bus turancis cx decreto provinciali m lingulas
rncnlcs evulgetur, quo dic mlila illius cungrogationis celebratur.

,η
<

XXV

jQy* ad ieiufiaor»» nUeliitt»·
In beneficiis etiam parochialibus juris pa'.us­
itatus lucorum (imul, eccleliafticorumque nomi­
num , ill id epalcopus fervet atque exequatur,
quod de beneficiis qu* jutis patronatus cede(iaftici funt, concilii 1 ridcntim decretis cats- s«n m «■·
tum eft ·
a ' '| ' ’
Idlpfum quoque przftct , ctiamli cx una par- “*■ ' '
tc ad esclelram , Sc vcio cx duabus , ad lalcum
hominem elcCtio (pectet .
Epifeopus quoque , beneficiorum , quorum
inftitutionis jus cullationiive .id ^ui.lcumque
exemptos aliolve epilcopo inter tores perimet,
jus patronatus, lites , caulas , X' cmitioverlias
omnes quacumque lint , cognoicat tt- definiat;
Clericum surum prziciiraturn , qui inllitucndus
erit , ad inferiores lofilt itiurns tantum caufa
remittat , mlr fidem infe.ioiei jurildictionem
ordinariam haberent , cujus vigore de contioveilis fuper jure patronatus alloqui cognolccrc
pollent.
Beneficia qureumque line , tiam parochiafis , qu* per ccdioncm vacant , epifeopus ne
(uo, aut cedentis confanguinco, ncc veio item
fuo familiari content ptovidearrc , ut Pu V',
pontificis apoftolica fandionc vetitum eft.
Nec vero alicui familiari propinquove fuo
ad illius beneficii concuifum aditum patefieri
permittat: quod Ii Ulter unquam faâutn erit,
cum omnis collatio provifione refeifia., inita,
nullaque fit , tum przterea illius pontifici*
fanfttoni» pexn* co nomine conftituc* locum
habeant.
,

poffit.

XXVL

5*5
AMMO
CHK1ST1

■ »<>·

Concilium Mibiolahinjb

VI. *°“Î,7“’'· jitf

iam vifitando cognofeant ; fed epifeopi runfdi- ’anno""
ftioni judiciove relinquant , ad przfcriptum CHXtm
XXVI.
concilii Tridentini.
1(il_
Non tamen abbate* , quibus altas legitime *·*■·* «·“
J2.M <U fvHH» fcrtiautt .
tali* jurifdittio competit , aliive inferiores ( ii
**
Stat* ili* oratio, quam in fynodii de Spirû
de immemorabili confuetudine ejufmodi legiti­
me doceant ) nuo minui de hl* etiam caulis
tu tanâo dici folcnne eft, ilia fcilicet cujus ini­
cqgnofcant prohibeantur.
tium eft . Adfumus domine ; rite fandeque ·
Conftitutio decretorum Se tatarum a metrout liber pontificalis vêtus oftendit , congrega­
politano confeâa , tc apoftolicu literis fancti'tionum initio recitetur , qua de fanâa inquifitiont* officio , de judici» > de lententia cau­
Jimi domini noftri Gregorii pipa X11J. confir- ♦
ia ferenda habebuntur . Itidem fiat in omni
mata te renovata , qua pet judicet (ynodalei,
St confervatort* regularium exemptorumve quo­
conventu ubi de clericalibua examinibu* , de
eledione , inftitutionevc ejus agetur aut deli­
rumcumque , Sc per ordinarios etiam in cauli*
berabitur, in quem alicuju* bcncnciiecclAfiaftidelegatis, ac per eorum omnium & Cingulorum
ci cura adminiftratiove conferatur.
B notarios fetvanda , atque ad exeeutionis ufum
inducenda eft, ab univerfis, & eorum unoquo­
Quam ob caufam ea otacio rede in tabula
literis contignetur : certoque congregationum
que cujus intereft , fervetur diligenter inviolaloco affiia, cum ufuvcnit, u> promptu he, una
tcque: ita tamen ut fi quibus in rebus, caulis,
cum alia ftata oratidne quam in initio 8e in fi­
negotiif.e, aliquo ftatuto aut confuetudine lau­
ne aliarum aCfionum congregat ionumvc er of­
dabili , nihil vcl minus quam ea taxa prafcrificio beata Mana adhiberi jnftituti motilquc
bitur, per judices a fynodo deputato* , ac re­
eft.
gularium exemptorumve quorumcumque confeiÆquiffimum eft, tc canone coocilji Paiifienvatoic* exigi deberet ; confuctudo illa ftatutumvc omnino retineatur , ferveturque ad cjiifdem
fit traditum, cum qui vicarum epifeopi pcrlonam &: munus vicarium fuftinc*. , iacrit initia­
conCitiitiomr preferiptum .
tum elle.
Quam item couftitutiohem fcu taxam judiclQuamobrem curet epifeopus vicarium gene­
bui fynodalibu* 8c coplervatoribus prrfcnptam,
ralem libi conftitucre, qui prrter cetera quein
fervet etiam ordinarius : nili quibu* in rebus
vicarii ejuimodi perfona icquiruntur , faltem
confuetudine , decreti* , vcl conftitutionibu*,
f'ibdiiconui lit.
taxifve epifcopalibu* , taxa minor ci 'erranda
Quoniam f*pe fit , ut in caufarum contro»
propofita efiet, quam omnino fervet.
verbis ( id quod vir 8c fanditatc & juris fcienSi vicarius , judcxve ordinaiius in raufii or­
tea celebria Ivo pluribus exponit ) inimicitia
dinariis vel delegati* , aut conleivator regula­
oriantur, fimultarcs, odia, tite, cetcraque id
rium 8t exemptorum quorumcumque fuis in cau­
generit maxime fideles cavere debent > valde
lis , aut judex in fyaodo deputatus pro cauli*
exerceantur, tc multa eaque gravia crimina in­
commillariis , eorurpve notarii rut aniniftri ,
de aliquando Confequantur , ac rarfus bona faquicumque contra ptaicriptumJandionis illitu
lutariave opera poftponantur, aut negllgantur:
pontificia quidquam’commiferlt, deliqueritve ;
ideo in foro ccclcliaftico, in quo concordia po­
cum eo , quicumquc lit , ad prskriptum ejuf­
ti (fimum , paci , litium riantactionibus, atque
dem conftitiitionis agatur.
(editionibus controverlinum planeconlulcndum
Dictum utilium librum , quibu* a fori fui
eft , epilcopus eam ineat rationem , ut vicarii
cccleluftici judiciis feriari lieçat , rpifcopu*
aut judices foti fui, aut alii ccdcfiaftici homi­
conficiendum edendumque pro fori fui ratione
nes , quoi ei cura przfccerit , antequam litis
curet.
reive ahcujus judicium conftituatur , ftudeant D
Ut frequentius clericorum cujufcutnque gra­
omni equitatis officio paterno confilio lites
dus 8c ordinis , quos in foro (rculari conceffit
dirimere , controvcrlias ledare , qua ad eam
epifeopi examinari fixpc contingit, periculi* oc­
rem facilius conficiendam, faduin dcquoconcurratur , epifeopus , ejuique vicarius , ante­
tioversitur, ab iplis litigantibus , leotfum fin­
quam ejus examinis facultatem concedat , re­
gulis (d fe vocatis , ftudeant plane intelligeie,
rum de quibus in eo toro interrogationes quequantum quidem couiurodc fieri poterit, etiam
ilionefvc inftitucod* ciunt , capita diligentet
remotis utriulquc partis advocatis fi procurafe matura deliberatione perpendat.
toribu, fin autem id allequi non poterunt , id
Clericum przterea dc cujus etamine agitur,
fahcni eurent , ut lites brevius quam in foroad ie , fi libuerit , acccrfat , ac dc tifdcur re­
laicali moris eft definiantur.
rum capitibus extra judicium interroget . Illud
Locum vero nullum patroni* , advocatis ,
autem magnopere caveat, ne dum unius defen­
procuratoribus, ccterifquc litium miniftris dent
dendi caufa , quaftiones examenve de clerico
aut relinquant , qui queftus forenfis avidi at­
haberi permittit , alteti aliqua·* vcl rei fami­
que appetentes , caufas pratexunt , calumnuf.
liari* , vel pecunia , vel corpori* , vcl ftatus,
que adhibent, tum ad caufarum rranfaâioncm
hooorifvc otfenfionem aut diminuuoncin ade­
impediendam , tum ad exulcerandos litigantium
rat i unde cum firpenumeto fimiiltatcs ere c< ■
animos ■
de* exiftunt , tum clerical etiam aliquando ir­
Iftorum etiam malitiam epifcopift perna pri­
regularitati* poenam maculamve contrahit.
vationis fulpcnliooifve offiAi poftulandi Sc pro­
Quarum rerum fi aliquam epifeopus lu fpiciocurandi in luo foro , alnive poenis fuo arbitra­
nem ex ii* ipfi* capitibus cognoverit . de qui­
tu pro (ua confeientia coerceat, etiam fine ulla
bu· quaftio inftituenda eft ; nullam clerici exa­
judiciali caul* cognitione.
minandi facultatem ullo modo permittat
Quicumque in dignitate ecclcfiaftica conftiUbi vero illam aliquando dandam effe ju­
ruti , etiam axempti qui intra fine* dicrcefis
dicaverit : tunc certis capitibus pominatimfunt , 8c reliqui praeterea inferiores epifeopo,
que explicatis , judicio fuo praferiptam , line piivilegiorntn ■ confuetudinifve praetextu ,
terifqae comprchcnfam concedat pcimittat-

C

E

matrUMoioraiu » dc criminum item caufa* et-

Ar

517

“'“J.*"*

Concilium Mid

—ANNO '
At veto femper clerico a faccrdotc lusjuranrHRisTi dum deferri jubeat.
I)»i.
XXVII,

Q»<t ti

perlite»/

Quod concilio provinciali quinto cautam eft,
maiiimonium verbit dc praetenti line parocho
teftibulque contrafium nullum efle, ac nefponlallum quidem vim roburque habere : id ita
intclligendum eft ; eos qui ita contraxerint ,
pofle tamen concilii Tridentini conditionibus
adhibitis , denuo matrimonium contrahere ,
dummodo intra parochir fine», & coram paro­
cho proprio , tcftibufque illud contrahatur ceIchreturve.
Matrimonium futurum parochus antequam
,
m ecclefia denuntiet, prrter id, quod ex con­
cilio provinciali quinto perquirere a fponlia
debet , illos eri^m korfum moneat » ut vide­
ant , ne matrimonio quod inter fe contrahere
volunt, aliquod impedimentum obftet , quod
mox infra explicatum eft, neve alia, quz ipfe
pro fuo judicio tc prudentia patefacere exprimereque debebit. Viderint igitur, an alteri fi­
dem adltrinxcrint , aut jurejurando fpoponderint.
An caftitatis religionifve votum ediderint.
An aliquod impedimentum inter eo, interce­
dat cognationis etiam foiritualis aut affinitatis
Scfl >4.ufque ad gradum jure Tridcntinoque concilio
j s & ,·<!« prohibitum .
r.c m,mjjj rero fijjjfjHtiijjs fint j,o£ parochus valde
«nonu,
.
’ .
r
cohortetur; ut parentibus , in quotum potcftate funt, eum honorem tribuant^· ut illis ne in­
itiis quidem, nedum invitis rem tanti momen­
ti ineant.
Id prztetea ftudiofe patemeque etiam titrumque hortetur ; ut Angulari quadam animi pie­
tate, & oratione in primis frequentiori , in te
tam gravi ad Deum confugiant.
Quo in genere Tobiz adokfcentis, cum uxo­
rem duxit, commemorabile exemplum imitatio­
neque dignum proponat.
Magnam in eo diligentiam adhibuimus , ut
corruptelam atque adeo peccatum tolleremus,
atque radicitus extirparemus , quod paflim in
' provincia noftra a fponliscommittitur ) qui mu­
tua copulatione antea utuntur , quam matri­
monium per vetba de przfenti rite confeftum
\
cekbratumque fit . Verum cum nihil ferme in
hoc genere haftenusprofecifle animadvertamus;
pro officii paftoralis munere , pernieiofz ifti
corruptelz peccatoque gravi nos diligentius accuratiufque providendum tc confukudum efle
ftatuimus,
Itaque epifeopi cura fle , pania tc cenfuris,
quas arbitratu fuo conftitucrit , fancire , ne
iponfi , priufquam matrimonium in ecclefia
per verba de prefenti ex ritu celebraverint ,
non modo fimul non habitent, fed ne ullo qui­
dem modo mutua confuetudine commere iove
utantur.
Crave concubinatus crimeneft, proptereaqm.
quam ingens in eo funditus convellendo fofici
rudo , ic quam longe omnium diligentiflima
cura epifeopi efle debeat, cum canonum leges,
facriquc acumenici concilii Tridentini decreta
fcli mii* )uhent > tum vero P*i quinti pontificis maximi
.non,.
apoftolica fan&io jampridem edita pcrlpicue oltendit.
Qua fanôione fanfte obcdiçntiz virtute

nv.M.ue. VT
OLANINS» VI,

HOBULVUU» II.
iMr.

JLq

illud juflum eft , ut que eontra concubinarioi A"N'N0
ejufdem concilii Tridentini decretis conftitu- cHtisrl
ta funt , in iis ipfis omnino inviolateque exex s·*quendis , epifeopi ia fua quique dicecefi dili­
genter fanâequc invigilent ; Deo Romanoque
pontifici rationem reddituri, fi in co turpi cri­
mine radicitus extirpando negligcmcr aut remifle fe geflerint ■
Quamobrem epifeopus, nemine etiam poltulantc aut accufante, cx officio, fine ftrepitu Sc
forma judicii , folaque faiiti veritate inipeâa ,
contra ifliufmodi concubinarios , cujufcumque
ftatus , ordinis , dignitatifque illi lint , fevers
agat : proindeque panis facrortim canonum ju­
re , fummorum pontificum conftitutionibus ,
B conciliorumque audoritate fancitis , Sc aliis
przterea ctiam pecuniariis arbitrio fuo graviter
puniat
Quos autem ter admonitos fn contumacia
pcrfiftere animadveitct cos non folum aliis pa­
nis, fed excommunicatione etiam cx eodem de­
creto Tridentino afficiat.
Palloribus non lolum pericula pro pel lenda
funt; fed ctiam omnis periculofa peccandi occafio pro pl floral is officii munere eripienda eft.
Quamobiem cum que facile exiftere poliunt
fornicationes , inceftus , & flagitia , univcrfi ·
que carnis vitia , re alia plane ulla facilius
Î|uam fuga , adjutrice in primis divina gratu,
upcientur ; parochus tft diligentiflitne poterit,
C &’ epifeopus m primis, tum audoritate fua,
tum etiam , fi opus erit, frculans magiftratus
ope implorata , id tnaximopere curet , ut ne
cum femina, quocumque vel arcbflimo propin­
quitatis giadu conjunda , mas fiirul cubet,
ctiamfi ambo puerili retate funt , ita tamen
grandiufculi , ut aliqua inde fufpicio , periciiJum, occafiove impuri flagitu committendi exi­
ftere poflit.
Nec vero paupertatis , anguflzvc habitatio­
nis excufationi locus faôle relinquatur , quo
minus iftiufmodi impuritatum occafio omnis
prreidatur : cum humi potius , atque adeo fub
dio jacere fxtius eflet.
Parochi autem tota hac de re judicium , ofD ficiumve intercedat r qui & confilium det , Sc
opem prrientem ut accuratiflimc poteft , tantz
impuritatis periculo przftct.
Eam ipiam curam epifeopus & parochus po­
nant in eripiendis morumcoiruptelis, flagitiis,
peccatis, peccandive occafionibus, quz graviflima cum Dei oftienfione exiftunt ex nocturnis
illis excubiis , quz rufticorum concurlu , juve­
nili turpium verborum bccniia , promifeua ma­
num frminarumque turba,, hieme in ftabuha
paflim fieri folent :
Oftcnfionibus 8r peccatis , quz in cauponis
Committi folenr, paftorali etiam cura Bc officio
occurrendum eft; ut ereptis corruptelis ialutariter confulatur vitz Chriftianz moribus ■
E
Quamobrefti cum epifeopus, cujus ofticium eft
in omnium cujufvis generis hominum curam in­
cumbere, tum paepehus etiam, fi quas vel cau­
ponas vel tabernas intra parochiz fur fines ha­
bet, quamfzpilLme iis qui cauponariam taber
niriamve exercent , monita proponat , quz in­
fra eorum vite Chnftunr, Chriftianifquc mo­
ribus przfciibuntur , ad eorum fafutem procu­
randam .
t
-Primum igitnrcinpo, non folum familiz fur,
fed etiam hofpitibus
peregrinis , alnlve quou
hofpitio exceperit , Sc verbis , Sc vitz exem­
plis, & humanitatis officiis prodclfc ftudeat : ita

Ut

ft9

“γΕλ" Con ci lion Mbdiiolanini b VI. ‘•••«j"·10· j?o

Ut quotidie Se mane 8r vefperl cetta ftata anno
ANNO Ht c)ul f*®*l** quique in famulatu ipfius faut, Λ
CHKISTI «teri» pietatis , exilitatis , modeftiaque fpccihora Deum precentor.
CHA1JTI
Ut rofatio quotidiano beau» Mati·virginis,
illa,
i)l». men atque indicium dent.
quod militibus bello contra Tureas fufeepto olim
Proinde impudicos homine» , ejufve infamia
prslcriptum fint, religiofe utantur.
nota inquinato» > blafphemos , concubinario»,
Ut lingulis diebus mane In ftatione communi
ejufve nomine lufpeâos , aleatore» , publicofvt
colleâi litanias recitent.
hiare» , fcid reneri» nebulone» , qui adrena»
Ut in ftationis loco facram imaginem beatu:
aeque hofpites doli» fillaciifquc decipere folent,
e familia domoque fua ejiciat ; quorum loco in
Marie virginis, aut fanât alicujüs , quem pa­
tronum fibi atque intcrceflbrem in c*II» delege­
familia famulatuque pio» homine» difcipline
rint , ob oculos propofitnm habeant.
Chriftiana ftudiofos habeat ; qui advena» ad
Ut facetdotem item habeant fpiritualis vite
orationem vefpertinam invitent , quam is do­
amantem, epifeopi judicio dcleâum, cujus mo­
mi fua curet nullo unquam paâo ftata hora
nitis in militi· Ipirkualis exercitat ionibue cur­
pratermitti.
ium teneant.
In caupona veftibulo porticuve, Se in fingu­
Ut in otio militari , a librorum oblcocnolis pneterea cubiculi» , facram imaginem appo- B
rum, quique Chriftianos viros non decent, le■ ere ne omittat : profana autem omnia , ac tur­
âionc abftincant ; fed martyrum vitis legen­
piter obfereneque inferipta piSave inde amo­
dis , in quibus fortitudo ac virtus vere milita­
veat omnino .
ri» elucet, toto» fefe occupent , cum per occu­
Ne lenone», meretrice» , hiftrionc», mimos,
pationes militaret polfunt.
Se cetero» mala conditionis homine», nugatotefIllud vero etiam maxime epilcopus cum mili­
vc apud fe diutius bolpitari patiatur.
tum prrfeâis valde agat , ut jejunia Se cibo­
X
Religiofo» Se ecclefiafticos homines ad fe di­
rum deleâum et prreepto ecclelia fervent ; a
vertentes , feparato, fi commode poterit, prablafphcmiis omnino abftincant , quas radicitus
fertim a feminis , hofpitio men lique eteipiatr
extirpate ille omnino conctur : cum militis Chriin honore habeat » ncc verbis faâifve violari
ftitni officium proprium fit , etiam fanguinis
patiatur.
profufione tueri gloriam Dei, fine cujus aivina
Pauperibus item fe talem praftet, qualem fe
ope nihil reliquum militi Chriftiano eft, quod
przbcte Chtiftianom hofpitetn decet . Haretiglotiofum efle poflit.
cos vero , li quos divertiffe animadverterit, il­
Ut a fut to, rapinifve abftincant i idque pla­
lico denuntiet i ncc ullo paâo feria festa & fab- C
ne eis perfuadeat , ejus generis criminibus per­
bato, aliis item przfcriptis diebus, ulli vetitos
petuam infamiam inuri militi.
'
cibos quovis pratextu prsbeat.
Ut denique detraâioncs , mendacia, inglu­
Mesia initio, ab hofpiic, vel ab aliquo fa­
viem, aleam , luxuriam , pompamque abhormiliari benedici curet , adhibita in fine etiam
rcant : fed etiam omnes virtutum Chriftianagratiarum aâione.
Ne virum fimul Se mulierem cubare finat , , rum partes exequaatur, quo cumin omni difeiplina, tum in re militart fplendcfcunt, unlitaquos fufpicetur matrimonio copulatos non efle .
Si quem , dum in caupona verfatnr , in fetcfque uberrimas lalutatiter afferunt.
Atque ob has quidem caufas inter illos pias
biim morbumve incidere contigerit, de eju» *confratrias inftitucte epifeopus curet.
gritudine ftatim parochum certiorem faci»t,qui
illum invilat , Se fpiritualia remedia eidem
XXIX.
quamprimum adhibeat.
CaupO denique Chriftianus ita in hofpitii
munere agit, ut cqtiittte, finceritatc, Se cari­
Qnt
eutfrttritt, fieve itet fin itent ■
tate utatur j Se per opera juftitis progrediens, β
damnationem «ternam fugiat , ac ia cterna ta­
Unicuique conii atrise epifeopus face rd orem
conftitacre ftudeat , vita fpinrualis ufu peri­
bernacula recipi mercatur.
tum , beneque in fanâis exercitationibus verfatum ; qui falutaribus confiliis , monitis , doXXVIII.
cumeqris, aliifque officiis, confratresinomocm
agendi partem tamquam pater Sc dux fpiritua­
De iifeiflin» CirifluM milirnn.
lis conformet.
Chriftianoium militum dilciplint his tem­
Ut multarum controverfiarum, diftcnfionamporibus eo prolapta eft , ut in multis Dei ofve , qua in pletifquc confrattiis, cx eo quod
fenfionibus, qua a militum corruptelisexiftunr,
priorem loeum appetunt . mulus provincia lo­
operaprecium etiam fit invigilare epifcopalibus
ci» magna cum populi o^enfione oriuntur, occsfio tollatur) Nos decernimus, eascoofratrias,
monitis.
Ubi igitur militum presidiumconftitutumeft,
earumque contraries fcbolarcfve , qui tn pofte­
illud cum eorum ducibus prafcâifre epifeopus
rum locum in publicis proccftioniboi , fumpto
ftudiofe patemaque caritate agat, ut illi in mi. g de epifeopi aut fanfta ledi» apoftolica faculta­
litari ftatione conftituti, pia Chriftianaque vi­
te habitu , fibivdari petierint , atque obtinue­
rint , debere locum digniorem «Ius confratrita inftituti» congruenter vivant : cum prefer,
tins in militum Chriftianorum laude pofitum fit,
bus cedere , qui habitu antiquiores confucve■t pietatem in primi» Se religionem ergaf^eum
runt illas fupplicationes antea obire ; etiamfi
ipfa tempore antiquiores fint , majoribufquc
obierventatque colant.
Quod7 ergo ad pietati» ufum atque officium
privilegii* communita.
attinet J id omne maiime cureturt
Id vero ita decretum in omni coAfrattia fer­
*Ut dbâtina Chriftiana rudimentis milite» invetur , nifi cum ob caufsm epifeopo aliter vi­
ft i ruantur.
<
debitur.
Ut frequenti facra St confeflionis Se com·
Qua ad fan&a pietatis inftitutum atque ufumfaiutariter inftituta funt, paftoralis cura rft
munionis ulri fe ad bene vivendam commu­
nism.
cavere, ne depravatis moribus corrumpantur.

Canal.General."Tam. XXXIV

Z

Quo·

>3·

cucotnij
». xiii.

Concilium Mbdiolaninii

VL

AODULHftri K
IMHA.

_ .51*

ANNO
Quoniam igitur in proceŒonibus, qu» « non* A (i , prstextuve intra mooafterii ftpta abfque AMai
CHAUT! nul lu confratriis focietatlbufve nodu fiunt, teepilcopi conceffu litetia configeato ingredi CMilf
Μ·ζ»
ligiofe quidem illis primum inftitntis , ofticnlio
permilerint , iplo faâo excommunicationis
UU
aliqua iocflir poteft : idcirco ne illas in poftepanam fubeant -, a qua e fànâionis faaâif/imi domini noftri Gregarii pape XUI. pr·rum noâu agi liceat, nili & epifeopi coaceftu,
feripto , non poflint nili a fummo pontifice
il regulis certis ab co przfcriptis.
abfolvi, pistet alias panas eadem conftirutioMulieres autem procefliones nodurnas obire
interdidum omnino tit.
ne propofrtas.
Epifeopus non iolum , ut fuperioribus conci­
Qiiar vero moniales abfque epifeopi concef
lia cautum eft, lucoium piorum admimftratiofu fciiptis exarato , qi cniquam vcl marem ,
nis ra-ionibus iuterlit , led etiam liberationi
vcl feminam , contra quam lupra prclcr iptum
ilbus adminiftiationis r
eft , ad collocutionum ■ rotarumve loca adQue liberatio ab eorum locorum prefesnilcrint , biennio muictat· fint fuffragio om­
du folum ac fiat , fed prrfcnte , confentien*
ni.
tere epifeopo) alioqui li fecus fiet, relciflafit,
Si vero iterum in hoc gehere deliquerint ,
planeque nulla, ad Tridentini concilii preferi- B arbitrio epilcopi puniantur; tum deinceps fi iti- .
ptum.
dem offenderint, excommunicationis etiam pa­
nam ipfo fado fubeant.
Pizfeda .' item monaftetii , facultates omnes
XXX.
fciiptas , quas unuluuilqire exhibuerit, live dc
j^ue ad muudlti
.
accedendo ad monaltcria > live dc ingrediendo
ili» fint , accurate illcrvct , epifcopoque dauQuoniam fuperioribus conciliis provincislifuram vilitanti , &■ alias quotiei poftulabit,
>
bus , non fatis quantum rei gravitas depofeit
exhibeat , ut eas cum libro , quod regeftum
adhuc monialium periculo conlultum ac prori*
nuncupatur, conferre poflit,
fum eft ; quod cum es frequenti ad carum mo­
Epifeopus autem, cum claufurasmonialium,
nafterii acceflu , turn ex inpicflu etiam feptor·
etiam earum quz regularium cur», jurifdidiorum clauiurr exiftere poteft : idcirco eo dc genique fubjed» Iunt, vilitablt; dc daufuiz cunete hcc addenda cenluimus.
ftodia, & decreti.rum , qu» ad eam rede tuen­
Ut autem lire ipla notoria fint , edifto
dam quovis modo pertinent , ufu atque obferepifcopali duorum mentium ipitio , & dem- C vatione, moniales etiam fmgulas, ut opus elTe
ccps quotannis, 1er mone . vulgari frequenter,
vident, diligenter interroget.
Collocutionum^ loca in monialium monaprout opus erit, populo promulgari , Imgulifque prsterea monialium monafteriis , eatiimfterns, tam intrinlccus quam extrinfecu» con3uc przfcdis edici denuntiative epifeopus man­
ftituta , clavi claula peipctuo fint , nili cum
et .
ibi quis eft collocutionis caufa , ex facultate
Ne quis clericus, laicufve, cujufcutnque gr
legitima : clavis autem apud przfedam cuftonetis , ordinis , conditionis , fexus , retatif*
dntur.
ve Gt , abfque epifeopi aut ejus vicarii ron.
Ut autem quod dc vetito ad monialiummocellu literis exarato , ad monialium monaftenaftcria acccflu cautum eft . terns diebus ver*
ria quovis praetextu , caufave , ac nc eo qui­
fervetur; clavis etiam adhibeatur oftio loci exdem nomine invifendi , .11«quendive puel­
teriuiis· collocutionum in monafteriis: que cla­
las tantum, que ibi educantur , tiftqiiam acce­
vis noctu przicitim ab epilcopo committatur
dat, propolitis ponis Ac cenfutis arbitrio epif- D confcllario . aluve pio viro arbitratu luo.
copi ·
Is /ero illis diebus ne aperiat , neve elavem
Nc quis item abfque ejufdem epilcopi facul­
aperiendi caufa tradat , nili facultatem epifeo­
tate feripta , intia iepta monafterii monialium
pi icnptam exhibent).
in pofterum ingredi audeat.
Quo autem fandior hujus claufurs cautio
adhibeatur; epifeopus , ubi expedire cenfuerit,
Si quis contra fecent , excommunicationis
penim ipfo farto lubear, ex concilii Tridenpcflulum , vectemve oftiis fingulis claulurz ab
momâbtaf* ’>«>» apoftolicarumque (anâionuni, qnas Iumexteriore parte claudendum anponi mandet ar­
mi pontifices, Pius quintus , & Gregorius de­
bitratu luo, davemque noâu f>rzfertim ei com>
cimus tertius , eo nomine ediderunt , pneferimittat, quem fidum , prpbum , aptumque efle
judicarit,
pto.
Λ qua escommunicatione non ab alio nifi a
Occatione cortedionis, panitentiz, fcuexa­
fummo pontifice Romano abfolvi poflit.
minis , in caufis etiam criminalibus tc gravio­
Neque in pofterum aliquis ecdcfiafticus Izribus , moniahs elautura nc educatur , etiamfi
cularis, regulam, aut luicus, quocumque gra­
in aliud tnonaftctiuin, Jocumvc pium condacendu , auâoritate , dignitateve przditus , cui- E da . nc ad breve quidem tempus,.
quam homini ecclefiaftico , etiam regulari aut
Facultas ingrediendi fepta monafterii nul­
Jaico , facultatem ad monialium monafleria
la detur nifi in icripto : neque vero quas fine
accedendi, ne colloquendi quidem gratia con­
feriptis coneelfa eft, cuiquam fuffragetur, nifi
cedat : nec vero monafterii iepta ingrediendi
quando una cum epifeopo is monafterium in­
poteftatem faciat , quavis confuctudine , ftagreditur.
tuto, lege , privilegtifve , etiam fedis apoftoEpifeopus autem folummodo , at nullo mo­
liCB auitwitatc ante concilii Tridentini pro­
do vicarius generalis , hanc potcftarein vbmulgationem roboratis tc communitis oon obciat , nili fpeciatim ei epifeopus audoritstetn
ftxntibus.
delegasit , qua ahis ingrediendi facultatem
Si quis contra commiferit , poenam excom­
dare poflit : atque epifeopus quidem eam aumunicationis ipfo fado fubeat, aliafve arbitrio
doritarem minime alii demandet , nifi vicano
epilcopi .
tantum generali ·, ac neque ei item > cum ipfc
AbbatilTz, priorillz, &aliz moniales, .quar
prelens eft.
cc leuafticos , aut laicos homines quavis cauRegule , conftitutioncfve fpeciatim edit» dc
pœ-

*

5Π

COMCuiim Μ· DIOLA N8NSB VI.

•0J2ST"·

JM

χ·Ν'Νθ~ panitentibus mnlieribut , qu» profelEonem e- A
Qtiamcumque facultatem er decretu in hac "anSS”
CHklSTl mittunt , ferventur ; ut in iis recipiendi* con­
provinciali fynodo Mediolanenfi fex ta per no· CHUisti
editis habent epilcopi ; eam iplo* per tuos vini*.
nu.
fenfur duarum j ttium monialium requiratur,
nt concilio provinciali primo fancitum eft, (id
Catio* generales, aut per alios quine* conceflierint k dclegarint, exequi pofle volumus -, nili
quod in alii* folum monialibus locum habere
hoc loco declaratur) fed major pan fatii lit et­
in iis quz proprie ad oidiucm ep'fcopalem per­
iam in profeffionc emittenda.
tineant , aut in quibus vicani , a facris canoni­
Nec vero in earum mulierum domiciliis cer­
bus , aut a concilio Tridentino , vel a nobis
tus numerus conftituatur : nec rarfus in lia lo­
exprefle exduli linr.
cum habeat , quod dc eteemofyna loco dotis
Ut nemini eorum . quz in hac quinta pro­
alitnemive , ejufque fumma & addiâione in
vinciali noftra lynodo a nobis decreta fint , imonialium monalteriis preftari decretum eft;
gnorantiam excufare liceat, edici.nus, ut ex quo
.
led illud in neceirariit alimenti cxpenlis eroge­
primum die dc illis edifium promulgationis cctur: reliquum autem in alia» monafterii neccllii
dclie metropolitan· valvis propol.tum erit, ad
tate», aut in bonorum immobilium emptionem
duos mentes , omnes fe, k his decretis, k,, d
B contra fecerint , prinis , que eis continenter »
aibittio luperioris convertatur.
tciicu nice'' ant·
Iis mulieribus liceat profeflionem emittere,
Ab eo - -m affixioms die , eorum decreto­
ea nate , coque temporii probationis (patio,
rum tempons initium fumcndnm decernimus,
quibus jure communi licet, aut eorum conftituquibus aliquid intra certum tempus przftari ju­
tionibu» fpeciatim cautum eft,
In earum' przterea renuntiatione 8: obliga­
bemus.
Unufquifque przterea epifeopus e* in pro­
tione, conftitutiones earum, 8c earum fuperioxima ditzcclana lynodo , ad prri.'iptum la­
ris, aut jus commane fervetur
Neque novnir , fi quid in anno probationis
etorum canonum , k concilii Tri lerv ni pro­
dederint, mulicrefvc acceperint , pernis plectan­
mulgari jubebit ; k quo ftudiofiuc omnium
animis eorum przcepta fixo inhrresnt , fingu­
tur , nifi fpeciatim aliter caveatur
li etiam cathédrales , 8r collegiate, k paroMuheies item , quas abfoluto probationis
anno non habile' elle , neque idoneas ad prochiales eccleli* hujus provjncis , has noftra*
felfionem compct'uni eft , aut Ii profiteri illi
conftitutiones aliquo loco colloeatas perpetuo
allervcnt.
recutaverint , e monaftertis nili caulis jure perinilfls ne ejiciantur.
C
Omnia A- lingula quz a nabis in hac qiunta
provinciali lynodo decreta . ictaqurf hint, qu*
Verum epifcripus probationis , novitiatufque
debemus obcdientia ac reverentia , luôtoiitati,
tempus proroget licet.
ac judicio fanrftz Romansccclclir, AmniumecNec veio irem que mulieres ha biles non funt
cleliarum matris & rriagiftrz, temper emcodaa»
ad officium , vclntnque nigrum fulcipiondum ,
da, k corrigenda fubjicinius.
etiamfi domus illa convcihs opu· non habeat,
contra inftirutum repellantur.
$ l’ B f C % !PT I OtiE S
Epiicppi k prxlati omnes tam facul a res quam
r«m pruinarum epi/ra/wm» , yni eaxolio fraregulares , quibus monafteriorum monialium
quovis modo cura concredita eft ; facultate li­
viniu.i [txta intfrfurrimr ■
bi ex officio data in ea ingrediendi ita de­
mum utantur , ut fcilicct curn ntcclfaria cail­
Nos Ca rolus faniftz Romanz ecclcfi· presby­
la urget, ingrediantur , paucofquc comites, Ater cardinalis tiruli faniftz Praxcdis, Dei k apoeos quidem leniores ac religiolos homines feftolicz fcdis gratia archiepilcopus Mediolancn■i t>«sm Cum ’dhibeant : nc pernas ac cenluras Gregolis , de corrlibo
aflcnlu revcrcndillimorum Co,,ι,
' ni pap® XIII. fummi pon’ilicis conftiturione D cpifcopbium jnoftiorrim Iubicriplimut.
ΓςοΙθζΙ/r epilcopus Dertonenlis confentien*
iplo faâo i ntl iit as (ubcant . quam conftitutionem accurate fervent.
lublciipfi.
Fgo Nicolaus cpilcorus Cremonenfis contenXXXI.
tien; (ublcripfi.

!>·«

kti cenfiireri&ei O Jitriu
ptrtintJU.
'

Ego Hieronymu'. cpitcopus Bergomi conten­
tions iubicnpli.
Ego Joannes epiicogus Brixiz conlentieas
(ubicripli .
1

Ego E. Dominicos epi copus Aftcnliscontend
Qticcumque etiam de (aeramentorum admitiens iublcripli.
>
niftrationc , milfz facrificii celebratione , diEgo Guarnctius epifeopus Alexandrinus convinorumque officiorum modo k ratione, in hac
& fuperioribus provincialibus fynodis decrevi­
fcntiens iublcripli.
Ego Vincentius epifeopus Albeuiis confenmus , ea plane omnia k lingula ad metropoli'imm etiam , ceteraique quafcumque ecclclias
tiens iublcripli.
ritu Ambroliano utentes, pertinere lancimus k t
Ego Francifcus epifeopus Intimilienfis con­
declat.imus : nifi (i quid ejufmodi erit , quod
tent iens iublcripli.
Ego Alexander epifeopus Calalcnlis conten­
sc! per nos , ve! deinceps per luccclfoics noftros arrhiepifeopos nominatim , Ipeciatimque
tions iubln ipfi.
Ego Vincentius Picaluva «rchipresbyter opi«declaratur Ambroli.mis iplis ritibus initu ut 11 ve
di CaiTmarum , procurator fjccialis illufti.Ui
csprellc adverlari .
Si in his decretis ante alteram Mediolanenhs
mi k re ve rend illi mi epifcopi Aqucnlis , c|iis
provincia: iynodum ulla diHicu'tas orta cut *
nomine inter tui, A hrlilcnplt , k omnia A' lin­
ejus declarationem, tum vero prvterei omnium
qez ei dem decretis continentur interpretatio­
nem K. isp'icarionem , nobis uique ad prosrme
futuram provincialem Is nodum, rciervamus ; ialva temper (edis «poftolicaexTiifloi itate .

Cv>iul.(iencr»l. TOfu, \XX!V

gula in hac lanûla texta lynodo alta , dccie’a,
edita , A- promulgata , ejus k ccclebz luz nomine recipio .
Ego Joanne·.

Pauhi; A’bergonus canonicas

etv'clix· cathcdralis No-iriz ,

Z.

1

procurator

ipo

cialis

1

Concilium Mu

JM

OLANBNSt

VL

“^SnZ”1· 53*

ANNO ciili> illuftriffimi ft rcverradiffimi domini Franlis , Bc ecclefiarum cathedralinm procuratori-. AMO
CHR1STI ciici epiicopi Novsrienfis ■ ejua nomine inrerbus, hoc publico decreto lodiciasas , fignifia- CtUUU
»»·»·
fui , 8r (uMCripfit dr omni* ac lingula in hsc
mus , denuntiamus , Bc intimamus proximam ijla,
(equentem Deo omnipotente auâorc. Bc ad clanâa (esta fynodo aôa , decreta , edita t Bc
promulgua, ejus Bc ecclefi· iu· nomine reci­
jus laudem . hac eadem in urbe, hoc ipfo lo­
co , anno mdlxxtv. die vigefimonoBo meafis '
pio.
Aprilis , qui dies erit feria quiota dominica
Ego Paulus Granatius juris uttiufque doâor,
tertia poft pafcha refurreâioms domini noftri
protonotariu· apoftolicus , pcrilluftris ac reveJefu Chrrfti, inchoandam Sc celebrandam eSc.
rendiflimi domini Joannii Fiancilct epifeopi Vercellenfis iauAilGmi^dotnini noftri papas Bc fanQuamobrem eos omnes Bc lingolos reverendif\
de fedis apoftolic· nunc apud ferenimmumRolimor dominos epifeopos monemus, procurato­
dulphum imperatorem nuntii vicarius generalis,
res vero ecclefiarum catbedralium invitamus |
ut eo die ad fynodum provincialem feptimam
rjufdrmque in hoc ipecialis procurator
eius
nomine interfui , Sc Inbfirripfi , omnia ac lin­
juvante Deo Mediolani celebrandam conftitngula in hac festa lynodo decreta , aâa , édi­
to , . hic omnino interfiat . nifi diem celeta , Bc publicata » e)«« Bc ecclefia fua nomine B brafioni, ipfius fynodi aliqua ex caufa a no­
bis prorogatum fuifle noftrjs ad eos datis Iite­
recipio.
ris intellexerint. Quotf fi ipforum reverendifEgo Joannes Antonius Jo^danus clericus Savonenfn , illuftt illuni ac revcrcndillimi domini
fimorum epifeoporum noftrorum aliquis legi­
Dominici Grimaldi epifeopi Savonenfis , hoc
timo tunc detentus erit impedimento , nun­
tempore fanâilfimi dotnini noftri papa apud Atium procuratoremve ad fe excufandum , a·»
que ad id impedimentum probandum ad nos
senionem gubernatoris, ad hoc ipecialis procu­
rator ejus nomine (ubfcripli ; & oihnia ac lin­
mittat ; cui etiam facultas ab iplo detur , ¥
gula in festa fynodo provinciili Mediolanenfi
ea omnia Se lingula nomine fuo Ir erdefiar
■'
«da , decreta , edita , Bc promulgata t ejua Bc
fus recipiendi, qus divina gratia auxiliante in
ecclefi· fur nomine recipio.
ipla fynodo a nobis de coniiho Bc aflenlu reEgo Marcus Antonius Amidanus presbyter
vercndiflimorurn coepifcoporum noftrorum conCremonenfis multum illuftris Bc reverendiflimi
ftituentur decerncnturvc ·
D. Ludovici Taberna Laudenfir epifeopi. & nun­
tii apoftoliciad fcrcniftimutn 8c catholicum Hiç OssmvaTioPHiLirFi labii, S.J.
fpaniarum regem Philippum generalis vi­
carius , ac ad id etiam procurator (peda­
lis, eju· Bc ecclefi· fus nomine ■ omnia Sc
Perfidis jam atque ad felicem exitum perduflis fan­
di Caroli Borromni Mediolanenfi» atehieptfeopi pro- ~
lingula in festa fynodo provinciali Mcdiolavinci,Hbus fex conciliis ( canfulto enim poft Bmium
nenfa aâa. fc decreta , edita , Bc promulgata
aliofque ditree fana, undecim fynodo, ab eodem cele­
recipio.
brare, omifmu > ) qua continua ferle ac fub unum vcluti afpetlum lefjeribu, noftri, exhibere maluimua ,
quam a fe invi cem divulfa variis aptare temporibus ;
nunc ad inftitutum nollrum revertimur , ac ferrata
qiue ubique dominatur chronologies ratione reprsfentamu, nonnullas fynodo, fub Romanis pontificibus
t
SEPTIMI PROVINCIALIS.
Pio 1 V. & Pio V. ejufque fucceffbre Gregorio XIII.
Interim habitas in diverfu orbi, Chrifii,ni provincii, .
CXralur /aaffu J^amana cttlr/it fr/iljttr cerinHlli
Initium porro ducet un, ab Hifpania , in qua llluftrifrirutiftnâf TrcxcJil, jutât tcclcfu MeihUaenfic
fimu, annalium ecclefiaAicorum fcriptor Henrico, Spon, 8cc.
danu, Apamiarum epifeopua afterit ad annum ijn.
num. a· celebrata fuiflb quinque provincialia conci­
lia , Telttemtm fcilicet , ya/wMenwiev ,
,
mnibus 8r fingulis reverendiUimis do­
Α,,Λ—" ac
. Unuia cx tit nan­
minis epilcopis Dcrtonenfi . Aquenfi >
ti ici hft&tout pocuimua f
dunraxat t quod
Crcmonenfi , Bcrgomenfi . Brixienfi , Aftcnfi «obit
>
cum auHMifdain aÛa iubmmiAravic locupJetiHitDA
bibliotheca Thuaoa cxculuni in Compluti anno i 5«.
Alexandrino , Novarienfi , Vcrcellenfi . Al­
apud Andream dc Ahtuio
Optandum quippe
bert fi , Intimrlienfi , Cafalenfi , Laudcnfi , Sarec s ut revivifeerec xiiqms Garüax Loaifa , qui
vonenti . Viglevanenfi, Placentino, AlbingauHiÎpaaica coBcilia a tempore domni Pelagii retia
nenfi, aliilque univerfis 8r fingulis , qui fynocx bibUothecia > Ar bibliopoliia diligenter edutla
tino (duribuire voluminibus includeret ac pubUe*·
do provinciali Mediolanenfi. quacumque ratio­
rac .
'
ne intctefle debent , omnibofquc item capitu-

1NDITIO FUTURI CONCILII

O

i

AQTIO

i
f J7

η“ΐ.”·

Comcilivm Tolitanum.

ACTIONES

«·

Π8

CONCILII

PROVINCIALIS

TOLETANI

Ια ejufdem urbi» templo cathedrali ccclefix alTumptioni deipaix virginis Marix coniccrato cclcbratx, iub lanétiflimis dominis nolitis Pio IV. & Pio V- ugn an­
te invidilfiino rege nolito Philippo II. prxfidente domino Chrillophoro Rogio de Sandoval, cpilcopo Cordubcnli.

D. CHRISTOPHORUS ROGIUS A

rti tfae ia tartari verapiaet praciprtet . Taate epere w» ferpfit virai ^aed evemait , at jafte Del
l'aduie pnpter iapeana aeftra trtmiaa permittee" ,
DE SANDOVAL.
keaam Ckriftiaaa reipaklita partem iafetnit : >«.
Dit CHATIA sriscorus Coaouitmu , fieri
ttpra^ae repaa CT previacia cam priâtipilai fait,
concilii provincialis Toletani przles , reverenprecenlae fT pltlt , tatbelitii iaftitatu aaatiaaa
remiferint. Qaid faceret pia tT faafa mat"
didmir epilcopis, & clero hujus provinciz, Ulutetn in eo qui eft vera ialui.
cltfia, iafaeat tet filial fuel al kac fna peffima
t/af^ae fepaacrkai deveratm , iUfae putida vif",
UM futur Hit caleft" facmimit dodrinii, pri
ra atfaada karefiat tra/tilet f Uticae ceafapit ad
a prefundijjimii illit ftHrai ped"ii horre"
felitam remedium . Ceaveaeraat ttpe ppftarei ejae
addaxerat, a;r»w ecdefia fua tam f nam ' probetitat^ae déliant Trideati , vidert dt verte kac r
femiaibat cempleviffet : jampot lata ftp" fidei ,
Et eue almam Îpiritai lamea cale delapfum pefimnl cum faaflijfimii meribat coajanfla leapt la.
Rera etram taate fplcadere perfad" , ut v"e et­
repue per univtrfum orbem fatcrtfctrit ; keftit
iam ia iUit ctraamat impletam , feed demiaui ahumani ptnerii tantam haaaiaaaa felicitatem ferre B pefteiii fuit de paraclete premifit : Bit vei decelit
■naa fafiiatai, aunpuam al illii "defia incanabaemaia , ér f»Utnt vêtit emaia faatamfae dixe­
lii ccffavit fuperfeminare xjxjima , ty lucem tlare velit. Ille eaim fapptreate at fat daceate prefav·
rtjfimam evanpehi tcterrimii errorum teaebrii of.
da , fcripturaram faailarum iapnfli vmtattm ,
faaHtra . fijempe , at air dommu, , de aarilai
tatbalicam , jaaamfae deflriaam lam aperte , tam
e/«r precedit fame,, fient alia fuccenfa at put fer­
dilacide tradiderant , tarn prévit" , tam fartirtr
vent" : fervet nimirum ia aafiram exitium , py
demepftraveraat , at acme fapitatia <y fpintai ,
haltt fiduciam at infiuet "Jordan" ia at tjat .
fui p" eei lecatat eft , rtfiftne valent . Ent e"Prob dolor ! jam prat majorem ecclefia partem dé­
tiim aeln predaxtraat talalat ai ipfit faidem di­
plut i vit , fed num paid olliviftttar miftrtri Dead
latai , a Dei aatem dipite exaratat at fat cenftriaat continebit ia ira faa miftricerdia, feat ? £ptai, fallut rcila fid" CT fantia meram aerrna
xurpe, puare obdormii demine ? e xurpe , py at
textiaetur. O ven facer coaveatui, fai conventi,
repdla, ia finem : verum ecce aaa dormitabit , atcala Satana dtftraxit, atfae damnavit , "defiam
fue dormiet f«i tufted" Ifratl : acme poteft eripe­
Dei priftina palckritadini py decori retirait , mexre anti defla, de manibni tjat . t^am pai tarn
fefpee fideliam in fide apeftolica confirmavit ! 'Ifec
noftri,, f nam prlfrit temperibni decepti , al unia- C
ΛΓ<Ζ,Γ'Ζ“ malie finem impenne eft conatui,
at catholica fi’dtt difceffcrant , liert ex aalit prefîn etiam fntnrii prefpicere : pnfptilam emm kadieriar, aaa traat ax aalit. T^epue enim parta in.
leni, pravo, eorraptoffue mem , C paftoram aeftri pranaltrt anpuam paratraat advcrfui "tit.
plipentiam lallum barefilai fterntre , pracepit at
fiam Dei , f»z J*fr* foliditatem pttra fundata
concilia provincialia faltem tertio fuofxe awoe ce«ppUfMri f*ltft · corraere aaa poteft . Et aaidtn
Ickrareatar , pre modcrandii montai , compendu
uavicnla “Petri femper diverfii errorum fiafiiat a
exctffikai, tontreverfi,, tompeneadu , alnffue ex
malipnii fpirttilat concitati, apitata eft, ira at peat
fatrit emonili" permijjii . Jpirar f.vtnte Dee op.
merperctnr : apaftoii taxera eornmpue face effet"
time maximo , revereadilfimi epijeopi , ty patrei
ecdefiaram firala" , ftmptr laboraverunt ia rtmi.
ba)·! previnna , /axta prafenptam fantla pent,
t*aJ· · atpue Spintn faafla affix" convenient" ,
rain fj nodi , Teh" convenient" , concilium, cm not
fanfl iff mil detreftt fervavernn, . Id fund faflnm
{licet ladipuui ) prafuimu,, cehkravtrnnt : id et.
nidtmHi Uteaa adverfaj striam , Canftaatiaapali
MW aprnte atfae curante mvilhgimo tt nlipiefiffiad-arrfat Mattdaaiam , £.pltfi advtrfai T^tftafime principe <y demine neftro , Philippe Hifpama ■
ream, CaJeltdaat advtrfat iatjekra : yu« qaaram repe catholice : cm tentai ardor confervenda
tarn tantiiia ptanalia Grtpariae pad faataer «. D relia fidci , tentât amer reftiratndi "defioftna, it■aaattlia ft rttiptrt e/t firaftffat . Tafi kac tamta
pel inftdit, at m"ite cam fantliffimn illii impealia ptaaralae fjaadt eaaita faat , falarirati·
ratenlai Ceipftantiao py Tbtedofie Dti deled" con.
■··»<·< hartfikat, aat nitttiat rtfatitatilai .
ftrri peffit <y drleat . Hi emm piincipet , tamerfi
£xtrcmit "tarn kiftt aafirii rrmperikat fiapalarit
maxima fid" xfte ftrln"nnt, nef nier unt tamen a
Hit fnat Latknat al ^d^aileat , aadc paaditar
τ*1*'ΐ fa" mfaadai hfrtf" ^drii , aboramfut bfamar taalam , fiapalari faptrha tarpidat , e/af.
reticeram exurpare·. ar aeftra H.fpama bn/ni ae.
1»t marci amalatap fa< dix" , la talam teafetaftri pii repit ftudio pradentiapuc mirakih tmrnacan.
dam , faprr afire Dei exaltait foliate mean : fetam fidem confervet ty ten" , cum tamen plcr'm
dtlt ta meate "ftemten , ia latertlat ^ailean ,
f**
finitima ah apeftelici, dapmaribat dcjcivcdiviaai kamaaef^ae lepet teeualcaat, fed" ia earint.
ikedra peflileatia , rahdifaae deatilai fait ( id eft,
Quantam vero latitiam h" dicbm , cam effemui
deHriaa merdaci ir^., farrlaada ) viaeam déni­
in kac mkr cenprepati pietat ejm exkikmt ! farm
ai faiter h ttaftare caateadit ; <r aapalam epai ( ,d
klfce teal" afp,x,mui , facra, rehf acai Eupcnu mar.
eft, fiaem maadi )\adertai eft , at amaei ajceafetj"t primifnf hn)ui metrepehtaae Jed" ΛΛίΐβΐί»/ t
CamU. Geaeral. Tue. XX.XIV
i
1»*‘

C

535

"h.”

Conchium Tolbtanvm.

Gtllie defcrendat curaverat, fuis ulnis , fi- A OOes emiferit, ante tat tradit , O’ »vet Uium fi.
ANNO
CHJUSTI *«/ f“ eariffimo ejut filio Cerei· prmcipe er doquuntur. Tracedtt ergo femifix In rmxibui , qu» CHAtlTI
·»·*·
mie· npfiro, ie banc matricem occiefiam intuliffe ·
ad pittatem rnftodiamque fiaSnaan taonpiearutta
«>·».
i^eiJeJ epifeopi gauderemus , reliquias ab bfntici/
ffmant ·. alitqul qu»made ovat fequi , ataee Imi.
ie ber temfefiatt ctatemftas , tanta veneratione
tari poterunt fafiorfm toon prandentem, fed ia defiitfieftati teere religione ey ficture a rrj» fotenttffidia ntioque remanentem, O’ redditui tamen cor.
fimo dsfortatai ? Favente ergo rent· rege , er fixis
fufque curantem ? Tatere, aitfafient. legem qnano
literit patres btteetr, at tu leget conderent, que
iffit tulerit; fadeat, pudeat nos a patre, , fi frb.
maxime rtipublicf C brifiieee ttnducerent : refit
diti merit· de nobie verbum illud evangelicuen ob­
concilium celebrari fob fanftiffimo domino ntfiroTio
murmurent ; diligant onera gravia CT importabi­
fefe quart· felicis recordationis , ad finem antti»
lia, 0" imponunt in burner»t hominum, digito au­
efi perdudum fub feeOififim· domino xefire Tio fe­
tem fuo nolunt ea movere, Caveamus ne jufii qui­
fe quinto, qui nunc e Dto tftmt maximo ecclefia
que 0- boni veri nofiras iffias ovet ad aurem mo.
gubernacula fuficefit · le fM diutina deliberatione ,
mune, 0 dicant ; Qmuia qaaenmqpe dixerint «·.
folicituque aifi affinas prqmiffa , decretu feat q»a
fit facite , fetandam vero opera eorum nolite farern
npfira provincia juxta canonicus funehnes, utUioru B dùtuu enim ir non fatinne. Tatret, afofitloram
commudsoeuqqe fore putavimus , gau ia n aet
locum indigni peccatoret tenemus . afofioltrum ergo
nobis ipfis pepercimus , fed eat leges condidimus ,
vitam imitemur tr αβηι, apofioloram femper vequa non mode gregem ia qflfc» ecclefiafiico cosuimftigiis infifiamns, digite ergo, patres tr fratres ,
renc, fed etiam epifeopus ad te prafianda conftrinjam aliquando refipifeomus 0 vocationis ntfru
gerent, quf dignitas torum OT rere pafioralis exrationem babentei , fed alo nos ad ofns miniflerii
pefitrcs. Sed quid profuerit utilia practpta feaxiffe ,
accingamas , nofiramque provinciam ad finnlht
fi neglegantur! aut ( feed magi, delendum
ccclefia primitiva mores , ftHtemqae fiatam rô­
temnentur t fi pleriqut non jam feSeret, fed indi­
tit viribui revocare tonemur . fiderit JJeas ipfe
cet legit infurgant : <r venenati ferptntii diabolicam
tam fiit votit , tf quod in hifce decernendi, ope­
•'lea vocem ufhrpsnt; Quart fractpic vobis domiratus c8 in nobis felita pietate 0 clementia con­
•int ? filii tontumacts O' ferverfi, quibat ornait efi
firmabit r
difciplina mtlefte, σ’ eadiant e demie· fer propbe­
tam > Λ faculo confregifti jugam meum, rupfii vin­
ACTIO PRIMA.
eale mea : dixifiinon ferviam. Quod fi laiti fem­
me etiam free digni cenfentisr , fi tcmpoealibus re- C
Concilii provincialis Toletani, i» ejufidem urbis
gibet fuit in Ut qua ad coepora gubernanda freretemple cathedralis ttcltfia, affumfoioai dmfmavir.
perint, miner ebtrmferent : quibat quafo faffliciti
gsmt Maria ctefitnm, cMebrnta die οβανη Septem,
m piabitur clericorum quarumdam rebellit fervi­
bris, amm a thrift0 nas· MOLXv. indiSione o6ate ia , qui frecepta ferrum facrorumque peatiw> pontificat qs fanill/fimi domitu nofiri papa TU
‘icam totis v tribui infringere violarcqne mtuuptse ?
quarti anno fext· ’. ac regft inviSiffimi regii TbiCumque clerici militum vicem g/rane , pontifi­
hppt fetandi anno decimo,ci vm atque tfifetpi imperatarum , ut feBo
agmine contre pottfiatei tertas , fetulerieque ho­
DECRETUM SANCTÆ SYNODI
minum vitia , σ’vira C verbis dimicemus; quate,,
Tridentin* de celebrandi* concilii*
n.tm obferr· vi8 oriam fperabimns , fi militet ia
proriacialibui.
acie bar imperatoribus fuit parere recufent f fi at
baretici contentiofis litibus , at acutiffimis ft init
KOfiNCiAin concilia Gcubi onrifl»font,
obflti, corregionem fiynodi fralatorumque juffu propro moderandi· moribui , corrigendi· »afettunrl Certe concilia Toletana , quf ante nat eeccilibu·, controvcrfiii componendi·, aliiiaoeet
lebrtte nofcuntur, tanta acceptione digna fune ha­ D facti· canoniba· permiffi· , renoventur . Qua re
bita , ut velati ferra oratula uuiverfa pene ecclefia
metropolitan! per icipfo·, fcu illi» legitime im­
fufieferit·, tantemqae eufhpitattm
fidem afferm­
pediti* , coepifcopu* antiquior Intra annum a
ie funt, nr CT fagenu-fdnrihcet, O' nurilia gene­
tine praefenti· concilii , At deinde quolibet fal­
ralia te in fide confirmanda , O' in mtrtbut rorretem triennio, poft oâavam paicha reiurreâiogendn, magna veneratione citare non dedignantur .
ni D. N. Jefn Chrifti, (ea alio commodiori terhOuibat merito coniuimut , fpiritam veritatii frf.
port pro more provincie non prntermittant fjr^
cifua dliciiione romfiegi , frf cifun fevoribat pro­
nodam in provincia fua cogere , quo epifeopi
fil qui conventus , qui in bac fange civitate preomne*, Ar alii qui de jure vel confuetudine in­
fentia etiam iffint matrit domini confictate , toter elfe debent, eicepti· hi* quibu· cum immi­
gnntur .
fi totut peno Cbrifiianorum trbit
nenti periculo tranifretandum eflet , convenire
tantum toacihit Toldanit detulit, tantum tribuit,
omnino teneantur: nec epiicopicomprovinciale*
tanta aviditate finficefit : pudeat clerum diti»nis
pratextu cujurlibet confuetudini* ad Metropoli­
Teletanf provincia fiubjeSum , iit vel madienm
tanam eccleliim in pofterum accedere inviti com­
nluSari, qua noverit a tam fingo fonte fiuxiffe .
ConfidimnAeutem de vobit , fratret , partcbl O’ E pellantur. Itidem epifeopi qui nullo archiepifcopo fubiiciuntur , aliquem vicinum metropopretbyteri ccclefiarum, meliora O’ viciniora faluei :
litanum femel eligant, in cuju* fynodo provin­
Tametfi ito loquimur propter quafdam, qui ut fie.
ciali cum alii· interefle debeant, Ae qu* ibi or­
re, non per ofiium in ovile ingrtffi funt, fed afeendinata fuerint, obfervent , atque obtervare fa­
dernni aliunde , ita clare demonftrant nulla fe do­
ciant : in reliqui· omnibu· eorum exemptio Ar
minicarum ovium cura reneri, qum fi ad refidenprivilegia falva atque integra maneant . Syno­
tiam , fi ad mimfienum quod femel fufceprrunt ob­
di quoque dicrccfan* quotanni· celebrentur, ad
eundum .impulerit , pntinui velut funii qnibuf.
qua· exempti oriam omne· , qui alia* celfante
dam agitati, univerfa praceftorum vincula conan­
exemptione intereife deberent, nec cap itui iegetur abrumpere. Torro epifeopi hn/ut ditioni, ρ„„ι
neralibui fubduntur, accedere teneantur: Ratio­
monui tam fingo operi admovere debebunt : me.
ne tamen parochialium , aut aliarum faculacium
minerine verborum jCbrifii , dum bonum pafinrem
ccclefiarum etiam annexarum, debeant ii qui il·
Irfmberct in evangeho , diecnrit : Cum propriat
larum curam gerunt , quicumque iih fint ,
AWWO

f*47 *

P

, .,
541

r ι u · ιν,
η. ·

/■·_ „ _,, , „ ..
CONCILIUM

Τ«τ . »ί uπu
IOLBTANUM*

μλιιμπμλμ η.
iMrui.

- .,
94*

fervationet Be conftitutione* firmiffime admittit AXIK>
& ampledttur.
CHMISTI
Sacram icrlptunni , juxta ejufdem fenfum
M*s
qudha tenuit flr tenet fanda mater ecclefia ( cnjus eft judicare de vero fcnfa, Be interpretatio­
ne facrarum fcriptnranim ) admittit , nec eam
unquam nifi juna unanimem confcnlum patrum
accipiet flr interpretabitur.
Profitetur quoque feptem efle vere fle proprie
facramenta nova legis a Jefu Chrifto domino
noftro inftituta ad falutem humani generis »
licet non omnia fingulis neccflaria : fcilicet ,
baptifmum , confirmationem , euchariftiam ,
poenitentiam , extremam-undipnem , ordinem
Be matrimonium : Iliaque gratiam conferre j
& ex his baptifmum, confirmationem , Be or­
dinem fine facrilegio reiterari non pofiir.
Receptos quoque te approbato* ecclefi· ri­
tui , in fupradidorum omnium facramento­
rum folenni admmiftrationc , recipit Be ad­
mittit .
Omnia Be fingula qu· dc peccato originali,
Be de juftificationc in facrofanda Tridcntina
fynodo diffinit* fle declarata fuerunt, ampledi»
tur flr recipit.
Profitetur pariter in mifla offerri Deo verum,
propriam, ac propitiatoriirm facrificium provi­
vis ac defundis ·. atque in fandiffimo facrame·to euchariftia efle vere flr rcalitcrflt fubftantialiter corpus Be fanguinem , una cum anima Be
divinitate domini noftri Jefu Chrifti , fierique
converfionem totius fubftanti· panis in coepo*,
Be totius fubftanti· vini in fanguinem i quam
converfionem catholica ecclefia transfubftantia*
tionem appellat .
Conftanter tenet purgatorium efle i animafque ibi detentas fidelium fufliragiis juvari.
Sandos confitetur una cum Chrifto regnantes
venerandos efle, eofque orationes pro nobis Deo
offerre : atque eorum reliquias veneranda* efle
firmiter tenet.
Imagines Chrifti ac deipara femper virgini*
Maris, necnon aliorum fandorum habendaade
S TH SO IU M FIDEI.
retinendas efle : atque iis debitum honorem ac
venerationem impertiendam.
D
Poteftatem indulgentias conferendi a Chri­
REDO in unum Deum, patrem omnipo­
fto in ecclefia relidam efle ; illarumque ufum
Chnftitno populo maxime falutarem efle af­
tentem, fadomm ccliBe terr·, vifibilium
omnium & invifibilium. Et in unum dominumfirmat .
{efum Chriftum Filium Dei unigenitum : Et ex
Sandam catholicam fle apoftoticam Roma­
'at re natum ante omnia fecula i Deum de Deo,
nam ecdefiam , omnium eeelefiarum matrem
lumen de lumine , Deum venam de Deo vero a . agnofeit .
genitum, non fadutn, confubftantialem Patri,
Romanoque pontifici, beati Petri apoftoloper quem omnia fada font : qui propter no*
rum principi fucceflbri ac Jefu Chrifti vicario ,
nomines, te propter noftram ialutem aefccndit
veram obeaientiam fpondet.
de coelis: Et incarnatus eft de Spiritu fando
Cetera item omnia , qu· a facris canonibus
ex Maria virgine : Et homo fadus eft t Cruci­
te cecumenicis conciliis ac pnxeipue ab eadem
fixus etiam pro nobis fub Pontio Pilato, paffacrofanda Tridentina fynodo diffiuita funt ,
fu* Be fepultus eft : £t refurrexit tertia dic fe­
tam in his qu* ad extirpandas herefes , quam
cundum feripturas : Et afeendit in cetum, fein iis qu* ad morum reformationum pertinent,
det ad dexteram Patris : Et iterum venturus eft E ejufdem fande fynodi decretum decota recipit,
fle omnqio recipienda ab omnibus efle decernit ·
judicare vivos 8c mortuos, cujus regni non erit
finis r,Et in Spiritum fandum dominum . te
Hatreieique omnes ab iifdcm facris canoaibus ,
vivificantem , qui ex Patre Filioque proceditt
te generalibus conciliis, Be prafertim ab eadem
Qui cum Patre Be Filio 'fimul adoratur , Be
fanda fynodo Trittntina damnatas, detcftatur
conglorificatur , qui locutu* eft per prophe­
8e anathematizat.
tas : Et unam fandam catholicam Be apoftoCeterum cum hujus fande fynodi ea fit prslicam ecdefiam . Confiteor unum baptifma in
cipue cura flr folicltudo, ut omnium mentes in
rcmilGonem peccatorum i Et ex pedo refurreea dirigantur , qua ad fpiritualem falutem a
Aionem mortuorum : Et vitam venturi fcculi.
domino ac Deo noftro Jefu Chrifto impetran­
dam, magis conducant ; utque divina msjeftas
Arnen .
qu· Spiritum fandum in difcipulos infudit ,
Apoftolicas Ar ecclefiafticas traditiones ■ rclihia qui ad eamdem fyr.odum acccficrunt , diqaafquc ejufdem (and* Roman· eccleli* ob-

ARNO fynodo intense . Quod G in hi* tain metro- A
CHtUT! pioliuai, quam epifeopi Be alii fuprafcnpti πε­
ι id. gtigntet ntriat, pceoa· facris canonibus fanciiaa Incurrant.
In nomine fand· Be individual Trinitati* ,
Patri* flr Filii, Be Spirituifandi. Sand* dr ριοvinciali* fynodus Toleti in cathedralis ecclefi·
remplo aflumptioai immaculata vlrginu Maria
conlccrato , audoritate veterum ac generalium
conciliorum. te facrofanda: fynodi Tridentin* ,
fanâ* fedis apoftolica , ac fanâiŒmi domini
noftri Pii qoatti fumei ac Romani pontificia,
8t invidilumo domino noii.ro ac rege catholi­
co Philippo fecundo confentiente , 8e invitan­
te, ad publicam huju* provincia utilitatem, ac
reformationem cleri, Be populi Chriftiani , ad B
pravo* moret comprimendos , Be ad alia extirpanda , ans Chtifliano nomini nocuerunt, Be
nocete folent, legitime congregata, prafidente
in ca ( juxta ejufiem Tridcntina fynodi decre­
tum) revtrendiHimo in Chrifto patre Chriftophoro Cordubenfi antiquiori cocpifcopo , prafente admodum illuftri domino Francifco a To­
leto a catholica majeftate mifl'o, ut huic fanda
frnodo ejus nomine interelTet & affifteret , ac
fimul in ea convenientibus reverendifliml* patribur Be cpifcopir, Petro Siguntino, Didaco Scgobienfi, Bernardo Conchenfi, HonoratoOxomenli , & admodum reverendo Didaco abbate
de Alcala, qua regalia dicitur , ac procurato­
ribus hujus metropolitan· fed is Toletane , ec- C
ciclia capitulo, & ejufdem urbis clero , ac mul­
tis procuratoribus a cathedralium eeelefiarum
capituli*. Be clero huju* metropolis ad eamdem
fynodnm miC* ac deftinatis, ledo prius publi­
ce decreto fand· fynodi Tridentinc de provin­
cialibus conciliis celebrandis, ante omnia exem­
plum patrum fecuta , fidei confe/fionem praemit­
tendam efle decernit, eamque prarmifit; fymboInm fidei , quo fanda Romana ecclefia utitor
totidem verbis exprimendo, in hunc qui fequi. tur modum .

C

gnctur

J45

’"m.”·

Concilium T

ANNo' goctur tribuere gratum , quo eorum a&iones
CHRISTI Chriftian· reipublies falutans fint, atque apoi}tf.
ftolicis iaftitutU conveniant . Hortatur fanfla
(ynodus epifeopo» omnes , abbatei , facerdo­
tes , & quofeumque alios qui ad eamdem fan­
dam fynodum convenerunt , atque omnes in
Cbnfto fideles , ut pro ejufdem fynodi optato
esita, faltem lingulis festis feriis jejunent : at(idue in Dei laudes incumbant ; preces ofteranc : iacrificium nude peragant : non immemores in ciidem piis operibus, precibus & facrificiis , pro fandiflimo domino noftro Pio
quarto > & catholico rege ac domino noftro
Philippo > divinam majclxatcm orare i ut eis
tranquillam vitam agentibus, ad vidoriam ad­
venus Chiiftiani nominis bottes obtinendam ,
in hzrclibus extirpandis , &■ Chriftiana repu­
blics ab infidelium invafionc defendenda atque
amplianda, bcqigno atque propitio favore affiftat,
Et ut omnis maturius ac confultius abfque
ullo ftrcpiiu tradati queant , in iententus di-,
cendis in loco benedictionis confidentibus do­
mini facerdotibus, justa conciliis in hac eadem
uibe olim celebratis ftatutum , nullus debeat
aut iminodellir vocibus perftrepere , aut tumul­
tibus pertutbare : nullis ctiam fallis vanilquc
aut oblimatis dilceptationibtis contendere : led
quicquid dicatur, lie mitiftima verborum pro­
latione temperetur, ut nec audientes offendan­
tur , nec redi judicii acies perturbato animo '
infledatur .
Eidem denique fanda fynodus omnes ,
Cngulos ad eam accedentes ccrtiotcs facit in 11lufttillimi ac icvercndillinii archicpifcopi domo
congregations habendas fore, ut qui velit ali­
quid vcl petere , vel proponere, quod publics
fit utilitatis, libere id facere pollit, atque eamdem (anilam fynodum rationem habituram eo­
rum , qnae ad publicum commodum pertinere
videbuntur .

Plareninc vobis , patres revcrcndiftimi , lire
decreta .
Omnes rcfponderunt , Placent.
Ego Chriliophorus epifeopus Cordubcnfis
(ubfcripfi .
1
Ego Petrus Seguntinus fubfciipfi,
Ego Didacus epifeopus Scgobicnlia fubfc ripfi .
Ego Chriftophorus epifeopus Palentinus fubfcripli.
Ego frater Bernardus epifeopus Condientis
diffiniens fubfr ripfi ,
Ego Honoratus epifeopus Oaomcnfis fub,
fcripli ·

Ego Didacus abbas de Alcala la Real fubfcripli .
ACTIO

SECUNDA

Telttem , ι» t/ufJcM uriii
rruap/a carMdra/ό tcclefie , ^uMpr/avr Jriptrt
Mtrie conjurent , tdrirm : Jit J»ifti»iiJibm Jtmutii , a·»» a C brifi» "Λίβ M 1)1.XVI.
ieditfiv«‘ ·’“> p«nr</î<arui ftethffimi dueiai a«firi T>„ ya.ar.
primo , ar rtfi
'tgu mfin 'Phiiiffi ftceeji um dcnmn .

Cteiitii

yro'Viurra/ri

5 44

LETΛN U M.

tuta minime cenfeat fuperfluum effe , epifeo- anmq
pos omnes , facerdotes , & quofcipnque alios CHtlnj
ecclefiaftici oidinis, nec non Λ: Jaicos fui effiss*scii admonere : quo Chriftianam pietatem vere
ieâantes digni illo nomiqe exiftimentur , quod
in facro baptilmatis lavacrd dederunt Chrifto
Jefu , in cujus cruce nos gloriari oportet .'"Re­
formationis vero initium ab his fieri decet, qui
ad hoc conftituti Iunt , ut prziunt aliis : Se
tamquam fait i forma gregis illis exemplo line
dodfrina A' moiibus, cos docentes quonam paiio Chiiftianae religionis inlhtuta fequi ac tenete debfant .
Priasaas.

Hortatur igitur primum epifeopos otnsw ,
Λ· per vifccia mileiicordiar Jelu Chtifti obteftatur, fire lanâa fvnodus , ut decretum a lacrolanâa Tridentina fynodo dc relidentia przlatoium, ad Chriftiam populi lalutcm editum
fccuti , non folum allidua prrfcntia, led ic hmul cura 3c lulicitudine diligenti mimllerium
fiuum impicant ; giegis libs commifti regimini
vere alliltant : aiquc omnibus juxta Pauli apoftoli przeeptum laborent : ejus refidentiz ra­
tionem apud fynodum hanc provincialem teftimonio publico reddituri : ut cadrm fynodus
praevidi examine judicet, an ex caufa juft a quit
ab ejps diaccfi & difcelferic, Sc abiens fnerit :
atque adverfus cos , qui consta decreti Triden­
tini difpolitioncm abfuerim , poenas ab eadem
Iynodo indiiftas, & przlertim eam quz dctiundsus pro tata tempons abfentiz , tablier ecclefrz , aut pauperibus leftitucndis agit , ablque
ulla indulgentia exequatur.
Nec enim quzvis cauia , quz vcl ad Chriftunam caritatem, urgentem neiclbtatem , de­
bitam obedientiam, evidentem ecdcfiz vrl reipub(icz utilitatem cuiquam pcrtincic videbi­
tur , a relidentia cxcuiaie debet : led ea tan­
tum, quz fuper ιοι ibus diligent illimo examine,
maturo judicio , exafiiquc Centura (ic probata
fuerit , ut vere fcclula omni indulgentia , ah- ·
qua ex prrdidit ratione dubio procul , jufta
fit omnino cenlcnda t atque ei utilitati , qu·
iplius palloris pirientiam exigit , Sr quz non
poteft non elfe publica , fit njhilouiinus pro­
ferenda ,
Caveant tamen epiicopi, ne extra fedem cathedralis ccdcfiz locum aliquem dicecclu ad
continue habitandum eligant : cum ad totius
disxccfis negotia commodius expedienda illic
oporteat epilcopos habitare, ubi iedescpilcopalu fuit conftituta . Alioqui fine epiicopi me­
mores , eam rclidcutiam neque Deo giatam
elle, neque facris canonibus confonam , ic ab
hac fynodo potius ablcntiam, quam rchdentiam
Cenlcitdam fore ,

*
E

Vigilent epifeopi fuper gregem fibi commiffum , ne eis dormientibus inimicus homo ve­
niat , ac aizania luperfeminct ; erroics nempe
dotlrinz , ac morum corruptionem . Qus qui­
dem frequemi vifitatione extirpanda iunt ne
crefeant , Sc pereunte gtege , (anguis ovium ab
UP1 I adco hzc fanda fynodiis vctcrum
eorum manibus requiratur , qui juxta prophe­
canonum ad morum reformationem dilcitam , Sc apoftolum (peculatores a Deo confti­
plinam revocare , ut poft generalium concilio­tuti funt . Vilitent ergo epiicopi per fe , vcl
rum decreta , fanltiillmorum .pontificum conper alios proprias dicecclcs , omnino (ervaores
ftiiutioncs , Sc provincialium fynodoium ftaqu· a factolanâa iynodo Tiidcntioa ftatuta

C

funt"

Hf

Mw.W’

COMCftiUM ToLMTANUM.

ANNO fa** : aM^° P° feipfo* quolibet anno faitent A
QUUST1 tribu» mcuGbu» coat Inuit > ant ûttcnupti», quan
H«|.
poflint commode dimccfco» patten extra ca­
thedral»» ecclefia locum vibtare teneantur.
Neque exculcatur ab bac pcrfonali viGtatione
4 quovi» impedinento » quod aiioqui benigna
quadam indulgentia folet admitti ; (ed eo tan­
tum, quod neccStatc quadam fic urgeat , ut
nifi maximo cum detrimento vel publiez , vel
propria faluti», fpititnali», vel corporali», per
Jcipfoe eam vifitationem etequi non valeant i
apud hanc provincialem (ynodum de eo fidem
(aduri,. ejuique judicium ea de re ac ccnfuram non qualcmcumque , prater divinam ul­
tionem, fubituri. Cum St domina» apud Eaechieiem prophetam capite trigefimo quarto du- B
riflime epifcoporum ncgligentian in hoc vit­
iationi» munere exercendo increpct , dum in­
quit : Super omnem faciem terne difperfi loot
gregi» mei, Si non erat qui requireret : Non
erat, inquam, qui requireret . Vifitatio vero
ecclefiarum, & canin rerum , qua ad templo­
rum majeftatem , & ornamentum pertinent, fie­
ri debet ea adhibita folennitate , qua a libri»
y
pontificalibu» It hi» Gniliba» traditur : ad po/
pulotum animo» per hac exteriora, ad ea qu·
interiora funt excitando».

*·

****52^·* ■·

facra fcriptnra, librivt altaris» eeclefiaftici leâioaa, doAoium piorumqae virorum coaccfla
fplcndida : ab eaque procul quavi» profana col­
loquia, Bt itneatt cujufque turpitudini» abfinc i ac prorfu» eoram ferculorum eliminetur
fplcndor , qui (a Ko cajufdam decori» nomine
le menfi» pontificum ingeffit. Sit denique fru­
gali» epifcoporum menfa i non plura quam
tria, aut ad fummum, fi convivarum conditio
id poftulet , quatuor , prater olera fle fimplice» arborum fruAu», fercula appomntur. Epi­
fcoporum fi quidem auAorita» non hi» delici!»,
vanifve fplendoribe», led fide ac vita meriti»
querenda eft . Si qui» vero in hi» qua hoc
decreto prohibentur, aut eorum quolibet exceffifle fuerit convi Au», a fynodo provinciali juxta exceflii» qualitatem | pecuniaria mulâa pii»
operibu» applicanda , puniatur.

ANNO
CHAUTI

d^uar/mr» .

Curent epifcopi, ut eorum familiam ac domeftici, pnamifla peccatorum confeffionc , fal­
tem diebu» nativitati» , refurreâioni» domini
noftri Jefu Chrifti, pcntecoftc» , Bc aflumptionix deipara virgini»Maria, facram eochariftiam
fumant : (ciente», non ipfi» tantum familiaribu» , fed Bc ipfofmet epifeopo» graviter incre­
pando», fi eorum domeuici, moribii» Bt pieta­
Ttrtitm.
te Chriftiana , non fuerint alii» manifcUo ad
Sed & illud maxime epifcopi meminerint , C vitam inftituendam exemplo .
quantum ad decorem dignitati» pontificia atti­
rerai , eo» domi familiare» habere Bt alere, qui
QaiMam.
vit» integritate, Bt dodrina cetero» antecellere
conentur : quique fic inftituti fint, ut ipfu epiEpifcopi, quo facilin» in fynodo provinciali
fcopi» in minifterio proprii muneri» adctfe pof­
rationem muneri» fibi committi reddere poflint «
lint ; Bt vera honeltatt» exemplo quotcumque
Bc ea impedimenta vitari queant , que facroalio» ad fincerum, lobriumque Bt cabum viven­
fanAi concilii Tridentini exeeutionem ( qaod
di modum inducere valeant.
abfit) impedire contigerit, librum habeant, ia
Sit Bc epifcoporum ita modcfta fuppellei», ut
3uo omne» parochialct ccclcGm propria cujufque
nee auro contexta, nec antei» teli» filifve orna­
Kxcefii, earumque redore» nominarim feribanta, extra altarii Bc ecclefia minifterium, lervitur : quique cx ei» per feipfo» , quique per vi· >
re debeat. Hofpite» vero, quicumque hi futu­
catio» ci idem ecclefi i ii ferviant : ratione ex po­
ri fint, cum ad epifcoporum domum venerint ,
li ta , quo titelo eafdem eccleGa» obtinuerint : 8t
fciant fe fore ad epilcoporum , non ad princi?|ua ex caufa a refidentia abfente» fuerint excupum iacularium , aut regum hofpitium rectpien- D ati : aut quo impedimento ad ferviendum per
do». Nam quanto digniore» hofpite» fuerint ,
feiplo» cogi non potuerint : 8r quibo» modi»
tanto magi» oportet , epifeopum eo» modefti»
adverfu» non refidente» aâum fit , ad TridenBc decoria pontificii telle» habere.
tini decreti exeeutionem . Habeant Bt librum
Quin fle exemplo epifcopi efle debent laici»,
alium, in quo cujufque dioctfi» vifitatio, qua
utcumque illuftribu», ut Bt hi ab immoderati»
per iplo» epifeopo» , Sc per eorum viGtatore»
fumptibtu qui temere ac frequenter, in nimium
fafta fuerit, in fumma contineatur : fubfcribafpleudidi» fupelleâili menfaque maximo cum
turque ab ipfi» epifcopi», vel vifitatoribu», te
patrimoniorum, ac totin» rcipublica detrimen­
eorum notario : ut laltem cx eo apud provin­
to fieri folent, prorfu» abflineant. Nec fanda
cialem fynodum conflare poflit , qua ecclefia
fynodu» eoa lomptu» probando» efle ccnfet :
fuerint ab epifcopi» , vel eorum vifitatoribu»
imo catholicam majeftatem hortatur in Chrivifitata .
fto , eique fupplicat , ut in hi» abufibu» extirpandi» , regio ac Chriftiane imperio uti
Stxtwa ■
velit .
Menfe vero frugalitatem fie a fanâi» patri- E
Dicecefana fynodu» ab epifcopi» quolibet an­
bu» , 8c canonibu» commendatam efle videt
no celebretur , ut non folum ove» ipfi» com
fanâa fynodu», ut non poflit non dolere gra­
milia» vifitatione paftore» co gnofeere poflint ,
viter , eat delicia» in epifcoporum mcnfa» irfed Bc ea ftatuere , quz ad inferiorum reAortpfifle , qua jure poffent a laicorum rnenfi»,
rum fegnitiem vitandam, neceflario viderint ex­
utcumquefplcndidi» ablegari. Proinde lint me­
pedire ; Bc ad ipfanim dVium ori tum friutarem
more» epifcopi divinam majeftatem non leviter
conducere valeant .- non obliti in prima fyno­
offendi , dum non pauci» pauperibu» , qui ob
do, eo» omne» qui eidem interefle debent ad­
egeftatem Bc famem vira periculum experiuntur
monere , Bt fi fuerit opu» cogere, ut facrofanBt expeâant, ex hi» fubveniri poflet, que menAam Tridtntinam fynodum, quemadmodum
fi» epifcoporum contra indiâam a canonibu» fru­
eju» decreto conftitutum eft , omnino reci­
galitatem maxima cum ignominia veri fplendopiant .
ria appdnuntur . Sit igitur epifcoporum mcnfa

Scfci-

»>·»-

547

Concilium Tolbtanum

maximiuanib

ft

a

ΛΗΝΟ
CHRUTI

Dtultcimitm.

Sifcimem.

Promoter fifcalis apud tcdcfiafticnm judi­
cem oetninem deferat , at cx ejus delatione inquifitjo fiat , nifi quem legitima, ac frequens
gravet infamia : neque cx ca delatione judicet
inquirere audeant , imo priufquam ad inquifijionem pioccdatit, diligenter curent inveftigayc an ea mifamia a malevolis, an a providis &
honeftis'orta fuerit. Quod G priynotor fifcalis
quemquam accufarc velit , ed cafa , quo jure
accufatio ei Iit permifla .· accufatoris officio tun*
ftus eas leges lequatur , qoz pi\blicis accufatoribtir-, hive quibus juris publici ratione accuOffavaiz.
B farc permittitur , jure vd confuetudine datz '
fuccjnt ■ Sed ti acculatus ab accufatione fuerit
ablolutus : nullo Inodo is in expenfis condem­
Epifcopi in ecdefiarum cathcdralium vifitanetur .* i mb fifcalis , ii temere eum accufafte
tione foliate cinent, ut ipfauimecdefiarum ftaconftitcrit , non folum expenlarutn folutione ,
•futa, quz alioqui diipcrlf oblivioni tradi lofed Br alia pana judicis arbitrio propter accuIcnt, & in deiuetudinem abire, in unum volu- .
men redigantur : tc fi quz emendatione indi­
iationis tctneraii* calumniam , omnino punia­
gere videbuntur , juxta canonicas lanâioncs ,
tur.
m
ris ordinq iervato emendentur -. atque οπιpublice io capitulo , faite» quolibet an/»·
Dcclmvmtcrimm.
.ernei , tempore ab eodem epifeopo con- ^
ftituto , omnibus canonicis przfentibu? legan­
Epifcopi faltcm quolibet menfe carceret ,
tur.
3uos ad reorum cuftodiam opportuno· habere
ebent, ipfofque reos illic detentos vifitarc pee
feipfos , ii priientei in codcrn loco fint , reC ne^atur .
Metropolitanus, epifcopi, 8f alii quicutnqng,
■ nfcrioics otJinirii , quibus ecdeflaftica jurlldiftrj quocumque jure competit, non alios poiPctni pecuniarie, G quando a judic’ibus or­
fmr continuere proniores aut vicario’, q::am
eos, qui vel facerdotes lint, vel intra fex men­
dinariis juxta rationem deliili , vel delinquen­
ti. qualitatem eas imponi contigerit , in pio»
tes ab ea dic qua jurifdiclione libi commiifa uti
tantum ufiis , K* pro exeeutione jiiftitiz, non
coeperint , ad facrum ordinem , & intra an­
pro privata epitroporum utilitate expendantur
num ab eadem die numerandum, ad (accrdoarbitrio epifcopi , vel ejus vicarii. Deputcturliu® promoveri poffint. Quoi fi intra id tem­
que ab eodem epifeopo, qui caldem poenas tepus ad didos ordines promoti non fuerint ,
officio tc munere ipto jure privati , eo nullo
opere debeat, carumque rationem reddere te­
•nodo uti valeant, nec utantur. Vilitatores ve­
neatur .
ro liat omnino facerdotes , nec alia' vilitatorum officio uti poffin; , nec ad id arftnittanQ»mt»m<lcc‘mitm .
D
tur.
Notariorum ecclefiafticorum , promotoris fif.
calis, publici exeeutoris, & aliorum offifcia quo­
Dcrlmum,
rumcumque , qui jurildiétioms epifcopali! ■ 8c
aliorum inferiorum miniiteffo operam dare te­
Provilores tr vicarii
ii , ubi ex
es delegatione aΙ­
nentur, nullo modo vendantur ; nec ob aliud
poltolica de quibulcumquc caufis cos cognoquodeumque lucrum dentur temporale. Dentur
icere contingat, nihil etiam ab'fponte danti­
autem hzc officia gratis bis, qui lint idonei ad
bus, aflellotis. rasione ac titulo accipiam, imo
eorum munus exercendum , quique per leipfos
in fportulis recipiendis , tam ipli quam noiani
illis fe'vire debeant , ac teneantur. Nec uifo
caufarum nihil aliud exigant nec accipiant ,
unquam tempore qui hzc officia ab epilcopis,
quam quod ex publico eju’ tribunalis initiiuvel ordinariis qinbufcumque etiam inierioiibus
to, jure ordinario aliorum adorum ratione exgratis obtinuerunt , vel its pofterum quocumque
igcic poflitnt, & accipere. QuicquiJ vero con­
modo obtinuerint, illa vendere vel locare pol­
ta hujus decreti prohibitionem cxaôum aut
lini , ner in alios recepuo aliquo temporali lu­
ceptum fuerit, his qui dederant rcftituarur :
& qui receperint arbitrio iupertoris punian- Ε cro transferre; vel in eorum favorem illis re­
nuntiare- Alioqui fi quis Contra hoc decretum
ur.
fecerit, temporale lucrum nequaquam acquirat.
Imo illud etiam in confcientiz jradicio , fabri,
l'a«eeiin*M .
cz cathedralis eccleliz ref^ituere' teneatur : &
qui
officium fuerit aftequutus illo privetur. Sti­
Fifcales ab cp<lcoFi, >>i deputentur oui fapendia autem , quz pro labore notarii, & alii
cerdotes fmt. vel intra fex menfe' ‘d
snimftri ecclefiaftici tribunalis habete debeant ,
ordinem , intra annum ad faccrdotium promo­
epifcopi in dicecefanis fynodis certis quibufdam
veri poffint , tc promoveantur. Alioqui ad
limitibus moderentur, eaque moderatio ad piiufu propiii muneris nequaquam admittanmam provincialem fynodum approbata defera­
Epifcopi, tc eorum vifitatutes , eo tempore
quo valitattonis munus exercent^, nihil prztcr
'd quod ratmne viiitationis juredsbetur , et­
iam ab fponte dantibus accipiant : etiamfs id
eiculentum fuerit , aut poculentum : non folum ab ipfis clericis , vd ah' ecclefix oecono­
mo , fed nec ab ipfa plebe quz vilitatnruiui
vifit.inda eft, Alioqui ad dupli reftituponem
juxti Tridentini concilii decretum teneantur:
eaque reftitutio fibricz illius ecdcfiz fût, quz
eo tempore vilitabatur.
,

tur.

tur.

~anmo

CHRISTI

H*

f,“J. ’’

Conchium Tomtanvm.

55©
IL-.-r*

01» iffl - —>>···

Dumio/irfia.

In diceeefani· fynod is , & earum qualibet',

A ei» cathedrali· ecdefia , St ejn· io qua tepui- "
tuta aperienda eft/ carur-.iqaeatcooomu io Ivan- cHktrri
tut-

qua poil hanc provincialem primo celebrabun­
tur, de augendo ac diminuendo notariorum nu­
mero ubi vjjptn fuerit expedire , fic tradetur,
ut in metropoljtaoo tribunali non plure» quam
odo, in alii· veto non plure· quam lex jurifdiftionis ecclcGaftic* tninifterio fervire poflint.
Ubi veto plutea iunt ad hoc mini(leriuii\ depu­ i
tati , cum primum coram officia quocumque
modo vacaverint, ptorfus fupprimantur.

Nemini dubium effe debet fanâiflàinos Chriftiaborum religionis cauta conventus ac pervi­
gilatione·, qua olim a fandis patribus apud
Iaera Dei genitricis, Bt aliorum lanâorum rempia, ac martyrum fepulcra, tuere propter piam
venerationem 8r cultum finite permiffa·, fi mo­
do caute Sc ttligiofe fiant , ullo modo impro­
bandas, imo fumtnis laudibus extollendas fore :
. eo tamen ventum eft hominum malitia , tt dediruasaa·
X. linquentium audacia, ut nemo qui prsientii fsmores noverit, eas qua ηαάα fiunt, uois
B
- Vicarii, proviforcs, vifitatores, promoter Al­
improbet , atque improbanda* efle. cenfeat .
cali· ■ St alii quieumque ccdeliaftici, 8r ordina­
Statuit igitur' fanâa fynodus, ad illa, (celera vi­
rii tribunalis t metropolitan!, epi(copotum\j8c
tanda qu* in his noaurnii conventibus contin­
aliorum irfferiorum miniftri, etiam hi judicer,
gere folent , eas pervigilationes nequaquam
-qui ad audienda· appellationum caulas a me­
pennittendas elles eafqap fub excommunicatio­
tropolitan!· , Ac alii· luperioribu· deputantur
nis perna, in quam qufcontra fecerint ipfo fa­
quolibet triennio ab eo , qui per ipfum metrodo incidant , prohibendas effe decernit, Sc om­
politanum in propiia , ic epifeopo· in fua
nino prohibet, . Clerici vero qui eas per «tule­
quemlibet dioccefi deputatu· fuerit, & cledut ,
rint , ab epilcopo pester eamdem excommuni,interim proptia muneta exercente· vilitentur om­
cationii poenam , quo ipfo itidem faâo ligati
nino : ut cx ea vilitationc conflare poflit vera
«enicantur, graviter ejus arbitrio punientur.
Bt ad a publica adminillrationis, juriidictionis ,
officiorum , Sc cujuuumque eorum muneris ra­
A'ijr/îa··*· pruvum.
tio : atque is , qui male fuerit officio fundus
eo privati, ac puniri poflit : denique a fuo ju- C
Cum templa ad hoc fuerint divino numini
dice 8e epifeopo privetur ac puniatur. Quod fl
confecrata, ut in cis cultus Deo cum dvbita uecui ex oraedidis ante triennium quacumque cx
nciatione pacificus Chriffiana pieeaie exhibea­
caufa ab officio 8c munere certandum fit, is te­
tur, prohibet fanâa fynodo· in pofterum tur­
neatur prius quam alio dilccdat, adminiftratiopem illum abufura, qntr d* Innocentium , in­
nis , tc cujulcumque publici muneri· rationc-n
tra ecclcliam theatrale* quidam ludi edi publi­
reddere : caque fpatio triginta dierum ab eo ece confucvere magna cum ordini· eeclefiaftici
xigatur, qui per metropolitanum , vel epifeoignominia , nec no i Se divine mafeftaris offenpos in propria quemlibet dioeccli , ad id fuerit
la : quippe qui Chrillianurum oculos , quos
depuratur, qui de querelu , tt accuiationibu·,
oportet ad fpintualia provocari, ab his ad pec­
& aliit ad culpam male adminillrationis perti­
candi libidinem avertant. Quod fi qui contra
nentibus, intra id tempus judicare debeat : co­
fecerit, aut cum prohibere poflit , permiletit,
que tempore omnino iit ejus officium fufpcnab epifeopo prsur fufpen(tonem ab officio ,
lum, a quo ratio reddenda erit. Notarius vero
quam ipfo (ure ad fex man fex incurrat , pecu­
ad vifitationem &: ad predida examinanda fpenialia poena fabric* ectlcli* applicanda pania
cialis ab epifeopo deputetur, qui non (it ex il- D tur.
lis qui rationem reddituri funt, vcl vilitati de­
Decernit etenim fanâa fynodo* , ut protfua
bent. Sed fi predidorum aut alicujut eorum
hi. turpia abufiit e flet m erclefii» caibedralibu·
officia, per obitum metropolium, aut epiicopi
A collegiatis nullo modo permitti debere , ut
vacaverint , ratio adminillrationis & munens
Γιί>Λ illa ac puerilis epifeopatus eleâio Gat,
publici ab epifeopo vcl metropolitano, qui ad
que cerris anni foleninitatibas fieri folet : imo
vacantem ecclcliam promotu· Iit, vel ab eoqm
illam omn'mo eildrm Indiâii penis fieri prohi­
per eo· nominatus fuerit , non ab alio exiga­
bet : cum <r ea plurimum pontificis dignitati
tur. Epifeopi vero qui in exequendis hia que
vrre detrabat, St prsdittis abufibui , St aliis
hoc decreto flatur» funt , négligente· fuerint,
qu* ecdefiaflies difciplms, divinorum officio­
* provinciali fynodo pecuniaria poena fabric*
rum majdlstj, templorumque facrorem venera­
reeled* applicanda puniantur.
tioni minime conveniunt, oceaGonem dederit.
SpcdGcula vero, lud· quieumque, &r ohores
X>rci«v»v» eSavam.
qu* alloqui prs.nilfo examine permittente .,rdinario, non alia·, in aliquot lolemniratibus,
Bona quxeumque eorum clericorum, qui In- £ a. proceffionibus agenda lint , nullo modo dum
rellati moriuntur, ad epifeopum vcl conluctudivina officii vel celebrantur , vel dicuntur, in­
dine, vel alio quocumque jure pertinentia ac
tra cccleGam ipfam agi permittantur ; cum hcc
divina officia perturbare (oleant, le fanâitudidevoluta, per eundem epilcopum in pios tan­
tum ufu· ejus atbutio expendantur.
nem illam interrumpere, quam domum Dei de­
cere David divino Spiritu docuit.
Caveant tames epifeopi Se eorum vicarii ,
£<«·«··· oeaaa·.
nc dum fblemnitstit divins caula ludos aliquot,
Qua pro fepultutii aperiendi·, epifeopi· aliSe fpeâacula edi publice permittere velint , aa
ifve inferioribus quibulcumque folent in ali­
permittant , que vol in minimo Chriftianam re­
ligionem offendere, vel fpeâantium animor ia
quot hujus provincia diacelibus lolvi, non in
proprio· epifeoporum , aliorumve infrnoium
pravo· mores quoquo modo inducere valeant ;
nc eo tempore St loco, quibus eft venia peccaufnt expendantur
fed equit portionibus f.ibcitoiuua

·>«*.

fji

ν

CONCILI UM : rOHTANUM.

““ΤΚΤ* "·

55*

anno torum »

poftulands, «cl peccandi decoroc>- Λ fynodo nominatis & ab eadem probatis, treeeli- anno
CHKiSTl cilio» «cl quod gravius eft, peccata turpi let cogat quos maluerit epifeopus cujuslibec ccclcfue CHKltTj
·!**■
micantur. Decernit etenim fanâp fynodus , non
vacatione adveniente . Collatio vero cujufcumIsta,
alio· ludo· , non alia fpeflacula permittenda
que parochialis ecclcfi· quocumque modo ca
epifeopis fore, ab quam que ad pietatem fpevacaverit , contra Tridentini Sc hujus decreti
ûanùutn animos movere , Sc a pravir motion·
formam fafia, irrita (it & inanis.
dc terrer? poflint.
Horum vero examinatorum cuilibet pro mu­
neris fufeepti labore , ordinario· poft beneficii
Et ne quid fiat quod ordim ccclcfiaftico fi:
indecent, prohibet lanâa fynodus quofeumque
collationem, ex redditibus ecclefise vacantis, qui
in facris coiiftiiutos, aut beneficium ecclefiarlialioqui redori debeantur, juftam aliquam mer.
cum habentes, ne in quocumque loeo, 8c icin'·
ccdcm ejus arbitrio reddi curabit -, cum 8,-dignus
pote larvii perfonati meedani ', aut cujuique in
fit meteeharius mercede fua .
qvibulcumquc fpeftaculis, ac Judis pcrlonam a»
Qu· quidem omoia fanfti fynodus, etiam in
gant ; alloqui 8c fufpenfione ab officio , 8c be·
diacefi Gicqnenfi fervanda fare decernit; in qua
ncficio, mulâaque pecuniaria arbitrio ordinarii
conftitutio rcverendiflimi Scephani Gabrielis faa.
B âr Romane ecclcfi· cardinalis, ejufdem Giengraviter puniantur .
nenfit ecclefi· epifeopi a fede apoftoliea confir­
Kftfi/nDnftcuniurn.
mati, fic ex mente Trtndentins fynodi in >c·
ctefiis parochialibus inftituendis ( quas prioratu·
Clericis in facris conftitutfs non liceat fatnivocant ) iatelligi debet , uc fi epifeopo vifum
fuerit ex jnllis it rationabilibus caufis, eos qui
nas, cujufcumqueconditioni· St aetatis Gnt, ncc
manu , nec iccum equitando eodem jumento ' examinandi funt, per tdictum longioris, quam
fex dierum temporis fpatiu , prrfinitum ad id
ducere: slioqui tam ipfe famine, quam clerici
examen vocare, facete id juftc poflit. Teneaturen fic ducentes, fint iplo jure excommuoicati,
nec epifeopi palliat ullo modo , quod hoc dc*
2ueepifeopus in fynodo diercefana juxra formam
creto prohibetur cuiquam permittere.
«creti Tridcntini examinatoics nominare : a
quibu·, 8r ab epifeopo , ex fotma in nominatlooe atque elcâione eorum qui ad parocbialet
leni»’».
ecclefiis fcu prioratus funt promovendi omni­
Clerici quicumque in facris conftituti, ve! be­
no fervetur, qur ab eodem Tudentino decrcneficium ccdctiafticum habentes , ca que dc C to fuit ad majotem animatum falutem ptzfciimenfa, 8c fupellcftili epitroporum ab hac fanF··
âa fynodo ftatuta funt, fervare teneantur ; aSed Sc in parochialibus ecclefiis quibu Icuntque, qur dignitatibus, praebendis , capitulis ,
lioqui vcl a fuperioribus excommunicentur, vel
poena pecuniaria eorumdem foperiorum arbitrio
monafteriii , collegiis , aliifve Jocis piis uniri
fabrica, ecclefi· vcl pio loco applicanda punian­
funt quocumque modo , vicarii perpetui, ferra­
ta forma qu· in eligendis atque inftituendis preftur .
byteris parochiilibus a Triacntina fynodo , Sc
futrtum,
hor decreto prarferipta exta: , deputentur ; ita
tamed ur is ad. quem parochialis ecdefia jure
Ut eorum qui ad parochiales ecclefiis funt
unionis pertinet, quem digniorem inter proba­
promovendi, majori cum utilitate animarum.,
tos ab examinatoribus judica veri:, przfenrare or­
quarum cura eis committi dcbçc , elcdio fieri
dinario teneatur . ut ab eo perpetuus ejufdem
pofTir juxta facrofanfi· Trident ina fynodi tne.iecclcfi· vicarius inflituatur.
tcrufe teneantur epifeopi per cdiâutn coi omne·
qui examinari velint > omnino vocare : ftc ta­
men, ut qui poft diem prafinitum ante renun­
tiationem ab examinatoribus epifeopo faciendam
Etfi a fa crofanfta Tridcntini fynodo fatiseon·
venerint , «quo cum alii· jure examinari pof­
fultum tuillc videatur parochialium ccclefiarutn
fint: ut Sc examinatore·, Sc epifeopi , vcl caregimini, in his decretis que de relidentia , Sc
um vicarii generales fervira fynodi Tt'dentio·
eorum examine, qui ad cafdem ecdelia· promo,
I
forma eorum rationem habeant, 8r paiochiarum
rcgiminii falubrius confutatur.
vendi funt, cdica fuerunt i tamen ne fuperiorum
Examinatores vero qui ad ii c ramen fuut ab
negl igent ia , magno cum animarum periculo prefi
byteros parochia les, qui veri paftorcs funt, ab
epifeopo in fynodo diaceiana nominandi , fic
proponantur, nt qualibet in fynodo mutari de­
ecclefiis fibi commiflis abdfe contingat : Statuit
hac fanâa fynodus, quofeumque ordinariosdebeant , ne iidcm temper lint examin stores, fed
bcre, eos omnes qui beneficium aliquod erdefaltem qui fctnel nummati fuerint, in proxime
fiafticum obtinant, cui animarum cura incum­
fequenti fynodo nec nominari, ncc admitti pof­
bit > fi «bfcates fint , per crfidum vocare t
fint ■·
ut intra diem ab eifdem prcficiendum ad cede·
In haefautrm nominatione epifeopus rationem
lias fibi commiflas secedant, ineifquerefideanr,
habere teneatur 8r eorum , qui cx cqpitulo ecnec ab earum mioiftrriodifccdcre sufior, nifiprpclefiK cathedralis in facra theologia vcl fore tanomco fiot adeo verfati , ut ad i<Tmunus ido­
miffs licentia , alioqui juxta ejufdem fynodi decre­
tum , non alias obtinenda i fub comminatione
nei cenitantur: nee non 8r regularium, qui in
iequeftratiomi Guftuum, Sc privatione beneficii,
monafteriii vel collegii· ejufdem civitatis, vel
fi intra id tempus ad «fidendum non venetint,
oppidi commoranre^s propter eorum eruditionem
cam operam hac in ce prcftare pollinr , quum
autjufta· excufatione* non allegaverint tc proba­
verint , qof eos a relidentia petfonali excufare pof­
eadem ianâa Tridentin· fynodus prcftari vo­
fint: Poli paedidam vero diem ftatim truftuurn
luit. Sit denique tertii examinatorum pars cx
capitulo cathedralis ecclefi· : tertia iieni cx re­
fequcjPratio fiat t nec id fequeftrum ullo modo
gularibus , fi id commode fieri poflit, alia vero
semittatur, nili abfentes ( qui relidere omnino
jure tenentur ) Sc tefidere caocrint , Sc de reli·
pars ea hia clericis, qui nccdccapitulo Got nec

regulare·. £· quibas omnibus ab epikopo in

dendo aut rettituendis fruâious,

fi non tclc*
de-

JH

"η. ''

Conciliom Tolbtanom .

*M"î,ÆΣ“a

J54

le animos divinis ftudiis excolant te eeerecant , ANNO
atque ab otio, quod multorum malorum ciufa ÇHXItTl
l>»6
efle (olet, removeantur.
Et ut ea prebenda , qua jiXfsa Tridentin*
fynodi decretum ad hoc legendi munus deputa­
ta perpetuo fuit, illi conferatur, qui per feipfum
Injuncto muneri fatisfacere poflit , per «didum
viii in facra theologia dodi vocentur , qui dodoris, magiftrl, aut Iscentiati gradu inïaJiqua
publica univerfitate pnsvio examine fint infigniti: cx quibus ille eidem muneri perficiatur, qui
magis idoneus ad id explicandum vifus fuerit .
Aliter G da proviGo (it irrita, le inanis . Ea­
rum veru omnium , cx quibus anus eft ad id
munus deputandus, mores, vita, Aratia a TriB dentinaMrynodo requifits qualitates inquirantur,,
Kiiefimanefextam.
>
examinentur, le approbentur, priuiquam de ti­
no eptuul deputation tradetur.
Parochiarum redores.continuam habitationem
Sed le in nae metropolitans ecdefia qui pri­
intra parochiam ipfam habeant : le in eo paro­
chi* locp, qui ad adminiftranda facramenta , Se
mo vacaverit canonicum omnino juxta prrlctiptatn forinam dodori, vel magiftxo, aut liccnaltatis, ccdefiaque minifterio fic aptior.
tuto in ficraAhcologta conferatur- cumeaprzbenda facrofanda Tridentina fynodo ad eum il­
ium fuerit perpetuo conftituta, ac deputata . 1dem etiam fiat in aliis hujus provincia ccdefiis, in quibus nondum fuit canonica tus aliquis
Quoniam in plerifque locis caufa commodio­
ad id legendi munus eacqueuduui alicui colla­
ris agrorum culturz parochiani ita r^ifperfi funt,
tus .
ut nec diebus feftis ad parochialcm ecclefiam ac­
cedere , nec eis facramenta miniftrari facile que­
ant : curent epifeopi, ut ecdefia opportunis lo­
nixum.
cis erigantur, ad hoc ut parochiani fic difpcrfi , C
Cum facrofanda Trident ina fynodus ad lalucommode valeant Ac divina officia andite, le fa­
btius ecdeliarum regimen hortetur , ut in pro­
cra menta percipere. Ea vero eredio fiat ex fru­
vinciis, ubi id commode fieri poteft, dignitates
dibus ad ecclefiam matricem quomodocumque
pertinentibus juxta canonicas fandiones, quz de
omnes, le faltem dimidia para canonicatoum in
ecclefiis Cathedralibur, le collegiatis infignibus,
expends ad ecdefias parochiales nove eredes c,
conterantur tantum magiftris, vel doitoeibu» ,
diucandas, tradaverunt. Atque eadem ratione
competens portio illis facerdotibus ac tniniftris
aut licentiatis in facra Jieologia , vcl jure ca­
nonico, le in hac provincia ficti poflit commo·
affignetur epifeopornm arbitrio, qui.etfdem ecdillime : decernit hare fanda fy nodus dignitates
clcfiir novteer eredis erunt preficiendi : ferma
in omnibus his decreti Tridentini forma, & Aomnes in ecclefiis le cathedralibur le collegia­
lexandri tertii conftitutione , quz incipit , Ad
tis infignibus hujus provincia , non aliis elle con­
audientiam.
ferendas, quam magiftris, vel dodoribus , aut
D licentiatis in theologia , vel jure canonico : qui
pramiflo alicujus publiez univerfitatis examine,
'ad aliqueth ex przdidis gradibus fuerint pro­
Qui in ecclefiis cathedralibus, aut collegiatis
moti .
Idem omnino (ervandum efle (latuit in canofuzbendas obtinent , quibus facram (cripturam
nicatibus conferendis, donec dimidia faltem canterpretandi munus incumbit, fedulo dent ope­
nonicatnum pars magiftris, vel dodoribus, aut
ram , ut cum facram ipfam (cripturam interpre­
licentiatis in theologia vcl jure canonico , fit
tantur, quoniam non omnes auditores eo Ipnt
collata · Qui quidem canonicatns , cum famel
ingenio pnediti , quo ea percipere poflint, qu*
fuerint juxta przfcriprum modum collari , non
ab ipfi* iedoribus explicantur , facili quadam
aliis in pofterum quocumque modo vacaverint ,
utantur interpretatione : Et ex iplis facrz fericonferantur , quam his qui przdidam gradus
ptur* locis , quotidie vel de (aeramentis , vcl
qualitatem
habuerint . Per hoc ramen nequa­
de articulis fidei , deque aliis ad dodrinam
quam mutata cenfcatur conferendi forma : imo
Chriftianatn pertinentibus, dt cafibus his , aut
dubiis, qua in confeienti* judicio tradaii foab illo tantum collatio dignitatum Ar canonicaIpnt, aliquid auditoribus exponant , quod eo­ E ruum fiat, a quo, le qua forma earumdepa di­
gnitatum, te canonicatuum collatio alioqui fie­
rum falnti fpirituali prodetfe valeat t idque fiat
ri potiet, le fole<. Nec ullum ex hoc przjodijuxta modum ab epilcopo cum cortfilio duorum
cinm juri optionum fiat, quod ôrca dignitates
de capitulo, qui at* eodem capitulo nominen­
* canonicatus ennfuetudinc legitime prrfcupra
tur in principio eujaslibet anni, przfcribenduin.in aliquot ecclefiis jamdiu obtiftuit: fed id Ulp­
quo tempore die primo, qui feftus fit, in ipfa
'cathedrali ccclcfia , te in omnijsus parochiis
ium maneat te ferretur.
publiceturquid in eo, anno , le qua hora,
quoque loco fit ab «o ■ qui ejufmodi legendi
Τγ4,Λ*|ι·ι .
munus obtinet, tradandum .
'
Qui
dignitates
qoafcumque, perfonatus , of­
Hortarer vero hzc fanda (y,nodus canonicos
ficia, canonicatus. Ar przbendas in ecclefiis cajuniores, le alios ecclelia catbedralis miniftros;
thedralibus ae collegiatis obtinent , ab ordinantenon le quoféumqoe civitatis, vel oppidi cle­
tiis juxta facrofand* Tridentia* fynodi decreta
ricos, quibus ea lettio non poteft no* efle uti­
lis i ut ledorm fic pnslegtniem undiant, quo
omnino refidere cogantur-, fic quidem, ut preA *
raifC*Kil.GsM»/. Tom. XXKV.

derinc, cum femel contumaces fuerint , cautio- A
<5flLI3Tl tKm idoneam praftiterint. Eam autem partem
u**·
fruduum, quam ableotea acquirere libi nonpoffunt, Ac qu* fabric* ecclefi* , aut pauperibus
loci eroganda eft, curent ordinarii «cooomo far
bric* tradi, ejus rationem reddituro . Qpod fi
abientes adhuc contumaces fuerint , ufdem be- '
neficiis priventur, citati prius perfonaliter , ad
domum, li intra diceccfim fine, fi eitra per edtdum: ut ecclefiis fic vacantibus opportunius
confulatut ■ Ceterum fi ( quod abfit ) ordinarii
hac
re negligences fuerint, feiant fe, prater
divinam ultionem, le hujus provincialis fynodi
cenfur* ac mulft* obnoxios fore.

i

,5ÎJ

,
CONCILIUM T< .JLBTANVM.

ANNO tnifl* vocatione peredi&um, fequeftratione fruCHMST1 ftuurn, 8c applicatione coram partis, qu· qui­
ts»*·
dem pars vcl in pios ufui, vcl in fabric· ccclefi· utilitatem expendi debet, ejufquc oeconomo
tradi, adverfas abfentes procedatur. Qui ii con­
tumaces fuerint. citati prias perfonaliter , vcl
ad domum, (i id commode fieri poffit, alloqui
per ediftum, etiam privatione puniantur . Sint
8c epiicopi memores , fe rationem in hac pro­
vinciali fvnodo reddituros. Ii inhaere, ti pro­
didi* decretis exequendis fuerint négligentes ,
t
Tnje/inisvs priaiaa·.

A

MAXIMIUAHUi IL

iisrxx.

) 10

anno"

Tremam·

CHXirri

IJ44.

riscort publicum archivum habeant, in quo
fcripiure omnes ad dignitatem epifcqpalem
ejus jura, & actiones pertinentes in tutijlimam
cuftodiam deponantur
cum earum diligenter
confeâo inventario , quod fubfcripturn ab eo­
dem epifeopo, vcl ejus vicario generali,
no­
tario fimul cum cifdcm fetiptuus fervetur . Ne­
que ex co archivo aliqua originali feriptuta amovcanlur, nifi ex ea caufa, quae juftiUima fir,
IV ad utilitatem i piius dignitatis , vcl ccclefisa
pci tineat : tt tunc non aliter, quam coram duo­
Si quis poft refignationem beneficii cujoalibet
bus tcftibus, & notario, qui in eodem inventapartem aliquam ex ejuidem beneficii fruit ibus B no in publicum tcftimonium feribat que Iit illa .
quoquo modo acceperit ablque fanda: fedis apoferiptura, que inde abducitur, quo dic , & a
ftolicc permiflione, etiam ab fponte dantibus ,
quo, atque ad quem efferum abdufta fuerit .
eo ipfo tam ipfe, quam is qui beneficium poft
Hoc vero archivum in aliquo monafterio conrenuntiationem conlequutus fuerit , fufpcâi de
ftituatur, quod in oppido ubi fedes cft epifeopalis , fi id commode fieri poflit , alias intra
fitnoniaca paftione tacita vcl exprefla ecnfeantiir
Et ideo contra eos ut fufpcâos procedatur ad
dicrcelim , prout cpifçopo vifum fuerit magi*
hujus criminis punitionem juxta canonicas ianexpedire, ab eodem cpiicopo eligatur.
ftiones, aliaque decreta , quz hac in te quo­
Sede tamen vacante dux line cpiicopali* ar­
cumque modo promulgata fuerunt.
chivi clave*: quarum una capitulo , aut ei qui
Placentnc vobis, reverendiflimi patres , hac
ab eo deputatus fuerit, altera prclato illius mo.
decreta.
hifterii , in quo archivum ipfum depolitum es­
Omnes rcfponderunt. Placent.
tât , a vicario epifeopi tradatur . juramento ab
Epifeopus Cjrdubenfis perfidens hujus con­
eodem prclato przftito dc fida ejus clavis cucilii .
ftodia: quo etiam promitt.it , ie non pcrmilluEpifeopus Seguntinus.
C rum aliquam feripturam cx eodem archivo abdu­
ci abfque metropolitan!, vcl lupctious licentia.
Epifeopus ScgobicnGs.
Epifeopus Palentinus.
Ei vero qui ad vacantem ccdeliam piomotus
Epifeopus ConchenGs
fuerit , utraque clavjs a capitulo , monafteril
Epifeopus Oxomenlis,
prclato libere tradatur, cum ratione carum IcnAbbas de Alcafa qu< regalis dicitur.
pturarum, quv juxta hujus decreti formam lede
vacante ab codent archivo fuerint abduiiz , 8e
Zittatiatat Martiaai .Acofta
earum, quas ad capitulum petvenerunt , quem­
Scirttariai.
admodum decreto Trident itio cautum extat .
Sed ic archivum hoc cpifoopale quolibet bienEgo Chriftophorus epifeopus CotdubcnGs dif­
nio ab epifeopo coram notorio, & tcftibus om­
finiens fubfcripG.
nino vilitctur . Sintquc epifeopi memores jura
Ego Petrus Seguntinus diffiniens fubfcripG.
menti , quod in confeCraiione dc rebus ccclchz
Ego Didacas epifeopus Segobienlis diffiniens
non alienandis przfhtcrunr : non cuim erunt a
fubfcripG.
culpa alienationis immunes fi ob cocum ncgliEgo Chriftophorus epifeopus Palcutinus dif- D gentians ca perierint luftrumenta , quibus rea ,
finiens fubfctipli.
ac jura cccleiiarum defendi, aut inique occupa­
Ego\ frater Bernardus epifeopus 'Conchenfis
ta vindicari poflent.
diffiniens fubfcripfi.
Illz vero feriptura: quarum cuftodia capitulo
Ego Honoratus epifeopus Oxomenfis diffiniem
ecclefis cathedralis, aut collegiata: incumbit ,
fubfcripli. ’
in publico archivo quod in ecclefia fit , cultoEgo Didacaa, abbas de Alcala la Real , dif­
diantur : cujus aichivi duc Got claves , quarum
finiens fubfcripG.
unam habeat decanos , aut is qui eam habete
Leâa fuere publice io principio tertie aâio
folet, altera vero penes canonicum fit, qui prç.
nis decreta dc reddentia conciliiTridentini, quae
bendam doâoralcm juris pontificii obtinet : at­
que in conficiendo inventario, & abducendis cx
fub felicis recordationis Paulo tertio Sc Pio quar­
eo archivo (cripturis, ca ferventur omnino , qua
to pontificibus maximis edita fuere.
hoc decreto de archivo epifcopali ftatuta funt .
Dcputcturque quolibet biennio unus cx canoni­
ACTI0 TERT1A.
cis, qui cum his, qui claves habeant , id arE
chivum
vilitate teneatur . Loco autem illius ,
CtaiilH previatiaUt Ttlttaai , ia tjutirm artii
tempi· tatbtd'atii er e itfia, affaeapritai eleipara virqui prssbendam dodtoralem habet, cum vcl'ca
fiaii Maria toaftcratt , ttltbrata : du -vittfiaia
vacaverit, tjel is fit aliqua ratione impeditus ,
^aiata Martii, aaa» a Cbrifi· aatt fapra atilltfi.
alter a capitulo eligatur qui alteram elavem at'·
muM ^aiaftattfiataat jtaaftfiait [tat· iadi(li»ar a»,
chivi habeat.
aa , paatifitaiai [aaflijfitai daaiiai aaftri Tapa Tii
^aiati aaaa prim·, ai rtfai iatiUiffiaii rrfii atflri
Sttaadam.
Thihppi fttaadi aaaa dttiai·.
Epifeopi non alios ad prirnsm tonfuram ad­
mittant, quam eos, quibus ftatim beneficium a ·
liquod ecclcfiafticum fit conferendum , aut quo*
conftiterit eo ftudio literis operam dire , ut in
via ad majores ordines fulcipicndos juxta dc-

E

cieti

ί$7

»**'

Concilium Toljtanum·

miximiuamui m.
tatn».

,-e
> 5σ

'

O

ANNO creti Tridentini forrnim , vcrfari videantur : vel A nantem audiant» nee ab ipfo choro, nifi dx le- ahh
giuma rtula difcedaot ·; alioqut taoquam abii- CHRISTI
CHRISTI 2uos viderint expedire tnioiflcrio alicujus cede·
■ denatari . Ecdefiarum vero miniftetiis non
i J**·
Iiut dici procdUone, dr mifla abfcntei nihil ac-

alio· aeputent, quasi coi . qui fecundum confuetudmem eujufque ecclefi* in altaris & chori
vero ccdcfiaftko miniftcrio > aut in hit cjfu* ad
ordinario* ritas, k ceremonial divinorum offi­
ciorum pertinent , eifdem ecclefiis fervite de­
beant. Sic tamen «orum miniQrorum numerum
moderari curabunt· ut nullus in fraudem , ju­
dicii fatculatii fugiendi caufa ', deputatus die cen(cri poftit.

3uuant: diftributiooefque alit» ca ratione xlips
ebit», przfentibus non obftantc quacumque re.
tniflione accrcicant.

kribit) circa fidem exciderunt.

habeat , qui onus incumbit notandi eo< , qui divinis officiis non interfiat. Quod ii Sc is negligens fuerit, ab epilcopo, vel ab eo qui eOabiente przfidet, graviter puniatur.

Qaiatam.

Presbyteri parochialc* per feipfot, Mt fi fue­
rint impediti , per alio· ab ordinario oaminatoi omnibus diebus feftis paulo poft meridiem
Chriftianam dodrinam pueros Sc puellas in uTertium .
num locum pnope ecclciiam, vel in ipfam ecclefiam convocatos docere teneantur : narentcfque
Parochi omnes, tc alii quicumque , qui pr«- B eorum admoneant , quo* & fanda .ly nodus addicando verbo Dei, ac docendz plebi Chriftiimonet, ut proprios liberos domi bonis moribus,
nz operam dederint, prorfusa qurftionibuidif­
verbo, Sc exemplo inftittientes, ei quzadChnficilium ac perplexi·, denique a quovis oftentaftianam dodrinam pertinent , fedulo doceant :
tionis genere abftineant, fe ad captum audito­
eademçrçbro repetenccs, quae illos parochus do­
rum eorumque aedificationem demittentes ; evancuerat . Quod fi presbyter parochiali» in hoc
gclium ipfum interpretatione facili, e«quc com­
munere exequendo negligent fuerit, ab ordina­
muni fandorum patrum atque orthodoxorum
rio Sc ejus vilitatoribu· graviter puniatur . In
tradenda vero dodrina Chriftiana paiocbus Sc
virorym confcnfu recepta auditoribus eiponint :
eofque fanim dodrinam docentes , toto ftudio
alii quicumque, qui eo munere fungi debent ,
oonjifio catechifmo utantur , quam eo qui ab
omnique connu a malo abftinendum ■ & bono
epilcopo, ejus propria manu·fubfcriptioncpro­
incumbendum efle , inftituto nimirum ialuta■ i inftruere conentur. Sint etiam memores, non
batus Sc traditus fuerit i interim dum fandiffimus dominus nofter catechifmum generalem ,
cofdem efle omnium mores, atque ideo opor­
nuo totus Chtiftianus orbis utatur, edendum cftere varietate , qus femper Chriftianam carita­
fc decreverit.
tem exigit, uti: ut justa auditorum conditio­
nem nunc hoc, nunc illud vitium improbent :
fic tamen ut vitia tantum reprehendant , perfo­
Stxtnm
ras veto nec nominatim , nec cenis quibufdam
notis pcrftriugant: modo acres, & vehementes
Qui in ecclefiis cathtdralibut , collegiarii i
fint in criminibus' reprehendendi* : vincat vero
tc aliis quibufeumque dignitates . canonicatus ,
feveritatem benevolentia . Curent folicite , Sc
perfonattu, przbcndas , tc officia quacumque
interim m concionibus ad plebem de articulis
eccleliaftiea habent , Ar alii earuusdem ccclcliafidei , dc facramcnti* , deque aliis , quz ad
tum tniiiiftri quicutuquc hi fint , diebus nativi­
Chriftianam dodrinam pertinent fic agere , ut
tatis , dominiez cane , refurredionis domini no­
horum mvfteria quz Chriftiana plebs intelliveftri Jdii Chrifti, paitecoftes, fandi Petri , airc poliat, ex ore pallorum , imo ab Spiritu fan­
fumptionis dive virginis Maria , omnium fan­
do qui in eis loquitur Chriftiana pietate perci­
dorum -, Sc ccclcfir eujufque advocationis , fa­
piat. Commendent & populo ccdcliafticos mo­
ctum euchariftix facramcntum ab eo , qui mifres, ritus Sc cctemonias , quibus catholica ec­
farum folennia , que in ipfis ecclefiis majora di­
clefia utitur : quanta in bis lateant myfteria , θ cuntur, peragit, fi eadem die ipli miffam non
caque omnia ad animarum iilutem pertinentia
celebraverint , fiunere teneantur . Alioqui hil
fignificantes. Abftineant vero ab his quz fahuftipendiil, qus odo ante diebus, erum ratio­
fofa funt martyrum tamen Sc fandorum hilla­
ne refidentts lucrati fuerim fabrics ecclefiz ap­
tus , qu* communi confenfu ecclcfiz recepte
plicandis, 8r ftatim ejus acononao tradendis om-.
funt, vel a fide dignis feriptoribus traditz, re­
nino piiventur: Sc ab epilcopo. vel eo abfc-nte
ab iMjp qui capitulo, vel ecclc^z prefidet, co­
ferte opportune non prztcrmittant. Tandem dejxilitum fervent, profanas vocum novitates de­
ram omnibus ejufdem ecclefia- miniftris acerba,
vitent, oppofiuoncique faifi nominis fcientiz ·,
Chriftiana tamen, & ftatema ^oucpiiorse no­
tentur . Hujus vero mulcts Nrgnands is curam
quam quidam promittentes ( ut divus Paulus

Q»trt»m·

Canonicus, qui pnebendam, quam magiftralem vocant, obtinet, tc qui ad id eligitur, ut E
przdicationii muneri incumbat, teneatur in ccCent nemini dubium efle debeat divini indi­
defia cathcdrali , cui hoc in miniftcrio fervite
gnationi eos omnino fubjaccre, qui ecclcharum
debet, hiidiebot verbum Dei predicate, quibut
epifcopbi propria conftitutionu ad hoc edita illi
redditus, canonicis decretis a Dri lege derivati·,
id muneri* injuuaertt: alioqui ab ordinario pe­
principutn munificentia , Sc pir ac Chriftiana
na pecuniaria ejut arbitrio fabricat ccclefi* ca.
plebit liberalitatc ad divini inmifterii fuftenthearilis applicanda puniatur ; atque ejufdem
tationem collator , accipere Sc abfumere otia­
te conantur , debita pro his obfequia nequa­
canonici cupcn&i alrut cpncionatot fubftituatur.
quam przftare curante·: eolque maledidos cife
Hi vero , qui dignitates in ecclefia cathcdrali
ei Hieretnis quadragefimn oduo qui officium,
obtinent, canonici tc alii quiconque perfonatus
cui addidi funt , peragunt nrgligcntei : de­
auc prarbendai babcntci, quemcumque in eadem
cernit fanda fjrnouui , patrum decreta > 8c
ccclcfia cathedral i ad majorem · miflam concio.
CttcU. Genera/. Tom. XXXIV.

JJ*

yCONOILtOM ΤομΤΑΝΠΜ.

jtfO .

ΛΗΝΟ ntioaem iplam, qnhacin ce neminem non ad- A prehendam obtinet , acquirat, fl divinis officiis 'Xïnio'
CIUUTI ■tonet, omnino feqvuta, cm omoci but ecclefiia . interliti
eo ----vepo-*■'
abfentediftributiooesiflspr*CAUTf
-—»·<-·χ —·------- >“ - — —
— —• je»
cathedralibus, collegiatis 8c aliia quibufcumqite
(entibus acquirantur, ubi illi reditus n quibus 1X
ia altari, * choro lervire debent, dum divina
diftributlo confiât, vieatste^lignitate , canoni,
officia celebrantur, 8t hors canonica publica di­
caca , vel prsbenda , ceteris ecclefi* miniftris
cuntur, prorfut dcbçre a quibufeumque colloquii·,
competeret t alioqui fi redi··· illi vacationis tenu
pore non lofent ceteris acquiri, dimidia pars dimuflkaucutibns, 8c aliii qus facra perturbare fu­
ient , abftinere . Nulla etenim alia ca caufa in
ftributionum'qus abfenti non acquiruntur, illis
chori locum convenitur, quam jAomnc· pariter
competat , qui eo die fuerint prsfcntes majori·
fenes cum junioribu, nomen dothinihymni·, 8:
mifla celebrationi : fic tamen ut celebrantidupla
canticis laudare debeant.- ab·IpfoChriftianipo­
detur dillributionibus portio : altera vero para '
puli, pro quo prece· effundent tenentur, pro ipequis portionibus fabricis ecclefis cathedralis,
hui benignitate falutem ipiritnafem , 4r corpora­
tc collegiate , jn quibus fedem habet, qui di­
gnitatem aut officium obtinet, acquiyatur. Quod
lem impetraturi ; non folum oris fono, fed A vo­
Ii in altcia tantum fedem habuerit, illius fabri­
ce cordis pfalfente , Deumque iplum dum voce
plallunt animo cogitante·,Atque ideo epifeopus , B ca ea pars integre detur. Illi autem redditus,
coque abfente is cui id muneri· incumbit, dili­
qui in frumento , pecoribus , avibus , aut alia
genter curent, ne quid contra hujus decreti pro­
quavis fpeciç dividi jirata cujufque ecclcfir conhibitionem , imo nec contra fattAiffimoruui pa­
fuetudinem (olent , pecunia ultimemur, ut cx
trum inftitutione· fiat : non iusmemores tam.ip­
illorum sftimationc tertia pars, de qua hoc de­
fo· , quam eos, qui ob eorutk negligentiam in
cretum agit , ad diftributioncs feparctur , reli­
choro pfallente» perturbant, vel a plallendo re­
qua veto parte ftatutis tempoiibu» acquirenda:
trahunt , aut a piallendi , devoteque ac reve­
modo quod ahoqui acquiri ^olct , fi quis prsrenter laudandi dominum officio cellaut , divi,
fens fuerit uni 8c cuilibet horr canonico , non
nam ultionem effugere nonpofle . Epifeopus igi­
aliter acquiratur , quam fi ve) majori miffs,
tur , & qui in choro preiidet , fic hujufmodi
vel ejufdem diei vefperis interlit.
Culpam punire conentur, ut indtâa multa, ap­
pellatione quacumque eiecutioncm non impe­
, "*
X«miiw .
diente , prsfeotjbui , 8r ut decet divina officia
Cum dignitates , canonicatus , tc prsbcnd*
celebrantibus accrefeat · Neque is qui peccave­
in eccleliiscathedralibus, & collegiatis non alia
rit , illius diei diftributionet quafcpmquc , ne­
' ratione fuerint inftitutc , quam ut qui ad eas
que quidquam aliud quod ratione relidentis
afliimuntur, in divinis officiis celebrandisecclcalioqui habiturus foret , in confcientiz judicio
fis exlqua iruflui percipiunt, (cdulo inferviant,
illilqudLmuneribus incumbant , qu» vel jure , ,
acquirat.
Vel confuetudine ipfis fuere pratferipta : cumque
0/7» va» .
pauci admodum lint , qui per feipfos h»c prxftire velint, curent epifeopi cum confilio capi­
Ut , qus a fanda Tridcntina fynodo de diftri.
tuli decretum Tridenrinum fequuti, ca qa* ad
butionibus quotidianis, in ecclcfiis omnibus tam
factorum ordinum miniftertum pertinent , in
cathcdralibus quam collegiatis ad divini cultus
eifdem ecciefiis fic inftitucrc , ut in pofterum
decorem & ornamentum affignandis , ftatuta
quis ordo cuique canonicatut, ac prebends fit
fuere commodius fieri , tc fenjel militata reti­
annexus, certa fit lege conftitutum ; modo di­
neri 'valeant : decernit hsc fanda fynodui jus­
midia faltem canonicatuum ac pnebendanim
ta ejufdem Tridentinz fynodi decreta, ieparapar» facerdotii, altera vero diaconatus, & fut»,
ri debere ab epifeopo tertiam partem quorum­
diaconatus ordinem annexum in pofterum omcumque Fruduum tc redituum , ad dignitates , D nino habeat . Quod fi confuetudinc aut alio
canonicatus, perfonatus, portiones, 8r officia,
quocumque jure fit obtentum, ut plurcs canonietiam ex annexis fc unitis beneficii·, acprxftrcata·, ac prebends, vel omne· habeant facer­
dotii ordinem annexum, cum id fetvaridebeat,
moniis, etiam rasione veftiarii, tc aliunde quam
atque ilis pntbcnds facerdotium annexum ha­
ea menfa , quam vocant capitularem , pertinen­
tium : tc fic feparatam hi diftributionet quoti­
bere dicantur , quibus celebratio mills vel in­
cumbit, vel indici caconftitutionibus, autccmdianas inter dignitates , canonicos, tc ceteros
divinis officiis intereflcntes proportionabilitcr
fuetudinibus folet , tunc ab epifeopo cum con­
dividendam, ac diftribuendam fore; Gctamen,
filio capituli fic altaris minifterio confutatur ,
ut habeatur ratio earum horarum qus majores di­
ut non tantum facerdotii minifter , fed tc ii ,
ci folent , tc feftorum qus folennius celebrari
3ui in diaconatu tc fubdiaconatu qualibet hebconiupvcre , ut in illis majore’ drftributiones
omada fervirc altari debeat , fit ordine quo­
dentur. Illi vero redditus , qui ex dooationibu·,
dam defignatus.
ultimis voluntatibus , aut alia quavis piorum
Hi vero qui canonicatus, aut prsbcndas ob­
hominum liberalitate ad qusdam divina offici»
tinent, quibus facerdotii, diaconatus, aut fubIpeciali quodam ordine fuere deputati , nullo E diaconatus ordo Iit annexos , in choro tc capi­
modo ad hanc tertiam partem deducendam «liitulo juxta gradus dignitatem , non receptionis
mari , aut conferri debent: imo illorum diftridiem, fedeant, ac lententiam dicant.
butio ca lege flat, qus fuerit ab ipfis donato­
Mmiftris autem altaris fpecialis quadam
ribus, aut fellatoribus prslcripta.
portio major quidem vel minor gradus habita
Quod fi dignitates, canonicatus, aut prehen­
ratione diftribuatur : neque hanc portionem,
de, vel ratione prsftimoniosum, aut beneficio­
nec aliud quodvis jus, aut emolumentum, quod
rum qua: illis funt annexa, velveftiarii, aliavc
alioqui quovis modo celebranti competeret ,
quacumque excaufa, valorcreddituumfint insis obtineat , qui per alium , non per fcipfnm
quacumque caufa impeditus , altari ioïerviat :
qualcs, cuilibet dignitati, caoonicatui, tc prsbendu , juxta integrum valorem tertis panis,
imo loco illius per feiplum celebranti tam
majores vel minores diftributiones affignentur;
portio pnediAa, quam omnia alia jura omniuo
quas qui dignitatem illam , cauonkatum , aut
acquirantur.

Sed

il

”"·/·

CONCILIOM TolITANUM-

^™«·

«tfg

"£ΐμκ»~
^d le is > qui abfque juxta cauia a minifte- A
CHIISTI rio «Itaris fe exeufrverit, puniatur arbitrio epil/eJcc/nan.
«
ij«s.
feopi , tc preter pot nam ab epifeopo indiâam
teneatur etiam in confcientiz judicio intra quin­
Cum ea' , quz in ecclefiis canlantnr ad Dei
decim dies fabrics ecclefi* tantumdem reftituelaudem celebrandam , eo debeant cantari modo
re\quamum ipfc fi per feipfum altari miniftiafquo populi intclligciitia , quantum ficti poflk
erudiri valeat ; tc rcligiofa pietati·, ac devo­
feu nabituru· foret . Caufa autetn jyfta , ptztcJ cam «gricudinctn que ad tempus accedatf,
tionis moderatione plenum auditorum mente»
ealtantum cenferi débet, que ab epifeopo, vcl
ad divinz majeftafis cultum , Ic c«Icilia defieo pbfente ab eju· vicario cutn duobus de capi­
dcria excitari queant : caveant epifeopi , nc
tulé, quorum unus ab epifeopo vel ejus vicario,
dum in chorum muticorum modulos vocum omaltcXa capitulo eligatur, probata premifla caulas
nts generis dilcnmine confulos admittunt, pfalmorum tc aliorum , quz cantari fiilent , verba
cognitione, !c in (criptis fuerit concefla.
oblcurcntur , ac limul ftrepitu incondito fcnlua
JQui dignitatei obtinent fnnul & prehendat
■qu» non lint perpetuo iplis dignitatibus uni­
fepeliatur: fic denique muticam, qu* organica
ta; , teneantur in altari celebrare midarum fo- B dicitur , retineant , ut eorum quz cantantur
verba ic intelligi poflint , dc potius pronuntia­
Jcnnia qu* ratione prebendarum eifdem in.
cumbant . Quod li przbcndas non habeant ,
tione, quam curiolia modulis audientium animi
divinis laudibus afficiantur . Sed Ic illud maxi­
ferventur in quahbct ecclclia ca , que circa
me cavendum erit, ese ipfius mutiez fenus quid
minifteria ad coi, qui dignitates obtinent per­
tinentia , fuerint ftatutit , aut coufuctudiaibua
theatrale , aut impudicos amorum , bcllorumve
claIficos modulos referat , in Dei laudibus de­
recepta.
cantandis imitetur.
Dtciumm.
DutJ.cc imam.
Qui dignitates, canonicum, aut prehendat
Capitulorum conventus f qui a canonicis cain ecclefiis cathcdrajib.it Ce collegiatis obtinent,
thcdralium , vcl collcgiatarum ecclefiarum Αε­
Bc eildem fervirc tenentur , horia canonicis, fc
ί i (olent , bis tantum in qualibet hebdoma­
divinis oftictts prrfentes in chpro ede debent
da fiant : nc toties divina officia ob illos ,
non tantum ad momenta temporis , led ic ho­
rarum initio ad finem ulque , quo debitum ec­ C vcl negligantur , vel ipfis canonicis ablentlbus cclcbicntur . Hi vero canonici , qui ad
clefi* oblequium , cujus ratione percipiunt Itiexaminandas rationes reddituum vcl ecclefi* ,
pcndia , abfquc ulla traude ab cifdein praeite vcl capituli deputati fuerint , poft meridiem,
tur : Et qui integras diftributiones habituri
nm ante , eidem muneri incumbant , nc divi­
funt, Chnlto Ic ecclcliz integrum oflrrium pernis officiis abefle cogantur .
,
lolvant . Is igitur qui in horis canonicis ante
finem primi plalmi, in mifla ante ultimum Ky­
Dccinmfitcriium.
rie eleifon, 8c in matutinis ante tinem plalmi ,
Venite exulteraus , ulque in finem divino offi­
cio non interfuerit, tui! quem urgens neceflitas,
Qii vcl jure , vel confuetudine vocem non
habent in capitulo , nequaquam ad eum con­
petita ac obtenta licentia ab epilcopo , vel eo
ventum
admittantur , etiam ut przlentes lint t
abfente ab eo qui choro prrlidet , ddccdcre an­
led iplas proilus expullis negotia ab his tan­
te bore finem coegerit, diftributiones illius ho­
tum tiaâentur , qui jure vel confuetudine vo­
ne nequaquam acquirat : imo abiens a choro
cem in capitulo ad ejus, Ic ecclefia restca&ancenitatur . Quod h illi ab ahi» caium remifho
ctiam libere fiat , ealdcm fabrics ecclcliz, et­ D das habere debent.
iam in animat judicio reftituese teneatur : cum
£>rri»,««faarr»a» .
ca remiflio julle fieri non poflit in eccleiiaftici
minifterii, quod ecclefi* debetur , pra· judicium .
Canonicus, qui przbcndam doâoralcm, aut
Diftributiones autem qua: procefltonibus lunr ,
magiltralcm , vel illam obtinet cui munus le­
aut fuerint aflignatx, (imlli modo illis tantum
gendi (aeram firipturam incumbit , nec non Ic
acquirantur , qui eildem ab initio ad finem
pttnitcntiai ur, metropolitan!, vcl epiicopi vi­
prafentes omnino pcrlcvcravcrint ■
carius provilor , aut vilitator , judex ordina­
Quod fi in aliqua hujus provincias ecclefia
rius , vel delegatus univcrfalis appellationum
circa przmilU tint ardiores vel coufuetudiqes,
elfe non poflit . Idem in presbyteris parochialivcl conftitutiones, illz omnino ferventur.
bua omnino fervetur , nc ab ecclefiis , quarum
Is vero , qui non folum · choro abefle, fed
cura pafloralia ipfis commifla eft , cos abefle
& dum divina officia dicuntur in ecclefia deam­
contingat .
'
bulare , aut cum aliis colloqui aulus fuerit,
totius diei diftribufiombus carcat: nec eas, et­
Deiinmntftiuriim .
iam ua anima judicio acquirere, aut fuas face­ E
re poflit .
Cum ab ipfo Chriftianz religionis exordio
Hac autem otia ad diftributiones afligrianecclefi allicis legibus, moribus, &. continua tra­
das , Ic ad debitum divini cultus minifterium
ditione fuerit receptum , non folum laicos a
ftatuta funt, lie esiftiment epiicopi ab hac fan­
choro, qui lofis patebat clericis, exclufos fuifda fynodo illi» fuifle demandata , Ic commitla
ie , (cd Ic in eodem choro qmbufdam (latio­
ad Tridentiiaz fynodi exeeutionem , ut gravi­
num gradibus clericos ipfos lie fuifle diftindos ;
ter lint incufandi, ac levere m proxime futura
ut nec inter facerdotes diaconi, nec inter diaco­
provinciali iynodo increpandi, h qua fuerit cis
nos fubdiaconi ullo modo admrtterentar t cu­
hac in re ob eorum negligentiam culpa impu­
piens hzc fanCta lynodns , dum videt ccclefiatanda : cum tc eradam rationem reddituri Init
lum choros hac xrate non magii clericorum ,
eorum, quz in his'Uc decreverint, Ic cxecutioquam iaicorum convenors dici pofle , ac divin.
ni mandaverint.

Cvrn.ecwrrn/Jom. XXXIV.

A m

j

ofi·

ANNO
CHniiri
■»>·*.

563

r'n.*'

Concilium

T< ILBTANUM.

Jtf4

Xnnq

officu ob hanc .caufam eo quo decet modo 'A dicte«fla vicinioribus ecclefiis ad fabricam com- anno
CHKirri minime celebrari , ptifcum ordinis decorem ad
muniter dari, Bc in ejufdem fabric* utilitatem OtllSTt
ij««. divin· majcftatis obfequium' revocare , decer­
expendi eoofuevit . Alioqui arbitrio ipfius or- ■!«·
nit, laicoa dum divina officia dicuntur intra
dinarii ecclefia» parochiales ex omnibus decimis
cancellot choti , in quo clerici in ecclefiis careficiantur ac reparentur, qua vel in sdificiis,
~
thedralibus tc collegiati» ea ex caufa conveni­
vel ornamentis reparatione indigere videbun­
re folcnt , nequaquam fore admittendos ; hu
tur. Per hoc tamen non intendit latsâa fyno- ' ■
tantum preter cantores tc alios hujufmodi cho­
dus confuetudinibus , qu* laudabiles jure cenri.miniitros in cum locum ingreflutis, qui ecfeotur, aliifque juribus derogare, quibus plebs,
clefiaftici fint , & honefto ac dcceoti veftitu
aut alii ad ecclefiarum reparationem tenentur ,
aut illic ornamenta , aliaquc nccefiarla fuppeutantur .
Hi vero laici , qui titulo lint illuftres , vel
diure confucvcrc .
càtbolic* ma/eftatir confiliarii, aut ex milita­
ribus ordinibus admitti poterunt intra chorum,
Drr/mssesfla-usw.
fi eo in loco divinis officiis interefle velint i fic
tamen ut ab epifeopo priores poli cancellos fe- B
Qui in ίοttens domini vocati funt , tc divi­
des eiidcm deputentur, nullo unquam cafu in­
narum rerum minifterio , ac fpirituali addiâi
militi*
meminerint juxta dirum Paulum , fe
ter clericos-ipfis fedete liceat . Quod fi quis ,
etiam tenere, Bc titulo illuftriffimus intra cho­
Deo fub cujus lignis militare decreverunt, pla­
rum adterfus huius decreti ordinem divinis ofticere non pofie, Is quid przter fui ducis mili­
ciis interfit , ipfo jure Iit excommunicates t. tc
tiam agant , tc fzculaiibus negotiis vacave­
fi manere in codrm loco contenderit , officia
rint , quz a divinis ac ipiritualibus diftrahere
divina ftatirn ceflcot .
frequentiflime folcnt : prohibet igitur fanéta
Fcmin* vero cujufcumque conditionis , Sc
fynodus, clericos in facris , & eos qui benefi­
flatus fint, nullo unquatn tempore , nullavc ex
cium çcclciaïliciim obtineat , laicorum efle
cauta dum divina officia celebrantur, aut ver­
aconomos , ac (scutarium rerum difpenfatobum Ori przdicatur, denique his horW, qliires , nccnon tc in foro civili procuratores >
bus clerici in choro pratentes elle debent, in­
exceptis his negotiis , quibus juxta canonicas
tra eiimdem chorum , aliquemvu ejus locum
fanâiones pietatis caufa vacare jufte poflint t
fecretum, etiam fuperiorem admittantur: quod
alioqui ab ordinario poena fulpenfionia ab
fi adverfiu hanc prohibitionem faâum id fue- C officio, & beneficio ad fex menlcs puniantur,
ric , aut permiflum , ipi* femine fint iplo
jure excommunicata: : Sc qui earum ingreflitm
£<riz>»aausm.
permiferit ptaeterexcommunicationem, inquam
ipfo faâo incurrat , Sc pecuniariam multam
Tanta eft in Chriftiana republics ecclefrafli·
at» ordinario indicendam , fic ab officio Sc
ci otdinis dignita», ut ecclefiarum miniftri cum
beneficio per fex mcnles ipfo uidem fatfto iuf.
alus lationibus a natuiali ac divina lege dedupenfus .
Ctir , tum vel ex co hone ile vivere teneantur,
quod ceteris morum probitate, vitzquc fanâiCHiinmrrrfcKtuoi .
tate tc exemplo , magnam a iCionratem ad
Chriftiane ac pie vivendum efferre debeant i
Etfitacrofanfia Tridentina iynodus de pacui tamen dubio procul graviilimc Inditor cum
rochialibus ccclcfiis, qus collapls fuerint, intantus ordo fredluima incontinenti* ac concu­
ftaurandis ac reficiendis ea decreverit , qu*
binatus ignominia cafcâuc decorem illum reti­
huk damno commode reparando opportuna vinere nequeat , qui ad continendos in officio
fx fuere : cupiens tamen hzc iauCtal fynodus O izculares non tamum utilis, fed Sc maxime neid vitari damnum , decernit ordinafioi debere
cefianus efle videtut . Idcirco hsc (anâa fyno­
curare diligenter : re parochiales ecclefiz do­
dus decernit , epilcopos omnes , ac quofeumlo , fraude , aut cujufquam arte parochiams
que ordinarios fobcite debere adverfus inconti­
alio migrantibus inane paroeciarum nomen re­
nentes clericos , non folum juxta facros vete­
tineant. Quod fi cafu quocumque id contige­
res canones, Sc concdii Tridentini decreta pro­
rit, qui vitari non potuerit , cx earumdem eccedere , ut a prsfenti concubinatu recedant s
c .Garum redditibus ecclcliz .lie parochiams defed & veteris ac sam preterits incontinenti*
flitutzne funditus corruant,, opportune refician­
argumenta , ac publica teftimonia penitus aootur , Sc illzfz conferventur , atque in eiidcm
Icre cogantur . Ordinarii igitur quibulcumque
faltem diebus feftis , ac dominicis tniflarum
poenis ad privationem ulque beneficiorum ,
celebrentur folcnma, etiamfi nullus illarum ecquotcumque clericos diftriâc compellant > ne
fecum domi illegitimos liberos quotcumque ha­
clcliarum paroebianus iuperfit , Si qui vero vel
in ciidem parerais maoferint , aut ad eafdem
beant, ut incontinentia labes, ac memoria om,
redierint , quotcumque tc quicumque hi fint ,
nino aboleri valeat .
bis restores parochi:lea factamenta rainiftrarc £
teneantur .
Yiirfimum .
Z)<r>uiu«/rpri*UMi.

In his locis, in quibus ecclefiarum parochialium fabricis nulla decimarum pars dati (olet ,
nec alu fint deputati annui redditus, aut ita te­
nues fint , ut ad onera nvccflario fublevanda
nequaquam fufficisnt : cx omnibus decimis ad
quotcumque Sc quomodocumque pertinentibus,
ea pars fabricis ecclefiarum parochialium depu­
tetur , ac deputata ccnfcatur , qu* ejufdem

Quoties ordinarius ob aliquod crimen quern­
eum quo m ecclefia cathedral· > vel collegiata
dignitatem , perionatum , officium , canonicstum , aut prsbtndam habentem, fufpcnfloncab
officio, vel beneficio , exilio snt pcena pecu­
niaria puniendum dexarittnon poflint aliiejufdem ecclefi* miniftri, nec capitulum ipfum ne­
gotia ecclefiz, »el capituli fic cxulanti commit­
tere, nec eidem, aut aliis fupradiAnc redditi­
bus menf* , quam capitularcm vocant. vel di-

J6i

Concilium

ToiiiANUH.

ftributloaibut quicquam , xtiam gratuite dopa- , t
Canirri te, aat remittere .'Alioqui fie douante· sut re­
na*. mittentes teneantur tantumdem fabric· eeclefiu
ruftiteevc , etiam in animai judicio : cum hia
modia frequenter ôrdinariorum punitionibu·, tc
eifdam juftiffimis fraudem fieri contingat H<*o
plerumque pcena delinquentibus indioa ikob-

jt6

libet, anno prorogatio ad fequantem petatur ac ajjno
detiit i vifo prius publico teftvBonio reâorit CHlltTI
univcrfiutl·, fle unius publici prmeeptotis, quo
· i**,
conflet, quum in literi· pcogreffum faciat is qoi
licenti·· prorogationem petit , quamque vitam
agtt ; nc falfa ftudiorum caufa Lactia canonibus
fraudem fieri contingat.
a

rum lucrum malo cum exemplo ecclefiaftic»
difciplina cedat. Quod G ratio pietati· , cari­
Fft/finitm faurtam ■
tati·, aut*poblica utilitati· aliua espofcxt, te
ad ordinarium delata , eoque fciente . capitu­
Cum omnes Chriftianam religionem profeffi
lum poflic eel abfenti fubvenire , aut illi ercleteneantur fatten· ftmei in anno, juxta concilii
fia, eel capituli negotia committere t ferrata
generalis conftitutipnem , dic dominice refurfemper ea forma, qua in dicendi· fententiis ,
rcâlonis Iaeram cuchariftias communionem fufrebufque diffiniendi· ab eodem capitulo (ervacipere, tc poffint eidem pracepto fatisfacere ,
•i folet .
B fanât: (edis apoftolica vel conffitutioaibu· ■ vel
Idem fanda fynodut ftatuit fervendum effe,
fpcciali jure , fi alii· quibufdadi diebut idem
quando ordinario· in aliquem , eel aliquoa de
(aeramentum iumpfcrint : declarat fanâa fynocapitulo fententiam excommunicationi· ihduedus, neminem pracepto huic fktitficere, nifi a
rit : ut capitulum ipfum nequaquam poffit, quod
proprio parocho , aut ab alio de ipfius paro­
ile excommunicat! cx prsbenda redd it ibo· / aut
chi , vel ordinarii licentia (aeramentum euchadifiributionibu· acquirere jure non raient , eifnftia (ufeeperit ) quocumque tempore id ex eo­
dem pracepto (umendum fit.
dem vel remittere, aut gratuito, vel alio qu<£
vi· modo, aut quzfito colore in fraudem cano­
num Bc fententia donare ■
/'ijr/iasae· fuinfum.
frttficiaBfritHH* .

Tanti fuere in Chriftiana republic· fserofan-

β* ac veneranda virginitatis Bc ciftitatis »ο·ι ,
Qui in eedefiis parochialibus beneficia queut ecdeli* catholica poll domini noftriJtiu Chri­
cumque etiam Gmplicia,
quibus alloqui nul­
fti afcenfionem , cx ejus inflnutione ab rpoftola incumbit animarum cura obtinent , quorum C lotum «fate nufqutm crffavcrit , vel ea com­
ratione in e i idem eedefiis fervere tenentur , Ac
mendare, vel continua traditione ca inftiuere,
qui eorum loco ferviunt , tempore quadragefique ad illibatam eorumdem votorum cuffodiam
ma , Bc quo plebi ad indulgentias ex jubilai
ncceflaria, commodave vifa fuerunt > prafertim
forma confeqoeoda· confiteri peccata debet ,
cxaâam rationem haberi voluit eorum qux ad
teneantur omnino ipfot presbytero· pacocbialea
claufuram pertinent virginum , qua femel Deo
m audiendi· fubditorntn confeflionibus coadjmcarum fpoofo dicata ac devota , virginitatem
vare , licentia priui ab ordinario legitime ob­
perpetuam ei (ponte offerentes - tot periculis ac
tenta : alioqui ab ipfi· ordinariis rorum arbi­
demonum calumniis infcftari , atque oppugnari
trio puniantur .
lolent, ut non fatis coniultum , tot editis cano­
nibus ac decretis , earum tutela videri poffit ,
K^e^taeai/rcsiadaa· .
nili epifeopi, Sc alii quibus earumdrm virginum
cura commiff* eft, diligentiffime curent, ne ul­
Vi fit a tore· ab epilcopo deputati, teneantur ,
lius unquam hac in rc culpa notsn poffint: eo
dum vifitatronis officio fungi debent , folicite
maxime, quod quavis in adeo imminenti petioperam dare, ut inibis domibus mquibat pue­ D culo negligent!* non poteft non elle maxima t
ri prima folent addifccre elementa, apreceptocum Ac cecidi* catholica non alia ratione hia fe­
ribiu Bc magiflris , qui bonis moribus praediti
minis , qua profeffione folenni cum paupenato
effe debent , do&rina Chriftian* quolibet die
Ac obedient 11 continentiam ac caftitatem vove­
lommatim tradatur : idem fiat Bc ab hi· femi­
runt, editis hac de re canonicis conftitutionibus
nis , quae puellas ea do-.nt , quae ea· (cire
claufuram indixerit , quam quod vel eam necel
oportet / ut rcâe inftituta matrisfamilias mune­
fariam, vel falcem commodiffimam huic Jnftitura exercere valeant. Eofdemque preceptores , At
to, tamquam tutiflimurt virginitatis prafidiunt,
effe decreverit - Duo igitur fanâa bac fynodut
magift't· per ceofuras, tc Ii opus fuerit auxilia
brachii fcculxris ad id agendum compellere
mai imo pe re prreavenda effe decernit : alterum
non prstermittaut.
. ne quavis caufa exiftimetur effe jufta , ut monis.
Ii liceat monafterii clauftr* exire : led illa tan­
tum, qua fic ad ejus falutem corporalem perti­
fcrtiunc.
neat , ut nifi maximo cum «ita periculo intra
Quoties ab ordinario vel licenti* , vel conclauftr* manere nequeat : vel qua huic (insilit
fcnfua petatur, ut quis ftudiorum gratia ad cer­ C diligehtiffimo examine cenfcri valeat : alteram na
quis exiftimet abfque graviffimo anima periculo
tum tempus abiens , beneficii fructus recipiat,
* a rafidentia perfooali «xcuüttur; non aliteris
pofle faaflimonialium clauftr* ingredi: cum id,
conicnfu· vel licentia detur, qusm diligenti pr*.
etiam (upcrioru licrotia nequaquam liceat, nifi
in cafibu· atceffarii· r extra quosaec licentia da­
mlffa inquifitionc , an qui eam petit ad literari poteft, nee dat* cuiqusm fuffragari valeat·
rum ftudia fit aptus ,Ac ant eme»<, vel in frau­
maxime viris cujufcumquc atatii Ac codditioni·
dem hanc lieentiam petat. Quam fi ordinarius
fiat, quibat pntlui licentiam hujufmodiomni­
omnibus mature difcuffis tc examinatis, duxe­
no aegare debent : etiam ui cum fandimonialirit concedendam i tone ad annum tantum , ut
besipu·, ttfi filio fias, alio in loco, qaamvi·
in tmiverfitate in qua gcucrsle ftudium vigeat,
ipfi· dauftru contiguo, qxam per cancellos loGere theologis vel juu canoaico operam det .
Suantnr. Eodem fiquidtm prie, quo quis citu­
eam licentiam dare poffit, vel data· cunfcnnra fanâirnonulium ingredi prohibetur, fr ip(«
it. Poterie'tamen cim prorogare , modo quo·

fan·

J<?7

"“î?

Concilium To

.BTANUM.

MAXiMtu*Nns tu

jgg

/Vno fonâimouûlc» wire eidem interdicuntur. Me- A noverint graviffimo perjurii fcclere notandos fo- 'anno'
QHitiSll minerint tandem epifeopi > & alii quibus hujufre, ti odio, favore, amore , pretio , aut alio CMtUTI
quovis humano aftèâu, live negligently culpa,
>>**,
.,«o
modi munus incumbit , quanta cis facrolanâa
quid inquirere prrtcrmifcrint, vel deferte ad cu­
3 udent ma fynodus Spiritu fanâo infpirante
jufque dicrcelis epifcopum , fle ad provincialem
poil tot fieras canones fuerit comminata , Ii
iyitodum neglexerint, quod jure Si ratione ac­
quid eorum culpa commilium fuerit , quod vel
cepti muneris inveftigate & deferre teneantur.
minima es parte virginitati, que divine majeQuod fi ad hoc munus exeicendum aliquot
ftati devota fuerit, nocere poflit.
erpcnfz fuerint neceffariz -. hz ab illis exigan­
tur auâoritate ordinarii, qui eas vel jure , vel
Viltfintam ft*tam .
confuetudme praftare tenemur.
Ad hujus decreti exccutionem hzc fynoduseli­
Cum fpeâacula, in quibus a plebe in foro vel
gendos elle ccnfet, atque eligit in hac Toletana
circo, tauri agitari folent, nulla ratione ad vo­
dicrccli, & primum in hac urne Alfonfum de la
ta , que religioniscaufa fiunt, pertinere poflint:
Pax presbyterum parochialcm lanci» Juftz : li«
Idcirco fanda fynodus decernit hac fpeâacula
adeo non efle religionis caufa vovenda , ut 8r B ccntiatum de Mora presbyterum parochialcm
ianfii Andre* , & docioram Parianum presbyte­
ipfa vota, qu» naâenus etiam totius populi
rum parochialcm fanili Jacobi . In fuburbiis,
confenfu, quocumque juramento przftito emil3 alaverr Franciicum de Hoyos canonicum , &
la fuerint , irrita cfle declaret, tt omnino irri­
Chrrftophorum Buftatnantcn presbyterum paro­
tet : imo ea in pofterum fieri vetat excommumchialcm Alcaudcti. Compluti doâoremjoanncm
cationc ipfo jure indiâa his, qui vel hzc vota
Mendez canonicum , 8, doftorem, Mcfltam pres­
voverint , vel cum ea ne fiant prohibere poffint,
byterum parochialcm Morata·. Mad riti. Gro.
fieri penniferint. Dies enim, qui publica in ve­
f;orium Ovetenfetn in ecclelia fanâi Andre*,
neratione , vel facratiffimi Jelu Chrifti corpo­
icentiatum Blafium Martinet parochialcm pres­
ris > vel dive virginis , aut aliorum fandorum
byterum Pmti, Λ- licentiatum Mathiam dc Urofolennitate funt a Chriftianz plebe colendi ,
fa . Guadaiaj.irz Ludovicum dc Hincftrofa , fle
non hifce fpeâaculis , fed divinis landibus ,
doâorem Joannem Alfonlum. Alcarazii, Joan­
ptecibufquç continuis , & gratiarum aâionibus
nem dc Aquila, tc Chriftophorum Reguillum.
funt fanâificandi.
Ocannz, protonotarium Cafatayud, Conçalum
Clerici autem ni facris conftituti, vel benefi.
cium ccclefiafticum cbtinentes , quicumque hi C Chaconcm Siliceum presbyterum paiochialcm dei
Pozuelo. CacorI» , licentiarum MaitinumTero
fint, fle cujuicutnquc dignitatis, cum indecorum
vicatium. Almoguerz , Melchiorem Collaços
fit ordini ecclcfialtico , ejus miniftros hifce fpe­
Ordonez, ejufdcm oppidi paiochialcm presbyte­
âaculis przfentcs cfle , cifdcm quacumque es
rum. Alcolcz de Torotc , licentiatum de lot
caufa vel ratione edita luerint , intercfle ne­
Rios. Guardiz , I raucilcum Maldonadum. Mon-*,
queant. Aüoqui ab ordinario ejus arbitrio pii.
dejatis , doâorem Petrum Martines. lllelcis, baniantur ■
chaliureunr Sanctium Garfiam , fl. Francilcum dc
Avila. Canallis, Chriftophorum dc Hcrrcxa .
IJzedz, Philippum Vacca, Bu it rag i, Joannem
Carrança. Ί alamanez , licentiatum Plaça . Co­
Quia in hujus provinciz locis, & ecclefiis non
iit», licentiatum Pradum . lis populo d.· Alcoeadem eft , nec efle poteft erigendi leminam
cci , bachalaureum Villalobos, & bachalauicum
facultas : epifeopi feminaria eiigerc non praeter­
Lucam I cidiuandum . Montalvam , donum Joanmittant , habita tamen ratione eorum , quz a
ramvJBaptiftam . Rodillis , liccntiatjrm Menedecreto Tridentino tradita fuere :
aliorum
qua:'huic erectiori i juxta cujufque loci faculta- D lium . Maqucdz, linccum l.opcz de Medrano,
£r Jo.mnem de Heirera Hvbarra . SanCiz Eulatem & conditionem commodiora lini : quo fe­
liz , licentiatum Caftrovcrdc . Scalena, Petrum
mel creifa ad adolefcentium inllitutioncin eum
Sahagun. & Lucam Lopci.
progrellum habeant , qui ordini ccclchaftico Iit
In diceceli Cordubenli , Francifcum Pachieaptior .
eum , decanum cccleliz Cordubentis. Petrum Ferdmandumde Valençuela. Alfonfum de Barajas.
t'iftfmaai eflavam.
Magiftrum Gaytanum Francilcum Lopcz incolam
oppidi deBujalancz, bachalaureum PottachucCum es fandorum patrum inflitutis ad hoc
lum oppidi Aquilari» , Fcrdinandum Pinum vi­
fint provinciales (yriodi congregande. Ut in cis
carium I.uccnz, Melchiorem dc Regibus vicade coirigendis exceflibus, moribus reformandi»,
num Ramblx , Picdrahitam vicarium Palmz ,
ac de his llatuendis agatur , que ad communem
Francifcum Lopei bachalaureum, incolam oppi­
provincia utilitatem vifa fuerint pertinere : at­
di Belli Alcacaris , magiftrum Fcnufcatn vica­
que ea ratione facris canonibus cautum fuerit ,
rium de villa Pedroche, licentiatum Rayum vi­
idoneos probofquc viros per lingulas dirrccfcs
dissuendos tote, quo fynodus ipfa de his certior E carium ChiUoni. Petrum Martinet dc Laftres,
fieri valeat, quz vel corre&ioue , vel reforma­
incolam oppidi de Vaena.
In diurceli Burgenfi . ia ipfo archidiaconatu
tione indigere videbuntur : idcirco hzc lanâa
Burgenfi Alfonfum dc Cuevas, & doftorem Be­
fynodus canonicas lanitionei fecuta , decernit in
nedictum Ugochonmm canohicos cathedralisecpofterum ab hac provinciali fynodo viros boni»
clcfiz. In ipla urbe , bachalaureum Joannem
motibus prédites, prudentes, & alloqui rerum
Garfiam confeffarium ia fanâa Dorothea, atque
cognitioni aptos eligi debere ex fingulis dirxcefiitem bachalaureum Baeea presbyterum parochiabus , qui abfque ulla jutiCdiâionediligenter in­
lern fanât Stephani. In archidiaconatu. Trequirere debent, qua lint illa quz cofllkgi. emen­
viiuti baehalauRos Alfonlum Melendez, & Joandari aut icformari fit vel utile, ve) necrffarium i
nem del Cadum, λ bachalaureum Nictum. In
juramento tamen coiam cujufque dicecefis epitro­
archidiaconatu Valpueftz, licentiatum Joannem
po prius przftito , -quod juxta formam teftibus
Hugartem , &* Lhdacum Martinez de Oipedca
Lvcrodicis ptzfcripiam ficexigi debet, ut k ipft
vtçâ-

SO
AN NO
anum

Concilium Tolbtanum

MAXIMI LIÀM1 KiMra*L
J7°

vicarium. la archidiaeoaata Palençaclc , Cu- A
In archipmbyteratiha* Scpthnancenfi , Tocri«l archipresbytcrum , 8c bacbalauteum Vega.
defilta* , 8c turris Lobatoaas » bachalaureum çgÿrryy
In ufchidiaccraatu Lanr > licentiatum Nebrcdam,
Gallcnm .
i|M.
priorem de Covartuvias. In archidiaconatu Vir.
Iu archiprcibyteratu dc DncAm * Lupum
B rabam .
biofca , bachalaureum Baltbafarem ArcimcIa dicecell Conqoeâfi doâoeem Alfonfum
gam .
Ramires de Vergara, canonicam ineccleliaca­
In dietce fi Scguntiaa, & in ipfo archipresby­
thedral!. Martinum Salmerunium, Laurentium
teratu Scguntino Francifcum Salazarium capelde Ofma, 8c Millanam presbyterum parochialanum aujorem, k canonicum Lutam dc Spilem fanâi Petri in urbe Haeta, VciafcumCa­
nofa · In archipresbyteratu Mcdinaa-csli doâo­
rilium fcholafticum ecclcfie Bellimonti* , de­
rem Roxo, 8c doâorem Riberam .
florem Gonfalvum Lopez. Petrum de Velafco
In archipresbyteratu Atiençc doâorem Ocana,
Caftanncda, bachalaureum Fromcftam de Lo­
8c bachalauteum Ccndeja*.
mas, bachalaureum Iraofum, Joannem de MoIn archipresbyteratu Aylloni* doâorem Scrillas , archipresbyterum Moya , Joannem de
guntiam, & licentiatum Capatam.
In archipresbyteratu Cifontano magiftrum B Arriba, Antonium Turencum , vicarium Hor­
te, 8c licentiatum Mediam, ÆmilianumRuiz
Romum, 8c bachalaureum Lacunam .
de U Cova, vicarium Hiniefir , dc bachalau­
In archipresbyteratu Almaçani bachalaureum
reum Brabum .
(
Latarum, 8c bacbalauieum Torralva.
In diacefi Oxomenfi in ipfo archipresbvteraIn archipresbyteratu Bcrlangu» , Petrum dc
tu Oxomenfi licentiatum Alfonfum de Medi­
la Roa, 8c bachalaureum Ximeacz.
na , archidiaconatu Oxomenfem : Arande, Joan­
In archipresbyteratu Caracens, bachalaureum
nem Brabum : Rox bachalaureum voces prio­
Alemanum, 8c bachalaureum Sanchez.
rem ecclefix collegia’.· : Açx , Julianum dc
In archipresbyteratu Hatic* bachalaureum
Ortigofa. Sori*, Joannem de Tormes.
Ruiz, & Petrum Garfiam.
In archipresbyteratu Gomarx, bachalaureum
In archipreabyteratu Molina, Petrum Gatçe*
Joannem Ruizlum . Crunn· , Alfonfum dc la
de MatciUa, & bachalaureum Madrid.
Cal vicarium.
Ια diacefi Sagobienfi , 8c in ipfa urbe doIn diacefi Giennenfi, in ipfa urbeDidacum
âorcui Valderum , & Petrum de Frias canoni­
Gonçalez canonicum , 8c Didacum Salazarium
cos. Antonium de Trinitate , 8c Dominicum
C1 portionarium, 8c doâorem Valentinum, prio­
Qrtegum, & bachalaureum Tardon.
rem fanâi lllefonfi. Baeçx, Joannem Oconium,
In archidiaconatu Sepulveda, licentiatumde
archidiaconum Ubcdc, doitorem Carlovalium ,
Proano, 8c licentiatum Vera .
& doâorem Sorianum. Ubeda , Ferdinandum
In archidiaconatu Cuellaris , Francifcum de
de Ortega, cantorem ecdcfia Ubcdcnfi* . Ααfando Romano.
dujaris , Joannem de Collados . Alcaudcrt ,
In diftriâu Coquenfi bachalaureum Alva arGonçalum Vilchcs. Et Villa nova , qua archipreibyterum, & bachalaureum Cerbera. Turchiepilcopi dicitur, licentiatum Poyato*.
veganl : Truxillum presbyterum ■ In diftriâu
In abbatia de Alcala, qua regalis dicitur i
Pedratz, licentiatum Vizcaia. In dice cell Pabachalaureum Calidium, 8c bachalaureum Selentina, & in ipfa urbe licentiatum Meridam,
guram .
8c àoâorcm Vadillum canonico*.
Quos omnes fanâa fynodus in Chrifto Jcfu
In archipresbyteratu Carrionis, bachalaureum
hortatur, ne quid agere praetermittant , quod
Joannem Ceanum.
ad tam falubre munus faoâe 8c in reipubliem
In archipresbyteratu de Poblactoa > Bcradiutilitatem exercendum conducere poflit.
mim Gonzalez.
Placentne vobis, rcvyrendiŒmi patret, hac
In archipreabyteratu dc Avia , Bernardinum D
decreta r Et huic l'anâa provinciali fynodo fi­
Antonium .
nem, imponi ad laudem Dei omnipotenti* t
In archiprtibyteratibu* de Herrera, Hojeda ,
Kefponderunt , Placet.
8c Ordejon , bachalaureum Peracancas.
Ego Chriftophorus epifcopus Cordubenfis dif­
In a rchlpresby terat ibus de Caftrcjon , Car­
finiens fubfcripfi .
dano , Poblaciones , 8c Vedoya , licentiatum
Ego Petras Scguntinus diffiniens fubfcripfi.
Caloca .
’ Ego Didacus epifeopu* Segobienfi* diffiniens
In archipresbyteratibus de Parede*, Bezerril,
fubfcripfi .
y ia Cuença , bachalaureum Thomam FerdiEgo Chrillophornt epifeopu* Paletinut diffi­
nandum .
niens fublcripfi.
In archipresbyteratn dc Caftro Mocho , ba­
Ego frater Bernardus epifeopu* Conchenfi*
chalaureum Tintocem.
diffiniens fubfcripfi.
In archipresbyteratibus Media· de Riofeeo ,
Ego Honoratu* epifeopu* Oxomenfi* diffi­
Toc de humo*, 8c Urucôa licentiatum Didaniens fubfcripfi .
z
cum de Valbea Moreno .
Ego Didacus abbas de Alcala la Real defi­
In vicarii* Empodia, Pedraza, Villa Mar­ E
tini, A Gtijota licentiatum Valleio.
niens fubfcripfi.
In cuius fidem fubfcripfi.
In archipreabyteratib·· dc Aftudillo, YaltaEgo Gvndifalvus Melendez dc Valde*, licen­
na*, y Ceoico licentiatum Mufioa , 8c bachatia tus , Cordubenfis provifor , 8c fanâi conci­
laurcum Mancebolii Toletani , fecretariu* .
In archipresbyteratn da Pcôafiel , bachalaurcum Muftoz.
In archipresbyteratn PortiUi, 8c vicaria TuDomingo de Caval*.
dcllc, bacnalaureum Marquez.

** SY-

11*

Synodus Constantinop

oi itana.

57»
A KNOT

ANNO

CX"

"Χ"·
“"SYNODUS CONSTANT1NOPOLITANA

, ex

^ua Joafaphuj, five Jofcph
metropolita Hadrunopolitano elapfis centum K
duodecim ferme annis poft captam a Mahomctc II. Urbem patriarcha
elertus & ob fimoniam dejeôus eft circa annum Chrifti iyO·
& nonnulla alia adverfus idem teterrimum vitium.
E* bi/loria talefiaflica, five fatrurdka Emmudis Malaxi 'Ptlofxmnefti·, «A anno 1474.
ad IJ78. quam Martima Crufiut Tttbtnffnfis academia profejjbr
latine vertit, ediditque libra II. Turco-Gracia.
XXIII. PATRIARCA JOASAPHUS
MllROIOLlrA l (λοκιλνοροιεοι .

A rum apoftolicorum, St a fanâis patribus tradi­
torum canonum tentât. Sicut nunc quoque pec­
catorum noftroruin abundantia , aperte perfe.
Oftquim hic patriarchicz dignitati przpoficatorem fufeitavit , A' hoftem St ccclcfiaftics
tus fuit ; concurfu totius populi, facri Sc
difciplinz corruptorem , iftum qui patriarcha
'
profani ordinis, fcnioruni Se juniorum luit
, ri ,conJoafaphum . Hic enim morbo animi, Dei
gratulanrium & venerationem exhibentium ex­
timorem afpernatus, ut homo fine metu, & a
ceptus eft. Erat autem tunc temporis pefceratione alienus omne genus iniquitatis , St t
fium trium millium, uti diximus, aureorum:
prefyipto facrorum canonum recedens , defivitio eorum qui ad tantam id audionem per­
gnavit. Unde nos ■ qui ad hic concilium in­
duxerant . Eam certe fummam fuperior pa­
quirendi caufa convenimus, antiftites, certio­
triarcha Dionyfius dederat. At hic Joafaphus
res faâi , antequam quicquam rerum ecdefiafedem indeptus, magna arte, multis machina­
fticarum attingeremus, patriarche afta exquitionibus, plurium donorum diftributione tan­
fite nobis confideranda duximus . Oculis itaque A..»ni«<«
tum effecit , ut uno,-mille defeâo, pefcefium
ad crimina adjcôis , quz contra ipfum allata
poll hac bis mille aurporum remaneret . His B funt primum a magno lacellario catholice maIccum acceptis, ad conlilium perrexit, manumgna ecdefia presbyteto Anallafio, item a ma­
que fultam ofculatus infigne poteft$tis acce­
gno logotheta Hiera ce : deinde ab illuftiibus
viris, Antonio Cantacuxcno , & MichacIcGi
pit.
Paucis diebus elapiis. totum feptum quopa.
bia , adhibitaque quam par erat , accurata invefttgatipae & examinatione , deprehendimus
triarcheium circumdatum erat , cum veteribus
ipfum noh fohim injuftum , A- avarum , fed et­
St putrefaâis tuguriis dettruxit . adveâifque
iam lententi» de ipfo a pontificibus latz con­
calce, lapidibus, tegulis & coâilibus lateribus
murum inii patriarcbeio circumdedit ; i*a ut id
temptorem : denique eum qui aperte fe iniquif.
fimo, t5< lumme impio Simonis fcelere aftrinnunc caftri pulcherrimi Se muniti fpeciem ha­
xeni, atque ut fuomet ore confdlus eft, vigebeat : «dificavit quoque duo fpeciofa & ampla
fimum nonum canonem fanâorum apoftolorum
palatia in parte finiftra exeunti c patriarcbeio
conculcaverit, di ferte fic dicentem : Si quis eprope facratilEmam patriarcha: cellam. Ad hzc
pilcqpus, pecunia data , hujus dignitatis com­
coquinam > Sc molendinum ; infuper vafii facris
pos farftus fuerit, aut presbyter, vel diaconus,
magnam ecclcfiam auxit , Se ornavit : thuribu)o , pelvi, candelabris duobus, ex argento om­ C deponitor & ipfe , Se qui cum defignavic, at.
que prorfus a communione exfeinditor : ficut Si­
nibus; nccnon aliis magni pretii A’ fplcndons,
mon magus a me Petro. Infuper deprehendi­
CX auro ucenfilibus facris A' veftibus .
mus eum nulla neceflitate urgente, iojuffii illius
Erat porro hic patriarcha admodum fuperbo
fynodi, nemine clericorum (ciente , alienaflc
ingxnio. Se gloriz prater modum avido. Hinc
poifefliones catholica magna ecdefia, in Cre­
in magnas concertationes cum venerando clerita infula , ante tempora memoriam effugientia
eorum coetu, Sc eum viris nobilitate praflanticonfecratas : liciati de hoc quoque coofcflui,
bu’ venit. Atque ut fibi adjutores aaverfe faAionis profternendz caufa paratos haberet ,
quod contra vigefimum festum Carthaginenfis
concilii canonem eft , qui lie habet. Similiter c,non
nuntiis emiflis , eunftos Qrientis , Occidentis
placuit ne quid ecclefiafticum ullus vendat.
Ac Pelopnnncfi pontifices congregavit · Qui
Quod fi non rubuerit proventum , Sc msgna in.
cum vcniflfnt in magna ecclefia congregati
cnbuerit neeelEtas , id indicetur primati ejuf­
funt fynodo autem faâa ipfum fimonir convi­
dem provincia, Se adhibito certo numeroepifes runt ; 8r ex fententia factorum apoftolicorum
coporam, cosifultetur quid agendum fit. Quod
canonum pontificio throno, patriarchicoquehoD fi tanta neccffitas ecdefia urferit, ut non pofnote dc;rcerunt.

P

Ftrltr,um
>oood.iuii

'

ru tara
imaka *
«e»., a.
C,aà*k '°

Itaslo sal■» <iu>. tc
rum fini-

"■

p«ui><>,

txeatflam dt\tflitalt.

Numquam fatietatem capit inimicus ille falutis noftra , Se inlidiator , qui humano generi mox *b initio adverfatiut entitle , St adver.
Ius Chrifti ecclefiam femper arma capiti Nam
interdum per hattfet , quas varias excitat, iaiidiatur : nonnumquam pes homines irrequie­

tos, qui aures ci adhibent, corruptiones facro-

fit ance vendendum deliberari , faltem vicinos
ad hoc reflandum vocabit epifeopus, curam ad.
bibens ut omnes , qui ecdefia fusa acciderint,
cafus fynodo dcmonnret. Quod ni fecerit, reus
Deo Se fynodo tenebitur, qui vendidit , h 1
fuo alienus honotc. Deprrhenfus eft etiam ab- ’lat* n ' '
rogationes pontificum prater rationem faciens,
eorumdem reftituiiones : videlicet neophyti
apud- Labalam ( cum quo etiam facerdotcm
Clonaram, qui mulictcm bis nuptam in Thaίο

$73

Synodus Conii

ANTINOFOLtTAM A.

J74

Â>it*Ô~

ΑΜΝΟ
duacrat , dejecit ) te Gregorii , «pud E- . A
Ego humilis metropolita Lacedsmonie G re- ~
CHUSTL lationem , le Dofitbei apua Pentheorum ,
goruis .
CHKUTt
Ego humilis metropolita Mitylene Mac*ij*j.
»>«J<
tntiftitum . Eodem modo multarum citra le­
gitimos fine· ordinationum faâarum comper­
rius.
Ego humili* metropolita Melcmbrie Mattu* eft , turn in Chalcedonco&s , tum ία Heraclecnfis , tum ia Theflalonicenlu Theoaz ,
tharus·
Ego humilis metropolita Hicriffi , 8r landi
tuta in Methymnzi , praiulum provinciis .
montis David ·
Sed St ciua eaamcn probationemque faâarum
Ego humili* metropolita Khytzi Joachiordinationum . Qua accuütionet ipliu* pluri­
snus ·
mi» ahia criminibus cumulata iunt, nique maEgo humili* metropolita Athenarum Sophro­
nifeftis Se rellati* . Hzc itaque cum nos cer­
nius .
neremus, metuentes ne St nos dcjcttipm
ei­
Ego humilis metropolita Naupafti Sc Arte
dem anathemati obnoxii betemur , unquam
Joachimus.
communicantes cum incommutabili jam ipfum
Ego humilis metropolita Varne Gabriel (ubpontificatu indignum judicavimus ; ut ptimutn
violationis divinorum Si. factorum canonum au- B feripti.
£·.;<> humilis metropolita Chriftianopoleos
âorem ; St dejicimus ipfum ac pro ejcâo St
Macarius habens Sc confcnfum prefulis Monemabalienato habemus , tum a dignitate patriar­
balia: ■
cha , tum a nomine ; ita ut nullo modo in po­
Ego humilis metropolita Trajanopoleo*, fi­
fterum , ncc ad thronum patiiarchtcum , nec ad
ve Matonce, Gabriel.
ejus admintftratiooem pollliminiu redire pofEgo humilis metropolita Pidymotechi So­
fit , fed tantummodo monaftkam vitam degephronius .
spaiirnu
re. Unde St majoris horum omnium notitiae ac
Ego humilis metropolita Driftas Parthenius.
puuuhaiu fetitudinis caula, lata quoqueeft noftra fynoEgo humilis metropolita Midi· Joachimus ίκ,’ΰΓ'1 dica lententia, ptopolito ante oculos factotum
Ego humilis metropolita Sbzopoleos Philoevangeliotum libro , St excommunicatione arttheus.
aoiro Chii· ,M pronuntiata. Adum anno fepties millcfimo
Ego humilis metropolita Zichnarum Grego­
ti i)«l.
feptuagclirm tertio, menfejaouario, indldione oâava . Eodem modo (latuimus , G quis
rius Ego humilis metropolita Lemni Neophynoftrum , quorum nomina hic fubfcript* funt,
pontificum voluerit progreflu temporis purgare C tus .
Ego humilis epifeopus Citri Datnafcenus fubipfum St abfolvere > cum tamen ht es przfcrifcrlpfi.
pto legum & canonum de folio detradus, fuamEgo humilis epifeopo* Cafandris Cofma*
Î|ue legitimam fubicriptionem irritam facere ;
fubfct ipfi.
eu licentia quadam Sc petulanti* , feu volun­
Ego humilis epifeopus Pobannin· & Bardiotatis erga hominem propenfione, talemefle fuo
ipGus judicio St fafto dcjcâum , pontificioque
ritarum Maxarius fubfcripli ■
Ego humilis epifeopus Zetumii Jacobus fubhonore exutum.
fctipTi .
Ego Paifius archiepifcopus Acbridarum vo­
Ego humilis epifeopus Drinopoleos Macarius
lens fubfcripli.
fubfcripli.
Ego vilis metropolita Czfarcz Metrophanes
Ego humilis epifeopus Damalarum Se Polyvolens fubictipfi .
>
Ego humilis metropolita Heraclee Cytillus
phengis Joafaphus fubfcripli.
Ego humilia epifeopus Phanarii Gregorius
volens fubfcripti.
Ego humilis metropolita Tornobi Atfcnius
fubicrlpii.
Ego humilis epifeopus Olense Sifoes fub­
fubfcripli .
D
Ego humilis metropolita Cyrici Joafaphus
fcripli .
rgo humilis epifeopus Aulonis Laurentius
lubfcripfi.
Ego humilis metropolita Theflalonicz Theofubfcripli.
Ego hamilis epifeopus Solonis Anthimus fub­
nas lubfcripfi .
Ego humilis metropolita Nice* Cynlhis fubfcripli .
Ego Belas Antonius, humilis epifeopus me·
fcripfi.
Ego humilis metropolita Chalcedonis Eutropolita Joanninorum , habens Sc aflenfum eius
fubfcripli.
thymius fubfcripli ■
Ego humilis metropolita Larillz Neophytus
Ego humilis epifeopus Phanarii Gabriel ,
cum confcnfu etiam Thaumacenfis fubfcripli.
ftjbfcripb.
Ego humilis epifeopus Demetriadis Theo­
Ego humilis metropolita Adrianopoleos Arphilus : aflirntientibus quoque Litta Sc Agrafenius.
phorum merropoliti*.
Ego humilis metropolita Joafaphus.
Ego humilis epifeopus Rhendina DamafceEgo humilis metropolita Anchiali Xenophon
fubfcripli.
E nus , afleatiente " It Servitiorum metropolita ·/
Ego humilis metropolita Corinthi Sophro­
fubfcripli.
*“*·
Ego humilis epifeopus Metrorum Sc Alhyronius·
rum Procopius, aftipalante quoque MyriophyEgo hamilis metropolita Grcgorias Fra­
tenfi.
ie ·
Ego humilis metropolita Caftortc Joafaphus,
Ego humilis metropolita Philippopoleo* ArSc Prothronus totius Bulgaria, volens me*snafenius.
.
..
nu fubfcripli.
Ego humili* metropolita rumina Benja­
Ego humilis epifeopus Strumnita» Ananias
min ■
·r
volens meo confilio fuofcripfi.
Ego humilis metropolita prifearum Patrarum
Ego humili* epifeopus Mclenici fubfcripli.
Gertnsnns.
Ego humilis metropolita Thebarum Joafa-

pbas ·

H*·

____ S7i
ANNO
CHAISTl
,J4)·

■
,οΊνΐΰΤ. *

11,1 7

comu "i
mu.nr ir

■nbttfcii

Synodus Constant inopoi.it an alliâtui[tifirifiMH

17*

A nem manuum apoftolorum dari Spiritum fanANNO
Audi obtulit eia pecunias, ac dixit : Date fle CHlIffl
mihi poceftatcm, ut ad illum, cuicumque maij«j.
nus meai impofnero , veniat fandus Spiritus.
Petrus vero dixit ei: Pecunias use, ft tu, fitis
a communione piorum iegregati, ft in exitium
■terni ignis cxccrati, quod gratiam Dei putaftis dari pecuniis. Ve vcftrispontificibus, qui,
qu* gratis damur a Spiritu fando , pecuniis
venduut. Verum ad inilitutam narrationem re­
deamus .

ΟήιιΜίι,

CT* OccUcuii, C? "PfUf»n»»fi.

Hoc modo everfus patriarchate Joafaphus,
fuirexit 4c loco ubi federal ■ St reverentiam
P°ntificibui exhibuit , dextrorfiim CniftrorfumSuc f°nverfus . Tunc e magna ecclclia egtcflus in fust domos abut, qua· emerat, ibique
■nantit . Moi cxiit judex 8c fervus conveniens
ipfum . Hi rationes ab co pccuniir repetundis
propofucrunt. Tunc petfolvit , qua injuftc ab*
Xxlll. Tctrurclm Uttrepheiui Cefcrnt
uulcrat pontificibus , aliifquc facri ordinis si­
tis . Ita impletum fuper eo fuit illud Davidis t
HKtrtftlit» .
Revertetur in capot ipfius labor fuus , 8c que
ibi iequuntur.
B
Exturbato ad hunc, quem diximus, modum M«o»sU
Pcraàt dejedione illius , concilium a ponti­
patriarchies iede in pontificum confeflu JoaF·*0*·
ficibus coaflum eft : in quo hi fuis locis , pro
lapho, fudragns corumdem delignatus ell Ce.
dignitate muneris fui ecclcliallici quifque confaricofis patriarcha) fucccflitquc is, utraque fi*
lederunt, patriarcha: faciendi caufa. Tunc una
gnificatione accepta, in fubliuii throno . Cctudemque mente ft voce decretum ibi ab cis
teium fub hujus patiiarchatu fuerunt quidam
f,&um «ft, quo Simonis fcclelbilimum , impiepontifices , qui non accipiebant ob faccrdotes
tatifuue plenumvitium esfeindebatur : videlicet
creandos pecuniam ) fed tantum embaticium
nc ullam capetent in defignaiionibus pecuniam,
aliquis capiebat , quando facerdotein aliquem
fed divinorum & factotum canonum , viccfimi
faceret , dante id cedeiia . Atque cognolcite,
anni 8c trigefimi fententiam inviolatam retine­
qurlo , quodnam embaticium quidam accepe­
rent ■ Quod fi ullus , quicumque effet ptzfurint , cum in ipfi ordinatione nullos caperent
nummos ; ut nc fandionem fscraruin legum
lum hos canones tranfirct, jam tum per fe funâione muneris fui dejeâum efle . Nihilominus
& antiftitum tranfinrnt: neu eodem cum Simo­
tamen embaticium (cit doni uefeio quid , quod
ne mago crumne condemnarentur : capiebant
daretur ) accipi permifere . O indulgentiam C exinde duplum embaticium . Ita c tali nundi­
panis dignam ! Mal* atboris dccufletc folia ,
natione nihil cis decedebat , fed ad idem fa­
8c ramos exciderunt , atque ipfam adeo aibonande avaritie fus principium ledibant .· «r
’em i fed radicem rcliquernnt. Quod dico, hoc
ve illis. Non patitur ie irrideri Deus: neque
cft i nundinationem quidem fimoniacam ordi­
in perfonam intuetur , ncc regis , nec princinationum amputarunt i fed radicem nempe mu­
pis, ncc pontificis, nec cujuiqmm alios ; ve­
nus, quod initio datur , reliquerunt , ut fcili—
rum fingulis fecundum fada iua gratiam re­
Cft nc deeflet caufa rurfus germinandi 8c ctcffert , quippe Deus juftus.
ccndi punitionis apud inferos arbori.
Idem dehinc patriarcha feripta rcfignavit patriarchicum folium ft pontificatum , ad quartum ν·"“*'>ΐι·
nonas Maii. die dominica, Nicomedis prsfu**'“
vfalite
i» libre tStrufc
lis delignationem . Eam refignationem pontifi­
Jicttar i
ces & clerici acceptam in codicem magna ecCum vidiflet autem Simon , par impofitioclclix rctuletc, &c.

VITA
P

t

I

P

A

P

Æ

V.

pi US V. Infuper prope Alexandrians in vi- D ravit, quod non ufquc adeo criminalem invenilΛ co quodam Bofco ab incolis nominato, cx
fet. Imperatori Fcrdinando bellum contra T' ■
•'fca >Mu. nobifi Ghifileriorum profapia natus , in juven.
cas in Hungaria gerenti, fuppetias tulit. Officetute monadicam vitam profeffui , a Paolo IV.
inquifitionu tria aureorum millia ad/ec it, ex cer­
primum epifeopus , deinde cardinalis creatus,
tis arcibus colligenda. Bullas contia aulicos ft
A fupremus inquifitorum declaratus ) tandem
eccleliafticorum Tusum fevere publicavit .Judcum
Pin IV. e vivis fublato , pester omnidm expequemdam locupletidimum, quem ad Chnftianam
dationcm furrogatu· cft ih locum ejuidem Pii
religionem converterat, baptixavit, fuaque fa­
IV. anno domini ijW. 7. Idusjanuatiai, tum»
milia adoptatum libere fuis bonis frui permifit.
Cire Maximilian· II. imperatoria. BorromeiCoConcilii Tridentini rigidus oblervator, epifeopos omnes ad propriam refidentiam redire manda­
mnrque cardinalium preci bos Pii V. fibi nomen
impofuit, ac dccimofcxtoKalendasmentis iafevit. Cumque ftatuiflet neminem fine pravio exa­
qurntii, quidicr ei natalia erat ,coronam ponti­
mine ad beneficium admittendum elfe, eaquede
ficiam accepit. Pileum foumMichacliBoveilino
caufa quidam illi dixifliet, id cflie curiam dcftruefuo ex furore nepoti ccffit, qui cardinalis Ale­
re, relpondit: minus malum eft dcftruere curiam,
xandrinus nomiMtiu eft. Porro ut gratum ani- E quam cultum Dei negligere . Solo luo veibo
mi fui atfcAum, quo erga Paulum IV. promoobfeflum a malo damooe liberavit. Contra h«torem fuum ferebatur , manifeftartt , cardina­
retkos in Galliis fuccrefcentes catholicis auxi­
lem Carafam ejus nepotem, (ab Pio IV. ut ante
lium per comitem fanâa Floue aufit · qui etiam
jam diftam cft, morte aftedtam ( abfolviprocu­
viftoc inde rediit. Cofm*Medicato titulum ma­

Nm v.

gni

577

j “··’·

CoMCIUUM UlCHLlNllNil.

0.

,7β

gni docis Etruria attribuit . Sanâum Thomam A dolore e vivi» csceffit , cm» pontificatum annis
Aqaiaawm in no merus» faoAoeum ecclcfim doici, mentibus qoatuoc miaui lex diebus obtiAornai retulit . Divertis ordinationibus viginti
aeiffirt. Scoelc·» c* apod faaAum Petrea. Se­
duo cardinal*· creavit. Fadus inter regem Ca­
der duodecim diebus vacavit. Maximo fempet
tholicum * Venetos ad optatum finem feliciter
xelo, quoad visit, Chriftianam semnublicam
dedueiti unde omnium celeberrima contra Tur­
•roaaovete conatui eft ; in riâu frugalitatem ,
In audientiis afliduitatem , erga pauperes amici­
eas navalis viAoria Nonis Odobriianno 1(71.
coufacuta eftr qnem diem folcanem h feftivum
tiam refervavit , ab omni ambitione alienus .
efle voluit. Plores legatoaad principes ChriftiaAb omnibus principibus fumma ipfi reverentia
nes deftiiuvit, quibus eos ad majus odium Tur­
exhibebatur, nullafque erat, qui ei Aiaiisfacceis inferendum inflammaret. Gravi calculi mor­
re tc placere non contenderet. Quod ad juftitiq
bo' preffus folebat exclamate : Adauge domine
adminiftratiooem fpeAat, ad feveritatem propendolorem» led da patientiam. Ex eodem morbo
fior habites eft.
Kakndia Maii anni 157a. cum maximo omnium

ANNO

ANNO

<aSST’

ET

DECRETA
SYNODI

STATUTA

PROVINCIALIS

Mechlinieniu > die undecinu menfis Junii , anni millefimi quingentrfîœi ieptua^c&ni
pontificatui fiinilifltmi in Chnfto patris
domini noftri » D. ΡΠ divina
providentia papz quinti, anno quinto inchoarz , & quarta decima
die mentis Julii ejufdem anni conclufe.

ac

Prafidcnte in ca rtverendijftmo in Cbrifto patre, ac domina, D. Martino Rjtbovio, epifeopo Tprenfa
tanepuun feniori comprovinciali, nomine & loco illuftriffimi é1 revcrtndijftme in Cbnflo
patrii ac domini noftri, D. ΛΝΤ0Ν11 TERREHUT, arcbiepifiopi Mttblmirnfit,
& tituli fanEli Tetri ad vincula Cardinalis Grtnvcllam.
Decretam de afertiene ceacitii freviaeUlii Mccbli·
meafii , freaaatiatam a rtvneadiftima
demi»» frafideate.

B Decretam, yaod aalH frajaduiam fiat e* ardeae
e-aeeatieaii aat [tflianu ia hae fyaed» , pnoaistiaraaa a revmad'ftimt demine frafideate.

Hkh 11 nomine invocato , prufentem fyno­
Habita eam noftris cotrfratribus epifeopi»
dum provincialem Mechlinienfeoi , primo
comprovincialibus fuper ordine ccclefiarum ma­
ab illuftriflimo cardinale Granvcllano , D· rc- tura communicatione , dc ipforum confilio Ie
vcrendifliaio archiepifcopo provincia Mcchlinienaffenfu, ad evitandas qurftionc», quo inde ia
fu convocatam tc coaâaœ , tc iterato , quate­
principio oriri potient ; dcclsraapi omne id fi­
nus opus erat , a nobis indiâam , poll debi­
ne praejudicio ordinis It honori» futurum, quid­
tam ncliberationem cum noftris confratribus
quid in praefenti provinciali concilio accidet ,
epifeopi» comprovincialibus decorumdcm confiex ecclefiarum evocatione, aut deputatorum feflio & aftcnfu, tanquam legitime congregatam ,
fione : quodque nemo per hoc aliquid novi ju­
aperiendam efle decernimus tc aperimus ; aperris quoquo modo pretenders poterit in foto­
tamque indicamus tc declaramus m his fciiptis,
rum. Nc tamen quarftionc» de ordine ecclcliainhibentes nequis ab carecedat finenoftro con­ - rutn cum alicujus injuria diffimulatc velle vi­
tenir· .
deamur, liberum erit omnibus, fuo tamen lo­
co, rationes, fi quas habeant, proponere · pa­
»
Oerrrrum ftftt Muit Utafiriftimi D. icriiulii
tribus examinandas.

C

CT mertadiftimi D· arcaiefifcefi Me*
cbiimea/is.

Etfi non dubitet fynodoi provincialis fus fanâitui notas effe caufas, propter quas illuftriffimus cardinalis . tc reverenaiffimus D. archie­
pifcopo· Mcchlinicnfis , provincia fua ad tem­
pus reliâa > ad orbem ie contulerit ; volens ta­
men officio fuo fatisfaeere justa decretaTridentina 1 cxcufationetn fibi a generali vicario exhi­
bitam tc pofitam recepit & admifit ; fed cx fingurali affcân , quo erga luum archiepifcopum te­
netur, illum rogat tchortatur , ut quamprimum
ccflancibus cautis licebit ad ecclefiam fuam re­
deat ; ut ipfies pedentia tc auâoritate univeafi
ordines ecciefiaftici in hac provincia in afficio
fuo reâius coutiacaotur.

Cemil. Ceaeral. To·· XXDV.

De teeifieadit decretis rudlii Trideatiai .

fynodus provincialis Mechlioicnfis in
fanâo legitime congregata , imprimis
omnia , volens fatisfacere difpofrtioni
Tridentini capite fecundo , feuione vlgefima quinta , in quo de recipiendi· decretis
ejufdem concilii Tridentini , A obedientia ,
profeffione fidei , ac haerefvon deteftatione agi­
tur, poft publicam decretorum ejufdem concilii
> leâioncm, ftatuenda ducit ■ le ftatuit ca que
fcquuntur.

Hec
fpititu
tc ante
concilii

Decretam frimam.

Imprimis ordinat It prae i pit ut omnes * fin­
guli, qui ad hanc fynodum convenerunt, fimpliciter le fine ulla prpteftatiooe ca omnia *
ungula , que a fanâa fynodo Tridentina definita
Bb
«

π»
ANNO
CHIU STI

•17e*

"V

Cohciuch Μ senum··»'.

}so

k ftateta funt , pal·· recipiant ; net non ve- A
ΛΝΝΟ
ram obedientiam fummo Romano pontifici fpon.
Ditrtt»» dr rtvifteJo /Utntu , V ienaxuttit CHS UTI
deaut ft profiteantur , fimulquc omnes barrier
mltfariuii.
UT*
a factis canonibus , prsfertimque ab eadem iy.
node Tridentina daanatas dcteftcncur 8c anaUt autem decreta concilii Tridentini ab om­
thematixent fecundum tenorem fchcduln fe.
nibus prrfeaubûs in hac fynodo provinciali
quentis
jam recepta, k ab aliis, five in hac eadem, fi­
ve in fututis dicrcefanis recipienda , ab omni­
Ttjur ntiftitmi Jtertt*»* fy
bus fideliter obfervcatur, nc quid fucccifu tem­
fijti ·
poris contra eadem decreta ex leâione antiquo­
rum ftatutorum aut juramentorum [ quo om­
Ego N. omnia 8c Cingula qu· a (anfta fy­
nia , qua patte decretis aut ftatutis Trident inis
nodo Tridentina ftatuta , It definita funt, pa.
repugnant, irrita decernit k inania ] in ufum
lam recipio i nee non veram obedientiam lumrecipiatur -, voluit k prcccpit eadem fynodus
Bo Romano pontifici fpondeo 8r profiteor, liomnibus k fingulis provincia Mcrhlinienfis cmulque horeles omnes a facris canonibus & ee- B piicopis , ut in ecclefiis fuarum rclpcâivc civi­
ncrafibus conciliis, pnsfertimque ab eadem fy­
tatum k dicecclum etiam exemptis ftatuta k
nodo Tridentina damnatas dcieftoc k snathe*
jutamenta diligenter vifitent, examinem, k fi
matizo ■
in ullo decietis concilii Tridentini repugnent,
mutent k reforment , k Tridentinis decretis
' Drerr/asa dr •tpurihfi ty
frx»·
accommodent. Injungit etiam carumdem ecdeliarum univeriis pratlaris , prcpolitis , decanis
k capitulis , ut epilcopo vifitanti , k ftatuta
EaJctn lynudui attendens , quod procura,
vel juramenta , ut pioinittiiur , corrigeât!, k
totes ablcntium fpeciale mandatum non habe­
reformanti pareant, (ub pernis arbitrio ipforum
ant ad hoc > ut in hac fynodo provinciali conimponendis
ftituentium nominibus, ft pro eis decreta con­
cilii Ttidentioi recipiant , obedientiam fummo
Dt ftrmmttitii.
Romano pontifici fpondeant ac profiteantur, k
hrrefes deteRentur ; fUtnic & ordinavit, ut abDe legitimo ufu , virtute k cfticacta facrafentes ad hanc fynodum evocati , infra decem C mentorum , cctetilque eodem pertinentibus ,
dies proxime fequeates fuis aut aliis ad hoc fpcnon minus copiofe, quam catholice k religio­
cialitet conflitucndis procuratoribus mandatum
fe ftatuit lactofandum concilium Ttidentinum,
mittant fpeciale , cuius virtute ipforum nomi­
cujus decreta k canones omnes , cuds fynodus
nibus, ft pro eis , diâam receptionem , proprovincialis Mechlinienfis reverenter receperit,
feffionem À deteftationem (implicitet & tine ul­
ca non aliter oblervari ptacipic , quam fi de
la proteftatione rcaliter & cum eftedu faciant,
verbo ad verbum hic inferta forent. : Et quar lo­
ficuti praefentes in hac eadem fynodo univerfi,
quuntur (uperaddenda ccniuit .
tam epifcopi, quam alii , fecerunt. Si qui au­
tem in tranfmittendo mandato fpcciali fuerint
CAPUT 1.
defeâuoG, k in hac fynodo provinciali diâam
receptionem , proteflionem k deteftationem non
Imprimis ut ftudiii anabaptiftarum (quorum
fecerint -, mandat eadem fynodus , ut in proxi­
herein late ferpit ) potentius occurratur, k uc
ma fynodo diaccfana poft hanc provincialem
certius deprehendantur , qui multis artibus in­
celebranda com pareant, k diâam receptionem ,
fantes fuos facto baptifmo fubtrahunt , k quo
ptofeffionem k deteftationem fecundum for- ® cautius lateant , fubinde alio atque alio mi­
mam in hac fynodo provinciali dcicriptam fc
grant ; fynodus provincialis Mechlioicniu hor­
obletvatam Gmpliciter k fine ulla proteftatione
tatur k requirit omnes k fiogulos magifttafaciant.
tus quarumcumque civitatum , oppidorum , k
locorum , ne quam obftctricem ad obiteukanDtcrt/eet Jt fttitiih it<rtt»ratn rtttytiiM ,
dum patientibus admittant , nifi prius a cura­
ffftfli·»* V dfttftutitiu i»
tis loci, ubi dido obftetriccs morantur , tcftiJirttfuu.
manium- (incero k catholico fidei habeant, fc
nifi jurent (i ngulu feptimanis dte (abbati cuStatuit k ordinat eadem fynodus , ut omnes
jufquc loci pallori denuntiare nomina k co­
k finguli , qui sic jure vel confiictudine , aut
gnomina puerperarum , quibus adfuerunt , cuna
es diTpofitionc concilii Tridentini fynodo dicenumero prolium fufeeptarum : curati vero in­
celanae interdic debent, k in hac lynodo pro­
fra quindecim dies a tempore icicutio indica­
vinciali decretorum receptionem pcodiftam, obunt cpifcopo, aut ejus vicario nomina k cobedienths profeffionem, k hsrrefeon deteftatio­ - gnomina matrum qua proles fuas baptizari non
nem non fecerint , in proxima futura fynodo
fecerint ; idque fub poena fufpcnfioms, aliaque
dicccefana illam faciant, fob passis in concilio
arbitraria.
Ί ndentinO eipreflii , non obftantc exemption·
quacumque’. Mandat etiam , nt epifcopi nojuf.
i
modi receptione* , profeffiooem k deteftatio­
CAPUT Π.
nem in fuis fynodis non admittant, nifi fecun­
dum formam in hoc provinciali concilio obferSi quit proles habeat non baptizatas , aut
vatam.
irandioccs aliquo fint non baptizato -, manst fynodus parentibus, uc curent proles fua»
infra decem dies a publicatione profentium in
parochia , in qua nato lunt aut morantur, ba­
ptizari i ipfsque non baptizato , fi ad annos
di (cretionis pervenerint, Uatim faciet fc in fide

J8t

MComcuivm

MbCHLIH! BN<B.

“

?·*

'ANNO ioftrul, five catechiaari 8r baptiaati in ecclefia A
CN111TI oaroeMati, in qua moraniun quas curatus, uCAPUT
VIL
CHMUTI
‘17* bi oovesk , tenebitur infra quindecim diet a
• iro.
SacrofanAa cuchatiftia pie Bt utiliter ad po­
temper* Identic epifeopo, ant ejas vicar» de­
puli devotionem interdum in publicis (upplicanuntiare fob pmnis pcsdiâis.
tionibus defertur, potiflimum vero in fello facrt» Chrifti corpori proprie confcerato , ejufquc
CAPUT III.
odava. Sed ne nimia frequentia mindat reve­
»
rentiam, rarius cetra prndida temporp id fiat,
Quoniam in admittendi· pattinis in baptilat non nifi in arduis caulis pacis , aut publice
tno non eadem adhuc ubique fervatur ab omninecelKratis : in iflit autem proccffionibus , ad
bui ratio i dtfttiâc mandat hcc fynodu·, «t fe­
quas populus non tam orandi , quam fpe&tadi
rio ftatntum concilii Tridentini capite fecundo
gratia confluere folct, abftiocatur. in commu­
de reformatione fclbonc vige lima quarta obfervetur a paftoribus, ita ut ad fulcipiendum in­
nibus autem (applicationibus circumgeflari po­
terunt (anftorum reliquisfantem in baptifmate unum tantum virum five
mulierem, aut ad fummum unum fc unam ad- B
C A P II T VHI.
mittant, quorum nomina in libro defetibant ,
aliofque a fuiceptioneprohibeant. Et fi qui fint,
Paftorcs etiam venerabili· corpori· Chrifti
qui paftoribn· inviti· fe ingerant , pmrer deLcramcntum ad rgros numquam perferent, ni­
Icriptos, ad tangendum baptizaudum inltar pa­
fi decenter Sc reverenter ornati ftola 8c futritiorum > declarent aperte illo· vere non efperpelliceo , & cuftos fopcrpelliceo indutus ,
fe ostrinos , ncc cognationem (piritalcm con­
trahere .
lumen A campanula·» fonantem proferat , quo
populus lui moneatur officii , tum erga (aera­
mentum , tum erga laborantem infirmum : Et
CAPUT
IV.
quando fieri poteft , antequam facra euebarit
ftia ad sgrotum deferatur , ptsmittatur con­
Quia fuperiori· tempori· negligentia, probaic (Γιο .
trflimus ille Chriftiane ecclefia: moi quibui-

dam in loci· eft collapfui , quo puerpere certo
poft partum die referre domino Deo gratia· ίοlent ; ftatuit fanda fynodus , ut ubique conformiter in ufum revocetur , ae puetpeis ad
miffs facrificium veniant , & contra tiegligen*
tes , ceu pis confuctudinis violatorcr, proceda­
tur
CAPUT

V

C À P U T

IX

Sed neque facrutn oleum infirmorum , etiam
fine facta euchariftia, unquam ad atgrotos defe­
rant paflotcs, nifi iupcrpclliccum induti & itolam.
De irdiiunJii

Quod ad (aeramentum pernitentis attinet ,
mandat iynodus palloribus omnibui , ut rrgiftrum conficiant omnium, quotum tempore quadraeefims confeffiones recipiunt , atque ut in
illud omnes alii etiam rcligioli ad confeffioncs
audiendas admitti, eo· defcribi curent, quorum
confcdioncs exceperunt , <c a palloribus auditi
non funt, nee alios, quam fic deferiptosad Ia- θ

De qualitatibus eorum , qui ad (actos ordi­
ne· promovendi font, accurate ftatuit conciliem
Trideutinutn , de quibus huc fynodu· qasdam,
diligentioris oblcrvationit caufa, repetenda du­
xit & ftatuenda

cramenta , etiam matrimonium aut (epolturam,
admittant.· Sc proinde etiam omnibus fubdius
mandat, ut tn hoc rcgiftro tempore opportuno
f: in fcribi faciant.

Nullus ad minores ordine· deinceps admitta­
tur , fine teftimonio probitatis A littérature a
proprio parocho Se magiflro fcholr, inquaftuduit. Ad majore· autem promovendus etiam
tellimonium habeat de ptemiiCs proclamationibus, juxta ordinationem coocifii Tridentini, ca­
pite fexto, (cilione vigcfima tertia.

CAPUT

VL

Paftotes fc alii confcffarii citra cafutn ncceffitatis a cafibus epilcopi· refervatis neminem
abfolvant , nifi ad hoc ab epifcopi· fpccialcm
commiffionens habuerint. Cafos autem epifeopii refervati font hi : raptus virginum , homi­
cidium , incendium ex deliberata voluntate pro­
curatum , fimooia , fodomia , herefit , apoflafia, inceftus cum confanguineis aut fanAimonialibui, injeâio mannum violenta deliberato
propofito cum Isfione in parente· faâa , forrilegium , adulterium notorium , Bt olnnia
deliâa , qus excommunicationem majorem a
canone vel ab homine latam annexam habent,
Ά omnia alia deliâa prsdiâis graviora . Me­
minerint autem epifcopi ut in nptoriis crimi­
nibus pro temporum Se perforfarum qualita­
te publicam poenitentiam in ulum «vocent.

Canrrf Oraera/. Tom. XXXIV

C A P U T

CAPUT

L

IL

Ad fingulos majores promovendi fetia quarti
vel quinta ante iplam ordinationem rempeftive
in civitate aut loco, ubi epifeopus ordine· con­
ferre decreverit, adfint, fuper state, vita, doâtina Sc natalibus , ncc non fuper valore bene­
ficii , patrimonii , aut penfioni· cujus titulo
promoveri intendunt, ab epifeopo feudepucacfr
examinandi.
C AiPUT

III.

Nemo ad. facros ordines in pofterum promovettar. qui ex bencnbji, patrimonii · aut penfionis frudibus , (eu emolumentis annuis non
habeat ad minimam triginta Carolines. Qui ti­
tulus erit in regillris epifcopi, W literis ordina­
tionum exprimendus.
CAB b a

»JW
η.

V.

Concilium Micrliniinsb.

Am no

outran

CAPUT

IV.

a clamationibus, atteftatiooes figtutis tc appro- Ànmo—

two·

Juret ctiam ordinandas, quod titalas > quern
pto iui futurs promotione exhibet , vere & fi­
ne ulls fraude polfideat; quodque ilium nonreGgnabit, alienabit , aut in illius extindioncm
conlentiet , nifi fibi dc novo fufficicnti titulo
fuerit provifum.

CAPUT

jUSMLUlMn.

batai habere debeant > nee ante ad satriaooii CXXISTI
folesniiationes defponfi admittantur, qnam s>yq
iota ret hoc Modo aid decanos delata fuerit ι
decani autem ratione examinis hujus negotii non
ultra fex ftuferoa recipiant, tc paftorea non ul­
tra quatuor.

CAPUT

V.

V.

Si autem fponfalia tc matrimonium contrahe­
re volentes divetforum fine epifeopatuum , pa­
Poflint nihilominus epifeopi, ob ecclefia neftores a fuis epifeopis , tam (aper fponfalibus
Ccflitatem, quofdam atate tc moribus idoneos,
contradis, quam taper proclamationibus , atctiam fine titulo, ad (aeros ordines promovere;
teftationes approbatas habere debeant ; neque
cum conditione tamen , quod illis de ^congruo B ante ad matrimonii (olemnixationem defponfi
titulo providebunt.
admittantur, quam fuoram epifeoporum literis
ad hoc expreflam facultatem habuerint : atque
De ffcefcliei C actCrticuciu.
epiicopi ratione hujufmodi (iteratum ptonotario
le figillifero non ultra odo ftuferos recipi per­
Qua de fponfalibus ex difpofitlonc juris com­
mittant.
munis tc de matrimoniis per concilium Tridentinum decreta font, eadem provincialis fynodus
CAPUT .VI.
hic innovat, Ic ad coram commodiorem obiervationem ordinat qua feqauntur.
Ut quoque multis periculis , qu· ex hotainnm malitia 8c fraude provenire poliunt, in ma­
CAPUT I.
trimoniis contrahendis occuratur -, inhibet fynodux omnibus paftoribua , eorumque vicem ge­
Quota concilium Tridentinam matrimonia
rentibus , fub pana fufpenfiooii a divinis , ne
clandeftina annullet , & omner inhabilltet ad
quem alterius regni vel regionis, aut vagumdc
contrahendam aliter , quas fecundum formam c ignotum ad matrimonium admittant, fine licen­
ab eodem concilio deferipeam ; ex ordinatione
tia epiicopi fui in feriptis obtenta . Hortaturcjufdeip concilii mandat palloribus , ut fepius
que fynoaus ordinarium , ne didam licentiam
populo in fuit concionibus hanc matrimonii
fine caufaa cognitione Ic matura deliberatione
nulliutem, & pctfoaarum inhabilitatem ia me­
concedat.
moriam revocent.
CAPUT V1L
CAPUT II.
Tempus clanfiim a concilio Tridcntino reQuia coadc nupti· triftem plerumque , tc
ftridum eft; proinde diligentius obfervetur. Si
luduofam habent exitum, diligenter inquirant
tamen ex legitima Ic urgente caufa aliqui per
paftores, an matrimonium contraduri fponte tc
epifeopum ad matrimonium illo tempore contra­
animo deliberato, non vi aut metu parentum ,
hendum admittantur, abftineatur a (olennitatc
amicorum aut aliorum coudi ad matrimonium
nuptialis convivii, a choreis, tc fimilibus inprocedant. Quod fi invenerint aliquem vel alifolentiis, qu· tempori non congruunt, lubpç3uam ex contrahentibus coadum ad contrahen- D na viginti norenorum Rhcncnlium ad piam u>
un , nullo modo ad conjundionem eorum
lum applicandorum.
procedere audeant > neque alteri vices fuss
committant, fub pana fuipeofionii ab officio 8t
Dc
CT cWra divius.
beneficio.
'
Quccamque focrofandum concilium Tri­
CAPUT
III.
dentium ftatuit Ic ordinavit de officio divino
debite peragendo , h*c omnia provincialis
Si ipontalia 8c matrimonium contrahere vo­
fynodus .MechlinicnGs mandat diftride obfer
lentes diverfarum fint parochiarum fub eodem
vari , Ic qu· fcqbunur fuperaddenda ten­
decanatu, parochus, in cujus manibus fponiatait ■
lia contrada font , literas teftimonialet hojufrnodi fponfalium alteri parocho dirigat, ut ad
CAPUT L
proclamationes’neceffariaa procedat , atque ad
Ante omnia divinum officium fiat ftatis ho­
matrimonii folemnixationem non admittantur
dcfponfi, nifi prius conftito dc neceffariis pro- £ ris , tradim, femper integre, diftinde > devo­
clamationibut hinc inde in facie ecclefi», dc in
te tc reverenter per eos ad quos proprie perti­
diebus dominicis feu feftivis fadis ; neminemqae
net .- tc obfervato tamen difenmine dierum
efle, qai matrimonio contrahendo fe opponere
folemnium a fetialibus , tc minus folcmnibos.
velit , aut impedimentum aliquod canonicum
denuntiare.
CAPUT

CAPUT

Π.

IV.

Si fponfalia tc matrimonium contrahere vo.
Jentes divetforum fint decanatuum , fub eodem
tamen epiicopatu ; paftores a fuis decanis, tam
fuper fponfalibus contradis . quam fuper pro-

Diftributiooes chori difpenfentar fecun­
dum prsfcriptum concilii Tridentini arbitrio
epifeopi , Gc tamen quod in majoribus horis ,
icilicct matutinis , fomma mifla , dc vcfperia
nota-

j8j

*·

Concilium Michlinibnsiu

ΛΝΗΟ notabiliter major·· fiat, quam in minoribus ho- A
CHIUtTl ri» > n«c tamca ia minoribus Um exiguas fintut
sir·.
negligantur.

CAPUT

ΙΠ.

*UXM“J£u‘“·

586
AMMO

caput

vn.

cjttun
S»»*

Quoniam in divino offici* quandoque , k
potiflimum in fefti» , quacerti» disuccwut pro­
pria funt, in hiftoriia qua leguntur, flr fequentiis miflarum quaedam occurrunt , qua fuoinde
pios offendunt , curent epifeopi , ut quod in
co officio purgandum videtur flr corrigendum ,
expurgent k corrigant , aut loco officii hujutmodi jubeant officium de communi canta­
ri.

Deinde non alii diftributionet recipiant, quam
qui ftatia hocis in cboro mterfunt, videlicet in
matutini» ante finem primi pfalmi. fimiliter in
vel peti» k ia alii» horia : in mU&s vcro tarn
de tempore , quant anoiverfariaram ante pri­
mam CollcAam , tc inibi a principio ufque ad
ultimam cujufquc officii orationem inclufive ,
excepta neccllitatii cania , perminicrint : Et
CAPUT VIIL
turn demum, k non antea , plumbetorura ad
hoc ab epifeopi» ordinandorum dHhibutio fiat; B
Nemo quoque , cum publice prece» hora­
cateri vero quart» coIluGooe ant remiffione
ria cantantur , vel lanificium mifla peragi­
cxclula , diftributicxubus cateant , nifi even­
tur , prophanum qulppiam , aut ub inftituto aientur ex eaufis cxprciGa in caplaüo, Coniae,
licnum legat ; neque etiam dormiar, aut fabu­
tudinem , de clerfcis nou'refidentlbna ia tex­
letur , fut» pruna privationi· diftribntionum *■
to. Si autem in quibufdam eeclefii» ea funda­
jut officii ; k fi feme) correptus , fecundo
tione , ftatuto , vel confuetudine, eida» interefaut tertio circa prarmifla deliquerit , ultra
fe divino officio teneantur , vet dhttius in eo
ainiflionem diftributionum , graviter punia­
permanere > non vult fynodu» illfo derogatum
tur.
efle.
CAPUT

CAPUT

IX.

IV.

Iniolenti* omnes e facris locis omnino ar­
Et ne cotiftitotio diAi capituli, Confuetudiceantur, 8c nemo ecclefi* beneficiatum authanem , ac decretum concilii Ί ridentint reddantur
brluatum fetius cum habitu decenti chorum in­
iiluioria prstextu alicujus ftatuti de diebu» Iu- C trantem, audeat manuum vel pvdum plaufu ,
fivt» aut recreationi» ; ftatuit eadem fynodus
vel fibilis, aut alia quacumque ratione ineptio­
re eiicere , aut ab ingretfu prohibete ; fuffiprovinciali» hujufmodi ftatutum canquamcorruciat autem cum privatione diftributionis mulptelam cx rcgiftri» capitulorum delendum k
expungendum efle , k loco illius obfervandum,
Ctari.
quod dido capitulo, Co.nfuctudinem, difponitur;
ita videlicet , ut fi qui» in negotii» ecclefia» >
CAPUT X
aut epifeopus , vel ob infirmitatem aut corpo­
ralem neceflitatem ftatis hori» interefle nequi­
Cohibeant epifeopi cantore», erginiflaa , ft
verit, pro inteteflente divini» habeatut ; atque
campanatio», k alios quotcumque a la Ici va ,
ut tali» diftributionibus gaudeat . Sub quibus
militari & quavis indecora mufira i* cantu ,
quidem exceptis cafibus etiam eo» comprehen­
organis k Campanis, fub perna decem ftufero­
di cenfet fynodus , qui pro coniervanda aut
rum , ad pios ufus arbitrio epifeoporum appli­
recuperanda valetudine acrem ad tempo» mu­
canda. Et fi femcl puniri non abit mue tint, petare , aut aliai publica aut legitima caufa ,
na carcaris ac alias aibitraria pleAantur . De­
juxta ditium cap. Confuetudinem abefle co- D ambulationes quoque ac prophana colloquia im­
guntur.
pediant, ac delinquentes rctapore divini officii
panum trium ftuferorum, k extra tempus di­
CAPUT V.
vini officii duorum incurrant ipfo fade ; quam
peenam epjlcopi exequi «urent.
Intelligit autem fynodus provinciali» in eccle­
fia negotii» occupari non lolnm eos, qui capi­
CAPUT
XI.
tuli vel fabricae negotia trxAant, led k epifeo­
pum , archidiaconum , pceokantiarium , atque
ConVivia quoque 8r negotiationesin facro lo- ;
illos omne» , qui propria dignitatum vel prae
co nullo muuo admittantur : Proclamation*» ve- 1
bendarum fuarum munia obeunt. aut epifeopi»
ro for en It» non nifi extra temphim , k poli
ordines conferentibus, vilitantibus , ae in alii»
divinum officium plene abfolutum fiant; atque,
epifeopatu» negotiis occupati» adfunt, vel ali­
ut laici ab hi» cfhcaciu» comprimantur , magiquo ab cii milu confilrum k operum fisam im­
ftratuum Jocorum aflillcntiam implorent epi/copendunt : quos pro eo tempore, fraude flrdolo
pi, ut etiam ipforum audoritate ordinario ad
fee Iulis, decernit pro prefentibus reputari , k E impediendum hujufmddi mfolentiat fiat flr pu­
omnibu» emolumentis gaudent debere, ficeti fi
blicetur.
pcrionaliter divini» iutcrcflcnt.
CAPUT XII.
CAPUT
VI.
Requirantur quoque locorum magiftratus, ut
Illo» quoque · qui fob diflis divinis officii»
in omnibus parochiis editio poblico mandent
tempore quo divinum officium peragitor , aut
aut celebrant , aut ad celebrandum /«préparant
vult huc fynodu» pro eo tempos* pratentes in
verbum Dei predicatur, taberna· non nifi proviatoribus aperiri , neque aliquod genus Iodi
divinis reputari, modo tamen abfoluto (acrificio,
fine notabili mora in chorum redeant.
publice aut privarim inftilni, flr omnino abftiperi, a tripudiis. · aliis infolentli», quibus p·tochiani a vilitation* divinii officii, fle verbi Dei

Awrifi Orwra/. Tom· XXXIV.

B b

t

au-

F

587

v

Concilium Μ

ANNO *ud‘uoi>e diftrahi pollent, fub poni* arbitrio
CHAISTI eorum imponendi» : ipfi quoque epiicopi per
uro.
fuas dioecete» in fingulis parochiis fubcerti» pa­
nis fui» nominibu» limitem inhibitionem fieri
procurent .
CAPUT

\
/
I

XIII.

Denique ut omne» irreverentia cirea divinum
officium , maxime autem circa facrificium miff* , tollatur occafio ; ftatuit Bc ordinat, ne qui»
firculans aut regulari» in privatu edi bus, at­
que omnino extra ecclefiam, ft ad divinum tan­
tum cultum dedicata oratoria ab epifeopi» defignanda ft vifitanda, aut olim ad divinum cul­
tum defignata ac appropriât» , fanâum miffs
facrificium peragere prsfumat . Si qui» autem
huic ordinationi contravened: , tam ipfe qui
celebrat, quam i», qui facerdotem ad celebran­
dum requifivit, aut admifit , arbitrio epifeopi
puniatur.

CHLINIBNIB.
DE

α

588
“SmF1
CHkUTl
117»

FESTIS.

Cum capite duodecimo feffioae vigefima quin­
ta fub titulo de regularibus ft monial ibua cau­
tum fit , dies feftos in qualibet dioecefi conftitutos ab omnibus, exemptis etiam regularibus,
uniformiter obfervandos effe ; Opes* precium
fuerit declarare, quo» feftos dies fynodus pro­
vinciali* per totam provinciam Mechlinicnfcm
obfervari decreverit .
CAPUT

I.

Sunt autem ift», prefer dies dominico» , feftum nativitati* Chrifti , Stephani protomartyris, Joann is apqftoli & cuaneelift*, fanftotum
Innocentium, circnmcifionitdomini, epihanic,
converfionis Pauli, purificationis beat*Maris»,
cathedra Petri , Matthias apoftoli , annuntia­
tionis Mari*, fefturn pafch* cum feria facunda
& tertie fcqucnte, Marci euaogelift*, Philippi
CAfUT
XIV.
ft Jacobi , inventionis fanâc Crucii , fefturn
afccnfioni» domini , fefturn pentecofte* cum feAltarium portatilium ufu» ad s populi com­
ria fecunda & tertia fequentibus , Trinitati* »
moditatem urgente neecffitate , late permiffu»
venerabilis facramenti, nativitatis fanâijoanfuit 1 fed ne quod ad tempu» tantum , ft ex
nis Baptift*, fandorum Petri Bc Pauli , vifitagravi caufa conccffum eft , contra canone», &
tionisbeat* Maria, Magdalene , Jacobi, Lau­
ad irreverentiam lacto land i myftetii miflae tra­
rentii , aflumptionis beat* Mari* , Bartholohatur in confuetudinem , curent epifeopi , ut
mei, nativitatis beat* Maria , Matthei apo­
quamprimum fieri poteft , in fingulis ccclefii» C ftoli , Michaelis , Luce , Simonis & Jane,
altaria iterum confecrentur ; eoque fafto ibi­
omnium fanâorum, Martini, Catharine, An­
dem altarium portatilium ufus interdicatur.
dree apoftoli, Nicolai, conceptioni» beate Ma­
ri* , ft Sanfti Thoma apoftoli .
CAPUT
XV·
CAPUT
II
In eedefiis autem , in quibus biennatione* in
ufu fuerunt, ut ancillis * famulis de matutinaIn prediiftis feftis, & etiam alti» patronorum
parocnialium ecclcfiarum principalibus, fynodus
li mlffa provideretur ; vult fynodus , ut illis
provincialis interdicat omnibus fue provincie
fublati» , epifeopi commodam rationem ineant
Chrifti fidelibus opera manualia & fecularia
retinenda» miffs matutine, ft imprimis accura­
te fe informent de qualitatibus & oneribus fa­
quacumque , mercatum item & forum re rum
ce! laniatum in ecclefiis parochialibus erp&»venalium , atque judicialia exerceri ; ita ta­
men ut epifeopis in illis feftis , qu* minus
nim, ut illarum poffeffores ad perfonalem reficelebria funt ad populi commoditatem , liceat
dentiam compcTItjit , aut etiam per contribu­
tionem parocnianorum honefto facerdoti ftipen- D aliquid pro fua diteretione relaxare . Si quis
dia vit· conftituant , qui ft miflam matutina-- autem huic ordinationi contravened: , mulâetur poena pecuniaria unius floreniad pium ufum
lem peragat , ft paftori occupato aut infirmo in
applicanda .
admtniftrandis facramenti» fubveniat : idque
conditione tali , quod confuetum in fimilibm
CAPUT
III.
ftipendium a parochianis recipere & retinere
poffit .
Si foram aut nnndin* incidant in aliquodbx
celebrioribus feftis , ferventur ili* , vcl ante ,
CAPUT
XVI.
vcl poft fefturn, prout magiftratus cujufquç
loci judicaverit maxime expedire ■ Et vetat TyMandat etiam fynodus, ut otnnes fe accom­
nodu» provincialis omnibus magiftratibus & f*modent in leftione horarum tenori bulle apoftolic* per Pium papam quintum edit*, ftnic
culsribn» judicibus , nc cuiqnam »x omnibus
prrdiâis feftis violandi feu ptophtnandi licen­
publicane .
tiam concedant , fed cos , qui ab ipfi» licen­
CAPUT XVI-L
E tiam hujufmodi requirunt , ad epifeopum eju£ve vicarium vcl paftorcm remittant : blioqnin
contra eos tanquam fynodalium fiatutorum
Cetera autem , qu* circa divinum officiunt
ftatuenda ft ordinanda hic defiderantur , quia
tranfgrefTores , ft alias prout de jusc proce­
varia funt, & commode uniformiter definiri non
datur .
poffunt, epifeopis cum duobus canonicis eeclciiamm cathedtalium , quorum unus ab epifeoCAPUT
IV.
. po, alter a capitulo eligetur, fynodus commit­
tit, ut vilitatis ft repurgat* ecclcfiarum ordi­
Quoniam fanâus Rumoldus archiepifcoptu
nationibus ft ceremoniis , ftatuant quod vide­
ft martvr , patronus eft ecclefi* metropolita­
rint pietati, dreort ccclefi* , ft populi edifica­
ns Mechlinienfi» , ideoque per totam provin­
tion! convenire ·
ciam Mechlinicnfem merito veneramur ; Or­
dinat fynodut , ut primo Julii , quo marty-

«

riotn

jSp

"“Λ

Conchium Mechlinienie.

maj“SSÜ.‘’“b·

J9O

ANNO r*am Îobii», tut proximo di* convenienti , A
CMtUTl per civitatem tc tota» dioseafim MechlinicnCAPUT
IL
CHEUTl
uro
fem tanquam duplex , tc in reliquis ecclcfiia
•ira.
feu monafterii* ejufdem provincia, ad inftar
Provideant praterea epifcopi, ne pd ornatum
fefti novem leâionum celebretur .■ Similiter
fupplicatiooum venerabilia facramenti , aut re­
etiam feftum patroni finge larum ecdefiarum
liquiarum quarumcmaOM erponat qaifqnam ul­
cathedrallum intra civitatem > tanquam du­
la* fimilc* imagine* , fculpturaa aut autsa , *dplex > extra vero , tanquam novem leâionqi·
qoe fob poena arbitrio eorum infligenda : im­
celebretur .
plorato etiam ad hoc, fi opus fit , contra fiaculares auxilio brachii faculari*.
C A P U T
V.
CAPUT
III.
Feftum annnotiationis beatu Maria fi quan­
do inter dominicam palmarum , te dominicam
E domibus tc horti* ecclefiafticorum fimiliqeafimodo , venerit , feria terti* poft domi­
ter pradiâa imagine* tollantur , precipti* qu*
nicam qnafimodo , tam a populo quam a cie- & lafciva, procace*, tc obpudendam nuditatem,
ro celebretur : te fi aliod fiettum m hac fieri*
vel alia* tam obfcan* , ut pia* mente* offen­
tertia inciderit , illud i* feriam quarum fedant . Et fi clerici poft publicationem hujus
quentem transferatur .
concilii pradiâa* imagine* infra trimeftre e
fui* domibu* non ejccermt j curent epifcopi >
DE
JEJUNIIS.
ut contra illo* ad condignam punitionem pro­
cedatur .
CAPUT
L
Dr
.
Vigili* fingult* anni* par totam provinciam
Monet pio* fuo* filio* eadem hac fynodu*,
Mechlinienfcm ab univerfi* rtatem habentine circumforanei* quibufdam , aut etiam cum
bus, nec legitime escufati* fub periculo pec­
privilegio impreflis libellis temere fidem habeant,
cati mortalk jejunanda , prater qUadragcGqu) ex levibus aut fuperftitiofis cauli*, incertifmam te quatuor anui tempora , funt vigili*
que revelationibus immodica* , te plus equo
pcniecoftcs , nativitati* fanâi Joannir Baptifta, beatorum Petri 8c Pauli apoftoloram > fan- C exorbitante* pollicentur indulgentia*, potiffimum
fi promiffione* contineant certorum cffeâuura ,
âi Laurentii martyri* , aflumptionis beat*
periculorum fcilicet evitationem , a gladiis, n
Maria virgini* , fanâi Matthai apoftoli, fantormentis, ab aquis, a pefte-, aut liberationem
âoram Simoni* Et J“de > omnium fanâorum ,
certam a purgatorio : quemadmodum tt mifB*
fanâi Andre* apoftoli Sc nativitati* domini .
quibufdam 8c precibus ceno numero recitandis
Qiu* fi diebu* dominici* aut Luna evenerint,
affixa* alicubi videre licet.
fabbati* pracedentibu* jejunentur t In loci*
autem ubi vel plura , vel ftriâiut obfervata
fuerint , hortatur fynodus , ut piam confuetuD* foftrftitiete.
dinetn obfetvent .
Cum reâe moneat facrofanâa Tridcntlru fyCAPUT
V.
nodus, ut omnis fuperftitio tollatur ; Docet h*c
fynodu* omnem illum rerum ufum efle fupcrftiInfupet in fefto fanâi Marci . quo fupplica»
tiofum, qui fine verbo Dei, fc eeelefi* doAritiones pro laudabili ecclefis more fiunt , te in
na fit pntfcripti* aliquibus ritibus En obfervandiebu* rogationum abftineatur per totam diem D tiia, quarum rationabili* caufa reddi non po­
a carnibus . tc jejunetur ad minu* ufque ad
teft, tc fiducia in eis coi locatur, cmoexpeâaaprandium .
di aliquem eventum , qui fine illis ritibus ea
fanâorum interceflioae non (peraretur, aut qua
Dt iHUfiaihu
in cultu fanâorum ex temeritate , ac quadam
levitate potius, quam pietate , & vera in Deum
CAPUT
I
religione fieri videntur.

Cum domum D«t deceat fanâitudo pro exeDe efifitfic , er cernet
cutione decreti d* invocatione 8t veneratione ,
ac reliquiis fanâorum , tc facri* imaginibos ,
Qua de epifeopi* recumenira fynodu* Tridentina pro ecclelia collaplr reformatione. fc·
felfionc vigefima quinta , ftatuit fiuscta fynodua, ut c templi* tc locis facri* tollantur ima­
(abriter ftatuit & ordinavit , eadem fynodus
gine* , fculptuns, anlssa , qun gentilitatum ,
Mechlloienfi* hic repetenda Sc innovanda du­
aut mendaces ethnicorum fabula* , Satyrorum ,
xit , ficuti etiam repetit tc 'n novat , ac ad
Faunorum, Sirenarum, Terminorum & Nym­ B illorum obfervaiioncm ea qua Itquuntur, fta­
tuit .
pharum , ac id genus alia repnsfelttant. Simili­
ter quueumque figuras lafciva, procace* , &ob
pudendam nuditatem , vel alia* obfcana tc fuCAPUT
1perftitiofe, que fidelium meutes* religione tc
devotione diftrahunt , tc fapiu* graviter offen­
Vacante eccleiia cathedral! , obfervatiTque
dunt. Neque pofthac ulla imago, aut ftatua in
ii* , qua de indicendi* fupplicatlonibus Se pre­
ecclefiam vel locum facrum recipiatur , nifi ab
cibus concilium Tridentinum ordinavit t fanAa
epifeopo admifla fuerit. Proinde epifcopi in vifynodu* Mechlinicnfu ftatuit, quod ubi d* ele­
fitationibu* curabunt imagine* fupradiâa* re­
ctione, poftislatione, set nominatione pereo*,
formari , aut prorfus tolli , prout judicaverint
vel eum , quorum intereft , faâa constiterit ;
expedire .
ftatim auâoritatc te juflu metropolitan! , fi
in provincia adfuerit , aut eo abtente -, lenio-

j$i

"«Λ

Concilium M«chlinienie.

"*

5ί*

ni lutfraganei in provincia prurientis , literis A mam vigioti vcl triginta ftu ferorum t nunquam ~AM1(0CHkttTi deountutoriisitu monitoriis legitime expedivero, nc In maximis quidem , accipere poffint CHklSTt
‘119
tu, tam ad valsas ecclefi· vacantis , quam ad
ultra coronatum .
'
valvas occlefic principalis loci relidenti· eleâi,
CAPUT
III.
val nominati Affixis , moneantur omnes tc fiaguli qui fciunt canonicum impedimentum quodCeterum C in relaxatione bannorum matri­
cutnque, quare cleâus · poftulatus aut no­
monialium , aut fimilium ordinationum, quod
minatus ad ecclcfiam vacantem alium i non dybeat , idipfum infra certum tempus in lite­
interdum quidem , fed tamen non nifi ex le­
gitima caufa fieri debet , elecmofyna aliqua
ris pnediftis exprimendum metropolitano , vel
in pium ulum deftinata ditioribus imponatur i
leniori fuffraganto refpcâive denuntiare.
id non debet a quopiam in calumniam trabi ,
nec fupradiâa conûitutione vetari intclligiCAPUT
II.
mos .
Nemine vero infra praefixum terminum fe
opponente , tnettopohtanus aut fenior fuffra- B
CAPUT
IV.
gsneus ex officio inquiret tc informationem
Faciet cum duobus per cum affumendia , de
Quod autem de epifeopü eorumque figillo
nunc conftitutum eft, id etiam, codctaquc ju­
natalibus , state , vita » moribus , dofttina
re ad omnes alios prrfentatores , collatores,
tc gradu promovendi , tc dc ecclefi· vacan­
tis ftalu , aliifquc onintbus , qu· a facris ca­
eotumque pmfenr at tones, collationes , ioftltnttones, &.* quamlibet aliam provifionem, cujufnonibus , 8r concilii Tridcntini decretis re­
quiruntur . Qur omnia fideliter deferipta , 8c
cumque gradus , aut otdinis fint, omnino per­
in publicum ioftrumentam redaâa , una cum
tineat ; nec ulli eorum liceat pretextn jurium
profcllione fidei a promovendo coram epifeo­
figilli ultra predidum ftipendium quidquam
po cum iifdem fait a , quamprimum ad fanaccipere .
Aiffimum Romanum pontificem transmittan­
tur .
CAPUT
V.
anno

CAPUT

HI.

Inter oneras epifeoporum funAiones non infimum locum habet oratio pro populo , tc
communis iacrificii oblatio ; de quibus fi bonum-habeant tcftimonium , non parum inde
cir tu&otic»tu accedet . Quapropter f«pius
publice & rcligiofe in fuis ecclefiis celebrent ,
& ut canonicis ad frequentationem divini offi­
cii incitamentum pmbeant i ipfi' etiam quan­
do per epifcopali* munera licet , divinis offi­
ciis interfint.

In ecclefiis autem tam cathedralibtrs quam
C collegiatis & patochialibus in eleAione , ptsefentarione, nominatione, inftitutione , confir­
matione, collatione , vcl alia quavis provifione ; item in admiffionc ad pofléffionem , c«tenfque fimilibus id obfervetur , quod capite de­
cimo quarto , feffione vigefima quarta in con­
cilio Tridcntino conftitutum eft, & fub eifdem
panis .

CAPUT

VI.

Nc quis vero pium ufum in diôa eonftitutione alio trahat , qpam quo vere pertinet -,
decernit fynodus hoc demum in pium ufum
Pntdicationis quoque officiam, quod epifeopro pralentis ioci intclligentia conveni , quod
pis proprium eft , tum per feipfos , tum per D vel in fabricam ecclefi· , vel in pauperum
elccniofynas , vcl in feminarii fublidium deftialios cum omni diligentia & folicicudinc exer­
natur .
ceri curent .
CAPUT

IV.

Dc ncl»lfiru tithfic ctnmcjtu rcfiJcutU .

Dt fiiUlh
In epifeoporum finitionibus pre eztcrisconfjVcurm elfe debet , quod ait Chriftus , gra­
tis accepiftis , gratis date . Cum autem in
giatiulis concelliombus Sc difpenfationibus ; item
sn collationibus , Sc aliis quibuslibet provifionibui , qua gratis fieri debent , occatione figitli varia jura iqleant exigi ; ftatuit provincia­
lis lynodus omnia illa jura , tamquam non fa­
tis probata confuetudine introduâa , plane re­
mittenda, 8c relinquenda effit, Sc nihil inde ac- E
cipi pofle .
CAPUT

II.

Pro literis autem Sc figillis ac rcgiftratione,
cetcrifqoe eodem fpefiantibus , qui id oneris
habent , tc inftrumenta examinare , rcgiftra
conficere & confcrvare defient , ' ratione tilias
fumptus , tc pro qnalitate laboris , quem fobeuiir , ftipendium modaratum pro eorrfstetudine accipere poffint . Sed quod in communi­

bus , Sc mcdiocnbn» negotiis non excedat fum-

In defignandis miaiftris , tc officio ecclefi·
tanto major delcdhss adhiberi debet , quanto
digniora officia obeunt , & nc omnia ab eis
decenter, & bono ordine fiant , tc vagabundi
errones excludantur, imprimis quacumque con­
cilium Tridentinom huc i'pcâantia ftatuit , ea
omnia , velat repetita , provincialis fynodus
firmiter obfcrvariprccipit , pauca fuperaddenda

ccnfuit .

CAPUT

L

Itaquc mandat fynodo* , ut epifeopi circa
elcâonim , am nominatorum examen , juxta
concilii Tridcntini difpofitionem, fint diligen­
tes , qno inidooei* ad minifteria cccfefia
paxclodatur via .
CAPUT

II.

Denique cum dignitate* in ecclefiis cathedralibo* * collegiati* ad confcrvaodan augen­

dam-

Concilium Mg :hlinimnii.
aÜno damque ecclefiafticam difciplinam G nt inftitu- j
CKkUTI t»> ut qui cat obtmcnt , pietate prseceliant ,
ι)?λ Ic alii· lint exemple ; ftatuit eadem fynodus
omnium ecclefiarum tc monafterioram abbate·,
prapolitos, prxlatos, decanol, archidiaconos,
archipresbytero* , poeniceatiarioi , cantore· ,
fcholaftictM , & thefaurarios , tc alio· benefi­
ciorum , quibo* aut cura animaram annexa eft,
aut onut fimile incumbit , pofTeflôrc*, ad per·
fonalem relidentiam in ecclefiis fuarum digni­
tatum , aut beneficiorum obligari , le petfonalicee relidere debere i Et fi ultra très menfes,
poftquam a locorum epiicopi· moniti fuerint,
pcrfonaliter relidere neglexerint , aut diftulerint, frudibus fuarum dignitatum» aut benefi­
ciorum priventur.
CAPUT

III.

Si qui autem et prsdidia fefe privilegio
perpetuo ,' aut temporali tuto· Ic exempto· a
perianali relidentia putent, diftumprivilegium
epifeopo , feu ejus vicario infra tre· menie·
exhibeant , ur cognofcat , an ex veri· tc ra­
tionabilibus cauli· concefliim Iit , ncc ne . Si
vero intra didor tres menfes non exhibuerint,
cffc&u & frudu privilegii omnino careant.
CAPUT

IV.

V.

In ecclefiis cathedralibus hic ordo tam in
choro, quam capitulo , tc procefltonibui, onnibufque confefltbus, ad foptendas de preccdentia cootroverfias, perpetuo obfervanda* de­
cernitur : primo quidem qui in dignitate conftituti Iunt , omne· non conftituto· in dignita­
te précédant , & inter eat , qui in dignitate
funt, poft decanum ecdefia cathedrali* primum
locum archidiaconus habeat.

VII.

CAPUT

Ut autem digne valeant accedere ad (aeratiffimam menlam domini, tc acceptum DeoofterI re factificium , omnia peccata , faltem morta­
lia , lincere proprio paftori , aut pralato , vel
alteri legitime admiflb facerdoti confiteantur ;
Et fi feienter aliis coofelli fuerint, veram abfolutioncm non confequuntur.

CAPUT

VIII.

Precipit etiam paftoribut, Ic ecclefiarum redoribus ne quem vagum tc ignotum lacctdotem, fine licentia epiicopi fui diacefaui in (cri­
ptis obtenta , ad celebrationem miflaram , aut
laaamentorum adminiftrationem admittant ,
fub pcena duorum flotenotum per paftores (eu
redores incurrenda , Ic vigorum (acerdotutn
C cortedione arbitraria : epifeopi autem pradidam licentiam non concedant , nifi vifis lite­
ris (acerdotii, tc commendatitiis , Ic tcftimonialibus epiicopi vcl vicarii loci ultima co­
ram relidenti·.

Omnet tam exempti , quam non exempti ,
loculate· tc regulare· , & quieumque mona­
chi , per epilcopum ad publicas proceflione·,
cx quacumque caula indidas vocati , accedere
tc tempeftive intcrclfe compellantur , excepti·
iis , qui ob claufuratn ftridiorem excufantur :
in quious, proceflionibtis , tc aliis quibufeumque -, neCnon in omnibus confeflibua queeumque collegia , & monafteria capitulis feu cle­
ro catjiedralium ecclefiarum primum feu di­
gniorem locum deferant , non folum in ecciefiis, Ic locis patronatu· catbedralium , led et­
iam in ecclefii· , tc loci· didorum collegio­
rum Ic monafteriorum . Cetera autem collegia
non cathedralia tc monafteria , quoad prreedentiam , hadenus inter eo· obfervatam con- D
fuetudinem , tc concordiam (fi que fit) tene­
ant Ic fequantur.

CAPUT

jjj

beat·· Marie , vel omnium iandoram , in ec- "anno-1
clefiis, in quibus relident , publice fub (ummo CHkirri
facro de manibus celebrantis reverenter le de- tjyu,
vote fumanti facrofandum corpus domini no­
ftri Jefu Chrifti, fub poena fufpenGoni· Ic pri.
vatiooi* fruduum , ad ratam unius menfis,
mediatem fabrics , mediatim (eminatio appli­
candorum , Ic alias arbitraria , nifi apud epifcopttm , vcl ejus vicarium fe legitime exeukverint.

CAPUT

IX.

Nullus quoque extradicecefanus , live pere-.
grinus , quantumcutnque notus , recipiatur ad
habitationem , Ic defervituram alicujus benefi­
cii in aliena dictcefi , fine literis commendatitiia epifeopi, a quo ultime difcefllt·
Dc dccccii CbrifiiticiCiccatc , fc/torituc ,
O' cvrt» cfficiii .

De his , qui fub epifeopi· populi curam ge­
runt , corumque officio in concilio Tridentino
multa preclare flatura funt ; qua otnnia lynodus provinciali· pro dignitate rerum obiervare
prrcipir ; & qua Icquuntur in (upplemcntutn
fuperaddidit.

CAPUT

I.

Cum a concilio Tridentino conftituta fit cer­
ta ratio providendi redoribu· tccleliarum parochialium de comjietentia vivendi -, mandat fynodus provincialis epifeopi· , ut iildem , juxta
E praferiptum didi concilii, de portione canoni­
CAPUT VI.
ca provideant . Qua quidem computatis certis
frudibus & emolumentis , ac incenis leu acci­
Monet 8c hortatur fyaodus omnet, Ic fingudentalibus, qua ad certam fummam communi­
los presbyteros , ne tante dignitatis gradum
bus tribu*, aut quatuor annis ultime pratentis
otiole fufeepifle videantur , ut diebus domini­
redigi poflint , in fingulis parochiis non infra
ci* tc feftis majoribus iacnim milia officium per­
viginii , in nullis autem fupra quadraginta li­
agant . Ceteri vero clerici bénéficiât! in loco
bras groltbrum Flandria conftituatur , modeiaIliorum beneficiorum adu relidente· , five fint
tionc tamen epifeopi (emper falva.
fimplici· tonfurse, five in facris, aut minoribus
ordinibus conftituti, faltem in quatuor majori,
CAPUT II.
bus feftivicatibut anni , paicha videlicet, pentccoUcs , nativitati· Chrifti , Ic afiumptioai·
Cum eadem fit ratio de palloribus le archû

pce-

V

J9J

/

"?·.*

Concilium Mb CHLIN1INSB.

NAXWUUM·* α

■■
“j presbyteri , ferr decani* ruralibut , qui Ac ipfi A eademque ecclefia plure* paftorc* auâoritate pa- a>(nO~
res toti parochi* prefint ; fynodus provincialis CHAUTJ
CHRivri P*ftores paftorum iunt , At eorum officium in
in feqtsendo difpofitionem concilii Tridentini
«17».
)rre.
ublervatione morum, tam paftorum, quamlaiftatuit tc otdinat , ut epifeopus in hujufmodi
coiutn fui diftnâus coofiftat ; ftatoit hec fynoloci* unicuique paftori fuum proprium It pecu­
Jus, ut lient· paftores in fuis parochialibus, ita
liarem affigoet. populum , deputando cuique
onrnes archipresbyteti , feu Cnriftianitatum do­
certas plateas, vicos Ac regiones, quarumquif­
om m luorum dec* natuum limitibus ad pci ίο»
que curam gerat , aut diverfa* portiones ad unatem rclidyntiam compellantur.
num pallorem redocat ; qui tamen ûib ft tot
habeat adjutores, quot erunt populo neceflarii,
CA'FUT III.
. aut utiliori modo , prout loci qualitas exegeilt, piovideat.
Atchiprexbytcri rurales in lingulis diacelibui
pro drferetione epifeoporum anumantur , qui
poffint palloribus vita, conlilio At exemplo proCAPUT IX.
dede
& non pluribus praficiantur ecclefiis ,
Ε1Γ1 divcrfi catechifmi
alii libelli extent,
quam poffint commode regere i ac lint arbitrio B
cx quorum ledionc palloics parvo negotio pol­
epifeoporum amovibiles.
lini populum fibi creditum utiliter mftituere,
CAPUT IV.
nihilominus huc fynodus , fecundum concilii
Tridentini dilpofitionem , ifatuit Ic ordinat cx
Pro traditione novi chtilmatis nihil accipiant,
catcchilmo Tridentino colligendam tc edendam
expenfas tamen Ceu fumptus , ejus caufa necefcfle lingua vernacula quandam epitomen, qua;
(ario bitas, arbitrio epifeopi recipere poterunt
pro lingulis fxcramcntis bicvem formam conti­
tempote convocationis aut vifitationis.
neat , qua illorum vis dc ufus clare 8c diftinâe
explicetur. Quam epitomen, cum «stiterit, pa­
CAPUT V.
llores diligenter educere , tc populo opportune
proponere , tam in concionibus , quam in facramentorum admimfttationibus teneantur , ac
Caveant Chriliianitatum decani , ne alibi,
quam in templo, aut loco faltem decenti & hofemper , quantum fieri poteft , in luis concio­
nefto, neque aliis, quam perfonis ccdcGailicis,
nibus ferio aliquid inculcent , non folum quod
Ac in mundis ac dillinAis capfulis facrum chril- C ad bonos mores , led etiam quod ad finceram
ma , Ac reliqua ■ facramentalia difttibuant ; aut
fidem peitinct, veris & vivis rationibus doârideferenda committant . Illis autem , qui hzc
nam catholicam explicando citra difputationem.
facramentalia fufeeperint deportanda , mandat
Inftruant etiam populism dc ceremoniis tc myftcriis niillz, dum Ie oiftrt occa fio
fynodus fub poena duorum florenorum ad ufus
feminarii applicandorum, Ac alias arbitraria,
ut facro chrifmate, tc aliis facramentalibus ac»
CAPUT X.
ceptis , flarim fe domum modcllc & reverenter
conferant , ac tum maxime a crapula ic ebrie­
Pallores quoque ab omnibus ad fuas paro­
tate ibflinca.il.
chias commigrantibus fuper vita tc bdelliorum
liieras tcflimoniales ultimi ipforutn paftoris re­
quirant ; quas fi non exhibeant , curte epilcoCAPUT VI.
pali inlinucut, ut eas exhibete compellantur.
Vacatione ecclefrz parochialis occurrente, li­
CAPUT XI.
cet fynodus plurimum optaret circa exaiuen pro­
movendi illam obfervari difpofrtionem concilii D
Tridentini , attendens nihilominus , quod in
Palloribus tc quibufcumque faccrdotibus in­
hibet ianfta fynodus fub pana (ulpenfionis,
quibutdam dioecelibus propter nimiam facerdotuin inopiam illa feivari non poteft, omnia tc
nc per fe, vel alium, direâe vel indireâe ftilingula circa hujufmodi examen neceflaria , lo­
puleatur pro miffis votivis , ad piorum poftuutionem celebrandis ; fed quod eis iponte ob­
corum epifeopis auctoritate cjuldetn concilii
latum fuerit, accipiant: caveant quoque nefticommittit , decernens collationes & provifiones,
poli examen ipforum judicio ncceffarium , fa­
pendium plurium millarum timui venentur , fed
qui ratione
beneficii aut alterius funda­
das, firmas cfle & validas.
tionis ad miflam certo die celebrandam obli­
CAPUT VII.
gantur , ab aliis eodem tempore abftineant ,
nifi (ubfiftente caufa , tc per alium fini incum­
Pallores inftituti diligenter advigilent fuper
bens onus adimpleant j qui contra fecerint f«tuorum parochianorum vita , converlationc Ac
veriter puniantur.
religione , «c illos frequenter moneant , vificent, hortentur, tc corripiant, infirmos confo- E
CAPUT XII.
lentur , At ad patientiam inftruant, ac eccleliaflica (aeramenta, non folum quando ad hoc rePro excquii* atque Ceptcnariia , tricenarii·;
quifiti fuerint $ ut adminiftrent , M propofita
aut anniverfarii* fimiliter nihil ftipulentur, fed
iplis (acraanentorum utilitate ac neceffitate, et­
officiis pcraâis demum recipiant , aut a rccuiam fe ad illa admioiftranda offerant paratos,
iantibus , tc poft monitionem lolvcre differen­
& illos ad petendum ea fibi admtmftrari falu»
tibus juridice exigant , quod ex laudabili conran admonitione inducant.
faetudine folvi confucvit.

CAPUT

VIII.

Cum frequenter varia fequantur incommo­
da , lites h contentiones ex eo , quod in una

Dt vitt

cp· fut/tm

cltrictrtm.

Qu· a fummis pontificibus , tc faerie fynndi* maxime a fynodo Tridentiaa de derieornm
tabi-

597
η“ί. *’
Conchium Μ>
'inno- libitu , vit* , honeftate , 8r modcftia reti-

OUIISTI nenda, 8c fimul de laxu , cotneflationibas, lu,,;*· fibui , 8c quibufeumque criminibus vitandis ,
cqpiofe 8c latubriies (incita funt , eadem fub
itidem, aut ctiam majoribui pcenir, umquam
hic repetita fynodur provinciali· iervari pnscipit 8c mandat ; Et fUtuit ca qua fcquuntur.
CAPUT

I.

KLINHMII.

*“*^2^*“ *

IJfS

dentino de correAione delinquentium, fine qua anno
difciplina confiftere non poteft ; que quidem CHtiSTf
ut nihil attinet repetere, ita diftrtâiftme obin·,
fervati fynodtu provincialia mandat: 8e ne rca
neccflâria moras patiatur , fi de jurifdiAione,
eut per quo· correâio fieri debeat, (uboriatnr
quauio , ftatuic fynodtu provincialia breviter
quod (equitur.

CAPUT

I.

Ut litium k difcotdi· occafio prafeindatur,
Nulli clericorum , omnium autem minime
quoniam in aliquibus decretis concilii Tri­
hi, qui in ecdefia aân miniftrant , barbam
natriant, 8e capillitium dependent a fronte ad
dentini de jurifdiâionc k com&ione loqiaenaurkulat fenfim 4c rotundi ter prneidatur: Tontibus dubitari poffet , an capitnlii cathedra­
fuiam 8c coronam in vertice confpicuam , 8c B lium k collegiatarum ecclefi arum , omnis junotabili· magnitudini· pro gradu ordini· fui
riidiâio k correâio extra formam decretis
concilii Tridentini prrfcriptam fublata lit ,
femper gerant.
placuit fyaodo provinciali per modum prove·
lionis , k donec declaratio Tu· fanftitatis fu.
CAP UT II.
per difficultatibus circa premifla occurrentipus obtenta fucric , capitula- cathedralium k
Qio autem Jttrur vani hujus fieculi a Dei mi.
aliarum ecclcfiarum , tam quoad canonicos aut
niftni arceatur, nullus clericorum nttnit pretioin dignitate évidentes , quam quoad capcllafis, aut ftatui incongrucntibuy in pofterum uta­
nos, vicanos , k alios ecclcfiarum habituator,
tur vcftibus , neque caligis follicantibus, fc pe­
retinere juriidiâionem , k cognitionem ■ tam
regrina forma levitatem prnferenubus.
in criminalibus, quam civilibus per pnsventionem : hoc eft , poterunt capitula eptfcopum »
C A p V T ΙΠ.
dolo k col Iu Gone fublati· , prevenire ; iis ta­
men tantum cafibus , quibus haâenns jariidlDum in publicum prodeunt , qui in facrls
ordinibus conftituti funt , pileum lacerdotalcm C ttioncm habuerunt . Quam quidem prevent ionem auâoritate epifeopi citatio ctiam fine fci& vcftein geftcnt talaicm , potilfimum qui in
tu deputatorum faâa excludet >
oppidis agunt : Qui vero turi , ut minimum
ad dimidium tibiarum ufque promiftam habe­
C A ? U T
II
re debeant . Porro clerici viatores aut percgrinantes ita fe decenter fuaque profeflione digne gerant , ut eorum moribiu , verbis,
In canonicos vero, etiam fi hi dignitate exi·
habituque modefto per omnia glorificetur
liant collegiatarum ecclcfiarum, nec non capel­
Deus.
la nos , vicarios k alios quofeumque ccclefiarum cathedralium feu collegiatarum bencficiatos , epilcopi io criminibus k civilibus cauGs
CAPUT IV.
juriidiâionem k corrcâioncm fine deputatis ca­
Clerici qui in academiis, aut fcholis majori­
pitulorum exercete poterunt , nifi a capitali·
bus vcl minoribus vivunt , Bc in alio quam in
preventi fuerint , ut diAum Λ; tc tamen
fui beneficii loco relident, intra menfem a die
quod capitula in illis cafibus, in quibo· con­
publicati hujus concilii provincialis, corona, D ceditur ei· punitio, fequantur décréta concilii
pileo, caligu fimplicibus, Se veftitu ordini luo
Tridentini , alioquin illorum concAione non
k vocationi congruo utantur i Bc lingulis anni·
obftante > poterunt delinquente· per epifeopo*
hujus rei teftimoniales literas figillo univerfita ■
iterato puniri.
tis, li in ca rcfideant, munitas , aut ludimaÎ’iftri manu, fi io privati* fcholis agant , conCAPUT
III.
triptas, ci, cui literas teftimoniales ftudii ex­
hibere debent , tempore congruo tranfmittanr.
Nullus ' pofthac archidiaconus , archipresbyter , aut decanus ruralis caufas concubinatus,
Qua in re fi defeduofi fuerint , frudibus luc­
rum beneficiorum priventur.
aut criminales > liniti nec matrimoniales , au­
deat cognofcere, aut etiam inchoata* termina­
CAPUT V.
re , fub pana fufpcnfionis a divinis , k aliai
arbitraria epifeopi judicio in rcfraâario* aut te.
A tabernarum frequentatione , ebrietate ,
mera nos infligenda.
comeflatIonibus , 8e fufpeâa cum mulieribus
ronverfatione k cohabitatione omnino abfti- £
Du fclttiii
neant ; neque prandia ad vefpcrarnm hora·
protrahant , neque choreas ducant . aut per
Ab inftitutione inchoanda eft Chriftiana
platea· vel domos noâe k interdiu larvati in­
difciplina, ut rudiores nonnihil deguftcnt docedant ; Be fi per quemquam contrarium faArinx veritatem , k obedient'·· neceflitatem ,
âum fuerit , privatione diftributionum k frupnufquam panis urgeantur . Proinde provin­
cialis fy nodus Mechlinienfis attendens , quod
âuum fui officii (eu beneficii per menfem pu­
niatur ; k crefcente contumacia crcfcat (imili­
ioftitutionis labor erit facilior , k firnAu* uter k poena.
benor , fi juventus a tenetis annis affuelcst
religionis initiis , ftatnit St decrevit ea qu·
JD· rsrrrSiwM ctcriccrem .
fcquuntor.

Multa praeclare ftatuta funt in concilio TriCA·

599
CHtfsn

”“’τ·

Conchium Mac·linibnc«.

CAPUT

L

*“β?5£""μ·

CAPUT

βοο

lit

‘II»

CKttm
)tn.

Curent epifeopi > «t quamprimum la oppidis
b pagu fuanim dicecefium pxrochiales fcbolss ,
li collapis fint, reftituantur ; ficonicrvata, col.
lapfs fini , reftituantur f ficonfervat*, colantur
& augeantur : fed porter parochia le· , non ad­
mittantur multi· : null· autem omninode novo
inftituantur, nifi de confenfu epifeopi, autejua
vicarii ; & a fcholaftico , aut alita , quibus id
onerit incumbit , omne· interdum vifitentur.

CAPUT

IL

Ad petulantiam cohibendam, 8e vitanda pe­
ricula in omnibus parochiis, mafculi a puelli·,
quantum fieri poterit , Icorfum inftituantur ,
atque puelli·, qns.fitpe eront grandiuiculo, una aut altera bonefta matrona prrficiatur, quod
ad fero· illius inftraftionem magis congruit >
mafculi· autem viri ad hoc idonei.

C A P U T

IV.

Et nifi aptior loca· inveniatur, poterunt hm
ichola in remplie inftitui, ut etiam reverentia
Scholii tantum ptsficiaetne prwceptorea pro- . B cohibeantur; atque illis pa flore» linguli in luis
be examinati, tc qui fidei fua integram profefparochiis fuperintendant t fed quia his e'iam
fionem fecerint t In inftitutioae fequantur anti­
fua incumbunt oflicia, aefepe aaaegroto·, aut
quam , tc probatam formam : ac 'juventutem fi­
alia paftoratu» exercitia vocantur, alii pallorum
bi concreditam, omnium primo orationem do­
magiftratuum , feu notabilium judicio dclignen­
minicam, falutationcm angelicam / frmbohim
tur nec e fle cft > qui juventuti ad fiatutam ho­
fidei , decalogum praeceptorum , tt formulam
ram fere femper adftnt, ne diffluat;
confrihonit, h nefciaax, lingua vernacula edo­
ceant .
.CAPUT V.
u
CAPUT III.
Paftores tame fuggeftu, quam privatim, pa­
rentes frequenter admoneant, ut ad has fcholas
His qui ad linguam Latinam eonftituontur ,
pueros fuos mittant : Et quia pauperes plerum­
unica in fcholis ptalegatut grammatica, eaque
que negligentiores font circa fultum prolium
Dclpauterii in compendium contrafta. Inter auinftitutionem, debent tt illi per tabtradioaem
âorc», eos tantum juventuti proponant, de qui- C eleemoiynarum menta pauperum cogi, ut quas
bus conftat quq£ probati fint, It fi quidem de
habent proles, ad has ichola· mittant. Publicent
aliquo non certo conftet, epifeopum aut vica­
quoque pallores, quod ad cucharillie, aut ma­
rium Confulant, priufqium pia legendum fufeitrimonii (aeramenta admittere non pollint, nifi
piant. Illi autem audores , qui per gentilita­
imprimis fidei principias fuflicienter inftrudoi ·,
ac ut confutatur verecundi* , fi quos pudor ab
tem, aut turpe· amores juvenum moret «corrum­
pere folcnt, a fcholu arceantur.
hi· remnretur, pracipit fynodus palloribus, ac
.aliis coocionatopbu·, ut quando tempus pari­
Dt ftlttU
,
eur, in fine concionum fuarum , lingua verna­
cula diftinA* tt clare orationem dominicam tc
falutationcm angelicam, tc fymbolum a polio li­
CAPUT L
cum pronuntient.
Cum non omnes quotidianas fcholaa frequen­
tare poffint, fed multi per hebdomadam, arti­
CAPUT VI.
ficii· aut aliis domefticis occupationibus diftiUt autem ichola ift* non fruftra inflitutre vi­
neaatur, quorum tamen parentes tape ad infti- D
tuenda· fua· proles inidonci funt , ideo ad fadeantur, led cum fruâu frequententur , ineun­
thfxciendum decreto concilii Tridentini curent
da erit magiflratibus loci cujufquc ratio a paren­
epifeopi pruter quotidianas, etiam dominicales
tibus obunendi, ut juventus has fcholas diligen­
io omni parochia inftitui , in quibus una aut
ter frequentet, unlifpcr faltem, donec qua re­
altera hora diebus dominicis tc feftivis lingua
ligionis Chriftian* funt , noverit ; idque iub
vernacula bene tt diftinâe, omnes prima prin­
certa mulets a parentibus, fi moniti luas proles
cipia religionis , videlicet orationem domini­
ad Icholas venir* non curent, exigenda.
cam , fymbolum apoftolorum , tt alia tap'adiôa memoriter edoceantur, addita per pallorem
CAPUT VIL
vel Jacellanom facili « * qualem illa star ad­
mittit, explicatione ad guttam aliquem intclEpiicopi magiftratus requirant , tc mandent
ligintiu , ut omnes rebus facris «ebitam re­
In omnibus parochiis sbfttncri , tempore quo in
verentiam ab initiis primas atatia tribuere difIcholis juvenui» inftituitnr, a tripodiis dc aliis
cant.
iofolentiis , quibus juvenes a vifitatione harum
E Icholarum dilirahi poflent ; idque tab panis ar­
CAPUT ll
bitrio eorum imponendi». lpt1 quoque epiicopi
per fitaa dimcefes in fingulis parochiis fub certis
£tfi h* ichola uon proprie iaftituator ad 11panis fimilem inhibitionem ipfonsm nomine fie­
teraa difcendaa , autem artem feribendi atque
ri procurent.
legendi, poterit nihilominus juventus ia bis do­
ceri, poftquam in pradiAis utcumque inftituta
CAPUT VUL
fuerit; * orent epiicopi quoldam libellos defignari ad mftituendam juventutem fecundum
Cum huc res maximi momenti fit, * ad rehanc formam aptos >
ftitutionem religionis proximum gradum fervet,
non debet grave videri , quod magiftratus
tampttuM ahquid vel moleftiu febeant, ( quod
in quibsddam dimccfibus fsftum cft ) oftiatim

tfoi
!

*'"?/*

Conchium Mic

ANN0 defcribant parente* , ft prole· in quodsm cataCHKIJTI logo , qui tradatur hit , qui fchola ptalunt ,
»szo- ut cx eo deprehendi poflint , qui negligcntiores funt ·

CAPUT

Dt /rafiuriii.

CAPUT

I.

’*■

CAPUT

CfO»

11.

cmirft
S>7·

Miflas quoque tenuiter fundata· , ft in bc
neficii titulum non eredas , ftatuit per epifeopos , vocati· quorum intcrell , ad proportio
nem quatuor, quinque, aut fex groflbrum Flandria , prout attentis circumdandis judicaverint
expedire ; fed non ultra in lingulas milia· re­
duci polle ■

IX.

Sumptum , qui neceffatiu· etit , ut honorai iis donentur , qui labores fnbcunt , fi forte
non inveniantur, qui pietatis intuitu gratis fa­
cete velint, ex publico «ratio fuaaere licebit ,
impetrati· ad eam rem, fi opus erit , fua tnajeftatis literie , quales in quibufdam loci· pro
hujufmodi feholarum inftitutione libenter de­
dit , cum nihil in meliore· ufus collocari poflir, quam quod ad rede inftituendam juventu­
tem , & a teneris anni· ad pietatem imbuen­
dam impenditur ; Piftore· autem etiam nulla
temunerationis oblata merccde > officia fua in
dirigenda hac fchoia , ft in brevi admonitiuncula pro captu juventuti· facienda przftent,
nt fuo exemplo aliot ad imitationem invitent.
Magiftratus autem faculares decet non ingrato·
efle erga co>, fi diligentes fint , cum qui bene
prclunc, duplici honore fint digni.

H LINI INII.

a

CAPUT

B

III.

Quoad beneficia certi· midis onerata, fipra
ter id, quod ex miflatum celebratione pofleffor
pro fuftentatione fua habet , nihil amplius emolumcnti ex eodem beneficio ratione groflorùm fruâuum , aut dillributionum recipiat, fimilis miflarum rcduAio fieri poterit. Qui.vero
alios fruâu· aut diftributiones cx beneficiis ,
que obtinent, accipiunt , eorum in redudione
facienda , aut deneganda diligens confideratio
habeatfir; ita nimirum , ut fi oiqmbus compu­
tatis honefte vivendi competentiam red or be­
neficii habeat , redudio negetur ; fin minus,
pro dilcretione & prudentia epifcoporum , jux­
ta taxam prxfcriptam fieri poflit . In pofterum
vero nulls nove fundationes miflarum infra di­
dam taxam admittantur.

Ne diutius ut pia , ita prorfus neceflaria fe- C
CAPUT IV.
minariorum inftitutio a concilio Tridentino
decreta differatur ; ordinat fc mandat fynodus
Minora beneficia etiam ejufdem ecclcfix fic
provincialis , ut , ubi hiâcnns illorum inftitu­
unhntur , ut fi non fufliciant ad honeftum ft
tio faâa non eft , in proxima lyttodo dioccefatolerabilem viâum , faltem ad titulum in promotione ad iacroi ordines requifitum poihat
na , aut alias commodiori tempore, ita tamen,
ut ultra icx menfes non difleratur , epifcopi
fu fhee re.
dicere fini omnia ,
lingula ad hane rem op­
portuna & nerefl’aria continuant, fecundum ejulDt thtttitne CT rtufmtrit»» itmntm
dem concilii Tridentini ordinationem : tc pri­
tiiltfitfiiwnt.
ma futura fynodus ditecefana non folvatur, do­
nec certa erigendi feminam ratio in finguli·
CAPUT I.
dieeccfibus fuerit conftituta.
Elocationes bonorum ecdefiafticorum , qua
CAPUT II.
anticipatis folutionibus fiunt , nullatenus fucD cefibroa obligent quocumque privilegio, vel in­
Atque ante omnia , qus ad inftituendos vel
duito fulciantur, brut capite undecimo , feflio-alendos pueros fun: in aliquibus ecclefiis delline vigefima quinta concilii Tridentini latius
iiata feminaria , fub- epilcopi cinj cenlcantur
decernitur.
applicata

CAPUT

II.

Dt tUtituihll.
Ut beneficiorum uniones A midarum reduâione· aliquando neccflanz iunt , rotiflimum
m ejufmodi cafibus, quales in concilio Triden­
tino exprefll funt , tamen ut citra juftam cau­
fam non obfcurcntur fundationes per uniones,
aut reduâioncs non legitimas; ftatuit fynodu·
provincialis qus lequu.itur.

CAPUT

I

Omnes uniones perpetue, · quadraginta an­
nis citra faâa feu concede , five in totum {or·
tit* fint efteâum, five non , infra fex menfe·
a praefentis ftatuti publicatione epifeopo , aut
ejus vicario feu officiali exhibeantur, nt ab ipfo
ex .minentur , vilitentur tc approbentur , aut
reprobentur.

Concil. Gatrti- Tom. XXXIV.

Nulle locationes rerum ecclefiafticarnm fiant
ultra novem aitnos fine obiervatione folennitatum , quz de jure lequiruntur in alienatione
bonorum ecclcliz.

CAPUT

11 L

Locationes autem infra tempus currentis aE rende non prius renoventur , quam uno anno
quoad decimas ; & quoad alia bona , ad fum­
osum triennio ante finem currentis arende ;
quodque pro renovatione diâz arenda pofleffores beneficiorum non recipiant arra nomine
ultra fes florenos . Collegia vero & monafteria
nihil exigant fupra conluetas pitancias , falro
in omnibus epilcopi moderamine : Locationes
autem , qu· ad longum tempus faâa funt, ft
per fedem apoftolicam , aut ordinarium confir­
mata , examinentur per epifeopum cum aliquo
de capttulo per epifeopum aflumendo.

C C

CA-

6θ$

*'η. T'

CONCILIUM

M IC Μ Lt N 11 NI «.

“"JSmT" *

ANNO
CNBWT1
ΙΠ*
Quamvi, iango rerum ufu amid omnes re­
De ngelerihii V ettaitiUhu.
ceptum tit , neminem ad poiTcluancm alicujus
beneficii admitti t nil· jurejuranda promittat
Religtoforum conventus, tc nniverfa monabom fui beneficii fideliter coalcrvaM , & alie­
fteria mundum regulam fua profcllionis refte
nata pro virili recuperare : attamen multorum
inftituta, id funt in populo Chrittiano ,quod
a luit beneficiis ablentia, aut negligentia pl ο­
arces militum pcalidio bene inilruAa in re­
ι ima quotidie deperdi aut obfcurari experimur.
gione hofiium incurfionihus expofita ; ac pro­
Hmc fynodus provincialis omnibus & lingulis
inde ctiarnl totius populi intereft , ut qua de
beneficiatis mandat, ut bonorum & reddituum
monafteriorum reformatione in concilio Triad beneficia per eos poffcfta ipeâantium fpccidentino copiofe conftituta font, execution! fi.
ficat tonem in {criptis fuperiori ecclcfiallico .
dclitcr mandentur ; quod ut citra longiorem
dilationem fiat , hac ly nodus diftrftc preci­
aut pallori cujufquc ecclcu* feu loci , in qbo
beneficia fundata funt , infra trimefire poil B pit qua fcquuntur.
publicationem potientium., fub poena ano­
rum florenorum adhibeant > Bc (uperioc ex di­
CAPUT
I.
dit fpecificationibus , addita ctiam fpecificatione bonorum lui beneficii , unum regillrum
Imprimis autem, ut fubftantialia vota in om­
in archivis ecclefia coniervandum fideliter con­
nibus canoblis , tam virorum , quam mulie­
ficiat , atque ipfius copiam authenticam epifeo­
rum, veraciter obferveutur , plurimum confe­
po tradat.
ret , fi ea auferantur, qua proprietati totius re­
ligionis pero i cio fe pefti occationem, tc fomen­
ta fubminiftrant · Prccipit ergo hac fynodus ,
C A P U Τ’ V.
ut viâua, vcftitus, cateraque vitafubfidia Cin­
Literas veto originales, regiftra 8t alia qua»
gulis ex communi, pro neceffitate indigentia ,
Cumque munimenta > que vetuftatc confutuun­
tc monafterii facultatibus fubminiftrentur, non
tur , curent iidem beneficiorum reAores infra
in pecuniis , fed in fpecic rerum: Pen Clones au­
piefixum tempus in authenticam formam tranftem vitales , aut redditus perpetuos nulli per­
fumi , eaque tranflumpta in qualibet ecclefia C mittantur recipere, neque liceat cis ratione of­
rclpcftive fub tuta tc fideli coftodia trium cla­
ficiorum, vcl miniilcriorum pecuniam corrade­
vium ( quarum unam fuperior ccdcfiafticus ,
re, aut coniervare , etiamli in pios ufus Con­
aliam lenior reftor fabrica , Bc tertiam feniot
vertere velint ) fed omnia in communem ufum
reflor menfa fandi Spiritus habeat) cum aliis
convertantur .
munimentis conferventur ; tc li quid cx pradiftis munimentis, pro creditorum alfecutione le­
CAPUT
II.
vari neceffiim fit , reiloribui beneficiorum non
, Deinde ut vite puritas fit integrior, introi­
aliter 'tradatur, quam fub rcccpiflc, tc promiftus mulierum a virorum coenobii, penjtuaexclu­
fionc de rcflituendo .
datur , neri in clauftrum eia ullus fit aditus,nifi
dc esprelfo iuperioris coofenfu, & incaufispla­
CAPUT
VI.
ne ncccflariis.
St vero aliqua munimenta ex prcdiâis apud
poflcffbres beneficiorum, aut heredes, aut exeCAPUT
III.
cutores corftm exi liant , infra diânm tempus
Holpites in virorum monafteriis juxta regu­
trium menfium ad diâam cuftodiam deferant,
& in ea recludi curent ; quod fi neglexerint ,
lam excipiantur in menfa abbatis , prsrpofiti ,
vel prioris, vcl alio honefto Joco; cui praeficia­
Ic eorum culpa vel negligentia aliquid deperdi­
tum inveniatur , damnum omne refarcient , 8c
tur monachus a Iu perior i nominandut, qui cos
5 ravirer punientur . Quapropter mandat lynobenigne excipiat, maxime religiofonim confanguineos , advocatis ii, , quorum cauia.vene­
us archipresbyteris feu decanis Chriftianita• tum , ut diligenter hujus ftatuti execution· inrint: Iit tamen menfa frugalis, viteturque ptor(u< ebrietas tc potationes ad «quales hauftus ,
'vigilcnt, literas, manualia, Bc quacumquebe­
led nec protrahatur rcfeâio ultra fefqui horam ,
neficiorum munimenta , quas in domibus mornec defit facra leilio ■ Ad dormitorium autem
tua'riis invenerint , fideliter fervari , A ad cu­
fc conferant vcfpertino tempore ante horam no­
ftodiam prxdittam tranfportari curent.
nam, qui hofpitibu, adfuerunt.
C A P V T
VII.
CAPUT
IV.
Quia frequenter bona ecclefiarom > monafte- B
Qyod de claufura In monialium coenobiis ,
tiorum, beneficiorum , tc aliorum piorum lo­
corum pereunt , aut obfcurantnr continuata
vel reftituenda, vel confirmanda , tam ferio in
concilio Tridcntino cdnftitutum eft , ut nihil
p<>(Cilione longiflimi temporis, in una cadcmfere rcligiofius commendetur epifeopis , nihil
que familia,'fine ullo arend· renovat* docu­
mento ,’iynodos provincialis volensctiam huic
ctiam magia formidanda comminatione pr«cimalo providere , mandat omnibus pralatis ,
piatur, harc fynodus citra moram ex decreto in­
choandum, tc cxecutiqni mandandum duxit,ab
capitulis, pjttoribua , & quofumcnmquc bcnceiclulione omnium cujufcatuque,generis, ordi­
fu lutum Bc locorum piorum reàoribus, ut tem­
nis, aut ftatus fint, live eccleliaftici , five f«pore iupra flaturo arendas bonorum fuonim in
(criptis tenovent , cum csptrffa fpecificatione
cularis, jlixta formam, &: fub panis in eodeaa
bmitum , quatenus fieri potell, quodque aren­
concilio compreheafi,.
das antiqua, , in archivis prrdiâis poftquam

CA-

tfOj

C&îrti

"ïfT

COMCdLIOM Mie HLlNlBNtl.

CAPUT V.

«·»■■£·*

CAPUT

CHMW

X.

IJ70.

1170·

,

Hofpitalitati in monafteriis fanâimoniaHum
deputetur conveniens locus, ubi amici, & potiUunutn eonianguioei monialium decenter St
horicftc , frugaliter tamen excipiantur : . led
fit locus iUe fic (eclufus a clauftro, ut in cum
non patcat «Hi monialium , imo nc abbatiffa
quidem , ulterior introitus , quam ufque ad
cancellos , per quos colloquia cum ιακύ ha­
beri poterunt.

Si autem abbates , przpofiti , A-alia fupetiores regularium , ifta , vel noti curem , vel
negligent er differant , ab epifeopis monean­
tur ·, tc fi, moniti non pareant , epifcopi ia
abbatiis te prapolituris fibi fubjedfis , ordina­
ria ; in aliis apoftolica audoritate negligeuuam
fupplcant.
CAPUT

XI.

Hzc aurem fie conftituta fint , ut ad fide­
liorem oblervationcm eorum. , qu· in concilio
Sed Sc hoc in utrifque tam virorum , quam B Tiidcntino ordinata funt , pertineant . Quod
Ii forte , licet meliora fperet fynodus . mo­
monialium canobiis diligenter obfervetur , ut
niales alicubi ita iaobedientcs âut retra&aad divinum officium limul ^snveniant V col­
riz fint , ut fuptadiAis ordinationibus perti­
laborent , in eodem refcâorio omnes come­
naciter rcfiftant , aut patere reculent , nulla
dant , tc in eodem dormitorio cubent , nili
ibi rei veftiatur , vel ad profeflionem admit­
quos atri, aut infirmitas, vel aliud legitimum
titur, donec ad obedientiam veniant; & coa­
cxcufet impedimentum. Ad dormitorium fe re­
rta rebelles procedatur justa decreta concilii
cipiant mox poft completorium , te fic clauda­
Tridentini.
tur , ut nemo inde exire pol&t fine coofcniu iuperioris.
Dc li/crit
, cr jadrcrlor drAga/ύ.
CAPUT VII.
CAPUT I.
Quod ad libertatem ptofeflionis Deo dican­
Synodus provincialis Mechlinienfis mandat,
darum viiginum de examine per epifeopum fa­
ciendo utiliter admodum ordinavit concilium C ut difpcnfationes ad incompatibilia beneficia,
per illos qui ca obtinent , infra tnmeftrc a die
Tridentinum capite decimo feptimo fc(Bonis
publicationis huius concilii epifeopis przfcn·
vige fima quinta, diftriâiflîme, 8c fub panis ibi­
tentur examinanda , lub pans in conftitutione
dem expreffis fervetur . Caveatur autem dili­
Gregorii decimi expreffa , ad quam le refert
genter Sc letio, ne paâionibus illicitis, aut fi­
concilium Tridentinum.
ssionis vitio obnoxiis facta religionis profeflio
contaminetur ; nec nili omnino in mulierum
monafteriis profiteri liceat, etiam examine jam
C A P U T Π.
fatio , nifi folcmnitcr tc verbo expreflb ·, idque
in manu profellionem recipiendi poteftatem ha­
Inhzrendo quoque ordjnationi concilii Tri­
beatis : Et fi quis non habens an id legitimam
dentini de dtfignandis in fingulis conciliis pro­
poteftatem , profcflùincm recipere attentaverit,
vincialibus aliquot perfonis pro judicibus de­
fecundum canones puniatur.
legatis , dc concilio reverendiUimorum patrum
epilconorum provinciz Mechlinienfis ; ftatuit
CAPUT VIII.
Sc declarat przfenti decreto infralcriptas perD fonas aptas elfe , Sc juxta conftitutioncm Bo­
Et fi veftis non adierat fanâitatem, sion ta­
nifacii oâavi idoneas , ut ipüs , protêt ordi­
men fine gravi Caula a patribus Temper ftudionarios locorum , noftluc caufc ecclefiz & IpiIc curatum fuit, ut religiofis cjufdctn ordinis Sc
ritualcs , ac ad forum ecclefiafticum pertinen­
regulo uniformis effet etiam extetior habitas,
tes in partibus deleganda , a fua lanâitatc
quem canones fine legitima caufa , abfqiie pe­
committantur . Qiiaium perfonatum nomina,
riculo ccnfurarum , uc ad breve quidem tem­
cognomina , 8r qualitates decernit eadem fy­
nodus m hunc finem ad Lam (anilitatem tranfpus, permittunt deponi,
mitti debere .
I»
Sttchii»ic»Ci , pro idoneis no­
C A P U l
IX.
minati Sc defignati funt .
Hanc concordem patrum religioforukr fenD. Rumaldus Vrrghccft V. I. licentiarus, 8c
ecclefia metropolitanz decanus. D. Renobertus
ttntiam fecuta fynodus provincialis ordinat Sc
de Malpas, V. I. doâor , ejufdem ecclefiz cantor
mandat abbatibus , przpofitis Sc aliis rcligioforum fuperioribus univeriis , nt citra dilatio­
tc canonicus. D. Ægidius Mermans, jurium linem inter fe ineant commodam rationem re- E centiatus, Se przdiitz ecclefuecanonicus.
ftituende conformitatis in fuo quifque ordine ,
Z.«va»ü . Reverendus pater D. Joannes Hannon tantum in habitu , fed etiam in divino
te'us , abbas Uherbaccnfis ; Reverendus patet
Linden , abbas Parcenfis ; Reverendus patet
cultu Se ritibus agendi ; Sc quantum fieri poteft
I) Joannes Vander Linden, abbas landfc Cerin erteris omnibus monadica vitat exercitiis;
ac nullo modo patiantur , lie deformari relitrudis.
D. Maximilianus Morillon , juriom
gionir habitum, ut non fit certum & notorium
licentiarus, atchidlaconus ecclcfiz metiopolitaindicium fui ordinis . Neque fie occultari, aut
nz Mechlinienfis , Sc rcverendilfimi archiepticotransformari, ut religioli, dum foras prodeunt,
pi noftri vicarius generalis; !) Laurentius Stera (zculaiibui vir dilccrnant'ut.
ck, cantor Sc canonicus ecclefiz collegiate Bruxellenlis.
I» tfifitfttt Junrfuffi , D. ac M. Roge·
CAPUT

VI.

Cantii. Gtncrsl. Tom. XXXIV.

Cea

rus

F

**»».*'

CoNCtLiOM Mb CHIHHINII.

tfo8

ANNO ru* · Taxi», I. V. Iicentiatus , decanus eccle- A rando omnes hujufmodi contraâus ufurarios, anno'
CHBIST1 fi» cathedrali* ( te officialis ; Reverendus patc contra , «t przmictitur , mutuantes, tam- CHkirn
1*7»
ter D. GuiUelmu* de Greve , abbas mona­
Suam contra ufurarios, ad pana* juris proce- H7».
fterii iaoâi Michaelis Antuerpienfis , D· Cor­
endum.
nélius Comelü , cantor ejuidem cathcdralis
ecclefia ; D· Godefridus Veufels, L V. doDt vifitatitmht.
âor, & canonicus ejuidemecclefia. Francifcus
Doncker canonicus & fcholaftcr ejuidem ccclc­
Quz de epifeoporum vifitatione* S. fyno­
fia , iacra theologia baccalaureus.
dus Tridcntina ftatuit tc ordinavit , e* omnia
1» tfifctfatit Gt»Àc*fi i D. ad M. Marcus
fynodus provincialis Mechlinienfis * vifitatoSterck » ecclefia cathcdralis decanus ; D. Cle­
ribu* quibufcumquc fideliter obfervati praeci­
mens Gabeels , S. theoF. Iicentiatus , tc ejui­
pi'·
dem ccclcfia archidiaconus ; D. Andtcas Zutter, I. V. doâor ; 8c D. ac M. Henncu* EyCAPUT
I.
deghem , ccclcfia collegiate fanâa Pharaildis
decanus.
B
Caveant epifeopi , ne occafione vifitationis,
la cfijitftf» BafitJactafi , D. ac M. Lucas
five per fe , five per vicarios fuo* , cuiquam
Dielen, V. I. Iicentiatus, & ecclefia cathcdra­
graves Bc onerofi , fed vidualibus quo fini ac
lis decanus ; Reverendus pater D.......................
fuit frugaliter 8r moderate pro temporis necef- abbas monafterii Bernenfia ; Joannes Typoots
fitate , & vifitandorum qualitate miniftrabunV. I. Iicentiatus , canonicus diâa cathcdralis
tur, contenti fint; reliâa tamen his, qui an­
eccftfiz , &: officiatis; & Petrus Coolem, ejui­
tiquitus taxam habent , optione fubminiftrandem ecdefia cathcdralis canonicus; M. Henridorum vidualium, aut folvendztaxz juxta deeus Vcrrepzus, collegiate ccclcfia Bekenfis de­
cretum concilii Tridentini , ubi autem taxa
canus .
non invenitur, fervetur apud co* juris com mu
h rfifinpat» Bruicnfi, D. ac M. Nicolaus de
*>i* drfpofitio.
Hecre V. I. Iicentiatus, & cathcdralis eccle­
fia Brugenlis decanus ; reverendus pater D. Pe­
CAPUT
II.
trus Belchier, monafterii de Eeckhout abbas;
D. Jacobus Eckius V. I. Iicentiatus , ejuidem
Decani Chriftianitatisvifitare debeant ubique
ecclefia archidiaconus , D. Jacobus Patnclc , C etiam ubi hadenus non vilitaiunt , & fublidi*
S. theologia Iicentiatus , & diâa ecclefia ca­
vifitationis, ubi haâenus non fuerunt, epifeo­
nonicus ·
pi judicio conftituantur , 8c ii quid immodera­
1» tfifrtfata Yfrt»fi , D. Joanne* Snick , ectum alicubi fuerit, ejuidem judicio moderetur
cfcfiz cathcdralis decanus; Reverendus D-Hie­
ronymus a Gritnbçrge , monafterii S. WinnoEtfi alia fint que reformatione opus habeant,
ci abbas; D. Nicalius Ghriifcl V. I. licentiatamen cum non omnia eodem tempore fieri pof­
tus & ejuidem ccclefiz cathcdralis archipreffint , Bc quzdam in concilio diacefano com­
byter ; Reverendus D· Matthaus Moerman
modius peragantur , ut de reparatione ecclcliacoenobii de Vortnczelc przpofitus ; D. Joan­
rum , de emolumentis pecorum , & lucris ex
nes a longa ctuce , przpofitus collegiate cc­
venditione vinorum , non nifi in pium ufum
clefiz fanCti Petri , oppidi Caslcicnfi* ; ac D.
convertendis, poft deduâos lumptihus : itmiltGodefridus Laureyns , ejuidem ccclcfia deca­
ter de non onerandis illis, qui ad beneficii polnus ·
leftionein admittuntur, iolutione jurium poilef/· rfifctfita Rjirtaniul. Magifter Theodori­
lionis , pnuquani ad perceptionem Inorum fruid genus aliis ; epifeopi
cus Haen , decanus ccclefiz cathedralis. Rure- D ituum pervenerint,
mond. M. Albertus Darius , juris canonici liin proxima diœcelana fynodo ftatuant prorquicentiatus, ac ecdefia Ncomagenlis przpofitus ;
tate . Interim mandat eadem prtbvincialis fyno­
M. Stcphanus Heidanus ccclefiz Neomagenfis
dus, ut omnia Sr lingula fupradiâa , Bc impri­
fcholafticus ; D. Guillelmu* Wert , canonicus
mis quz in facro concilio Tridentino decreta
diâa ccclefiz cathcdralis.
& ftatuta funt , inviolabiliter obferventur, fub
Si vero quempiam ex pranominatis ante pro­
poenis in iifdem contentis , iubmittens fe fuaximam fynodum provincialem aut dirxccfanam
que omnia beneplacito fanâz fed is apoftolicz :
ex hac vita diicedere contigerit; epilcopuscum
quam humillime rogat, ut eadem, quo melio­
confilio capituli , alium ufque ad proximam
rem habeant firogrefium , fua anâoritate robo­
fynodum lubftituct ; quam iubftitutioncm epifrare dignetur. Aâum Mechliniz , anno domi­
copus quoque ad fumtnum Romanum pontifi­
ni millcfimo , quingentefimo , feptuagefirao ,
cem tranfmitti curabit.
mentis Julii die decima quarta .

• Dt tjani.
Quoniam ufura' jure divino 8r canonico om­
nibus Chriftiani* fub pana peccati mortalis in­
terdicitur, neque facienda funt mala, ut eve­
niant bona ; fynodus ftatuit & ordinat , ne
quis tutor aut curator fub prztcxtu augmentandi patrimonii pupillorum , aut fub eorum
tutela fxiftentium , pecunias illorum fub cer­
to lucro fingulis annis ultra fortem recipien­
do mutuo dent , retenta facultate repetendz
fortis , quando ad majorem ztatem pervene­
rint , aut matrimonium contraxerint, aut alias
ad illotum vdluatatcm & arbitrium , dccla-

Sic fatfiiMiam.

Martinus Rithovius epifeopus Yprenfis, prrfesbujus concilii, fublcripfi.
Ftancifcus Sonnius epifeopus ' Antrerp. fub­
lcripfi .
Wilhet. Damafi Lindanus , epifeopus Ruremond. fubfcripii.
'
Cornelius Janfenius epifeopus Gardaven. fubfcripli.
Remigius Druitius. epifeopus Brugenfis, fub
feripfi.
Laurentius Mcthius epifeopus Bufcoducen
iubfcripfi.

Maxt-

Vit A

tfOjJ

i t P

G 11 I eo

λ

r λ X 1II.

mo

quinta menfli Jehi anni milleliai qvingente- *annô~
limi feptuagcfimf .
CHIUTI
ur*.
Er filMtttm Per me Antonium Robiin
£t in t»it» fitne fit fmfttt» . taftioe tc
abtlinc

Maxlmifuffis Morillon vicarius generalis il-

ΛΜΜΟ
GHklSTl luftiiffiml tt teverendillimi D. cardinalis Granvellanf archiepifcopi Mtchlinienlis, ejus nomi­
• 17*·

na fubfcripG a
£t fit [ubftrifutm /yirnH.

tt infttitu fit ftriftum tr fii»itain

Leâa flt publicata fuerunt hac décrira per
me Antonium Robolin fetibam furatam con­
cilii provincialia McchlinicnGs , dic decime

V

Similiter per me Philippum BocAium, Icnbam fc fecratarium .

ITA

GKEGORll

Gregorius

xiii. puia Bonommfu , Chriftophoro Boucompagno parente
natui, qui Hugoms nomine appellatu» > honefte
educatus, & liberalibus dilciplinis optime inftruâus, in jurilprudentia doaorali laurea infignitus ; multis officiis & dignitatibus lub variis
pontificibus magna cum laude perlundlus a l’io
IV. in numerum cardinalium fub titulo fancli
Sitti relatus, ac in Hifpaniam legatus, Pio V.
e vivis fublato , fucceftbr renuntiatus eft 15.
Maii anno domini 157J. tempore Maximilian!
& Rudolphi H. imperatorum. Pontificiam di­
gnitatem pro tuenda & amplificanda republic*
Chriftiana admodum egregie fuftinuit ; qua ra­
tione-expeditionem adveifus Tureas promove­
re , confederates principes animare , & pecunia aliifque fubfidiis libcrafiter juvare capit ,
Marco Antonio CoLimna clafli pontiGciz prxfciSo. Verum cmmvero quia in oriente minus
ptofpcre res fuccedebant , lequente anno ad re­
gem catholicum archiepifcopum Lancianum, ad
regem ChriftianilGmuni cardinalem Urfmum le­
gatos mi Iit , qui cos in focictatem luderis ad­
ducerent . Sed longe aliter quam piopofuerat
accidit ; liquidem Veneti fcedus deferentes in­
ducias cum Turea pacti lunr . Quo intcllcito
optimus pontifex omnes .cogitationes , curai ,
conliliaque eo contulit , ut imperatori fuccurret , regem ChriftiafiifTimum St Catholicum ad
exftirpandos Lutheranos & Calviniftas, quibus
potuit mediis St fumptibus adjuvit'■ Idem quoque archiduci Carolo , de Melitcnlibus pietatis
officium prrftitit . Ad fidem catholicam tuen­
dam propagandamque viginti duo collegia in
rariis regionibus erexit atque dotavit . Annonc conlcrvandx ergo publica granaria in Urbe
conftrui curavit . Vias apeiuit Ar liravit ; pu.
bhexque commoditati limpidiflimos in eam fon­
tes der i vavit. Anno 1 57$. confluentibus ad Ur­
bem religionis ftudio exteris , annona· paterna
vigilantia St caritate providit . Tumultuantibus
Gcnuenlibus cardinalem Moronum fumrnx prudentix &r audoritatis virum legatum mifir, qui
eorum animos ad concordiam reduxit . In ai»crfas faâiones ob regis cleft ionem diftiaiios
Polonie ordines unanimes reddidit ; unde Raroriui ad capeflenda regni gubernacula clcâus
eft, qui pontifici poftmodum obedientiam ju­
ravit , tc per oratorem prxftitit. Pefte Italiam
toiam penagan-e ad Ipisitalja medicamenta indifto jubtlxo perfugit . A contendentibus inter
ic acriter Polonis 8C Mofcovitis legationem peihumaniter excepit , ac Antonium Pollevinum
oratorem milit , qui utriufque principis animum
_ Cvnc.Gtnertl. Tom. XXXIV'

PAPÆ

XIII.

b iantma dorteutate reconciliavit. Synodum Tndentinam Pauli III. temporibus captam Sc af
ledam, Pii vero IV'. abiolutam St confcâaoi ,
ab omnibus obfervari mandavit , vcluti orbi
terrx neceftariam; feminariaque variis Jocis re­
ligionis Chriftianx amplificande ergo plurima
inftituit ; faccllum lumptuofiftimum apud fan­
dum Petrum, quod Gregotianum dicitur , cxrruxit St dotavit , corporeque magni doâoris
Grcgorii Narienzeni nobilitavit . In palati®
porticum five ambulacrum artificiofe poliri vanilquc picturis adornari cuiavit . Anno i$8i.
Kalendarium emendavit anni curfu ad iolis mo­
tum rcdufto , Sub eodem pontifice 15R5· tl
Martii Japonic principum legati poftTongam
C tiiuna annorum & amplius navigationem Urbem
ingredi , principum fuorum nomine fandr le­
di apoftolicx obedientiam jurarunt & prrftiterunt. Eft autem Japonia in extrema Indie par­
te, ufque adeo vafta , ut amplitudine Italiam
duplo excedat , tantaque locorum intercapedi­
ne a nobis d illita , ut ejus incole nobis anti­
podes dies nolfint. Tandem poft exhibita reipu' blice Chriftianx tot Sc tanta beneficia Grego­
rius curriculum vite lux beata moite abfoîvit
anno domini ajSç.cum IcdilTer annos 11.men.
les decem 3r dies 17. divcrfifque temporibus
ttiginta tres cardinales creavit . Corpus ejus
lacello Gregoriano illatum eft . Vir fuit fane
manfuetus , benignus erga pauperes , ac eos
D qui religionis cauia cxulabant ; in refponfisbre­
vis, acutus St giavis , ad audjendum patiens ;
omnibus acceflu facilis; ftudiis piis & maxime
legum fic addictus, ut quidquid temporis con.
temptationi gravibufque curis fupercilet, leilioni Sc ftudio impenderet .

I

4^ GKEGORll ΧΙΠ. PÂPÆ BULLA,
Co,c. Catt
CONTRA PROPOSITIONES

MICHAELIS

E

··« » f-

BAIL

REGORIUS Epifcopus, Servus fervo­
rum Dei : Ad futuram rei memoriam.
Provilionis noftrx debet provenire fublidio ; ut
ea, qux a prxdecefloribus noftri» emanarunt ,
fuadente maxime fidei Catholice confervatione ,
ubicumque iplis opus eft, producantur . Quare
nos tcnoiem litterarum ici. rec. Pli Pape V.
prxdcccffbris noftti in ejUs rcgiftro repertum
dclcribi, dc prxlcntibus annotari fecimus, qui
rails cll :
Cc 3
71US

G

tflX

Bu LL A G l « O C > i r i P

f IV S ftflftefiu , Serv* fcrvua* Dei : jtd
future* ni *c*uia* . Kx ·*ηΛ* affiiSiudb*,
f«aj in b* lata a Demi* evitati ta* laBatfa
temfue fufti***, ilia animum a^rsa fictif*
excruciat driu, ftudrriigit Cbriftiamt, taatli fixafiile* turbinib* agitata, *vh fuuidie fnfifitii
afimtrnb* tufftiSetari C brifti f ne fafal* natif ni
baftit [·αιβία» diffefl*, ia alia, at fat ali·, ernrti fafii* O' fiamifc* deferatur. Quanta* ve­
ra ad au atti*t , tui, viribue taaaatar , ut illi
final ai fat frafiliuat, fiait* affrimant*. Ma<,at ri taira marner afficimur, feed flerifue ffeSata aiitfara fnkitatl» O' daSrina , ia variai feu.
ttuiar affexfivui tr fericuli fltaat , ta* vtrba ,
ta* Jinfiu frarumfu* , def* eii etiam in ftbu
lit invium italitvtrfaalar ; cujufmadi faut fifnextci .
I. Ί{ιί vdxgeli, ate frimi baminii aJkat iattgii
merit* , rctfr ^9rMt»r ^τλιΙλ »
II. Sitae af* mala* ta natura fua eft mertii
attraa meritmcu*, fit btaam afin ex aatara Jaa
tfi vita attraa mtriteriu* .
III. £t bo nu faillit, O' frima ham i ai, fi ia
ftata ill· fcrmaufijftnt «/far aa ultima* vita, fe­
litita, effet mercei, O" ata gratia .
iv.
attraa btmini integre , O' .Angela ·
fiomiffi f»,t i at ait ■ banarum aferu* : O' bona
•fera tx lege aatara al ilia* ctnftfataia* ftr Ji

A /M·

a

p

λ

XIIL

tfn

uurertntur miftn .
*▼· Dieit ratitae» *triti «m naflftere in ta,
Oti jelkh

fuel fai beat •feratur· habeat gratia*, o’ inbabi.
tante* Sfiritn* faaSa* , fel in n fain* futl
•belit liviaa legi 1 fan* /enuntia* fafiai refetit, O’ multic ratitnibet frabat fere tu· lebrt.
xvi. Λ celt* libn fafiai refetit , Quod non
eft vera legis obedientia , qu· fit fine caritate .

XVII. Dicit fentire ca* 'Pelugi·, aai lieuarefit
nttaria* al rati·** *triti , ar b·*· far gra­
tia* altftitaii fablimetar al ftuam Itifica* .
XV it I. Dicit afera tatttbamenua*, at file*,
O' fanitentia* ante reaufiia** fettattn* faSa*,
fffc vita acerna merita faa* vita* *a nefbfaentur taletbtiMeni, nifi friai frauleuia* leliitara*
imfelimenta talla**.
xix. filet* itfiauare fa»l «fera iaftitia , O’
i emferant ia , fax Cbriftai fecit , ex ligaitate ferfanu •ferantic nan traxerint *a/ur* value* .
xx. “Huila* tfi ftct*u* ex natura fua venia­
le , fel ·** fet cat am mart tar ferae* attraa*.
xxi. Humana aatara fublimatia , O’ exaltati·
in nn/utin* liviaa natare, labite fait intégrité
ti frima canlitianic : O' frainle nat*aïit lierai,·
eft, O’ »o« fuferaatnralii.
xxil. Ca* "Pelagia feminat , fui textu* -If··
ftali /{«m.i.Genies qua legem non habent, na­
turaliter que legis funt faciunt ; intelligent le
giacibat file! gratia* ■*· babcntibai.
V. A frami/fiant falla -Angela O' frima bamini,
XXI11, ^tbfiula eft earn* fcatettiu, fui lieu*
natiattar naturali, juftitix tanftitutie, fax fia ba- C beminfm ab initia lent futla* fuferaaturali O'
ait aftriba,, fiat alia reffiSa , vita attraa /uftu
grataita fa fra canlrtiaae* aatara faiffe exaltata* ,
fiamictitur.
•t file, fft, caritate , Dex* fufcrnatetraliter c»ti: Hatarali Itgt ttaftitatam fait bamini, at fi
Itret .
la abedieiuia firftveraret, al ta* vita* ftrtraaXxiv. Λ venir , O otiofii btminibai ficanlu*
firtt, ia fua mui non frfet.
‘•fifientia* fbilafifbuu* excegitata eft fiaicntia ,
»n. Primi bamini, integri merite farrant fribamiae* ab initia fit canflitnta* , ut fer lena na­
nt maiitait nt aura, fid /nata mala* lafucali
tura fufteraliita , facrit largicatc canlicarii fablimaSenftura facra ata relic Vitantur gratia , fa· fit
tncO" in Dei filin* alaftatuc : eT al Pelagiatfut tauten, merita , a* ttia* grana debeant nanma* rr/Kienla eft ilta fiententia.
tafari .
,
xxv. Omnia •fera infiltlrnm faut fret ata , o'
▼ 11'1. In rede»fiii ftr gratia* C brifti naila*
fbilafiafbua* virtuuc funt vicia .
inverir, fittft bann* meritu* , fuel nan fit grail,
XXVI. Intégrité, frima crééeioaii nan fuit inlebi.
indig* tallatum .
ta bamana aatara cxaltatia, fri netaraliiejatcaaix. Dona ctactffa bamini Integra O’ -Angela,
l,tia j fua* fenteaiiam refetit, O frabat fer fla­
ftrfita» a·» i*frnbaala ratitat falfant alici gratia : D
re cafit nia .
ftl fail ficuala* ufn* fern tara n»*iat gratia
XXVII. Liberum arbitrium fi* gratix Dei al/atanta* ta mantra inttlligaatar , fax ftr Jtfnm
tari· nan nifi al ftccanlu* valet.
malt mrrtatnnt, O' inligait eanftraatar ; ilra atXXVI11. Tclagiana, efterru lierre, fuel liberum
fat merita, ate mertet, ana illit rellitar, gratia
ubitriu* valet al alla* feccata* viranla*.
liai Itbte .
xx tx. ^(·« fila* furet ii fane O latra*i , fui
1. Selatianem frna te*ftralit, fax feecat· 11Cbriftn* via* o' aftiu* veritati. O" vite nagent ;
tnijfi fafe manct, O' eerferit refam Si·** , fmfil etia* fnicumfue alianlc , fuam fer Cbriftn*
frit »«» nifi meritii Cbrifti alftribctula* effi.
in via* /uftitia , bu eft , ai alif na* /ufiitia*
XI. Qaal fie O' jafte in bat vita *nrtaliaffat
canfienli faffe litant.
in fine* cenverfati vita* evtfifaimar aterna*, il
xxx. Jtat tentatiam alti fi* gratia iffini al)·aaa fnfrit gratix Dei, fel arliaatwai natarali ftatui· refiften bamine* fafie , fic ut in ca* a·· in­
ti* inith creatianii crmftitntx jafi· Dei jaltei· laducat*, eut ab ea fieferetur.
fat aala* eft·, net in bat retribatitne baaara* al
xxxi. Catitat fcrfeSaO" fincera, tua eft ex cu­
Cbrifti aurita reffititac, fig tanta* al frima* init fur* > O’ canfiiencia baux , O' file *n ficta ,
ftitatiane* gentrh bamani , in fan ltit naturali E
ta* in catecbeuncnii , fua* ia [etilcuiiii fileft
iafietnta* eft, at jafi· Dei/ulici· ebelientix *aaeffb fi* re*i/fia* feccatuu*.
latera* vita xttrna rellatar.
xxxit. Caritai ilia fax eft flenitnla legit , ne*
XII. "pclagri fiatentia eft : Cfat bana* titra
tft ftrnfet eangunSa ca* re*i(fiaae fntatua* .
gratia* altflienu faSa* a* eft regni taleftii mcxxx 111. Cafubu*e*ti jufte, l^c O' fauSe vi­
riteria*.
*
vit, O' naandata Dei •bfervat ; allege* i*flat far
x 111. Ofera bum a filiie aleftitnii faSa a·»
caritate* , ante ·1ιβ*η* remijfi·** feccatuu* ,
au ifiant ratitnem intriti ex n, fatl fiant fer ffifax in beftifmi lavacra dema* fircifitar.
rtta* alaftiuut inhabitante* cula filium* Dei ;
xxxir. Diftiailia ilia dnf/irie a*uii ; aaturalit
fri tanta* ex e· , fatl faut caxfumia legi, ftal·
videlicet, fa· Deni amat* at auHu aat*a ; O'
fae fer en fraftatar abeiientia iegi.
gratuiti, f* Dent ant*** bearificatu, vena eft,
xiv. Qfera battu /aftua* *n accifient in
O’ ctmmentitia , O’ ad illudenda* fieri, litteric,
lie /alicii extremi amfiiuc* mrrctlc* , fax*
O' flurimu vtttrum rcflimtaiii exetgitata ■

XXXV.

6i3

Bulla Grmg

O R I I

P Λ P Λ XIII.

6*1*

guoJ agit feccaior , vol[mti fee- A bil imftffibile fraeefiffe , falf» tribairnr ^tngafti.
cati, ft«4tm eft.
a» , eam "Pelagii fit.
xxxvi. ^4a>«r aataralii, far nr viribut natar»
LV. Dent BM fttnilfiet ab iaiti» talem mare bnextricar , <x [>U fbilofofbia per tUiiimi pramirnm, gaalii anne aafeitnr .
[nmfti»nii humana cm· fauna Cratit Chtifti iifit.
Lvi. In precata Jn» fret , aSat V reatai :
titter a ataaaUu Joflorfan.
traafennte autem aft», mbil manet nifi natat five
xxxvII. Cam Pelagia [tarit , faiboaamaligaoj
nbligttn aj fatuam.
naturale, hoc tft, fa*W ex natura fail viribui tr­
Lvn. UaJe ia facramene» Baftifmi , aut factriai» Jarir, agutfiit.
Jttii abftlutitne , frtfrie reatui faecati Jantaxat
xxxviii. Omaic amtr matara ratiaaalii , aat
ttlhtur, σ minifteriam [acerJuam ftlum hberata
•vitiafa eft cafijitnt , gaa ataaJat Jiligitur, gua
reatu .
a Jaaaat fnhibetur ; aat lanJabilit ilia caritai ,
LVI ii. Tectatnr farnitent aaa vivificatur mini.
gaa per Sftritaat fanSum in carJt Jifufa Drat
fieri» facerj»tit abfaveat<i , feJ a fa» Dea; gui
amatur .
funitentiam [aggerent, C" infarani vivifient eam,
xxxix. QaaJ voluntarie fit , etiamfi artt(fitatt
°" nfnftitat : minfieri» autem [acerjntit [tlaireafiat , hkn tamen fit.
B tui tallitnr .
XL. la aaaaibat fait allthat ftrtatar [crvit J»miLIX. QutnJ» fer cleeUeeffaat , aliagae fietatit
nanti tupiJieati.
•fera De» [atiifatimui fr» petnii temftralibui, n»n
XL I. h libertatii atajai , gui tft a atitffitatt ,
Jignam fretiam De» fr» fctcalii aaftrit afferimat ,
[ah libtrtatii nomine non referitur ia [triftarit, ftJ
ficut geiuiam erraatei autumant : nam alitgui»
falaat nomen libertatii a feecat».
’(femui [altem aligna ex parte rejcmfttrei : fej
XLII. Jaftiria , gua faftifitatar per fijem im­
ahguij facimat , cn/ui intuitu Chtifti fatufalli»
piat , taafiftit formalicer ia abtJitatia ataajataunii» afflicatnr ey ttmmaauatur .
rum r gaa tft operam iaftitia ; aaa autem ia
LX. "Per faffitnei Sanfltram in iajulgeatiii e»mgratia aligna anima 'nfufa , gaa aJoftatar bom»
munitatat aea fnfrie rejimnntnr ntftra Jelifla ,
ia filium Dii , V faunJam interiorem bomiuem
fej fer c»mmnni»ncm caritatii nabii eurum faffi»rtaavatar , at Jivina uatara confai efficitur ;
nei imfartia ntur , at Jigui fimni, gui freti» Stnat fit ftr Sferitum j'auilum reaevatai Jtiattft
guinit chrifti a fanii fr» feccatcc Jcbitu hbebrae vivere,
Dei ataajarit nbeJire foffit.
remar .
XLiii. la haatiajrat faaiteatihat aatt [aera­
Lxi. Celebrii illa Juflorum Jiftiafli» , Jivina
mentum abfautienii, CT ia catecbumenii ante bap- C legii manjata biferum imflcri : alter» m»J» guantifaam tft vera )uftificati» , [efarata Iaatta a rttum aJ fraccpttrum uferum fnbftaatiam tantum ;
mijfitne penatorum.
alien guantum aj certum gucmJam m»Jum , viXLIV. Oferibut fleri[guo , gaa a fijelibai fiant ,
Jelicet fecuaJam guem valeant oferantem ferJuctat manjatii Det pareant, cuiufmoji [aat obejire
re aj regnam ateraum , btc eft , aj mtJam meri­
pareutibui, Jrfefitaat rtijtrc , ab homicijio , a
turum , cmnmentitia eft , C exfltJoJa .
fart» , a frreitatieat abfiiatrt, jaftificantur guiJem
LUI. illa gangue Jiftiafli» , »4 tfut Jicitar
bominei, gain [ant legit ebtJuatia , O’ titra itbifanam btnum ; vel guia ex alfah cr »mnig‘i jaftitia.: noa taattn Hi obtinent increment» vir­
bui circumflautiu rrtlum eft , (f btnum ; gu»J
tutum .
moraliter bonum affellari ctnfiuvit : ve! guia eft
xlv. Sacrificium Miffa non alia ratitnt eft [»merittrium rtgm aterai , e» guej fie a viv» Chri­
crificium, guam generali illa , fan mat afar gn»J
fti membr» fer [fintum caritatii , rnùitnJa fa­
fit, at [an fl a fur nt ate Dee b»mo inherent.
tetur .
XLVI. -JJ ratitnem O' Jcfiauionem peccati a·»
LXIII. Similiter tr illa Jiftinfti» Juflicii ju.
pertinet voluntariam : net Jefinitionic guaftio eft ,
fihia · ulteriui , gua fit fer [firitum caritatii
f'J caufa origini» , atram amne peccatam Jebear
D mbabitantem : alterini , gna fit ex infaratitaa
effe voluntariam t
guiJcm Sfirieui [anili tor aj fxn.tcnt.am excitan­
XLVtl. VnJt peccatam originii vere habet rati»ti! , fiJ nonJnm cor .nbabieaniii , tr In n ca­
nem feetali fine alla rela.tient at refaiiu a J voluaritatem JiffunJcntii , gua Jivina legii jnftificati»
tattte» > a fan anfiatm habuit.
imfleatar ; tJiefiJfima , tr fcrtiaacifilma retixLvi 11. 'Peccatam ariginii tft babitaali farvaii
crtnr .
nnlaneatt veiaatariem , <r babitaalirer Jaminatar
Lxiv. Dehigue (T illa Jiftinfli» Jnfli.it vivifarval» , e» f»»J aen gerit ttatrariam vnlaatatn
ficarioaii ; alterini gua vivificgeur feriator t
arbitrinm .
Jam ei feraitcatia , <Jr viia \ntva frtfnfiium
XLIX. El ex babitaali vlantate Jtminante fit,
V inchoati» fer Dei gratiam infaratar : alteat farvalai JtceJeai fine regeneratieaii faramenr»,
riat , gua vivificatur , g», vere /a^/ra/ar ,
faaaJ» afam ratitait ctnfautai trat , aflaaliter
er falmei vivui in vue Chrift» efficitur ; nmDean» »Ji» habeat, Dean» bla[fbemet , tr legi Dei
mentitia jaJicatar , ftf [criftarii minime t»nrefagaet.
gratae .
L. "Prava JefiJeria, faibai rati· aen nafentit ,
lxv.
nifi Pelagian» emr» ajmitti fteft
CT faa b»m» iavitae fatnar , feat fmbibùa fraufae aligmt liberi arbitrii bonui, five non mala :
reft·, Non coocupiicei .
<T gratia Cbrifli injuriam facit , gei ira facit O'
LI. C»ac nfifitalia, five lex membrenmer fraJocet .
vaejai JefiJeria, ft»a inviti [cariant bemiaei, [ant
Livi. Sola violentia repugnat libertati Sominii
vera legit IntbeJieatia .
naturali .
Lt I. Omet [teint ejat eft ctnfigtitmt, ar [»am
LXV 11. Home feccat etiam Jamnaboliter in eo ,
a»e»rem, V tmnet f»fter»t e» m»J» inficeref»ffit,
gaoj neceffarh facit.
ft», infecit frima traafgreff!» .
T
Lxviil. hfijelitac fare mgativa in bii, guibut
> LI 11. Qaaataa» eft ex vi tranfgreffitmt taafnm
Cbrifiai a» eft frajuatui , ftccat·* eft.
meritaram atalaram a generante enarrabant fa
Lux. Jaftificatio impel fit fnrmaliter fer nbetam mimribat nafcantnr vuiii , gnate» ani tam
Jientiam legii, a«a aatem fer occultam commanimafribxi .
caemnem C infararionem gratia, gua fer eam ju’ Llv. Definitiva bat ftnttiuia ; Draw bnmim mftcficatoi faut imflrrt legem .
xxxv. 0«a«

6 i 5

Bulla G n ο ο

exfifietu in pettat» mortali , five in A
rt4r» attrna damuatieni, , peteft habere veram ca.
ritatem : <y earitat </u· perfeila futeft t»afiftert
r«M reatu atmea damnatbuit.
Lxxt. Ptr contritionem eDam cum caritate perfclla , tri·» voto fufcipiendi /aeramentum tan.
^ntlnm, non remittitur crimen extra cafum nctefli, ant marry, u , fine ailuali fufceptimu facra·
mtnt, .
Lxxit. Omm rniin jaflornm affiiSione, fuvt
nltioac, percarornm ipfvrum : unde Ji>À tz mar­
tyre , {«4 pafli facet , profite». fua peccata pafli
fane .
Lxxt It. Tornio prater Chriftum eft alfaae fee- F>
cato originali , beat beata firgo mortua efi prop,
ter peccatam ex ^dd:m contrail am : amaefgue
<1», afflithones »i hat vita , fient (T aliorum /■.
ftornm , /der nit nitiantt peccat, atlnaiit , vrl ori­
ginali, .
LVxlv. Concupifcencla in renati,, relapfi, in pec.
catam mortale, in gad,», jam dominatur , pecea'um e,1, fient ey alei han,tn, pcavi .
I xxv. .W«r»j prav, eoocupifceniia font pr» fla­
ta hum,a,, vitiate , pmhibiri pracefto , Non 1011cupliccs : nude homo tee fenticn, <Z non confcnden, , iraafireehta- practptnm , Nott concupi■ ices : jm.wvi, tranfartflia peccatam non depn- C
tttur .
t Kxvi. Qxamdiu alipuid concuplfre.iria carnali. ir, ZIdeate eft , non /ac,t p-accptam Dili­
des Douunutu Dvum tuum ex toto corde
1-κ». Him*

i

tuo .

FaliifafliMC) laboriofa fuflificatorum
valent expiare de Cfiuaigna pernam temporal",,
leflinttm poft culpam condonaram .
Lxxvt t t. Immorrahcae prim, kom,a,j non trat
gratia beneficinm , fed natural,, conditio .
Lxxxtx. F alfa eft doliorum fntenua , primnm
bomiaeni fotuffe a Det irtari O' influa, fine /uftiti4 nxrtirxii .
Q**i qaidem fic/tttBfiji ftritfx rorum Mtd>u cxamine ponderata, , ^nampnam nonnulla aj,^xo pa.
bft fuftincri ptffent , inrrgore, CZ prop, to verborum
fenfu ab aflertocibu, intent·, harttita, , erronea,,
fufpeiiai , temerariae, ftandaltfa, , ft ,a .U( 4W_
ret offenfionem immittente, refpelhve , ac guxeumf “</·/** Ut verba feripto^ue erifi , prufe„t,um
a»Îltrit4H A4rnM4nmi , ctrc**fcninittitt t CT tbde: depot tifdem , C fimihbn, pnftbaa auoeumjut pallo lofuendi , fcribtad, , (T difpatand, fa­
tuitatem pn,aufium1ua intrrdicimut . Quifecuifer/r.wr, ipjat ammba, ditnitat.bat, yadAa, , bann‘fai" perpetua privamne, ar
triai» enbabtlet ad puxeum^nt derernimu, -, viaculn
pua^e uuatbemat., ea ipf, .nnadamu,, a an, nul.
Iu, Hamaxa -fanefi-e infer,ir valear ipfa, , txeeftn
mort., art.cul, , /4,r4r(.. Cif<rem -r
t, b" d, rebu, tumulttai , <y ctntrafla ad,a fatil.ut comprimi poflint , fimul^. „»imarum falnti
I xxv It.

«x/ι

.

D

E

in

P A

P

Λ

ΧΙΪΙ.

6Ie

pleaiu, cnafulatur , d.ieitn filia unfirt Entama,
tuli faeafli iartbtlamai in infula pre i by ten Cardi­
nali GraavtlaM nuncupata , fer ^pufÎniiea
mandumut , ar ipfi
perpetuam diffaeum
ftnteutiairum cr firifturarum abJftitA9At , f «fW
arcenda bajnfmadp frnla^niaV difpnteliane,, quid
lenipue ad uuiautm (T pacem , cum cammuai mu.
ar»··
tatbolua fatitfaciiuae ttmpantudaut
fallu tpai fit , ia pnmi, drlflentrr expendat : dein.
de iu iit nmmbui, faa pre terna,am /alate, tran.
ijaillirate , CZ bname optimum /udic.iverit, falva
fempnr e.defia pradilla unitate , etiam, per alium
feu ali», fide > doilriaa , C rel^iune prafiantei ,
erim exfauater \faclat^ne, fnidjuid decreverit,
invitiate ab ummin, cbfervari : centradltftre, faoj.
libet per cenfura, V pena, pradiila, , ccterlpuc
/urit fy falii remtd,.t opportuna , appellatione p»ft.
pufiia , tumpefeende :
gtijm Âfl hoc , fi
ofiti fttrit' tnxilio hf4iba
. T^oj» 9^4«.
iibm fN·^ fflrfitjn
4b uAp<>fiolii4 fit
Jt ixjitlriim ,
MrfrZrt , fittjftnii * w/ <>>_
commttaictri »on poffint
/ifHrti ^ 4poflbÎbi4t mtt
f4»ie»tti flex4m CT ίχρφη xc Z· τίΓ4#
Ttr.
iun xltf ttdttlio
mtntiontin : fy
libet 4tiii
, rxextftitnibttt >
t
, fpeualtbtti vel itw4lib*i ,
qtttrnm(ifnque icnvxpi <κββχΛ( ; fer ^44 fretfeA·
eildAi ittin cxprefix , vtl ttt^httr non tnfcrf4t tjjtilitf frxfirxtixrn impeMri vxlext ^xomocldibtt » nel
Âigtrri\ iX ile
totil ttwibti dt
verbo x4 verbum bxben^d fit in noftrii litterii mtn·
tin fyecixlts,
<r$· «mZso
Utt4f
beinc
noftrx Àtmnxttonu > tiretHKftrifti·*fiij> abbthftonid, interdididtcrefi, r»4ifd4tit frim
Vtttionii , CT innodntiviii infrin^ert , vel ei nnfn
ttmertru (ontrxj/e . Si tjnn 44ίχ·9» hoc xtfextxte
prdcfufnpfitrir , mdi^n-it it’i'm nenntpotenti i Dti , ac
betiorunt Petri O" Txnli
ej*st fr noverit incnrjnmnt .
DurMw J'vow4, xfnd fxndttm Tefram t annn f»·
cxrntfiunii Dominica mUlefimo ^xin^entefimo fe»4Stfimn [eftimo , Kxlendii Qflobrti, Tontificctm »·firi finnD fetando .
Ceterum volumus » tir cirumdcm litterarum
tenori hic inferto illa ipla omnino fides adhi­
beatur » ubicumque , & <|uandocumc^uc » live
in jtidkio * live alibi ille fuccit cünbitus « vet
oftenCm , (icut illius originalibus nttciis predidis adhiberetur, fi ipfc exhiberentur * vefoÛendrrentur. Nulli ergo omaino hominum liceat
(une paginam noQrx voluntatis infringere* vcl
ei auiu temerario contraire. Si quis aurem hoc
attentare prciumpferit , iudignationem omni­
potentis Dei, ac beatorum Petri & Pauli Apoitolorum ejus fe noverit iacutiurum ■
v
Datum Rome, apud fandum Petrum ξ anno
Incarnationis Dominicv millcGmo quingentefimo feptuagdîmo nono, quarto Kalcndas Februa*
rli, Pontificatus noftri anno odrvo.

**DE-

K

«t7

•VS?'

Concilium Rothomag,nib.

“mImT."1'

«18
Ijll.

·>·'·

'“DECRETA SYNODI

PROVINCIALIS.

HABITÆ ROTHOMAGI ANNO DOMINI, MDLXXXI.
Sub iUuftriflûno principe & reverendiflîtno domino domino Carolo Cardinale Borbonio,
civiiatu Avenioncniis, & S. S. Ap. de latere Legato, Archiepifcopo
Rothomagenfi > primate Nonxuniae.
Aroltrf miferatione divina tituli fandi Cluyfogoni facrofandz Roman· ecclelia prefbyter cardinalia a Borbonio nuncupatur, Rothomagenfii atchiepifcopus, ac Neuftriz priais*
omnibus prxfentibur & fu-uris ialutem. Nutum
ftcimu*, quod anno domini millefimo quingentelimo odogcfimo primo . pontificatui lanaiflimi D. N. papa Gregorii decimi tertii anno no­
no , necnon tc regni Chriftianiflimi regit no­
ftri Henriri tertii anno leptimo. Cum ei omnibui partibus noftrz proviniiz Rothomagenlis
plure· epiicopi, ablcntium procuratores ecclefiarum cathedralium & capitulorum delegati, ab­
bates, priores , aliique viti ecclcfiaftici in noftram tedefiam metropolitanam reniflent , in
3ua Deo aufpice concilium noftrum provinciale
ie dominicae vigefima tertia Aprilis apertum tc
inchoatum eft, nihil omnibus potius fuit, quam
cum fummo affedu, ut fandi concilii Tridenti­
ni decreta hoc in regno promulgata eflent , ex­
optare. Cujus rei caufa noftra hec fynodus una­
nimi confenfu ipfum Chriftianilfimum regem no­
ftrum, ut pro fua lingulari pietate illud Tridentinum concilium ( quo Lbcnti reipublicz
Chriftianz accuratilTime lubvcnitur ) ficut non
ita pridem hujus regni ordines live ftatus Blefiis, tc clerus nuper Meloduni congregatus faditarunt, promulgati juberet, humillimis pre­
cibus folicitare decrevit. Verum quoniam multa
vila funt, quz dilatione non indigent , ordi­
nanda , de fratrum noftrorum coepifcoporum
contentu, eorumque qui huic fynodo interfue­
runt conlilio, dum hujufmodi promulgationem
fperamus tc cxfpedamus , quz fequuntur pro
temporum necelfitate & ptoVinciz noftrz ftstu, fub ejuidem domini noftri beneplacito, ad
Dei laudem, tc ccclefiz amplificationem, inno­
mine fandiffirnz tc individue Tr-nttatis , ftatuere duximus.
\

INDEX CAPITULORUM

A finds, catholica , Λτ apoftoliez ecelcfiz fidem
tc religionem , excommunicamus tc anathema. tixamus , juxta Lateranenfe concilium, omnem
hzrclim extollentem fe adverfus orthodoxam tc
catholicam ecclefiam ; univerlos infuper , qui
aliter quam catholica , apoftolica , tc Romana
credit tc przdicac ecclefia, credere , tc pertina­
citer aflererc attentant, ejuidem concilii audoritate vclut hzteticos tc pertinaces, atque a com­
munione fidelium feparatos declaramus. Ecclefia quippe univerfa errare non poteft , quz re­
gitur Ipiritu veritatis fecum manente in zternum, & cum qua ChriRus manet ufque adeonB fummasionem Izculi : quz ctli diverfa ac nonnunquam pugnantia propofisifle videatur decre­
ta de morum difciplina, nihil tamen eft in tan­
ta decretorum multitudine, quod fidei orthodo­
xe advoletur, fed ab uno eodemque fpiritu edoda pro conditione temporum ftatuit quod videbittu commodius. Ejus itaque doflrinz & fi­
dei inhriences, quam poftremo pro neceffitate
hzrclccn tc temporum edidit veritatis confeffionem in genet ali fynodo ampledimur, tc profiretnu.- : & cx ea tanquam ex fidei regula, pro­
biti Λ" internofei in noftris ecclefiis ftatuimus
veros fidele; a quibufeumeue hereticis , atque a
C fifiis & fimulatis in fide catholica tc religione
Chriftianis.
1. Propterea eandem confeilionem ftatuimus
exigi tc lignari ab omnibus promovendis ad facros ordines, &rad quzeumque beneficia , officia
atque onera ecdefiaftica antequam de illis pro­
videantur , feu ad illa recipiantur, juxta for­
mam preferiptam in bulla fere. Pii papz IV.
fuper forma piofellionis fidei. Inter tplos au­
tem volumus comprehendi fcholarum , fabrica­
rum, holpitalium · fraternitatum , tc quarum­
cumque communitatum piarum , msgiftror , re­
dores , fodales tc adminiftratores : tc fingulis
D annis in tynodis epifcopalibus five Calendis ean­
dem confeflionem a cutatis feu vicariis repeti,
ficut ab omnibus canonicis, capellanis ac religiofis in capitulis fuis generalibus, quz quotan­
nis celebrantur . Idem decernimus fieri a rede­
untibus a quacumque hricfi ad catholicam ecclefiam, ut ad ipfam quafi ad Lydium lapidem
examinentur ■ Au eum igitur finem illius confeflionis formulam hic tranferibi ad verbum &
inferi curavimus.

fide O' relif ioae .
FaraeaJa frefeffiaaii fidei
De calta diviaa ia μ aere.
De facraaecatii.
Dc facrificia rai/Ja.
Da aeatriaeeaia■
Dc cfifcefil O' capiCalii
Da efifcafaruaa affix m.
Dc carataraaa O' aliaraaa frobjteraraaa ac faroeciaaaraae afficiii.
Dc acu/liriii.
E
■Jr jurifdifliaae atclcfiaftica .
Dc fcbafaraaa O' fcrataarmaac faadatiaae C rti<aciac.
E

Dc fide O' ccl'n<a u .

i/IMprimis vetera concilia tam generalia quam
X provincialia imitati, ut profiteamur uuiu'

Faraia/a fnfitffieaix fidei.

Go N. firma fide credo tc profiteor omnia
tc fingula quz continentur in fymbolo fi­
dei, quo lamia Romana ecclefia utitur , vide­
licet .
Credo in unum Deum parrçm omnipoten­
tem fxdnrem call , tc terrz , -vifibilium om
niiim tc invilibilium . Er in unum dominum Jelum Cluilium l ilium Dei unigenitum . Et cx
patie natum anteomnia tacui*. Deum de Deo,
lu-

E

tfio

ùMÇottui

Concilium Rothomagbn S

znmqi lumen de lumine , Deum verum de Deo ve·
CHmsti to . Geprtum , non faftum , conlubftantia-

‘ili,

JU-X FH4M?

iio

Tridentino fynodo tradita, definita , It dcclarata indubitanter recipio, atque profiteor: ütnul- çh»ι«η
que contraria omnia , atque hzrefes quafcumajla.
que ab ecclefia damnatas, Atrcjedas & anathe­
matizatas ego piriter damno, reficio, 8c ana­
thematizo . Huis veto catholicam fidem, extra
quam nemo (arvus elle poteft , quam in pneicnri ipontc profiteur, St veraciter teneo : camdem integram & inviolatam ufque ad extremum
vitz fpiritum conftantiilimc , Deo juvante , re­
tinere &: confiteri, atque a meis fubditis vel il­
lis quorum cura ad me in munere meo fpedabit, teneri, doceri, Sc przdicati, quantum :n
me erit, curaturum : Ego Idem N. fpondeo ,
voveo, Sc juro, fic me Deus adjuvet , & hac

Icm patri ; per quern omnia fada iunr. Qui
propter nos homines 8c ptopter noftram Liturem
dciceodit de coelis. Et incarnatus eit de Spiri­
tu fando ex Mana engine, & homo factus eft.
Crucifixus etiam pro nobis fub Pontio Pr':t>> ,
palfus tt fcpuhus eft. Et refurrexit tertia die iceundum (capturas. Et afeendit incrzjuin, ledet
ad dexteram patris. Et iterum venturus eft cum
gloria judicare vivos Je mortuos . Cujus regni
non erit finis . Et in Spiritum fandum domi­
num , tt vivificantem . Qui et Patre Filioque
procedit. Q»i cum Patre & Filio limiti adora­
tur,
conglorificato: . Qui locutu» eft per pro­
phetas. Et uham fandam catholicam 8c apofto- B fanda Dei cvangelia.
licim ecclefiam . Confiteor unum baptifma in
remrlfionem peccatorum : Et expedi- refurredioDc c»!l» Jivin» in itntrt.
nem mortuoium: Et vitam venturi (a.-culi. Amen . Apoftolicas 4c ecdeliafticas traditione
l.TJttiMA ac przcipua pars cultus divini in
rcluiualquc ejufdem ecclcliz obiervationes e<
animo confiftit , ut piius diligamus Bc
conftiutttoncs firmiflime admitto & ampledot .
veneremur Deum in veritate ac corde perfedo :
a. Item (aeram (cripturam, juxta eum fenlum
deinde verbo atque opere , ut de nobia non di­
quem tenuit & tenet fanda mater ecclefia > cu­
catur, populus hic labiis me honorat , cor au­
jus eft judicare de vero lenio St interpretatio­
tem eorum longe eft a me .' ita ut Chrifti at­
ne lacrarum icripturarum , admitto : nec eam
que ejus fponlz ecclcliz mandata obfervemus ,
unquam niti juxta unanimem confenfum patrum
ncc diabolicz fraudis figmenta , nechumanz ra­
accipiam & interpretabor . Profiteor quoque
tionis inventa , nec privatas quorumcumquc lo­
feptem eli-- vere Sc proprie (aeramenta nov*
corum confuetudincs, ae plciu nque potius corlegis, a Jciu Chrifto domino noftro inftituta t
atque ad falutcm humani generis ( licet non C ruptclas, przceptis ejuidem Chrifti , tc ecclefiz anteponamus, au: cx illis ifta irrita facia­
omnia fingulis neccflaria ) Scilicet : baptiimum,
mus .
confirmationem . cucharifttzm , poenitentiam ,
i.Qiocirca hortamur noftrz provinciz epifextremam-undionem , ordinem ’c matrimonium,
copos , ut diligenter iufpKiant & examinent
iliaque gratiam conferre. E; cx his baptifmum,
iuarum diceccfum picculas horarias, brcviaiia ,
Confirmationem Sc ordinem Ime lacnlcgio rei­
miiialia , agendas Icu manualia curatorum, at­
terari non pofle . Receptos quoque Sc approba­
que alio' libros ccclcliafticosac ceremonias , ne
tos ecclefia catholicae ritua in fupraJiciorum om­
quid contineant conratium dodrinz catholica-,
nium (aeramentorum (olemur adininiftrationc
aut veris hiftoriis Janitorum , aut fortilegiis af­
recipio tc admitto . Omnia tc lingula quz de
fine. aut aliquid quod ad zdificationcus ccclepeccato oiiginali 8: juftificatione in facrolanda
fialticz diiciplinz , & motum pietatem nonpetTridentina lynodo definita Sc declarata fuerunt,
tincat : (ed libius c ricndatos quoad fieri potett,
ampïeâor S: recipio. Profi-eor pariter in mifla
(erva·. > ulu diœ-cfiim -, juxta tamen conftitutioofterri Deo verum, proprium S: p.opiciatotium
nes (ancte memoriz Pii V. (uper bicviario Koiacrificium pro vivis tc uefundis, atque in fandiffimo euchariftiz (aeramento elle vere, rcali- D injuo Sc millali, ex decrero facioianfti concilii
Taidentini reliituto er edito , procurent impntcr Λ Iubftan:ia 1 iter corpus Sc fangninem , una
mi, Sc provideant ut in omnibus monafteriis ,
cum anima & divinitate domini nollti Jc!u Chri­
paicecns Sc aliis ccclcfiis, atque ab omnibus ad
fti, (icriquc converfionem totius (ubltantiz pa­
lacros ordines promovendis , libri ad divinum
nis in corpus, Sc totius fubftantiz vini in fanofficium necefla t i i habeantur. Promoti vero fciant
gjinem. Quam converfionem cath ilic.i c.clciia
Ie ad breviarium obligati, aCvRomanum trium
tianfvubftantiationem appellat . Fateor etiam (ub
quotidie feiiionum a cardina le fanftz Crucis
altcia tantum fpccie totum atque integrum Chri­
comoolitum, a (acrofanâa (ede apoftolica dub­
ftum vc.umque (aeramentum fumi. Conftanrci
iarum libi cmnino prohiberi: fciant infuper bé­
tr-neo purgatorium effe, animalque ibi detentas
néficiât! , qui bieviarium lecitare -neglexerint
fidelium lutiiagns juvari . Similiter &.· landos
ablque legitima excufationc, graviter peccare ,
una cum ehrifto regnantes venerandos Sc invo­
& (uorutn beneficiorum fruâus pro rata omifli
candos elle , cofquc orationes Deo pro nobi.
officii tc temporis (uos non facere, fed eo» tam­
etterre. Atque eorum reliquias elle venerandas
quam injufte perceptos, in fabricas hujufmodi
firmiflime adero. Imagines Chrifti ac Dciparz
beneficiorum, vel pauperum eleemofynas ero­
iemper virginis, necnon aliorum laiutoiini ha­
gare teneri, ex proximi LateraiKnfis concilii de­
bendas Sc rttinendas efle , atque cj,s dcolt.-n: ho­
creto
per iaurfbz memoriz Pium V. declarato
norem ac vene ationcm effe impertien (nn In­
In breviariis^, quz epilcopi curabunt imprimi ,
dulgentiarum etiam potcftatem a Chi illo m ecvideant ut tcfta novem leâionum , ferqiduplicia
clc.ia relidam f.iillc, illarumquc ufum ChriftiaSc minora qu< diebus dominicis occurrerint ,
<4 n > populo maxime lalutarcm efle affirmo. Satitransferantur in proximam feriam iimil' fefto
C.am /xarl.olicam Sc apoftolicam Romanam cccarentem , tv fiat de dominica . .Invigilent et­
clcbam .rffltnrum eccletiarum ma rem & magiiam epilcopi, ut czremoniz cordis 8r religionis
lliarn agnofeo: Romanoque pon'ili-i beati Pe­
i rdices, fidet, veritati , puritati cordis Sc de­
ru apoltolorum principis luccaftori ac Je(u Chri­
votioni decenter refpondcant , atqjje alios zdifti vicario, veram obedientiam fpondeo ac ju­
ficqnt Λ: tu itent.
\
ro . Cetera item omnir a /facris canonibus Sc
j Admoneri per omnes doWCOKas | kmus
uCaiuiaitl» vonciin··, ac przcip.ie a (aaouatta

po-

,

caxbMim
s.xux

Cowc ΙΕ I DM KoTHOM AGI NSI.

"ATuS*!»

tfll

“ANNO- populum , nemini licere libros fortilcgiorum , A locis convenerint prscipimus curatis , ut par·- Λ.ΝΗΟ
CKItiyn libertinorum , quorumcumque hmeticorum ,
rum habeant contionatorem , qui yerbum Dei CHMITI
i---predicct bis in die, fi fieri poflit, ut contineatur
■r*i·
aut alios damnatos a fede Romana apud fefcienter retinere aut legere fine licentia fanâiflimi
populor in pietate, mane fcilicet 8c a prandio,
8c hortamur antiques eleemofynas ci (desa in lo­
domini noftri Papul, fed retinentes aut legentes,
excommunicationi fnbjactre . Et pro excommu­
cis reftitui.
nicatis , in eodem pronao, per eofdeea dif^ in­
7. Comellationes, ebrietates, fumpttis , li­
tes, Iulus improbos tc inhoneftps, choreas ple­
ter fortilegos tc ufararios volumus dcnanciari .
nas infsniis, cantilenas turpes, breviter omnes»
A eonfeffariis quoqne dc hoc pernitentes inter­
rogari. Jdem neri ftatnimus dc retinentibus alusum tc lafciviam, atque omnem fertorum pro­
fanationem damnamus tc reprobamus. Denun­
tud fe, tc fidem adhibentibus aftrologorum li­
ris , tc prognofticis dc occulta Dci providen­
tiari autem volumus · curatis fcu vicariis corutndem locorum ia pronao , eo die quo con­
tia. Nam a Dei metu 8ccultu avertant, atque
ventus fiet, omnes es hujus fynodi decreto ex­
ad idololatriam inducunt, ad ferviendum crea­
communicandos , qui per contemptum fertorum
tur* potius quam creatori, tribuentes coelo quod
debetur ipfi Deo, tc quod eo permittente pol­ B tc ecdefia, aut per contumaciam, prediâisre­
bus tc non fervido divino vacaverint, dominofiunt homines aliquando refeire ex diabolo, ad
que locorum, aut eorum procuratores ■ adores
noftram propter peccata deceptionem tc pa­
ac judices, fi petmiferint, ncc pro vitibus im­
nam.
pedierint.
4. Sicut omnes hurefes fere deficiunt in ma­
8. Ut in urbibus tc pagis omnes eodem dic
giam , ac regnum Sathann : ira do lendum in no­
vacent ab opetibus manuum , tc ab illis cefbis in hoc regno plerifqnein locis ab hsrcfcum
licentia, maleficia paflim invajefcere , tc ma­
fent, eodem quoque die in omnibus paroeciis
unius ditzcefis fcfta dedicationis ecdefia placuit
trimoniis atque vir* hominum ac fottunis infi­
celebrari, quem prout expeditius videbitur , edisti : quibus qua ratione portumus ut occurra­
pifcopus in fynodo diceceiaoa aflignabit. Quod
mus, puter excommunicationem per omnes do­
minicas iterandam, volumus in noftris diacefiii dic pru dedicatione conilitutoinciderit fertum
patroni in aliqua ecdefia, in proximam domi,
bus contra maleficos , atheiftas , 8c libcitinos
nicam ipfum transferetur.
inquiri, cofque fecundum canonicas faoâioncs
9. Cum deceat domum Dei fanâitudo > ut
invoeato ( li opus fuerit ) brachii fccularis au­
C cujus In pace faftus eft locus , ejus cultus fit
xilio puniri i
f Novimus fc experimir aftutias diaboli ad
cum debita veneratione pacificus : fit ad cede­
derogandum cultui Del , ac (anâorum , tc ad
bam humilis tc devotus mçrellui, fit in ea quie­
ta converf*tio Deo grata, infpicientibui devota:
fuum fubftituendum in illius locum. In noftris
enim dioeccfibus nundinas publicas tc mercatus
qua confiderantes non folum inftruat, fed refi­
per omnia ferta folemnia apoftolorum tc alio­
ciat . Certent in ecclefiis fraternitatum tc focierum fandorum fere deprehenditur difpofuitfc :
tatom quarumlibet concilia tc negotia : certent
in quibus non folum avertit populum ab ecclcconfabulationes qualibet: certent vana, & multo
fiis frequentandis, & officio divino ac factis conpotius foeda tc profana colloquia: eo nec libri
rionibus audiendis, necnon ad negotia (scutaria
nifi orationis tc pietatis , ncc alia nifi fanfta
diligentius quam aliis diebus exercenda provo­
inferantur. Certent portremo quacumque divi­
cat, contra fertorum inftitiitionem : led infuper
num poliunt perturbare officium, aut oculor di
ad augendum facrilegium , fallacias , fraudes ,
vina majeftatts offendere: ne ubi peccatorum eft
perjuria , blafphemias , contumelias , proximo­
venia petenda, ibi peccandi detur occafio , aut
rum oftcnfiones tc injurias, atque impudica tc
deprehendatur peccata committi. Dcquibusfinobfcana ludicra in his admifeet, ut totum bo- D julis curati monebunt gregem fuufe, tc per cenminem perdat in (abbato , ac tibi fubiiciat .
uras ccclefiafticas auâoritate prxfpntis fynodi
Dies dominicos vero videbatur ab illis nundinis
ferendas ad obedieotiam cogent · Prohibemus
eximere, fed eos non diflimili facrilegio fadainfuper ne in ecclefiis cathedralibui aut aliis ,
vic ac profanavit . In ipfis enim ab antiquo ,
pueri, aut ajii quicumquc, io fefto SS. Inno­
maxime per cftatem , licut in peculiaribus pa­
centium theatralia aut ridicula exerceant.
roeciarum feftis, conventus tc proce(Cones vici­
10. Atque cum nihil magis ornet ccdcfiam ,
norum populorum ad cenas ecclefias indiceban­
quam rerum omnium in ea ordo, facranum fcu
tur , ad audiendum verbum Dci > orationem 8c
chorus, presbyteris facra facientibus femper fuit
facrum publicum faciendum, atque ad eleemoartignatus. Eo tamen progreditur quorumdam
fynas pauperibus impertiendas , quas a Graea
laicorum arrogantia , ut vix relinquant altare
diâione xi/mc, id e* gratias per vocis corru­
facerdotibus. Hos monemus indomino, ut po­
ptionem caroticas vocabant: Sea diabolus cleetius publicanum imitentur in imo Joco templi
molynas vertit in crapulas, orationem in cho­
pro peccatis fupplicem, tc per humilitatem juhificatum , quam Pharifnum prss faperbia ad 111reas, tc concionem in fcurrilitatem6. Ad has feftorum profanationes mundandas f-· feros ufque dcjeâum; Pro fua vero dignitate ,
decernimus nundinas omnes ac negotiationes a
rtatu tc gradu, locum fibi unufquifquc in ecquibufeumque feftis in alios dies reiici: domi­
clefia captat , fed facrarium ad obeunda facra
fciat efle facerdotibus dertinatum. Quifquishac
nos vero locorum eorumque procuratores tc ain re ecdefiain per fuos miniftros monentem &
âotes feu judices excommunicari, fi Dei man­
ditis 8c ecclefi* de oblervationc fertorum pare­
rogantem non audierit , per hanc fynodum ex­
re noluerint, tc ad fuas nundinas alios delige­
communicetur .
re . Diebus autem dominicis, atque aliis fcftt·.
(ab eadem pani, tc aliis a facrit canonibus &
Dc fccrMettii.
ecctefiafticis conrtitutionibus fancitis vetamus ve
duras , atque omnia alia opera fervilia fieri 1. T Tt populus fidelis ad fufeipienda facravA menta majori cum reverentia atque <spprobintcs tc rénovantes conver.us 8c procef‘loncs popularisai id devotione:.’, le 111 quibus
nttni devotione accedat , ptrrcipuur curatis ,
cum

Î

U.

C

<TM

"’«u.*"’

CoNCtllVM

Rothomagbnsb.

AN no ' eu tn erant adminiftrand* , tit potius illorum 4
CHKisTI vim , St ufum pro lufcipicntium i*P'u cx*
*»*·.
plsceitt , ex do&iina in catechiimo Romano
tradit* , ac ftudcant ex digna , decenti βί dcro­
ta eorunsdcm (atramentorum adminiftratione ,
populum excitate ad ipforum falntaien* perce­
ptionem. Prohibemus autem curati* ac quibufcumque presbyteris , ne uifam (aeramentum
conferant , ac ne quidem confefliooes au■
diant 4 nifi in iupcrpclliceo . fiola ac habita
facerdotali, icd maxime ia conicieati» purita­
te.
1. Antea in pletiique noftrsrum dirrcefnm
locis baptizati ab harreticis, przfcrtim aCalviniftis, redeuntes ad ecclefiam catholicam , ite­
rum tingebantur, hac lub verborum forma , Si B
»·« ti
, ejo tt Stftiej : quia dubita­
bant nonnulli de valore baptilmi, abhujufmod< heretreis coilati, eo quod non haberent in­
tentionem baptizandi in remiflionetn peccato­
rum. Verum quoniam illa formula baptirandi
fub Conditione fuit introdudta propter baptilmata occulta, te de quibus non appaicbat , ncc
uni mulieri fcu alteri privatim baptizanti credi
debebat ■ Contra vero conflabat Calviniftas
in ccrtu publico baptizare in forma verbo­
rum dc materia a Chrrfto inftituta, nec de hoc
faâo ambigi poterat : vetamus ablutionem re­
peti cum qtiibufcumque verbis aCalviniimoaut
aliis herelibus fimiltter baptizantibus ad noftras
ecclefia» tranlcuncibu* , ne dc anabaptiimo re- C
dargnamiir.
ÿ
5. Ex antiquorum Chriftianorum more 8c traditione prxeipimus, quamprimum commode fie­
ri poterit , natos pueros ad baptifmum deferri
propter ejus neccffitatcm : ncc nili ad rorum fa­
rtilem (pedantia, dc que pietatem Chriftnna;n
fidemque de facraaaentis lapiant, adhiberi . Afrer fine jufta caufa agentes , cum curatis fcu
vicariis id fieri non improbantibui , excom­
municatione Bc lufpenlione dignor judicamur ,
ficut fe facerdotes privatis in domibus, vcl ooitu ( citra necellitatem ) baptizantes.
4. Parerent antequam ad baptilmum confe­
rendum accedat , diligenter ab iit ad quos
ipeffabit , fic Icitctur , quem virum aut quam D
mulierem elegerint ad baptizandum de lacro
fonte fufcipicnJum , fe videat an ad minus
hnt quatnordecim annorum, aut alterius com­
petentis eratis, ut religionis fe falutis alterius
lint fidcjurtbres & fponfores : nec linat paga­
norum aut alia ridicula nomina infanti impohi ·
5. Nomina vero parentum atque baptizat·
nccnon fulcipientium , cum die Bc anno parcecus de 1er ibat , ac doceat eos quam cognatio­
nem contraxerint , ne ignorantia ulla excufari
valeant.
6. Ceterum cum ex facro concilio TndentlM unus tamam, live vir, live mulier, vcl ad
fummum uqus te una baptizatum de baptifmo E
fufcipi.nt , inter eos te baptizatum iplum , dc
illius patrem fe matrem , nccnon inter baptirrntem Se baptizatum, baptrzatique patrem ac
matiem tantum Ipiritualcm cognationem contra­
hi declaramus.

Dt ftcrtnttnfi ttnfiriuttitaii

t TMperfcitum , nec omnibus fuis armis inJL il.uôum militaturum Clsnllianum majores
noltii judicarunt eum, quetn non corroborallet
iifirmatiot.il lacrazncntoai : led nefcimus qua

«>4

negligcntia in noftris dicccefibu· accidit, ut na aNtceT
quidem a plerifque fciatur an ullum fit confie. CHKtrn
arationis (aeramentum , tc pauci de illo fu icisiis,
piendo fint folliciti . Qua de caufa noacmo*
omnes paroecos, vicarios & conciooxtore» , ut
initio quadragclims, Se. quoties occafio fe obtu­
lerit , de ejus virtute Se utilitate doceant populum.
i. Epiicopi *d levamen populi per oppida
fup dioecelis frequeptius ad hoc (aeramentum
confirmationis gratis confercndue^obatabulent,
adultis non nifi confiflis *r profitentibus fymbolum apoftol icons tradant . Jubeant vero ut
munda te nitida fronte accedat ', Bc nomina con­
firmatorum in iibro defcribi, nc forte contingat
ipfum facramentum iterari.
V Caveant autem pater tc mater, ne liberos
ad liciamentum confv mationis teneant, propter
cognationem qua in hujufmodi (aeramento in­
ter confirmatum &- tcncotetn , quem patrinum
appellant, contrahitur.
De ftcri/iti» Htijt.
I CX indigna adminiftratione te perceptione
L_· facrolanAc eucharitiir spoftolusnon fo­
lum mortem xternitn Se judicium imminere re­
flatur, lcd te morborum popularium caufam Be
originem procedere.· quod nofhis faculis te ectimis terrorem maximum incutere debet , pro­
pter iacerdotum in celebrationem miflarum fumu-.am Se quotidianam fete itrevercotiam. Quam
enim illdta conferentia ac polluta accedant ad
laetificandum, aut quam parum ftudiofe ac pie
dijudicent corpus domini, fatis arguunt tordes
calicum, corporalium, mapparum, atque om­
nium ornamentorum , quibus decet venerari tan­
tum religionis Clttillune (aeramentum &'facrificium.
1. Ad medendum itaque huic indignitati ,
prreipimus ut facerdotes libi conici· alicujus
mortalis peccati non nili confclfi , quoties co­
pia alterius facerdotis illis fuerit, nec nili mun­
do corde Sc jejuni audeant ad altare accedere .
Quod Ii neceflitate urgente lacerdos ablquc prae­
via confcflioae celebraverit quamprimum con­
fiteatur .
j. Suos calices ftanneos ( at toti niteant )
omnibus leptimanis linteo atque ctiaih tabulo
cum aqua ne negiigant detergere , quod in p<fcinam aut alium (aeratum locum effundant .
Corporalia quoque a fe aut ab honeftiori quo­
piam iaceidote , aut ftam tantum fubdiacono
ablui de trimeftri in trimcftre curent, led albas
Se mappas frequentius : ita ut nitor Sc mundi
tres maxima in aliis, Sc decorin aliis ornamen­
tis luceat .
q. Porro venerabunda ac devota ad altar? eorum aâio te pronuntiatio pre ic fetatBc otlendat fidem A· intentionem , quam habere de­
bent de Chtifti tc angelorum in lacrlficio praclentia.
5. Ad excitandam te intercipiendam quo­
rumdam in hac re focordiam Bhincuriam ■ cpilcopi per fe aut per fuos ofiiciarios ficut per alias
qui de jure vcl coniuctudine polfunt , quoties
voluerint ( etiam Ii illo anno arcbidiaconus vifrtaverit ) gratis vilitent ecclefia·, tc presbyte­
rorum facram fupelledilcm, necnon dcipforusn
oHicio inquirant. Compertos veto négligentes
graviter coerceant aut carccre aut alia pcena :
sjuinetiam curator puniant, qui luis in paroeciis
abominandos iLor pictbytcioi admittunt aut
feritat. Arclitdiacons & decaoa rurales , Ii in
Six

' /
/

Coxciim Rothomaoimji.

’SJmM1*

AWNO bit exeqaendit négligeâtes fuerint, icunt fe quo- A contrahant vcl faltem triduo ante matrimonii anno
CHiirri que pani· canonici· coercendo* .
confammationem, fua peccata diligenter confi- CHtltTl
till·

i. Neminem przterea, qui publice fc notor id
criminofu· fit » plcfettim per (ementum decla­
ratu· ■ altati mioiftrarc permittant : nere pa­
tiantur paraci privati· in dotnibu· , atque om­
nino extra ecclefiam , aut ad divinum tantum
cultum dedicata oraria > ab ciidem quoque or­
dinarii· vjfitanda, fanAum hoc facrifitium miiite a quovis iacerdote peragi.

De marna··»*·.

f

i.Z*\Ptarcan· fane publicatam elfe in hocre-

x

gno primum decretum concilii Triden­
tini de reformatione matrimonii , ut nobit li­
ceret ex eodem matrimonia irrita fc nulla declarate'fc decernere , quocumque contrahuntur
line parceci aut alterius (acerdotii ( dc ipfiui pa­
tesci feu ordinarii licentia )fc duorum vel trium
tedium przfentia, atque inde gravibu* peccati·
occurrere* qua de conjugiis clandcftmis ortum
habent: prdertim cotum qui in datu damnatio­
ni· permanent , dum priore tuore . cum qua
clam contraxerint, re lift a cum alia pilam con­
trahunt , fc cum ea in perpetuo adulterio χίvunt. Qjiibus mali· nullum ellicaciui quam quod
a patribur Tridenti congregati* remedium adferri pored.
z. Attamen ne omnino noftro officio hac in
re decile videamur, mondri in conciombui fide­
le· jubemus dc hoc peccato fc decreto concilii
Tridentini' clandcftina· vero conjugatione* an­
tiqui· tanAionibu* ccclefiallicis eicommunicationi fc al ii* panis fubiici . ptesbyteros infuper
qui contra formam illiu* decreti clandeftine ali­
quo· copulatint, fiifpcnfos a divini· tplo fa£to
pronuncramus.
5. Antequam contrahatur matrimonium , ter
a proprio utriufque contrahentium paroeco tri­
bus continui· diebus dominici· , aut feftis folennioribu*, in ecclefia inter milfarum (ulennia pu­
blice denuntietur, inter quos matrimonium Iit
cclcbiandum ■ Quod fi nullum denuntiationibus
faftis , opponatur legitimum impedimentum ,
ad celebrationem matrimonii in facie ecdeliz
procedatur : ubi paracus viro fc muliere inter­
rogatis, & amborum confeniu intellcAo, vel
dicat , £;i> vu i» eitrrimteiKHt roisjeisj· r» ■*>»>ne Tarrii, V filii, tT SfiritHi fxitlh: vel aliis
utatur vcibia, juxta teccptum provincia noftra
litum6. At quando probabilis ,fuerit fufpicio, ma­
trimonium malitioic impeditum iri, fi tot prrccllcrint dcnunciationes , tunc vcl una tantum
denuntiatio fiat, vcl faltem oarceco cum duo­
bus vel tribu* tcftibus prtefenribus matrimo­
nium celebretur: Deinde ante illiu* coofumm·tionem denunciation*· in ccclelia fiant , ut fi
aliqua (ubfint impedimenta , facilius detegan­
tur .
7. Denuntiationes autem vcl omnino vel ex
parte remitti poflont pro ioliu* ordinal ii judi­
cio non ramen abfqne caufa legitima & rationi
confcntanca , prricrtim li qua lit juftarum oppofitionum fulpicio . Petitur vero frequentius
denuntiationum remiflio ad cavenda maiefiçfa ,
qaz in celebratione nuptiarum nonnunquatr. exercentur, vcl ad decimandam populi infultantis diu noAuque, naptiis maxime fecundo aut
tertio repetiti*, laiciviam .
8 Contra maleficia , fc ut digne factamentum recipiant horiamur conjuget, ut antequam
1
C»aul. Gtiuitl lom. XXXIV.

teantur, fc ad fandiffimum euchariftin facramentum accedant. Sacerdos vero ne ullum det
maleficii· locum, cautiu· fc eircumfpcAi·· in
nuptiarum benediâione fe gerat . Nec omit­
tant paroeciarum redore· , populi circa nu­
ptias petulantiam , fub interminatione ex­
communicationis , advocato etiam ( fi opus
fuerit ) brachii fscuiaris auxilio , com pe Ice­
re .
9. Nuptias folenniter fieri omnibas tempori­
bus praeterquam ab adventu domini noftri Jcfia
Chrifti ulque ad diem epiphanic, fc a fer ia
quarta cineium, ufque ad oAavas patebatis inB clufive permittitor. Contra quo· dies non eft
potcftas epiicopi* difpenUndi, lient nec contra
concilium univerlale, quod illos dies ad nuptia·
illicito* elfe conftituit.
10. Pervenit ad hanc fandam fynodum, non­
nullos, ut in gradibus prohibitis leienter con­
trahant, vel ut oppofttiones juttaque nuptiarum
impedimenta devitent, vel ut extra tempora a
jure ftatuta fine difpenlatione conjugia ineant .
alienat paroecias adire , ut in ipfis benediAtonem accipiant nuptialem. Quibu· fraudibus ut
occurratur , opportunum cxiftimamus quadam
fuper hoc negotio ftatuere .
11 Si quis igitur parercus , vel alius facerdo* five regulari· five facutaris ( etiam fi id ex
C privilegio vel immemorabili confuetudine licere
' contendat ) alterius parceci· fponfos, fine Ino­
rum parcrco'um licentia matrimonio conjunge­
re aut benedicere aulus fuerit : panis · facris
canonibus fc generalibus concilii· impofitis pu­
niatur .
ix. Pleriquc (cientes vcl ignorante* in gradi­
bus prohibiti* fc julbs impedimentis , matrimo­
nium nihilominus contraxerunt , fc in contrado
perfeverare non erubefcunr, non obftantc qua­
cumque feparatione illi* indidla , fentenria ex­
communicationi* in eo* lata . In tale* nihil lupereft quod Agere poflimu*, nifi quod fub ana­
themate ab omnibus virati, fc ao ecclefiis repelli, atque conlia eos brachium /zculare per
D promotores epifeoporum ex officii debuo invo­
cari praecipimus. Alios vero in divortio ita obftinatos cernimus , m nulla ratione conciliari
queant, aut reconciliationem ad paucos dies in
pafchate iimulant, contra quos procedi fimifiter
jubemus.
1 j. Cum nefarium fit matrimonii libertatem
violare, A' a quibus jura expedanda funt , injuiias nalci, omnibus cujulcumque gradus, or­
dinis, dignitatis, fc conditionis ciiftant , fub
anathematis pana, in quam iplo faâo incur­
runt , ledis apoftolicz fc conciliorum generaImm auâoritate prreipitur, ne quovis modo diredlevcl inditefle fubdito* fuo* vel alio* quotcum­
que cogtnt ", quominus libera matrimonia contraE hant.Paroecis tamen mandamus,ne facile arTmantmonta libero* invitis parentibus contrahentes , aut
vago* recipiant fc ignoto* homine·, qui plerum­
que rcliôa uxore aliam , & nonnulli plure* ,
divcilis in lucis ducant : (ed piius diligentius
inquirant de re , fc ea ad ordinarium delata ,
& ab eo quod decebit faciendi licentiam obti­
neant .
14. Grave peccatum eft, homines uxore fo­
turos concubinas habere: graviflimum vero fc in
hujus magni (aeramenti lingularem contem­
ptum , uaorato* in hoc damnationis (latu vive­
re, ac audere eas quandoque domi ctiam cum
D d
uxo-

·>·*

erj

Concilium &othomagbns·.

ANNO uxoribus alere 8c retuiere. Quare ut huic tànto A
CHI I STI malo opportunis remediis provideatur , decreta
tilt* fandorum concilionimSnfequendo , ftatuimut
Concubinarios, tarn loiutoa quam uxoratos, cujulcumqoe Ratus, dignitatis & conditionis exiftunt, fi poftquam ab-ordinario etiam ea officio
ter admoniti concubinas non ejecerint, feqtic ab
earum confuctudine non fcjunxcrinf, excotimut ■ nicatione feriendos effic: a qua rJon abfolvantur,
donee reipfa 8c cum effitetu ’ admonitioni pa­
ruerint. Quod fi in concubinatu per annum nogleâis cenTuris permanserint , 'contra eos ab»
ordinario pro qualitate criminis fevere proceda­
tur. -·
ij. Mulieres, five conjugat* five folut·, que
cum concubinariis feu adulteris publice vivunt, B
t
fi ter monitas obedire noluerint , ab ordina­
riis locorum, nuflo etiam, requirente , ex offi­
cio graviter pro modo culpc puniantur : tc
ab ccclcfia ejeâas
per brachium feculare ce­
tra oppidum , atque etiam extra diceccfitn ,
/
li expedire videbitur , i idem ordinarii procu­
rent ciici, aliis poenis contra adulteroi~Set concubinarios inflïâis in fuo robore petmanenti. bus.

tft8

vacante ) ad antiquiorem provincia epifeopum, Jgjg·
vel ad concilium provinciale, tempore quo ce- CHIU>t|
lebrabitur referat, flTfruâus quibus debentur isli,
locis >dignentur.
6. Epttcojius non recipiatur a capitula , .nili
fidei profellionem , qua ante promotionem ad
Ipifeopatum requiritur , juxta formam in hoe
concilio provinciali fiipfp infertam repetierit ,
fc folcmoe juramentlm przftiterit , quod neç
per fimouiam nec aliis illicitis modis intraverit
in ovile ■
\
7. Non recipiatur etiim epifeopus, nifi in ton- y
lura, tc totius corporis habitu convenienti , ac
rogetur., ut in ea decentia permaneat , tc fiat
forma grégis ex animo.
, \
'8. Sufcepti ad epifcopale minifterium intclli- f

gant te non ad propria commoda, non ad divi­
tias, non ad luxum, fed ad labores tc follicitudines pro Dei gloria vocatos etfe.
j>. Nec erum dubitandum reliquas fideles ad
religionem innocentiamque facilius inflamman­
dos , fi prrpofitos fuos viderint , non ca qua
mundi funt, fed animaram falutem , tc cceleftctn patriam cogitare. Imprimis ergo quod eft
pracipuum przdicandi genus , ita mores luos
componant, ut ceteri ab eis, pietatis, frugali­
tatis, modeftir , continentia , tc humilitatis
j Dc 'cfiftcfh tr “ficelle.
( que nos tantopere commendat Deo ) exempla
<· rjPiscort in fpccula conftituti ,
fupra~~
petere polfint.
I—s montem ponti, licut debent omnium in­
10. Quoniam omnis pontifex ex hominibus
feriorum aâiones infpicere > ita meminerint fe C affumitur, in his qua funt ad Deum, ut offe­
rat dona & factificia , epifcopi , fi non quoti­
omnium afpeâui exponi , nec pofic abfeondi ;
die, ftudeant tamen omnibus diebus dominicis
propterea & in fuis promotionibus, tc in conaedeftivis, milGm celebrare , ecclefiz fuse caverlatione vit* , oportet ipfos elle irreprehenthedralis quant frequentiffime officiis interelfe
fibilcs , ut de aliorum provifionibus , tc geftis poflint efficacius cenfuram agere , omnibus
tc prceffe przdicatiomque verbi Dei , quoad
poterant, inlittcrc, ac cetera paftoralia munera
prarlucere, ac bonorudi operum exemplum pr«oere .
exequi.
1. Optamus omnes a Deo, atque aChriftia11. Sint epifcopi modefto cum dignitate veniffimo noftro rege fuppliccs precamur , rfcâioftitu , mcnfa, familia, ac frugali victu contegti , atque in toto vite genere ac tota domo ca­
aes reftitui cum veteri tc lynccra eligendi for­
veant , ne quid appareat , quod a fanâo hoc
ma . Sed quoniam impetrandi /pes nondum oirftituto fit alienum, quod non fimplicitatem ,
ftendttur, cum contigerit fed em vacare , preces
tc lolemnes fupplicationes ad Deum , ut gregi
Dei telum ac vanitatum contemptum prz fe
paftorem det idoneum, fieri mandamus.
ferat .
u. De ordine cleri aliquos fibi retineant ej. Prztcr inquifitionem atque eloquium de D
fide, moribus, atque fufficicntia ad epifeopapifeopi ad fuum minifterium , qui ad eorum
tum provehendi , quod ad fedem apoftolicam
menfam libros ad pietatem tc zdificationcm
kcâantes legant, atque aliis de eorum convec­
mittitur, iupplicandum duximus lanâiflimo D.
tione fidele teftimonium przbeant : nec mu­
N· pape, tc ad diâam fedem nomine hujus fy­
nodi feribendum, ne ulli ad epilcopatum in no­
lieres alant, de quibus ipfi aut eorum familia
ftra provincia provrlio expediatur , priufquam
infamari queat.
t). Epifcopi videant, ne de redditibuseccle­
nofter metropolitanu' contuitus refcripferit , de
fiz confanguineos, familiarefve ditent . Sed fi
ratione tc modis, quibus providendus perveniat
pauperes fint, iis ut pauperibus diftribuant, nec
ad epifeopatum , de ztate tc ejus natalibus ,
eorum caufa bona ecclcfiz diftrahant tc dilFift Iit de legitimo matrimonio procreatus , fide,
vita, tc doârtna iuificicnri . Dc quibus ante­
pent: fed ut boni difpenfatores ficut animarum,
quam referibat, confulge debebit fuffiraganeos
ita rerum ecclefiafticarum parati fint Deo , Sc
li forte aliquid refeiverint , quod ignoret , ut
omni pofcenti reddere rationem.
14. Non patientur epifcopi in fuis familiis
omnimodo obftruatur via fimulatis catholicis ,
fimoniacis, alieni facrilegii cuftodibus '& fàuto- Έ ullos de hzrcfi, aut alio crimine, aut fcandaribus, aut aliter indigne epifeopatus ambienti­
lo notatos, aut fufpedtos. Decet enim cpilcofium fu· domui bene przefle, 8r eam non fobus & occupantibus.
4. Poftquam obtenta fuerit provifio , nili cum criminibus fed etiam criminum fufpicione
piicopus intra tres meofes conlecrationis munus
carere.
fufceperit, fruâur quos ex conciliorum defini­
15. Canonici eathedralium ecclcfiarutn , ea
fint morum integritate ornati, ut nomen fuum.
tionibus, luat non facit, icminariis, atque aliis pauperum familiis , necnon fabricis eccletueri & retinere poflint , ac pre aliis clerici'
fiz applicandos judicamus, licut eos quos epif­
canonici feu regulares ex obfervata eccleliaiticç
copi ex conciliorum decretis, line debita licen­
dtfciplinz pcrteâius regula nomini merean­
tur , a quibus ceteros ftudium & amorem ac
tia non relidentes, amittere debent.
tamquam regulam cultus divini non pigeat ac­
5. Obfcrvct capitulum abfentic IpatiomSc ad
metropolitanum, ( aut ejus fede mctropolitana
cipere .
16.

4P-

tfip

“Z”?1*1

HXHalOtn ΠΙ.
Κϋλ Λ Λ NC.

Concilium Rothomagmnsm.

Ο JO

~
16. Propter fimoniacos, aliafque illieitas pa- A fi qoi kltcm yigefimum quintom lue «tatisan' CH*jsft âiones hoc tempore magno noftro dolére frenum attigerit , tc clericali in ordine verfatui CHluv.
dodrin· ad fuum munus neceflatia ac morum
<j*r. 1
i)ii-, queo times, nemini provideatur de dignitate ,
•ut prebenda , aut canonicatu. nec per capitu­
integritate commendetur.
lum aliquis admittatur, aut recipiatur, nifi prius
16. Decani feu prrpofiti , arcbidiaconi ,
iuquifitdm fuerit de caufis 8c modia quibus ad - pcenitentiarii fint in omnibus ccclefiis, ubi fie­
tale btfteficium pervenitur:
ri poterit, magiftri in theologia leu doâotes,
17. Quod fi vehemens aut apparens malifufaut licentiati in jure canonico , non tamen per
faltum promoti, St in quibut ccclefiis non* eft
picio acceffcrit, nec tamen fatis probari poteft,
prnbenda annera paoitentiari· , nec perniten­
ille cui provifum fuerit, ad purgationem cano­
nicam ab Inruxcentio III. pontifice ’max. ii ca­
tia riur caponicalcs diftribntionci percipit , inpite Quoties ,^c cap. Inter follicitudines, titul.
neâatar. Non liceat autem psxnitcotiario bé­
néficiée curatum aut aliud onui fufeipere , quod
depurgatione canonica, in antiquis przlciiptam, teneatur.
\
ab affidua relidentia
quotidianp officio poffit
eum divertere.
I
18. Inquiratur etiam de ejut-essi provifunraft
17. Archidiacom quotannis per fe vihtent ,
bde tc antêaâa vita ac conditione , ne Iit detc diarium Gro vifitationis ad epifeopum refe­
quo poftea capitulum pudeat aut pceniteat . Irant . Quod Ii neglexerint/, aut alia da caufa
detn fiat de his, quibus a fede RomApi provi­
per epifeopum aliquis doâor in theologia, aut
deatur in forma
:
*
aliui idoneus repertus, Scab ipfo approbatus ad
19. Omnes in fua provifione
receptione
vilitandum deputetur 1
coram epifeopo, ac etiam incapitulo, fidei con·*
18· Cum certum Iit ecclefiam caihedralcm ab
feffionem cx forma in hoc provinciali concilio
epifeopi cathedra denominari ; ac epifeopum ad
recepta canonici emittant, ac quotannis in fuis
eam inftitui , fc de ea polfeffionem capere > fa­
capitulis generalibus repetant ; alioqni fruâus
non facient liios, ncc illis aliqua poffeffio luftis abfnrdam quorumdam opinionem eaftbmamus allerentium , omnem in cathedralibus cc·
fragetu
cleliis auâoritatcm penes capitulum tc deca­
10. Canonici ad facros ordines intra «tatis
nos permanere . Proinde declarat hac fanâa
tempus a jure prrfcriptum promoveantur : Ac
fynodus, pracipuam in ipfis eedefiis au&orita,
cum honorem iacerdotalcm adepti fuerint , an­
tem, & rerum gerendarun potcftatem ad epiCte feineftrc minifterio altaris infervire incipiant,
copos pertinere. Eofque confilio Bc opera capi­
ac deinceps omnibus dominicis Sc feftivis die­
tulorum & dignitatum juvari debere, ut mem­
bus, atque etiam frequentius celebrent, nifi jubrorum capiti cohrrcntium , tc obfequentium ,
flum ab epifeopo Sc capitulo probandum inter­
de ut omnia in domo Dei ordinate 3e cum re­
veniat impedimentum ■
it.Modefto, tc abfque feticis in ecclefia togis,
verentia traâentur . Ceteris autem in rebus ,
capituli dignitatum, tc canonicorum jurifdiâio
te extra earn decenti vcliitu utantur , ac coro­
Sc poteftas, fi qua cis competit, ialva
inta­
nam in vertice capitis, morem antiquum infequendo deferant : vitam Sc familiam ad przfcncta omnino iclinquatur. Qtivd autem de epif­
eopo hac in re dictum eft , perfonam iplius eptam epifeopis normam componant , atque a
pifcopi non excedar. nec ad ejus vicarium ex­
cohabitatione Sc fcandalo mulierum maxime ca­
tendatur .
veant : dcprehenfi vero concubinariorum panis
19. Cum itaque maxime fit congruum ratio­
fubjaceant.
ni, ut epiteopis his honos tribuatui , qui eorum
11. Quod fi prrterquam ex legitimo matri­
dignitati pareil, illorum aibitiio iclinquatur ,
monio filios fufeeperint , fpurii ex ipfis nati ,
f>nmam fedem in choro eligere, in qua nemini
non in eadem ecclefia, in qua pater canonicus
iceat fed e re. In Ius vero cccleliis ; in quibus
extitif, beneficium ullum , aut penliones fuper
ab antiquo non eft illis qui dignitates obtinent
fiusfttbus beneficiorum obemere valeant. Quod
certus (edendi delignatus locus , epifeopus aut
etiam ad epifeopos &t alios omnes provincic be­
capitula cifdcm fedem dignitati convenientem,
neficiarios extenditur.
m qua aliis canonicis ledcrc non liceat, slfignaxv Omnes canonici , St qui dignitatem in
ri curabunt.
eedefiis cathcdralibus obtinent, ad refidentiam
50. Ceterum cum de ratione celebrandi officii
aâualem obligari decernimus , fub pana omiffionis fruftuum , nifi ex legitima caufa explican­
divini accurate in concilio Belliienfi fuerit ordi­
da , tc feriptis tradenda abfentes fuerint : ita
natum, praecipit hzc iinâa fynodus sn illodccreta , quomodo divinum offkium fit ordinantamen ut contra dignitatum, canonicatuum, Ac
dujn, Λ quo tempore quilque debet efle in choprsbendarum fundationes Sc inftitutiooes, non
ro-ftjtuant renovari, ac diligenter Ac linetraut'\
poffit capitulum judicare.
de ab omnibus obfervari.·
'
14. Inter juftas abfentia caufas habeatur , fi
ji. Tempore miffr majoris, maxime diebus
unum aut duos de dignitatibus vcl canonicis cfeftivis, capitula feu aâus capitulates, aut ahi
pifeopus mittat , aut fecum pro confilio dedu­
cat, ad vifitandum dicccefim, vcl ad concilium E traâatus per canonicos non celebrentur, nifi f or­
te urgens &· evidens ingruerit necedlitas . Qui
provinciale , aut ad aliud pro religione vcl
vero ad iplcm horam capitulum indixerit, a didiacefi urgens negotium : non tamen diutius
ftiibutionlbus quotidianis per hebdomadam fit
excufabuntur, quam duraverit negotii neccffifofpenfus, neque ipli canonici pto illa horaditas.
ftributiones ipfas lucrentur , tc praterea liceat
Cum dignitates in cathedralibus eedefiis
epifeopis poft trinam admonitionem przicntis
■d confervandam augeodamque ecclefiafticamdidecreti contemptores excommunicatione feri­
. fciplinam fuerint inftitutc , ut qui eas obtine­
rent, procellerent pietate, aliifqueeffentexem­
re .
jx. Quod non fit licitum ulli , quam epif­
plo, merito qui ad eas vocantur tales effe de­
eopo, dignitatibus Sc canonicis ad majus alta­
bent , qui fuo muneri poffint rcfpondcre . Ne­
re miffam celebrare: quam ipfi decani
qui di­
mo igitur deinceps ad dignitates quafcumquc ,
gnitates obtinent, fuo ordine per hebdomadas,
quibus cura animarum lubeft. promoveatur, MD d x
licut
CtiuiJ. Gcmrcl. Tom. XXXIV.

tc

tc

tc

c

tc

K,,

°J·.

oaiooauus
r.aai.

ΓΛΜΛ,ιΐιΐϋ R
UONCillUM K OTHOMAOINSS.

"anno f*<ut βτ » In divina officii perfolvère , fuaque
CHUS 11 muneri per fe ft non per fubflitirtos adimple■ rl<>
re , arque epikopo epifcopalia officii exercenti
infervire teneamur Multa /ane pro ccclefic decore ftatuenda vifa iunt , qua tamen certis de
caufis ad futurum 'concilium provinciale remit­
tenda exilliuiamus : Si interim bec fanâi fynodus ecdeiiarum capitula hortatur, ut his in ré­
bus morem ecclcfic metropolitans quoad neri
poterit ,· iniequantuT.
5 j. Przcipimuaicapitulis, ut'intri trej menies omnia fna flatata boni fide fuis epifeonis communicent , que ad banc fynodum de­
buerint adferre. Curent autem epifcopi de ftatutorum illotum obfcrvatione , in quibus cum
ipforutn capitulorum confilio, aut immutent aut
addant qu* ridebuntur expedire, dummodo ju­
ri communi Λ faci is canonibus non advctlcntur.
!
Si quis ejufmodi natuta aut alia inlVumenta fundationrtm , bonorum, reddituum, puvilegiotum Or juripm ad epikopatum , aut ad
capitulum , aut ad aliquam dignitatem , aut
przbendam , aut cipcllaniam , vei ^tiam ad
quamcumque eccfeliam Sc monafterium IjcS.intium , apud le cclavetjt . nec mira (patium
trium menfium a dic publicationis hujus lyn>di
refiituerit cpilcopo, au: capitulo , vel iplaruni
ecdefiarum Sc monafteriorum przpolitis , ma­
neat per hanc fynodum iplo faiio excommuni­
catur, ncc ab cpilcopo abfolvatur, donec juumento affirmaverit omnia a fe reftituta . Quod
przfcns decretum volumus quotannis in lynoi.
dis dioccefaois 8c capitulis generalibus publi­
cati .
·,$. Cetera quz ad vitam 8c konellatcm Ca­
nonicorum fpcftant , diligenter obierventuc·
ne.· linantur (arcularium hominum , aut Iitiunty
aut negotiorum procuratores effc , aut adores^
aut in laicorum domibus habitare , Sc quas ha/ urpu bent de opitulis inopis lucri grana laicis liicare , aut mercaturam exercere, aut ad uluramdair, ut alium inlionellum quzftum IcCtiri, aut
Nimiis lufibui, cibis & epulis , aut aliis rebus
vvlms dednoi elfe, aut cum fufpeCiis
Icandalo notans vuis fle mulieribus verfiri : ne pro­
pter illos Dei &■ ecdcfiz nomen blafphenieier ;
& capitula ipla infamentur.
;6. Sicut non licet epifeopo res ccclefie alie­
nate Ime confenfu capituli vel fuperiorum a«j
floiirate : ita vieillira, nec capitulo fine cogni­
tione, Sc licentia cpjlcopi, atque altorum l>pe­
norum. Propicrca declaramus lingulos de capi­
tulis excommunicationis fententia innodari, ncc
eorum contraiftum valere , qui res mobiles minlftcrio ecdcfis dcllinatai, live fundos Λ alias
res immobilis capituli aut dignitatis alicujus,
aut prabends , aut capellanic in ccclefia con­
ititur*, aut fabricz, inconfulris epifcopis, aut
fine enfiim Sc fuperiorum pcrmiflione, nc prztetmiŒs aliis folemnitatibus , a fateris carjonilius requilitis diilraxcrint , St iit-Jua commoda
verterint , fed dc lacrilcgio cotnmilio reneri ad
rcllitutionem. Quod idem de epifcopis (ennea­
dum cll. Idcirco jubemus diligenter hinc inde
inquiri, juxta decretum concilii Tridentini, fi
forte inique alienata poffint in integrum rclfi·
tui, aut cx vendentium bonis compenlari t Se
«Icinccps fi quid hac in re peccatum fuerit ■ vo­
lumus ad dominum mctropolitanum aut lynodum provincialem referri , ut de bcrilcgorum
panis (fatuatur.

-eiutfOH nr.
iu»uhc.

^,.
®J3

p. Quz de cathedralibut cccfefih Se canoni- TÎnocis diita funt, placet ad collcgiitat St earum cHlirn
canonicos, quoad fieri poterit extendi. In quiijtu
bus fi extra civitatem, in qua fedes epifcopalis
exiftit, confiflunt, optamus & decernimus , fi
e
fuerint faltem fex prtbend» , unam doâori
theologi* feu baccha laureo , viro bono, expo­
nendi Sc interpretandi facram feripturatn peri­
to, juxta decretum concilii Tridentini : ea taί
men lege St conditione, ut ipfe non definit ex­
tra przdicationis' 8r leâionis tempora , ccclefi*
cum aliis canonicis defervire : alios vero cano­
nicos, ut favore (ludiorum aliquid de futnmo
jure Sc horis ordinariis remittant St indulgeant,
*
hortamur. Patronos autem , Sc illos .ad quos
illarum prebendarum difpolitio pertinet i ro­
gamus in domino , ut fu* Sc (ubdieorani faill­
it & ncceflitati conlulentes , noftrs propter
Deum conllitutioni obedient. Ecclcfi* vero ,
in quibos Iaera feriptur* Icit io commode ha
heri non poteft ,· (altem magiftrum habeant,
qui clericos aliofque pauperes fcholares gram­
maticam gratis doceat , cui dc congrua aliqua
mcicede juxta ejufdem concilii decretum provideatur.

Dc tpifc»fcrum tjfi.iu.

t. T~^ Pifcopo creato, atque fibi Sc ecclcfi* cajL-a thcdrali unquam domui fuz bene prz- ■
fidenti incumbit , alios inferiores cur lua conIccratione ordinare, & fuper populum libi com«nifhim conilituerc, ecdclias atque alia nccciljsix confccrarc : ordinata vero , conftituta &
(aerata ex fua jurildiâione vilitate , explorare
ac judicare. Dc quibus per ordinem in nofttis
ecdefiis providendum.
a. Epifcopus ante menfem quam ordines con­
ferat , per decanos rurales in tora dioeccfi Ii­
gnificet, ut qui ad fubdiaconatum admitti deliderabunt, mandatum ab eodem epifeopo ac­
cipiant, quo ordinandorum pateeeus , aut al­
ter cui magis expedire videbitur, committatur,
qui nominibus ac defiderio eorum, qui volene
promoveri , per tres dies dominicos aut fcilivos publice in ccclcfia proclamatis, ficut fit its
nutrimoniis , de ipforum ordinandorum nata­
libus, «rate , moribus , Sc vita a fide dignis
diligenter inquirat , Sc literal teflimoniales ,
ipiam inquilitioncm fallam continentes, ad iplurn epifeopum quamprimum tranfmittat .
5. Ordinationes factorum ordinum ftatutis
a jure temporibus ac in catbedrali ecclelia vo­
tatis , przlentibufque ad ij ecclefix canonicis,
etiam ad majus altare , tc inter miflarum folemrwa publice celebrentur. Si autem in alio
diœccfis loco , przfentc clero loci , dignior ,
quantum fieri poterit , ecclelia temper adeatur.
q. Prima tossfura non initientur, nifi qui at­
tulerint in feripiis fidele teftimonium a parceco quod nati fuit de legitimo matrimonio , Sc,
quod confirmationis (aeramentum iufcCpermt,
quique fidei rudimenta , Se imprimis lymbo­
lum apoftolorum noverint recitare , St de qui­
bus fuerit probabile , eos non fzcularis judicri
fugiendi fraude , fed ut Deo fidelem cultum
prXlrnt , hoc vir* genui eleg'ITc .
V Promovendi ad facios oidines duobus iti­
tem diebus ante oidtnaiiontm , ad locum ab
cpi(-

*JJ

r. xiii.

«WOOBIU»

D —.

„ a -

v* o N C U I U M j\ OTHOMAGBNSfi·

anno epifeopo defignatum reniant, in hsbitu & tn.tCHXISTI jura decenti, alioqtii nou recipiantur.
■ >*>»
6. Epifeopus, aut illi quibus examinis com­
mittet hegotium, otdinandorum genus, pcrfcnam ac membrorum integritatem, ctatem , anftitutionem, mores, anteaâam vitam . doilrinam & fidem diligenter invclligabunt, Bc otrum
» in hi· quae ad exercendum ordinem pertinent ,
fint inftruâi : fed ante omnia, fi polfint expe­
dite Bc diftinfte legere in ecclefia accantare at­
que' etiam (cribere, ire pottea lit otnnibus ma­
nifolia eorum infeitia ; deinde fi prov^âiotii lint
ntatis, rogabunt debigathia , de titulo patri­
moniali, aut beneficial·, 8c quibu· in ecclcfii·
intendant infervire, ad eafque ordinari : ncculi^us ordinetur, qui illi ecclelia ; aut pio loco ,
pro cujus neceflitate aut utilitate judicio fui ,cptfeopi aflumitur, non aferibatur, ubi fuir fun­
gatur muneribus. Ut poftea in omnibus literis
ordinum fufccptorum apponatur , ordinato· ad
talem ecclefiam, a qua fine epiicopi licentia m
feriptis tradenda, non liceat ad alienam cusm
cjufdem ditxcclis tranlire .
7. In examine archidiaconi prrfefites, aut ca­
nonicus theologalis, ab admiflis 8e probatis fi­
dei confcflionem cx forma in hoc ron'ilio pro­
vinciali recepta exquirant , 8c ptxnitcntiaras
interroget, an aliqua itregnlaritate , vel excom­
municatione obftriiti teneantur , unde a fufeipiendis ordinibus impediantur . Eoldcrn vero
ipfe, vel alius idoneus per ipfum compriflus in
confeflione audiat, antequam ab epifeopo cpnfecrentur.
Si epifeopus aegritudine vel aliquo jufto
impedimento ab ordinibus conferendis avocatur,
non aliter fubditos fuos, quam hoc modo jam
probatos 8r examinatos ad alium epifcopum or­
dinandos dimittat.
9. Ex lacri concilii generalis prsfcripto, nul­
lus ad fubdiaconatui ordinem ante vigefimum
fecundum , ad diaconatui' ante vigefimum ter­
tium , ad presbyteratus ante vigefimum quintum
aetatis fuz annum promoveri debet.
10. Moneantur in fua promotione fubdiaconi, ut intelligant deinceps Deo auâote le obli­
gari ad continentiam, & faltem diebus domini­ D
cis 8c (olemnibus , cum altari miniftyaverint ,
ad facram communionem percipiendam , licut.Ae
diaconi, 8c utrofque ad breviarium recitandum
teneri declaramus . Qui vero ad presbytetatus
ordinem aflumuntur, diligentiori examine com­
probentur, an fint periti 8c idonei addocendum
populum, qus fcire omnibus neccflarium eft ad
lalotem, necnon ad facramenta adminiftranda ,
difccrnendumquc inter lepram tc lepram , tc pec­
catorum differentiam, ac cafus parrxeis conceffos, 8c epifeopis atque pontifici Romano in fo.· ro confcientie refervatos. Sint vero ita pietate
te caftis moribus confpicui, ut preciarum bo­
norum omnium exemplum , te vit* monita ab
£
eis poifint expeâari.
>1- Moneantur infuper, ut intra femeflrc fi­
ne alterius cujufcumque licentia, milfam primam
celebrent, tc deincipi repetant faltem omnibus
diebus dominicis tc feftivis folemnibust fi au­
tem curam habuerint animarum , tam frequen­
ter , ut fuo muneri fatisfaciant. Sin contra hoc
négligentes aut contumaces deprehenfi fuerint ,
cujufcumque conditionis tc qualitatis extiterint,
per parcecum, in cujus paroecia habitarim, vel
per decanum iterum moneantur dc debito offi­
cio : contemnentes vero deferantur ad epifcopum,
qui port trinam admonitionem, contra eu Idem
Ctacil. Gturcl. To·. XXXÏV.

KiWltCUÏ tll.

raaHç. xtx.

O

J

ad excommunicationem procedit . Id quod fie- anho
ri jnbc.nus primo quoque tempore , contra eos CHUIJTI
qui a multis annis facro presbyteratus ordine
*1·,*·
initiati ^necdum acceffcrunt ad fandum facriliciam mule celebrandum , led nicans tantum
communionem , camquc uro iumunt · quam,
nifi intra fcmcftre fe presbyteros in altari pr»buerint , illis quoque denegari jubemus, Ac poft
trinam admonitionctft ercommunitatos denunciari. in qua excommunicatione fi per anuum
permanferint, contra cos tamquam lulpcttosde
nrteli procedatur.
(a. Simonia ficut Giezi vultum immutavit ac
lepra irrdivit , ita univerf· ecdcfire faciem de­
format , tc pulchritudinem variis rugis tc ma­
culis contaminat . Sed ut ferpens cuoflis ani­
mantibus terrât aftutiur E am corrupit , fie
J
ad cccJfliae corruptionem hec pellis variis 8e
occultis artib-is le lriiuiu.it , ita ut vix poflit
intercipi . Metiio prima herelis vocatur ,
qus ncc Deum timet tanti facrilegii ultorem,
tc Spiritum fanftuns quantum in fe eft vena­
lem habet . Sicrtt impius Cum venerit in pro­
fundum contemnit , ita noftrorum temporum
compleram malitiam cetnimut , ex eo quod li­
monia potius ridetur, quam puniatür.
15. Ad tant* igitur impietatis dcteftationcm
te e xtirpationem , fingulis diebus dominicis in
pionao Ac in omnibus concionibus declarari
pracipirnus , vi'erc in perpetuo llatu damna­
tions, jure Ar ipfo iaâo excommunicari , ncc
fatere ii udus luos , fed teneri ad reflitutionem , Bc tituli cclfionem , quicumque pecunia
aut alterius rei ..temporarie pretio expreflo
vel tacito beneficium eccleluflicurn adiptlcuntur , vel alteri procurant ; 8c ab ecclefisftiets viris irregularitatem incurri , quoties in
eodem ftatu celebrarim divinum mille offi­
ciam.
14. In confcffionibus de fimonia diligenter
inquirendum , ac confitenti ie aliquod benefi­
cium pecunia aut alia re temporali libi aut al­
teri comparalle , abfolutionem ( ficut de cafu
fummo pontifici relervato ) nifi in mortis arti­
culo denegari ftatuimus. In eadem confeflione
moneri jubemus de peccato mortali , cum qui
vel folam intentionem tc mentem habuerit ad
beneficium pervenire per fimoniam j & cum
qui ufque ad aliquam conventionem ptogreflus
fuerit gravius pctcaffe : lcd indiâa debita peeniteatia per legitimum facerdotem abfolvi
pofle .
1$. Omnes confcii, participes ac fcientes ab
aliquo commiflam fimoniam , nifi quantocius epifcopo aut proprio patoeco revelaverint, ut ab
ecclelia fimoniacus eliminetur , ne abfolvantur
in foro coqfcientise.
rS. Propter nonnullos intrepide vendentes8f
ementes faccrdotia fpe veni* per indulgentias
comparanda , cenfuit hac fanâa fynodus fandlillimo D. N. papa fupplscandum , ne dein­

ceps fimonia crimen , nili cum exprefla obliga­
tione cedendi beneficio per fimoniam quanto
icmittat.
17. Refignationcs quorumcumque beneficio­
rum cum retentione frodtuum , vel penfione ,
qua poftea ab his qui refignatiohes illas acce­
ptaverint, pre fert i m pretio line audforirate le­
dis ajxsftolica redimitur, pro fimoniacishaben­
das judicamus. Praterquam enim quod menta­
lem faltem fimoniam , aut etiam jsaâum illickum anteceflilfe frequentius deprehenditur ,
cspetieutia docet , hoc sinum efle velamen ad
D d, j
eoa»

,,
®Μ

calceatus
t. XIII.

Concilium Rothomagbnsb .

AMKÛ contegendam fimonis turpitudinem te mali- ,
CHXttri llam.
>rir18- Rclignationcs fada prius incognitis, aut
his quos nulla virtus , aut lingularis eruditio,
aut alta honetta cauia commendat , fufped»
dc limonia redduntur, prafertim fi quid rthcL
te adum fama proclametiy. Tales igitur rclignationes non debent
ab ordinario abfque purgatione canonica , cx
decreto Ihnocentii 111. renovato , cum de ca­
nonicis cathedraltum ccclefiarum tradat um eft,
admitti.
a a. Omne» penfiones & padiones fupet be­
neficiis, in quibus tion intervenit ledis apottolice approbatio , illicitas Sc limoniacas decla­
ramus.
IB
: ι-’Νοη levius malum noftris temporibus
aut exortura aut longius propagatum eccleliam
affligit , ac perdit , per aliorum beneficiorum
clitellarios almos & cuftodcs , qui confidentiarii vocantur, quorum nomine te minifterioviri
laici ac mulieres hereditate poffident fandyarium domini , ac profanant . Tam illos cuftodc» , quam cos quotum cupiditati defetviunt,
dcnunctati quoque in pronao 8c concionibus
pro excommunicatis, Sc teneri ad reftitutionem
fruftuum atque eorumdem heredes , cx bulla
fandiffimi domini noftri pape Pii V. per om­
nes dies dominicos jubemus . Quamvis autem
ficut fimoniari vix detegi , ita cuftodcs illi vix
latete poffint , attamen a confeflariis in foro C
confcientfte de his quoque volumus inquiri, tc
confitentibut laicis viris fe mulieribus fe huju» facrilegii participes efle , minime abfolutionem dari , nec ad communionem admitti
quocunquc modo compertos , prstterquam in
mortis articulo , nifi prius rcftituetint pro viri­
bus frudus perceptos pauperibus aut fabricis ecdeliarum , Sc a tanto crimine abftinuerint, atque
a fanâiffimo Romano pontifice abfolutionem
obtinuerint.
ia. Eodem crimine tenentur, & eifdem pa­
nis fubduntur omnes patroni , five ecclefiaftici
''fire laici , qui colore patronatus beneficia ecclcfiaftica in fervitutem redigunt , dum per
fuppofitas clericorum perfonas , aut ex paâo D
tacito vcl expreflo cum ipfis inito in prrfent at tone fuorum beneficiorum , fcu quacunque
arte ; aut quofunque quefito colote jura aut
frudus eorumdem , aut partem ipforum in ufus proprios convertunt : Ali· vero fine jure
patronatus , atque etiam fine ullo titulano ■
auc per aliquem fuppolitum aliena beneficia
vi occupant , eorumque jura auc frudus dcprzrfaniui : contra utrofque pradido modo
procedatur, qui etiam cx decreto concilii Tri­
dcntini diâii patronatibus ipfo jure privati
«aiftunt .
i j. Quicunque vero clerici tam nefanda
fraudis St ufurpationi» fabricatores feu confeniicntes , atque alieni facrilegii fautores fuc-B

7Ιχηίί»·α'

if. Ad detegenda» autem iftas Br alias C- "ânj£*
moniaças fraudes in facramcnto confeffioni» .de CHAUT]
hi» inquiratur, dàcea
dbcea turque de peccatorum gra
gra-­
ij«i.
vitate & panis · Ordinarii vero de femeftrl in
femcftre cenfuras ecclefiaflicas mittat per fuaa
cede fi as , ad fines revelandi illorum criminum
confcios & participes : 8c nvelationes nifi pa­
tesci Ratitn ad ipfos miferint, pro modo culpa

puniantur.
1]. In beneficiorum refignatioq^bus, tt aliis
ceffionibus , multe fraudet a notariis apoftoticis committuntur , quibus ut obliftatur , pre­
cipitous ut in omnibus dioeefibus , qui fe di­
cunt notarios , fe prefentent epifeopo intra
tres menfes , cum faa notariat!» promotione
ft immatriculatione . Scrutetur autem epifeo­
pus eorum fufficientiam Br fidelitatem » Br quos
idoneos non judicaverit , aut quomodocumque
in officio delinquentes > ipfis officii exercendi
in negotiis, litibus St caulis ecclefiaftictsSc fpi1 itus Ima» perpetuo aut ad tempus ufum prohi­
beat . Omnes vero ad legitimum numerum ex
edifto regio redigat . Ceterum quia notarii apoftolici , aut nulli aut rari admodum nunc
creantur a fede Romana cum potcftate alios
creandi , cum jam in noftris dioccfibus defi­
ciat legitimus numerus , ac periculum fit , ne
tandem nulli veri inveniantur
fupplicandum
fanâiffimo D. N. papae judicamus, ut epifeopis largiatur facultatem .creandi notarios apoholicos tantum pro fua diacefi necefiarias .

Moneantur in fu per notarii , ut lingulis annis
fuas notas five minuta atque procurationum
authentica ad epifeoporum lecretariatum refe­
rant, Br curent in regiftritinfcribi atque inferi.
16. In diacefana fynodo fingulis annis ab
epifeopo fex examinatores conftituantur ab ea­
dem fynodo approbandi . Sint autem msgiftri
feu doftores feu licentiati in theologia , aut
jure canonico , vel alii clerici feu regulare»,
etiam ex ordine mendicantium , aut etiam ix~
culares , qui ad id magis videbantur idonei ;
jurentque omnes ad fanda Dei evangelia , fe
quacumque humana affedione depolita fideliter
munus exeeuturos. Quoties parcecialis ecdefia ,
quomodocumque vocatio acciderit , aut preientatus ad paracialem ecclefiam , live a pa­
tronis laicis live ecdefiafticis collationem ab
epifeopo requiret, aut promotus ad illam a fe­
de Romana in forma Dif»»nc literas de vifa li­
gnatura poftulabit, antequam ab epifeopo col­
latio decernatur , qui promovendus eft exami­
netur , juxta Tridcntini concilii decreta intra
diem prclentationis, fi fieri poflit , idque gra­
tis , a tribus de illi» examinatoribus cum epif­
eopo five ejus vicario, de fide tc religione, de
anteada vita , df fufficienti dodrina , de his
qua ad paraeci-officium in {aeramentorum adsnmiftratione fpedant t atque tam interrogata
quam rcfponfa in feripeis redigantur, Λ lecretario tradantur fervanda, fi forte lis de capaci­
tate aut incapacitate faborta fuerit. Secundum
rmt , eifdem panis per generalia concilia Bc
decreta pontificum fubjacent , necnon quibuf- . vero cohfcientiam , de ejus fufficicntia aut infufficicntia pronuntient examinatores, confeftiocunque beneficus privantur , Sc ad quacunque
ncsnque fidei ab illo caigant , Bc juramentum
beneficia inhabile» efficiuntur , atque a divini»
ordintbut fufpenli, nec in foro conlcientis pofde limonia non cumatia, nec accipere benefi­
funt abfolvi , aut fuorum ordinum extentioni
cium ad cuftodiam aut aliam injuftam penfioper ordinarium reftitui , nifi poft integram fanem. Caveant examinatores illi , ne dedissent
tufadioncm Ac abfolutionem prediâam . Ce­
ad dexteram, aut ad finiftram: led coram Deo
lebrantes vero in eo ftatii irregularitatem ta­
ac pro falote animarem , qu» providendo com- a sw», *
per incurrunt , Bc multiplicem damnationem ,
mittuntur, judicent . Qyi autem (ernei exams- «s».--fy
tam ia praienti quam in faturo faculo fibi ac.natus fuerit, pro diverfiiate provifionumiterum
examinari debebit · · Nec vero patronis ecde- ZâasitÎ*
qolrunt.

fi·-

OT“»n'“’

Concilium Rothom io bnsi.

Ajnro" fiafhcu, qui nequeant /ari*re, liat ollam pneCHIKTI judicium per illoa examinatore* . Synodu* illi*
ijii.
coaceffit, ac priu» cogantur fuam exhibere pestfentationem in fetipti* > quam per examen fue­
rit judicatu* idonent , quem intendunt ptaftntare epifeopo.
ad. Si parfenlato At petenti collationem fibi
dari de quocumque beneficio , renuerit epileopia dare, cogatur caufa* recufationis fac in feripti» exprimere: ncc liceat fuperioricollationem
decernere , nifi priu* dilcuffi* cauli* Sc judica­
ti* , profiter qua* epifeopo* recufaverit colla­
tionem dare, alioquin fuperiori*collatio nulla
erit.
17. Inter epifcopali* officii munera , prcelpua eft, tc ad (afatem gregi* ncccflaria, vifita­
tio. ViCtatronum autem omnium prrcipuu* Gt
fcopu* , fanam orthodoiatnquc doArinam expulli* hetefibu* Inducere , bono* more* tueri,
pravo* corrigere , populum cohortationibus tc
monitionibus ad religionem , pacem, innocentiamque accendere. Cetera , prout locu* , tem­
po* tc occafio fetet , ex vifitantium prudentia
ad fideiin*n fruAum conftitucrc. Ante fuumacceffum , epifcopi curabunt omne* moneri de
facramcnto confirmationi* fufeipiendo . omne*
ad poenitentiam cohortabuntur , tc quo* ali­
quo peccato teneri cognoverint > cuju* abfolutio epifeopo refervatur , eo* pic confitcntc* ,
ipfi per fe aut per alio* abfolvent . In fingulis
loci* a viri* crate, ufa Ar probitate commenda­
ri* fabtiliter inquirent de omnibus , que eos
pro officii fui munere fcire oportebit t An de­
rui , an populus ambulet in viis domini , an
aliquid Gt quod epifcopi cognitionem tc me­
dicinam defideret , an aliquid qaod corrigi &
emendari debeat · In ecclcfiii* fabricam , faera mentorups Ar reliquiarum capfa* , vafcala,
ornamenta omnia, an quo debent ftatu, nito­
re, tc integritate fint , inveftigabunt. De iifdem
reliquiis tc de imaginibus cenfuram ferent . Si
confecranda fint altarii, aut cccteGc , aut tattneteria polluta , confccrabunt te reconcilia­
bunt , aut ad id opportunius tempus delignabunt. An beneficiarii ccclefias fua* legitime poffideant: an adminiftrationi facrarneatoeam, fe­
ftorum , miflarum , & omnium divinorum offi­
ciorum , atque etiam fundationum pro defun­
dis celebrationi, aliifque oneribus Sc muneribus
fatisfaciant , interrogabunt . Videbunt etiam
que fit clericorum vita moram ratio, veftitu* ,
convcrfatio &.* familia , tc circa eccleGa officia
cura tc diligenti* . Deinde difpicient an popu­
lus debitu horis tc diebus eceleGam frequenter.
An legitima matrimonia contrahantur tc cele­
brentur , fi qua fint divortia tc adulteria : fi
heretic! · ufurarii , facrilegi , Concubinarii ,
aliique flagitiofiffimi homines , qui quadragefimam, alia jejunia, fcflo* dies tc reliquos ccclefic ritus non Icrvent , aut qui faltem in an­
no peccata fua ftatuto tempore non fuerint confefli , aut euchariftiam non fampferint : qui
pia legata defraudaverint , qui parceco faobediente* fint, aut in domeftica dilcipltaa négli­
gente* · Si monafterram, fi hofpitalc ■ aut aliu*
pias focus occurrerit, fuo ibi defungetur officio,
nec aliquem gravabunt, aut ab aliquo exigent,
prmterquam quod a jure vel confuctudine ipfi*
eft praftrtutum . Archidiaconi , Ac decani , Ac
alii inferiote*, in hi* ecclefiis , ubi hkâcaus
vifitatiorsem exercere con lue verant , hanc propofitam vifitandi regulam oblervabunt, Ar vifitationis a fe fadw infra menfem rationem m

tfjl

A fcriptls reddent epifeopo , Sc depolitiones te-

B

C

D

£

AMHO
ftium, ac integra aAt ei exhibere tenebuntur. CHAltTI
St qui alii habuerint jus vifitandi, eam prrftj*»·*bunt, nec propter eo* epifeopus , vel eo impe­
dito ejus viGtator, csfdcm eccleGa* feorfara ab
hi* vifitare prohibeatur : Nec ulli*, ubidevifitationc , aut morum cotre&ione agitur, exem­
ptio, aut appellatio debet patrocinari, aut exa­
cutionem eorum, qoc judicata fuerant, fafpendere. In hi* enim epifeopus cenfctur faltem fedi* apoftolica: audoritate tc delegatione defun­
gi , ficut a gcneralibas concilii* At prafertim
Tridentino futuitur.
19. Quicumque indebite jura epifcoporum.
archidiaconoram , aut illoram viGtatorum foivere recufaverint , poft trinam admonitionem
«commun icentur.
jo. Ad epifeopo* fpeâat etiam pauperum Ar
mifcr,bilium perfonarum paternam curam ge­
rere : Sed ficut fabricarum ecclcfiafticarum regi­
men. ipfi* primam fuit ablatum , Ar ad laico*
translatum, ita pofteriu* portio pauperum in leprofaria* 8e hofpitalia diverli generis divifa dc
manibus epifcoporum Aoaliotum clericorum, ad
laicorum admimftrationem tranfiit . Sed quan­
to ecclefiarum Ar pauperum bono utraque com­
mutatio contigerit, rc* ipfa loquitur. Aplerifque laicorum fabricaram dilapidantur pofleffiones, Ac in alio* ufu* diftrahunrur: per eofdem
leprofaria fine leprofit , Ar holpitaha Gne pauperibo* aut rari* admodum gubernantur, tc res
eorum, videntibus nobi* , nec potentibus obGftere , alienantur . Rogamus faltem in domi­
no cos, in quorum adminiftrationem faut illa.'
eonceffa , ut impolitum Gbi onus , officiumvc
adminiftrrnt , atque folicitudioem infirmorum,
pauperum , tc miferabilium perfonarum , Ac
nolpitalitarem quam debent , cx fraftibu* ad
id deputati* adu exerceant . Quod I* hofpitalitatis munus adbibiti* omnibu·, ad qu· te­
nentur , neceflani* re ipfa obire ccITavetint,
aut bonis Ar pofleflionibu* atque proventibus,
five ad faaa, live ad fuorum civium neceffitate*
aut commoditate* , contra fundationes fuerint
abufi , hofpitalium quidem Ar leprofariarum adminiftratione ac cura perjietuo privari debent »
aliique eorum loco ab ni* ad quo* fpeâat fabfti»
tui, tc nihilominus ipfo* teneri in confcientia de­
claramus ad pofleffionum Sc fraAuum reftitntionem, quos contra hofpitalium tc leprofariarum
inftitutionum abalienaverint tc prodegerint ,
qoc nulla ei* renxiffione aut compolitione indul­
ged poieft . Tutius tamen cflet gubernationem
ejufmodi locorum uni tc eidem perfonc ultra
tnennium non committi tc ftatim rationem ad­
miniftrationi* peti . Qpod fi leprofaria Ar hof­
pitalia ad aliquarum perfonarum genu* fufeipicndum fuerint inftituta, nec fimile* perlona,
aut perpauca reperiuntur , tum ftuAus poffunt
in alium pium ufum, qui eorum fund * noni prosimior fit, ac pro loco tc tempore utilior, con­
verti , prout ordinario cum duobus de capitulo
magii expedire videbitur. Quoniam vero in ajlquibu* hofpitalibus aer leprofanli fani viri * mu­
liere* regulati oblcrvautic addiAi, fed ut pluri­
mum valde corrupti , ad eorum reformationem
faltem auAoritate apoftohea fibi m vifitationc ,
etiam contra exempto* concéda , procedat epifcopus ex deereto concilii Tiidentini , quem ad
hoc etiam fpecialiter committi., fapplicandum
dusimu* Chnftiiniffimo noftro regi, Ar magno
ejus clcemofjrnario : ne per drfiAsim rilitantlum
clamor pauperum Ac fiagiisoram coormisa*

Afcen*

\
ΑΜΝΟ
CHMJTl
·**<-

--„

CMKJOMUI
r.xiiu

CONCILIUM

ROTH 0 MA 01 N Sii.

<4°

vero a cibo lui-tcreyjt inebriatus, «et Indecore *ann9*
aiccndant in **lum coram Deo, Si qua veto
fc gelferit, graviflim» puniatur.
CHUltTJ
hofpiulia in cpifcoporuth poteftate manferint ,
3$. Indulgefitiawtt poteftitem in ecclelia a
>>*>·
ad eorum reformationem ex hir procedunt.' Sed
Chufto datam, tc earum ufum Chriliiano poliqua bonorum» que pauperum funt, adminiÎulo falutarrm confitemur tc veneramur. Sed
ftratione epifeopus aquibufdam fzculaiibus con­
upplicandum duximus faniiillimo D. N. papa,
tra jus & equum fpoliatur , fetant fc cx faCtil
conciliis, (ifu: omnes lifurpantet jura k bona
ut in hia concedendis mbderatio juxta veterem
ecclefiaftica', anad>tmAti)i*0bjici .
k probatam in ecclefia confuetudinem adhibeatqr i quandoquidem vilefcunt propur freqüen;i. Synodi ditxcefanz qudumis fuis tempo
tiuicm ulum, tc earum in omnibus fçftis folenlibo» celebrentur. Liceat taniSi cpiic »pis ad le­
nioribus multitudinem, qiym ad quzflvm om­
vamen lui cieri , li fa <fspcdire videbitur , de
duabus in eodem anno unam icmi'tcrc ■ &> al­
nes interpretantur . Deinde nimia facilitate dc
teram diiigentii·^ convoca.e . ad eai accédera
frequentis indulgendi omnia graviora erimin* ,
etiam refervata, line exprefla reftitutione & fateneantur exempti etiam omnes , qui alia· ceftisfaflione aussconfcflione prOptio parce eo fa­
fante exemptione interefle deberent , nec capi
tuli* generalibus fubdunoft. Debent etiam illis B cienda, ecclehaftica difciplina enervatur , St ad
fy nodis interefle ratione parcacialium , aut alia­
eadem aut majoi. perpetranda ctef. it hominum
rum frCularium eccleiirum , etiam annexarum ,
audacia . Vilelcunt intupcr cx curatorum in his
qui illarum curam getunt, quicumque illi fint.
publicandis irreverentia, qui populo nec annun­
Non alium in his prjelidcic oportet , quam vitiant fua fcclcra , njc peccata , nec panas no­
catium geneialcm epifeopi in ejus abfcutia, nitant explicare , quibus illa funt obnoxia , Sc
fi Jede vacante : 'Ium enim ad decanum fc
quinta egeant indulgentia . Abufum przfertim
capitulum ecclcliz' cachedrails redit diceretis adin noftris ecclefiis caihcdralibus difEoiulatenon
nuniitiatio . In ipfis aachidiaconi fc decani
noliumus., in quibus a multii annis cooceflis
Tndulgentiz, fed pollea rcvoiatz, nihilominus
rurales de curatis tam przfentibus quam abfentibus epifeopo debent reddere rationem , fc
proponuntur, tanquam vigorem luum retineant.
Przcipimns illarum confirmationem a Icdc apo­
omnia in viluatlone & Calendis audi*a8rcom
ftolica peti : Iunt enim neccflarjz , ad vcterctn
perta referi i, examinari ac judicari & ftatucnChriftunorum confervandum & inftaurandum
cla publicari .
34. Curati ne deinceps in ip.it comparcant . vifitandi cathcdralem & manicem ecclefiam in
fine fuperpeilicco, Bola, ac toto habr.u facer- C\r*ichste fe prniccolte , & tum confluendi ad
dotali ; alias dure, incçepcntui & muldentur .
tulcipicndaui benedictionem cpiicopalcOi. Quo­
Cenfura ibi flat dc Cingulorum m iribus,
de
niam pleriquc iuipicaniur indulgentias , qu*
quotannis nec feme! de majoribus hofpitalibus
otfenuonibus inquilino, ac infligatur penna po'tius pcrni'cnii< quam pecunia . Adhortatio ve­
per noftras ecclclias ciicumferuntur , non alia
to publica adhibeatur , live ab epifeopo, Cive
quam judicum frcularium liti confirmatione 8c
ab alio, dc vita dc lionelhte clericorum, & re­
auctoritate, ftatuimus nc deinceps a noftris offibut pro tempore ftatuendis . Ibi denique eli­
ciaiiis recipiantur, aut lublignentur, priulquam
gantur tcftcs Ivaodales , five per decanatur, li­
epifeopis de fanâz Romana ecclcliz diplomate
ve aliunde ail arbitrium epifeopi , qui omni
per ipfius inipeftionem conftirerit . Nionemus
exceptione majores explorent in tota dicccefi per
autem epifeopos ne addant quicquam aut de­
paiexcias Cingulorum , atque etiam archidiacotrahant libi oblatis indulgentiis , ac ne adhor­
rum 8r decanorum aCiiones , dc quibus in pro­
tationem quidem ad alias elecmofynas , quam
in iplis contentas , quoniam indulgentiz tan­
xima fynodo epifeopo renuntient.
3). Controverfias omnes de przcedcntia , qu*
tum valent , quantam fonant de mente A- inplerumque cum fcandalo oriuntur inter cedefia- D tclligentia concedentis . Sit autem in poteftate
epiicopi elccmofyru» occalicne indulgentiarum
ilicas perfqnas tam fcculares quam regulares ,
cum m fynodis fc in proccilionibus publier ,
provenientes aflignarc & diftribuerc piis locis fc
tum iri“his quz fiunt in tumulandis dcfunftopauperibus, prout hbi videbitur expedire : nili
rum corporibus, ferenda cruce , fc aliis Simili
de intentione concedentis indulgentias, & cleemofynas offerentium aliter appareat : De qui­
bus , epifeopus amota omni appellatione, &*
non obftantibusquibufcumque componat. Excm
bus ejus confcientiam oneramus . Et excom­
municares declaramus quicumquc contra ejus
pri autem omnes tam clerici regulates , quam
conicnfum de illis clcemofynis voluerint dil(«culares, quicumque ctiam monachi ad publi­
cas proccfliones vocati, accedere compellantur·
poncrc .
his tamen exemptis , qui in Aridiori clauiura
perpetuo vivunt.
Dt curetante tf tHertte frnlyttrarum et
14 Calendarum antiquiflimus rft ufus , fc
Jtriti iatartte afficti t .
abulus , nec aliud liqnificxnt quam cleri » ora­
tionem. ad cenfuram morum agendam . In his
I.TN curatis duo primum requiruntur , capaJL citas te potcftas : nihil enim magia offi­
perpetuo fuit damnata pecuniarum exiciio , Ac £
cbuetas , quz plerumque in his exeicentur po­
cit ecclcliz Dei, quam quod indigni przficiuntius quam ulla reformatio. Ad cleri levamen
tur curz animarum , & ad aliorum aflumuntur
tres in anno fuffice'e judicamus : onam epiico­
regimen , qui feiplos regere non poflunt. De
pi, aut pro eo mlitatoris , Se duas decanorum
hoc piovidcarur per examen . Detnde potcftas
ruralium. Nec deinceps in tabernis At popinis
expofeitur, quz per inftitutionem & collatio­
convocetur clerus, fed in «cdcfiis, celcbreturnem committitur . Nam nili curati ligandi at­
que folvendi poteftate « przlatis legitime ac­
que mifla, cui omnes afliftant in habito facerootali , Sc omnia ibidem agenda ficut coram
cepta fuerint przdni , decipiunt populum, nec
Deo in veritate fc ianditate tranfigantur. Si
ablolvunt a peccatis. 3i qui igitur, etiam pres­
przfentibus placuerit una cibum capeic , ia
byte· i line ccclefiaftico tc legitimo titulo paroe­
presbyterio, aut alio honeftiori locoprzparetur
ciarum adoiiniibationi fe immilcuerint , qua­
•d fobrictatcm, & non nd crapulam. Quifquis
cumque laica fe fulciant potentia & violentia ,

fure*

' χ.. ,
° 41
~ΛΝΝ<Γ
CHMSTI

lili.

caxGoVus
r. »««·

Concilium Rotmomagins·

stante us m

Λ.~

SULX riLAHC.

fures funt Se latrones , non pallores ovium : λ fabrics, iea pararciaeorum fumptibns , qui de ÂNNCsquos ipfo faâo fufpendimiu a divinis , ac pro­
jure , »el confuetudinc tcneptur . Sicut aatem CHRISTI
hibemus ne'quis abipfis facramentum ullum re­
illi obligantur ad habitation*·* fuit reâoribus
*»··■
cipiat , aut m.lflam audiat.
praparandamf ita oportet iftoa, in adibas* (ibi
а. Monemus Se adhortamur curatos, ut diviaflignatis habitare; neque'cxcu(ari, nifi n c»inotum praeceptorum memotes gregem pafcant Se
denti Si legitimo impedimento : quo occurren­
regant in judicio & veritate : ac declaramus
te» non liceat presbyterum laicü quibufcumque
eildem praeceptis parcecialibas, ecclefiis quocum­
locare , aut ad manendum etiam gratii trade­
que nomine 8r titulo prrfcdos obligaiVad perre» fed tantum presbyterii , cjui curatorum κι
'
lonalem in fua ecdefia &.* paroecia refidentiam ,
ncceflaria facramentorum adminiftratione vices \
ubi injunâo fibi officio defungi tyncantur, ne­
gerant.. Contra aliter ageatei per ccnfuras ec- x
que abeflie pofle, nifi cx jufta , legitima Se ca­
clefiafticas procedatur .
nonica cauta ab ordinario in feriptis approban­
8. Sicut popufus fuos reâores Sc qnofcumda juxta concilii Tridentini decretum.
que clerico» eo magii reveretur, quo eos honer ftioie vita efle cognoverit : ita latis rei i pia
3. Si quis autem contra decreti hujus difpofitionem abfuerit , poster mortalis peccati rea­
fellatur, quanta fit communii omnium fidelium
ufteniio , Àr clericalis militis dedecus » li vet­
tum, quem incurrit, pro rata temporis abfeniantur in impudicitic (ordibus , qui fe divino
tia fructus fuo» jion facit : ncc tuta conficien­
cultui adJiscrint. Proinde ex fanais conciliis,
tia , alia etiam declaratione nonfccuta, illos
fibi detinere poteft, fed per ipfum » aut per fucuratis, ac quibufcumque clericis prohibemus
perioiem ecclcfiafticum , fabric* eccleliarum .
ne coucubinar*; aut alias mulieres , de quibus
eut pauperibus erogarj debent. Quod li ablen
haberi poflit lufpicio , in domo, vel extra re­
tinere, ncc coin his ullam confoetudinem ha­
les ultra bitneftre curati etiam non perfonalibere audeant. Si non abltjnucrioc a fuperiori­
ter citati contumaces fuerint : liberum volumus
bus monui, tertia parte fruâuum , Or obven­
ordinariis per ccnfurai ecclefiallicas , hibftra tionum ac proventuum beneficiorum luorun^
ftionem fruâuum , aliaque juris semedia ,
quoiumcumque dr penfionum ipfo faâo fint pri­
etiam ufque ad privationem compellere ad re
vati, que fabrics ecclefi* , aut alteri pio loco
fidentiam .
pro arbitrio epifeopi applicentur. Sin in eodem
s. 1‘lcrique, ne refideant, ptetexunt litigia,
detiâo perfeverantes non paruerint , non tan­
aut fulciunt iplimet devoluta, ne videantur (ua
beneficia pacifice poflidere. Verum quiiquis be­ C tum fruiiur omnes amittant, fed a beneficiorum
udminiftrationc , quoad ordinarias etiam uti
neficio vel ejus ftuftibu, gaudet , aut relideat,
ledis apoltolic* delegatus arbitrabitur fufpenaut fruitus non percipiat , quos fuos fine reli­
dentia faceic non poteft, Se alus decreti pcenis
dantur : Sin fufpcnfi non defliterint a peccato,
beneficiis priventur, atque inhabiles & indigni
fubjaccat .
quibufcumque honoribus , dignitatibus , bene­
3. Alii caufanrur nobilium aut parœcianoc
ficiis ac officiis in poflerum/reddantur : donec
■ urn vexationem Sc oppreflionem . Sed fi nihil
iplis de ttuâibus, aut faltem major portio non
poli mamfeftam vit* emendationem ab eorum
fuperioribus cum his ex caufa vifum fuerit difdeperit, refidenti* funt obnoxii , aut ad fru­
ctuum reftitutionem obligari. Obtcftamur a 1penfandum. Sed fi poftquam illas mulieres di
tem in domino nobilitatem , atque alios quof­
miferint, repetere, aut limites adjungere fibi
non fuerint veriti , excommunicationis gladio
eumque , ut reis Jentem parcecum » ficut ovis
paftorcm ■ ament &.· lequantur , atque ut filii
pleâantur.
omnia contra quofeumque be­
patrem honorent . Unde cum gaudio , & non
neficiarios conllituta efle mtclligantur . Clerici
gemens gregem palest : hoc enim coram Deo
vero beneficia ccdefiaflica , aut penliones non
non expedit parceciams. Quiiquis vero proprio D habentes, juxta deliiti & contumaciae perlcvepaoeco injuriam fecerit , & ad refidentiam im­
rantiam & qualitatem , carceru poena , lufpcnlione ab ordine , ac inhababtate ad beneficia
pedierit, fit ille malcdiâus ficut Cham, Aeiplo
faâo anathema. Sit fufpenlus quoque a divinis
obtinenda, aliilve modis, juxta facroi canones
ipfo faâo, qui fciens Se volens illi communio­
puniantur . Supradiâorum vero omnium dili­
nem aut aliud facramentum , nifi in mortis ar­
gentem inquihtionem ab archidiaconii Sc de­
ticulo fubminiftraverit. Obfecramus judicas frcanis , aut aliis inferioribus fieri jubemus , fed
cularcs, fub divini judicis interminatione, ut in
ad epifeopos deferri, ut fine ilrepitu , & forma
judicii, ac fois faâi veritate infpeâa , proce­
favorem relidentia contra oppreflores curatorum
dere poflint. Epilcopi quoque. fi ab cjufmodi
feverius infurgant.
crimine non abflinuerit, Se a fynodo provincia­
б. Fruftra prccipitur relidentia > nifi redden­
di fiat potcftas. Curatis itaque venientibus ad
li admoniti , le non emendaverint , ipfo faâo
fint fulpenfi : Et fi perfeverent , etiam ad fansefidentiam ex Dei Se ecclefi* mandato par clt
âiflimum Romanum pontificem a|> eadem fyno­
vicarios pofleflionc Se presbyterio cedere, Ir de
do deferantur, qui pro qualitate Culpre , etiam
damno atque interefle cum curatu amice pactfci , fi quod evidens fuerit aut apparens : alio- E per privationem ( li opus luerit ) in eos ani­
madverti jubeat .
qui Dei Se ecclelia mandatum fieret irritum Sc
abfurdum. Neque enim relidere poteft in bene­
9. Nihil adeo curarum , atque torum de
ficio, cujus potléflioncm non habet , ncc habi­
rum commendat , & eccleham srdificat, quam
tationem , nec facramentorum in eo adminiftralanâse ac honeft* vitat exemplum , 111 veibo ,
tionem » aut aliam funâionem nifi vicarii li­
in conveifatione , in caritate , in cafhtatc :
quemadmodum apud apoftolum eft . Illorum
centia Se indulgentia.
itaque tota converfatio-fit irreprehealibilis , ac
7. Ad refidentiam presbyterio opus eft , Sc
potius preeat ac prrluceat fubditis ad bçnc Sc
pro parcetir conditione habitaculo opportuno :
fanâe vivendum : ut videntes opera bona, non
ut in necelfitate conftituti , fciant quo debeant
confugere. Se ubi medicum invenire. Si defue­
lolum libenter ea imitentur , fed glorificent
patrem qui in codis eft . Oculus , inceflus ,
rit, provideatur curato de domo commoda jux.
ta ecclefiam parotcialem, fi fieri poteft , idque
vultus , ac veftitus annuntient de homme , ut

ferip-

r
«4?
anno
O’fXISTl
ΙΓ»«.

"VxT*

Concilium Rothomacjnji.

”«*?'£££·

6^

fcriptiha tradit . Iddrco ncc in eatrriori cultu A rant, ncc per aliorum contagionem ullos finant annO'
cornpnpi. Nullum autem abfque literis proprii CHMISTI
presbyteri lint négligente» . Probrum «ft noparcis i recipiant .
ij*i.
ifrz provinciz a^plr
iue , etiam d> t i.sribo·, ,
15. Sciant par exci aut vicarii fe obligari per
attedarilorde» , m ia
,-ftibus , at­
fc vel alios idoneos , fi impediti fuerint , aut
que in ecclefiis , (acrausuutis , A j' ati : quod
incapace» , faltcm dominicis tc feftis folenniimmundi cordis eft indicium. A In contra, pt*·
bus ad plebes libi committas, pro fua tc earum
iertim nubiliores clerici, exquirunt delicias, ac
capacitate pafcendas fakitaribua verbis . docen­
Cm'ftatu· A* ordmis pertzfi , more induuntur fzdo quit omuibus fcirc neccilarium eft ad falu­
calari . Omnes ut revocemus ad modeftiam.
tem , annuncrandoque eis cum focmonis«brevihortamur A przcipimu», ut tonfuram in capite
tate tc facilitate vitia quu populos declinare .
A corunam habeant fuis ordinibu» congruen­
A* quas feôari virtutes oportet . ut pernam.
tem &■ honefte rafam , nec barbam alant rnini«Icrrutn evadere , tc czleftem gloriant confefteno altari indecoram, nec galcroa, fed farctqui valeant . Jd vero fi przftare neglexerint ,
dotales pileo» intra ccclelum terant , vclhbu»
À monili ab epifeopo trium mentium fpatio
oblongis, minime laceris, «lufquc omnibus vemuneri fuo dctueiint , per ccnfiiras ecclefiaftiftitncntis cccletiafticz dignitati A modeftia con- venientibus utantur. Qui fi poiiqu^in ab epifeo­
cas , feu alias ad tpfius epifeopi arbitrium co­
po fuo > etiam per cdiCiuin publicum moniti
gantur , A’ ex fruatbus beneficii alteri qui id
urar 11 et , aliqua honefta snerccs perfolvatur .
tuerin' , non paruerint , per liifpcnfioncan ab
Ut autem quilibet paracus fuo officio defungi
ordinibus, ab officio, A beneficio, ac frudibus
queat, catcchifmum Romanum Latine tc Gal­
A proventibus iplorum beneficiorum, necnon Ii
lice habeat , A* cx qus preferipto dodrinam
icuscl coirrfti deauo in hoc deliquerint , etiam
dc lymbolo apoftolorum , legis decalogo , fi
pci privationem officiorum A bench., iorum hitCramcntis , atque aliis «d falutem necefiariis
julmodi coerceantur.
to Si qui> a relidentia ex legitima caufa ab
tradat. Frequenter quoque ac libenter in bibli is
epif.opo prius cognita Sc probata abefle conti­
facris Sc homiliis patrum legat , unde ad captutn
gerit , vKanum idoneum ab ipio oidinarto
populi lui A* zdificatioocm , quz videbuntur
conducere, feligat. (Tabeat inluper conftitutioapprobati dual cum debita mercedis afTlgiiatiooc irlfnsquat : Difcedendi autem licentiam in ‘
net iynodi provincialis A dicrccfana : ut cofcripti» gratiique conccdendpta ultra bimeftre
gnolcat quomodo fc ac populum, admoivcie Sc
icgerc deocat .
tempus , nili cx gravi caufa ■ nullus obti­
neat . Qiod fi quis diutius ab eadrm reliden­
11. In quacumque paroecia , quoad fieri po­
terit^ ^presbyter , vel clericus cunftituatur, ta
tia esculati potuerit , vititet tamen panxciam >
faltcm de bimcftri in bimeftre , nc prorlu» li­
brier tumptibus , aut populi elccmolynis, per
ne ofticio beneficium poflid.-at , nili /ullo im­
ecdefiam diebus dominicis & fdtivis , aut per
pedimento per epilcopum di/udican io deti­
domos conquifiris , atque etiam curatorum ad­
jumento, qm ad facramentorum admimftrationeatur .
at. Ne fint curati A’ alii presbyteri , in
nem A ad ofticiuni divinum parcerum adpivet :
fed prrcipue qui pueros rudimenta fidei , Sc
alienis przfertim laicoqum familiis, return doobcdientiam erga Deum & parentes doceat t
mcfticarum dilpeniatoTcs , A oeconomi , aut
fecularium aut' iordidarum rerum mmiftri ,
atque ad boc per cenfuras ecdeliafticas com­
aut litium , praeterquam ccclefiafticarum, fire
pellendos eos qui icacatur , concilia ftatucrunt .
mifcrabilium viduarum A’ pupillorum procura­
tores <’ promoture» : nec ad beneficiorum cu15. In fingulis pancecialibus ecclefits non fo­
ftodiarn , nec ad voluptatem , ncc ad fcurrilum dicatur milia dominicis , fed etiam aliis
D
per
hebdomadam diebus divina officia fecun­
litatem cuiquam inferviaaat , nec inboneftum
queftum facete. ftudeant ex ufura , ûrgotiadum primam fundationem iplius ecclelis , vet
tionc , ai t alio quocumque modo sfticito ,
augmentâtlonem , vel confuetudinem antiquam
pro gravitate deh&i per ccnfiiras ecclcliafticas
celebrentur : ac ne divinus cultus minuatur ,
& alias p<raai contra non obedientes proce­
fundatorumque intentio fraudetur , per diceccianos compellantur omnes A- linguli redores padatur .
iccciarum , capellam, alnquc bénéficiât! , leii. Curatorum nomen . ne in relidentia defidcant , cur» animarum eos memores efficiat :
ptolariarum , aliarumque piarum domorum aJatque imprimi» agnofeant vultum pecori» fui .
miniftratoies , ad oftendenda» cshibcndafquc
litcras fundationis A augmciifationls beneficio­
Singuli» annis quatuor Volumnia conficiant ·
f imum , in quo baptixatoram , tc fiiicipienrum A adminiftrationum : ut omnibus vilis ,
de divinis officiis juxta fundatorum intentio­
Uum ac parentum nomina , cum die tc anno
dcfcribant . Alterum , m quo diflinguant cos
nem , quod uppottunum fuerit ab cildean duxqui flatuto ab ecclefia tempore ad contcfEooem
cclanis ftatuatur . Ad hoc autem per cenfuras
ccclcliafticas ad juramenti ptzftationcm compclA communionem venerint . T ertium , in quo
eo» leccnkant qui matrimonium in facie ecclc- E lantdr .
ti< roniiaserint . Quartum , m quo mortuus ,
16. Contigit 1’zpe in quibufdam ecclefiis vel
Bc Irpulturr Cbriftiana traditos cum fide in qua
tam magnum mittarum celebrandarum nume­
deceflerunt , tc tcftamentorum bicvi nota enu­
rum ex varus defunctorum legatu impofitum
merent. Ure enim diligentia cum ad multa utiette , ut illis pro fingulis diebus a teltatoiilu fit, tum vero ad boc przcipue , ut palloribus
bus przfcriptis nequeat iatiafien : vel eleemourmm luamus ratio meliusconftet, Autcpsfcolynam hujulmodi pro illis celebrandis adeo te­
po & per eum miflis, quoties petierint, aecif-1
nuem efle , ut non facile inveniatur qui vcht
dem ovibus rationem reddant. Obferveut infuhuic fe muneri fubjiccte : unde depeteunt ριζre­
per fui populi vitia tc peccata, tc his corrigcnflantium voluntates, A eorum confcientia» ad
Ju cum manfuetudine omnem diligentiam adhiquos przdiCta IpeCtant , oneiandi os callo datur :
Leanr . Uc accedentium adparecciam inhabitan­
fanCtuin concilium Tndcntinum cupiens ad
dam ftatu , religione, vita 8r matrimoniis inqui­
pios ufui ifta relifta , quo plenius A utilius

po-

4 r
vCLj

exxcoxius
f. xiii.

nM
. ,,Dhiwicui iu.
—O N C IL 1 UM lx OTttOMAGBMSB·
ibahc. kxx.

Λ
®

"anno" P°u^ ’
· ^4t epifcopis poteftatcm, ut A rium judicum tc otficiariorum recitare ac pro- AN(<O
CHXISTt in fynodo dsctccfana , re diligenter infpefta , . mulgaic . A4 purgandam domum Dei hi» pro- CHxisTl
lth,
pofuat pro iu< coniclentia in przdiâùecclefiis,
fanationsbus , pronibetpus ful> interminatione
1 jli.
quai hac proviftone indigere cognoverint , (la­
divini judicii quicduam in facrificio tc in tem­
tuere circa hzc quidquid magis ad Dei hono­
plo ndt facnim Sc UnAum dici aut fleri > At­
rer· tc cultum, «tque cccleliaium utilitatem vi­
que hortamur Ic monemus omnes judices maderint expedire : ita tamrn ut eorum lempcr dcgrftratus, ut fua quocumque mandata per fuos
funâorum commemoratio Hat , qui pro fisa­
miuiftro· 8c fabricarum rectores , aut alium d·
rum animarum (alate legata ea ad pio· uiu·
paraciani· leputatum publicari extra coemete­
reliquerunt . In pofterum Vero non facile recirium Sc ecclefiam , quo loco iplis videbitur con­
piantur fundatione· , nifi habita ratione temvenientius . Hofdern obtaftamur in domino ne
-,ροιυιη 8c locorum.
liceat his diebus parizcianoa venientes aut re­
17· Dominicis* &· feftivis diebui (ervitium ,
deuntes ad ecclefiam , aut in ipfa inventos in
ac przfertim matutina li dicuntur, mifla (bien­
jus vocare , aut prehpnderc aut aliter vexare.
nior , tc vefpertinum officium , certi· tc deliOb id enim miferi homines coguntur abftinere
'gnatis horia in regione afluetis fiat : ut omnis B a cultu divino Ic feftisdiebus, quibus prodeun­
populus interiit , nec diutius a familia abfit ,
dum in ecclefiam cft, latitare .
u per curatum aut vicarium fteterit , quomi­
11. Pervenit ad nos, in multis paroeciis die­
nus adimpleatur , delatus a paroeciam· gravi­
bus dominicis , aut feftivi» , propter raritatem
ter puniatur ab epifeopo pro menfura dclidi.
laccrdotum nullam miflam matutinalem fieri,
St pet alium , ierat ille fe,excommunicatio­
cai poflint fervi tc ancillae affiftere : unde acci­
nem ipfo faâo incurrere , nifi deftiterit poft
dit ut panxeianorum pars religione ac cultu di­
auditam hujus decreti publicationem in pro­
vino careat . Interea dum placuerit altiflimo
nao fadam.
plures fervo» mittere , curati cx vicinioribus feu
18. Ad fervitium parete ial· perficiendum ,
monafteril» , feaj altis locis advocent , quam
frequentiflime poterunt, qui illisdicbus facrum
fitzlcrtim dominicis diebus tc teitivii, non lu­
am obligantur curati tc vicarii , fed omnes cobeat . Sin defuerit, ptecibus Deo tubs, bre­
jufdem paroeciz presbyteri , qui illi adferipti
vi adhortatione de his quz funt ad falu­
iunt , ficut omnes paraciani ad audiendum .
tem neceflaria adhibita , tc ad evangclicam
illius dici Icitioncm accommodata przfcntcs
Nili ergo presbyteri przdiâi in habitu facer­
dotali cum fuperpelliceo hora competenti con­ C dimittat.
venerint , quo ut conveniant 'etiam qui non
xx. Ne populus diftrahatur a miffa paraciafunt adferipti hortandi funt , tc in omeio di­ ,-li , Ar ab auditione mandatorum Dei Sc ecdevino ad finem ufquc cantantes ; aut adminifiz , optainus nc in capellis ab antiquo, etiam
ftrantes peril i teri nt', damus curatis poteftatcm
epifeoporum audloritate fundatis , aliz mille
poft trinam admonitionem eos fufpenden»i a
celebrentur , quam illae quae de fundatione cxdivinis : Sc ut ordo in omnibus fervetur in ectiternit -. Sc fs quz funt miflz quz cx tenore
clelia > omne» presbyteros paroecia , ficut om­
fundationis dici debeant dic dominico in ccclcnes alios parsxcianos , curatis decet efle obediGa partxciali , aut ex devotione, non dicantur
entes , 8c coreeâioni eorum ac direâtoni fub.
nib ante aut poft miflam parcrcialcm > aut fal­
tem poft communionem faiftam . Prohibemus
dito·: de ipionimque vita tc oflicio ad epifeo­
quoque’in quibufdam ecclefiis, quz timui colpum referri , cique rationem reddere, aut de­
cano, aut archidiacono ■ Curati vero, quoties
legiatz funt Sc paraciyles , eadem hora canta­
poterunt, auxiliario· presbyteros vocent in par­
ri mifla» tinoiucontm Sc parcecianorum : fed
ticipationem aliquarum obventionum ecdefiafub pana excommunicationis ftari in his judifticarum , ut qui altati fervit , dc altari vi­ D cio epifeopi : ncc corpora mortuorum domini­
vat .
cis inferri inter milfarum lolenma , fed fi fieri
19- Curati ndem diligenter animadvertant ,
poteft, poll vefpcras fervari.
h paicciani dominicis aut feftivis diebus divi­
ij. Quoniam videmus multos adduci ad prat*
nis officiis intertint , & de abfentiz caulis inreptorum ecclclir Sc mimftrorum ejuidem con­
temptum, non facile admittantur fundationes,
- quirant , aut jubeant per aliquem puerum abfentes obfervari : ut poft admonitionem debi­
Sc erediones capellarum Ic fraternitatum , in
tam* quos noverint pertinaces , ad epifeopum
quibus ordinatur celebratio miflz dominico die,
deferant,
ab eo difeant quid agendum . In
ea potilhmum hora , qua populus univcrtus
convenire debet ad audienda divina przcepta
pronao pto excommunicatis denuncient , qui
poll admonitionem aufi fuerint , dominicis tc
Dei tc ecclclir . In miflis vero caritatum atque
feftivis diebus tempore Icrvltii , paroecia nos 10
aliarum fralemitatum ab antiquo eo die coiiltidomum fuam ad potandum , ludendum , aut
tutarum , nec aqua ncc panis benedicantur : tc
inter illarum milfarum (olennia moneatur non
aliud non neceflarium agendum recipere : mer­
caturam , aut veâuras non neceflarias , aut
elfe prztcrmittcnd is miflas paraciales, propter
aliud opus exercere . Non delinente· perfona- E ailiftentiam in ea mifla , quz ex devotione 8c
liter increpet , tt poftea non obedicnUs no­
conGIlo celebratur. Quifquis vero presbyter in
minatio» in pronao excommunicato» procla­
alia mifla quam parurciali , aquam dc panem
benedixerit, Iit (ufpenfus a divinis.
met , nec ad ecclefiam ncc ad (aeramenta ad­
mittat .
14. Dc ecclcfiarum refciftione prius admonui­
mus. Sed quoniam multapim dedicatio Sc conio. Indignum nobis vifum eft dominicis ac
feftis diebus dc domo orationis facere domum
/ccratio contemnitur, tc in plerifque locis, pol­
lutis de frattis altaribus utuntur : mandamus- *
negotiationis , aut fori Ircular»». Nam pto po­
puli exhortatione , fle divini vcibi prrdicatiocuratis, ut quam citiflime fieri poterit , iingu.
Ii dc luarum ecclefiarum dcfcétlbu, certiores
ne , coguntur curati facris operantes , li&orum
faciant epifeopos , ut illis provideatur . Man­
Sc praeconum , atque etiam publicanorum vices
damus infiipcr la-mercru quocumque modo
gerere , auctiones veitigalmm , venditionum ,
claudi, nc brutis animantibus pateauc , Λ. -aliis
Iuitationum , & quacumque mandata fxculapro-

ANND

profanationibus, fub poena fufpenfionis a diviHR1STI bis ■ Eifdem caratis przcipimus ne linant in
>>a..
as choreas duci, aet alios lulus Sc infamas he­
ts , fed potias ca que Indus Ic mortis tncmoriam inducunt , atque fandam dr falubrçm co­
gitationem pro moituis exorandi eacttant.
15. Propter pcriculofa tempora in que inci­
dimus, curati nc de node cieant ad /aeramen­
torum adminillrat ionem , nifi vocentur a bonis
A: notis hominibus , Sc propter necefiitatem :
Admoneant vero frequentet mulieres & viros,
de quorum neccAitatc timetur , ut in die fu­
mant facramenta ·
zi. Quamvis nefaria fit fimoniica pro (aera­
mentorum adirnniftrationc paftio & licitatio:
nihiominus qui catcchizatuc debet miniftrare in
omnibus ei qui catechizat , Sc rependere tem­
poralia feminanti fpiritualia ■ Pioindc finit
damnamus curatorum
presbyterorum esadiones: ita non tantum ingrati animi, fed contia
ruruiz debitum, & jus divinum nitentis Sc cor­
rupti elle judicamus, difpenlanti facramenta ad
falutcm requilita , non fuppeditare vidui necclfaria , Λ opera: pretium & laboris tnerccdem
non reddere , feriptum elt enim : Non alliga­
bis os bovi trituranti . Et , Quis pafci: gre­
gem , &' db lacie gicgis non manducat ? Qxis
plantat vineam , & de genimine vitis non bi­
bit ? Ira Ik his qui akari deferviunt, de alta­
ri vivere conftituit Deus. Proinde noverint om·
n^j Chriftuni , non libertatis elle , fed deboi
miniflranti facramenta atque alia fpiritualia
Aipendium aliquod folvere , unde vivat . Sed
tum pretio nummario iacramenta nequeant zilimari , nec quantifie cuique riîccllarium ad
viâum poilu nili ex ratione temporum , loro­
rum, A: perfonarum dcfiniii.· icite majotc.noftrtad laudabiles conluetudinrs, ad evitandum
avaritiz tc fordium fufpicionem , occurrendum
duxerunt : qnz cum liominum malitia inter­
mittantur , obteAamur in domino curatos tc
parcecianos de his amice inter le convenue pi a
temporum varietate ® difficultate. Quod liparrxeiani in contumacia contra jus nature Sc di­
vinum perAiterint , volumus eos vocari a cura­
ti; coram epilcopis, ut circumfpcftis omnibus,
quod ratione videbitur convenientius continua­
tur , przlcrtiin in civitatibus & oppidis , ubi
ictrigefcit caritas , Sc abundat iniquitas , nec
curatis ullx decimz , aut alii fuppettmt provcrifus . Eodem jure obligantur parcrciani ad
oblationes , & alias quafcumquc dnbus domi­
nicis ac fellivis ad eccleliam pro miniAris al­
tatis orterendis , ne appareant vacui coram do­
mino , nccnon ad alia quzeumque jura ex an­
tiqua conluctudinc obfervata , quibus foot pa­
rceres defraudare, quali facrilegium eft, 8c de­
bite rei faces furtum.
17. A Lateranenfi concilio , Sc conftitutione
Pii V. arcehtur ab ecdeliz ingreftu , aliilque
ponis afficiuntur medici , qui zgrorum fufeipiunt curam , nili paulo 'ante confelli fue­
rint de peccatis idoneo facerdoti , aut pro­
mittant ad hoc ftatisn fe vocaturos proputtm
parotcum. a quo debent vilitati, quamprimum
audierit illos in leâo jacere , &: monrri morDos fzpe provenire cx peccatis , quz per confedionem , tamquam infirmitatis caulz prius
funt purganda , ac alia facramenta in tempore
percipienda . Si non audierint , ac fine facramento , faltem potnitenciz deceflerint , Chri­
ftiana careant fepultura . Sin curati in eo fue­
rint négligentes, anima moticntium fine facia-

A r tntis, de eorum manibus repetetur , 8e ad e- anncT
pilcopum deferantur.
CHRisn
id. Sacratiore , Sc quoad fieri poterit ornaijtn,
to , ac tuto loco , facram eucharrftiam curati
reponant: ante quam lumen cerei aut lampadis
diu noftuqu: indelinens ardeat , ut tcftincetuc
verum corpus Chrifti , qui eft candor lucis *lema, ibi aftervari.
29. Curati Iludeant com omni reverentia ac
cautione cuchariftiam ad rgrotos deferre inter*
diu, te in hominum frequentia (G ficti po’cfl )
nec fine przeuntibus luminibus, ac tintinnabu­
lo , quo omnes admoneantur ad venerationem
tanti iacramrnti, 8r orandum pro infirmo.
jo. Ex iiitermifta quibufdam in locisconfueB tudine fepultutarum , defiit quoque ChnAiana
confncrudo Sc cantas aliquid legandi pauperi­
bus Sc ecclefiis , atque etiam orandi pro mor­
tuis . U: fidelium ammabus Sc faluti confutatur,
decernimus , cnm curatus ad rgrotos vocatus
fuerit, poft debitam adhonationem , & facramentorum admintfttationem , admoneat dc teft.imento, de cura animr poft mortem agenda,
ac fuftiagns ecclcliz . Decernimus infuper, ut
cuncta heredes cx laudabili confuetudinc fepultararum agat , pollquam fcpulturz officia im­
penderit. A' lutiiagia publica Sc alfueta cxolvei:c , quoi ad iolutionem via juiis compellat,
nili paupertas obftiteric.
jt. Non ade> promifeue (ut nunc fit) morC tui (epcluntut hi ecclefiis, ac ne quidem ditio­
re' , ne i' horior detur pecuniis potius quam
gratiis Spiritus fanrfti : fed hoc lervetur Deo
facratis fpecialitcr hominibus,eo quodptzafiis
eorum corpora templa fint Chiilii &· Spnitus
iinfti, Sc alus i|i Ubi imitate A-dignitate , tam
ccdeliaftica quam frculari conftitiitls , quando­
quidem Sc ifti Dei mmiftri funt, atque organa
Spiritus fandi: Aliis inlupcr qui nobilitate vcl
vuturibus, vel meritis erga Deum Sc rempubltu1
cam fulgent. Ceteri pie  rcitgiofe incocmctcins ad hoc dedicatis fepulturz tradantur. Nec
ind:fletc.iter pro quibufcumque habeantur funebics orationes, fed pro his tantum qui gloftbli
fent Sc illuftres in generationibus fuis & popuD lis: aut quorum tantum eft mentum, utcoiurn
fapientiam narrare debeant populi , &: ccclclia
laudem eorum nunciarc , ficut apud feripturam
xff . Non igitur ccclefiatticorum ajrt aliorum
domeftici intra ccclelias , przfcrti/h cathédra­
les, sut alii dc plebe, nifi prztcr opes (ic aliud
quod eos commendet, tradantur icpulturz: ncc
ipli piarer ftatum Sc decorum exequiarum pom­
pam afferent, fed potius ecclcliz lacrificiisaut
lulfragiis aut in pauperes cicemofynis ambiant
A- Iludeant adjuvari.
jt. Ad pauperiorum curatorum fuhventionem Sc favorem lefidcntiz , bceat epilcopis,
vcl plurcs paroecias in unam redigere , vcl eis
beneficia fimplicia unire , aut pcnliones , auc
£ partem congruam de decimis in eorum paroecia
conftitutis attribuere , aut loco portionis con­
grus eifdetn minutiores decimas, Sc quzinnoRra provincia virides Sc hortenfes appellantur:
fed omnia tsanfigancur vocatis Sc auditis deci­
marum dominis , Sc poifefloribus, Sc aliis quo­
rum intererit. Omnia vero juxta formam decre­
torum concilii Trideiitini peragantur.
^5. Non font feiendi, qui varus artibus deci­
mas ecclefiis obvenientes fubtrahere moliuntur,
aut qui afi. aliis folvendas temere occupant, Sc
in fuam utilitatem vertunt : cum decimarum
folutio debeatur Deo: & qui cas dare noluerint,
AUC

if i A UA*C

t. XiU.

aut dantes impedierint , res alienas invadant ■
CHKiSTI Precipitur itaque omnibuu , cujufcumque gra­
ssi. dus Ar conditionis liat , ad quos decimarum
loJutio fpedfat , ut cas , ad quas de jure te­
nentur , in pofterum quibufeumque ecclefiis ,
vel petfonis, quibus legitime debentur integre
pcrlolvant. Qui vero cas aut fubtrahunt, a ut
impediunt , excommunicentur , neç ab hoc critnme , nifi plena reftitutione fecuta , abfolvantar . Judices veto fccularcs obteftamur in do­
mino , ut contra eoldem feveritafe regiarum
legum agant .
34. Que ea pietate A.· devotione ortum du­
xerunt , caritatis & aliorum nominum fraterni­
tates fc focietates > fpiritalia opprimunt 8c de­
formant in ecclefia, temporalia vero abfumunt,
atque homines dementant · Etenim in unaqua­
que ecclefia altare contra altare , facrificium
contra facrificium , & (acerdotem contra lacerdotero, ac denique paroeciam contra paraciam
erigunt Sc opponunt . Earum quidem abolitio­
nem non judicamus expedire propter piorum
operum Sc iuftragiorufn, qu* exercent, bonita­
tem, earumque neceflitatem m pefte , & publi­
ca calamitate, fed eorum defideramus reforma­
tionem propter abufum . Imprimis earum fun­
dationes A: ftatuta in vilitatione ab epifeopis
examinari jubemus, nec in pofterum ullam in­
novari , nili dc exprsfta epifcopi licentia , &:
confirmatione in feriptis habita , congrue duci­
mus a curatis paraciarum, in quibus celebran­
tur, qu* facra ab iplis fiunt , regi ac difponi,
Sc non ab aiio facerdotc, nili de curatorum confenfu, fine quibus quidquam agi non putamus
tequuin, cum debeant Deo Sc epifeopis, deomiious quae fiunt in eorum ecclefiis, rationem red­
dere , & pleAi pana , li quid permiferint per­
peram aut impiegeri. Inhibemus etiam in dominicalibus carum aridis aquam & panem beneuici, aut conciones haberi, fedeafervari paroe•liali miffie, a qua populos avertunt . Vetamus
imagines baculis impolitas a mulieribus deferri
intra ccclefias, fed omnia cum pietate & decen­
da fiant : frequentiam Atfumptum conviviorum,
quz a Caritatis fratribus , Sc aliis tam feparatim per ordinem, quamconjunrftim impenfa fra­
ternitatis agitantur, ebrietates, lafcivias
fcurlilitates qu* in iplis committuntur , ac deni­
que omnia qu* ad caritatem &- zdificationem
non pertinent, damnamus , Sc ca perpetrantes
anathematizamus. Quidquid vero de collectis
Sc confcriptorum fratrum contributionibus cele­
brationi officii divini fuperfuerit, fuffragiis fa­
ciendis pio mortuis, fabricis Sc ornamentis eccleliatum , atque aliis piis operibus impendi
przcipimus.
Ad tollendos abufus circa fabricarum adminiftrationem, decernimus nemini licere, line
ordinariorum judicio &■ audoritate , bona ad
eas pertinentia vendere, aut cuiquam dare , aut
in alios ufus convertere, quam quibus allignantur : Et omnes declaramus facrilegos, qui qua­
cumque de caufa illis fuerint abufi, & ad rcftiturionem teneri, ad eamque cogi per cenfuras
ccdcfiafticas, atque alia juris remedia . De il­
lorum itaque alienationibus a triginta annis vo­
lumus per epifeopos diligenter inquiii, Sc pro­
videri : ab iplis etiam pror di per eafdem cen­
furas contra bonorum illorum detentores & occupatores, ut nec dominis locorum liceat ipfa
pollidere, Se ad cenfum tenere. De adminiftiatione vero eoruradem , Sc aliis ad fabricas fpeâintibus, ratio ordinario reddenda eft, ut ccCorée. G&erel. Tom. XXXIV.

> **

A clcfiarum paftori Se tutori. Quod fi ea confise- ax*q
tudine aut privilegio, aut conftituriooe alloua cmkuti
loci , alus ad id deputatis ratio reddenda fuenii.
rit , tunc cum hia etiam adbdseatnr ordina­
rius, ant ad ipfum priofquam obfignentur, re­
feratur, ne qua fraus committatur . Alite ia, â* liberationes «lift is adminiftrtttxibus mini­
me fuffragentur . Propter infinitas de bis que­
rimonias > cogant epifcopi fibi illas rationes
redhiberi, vt examinentur, idquegratis, Arad
fuum fupplementnm viros bonos ad id com­
mittant . Pervenit ad hanc lynodum a quibufdam officiariis fabularibus illas rationes expofci, & pro. illis audiendis magnam argenti co­
piam exigi, aliaque gravamina fabricis ArcuB, ratis ab illis infligi, idque etiam contra Cbriftianiffimi noftr· tegis luper hoc ftatibus noftr* provincia 1 declarationem . Idcirco ftatui­
mur illos ad receptorum reftitutionem tenen :
Sc in pofterum perfeverantes excommunicationi
iplo faâo lubjicimus .
,
ji. Quoniam natura 8e ratio judicii poftulat, nullius momenti abfolutionem elfe debere,
quam facerdos in eum profert, in quem ordina­
riam , aut fubdekgatam non habet jurifdiâionem : magnopere vero ad Chriftiaai populi diIciplinam pertinere fanâiffimis patribus vifutn
eft, ut atrociora quxdam Sc graviora crimina
non a quibufvis, fed a fummis dumtaxat lacerdotibus, ablolvcrenturt Inde manarunt calusrcC1 (evati tam fed i apoftolicz , quam epifeopis ,
quos nofle inferiores facerdotes oportet . Hanc
autem delictorum reiervationem conionum eft
divin* auâoritati, oon tantum in externa poli­
tia, fed etiam coram Deo vim habere. Vcrumtamen pie admodum, ne hac ipla occafione ali­
quis pereat, in eadem ecclefia Dei cuftoditum
fuit, ut nulla fit refervatio in articulo mortis:
atque ita omnes facerdotes quoslibet panitentes
a quibufvis peccatis Sc cenfuris , tum ablolvcre
poflint : extra quem articulem facerdotes cum
nihil poflint in his cafibus relervatis , id unum
pcenitentibus fus der e nitantur, ut ad fuperiores
& legitimos judices cum convaluerint , pro be­
neficio abfolutionis mittant fntclligant autem
D poft concilium generale Tiidentmum conceftum
epifeopis in irregulaiitatibirs omnibus &.· lulpenfionibos ex delicto occulto provenientibus, ex­
cepta ea qur oritur ex homicidio vokintatio,
Sc exe(eptis aliis deduâis ad forum contentiofum, difpenfare, Ac ia quibufeumque cafibus ,
etiam ledi apoftolic* relervatis , delinquente:
quotcumque fibi fubditos in diacefi fua perfe
ipfos aut vicarium ad id fpecia liter deputan­
dum in foro confcicnti* gratis -biolvere , im­
polita panitentia ialutart. Idem in hsrcfis cri­
mine in eodem foro coufcienti* eis cantum , non
eorum vicariis efle permiflum . Curati itaque ,
quoties inciderit circa h*c difficultas, confulanc
fuos epifeopos, a quibus cum videbitur expedi­
E re, poteftatem accipiant quofdam abfolvendi a
cafibus refervetis.
57· Quamvis presbyteri in fuaordinatione , a
peccatis abiolvendi poteftatem accirunt : nullus
tamen,etiam regularis poteft contcftioncs frcularium etiam faccrdotum audire , nec ad >d idoneus
reputari, nifi aut pxrcrciale beneficium, aut ab
• epifeopis , per examen, aut alias idoneus judicetur,
Ar approbationem atque exercitii poteftatem , qu*
gratis detur, obtineat. Nullus itaque facerdos,
atque etiam regularis, ne quidem in fuo convener,
audeat, maxime per omne teoipusquadragcfima-,
Oc oâavas patch*, audire confcflionei quorum.

Ec

cun>-

ofi

'm'·

Concilium Ro ΤΗΟΜΛδΙΝΙΙ,

"iSfwSsi"·

AMNq

cismque > tc aliquem abiolvete , nifi de lieen- / . cltuftra tamen tc ob dimtiam rsligionum fua- ' λΜΜ
CHBicri *** epifeopi eapreil* , atque etiam in fctiptis
rum vivunt , Sc coucionandi mansu ulurpant . CHtirq
nll.
habita .
Pervenit etiam de aliis habitum Francifcano>>*i*
jf. Ptsdkaiionii munus cpifcoporum eft
rum , lcd divetfi coloris geftantib·* , qui con­
precipuum, quod in (uis ecdefiis , per ie de­
ventus aliquot (n hac provincia poffidtnt . Sed
bent exequi : Sin legitime impediti fuerint, per
nec eorum ordo a fede Romana probatus eft ,
eos quo* ad pradicatioais munus allument .
?c vita multis fcandalis fubjacet . Pmcipimus
Nullus autem («cularis live regularis , etiam in
prioribus regularibus fub anathematis perna, ut
Îcclefiis fuorum ordinum , contAdicente.epifad fuos conventus redeant : tc contumacvs tam,
ορο predicate prafumat. Regulares cujukumquam apoftatas comprehendi . Pofteriores vero,
que ordinis , nifi a fuis fiiperioribus de vita ,
jubemus aut Francilcanorum ordini a fede a po­
moribus 8c (cientia examinati & approbati fue­
li olica approbaro, fi divi Francifci regulamprorint , ac de eorum licentia , etiam in ecclcfiis
feffi funt, fele adjungere, aut ex appiobatis ali­
(uotum ordinum , nullo modo predicate pol­
cui, fi aeligioni obfttiâi fuerint : ne religionis
iunt » Cum qua licentia petfonaliter (c coram - obtentu tegularis difciplina: contemptus induca­
epiCcopit prefecture , ab clique benediâionem B tur, & in noftris dioecelibus invalefeat.
peter* tenentur, antequam predicate incipiant.
4J. Rclipifcentib.is ab hxrefi mimftiis
cle­
In ccclefiis vero que (uotum ordinum noa lunt,
ricis numquam fuit in ecclefia facile creditum,
ultra licentiam fuperiorum fuorum , etiam li­
aut commifTum apud catholicos contionandi mu­
centiam epifeopi habere debent , fine qua in
nus , propter impreffam animis eorum labem,
iplis eedefiis non iuoium ordinum nullo modo
que vix prorfus eluitur. Idcirco monemus epif­
predicate poliunt . (piam au-em licentiam gna­
eopo* ne talibus dent leviter licentiam prvditis epifeopi concedant. Ordinarii vero, icu ftacandi verbum Dei, fed potius eos adhotfentut
tionarii regularet, in qua dicecefi licentiam pe­
ad pratteriti temporis lamentum in lilcntio , tc
tere obligantur , jufto (patio ante tempus ad­
pernitenti· fruâus edendos, memores Oiigems
ventus. & quadragelimz petant : utpote in lyad concionandum poft laplutn invitati, tc nihil
nodo diccccisna rftivali, ut fi illi non fuerint
aliud in concionem loquentis, quam ex pfalmicapaces, tibi de aliis providere poffit epilcopus.
fta peccatori dixit Deus .· Quare tu enarras juNec liceat ulli nominato per epilcopum , ad
ftitias meas , tc aflumis nomen meum per os
certum locum pixdicationis , line conlenlu
tuum ? Multo vero minus ad faccrdotia admit­
iplius , illu re litto , ad alium tranlilirc , ac
tantur . Attasnen ex poenitentia menfura , &
pro arbitrio, in loco libi ab epilcopo affignato
«dificationis Ipe ac probabilitate, poteft cum hualterum libi lupponcte .
julmodi difpenfari atque indulgentius agi .
J9· Si quis aliter munus prxdicandi ufurpave44. Poftremo ne aliqui beneficiarii noftris
rit , aut fi quis quacumque fulgeat dignitate .
in dicecefibus lateant intrufi , ac fine titulo ,
prcdicatores m prxjudicium cpiTcopotum com­
praespimus a qutbufcumque tam psruecialrum,
mittere prarfump.erit, excommunicetur .
quam aliorum quoruotcumque beneficiorum poileiforibns , ut intra (emeftre exhibeant furs
40. Quoniam ex conciliis parted debent fuis
in ecclclils predicandi munus, li capaces & irepifeopis provifiones luas 8t difpcnfationes > Sc
reprehenfibilcs extiterint , non impediantur a
procellatur contra deficientes per cenfutas ecregularibus , etiam ab epifeopo miliis : quan­
cleliafticas, retentionem fructuum, atqucctlam
doquidem in deledtum & (upplementum curato­
privationem corumdcm beneficiorum.
rum mittuntur , & non ut parcecos a (uis offi­
ciis excludant, aut impediant . Milii regulares
teneantur licentiam (uam exhibere curatis , ac
Dc mt»c/tcriii.
cum iplis de correttione populi , prxdicationis E>
aedificatione , atque hora Sc luco convenite .
» OPT h N D Ό M magis quam fperandum
Monemus autem curatos 8c parcecianos femi­
noftris diebus monafterii in antiquum
nantibus pro ipfis fpiritualta , in temporalibus
ftatum reftitui . Neque enim dici poteft ,
pro viribus miaiftrarc , & tamquam angelos
quanta pafla fuerint detrimenta tam in fpiriDei fufeipere , populorumque devotioni atque
tualibus , quam in temporalibus ex mala eo­
eleemofynis commendare .
rum adtninifttatione , quibus commiffa lunt :
41. Si prsdicaror errores aut fcandala difieut tamen ad aliquam tolerabilem formam re­
minaverit in populum ; etiam fi fn monafterio
ducantur, imprimis relervationum omnium dc
fui vel alterius ordinis prrdicet , epifeopus ei
iplis petitionem Sc eonceffionem , atque alio­
prrdicationem interdicat. Quod li hcreles pre­
rum quorutncumqoe beneficiorum , declara­
dict vent, contra cum fecundum juris di (politio­
mus , pernis dc voto captands mortis alte­
nem , aut loci confuetudinem procedat , etiam
rius , Sc sic voluntario homicidio fubjacerc ac
contra exemptum (edis apoftolicm auâoritate
affines «fle : ac fupplicamus Chriftianiflimo noepifeopis hac in r* concefTa. Moneantur autem
ftro regi, Sc principibus, · quibus ad beneficia
regulares, ne juniotes ad concionem (t eleetno- £ «leftiva aliqua fit przlentatio , necnon tc kfynarum collcttionem emittant , nifi quorum
natibus, ut (anftiones canonica fuum fortianvita diu fuerit Ipectata, tc capacitas , propter
tur effeâum , quibus inhabiles pronuntiantur
(cauda Ia qux per ipfos oriri poffunt in popu­
•d obtinenda quacumque beneficia , qui per
lis . Epifeopi vero (ublidiarioa regulares curan­
refervatiouem ecclefiam viventi* ambierunt .
tur, tc charos habeant atque alant , fient coSanâiffimo vero D N. p*P* (applicamus , ut
adjutores, omnefque illis taâas iojurias tc con­
non prius de ullo monafterio , (eu eleâtvo
tumeliae luas efie exiftiment tc propulfeut. Ju­
prioratu cuiquam expediatur pcovilio , quam
niores ad ftudia literarum foveant , atque con­
inquiratur, tc intra tres menfaa audiatur refpoaventus pro fuis facultatibus , tamquam conciofio metropolitan! noftri, aut epifeopi , Gve ca­
natorum leminana fuftentent.
pituli, in cujos dicecefi exiftunt, de modis qui­
4%. Pervenit ad hanc fynodum de quibufbus jus ad ili* acquifierit, cui providendum eft ,
d*m , qui cute fint nomine regulares > extra
an per refervatiouem ipli aut alteri datam, *· per

funo-

“ i Λ

' *■■·

' ■· " ‘

‘

*' V ‘ >1 u Jl Λ u c

4 1.

laaHfc.aa*.

** J4

Agno Gaonua , fideicommiflionem, an per aliquam A ncorum. aut aliorum ecclcfiafticorum liceat de-

ammo
cimas, frudua It admintftrationem monafterio- CJSX1ST1
OUUiTl de partitione tiuduum , aut jurium ptomifliuι>·ι. nem, aut alia illicita ratione, It de illitu reli­
rum , prioratum , aut quorumcumqn* benefiijti.
gione ac fulficiantia.
‘
ciotum locare ant committere recipiendo* alii*,
1. Supplicandum in fu per a parte hujiu lanquam catholici* viris , It qui anu coauaftnm
dz Ivnodi exillimavimui ChriftianilEmo nonon ediderint confeflioncm fidei Romana ccclefia in manibus capituli monachal)*, ant epif­
ftro regi , ut elediones juxta morem antiquum
aliquando refticuerc dignetur : & interim intra
copi . Pratcrquam enim qnod ab aliena* reli­
fer menfes juxta concordata , aut ad fumatum
gionis hominibus monachi ad omnia vitia , at­
que etiam ad ha re fi m invitantur , coloni bo­
intra novem , teneantur nominati ad monafteru & prioratui pt oviliones a fede apoftolica
norum ecclelia , & curati , quibus aliquid e*
illis frudibus debetor , multi* modis affligun­
impetrare : aut omni jure excidant , &■ frudus
tur le divexantur , aur etiam ad hatefim Tolipietatis operibus per epifcopum applicentur, do­
citamur.
nec eifdem aut aliis provilum fuerit ab eadem
7. Epifcopi inquirant Be provideant de hi*
fcdc Romana .
omnibus qua ad Dei cultum 8e fervitium fpej. Abbates 8e priore* eledivi , five regula­
dant in monafteriis, ut totum le debiti* horia
res, etiam exempti , five commendatarii , non
fiat cum decenti reverentia , furgaturque me­
recipiantur ad capiendam poflcflionem , nifi
dia node ad matutinas, fi fuerit loci, aut re­
prius edita in manibus epifcopi confeflione fi­
dei catholics ex formula in hoc concilio pro­
gula antiqua confuetudo . Ad hoc enim omnia
fete monafteria fundantur , ut orent It excu­
vinciali recepta , & poft adeptam poflefliobias agant , ne dormientibus aliis hominibus,
nem bullas luas in fccrctariatu, ficut olim fie­
inimicus fuperfetnmct zixania . Poftea videiat
bat , live apud situations inlinuationum curent
fi falcem ad latisfacicndum divinis officii* nu­
in regiftris defcribi : unde liceat epifcopis comerus religioforum luificiat pro fundationum
cnoiccre de facultatibus , induitis , aut oneri­
inftitutione , aut faltem pro facultatum copia.
bus a ίιηόιίΓιυο D. N. papa ipfis impolitis.
Deinde an fuppetant in ccclefia omnia «u· ad
Nam pleritquc in titulum providetur , atque
ferviendum Deo funt neceflatia ·. An ipfim *cad onus fulcipiendi regulatis habitus, qui ta­
clcfiz ac locorum regularium fine farta tedai
men in fsculari remanent, ac Ic commendataAr profpiciendum qua ratione omnibus hi* pro­
rios jadant . Fropterca jubemus, ut intra tres
mcnics omnes abbates , & priores nollrarutn C videri queat , per cenfuras ecclefiafticas, It retentioncm fruduum, invocato brachio faculari
dttxceleon huic decteto pareant, & inobedlen­
( fi opus eft . )
tes poft tertiam admonitionem excommunicatio­
8. Vifitante epifeopo , teneatur abba* regu­
ne feriantur
’
laris , fcu commendatarius adefle ; nifi jufta
4. Abbates 8t priores regulares , atque et­
caufa per epifcopum judicanda impediatur, aut
iam exempti , aut cotnmcndatarii , fi ztalem
eo calu vicarius legitime conftitutui, qui quod
preferiptam a jure ad fufcipicndos factos ordi­
ordinatum fuerit, tam in fpirttualibus quam in
nes attigerint, intra annum promoveantur : fatemporalibus , exequatur : aut canonicis pani*
cultateique de non promovendo , ptzter quam
coerceatur .
in cafibus a jure expreftis concelfc , ad annum
tantum 'luftragentur : alias epifcopus pro fuo
9. In quacumque religione , tam virorum
jure agat , uloue ad declarationem vacantium
uam mulierum , juxta decretum concilii Trientini, ptofellio non fiat ante decimumfextum
omnium beneficiorum . Piomoti vero liidcm
legibus ad celebrandim miilam , quibus omnes
■tatis annum expictum , neque qui minori tem­
pore quam per annum poft fufceprom habitum
presbyteri, atque epilcopi obiigentur, &: com­
in probatione fteterit, ad profefConcm admitta­
pellantur ab ordinariis , fi fuerint contumaces
tur . Profeflso autem antea fada fit nulla, nulaut contemptores . Commendatam , quamvis
ad regularem obiervantiatn non obligentur , ne
lamque inducat obligationem ad alicuju* regulm
vel religioni* vel ordinis obfervationem , aut ad
tamen fint fine J»go atque omni regula , de­
cet eos medium ftatum atque oidinem fequi ,
ilio* quofeumque effedus . Finito tempore no­
viciat**, fuperiores ipfi novitios, quo* habile*
oltcndcre inter regulares te izcuUres cleri­
cos in veftitu , in victu , Be in omni ornatuinvenerint, ad profitendum admittant, aut mo­
Tonluia utantur ampliori quam lacordotafi,
nafterio ejiciant . Abeuntibus vero ante profefhabitu pronius ad regularem accedent* ; nrc
lionem omnia reftituantur qu* fua erant , le
exiftiment fibi commendatum monafterioium
monafterio contulerant dedudi* alimenti** ve­
il 1 mentis. Quod ut rede fiat epilcopu* per cenregimen , ad luxum Be prodigalitatem, aut ad
luras ecclefiahicus ( fi opu* fuerit ) compellat.
augendam tern fuam 8t con (anguineorum fami­
Ante profelTionem nemo capax habeatur aut of­
liam , lcd ad piam 8e juftam alienarum rerum
difpcniationen», te quarum non habent proprie­
ficii, aut beneficii monachalis, aut fi quod ob­
tinuerit, vacare cenitatur.
tatem, Dcoque dc omnibus reddendam effc ra­
tionem .
E
10. Religiofi ad regula , quam funt profefy. Fundationibus monafteriorum nihil magis
li , pntftraprUM vitam inftituere It componere
adverfatur , quam conventui monachorum laidebent ; atque imprimis oblervate obcdientiz.
paupertati* , * caftiialis vota, * pracepta ad
cos aut muliere* praefle , ac pro abbatibus five
votorum
refpeâive eflentiam , n non ad com­
abba tiliis fe gereie, atque etiam in his habita­
munem vitam , vidum It vcftitum conferven­
re. Quiiquis fciens tales, aut quafcumqocmu­
da pettinantia , ab hifque numouowi receden­
liere* intia fepta monafteriorum illorum reli­
dum . Neque enim pofluot a lupertoribu* ea
dentes 8c commorantes , ad facram communio­
qua ad fubftaatiam regulari* vita pertinent,
nem admiferit , fit fufpenfus a divini* · Quod
relaxati. Nam fi illa qua baie* funt, It fun­
etiam ad cas extendatur , qua mOnaftcria addamenta totius regulari* difciplina . exade
miniftrant, Se monachi* vidum partiuntur, aut
indebite frequentant.
non fuerint confervata , tolutn corruat adifiNemini abbatum, aut priorem , aat ckcium accede eft ■

3

i.

Cmil. Gonni. Tom. XXXIV.

£ C

3

II. Coo-

ojj

**£»??*

Concilium Rothom ag ini r.

nunieu* in.
UirUSC.

tetce

0,0

diligenter ratiooes reddantur coram itligiofia, "ammo*
ΛΛΝΟ
· ·· Coaftituto in regulari vita, cojufcumque
aut vifitatoribsM in prefentia abbatia , etiam CHturri.
CBaiSTI qualitatis fuerit, non licet bona mobilia , vel
commendatarii , maxime fi presbyter exùtcHt. ijh.
sjla.
immobilia, etiam quovis modoacqudita,tam­
Qriod vero reliquum fuerit « impendatur orna*
quam propria, aut etiam nomine conventus poftui , aut fabric· eccleGe , pauperibai, aut aliis
fidcre , vel tenete , fed ftatim ea tradere fuperebus mooafterio occcfTarfu . Deficientium u
riori, coovcntuiqiM incorporare - Nec licet fuftatis hot is chori , aut aliter delinquentium
pcrioribns bona flabilia alicui regulari concede­
portio , nec abbati , nec conventui accrefcat ,
re, etiam ad ufumfrudum, vefufum , adminiled ccclefi· cuicui aut pauperibus applicetur .
ftrationem, vel commcndam
Attamen poteft
fuperior alicui tamquam ofliciario , ad tempus
Sine gravi culpa , tc poft omnia tentata ■ qui­
bus emendari poflit , nemo tamquam incoraut ad vitam rem committere , cujus conditio­
nem faciat meliorem, tc acquirat non libi, fed
rigibilis ad aliud tranfmittatur monafterium : ne
tacitis aut clsndeilinis odiis abbatum, aut alio­
monafterio . In his cxcquendis tc reformandis
prudentia & manfuctudine opus eft , nc fran­
rum regularium detur vindi&B locus . Qua in
re, ne quidem vicariis epifeoporum, ipfistncongamus potius quam corrigamus , que in pra­
vum (onca cjniuctudine induruerunt.
B fultis, libera judicandi potcftas debet concedi ·
ia. Monafteria reformentur fecundum regulas,
*7* Quicumque regularis prstenderit (c per
quas profitentur in unoquoque ordine . Sit lu
vim & metum ingreflum cfle religionem , auc
omnibus menfa, vcftitus, cohabitatio, tc clauetiam dicat ante ctatem debitam profcfliim
fura comm.inis. Quamdiu durabunt commend· ,
fuifle, aut quidfimile, velitquc habitum dimit­
priores clauftralcs, ac in prioratibus conventum
tere quacumque de caufa, aut etiam cum habi­
habentibus fuperiores, qui corrediones tc fpitu dilccdere fine licentia fuperionim , non au­
rituale regimen exercent , a capitulo abbati ,
diatur , nifi infra quinquennium tantum a die
feu priori commendatario prefententur . Quod
profeffionis : Et tunc non aliter , nifi caufas,
fi dillenferint , ad epifcopum negotium diïcuquas praetenderit , dedu serit coram fuperiore
tiendum referatur, qui de priore regimini apto
fuo atque ordinario. Quod fi prius (ponte ha­
Srovidcbit. Non probamus a folia capitulis in­
bitum dimiferit , nullatenus ad allegandam
itui : quandoquidem plerumque deteriorem,
quatneumque caufam admittatur , fed ad momodo fibi indulgentiorem , folent poftulare .
naftcrium redire cogatur , fle tamquam apoftaHos amovibiles decet efle, ficut omnes officiata puniatur. Interim vero nullo privilegio fu·
rios clauftrales, pre fertim Ii deliierint refle ad C religionis juvetur juxta decretum facri conci­
utilitatem monafterii fuo fungi officio . Sed vilii Tridentini . Ordinarius , quoniam ejufmociffitn cavendum , nc per vindittam, quia no­
di caufr maximi funt momenti, ipfcmct judi­
lunt abbatum aut religioforum cupiditatibus
cet , nec ad vicarios , nifi legitime impeditus,
obfequi , petantur amoveri t de quo epifeopus
tranfmittat.
-ut vilitatores judicabunt.
18. Abbates &· priores conventuales etiam dc
13 Omnes officiatii teneantur in capitulis
fuo monafterio minores aliquos emittant ad fageneralibus rationem reddere de fuis officiis,
molas univerfitates , qui tamen in conventibus
U coram vilitatoribus vocato abbate, etiam
tantum habitent , clique a (lignent portionem
commendatario, aut ejus procuratore feu vicacongruam ad viftum , ut poftea bene inftituti
11.", nc quid reticeatur quod in adminiftratioprofint monafterio tc ejus vicinis .
nc fueiit perperam geftum . Nullus in eodem
19. Poftremo ut paternitatis publics erga
clauftro plura exerceat , aut poffideat officia..
omnes , fed maxime pauperes , tnaneat in mo­
Eft enim equum , ut omnes pro lua antiqui­
nafteriis aliquod vcftigium : obteftamur omnes
tate honorentur tc invitentur ad bene agen­
abbates &’ priores conventual» fuo interminaD tione divini judicii, ut hofpitalitatis tc paupe­
dum .
tq. Prafentatio beneficiorum five regularium
rum nolint oblivifei : tc in monafteriis clecmolive ÎBCularium que ad monafteria pertinent, de
fynarii, non feipfos , fed pauperes pafcant, ac
jure communi, tam ab abbate quam a conven­
de quotidianis cleemofynis rationem diligen­
tu conjundim fieri debet in capitulo , nifi ali­
tem per fingulos menfes conventui tc vilitatoriter inter eos fuerit conventum, aut ab antiquo
bus, coram abbate, etiamcommendatario pres­
oblcrvatum . Cui de beneficio provifum fuerit,
bytero reddant.
aut ad ejus refidentiam vadat , aut fi refidenxo. Synodus falva & inviolata vult ftatuta Oe
tia in beneficio fieri non poflit , conveniat de
privilegia monafterii fanâi Martini Sagicniis
frudibus ejus cum abbate, & conventu, ut cum
dicecelis in Normania, de congregatione tc re­
aliis vivat. Nullus tamen linatur beneficium ob­
formatione Cafalis-benediâi , nihilquc de eiftinere , aut clauftrum egredi ad beneficiorum
dem ftatutis tc privilegiis didi monafterii abro­
regimen , nifi cujus fpedata aut probata fuerit
gare intendit, falvo jure epifcopali.
fides , & lanâi'as , ut laicis potius «dificarioai. De ipfis monafteriis in prioratus, in qui- *
nem quam fcandalum afterat.
bus vigete debet regularis obfervantia , tot re­
15. Abbas vel prior nulli monacho det licen­ E gulares mitti jubemus ad divinum explendum
tiam egrediendi monafterio fine urgenti necefli­
officium, quot es fundatione requiruntur , aut
tate 1 numquam autem ut ad nundinas, vel ad
quot ferre poffunt eorum facultates . Excom­
vicinorum pagorum fefta ■ vel couiangurncorum
municationi vero fubjkimus priores ac quofeumnuptias , vel ad miflas per parmeias aut pagos
que alios, qui poft trinam admonitionem, ad­
venientes nôn receperint , vel ad vidum auc
celebrandas , nifi ob maximam defedum pres­
byterorum rogati vadant numquam autem ut
habitationem neceflaria fuppeditare rccufaverint.
infantes a lacto baptilmatis fonte fufeipiant ,
Sub eadem poena ipfo fado incurrenda prccinifi cogat neceffitas.
pimus , ut quarumcumque ccclefiarum funda­
16. Mrnla , tc vidua regularium, ftatuipaotiones diligenter obferventur , nihilque immta·
perrati^, quam (unt profefla, non deroget. Sed
tetur, prxiertim fi approbata fuerint ac confir­
11 quid dc frugali fumptu fuperfuerit , colliga­
mata ab archiepilcopo, aut epifeopo dicecefir,
tur ne pereat, ac de communitatis ledditibus
in qua did* ecclefia exiftunt . Nec liceat hir
qui

<$7

Claim
till,

Conchium R<

THOMAGINO.

f» diomt funditorem haredes efle , tut il. > do, fine jufta caufa impedierint. Eaque omnia aMRo
l*nm Mclcfiaram pofleffaribua hujufmodi fan.
St lingula qu* ante profelEoocm, vcl m ptofcl- CKAMTl
dationes intervertere, aut immutare, fa alioffione fieri oportet , ferventur , non folum in ·>·*·
ve nfaaetiam pio· convertere. Sandorumenim
monafteriii lubjc&is epifeopo, fed alusquibufpatrum coaftitutionibite fancitum eft , ftandum
cumque.
efle voluntati fundantium, Sc dotantium cccleiq. Libertati profcffionii virginum Deo dican­
fiai: ut pro animabat ipiorum , St pradeccflodarum, ut prolpiccrent fanda concilia, ftatuerum * atque fuccctfarum Deo preces fa ipfi* fun­
runt, ut fi puella, que habitum regularem fuderentur .
Lipcre voluerit, major duodecim anni· fit, non
ia. Noftri· peccati·!ita merentibui, in hoc
ante eum fufeipiat, nec poftea ipfa vcl alia pro­
regno plcrifquc fa locts jacent monaftcria diru-1- feflionem emittat, quam exploraverit epifeopus ,
ta prioratui , capcllania atque etiam paiaeciavel eo impedito vicariua, aut alius ab ipfis eo­
ici ecclefi· coi lapi·, St in prophano· ufui tranfrum fumptibu· deputatu·, virgini· voluntatem ,
feruntur , earumque frudus a laicia occupan­
an coaâa, an feduda Iit, an Iciat quid agat .
tur . Dc hii valde curandum eft > ne ca qua iaQuod fi voluntas ejus pia ac libera cognita fuecrii minifteriii dedicata tant , temporum inju­ I rit, habucritqoc conditione· reqnilital , juxta
ria obfolefcant, fle eu hominum memoria exci­
monafterii St ordinis regulam , nccnon mona­
dant . Epifeopi itaque congruentibui rcmediii
fterium fuerit idoneum , libere ei profiteri li­
invigilent , etiam per retentionem fruduum ,
ceat. Cujus profeffiun is diem ne epifeopo· igno­
ufquc ad eam partem quam judicarim congrue­
ret, teneatur prefeda monafterii eum antemenre! ut monafteriorum ecclefi*, qu· renovatio­
fem certiorem facere . Quod ti prafeda certio­
ne» aut reftauratione indigent, reficiamur > Sc
rem epifeopum non fecerit, quamdiu epifeopo vi­
ia eia uets·:» obfequia rede eaerceantur , invo­
debitur, ab officio fufpenla fit.
cato ( fi opui fuerit ) brachii facularis auxilio,
if. Sacre virginei videant'quomodo corpore
It remota omni appellatione ■ Profanatores ve­
It fpiritu placeant Deo, Sc non cogitent qu*
ro prioratuum Sc capellaniarum cogam quibur
mundi funt, fed qu* iaculratcm prxftcnt fine
poterunt modii, etiam per excommunicationem,
impedimento dominum obfcciandi. Sponfa fiant
ad earum purgationem & reparationem, acfru­
Chrifti, non adulter*, nec in proftfaoncfidem
âuum tcftitutioncm. Si veto retaliate , vcl alia·
datam irritam faciant : Ipercnt in Deum , in­
collapfe fuerint , & ob carum inopiam ne­
flent orationibus node Sc die, falrem lemel finqueam inltaurari, vocati· hia quorum intereft, 1 gulis mentibus cufit.lli mem peccaturum faciant,
in matricea , aut alia· ecdelia· locorum eorum­
Sc factofandam euchatilliam fulcipiant , ut eo
dem, leu vicinorum arbitrio fuo transferant ,
falutaii prslidio muniant fe ad omnes oppugna­
atque fa iifdemecclcfiia erigant altaria, vel ca­
tione· damonum fortiter fuperandas.
pella· , vel prioratui , fub itidem invocationi­
16. Non fint oliof* , non verbol*, non cubus, vel in jamereâa altaria, vel capellas, vel
riofe , loquentes qua non oportet, nullam dent
prioratu·, traducam cum omnibua emolumen­
adverfario occafiouem maledicti gratia, nec in
ti· St oneribus prioribus ecclefiis impolitis. Pavidu, nec in lermone, nec in velo, nec momni
roeciales vero ecclefiaa, etiam fi juri· patronatui
habitu, in quibu· omnibus delicias fugiant .
liat, ita collapfas refici procurent ex proventi­
Vivente· enim in deliciis mortux funt, & faci­
bus quibulcumque ad ca/dem ecdefia· quomo­
le convertuntur poil Satanan.
documque pertinentibus : qui fi non fuerim fui17. Frccipitur a fandis conciliis univerfis epi­
ficientes > omne· qui fruâua aliquo· a didis ec­
feopi· fub obteftationc divini judicii, Sc inter­
clefiis proveniente· percipiunt , aut in illorum
minatione malediâioms aterna , ut 10 omnibua
dcfeâum parrxeianos , ac quotcumque qui fecun­
monafterii· fibi fubjedis, ordinaria, in alii· ve­
dum loci confuetudinem tenentor , aliofque quoi- I ro fedis apoftoliea audoritate, clautuiam fancumque juxta concilii Tridentini decretum con­
dimonsalium , ubi violata faerit, diligenter retribuere compellant. Omnibus vero remedii· op­
ftituere, Sc ubi inviolata eft, confervere maxi­
portuni· ad pnedida cogam, etiam per inter­
me procurent. Inobcdientei atque contradicto­
minationem divfai judicii Sc excommunicatio­
re· per cenfaras ecclefialiica· , ajiafque poenas,
ni·. Quod fi nimia egeftate omne· laborant ,
quacumque appellatione poftpofita compefcenad viciniore· ecdefia· transferantur cum facul­
tei, invocato etiamad hoc (fi opus fuerit) bra­
tate tamdiâai parceciales, quam aliaa ecdefia·
chii icculari·auxilio. Quod ut prubeatur .omni­
diruta· in profano· ufu· non fordido·, ercCta
bus magiftratibus fascu laribus ab eifdem conci­
tamen ibi cruce, convertendi.
lii· injungitur fub excommunicationi· perna ipfa
xj. Anathemati lubjiciuntur omne· 8r fingnfado incurrenda . Nemini autem fandimoniala perfona , cujufcumque qualitati· 8e condi­
lium liceat poft profeflionem exire a monaftetioni· fuerint, tam clarici, quam laici, facurio etiam ad breve tempus, quocumque per­
larea, regularet, atque etiam qualibet dignita­
textu , nifi ex aliqua legitima caufa ab epifeo­
te fulgente· , fi quomodocumque coegerint vir­
po approbanda, indultii quibulcumque Se pri­
ginem , vel viduam , aut mulierem invitam , 1 vilegii· non obftantibui. Ingredi autem intra
prvterquam in cafibut a jure expreffi· , ad in­
fepta monafterii nemini liceat, cujufcumque gegrediendum monaiterium , vel ad fafcipieridum
neiu, aut conditioni·, fcxu·, vel«tatisfuerit,
habitem cujuicumque religioni· vel ad emit­
fine epifeopi licentis , vul fuperiorii in feriptia
tendam profeffionem: quique confilium, auxi­
obtenta, fub excommunicationi· pcena ipfo falium , vcl favoium dederint : quique fcientes eam
âo incurrenda. Dare autem tantum epifeopus
non I ponte ingredi monafterium aut habitum fuvcl fuperfar licentiam debet fa cafifan neceflaicfaere, aut profeflionem emittere, quoquomodo
riis, neque alius ullo modo poflit, etiam vigo­
eioem adni, vel prsfearmm » vcl conieafam ,
re cujufcumque facultatis Sc indulti hadeuus
vel auâoritatem interpofuerint. Simili quoque
concelfi, vel in pofterum concedendi.
aaatbeuuati lubjiciuntur, qui fandam virginum ,
xS. Quia per injuriam noftrorom temporum
wl aliarum mulieiom voluntatem , vel acci­
multa moniale· profefl* relido monafteiio ■
piendi veli, vcl votum cmiataaadi quoquo movel cum parcoiibai , val in hominum conforrmatf. gmarof. Tom. XXXIV.
Bo 3
tao.

OP

CONCILIOM

Rothomaobnsb. 'mJuS?*?*

anno ,lo> nec fine multoram fcandal· vivant excomChmsti municationis laqueis irretit* , omnibus preci‘f*1·
pimus , ut fingal· ad fuos conventus quampri­
mum redeant , claufuram 8c regularem obfervantiam cum alii· obfervatur* . Inobcditntex
yero apoftatrice· declaramus . In qua excom.
municatione (i nfque ad mortem permanieriot,
Chriftiana careant fepultura, nec in loco facso
fepeliantur . Poftrcmo epifcopi vifitantes vi­
deant , quonam pa<fto poflint providere circa
moniale· hofpitalium, de qtiibu· infinite funt
querimoni* ·
ip. Qti* monaftetia fanftimonlalium in pa­
gi· , vcl extra moenia urbium , vel oppidorum
conftituta, malorum hominum pradx, tc alii·
facinoribus , fine ulla frpe cuftodia funt expo­
lita : curent epifcopi 8c alii fuperiores, fi ita vi­
debitur expedire , ut fanâimonialcs ex his ad
nova, vel antiqua monafteria intra urbe· , vet
oppida frequentia reducantur , invocato etiam
auxilio ( fi opiis fuerit ) brachii fscularis. Im­
pediente· vero & non obediences per cenfura·
ccclefiafticas parere compellant .
50 Non deputentur monialibus confeflarii ,

atque iliorum facramentorum , 8c officii divini
mimftti , nili de epilcopi confcnfu tc prsvio
examine per eum', aut etiam vicarium facien­
do : & prater ordinarium confeflorcm alius ex­
traordinarius ab epifeopo. 8 al is fuperioribus
bis aut ter in anno oftcrstui , qui omnium confefliones audire debeat .
31. Nemini liceat monafteria , vel domo·
tam virorum quam mulleum etiam mendican­
tium , aut paractas , au*, etiam oratoria eri­
gere line epilcopi ( m cujus diaceli eriguntur)
licentia prius obtenta , 8r >n eis non major
numerus eonftituatui , ac ut pofteium confetvetur, aut onera imponantur. neam cx redditi­
bus, vcl confuctis clcemofyivs commode poflit
fulfentaii .
p. Mig no noftro dolore per noftrorum tem­
porum invale Icentem malitiam plcrique cx monafteriis tam virorum quam mulierum , atque
etiam mendicantium, abierunt retro poft fatanam : nec folum fuis ordinibus renuntiarunt ,
fed matrimonia contra vota contraxerunt. Qm- D
nes rogamus & obtcft.imnr in domino , ut refipifcant a laqueis diaboli , A* cum redeunti­
bus ad fuorutn ordinum conventus · mtfericorditer , ac cum vere panitentibus indulgentius
agere fuperiores hortamur, modo de irregulari­
tate tc apoftalia a fede apoftolica veniam impet*arint . Qui vero in fua nequitia contumaces
pcrftberint, omnibus modis tamquam oves per­
ditas ab eifdem fuperioribus qusri tc compelli
ad intrandum percipimus, etiam brachio lacu­
lati invocato .
u. Prohibemus autem curatis, tc aliis q»ibu Icumquc , ne tales cognitos admittant ad com­
munionem, sc ne.quidem linant ingredi in ecclcfiam, atque etiam mortuis denegent Chriftia- E
nam fepulturam
54. Pervenit ad nos , a quibufdam foperiotibus de ordinibus rcligioforum , etiam mendi­
cantium ,aprztcxtu fuz regule, aut privilegio­
rum a fede apoftolica obtentorum . quos etiam
presbyteros in fuis conventibus judicarunt incorrigibiles , habitu monachal· exui , 8* (zculari
k prctbvteiali indui, fietiqnc de eorum indul­
genti· apoftata· : ipfis denique potcftatetq da­
ri . ut in noftns diaccfibus vageptur presbyteriad celebrandam miflam . tc prrdicandum ver­
bum Dei . Interca fiunt pejores clerici quam

ffi°

futrant monachi, unde infinita nafeuntuf leandala . Monemus m domhso lupetiorcs ocdtnum CHU1ST1
etiam mendicantium, ne ad ecclefi*deftruâioυ·ι.
nem abutantur induitis apoftolicis , ant regula
fuorum ordinum, nec fuo> incotrigibiles a fuix
domibus dimittant, fed in firma cuftodia deti­
neant, ac potiu· alio· a fuit snonafteriis fugi­
tivo· inveftigent , ne fuis ordinibus tc noftria
ecclefiis fcandala prebeant . Si (ecus fecerint ,
contra ipfds juxta fanâioncs canonicas proce­
detur . Quifquis vero , etiam de eorum licen­
tia vagus presbyter tc apoftata inter noftros deprehenfus tc cognitus fuerit , non permittatur
celebrare miflam, nec predicate, ac ne quidem
admittatur ad laicam communionem , fed coga­
tur ad elauftrum redire , aut incarceretur , aut
fiat ficut unus de apoftatii35. Ut autem haec omnia 8t lingula in fuperionbus decreti· contenta in Omnibus monafteriis tc domibus virorum, feu mulierum fub qua­
vis gubernatione &r fubjeâipne exiftentibus obferventur, przcipitur epifeopis, ut in monaftetiis fibi fubjedis, tc in aliis etiam non fubjeûis in calibus a facris canonibus , pizfcttitu
concilii Tridentini decretis , fpecialiter ipfis
commiflis , ftatim przdifta exequantur : que
vtro extra cafus prcdiâoi in snonafteriis te
perfonis ab epifcoporum jurtfdiâione tc fubjeaione exemptis ordinata funt, ea ftudeant ab­
bates aliique ordinum fuperiores , ad quos ea
cura fpeâat , execution· demandare : quibus
negligentibus juxta ejufdem concilii Tridenti­
ni ultimum decretum de regularibus, erit pro­
videndum .

Dt jerifjiltiitc «tltfitfiuc .

UM tc canonicis tc regiis conftitutionibus jurifdiâio ecclefialtica temper frjunâa fuerit a feculari , tam in perfonalibus , ci­
vilibus , quam in criminalibus caulis : ita ut
nec a farcularibus judicibus ecclefiaftici debe 1 tu
compelli ad debita folvenda, nec ab his puni­
ri , fi quid aniniadverlione dignum commiferint, fed ad judices ecclefiafticos debeant remit­
ti in cafibus prrlcriptis a facris canonibus. Mo­
nemus in domino diâos judices izculares , ut
didis canonibus pareant, ncc falcem tn tneflem
alienam mittant. Quod fi moniti non parue­
rint, excommunicaticrris vinculo,fe noverint fubjaccre.. Prrcipitur vero omnibus ecdefiafticu
fub pana eicommunicationis, ne coram judici­
bus Iaicis litigent , neve voluntarie fe eorum
pirifdiâioni iubjiciant in cafibus ad judices ccclefiaftieos pertinentibus, fiye aâores , Gve rei
fint . Quod fi fententia^n excommunicationi·
non veriti fuerint, aliis canonicis panisgraviffime puniantur.
1. Studeant officiale· brevi comjiendio lites
dirimere : Ideoque prccidant dilationes , qui­
bus haâenus uti confueverunt : ac litigatorum
artibus, feu in litis contcftationp', fen alia par­
te judicii differenda modis omnibus, aut termi­
ni przfixione , aut comjsetcnti alia ratione occur­
rant, tc '' incautis criminalibus, humans fortis
• f itr"*
metnores, aut nocentes reos damnare , dut in­ 1b raulw.
ion tes cito abfolverc debent.
3. Publicatis elogiis teftium feu inqucftls ,
mon admittant reos feu defenfores dare reuafationes leu reprobatione· teftium , ncc hujufmo­
di rccufationuna probationem fieri , ne poft didifcita (ut ajunt) teftimonia , detur tcftes fuboinandi * fabricandi locus.

tffRi
"λ N no'

°VïSJΓ

CONCUIOM ROTHOM AOI N$l.

Μ"*,“ζ“’·

tftfl

IX. Sportularum Sc falarii pro aâorum expe- "ÂNHtf
CMIST1 muaicatioeea It abfolutiooes decernere , cum
ditione, ac pro apparitoribui , Sc ceteris eccle- CMtlSTI
<»«'■ ha fiat partes jadictim. Procaratc enim folum j. fia (lice jurildiâionia minillus, tc operis mode*·»«.
promotores délient, ut farta tcâa confervetor
rata fit erogatio, Sc a turpi qukflu aliena , nec
ecclcliaftica difciplina * le tamquam accufstofit ejus major taxatio quam in curia archiepifcopali Sc mctropolitana efle confuevit .
res poftulare le requirere, ut in cor qui iilam
difciplinam violarint , corruperint , feu quid
ij. Sand* fynodur fanxit feminaria per dicrlitii 8c feelerit commiferint , inquiratur : un­
cefas erigi juita formam in concilio Tridentide promotores nomen fortiti fuel , Iniquiffi■o contentam , pro quorum fufleatatione or­
dinata & decreta fuerunt quadam , in quali­
rnum autem , eunadem fe accubtorit & judici·
bet dimcefi ab epifeopis clero proponenda :
parte· agerc .
j. Monet fanâa fy nodus eofdctn officiale· .
ut fi qu· opportuniora videbuntur , intra bimcftre ad dominum mctropolitanum approban­
ac quemquam coram fe citatum . co quod pri­
da remittantur , quatenus illius beneficio a
ma die aflignata non comparuerit. fufpenfuma
fummo pontifice , &■ a Chtiftianiffitno noftro
divinis, feu eicommunicatum declarent: lcd ju­
beant tantum non comparentem iternm citari : B rege confirmatio ( in quantum opus fuerit )
impetretur .
qui fi rurfum non comparuerit in judicio , vel
14. Quz omnia judicio Se beneplacito fanper procuratorem non refpondcrit , procedant
âiffimi douiini noftri pipa fubmittimus.
per roulâas pecuniaria·, que loci· piis ibi ciiflcntibu· eo ipfo quod exaâc fuerint affignenhuic finoelt iHttrf»tr»»C V
' tur , retentionem fruâuum , beneficiorum pri­
[nifirif[cr»»t.
vationem. aliaque juri· remedia. Quod fi eiecutio reali· vcl perfonalis adverfu· eos hat ra­
Nos C. cardinalis a Borbonio , archiepifcopiH
tione fieri non poterit, fitqueerga judicem con­
Rothomagcufis , prinus Normanise definiente·
tumacia : tunc eo· etiam ana thematis mucrone,

4· Caveant ie pofteram promotores cxcom- A

arbitrio fuo, prefer alias poena· ferire poterit .
Excommunicatur vero quicumque, fi poil legi­
tima· monitiones, non relipuerit, non folumad
facramenta Sc communionem fidelium ac fami­
liaritatem non recipiatur : fed fi obdurato ani­
mo cenfurii annexus, in illis per annum Inforduet it, etiam contra eum, tamquam de herefi
fufpeâum procedi poflit.
Ê. Meminerint officiales non temere 8r leviter
execotqrum fchedulis feu relationibus credendum
elle, nili diem fe horam , necnon locum , ubi
perfonaui, cui affignatio' denunciata fuerit, in­
venerint , Ie corain quibus teftibus faâa fuerit,
di&r relationes contineant.
7. Excommunicationes que ad finem revela­
tionis , aut pro deperditis icbus fieri folent, a
nemine prorfus , przterquam ab epifeopo , ac
nili de re non vulgari , caufaque per cumdem
diligenter examinata dece.nantur : ncc ad eas
concedenda· cujulvis magift.atus auâoritate ad­
ducantur , fed totum huc in illorum arbitrio
Ie confcientia politum fit . l.ildem tamen po­
terit etiam vicarius epifeopi concedere, fi hrc
facultas ei fpecialiter ab cpiicojm^ fuerit de­
mandata ,
8. Non liceat epifcnpis figillum futim ad cer­
tum pretium locare, fed illud probo viio , nec
andoâo , tamen ecclefiaflico committant.
9. Prxcipitur vero epilcopis , ut certum lo­
cum fccretams fuis affignent , ubi rcgillra or­
dinationum, provilionutn, collationum ,Bc alia­
rum aâorum a diâis epifeopi· , feu eorum
vicarii* emanatorum perpetuo cuftodiantui ,
ne carum rerum pereat memoria, Srinde exemplu , icu ettraiSus , cum ncccffaiium fuctii ,
petantur .
to. Aâuario· quoque feu graffariot curia­
rum cccleliafticarum ie capitulorum , clericos
feu notarios non uxoratos Se feribendi peritos
inflituant : quibus non liceat tuum aliis dele­
gare officium . Quod fi illud4ut morbo impe­
diente , aut alia urgente neceffitate , explere
nor»' poflint , iis eorum Jocum onicialcs notanutn aliquem, aut probum virum fubflituant.
it. Caveant autem dit aâuarii, nc abfente officiali fuos telle* examinare prvfumant
( cum fit id omni jure vetitum ) iub pan*
aullitati* .

fubfcr iplimus .·

Ego Bemaidinus de S. Françoisepifeopus Bajoccnlis fubfcripfi.
Ego Ludovicus du Moulinet epifeopus Sa­
gientis fubicripli.
Ego Claudius de Sainâes epifeopus Ebroicenc
fis fubfcripfi .
Ego Joannes de Valle epifeopus Lexovienfia
fublcripti.
Nos Cl.Sedillc, Se P. Ie Got canonici E. Abrinccnfis, procurators Sc deputati a capitulo
ejufdem E. fede vacante, approbavimus Ic lubfcripfimui .
Ego Nicolaus dc Briroy vicarius generalis ie
procurator rcvcrendifs. Conftanticnlis epifeopi
ejus nomine interfui, approbavi, Sc fubicripli ■
Nomina deputatorum a capitulis fupradiâarum diceccfium, abbatum , priorum , procura­
torum , tc ceterorum , qui huic fynodo inter­
fuerunt , relata funt cum aciis in commentarios
D qui in archivis ejufdem ecclefi· Rothomagenfi·
afiervantut .
CLEPET , V M.BELL1X,
Jeireurii tuuilii .

DE SE HOLCUM ΣΤ
V Ttymixt
11
/jaeda
frcvmcuh , fer ulalrtflimeiH tc rcvcrcieJiffiiHBec
daoiivvm ccrJiBBtcBc λ Sarttene Brcineffjtefmec

PI SCOPI per fua· dioecefcs vctcrc»
“ - fcholas inflaurent , te contra occupato, res rerum Sc pofieflionum , qu· ad illas perti­
nent, procedant perccnfuras ccclcfiafticas . tam
£ in monafieriis ir prioratibus, quam in collegia­
tis & parcecialibui ecclefiis r Et ubi défunt ,
omnem operam dint, ut aperiantur ad inilitucndam juventutem m viis domini
bonis dafciplims, ad csornramyautem Sc regulam feminariorum, quoad fieri pqtcrit, in apiis docendi me­
thodum introducant , ut in eaacm dimcefi om­
ises Ichol· inter fc confentiant. Omnes autem
diâtrum fcholarum rnagiflu fidei profeffionem
juxta formulam prmfcriptam , tc in hac fynodo
mlcrtam emittere teneantur.
a. Dc faminarrotum credione in unaquaque
civitate cathedrali, aut in aba, li uuaindimK
cefi
1·

tftfj

ανΓχηΓ*

Concilium Rothomaginjl

AMMO
r·/· filcrit commodior , conventam fuit in
CHAISTI hac fynodo provinciali, ut fiat percoatributio­
nem ex. fruâibus iategris mesriz cpifcopalis, tc
capituli, tc quorniocamque beneficiorum, ficut
prcciaitur a generali concilio Trtdentino . Sed
ut tolerabiliorem ipfam reddcreoMi, habita ra­
tione infinitorum gravaminum > qua patiuntur
potiffimum in hac provincia beneficiarii , for­
mam contribuendi prcfcripfimus , quam omnes
lequi oportet , ipfamque ad lingulas dkzccfei
uaafmiflinsu·.
7
3. Ad iplius forma exeeutionem , epifeopo·
lecum allumer duos quos voluerit, modo Iit de
capitulo unus, * alterae civitatis cpiicopali·
cieto, quibus capitulum dc luo gremio tertium
adjunget, tc clerus civitatis quartum . Proce­
dent auten ad contributionis taxant quam citillime poterunt, ita ut proximo menlc Odo·
tri facilius ac minori (umptu recipiantur cum
fabvcntioac tegi·’ a quibufeumque beneficia­
riis .
4. Quoniam non nifi tenuis admodum potell
ficti coottibtitio, qux inultis alendis , 4.· habi­
tationi comparanda atque ndificande , aliifque
ad feminam fapclleftilem neccllariis lutticere
nequeat, in pronais Bc concionibus , arque et­
iam per domos ditiorum tam cccleliafticorum,
quam facularium, in tota diacefi fiant adhor'■ tationes, tc eleemofynarum petitiones ad hoc
tam fanftnm opus promovendum, cujus nec oblivilci debebunt in tellamento pii viri , prefertim ecc leli ali ici.
5. Adhortamur autem in domino omnes ad
quos Ipcdfat beneficiorum aliqua dtlpofitio, ne
graventur ad vivendum dare amplioris redditus
beneficia , quam ferar eorum contributio: ut ex
his major numerus clericorum aliqueat . tc leminaiium augeri. Obciftamur etiam in domino
alios omnes patronos tam ecclefialticos quam
laicos qui ad contubutionem non tenentur, ut
pietatis ac publiez utilitaiis intuitu , ne male
aut illicite collocari beneficia fua limplicia ,
aut pcnliones fuper parcecialibus judicent, fi fe·
miliariis attribuerint . l’izterquam enim quod
auttoritate ledis apoftolicz contirmabitur , le
•unaria obligabuntur ad onera fundationum ,
* alia fibi pe 1 dictos pa'ronus imponenda. Qui­
cumque vero patroni iittclligaut (ibi licere ex
nunc ad unionem offerre qua: voluerint benefi­
cia, aut peufione,, tine detentorum Bc putidio­
rum , qiramdiu viserint, pizjtrdicio : a quibus
tamen refigiiari non poterunt , etiam in curia
Komans jam unita beneficia , ac ne quidem alia , nili cum onere penlionis femioariia fblvcndz, fi prius fuerit artrtbuta.
6 Ex monalferiis De prioratibus conventualibus. Ii advivendum leminario beneficia fi.tsplicia magni proventus fupra debitam contributio­
nem contulerint, unus /altem regularis allsamosur ad ipfum leminarium fine ulla alia psnilione , Bc liberabuntur de alio mittendo ad (ludia
Jiterarum in famolas unt*crfi«ates : icgularis ve­
ro de leminario tenebitur omnibus firllis folennioribus ad moaatterium aut prioratum ire, ne
regularis difeiplin· oblivilcatur : fed poll ftu«Iiorum decurtum fpatium , ac presbjrtcratum adeptom , redire ad clauflrum , ibique novirio*
•d regulam, quam in (eramano didicerit, do­
cere, donec alius in ipfius locum leminario tra­
ditus revertatur ad idem clauftrum , hi/cipiatquc
munus docendi cofdem novilsas.
7. Ad fabricam feminariorum ■ Ar reddituum
in cis augmentum, atque ad alia necelfaria pro-

I

■mieux tu.
MX flASSC.

°°4

dcrunt, que de leprofiatum, hofphaliam » fa- ANNO "
bricarum, *c confia ternitatism (upcrfluis redditi. CHlirrt
bus potentat impetrari. PrabesMa infuper ptm- s>li.
ceptoriaJit attributa fcholis vel attribuenda, le
fi qua alia fiant ad ioftitucndos * alendos puck>i ia ecclefiis Ar lotit deftinata . in quibu· li­
minaria coHocabsintur, ipfi· debent applicari ,
ca tamen lege Ar conditione , ut ia eifaem fcho­
lo Ar collegium totiut diacefi· fit publicum ,
* provideatur de ttipendiis praceptoribut ido­
nei i ad docendam per dale· juventutem , five
in leminario manentem , five xlsuadc advenien­
tem . Sic enim fiet, ut non ioitxn ad ecclefi·
regimen provehendi , fed cujufcumqoe Aatn·
pueri pietatem cum bonis liter·· imbibant , It
B cum adoleverint teâam (uatn educationem, at­
que inftitittionem ecclefia referant acceptam.
3. Ad inchoandam perficiendasnque ieminariorum fabricam, 8r"gubernationem , epiicopi
cligaat de capitulo duos de leaioriftos ad ge­
renda negotia non inhabiles , Ar ineptos , de
Quorum confilto omnia adminiftrabunt, eorumemque utentur opera & auxilio . Nec propter­
va quibus dignitatibus ecclefiarumcatbedraliutn
cura icholarum in tota diacefi incumbit, fuo
jure privabuntur, quin obfervent , fi in iifdem
Icminariis omnia fecundum fundationem, inflitationem Ar ftatuta gerantur tc admin iftreatur ,
ut ad epifeopum reterant , tc cum eo atque aJiis deputatis canonicis , abufibus, fi qui irreC pferint , provideant .
9. Principio videbunt, fi quod in civitate ad
femtnarium opportuna adificium , aut loci fpatium commodum fcholis jam aflignatum , Bc eo
utentur de conlcniu omnium quorum intererit:
ita tamen ut non admitutur ad oppofittonem ,
Cui nihil privati damni acceflcrit. Ne metiantur
autem sdificium &r locum et numero alendorum
in pizfenti tempo te, led potius cx propagandi
femiaarii (pe , Bc pofieritate . Ideoquc futuris
feculis faltem de amplitudine loci, quoad fieri
poterit, profpiciaot.
10. Ad locum comparandum, atque extruendam fabricam feminarii , concribuxsones primi
anai, atque etiam lecundi , fi opus fit , necD noa alia undecumque provenientia pecunia­
rum fupplcmenta pro fua prudentia dilpooant,
tc impendant , nec ultra facultates zdificent ,
ne rideantur , fi carperiat vdificare, quod ne­
queant confummare. Habitationis vero ftruriurt concipiatur ad finem plurimorum in eodem
loco (ludentium , manducantium, Bc dormien­
tium. Idcirco manfiones fatis amplas Bc commo­
das contineat : ad altos tamen coavtâores Bc
penfionarior intra leimnarium Bc collegium re­
cipiendos , nc defini alia zditicra cubiculis ,
tc mufeis ditiiodta , prout expedire videbi­
tur .
st. Computabunt poReaquanta peennisa fam­
osa cx conliituttonibus, atque aliis ad|umcati·
B quotannis fuppetat : ut pro ratione reddituum da
numero alepdoium in feminario ineant conliiium. Ad alimenta autem, veftitom tc aliafensinario necedaria pro unoquoque deputamus
centum libellas argenti , ex quibus du· par­
tes infamentur tenuitati vtAui, tc veftitus fingulorum : Tertia voro pars proreptorum Bc ·lutum perlonarum ftipeodiis , atque alii·
rebus in leminario necedaiii· tc requlfirir .
Mutabitur tamen illa impenfatum partitio pro
ratione foci Bc temporis , ut ei detrahatur vcl
addatur·
au Qjro major numerus clericorum ad «cle-

tftfj

cY<ÏÏLn‘*

Concilium Rothom/oinii

ANNO defiam afpirantium juvari poflit Sc inftitui , in
CHUIS Π eleâiooe eorum oui ad feminatium admitten­
tur, triplex dcledus habebitur : inopum prorfus, deinde mediocrium, qui parentum impenfa non omnino ad (ludia fuftentari valeant, fed
egeat'alieno fubfidio : poftremo ditiorum, qui­
bus opes paterna abunda fubvonient. Ad hzc
cogitandum non folum inopes ad presbyterium
informuidos'elTe & adlcribcndos , ne nimium
gravetur ecclefia , aut contemptui habeatur ,
fed melioris fortis Sc conditionis adolefcentcs ,
qui non tantum ecclcfiz poftea przlint , fed
pauperioribus opitulentur , ut fuum miniftenum atque ecclefiam ornent Sc amplificent.
tj. Quocirca utilius videatur mediam par, tem feminarii ex ’ exigentioribus componeri»uvu re , Sc alteram ex mediocribus : ita ut pro
k"‘ ' "■
uno inope duo vel tres de ipGi aflumantur ,
quibus pen fio unius inopis dividatur , Sc de
parentum fubveniiong (uppleatur quod defue­
rit ad alimentum Sc vcftitum . De ditiori­
bus vero tot cooptentur , quod capere pote­
rit habitatio lupra numerum aliorum . Nam
nrzter multiplicationem cleri , Sc refùm in­
stitutionem , de iftorum penfionibui poterit
aliquid comparati ad onera feminarii lublc·
vanda.
14· Ad faciendum delectum eorum , epnropus ance Calendas eujufque decanatus fignilicabit per decanum ruralem omnibus curatis , five
vicariis ejufdcot decanatus, ut die Calendarum
fecum adducant ad locum affignatum omnes
fuz partzciz juvenes a duodecimo anno «tatis
ufque ad vigelimum , qui ichol.is literarum ficquentarint, Sc in ecclefia cantare affueverint ,
atque presbyteratus deliderio teneantur . Ad
diem dictum Sc locum epifeopus ipfemec proficiicetur, aut mittet canonicos fuos in hoc ope­
re coadjutorcs, qui infpeâis juvenibus interro­
gabunt de legitimo parentum matrimonio , fi­
de, vitz honcftatc Sc conditione : deinde con­
templabuntur j ivcuum vultum , pronuntiatio­
nem, ac totius corpoi is habitum : quodnamprxbcant ingenii ac vi.tutis fpecimcn , atque ad
presbyteratum aptituduiem , Sc quem progicilum in litcrarum ftudio fecerint. Dc quibus ipera
meliorem concepciint , eurum nomina , parœcias, genus , ztatem , Sc facultates diligenter
dei.ubent, cum annotatione inopum , medio­
crium, et ditiorum. Quamvis autem plures in
11:10 decanatn inventi fuerint idonei, nonramc.i
poterunt in fcminario limit recipi plures,quam
requirat faâa dilpplitio . Verbi gratia , fi feininarii proventus dcqueat luft.-nure plures quam
vigmti , et lint in dioeceli decem decanatus ,
non licet de uno decanaA plures quam duos liraul admittere > nifi pro uno paupere placuerit
duos mediocres, vel tres fubftituere . Quod li
contra in uno decanatu nulli cxtitcrinc fatis
apti, ex viciniore dccanatu conveniet alterius
defeâum (jpplcrc. Nec miium videatur, quod
de lingulis decanatibas (eligi optamus. Cum Icminana non ad unius civitatis, led ad totius
dirrcefis utilitatem dc minifterium conliituantur.
*
15. Recipiendus moneatur ab cpifcopo, aut
ab alio pe cum deputato de ftatu ecdefiaftico,
de lerninatio non nili pro lervitutis Deo Sc ec­
clefiz fundaro , de mendacio in Spiritum lanCtiim, Br dc facrilegio quod committet, fi non
libenti animo, fed fiAo ad facrum minifterium
venerit, aut ab ipfo poft alimoniam atque iaftitutionem ab ecclefia acceptam recellere . Po-

HIM1ICU1 IU.
UlfOlK.

000

ftca proponentur ei omnia iaftituta , oficia te anno
onera ia fcminario fubeunda. Quibus obediea- CHAisrf
t|am puellare debebit , aut de fodalitio expelli.
i)ii.
Ac ne nuit a propofito , aut leviter refiliat ,
non erit incommodum, fi duo aut tree de pro­
pinquis Ipondeant atque etiam obligentur a J re
ftitutionem omnium lumptuum pio tempore quo
receptus vixerit i» fcminario, fi (ponte (ua Wcatioui renuntiant. Quod li propinqui ilii vel
non luerint fofvendo > vel epilcopo placuerit
hanc iplis obligationem remittere , fi forte de(ertor militia ecclefialtica ad pinguiorem for­
tunam pervenerit! faltem fumptus silos tenea­
tur rependere.
t6. Receptionis vero non alia fit ceremonia,
B quam in vertice capitis rafura , atque habitus
clericalis.
17. De reâoribos 8r przceptoribus feminariorum maxima cura elfedcbet. Magiftrornuicnim
virtutes, aut vitia facile folcnr imbibere diicipuli. Quoniam feminariorum fundatio eo ten­
du, ut clerici ad pietatem, religionem , eccle·
fiafticam diiciplinam. bonos mores , Sc litera*
erudiantur : ad eum finem (unt iplis przficicndi viri pii, ac tchgioli , graves Sc prudentes,
quique luo exemplo Sc cohortationibus , tam
privatis quam publicis omnes iibi commiflos ad
itudium illarum rerum accendant. Nec antea tam
reitqiis , eruam przccptorcs przficiantur , quam
fidei prufiUiouem juxta infertam lupra formu­
C lam emilerunt. Primas, feu reétor fit veneran­
dae fenedutis presbyter Sc facerdos , fi fieri
poflit multum diuque in minifteriis ecclcfiafticis verfatus, cui, lient dc beato Auguflinofcribitur, dilpliceant omnia qu· aguntur iu fzeulo pre dulcedine Dei, Sc decore domus ejus .
Severitatem potius pra fe ferat, quam exerceat:
lua prstientia, &: folicitudine omnes in oliicio
contineat .
'
18. Sub (e przceptores habeat , quot vide­
buntur nccclfarii, dc quorum religione catho­
lica , probitate 8c capacitate nemo dubitare ,
aut conqueri juie queat , Sc de quibus fidee
tellimoniom reddat dilcipulorum in devotione
Sc doflrina proteitui . Expediret ί ' n dr. D n<>. , feu denis pueris in Ictuinatio aliquos pixponi , ut privajim diu noituquc eorum curam
gerant, non folum ad lectionum repetitionem ,
led ad eorumdem in omnibus adtionib.is dire­
ctionem . Si (e^niiariorum ficultites non f.runt,
uc tot hominibus ftipcnd.a dentur , laltem
provefti.iribus juniores pro lui cap., itate
'•committantur , de quibus cogantur ratio­
nem reddere omnium curatori dc pizfcito ,
aliquo propofito operrpretio , atque etiam
pana .
19. Ad pietatem Sc religionem a teneris im­
bibendam , imprimis doceantur cleri. 1 omni bus
feftivis diebus mane , an’equam ad ecclciiam
vadant, atque « prandio poft vefpcras , cateE chilmi catholici compendium memoria tenere ,
& per rqutuas interrogationes de ipfo omnipoiccnri rationem reddere : quamvis hujus compendii numquam debeat intermitti rcpctirio
pioptcr parvulos aliunde venientes, quibus eiit temper inculcandum : tamen ubi clerici de
fcminario provediores evaferint , cildcm die­
bus Sc horis , atque etiam in feftorum vigi­
liis admilcenda erit Icâio de catcchifmo Ro­
mano: ut inde addifeant (aeramentorum doftrinam Sc minmerium , necoon de aliis libris ad
totuni ofticivm presbyterorum pertinentibus .
Bis autem irk hebdomada poniendianis horis
ad

«7

Concilium Rothomagb nsb.

to domi precabuntur , genua ffeâaat 8» ea put ANNO
“ANNO 'd canticum Kclefiafticum ■ 8c pfaltetium infelCHAirn
aperiant.
Cft*lsTl Hgendam cum hymni» exerceantur, atque ad de­
iq. Omnibus diebus fefti» ad m iffam majo­
»>·». ,
is*·· centem pronuntiationem epiftolarum , evangerem , Sc vclperas cathedrali» ecclcfiz , in cujus,
liorum^ue , colleâarum > & omnium que di­
civitate feminabam extiterit, prodeant (aperpelcuntur in officio divino, 8c adminiftratione fa­
liceit induti, ibique locisdeGgnatis ordineftent »
ct a mentorum .
aul fedeant, atque inde ad officia, 8r onera in:o Exerceantur etiam, faltem feme! aut bit
jumfta reverenter accedant. Eifdem diebuscooin menfe, luo ordinc, pro captu ingenii & do­
cionibus interlint, unde reverti a moderatori­
ctrine , in declamationibus , 8c exhortationi­
bus moneantur recondere in animo &.* execu­
bus, tartqium habeantur ad populum, dc prztion· demandare , fi quid prsclatiut auditum
ceptis legis, 8c ecdefia, de articulis fidei, vir­
fuerit .
tutibus fcquendis, 8c vitiis evitandi», aut dc ali­
ay. Feftis folemnioribu» , ac faltem fingulis
qua feriptur· lententia , ut fuit ad omne opus
menfibus confiteantur peccata , Sc juxta confefbonum inftruâi. Nullos libros norinc a (ede
foris ipli» deputati judicium fumant corpus do­
apoftolica damnatos, ncc illis olli leganturnifi
pudici, &r qui ad morum cotrcâiooem, & aedi­ B mini noftri Jefu Chrifti : difeant etiam ab eo­
dem contcflorc proprias confcicntias exonerare
ficationem conducunt.
Sc repurgare, atque alienas examinare ad arbi­
at. Sicut in omni a teneris affueicere multum
trium epiicopi Sc reâorit, vel fimul omnes in
eft , valde mane a lomno (urgentes clerici, live
eodem die feftivo cujufque men lis ad commu­
in duas partes divali , live bini, ac bini difeant
nionem veniant, vel per lingulas dominicas fememotiter recitare voce (ubmiffa (cptem pialmos
parati Se divifi : atque id fiat in majori milia
pcenitentiales cum litania Sc collectis , ad Dei
caHiedrali» ecdefia:, ut quofeumque de populo
Λ· fandorum implorandam opem pro his qui in
invitent ad frequentiotem communionem. Ad
dignitate conftituuntur, ac toto populo Chrieam autem praeparentur adhortationibus rerftoftuoo, fed maxime pro benefactoribus vivis at­
ris, live conrclTarii, aut alterius pii viri, libro­
que defundis ■ Poftea facris ordinibus initiati
rum Se religiofarum meditationum ac precatio­
bini quoque ac bini breviarium dicant, 8c de­
vote débite fuum Deo fervitutis pen fu m pernum leâione 8r ulu16. Obteftamur autem in domino omnes fefolvant. Alii vero juniores , horas beate Mi­
minarioriim pizceptores Sc moderatores, ut li­
ne eodem modo exolvant . Inde vero omnes
iludio le dedant uique ad ipfam mittam : in C bi commiflos adolelcentes ad omne opus bonum
exerceant, nec finant cos avcrlari ullum mimcuju· fine canent profam t V>ni fanfte Spiri­
fterium, aut obfeqiuum , fed funt omnia omni,
tus, Sc emitte er litus lucis tus radium : aut
bis, ut omnes Chrifto luci ftaciant. Non per­
hymnum, Veni creator, cum aliquibus fufframit tari- eo» torpere Sc otiolos elle, aut (ordigits Sc colleftis de fando Spiritu , beata Ma­
dos in vcftitu &■ omni lupelleâile: fed eos ad
tia, aliis fanftis pro pace eccleliz , (anâiflimo
omnem horiellatem , A munditiam, Sc diligen­
D. N. papa , Sc Chriftfaniffimo rege , ac toto
tiam efforment. In Ipiritu lenitatis &· manluc' populo Chriftiarto, fed prrcipue probenefaftotudinis eofdem de omnibus erudiant , Sc corri­
ribus vivis ac dcfunSi» - Per clalles ad ingrefpiant, ne priu» oderint ccclefiafticum miniitefiirn prwceptori» anfc ledtioiium inchoationem
uum, quam noverint. Ament eos, Sc foveant
unus de leminario precationem ad invocandum
tanquam fi'ios, quos generant in Cbrifto, miSpiritum fandum diftiude pronuntiet, cui omnes
mftios Dei futuios. Dcliderent potius ab eilicipondcant, Arnen.
dem amari, quam timeri: Sc ad Chrifti imita­
ll. Initio prandii aut ccenz, atque etiam in
tionem invitent potius cum debita revetentia ad
- fine benedictionem, Sc giatiarutn aftionetn cum
fuper loribua iuffragiis , ac pfalmo, Dc prutun- D Ic venire, quam a fuo confpeiftu fugere. Ad be­
ne agendum, Sc proficiendum incitent ipfo ma­
dis, ne intermittant ; leçaturque aliquid de fagis pudore, virtutis amoie, atque etiam aliqua
era Scriptura , aut homilns patrum , quo pa­
libera litate & przmii fpc, quam formidine perteatur aniinuscum corpore : atque a redlonbu»,
ux . Non tamen erga dcfpcratos aut aliorum
feu provectioribus juniores interrogentur , quid
corruptores fint indulgentiores, aut aculeo ca­
de auditis menioriz mandarim , ut alluefcant
runt: led poft teqtata omnium monitionum 8r
Sc attentiores aurea przbcre , 8: audita reti­
dficiplinz remedia agant maturius cum cpilconere · Cum de cladibus poft leCtione* potneaipo, A: canonicis de illorum a leminario cxpuldiahas pueri erunt dimittendi , non linantur
fione, ne totus grex inficiatur aut pereat.
exire, prnifquam omnes in facello convenerint
17· Viciflim clerici obediant luis prapolitis ,
ad fundenda fuffragia ficut prius in milia . Alii»
tanquam patiibu» , & ab eorum nutu toti penvero abeuntibu», qui erunt dc feminario , (al­
deant , prompti S/ parati ad omnia qua fuerint
tem ter in hebdomada , feria Iccunda quarta
illis przlcripta, nec minus patientes, ad jxdrfeSc fexta, vigilias cum collctlis , vel litanias .
vel commendationes pro mortuis, ad aibitrium
tenda quacumque incommoda . Ncc vagari ·
rectorum in duas partes divili, vel bini ac bi- £ nec tempus peitteie aut vanis colloquiis in/umere, ne alios ab officio divertere, aut depra­
ni , iubmiffa voce cum devotione proterant ,
vare iludeant : Ne line licentia egrediantur fceodemque modo , atque in eodem loco vclpeminatio : nihil line eadem, ac ne literas qui­
rarutn officium quique pro fuo gradu atque or­
dem recipiant , aut mittant : nec pecunias redine exolvant.
aj. Poibemo antequam difcedant cubitum , , tineant, ncc quidquam omnino agant .
18. Ut altis Hat locus/ordinibus facris ini­
doceantur meditari de peccatis Sc a&ionibus
tiati , 8e ad miniftrandum in ecdefia/, aut ad
Craniasti diei, de quibus Deo Iit reddenda ra­
ducendum apti pro neceffitate ecclefiarum, aut
tio uique ad verbum otiofum , de beatitudialiquorum poftulatione, defeminario dimittan­
»il< aeternitate, brevitate, incertitudine, Sc mitur , vel ad cunei animarum fiifcipiendam .
frtiis vitr humana: , futuri judjcu , Se inferni
vel ad fcholas regendas, fed Ii fieri poterit, in.
rigore ac damnatione - Diemqaie concludant bo­
ira decanatum a quo fuerint affumpti. Quod fi
no line in przcedcatibus Iuffragiis. Quoties ve­
cnu-

6S$

eVxm'“’

Concilium Rothomàcinii,

AS N0 enutriii & ad facros ordines promoti , fine li- A
CHRIS Π centra epiicopi, alicui loco, perlons fe manι,»ι.
ciparint , aut extra diocefim , lit qua fervire
debent, transfugerint, teneantur ad refticutionem alimentorum, & aliorum fumptuum quos
fecerint in (eminatio, acipfofaâo fint (ufpcnlî
a divinis, donec redierint : nifi aliter cum illis
difpcnfaverit epifeopus. Quorum vero aliqui eraierint capaces ad ecclefialtica munera perficien­
da, epifeopus ipfos patronis tam ecclcfiafticia
qiiam freularibus in decaoatu unde oriundi funt,
commendabit, ut aliis omnibusprrferantur, fi
occurrerit beneficiorum vacatio . Omnes vero in
feminaiio inftituti, & ordinati , fint meate res,
& erga ipfum grati, nec faltem prstcreant in
teftamcnto, fi prius in vita non habuerint, aut B
potentiam , aut occafionem aguofeendi benefi­
cium acceptum. Interea quocumque locorum ve­
nerint , juventutem curent informari , educari
& doceri ad eam regulam quam de feminariis
retulerint. In omnibus vero fuis orationibus8c
(acrificiis, pro feminariorum benefaftoribus in­
tercedant .

L ITER Æ,

SERMONES, DIFFICULTATES.

*7«

*ïï?ifïî«?·

beat inquiri fi ex tegiftril curi· pedit hac dii- χΝΜΟ
iicultas decidi.
CHJUST1
s,«l.

n II ΤΟ χί 10.
Ia

aÎhbat ttnrilicrJac previaeidiaae ctttaicaiauc
ijjr ttea^ai triiaattcah cfifcefcreat ,

M·

.areas dijairareasaar wdiaeat

icdtfiaraac .

II.

difficultas.

i. A LTita difficultas orta eft de abbatibus comΛ menda tar us, an deberent inter abbates ad
fedendum 8e ad deliberandum recipi . Remiffum eft negotium ad fedem apoftolicam . Sed
nc per oppohtioaem, aut appellationem retar­
daretur, aut impediretur concilium, pro hac vi­
ce tantum, ac fine praejudicio , concefTum illis
fuit federe inter abbates Bc deliberare . Quoniam
hrc difficultas paritura eft magnas controverfias
in conciliis aliarum provinciarum, intercapitu­
la ccclcfiarnm catheuralium , & monafteriorum
contra commendatarios : Supplicatur humillime
fanâitati fuz, ut dignetur de hoc ftatuere, tc
3uid juris in monafteriorum adminiftratione tc
ifciplma, atque ccclcliarum hiérarchie commendatariis debeatur.

CUM DICTO CONCILIO

7 0 Î(S l O.

ROTHOMAOENS1 PÜBLICATÆ.C

(Mcnhfiriu iaitr Mcltr rtcificaiet effe·
Scnfliffimai D. 'H aaiita rdaticat craireicticnie
tpnctiii, rrf^caiit ci fic^alat i>fficaltattl CT
fliraticcri, ut icfrc , C ci uncat^acat^ae bcktrar rrfp9a^9.

III.

DIFFICULTAS.

i. Λ lia difficultas fubfecuta eft inter dignii\. tates, ac procuratores capitulorum cathcdralium , contra abbates regulares It com­
mendatarios de praemineniia in proceflQooe
I. D:FHCULT^$ , ΣΤ SVPPLIC^TIO .
feilione, & deliberatione. Capitula dicebant fe,
Rorre» intermiflionem conciliorum in archicum fuis epifeopis unita , ficut membra cum ca­
pite, nec ulloi interponendos inter fe Be epiico­
epilcopatu Rothomageofi , ultra hominum
memoriam primum,dubitatum fuit de fcflionc epi- pos fuot. Abbates nitebantur antiquitatis mo­
koporutn Si ordine. Sagientis enim epifeopus con­
re, tc addebant indignum, ut infigniti mitra,
tendebat fibi primas deberi, tanquam antiquio­
Bc aliis ornamentis adepifcopali*accedentibus,
ri, idque ex antiquis conciliii, tc ex poftrcmo D poftponerentur fimplicibus clericis Bc presbyte­
Tiidcntino. Bajocenfit vero fe decanum epifcoris . Ne res generaret lites, Bc afferret impedi­
porum. in ifta provincia afferebat , 8c pmaecefmentum concilio, quoniam pauci erant abbates
Jorcs (uos eo temper ufos fuifle privilegio. Ad­
regulares, tantum fuit refponfum, ut pro hac
debat alium elle ordinem epifeoporum lingula­
vice abbates afliftercot in proceflione domino
rem in quaque provincia, alium generalem in
metropolitano (actam euchanftiaojTerente , Bc di­
congregatione eorumdem extra provinciam ·,
cerent lententiam quando rogarentur, nullo ferTunc enim antiquitatis habendam efle rationem ,
varo ordine. Sed quoniam in aliarum provin­
& promotionis quam acceperunt ab ecclefia Ro­
ciarum conciliis magnas contentiones pariet,
mana- Deinde quod ficut ecclefia cathédrales t
dignetur quoque lua fanâitas dc hoc ftatuere.
& earum capitula habent aliquem inter fe or­
dinem, qui non mutatur in quaque provincia
llSTO1(tlO.
ita tc earum ecclefiarum Epiicopos eundem or­
dinem tenere oportere : Bajocenfem vero eccle­
Ccccaicci ccthciraliaat ttdtficrum fraftrcniei tffe
fiam five capitulum abfque controverfia primam
qaaaic cefitatariter frtttiaac : ckkciti ktecitefle , Abriocenfe fecundum , Ebroiceofe tertium ,
ZffvS.Cr
cfc» aettra habeat, frectim tcatSagienfa vero jxaftiemum : Quia fedes Abrinmtcictarici : faft hac Iccaac cbtiacrc Jifaitaitt :
eenfis vacat, procuratores ejus petierunt nullum
Ut ftft ittaitatet, ccUetaaicc^Jefrccaratrrtt.
prrjudicium fieri futuro epifeopo, quem offen­
debant femper habitum provincia fubdecanum.
IV. DIFFICULTAS.
Deputati cum domino metropolitano |»er provifionem Bajocenfi epifeopo decanatum adju­
i. A Lia diÆcui tat eft dcmonafteriix Bc aliis
Λ. exemptis, an tenerentur intefefle conciliis
dicaverunt , pro hac vice tantum , tc fine prnj .dicio aliorum epifeoporum, ad evitandas con­
provincialibus epifeoporum. Pleraque milerunt
tentiones, donec cooiulerctur fua fanAitas, tc
ad proteftaedum, quibas nihil fuit refponfum ad
amplius inquireretur cx archivis Romania Br pro­
fugiendas oppofitiones It lites. Capitula ecdevincia .
iiaium cathedralium dicebant ie etiam exempta
Supplicatur humillime fanâitati fua , ut juBc ad concilium obligari : idcirco tc monaftcria.

P

Il*™™

•«'ΜΤ· '«1*ι·ι.·ί,ι·;■« il *«■ .

; , .

.

*WW!,

x-<v-

71

ÙMCOKUM

r. xm.

<- _

u

_

CONCILIUM R ÏTHOMAGÉNJB.

-

i.

«7*

ANNÙ
Supplicatur humillime fu* (anâitati, ut di- A lia , ut fupplerentur omifte ccrctnniz baptif- "ÏCïïSo"
CHMSTI gnetur declarare an ejufmodi monallcria & alu
mi, aut chriimatis, quia omitteret
a Nova-CHAun
»>r».
exempti obligentur ad decreta concilii prorintiaois , atque ita alie ab aliis . Alii cenluessh.
cialu , ·& quomodo erit procedendum contra ηοα
runt ceremonias explendas , prêter exorcifmos .
obedience».
Conclufum tandem , de hoc confulendam effe
fedem apoftolicam, ot Lapirentur contentio­
ff. E S T 0 USIO.
nes.

X»· tearri , «<y> cm fm de /are -rrl etafattaiiae
lattrelfo Jckent : cafitala tuait» tcclefiaruai (4rludra/i·* fferial.itr lanntaala tft , ai/'firi
aattat ad drivera rsarû’u frtv.uitl'u Misrr fui

'

*

^ESTOUSIO.

Cercanni.fi kaft.fari [afflraJai el]i , fractftcutt
in aJulrii aJ/aratitat hartfi. ; tT rtenatiliatriat.

tfifcepnit* lurifotiliiai fokJaatur ; tatutfttt
triant i» tafikui i» fuikut a fart euttutuai CT
nattli» Triitat.n» jpttul.tn tfifcifri aat r··VII. DIFFICULTAS.
t.ri» fn-nariaii i» iffot fatefiat tribut» eft . B
Er tantra iaabtittnltt jnrri rtatttlüt frattftt·i. /'"'I rea decretum de etate promovendorum
lut».
ad iacros ordines halitandum fuit. Plu­
ses enim fuerunt promoti ad presbyteratum, 8r
V
DIFFICULTAS.
alios ordines ante tempus przfisum a concilio
Tridentino, propter raritatem ac defe&um fai./r'\Uando omnibus compofitis ad rem vencerdotum in noftra provincia, Sc pauciores ac­
K-ç turn fuit , quzfitum ell primum, quam
cedent ad ipfos ordines, li tantum temper is pro
vocem abbate* prrcipue commendataiii , capi­
unoquoque ordine expedetur. Multavero pa­
tulorum deputati
epifeoporum procuratores
tesci· jam carent etiam proprio facc'dote St cu­
habere deceret. Conflabat cx formula concilio­
rato, Sc plures carebunt, fi tantus rigor ferve­
rum provincialium, A aâis omnium habitorum
tur. Idcirco humillime (applicant epifeopi (anpoli concilium Tridentinum , tantum illis fuifrftitati fua, ut det ipfis poteftatem difpcnfandi
fc concciiam deliberativam vocem , fcu confulcum haâenus promotis ante tempus legitimum,
tivam, non autem decilivam. Quoniam tamen
& poffint aliquos ptomoverecirca rtatem vigevidebantqr illi pacatiores ad impediendum con- C fimi fecundi Sr tertii anni poll factam probatio­
cilium, Stlites coram (enatu movendas adipium
nem neceffitatis , motum integritatis, ac capa­
retardandum : nihil quoque de hoc judicatum
citatis. Ita ot probatio literis promotionis in­
fuit: Sed eunt D. metropolitano ccniuerunt eferatur, vel fub figillo epifeopi anuedatur.
pifeopi nihil agendum pro hac vice, nili dcom­
nium voto cx conlcnfu. Ex quo factum eft, ut
A E y TO \SIO.
nec de exemptione capitulorum, nec de reliden­
tia curatorum, nec de difpeniatiombus plurium
laJallthilur faculrat À.fotnfontll caat luücaui
eeelefiarum parcecialium decerni potuetit juxta
front ri. i . Dc cetera iattl.tcfa attrffitate ,
concilium Tridentinum : nili legitima forma
ft» Htilitatt tctltfiarum , finfulatioi
conciliorum provincialium reilituatnr, futurum
ftijftajakitar .
eft, ut jam ηοα dicantur concilia epiicoporum,
fed inferiorum ecclefialticorum contra epilcopos.
VIII. DI FFICULTAS.
Ideo dignetur (ua (auditas unicuique fuo* li­
mites ponere..
t./^Irea decretum de refideatia, vix obtineri
V-J pot où , ut diceretur efle de przeepto, Sc
de jure divino: A interpoli turn fuit, nils caufa
H E S T 0
IO.
legitima Sc canonica obftiterit . Dignetur fua
fanâitas declarare manifeitius , utrum reliden­
vikbatti, camnteaiiatarm, tafitularaat Jtfutatai
vattai Jaattatat tiafulti’jana baktrt·. tfifttftraa»
ti* in parceciali ecclefia fit de jure Sc praece­
fricuratartt fafo , fi ciarilia fnviatiali flatatpto divino: 8e an ulla caufa poffit efle canoni­
rit , ST itrifivaat hakcrt.
ca, ut omnino quis exeufetur a relidentia, an
tantum ad certum tempus ex particulari aliqua
caufa . Videtur enim pugnare exprcfle contra
VI. difficultas.
concilium 'i ridentinum, aliquem omnino excufari a reftdentia paioecialis ecclefia. Deinde vo­
i./"""*Irca decretum de baptifmo a Calviniilis
lunt plerique extendere etiam caufam canonicam
collate dubitatum tuit , an redeunti­
non relidendi ad plures parceciales ecclefia* ,
bus ad ecdefiam taliter baptizatis , omnes ce­
quas volunt poffidere , nec in ulla relidere cx
remonie a Calviniftis omille , effent adhiben­
caufa legitima tc canonica, quales effe fingunt
de Se fupplcnde . Negarunt pleriquc, quoniam
quz fibi prolunt, ut li funt (enatores in aliquo
legebant in antiquis , redeuntes ab hzrctiforo judiciali, li canonici, vel capellani , vel
cis , recipiendos cum manuum impolitione ,
alii officiarii in aliqua ecclefia cathedrali vel
quam exillimabant ede Confirmationis facracollégial* . Si habeant difpenfatione* obtentas
snentum.
ante concilium Tridentinum ad plura curata ,
Dicebant infupet multos adultos nen reditu­
addendum eflet in decreto: nifi ad tempus le­
ro» c* verecundia recipiendijales ceremonias ,
gitima A canonica per epilcopum judicanda
fi exaftiu» oblcrvarentur.
Alii dicebant apud antiquo» de baptizatis in
hzrefi, cum debitis ceremoniis intelligi , qui­
bus redeuntibus dabatur manuum impolitic» ,
que non cifet confirmationi» (aeramentum , fed
abfolutionis , &■ reconciliationis ceremonia .
Semper veto faille affuetum in antiqua eccle-

AF-

*71
nwri

fSuL11

m*

Concilium Rothomagbnsk.

»o

10.

I|O>

Otclaattaac O’ aacftlfifac fnaifaac fer nxiliim
TrifatHaaac. BUeu farcta ckfaracatur.

IX. DIFFICULTAS.
i-TNfuper dubitator quid agendum cum eanoΛ nine catbedralhun feu collegiatarum ecckfiarum , feu earundeta capellanis, cantoribus
tc aliis officiarila, quibus non (uppetunt juft·
facultates tc ftipendia , quibus ali queam, tc lervire illis ccclefiis, fi careant falcem unius ccclefin paracialis beneficio. Nam fi ad hujus bene­
ficii refidentiam coguntur, catbedrales ecclcfi·
canonicis & mlniftris privabuntur. Si vero co­
guntur parcecialcm dimittere, pntbenda, * ftirendia in majore parte eccleuaram cathedraium & collegiatarum non fufficiunt ad viduus.
Iu omnibus autem nulla funt fere beneficia fimplicia, qu· poffint uniri , nec tantus numeras
prebeddaram, ut aliqun poffint fupprimi , totque font gravamina κ funventiones pecuniaria
in clero nujus regni , ut vix poffit fatisfieri :
Huic difficultati non invenimus quomodo poffit pr,ovidcti i nili fi declaretur banendos pro re­
lidentibus in paraciali eccleGa ; qui aâu deferviunt in cathedral! ; vel collegiate ■ modo patmcialis non diftet ultra femidiem : ita ut bis
vel ter in leptimana curatus in ea faciat offi­
cium , Sc eoaem die ad ecclefiam cathedralem ,
ve! collegiatam redeat.
Supplicatur humillime fanditati fua , ut di­
gnetur ftatuerc, quid in hac difficultate fit agendum.

H.IS t O

IO.

Qatacl rtteatitan» faracialic cam caacaicata , frt
muffitth, o’ atilitate c<deflaram, O’
rrjiMw; , ra eafikac fartiralarikai frcvUekitar .

*74

que minantur fe podna reverfnras ad faculam , amsso
quam patiantur eandem danfomm , * per pa- CBAMTI
rentes nobiles necem edam epifeopis facracane, «Me­
li aufi fiierint ingreffiem prohibere- in Us per·
plcxitatibua fupplicatur quid egendam , —-1
me ubi, timetur , ne per claufuram aliquid de­
terius contingat, * magiftratus incolaris non
adhtvat.
A £ S T Ο X S l O.

laccutitai faaaaJcatar fanta ccacilii Trifauiai
O’ kalia fammeraa» fcatificaa» , «subas fakiata '
farti cauda frivilciic , O' faaictnacc.

XII. DIFFICULTAS.
TJRopter
i.

exemptiones capitulorum non po-

l

teft reftitui ecclefiaftica difciplina, nec emendari ullus abufus ccclefiaram cathedralium. '
Exemptiones vero nequeunt ad moderationem
concilii Tridentini reduci propter Capitulorum
refiftentium multitudinem , eorumdemque po­
tentiam . Epiicopi RothomagenGs provincia cotslenfcrunt falvasmanere exemptiones, ne propter
eas concilio provinciali poneretur obftaculumi
fed lalvis illis viderunt jam fibi viam paratam
a D. metropolitano , ad ingrediendum capitu­
la, dc cis prsiidcndum, in ipfifquc reforman­
dum omnia. Nam antea archicpifcopi noftri
impetrarunt a fede Romana bullas ad uniendum
canonicatum dc pmbendam arehiepiicopatni, ut
ita archiepifeopus , tanquam canonicus , intra­
ret capitulum , quoties vellet, It io ipfo fc«fi­
deret : quo jure nunc etiam utitur. Supplicant
humillime epifeopi funditat! fise , ut nignetur
omnibus ejuidem provincia epifeopis bullam
communem conferre ad uniendum cpUcopatuf
canonicatum, tc prehendam quam vacantem de­
ligere voluerint, ad inltar unionis atehiepifeopo Rothomagenfi dudutn conccfn , atque ad
eundem effeftum & finem.
RA5T0XJ10.

X. DIFFICULTAS.
1 /"'Irea decretum de cafibus refervatis , ubi
XU dicitur cx concilio Tridentino epifeopos
abiolvere ab haerefi, videtur contra bullam de
cana domini, tc refervationem fadam per DD.
Pios quartum tc quintum. Sed plures potius
manebunt in harefi, quam propter eam mit­
tant ad fedem apoftolicam. & interea dum mit­
titur, tc expedatur abfolutio, multa incidere
poliunt teotationes k mutationes. Ideo humil­
lime fupplicant epifeopi , nt dignetur fua ianditas illis poteftatem cx decreto Tridentino
concedere.
X EJ TO X J 10.

'Pn unfit/h prcvlfaa nacefaar ‘1 tiafu kat
facalrai akfdvemii jexta farctam ctacilii
Trifaetiai, tai asap; mifam fuerit.

HaMitar ka/ac rei ratic , O" freat fiaialic ccchfiit
taaiii iKfcdrrc vifaac erit, früafakùar.

XIII. DIFFICULTAS.
T"XEniquc poftulandum humillime laodital.
si Iu·, ut dignetur fupplicationm in de­
cretis hujus concilii fibi fadas benigne fefeipere, tc omnia, cum feminariis , prout fibi vidobitur, confirmare.

JLz

BREVE
APOSTOLICUM.
SUPER CONFIRMATIONE.
CONCILII PROVINCIALIS
ηοτηοΜΛ niMsia.

GREGORIUS PP. XIII.

XI. DIFFICULTAS.
l-^Hrca dectetum de clanfota monialium ,
Vai foot qua ca fundatione dicant liberum
fibi relinqui exitum, k introitum monafterii i
Ali· pratexnnt fe non emififle Votum ciaulura,
nec unquam ingtefiuras mooafterium , fi audiilent ullam fuifle claufarw obligationem. Plcnr-

CcatU. Geaeral. Tom. XXXTV.

ΟβΛτ fili», Cani», tituli fufii Ckryfcfcui frefkytera cariieaii , Barkcfa aaacafat», cnitatii
aefira ^tacaicau^c aefin O’ ^tfcfaica ftfa
Λ» latere lafat».

D

llcde fili noller, falatem , & apoftolicam
bcn. perlata fuerant ad nos accreta fyF f
nodi

<7Τ

<*ίβ?ΐΒΒ

COMCllIOM R

Ο ΤΗβ Μ A « I Μ« I.

ΑΜΝΟ
Rotbomagenfis ■ Mifimus ca ad cardinale! A faodum Petrum , fub annula pifcatoris , dic "3Π3Β*
av. Aprilis f 180. pontificis noftris anno odavo. CKUm
CNXirn congregationis coocilii, qui hejufmodi negotiis
if·»· font przfedi .· Illi omnia diligenter conudcraijti.
ront : expofucrunt etiam nobia qua maxime ad­
M. As/g,
denda , dymenda , mutanda cite exiftimarent ;
Remittantur nunc omnia ; aferipta funt etiam
ia margine nonnulla ad rem ipfam magnopere
LITER.Æ INDICTIONIS.
pertinentia. Ubi omnia fuerint eo modo quo
Aaoins miferatione divina tituli fanAI
mittuntur accommodata t tum vero edentur, curabiturque ut quam diligentifTtme ferventur .
Chryfogoni> facrofaoA· Romann ecrleRefponlum eft etiam io extrema ad fynodi ipiisa presbyter cardinalis, a Borbonio nuncupa­
fiui propofita, it quafita. Datum Rpms apud
tas , Rotbomagenfis archiepifcopus . ac Norfanâum Petrum, fubannulo' pificatorit, die lÿ.
mania primas, reverendis fratribus epifcopis,
Mattii ij 81. Pontificatus noftri anno decimo.
decanis, capitulis, abbatibus, prioribus, Ceterifque eccicfiaftids per ion is, qua de jure vel
Mt. BacctfdtIÛM .
B coniuetudine concilio provinciali intereffe de­
bent , falutem in' domino. Neminem vcftrum
latere arbitramur, fratres ditediffimi, ecclefiaftic· difciplinc inftauraad· , morumqoe abolibos corrigendis, prifeos illos patres, qui a pri­
mis Chriftiaoorum temporibus ecdefiam «rexe­
runt, facrum generale concilium Tridentinum ,
regemque noftrum Chriftianiffimum , ac eun­
DE SYNODO PR. ROTHOMAG.
dos hujos regni-flatus tt ordines nihil magis
congtuum tc neteifarium, quam frequentem in
INDICENDA, IT CSLEIEANDA.
unaquaque provincia fynodorum celebrationem,
cxiltimaCe, in quibiis tc attrita refarciantui .
GREGORIUS PP. XIII
collapfa reftituantur : m.culr, quibus facies
fponlz Chrifti feedata eft, abluantur : & ftaDilcflt fili*
», Car·/·, titul. Γ. Ckryfatai
tuaotur denique quz fuo reddendoecdefie fplcnfrtiiyttr* Ctrcliiuli, B*ri*»t*
f
I dori duce Spiritu fando judicantur neccflaria,
auat^ftrt.
Qu· cum mentem noftram pro injundo nobis
munere fzpiffime follicitarent, optavimus fane
llede fili noller , falutem Λ apoflolicam
nobis ccelelli favore donari, ut tempus convo­
benedidionem. Ex frequenti concilio­
rum provincialium celebratione quantas fupe-candi concilii provincialis opportunum fuccederet : quo aliqua ex paite noftrz ccclefia collariotibus umporibus provincia ipfa perceperint
benti mederi poflemus , ac manus przbcrcmus
utilitates, fatis docent ea , quz ob eorum inadjutrices. Verum huic noftro defiuerio turbutermiOionem tc clero tc populis orta funt, 8t
lentiffimas procellas quibus Gallia noftra tur­
quotidie oriuntur detrimenta : ca igitur ex con­
bata eft, qu· animum noftrum variis anxieta­
cilii Tridentini prnicripto ubique, maxime ve­
tibus publice tc privatim dilloiierunt, vidimus
ro in Gallia regno noois tpultis nominibus caadverfari. Quarum tc fi aliquando fludus cefriffimo , pro moderatione morum , excefluum
faturos Deo propitio fperandum , tamen vecorredione it compofitione controverfiarum re­
rentes ne dum malorum finem 8r publicam
novari , a pizdidoque concilio flatura juxta
quietem expilamus , videamur pciius deplo­
formam ab eo traditam palam recipi cupientes
plurimum laetamur , te ecclelia Rothomagenfis D randis calamitatibus tempus terere, quam ad­
hibendis remediis inhiare : cxiftimavimns no­
cx dilpenfatione apoftolica prrfulem talem, ta­
ftri officii efle convocationem ipfius concilii
li pietate, generis nobilitate atque audoritate
non diutius protrahere. Ad quam noftram in­
przditum, in i fta tua provincia, atque adeo in
centionem acccffit graviffimum quidem , fed
dicto regno habere, per quem fandum hoc onobis gratiffimum , fandiffimi domini noftri
pus in ufum & lucem revocari poife fperamus,
pipa Gregorii pontificis maximi judicium, oui
conjicientes fore ut quod ipfe feceris, multi anos ad illuu fynodi celebrationem non ita <wlii tc pietatis it nominis tui fplendore addudi
dum fuis literis excitavit , &r currentibus ( ut
imitentur , tuoque exemplo excitati Dei cau­
dicitur) calcar addidit. Quapropter quod traifam fpiritualiaque provincialium fuorum com­
verfo clero populoquc nobia tobjcdo falis faumoda libenter ampledantur. Quare nos pater­
ftumque fit r concilium provinciale in noftra
na in te noftra casitatis affedu (quod fatis fo­
mecropolitana ecclelia Rotbomagenfi , domiat,
re arbitramur) dilcdionem tuam etiam horta­
ca prima adventus proximi inchoandum, tc fcmur , ut quamprimum provincialem fynodum
quentibus diebus celebrandam tc terminandum
in dida tua provincia indicas , tc congreges ·
in eaque, quo decet religionis zelo , iis qu· " indiximus, ac prafentibua literis indicimus tc
conftituimus, fperantea ea qua in noftro illo
in provincialibus hujufmodi conventibus agi ea­
conventu Deo audore mo bono ecclefia fumus
dem fanda Tridentina fynodos demonftrat fe­
tradatari , optandum finem confecutura . Ita­
rio pertrades, tc communi confilio exequi man­
que hortamur vos fratres dilediffimi, tc fub di­
des : ut Chriftiana religionis rebus fummo tuo
vini obtcftatione judicii monemus atque in­
in catholicam fidem ftudio ibidem optime conjungimus , ut polito omni cxcufationis ( nifi
flitutis, cxemploqne aliis hujus fandi inftitnti
renovandi propolito, le nos non fruftra leta.qua legitima fuerit , tc per ipfum concilium
approbanda ) obtentu , die praftituta Rotbotos «fle in domino gloriari pellimus, tc tu hu­
magum nobifeum conveniatis : ubi conjundis
jufmodi pietatis atque obedient·· meritis proanimis lommunibufque ft«diis tc precibus a
'niffam a Deo fidelibus fervis retributionem in
Spiritu fando confilium impetremus , eoque
luturo frculo conlcquaris. Datum Rome apud
dudo-

C

BREVE

APOSTOLICUM.

D

<77

"Tml"

COMCILIOM

R. OTHOM ASINS I.

duAore 8c moderatore conftituamus, 8c decerna­
AMISO
num mur Calabria pro Dei celia· populorum nobis
commiflbram militate , 8c etdriuram noftraram
Ijll.
fplcodore * rtr«U: nt fit Hind futuris norma >
8c pratentibus vh« veteris emendatio , Malita­
te noftra in ptllHnam ftatnm revoeutes quic3prid abaatiquh patribus fuit ftatutum: tied quod
ncuria noftra , ar con uptoram tempornm licen­
tia , modo cernimur imminutum vel potior obliteratum, ut vigore difciplina recepto poffint
mala commiffa corrigi, 8c non admittenda damna­
ri. Ceteram quo paratiores, 8c corum de qui­
bat certius fieri conciliem voluerit, rationem

ÏÏÏÏÎÏÏ?·

<7®

incaftro noftro dc Gallione, annodomini ij8o. ANMO
dic veto at. amnfia OAobtis.
CHMtTt
III··

C.OdfcuKr a Μ*».

Pet illuftriffimam It rerexeodiffimnm D. meum
D. Cardinalem.
Dc MtMaimi
fLLUSTRHHMl ET REVERENDISSIMI

DOMINI CARDINALIS.

reddere poffitia, rogamur ac pracipsmus in do­
ARCHIEPÏSCOP1 ROTHOMAGENSIS,
mino , et diligenter inquiratia . fi quid per
veftraa ecclefiaa temporum injuria, * hnrefium B AD SYNODUM PROTINC COHORTATIO ,
labe, animadvcrfioM 8c Centura dignum obrepferit, maxime circa ritur Irobiervationet mo·
anosm aliquando, FF. RR. diuturni defidenafteriotum, catherfralium, It aliarum ecclefiarii noftri finem hodiernus dies attulit, lerum, quarum ftatus· per deputandos ab ci idem
rius omnino quam optamur , fed opportunius
volumus, indi&o noftroconcilio exihiberi, co­
quam iperare potuirtemus. Graver enim reipugnituro ti quid fuerit nqgleâum , vel additum ,
blic· noftra Chriftian· catus, ntex regis Chtieut pro ratione temporie expedierit immutan­
ftianiffimi literis facile petfpcxiftit, alia femper
dum vel innovandum. In quoiltm fidem * te­
cx aliis remorandi caulas attulerant , qua me ab
ftimonium prrfentibur literie manu propria'fubhoc jocundtffimo confpeâu confefluque vtftro
feriptir tigillum noftri aichiepifcopatus apponi
invitum avocarunt . Quamobrem magna Deo
mandavimus 8c ju (Iimus . Datum in caftro re­
habenda eft gratia , cujus lingulari beneficio oe
gio Fontis blaatdi . aano domini a^Utcfimo,
diutius fufpenfa expcâatio vcftra teneatur , li­
quingeatehmo oâuagefimo, dievigefima fepticet vos iildetn verbis affari, quibus Judas Machabcua fratres iuos hortabatur . Atccndamus
nia Septembris.
G mundare fanâa, & renovare . Nam quemadmo­
C. CardieaW» a Btrhuit.
dum fortiffimur ille dux populi Dei viâir hoftibus a (rendit fuo eum exercicu in loulanâa, ubi
Ferilluftriffimum 8r reverendiflimamD. meum
cum faitâificationem delertam , 8c altare profa­
naram viderent, fiderunt vcftimentafua , plan­
D. cardinalem.
xerunt piando magno , 8c id fibi negotii credi­
Ttjhi.
derant folum dati, ioftaurarcnt everfom Dei tem·
pium, 8c quod pollutum fuerat mundarent: Sic
nos exiftimet homo miniftros Chrifti, 8t difpcnL IT ERÆ PROCURATIONIS.
fatores minilieriorum Dei > ut convocato 8c coaâo hoc noftrz'provincia concilio huc not pa­
Aioi.ur miferatione divina tituli fandi
remus, hzc cogitemus, hccmofiamur, ut divi­
Chryiogoni faciofanfta Romans ecclcfiz
ni fpiritus auxilio laberitem ccclefi· noftra ftapresbyter cardinalis, a Borbonio nuncupatus, ar-tum, cujos fplendor omnis in difciplina & mo­
chiepifeopus Rothomagenfis, Normanio primas,
ribus noftra omnium culpa penitus obfolevit ,
reverendis fratribus epilcopis , decanis , capi­ D in integrum quoad fieri poflit reftituamus. Quam­
tulis , abbatibus · conventibus , prioribus , ccvis autem clariffimus hic ordmis ecclcfiaftici conterifque provinciaenoftra perfonis, que de jure
feilus , juxta fanâorum conciliorum derma con­
vel confuetudine concilio provinciali debent invocatus, unica iftius curandz.Sr agende rei ra­
terefle, falutem in domino. Synodum provin­
tio atque ria cfle poflit : tamen cxiltimare de­
cialem in metropolitans ecclefia noftra Rothobemus provinciafe concilium cfle inllar probati­
magenfi dominica prima adventus proximi in­
ca pifein·, ut malis noftris mederi nequeat, nifi
choandam Bc quoad terminaretur celçbrandant
defccndat angelus de cbIo qui moveat aquam , 8c
vobis indiximus, k pro officii ratione prneepi(anâifieationcm noftram delertam fan&ificct .
mus , eo omnes nullum excufationi locum relin­
Tunc enim defeendit angelus cum in nomine Dei
quentes conveniretis .Sed quoniam paucis abhinc
fumus congregati, id eft quando quaerimus non
diebus in advetfam incidimus valetudinem , qua
qua noftra funt, led que Jefu Chrifti. Et aquam
nor levari quando Deo placebit incertum eft, co­
movet, ut fani iimus> fi , quoniam omnes de rcgimur in aliud tempus magis idoneum , domi­
âo curia deflexerunt, quifque noftram culpam
nicam fcil icet que dicitur Quafimodo, proximam
fuam libere fateatur, contentionem omnem hac
poft refurreâioaem domini fynodum illam dif­ E fanâa fynodo prorfus indignam fugiat, nec ex
ferre 8c protogare . Quamobrem vos iterum ro­
alienis pectatis fuis qurrat exculanoacm . Ju­
gamus, hortamur Acin domino precipitous, ut
lius enim, ut ait fapiens, eft accufator (m : at­
hac indiâa die in e, aridem ecclefiam noftram
que fi nos iulos judicaremus non utique dijudi­
omnes <g ccclefiarum noftraram difciplinam te
caremur. Quate fi MoG, 8c pofteaJofuc diftum
morum noftrorum integritatem reftitueodam
fuerit, Locus ubi ftts, terra fanâa eft: Solve
calceamentum de pedibus tuis: quid agere nos
mente, voluntate, ftudio, virtute , voce con­
tent ient est 8e ad ea qu· fuperiori noftra con­
oportet ? nos inquamqui aon folum pedibus ter­
vocationis ediâo contineatur agenda omnia ac
ram fanftam premimus, fed quem Cfli Ic terra noa
ftatuenda conveniatis. In rajas rei fidem 8c te­
capiunt, manibus ipfiattreâamns, non calcea­
ftimonium, pratentes literis manu noftra fub·
menta tantum, verumetiam pallium Ægyptiafignatas per lucretariom noftram fignari, figilcn mulieri > id eft omnia quz nos ab hoc lanâifliquenoftri appoGtionc muniri raffimus . Datum
fimo opere 8c iaftituto avocant, debemus mit!·
Cuuil. Gt»tr<cl. Tom. XXXlV.
Ef »
face-

T

C

<7* “TwS*

Concilium Rothomaoinsb.

*80

anno fecere. At reo fi honoris It falutis noftra ne- A difficile, fuavia illis * levia effit videantur, qui- Am*o~
Chuivti gligeotcs «deo fuerimtn, at nos non moveat bubo* etiam folent terrorem incutere . Ad quem CHKirrf
«5» i. jut noftri ratio officii, moveat fellem animaram
enim refpiciam, ait dominus ner prophetam, nifi i>h.

.

lalut, qua* cum Cbriftatnon auro, non argen­
to , fed pretiofo fuo fanguine redemerit, dc mi­
nibus noftri* quibus commifit · eft repeiitani*.
Moveat nos omnium cxpeftatio, qui in no* ocu­
lo* bibent conjeftos , 8r quicquid inhac fanfta
fynodo pro communi ecclefi· noftra bono ftatuerimus, id idem agendum occafioncm fibi da­
tam fore putabunt . Tria funt enim in rebus
omnibus peragendi* neccflatia, faite, poflit, It
velle. Scimus omne* qua iit noftri cauia , It
medicina mali. Poffumus ei divino freti numi­
ne mederi . Reftat igitur vclimo* . Itaque vos
rcverendiffimi It omne* amantiffimi FF. per vi- B
fcera mifericordia Dei oro, obfecro & moneo,
ut conjundiffimi* animi*, quod ait apoftolut ,
idem fentiamu* > idem loquamur idem agamus
omne*, in fpirituhumilitatis It minfuetudinis,
ne tempo* boc nobis divinitu* oblatam &conceffum fine optato ftexpe&ato ftndiorum labo-,
rum noftrorum fruftu dilabi ac praetermitti pa­
tiamur. Jfcttinfti ifitar maadar*[uStO1 rtrtvuAtt. Sed tu domine qui diiifti, quoties duo
aut tre* congregati fuerint in nomine tuo, te fo­
ra in medio eorum, memor efto congregationi*
hujus quam polfedifti ab initio. Injllam fpiri­
tu* tui gratiam effunde, in Cujus lumine videamu* lumen. Tu qui via, verita* e*, h vitq,
viam qua nobi* ingrediendum !t incedendum C
Gt, facilem k rediiumam aperi, ut qna fide invidiflimi populi 4ui duce* Machabci afcendcrunt in montem laudum Sion, ubi loca fanda
cverfa cdificarunt, polluta mundarunt, It re­
novarunt: Nos qui jam aieeodimu* in hunc ha­
bitationi* tu· locum, poffimus eodem a'uimo,
cura, ftudio It virtute aegledam 8r intcrmiflam in domo tua fidei noftra commiffa diiciplinam repetere ac revocare , It quod noftri*
corrupti* moribus dilapfum eft , corrigere, firmtffimifque conftitutionibus8c decretis vincere,
ot quam optimo* bujufce concilii vim ft c Ae­
dum , fcliciffime confequamur.

ad trementem fermone* amo* r Ai vero quoniam
fama* quafi duabus a natura petfbni* induti t
una qna communi* eft, ex quo fuma* omne·
participas rationi·': altera qua proprie finguli·
eft tributa : non folam lege* illa iancita tant
•obi* * irrogata, qua omnibu* una It eadem
voce loquuntur: fed etiam at impolitam quii,
que fibi perioaam induat , debet certam ejus
agenda normam * regulam habere ftnsper ob
oculo*, ad quam omnia officii fui momenta diligentiffime perpendat , It tamquam fagitariu*
icopum iotuen* facile propofitum libi finem affequatur. Quamobrem uÛ Deu* Levitas pro pri­
mogeniti* filiorum Ifrael fibi confecraflct , tc
fupet cultum facerdotii conftituiffet, eorum ri­
tu* A officia juxta cujufque familiam diftribnit,
juffitquc folum Aaronem cum filiis fanda fan­
dorum ingredi, dr difponenr opera finguiorum.
Atque quanto ad altiorom dignitati* gradum
eo* evexit, tanto gravius ubi peccarunt in ipfo*
animadvertit. Nadab It Abiud in quadam di­
vini csritnacerelbonia deliquerant, profiliit ignit
repente a domino, qao Ipfi conflagrati funt .
Sandificabor enim, inquit dominus, in iit qui
appropinquant mihi, tt in confpcdu omni* po­
puli glorificabor . Plure* in ipfo cato alii* in
rebus peccaverant, fed a domo domini judicium
incipit. Et quantum diffeit paftor ab ovibus, tan­
tum facerdotes debent ceteris virtotnm gloria
praluccre. Hinc tot fandiffimorum patrum ca­
none* , tt ducreta , qum nobi* eam ob reus mu­
neri* obeundi noftri rationem prnfcribont . fere­
ris legibut vitia coerceat, impiorum imprimunt
libidinem , frangunt ac retundunt audaciam .
Imperatore* It reget Chtiftiani liberam femper
mclefiafticis potcBatcm reliquerunt, ca tutati
funt, tc fea audoritate exequi mandarunt. Sic
Conftantinum, Valentmism, Theodofium, Ar­
cadium, Honorium, ac alio* feciffe legimus .
Quare prcclara illa vos , tc primi imperatoris
CKriftiani majeftate digna , mihi homini .pecca­
tis obnoxio nefas efle vtdetnr ecclcfiafticorum viuncti \ouanx D rorum accufitiones recipere βτ audire, earumque
Ktlrfa tituli fuu&i Curyfi»»i prtikjltr , tarii.
libellos combuffit. Nam ut fapienter divus Amuulii , A itritait, Uti, O'.*f*ft*lilA (iiintAbrofiua Valentiniano, ad imperatorem palatia
tiA artkitffrtfur \ttltmaitafit, friatAt X*rpertineat, ad facerdotem ecclcfi· : aliud Paulus
UIAAiA ,
ia ecclefi*, aliud Papinianu* in foro . Qu· cum
it* fint, feliciter It prwclarc nobilcum agitur,
^nnntb/JiAii fmtriln n/l·» cpi/ttfir ab* proquod tant* picrate regem Chriftianiffi habeamus,
«••rra
, O'uiwrjiή·/ίβ»
3ai ubi intellexit c* lynodit generalibus, ft Tri­
thn O’ fAful·, falarm ia Jmia· .
ent ina maxime petenda efle remedia qm* ··ro­
ta medercntnr ecclefi·, k qua in illi* fandiffime
um « mali* moribus bona lege* oriantur,
ftatuta temporum iajuria exaruerunt, provincia­
qu· panam vitii*, premium virtutibus ,
libus concini* revivifeere, nobi* de concilio in
arcti fu eu duo locietati* humana vincula, eoa-noftra provincia ineundo cogitantibus non folum
ftituunt, earum fervi fimo*oportet, ot liberi efaddidit animam, led ut ceteri idem in aliis fui re­
fe poffimu* ■ Eft enim liberta* ubi fpicit n* domi­
gni provinciis agerent pro incredibili (no religioni, qui populum Ifracliticum in faccrdoUle re­ E ni* amore k ftudio fibi gratiffimum fbredento·gnum de gentem fandam deligeo*. ciufqo* remftravit. lilud igitur indiximus, convocavimus,
poblkam e Pharaoois fervitute in libertatem aU
couvuniaM*·, * coptis a Duo opt. max. tanta rui
leren* ,αοη alii* quam fandiffimarum legumpraagenda nrimoedii* nudat* faut palam, qu» fa­
iidiisfcpum, vajlatam, ac manium efle voluit.
nanda eflent vulnera : medkin· facienda loca» li­
Priufquam aatem ea* Moyfi de vertice Sinai mon­
beri* fingulorvm fuflragii* datu* eft : unde vobis
ti* ederet, ccce coeperunt audiri tonitrua, mi•nam ftMem famieatibu* , atque pro fanftiSmi
care fulgura, nube* deafiffim* operite terram ,
iftia* operi* felici foccetfu plaudentibus , qu·
clangorquc buccin· vehementius pcrftrcpete: ut
communi calamitate It noftram omnium vitiis
inde nobi* effet exploratum mandata Dei pe­
ecclcfi* noftra provincia perdiderat ornamenta
ur, quem vir· & neci* eft aibitrium bonarum
dignitati*, ftpntfidi* ftabilitatis fos, ea fscroanimo* excitare, inflammare , It tanto amore
faoftis canonibus ft decretis divini fpiritu* au­
virtuti* incendere , ut quando amanti nihil eft
xilio freti rcftilucnd* curavimus. Qua omnia,
'
qua

C

*

tfSi

Mimfhitica Synodus.

«8*

'anho SU1 debemus obedientia, auftoriuti ac judicio,

de, te exequendz ftudum incumbamur, u: quod Λ n :«»
CHIUTl S, R. E. omnium ecclefiarum matris * magtftr*
Coram Do tc angelis magna lediflimoiuru vi- CIIKISTI
• lit. emendanda & corrigenda fubiccimus , atque a
torum ireqiL-nria (acris Lslennibulque verbis
ι,ΐι.
fua fanâitate confirmata & cx ejus etiam man­
promifimi s, iJ ultro Sc fponte , omni (ludio ,
dato in lucem edita ad ros mittimus i horta,
Cura, labore &■ diligentia rc ipla cumulatiflime
snurque atque pnrcipimusin domino, At per vi.
expleamur. Vos autem qui eftis oves domini ,
ferra suiletieorui* Dei rogamus omnes 8r finpopulus Dei dileilu« , fi quid in vobis Chrigulos volumen legis hujus habeant, non modo
ftianum redole:, illud etiam fulciperer Sc quan­
ante oculos Pharilarorum more , fed in animo
tum didant oves ab hircis, lupis Sc leonibus , ranpenitus iufitum . De cujus fpatio 4c curricula
tum efti.ere ne ulla cupiditatis, malevolenti*
8r arrogantis in animis velitis macula refideat.
dcficâere noftram nemo poterit, quin fit ei na­
Vos inquam, quorum ell, legem Dei de labiis
na. ab ira Dei, tt ab ipfis legibus expedanda ,
atque maxima levitatu & inconftanti* fama
facerdoris requirere, nolite extinguere (piritum
domini , led ut citis oves , ita humilitate 8c
lubeunda . Qjsamobrcm fi honori noftro , tc faJuti contulere, fiecclefiautilitati profpicere, (i
obedientia mitem A' innocentem ovium natudignitati nqftras ornamento Sc ceteris qui in nos B ram quoad fieri poterit imitemini . Valete in
oculos habent conjedtss, exemplo elfe velimus,
domino. Dat. Lutetis primo Calend. Septcaib.
ia hujus facrofand* iynodi ampleitende, tuen­
1581.

"ME MPHIT1CA

SYNODUS.

Ex tomo Π. apparatus facn ad bibliothecam fcleilam R. P Antonii Pofltvim,
Mantuani, foc. Je su, atque ex annalibus ccclcfiafticis illuilriflioii
Henrici Spondani ad an. mdlxxxh.
In fecun io igitur confcllu , cum (cfe Cophti
einrHirtca fynodus auâoritate Gicgorii C
XIII. pont. max. anno 1581. in menlein
■i. irdicus luas herelcs efle rctcntuios atlcreDecembris indicta , tres habuit fubinde (cilioren*,
­
c mtra qua noftri aniiquilfimis ly nodos ,
fidemque, quam illi a bearo Marco accepiflent,
nes, in quibas de ablegandis antiquis N ‘ftoi ii,
atque Diofcori hztclibus, |ungcndi(que*animis
obticerent , urgerent quoque , duas in ChriCophtorum , qui Se Chriftiani prccindurc di­
fto naturas denegare , nihil efle ali d quam
cuntur , cum catholica Romana ecclefia eft
mifcerc, ac pcr:uibrre univerla , ic eodem lia.‘tum.
inul negare mendacio, divinum Verbum huma­
Interfuere primo conielfui epifcopi , Sc prin"
nam indnilfe naturam, id quod Chriftianz au­
res non ferunt, in alterum menfem rejeâa eft
cipcs viri.
Secundo autem patriarcha Alexandri* , qui in
lynod’js .
eos, atque Æthiopiam habet antiquitus jurifAt in tertio confeffu , Deo afpirante , circum»
didionem, abbates coenobiorum , Sc primarii
cilionis ks primum fuit abrogata · Deinde poft
fev horarum difputationcm de duabus Chrifti
virii triginta .
Tertio itidem iidem, cum patribus focietatis
naturis, tandem fynodus univerfa divino affla­
Jesit, Joanne Biptifta Romano in primis, quos
tu coucordiffimc fanxit, quod ad rem attinet ,
uu cum catholicis fentiendum , anathematis ple­
pietas ejufdem pontificis maximi eo , fuo no­
mine ut prateflen: iynodo, cum pontificio diplo­
na propolita. Si ^aii Cleri/tnm altera ultri fpemate allegaverat.
liaret. Qai tern ititet Deni, ijene fit verei hame,
Et Memphis quidem Ægypti civitas ell i iC Jivinaat bebet λ patre /eat inje ab tm ni attr­
Î;cns, quam vulgus _4/rayr«w appellat , Tureis
ait ale nataram., cr bnmaaam famppt ex matre
ubdita ; qu* quinquaginta circiter Cophtorum
Jepaitii temperem fpatni'. Ceptbei antiae , fuammillia numerat, ut fere innumeros Æthiopia.
jaexe iaaraat abpiaeaat aatararam appellatiane ,
Io primo crsnleffu - De occafione disjunctio­
ne» tamen ab Hi Deane (S' heminem , Cleeifune ef­
nis ejus gentis a Romana ecclefia Iqcuti funt
fe nejari : fti ab ea leaaenji ratitae iit irce refnita noftri , ut in pfendofynodnm Ephefiuam
gere, ne ttnfartaie ipfa le^aeaÀi Jani injecere viconi i cerent culpam, quam Diofcoras hwreticus
Jcater bjpeflafet. Sic pcraâa quidem res eft kal.
epifeopus coegerat haud legitimam, neque fyFebruarii anni 1(8;.
nodi nomine dignam. In ea enim monftrarunc
Sed ctfi manus dedere veritati , latanas ta­
receptam fuifle Eutycbetis infauiam , duas ne­
men omni conatu prohibuit, quin chirographo,
gantis in Chrifto naturas, quamhzrefim legi- E quod confeifi fuerant, Cunfitmarent , tum pa­
triarche vicario id procurante , homine pellllimum Chalcedonenfe concilium e fexccntis ac
triginta patribus, Leone I. pontifice maximo,
mo, quique ea ratione coafequi fe pofle patriarchatum (periverat, tum morte ipfius patriar­
fummx coulenfione damnalfet . Quo fido co(Um Cophtorum majores , homines minime
che , a Tureis quoque noftris in teterrimum
malos, certe non doâillîmos , idem fuiffe ra­
carcerem conjeftis, quali orienralcm illum traôam , live pontifici maximo , five regi catholico
to · duas naturas in unam verbi conjunâas hypoftafim , ac duas cum Ncftorii hypoftales co­
fubiicere vellent. Qua calumnia licet paulo poft
fui: agnita , Ture* tamen pro-regi accepta fuit
pulare . Id quod antea vera Ephefina fynodus
occafio , ut quinque aureorum millia noftri
explofera’. Inde igitur confesiucntiam erroruux
perfolveienc, fi vellent liberari. Quam funimans
fontem, ac leminarium extiriefe.
Cophti< 8c mercatoribus numerantibus caritas
Cum autem demum indagandi e filis fcrlptis
Gtegorit pont. max. libéralités reftituit . Tum
( quz yix habebant , Sc ea quidem exefa veredite coaCli funt uoftri Romam , ubi Sc dciuftatc)tempui petiiflent, dimifla tunc eft fjroodus.
F f j
luceps
CaiK.7. pmrzl; Tom.XXXIV.

M

«8 J

.

Concilium Rhbminsi.

Musaient nr.
lu ruANc.

«84

incept Maronitatum, qui degunt in monte Li­ A divina lapientia fenfim , ac fortiter incedat , *ann$*
tum quidem cefliffe irrita vifa elt, qusmvis <a- CHKirq
Christi bano > feminarium auâum eit » ac fides fubinde
iji*.
nua fuerit. Nos hic rem exponere voluimus ,
·!>*.
in eat orat propagatur : De qua aide in vetbo
* D«
tum ne hec narratio a noftris fideliter accepta
Marwaira, 8t in verbo Diamperienfe concilium .
fvûc· iwo Ceterum haec noArorum expeditio fuerat primo
intereat, tum ut inteHigipoflit, quo collinean­
t«rmpor« <1
dum iit ab iit , qui poftnac tantum negotium
«♦dm r«6 tentata anno 1 $6j. Pio quarto pont. mai. per
(«via·.
ipfos noftra focietatis Jiiu homines , fed cum
fine in oriente traâaturi.
■I
ΑΜΝΟ

*ANNO
CHRISTI
>1*1

inlllfQ

DECR

ETxA

CONCILII

PROVINCIALIS

RHEMENSIS.

Quod Gregorio XIII.pontifice, & Henrico III. Chriftianiflimo Francorum rege illullriflimus princeps, & revcrendiifimus D. D. Ludovicus S. R.E. presbyter cardinalis, a
Guylia nuncupatus , archiepiicopus dux Rhcmcniis , prunus par Francis ,
iandarque fedisapoflolicx legatus natusRhemishabuit, anno domini rj8j.
vYi cotkm

D. D. H. Grtgorio 'PT. probatum , atque confirtnatw*.

ia nomine ίχηΛ* & individus Trinitatis Pattis,
& l ili’» & Spiritus fandi, Arnen.

B 17. De fynodo dircefana .

:8. De fynodo provinciali.
19. F^otoina epifeoporum , qui huit provinciali
Oi Ludovicut miferatione divina S.!{■ E. prefconcilio tfumenfi interfuerunt, CF fnbfcnpbyter cardmalic, 4 Cuyfia nuncnpatui , arferunt.
chiefijcopni dux facmtnfii, primut par Francia 50.
,
Breve apoftolicum fuper confirmaciom concilii
V fault a fedu apoftolica le^atui natui . Interim
provintialu fthemenfit primi.
Jtm ampliorem facrofanfH rcumenici Tridentini
Multi i· boc r«x«« promulfuiionem jnoeiate fptrtDE FIDE ÇJTHOLIC.J , 17 E^tMDEM
exprffama, , pntcclefiaftica difciplina reprofitendi ratione,
fiunt cone , Cbrift.anorumqae attrtint compofitlone ,
le'bui clerum , populumque noftra fidei concreditum
uomum catholica fidet humifts falutii fun­
pralueere totii in (hrifto vifceribuc expetimui, de
damentum eft, & totiut Chriftians reli­
atfenfu reverendifiimorum fratrum noftrornm coepifgionis veriflinium ac ccrtiflimum fymbolum ■
coporum , C concilia plurimorum gravium virorum
quo fideles ab infidelibus, 8r orthodoxos ab h»e* omnibui provincia noftra partibui tu prima no­ C reticis maxime dilcemi oportet, ideo illam om­
ftra provinciali fynodo Bfamenfi confreiatnrum ,
nes in priinis ac lubenter ampledimur Sc profi­
fua fanantur ftainenda ejfe danimui.
temur : ac quoslibet Chrifti fideles noftra cur.e
commifios doceri, clericos vero quotquCst poftindex capitulorum.
modum ad facros ordines, vel ad aliquod ecclefiafticum beneficium aut officium promor 'ri con­
’· I
fide catholica, (T camdem profitendi ratigerit , antequam* admittantur , etiam profiteri
LJ tione.
Volumus , juxttfVam qure a fel.record. Pio PP.1V.
1
Formula profefflonii fidei,
pnrfcripta eft , formulam , quam proinde hic
i
De culea divmo.
•d verbom inferi curavimus ad K^inc tnodum.
4. Dt breviario, mfali , cy apudit , feu ma*mli.
Formula profeffioait fidei$· Z>r Jiebat ftfrii .
6. Dt fftileim , <7* aliti CbriftietM fictatii i··co N. firma fide credo 8e profiteor otnnia
trariii.
At fingula qua continentur in lymbolo fi7. Dr f^cTAmt»tit.
D det, quo lanâa Romana ecdefia utitur , vide­
o. De
licet Cat00 in unum Deum, patrem omnipo­
9· Dc ceafir*baticae o
tentem faâorem cceli & terra , vifibilium om­
io. De fornireatia.
nium Bc invifibilium.
1 I < DC Cttl betrifildt ,
Et in unum donfinum JcfumChriftum Filium
J - · Dc crtiiicc ,
Dei unigenitum.
Î)· Dc M4triiwoiiro.
Et ex Patre natum ante omnia fecula .
14. De reformatione^matrimoml, decretum conchi
Deum de Deo, lumen de lumine, Deum ve­
Trifltciifti.
rum de Deo vero.'
H· -Dc extrtma unflicMa
Genitum non faâum , confubftantialem Pa­
li. Dc febrarii .
tri , per quem omnia faâa font.
II. Dc femiaariti .
Qui propter nos homines , Sc propter noftram
Io. Dc clcricit /«· grwrr.
falutcm deicendit de coelis.
19. De reiuiaeAuc, 4r eorum mouafteriit.
Et incarnatus eft de Spititu fanâo ex Maria vir10. De curatu.
gineΛ homo faâus eft.
*1.0« capicuU, tr canmoiei,.
E
Crucifixus etiam pro: nobis iub Pontio Pila­
at· De epifapit.
to · patiite Λ fepultus eft.
lf. Defimoaiacii, <r fiduciarii,.
Er refurrexit tertia dif fecundum Scripturas.
*4. De frume feu ufura.
Et afcendtt in coelum, fedet ad dexteram Patria.
* 5 ■ De jurifditi ita, ,
Et iterum venturus eft cuml gloria judicare vU
ii. De vlfifacioae
vos Bc Bortaos. Cujus regai αοα erit fiais.

N

Q

E

•

Et

i
Conciiiùm Rhbmsnsî.

HiNveuf m.

lUTUMC

-n-

OOO

Et in Spiritum fanSum dominam , & vivi- A cumque ab ecclefia damnata· , & rejeâas , & AnnÔ*
ΛΝΗΟ
anathematisstas ego pariter damno, rejicio, & CBSIJTI
CKKIJTI ficantem · Qui ex Patre Filioque procedit .
anathernatiao.
»j»|.
Qui cum Patre fc Filio fimul adoratur, fc con­
glorificatur . Qui locutus eft per prophAas .
Hanc veto catholicam fidem, extra quam, ne­
mo (alvus efle poteft , quam in pnefenti Ipon­
Et unam fandam cttholicam , fc apoftolite profiteor, it veraciter teneo: camdem intecam ecclefiam.
f;ram fc inviolatam ufque ad extremum vita
Confiteor unum baptifma in remiflionem pec­
piritum conftantiflimc > Deo juvante , retine­
catorum . Et cxpeâo refurreftionem mortuo­
re , 8e confiteri, atque a menlubditis, vel illis
rum. Et vitam venturi faculi. Arnen.
quorum cura ad me in munere meo fpcâabit,
Apoftolicas fc ecclefiafticas traditiones , reteneri, doceri , & pradicari , quantum in me
iiquafquc ejufdem ccclcfia obfervationes fc
erit, curatarum . Ego idem N. fpondeo , ve*
conftitutiones firmiffime admitto , fc ampleveo , fc juro-. Sic me Deu· adjuvet , fc hac
Aor.
Item facram feriptpram , juxta eum fenfum
fanâa Dei cvangelia.
quem tenuit & tenet fanâa mater ecclefia, cu­
jus eft judicare de vero fenfu, & interpretatio­ B
Dt telta tiiviaa.
ne lactaram feripturarum , admitto : nec eam
t. Π OSHO ita fidei fundamento , fine qua.
unquam nifi juxta unanimem confenfum patrum
1. impolUbilc eft Deo placere, qua luperaccipiam fc interpretabor.
. ftruenda videntur , omnia ad divinum cultum
Profiteor quoque feptem effe vere fc proprie
facramenta nova legis, a Jefu Chrifto domino
referantur , necerte eft . Quapropter monetnu*
omne· noftra provincia epifeopos , omniumnoftro inftituta, atque ad falutem humani ge­
neris (licet non omnia lingulis) neccffaria. Si­
que ecclefiarum rcitore» , omni ftudio ac dili­
gentia populum doceant , in quo conliftat Dei
licei : Baptifmurt , confirmationem , cuchatiftiam, poenitentiam, extremam unitionem, or­
cultus , & quomodo Deu· vere coli & adorari
dinem· fc matrimonium: iliaque gratiam con­
debeat-, hoc eft ( ut ipfe in evangelio ait) iu
ferre · Et ex his baptifmum , confirmationem ,
Ipiritu & veritate.
i. Et quoniam non fola animi volqntrte,
& ordinem fine facrilegio reiterari non porte.
fed etiam eitcrno ritu colitur Deus, i idem da­
Receptos quoque fc approbatos ecdeGa catho­
bunt operam , ut in ecclefiis omnibus certo*
lic* (itus m lupradiâorum omnium (aeramen­
torum folenni adminiftratione recipio & ad- C fc tamen pro qualitate dierum feftorum, diver­
it) (jxpanarum pulfu fideles omne· ad Ktlemitto.
fiam convdcdmut; quo convenient geftu corpo­
Omnia & lingula quz de piceato otiginali
ris bene compofito , fc ( quod clcnci prae cete­
& juftificatione m facrofanfta Tridentina fyno­
ris diligentius obfervabunt ) verborum prola­
do definita fc declarata fuerunt , ampledor,
tione non pracipiti vel iuartkulata , fedT iutefc recipio.
gra , ac certis quibufdam caluris & intervalli·
Profiteor pariter in milfa offerri Deo verum ,
diftintta, ad Deum preces fundent, pfalmofque
proprium , fc propitiatorium facrificium pro vi­
decantabunt.
vis fc dcfuti&is , atque in (anâiQîmo eucharij. Ac nc cui precum multitudo tedium ge­
'ftiz lacramenco elfe vere , realitcr, fc fubftanneret , nemoque earum partem aliquam tacitus
tialitcr corpus fc fanquinem una cum anima &
divinitate domini noftri Jelu Chrifti , fierique
praetereat , aut volubilitate lingua illa· Omne·
ita percurrat , uc plerumque mentem lingua
converfionem totius fubftantia panis in corpus,
praveniat , poterunt epifcopi, adhibito (aiteat
fc totius fubftantia vini in fanguinem . Quam
duorum canonicorum fc aliorum gravium viro­
converfionem catholica ecclefia tranflubftantiationcm appellat . Fateor etiam fob altera tan­ D rum judicio , preceu ad eum modum reducere ,
ut fc ecclefia dignitati tefpoodcant , & facile
tum fpecie totum atque integrum Chriftum ve­
rumque facramcntum fumi.
ab omnibus exfolvi , pieque decantari poflinta
Confiantes teneo purgatorium elfe , animafdummodo non recedatur a przfcripto conftituque ibi detentas fideliam fuffragiia juvari.
tionis Pii V.
Similiter & fandos una cum Chrifto regnan­
4. Cleri fimul conveniant in chorum , nee
tes venerandos fc invocandos effe, eofque ora­
contabulentur , aut aliquid legant , ne priva­
tum quidem qfficium, nihilque dicant, facianttiones Deo pro nobis offerre . Atqoe eorum re­
liquias effe venerandas firmjffiae affero . Ima­
ve , quo alios perturbent , aut ulli define o£cio , cui funt anriAi.
gines Chrifti ac dcipsre femper virginis , necnon aliorum fandorum habendas & retinendas
5. In pronunciatione noraimi Jcfu , fc eum
dicitur vetfus, Claria Tatri, caput aperiant, fc
efle , atque eis debitum honorem , ac venera­
tionem efle impertiendam.
inclinent.
Indulgentiarum etiam poteftatem a Chri­
6. Omnes denique in templo ita fe, fuafque
fto in ecclefia relidam fuifle , illarumqut ufum
aâiones componant, ut fibi non cum homine,
Chriftiano populo maxime falutarcm efll affir­ E fed cum Deo rem efle intelligent.
7. In olfietis quoque divinis obfervari volu­
mo .
mus, ne in producendis fyllabis fc didionibus,
Sanftam, catholicam, fc apoftolicam Roma­
ier numeroliorem notu larum fonum tempus connam ecclefiam , omnium ecclefiarum matrem fc
insgiftram agnofeo: Romanoquc pontifici bea­
utnatut , neve neuma in fine lingularum antiti Petri apoftolorum principis (ucceflori , ac
phonarum , fed in ultimis tantum apponatur 1 .
Jelu Chrifti vicario , veram obedient iam fpon­
fc lex accentuum , atque fyllabarum quantitas
exaâe teneatur, fc fervetur.
deo ac juro .
8. Ratio precandi , rituumque fervandoram
Cetera item omnia a lacris canonibus , fc
cecumenicis conciliis · ac prveipue a facrofanin divinis officiis certa fit in lingulis ecclefiis,
Aa Tridentina fynodo tradita , definita, fc de­
(criptifque mandetur, qua ab-epilcopo , fc ca­
clarata indubitanter recipio, atque profiteor :
pitulo lubfignabitur : quam oofervari curabit
fimulquc contraria omnia, atque here fer quaiuut cautor , aut alius a capitulo nominandus
(fi

f

<87

c*’xuJ"”

Concilium Rhbmbnsb.

<r88

(li nullius erat lire propria provincia) idque A
ANNO
ANNO
Dr dielee fi/iii.
CHRISTI fub certa muleta fabric· , aut pauperibus, aut
CHRtni
aliis piis operibus, arbitrio capituli applicandi,
i »·«.
dc quo fidem faciet epifeopo id requirenti.
1. TT T, fi omnibus diebus preces Deo fundi
JO debent , unum tamen fibi fandificavit
9- Qjiod fi inter epifeopum A' exemptum ca­
pitulum oriatur qurtlio , dc 1 itibus fervandis
fabbatum , quo nos ab opere fervili volui: abdiftribucndifquc per tempora officiis , donec
ftinere , ut erediore mente contemplaremur il- .
illa a metropolitano dirimatur, loci confuctuIum, atque precaremur. Porro diem fabbati in
do lervabitur.
dominicum ecclefia commutavit, aliofque foftos
10. Dum autem divinum celebratur officium ,
dies addidit , quibus acceptam a Deo gratiam
aut habetur concio ad populum, nullibi in ecin memoriam revocaret , & ad fandorum imi­
clcliis permittantur pauperes mend'Care.
tationem fideles provocaret . Ne tamen popu­
lus multitudine dierum feftorum gravetur, non
11. Et ut orationes noftra Deo Iint acceptio­
res, in eis locis quos Chriftus nomine domus pa­
alii quam epilcopo dies feftos liceat inilitucre :
terna dignatus eti honorare ■ volumus, ut omnes
Se quos inftituerit , ab omnibus etiam regulatibailliez , caiumque altaria ab epifeopo diccce- B bus * exemptis obferveotur .
fano conlecrentur , ac in ejus ablentia ( fed dc
a. Diebus dominicis & feftis in fuas partxciis
ejus tamen vel vicarii licentia ) aliusquivisepipopulus conveniat, & mille, concioni, ac vcfpeus inroiii:.
icopus hanc funâionem obiic queat.
ii. Quamvis imagines , qu* ftatuu.itur in
j. 1 i Idem diebus nemo lufibus , aut choreis
templis , myfteria noftrz redemptionis expri­
det operam : nusime dum divinum celebratur
mant, vcl la.idorum res geftas referant, ut em.
olhcium , monebiturque ab ordinario , vcl pa­
diatur populus in fidei articulis , A- ad lanato­
ro: eo , magiftratus, ut id nequaquam fici i per­
rum imitationem provocetur : valde tamen difmittat.
plicet , quod cuidam procaci venuftate pin­
4. Nemini a propria parrreia liceat abefte
fandillimis diebus pafohr , pentecoftes, & na­
gantur , Sc alicmnn quid a divino cultu refe­
rant, quod plebi Icandalo pollit ede , ve! eam
talis domini, nili quem infirmitas vel alia legiti­
in erroicm inducere. Ut igitur id deinceps non
ma caufa, cumpaceci licentia, excolabit.
accidat, nullus etiam exemptus , imagines no­
5. Venditiones quarumctimque return ( his
vas iu templo collocare przlumat in pofterum ,
txcepsis quar ad divinum cultum , fc viduin neline epiicopi vcl iliius vicani licentia ■ E: quz C cclfatium pertinent) nundina: publice , merca­
htq-jfmodi fu.ri.it hafieius m tcnipl-s cnlfoiatus , &: auciiones , nc fiant diebus feftis, fub
tz , permittit lanfla fyuodus cas auferri : ira
pcena excommunicationi., a parcecisin pronao
tamen ut omnia ad xdlluationem , tc citra i.an·
o.nuntianda.
dalniu fia>it.
6- Ludos theatrales etiam prztcxtu conluePorro , nepto ing.cdiatur in templum , vcl
ttiduiis, cxhibci i loliros, & puerilia, cetcraqtie
ab eo difcedat , U1.1 cum debita vcncationc Cc
ludicra , quibus ecclcllz inquinatur Ιΐ'ΐκΠκ
icvcrcntia.
&· i inditas, in Chiifti A: fandorum feftivitat.bus omnino prohibemus; contra nitentes autem
De Lrei’itrie, mijali, CF efendii, je» vueueli ■
pcenis coercei volumus a fuperioribus.
7. fraternitatum focietates nc diebus domi­
nicis hoia miflz pairxcialis , qur competenti
1. B) ORRO quoniam omnes ritus , formulztora cdcbictur , fiant: neve in itidem panis,
JL que precandi breviario , miflali , & aaut aqua benedicatur a faccrdote , fub poena
gendis, fcu manuali continentur , hortamur efuipenuoui, , multoque minus permittantur in
pifcopos noftrz provinctz , ut adhibitis faltem
duobus canonicis , quorum unus ab epifeopo , D htqufovidi conventibus crapulae , comeftatioaltet a capitulo eligatur , diligenter infpiciant
nes , monopolia , & alia AÜvino cultui repu­
& examinent hujufmodi libros , illifque iimilcs,
gnantia .
autem erogabitur pecunia , in
capfola recondatur, Sc ad ufum ccclclialticum,
ficut preculas horarias, ne quid contineant con­
aut aliquod aliud pium opus referatur, & aptrarium doitrinx catholice , & veris hiftoriis
I ic r r ur.
functorum , aut fupcrftitionibus affine , aut quod
aliqua ratione diiciplinam ecclcfiafticam , mo­
8 Nu'Ix deinceps h a remuâtes, fine epifeo­
rumque probitatem labefadet : atque ubi indi­
pi licentia inftituantur: qur autem funt inftigetia minufque pietati confona bicviatia vel
tutz hadenu, , aut appiobcntur ab eo , aut
aboleantur.
initialia repererint , curent quamprimum , Se
quam proxime fi-n poterit ; ad ulum cedefir
Rom.snz, juxta conftitutionem Pii V. reforma­
De jertile^iif , CT eliii ChrifliM^e ^ieteti
ri, & in licem emitti, impcnlis diceeefis.
< anrreriii.
x. Qjiifoui' beneficium aliquod cccleliafticum
i. ΊΓΤ 'Γ autem ea vitent fideles, quibusculadeptus cft , live cum cura , five line cura, δς
quifqius fact is ordinibus cft initiatus , feiat le E
*<. tus divinus impediti poteft , ftatuiad preces quotidianas, quz breviario continen­
mui, ne quis feripturz facrz verba ad feurtitur , recitandas obligari : quas fi omiferit , le­
ija , detraâiones , fupcrftitioncs , incantatio­
gitimo ceffante impedimento , frudus beneficii
nes, fortes , aut libellos famofos audeat ufurpro rata parte omillionis amittat : Sc fi cos re­
pare . Si quis contra fecerit , juris & arbitrii
ceperit , reftitutioni te feiat obnoxium. .
punis coerceatur.
' Quod attinet ad manuale . deputentur a
5.
a. Sortilegiis matrimonii ufum impedien­
domino me'ropolitano ecclcfiaftiifi viri periti ,
tes , vel aliud nocumentum inferentes , gene­
qui in certam tormam redigant , qua univerla
thliaci , & qui divinationibus te praedictio­
P ovincia utatur : ad cujJ. finem exhortationes
nibus ad artem judiciariam
pertinentibus
piz ud (acian.cntorutu adminiftrationem adjun­
( quas impie prophetias appellant ' .utuntur ,
gantur.
vcl eifdctn fidem adhibent , cxconimuniccntur.

3. Ne

689

“n»S,m

anno" j. Nemo a carnibus iupcrftitiofe diebu fo- A
CXBisTi leonibus abftineat , ut fecro die pafchs , ne
ijlj. toto anno febre laboret , aut Gmue quippiam
faciat , fuadeat f aut credat. Nemo utatur fuperftitiofe figni» occultura vel expreflum cgm
dsmone paftum pre le ferentibus , ut ligatu­
ri· , Bc charaderibus , quamvis ex aliquo
eventu felubria effe forte quifpiam fibi perfua ferit .
Dt ftcrcuutuiit .
t. /'"h U O NIA M vero feptem facramentu , quafi mediis quioufdam prsftantilEmi· , cultui Deo fendimmos , pleniflimufque pietati· exhibetur , in primi· parceci· om- B
nibu·, divinique verbi tniniftritprecipimu·, ut
fedalo doceant, quidfint facramenta, quorfum
inftituta , quam vim habeant > feu quia fit eo­
rum cficdus , qus utilitas, qus virtu· -f ut fi mul intelligent fidele· quanta pietate , fide,
Br religione, ad coram perceptionem accedere
debeant .
a. Deinde ut eorum poffit elle debita collatio
vcl perceptio, vetamus, ne quii citra epifeopi
vel paraci licentiam , audeat conferre /aera­
menta, aut. fine fupcrpelliceoBcftola, nifi aliud
poftulet inftans neceluta·.

Dt ktfti[»t.
C■
A C cum omnium ferramentorum primum
ΛΛ. locum fibi vendicct bapcifma, precipimui omnibui hoc /aeramentum adminiftratun·,
ut in eju· adminiftratione' decenter & honefte
fe gerant , conferantque illud cum primum
fuerint rogati : nc propter moram puer incidat
in periculum.
а. Si paraecu· alicujui pueri parente· diutius
diftuliffe baptifmum animadverterit , graviter
eo< increpet de periculo , in quod eorum culpa
puer incidere potuit : tc fi neglexerint , fignificet epifeopo, ut huic malo remedium afferre
conetur .
j. Idem moneat fufeeptore· ■ fidei pro fufeepto fponfore· effe, itaque eoa obligari cum D
infan· ad adultam statem pervenerit', eum
docere fidei rudimenta feu fymbolum , ut fal­
am eju· verba memoria tenete Bc recitare va­
leat , nifi id a parentibus praftari poffit.
q. Sciat itaque ad hoc munui non facile de­
bere admitti pueros , qui rationis ufum nondum
habent : Bc caveat, ne pigras fufeeptore· duo­
bus admittat, Icilicet nnum virum, Br unam fe.
minam, propter cognationem fpiritualem, qus
inde contrahitur .
5. Multo autem minus hsretico· , vel etiam
hsrefi fiiipedos finit effe fidei fponfore· .
б. Quod ut vitati queat , rogabit facerdos
clara voce omne· qui puerum baptizandam ad
ecclefiam comitati funt , vel faltem patrinum E
It matrinam , numquid velint vivere ac mo­
ri in ecclefia catholica apoftolica Bc Roma­
na , abnuentcfque ab omeio fufeipiendi re­
pellat .
7. Convenire etiam judicamui, ut epifeopus
in propria dieecefi, paracu· in fua paroecia , Bc
initiatus facris ordinibus in fus relidentis vel
beneficii loco pueros dc fecro fonte non fufeipiant : nunquam vero monachus patrimis , vel
monialis matrina effe queat .
8. Paracu· etiam moneat , ne in baptilmo
nomina paganorum pueris imponantur .

l.

Msaia· i*
ΛΛΛ
Mariane.
βΧυ
p. Atque antequam baptiact infantem , dili- ammo
gtnter -inquirat , num fit perfnfiu aqua , BrcHUisTl
2^ua , qeibufque verbi· : Be li jam baptizat·· ijt|,
■erit, Br verba facramentalia pronuntiata ( dc
quo fuficicnti duorum faites· tcftimonio fecer4oti conftare debet ) non baptizetur it-rura ,
ne fub conditione quidem , led tamen oennea
ceremonie fuppleantur , atque etiam exorcifmi
pronuntientur . Quod cur fiat , populum ipfe
monebit.
io. Idem obfervabitur in hi· qui ab hsreticia
baptixati fuerint, quo· nec baptizabit quidem,
etiam adbibita conditione eorum verborum ,
Si tu ·*· rt Liffi&ttt , 8rc. Qpinimo, etiam
fi adulti fuerint , poft abjuratiooem hmrefi* ,
Br reconciliationem , fupplebuntur baptifmi ce­
rrmpnre
remonia .·
ii. Paraecu· autem diligenter caveat, nè
aqua benedida fit fordida , neve oleum , vcl
chrifma diutius uno anno fervatum ·. fignum
cruci· etiam ia aqus ctfufione , fupra caput
pueri obfervet , poft quam effufionem , folum
campanas vel organa in fignum Istitis , Bc
adoptioni* filiorum Dei pulfari permittat. Priu·
autem monuifle debet omne· , qui baptifmo
interfunt , ne futilia verba effundant , aut ri­
deant , fed fua oratione ccdefis miniftrum
adjuvent .
ia. Extra ecclefiam in prophani· loci· , baptifmui citra ncceffitatem non conferatur. Ea
vero fi urgeat, fola verborum forma cum mate­
ri» obfervabitur . At fi valetudo pueri permit­
tat , ad ecclefiam poftea deferatur, ut illi cere­
moniarum ufu· adnibeatur.
ij. Poft baptifmum, facerdos moneat allan­
te· , ne verbi· ludicri· , It geftibu· obfeotnis,
feu compotationibus , aut alfe quovia mo­
do , gratis in baptifmo collare videantur il­
ludere .

Concilium Rmbmbnii

Dt lujinulit» .

ι.Λ\ UEM ADMODU M human· militia tyrones , etfi jam alcripti fint ia
numerum militum, nondum tamen illii fumma
belli committitur , nifi fuerint exercitatiores i
fic quamvii unofquifque per baptifmum catalo­
go fidelium fit aferiptu· , ad diaboli tamen ,
carni* , mundique tentalionc* perferendas ac
fuperandai , non nifi per impofitionem ma*
nuutn epifeopi plui robori· & gratis recipit .
Moneant ergo parceci , divinique verbi orecone·, /aeramentum confirmationi· non debe­
re negligi vel pretermit ti a vere Chriftiani· ,
hoc prsTertim tam calamitofo , Bc hstefeoo
pleno tempore .
a. Epiicopi autem frequenter illud confe­
rant , ita tamen ne non omittant fingulis ae­
nis , in pnteipuis fus ditzccfii urbibus Br lo­
ci· , adventu fuo pria· publicato , in eorum
locorum vicinia .
j. Conferent vero grati· , & iit qui ufum
aliquam rationi· habent , confclfis , Sc fi com­
mode fieri poteft, jejunis , admoneanturque ut
fymbolum apoftolorum, Bc orationem domini­
cam memoris mandent.
Dt ftnittMit -

ι.Λ'υΜ prédication» euangelica fiai* fît
V-4 poenitentia, que ad delenda peccata veluti fecunda tabula poft naufragium inûrtuta
eft a moneant paraci & caacioaxtores > nemi­
nem

tfjpl

“ί.ϊϊ"

CoNCIUtf M RhBMBNSI

1 AH'mÔ* nee poto peccatorum veniam confequi , priniCHRISTI quam dc peccatis confiteatur , Sc diligenter to.
ij*i>
tiur ante aftz vitae , faltem a tempora novtffimz confeflionis , rationem ineat , licet
aliquando contingat contritione caritate perfcfta , cum hujus {aeramenti voto peccata re­
mitti .
t. Huic rationi peccatorum integram confeflionem fubjungat , eafque peccatorum citcutnftantias explicet , que peccati fpeciem mu­
tant : nec credat fe ablolutum , fi partem ali­
quam peccatorum uni, St reliquam alteri con­
fiteatur : aut dum uni tantum confitetur , fi­
ve pudore , five metu , peccatum aliquod re­
ticeat .
j. Afliiefcant omnes a juventute frequenter ,
& ore proprio confiteri : quod ut przftare poffint , aifcant , 8r memoria teneant formulam
confethonis ex hujus fynodi decreto in manuali
deletibendam ■
4. Ut autem injunftz pans fatisfacere va’eant pernitentes , facerdos non fe przbeat ni­
mis feverum , neque tamen ita lenem , ut pa­
ns contemptu ad rurfum peccandum perniten­
tem potius invitet , quam ad nnvz vite genus
Ineundum .
5. Nemo exiftimrt fibi licere cuiciimquc vo­
let laccrdoti confiteri , fed proprio tantum pa­
tate. . St quis autem alieno facerdoti voluerit
juftx de caufa, fua confiteri peccata, licentiam
pollulct , Sc obtineat a proprio facerdote ,
cum aliter iple illum non poflit abfolvere, vcl
ligare .
6. Capitula & communitates quz fuos folent
habere poenitentiarios , vel cotHcflarios , non
quofvif, fed eosfivede fuo corpore, live aliun­
de , vcl eligant ( Ii ante conlueverunt ) vel a
decano aut fuperiore accipiant , qui lint piobatz vits atque doftrinz , Sc juxta concilium
Tiidentinum ab ordinario approbati , ut poffint agnofeere gravitatem peccatorum , & agni­
tam judicare , panitentiamque fruftuoiam im­
ponere .
7. Similem quoque confcflariorum delefturn
habere jubentur paraci ■
8. Poft confeffionem abfolutio nemm* concedatur, qui non fuerit reconciliatbs cum proxi­
mo, fi quem oderat, faltem in voto .

xntarcus in.
au

,

uamc

A

3. Aliis vero diebus etiam non feftivis , annoquam fzpiflimc , dcvotiffimcque interline mif- CHUrn
ia iacrificio , ante cujus finem , & datam a
nu,
facerdote benediftionem nullus e templo difcedat .
4. Dum legitur euangelium , vcl pref*tio ,
omnes aflurgant .
5. Sacerdote vero celebrante, te clero concinente, laid preces horarias , non niti lubtnifia
voce recitent, nec contabulentur, auc rideant,
aut aliud quicquam agant, quo res Iaera intertuibctur. Qui tamen inter eos doctiores , rcique Chriftianz peritiores extiterint , praelatius
agent, fi loco precum ex icripto recitandarum ,
a przfarione, qua pcrtraftantur myfteria, ani­
B mo defixo mentifque fervore compleftantur at­
que contemplentur .
6. Pueri vero a choto arceantur, nili qui cho­
rum &* clerum canendo adjuvant.
7. Imo dum divina celebrantur , ad altare
vel intra chori cancellos nulli laid , multo mi­
nus ferninz, fele intrudant. Quod fi przfumpletint aliqui, maxime ex eis qui dignitatis aheujus fplendore line in (ignes, nullus eis honos ccclefiafticus, ut thurificationis , Se ofculi pacis,
ac euangeliorum exhibeatur.
8. Sacerdotes vero non diebus tantum fo­
lennibus , fed etiam dominicis , fzpiufque fi
ficu poteft , facrificent . Nullus tamen fibi
confcius tnottalis peccati , quantumvis fibi
C contritna videatur , abfque przvia facratncntali peccatorum confeflione celebret . Quod
etiam ab iis laeerdotibus , quibus ex omeio
incubuerit celebrare , iervandum erit , mo­

do non defit iliis copia confcflbris . Si vero
ncccflitate urgente , facerdos abfque prcmilla
confeflione celebraverit , quamprimum confi­
teatur .
9. Sacerdotum autem hunc deleftuin obfervabit paracus , ut neminem admittat ad miffz celebrationem in fua ecdefia , nifi qui illi
fit aferiptus , aut fibi notus , aut litcras tcftimonialcs , Sc commcndatitias ab epifeopo pro­
prio habuerit .
10. Miflam quilquis celebraturus eft , nec
D accedat illotis ( ut ajunt ) manibus, Sc habitu
fordido veftimcntorum , aut ornamentorum
altatis .
11. Sacrum autem faciens, claradiftinftaque
De tucbcriftU ■
voce ita prot.untiet, ut ab afliftentibus, laltemque a miniftris altaris , poflit intelligi .
l./^UM nihil habeat Chriftiana religio fait. Minlftrorum vero nomine cenfemus
cramento euehariftir przftantius, &-auetiam eos hoc loco , qui facnficanti refponeuftius , nihilque ad fanfte Sc inculpate viven­
dent , Sc inferviutit : quos non pauciotes duo­
dum efficacius ejufdem frequentiflima partici­
bus ( fi fieri commode poteft ) volumus adhi­
patione , dolemus tantam efle Chriftianorutn
beri , cofquc vcl clericos , vcl faltem idoneos
nojus temporis incuriam , ut femet tantum
laicos .
m anno fumant , tam falutaris lacramcnu fub13. Hoc autem facikius futurum fperamus ,
fi miflis celebrandis hic modus Sc ordo ftatuafidia .
t. Quare paraci, Sc qui ad divini verbi prs- - tur a fuperiore , ut unicuique certum temdicationem alcifcuntur , deinceps de frequentis 1 - pus & ftata hora przfigatur . Vetamus itaque
communionis antiquo ufu , ejufdemque tniris
plures limul rniflas celebrari in quavis ecclefruftibus Sc utilitate diflerant, Sc fidelibus perfia , nifi fit tantus faccrdotum numerus, ut hoc
fuadere nitantur, nullum efle modum aptiorem
noftrum ftatutum commode fervari nequeat.
Se compcndiofiorcm , quo fopitis tc extinftis
14· Diebus autem dominicis , ac populo fe­
hzrelibus, ccclelir apoftolicr facies noftro fzftivis, dum majus facrum, concio , vel fuppliculo redeat . Nos quoque fideles omnes horta­
cationes fiunt, in alio aliquo altari ecclefizmifmur, Sc per viicera oufericordis Dei noftri obfam'celebrari omnino prohibemus .
fecramus, ut quam fzpiflimc, faltem vero die­
1
Et ad altare majus, in e^kfiis metropo­
bus folennibus communicent , Sc quotiefcumlitans , caihedralibus Si collegiatis , in quinti^
que poftulaverit ingruens aliqua neceflitas, qus
eft major quam quindecim canonicorum numevitam humanam ιη difcriuicn Sc periculum ad­
ici, nemo celebret, qui non fit canonicus, vel
ducat
in dignitate conftitutus

16. At

Concilium Rbiminii.

6$ 3

Α1(ΜΟ
ιί. At extra ecclefiam , 8c oratoria divino culCHMSTI tui dicata, nemini rem facram facere liceat.
i;t>
17. Itemque in loco polluto, tali per fententiam epiicopi ve! eius officialis declarato, ante
reconciliationem illius , nemo celebrare prufumat : pendente vero declaratione miflam cele­
brate permittimur in altari portatili, petita Bc
' obtenta ab epifeopo licentia ·
18. Ut autem ad tanta myfteria poflit ani­
mus fidelium efle devotior, cultufquc fincerior,
snulica illa levis Bc garrula procul omnino ar­
ceatur , fed fi qua adhibenda videtur , fit illa
gravis & aequalis, non redoleas impudicas can­
tilenas , fed integra canticorum ecclefiallicorum verba , fenfumque referens . Idem volu­
mus obfervari in organorum fono ( nifi quod
verba referre nequeant ) que omnino filere ju­
bemus, dum fymbolum fidei decantatur, Bc ab
elevatione corporis Chrifti, ufqne ad hymnum >
-Zjsau Dei.
19. Inter miflarumfolennia, maximeeodem,
cujus meminimus tempore i id eft, a conlecratione fanfiiifimi corporis Chrifti, ufquc ad hymnum
predidum, Bc fandiffimam communionem qui­
vis pfalmi (etiam ille cujus eft initium· Lett
txifaet) antiphons, reiponforia, preces, Bc iuffragia .alta ab his que in tniflali continentur, non
sdmifccantur, fi aliqua fuerint hadenus recepta
quacumque occalione vel inftitutione , ante vcl
poll mifln celebrationem, recitentur.
10. Quoniam autem apud omnes fere catho­
licos ufus modo obtinuit , ut procumbentes adotent divinam euchariftiam , eo quod hujufmodi ritus ad Chriftianatn humilitatem Bc dc
vorionem exprimendam , deteftandaiquc hsrefes noftra tcmpeftatis videatur efle accommodatiot, finita fynodus hortatur, ut fi qua ec
clefia altero more adhuc utatur, & ftando Chri­
fti corpus in hoc facrificio adoret , procumbat
deinceps , dum fanda myfleria proponuntor
adoranda .
11. Quod fi a facerdote plures hoftic confecratz fuerint , recondantur in honefto ciborio,
cujus elavem folus parcecur apud fe habeat, cai­
que tam frequenter mutet, ut ratio loci ac tem­
poris poftulare videbitur.
ia. Et cum iacram hoftiam deferet ad «grotos. velo aliquo honefto , aut peplo vafculum
tegi curet , prccunte uno faltem clerico , cum
campanula, tc taeda accenfa.
sj. In folenni vero fefto fupplicationequc cor­
poris Chrifti, obfervetur exade canon
/»dierii frebite»Ji> 2ieL»> feftii , fuperius exprelfus,
neque larve & pcrlonati homines adefle permit­
tantur , qui populum a relicini* contemplatio­
ne, Bc adoratione tanti myfterii avocent.

04

4. Ad facrorum ordinum fufceptsoMn epif- "TxTScp·
copi, pro neceffitate, feu utilitateiuarumcccle- CHlirri
furum , cogant bénéficiâtes , dummodo alias
ijl|,
idonei fint, cum ad atatem legitimam, id eft,
a facris canonibus pnsferiptam , pervenerint.
Tempus vero praferiptum pro fubdiacooatu ,
eft annus vigefimus fecundus ; pvo diaconatu ,
vigefimus tertios : pro iacerdotio , vigefimus
quintus . In quo fi négligentes fuerint, quarta
parte fruduum beneficiorum, pauperibus, Bcfa­
brica ecclefia applicanda, privertur.
f. Literas dimifforias ne quis poftulet aut
obtineat , cu^ a proprio epifeopo poterit or.
dioari : ne examen Alius judiciumque fpbterfugifle videatur , ut ab alio epifeopo facilius
B admittatur.
6. Qui fub titulo alicujus beneficii eceiefiaftici, ad facios ordines promîtes fuerit, hujufmodi beneficio nullo modo cedere queat , nifi
fada mentione, quod ad illius benefici! titulum
fit promotus : neque ca rcfignacio admittatur,
nifi prius condet , quod aliunde habeat , unde
commode vivere poflit: alias ccffio nulla ex con­
cilii Tridentini decreto cenfeatur.
7. Qui autem titulum beneficii promovendus
nou habuerit , habeat patrimonium , arbitrio
epifeopi nftimandum , an illi fit fatis ad vi­
tam fuftcntaiidam : quod alienare nequeat, nifi
aliunde fuppetat illi commodi vidus facultas,
ac nili contuitus epifeopus co n lenierit , atque

A

C pcrmilerit-

8. In promovendis vero ad beneficia ecclefiaftica obferventur ea qu* praferipta funt a Con­
cilio Tridentino, feflione 14. cap. 18.
9. Nemini beneficium quantumvis exiguum ,
ante decimum quartum «tatis anuum comtnittatui.
De nsurrimauM.

1- XyC ATR1MONII quanta fit dignitas, ra1VJL tio lacramcnti ab apoftolo explicata
non obicure ialinuat: quanta vero in hujuimodi
foedere conciliando hodie fit hominum perverfita,, vel ipfa plus fatis docet experientia.
z. Quoniam igi'ur dc clandeftinis matrimoD niu. atque adeo de tota ineundorum conjugio­
rum ratione mulca utiliter , Bc ad hrc tem po­
ix accommodate ftatuic facrofaada Tridentina fynodus , ideo ut qu· ab ipfa fande de­
creta funt, ab omnibus plane intelligi, 8c in­
violabiliter obfervari poffint , hic ad verbum
inferi voluimus.
De rtfeneeti»»e suarnussan drrrersw ctxcilU
Trijenhtù ex fef. 14.

1. Τ' AMETS1 dubitandum noneft, clandeJL ftina matrimonia, libero contrahentium
confenfu faâa , rata Bc vera efle matrimonia,
quamdiu ecclefia ca irrita non fecit, Bc proinde
I. ’PERSPICUUM ell facrameAtom ordinis
Λ elle fignaculnm, quo fisfeipiendi tradi­ E juredamnandi fine illi, ut cos fanda fynodus ana­
themate damnat, qui ea vera ac rata efle negant,
tur poieftas pradicandi, baptizandi, confecranquique falfo affirmant, matrimonia a filii,fami­
di corpus Ctirifti , Bc peccata dimittendi : Ideolias, fine confenfu parentum cotrada , irrita ei.
que monendos in primis facerdotes putavimus,
fr , 8r parentes ea rata vel irrita facere polle . ni­
ut ad tante poxcftatis adminiftrationem, nove­
hilominus fanda Dei ecclefia cx julliflimis caufis
rint fe fanâoseife debere, quia fandus eft, qui
illa femper detellata eft, atque prohibuit. Ve­
illos ad tam fublimeminiftenum vocavit.
rum cum fanda fynodus animadvertat, prohibi­
a. Deinde piàcipimus epifeopi, ut caveant,
tiones filas propter hominum inobedientiam
ne in illo conferendo , moaum a concilio Trinon prodefle, 8c gravia peccata perpendat, qur
dentino pntferiptum excedant, nere quemquani
fine praevio diligenti examine admittant .'
1
cx nl.dern clandeftinis conjugiis ortum habent ,
preiertim vero eorum , qui in ftiru damnatio­
j. Quod etiam intelleâum volumusdc literis
nis permiserit , dum priore uxori- , cum qua
dimiflortts, prinfquam concedantur.
’

De teJiae.

CUtI\

χ-Λ_
®>5

BMW·
RSUL

CONClLtUM

RhbMBNSB.

ciâm costfruimrant, relia·, cum alia palam con- Λ
,ra^unt» * cumea in perpetuo aduherio vivunt.
C*1· m*l° O* «b ecclefia, qua 4e occulti· non
judicat, fnccurri non poffit, nifi efficacius ali­
quod remedium adhibeatur: idcirco iacri Lateranenfis concilii fub Innocentio tertio celebra­
ti , vtftigiis inherendo prscipit, <rt in pofte­
rum , antequam matrimonium contrahatur , ter
a proprio contrahentium paraeco tribus conti­
nuis diebus feftivis in ecclefia , inter miflarum
folennia publice denuntietur, inter quo· matri­
monium ut contrahendum .* quibus denuntiatio­
nibus faâis, fi nullum legitimam opponatur ImÎcdimentum , ad celebrationem, matrimonii m
acie ecclefia .procedatur, ubi parotcus viro te
muliere interrogatis, tc eorum mutuo confenfu B
inter jeâo, vel aicat t £fe «er <« MfriiM·/··
ra^aafl, te asmiae Vetru, CT filii,
S/iriln
fenili: vel aliis utatur verbis , juxta receptum
uniulcujufque provincia ritum.
Quod fi aliquando probabilis fuerit fufpicio,
matrimonium malitiofe impediri polTe , fi pneccflerint denuntiatione· ■ tunc vel una tantnm
denuntiatio fiat, vel faltcm paraeco, & duobus
vel tribui teftibus matrimonium celebretur t de­
inde ante illius confnmmationcm denuntiationes
in ecclefia fiant, ut fi aliqua fablunt impedi­
menta , facilius detegantur: nifiordinarius ipfe
-expedire judicaverit, utprcdiftadenuntiationes
remittantur : quod illius prudentia fc judicio
fanAa fynodus relinquit.
C
Qui aliter, quam prafente parceco, vel alio
facerdote, de iplîus parceci, feu ordinarii licen­
tia , & duobus vel tribus teftibus, matrimonium
contrahere attentabunt , eos fanda fynodus ad
fic contrahendum omnipo inhabiles reddit , fc
hujufmodi contractus irritos, tc nullos efle de­
cernit, prout cos pr· lenti decreto irritos facit,
tc annailar.
Inluper par cecum vel alium facerdotem , qui
cum minori teftium numero, k tcftcs, qui fine
parceco, vel facerdote hujufmodi contractui in­
terfuerint, uecnon ipfo· contrahentes graviter
arbitrio ordinarii puniri praecipit.
Praterea eadem fanda fynodus hortatur, ut
conjuges ante benedidionem faccrdotalem in D
templo fufeipiendam, in eadem domo non co­
habitent t ftatuitquc beoedidionem a proprio
' , parceco fieri .· neque a quoquam , nifi ab ipfo
parceco, vel ab ordinario, licentiam ad predidam benedidiooem faciendam , alii facerdoti
- concedi pofle, quacumque confuetudine, etiam
immemorabili , qua potius corruptela dicenda
eft, vel privilegio non obftante. Quod fi quis
parmeus, vel anus facerdos, five regularis, fi­
ve fctularis fit , etiam fi id fibi ea privilegio
ve! immemorabili confuetudine (icere contendat,
alterius paroecia (ponfos fine illorum parceci li­
centia, matrimonio eonjungere, aut benedicere
aufus fuerit, ipfo jure tandiu fufpenius maneat,
quandiu ab ordinario ejus parmci > qui matri­ E
monio interefle debebat, feu a quo benedidio
(ufeipienda erat, ablolvatur.
Habeat parctcus librum , in quo conjugum
k tcftiam nomina , diemque, te locum contra­
di matrimonii dclcribat, quem diligenter apud
fe cuftodiat.
Poftrcmo fanda fynodus conjuges hortator,
ut antequam contrahant, vel (altem triduo an­
te matrimonii eonfummationem, fua peceatadiligentcr coafiteantur , tc ad fandiffimum cu. ehariftio facramentum pie accedant -e
Si quo provincias , aliis ultra predidas lau-

ÀNNO*
CHRISTI
>»tj.
\

496

dabifibus confuetudinibns, * ceremoniis, hae anxô
in re utuntur, eas omnino retineri fanda fy- CHlirn
nodus vehementer optat.
s>S),
Na vero bare tam falubria prascepta quem­
quam lateant, ordinariis omnibus praecipit , ut
cum primum poterint, curent hoc decretum po­
pulo pq^licart, ac explicari io fingulis fuarum
dioecefum patoecialibus ecclefiis: idque in pri­
mo anno quam fnpiffime fiat: deinde vero, quo­
ties expedire viderint.
Decernit infoper, ut hujufmodi decretum in
unaquaque paroecia faum robur poft triginta
dies habere incipiat, a die primas publicationis
in eadem paroecia fad» numerandos.
Nos igitur cum hujufmodi decreti obfervationem ad coercendam plurimorum hodie ni­
mium effrenem petulantiam, te Chriftianorum
conjugiorum revocandam , confervandamque
fanditatem omnino neceflariam elfe videamus,
in manuali , quod pro tota provincia edi ftarui­
mus , Gallicis verbis expreflum volumus inieri:
omnibus parceci· diftri&c praecipientes , ut tri­
bus quatuorve continuis diebus dominicis , vel
aliis teftis, quibus in ecdefiam major frequen­
tia populi aid facra myfteria convenire Colet 1
fed te primo quoque dominico dic cujudibet
mentis hujufce anni, ac deinceps quoties expe­
dire. videbitur , illud publice & vernacule in
pronao inter miflarum lolennia recitent, & ipfi
quacumque in eo prnfctipta funt , diligen­
ter obfervent, non impune laturi, fi neglexe­
rint .
4. Spontalia vero non nifi coram pareco ,
vel ejus vicario, deinceps fiant , idque ia ec­
clefia , te non alibi, nifi de ordinarii licentia
gratis concedenda , quatuor vel tribus (altem
teftibus praefentibus, atque fine aliqua juvenum
petulantia, quam panis etiam prohiberi volu­
mus.
$. Porro matrimonii benediAio non nifi fub
finem mille, cui interfuerint , contrahere vo­
lentes , nec ante quartam matutinam, nec poft
meridiem conferatur. Peccare autem graviter ad­
monemus cos, qui nodu vel clanculum benediAionem nuptialem fibi. dari procurant , pro­
pter metum maleficii. Maleficium enim fe vita­
re pofle credere debent, fi eo pietatis aftedu
•d conjugium accedant, qui prnicribitur io iaeris literis, videlicet ut cum timore^domini ,
fc amore filiorum , magis quam libidine im­
pair· copulentur , devote lufceptis , ut untu
diximus, pcaaitentis te euchariftiss (aeramentis.
6. Cum fero matrimonium non faciat contraAus, fed confenfu·, ac proinde contrahentium
libertas nulla vi premi debeat, qui ad illud ali­
quem compulerint, ipfo faAo excommunicatio­
nem incurrere moneantur. Liberi autem invitis
parentibus contrahere volentes, non incoofulte:
vagique'homines, fc incogniti, facile non Ad­
mittantur ad matrimonii celebrationem t fedpoftufetur a fu periere licentia, quamnon conce­
dat fine diligenti ac folerti inquifitiona de na­
turali eorum folo, parentibus, moribus, acuniverfa praecedentis vita ratione.
•7. Quulibet anni pars celebrandis nuptiis ccnfeatur efle comSoda , preterquam a dominica
prima adventus, ufque ad epiphania diem , fc
a quarta feria cinerum ufque m odavam pafchf
iocluGve , Quibus temporibus prohibemus et­
iam fieri nuptiarum convivia, cnoreas, fponfaru mque tradudiones folcnncs juxta , cap.uIt.fcfL
*4. De rtf. neetrincenii.
(. Dica porro aliquos infortunatos feu infau~~~~
ftos
I

Ί

K

wj

‘’VmT’

Concilium Rhbmbnsb.

ANNO ft°* ■•trtaonio c^c putate, non minimam fu- A fiat , k operam impendat. Qui autem in ea "anno"
Ajaurn perftitionls genus eift, popelo figaificetur.
re fe negligentem preftiterit, a decano vel ar- CHklxn
ijl).
f. Benedictionem coojagum quam proxime
chidiacooo ad epileopum deferatur inerepandea
fieri poterit» bcncdiâio thalami, sibi affueta
graviter , tc incuria fuz poenas arbitrarias inieft > fequatur , neque prorogetur in tempo·
surus.
ferotinum , propter aliquorum petulantiam ,
5. Epifeopo· etiam obfccramnt in domieo,
quai eo maxime tempore effrenis elle confpi» Chriftiana caritatis humanzque conditionis
citur.
memores, fi quos refeierint graviter laborare,
ro. Quknmqae veto ebrietatibus , impudici*
cofquc maxime qui vit* fpirituali· ftudio , te
tin , ont aliis aâibus a vera pietate alieni·,
Î'ictatit nomine faudcqoe iunt infigne· , invi­
ico in templo» fen ia aliit locir, pretestu nu­
ant fcdulo, fuam illis bcncdiâioncm imperti­
ntiaram iadulferit , mulâa vel cenfuris cohituri .
beator. x
11. Nuptiis denique rite completi·, ita fe
De [ifeltxrie.
componant conjuges , ut putent ie non a farerdote , fed per eum a Chrifto conjugiorum B i./''VUantum autem attinet ad Chriftianofrclule, conjuoâos , in quem peccatur, quo­
rum fepuIturam , quam nec fuperbam,
te· fide· promiffa folvitur. Neutri ergo liceat
nec negleâam elfe decet, aut dcfpeâam, pa­
ab altero difcedcre, etiam quoad thorum ■ nifi
rati in hanc officii fui partem diligenter 10cumbint , ut piorum funera Cbriftiane (impli­
caufa legitima priui a fuperlore approbata :
citatis ac roodeftiz limites non excedant.
concefToque divortio, neutri licere novum ma­
x. Id autem fiet , li ipli primum mercede
trimonium inire diligenter admoneantur . Si
contacta te honefta contenti , deinde fuperautem concubinam vir alere comperiatur , vel
fluas tmpenfas, quz prober ambitionem ac fiuxor adulterum, ter moniti, nec rcfiptfcentes,
fturn fiunt, vel heredibus relinqui, vel paupe­
excommunicatione percellantur : quam fi ne­
glexerint, poenis feverilfimis coerceantur.
ribus erogari fiiadeant.
Ii. Impedimentum cognationi· fpirituali· fe­
3. Pauperes quibus adeo tenues fuero facul­
cundum concilium Tridentinum vim tantum
tate· , ut propriis impenfit humari nequeant,
habere populo fignificetnr inter fufccptorem,
gratis, ac honefte tamenfepcliant, alioquipa­
feu fufceptriccm, ac fufeeptum, fufceptique pa­
nas arbitrarias evoluturi.
trem &' matrem r 8r inter baptixantem & bi4. 1'accs omnes, ac cereos funebres, nifi ad
certas perfonas de jure vel confuetudine perti­
pticatum , & hujus utrumque parentem. Pne­
terea , quod contraâa per fornicationem affini­
neant , paraccis competere decernimus, nec he­
tas non dirimat matrimonium , nili in primo
redibus licere eos repetere.
0r fecundo gradu. Quod denique impedimen­
5. Omnes Chriftiani, przfertim laici, qui­
tum juftitiz publiez honcftatis, hodie nullum
bus ecclefiaftica fcpultura non eft interdiâa ,
axtet , li fponfalia invalida przceffetint : obi
in ccemeteriis, non autem tn ecclefii· fepelianvero fuerint valida , primum gradum conjuntur, nifi forte dc confenfu taperiorum.
ftionii non ercedat.
6. Superiores aut non palfim omnibus id pri­
vilegii concedant, fed in hujufmodi conccffioDe extreme nxfliene.
nibus dcleâum habeant perfonarum.
7. Ccemeteria vero ne beftiis fint pervia ,
i. OAeramentum extreme unitionis a domino
muto, feptis, vel cancellis cingantur, nec in
O Jefu Chrifto fuiffe inftitutum ficut nemo
eis quicquam profanum committatur .
pius ambigit, ita a D. Jacobo promulgatum
8. Nec liceat tumulos ipfa humo altiore» eri­
fuilfe teftatur ejus epiftola : in qua eum illius D gere, nec ibi cuiquam ftatuas, aut vexilla mi­
vis te efficacia luculenter explicetur , hortamur
litatis, vel trophza ponere.
omnes ad quos hoc negotium fpedabit , pre9. Atque humata femel corpora fidelium exfertimque parcecos, & eorum vicarios, ne per­
humari, te in alia loca quantumvis pia te relimittant ut fidelium aliquis e vivis exeat, line
giofa deferri , fine exprcfla epifcopi licentia,
hujus unâionis perceptione, modo illius ca^ax
veramus.
extiterit.
to. Et fi qua controverfia de efferendo cor­
t. Parcecus etiam non expeâet , ut rogetur
pore , vel de alia aliqua re fimili oriatur , ad
de eo conferendo , fed fedulitate fua przvcniat
ejuldcm epifcopi judicium referatur, ac illiu·
aegrotum dc vita periclitantem : caveatquc ne
atbitrio terminetur.
vel mors unâionem prseveniat , vel nsotoo in11. Ubi vero epifcopum e vivis excedere con­
valefeente femimortuus non ientiaf.
tigerit, ab omnibus, tum clericis, tum laicis
3. Antequam parcecus, aut alius de ejus lihonorifice ad fcpulcrum deducatur, te funebria
•
cenita, facerdos templo egrediatur , oleum ad
ipfo digna perfolvantur.
sa. fn ejufdem, tc aliarum fpeâabilium per­
infirmum laturus , pulletur Campana aliqua ,
Λ
cujus tonus eo modo & numero temperetur, ut E fonarum funeribus tantum, non palfim in cete­
ris , orationes quz vocantur funebres, habean­
unâionis extrema conferende certum pedit cffe indicium : moneanturque fideles , ut hoc fi.
tur , quz ad pietatem & prece· pro mortuis fa­
gno dato , aut facerdoti fe prebeant comites,
ciendas fpeâent, potius quam defunâorum eaut faltem ereâa mente Deum pio falute de­
narrandis laudibus infumantur.
cumbentis precentnr, cum eo prefertim tempo13. Qui autem funt publici fimoniaci, fidu­
se fidelium precibus indigeat.
ciarii, herctici, fcifasatici, venefici, fortilegi,
4. Nec putet fuo fatisfaâum officio laccrulmarii, &.· qui fibi manus violentas attulerunt
dot, fi femcl tantum zgrotum inviferit , dum
aut in duello fufeepro mortui funt
qui fuunâio fuit adhibenda: led quam diutiffime po­
bita morte przrcnti , pafchali tempore nec
terit, eum conloletur, 8c inculcet quz fpcftxnt
confefli funt , nec euchariftiz communionem
•d falutem, ficut in manuali preferiptum refiiiceperunt : omnes denique infideles, &' ex­
communicat!, Chriltiae* iepultur» honoie, !operiet, eique quouique eivivls exccllerit , afhCuutl. Geeerel. Tom. XXXIV.
C g
coque

699

“ST

Concilium Rhimanii

"anno" c<»<Iue priventur. Qui autem eos lepeliendos quaprocuraverint
, excommunica­
CHRISTl cumque ratione
:
...
.....
tione feriantur.
O«l
14. Horum autem fcpultuta in ccrmeterid ,
camererium ipfum tantum : in ecclefia autem ,
Sc ecclefiam , tc cameterium illi contiguum
juxta facroi canones pollucte ccnlcatur.

MNlKtlS IH.
iu nane.

7°®

fpurii, ut matrimonii facramcntum honoretur, ANM0
non iniquitas foveatur.
CHR1XT1

9. Et quoniam vnltua morum Index efle £0let , eligantur paeri bona indole praditi, it
apta membrorum competitione confpicui : nec
fint notabili deformitate Ggnatl , qui fpirent ab
infantia pietatem, tc ad laetosordines promo­
veri optent, quoique omnino (pes fit, ccclcGafticis minifteriis perpetuo infavvihsros.
Dt fteiinjriù.
10. Quod fi violato juramento, a fanâo pro­
poli to reGliant , axpenfas in feminario faâas
refundant, vel per hdejuflbres , ft qui ab epi­
I·
UEMADMODUM autem agricola , nifi
feopo, Ac viris feleâis inveniri poffint, ante­
ferat tempeftive , non poteft metere :
quam recipiantur, vel per fe, poltquam ad pin­
ita ecclelia Dei prcdiâis facramentis fruâu· ube­
guiorem fortunam pervenerit.
res per idoneos operarios afferre nequit , nifi B
it. Quod fi poftbiennium ad literas difeenfcminaria juventutis erudiende > le mot ibas in­
das probati, fuerint inepti , aut tam pervica­
formanda caufa foveat. Idcoquc precipimur in
ces , ut correâionibus emendari nequeant, feunaquaque diaceG noftra provincia , femina­
minatio ejiciantur.
ris lie inftitui, ut epifeopus, cum duobus ca­
11. Si autem fraude aliqui divites fuerint in
nonicis ecclefia cathedralis , quorum alter ab
feminarium introduâi, Sc poft profeffionem egeepifeopo · alter a capitulo eligatur, totidemftatis, tales fuerint reperti, expellantur , tanque de clero dicecefis , quorum unus ab epi­
quam mentiti Spiritui fanâo, tc egenorum he­
feopo, alter a clero Gmiliter eligetur , curam
reditatem invadere non veriti, fumptus jatn fa­
erigendi femioarii, tc aufforitatem conftituendos pro ratione temporis feminario retundere
di qua ad illud pertineant , habeant : illi ve­
cogantur.
ro quatuor feleâi, quotannis eligantur.
1 j. Ditiores tamen a feminario excludi no­
а. Habebunt autem in primis rationem pri­
lumus , dummodo parentum fumptibus fovean­
maria urbis dkxcefis , nt juventus vicinarum
tur, duobufque qui funt mediocris fortuna ,
urbiuqs tc oppidorum ad illius gytnnaGa tanpenGonem unius panpcris dari permi'timus ea
quim ad mercaturam bonarum artium poflit C lege, ut alteram lolvere teneantur.
confluere.
14. Adolefccntes autem, qui educati Sc nu­
j. In ea Urbe Ii veteres fchole erigendo fetriti femioarii fumptibus fuerint, confcâo(lu­
minario idonea videbuntur, rcftaurabuniur, fi
diorum curriculo, G «ratem convenientem attiopus fit : aut fi fint minus commoda, pro ar­
?;erint, ad facros ordines (ufeipiendos compclbitrio epifeopi Ar icleâorum virorum commu­
antur, ut Deo Atejus ecclefia deferviant, nec
tabuntur, tc nova pro facultate diacclis «dia limitibus Ac terminis dicecelis diicedant, tine
ficabuntnr,
licentia epifeopi , Ac virotum ( fecundum pre4 Et quoniam parum eft ades habere , nifi
feriptum concilii Tridentini ) le ledorum judi­
fit unde alantur tc foveantur qui eas incolunt,
cio ; quoniam 'bquum eft , tc rationi maxime
ideo epifeopus, capitula, abbates , abbatifla ,
ronfentanetim, ut ei operam noftram prallemus,
moniales, priores, prafeâi leprofariarum, omnes
cujus beneficio ad dignitatis alicujus faftigium
denique ordines nomination expreffi in concilio
confceodimus.
'Tridentino , /irrisae xxiii. cap. χνιιι. ( ex­
15. Optarer quoque fanâa fynodus, ut hi qui
ex feminariis hujus RhemenGs provincia graceptis paracis , quorum proventus non exce­
dunt feptuaginta aureos annui redditus, dedudum magifterii vel doâoratus adipilci cupiunt,
âis oneribus folitis ) aliquid es facultatibus ,
G mia us in urbe fui femioarii id liceat confe•d femioarii jnftitutiooem conferant, juxta ta­
qui; ad feminarium vel academiam urbis metro­
xationem ab epifeopo cum duobus de capitu­
politan· fefe conferant , ibi eos gradus decen­
lo, fecundum concilii Tridentini decretum fa­
tius quam in alia civitate, qu* non Gt de pro­
ciendam.
vincia , recepturi.
7. Seminario autem pnrficietur ab epifeopo,
16. Cetera quoad adminiftrationem femina& viris feleâis moderator, motibus integris ,
rii conducere videbantur , judicio epifeopi, Ac
*e eruditione celebri : qui ptneeptorea clafficos
fcleâorum virorum relinquantur , qni rationes
probos it doâos affumet , ad erudiendam ju­
reddituum annis fingulis audient.: vacationes
vent utua , propofitis ftipendiis honeftis , eofantem omnes, operalque fuas (iis exceptis qua
que ei idem epifeopo tc feleâis fiftet, Ar offe­
ad qnaftoris officium fpeâabuot ) gratis im­
rer, prius quam admittamur.
pendeat .
б. Idem moderator quotannis, conftituto die,
itf. Porro non in feminariis tantum, fed in
jurabit folemniter, prnlcnte domino epifeopo
locis omnibus, maxime vero io quibus fcholm
& feleâis vitis, fe ftatuta teligiofc (erraturum, £ exiftunt , caveant diligenter epifeopi , At alii
& curaturum, ut eadem religione, a praceptoomnes adSUW* id fpeaare poteft, ne quis pri­
ribus tc difcipulis obferventur.
vatius detineat libros contra religionem, tc bo­
7· Pueri in feminario gratis alendi tc eru­
nos moresionferiptos, vel imprimat, vel vendat.
diendi ad certum numerum reducantur : ncc
prrkriptus numerus imminuatur , vel augea­
Di iltmii ia jcmvc .
tur ,qine auiiorrtate epifeopi , eonfenfu viro­
rum leTfftorum. Sint pauperes de diaceG, vi1. T T Oc poGto fundamento, facile erit adiGciflimque per oppida 8e decanatur, remoto fa­
11 cium, quale deGderamus, lu pet ft ruere,
vore, eligantur, ad miniiptha annos nati duo­
ut clerum habeamus, qui fua voqptroni refpondecim , fcribaturque certa juramenti formula ,
deat , nifi fui nominis oblivifei veli, quo tem­
iecundum quam in ipfo ing'reffo jurare teneantur.
per admonetur fe in partem A "O tem domi­
8 Sint dc legitimo matrimonio nati , non
ni vocatum · Quod haud dubie ccnlcquetur ,

I

ijip

__.
7° 1

cauoiiitn
». XUL

Concilium Rkiminje

ANno ff fe · crimine, dr amni crimini· fefpicione vel À
QUISTI fpccie redden· immanem, ceteris etiam pktatis
Uij· le virtutis exemplo prol taceat.
a. Prohibemus itaque , ae clerici flftis Ini­
tiati, aut bénéficiât!, feluamque operam laids
quantumvis nobilibus, addicant, ad rerum domcfticarum difpeniationem , negotiorum civi­
lium procurationem, call* vinariis, vei anno­
na regimen, aut aliquod aliud vile indecorumque fuo ordini minifteriutn ; nec (currilia exer­
ceant , dr meafarum affectas fc exhibeant .
Alioqni pro deliâi gravitate feveriffime coer­
ceantur.
j. Ne poffelSone· alienas ' conducant , aut
aliorum caufas lucri gratia fufeipiant .· non fi­
dejubeant, aut facularibus imp licentur nego­ B
tiis , quibus ab altari divinoque officio avo­
centur .
4. Ebrietati, libidini· parenti, crapulaeque,
quo menti eft exitio, ne indulgeant: taberna·,
nifi peregre profeâi, non intrent: ad aequales
hauftus nec feipfos , nec alios aftringant , vel
provocent. Si (ecus fecerint, dc fuperiori mo­
nenti non paruerint , ab officio vel beneficio
fulpendantur , dc aliis panis canonicis affi­

702

( quod magi· probamus ) ant faltem totam a
(uperiore labro ob (aer· communioni· tereren­
tur» tondeant, vel radant. Qui vero ia bis fe
negligence· praftiterint , le te* moniti etiam
per ediâum a fuperiotibus non paruerint, fuIpenfione ab ordinibus, officii·, beneficii·, <c
horum frudibus feu proventibus annui· pleâantur. Si autem correpti denuo deliquerint ,
eorum beneficiorum privatione coerceantur, jux­
ta conftitutionetn Clementi· quinti in conci­
lio Vienneofi , cujus initium eu , jgaaaMm «n-

De Hietériiei, 0“ nrem mtmfttrue

1· Xyf ONACHORUM autem inter clericos
1.VX humilitate proflantium , inftitutum
3uam proxime ad apoftolotum tempora acccens, libenter quondam amplent· eft quifquis
[ ut dirui Bafilius loquitur ] colefiis rite cupidi­
tate flagravit, ir evangelic* perfeâionis ftudiofu» extitit negotiator. Sed quoniam vita tam
prnclara hominum negligentia, vel malitia peffum nunc abiit, hocin primi· volamus effeltatutum, cum de monafterii· agitor, ut collapfa
ciantur .
difciplina reftaerctur , dc ad avitam poffemo5. Continentis fint amantes, peftemque libi­
nem quantum fieri poteft, revocetur. Quod fo­
dinis, cane pejus drangue, quod dicitur, exore fperamus, li fuperiores huic negotio ferio in­
l,m habeant. Qui autem concubinarii reperti
vigilent, dc magiftratu· rogati ipfi· auxilium
fuerint,
moniti juxta formam per concilium
ad Chrifti laudem, 8e in faci· religionia favo­
Tridentinum praferiptam, [ejjienc x». t»f. xtv. C rem lubenter impendant.
non refipuerint, excommunicatione percellantur,
1. Primum autem ftatuimu· , ne qui inviti
nec nifi peccato reliâo , abiolvantur. Si vero
tradantur in monafteria, ne quod Chriflus do­
ccnturis neglcâis, in ejuldem voluptatis cano
minus confilii effe voluit, libertati· confcnfutn
quafi fues perfcvetaverinr, durius coerceantur ,
eipeâani, ac ita pronuncianx , Qpl poteft ca­
adhibito fi opus fuerit, fcculari brachio, plepere, capiat, vim jam prneepti aut neceffimti*
danturque nihilominus aliis panis contra con·
habere videatur Quifqui· vero virginem, vel
cubinarios decretis, quas vim fuam retinere vo­
mulierem invitam ad monafticam vitam adege­
lumus, etiam contra fuperiorei, qui prudentes
rit, ( prnterquam in cafibua a jure exprefui )
ac (cientes ad ca crimina connivent, nec emen­
vel qui confenfum , auxilium > confilium , vel
dant : cum juxta apoftolum, non folum fiut in
auâoritatem icicai& ptudens interpofocrit, ana­
vitio qui faciunt , fed etiam qui confentiunt
thema fit.
facientibus.
j- Et quoniam arma huju· fanâa militi* non
i. Ab alea , venatione , dr omni ludorum
debent efle carnalia . ( ut verbi· apoftoli uta­
genere ccclefiaftici· perfonis interdiâo , Be in­
mur) adulti monallerium ingrefluri , vel poedecoro prorfus abftineant : nec unquam aliis , D rorum parente· qui illo» offerant, moneantur,
quam honeftis recreationibus fefe exerceant ,
nt alia non fiibeat ipforum animo· cogitatio ,
nulla duâi fordid· lucri cupiditate . Quod fi
quam femphetnoram bonorum ■ Quifqui· igi­
cum injuria ggdinis ccclefiaftici deinceps quiftur otium, honore·, beneficia, vel alia tempo­
quam eedcfiAiona, quibus pauperes ali opor­
ralia quafi fcopum fibi proponit, vitam mona­
tuit, inejufmodi.lufus profudifle conviâus fit.
fticam fufeepturu·, vereatur ne mittatur in te­
Be qui quzftum fecit, rem pauperum male par­
nebra· exteriore·, non afferent vellem nuptia­
cam reftituere: dr qui jafturam palfus eft, tanlem, cui periculo fe etiam obnoxio· parentes
quarn (acri patrimonii dilapidator, graves poe­
noverint, qui liberi· ingreffum religionis pro­
nas exolvere cogantur.
curant, vel quod natura fint ad re· gerendas
7. Et uc nedum morum probitate, fed etiam
inepti, animo hebetet, vel corpore vitiofi , aut
univerfo exteriore cultu ceteris modefti* exemvalde deformes s vel cettcuc aliti libetis iftorum
Îilo fint, mentishoneftati honeflus corporis requafi ablegatione ampliore· opet relinquant.
pondeat habitus, nihil obfcanum, nihil leve
4. Multum Deo difplicet infideli· dc fluita
referens: litque gravitate referta omni* illorum
promiffio: ideo montiferiorum novitii non muE nulculit, vel blanditiis allidantur, fed prodicen­
aâio , atque oratio.
8. Protercavefte eccleliaftiea, eaque talari ac
tur potiat eis dura & afpcra . Et dum tempo·
decenti utantur omnes clerici : nec fine illa pal­
novitiatus exegerint ( quod vel uniui faltem
lium breve aut longum deferant, aut unquam
anni, * non tiifi poft finem decimi fexti an­
prodeant in publicum: nec crifpatis indufus ,
ni, debet expleri ) aut profiteri teneantur, aut
vel arte fciffiscalceis didolutorum laicorum per­
fi ad religioni· onera fine inepti , emittantur
tonas referant.
cum his bonis, qus ad monallerium Iccum atGalero numquam quidem in templis, in pla­
tulemnt, deduâis tamen vcftibus dc alimentis.
teis vero , H viis publicis , nifi propter aeris
5. Opera pretium elite putamus, ut aliquot
ex junioribus, qui fini bons indoli·, in aca­
intemperiem, non utantur. Porro tonfura cle­
ricali pro qualitate.gradus, dr ordinis fui, In
demia· bene Chriftiana· proficifci permittan­
capitis vertice pperte confpicua femper infigniantur , literis humanioribus thcologicrfque ope­
lur . Barbam voro aut omnino non geftcnc
ram daturi , modo in collegiis regularibus. h a b iCmiil. GtjKrtl. Torn. XXXIV

ANNO
CHUITH

■Ml

7®î

Conchium Rhimsnib.

"awmTua·

704

ANNO tu rclhtionii (errata , vivant ex portione con- *A pellcâilem , id eft habitu profano armifque λνμΓ
CHAUT] grua illi* afiignata , ab his qui proventui anvacuam , ita (uperiores monafteriorum pro vi- CHIlSTt
if·}. nuo· percipiunt
Qui fi gradum pollea conterili procurent , ut etiam in privatia domibus
nuantur in aliqua facultate, non tamen ab of­
qua officiis (unt annexa , nihil linant contra
ficii· monafterii, ftc regula lue obedientia lint
regulam fervari : locorum, tamen tc temporum'
immune· ■
circumdantia· ea moderabuntur pendentia , ut
6. Aliis prcficiatur vir pius &: doflus , cu­
conicientram propriam non gravantes , nihil
jus moniti» ftr duAu difeant atfucfcantque jam
non ad pietatem», fic viti fanâimoniam refe­
ab ip(a adoleicentia meditari die ac node in
rendum effe putent.
>·
lege domini, quique illos in facris literis dilii}· Monachi non facerdoter, qui percipien­
f;cnter exerceat, afliduc commonefaciens de afda euebariftia legitimam attigerint rtatem ,
umendo gladio fpisitus, quod eft verbum Dei.
montalefquc omnes, faltem (ernei fingulis menRem quippe nullis (atis dignam lacrymis pu­
fibui, ac praterea feftis pnecipuis peccata con­
tamus , aliquot jam (arculis verbum Dei ne­
fiteantur , tc eamdem facrofanâam percipiant
que protegendo , neque conciones habendo in
euchariftiam . Adhibeantur vero confeffarii vi­
illi.· locis explicari, in quibusolim omnis do- B ri periti A' difereti , quibo· ioiis Iit abfolvenrftrina atque virtutis (cholas fuiffe ccclefiaftidi concefla potellas . Probamur tamen alio·
ca fellantur hiftorir.
a confuetis contclfario* ab epifeopo , & aliis
7. Semper aliquid boni operis agant mona­
iuperioribu· bis aut tor in anno offerri debe­
chi, monialcfvr , ut femper diabolus eos in­
re , qui omnium confefliones audire debeant,
veniat occupatos : qui fi maxime feientiam
juxta decretum concilii Tridentini : at ubi
(cripturarum amaverint, carnis vitia non ama­
frequentior efle iblet communio , confuctudb
bunt: quietique dent operam , non otio : jcfervetur.
jvmaque te orationes diligenter obferyent, ac
ij. Religiofis regularia beneficia ' conferan­
media nofte femper ad pfallendum , Bc confi­
tur , quorum fuerit fanditas confpi.ua , ea
tendum domino fargant, juxta tamen fua re­
lege , ut aut relidere cogantur , aut Ii non
gula inftltuta , prafertim fi antique contuitupatiatur beneficii exilitar , de frnâibns cum
do ita tulit : piifque legatis ftr fundationibus
abbate ft: conventu pafeifei compellantur , ut
fatisfacunt, quantum fieri poterit.
legibui monafterii vivant cum alii· . Qui au­
8. Nullus ex monachis line expreffa fupetem a reâo tramite dcffcâunt, panis regula­
rioris licentia audeat litigare , vel pretextu C ribus qua· in ufum revocandas (latuimus ,
pradicationis , vel leAionis , aut pii alicujus s coerceantur.
operis egredi monafterio praiumat, vel in ali­
16- Si monachus monialifve in tantam la­
cujus communitatis , vel magnatis obfequiutn
batur proterviam (quod abiit) ut in apoftalio
convolare.
crimen incurrat , nec fponte redire velit , ab
9. Tria vota praecipua omnes monachi tnoordinariis vel iuperioribu· cogatur , imploraro
oialefve diligenter obfervent , juxta prrfcrifi opus eft , brachio ficulari , 4r in proprio
Îitum regula, quam ptofeflt (unt, & loci conmo tallerio excipiatur , tc ita pernas luat , ut
uetudioem, in cujus ftabilitatem obfervandam
tamen miiericordia fuperexaltet judicium .
jurarunt : neque putent fibi licere quicquam
17. Sanâimoniales , que fols degunt apud
eontra illa gerere , etiam qaod longa confucparentet , vel numero pauca in xenodochii· ,
tudinum corruptela videtint in monafterio eife
aut monafteriis qus ruri exiftunt, ne fatans ,
ferratum. Qpicquid etiam mali exempli , vel
vel malorum hominum prada Iwt expolita, ii
lieri poteft , in urbes ■ vel oppida ptçxima mo­
improba confuetudinis irreptat , penitus tollen­
dum 8r abolendum effe decernimus.
nafteriis occludendi ducantur, etiam invite ,
io. £rgo religiofi , quantum fieri poterit , D tc quamvis earum privilegia reclament ,t juxta
ad eam antiqua ecclefia (peciofam formam re­
decretum concilii Tridentini, tc coqftitutioncm
deant , quando nullus quicquam fibi proprium
Pii V.
dicebat: nec aliquid polCdeant proprio ve 1 con­
18. Ceterum omne cor morem in monafte­
ventui nomine , de bonis monafterii , quibus
riis efle confpicitur , quia omne fere caput in eia
qui proficiuntur ofliciarii , ut fruit ui monafteeft languidum , nec monafteriii proficiuntur
rti vel accipiant , vel expendant , ulapfo anno
bene merite de religione monadica , xeloqun
reddant rationem : alii quorum officiis res ali­
fidei faccenfa perlons , fed que vel referva(
qua eft annexa, feu, ut loquuntur, affeâa, ea
tionem ante petierint , vel fi mon ia fiducueque
non utantur quafi propria , fed norint ita fibi
labe confpurcata fint, aut frudtui cum alii· tint
committi, (eu ad tempus, feu ad vitam, ut ejus
partitae. Nftiilque nili defiderium nobi· fuperconditionem in melius augeant, nec diflipent.
cft, ut abbatis ■ prioratufque non nifi regula­
• i. Iidem monachi, etiam offieiarii , leptis
ribus fpeâat» virtuti· , tt per eleâionem con­
monafterii non egrediantur , nifi de fuperiori·
ferantur. Quod a Deo optuno maximo , fuplicentia, que non concedetur, ut ad nundinas,
plicibus votu, contendimus, ut ad id excitare
nuptias , feftaque pagorum fe conferant , led £ dignetur dominos noftro· , faodiflimam Ro­
quando neceflitai, vel hooeftas poftulabit . '
manum pontificem , Bc regem rtoftrum Chri'
11. Locos monachorum regulare· mulieres
ftianiflimum.
non ingrediantur , viciflimquc viri non intrent
>9. Si monafterium aliquod (ieculari commen­
feminarum clauftra , imo nec alii femina*,
detur, iifdem legibus de promotione tt re fa­
t^uiiquis vero clauftra mooialium fine foperio­
cra facienda teneatur , quibus ceteri clerici ,
ris licentia , ( quam non nifi in cafibus necufpropiufque habitu , It ton fur a quam alii , ad
farii· impertietur ) fuerit ingnrflus , fententiam
regularem vitam accedat.
excommunicationis fe incurrifle noverit.
10. Monaftcriorum lupcnores
(uperiores cum vrfitant
vifitant ,
.
■ ?. Menfam communem , ciborumque delecontinuant priores in abbatiis , tt in priorati/
âum regularem, fimilei tonluras ac veftes do­
bu, conventualibut fuperiores
conientientiiperiores , conlentie
___
bus, Bt eos nominantif
_______
mi curique deferendas, commune dormitorium,
inus
commendatariis, aut
fervorum dclettum, convcnicntemquc flatui (uetiam, ii incapaces nominaverint , rduâaniibus.

Uc

7®S

’ÏmS!"*

/

706

Conchium Rhbmbnîb.

ANNO Ut tutem cooftituti cetera* in difciplina conci- A
CN1UTI neant, habeant ab illi* vkariatum , faltem in
|J*> fpiritoaliba*, nutatum attinet ad morum corrcamnem, * difciplina reptari* obfctvationcm,
>1. lidcrn vifitatorua antiquum ritum divini
ealtus reftittlmc, cum a probati* perfonis hac
dc re rogati* , refeicrint efle collapfom , ncc
pcrmittaat prioratui , in quibus monachi ex
fundatione debent eiCdcm deftiiui> /tnodo facul­
tates lint fufficientes . Compellantur quoque
commendata rii, vel eorum vicarii, ut interluit
vifirscionibui , vilitatorefque honefte excipiant,
tc execution! mandent, que in ci* ft atu ta futriat.
,
u. Dabunt etiam operam fuperiore* , ut in
templo cctetifque loci* fint omnia (arta te&a B
edincia, cultui divino dr difciplina: regulari ncceflaria reftaurentur, li collapla fint: provide**
tur ecclefi* fufficiens nitidaque fupcllex -· monachorum numerus fecundum lege* antiqua· ,
vcl monafterii facultate·, compleatur, illifque
conferatur redituum congrua debitaque portio,
chartula, librique rationum diligenter alferven-"
tur: Nihil de polfcllioaibu* depereat , ie alie*
nata, (i qua fint, repetantur : Reliquiarum, tc
aurea , argcntecque fupclleftilis confcribsrur
catalogus: Monafterii poftcfEonei non nifi ca­
tholicis viri* committantur, & locentur. Deni­
que ju* hofpitii, ie eleetnofynatum alfncta ab
antiquo largitioreftituantur : Ut abbates, prio­
re*, te eleemofynarii non tam feipfos pateant, £
quam pauperes, nec lucrum marfupii, fed ino­
pis refcâio fiat jejunantium abftinentia : perna
irem addiâorum temperantia, menfarumque refidtium quod colligendum a domino précipiter,
psuperibu* diftribuatur ·

falutem promovear, prreipimus paiecis , ut ηοα anno
folum inculpate vivant , verum etiam itmjser CHtjsn
habeant pra manibus , affidueque leftitent li'i<j.
brum aliquem, de ratione sdminiftrandorumfacrimentorum, vcl catechifmum editum autloritate concilii Tridentini, five Latine lertptum
five in linguam vulgarem ad return lenium lin­
gua Latina optime verfum, & Icguime appro­
batum. Es quo lingulis diebus dominicis aliquid
depromant , quod evangelio aptari le populo
proponi pellit.
7. Er protêt librum nubentium , quem ha­
bere jufli font in capite dc rnatrimonio , duo*
adhtic confcribarij, in quibus ddignent cx no­
mine baptizato* cum fufccptoribu* , ac fidele*
parrxeianos vita funâos, & diligenter annotent
locum atque diem.
8. Curent etiam res fu* ecdefia , moncantque epifeopos, fi quid de illius vcl fabrica fun­
do fuerit alienatum .
9. Pecunia* autem fabricarum . le eas qua
fuperctunt ex colieftis, impendi curent vcl Iu ffragits faciendis pro mortuis, vcl fabricis repa­
randis, vel comparandis ornamentis , vel aliis
piis, non autem prophanis ulibus . Et fi (ecus
fatlum fuent ab srdiuiis , epifeopo vcl eju* of­
ficiali figntficent.

De cifc.’tclii

ediurudt,

t T Τ Γ autem canonici cohstentes epifeopi·, ■
U quafi membra corpori ad regulam ,
quam eoriun nomen pre fe ferre confpicitur ,
compunamur i ftatuimu· in primis, ut adeanonicaium nemo admittatur, nifi prius coram or­
dinario loci , Ie in capitulo catholicam fidem
profeffus (is, justa formam a Pio quarto prxiciiptam. Capitulum porro diligenter inquirat
Oe earntii.
etiam per juramentum , quibus rationibus ad
canomcaivm pervenerit: 8e li qua limonitr la­
i- Z~\uànîum ad curatos attinet, qui abcpilcopis in partem folicitudini· vocati funt,
bes, vcl aha aliqua illicii* padio iiucrvcnerii,
ftatuimu· in primis, ut obfervent diliecntiflime
non recipiatur.
quas fupra diâa funt, cum deeuchatiftia, ordi­
x. Qui ad canonicam· Ie dignitates , in ec­
ne, te clericis egimus. Arque quod diftuin eft
clefiis caihedralibns lise collegiati· imiguibus
dc celebrandi* divinis officiis, certo puliuftatifaftumrntur , lint magiltri vel doCiorvs . aut rr
que horis ita cuftodiant, ne pro cujufquam ar- D iam liceutiaii in theologia, vel jurecanomco.
bitrio mutent .
qua eminenti (cientia fi dcsoran nequiverim ,
x. Alfidue refideant in fuis beneficiis, ncc ea
taltcm competentem habeant, quam hi lenien­
deferant, ut alteri beneficio , vel negotio va­
tur habere qui poliunt expedite , qua fm Iunt
officii, explicate lc exequi.
cent .
;. Ut auum id faciant commodius , anima­
j. Adinifius vcrorrfidcat, nec ei diutius quam
trimedri liceat abefle, (litamen tanuni'empo­
rumque coram non negligant, ordinatii feu il­
li quibus jus competit, per congruo pottionit
ris abfentians patiatur illa ecclelia, necmajorem
afliduilatem defideret ) Iub poenis in concilio
aflignationem illi· providebunt, qium non mi­
norem centum libris, omnibus deduttis , volu­
Tiidenrino contentu . Quod fi legitimam a fi­
mus conftittii, privilegiis, inhibitionibus, Ie
lent i* caufam proferar , de ea na lupcrsor ju­
dicet, & nihiï ei ftatucre licear contra dignita­
exemptionibus contra hoc decretum nemini fuffragantibus.
tum, canonicatuum, Ic prabendatum conllitu4. In cujus congru* portioni· poftulatione Ie
tiones, A fundationes.
caufa nc cogantur pareret multam pecuniarum
4. U: autem reftdcns munus quod incumbit,
tcmporifque facete jaftutam, (latuimus, ut de- E melius exequi valeat , difeatque primum quid
finitiva fata lententia quam primum exeeutioin templo , deinde quid in aliis locis debeat
ni demandentur . pro re pnteipua,, per modum
prsftare, putter ea que de euchauflia, ordine,
provilionic, le fub cautione , non obftantibus
4r clericis diximus , qu* volumus a canonici·
appellationibus & inhibitionibus quibuslibet ,
letvari. Statuimus infuper , ut qui cx sili* non
qua* facrum toncfkum Tridentinum decrevit ia
funt adhuc facerdotes , altique non clerici ad
ptsemiilîs non fuifragari.
cumdcm ordinem nondum promoti, qui canoni­
5. Adjudicatam vero portionem congruam
corum ecclefiis inferviunt, communicent ad ma­
non percipiant parted, nüiaâu relidentes, jux­
jus altare ia milia , diebus patch* , pentecota praictiptum ejuldem concilii Tridentini .
fiei, narilu domini , aflumpnonis beat* Ma'd. Et quoniam parum prodeft pallorem non
rir, omnium fanAorum, & patroni ecclefi*,
abefle, nifi ptafena Ie bona vita exemplo comalioqui per fuperrorem fu (pendi poterunt , falpetemi' dodrina munere gregis (ibi commifE
va inierim confuctudine iltaiuni eCclefiaium ,
G g i
ubi
Tom. xxnv.
r

707
/._____
ANNO
CHRISTI
ijtj.

λμ!Γ.·

Conchium R
—hbmbnsb
---------- Γ.-----------------

huuikui nt.

_-o

MX «ANC.

ubi facr* communionis frequentior ufus ‘efle A lordidum «île, nemo eft qui non rideat. Qsarn- anm
folet.
obiem utruœque faaâa lynodus diftriâe peohi- CHtUTl
Qui autem jnte aliquot annos ficerdobet : ficut & line iilis ret ctnpq t manibus rd
*>**· ■ '
. caniftrit fervulorum more, publiée domum re­
tiurn adepti funt, necdummiife factificiumob­
tulerunt , aut cclebretst primo quoque tempo­
ferre : hortatucquv-pmncs ccclefiafticos > nt fui
re , aut omnibus frudibus fuie prebends pri­
ordinis, atque dignitatis ubique memores efle
ventur. Qui autem ad eumdern ordinem dein­
velint.
ceps promovebitur^ miflam primam intra trimeftre , a dic promotionis celebrare compellatur.
jD< tfi/cific.
6. Omnes canonici, etiam dignitates vbtinen«tcr, fua quifque hebdomada' miflam magnam
i. /^uw in epicopos relut fupra montem
celebrare, aliaque divina officia peragere, per
politos, omnium oculi conjeâi elle ίοfcipfos, vcl, b nequeant, per alios canonicos
leant, hortamur illos, ut epifeopi efle, quam
cogamur, non obftajitc qualibet confuctuditjp,
dici malint: invigilentque diligenter juxta no­
men fuumgregibus fais, &.luposab oviliChri­
& privilegio.
*
7. Cum iiitesn.epifeopus rem divinam faciet B fti pro virili arceant .
i.’Ur autem ecclelia poflit deinceps tale* ha­
folcmniter , qui dignitates obtinent, & ariuqijlo'bere epiicopos , optamus omnes jus antiquun^
res atque capaciores ex canonicis, ei inferviant,
debitamque przfténtalliftcntiam.
eleâionum clero reftitui t fed quoniam tanti bo­
8 Omnes efiam canonicis horis, maximeveni modica aut nulla adhuc ipes effulget',* de­
ro matutinis, mille A' veiperis mrerfint , ccfinceps tamen cum fedem aliquam vacare con
fante impedimento legitimo, per capitulum ju­
tigerit, preces & fupplicati anet^d Deum a cle­
dicando , nec ecclcliam ducurrant vel choro egrero 8c populo fieri jubemus, ut gregi luo pallo­
rem dare dignetur idoneum
'diantur Ime przlidis licentia , piivjggturque diftrib .ti.mihus lingularum horarumynn quibus
5. Ad epiicopatum rero nemo promoveatur,
illos abdic contigeiit.
nili orario examine fuper fide , ctate , vita ,
moribus, tt natalibus promovendi, deque mo­
9 Statuimus quoque, ne capitula habeantur
do fc ratione , quibus ad epifeopatum pervenerit.
tempore magni mill' , ne quis aliquam excufationem abrentiz ab illa prztexat .
q. Et quoniam epifeoporum relidentia ma­
10. Et nc qua f.aus in praedictis committa­
xime neccflaria eft , qua de ca facris canoni­
tur J nominetur a capitulo punctuator, prolsitz C bus, & przlertim a Tridentina fynodo fancita
fulci, qui pivllito prius fidclitatis^juramcnto ,
funt , oblcrventur . Relidentes vero Chriftum
magnum animarum noftrarum paftorem , & epidiligenter annorct cos qui divinis non intererunt
fcopum imitentur, qui primum capit facere ,
officiis.
deinde docere , ne plus damni pravo mqium
11. Quoniam autem in quibuidam ecclefiis
,exemplo, quam commodi, doârinz verbo al­
aut nullz funt illis horis afcrip'z diftributiones : aut certe iunt adeo tenues , ut carum ja­
térant .
5. Et quo mclui» primum fibi, deinde fuis
illit am facere non dubitent canonici, Scie a di­
profinr ecclefiis, in puvatis zdibus verienturafvino officio fubttabant , tertia pars de tota maf­
ia diftral.atiir, quz >n diftributiones converta­
lidue in Icftionelacrarum liturarum , acca leititentu: plurio.um , qu;r animos ad pietatem exer­
tur, λ tmqulis cujnxlibot dici horis Sc tniflz diftiibuatu; . Quod fi qua* dift.ibutiones quon­
ceant : hire enim.exercitatio ad omnia utiliscft.
dam fieri folitx exoleverint , teilituantur. Hanc
6. Laicorum eorumque maxime qui dc cfimiautem legem in ob'itibus , A' aliis fundationi­
nc, vel facinore conviât iunt , aut etiam fuIpcCii, familiaritatem immoderatam dediuent,
bus locum tubere volum.i’.
ia. Paris ubique fint amantet canonici, nec D nec ullos'de hzteli fufpedfos, vcl fcandalo no­
tatos in iui< familiis detineant.
cum epile rpis animoic contcridaot, aut fuper7. Hortamur quoque ut menlas habeant fe­
be refponJcant, icd illis honorem & reveren­
brias, cibolque-tnodcratos, divinarum feriptutiam, cum fumma modcllia exhibeant : & fi quz
rarum fale, letiionequr conditos.
lr.es loler fe laborari coeperint , utique amice
8. F-t ut non familiz tantum > fed etiam bo­
Coni ponant.
norum ac proventuum ecclefiaftkorum curam
15. Canonici , vicarii, capellani, tlr alii capi­
gerant , qualem eos habere decet, caveant ditulorum miniftri , mulieres malz fama', concuIigentiflimc, nc de ecclcfiz bonis propinquo­
binarias, focatias , aut alias de incontinentia
rum facultates augeant, nifi ad eorum levan­
fufpeftas nec clam ncc publice domi retineant :
dam inopiam , fi penuria laborent : videantnec ibidem alant fpurios, fub poena excommu­
que, ne pauperum loco aflentatores, mimos ,
nicationis, quam incurrent cx decreto concilii
St id genus perditos homines menfuram habeant
Tridentini, li ter admoniti utrofque non reli­
atfeclas, vel equos , canes venaticos , Sc aves
querint, vel eos eafvçjclumpfcrint, Bt revoca­
alant, ne vellicationis potius quai:, villicatio­
verint. Quod fi iiyconcubinatu permanlcrint,
centuris negleâis, aut ad eumdeni mauiiucque E nis aliquando reddaoe rationem.
9. Provideant itidem, ne bona,przdia, refpublicum recidivo vomitu redierint, poft trinam
qucecckfiz alienentur, aut adempnyteufin , li­
monitionem [uoruni beneficiorum frudibus , per
ve cenium perpetuum locentur, nifi jufta caufa ,
fpatiom trium menfium priventur , pcenilque
tt canonica folcmnitate interveniente, fubpexua
fubjaceant latius in titulo de putSjicis concubinariis contentis. Ejufmodi veroobfcrxnz mulie­
lata a facris canonibus : Sc quz alienata compererint , revocari procurent, juxta facriconcilii «
res, que in eorum domibus reperte fuerint,
Tridcntinidecretum , feff. 15.cap.xi.
ecclefiarum ballivis tradantur ejiciende St pu­
10. Porro in fuis ecclefiis ita prailint epifeo­
niende .
pi , ut eis fedem in choro liceat elicere, quam
14. Ut fine fuperpelliceo, almutio, & aliis
putarint honoratiorem, in qua nullus canoni­
canonicorum inlignious in ecdefia comparers
cus cisptzfentibusfedereaudeat, qualibetetiim.
plane irreligiofum eft: fic illa ad loca publica
serum vunalium deferre, prorim indecorum ac
dignitate ornatus
11. Ei(-

VT-

d
709

^u.111

Concilium Rhimunîb.

.

7*°

J Confellarii de utroque peccato fimonue A- anno
ANNO
1 *· Eifdem quoque przlentibus bcnedictio- A
confidtntiz diligenter inquirant , tc cum com- CHKiaTl
CHIUSTI nem eereo um , palmarum , 8c 'rerum fimilium
milium audierint, abfoluriuncm , excepto morilli­
ijlj
nemo facere przlumat : monebunt tamen illi
tu attitulo , ad iummum pontificem remit­
capitulum , fi facere nolint . Cum autem abetant .
/
runt, decanus , vel hebdomadalius eo potcit
4. Contionatores moneant frequent illime eos,
officio defungi . '
J 11. Quod autem fpeâat ad illorum tounut
qui per limomam vel confidentiam beneficia ca­
frzcipuum , 8c magis nccelfarium , quod eft
ptant, obligari ad integtam teftitutionem fruCtuum , quos ini» fa-cre nequeant γ nec prius
paicere gregem domini , qui illorum cure fobpolle culpa rcmiffioncm confequi , quam bene­
citudinique commiflus eft , iequantur divi Pe­
ficio ceflcrint .
tri praeceptum , ut illi provideant non coiffe,
fed fpontanee > iecundum Deum l non lierrt
4. Quicumque faCetdotis fimoniaci , ve! fidu­
ciam lita lententia declarati lacnficio vel oradonanMtes in cleio , fed forma facti gregi* ce
ticmbus adfuennt , atque quorumcumque qui
anim° .
tales cx:iterinr , ufi tuei inr.contubernio , eadem
IJ· Primum itaque murum ; acceptem pro
populo fe interponant ,at divinis , oSjciit i«- B plectantur perna, qua illi l)ui cum aliis excom­
municant mipn excommunicatione familiarita­
pillimc interfint , remque facram omniom-iotem incun’ .
lennibus diebus faciant : aliis vero , przfcrtimque dominica ac feftis , quaelftequcntiffimc
6 Ç: autem nufeant omnes, quinam utriufvis
, poterunt .
'*
C'iminis rei '.abcndi l’nr, illi in pumis Bc pro­
prie habeantur, prout lunt, fimoniaci, qui be­
14. In corre&ionibus autem eum modum te­
neficia rcfque Ipititualcs pecuniis comparant , vel
neant· Ut nec difciplinam fine mifcricordia nec
conferunt, ve) certe rebus , quz pecunia zftimilericordiam line difciplina reliquiffie videan­
inari queant . Nam coium impodcntifEmum prztur t fed Iit ia eis jufte conficiens miicricordia,
tc\tum drtcftamur, qui de lolo proventu reque
& pie faiviens difciplina : cum plus agat ali­
temporaria (e pacilci dicunt cunZ"ea fpirituali
quando erga coi rigendus benevolentia > quam
tam ardo fit ann-- c vinculo ■ ut non magis
nimia feveritas : plus cohortatio , quam com­
uni. ab altera divefii queat , quam in homine
minatio : plus caritas, quam poteftas.
vivo manente corpus a fua anima .
If. Non tint appetentes vindiâz , fed eam
7. Si quis beneficium propter obfequium > vel /
domino relinquant , concnturque fibi morum
fuavitate, ac vite probitate omnium conciliare C impcnlz fervitntis mercedem conferat , vel dc
retinenda penfione fibi vel alteri pacifcatur, aut
animos. 8c ftudio cum Del gratia efficere , ut
pattern fiuctuum, vel aliud beneficium in corn­
pofliat pufillanimes coniolatt , pios cohortati ,
pen! itionem collationii etiam alreri conferen­
3c eos qui contradicunt , arguere.
dum exigat- vel aliam quamlibet uaitionem a
16. Quod fi przftare per le nequeant , vi­
tede Romana non approbatam fecerit, fiaioniaros doftuna S: vita infignes fubftituan: , qui
cus cfle cenitatur.
vicanam illis przftcnt operam , nec line eorum
8. Epi'copiis qui pro conferendis ordinibus
licentia qliifquam ad verbi Dei przdicatiofactis, n! minoribus, vcl etiam tontura cleri­
nem admittatur, juxta przccptum concilii Tricali aliquid acceperit , quod pretio zftimari
deotini .
uca: , vel qui aliquid poftulavcri: pro lireris
17. Przterea probos ac doftos habeant offi
ciarios, maxime officiale .V promo'orcs.
imifloiiis , vcl trftimonialib.is, carumque ligilfo, notam fimoniz vel avautiz incurrit. Secre­
18 Qui fi tantam doctrinam non habeantquan·
taries tamen illius dccitnatn aurei partem accita forte defiderari poller , defectum laltem eiui pere queat, juxu concilium Iridenunum.
ditionis, morum probitate compensent.
9. Sacerdotes qui de pretio paciicuntur , ut
19. Si przfcntato , 8c collationem beneficii
poftulanti epifeopus dare irnncrit, caufas récit
mitlas ce'ebrent, X- parerer, qui pro facraiuenlationis teneatur icripto cxlilbeie , &.· nili illi'
torum adnuniftratione , vcl funere, vd fepultu
difcuiEs ac judicatu , fupcri’t ejufmodi bene
iis aliquid exigunt , przter ea quz dc jure, le­
ge vel confuctudmc laudabili conferuntur , ha­
licium conferre nequeat , alloqui ejus collatio
beantur fimoniaci, non autem fi fponte oblata
nulla fit .
recipiant .
Dr /iffdaMor CT jidarunM
10. Qui pro religionis feu monafterii ingref
fu aliquid extuderit, fimoniacus ede cenfeatur
Nam licet opes monafterii fint adeo tenue·. , <tt
autem nihil adeo totum clerum dc
vix ingredientem aleie queant , eumque opor­
formet, quam llmoniz labes, not} absre
teat aliquando pro alimentis8r veftibus aliquid
pridem ccnfuit ccclcfia omnes fimoniacos, & fi­
monafterio conterre , tuta confcientia , modo ·
duciarios excommunicatione percellendos : quo-,'
id fiat ante votorum emiffionem : tamen ut(^
tum nequitia tam late jam diffiinditur, ut utudeinceps omnis nequitie amputetur occafio ,
verfnm pene corpus illius libcfaéfare conetur .
lynodi Tridcntiiiae decretis admoniti , Ustui­
Contra quos, ut omnibus viis juris & pernis femus nc deinceps in quibufi umque monaftcriir
veriflimis inqui*atur , atque proiedatur, opta
major monachorum , vel monuliura numerus
mus, volumus8c decernimus· Przcipitnus quo­
admittatur , quam qui cx propriis redditibus
que . ut fingulis diebus dominicis omnes fimotnohafterii , vcl eleemolynis afluetis , eJucari
niaci Bc fiduciarii denuntientur extommmunicaqueat . Approbamus tamen &.· laudamus c .-emo.
tl eo ipfo , quod tales enfta.it
fynas etiam copiofas ab ingrcdieiltibus ip.mte
i. Beneficus etiam adeptis utrofquc privat
fanda fynodus , Bc ca ipio faâo vacare vult ,
collatas ·
11. Rerum exsâiu , quz pro canonicorum .
eofdemque ad alia obtinenda declarat incapa­
Bc aliorum beneficiaiiorum iogrcffu in plerifque
ces. Qui autem ex eis funt ad faccrdotium pro­
locis fufpicionc Jimomz sel fordidr avaritiv non
moti, novcuntle contraxiilc irregularitatem, fi
caret, fieri nullo modo permittatur - quamvia
iis peccatis, ac eorum iententiu implicati, rem
laudabiles confuctudines m concilio Tndentino
facram facere prxiumpfcrint.

3

nort

711

cute ox tus
1·. kill.

Concilium Rhbmensb,

ANNO 110(1 Jjmnifls approbemus corum, qur ia pros
CHAIS 11 ulus contcrri iolcat .
utj.
11. Qai non eaarlcric in nmoniacos pro cili­
cii lui ritionc, ve) qui rogatus agnitam de tùc
pcflc vcr:utcm , fubcivutir. , cotum particeps
Jubeatur .
ι ;. Qiiifqiiis autem acceptat beneficium , ut
ei poitea ceuat in favorem cujufcumque peifooz capacis ve) incapacis , fzculaiis vel regula­
ns, Liiez, vcl jlicujus cx clericis, fiducianus
elle ccnfeatur. Idemque crto judicium decoqui
per rcllgnatio*m ejus, beneficium recjpit, cujus
peius ciat illi fafta promiflio.
14. Qui catndeni confidentiam veibo , vcl
fido juvent, vel piocuraverit , cpiidem crimi­
nis particeps habeatur .
15. Qui beneficium acceptat , noti ut cedat,
fed ut alius fniihtbus, vel eorum portione, fub
ipfius nomine, gaudeat, fiduciarius efle judi.
cctur .
j.
16. Patroni etiam feu ecclefiaftici, fcu laici,
nui clericoiufri ocrlonas interponunt , ut ^x pa­
cto vel expredq, vel tacito , huttus beneficio­
rum qur przfcntent , vcl eorum paitcm ali­
quam 111 proptius ufus convertant , vcl qui ali­
quo fttppofito . vcl etiam nullo titulario en­
itente, frudus brnctkioium occupant , non lolum hujus cuminis tei , fed etiam injufliflimi
raptores emicantur, & jjre patronatus iplo faito privati exillint .

7li

pcrniiilis . In perfonalibus autem meminerint
fuos habere jiidices , ajimqui 'pernas a facris caminibus impofitas non effugiant.
j. Arcfudiaconi , Sc decani rurales lingula
quoque triincllri contra fontes inquirant , Ar
infotmattones ad piomotoretn ecclefiaftici fori
remittant . Qui vihs illis quamprimum juxta
delicti qualitatem pullulet , ac luas conclu ho­
nes feriptis exhibeat : nec tamen archidiaconorum ju t ildict ion i prcjudicium ullum affe­
rat ·
: 4. Null. promotores, vel officiales cum par­
tibus epulentur, vcl ab cis munera accipiant t
alioqui pornz aibitrariz fubjaceant.
f. Summarie qnaqtum fieri poterit , iidem
lites dnimant, Se publicatis teftium elogiis re­
probationes nullatenus admittant.
6. Monitiones ad finem revelationis , te
excommunicationis fententiz a nullis , preterquem a poteflatem habentibus , nec nili
pro caufa gravi concedantur . Nec vicarius
epifeopi eas concedere poflit , nifi facultas
ab' ipfo epifeopo fuerit ei fpecialitct deman­
data .
7. Si quis autem ccnfuris implexus animo ob­
durato Sc contumaci per annum in cis perma­
nens niiorduerit, nec fe curaverit abfoivendum,
contra cum tamquam dc crimine bzrcfcos fufpcftnm procedatur.

1

De vifitetM'ie.

De frwt .
i.f^UOTANNlS epifeopi totam Αία­
ν^ ceCim vel per icipfos , aut fi legitimo
I.ÇIM0M1Æ vitio peccatum ufurz: efle
vj aftine nemo non cunlpicit . Cum igiiur
impediti fuerint , per tuum generalem vica­
facrz liter*: excludant eum a divino tabernacu­
rium, aut vibeatorem vilitent. Verum fr totam
lo , qui pccuuiam dedent ad uluism , apettepioptcr ejus latitudinem, vilitartnon poterunt,
<]iic niinciciit , ut mutuum demus , nihil, inde
labcin ejus majorem partem , ita ramen , ut
fperaiitcs : quilquis prxter fortem precipuam
tuta biennio per le , vcl vilitatores fuos comcx mutuo aliquid amplius exegerit, ve) aejene- , pleatur · Vilitate non omittant etiam paroecias
ric , cujiiieiimquc generis illud Iit , modo
a militibus faniti Joanms Hicrofolymitani de­
pecunia zlbmau poflit , ufuririus efle cenpendentes , fervata tamen forma litcrarum fcl.
fcatur .
mem. Pii V.
a. Quz autem per ufurim parta funt , ve!
1 lidcmque vèl per fe , vel vicarium eumaccepta ufurarii retinuere teneantur.
dern rjuotannis fcmel vifltent monatteria , prioV Paroecus in ptonao fingulis diebus domi­ D rarus , Sc pnspolituras . Sc capitula fuz junicis annuncict ufurarios elle excommunicationi
iitdiiftioni fubdita t ut in cis omnia iartateobnoxios .
fta habeantur , accepta tamen procuratione
4. Aftuarii, feu notarii , ufurarum proxencfolita .
tz , omnelque qui contraâibus ufurarris aliquam
5. Vilitent ■ ac etiam curent , ut hofpitaoperam, vcl confcnfum przbent , ejufdem cri­
lia , (r alia loca nomine pietatis conlccrata ,
minis cenitantur efle participes.
integra teneantur , difhpata inflaurentur , ac
5. Si quis in factor ordines cooptatus, com­
nemdurn conflituta , ii tempus Sc locus porta­
pertus fuerit uluram excrcuille, five nomine pro­
ient , conftruantur. In quibu' provideant pri­
prio , live alieno, juxta Niczni concilii ientenmum de facramcntoium adminiftratlonc, dein­
tiam dejiciatur a clero , & alienus habeatur ab
de de corporis alimento Sc medicamento.
ecclcltafhco gradu . '
4· Efficiant quoquo ut eadem pia loca mifei abitibus perfonis fint afUdue pervia, fed men­
De jurifUifiiene .
dicantibus validis ac otiofis claudantur.
5· Inquirant num eoram locorum redditus in
I
U M autem zquum fit munus aliquod £ alios ulus , quam pauperum convertantur , Se
ex lifer e, quo , qui pa(cre debent , in
reliquam pecuniam, ft qua fit , in locorum re­
officio contineantur, junfdiuionis epifeoporum
parationes converti curent.
habenda ratio eft , que maxime elucet in vib­
6. Eorumdem locorum przfpfti , feu admirationibus , Se dirxccfcon provinciarumque fynirtratores ac procuratores diligenter fubducant
riodis. Primum itaque volumus judices Izcularationes dati Se "accepti , lubduâffque infra
res admoneri, ut caufas coram fe motas, &tad
femeftre a die homologationia hujus concilii ,
ccclch.t jurildidioncm pertinentes , ad ecclefiaepifeopis communicent cum literis luaram pn>fticum judicem relegent, nec mittant falcem in
vifionum, ac deinceps fingulis quibufque annii
meflem alienam .
id prsrftent .
a. Caveant omnesecclefiaftici, ne coram judi­
7· Non autem foli epifeopi , fed etlam ca­
ca feculaii litem intendant, live agentia , Cve de­
pitula , aut qiuevis pedon* five eccleGaffic*,
fendentis partes fufeipiant, nifi in cafibtu a jute
five laic· quarum inter eft, videant an cukw

divi-

anLa"

CHkirrj
r|S;.

r

.

·

7 1J

c,’CmhMIJ‘

Concilium

I l II B M B N S B.

ANf4O divinus perfolvatut in facellis , ku ( ut vo- Λ
CHKIsn cant ) capellis quibus alligna'i funt proventui
i j* ) ·
annui.
3. 'Quod fi facer loom belli, vcl tempon* in• juris dirutus cxiftat i 6c inftaurari nequeat, ilbui bénéficia limplicia in eccletiam pariecialem, intra cujus limites filus erat , cum omni­
bus emolumentis Se oneribus prionbus ecclcliis
impolitis transferantur , juxta decretum conci11« Tridentini , feiT.lt. cap. 7.
9. Epiicopi quoque cum vifitant , d; ti.Mifis
locorum &.* proventuum diligenter inquirant ,
curentque fedulo , ut contra amillorum deten­
tores viis juris & cenfutis ccclcfiaftius proce­
datur.
10. Archidiacont autem in.-iits ecclefiis ubi B
hadenus vilitafionem excrcereMdgttime conlucveru it , eas fingulis annis allumpto not trio dé._
confcnfu cpilcdpi vilitcnt , accepta lohta pro­
curatione .
· '
it. Inquirant diligenter de ctiritorum , matriculariorum , ceteiorumquc parrxcianorum ,
ac maxime obftetricum vita , moribus, munere,officio, diligentia, ac debita luis locis alliden­
tia , ac lingulos lui officii moneant , exhortenturque.
11. Ada autem fur vififationis fecundum
conluetudmem locorum intra duos menfes a per­
acta viiitatione, epilcopis exhibeant.
a

Dt fyeaia clucr/ttu.

(

1. Ç YNODI diceccfanc fingulis annis feme!
O dumtaxat ad eicri levamen tempore com­
modiori celebrentur.
1. In eis prrlsdeat epifeopus , vel eo absen­
te , ejus vicarius generalis. Curati qhioque quam­
vis lint canonici , Sc alii omnes qui de jure
vel confuetudlnc tenentur , compatere cogan­
tur.
|. Aftiftere quoque parceci teneantur cum
habitu & tontura ftatui congruentibus , nccnon
cum ftola Sc fuperpelliceo .
4. In cis decani rurales rationem reddant eorum qus in fuis Calendis Sc vifitatiombus ege­
rint , & cotnpererint.
D
$. Uls Calends bis ad fumtnum in annohabeantur , ne clerus nimio labore St fumpru
gravetur ,
in cis aOiftant curati , 8r vica­
rii , cum habitu Bc tonfura decenti , fintque
omnes modico cibo, potuque contenti, ncpo­
pulo fua intemperantia aliquod fcandalum af­
ferant .
6· Controvcrlias caofafquc plrfonalcs , quas
inter viros ecclefrafticos fnboriri compererint,
qui fynodo vel Calendis przcrit, amice, fi fie­
ri pollit , componat.
7. In fynodo vero orationem exhortatoriam
habeat epifeopus , aut alius , cui provinciam
hanc coinmiferit : clerumque moneat eorum qus
funt fui officii. Legantur etiam ftatutalynoda­
lia, ac pro temporis opportunitate, & ratione
augeantur, minuantur, vcl immutentur, prout
cpncopo videbitur.
De

freviecieli.

A D Dei gloriam , eccfefiaftioque d.ifciplinr conlcrvauonem fingulo q ioque
triennio habeatur fynodus provinces , feu pro·
vinciale concilium in ea civitate ptovincis quam
opportuniorem judicaverit, nomtnavcritqne do­
minus archiepilcopur, a icito funium fuffraga1.

714

neorum cohfilio : atque ad camdetn fy nodum anno
omnes qui de jute , vei confuetudine vocandi CHUsn
funt, edido publico folenniter citentur : Sc et
sr*J.
peracta, de loco dicque proxime futuri concilii
provincialis decernatur.
a. Statuit etiam fanita fynodus omnes epif­
eopus , tam domnrfTm metiopolitanum , quam
ceteros concilio provinciali debite indiZio perfonaliter mteteffe debete : 8c fi legitime impe­
diti fuerint , per procuratores ad hoc fpeciali-tcV confiitutos . Et quoniam purux per anti-'
quoa canones conftituts hoc tenspore quali le­
ves negliguntur , judicavit ei< & hanc adden-'
dam , ut qui in pollerum conciliis provinciali­
bus non intererynt , Sc contumaces per prsffntes judicabuntur, pana puvationis quarts par­
tis fructuum unius anni fuorum epifeopatuum
feminario, pauperibus,* vcl abis piis ufious ar­
bitrio concilii applicanda mulâemur.
Bcraâa lynodo provinciali epifeopi fuis
iobditis , procuratores vero capitulorum , cathedralium, collégial arumque ecclcfiarum juriidiâionem habentium fuis fratribus St fubjeâis,
ijtra duos mcnlcs a publicatione ejufdem fynodi numerandos , illius decreta promulgent ,
atque ad corumdem obedientiam refpeôive
quemque exhortentur, & compellant.
4. Si quz autem controvcritz luper decreto­
rum hums coiKilii intcrpretationeoriantur , conlulatut dominus metropoiitanus , ac ejus judi­
cio Itetur, donec per proximum futurum conci­
lium provinciale judicatum fuerit.
>. Hzc eadem fanda fynodus futurum con­
cilium hujus provinciz in civitate Sueffioncofi
habendum , ac dominica fecunda poft pafcha >
anno domini 15 96. celebrandum indicit Sc de­
cernit .
Publica-uro in ecclefia metropolitan! Rheuicnli poft milfarum folemnia , feria quinta,
ipfo celebri fefto afcenfionis dominio , anno
domini mftlclimo quingentefimo odogefimo
tertio, decima odava mentis Maii. Sic ligna­
tum .

Ltiituictti cAriiutlii λ Goyfit MtltitfifctfHi

Et i»frà .
De mandato prrùti ilIuftriffioai Si reverro·
diflîmt domini mei » domini Ludonci cardina·
lis archiepifcopi ducis Rhemenfis, primi Franciz Patris.
■ /
DE VELES CHKiUi l^beeieofi
ferit*.

ET1SC0V!
U 1 HUIC
STt^ODO
intetf»ernu, <r fnkfirifftrunt.

OS Ludovicus cardinalis a Guy fia arrhiepifcopus Rhemenfis definientes fubfcripfitnus.
Ego Carolus dc Roucy epifeopus SueŒooenfis
lubfcripfi.
Ego Valentinus du Glaa epifeopus Lauduncnfis
fubfcripfi.
£go («icolaus Fufccc epifeopus Bcllovaccnfis
firblcripfi .
Coimus Clauflc epifeopus Cathalannenfis
fubfcripG.
Ego Claudius epifeopus Noviomcnfis fubfcripfi.
Ego Geotfridus Martonius epifeopus Ambianenfis fubfcripfi.

N

Ego

C ON C UIUM Rhbmbnse.

7’ J

‘H*xKSb·

7««·

anno
I go Ludovicus de Creil procurator revcren-v A
• CHRISTI diflimi Silvaneftenlis epifcopi ejus nomine m>>*r
teifui, approbavi Sr fubfcripfi.
Nomina deputatorum a capitulis cathedra,
lium , & collegiatarum ecdefiarum Rhemenfu
provincia , nomma item abbatum , 'priorum,
procuratorum , 8c ceterorum qui huic fynodo
interfuerunt, relata funt cum adis in commen­
tatur, qui iu atehivis ecclelia Rhetnealia.aÛcrvantur.
Promotores concilii H. Motui decaaua Rhe«nenlis , tc C. Gbyenne decanus Bellovacenfis.
t Secretarii concilii N. COLIN tbcfaurauus,
<c 1. DE PELES canonicus Rhemenfis.
B
BREVE

APOSTOLICUM
SUPER CONFIRMATIONE
CONCILII PROVINCIALIS
R H E Μ l N S J S.

GREGORIUS

PP. XIII.

DUcil» filio Hifirt Leivvlct fciiÛ4 Rmssm tttltfo
frtiijtcro, tordi»oli Cojfit!
.

ILECTE fili nofter, falutem, tc apoftolicam bcnediâionem. Mandavimus de­
creta fynodi provincialis archiepifcopatus
qu» ad noa milifti , per venerabiles ftatres noftros fanâa Romane ecclelia cardinales fuper
dubiis in materia concilii Tridentini occurren­
tibus deputatos diligenter cognofci, atque,ubi
opus effet , emendari . Remittimus nunc tibi
eum librum emendatum. Facies ut quspieprudenterque decreta atque emendata luht, quam
dihgentiffime ferventur ; hac enim reliqua pars
eft cur» tua , fine qua omnis baftenus labor
ftuftra fufeeptus effet . Speramus id te pari ftu­
dio, tc diligentia curaturum efle. Datum Ro­
ma apud fanAum Marcum , fub annulo pifcatoris , die jo. Julii 1584. pontificatus noftri
anno decimo tertio,

D

ANT. BUCCAPADULIUS

\

ί!Τΐ\Λ

1HD1C T lotiis.

bis relifta lint remedia , quibus in priftinum 'anno'
fplendorem teftitui, A- in antiquam libertatem CHRIST!
vindicari pofle videatur . Neque enim prefersi|ii.
vius aliquod tantis malis remedium a m''•tali­
bus excogitari , aut a divino immenfoque cle­
menti» tonte peti potuit , quam ea qu» nobis
generalium conciliorum decretis , & facrorum
canonum conftitutionibua prclcripta , & nuper
a facrofanâa etc, acumenica Tiidentma fynodo
fingnlo quoque triennio haberi jufla funt, con­
cilia provincialia . Quibus olim patres noftu,
ccclefiam catholicam nsreticorum injuriis pene
proftratam, vel etiam abufuum multitudine val­
de deformatam , tc vitiorum mole ferme peni­
tus oppreffam, inftaurarunt , fartamque teifiam
pofteritati tandem reliquerunt. Et quidemcjuf­
modi conventuum pcovincialiiifb ufus quanto
oibis Chriftiani incommodo aliquot jam fecu­
lis intermiflus fit., adeo cumftis notum eft , ut
ipforum revocationem nedum fummopete uti­
lem , fed etiam protfus neceflariam effc nulla­
tenus dubitari poflit . Nos igitur divino favore
freti , fanAorumque patrum exemplo adduAi,
graflantibos ecdefiarum noftrarum morbis pro
virili medeti cupientes , huc etiam accedente
fanA» fedis apoftolica audoritate , necnon
Chriftianiffimi regis noftri Henrici confenfu fimul tc hortatu , concilium provinciale in cccle­
fia noftra Rhemenfi , dominica prima poft fcftum epiphania , hoc eft, nona Januarii proxi­
me venturi celebrare decrevimus, & ftatuimus.
Quamobrem omnes Ar fingulos fratres noftros
reverendifimos coepi fcopos monemus , tc quo
tui,
poflumus caritatis affcAu rogamus, necnon ve­
nerabiles decanos, capitula , abbates, conven­
tus, priores, tc alias noftra provincia ecdefiafticas perfonas, qua de jure , vel confuetudine
provinciali concilio adefle debent , invitamus,
ut eo ipfo die, ad fynodum provincialem ( ju­
vante Deo) Rhemis celebrandam , per le, vtl
per legitimum procuratorem, (fi quod fortejuftum impedimentum , ab ipfa tamen fynodo
probandum , obrepferit) omnino comparcant:
ut quo decet religionis divinique honoris telo,
tc noftra oviumque noftrarum falutis ftudio,
D ad fananda hujus ampliflim» provinciz vulne­
ra , tollendos abufus, extirpandoserrores , mo.
refque componendosaccommodatillima quaque ,
dace Spiritu fanAo , omnium aftionum tc confiliorum moderatore , provideamus & excquamur . Datum Pariliis in adibas noftris Dionyfianis , anno domini mille limo quingentefimo
oAogefimo fecundo , dic 17. rnenfis Septem­
bris .

UDOVICUS mifcratione divina S. R. E.
presbyter cardinalis , a Goylia nuncupa­
tus, archicpifcopus dux Rhemenfis, primus par CO MMISS 10 CO^I OC.ITOHU
Francia , fanAzque fedis apoftolica legatos
cfifttfo ^itrckétco/i Jirtilc ,
ctncili»
natus , reverendiffimii fratribus epifcopis , nec­
non venerabilibus decanis , capitulis , abbati­
bus, conventibus, prioribus, cetertfque noftra
UDOVICUS a Lotharingia miieratione diRhemenfis provincia ceclefiafticis perfonis ,
_
vina facrofanâa Roman» ecclelia presby­
qua de jure, vel confuetudine, concilio pro­
ter cardinalis a Guyfia nuncupatus , archiepifA
vinciali ipccrcffe debent , falutem in domi­
copas das Rhemenfis, primus par Franci» , fan- t
no .
Aeque fedis ajfoftol-ic» legatus natus , reveren­
Cum tantis haâemn ecdcfia noftra Gallica­
do in Chrifto patri , ac fratri carillimo domi­
na harefeon procellis, tc civilium bellorum tu­
no epifeopo Atrebatenfi falutem in-domino .
multibus fuerit agitata , ut fumms ac ineffabi­
Cum tantis haAenus noftra ecdefia Gallicana
li Dei dementia plane ttibuendum fit , quod
procellis, tc calamitatibus fuerit agitata, ut id
illa jam non penitus a fundamentis diftutoata
* fammum atque ineffabili foliusDei clementis,
corruerit: illud etiam profrAo dici non poteft,
tc pietati acceptum referri debeat, quod illa jam
quanta ejus bonitate ac providentia fit effit- • non penitus a fundamentis difturbatacorruerit,
«um, ut non tantam eadem ecdefia in aliquo
illud etiam profeAo dici non poteft quanta ejus
ftatu huculqnc xetineatw: verumtamen illa nocomitata , tc providentia effectum fit , ut non

L

L

tan.

7«7

- <*r‘“ù.'U1

n
. -_
CONCILIOM RlIBMINSI*

ANNO tantum eadem ccclelia, in co quo nunc eft, I i- ,A
CHRISTI cet pcilimo , Sc pcticulolillimo ftaiu quodam­
modo retineatur , verum etiam ca nobis reliCta
Ijlj.

UXNXICSH IIL
aurxANC.

APOSTOLICA

—. O

7**

FACULTAS

*
anSoCHRISTI

PRO SYNODO RHEMENSI,

»»»>·

iunt remedia quibus przdaiillimum illud pri­
mitive ecclcliz ornamentum eidem reftitui ,
NONDUM SUSCEPTO PALLIO CELIBR.ANDA,
v
inque prifttnor honores, Sc libertates eavcndicaii porte videatur , neque enim certe przfcnDiltO» fiih
LeJrvû» S. R. £. frukyttn <»r~
trus tantis malis remedium a mortalibus escoiiath, λ ij*)fit
gitari , aut a divino immcnloque dementi·
GREGORIUS PP. ΧΙΠ.
tonte peti potuit, quam ea qua nobis genera­
lium conciliorum decretis , Sc facrornm cano­
ILECTE filj mi , lalutem Bc apoftolicam
num conftitutionibus ordinata & inftituta iunt
benedidionem . Exquilita tua circumfpefynodi provinciales . Quibus etiam nobis pa­
tres noftri cccleliam catholicam hztcticorum in­
itionis mduftria promeretur, ut Romana ccclelia, cujus honorabile membrum exiftis, Sequam
juriis pene proftratam cum vitiorum deformi­
tate labcfadaca videretur reftaurarunt, fartam- R tuorum honoras magnitudine meritorum , te
fpecialis gratiz favore profequatur . Cum ita­
quq, tedam confervarunt. Et quidem earumdem
que pro nonnullis caulis urgentibus concilium
conftitutionum oblcrratio quanto otbis Chriprovinciale orosimo quoque tempore adhuc ce­
ftiani prajudicio prztcrmifla fit , adeo notum
lebrandum Irt , cumque, qui cccleliz Rhemeneft , ut illatum reftitutionem non modo utilem
lis cx difpenfatione apoftolica admimftrator
fed etiam ncccflariatn efle nullatenus dubitari
poflit . Hinc eft quod nos priftino laudabilique
criftis , Pallio nondum fufcejto id facere ne­
queas , nili noftra Sc fedi» apoltolicz tibi li­
ecclcliz more malis ecclellarum noftrarum mor­
centia fuftragetur, Bc facultas : Nos tuis in hac
bis mederi cupientes, matura fuper eo quorum­
parte fupplicatiombus inclinati , eidem circumdam comprovincialium noftrorum Sc de capitu­
Ipcdioni tu· , ut pro hac vice tantum, Pallio
lo noftro Rhemenli prrhabita deliberatione Sc
etiam per te nondum fu(cepto, concilium pro­
donfilio , przdidis canonibus Bc decretis mhzvinciale convocare podii ad cfltdum, Bc illud,
rendo concilium provinciale in ecclefia noftra
prout moris eft, celebrare , ac eidem ptwfidere
Rhemenfi, die dominica prima poft teftumepilibere Bc licite, Aiam pro hac vice tantum va­
phime domini pioxime venturum celebrare de­
leas, apoftolica audoritate, de fpecialr gratia
crevimus Sc ftatuimus . Quo ut eadem dic m
concedimus, Bc indulgemus, non obftante feli­
dtda ccclelia femotis omnibus alus impedimen­
cis recordationis Bonifacii papa VIII. prrdetis comparcatis , fub poenis ab eildem conciliis
ccflbris noftri , quz incipit , layuacla , Sc aliis
tc canonibus indiciis , vobis mandamus Sc liapoftolicis conftitutiombui, Sc ordinationibus,
gnificamus, idemque ut prrftent, diotcelis vecctcrifque contrariis quibulcumque. Datum Ro­
Hrz capitulis, abbatibus, cetcrifquc qui dcju­
me apud landum Petrum , fub annulo pifcatore Sc confuetudine interefle debent , mandetis
ns, die prima Martii, anno domini millcfimo
' Sc (ignificetist Sc quoniam ea eft veftra pietas,
quingentelimo ottuagefimo tertio, pontificatus
deque grege dominico cura , Bc iolicituao , 8e
noftri anno undecimo.
id vos pro ovium epiicopi falute, proque lalutari totius ecclcliz exemplo, non modo non re­
ILLUSTRISSIMI
çu faturos , fed libenter fubituros efle confida­
mus , vobis etiam m hujus tam landi tamque
BT RXVIRÏNDISS1MI D. CARDINAUX
neccflarii negotii procuratione ftudium noftrum, Sc operam omnem noftram pollicemur,
ducis rhemensis
Deum optimum maximum deprecantes , qua­ d
tenus nobis omnibus in tam falubris concilii
fymJae» frrviacitiri» tthartttn.
prolecutionc adefle , Bc cordibus noftns Spiri­
tum fandum fuum immittere dignetur , quo
ERMAGNUM Bc perillnftre gratulandi
adjuvante ea decernamus quz Chrifti corpo­
ris unitati , afflidiflirnaque ecclcliz noftrz fomihi , Sc gratias Deo omnium bonorum
audori cumulatlffimas agendi , 'argumentum
latio confcntanea efle videbuntur.
Datum Pariliis in zdibus noftns ditsccfanis ,
przbuit hodiernus dies , reverendi fratres »
die vigelima feptima mentis Septembris , tomo
quod mihi vixdum inaugurato divini nomi­
nis beneficio conceditur munus noftrum ab hu­
domini MDLXXXH,
jus facri concilii exordiri convocatione : qu·
negotio nullum aut majus, aut illuftrius, nul­
lum ad laborantia ecclcliz zgras ac prope po­
Le leudy 8. Novembre 158:. par l'ordonnan­
litas partes accommodatius , nullumque hono­
rificentius efle poteft . Suppeditat nonis exem­
ce de Moniteur Γ Archidiacre ( qui cftoit
grand Vicaire) c'eft fait en parchemin trou E plum fapientiflimonim regum maximus > Bc ma­
ximorum fapicntfffimus Salomon', qui in re­
coppies , Γ une pour Cambra y , une pour
Toumay, 8e une pour Arras, le tout ligné»
gem alfumptus , nihil prius antiqui ufque ha­
DEPELES, écrites par Meflite Marcial Robuit , quam ut in Dei obtimi maximi domo
lin , qui eftoit lors commis Secretaire en
magnifice extruenda , omntbufque aliis ad ejus
cultum neceflariis religio Ic conftituendis accepta
Γ Archcvcfchc dc Rbcims .
a Deo gratia Sc lapientia primitias coofccraret.
Chriftus etiam dominus Hierofolymam iagreffus, flagrantiflimo domos Dei xelo incenius , ab
ca expurganda , verrendaque , tc facerdotalis
audoritatis, Se ecclefiaftica difciplina exordium
potiflimum ducere voluit . His igitur praela­
tis exemplis, tum adepti facerdotu magnitudine

D

ARCHIEPISC.

P

corn*

"T’TR

719

G7ni*.'u’

Concilium Rhbmenje·

—anno commotus , null* interpofita mor* cqnorefhcc- Λ

uextiicus ur.
VBI rVAHC

710

I I T E R Æ s ï N O D I
CHRISTI re > ut/trclcli* noftri provinciali* ftatrit coll*.
>'•1·
plus reftaurctur , vicia radicitus cxtirpcntur ,
\
morefquc ad optrmim difciplmam revocentur ;
PROVINCIALIS RHEMENSIS
ut patrum denique noftrorum orthodosi tide*
hereticoeum furore prope Jcjerfta , nova ammi
AD OMNES COMMUNITATES,
virtute excitetur, Ar velut in avitam polfcfliunem reftituatur. line noa communis nyftri or.
Et cccleliarAn refîmes fibi fubditos , quibus
*
dinis perniciei cum magaa reipublicz Chriflianç
mandat, ot preces ad Deum tundant, aefupcalamitate conjunct*, atque fanffiflima Chiiftiaplicationibus mfiftant , pfo felici ejufdem fy­
niftimi rrgit vo\io.tan quam fane plurimi ornnei
nodi progicfTu atque furccffu.
facere^ debemu* ) advocat : ted ftimuhim non me­
diocrem admovet Caroli cafdinalii patjui carifi.
luJavrcui mi/eratunt
/uaffi RouMita <climi, Ar maxim* colcnrfi pia recordatio , qui
».’r//« frr.byttr cortlintHa a Gfjfia numufarua,
poft ivnodum acirmeaicatn Tridenti habitam ,
ar, hir ρψ afui ut shcncnfii , friuruc Franc,a
concilium e>s lumriM* ingeniis priditii coegit . B
?ΛΙ, Jancia^ut fcJnr afaflolica ir(atui narur :
Nam &* li qua in to (umtha Sc admirabilia tue Carolui dr Rave» tfifiafua S-vçffhnenpj : Talunt ad tantum mrfnus excquendum, ilia in me
Itntrnuc Ju O'/ur rpjjftvpMr Jux Laujunrnfht ,
vix agnofeo mediocria ·. benevolentia tamen on»·
A4T Francia: Tsjirola·,, fumer efrftrfuc camrc
«
niilm veftrum incredibili!, reverendi tratree, ad­
BeiioT^crnfii, par Francia : Ctfmuc Claifffc rmirabilis fapiencia, Cingularis pietas , peripefta
fijeaftn tamer CatbalaUnenfis , far Framra :
mihi Sc falis explorata fides, me inretamfanClaujinr efiicvfui cemec Hfuiumcufic, par Fran<ta , licet difficili , animo debilitari , aut frangi
on: CcrffnJui Martamua. ef>fc»fui ^Cmbranmnon linit. Agite ergo , A illud preci r , rnecuru
fir t una enm aharnm jnffVatanrtrum orfifcef-r
’ omnes acri &* attento animo intuemini, qood mo­
rum cr cafilulrrum carhrriralinm frterratorrnebat apnfiolu* ·. Attendite vobis, tc univeHo
bui , abbatrbnt , pu'arifui , alnfarrr ari rL,»(.
gregi, in qup vos Spiritu* fandius pofuit epifeopos
Hum
cangregatn , amnibuc fra-mtcia
regere ecclcliam Dei, quam acquilivit fangnine
i{brmen/ii cafrtuHr , ce» srariù«<, cammunitaKfuo. Q.nbus verbis"apertillime prreipit, ut r^
tui, C far rei i , (rar,am & facem a Dr» err
ipfos pi imum , deinde fidei noftrc commifTos snJefum Chnfium ,
fpiciamns arque examinemus : A quicquid depra- C
vatum , corruptum , atque (ordibus confpu rea tu in
ETus eft confuetudo jam indc abapoflol >■
reperictur, id non tatq noftra , quam facrorum
rum temporibus duâa, ut ad cxiirpanda*
Conciliorum auctoritate fanemus , emendemur ,
hrrelet per fynodoium convocationem a Jivinx
abfterg amus : A noftris auribus freqiieotillimc in­
dementia remedia qoziantur . Ure enim numfonet*, quod monrbar Chrillns : Sic luceat lil»q 111 in deferit foot > juxta promiftionem donum ,
•
veftra coram hominibus , u‘ videant opera vcftra
cum ait: Ubi fuerint duo vel tree congregati in
.'■bona, & glorificent patrem vellrrim quiincrelis
nomine meo , in medio ilk.rnm Ium Cum igi­
-, i -eft. Non poteft abfeondi civitas fupra montem
tur non tine magna animi moleftia liodie videa­
polita. Quod li ea qu» noftrarumfunt partium ,
mus, in quim varias opinionum feulas plcrique
accurate recognita animo complebamur , haud
milcrc dilfcuti fint, operrpretiinn nos faâuros
dubie futurum eft, ut omnium futfragiis atque
cxiftimavimus, <i lalubernmam conciliorum auconfenfu ca decernamur, qux ad mores emendan­
âontatem &■ ulum revocando , ad provincia­
dos , St dilciplinam, religionemque, quam a ma­
lem lynadum Rhemos conveniremus : ut fecun­
joribus accepimus, rcvocahdam atque retinendam
dum Deum, aliquam ineamus rationem , qua
pertinere fetio videbuntur. Quod nifi fedulo fe- D rcbgio unitati tc ecclelia per reformationem
ccrimus, verendum ne contra no, illud pronuntiet
fu» reftituatur puritati It dignitati . Sed quo­
dominus, quod eft apud Eacchiclem : Requiram
niam divino auxilio potius quam ullo hominum
gregem meum de manu rarum : A· plebs exclamet
conatu Ac indullria re* tante peraguntor , ut
quod vulgo circumferri lolet, O prrclaros cuftureiftc atque ex ordine nollmm inftitiitum profeUerovium, lupos! Sed video meliora, magnaqueremur, diri Jacobi concilium fecuti, fapien<;uc me Ipcs renet, eo aninio nos omnes huc con­
tiam a Deo pullulavimus in fide . Et ut com­
venite, ut nfhil nili quod pium , fandum, &*oomuni malo, quod omnium noftrum culpa eve­
ftri, noftrique gregu faluti commodum iapiennit , communibus fidelium precibus fuhlidmm
tcr ftatuamus Ac quitquid fancitum fuerit, lubcnopportunum inveniatur , per viicera milericorter cx animo exequamur, obiervemut tc obfervandiz Dei noftri oblectamus vos, A bortimur 111
dum curemus. Sed quoniam line te, oDeusodomino Join , ut eadem nobilcum fidei Sc cari­
ftime, atque maxime , nihil preciarum, nihil
tatis iocicra-e conirinJti, Ac tantum eeclefii ma­
ilutare, nequeftatuere, neque peragere poteft
lum experti, pro febei hujus concilii progreflu,
humani ingemi imbecillitas, animis noftris, quscexeeutione, Sc fuccefTu , quoque Chriltianiflimi
fumus, propitius illabere .' 8c qui dixifti , Ubi 1- regia, Sc catholicorum omnium falute, pace, ac
fuerint duo vel tres congregati in nomine meo ibi
tranquillitate , vcftris orationibus Jefum Chriego Ium in medio eorum , nobis hodie in nomine
ftum, qui eft pax noftra , interpellare velitis ,
lanbo tuocongregatii, adefTe dignare : mente*
Danielis exemplo nobifeum dicentes , Peccavi­
noftrasdivinitui luminis fplcndore illuftra , bonimus, inique egimus. Sed quoniam non eft contatefove, lapientia rege, moderare: atqueeftifulio confidentibus in te , fac nobifeum domine ,
ce, ut privata commoda communi oflicio poftfecundum multitudinem mifcricordis tua.Quam­
habeamus: eorum tantum utilitati, quibus prrobrem , ut hac noftra exhortatio, Se in re tam
lumui, noq nofttit rationibus ferviimui : Arqua
fanâa falutare confilium Chriftiecclefiis ad provivendi exempla ac precept* allia tradere para­
fcfturn innoteicat, omnibus capitulis tam cathe­
mus, ea ipli primum te auxiliante fedulo ac li­
dralicios , quam collegiatarum eeelefiarum , Sc
benter eicqui valeamus.
ceteris communitatibus tam abbatiarum , quam
conventuum, mandamus, ut lingulis diebus fop·

§

I

Concilium

7x1

i s H. M. NSl.

71*

Tn'hcT C1,m l*,an**· »

colleâis de Spiritu fanâo , Λ chiepifcopus βτ przfidens fingolorum fenten- ’ÂaiNo'
CHKISTI "n,I,,e ecclefi* , il profpero concilii fucceffu
tiam fcikitatus magiftros Joaaneps de Piles ejuf- CHK11TI
ijH,
hciant: ac curatu omnibus, ut lingulis diebus
dem Rhemenfis ccclefi* canonicam, monafterii'
ι>·>
feftis elidens precibus , l· fupplieaftionibu· va­
Orbacenlis , ordinis faoâi Benediâi Suefliocent, ut eandem adjuvante Spiritus fanâi gra­
nenlss dictcerts abbatem commeodaearinm, dice­
tia, in hac deploranda religionis perturbatione
cefis Rheme%lis a multo tempore fecretarium ,
fiat in ecclefia Dei omnium credentium cor unum
ac Nicolaum Colin cjufdem Rhemenfis eccleBc anima una, fub uno capite Jelu domino Cal­
fi· thefaurarium Bc canonicum , cjufdem con­
'S
vstore noftro , qui eft fuper omnia bcnediâus
cilii feribas Bc fccretaiios pronuntiavit : quam
)
Deus in fecula . Arnen . Datum Remis, die
provinciam fulcipere iidcm dc Piles dr Colin
t7. Aprilis, qSj.
'6
non recularunt. Tum demum ad promotorum ,
elcâionem ventum eft , unaninsiquc omninin
\
acT^t concilii T !{O V ll^C Μ i IS
eonfenfu venerabiles, dominui Hubcrtus Mau-\^
\
Rbraseo/L, fuvd illufiriffimui friacefi , V rrrus ini facra. theologia facultate doâor ac
vtrtiulilfiHiui D. D. Liuitvimi V. R. t.freiijRhemenfis ecclelia piedicator, decanus Bc ca­
/
rrv rardiaato 4 Guyfi» »»»f»f4tui , 4rc£<rfr/r·- i nonicus , ac Claudius Gonge jurium licentiafui Ju* Ubemmfii, frimui fur Frémit , /a·tus, ecclefi* Bellovacenlis decanus Bc canoni­
#4f>« /irdir tfiftelic-a lifcrui «seras , Rbrmu f cus , futuri concilii promotores ab eodem ilhtiuit, aaaa damiai l}8j.
luftrilfimo domino cardinale archicpifcopo no­
minati & pinnunciati funt ; quod minime luTrima raqgrr|4r>» !» fclétit 4rckiefifc»f4Ü
benti animo ciam fufteperunt . His pera'tis ,
przfiti illuft iflimus dominus Ludovicus eat^kttitufii .
dinalis arcbacpilcopus 8r przfidens , ac reverendiflimi domini DU. Luuduncnfis , Bellovalâa itaque die Lunse vlgcfima quinta men.
cenfis, Nos’iomcnfis , Be Ambianenfis epifeopi
iis Aprilis, in' ptrdiâo palatio archiepifcopah Rhemenli , convenientib us omnibus adoidinc lupradido ledcfrnt , iteratis per reverendtflimum dominum epifcopum AmbianenI y nodum deputatis, cum llluftriiTimus dominus
fem dc fcllionc proteftationibus , de quibus
Ludovicus cardinalis archicpifcopus pr«ftdcns
aâum alls conficere diâi fynodi fccrctarn julfi
in capite menfx in eam rem ereâ* Bc lirate
fedis, A reverend, domini qui aderant epiicopi
funt .
ordine (equenti fédérant , videlicet a dextris C
Orta eft etiam,inter eccleliarnm cathedralium
ejuidem illuftrillimi domini cardinalis prrlidcivcapitula Bc reverendiftimos dominos, abbates re­
tis, primus propter abfentiam reverendi domi­
gulares , de fedendi Bc deliberandi ordine non
ni epifeopi Sueuionenlis dominus cpilcopus Belparva controverfia , itidem reverendis dominis
lovacenlis, & fecundus revercndiflimus dominus
abbatibus ptopter illorum dignitatem fibi pri­
mas partes, didis capitulis itidem primasfibi
epifeopus Noviomenlis ·. qui poll illos a diCta
parte dextra fedete confuevcrunt , Tornaccnlis
deberi pratendcntibns , quod reverendiffimo&· Silvaneâcnlis epifeopi aberant j a finiftrisverutn dominorum epifeoporum affertores , irconlo ledit primus reverendus dominus epifeopus
bliarii exilian:, Bc ut didj reveicndiftimi do­
Laudunenlis, Bc poft eum , abfente reverendifmini epifeopi ccclefiarum capita, itaque cano­
limo domino epifeopo Cathalaunenli, fedit re­
nici , capitula live parva capita, ex divo Ber­
verend iflïmiis dominus epifeopus Ambianenfis:
nardo nuncupari Iunt folita · Ad quam diri­
Reliqui, videlicet Bononienfisepifeopus oltmin
mendam controverliam cum reverendi patres
Mortnenfis epifeopis loctm fufteâus , Atrebacongregati fententiam ferre parati client , pri­
tenfis epifeopus, qui reliquas diâc finiftrz par­
mus D- Geoftridus fandi Vioccntii L.udunentis fedes occupare confueverunt, abfentes erant : D iis abbas, ceteroium abbatum nomine , hujus
Aberat ie revercndiflimus dominus epifeopus
rei deliberationem in adventum reverendiffimoCameracenfis cui ex oppofito illuftriflimi domi,
rum dominorum Przmonftratenfis , 8e fanâi
ni Ludovici cardinalis fedes conftitui folita eMartini Laudunenfis abbatum, aliorumque qui
rat. Sedentibus igitur hoc otdmc iupradiâis il.
proximo quoque die venturi erant , ditterre de
luftriflimo domino Ludovico cardinale archicpi.
protrahere poftulavit : quod equum elfe a pa­
kopo, Bc prefidente , Bc rcvercndillimis domi­
tribus judicatum eft, quodque eorumdem ievenis epiicopis, idem R. D: epifeopus Ambianen­
rcndiflimorum dominorum , capitulorum A' ab­
fis fe eum qui illi praeteribebatur fedendi locum
batum lefliones Se deliberationes , snioquomoacceptare proteftatus eft, ea lege Bc conditione
do Bc ordine fierent , antequam de hujufmo­
ut prsjudtcium aliquod in pofterum generari
di controverfia pronuntiatum cllct, nullum eo­
non pollet libi lyilque fuccefloribus , Bt ccelefic
rum juribua ac prctentionibus afterret prrju
fuss ; deque protcftatione hujufmodi aâum libi
ditium.
confici Bc reeiftrari requilivit . Quia vero qui
Porro qui adesam aliorum nominibus depude hujufmodi proteftatione rogaretur, nullus t rati , jufli funt eorum nomina 8r procurarotia
E
inftrumenta
, ut dc cotum validitate judica eadhuc erat conftitutus Bc deputatus lectctari.is,
vifum eft i 11 u ft r illimo cardinali , Bc icvcrendis
tur, exhibere; cui msndato obtemperantes m.
epiicopis Sc deputatis , antequam aliud age­
fra fcrip’i domini dominus Cirolu* de B.'anretur , fetibas & promotores concilii eligere ,
decq pilor dc Uiegtn procuratorium reverennominare, Bc deputare : quod cum omnium 8c
dillitni d itni u Caroli dc Roucy epiicopi Sueflingulorum deputatorum colleâis iuftiagiis fie­
fionenlis , de die ai. Aprilis Ij8q. lignatum
ri ccniuilfet praefatas illuftriflimus dominus,id­
Quique &* Raoulet exhibuit .
que co temporis propter praecedentes contentio­
Venerabilis dominus Petrus Remy , archidiacones certo ordine fieri commode non valeret ,
nus major ettlc iz Rhcvnealis, Bc ofticialis ar va.
fuifragia Bc deputatorum vota ac fententiasprocatius Rhemenfis, procuratorium reverendiflimi
mlfcue , nolloqoe fervato ordine roganda elle
D Claudn Andre* Dormv epifeopi Boiorueniis &
cenfuit . Sedibus itaque reliâis , furrexetunt ,
capituli ecclelia cathedralis Bolonicnln.dc die aq.
prrfatufque illuftriflimus dominus LudovscusarDccembrij 1581. lignatum A-Dormv 8r dc nsan-

D

Ctnc. Garni. Tom. XXXIV.

Hh

dato

rr
71J
VNNO
i-HKISTl
»$»<■

C9NCIIIVM RHIMiNJB

dato prediftorum dominorum F. Vaefier cum
cpilcopali & capitulari figillo.
Venerandus dominus Antonius Muldrac doâor_theologus Ac canonicus Sitvaneâeiih·, pro­
curatorium reverendiilimorum D. Petri Cheva­
lier epifcopi Sifvancâcnfir, dc die t j. Januam
Ij8j. lignatum Potifcni & Vigneron notarii
regii. A deputatis felicitatum eft num quis il­
lorum mandatum a rcverendilFimit D. Cameraccnli, Tornacenli, Ac Atrebatenfi epifeopis ha­
beret, nec inventus eft procurator , idem de (su­
ât Audomati Ac Hiprcnli epifeopis, in Germa­
nia inferioris partibus , loco Morincnlis epiicopi nonnullis ab hinc annis crcâis , aâum
eft.
Demum venerabiles domini Ægidius Richer B
perpolitus, Hubertus Maurus decanus, P. Gilbault cantor , Petrus Remy archidiaconus mi­
nor feu Campania, 8e Joannes fe Bcquc can­
cellarius, Ar canonici ecclclir Rhemenbs, concluiionem capitularcm de dic 22. menfis Decem­
bris 1582. lignatam Gueriot.
Venerabilis D. Attrolius dc Gonnclsea ar­
chidiaconus de Reparla, & Gervaliui Tournay
Icholafticus, & canonici ecclefia Sucflionenlii,
aâum capitulaient illorum ecclefise, de die 11.
prrfentis Aprilis Tignatum Boucher feriba capi­
tuli, cum tigillo capituli.
Venerabilis D. D-Joannes Bertrand decanus,
& Dionyfius ilaugirct canonicus ecclefia Lau­
ri unen fis per capitularem aâum dedie 22. Apri­ C■
lis prefentis Tignatum de mandato Geget cum
figillo capitulario.
Venerabilis D. Claudius Gonyve juris cano­
nici doâor, decanus ecclefia Bellovacenlis , te
Germanus Carre archidiaconus & canonical ecclelir Beliovaccnlii , per aâum capitularem de
die if· Aprilis 1583. de Marailliete cum Tigil­
lo capitulati.
j
Pro rcverendidimb domino epilcopo Cathalauncnfi , ejufquc capitulo nemo comparut: ,
fed quidam eos in celebratione fua fyhodi dicccelanr detineri, Ac die Jovis vel Veneris proxrnVi hic affuturos nuncu.it.
Venerabiles domini Joannes Feuillette deca­
nus , & Petrus Boytre archidiaconus ecclefia D

MlNklCut IU.
m raatrc.

_

7X4

du· Claudius Ca^Bbon abbas finiti Dionylii ΛΝΝ6
f^hetnenlis, ordini» fanâi Auguftini
CHtlSTl
Revirendu· Geoffridus de Billy abba» fanâi
υ·μ
Vincentii Lauduneafis > ordinis fanâi Beaediâi.
χ
Abbate· commcndatarii pnrfcntes fuerunt
Claudius Regius abba· commenditsrius mon»·
Reni Calvimontis , ordini· Prcmoaftratcafis,
Rhemenfts diceceft·.
Phrlippu· de Gournay abb^a convnendata• ius monafterii de Geniis, ordini· Prrmonftratrnlis, Noviomenfis diatcelis D. dominus Ni­
colaus Chcrtensps magnus prior mohafte-rii fanCti Remigii Rhemenbs, ordinis lanâi Benedifii, doâor theologus, prior dc Som^, nomi­
ne procuratorio abbatis fe conventus (anffi
Remigii , procuratorium de die aj. Aprilis
i f)8j. lignatum A. Souyn , H. Motlet & Ré­
gnault.
Venerandus D. Petrus Remy archidiaconus
major ccclefie Rhemenbs , nomine procurato­
rio reverendi domini Aymari Mannequin epif­
copi ' Retiarum, abbatis commcndatarii monallerii d Elparnay, ordinis fanât Auguftini Rhementir diceceiis procuratorium , de dic 17. Ja­
nuarii 1,8;. lignatum Æmarus epifeopus Rhedonenfis , abbas Sparnacenlis , & inferius de
mandato I ’Ermite, cues figillo.
Venerabilis D. Petrus Gilbault juris canoni­
ci doâor, cantor St officialis Rhemenfn , nomine domini Dominici le Clerc abbatis commendatarii fanâi Theodorici in monte aureo,
orcinis fanâi Bencdiâi Rhemenfij direcefir ,
procurator die 10. Januarii 1585. lignatum,
Vcriet notarios apoftulicus cum figillo .
R. D. Claudius Rohius abbas commendatatins monatierii Caivimontis per procuratorem
oblatum R. D. Joaonis de Coury abbatis commendararii monafterii bertas Mariai Bonifontir,
Ciftcrcienfrs ordinis , Klicmcnlis dicecelis , de
die 26. Aprilis 1585. lignatum dc Coucy, & 1.
Broyart cum figillo.
Reverendus dominus Gofhidus de Billy, ab­
bas i and i Vincentii Laudunenfis , nomloe pro­
curatorio abbatis fe commcndatarii conventus
monialium fanâi Nicolai in Bofco Laudunenlis

dioecelis procuratorium dedie 18 Januarii 1583.
Noviomenfis-capituli procuratores , aâum ca­
cum pluribus Tignis 8e duobus ligillis ■
pitularem dedie 4. Februarii 1383. lignatum,
Religiolus D. Panralcon Bigot religiofus in
de mandato Lavoque , cum figillo capitula­
monafterio fanâi Symphoriani Bellovacenlisdiceit.
Venerabiles domini Nicolaus Goudran do­
cetis, ordinis lanâi Benedidr, nomine procura­
torio domini Jacobi de Thou abbatis commenâor theologus & canonicus ecclelie Ambianendatarii , procuratorium de die 14. Decembris
fn , Ar Joannes le Roy canonicus ejufdem ec158a. Tignatum le Noir Be Luflon.
clehe , Br regius iplc Ambianenfis confiliarius,
Venerabilis D. Germanus Carre archidiaconomine capituli Ambiancnfis, per aâum capi­
nus major Ar canonicus Belvacenlis, nomine do­
tularem de die 18. Aprilis >$8j. Tignatum demini Joannis de Vnlcop , abbatis commendata. mandato Godes, cum figillo capitulari.
rii de Beaupre, Bellovacenlis dicrcefi» , procu­
Pro Toinacenh capitulo nemo compatuit.
ratorium de dic jo. Aptilis 1581. lignatum de
X cncrabili» dominus Petrus Remy archidia­
Brigues & Marchant.
conus major ccclefi» Rhcmenlis, nomine pro­
E
Venerabitis D. Petrus Remy archidiaconus
curatorio capituli Bolonicnlti , per procuratomajor Rhemenfis, nomine D. Jacobi Bel lean
' rem lupra delignatum in cpifcopo Bolonienli ,
abbatis commcndatarii de Chemiaon , ordinis
pro capituli· ecclefiarum lanAi Audomati Be
fanâi Bencdiâi, Cathalauncnfis dicrcefi·, pro­
Hiprcnlis nemo comparuit.
curatorium dcdic 20.Januarii iy8_j. lignatum
Venerabilis Antonius Muldraccanonicus theoCothercau Ar Broiet.
logm ecclefia Silvancâenlis , nomine capituli
Venerabilia D. * Caromsgnus ab Eslorma a r-A-.c»
Silvancâenlis, procuratorium feu aâum capi­
doâor theologus procuratorium domini Petri '·*"·
tularem de dte Ji Novembris >t8j. fignaturA
Dreux abbatis commcndatarii monafterii Hade mandato domini I. Poilbas , cum figillo ca­
mentis, ordinis fanâi Auguftini , Noviomenfis
pitulari relpeâive exhibuerunt.
Pro capitulo cerlcfia Atrcbatenfis nemocomdiaccfis , de die 21. Deccmbtis 1581. fignatum du Val , Oger.
(Mmit licut Ac pro capitulo Cameracenfi.
Reverendus D. Rodulphus le Bion prior
Abbatei regulares pnelentes fuerunt teverers-

mo-

r

ι
7»$

0UÂT

Conchium Rk.minh,

7^

-*ΛΝΝ0 monafterii fanâi Quirini ia infula, ordini· fan- A mendatarius deGenliaco, Noviomenfis dircce- ANteO
fis, procuratorium Adrian) Bralleur baccalauri CIHUT1
CHiuri Cii BcncdiCii , NoviooacnGi dtcecelrs , procurar>ij.
toriutn nomine abbati· commendatatii & con­
theologi , prioris commendatatii conveofnalis
<ι*ι·
de Heliriari fanâ* Margaret* Cluniaccnfts or­
ventui, procuratoriam de die 14· menfu Apri­
dinis Belvacenfu dicecefis, de die 17. Februarii
li, pluribn· fignis 8t figillo monitum.
SipAificatum feu declaratio Olivetti le Pot ,
• 583. lignatum a Braflina N. ProuAt tc G.
Kiori, clericalis monafterii fanâi Bartholomei
Bougcrile.
Prior de Rivecour Beljovacenfis dicecefis pei
oviomenfii, vicarii reveretsdiflimi domini B»ldominum Joannem de Piles abbatem Otbacentazaris Granger , ejufdem monifterii abbati·
Ictn (c excufari curavit.
commendatatii , in abfentia domini abbati· ,
Pantaleon Bigot prior fanâi Paterni BcllOva<|ui fufeipiendi facti presbyteratu, ordinis gra­
cenfis diotcefi, , procuratorium priorum did*
tia , Romam fit profeâus, in illius cxcufatiodiaecefis , dc die 6. Decembris 1581. lignatam
nem de die 11. Aprili· 1585. lignatum NovemPelle Bc le Comte.
*" bris lyngraphi· Bc ligillo ejufdem lub cera vi­
Francifcut Canterel reâor parochiaiis eccleridi .
Procuratore· ecclefiarum collegiatarum vidcli- B fie fanâi Pauli Bellovacenlis , procuratorium
reâorirsn diâc civitatis Bc diacefit ■ de die 7.
' cet nomine ecclelir collegiate ianâi Martini de
Decembris 1581. lignatum Pelle le le Com­
la fere fur Oiic , dicere lis Laudunenfi·, D N.
te .
procuratorium dedie 7. Decembris tjSa.ligaaVenerabilis dominus Jacobus Lcftourneau» fa­
nt-iiitum pluribus fyngraphii * de fi g illo capitulari
•pu,, ii. munitum.
cie theologi* profcllnr , canonicus Bc pcenitentrarius Ambiancnfis , a revercndiilimo domino
Simile procuratorium capituli capclle matris
epifeopo Ambianenli nominatas, ut abbatum ,
Marir de Prelate in caftro de Ia Fere (ur Oife,
priorum, Bc curatorum lue dioecefit nomine ira
de difta die 7. Decembris > lignatum pluribus
concilio compareat , juxta facultatem eidem
fyngraphis .
revercndiilimo domino epifeopo conceflam ,
Simile procuratorium capituli capell» In caErout ex procella appatet confcdo die »8.
flro de Mouy SreiTioneafis disecefis de die i).
lecembris 1581. Ggnatum N. de la VoypicDecenibtis 1581. lignatum de Froullio.
rc .
Venerabilis D. Dionylius Haogart canonicus
D. Joannes de Pilea abba· Orbacenfis, ptoLaudunenlis, procurator tum icu situm capitulatem capituli ecclefi* Ianâi Joannis in Burgo C curatorium domini Petri Hubert, prioris commendatarii prioratus conventual!· fanâi ArnalLiudunenli, de die a j. Aprilia, lignatum Geger
phi de Crefpeyo in Vallefio, Cluniacenfis ordr
cum ligillo capitulari .
Procuratorium feu capitularem aâum capitu­ >· nil, SilvanedenGs dioeccfis, dc die 18. Decem­
bris 158t. fignatum P. Hubert Pérou Be Croilct
li ecclefi* Ianâi Petri ia foro Laudunenfi, de
exhibuit.
die 1 v Aptilis 1585. lignatum C. Collait cum ti­
Que quidem omnia procuratoria mandata lugillo caprulari.
Venerabilis D. Bartholomeus Baulfetus canopradrâa reverendiibmi patres decreverunt tc
jullerunt tradi dominis promotoribus videnda ,
nicusecclcli* collegiate fandi Gervafii Bc Protaiii de Guifia Lruduncnlis dicecefis, officialis Bc
tecognofcenda , Λ." examinanda , Bc in proxi­
mam congregationem referenda ■ ut de eorum
vicatius Laudunenlis , procuratorium dicte
validitate aut invaliditate , congregatio patrum
ecclefi* de Guilia , de die 16. Decembris t581.fiex diâorum dominorum promotorum 1 elatione
gnatum A. la Court , cum Ggillo capitulari.
judicet, Bc eadem die domini promotores ani­
Idem dominus Bartholomeus procuratorium
capituli ecclelir collegiate fanâi Wedafti de Omadvertendum elfc monuerunt, abbate· tam re.
nginaco O fanâi Benediâi , Laudunenlis dioe- D galares quam Commendatario· , ac ecclefiarum
celis de die 11. Decembris 1581. lignatum R.
collegiatarum capitula , priores, Bc curatos in­
vitari quidem ad fynodum provincialem , (ed
Molrrd cum figillo capitulari.
Venerabili»! dominus Antonius de Plfnquei
non compelli potuiffe, ideo nullam eis vocem
in eadem fynodo competere, faltem dcciGvam .
decanus Bc Paritientis ecclefi* officialis , cano­
etiam fi perfonaliter comparcant -, piocuratorinicus ecclefi* collegiate fanâi Quintini oppidi
bui abfentium nullam omnino continuari con­
de lancto Qnintino Noviomenfis dicecefis, pro­
curatorium capituli ejufdem ccclelie de dic ul­
gregationem decreverunt rcvcrcndiflimi patres,
sn diem fcquentem Martis , vtgclimam iatima memis Decembris 1581. lignatum de man­
tam menfis Aprilis , in prrdifto palatio srdato R. Scncchal cum ligillo capitulati firma­
clnepifcopsli Rhemenfi , nota leptima matu­
tum .
tina , Celebrato prius mid* ircrificio in faVenerabilis dominus Antonius Mannonon ca­
ccllo ejufdem palatii per unum cx dominis de­
nonicus ecclefi* collegiate beate Marte de Ni­
putati,.,
gella Noviomenlis diosctfis procuratorsum ca­
pituli diâr ecclelir de die 11. Aprilis'1583. li­ E
gnatum Capelle , cum figiflo.
SCtVytJ COJfCUtCetTlO
i» fdetta ercbttprjcofdi.
Venerabilis dominus Urlinus de Tournay ca­
nonicus Rhemenfi,, procuratorium capituli ecIr fequenti Martis, vigelima ,'cxta mentis
clclir collegiate fanâi Furfci de Pcrona Noviotnenlis dicecefis, de die 13, Aprilis 1585 ligna­
Aprilis ejufdem sn.ii rs8< ® prvtnopilatio archiepifcopali mifla per D. Hubertum
tum Murci, cum ligillo capitulari.
D. Joannes de Piles abbas Orbacenfis procu­
Maurum Rhemenfi, ecclefia decanum , 5.· alte­
ratorium priori, commendatatii de Bcllomonrum diâi lacri concilii promororem celebrata , 'r
prrlidcnte fupradsito ilkftriflitno D. Ludovico
te, ordinis Ianâi Benediâi Rhcmenlis diaecelis.'joanms a fando Andrea canonici Pariliencardinali atchtcnifcopo , at affiftentibu, fibi a
dcitris rcretendiiEmis domini· Bellovacenfi ,
(is , de die 8- Januarii IJIj. lignatum GilNoviomcnli , necnon religiofo domino Carolo
leberr.
Blandcc, rcvcrcndiflimi domini Carol i epifcopi
Dominus Philippus de Gonelan abbas comH h »
SvcfCtecil.
To®. XXXIV.

D

7*7

ouoouus
». «ia.

CONCILIUM

Rhiminji.

7»8

' SveQoouafi· procuratore j
Cniftris reverendif- A toribus , di&oram revcrendiffimorvm pxtram , âtntO
judicio decretum eft, quod deioceps quikdç^ss- CHklin
CZlirn fimis dominis epifeopis Lauduoeofi Sc Ambiaanno

’!*··

neufs , cathedralium ecdefiarum , capitulorum

ptocurxtoribcs t a dextris illuftriffimis Bc reverrodifBmis dominis abbatibus, tam regularibus

quam coosmendatariis prefentibus, Sc abfentiom

.

procuratoribus a Cniilris (edentibus , proteftationc denso per eos fafta , quod fedeodi ille
ordo fui· juribus & dignitatibus prejudicare mi­
nime cenferetur , domini promotores figniflearunt Sc renunciarunt fe reverendiffimoram domi­
norum epifeoporam abfentium, Sc capitulorum
procuratotia mandata juxta provinciam eis a pa­
tribus in heftetna congregatione delegatam , di­
ligenter infpcxilfe Se examinafle, Sc n his pro­
curatorium revetendiffimi domini Silvanedenfis B
epifeopi minime fufficiens videri ad illius abfentiam excufandam , nili validum Sc legitimum
frabetur impedimentum quominus (e ad conciium conferre potuerit . Legitime itaque eumdem reverendiflimum dominum Silvaneftenfem
epifeopum «bfentem , Sc contumacem cenferi
poenafque in contumaces de jure illatas, aut et­
iam fi patribus bene viium foret, gravioresincunille , judicare requirebant ; cumque ad
hzc reverendus dominus Antonius Muldrac ca­
nonicus theologus Silvaneftenfis , ejufdemque
reverendiflimi domini epifeopi procurator ex­
colator, eumdem reverendiflimum dominum gtavitet podagra a muttis tnenfibus laborare Sc de­
tineri conftanter affirma fiet , dignaque excufa- C
tione afferret, decretum cft contumacis fententiam contra diâum reverendiflimum dominum
Silvaneâenfem epifeopum in oftavum diem
differendam efle , quo temporis fpatio ille
dc adverfa valetudine , aut alio legitimo im­
pedimento , aut authentico inflrumcnto , aut
fide dignorum attellatione dare teneretur ,
quod fi facere negligerct, in eum via juris age­

retur.

*

Reverendum dominum B Jonienfem epifeo­
pum per procuratores admittendum non efle prefati domini promotores poftularunt -, quz enim
de inferioris Germaniz bellorum tumultibus &
injuriis ut nemini non innotefeebat afflidfiu vi­
cinitate de militum e Gallia ad didam Germa- D
niam confluentium , viris ccclcfiafticis maxime
infeftorum invafionibus > dcprzdationibus , demonftrationibus, venerabilis dominus P.Rèüry
arehidiacoiius major Rhemenfis illius procura­
tor, impedimenta exponebat, Se obiictebat il­
lorum tempore initi procuratorii mandati ratio­
nem haberi quidem potuifle, videlicet de men-'
ic Decembri. Cum vero impedimenta hujufmodi ceflarint, nulloque milite provinciam illam
tunc temporis affligi Se labefaâari , tutumque
ab illa in hanc civitatem acccdum cuilibet pa­
tere potuifle fatis conftet , eumdem reveren­
diflimum dominum epifeopum Bolonienfem con­
tumacem declarare , prxnifque de jure in con­
tumaces epifeopo· indidis multitari debere re- £
quirebant, cum ille de fynodi hujus convoca­
tione Se indidione illiufque prorogationibus
omnibus, przlertim dc noviflimis , ut a reverendiffimo domino Ambianenfi epifeopo , qui
illum de ultima indsâionis dilatione Se remiffione admodum curavifle reflatus cft , certior
faftus fuerit , quam requifitionem reverendifli­
mi patres infequeotes eumdem reverendiflimum
dominum epifeopum Boioaieofem contumacem
pronunciarunc , fi infra quindecim dierum fpatium ad fynodum non conveniret ; inflantibus
demuta & requirentibus didtts dominii promo-

cilium procuratore· mitterent, ire epifeopi ,
fire ecclefiaflicorum capitula, aut ali* perfona
ecclefiaftica procuratoria inftrnmenta Latino
fermone, non vulgari, coram aotariii apoftolicis confici , eorumnae ligillis formart cura­
rent, cidcmqne manions proprih fubfcnbcteSK,
alia· pulla coram haberetur ratio. Came'acenlis & Atrebatcnfis epiicopi de concilii indiftionc certiorer fafti, ut venerabilia D. Petrus Re­
my archidiaconus A’ officialis, rcverendiffimi illullriflimiqne domini Ludovic) cardinalis archiepiicopi vicarius generalis , fcripto docuit , ob
non cumparitioncm contumaces nunciati & de­
clarati funt, St quia ob levitatem pernarum de
jure contra contumaces inlliftaiumquz fuperioribut temporibus plus ponderis htbebant, non­
nulli epiicopi , fe negngentius gererent , ob
eamque cautam nonnulla provincialia concilia,
utpote 'Burdegalenfe noviffimum , graves pe­
na^.in eofdem contumaces flatuiflent, videlicet
privationem terti* partis fruftuum piis ufibns
applicand*, pro eo anno quo concilio non comparuilfent, requirebant domini promotoces ali­
quid de difta poena flatui in contumaces , de
qua re judicium in proximas concilii fefliones ,
poftquam apertum fuerit., rcverendilfimi patres
differendum & protrahendum elle cenluerunt ,
ac cifdem inflantibus dominis promotoribusitatuerunt quod reverendi domini epiicopi S. Audomiri  HiprenCs in Morinis , qui ab olim
inter Morinenfem ecclefiam Se Rhemenfcm ,
cui ordinario jure fubfunt, przfidum accedente
confcnfu, ereiti funt, ad proximum concilium
pioviociale convocarentur, idemque de illorum
cathedralium ecclcfiarum , nccnon de Cameracenfi , Tornaccnfi, Sc Atrcbatcnli capitulis ju­
dicium latum eft. Quod vero attine^ad procu­
ratorium mandatum a capitulo ecelefiz cathe­
dral·· Noviomenfis initum , in perfonas vene­
rabilium D. D. Joannis Fraullettc decani , Se
Petri Bertel archidiaconi Noviomeniis quo eis
facultas conceditur vocem deliberativam Sc dccifivam in hoc concilio habendi & petendi, didti domini protnotores , aut novum a diâa ec­
clefia mandaram afferri, aut ex prrdiâo verba
illa de decifiva voce deleri poftulabant, aut et­
iam (imitem vocem decilivam ceteri· capitulis
dari 8e concedi volebant^ ex factorum liquidées
canonum decretis ecclcfiarum cathedralium capi­
tulis confulendi & deliberandi, non antem ju­
dicandi Sc decidendi poteftatem Sc auôoritatem
datam efle afferebant . Difti vero domini No­
viomenfis capituli procuratores refponderunt ,
fruilra ad concilium ecclcfiarum capitula vocati
nili eorum fufftagia Bc fententiz numerentur :
re verendi (Ii mi vero domini epifeopi ccclefiatnm
canonicos ad fynodum vocari non ad judican­
dum Sc decidendum , fed ad deliberandum Sc
traftandnm dumtaxat, tamquam epifeoporam
confiliarios, contendebant, magnaque inter eos
& capitulorum procutatoies propterea qurftio
Bc contentio nata cft , de qua jadicium ferri
cum difti domini promotores expollularcnt ,
diftorum capitulorum procuratores illud in ho­
ras pomeridianas differri petierunt, ad hoc enim negotium maturiori conii lio Sc delibera­
tione opus elfe dicebant: quibus annuentes reverendiffimi patres, congregationem ia horam
fecundam po meridia nam protrahendam duxe­
runt , qua hora didi domini capitulonim pro­
curatores, quod fibi * videtur fuper hoc negotio

m

Jill·

7*9

C*^»M

Concilium Rhbmbnsb.

73®

ANNO ,n π,ί**'·,η «ft*rre jiifli funt, ut Je eo judicium A lirabat , il/orumque conlilirni Se con/enfuan TTnno”
CNKl^Tl S.· decretum fieret. Interim domini promotores,
ne.eflarium efle, eoque argumento .eos vocem CHdiJTt
■ >·>.
graviores ex hujufmodi controverfiis turbas ex­
decifivam habere contendebat, cum traâare dr
ijtj.
citari pernmefcentes , omnes 4r lingulos depu­
penagere nihil aliud fi* quam judicare : eoi de­
mum longa it inveterata confuetudine niti ,
tata· in nomine domini Jelu Chrifti monuerunt
ut fc eorumqua mentes it fen fus ad mode■plot enim habere prsr manibus vetus quodda m provincia hujus concilium fubJoanneAnilum componerent , contentione aut tumultu
rationem przfcrrent , ryhilque diâis domini ·tiquo archiepifcopo ■ cujus decreta cathedralium capitulorum una cum illuftnlfimo archi­
*
pifcopi Noviomenfis de fuis juribus cederent ,
ut majoretn gloria Sc honoris Dei , cultufepifcopo h epifeopis lata fir edita reperiebantur . Demum fede cpifcopali vacante jurildi'
que domini , quam propriorum commodoâionem ad capitulum devolvi argumento ef­
rum rationem prn oculis habuiifc cxjftimarenle max.mo , capitulum partes tacere judicii ic
tur .
exerceie,
quod n.'n ei iicere poflet, fi vocem
Procuratorium autem mandatum eujufdam
dccijivam non haberet. Multifqu; aliis deduprioris tnonafterii de Nongento Laudunerifis
dicecefis fe pro illius abbate fortem facientis , B ttis rationibus, non mods deliberativam, led
etiam decifivam vocem capitulis competere con­
&qui eo nomine ad comparandum concilio pro­
tendebat . Dkli promotores reipoiiderqnt ex
curatores conftituerat , nullius elfe momenti ,
diflo C.
, epllcopos rn negotiis ecclcilliufque
fir , urpvte conceflionibus , coiili.niiiionibus ■
tendas,
& .iliii fratrum confilium requirere debere, led
De domino Rodulpho le,. Bion priore monalongam differentiam effe confiluim & coniciifterii iaoiti Quintini in infula Nov ionien lis diurfum , inter traâare aut contulere, aut judica­
celi· , vicarius fubflitutus abbatis dicti monadere ; canonicos quidem ad trarflatum adnntti ,
sii, admiffus eft ad concilium , ita tamen ut in
fed non ad judicium , ut anilitatum eil per
eo nullam habere ei vocem liceat . Itaque fibi
Panormi tinum ad ilittum C. firan/a , in hts
recedendi copia id expoftulanti faita eft.
maxime rebus quv capitulorum , privilegia ,
Reverendiliiinus dominus epifeopus Ambiaexemptiones, aut alia commodi peculiaria non
nenfis expoluit, quod cum exceptis de convo­
concernunt. Itaque prioribus eorum requifiliocatione , indiflione , λ* prorogatione concilii
mbus tc conclulionibus infiftebant . Quibus au­
ab i 11 uftriilinio domino Ludovico cardinale archiepifcopo Sc praefide, mandatis, clerumluum C diris conientirc fe dixerunt przdifti domini ca­
pitulorum procuratores , quod in his negotiis
etiam convocari jnfliilrt , indictiones hujufmo­
dumtaxat quz ad exemptiones , jurifdiclion.es,
di illi fignilicaturus, plerique dirxcclis fur ab­
jura , privilegia, Sc commoda peculiaria capi­
bates, priores, collegiatarum cccleliarum capi­
tulorum Ipeflare Sc pertinere comperirentur ,
tula, 8c parochialium ecclcliarum restores, ei­
ipfi vocem deliberativam Sc decifivam, in reli­
dem rcverendifTimo domino epifeopo faculta­
quis vero deliberativam tantummodo habeant.
tem, potcftatem , St audorilatcm concetierunt
Jnfuper cum de invenienda compendiofa fle ex­
eorum nominibus talem perfonam nominandi
pedita via qua totius concilii negotia celeritas
tc eligendi qu* pro eis in confilio compar ere,
St maturius deciderentur, reverendiflimi patres
omniaque in hanc rem negotia gerere valeret ,
laborarent > tandem longo & examinato con­
prout pcoceflu defuper conteâo Sc reverendiffifilio fancitum eft , eofdem reverend iflimos pa­
mis dominis patribus adhibito decebat . Iraque
tres , ac omnes ad concilium convenienter de­
fe, fi ita patribus videretur, nominare venera­
putatos, in tres claifes feu cameras dividi, ti
bilem 8c fcientificum dominum Jacobum Lecx illis tres claifes comparari St conflari, qua­
ftourneaux , facr» pagine profeflorem , eccle­
rum claflium lingulis * par , Sc certa omnium
fi z fur Ambianenfis pcenitentiarium fc canoninegotiorum Sc materiatum in iynodo traitan- pan certa .
eum , qui id muneris exequatur . Cui nomi­
da , difeutienda , agitanda Sc examinanda ad- H
nationi reverendiflimi domini annuerunt , deferibatur, ut quidquid per fingulas claflcs de­
minumque Leftourneaux admittendum cenfuefuper delibetatum fuerit m proxima congrega­
runt, ac dc ceteris deputatis procuratoribus cum
tione per dominos promotores relolvcndun re­
domini promotores dixiflent · fe eorum man­
ferretur , ut dvfuper reverend. PI’, decretum Sc
data diligenter vidiile, Jegifle , Λ: obletvafle,
eaque valida effe, nulloque vitio laborare, pro­
judicium edatur : quod cum coafcffui placuiffet , modo Icquenti dafles nuncupat»
comnunciation cll ; cos admittendos ac deinceps
polite funt.
ad cetera concilii negotia traâanda proceden­
Priorem videlicet claflem occupabant ilfudum efle ·
ftriflimus dominus Ludovicui cardinalis archiRurfus hora fecunda pomeridiana patres re­
epifeopus , * teverendiifimus dominus Nico­
verendiflimi convenerunt, St ordine quo fupra
laus epifeopus Sellovacenfis, qmbus tfÜftebint
fédérant, eccleliarumquecathcdralium procura­
Sc allidebant frater Carolus Blandar 8c reveren­
tores monuerunt , ut fi quid haberent juata madiflimi domini epifeopi Sueffionenlis procurator ,
tutini decreti feotentiam de piztenfa voce, in
Ægidiur Richer canonicus tc prarpofitus , Sc
medium afferrent. Ceterorum itaque nomine do­
Joannes le Beque doâor theologus , erclefirUc
minus Dionylius Hangar Laudunentis canoni­
univerfitatis Rhemenfis cancellarius, St canoni­
cus, doétor theologus, alter cx capituli Lau­
cus a capitulo Rbcmenfi depuratus Aihiotlus de
dunenfis procuratoribus, fibi licet inluflicicnti,
Gonnelieu archidiaconus de Riparia , & Gervade ab aliis capitulorum procuratoribus de hac
iius de Tournay fcholaftieus ecclefiz Sueflionenre coram agendi provinciam demandatam elfe
fis, capituli ejufdem ecclefi» procuratores. Re­
dixit, multaque cx lacris canonibus , przcipue
verendus dominus Joannes de Pintis abbas ma·
ex C- faaara dc hia que fiunt a prelato line
nallerii Przmonflratenfis, Laudunenfis dioecefis,
confenfu capituli , in medium attulit , quibus
cum primum venerit, Gutfridusde Billy abbas
caitiedralium eccleliarum canonicos tanquam
monafterii fanâi Vincenti! Laudunanfis, Phi­
fratres ad negotia ecdefiaflica cum epifeopis
lippus dc Gourvery abbas commendatanusmotraftanda It peiagenda, adhibendos elfe munHh j
oaCcaci/. laurel. Tom. XXXIV.

7Ρ

Λίμ»'"*

Rhimihs».

Cd NC JL I UM

naftcrii de Genliaco Noviomenfis dfeceGs « It
C*KJ$TI I rancifcus Canturrel teâor parochia ectleGs
>>tj.
fanâi Pauli Bcllovsccnfis , omnium ditscefis
BelloTace.i.ii reâorum feu parochoium procu­
rator , ac dominus 1c Botlu facra pagine do­
âor, monafterii fanâi Dionylu in Francia re]
ligiofus, de licentia Sc perawflione illuftriffimurum dominatum eidem clafC adfcriptus > St ci•
dem concilium ingrediendi copia faâa eft , in­
itante illuftriflimo domino Ludovico cardina­
le , cui a concionibus & fpIritua 1 ibus con fil iü
esiftit .
Secunde clalfi adicripti funt reverendrffimi
domini Valentinus Lauduncnfi» , 8t Claudius
■ Noviomenfis cpilcopi, illilquc aflefloses te ailiftentes dari venerabiles domini Petrus Remy archidiaconus major , tc Francifcus Bruslart atchidiaconus Campani» in ecclcfia Rhetr.enfi, ab
illius capitulo deputati. Germanus Carré arcbidiaconus major ccclelir Bcllovaccnfis, illius ca­
pituli procurator , Nimbus Goudran doâor
theologus., &.· Joannes le Roy , ecdefia Ambi.inenlis canonicus , A illius capituli procura­
tores . Antonius Muldrac doctor theologus ik
canonicus ecclelia Silvanedenfis , ejufdemque
capituli procurato: . Antonius Vilcontinus ab­
bas fanâi Martini Lsuduncnfis , cum primum
vcneiit domnus Claudius Regius abbas conven­
tus monafterii Calvimontia SUscmenfia di<Melis ■ Nicolaus Chcrtemp· doâor theologus prior
de Hernia 8e magnus prior monafterii fanâi Re­
migii Rhemenfis , illius abbatis te conventus
procurator . Carolus magnus Efconia procura­
tor reverendiflimi domini Petri Dreux abbatis
conventus tiionaftcrii Hamenfis , Noviomenfis
dierectis, A Jacobus Leftourneaux canonicus Sc
peenitentiarius ecclcfus Ambiancnlis , facte pa­
gina ptofdlor & przdicator, nomine abbatum,
priorum , Sc curatorum dioecelis Ambiancnlis ,
ac Bartholomeus Bulletur officialis Laodunenfis
deputatur, pro capitulo Guilicnli , St Originiacuiti . Tenir clalfi przerant reverendifs.domi­
ni Thomas Claulle epifcopus Cathalaunenfis ,
& reverendiflimus dominus Geoffridus epifcopus
Ambiancnlis : afleflores Icu allidentes habebant
venerabiles dominos dominum Joannem Bertrand decanum , & Dionyfium Haugart doâo­
rem theologum Sc canonicum ecclefix Laudunenfis, capituli procuratores ; & Joannem FreuilJctte decanum , Sc Petrum Boitcl archidiaconum
ccclcliz Noviomenfis a capjtulo deputatos; An­
tonium des Planques decanum ccclefia collegia­
’s fanâi Quintini, Sc Paridem Taffu in utro­
que jure dodorem canonicum 8e officialem diâa
ccclefia: fanâi Quintini Noviomenfis diaccfts ;
reverendifiimum dominum Claudium Cauchon
abbatem monafterii lanâi Dionyfii Rhemenfis,
ordinis fanâi Auguftini ; Radulphnm le Bion
priotem monafterii fanâi Quintini in infula.
St ejufdem abbatis vicarium fubftitutum , St
l’-nraleoncm Bigot canonicum fanâi Symphonani Rhemenfis ejufdem capituli procurato­
rem .
Quibus claflibus ita conftitutis mandatum eft
dominis promotonbus omnia in concilio traâanda negotia in fumma capita tedigere , tc ex iis
ita rcdaâis tres partes conflare, & ex his tabu­
las conficere , tc craftino die ad congregatio­
nem referre , ut cuique ex diâis tribus cladi­
bus , .quaque pars diâorum capitula difeutienda & traâanda diftribuatur .

-

Poftremo cum przfati reverendiflimi domini
patres quacumque a facroianâo concilio Tri-

"rZStt

7J»

dentino de fide & doâriaa decreta * iincita "aMNO
funt, ea inviolabiliter credere It obfervarc fta- CJMifTl
tueront , tc fecundum Antiquum Conciliorum
«»·»·
provincialium ritum, antequam aperiantur to.
litum fit profeflionem fidei emittere, decretum
eft quod per diâos revercndiflùnos patres ,
omncfquc deputatos fieri profcfBo fidei juxta
articulos prefati concilii Tridentini ia certa
bulla Pii papa IV. fub data Roma apod fanâum Petrum anno incarnationis dominicas 15Î4
Jdibus Novembris, pontificatus fui anno quin­
to* contentos, Se continuata eft congregatio in
diem craftinam Mercurii vigefima leptima prefentis rnenfis hora te loco folito poft mifla­
rum folennia .

-

B
III.

CONGREGATIO.

Die Mercurii vnefinc [tftinte nctttfic
158]>· feletit ere Itiepifctfeli fefrecliOe , feaifici»
neige i» tj»i fecello par dsa. Gsrsfea de Baudx
rrverradi/jîai duas, tfifcefi Snejjientafic /racaru/ortas ferait».

OMINI promotores protulerunt tabulas
materiarum concilii in fumma capita ,
juxta reverendiffimorum patrum mandatum redaâarum , * ia nw wrrn «Mvskaenamm »
quarum panium fingulcungulis ex przfatis tri­
bus claflibus aferipte funt , ut fequitur.
C
Prima claiC , cui illuftrils. dom. Ludovicus
cardinalis przetit , una cum reverendiflimo
epifeopo Bellovacenfi .
De cultu divino ■
De breviario, miflali , agendis, feu manua­
libus, Sc aliis libris ad officia ecclefiaftica per­
tinentibus .
De obfctvandis vel cavendis in miflarum ce­
lebritate Sc lactis ceremoniis.
De feftis .
De fortilegio, & aliis Chriftiana pietati con­
trariis .
De fimoniacis , fiduciariis , & fenerato­
ribus .
De vita Ie moribus clericorum .
D
De mobafteriis .
Secanda claffi cui prafunt reverendi domini
Laudunenfis, te Noviomenfis epifcopi .
De facramentis , in genere .
De baptifmo .
De confirmatione ■
De euchariftia .
De poenitentia.
De ordine.
De matrimonio .
De extrema unâione i fepalturi» f Br exfe
quiis mortuorum .
Tertia clafli eui reverend, dom. Cat halauneafis & Ambianenfis epifcopi prafunt .
De epifcopis Sc capitulis tc canonicis .
E
De parochis .
De examine promoveudorum ad beneficia.
De fcholis te feminariis .
De rebus ecclcfiaftids non alienandis.
De capellis, hofpitaUbus , * aliis piis
locis .
De jurifdiâione It vifitatioae .
De concilio provinciali tc fynolo dfecelana .

D

Inftanter rogantibus dominis promotoribus
mandatum eft univerfis in hac fynodo deputa­
tis,. ut habita It toafara decenti Ar convenienti

ince-

7H

°“™u’

Concilium Rhihins..

72?^·

714

"ÏÏNO incedant > ncc non mandata decerni per hinc A pe·· cupiebat, idque humiliter fibiconcedi fupANNO
CKiun civitatem & totam provinciam Rhemcnfcm ad
plicabat , proteftant fe ejuidcm concilii deera­ CH8WTI
‘>•1·
fupplicationm 8c procefliones facienda· , cum
tis 8c fententus obtempeiaturum, cjufque men­
■ 1·..
litaniis , drcolleâts de fanâo Spiritu, pro uni­
tis non efle aliquid contra didi fui capituli
tate ecclefi· , pro orclatu St congregatione
exemptiones , libertates , privilegia , immuni­
cujus rei provincia domino Mauro procuratoti
tates , jura , ac de quibus fibi legitime innodemandata eft, ut procellionibus , aIiifque fatuiflet, agere, Sc attentare, aureis aliquo mo­
ctificii· falconibus , in quibus reverend, patre·
do prcjuaacare. Quibus domini diâi capituli
& omnes deputati convenient, procederetur, ic
procuratores organo domini Joannis Ereuilletce
fedebitut ordine praferipto ultimo concilio pro­
decani rcfponderunt , fibi in eam rem nullum a
vinciali , fub pi* memori·. Carolo cardinale a
capitulo mandatura datum efle, fed huc tantum
Lotharingie , anno domini millcfimo vige fimo
convenifle ad ea qu· fidem Sc religionem cul­
quarto celebrato tumque divinum ac morum reformationem fpcReverend- domina Catharina de Éourbonmo­
âarent, traâanda. Domini promotores obten­
nafterii monialium beate Mari· Sucflionenfis ,
ta dicendi facultateexpofuerunt, controverfias,
& capitulum ecclefi· Sueflioncnfis per proprios B qu· inter epiicopos 8c capitula excitata eflent,
nuncios literas ad illuftrilfimum dominum Lnjuxta canonum decreta in concilio provinciali
dovicum cardinalem miferunt, in excufationem
dirimendas Sc judicandas efle > itaque poftulareverendiflimi domini Caroli Sucflionenfis epif­
bant furatna cum inftantia, eodem reverendiflieopi, de illius infirmitate, & aliis impedimen­
mo domino epifeopo fubmitteote fe prxdiâo
tis fidem facientes , quibus rationibus moti re­
concilio, Dtràiüo capitulo NoviomenG'man­
verendiflimi patres literis ad eumdem reveren­
dari , ut ae omnibus , prxlcrtim fpiritoalibus
di (limum dominum epifeopum Sueffionenfe eo­
controverts , Sc caufis luis , fynodi pritfentis
rum nomine feriptis , illum pro legitime e «cu­
judicio, Sc lententi· fe fubmitterent , queque
la to haberi fignificarunt.
ad rem hujutmodi facerent, omnia infra certum
Hodierno die poll meridiem , 8c die Jovis
tempus fob perna excommunicationis ad conci­
craftina congregabuntur reverendiflimi domini
lium apportarent . EgrciEs itaque diâis reve­
per clartés ad concilii negotia , cuique clafli
rend iflimo epifeopo Noviomenli, ae illius capi­
commifla traâanda Sc agitanda , ac ad pro­
tuli procuratoribus e cubiculo congregationis ,
ximam congregationem generalem qur fiet die
diffus dominus itluftriflimus Ludovicus cardinaVenerit vigelima .nona mentis Aprilis , in C lisarchiepifcopus, Sc reverendilliuiorumpatrum ,
palatio atcbiepifcopali hora oâava , refe­
Sc aliorum ad concilium congregatorum confirenda .
Jio fta ruit Sc decrevit ipfe reverendiflimus epif­
eopus Noviomcnfis, illiufquecapitulum, omnia
IV. CONGREGATIO
.
Sc fingula documenta , Sc alia qu· ad contro­
verfias, 8c caufas 1 pititualij Sc ecdefiaftica ju­
Dit Priuris vi^e/îitf· aoM mtufii ^friln i<[8j.
ta concernentes inter cos quolibet modo mo­
>« pa/arie trilriefijioftii Rjrerueitfi bava o/jfava /atas , Sc pendentes , Sc in quommeumque litis
ftatu exiftentes dirimendas Sc judicandas perti­
trifiii» fer D- Dio»yfi*i» Htnçtrd thetlt^u» , Laailuiuujtiu caaaaicaav fertile.
nere fibi videbuntur , ncc non diâum capitu­
lum mandatum procuratorium fufticiens ad lubULTA * tcvcrendi.'Gmis patribus , ae
cundum de his rebus concilii provincialis judi­
dominis promotoribus , aliifque congrecium , ad dictum concilium infra diem Jovis
Îjatis, circa certum cafuutn refervatorum pixproxime futurum fub excommunicationis pcena
cribendum numerum , qui hodie prope infini­
deferant, ut juribus illorum diligenter Sc matutus eft , Sc alia in bulla citne domini conten­
■e examinatis, conrrovcrhz Sc caufx hujufmodi
ta , quorum decifionem in aliud tempus pro­
Deo juv.inte a patribus terminentur, in quaium
rogare vilum eft .
judicio pro hac vice dumtaxat, id requirentibus
Reverendiflimus dominus Claudius epifeo­
dominis promotoribus , concerta erit facultas
pus Noviomenli· non fine moerore cOnqucftus
finguHs eccleliaium cathedralium capitulis , ac
eft ab eo tempore quo ecclefi· Noviomenli
rcvcrendilfimis dominis abbatibus vocem etiam
apoftolica auâoritate prcfeâus fuit , nihil
decifivam babeie , Sc interim donec bis finem
non " concertam efle ut onmia fibi cum fu·
lanâa iynodus impofuerit , Iub eadem excomecclefi· capitulo quieta Sc pacifica ciTcnt , ni­
municatioois perna cidem reverendilEmo domi­
hilominus tamen efteâum eft , ut propter pntno epifeopo Noviomenli, illiufque capituli pro­
deceflbrum fuorurn epifeoporum a multis annis
curatoribus· his prrfentibus a civitate Rhemeonon refidentiam de ritibus , jurifdiâione , ac
fi difcedcre inhibetur, & de his mandatum eft
certis aliis rebus Sc juribus ecclejiafticis , multx
tradi a fecretariis aâum diâis dominis capita­
inter eos controverfi· fiqr, de quibus Icpius il­
li Noviomcnfis procuratoribus , ut capitulum
lius capitulum monyit Sc interpellavit , ut alihujufmodi moneant .
Î|uomm bonorum Sc piorum virorum judicium E
ubirent , indecorum enim efle viros ecdefiaftiV. CONGREGATIO
cos de rebus hujufmodi , ut plurimum parvi
in palatio fapradiâo.
momenti , coram judicibus laids difctpCAre ,
quod certe abfque expenfis atque etiam liti­
Dit Lum ftcueJt mnfii Mtii, fitnfiti» tixfjt
ferte· iu jiutll· [tlu· .
gantium contemptu fieri non poterat , led ta­
men a diâo capitulo haâenus precibus confequi non potuit : idcirco ex concilii provincia­
everendus dominus caroiu· de
lis indiâione occafionem naftus, diâum capi­
Roucp , epifeopus Socflfaaenfu , qui die
fabbati Rheuiis appulerat , ad congregationem
tulum monuerat ut procuratores cum munimen­
tis aliifque ad coram controverfias facientibus,
venit, fed itque ptiinus a dextra parte illuftrilfi•d concilium mitterent , illiufque judicio de
ini domini Caroli archiepifcopi przfidcntis.
omnibus fa fubmitterent. Quod certe fummoEadem dic comparait reverendifs. dom. Cof-

M

R

mus

c\*cwi“‘’

Concilium Rhl

An”'0— m,lï Chuff.· Cathalaunenfis par Franciz , qui Λ
CHKirn rtiam dit fabbati precedente ad civitatem ve»>··■

mlnsî

.

APERTIO

7 i6
CONCILII.

ANNO
CHKIXT1
l>*|.

nerat, 8c ledit a finillris illuifriflimt dummiLuDit Mxrtic ttrtit Mtii ΛΛ»» fxfrxliQt XtUlefidovict cardinali» atchiepiicopi a reveiembllimo
»·· yuxitxttfimt
tirti» , ia fxJxri· ΛΤdomino rpilcopo Lamiunenfi prin.u* , cum ta­
ikitfifctpM
, xt frii» itcHtxxt fret , kxrt fi*t»
men potiorem fibi Jocuifi deberi ratione fu*
t»»tt»itiuiiti>
frttliflh
f
promotioni! alferet* , qui ne aliquod ex diito
ledendt oidme fieret prrjudicium protollatm
LLUSTRISSIMO domino Ludovico
ell. Comparuerunt Sc venerabiles domini Joannet Godivr dodor theologus, Sr Jacobus ifecbecardinale archiepifcopo, reverendilliiai* domiuis coepifcopis, ceteriique ad conciliem con­
fer archidiaconus de Virtute, 8c canonici ecdeli* Carhalaunenlis procuratores capituli eorum
vocatis & deputatis, illultriflimus dominus LuJovicus cardinalis archicpifcopus profeflionem
eccleu*, tum procuratorio mandato , aflu ca­
pitulari de die ta. meitfis Aprilis, fignatoGelfidei juxta articulos a facro Tridcntino concilio
emendatos
in manibus reverendiilimi domini
loys, A figillo capitulari firmato. Comparuit
etiam reserendi!.. Guydo de Cornuat abbas B epifeopi Sueffionenfis, ac poftmodum diffus reinonailern Vallis-Clar» Cillerci^nfis ordinis ,
vetendiftimus dominus Carolus Sueifionenfis epi­
feopus , caterique reverendiilimi domini coepi f1 auduner.lis dicvcelis .
copi ac reverendiilimi domini abbates , capitu­
CONTINUATA
lorumque procuratores aliique deputati in ejuldem iliuftriifimi domini Ludovict cardinalis arE S T CONGREGATIO chicpilcopi manibus limilem fidei Iub profeffionem jurejurando ad facroianda euangelia prcfttto refpeffive emiferunt, eamque fuis fignis firma­
IN HORAM SECUNDAM
runt fub forma quz fcquitur. £χ» 7^. firma fi­
ll , trtl» C canfitear , err. ficut in decretis ,
POST MERIDIEM LOCO SOL I TO.
omn.-fque A finguli did* profeilioni fidei ma­
nibus propriis fublcrjpferunt, hifque peraffis ad
ORA przdifta convenientibus predift.
eccleliam cathedralem profedi funt, ubi dc man­
11 hi 1l r > 111 m o domino Ludovico cardinale
dato ilIuftriflimi domini Lodovici cardinalis
a <luvlia archiepilcopo A duce Rhemenli , & C epifeopi lotum officium ma'utinum, etiam mifreverend, doni in is buellionenli , Laudunenh , Bella folennis juxta ccdefiz ritum , a canonicis
lova.cn.i, ( 'jtbalaunenli, Noviomenli, &Amillius hora feptima peraflum fuerat , ut reliquis
bianecli coepilcopis . atque capitulorum pr'CUad concilium aperiendum neceflarits, ic requiliratoribtis, abbatibus, Si alirs ecc leli ait ici s per­
tis ceremoniis locus effet .
ior,is ad didum conciliem congregati*, cum de
Paulopoft ieptimam venerabilis dominus Ja­
proteliione fidei pollridie facienda reverend, do­
cobus Lcftotrrncaux pcemfentiaiius &' canonicus
mni ;d requiien: ibus dicli concilii prornotoriccdefiz Ambianenlis , facrz thcul giz prohtlbus ratuliflcnt, procuratore·; cicleiiarum tumcafor , c luecello concionem doflam ,
elegan­
tem de dilciplina ecdeliaftica habuit , hoc ar­
thedrahum quam collegiat.’rum adusiierunt le
profeflionem fidei tadcirus justa tormsma ιοηgumentum ex przfcripto pontificalis dc conci­
ciho Tridcntino prateriptam , ablque tamen
liorum provincialium celebratione fequutna ,
piKjidtcio exemptionum, privilegiorum, A li­
fumptoque themate cx pfalrno 59. Si pfalmo
bertatum diftarum ccclefiarum tam cathedra107. 1» Dn fxiitmxi tiirtuttxt V iffii xl mbilxet
b"m quam collegiatarum , abbatiarum, monaItlutrt tribaltaiti »·! , hortatus illullrillimos
ileiiorum, &· prioratuum , juiiumque totius ec- D patres ceterofque ad concilium convocatos , ad
clef* Gallicane , Sc pot illinium quantum ad
rellitucndam antiquam difciplinatn ecclcfiaftieam claufulam attine, in qua dicitur omnia flacam , paftorum negligentia aut etiam ignoran­
tuta declarata in concilio Tridenlino recipi A
tia , ac temporum injuria depravatam , & pe­
profiteri , quam Ii quis extendere vellet , tam
ne extinrftam . Finita concione magno populi
Iste ut per eam p*X) iJieium aliquod cccleluconcoiln , St applaulu i I luit r 1 ffimus dominus
runi A-monaftenorum esemptinniDiir, A privi­
Ludovicus cardinalis epifeopus ad facriftiaiss
legiis , toriuli.uc e cldiz Gallicane juribus &
cccleliz, una cum ceteris rcverenddTimis domi­
Jibe.tatibus afferretur, pro'eftati lunt didi do­
nis epifeopis , alnfqtie ad concilium convoca­
mini procudtoics , protcflationifque lue pro
tis , omnibufque Rhemenfis eccldiz canonicis,
luis exemptionibus prlvi'egiifque iupradidis
fe recepit , ac cathedrz ledit in contiguo fc
alium petierunt , quem przdidi reverend. DI),
recondito facdlo ad eam rem deftinato pt ra­
a dicti concilii iecretariis efldem domini, pro­
te , omnibru , St lingulis pontificalibus orna­
curatoribus tradi julferunt. Decretum eft pizmentis przluli faerificaturo neceflauis, βτcon­
trrea dictam profeliioncm fidei faciendam juxta
gruentibus ic indui pes miniftros, ut moriscft,
pixdnftum concilium Tndcntinum , A bullam E curavit : dum ille folitas preces, St orationes
domini Pii IV. delupcr editam , dic Icqucnri
recitaret , paribus etiam indumentis reverenMartis , tertia Aprilis in dido palatio archiedifltmus dominus epifeopus Sueffionenfis in fapifcvpali hora 6. matutina , ab omnibus depu­
criftia amiCfus eft : ceteri reverendiflimi do­
tatis qui moniti funt illuc ca de cauia conveni­
mini Laudunenfts , Belvacenfis, Cathalauaenre, 8c ad facram communionem eadem die poft
lis , Noviomenfis , A Ambianenlis epifeopi ■
niiffarum folennia ab illuftriflirno domino Lu­
ac Przmonlfratenfis , fandi Dionyfii Rhemen­
dovico cardinale eadem peragente, recipiendam
fis, fandi Vmcentii Laudunenlis , Vallis-clarz Laudunenlis dtceeelis , Sc fandi Martini
fe decenter przparare , ut ea tail* concilium
DeO juvante aperiretur.
Laudum refpedive abbates rochettis fcu fupparis A pluvialibus icu cappis , necnon mi­
tris albis ornati erant, fingulique pedum pafto-

I

H

rale manu dextera gc(labant , Reverendiilimi

domi*

7J7

*7*?«.""

Concilium Rhbmbnsb.

7î8_____

ANNO domini epifeopi Silvanedenlis procurator, ab- A pitulorum corumdem ecdefiansm procuratores, a WHO
CHtlSTI bates commendatarii de Calvomonte, Orbato,
« ejufdem Rhemcntia ecclefic canonici occupa- CHS 1ST!
runt , fecundum autem majus altare fubielliis
sjSy.
ijSjBt Juliaco , cetetiquc ad concilium convocati,
Ir ecclcfia Rhementis canonici vicarii canto­
hinc inde collocatis * difpotitis; dextrorfomia
res > tt iacellani fuperpcIlkeH , & pluvialibus
fecundo fubiell iorum ordine, reverendÆmi do­
parabantur venerabiles domini , Petrus Retny
mini abbates Przmonftratenfis , Valiis-clana Bt
arehidiacoaus major , tc Francifcus Brulatd
fandi Martini Laudenenfis mitras eeftantes, ac
archidiaconus mittor , feu dc Campania in ec­
abbas commendatarius de Juliaco Noviomenfia
clcfia Rhemcnfi , decantandis feu tecitandis
diccccfia , finsftrorfum abbates fandi Dionyfii
euangelio, & epiftola deftinari, necnon ÆgiRhemenfis, * fandi Vincentii Landoanfis, mi­
dius Richer pnrpolitus , Hubertus Maurus de­
trati , ac Oibaceolis , Bc Calvimontis abbates
canus, Nicolaus Cui in thefaurarius, Joannes le
commendatarii confedebant : Introito itaque
Deque cancellarius , Nicolaus Vvyas fcolaftimille folenniter jam decantato illuftrifEmus do­
cus , R. Legones vicedotninus , & ejufdem ecminus Ludovicos cardinalis factificium peraduclelise canonici ad illuilrsiKsno domino facrifirut mitra auriphrygiata amidus prneuntibus
caturo afliftendum , Bt altare circumflandum B diaconis, fubduconis, allifque afliftentibw, ac
tunicis, ut plurimum aureis vel auro-fericis li­
duobus caucllanis crucem archiepilcopalcm .Bc
neis albis fupcrpolitis vcftierant , eoque modo
pedum paftorale geftantibus , ad msjus altare
ornati omnes a facriftia ad chorum ecdefia
acceflir, in quo confeflione habita facraes conalcelferunt , ibiqnc poftquam illuftriffimus do­
fuetudme ecclcfm , celebravit : quas dum cele­
minus Ludovicos cardinalis facrificaturus , dc
brarentur ct more , fub pulpito recitato euan­
reverendifs. dominus epifeopus Sueflioncnfis ad
gelio , diaconus facrum euangeliorum codi­
majus altare procumbentes aliquando oraffent,
cem ad *>ajus altare , ubi facrificium fiebat refanctiffimum corpus domini , ia capful a aurea
verfus illuftiiflimo domino factifico apertum
reconditum , " arte inftrumeato in modum Icdedit dcoiculandum, poftmodum illum iubdia* *f ' dice compotito infidens e majore altari faftucono tradidit , qai illum & apertum revereuiernnt , humerifque impofuerunt , przennte re­
diffimis dominis epifeopis , Bc daufum ceteris
verend ifs. domino Suelhonenli epifeopo detedis
deputatis ad concilium, fc canonicis facris incapitibus, feque fub badalchino aunaferteo per
tereflentibus, fuo cuique ordine Bc Joco etiam
quatuor cx ecclelia Rhemenli canonicos dela­
deofcnlandum dedit : idem porro de pacis ofeato collocarunt, hinc inde circumflantibus prr- C Io per pueros fymphoniacos adum eft · Bcnedididis dominis diacono , lubdiacono , Bc reli­
dione pontificali habita, ac fumpta perdidum
quis afliftentibus : prcibant vero a dextris, re­
illufttifltmum dominum cardinalem communione,
vere nd ifs. domini Bellovaccnfis 8r Noviomenfia
reverendifs. domini coepifcopi ad majus altate
epifeopi , ac Przmonftratenfis, Vallis-clarz, &
communicaturi acctflerunt , bini : poftmodum
fandi Martini Laudunentis abbates initiati ,
reverendifs. abbates mitrati., tum commendata­
Silvanedentis epiicopi procurator ac de Juliaco
rii, demum capitulorum procuratores, cetetique
commendat avius abbas , tum Sueflionenfis, Belad concilium convocati, & aliquot ecclefioRnelovacentis , Noviomeniis Bc Silvanedentis capimentis canonici, procedentesorsrunt, Bc facram
tulorum procuratores, & ante eos canonici ali­
euchariftiam e manibus iliuftrtflimi domini faqui , Bt alii mimftri ecclefiis Rhcmentis . A ti­
crificantis lufceperunt , Bc ad fuas fedes reverti
ni Uris vero reverendi domini Lauduneofis, CaIunt , dum miflo factificium omnibus numeris
thalaunentis Bc Ambiancnfis epifeopi , ac fandi
effet completum . Quo perado illuftriffimus
Dionylii Rhcmentis, landi VincentiiLaudunen­
dominus Ludovicus cardinalis archiepifcopusde­
tis abbates mitram , 8r pedum eeftantes , ac poftpolita cafula , pluviale induit , ac faldiftorio
modum Calvimontis , Bc Oitsaceofis monafte- D ante medium altare pararo ioicdit , dsfpotir·
riorum commendatarii, tum demum Laudpnenfunt hinc inde cathedra fex pro reverendifs do­
fis, Cathalaunenfis , Ambiancnfis capitulorum
minis cocpifcopis , Be fcabellum pro reverend,
procuratores, pnreuntibus canonicis it aliis ecdom. epifeopi Silvanedenlis procuratore , ad
cleli· Rhemenfis miniftris, Bt cantoribus, pre3uas acccflcrunt, Bc eis finguli fuo ordine infeccntore, St fuccentore compotitis baculis chorum
erunt mitram , Bc pedum paftorale ac pluviale
moderantibus, eoque ordine a duobus ejufdem
geftantcs : cumque illorum lingulis , landalia
cccicfiat Rhemenfis fenefcfiallis pneferipeo , Bc
imponi corpiffent, ecdefia pracentor ctxpit can­
conftituto chorum eureffi per navem , & a dex­
tare pialmum 8). j^iMa· dilada rahrraucs^. Et
tera adjacentia clauftra ad publicas fuppiicatiopoftea reliquas precer, nt font in rituali ecclenes procéderont , demum e didis dauftris in
lic Rhemenfis pro concilio provinciali. His perceclefiam, Bt per finiftram illius panem ad na­
adis illnftriffimus dominus archiepifcopus , Bc
vem reverti, aliquot antiphonis, rcfpoaforiis ,
coepilcopi le ia fuas ledcs receperunt cum mi­
Bt aliis precibus ad gloriam omnipotentis Dei
tris , vocatifque dominis Joanne de Piles abba­
Bc domini noftri JefuChnlli, fandique Spiritus
te Orbaceufi , Bt Nicolao Colin ecdefia Rheinvocationem accommodatis , oratione dida, £ mentis thefanrario concilii ferretariis, illuftrifsre polltoque fuper majus altare fando facramendorainus Ludovicus cardinalis archiepifcopus his
to , illuftnfltmus dominus cum diaconis miniverbis ufus eft.
ftrantibus, Bt sfliftcntibas ad facriftiam fe receReverendiflimipatres, venerabiles fratres , diÎ>it. Rcvercndifs. vero Sueflionentis depolita calediffimi filii, placetne vobis ad Dei gloriam Bt
ula, A accepto pluviali Bt mitra, ac Bellovahouorem, Bt ad catholica ecdefiaamplificatio­
ccnfis, Novsomralis epifeopi, & reverendifs. Silnem, concilium provinciale Rbcmcnfe, legitime
vanedentis epiicopi procurator, ac Sucflioocntii,
convocatum , & hic congregatum hodierno dia
Bclfovaccutis, Noviomeafis , Bt Silvanedenlis
aperiri, Bc inchoari ? Juuitque fecretariis ut a reverendilfimis abbatibus , allifque ad concilium
capitulorum procuratores, aliiqm Rhemenfis ecclefie canonici dextram latus exhedrarum chori,
convocatis, fecundum eorum ordinem Bc dignita­
finiftrum vero reverendifs. D. D. Lauduneofis,
tem vota Bt fuftragia rogaient , quibus juflis
Cachalaunmfis Bc Asubiancatis epiicopi, sc caobfequcntcs a capitulorum procuratoribus m

dex-

119

’£?*«■·
Concilium Rhbmimse.
A Die Muter· 4. awajir
- M·», l$8j.
-

anno dextro exhedra ram ordine fedentibus primis,

CHRISTI deinde ab bit qui in tiniftro fedebant ; poftmo*»·)dam a revcrcndjft'. dom. abbatibus dextri» , It
pottasodum ab «lais finiflris fublelliis infidenti•u« figillatim feifeitati fant , num cis placeret
facrum concilium provincial· Rhemenle legitine convocatum, Be congregatum hodierno die
aperiri , It inchoari , It fiaguli rcfpondcront,
flatt . Secretariis itaque ad illuftriffimum archiepifcopum revet fis , dominus Joannes de Fl­
ics , tea retulit . Illuftriffime Be reverendiffime
domine a reverend- domin. abbatibus, aliilque
dignitate ccclefiaftica ornatis, & ceteris hic congicgatis (clicitati fumus , num cis placeret li­
erunt concilium provinciale Rhemenfe legitime
convocaram , & congregatum hodierno die a- B
pcriri, 8c inchoati, & unguli unanimes refponderunt, fluet.
Tum verius ad revetendiHimos dominos coepiicopos illuftriifimus dominus cardinali»arcliicpilcopu» ab his , At epifeopi Silvanedenfis p:ocurjtore fcilcitatu» eft his verbis:
l^uid igiiui vobi» videtur, reverendiffimi pa­
ties, & linguli rcfponderunt alta voce, aprnat»r : tunc illuftriilimus dominus archiepiicopus,
tam fuo quam coepifeoporum nomine , ita ad
populum converlus pronuntiavit.
Cli.ifti nomine invocato decernimus fande m
fynodum provincialem Rheinenfem ' efle aper­
tam ,
ita judicamus , 6e coepit cantare , Te
Drum IjhJjhhh , te damiaaa» ras/rrmar , ftetit- C
que cum cocpilcopis verius altare line mitris
donec a cho.o abiolveretur hymnus , quo abfoluto ic in medio altaris conftituit , verfa ad
populum facie, pedum gerens in manu liniftra,
ante eum capellano cum cruce archicpilcopali
conftuuto, cetetis cocpifcopis itantibus line mi­
tra , Ic pedum gcftantibus benedixit fynodo,
Ut fcquitur .
Sit mmt» JeiKiti le»eJilhnte .
Chorus.
£x hx «»ac <7*
i» /aralav».
Archiepiicopus.
^ij»t»ri»m atfirtee i» enectae Deatiei.
Chorus.
D
Jfjpi fecit eelaai <T terreae.
Archiepiicopus.
Beæjicet vec etuufetenc De»> , Teter, C Fi­
li»), <T Sfirita) faeit»).
Chorus.

740

- ,

anno

teciife feerifi- CHUJTl
ei» iii fecelle feletii it bette •vitf.tee Marie fer
ijlj.
illeflnffue»»» diussaua» . Zadiaur··» eardaaulM»
errbiefiftefaa» fereût , ■ eAt revneaJi cieeuei
TreeeM^receefii, C[teih Merttei Leajaatufii ebbeee) feelliffieiaae eaeherifita feereteuataae
feferferaat , bare cire» e8e treat ed Ineat tt·[rr[)HHKi ce»vt»er»»t.

LLUSTRISSIMUS dominus Ludovicus car­
dinalis archiepiicopus recitata oratione przdiferta, .dd/isa··! diasiue fcatte Sfiritat·. qua in
fingulis congregationibus feu Icffionibus antequam aliquid traâetur recitari folet, ledit, fé­
dérant 8c reverend- DI), coepifeopi, rcliquique
domini abbates , procuratores , Bc deputati eo
ordine , Bc loco quo conlucverant : ad eos ita­
que dictus illuftritf. D. Ludovicus cardinatis lequeoti exhortatione ufus eft ■
\

I

Per magnam, 8cc. ρχχ.ριβ. D
Hac peraâa oratione , Bc reliquis ex tabulis
domini Nicolai Colin , tbeiaurarii ecdefic Rhemenfis confecretarii que novem folia continent
manu fua feripta , ufque ad ea que gefta fue­
runt feria dominice quinte poft pafcha , que
fuit sd. menfis Mail feria tertia ejuidem domi­
nice quinte 17. didi menfis Mail , nulla fuit
generalis congregatio patrum.
Feria quarta 18. mcnlis Mali , convenerunt
pattes hora Bc loco folitis poft milfarum lolennia , cumque capituli ecclefie Cathalaunen-

iis procuratores espoftulafient declarari a con­
cilio nunquid cis vox decitiva attributa diet a
patribus , rciponfum eft juxta promotorum requilitionem , ponderatas quidem led minime
numeratas eorum , Bc ceterorum capitulorum Ircut reverend, dominorum abbatum vocc» extitifle> quemadmodum in hujus ly.nodi princi­
pio ftatutum, Ar decretum fuerat, de quo ipli
Cathalaunenfes procuratores proteftati hint ,
aâumque libi confici petierant , &- obtinue­
runt, aliifque Rhemenlis , te aliotum capitu­
lorum procuratores fecerunt > de quo cis adum
mandatam eft ■
Porro illuftrillimu» dominus cardinalis archiepifcopus rogantibus ceteris patribus con­
firmandi , Bc dirigendi manualis negotium lufccpit, Ac ad pertonas fufticientes deputare qui
illud quam citilfime fieri poflrt abfolverent .
Provifum iuper contumacia per dominos pro­
Omnes poftmodum ad facriftiam pro fed i
curatores concilii contra reverendifiimum do­
fnnt, ut fe ornamentis eccleliafticis fpoliarcnt,
minum epilcopum Bolonienlcm rcquilita , ex
tum demum illuftriffimum dominum archicpileo quod debite , Ar legitime ad didum con­
ropum Icquuti ad palatium archiepifcopale de­
cilium vocatu» non accedent , fanda fynodus
venerunt in ejus aulam qus '1 au nuncupatur,
cum voce contumacem declaravit , Bc contu­
menfis paratis accubuerunt : a prandio gratus
macias pernam a juie ftanitam incurrilfc , vi­
Deo a itis omnes illuftriilimus archiepiicopus
delicet poenam a communione, Bc iocictate do­
monuit , ut a vefpcris rurfus ad didum pala­
minorum coepifcoporum did· contumacia ,
tium convenirent . Convenientibus itaque om­ E donec fe coram illuftriftimo Ar reverendiflimo
nibus hora quarta poft vcfperas decretum eft,
domino metropolitano contumaciam fuam purnt die fcqucnti quarta mentis Maii, dictum pa­
Satione reprsrlentavcrit , Ac ordinatum eft quod
latium repeterent hora leptima matutina, man­
ecretis per didum concilium provinciale fadis
datumque eft pnapobto ccclcfiu Rhemenlis , ut
fubjicietur perinde ac fi prnfcns fuiflet , qua
majorem es illius Campanis qua Richarda nun­
•mnia eidem fuit expenfis per unum cx appa­
cupatur pullari dida hora curaret , in lignum
ritoribus vel notariis curic fpiritualis Rhemenconvocationis , At moniti funt prioris cladis
fis, vel alium er curiis fpirityilibus totius pro­
prafedi, ut ea qu· dc rebus fibi commillis revint,» Rhemenfis fignificabuntur , ne quam idegiflent capita , ad conventum referrent , ut
gnorantia caufam prstendere poffit : idemque
de eis judicium fieret; hifque ita didis, Bc per­
contra eccleli· capitulum debite vocatqm, pro­
lât» omnes domum le receperunt.
nuntiatum eft.
hifupcr eadem fanda fynodus ftatuit, ut de

cetero

,
>

/

74z

CUOOUUt

r. xni.

Γ'λμλ.. ,

-

CONCILIUM

Rmimbnu.

74»

cetero omnes epifeopi ad concilium provincia- A cantor · tc fi fortafle alicui diiolicM quod di- anno
CHMSTI le debi'e vocati etiam metropolitan! copipageftum eft, caritas vcftra omni benignitate. It CHIUSTI
i)U.
reant peiionaliter , Sc legitime impediti per
modefria intimare non differat , quatenus ro>}·?procuratores ipec taliter ad hoc conftitutost
tum quod noftra provinciali (eu (ynodali com­
t Sc quoniam peens per antiquos canona ftamendatione live conftitutioae ftatutum fuerit
tuta hoc tempore quart levés negligunior, ju­
vel renovatum , abique omni coatrarietate ,
dicavit cis hanc addendam ut qui contuma­
concordia fanâa pacis ab omnibus ssque ctsftoces judicarentur pana privationis quart· par­
diatur, tc teneatur ad augmentum aeterna bcatis ftutSuum fuorum cnifcopalium ica ayehietnudinis omnium noftrum . Deinde juŒt per
magiftrum Joanne^ de Piles , fecretarioai con­
pifcopatur , letsynario fuo vel pauperibus, aut
aliis urtbus arbitrio concilii applicande , mul­
cilii alta xocf legi lingula concilii décréta ut
carentur .
kquitur.
Quo ad vero Cameracenfem , Torn seen fem,
o
Atrebatenfem , fanâi Audomari , & HyprenTeftaxtar natif na fatram monumenta statis.
/
icm epifeopos hujus provincia Rhemenfis (ufIum caafiam fofalam Del i» bar/fim dtlaffam ef,
fraganeos debite ad noc concilium provincia- JI f·, Vc.
ie vocatos , non obftante contumacia per con­
cilii promotores contra co· rcquilita, fanâa iyQuibus petleâis illuftrii&m. dom. eorum no
' rtodus attentis bellorum tumultibus qui in lui*
mina qui concilio interefle debent legi pet fediceceiibus notorie urgent eos pro hac vice exCretanum mandavit , ablentefquc notare , ac
clifatos habet , At (latuit ut nili ad futura con­
poftmodum ad fynodum lequentc exhortatio­
ne ufus eft ■
i
cilia debite vocati acccflerint , contra cos via
jutis procedatur , idemque earumdem cccleGaFratrti cariffimi confiaterdotet , C cooferatout
rum capitulis pronunciatum eft.
noftri, novit fratermtal veftra noi litet ladi/nu lo­
cum tentu -4artn , voi autem Eltafjri ,cr liaman ; noi fnaii vue elnojetiao afoftolorxM , voi anceno
Die fiovii fiefuenti droma Mu meafit Λ/ari , fe­
feftnatcata el noruno elijcifulornm ; p»i d< vthl ,
fti aficeafionii dominica , illuftriffimet
uvevoi auttno ie flekikue votu tomaiendaiii domina
rendiffiimut domiant Ludtvicui cardinaht archiefifiitfut dux F^kcmenfic , facrofinSum mafia
noftro Jr/u Cbelfto ratconeXo effit reddetaroe , at >·
furificinm >u ecclefia /ua merrefohrana , ftft
die tumendi /nduii noter beati difftnfaterei lame­
feblicni fiufflicatititei ex ecclefia lonfiaetndine C ntamur , CT ideo carijjiuoi , videte aentaluat v>«ftrum
. -Admonemai , itaque , Ct olfetraaoui fraHuotaanii fieri frictae.
ternttatti veftrai , «r fua vebu fautrtaoui usras»ria commandetii , <Z ofere exercere ftudeatii , ac
UIBUS reverendiflimi domini epifeopiab­
fer hac C aim hexa ofera aaa cum fofalo votif
bates , te alit deputati interfuerunt , foferfetua beatitudiae ferfraamiai , fraftaatr
lenoiter celebravit, illique dominus Petrus Recudito
­
domini noUro ")t[n f hrtfto, rus eft beate , C flo­
my archidiaconut major ecclelia Rhemenfis dia­
rea in fa.ula fac alorum .
conum , A' Joannes de Piles abbas commendatarius fubdiaconum respective agentes, cum plu­
Tum dianlla nutr* furreait, Sc vetfus ad alribus aliis diaconis , Sc fubdiaconis allitenint
taic dixit ablolutc.
Sc inletvicruit . Pcrado lactificio illuftriflimus
epifeopus depolita caiula aflumpto pluviali falOremusdiflorio ad eam rem parato ante altare majus
infcdit , ceteri reverendiflimi domini epifeopi
Xaudi domine fufflicam frecet , C ctafittafutfraganci ad pararas ledes, tc hinc inoc/usra
tium tibi farce fucatu , C fuia confuentm
didum altare diipolitas accclierunt , eodetnque D
umordeate tabefitimai, ne ant ifaoraatia noirrateornatu tc otdmc tam ipfe quam reliqui domini
rit ia euorem , aut fraufi forfiaa veluntai emfaledeputati (ederunt , quo fcdifle memoratum eft
rit a jaftitia declinare : oh bac te fefic.mui , te ro·
in concilii apertione , omnibufque pfalmis ,
taaoai, at fi fusd oft'enfionu ie bac fijaodc ficu con­
hymnis , orationibus , tc reliquis precibus , ut
cilii celebritate toatraeimai rcmiffib.ie fuere , C
in did a apertione, alufque evemoniis peradu
coadonau difairii , lihaf^ut u mclerante ιηΧβΙ(οηtiam fitatiamne , at ia et ^uod foint»,, fiamai afrecitatis excepto evangclio cujus loco , lequens
enuntiatum eft per diâum dominum atchidiairefatam nodum , 4 caaüii fnmum abfiiclvamar
cooum majorem.
J
atftrtram aextbai deliRtrum : c ^nouiaao aalla
/
eft, domite, humana itnficientia vutai jaa offenStfueatia fiaaili evanielii fetandam Mattbaam .
fa tua voluerat,1 foffiat /aditui txferiri , C >"·■
In illo rrwpare . ftr/ficieni Tefae i» dificifuloc
ferfail am aoftram videat trail tui , ferfirihtnen
fune dex.r Simoni Vein, Ce.
défera mifermri Deal, yu« ferfeOt aquitain fier
fer te fiafala eoacladi feroftamni , C fient te ta
Expleto demum hymno Veni creator ,te recita­
aoftru fnaetfiii ucarfierrm foftfitimni , ,ta fuefae
ta oratione Dent ^ai corda fideliam, illuftriflimus E i· boe fine /adiciuma aaftroram exufjibae te adclfe
dominus (edens cum mitra ut didum eft , I y no­
defruamar, ut ifaorantix fanai, urtret eorrifai, \
dum fequentibus verbis eft allocutus ■
ferfeClu volit perfeflam tfer11 efficaciam tarfiarii .
Venerabiles tc dileâiilimi fratres, ut ea que
Ter Cbriftam dominam naftruao . ^imee .
eccleliis , officiis , tc facet dotalibus gradibus ,
Qua oratione expleta rurfus i'ederunt illuvel etiam canonicis fanitionibjis , propter diftufliml archiepifkopus A epifeopi , mimi­
verias occupationes, aut, quod negare non poique acceptis idem domiaus illuftuifimur atfumus , propter noftram aliorumquc defidiam,
chiepilcopus revcretfdi£m. coepifcopos , ce
non tam pleniter ut oportuerit exécuta funt,
terofqub deputatos rtc aftiaxus efl . Revrranomnium veftrum unanimi eonfenfu, tc volunta­
dillim. feries , A· dileâiÆtni filii , fiam uc
te requirantur, tc hujinliter coram caritate vê­
vobis , vl Dei gloriam Sc honorem , Sc Ca­
tira recitentur, tc que digna (unt emendatione
tholica ectleliu amplificationem , decreta con­
ad meliorem ftatum aijxiliante domino deducilii noftn provincialis Rhemenfis , vobis cxtletta
anno

Q

E

743

"KX”

Concilium Rhihinji.

,λν*ο

*ÎÎ?’“a»cL

744

•ppwb*’* ·
concilium ipfum finiti » & con· A
Λ NNO
CMKUTl cludi ·
PUBLICATIO CONCILII, cxnim
ijij
Jufitque fcribas a domini, capitulatum pro­
•Mp
curatoribus, abbatibus , aliifque depAatis co»
LUDOFICUS ^ηε^ΧΓΙΟ^ΐ Diyitia
runs defupet fententias togate, quibus ·manda»
fnaUn J^Msave uclrfin pet11yter cudianlit , 4
tis obteasperantes ordine piafctipso diAos de­
Cayfia aeacapatat ,
dan Rbeputatos rogarunt, nuas cis placeret conciliipromtnfit, primat par Fraacia , * fanitn fedii nvincialis decreta approbati aidumque concilium
pefieitea leintui nat»i, univtrf· previacia me­
finiri, Sc concludi t 8r capitulorum procurato­
fite Sfitmeafi citre , nt pepnle, faluttm I» de­
res reiponderunt, fibi placere, falcis tamen eoo
mi·».
sum proteftationibus , le oppofitionibua antea
fsitir. Relicui abbates , Se deputati tefpondeX quo hujus metropolitans eccleGa provin­
t mt hoc vetbo, placet : reverfis ad illullrilEcia nobit Dei opt. mat. tc fanAs ledis amum dominum archiepilcopum fecretatits , do­
portolic» gratia demandata fuit, nihil magis in
minas Joannes dr Piles, ita retulit .
votis habuimus, qmm ut (anâiffimorum pon­
111 u fl r i Ihtne A reverendiffime domine , about- B tificum, qui ab apollolicit temporibus ad nane
n'.bus, &.· lingulis ad hanc fynodum convocatis
noftram ulque «ta’cm, nulla temporum intetjuxta illuftriftima dominationis vettrae nundaniptione, ceite conihnti ac perpetua fidei orts Icifcitati (umus, num eis placeret concilii vcthodots profeflione, in hac Rhemenfi cathedra
ftri decreta apptobyi, A* iplum concilium fini,
iederunt, vcltigia fequqti , que ad augendum
ri, le concludi. Capitulorum procuratores nl.
Dei cultum, tc promovendum gregis nobis comVis proteftationibus, &* oppofitionibus per cos
midi faiutem facerent, omni diligentia ac (lu­
haâenus failli, reliqui domini abbates, Sc de­
dio provideremus. Potiflimum vero in hoc toti
putati fibi placere abfolutc reiponderunt . Ium
incubuimus , ut que communi calamitate. St
ad rcverendillimos dominos coepticopoa convetnoftram omniuavvitiis, ecclefia noftrse provin­
fus ita interrogavit. Quid igitur vobis videtur,
cias perdidifle ormmenta dignitatis, fcprwfidia
teverendiffimi ftatrts , fc unguli reiponderunt
ftabilitatis fue videbatur, ex fatrolanâis cano­
p/a.-rr, lalvia etiam noftris contra proteflationinibus, tc decretis divini Spiritus ausilio freti,
bus- .Zd pspe/eav, itaque eonvctlus illuftrifli.
quam primum reftituenda curaremus . Etenim
raii dominus archicpifcoput, fynodum provin­
neminem latete putamus , quanta (upetiotibus
cialem finitam, tc conclufam elle figniheavit , C annis ubique acciderit religionis perturbatio ,
or carpit cantare canticum , Tc De»»t Inndn.
quam neglcAa ac pene collapfa Iit omnis ecclenVMi
naftica difciplina, quam corrupti omnium ordi­
Lt abfoluto cantico in medio altaris ad ponum mores. Et licet fummo Dei beneficio for­
pulum converlut capit ei beoedicere hoc mo.
te (fe minus hec noftra provincia , quam ali<
do.
multae hujus regni, non ita pridem , ut Chri(Irrifiuj Dei filici j»i tfii»ili»»e , O' fi»ii, rtw.
ftianiflimi, fic Sc florentiQimi, hareticorum fu­
plcmt»t»m vokn trikcn cniitntii.
rias esperta fit , quod vel fanâorum locorum
tam multa , ac tam prcclara flantia adhuc rChorus .
dificia teftati poflunt : tamen qua cx viduitate
hujufmodicontagionum feqni folent detrimenti,
-Zasra.
fenfit non pauca, non exigua. Verumenimvero
Er fis
ad uepletitaem Itetjui fecit perveni,
Îûa memotuc Catolus ille patruus, eeprzdeccirc KKihi, cifilcin vaa efficiet nk entai ctatntiene
or nofter, omnes mentis ac corporis nervos eo
JthSi.
intenderat, u: tot malis opportuna aliqua re­
media
adhiberet: Irproculdubio (latins poft Tr i D
Choros.
dentinum concilium cui ad finem ulque inter­
Jime».
fuerat, indiAa provinciali fyuodo, imperata in
tc nk •unirent» hkeritrei eftSli, nkfalati trinae
fua diacefi pallorum relidentia , ampliffimo in
per den»»· Spirit»! futili felici redit» frdiu» <vahac civitate Rhemenfi creâo (eminarlo , & re­
firnrani calihn repetuii illΛfi.
purgatis iis libris, quibus publics preces con­
tinentur, magna ac illuftria totius negotii fun­
r
Chorus.
damenta jecerat. Verum fumaa rerum difficul­
tate, Sc civilium bellorum femper magis ac ma­
~4nte».
gis recrudefceote calamitate , poftremo inopina
ftpsd vekii ipfe prnfinre dijasCur , c»jui raguum,
etiam morte prrpeditus omnino prsflare non po­
cr >upcri»m fine fiat permutet, i» ftcaln fetent».
tuit, quod fperavit. Nos igitur qui ut Cedis er»m.
jus, fic pietatis Sc officii heredes elle cupimus,
-dmen.
quod ab ipfo fortiter captum eft , pari ftudio
St heiudiili» Dei mtipettuii, Tenii ,
pj.
ac mentis alacritate, Deo dante , profequi co­
fi» , CT Spiritui futfli , defcndnt fafirr tet , cr E
namur. Hinc eft, quod vix dum facris epifeomenant femper ;
palibus initiati, hoc, fanâilf. D.N.Gregotiipa­
pe XIII. accedente auâoritate, Sc Henrico re­
Chorus.
ge noftro Chriftianif&mo nos pie admodum co­
hortante, provinciale concilium , finguhre ac
-Xassu.
prope unicum prudentutn judicio, omnium ma­
Tunc archidiaconus fulgens alta voce dixit
lorum noftroram remedium, Rhemis celebran­
Keiednmui tam peer. Omnes reiponderunt i· ηοΐ
dum indiximus : ubi congregatis reverend, fra.
mine Chrifti, J/awa Et omnes paritet funge*,
eribus noflrs provincia epifcopi, , necnon re­
les in domino reccllcruns.
*
verendis abbatibus, ac plurimis cathcdralium ,
Sc aliarum ecclefiarum fcleâis viris, de ipforum
confilio Sc aflenfu ea (latuimus ac decrevimus ,
qus pettuibatam cleri ac reliquorum fidelium
vita

E

745

Conchium Bukdioal·nsi.

74*

-ΑΝΝβ vit· ac oflicii difciplinam rcftitucre » vacillait- Λ plcfti dignetur, ac tueri. Reverend, autem fia- '"amno
enanti' cent confitmare , etsnfervatam propagare polie
tres nolitos coepifcopos plurimum in domino CHI 1ST t
if»i·
viderentur. Qu· omnia ad ianaifl. D.N.Grerogamus, ac obtcftamnr, ut que. conjenâis a>>·|.
’otium PP.XIÏI. milimui , it none tandem a
nimis, comsnunibufqne ftudiii, tc Spiritu (anôo duâote ac moderatore , uti credimus , ad
ua ianâitate probata, confirmata, It renifla ,
typis excudentia, vobiique proponenda curavi­
Dei gloriam, clerici, populique nobiscummiCmus. Et quoniam nihil potiunt etiam Utilillimç
fi falutem conftitota (unt, iph primum per (e
ac ianâiilitne leges, nifi illas ab iis , quorum
exequi, deinde a fuis diligenter (ervati curent
intereft, omni Audio atque diligentia obiciva­
8r advigilent. Vos denique omnes, quotum nu­
ri contigerit, in primis Chriftianiflimum regem
bis cura divinitus cognoicitur cflecommifla, #c
noftrum quanta pollumus animi fummiflione ro­
quorum (alus ipfa vita nobis carior efle debet,
gamus, it per vilccra miicricordia Dei noftri
tamquam cariflimos filios hortamur 8e monemus,
obieccamur, ut memor (olennis illius (aeramen­
ut has conftitutiones noftras,quanto maximo pote
ti , quod in hac (an&a Rhemenli ecclefia, cum
(iis amore,St pietate ampleâamini,legatis, (equaampull· ccelcftir oleo fummo omnium hujus
tnini : totos vos ad earum iententiam rationemque
ampliffimi regni otdinum apptaufu pernnftns B accommodetis, quas non folum prvientium malo­
fuit, preftitit, (eque hoc iplo catholic· fidei
rum remedia efle confidimus, fed cautionem quo­
perpetuum vindicem ac proteûorem conftituit,
que fore (petamus reliqui temporis vitiorum , tc
hujus Rhemenlis fynodi patrocinium (uicipere,
incommodorum. Datum Rhemtr in archiepifcopaC)ufque décréta regi· (u· majeftatls favore comli noftro palat io,anno domini ij8t .mcnfc Martio.

Î

-••DECRETA

CONCILII

PROVINCIALIS BURDIGALÆ HABITI.

Sub reverendiff. D. D. Antonio Prcvotio San Caco,
Aquinar. primate.

archiepifcopo BunGf.

Urna ttm Itgbut fcminariorum ,
Omnia a fede apoftolica approbata.

INDEX

TITULORUM.

C 19. De a fou , <Z illicirn teatraOtiai.
30. De fefaltarii.
t. T~\E fitfrljitne fijri .
j 1. De farifoil irae.
x.
De «< f»a ad divtaaus taleae» O" rrrt]1. De vifitatitae .
ptuira» /fetlaat.
35. De fyatd» iieeirfaaa.
3. D< ecitefiafiuii freeatitaikai .
34. De ttaeili» frtviadali
4.. Dr kr.-'ierit, mifoi, <r allii likrie afi tffiiia
3$. Dr fraie.
Jivina fertinentikai.
36. De •nflttafitae C le^ikai femiaaritrat» frtveaJ. De ili yaa i* farrtfaaSt enif^ facrifieit, d,t'a Barfiitaleafii.
offinii vel tkfervanja vel eaveaela
fant.
INDEX SECTIONUM TITULI
6. De feftii.
de inftitutione feminariorum.
7- De /ΗΧζκιι artikai, 0" ahii rfliiitæCbrifiiaaa
ttatrariit .
I.
afiekat.
8. De faerarteatir .
X. A-/ De tleretoraat ia ftaiiaatia aiautteaierara
9. De kaftifatt .
D
ratitae .
to. De etafirmatitae.
;· De friataeie σ’ frafeilii ftminani.
11. De eaebariftia .
4· De aretatatia feminant.
11. De frnitentia .
f. De iiitifUaa featiaarii , Cr fnea» Je fietate .
15· De forment» extrema aailitaii.
6. De tkeJientia ty, alui elerittraat Jemiaaeii eft14· De foramen!» trjinii.
eiii.
1$· De forament» matrimtaii .
7- De re literaria .'
16. De ryi/r.pï,.
8. De ttrreffitiH.
17. De eafitalii (rvaataich tctlefiarnm ceukejra.
9. Dt ratitae fnauveaji tlericti, 1T »a ferti nana
Han» <T celle^iataram.
JineiftenJi.
18. De fartebn.
19. De fafttram refijentia .
D B V^OriiSI«H£ F ! D i !
*o. De verki Jiviai fraJieatitae.
11. De vita tjr mtrikai clerietram.
‘
I.
21. De examine frtmtvenjeraa» ad beneficia ea.

aj.
a 4.
aj.
16.
*7·
*8.

De fimaaiaeû IT coafiJeatiariii.
De feminarih.
·
De mnaafterih.
De rtkae ter lefia aaa alieaaetjie .
De fefon, tyfurafbii, CT bibli»foh
De btfyitahbni.
C»acil. Xkeaeral Tom. XXXIV

B X"^"UM omnis aâio , qu· de rebus divinis ,
& ad religionem pertinentibus, iuicipitur,
proficiici debeat a divini numinis cultu tc ve­
neratione , cujus bafis It firmamentum eft fi­
des, bonorum omnium, ut inquit divus Auguftmus, fundamentum , & humans (alutis ini­
tium, ut propterea fine fide placete Deo imI i
pulli-

?---------------------------------- - ------ --------------------------------------------------- -------------------------------------

747

Concilium Burdioalense.

‘STnSU?’

74®

ANNO* P°®bile effe dicat apoftolus: Idcirco de divinis A atque integrum Chriftum venimque facratnen- anno
CHKlCTl tcbui> &'ccclefiafticis officiis,,ad Dei gloriam,
tum fumi·
CHK1H1
>j(j. 3c ecclcfiz incolumitatem, falutemque iperXanConfiante! teneo purgatorium effe , animai· »·ρ
tibui, in hac fynodo legitime aâuti , a fidei
que ibi detentas fidelium (ufftagiis juvari.
profcffione, communi jam ecclcfiz ufu recepta,
Similiter Bc fandos una cum Chrifto regnan­
initium fumcndum effe duximus, cujus hcc prztes venerandos & invocandos effe , eofque ora­
icripta formula eft.
tiones Deo pro nobis offeire. Atque eorum re­
liquias effe venerandas.
GO N. firma fide credo & profiteor omnia
Firmiffime affero, imaginet Chrifti ac deipatc lingula quz continentur in fymbolo fi­
rz temper virginis, nccnon aliorum fanâorum
dei, quo linita Romana ecclefia utitur, vide­ habendas Bc retinendas elle , atque eis debi­
licet: Ckepo in unum Deum, patrem omnipo­
tum honotem, ac venerationem effe impertien­
tentem, faâorem «sii 8: terra, vili bilium om­
dam ■
nium tc invilibilium . Et in unum dominumjeIndulgentiarum etiam poteftatem a Chrifto
fum Cbriftum Filium Dei unigenitum . Ut ca
in ccclcfia relictam fuiffe . illarumque ufum
Patre natum ante omnia facula. Deum de Deo, B Cbrilliino populo'maxime falutarem efle affirlumen de lumine, Deum verum dc Deo vero .
tno.
Genitum non faâum , conlubftantialem Patii ,
Sandarn, catholicam , Bc apoftolicam Roma­
ner quem omnia faâa funt . Qui propter nos
nam ecclcfiam, omnium ecclefiarum matrem Bc
nomines, 8r pioptcr noftram lalutcm defeendit
magiftram agno Ico : Romandque pontifici bea­
de ccrlii. Et incarnatus eft de Spiritu fanito ex
ti Petri apoitolotum principis (ucceffori, ac JeMaria virgine, tc homo faâus eft · Crucifixus
fu Chrifti vicario, veram obedientiam fpondeo
etiam pro nobis fub Pontio Pilato , paflus&lcac juro .
pultus eft . Et refurrexit tertia die fecundum feriCetera item omnia a facris canonibus, & ccpturas. Et afeendit in coelum , ftdet ad dexteram
cumcnicis conciliis , ac ptreipue a (acrofanâa
Patris. Et iterum venturuseft cum gloria judi­
Tridentina fynodo tradita ■ Bc definita , tc de­
care v pros
mortuos. Cujus regni non erit finis.
clarata indubitanter recipio , atque profiteo' :
Et in Spiritum fandum dominum , 8: vivifi­
limulque contraria omnia, atque hzrcfes quafcantem. Qui ex Patre Filioque procedit . Qui
cumque ab ecclefia damnatas , &- rcjeâas , tc
cum Patre oc Filio fimul adoratur , tc conglo­
anathematizatas ego pariter damno, tc rejicio,
rificatur. Qui locutus eft per prophetas . Et u- C & anathematizo ·
nam fanftam catholicam, Bc apoftolicam cccfcHanc veram catholicam fidem , extra quam
fiam.
nemo falvus efle poteft, quam in przfenti (pon­
Confiteor unum baptifma in remiffionem pec­
te profiteor, Bc veraciter teneo : eamdem in­
tegram » inviolatam ufque ad extremum vi­
catorum . Et expefto rcfurrcâionem mortuorum.
te fpiritum conftantiflime, Deo juvante, reti­
Et vitam venturi fzculi . Arnen .
nere, & confiteri, atque a meis fubdnis , vel
Apoftolicas & ecclefiaftkas traditiones , reliquafque ejufdem ecclefiz obfervationes8e con­
illis quorum cura ad me in munere meo fpcftitutiones firmi ili me admitto, fc ampledur.
âabit, teneri, doceri, tc przdican , quantum
in me erit, curaturum. Ego idem N. Ipondco,
Item facram feripturam , juxta eum lenium
voveo, ac juro: fic me Deus adjuvet , & hzc
quem tenuit & tenet fanda mater ecclefia, cu­
jus eft judicare de veto fcnlu . 8r interpretatio­
fanâa Dei cvaogelia.
ne factarum feripturarum , admitto : nec eam
Hanc autem fidei profeffionem , a nobis Bc
Bc rcvcrcndifftmis coepi(copis noftri» ptzlentiunquam nifi juxta unanimem conlcnfum patrum
bus
, ceterifque ad hanc fynodum delegatis ,
accipiam Bc interpretabor.
palam ac publice, dum in ipfa celebratione fa­
Profiteor quoque feptem effe vete Bc proprie ·
(aeramenta novz legis, a J,efu Chrifto domino
crorum verfarcmui , in ecclefia noftra mettopolitana faftatn , rituque folenni juratam , reliquis
noftro mftatuta . atque ad lalurem humani ge­
in pofterum conciliis, tam provincialibus, quam
neris ( licet non omnia lingulis ) neceflaria .
quz in fmgulis dicecefibus rubebuntur, ad ver­
Scilicet: Baptifmum , confirmationem, eucharibum fequendam decernimus : itidemque univerlliam, poenitentiam, extremam Dnâionem, or­
fos, quibus ad epifcopale munus, aliafque ma­
dinem , Bc matrimonium : iliaque gratiam confer­
jores, minorefve dignitates provehi, aut in ca­
re . Et ex his baptilmum , confirmationem , Bc or­
nonicorum collegium adferibi, aut ad quzeumdinem fine facrilegio reiterari non poffe . Re­
que beneficia tc gradus eccleiiafticos promove­
ceptos quoque 8c approbatos ecclefiz catholi­
ri , aut facris demum initiari contigerit , in
ce citus in fupradi&orum omnium (aeramen­
hanc fidei formulam plene ae'integre juraturos
torum folenni adminiftratione recipio Bc ad­
ftatuimus: alioqui przdifti omnes, licet bene­
mitto.
ficia conlecuti fuerint, nullos fruâusex iis per­
Omnia tc fingula quz de peccato originali &
cipient, neque illis quacumque ratione poffe fjuftificatione in facrolanâa Tridentina fynodo
fio fuffragabitur.
definita 8c declarata fuerunt, amplcâor, & re­
cipio .
Dc iii, fBBCcl Jivieuec c»lt»HKUTtlti»»cacffciltac.
Profiteor pariter in rniffa offerri Deo verum,
proprium, & propitiatorium facrifieium pro vi­
4
vis tc defundis, atque in fanâillimo euchariftiz facramento efle vere, realitcr, tc (ubftanMNIS divini cultus & religionis ratio, qua
tlaliter corpus tc fangtiinens una cum anima tc
folum przpotentem Deum pie fanâeque
divinitate domini noftri Jelu Chrifti , ficrique
colimus , in duas potiffimum partes diftriconverfionem totius fubftantiz panis in corpus,
buitur : in precationes nimirum dc facrificium.& totius fubftantiz vini in fanguinem. Quam
quibus Bc interior Bc 'exterior cultus ( adbibi­
converfionem catholica «cdelia tranffubftantiatis utrimque iolennibusceremoniis) integre per­
tionem appellat.
ficitur. Neque enim alites Deum placare at­
Fateor etiam fub altera tantum (peck totum

E

O

que

149

Conchium Burdigalbnib.

ANNO 4ue propitiant reddere, neque religioni officio- ,
CHRISTI que fuo fatisfacere Chriftiaoi poflunt. Preces
<s*<·
ad poftulandum , facrificium ad tmpcttandum
vim habent : utronque vero ad laudem k immortalem gloriam optimi k bencficentiffimi
creatoris nollri plene dirigitur. Et quia precalionet ad facrificium quali viam muniunt , illudque procedunt, prius de iis, qu* ad reçeptatn ab ecdefia probatamque precationem fpedant, tum de rcÂa factificii traAatiooe decernetur.

lSîw‘ï·?

7JO

baptiftnalia nominamus : ut jam aeceflltas ef- ANNO
flagitet magnum ejus generis librorum nome- CHRISTI
rum excudi : ad hsc , quia vetuftate vel optt·>·*ma quaque confcncfcunt , vel quadam illuvie,
fituque obfoielcunt, ut propterea non pauca ia
hujufmodi libros irrepfcxint, qus recognitione
te forlitan emendatione opus habeant , quod
tamen longum nimis effet atque difficile. Id­
circo his, aliifque de caulis nobis vifum eft ti­
num, idque perfacile,' his tot incommodis re­
medium adhiberi poffe , fi, quod jam facimus,
breviario cardinalis a Quignonio , quod trium
ledionum vocant, cetenfque omnib u fuppreffis
etelejiaflirit precar jenihai.
decerneremus, licui i tenore prrfentium decerni­
mus , ut in pofterum breviaria , mifhlia , k
III.
B manualia ex decreto concilii Tridentini adufum
Um ip£a nos creationis Se naturi noftra
Romans ecclefi* reftituta , atque inftaurata, k
viroque conditio, & quod iumtnum eft,
Pii V. pont. max. juflii edita , ab iis omnibus,
Cbriftianc profeflionis ratio , ad ferio Deum qui in hac provincia facramentorum admituftrationi incumbere & divino cultui , ac precibus,
precandum excitat: tum etiam ad hoc fanitilhmill arumque celebrationi cx officio vacare de­
mum munus pleniflimumque pietatis , unum­
bent, ad luminum ante adventum proximi an­
quemque Deus ipfe per prophetam fic adhorta­
ni 1585. tam privarim , quam publice recipian­
tur Immola Deo iacrificium laudis , te redde
tur : eaque Cola ubique, & apud omnes in ufu
altiflimo vota tua. Siquidem iacrificium laudis,
fint. Quocirca clerici te ecclefiaftici noverint
inquit, honorificavit me. Ideoque & apoftolus
ic folo prodictorum codicum ufu k recitatione,
Tbimotheum admonet , ut primum omnium
obligationi fus, ac muneri efle fatisfaffuros,
fiant obfecrattonet , orationes , poilu lationes,
nec alia ratione poenas a faeris canonibus ia
gratiarum aAiones : Be ipfe propheta fepties
eas, qui debitas Deo laudes, officiumque noo
in die laudem fe dixifle Deo profitetur. Ad
dixerint, conftitutas, effugere poffe. rrefenli
hzc autem proflanda k iacrificium illud, cum
fuo, tum univerfi populi Chriftiani nomine, C tamen derreto regulares non magis ariftatnus,
quam ejufidem Pii V. conftitutione obligan­
Deo faciendum, ii omnes ipfo jure obligantur,
tur .
quicumque vel beneficiis ecclc fiafticis potiuntur
Nos interea , k finguli coepifcopi_ propria
vel iacris initiati funt. Quocirca pcenas in eos,
cujufquc diotcclis fanâorum officia aivulgaada
qui preces horarias & quotidianas protermtfcfeparatim, te ii opus fuerit emendanda curabi­
nnt, faeris conciliorum atque pontificum de­
mus.
cretis conftitutas, in profentia duximus efle re­
novandas . Sunt autem hujufmodi : ut quiiquis
Dr iit qaa ia facrefantle mifla facrifleie, diviaifbeneficium aliquod ecclcliallicum adeptus fue­
jae offieiii vel eijervaacla , vel cavenda fate ·
rit , five Iit ab omni cura liberum , five non
lit, fi poftquam illud obtinuerit, fex menlibus
V.
exadis , divinum officium , & flatas , lolennelque preces , legitimo ccflante impedimento,
non recitaverit, nullos ex beneficiis trudus, pro
Acro-fanAum mifTz facrificium, in quo me­
rata portione omiffionis officii temporifquc, fe­
moriam fecit mirabilium tuorum fummus ilrant : fed cos tamquam injufte perceptos in fa­
D Ic facerdos in «ternum Chriftus fecundum or­
bricas ecclcfiarum , unde fruitus i piis probentur
dinem Melchifcdech, Deo folum acceptum eft
impendere, vcl in pauperum ufus , eleemolyns
nec ullum prcteiea, nifi quatenus illius fimilinomine erogare teneantur. Si vero ultra didum
tudinem fpecicmque gereret, ulla unquam arta­
tempus in fiinili negligentia contumaciter perte ipii gratum fuit
quamvis hoc facxificii
nomen latius interdum ufurpetur pro omni ea
manferint, legitima monitione pxacedente, be­
neficiis ipfis priventur. Intelliguncur auteoa of­
re, quae ad Dci honorem te obfequium refer­
ficium omittere, quoad hoc, ut beneficiis pri­
tur ■ proprie tamen hic fumitur pto puro k
vari poflint, qni per quindecim diu illud bis
(itnplici cultu, qui Deo foli debetor , in quo
faltem non dixerint, nili ob majus aliquod im­
verus ac integer altus religionis ell , ncc alteri
pedimentum , legitimam excufationem habue­
adhiberi, fine fummo fcelerc k facrilcgio porint, Deoque proterea dc dida omiflione ratio­
nem fe reddituros elfe intelligent. Qui autem
Idcirco illa temper non modo laudabilis, ve­
Îienfionem cx iis frudibus, aut res alias ecclerum etiam neceffaria cura erit fcdulo providen­
iafticas, ut clericus, percipit, is pari modo &
di, ut lingulari pietate ac religione tam auguprodidis conditionibus fe ad officium beats E ftum divinumque mjrfterium , quo immoitalis
Maris virginis obligatum efle fciat.
Dci filius cx iplius inftitutione , viva sterno
Patri, pro lalute fidelium, offertur hoftia , tum
De treviarie, miflali, <7* aliii Hlrii aci efficia tea facerdotibus fanitiflime celebretur, tum a fi­
clefia/Uca pertineatiiac .
delibus populis honorificeotiflime colatur. At­
que in hanc curam,eo itudiolius hac tempcftaIV.
te nobis incumbendum eft, quo fincero pieta­
tis k leligionis ardor pene jam videtur extinUonira vero inter divina officia , eorutnitus : qui quidem ut iterum commoveri , acque ritus te ceremonias in lingulis pena
cendique poflit, hxc ftatuenda judicavimus hujus ptovincis dicecefibus, magna eft notata Atque ia primis, qua ad miflarum celebra­
divertitas, nec minor eorum librorum penuria
tionem pertinent , ea cum debita reverentia
cxtflit, qus breviaria, tniflalia, manualia, feu
pie ianâcque adminilirentur , neque cuiquam
furni, Central. Tom. XXXIV.
l i a
va-

C

S

Q

75*

CXtCOX.Ut

r. xin.

f*
, , „ „
CONCIUUM

_

DUHD10À11NH'

WlMXlCUStlt,

atx rttasic.

— r.

75*

HHK0 vago, ignotoque facerdoti miflam celebrare per- A
Ab organis , Bc omni ecclcliaftico cantu , ~nho
quevis mulica, lafcivum quipniatn fc vulgares CHItls^
CHklSTl eit'ant ecdcharum restores , nili prius dilicantilenas, aut levitatem limilclque ineptias retnj.
if«f.
gentcr explorata ordinarii licentia & facultaferens, omnino a icitur: led gravis ubique lie
te.

'

Nullumqac pariter aliene di tree fis admit­
Bc divinis laudibus accommodata, ut cacircum­
flantium fidelium animi ad maiorem pietatem ,
tant , nifi acceptas ab ordinario luo literal, li­
devotionem, ac religionem arJcfcanr.
bi concede facultatis Bc anteattz vitz, morum­
que ac religionis telles exhibeat , qua vetuftiuIn fymbolo & paluone domini nulla penitus
adhibeantur organa, neque etiam mulica , nili
res non appareant, quam que intra annum (cri­
admodum (impies, Bc fula , quzque talis iit ,
pta funt.
ut lingula verba intelligantur.
Sacerdotes quoque > aut quotcumque alios ■
Curent autem epiicopi ea omnia e medio tol­
publice Bc notorie criminofus, rem divinam ta­
lere, qua in divinis officiis Bc miliis avaritiam
cere, ve! ad altare miniftrare, facris vcl mille
intereffe omnino prohibeant , nili qui ad melioredolent, vel quz ab irreverentia aut luperllitione introdu&a funt.
repi frugem redierint, 8c morum , viteque pri­
Earum rerum, qua ad profanam atque freustine commutatione faita , preteritorum Iccle- B
rum veniam meruerint , eamque ab ordinariis
larçm negotiationem pertinent, prcclamationes
in ecclefia fleri, prefertiro dum mifla celebratu i,
Suis impetraverint.
Celebraturi facerdotés , confcientiatn fuam
prohibemus.
Deambulationes vero , fltepitus, clamores ,
prius diligenter excutiant , atque examinent ,
& piam aliquam meditationem premittant .
colloquia in ecclefiis , mendicantium evagatio­
Peccatorum vero confcdionem oâavo quoqu.nes omni quidem tempore , (cd tum maxime ,
cum facramenta adminilirantur, Bc divina ofli­
die, aut frpius , faciant , quoties aliquo ic
peccato gravatos .cnferint. Sibi autem confcii
cia explentur , vcl facra concio habetur , lie .i
mortali, peccati , quantumvis libi contriti vi
nobis interdici omnes intelligant : ut , Ii non­
deantur, abfque przmifla lacramenti confeflionullorum importunitas &: infolentia, qui iacris
potius illudunt, quam interluni, coegerit, au­
ne ad facrum altaris myfterium non accedant ,
etiamfi ex oflicio incumbat celebrare , modo
xilium etiam civile ac regium implorandum Iit.
non defit illis copia confelloris . Quod ft neNam loco facro adeo licenter , ccu foro abuti,
ccflitate urgente facerdos aliqnis, abfque prae­
cum omni homini turpe Afcclusclt , tomChriftiano gravi cum fcelere turpiflimum .
via confeflione celebraverit, quam primum con­
Feminz nec ad altare proptus acccdvi: , nec
fiteatur .
fe detlcis intermifeeant , vel vacuas cotum fcQuia veto facerdotum , in quibufdam hujus
des ( quod turpe Bc ignominiofum cft ' occu­
provincia Jocis, tanta paucitas Bc penuria cil ,
ut quibufdam bis uno die facrum faciendi fa­
pent : fed feparatim , cum decore Bc teve entia
iacris adlint.
cultatem epifeopi concedere cogantur
nc
Illa vero valde culpanda confuetudo, ab ele­
quod, neccflita'e cogente, ad populi Chriftiavatione venerabili- lacramenti, vcl antepera-ta
ni Solatium falutemque permittitur , immode­
myfteria, recedendi . Quare omnes moneantur
rata licentia errori locum det, atque in abufum
fedulo a parochis , illos ecclchz przcepto dc
convertatur, Decernimus, ne hujufmodi facul­
audienda mifla non fatisfaceie , nifi forte, qi'c-d
tatem epifeopi largiantur nili faccrdoti fpectatr
raro accidit, tabs necclliras Iit , quz moram
piobitatis, idque graviliimis de caufis. Quz fa­
non fe-at. Nulli ergo ante datam a facrrjotc
cultas brevi ciiam lemporc circumlcribatur, nec
ti nediCt loucm , dilc.-dee liceat.
ad plures dies, quam ad dominicos Bc feflos ,
Srd vetus etiam illud deert tum iJemtidcmdein diverfis tantum eccleli is protrahatur. fbscant
autem illi, qui bis eodem die miflam celebrare D nuntient , quo , propolita excommunicationis
perna pjzcipitur, ne quis tribus continuis domi­
debuerint, ne in prima mifla, poftquam'otum
nicis a parochialis mille celebratione abiit euchariftiz (aeramentum fumplcr-.nt , vino ma­
Quod ut atcuiatius adhuc oMcrvetur , feifeitennus perfundant: perfulionc enim accepta alun
rur conteflaiii a ptnitentibi s , an huic oflicio
celebrationem noverint impediti.
iatisfcccrint : &r peccati gravitatem , ut ab eo
Nullus item presbyter audeat in privatis rin polieram arceantur, ipfis proponant.
dibus, vel oratoriis aut facclhs , ab ordinario
minime approbatis, contra decretum S. concilii
Tridentini mille facrificium , etiam infirmorum
Dc fifth
caufa celebrare'.
VI.
Dum publica, Bc parochialis miflacelebratur,
nullo modo in eadem ecclefia facrum aliud fa­
AMETSI dominici fellique dies ad hoc ucere liceat: deturque opera diligenter , ut orrnum inftituti (unt ut fideles Chritliam ab
nia altatium ornamenta, Bc facta vala ad cele­
externis , quzftuofifque operibus abftinentes ,
brationem mifle pertinentia munda lint, ac ni­
tida r nullaque nova prius in ufus facros conte- li­ liberius, Bc majori cum pietate divino cultui ,
atque infinitis divinz bonitatis erga genus hu­
rantur, quam ab antiliite aliquo fuerint bcncmanum recolendis beneficiis vacarent , II eque
diâa vel confecrata.
lalutaribua religionis officiis occupati , fedulo
In celebratione vero, omnes ritus ac ceremo­
caveant, ne quod Philippenfes monet Ignatius,
nie, que in miflali Romano prrfcribuutur iwdies feftos ullo dedecore injoriave afficerent t
âe 8c religiofe obferventur, nullis prztermifli-,
Nihilominus noflris temporibus przpoftcic fie­
nullifque pmnino adjcâis.
ri folet, ut tam folennes Bc teligioli dies, non
Que clara voce recitanda fpnt ea diftinâe Bc infolum in illicitis Bc frcularibus negotiis procu­
te! 1 igentet pronuntientur : quod fiet , Ii neque tarrandis, verumetiam in luxu, lafcivia, jocis ac
dris,neque celerius quam par (it verba proferantur.
ludis vetitis, compotationibus, ceterifque flsgiSecreto pronuntianda, fubmifla voce reciten­
tiisexercendis toti tranligantur . Quinetiam of­
tur, néque memoriter quidquam, led in libro
ficinae venditionibus atque emptionibus libere
omnia legantur.
pa-

T

7H

COMCILIUM B V R DIO ALBNII.

SVSic

754

deodis atque illigandis i in quibus omnibus fu- ammo
ANNO 'patent , * Impone opera fabrilia etiam publice
peiftitio tc ars damoaum eft, ex quadampefti- CHRISTI
CHRISTI tradantur. Ea quo dubitandum non eft , ma­
fera focietate hominum tr angulorum maloram
·»·»·
il’J- gna er parte'tot calamitates, quibas jampridem
exorta r unde hac cunAa vitanda font Chriftiaconterimur, a Deo, tanti» (celeribus incitato ·.
jure nobis infligi . Ad cuju» pntfentem ira* > no, tr omni protfus execratione repudianda at­
que damnanda.
placandam, eel etiam majorem, qr»« cerrkibna
A juramenti», perjuriis,blalphemii», Aeonnoftri» immineat , avertendam , omnibus pro·
tumeliolis in Deum ac fanAos verbis, unde bel­
vinei· noftrc parochi» indicimus, populum fount,
la, pefte», morbi, fames, tr omnia malorum
frequenter Ar ierio commonefaciant, ut diebus
genera in bumanum genus immittuntur, fideles
fell is, non folum a quibuslibet prohibitis ope·
comminationedivini judicii communioni (que pri­
ribu» fefe contineant, verum etiam factis omni­
vatione deterreantur. Atque ut impia harc (ce­
bus ccclefia myfteuis, & divini verbi predica­
lerat* confuetudinis corruptela facilius porriga­
tion i, quantum fieri poflit cx animo , tc rclitur, principes atque magiftratus obnixe obteltagiofe interline t nec pietati» opera itideui prnmur in domino, ut hanc nobticum honoris di­
termittant in pauperibus reficiendis » in quibu»
Chriftiana profeflso & caritas maxime elocefcit. ll vini curam fuftineant, tc pervicaces, atque obAinatos debitis panis compcfcant.
Magiftratn» autem omne» pro lui, noft tique of­
Et quoniam omne» fere fibi hoc tempore li­
ficii ratione, quoad polfumu» > adhortamur, ut
(quod in ipfi» maxime litum eft) facro» die» il­
cere putant legere impios hereticorum libros ,
excommunicationis pana, a facri» canonibus ,
los ac folennes, pie fandeque celebrati curent:
acumenicifque conciliis, it fummorum pontifi­
tabetnas aperiri, vedura» tc opera qunvi» rufticum conftitotiooibu» in eas, qui hujufmodi li­
ca exerceri prohibeant. Quo tempore vero divi­
bros legunt , decreta , frequenter a parochis
nam officium expletor, aut conciones habentur,
proponatur: ut fciant omnes fibi nulla rationa
otiofam te vagam turbam e tabernis, tc foro ,
lirer* tales animorum pcAes, adreA* fidei per­
& plateis abigant, panifque propofitis , rebus
niciem atque interitum , dédira opera diilcmifacti» interdie compellant . Neque certe ulla
nata», aut legere, aut apud fe etiam recondi­
reip. adminiilrand* ratio melior It laudabiliot
tas habere, nifi quibu» jure id licet. Mooeaiiefle poteft, quam qu* prima» divino cultui &
tur etiam fepiffime fideles Chtiftiani a <>iis pa­
religioni tribuit. Ceterum epifcopi in fua finrochis, tc confeffariis, ut fugiant, tamquam vigull fynodo, habita noft rorum temporum ratio­
ne, die feftos fiiarum diacefum ad pauciorem C ru» mortiferum , leAionem librorum quorum­
cumque, qui vel ad artes magicas pertinent ,
numerum, quoad poterunt, reducere curabunt:
vel obfcanas & impias narrationes continent :
eofdemqtte , propofitis etiam eorum arbitrio
eofque , ut olim tempore apoftolorum faAum
pceni», debita cum reverentia curent obfctvando».
legimus , > comburant.
Denique, ut uno ore, tr mentium atque vo­
luntatum confenfione, ab omnibus Deus optimus
De ercfùii trtiiei Vitili rr/<xis»< Cimjtuai
CCitririil.
·
maximus pure ac religiofe cola-ur , omne» pa­
llore, , verbique divini predicatorc: monemus
Bc hortamur, ut animas ubi concreditas ab om­
ni h*refi, impietate 8t fupcrftitione aversam ,
VII.
tc in ea crimina lapfos , pro vitibus ad veram
asToats frequentiffime admoneant , fcdus
religionem & (incerum Dei cultum revocare ftudeint, memore» tanto pretio , quam.ii Chrifti
exeerandum eo» committere, necnon a com­
munione fidelium avulfos efle, qui magica» ar­ languis eft , redempta» animat omni labore ,
tes 8c divinationes exercent, vel qui ejus gene­ D «udio, & contentione ad tcâam (ilutis viam ,
a qua longius aberrant, efle revocanda».
ri» ariolis fidem adhibent . Omnia enim hoc
( ut facris literi» traditum eft ) abominatur do­
minus , tc propter iftiufmodi federa extermi­
Dc [wixiitii.
nantur populi a facie terre.
Eos pariter increpent, qui alios dies fauftos,
alios infaufto» credentes, infulcipicndis, pctfiVIII.
ciendifque negotiis tempora tc momenta obferjm ecdefia nihil habeat pretiolîu», nihil ad
vant, vel qui ex occutfu quorumdam anima­
lium aut hominum ab operibus inftitntu abfti•ternam falutem conlequcndam magis ucnent.
celfarium, quam a Chrifto lep:em inftituta iiSed non minus culpandi funt, qui ex aftris ,
cramenta, quibu» omnis juftitia vel capta au­
Chaldcorum more, ratura temere fomniant po­
geatur , vel amifla reparetur , ac demum Dei
tius quam praedicunt, A aitrologic, quam ju­
gratia, quam ipfa<(aeramenta, ceu vafa qua­
diciariam vocant , ufu facrilego arbitrii noftri
dam divina, continent, eamque rite fulcipientilibertatem tt Dei providentiam opprimunt. Quo­ E bus conferunt, nobis abunde communicetur ; pa­
circa fi qu* ephemerides vel diaria ejus generi»
llores omni ftudio ac diligentia commilfum fibi
edita in lucem fuerint , quar aliud prater an­
Chriftianum populum exhortari debeat, cum ad
anas temporum viciflitudines, aerifque conftitulingularem erga omnia (aeramenta religionem.
tiones contineant , eodem modo damnamus ,
It severentiam adhibendam, wm ad frequen­
quo libros improbat* leAionis, eofqoe nequi»
tem auguftiflimi euchatiftia facramcnti 8c conlegat, aut apud (e retineat vel illis fidem ad­
feflieais ufum . Quorum (aeramentorum con­
hibeat, prohibemur.
tempsus, ut ait D-Auguftinu», homine» lacrileHuc referenda funt, ex fententia divi Augagos facit. Impie enim contemnitur, fine quo pic­
ftini, ligatur* execrabilium remediorum , qu*
ta» conflare non poteft. Quamobrem a faaAis oars non commendat medicorum , feu ia preca­
Jim patribus pie daturam fuerat, ut faltem tet
tionibus, feu in quibufdam notis , quas charaquotannis, videlicet natali domini, refurraAioAeres vocant, five io quibufdam rcbu» fulpcnne, atque pcntccoftcs, omnes, qui veri cctsfeti
CsmxhGvmra/. Tom. XXXIV?
J I
j
· vel-

P

C

75J

CRî‘?m.n"

Concilium Buhdigaiinji.

75*

Et A tat, nifi ca fit «tate , judicio, tc moribu», m "ajIMo
prudiâis omnibus (atufacere .polfit. Ad extre- CHKlSTI
ilRliTl quamvis piup'er laiitatis *r.l irem magnx ex
mum, nequaquam prsttetmittaturadmonitio de
>|*J.
,)>j>
parte in animis hominum reltinCiuoi nullo )aia
cognatione fpirituali quam tc inter (e te inter
crclefiz pracepto ad fiequentiorem , quam an­
baptixatum, ac utrumquç baprixati parentem,
nuum iitriufque.hujus (aeramenti ufum fideles
(ulceptores contrahunt.
obligentur : niliiloovnus & Deo gratiflimum
Ut paganorum ritus deteftandos exeeramus t
rd , tc piorum anirnis falubcrrimum cx puriflific eorum vana nomina filiis Chriftianorum im­
jiis dirins gratia fontibn, aquam aeterne vite
poni prohibemus: parocfiifquc prxcipimbs, ut
frpie. hau'ite. Nam quod per fe femper opti­
id nulla ratione fieri permittant. Nomina quo­
mum eft , noa poteft non temper titiliflimiim
que fandorum patrum veteris tcftamcnti affeelfe. Alia quoque (aeramenta quanta cum reli­
daie , hrrctico.um eft. Quocirca Iccio parochi
gione animi.ue puritate (uleipietula ini' (*pi(admoneant hujufmodi nominum cupidos , ut
lime* docere parochi non prretermi'ttant . Quod
quo majori gratia λ* lumine novum teftarrert»
ut aptiflimis tirmiflimiique tatiouibus prsftare
tumpreftat veteri, lie longe efle decentius (anpoflint, ipfis injungimus, ut coutinuo catechifmum concilii Tridentini pre manibus habeant, B âorum apoftolortim & difeipulorum Chrifti ,
in quo (ingulorum (aeramentorum vis tc effica­
atque aliorum ■ qui eorumdem (anditatctti imi­
tati funt, nomina infantibus imponi.
citas diferte explicatur.
Ac ne (aceidotum, in facti' 'raâandis, negligentia tc incuria , populi piett em imminuat,
Dc ca»finn4tic»c.
ptectpimus, ut prricriptas a majoribus noftris
in (aeramentis admtnifttandis ceremonias non
X.
folum diligenter, fed ctiam fumma cum animi
attentione & religione obieevent , nihil omni­
ANCTUM confirmationis faersmentum,
no addentes, nihifdetrahentes, in iphitutnctiam
uoftrorum nuierrimotum temporum injuria
prope intcrmilfum a multis & pro derelido ha­
(aeramentorum diipeniatione manus puras ab
bitum ad frequentem ufum fc ia lutem Chriftiaomni (imoniar labe, & avaritie uilpicione con­
norum revocari vehementereupimus . Hocenirn
tui entes .
(aeramentum, ut ex nominis ratione conflat ,
gratiam, vim, robur tc arma (uppeditatadver.
Dc idftifie*.
C Ius vitia, & infeftilTimos animorum hoftes, quo­
rum (ane, quo majores funt , tc acriores impe­
IX.
tus, eo diligentius omnibus epilcopis manda­
mus, ut fuarum diceceium parochias fzpius ob­
UIA biptiimu» eft iugicflus i>i ccclcfiani
euntes , hujus (aeramenti vim populo expli­
Chrifti, tc id lineqtio nemini in regnum
calorum patet aditus , idcirco prreipimus, utcent , aut explicandam curent: tc iis omnibus,
qui nondum illud fufeeperunt , adminiftreut .
quam citiflime fieri poterit , parentes liberos
Moneantur etiam qui adulti funt ut ad tantum
(sos baptizandos curent , neque diu expeitent
fufccptores Sc patrinos, ne dum in vana ad b.i(aeramentum non accedant , nifi prarmifla pec­
catorum contcflionc , aut '(altem maximo pec­
prilniutu pompa apparanda tempus inepte teri­
catorum dolore, tc mature coni.tendi propoli io.
tur, animat Chrifti (anguine redemptas maxi­
Patrinus unus , qui fit conis.matus, offerat
mo graviflinioquc periculo , c quo emergere
conflimandutr. , propter cognationem (pirfruanunquam poflint , expotnnt.
lem, qu* inde contrahitur , nec Ii pater con­
Piivatis in zdibus, nili mgente fumma neceflitate, baptilmum adrr.iniftrari prohibemus
firmandi .
Epiicopi tempus illud, qua funt admrnlftraLiceat tamen, inflante periculo; faerdeti, vel D
turi confirmationem , parochis ante drnun’ienr,
eo ablcnte, alu< quibulcumquc darn· baptiza­
ut confirmandi fefe ad fanftum illud (vimen
re ; dummodo vera bantiimi torna .ervetur ,
qua cum alpetfione aqu« natural's hifce verbis
tum parent, atque ad locum dciignatum le son
proferri debet : Ffo tr
re mm.xe Tarrir ,
ferant .
tr Filii, V SfiritKi
H ’C pacto baptizaDr erubrriftii.
tus fi fupervixeiit, cum primum licuerit per vaIerudinem-, in ecclefiam deferatur; ubi, fi reûe laptizatum prius cunftiterit,Ceremonie baXI.
ptiimi antum adhibeantur.
Parochi afuit archipresbyteris fanâum chrifuemadmodum corporibus, fic er ani­
ma (olito tempore petant, atque diligentes in
mis fua Iunt alimenta tribuenda , ne li
ufum baptiimi allcrveiit Ubi vero temporis in­
multo tempore jejuni, languidique permanfejuria (acre edes dirute fuerint, curent illud
rint, irslaboriofa vite humane peregrinatione,
fervandum in loco mundo, tuto , A' clave obfc via deficiant . Ideoque pane vita , qui de
ferato, caveautque nc laicorum manibus attre- £ celo defiendit , nimirum facrofanâo Chrifti
ûetur.
corpore , quod in euchariftia vere continetor »
Admoneantur fu (cep tores tc patrins, qui duo
parochi populos fibicommiflos pafcere (atagant ,
ad futnmum cifc debent, vir nimirum ac mulier ,
tc afliduis cohortationibus ad hunc culcftem ci­
oflieii fui effe, fi id parentum opera minus prebum invitent. Eos autem qui (altem femcl quot­
ftari poflit, puerum , qui Chiifto per baptifannis , idque folemnibus pafche diebus , vcl
mum gignitur, cum primum rationis ufum ha­
circiter , ad hoc (aeramentum, premiffa pecca­
bere crzpcrit, tam baptiimi (uicepti, quant protorum Confeflioae, non accciferint, cajufcumqoe
fclfz in bapufmo fidei admoneie, lunulque pro­
tandem fint conditionis , ad cpticopum proxi­
videre, ut in ejufdem fidei clementis, verique
ma, poft paichl, iynododeferant. In eos vera
Dei cogmuone&cultu catholice inftituatur , 8c
epiicopi cenfuris , aliiique poenis acriter ani­
madvertant. Hac de caufa natuimus , ut pr*moribus Cbriftisiiisjnformctur : eamque ob rem
diito temporr pafche, nemo extra fuam paro­
ad patrini ofliciuiti ne-ninem parochus adruit-

— n,nJ" vclknr Ch.riftiani, euchiriftiaus (emerent

S

Q

Q

chiam.

_ ,_
757

GK&aontus
r.xm.

CONCHI VM BUADIOALC NS8.

ANNO chuta > a bique leftotis fui facultate, alio fe con­
CHRISTI ferat hoc (aeramentum percepturus. ScdBe quibut dabitur ca facultas , parochum certiorem
>(·>
facian', quo loco facram euchariftiasn (umpferint .
Sacerdotes quofdam uique adeo nominis te
officit luicralla quadam focordia oblitos efle
dolcrnus, ut via femel in annoa fingulos, aut
ccrte rariflime, factificium miflz faciaot. Un­
de una cum ceteri· , tale· ad cpifeoputn defer­
ri przeipimus ; ut ille pro fuo jure, eoa omni
ratione cogat, fuurn rite menu· explere, ac nul­
li penitui facetdotii officio deefle .
Ægroti, ii przfcrtim , qui periculofe labo­
rant, hoc falutati viatico non carcant. Ideoque
in eorum gratiam ferventur aliquot hoftias con­ B
fectam, que tamen in ecdefia loco honefto claufa atque recondita, dccirnoquinto quoque die
innovanda erunt.
Ipfum vero venerabile facrimentum fumma
cum religione parochus am'iâu lineo Sc ftola in­
datur, ad egrotot deferat, uno aut altero ad
minus, qui tintinqabulum 8e facem ardentem
geftet, precedente* Populus autem moneatur
m concionibus, ut tum >n viit publicis fanâilfimum Chrifti corput adoret , & agroti ufque
domum, quoad fieri poterit, magna cnm ve­
neratione, atque pietate .proloquatur. .
Illud porro Chriftian* plebi affiduc inculcan­
dum eft, diviniffimum hoc facramentum , ut ex­
purgati· ab omni culpa, Bc puri· animi·,copio- c
•am gratiam, falutemque confert , lie peccato­
rum, adhuc illuvie fqualentibu· & inquinati) ,
fbo ipforum vitio atque pravitate plurimum obcfle, non fecus ac faiutare· cibi ftomacho bn-

"TTiw'laT

7î®

dant. Verum prudentis erit eonfelfatii nofle qui
remittendi erunt.
chris Π
Sepe pradicent parochi , Chriftiam hominis
poenitentia contineri veterum peccatorum dete-·
nationem, tum eoiumdem facramentalem confelfionem , itemqee facerdotalcm abfolutionem ,
ac demum fatirfaftionem per jejunia, eleemolynas , orationes, & alia pia fpiritualis vitie
exercitia i quibus te pravi habitui citius ei ani­
mis evelluntur, te boni f.srilius inicruntui
Neminem parochi abfolvant eorum , qui cum
precedence confeffione fe ablata reftiruturos , at.t
legata .id pia· caufa· foluturos efient polliciti,
cum facultas affuiflet, neglexerint. Los excipi­
mus qui in mortis articulo fuerint conftituti t
qui tamen admonendi erunt , ut id oneris , fi
obierint, heredibus imponunt, vel li con va lue
tint, quamprimum poterunt, fatisfacunt.
Medici, poft unam aut alteram vilitationem .
fub excommunicationis pana exprefla , 8c aim
conftitutionibus l’ii quinti lancitir psvnis . jJ
egrotonim curationem non accedrnr , nifi c"'
to cognoverint, iplos, poftquam in hunc mor­
bum inciderint, peccata idoneo iacctdoti finite
confeflos.
Prrcipimos, juxta concilii Triilcntini decre­
tum, ut nullus presbyter , ne feligioius quidem ,
confcfliones (arcularium , etiam lacerdotum , au­
diat: nifi aut parochiale beneficium, aut ab epi­
lcopis per examen, vcl alias idoneus judicatus
approbationem, qua g'atis detur, obtineat.
In omnibus cathedralibu. cc.lcl.u, ubi id
commode fieri poreri: , pa.iiicntiarius aliquis
cum unione praebenda proxime va.atu.eab epifeopb inftituatur, qui magiitc- at, vcl doâor,
aut'liccntiatus in theologia , ve', juic canonico,
guenti Be male afteifto detrimentum afferunt .
Conflat enim apoftuli dodrina tales, qui indi­
Bc annorum quadraginta, aut alia· pr<> ratione
gne id fumpferint, judicium fibi manducare β{
Joci idoneus judicatus: quidum cuntc-'hones in
ecclefiis audiet, interim ptzicnc in clioio ccn
bibere. Ideoque parochi & contionatore·’, nec­
icitur.
non quieumque audiendi· confclfionibut profi­
Quando ab aliquo publice, & in muimrum
ciuntur I, moneant , cum publice omnes , tum
privatint lingulos, ne ad ncc tremenda mylleconlpeâu crimen commifluni fuerit, und- alio
fcandalo tc exempli pravita-c oifenlos, commo
ria , nifi priu· integre probata confcicntia Bc om­
tofque fuifle non fit siub'tandum , debitam huic,
nium, quorum meminifle operam ledulo dede­
rint, peccatorum fafta confeflione, accedant.
pro culpa ratione , panitent'am publice inju.it.
D oportet: ut quos exemplo fuo ad malos morer
Dc firnitenti^.
provocavit, fua emendationis teftitr. xnio ad re
ttam revocet viam . lipifcopus tamen publici;
hoc pcenitcntiz genu·, io aiiud Iccietnm pote­
XII.
rit commutare , quando i:a magis expedite juONEANT parochi omne· myfterltChridicavetit.
ftianc religionis initiatos, cum primum,
Cum judicii natura Be ratio roll.ilet , ut iij
juxta ffaiam , fciciiut improbare malum Bc eli
­
iubditos
dumtaxat feratur fententia, ex eo fit,
gere bonum, lemcl ut minimum quotannis, &
ut nullius momenti fit ablolutio , quam lacermaxime acceptabili quadragefims tempore om­
dos profert in cum , in quem ncc ordinariam,
nec delegatam habet juiiidnhionem : cumetrafn
nia peccata lua propiio facerdoti confiteri obli­
gato· efle.
magnopere adChriftiani populi dilciplinam per­
Confitendi autem modum , te examinande
tineat , non omnes facerdotes a qi.ibufvis cri­
conkientic rationem in Cingulis divinat legi· at­
minibus abfolvendi potcftatrm habet · . fed atroque ecdeliz [receptis , tc capitalibus vitiis ,
ciora tc graviora crimjna , peru'ixri fnmtni pon­
tanto ftudiolius fideli populo tradere debent pa- E tificia , βτ epilcoporum j.ioirio reiervaii, cnm
rochi, quanto magis perniciofa illa confuetudo
gravioribus morbis pentiores adl. bcndi tint me­
dici, faci 111>fqtie venir maxima Ii: peccandi ilpene apud omnes invaluit, ut (olum a facerdotibus confitente·, idque fatis leviter , interro­
Iccebra . Sunt tamen, fient accepunui , nonnul­
gentur. Qjizrant ergo imprimis parochi aconli facerdotes , qui terminis fuis non conten­
htentibu·, an prius conlcientiam fuam dilcufleti, paflim, tc fine difetimine ab omnibus pec­
rirrt, cofque peccata fua confiteri jubeant: tum
cati· , quantumvis atrocibus, delinquente, cum
demum, liqua fortalfc pratermiflavidebuntur,
maximo fus te illotum lalctis periculo, abfolde iis pro (laru tc conditione cujufque interrovere prrlumunt. Nos huic occurreie malo cu­
Î;ent. Alloqui, quos nullo modo parator ad coi!pientes, prr/enri deceto omnibus parochis Bc
aliis (acerdotibus confeflionibus audiendis prr
efltonem , atque meditato· noverint, horten­
tur, ut cum magna peccatorem fuotum dete*
icetis, iub excommunicationis pana prohibe­
mus, nc deinceps a peccati· tt criminibus a- c
ftatione ac dolore paratiores alio tempore acce»
xiort-

r>i|.

M

'

759
CONCniOM Bukdioa LBNJI.
■£}«*£
7^0
*"Jnno cioribus, quorum cognitionem & abfolutionctti A mitate notabilis, ve! qui ctatem a fanâa Tri- ‘anno'
( HRisTl fibi fummus pontifex, lut epifeopus in fuis fy»>*>
nodalibus conftitutionibus, refçrvarunt, quemquam abfolvcre , lcd ejufmodi crimiaum reos,
ad «pifeopos luos amandent
ut vel ipfi, eaula cognita , eos abfolvant , vel ad fummum
pontificem abfol«endos mittant : declarantes absolutionem in prndiâis criminibus , abfque
certa , & prreipua faoâiffimi domini noftri
pap· , vd propriorum epifeopornm conctflione , per parochos & alios facerdotes , prstciquam in mortis articulo , datam , viribus pe­
nitus carere , Ic nullam elfe . Omnibus autem
eoepifeopis noftris indicimus, ut cafus fibi tefetvatos quamprimum publicari, Ic feriptof ab
omnibus luis parochis haberi curent. B

dentina fynodo prsftitutam non attigerit , ad- CHaftri
mittatur: idcoque nec fubdiaconus ante vigefi«1·μ
mum fecundem annum , nec diaconus ante vigefimutn tertium, nec presbyter antevigefimum
quintum promoveri debebit.
Sufpeât etiam de herefi, homicide volunta­
rii , apoftat· , fimoniaci , confidentiarii , ercommunicati , energumeni , morbo caduco la­
borantes, bigami, ac alii jure interdidi, a fa­
ctis ordinibus omnino arceantur Prima tonfura nullus initietur, qui laetamentum confirmationis non fufeeperit, vel fidei ru­
dimenta non tenuerit, vel legere ac feriberu nefcierit , vel denique qui ex conjeâura proba­
bili exiftimabitur , ob alium finem , quam ut
Deo fidelem dr perpetuum cultum preftet, hoc
Dt ficrtMfa»» txrrtitit
genus vit· clegifie.
br ne clerici , qui divino minifterio adferipti funt, cum ordinis fui dedecore mendicare,
•ut Cordidum quippiam exercere cogantur, nul­
UAMVIS facramentum extreme un­
lus deinceps, juxta SS. patrum decreta, ad fa­
itionis egrotis fit adminiftrandam , qui
ctum fubaiacoaatus ordinem recipiatur , nifi .
in extremum vite diferimen ac periculum ad-prias legitime confiet beneficium ecclcfiafticum,
duâi ede videntur : tamen non eo ufque diffe­
quod fibi ad viAum honefte fufficiat , 8c qui­
rendo m eft , dum ager omnibus pene fenfibu.·
dem fton controverfum obtinere : quod poftea
deftitutus fit.
refignare non poterit, nifi aliunde habeat unde
Quapropter parochis pneeipimus , ut omnes
commode honefteque vivere poflit Et ne inea
cur* iue creditos frequenter moneant, ne fint
re fimus committatur, nullam rclignationem ad­
hac in re lentiores , lut negligentiores , cum
mittant epifeopi, nili prius vere exploratum ha­
inter eos aliquis periculofe laborare videbitur. C buerint, ncncnqum, quod re fi gnandum propo­
Curent etiam crebris monitionibus 'imperitum
nitur, tituli loco non cfle.
vulgus ab illa inani 8t impia opinione abdu­
Ad patrimonii vero , vel penfionis titulum
cere , qua plcnque finiftre de hujus facramenti
nullus admittatur , qui nor, fit utilis , aut
virtute Tentiunt , perinde ac fi mortem srgris
neceflarius alicui ecclefi· aut pio loco . Sed
acceleret: cum certum fit, ex apoftoli dodrina,
dc prius perfpiciendum erit , an patrimonium
Deum non anime tantum , verum etiam corillud vere obtmeat : dc utrum ad vitam illius
fion, fi expedierit, virtute hujus facramenti fahonefte fuftinendam latis elle poflit . Id vero
utem conferre.
deinceps vendere, vcl remittere, ve! alio quo­
Nec vero putent parochi fe omnino officio
vis modo alienare nufquam liceat , nifi benefi­
fuo lati'.feciffe , li egrotis eucharifti* de extre­
cium re ipfa prius obtineat : vcl aliunde ha­
me tinctionis facramenca v folum impenderint beat , unde vivere poflit.
led eos prêter ea adefle oportet morientibus,
A fubdiaconatu , ftatim oftioi divini reci­
cofque fandis admonitionibus , te piis preci­
tandi rationem teneant , neque omnino iupebus omni ratione juvare : ut quod eis fupereft
riores illis ordines conferantur , quos per esavite, in vera Me catholica fide pofliac explere: D men hac infigni dr mortali negligentia teneri
ne propter peccatorum fuorum multitudinem at­
conftituctit.
que gravitatem ollo modo de divina m i fer ico r·
Nullus item recipiatur , nifi literarum fciennia defperent.
tia , pro Cujufqire ordinis ratiouc fuerit prsditus , fine qua nec (acerdotium rite adminiftraDt ftcrtetm· wiiail.
re , nec faluti cum Iu· , tum populi rcâe va­
care quifquam poteft ■
XIV.
Ad ordines promovendi modcftic atque pro­
bitatis fu· a fuo parocho dr magiftro fcholc ,
UM apoftoli pnrcepto , epifeopus nemi­
in qua educantur, tcftimonium habeant.
Epifeopi diligentiflime caveant , nc pro col­
ni cito mànus imponere debeat , Cingu­
los provincis noftrc epifeopos hortamur , aclatione ordinum aliquid , licet uliro oblatum ,
fedulo monemus, ut iis examinandis , qui ad
accipiant, vcl a fuis accipi permittant . Scri­
ordines promoveri cupiunt , accurate ipli per
be vero , G nullum eis aliunde affignatum fit
fe incumbant , vel fi legitime impediti fuerint t
ftipendium , decimam tantum unius aurei par­
eorum opera utantur, quos pios dodofque no- £ tem accipere poffint , ubi non viget laudabi­
lis confuctudo , nihil accipiendi : Alioquin
verint , ic quorum diligenti· atque integritati
confidant.
jrm in fe excommunicationis fententiam latam
cfle fciant.
In eorum autem examinatione , qui ordi
nandi funt i «c prscipue attendi dc obfervari
debent
Dt [itriutm attUrieitaU
Primum ne quis ex aliena dioeceG · nifi litcraa facultatis a fuo epifeopo accepta profe­
XV
rar , cujus tcftimonio ejofdem probitas ac tnoATRIMONIUM hac de eaafa divinitas
res commendentur , in album ordinandorum
inftitutmn effe certum eft , ut ca legiti­
referatur.
ma viri dr femin· coajunâione, humanum ge­
Deinde nc quis non legitime procreatus, vel
aliquo membrorum defeau, five infigni defor­
nus ad Dti gloriam propagaretur , quo eolaÛH

xni.

Q

,

C

v

M

7<ri

Concilium Bukdigalinji.

7^1

ANNO ft*’ demum beatitudiuis particeps fier er , ubi Λ lii.ee Spiritus lanfli : vel aliis otatmr verbis, anmq
ÇHttSTl creatorem fuum pie in hac vita & religiole cojuxta receptum uniufcojufque provincia ritum · CHB.1STI
ijij.
luillet . Ex quo quidem matrimonii dignitas
Quod fi aliquando probabilis fuerit (ulpicio ,
·>Ι|·
elucet : fed ex co maxime , quod (aeramenti
matrimonium malitioie impediri polle , Ii tres
vim in evangelica lege accepit a Chrifto , ipprccefferint denunciationes : tunc vcl una tan­
fius cum ecdelia fanâiftîmam , firmiflimamtum denuntiatio fiat : vcl taltem parocho, 8c
daobus vcl tribus teftibus pre (entibus matri­
que conjunâionem deiignans . Qu· cania eft,
ut conjugibus rite hoc (aeramentum fufeipienmonium celebretur i deinde ante illius conium
tibus, gratia Dei verilEme conferatur, fiatque
mationem denunciationes in ecdefia fiant , ut
fi aliqua fubfunt impedimenta , facilius dete­
honorabile connubium , Sc torus immaculatus,
gantur , nili ordinarius ipfe expedire judicave­
dum alter in alterius mutua benevolentia 8c ca­
rit , ut prcdifta denunciationes remittantur ,
ritate conquicfcit , atque alienos 8r illicitos a3uod illius prudentia 8c judicio (anâa (ynomores penitus averfatur . Unde fit etiam ut
us relinquit. Qui aliter, quam pralente paro­
snat'imonii ftuâus liberorum procreatio concho, vcl alio laccrdote, de ipfius parochi, (eu
(equatur, qui ver* fidei 8c religionis cultores,
atque parentum virtutis potius , quam fortu­ B ordinarii licentia, 8s duobus vcl tribus teftibus
matrimonium contrahere attentabunt , eos fau
narum heredes exiftant . Hanc tamen gratiam
âa (modus ad fic contrahendum omnino inha­
hiice przpoileris perdit tique temporibus non
biles reddit , 8c hujufmodi contraâus irritos 8e
ita uberem conferri mirandum non eft , cum
nullos elle decernit, prout eoa prefenti decreto
major hominum pars nihil aliud fibr ferme pro­
irritos facit 8c annullat. infuper parochum vel
ponat , quam ut pecudum more , foedas cupi­
alium facerdotem , qui cum minori teftium nu­
ditates expleat , vel divitias 8c opes augeat ,
mero , tc tcftes, qui fine parocho vel facerdonulli propemodum virtutis 8c morum habita
te , hujufmodi contraâui interfuerint , necnon
ratione , perinde ac Ii , aut in (ola voluptate,
ipl<>'. contrahentes , graviter arbitrio ordinarii
aut in amplis pufleOionibus felicitas humana
confifteret. Cum tamen par efflet hujufmodi ho­
puniu przcipit ■
Przterea eadem (anâa fynodus hortatur , ut
mines , ad divinam gratiam promerendam ,
caftillimontm Sc innoccntillimorum conjugum
conjuges ante bcncdiâioncm facerdotalem , in
templo fufeipiendam, in eadem domo non coha­
Tobi* Λ- Sjrje fiindimonum piidicitiamque
bitent: ftituitque benediâioncm a proprio pareligiulc imitati . Sed cum prxtcrej in matri­
moniis contrahendis atque celebrandis multa C rocho fieri: neque a quoquam, nifi ab iplo paprzpoftcrc ac perperam gerantur, hominum vi­
'ocho, vel ab ordinario licentiam adptkdiâatn
tio vcl etiam fuperftitione introduâa , quibus
benediâionem faciendam, alii facerdoti conex- '
curandis atque fanandis optima , eaque per­
di polle , quacumque confuetudine etiam im­
opportuna remedia concilium Tridcntinum attu­
memorabili, quz potius corruptela dicenda eft,
lit. Idcirco facri ipfius concilii decreta hic elle pro­
vcl privilegio non obftante . Qpod G quis pa­
ponenda , 8c in omni nollra provincia in polie­
rochus, vel alius facerdos, five regularis, five
runt fervanda (latuimus. Ea vero funt ejulmodi.
(zcularis fit, etiamfi id fibi cx privilegio , vel
Tatpetli dubitandum non eft , clandeftina
immemorabili conluetudine licere contendat ,
matrimonia , libero contrahentium confcrtfu
alterius parochi· fponfos fine illorum parochi
faâa , rata 8c vera effle matrimonia , quamdiu
licentia, matrimonio conjungere aut benedice­
ecdefia ea irrita non fecit, Sc proinde jure dam­
re aufus fuerit, iplo jure tamdiu fu (penius ma­
neat,
quamdiu abordinario ejus parochi qui ma­
nandi lint illi , ut cos lanâa fynodus anathe­
mate dtmnat, qui ea vera ac rata effle negant,
trimonio intereffle debebat, leu a quo beoediâio
quique fallo affirmant , matitinonia a filusfa(ufeipienda erat , abfolvatur.
Habeat parochus librum , ia quo conjugum
tnilijs, line conlcnlu parentum contracta , irri­ D
ta elle, 8c parentes ea rata vel irrita facere pol­
&* teftium nomina, diemque 8c locum coalisât
ie ■- ndulominus CanCta Dei ecdelia ex juftilfimatrimonii defcrtbat , quem diligenter apud fe
tnis caulis illa Temper detcftata dl , atque pro­
cuftodiat.
hibuit. Verum cum (anâa fynodus animadver­
Puftremo fanâa fynodus conjuges hortatur,
tat prohibitiones illas propter hominum inobeut antequam contrahant vel (altem triduo ante
dientiam non prodeffle , Sc gravia peccata per­
matrimonii confummationem , (ua peccata dili­
pendat , que cx nidem clandeftinis conjugiis
genter confiteantur, 8c ad fanâiflimum cochaortum habent , prriertim vero eorum , qu! in
nfti· (aeramentum pie accedant.
flatu damnationis permanent , dum , relida
Si qu* provinci* , aliis, ultra przdiâas,
priore uxore , cum alia palam contrahunt , Sc
'laudabilibus confuetudinibus , 8c ceremoniis,
cum ea in perpetuo adulterio vivunt. Cui ma­
hac in re utuntur , eas omnino retineri, fanâa
lo cum ab ecdefia , qua de occultis non judi­
fynodus vehementer optat . Ne vero hzc tam
cat, lucturi i non poflit Ù nifi efhcacius aliquod
(alubria przcepta quemquam lateant, ordinariis
remedium adhibeatur : idcirco facti Latetancnomnibus przcipit, ut cum primum poterunt, cufis concilii fub Innocentio III. celebrati vellirent hoc decretum populo publicari ac explicati
giis inhzrendo prccipit , ut in pofterum , an­
in fingulis fuarum nictcefam parochialibos eccle­
tequam matrimonium contrahatur , ter a pro­
fiis : idque in primo anno quam (zpiflime fiat :
prio contrahentium parocho tribus continuis
deinde vero, quoties expedire viderint. Decer­
diebus feftivis in ecdefia , inter miflarum fo­
nit ioluper, ut hujuimodi decretum in unaqua­
lennia publice denuncietur , inter quos matri­
que parochia fuum robur , poft triginta dies
monium Iit contrahendum : quibus denuueiahabete incipiat , a die prime publicationis in
tionibus faâis, Ii nullum legitimum opponatur
eadem parochia faâ* , numerandos.
impedimentum , ad celebrationem matrimonii
Nos ergo cum decretum hujufmodi , ut par
in facie ecclefi· procedatur, ubi parochus vi­
eft , obfervari maximopere velimus , parochis
ro 8c muliere interrogatis , 8c eorum mutuo
omnibus przcipimus , ut ter quaterve divfrlis
confenlu intel ledo , vel dicat, Ego vos in ma­
diebus , quibus in ecdefiam major frequen­
tia populi ad facra myftcnaconvenire (olet, de­
trimonium conjungo, in nomine Patris , 8c Fi-

ar-

-x-.
7® 3

caecemus
r. XU··

Concilium Bu

ANNO cretum illud palam tc manifefte legant, ne qua A
CHRIST I poflit ab ullo ignorationis cxcufatio legitima
pretendi : fed A primo quoque dominico die
i>*J·
cujufque menlis hujufce anni, ac deinceps cum
expedite videbitur , idem hoc decretum publi­
ce recitent , tc quzeumque in eo przfcripta
funt , fequantut aceuratiflîœe. Alioqui noftro
A coepifeoporum arbitrio libi mulâam irro­
gandam efle meminerint ■
Ab adventu domini ufque ad epiphaniam ,
A a feria quarta cinerum ad oâavam palchatis , nulle nuptiz loiennes celebrentur , quz
reliquis, extra ifta , temporibus pcruiittiiniiir
Bcnediâionem nuptialem in facie ccclefiz
ante vel poft miflarum celebrationem, a quar­
ta hora matutina , .ufque ad meridiem fiefi B
przcipimus ·. poft ptandium veto J aut noâu
celebrari vetamus .
Ut autem obviam eatur fraudibus erronum ,
& vagorum quorumdam hominum , qui plures
in divcilis locis uxores ducere tentant : paro­
chis omnibus prohibemus , ne hujufmodi va­
gos A ignotos homines ad . matrimonium re­
cipiant , nili prius diligentem dc iis inquifitionem fecerint , tc re ad ordinarium dela­
ta , facultatem ab eo illos admittendi obti­
nuerint .
-r
Moneantur quam fzpiflime fideles Chriftia­
ni a fuis parochis , ne hzrcticis , tc homini­
bus 3 fide & religione catholica alienis, filios
A filias fuas in matrimonium collocent : tali. C
bus enim conjugiis ( quod dolentes referimus )
permulti naufragium ude i fecerunt.
Contra maleficia , qua in celebratione nu­
ptiarum nonnunquam exercentur , parochi ad­
moneant conjuges , quemadmodum eadem Ί ri­
demini lynodus eos adhortatur , ut antequam
contrahant , vel triduo faltem priufquam ad
matrimonii ufum accedant , fua peccata dili­
genter confiteantur , 8c facrofanfto euchariftiz
faciamento communicent . Hujufmodi namque
maleficia A przftigiz , fzpe contrahentium vi­
tio, Deo ita permittente, vim habent .· ut qui
indigne , vel etiam fuperftitiofe , aut intempe­
ranter hoc facramentum (ufcipjunt meritas flagitii fui panas luant , tc facramenti gratia D
priventur , qui eo non tanquam facramento
fassâe ac reverenter utuntur .
Matrimonium inter confanguincos ad quir­
ium ufque gradum inclulive , a faeris canpnibus pronibetur : frat,er A foror in priori gra­
du numerantur , filii eorum in lecundo , ne­
potes & neptes in tertio , pronepotes vero A
proneptes in quarto .
Si quis tamen in ptinso , fecundo , tertio ,
quartove gradu exiftens , eam ducat , quz in
quinto fit gradu , legitimum eft eorum matri­
monium : nam gradus remotioris potiflimum
ratio habetur .
Cognatio quoque tc affinitas fpiritalis im­
pedit matrimonium , quz quidem in .baptif- E
sno , ut jam diâum eft , contrahitur inter
baptixantem A baptisatum , ac utrumque
baptitaii parentem : inter fulceptores A fufseptum ,. ac etiam ejufdem patrem A ma­
nem ■
Ea autem Cognatio , qus ex confirmatione
.contiahitur, confirmantem A confirmatum, il1 inique patrem A matrem ac tenentem feu pa­
ti inum non egreditur .

Impedimentum vero , quod propter affinita­
tem n fornicatione eontraâum inducitur , A
matrimonium poftea faâum dirimit , ad eoa

rdig a lens b.

7^4

tantum qui in primo A fecundo gradu conjun- anno”
guntur , rcftringuur.
CHRISTI
Juftiliz publiez honeftatis impedimentum , s>l|.
ubi fponfalia quacumque ratione valida non
erunt , S. lynodus Trident in a fuftulit i ubi
autem valida fuerint , primum gradum non
esccdunt .
Dt tfifctfii .

UM vita epîfcopi, forma & exemplum to­
tius giegis cffc debeat , ut accurate uterquc apoftohis precipit , in primb eos curare
oportet, qui hoc facrum myftcrium (ufcipiunt,
ut ha iobrie , carte ac pie Vivant , moreique
fuos omnes componant, ut reliqui ab eis virtu­
tum << bene vivendi c«tripla petere poflint :
ailiduc memores , non ad propria commoda ,
non ad divitias , aut luxum , fed ad labores
A follicitudines , pro Chrifti grege fibi commiflo , ad Dci gloriam fufcipiendas vocatos
efle ■
Quapropter exemplo patrum concilii Carthaginenlis , merito A pie jufEt fanât fynodus
'I ridentina , ut epilcopi iupclleâili , & menfa frugali contenti lini , atque adeo in reliquo
vite genere, ac tota familia caveant , nc quid
appareat , quod ab hoc fando mftituto iit alie­
num , quodque non limplicitatem , pietatem ,
divini cultus ardorem , A vannatis mundique
contemptum pne fe ferat .
Sint etiam dc domcfticordm moribus A- vita
folliciti, nec ex alienis vitiis turpem contrahant
curentque ut ex famulis, qui
infamiz notam , cyrentqi
laici fuerint, vefticu moderato A decenti utantur .
Ad excludendum autem fabulas
loquia, lectio factarum kripturarum meolz ad­
hibeatur , quz, dum corpus alitur , fua quo­
que animo alimenta fuppediter .
•In facrarum literarum tdeditatione , A in
his quz ad cicditum fibi munus fpcCtanc , aifidue vertentur , A Izculatibus autem A pro­
phanis negotiis , A omnibus , jpua ordini officioque fuo non conveniunt , penitus abftmeant .
Sciant autepi omnino eis interdidum , ne cx
redditibus ecdefiz , qui Dei proprii funt , confanguineos"iiimi!iaiefqiie luos locupletiores effi­
ciant , cum apoftolorum canonibus id adverte­
tur. Si tamen illi rerum peniryia premantur, lis
ut pauperibus, quz neceflaria videbuntur, diftribuanr , dummodo nihil iplorum,,caula dillipent , vcl diftrahant .
Sciant omnes, qui ad dignitatem epikopalem
fuerint elcâi , ex decreto fanâi concilii Tri­
dentini, G munus confecrationis intra tres men­
tes non filfceperint , ad fruâuum perceptorum
reftitutionem fe teneri . Quod G infia totidem
menfes id facere neglexerint, ipfo jure ecclefiis
privatos efle ■ ConTecraljfljrcro , ii extra Ro­
manam curiam fiat, in ecdefia, ad quam pro­
moti fuerint, aut in provincia, fi commode fie­
ri poflit, celebretur .
. Nulli deinceps epikoporum fint vicaiii, quin
re ipla lint facerdotes. Qui autem hac vice fun­
gentes adhuc in inferioribus oidinibus funt conftituti, ad facerdotii gradum intra annum pro­
moveantur. Alioqui ad vicarianis adminiitrationem inhabiles cenitantur .

C

, Ut autem ια pofterum felicius, quam antea,

°*/χ?ιυ“4

Concilium Burdigiunîi.

’ÏÏT’vaTaf*

ANlvcr ” prafertim ex quo fublat* fuerunt eleâiones , A nihil linen propterea detrahi volumus iiscon- anno “
CHRISTI ecclefiis cathedralibus & monaftctiis provideaftitutionlbus , qust longius· fervitis tempus rc- CHRISTI
‘>’f·
tur, regem Chriftianiflimum per vifcera mifequirunt.
i|*l·
rtcordiz Det , ac per Chrifti fangumem obfeDiftributiones ii tantum percipiant, qui fta­
crarnus atque obtcftamur, ur pro lua in Deum
tis horis divino officio interfuerint : reliqui
iinguifri pietate , a<i iplius Dei gloriam , tc
vero ( nili quos infirmitas feu jufta 8c rationa­
ecclefia ifttlttatem, nccnon ad cxolvendam ma­
bilis corporalis neceflitas , aut evidens ecclefi*
xima religione conlcientiam luam , faculta­
utilitas excufat ) iildetn priventur , quantum­
tem eligendi idoneos & utiles paftorer cedevis obtient qualibet ftatuta & confuetudines
fic reftituat .
contraria.
In iis vero ecclefiis, in quibus pull* funtdi­
ftributiones quotidiane, vel ita tenues, ut veDt tufitiili, C7'
rrr/r,tiaram reibtdmΙίν» , v (tllfimAnmt .
rifimiliter negligantur, tertia pars fruâuum le
quorumcumque proventuum It obventionum tam
dignitatum, quam canonicatuum, perfonatuum,
XVII.
portionum tc officiorum in eas convertatur, atUONIAM dignitates m ecclefiis, pr«3ue inter eos dumtaxat, qui divinis intererunt,
fertim cathedralibus, ad conics vandam auiftribuatur. Si quis tamen eorum , qui digni»
genuamque ccclcliafticam difciplinam fuerunt
tates obtinent, quibjis de jure vel antiquaconinftitutr, ut <jbt eas obtinerent , pietate prae­
fuetudine, nullum cosnjtetit officium, fed extra
cellerent, aliifque exemplo in omni genere vir­
civitatem curam habent animarum , eidem in­
tutum edent , atque cpilcopoi opera 8c officio
cumbere velit, tunc pro tempore , quo in cura­
juvarent : merito qui ad eas affumuntur , tales
ta ecclefia refederit ac miniftrarit , prcdiâarum
elle debent , qui fuo muneri plene ac integre
diftstbutionum fiat particeps, ac fi praeiens fit,
rcfponderc poflint .
ac divinis interfit.
Proinde facra Tridentini concilii decretis re­
Archidiaconi vero , tc ceteri omnes , qui di>
colentes ftatuiinus, ut nemo deinceps ad digni,
gnitates, perfonatus tc officia , in ecclefiis ea»
tales quafcumque, quibus animarum cura fubthedraltbus tc collegiatis obtinent , quibufquc
eft , promoveatur , nili qui faltem vigelimum
aliqua jurildiâio , admintftratio vel officium
proprium attributum eft , ad refidentiam & mu­
quintum ztatta annum atugent , A- m clerica­
li ordine verfatus , doctrina ad luum munus C neris'fui funâionem, per amiflionem fruâuum,
cxcqucnduin ncccffaria , & morum integiitate
vel etiam privationem ipfarum dignitatum,
commendetur .
perfonatuum& officiorum ab ordinatiis compel,
Nemo etiam in pofterum ecclefiis cathedralilantur .
bus, ad ranonicatum aut dignitatem admitta­
Ut paternae incontinenti* memoria a locis
tur , nili eo rudinc lacto, quem illa dignitas ,
Deo confccratis, quos masime puritas, fanftiaut prxbcnda icquirit , jam Iit initiatus , aut
talque decet , longiflime arceatur , non liceat
ejus ztatis Iit, ut intra annum initiari valeat :
clericorum filiis, qui non ex legitimo natifunt
& quoufque ad ordines lacios promotus tuent,
matrimonio, in ecclefiis, ubi eorum patres pre­
hendam, beneficium , vel officium aliquod ecin inferioribus chori labidius fedeat, neque in
capitulo lutlragium habeat , aliafque pernas
clctiafticum habent , «el habuerunt, quodeumiribcat, juxta conllitutioncm concilii Viennen.
que etiam diflimite beneficium obtinere , ncc
Iis , in concilio I iidcnciuo innovatam : quas
in iirecclelin , quomodocumque miniftrare, ncc
conftitutio 'ii .iliis quoque collegiatis ccclcfiis ,
penlioncs ex fiuâibus beneficiorum , qus pa­
nedum m cathedialibus obiervetur : ncc dein­
rentes eorum obtinent , vel alias obtinuerunt ,
ceps ad dignitates , quibus nulla animarum cu­ D percipere .
ra lubeft , in cathedialibus , col legist ifque ccIn choro colloquia nulla permittantur , fed
clefiis aliquis clericus , licet alioquin idoneus
omnes pie ac devote divino cultui fint intenti .
adlcifcatur qui vigefimum iccundiun ztatis fuz
Qui contra fecerit , nili monitus quiefeat, pri­
annum non exegerit .
vetur ejus hora diftributiooe, vel graviore per­
Recepti vero canonici, vel ad dignitates adna mulâetur.
miffi , qui jam funt in ea state, ut promoveri
Dum pfallitur, canonici omnes tc facellani
( nifi per invaletudinem aut aliam legitimam
poflint, moneantur, ut intra tempus ipfis a jure
prafixum , ordinibus facris lequitiris initientur.
caufam impediantur ) pfallant, nec maneant in
Quod Ii monitioni parere neglexerint, hoc tem­
fuis fedibus otiofi : neve putent fe officio fun­
pore clapfo , fuarum prabendarum vel dignita­
dos, fi vicaria tantum opera cultum divinum
tum fructibus per capitulum juxta factorum ca­
celebrari curent.
nonum finitiones priventur.
Preces 8c divina officia non curfim te feftiIn omnibus vero ncplefiis cathedialibus ,
nantef , fed devote, attente tc graviter in cho­
omnes canonici , tk'alii officio divino addicti,
ro omnes recitent, perpetuo memores tremende
fint vel presbyteri , vel diaconi , vel Itibdia- E illius propheta fententia: Malcdiâus qui facit
coni . Epifeopus autem ex confilio capituli
opus Dei negligenter.
Ecclefiarum cathedralium vel collegiatarum
ftatuat, quot presbyteros, diaconos, 8r (ubdiacanonici , ac eiidcm ecclefiis infervientes , alconos quique fua ecclefia habete debeat : ita
mucis 8e cappis nigris, quas canoniale· vocant,
tamen ut dimidia faltem pars presbyterorum
fit . Ubi vero confuemdo laudabilior habet ,
aliifque veltious Sc ornamentis, quibus pro tem­
pore de jure vel antiqua confuetudine veftui
ut plurcs , vel omnes fint presbyteri , omnino
debent, induantur St ornentur . Alioqui diftiibufervetur .
. Non hceat iis , qui in ecclefiis cathedrali­
nonibus quotidianis priventur , aut gravius, ti
contumacia acceflerit, puniantur.
bus , aut collegiatis , dignitates , canonicaUt autem offenfiones tc fcandala , qua ex
tus , tc prjtbendas obtinent , cujuslibec ftacontubernio, atque conviâu hominum ecclefiatuti aut eonfuetudinis ratione ac praetextu ,
fticorum cum laicis, pnrfcrtimmatiimqMo junultra tres meofes ab eiidcm ccdcliu abeflt .

Q

a*.

ηζη

Conciliait BuRDIOAl ΕΝί B.

TmSÎn?·

7<f8

A exemplo atque boita tu ad id ofliciuo* incitare
Audeam
CHAKTl
Ut autem de inis ovibus rationem-, cum ne- sj»|.
cede fuerit, reddere poffint, fingulis annis qua­
tuor libros feu indices conficiant.
Dr frruhu .
In quotum uno baptizatoruas Sc fufeipientium parentumque nomina cum die Sc anno
' deferibant .
XVIII.
In altero contineantur omnes, qui flatato ab
AROCHI, qui in pattern folicitudinis 8r
ecclefia tempore ad confeflionem & communio­
gubernationis eeelefiarum ab epifeopis vo­
nem venerint.
cantur, diligenter muneri fuo attendere debent, In tertio recenfeantur , qui matrimonium in
not ignari ptzcipuas oflicii fui efle partes po­
facie eccleli* contraxerint , fecundum formam
pulum in Dei lege atque voluntate inftruere,
facii concilii Tridcntini .
iaci amentis eccletiallicis reficere atque contnuIn quarto mortui &fepultursa Chrifliane trannc , facras ad Deum pro eo preces fundere, B diti enumerentur.
A- laudabilis vits exemplo viam (alutis praeDiligenter vero fervare Audeant , qo« antea ·
przfcripta funt de celebratione matrimonii.
monftiare ·
Sciant igitur parochi ad oflicium 1’uutn per­
Ubi vero parochialium eeelefiarum fruâus
tinere per fe vel alios , li legitimo prspediti
adeo funt tenues & exigui, ut ad vitam reftofuerint impedimento , populum fibi com milium
rum fuftentandam minime fufliciant , curabunt
ea omnia docere, qus quilibet fidelis Chrifliaepifeopi ex pneferipto Sc autforitate SS. conci­
nus credere, facere, Sc fperare tenetur ad ster­
liorum , alia quacumque beneficia, modo non
nam gloriam confcquendam . Qus omnia pofint regularia , hujufmodi ecclefiis anneâere ,
& incorporare, vel viciniores etiam parochiales
tiflini.im fymbolo fidei, decalogo , atque prsccptis ecclefi* , Sc oratione dominica compre­
ecclefias unire.
henduntur .
Quod fi ea ratione illis cqpfuli non poffit ,
Pioindc prreipimus iifdem , ut fingulis die­
iidem epifeopi efficient, ut vel per primitiarum
bus dominicis Latine fymbolum fidei, domini­
aflignationem, Sc competentis & congrue por­
cam precationem, falutationem angelicam , de­
tionis ex omnibus eque decimis , qu* in illis
parochiis colliguntur, conlbtutioncm , aut per
calogi Sc ecclefi* prscepta, Sc confeflionem ge­
neralem, ita clare Sc dtftinâe pronuntient , ut
parochiauorum fymbola ac collectas , aut qua
populus lingula eorum verba percipere , Sc procommodiori eis videbitur ratione , ita earumnun.iando facile fubfequi pollit , eadem lub/
dem eeelefiarum redditus augeantur , ut reétorutn neccffitatibus iufliciant.
inde planius , Sc latius vernacule interpre­
tando .
Dr fiftorunt rtfiitrt'i .
Itidem quoque parochis injungimus , ut fre­
quenter etiam lingulos moneant , teneri cos ,
hzc fçjre Sc intelligere : atque in idipfum in­
X I X.
cumbant confcilores crebro pernitentibus fidei
ONI palloris munus cflgregem fuumagnorudimenta in memoriam reducendo : eos vero,
qui hxc difeere neglexerint , tanquam proptis
Icere, eumdemque pafccrc , & ab injuria
falutis immemores admonere, & graviter objurprohibere : quod minime facere poliunt , quos
gire non ccllcnt .
contingit ab ovium fuarum caulis diutius aoffParochi etiam fingulis fefti» diebus aliquid ex
fe. Mento i.aque S. fynodus Tridcntina vete­
catcchifmo Tridentino (quem Latine & Gallice D rum patrum decreta innovans linxit , omnes
auftoritate noftra editum penes fe habere ipfis
eeelefiarum cathedralium przteiAos przfentes
injungimus ) populo proponant de iis rebus ,
luis ecclefiis & dicecefibus adellc, ac in eildem
quas node Chrillianorum omnium intereft : ut
relidere debere : neque ab eildem, nili ex cau­
fciant fideles quid complectantur articuli fidei,
fa neccffaria, & ob evidentem eccleli* utilita­
quid contineat decalogus, quid ipfi petant ora­
tem , qu* a metr0politano , vel co abfente ,
tionem dominicam recitantes, quis facramento­
ab antiftite antiquiore , fyngrapha feu feripto
rum Iit numerus , quz vis corumdcm ac poteapprobetur, abeilc pofle. Eos autem, quiprsftas Sc quis effeâüs .
ter caulas ab eodem concilio exprefla» , abfue­
Priulquam etiam populo (aeramenta minirint, prztcr mortalis peccati cumen, quod in­
ftrent, eorum vim &ufum, pro captu fideliutn
currunt , pro rata portione ablenti* , fruâus ecexponant , ut fciant quid futeipere , & quem
clefiarum , quibus przelle deberent , percipere
inde fiuitum referre debent .
qon polle , led eos in fabric* utilitatem , vel
Ob fervent infuper fui gregis vitia, Sc commu­
pauperum ufum conferendos effe.
nia vel propria cujufque peccata , iifque corri­
Nos igitur cum tam falutare Sc neceflarium
gendis cum omnimanfuetudsne Sc caritate , cum E decretum aliaque generis ejufdem, ad quorum­
publice omnes , tum priva.im fingulos admo­
cumque paftorum afliduitatem feu refidentiam
nendo, diligentiam adhibeant.
pertinentia, velimus in noftra provincia diligenSi qui contentione difcOrdes fuerint ,*vel odia
tiffime oblervari, (latuimus ut qui proyinci* noin le v.iciffim fufccperint, aut timultatcsexercue­
flr* epifeopi , in ecclefiis fuis non refederint,
rint, curent eos quam primum ad pacem Bc^raatque legitimam ablenti* caufam metropolitatcinam concordiam revocare.
no , vel antiquiori epilcopo nqn probaverint,
Inquirant przterea fludiofe de pauperibus
teneantur fruâus temjsoris , quo abfuerint, in
fnz parochi* , przfertim de puellis nubilibus,
inflaurationem eeelefiarum , li qus deftiuâ*
de viduis , orphanis , pupillis , zgrotis , fcforte fine, vel fi integrz, partim in fabric* uti/
litatem , partim in paupetum Sc feminariorum
/
nio confeCtis , alliique purlonis tempoiali vel
ulus line ulla diminutione impendere.
*
fpirituali milericordia indigentibus , quibus
Sc ipfi pro viribus opitulati , Sc alios fuo
Qi* omnia ut line ulla dilatione Sc fraude

1
■ ôis, oriri folent, tollantur ? ncc,liceat canoniCHRirrt
> 4UI domos canoniales habent , in z'dibur
ii«;.
laicorum habitate, ncc quas habent a capituli»
ullo aodo illis locate .

P

4

B

.

fiant.

ηί9

cy?4m>

Conchium Bürdigaiense.

—
liant, ftatuimus, ut lingulis (cx menfibuscapi- A
CHRISTI tu'um cujufquc ecclcfiz metropolitanuas, vcl eo
if«j.
abfcnte. antiquiorem provincia epifeopum, de
abfentia fui epiicopi certiorem faciat.
Eadem omnino etiam, quoad culpam^ & a·
miffioncm fruduum , de parochia te aliis qui
bufeumque beneficium ecclcliafticutn, cui adjun­
ct* cft animarum cura, obtinentibus , declara­
mus atque decernimus . Ita tamen ut quandocumque ii , caufa prius per epifeopum cognita
•r probata , abfuerint , vicatinm idoneum ab
ipfo ordinatio approbandum , cum debita mer­
cedis aflignatione relinquant. Difcedendt vero
facultatem, quae feripta conflet, gratifque con­
cedatur , ultra bimeftre fpatium ■ nili gravior
caufa longiorem temporis prorogationem poftii- B
let, nequaquam obtineant.
.
Quoniam vero complu: ium ca cft contumacia,
ut neque SS. conciliorum decretis, jjeque epifeoporum iuoiuin cdifli. moniti adduci polfint, ut
in ecclefiis, quarum frtuSus injultc percipiunt,
refideant: ftatuimus, ut' epifeopi ftatim lingnlos
quoique , qui in fuis civitatibus & dioecelibus
beneh-ia curae annexa tituli nomine feu com­
mends jure obtinent , five prrfcntcs fint, live
abientes , moneri te per cdiâum citari quam
primum curent: ut ad certum tempuspro loco­
rum diftantia &’ perfonaium conditione przlfituendum ad eadem beneficia revertantur , ibique
continuo refideant, Sc munere fuo, ut par eft,
fungantur , & contra contumaces ad poenarum C
exccutioncm , prout facris Tridentini concilii
decretis iancitumeft, diligenter procedant, eofdem per cenfuras ccclefiafticas, Sc fequeftrationem, te lubtraâionem fruftuum, aliaque juris
remedia etiam ufque ad pnvationem ad debi­
tam relidentiam compellendo . Ubi vero legiti­
me ad privationem deventum fuerit, alii idonei
Se benemcnti in eoruip locum, fervata przfcripti examinis forma, fubftituantur .
Epiicopi etiam ceterique beneficiorum difpenfatores atque largitores nulli deinceps b-ncficium curatum vcl relidentiam requirenti
conferant , nili prxftito prius per cum jureju­
rando Ic afliduum in co futurum , fetnpetque
commoraturum.
P

’SthSSS'

77°

librum lingua Gallica eaitusa a nobis Se RR.

Prrcipimus autem omnibu* parochis Se vica­
riis ecdeliafticis , quicumque tandem fuerint,
Ut, editis in lucem illishomiliis 8rconcionibus,
ex feripto in pronis recitent diebus dominicis
ac feftis folennibus homiliam oflicio dici propiiam, & accommodatam.
Cum autem ex evangelica tc apoftolica dofirina , nullus , nifi legitime miflas , verbum
Dei predicate poflit , ac debeat : quandoqui­
dem ipfe Chriftus non nifi a patre miflus , ne­
que apoftoli, nifi ex inftituto Chrifti atque pr«cepto id munus fufeeperunt : proinde nos evan­
gelica & apoftolica regule ion i ten tes ftatui­
mus , atque pracipimns, ne quis, five fit fecularis , live regulatis publice ad populum vciba
facere de religione audeat, nifi ab epifeopo fa­
cultatem tc mandatum id fpeciatim munus ob­
eundi in (criptis habuerit.
Quinimo vetamus, ne quis parochus aut vi­
carius in pofterum ex fuo ingenio contionari 8s
evangelism interpretati prrfumat , acequam *
fuo epifeopo examinatus, ad id iJonens reper­
tus fuerit , & in leriptis expreffam concionandi
licentiam habuerit- Sed illis fatis fit , homilia*
a nobis & coepifcopis noftris approbatas ■ ex
feripto, poprlo recitare.
Interea vero dum paftores te parochi linguli
in luis ecclefiis relidere compellentnr. te faccrdotes ad divini verbi przjttcationem idonei om­
nes efficientur , fubfidioque quod ex feminari»
expeâatur , juvari poterit ecclefia , ftatuimus,
ut quilibet epifeopus in fua diacefi eligat quin­
que vcl fex aut plores, pauciorefve (proutma­
gis expcdic videbit) praedicatores, lire fecularcs, live rcligiofos , quibus id oneris impo­
nat , ut parochias obeuntes , finguli in eo ar.
chipresbyteratu , vel parte dicecelis , que illis
dcfignabirur , fame propemodum eneCtas Dei
oves falutari verbi divini pabulo rcficiint.
Dc -vetii Jrviiu frclicxticxc
Ad eas autem res conficiendas , atque alimen­
ta praedicatoribus fuppeditanda conlu'tlifimum
XX.
(omnibus approbantibus) vilum tint , u: quod
in communem vertitur utilitatem, communibus
omnium impentis efficiatur : stque ex linguln
/'"Xlfjrmm inter praecipua epifeopornm paftoX-X rumqnc munia , jure verbi divini prardic ibeneficiis, unus aut alter folidus, juxta ejus petio numeratur , proptbrea auétoriratem lamfti
cunis rationem, quz regi lubvenrioms nonine
concilii Tridcnriiii, veterumque patrum fecuti,
lolvttur , defumatur.
KR. coepilcopos nôErds imprimis monemus tc
Poterunt tamen epifeopi cum deputatis fuar
hortamur, ut iplitr.et in fuis ecc'elns tam necefdihecefis (ummam feme! ad cara rem conflitutam
tarinm munus obeant, aut ii in conferentia rcre
augere vcl minuere, prout iplis opportunuoi Ac
prrpeditos ic noverint , viros idoneos probitate ,
necelfarium videbitur.
doctrina &: religionis ardore praftantes, ad.sil­
Quod autem ad rationes diftribuend«8r exi
eant. qui el fh parte vices luas gerant.
E gendz ejufmodi pccuniz attinet, epifeopus pro­
Parochi S-’ qui quomodo cuiam animarum im­
videbit ex conlilio duorum canonicorum , quo­
politam habeor , ip!i etiam per ie , vcl fi legi
rum alterum ipie eliget, alterum vero canonici
time impediti fuerint, per alios, faltem omni­
in capitulum convocati, itemque ex conlilio duo­
bus diebus dominicis, folenntbus diebus feftis,
rum aliorum, qui e e’ero civitatis erunt , quo­
rum quidem alterius lirrnliter ad epilcopum , al­
populum (ibi commiilum pro fui ingenii viri­
bus Sc aud.topum capro , erudire ab epifeopir
terius vero ad clerum elcâio pertineat.
fuis compellantur.
Caveant fummopere praedicatores, ne in firs
Sed quoniam plerique parochi , aut ipforum
concionibus fabulas, jocos , diifteria, Ar icoa.vicani minas apti funt , &c idonei ad ea meditan­
mata , quibu. riium excitetur , intermifcej-i: :
di Se proponenda , qux ad plebis inftirutionem
contionatoris enim eft, non rifum mover , ici
faciunt , idcirco ftatuimus , ut finguli reftoies
Iicrymas auditoribus excutere.
8e vicarii eccleliarum hujus provincia , aliquem
Videant etiam ne concionando aliquid con-

Cantii. General. Tona· XXXIV.

ahho’

roepifeopis noftris approbatum penes fe habe- CHIlini
ant, in quo evangelia texius anni ,& ratione* ad- i>»s·
miniftrandorum (aeramentorum explicentur, nc
ia eo publicis denunciationibas. fee pronis miffarum, te in adminiftrandis facramcnttautipoifint, tantifper dum a nobis , decreta hujus fyaodi homiliarius liber publicetur.

K Jc

tutne-

/7*

OMOOMlt

r.xru.

n...

A ■ . u. .

CONCILIUM dUADIOAL INS ■·

Hltnucu»
lit
xaxraaNC.

771

ΛΝΝΟ tuoseliofe adverfus prsfcâos ecclefiafticos Sc ci- A blice penitus abftineant. Comeflationibas&mi..
...
, ’ Ainal
CHKitTt »*le» magifttatus , unde in odium & concern'
‘
r cHxug
nus honeftis
conviviis numquam internnt
: forum , mercatus , andrones fugiant : ncc faberi)*a>
>>sj.
ptum apud populum adducantur , proferant .·
quin potiar aiMitom moneant, ut praspofitis
nas tc diverioria, nifi longioris itineri» neceffietiam dyfcelix pateant & obediant, a Deo affitate, unquam ingrediantur.
duis precibus efflagitantes , ait eorum animoa
Ab omni quoque turpi tc vili mintflcrio ab­
ftineant . Idcoque nemo clericus in facris conad fui officii tc minifterii partes omnes ad Dei
gloriam St populi fui falutem obeundas excita­
ftitutus , vel beneficiatus , minifter laicorum
re & impellere, pro fua in gregem Tuum pieta­
fiat, nec in rebus eorum procurator , aut difpenfator exiftat, nec in alicujus familia auceps,
te Se mifericondia, velit.
venator, promas , cellarius , coquus , feminarumve affecla fit, neve aliud eccleiiafticadigni­
De vit4 O' mtriiui cltrutrwn.
tate indigium , 8t a jure clericis mttrdiaum
XXL
miniftettum exerceat, Qui veto monitus a tali­
bus non defliterit , excommunicetur , aliifque
UANTO quis honoris gradu atque digni­ B poenis canonicis puniatur.
Profanis item Sc fzcutaribiu negotiis nullo
tate przftat, tanto ceteris omni genere vir­
tutum debet excellere· Ejus enim vita omniummodo leie immifeeant, negotiationem fugiant,
oculis fic expofita eft , ut inde bene vel male
& pnedia aliena lucri caufa ne conducant, nul­
vivendi communiter exempla duci foleant . Ex
loque pado mancipes csiftant.
quo, ut vitioli principes, fic flagitiofi facerdoAvaritiam, ftudiumque pecua iz, quali ma­
tei , perniciofe de republics merentur , quod
trem omnium criminum vitent, honorum gradus
per ambitionem non fubcant : dolos tt conjura­
non folum, uti rede quidam ait , vitia conci­
piunt ipG , fed ea infundunt in civitatem: neque
tiones atquf perjuria caveant : odium, invidiam,
lites, jurgia, zmulationes atque obtredationes
solum obfunt, quod illi ipfi corrumpuntur, led
fugiant
foedam Sc illiberalem aflentatienem
etiam quod corrumpunt, plufque exemplo, quam
deteftentur. Non lint fcurne, non para liti, non
peccato nocent: przterquam quod efficiunt, ut
faceti & dicaces , neque profanis Sc fzcularitpforam dignitas per fe preclara atque laudabilis,
bus ineptiis rifum ulla ratione captent, obfeoeodio atque contemptui apud impium vel malitiofum hominum genus haoeatur. Ideoqueclerici,
nitatem verborum ficut & operum exeerentur .
qui in fortem domini vocati funt , non folum C Superioribus , Sc fenioribus debitam exhibeant
ab omni vitiorum turpitudine longiffime abefreverentiam Sc honorem , neque ullo jadanti»
ftudio fe attollant . Poftremo omni ftudio Sc
fe, led etiam omni virtutum genere ornari de­
bent, fpedaculum fadi (ut aitapoftoius)mun­
dodrina, pfalmis, hymnis, canticis fpiritualido, angelis , Sc hominibus , nemini dantes ul­
bus, jugi exercitatione incumbant. Tales enim
debent cfle , qui divino cultui Sc eccleliailicis
lam offenftonem , ne vituperetur ipforum mimfterium , fed in omnibus exhibentes femetipfos
mimfteriis exercendis ie dignos exhibeant , ut
dum fcientic operam dant , dodrina gratiam
licut Dei miniftros.
populis adminiftrent.'
Clericos geftu , vultu , habitu , 8c veftitu ,
ftatum Sc ordinem fuurn profiteri decet . Qua­
Ante omnia vero munditiam cordis & caflitatem corporis tanquam proprium Sc przcipuum
propter omnibus , qui facris ordinibus initiati
Iunt , vel qui benencia eccleiiaftica etiam limclericorum ornamentum omni ftudio fervareftudeant, Sc ab omni fornicationis Sc incontinen­
plicia obtinent, przcipimus, ut intra menfem ,
tis fufpicione famam fuam integram, libctampoft harum Conftitutionum promulgationem ,
que cuftodianc.
tonfuram 8r habitum clericalem ,. ordini fuo at­
Nec concubinas aut aliasmulieres, de quibus
que dignitati congruentem gerant : alioqui mul- D
propter srtatem , inverecundism , aut anteada
aentur privatione reddituum ecclefiafticorum il­
vita turpitudinem finiftra fufpicio poflit habe­
lius anni, quos epifeopus pro luo arbitratu piis
ri , in domo vel extra detinere , aut cum illis
rebus attribuet.
ullam confuetudinem habere audeant: alioquin
Veftes eorum fint talares, neque foris, neque
panis a facris canonibus vel ftatutis ecclcfiadomi vcftitnento aut ornamento ullo ferico, altenufva, quam nigri coloris, nifi caufa dignita­
imn impofitis puniantur.
Quod fi a fuperioribus moniti ab iis fe non
tis id eis liceat, ullo modo utantur.
abftituerint, tertia parte fruduum beneficiorum
Indufia ad collum tc ad manus crifpata , &
in multiplices Gnns contraâa , aut arte elabo­
fuorum tc penfionum ipfo fado fint privati ,
que fabricae ecclcfiae , aut alteri pio loco , ar­
rata ne deferant: nec caligis tumentibus ac diibitrio epiicopi applicetur.
fedis, aut ferico ornatis utantur.
Si vero in eo delido perfevetantes fecunda»
Denique in omni veftitu tc habitu clericali,
monitioni adhuc non paruerint , non tantum
nec affectata Se immoderata cultus St elegantias
frudus omaes fuorum beneficiorum 8c pcnfiodiligentia, nec iordes. Se nimis abjeâaincuria
£ nes eo ipfo amittant, fed etiam a beneficiorum
appareant.
adminiftrationc , quoad ordinario videbitur ,
In incvflu quoque modeftia, 8t mentis matu­
fu (pendantur.
ritas appareat: incondita enim Sc levis compoQuod fi ita fufpenfi , nihilomines hujufmodi
titto corporis, animi incompofiti Sc male (ena­
mulieres non expellant , aut cum iis verten­
ti indicium eft ■
tur, tunc beneficiis , portionibus, officiis , 8c
Clerici numquam perfonati incedant , neque
penfiooibul quibufeumque perpetuo priventur :
comoedias , fabulas , choreas , vel quid aliud
atque inhabiles ac indigni quibufeumque hono­
ludicrum , ex iis qu· ab hiftrionibus exhiben­
ribus, dignitatib^k beneficiis ac officiis in po­
tur , agant , ve) fpeâent , ne vifus tc obtutus
fterum reddantur . Tlonec per manifeftam vite
facris myftctiis dicati , turpium fpeâaculortim
emendationem a fuis fuperioribus gratiam me­
contagione polluantur.
Ab alea, triferis, chartis, tc quovis alio ve­
tuerint obtinere.
Sed fi poftquam eas (eme) dimiferint, inter­
tito & iudccoro ludo, cum privarim , tum pu-

Q

mit-

773

C^u.u‘

Concilium

I

BlIftDIOAUNSi.

-SÎEK

774

milium coufortium repetere, aut alias bujufrno- A eo impedito, ab ejus vicario generali, atque ab aM*K>
CHMSTl di mall nominis *c fima snulierca fibi adjunaliis examinatoribus, non paucioribus quam tsi- CtUUlTt
ijSj. fiert aufi fueriot, przter przdiâas poenas, ex*
bus, quorum votis, ù pares, aut fingo lares fise- s s*j>
communicationi* gladio ab epifeopis, ad quo*
tint, accedere poflit epifeopus, vel vicarius ,
Îiredi&orum omnium cognitio ex lanâi cond­
quibus magis videbitur.
ii Tridentini auâoritate tantum pertinet , feExaminatores autem fmgulis annis iadiacefana fynodo ab epifeopo, vel ejus vicario ad mi­
riantur.
nus lex proponantur, qui fynodo fatiafaciant ,
l>c ejMMÛre proxvovavdarMZS nd itetjltie
Sc ab ea ptobentuc - Advenienteque vacatione
cujusiibet ecclefiz, tres exiliis eligatepifeopus,
cerctt.
qui cum eo examen perficient : indeque fuccedcnte alia vacatione, aut eofdem, aut alios tres ,
XXII.
quos maluerit, es ptzdiâis illis fex eligat.
Sint vero hi examinatores, magiftri feu doALUS gregi» eft integritas paftoris : nihil
en itn eft quod ecclefiz Chrifti magia noceat,
flores, aut licenciait in theologia, aut jure ca­
ll nonico , vel alii clerici, feu regulares, etiam ex
quam cum homines indigni , ad animarum cuordine mendicantium, aut etiam leculares, qui
ram, 8r ecclefiaftica munia admittuntur. Quaad id videbuntur magis idonei , jurentque om­
ie pie ac ialutariter, cum olim a fanâis patri,
nes ad fanâa Déi evangelic fe, quacumque hu­
bus, tum nuper ab iis, qui ianâo concilio Tri­
dentino interfuerunt, ftatutum fuerit, ut bene­
mana affeâione poftpoHta , fideliter munut eficia ecclefiaftica, idoneis tantum hominibus ,
secuturos. Cavcantque ne quidquam prorfusoc­
qui fuum officium rite obire frirent ac vellent,
catione hujus examinis nec ante , nec poft acci­
conferrentur, nec beneficium ullum ecelefiaftipiant: alioqui fimoniz vitium un ipfi , quam
cum, cui animarum cura incumberet , alicui ,
alii dantes incurrant; a qua abfoivi nequeant,
nifi dimiflis beneficiis, quz quomodocumque et­
nifi prius diligenti de ejus vita, moribus & doârina, inquifitionelc examinatione habita, jux­
iam antea obtinebant , & ad alia in pofterum
inhabiles reddantur. Et de his omnibus non fo­
ta formam ab eadem fynodo pteicriptam, &.· a
nobis hic additam committeretur : quam quidem
lum coram Deo, fed etiam (ynodo provinciali,
formam in lingulis noftrz provincia: dioeccfibus ex
fi opus erit, rationem reddere teneantur : aqua
communi RR.coepifcoporum noftrorujn fentenfi quid contra officium eos feciflie eompertum
tia 8c conleniu plane Sc integre (errandam (la­ C fuerit, graviter ejus arbitrio puniri poflint. Pertuimus. Collationes vero beneficiorum , provi.
afto deinde examine, renuntientur quotcumque
iiones, &* inftitutiones fecus faâas, jam er hoc
ab his idonei judicati fuerint ztate, moribus ,
doârina, prudentia, te aliis rebus ad vacantem
tempore nullas Sc irritas efle, beneficiaque cura­
ta contra camdem formam collata, donata 8c afecclefiam gubernandam opportunis : ea hifque
li gnata, iplo jure vacare, ex rionflilutione (an­
epifeopus eum eligat, quem ceteris magi* idoil r memoriz Pii V. declaramus. Canon autem
neumjudicaverit : atque illi, 8e non alteri collatio
Tridentinz fynodi huju(modi eft.
ecdefiy ab eo fiat,ad quem fpeâabit eam conferre.
Si vero juris patronatus ccclefiaftici erit, ac inExpedit maxime animarum faluti, a dignis at-,
que idoneis parochis gubetnari. Id ut diligen­
ftitutio ad epifeopum, 8c non ad alium pettinea^ :
tius ac redius perficiatur ftatuit fanâa fynodus,
is, quem patronus digniorem inter probatos/sb
ur cum parochiali: ecclefiz vacatio, etiamfi cu­
examinatoribus judicabit, epilcopo przfeatare te­
ra ecclefiz vel epilcopo incumbere dicatur , Sc
neatur, ut abeo inftituatur. Cum vero inftitaper unum vel plures adminiftretur , etiam in ectio ab alio, quam ab epifeopo, erit facienda ,
cleiiis patrimonialibus , feu receptivis nnneupatunc epifeopus folusex digniseligat digniorem ,
tis, in quibus confuevit epifeopus uni vel pluribus D quem patronus ei przfentet, ad quem inftitotio
curam animarum dare : quos omnes ad infralcrifpeflat. Quod fi juris patronatus laicorum fuerit :
ÿtum examen tenei i mandat, per obitum, vel redebeat, qui a patrono przfentatui erit, ab eifdem
iignationem, etiam in curia, feu aliter , quo­
deputatis, ut lupra, examinari·, &■ non, nifi ido­
neus repertus fuetit, admitti, fnomnibufquefumodocumque contigerit, etiamfi ipfa parochialis ecclefia refervata, vel afleâa fuerit generali­
pradiâtt cafibus non cuiquam alteri, quam uni ex
ter vel (periaiiter, etiam vigore indulti , feu pri­
prçdiâis examinatis, Arab examinatoribus appro­
vilegii m favorem fanâz Rumini ecclefiz car­
batis , juxta fupradiâam regulam,de ecclefia pro­
dinalium, feu abbatum, vel capitulorum : de­
videatur : nec przdiâorum examinatorum relatio­
beat epikopur ftitim , habita notitia vacatio­
nem quo minusexeeutionemhabeat, ulla devonis ecclefiz , fi opus fuerit, idoneum in ea vi­
lutio aut appellatio, etiam ad fsdem apoftolicam
carium , cum congrus, ejus arbitrio,fruâuum por­
fiveejuldem fcdis legatos, aut vicelegatos, aut
nuncios, feu epifeopos , aut metrdpolitanos ,
tionis allignarionc conftnuere, qui onera ipfius ec­
clefia (uftineat, donec ei de rectore provideatur.
primates, vel patriarchas iuterpofita, impediat
Porro epikopus, & qui jus patronatus habet , b aut fufpendac. Alloquio vicarius, quem ecclefiz
(
intra decem dies, vel aliud tempus ab epilcopo
vacanti antea epifeopus arbitrio luo ad tempus
prafcribendum, idoneos aliquot clerico^ ad re­
deputavit, vel torfan poftea deputabit , ab ejus
gendam ecclefiam coram deputandis examinato­
ecclefiz cuftodia 8t admioiftratione non amovea­
ribus nominet ■
tur, donec aut eidem ■ aut alteri, qai probatus
Liberum fit tamen etiam aliis, qui aliquos ad
& cleâu* fuerit, u< lupra, fit provifum.- alias
id aptos norcrint, eorum nomina deferre, ut polprovifiones Omne*, feu inftitutiones przter (ufit poftea de cujusiibet ztate, moribus, Sc luffipradiflam formam, faâa , fubreptitizefle cenCientia fieri diligens inquifitio. Et fi epilcopo,
leantur : non obftantibus huic decreto exemptioni­
aut fynodo provinciali pro regionis more 'vide­
bus, induitis, privilegii*, przventionibus. afbitur magis expedire, per ediâum etiam publi­
feflionibus , novis provitionibui^ndultis concuflia
cum vocentur, qui voient cratninari.
quibufeumque univerficatibus , etiam ad cettam
Tranfaâo conftitulo tempore, omnes qui dcfummatn , tc aliis impedimentis quibufeumque.
Ictipti fuerint, examinentur ab epilcopo , live
Si tamen adeo exigui redditus diâz paroK I* >
chiaC«kH· feml. Tom- XXXIV.

S

77f

Concilium Burdicalbnsb.

nntaictn bl
staxraaNc.

77Q

ANNO

ehialis fuerint , ut totius hujus examinationis A recipient , his
omnibus aliis beneficiis , ad- Atuio
CNKIsn operam noa ferant .■ aut nemo lit , qui fe examiniftrationibus, A penliombus careant : atque CHAHT
•J*|.
mini quasrat fabjicerc : aut ob aperças faâioexcommunicationis lententia , nifi refipifeant,
ijtu
nés, feu diflîdia , qu» in aliquibus locis tepeobfUiâi declarentur , ac publice denuntientur.
riuntur , facile graviores rite ac tumultus pof
A qua nifi a fummo pontifice , excepto mortis
liât excitari, poterit ordinarius, Ii profuacon­
articulo, abfolvi nullo modo polline. Ne vero
frient ia cum oeputatorum confilio ita expedite
hujufmodi criminis cuftodiz atque fimonnegra- «
arbitrabitur, hac forma omifla, privatum aliud
vitalem quifquam in pofterum ignoret, ftatuiexamen , ceteris tamen ut fupra fervatis , adhibe­
mus , ne ab epifcopis aut eorum vicariis , feu
re. Licebit etiam I y nodo provinciali, fi qufin
quibufeumque beneficiorum collatoribus nili be­
iipradidis citra examinationi', formam addenda ,
neficium conferatur , aut confirmetur , nifi prius
remittendave elleccnfuetit, providere.
coram epifeopo , atque defignatis examinatori­
Ceter. n prohibemus, nc pro literis collatio­
bus przfens , comparuerit , ut interrogetur ,
num A rnlliiutionum cujul-umque benefieri tam
quibus modis Sc conditionibus provifionem ob­
fcnbat , quam iigilli nomine aliquid , prztcr
tinuerit , eidemque gravitas (celeris Sc pcetue
duos aureos, accipere liceat.
in hoc decreto comprchenfc declaretur . De­
Quoniam autem accepimus ut atteftationum
inde juramentum ab ei> divini judicii commi­
atque teli dicationum idone» qualitatis Se con­
natione exigatur, num aliqua labes fimoniaca,
dicionis cotum , qui beneficia poftulant ( qu»
vel ulla de cuftodia paétio , deque fruâuum
quidem teftificationes ab officialibus epifeoposefetvatione aut penhone , citra au&oritatem
rum paŒm quibufeumquehominibus, etiam infununi pontificis perfolvenda, in hujufmodi prodigniflimis , fine ullo prscedenti examine con­
vilione intervenerit t alias provifiones fraudu­
ceduntur ) provifionea & collationes eorumdem
lent* Sc furreptitir cenfeantut ■ Quod fi adhuc
beneficiorum in curia Romana fieri: ad tollen­
poft huc adhibita remedia , nonnulli , quod
dum hujufmodi abufum , prohibemus epifeopoabiit, inveniantur, qui mentiti lint Spiritui fan­
tum officialibus , indifta poena privationis fui
do , qui vel publica fama , vel legitimis conofficii, nc deinceps hujufmodi atteftationes ullo . jeduris ac prrfumptionibus ( ut in hujufmodi
pailo concedant . Sanâilfimutn vero dominum
caulis difficilis eft plena probatio ) de talibus
noftrum papam fupplices rogamus , ut interdi­
criminibus luipedi lint·, epifeoporum vicarii feu
cat, ne in curia catum ulla ratio habeatur.
officiales in eos diligentillime inquirant , ut,
\ C fi in culpa efle deprehendantur meritis panis
Pt
0" tftfiJe»IÎ4ri>i >
mulâentur . Criminofi etiam Sc ceteri omnes,
qui ad perhibendum in cafibus fimoniz tcftiXXIII.
.monium recipi poliunt , itid-tm in cafibus con­
fidenti*, ad tcftificandum admittantur , Se te­
NTER ea qu» jampridem, fed nofttis mul­
lles de quaque re lingulares , Ungulas probare
to magis temporibus, univerfum ccclcliat Ra­
valeant ptzlumptioncs & conjecturas , plureftum conturbant ac convellunt , unum limon is qne prefumptiones A conjedurse plenam in przcrimen eft pricipuum. Quemadmodum enimouictis probationem faciant.
lim ob venditum ab Antiocho fafoni facerdotium,
Statuimus preterea , ut quiob hujufmodi cri­
ignis qui feptuaginta annos Babylonice captivi­
mina infami* dedecus palam fuftinenr , a lin­
tatis fuo aqua vixerat, extinffuscft: ita pluribus
gulis tam provincialibus , quam diucclanis lyin locis hodie obexeerandam limoniz pravitatem,
nodis, capitulis, monafteriis: denique ab om­
ecclefiam Spiritus fanâi gratia & lumine orbatam
ni conventu & ccetu ecdeliaftico, tamquam in­
videmus , Sed pneter apertam illam fimoniam,
famia notati, excludantur , donec hanc macu­
que palam & impudenter, fronte meretricia , po- D lem eluerint .
/uium aureum manu geftans , res facras omnes
Prohibemus ergo capitulis, abbatibus St pria
venales habet, fiduciariam quoque mancipatio­
oribus, quantum in eis erit, nc hujulmodi ho­
nem , feu eu ft odiam beneficiorum, pcrniciofifliminum genus in fuis ecdefiis, capitulis,mouamam ecclcfiafticorum bonorum labem ac rui­
fteriis Sc conventibus efle patiantur.
nam , Sc plane certam fimoniz fobolem atque
Statuimus tnfupet, uuparochi, corumquevi­
propaginem latiflimc diffufam magno cum ani­
carii lingulis diebus drftninicis , publica proni
mi dolore cernimus. Cum itaque hujufmodipedenuntiatione una cum fottilegis , przftiuiatoftes, quantum in nobis eft , ab eccleiia exter­
ribus, incantatoribus, veneficis, Sc aliis nujufminate , Deo adjutore , cupiamus , facris pa­
modi hominibus publica talium criminum ign·trum decretis, fummorumqtre pontificum conftiminia notatis , limoniacos , confidcntiartos, A
tutionibus , necnon declarationi nuper ab unilimites penfionum cxaâores facrilegos, nec mi­
' verfo Galli· clero in conventu ’’ Meldcnfr fa
nus conferentes , quam recipientes , excommu­
Sa inbzrentes , declaramus non folum eos,
nica t os denuntient./
qui pro adipifeendis beneficiis eccleliafticis ali­
Omnibus denique confeflariiscujufcumque or­
quid dant vd accipiunt , fed.etiam omnes qui E dinis fint, injungimus, ut diligenter inaudien­
quomodocumque conferunt Se accipiunt qua­
dis confeiConibus inquirant , num hi qui con­
cumque beneficia cuftodiz atque fiduciat pomifiteantur , iis criminibus tint affines , nec ullo
ne, vel qui fiuâus A penfiones ex cifdem, fi­
modo eos, qui rei erunt, abfolvere pnefumant,
ne lumtni pontificis auâoritate , percipiunt,
fed ad fedem apoftolicam remittant.
fimoniacoi elfe, iummotumque pontificumconMonemus etiam , & hortamur omnes epifftitutionibus fuper hix editis obnoxios efle .
copos, ne in ordinandis dcricis , vel etiam m ,
Quz quidem hujufmodi funt , ut beneficia pe­
confccrandis epifcopis , manus iis imponant ,
cunia & pretio obt/nta , vel in confidentiam
ad quos hujus criminis lulpicio a> Sc laiiait
eaimit
aperte aut occulte tradita , vacent , tc qui eopervenerit.
rurndem fruflus percipiunt , fuos non faciant.
Quicumque vero hadenus beneficia pretio vel
paâo confidenti» icccpcnnt , vel qui deinceps

u

I

D*

777
anno

CHHISTl

’>·«·

“'ÏÏT

Concilium Bdubioalïni».

D· fratiaanu.

778

ANNO
laiia itiftrui poffint, publice adhot teneur , pri­ CHAia-n
varim vero locupletiores, ac przfectim ecclclia»f·»
fticos moneant, ut pratenti aliquo auxilio vel
T rinea domini ex illius prxccpto rite tem­
laltcm
legato
in
condendis
tclbmentis
,
tam
per colatur, multaque mellis in ejus hor­
reum reportetur, multis operariis opus cit : quo­reiigiofum opus adjuvent, atque promoveant
Regem autem Chriftianiflinium, pro fua exi­
tum tamen nun tam numeius, quam indullria
mia in Deum pietate, Sc lingulati erga ejus
tc virtua Ipcdlanda eft. Paucos enim idoneos &;
ecclefiam ftudio atque voluntate rogamus Sc ob­
probatos habere latius eft, quam multos inuti­
lectamus : ut tam lalutaris inftituti execution!
les, atque adeo ipfo vite geocre perniciofos
regum fuatn auiforitaiem interponere velit,
Danda nihilominus opera elt, ut *e probi ha­
otnnibufque regni lui lutnmis magiftratibus, te
beantur , & multi : cum latis conftet , majora
aliis quibufeumque mandet, atque imperet, ut
cx multis idoneis , quam cx paucis emolumen­
tam nccelfarium reipublic* Chriftianz opus fuo
ta percipi. Ut ergo talibus operariis numquam
prxfidio tueantur. Reluftantes vero quofeumdcltituatur ecdefia, qui aliis in partem oneris
vicillim fuceedant ialuberrimo decreto a lanâa B que, ac tergivetiantes, ad officii , munctifque
pcifolutionem tuodis omnibus compellant.
iynodo Tiidentina fancitum fuit , ut in Cingu­
Sciant autem omnes noftiz provincia epifiolis metropolitan)! fc cathedralibus ccclefiis Icpi , quamprimum, ad fummum vero, intra fcminaria mftituerentur, in quibus clerici a tene­
ftum pcntccoftcs proximum , ad hrc feminalia
ris annis ad pietatem & dtfciplinam ccclcfiaftiin fua quaque dicecefi conliituenda , A rebus
cam informarentur.
omnibus η.-ccifarii' , pro facultatibus fuarum
Itaque cx iplius facri concilii auâocitate , fcdicecelcon inftituenda , obligatos cfle. Qua in
minarium clericorum in noftra metropolitans ,
re utentur confilio Bc opera aliquorum canoni­
necnon in lingulis provincia noftrc cathedralicorum lua*cclcfiz, qui fint viti prudentes ae
bus ecclcfits, vi hujufcc decreti iuftituimus: ita
seligiofi, vel li difficultas maxima (e objecerit,
tamen at liberum Iit cuivis coepifcoporum no­
rem totam ad lynudum proximam dioecelanani
lito rum , in cujus ciritate nulla lunt idonee
referent : ut ex communi omnium eccleCafticoIchole nec ludimagiftri , alcitis in confilium
rum confilio, hujulmodi feminariorum inllituduobus canonicis, feminarium ccdelie ftiz al
tioni jufte provideatur, in iis potiffimnm dicraliam viciniorem cathcdralem ecclefiam, in qua
fit univerfitas, tantifperadjungere, donec fcho- (2 ccfibus, ubi uniones beneficioium adhuc fatras
non fuerint. Quas illico, pofthabira omni cunlarum atque praccptorum aderit facultas.
âationc Sc mota, fieri mandimus.
Et ut iis fcminaiiis fufficicntes annui redditus
ad puerorum idoneum numerum alendum , &
necelfarios iumptus faciendos , fuppeditentur.
De mueflcrin .
XXV
Nos qx ejuidem conciliiTridcntini auiftoritate,
Mnis tere detrimenta, quu a pluribus an­
iplis feniinariis, doris, teditufque nomine connis, five in religiofa difciplina , live in
ftituimas, adjungimus , atque attribuimus Un­
bonis ac redditibus ec< lefiafticis monafteria ma­
gula beneficia, quorum nomina icor fi m ad fi­
gna cum injuria acceperunt , aprofmirum quo­
nem harum conftitutionuns , una cum legibus
rumdam hominum , quibus ica regenda cotnmif& inftitutis eorumdem liminariorum adjungen­
la funt, cum infigni negligentia , tum prarpoda duximus. Quas tamen omnia eamdem vim
ftera Sc prava adminiftratione , ortum habue­
habere volumus , ac fi huic decreto i nierta Sc
runt. Quare ut hujufmodi piis Sc fanâis locis
inferipta effent.
lalubrins in futurum confutatur, imprimis teInterca vero dum hrc omnia beneficia vaca­
re contigerit, nc tam neceliarii inftituti caecu­ D qem Clniftianiflimum obfecramus, ut quoufque
liberas elettiones ecdefia relinquat, nullum ad
tio, maximo eutn ccclcfia incommodo differa­
monafteria & prafefturas obtinendas nominer,
tur, tum ex communi confilio, Sc confcnfu coequi jim tum larctdos non fit , & quantum ficti
pneoporum noftrorum, tum ex una omnium,
potcirt, religiofus. Nullas etiam illicitas, Λ' a
qui huic iynodo provinciali interfuerunt, fni­
jure divino & humano improbitas pcnfiones lai­
tentia Sc voluntate decernenti , ut in fingulis
ds hominibus, Sc quod turpius eft, tem nis in
ejuidem noftra provincia dieccefibus , pars di­
fitam. & eorum certam perniciem , rtemamque
midia decimae quotannis, una cum (ubventione
damnationem ■ fuper quibtifcuinqtie inonaiicrme
regia, ab omnibus beneficiis detrahatur, quam
prioratibus, almque beneficiis, conftituat Sc afdimidiatam d.timam, in lumptuscujuslibcr feiignet.
minaru applicamus , Sc attribuimus : atque in
Quacumque monafteria , nec epifeopis fubje·
pofterum cildem icimini, , cademque forma,
Oa lunt, nec ab ullis generalibus capitulis pen­
qua fubventio regia colligendam edicimus, quodent, nec defignatos ordinis fui vilitatorcs ha­
ulque benefit ia omnia limul copulentur, vcl abent, fed proxime adfedis apoftollcz protect 10lio modo praJlCiis icminariis de fuffiticnti si£ nem &.· gubernationem referuntur, exadis ad fu­
ftus Sc al imcntoium ratione proritem fuciit.
mum fex menfibua poll harum conftitutionnni
Poterit tamen interim ca fumma arbitrio cpromulgationem > comitia feu congregationes
pifeopi remitti, pro ratione frmftuum , qui felui ordinis habere, & ad eas convenire renean­
sninariis accrcfccnt cx beneficiis illis annexis,
tur, juxta facri concilii Tridentini decretum, ut
fucccdcntc cafu , quo crtcùtum iuum uniones fotea ibi ftatuan: inter fe, ac· decernant , q"» ad
titr fuerint.
inftanrandam, atque conleivandam religiolam
Sed cum hujus dimidiate decima folutio,
difciplinam deinceps obfervari curabunt.
tam multis fumptibus faciendis Iit impar, ne­
Eaque dc caufa certos vilitatorcs delsgncnt ,
que tamen a clero tot ac tantis oneribus gra­
quorum Ipciiata fi* fanititas : ut cis id mune­
vato, majus fublidium exigi poffit : Ideo przris communi luffragio committant. Alioq>’i ro­
cipimus ecclcliarum rciloribus , Uc'concionarosum negligentia a nobis Sc coepifcopis noftris
sibus, ut in pronis SC concionibus populum ad
uro fua cujuiquc parte providebitur.
aliquid elargiendum de iun facultatibus, quo
K k j
bupefisri/. [tMru Ton. XXXIV.

XXIV.

U

'

•i?x‘ST«"’

A ades 'eminariic exadificari, Sr iupelledtli ncccf-

O

7J9
"ANNO

CMCOXNSX

r.xiu.

UONCILIDM

. _

dUKDIOALINI

Superiores atque pripofm omnium monade* A
jnTI riorum &* ordinum, omnem curam & diligen*
tfH.
tiatn adhibeant, tarn in capitulis provincialibus,
quam io monatieriorum etiam commendatorum
vifitationibus, ut ipforum. inferiores ac fubditi,
C( pnsicripto fur profefbonii vitam instituant ,
& paupertatis, exilitatis , obcdieuti·, «clique
funt alia cujufvis monafterii peculiaria vota
A praecepta , fideliter Bc inviolate obfervent. Ea
enim qua ad eilentiatn monailic· vitr petti­
tient, certum eil a luperioribu· nullo modopofJc remitti.
Et quia experientia docet, difeipltnam religio*
fam,eorum vitio cx pane collapfam efle, qui in religioUs familias intruli, aut alia quavit ratione
humana induâi potius, quam a fando Spiritu B
vocati fuerunt : di!igentiflime fuperiores animum
atque voluntatem eorum explorent, qui ad novitiatum vel proipHionem admittendi erunt ,
nec quemquam recipiant, aut profiteri nilo mo­
do permittant, nili de divina ejus vocatione ,
atque etiam perfeveraodi voluntate, non oblitu­
ra led perfpicua argumenta habuerint, licet pau­
ciores futuri lint religiofi. Sancta enim tc reJrgiofa paucorum congregatio , quantumvis
magna ineptorum hominum multitudine , Deo
Sc hominibus acceptior eft , Bc ecclefi· uti­
lior.
Nulli vitam monadicam A· regularem profef*
fb, tam virorum, quam mulierum, liceat bo­
na mobilia, vel immobilia, live luo labore 81 Ç
induftria parta, live parentum Bc amicorum liberalitate donata , live qualibet alia occafione
quzfita , tamquam propria aut etiam nomine
conventus pofTidcre : led quzeumque apud fe
habuerit, ftatim teneatur ea fupenori tradere ,
ut io commune conferantur, Sc conventui addi­
cantur ,
Caveant deinceps fuperiores , bona (labilia
\ cuiquam regulari concedere , etiam ad ufum fru­
dum : vel ufum , vcl adminiftrationcm , aut
commendam .
Omnibus religioiis una fit domus, unum ce­
naculum, unum dormitorium , in quo tamen
Suum quifque habeat cubile.
A conventibus quovis prztextu recedere re- D
gularibus non liceat, nifi forte a fuis fuperιο­
ί ibus per literas evocati fuennt. Qii verb line
his literis repertus fuerit , tamquam defertur
fui inftituti puniatur.
Nulli autem eorum, qui (ludiorum caufa in
aliqua funt univcrfnatc, alibi habitare fas hr ,
oi.am in monafterio & conventu; alioqui in cos
animadvertat ordinalius.
Nulli etiam regulari habitum fu* religionis
dimittere, vel occulte deferre,' nili ob grave Be

■.

hlHatCin Ul.

luntK.

■ ».

/"0

(unt, diligenter curent exequendai nt in quibus a NNO
Jocis violata fuerint , diligenter inftaurentur ; cMAtrn
ubi adhuc integra (unt , conferrentur t inobe- ulj.
dictates, atque rebelle·, per cenfuras ecclefiafticas, alialquc ponas, poftpofita quacumque
pe liat ion e, compckendo , magiftratna ope , fi
opus fuerit, ad hoc advocata .
Omnia vero ejufdem S. fynodi Tridentinsr d·Γ
creta , tc conftitutjouea (umrnorum pontificum
de regularibus tc monialibus, non minus acce­
nt e in omnibus monafteriis obferventur, ac fi in
his conftitutionibui noftris effent inferta.

Dc rekei cccltfie ma
.
XXVI.
ECULIUM Chrifti funt bona ecclefi· epifcopis, facerdotibus, Sc clericis, cumadhoneftnm eorum vita fublidium Sc (piritualis (umptum minifterii , tum ad pauperum alimentum
«tque fuftentationem tradita. Qu* propteieafi­
ne futnmo (celere Bc detcftando lacrilegiicrimine, alienari non poflunt.
Proinde noa fuperiorum temporum facros ca­
nones excquentes, omnibus epifeopis, abbatibus,
capitulis, prioribus, parochis Sc ceteris ordini»
ecclefiaftici viris, intenta comminatione anathe­
matis , inhibemus, ne aliquid cx rebus ecclefiafticit .live mobilibus, five immobilibus venundare,
donare, aut alioquocumciuemodo alienarcprefumant : (ed ea potius, ut bonos decet patresumilias, vcldifpeniatores, facultatumChrifti,fide­
liter coafervare, &omni honefta ratione augere
ftudeant ; przicrtitn ht ice temporibus calamitofis,
quibus ecclefi· facultates , rapinii, direptioni­
bus, & injuftis uiurpationibus, non folum mul­
tum imminute, (ed omnes fere abiumpte funt.
Et ut abufus, atque fraudulent· artes penitus
e medio tollantur,quz a pluribus eccleliarum pr·fcdii, A· aliis viri, ecclefialticis in fiaudem faciorum cinqnum committuntur, dum pretextu cujuldam commentitia ncccflitatis vc! utilitatis,predia neque Herilia ,neque infruftuoia , dolofis qui­
bu (damemphyteofie , vcl permutationis con raâibus dilltahunt, ft itu imus , ut nulla deinceps
predia cumaliis permutentur, vel in emphy teofim
dentur, nifi ab omni memoria fuerint inculta : ne­
que ctiam eodem genere contraâuum , domos rui ­
nam minantes, vel jam collapfas abalienare liceat,
nili prius manifefte. A* evidenter conltet,facultates
ecdefiarum , oneribus necellarur deduâis , ad
quasbujufmodi res pertinent , omnino ad earum
inftaurationem non dufticere . Qua in re diligena
caufc cognitio ab iis, ad quos de jure fpeâat, ad­
hibeatur, Bc canonica (olcmnitas obfervetur.
Ut autem in pofterum ecr^lic indemnitati ,
quintum fieri poteft,provideatur,Bc qu· (uperfunt
Snllani periculum, liceat.
facultates, majori cautione conferventur, (latui­
Nullas item religiofus audeat, fine fuperioris
mus , ut omnium bonorum mobilium feu immobi­
fui licentia, prrdicatiomr, vel ledionis, aut culium , Jurium, aâionum, annuorum cenfuum, five
jufvis pn operis prztextu, fe fubricereobfequio
reddituum, nominumve debitorum, Bc aliorum
aikujusprrla: 1, principis, vel umverfitatis , aut £ quorumcumque ad ecclefias.ar rcligiofa loca,alia­
communitatis, ahcriufve cujuslibet perfone .
que beneficia, five cure obnoxia fint, five non finr,
Nemini, cujulcumque generis, aut conditio­
pcftlneiftium , duo inventaria, publica, Ά probata
nis, (exus, veiI aetati» fuerit, (andimortialium fe­
fgcma.ab iis,qui hujufmodi ecclefiis prz(unt,& be­
pta, line epifeopi, vcl fuperioris licentia , in (cri­
neficia obtinent, couficiantu^: quorum unum in
ptis obtenta, (ub excommunicationis pcena , ippropriaecclefia,feu loco rcligioio: alteram vero,(i
fo (ado incurrenda , ingredi liceat. Quae quidem
fit inferiorum eccleliarum , m archivis catbedralis
^Qiccntia in Calibus tantum neccflariis, & non ia
ecclefi· : fi autem ipfarum cathedralium, apud
alos, ab epifeopo concedi poteft.
metropolitanum cuftodiendum tradatur. Ordi­
Hortamur autemaobnixe in domino coepifeopo»
narii vero in fuis vilitationibus inquirent, an eo­
nollros, ut quz illis, (ub interminatione male*
rum , qu· in inventario deicripta funt, aliquid de­
didionis crcrriK , a landa fynodo l ridentina .de
fit. Quod ii quid dcelïe cdmperermt, recuperare,
feuadjuspriftiuumrevocare condiment, culpam
flaulura , fcptilquc fandimoniaiium injunda
cu-

P

_q -

ΛΝΝΟ
ÇBAIiTi
■ >·).

oasoouus

■Mtuein ni.
„er&AMc.Mx.
7B*
cujutlibet in hac rc , juxta canonicae fanftio- a tum matutino, tum vefpcnino , diligenter, it
ANNO
ne>, levere punientes.
magna cum animi attentione Λ moodtia , in­ CHKim
Ne vero per infeitiam autgoblivioaem aliquis
terline .
·»·»/·»

vatia

Concilium Buadioala n ab

pcanai a facris canonibus auverfus eoa decre­
tas, qui decimas ecclefiis & religiofislocis, vcl
cx patte tantum, vel omnino non folvunt, in­
currat t parochis omnibus , te verbi divini pro*
dicatoribus mandamus , ut primo quoque die
dominico adventus It quadragefimas , in fuis
pronis It concionibus populo denuntient , cos
omnes, qui decimas fubtrahunt, vel impediunt,
excommunicandos efle , nec ab hoc crimine,
nifi plene reftitutiope fubfccuta , abfolvi polle.
£os Item, qui quovis modo fcu pct fe , feu per
interpofitas pertonas bona le jura ecclefiaftica
ufurpant, & detinent , anathematis pccna obftriaos c(Te, a qua nifi a fummo pontifice , poft
reftitutionem integre faâam , abfolvi non poffunt.
Adminiftratotes tam ecclefiaftici , quam laid
fabrico cujufvis ecclefi*, hofpitalis, confratetnitatis , 8c quorumcumque piorum locorum ,
fingulis annis ordinario rationem adminiftratiouis reddere teneantur: nifi fecus forte et inftitutione , 8c ordinatione ecdefia feu fabrica
cautum effet : quod fi ex confuetudine aut pri­
vilegio , aliis ad id deputatis ratio reddenda
effet, tunc cum iis etiam adhibeatur ordinarius:
aliter frâa liberationes prsdiftis adminiftratoribus minime fuffragentur.

B

Providendum eft , omaiqoc ratione tScitttdum Chriftianis atque catnolicia > nt in fin­
gulis parochiis , vel faltem in cclcbtioribut
pagis ■ conftituatur ludimagifter , qui fimul
cum Grammatica pueros ea doceat , qua (pc*
Aant ad religionem > cujufmodi fane articu­
li fidci , prscepfa divina , oratio dominica ,
facri bymni It pfalmi , aliaque generis ejuf­
dem.
Omnibus autem typographie interdicimus ,
ne quofvis libros de rebut facris , It ad reli­
gionem pertinentibus, fine nomine aoâoru, le
antequam ab epifeopo , vcl ab eodem delega­
to examinati , Be manus proprie fubfcriptionc
approbati fuerint per fe » vel per alios escudo*
re a & imprimere , aut vendere audeant , aut
etiam apua fe retinere . Quod li auâores religiofi fuerint, prater huiuimodiapprobationem,
facultatem quoque a luis fuperioribus habe­
ant . Qui autem fecns prsfumpfcrint, in prasdiftis Ac aliit , qu· a facto concilio Tridcntino in decret. Dt tjititat, er ·/· fter. hk. pro­
hibentur , prêter amiffionii librorum mnl&am,
fciant fe jam excommunicationis fententiatn iucurriffc.
De keffittlikai.
XXVIII.

C
Dt jilnlit, typtfrefhii, CT kikliaftlii.

AUPERUM & peregrinorum, juxta
domini prccepcum, maxima femper eccle­
fi* cura fuit . Ex quo tam multa hofpitalia
ECTE olim a quodam hojui freuli lapien­
It loca religiofa ad pauperes alendos It per·grinos fulcipicndos, cxtruAavidemus. Sednom
te literis mandatum eft, nihil efle , de quo
confilium divinius iniri poflit , quam de redadéfunt multi, qui impium Judz (celas It facripuerorum inftitutione . Juventus enim fpes eft,
legium imitantes , quod Chrifto ad psuperum
ac (oboles reipublicc, qua , fi dum adhuc te­
futtentationem oblatum eft, in luosufus priva­
nera eft, diligenter excolatur, ma simos & mire
tos transferunt , le pauperes hac ratiooe fame
fuavitatis frudus feret: contra vero, ûnegligaAc ic.dia conficiunt . Quorum abufum tollere,
Ac redam adminiftrandi hofpitalia rationem retui, auc nullos, aut amariflimos. Quare opti­
ftituere cupientes, ex factis canonibus, quafema , eaque facillima & maxime compendiaria
reftituende in priftinum ftatum reipublica Chriquuntur, (ancimus.
ftians ratio , eft diligens St accurata cx majo­ D
Ut qui hofpitalja feu alia pia loca ad pere­
rum infticutis educatio juventutis.
grinorum , infirmorum , orphanorum , fenum,
Quoniam autem pnecipua cura debet haberi,
pauperumve ufum inftituta in commenda m, adminiftrationem , aut quemcnmque alium tituUt puerilis «tas in timore domini , qui totius
lapienti* fons Ar initium eft , necnon bonis
lumobtinent, necnon cccleli*parochtales, qua
hofpitalibus fuerint unita , hofpitafitatem, quam
Ar (anilis moribus , ante omnia imbuatur ·. in
debent, retpfa exerceant, aliaque fibi ipfis imprimis (latuimus , ut nullus ad moderandas
pofita onera Ac oflicia fiimrna fide It integritate
Icholas , vcl ad pueros Ar juvenes erudiendos
admittatur , qui dc fide Se religione catholi­
obeant.
ca male fentiac , hcrcfifque nomine fit fufpeQuicumque vero eorumdem piorum locorum
adminiftri atque curatores , etiam fi laici fue­
dus , Ar fidei profeflionem , juxta formulam
rint, ab ordinario moniti hofpitajitatis munus
luperius deicriptam non cmiferit, vcl fit pravis
teipfa prsftare contempfcrint , non folom per
motibus imbutus . Tales enim ut plurimum eccclefiafticas cenfuras Ar alia juris remedia ad
vadere ioient difcipuli, quales fuerunt ipforum
monetis fui funttionem compellantur , vemm
magiftri.
A fcholis Chriftianorum libri non (olum £ etiam ab eorumdem hofpitalium adminiftratione per epifeopum in perpetuum amoveantur,
impii, verum etiam impuri , longe arceantur.
frudufque, quos injufte perceperunt, reftituete
Aurorum tantum probatorum libri, qui faciunt
cogantur.
ad folidam eruditionem , tc bonos mores , in
Profpiciendum autem in primis , ut io i fits
fcholis przlegantur , diligenterque Ac pcrfpicue
domibus, qu* ad animarum falutem pertineat ,
explicentur.
minime negligantur , fed ante omnia dc (aera­
Perceptores, fingulis diebus feftis, de iis,
mentorum adminiilratione pauperibus At »groqua ad religionem Ac bonos mores pertiavnr,
tis provideatur . Quanto enim animus pretioaliquid cx Chriftianis Ac catholicis auAotibus,
fior eft corpore, tanto diligentior dc illo habeti
prccipue vero ex carechiimo Tridenttno, {rue­
cura debet.
ris proponant , eofque verbo pariter Ac exem­
plo yhortei)tur , ut facris ecclefi· myQcriis ,
Sed & in hofpitalia aliaque pia diverforia mifcrabilcs tantum perfona , qua aut morbo aul
verbi divini predication: , oflicloque divino ,
deb*·

XXVII.

R

P

Concilium B

—
IDIOALENJ·.

Hcssutcua its.
ra anc. wax.

-_o .
7***}

"“anno” debilitate impediti, aut etite gravata viâum

Ne cua liceat ita contrahere , ut debitor to- anno*"
tam pecuniae luramam creditori folvat, cum il- CHKIST1
le partira pecunia dederit , partira nominibus, >01quz difficile exigi poflint , vcl in rebus pluria
quam valeant «fumatis.
. Ne in focietate, in qua alter pecuniam con­
fert, alter operam, lucrum aliter, 'quam ex «quis partibus dividatur.
In focietate animalium, quz ineftimata ali­
cui dantur ceftodlcnda, live ut operas przftet,
omnes cafus etiam fotoruiti femper lint periculo
ejUs, qui dederit, nili accipientis A cuftodientis dolo *ut magna negligentia damnum acciDa »f»ru, & illiciti/ (tnlriiluli .
diffe contigerit.
Non itat paâio > ut fors lit femper falva,
XXIX.
B etiam ex primis fortibus.
Et in locationibus animalium , quz fiunt
UONIAM fere ubique gentium teterriceno pretio , ii illa ablquc dolo aut negle­
mum ulurz crimen , quod olim non im­
gentia ejus , qui conduxit , deteriora fiant ,
merito a quodam homine ethnico, homicidioaut pereant, id femper Iit damno eis , qui lo­
comparatum fuit , omnium hominum cujufque
caverint .
ordinis A conditionis invaht animos , & quod
Ne liceat divitibus tempore mellis A vinde­
lane graviter dolendumeft, ufque adeo invaluit,
mia , frumentum k vinum vilius emere , ut
Ut jam plerilque nullam peccati mortalis latioifta poftea quanti voluerint , vehdere poflint,
■em habere videatur, fed veluti licita negotia­
neve eifdem fas fit tempore fterilitatis & fa­
tio, contra manifeftum Dei prsceptum exercea­
mis pro libidine annonam vendere , ne pau­
peres fame conficiantur , Vcl facultatibus fuis
tur. Ea dc rc nequis hac in parte culpam luam
ignorationis ciQilatione prztcxere poflit, vifum
omnino fpolientur . Neque enim paucorum avariria perire debet univctla refpublica. Qua­
elt nobis cx facris IcripturisA SS. patrum decre­
tis quzdam hujus genetis delida , que paflirn
re magiftratus , ad quos hzc cura pertinet ,
in hac provincia committuntur, annotare, Aea
hortamur, ut omnium juftis nwdcratifquepre­
pro munem nol'ri ratione prohibere : ut fciant
tiis provideant.
tundi, qui hujutmodi crimina, vcl illis affinia
Prohibentur quoque annorum cenfunm firnuCominii.r int, le mortis «terne pocnat nili ledulati & fiiftitii contiadtus, in quibus nulla certa
lo inde relilicnnt , mulAandos A· excommuni­
res immobilis , qua- jufto pretio cmatui , dcficandos elle: eos vero, qui manifcftc tafc, fue­
gnatur & exprimiturrint, non Iulum vis os altari» communione pri­
Vcl ubi venditor intra aliquem przftitutum
vatos , almque qiaviflimis poenis obiitictos te­
diem redimere cogatur, vel ubi non poflit rcdineri , fed cnani mortuos fcpultura ccc!ciia 11 ica
mete, nili poft certum tempus.
caritutus elfe.
Vcl ubi annuus cenfus , ad cujus folu'ionem res obligatur , fuper rftunaiionem huNc cui igitur cx mutuo , prêter fortem ex
conventu , vel eo , quod datum eft , aliquid
iftuum, quos ex ipfa rc dominus lolet, aut po­
teft percipere.
amplius accipere > aut principaliter fperarc ,
five ejufdem generis , live alterius quomodo­
Cnm vero contratius omnes ufurarii , A qui
cumque , etiam li opera lint , liceat : A li
a jure , ut iniqui, prohibentur, nulli , A irriti ,
pecuniz ipfe fint pupillorum , aut viduarum , D A inanes fint etiam jurejurando fumati : conaut locorum piorum , vel etiam dotales , nili
trahentelque , necnon tabelliones , proxenets
quatenus id jure nomination permittitur ■ Mu­
nlurarum, «ut lucii participes, miniftrique ho­
tuum enim cx przccpto dumo debet elle gra­
rum fcclcnim poenis , a juie graviter coercean­
tuitum.
tur, cavere omni ftudio oportet, non modo ab
Ne quis mutuo det frumentum , aut vinum ,
iis qui ulurz pravitatem aut curpe lucrum prae
fe terunt, fed A ab abis temperandum , qui la­
vcl id genus aliud corruptum aut mistum , ut
cet Ipecie “Juftitiz apparentis contegantur , re
tanrumdcm integri 8c puricariotis reddatur, et­
iam li reflitutio differatur in quodeumque tem­
tamen ipfa prediéf is affines funt, multorumque
pus debitori commodum.
animas laqueis pernictofe involvunt.,
Si quis debitum loco & tempore re ipla ob­
Nc vero literarum rudis populus hoc igno­
latum accipere reculaveiit, nihil prztcr fortem,
ret , parochorum erit ea interdum publice m
vel ratione damni emergentis, vel quacumque
ecdefia recitare , A quafcumque alias fcenoris
alia de cauia accipere polht .
ac ulurz fpccics prohibere , cum denuntiatio­
Ne quis ob dilatum lolutionis diem , caiius
ne rellitutionis mento faciende, fi A a facer­
vendat, quam jutli pretii ratio ferat.
E dote ablolvi , A a Deo peccata libi condona- /
Scd neque etiam ob anticipatam folutionem
ri velint.
res minoris ematur jufto pretio, vel minus fulvatnr.
Di'filultmii.
y
Ncc cui prsefcnti pecunia indigervi quid­
quam carius vendatur , ut ftatim a venditore
XXX.
per fe , vcl per interpolitam perfonam vilius
ematur.
D.fynodiim delatum eft, circa fcpultuNc res magna: «ftimationis modico pietio pi­
ras cccletiafticas duos ponflimutn , colgnori detur, vel vendatur, paito redimendi in­
que graviflimos his temporibus abufus commit­
tra certum tempus, ut fi ad diftum tempusnon
ti : alterum, quod hae dilcnmine cadavera eo­
redimatur, maneat emptori libera , aut ei qui
rum , qui extra cccletiz communioneqr'mortui
pignori accepit
funt, in lacus lucis humari folcant : alterum,

CHAiaTi *c vcftitum libi comparare nequeuru « admitι<>«.
tantur . Eoium a^tem in primis habenda eft
ratio, qui iunt ejus loci, ubi holpitalia conftituta iunt.
Mendicantibus autem validis ac robuftis non
folum hofpitalia lint claufa ; led A· publice ac
oftiatim mendicate penitus cis interdicatur, com·
pellaaturque a magiftratibos k in aliqua potius
ane exercete, vel manuum labore honeftum vi­
te lublidmm querere, quam immeritis elcemofvms ignaviam fuam alere·

Q

A

quod

"ot

Concilium Bu*digalinji.

ΛΗΝΟ quod m ipfi* eeclefii» defunitorum corpora cuJjatm jufcumqee conditioni· iucrint & qualitati» ,
»»·>pafltm fepcliantut . Nut cuof noftra interfit
cavere diligenter, ne adeo profana Be fine reli­
gione habeantur loca tacra , Dcoque dicata ,
neve hujufmodi abufu perverfabric confnetudlne
contra jus introduira violentur, SS. patrum veftigiii infiftentea decernimu», ut nulli poft mor­
tem communicetur , cui vivo communicare non
liceat , cujus generis funt horetici , fchifmatici , publice excommunicari, foeneratores msnifefti, blaiphemi, fi poft monitionem a tam ne­
fario , tc exeerabili icclere non rclipuifle com­
perti fuerint : quibas omnibus, necnon tir, qui
ad facratiffimum pafcha feftum fandiflimum cucharifti* (aeramentum non (ufccpcrint, vel qui
manus libi violentas attulerint , vel in duello
lingulari certamine occubuerint , vel qui ob
pattatum fcelus aliquod trucidati , nulla mcerentis atque pernitentis animi morituri ligna
dederint : vel denique qui quomodolibct mor­
tui , in peccato mortali manifefto , abfqtic
ullo pernitenti* teltimonio c vita esceflerint ,
denegandam lepulturam ccclctiafticam ftatuimtu.
In ecclefiis vero nulli deinceps fcpcliantui ,
nifi fuerint (accrdotes, prout jura przicribunr,
vel facris initiati , & religioli , ccclefiarumvc
patroni. Alii autem, qui qpbilitate, auitoritate , mei it ilque in Deum 8c religionem com­
mendati fuerint, ad id cum licentia epifeopi
admittantur . Ceteros vero in ccemercriis &
polyandriis , qu* olim etiam illuftriorcs non
alpernabtntur, lepeliu mandamus.
Moneant Irpe parochi popuftrm fibi fubditum, ut fupretna defunctorum judicia fideliter

*^52^

A comparcat , ac per fe a&otis petitioni nullo ahnO
admiflb procuratore , refpondeat : nifi fam- CBXlsTI
marie , aut verifimiliter dc ipfiusrei conftet imim­
pedimento .
Reus autem fi comparait , te a judice inter­
rogatus debitum sgnoverit , It confcffus fuerat,
judex illico, ut intra certum tempus a jure vel
ftylo conftitutum fatisfaciat , reum condem­
nabit .
Quod fi reus petitionem aftoris negaverit , >
conteftationem litis judex llaruet , ac tempus ,
intra quod aâori liceat intentionem , ieu etiam
exceptionem deferibere, ac mutuo communica­
te A- refpondcrc , necnan facta con(cripta pro­
bare , inftrumenta vel teftes produAos rejicere
B 8c improbare : alioqui tempore prefinitoelapio ,
judex intra quindecim dies , omni dilationis ,
cumpcicndinationis , injunftionis , te exclutio
nit (pe prxcila, fententiam ferat.
Si vero reus in ms vocatu» non comparue, rit, citabitur fecundo peremptorie , ut ad li­
bellum (eu jsctitionem aCioris refpondeat. Quod
fi in judicio , die , loco & hora prgftitutis
lificre neglexerit, vel intra prorogationis diem
arbitrio judicis przficiciidum ■ prsfto non fue
rit , defectum ieu poena» ablenti* aâori comparcnti jud x adjudicabit : te pro commodo &.
utilitate tempttr adori conftituet , ad petitio­
nem fuam , aliaque , qu* viderit coram fe
proponenda , mosque reum contumacem dec laC rabir : ac exceptionibus omnibus excludet nec­
non in expenfas contumaci* adori pcrfolvcndat , condemnabit . Adori etiam , fi opus
fit , retnpus preftituet, quo intentionem (uam
teftibus vel inftrumcntis probet , ad quorum
productionem teus citabitur , ut fi quid velit,
exeqncnda curent, legataque ab illis , pii» lo­
10 teller vel inftrumenta objiciat , eidemque
cis, (simma fidv petfolvant. Quod fi in ca par­
tempo» ad fidem de objedis' faciendam . ante­
te quofdam vide.iut peccare , illud epilcopo ,
quam publicentur probationes feu atteftatioad quem ea cura maxime pertinet, vel ejur offi­
nes , ftatuet : nam publicatis hujufmodi arecialibus icnuncicnt .
ftarionibus , reo non licebit ullas ad ve: lus te­
lles proponere , vel probare exceptiones te re­
De fterifJiilitM ■
probationes . deinde judex ex allegatis te pro­
batis fententiam fieret . Sed fi reo compaten
tc , ador judicio non fiftat , reum a lite inXXXI.
D tenta abiolvet, tc remittet, adoremque in cx
ACRARUM literarum monumentis du­
pcnlas reo pcrfolvcnda's condemnabit.
plicem a Deo indi tutam effe poteftatem te
Ceterum hrc , qu* dilationum materum am­
jurifdiâionem confiat , Ixcularem nimirum fc putantes modumque procedendi ad ce'er-mcau
larum dccilionem indicantes ftatuenda duxi
ccclclialiicsm .
Quando igitur juriiditfiio ecclefiaftici (ejunmus , equus judex ita moderabitur, ut nor, lie
Aa eft a potcftate («culari, cavere debent cle­
lites abbreviet , quin probationes neceffati* tc
defenfiones legitima admittantur: Idcoqne lon­
rici , nc firculanbus (e immifceant caulis : li,
cur judices 8c magiftratus civile» monemus &
giores interdum dilationes , te terminorum
obteftamur in domino, ut facris canonibuspaprorogationes concedere poterit , prout caufa­
rentes non mittant falcem in fegetem alienam,
rum merita , tc qualitate» exegerint : cum per
neque cognitionem & judicium perlonarum vel
ordinationem hujufmodi lubftaotialcs, quos vo­
rerum ccclcfiafticarum Ubi arrogent, nc liquod
cant termino», tc illa, «tu* in caulis quantum­
alienum eft , ufurpent , tandem etiam , quod
vis fummarie expediendi» jura fervat i mandant,
fuum eft, jufio Der judicio amittant, formida­
minime imelligamuS excludere.
Csuf* omnes , faltcm intra biennium a die
bilem interim excommunicationis fententiam a E
jute in eos ftatutam incurrentes.
mot* litis terminentur : alioqui poft id (patium
Omnibus vero clericis 8c hominibus ecclefialiberum fit panibus vel alteri illarum , judicefticii , tub excommunicationi» pexna interdn.luperiores, alias tamenoampetentes . adue, qui
mus, nc forum fccularc adeant, neve laicorum
caulam in co ftatu , quo fuerit , sdumant , &
judicium , live fint adores, live rei , in ns ,
quamprimum terminari curent .
quorum cognitio ad ecclcliam pertinet , (ponte
Ubi vero in calibus a jure permiilis , ab epi
fcepi , feu ejus officialis lenteatis aliquis ap
fubeant .
pellavc-it,
aut de aliquo gravamine conquetlu.
Na vero lites magno litigantium damno in
malto» diet fkotrahantur , led quam citiilimc
fuerit , ieu alias ob non determinatam inna
ficti poteti·, terminentur , judex curabit, ut m
biennium litem , id (uperiorem , ut (upra cau
omnibus sriionibus , ad rorum ccclcliafticum
tum tft , reclamavcnr : teneatur ada urnrna to­
tam epilcopo gcfta , ad judicem appellationi,,
pcttinentibus , reus prafenr , fi fieri pollit ,
fui$

S

A

7®7

Concilié# BvUDIGALENSE

' a!hHO

K

nr.

REX FRANC.

-Oft
700

anno

fuis expenfit , pes tabellarium deferre : judice A
CHA1STT tamen,
atro fiait appellatum, requifito, ut fi
compleatur. Quod ut facilius , felicmlque fa- CHfUsu
i>·)· ' quid, quod ad litit inftruâionem habeat, jg»
ciant, monemus'eofdem ■ ut modelto famulatu
n·}·
dicT appellationis fignificet. Aâuarius autem ,
fint contenti , talcfque in. comitatu viros ha­
congrua mercede accepta , -tueatur appellanti, x- beant , qui ceteris honcftatis atque probifatisg—
quanto cieius, aut faltem intra menlem fuboffiexempla pizbeant. Nec quicquam procuratio­
*
cii fui privatione, aut fulpcnfione , aut dupli,
nis caufa, przter viaticum vel cibaria accipiant :
—<quanti ea lis fuerit , pczna totius litis aüa exhi­
erit tamen optio libera eorum ,qui vilitantur ,
bere , Judices interim , fi per cos ftetetit, nf'vcl. folitarn antçaf pecunia* folvere,. vel przdiâa cibaria proflare .
dem lubjiciantur ponis.
Excommunicationis gladius a Chrifto ecclefiz datus eft , quo contumace^ A- rebelles a
(aeramentis & communione fidelium procidun­
tur , atque leparantur.: ca tamen poteftas. collata eft in aedificationem, & non in deltruânA
nem : ad medicinam & non ad mortctfi. ika- B
que ea fobric k fpmma cum moderatione at­
que prudentia uti debent judices , ac prius ce­
tera omnia jutip remedia, five in exequendo ex?
aperiri , quam ad hoc ultimum remediurrl de­
veniatur . *■
Excommuracationes vero, quz ob res deper­
dita·, ve! au finem ( ut dicitur ) revelationis,
fieri folent, a nediine przterquam ab epifeo­
po . ejus vu-riio'generali , auditore , vel offi­
ciali < fi cis hrc facultas nominatim fuerit de­
mandata ) caufa diligenter cognita, firmature
examinata, {ac de re non levi, concedantur..
Cum publice k manifefte excommunicatis ,
nifi in calibik a jure conceffis, verlari A.· com­
municate nemini liceat . Qui lecds fecerit, etiam C
jure communionis privabitur.
Sententiam excommunicationis judicis nomi­
ne , etiam pro poenis ab ipfo indiâis , eo inIcio, aduario decernere ne liceat: neque nilum
altum, vim fcntentiz ablolutoric feu congedii
' . habens, expedire , fir partibus tradere, ncc im­
pends taxare . I juimodi autem fentenur, k
alta przter judicis confcientiam decreta , & abv
eo nori lublignata , nulla elfe decernimus.
Et quia icperiuntur non pauci, rerum etiam
non latis periti , qui falfo , multorum damno,
pro notaint spoflolicii fe gerunt , curabunt
epifeopi, eorumve vicarii Sc officiales , horni-·
num ejufmodi literal notariatus fibi exhiberi ,
ac notariorum certum numerum ex prrftantio- D
i ibus, pro fuarum diceceiutn neceflicate eonflituere , ceteris , li opus fit , fupprelTis k inter­
dict is , Vc^luum quifque chirographum apud

\

aâa confcnbat . Quod fi qui , pro notariis fg,
gerentes epifcpporum mandato non paruennt ,
illorum aâa /eu infbumenta privata & non pu­
blica habeaptur , quin & eifdem fides nulla

adhibeatur .(

Dt fifirttimt .
XXX1L
cclf.siaRum vîfitatio atqué luftra-

E

I ·

hehiucus

tém luftfare curent,'ita tamen, ul tota biennio

tio, li rite fiat , quantum ad vitia & offenfionci feu fcandala tollenda conferat, quam­
que neceflaria fit ad conftituendam, fovendamque eccldiiflicam difciplinam fatis ipfa nos do­
cet experientia . Idcirco ex facri concilii Tri­
dentini decretis monemus, hortamur , Ar obfecramus obnixe in domino RR. coepilcopos noflros , ut lingulis annis ipfimet przfentes dicecelim fuam vifitarç non praetermittant , aut fi
legitime impediti fuerint , viros idoneos ad id
munus diligenter explendum , libi fubflituant .
Quod (i eam\ totam propter ejus latitudinem
peragrare noty poflint, faltem majorem ejus par-

In Vifitatione autem facienda is ordo fetvabp. *
tur, ut primum civitas , deinde dicecelis, nili
forte aliud videatur epilcopo, vilitctur. In ci->
vitatc’vero a cathedyli ecdefia inchoandum : l
deinde ad lingulas colkgiatas , poftrcmo ad 1
parochia les trin Icunduiii erit , ubi non folum
parochi, fed etum ToTtus paroefii» faccrdotes &
clerici evocati fripfos epiicepo fiflent .
Villtandr etiam erunt (choix·, feminaris, fodalitates , holpitalia, ac cetera pia loca.
Epilcopi verbum Dei proponent , clerum­
que ac populum ad divinorum mandatorum ,
ccclcliafticartimque conilirutionum obfervationem , ad veram religionem , vitz innocen­
tiam , paceerque
concordiam adhortabun­
tur . Sacramentum irem confirmationis con­
ferent
Omnes paterna caritate , animique pio affeftu ad poenitentiam invitabunt A: adhortabun­
tur , pernitentes vero &■ contritos , qui incafus cpilcopis refervitos Japli fuerint , vel ipfi
per fe vel ptf alios ad eam rem dcleâos , per­
nitentia falutari injun&a , abfolvant .
Przterea ecdcfiz fabricim fic ejus partes om­
nes perluflrabunt : ut fi quid inflauratione in­
digeat, mature provideatur,
Ecdefiz autem altaria li non fint confccrata , conterrentur : li polluta, expientur : orna­
menta quoque benediiicantur . Inquirant veto
epifeopi fcdulo, fic obfervent , an eo Iit cultu
ac nitore ecclelia , qui domum Dci decet.
An facrolandum eucharifit.r i.icramcntiinq
chrilma &■ reliqua lacra, ea mundicia, cura , i
cuflod'* > qua debent , conferventur , ac fuo
tempore mutentur & renoventur.
Videndum etiam an defint velles , libri,
calices, patens, corporalia fi: reliqua ejus ge­
neris inflrumenta tc ornamenta , quz ad al­
taris miniflcrium , tc ad divina officia fint neceffaria .
An coemeterium fit claufum , ne beftis in­
gredi poflint , neu aliqtu alio modo contami­
netur .
\

An miffz k alia divina officia , nccnon facramenta ecclefiaflica, non folum rite & rcâe,
fed etiam pie ac devote celebrentur A- adminiftrentur .
An matrimonia licite k in ecdefia reveren­
ter, tribus bannis feu denunciadonibus prree' dentibus , tempore non interdi&o contrahantur, aliaque letventur, quz in lacramcnto ma­
trimonii prz(cripta funt.

An parochi libros habeant, in quibus baptixatorom atque fufccptorum , eorumque qui ad

facram communionem accedunt , necnon matri­
monio conjunguntur, ac mortuorum nomina &
cognomina deferibantur .
An ecclefiz libri, vetera feripta , inftrumenta 8r privilegia cuftodiantur .
His omnibus , quz ad ecclefiam pertinent,
accurate perfpeftis, proximum etit , ut de miniftris ecdcfiz inquiratur .

Ac primum , an rite fint ordinati.

An

7^9

<a‘«?u"“

Concilium

I UKDIOALBNSE.

ÀNNo ' An ecclcfi»!, Tea benefici» , vel officia ecclç- A
CHR1STI fiaftica legNime obtineant.
uij.
An in1 ea fe quifquam introierit.
An iis ordinibus fint initiati, ut per fe exple­
re poflint officium , qbod illis incumbit .
An relideant , Bc admiijiftrationi (aeramen1
,
torum, miffarum > atqu^livinonim officiorum
celebrationi , Bc anniverlariorum pcrfolutioni ,
ali i fque oneribus fibi impofitis fatisfaciant.
An populum falutari verbidivini pabulo di­
ligenter per fe vel alios pafcant.
An libros fibi neceffarios tum ad officium di­
vinum perfolvendum , tum ad erudiendum po­
pulum , prafertim vero catechifmum concilii
Tridentini , homiliarium dierum dominicorum
8c feltorum totius anni , Bc has conftitutiones B
noftras provinciales penes fe habeant.
' De eoium quoque vita
moribus , habitu ,
converfatione , familia, inquirendum erit.
An opera vilia Ac illis non permitia cur
ceant .
An in tabernis aliifque locis ipforum digni­
tati minime convenientibus vertentur.
An bonefte Bc lancte vivere iludeant, numve
turpi viti genere offcnlionem populo przbeant,
unde iplorum minifterium ac res ipfa divina
contemnatur.
An bona ecclefia 8c jura tueantur.
An fint pacifici & ad tollendas inimicitias
atque odia diligentes .
Poftrcmo ad mores populi deveniendum erit C
Bc inquirendum .
-An populus pie verfetur in ecclefiis , Bc in­
tegra mitte, aliifque divinis officiis , Sc (aera­
mentorum adminiftrationi reverenter interfit.
An fint aliqui foeneratoret, concubinani, alii­
que flagitiofi 8c facinoroli homines, qui in quo­
vis genere Icclerum volutentur. an inter aliquos
odia Sc inimicitir intercedant .
An lint qui quadragelimam , aliave jejunia ,
fella, & reliquos laudabiles ecclclix titus non
obferjent, quique faltem quolibet anno pecca­
ta fua confelli non fint , aut fandiam eucliariftiatn non fumpferint.
An patresfamilias in inftituendis ad pietatem
& bonos mores liberis, & familia in timore Dei D
continenda folertes tint, atque diligentes.
An hofpitales domus , & alia pia loca recle
adminiftrentur, eorumque redditus in pauperum
ufus fideliter difpenfcntur.
An pneceptores Sc ludimagiflii fint catholi­
ci , & honeftis moribus prediti , quos etiam
libros interpretentur, Bc an officio luo latisfaciant .
Ut autem de pradictis rebus omnibus cer­
tiorem Sc veuorem notitiam habere poflint
epifcopi , in fingulis locis viros probos 8c bo­
na exiftimationis quatuor aut quinque , vel
pluses deligent , a quibus earumdem verita­
tem cum jurejurando fcifcitabuntur , prreipue
vero audiendi erunt officiales eorutndem Io- E
eorum , Bc ceteri , qui aliqua munia ibidem
obeunt .
In quibus vero locis ecclefia fpoliata fuerint,
vel partim diruta , aut funditus everfa , epifcom & alii , ad quos pertineat , vel delega­
ta Iit vifitandi provincia , locorum officiali­
bus , fecundum ediâum regium , appellatis ,
rirovidebunt , ut'codices, calices , tintinnabua , Bc ornamenta ad cultum divinum neccfiaiia
comparentur , collapfcque vel diruta ecclefia
ita reficiantur Bc inftaurcntur, ut commode di­
vinum officium celebrati poflit ■■ reftores stem

^«a’nc.

790

ecclctiarum domum ad habitandum opportunam anno
habeant . Ad ea autem pcificientia compellendi CHllSTl
erunt ecclefiarum aditui , Sc parochiam modis
tjlj.
omnibus debitis atque legitimis : ipfi etiam reftocci , fi fa cultatcs fuppeditent , arbitrio epi­
fcoporum Sc vifijatorum aliquid ad hac coafcrK cogendi erunt.'

bc fjmdc Jictccftict .

J

xxxm.

YNODI quotannis flati» temporibus in
qualiljct dice ce fi celebrentur, ad quos totius
jlicrccfis beqeficiarii, abbates, capitula , priores , archiduconi , arcbipresbyteri , parochi ,
etiam exempti omhes, ad quos quavis amata­
rum cura quoquomodo pertinet , juxta S. cqnciliorbjp prsicrintum , * cujuslibet dicecefis
morem , interefle teneantur : finguli autem in
habitu oidini fuo proprio Bc decenti compa­
rcant , omncfquc fynodum mane intrem je­
juni .
Abfcntc epifeopo , ejus yicatius in ea prafideat, vel alii ad quos ex privilegio Bc antiqua
confuetudine id competit. Sede autem epifcopali
vacante, vicarius a capitulo conftitutus.
Pcrada facra miflarum celebratione , epifeo­
pus , vel alius ejus nomine verbum Dei propo­
nat : & omnes ad murum emendationem & fua
in futurum diligentius explenda munia cohorte­
tur . Nec deinceps huic tam gravi muneri obeun­
do praficiantur adolefcentes vel laici homines;
fed cx ordine ecclcfiaflico eligantur viri grave*
Bc nulli reprehenfioni obnoxii.
In proxima autem fynodo , qu« poft hujus
concilii promulgationem habebitur , fidei proteihone przmina , omnia ejufdem concilii de­
creta palam recitentur , omnefque , qui illic
fuerint fe illa omni tempore fervaturos jureju­
rando promittant : idemque in poilerum omni­
no faciant , quicumquc fvnodo primum inte­
rerunt .
Epifeopus figillatim ab unoquoque, dum ap­
pellabitur, minifterii fili rationem repofeat, &
de vita & moribus fubditrxum follicite Bc diliÎjenter inquirat , in fimomacos , fiduciarios,
cencratores, fornicatores, concubinarios , tur­
pia nnnifteria exercentes & illicita negotia ge­
rentes , line ulla diflunulationc animadvertat ,
alienationes a jure interdiras prohibeat, A- jam
faftas , revocandas Bc irritandas curet : Sc offi­
cialium 8r miniftrorum fuorum offenliones , delidta , &'injuiias patienter audiat, & ievene coer­
ceat . Clericorum in facris celebrandis errores,
Bc ncgligcntiai corrigat , pravofque mores ac
vcfhtum indecorum emendet. Remediis quoque
opportunis provideat', nealiquod dogma , quod
falfum fit, neve aliquod pmftigiarum , fuperftit-ioius, Sc diabolici figmenti genus dnxcefim
luam inficiat .
Arcbipresbyteri fingulis fynodis epifeopo re­
ferre , Sc fcnpto tradere teneantur ecdefiaa in­
tra archipresbyteratus fuos vacantes & pallori­
bus deftitutas , necnon nomina eorum , qui in
parochiis fibi concreditis non relident , vel qui
beneficia curam animarum annexam habentia
obtinent, ncc ad ordinem presbjrtcratus promo­

S

ti funt .
Appellationes «orum qui ad fynodum pro­
vocaverunt, abfentiumque gravamina aut defidena , per cpiflolas , aut libellos (applices n-

plicata audientur.

Laid

79l

C*f<£n.‘u'

CqnciliüM

Burdigalbnse.

RIX FRANC.

7Pi

-

ANKO
l-ικί c turn poterunt icnpto , vçl vcibo , i, A ta intcrmiil.im ac noglcflum , diligentius ίτ» A·ψΝΟ~.
polierum csci.cii krvaiiqiic cupiente» , decet- CHRISTI
CHBUTI it2 epilcopo viiuns f ici it ,. qu.·»,las luas propr­
ni nus ac ftituimiis , .ut ad biennium proximum ,
i><j.
ii·,·
nere, modo uunn judicium ad isnodrun poti.ac deinceps teitio quoque anno .concilium pro­
neat . Quos etiam hortamui , i:t b
in
ecclefiis aiiirfiadveitetint , quod divino cultui
vinciale celebretur. Erunt autem parte» metro­
detiimentuni atlcr.it, v«l >:i morius clcrieoiriiri
politan), aut cit abiente, vel lede metropolita.
rsa vacante, antiquioris provinciz antillitis lo­
oftenliontm A' 1,-andal-nm populo ’g: ncict , 'abemque A dedc-os ordini c.’ckfiafbco mu
,
cum & diem ad celebrandum Concilium indice­
, ft quid denique in c'cio ve! populo , quod d ·
re A· alligo a i c .
Ad tempus conftitutum tarn metropolitan!!»,
ic.iplinam A pa.cm ccclciix pcrta.bct , il'udammo Chriftnn.r rtanquille &■ line nib k’^ild.i'o
quatn hitiia;’.inei A' omnes, alii qui nujufmodi
conciliis intcfclle debent , prreife adelle curent.
ly ..do dcno.ncicnr.
v
Inteftina odia A· capitales inimicitias, ei qui­
St quit autem cpitcopus legitime impediatur,
id ( ut generali concilio cautum eft ) metropobus dioeccbs tranquillitas pcrtinbail , aut tcanlitano iiginficet per literas , mittatque procuiad'ala o:iri pollent , lummo ihidio extiogui epil.opi corabur.t .
B torem virum eccle'i.illicum , qui fit laccrdos,
non is'linn ad proponendas abientix caulas, icd
Omne», qui v.l pm beneficia conic.uti, vel
• r pofterum habituri ciunt, A qui ad fvnodum
c iani ut .snmlo in ci.it, ac nomine illius , a
q..<> mitlus tue.it, iublcnbat omnibu» , que m
dicxcetanam convenire dcbe.it , u> ea Ivnudo ,
cui ptimum ipli nvcit.ierint , literal coIlationiX
cadcm Is undo, aâa , gtila, decreta, lanciia'c
erunt. Qui quidem procutatoi , li ita cqncilio
A· provilioms beneficii, cutadlctipti fint·, cxliibeie teneantur. Alloqui pio ablcntrbus & Coiivideatur, non l.dum poterit deliberate , fed Sc
cum epiicopis, de li» quz proponentur, decer­
rumacibns cenlcantur .
nere A (latuere. Qpicumquc ex epiicopis (ecu»
In Ungulis lynodis anniveriarii !cx examina­
fcccrit, terr a parte fcuiftuum , qtiosco annoex
tores, Uve Ixculaies, live regulate» , juxta la­
ecclefia , cm prxcft, perciperet , privetui . Ain
cti concilii T; identini, & hujus 11 nodi decreta
in it it uantu. .
veto adefle négligentes , alus poenis juris tnulQjucumque fynodo interefle debent, fi przftrtftcn.ur. dlujjimodi autem pexnz omnes fabri­
cis ccclefiarum A- alus piis locis Sc operibus at­
tes non ciyiipaiucriiit , vel legitimam impedi­
menti cautam per nuntium aut epiftolam epilcotribuantur. A fy nodo autem conftituetur aliquis}
po non rcddid. tint, vel ab eo abfentiz iur ta- C qu hujnlmodi poenas A· muletas reipla locis
(iis fine fia.ide applicati curet.
coltatem no.i obtinuerint, contumaces A· poenis
Capitula c.ithearalium eccleliarum fpeciatim
indictis oS.iomi! icputentur.
td iynodum invitentur , clique liceat delegate
V 'ero poltca citatione przfcntibus facta ,
et luis capitulis canonicos , qui Ivncd v interad valvas luz ccclelix affixa moniti contu­
fint , ae eorum mandata icferant . Sciant au­
maciam intra mc.ilem puigaie neglexerint , cxtem ie in fvnodo.tantum coniulendi , non au­
communicati publice in wcklii' fui, denim­
tem decernendi 'potcilatcm habere . Abba-cs
's, cientur .
tain titulares qualm commendatam , ccclcliaQuod Ii oblimato animo cxcomniuni. a-ionem
loflioucriut , r,.e ab ea ic ablvlvi cin.iv.:int ,
rumque collegiatdium procuratores pio moie
hujus provinciz eidem fynodo poterunt in-eielar denuo ad alterum meniem enari A' c'OCati
Je , atque cum aliis de propohti» delibciaic,
ooo coœpar’ci in: . a benefici,s fuipe:.dant .it, 8c
tandem fifdeoi priventui .
non i·. m j -dicare .
Menu· s cio p oximo antequam celebretur conci aatena pofi puruQ admonitionem compacilii m, linguloium erit epilcoporum , lupplnarueti.it, potius pairiitcritiz ptxna , quam peci»r:a mulitentur : quod li magis expedire cpo.o- D tiones, litanias, oiationcs, Sc jejunia in omni,
b... etjcfiis A- parochiis fuarum dicrcefum judipo videatur pecuniaria mul.ra 11 ptoi u is conitlio duorum canonicorum , q ■<> ep...opus ia
caie, ad iram Dei placandam , A· divinum ejus
numen exorandum, nt Spuitus lani-ti ablatu ca
conlihum adhibebit, co.ivci:ai..i ■
o .nn.i infpirarc A' luggcicic velit, quz in eidem
Qn legitime i irim: ab epicopo dopen: ilynedo ad ipiius -gloriam A' ecclcliz ialutem
ri , mittant iurtij>> tm ve! clericum idotractanda erunt, atque fiatuenda .
ι,.,ιιη , qui coiuin nomine ivrutanvnes proto­
Et ut finguli melius inilruCti fint nd ea quz
nat,.A’ea quz fuerint io lynodo ilatuta, ip'.>
in lynodo trananda erunt , vel de quibas ratio
renuntiet .
reddenda erit, prius inquirant epiicopi, an om­
Nullus pro alio line mandato Ipcciali , de
quo fidem face c teneatur , comparent przlu-'
it'» huj >s Concilii decreta execution! manj.r.i
luerint , A quid contra illa admifium fuerit
piat i ahuqui g .avi pn.ia mukteti.r.
Quod fi noverint quzdam non oblcrvari > cau­
las quz fint impedimento icncitentur.
Pa cenri.’ia pro". <rt.iafi'
Perquirant etiam diligenter , *n q ii refidci."
r
XXXIV.
E deben^ in ecclefiis luis , officio fuo 1 a 11 - laciant.
Omnia deuiqtie A'lingula, quz in fynodo agen
di ,’delibcianda A' decernenda funt , cum con­
NTER ea quz antiquitus in ccc’clia obcilio quotumdam ordinis ecclcfiaftici , qui fint
icivara iunt , cum ad abufus tollendos A'
piavos morer coi i ..•endos , tum ad controver­ divinz legis iancttonumq"C eecleliafticarum pe­
riti , fummo ftudio A* dnigcnri cura pcifcrusa' componendai, concordiamquc , A· r.iuiuam
tentur .
uirittm conte;vandam, ad ea denique omnia
Pridie illius diti, quo futura eft prima feflio,
ftarucnd» , quz cunftB C h r 1111 a n i s , A- pra­
epicopi cum omni t nnioa , A' omnes ani, qui
tique viris ecclcfiaftici» fax.en.la vel fugienda
iy n'do adciunt, quo rcli^iofius rem adeo gra­
[ant , inaximi temper m-.rnenti h'bitur fuit
vem tractate pollin’ , ) ,.men: , eodem quoque
iic.piciis conciliorum pros incial lor.' ulus. Quad.c procuiaton t, !.. ,-.aiii A' alii officiales Sc
pioj ter nos tarn ill tare A n;.eilatium niliiminiilii iiccci.ani Cuii.ti.-iaAtur.
tuturn , riiSris dm nraxirno cccic.iz detrimen­

I

Prima

7S>*

“ΒΛ°ίΓ

Concilium BurdI0 a l bnî β.

ANNÿ“
PrimVdie concilii fupplicatio lolcmnis , ad
CHRISTI implorandam Spiritus iancti gratiam pro feliuij cibus tam (acri Sc ardui negotii initiis, faufto
que progrcflu fcexitu, convocato civitatis univerfo flero , celebretur : ad eundem finem facroianftum mille lanificium ab atchicpilcopo,
vel eo impedito, ab antiquibre epifeopo iolemmter peragatur : & Latina concio iij ipia miflaniqr celebratione, ab co vel alio ejiis nomine
dc rebus ad concilii rationem pertinentibus ha­
beatur t omnes item epilcopi Λ· delegati cum
aicluepifcopo communicent : hifquc peraftis,
apertum eceptnmque concilium a (criba pionimcietur. Ceteris quoque diebus fclhoncs peragan­
tur, idem omnino divinum officium celebretur,
ac concio habeatur.
'
Singulis diebus poft apertum concilium duo
conventus, fcilicct ante fc poft meridiem ha­
beantur, niti fit die* dominicus , aut tellus :
nam his diebus horis matutinis vacabitur tan­
tum precibus & facris tnyfteriis.
In fynodo in primis ca tr.réientut , quz fpeclant ad divinum cultum : deinde que ad mu­
nia fc oflicia , cum omnium ecclefiz pallorum ,
tum maxime epifeopotum . Inquiratur diligcntillime, an rerfte legerant in beneficiis K ordi­
nibus conferendis , m confeflariis, panitentiarrifquc deligendis , mittendilqne per fuis dureefes verbi divini przdicatpribus : num etiam
debitas pernas fumant ab iis, qui malitiofe de­
creta fynodorum tam provincialium quamduscefanarum tranfgrediontur. An denique omnia,
qus funt partium epifcopi , accurate przftent :
ut qui in lis peccafte deprehenfus fuerit, a con­
cilia coerceatur . Summo etiam ftudio fc cura
perquiratur , qua latione fieri poflit, ut fynodorum decreta in ufum adducantur . In lum­
ina nihil prrtermittatur , quod ad univerfam
ecclefiz diiciplinam , & omnium falntem per­
tineat .
Simultates, dilcordiz , 'ites, fc controverliz , li quz lint inter epilcopos fc clerum ■ ju­
dicio fc arbitrio fynodi componantur , iedentnr . & cxtinguantUr.
Nemini , nc epifeopu quidem , nifi ex caufa
neccllarii , fc venia a metropolitano obtenta ,
a lynodo abire liceat , lubllituto prius procu­
ratore idoneo , qui ipfius norpine fubfcribat
omnibus , qur in concilio aiita dccietave fue­
rint .
Poftrem» concilii fclfione dies fc· locus, ubi
proximum habendum Iit concilium , ut anti­
qui moris eft , auiftoriute metropolitan! ■ vel
eo ablente , antiquioris antiftitis , denuntie­
tur .
Abfoluto denique concilio , fc fanâis accla­
mationibus pro more faflis , omnes epifcopi
atlurgentes & venerabundi petant ofcullim pa­
cis ab archicpifcopo , deinde illud inter (c mu­
tuo· communicent ■
, Epifcopi antequam à fynodo recedant » fin­
guli , ordine fervato, poft archiepifeopum , mi­
no propria decretis fynodi fubfcribant . .Idem
quoque cpUcoporum abfentium procuratores fa­
ciant , fub prrna excoynmunicationis : ac pro
viribus poftea , qua conjundis animis fc vo­
luntatibus ftatuta , decretaque ab cis fuere ,
pari conlcnlione , ftudioqiie fervare nitantur,
fc ab iis , quotum cura cis demandata eft ,
obletvari carent .

Candi. Central. Toffl- XXXIV·

TM
ANNO

A
Dt

CHRISTI

W
.

XXXV.

VM fine coercitione jurifdiAio nulla Iit,

C

& ablquc · poenis nqn Io Ium leges vilefcant, fed omnis focietas in deterius tacile dilabatur i ne fiuftra tot lalutaribus conftitutiuniblis faciendis operam impendifle videamur ,
llatuimis , ut piztcr poenas , quas nominatim
in his conftitutionibus appuluitnus , omnes
njr tam a lactis cecumcmcis conciliis , quam
a prdvmcialibus ftateue , ns , qui hzc noftra
deoct., violaverint , aTR contemplerint , jnftlB gantur .
,
Prohibemus autem omnibus ordinariis, ut de
mulftis fc pernis pecuniarin nihil omnino in
l iant unlitarcm convertant : fed eas pio alicui
loco vel operi applicandas cu'ent ·. parte tamen
aiiqtia pro coram aibitrio ,Aaeculatoribus fc dclatoribis tclitta .
Et nc aliquis harum noftratum conftitutionnm ignorationem praetendere pof&t , omni­
bus RR tocpilcopts nuftris mandamus , ut
( ea idem in proximis luis iynodis publice legi
fc- recitari jubeant . Omnibus autem ordini*
ccclefiaftici viris prreipimus , ut intra tres
menles , poftquam ' przdictaiutn conftitusionuni liber editus fuerit , eundem fibi compaC icnt , apud fc habeant , atque dibgentifume
legant , fc mente teneant : idemquc in lin­
gulis cathedra!ibus , collegiatis fc parocbialibus cedefiis cctto aliquis loco repolitus allervetur .
Conftitutiones vero antecefiorum noitrorum
in fupèrioiibus conciliis pros mciallUus rite fa■ /tus, juri repugnantes, quibufque in hac fyno­
do derogatum non luit , approbamus , confir­
mamus, fc innovamus, cafdemque ab omni­
bus, commua· iene pcrnaium , quz ab eildem
iiidi&z faut, lervari .jubemus.
Si qu* ex Ius decretis difficultas vel ambigui­
tas oboriatur, quam ante celebrationem proxi­
mi concilii tolli expediar, declaramus eorundem
D in'erpretationem fc explicationem ad nos perti­
nere , falva tamen in omnibus ledis apoftolicm
auctoritate .
Quoniam autem qu® emendatione indigent,
in tantam fylvam excreverunt, ut ea omnia exIcindere minime potuerimus : idcirco illa quas
fuperfunt , nobis fc Cocpifcopis noftris tam in
fynodis , quam in vifitationibus diceccfanis ex
przlcripto juris corrigenda refervamus . Qum
vero illic emendari non poterunt, ad proximam
provinciz fynodum deferantur.
Declaramus puivetfaa has conftitutiooes poft
fextum menicrn a die earum promulgationi*
in ecclefia noftra metropolitan* fait® , ple­
nam aucioritateai habitura* , ac et eo tym£ pore otnnes & fingulos earum obfervationi pe­
rinde devinâos fc obligatos eflé , ac fi uugulariter eis prxlcntrbus fignificatz fc inaisnata fuiflent , fc fi contra quitqsram admilerint , pernis & mulâis , quz ia iis conftitutz font , teneri .
,
Ab eo' etiatz promulgationis die, tempus eo­
rum decretorum inchoari decernimus , quibus
certo prvlcripto dierum fpatio aliquid prsftari
jufluta eft .
Denique qua poflumu* humilitate & obedicntia S. Romane ceded® omnium ceclefiatum
matris fc magiftrr auSoritati fc judicio qua-

L1

cun-

L

iro—
795

CONCILtU

Μ B UR.DIO ALE NSE.

AMH0 cumque in hac (ynodo atta, decreta ■ fancita- Λ
CHBISTl tc funt perpetuo cmeodanua A corrigenda iubjiijSf.
cimus, ad laudem Sc gloriam immortalem Jefu
Chrifti omnium paftoris, dead gregis ipliuino­
bis commifli incolumitatem te falutem.

’ÏÏïïn

7S>6

D< dtrictrtei iu fcHmuri,» AJvittt»4i>ru»c

rar<Me .

1 I.

OS Antonius archicpifeopus Burdigalenfis
L E.C TIO & admiflio clericorum penes
Aquitani* primas nsc decreta lynodica
epifeopum erit , aut cos quibus ab ipfo
a nobis definita fubfenpfimus.
haec cura nominatitn demandata fuerit.
' Ego Janus Fregofc ccclefis Agennetjfis epifeo­
Ut autem cx omni juventute maxime idonei
pus fubfcripli .
-,
eligantur adolcicentes , pracipict & mandabit
Ego Carolus de Bony ectlefis Engolifmenlis
epifeopus denunciari per univerfas fu* dirxeer
epifeopus lubicripfi .
fu civitates Bc oppida , prrfertim ubi funt
fchol* , ut fi qui fint pauperes tc ex legi­
Ego Godofredus de Saint-Belin Piftavienfis
epifeopus fubfcripli .
timo matrimonio nati , qui ad facerdotium
Ego Nicolaus Je Corna ecclefi* Santonenfis B promoveri cupiant , quique difodeeimüm atti­
epifeopus fubfcripli .
gerint annum, nec vigefimum exceflcrint , at­
Ego Luaovicus de Salignae ecclefi* Sarlatenfis
que in grammatica progtefliis aliquos fecerint,
epifeopus fubfpipfi .
loco Sc tempore , qu* eis przftituet , exami­
Ego Arnaldus dc rontac Vafatenfii epifeopus
nandi compareant .
in provincia Ausitana , rogatus adfui β(
In ipfo autem examine epifeopi^ cum viris
fublcripfi .
ecclcfiafticis a clero defignatis , prftnum intneLgo Betnardui Podianus canonicus Ararchidia.
bitut juvenum vultum, totiufque corporis ha­
conus ecclefi· cathedralis Condomicnfis ,
bitum . Nam quos infigni quadam deformita­
f'rocurator ejuidem ecclefi· , fede vacante ,
te , vcl membrorum mutilatione notatos de­
ubfcripli .
prehenderit, né ad examen quidem admittet.
Ceterorum > qui huic fynodo interfuerunt ,
Poftea de parentum conditione , ftatu, mo­
nomina in aAis ejuidem fynpdi deferipta ha­
ribus , 8e religione diligenter inquiret . Ac
bentur .
deinde quos progreflus ipfi juvenes in literis
fecerint experietur , atque ingenium eorum ,
Af. B E H T I X rs«ri/>< ftcrettri»! .
C virtutem & indolem explorabit : ac prarcipue
an aliqua in ipfis ad pietatem propenlio elu­
ceat . Quos autem manifeftis conjeâuris ad
LAUS
DEO.
literas , ad pietatem , & facerdotium ineptos
judicaverit , nullo modo in feminarium ad­
mittet .
Priufquam aliquis in feminarium admitta­
ET LEGIBUS SEMINARIORUM
tur , fedulo monendus erit , non licere fibi fe­
minari! bonis ali atque educari , Ii aliud vit*
PROVINCIÆ BURDIGALENSIS.
genus , ptKter ecclcliafticutn in animo propolitum habeat . Itaque jurejurando fpondeat, vo­
DE IDUUSveat , ac fanâe promittat , fe numquam ad
aliam vite rationem difceflurum, fed perpetuo
L
'ecclefi* Chrifti fideliter inferviturum in eo
gradu Bc ordine , qui a reverendiffimo domino
D E S feminari! , quantum fieri poterit, D epifeopo ipfi aflignabitur.
Polliceatur etiam fe primario feminari! , eiin loco amplo A^fpacioio , tc qui non
longe abecclefia cathedrali diditus fit, extruanque fubftitutis in omnibus obtemperaturum ,
tur tc adificcntur . Quod fi aliquod collegium
ac omnes leges Se ftatuta feminari! obfervatuad juventutem erudiendam , huic pio Bc rehrum : alioquin intelligat fe in feminario nul­
gioio inftituto accommodatum Sc utile jam
lam moram faâurum efle , fed ftatim cx eo
conftruâum fit , eidem ex eorum confcnfu ,
ejcftum iri . Eaque dc caufa illi ftatuta illi­
quorum intereft, applicetur. Qua inre nullus
co legentur .
audiatur , qui privatum dumtaxat adducat in­
Ne autem quifquam ab hifce promiflioaibus
commodum .
cum maximo feminari! difpendio refill re pofIn hujufmodi «dibus faccllam fit , quo finfit , iit ipfo iogreflo tenebitur , duos ex pro­
gulis diebus ad facrum te orationem clerici
pinquis fuis epueopo fiftere , qui pro eo ca­
veant ac fidejubeant fe pen fi onem illius perconveniant .
Dormitorium commune 8r patens fit, in quo
foluturo* pro tempore , quo in leminario vi­
unufquifque cubile proprium habeat , c cujus
xerit , fi m ordine Bc ftatu ecdcfiafticq perferegione cubiculum prafeAi collocetur.
R verare nolit : nifi aliud epifeopo jufta-de caufa
valetudinarium in loco falubri conftituatnr,
vj/om fuerit.
in quo egrotantibus famma animi pietate Se
Nemo vero ex ditiori familia recipietur, nifi
caritate omnia provideantur atque fubminiparentes pro eo penfionem loi vere velint. Qui
ftrentnr .
vero ex mediocri fuerint , partem aliquam perReliqua «dificii partes pro ratiooe faculta­
folvendo admitti poterunt.
tum, 8c numero perfonarum , exsdificabuntur :
Nullus item recipiatur , quin Icâo, toga ,
f>ileo, indufiis , Bc aliis redimentis , nccnon
quamvis non tam habenda Gt ratio eorum, qui
primoquoque tempore in hujufmodi fcminana
uperpcllicco 8r breviario infiraftu lie.
admittentur, quam qui poftea , crtfctnte nu­
mero illa adjungentur.

N

DE INSTITUTIONE

Æ

E

anno"
CHRIST)
i|*l·

7S7

ANNO
CHAISTI

*>«(·

'ÏS"

COHCIU«H

Β·«Βΐβ*ι«η.

A

ΈΗΚ.?

7»>

pecuniarum, 8c a quibu*, 8t qua de cauia, notabitque diem, menfgm It annum.
CKKtrri
Singuli* menfibua accepti cxpenfique ixtio·
‘31III.
nem reddet primario : librem vero rationem
manu propria conlignabit primarius : e*idem
ULLUS in feminarium aliquo fooAurut
vero rationes tertio quoque menfe examina­
officio admittatur , «juin pria* diligenter
bit epifeopu* , una cum quibufdam cx delega
•b epifeopo examinatu* 8c probatu* fuerit : cuti»
­ a clero.
jus etiam arbitrio omne* an officio, fi itaexpeOblonator , feu ciborum , lc aliarum rerun,
dire in domino judicaverit, amovebuntur.
emptor , conflit netur vir fideli* le bons* conCurandum erit diligentillime , ut qui femi­
fckntie , qui fingulis diebus peeuniam neccfnario proficientur, viri fint grave*, prudente*,
fariam a procuratore accipiet: rationemque'ac­
Bc omni virtutum genere ornati , quique fuo
cepti lc espcafi fingulis diebus 'eidem procura­
exemplo It cohortationibus fubditorum animo*
tori reddet, lc id quidem particutatim Ac mlad pietati* It virtuti* ftudiom accendere pofnutatim.
Supelleflilcm , 8c ornata feminarii vaf* , k
fint. Ncc, quamdiu in feminario idonei aliqui B
inftrumenta in libro fuo numerata k deferipta ■
rtyerienrur, extranei aflumantur . Profeflionem
habebit procurator , eorumque rationem reddet
vero fidei, juxta formam in concilio provinciali
expreflam , omne* , antequam recipuntor, ut
primtrio, fex to quoque menfe.
Viftu* moderatu* , frugalis tc minime deli­
manibus epifcopi emittant.
catus ab epifeopo 8t- delegatis , habita loci ra­
In feminario unu* erit primatiusvenerandn
tione, preferibeiur.
gravitati*, fc lingulari* pietati* facerdos , cui om­
ne* , qui in feminario erunt, tau* in fpiritualiDt iiffifliat Jiaiiaarii, C friato It fittatr.
bu*, quam temporalibus parebunt.
Primario, duo alii facerdotex, fi fieri poflit,
adjungentur t quorum alter procurator omnium
V.
feminarii negotiorum erit ; alter rerum domelUcarum curam habebit , vocabiturque fubmaoneantur frpiiEme dcdci «maglfter feminarii. Quamquam, ubi non ita am­
giftri* 8c pmceptoribus , ut pietatR 8c
plum erit feminarium, utrumque officium unu*
religioni* in primis rationem habeant : necnon
lc idem proflare poterit.
C ia virtutum, tc fpiritualiuru reran ftusiiumin­
cumbant .- majoieique progreffus ea ratione (pe­
In feminario tot etunt famuli
miniftri ,
tent fe faâuros , quam ex affiduo in libri* k
quot pro numero clericorum , arbitrio epiiccpi , It ab ipfo delegatorum , videbuntur ne­
indefeflo ftudio.
ce flari i . Feminir vero non folum officia & rniSinguli , obi mane hora quarta excitati furmfteria , fed etiam aditus in femioarium penirexetint, in unum locum convenient, Aper di­
*u* denegetur.
midiam horam, genibus flexi*, orationi incum­
Praeceptorum feu pnfcAorum feminarii offi­
bent , recitabontque, uno preeunte , aliis clara
cium erit, a difcipuli* repetitionem leâioni* di­
voce refpondentibus, horaria* preces B. Marix
ligenter exigere , It clericorum mores in omni­
virgini* . Breviarium vero qui factis ordinibus
bus dirigere, atque illos, quocumque perrexe­
initiati fuerint, congruo tempore & magna ani­
rint, deducere. Ûnus vero eorum cantumecclemi attentione recitabunt.
fiafticum clericos docebit . Non erit tamen in­
Vefperi , antequam hora nona quieti fe tra­
commodum, ad expenfas vitandas, ut qui sta­
dant , omnes fitnul recitabunt litanias, ac snox
te , prudentia , & eruditione proveâioret fue­
confcientiam Aiam diligenter difeutient lc exa­
rint , junioribus proficiantur .
D minabunt. Confcientis; vero.examinande ratio­
Afliduus fit in femintrio primarius , luaque
nem imprimis teneant , tum ut libi , tum ut
rrofentia, lc follicitudinc omnes in officio conalii* aliquando prodefle poffint.
ineat : feveritatem vero potius pris fe ferat,
Singulis men G bus facerdoti peccata fua finquam exerceat.
guli confiteantur : facramque cucharifliam , nifi
Epifcopum irpifiime conveniat , ad eumque
confcflario aliud videatur, magna diligentia li
totius feminarii rationem referat.
devotione pnrpamti fumant.
Librum habeat primarios, in quo , eorum om­
Omnibus diet* fefti* ad miflatn majorem
nium qui in feminarium admittentur, nomina,
It vefpera* cathedralis ecdeGc civitatis , in
cognomina, conditionem', diem It annum re­
qua feminarium extiterit , bini ex feminario
ceptionis , tc protere* quicquid fupelieâili*
δredeuntes, fuperpclliciifque induti conveniant :
qinique attulerit deferibat.
lique loci* aefignatis ftçnt ac fedeant , 8c
ram choro pfallant : nec inde unquam Ce mo­
Dt ttcoaomia ftmiaarü,
veant , nifi cum ad offici* lc munera illi* ab
epifeopo tc capitulo injunfta accedendum erit,
IV.
** eifdem quoque diebus concioni publice ea­
dem in ecdefia , vel alio loco , arbitrio epif­
ONSTITUETUR procurator negotiis tra­
copi , intererunt.
i
it and is aptu*, lc rei domcfticc adminiPrimarius etiam vel alien pietate te eruditio­
(tranda Ie gubernande noa ignaras, qui pri-ne vi* fingularis aliquoties in menfe breves ad­
matium opera fua juvabit in rcbu* temporali­
hortationes habebit ad clerico* de virtutum di­
bus, negotiaque cum domi', tum fori* fedulo
gnitate , vitiorum turpitudine , eorumque re­
medii* k d· beatitudine , de pernis inferni, de
procurabit.
Procurator redditu* omne* ac fruflut feminarii
morte > de extreaso Dei judicio , & fimilibus
foo tempore colliget i pecunia* vano colleâas
argumenti*, quibas ia fufoepro viae genere ma­
ftatim primario in arca affervandas tradat. Ha­
gis in die* proficiant.
bebit autem librae, in quo diligenter, 8r fumInitio prandii lc «an· onus ex facerdotibua
naa fide daferibet quicquid recipiet frudtuum,
benedi&iooem promittat , in fine gratiarum
L 1 a
aâb
CMniL Gmtnu. Tom. XXXIV.
Dt frimtria f? frtfiBh fvaiaarii .

N

M

C

Conchium
r

799

Bujidioatb.

ΑΜΜΟ aftio fabfequatur : omnes prmeunt/iaCcrdoti -1CBfcLSTI ta voce modefte refpondeant : addatur pialmus
De frtfeadb , 'dc aüa collcda pro fundatore &
benefadoribus.
-Tempore prandii tc ccxnr IttaPhnus e fuggtftu caput aliquod cx fqtris biolils, cui adda­
tur pii alicujus libri ledio, quam omnes atten­
te audient , ut dum corpus cibis alitur , mens
nequaquam jejunet otiola ·
Ititer cetera vero piorum hominum aiquedpdotum feripta , ciebro infignem ilLm JXHiçfo»uymi ad Ncpotiaoum epiltolam devita civico­
rum privatim te pub'ice legant", ut mature fitrguli ad illius normam icic dirigere c llucfcant. · ,
' De titJiteti» , O'
tlniternnt /ratiaa- f
r.i efficui.
‘

VI.

B

8οσ

vero hora quarta : finguli in fingulis dormient
ledis, ut valetudinem tueantur.
CHauyj
Λ prandio, tc a cana horam unam honeft·
iflj,
relaxationi dabunt Quamquam nihil irqpediet
■illiut hoi· mediam partem cantui edilcendo,
aut alicui lite.aris exercitationi attrihsiere er
primarii preferipto.
Mundities fervetur in omni vcfttmcnto , ia
cubiculo , m ledo , te in libris . Cubiculum
fuum aut dormitorium verrent, quoties in heb­
domada lubmigiftro videbitur; ledios verofuos
fummo mane reiXe coapjsonanc.
In refeitione corporis fumenda, omnes in eo­
dem triclinio men fis accumbent : ubi non fo-y
brietaus tantum habenda eft ratio ,-fed omnis
etiam honeftaris . Quod ut facilius fiat , divcrlis in locis, primarius tc facerdotes , atque
ipfi pmfcUt accumbent , ut omnes oculis luIhent- Et f· quis immoddftius fe geflerit, eum
admoneant.

p M obcdientia fît bonorum' omnium pa­
rent , nulluique rectc prsefle poflit , \quh

C

De re littrerie.
prius parere non didicerat, idcirco nihil jucun­
dius feminam clericis elle debet, qqam pu fe­
rtorum & moderatorum fuarum prgceptis te
mandatis inommbus obtemperare
IHIL aliud prius difeant omnes , quam
Nemo e.rollrgio line facultate , te comitç
memoi ia teneant catecbifmi catholici com­
fibi adjunâo egrediatur, Cum quo etiam in lrpendium . Cujus poMbodum numquam inter­
minartum icrcrratui.
mitti debet repetitio: ut per mutuas interroga­
Nemo literal mittat , aut aliunde acçipiat,
tiones de iplo, omni pofcenti, rationem redaenili pet manum primarii , qui eat diligenter
„
C « poflint fidei catholica . Ipla vero repetit»
i leget
pc;
‘
, nequid
........................
in illis fit ,. quod
.
eos ab in- 4 bis in hebdomada poterit inftitui . Ubi vero
ftituto divcitat.
proveftiores fuerint , diligenter illis commende­
Extra feminarium nemo apud aliquem come­
tur catecbifmi Romani lectio, ut indcaltiosem
dat , nifi apud fuos parentet * propinquos ,
facramcntorum doârinain addifeant.
idque raro, & cum facultate; nec ex’ta feraiLatine loquendi legem perpetuo fervant ,
nrrium dormiat % Quod hquis , infeio prima­
lintque in edilcendis ledionipus diligentes ,
rio, egrtfliis fuerit , «ut furis remanient , rut­
te iis p refixo tempore memoriter reçu indis :
ius non admittatur nifi conlulto epifeopo, cu
ftjlum etiam aflidue exerceant , caveantque ne
jus erit ftatucre an fit ille recipiendus in Icmialtis exercitationibus literariis ullo modo dé­
narimn, necne .
tint . Id vero prafttbunt , patiterque in lite­
Nemo quicquam retinebit, quod primario ve­
ris plurimum proficient , Ii perceptoribus pa­
lit elfe occultum . Itaque nemo arcam habebit
reant . ,
clave obferatam ; aut Ii certe habeat, elavem,
Nemo a icholis abfit conftituto tempore. In
quoties 'jubebitur, primario tradet.
gymiralio clerici , qui ejufdem fuerint claflis fiNon fuperiores modo, fed tc majores omnes D mul aflideant, tc omni modeftia ceteris praftacolant te obfervent, eofque, qua parcit mode­
ic curent.
ftia, alloquantur. Sint in loquendo prudentes,
Libros nullos emant > nec habeant, nifi quos
Sc caveant alio· verbis offendere , ftudeantque
primarius eorum ftudiis fore utiles judicaverit.
Libro^
a fanda fede apoftoliea damnatos dc imconcordiam cum omnibus retinere. Qyodfiqmd
contra acciderit , quamprimum in gratjam re­
pudicoa ne norint quidem de nomine , multo
dire conentur.
«
vero minus eos unquam legere audeant
Nemo, nc joco quidem , alium tangat ; fed
Exercebuntur in omni genere difciplinarum,
ubique, tt apud omnes, camdcm fervent modequ· ad theologiam praefertimeognofeendam ju­
vant : atque ubi literas humaniores te philofoftiam tt gravitatem.
Silentium ubique religiofe fr rvetur , in tem­
phiam didicerint , in ea poniCmum theologi·
plo, In icholis, inctcnaculo, intereundum, te
parte diligenter inftrucndi erunr, qusconicienredeundum e gymnaCo : in omnibus denique lo­
tia cafus explicat . Libros etiam ecclefiafticos,
cis ecclefiaftica modeftia eniteat.
tt quos vocant rituales, diligenter legant.
Caveant per feminarium vagari , Rudiorum
Exerceantur etiam omnes fuo ordine , pro
prafertim tempore · Cum iis vero non collo- E captu ingenii te dodrin· , in concionibus tc
hortationibus faciendis dc mandatis Dei tc
quentur, qui Ubi obviam fient, excepta decentffalutatione atque verecunda, qu· pretereunecdefia, de articulis fidei , virtutibus lequendo fieri poteft.
dis , vitiis evitandis , aut de aliqua fcrtptur·
Quoties autem , live ad templum , live ad
fententia . Ea vero conciuncula poterit fieri
gymnafium ibunt, tfrodefte bini procedent, fubtoto tempore cana , aut etiam prandii . Qui
fequente cos ptafefto, cuicommiffi fuerint. r
vero proved iores erant , folennioribus diebus,
epifeopi arbitrio in diverfas paroecias mitti
Cum iis tantumconturbcrnalibus agant, cum
qpibus agere permittentur , ad eorum utilita­
poterunt , ut dum plebi aliquid confolationia
tem . Cum vero ftudendum erit , nemo cum
impertient, etiam in condonando exercean­
alio colloquatur : nec vefperi poll orationem ,
tur ,
nec mane ante eamdem .
Dum fient repetitiones in feminario , aut
Ibunt omnes cubitum hora nona : furgent
dilputationcs , ut plurimum aderit primarios ,
αμα

vn.

N

801

Concilium Buudiohinji.

rV^"1·

8oa

tum ut fingulorum ingenium & Indolem melius A'fortnna aliquando utantur, benefico* tc gtato» anno ’
CHSISTf cognofcat : tum etiam ut animadvert*: liquid
le effe debere in feminatium meminerint.
CflKiSTI
iji). ««erigendum
corrigendumGtGe;
Dffcedentes domino epifeopo „ G fit in civs- »»·»
;
tate, eju» vicariis, primario, facerdotibus? ce­
teri (que ■qualibus fuis valedicant, unlverlifque
t c»rnffi»nt.
•
bene precentur, ac viciflim , quod fauitum (eJixque fd» »b eildem audiant VIII.

X^UICUMQl

>

prverunt ia feminario, ament
8c foveant bi fubdito* , tamquam filio»
hrifto , miniftror Dei intu­
quo» generant in
tius ab cifdcm amari , quam
cos: oefiderentqu
agendum te proficiendum intimeri .Ad
citent ipfo* magi* pudore tc libertate , quam
metu k formidine.

PUBLICATIO CONCILII
ANTONIUS MISERATIONE D(VINA
archiepiicopus Burdlgalcnlis '

der·,

IA. \OSTHA
ya/urrw i»

Si qui fine tamen dyfcOli Srproteryi, prifer- B
tim, qui aliorum moret inficiant & corrumpant,
X multis officii noftti partibus , qui aniomni ope conanddm eft, de quid feminario de­
trimenti adierant, li in eos iadulgentiores fue­
mifm noftrum, ex quo ad basic fedem metropolitanam , nullis noftri» metitis , fed Iola
rint moderatores. Neque vero qui difficiles na­
Dei beoignicace evocati fuimus, maxime follitura fuerint, nifi fe verbi», aut caftigationècor­
cttum habuerunt, hcc una certe nobis in
rexerint , diu erunt in feminario retinendi.
tc altius infedit, ex eo prilertim tempore, quo
Er quamvis defidesac rodes, quique in ftudio
facrofanâi concilii Tridentini acceflit auâoriliterarum nihil promovent, nulla ratione fint fe­
tu», ut ecclcliaftic· remilGo diffolutioque dif­
rendi in feminario: multo tamen magis animad­
ciplina, falutaribus tandem provincia.'!· fyno­
vertere Oportet in eo», qui pietatem negligent:
di decretis , ex ejufdem potiuimum Tridentini
qui feminarii ftatuta paffim violent : qui focictaconcilii pnicripeo reformaretur : βτ non pau­
temcum protervis ineant : qui externorum collo­
corum noftri ordinis, hominum effrenata pec­
quiis delcdentur : qui facile obtrectare & murmu­
candi licentia , vigili cura tc ledulitate coerce­
rare fofeant : qui iuos errores ( licet ob eorumdemutilitatem id fiat)deferri molefte frrant : qui C retur. Hac enim in primis ratione , certa nos
omnino fpes ac firma tenuit , fore , at divina
mentiri, aut fua errata inficiar i, aut excufarc fupietas, atque denientia flagitiis noftris , mo­
leant : qui panas injnnftas graviter ferant : qui
rumque perverfitate jure nobis haâcnus infenGngulare aliquid , quod iis nequaquam expedire
fa, deinceps in nos incitat» jam tot annis vin­
ceulMtur, velint : qui procaciter , impudice ,
dicte fui impetum inhiberet , populumquc
ironice loquantur, aut refpondcaut. Hic enim
Chriftianum falutaribus mileiicordic (use prite fimilia vitia funt imprimis a toto femina­
fidiis pet nos communitet. Deinde in hanc ci­
rio arcenda, tc aciitcr, nemine cxccpto , cor­
tam fpem adduâi fuimus , ut plcriquc homines
rigenda .
iimplices tc incauti, crebris oftenlionibas, minifeftilquc fcandalis , qui ex prrpoftera , perDr rcritiu premtveeji clerical , CT tx femixeri»
verfaque noftrotum hominum vivendi ratione ,
eiiitfictc/uli.
accidere iolenc, eterni damnationis itcringreffi, ubi demum Dei cultum ac honorem reftituIX.
tum , necnon priftmam viti noftri formam
UOTIES ordine»celebrabuntur, primarius D1 immutatam 8r linccriotes clericorum mores animadvertilfent, fua fponte ab illa impietate
dabit epifeopo catalogum eorum, qui per
aetatem , pietatem , R: docturum , ad aliquempertinaci refilircnt, 8c ad Chrifti ecclefiam ma­
jore ftudio Sc religione fele rur/us adjunge­
ordinem promoveri poffunt, u· de iis, quod vi­
rent , veram in ea , certamque (alutis viam
debitur in domino, ftatui pollit.
( quae nufquam alibi elle poteft )· abfque ul­
Seminarii titulus ad facros o.dines adipifla offeufionç" tc periculo reperturi. Verum Icecendo» fuis alumnis erit fufiteiens, quoufque laletata bellorum inteftinorum vis atque imma­
cetdotium aliquod ab epifeopo eis collatum lue­
nitas , qu» his annis viginti in omni quidem
rit .
Gallia, fed in hac prxeipue Aquitani» provin­
In examinationibus, qua habebuntur ad be­
cia, maxima cum vexatione , & piorum quo­
neficia vacatura, clerici ieminaiu, li alias ido­
rumcumque hominum internecione, non minus
nei fuerint, ceteris omnibus prifciantur.
atrociter, quam libere graffata eft , tam piis
Ad ecdefia» quoque palloribus deftitijtas. vej
te falutaribus conciliis , quo minus ea ex aad fcbola» moderandas, aliaquc munera ecclemtni noftri fententia exequi fas diet , penifiaftica obeunda pto tcmpùrum & hicorum ueE■ tus çbftitit. Interea veto ifta contagio ac peceflitate, arbitrio epiicopi mittentur.
ftis tic in dies incrementa ccepit , &: ita longe
Qui a feminarirS quacumque ex caufa dimit­
Jateque emanavit, ut hac provincia, qu» nul­
tentur, antequam diicedant, reddant rationem
lis, vel florentiflimis Gallic provinciis pietate
primario ejus officii , quod domi exercuerint ,
quondam ac religione cedebat, ea jam una fit,
omniaque, qu· fibi commilla fuerint, fuo loco
in qua fariofa Se prxeeps herein , parens Sc arellituant.
lun na totius impietatis iederumque omnium ,
Qui in feminario educati fuerint , 8r fine li­
major* & infigniora fevitii lue monumenta
centia epiicopi alicui loco , aut perfona» ic
(latuerit In eas enim calamitatfs Sc anguftias
manciparim, aut extra dicrceftm , in qua fer.
idduâa eft, ut nulla humana prudentia vel invire debent ecclelic , transfugerint , teneantur
duftria poflit in integrum rcftirui , atque priad reftitutioneni alimentorum , qua in feminario
ftini ftatus gloriam atque dignitatem rurfu»
perceperunt.
.adipifci . Attamrçi Aim quicquid hominum
Ii qui difcedunt , Γ» meiiort atque ampliore
.
Lia
vire*
Carni/. Gr-vr-f. Tom. XXX fV.

E

Q

X

Soj

.

/

Publicatio Concilii Bvrdio a li nîi».

.

804

fubfidlumque nobis ac opem prabeant, quo ~>NN^
bonitate atque potentia
fanAI hujus concilii decreta fedulo ab omnibus CHRim
CHRisri infuntis partibus longe Iit inferius : nO’ pro*
fine ulla tergivcrlatione fcrvsri queant 1 ut ubi···>■
>>li·
p’rier> ijgtnenfa Dei pietate atque mifcricorque profligato frequenti abotu , dcletaque om­
tin freti , ejuldemque folcmnibus promiflis ,
quibus extremis fe rebus noftris atque defperani pravitate & impietate. Deus optimus maxi­
mus, pie, religiofe, &- cum debita veneratione
tis affuturum certo fpopondir, coofili, trudem
ab omnibus in perpetuum colatur.
RR. coepi ico ph noftiis, torique hujus pt ovia­
ria clero condiximus, ut ad diem faftuin om­
nium fandorum hujus anni 1581. ptovinciaic
LITERÆ CONFIRMATIONIS
concilium in hac urbe nolnlcum habituri, Deo
propitio, convenirent. Cui quidem inter ceteS. D. N. PP.
■ rov abfuerunt* RR. in Chrifto patres ac fratres
cocpifcopi, Agennenfis, Engolifmenfii, Piâa'
G
TP. XIII.
vieillis, Santoncnfis, atque Satlateniii. R.item
eplfcopus Valatcnfis, licet ad provinciam AuVenerabili fratri archicpifcopo Burdtgalenfi
xitanam pertineat, cum tamen nie effet, obvi- B
Bnerabilis frater, falutem Bt apoftolicana
ciniam, & notam ejus pietatem , a oobis ro­
benedidionem . Incredibiliter letari fu­
gatu·., libenter interfuit. Ex quorum lenten­
tia & maturo'judicio , unoque confenfu , adhi­
mus fynodum provincialem a tua fraternitate
bitis etiam in confilium ablentium epilcoporum
ad nos miflam, perfedam efle tanta cum pie­
atque ecclefiarum cathedralium delegatis , ab­
tate, quantam & res ipfa flagitabat , Bt actus
tuus pollicebatur : Quo nomine te plurimi fa­
batibus, collegiorum procuratoribus , ac cete­
ris , qui ad iltam fynodum ex officio jureque
cimus , tibique provincialibufque tuti , omnia
a oobis paterno caritatis officia deberi agnofeiconvenerunt : cum prius aj nos , fandamque
Buis. Reftat, ut pati ftudio Bc cura operam des
h nodum diligenter delate r'fuilfent clericorum
ur'qnat pie, fandeque decreta funt , quam dir depravationes, populi qucreln , vaftationes cc·
i Eliarum ac horrende lolitudines , quas nos
ligeciuffimc ferventur 1 fic enim Bc Dei glori*
infervietur, Bc difciplina ecdefiaftica magna cum
i.T.ici nili cum intimo animi dolore audire ne­
quiquam potuimus ; ad immortalem gloriam
dignitate, Bc frufle retinebitur. Id vero re pro
tua lingulari prudentia fadurum efle non dubi­
prrpotentis Dei, cjufquc divini cultus inftaurationem , necnon ad accuratiorem mornm fe C tamus Cetera, que ad fynodam pertinubunt,
prcicribent frateriMtati tur fande Romana ccccdeliafticz dilciplrnr informationem , que
clcfix caidinalcs , dubiorum facri concilii Trimox (abjungentur decreta , divino afpirante
dentini interpretes, qui decieia ipfa dibgenufnumine ■ edidimus : atque ab omnibus , tam
fime confidcrabunt. Adiit lempos fraternitati
clericis, quam laicis, quatenus ad cujufque mu-,
nus fpedare videbuntur , fervanda (anximus.
tus divina gratia, ad lui nominis gloriam, ca­
tholica relic'onis amplitudinem , commiflique
Parum enim fuerit multas Ac praclaras conftitutiones edidifle , nili unufquilque noftrum om­
tibi gregis ialutem. Datum Roma apud fan­
dum Peti um fub annnlo pifcatoris 3. Decembris
ni mente in eam curam incumbat , ut earum
1583. pontificatus noftii anno duodecimofirma conftanfque Iit auitoriSas , cifque mos
ab omnibus fcdulo geratur : imo vero ad aliud
nihil conferent, fi negligantur , quam ad Dei
vindiftam in nos magis magifque concitandam.
Quamobrem univerfos provinci* noftrr RR
REVERENDISSIMO
coepikapos hortamur in Chrifto , atque obfecramus , ut tam piam tamque falutarem mo- D
DOMINO UTI FRATRI , DOMINO
rum Se munerum ccclcfiafticoriim emendatio­
nem atque renovationem tamdiu expetitam ,
Aacnitriscoro Bukdioai ensi .
tantoque plaufu , nec minori larrtl* fignificatione in hac celebri metropolitjna ecdefia exce­
Everendiflime domine . Quod amplitudo
ptam , omni ftudio, quantum conniti poterunt
tua, cum primum potuit fynodum fuam
in fuis diœcelibus iervari diligentiflimecurent,
provincialem Burdigalcnfem, ex prvfcripto faarque libi fubdltum clerum , populumque,Chricri Ttidcntini concilii congregaverit confeceritftianum luo ipfi exemplo ad illius obfervatioque, cjufque decreta ad fandiflimum D. N
nem inducant. Quod quidem & nos
iis ,
tranfmiferit, in eo praefare offendit, meminifqnr ad partes noteras (pedabunt, pro virili fafc fe officii fui, atque ejus cura Bt vigilantia,
qua cnm proprio gregi , tum univerfe provin­
Cturos, Deo adjutore, recipimus atque pollice­
mur. Ut ititem hrc abfque ullo impedimento
cia ab ea debetur. Quo nomine (anditas fua
a nobi. Λ; RR. (utribus coepifcopis, allifque,
tibi, ceterifque, qui tecum una ei interfuerunt,
operamque dederunt, meritam attribuit laudem.
qu.bus batt ex officio cura incumbit , libere 8c
integre preftari cxpleriquc poflint , re^em no­ E Cardinales vero, quibus eadem fynodus, de mo­
re, tradita fuit perluftranda, ledione ipfius mi­
ftrum Hernicum Chriftianiflimum , quo poflurifice funt deled at i : ac , etfi nonnulla adverte­
nnls animi lenln, logamus , atque in domino
obfecramui, ut piri pietate, cura &.* folliciturint, qua corrigi opoAeat, non tamen de tam
drie hanc fynodum tueatur, ejulque fanda de­
pii laboris, Bt tam ptrclaii operis laude quicquam delibari pofle cxiftimanmt. Igitur quiccreta Iervari omnino jubeat, qua no· ad eamdem cogendam &· habendam , pro fua fingula­
quid mutandum erit , amplitudini tua cum bis
ri m religionem. Deique cultum propunfione
literisy tum leparatim dcicriptum , tum in mar­
adliorcusio eft . Omnes itidem magiftratus, togine Iynodi ad fingula capita adnotatum mitti­
tnmque nobilitatu ordinem , Sc quoicumqua
tur, ut (cilicet pro tua fide, 8rpi udent ia, poftslioi in a'iquo auftoritatii atque dignitatis gra­
quam illa omnia lie aptari jufferis, ad fynodum
du conftitiitos , in domino obteftamur , et Bc
promulgandum «sequendamque incumbas; ideniqili pro fua parte tam fandis inftitutis faveant,
que a coepifcopis tuis fieri omnino cures. Mittuaanno’ *··** ,,,uPir*t »

V

R

8oj

•Ü'ÏT*

Concilium

TuioNiNfh

8otf

"anno »«nturetiain conftitutionum qu»rumdam pontifi- A implentem, dia , tc feliciter valere optamus'.
CHKistl erarum exemplaria , qua ad hinc rem faciunt ,
i)l|.
ut fi lortaifc iftic in promptu non e<lent, mori
nulla fit , quominus videri in fonte polline .
Quod (upcrcft, amp. tuam tanta cura dihgentia, tantoque cum zelo munus. luum paftoralc

r

Komar, die aia. Decembria i jgj.
Amplitudini! tu·.

Ân'no~*
CHKllTI
*!*«■

Uti fr. Tk. Betceeaf^.
Cqrdi<M/ù Γ. Suti.

"**SYNODI PROVINCIALIS TURONENSIS
Partial Turoni mcnfc Mato, partira Amlegavi tneofe Septembri,.anno
domini 1583. habite, decreta.

,

Λ jede cpoftolk» torrefit if tffrobut^

INDEX TITULORUM.

B to- moderamine tenere concedat , ut commifius fibi populoa benigne regat, «que judicet,
1. T) ^«aramur /yaadL
tc ad pietatis jura modificetur, illuni tc piiL
а. JL Staihgttce tlemia» no/tr» ftf,t nfruM
fimam religiofiffimamque ejus fponfam ■ virili
prole fniituoioque regni iucceflore locupletet ,
Cbrifiittiffim» rsjr fafflicttieMi.
5. De frofeffiatii fijei taeitclt mrt .
ejufque optimam matrem, quamdiutiiUmecon­
Falci frefeffimit formulée .
fervet .
Itaque cum fanfta fit 8r augufta regum tna$. De extirfiiulii fimemt er cotfUctctit.
б. De ftcrtmettii Cf, etrtm tfte , tc Jt kt~
jcftas , fitque facrilegus & parricida , qui vel
re vel verbo tenus regem violat; Quod ptifeit
ftifme.
caucptn eft conciliis, quodque prafertim infy7. Dc cetfirmttiete.
nodo apud Lauriacum pagum Andcgavenfctn
8. De ttttheriftit .
habita pridem fuit coeftitutum , renovat» bcc
y. Dc mttrimoti».
10. De ftertment» erjinii
fynodus ftatuic.
Quandoquidem religioni inimicum , tc ho11. Dc feflortm cultu, veterttiete relijuierem Cf
C minibus conflat efle pcrniciofutn futura curioII. De difciflitt ecclefitftict cteri , etitm flekti ,
iius perferutari , tc fata principutn eorumque
circa tlivitt, refirmttiote ,
cafus inquirete , cum (captum fit , non eft
IJ. De ctfitltlic, i/^niettikti CF ctttticit.
veftrum noife momenta , vcl tempora ■ qur
14. De ferre 11, frnkjteru (y tliii elericii.
pater pofuit in fua poteftate , hoc decreto
11·'Dc Chriftc fdehktt Iticii.
cenfemus , ut quifquis inventus fuerit talia
16. De moncckii ty metefltrüi
perquifiville , h vivente principe de alio re­
17. De metielibm .
gni iucceflore habendo conlilium iniifte , fibs'18. De fef»lt»r:l.
que hac in re focios conciliate , a conventu
19. Dc farijililhune <y vifitetiete ecclefitftitt.
catholicorum excommunicationis lententia ex­
lu. De rekti calefit cenjervtttlii ff ··» tliepellatur .
tetju .
Quinetiam pro pervertis ' hominum moribus
II. De Icmmtnit, fikelit O" tueiverfitttAlet .
emendandis falubri deliberatione cenfemus , ne
quis in principem malediâa congerat: fcnpium
SjttcJi froaetntm cjttf.jue fee CbrifUtti^imt rtfic ,
eft enim a legislatore, Principem populi tui ne
tgr rcfin itcoDutcirere vettem .
D maledixeris : Quod li quis fecerit excommuni­
catione ccclcfiaftica pleâatur : Nam fi maledici
I.
regnum Dei non poflidebunt , quanto magis
talis ab ecclefia neceflario. pellitur , qui divinae
N priant Do optimo maximo , hrc fyno­
fententi» violator atque in principem peccans,
dus referenda· gratias cenfurt , proet re­
invenitur l
fer, Quod dtvimejus fpiritus afflatu ChriftiaSi quis contra regiam dignitatem dolole ,
ni (limits rex noftei, ccclcliae Dei (fatum ac or­
callide ac perniciofc machinai i comprobatus
dinem modis omnibus roborare difponens con­
fuerit , nili digniflimc fatuiccent , anathema­
ciliorum provincialium in oniverlo Gallis re­
tizetur .
gno celebrationem gratam non folum habue­
Si quis poteftati tegis , qui non eft nifi a
rit , fed eam etiam indici procuraverit .· hincDeo contumaci, ac inflato ipiritu , contra au·
futuuitn fperanr , ut qu» lummo noftro malo
ttoriratem 8c rationem pertinaciter contradicere
diutius grafl.it» Iunt herefes , radicitur exnrprefumpietit, & ejus juftia impetus obtempera­
pentui : tc quibus tttrpitei ecclefia deformatur,
re noluerit, anathematizetur.
prorim aboleantur abufus, ac toti Calli® mnl- E
tis jam dudum (editionibus , ac perturbationi­
Sttcfugiec» D. teftre ?1». teecMte Cbri/tittiffim
bus afflitftr . omnium bonorum votis tamd'U
’ daasia· »»dr» rsjr hittalfi /tfflicttietei .
dcliderata pax plenidime reftituatur : idcirco
fummopere exoptat, tc humilibus « Deo preci­
II.
bus obnixe contendit hrc lynodus, ut regem
tam pium, tamque religiolum > fidei fu» eonSUA fan&iratr ( cujus judicio Cc cenlufervatione ftabiliat , aqua juftitic erogatione
r» omnia iu pnefenti concilio fanrirafc
muniat, pacem ei locupletem reddat , miferi.
defhmta fubjiciantor ) fuppicx ivnodus quam
cordi» fulciat affeâibux, virium fortitudine ro­
poteft efflagitat obnixe , ut epiicopis provin­
boret, cotnmiffa fibi regni gubernacula difertcur, eorumque vicanis, ofltcialibua&rpaniten·'

I

A

tia-

8u7

ο"Λ*»£μ'μ’

· Concilium

_____
UfcONBNSE.

ir-NXtClU lit.
(.Lx risANC. '

0-0
oOo

1 anno tiariis, facultatem abbzrefi abfolvcndi, ac hr- Λ decreta & ftatuta omnia hujus fynodi , petpe- anniT’
CHUnTI reticos cccl<.!i»oreftituendi iis iuteididam , con­
tuo quibuicumque appellationibus poftpofitis : CHCISTI
fiduciaria faltem jurifdidione, quod valgo feris>|.
siti·
cedere dignetur: Quo facilius hziclts labe infedi, eadem cjuiata , ad ccclenz cathulicz pre­
tur per modum provifionis , a provincialibua
mium tcvcrtfntur.
Supplicat etiam ut fuo bievi prohibeat , ne
epifeopi coriimqpe vicarii, aliquas àtteftstiones
Je hde, religione, natalibus 3c mcnbui , eo­
rum qui beneficiis eledioni obnoxiis initiari
petent, expediant , ratione beneficiorum extra
luas dicecclcs exillentium , jubeatqtie pro be­
neficiis quz luz erunt diacefis , eos tantum
audiri telles, qui cum beneficia hujufmodi am­
bientibus fint tamdiu converlati , ut verifimile
fit eos illis non nomine tenus, fed penitus ef­
fe cognitos i nec cjuofvis fibi «blatos in tcftisnonium admitti, fed diligenti przccdente in­
dagine cx officio affumptos, qui de promoven­
dorum religione, natalibus, capacitate , iufficientia , morum integritate 8c converfatione ,
ac litetatura , trftificari & ptocul dubio vale­
ant: Ne ( quod fzpius contigit ) fuz illuda­
tur fanditati , dum ad beneficia eledioni ob'
noxia nominati, eligunt pro fuo arbitiio ordi­
narios fibi propitios, quique redemptos neque
>
compertz fidei telles audiunt fuper vita , mo­
ribus, fide, religione ejus , quem paucis ante
nominationem inenfibus, non fidei integritas ,
vel morum commendabat honeftss: eoideiu et­
iam epifeopos, eorumque vicarios, fua fanditas moneat, ut hujufmodi beneficia obtenturos C
ieu impetraturos, fub periculo damnationis zternz , exacto probent examine Deque eo feri­
pto renuntient , quod vulgus dicit proceflum
vcibdem confcnbant, illudqne attcftationi in­
ferant. Qiod cum luperioribils annis quidam
epifeopo.um eut eorum vices obeuntium tentaviffent ; ut hujukcmodi nominatos ad obno­
xia eledioni beneficia ad examen adigere voluilfcnt , eo folo nomine incoepto cedere funt
eoad i, quod anetote prztore, nempe pontifice
maximo, qui n.ibis omnium jnagillratuum ecclefiafticorum vice eft', id examen nullo nobis
ellet diplomate mandatum , nec aliquatenus
concclïum.
Jubeat przterea fua fan&itas , ut juramenti
diplomatibus, quz claufula mittere folet, hre
inferatur formula, quod impetrantes beneficia,
. »
· per fimoniam nec ulla interveniente facriler« ,e< à οΛ nundinatione illa obtinuerint, nec per coniMruur.·
gjcn!jllB polfidere in animo eft : Quorumque
conferendorum illis erit facultas , his de perfonis idoneis non per limonia», aut confiden­
tiam providebunt : DiCtorumqne diplomatum
ecccutionem ordinario ejus dicecclis, in qua eft
litum beneficium, non alii, ( fi fuz ita videa­
tur fanftitati ) committere dignetur.
Cum Tridcntmi cccumcnici concilii, ad fidei
catholics confervationem promulgatio, 8r juris
erikopos Λ abbates eligendi dudum ab eccletirs f ranciz diftra£ü & obtriti, reftirutio , lint
pkrnccetfariz , fuam majcftatcm impenfe rogat
lynodus , ut dignetur jubere , concilium Tndeaitinum publicari : necnon ipfis ecctefiafticis
permittere, ut epifeopos flt abbates fibi delige­
re valeant: Quz fi fua majcftas, certis de cau, f* - nobis hactenus incognitis, minime conceden­
da ducat, fupplicat humiliter (ync.dus, ut fanflilTimo domino noftro papz, ad beneficia elcâiom obnoxia , viros hujus numeri capaces & ido­
neos, juxta lacrorumconciliorum decreta, Se i a-

lubriter fandtas ordinationes , nominare Velit.
Suz etiam auajcftati fupplicat concilium, ut

obfcnUri jubear : Quibas qeidem appellationi­
bus fi relinquatur locos, nullum omninohuina
concilii, nec aliorum in pofterum celebrando­
rum frudum przfagit efle fperandum.
Dt frofejgituii fiiti tuted*

III.
UM omnis, ecclefiaftici przcipue, eamdem
fidem quam juxta articulos a fanda lede.
B apollolica przfcriptos, hzc lynodus profefla eft,
tenere debeant: lUtuimus quod qui dignitates,
canonicatus & przbcndas , tam in metropolitana,
quam cathcdralibus ecclefiis obtinent , necnon
abbatias, prioratus, ecclclias paroeciales, alia­
que beneficia , & officia ecclefiaftica , tam i«cularia quam regularia, etiam in collegiatis ec­
clefiis ac monafteriis quibufcumqoc, quovis no­
mine cenfeantur, intra tres menies a dic adepte
pofleffionis in przfentia epifeopi . feu vicarii ,
vel officialis, hujufmodi profeftionem legant Se
faciant, eique fua manu fublcribant .· Cui qui­
dem decreto per procuratorem fatisfacere illis
minime liceat.
Donec vero juraverint , fuorum beneficiorum
frudus, elupfo trium menfium fpatio, ufui feminarii in quacumque dioecefi erigendi, dcaliis
piis operibus , judicio epiicopi, applicabuntur :
nifi didi frudus, de jure vel confuetudine aliis
fint aftedi vel deftinati .

C

Di9n ver· fiiti frojijjijus truer eft ejofeieii

IV.
GO' N. firma fide credo & profiteor omnia
Se fin gula qus continentur in iymbolo fi­
dei, quo landa Romani ecclefia utitur, vide­
licet: Cftsoo in imum Deum , patrem omnipo­
tentem, fadorem c<xn?e terrz, vifibilium om­
nium & invifibilium . I t in unum dominumjelum Chriftum Filium Dei unigenitum . Et ex
Patre natum ante omnia Izcula. Deum de Deo,
Limen de lumine, Deuri verum de Deo vero .
Genitum non factum , confubftantialem Patri ,
per quem omnia fada fimt .■ Qui propter nos
homines s Se propter noftram falutem nefeendit
,
de coelis.. Et incarnatus eft de Spiritu fando ex
Maria virgine, 4.’ homo fadus eft . Crucifixus
etiam pro nobis fub Pontio Pilato , paflus&fepultus eft. Et refurrexit tertia die fecundum feripturas. Et afccndit in coelum , fedet ad dexteram
Patris. Et iterum venturus eft cum gloria judi­
care vivos& mortuos. Cujos regni non erit finis.
Et ini Spiritum fandum dominum , Se vivifi­
cantem. Qui es Patre Filioque procedit . Qui
cum Patre Se Filio limul adoratur , Sc conglo■ificatur. Qui locutus eft per prophetas. Et unam fandam catholicam, Ar apoftolicam ecdcfiam. Confiteor unum baptifmi in remiffionem
peccatorum. Et expedo relurrcdionem mortuo­
rum. Et vitam venturi firculi. Atncn.
Anpftolicas Se ecclefiafticas traditiones , reliqurTque ejufdem ecclefiz obfervatiooes Sc conftitutiones firmilfime admitto, Sc ampledor.

E

Irem iacram feripturam , juxta eum lenium
quem tenuit Sc tenet fanda mater ecclefia, cu­
jus eft judicate dc tero fenfu, lr interpretatio.
nc

aeu...

8θΡ

COMCILfUM

ANNO1* ne (açtarnm (cripturarum , admitto : ncc cam A
CHRISTI unquam nili juxta unanimem conicnfum patrum
ijsjaccipiam tc interpretabor.
Profiteor quoque feptem efle vere tc proprie
(aeramenta no»· legi», a Jefu Chrifto domino
noftro ioftituta, atque ad falutem humani ge­
neri» ( licet non omnia finguli» ) neceflaria .
Scilicet: Baptifmum , confirmationem> euchariftiam, poenitentiam, extremam undiooem, or-<
dinem , tc matrimonium: iliaque gratiam confer­
re . Et ex hi» baptiimum ■ confirmationem, 8c or­
dinem fine facrrlegio reiterari non pofle.
Receptos quoque tc approbato» ecclefi· ca­
tholica ritus in fupradidorum omnium (aera­
mentorum folenni adminifttatione recipio tc
B
admitto.
Omnia tc fingula qua de peccato originali te
juftificationc in facrofanda Tridentina (ynodo
definita tc declarata fuerunt, ampledor, tc re­
cipio .
Profiteor pariter in mifla offert Deo verum,
proprium, tcpropitiatorium (acrificium pro vi­
vi» tc defundi», atque in fandiflimo euchariftic (aeramento elle vere, realiter, tc fubftantialiter corpus' tc fanguinem una cum anima Sc
divinitate domini noftri Jelu Chrifti , fierique
converfionem totius fubftantia panis in corpus,
tc totius (ubftantia vini in fanguinem. Quam
converfionem catholica ecclefia tranffubftantiationem appellat.
Fateor etiam fub altera tantum fpecie totum C
atque integrum Chriftum verumque (aeramen­
tum (umi.
Conftanter teneo purgatorium efle , animaique ibi detentas fidelium fuffragiis juvari ■
Similiter Sc (andos una cum Chrifto regnan­
te» venerando» & invocandos efle , eo(que ora­
tiones Deo pro nobis offerre. Atque eorum re­
liquias efle venerandas.
Firmiflime allero, imagines Chrifti ac deipa­
ra femper virginis, necnon aliorum fandorum
habendas Sc retinendas elle , atque eis debi­
tum honorem, ac venerationem efle impertien­
dam ·
Indulgentiarum etiam poteftatcm a Chrifto
tn ecclefia relidam fuifle , illarumque ufum D
Chriftiano populo maxime (alutatem efle affir­
mo .
Sandam > catholicam , tc apoftolicam Roma­
nam ecclefiam, omnium ecclefiarum matrem Sc
magifttam agnofeo: Romanoque pontifici bea­
ti Petri apoliolorum principis fucceflbri, ac Jefu Chrifti vicario, veram obedientiam fpondeo
ac juto Cetera item omnia a facris canonibu» , tc cecumcnicis conciliis , ac przcipue a facrofanda
Tridentina (ynodo .tradita , definita ,* tc de­
clarata indubitanter recipio , atque profiteor :
fimulque contraria omnia, atquehatefc» qua(cutnquc ab ecclefia damnatas, Sc tejedas , 8c
anathematizatas ego pariter damno , rejicio , E
tc anathematizo.
Hanc veram catholicam fidem , extra quam
nemo falvu- efle poteft, quam in prefenti (pon­
te profiteor, tc veracitet teneo : eamdem in­
tegram tc inviolatam u(qiie ad extremum vi­
ta fpiritum confiant illime, Deo juvante, reti­
nere, Sc confiteri, atque a mei» fubditis , vel
illis quorum cura ad me in munere meo (pe­
dabit, teneri, doceri, Sc pradicari , quantum
in me erit, curaturum. Ego idem N. fpondeo,
voveo, ac juro* fic me Deus adjuvet , Sc hac
fanda Dei evvngelû.

TnONIMJI.

Tai^iS

Sio____

Quam etiam fidei profeflionem, per capitula ΑΜΜΟ
ecclefiarum cathedralium tc collegiatarum a be- CHKUT1
neficiati» quibufeumque ab iis dependentibus , rj»|.
exigi volumus.- ipfis bénéficiât·» ut pnsdidam
fidem coram didis capitulis profiteantur, injun­
gentes .* nulla per bénéficiâtes> hujufmodi proteffionem fidei facientes, epifcopi»aut capitulis,
folvenda mercede.
Quia vero multi a vera fide aberrante», con­
tra hujufmodi profeflionem , etiam confulto gra­
vius peccant, ut magi, arioli , arufpice» , it·
fcinatores, divinatote» , praftigiatores , fuperftitiofi, fortilegi, heretici tc ichifmatici, alii­
que ad hujufmodi facinora, facra feriptura abutentes: Prohibet hac fynodus, ne libri magica
artis, hareticorum, fchifmaticorum, aut (ortilegia, incantationes, Sc curiofis artes docentes,
vel ad lafciviam tc luxum provocantes , impri­
mantur , vendantur , legantur aut retineantur
omnino: his demptis, quibus a fummo pontifi­
ce , vel de jure conceflum eft : jubetque , ficubi
reperti fuerint, comburantur , fub ejufdem ana­
thematis pcena, quam ipfo fado incurrent, qui
minime paruerint.
, Ut autem tutius in ecclefia gremio continean­
tur, qui ab ea nondefeiverint, omni fidei Chri­
ftiana tc religionis catholica profeflbri prafertim ecclefiaftico , inhibet : Ne cum antedidis
Sortilegis, incantatoribus, divinatoribus,curiofas artes docentibus feu (edantibus , prudens
kienfquecompaunicet, confabuletur, colloqua­
tur , fub interminata poena , fi decreto non obedicrit.
Nec etiam hareticis affiftant in hia qua cir­
ca fidem funt inter nos controvcrfa, prafertins
in vitiofa & corrupta (aeramentorum oaptilmatis, cana, matrimonii adminiftratione , cada­
verumque fuorum frpultura ■ contra ecclefia ca­
tholica ritum introduda .· nec eorum concioni­
bus vel potius pernicioforum dogmatum diflcminationibus, aliifve eorum adionibu», catho­
lica fidei, tc religioni adverfanribus, ullo mo­
do interfint.
Cum autem apoftolo monente, finis praerpti
fit caritas, nofque jubeat caritatem in omnibus
fedari, pt omnes (alvi fiant. Epifcopi, contio­
natores tc redores, fuis in concionibui , dumque verbum Dei interpretabuntur, modefte eos
commonefaciant Bc adhortentur ut a fui» errori­
bus revocent, tc Chrifto lucri faciant, quanta­
que poterunt humanitate, manfuetudine ac mo­
nitis falutaribus ad catholicam ecclefiam redu­
cere ftudeant.
Quia vero non pauci mago» , incantatores ,
maleficos, (ortilegos Sc fupeiftitioios adeunt s
ut a fuis vel fuorum morbis, curationem , auxiliifm opemve inveniant : eorumuue confilio ,
phy Iaderia, annules, (chedulas, caaradcres pro
amuletis, cum certa precum formula, verbi» et­
iam incogniti» concepta, tc (ubmilla voce pro­
lata, deferunt, idque non fine gravi animatum
fuarum damno atque periculo , exiguntque ab
incautis facetdotibus, annutorum , phyladeriorum , Ichedularum tc charadcrnm benedidiones : omnibus prafettim ecclefiafticis fub depofitionis, laicis vero fub excommunicationis pce­
na , ut a pradidis omnibus abftineant , nifve fidem , quacumque ratione adhibeant ,
prohibemus , aliifque praterea juris tc arbi­

trii pcani» hujus decreti coutemptores coerceamur .

Severiter ae difttnde (acetdotibns pracipiente», nt juxta Turantci concilii tertii derretum,
CIO-

Su
ANNO
CHRISTI
U<1.

casco·.
Rxm.

Concilium TuAONBNiB.

doccant Meles popalos, magrcas artes, iacanque flatus, ordinis aut dignitatis exiftant, pro- ΑΜΝΟ
tationcfque quibuslibet infirmitatibus bomioum,
hibernus, ne indulgentias, aut alias feirituaics CHMlSTt
gratias five ab antiquo, five poft TVidentinnm **·»·
nihil poffe anctre temedii, aut animalibus UnSuentibus, ciaudicantibnive, velctiam moribunconcilium cooccffas , audeant in pofterum pu­
is, quicquam prodeffe , nee ligaturas offiuuk
blicare j praeter eas, quas ordinarii locorum ad­
vel herbarum fuperftitiofccompaâarum cuiquam
hibitis duobus «ie capitale debitis temporibus
mortalium adhibitas efle adjumento, fed itthac
populo publicandas judicaverint, eas omnes quo
omnia nil aliud docete quam occultos antiqui
Iunt quoftuarisa , cum fint per concilium Trihofhs laqueos hamatalque decipulas , quibus
dentinum abrogato, non eue publicandas, de­
humanum genus intlcaic atque tandem perdere
cernentes.
Sanâorum patrum antiquis conftltutlonibus
enititur.
inherences , farcis de fide catholica difpatare
Quin etiam , cum videamus aftrologia ad
omnino prohibemus: Imo hsagis ca que a fan.
nos decipiendos abuti, ca prafertim quam judi­
âis conciliis fancita font, firmiter tenere injun­
ciariam vocant, hac penitus abftinendum , elle
gimus, Mofemque audire Ifraclitlcom populum
ceofetnus, ac eum qui diitetit aftrologis , vel
mathematici·, feu genethliacis efle credendam, B cum curiofius de rebus arcanis inquireret, mo­
eorumve diâis fidem efle adhibendam, anathe­
nentem, Audi Ifrael tc tace.
mate feriendum efle declaramus.
' Nulli omnino liceat, quacumque fulgeat di­
gnitate, cujufvis etiam fit ordinis vel qualita­
Cum pracipuum fit epifeoporum munus ut
iua quifque dicecefi ftrenuam det operam quo
tis , facella vulgo capellas , five ecclefias de
fanâc, pure ac iinccre pet fe aut alios verbum
novo sedificarc Sc erigere, cujufcumque privile­
Dei annuntietur , maximaque ab his fit adhi­
gii protextu, ncc in his miflas , Sc alia divina
officia celebrari facere , abfque epifeopi licen­
benda cautio, ne a quibuslibet id fiat, fine ul­
lo te ftatus tc doâcioo difcriminc , fitque om­
tia , quam non nifi juftis de caulis , tc fuper
his debita inquifitione precedente, concedi vo­
nibus perfpicuum ob non adhibitam fcligendts
concinnatoribus Sc verbi Dei interpretibus di­
lumus:
ligentiam , ortas harefes via evelli poffe , novofque in dies exoriri errores: {latuimus ne imDc extirfeniit fimacÙA & canfiicntiA .
pofterum quifquam fanâo condonandi, irver­
num Dei interpretandi muneri proficiatur, qui
V.
non fit facto, faltem diaconatus ordine infigni- C
UM more prudentis medici, ad curandum
tus, Sc accurato examine , ab epifeopo aut ab
eo deputando, probatus: Quique fui ad condo­
exitialem confidentias morbum , prifeis in­
nandum mandati, literis manu epifeopi Bcfigilcognitum , novum excogitare remedium coi ft i
fuerint, felicis recordationis Pius IV. &-V. bea­
lo, feu ejus vicarii & fecretarii figno firmatis,
'gratifque concedendis fidem faciat.
ti Petri fucceflbres , non modo confidentiam iSimiliter, confeffionibus populi audiendis ,
ftam, peflimum Sc gravilfimnm genus fitnonia
proiecum in urbibus, nemo prcficiatur confefefle declararunt, fed etiam adhujufmodi humo­
ris peccantis , Sc virgineam ecclefic catholics
rionarius, nifi qui debite per epilcopum > feu cfaciem fcedantis > contumaciam fuperandam ,
jui poenitentiarium > tum vitat morumque inte­
confidentiarios a folo pontifice Romano abfolvi
gritate, tum literature 8c experientia fuerit ido­
neus judicatus : Qpod ut fiat commodius , fin­
poffe, nifi io moms articulo, prudenter decre­
verunt , attamen nonnulli rcligiofi, ut fub conguli concilii Tridentini cathechifmum , cenam­
fidentiariorum cubito pulvillos confuant in con­
que confefliones excipiendi formulam a doftis
ic catholicis viris congcftam > fu per qua exami­
temptam pontificis bulls , contra confidentia­
nabuntur , penes fe habere i Sc ut promptius le­ D rios promulgate, fibi paffim nimis impudenter
vendicant potcftatem, prsdiâos confidentiarios
pram a lepra difeernere queant , quantum ficti
etiam extra mortis articulum , abfolvendi, vir­
poterit memoriter fcire teneantur.
At ne quis abufus, in contemptum & praeju­
tute quarumdam indulgentiarum plenariarum ,
fibi olim cooceffaram, adeo ut ab ipfis rcligiodicium hujus decreti obrepat: Mandat hoc fyfis, fe vere abfolutos efle maleferiati confiden­
nodus archidiaconis, archipresbjrteris, decanis,
tia ri i facile fibi perfumlcant, nulla prorfas reSc aliis quibufcumque, tam de jure quam conftitutione faâa: Idcirco ne impofterum ecclefi·
fuetudine vifitationis officio fungentibus , ut fi
catholics defectores inde poflint anfam arripere
quos, parocias vifitando, repererint minas ido­
bulls prsdiâs , vel indulgentiis plenariis de­
neos, vel contra decretum pnediâum facientes,
trahendi, tamquam fibi invicem pugnantibus ,
diligenter inquirant , Sc fi viderint expedire ,
humillime fynodus · hsc fanâitati fupplicat ,
contemptoribus verbi Dci predications it eoo-.
ut hanc Iblvere nodum dignetur , tc faper hac
fcŒonuns auditione, interdicant : donec aliter
re, fisam aperire mentem velit , ne plenariis
per epifeopum ftatuatur.
indulgentiis, five antiquis live novis, lacerdoti
Cum autem, nifi tc reftoris integritas , doftrina , vigilque diligentia in id nobifcumcoa- E cuilibet, modo ab ordinario fuerit approbatus,
confidentiarios etiam corpore lanos abfolvendi
fpiret, hoc perfici minime poffe fit perfpicuum:
facere potcftatem , non obftantibas prsdiâis
volumus tc decernimus, nullam deinceps aede»
Piorum IV. tc V. diplomatibus.
Gs regende prcficiendum, nifi qui provio exa­
Ipfam autem bullam Pii quinti, ut magis inmine per concurfum juxta formam a faeris ca­
notcfcat, tc perfriâs frontis coafidentiarii Ic finonibus Sc Pii quinti cooftitutionc proferiptam
maniaci pudore (affundantur , tc ad meliorem
huic oneri par, & magis idoneus inventas 8r ementem redeant.* in qualibet diocefana fyno­
Jcftus fuerit ; capitulorum , archidiaconontm ,
do , feme! in anno tt dominica paffionis in lin­
Sc arcbipresbytervrum t qui jus habent in non­
gulis paroeciis publicari volamus , cujus tenor
nullis diceceGbus , ad parcsciales ecclcfixa no­
eft ejufmodi . fiat •fififo > STc. Bene qui­
minandi feu repmientaudi, (alvis juribus.
dem , Ic providenter tel. rec. Pius papa IV. preSublato etiam, qui in multis dicecefibas in­
deccffor nofter ad tollendam fiduciaris mancivaluit , abufu, omnibus ecclcfiaftids, cujufcum-

C

. Sta*.

8ij

“'wT

COMCIllWM TuiONINil.

‘ahkO ' patioais beœflcwrum ecclefiafticorum corrupte- A
CHUfiTI lam, ibiuit A decrevit, ut ipfo /ure refirent
ijtj. ecclefi* ■ monafteria, cetcraqae beneficia ecclefraftica in confidentiam a quibufcumquc ctiam
S. R. B. cardinalibus cujufvis perioo» cootem5latione , vcl intuitu recepta liberam illorum
ifpeo&tioncm fibi & apoftol. fedi refervendo r
nec valere ipfonim collationes fen conccffiooe»,
nec fruduum, nec peniionuturefcrvatione*· nec
facultates illas transferendi , nec regrediendi f
fcu accedendi <c ingrediendi ad ecclrtas , monaftcria. beneficia lupradida , iliaque recipien­
te», frudus, peafioac·, & alias res corumdem
indebite percipientes. Prohibens quibufeumque
etiam fub cenfurii ecclefiaftkis, ne quid hujufraodi amplies auderent. Ac etiam decrevit om- B
nes Bc quafcumque pravifiones , prafedioncs ,
collationes, commendas, &,· alias difpofiiionea
de ecclefiis, monefterin, A- beneficiis, nec non
refervationea fruduum , penfionum , rerum &
jurium, ac etiam transferendi, regrediendi, ac­
cedendi, & ingrediendi , aliafque facultates ,
live per fe , five futuros Romanos pontifices ,
etiam motu proprio, ac confiftotialiter, five et­
iam per ordinarios collatores, etiam ad patro­
norum prsfentationem , cum interventu confi­
denti* nujufmodi, five expreffe , five occulte ,
ac dc /ure prrfumpto, Bc alias contra praedicta
pro tempore fadas, nullius momenti fore, nce
cuiquam fuffragari, fed ccclefias , monafteria ,
& beneficia hujufmodi ipfojure vacare, acprv- C
dide difpofitioni refervataeffe, ficque perquofcutnqise etiam per prsfumptiones Bc conjeduras
legitimas, Be alias eorum arbitrio procedendo,
cum alioqui confidentias hujufmodi in lucem eryi.dt probari non poifc conflaret , judicari 8e
diffiniri debere. Necoon irritum Bc inane quicquid fecus contigerit attentari , quemadmodum
cOnfcdis fuper his literis plenius continetur Be
infra · Multi enim ipfa beneficia jure retinere
nequeuntes : alii ne cogantur ad factos ordines,
ad refidentiam, ad incedendum in habitu cle­
ricali, ut ad bellum ptoficifeantur, ut inimicos
occidant, alii ut alieno nomine litesagant, aut
defendant, alii propter crimina incapaces : qui­
dam ut purgato deli&o, vel abfolutione conte- P
cut a illa repetant , eadem in alios deponunt ,
Bt io plerifque frudus ipforum aut eia miniftrantur, aut quibus ipfi ftatuunt , fixpe laicis , Be
inhabilibus : plerique vel fenea , vel infirmi ,
ut beneficia domibus fuis perpetuent , illa rennneiarunt, Bc reounciant in alios, qui vel profaaAm familiam cedentium dc frudibus ccclefiaflicis alant , vel illa etiamnum infantibus ,
aut nafeituris afferrent, fado interdum circuitu
rutroccflionis cum refervationc fruduum dt alia­
rum rerum, aut acceffu, pnafertim ab Ulis qui
Îimftandorum jurium earner· apoftoiica funt
mmunes, alii aut incapaces , aut aliis benefi,
ciis ccclefiafticis ooufti, aut ccelcGaftico ordini
fefe mancipare refugientes, aut mere laid bene- E
ficia ecclehaftica alus conferenda procurant , ut
de illis poft modum, ad libitum luem diieonatur, frudus etiam percipientes il locum, ad huc
plerique ordinarii, Bc alii collatores , ac etiam
patroni laici curant deponenda beneficia , ut
frudus, feu pcnfiooes capiant coramdem, alsifve faciant msaifttari. Alia item permulta ejufccmodi admittentur , quibus immaculata rerum
divinarum paritas impie violatur, difciplinn ccclefiafticc nervus dirumpitur, de imminens pa­
tratur exitium animarum . Quare nos volentes
pcrknlofam talium audaciam novi juris fubfidio

mEhSiÎ1

8ï4

cohibere ■ prafentsum au&orltate ftatuimus, ut Âldio
ft qui· quacumque audoritate ecclefiam , vel CHXISTl
monafterium, aut aliud beneficium ecclefiaftis»*tcum qualccumque ex refignatkme , vel ceifione
cujufcumque perfona fimpliciter aut cum cir­
cuitu retrocefbonis, cum regretta , vcl acctffie ,
etiam fola dimittentis intentione receperit , ut
HlaWel illud etiam in eventum rtgrefcss , vcl
acceffies , eidem dimittenti , vcl alteri poftea
confertur, aut illius frodus, vel eorum pars
alii vcl aliis concedantur, vclpenfioncs fohrantur ex ctfdrm , huc confidentia cenfcatur. Iti­
dem fi ordinarius vel alius collator contulerit
ante hac , aut conferat in futurum beneficium
ecdefiafticum quovis modo vacans ea conditio­
ne tacita vel expneffa, ut poftea in alteram pro
arbitrio collatoris , feu alterius , cnjwfcumque
contra /uris communis ordinationem dlfpooatur,
five ut de eo provifus , frudus illius vel partens ad utilitatem, vel libitum conferentis vcl
cedentis , aut alterius, relinquat * remittet ,
fcu pcrrfionem illi vel illis , quem vel quos idem collator aut cedens , vel alius per fe vcl
alium feripto aut vcibo juffcrft feu (ignificaverit, perlolvat, & pariter Ii a patrono etiam'laico, vcl alteri prefentatori, leu cledoti contiÎjerit aut contingat id fieri. Adhnc fi cardina­
ls, aut alius a Tolntione iutium ipfius camera,
vel etiam cancellari· apoft. exemptus poft tefignationem, vel ccflionem alicujus extranei de
ecclefia, monafterio, vel alio beneficio ecclefiaftico in fe apoftoiica vel alia audoritate fadam
& admiftam illam ve! illud etiam confedis li­
teris apoftolkis & poffellione apprehenfa in eumdem relignsntem vel cedentem modico fpatio
interjedo, veluti duorum, aut trium menfium
rctrocclfcrit, aut retrocedat in futurum* cx illa > ) r*·.
retroccfiionc frudus ecclefi· , feu monafteril ,*··**■
aut beneficii, vel rorum pus feu penfio , fen
quid aliud fuper illis refervatum , aut regreffus
feu acccffus, Bc ingrclfus ad illa vel illud ipfi
clerico, vel cardinali, aut alio exempto fitfucritve concellus. Poftremo , fi quis crimine ali­
quo abfolutus, aut cum quo fuper irregularita­
te drfpcnfatum eft denuo receperit, quacumque
audoritate ecclefiam , monafterium , vel aliud
beneficium ecclefiafticum qiiod ante vel poft
commiffum delidum, aut contradam irregulari­
tatem dimiferit, in quovis horum cafuum con­
fidenti· pravitas fit contradi, cafufque hujnftnodi literis predidis comprehendantur , ac fi
illis fpeciatim expreffi fuiflent, licet ipfum con­
fidenti· crimen alterius tantum partis conic ien­
tia fit admiflum . Ad probandum vero plene
confidentiarum abufam inter alias etiam h·
prafumptiooes, Bc conjedunt habeantur legiti­
me, videlicet, fi quis poft ceffam ab Ic eccle­
fiam vcl monafterium aut beneficium , Be publi­
catam refignationem , (eu ceffioncm , captamque a Tucceffore pofleflionem fefe in illa , vel
illo £eu rebus illius per le, vel alium, feu alios dc fado injecerit, aut frudus perceperit ,
aut quicumque fucceffor illi vel ejus propin­
quis spfos , aut partem aliquam remifferit eo­
rundem, fi recipiens beneficium conftituerit di­
mittentem , vel ejus parentes aut propinquos
procuratores ad percipiendum , vel locandum
frudus beneficii dimim, Bc illi vel illis de fru­
dibus perceptis , aut percipiendis donationem
fecerit, fi vel fola procuratoris depolitione, trel
libris rationalibus meniarionim , cx parte di­
mittentia expeditio om oerfonam recipientis
concernit, proicema ut, iuaalquc expenta pro
ca

815

Gtfam!a

COHCILIVM.

ca neccflzria ab illo fada faerint . Denique fi A
CHttrn quis peo conceffione alicui fada , quacumque
»··»■ . aodoritate de beneficio ecclefiaftico -per fe, vel
"alium feu alios interccfietit, vel alias in nego­
tio conceffionis fefe immifeuerit, quoquo modo
denique aliquid de frudibus talis beneficii de
fado etiam per manus poffcflbris, ac etiam fimplicis donationis titulo perceperit , feu de illo
poftmodum ad voluntatem interccflbtis fuerit
difpofttum quandocumque. Telles autem de qua­
que re lingulares lingulas probare valeant praiumptiones, Se conjeduras plurefque hujufmodi
preiumptiones St conjedura plenam probatio­
nem faciant in pradi&is. Cererum ctiminofi St
ceteri omnes qui ad peihibendum in cafibus li­
monia teftimonium recipi poliunt, ad pradida B
omni* admittantur. Sed ne quifquam etiam va­
na, fiducia fretus non intendendi contra ie judi­
cii in crimine perfeveret, utquehoc malum gra­
vioris cenfara ftimulo ufquequaque prohibeatur,
omnes Bc fmgulos quihucufque ecclefias, monafletia , beneficia, frudus, peniiones atiafve res
intercedente hoc confidentia vitio receperunt ,
ac retinent, nifi ftatim ad fe reverfi Be refipifcentes celeri dimiffione fibi profpexeriat, Be qui
quid tale admiferint in futurum etiam omnibus
fie fmgulis «His monafteriis, dignitatibus , adminiftrationibus , officiis Sc beneficiis obtentis
qua pariter fub did* refervatione comprehendi
volumus, necnon frudibus, penfionibus, Br aliis officiis temporibus prafentinm audoritate C
privamus, Br ad futura inhabiles decernimus ,
Br in juris fubfidium excommunicationis lenten­
tia innodamus, * qua nullus nifi in aaortis ar­
ticulo conftitutus ab alio quam a Romano pon­
tifice abfolutionis beneficium valeat obtinere ,
Ac. Datum Roma apud fandum Petrum anno
incarnationis. dominica millelimo quingentefi­
mo fexagefimo nono Kalend.Junii pontifie, no­
ftri anno quarto.
Coafeflarios monentes ut limonia & confi­
dentia reos, non abfolutos, ad fedem apoftoIl­
ea m , juxta pradidam bullam , donec aliter fua
fanititas decreverit, abfolvendos remittant .
Epifeopis feu cocum vicariis Sc officialibus
mandantes, contra pradidos confidentiarios Sc D
fimoniacos extraordinarie ad dida bulla feriem
procedere.
Quos cum ecclefia , non minore quam fidei
delertores odio habeat, ipfi etenim magno cle­
ri fcandalo, animarum foarum periculo, ac eeelefia bonorum gravi difpcndio , ad beneficia
provehuntur , ut * tanto fcclcre magis revoce­
mur , volumus omnes epifeopos in capitulis ,
abbate» ac priores convcntuales in ipfius epifco­
pi manibus, deinde in conventus ptafentta an­
tequam pcrfonalitcr recipiantur : omnefque alios
bénéficiâtes , priufquam fruduum perceptioni
(sfe immilceant, etiam in ipfius epifcopi leu cjus vicarii vel officialis manibus jurare, fe hujulmodi beneficia per fimoniam aut confidentia E
nomine non efle adeptos,, quorum beneficiorum
frudus, fuoi alioqui non fadurot efle, imo ad
eorum reftitutionem, fi quos perceperint, teneti decernimus.

ANNO

■UnilCUSHL.
aaxniANC.

ToRONENfB

Ο,χ·
810
ANNO

StSSIO CONCILII TURaNEX’IS aixun
apud Mi
.
if»i·
V

DE SACRAMENTIS ET EORUM USU

Dt ktftifu»
VI.
ATOS infante», quam diligenter fieri po­
terit, ad ecclefiam parcecialem folenniter
deferri, Or in ea, nec prorfus alibi, nifi urgeat
neceflita·, adhibiti· exorcifmi», etufRationiooi.
undionibu» & ceteri» ritibu», jam inde ab ini­
tio religioni» Chriftiana , per univerfam eccle
fiam adhiberi folitis, Sc aqua . bcnediâione fo­
lenni & facri fehrifmatis uodione, fandificat*,
baptizari jubet fynodus.
Ii» autem fandorum & laudatorum virorum,
quorum exemplo ad virtutem alliciantur, nomi­
na imponi, non vero alia, a poetis , vel alii»
fabulatoribus inventa It joeof* , neque plurea
patrini, ant matrina adhibeantur, fed nnu» tan­
tum, five vir, five mulier, vel ad fummum unus Sc una baptizatum de baptifmo fufeipiant ,
qui non juniores fint anni» quatuordecim, qui­
que memoriter fytribolum, tc orationem domi­
nicam , tenentes , haud etiam fine ignari ejus
padi quod cum Deo pepigerunt, & cujo» caul*
fidejuflores apud Deum & ecclefiam exiftunt.
Inter quo» pattinum & matrinam nullam co­
gnationem fpiritualem contrahi, fed tantum in­
ter eos, ftt baptizatum iplum, Sc illius patrem
8e matrem, necnon inter baptizantem , A’ ba­
ptizatum , baptizatique patrem & matrem fa­
crorum canonum decretis inharendo , declarat
hac fynodus .
Redoribus ecclefiarum parcecialium aliifque
eorum vice· gerentibus, mandando : ut fi plu­
res uno patnno, & una matrina in ipfa fufeeptione interveniant, duosptacipue defignari cu­
rent, quorum nomina in regefto fu per hoc per
ipfo» rectores fideliter conficiendo tantum uefcribantur: Aliis qui intervenerint, pro tcftibus
feu prafentibus dumtaxat habendis quibus patrioo Se matrina deliguatis , ipfi redores dili­
genter Sc accurate explicabunt vim ac digni­
tatem facramenti per infantem recepti , necnon
curam quam circa infantis tum perfonam , tum
inftitutionem ( quoad ufque ad annos difetetionit pervenerit ) gerere illi debeant.
Ëos qui ab nareticis Calviniftis funt ba­
ptizat! , cum aqua infufione , feu in aquam
immerfione > A norum verborum , /» anetine
Tttrb , O' Filii , <7* Sfiritei ft»8i , procla­
ma tione, St intentione faciendi quod facit ec­
clefia , dicit huc fynodus , facrofandis con­
ciliis inharendo , rebaptizari non debere , ne
quidem , cum hujus conditionis , feu clauiu1b adjeâione , Si tu noa es baptizatus, ego
te baptizo.

N

Dt

tient.

ONFIRMATIONEM «fie fscrsmentum ,
ab omnibus Cbriftiaaia maxime ampledendum > illiufque Colom epifeopum efle ordi­
narium miniftrum , not docet ecclefia catholi­
ca , idcirco omne· Chriftianos hortatur hac fyoodu>a ne ia illius iuiceptione négligentes fe

C

8<7

Concilium Tubonbnsi.

8i·

ANNO exhibeant, quo facilia· ad ver (u· diaboli infi- A perfonarum favore, precibus, minia feucommi- T>i^~
CMAISTI «lia» Λ*Γ* · ejufque tela'ignea valeant eatin.
nationibus , in con.ratium non prava lituris. CHAUti
Matutina vero ft vefpcrtina preces , Jioris dc<><j·
ijij. guere.
Qpod*ut decentius conferatur , ftatuit ne ad
bitis ft opportunis , pro foci confuetudine, ft
illud facifh minore· feptenaio, qui autem font
temporis commoditate, ut populas Interdic pofadulti nun nifi pruvia peccatorum confcflâonc
fit, celebrentur : Quod noftram decretum at
admittantur.
chipresbyteti atchidtaconi ft alii jus vifitationis
Totsfara veto non infigniantnr, nifi fufficieohabentes, nullo modo permittant infringi, imo
ter literati i iuxta factorum canonum decreta,
cxaAiffimc obfervari procurent.
quibufque ad lit animus , divinis officiis infer*
At cum plenque faccrdotes ut ventii potius
viendi.
aut avaritia inferviant quam ut populi pieta­
tem excitent horis intempcflivis videlicet pri­
ma ft majore viiflis parcecialibus durantibus ce­
£>· tutkftrifiit V ai(Ja facrifiai.
lebrent : eoqne fiat, ut paraciani psonia , ft
Chriftiana inftruAioni, poft offertorium a reVJH.
B Aotibus fieri (olitis , non interfint : Prohibe­
Atrificlum miff* , entn fit/ auguliiffimum, ac
mus midis parcecialibus dotantibus , ne in ea­
dem ecclelia alia miffa , alta ant fubmiffa vo­
digniffimum , ideoque non nifi quant digniffinus ac honeftiffimo loco traftari debeat, ce > cujulvis fundationis , aut confraternitatis
nulli presbytero (rculsri , vel regulari in pri­
colote, celebrentur : Contemptores arbitrio cvatis domibus, nec etiam nobilium aut aliorum
pifeopotum puniendos decernentes.
potentum, justa fscros canones, fub pcena fuiCum facri canones, prius a miffa facrificio
penfionis ipfo jure incurrenda, celebrare liceat. ■ non elle recedendum doceant, quam fuerit poft
Obfervandum eft ut snenla Chrifti, ideft al­
communionem impertita benediAio , juffulque
tare, ubi corpus dominicum conlccratur , ubi
populus , miffa petada, recedere, corumdem
fauguis ejus hauritur , ubi lanAornm reliqui»
conftitutionibus inhorrendo, ne quis ante bene­
reconduntur, ubi preces & vota populi, incondictionem qua poft communionem (equitur ,
fperSu Dei a facerdote offeruntur cum omni ve­
abfcedat vetamus.
neratione honoretur, ft mundiffimis linteis, fc
Poft quam benediâionem, non vero ante , ne
pallis diligentiflime cooperiatur, nihilque (uper
prophana iacris mifceantur, per ipfos reAores,
eo ponatur nifi capir cum fanâotum reliquiis C ca populo annuntiari volumus, qua ad res tem­
Bc miflxie.
porales fpeAant , liters· etiam monitorias feu
Expleta vero miffa , calix cum patena , 8c
qnerimoniales. Qyia vero obtinentur ad (ado­
corporalium theca cum vcftibus facctdotalibus,
rum revelationem ■ fuper uuibus lites coram ju­
in mnndo' loco lub fera recondantur.
dicibus erunt conteftata, nas , necnon promifCorporalia autem, fuper quibus facra obla­
fionum matrimonialium publicationes in prono
tio immolatur, cx tnunjillimo ft puriftimo lin­
poft offertorium fieri, ne partes in fuis proba­
teo fint , nec in iis alterius genetis materia,
tionibus forte deficiant, atque illis fruftrentnr,
Î'teciofiot , aut vilior mifceatur , & nunquam
libere permittimus
officialibus curiarum epifuper altare remaneant , nifi tempore miife :
copalium, quibus eft illas concedendi , ft fubled aut in diâa theca ponantur , aut cum cali­
fignandi facultas, mandantes , has monitorias
ce Bc patena, in mundiflimo loco recondantur:
1 i teras , ab illis certis adjeAis claufulis , ne
& quando ablutione indigebunt primo a facerpralens decretum aliqua ratione infringatur,
dote , diacono vel fubdiacono abluantur, in lo­
fecemere
/
co tc vsfe ad hoc prrprrato, eo quod ex domi­
Parceci autem io prono quod poft offertorium
nico corpore &.* (anguine tiniia fint , poft hsec D fieri & ineo tantum res fpirituales traCtari vo­
a lotore io nitido loco parentur.
lumus , nullas rerum prophanarum proclamaEt ne quod, proh dolor, pluribus in locis 8e
tiones faciant : Quas prafata communione pe­
a multis temporibus fit nimis licenter, facerdoracta tantum, publicare poterunt : horum ta­
res populum fibi commiffum, X devotione potius
men quas contra bonos mores funt, veluti cho­
revocent, quam ad facrorum > Bc tremendorum
rearum, ludorum & fimilium publicatione, om­
myfteriotutr meditationem , contemplationem
nino illis interdiAa.
Bc debitam eis impendendam venerationem, in­
Quicumque ccclefiaftict, tam frculare·, quam
vitent : eifJem diftridifhme inhibemus , ne
regulares, Deum omnipotentem oratuii, in cc­
midis celebrandis ie immilceant , nifi prius a
clefiam conveniunt, habitu honefto, geftu decen­
peritis , Bc excrcitatiflimis facerdotibus dofii ri­
ti, prolatione non precipiti, fed diftinAa, at­
tus tc ceremonias , in tam celebri facrificio,
tenta quoque meate , Icipfos ac verba ftudeant
fumma cum reverentia neceflario obfervandxs,
componere, quam maxima in hoc lacro loco
earumque vim, eftefhim tc rationem didicerint:
fieri poterit modeftia.
Quas ceremonias innovare , aut aliis ab eccleUt autem pramiffa accuratius fiant , ecclefiafia minime receptis &- approbatis uti non per- & rum partxcialium reAotibus earumque procura­
mittimus .
toribus, feu thefaurariis , ac omnibus quibus or­
Veterum patrum fanftionibus adherentes ,
namentorum cura eft commifli , hrc adeo eva­
• )
diftrifle prohibemus , ne faeris · canonicis verde curare mandamus, ut nihil decoris, ad tam
c,aomi n. bis, praiertim facramentalibus, etiam prattex(andum myfterium drefle patiantur.
tu orationis, quidquam addatur, aut detraha­
Archidiaconis , archipresbyteris , decanis ft
tur, aliave mifceantur.
aliis quibus parcecus ft alias ercleilas vilitands
Midas primam, majorem parceciales , tc in
cura incumbit , in eos qui neglexerint inquire­
iis ecdefiis quibus dua milia debent aut conre mandantes, ut caufa cognita , temporalium
fuvvernnt celebrari, hora conveniente, ut pote
amiffioae, aliaque (eversore juris via, pleAanfesta tc nona ante meridiem , non prius aut
tur.
tardius celebrent hi quibus incumbit , poten­
tum quorumvis, etiam nobilium , aut aliarum
Cutcil. fcaeral. Tom. XXXIV.
M m
D»

S

r
8i9

“F™*

Concilium TülONINIl.

r

810

ciliorum, de dandeftinis matrimoniis populo
publicari, Bc explicari in fingulb fuarum dia- CIUUTI
CH* ISTI
is'j
Dt «safr <··*»»
cetum paracialions eedefiis.
ini.
Si qui veto poft tiiginta dies a diAa publi­
IX.
catione in fingulis patceciis facienda computan­
dos , contra formam praetenti decreto pr.vfcriUm matrimonium fit factamentum , multi'
ptam temere contrahere pnsfumpferint, diorum
nominibus · Deo commendatum , Bc td
matrimonia tanquam daodeftina, nulla, caffa
ptopagandam intes homine· mutuam caritatem
Bc irrita, declaramus .
aliiiquc juftis de caulis inftitututn , ficti cano­
Qiribus matrimoniis dandeftinis ut amplius
ne» virum fle mulierem > nifi remotiore quam
via procludatur , omnes epifeopo· a difpenla.
.
quarto confanguinitatis , Bc affinitatis gradu
tiombus de duabus proclamarionibos Bc extra
lefe attingant , matrimonium inire prohibue­
tempora nubendi, omnino abftinere rtonemus,
rint , Bc cognationi fpirituali certo· preftitucnifi ob caufam legitimam, neccffariam, eifquc
tint gradus intra quos virum & mulierem licognitam , exiftimaveritn elle difpenfandum ,
mul jungi non liceret» pletique nihilominus in B omnibus aliis perfonis ecclcfiaftici· non epilco(aerarum conciliorum contemptum & totius ec­
pis, a diipenfationum hujufccmodi concedenda­
clefia grave, fcandalum, in quarto, tertio, etrum facultate, exdulis.
iici fecundo, tum affinitatis , tum confanguiBenediâioi.em autem nuptialem impuberibus
nitatis gradibus,-intraque cognationis (pirituaaliiive nifi jejunis Bc confeflii non effe imper­
lis gradus lege prohibitos , in fuarurn anima­
tiendam fancimus : Redores hac in re religio­
rum difoendium, temere Bc clam firnul copula­
ne obfttingentes , eorumque confeientiam one­
ri aufi funt : hrc autem conjpndto cum ma­
rantes. Quibus etiam mandamus conjuges mqtrimonium ccnicri noa debeat , fed vere incenere, ut id obfervent , ne tam divino (aera­
ftuofus fit concubinatui, finrque liberi, ex hu­
mento verba obfccena, ritus & jocos inverecun­
jufmodi inceftu procreati, fpurii , nec debeant
dos , ut fere fit, miiceri patiantur.
parentibus legitime fuccedere , ut in pofterum
Quos etiam redores, necnon eorum fubftituomnes a tam nefaria Bc fcelcrata.conjunfiione
tot, in conjungendo, utriufque conjugum dex­
caveant ; omnibus vifitationis munere fungen­
tris ftmul junctis, hac formula 8e his verbis uti
tibus, eccleharumque paraccialium redoribus.
volumus. A. Promittis B. matrimonii fidem &
un in fuis finibus, Bc paroeciis fint aliqui con- C accipis eam in uxorem ? Sc reipondeat A. Pro­
tra untvcrfalis ecdefia interdictum conjunâi,
mitto Ito accipio eam in uxorem : Deinde di­
diligenter inquirere, Bc quos repcrcrint , epif­
cat. B. Promittis. A. matrimonii fidem Bc ac­
eopo feu ejus vicario denunciare mandamus Bc
cipis eum in virum ? Tum reipondeat B. Pro­
diitriâiflime injungimus : ut illis ( caufa co­
mitto Bc accipio eum in virum. Poftea dicat
gnita ·) per ordinarium disjunâis Bc feparatis,
paracus : Juratis uterque Deo : Bc promittitis
ab hujufmodi illiciti conjugii , feu matrimonii
invicem hanc fidem perpetuo fervarc ? Uterqunomine , defignare fuueftum eft , dcfiftant :
refpondcat, juro Λ promitto. Hoc fado dicat
Quos , quamdiu in nefaria illa conjunctione
facerdos, Bt ego vos in matrimonium conjun­
fcienter perftiterint , a communione ccclcfia
go, I» vaisi<»« Tarrrr, cr Tihi, <y Sfiritm /»»exclûtes effe declaramus.
Ui. Per hanc autem formulam, annuli bencdiAtque ut facilius innotclcat , quinam illici­
âi in digito mulieris apponi Coliti , uium in
te coojuniti funt , omnes in pronis parceciaomnibus fere dirxcefibus obfervari folitum , alium ecdefiarum > auSoritate concilii moneri
liolque litus ab ecclefia receptos , reprobare
volumus Bc jubemus , ut manifeftent qnos lie
non intendimus.
nefarie conjunâos effe noverint.
D
Hos autem lolennes nuptiarum ritus ab ad­
Quibus in quarto confanguinitatis, & affini­
ventu domini noftri Jefu Chrifti ufque in diem
tatis, necnon cognationis fpirituali· prohibitis
epiphania , Bc a feria quarta cinerum ufque in
gradibus, fupra cspreffis , epifeopis difpenfate
odavam palchatis inclufive celebrari diftriâe
non licere declaramus.
prohibemus , aliis temporibus permitti decla­
Incommoda autem hujufmodi 8c plerumque
rantes .
graviora cum claodcftina matrimonia pariant Bc
Praftigiatores , fortilegos , feu maleficos ,
quam fint facrii inimica canonibus ipfa luce
3ui ligaturis Bc aliis malis artibus ad impedienclarius appareat (mnlta enim faceffunt ecdefia·
um matrimonii confummationem eorumque
negotia, ex his oriuntur (caudal a , horum oc­
confcios Bc correos , nifi illos denunciaverint,
catione multa claras'familia labefadantur , Nc
pratenti decreto anathematizamus > Bc ecdefia
graviffima patiuntur damna ) idcirco diâorum
communione privamus eofque fingulis diebus
iacrorum coofiliornm veftigiis inhnrentes , ut
dominicis in ecclcfiis parcecialibu· > necnon ·
matrimonio fuus confervetur honos , Bc ne fub
prfcdkatoribui in fuis concionibus pro anathe­
pnetextn contugii illicit· graffentnr libidines,
matizatis publicandos cenfcmus, omne' formu­
utque pericula que ex his luboriri videmus, cx- E las feu fupetftitione· ab ecclefia reprobatas, ·
eludantur : omnes conjunâiones conjugum pa­
multis ninilominus ad didas ligaturas impe­
lam in confpeâu ecclefia prrfente parocho ,
diendum ufurpatas ■ veluti annuTorum in ter­
vel alio facetdote de ipfius parochi vel ordina­
ram dejedionei, Bc fi quas funt alia ejus gene­
rii licentia , Bc duobus , vel tribus teftibus,
ris, rejicientes Bc damnantes.
non ante folia ortum cum celebritate Bc folemConfuctudinem , vel potius corruptelam ,
nirate ab antiquis patribus adhiberi (olita :
qua in multis diaccfibus invaluit , ut poft
poftque trinam publicationem diebus dominicis
contraâum una die, in pratentia facerdotis,
aut aliis feftis folemnioribus in pronao faâam
per verba de prafenti , inter virum Bc uxo­
Bc debite atteftatam , concelebrari debere dorem matrimonium , die altera uxor , difeoocehlimus , mandantes proprerea , Bc diftriâe
perto capite, (parfis crinibus Bc nuptiali pom­
praecipientes omnibus ordinariis , ut cum pri­
pa, virginum more, ad ecclefiam, miflam tan­
tum auditura, deducatur, tanquam bonis mori
mum potetint, curent decreta fandorum conbos

'anno

C

λ..
8>t

CX1G0MU·

t. ta.

Γ’λκ.ζ·».

HlWXICUi ΙΠ.

..

mihulkc.

UONC1LIÜM ΓσίΟΝΙΝ!!·

Ο,.,

«33
7νν6"' bu* omninà adverfantem , abroganda» judica- A gratia , tranfmigrent : eoque fiat, ut fuas uso- ANNO
CHtiSTI nm : ecrlefiaram parmcialium reâoribus nc
ii'l*
illam in huiufmodi' faftu (eu foleanitate ia
ecdcfiaaa admittant , diftriâiffime inhiben­
te· .
Quia fere fit ut magnat*· qni pauperiore·
habent aut affine· aut neceflarios , auc famu­
lo·, ία eorum gratiam Be rem, inferiofrum pradivitum filis· aut propinqua· , vel e contra ,
illi· nuptui tradi violenter ambiant ·■ & ad ea
matrimonia confentienda , non liber paren­
tum dcleâus , non contrahentium genuinui amor, qui horum pracipuum debet efle vincuIum, exquiratur: (ed potentiorum vi· , doloia
perfualiones , Bc atroce· plerumque mina ce­
teri· omnibu· fint hae in re efficaciore·. Quo
fit fcpiui ut inde inter holce conjugato· per­
petuum generetur dilfidium : hoi omne· cujulcumque conditioni· fine, quibis artibus coada procurant matrimonia ,. cum libera protfus efle debeant, ab hi· abftinere fub excom­
municationi· pceru iplo fado incurrenda , pracipimus.
Quod fi quii presbyter etiam regulari·, adeo
fu* falutit immemor, 8c proprii oftieii oblitui,
clandeftina conjugia celebrare , etiatn iit interd­
ie aufu· fuerit, fufpenfionis ab exeeutione filo­
rum ordinum , per triennium pana molAetur ,
gravius per ordinarium puniendus fi culpa qua­
litas poftulavcnt .
Loi autem qui didit dandeftini· matrimoniis
interfuerint tam dericot quam laicoi , antiquit
inharendo canonibur, excommunicationi· pana
mulâandos efle declaramur.
Quandoquidem vero font nonnulli, qui quam­
vis legitima· duxerint uxore· , ii· tamen reli­
dit , vel etiam cum illi· ( quod deteriut eft )
pellicibus abutuntur, idque in univerfalis eccle­
fi a (candalum , hbetorum pravam Bc pernicio(am educationem, animarem fuarum ruinam ,
&tam venerandi facramenti contemptum : MandatAû· Bc pracipimut epilcopis fcu eorum vica­
riis 8c officialibus , nec non archidiaconi· , archipretbytctis Bc decanis, aliifque qui jus vilitationis habent, ut contra tales vifitando , fedulo inquirant : 8c inquifitione faâa , illo· primo, fecundo, unoque peremptorio ediâo, mo­
neant ut illas eiiciant ; 8r fi monitionibui non
paruerint , publice excommunicato· denunciati
curent.
Monente apoftolo cum non fic ducendum jugum cum infidelibus, nullaque debeat elfe pars
fidelis cum infideli , fitque matrimonium non
tantum corporum , fed magis animorum conjuntSio, &: divini humanique juri· focieta·, eaque de caufa, cavere debeant maxime, quimaj ttimonium contrahere defiderant, ne inter con' juget perpetua rixa vel etiam divortii relinqua­
tur occa fio , ideoque catholici cum hareticis
( quorum vix aut nuefiquam poflunt efle pares
animi ) matrimonio jungi non debeant, eccle(
fiarum patacialium tectores hortamui , iifque
injungimus, luos paroteianos catholicos, a ma­
trimoniis cum hareticis ineundis quanta pote­
runt diligentia avocare: catholicis permittentes
ut a fpoafalibus impune refilire poffint , qua
per verba de futuro, cum hareticis ignoranter
contraxerintCum etiam idem doceat apoftolus, virnmaflulicrem , & mulierem virum non debere relin2uere, qec fe iniicem debitis fraudere obfequil%
ntque permulti, qui reliâis uxoribus & libe­
ris, in longinqua· regiones mora diuturnioris
Ctacil. Gtitrul. Torn. XXXIV·

res abfentia longiore quodammodo adigant ad CHtlXTI
fecunda vota tranfira , alterique nabere , non
*1*1·
fine gravi fuarum animarum periculo , hineque
multa nafcantnr diffidia : quorum occafioaem
ftirpitus evellere cupiens hac fynodus , etiam
atque etiam hortatur obreftaturque ia domino
omne· matrimonio junAos, ut memores illius
mutua obligationis, Bc nexus, qui vel ipfo con­
jugua» vocabulo (ignificatur, fincero animi affeau invicem adhereant, nec alter ab altero ,
pralertim in longinquas regiones abiturus diuve abfuturas, fine gravioribus caufiis difcedat .
Qui vero in hujus noftra exhortationi· contem­
ptum , imo vero contra apoftoli featentiam ex
B malo propofito, tc animo perfido ad defraudan­
dum conjugale debitum , altero conjure inconfulto, Bc invito rcccflerit, is, nifi laniore con­
ii lio ufus , intra modicum temporis fpatium ad
conjugem relheavcrit, fe intalligat fynodi auAoritate excommunicandum.
Altero aurem conjugam abfente, ei qui do­
micilium non deferuit, nec ei qui feceffit, nou
licere nubere dcccinimus : donec certiflimii Se
indubitatis teftimoniis , de morte alterius il­
li constiterit 8e ab epifeopo licentiam obtinue­
rit.
Hi veto , qui per verba de futuro tantum
fponfalia contraxerunt, quam primum poterunt
per verba dc prafenti matrimonium, (ervata for­
C ma fupra (cripta , perficere ftudeant, nec ultra
annum, nifi impedimentum aliquod gravius iaterceflerit, ullo modo differant.
At cum frequentius eveniat, ut parentes poll
prrftitum fuorum liberorum matrimoniis confenfum, mutato conlilio, eis ut tefiliant , luar deant. Ipfi· necnon iifdem libetis ( quia fidem
fregerunt ) per epifeopum , juxta fclibertinam
concilium, poenitentiamfalutarem injungendam
decernimus.
Cum autem nonnulli, poft confummatum in
una civitate, vel diacefi , matrimonium , ad
aliam paulo poft confugiant, ibique fecundo,
federate Be nefarie contrahere non formident ,
fitque fepius, primi ac etiam fecundi matrimo­
D nii , tum ob locorum diftantiam, tum partium
paupertatem adeo difficili· probatio, ut nullum
de tam nefando adulterio queat fumi fiipplicium : omnibus paroecia [ quo rei veritas magis
eliciatur 8e eluce Icat, ac partium fumptibm par­
, catur ] mandamus ac pracipimut ut regeftoper
< eos conficiendo ( ad inftar baptixatorum com­
/ mentarii ) nomina te cognomina conjuguai ,
triumque ad minus teftium qui intererunt, cam
die, menie Bc anno quo conjugia celebrabun­
tur, inierant, fub pana carceris, 8e aliis arbi·
tiio epifeopi infligendis.

Dc fccrcacM* crJùuc
E

X.

UONIAM non oportet (aeros ordiner fustire fufeipere, ftaruimys, ut quemadmo­
dum jungendi matrimonio trina populo procla­
ma tione dcnuaciantur, ita majoribus oidimbus
initiandi , trina deaunciation^Tiufinuentur in
ecdefia paroci· quam inhabitant , ad perci­
pienda impedimenta [fi que (hnt Jqu debeat
psraecus epifeopo aut ejus officiali fignificare :
Qua quidem proclamatione utendam efle iatclligimus, fi commode fieri poterit, nec verifimius fit fufpicio malevolo· ibidem homines
M 'm x
cie-

Q

_______ "Sfm"

Conciam Turon.nsi.

8ϊ4

anno clericos innoxios, a didorumo dinum fu feeptio- A tur; hzc fynodus ad tollendam omnem idoloANNO
QBUTI, ne velle deterrere ,·
*
latria fpecicm St occafionem,
ne quid reliquia­ CHHUT
‘HjHzc fynodus, animaram faliti providere cum
rum nomine, nili adhibita diligenti cognitione,
10|.
magnopere defidercc, omnes Ac fingulos redo­
fc confultatione, juxta canonicas lanialooes po­
res, quam poteft benevole hortatur, diligenter
pulo noviter colendum exhibeatur , fub cadeaa
filis gregibus invigilate, (uifque parmeianis tum
anathematis poena prohibet.
fanis, tum morbo laborantibus, (aeramenta (eEt fi quz a didis annis fuerant propofita ,
dulo adminiftrare, eofdemque izpiŒtne ( ptza conipedu hominum auieiri Bc recludi jubet ,
fettim graflanre epidemi* contagione > commodonec cpilcopus illa vere elfe linitorum judica/
nefacere, ut illa dum valent tc (ani iunt ftudiovciit - (aciis quippe fanâionibus magis adverfe requirant ■
iari certum eft, impurorum & (celeratorum sila,
aliquo honore colere, quam veras fanâorum re­
Dc ft/tmcm culte, -.tuerutitac rclijuicruuf, CT
liquias debita veneratione carere.
Abufum przterca qui circa eas in omnibus fe­
re parcecialibus ecclefiis invaluit , ut mulieres
B locis, quibus populo colenda reliquia propo­
nuntur, alhdeant, tollentes: parcccialium ccAR.ŒCI , quibus animarum cura iff comclcliarum tedoribus mandamus atque praecipi­
tnilla, gregem tuum ad divina officia die­
mus, nullas in didis locis ( qui lolia vitis pobus lingulis < It heri poteft ) audiendo adhor- tiffimum in lublimitate Bc honore conftitutisdctentur, przltrtim dominicis &' aliis feftis.
llinati funt ) ledere patiantur
<4_iibus diebus cum Dei laudes recitare om­
Ne fande crucis lignum , fandorumvc ima­
ne: debeant, vcibum Dei audire , Bc dc innugines in locis fordidis aut ubi pedibus atteri Bc
rueru benr'C< iis quz ab immenia fua bonitate
conculcari poflint, neve quid in templis fetiptuiode*i;icnter lecipimus , gratias agere , ac fefe
rarum veritati aut probatis eccfeiiafticis hiftoriis
operibus caritatis aflucfacere , feiant aliis non
contrarium (culpatur aut pingatur , quam dilicere vacare negotiis. Ideo omnibus prohibe­
ftriâiiEmc prohibemus ne quod ab omnibus
mus publicas nundinas Bc alios quotcumque mer­
lummo eft habendum in honore hoc modo vicatus , quacumque in contrarium conluetudine
Icfcat ; fcire enim quifque debet imaginis cor­
non obftante, iis diebus dominicis potiflimum
pus , corporiive Italum aut habitum ad iur
annualibus te lolennibus feftis indiccie & indi- C prototypi dignitatem tc ianduatem elle ac­
das frequentare , iliilque profanis negotiis et­
commodandum, ut ex imaginis infpedione exiam domcfticis ^uzftuoiis Bc manuum operibus
iitetur pietas, non vero turpi cogitationi detur
(ntendere: currus & equos onera geftantes du­
locus.
cere , aâus judiciarios Bc contraâus celebrare ,
Propterea , fex to concilio cecumenico Conpignerari te rerum e-ccutioncs facere, nifi cum
ftaotinopolitano 8r poftrcmo generali inha.un­
jure nominatim permilium eft.
do, nullus imagines aut piduras mentis cotruSi qui vero lo-'urem domini jus nundinarum
Îtrices te ad turpes voluptates incitatriccs furi
Ic mercatuum iis diebus fe habete pretendant,
ancimus, cccleliafticofquc omnes, necnon laiillas in perendinum aut alium diem non felium
,cos quofeumque monemus , ne ullas ab epiico­
transferre in domino hortamur : qui fi pare­
pis non approbatas in luis ecclefiis collocari vel
te diftulerint , illos, necnon eorum procutatopopula proponi prorfus (uftineant , tc fi quz
res 8r judices , excommunicationis fententiam
Iunt dudutn m templis propolitzquz ri fu in po­
ipfo fado incurrere pratenti dccieto , declara­
tius quam devotionem moveant , epifeoporum
mus .
Bc vifitatorum diligentia, deponantur.
Cum juxta divi Pauli prcceptutn, qui Chri- D
Optamus etiam atque jubemus nullas deince­
fti funt iobrietatem femper fedari debeant,die­
ps alias vel ftatuas vel piduras ( quocumque
bus dominicis przicrtim& aliis teftis, commcfconluetudinis aut juris prztestu ) altaribus ap­
lationes, convivia publica, tripudii , ialratioponi, quam landorum ab ecclelia irreptorum'
nes, ftiepitus & choreas fieri, venatu tc aucu­
Quod fi qus vivorum vel mortuorum hominum
patu ’empui terere, in holpitiis feu cauponis
exhibende lint, eo ftatueodas loco decernimus,
aliis quaps peregrinis cibaria &' vinum miniubi nullam incauta pfebecul· idololattiz cau­
ftrari, mdos palmarios tc alios ( maximedum
fam przbere poffint.
facra conficiuntur laudefqoe Deo decantantur )
aperiri, comoedias, ludos (censeas vel theatka-

P

les , te alia ejus generis irreligiofa fpeâacula
agi, fub anathematis poena prohibet hzc I y no­
dus: przcipitque omnibus tc fingulis paroecia­
rum reâonbi'i eos apud epifcopum deterre qui
huic decreto non paruerint, ucillius ordinatio-1
ne nominatim excommunicat! dcnancienrur &
publicentur: valde etenim eft abiuidum fideles,
sis diebus qui propitiando Deo Iunt deftmati ,
fallacibus illis (atanz blanditiis iljedos a divi­
nis oftictis, religions lupplicationibufque lacris
abduci.
Cum (editionum'rabie &: bellorum ‘vi te in­
juria jam ab aliquot annis muiez fanâorum re­
liqui· combuftz, alia disjedz furunt , atque
nonnulli ex his quafdam pietate te religione
moti exceperint, nonnulli etiam avatitik aut alio impio quzftu invitati , aliunde offa defumpieiint quz (and orum elle reliquias ementiun-

DE DISCIPLINA ECCLESIASTICA
CLE RI ETfAMPLEBIS CIRCA
divina reformatione ■

P' ff/ff··XII.
PISCOPI a Spiritu fanâo Tint pofiii , ut
Del ecclefiam segant ac in apoftolorum lo­
cutu fucceflerint, fintque Μ ea tamquam pa­
ire», fupcriores te paftorcs conftituti , corura3ue (it muneris hz relet ( infeftiffimas in vinea
omini vepre» ) extirpare : proque bit radicitus
evellendis, cum luo metropolitano , tc cocpifcopis luftragancu, de hia quz Iunt fui paftoralii cHicii, («pius conferre, ciqucde caufa metropoli-

E

8»J

°Y<x?u'u*

ConcimOm TuaoNiNsi

atHttcoi nt.
Ktl ta»HC. I

O.jc
·»Ο

ANNO politanu» , tt fui fuffragaaei mutuam inter fe A unite, unione, jam faffiai revocare : hofpitaIla ANNO
tt confraternitatqa erigere ■■ feminari* literarum, CHUm.
<
tc familiaritatem ioire. (eque mutuo
CHAUT4
tc fcholarnm magillro, inftltoere : die, frftoa
agnoicere debe an t : fiaroimu» ut archiepifcopUa
·>»»
conlecraii minime poflit ab alio quam fuo pri­
•rdinare, Ir jejunia indicere.
E*
propter
ipfo»
cpHcopo,
,
quantum
po(lumate , vel antiquiore luo fufiraganeo' ( nifi ca­
mat in domino hortamur !· fui» diacclibu» tenonicum impedimentum obftiterit ( duobu, aliia lui, lufliaganei» piaientibu, per ipium tnefidere, populum docere . altaria confecrare, ec­
tropolitanum accetfradis , epiicopi veto ab adefia, aedieaxt, fi qu» funt pollute, vet etiam
coemeteria, reconciliare, ordine, ftatuti, a jure
lio quam luo merropolirano, affiltcntibu» etiam
temporlbui celebrare , confirmare· tc alia epifduobu» fuftragancix, quo, ipfc metropolitan»,
eligere maluerit, in propria ecdefia C commo­
copalia munia obire.
Qiod fi qui, vel diuturna ablentia, ob caude fieri poflit , vel alia cathedrali provincia ,
per ipium metiopolitanum defignanda , non afam legitimam· advetfa valetudine, aut alio,
libi, noc clam aut occultu , confecraci αοα va­
legitimo impedimento retenti , hi, fatiifacerc
non valeant, per alio» epifeopo,, quibb, fua»
leant .
Teneantur autem prndifli Intra tre» mente,, B vice» committent· illa quam citiflime adimple­
ri procurent.
n fuarum provifionum dic computando», munu»
Quemadmodum ergo epiicopi , dignitate &
confccrationia fufeipere.
prerogative, cetero* prcccilunt iifque primi ho­
Archicpifcopu» autem, noanriut fpiritalium
nore, debentor, ita omne, vit» fanflitate , ac
aut temporalium fui ardfiepilcopatin adminimorum integritate , ftrenua in exercendi, fui*
ftrationj fe immilccat, quam ( ut a fanfli» paofficii» cura , fuftinendifque inorum epifeopatribu» inftitutum eft ) lanfllfllmo domino notuum ( qua angelici, humeri, etiam formidan­
llro pap» , fidem fuam propria fubfcriptione
da funt ) oneribu», affiduii vjgilii» , indefctfo
munitam , expofucrit , palltumque poftiilavelabore, alacri ftudio, lummadiligentia. debent
rit, ac fui» exigentibus meriti» , obtinere me­
fupetare , ac caute curare, ne a refla vivendi
ruerit .
via, &. officii fui ratione, defledant : idetreojuxPrimo vero aut fecundo , fui adepti archieta divi Pauli coofilium, eo, vohimu» efle i,repilcopatu» auno, (altem femelin vita, ipfeom­
prehenfibile,, fobrioa, fuia gregibu, invigilan­
ne, tuo, fuffraganco* vilitet, deque eorum fide,
te», tanquam pro animabu, eorum rationem redrporibut tc coarctittioae diligenter inquirat ,
tc ad proximum provinciale concilium ( fi quid C dituroi. Monemufque fua, dicecefc» non dcfcicre: imo eafdcm juxta itero» canone» , potifli.
corrcâione dignum compererit ) referat.
mum oppida magi» populofa, per fe latrem fe­
Decretum concilii Viennenfi», (ub Clemente
me! in anno v ititare, ( li commode liceat ) aut
quinto editi, cupicn» hec fynodu» in ufum re­
fi amplior fit dicecefi», quam ut uno anno tota
vocare, ejuldem concilii coollitutionibu, inhavilitari poflit , minimum intra biennium totiu»
rendo , archiepifcopo licere decernit te declarat,
vtfitarioni, cutiiu perficutur, dirini, officii, in
per qunvi, loca exempta , fus provinci» fa­
terede, mifla» fcpiiu , Icilii prrlcrum lolenniocienti tranfitum, aut ad ea forfan declinanti ,
libui, celebrare : Quoranni» facruin «hrilma conut crucem ante (e libere portari faciat, benedi­
ficere , miflali». breviaria, graduabt, ahofqur.
cat populo, divina officia privatim vel publice
libro» ad divinumcultum neccflariot: quibu»fe­
ibidem audiat, tc ea etiam mpontificaliou, ce­
re omne, eccleii» iunt deftituts , ut exafle elebret Ic faciat in lua prsfcntia fine pontifica­
mendentur, ad normam a fede apoitolica Ic coa·
libus celebrari ( quovi» privilegio contrario
(litatione fandi» membrte Pii quinti prnfcrinon obftante ) fimili modo epifeopo . ut in
loci, ejufdem fu» dicecefi, , poflit populo be­
ptam, Ic intra annum eorum , qui ea coniuetunedicere, audire divina officia, 8c ea etiam ce­ D diae provincia ad id tenentur impenfit, impri­
lebrare, tc infua prefenuacelebrari facere, fic
mantur, procurare: providere-ne hoipitalia , elecmo(ynari»& leprofaria, fuii priventur reddi
tamen quod pretextu conccl&oni» hujufmodi ,
tibu», led in hi, paupere, hofpilio fufciplantur,
in loci» ipfi, exempeir, vel circa hoc privilegiate quam commode tc bonefte fieri poterit , alan­
ti», nullam aliam jurildiflionem , idem arcbictur. Λ venationibus, aucupiis tc ludi, publici»
pilcopu» vel epifcopui, exerceat
ncc perloni»
abllincre , m ode ft am ac honcltam familiam ha­
exempti», vel privilégiât,· , moleftiam inierat
bere , domeftibo» fcandalo aliquo ( maxime h<·
vel gravamen : nullumque exemptioni, vcl pri­
reft ) blalphcmta , lururia , aut alio crimine p»
vilegii» «orumdem alitia prejudicium generetur,
blito diffamato» expellere «omoemque luium ,
ncc ipfi, archiepifcopo vel epiicopi» lui aliud
quomodolibct acquiratur.
*
non tantum in proprio, fed etiam domefticorum
veilitu, necnon mcnla 8r fupelleflili rtiiccre tc
Epifeopo, autem, cum nemo nefeiat omnibu,
rcfpucr*. Denique per Dei milericordiam pnrccclcfialticoiuui gradibu, elle prspolito, , iif­
ftare, ut qui mundi lumina nuncupantur, cetaque praftare, ita omnibu» notum effe volumu»,
rifque pietate 8t religione debent prducere ,
multa illorum elfe munera tc officia > aliis dc
jure interdifla probyterir, qu» hic infcrcrenon E Dei lucem in ic ipfi» collocatam, propriis tenebri» non obtegant aut,oblatrent: nec mundi te
• concinnum judicavimu», ad eo» enim fpeflat,
concupifcentiarum eju, potius videantur amato­
facramentum confirmationi», primamtonfuiam,
re» quam vcibi Dei, ejuique nobi, tantopere a
' ac omnes ordine, conferre , fanflum chriima
Chrillo commendat» humilitati,.
conficere, de herefi cognofcerc, feu harcticum
Ex hi, autem, cum audiamus nonnullos, cum
judicare, epifeopo». abbate,,abbatifla», ecderegum miniftris, ducibu, , baronibus , aliilquc
lias. altaria , coemeteria, calice», patena, tc adomini, temporalibus, non tantum extra ecde- lia v*l* . indumenta etiam tc alia ornamenta ,
fiam, fed etiam in ea. indecenti quadam dcconfecrare tc benedicere, polluyuecdefia,. feu
millione le gerere, tc haud Iccu» ac infimi al­
polluta cotmetcria reconciliare, nova miracula
tari, miniltii nimi, indigni, non folum Jococcprobare, novax parcecut, tc alia, quafcumque
dere, led etiam nulla fua uignitati, habita ra­
bahlica, , conlbtuere , antiqua,dividere: plure»
tione illi, infervire , anriqu*» iaadtorum patrum
parceclat, aut alia, ecdefia, feu beneficia plura
M m a
conCami/, graera/. Tom. XXJH’

gratum,

8*7

Concilium

anno fonftitutiones , ad epifcopalis dignitatis dccoCH^irrt rein Be gravitatem pertinentes renovando , νο■ >»j.
Ιάσιο» & mandamus ut in poftetum ab hujufmo­
di abftineant , utque ram in ecclefia quam ali­
bi , fuum gradum epilcopalifque dignitatis ora
dinem, gravitatem & decorem, pre oculis ha­
bentes , ubiqae fe elfe patrçs meminerint.
Principes vero , duces , barones , ceterofque
id genus omnes, ut paternum honorem , debinamque rcveicotiam epifeopis exhibeant, quanItum poliamus m domino adhortamur.
Cum multorum querelis didicerit hze fyno­
dus, nonnullos abbates, capitula, & alias perfonas ecdcfiafticas , certis diebus, nempe feria
quaita cinerum , Jovis in crena domini, Ar die
Veneris fanûa, quibus quidem diebus epifcopi
ïn fuis cathedialibus ccclcfiis publicasablolutiones populo iodiccie & impaitm confoeverunt,
iildem etiam illos abfolutiones Inijulmodi in
fuis ecclefiis afligoare, diefque feftos Bc carnium
abftinentias , quarum translationem certis do
caulis fieri decrevit ecclclia, in alios dies, quam
qui per epifeopum funt przfcnpti , transferre.'
litquc facrolanâis decretis intcrdiâum, diiosin
eadem civitate, epifcopali munere fungi, piorfufquc ridiculum nec a fcandalo alienum in una
civitate, bos carnibus uti, illos veroabftincre ,
coque fiat fxpe ut multi diebus abftinentia ab
clu carnium , icitis autem , ab operibus luis
non abllincjnt , hoc illis ut minime licere declarat hzc· fynodus , lie etiam nec ecdcfiaftas
aut contionatores introducere , abfque epifco­
pi auâoritate, cuius eft prcdicatores verbi Dei
probare aut reprobare : quapropter ad abufum
nuyufmodi tollendum prohibet juxta facros ca­
nones ne cujulvis piivilegii , exemptionis, ju­
ris aut confuetudinis prxtextu , aliqui concionatoics non probati ab epifeopo , an aliqua ec­
clclia , direceti aut civitate, admittantur : Ne­
ve duz in eadem civitate, eadem dic, genera­
les abloluriones fiant, feftique dies & carnium
abftinentiz, diverfimode oblcrventur , lub ex­
communicationis contra particulares , & inter­
didi contra communitates poena , ipfo facio
incurrenda.
Gratias omnes quz expedativa dicuntur ,
cum lacri canoncr abhorreant, illz etenim non
modo ambiendi laccrdotia , led etiam mortis
captanda votum &: occalioacm przbent: omni
bus eoifeopi», abbatibus, capitulis Bc alnsqaibulcumque beneliciorum collatoribus Bc pat,on>s
tum cccleliaftids tum laicii cujufcumqucgradus,
qualitatis aut ordinis exiftant , quibufvis per­
form prima beneficia vacatura promittere, pro­
hibet nare fynodus, ac Chriftianiilitno Bc genc- roliffimo domino noftto regi quam poteft humil­
lime fupplicat , ut qui fuo editio ad trium or­
dinum regni Blcfis congregatorum iupplicem li­
bellum promulgato, epifeopatuum, abbatiarum
At prioratuum quas antea mandaverat refervationes nullas declaravit , gratiarum hujufmodi
five indultorum revocationem, quorum occafione latior in dies & facilior confidenti* Aclimotjiz via apeutui , & multa beneficia debitis
fraudantur obfequiis , illorumquc «des potnfimum facne , multas ruinas patiuntur , gratam
habete , ac corumdem ufum omnino abrogate,
illoquç omnibus interdicere velit.
Quam revocationem fi certis de caulis omni­
no ratam habere non dignetur fua majeftas, in­
duira dumtaxat illa his edicat profutura , qui
fortis lint cccleliafticz, idque ad ea folum benelscia , quorum vel qualitatis , vd pontificiae

ülONINJt.

musicus m.
atx raxNC.

o-O
8W

difpcnlationis privilegio capaces erunt t Adeo anno
ut fi clerici tantum feu fieculares exiftant , in cMiiiti
vim illorulfi indultorum , regularia obtinere »»·*.
pon valeant.
Dt ccfittilb , difiiiHUihn tr MUMi.ir.

XIII.
CCLESIA metropolis, alizque cathé­
drales &: collegiate, cum prz ceteris, de­
beant viris, fide, religione, literatura, morum
& convcrfatioms integritate micantibus , prelucere : Prohibet hcc fynodus , ne qui harefis
labe infe£ti, blafpbemi, luxuria , ebrietate ,aut
5 alio quovis crimine vel icandalo diffamati ,
itemque illiterati , contemptibiles , abjedrque
vilis conditionis homines, quive artibus pro­
hibitis Sc mechanicis dederint-operam ad digni­
tates, canonicatns & prehendas, icuetiam perfonatus , recipiantur feu admittantur.
Quas dignitates (quibus animarum cura im­
minet) ante annum vigefimum quintum , alias
vero diâa cura immunes , necnon pcilonatus,
ante vigefimum fecundum , cuiquam conferri
prohibemus.
Ipfarum vero cathedralium ecclefiarumcano­
nicus, annis viginti duobus minores , non de­
bere inftitui decernentes.
In ea vero tetate inftitirtis injungimus , ut
C intra annum a die pacific* pollcliionis , ad facrum fubdiacohatus ordinem promoveantur, il­
lis alioqui fru&us tuarum przbendatum donec
promoti fucriqt, minime percepturis t antequam
promotionem, altionbus cathedris chori infide­
re , capitulum ingredi , presbytero» , aliofque
in facris conftitutos ordine feu feffione przcedere ( antiquioris receptionis prerogative &
quacumque in contrarium conutetudine nonob
Itantibus) prohibentes.
Quod Ii qui in celebri unirer.itate theolo­
gi* , aut lacrorum canonum ptofcllioni m ftvqiur.i ftrenuamque operam navaie defiderant
hi licentia privilegioque percipiendi in ablcntia
finitus przbendatum, ità demum potiantur, fi
D minores triginta annis exiftentes docibiles tuclint judicati, St pollquatn prr lentes recepti,
Bc promoti fuerint, laltem ad iubdiaconatum ,
ncc cuiquam tale indultum ultia quinquennium

E

iutf ragetur.

Qiiamdiu autem in univerfitatibus ftudiorum
caula manebunt , tamdiu fuorum przceptoruni
tcftimonium literis authenticis confirmatum
quot annis exhibere -enebuntur, fe ferio gnaviterque przdictarum facultatum Audits incumbe■ e , exaâoquc tandem jufto ftudiorum tempo­
re , iplius capituli arbitrio revocati , ad ecdefiam lua munia obituri redire tenebuntur, alfignatam ftudiorum caufa portionem, nec quam­
vis aliarq haud aliter aflecuturi.
E
Pravam autem qu* in nonnullis ecclefiis in­
valuit coofuetudincm, ut canonici certos grui- f
io» fuis ( ut prztendunt ) canon icat ibus Bc pre­
hendis annexos &: unitas , aliofque carutndom
przbendatum fruâus , nulla precedente rece­
ptione tc relidentia , percipere poffint , tanquam facris canonibus inimicam irritantes Se
abrogantes, hujufmodi grofibs, omnefquealios
pntbeudarum in abfentia, feu ante receptionem,
fine refidentia percipi fol i tosfruâiu, carunidem
ecclefiarum fabricis, donec canonici qui eoa fi­
bi venditant, perfonalitcr recepti fuerint, tc di­
vinis ofti.iu faltem fingulis annis per tempus
in

,

8*9
ANNO
CHKI1TI

>»n.

QlBOOfciaS
P Jltn.

Concilium TuMONiNji.

8jo

in lingulis ecclefiis , eroflii friiâibus percipicn, A dum divinum celebratur officium , invigilet ne anno
dis przftitutum interfuerint « delimandos fcap.
quid inordinate fiat , Sc tranfgreflorea decreti CHMtTI
plicando, decernimus : confuetudine illa que
puniantur .
l|*|.
canonico groflum adjudicat , qui certa dic an­
Qui m matinjnis ante finem pfalusi Venite
ni > aut certi, horia unius , duorum vel trium
exaltemus, in aliù horis ante finem primi pfaldierum praiens fuerit ( cum ad divini culruadiini , in mifla ante ultimum Kyrie cleylon ,
chorum non fuerit ingreflus Sc ufque in fi­
minutionem tendat ) illii nullo modo profutu­
ra; falris eeelefiarum ftriâloribus flaturis & It·
nem > divino officio non interfuerit ( nifi fuite
gibu, , quibus ptclens concilium derogare mi­
ncccffitate cogente, ac petita & obtenta a prznime intendit.
Iidentc chori licentia difcedare ) pro illa bora
Statuimus przterca, ut in cunilis cathedrali;
abiens cenfeatur , nec etiam prztcxru Sc >,ccabus Sc collegiatis ecclefiis , congrua campana»
fione quorumvis traâatuum capitularium (quoi
tum pulfatione prrmtfla , Jnmz laudet per
omnino dum major mifla celebratur fub poena
lingulas horas ab omnibus digne perlolvannu.litatis eorum qua ibidem definientur , necnoli fubftra&ioni, lucti illius hors ) indict Se
tut , quas non curlim ac prrfcftinanter , imo
ttaftim *t cum decenti paufa, nempe circa tu- S fieti prohibet hac fynodus , falvis eeelefiarum
confuetuiimibus, fi qua forte circa h»c aritlo­
julque pfalmorum verticuli medium » cenlrtnus decantandas , fed ita ut infignis inter iores cxiftaat.
1 en ne ac fériale officiunt agnofeatur dillioUt autem canonici his diligentius intendant
qui annotatores pungendi officio deputabuntur,
ftio.
ccclefiaflicoium attiones obfervent , ut fi de­
Horas canonicis io ecclefia diâuri cum tuni­
creta hujufmodi neglexerint, fiuâusillius hora
ca talaii, ac fupurpelliciis mundis, infra medias
qua chorum exierint, perdant i Sc fi in ccclcfu
tibias propendentibus vel cappi,, cojufquc loci
fervato more, ecclefia, ingrediantur : birreta te­
una hora divini officii vagari per ecdefiam Ieu
deambulare vili fuerint , totius uici fruâibu|
nentes in ctpitt ve) capucia juxta temporum &
legionum diverGtatem.
priventur.
Quod etiam in omnibus aliis ecclefiis , ta n
Cum in choro luerint , gravrrcm fervent ,
fzcularibus Sc regularibus quam paroccialibuj,
quam Sc locus St officium erigunt, non inter ie
volumus accurate fervari : ut in his reflent om­
aut eum alus confabulantes ieu colloqucnter,
nia, qu* divinum poliunt turbate officium , ne
non dormientes, aut Iceras tc.i iniptura,alias
legentes ·
C ubi peccatorum elt venia petenda , ibi gravius
Cumque pfallendi grati.t ibidem confides nt,
peccandi detur occafio .
mota aut claufa labia non reneant , fed om­
Praefatos autem canonicos , tam cathcdranes (przfetttm qur majore funguntur honore )
liutn quam collégial arum eeelefiarum, aliolque
iii plalmis , hymnis St canticis , Deo alacriter
ecclefiafiicos omnes tam fcculares quam rege ­
lares , honeftos ac ordini fuo convenientes ha­
moderentur.
Cum dicitur, Gloria Patri,. & Filio, fc Spibitus deferre, Sc lacris ordinibus initiatos, ton
tui fando , omnes afluigant . Cum nominatur
furam in capitibus habere , necnon congruis
illud glonolum nomen , Jefes , in quo omne
temporibus , barbam honellc , non veto mili­
genu fleditur , czlcftiutn , terreftrium Sc infer­
tati more, fed ut viros eccleliafticos decet, de­
norum, omnes caput inclinent : itidemque fa­
curtate jubet firc fynodus.
-»
ciendum przcipi: fynodus cum virginis Maria
Hilque camiiiis io collo Sc pugnis rugofis,
nomen pronunciatlir.
nee fuperpelliciix patulis, curiotius acri elabora­
Dum fanda evangelia in ecclefia recitantur,
tis, Sc veluti aluoribus pinnis ornatis, uti nun
facerdotes fc ceteri omnes , non fedenres , fed
licere decernit r Ridiculum eft enim ad filium
venerabiliter in confpcdu evangelii, flantes dif- D Sc oftenrationem abuti, eo quod ad denioalirandam
fimplicitarem animorum Sc corporum pu­
cooperto capite , dominica seiba intente audi­
ant , fc fideliter adorent.
ritatem eft rcligiofe introduttum.
Quo perledo , lymbolum quod evangelium
lifdetn quoque fynodus lub pani carceris
fequitur , cantetur diliinde , cum qua decet
przcipit , nc Caligas difeiffiis feu diffictas ode­
gravitate & pauia plano cantu vel alio itadifrant, aut thoracibus ininutatim iciifit, induan­
polito , ut fingulis Ivllabis iingul* nor* refpontur, neve jsenulati, maxime in civitatibus fc op­
deanr: etiam ii quatuor diverfis vocibus cante­
pidis, incedant: fed togis talaribus, non tamen
iericeis , necnon birretis , non veto galeris,
tur a muficit.
Quod etiam in cantanda paftione dominica In
prarfettim in ecclefia utantur.
ramis palmarum Sc aliis diebus, dominica psfi pios etiam canonico- cum a canone nomen
fioni cantandz affignatis, obier va r i placet.
fortiti lint , volumus.Sc jubemus eam vivendi
Reliquum autem divinum eccleli* officium,
regulam fibi prcfcribere , quz abis fit fanifz
non iucondilis vocibus , nec lafcivis impudi­
converfationis exemplum : Propterea cofdcui
ca· um cantionum modulis, decantetur; fi quis
quantum poffiumus in domino hortamur, alioIcontrafccerit * per ordinarium ubi iflud fuerit £ que omnes facerdotes, fingulrs diebus dominicir
commiflum , vel ab eo deputandum , juxta
faltcm annualibus fc magis fo'ennibus feftis ,
eonftitutionem Joann is vicefiusi fecundi , quz
facram miflam celebrare : qui autem fvnralr
Incipit , Doda iaudotum patrans audotitas,
rici tantum vel diaconi aut hvppoduc.ini , ,n<
puniatur.
ipfis diebus , in fine majosis snifle , ad majus
Similiter affiurgant omnrs, dum cantica Ma­
altare facram communionem percipiant ; quod
gnificat, Uenedidus * Nunc dimittis, esevanetiam a religiofis fc mendicantibus fuis in ure ‘
rsafteriis cupimus obfervari : futurum eft enim,
geliis deprompta, decanuntur.
Nemo ibidem dum horae in communi cantan­
ut populus eorum exemplo ad frequentius com­
tur -, legat vel dicat privatim officium . Nam
municandum invitetur.
non folum obfeqaium cui obnoaius eft choro
Beneficium autem , Cum detur propter offi­
cium, dignitates & canonicoserclefiatnm taricsfubftrabit, fed alios pfalientas perturbat.
abedralium quamcoliegiautum fquos m didis
Superior autem , aut u cui onus incumbit ,

1

ecclc-

■"RM"

831

, nu.„ < .
Concilium T„URONBNJB.

s,~ ecclefiis tefidcrc volumus ) cm facrofandis con...*Üisr> tiliis rmlnia ob fuos csnonicatus Λ dignitates
*' ,μ;.
vd cultum divinum debita , per fcipfos ( hi£
fut legitime impediti 1 adimplete & cxcqui
pibcmu· : hi·, qui przdida munia per fciplos
•bite itontcmplermt , mediam aut aliam fuarum diftributionuiu partem , ad certos diei ,
fabric» eccicli» applicandam , arbitrio capitu­
li tubftrahi decernentes graviore nihilominus
mulda , «oram pervicacia exigente illis impo­
nenda .
'■
Quibus quidem «anonicis , ut ad refidentiam magis illiciantur , omnes przbendarum
. trudus falcem tertiam partem , qui dWinis of­
ficiis continue interfuerint , per manus diftnbut volumus Se ordinamus , nulla abfentlbus
omnino diftributione facienda , nili infirmita­
te detentis, & fenitiis ecclefi» occupatu, quos
pro przfentibus volumus reputari
Divinis vero officiis peradis, iptbs canonicos
( pntfertim eccleliarum eathcdialilins qui epifeo­
pi conliluriorum nomine^decorantur ) oportet
libros , prafertim facros legere , non vero huc
te illuc difeurrere te vagari , aut defides elle :
mullum etenim reipublicz Chriftianfc intereft,
ut lint in ecdcfia viti dodi , qui ceteros ad juftttiam Se pietatem invitent , Sc erudiant.
Qui ne ob librorum penuriam a ledione fe
«xcufare valeant , provideatur in unaquaque
ecclefia cathcdrali &: collegiata , dc bibliothe­
ca, in qua boni libri , Sc ab fcclcfia catholica
sccepti , potiffimtim facri , jurtfqne divini îc
Canonici , recondantur : cujus curam habeant
decanus , arehidtaconus Ac fcholafticus live can­
cellarius 1 aut alii ab epifeopo & capitulo de­
putandi .
At prkbendas théologales obtinentes , cum
ca concilio Laterancnli onus refidentiz
przdicatkinis fubirc , nec non bia aut femelperlin­
gulas hebdomadas, legcie teneantur, illos quod
Tui eft muneris quantocyus cxcqui , m domi­
no monemus - quod--fi non przftitcrint , fru­
ctuum lubflradione per capiuilum cogantur 8r
compellantur , ceteris canonicis , capcllani* ,
vicariis, presbyteri^ Sc clericis civitatis, injun­
gentes , ut przdicationibus Sc ledionibus inν'
terfint .
,
Pcxnitcntiarii munus, in qualibet ecclefia catbcJrali , eum Iit pcrnrceliaiium , & qui eo
i.
funguntur eximi» fcicntiz elle debeant
ut vi­
tium a vitio dilccrnere , &: animas quz pecca­
verunt, modo leniter, blanddque verbis confo.
lari , mtxftalquc'reficere, modo acerbe Se gra­
viter increpare , atque etiam inftruece valeant ,
facrorum conciliorum ftatuta exeqaendo ( ubi
eommode fieri poterit ) pcenitentiarii officium
five beneficium , graduate qui fit faltem 111
theologia , vcl jure canonico tsachalauteus for­
matus , Jc annorum quadragtnta , cum unione
przbendz proxime vacature ( nili ratione ejuf­
dem pern nentia uz dudum eredz, latis habeat
unde commode Λ honefte vivere poffit ) confer­
ri volumus At mandamus'
Qui dum confcifioncs in 'cclcfia a udae t , in­
terim pnelens in choro ccnicatur .
Is vero qui tam digno munrii przcrit cum ce­
teros ccclciuc cathedralit canon.icos , non tau­
rum literatnra , fed etiam morum conveidatione , gravitate Se vitat fanâitate przcellere de­
beat ·. rationi congruum eft , ut euam eos gra­
du , ordine 8c inceuione antecellat, dicente apoftolo , prr'byteros qui bene prrlunt duplici
effe dignos honute , «a propter peanitentiatiam

tussaicus m.
tExraasc.

_
8J*

l in qualibet ecclefia cathedrali , dignitatis ti- A N(|jj
tulo per epifeopum ( capituli accedente cost- othisti
fcnfu ) ornandam te decorandam «fle decerni* i>l|.
mus ·
At nc aliis in ipfis ecclefiis dignitates obti­
nentibus, conquerendi przbcatur occafio, ipfam
pcenitcntiariam, ut erit dignitatis titulo novi,
ter inlignita , ita etiam inter dignitates , noviffimum locum, M obtinere debeat rquum ju­
dicamus, officiis feu beneficiis pcenitentiariz in
his ecclefiis in'quibus dudum dignitatis nomine
gaudent nullum hoc decreto prujudicium gene­
rari declarantes.
Scholaitici
cancellarii , tam cathcdralium
quam coliegiatarum ecclefianim cum left uros
B aut decantaturos in his ecclefiis matutinarum
lediones, euangelia 8r epiftolas, docere tenean­
tur, quo punda & accentus , legendo vcl can­
tando debite obiervent , hoc munus fub poena
privationis fruduum filorum officiorum , arbi­
trio capituli vel epifeopi , foilicite excqui pro­
ripimus , injungentes omnibus aliis , didarum
eccleliarum dignitatibus , ea que funt fuc fuo
dionis fub eadem poena adimplere.
Ut autem divina tam in catbedralibus quam
aliis collegiatis ecclefiis decentius celebrentur ,
volumus ut a cetero omnes Sc finguli in choro

exiftentes , ad cantoris jufliim vel alterius vel
capitulum in,choro przpoiiti vel pi«ponendi ,
( falvo cuique ecclefi* fuo more ) obedire teC neantur, fub pana carceris & emende, epiico­
pi v«l capituli arbituo pro modo culp» taxan­
de Sc folvcndz , non obftante quacumque ap­
pellatione , oppofittonc aut recuiatione , dum­
modo mulda centum folidos , Se career odo
dies non excedat, modo ut nullum illis prrjudicium generetur .

De ferxcn , freityterii O' ehii clcricii

XIV.
UM ex divi Gregorii Nananieni lenten­
tia, ars arti.im Iit fc (cientia fidentiarum
hominem rege.e (, animal omnium maxime vaD rium Sc multiplex) atque animarum curam ge­
rere, Sc qui paicecns perficiuntur, carum przcipuam poft epifeopos follicitudlncm habere de­
beant, ideoque maxime cavendum fit, neindignis conferantur : ipfos epifeopos , aliofque
omnes ad quos jus paroecias conferendi fpedat,
monemus : eildem non nifi de viris (iteratis ,
quorumque fit (pedata fides Se moium integri­
tas provide,e , examinatoribus qui in finguli»
dirxcefibttv deputari debent, ut fuo muneri quam
diligentiffitne invigilent, injungentes .
Quia vero didorum examinatorum nonnul­
li , jus didas paroecias conferendi fibi arro­
gant , his verbis ( 'Contulimus Se conferimus
utentes ) quz iolis epifeopi» Se aliis collatorit bus conveniunt , ab his in pofterum abftinese
przcipimus .
Quibus parueeis five tedoribus , ubi primum
de didis piraciis illis provifum fuerit, faltem
intra duos menfes , a die fisarum provifionum
computandos, ad illas fe transferre , io nique,
relidere mandamus : Quam relidendam fi per
duos menfes, abfque fui epifeopi licentia ( qusm
non nifi cx caufa legitima concedere poflit ) defeructint, pro rata temporis abfentia, parceci*
lua frudibus priventur, quos domorum pseabytcralium Se eccleliarum paracialium reparat»·

C

oibus applicati volumus .

Ne

..., »wn«Mipi>aaw^^ «www·».*»

«33
ANNO
CHMST1
1J»J.

Concilium TvioNiHii

iiuouctn in
MXMANC.

o- .

Quod etiam in ecclefiis mendicantium &alio- anno
Ne vero fit inutilis ac otiofa , te fine fruâu A
rua monaftctiorum, nc paraeciani a fuis miflis CHliSTl
eorum relidentia lollicitc facramcnta fuit patesciani· adminifttcnt, fideliter populum fibicomparacialibus revocentur , ficti non licete dec!aΐί·ι
mi Ium, tum verbo cum exemplo doceant : in
ramus .
t
Qiioniam lacrt canones , clericos ( pntfertim
pronis tum prima tum majoris miflarum parcccialium , orationem dominicam , falutationem
in faeris ordinibus conftitutos ) incertis vagari
angelicam, fymbolum fidei, confcflionismetho­
fedibus, aut per diveriaa provincias difeurrere ,
fua(que diacefes deferere minime patiuntur ,
dum & decalogum cum ecclefiz przceptis, nee­
eum bine contingat , ut contra eccleliaftici or­
non facramentorum numerum ,nomina, eorurndinis decorem , nonnulli mendicare cogantur ,
que vim & etfeâum , figillnim lingua verna­
alii voluntariam mendicitatem 8r dololam feu
cula , populo declarent , tc dilertis verbis , ac
fraudulentam paupertatem fingant , ut magis
dlllinfia pronunciatiune , efferant.
luxu, &otio ftuantur, alii ut occatione filorum
Et luos utriufque lexus paracianos commo­
criminum , merita fupplicia devitent : omnibus
nefaciant , u: dum illa legentur , iis audiendis
clericis, faltem uno facrorum ordinum dia rade­
lint attenti , eaque tum in ecdefia, tum domi,
luis parvulis, frequentius repetent, ut memoria B re infignitis, etiam mulleis prohibemus , ne fua
domicilia, aut paroecias deferant vel relinquant,
teneant .
inconiultis fuis epilcopis, capitulis aliifve eccleUtque parottiale ofliciutn, decentius in ecclcfiafticis , quibus funt adlcripti 8c abfque caufas
liis paracialibus celebretur : omnibus presbyte­
(curid fiat) exprelDonc & cognatione, feriptoris, diaconis tc hypodiaconis in alluaa paiaque probata licentia debiteque atteftata.
c.a degentibus, injungimus, ut lingulis iuz paOmnibus etiam epifeopis , praelatu , capitu­
xacic divini often horis ( ne laicos a divino
lis, monafteriis, conventibns ac parcecialiumeccultu revocent , quos ad pietatem magis debent
cleliarum redoribus, vetamus, ne d:6os clcrft
animare ) interline cum fupcrpclliccis Ie alio
cos a fuis paroeciis recedentes, recipiant, vel ad
habitu decenti, cum birretis , non vero gale­
facta peragenda admittant, abfque literis tefti
ris , dictis horis durantibus cantent Krpfallant,
monialibus, probato figillo firmatis, ac diligen­
non tamcu piesbytcri privatas miflas interim
ti fuper eorum vita & moribus inquifitione , nili
celebrent , fufpcnlionis poena aut alia ordina­
ctiam legitime docuerint, de fua ad ordines pro­
rii, arbitrio illis imponenda , li cotvravenerint.
motione per ordinarium loci approbata .
E; ne debita mcrcede fruftrentur , partem
Neminem przterea , qui notoric Ie publice
fundationum , feu anniverfariorum , ac etiam C
criminofus fit, mifla iacrificium tacere, aut fa­
obfcqsiorum funeralium, juxta cujufque diotcectis interefle debere fecundum concilii '1 iideali, ritum , vcl ecclelia ficultates , locorum tc
tini decreta, fancientes.
1
pctfonarum habita ratione, a reâotibus tc fa­
At cum fecundum apoftolum, qui altari fer­
bricatum procuratoribus , illis perfolvi ordi­
vit, de altati vivere debeat, nectit osbovininamus .
tuiaati illigandum : Cupiens hac fynodus pa­
Hos autem reâores alioique omnes presbyte­
llores, quibus animarum cura mandata eft , te
ros, tam fzculares quam regulares , etiam bequi in luis paroeciis refidere przcipiuncut, de­
ncficiatos quofeumque , factis ctiam ncc initia­
bitis non fraudari ftipendiit, I ifque fufficientem
tos, ad horas canoniales lingulis diebus recitan­
das, ad ufum* breviarii decreto concilii Tridcnvictum przltari : (latuit & ordinat , utquifque
epifeopus fua in dicecefi ■ acceditis duc.t»us ca­
tini editi, vcl fuarum diocefum, quorum ulus
nonicis ecclefiz fuz cathedrali· , per capitulum
ante ducentos annos probatus fit , fe obligari ,
fub pana privationis omnium fruâuum benefi­
eligendis, & aliis duobus ecclefianicis, per cle­
rum dicecefis fpecialiter convocatum , vel iu dioeciorum per cos pofleflurum , quos etiam fuos
juxta facrorum canonum , przfettim concilii 0 cciana fynodo nominandis , quorum alter rcligiotus erit , reâorum querelas audiat ob non
I.stcrsncoli· decreta , Sc Pii quinti conftitutioiufticientcs fuo vidui , luifque rebus ncccflariis
nens facere non pofle, imo ad eorum reftitutiofaccrdotii leditur. Poftea diligenter Sc fummanem teneri declaramus ; ideo volumus epifeopos curare propria breviariq , quam fieri pote­
tim inquirat quam modicis fieri poterit fumptibus , qiue illi lacerdotio incumbant onera , quam
rit citiflimeec accuratiflime emendati, ledionelque bis infertas , peritorum indullria , ad hilonge lareque protendantur ejus parceciz limi­
tes , quantus fit paracianoiutn numerus , que
ftori· veritatem cx antiquorum probatoruaque
auâorum Ic iptis & monimentis reformais , &:
cujulque qualitas, quique fit inmiur paroecz red­
dituum valor, lubduâa deinde reddituum ac one­
typis mandati.
Sciant clerici, & qui ad acolytaium , alioique
rum ratione , fi compcrcri. ferendis oneribus ,
ordmes funt promoti fui efle muneiis , presby­
alendoquc re&ori impares efle proventus, adhi­
teris dum facra faciunt afliflerc ; pcovidcantque
bito diâorum canonicorum confilio , fummam
illi quotannis tribuendam arbiretur tc adjudi­
ecclcfiarum tam cathedralium , quam aliarum
capitula, neenon qui tant monafteriis tc ccclecet, iliaque atbitrata, de eadem curet illfquam
fiis paracialibus ptzpcfiti , ccttos clericos cle­ E commoditfime provideri : quod li per beneficio­
rum (non tamen regularium) unionem fieri non
ricalem vcl regularem habitum sellantes , ia
quantum cotnmod- fseii poteiit, deputare : qui
poflit, tantum ilii ex primitiis aut decimis, no­
valibus aut oblationibus, aut ex pateeeianorum
presbyeiis miifam celebraturis dum pet eos acfymbolis ac colleâis, aut quacumque alia com­
cerfentur, miniftrare teneantur.
modiore via videbitur, a(lignctur, quantum il­
Et nc in eadem ecclelia, plurcs parceciz efle
lius neceflitati lit fatis .
videantur, aquam vel panem, per privatum (a
Quibus reâoribus ecclefiafticis minifteriis inceidotem benedici, afpergi , ac pronum fieri ,
fervuntibus, ut facilius ouvra fibi incumbentia
in aliis miflis quam paracialibus, diftriâepro­
fuftiaeant ( illos etenim mendicare ac fordidos
hibemus : Confratriarum auâoritate epifeopoefle turpe eft ir indecorum) fedulo curent epif­
rum approbatarum , neenon univerfitatum , Sc
eopi , ut jura illis debita & ab antiqua Sc lau­
collegiorum atque purificationum mulierum ,
dabili confurtudine folvi coofueta j tam pro
miflis dumtaxat exceptis

icpul-

Concilium
anno fcpillturis fi funeralibus obfequiis , atram pro A
CHRISTI altis etiam officii» in fuis ecclefiis celebrandis,
U»r
integre & fine fraude prstftentur , juxta regium
cdidum ad trium ordinum regni Blefis congre­
gatorum fupplicationem promulgatum ■ Atque
pro cujuique loci more, temporum ratione , tc
redorum neceflitate , talia illis ab epifeopis afligncntur, quz illorum vidui > cetcrifque rebus
neceflariis fatis fint nec parocianis gravia de­
beant efle vel molefta.
Oblationes omnes qur in ecclefiis paracjalibus tc capellis, intra metas earumdem exiftentibus offeruntur, faltem pro tertia parte ( nili
snajorem portionem percipere confuevcrint ) ad
coldem paroeciarum redores , fpedare declara­
mus *. ab hujufmodi oblationum perceptione, B
lucos omnes excludentes « nonobftante quacum­
que in cqptrarium confuetudine, que potius cor­
ruptela cenfcnda eft.
His quoque redoribtis , album five quinque
denarios, aut aliud majus debitum honorarium ,
in die fando pafchse, aut alio ex majoribus fe­
fto , per fingulos paracianos annuatim prrftari
folitum , Ut pr^ftetur, percipimus.
Cum Levitico facerdotio , evangelicum fucceflerit, eoque translato, legis fada fuerit trans­
latio, ipfiulque & verbo Dei expicflo, decimo
tc primitie facerdotibu» debeantur , quas hifee
procellofis temporibus, pluribus in locis omnino
denegari , faltem minus debite prrftari , om­
nium fere ecclefiafticorum conqucftionibtts plus C
fatis compeiimu.s : ut totius populi faluti confulatur ( cui docente apoftolo ) moleftum aut
grave efle non debet, feminantibus fpiritualia,
,
temporalia miniftrare , decimas tc primitias eccleliafticis ,' ad decimam partem fruduum divi­
no jure debitas , abfque fraude ulla folvendas
efle ftatuimus .
Jllafqiie de omnibus frudibus , juxta tamen
cujuique patris confuetudincm & ante.omnia
jura cenfualia, fcu feudalia , nonobftante qua­
cumque in contrararium confuetudine , folvi
debere, tc ablque peccato mortui i retineri non
polle, tc eos qui retinuerint , ad reftitutionem
obligari decernimus : omnes utriufque fexus ,
eafdem ut fedulo ptzftent admonentes : Quos, D
fi tectio moniti non paruerint , przfcnti decre­
to ecclefia communione privamus, 8r excommu­
nicator, przfentis fynodi auitotitate publican­
dos mandamus.
Ipfi autem redores , prout ceteri ecclefiaftici, prxfcrtim beneficiati , cum non tantum a
gravi , fed etiam leviore vitio , abftinere de­
beant, &a mundi voluptatibus fecedere, pom­
pas tc fpedacula publica , ccetufque ubi ama­
toria cantantur, aut obfcani motus corporum,
choreis & faltationibus exercentur, devitare, nc
auditus tc obtutus facris tantum myftcriis de­
putati , turpium fpedaculorum , atque verbo­
rum lenocinio . polluantur : concilii Agathenfis fandiones renovando , illos a didarum nu­ £

ptiarum confuetudine 8c aliis publicis conviviis
omnino abftinere non tantum hortamur , fed
ctiam jubemus .
Eadem ratione tc potiore argumento dudi :
cum a facris omnia prophana tc ludicra de­
beant arceri tc longe abefle, ne primitiis facerdotum ( quas novas miflas vulgus appelUt )
fiant aut mifceantur convivia , utque in iis
ceflent omnia fccnica tc lufotia , ftatuimus tc
ordinamus .
Cum profpiciat confiliutn quamplures eccle-

fiafticos in contemptum factorum canonum ,

83* ____

TuroMiNSB.

facularibus negotiis fe itnmifccre , nobilium tc anno
aliorum laicorum procurate negotia, fanus feu CHRISTI
ufuraa lege divina prohibitas exigere , cx pe-. ·»·»cunia mutuo data preter fortem aliquid reci­
pere , firmas facularium adminiftrate , merca­
turis ( nundinatorum mote) inflare, ipfisetiam
laicis domefticé famulari tc infervire , inhibet
hec fynodus , ne cujufvis ordinis ecclefiaftici,
talia in pofterum quovis quatlito colore , fub
pana perpetue depolitionis , exercere au­
deant .
Et ne qui a cetero , facile contraAus ufurarios incauti celebrent, utque timoratis confcicntiis magis confulatur , ccclefiafticis omnibus
emptionis & venditionis contradibus ( quospignoratitios vulgus vocat ) quibus res vendita
redimendi gratia venditoribus ad aliquod cer­
tum tempus prefer ibitur , uti non expedire :
hos vero quibus perpetuo redimendi datur li­
centia ( antiquorum decretorum vcftigiis inhurendo ) licite tc lana conferentia , deinceps ce­
lebrati pofle declaramus, ita tatnen ut ex rebus
venditis, nihil amplius quam quod fupremarum
curiarum judiciis permitium eft , utilitatis aut
commodi, percipiatur.
Ut ecclcfiaftici qui fere omnes, propter non­
nullorum lafciviam A* libidinem, apua bonos tc
graves male audiunt, ab hujulmodl ignominia
tc fcandalo, liberentur omnibus praecipit hac
fynodus a mulierum de incontinentia fufpedarum confort io , familiaritate , 8r cohabitationc, non obftantc cujufvis conianguimtatis aut
affinitatis prsttextu , otrtpino abllmeie : vetan­
do 8c prohibendo didis ecclefiallicis , nc illas
in domos fuas , quacumque occatione aut ne­
ceflitate , vel etiam faciende aut refarciendz
vertis aut ornande fiipelledilis , vel rei fami­
liaris gratia admittant , alloquin a perceptio­
ne fruduum omnium bencficioium fuorum trium
menfium fpatio fint iplo fado (ulpcnfi , alni­
que panis a facris canonibus , vel ftatutis ccclefiarum impolitis puniantur . Quod fi a fuperioribus moniti ab iis non abftmuerint, con­
tra eos ad alias panas fandis conciliis adverfus clericos concuoinarios expreflas fevere procedatur . Decernentes frudus beneficiorum qui­
bus ob hoc turpe delidum > tc contumaciam
clerici privantur, in pios ufus omnino applica­
ri debere : ita ut eorum pars una in ipforum be­
neficiorum reparationes erogetur, altera in ufus
pauperum conferatur.
Si qui vero hujus criminis rei, beneficia non
poflident, pro prima vice , career i< per fex menles, pro fecunda per annum , tc fi tertio rela­
bantur , didz depofit'.onis pana muldandos
elle jubet fynodus t Nec liceat judicibus ccclcfiafticis quibufeumque has muldas moderari ,
gravioribus per eos ( fi reorum protervia exege­
rit ) infligendis.
Liberos autem ex concubinatu natos in doknibsls presbyterorum alii, epifeopi eorumvevi­
carii aut officiales, aliique ecclcfiaftici judices,
non patiantur : imo ab his ejici , tc concubinariorum fumptibus illis alimenta fubminiftrari curent .
Cum nullum crimen Deo odiofius fit blafphemia, qui tantopere fui nominis fandificationem defiderate , venerari tc precari juflit :
omnibus clericis, ne fandum Del nomen quovifmodo blaiphement, neve etiam tabernas aut
cauponas blafphemiartim tc luxurias officinas ,
quovis, nec ctiam fponfaliurum , vel obfequiorum funeralium prztextu , nili inter pete·
8"-

817

Concilium

T

ΛΗΝΟ ' grinandum , ingrediantur : Prohibet concilium , A
CH il es Π pana cancris per duos roenfes pro prima vi<»·!· cc , per let tnenies pro fecunda , & per an­
num pro tertia ( li prohibitionem contempferint ) illis imponenda , mitioris peen· omni
(pe (nblata .
Cum reperiantur plcriquequi ad facrum pres­
byteratus ordinem, potius ut beneficia per cos
pofléfla retineant, dr prerogative facti ordinis
potiantur, quam ut millam celebrent de alia
ucerdotali dignitati convenientia munia exer­
ceant : di&i concilii Tridentini decreta infequentes : ftataimus ut omnes qui ad presbyte­
ratum jam funt promoti , intra mcnlem a die
publicationis prefentis fynodi inchoandum , dc
qui deinceps promovebuntur , intra fex menfes B
a die (ustum promotionum numerandos, mifiam
celebrent, his fuorum beneficiorum fructus allo­
qui non percepturis.
Nonnulli etiam cum beneficia , potiffimum
prioratus ambiant, ut eorum frudibus ad tem­
pus utantur, illa poftmodum retro tefpicicntes,
ut ad fxculum redeant relicturi , eoque fiat ,
ut fuorum beneficiorum jura , noa, ea qua de­
beat fide dc cura , tueantur , dc Deo ecdefirque debite non deferviant: omnes beneficia qua­
cumque etiam (implicia, live fçcularia, live re­
gularia obtinentes, fi fint viginti fcutorum au.... reorum folarium annui valons , deduâis omni­
bus oneribus, ut putiore , ac majore animo in
clericalis vitae (latu Deo inferviant, Bc jura fuo- c
rum beneficiorum , ad quorum titulos fuerunt
promoti, fidelius tueantur , magnopere mone­
mus , dc hortamur, ubi légitime statis B: alias
idonei exiftant , ad facros ordines promoveri :
illos vero, quos neceifitas, vd utilitas ecclcfiarum ad majores ordines fuafcrit ordinari, volu­
mus per amiffionem locorum , necnon fruduum ,
ipiorumque beneficiorum fubflradionem, facro­
rum canonum audoritate , per epifeopos ad ta­
lium ordinum fufeeptionem, dum modo idonei
fint, ceffante appellatione compelli > frudufquc
taliter fubflrados per epifeopos ulibus feminariorum in luis dicecefibus inftituendotum omni­
no mandimus applicari.
Los autem, qui beneficii, facros ordines re- D
quirentia poffident, li intra tempus a jure ftatutum ordines requi!itos‘ fufeipere ' diftuletint
etiam privatione beneficiorum ipfo fado, juxta
canonicas fandiones volumus coerceri.
flrrepfit profedo five temporum vitiojfive ho­
minum incuria & improbitate , ut muit*3«crofanda mill'· lacrificium, non ea qua decet de­
votione de veneratione , celebrent , fed potius
per avaritiam alicujus mercedis fpe dudi. Quod
ut vitetur curent epifcopi, ut quos ad presbyte­
ratus ordinem promovebunt, literati fint, fal­
tem mediocriter, comoetcntefque habeant facul­
tates, quibus fibi vidum (uppeditare poflint ,
neque etiam ad ullos facros ordines fufeipiendos aliquos admittant , qui beneficium ecdefiafticum fufficiens pacifice non poffideant, &fi
ad titulum patrimonii vel penfionis aliqui erunt
ordinandi , >lli tantum ordinentur , quos ipfi
epicopi judicaverint a (Tumendos pro neceffitarc, ve! commoditate fuarum ecclefiarum , fer­
vatis iis , qua cecumenicorum conciliorum de­
cretis luper hoc ftatuuntur : Quique juxta Cdchedonenfe concilium certis addicantur feu adfrribantur ecclefiis , quas fine epifcopi licentia
e- cana dc in (criptis obtenta , deferere non
liceat , Bc ad alias ( nifi invitati fuerint a
parateu miff* celebranda gratia ) fpe mercedis

UAONINS*.

‘ÏÏÏ’SÎÆ·

8j8

tantum difeurrere , non enim longe abfunt a
fimoniaca labe , Bc turpi queftu , cx concilii CHIIJTI
Tridentini audoritate, qui non alio quam pejjlj.
cuniarum intuitu , miffas fréquentant.
Hinc etenim («pius, in tam divini facrificii
contemptum , Bc ccclefiaftici ordinis fcandalum
contingit, ut nonnulli poftpofito omni fuse di­
gnitatis decore , duas miflas Ona dic celebrare
temere prefumant , quod cx facrorum cano­
num fanâionibus , nifi in cafibus ab ccclcfia receptis Bc audoritate epifcopi , non licere de­
claramus , imo etiam diftriftiffime , fub pen­
na carcetis , arbitrio epifcopi , Bc fufpenfionis
a fuorum ordinum executions per annum , pro­
hibemus .
Cum fit epifeopornm rturseris fuos agnofe*re , fc prefertim cos qui in fuis dicecefibua
ecclcfiaiticis funguntur omeiis , maxime autem
illos quibus animarum cura mandata eft , fitque paftoralis, follicitudinis pro rei Chriftians utilitate , ab iis tam divinorum quam
temporalium adminiflrationis rationem exi­
gere , fanxit concilium , ut capitula, abates,
priores etiam commcndatarii 8r paracialium
ecclefiarum redores , aliique bénéficiât! qui de
jure vel conluetudine vocari , Bc fynodis epifcopaliboa intereffe debent vel confueverunt ,
anno quolibet , diebus in quaque diacefi ftatutis , compareant , eorum quss adminiftravcrint eoram ipfis epifeopis rationem reddituri ,
contra quos, fi minime paruerint, vel excom­
municationis pana ve! fruduum fubftradiooe
aut quacumque alia juris via , animadvertant
epifcopi .
Cumque multorum malo exemplo Bc fcanda-'
lo, ccclefiaftici fui muneris Bc officii omnino
obliti , domos fuas adeo proftituant, ut in eas
non ecclcfiafticos tantum fed etiam laicos, hel1 nones Bc alios ejus generis ad ludos in quibus
nomen Dei plurimum blafphematur, jurgia, ri­
xa., & diffidis exoriuntur, diu , noduque co­
medatur, quafi hiftrionum more , ad fpedacula introducant , prohibet hac fynodus , ne a
cetero ccclefiaftici quibufeumque ludis inhoneflis ir quaftuofis tempus terant , nec quolvia
alios, prefertim laicos , ad ludendum in fuis
domibus invitent, imo vero facrorum librdrum
continuis ledionibus dent operam ■
(
Ecclefiafticis vero omnibus prohibemus , ne
domos luas, tam epifcopales , abbatiales , Ca­
nonical?, , priorites , qqam prcsbyteralea fu·
habitationi deftinatas , aut illarum partem ,
laicis quibufeumque potiffimum mulieribus ,
concedant , 8c fi qu· concede funt, ab his in­
tra trimeftre poft prefentis fynodi publicatio­
nem, Viis juris expellantur: ipfis nihilominus
epifeopis , abbatibus, canonicis , prioribus 8c
paroecis prohibentes , ne eas inhabitatas defe­
rant , hac enim occafione magnam fvpiffime rui ■
nam patiuntor .
Quod fi per annum, fine habitatore ecdefiaftico eas reliquerint, anno effluxo , per eos ad
quos fpeâat mandamus provideri .
Cum feriptum fit in lege veteri , quod qui­
cumque non obtemperaffet facerdotibus , aut
extra pofitus lapidaretur a populo , aut gla­
dio cervice fuppofita cipiaret cruore contem­
ptum , Sc in primitiva ecclefia , inobedienres
cunâi, de ecclefia tabido ori dsmonum trade­
rentur : multi nomine tenus facerdotes , ceofuramecdefiafticam contemnentes, excomniumcati, vel fufpcnfi a perlatu (piarum exigentibus cul­
pis , & immemores , qu· epifeopis Bc praelatis
da-

$39

**?“«"*

CONCIIJÜM TuRONENSS.

84®

AHH0 clavium regni calcftis collât» fit poteftas , at- A
Certis teftimoniis cum didicerimus , plerif- *amnq*
■RJST1 ”«Sare fibi intcidicia myfteria non verentur :
que in paraciis , pravam illam invaluifle con- CHXiSTt
iji).
contra quoi rigorem ecclelia ilicum volumuscxerluetudinem , ut in litaniis & proceflionibus ,
uij.
ceri: flatuimui igitur, ut tales fine ipc reftituqua Deo supplicandi fc preces offerendi gra­
tionis, ab officiis & beneficiis deponantur , fc
tia, ab antiquis patribus inftitutz lunt , mi­
infames fint , tt de cetera ad beneficia ecdefceantur ludi, joci, chorea , comeflationes fc
haftica, nullatenus admittantu- , nili per poe­
alia ridicula aftiones , unde Contentiones onitentiam approbatam , λ* convcrfionem laudariuntur : ecdefiarum paraecialium restores, quan­
Miam, (edis apoftulic# gratiam meruerint obtum poflumus in domino hortamur, ne hujufsmera.,
r.rodi que Deum optimum maximum , ad
iiam potius provocant, quam orationes in his
Dt Cljri'li fijtlihii Mcb ,
profcllionibus fiifz , ab eo petita impetrent ,
in luis pareretis fieri linant , imo magis fuos
XV.
pareccianos , ab his abilinere, etiam lub ana­
thematis poena moneant , eofdem in difiit
Anftorum patrum antiqua decreta renovan- B proceflionibus , vim a mulieribus feparatis ,
tes , omnibus tc lingulis Chrilli fidelibus,
ordinate, devote Λ· modefte procedere , non
luit midis parcecialibus & aliis fuarum par cr­ vero invicem contabulari, fed preces fuas Deo
etarum divinis officiis, lingulis diebus domini­
qua decet humilitate offerre docentes & com­
cis R- fcllivis interdie, diltiiâe przcipimus : a
monefacientes .
quibus li per tres dies dominicos continue feCum nos doceat apoftolus , mulierem non
quentes illos a belle contingat, nili legitimo im­
velato capite orantem ,’ deturpare caput fuum,
pedimento retineantur, poenas a facris canoni­
nec minus elle turpe, non velari quam tondebus indictas, incurrere declaramus , quod illis
li ant decalvati , minimeque eam deceat tor­
lui redores & confeHarii , fzpius inculca.e non
tos habere crines R* peftusxfuum nudare, non
omittant .
tantum virgines led etiam mulieres, ne fui de­
i
Et ne prztextu divinorum officiorum que in
coris fc officii omnino oblite videantur , ut
alit, ccddiis , quam parcecialibus celebrari Io­
tortis crinibus, ac nili velatis capitibus fc pe­
len: , revocari aut diftrahi poffint , majorem
dore, potiflimum in eccleiia , incedere proni- miffiam & vefperas in ecdefiis cathedralibus col­
bemus t Indignum eft enim mulieres Chriftialegiatis tc momlleriis , poil parceciale officium C- nas, quas decet cum verecundia & fobrietate
ycraâum, tantum debere inchoari, decernimus.
ornatas , pietatem per opera bona profiteri ,
Quod ut fiat commodius , epifcopi feu eo­
meretricio more , in tortis crinibus , nudatis
rum officiales, ipfis reâoribufVeu parercis, eercapitibus fc peâore, ie velut nundinatitiaspo­
tas horas ,· quibus majorem miflam tt vefperas
pulo exponere·
in fuis eccleliiseelebtare teneantur, ita praferiAt com mollis cornoris cultusnn femina
bant, ut parcecialibus divinis peraflis, ipfi paChriftiana damnandus Iit , mulio certe magis
rceciani, ad cathcdralcm & collegiatayV aliafin viro , qui caput mulieris eft , damnari aeque monafteriorum ecclefias , ad divin® in his
r bet. Ideoque ex concilii genefalis Conftantino. audienda , pro fua devotione , fe transferee
politani, m Trullohabiti, decreto; excommu­
nicationi fubjacere eos omnes diffinimus , qui
valeant.
llotam autem habendis concionibus diebus
capillos, ad videntium detrimentum fcite exco­
dominicis fc aliis feftis primam pomeridianam
gitatis nexibus adornant fc componunt , fc in­
in cathedralibus It collegiatis eceleliis necnon
firmis animis, efcam ca ratione objiciunt : Ne
monafteriis, non obftante quacumque in con­
vero piohibitio noftra tum viros, tum mulieres
trarium confuetudine , ptzfcribendam die etnlateat, hanc illis pet pareeeos in fuis pronis fc
ecclefiaftrais in fuis concionibus , etiam cum
fuimus .
Üt vero in ecdefia Icffionum decens ordo
dura & importuna , fi opus lit , increpatione ,
fervetur , Yancimus laicis dum divina peragun­
fignificari volumus &■ intimari.
Statuit etiam hzc fynodus, ne qui colloquia
tur’officia , non licere chorum pratcipue ftthcfua , in atrio alicujus ecdefiz continuant ha­
dralium ecdefiarum, ingredi, tt inter eedtfiabenda , mercefve in ccemeterio venales expo­
fircos federe·
i
Minufque dum faeerdos facrii operatur , al­
nant : inde enim fit , ut in ipfa ecdefia , fua
taris ambitum cancdlofve ingredi, aut aliis al­
exerceant negotia, ubi orationes & divina tan­
taribus minime feptis tt ambitis, hzrere.
tum fieri equum eft officia .
Mulieres ab ingreffu diâi chori , non tan­
Omnibus fc fingulia Chriftianis przcipimus ,
tum cathcdralium fed etiam collegia tarum , mone cibum fumknt , nifi menta prece prius confecrata, neve ab ea recedant , nili gratiis hu­
nafteriocum fc aliarum quarumcumque ecdefiamiliter fc devote Deo perafiis.
runa , arcentes . Nemo vero in quacumque e«cldia , ad animi fui arbitrium, fed pro luo fla­
Pecuniam fi quis adulterinam , aot minus
tu ac qualitate, locum occupet.
E probatam receperit, quamvis ignoranter , auCtorquc fibi fit incognitus , alteri tradere non
Ut autem diâTis parcrcianis , omnis ad alias
ecclefias difeurrendi tollatur occalio , omnibus
przfumat, cum id ficti nequeat fine fpecie ma­
li, a qua apoftolus vult omnes abftinere Chripresbyteris tam Izcularibus quam religiofis et­
ftianos, ac line magna furti fulpicione.
iam mendicantibus, ne quibulvis perfonis quantumcumque iliis notis , nec etiam cujulvis con­
Si veatornm vi , vel tempcftate agitata na­
fiants aut focieiatis praetextu facram eucharivis , variis onufta mercibus , feopulis illifa ,
lliagi tempore pafchatis, abfque parted confers­
naufragio frangatur, ex concilio Nannetis pri­
it! , vei fedis apoftolica induito epifeopo nhidem fedente Honorio fecundo, habito : Nau­
bito, adminiftrent, omnino vetamus, fic enim
fragii reliquias, neminem, five nobilem fiveafiet , ut paftot oves , fc oves pallorem agnolium, multo minos ecelefiafticum , prater nau­
fragum tuta confcientia fibi arrogare pofle deelafcant , dicente fact» feriptura , Agnofcc vul­
f amus t ad verfatur enim non modo Chriftiana
tum pecotu tui.

S

pie

•4*
Conchium
anno pNtati, fed etiam legi natura kcivili cum alic-

84*

UIONlhlf,

contra iacrorum conciliorum decreta fota pr*- anno
fumptione pro exprcftc ptofeffis habiti funt, ac CHXUTi
CHXMTI n*Jadart locupletari.
**·*rrohibema* laici*» ueinuccfofia, aotiEimum
tamquam tale* regularia benefici* funt adepti
>>**·
durantibus divini* oAciis , deambulent , Cbi
k aliis profeflbrum prorogativis le privilegiis
pan* eicommunicationls, qaam contra cor qui
uii ; Cui malo ut in pofterumoccurratur: ftatuit
moniti oon deftitcrfnt , pec ordinarios pronuohac fynodo* in omnibus k fingulis quorum­
ciari volamur k mandamus.
cumque ordinum monafterii' , ctmn* confici
Jubemus quoquc , ut facerdotes Chrifti fi­
rege (tum , in quo finguli abbates vcl priores
dele* moneant , quando ad ecclefiam conve­
clauftralc* k alii iifdem pnsfedi , omnium k
niunt , fine Arcpttu ac tumultu , eam ingre­
Ungulorum qui did* monafteria pofthac in­
diantur , in' qua etiam quamdiu orationis caugredientur k religionis habitum fufeipient
fa morantur , nequaquam inanes inter ic haac etiam vovebunt , feu ordinem profitebon.
1
beant confabulatione* , illo enim tempore ditur, nomin*, cognomina k mares , una cum
vii Chryloftomo k Ambrolio audotlbus, quo
die, menfe k anno quibus k habitum fufeemiffarum folennia celebrantur, non folum ab
perint ac etiam voverint, annotare tenebuntur:
otiolis te inutihbur verbis . verum etiam a
cui regefto ut plcniflima fidet adhiberi poffit,
pcmiciofi* cogitationibus prorim eft abftiocnipfum per abbatem vd priorem ciauffraltm
dum.
qui eos ad habitum k votum admi Ierint , ipiutnque fufcipientem vel voventem necnon duo*
aut tres telles qui adfuerint , (ignari , k in
Dt IfHIMfhii CT
.
monafterio quam accurate, fici i putciit/ aftcivari mandamus.
Utquc magis habitus fafceptio k cmiflio
voti innotefeant k palam fint , mandat fyno­
XVI.
dus ut publice in facratio feu choro eccfcii*
monafterii poft majoris mifTc offertorium om­
nibus rcligiofis aftiftentibns , faltem intimatis,
k de eorum aficnfu habitus fufeeptio k voti
MNES abbate* te priores conventuatea
emiflio , fiant.
tam rcligiofi quam commendatorii , qui
de jure aut .coofuetudine factor ordines fufei- Quod noftrum decretum in monialium do­
mibus ieu monaftcMls omnino obfervari pla­
pere tenentur , intra tempus a jure ftatutum
Îioft abbatiarum aut prioratuum adeptam pofcet.
ethonem ordinentur k miflam
celebrent i
Nullus ante probationi* annum k nifi deci­
mum fertum fu* «tari* compleverit., ad proQuod ft fee its contigerit , nullis didarum ab­
batiarum & prioratuum frudibus gaudeant ,
fedionem admittatur.
fed ad uium pauperum It fcmlnariorum ap­
Ut autem in monafteriorum ecdefii* de­
plicentur .
centius divinum officium pctfolvatur k fiat ,
Qui noriciandi pmfentabunt fe abbati .prio­
abbates ornamenta eedefiis comparare tene­
antur , qu* fufticerc poffint ad divinum offi­
ri dc conventui : qui fu per capacitate k infuffcientia fupplicantis, in profentia infirmant di­
cium peragendum , fcilicet calices , cruces,
ligenter inquirent fi fit fanus mente k cotpo­
candelabra, cafufas, mappas, albas, mifTafia,
te , habilis ad poetandum jugum domini te
libros cantus k cetera qu* cultui divino funt
onus tegula . Qui fi repertus fuerit idoneus ,
ncceflatia.
iiCta prius profeflione fidei , regulari cuculla
In iis vero monafteriis in quibus monachi
matutinas preces medi* node decantanda* pro­
induetur ·. iacoqu.· lanate concilium , priotem
clauftralem cujufque monafterii vicarium- cfle
pter Gallicos tumultus in aliud tempu* diftudeftinatum ad induendos prafentatos habitu no­
Icrunt , cat did a medi* nodi* hora fecundum
viciorum , eofdemque ad profeflionem admitten­
regula prxfcriptum k juxta veteres confuctudos, k ad concedendam licentiam , ut ad or­
dines de cetero cantent : Quod ut commodior
agant , occludantur ftneftrs , k ubi opus erit
dines tam minores quam majores lite valeant
vitra icficîantur.
promoveri . .
Ceremonia antique in monafteriis eollaProhibemur omnibus abbatibus k monachis
praeter juta confueta cujufque monaftcin ratio­
pf* ad veterem k prilcam fotmim reducan­
ni confer ’mea fub pernis a canone indidi* pe­
tur Nec liceat laicis inter monachos federe in
cuniam <nt quid aliud pro monachatiutic acci­
pere .
’
choro dum divina celebrantur mvftcria : ideo
abbates chorum feu farrarium fepiant k clau­
Qttia vero magna abbatum feu priorum claqftralium negligent!* k incuria , hoc in omni,
dant.
bus fere rabnatferiis irrepfit matum , ut nulla
Eligatur per abbatem , priorem k conven­
tum vir moribus k dodrin* commendatus ,
ingredientium monafteria, feu in eis monachalem habitem lufcipientium , nec etiam ordi­ E cui demsodetur cura erudiende monaftic* ju­
nem profitentium fada fuerit defetiptio, hincventutis , aliofque dodrina indigente· mona­
que multis in locis contigit , nc vere piofeiE
chos doceat: ftipendi* aurem ab abbaribwxae.
non tantum religioni* habitum rejecerint, fed
cipiat.
Qiibus in monafteriis nulla eft biblio­
etiam ad luculum redeuntes magno religionis
theca , locus a dignetur commodus k praChriftian* fcandalo k gravi animarum (uarum damno ■ uxores duxerint , nec potuerint
paretnr , in quem de cetero libri monacho­
nefaria k inceftuof* ac detcftand· nuptia con­
rum decedentium includantur , quorum f*bfttaAionc abbatibus penhu* interdicimus . ip­
vinci aut annultari didarum peoftSonum nul­

O

lo certo apparente teftimonio: Alii etiam cum
«no* oattoa in monafteriis exegiflent, non t*.
men in hi* profefEonem exprefle emififlent ,

CMf. Gtatnl. Teo. XXXIV.

fi abbati k moaacnis injungente* ut iis evolvcndis quam poterunt fedulam «icat ope­
ram .

No

Ex 3

&4i

■ΒΗΜΜΜ <β.

CoKCIItüM TvMONIKH

mune. mix.

Ex monachi* proieflu cujufque monafterii cli- Λ icrininram legi volume* * jubemui. ut religioΛΗΝΟ
CHIUTI fantur ab abbate fcu priore* conventu qui ad
fi lllam mednentur, faciliufquc addtfoant.
CWtUTl
uiirierhiate» tc ftudu gineralia traolmitti poiQualibet monafteria dormitorium Sc cellula* i|i|.
lint: In ipfi* annaftcrtis eo relicto numéro qui
habeant, ubi ftatim completorio diAo monachi
ad divinum celebrandum officium fufficiat, qui­
etiam prime» clauftraJe* left recipiant.
bu» per abbatem feu priorem * conventum,
Iu dormitorio lampade* accommodentur qua
camerarium etiam λ* cellerarium» aliofque offitota noâe luceant , ibidem filentium fervetur,
curio* ca erogabuntur , qua in monaUerio te*
prout in regula continetur : fit ia eo cella com­
fidentibua fuppcditari deberent .
muni» cum camino ad ignem caufa calefacien­
Nemo duobus officii» in eodem monafterio
dorum monachorum c matutini· precibus redetmprzficiatur, &- qui nunc duo obtinet , alterum
tinm, parandum t idcpquc non intendit conci­
dimittat mira fex meofe* a publicatione prefenlium prrdiAi· monachia feparatim lignum pro­
tu concilii > alioqui utroque privetur : Quo»
flari ab abbate, nifi ratione oftieii quibuldam
quidem officiario» poil triennium debere deftidebeatur. In quolibet monafterio aut prioratu
tni decernimus , nili aliter monailerii cfideni
convaptnali, conftniatnr domna in loco aprico χ
fu»ferit utihtai.
B & fano pro monachorum infirmorum receptio­
Omne» officiarii , & fimplice» monachi onus
ne i muniatur utenfilibut ftr mobilibus nccctfafibi injunâum fideliter per feipfo» excquantur ,
rii», in eaqnc alimenta * cetera qun ad ·<<οtc aâualem in moniftetits rcudentiam faciant,
ti fanitatem recuperandam pertinent , preftenfub pccna a jure * regula indidiii» nifi ratione
tur ab iit qui ad id tenentur : Adiaccat horto»
fiiorum officiorum fcu onerum fibi incumbentium
ad auram capiendam , fi commode pruftari
per iuperiorc» fuerint dilpenlati.
polfit .
. Juxta retere» con luet uniae» & antiquorum pa­
. Ctauftra fctnpcr claudantur, quorum fuperiotrum decreta , induantur monachi * regulare»
re» monachi tantum, non vero alii elatem ha­
cuiofcutnque ordini» etiam divi Augufttni^, 11beant. In.iis autem filentium fervetur .
lifque vcftimenta tradantur ab hi» qui ptaAarc
Extra ca non exeant monachi fine priori» aut
debent, in fpccic, qualitate » quantitate » ftaprafidenti* licentia Ic juSa, exceptu hia quibu»
tuti» diebus Bc confueti» temporibus » qua qui­
ab antiquo exire licet pro adimplendi» officio­
dem deferre tenebuntur , tam intra fepta morum adminiftrationibu» : Quod ii qui convin­
oaftcrii, quam extra , iublata illi* alu» indu­
cantur fine licentia cxifl*c , pro ea die qua
menti» utendi licentia , idque lub anathemati» C clauftrum exierint * proxime icquente , cioaperna .
rii* privabuntur, iis duobusdiebu» pine*aqua <
Non liceat monachi» alieni 8r peregrini colo­
tantum jfuri .
ri» a jure & regula eorum prohibiti , veftimcnProhibemus abbatibus Ic prioribus conventa ferre » aut illa ferico decorare» iadufii» Aon
tualibu* tam religiolis quam commcndacani»
otantar ftriatis, denticulati» , mcâilia aut an­
eoramque procuratoribus , negotiorum gcftorinule» in digiti», thorace» aut calceo» conlciflb»
bus , aAonbus feu tirmarin , ne domo» ihtra
non deferant » nec ampla femoralia militum mo­
fepta monafteriorum , fucularibut Ic laici» lo­
nt : non utantur galeto intra fepta monafterii »
cent, vel uxorato» refidere in monafterii» per­
nec in civitate , m qua etiam nifi cum magna
mittant : fi qui vero laici «ut uxorati monafte·
cuculla, nec foil, incedant , juxta conftitutioria modo -inhabitant , intra fes menfes cum
nem a Clemente in concilio Vicnncnli editam,
uxoribus Sc fnpclleAili recedant, lub poena ex­
fub perna perditioni» pradlAarum rerum paupecommunicationi» per epifeopo» contta conturibu» diftribucndarum, tc carccri» , privationilinaces terenda ..
que certe partis fui viân* judicio fuperipri» pau­
Quia vero nonnulli abbate» comatendatarii in
peribus applicande .
D monafterii» fuii relident, fecumquc laicas perioNe qui» monaeborurfi it cetero barbam genaa, quandoque vile* fatellitc», etiam mulieres
ftare aut comam nutrire przfumat , fed omne»
circumducunt i ne illorum converfitio mom ft icoronam magnam in capite habeant * barbam
co ordini Icthale inferat detrimentum , murum
radant .
conftrui * aedificari vultfvnodus, qui commcoOmnium monachorum menfa fit communi» »
datarionim manfionc* · cellulis Sc domibus mo- \
nifi fubiix legitima excufationia aut morbi caufa »
nachorum dividat.
biique quotidie justa regule pnrfcriptum * fum­
Inhibemus etiam eifdem monachis ' cujufvis
atorum pontificum decreta , miniftvetur pani» »
ordini» » nc mulieres cujufcumqM fint ctatis
vinum , obfonium ic ali· anoou ia numero»
intra prndiAa fepta feu dauftra fuorum montfpccic, qualitate . quantitate , heri» ftr diebw
ftcrionim ■ nc quidem confaitguineo» fuo*- reliquolibet monaffitrio coafirntia , omoi diligentia
giofo» vtfitnndi vcl illi» ancillandi , ant alio
ab ii» qui e* pntftare tenentur .
quocumque pretextu , fub pmnia Romanorum
Qui utenfilu refoAoiio tc alii» loci» peo repontificum conftitutioaibua fancitis , admitftftuxw monachorum deftinati» debent, ea bo­ E tant t fruftra enim herorum canonum decretis
na fide exhibebunt t annona blati, vini *
monafteth fua egredi prohiberentur , C quod
eft maxfme noxium in foculo, in illa induccaliorum neceffa riorum » uccnnn ligna in monuftrrii» tam abbatiarum quam prioratuum coo»e permittantur.
vcnnialium , in hone a Ic cellaria congregen­
Cum non nbs re antiqui canones » religiofor
tur , ne extra fepta monafterii mon ichi exire
prefefiba, infante» c hero fonte fufcipere Sc nup­
tiis interefle prohibuerint » Ulifqnc ii hnc lice­
cogantur *
Efu carnium omnibu» monachi» fingnti» die­
rent fon feptn deferendi » vagandi * difcurrenbu· Mercurii » necnon adventu» tempore tam in
di, cumque laicis nimiam fomiliaritatem ineun­
monafterio quam extra monatterium interdici­
di daretur necafio , fecundum eadem antiqua de­
tur, ftriâiote regula, fi qu*»"forte fit, in mocreta , hnc illi» minime licere dechramu»,
naftxriia uibilonunm nbftrvanda .
Quod ttiam deerqum mottialinm refpcâu
Inum foetiatur efcAum.
Ia diAi* autem religiolbrum monafteriii, fiaNon lient manachi» anu cnjnfvis'generi·
gulia diebu» dnuruibus prandio ftc cana, factam

1

«

*41

‘VTE’**

84*

Concilie M Tu RONAN $8.

ANNO ln fuir cellulis retinere, ctnci Be ave» venatica1. A tranfmittatur monafterium, nifi publicam emt "anno*
CRI is τι i!ere, hifque in venatione on aliifve fe impliferit proteflionem & aâu facerdos Iit aut de pio CHRISTI
<ι·ι
care negotiis , qu* fuum ordinem minime de­
χμηο ad facetdolis ordinem promovendus.
i>i|
cent , tc eoi a folitudine tc fanâi» méditationiAt quoniam fiepe contingit obedientiarioa
bus poffisnt avocare.
non recipi in prioratibus conventualibus per
,Llrtmofyn* qua sb antiquo in monafteriis
priores vel cotum a$oics te firmarios, idcoque
tc prioratibus conventuaiibus It allia ab «ifdem
cogantd' ad monaftérium redire,, flatu it conci­
dependentibus locis confuererunt fieri , de ce­
lium ut expenfis abbatis , diâisobedicntianir
tero decenter tc fideliter , necnon pauperibus
detur conduâor, qui ducat tc reducat.
fine fraude neceflaria , in quantitate , quali­
Reparationes chori, clauftn, capituli , teletate , fpccic · diebus & horis confuctis diftriâorir, dormitorii, domorum officiaridrum noo
buantur .
iolumexilientium intra fepta monafterii fed etiam
At quoniam er mala tt depravata beneficio­
extra, fiant citius pes cos qui ad id tenentur :
rum coi latione multa in monafteriis indebita
tc ia negligentiam abbatum Bc priorum , ordi­
fiunt, ut huic Mrbo medeatur, ftatuit hre (jnarii h*c omnia fieri curabunt, eofque cuminsnodus ut collatores beneficia a fuis monafteriis B ploratione brachii faecularis, tc per cenfuras c dependentia conferant fecundum fummonim pon­
clcfiafticai ad id compellent.
tificum decreta, fanâiones canonicas « funda­
Mendicantium ordinem profeffi , cum in fui*
torum incentionem, videlicet regularia , regu­ ~ conventibus ex fuorum ordinum pmlcripto refilaribus) focularia, focularibus. Qioniam vero
dere debeant , illis per civitates Bc oppida diffape fit non fine gravi monaftici ordinis jaâucurvere & rxtia fuos conventus morari, nili cum
ra , ut panem filiorum alieni manducent, bcverbi Dei predication! fuorum fuperiorum man­
neficiaque extraneis- conferantur , nnllu habita
dato tc epileopotum confenlipne vacabunt, aut
ratione monachorum illius monafterii a quo be­
jn eleesnofynarum colleftione erunt occupati ,
neficia dependent , eadem fynodus ftatuit ut
prohibemus. Quibus tam in diâit fuss conven­
prndidi collatores prediâa beneficia conferant
tibus quam extra, c* qua funt fu* profeffionia
rcligiofis illius ( ii ibidem capaces Bc habile* retc voti ad amuffim tam ia habitu ( quem exfietiantur) habita ratione graduum, qualitatis,
quifitum. aut nimia arte elaboratum efle non
iterature tc antiquitatis.
volumus ) magna tonfura , 'jejunii» , e carni­
Tituli monafteriorutn 8c beneficiorum ab
bus, tc aliis cibis juxta' ordinis praceptum, abiifdcm dependentium tc documenta ab his pe­ C ftinentiis, quam in omnibus fuisaâionibusobnes quos exiftunt , reftituantur , tc in the
lervare iub pernis a conciliis indicis , admo­
fauraria cujuslibct monafterii , recondantur ,
nemus .
cujus claves quatuor fint , quarum una trada­
Eos autem qui funtexapoftolicadifpcnfatiood
tur abbati , altera priori, tertia per capitulum
ad ccclefiarum parcecisliam quafi in fubfidium
eligendo, quarta armario qui cultos chartarum
(«cularium clericorum, regimen afliimpti : fcire
dicitur , aut alii qui ejufcemodt claves fervare
volumes voeo fui ordinis perpetuo obligari, nec
confueverit .
fua profeftionis habitam capitis rafuram, AtaliExempla legitime & fideliter collata tc per fe»
ejuidem infignia pofle defcrcre. nec non ad Con­
Crctarios fubicripta tc fubfignata ■ cegeftorum ,
tinue deferviendum ecclefiis fibi commiffis *dContinentium collationes ie profentationes om­
ftringi, fuorum beneficiorum truftus illis allo­
nium beneficiorum quo per abbates aut eoeum
qui non percepturis .
vicarios , quotannis conferuntur tc pnefenunQuia etiam alii ad prgdicationis munus
tur, in thcfauraria cuftodienda, intra fex menin ecclefiis cathcdralibus in doâorum theofc», reponantur.
logalium Arcularium dcfeâum, funt acciti :
Conugnandarum arborum cujufvi* abbatia Deos monemus ut qu* Iunt fu* vocationis,
nemorum , maleus de cetero in thefauraria tc
quam diligentiffime fieri poterit, impleant ·. tc
loco ubi documenta tc tituli aiTervantur, recon­
etiam ea omnia qu* funt fui voti , debite per­
datur , ut cum tempus confignationis advenerit
ficiant tc exequantur: Illis nihilominus prstbetsper religiofum ad id ipccialitcr deputatum cum
das théologales in titulum non debere confer­
ordinario nemoris cuftode , deferatur i fignifiri, ne pro canonicis fe gerant , declarantes : ad
ectque capitulo quot arbores , cujus quahtaiis
quorum omnium obfervationem per ordinarios
contignaverit , ad vitandum abnfum ia talibus
Bc fuorum ordinum faperiores compelli volu­
fieri confuetum.
mus .
Procuratores abbatum , quos non reâe ma­
Ordinariis etiam mandamus ut fingulisdiftognos vocant vicarios, etiam fi fuerint religiofi,
rum mendicantium ordinibus ; fuor fines aflinullam virtute fuss procurationis aut vkariatui v gnent, intra quos verbum De* feminare debeant
dinitateta , auAoritatem , hooorabiliocetnvc
te in his fingulis rcligiofis, fi commode fieri pbffeffionem five in choro, capitulo aut7 alibi fibi
lit, fuas paradas prafcnbant, oc intercos, u;
vrndicabunt , fed prior clauftralia illos femper E plerumque contingit, tix* orianturprccedat : locum vero fua receptionis illi tan­
tummodo teneant.
Dc
.
Si contigerit, abbates, rcligiofos, priores aut
alios ad id poteftltem habentes aliquem cx mo­
XVII.
nachis ab obedientiam mittere , icu ab ea revocare, hac fiat ia capitulo de confilio fratrum ,
N monafteriis mulierum regularium qu* Deo
nullos autepi mdifciplinqtos , Ntinimeque doci­
fe dicarunt vetus difciplina confervetur, te fi
les te morigeros ad prioratus conventuales ire
fortafle usquam eft depravata ejus reftituende
jubeant : qui fi forfan miifi fuerint ( a prioribus
provinciam locorum ordinarii fubcant.
recipiendos non efle, imo revocandos dieimus,
In quibus numerum monialium fua auâoriut in abbatia juxta ordinis regulam , corri­
tate repleri curent pro modo &' facultate loci ,
gantur .
neque cumdem augeri nifi faâa monafterio
Nullus monachorum cum obcdicatia io aliud
annua qu* fatis fis fniLluum acceifione ■ his ne

I

Cbm.Ge«Tu/.Tcm.XXXIV.

Nn

3

qu·-

HtMitieus irt
·.·
nane, axxoqo
ANNO qisovifiaodo per fe aut per alio·, direAe vel A ram veftc· fins, ita quod longitudinem eorporum non excedant, fed pede decenter (ubduAo CHtlJTl
CHRISTI indireAc, honores, officia ve feu beneficia cujuf­
vis generis fui Monafterii nec etiam alterius,
(officiant cis , fola monialis confecrata deferat ·»·*.
OU·
fub paru eorumdem officiorum vel beneficio­
•naulum Bt uno folo fit cpntenta. fi qua autem
rum privationis ambiant, prohibentes.
contra hanc noftram prohibitionem venire prrlifts autem monafterii· prcfeAc five abbatiffumpferit Bt commonita non refipuerit, regula­
f· five ptiorifl* aut alia quocumque nomine
ri fubjaceat difeiplin*.
appellentur, ne minores quadraginta annis eli­
Ne autem diae virgines qu* habitum fufeegantur : Quaque in vita honefte laude vise­
petint , vel profeffionis votum ctniferint a taxa
(anAo propoiito quoquomodo avocentur i or­
rint , 0Ô0 annis faltem poftquam religionem
profefla fuerint, (latuimus.
dinamus puellas («culares quas in diAis monaVirgines * autem etiam mulieres quamoniaftcriis educari («pius contingit , non veftibus
lium monafteria a cetero ingredientur , nullo
fcricis fed lancis tantummodo nigri aut fu ici
modo ad id cogi es antiquorum patrum decre­
vel albi coloris indui, nullo etiam exquifito or­
tis prohibemus : eos autem omnes anathemati
namenti genere uti, aut cincinnatos crines, in­
fubjicimus cujufcumque qualitatis , gradus vel B aures , vel monilia & alias ejus generis inanes
conditionis fuerint, tam clericos («culares vel re­
dclitias, geftare.
gulares quam Jaicos atque etiam qualibet digni­
Caveant fimiliter profeAs, ne viri coju(cum­
tate fulgentes quomodocumque nifi in cafibus a
que (latus, diAa monafteria ingrediantur, aut
jure espreffit, qui invitam ad ingrediendam moadolefcen tulas per cancellos nifi ipfis prcfeAix
nafteriudl , vel ad fufeipiendutn habitum cujuf­
prwfentilms aut duabus aliis ex fenionous relicumque religiqnis, vel ad emittendam profeuiogiofis alloquantur : Neve illis inconfultis liceneffi Coegennt, Bc qui conlilium, auxilium vel
ras extra monafterium mittant, vel ab extra­
favorem dederint, quique fcientes eam non li­
neis recipiant, aut libros, nifi qui ad pietatçm
bere nec fponte ingredi monafterium aut habi­
invitant , tc a fuis fuperiorjbus approbato· te
tum fuicipere , vel profeflionem emittere quocis conceflbs penes fe habeant aut quoquomodo
quomodo eidem aâui pnefentiam vel confenfum
legant, fub pana arbitrio epifcopi confilio pa­
auAoritatemve intcrpoluerint.
trum monafterii imponenda.
Necnon fimili pcen* fubjaccre eos qui virgi­
Ipfarum autem virginum tc mulierum Deo
ni· vel alterius mulieris veli accipiendi vel voti
dicatarum ut falsati aqiplius confulatur , diAa
'
emittendi, quoquomodo fine jufta caufa volun­ C monafteria fub perpetua daufura in pofterum
tatem impedierint. ■
juxta conftitutionem felicis recordationis Pii pa­
Si qu* autem poft religionis ingreflum &
pe V. que incipit, Citca paftotalisofficii,per­
profeflionem emiflâm, fe id ante debitam «ta­
manere volumus & ordinamus , ipfis ordinariis
lem feciflc aut quid fitnile protendere velint :
eandem conftitutionem quantocyus poterunt ut
caque de caufa habitum dimittye , aut etiam
exequantur, mandantes & injungentes.
cum habitu fine fuperiorum licentia difcedere,
Licet contra nefandos infidiarores factarum
non volumus audiri , nifi intra quinquennium
virginum pudicitie pane graviffims tint intantum a die profeflionis.
ftitutc ta m canonica quam legales , quidam
Neque tum etiam nifi caufas quas protende­
tamen relaxatis voluptatum habenis, in lacum
rint coram ordinario Sc fuo fuperiore deduxe­
miferic & in lutum necis fe immergunt, ut farint.
lutis «tern « coronam, honcftatis normam, eaAnte quarum deduAionem fi fponte habitum
tumque pu dicitiam corrumpere profumant : con­
dimiferint ad allegandum quamcumque cauiam
tra quos nervum rigoris apponimus , ftatuenadmittendas non efle decernimus , lcd ad mo­
tes, ut quicumque pudicitiam fanAimonialiutn
nafterium redire cogendas 6c tanquam apolla- D cujufcumque habitus aufo facrilego (olicitare
tas puniendas.
Îiafumpterit , ab officio , fi clerici fuerint , jt
Ut autem illarum libertati melius profpiciaaici , a perceptione corporis domini noverint
. tur , jubemus ne qua in monafterio recipiatur
fe fufpenfos , aliifque juris , te arbitrii pani·
ante duodecimum completum, nec ad profeflionis
per epifeopum , feu ejus officialem ferere pu­
emiflionem admittatur ante exaAum decimum
niantur.
fcxtnm fus «tatis annum, poftque annum proba­
Qui vero facrilcgum carnis commercium cum
tionis, ab habitu fufeepto, computandum.
talibus habuerint , ipfo faAo excommunicatio­
Statuimus infupet tc decernimus ut ante funis fententia fint innodati, panifque a jure tc
fce_ptionem habitu· ab epifeopo vel eo abfenfacris canonibus impolitis fundantur : fandimote aut.impedito , ab ejus vicario aut aliquo
nialis vero feu canonica qu* hujufmodi crimen
ab eo deputando , virginis voluntas diligenter
flagitiofiim perpetraverit poft competentis vinextra monafterii fepta inquiratur * examine­
dia« feveritatem , careen mancipetur, ut illic
tur, num coaAa aut feducta fit, * utram iuquamdiu epifeopo videbitur in jejuniis Bt oratio­
tclligat, quid agat: cum vero jterumantepro­
nibus panitentie vacet, tc ulterius ad officium
feflionis emiflionem ejufdem virgini· voluntas £ aliquod in monafterio nullatenus admittatur,
fuerit exploranda , id non fiat extra fepta,
Bt infuper regulari difeiplin· arbitrio ordinarii
nifi forte cx caufa in monafterii ecclefia exte(ubjkiatur, Bc indignum iniquitatis fu«, ulti­
tiore.
ma tam iu clauftro maneat, quam in choro. .
Quoniam iexum muliebrem contra verfutiam
hoftis antiqui minus fortem multiplici remedio
De ftfallarii.
necefiê eft communiri ,■ decernimus ut moniale·
te cetera mulieres , divino cultui dicat* , ve­
XVIH.
lum aut peplum icricum non habeant , nec io
velo, acus argenteas vel aureas audeant depots
ACRI Latera neniis concilii decreta , reno­
tare, ncc zooas fericatauri vc! argenti ornamen­
vando, omnibus & fingulis ecclefiarum patota habentes, nec aliquo panno irregulari, utan.
culium reâoribus & alii» ecclefiafticis, ae in.
tur: metiamur etiam juxta dyneofionem corpofuu ccclcfiis vel caacteriù le alii» loci» fan­

•47

°T£u.U*

COMCHIVM TURONINII

S

dis,

84P

Concilium Tukonïnj».

8jo

AiINO' dis , hzreticorum corpori tradant ïcpulcurz, Α incurrere d^ernentes : cum hoc beneficium non
anno
CHRISTI illavc in hic inhumari fuftineant , (ub anatheper (one, fed univerfo ecclefiaftico ordini , pu- CHR.IST1
11*1.
natis pcena prohibemus : illa vero G contige­
olico jure fit indultum , cui clerici reaunciare
ijlirit per vim aut alias indebite in ecclefia ■ coe­
oon valent.
meterio aut alio loco fando fepeliti, exhutnari
Certif&mi juris cum fit , matrimoniales cau­
volumus 8c mandamus , zquum judicantes eos
fa s omnes fori efle ecdefiaftici .■ Ideoque carum
cum iis non fepeliri , quibutcum virentes nocognitionem ac dccilionem judicibus laicis , a
■ luerunt communicare.
facris canonibus omnino efle interdiâam , om­
Illas vero ecdefias feu coemeteria in quibus
nibus praterquam epifeopis Bc eons* officiali­
icpulta fuerint, pollutas feu polluta ac proptebus de iis earunique appendicibus Bc circumftanths , veluti fi de conjugali adhsefione fit quzrea reconciliatione indigere declarantes.
Eos qui oblationes feu legata Sc pia reliâa
ftio, cognofcere 8c decidere, fub anathematis
de fu adorum aut negant , aut folvere reculant,
poena, prohibemus.
illorumve tcftameuta feu codicillos celant ,
Cum non abs re,*fed necefl'aria excanta, utdolofe retinent : tanquam animarum egentium
que turn ecdefiaftici turn laici fuo in officio fa­
necatores, ex concilio Agathenfi, excommuni­ ll ciliutycontineantur , vifitationis munus in ec
cationi lubjacere decernimus.
clefia fit introduâum , archidiaconis , archi
Laicis omnibus etiam nobilibus minime li­
presbyteris , decanis 8e aliis quibus hoc mu­
ceat , fepulturas in ecclefiis jure proprio fibi
nus de jure vel pratferipta confuetudine compe­
vendicare : cum fcpultura fit proprie & mere
tit, annis finguhs per fe , fuas ecclefias vifitajus fpintuale & ecclefiafticutn : Neque fepulture, diftnâe prccipimus, quos io domino hor­
tam in iin* aflumerc te eligere , ad , juxta ,
tamur ne fegniter aut perfunâorie in his vifitationibus fc gerant , fed ea omnia diligentet
vel prope majus altare aut dacrarium, quacum­
Bc integra fide eacquantur , qu» jus Bc officii
que prztenfa in contrarium confuetudine aut
pofleilione nonobftante: nifi forte fint epifeo­
eorum ratio /equirit.
pi aut ecclcfiarum redores vel fundatores ipfaNemini autem liceat, fub pani excommuni­
rum
Nullo autem modo in ecclefiis fcpultura
cationis , in eadem vifitatione , duorum , qui­
effodiatur , nifi qua non minore quam fex aut
bus ratione fuarum dignitatum , perfonatuuoi
quinque pedum Ipatio , a majore aut digniore
aut officiorum vifitationis onus incumbit , vi­
altari differ.
ces przftare.
Quibus in ecclefiis neminem fine redoris con­ C
Ipfi vero vifitatores iciant fe intra menfem
tentu Bc audoritate inhumare liceat.
poft pcraâam vifitationem ad rationem om­
nium quz in fuis vifitationibus geflérint epilcopq reddendam ex antiquis conciliis obliga^
Ut \urtfjic!ίβκ V τ i/irecitat.
ri, idque feriptis , ut justa cafuum exigentiam
mit neccflitatem per eumdem epifeopum iitdem
provideatur : Quod ii przftare neglexerint ad id
XIX.
per epifeopos viis juris compellendos efle ordi­
FFICI ALES epifeoporum cum fint
namus .
in toro contentions juris dilpofitione ipQuia liters qucrimoniales feu monitoriales
forum vitat ii , eorumque vites lunplerc debead
­
finem revelationis ram a diâis officialibus
ant , ptzcipue in criminum per fuoditos comordinariorum , quam ab archidiaconis , atchitniflorum emendatione , eos effe presbyteros
presbyteris, decsnis , aliifquc , nimis facile in
volumus , juris potilfimutn canonici feu ponti­
multorum fcandalum Bc dirini cultus diminuficii peritos , &· boni nominis , ut major in
tionem concedi videmus : hineque illae magis
coercendis delinquentium criminibus eorum Iit D contemni quam formidari, ac perniciem pare­
audontas ; quibus ftrenuam injungimus dare
re potius quam falutem , acumenicis conciliis
operam , ut quz przfenti concilio fancita &
iqhrrcndo , illas a nemine proifus quam ab
diffinita font . obferventur · His alioqui pro
epilcopis feu eorum vicariis 8c officialibus geptima negliqentia , fiifpenfionis a divinis , / neral ibus in pofterum decerni vetamus , te
& pro iecunda , fui officii privationis poenas in­
tunc oon alias, quam ex re non vulgari, cauculturis
faque di'iq iter cognita 8c magna cum matu­
Officium vero promotoris non n/Ü presbyte­
ritate examina-a : autumandarum vel peirnilro vel .altem in facris ordinibus conltituto in
ium Iit patribus eas ao ecclefiaftico judice ob­
roftenim committatur : Quod fi qui hodie
tinere .
ieris n >n Iunt initiati, aut ab exercitio officii
• L’t litium ai‘ a<ftibus 8t litigantium lubterabllincant , aut'intra fex menfès curent promo­
fugiis ac caufarun. brevitati provideatur . ftaveri .
tuit hzc fynodus reverendos epifeopos , feu
Sacrorum conciliorum decretis , jurifque com­
eorum officiales partium appellationibus ab apmunis dilpofitione cum Iit erutum , nc clericus
punâuameiitis a cetero interjiciendis, qusetanadverlns clericum habens negotium pontificem E tum litium inftruâionem concernunt non. de­
iuum relinquat , &. ad fccularem judicem tri­
bere deferre : cum autem ad reverendiffimom
but : omnibus ecdefiaftici^ cujulcumquc fint di­
dominum archiepifcopum Turoncnfcm aut ejus
gnitatis . ftitus, qualitatis aut conditionis, ne
officialem ab cotumdcm fuffcagancorum vcl tuo­
clericos, faltem in lactis ordinibus conftitutos,
rum officialium audientia fiictit appellatum ,
in adionibus, quarum cognitio 8r judicium fo­
revcrendtflimus dominus Turonenlis archiepifri eft ecclcliaftici , relido proprio epifeopo ad
cqpus , nec ejus officialis , in hujufniodi ap­
pellationis caufa , fi gravamen eft reparabi­
indices fzeuiares trahat , fub poma anithemt·' prohibemus .' cui eos ipfo jure 8c fado iuble in diffinitiva , non procedat , nec etiam
i-r ir declaramus , aliis a jure flatutis pccno
aliis ante diffinitivam fententiam illam com­
nihilominus puniendos.
mittat.
/ Iulos ecdeliafticos qui volentes iildcm in cauCum multorum relationibus intellexerit fy­
ur Cccularn indicia lubierint , limileni pernam
nodus , quam plurima jurgia Bc contentiones
CormÎ^Gcner»!. Tom. XXXLV.
x
N □ 5
in

O

Λ­

8ji

CKix?iî4UJ

Concilium Turonknjb.

8jx

'anno ·η traditibus capitularibus ob noanullorum ca- A dos, legi & diligenter examinari volamus : 8e ΠΪννο~
CHRISTI pitu'antium tum petulantiam , turn arrogan­
fi quid in iis compererint quod potias «d pau- christI
ti»)

turn, vl potius infauiam fubotiri, quas ledare ac comprimere dcfiderat : (latuit , ne a cete­
ro α capitulorum conventuum aut aliarum com­
munitatum tradandis negotiis, quifquam, cu­
juivis dignitatis , (latus, qualitatis aut condi­
tionis enillat , verbis r i soni aut contumelious
utatur, volentes omnes modefte, feriatim, fuoque ordine , non vero interrupte (ua vota ieu
(utfrxgia emittere , ita ut uno fuo ordine loquente , ceteri taceant : his injungendo ut de­
cano , aut cuicumque in capitulo vel conventa
prslidenti , obcdiant omnino (ub pana caree­
rist Quod Ii quis convicium, contumeliam aut
injuriam in confratrem protulerit , vel Dei no- B
men blafphemavent , per fubftradionem fru­
duum pauperibus applicandorum , 8c carceris
ad certum tempus indiâtonem , prefidentis 8e
media partis antiquiorum canonicorum aut rehgioforum tunc opitulantium (fi ad capitulum
aut conventum foedet jurildidio ) (in minus
ejus ad quem fpedabit arbitrio, puniatur, ne­
que difta fubftradionis fummam decem libra­
tum & carceris pane , Ii quindecim dies non
excedant, exeeutionem quavis oppolitiones , re­
cusationes aut appellationes quoouomodo im­
pediant, aut fufpcndant.
N: autem deiedus & exceflus pradidi alia­
que crimina qua per eccleliallicos in magnum
totius cleri (candalum licentiofius committun- C
tur, prétexta exemptionum pet nonnulla capi­
tula , abbates , monafteria, ordines , etiam
mendicantium , conventus & alia loca tam f«cularium quam regularium , pratenfarum , in
multarum animarum periculum , impunita re­
maneant, quarum intuitu quam plurimos flagrtiofos ac gravibus obnoxios criminibus ad ai­
da loca tanquam ad aliquod impunitatis afylum confugere plus fatis compertum eft : (latui­
mus ut quibufeumque juribus , exemptionibus,
immunitatibus & privilegiis , non obftantibus,
ab epifeopis , ex audoritate , quam cecumenicorvm conciliorum emonet illis concedant,
contra delinquentes procedatur, fervata ea for­
ma, qua in iifdem conciliis preferibitur, quo­ D
ties contra regulares exemptos, aut aliquem de
capitulis , iplis epifeopis penitus non fubjedis
fuerit procedendum.
Si qui vero ab una ecclefia in aliam aut lo­
cum quem peatendunt exemptum fuis crimini­
bus impunitis per fraudem aut judicii declinan­
di gratia, migrafle comperiantur : nihilominus
ab ordinario cauia cognita juxta canonicas landiosies puniri volumus 111 cujus dicecefi fuerint
manna commilla . diftft juribus , exemptionimbus, immunitatibus & privilegiis quibufeum­
que non obftantibus : quicumque veto taliter
fugitivum epifeopo fuo rrquiienti non reddide­
rit, led deleniere prelumplciit, ecclefi* com­
munione privetur.
E
Rixas , cum in capitulis & aliis communita­
tibus icfecati, pacem vero A- unionem intereos
qui in una domo morantur , ictineri maxime
conveniat: fitque 'ilJc indecorum intereoselle
jurgia & lites , qui nihil nili caritatem & uni­
tatem Ipirare ar: Joccie debent; omnia ftatuta
feu particulares lingularum ecdefiaiunt leges 8t
cnniuetudines, ex quibus multa inter conftatres
6r alios ejuidem ccdeliz rf ricos oriuntur diflsdia . per virus pios & longo jam uiu In rebus
& cunfuetudimbjs eaiumuccn exeicita'oj , ad
id per ipfa capitula Se communitate' deputan­

corum qualium & privatum lucrum , excitandamque inter eos difeordiam tendat, quam ad
eccleliarum decorem , totiufque communitatis
commodum : epifeopi eorumdem proborum vi­
rorum adhibito conlilio vel confcnfu , ubi dc
jure vel legitima confuetudine etiam confenfus
requiritur , emendent : iliaque (ic emeadata ,
ipfe epifeopus fe omnes cum dignitates tum ca­
nonici te alii eccleliarum foppolrti ita juramen­
to firment Be roborent, ut perpetuis futuris tem­
poribus illa in dubium revocare non liceat, minufque fuper his judicio forenfi contendere, nili
magna evidcnfqnc ccdeCc utilitas fcu ratio
contrarium fuaferit.
Qua in re fi capitula , conventus , aliatve
communitates fegnius fe geffetint , & ceffando
vel ufque ad fex menfes prafentis fynodi publi­
cationem differendo*, hanc noftram ordinatio­
nem elulerint: epifeoporam diligentia poftquam
dida capitula & communitates interpellaverint
forma per eos pnsfetibenda eam extentioni de­
mandari pnecipimus: illorum ordinatione, per
modum faltem provifionis , robur fuum te etfedutn fottitura, non obftante quacumque appel­
latione .
Dt rtiet tctltfit
tlitwulii.

: jij

O xtit

XX.

S. patrum potil&mum (acri concilii Lateranenfis decreta renovantes , ne quarumvis
ecclcfiarum tam fzcularium quam regularium
res Be bona fido titulo emphytneofis , aut aho
fucato , in grave didarum ecclcfiarum damnum
diftrahantur , prohibemus illa quocumque ti:ulo vel ad'tempus vel in perpetuum alienari ,
pneterquam in cafibus a jure permiflis , te 1er
vatis folennitatibus a jure requifitis . Quod li
nonnulli ecclefiaftici aliqua jam diltraxeii·.· ,
fine ipfius epifeopi confenfu Be decreto Be prae­
via caule cognitione , aliifque debitis f.Jcnnitatibus minime obfervatis , alienationes ili*
qua in damnum ecclefi· Be contra canonicas
fandiones contrade judicabuntur, mandat lan­
ds fynodus ecclefiaflicis , ut illas nullas te ir­
ritas declarari curent.
Plerique autem tum nobiles tum alii , cum
in factorum canonum contemptum res te bona
tam ecclcfiarum quam fabricarum vi aut alias
indebite retineant , nonnulli etiam ea.-umdcm
moderatorum ac bcneficiatoram confenfu mi­
nus tamen legitime preftito : ipforum vifitatorum diligentia inquiri volumus , an fint in
paroeciis , quas vifitabunt , aliqui rerum ad
ecclefia» (pedantium illiciti detentores : Be
quam fuper his informationem confecerint, ad
regios judices deferre ut laicos indebite occu­
pationis reos ad regia edida fereriflime pledent : in ecckfiallicos vero panis a facris ca­
nonibus indidit per fuos judices animadvertat
tur , iifdem detentoribus five laicis live eccle­
fiaftici: excommunicationis fcntentiam ipfo fa­
do nihilominus incurfuris.
At ne uui favore vel metu coram qui res 8c
boaa hujufmodi injufte occupant , a teftimonio fuper bn ferendo revocentur : in eos qui
occupationem aut detentionem (civerint , nils
intra tempus fibi a vifitatoribes pnrfigcndum,
quod de ca re notetint debite te légitimé re-

S

vctent,
\. > f

o,.

•)J

eaeootitus

r. xur.

Concilium Turonense.

*54

anno
prefenti decreto anathematis fententiam A negotio juxta praefati decreti formam procella- Â N Η o
CKAfSTI ptonunctamus, quos dido tempore elapfo , in
tos evocati, & ad ea qua per didos epifeopos CHltsrt
uS|. lingulis parceciis pro anathematixatis ordinatio­
ordinata & decreta fuerint, implendum, perfi>>Sj.
ciendum Ac excquendum omnibus juris remediis
rum diligentia publicari volumus Ar manda­
etiam per temporalium fubftradionem, vocato
mus.
Ilfdem diftriftiflime Injungendo inter vifitanad hoc ( fi opus fit ) auxilio brachii iceularis,
dum curare ac etiam cavere , ne procuratores
dc per cenfuras ecclefiafticas cogi Se compelli
fabricatum, thefaurarii , & alii ad quos bono­
omni oppofitione Ar appellatione poftpofitk vo­
rum ecclefi» communium adminiftratio fpeâat,
lumus Ae mandamus.
redditus, proventus & alia mobilia in alios ufus
Ne quis autem decreti przdiâi ignorantiam
quam in divinorum officiorum celebrationem ,
poffit pratexcre, illud prrlenti noftro concilio
ornamentorum te librorum iifdemdeftinatorum,
inferendum cenfuimus, cujus tenor eft ejufmodi.
eeelefiarum, coemeteriorum, domorum presbyCum adolefcentium atas, nifi reâe inftituateralium te his annexarum cape 1 laniarunt repa­
tur, prona fit ad mundi voluptates fequendas,
Ae nili a teneris annis ad pietatem 8r idigiorationem impendant.
Qui fi fore deprehendantur aliis ufibus quam B> nem informetur, antequam vitiorum habitus to­
ptsmiffis, fabricarum redditus feu bona applicaftos homines po/fideat, nunquam perfe&e, aue
le, viis juris ut male applicata reftituant , cu­
fine maximo, ac lingulari propemodum Dei om­
rabunt, ipfofque compellent ad inventarii mo­
nipotentis auxilio in difciplina ecclefiaftica perbilium ad ecclefias pertinentium veram Ac fide­
feveret: fanAa fynodus ftatuit , ut fingule ca­
lem defetiptionem faciendam ■
thédrales , metropolitan» , atque his majorea
Immobilium autem pr»diâarum fabricarum
ecclefi», pro modo facultatum, Ae dioecefisam­
fine caufa legitima Ar abfque auâoritate fa&as
plitudine, certum puerorum ipfius civitatis, Ae
alienationes, irritas tc nullas viis juris etiam
diaecefis, vel ejus provinces , fi ibi non repedeclarari procurent.
riantur, numerum in collegio ad hoc prope ipAd diAos autem procuratores , thefaurarios
fas ecclefras, vel alio in loco convenienti , ab
te alios bonorum ecclefi» communium modera­
epifeopo eligendo, alere, ac religiofe educare·
tores, cum cx debito officii fpcâet providere ,
Ac ecclefiafticis difciplinis inftituere teneantur .
ut lampas, vel cereus femper ardeat coram preIn hoc vero collegio recipiantur, qui ad mini­
clofiflimo domini noftri Jefu Chrifti corpore ,
mum duodecim annos , te ex legitimo mstriper epifeopos te alios vilitatores ad id compel- C' monio nati fint, ac legere, At feribere compe­
Ii fynodo placuit.
tenter noverint, & quorum ihdoles Ae volun*
,
Cum vero intellexerit nonnullos plures char­
tat Ipem afferat, eosecclefiafticis minifteriisper­
tas, inftrumenta, literas , monimenta , docu­
petuo infervituros. Pauperum autem filios pré­
menta, necnon reliquias, jocalis, valu, libros
cipité eligi vult, nec tamen ditiorum excludit,
Ac alia eeelefiarum ornamenta , Ac mobilia pe­
modo fuo fumptu alantur , Ar ftudium pre fe
nes fe retinere , ea ut reftituant , fub pana
ferant Deo ecclefi» inferviendi : hos pueros epif­
excommunicationis ipfo faâo incurrenda , mo­
eopus in tut clades , quot ei videbitur divlfot
net Ac prscipit.
juxta eorum numerum, ztatem, ac in difcipHna ecclefiaftica progreflum, partim cum ei op­
De femiiuriii, febolir tf tnuverfltctiber ■
portunum videbitur, eeelefiarum minifterio ad­
dicet, partim idxrollegio erudiendos retinebit,
aliolque in locum'- cdudorum fu fh ciet : ‘Ita ut
XXI.
hoc collegium Dei miniftrorum perpetuum f<i
EMINARII clericorum inftitutio & ereâio
minacium sit , ut vero in eadem diicrplina ec'
cum fit perneceifatia , illiulque ufnt multis D* clefiaftica commodius inftituantur, tonfura fta­
de caufis Ac rationibus ecclefiat catholics fupra tim , atque habitu clericali femper utentur j
modum utilii, & ah omnibus fidelibus catholi­
grammatices , cantus , computi ecclefiaftici acis multis ante annis exoptatus, in fingulis diœliarumque bonarum artium difciplinam d i icent.:
cefibus unum leminavium ad factoGnCti conci­
facram (ctipturam, libros ecclefiafticos , humi­
lii Tridentini decreti formam , ubi commode
lias fandorum, atque facramentorum tradrodofieri poterit , intra triennium proximum inltilum, maxime qu»: ad confeffiones audiendas vi­
tuendum fc erigendum effe decernimus te ordi­
debuntur opportuna , te rituum ac ceremonia­
namus.
rum formas ediicant. Curet epifeopus , ut fin­
Cum vero Cingularum dicecefum non (it una
gulis diebus mill» factificio inteilint, ac faltem
& eadem ratio , ideoque omnibus una regula
lingulis menfibus confiteantur peccata, Ae^uxta
pralctibi non pollit : iplos epifeopos quantum
contefforis judicium futnant corpus domini no­
poflumus impcnfe Ar obnixe hortamur , & obftri Jefu Chrifti, cathedrali , Ar aliis loci ccfecramus, atque etiam monemus , eifque injun­
clefiis diebus feftis inferviant. Que omnia, at­
gimus (ua quemque in diceccft huic rnftiturioque alia, ad hanc rem opportuna , Ac neceflani non minus (ande quam pie adeo folkite in-E ria, epifeopi finguli cum conlilio duorum ca­
vigilate, nilnlque quod ad rem conferar, pr»nonicorum leniorum , Ar greriorum , qnos Ipfi
termittere , .cquifitis undequaque mediis qua
elegerint, prout Spiritus fandus fuggelfarit ,
negotium tantopere promoveant, ut intra trien­
continuent, ea que ut lemper oblervcnrm , fi»,
nium diftum teminarium inftituatur, & ad pro­
pius vifitando operam dabunt. Dyfcolos Ae inximam fynodum provincialem quidquid pet eos
corngibilcr , ac malorum morum feminatoKB
circa hec grfturù fuerit, referre.
aerher punient, cos autem, fi opas fuerit , ex­
Qirod cum inaccerlitis difiartim dicecefum
pellendo : omniaqiie impedimenta auferente»,,
capitulis, dignitatibus, abbatilfis , prioribus ,
quacumque adeonlcrvandiun, Ar augendum tam
rectoribus ,· capellanis fe aliis beneficiatis ac
pium, te fanâuiri inftitutum pertinere videbun­
petfonfs eecleG silicia minime pofle perfici cer­
tur, diligenter curabunt , te quia ad collegii
tum fit, eoldcm omnes,etiam exemptos fe pr«fsbiicam inllitnendatn , Ar ad tnerccdem p recepto,
teudentes, coram didis epftcopii in hujufsuodi
ribvt &* miniihii loi vendam, Λ ad alendam pa­
\
ve n-

S

8η

#‘,T“

CONCILIO M

' AUNÔ ventütem, A ad alios (umptus certi redditus erunt
CHKtSTl nccelfarii, ultra ea, qur ad inftituendos vel a• >*·■
lendos pueros funt in aliquibus ecclefiis, & lo­
cis deftinata
qur eo ipfo huic fcminario fub
eadem epifcopi cura applicata ccnfcantur : iidem
eiilcopi cum confilio duorum de capitulo, quo­
rum alter ab epifeopo, alter ab iplo capitulo eliga­
tur, itemque duorum de clero civitatis , quotum
quidem alterius electiofimilitcr ad epifeopum , al\tciius vero ad clerum pertineat, ex frudibus inte­
gris menlç epiicopalis, & capituli, & quarumcum­
que dignitatum, perlonatuum , officiorum, ptzbendarum, portionum, abbatiarum Se prioratuum,
cujulcumque ordinis, etiam regularis, au: qua­
litatis, vel conditionis fuerint, & holpitalium,
quz dantur in titulum, vel adminilfrationem ,
juxta conffitutioncm concilii VicnncnGs , quz
incipit, Quia contingit : A· beneficiorum quorumcumque etiam regularium, etiamli jutis pa­
tronatus C’jj'ifcumque fuerint , etiamli excmp'i,
etiamfi nullius dicecelis, vel aIris ccclefiis, tnon.ilteriis, & hofpitalibus, & aliis quibufvis lu­
cis piis, etiam cxcmp’is , annexa , A cx fa' icis ecclefiarum, & aliorum locorum, etiam ex
quibufeumque aliis ccclclialticis redditibus, icu
proventibus , etiam aliorum collegiorum , itx
quibus'tamcn ferninaria difeentium vel docen­
tium ad commune ecclcfiz bonum promoven­
dum aitu non habentur: hzc enim exemptaef­
fe voluit, przterquam ratione reddituum, qui
fupciflui citent ultra convenientem iplorum fcmina· iorum fuftentationem, leu corporum, vel
confraternitatum , qnz nonnullis locis Ichnlz
appellantur, & omnium monalieriorum , non
tamen mendicantium , etiam cx decimis quacumque ratione -d l.iicos , cx quibis fubfidia
ccclcluflica folvi lolcnt , ,A militer cujiifcumque
snilitiz aut ordini, , pertine iti'iiir , fratribus
fanâi Joannis Hicrololymitani dumtaxat exem­
ptis , partem iliquam , vel po-tionem detra­
hent: Se eam portionem lie detractam , necnon
beneficia aliquot fimplicia, cujufcumqtie quali­
tatis, dr dignitatis fuerint , vel etiam przflimonia, vel przftimoniales portiones, nuncu­
patas etiam ante vacationem , fine cultus dirini c & i’!a obtinentium przjudicio > huic collegio applicabunt , & incorporabunt : quod lo­
cum habeat , etiamfi beneficia lint refervata ,
vel aftcâata, nec per rclignationem ipforum be­
neficiorum uniones A applicationes fufpendi ,
vel nullomodo impediri poflint , fed omnino
quaciqnque vacatione, etiamG in curia ctfeâum
fuum fortiantur , & quacumque conlfitutione
nonobftante: ad hanc autem portionem folvcndam ■ beneficiorum, dignitatum , perfonatuum
& omnium , & Gngulorum lupra commemora­
torum poflcHores, non modo pro fe , fed pro
pcnfionibus, quas alii forfan ex didis fruftibus
iolvercnt, rctir.endo tamen pro rata, quidquid
pro dictis pellionibus illis erit folvendum , ab
cpifcopo loci per cenfuras ecclchafticas, ac alia
juris remedia compellantur . etiam vocato ad
hoc, fi videbitur , auxilio brachii fzcularis :
quibufvis quo ad omnia & lingula fupradiâa,
p.rvilegiis , exemptionibus , etiamli 'pccialem
derogationem requirerent , confuctudine etiam
immemorabili, quavis appellatione , A allegati-ne quz exccuwonem impediat, nonobftanti1,'is. Succedente vero cafu , quo per uniones ef­
fectum fuum fortientes , vel aliter feminariuni
ipiuns ir. totum vel in partem doca’um repe• latui , tunc portio ra fiiigulnbencficiis , uc
(irptadct^aâa , & incorporata ab epifeopo , pro­

TvkONBNJE.

«5*

A ut res ipfa exegerit, m totum vel pro parte re- anno"
mittatur. Quod li eathedralium A aliarum ma- CHRIST)
iorum ecclefiarum przlati in hac Icminani ere>$>*·
itione, ejufqqc confervatione negligences «U·. tint, ac fuam portionem inivere detreâaverint,
epifeopum, archiepifcopus . archiepilcopum Se
fuperiores fynodus provincialis acriter corripe colquc ad omnia fupradicta Cogere debeat , S'
ut quam primum hoc lanèlum, A pium opus .
ubicumque fieri poterit, ^promoveatur , ftudio- ·
fe curabit . Rationes autCm reddituum hujus fe­
minarii epilcopus anilis lingulis accipiar , prZfentibus duobus a capitulo, & totidem a clero
civitatis deputatis.
Deinde ut cum minori impcnfa hujufmodi
B kholis inftituendis p-.ovijcatur , llatuit fanâa
fynodus . ut epifcopi, aicliiepifcopi, primates ,
& alii locorum ordinarii, fcholalteriasobtinen­
tes & alios, quibus eft leâionis vel doârine
munus annexum , ad docendum ia iplis filiolis inftituendos, pci le ipfos , li idonei fuerint, alioquin
per idoneos lubftitutos . ab eifdcm fcholafti.ix
eligendos, A· .’b ordinariis approbandos, etiatr
per fubftraclionem fru&upm, cogant A'compel­
lant. Quod li judicio epilcopi digni non fuetint, alium, quiklignus fit , nominent , omni
appellatione remota: quod li neglexerint, epif
copus iple deputet. Docebunt autem przdiâi .
quz videbuntur epifçopo expedire
De cereio
vero officia vel dignitates illz , quz fcholaftcC riz dicuntur, non nili doâoribtis, vel magiltris,
aut licenciât is in facra pagina , au: ia jure ca­
nonico , Se aliis perioois idoneis , A *jui per
icipfos id munus explere poflint , conferantur :
Se aliter faâa proviGo nulla fit A' invalida :
non obftantibus quibufvis pnviicgiis A coniuctudimbus, etiam imtncmoiabihbu, .
Si veio in aliqua provincia ecclcfiz tanta pau­
pertate laborent, ut collegium in aliquibus eri­
gi non polht , fynodus provincialis , vel mctropolitanus cum duobus antiquioribus lutiraganeis in eccIeGa metropolitanu, vel alia, p-ovincic ecclefia commodiori unum ,·aut plura colle­
gia, prout opp.nrunum judicibi: , ex fructibus
duarum, aut plurium ecclcharum, in quibus lin­
D gulis collegium commode inllitui non poteft ,
engcnda curabit, ubi pueri illarum cccIcliaXini
educentur.
In ecclefiis autem, amplas dioecetes habenti
bus, poflit epilcopus unum, vel plura in dier­
ecti , prout Gbi opportunum videbitur , habere
Icmiuaria: quz tamen ab illo uno, quod in ci­
vitate ercâum, & conftitutum fuerit , in om­
nibus dependeant.
l’oftrcmo , G vel pro unionibus, leu pro poi
tionuin taxatione, vel aflignatione , Se incor­
poratione, aut qualibet alia latione difficulté tem aliquapi oriti contigerit , ob quam hujus
feminarii inftitutio , vel conlcrvatio impedire­
tur , aut perturbaretur : epilcopus corn fupra
E deputatis, vel fynodus provincialis pro regio­
nis more, pro ecclelianim A beneficiorum qua­
litate, etiam fupra feripta , G opus fuerit, mo­
derando, sut agendo, omnia A- lingula , que
id felicem hujus feminarii profeâum ncccilaria, & opportuna videbuntur , decernere , an
providere valeat.
Epifcopi, veteres fcholas per eos ad quos fpe­
âat, inftaurari, Se quis ad illas pertinent, follicitc requiri procurent, hifquc przceptores non
tantum literatos , (ed etiam catholicos > & mo­
rum converfatione graves, prius tamen profeffionc fidei, juxta prcinlcAam forandam a leda
*
«po-

CONCILIVM TuftOMlNX·.
’SZiS^'
8,S
rjuo.
apoftolica
ttaditam
per
ena
emifla
>
proficiant
:
ac magiftetii in artibus iafignitos, eorum nihi· "Tnmo*
AMMO
lominus minime capaces: huseque fieri nt eccle- CHXim
CHUSTI Qui pueros five adolefcentcs nedum in gramijlj.
matica tc rhetorica ac ceteris hujnfmodietudirc
fia, pociflunum parociatain villis mutatisrra- ijsj·
debeant : return etiam docere teneantur ea ,
duatis deftinata , officii· qua in Ulis psssftaqu* ad religionem tc honor merer pertinent.
re debent , fruftrari : huic morbo nt obvie­
Diebus autem dominicis & feftivis hie tan­
tur , juris communis difpofitioni quam fandliotum pralegant prncepta divina , articulor fi­
nes regia imitantor, inurendo: aniverfitatum
dei , lactor hymnos ft pfalmos , fanftorumque
hujus provincia doftotes quantum pofthnms ia
vitas, tc alia qua ad pietatem marine condu­
domino hortamur atque etiam monemus , eos
tantam ad diâos gradua quos publiée ft rigocunt.
hfque .diebus eoa ad mittas, vefpetar , con­
rofo examine, acccrfitis ft prafentibus unlvcrdoner ft alia divitia officia audienda , magia
fititis redore, procuratoribus, aliifque cifdem
prafeâis, iis gradibus dignos judicaverint, re­
autem folennibus feftis , ptefertim annalibua ,
cipere.
ft admittere: Non veto cos ia occulto,
peccata fua confiteri, ft adulta» facratiflimo do­
aut inter privatos parietes, nulla habita Iitera­
mini noftri Jefu Chrifti corpori
impellant.
B tur* ratione fed folo cujufdam parvi ft turpis
lucri intuitu ( quod proxime ad fiasonUm ac­
Diacclcs quoque fuaa iidem epifeopi vifitancedit ) promovere.
do, curabunt quoad fieri poterit , in fingulis
Literis autem graduum , in pofterum conce­
parariis nonnullos , paracianorum impenfia ,
dendis, nifi publicum examen, fotasnitatefque
deputari , qui juvenes alphabetum , primaque
prodictas debite fuitte obfervatas fufficiemar atgrammatics rudimenta , catechifmum ft can­
teftentar ( quod etiam ipfi gradnati pcrfonalitum doceant.
ter in profeotia epifeopi aut alredtu collatoris
Porro epiicopi, fuit in fynodit , paraecianofi fibi Beneficia confent requirant , juramento
rum reftotes fcdulo adhortentur, ut quantum in
confirmare teneamur ) nullam omnino ciTe ad­
eis erit, paracianb fuit (uadeant, pro faculta­
hibendae fidem, nec eas promotis aliquomodo
te cujufque ad ftipendia ejus qui jurentutci n in
ad obtinenda faccrdotia , patrocinari debere ,
eorum parateia inftituet, conferre.
decernimus.
Invigilent etiam ne aliquibus in colleg <··
Ut autem beneficiorum nundinationes , quas
aut fcholis hatttici aut de hurcfi fufpefti prapo occafione graduatorum tum fimplicium , tum
nantur : k fi qui fint prapofiti, implorato re­
git Chriftianiffimi auxilio, expellantur.
C nominatorum magno ecclefia detrimento ft icamdalo, quotidie exerceri exploratum eft, refcitsdanSacrorum confiliorum conftitutionibus inhrtur: fuam fauAitatemac regiam majcftacem fuprendo, ne eorum qui fcholis funt propofiti, vel
pliciter rogamus atque oblectamus, ut fuis di­
malitia vel infcitia aut incuria juvenes iis com­
plomatibus, omnibus graduates, qui vigore gra­
mi fi , harefi ft malis motibus imbuantur, quos
dus beneficia aflequmt fuerint : eorumdem be­
ia teacra atate non tantam humaniores literal,
neficiorum cefltonem prohibeant tc interdicant ',
fed etiam fidei catholica initia, pietatem , ac
nifi forte graduati fecundo beneficio animarum
re&atn vivendi viam , edifeere oportet : nulli
omnino quocumque honoris aut dignitatis titu­
curse obnoxio ab iis pacifice obtento , horum
lo fulgeat, tegendis fcholis aliquem praficere,
alteri in manibus ordinarii cedere valeant , aC i
velim .· rqoum eft etenim ut quibus facri cano­
abfque approbatione epiicopi licere volumus :
cui hoc negotium ita provide curare mandat
nes exigentibus ftudiorum meritis, de beneficii·
hac fynodus, ut juvenes a vera religione non
provideri ftaruerunt : iis ipfa beneficia confer­
dcfleftant, fed bonis moribus honcftilque difeiventur , nc his ( prout facerdotes ) titulis cedoplinis ft literis inftituancur.
re feu renunciare poflint : Quorum diplomatum
Nc vero hac noftra conftitotio alieujus mu- D ope futurum fperamus, ut in ecclefia viri lite­
nicipalis legit vel juris praeextu , impediatur :
rati retineantur , ft ad aucupia facetdotiorum
volumus eos cu jufcumque fint ftatur vcl condi­
ignaris, necnon limoniacis & confidcntiariis ma­
tionis , qui feb olit magiftrum proficiendi jus fe
gna cx parte via praecludatur.
habere protendunt: eos quos proponendos exiftimaverint, n pifeopo nominare fc prefentare ,
SIMONIS jt ti
l L L E,
ut diligenti friper eorum fide, religione, lite­
irtiitfifofi Timn/ii, i» ruuilii
rs tura ft molibus inquifirione fada , capaces
pMitraac tSiwi.
& idonei reperti erudienda juventuti per ipium
epifeopum pi cficiantur: atque ita de eorum (af­
XXII.
ficientia a nemine dubitati poflit.
<- Ceterum cum fcbolarum prapofiti quibus funt
S eft receptifltmus omnium fere gentium mos,
praebenda praceptorialet aneda, eo munere fi
eaque laudabilis hominum ingenue educa­
minus diligenter fe gefferint debeant privari ,
torum confuetudo ( dileâiffimi in Chrifto fra­
nihilominus quia in nonnullis ecclefiis proceptotres ) ut poft extremam arduo cuicumque oribus data funt in titulum : caque propter ab E peri impotium manum, illis quorum ft auôohis fe dimoveri ncc pofle nec debere, exiftimant:
sitate ft cooGlio ft ope freti , profperos huic
coque fegnius ea qua fui funt officii exerceant:
fucceflus dederunt , gratias non folum habe­
in futurum illas in titulum conferri prohibemus:
am immortales, fed ft quas poflint, etiam re­
ft cot quibas de his ante provifum exritit ,
ferant .
funtque ad hujufmodi onus obeundum minime
Ipfi etiam ethnici longa peregrinatione fufeecapaces ft idonei, his privari ft eorum locum
rta, fi fefe hac feliciter explicuerim , aut tfufficientes qui pauperes civitatis , gratis do­
iud quodpiam negotium ex animi fententia con­
cere teneantur , fuoftitui volumus ft ordina­
fecerint, u qua diis fols interim nuncupaverint
mus.
vota, continuo exolvunt , variis aras illorum
At cum plores videamus graduum tam juris
donariisexomam, illifque quam plurimas, ma
civilis, pontificii, quam theologia titulis, veximeque fotemnes agant gratias.
luti bachalaurcatus, licentia, etiamdoftoratus
Nos vero qui vitam, fortunas, falutem De·
opti-

I

I

O-„

8J9

GllCOlllh

, .. ..

T

, _ _ „ _

„

M1MMCUS IU.

O,-

χ,χχ raaNC.
O
JL URONBNSR· ,
Pro tantis ergo veftris in me meritis ( carif- 'ÂxjjjJ·
~Ânn<5*
misirao acceptam ferre debemus ; ab A
fimi fratres ) cum non habeam melius quod re- CHhirq
CHKisri coque tot io dies beneficiis cumulamur, quique
pendam aut offeram, me, meam opcram , ftusj»j.
ijS)
huic nultro tam argumentofo operi , iplius andium, benevolentiam , obfequiam , ceteraquc
»iho, vel (quod eft verius ) auctore ipfo Colo­
propenfi erga yos animi officia, ft ft quid me»
phonem addimus, Quibus illum donariis, qui­
valent apud Deum preces « fi quid iftis «dam
bus altatis fua viâimis profequemur?
mihi pretiofius efle poflit, vobis, totique huic
At non curat donaria pretiofa Deus notter .
celeberrimo, plurimumque de me promerito cpMon illi argento atque auro eft opus noftro :
tui, ut lubens voveo, ita & devotiffimus ofc·
quidquid habemus, illius eft. Quo igitur illum
ro, ft voti reus lubentiflime perfolvam.
przmio remunerabimus ? Przbe ( inquit ) fili
mi, cor tuum mihi, Sc oculi tui vias meas cuttodiaiat. Quid dignum offeremus domino? Cur­
D.D. Tu^oiims U
artltiefifnfi t V rreeremltrem ferrem eltmiaavabimus genu Deo excelfo, faciemus judicium,
rem /ne preziacra efifnftrem, f «I nmili» iediligemus milcricordiam , Sc folliciti cum illo
terfeereet V feferif/ereet, naesÙM ·
ambulabimus, fuaimmeofa beneficia in nos
foliata, gratiarum aâionis oblatione ( ut faci- B
b» Sc parum durus eft creditor ) compenfabiOs Simon i Maille archiepifcopus Turoronenfis definientes fublcripfimos t
mus. Cum enim illi omnium debitores limus ,
EgoGuillelmus Ruxcus Andegavenfis epifeopns
fi qua illa debita «xolvamus , non ut fua fibi
fubfcripfi.
vendicat, led haud fecus ac ti ca a noftro illi
Ego Philippus du Bee epifcopus Nannetenfis
dependeremur, largiore manu repeniat . Quid
lubfcripli.
cetribuam domino pro omnibus quz retribuit
Ego Rolandus de Ncufville epifcopus Leoncnmihi? Non dicit David , que in me contulit
fis fubfcripfi .
tnunificentiflimus ille largitor ; led quz mihi
E»? Nicolaus Langelier epifcopus Brioccnfis
retribuit, non ut beneficii auctor Se inceptor ,
tublcripfi.
led ut acceptorum prius a Davide beneficiorum
Ego Æmarus Henncqoetutus epifcopus Rhedo*
hberaliflimus compenlator. Quidquid enim ab
illo, grato animo accipimus, id ille beneficii
neniis fubfcripfi.
loco nobis acceptum refertt ut exempli cauia ,
Ego Carolus du Lifcoei epifcopus Corifopitenfis iubfctiplî.
Cum tp divitiis uberioribus auxerit, It per pau­
perum manus a te elcemofynam petierit, quam-C
vis te dime, ml non iuum accipiat , non mix­
£»rn«n ya· ieterfeereet, fiae Hntn eeedlrt nen/nm
tam tamen, fed abfolutam fuis omnibus mune­
imftfin abfeeffereat.
ris tibi gratiam re 1ert.
Incumbimus igitur, dileâiffimi fratres, gra·
Reverendus D. Carolus de Lefpinay epifcopus
Dolenfis, qui reliquit procuratorem .
.
turum aâioni, neque arbitremur quidquid eu
Rcverendiffimus D. Ludovicus de la Haye epifin re temporii infumpferimus, nobis iri deper­
ditum. Nam ut ait Bafilius. T» !«··<♦·>
β·»
copus Venetenfis, nullo relido procuratore.
r, χρόιυ fript ex xeai/frt· , ·*·
η·γ<Μ χν,Ι’h-r»
«vr« r» wjw^ix|.
Tr» revere»Jii fatrihie DD. tfifcefii
AÎmiffi ftunut t>' faifcrifftTtmt DD. fr*c»r4ftNon deperditur ( inquit ) id temporis quod
Deo Itineramur, fed ab illo majore cum foenorti fs·' jemutatur .
re nobis rependitur.
Agenda prztcrea forent fummo pontifici noEgo Joannes Chevrollier reverendi domini epiftto Gregorio, ob imperata hzcconcilia, regi­
icopi Dolenfis procurator ft ejus nomine in­
que noftro Chriftianiiumo Henrico , ob libere D
terfui, approbari ft fublcripti ■
Ego Anfetmos Taron procurator illuftriflimift
petmilla gratia, fi coram in os nobis loqui li­
ceret : Quandoquidem vero a bien tes abCentibus
reverendiflimi Cardinalis a Rantboulleto nun­
id minime przitire poffumus , Deo noftro pre­
cupati epifcopi Ccnomaneniis illius nomine
fubfcripfi.
ces ex animo Sc devotiflime fundamus , (appli­
catione* Sc jejunia in id potilfimum inftituamus,
Ego Joannes Trotereau vicarius generalis ft
procurator reverendiflimi epificopi Maclout ilium (uz eccleiia ferio invigilantem , hunc
vienfis quia interfui ft approbav i etiam fubluo regno, luifque fubditis bene Ac legitime im­
perantem, quam diutiflîme fervet incolumes.
fcripfi.
Nos Jacobus Fleuriot ft Guillclmus du HallcReliât nunc ut humillimus ego ft indigniSgoet procuratores deputati a capi iulo ecdefia
snus (ervus vefter, vobis etiam gratias agam .
Treeoren lis fede vacante fubfcripfimus.
Quod mihi omnium vcftrum, & doârina ft eru­
ditione Sc vitz fanftimonia minimo , tam finCafitahna» ucltfiaratt» cttbeÀrtiiaa» , nitefiat*r»» , Mate»», etiam nsaa^ftriemm , ranvra ccra mente, tam humiliter, tam prndenter hoc
io negotio inftituendo , non lotum adfuiftis ,
raons, friarem, nâaram , «oraiz-w
fed ft io eo conficiendo maxima pars futility In E
rem f»i a<i neeiiiem acttffereet, feereet^ee aÀmiffi, ejefiem^ea »^aét(9m , [eifmkeerer ne.
quo certe ut ceterarum virtutum, ira ft veftrz hu­
militatis non vulgare fpecimen edidiftis, dum illi
snsne.
Pro capituloecdefia metropolisTu-rOncnfis comparuidix, qui nulla fere alia, quam lue unâionis
przrogativa ft fanâitate prrdituseft . Hujus forparuerunt Turoni D. Nicolaus Collombcl ca-'
nonicus theologus ac cancellarius, Antonius
te Thcophylaâhfententi· injoannis caput undec imum memores : v<>· jmi t«« «fgrtj·*· , o*r>s, ·(/·<
Fumée canonicus ft archidiaconus Transligerenfis. Ludovicus Leniant etiam ejufdem ca­
*" “· ·«"«« X«4C"', <tîi~wrï> φ··μο·« ·
nonicos. Andcgavi vero D. Sigifmundus BoilHonora archiprziulcs ( inquit ) prq-dignita*
te ejus quz iu eis eft gratis , non djus queas
gaultier ft Stephanas Huguenus antediâr rc
ampleâuntur vite rationis & inftitutÿ, fua ete­
défi· etiam canonici.
nim [ ’ut probe noftis ] ipfi etiam uaâioni eft
Pro capitulo''ecclefis beati Martini Turonenfis
lancinas.
Andcgavi D· Alexander Aublanc dcMa' hieto

mu.

Concilium.

N

8<f(
ANNO ’
CKAUT1

<VrS!'"

,MUSICIS UL
CONCILIUM TJIOMIIHI,
sruiaaMc.

···

b*eto fc Michurinas Benard dc Varcnna iu A
tree Turoni . Ipfe vero Lccbct foies An- anno'"
tadcm ccclcfia rcfpcâivc prapotiu fc canodegavi .
CHktSTt
Pro
capitulo Corifopitenfis ecclefi· fc clero
··■·nici.
ejufdem diorcefis D. Yvo Taulhlan cantor
Pro alii· capituli· aliarum ccclefTarum diâ*
diacefia Turonenfis D. Petrus Crcfnicr deçà»
fc Guillelmus du Buys ambo difta ucciefi*
canonici tam Turoni quam Andegavi.
nu· fc canonical dc Bueilleyo.
Pro capitulo ecclefi· Lcooeafis fc clero ejuf.
Pro abbatibus, monafterii·& prioribus cjuidem
dem dictcefi· ■ D. Jacobus Coetauleri diâ*
fdiareiii Turonenfis fratret Petrus Lefpiau
in facra theologia bachalaureus , fc Petrus
ecclefi* canonicus tc archidiaconus de Qre.
Brochcrcuil monafterii beati Juliani Turominidil tam Turoni quam Andegavi . An­
tequam vero diâus D. reverendus epifeopus
nenlis cleemofynarius de Moutalays prior
Leonenfit* Andegavi concilium ingredere­
fanâi Chnftopnori in Turoma pro leiplo.
tur D. Joannes Salmon doâor theologus
Pro reâoribus fc curati· diâ* diœcelis Turopcenitenuarius fc canonicus ecclefi* Annrnlis D. Renatu· Pich on fanâi Audocni de
degavenfis pro co fuit in concilium adNemore & Mauricius Contant fanâi Urli de
mnlus .
I.xiiis rcfpeâive reâores, Turoni. Ipfevcro B
Pro capitulo Trecorenfis ecclefi· fede vacan­
l’ichon folu· Andegavi ·
te . Turonenfi in urbe comparait D. LudoReverendiu l) epifeopus Dolenfis Turoni eaivicus de Boisbousel , cantor fc canonicus
ftens disit le pro fuo clero comparare.
neenon officialis . Andegavi veto diâi D.
Pro reverendo patre D. Ludovico de S. Melloir
Jacobus Fleurir* fc GulUcimus du Hallcfantti Jacuti ordinis S. Benediâi Dolenfis
goct .
dicecelis, frater Joanne· de la Chonc facrifta
Diâi concilii promotores D. Natalis Denondiâi monafterii .
deau in facra theologia doâor . Et Simon
Pio capitulo ecdefia Cœnomanenfis Turoni
Gallant in utroque jurium licentiates ccclcD. Richardus Chcfnay . Andegavi vero
fiz Turonenlis thefaurarius fc officialis TuD. Petrus Croife antediâc ecclelia cano­
ronenlis ambo diâ· ecclefi* Turoacnfis ca­
nici .
nonici .
Pro capitulo fc clero Rhcdonenli tam Turoni
Ejuldem concilii fecrctarii D. Dionyfias Banquam Andegavi D. Amoraldus de Herba met
duyn przfat* ecclefi* Teronenfis canonicus,
presbyter in juribu· liccntiatu· ecclefi· Rheic Amoraldus de Herbammes diâ* Rhcdodonenfis canonicus fc prior de Marfac. Et C
nenfis ecclefi* ctiam canonicus fc prior d·
D- Mathurinus de Montalays abbas fanâi
Marfac.
Melaair diâ* dicecelis Rhcdonenfis , pro
leipfo .
Pro clero Andegavenli D. Adamus de )a Barre
Andegavcnfis ecclefi* archidiaconus major fc
officialis Andegavenlis .
Petrus Brcslay cantor ambo diâat ecclefi* ca­
nonici .
Frater Petrus Marquis facrz theologia; doâor
monafterii S. Nicolai prope Andegavum prior
& hoftcllarius, Sc Stephanus le Poiâevin col­
ARCHI EPISCOPUS TURONENSIS,
legia tz ecclefi* S. Maurilii canonicus tam Tu­
MULTUM KIVXSIMDU IM CHRISTO FRATRIBUS,
roni quam Andegavi .
Fratres Emericus Sa get abbatis fc conventus
Provinci* Taroncnfis epifeopis..
fanâi Florentii prope Salmurum , fc Nico- I
hos Beauvais monafteriorum faoâorum Ser­
S. P. D.
gii fc Bacchi prope Andegavum rcfpeâive
procuratores .
PPORTUNE admodum , Tridentlna
Pro capitulo ecclefi* NannetenUs D. Joannes
fynodus, przvio Spiritus fanâi mftinâu
Chrifti dodor theologus antedidz ccdcli*
Si duâu , labaIcenti propemodum ecclcfiaftic*
condonator ejuldemque reverend ifs. D. epilco­
difciplin* occurrerat, manumque porreserat au­
pi Nannctcnlis antequam ad concilium acccfxiliarem, fi fsrofanAis ipfins decretis hanc rehflet procurator ■ D. Martinui Quarrant in fa­
tineu ac fulciri (ut fpes erat) licuiflct. Quan­
ces theologia liccntiatu· Nannstciilis . Et
doquidem vero nnne is rft rerum Gilliransrum
Guillelmus Guy B. Marie Na unetis ecclefiaftatus, ut ceteris de caulis , nobt» adhuc incorum rcfpeâive canonici Turoni. Ipfe vero
f;nitis, hoc tam prcftanti concilii remedio nos
D. Chrifti folus Andegavi.
ibere perfrui nondum permittat : Neque ta­
P<o capitulo ecclefi* Maclovienlis, pre fatus D.
Joannes Trotcreau ejufdem ecclefi* canonicus
men, qu* nos argent anguntqoe mala ( h« re­
& archidiaconusdc Porhoet tam Turoni quam £ fer nimirum ) ab inveterato ( proh dolor) cur­
ia fc graftatione dcfiftaot , imo potius vires
Andegavi. Et D. Urbanus de Rortayi mona­
fetnpcr acquirant eundo : Non idem nofiir fafterii de Belio-loco ejufdem diotcefis Maclociendum efle dusi, quod cos facere dicebat He­
' vienfis abbas commcndatarius pro fcipfo Tu­
ctares, qui grsndincm fpcâsrcnt t Optare fcironi tantum .
licct unumquemque ne in fuum agrum deferre­
Pro clerq Briocenfis dicecelis D. Ludovicus du
tur, prohibere vero neminem. Sed quo perti­
' Boisbousel ecclefi* cathedralis Briocenfis can­
nacius atqoe violentius nos oppugnat tftiusatrotor fc canonicus .neenon officialis Briocenfis
ciffim* peftis rabies , eo fortius atque alacrius
Turoni. Pro quo clero dtâus D. reverendus
huic debere obniti , nofque munitiffimom pro
epifeopus Briocenfis Andegavi ic comparcre
domo Ifrael murum opponere. Quod fi est qua
disit .
officina prodiere, hinc petenda fint efficacia his
Pro capitulo fc clero Vetsetenfis dicecelis
malis profligandis remedia -, fi unde nata frut ea
D. Hcnticus Lcchct fcz Julianus de la Tcr-

CONCILII TÜRONENSIS

INDICTIO.

SIMON A MAIL LE*

O

,

curio*

r

Btfj

CaweiuiiM

*ΛΝΝΟ~
petfcrutemur , compericmus e dintur.
CHRISTI more bellorum favitia fumpfiffe originem. Cum
rjsj.
enim ante annos quadraginta . duo Chriftiani
orbit prefiaauflimi principe· da priinnu ac
Jumma retain ambitioGus contenderent . ac viginti annos plus minus & «quo Marte, fc vi­
ribus baud dilparibus pasnareat . Chtiftian*
difciplina ( cujus fetnper fuerant propugnato­

res acerrimi ) non ita diligenter , bellorum tnanultrbus occupati , curam gerere potuerunt ,
•juin inter armorum ftrepitus , 8r fpatlas ubi­
que ‘militum cohortes , nonnulli etiam eccleG*
proceres, lui muacris obliti , nimis liatnter fe­
le haberent , atque fcgniiM gregi confetvando
invigilarent . Quam occationem nattas commu­
ni· bdelium adverfarius clam fefe cupidis nova­
rum lerum hominibus quibufdam infinuat, A
ementita ver* religionis fpecie, illorum mentis
aciem atque oculos ita perllungit, ut pto «ens
talla habuennt , pro vcibo Dei . tua lomnia
vçirditaunt
atque ut BaGlius ait,

uronbmsi.

8r4

culatis nos Mvafit morbus ( morbus quidem ut
hereditariae , it* & nobis magis familiari* . cintni
quam c ré noftra foret ) qui quidem totoa fete
sji|,‘
tres rnenfes nos Icito yaceata detinuit. A quo
ubi paululum convaluimus , * fereniflimi regis
noftri literis concilium urgentibus admoniti, &
re per ie tam pia tamque toto Chriftiano orbi
nceeflaria atque utili efflagitante , dr munere
noftro id iuo jure a nobis hoc mire ambienti­
bus. expoftulatte. hanc provincialem fynodum
de venerabilium ecclefi* noftr» mettopolisVfo- ,
daliurn, aliorummic noftr* dicecelis ecclefiafti­
corum confilio , Turoni prim* dic Mail . affi5nandam, ipGufque indittionem vobis intimanam decrevimus, eamque preleatlbu· literis in­
timamus k fignificamus vos obnise dt per vifcera mifericordi* Dei opt. max. obfecrantes > nt
li difciplina Chriftian* jatrt magna es parte dilaplz, ac pene divuli*. inptiftinum fuumcandoiem, (pfendorem ac dignitatem reftituenda

( nemini eft dubium ) deliderio flagratis , huic
alacri animo intereffe, nobis id etiam ferio vo­
bis mandantibus . non dedignemini , veftroque
clero dniverfo eandem intinuare , quo fuo· ad
Heicticiadulteratores veritatis, tantum abeft
indiâum & locum tt diem , delegatos , fiftcnut fuam mentem feripturis accommodarim, cal­
dos curet : qni vobifeum pro rei ibidem ttaAanque fcqui docuerint. ut potius ad fuum nutum
da gravitate, amplitudine dc magnitudine » tan­
Rupturarum Icnfum contorferint . Quibus re­
to muneri fatisfacem . deque melius inftauranbus heu nimium diu toleratis, in eas incidimus
da in hac noftra provincia eccleliaftiea difcipli­
mileriar, qu* non tantum vifu ( ut de quodam
na fatagere , ac noftris totiufque fynodi votis
ferpeote fertur ) fed ipfo folo auditu & commi- £ refpondere valeant .
kratwne utrinque oborta, viros bonos eaccent t
- Quibus rebus futurum esiftimamus, ut quem­
ulterias proculdubio progreflur* , ac crudelius
admodum olim msjoium nofttorum , noftraque
feritur* , nili ad calamitoTiora mature obftruapartim incuria ac negligentia, partim bellorum
tur tranliiui ,
diuturnitate, populique bonum cibum jam faAt sero quoniam Dei fpiritus fu» eccleG*
ftidientis levitate & perverfitate , in Chrifti
nunquam deefle poteft, 8r li quam viam ad iavineam fchifmaticus irrcpfit ac pervalit spet ;
lutem nobis intcrclufcrit humani generis callinoftra nunc diligentia , vigili ftudio , indcfefdiiGraus hoftis, aliam ftatim apciir . qua ince­
fo labore in ea escolcnda , Dei omnipotentis
damus , atque tuto ingrediamur , quo ad profreti bcnrficio atque auxilio , forti ac cooftanpolitum «terne felicitatis fcopum pervenia­
ti animo, illum tinea, ecdefra, hominum com­
mus : fupetiore anno . celebri illi apud Mcljmunitate exterminemus , dr ad tartars relege­
dunum conventui allidens , vel potius pralimus . Quod ut alacriter aggrediamur , quandens. tqtius Franci» cleri animos ca perluafiotum pollumus in domino hortamur atque mo­
ne imbuit, ut a Rege, li non fynodi generalis,
nemus . Datum Turoni pridie Kalen. Febru.
faltem conciliorum provincialium , per' longam j) anno domini millefimo quingentefimo oOogeannorum feriein intermiflorum , humilibus pre­
linio ten io .
cibus , iifquc inftantibus, promulgationem impctiarent: in quibus frequentius repetita, qu»
S I MO%1S Λ M^IL l E ^t\CHl£TKCOTI '
acumen ico fancita funt concilio , vicem pro­
Ttrutu/ii , ia ttiuilli
Tenet
mulgationis generalis fynodi fuftinerent : atque
prsviscra ftmtlttitet fnett .
ita no· mediocrem toti ccclcfi» fructum profer­
rent . Quod quidem . cum regio edicto nobis
AM nunc per Dei omnipotentis miieticoieffet concclfum , mearumque partium efle non
diam ac bonitatem nobis conceditur ( dileCtilignorarem > ad implendum accingi debere r
mni in Chrifto fratres ) ut poft miferrimas ac
mea tamen verecundia non alienum esiftimavi,
pemicioliiTimAS totius eeclefia tempeftates, non
linere primores ac facile principes eecieG· nobis
tanquam in portu conquicfcamos , led velu: in
viam praire . Qui cum id felicil&me fbciflcnt
medio mari ( dum h*c tantula manebit fereni
de indicendo vobu concilii k die It loco . cotas aliquantulum refpircmus . Quandoquidem
Êitanti mihi in animum venerit ( aftipnlantinemini noftrnm eft dubium , naviculam Patri
II es in n fodakbus ecclefi* beati Gatiani, E ( in “qua Dei beneficio politi fumus remiges )
totoque claro Turonenfi ) Nsnnetenfam civita­
ab omnibus non folum invidi* , fed carnis .
tem cligera’. mediam fitre pro vinei* noftr* fo­
mundi, diaboli illecebrarum ventis, quandioin
dem occupantem , atque ob id rei conficienda
hac peregrinatione vagabimur, circumflat i debe­
accommodatiflimam : cum repente triftiflimtrs
re. Quod quidem haud oblcure nos admonet ,
diffufus eft rumor pellis contagione correptam ,
nobis idepi minime faciendum cfle , imperitis
eaque hojulcetnodi , ut ad eam, facilia quidem
quod nautis fere contingit , qui poft toleratos
pateret adite· , periculoGlfimus astem , valdediuturna tempcftatis labores ,.ti qua vel dies,
que anceps ac debitis fperarerur reditus. Qua
vel hora fere·· eftulferit, genio ftatim indulgent .
de calda , mutanda fuit fententia . rurlumque
iopori fe dedunt altiffimo, atque praeteritorum
1 uronum ■ conventui habendo delegeramus ■
obliti periculorum, ac G in tutiflimo porta de­
dacaque jam tabellario , qui ad iter fe pangerent , nihiladverli timent, omnraGbldeinceps
ret > ad vot liter* : cum er infpcrato , artisprofpera pollicentur . Nobis vero in id totia
aii.'s.wjvs;vy«MHrs· ’’’ ·Μ»·λ« , «ν' ’> >»·«ϊ
«χ·τν·
utHiw ial<ler«vn» , <·■« W·4 ’· »'»μ»

J

viri-

«O

"

Con ci mum, Tuioms».

8tftf

ANNO viribus eft incumbendum, ut G qua Petri navi-A latilfimi atque acutiflimi, ut innumeros fidelium axhq"
CHKIST1 culs para vi procellarum debilitata afflidave
catus, noftra fidei concreditos , a purulentis CHtrsrl
ij*l·
fuerit, fedulo inftaurctur ac reficiatur : Si quia
vitiorum fordibus ita emundemus, ut in Chri- , sj»i.
in ca remigum, veAorum , aut eorum qui ve­
fti eccleliam puram , fanAam , immaculatam,
huntur, turbinis vehementia coocuflus , agita­
fine ruga afcilci, Dcoque patri offerri, Chtifto
pontificum pontifice maximo mediante , per ip­
tui, attonitus inveniatur', moi omni artificio
refocilletur Bc confirmetur, atque in priftinnm
fi ·· gratiam mercantur. Sic fiet, ut quas pro­
flatum ( quoad per nos fieri poterit ) rcftituatur.
retis fortiflimis, palloribus vigilantiflimis, ocuIn hoc enim mari , quo loco aut tempore tuti
latiflimis iofpcAoribus promifla eft merces, estnefle pofliamui? Quds, ut ftuAus alii alio·, fic
dem d: ipfi aflequamur , ac fcliciflimi tandem
reportemus, miferante Deo Bc largiente : Cui
alternante· procelle excipiunt, ut ex una erepti
mox in aliam incidamus. Ut igitur periti ac pro­
fit laus & honor Bc gloria in facula foculo­
vidi nauta , fi quid a tcmpeftate nabeat/otii,
rum.
id omne impendunt farciendis hi», quaitatima­
ni furar offendit le labefaâavit, aut corrobo­
ΐχΐ£ί ΓΙΟΧΜ J?UD
randi· hi>, qua minus firma videntur procellis β
ittemfti c»»cilii Τ»η»»·βι
, Siei»imminentibus fuftinendis : fic nos qui Dei bene­
nii a Mtillr , trcbtrfifctfi T»r»w/ii, ci ft·
ficio, regifque^ioftii opera, ab armorum tumul­
crt> frttrtfticti fcrun .
tibus veluti feriamur, induciafque habemus, fe­
dulo curare debemus, ut fi quid grex noder la­
Ntermiflum, jam aménfe Ma jo, fummo cum
bis aut incommodi ex diuturniore ifta hurclum
noftro dolore, Turonenlis provincia conci­
lium profequamur ( dileAiffimi in Chrifto fra­
tempcllatc , omniumque ordinum perturbatione
contraxerit, noftra diligentia id cluete aerefartres ) atque ad optatiflimnm finem auiiliantc
cire nitamur
noftrarumqne commoditatum ob­
domino Deohofbo perducamus. Neque enim
liti, muneris acprovinfie noftra memores, grehujus negotii conficiendi aliunde nobis facultas
?;is nobis cornmilli faluti mature ac viriliter conerit captanda , quam a confolatorc illo Dei
Spiritu, qui quidem Bc hujus facrofanAi operis
ulamut. Nam ut Gracanica eloquentia fax il­
la lucidiflima Gregorius Nazianxenus prudentifinitium fuit Bc incrementum, feliciftimns ( fi per
fime nos admonet. ««·> ·>>- ««»< w»nos minime fteterit) futurus eft exitus. Agi li­
?«· > , «»ι«χ· i» »ab‘ s··]·» ««jzjfz V ν’
«xquident Dei fpiritu neceflè eft omnes, qui ut
*·'
C Dei filii , aut ipfi gratum qnidpiam , aut ad
Hic 'omnis fpiritalii prrfeftur» finis eft ( ineccletja rdificationem, aut fibimetipGs falutare, perficere aggrediantur. Neque fperandum
,
quit ) nimirum propria utilitate negleAa , alio­
eft eos , qui in nis rebus traAandis , vcl per^
rum commodi· inlervire. Cujus quidem rei tcftifunâorie, vel contcntiofe , vcl rei facienda ,
monio nobis efle poteft c veteri teftamento preftantiflimus ille Iiraelltici populi dux atque faaut oftentatlonis gratia fele gerunt , eum alla­
turos efle fruftum, quem , qui fuos omnes co­
cerdos Mofcs , qui hujus falutem fua temper fa­
natus Bc aitiones co conferunt, ut Dei gloriam
luti antepoiuit. Cum enim Kraelite , inviti Aapromovere , ipliufque ecdefia adificatioacm Bf
ronis opera, vitulum aureum fibi conflari feciffent, cumque poftea adoraflent, ob idque ve­
unitatem ex animo procurare valeant , quique
antiquis fuarum ccclefiarum legibus Bc ftatuhementer iratas dominus eoi perdere decreviflet
ad ejus pedes ftatim provolutus Mofcs ita fnptis, que neque ad fidem attinent , neque ad
bonos mores fpeâant , non adeo mordicus in­
plex orabat, Obfecro. domine , peccavit popu­
herent , ut fi quid in cis pietati videatur office-^
lus ille peccatum maximum feceruntque fibi
re , id in melius commutari facile non patian­
Deos aureos : aut dimitte eis bsnc noxam : aut
Ii non tacu, dele me de libro tuo quem ferip- D tur . Quod quidem vel ab ipfis etiam Ethnicis
lifti. Ex hoc liquet, Bc quam graviter offendiffuarum legum trnaciflimii oofervatoribus faAi
fet populus , Sc quanta cura , quanto ftudio ,
tatum efle legimus . Nam cum Ariftoteles conquamque fingulari profequeretur eum defiderio
lervandc reipubfica pracepta daret , illud pri­
Moles , qui talia in ejus favo,rem apud Deum
mum ponebat : Nc quid dimoveretur cx legi­
verba faceret , ut nifi eo falvo , ne fe quidem
bus & inftitutis antiquis, cujus tamen anxiomaialvum efle optaret . E novo autem teftamento,
tis feveritas , 1 foetatis auAoritate lenita eft,
exemplo nobis etiam «fle poteft vas eleAionis
mutandas efle leges inquicntii, quas aut ufus
Paulus, qui pio fratribus fuit anathema efle deargueret , aut ftatus aliquis rcipublicm inutiles
lideravit ' Non quod prorfus a Chrifto feparari
taceret.
At vero fi, quod ait Tullius, eft apud om­
vellet, fed quod gloria fua dilationem aa tem­
pus optaret, ut fratres fui, id eft fua gens, fa­
nes in pretio, atque ne ab ullo quidem non,aplutem confequeretur. Innumera alia hujufce rei
probatum i Magiltratuum nempe efle officium ,
tcftimonia
exempla e facris paginis proferre
ut qui tanquam in fpecula funt collocati, quam
poflem, fi non apud cos dicerem , quibus ifta
longiflime proipiciant, ne quid relpublica detriQuid dc nobis ipfis judicaveri­
omnia multo notiora funt , quam mihi , qui- £ menti accipiat
bulque facra liters adeo (unt ad manum , ut
mus ipfi, qui pizcipuum io repub. Chriftiana “
ml deliderari poflit amplius. Aggrediamur igi­
magiftratum obtinemus ? Qui in Dei ecdelia ,
tur.ad rem, fortiflimi proreta, atque in ea ad­
(peculatorum fungimur officia : Quibas, ut pa­
lloribus , tam expicflc demandata eft gregis do­
eo mfudemus, ut naviculam ( in qua fub Chtiminici cura , fi looge ante ipfis imminentia non
flo tuvaicho meremus) ad optatlflimum tan­
prefenierimus incommoda ? fi Bc clamofa voce , dr
dem f.ilutis portum velis, remiique deducamus.
Nihil non experiamur , paftorei vigilantifltmi ,
objeAo atque infliâo nervis amnibus pedo, ve­
nientes lupos a caulis arcere non contenderimus f
ut gregem nobis commiflum, omnis generis (ca­
fi (quod omnium eft deploratiflimum) incoque
ble repurgatum , principe paftorum duce ad anunc maxime laborandum, ipfa etiam monitra ■
mocniuima aterna felicitatis pafcaa dirigamus
miletas oves noftra· jam deglubentia, dr quod
Bc concomitemur totis ingeniorum viribus coreft crudelius, dilaniantia, quo ad per nos fieri
porumque nervis contendamus, infpcAores ocuO o
poCfitcil. Gctcrc/Totn. XXXIV.

I

®^7

c,vx?“"

Concilium Turonînj·.

mssvem nt
aaanuNC.

0<0
00 O

/ANNO poterit, ton Ibegeriinus, non profligavcrijnus, A batuu^·, oaniquerei
mnique repurgatum errore, diguiflimo anno
CHtMTI non prorfus exterminaverimus?
'*
1 fultum , certiffimoque pru- christi
tu* vocis oraculo
• J*i»
Nonne, quod in omnium propbetarum femdentiffimi tui confilii calculo comprobatum ,
sjlj. (
pet ore fuit, veLunius tenuimma ovicul* Untutius in hominum manus exire-poflit. Hoc ni­
guis > a nobii ctpokctur f Nonne & nos pro ■ mirum apud omnes majorem gratiam initurum,
«terna, nuam gtex nof^er- acceperit noxa, miquod ab eo fuerir~pTbbatum, quem non f«cufertimi ( nt cquiffime ) ita tt mtlerrime «S ·>~
iaiis ambitio, nec dubius hominum favor: fed
l'«s naniemur?
Dei ipfius bonitas nobis dedit pontificem bo- ·
Adhuc in proemâu res efl ( dilcâiflimi in
num, pium, prudentem, Sc a vigilantia , fui
' Chrifto fratres ) huc omnes haç, de' cadflà con· B nominis
vere nuncupandum Gregorium
venimus i nobis hadenus eft integra (u non ar.'
maximum.
* '
' ccndl ) faltem expellendi,, «cxtirpandi jam al­
Nemini igitnr diiruna elle videatur, fi omnes
noftras adiones ad te unum caput noli rura refe­
te radices agentis hujus mali, facultas.
Ergo dum tempus eft , dpm in via fumos ,
rimus cum id Dei precepto faciamus , neque *
dura adhuc eft reipiiqndi, tf rei in melius reftiprcftantius noftr* advetfum ce obedienti* fpe-y
tuende locus,- hi? malis, cum nobis tum gregi B cimeh dare valeamui ( te inquam fummumomnoftro cofnmdrti^us .medeamur , in id omnes
niuqi Chrifti,norum moderatorem ) quam,dum
,
confpiremus, ut quant capimus pro­
te coifiultore , non folum ab errore
malis
vinciam, bac^offieiofiftime 8r religiofifhme per­ ' abftinemus ipfi, atque alios avocamus, fed eh
fungamur t ineum omnes colliniemus fcopum ,
etiam qu* laudabilia funt , fine tua fentenut Dei ecclefiam nobis, commillam ,,qe>lem alia, tcque inconfulto facere, in rcligionqmvetpollolis reliquit informandam > 8c qualem ab iis
timus.
accepimus, talem ipfi reftituere [ immaculatam
Habebf^ ergo tua fanftitas,.tuorum humilli­
fcificet Sc puram ) pro viribus enitamur.
morum fervorum Turonenfis provinci* patrum
, Quod fi fummo ipfius beneficio confecuti ,
decreta c Tridentino ruo crcumenico excerpta
preftiterimus , ut plurium debitores"·, pluribus
concilio, pro temporis inflantis ufu, conditione
quam multi alii beneficiis affefti, plus aliis il,
tc neccffitate adeo accurate & eaquifite per nos
Ium etiam diligamus, plus in fua vinea exco­
colleâa , ut ncc majore ftudio , nec magis m
lenda, a noxiis lentibus & plantis repurganda,
omnium provincialium utilitatem fieri potuerint.
laboretpur ; Iit pretiofa quam veris paftoribus
Tu* nunc erit funditatis benevolenti* & benifspe pollicitus eft, corona , pet fuam imjncp- C fnitatis , beatilflmc pater, tuum hac in re ad«
bni mifericordiam ac bonitatem , tandem ali­
ibere judicium, tuamque digniftimam interpo­
quando ab ipfo inligniri meteamufZ qui vivit
nere audoritatem , ut qu* tibi videbuntur re­
Bc regnat Deus in focula foculorum.
da', approbatione tua fancias ; Que ferus, ob­
litérés, expungas, Bc ab archno tue prudenti*
facrario, farratiora Sc meliora proferas nolque
dcci»»-terti» fumifici vere »txi»» Si»»· Λ
aobfcquentiflimas tibi, St indigniffimos taliconfortio confacerdores, ea dodrina Bc eruditione
y
fritille , tre bitfife T»r»»e»fii, S.D.
imbuas, quam tu
divinitus accepilii,
(
I ferius quam rUs ipfa poftulabat, quamque
tuc vifum fuerit lanâitati, Turonenlîs pro*·
vincio concilium abfolvimus, beatiflime pater,
illam obeeftamur humillime, ne illud noftro adferibat negligently ; fed variis hujus negotii
progreffum lemoraritibus incommodis. E quibus
tinum obiter proferam , nempe pellem , quo D1
quidem nos jam fere totos quindecim dies huic
inflantes operi, adeo molclte atque importune
habuit, ut Turono ( quam conficiendo ifti ne­
gotio fedem delegeramus ) re imperfeda , ex­
cedere compulctit >adeo violenter nos urgebat atrociffima hujus.pellis rabies. Poftea autem cum
Andegavum venitfemus continuandi hujufce inftituti gratia, nos iterum crudelius aggreditur,
obfidens undequaque ; ita ut hinc nobis denuo
fuilfetemigrandum, nifi omnes officii noftri numeros implere capientes, illic taodiu reftitiflemus, donec captis noftris ( non abfque tamen
unius e noftro conventu viri prudeatifnmi jaânra ) optatum finem impofuiflemus . Enimvero
nos tandem
®·?,genium abfolvimus: Sed E
quia plurimi res erar negotii , non ita potui­
mus eam ferio tradare, atque fi plus haouifiemus temporis ab his difficultatibus vacui ■
Quandoquidem vero a te uno pendemus om­
nes, qui nobis hic, ut membris tuis caput es
( in quo confilii fedem non immerito pofuere
non pauci , quemque Chrifti domini noftri ia
tertis agnofeimus, picoue veneramur vicarium )
quicquid omnino elucubravimus , nou prius in
lucem prodire paiimur, quam facratiffimo tuas
fanditatis illud obtulerimus judicio , ut veluti

S

ad Lydiam, vel Hcradium potius lapidem pro-

& qua tu, >ap>'
, nobis tanto preluces ,
quanto ceteras ftellas lumine Sol antecellit .
Tuam fuper hac re fententiam, tc fi quidemendationis a tue landitatls otaculo proficiicctur,
expedimus dévot illime , ut poftea typis hec de­
creta mandari, ac provincialibus difttibui, ChriftimiQitno rege noftro permittente , curemus .
Qui quidem tantum abeft, ut hujus negotii in­
choationem tc perfedionem impedierit, ut pro
fua erga Deum pietate , fide, religione, magno
ftudio, modis offinibus adhortatus nos fuerit ,
urferit, imperaverit , in id totos incumbere ,
donec ad optatum finem opus perduceremus .
Itaque ne exiftimes , obfecro, (andiflime pater,
me nec nulla, nec tam longa narratione ( licet
re vera mihi brevis admodum videatur) cum tua
paternitate adurum fuifle , nifi Sc mea obedientia, officiique mei ratio, turque hac in re vo ­
luntatis ac manfuetudinis per(ualio, me id age­
re coegiflent. Non enim ego omnium minimus
homuncio, tam arroganter Sc fuperbedeme (en­
tire potuiflem, us tantum tamque religiofe ob(ervandum mira celfitudinis faftigium literis
compellarem : fed ne id quidem cogitare fuiffem aufus, nifi tua fingularis omnibus pcrfpeda
humanitas id addididet fiducie, te equi boni­
que confultorum, quicquid de rebus ad munus
noftrom (pedantibus ad te perferiberem. Tubebis igitur pro tua lapientia , quicquid tibi vifutn fuerit, nos vero idem quod Cornelius ille
centurio cum fuis D. Petro dixit refpondebimus.
Nunc omnes nos telle Deo adfumas, ut Sc au­
diamus , te faciamus omnia quscutnque tibi a
Deo pnrcepta funt ; a quibus illo juvante, ne la­

tum

♦

o ^
Ses

°V‘X”

yCôMCit. ium

Tuhonensb.

· ■

/·

'

870

'um quidem unguem .fumet unquam difcefluti , A procurator ( quem appellabant exeeutotem) qui anmo
CHRiyri ab codcmque communibus votis deprecaturi ,
■ n cxequeodis conira («culares ccclefi· decretis CKAlSTf
)?·ι·
ut tuam fan&itatem toti reipublic· Chriftiana
operam navaret ftrenuam ft efficacem . Si qua
U*Squant diutifltme fetvet incolumem , ac fe lici­
■etiam olim incidebant duriora lempora, C belIo, fame, fi peftc laborabatur, tum ad provinbus illam temper fecundet ac provehat incre­
cialia concilia boni principes , velur ad faexam
mentis .
anno

anchoram confugiebant, id hifce malis ptclcar
autumantes efle remedium > quod exiftimarent
hac non aliunde libi iuifque populis evenifte
mala quam a federate ac flagittola vita ratio­
ne, quam ab imermiffo vel qqifi neglcâo Dei
GREGORIUS PP. XIJI.
omnipotentis genuino cultu , qnam a contem­
ENERABILIS tutes, fia lutem ft apoftoptis, irreverenter, peffumque habitis miniftrorum Dei dderetit, juribus, tt rebus. Quare ju­
licam bcnediâioaem . Kemittimüi frater··
riitati tu* decreta lynodi provincialia archiepif-bebant aichiepifcopoi, Cum epiicopis fuffragacopsius tui , mandato noftro a venerabilibus B neis ( quos vocant ) una convenire, diligenterquetum de fuis, tum de principum, populique
fratribus noftris faQÛa Romans ccclefi· caididepravatis moribus Mvcftigate, cmendationifque
nalibus fuper rébus ad cecumenici concilii Tridentini decreta, pertinentibus a nobis prefect i s
formam prcfcribeic, ut omnibus ad correâionis
examinata, atque ubi Oportuit ve mend a ta : cu­
ft poenirenti» jugum redaétis, libemerque ful>rabis, ut qua pie, prtrdeq^erquc decreti , at­
rniffis, itatrDei poenas humili demiffione vita­
rent acetbiotes , atque jufto ipfius judicio talia
que emendata iunt quam diligentiffime lervcnfefe perpeti aenofccntcs, humilibus ipfum pre­
lut. Hac enim reliqua pars elt opere tus line
omnis haftenus labor fruftra eft et (ufeeptus, non
cibus interpellarent, ut qui dederat h«c agnodubitamus id te omni ftudio curaturum elle ■
iccre, daret etiam pravis defuefeere, bona ledaDatum Rome apud fanâum Maieumiub annuri, gratumque ipfi facrificium Offerre , ipfiofque
gratiam propitiationis beneficio promereri , ut
lo pikatons die 8. Oâobris mi>.lxxxiv. pon­
tificatus noftri anno dccrmoiertio.
in Parifienfi concilio fub Ludovico ft Lothario
impeiatoribus habito , h«c fufius traâats vide­
Ant. Bucca g a du) i us.
re in promptu eft . Jbique ingenue fateri non
CHUItTI^HirSI Λ! O
.4 C C erubuit imperator , fe merit eo gravius peccalle, quod , cum debuiftet omnibus effy «it·
laviSijJitn» HfUTK» ttrti» G»Ut» V 'Polaara
melioris, uno etiam (alutis exemplum ft forma,
rqr, Sun»» 4 itellt wcb- T»r»/it»fii.
fcdulamque omnium fibi fubditorum cuiam ge­
rere, manuque imperatoria ultrice per ver loi (ce­
S. P. D.
leratorum conatus retundere ac reprimere , id
mirufene pirftuifTet. Quapropter ad molliendam
UM longa temporis lerie obfolcicunt , Bc
Dei omnipotentis in le luofque fubditos iram,
obliviola quadam deluetudine fatilcunt
res ( fereniffime Rex, ft inviftiflime Imperator; in quatuor fui impem locis provincialia indixit
concilia , in quibus ftudioliflime difquireretur ,
antequam de his inftaurandis atque in ufum
fi qui principum , fi qui epifeoporum ceterorevocandis, conftans ineatur ratio , diligentius
rumque ccclefiafticorum, fi qui populi flagitioeft perpendendum, an earum tanta Iit utilitas,
fi mores tantum in omnes Dei concitaffcnt
ut in ptiftinum ftatutn reft itui mereantur. Quod
furorem , ut morbi cauffa per epifeopos co­
Ii, ut id liat, dignz judicentur , tum demum
gnita , huic fevtrioris pornitentrc pharmaco
his renovandis non vulgaris danda eft opera ,
maximeque elaborandum, at que hinc emana- D mederentur, vitcque prioris
Dei fi­
bi benevolentiam reconciliarent , illumqne iis
re poteft, non pereat, nec inutiliter evanefeat
artibus quodammodo compellerent talibus micommoditas. Non enim dabs parum laudiscOmferos altari .·
parat ille, qui fuo ccterorumque commodo ,
/Ii» hurjtth ·νιΙ4»» tL·»»!, CT mifrrtftunni ·!quod teâe iailitutum eft inftaurat . Quando
quidem, res egregias aliquoties at difficilius ,
tr».
Quandoquidem vero horum, omniumque fe­
ita Bc pulchrius eft rcftituifle, quam condidifle. Pisens torraftë , Quorlum ittaec f Quid ad
re malorum fons ac vrluti perennis fcaturigo .
ab indignis tum ccclefi· , tum regni magiftratirem hac omnia r* Nimirum ut oftendam quam
bus ac miniltris prodire dignofertur, toti ea in
icdc, quam ptudentet, quam in totius ecclelia
rc fututi fumus, ut quorum nobis eft in ecChriftiane rem fecilli, cum univcifo Galliarum
clefra preficiendorum cura atque facultas ,
clero, provincialium conciliorum celebrationem
eorum m primis mores, ingenia , virtutemquc
petmilifti ■ Quis enim his ipfi Dei ecclelia con­
perferutemur, ne quem minus idoneum cuicum­
ducibilius elle poteft, in quibus non folum de
que ecclcfiaftice muneri dcfignemits : timrum et­
minoris ordinis facerdotum, fed etiam 'de e
iam erit partium, pientiflime rex, ut ^uosepif­
coporum moribus diligentiffime inquiritur , «
in depravatos acerbiffime vindicatur? jn quibas
copali funftioni, regendilquemonafteriis, pon­
tifici fummo deligi· nominandos , hos non lai*
repurganda ecclefia colluvie, ac everrendis hu­
cos, fed (aeneolas inlrgni doârina , vrtsque pro­
jus (ordibus agitur obftinate > & in malos febitate non mediocn praditos efle certo feras
veriflime animadvertitur ? Ad qu· olim etiam
Quoique moderandis tuorum populorum habe­
imperatores, reges, principes , pro fua epifersnis, illiique juridrcuudo prcftttuis , virtutibus
Γiorum virtute , fiducia ac fide, non clericorum
his inlignitos, quibus cfle debebant illi, quos
olum, (ed etiam laicorum , potentium > diviMoli fuc folicitudinM partem aflumendos cfle con­
tum, judicumque graviores canfas referebant ju­
futuit lethro, petfediffimenoris. Neque tamen
dicandas f ut ex tertio Canone concilii quarti
,cxiftimes, prudentifEmc rex, nos ideo capere laiToletani palam Bt ante omnium oculos elle po­
roi a bonOrum eccleGe occupatione abftmcre ,
teft. Quinctiam ut ne quid ex regia decerpere­
ut illa (ordidcanobis poflideri ambiamus, fed ut
tur dignitate tt authoritate , aderat ibi regius
Cerni/, gewral. Tons.XXXlV.
F 1 Λ T H I
nrtbâfifttf» Tan»t»fi.

V

*

*

C

*” :

e

\

871

Concilium Ί 'VRONBNiB.

8?1

ANNO '··’ ’ ft11* Ulis funt licita, lint confcientiz labe l ab' inftiluto curfu revocavit , qui fi procefliflet
ulterius , fore brevi fp»s esat , ut telicem ca- Otjnjyj '
CHRIS ! i pcrftuantur. A; qui ad ea adminiftranda fumus
pta fortirentur exitum. Triftis igitur ubiqueftaip,.
• fit·
a domim delimati , divinis nos ( ut dccet )
tim diffunditur rumor ■ facilem contagioni ad
mancipemus mimftcrit,. Sic het, ut Ic ecchtlianor patere aditum, nofquo periculo haud dufticus ordo iuatn retinens dignitatem farta reli­
bi. effe proximos.
gioni· & rejpublicz multis in rebus labefaâatz
1 ».'ri ua -ura ar frai/ ad aarri,
r
damna tibi gvatuletur ; & omnia , cum reli­
Oifltfmrt a»>.ni , jr/ida/jae ftr ima titttirrit
quis regni ordinibus tue anime faluti , tuilque
Oj[a f emor, rar .r.x fartt lerhtln pefiii.
votis omnibus*, faufta comprecari non deliftat.
%
w'
rrv«> « , ·,Α·* ν,'.χνχ,. 7i,
. Addam preterea abEuiebiiin Conftantini viQuandoquidem 'ero humanum eft hrjilfccmod1 1
'am hiftoria , - ad contirtpandani provincialium
.*> scilioiiirif utilitatem .* Quod cnrrj Licinius o- > calibus mo'eri, fit Ii qui etiam quz accidunt ·
conftar.tcr friant, non perinde tamen afliciom.ien*it imperator fummo rn Chnltianor odioflanes: neque matu'e geri pofle res, ubi Sc fufpigraixt’, prohibuerit ne deinceps epiicopi iu ucAi & timor przcipuas animi fedes occupavere:
num convenirent , iatus eo modo fc fix.'icciE ecclclie propre fin m plus inhibiturum, ac impedi- R Γιο 'tinni fi>it ccetui , verrendum effe folum ,
atque in aliud tempus , aliumque locum diftetuium , qu>m ceteris artibus ingenii inventis
sendum eflencgotium : tempori, Septembris Kaac machinis nr-»tv: »> ««;■ rw qX‘«» ·νιχ^·< ·>>τ·> » vr,’r
,,,*«, , ncc rsVsAi/rei, eJv’< . Cujus
Irndas, loco, Andiutu urbem aecis tum falubriutc przftantem affignaje. Tuni mos veluti li­
quidem Eufcbii ryiba dnsimus apponenda , Π,»’7.t, rsi ,,w nuit» ,,Γιιγ,υς >sLj τ,,,η u.i^sî·
gno dato, ab omnibus Turono difceflum eft .
o>' <«|* litu
, tfttt» n-ι svlflor}·Calendis deinde Septembris, tot noftrz provin­
<·”, ar.‘V«.-*,<r »■$' ,-Twi χ,χ,τ,χ.,-,
uxcie patres , fed non omnes iidem qui Turoni
>··*'« ;-r vltù
tûtmt , ^-xj ry*, mu *r»> * x, if»·
fueramus, przfinitum Sr locum tc tempus obeun­
c uKKi-Jin. , tttiutu I.xxl M i.
, luhu, ul.
tes, Andcgavum venimus : ubi facris de more
« Vis
, «;X - i,»,,., Tu
MV J < t t ruv, peraitis , habittfqiic fupplicationibus ner nos
Jxvr ,,S,Xxr xj i «<rx,4->'( ·’»&* T·' AomC*.
ts
decretis, intermiflum opus repetiimus : nuicque
3 itu «r«
»»A* im.', irq, << .- f γ> „»1χόι>·
non minore quam antea ftudio , totos fere quin­
s«< r>’ ». •rtb'?
χι^·β<* , " «Ήρν
decim dies inftitimus : Illic quidem certe intra
uvs«, τe ΚΗΤΟ* λ/ΟΜ> > OJ<X,,o r "xMzix. Str/aWt , A"xtot poftea dies Colophonem adituri , nifi recens
>·· *Α> · Iiwxt,, rx mq«M ? £χ·,*^,τ-, , X i « <ux>,- C ille noftes adverfarius, peftis nempe, bellum de­
l«» »>r«s»«ri*ai.
ntio nobis indixiflet, nofque , durius multo, quam
Prxcipuos ( inquit ) fuz ditionis Dei minipriote imprefltone, habuiftct ; e noftris etenim
unum nobis eripuit, mediamque in Iinus quali noftros cum nihil omnino contra fuum itnperium
fcciffcnt, curio fi us interim obfervabat, lubdolas
ftros, obfeflis jam undequaque caftris fele effun­
adverfos eos occationes captans. Cum autem ni­
dere non dubitavit, velut noftrum inftitutum dchil penitus haberet argumenti quo tantos viros
nuo interruptura . Nos vero qui jam illius minis,
criminati, legem fert , qus vetaret .epifeopos
uno pizlio nondum emeriti , cefteramus, mori
ufpiatn, ullomodo inter fecommunicante, fynopotius omnes decrevimus, quam veluti delertores
dofve aut concilia inire , deque utilibus rebus
abjeftis clypcis iterum in fugam converti , ere­
conlultare, circa hoc autem pracipuusfu* frau­
ptum a nobis negotium imperte,'Ium , omniumdis in nos cardu vertebatur , ut legem przterque ludibrio exponendum , relinquere. Propohti
grefli, perns a te indidr ellemus obnoxii, aut
igitur tenaces, audaCler conftitimus, atque in out fuo parentes cdido , ritus ccclefir folverepus noftrum'vehementer incubuimus, nulliquc
*
mus. Neque enim fieri poteft, ut omnia magni
officio, labori ac diligentis pepercimus, donec
imprimis momenti negotia , aliter quam conci- D Dei opt. max. auipiciis , noftro hmc negotio ,lais tc comitiis refte geri, ac confici poflint.
non qualvm fperaveramus , led qualem tempo­
Latiflimas hic eft traâandi hujufce argumen­
ris ferebat conditio, finem impoiucrimus.
ti Campos, in quo nec in anguftias cogi , fed
Hcc cft, auguftrflime rex , vera tc genuina
libere ( fi volumus ) exultart, litequc expatiaimpcnfz per nos hac in re operz hiftoria : hi
funt
, qui dum id egimus , nos exercuere labo­
ri polBt oratio . Ne autem longioris narrationis
tzdio tua afficiatur majcftas, quam breviflimis
res: quos quidem gratifllinos habere profitebi­
mur, li non eos fervitfe, fed ut peo acceptos
fieri poterit limitibus illam circumfcribemus.
Nov illi mis men fis Maii Kalepdis feptem tc
effe a luo fpiritu profcâos, non dubitamus, ita
A tibi re^i prudentiflimo Ac clementiflimo projduodecim Turonenfis provincia patres , &· ego
una, Turonum convenimus : ut indido per me
bari fenferimus .· Id autem tum fentiemus, cum,
jam dudum concilio faufta poneremus initia :
que a noftra fynodo decreta funt , tuz majeubi ad implorandam Spiritus paracleti gratiam,
fratis authoritate fulciri, atque in his exequenprimum facris folemnibus operati, decretis poftea
dis, contra omnes noftrz provincie rebelles le­
a nobis fupplicationibu· placando namini , pecge agi .'icere, te permittente , cognoverimus :
* catis omnium capiandia , foboli generofe tibi E Serere fiquidçtn labores exiftimaremur ■ fi ex
concedendas , coeptis votifque tqis bene fortu­
his, nil nifi labores meteremus: fi eos, in quo­
nandis , rrgnique tui felicitati, unanimi om­
rum gratiam levimus, illo quem volueramus ,
nes confenfu interfuimus. Quibus , quam fieri
fructu privari videremus. Abfit autem, ut nos
potuit optima forma peradis , omnes folenni
a tam Chriftiano tamque religiofo principe ta­
fidei noftrz profeifione fada , ad opus nobis
le quidpiam txpeâemus, cui nihil perinde cor­
propolitum diligenter accingimur. Jamque huic
di cft, atque inter fuos cultum Dei agnofeere
negotio totos fere quindecim dies operam dede­
talem , qualem noftri videre majores, cum ma­
ramus, tc valde liquido aufpicio res fufeepta vi­
xime floreret ecclefia , cum Gallia labii erat
debatur
incepta: Quandoconfilia noftra prarunius tc fertnonum eorumdem, cum rex, prin­
ripiens violentior peftis , clauftrifque fodaliqpi
cipes, nobiles, magnates, ecclefia proceres, nil
zdis beati Gatiani, in quibus percommode honili Deiprrcepta fpirarent, nullum nifi integer­
ipitabamur omnes, immineas undequaque, nos
rime vite diffunderent odorem , cum populur
hos

875

**^5?“*

,
_
Concilium B1TVRICBNSE.

MmicuttiL
hx»akc.

874

• "anno”
imiuins, adeoruns virtutem fefe compone- λ fura feliciter omnia , illud'eft , Quod quoties anno
ecc'.eliafticui ardo ac monafticus , ipfa denique Christi
Chris ri re, Se quam proxime accedere totis viribus entijij.

!

religio rnrtfts religiofos habuit principes , iai)lj.
tebatut.
cuit pene collapfa : cuts deinde xelo Dei fe<Hunc igitur , Chriftianiffime rex » a Turoventes meruit nanciici , ftatim convaluit ac
nenfis provincia patribus-exaratum libellum ,
revixit . Summopere igitur «obi» eft exultantus cxccllentif&ma majeftati fuppliccs offeri­
dum , quod tam pio , tam scligiofo principe
mus, gratumque habere humiliter deprecamur,
freti , nil nifi faulum atque cx animi lenteo*
Me quorum vita integritate , ingenii dotibus,
tia fperaqdum elle exiftimemus , cum'nullum
religione , dodrina , fuique muneris accurata
tam durum tatnque auftcium vita inftuutum,
iollicitudine, cum non fit hic tcftificandi locas,
nullam ,tam acerbam animi pic padltentis afobiter tamen id dixerim , me , fi non his pa­
fliâionem efle videamus > cui te ■ modo rem
rem , faltem eorum effe affeclam , vehementer
Deo gratam facere fperes , zquo animo non
cupere.Offerimus, inquam, tibi libellum exem­
fubjicias : cum denique nulla alia rezque vi­
plo patrum coqcilii Cabiloncnfis fccutrffi , qui
imperatori Cprolo magrfo fua decreta duxerunt
deatis incendi , atque veio Dei omnipotentis
offerenda , ut facratiffimo iplius judicio , que B
1 cultu · Quis enim , nili parum fane mentis ,
ptincipem , qui nullum non fua virtutis, tcliab ipfis reâc erant fancita, confirmarentur: Se
gioaii, pietatis fpccimcn dedit , aliquid ab his ?
ficubi fotfan effet omiflum quidpiam, «jus pru­
alienum meditari , aut adurum fuipicati au­
dentia fupplcrctur . Quod quiucm Se jt-a feciideat ? Quate Deum optimum maximum4ino
fc concilii Turonenlis tertii pities , es ipfjus
fine haud dubie colligitur. Neque enim, dum
animo, magna alacritate ac ftudio, omnesdum
offerimus, ignoramus , quantum ecclefia miniftwiul cramus ( idem Gngulatim dum vivemus,
quotidie facturi ) fuppliciter obteftati fumus ,
ftris tribuas, quam seligiofus fis in tradandis
ecclefia decretis , quam diligenter in mentem
ut tuam tnajeftatcm ( cujus non folum permiltuam introfpieias , Se percontetis teipfum , an­
lu., led pio j.ufl'u coacta ill hrc fynodus ) per­
tequam de miniftrorum Dei ftatutis aliquid
petuo fidei robore ftabiliat , rqua juftitis lan­
exiftimes immutandum . Grato igitur animo
ce ac dilpenfationc feliciter , omnium lubditoaccipe, optime princeps, ruorum humilium ora.
rum benevolentia prrmumat , fetcniflimam re­
rorum canones, cofqoe obfervari per totam pro­
ginam bona pulchraque prole fcrcundet , re­
vinciam jubew · Ambabus , quod dicitur, ul­
gnum tibi ulque ad extremum vita fpiricum,
nis ecclefia caufam ainpledere : valde etenim C pacificum Conter ver , tibique talibus totque a
effet indignum , ut qui regis majeftatis fplcnDeo ptcclarrs dotibus exotnaco , regnum hic
dore ceteros ecclefia filio? ( Dei beneficentia )
diutinum, fauftum, tibi tuilque omnibus jucunlonge antecellis , negli^enttui qua Dei funt,
diflimum &- gratiflimum , in cclo poftea cum
exequi viderere . Quod autem nqt plurimum
beatis angelis concedere dignetur sternum.
conlolatur, noblfquc fpem injicit maximam ccf-

D

cHRtsTi

"**·

E

CRETA

C

ON

CIL

II

PROVINCIALIS PATRIARCH ALIS
proVinciæ
aquitanicæ
Biturigibus celebrati mede Septembri, anno domini 1584.
INDEX

TITULORUM.

Or«a frefejfienii fijti.
De 4jor4nJ» , la-vrxaada CT ra/rada De».

1.
i
4.
5.

F

67·
8.
9.
IO.

11.
is.

1
14.
1$.
16.
17.

18.
19.
10.

D SI.
tl.
1J.
14.
1V.
s6.

De femtentm O' e/nt fertini.
De e»tl»4r>fli4
De nttffn.
De trJiiu·.
De fltricit.
De feierjehtni.
De »e4tTim»euc .
De exerctn» ttnilitne ■
De JemÛMtie aw/nr^as CT asnuriiai , febtlù
O' univerfintitut.
De /ari/urffiaar.

De fiJe .
Dc fireJl(4t<»iee O erfcfitune verte Det.
De.ikufu fir.fteremtt tellcej» .
17·
De hnrcei.u vtrnnjii.
18.
De inveeetitne feniteeun» O' Jtekni fefili.
19.
De fercimurieitikei.
De vii^iu O /Cfunnt .
50.
De eceiefiit O' kefiimi .
Ji- £r «trammuaiiarmae
De relifuui faa.7araaa .
J1 De neekieftfeefic O'ef>ft»fi).
De unynhi.
JJ. De vifitntiw, freeurntune O' ferftetu,f«4»i
De eelekreeitne Jtviai »ffùii, k»ru eentnuittr
trjitt tfl
·ι»/Ϊ(λλΜ .
ccete eeilefi^fiu».
E 14. Dr cenenieit CT capi/a/rr.
De ^norijinnit Jifiritntienikni.
>5· Dc reilcrik». eulcfinretn» feetckutltnne ·
De fnerit eherifiit^.
■
j6. De kenefietti.
De ernnneentii O' vefit eeclefie .
f. De muttftenu ty Jnnikni relttffit.
De cemeteriit , cur» marraara* or parjura.
5®·
rekm ad eeelefiner. feretnenrtkttt ■
ri» .
Jÿ. De k<4ffke»ie fttre/ttrnnJ» O' ferfeut».
De ereJiei»ttA»t .
40. De fertileiiii , inceniMinntkue , euiiterntitntkiti
De feurMentie in (enere .
V f»ferfiiti»ntknt.
De knfeifne» .
41. De /ImeaMc» <Γ ndaeMnu .
De eeitfirnteti»».: [terMené».
41· De eenenkinnrüi.

CoKil.Gmoel. Tom. XXXIV.

O o

3

43

Dt

chauti
ijM-

»

O-r

β75

OMGOIIU*

r ΧΗΙ

r»A-,

CONCILIÛM

41· De bafpiCcliku ■
CH 11 STI 44. Dt ttefrttniHHUitai C [Utiitiii.
·*·*
45. De failli.
46. X>r ctatilüi.
.Atdcaixcnieei.
TaSrsM· iw«iM, C7* a/ïarwr· f«< k»i< tMtili»
fatrrfxerxxt, V faifiriffrrant.
ItiiOia , frmtitn , lanfirmtti» CF fethcxtie
csmi/ri.
A N HO

I TO R. 1C B bff E*

HtMMCUSUL

auraaNC.

07®

A cuam converfionem ratholica ecclefia tranfub-

N NO
ftantiationem appellat.
CHA1STT
Fateor etiam, fub altera tantum fpccie, toijs>.
tum atque integrumCbriftum , verumque faeramciitum fumi i Conftanter teneo purgatorium
elle , animafque ibi detentas fidelium suffragiis
juvari . Similiter Sc fandos una cnm Chrifto
regnantes , venerandos aeque invocandos efle,
eolquc orationes Deo pro nobis offerre : atque
eorum reliquias efle venerandas. Firmifltme af­
fero , imagines Chrifti ac deipar* femper vir­
fOXMJ TK.OF ESSIO'HIÏ FIDÎ.I
iu fui lanciha pravixcfali aJfmrttef
ginis, nec.iun aliorum fandorum, habendas Se
ex hihrx 1
retinendas efle, atque cis debffum honorem ac
venerationem impertiendam ■ Indulgentiarum
GO N. firmi fide credo Se profiteor, om­
cti.im ^ot-ftatem a Chrifto in ecclefia relidam
nia Sc lingula, que continentur infymbo- B fuifle, illarumque uium Chriftiano populo ma- Io fidei, quo fanéta Romana ecclefiautitur, vi­
xime falutarem affirmo . Sandam catholicam
delicet: Credo in Deum Patrem omnipotentem,
Se apoftolicam Romanam ecdefiam , omnium
fai>orem caeli Sc ten* , vifibilium omnium Se
ecclefiarum matrem Sc magiftram , agnofeo .
invilibilium. Et in unum dominumJefum ChriRomanoque pontifici beati Petri apoltolorum
llum, filium Dei unigenitum 4 & ex Patre naprincipis iucccflbri , ac Jefu Chrifti vicano ,
'um ante omnia fecula : Deum de Deo, lumen
veram obedient 14m fpondeo ac juro . Cetera
‘Ic lumine, Deum verum de Deo vero .genitum,
item omnia , a facris canonibus A orcomenicis
non laCtum, coniubllintialcm Patri, per quem
conciliis, ac pnecipuc a facrotanda Tridentia*
omnia fada iunt: qui propter nor homines, &
fynodo tradita , definita 8e declarata , indubi­
propter noftri tn falutem descendit de catlis: Sc
tanter recipio atque profiteor: fimulquecontiaincantatus eft de Spiritu lando, ex Maria vir­
ria omnia , atque hrrefes quafcumque ab eo·
gine, ET HOMO PACTUS EST. Crucifixus
defla damnatas & rejedas Se anathematisitas,
etiam pro nobis fub Pontio Pilato, paflusBrfeego paritet damno , rejicio Sc anathematizo.
pultut elt, Sc refurrexit tertia die fecundum icriHanc veram catholicam fidem, extra quam ne­
pturas- Et attendit in cslum , fedet ad dette- C mo falvus efle poteft, quam in prsfcnti fprx*ram Patrii . Et iterum venturus elt cum gloria
te profiteor, A veraciter teneo, eamdem intejudicarp vivos Sc mottuos, cujus regni non erit
f;ratn & inviolatam , ufque ad extremum vit·
finis Et in Spiritum lanttum dominum, 8c vi­
piritum coi.ftantiifime ( Deo adjuvante ) re­
vificantem, qui cx Patre Filioquc procedit : qui
tinere & confiteri , atque a meis lubditis , vel
cum Patre Sc Filio limul adoratur
conglorifi­
illis, quorum cura ad me, in munere meo fpccatur: qui locutus eft per prophetas. Et unam
dabit , teneri , doceri A- pratdicari, quantum
.lanâam catholicam Sc apofto/icam ecclcfiam.
in me erit, curaturum. Egoidetn N. fpondro,
Confiteor unum baptiima m remiflionem pecca­
voveo, ac juro : fic mc Deus adjuvet , & hac
torum Ex expeito refurreitioncm mortuorum .
fanda Dei evangelia.
Hanc autem fidei profeflionem a nobis, ceEt vitam venturi ireculi, amen . Apoftolicas Sc
ccclefialticis traditiones f tdiquafque ejufdem
terifqitc ad hanc fynodum delegatis , in aula
eccleliz oblcrvationes 8c conftitutiones , firmifhnoftra , antequam facra aggrederemur , ritu
me admitto & amplcitor. Irem facram fcriptufolenni taAam & juratam ■ teliquts in pofte­
- ram, juxta eum fenfum , quem tenuit Sc tenet
rum conciliis tam provincialibus quam dicc^fanfia mater ecclefia, cujus eft judicare dc vero D cefanis , ad verbum lequendam decernimus :
fenfu, Sc interpretatione facrariim feripturarum,
univerfor etiam qui ad epiicopcle munus , aadmitto : nec eam unquatn , nili juxta unani­
hafque minores dignitates provehentur , aut
in canonicorum collegium > leu ad quscirmmem confenlum patrum . accipiam &· intcrpretaboi . Profiteor quoque , icptetn efle vere &
que beneficia A· gradus cccleliafticos promove­
proprie facramenta novr legi* , a Jefu Chrifto
buntur , in hanc fidei formulam juraturos ftatuimus.
domino noftro inftituta , atque ad Ialutem hu­
mani generis, licet non omnia, fingulis ncccllaria, Icilicct baptifmum, confirmationem, euDE ADORANDO, INVOCANDO,
chatiftiam , poenitentiam , extremam unctio­
St colendo Deo.
nem , ordinem , Sc matrimonium , iliaque gra­
tam conferte. Et cx hisbaptdmum, confirma­
Titalsc frinnn.
tionem, Sc ordinem, fine iarn.’cgiu iterari non
„ r\OMljlUM Deum tuum adorabis, Sc
«·
polle . Receptos quoque A ipprobato- rcclcfie
,, L/ illi 4bli lérvies (ait Chriftus in evancatholic* rrus in fupradiftoium omnium facrarnentorum folenni adminiftratione , recipio Sc E » gelio) Bc canit David: Venite adoremus Se ,ί*,Λ **·
admitto . Omnia Sc lingula , qua de peccato
„ procidamus ante Deum, ploremus coram^do„ mino, qui fecit nos , quia eft ipfe dominus
originali , Bc dc juftificaaione in facrofanda
Tridcntinx fynodo , definita Sc declarata fue­
„ Deus nofter, Se nos populus ejus Sc oves paf„ cd* ejps. Et propheta : Omnis qui invoca>.
runt , ampJerftor Sc recipio . Profiteor piri,, verit nomen Dei , falvus erit . Et dominus
tcr in mifta offert i Deo verum , propiium ,
A propitiatorium factificium pto vivis Sc de- ' ,, spud Jcremrans , invocabitis me Sc vivetis, Ct ‘if unii is . Atque in fanâiflimo eucharifti* fa,, orabitis me Sc ego exaudiam vos : quatretit
cramento , efte vere, realitcr , Sc iubfhntiali,, me Se invenietis , cum quarfieritis me ex to,, to corde veftro . Modis ergo omnibus nobis
ter , corpus Sc fanguioem una cum anima Sc
adorandus, colendu' , A’ invocandus eft Deus,
divinitate domini noftri Jefu Chrifti : ficrique
in votis Sc neceflitatibus noftris , qu* ampiifli.
f
con.verlionem totius fubftantic panis , in cor­
pus : Sc totius lubftanti* vim in languinetu :
mc enumerantur, cum · Salomone, tum «Ih.

E

vide.

877

°Vxm.lu’

Con οι

nu μ Bituricbnjm.

anno vld·. Vera aatcm adoratio , in fpiritu fcvltiOUtlSTl taxe Mie debet. In fpirttu quidem adorant,qui
>i‘4>
mentis affaftu Deum colunt : in veritate , qui
cultu exteriore & piis operibus mentis affeâum
teftantur fc esprimunt . Pcrfefta igitur adora­
tio eft, cum anima fitnul fc corpore divino obfequio mancipamur.

Ut commode & certa ration: omnes orare pof.
fint, providebunt epifeopi ut miffalia , brevia­
ria , legendatia, manualia, fc codices precum,
fi defuerint , reftituantur, fi emendatione opus
habuerint , corrigantur cleri impenfis , qhz in
iplorum librorum diftributione teiatcienhif\ tii
que eccleli» fiaâenus ufz lunt veteri officia
Romano, nuper rctormatum ex coociliiTridentini decreto recipere cogantur.

Cm»» fru»»>.
Adorantes trgo fc ad orationem liantes, vi­
deant ut omnis aliena cogitatio abfcedat , nec
quicquam tunc animus cogitet > przter id fo­
lum quod precatur.
Csaaa I I.

c»»»»
B

Chriftus dominus pacis & concordi* magi„ fter
qui docuit unitatem , lie orare 'unum
,, pro omnibus voluit , ut omnes in uno ipfe
,, portavit: facit habitare unanimes in domo,
„ fc apoftolos docuit unanimiter perfcv«tare in
•jiito.Sr. M oratione : fc qui duit , \Jbi duo aut tres
» fuerint cbngregati in nomine meo, ia medio
„ fum eorum , quomodo non aderit muliitu«, dini fidelium ad honorem fc gloriam ejus
„ congregata ? Ut itaque publica fc commu­
nis oratio rite fc folcnnttar fiat , pfallant om­
nes clerici, uno ore fc concentu cum choro ■

CmmsIII.

k.

Quoniam plerumque decipimur fpecie redi,
& (olet inimicus homo bono femini fuperfemi- uuns.
nare zizania, Iparfique funt in vulgus varii co­
dices precum, prefer tim vulgari lingua conicnpti : omnes ejufrpodi codices hzc iynodus reji- e.·.,
cit, nili quos apilcopua probaverit.
«v 11·
C*»»» X I.

Traditiones ecclefiaftidv ita obierventur , ut

Hm"r.

a maioribus funt accept», nec aliorum contra- ,
rio more futfvertantur , vetereique eeelefiarum, ···».
ac dicrcefeon ceremonia, & ritus, non nils cum
confilio epifeopi, & caufa cognita , rejiciantur,
aut immutentur.

C
DE

Venucula lingua publice pfallort aut orare,
nemini, nifi contionatori populum ad devotio­
nem excitanti liceat, ne inde temeto fodicandi
de (acris tnyftcriis fc feniu icriptur* , cuiquam
detur occalio.

878

FIDE,

Tit»l»i frii»»l .

X fide nafeitur vera adoratio , fc quafi ab
illa fovetur : poftquam eme edoiti mira­
culo difcipuli crediderunt Jcfum effe Chriftum,
acceflerunt fc adoraverunt cum dicentes ■ vere
Cm»» I V.
„ Dei filius es . Et Chriftus ad czcum illumiNemo etiam iaicus , nifi caufa neceffitatis
,, natum, ait .· Credifne in fih im Dei f Czcus
„ autem : Quis eft , domine , ut credam in /m». t.
4" ~4sm. egrediatur ecdefiam inter millarum folennia ,
„ eum ? Relpondit Jclus , fc vidifti eum , &
led tantum officio miffir expicto , & benedictio­
,, qui tecum loquitur iple eft. Ad h*< protinus
ne data
„ ille: credo , domine : fc adoravit eum . Er- M, h.
Cas»» V.
D „ go jam dc fide dicendum , quam divus Pau,, Ius definit fubftantiam reium fperandarum,
Divina publica officia non quando cuique
,, argumentum non appateatiom . Res vero
libuerit , led propriis fc certis horis , fc Iciperand» , lunt res caleftes , 'ztern.v fc invifieundum antiquum cujufque eccleli» akum ce­
„ biles. Origo autem fidei ex Deo eft : Nam,
lebrentur .
*
Fides eft donum Dei , fc dominus , Nemo ve.1
nit ad mc , nau pates metu traxerit illum, fc
,, iterum dominus ad Petrum, Cato fc fanguis
Cm»» VI.
,, non revelavit tibi , fed pater meus cziellia.
Non cantentur in ecclefia cantica abfurda,
,, fides autem eft Chriftianorum viAoria : nam
,, fide vincimus mundam , Otandn, eft ergo ■f*** 1
nova , fc non probata. Si quz lint confuetudi,, dominus, ut det nobis fidem , cius augeat ,
nes in contrarium pravz, quzpotius corrupte­
luccurrat noftrz , incredulitati , nobis fideles
la dicendz funt, penitus aboleantur.
verbi lui diipenlgtores luppeditet , per quos
Cmo» VII.
fides docetqr fc auditur : Fides enim elt ex
auditu : fc quia fide^ verbo Dei tegitur ex
fenfu ecclefi» intellcifb , nemo libi temera­
fM>. »4
Nemo deambulet aut obftrepat in ecclefia tem.0/ >i.
pore diyini officii , fub prxna cxcotnmunicatiotio aufu quicquam confingat , aut fuaderi li­
nat
, quod a lenlu ecclefi* catholicas fit alie­
“·' ^^'.nis: Et ubi opus fuerit, brachii fzculartv auxiΧ,Ι* «r. lium impl eut.
num.

E

si-

CM»» VUI.

i”-

Introeuntes ecdefiam, divini officii, fiveceu lebrandi , five audiendi gratia , frontem aqua
benediâa aipergant , fc ligno crucis iefe muniant, ac genu flexo adorent, prafertim clerici,
fimulatque chorum ingicfli erunt.

C»»»» f.
Cotde creditur ad juftitiam : ore autem
confcllio fit ad ialutem , ait D Paulus . Et 1. t».. j.
divus Petrus jubet Chnftianos paratos elle
ad reddendam unicuique rationem de ea quz
in eis eft fide - Omnes ergo promovendi ad or-

dlOCS

87·ί> f

**£«""*

Concilium Bitukicenie.

dines fc benefici* ccclefiaftica , ieu ‘etiam oft- Λ

Christi tli 1 profiteantur omnis Sc lingulos articules fidei, ><> bulla Pii 4. contenta» : quod qui prz, Rate noluerint, arceantur : promoti,·qui a fide
rcccffcrint, deponantur .

,jl*,

C»»»·

IR B U M Dei veritas eft . at veritatis

Profiteantur ^tiam fidem catholicam nuiveriit|tum ac icholarum redores &.* doiioret , gra­
dumque honoris in iis adepturi .

fa·»» I V.

S
t.

Idem praftent fraternitatum , hofpttalium ,
ac communitatum ecclrfiafticanim admimftratotes, pmfeâi , (odalcs , 8c magiftri : quoniam
fine fide impoffibile qft placere ut».

«

Cause V,

Hzretici qui ad ecclefiam catholicam redeunt
publice val privarim, prout epifeopo videbitur,
coram eb , vel ejus vicano in fpiriturlibus ge­
nerali, prafentibus notario tc kftibus, errores
tc hciclcs abjuicnt, ac fidem catholicam protiteanlui , fcripturzque propria manu lublc-ibant , & cam fubhgnent : neque enim eos re­
cipi decet qui hziclin abjurait , nili fidei ca­
tholicae dogmata 1Ü1 contraria exprimant Scpro­
fiteamur, nc lupi >ntcr oves graflentur.

Cassa

VI.

RcAores paracialium ecclcfiarum eeclefiafti-

V

unicus fons eft Deus Origo ergo Be cail­
la verbi Deus. qui cum nft membra , nec os
hominum mortalium inftar habeat , jlli tamen
-tribuitur os tanquam vocis orgpnum , quiajoquutus eft patribus voce' humana, id eft homi­
nibus perceptibili , zàt ad ufitatum inter ho­
mines termonem accommodata. Nam fit Mo­
les : Verba ifta loquutus eft dominus ad om,, nem congregationem veftram in monte dt
,,tncdiolgnis vofe magna ; Sc idem, Vocem q*.
„ verborum ejus audiftis , fimilitudinetn autem
„nullam vidiftis. Sed Sc przter vivas vocis ora­
culum mlinuavit fe Deus cum per angelos ,
tum per vifioqes Sc revelationes, tum per Spi­
ritum fuum fdndum animis fandorum patrum,
deinde prophetarum : ac'·deinceps pei ipforum
ora Sc fcripta mundum docuit . Demum ipfe
dominus JESUS verr fidei doftrinam faciatiflimb fuo ore pnrdicavit , Sc apoftolis totum or­
bem aperiens , mifit cos, abunde Spiritu fanAo inftruAos, docere omnes gentes Sc praedica­
re euangelium omni ereatune . Milit ergo eos
dominus, non ipfi auâoritate propria hoc fibi
C munus vindicarunt . Ut olim dominus per prophetam dc pfcudoprophetis : Currebant , Sc
non mittebam eos : Unde Sc D, Paulus : Quo,,modo credent , nifi audiant f Quomodo au- _ ~
„dient, nifi eis przdicatum fuerit r* Quomodo
„przdicabunt , nifi mittantur.

Jurent itctn fe tveque tn confidentiam neque
per limoniatn bdnc&x* fua .adeptos . Quod fi
aliter conftltcrk. < fideciarii omni clericatui
honore & prieilçgaq ■ nec. non beneficii jure
ac titulo priventur-, Qui vero horum aut alte­
rius pro vehementer fulpeAis publice habiti fue­
rint , a ceteris ecdeliafticis vitentur , donec (e
legitime & canonice purgaverint.
B

,

ΑΉΝΟ
DE PR,£DICAT1ONE ET EXPOSITIONE CHum
I
vcibi pci ...
>l>«*
* TtCul»» ttrtitu

11.

Cum· Ill.

88®

Cassa prsms/.

Sciant ergo omnes epifeopi , przdicandi ver­
bi Dei munus ad ipfos przfertim pertinere , ut
qui a Chnfto miui in locum apoftolorum luccefTerint
Sed quia neque temper nec ubique
per dioecelim verbum Dci poflunt annunciate ,
videant ut eos mittant quos fui operis dignas
D adjutores efle noverint, ne fub ovina pelle lupi
rapaces in grege domini graflentur.
Caasa II.

<ca facramdnta non admintftrent hzreticuetiam
pcznttentibus , ( przterquam in mortis arti­
culo : ) nili conftist illos harefes abjurafle ut
fupra proxime , Sc fidei catholica profieflionem fecific » fc abfolutkxiis beneficium conic-

cutos .
C aasa

VII.

Provideant epifeopi ut parochialium ecdefia- ^.r.u,v
rum reâores verbum Del pradicent populo , t.
liogulu diebus dominicis tc feftis , aut concio- ιΊ f'J*·
ne publica , aut faltem injir nullarum folennia : tc li per fe ipfos concionari non poflint ,
aut memoriter recitent , aut faltem legant homilias vernacula lingua, qua ipfis ab epifeopo
prsfcribcntur.

Omnis Chriftianns prima fidei rudimenta ,
orationem dominicam > falutatlonem angeli- ■
fassa III.
cam , fymbolum apoftolorum , Sc decalogum E
ftudiofe perdifeat , ut Chnfto Sc eeelefia con­
Qui temerario aufu fine epifeopi aur vicarii
r„^,
fiant et adhzreat , Sc eaitiofum virus hzrefcos
licentia cathedras occupaverint , aut errores vel fef 1 · a> »
a fana do&rina difcsrnat 1 8t in cum ufum ab
kandala in populum Jiflcminaverint, cujuicum- f"“ ’ 1
epilcopis componantur cattchifmi , qui lingulis
que fint gradus vel ordinis, ex auâoritate fa­
dirbus dopunteis populo tc przfertim pueris a
cti concilii Tridentini , coerceantur , nec przparocho ia ecdefia csplicabuntur .
textu ftationum aut quorumvis privilegiorum
juventur : Provideant tamen epifeopi ne impio­
rum calumniis vcicntur, quifinccre verbum Dci jm,-.
predicant

Cm*·

881

Cr*xHLU’

Concilium

,

. _ . --

. .·

BITU Λ ICHN II *

UIMaiCul UT.
aaxraxMC.

ΟOooZ

A apertum fit verbum De\, requirit tamen inter,,prctationem rciigiofam Sc piam. In Nrhemia
„kgi<ni’s h«c verba : Attulit faceidos Efdral
1'»«- '
„ legem , librum Mofis fuper turriculam ligneam ,
"Regulares euj Ccuttiqiie Cnit ordinis pr»dicare
,, namuiim in iacram catnediam ; te aperuit 11non pivlumant , etiam in ccclehis 'uorum ordi„brom coram ecclefia , Be Levit» ftabant cum
u.a,» . ni)ni , nifi prius examinati & approbati a ίόο
,,eo. Ipie vero legit m fibro : Se Lcvitr doc.luperiore, & impetrata ab epifeopo aut rjusvi­
„l»ant popiilum in lege, A populus erat inita
cario bcnedidionc St licentia .
,,tione fua t A legerunt in libro legis Dei, lu,,culeutcr explicantes fenfum. Se erudientes in­
C l non V. t?
ter legendum, hrc Nehemias. Hunc yitum lePresbyteri Be monachi errones, nifi ab epifeo- . Îendi te explicandi iervavit etiam eqminus
ESUS verua doftor cvleftis, cum Nazareti fypo examinati, jnx'adecretum facri concilii Trttiagogajn ingreffus . tradito ei libro infignem
■<e<«. . dentini , ad prrdicationis munus non admit­
liai* focum capitia fexti expofuit i drfcipuIis
tantur , cujiifciimque privilegii pretextu fele
etiam in Emaom proficifcentibus feripturas ape­
tueantur & muniant.
y
B
ruit. Et domini exemplo Petrus pfalihum decimuni quintum exponit de Chrifto. Et ipfe Pau­
Cairnn V I.
lus firipturas ubique interpretatur. Credentium
ergo mertem illuminat non fola predicatio verColleAorcs clcernolynarum cujuTcumque con-.
bi Dei , led etiam lcripr.ir.irum leciura
Et
ditionis exiftant , nec ner fe , nec ad Colleias
qunr-, I.itcra occidit. Spiritus autem viy tscat,
admittantur , nili con fcnfu'epifcopi caufa. co­
periculum eft , nç vel finiftra Ictipturarum in·
gnita . Qqod fi attentarint , juris remediis
terp-· itione, ( quam plcrtque leftorxs aut prxcoerceantur , privilegiis quibufeumque non obdicatores fuo ingenio nimium confidentes a fellantibu», ex audoritate ejuldcm concilii Tri­
ipfis petere foleo' > varii errores contra fidem Ac
dentini fublatis .
feriptur* faers finceritatem , difleminyitur : ideo
in interpretandis feripturis has cautiones adhi­
Camus VII.
bendas ftatuit fynodus .
I
In omnibus tedefiis cathcdralibus, 8e ptrclClite» prinHU .
puis collegiatis celebriorum locorum , ccclclia- C
n«.,_
ites inllituatur , aiilgnatione canonicatus , A
Ea tantum in «fu fit bibliorum Latina ediprrbendr primo vacature , (i alia non Inerit
t io , qu» ab eci'efia catholica recepta eft. Caallignata : cui ciyncionandi Se interpretandi ver­
rumici autem libri recipiantur , qui ab eadem
bi Dei provincia demandetur.
«elefia admifli V probati funt . Ceteri omnes
dc lidr, dodtrina , A,- religione, quavis lingua
Cxnon VIII.
< ■■1.ci ipti, nili auyxoritatc ecclefuftica probati
lint , rejiciantur . Qui yero ejnfmodi libros
' *"’·
Nemo ad leripturas facras , live publice five
penes fe liahenl , ad epifeopum detrrant , ut ejus
P''*ttim interpretandas admittatur , nifi prius
aibitnoprobentur aut rejiciantur. T»pographis
111 theolo'-ir nudio diu A piobe verfatus , aut
tn cadem°tacul'.itc gtaduatus , aut faltem bacvero nullos de religione aut fide libros , fine
epilconi licentia 8e probatione excudere 8c vccalaurcus formatus, Scab epifeopo loci aut ejus
nales-habere liceat.
vicario de vita , moribus, Joftnoa. exami­
natus & approbatus tueat Se m lacro fubdiat
I I.
cona'us online conftitutus , nc improbata do- £>
drini a non probato doftorc pro veritate ditOmnia biblia facra , te quivis alii libri dr
femuietur ■
fide Se religione vernacula lingua feripti refpiantur , nifi quos eccltfix catholice it ordi­
Cenari IX.
narii auâoritas probaverit.
In monaftertis te conventibus , five in titu­
Curroa III.
lum , live m commcndam poflideantur, in'qui­
bus numtms monachorum A facultates fiipreNon liceat cuiquam verba Se fententia’ fatmt , inftituatur lector idoneus per abbates feu
crs feripturar ad fcurrilia , fabulofa , vana ,
piepolltos iniorum , aut (i id neglexerint, per
adulationes, derrsftiones, fuperftiiionrs,Adiacpileopum feu capitula generalia , quemadmo­
dum decreto concilii 1 rident ini cautum eft :
bolicas incantationes, divinationes, fortes, librllos famofos , A alias ejulmodi impietates
Qui quidem lettor , aut facram feripruram ,
ufiirpare. Qui in eo peccaverint , ab epifeopu
aut faltem literis humaniores junioribus preF. legitimis pcruis coerceantur.
legat .

"anno

HRIVTI

Cma» I Y-

DE ABUSU SCRIPTURARUM
tollendo .
Ta»l»i ^turent .

*·..
ir

AA M N E eloquium Der eft repurgatum.
..
Ait enim Salomon, Nihil addas rerbia
„ ejus, ne forte redarguaris A- inveniaris men,,dax. David quoque i Eloquia domini . clo,.quia munda : argentum igne purgatum , defixcatum a terra leptupluoi , Quamvis autem

Caasn I V.

Sit index librorum prohibitorum apud fetibam A aâuarium cujufiumque epifeopams, qui
lingulis annis exhibeatur bibliopolis A typegraphir oe per errorem improbitat libros difl«
minent r nere populus catholic» religioni ad
divius per ignorantiam libror, prohibitos te
tineat .

D e

Anno
CHRBT1
■>·♦,
j.

u

-**· 1

o*r. r,.x
" *"
”· ·

w

88j
anno
CHUIS I *

CTJ“uu‘

Concilium Bi

DE H AR ET I C IS' VI T A N D IS

884

TOXICBNil.

A orant v Sc precibus fuis populi votis apud Deum
favent .

Cum

Tiiultti yiiatti,

anno
çhristi
ιί»«-

III.

>i , ../"^Uî tetigeiit picem, inquinabitur ab ea:
Concionatorev abhorreant aniles fabulas , Sc
Et ut ait plalmogiaphus , Cum elerio
qu» potius prophana , quam Dei Canitis con7i (
,, electus erit, cum pcivrrfo peivcrteris . Et ui
vcnicitia, quique infirmis offendiculo elle pol­
, iu
,, monent apofioli, heretic: poft fecundam aut
luit , nec quicquam pro hilKuta fandorum pro­
,, tinum monitionem vitandi funt , nec eis di··
ferant in medium, nili quod ab eccleiia catho­
• ccndum eft. Ave -, nec in domum recipiendi
lica receptum fit. Scandala etiam , calumnias ,
,, iunt, ne eorum operibus malignis communi*
St detraâiones non effundant : Sb contra fece­
i a . pii ncetur. . Rcde ergo D Cyprianus ait : Virate
rint , ab epifcopis cxtraofdinarie puniantur.
, .11·
„ lupae , qui oves a pallore fecernunt : vitqte
,, linguam diaboli venenatam , qui ab initio
Cauci» I V.
„ mundi fallax eft & mendax ·,.mentitur, ut fai- B
,,(ix eft fc mendae i mentitur, ut talfex, bJan> Meminerint Chriftianl 'omnes feptimum diem
,,dirur ut noceat , bona promittit , ut malum
a Deo inftitutum Ac conlecratum , nec tantum
,, · ibuat ; vitam i ponde t , ut perimat , eccléa Judaico populo , fed ab omnibus qui Deum
'
,, ham pollicetur, cum id agat, ut qui illicrecolunt receptum Sc celebratum. Chriftianosau,.d't, in torum ab ecclelia pereat. Itaque lub
tem diem dominicum pro Sabbato tecepiffc
[uriu vindicte divins lizrcucorum confoitia
Dominico ergo dic Celfent frculatia opera , fit
v luniiir
(aerum inftitutum, ceflcnt liâores , Glcat pnconis cuba , veâura, omnes negotiationes, con­
trarius, notariorum inftrumcnta : ( niG quies
friatat .
neccllitate teftamcntorum aut matrimoniorum
j Hortatui hic fynodu» omnes tideles inÇnricauia differri non poliunt ) Iit quies ammt Sc
ft.i, przlertim eccleliaftKOs , ut conlortia hirecorporis fanâa , Sc ad Deum levata mens , Sc
ticorum deruent, eonnesbia quoque , commer­
a tericnnis abftraria ; fatis (jnt Chriftiaao ope­
cia 8c convivia advertentur 8c fugiant
ra caritatis , orationes piae , plalmi , bymm
C Sc cantica ,

*··

Caaoa II

Cama V.
Hireticis ecdefiarum aditus , nili caufa aut.a
■ diendr pridicationis , non concedatur ,'neque
*.'”.'1.
lepultura Chriftiana .
‘f*- Μ I .

n-a.

r--<. i.u,
f

Caao» 11 I
,./
Ad hireticorum co’nventicula nemo catholi­

Pritcr dominicum diem dies fefti folennes
qui ad memoriam magnalium Dei inftiruti lunt,
& beat» Mari· virginis, apoftolorum, marty­
rum, aliorumque fanâorum honorem ab ecclcfia recepti funt, obferventur religiofe

Ca»· V I

cus accedat : qui Ircus ferent, fi clericus , eijcummunicetui & deponatur : û laicus , violati
religionis icus cenfeatur.

■M

Prohibetur populus prophana fodalitia , Sc
comeffationes , choreas , tripudia , larvas, Sc
theatrales ludos, iifdem diebus feftis exercere:
DE INVOCATIONE SANÇTORUM D pompas inftrumcntorum muficoium Sc tympano­
rum in geftationibus imaginum per vias Ac com­
Ac diebus feftis.
pita exhibere .- Ac li quid aliud olim fanâorum
invocationibus advetlariis anfam maledicendi
Tua/at fcxtti
pribuit : a cauponia abftineant , Sc nihil nili
UONIAM ecclelia apoftolorum Gde Sc
quod pietatem redoleat exerceant . Imitentur
Chnftiani totis hike diebus fandos illos quo­
dorfttiru fundata , martyrum fanriorumque omnium vittutibus Ar exemplis hztefes quorum
­
memoriam colunt per opera caritatis .
vis (iculo repulit ; idcirco Chnftiani pie 8c reiigiofc fanftos invocant , quos fidei fu» vindi­
Caaaa VII.
ce» Ar a (ferto res habent , ipiritu etiam prophe­
Curabunt epifcopi , quoad fiert poterit , ut
tico cdoât Deum laudandum elle in lanriis luis
Id ergo dt invocatione fanâorum qu» in gene­
dies fefti fanâorum a populo non amplius va­
ralibus conciliis fancita lunt, hic recolit Sc ftatie, led una Sc eadem forma celebrentur r dtfcer
'nantur autem qui a clero tantum Sc quiapopu
iuli lynodus .
E lo coli debeant.

Q
■

Caaoa friati

DE PEREGRINATIONIBUS.
r> n. i.i ».
Colantur fanfti , Sc dies fefti fandorum piis
“■ » M ··! orationibus, pfalmis, Sc hymnis , Ac frequenti
“
miffr Si folennia officii celebratione , Sc verbi
Dei pridicatione .
'

Ca·*· 11.
Doceant predicatores 'verum cultum fando­
rum tamquam (ervorum Dei , qui tamen jam
■ terna bertiturUne (ruuntur , pro mortalibus

Tatlti ftftiati.
D Dei fandontmque invocationem perti­
net antiqua traditio cccleGsa de peregrina­
tione ad loca fanda : legimus enim Salomonem «dificato templo a Deo poftulafle ut alie­
nigeni illuc oratioois ergo peregtinantes exau­
direntur . Servent igitur omnes catholici es
doririna ecdcfii Ac auâoeitacc hujus fynodi

A

hac

l-*<r »■

88j
ANDO
CHRISTI

G7Cam,u’

Concilium

BlTURlCENiE.

lise de peic'gtinanonibus refte inftituendis do­ A
cumenta .

ITA'Sr?·

88ί
ANNO
CHRIJTI

Cam» IV.

«Jl«. ■

if·».

Omnibus diebui jejuniorum, ut Bc diebus Veneri» tc Sabbati, prohibetur ufu» caraiam : tem-/>.a
porc autem quadragefime ab ovu, aliiiquc ci- I*’
bis prohibiti» omne» abfttncanc , nili idverfe
valetudini» caufa , cum licentia epiicopi , aut
eju» vicarii

Nemo clericorum (anda loca vifitare prie fu­
mat , nili qmpetrata a proprio cpikopo , aut
eju» vicatio in fcqptis licentia
CUUM I I.

Praemuniantur debita Sr integra peccatorum
cotifciEotie 8c cuchariftiac facra mento, quicumque ad loca facra peregrinantur , antequam
ite aggrediantur .

Cum res poftulabir epiicopi indicant lejunia
ex veteri ecclefia catholics ntu ; Bt ea fub pce-

Λ.

na ecclcliafbca Bc canonica iervare teneantur n ij,,»,,,,.
B quibus indiâa fuerint .

G»·»· III
DE ECCLESI IS E I

Nemo ad loca landa peregrinetur explendi,
r~r-«t
.ac deledandi animi caufa, aut perluftrandi op­
pida Bc varia loca : ted pro peccati» emendan­
di» Bc voti» adimplendi» .

DE VIGILIIS ETJEJUNIIS

Titalrn eilAtm.

BASILICIS

Titnlni nrvei.

UANTUS honor eedefiis Dei deferri
debeat, ipfius Dei vox fati» exprimithit
,, verbi» : Erunt oculi mei , Bc cor meum in ( K
templo eundi» diebu» : unde Chriftu» ingrdTus
civitatem, ftatim adiit templum, Bc ejecit ven­
dente» Bc emente» , nolens domum fuam fieri
domum negotiationis, Bc fpctuncam lationum
„ Domus mea , inquit , domus orationis eft ■ u n ,,
di- Quaie circa curam & honorem ecddiarum hate j,
piccipit fynodus .

Q

ONA quidem eft diurna meditatio , no­
cturna ell efticacior : quia per diem vari·
„ necellitaces ob(lrepun< , Bc occupatione»
„ (trahunt mentem : nox autem quieta Bc fe,, creta opportunam fe prebet orantibus /"aptif,, fimam vigilantibus, quiacolledum hominem
Ce»M frintee.
'î""· < I |. divinis confpedibus fiflic . Unde David : In
>, noitibu» extollite manus veftras in fanda,
Ecclefi· bellorum , incendiorum , temporum
„ Bc , Memor tui node nominis tui domine :
injuria, feu vetuftate collapfs reftituanturBc re­
„ Bc , Media node furgebam ad confitendum
ftaurentur K cum ex collatione populi , tum ex
tibi, Bc , Erat dominus riofter pernodans in
eorum, ad quo» pertinet, fumptibu», fi adfinc
oratione . Ut autem elevata mens ad oratio­
facultates ; idquc epiicopi curent Bc ftatuaat·
nem , purior fit , Bc Deo acceptior, fandifiime ccclcfia catholica apollolorum traditionem
Cun»· 1I.
(equuta , jejunia Chnftuna exemplo domini
inilituit : & Moyle, montem afccndit , Dei
In parochiis ubi ecclefi· dirutae funr, nec eft
mijcftatem vidit , Bc legem a domino acce­
exercendis facris locus, ematur, aut conducatur r
pit , jejunio quadraginta dietum praeparatus
fumptu populi, aut eorum ad quos pertinebit,
Bc Hellas non nifi ejuidem temporis jejunio D domus congrua : in qua cum licentia epiicopi
praemunitu» ad montem Dei Oreb pervenit.
fuper altari portatili mifla divinum officium ce­
Chrifti ergo domini noftri exemplo , patrum
lebretur : donec locus idoneus, perpetuo ecclefi·
etiam , fandorumque omnium imitatione, ca­
dcftinctur, aut ecclcfia antiqua «uificctur.
tholica ccclcfia fidelibus jejunia indixit.
-CUMA I IL
'·’ I ,,.J7.

B

c

Servetur vigilia nativitatis domini , ad imi­
tandum pietatem pallorum qui Chrifto domi­
no ca node adorationi munus impenderunt-

In monafterii», prioratibu», ctpellit , lepràfariis, eleemoiynanu , fi qus ecclefi· 8e do
mu» deftrud· fint , redditu 8r fumptibus eo­
rum , ad quoa ejufmodi beneficia pertinent ,
aut qui ea poflidcot , reftaurentur , Bc ad id
ab epiicopi) locorum compellantur , petni» Bc
cenfuris ecclefiafticia , tum etiam redditu» prehcnfiooe .

Relique vigili· pr· more locorum , Hc ex
mandato catholica ecclefir . cum celebratione E
proprii cujufque ecclefi· oflicii ferventur. IdeoC^nan I V.
que iemper dominica pracedcnte in ccclefiis
Îrodamentur , ne vitio ignorantis ca a laicia
Ad ccclefiarum patochialium coftodiam non
olvi contingat .
admittantur neque praficianeur niti viri pii,
Br idonei , Bc qui prius a parocho Bc pfipulo
probati fint : certia horis ecclefiam aperiant Bc
claudunt, Bc eam mundam , nitidam , iattam
Serventur jejunia quadragefims, Bc quatuor
tedam habeant : nec quicquam profanum in­
temporum > ft alia ab ccclcfia inftituta .
tromitti linant i nec eam feparari, dividi aut
ad alios ufu» quam ecdefiafticot converti pen.
mittant, neve in ipfis aut carum poiticu mr:caturs exerceantur .

Qtnon

il .

Ç )

Λ8 S

CILIUM BlTVRICtNSB.
A

DE RELIQUIIS SANCTORUM,

chkisti

Titulat farinai.

n introdui. ccclcliaftb

ONORAMUS reliquias martyrum, ut
Deum, cujus fervi funt, adoremus . ho- *ifA. tfutrf,
noramus iervos , ut honor fervorum redundet
in dominum. Si enim olla martvrum polluunt
contingentes , quomodo Elyfxus propheta mor*
tuus mortuum lufcitavit ? Ad honorem ergo re- * 'l' *’
fiquiatum retinendum, h«c dc illis vult ferrari
'
fynodus

■ itionum ar-

H

• aliSetur

■ie mendici
:n introeant
»i officii vel
ccclcliarum

Caata frimât

3
Curent epiicopi, ut reliquiarum honor populo'Dci pizductur.
/<■·>

.i K· fontes
/tare , fr­
ictionis ob/'tihus , hæc

■à

Ci/iot 11.
feS 1”<»Γ I .
Reliqui* non offendantur extra capiam, nifi
ex folenni more & ritu alicujus ecclefi*id fiat,
fed cum honore & reverentia ferventur ■

. ovetur , âc
.ne > & fon. iorum . ubi

Canin III.

Non transferantur fandorum reliqui* line audontate lummi pontificis, vd epiicopi , vel
concilii.

/.turdas eantii ncgotiatio.novçant.

°'11·1 6

C
Si quae fandorum reliqui* fuis captis fpo­
liat» adhuc injuria temporum reftitutz non
fint, novis vafculis, k captis recludantur & be­
nedicantur : nec temere recipiantur, led appro­
bentur aufioritate iummi ponWicis , aut epi­
feopi loci > qui, juxta decretum concilii Tridentini, eafdcm prius agnolcat · Si que in domi­
bus privatis fint, auctoritate epiicopi ad cede­
bam reducantur.
x'

is altarium ,
namenta ec•ia fervent 8c
. oticm, cum
epifeopo vcl
, ubi jus vi-

Ολο» V.
Ab eccleliaflicis perfonis deportentur in lupD plicationibus publicité non a laicis , nili torte
·. , vinum &
ex antiqua aut laudabili confuetudine ecclcliarutn & locorum, id il lis conceiTum fit . urn eucharidecenter fer1)E IMAGINIBUS.

i m gerant, ut
hcotur : pro-

iici , Icâio. confringan-

. cis tradentur

υ.-a & polluta

feu

facet 11 &
...copi licentia

N imaginibus non materiam , fed imagine i"“ ·
reprxlcntatum veneramur, imaginis honorem
s'
ad prototypum referentes. Ad hoc enim ferpentem meum, non ad derogationem Movies ere­
xit . Colcnd* tigo funt imagines, non quod ab
eis fit aliquid petendum, vcl quod in eis fidu­
cia fit confiituenda : C ut olitn fiebat a genti­
bus qui in idolis fpem fuam collocabant ) fed
quoniam honor, qui illis exhibetur , ad Deum
Ar fanCtos refertur .

I

£

Qni venerandas imagines idola efle dixerit ,
aut Chriflianos honorem imaginibus exhibentes
in idololatriam incidere , anathema Ct .

C» «·« 11.
Epifeopi & qui verbum Dei predicant imagi

num

;,0Ι4Μ·|Η. .

88?

“/ST"

Conciltüm B

asuncui nt
arx raanc.

ITUtlCINJt.

o--.
O?O

anni"
ANNO nuaB honorera juxta doânnam iacromni conci- / cum gravitate fuo Ordine digna , conveniant
Non contabulentur in choro , neque quicquam CHXisri
CHR15T1 liorum ,
ecclefia catholice , iitdulo doceant :
alienum a cultu &r divino officio legant , fed
''·*■
u»apopulumqae moneant, ne ii» prêter tectum er­
iciis inftitotum , utantur . Benedicant autem
nec peivatim officium dicant , ac chore fubtrahant quod debent , aut per cos tutbentui
epiicopi nova* imaginet priufquam in ecclefiis
qui pfallunt . ,
recipiantur ,
nemo imaginem ponere audeat
nili ab epifeopo probatam .
Cas»n 1 V.

It

tt

III.

EraAz autem imaginer , mutilata· , aut re­
taliate vitiate , in lactario reponantui , aut Ii
fieri poteft icficiantur, ac reftiruantjr
Cavo» 1 V
1

Si quit pravus attt corruptus ufus adhuc in
populo circa cultum imaginum viget , ement
epiicopi ut omnino tollatui .

In fine plaftorum Sc ubicumque gloria (anAiQimz Trinitati redditur, omnes conforgam ,
Λ in invocatione nominis Jefu genu fleâint .
Horum tranfgiciïorcs illius hona , in qua excelferint, diftiibutione careant ; pctfeverantes,
mijore pana prodelidigravitatepleâantur, Sc
per lincerz conlcientiz punduatium, Cujus errt
lingulorura defcâu» obfervare , apud canoniios
in capitulo congregatos deferantm

*

Caao» V

/
Er quia multi hoc fzculo opus Dei faciunt
négligeâtes, Sc impunitas illis audaciam pant,
8r audacia cxccfium , providens hzc fynodus ne
deinceps fcsndalum ccclefiz inferatur , ftatuit
Tital»! d»odetin>in ·
ut fi quis ante finem pfalmi , Venite cxultetnus « aut ante finem primi pfalmi . in cete­
ON immerito fanâi paties cordis in Deo
ris horis chorum ingreffus non fuerit , illius
cxultationctn cantu trituri iunt, ut Moy­
horz diftnbutione carcat
les, Zacharias , & eheu’ . Sed prztcr omnes
vates fanâilfimus David, tl iacratiflima v.igo
Csaazt V Imater Dei, (acre mentis gaudium'cantico te- C
Qjn ad miflam poft primum , Kyriu elt i
flata eft : tt iple dominus fandam civitatem
fon , non acceflerir , aut eidem ufque ad fiingreflus , puerorum Hebrzotum cantum gra­
tum habuit . Quin bapolloli ipfiim Chriflum
netn non inteifueric , abiens i,enfeatui ; fi
comitantes, cana fada cum Chriilo hymnum
quem tamen corporis infirmitas Ita urgear ,
ut finem divim officii expcCtarc non poflit , li­
cecinerunt ; quo lanfto more prifei etiam Chricentia exeundi a przfide chori obtenta difecftiani hymnos Chi illo effuderunt . Et crefcendat , Se ilhus horz frriâum nihilominus perci­
te ecclelia canendi &.· pfallendi ritus publice ,
piat : frmiliter omnes infirmi omuibu» horis
primum in orientalibus, demum in occiden’alibus ecclcliis receptus eft , & oblervatus : ad
przfentes cenieantur
movendum & excitandum przlcitim languen­
Caao» VII.
tium tc torpentium animorum aftedum . In,, dc D. Cvpiranus ait , Placendum di» itiis
Procellionibus
omnes inrcrclfe teneanrut a
,, ocuE., & habitu corpoiis & modulo vocis.
principio ufque ad finem : qui fecus fecerit ,
Cavo» frimin'.
D Hirer abfenter connumeretur .

d’e celebratione divini
officii , horis canonicis , & cantu
eccleliaftico

N

Sit ergo canius rcligiofur 8r modeftus , Sc
snufica tempori conveniens, que vocum Ionum
Sc intelligentiam non impediat , prrlertim in
fvmbolo apoftolico, cantu angelico , & euan­
gelio paIlionu domini , vitentur repetitiones
vocum &: fyllabarum fupervacanez · Cantus fu­
nebris & quadragefimz lit gravis , tempori &
ici conveniens .

C<uk>»

VIII.

Tollatur illa corruptela , qua iis jura totius
dici conceduntur , qui uni tantum horz diei
adfuerunt : ea enim percipere illi tantum de­
bent , qui pondus tc zftum diei perterunt , 8t
choro ccclcliz fideliter deferviunt

Ccmn IX.

Cuwi 11.

Pendeat in choro tabula , in qua ordinatio
divmi officii (cripta Iit , 8e dilcant ex ea tinIn omnibus ecclefiis cathedralibus St colle­
guli ad quz onera Se officia adftringantur fin­
giatis , dato figno Se congrua pullatione przgulis horis per totam hebdomadam , quz fi
mrlfa , debitis horis , fecundum antiquam E excqui per fe aut per alios neglexerint , pro
cujufque loci confuetudinem traftitn , diftinqualibet hora , unius diei integri diftributiofte It articulate , decantentur divine laudes,
nes amittant.
St preces ab ecclefia przlcriptz , ita ut folcnfaaar X.
ne a fcriali officio omnes audientes facile difecrnant .
Quicumque in ecclefia bénéficiât! tempore
div ini officii per ecclefiam inambulando, vel
Csaa» III.
foris circa iplam , aut cum aliis colloquendo
vagantur, totius diciprzfentiam amittant, qui
floras canonicas diâuri, cum tunica talari,
femel correptus non deftiterit , per
di·'
fuperpelliciis mundis , almutiis . pileis quadra­
{tributionibus careat, perfeveransautem gravie­
tis, vel eappis nigris, pro temporum
regio­
il pcenz (objaceat.
num diverfitate , fine ftrepitu , modefte ,

Sc

Contil.Gtiuril. Tom. XXXIV

meniem

Sc

P p

Ctmn

8pi
ΑΜΝΟ
cmirtt
>>««■

9
c

o

“VSl'

Comcilium Bitvriçbnj·.

8fiX

A benda, officii, aut Perioaatus, catbedraliaaut AHNO
Cmm XI.
col kg ia ta ecclefi· , aut cujufcumqee alterius CHXtsTt
beneficii, nullas fieri finant proventuum dedo- «»*♦·
Regularat qui circa pnsdiAa excefficriat, gra­
Aiones, (elutiones, promiffiones, coaupenfatto­
vi pana fispenoram arbitrio caftig^tue. *
nes illicitas, nifi ubi laudabilis eft confuetudo,
ut fn pios ecclefia ufus corfvcrtantur, ncc inde
Crasu XII.
Canonicis quicquam accrefcat.
Omnes ecclefiaftici, etiam non btnaf\ci»ti ho­
ra i canonicas attente ic diftinAe dicant, depo­
DE PUERIS CHORISTIS.
lita omni follicitudine fircunari > nullaque col­
loquia intermifceant, κ Deum precaturi locum
ejufmodi fibi deligant, in quo a pietate & de­
Ticatai drama» pourras.
votione non abducantur.
UONIAM Spiritns fanAas per os Davidis rfa.t.
Cum· XIII.
,, cceinit , Ex ore infantium fc laAen>
D „ tium perfecilti laudem Dei. Et voluit Chri­
Reftituantur in omnibus eeclefii» cathedralifti» dominus parvulos ad fe venire . Et , La- Mmc ■*.
bus 8c collegiatis, ubi commode fieri poterit ,
bia fanda exaudit dominus: tc illis cito annuit
antiqua inngnia quibus antea utebantur cho­
precibus , quas lingua immaculata pronunciat.
rum, cum baculo cantorali incedant ; him et.
Ideo catholica ecclefia caleftem Sc triumphan- ®·*νβ **·
iam qui prccedunt hoftiarii, virgas fuas , aut
tem imitata , choros angelorum referens , reJ*
baculos argenteos deferant . Serventur quoque
Ae & fande pueros cnoriftas in templis & iiw·.
mutationes veftium tum ex lino sftate , tum
ecclefiis conftituit , qui afflduis cantibus cho­
ex panno hyceae geftari folitae . Eafdem etiam
rum ecclefia excitent. Et quia ηοα tantum vo­
deferant m fuis ecclefiis in choro , dum offi­
ce , fed etiam compofitis moribus , tc habitu ,
cium divinum celebratur , epsfccpi qui funt ca­
fc literulii pro captu artatis ornatos effe opor­
nonici, nrfi contraria confuctudinc aut pt in le­
tet.
gio aliter receptum fit.
Censa I.
Cmm XIV.
C
Primum pueri idonei , «tatis convenientis ,
Sit magifter ceremoniarum in fingulis oecleex legitimo matrimonio procreati, corpore non
fiis cathedrahbus Sc collegiatis, aut fi defit, amutilato, valetudine & voce integra eligantur,
Jius inftituatur.
eo numero, quem quaeque ecclefia habere folet aut debet.

Q

DE

QUOTIDIANIS
diftributionibus.

Tittchci Itcimaj ttrtltt.
Cu.vwf<f. /“\UI altari fervit, de altari vivat : tc qui
eidem nonfervit, nec deeodem vivercoebet : ne contra omnem squitatem prensio affita.
cuntur pares, qui fimul eumdem laborem non
fuftinuerant.
Cassa L

Non dentur dittributiones quotidianas, nifi iis
qui adfimt divincv officio , aut infirmis , aut
hs quos psfta tc rationabilis corporalis neceffitas , aut evidens ecclefi· utilitas excufave-

I

rit‘

Cmm

II.

Canonici ftudentes proventum pnebendarom
sA’tf'T·*· fuarum percipiant, juxta juris canonici & com­
munis formas, aut ecclefi· ftatuta.

Cmm

ID.

su—A/,,
Canonicus facram fabdiaconatus ordinem non
*
'■ adeptus, vocem ia capitulo non habeat , ncc
ftallum Asperiorem ia ehoro a&endat , nec ca­
nonicos presbyteros procédât > neque beneficia
<
conferre poffit.

Cmm

IV.

Epiicopi in eledione, praicntatiooe, nomi­
natione, iaftituticae, confirmatione, collatio­
ne , vel alia provifione five adasiffiooc ad poffcffioMB alicujusdignitatis, canonicatus, pva-

Caaea Π.
Sit eorum redor aut praeceptor bone &: pro­
bat· vita tc fidei, io facris ordinibus conftitutus , aut faltem qui intra annum promoveatur,
compofitis moribus, non vinolentus, non percuflbr, non concubinarius, nee qui fcandalo ju­
ventuti effit poffit : non pueris nimium indul­
gens j nec tamen ita feverui ut eos a munere
ccclefiaftico abfterreat . Qui puerorum opera
non abutatur ad fisa peragenda negotia : qui
muficam tc ritum ecclefia reAe calleat: qui udulo eos doceat, qui domum Sc familiam pue­
rorum non deferat , cum illis cibum fumat ,
nec alio divertat, raram eorum gerat , asm animi, tum corporis : eos viAu defraudari non
finat, veftiarium curet non permittat eos va­
gari parentum vel amicorum prartexto , aut can­
tus gratia : horis certic cos ad ecclefiam ducat ,
tc reducat, tc nunquam nili eo doce extra do­
mum incedere finat: relaxationes animi , cum
opus fuerit, concedat.

Cmm

III.

Prater cantum difeant etiam pueri certis ho­
ris feribendi <r Latiae loquendi artem , per prae­
ceptorem idoneum, capitulorum expeafis : ut adeltiores faAi ecclefiis sn quibus initiati fuerint
majora obfeqoia impendant . Sic enim fiet ut
ecclefi· bene eruditorum filiorum numero exor­
nata , errones cantores officrsdicali occafioncm
praberc folitos admittere non cogantur.

Cms·

IV.

Capitula eccleGaram , quibus eiafmodi pac­
ti mlcrviuat, adaltis provideant Je viAuArve·
fii-

8pî

ougouui
r. am.

CONCILIVM

BITV»1C1N»>.

ϊϊΓίίίί^

ANMÔ ftita, te ut «4 Audi· promoveantur .· mcminc- A ftiaria , ant lacrifti* profani* ufibui ccflerint , an NO
Cru bellorum injuria, leu ecclefi «Uxorum iacu chuxti
CHKilTJ riatqua tlli> «Matura beneficia pro maritorum
ria > enodentur , tc ia pnftimtm ftautm refti- n·*·
<J«4.
ratione· state, & qualitate, cumviium fuerit,
conferre.
tuantur·
Cama V.

D E C®M ETERI IS. CURA MORTUORUM
tc purgatorio *
|

Non confcthdant fades canonicorum aut fa>
cerdotam canton celebrandi gratia, nec in fe­
llo fanâorum Innocentium pontificalia aut Sa­
cerdotalia indumenta aut ornamenta proferant,
aut regium vel quoquomodo a fua vacatione
alienum habitum; ne inde tifut aut offcnlioni·
caufa fpeitantibu· prabeatur.

Tifultu tuifun fixtai.

ESURRECTIO mortuorum fiducia eft Chriftianorum, <r radit bone operationi·, fi- wa a>
de» eft refurreâipni·. Latarum Cnriftu· non di- »*·<«··>·
ait mortuum efle, fed dormire, cum tamen obiiflet : & eo· qui ex hoc izculo migrarunt , u.i.jifu
5 non mortuo· predicat D. Paulu', feddormien- V
DB ORNAMENTIS ET V ASIS
tea . Ideoque coemeteria fuo nomine monent
ecclefi*.
Chriftianoa non immodice lugendo· efle mortuoa, hia qui fpem refiirreAionl» habent , fed
Titalet JeelW fkforar.
pro his orandum, ut perpetua beatltadinefruantur, de quibui idcirco hac ftatuit fynodus ·
ON fine caufa fanâi ecclefia catholici
prifeam Aaron icam ecclefiam imitata ,
Caaan I.
myftico» ornamentorum ritu· pontificibni , epifcopu, facerdotibus fuir inflituit: nec id no­
Curent
epifcopi
omne· huja· provincia ut
vo more : primi enim Chriftianorem Levit*
commemoratio animarum pro iit prefeetim inDalmatici» te veftibu· lineis ufi funt in facrir
ftituta qu* lingulare· apua Deam intercelforet
fuir . Itaque de facerdotum te aliorum mininon habent, pte celebretur a populo, nullifqnc
ftxorum ornamenti· hcc ftatuit fynodu·.
profani· operibus folvatar.

R

N

CaM» prrnuM.

C

Vefte· fair* Sc ornamenta bellorum barba­
rie direpta, aut retaliate confumpta reftituantur, tc fufficiantar in locum aminoram. Exci­
tent autem oopulum przdicatore· verbi ad ali­
quid in ejulmodi Iaeram fupelledtilem erogan­
dum , tamquam pium Se Deo gratam opus ;
Quod etiam de facri· vafis obfervetur.

Cum» II.
Parochi officium facrum pro fideliam requk
ferta fecunda cujofqee hebdomade, fi fieri pofIit, aut faltem feria fecunda prime hebdomada·
eujofque men fit fello duplici non impedita vel
alio commodiore die celebrent.

Cum» III.

Cao» II.

Sacella ad anniverfariorum celebrationem so­
ft ru Λ a a fundatorum fucceflbribua reparentur ,
Monet epifeopo· , capitula , prcpolitos, Se
Oc juxta eorum inftitutum officia in eia religioomnes ecclefiaftica· perfona· hcc fynodu· > ut
fe celebrentur.
fuc conditioni· memore· etclefiat fua· ornent,
quantum ri> ecclefiaftica poft pauperum facul­ jj
C«m» IV.
tate· ceram, te cetera caritati· omeia Suppedi­
tabunt .
Non contrahatur, neque differatur , immute­
tur , aut innovetur ordo divini officii propter
Om· III.
celebratianem anniverfariorum, fed femper horii 8r loci· confuetit dicatur.
Canonicorum congregationes hortator , ut
Cama V.
more antiquo multi· adhuc in ecclefiis obfervato, unufquifque canonicu· nuper in ecclefiam
Non fiat officium dcfunAorum diebu· domi­
admiffna, pro jucundo fuo adventu grati animi
nici·, nifi pro depofitiona mortui. Vigilis au­
tcftimonium erga Deum , & ecclefiam fuam lar­
tem, qua pro dctunâii illa die dicuntur, tan­
gitione cappr, feu calui r, exhibeat, cujus pre­
tum poll vefperaa folennei celebrentur
tium capitula ecclefiarum defignabunt .* &ad il­
lud pertolvendum pro ftatatia ecclefiarum Com­
C.M. VI.
pellatur.

Cam. IV.

Ornamenta illa ecclefiaftica , 8e facra vafa
nnll,‘ unquam prophani· ufibu· applicentur, fub
pnena majori· excommunicationi· , tc facrilegii;
Si que autem temporum injuria profanata lint,
iterum benedicantur.
Om» V.
Inftituantur ubi non funt fMrifts five cuftodei i· qualibet «ctefia, oui curam ornamento­
rum tc rerum facranun habeaat : lc fi quo veCmcA. GewnN. Tom XXXIV.

g

Coemeteria ad fepelieoda Chriftiaoorum cor­
pora per epifeopo· juxta ecclefia·, ant alio ido­
neo loco benedicantur, te a profani· loci· difcemantnr : Et que olim mari· junfta £teriut ,
in pullinum ftatum reftltaantur, fi populi opet
id patiantur.

Cama VII.

Non patefiant bruti· animantibus, neque exficcandit profanis linteaminibus, aut alii· ejufmodi ufibu·.

Pp *

a-

*95
ANNO
CHKISTl

““Τ'

Concilium Bi

Λ

faaaa VIU.
In lit Aunditus non fiant, acque ulla
lia exponamur

vena

TUR1C1NSB.
pro defundi requit communi omnium vOtoha- anno
beantur.
CHSBTl
ut«.
Camn XVII.

Curent epifeopi dt eorum vicarii, archidiaconi X* vtlitatores ut annivrrfaiia pro monuit in»
ftituta celebrentur , te que a fidelibus legata
funt fideliter perfolvantur : Qui vero ea reti­
nere aut occupare pratfumptennt/anathemate
fciiantur.

fuma IX.

Omises Chriftiani , quibus teftamenti con­
dendi facultas libera eft , inter teftandum dc
funere inn 8r iepultura loro mentionem laciant , tut (ahem i<L fidei parentum te amicorum committant. Quod ft non fecerint > in
Canon XVIII.
propria parcrcia , aut in tumulo parentum ,
pro arbitrio heredum aut executorum inhumen­
In quibus ecclefiis plura Sc varia anmvctfaiia
tur.
B conditura Iunt , ita ut ad ca Celebranda tem­
pus fuSiccie non polfit abfque dimi.wtionc di­
Cana» X.
vini quotidiani officii, ftacuit hac iynodiu , ut
epilcopi auâoritate ejulmodi annivprlaria ad
Si teftator (e alibi quam in parcecia fua fepelicertum modum reducantur ( Sc certis diebus ce­
ri mandaverit , parochus corpus defunâi c do­
lebranda ptalcribantur, commemoratione tamen
mo educendi jus habeat , Sc in ecclelia in qua
temper habita eorum, qui legata Sc anniverfafcpultuta clcâa eft dimittat, fafvo tamen ipfrus
ria reliquerint.
r trochi jure, tum in quarta funeraria, tum in alis que jure , confuetudine , aut difpolitione
CtM» XIX.
tcftatoris, illi debentur. Si contra hanc conftitutionem regulares, aut alii ccctefiaftici , fece­
Non altius erigantur tumuli aut tepufchra de­
rint, eave caufa tumultus ctcitarint, poenis ;ufunctorum in ecclefiis, in choro prxfettim , ni
ris coerceamur.
forte przlatorum, regum tc principum . Cete­
ris vero id non liceat, fineauâoritate epifeopi,
C«»«» XI.
cum caute cognitione.

' Chriftianis in agone conftiâantibns, interru­
pto pulfu campanac moneantur fideles pro illis
orare: cam vero migraverint cx hac vita , mo­
neamur iidem continuo 3c longo ac integro
campann pulfu eum obtrite , ut pro ejus anima
preces Deo fundant.

C

C aaan X X.
Perfolvantur jura teftamentorutn, tc alia qu·
lege Sc confuetudine epifeopis & prslatis de­
bentur, fub cenfuris ecclcfiafticu.

Canon XXI.
Caaao XII.

Ritus 8r ceremonie fepultur· in canto , lu­
minaribus, comitatu, Sc aliis ejulmodi fumma
cum modeftia ferventur , ut aditantes ex dili­
genti eorum obfcrvationedifcant orare pro mor­
tuis , te mortis meditatione ad mores fandius
componendos invitentur.

Caww XIII.
Haretici ne in iis quidem ecclefiis quas fun­
daverunt fepeliantur, neque ctiam inirgniorum
aut imaginum in iis depingendarum jus libi vendicent
C4MU XIV.

Epifeopi fint esccutores tcftamentorum in
iis qua: pertinent ad pias caufas . Si qua ve­
ro legata non pcrfoluta aut a laicis retenta re­
pedantur , cogant illos ad ea petfolvcnda tc
reftituenda , ut in pios ecclefi· ufus conver­
tantur

DE

TRADITIONIBUS.

Titnlai elnieim frftinmi.

UONIAM fer ip tum eftChriftum multa fi.
”
ena fecifle, qua non habentur in libris
evangcliornm, jubentur Cbriftiani fetvare tra­
ditiones ecdefia , ne juxta neotericorum confuctudincm ex ipfo tantam contextu (capture
omnium teram /aerarum ratio petenda cenita­
tur

Q

In ecclefiis fepeliantur tantum pntlati tc mi­
ni (Iri ecclefi· , principes , fundatores eccleliarum . patroni tc domini Jocorum, te qui magiCana· pnmiM.
fttatu aliquo cum honore fundi fuerint, ac dc
republics oene meriti, te ii qui ab antiquo in
Si quis univetfam doftrinam ecclefi afticam ,
.ecclefiis tepultunt jus habent.
£ ad expreflum contestatu feripturo , nihilqne ,
nifi quod in ea coatineatur , pto vero tenen­
dum , * traditiones ecclelia quali inventa
Cum· XV.
humana rafpuendas efle dixerit , anathema
1st.
Non tepeliantur vpiteopi tc canonici extra
proprias ccclefias, nils elini fcpnituram elege­
Cawn II.
4
*
rint.
Qaifquis negat traditionem efle duplicem , > n<Cunae XVI.
fcriptam teilicct , * Bon (criptam , anathema­
te feriatur.
Convivia poft fuaua defundi non fiant niti
fobria menis inter proximos, confolatienis mu­
tuae caufa.* tt ibi gratiarum adiooes ac pieces

οΛ„

cmuomu»

». φΐι.

•i/

z*

- »,

,, „ ..

CONCILIUM B tT URIC ENS··

" Ce»*»

„
„
„
»

III.

Traditione» omine» dicccefanz laudabili 8c an­
tiqua confuetudine comprobata ferventur.
Ce»»»

οΛο

rit ex aqua tc Spiritu (inito, nun poteft Introire in regnum Dei. Omni^ps .ergo recens
natis conferatur , adhibita ecclchaftica cere- J*··· i.
tnontarum obfervationc.
Ca»·» frim»i

IV.

In baptifmo matciia facramenti, fcilicet aqua
naturalis , adhibeatur. Obicivctur etiatn.uius
catechilmi, ‘exotciimi, falls, falivz , chrifmatis, tc olei fanCti , ecterique ritus ab ecdelia
traditi : & ii quid horum omifl.im ruerit, filppleatui. Hzc de.induftria omittentes aut con­
temnentes anathemate icuantur

Non fumant canonici aut alii ecdefiaftici pa­
nem & vinum non confecratum in ecclefiis A
baiilicu die cane domini, aut aais diebu», fed
id in loco feparato, nempe capitulo , aut veitiauo, fimul facere poflint , fervata modeflia ,
reverentia , religione , cum hymnis Bc pfalmi»
confuetii.

B

D B

Ce»e» I I.

SACRAMENTIS.
Titelei JriiiHMi aSevei.

Oui ad baptifmum accedunt non inrromittantui in eccleliam , mli poll cxotcilinum , rujus
virtulc primum decet cos dzmonis potcltati
eximi·

UIA per primum parentem violata eft ori­
ginalis juftitia, in qua cieatui fuerat, &
fa»·» III.
peccato fuoomnes polleros infecit, dicente feriObiervent baptizante» trinam immerlionem
ptura : Semen malediftum erat ab initio : Bc,
feu ettufionem , fc proferant diflinctc nomma
*· ,, Nemo immunis eft a turde, nec infans unius
perfonarum Trinitatis , iub io:ma a Chtillo
diei : 8t poft peccatum oiiginale, in quo omnes
nafeimur, manent adhuc ejus quaedam reliquiae
przlcripta .
( quas theologi fomitem pcccsti vocant ) ailuaCa».» 1 V.
le peccatum generantes in nobis : providus Deus
lingulis morbis lingula adhibuit remedia , facramenta fcilicet, quibus peccata remittuntur, q < Nomina tantum Chriftianz profeflioni conve­
nientia in baptilmo imponantur, ne paganifmuin
hominis vita regitur , fides augetur , A totius
vel Judailmum Chriftianus icdolcat .
ecclcliz politia continetur ac confcrvatur : nam
Ipititualcm homini vitam c nifciunt baptifmus,
Ca»·» V.
confnmatio, pernitentia , cuchariftia, extremaunitio : Ordo autem A matrimonium ad cccleNon proci allinetur baptifmus quocumque praatiz multiplicationem &.* continuationem perti­
textu, fed quam citiflime fieri potent , bapti­
nent . Pur baptifmum fpiritualiter renafcunur.
zentur infantes.
Per confirmationem in gratia A Ede robora­
mur . Euchariftia nutrimur . Pcenitentiz me­
Ca»·» V I.
dicamento a peccati morbo Cmamur. Et fi quid
Paivulum in baptilmo fufeipiant unu» tannobis m extremis agentibus defuerit , per ectum patrinus aut una , qui pro co frdem in fatiemam unitionem luppletur . Omnia autem
cie eccleliz profitcan-ur : tencanturque cum ad(aeramenta n ibus conflant, ac perficiuntur : re­
monere, cum ad diferetionis anno» pervenerit,
bus, ut mateua t vcibis, ut forma : miniftro ,
ut conterente facramentum , A communem ce­ D ut pietatem colat A caritatem fervet . Curent
ctiam ut orationem dominicam , ialutat loncns
cidi· intentionem habente : quorum omnium fl
angelicam, A lymboluns apoftolicum dilcat tc
quid defuerit integrum ao ireitcflum facramen­
intelligat .
tum efle non potell . Baptifmus , confirmatio ,
Bc ordo , quia indelebilem chaiaAcicm anime
Ca»·» VII.
imprimunt, iteiaii non poliunt . Qyz omnia
ne in vanum confriantur aut fufcipiantur, hzc
Baptizandum ecclcliz offerat, potius vir quam
przcipit fynodus .
mulier, ut qui paratior Iit ad reddendam fidei
luz rationem.
Ce»*» u»ii»i.

Q

’·■

aax rtauc.

A „ Chriftus dominus ait : Nili quis renatus lue- ”""ΤζΤ——

ANNO
CMlBTI

I

uaualtut m.

Λ..λ·4·<·*

Caaa» VIII·
Saceidotct dum facramenta admituftrant ,
ufum & efliciciam illotum populo ■ Bc iis przNeque obfletrice» , neque laici baptifmum
fertins, quibus ea conferunt, exponant : adhipreveuiant aut conferre przfumant, nili in (um­
beanturque in eum ulum , manualtbns aoâorima ncccflitatc , tc evidenti periculo
tate Bc judicio epifeoporum edendis, piz
re- B
Ca»·» 1 x.
ligiofz exhortationes , vernacula lingua conferiptz , quibus in rorum admmiftratione lacetRegulares baptizandum in (aero tonte , niti C—
dot es utantur.
caufa ncccflitatis, non iufcipianr .

D H

BAPTISMO.

Tittdat dtiimui

»a»»i .

Ce»»» X·

Nemo baptizandum e facro ionte levet , nili
ad annos pubertatis pervenerit , A fidei rudi­
DVERSUS peccatum originale, in quo
menti» edoitus A confiimationis (aeramento ,
omnes tc concipimur A nafuimur, unicum
eft remedium lavacrum regenerationis, feu bap­quatenus tiers poterit, inligmius.
tifmus i cujus vim Bc neccilitatem exptimutu
P p
3
b B

A

CoK.Gewruf.Tan, XXXIV.

899
αννΓ

Conchium

i

900

IrrvRiCBNif.

de confirmationis

A ju, facramcnti fufccptioncm peccat* confitean- anno
•“Γ·
cHKim
1 r»«.
Γ«»μ IX.

Tir»!»i vijr/aii.
Arctiidlaconi, ae epitroporum 8r capitulorum
T ΓΙΤΑ homini» militi* cftfupet terram, ut
vicarii vlfitantes ftriae injungant parociarum
V habet icriptura : ideo quotquot per bareftoribus, &* fcholarum magiftris , ut rnftante
ptiftnum regenerati funt qd vitam , confirmari.
jejunio quatuor temporum, populum adhocfaJi funt ad pugnant : quod confccuti funt apo- ’ cramentum fufeipiendum inftruant.
J·—- ■ ·» floli n» <iir ptntc-ofte,, quibus piius a domino
DE POENITENTIA ET EJUS
,, diftuni fuerat , Si nor» abiero , Paracletus
partibus.
,, non verner : li autem ab’ero mittam cum ad
vos . Nos autem pro igne vihbili, qui die pen*
TituJm ‘vitrfinnii friem 1.
recolles luper apoilolos apparuit , oleum fan­
dum , materiam nempe ignis , ex apoftolorum
B /\UAM fit neceflati* pernitentia exprimit U* u.
traditione ad confirmandum adhibemus , coChiftus dominus , dicens, Nifi pcrniien- *^*“· -41··
a,~»< 1*· ,-ue Euntes confirmandorum lignantur, ne pu„ tiam egeritis, omnes fimiliter peribitis . Fi-'
3«C'-'
“clt eos crucem Chrifti palam & aperte profi„ dei enim officium & opus eft pernitentia ,
Λ1 imf>- teri, 8c in fronte licut in corde guitare . Qua,, metum Dei &: emendationem vit» ftabiliens τμ>ι.ιι».ι>
’>"·
re hrc dc confirmatione hujus iynodi autton„ in confcientia . Siquidem ubi metu» nullus, r««<·
tate ferventur .
„ ibi emendatio nulla : Sc ubi emendatio nul,, la , ibi pernitentia vana . Cum ergo dicar
Caas» I.
,, (criptura , Secundum menfuram peccati, erit -iw,
,, Sc plagarum modus , de ea hac fanxit fyf.l. rT
Chrifma , ad facramcritnm Confirmationis i
,, nodus.
‘f·»· t -, alfa nccctlariuin , lingulis annis innovetur , 3c
confecretur : vetus igni confutuatur.
Cauoa frimm.
‘r· i,,
ί 4ΛΠ» 11 .
Quifquis poenitentiam vere , ac proprie fa- ■_'—«·/- n··AT
«·■
Nemo dicat chrifmatis confcâionem ab alio C cramentum elle negarit, anathema ut.
quam a Chrifto inftitutam elle.
J4. ?·

n.

Ciao* Ill­

ici adminiftratione hujus facramcnti fervetur
forma debita ; Λ· qua uti confuevit ecclefia, vi­
delicet , N, conligo j tc fieno crucis, & confir­
mo te chrilmate la.lutis , In nomine Patris, Sc
Filii, 8c Spiritus lanci i.
(CMt l V.
Non offerantur ad facramentum confirmatio­
nis , nifi qui feptimum annum attigerint , ut
lymbolum fidei profiteri per ic polluit .
Caneo V-

Offerantur confirmandi ab uno patrino jam
confirmato.
Canen VI.

Confirmati» fafeia adhibeatur in fronte
?|uam per triduum in recordationem fufcepu
aeramenti geltare teneantur: terG» autem a fa
cerdote diligenter fronte , fafeia in veftiario
cremetur: ejus cinerei in primam diem quadragefimae ferventur.
Cama VII.

Curent epifeopi hoc facrameatum poft jeju­
nium quatuor temporum dc rtoore cclebrituri,
ut dominica precedente per fiugularum parsxciarum redotes ac prrdkatores moneatur po­
pulus dc ejus ncctlfitate, virtute, cique debita
reverentia . Comminentur etiam neminem hoc
Itceimento non inlignitum, fe ad euchariftiam
& matrimonium admiffuros.
Caueo Vili.
Moneantur omne» confirmandi, ut ante hu-

r— C·*·
Nemo poenitentiam publicam , peccato pu- “*ι·1· ·“■
blico , quod Chriftunorum oculos maxime of’ 11
„ fendit , injungendam neget : aie enim apo„ ftului, Peccantem coram omnibus argue, ut
ceteri timorem habeant. Poterit tamen hoc pu­
blicum pernitentia: genus pro qualitate loco­
rum , rerum , perfonarum , Sc temporum , in
aliud fecrctum converti. .

C»iu» III.

Poenitentiam in prsteritis peccatis plangenD dis , Sc futuris vitandis conlifterc moneantur fi­
deles: It tribus partibus conflare, contritione,
contcffionc , Sc fatisfaâionc .

Caisaa I V.
Omnes Chriftiani, cujuicumque fexus peer»ta lua faltem femcl in anno ad diem patch·
proprio lacerdoti confiteantur . Qui feme! atque
iterum monini neglexerint, communiope cccle­
fi» priventur.

Cuim» V.
Quamvis presbyteri in fua ordinatione a pec­
catis abfotvendt potcftarcm accipiant, decernit
E. tamen fynodus y ex facro concino Tridentino,
nullum rcgularctn polle confeflioaes iacu larium,
neque facerdotum audire , nec ad id idoneum
reputari, nili aut parochiale beneficium habept,
aut ab epifeopo per exalmen ( fi illi videbitur
ncccftanum ) pronatus fit.

,

CUM» VIPro pcenitentia injungenda tc aMblutione a
cafibus refervatis, provipeant epifeopi, ut pcemtentiaril in cathedralibas ecclefiis ioilituantur , a quibus fideles abfolutionis munu» omni
tem-

~W

... w n. ■.

Λ<Λ>

POt

CMGOKIU5

r. Min.

Γλμλ.Ιι.ι»
CONCILIUM

Anno tempore confequi valeant i necnon in urbibus
CJtatSTl diacirfeos , ubi nirmerofior «rit populus, pore·
ijU.
ftstem letandorum ejufmodi canium viris eru­
ditis committent : prafertiA tempore adven­
tui doAiini , Bt quadragefima , ne fideles tan­
to beneficio propter nimiam loci diftantiam
priventur.
,

Cam· VIL

Si panitentiarii canonici fuerint dum mune­
re fuo funguntur pro prrfcntibua m choto ha­
beantur .

Ca»» VIII.

A gravioribus criminibus , i^epiicopo refervatis, non Jiceat facerdotibus cujufcumque or­
dinis , gradus , aut congregationis exiftant .
abfulvere : lcd ad epifeopo· pernitentes remit­
tant. aut ad eorum panitenttarios, ut pro gra­
vitate criminum aut panitentiam imponant ,
aut rclaiationcm concedant.

Bitujucinia.

C···· x.
Qui curam animarum habent . veram conli<’.·.· r,j. tendi.rationem populo fuo esponant . praifcrtim tempore quadragefime Bc adventus domiu·. <m. i- n> > nec non circa folenaiores teltivitates aonii
Bc ab initio quadrageiimsr confefliones incipiant
audire, ut adveniente fello pafcha omnes fide­
les euchariftiam fulcipiant.

11’·»·

Ca·*» XVI.

Penitentibur deliAoram gravitatem ad escitandam in hi* veram contritionem accurate ei· /*j. '
ponant , ut eoa ab corum perpetratione idol··
cepi deterreant.

Cum* XVII.
Poenitentes opera iatiifaâoria , qu· fibi in­
junguntur , (olicite adimplere ftudeant , Bc in­
dulgentias ad pane peccatorum capiatioaan
concedi lolius, pk amplesentur.
Ca«» XVIII.

Non in privatu locis, fed in ecclefi· fed i bus
ad id deputatis confeffiones audiant ad id pcaspoliti, (uperpclliciis induti.

DE

C·»· IX.
Sacerdotes canone· panitentialcs difeant, ut
modum Bc rationem panitentix iojungcndx me­
lius intclligant.

ροι

be teneant . nee in ca articulate Bc diftinfte
anno
proferenda halitent.
CHRISTI

EUCHARISTIA.
Titulet victfimei jitunJei.

ON ita fe hominum oculisfubduxit Chii- D
flus dominus a frendens in caelum, ut am- a«ui.*ra~piius nobilcum in terris non Iit , led eum quotidic peifpicimus in euchariftia , fub panis Be 2X.
vini Ipeciebus : Habitat enim oobifcum in ha­
bitu peregrini ; Bc panem angelorum manduca­
mus in tertis fub (aeramento, cumdcm fine fa,, cramentoimanifeflius vifuriinemiis: Ait enim
,, Chriftus , Nifi manducaveritis carnem filii
,, hominis Bc biberitis ejus fanguinem , nonha,, bebitis vitam in vobis.

N

Cum· f’ieiHi.
Ca·*· X I.
ConfelEonis formule c imponantur, in quibus
cafus relcrvati debite , Be prudenter esprlmantur, ut Iciant omnes perle confiteri, Λ quibus
iri calibus panitentiariu.n adire debeant .

Caw» XII.

Panitentiam Bc. fatirfaAionem injungant (ar
ceidotes. non prq luo arbitratu , fed pro gra*■'·/·’♦· vitate peccatorum/: habeant tamen rationem
contritionis dum panltentem ab(olvunt.

C···· XIII.
iiu
* ''·

Sacerdos in peccato mortali Conliitutus non
propterva difierat ablblutioncm ejus cujus conrefnonem audierit: peer itum enim mortale poteitatem ligandi &.· lolvcndi non adimit.

Credant igitur omnes fideles verum corpus & D. ύτ· Λ>
verum fanguinem Chrifti in hoc (aeramento e(**
„ fe , ea iplius'audori· verbo, qui dicens , Hoc
„ eft corpus meum > Hic calls (anguinis mei » j r
Bcc- ita fedulit omnem figuratum loquendi mo- *
dum, ut merito hcreticus cenfeatur qvi verita­
D tem es ipfis verbis elici non poflc alfcnt.
Cam· I I.

Negantes tranflubftantiari panem & vinum in
corpus & fanguinem Chrifti per prolatione··
verborum facramentalinm, a facardote commu­
nem ecclefi® intentionem habente , ut hrretici
excommunicentur.
. Ca»·· III.

Negantes accidentia panis Bc vini in (aera­
mento cuchartilia fine fubftantia panis Bc vini
manere, anathemate feriantur, tc hcreticicanP fcantur.
Medici moneant tdfirnios fibi commiiloi ut
Ce··» I V.
peccata primum confiteamur, procraftinantibus
Tuam operam defuturam comminentur , dpncc
Γ Sacrofan&utn Chrifti corpus cum luminaribus
•usilio implacato peccatorum abfolutioacm im­
Br tintinnabulo deferatur ad iistirmos : Çumaupetraverint .
ttem in procefhonibus publice geftàbitur , hym\s, pialmis , 8c canticis , ecclcfiaftici proce­
C«o· XIV.

Ca··· XV'.
Confeflionibus audiendis prarpofiti, dubitan­
tes . de cifuum gravitate aut differentia , con­
futant epifeopo· , aut eorum panitentiarios ,
aut viros ca in rv veri alos , non espreffir pcr.
nitentium nominibus: ablolutionls formam pro-

dant, laid iuipiciant, Ar reverenter adorent.

Ca«*n V'.
Nemo fine contritione , joafeflione , & (atisfa&ori·· operibus digne prcmunitui, ad euebariftians fiimvndam accedat.
* *

C.i·

90j

Concilium Bitumcmnsb.

ΑΜΝΟ
CHftlSH

5>°4

,, commemorationem, Unde apoftoli poft alcen- λΝΝΟ
lioncm Chufti trattlmittentes iua tc fidelium CHKlSTl
cum fpfii convenientium vota , leguntur perle>(*cveraffc unanimiter in communicatione fiatiio-^"^· **,
,, nis pania , D. Paulo dicente : Calix benedi„ et roms cui benedicimus , nonne communicai. C"· ■·.
„ tio fangriinis Chrifti eft? Lt panis quem fran­
gimus, nonne paiticipatio coipous domini eft?
In milia igitur, que lacrificium propitiatonum
cxiftit , & cotnmemoiatioiiem imnienfc bench
ccntir fua: teftamcnti Chrifti continet , & cele­
brationem corporis A (anguinis illius, hcc In­
valida ccniuit lynodus.

_
.
fj··· V *·

A iciunis funntur euehatiftia . Infirmis ta' t_
I
mcn * U*>l ΡΓΛΙςιι*ιη prticulum moitu imtnii>..j4<aa .
net, volentibus cam futr.cre quacumque bora
” *··'·- concedatur: cum viaticum inoribunduoencgare
♦•riu ^tfaiaa
.·
**
(•«J
MM
t?

tt

plane ht impium ,

c'··..

Moneantur Ilici tit diebus folennibus, videli­
cet nativitatis domini , pafehs , pcntccoftes,
allumptionls beatae Marti virginis, Sc omnium
LanCtorum , tfimmunicent . Presbyteri illis die­
Cm,» I.
bus nullam celebrent t teneantur autem omnes
(htiftiant tub peccato mortali , & excommu­ B
In mifTa offerantur A conlccrcntur pinis A' In Ac.
nicationis lententia , ad diem patebatis corpus
vmiitn aqu.r mixtum , nunquam aut folum vi­
Ch’.'fti (ufcjpere : quod li legitimo impedimen­
num , aut lola aqua .
»« d*lfi·
to detenti communicare non potuerint , proxi­
dt
mo quoque dic id facete teneantur.
«r , ··,
Cana» I I.
/
C»»,» VIIJ.
In milia licut in itliquo officio regulae pon­
tificalis , miHalis , Sc bieviatii, exacte lerven
Moneantur conjugati non nifi praeparati alitur

Cm,·

® "■·■·».

VII.

jnor dictum contiocntia ,

ad cu.hailftic ium-

i" >.’·
ptioncm accedere: inliar Davidis, qui nonnifi
' Ki .i. antecedente trium dierum continentia panibus
ptopofitiontt ulqs elt,

Cm,» III
Mida vivis Sc dcfunftis prodeft . quia eque
funt membra Chrifti. Qui iccur e icdiJcnt, ana­
thema fit.

Cm,· 1 X.
N.mo ad dieo» pafchz euehariftum ab alio
?uam a pioprro parocho ieu curato firmereprzumat : qui contra lecent excommunicetur: lacerdos qui contra hoc decretum, adminiftiarit,
cujulcuniquc giadus A' ordinis, fuerit., extraor­
dinarie puniatui , alii\ quibu libet diebus icitis
communio cx licentia epiicopi , ejus vicarii ,
aut paiochi alus in locis pro cujulquc voto ab
idoneo laccrdate concedatur.

Cm,» IV.

Mtftam non celebret nili digne prrparatus
facerdos - ab ejus celebratione prohibeantur h<cretici , fchifmatici , confidential , concubinalii , apoftat·, cxcommunicati, errones & vrgi
qui (iteras commendaticias , & formatas a luo
paftore non habuerint , unoque nomine omnes
quavis de caufa irregularitatem incurrennt ,
•ut notorii peccatores, li per Icntcntiam decla­
C««M X.
rati lint , vel it· eorum crimina innotclcant,
ut nulla tergiverfationc celari poffint . Si ta­
Parochi feu curati omnium communicantium
men contigerit ejufmodi facerdotes miffam ce­
in luis ccdcliis nomina excipiant Scdcfcnbant,
lebrare > non ideo minus cxiftimcnt Chriftiani
ut ovex luas agnofeant, ncc quemquam admit- _
farramentum confici , quia non virtute lacer
cani ad communionem , nili quem prius Icive- υ
dotis, fed ipfa verborum Chrifti vi, accedente
unt contctiuin fuille peccata , eorum vicariis,
ad eam mmiftri intentione , conficitur lacraaut lacerdotibus deputatis ■ Qui non communimentum.
caveunt . caularn lui detectus reddant curato:
contumaces cummunioiK ccclcax priventur.
Cm,» V.

< aav» X I.
Oblcrvcut parochi cos , qui idoneam ad (efcipicnduin cuchai.fttz fscramtatum rtaioni jam
attigvr mt , fi cucliariftiam die lantto patch·
pizivrAsKtanf , ur fi forte (quod abiit ) hcicricam piavitatcm cos lelftaii deprehenderint .om­
ni via ad gregem domini icduccre nitantur.

Caaoo XII.

B

T)l»l»>

Μ

I

6

S

Cmm VI.
Moneantur fideles a fuis parochis tc praedi­
catoribus , ut frequenter interline follcnnibus
ctcleliae precibus A concionibus m luis ccclchis , laltem diebus doaniaicu Sc majoribus Ic­
E itis.

A

Ctrl.»!.

NSTITUENS Cfiriftus dominus lacnmentum euchanfti·, ejus celebrationem in» «luit difcipuhs, dicent: Hoc facite In meam

I

>·

* “'·

’ 'illa , neque in prophanis loci· , neque in ra·· „ u.
privatis dominus celebretur.
* '·■

In exhibenda Jaicis facra communione para­
tum lis vas , quod formam calicis non pre le
fetat , cx quo fumatur ablutio poft communio­
nem cuthaiiftir.

D

j>

C»»,» VII

Interdicit hrc fynodus omnibus parochis- Λ:
presbyteris ne res prophanas , literal dr arftus
judiciales aut quid limite inter miffitrum folennia , vel alio quovis tempore in ccclefiis legant,
led id praconious A' liâoubus relinquant, qui
pro fotibus ccclcliarum res indicendas, fi vide­
bitur , publicabunt : Non enim decet facerdotem feculaua negotia traâate.

O

“·’*"«
ANNO
CHiusri
U»«.

Concilium Bituricbnib.

Oh» V11L
Non celebretur mift'a ' panrcialis ïd nutum
nobilium xut laicorum , lcd confucta 8c oppor­
tuna hora.

A

Cano» X.
ι··4.
Parochi per le , aut per pradicatorcs idoneos
t..,. aliquam particulam tnylteriorum miflr & evar,8e'**· populo Ungulis diebus dominici» fc teftis
< '1T<« .. lolennious exponant.

·. d,

C<m/> XI.
Ad elevationem corporis Chrifti accendatur
lumen, A cainpana pulletur

Cmm XIIDun» mills folennes in ecclefiisdicuntur, aut
concio publica habetur , piivats mille diffe­
rantur.

CiM» XIIIIn celebratione mille , omnes ritus fc cere­
monias qu« in miflalibus prselcribuntur, eaaâe
fc religiofe obferventur , nec quicquam adda­
tur, aut detrahatur.

’ AWM~
CHKisu
nt*.
*■
·*
M 4'*

eant · Dc ordine igitur h*c fanxic fynodus.

Cum IX.
ί-r..i r,r. ·.
Provideant epifcopi , & ecclefiaram reftores
f.i
nc fimul 8c tumultuarie plures miflz private,
r» rfed certo ordine fc varia horia celebrentur .
Quod fi eodem tempore pluribus loci» milfa ce­
lebranda fit, rationem ineant epifcopi, aut lu­
pe no rea , ne facerdotes inter fe alius ab alio
perturbentur.

*06

bu» poftea fecundi ordinis fepriagin-a duo» dikipulos adjunxit : quotum opera totum mundum illuftravit. Quod igitur Aaron fc filii ν;ω
atque Levit· in tempto fuerunt, hoc epifcopi,
presbyteri & diaconi in ecclefia fibi jure vendi-

Canan frittOi.
Celebrentur ordines publice, & in oculisom/·,/·.,.
nium, dic, loca fc temporibus ab ccclcfiapre- a. rr/rrui.
finitis.
·«■ r·

Cumis 11.
Cujulquq ordinis mrftc'iutn fc ratio expli
cetur , ut inde ordinem luum revereri unufquifqtie difeat , cjufque dignitatem omnes luipic.ant.

Canv/s III.
Nemo admittatur ad ecclcfiafticum brmii- .
erum aut ordinem , nili prius diligenter era
minatus & probatus cujufcumquc conditionis
cxtitctit

Cum· 1 V.
Ætates' fc qualitates ordinandorum ferventur
fecundum jus canonicum fc conciliorum decreta.

Canen V.
A jejunis fc confeffis tantum recipiantur.ordi­
nes. Tonlura autem clericalis, quovis tempore
oppottuno & convenienti, pro more ecclcfix .
Canon V I.

Liceat epifeopis familiares, & domeflicos fuos
ordinate, fine, literis dmriikiriis: dummodo per
Ομλ XI V.
triennium apud cos vixerint : five ad titulum
patrimonii quod ad vitam cis fubflcntandam
Sacerdotes non cclebicnt operto capite, nifi
nonefte lufticiat , Ii modo epncopur ita judica­
infirmitas urgeat .
verit cos otdinandos pro ncccflitatc vel commo­
ditate (uarum ecclefiarum : quibus ecclefiis ad­
Cuneis X V.
ii feribere eos debebit, ut ibi fuo fungantur mùnere: five ad titulum beneficii quod re ipfa ilNon memoriter dicatur milia, nec a crcis.
Iμ conferte teneatur , juxta concilii 1 ridcntim
prarlcriptum
Ca»» XVI.
Lfi paratiores facerdotes ad celebrationem
milia accedant , confiteantur peccata fits quoties celebraturi lunt, aut faltem lingulis hebdo­
madis . Teneantur autem confiteri ^quoties le
in peccato mortali conftitutos agnoverint.

>

\D E

C

L

E

R

I

T it ulu ·ί·ι»βη»ι

I

C

S.

■

LERICOS cx nomine fuum ordinem
agnofecre aequum eft , qui pro forte Sc
hereditate dominum elegerunt , abjedto mun­
•
Cum» XVII.
do , fc dclpcâis Satana; pompis : profitentur,
Celebraturi fuper altare nihil reponant , nc
„ enim hpc Davidicutn , Dominus pars iere,, ditatis mea. Hos ergo Canones ad eorum vi- rf·'"· ’<
que pileum, neque vcftimcntum , neque librum ,
j. tam fc mores componendos c lacri» conftitutioprater tnillalc.
nibus lelcgic fyaodus

DE

C

ORDINE.
Cuaar. frimui.

Titeiai ’•ntfimtii
Quicumque facris initiati funt , aut beneficia
U M legem Chrifti domini dumtaxat ad­
etiam firtiplicia obtinent , eo veftitu atque haumbrant lex Mofn , tc lacrificii maniftros
bitu corporis utantur , quo fuum ordinem tehabuerit , Levius , facerdotes , fc pontifices:ftentur
■quum eft etiam legis evangelic· fiios quofdara
efte^tniaiftro* , qui & altari ferviant fc mimCuass II.
ftcria difpenfcnt . Inftituit enim Chriftus domi­
nus duodecim apoftolos cccletue fisa miniftros, ,
Clerici omnes tonfuiam gerant : crines caladifptufatores verbi fui, & iacramcntoiuni.qui- l mrftrato» , ac retortus non habeant , ve Ilibus

C

taJa-

*
*

907
TS™
Concilium bitvric bnsi.
»o8
talaribus utantur, it* ut manicas non ib hume­
ra dependentes, nee difleâas, fed brschui in­
DE SACERDOTIBUS.

ΛΗΚΟ
CHRISTI
dutas habeant.
·Γ»4

Tiftlsi v*tr/m»> /r»SiM.

ANNO
CHRISTI
■ >(«·

Cumis JH.
LERICI qni ab epifeopo in (ervorum
Dei numerum adfcrimintur , mundo te
pompis ejus renuneiant: multo magis deeet facerdotes , qui altiora tradant , facramenta cccleli» miniftrant, mentes a mundo, tc lis qua
funt mundi omnino abducere. In hunc enim fi­
nem Chriftus dominus apoltolos de mundo non
efle dixit ; cum tamen cos de mundo elegiflet.
idcirco ne ad terrena defideria revertantur qui
femel facerdotcs faâi funt, hrc decernit fynodus illis fervaoda.

C

Sericeis indumentis ; alterinfve quam nfgti
coloris omnes ecdcfiaftjci abRineant , iis exce­
pi' , quibus id ratione dignitatis concelfum eft ,

Ca»M I V.
Indufiis fise cimifits ad collum vel manus
critpaUs, aut exquifire elaboratis non utantur,
nec calieit, aut thoracibus tumentibus , difleAis, artIticiofeque ornatis.

Cau.» V.

Ce»»· primas.

Pileum quadratum five birretum Temper ge­
rant in ecclelia , & entra ecdelïam , nifi quoties czli injuria urgebit . Denique tale tempe­
ramentum in univerio corpoiiscultu adhibeant,
ut Tordes arque ac immoderatam elegantiam vi­
tent .

Nullus facerdos abfque fuflicïenti titulo five
patrimoniali fire ccclefiaftico , aut quomodo­
cumque legitimo dr idoneo , ( fervatis iis qur
a concilio Tridentino continentur ) ordinetur,
ne eum inopia ad malos mores tc aâus impro­
bos per carnis infirmitatem traducat.

C.m» VI.

Cum» 11,

Nunquam perfonati fint : a comediis , mi­
mis, choreis ac faltationibus agenditatque fpcfiandis abftineant.

Sacerdos in illa ecdefia permaneat fub cujus
titulo promotus fuit , nec cauponariam permu­
tationem beneficiorum exerceat. Qui autem ti­
Caire» VII.
C tulum beneficii m gratiam promotionis fu» tan­
tum acceperit cum conditione de eo reddendo,
tam ipfe quam qui in fraudem ecdefic ei refiAleam, tefferas, chartas , omnes ludos veti.
gnarit, a fuo gradu A* ordine dejiciantur tos , comeffationes ac inverecunda convivia,
mercatus, ac nundinationes , tabernas, ac diC»»·» III.
verforia , preterquam in itinere, devitent: preCipue vero ab omni qusftu , qui ufuratn redo­
Nullus peregrinus fine commendatitiis literis
leat , abhorreant.
fui epifcopi ad divina celebranda Sc facramenta
admlniftranda admittatur.
C»».a VIII.
Nemo clericus aut beneficium obtinens laicis
Ca»« IV.
nsiniftret, aut laicorum fit procurator , difpcnSacerdos faltem intra tres menfes a fua confator, promos, cellarius, coquus, auceps, ve­
nator, feminarum aflecla: prophanis denique ne­
fccratione midas celebret. Quod fi non fecent,
gotiis nemo fe immilccat, neve alienorum per­
in jus vocetur a promotore epifcopi, ut fui dediorum coud udor, colonus aut redemptor fit.
D fcfluc caufam reddat : fi contumax remanferit ,
excommunicetur tc ab ordine lemoveatur.
Cum» IX.

DE
hi
».
Odium , lites, jurgia-, blafphemias , perju-*>«·.! , i ria , obiccenitatem verborum , paraliticam af*··“*■’· ’· fentstionem, fcurrilitatem, dicacitatem omnes
‘ ”■
fugiant.

Cano» X.
Si quando illis neceflitas litigandi incubue­
rit , non pertrahat clericus clericum ad judicium
fatcularc, fed tantom ad epifcopale : ne corum
dedecus laici» tit fcandalo : fed cauf» compo­
nantur : qui contra fecerint , legitimis panis r·
fubjaccant.

Ca»·· XI.

Clerici, laicis, decurionibus , municipibus,
provinciarum nitoribus , confulibus , ant aliis
quibuVcumquc perfonis , nihil perfolvant con­
tributionis nomine, nifi cum epifcopi lc depuUtoium cleri , qui ei adfunt, confenfu. Sciant
enim fe immunes afle nec salli mancipatos , nifi
Dei obfequio : Laici , qui id extorferiot, ex­
communicantur.

MATRIMONIO.
Tituler vififimet fannui.

„ A ÏT dominus : Relinquet homo patrem Cn
,,
Tuum Sc matrem , tc adhxrebit uxori ' ' *’
,, fu», Sc erunt duo incarne una. Quos Deus
,, conjunxit , hotnb non Teparet. Diflolvi ergo Mmt <«.
legitimum matrimonium non poteft.
Caso» I.

Si quis matrimonium facramentum efleevan­
gelic» legis negaverit , anathema fit.- cum di,, cat D. Paulus , Sacramentum hoc magnum ifi>.
** „ eft, ego autem dico in Chrifto tc ecdefia.

Ca«<» 11.

Cum lege matrimonii duo fint in carne una, σ„·
fi quis plurcs □ sores fimul introducendas diae- *· i”· *'
rit , tanquam eon/ugalis caftitatis cffraâor ex­
communicetur .

o

°TS£at

9°9
enim
*c»«·

Concilium Bituricinji.
Cm* XIII.

III.

_

,

,

...

-

ο», nu.
Prqclamationes tar «Mit ante celebrationem
M *» * matrimonii tribu* diebus dominicis aut fcftivis
' inter miflarum folennia : clandeftin* prohiben­
tur fub pania a jute Ac facris concilii* conftitutis i infumque coodlii Tridentiai doctrinal de
ctandnnlnis matrimonii* in fingulis parochiis
per totam provinciam quam primam , juxta cjirf·
dem cooctlii praceptym, publicetur.

Ccsm»

pio

IV.

ANNO
CHaitn

Non admittatur matrimonium inter eos qui
f*. v «.
cognationem (piritnalem iniverint , feu per ba- *** ■
ptUmum, fcu per confirmatioocm.

Csnsn XIV.
Non contrahantur matrimonia temporibus ab
ecdelia prohibitis , videlicet ab adventu domi­
ni ufque ad diem epiphania , dc a feria quarta
cinerum uique ad odiaram pafehatis induüvet
qui (ecus fecerit, facerdoa ab ordine removea­
tur , laici excommunicantur.

DE EXTREMA UNCTIONE.
Canas V.
Viat benediftio nuptialis a proprio parocho,
aut alio facerdote de ipliu» parochi aut ordi­
narii licentia , in facie ecdefia in mill* , ab
aurora uique ad meridiem : duobus faltem aut
tribus tenibus idonei, praientibus , non poli
prandium, neque noftu, neque in privatis do­
mibus .

Caasn V I.

Tittlai viitfimai »Qtvai.
/Q UIA adverfarius noder tanquam leo ruV-f giens circuit , quaerens quem devoret ; k ‘
prafertim morientibus inflat , Sc infidiaa ten­
dit , ac nititur recordatione peccatorum e fidu­
cia tuifericordia divina eo* dejicere ·· convenien­
ti® me ecdefia ex Chrifti domini inftituto , dc
beati Jacobi apoftoli mandato migraturis ex hac uto. *·
vita extrema unâionis remedio providit.

Csava frimai.

Per proprium parochum , aut ejus vicarium,
Adminiftretur tempeftive a facerdote extre­
fcu quovis modo deputatum benedicantur qui q
ma unitio olei fanAi, ita ut-Chnftianus men­
matrimonium contrahunt . Laici vero aut fate adhuc integra (aeramenti efficaciam agnofeecerdote* extranei, qui matrimonia celebrare aS
re poflit.
tentarint, excommunicentur.

Cana. VII.

Canon II.

Pramonoantur qui nuptias ineunt ut faltem
triduo ante matrimonium confiteantur peccata
fua , Bc cuchariftiam recipiant.

Doceantur infirmi eam perceptpri , quis fit
ejus fruâu* , Sc non efle cspeftaadum ad eam
Cufcipiendam finem vite.

C«.a VIII.
DE SEMINARIIS MAJORIBUS
Bc minoribus, Icholis, tc univerfitatibas.
Alta voce pronuntientur verba folennia qui­
bus matrimonia concipi foleot , ad vitanda re­
Titalai ni.fvjîinai avear.
pudia : ne matrimonio corriummato dicant con­
juges fe aut ex conditione tantum nupfiflc, aut D/QUANDOQUIDEM haâenu* hélio­
xi rum injuria , tota hac provincia ita afnon intellcxiflc ·
ffiâa eft , ut vix officio divino tc viâui cleri­
Causa IX.
corum fufficere poffint ecclefiaftic* facultates,
dirutis bafilicis, & maxima patrimoniorum par­
Doceantur qui matrimonio conjunguntor ,
te ab hareticis occupata : ob eas caufa*, aliafthorum immaculatum in matrimonio cnftodire,
que multas quas hic enumerare longum effet,
tc vas luurn poffidere in fanâificatione, & non
haétenu» non potuerant inftitui Icminaria .
in paflione defiderii , tc de ceteris officii* qua
Quamquam non défunt quibuldam in urbibus
ad matrimonii fidem cuftodiendtm pertinent.
collegia ab ecclefiis inftituta, dr proprio patri­
monio dotata , que inftar feminarioram funt .
Canas X.
Verum hcc fynodus tam pium apus pro viri­
bus cupiens promovere , Bc conciliorum decre­
Adulteri tc concubioarii cujufcumque flatus,
ta fervare , ftatuit ut epifeopi dc alii ccclifiadignitati* aut conditionis anathemate feriantur
_ ilici, omnes modos dr rationes aperiant, qutdonec rclipuerint.
“ bus commode * abfque precipuo divini omeii
Csss* XI.
difpendio ac diminutione ubique feminaria inftituantur , 'de qu* ad feminariorum ereâioOmnes cujufcumque oedini* , gradus, digninem opportuna unufquifqve eorum indicave­
Îjnitati* tc conditionis, qui nupturi* vim infu­
rit, ea ad proximum provinciale concilium de­
erint, aut matrimoniorum libertatem impedie­
ferat . Ii tamen , quibus interea feminariis in­
rint , fe auâoritatc ecclcfi* excommunicato*
ftituendis facultates fuppetent , operi manum
efle noverint.
admovere poterunt.
Cum XÏI.
Advenas ignoti ad matrimonium non admit­
tantur , nifi prius de eorum ftatu dc qualitate
codlct, Bc dc epifeopi licentia.

Cana* fnan,
Juvenes ad majora feminaria in liberalibus difciplinis ioftitueodi non admittantur, nifi prius

$ii

Concilium Bituricensi.

$iJ

NO per doâôres * magiftros probata eoram fidi , Λ non vi, aut cvjufquam auftoriutc cosspellan- anno'
CHU isti ·* prima inftitutione.
tur.
CHRISTI
....
»>·■«·
Cmm II.
Ceam Π.

Hoe autemutfiat, iplorum fcmsnaiiotumdoAorcs de magiftros, eum ad eorum adminlbationem admittentur, fidei fua rationem redde­
re voit hae ly nodus : eamdem fidem eos vult
iterum profiteri coram reformatoribus , quoties
ab eu exegerint.

Cs»·· ΙΠ.
In omnibus academiis in quibus utriuique
juris (ludia inditura funt, jus canonicum publi­
ce przlegatur.

Excommunicationem femper przccdat trina
monitio, ne temere decernatur : cum omnium
poenarum, quas peccatoribus ecclelia infligit ,
fit maxima ■
Caw. III.

Cum excommunicato qui obflinatus in ex- h
communicatione pcrmanlcrit , nrmo verfetur ,
ττ
aut cibum fumat,.aut contrahat, ut faltemhac vV «v -rffocictatis human* privatione ad rciipifcentiam
s""“'
cogatur.
'

G«» IV.

Ciwa IV.

RtAores paroeciarum teneram juventutem &
rudem populum doceant fidei rudimenta ■ ratio­
nem catholice vivendi, orandi, de peccata con­
fitendi, idque diebus dominici:, &: horaoppoituna.

Qui notorio excommunicat· migrant ex hac
vita, priventur fepultura Chiiftiana, ficut hzrenci tc fchifmatici

DE ARCHIEP1SCOPIS ET EPISCOPIS
Titalui trijtfimu

CMM V.
Pueros eligant, quos doceant, facrific io mif­
fs alufque divini· officiis infervire .

Cmm VI.

*

Puellarum inftitutioni prcficiantur probatae
vidue , aut matrons quz eas religiole vivendi
formam, tc legendi rationem fhrdiofc doceant.

DEJURISDICTION E.

■

RCHIEPISCOPOS tc epiicopos , apoflolorum fucccflores cfle legitimos non am­
bigit, qui Spiritu fanâo duce eccleliz Chiifti
feriem ab ejus afcenfione contimum agnolcit
hi funt enim quibus ducibus Spiiitus (andus -,iregit ecclefiam Dei , quam aequilivit (anguine
fuo : Hi funt qui pro patribus apoftolis nati
funt filii ad ccclefiata in Chufti dodtnna re-'Ά'· m.
gendam ac fovendam . Qbibus cum pizfertiiu
incumbat cura gregis Chrifti , tt fint veluti in
fpccula conftituti , ut omne malum a grege avertant, de illis hzc praecipit fynodus.

A

Titului tri;e/innn

Cana» I.
HRISTUS dominus afeendens in coelum ·Vacante
fede
epifcopali
fiant preces publier,
poftohs , atque eorum fucceflbribus dedit
ut Deus
in cujus manu (unt corda hominum ,
■
ligandi ac folvendi poteftatcm · Hinc
ecclelia
ftx bonum 4: idoneum paftorem populo fuo
/«Τη? flupl|C· clave utitur, identic & jurildiâionis ,
indui gea t , dr fupplicationes publiez a capitulis
’ circa quam hzc fynodus, ftatuit ut ea omnia
indicantur: in quibus de neceflirate boni paftoferventur, qua comprehenfa funt ftilo cx ipfius
ris concio habeatur ad populum.
fytiodi decreto nuper repurgato, ad rjuem Ity­
lum eos remittit fynodus , qui materiam jurilCaaa» II.
diAionis accurate traâatam percipere volent :
decernens ut quacumque in memorato ftilo deEpifeopi admifli ·] fanftiffimo domino noftro
fciipta fdnt ab omnibus per univeifam provin­
papa, intra tres menfes conlecrentur.
ciam perpetuo ferventur.

C

.

»...
J.

Cmm III.
DE EXCOMMUNICATIONE.
frimte.

Titahu

Epifeopi confecrati, quam primum poterunt,
ecclefiam fuam adeant.

DE VISITATIONE , PROCURATIONE .
RAVE telum ecclefi· inhoftei Chriftianz
tc perfonis quibn· tradita eft poteftas vilitandi.
religionis, publico· & pervicace· peccato­
res , injecerunt apoftoli : quo ab ecclefia tam­
Tittlcn tritcflcMH ttrtim.
quam membra putrida refeai funt qui ea indi­
gnos fe prrbebant t Cum ergo ejus uius adeo
On fine caufa apoftolus ait ad paftores,
iertùs fit , ut non fine magno animi mcerote ,
» Attendite vobis tc univerfo gregi, in ~»c. ■».
quin potius coaâus D. Paulus apoftoius eo re„ quo vos Spiritus fanâus pofuit epifeopos regei" i- r. medio ufus fit.
„ re ecclefiam Dei quam acquifivit (anguine fuo.

G

N

Qh» I.
Excommunicationis pcena magno cum judicio
C».< r·.». tc non “'fi gravioribus in caufis utantur epifeo>>..»».) pi, ncc levi de caufacenfuram ecclcliafticam ad* -·/·»·
hibeant , tc ipfi de caufis judicent , tc ad id
ptaftaodum fola confeientia , «t rei gravitate ,

Ut enim vitis diligenter exculta uberiorem fert
fiuâum , fic ecclelia quam viti confert domi­
nus, diligenti pallorum cura repurgatur.

Cmm

JHJ

‘“fiiJu."*

COHCILIOM B ITUMÏC1NJI.

CHtirn

Caccta fripai.

6^1**rw.

Eptfcopt quotannis νϊβ«η( fmgulas ccclefias

M. ·♦** fibi tabditas, Sc alia· etiam exemptai ,· quao^rwma. n>(B ’Statio cx facultate a facris canonibustri_ buta ipfis incumbit. Quod fi unius anni fpatio
perficere non poterant , continuetur vifitatio m
lequcntes anno·.

CtfMO II.

>4

Compeilantur canonici ab epiicopis, aut ca-

* **

pitulis , intra annum, a die receptionis , ubi
aetatem idoneam attigerint , facrum tabdiaconatua ordinem iufeipere, reliquofqise intra tem­
pora facris canonibus conftituta adipifei . Si
tamen io quibufdam ecclefiis nonnulla prehen­
de fubdiacunis deftinatm fint , confoçtudo (ce­
vetur .

Cam· III.

Verbum Dei praedicent populo . aut prsdicari curent, dum vifitant, ad animos hominum
erroribus expurgandos.

Cam. III.
Inquirant vlfitantes in vitam St motes, pre*
fertior ecclefiafticorum, ut eos corrigant.

Cama IV
Epifcopi dum vifitant hofpitalia / collegia &
Ccholas, imprimis opera pictatucuient, exeeutionem teilamentorum , ac omnia qua ad Dei
cultum , animarum falutem , St pauperum fuftentationem pertinent.

Cam. V.

Sciant omnes qui bona ecclefia poffident, St
iis utuntur , Ii officium taum non impleverint,
aut ab ecclefiaftico ordine defecerint, fe ad eo­
rum reftitutionem tene<i : quod cuique in fua
receptione fignificctur , idque in eorum inftitorione jute jurando praftito promittant.

Oro. IV.
Si non iit tafficiensredditus canonicis, proVidear epifeopus, five per fuppreffionem praben-ai.a^w.
dirum , ubi magus erit earum numerus , firt
per unionem fitnpTicium beneficiorum non re­
gularium , ut iis proventus competenter augea­
tur.

Cama V.

Cum ad confervandam Sc augendam cedefiaC fticam difciplinam inftitutn fint ecclefiarum pia. tu. M.14.
iertim cathcdralium dignitates , ad eas nemi- ·*"■ ·>■ *
idoneum excipiant, caque intramcnlem adepi­
nem admittant deinceps epifcopi St capitula ,
feopum perferant.
nifi morum Se dodrina fufficicntia commenda­
bilem , k gradu theologia aut juris canonici
Cam. V I.
infignitum ·
Csm« V I.
Solvantur antiqua aut contacta jura , cum
vjfitationum tum procurationum , epifeopis,
Dignitates 8c officia , qua fcholafteria , vel
decanis, capitulis, archidiaconis , archipresbycancellarie dicuntur, 'deinceps iis tantum con­
teris St aliis quibus debentur : Et ad illorum
ferantur, qui vna Sc dodrina fincera tcftimoprcftationem omnes centaris ecclefiaftkis com­
nio probati fint , & dodores aut ficentiati in
pellantur.
fiera theologia , aut falcem in jure canonico:
qui etiam fidei Ius ptulcfliunem coram epiicoCmh VII.
po Sc capitulo emittant.
Jura fynodalia, cathedratica , epifcopalia, &- jj
quevis alia antiqua , aut contacta ecclefiafticis
Cam. VII.
cujufcumque dignitatis, ordinis, gradus & con­
In finguli' ecclefiis cathedralibus, & collegia­
ditionis exiftant , integre pcrtalvantur fub poe­
tis , in quibus canonicus theologus inftitutus
na excommunicationis : quam fi neglexerint,
fuerit , teneatur bis , aut femcl ad minus in
. extraordinarie puniantur .
hebdomada prxiegere , Sc diebus dominicis ac
feftis folennibus concionem publicam habere .
DE CANONICIS ET CAPITULIS
Concionanti autem illi & pr»legenti teneantur
Titulat triffiiHai fatrta. .
adeffe omnes dignitates , canonici Sc alii ecd<fias cathedralis Sc totius civitatis ecclefiaftici,
ANONICOS . qui ad hoc infticuti tant.
fub poenis indicendis : graviore autem perna pleut exemplo Levitatum in ecclefiis certis
dentut qui femcl atque iterum moniti abfue­
Sc frequentibus horis Deum oient , Se ei lau­
rint .
-i
des canant , 8r facra myfteria peragant , puia
mente Sc corpore Deum colere oportet : ut duin
Cam. VIII.
pro omni populo Deum precantur , ei impri­ E
Canonicis non liceat in domibus tais extra­
mis accepti lint , & lucejt lux eorum coram
hominibus.
neos St laicos etiam cognatos , prxfertim mu­
lieres recipere , aut iis domos quas in clauftris
Canta frimai.
fuarum ecclefiarum habent'Jocare, neque ctiaen
extra clauftra , prxfcrtim in domibus laicorum
Monentur epifcopi 8t capitula ecclefiarum,
habitare.
iTo'i Σ"» *lue iu* e'e^’on'$ » collationis, aut provifionis
Ctatit I X.
j«·.habent , ut neminem ad canonicatus (eu piatbendas admittant, nifi quem natalibus, nate ,
Canonici, convenientes ad capitula, primum
motibus , Sc dodrina competenti przditum atradent de celebratione officii divini , St quofgnovetint.
cumquc defedus delinquentium corrigant, tum
de temporalibus negotiu ftatuant..

Arehidiaeoni St alii inferiores , qui jut vifi­

tandi habent, ada vifitationis fue per Icribam

C

C«k. Gtatrtl. Tom. XXXIV.

Qq

c*

Concilium

B I TURI CR N SB.

ANNO
CHRISTI

"“aiëlu.

ran·· VL
i.w

Non conveniant ia capituli diebus'feftis, nec
•liis, tempbre majoris mill· . Qui illi* diebus
tc horis capitula indixerit , illius diei diftributionibtu carcat : qui vero ex ejus mandi­
to convenerint, pari poena puniantur: Sc quk
ab tlli» definita fuerint , irrita St nulla cen­
itantur .

Cou XII.
Legantur fingulis annis in capitulis generali. bus capitulorum ftatuta, quod fi m quibuldam
ecclefiis bellorum injuria , aut cafu aliquo' for­
tuito perierint , audontate epicopi aut fupenoris nova condantur.
DE

RECTORIBUS ECCLESIARUM
parochialium ■

CHRUTI

fe non poliunt, fubftituat epifeopus idoneos <· ·■
vicarios.

Cm» VII.
Partzcias. in quibus eft numerofior populus,
dividant epiicopi, fi id necefliras poftulct , **·'· h
St commode fieri poffit , ut facilius omnes fi­
deles fpiritualem alimoniam in diverfis locis
recipiant.

ûs» XI.

Capitula feu loca illa in qu» conveniunt ca­
nonici ,· ab ecclclia fint fegregata , ne divinum
officium perturbetur.

ANNO

vs.

Iis qui fiions munus perficere St exaqui per rsJ?^,,

B

Csm» VIII.
Monafteriis prvfcfti , qui jus pr*lentandi
habent , occurrente paroeciarum fibi fubditarum vacatione, curatoi idoneos nominent epi­
lcopo , qui in illis divina officia celebrare ,
verbum Dei predicate , (aeramenta digne adminiftrate poffint , ncc monachi ad munus pa­
roecia admittantur.
Ctat» 1 X.

Abbates, priores , capitula , Sc alii ad quos
parrrciales ecclefi* primo vel primitivo jure
pertinent , officium debitum Se conluetum , Sc
uum. ip ÇCR1PTUM eft, Cacus fi creo ducatum
celebrationem miflarum, Sc horarum per fe aut
O p «ftet , ambo in foveam cadunt .■ ideo q per idoneas perfonas fuis fumptibus in iis excabfurdum eft escis cacor duces praficere : qua­
qui cogantui.
propter iis animarum Chriftianarum cura com­
mittenda non eft , qui mente c«ci, lui* iffeCaaen X.
flibui praecipitet per fcelera volutantur . Sed
Monachi
beneficiis
curatis non prvficiantur,
ii funt deligendi qui fibi ipfis imperare no(ed lecularia fscularibus, Sc regularia icgulau
rint, quique doârina Sc moribus, ceteris ριν­
bus tantum conferantur.
ί uccant.
Titeiai rrntfiteui quittai.

Ctat» frhaat.

t.

X I.

Inquirant epifeopi , archidiaconi , aut alii Λ t
eorum nomine vUitantes in cos , qui decimas
quas debrnt , aut in rem luam vertunt , sut ■· ·■- · ·
TV’a.*
quoquo modo non lolvunt, aut lolverc volen“ 1
tes impediunt : Hi autem cujulsumque lint
i ».
Ccmh II.
D gradus , aut conditionis , auâoritate epifeopi T·*'- <
excommunicentur. Contumaces, judici («culari
i
Reâores eeelefiarum parochialium manuale
denuntientur.
femper prr manibus habeant, quo poffint de his
qu* funt fui minifterii rationem reddere.
Cama X 11.

Curati non inftituantur nifi idonei , Sc ab
epifeopo probati , Sc viginti quinque annos
ni,‘ * * iux,a formam a concilio Tridcntino
pr*(criptam.

■ Ubi parochialium eeelefiarum Jruâus adeo
funt tenues, &' exigui , ut ad alimoniam cura­
C'n'vnt ut pernitentia 8r aliis (aeramentis adtorum fufficcre non poftint , curabunt epiicopi
miniftrandis idonei facerdo’es fubftituantur :
alia quscumque beneficia , modo non lint re­
confeflionibus vero audiendis prrficiantur dogularia , hujvfmodi ecclefiis aunelti Sc uniri.
Alores ad eum numerum, quo populo fatis fit:
Quod fi ea ratione illis confuli non poffit , lik ad id cos cogant epiicopi, cum opus erit.
dem epifeopi efficient ut per primitiarum , aut
congrus portionis affignationem , ex omnibus
Caaaa 1V.
decimis ecclefiafticis qu· in illis paroeciis col£ .iguntur , aut per parochianonim fymbola Sc
Curati poffeffione adepta , ordines facros fe­
collectas , aut qua commodiore eis ratione vi­
cundam tempora a canonibus conflit uca fufeidebitur, iuearumdem eeelefiarum redditus au­
pere non differant, ut minifterium fibicreditum
geantur , ut reâorum neceffitatibus (afficiant ,
Îuam citiffime per (eipfos adimplere poffint ,
8r inter vifitandum quam fummaric fieri poterit
ub pania a jure conftitutis.
opportunis remediis illis confnlatur.
/
- Canae ΠΙ..

Caw· V.
*ΜΛ£>·.
Refideaot , ut miflas parochiales per fcipfoa
*.·**· *
celebrent, k fuo muneri fatisfaciant.

Ceam XIII.
Parochi feu curati in aliis ecclefiis , vicario­
rum munus non exerceant , fed in propriis ec'cliis fuo munere fungantur , & avaritie, aut
c.

turpi qusftui non ftudeant.

'

‘iBtk

..... .Jtii

9'Ί

Concilium

Anno

<*««· XIV.

CMurn
*9*4*

Fabriciani aat quaftorea coiicâarum , qu*
pro dcfunâi· Acri tolcnt , curato rationem red­
dant , it pecunia» iode proveniente» finguli·
diuboa eidem k alii· preabyteri», pro ea parte,
qua fingo lot contingit, bona fide perfolvere

9«8

ITURICBNSB.

______

re comperta, ex auâoritate concilii Tridentiλννο
ni, a locorum ordinarii* in vetarem flatum re- CHAim
flituantnr.
■»*«-

C*a» IV.
Beneficia curata in fimplicia non convertin'
tor.

compellantur.

CaMM V.
Ca··» XV.

Ne négligente» h*c t»m fanâa décréta fM-,1**^**

ventur , locoium ordinarii vifitantc» , iajufto»
Preibyteri tc alii clerici qui in parcecii» funt,
poflcflbrc» fubmoveant.
aut in iie domicilium habent , publico ecclefi*
parochial»· officio cam habiru decenti , pileo
Ca»*· VI.
quadrato, Ic lapcrpcllicii» interfint, ac cum re- ftore mifla· matutina» & alia» hora» celebrent:
Cum damnet feripturn eo« , qui hereditate W. l>
alioqui ecclelia commodi» 6c proarentibu» eo
fioffidere attentant fanâuatium Dei, vetat hcc
ipfo fint privati, quod fi contumace· cxtiteiint,
ynodui ne qui· deinccp» confanguineo benefi­
excommunicentur.
cium cedat foliu» confanguimtati» ratione : ne- .
ve hujufmodi ccffione» admittantur contra conXVI.
ftitutionem Pii V. de non admittendi» tefignationibu».
Si qui parochi domo· non habebunt , carent
epifeopi ut parochianorum
tur.

DE

expenfit exftruan-

BENEFICII XS.

Titulxi triitjiaw /exitu.

T^UERUNT ab initio naicenti» ecclefi* inter
Chriftiano» omnia communia , &- proicicbant
Chriftiani pretia rerum iuarum ad pede» apofto­
lorum: qui moi ad Urbani primi tempora per.
feveravit . Sed cum animadverterent prodente·
pontifice» pecuniarum ufum fragilem efle , ne
miniftii» ecclcfiarum tc paupetibu· viâu· defice­
rer , lanâo concilio receptum eft, ut patrimonia ecciefii· aflignarentur , ne , dum egcftate
compulfi miniftn ecclelia viâum qusritarent ,
ab ecdefia minifterio diftrahcrentur : Quia fui„ ptum eft , Non efle alligandum o» bovi tri„ tutanti : Et ait apoftolu», Dignum efle ope,, rarium mercede fua.

Ceux VIL
In beneficiorum provifionibui feu collationibut nemo fibi jui patronatui fraudulenter vendicet, fed omne· qui eo ture utentur , epifeopi> de eo fidem facient, fecundum formam que

a concilio Tridentino prxfcribitur.

DE MONASTERIIS . ET DOMIBUS
religion·.
Tètahu trigtfiiHUt feftttHU.

Eligiofa vite duplex genu» Chriftuidominu> docuit, unum aaachorelic*, dam (a
> r.
Iitariu» in deferto oravit , jejunavit , le tentac*< ■ ·.
tu» eft in' quo prneurfore» habuit loanncm Bar'"·
ptiftam 8r Heliam : Alterum cxaàobitiœ, dont
nec ipfe divitiis faculi abundare volait , nec
•poftolq», niG qui bi» renoncèrent , admifî: :
& communi viâu cum illi» uiua eft : docen»
D eo», patri Sc matri reounciandum , fc omnibui
D^.it —
Caaa» frixtat.
qua in poteftate eorum erant , ad leâandam
f »W Ow.
.
pietatem tc rdigfoqem : quod perfediooi». Chri->
τ"<·ί>ί·ιι.
Cum beneficium ccclcfiafticum non otiofi»,
ftianc eft, hanc (anâitatem fibi imitandam pro* fed officium fuum cxequentibu», fit conftitutum
polucrunt anachoreta , Sc religiofi coenobita i
& propter officiam detur beneficium , denuntiat
quorum fanâi· înftitutii, doânni» , exempli·,
hac fynqdu· omnibus cujufcumque gtadu» Bç
miraculi», ecdefia claruit. Ideo voti» eorum
conditioniX, qui beneficia ecelcliaftira foliu»
faveo· fynodui hac in eorum commendationem
temporali» proventui gratia (ufeipiunt, eo· non
flatuit.
facere fruitui fuo», fed ad reftitutionem teneri.

Ca»·· 11.
f'£

R

Cmm frixutc,

Cxm» Π.

<«- «.

'***

Monaftcri», foci retigiofa aut facra, fn «df>
Omne» beneficia pofEdente» ad faam provinficia focularia non convertantur i fi qu* defer- C—c»^w
£i*m rite fuftmendam volem excitare hac fynomata fuerint Sc in alio» ufu» converfa, autaliaa '*
du», ftatuit, ne qui» deincep» plera beneficia
" dirnta , eorum impenlia, qui ea poflederunt,
parocbialia retineat - illi vero qui in ptafenti
aut poflident, Sc ruini· caufam dederunt, aut
plure» parochialet obtinent, quibufcumque difheredum, io priftinum ftatum reftituantor , Se
penfationibut , aut unionibu· ad vitam , non
ad id cogantur omuibu» rationibu» i jure inabftantibu» · una tantum parochiali retenta,
troduâi» : Bc ut larta tcâa in pofterum habean­
• lia» infra fpalium fex menfium omnino dimit­
tur, allignetur certa fumma ex reditu annuo,
tant .* alioquin intelligent tam parochialet ,
qua in eam rem fufficerc poflit.
quam omnia qu* obtinent beneficia , ipfo jure
vacare, cx decreto fact i concilii Tridentini.
Ca··· IIL

Λ1,·.

.

Qo* pretextu perpetue unioni· per fubreptionem aut obreptionem obtenta fuerint, ea,

CuMtf.Ûmand. Tom XXXIV.

Abbate», priore»conventual»», decdnlk prrpofiti monafterioram , intra annum ad facrum
prcibyteratm ordinem promoveantur,
Q.q *

919

ûy<2£u*

Concilium

BltVRlClNSB-

ANNO
cuaim

TJJhJaik1

920
ΑΜΝΟ
CHMtSTl

Cairo XII.
Votorn religionis nemo cujufcomquc iexus
emittat ante decimum (citum annum stati· ,
te nifi prim expleto anno probationi· a fufcepto religionis habitu.

Monachoturn profcflto in conventu it confeffu aliorum monachoium a priora clauftrali ,
cum illi sb abbate, ant ejus vicanonundatum
'fuerit, recipiatur·. niG forte ipfc epilcopua hoc
munus implere voluerit.

<4».« IV.

Patentes non cogant liberos ad (ufciplendum
’ religionis habitum , aut ad ejus vocum emit­
tendum : fed ii tantum ad illud admittantur ,
qui libere tc fine ullo metu , ave vi , profite­
buntur t coaAi caufa cognita auAstitatc cpilcopotnm eximantur.

Com XIII.

B

Si qui abbates, aut priores, lucri captandi,
net ret lua agenda cauia , novitio· introduce•e detteAent , auAoritatc epifeopi ad id com­
pellantur · tr ft opus erit, brachii facularia au­
xilium imploretur.

Camo XIV.
Liter* monadica profeffionis , in libro epis­
copal i infinuationum dcicribantur , ne temere
qualitas & ordo monachorum & familiarum
perturbetur■

Recludantur omnes monachi qui ad elautu­
ram perpetuam cx voto adiguntur .

Crow XV.

In monafteriis quibufcnmque divina officia
h
celebrentur horis a regula pixftitutis.
nu. hf. »»·
Q.°* **}ΰΡ<*η** votum, cmiicrint , nihil pro* prium pol&deant , & omnia vota fua fideliter
Cairo XVI.
cuftodiant , vivant communi victu , communi­
Monachis,
non
liceat ab ordine in ordinem
bus impeofis , communi mcafa : eodem dormi­
migrare, etiam ftriAioretn, nifi juriscommuuis
torio utantur . Fiatque in eorum menfa facra
Icriptur* Icâto, oequç difeedant a monafteriis , q dilpofitione ferrata.
tine ptioris licentia te habitu monachal!,
furo XVII.
*
Croa» VII.
Monachi cujufcumque ordinis ctiam mendi­
candum qui profeŒoqis votum cmilerunt , te
PrapoGti monaft et iorum neminem, fpe lucri,
tamen adhuc extra monafteria fua degunt, ad
aut hereditaria iuccettionii admittant , nec eo­
illa ftatim redire cogantur : Si neglexerint ,
rum bojM ullo modo affcâant.
poft monitionem' epifeopi , aut fuperiocis, ex­
)
tu.» VIII.
communicentur, te, fi opus fuerit , extraordi­
narie puniantur·
Μ-<»κ
Monaftetia omnia ad fcfta fu* diceetfeos ce­
Croro XVIII.
lebranda adigantur.
VI.

Nemo regularis ad pnrdicatioriis tc leAionis munus publice aut privatim obeundum
Nemo ejiciatur de monafterio, quantumcum- p admittatur, nifi qui ab epifeopo de vita, mo­
qoc crrmeA «dmiierit , led pro déliât ratione
ribus , te (cientia examinatus te approbatus
puniatur v corrigatur, ut inmehupemendetur,
fuerit.
& in apoilaliam non incidat ■
Croro XIX.
Cairo X.
Religioforum deficientium a fiatis horis cho­
Providebunt epiicopi A alii , ad quos perti­
ri , aut aliter delinquentium, portio non abba­
net , intra annum , ut rcftnuatur in omnibus
ti, nec conventui accrefeat, fed ecclefi* cultui,
monafteriis antiquus religi riorum numerus, aua
aut pauperibus applicetur.
(altem is quem temporia te facultatutn ratio
ferre porcrit ■ Et ia eum ufum aftigneturmona­
Crota XX.
chis ungulorum mooaftcriornm certa penfio ,
unde commode vivere , te veftiri polfinc , nifi
Provideant epifeopi., coafti'utiones de claoeis aliunde aut menfa feparau, aut conventio­
fura monialium faAas , arAifltmc obfcrvari te
ne (nficienter provifum fit : mittantur etiam
E reftitui.
priores cum (ocio ad prioratu, in quibus olim
rcligiofi effe coniucvenuu.
Cauro XXI.

Cairo I X.

Csaro XI.
Non liceat refigiofia , aut motuchis novitios
in lua tnonafteria introducere , aat de officiis
providere, fed id totum abbati aut ejus vicario
relinquatur . Qui (ecus fecerint , nulla eorum
receptionis ratio habeatur.

Nulli fanâimoniali liceat poft voram , nonafterium egredi > ctiam ad breve tempus, quo­
cumque prertestu , nifi ex neceffaria caufa ab
epifeopo probanda, te exprefia in conAinitioaae
felicis memofia Pii V.

Croro XXII.
Monaileria (anâtmoniajium nemini c*fefC1MN-

• Ι«4·

911

CV2J‘“’

Concilium Bitu ri

ANNO cumque generi. , gradua , conditionis , digm-'
CHKISTi tatis, fexu. vel «tatis ingredi liceat , oils de
>>•4- licentia epifcopi aut generali» ordinis provincia­
li», aut vilitatoris, ad id fpecialiter deputati,
,
idque dumtaxat in aâu vifttandi, que licentia
non nili leripro conc.Jjinr.

cens b»

rillin'

DE

REBUS AD ECCLESIAM
pertinentibus .

C»»«» XXLII.

Titalai triitfieHH activai.

Si quando neceflc fit vefturr , ruinarum re­
parandarum giatix , aut vilitati mis infirma­
rum , frculare» monallerium ing.edi , pi.pofita fc duabus aut tribus foronbus prarlevi­
bus id Hat .

Caaon frimai.

N A N 1 A M fc Sapphu am divinam feofilfe ultionem icriptura tollatur, quia cum
tutam luam lubftantiam c< < lilio Dei vovilfcnr,
pattern ejufdem fibi ictiouerunt , mentientes
Spiritui fanâo : quare ecclctiis donata , nec ab
ipfis donatoribus , nec ab eorum heicdibus re­
petantur . Qui contra fecerint , communione
priventur .

A

fa.a» XXIV.
Cum momalibus nemo colloquatur , nifi per
clathros , rotam live turnum > idque prriente
monafterii prsfe&a , aut duabus fotoribus : &
fi qus liters ad.eas perferantur , vel ab ipfis
foras mittantur , a prspqfita perlegantur , ne
snde peciandi anlam airipiant.

C«»o»

Ca«» II.

Legata feu donata ecclefiis retinentes > alie* (·*<. « 1ar r
nantes aut fubtrahentes , ecdnlis liminibus , ■ . ·- ·"■·<>
dooec fatisfecerint, ac deinde a iede apoftolica
'u2'lT,^
abfolutionem obtinuerant , cxcludantui , cujuf- f,f
cumque gradus , dignltam , aut conditionis >>.
extiterint . Qus vero a donatoribus , aut co-\
rum heredibus retinebuntui , ab il.is omm *■*
licita vindicentur .

XXV.

Sanctimoniales qus funt in monafteriis extra
urbium mceiiia conftitutis , periculis ac incurlionibus pravoium li inunum expofits , fi ita
epiicopoaut fupcrionbus videbitur, intra urbem
reducantur .

Canta 11 J.

Cm·* XXVI.

Si autem a clericis ea alienata tfft contige-ιβ.
rit, non pariantur inde ccclclix prsjudicium ,
quin potius alienatio live peiuiutatio nulla 8c
irrita Iit , qus non lervata juris forma ta&a
fuerit .
Ca.en I V.

Moniales profefls qus extra monaftetia tu
hominum contortio degunt, etiam fi penes paI rentes tine , ftatim ad illa ledcant. Qus non
ob'emperavennt , fiant le in apoftaliam incidifle , X- excommunicationis vinculo innoda­
tas elle .

Si qus res ecclchafticx necellario alienanda
erunt , aut li qus alia per homo Ligationem
confirmanda , eam provnuiam epilcopus ipfe
fulcipiet, aut ipeciali te.enim vicario deman­
dabit : nec ea res in f.iio oidmauo ab oiKciali tiaâabitur .

Tanin XXVII.
Epifcopi viGtantes moniales hofpitalium, de
quibu' frequenter querimonia oHUiitur, ad fua
in illis otticia adimplenda compellat.
Canta XXVIII.

Si1

dine detinebuntur , confolandis , 8e facramen- ahho
tu adminiftrandis, duc aut tres lurores temper C1UI.STI
ptsientes adlint .
l,*v-

D
Canta V.

ConfclTotes monialium , antequam id fuum
munus admittantur, ab epilcopis examinentur :
A: prxtter coutelières ordinarios , al> lildem alii
confeflbres extraordinarii leligantur , qui lin­
gulis annis bis aut ter «arum confeilioues au­
diant .
Caatn XXIX.
Abba tide fc ^riorifls non eligantur nifi arta­

tis idonee , neque earum clciuoni lelc laid
immilceant .
Ca»o XXX.

Moniales faltem feme! in menfe peccata fua ®

conticeantur, de euebatiftiam fumant.

Ca..» XXXl.
Provideatur per fuperiores , ut montalibus
verbum Dei in earum monafteriis frequenter
pisdicctur .
C.».» XXXII.

Quotiefcuniquc fratrum teligioforum opem
requiritur io momalibus , qus adverfa valeur

Cbndl. General. Tom. XXXIV.

Fiant inventaria duo omnium reliquiarum
ornamentorum , vaforuixT ecclcliafticorum, quo­
rum unum penes cpilcopum , altuum penes ca­
pitulum tcmancat
Canta V Ï.

Omnia documenta A· inftrumcnta ecclcfiaftica
qus vatiis hominum manibus haboiiur, Sc bel­
lorum injuria Iparla funt , ni archivis propriis
reponantur, fic fedulo allerventur ab us ad quos
pertinet ejus rei cuia

Canta V 11.

Curati Sc quicumque diebus dominicis Sc fcftis publice ad populum condonantur , fignificent ulurpatores jurium ac titulorum ccclefis ,
ut decimarum & fundationum , excommunica­
tionis Icntcntiam incurrillc : cosexiam qui dum
eccleliaftiea documenta juflu epifcôpl aut alio­
rum prapolitorum deferibunt, aliqua ex iis aut
eorum partem maligne fuppreflcrmt , iifdcix»
psxnis fubjettos efle .

CLq 3

D B

9U

β\*5ίϊ“*

Concilium Bituricansb·

‘JSTnïie

ρι<

A impediantur t hac fynodui communione eecle- anno
ii* interdicit omMa eoe, qui hujufmodi fuper- CHllSTl
DE BLASPHEMIIS, JUREJURANDO,
ftitionibus uttmfnr, monetque fideiet ne hujuf- i>L».
& peijurio.
modi «ommentU fidem habeant, fed in Deo fi­
duciam certam cooftitvant , nec idcirco matri­
Tifalut iftfieu MMM.
monia noâu fiant , fed ia Ince Ac frequentia
ROHIBET lex divina nomen Dei fuml
hominum ·

Cxairri
*ί·*·

P
,„
**■

tn vanum, mullo magi· coseieeratur, qui
advetfua ejui gloriam Input voce· profttonl| i
Como III.
Inde lege divina 8c humana conftitutum eft.
,, Qui protulerit blafphemiam morte moriatur t
Provideant epifeopi ne protesta pietati· alla
„ ideo hzcfj^podusconftitutionea adverlus blafenreiimi fiant , nifi qui ab ecclefia probati
flot ·
X
phemoa renovat.
χ

DE SIMONI AC IS, ET FIDUCIARIIS.

Cue· frimai ■
B
Si quit quoquo modo blafphemarit in Deam
A faa&os, fi clericuifit, deponatur : fi lakua,
communione privetur , Ar ad judicer foculars»
deferatur,
Cama II.

»
jb-a ».
*>eW. f .

Mm*. J.

Scriptum erat antiqui· > non pejerabi· . led
reddes domino tuo facramenta tua . Chriftus
autem fuo< docuit non jurare omnino, ne te­
mere hominer nomen Dei afiumaot , A ex ju­
randi confuetudine via perjurib aperiatur. Pro­
hibet ergo hoc fynodus omne jusjurandum ,
nifi quod ad eliciendam veritatem in judicio re­
quiritur . Si quis temere juraverit , A monitus
in idem peecatunj reciderit , excommunicetur.

f

Caav'a 11 f.

Tifalat

friatu.

IT'dominus ad apoftolor , Gratiaaccepittis, gratis date, it Simon magas , qui
f’ratiam Spiritus fanfti pecunia comparare ro­
uit, in perditionem abiit, quia ut iui a D. Pe­
tro reûe objeAutn eft , fpiritales thefaurus fu­
tili pecunia pretio emi pofle impie exiflimavit . Quo ha re fis ubi in ecclefia invaluit, pro­
bis atque eruditis viris aditus ad benefici* preclofus eft . Indeque omnis prope ecclefiaihca
difciplina collapfa eft . Jam vero , Simonia
matre pejor filia orta eft , quam confidentiam
vocant, noftro fstculd itagraflâtur, ut maxima
iacerdotlorum pars quafi hereditaria fit vel op­
pignerat* ,' vel demum turpiflima nundinatione
inquinata .

A

Non prarftetur juramentum fuper facro-Caaâum corpus Chrifti, fed ad fanâa Dei euange­
lia, aut alio in divertis locis, recepto more.

Qui pro adipilccndis beneficiis ac penfionibuv
ecclcfiafticis aliquid dant vcl accipiunt : omnes
etiam quomodocumque conferentes , refignsntes, & accipientes quocumque beneficia cuftodic aut fiducia nomine , vcl cx iiidcm penfionei
, fine fummi pontificis automate pacrfccnSi quis pejeraverit , Ar‘perjurii conviAsis fue­
tes aut percipiente* : omnes denique feu cleri­
rit, fi clericus, deponatur , fi laicus , commu­
ci , feu laid , hujufmodi illicitis padionibus
nione privetur .
intervenientes , confentientes , aut ex ii· emo.
DE SORTILEGUS, INCANTATIONIBUS, D lumentum capientes, fe fimqniacos effe , it
juxtaouronftitutiones contentas in bullis Pii
abjuration ibus, Ac luperftitionibus .
quarti A Pii quinti , it Gregocii decimi ter­
tii, a fummo pootifice^umtaxat ( nifi in arti­
culo mortis ) abfolutionis beneficium confcqui
CRIPTUM eft inlege d ivina , Maleficos
polle intelligent .
non patieris vivere. A , Omnis anima que
• erit ad ariolo* , morte moris'ur. A iterum ,
Gentes qua Deum non habent , eunt ad ario­
lo. itu autem a domino Deo tuo aliter inftitutui
Beneficia pretio obtenta , A in confidentiam,
ftu Cuftodiam , occulte aut aperte tradita ,
,, «· . it, A fignis ccli nolite mntuere , qua
ipfo jure vacent : qui percipiunt eorum fru„ timent geates ·
âus , fuos non faciant , fed ad reftitutionem,
Ceas» pnwiM.
teneantur'·

S

-S»ÿ

Damnat hac fynodus omnes ariolo· , incan- E
C3m· III.
tatotei, fortilegoa, ic eo· maxime qui nomine
Det A rebus facris in hujufmodi fupcrftitioni-.
Confidcntiarii quacumque beneficia habent,
bus abutuntur . Qui tanti fceleris convfdi fue­
aut adminiftrationes, aut penfioocs, iis in per­
rint, fi clerici, ordine priventur, it brachio fiepetuum careant , A ad alia omnia obtinenda
culari tradantur : laict excommunicentur , it
inhabiles reddantur : preterea a quibuslibet
judiei deauncientur .
perfonu denuncientur , A excommunicationi*
gladio feriantur. ,
Cama I L
C*»»» IV.
Et quia Chriftiano nomine indigno* brror
noftro laculo inolevit , ut ligationibus , confiEpiicopi A alii beneficiorum collatore* nulli
gssatiotubas , vinculis A aexibua matrimonia
beneficium conferant, nifi «i quiprius ratio­

nem

0*5

β“«ί"“
via

Concilium

Anno neln reddiderit, qu*

beneficium adeptus fit,
CHRISTI eiqua hujus (celeti» it pana gravit*» declarei>4£
tur . Deinde fub pan* it comminatione ira
divina jurare jubeantur , Νηα aliqua fimoniz
Îiadio de cuftodia , fruâuum vel penfioni» reerratione, citi* fummi pontifici» auftoritatem
folvenda , in hujufmodi provifione intervene­
rit . Quod fi jurare renuerit , provifto fubreptitia Λ nulla cenitetur .

Cmm

ItUUCINil.

“oIThc"·

916

dam monitionem non refipuetic , fruftibu» ac A N N o
iienlionibus, lc adminiftrattone quavis ecdefia- christi
tica, necnon etiam tituli» fuorum beneficiorum
p·*.
in perpetuum privetur , lc ad alia quocumque
obtinenda perpetuo inhabili» reddatur, lc a ca­
pituli» ac omni congregatione ecdefiaftica tam­
quam infami» arceatur : donec ita mores fuos
emendaverit , ut a fupenoribus venia dignus
ccnferi poflit .
Cea·· I I.

V.

Clerici beneficia non habentes hujus fceditaInquirant epifcopi per vicario»·feu officiale»
tis fuipefti , lc in eapuft unam atque alteram
in omne» dc finguloe , qui publica fama vel le­
gitimi» qonjeâuri» fi mon ia vel cbnGdentiz fufmonitionem perfeverantes, lufpendantur ab orpeâi fuerint , lc ad probanda» przfumptiones B dine , tc qui poll fulpenfionem non ceffarint .
excommunicentur : fi contumace» fuerint , in
It conjeâura» , telle» de quaque re Cingulare»
carcerem detrudantur .
admittant , ne tam nefarium Icdua impunitum
maneat .
Ca··· III.
Can·· V1.
Qui cum femel dimiiGs concubinis confortium repetiennt, iifdem poenis fubjaccant.
Simoniaci lc confidentiam notorie infame»
cenfantur, ideoque ab omnibu» fynodi» provin­
Can·» IV.
cialibus ac diaccfanir, capituli», monafterii»,
denique ab omni ccclefiallico conventu exclu­
Nulli facerdoti cujufcumque gradus, focietadantur .
ti» aut ordinis exiftat, concubinario liceat abfolutionem dare , fed ad epifcopum , aut ejus
Can·· VII.
pcanitentiarium cum remittat, qui pro gravitaParochi fingulit diebu» dominici» fimoniacos C te deliâi poenitentiam injungat , vel modetationt utatur, prout expedire viderit.
& confidentia no», cum fortilegi» , przftigiatoribus, mcantatoribu», ufuram», veneficis, ex­
DE HOSPITALIBUS.
communicato» denuntient .
C4MK

Titnlnt ^ntulrnirfinuu tcrlinl.

VIII.

RÆCIPUUM Chnftiani officium poft
cultum divinum eft adimplere ea quz ad
fecundam legis tabulam pertinent t cujus fum­
ma eft , caritatem le di|eâionem in proximos
obfetvare. lc totis viribus ampleâi , in paupe­
DE CON C U B I N A R I 1 S.
res przlertim . Fruftra enim alia omnia, etiam
quz videntur fandiora, opera exhibentur, nifi
Tunitu ^nndmicfitnnt fccntUnt.
„ in caritate funt
Nemo enim diligit patrem,
HR ITUS dominus continenti», ficut & D ,, nili qui amat filium : Ideo exprobravit
CHRISTUS iis qui fidem fpam lc nominis
ceterarum virtutum magiilcr , facerdotum
euangelicorum , quibu» fe tamquam exemplar Dei confellionetn jadabant , oniflionem ope„ rum caritatis, Efurivi ( inquit ) tc non ac- *·"*· ,j.
imitandum propofuit , mentes pura» lc corpora
„ difiis mihi manducare . Idcirco fandiffima
caila elfe vult , ut imaginem ejus quam prz fe
mater eccjcfia pie inflituit xenodochia, lc alia
ferunt , cum omni quidem vit» fuz tempore ,
varii generis loca hofpitalia , nonnullis etiam
tum maxime in facrificii altaria oblatione fide­
aflignalis redditibus : quorum cura przcipue ad
liter cuftodiant . Nc igitur nomen CHRISTI
epilcopos pertinet , tanquam diipenfatores non
lc dignitas minillerii facerdotalis , in clerici· ,
tantum verbi Dei , fed etiam eleemofynarum
exilitatem perpetuam, qjiam profelfi lunt, non
ccclcfiz .
ferventibus contaminetur , ae polluatur , adverfus clericos incontinentes , hzc decernit Can­
Ctuua frimtu .
it a fynodu» ·

Qui confeflionea audiunt, fimoniacos lc confidentiarioa non ablolvant , fed ad fummurn
pontificem remittant .

P

C

Caaeo fr,'■■■>-

Omne» facerdotes te clerici bénéficiât! , mu­
lierum impudicarum aut quz ejus statis erunt
cujus ratione oriri poflit finiftra fulpicio , confortid , five inha five extra domum , prorfu»
abllmeant . Qui a fuperiore monitus non abilinuerit , tertia parte fruftuum beneficiorum
quz obtinet, ac etiam penfionum , pii» ufibus
arbitrio epifcopi applicanda , muldletur. Qui
fecundo monitus perleveravcrit, frudlibu» omni­
bus dt penfionibu» beneficiorum privetur, atque
ab eorum admintftratiooe fufpendatur , donec
epueopo aliter vifum fuerit . Qji» poft fecunr

Quicumque pia loca quz hofpitalia vulgo ίΛ
E dicuntur, cujufcumque generis fint, feu tituli,
feu adminiftrationis jure poffident, eorum one- c·». ».
ra omni ftudio. lc diligentia exequantur , nec
pauperes defraudent > aut defraudari finant ■ Qui
neglexerint, ab epifeopo poenis a jute conftitulia coerceantur .
Omen 11.

La ici hofpitalium zdminiftrationi przpofiti , munus hofpitali tat is non refte obeuntes , ab
epifcopis per cenfuras ecclefiafticas cogantur :
quas u contempferint, ab «dminiftritione fubmo*

517
CKRbT|

’5‘*

“rsr

Œ.1

CoNcruuM BrruMCENSB.

518
"anno”

moveantur, rationem reddere, acfruftus mjufte A
peiceptos rcflituerc soganti'i .

Cans»

frimHS ·

CHR.13TI

·!«♦.

I

Cm»»

III.

Providcant hofpitalium admi.iiftfa;oirs t ne
quid coiuin qux adhibcii 'olent ad remedium
antma· , quod prxeipuum tft , Cub holpitibus
«dette Quod η quern eoium ahlquc facramentoium,peiceptione dec.iliile contigerit, alii in
corum locum fjbilituaaitur.
Canon I V.

Omnes Chrifliani fidem recount quatninbaptiimo protelli lune , Deum bonorum omnium
auitorem fe agnolcerc teftentur : frequentet fine
in ecclefiis .Sc parccciis fuis , a mifla parochiali
fine epiicopi aut curati licentia pet tret hebdo­
madas , niii neccilitate cogente , abefl'ê non
pi» fumant . Qui lemel muniti perfeverarint ,
& iterutn abefle prxlump.crint , excommunicentur .

Canon ί I.
Hofpit.r'.ia his foüs pateant , qm p[s Kgtitudine, ieuio, aut corporis imbecillitate viCtum B
Non fit laicis grave , facerdotibus , qui ipifibi parare non poliunt. Excludantur vero a xe­
rituaha ierunt , temporalia libeialiter repende­
nodochiis mendici validi ac robufti, qui mare , illi* debitum honorem exhibere : nec co«
nuuiim labile leiplos fuflentare poliunt, netnitnaledifiis aut fuggillationibus profequantur
fetabiiium poifoiiaium alimenta ah ignavis ac
deiidiolis impie abiumantur.
Canon III.
DE CON I RATERNI I AVIBUS
&.· iodalitns.

]ιυ·ιβί .

Tiruliu

In ecclefia l^ici clerici* non mifceantur , fed b.......
fuo quiique gradu , ic ordine dlicemantur, ne *"’!■ »·
qui divino oflicio inferviunt , a multitudine
pertutbentui

C.rzre» frimta ,

Cana» I V.

ONFRTERNJ VATES i!|a tantum
Hoitatnr htec fynodus Chriflianos omnes, ut
retineantur, qur pietatis operibus vigent, C pro Chriftiani nominis honore & dignitate fe
Λ ab omni fallu Λ pompa funt alienie : In
gerant : tripudia , fc faltationes , publicos lu­
quibus etiam leges Chitliianx icligioni non re- · dos, mimos , larvas , & aleas , quantum fieri
pyignantes conftituta funt Ii qu* aliter fuerint
poterit, devitent.
lamitutz, epiicopi arbit 10 vel corrigantur, vel
tollantur : in pollernm vero nullx line epiicopi
Canon V.
licentia infti:..4,rt·.

C

Canon

A duellis fub perna excommunicationis abftincant ,

11.

Si qux eonfialetnitates haflenus aut in-ermiflx aut penitus fublalx funt, earum redditus
ad opera pia aibitiio epiicopi impendantur ,
quoufquc ieminaiia luflituantur, quorum uhbus
tunc applicabuntur .

Canon V' 1.
In veftitu omnem faitum , curiofum orna­
tum , ipaio. ac tortos crines , cauponas , &:
alia fimilia : item Iphxnfleria tempore priricrtim divini oft^cii relinquant .

Canon III.

Cxnt» VII.
Non liceat .canonicis &· ce-eris ecclcfiaflici*
confia-.emicatum prxtexm liu, ecclclias rcl.'ioueic tempore divini ofreii mb poena pnvationis diltribunonuin illius d ei .

Non celebrentur eonfraternirates in choro ad
majus altaie ecclrliarum cathedralium aut collegiatarum, fed in faeellis tantum , tc extra ho■uiu , qua divinum oflicium peragitur.

DE

l A ICIS.

c.

Uiurarii omnes tamquam Chriftiane catitatis inimici, pxlertim vero pauperum oppreflorev, publice in paiochialibus ecciclus , diebus
dominicis dc peccati gravitate admoneantur :
moniti li non telipilcant , ad judicem deferan­
tur . Pericverantes , communione &' fepultura
Chcifliana pu-entur.

Cmo»

V 1 1,1.

Uiurarii non abfolvantur , nifi prius oux£ Ilus illiciti cupiditati renumlavcrir.t , !c quiecumque impie extorferunt , fe quibus fidtnfcrunt pro vilibus reddituros polliciti ■'crin:.

UM regnum catiorum omnibus pateat ,
DE
C O.N CILII S.
ecclefia ex omni hominum genere compofi-.a iit, ideo adeam pertinet non minus laicis
Tirulm ‘[imirntfiKiHi fextui.
3uam lacerdotibus leges dare fahitares quibus
urn fefe iujicient, sitam xternam conlequenLUS vident oculi, quam oculus : Et , ut
tm i ab omnibqs ergo in Ciniflo fidelibus hrc
,, a.: D. Bcinardus , Nihil abiurdius ell
oblervrntur .
,, nuam ut privatam ieotentiam patrum judicia
,, & umverlx mult'itudim 1.1 Deo congrcgallr
quis anteponit : quod in rebus divinis prxciMie

C

P

I

loctftn

9*9

.

COMCltlüM

ANNO- locum hi bet , «licente Chrifto , ubi duo vel,
CKH3T1 tres congregati fuerint ία nomine meo , in me1
dio fum eorum. Ideo ecckGmin Spiritu fanAo
congregata fub B. Petro i apoholii dubia quaΜλΛ, tt.
que diflolvit. Unde concilia generalia , provin­
cialia, de diacefana manarunt.
Cauva friurtu.

Concilia provincialia tertio quoque inflo,
aut alio commodiore tempore indicantur , tc
ad ca omnes epiicopi fuftraganei convenunt :
qui non adfuerint, tertia parte ftuAuum fur
cpiicopatus piis ufibus applicanda mulAentur ,
(■..i.f.a*.,. & communione fratrum interdicantur ■ Conve• it tta.it. niant praterea omnes qui dc jure vel confuetudtne intcrrlfe debent iub poenis a |ure IU*
tutis .
/
Cano» 11.

Statuta concilii provincialis ab qmnibus me­
tropoli fubditis oolerventur , iub pana ercommunicationis, & alia ordrrarii arbitrio in­
fligenda .
Causa III.

c..n. tftn.

Synodus epifcopali* lingulis annis celebretur,
fecundum cujufque diacehs confuetudidcm.

itvricbmsi.

9jo
ANNOCHS ISTI

I L

■1*4-

Chriftianiflimo regi noftro Ilenrieo qui hoc pro­
vinciale concilium promovit, memori* labe­
lled i A ionc fit .

Mt**· ·
hum tc Chriftianilliniam regem , domine ,
conferva .

I II.
ReverendiSmo domino patriarch· Biturieeaft
primati noftro qui hoc concilium celebravit,
cum multis annis magna gratia .

R'/h¥··
Magna gratia : dominos retribuat , tc eum in
multos annos ecdefia fua confervet.

I V.
SanAiflimis & reverendis dominis epifeopis fan­
ât Flori, CadarcenG , A Lemovicenfi , qui
ad hoc concilium celebrandum acceflcruot ,
magnas gratus .

Causa I V.

TtlfHU.
Ad fynodum epifcopalem omnes conveniant,
... 7. r-a. qui de jure, vel confuetudine interelfe debent ,
* Jcficicntes panis contuetis , contumaces gra
vioribus arbitrio tnulAentur epiicopi.
Causa V.
Statuts item alia omnia eedefiaftica conci­
liorum, Recretorum , Sc canonum (serorum ,
quz in noc concilio provinciali compiclienla
non iunt, epiicopi diligen er t»ro ratione tem­
porum , locorum & pcriouaium obiervari cu­
rabunt .

Reverendis dominis epifeopis magna gratia i
vita , tc killed ecclefias fuss reditus .

V.
Omnibus deputatis tc ordinibus , qui ad hoc
concilium acCeflerunt, vita Sc in Deo omnis
felicitas ■
V L

Hac provincialis fynodus legitime convocate in
catnolics fide Ir ecdefia obedientia celebraD
ta Ar terminata ad Dei omnipotentisgkiriam
8r Chriftiana fidei propagationem omnium
Celebrabitur prorimum concilium provincia­
votis cedat , tc ejus decreta unanimes fer­
le Sc primatiale, anno domini milleumo quinvemus .
gentefimo oAuagefimo feptimo t incipiet die de­
cima quinta mentis Augufti, in civitate RuthcRr/>sq^·.
nenfi : Ii tamen inju/ia bellorum & temporum
tutus non fuerit acceflus , iignilicabitur locus
Omnes ita credimus , omnes idipfum fentialius opportunus reverendis coepifcopis Sc fra­
tnus , omnes confentientes le ampleâentes
tribus noftris , ceterilque qui ad concilium in­
fabfcripfimut ■
vitari debent , in quo epiicopi comprovinciales
rationes reddent, qua fide Sc diligentia ftatuta
V I I.
hujus concilii in locis libi fubditis , fervanda
curarim, 8c qu· reformatione in pofterum in­
His decretis inhaerentes mifericordiam Dei o··
digere adverterint, fideliter referent.
nipot entis Sc gratiam magni tr primi lacerE
dotis Dei tc domini noftri Jeiu Chrifti , in­
ACCLAMATIONES.
tercedente inviolata St facratiflima Dei ma­
tre, SS. Petro Sc Paulo , ac beato Steph «no
I.
hujufce ecclefiapatrono, Sc omnibus lanâit
conlcquatnur .
EATISSIMO domino noftro Cregorio
CanAz univctfalis ecdefia pontilici masimo
Wftafit .
multi anni Sc acerna memoria .
.I
Fiat , Fiat , Arnen , Arnen .
Canta VI.

-

B

Domine Deus fanAiflimutn patrem diutii&me
ecdefia tua conferva multos annos-

Conceduntur indulgentia ' quadraginta -die­
rum a sc ve rend illimo domino patriarcha archiepifcopo omnibus Sc fingulis Chrifti fiddibus ,

qui

93l

Concilium Bituricbnse.

’ÏÏÏÎÏn”1·

93*

“ ANNO (]u* huic fynodo interfuerunt , omnique popu- A
fandi Benedtdi , omnium abbatum CiaroCHAISTI lo qui huic tam fando operi voti· fuis Bc premontenfis dioccGi procurator ,
i><4cibus favit .
Antonius' RoJier, canonicus Sc cantor uoltegia-

OaiM «arras Ο* βι·1* faa
*· bee (jn»J» O’ tfarili» njvuft f»»t , yaa pq^aaai b»~
tnditttt O' cMieiui» Junii» Rvavaaa tnltftn om-

tse ecclefi* de 1 hiera , priorum ac redorum
ClaromontenGs dicecefis, procurator.
Georgius de Lauro , jutium dodor, Ruthenen-

Gs cecicfie canonicus, pro capitulo cathedra1 u eeclaGa Rothenenfis procurator.
GuillelmuS Gervais , dodor theologus , prio­
rum ac redorum dicecefis RuthenenGs pro­
curator .
Berttandus Griphon , jurium dodor , cathe­
dral» crc'eGz Cadurcenlia cantor Bc cano­
PATRUM NOMINA
nicus , pro capitulo efufdem eccleGe Cadurccnlii, aliifque capitulis collegiatarum eccleET ALIORUM
B
liarum , necnon monafterii dc Moiflaoo or­
qui huic concilio interfuerunt Se fubfctipferunt.
dinis S. Benedidi , ejufdem dicecefis, procu­
rator .
OS Reginaldus de Beaulne , patriarcha &
Enncifcus de Clermont , cathedral!· ecclefia
archiepiicopus Bitur icenfis, Aquitaniae pri­
Caduicenf» canonicus A* cancellarius , prior
mae, dchnienter fubictiplimus.
dc Cattucio , omnium priorum Cadutceulis
Ego Petrus de la Baume, epifeopus fandi Flo·
diotceGs , procurator .
Joannes Cation , dodor theologi» PariGenGs ,
■ i , lublcripli .
canonicus ecJeGz cathcdralis Ruihcnenlis ,
Ego Antonius Hcbrj'du» San(nlptcius . epileo·
pus, baro Sc comes CaJu'CenGs, lubfcripG.
rector S. DeGderii dirrceii’ Cadurcenlis , om­
Ego Joannes de l'Aubclpine , epifeopus Lcmo·
nium did* diorcclis CadurcenGs redorum
vicenGs, fubtciipG.
procurator .
Joannes de Puizilion , jurium dodor , cathe­
Stcphanut Mauguin , jiitium dodor eccleGe
dral» ecdcGr LemovicenGs decanus , 8:
Claromontcnbs cathcdialis abbas, ab eadem
Simon Palais : ejuidem eccleG· canonicus , CA.
ccdclia lede vacante deputatus fabfcripG .
pituli did* eccleGe , Bc omnium clcii Lcmo·
Yso de Guillotnanches, doctor theologus , ec- C
dcG* metropolitan? Bituriccnlis canonicus ,
vicenfis ordinum p.ocuratores.
Ema rd de Chavaigniac, dodor theologus Pariecdefiz A capituli Caftrenlis lede vacante de­
putatu·, fubferipft .
fienlis , ercleGz collégial* BrivatenGs apud
Amantius dcBonal, jutium dodor, RulhenenArvernos decanus, tc
Petrus Brugier , dide eccleG* canonicus, capi­
fis eccleGe cathedral» canonicus , reverendi
in Chrifto patris epiicopi Ruthenenfit procutuli cathedralis eccleGe fandi Flori Bc om­
tator , fubicnpfi .
nium cleri ejuidem dicecefis fandi Flori ordi­
num procuratores .
Chriftopliorus Hcbrardus Sanlulpicius abbas mo·
nalteni de Marcilhaco diorce!» CadurccnGi ,
N.
delà Verlie, casi.ecclefi* me­
reverendi in Chrifto patrisTutellenfrsepifco.
tropolitan* BituricenGs , capituli cathcdralis
ecclefi* Vabrenfis, & omnium cleri Vabreupi , tc abbatum ditxcclis Gadurccnlis procu­
fis ordinum procurator.
rator , fubferipft .
Matthzus Tufcan, dodor theologus, reveren­
DiSi anciili frocnetvcj.
di in Chrifto patris Albienlis piocurator ,
fiiblcripfi .
Joannes dc Puizilion, jurium dodor, cathedraAdaruus de Heurtclon , abbas loci Reftaurati,
Jis ecclefi* Lemoviccnfis decanus.
reverendi epiicopi, capituliBc cleriMimatenAmantius de Bona!, jurium dodor , canonicus
Gs procurator, lubfcripG.
ccdeG* cathcdralis RuthenenGs,
Cuillelmus Gervais, dodortheologus, reveren­
di in Chrifto patris epiicopi Vabrcnlis pro­
curator, fubferipti.
Sccntcuii .
Joannes Jacobus de Cambray , jutium dodor ,
eccleG» metropolis Bit ut icentis decanus , pro
Petrus Paulet , jurium dodor , archidiaconus
ccclclie cathedralis Nivcmenlu.
capitulo ejufdem ecdefiz, 8c
N.
Godeau eccleGa collegiateS. Petri
Claudius de Beaunoncles, jurium dodor, cano­
nicus 8c archidiaconus major Bitutigus, pro
Puella tum, apud Biturigoi canonicus.
Vocati ad hoc provinciale concilium fuerunt
eodem capitulo , Sc
Fra neifeus Godard , jurium dodor , canonicui
domini revcrcndils. aichiepifcopi Burdegalen&· cancellarius etiam Biturigus , pro eodem
lis, NarbonenGi, Auzitanus Sc Tholofanus,
tamquam huic primati* fubditi , qui non
capitulo , Bc
Jacobus Guaid, jurium dodor , canonicus 8c
adfuerunt .
archidiaconus, necnon officialis BituriccnGs,
Vocatus etiam reverendifs. epifeopus Anicienfis , qui per literal teftatus eft fe non pofpro eodem capitulo , procuratores.
fe huic concilio intercffc , propter occupa­
Francilcus de Vigmes , abbas Cafalis BcncdiΛ i , Sc
tiones , Stadiorum motus , probaturum
tamen quscMuuc determinarentur , ftatueÆgidius Qu insu It, abbas commcndstarius lantentur , Bc a Γιοι fubditis diorcefanis obic.cti Genulpht, omnium abbatum Bitnricenfia
ilicrcclis, procuratores,
vati curaturum .
Sdbaftianus Lalement, can. ecclefi* collegiate
fandi UrGni Biturigum, omnium did* dice­
cells priorum, radorumque procurator ■

nmm ncnirii nt rntfiftrn nniitttnti O jnJiti· /■·;>limn», nJ Innitm O'
J»Mi»i ntftri JtJ»
Cirifti , O' nJ ttcltjin f»n fnlatt» .

N

N.

abbas iandi Jllidii , ordinis

I Ν­

Α N NO
CHE1JTI

933
ANNO
CHurri
·>·♦·

“’‘Si?'*

Conchium Bitumicinji.

INDICTIO CONCI LU
BITURICENSIS AQUITANICI.

tr eefitritett efe/hliee erebitfifinpec , fetrierthe littrint/ii) jiffituinftien , vtttrtUiiu
•viril, itcte», ceeeeieii tr cefitelt «ilifintfri
cetbejreiit, fetritnIniit, eittnfelittee O’ friuttùlii litiritnfi MttÎii tr eliii tifitthi :
aacaa· frieritei , itevietitei , tctltfiereee rtfffrihi, fee tn» vwariii tr rape/tauM : ··«'Ittrf» ititet etftre Biteritttfu elieetfit titre ,
i. ?. D·

934

K epifeopo· provincia!·· iterum feriptis noftris AHNO
monuimus , te in nomine Dei rogavimus , ut CHAian
•4 decimum fextum Augufti menfit proximi <»»♦·
diem in civitatem Bitnriceniem, ad dsAam pro­
vincialem fynodum , convenire non gravaren­
tur . Quibus noftri· moniti· tt poftulatis fa­
tu faA uros exiftimamua Bc confidimus. Ceterum
cum & illi , priufquam accedant , conventui
proprio dirxeens celebraturi fint . ut ad hanc
provincialem congregationem inftruAi te accin6 i advolent , nobis non minus cordi eft , nt
gregem ooftrum tam 'fvrii inftituti pria· monea­
mur , fle a vobis & fingulis veftrum rationem
eorum , qu· proponenda aut poftulanda elle
videbuntur , exigamus. Habito erg* nuper in
B annua fynodo noftra venerabilium ecclefi· no­
il r» canonicorum , abbatum & aliorum coofilio , diem , quo propius diecefia noftra con­
ventus haberi pollet , opportunum exiftimavimus poft feftum D. Joannts Baptifta immedia­
te fequentem ·. cujus quidem diei indiAioocm
vobis fignificandam decrevimus , eamque liters·
hifce noftris fignificamus : vos per vifcera mifcricordi· Dei obfecrantei , ut huic diorcefan·
noftrz congregationi eadem die vigefima quin­
ta Junii proximi , in aula noftra archiepifcopali interefle , ac in c* ex vobis , qui toti··
cleri vices in provinciali fynodo fuftioeant ,
quique pro rei gravitate te amplitudine, tanto
muneri fatisfaccre , ac noftris totiufque fynodi
C votis refpondere valeant , deputare non gra­
vemini .
,
Datum Biturigibus, die vigefima feata menfis Aprilis , anno domini ijuj.

„ /QUEMADMODUM C utait Cypria„ X-fc. nus ) Solis multi radii , fed unum lu„ men, te rami arboris multi, fed robur unum
,, tenaci radice fundatum : te cum de fonte uno
„ plurimi rivi defluunt , numerus licet diftufu·
,, videatur, exundantis copiz largitate, unitas
„ tamen fervatur in origine : fie & ecclefia ,
,, domini luce perfufa, per totum orbem radio*
„ fuos porrigit, unum tamen lumen eft , quod
„ ubique diffunditur, nec unitas corporis fepa„ ratur, ramos (nos in univerfam terram copia
,, ubertatis extendit , profluentes largiter rivos
„ latius expandit : unum tamen caput eft , te
,, origo una, Se mater facunditatis fucceflibus
,, copiofa ■ Cum itaque finita univerlalis ecclcfia ex omnibus in univerlo orbe particulari­
bus ecclefiis, omnibufque membris fuis vifibilibus nuper Tridenti in Spiritu fando colleAa,
HKGIT^tlDUS MISEUATIOUS DirrHyt
& congregata multa pia te praeclara decreta
ediderit, que cuivis Cnriftiano abunde fatisfatr ttiltritttt eftfttlite erthiefifttfet , fetrierckeBiferiteefii,
ammdorCT*
cere pollin', Ac contumaces vi te efficacia verbi
/intulit fnetjterii, clniiii , aarariri CT efferiDei ad caufas ecclelia reducere, nili refiftcntes
ttrite i ettit feUilic, ftleieei ie dtmiet.
Spiritui fanûo fibi ipfaa iram Dei accederent :
tamen qu:a multa quotidie in ecclefiis particu­
UM pro munere nobis impofito fynodum
laribus emergunt, quadam adhuc latent, quae­
provincialem annuente altiuimo . ce labri re
dam jam in lucem venerunt , que ampliori ex­
propofucrimus , eamque in civ-itate Bituricenfi
plicatione, aut novo traâatu indigent , ut no­
ad decimum fextum Augufti proximi indixerivas morbis nova retnedia adhiberi , novis ne5otiis nova leges imponi folent : pie 8c pru- D mus, & ad diem 8e locum prsftitutum reveren­
dos fratres provincia noftrz epifeopos vocan
enter univecfalis Trldentina fynodus , priiez
legis te confuetudinis memor , providit At fta­
mandaverimus, nec minus neceflarium fit idem
omnibus noftrz dtoecefis ecclcfiaftici· , qui de
tuit , ut provinciales fynodi celebrentur : non
jure vel confiietudine interefle debent , fignifiut diverfa , aut ( quod Deus avertat ) contra­
cari, eofque ad aliam przccdentem diem noria proponantur ■ aut traAentur, fed ut eodem
Ipirttu duAi paftores * epifeopi ecdcfiarum fi- • bifeum convenire fuper his qua in diAo pro­
vinciali conventu agenda &. traAand· erunt ,
mul congregati, ea quz ab univerfsli fynodo
8r ad quorumdam ex eis qui noftrz dicecefis
ftatuta (unt , at Aius ample&antor, obfervent ,
cleri in didjo provinciali conventu vicem fuftiexplicent, fuifqueobfervanda proponant. Cete­
ra vero que ad mores te difciplinam ccclclianeant , nominationem feu deputationem con­
vocari : vobis te veftrum cuilibet in folidum ,
fticam pertinent ■ aut ad ccclefi· vifibilia cecocommittimus tc mandamus ut eafdem indiAionomiam , pro ratione locorum , rerum tt pernis concilii provincialis literal manu fecretarti
fonarum , communi confilio diiponant, in adinoftri lignatas , venerabilibus vitis ,< decano ,
ficationem ecclefi· , pallulatis lubditorum pro­
videant te fatisfaciant . Cum ergo nobis id E te capitulo ecclefia noftrz cathedralis'Bituricenfis, necnon abbatibus, aliifque capitulis, con­
muneris mandatam eflê jam antea animadverte­
ventibus , prioribus , ccclefiarum parochialium
remus , /criptis anno fuperiore ad reverendos
reAoribus, eorumqua'vicariis &capellanis, cefratres noftros epifeopo* comprovinciales lite­
terifque diAz noftrz dioecvfis ecclefiafticis przris , cos monuimus te rogavimus ut rationem
fentetis, infinuetn Se fignificetis : ipfifque eatemporis inirent , quo commode provincialis
rumdem exemplar, ne ignorantia caufam prwnoftra fynory conventus haberi poflet : etatqne
texere poffint , tradatis Ar dimittatis , eofdcm
jam inter nos ftatutqm Artatum eodem fuperiore
Se eorum quemljbet ad diem vigefimam quin­
anno , ifto munere defungi . Verum graflante
tam Junii proximi in aula noftra archiepifcopain urbe noftra Bituricenfu lue epidemiali, diffe­
li Bituricenfi , nobifeum ad diAam nominatio- v
rendum hoc negotium huc ulque exillimavimus,
cum reftituta ( divina clementia ) "opulo fuo
felici valetudine , reverendos francs noftros

C

ίΜ

ο7»ηη“

Concilium Bituricense.

<

sjtf

"Λ?;™"1'

■—
ANU0' teris id difloi diem & locum aflignamu* & in. A fpiritus, ut mutua collatione mutuoque confenfu , A voce A zelo adftantium illic fidelium «S;™
CHKIST1 ttmamus, mandante· di&i* reformat A eorum
■>**.
vicariis ut indidtionis concilii lueras inter focorda accendantur , excitentur , firmentur ad
1 j»4.
lennia miffarum parochialium populo ad divi­
rem divinam ferio tra&andam , componendos
na audienda congregato publicent & mitificent,
mores, reftituendam difciplinam ecdefiafticam.
vobifque ut de earumdemprxfentationb ,4igniStatutum eft itaque ut ad diem preftitutam vo­
ficationu, infinuatione , traditione, ieu d'milcemur iterum epiicopi provinciales noftri , id­
tionc. necnon intimatione , proceflum veftrum
que peremptorie , & fub panis ab ecclefia jam
verbalem fideliter confioiaris , ac confcribatis,
olim conftituti· . Quamvis enim fperamus noftris monitis fatisfaAuro· eofdem reverendos fra­
A ad no* referatis . In cujus rei teftimonium
tre* noftro· : Tamen ne tam fanda res in rihas literas per Joan· Ttihoyre fecretarium noftium fieri A fignart > figillifque curiae noftra
,fu· abeat , vel potius jpfi nos ridendos extra­
Bituriccnfis juftimui tt fecimus appenlione com­
nei· ecclefi· prxbcamu· , neve muneri noftro
hac in re deefle , A'quod ftatutum eft neglemuniri .
Datum Avarici Biturigum , die fexta menfi*
xifle videamur : Dido· reverendos fratres noAprilis, anno domini »j8j.
B litos iterum per vifcera mifericordis Dei. roga­
mus ut fui & conditionis lux memores , A fafijuraM ,
TRHIOYRE.
cramenti quod a Deo acccpetunt , A juris ju­
randi in ecclefia a fe prxftiti ad diem provin­
PROROGATIO.
ciali huic concilio pntftitutumhuc conveniant.
Vobis autem , ne quid audoritati ecclefi· de­
fit, per hrc /cripta noftra mandamus prxdiâot
^KGI^^iDUS DEI
ET
fttil» RvMaaa <r<7r/U auilarirar· pttritrekt V
reverendos fratres noftro* in domino moneatis,
trckitpif»p»i mttrtpelitiUHH Bittrirttfis ,
ut die vigefimo quinto menfis Aprilis proxime
vanturi huc conveniant ad concilii provinciali·
ttmt
, iiltftt a»fir» Jmmi "Jttunci , ft·
leltm t» Jomitt.
celebrationem , illis lignificante* A indicentes.
fi xdefle neglexerint, no* ex eorum qui aderunt
UM inter omnia qua a Deo ordinata funt,
fiifttagiis mulAas ab ecclefia contra abfente*
ecclefia fua fanda , primam per unigeni­
jam olim prxftitutas illaturo* · Vobis etiam per
tum filium fuutn dominum noftrum, deinde pereadem feripta mandamus ut capitula eeelefia­
apoftolos ic eorum fucceflbres Spiritu ianfto C rum cathedralium fpeciatim vocetis, A monea­
tis, ut huic fynodo adfint, fi fua interefle ericorda fuorum regente, conftituta , ftabilita,
St gubernata lit 1 cique femper invigilandum
ftiment. Reverendos etiam arcbiepifcopos, Burdegalenfem, Narboncnfcm, Auxitanum AThoelfe nos moneat dominus , ne inimicus homo
in divinam me fle m fuperfeminet zizania , neve
lolanum , vocetis A moneatis , tanquam huic
leo rugiens diabolus animas languine Chrifti
patriarchal! A primatial! ecclefi· (ubditos , ut
redemptas nobis dormientibus eripiat , A eas
huic primatiali concilio adefle non dedignen, tandem (ummus ille judex A omnium dominus
tur . In cujos rei teftimonium ha· literas manu
a nobis jure fuo repofcat. Idcirco nebis legem
propria fubkripfimus : illafque per Joannem
Thrihoyre cunarum noftraruns,ordinaux, me­
pixJcripfit fanâa mater ecclefia , ejufdem Spitropolitan· , A primatiali* Bituricenfis nota­
■ itus inftiniiu, ut verbo & opere agrum domi­
n' colamus , gregique noftro invigilemus . Sed
rium A graphiarium relidentem, ac fecretarium
noftrum ordinarium, confici A fignari, ligilliA quoniam omnis ordo , omnis refta & lanii a
que didarum curiatum noftrarum appenfione
ecclefia adminiftratio in collatione doârinx,
muniti juffimus.
corre&ione morum, emendatione difciplin»,
unione tc confenfu Spiritus Dei eonfiftit ; fta- D
tueront fanâa eecumeniea concilia , pntfertim
Tridentinum nuper habitum , ut provinciales
R d. a. trthiefifctpei Bitericcnfu , pri/nti (y
rnttreftUumn ^faictaie .
fynodi jamdudum in Galliis injuria temporum ,
vel potius patrum isoftrorum incuria magno
Er fiprr pHftm.
Chtiftianc icipub. malo intermifle repeteren­
tur : ut unufquifque provincialium in commune
Per prefatum revetendiflimum dominum pa­
conferret , quod e* re tc utilitate ecclefi», ad
triarcham A archiep. metropolitanum Bitu
glori· tc nominis Dei incr'mentuns pertinere
riccnfcm, Aquitani» primatem.
exiftimarct . Scripfimus in eam rem varia pro-

C

Îgrammata non tantum ad diceeefanos noftros,
ed etiam ad comprovinciales epifeopos , quos
quidem quam humaniter potuimus epiftolii ad
eoa fcrlpti· rogavimus nc tam fanfio muneri
vel potius fibi ipfis deeflent. Venerunt ad diem
preftitutam decimo festo Augufti noviflime E
elapfi , ex fingulis hujus provinci» diotcelibu·
viri egregii , led defuerunt ipfi judices epifeo­
pi , fratres noftri , prater unum tantum reverandum frajrcm noftrum epifeopum Caturcenfem . At quoniam omnis congregatio luos ju­
dices , vindices tc affertorts poftulat , nec illi·
abientibus quicquam ftatui par eft t vifum eft
non tantum nobis , fed univerfo ccttui equum
non efle, ut qui ecclefi· judice· habentur , il
per procuratote· rem ecclefi® gererent, prefertim tt» tam gravi A ferio negotio, in quo non
erxfcntu corpori· unium opus eft , fed etiam

TR1HOYRE.

BREVE APOSTOLICUM
confirmationis concilii ■
X Y S T U S

P A P A

V.

'

ENERABILIS frater, falutem A apofto
licam benedictionem. Remittimus frater­
nitati tux decreta fjnodi ptovincialis archirpifcopatus tui , a venerabilibus fratribus nolfns
S. Romane ecclefi» cardinalibus, rebus ad concilii Tridentini decreta pertinentibus prafeftis,
mandato noftro examinata, atqueubi oportuit,
emendata . Curabis ut qu» pie prudenterque
decreta atque emendata lunt, ita utfunt ernen.
data, nec aliter edantur: quamquediligentifli
me ferventur. Hac enim reliqua pin eft opera
tuae,
\

V

9 37
ANNO
CHAUT!
«»»*

QUIGOKU»
r. Ml

Concilium Aquinsi.

‘ÎS'nL"!

9j8

tu*, fine qu* omnis ludenui fruftra effet fui- Λ cilii noftri provincialis , nuper Biturigibus ce­
ANNO
ceptus labor · Deu» benedidus proGt femper
lebrata , decreta &- ftaiuia unde fcdu judicio CHRISTI
conGliis adionibufque tuis omnibus fut gratta,
probata . Que ut ad Det omnipotenti! gloriam
■1*1
dirigstque ftudia & conatus tuos omnes ad fui
fk finceram ecckGc difciplinam,cedant, ea ftanominis gloriam , gregtique tu* fidet ac vigi­
tim ad vos tranfmtttcnda curavimus : ne, quod
lanti* comtniffi fslutem.
mali porte folent, extremum adum ( ut eft ia
Datum Rom* , apud S. Marcum fub annule
proverbio ) procipuam nempe , potiffimamque
pifcatoris, die quinto Odobria , MDLXXXV.
laboris noftri partem neglcsifle videremur. APontificatus noftri anno primo.
gite ergo , tratres diledlfEmi i tc qu* magno
ftudio, communi omnium confenfu, intern ac.
ΑΝΓ. BUCCAGADULIUS.
cleGarum provincial noftr*, bene tc riteconftituta funt, ea apud vos veftrofquepublicari,re­
cipi Sc obfervari curate. Speramus Ii in hoc tam
PUBLICATIO CONCILII.
pium opus communibus votis, afflante divino
AEG/χ^ LDUS DEI Ι'.^ΛΤΙΛ ET
fpintu , confpiravcrimua , magnum inde orna­
fui!» fijii aaOeritate fttntriit O’ arebiefifca- g mentum Dei Iponfc matri acceflurum. Vos ergo
fat Bitariceafu , vlf«</««* friaiai , rrverradii
fmgulofque veftrum iterum atque iterum per vifatrtbai tfijitfii , eafitalit , abbatibai O’ aat
fcera mifericordl* domini noftri hortamur Sc mo•aerfe pravurra vdfaitaaia tier· > falaccat.
nemus ne in re tam fanda , tam feria , quic­
X
quam opere veftro , diligenti* audoritatjque
everendi fratres, vofquc filii in
remittatis .
Datum Lutcti* , anno domini
MDLXXXV. menfe Noveorb.
Ctinflo cariflimi, accepimus tandem con­

R

DECRETA

SY

PROVINCIALIS

ÆS7

NODI

CHRISTI

AQUBNSIS.

Anno Domini MDLXXXV.
INDEX TITULORUM.
i Η'ίΓ»" fi^ti itckflm .
Xarmu/a fwfajiaait fiiil.

D

L>t fidei radimtacit, O' fcbtlic deflriat Cbrifiia-

Da liirii vetidi .
Dt [uruumii .

Dt baftifaei facraaetata .
Dt facra ebrifaeate.

C De faaeribat O’ tac faite.

De frvceffioaibae .
Dt taJalteaeiii.
De rcbfaiii.
Dt txcaaeaeaaicarieae.
Qaa ferttaeae aÀ beaefitieraat ctllatreaem , irw
fac jariaat O' tfaeraae ctafcrvatiaaeat.
De [emtaano.
De fjaeJt Àureefaaa .
De aucanu faraaeie.
De eaenafiemi.
De eaeaialtlae .
Qaa ttaeratiat ad bat cubitat itatt ftrtiant.

r

Da tttfimtiiuui facraauata.
Q**
ftaSiffiata eaebanfita facraiaeatam fertineat.
Dt celebratiaae aeiffa.
Dt atiffali O breviarie .
LEXANDER Canigianur Dei , & fande
£** ad ftraittaria facraaeeacaat ferti aent.
Cedis apoftolice gratia archiepifcopus ADt taatnaiaxia.
qucnlis , omnibus prefentibus tc futuris falu­
R·- ftrtiatat tui fiftarntui extrema -sra/L·tem . Notum facimus, quod anno domini mil-.
nit .
Icûmo quingentelimo oduagefimo quinto , pon­
ad fairtaciii nlim tlaiu/lrtiifua fertitificatus felicis recordationis Gregorn pape de­
•tu.
cimi tertii anno decimo tertio: Nccnon Ec re­
Dt fefiaram dirram calca .
gni Chriftiamflimi regis Hennci III. anno un­
Dt viit O’ baa^ftate derueram
decimo. Cum noftr* provincia AquenGa epif­
De cf'fttfù ·
copi , ecclefiarum catnedralium , tc capitulo­
De hit ia yuifa, efifiefai tx facra tendite Tridrarum delegati , aliique viri ecclcfiaftici in no­
ttaa etiam taafaam fedit afeflalica Jtltfttat
ftram ecclefiam metropolitanam ad concilium
frecedere debet O’ fateft.
provinciale, quod die dominica vigefima quar­
De vtfitatieae.
ta februarii fufeeptum & inchoatum eft, cooveDe caacieiubxi O' verbe Dei fradicatioaibai.
uiHent : Illud imprimis ab hac fynodo unanimi
De caaenicu.
confenfu decretum fuit, ut ab ipfoCfiriftianifDt cefitalic >
E limo rege noftro humillimis precibus efflagita­
De beneficiarie, fea maafienariii .
remus , ut pro fua Gngulan pietate TridentiDe farachu ir aaamaram cxraCertltui .
num concilium , quo kbenti reipublies ChriDe refidentia .
ftian* accuratiffimf fubvemtur, promulgari ju­
De ecdefin O’ urat» calla .
beret . Interim vero, dum hujufmodi promul­
De chara.
gationem fpeiamus , tc expedatmis , de fra­
De altari.
trum noftrorüm cocpiicoporu,mconfeniu ,eorumDe facrifiia .
que , qui huic lynodo interfuerunt ,copGlio,tum
De cratettrvt.
quod epilcopi ipG in fua qullque dicrcefi pro
De camfaaii .
fu* collicienti* cxoncritiope , omnia quoad ejua

A

Cmil. Gowral. Totn. XXXTV

R r

fieri

9J9
' ΛΗΝΟ

CHMStI

«j*>·

“rSu"

Conci

mum

„ - -, . .
Αλ
QU B N J e .

sunaicusin.
MU franc.

Λ._
940

*d ipfius concilii decretorum prr- Λ tas. Et unam fandam catholicam & apoftolicam anno
fetiptum dirigant & moderentur: tum hac quz
ecclefiam . Confiteor unum baptilma in remif- CHRISTI
fcquuntur , pio temporum neceffitate , fc pro­
lioncm peccatorum . Et expedo refurredionenk
11·ιvincia noftra lUtu, ad Dei laudem , Sc ecclcmortuorum. Et vitam venturi fzculi, amen.
Apoftolicas
&
ecclefiafticaatradirionei,
relifiz amplificationem , in nomine (am^tffim* &
individua Trinitatis ftatuere duximus.
quafquc ejufdem ecclefi* obfervationes, fc con­
ftitutiones firmiffime admitto fc ampledor. Γ
Item faciam feripturam juxta eum fenfum ,
Dc frcftfficuc fide· cctlnlicte.
quem tenuit fc tenet fanda mater ecclefia, cu­
jus eft judicare de vero fenfu, fc interpretatio­
UM prima Se maxima paftorum cura in
iis verfati debeat , que ad fidem catholi­
ne factarum fcriptnrarum , admitto -. nec eam
cam, quam fanda Romana ecclefia colit 8c do­unquam nifi juxta unanimem confenfum patrum,
cet , fc line qua impoffibile eft placere Deo,
accipiam fc interpretabor.
Profiteor quoque feptem efle vere fc proprie
integre inviolateque coafervandam pertinent :
Nos in hac noftra prima Iynodo provinciali,
(aeramenta nove legis a Jefu Chrifto domino
noftro inftituta, atque ad falutem humani ce­
hinc potiffimum exordiendum efle duximus , ut
qua ex eodem -ipiritu eft fides , camdcm una
neris, licet non omnia lingulis necelfaria, fci­
oris confeflione profiteamur ■
licet baptifmum , confirmationem , euchariftiam, poenitentiam, extremam undionem, or­
Imprimis igitur, vetera tam generalia, quam
provincialia concilia imitati * excommunica­
dinem fc matrimonium , iliaque gratiam con­
ferre , fc ex his baptifmum , confirmationem
mus, Sc anathematuamus omnem hzrelim , ex­
tollentem Ic adverfus orthodoxam Se catholi­
fc ordinem , fine facrilegio reiterari non pofcam ecclefiam ■ Univcrfos infuper , qui ali­
(e.
Receptos quoque & approbatos ecclefi* ca­
ter , quam catholica , apoftolica & Romana
credit, Sc prrdicat ecclefia, ciedoe & pertina­
tholice ritus, in lupradidorum omnium factaciter afleverare aufi fuerint , vehit hercticos Se
mentorum folcuni adminiftratione recipio & ad­
pertinaces atque a communione fidelium fepamitto ·
ratos declaramus.
Omnia & finguta , que de peccato origina­
li, & de juftificationc in lacrofanda TridentiMandamus etiam , ut omnes qui beneficia,
offuia, atque onera quacunque ccclcfiafticaob­
na fvnodo definita , & declarata fuerunt, am­
tinent , vd in pofterum obtinebunt, nccnonpro-C pledor fc accipio.
movendi ad ordines iacros , Sc dodoratus inliProfiteor pariter in mifla offerri Deo , ve­
gnia , Se alios gradus , antequam recipiantur,
rum , propiium fc propitiatorium iacrificium ,
ac (diotarum , fabricarum, hoipitahum , frater­
pro vivis fc d, fundis: atque in fandiflpno cunitatum, & quaruncumque communitatum pia­
chariftiz laciatncnto efle , vere , rcaliter , &
rum maeiftri, redores, ioda les, Sc adminiftrafubftantialiter corpus fc ianguinem , una cum
tores fidem profiteantur eifdem verbis , quibus
anima fc divinitate domini noftri Jcfu Chrifti,
cx formula a felicis recordationis Pio papa IV.
fierique converfionem totius fubftantiz panis 111
prafetipta, nos Se coepifcopi noft.i, initio hu­
cprpus , Sc totius fubftantiz vini , in fanguijus landa fynodi jurati prrftitimui Sc profeffi
nem , quam converfionem catholica ecclefia tranffumus. Et lingulis annis in fynodis diceccianis,
fubftantiationcm appellat.
Fateor ctiam iub altera tantum fpecie , to­
aamdem profeflionem a curatis ac aliis, qui ei­
dem iynodo interefle debent , repeti volumus:
tum atque integrum Chnftum , vetumque iaficut ab omnibus canonicis, ac religiofis in ca­
cramenrum fumi.
pitulis iuis generalibus , quz quotannis cele­
Conftantcr teneo purgatorium efle , animafbrantur. Ad eum igitur finem hujus profeffionis D que ibi detentas fidelium fuftragiis juvari , fiformulam hic inlcri curavimus in Hzc verba.
militcr fc fando! una cum Chrifto regnantes
venerandos, atque invocandosefle, eofque ora­
tiones Deo pro nobis offerre, atque eoium re­
Ftrmielc frefeflieuic fidei.
liquiis efle venerandas.
Firmiflimes.aflcio imagines Chrifti , ac DeiCO N- firma fide'credo fc profiteor , om­
parz femper viiginis , necnon aliorum fando­
nia fc lingula , que continentur in fymbo­
lo fidei , quo fanda Romana ecdelia utitur, rum habendas fc retinendas efle, atque eis de­
videlicet : Ctedo in Deum Patrem omnipoten­
bitum honorem ac venerationem imparticntem , fadorem coli fc terrw , vifibilium omnium
dam .
Indulgentiarum etiam poteftatem , a Chrifto
fc invifibilium . Et in unum dominum Jefum
in ecclefia relidam fuifle , illaiumque ufum
Chnltum, filium Dei unigenitum, & ex Patre
Chriftiano populo maxime ialutarem elle , af- ■
natum ante omnia fecula : Deum de Deo , lu­
men de lumine, Deum verum dc Deo vero : ge­
firmo.
Sandam catholicam , & apoftolicam Roma­
nitum , non fadum , confubftantialem Patri,
per quem omnia,fada funt : qui propter nos ho- £ nam ecclefiam, omnium ecclcfiatnm matrem fc
iflagillram agnolco : Romanoqtie pontifici, bea- .
mines, fc propter noftram falutetn defeendit
ti Petri apoftotorum principis fucceflbti, ac Jecoelis ; fc incarnatus eft de Spiritu fando ex
fu Chrifti vicario, vqj-am obedientiam Ipondco
Maria virgine , ET HOMO PACTUS EST .
Crucifixus ctiam pro nobis fub Pontio Pilato,
ac j'uro.
/
paflus fc fepultus eft, fc refuriexit tertia die feCetera item omnia * factis canonibus fc cecumemcis conciliis , ac prreipue a facro-fanda
eundum feripturas : Et afeendit in corium , fedet
Tridentina fjnodo tradita, definita fc declara­
ad dexteram Patris. Et iterum venturus eft cum
ta , indubitanter recipio atque profiteor : figloria judicare vivos fc mortuos , cujus regni
mulque contraria Omnia , atque hzrefes quafnon erit finis . Et in Spiritum linctum domi­
num , fc vivificantem , qui ri Patre Filioque
cumqur ah c<ileliCdamnatai & rejedas fc ana­
procedit- qui cum Patrefc Filio limuïadoratur
thematizatas ,ο^ο1 pariter damno , rejicio fc
& conglorificatur . qui locutus eft per prophaanathemat 110 ,
hcrl

C

\

E

*

<

\

<

c

H»nc

P4l

cV<mm'.u*

Concilium

QUEM JE.

WBNMCUS IIL

rxAMC. axx.

NNO”
Hanc veran catholicam fidem ( extra cuam Λ tur : videbunt enim cum pueros ipfoa in effrznata illa , atque lubrica state quodam quafi cHRlSTt
(HKISTl nemo (alvus effe poteft) quam inprcfentiIponfreno (uavitec cohiberi, caftiffimis moribus (enist<
i,lj.
te profiteor & vera cher teneo , eamdem intvfim inftitui , ac tandem omnia pietatis , ae re·
f;ram 8e inviolatam , nique ad eat renium vite
ligionis Chriftian· femina ad uberrimos , pcopiritum , conftantiffime > Deo juvante , retine­
pcque innumeros fruâus, toto deinceps vite fua
re & confiteri , atque a meis fubditis, vel illis
cuniculo reddendos imbibere: tum vero, quod
quorum cura ad me in munere meo (peâabit,
non in levis beneficii loco ponendum eft, id ef­
teneri , doceri , & prwdiraii > quantum in me
ficere omnino , ur ubi rite inftiiutc eo nomine
erit curaturum · Ego idem. K. fpondeo ■ vo­
fodalitates munus fuuus lolicita ac diligenter
veo ac juto : fic mc Deus adjuvet 8c hsc (inita
przftent , ibi fefti dies fummique Dei honon
Dei evan gc lia .
& cultui dicati rede colantur , tc oblcrventur,
atque in officiis pietatis, ac religionis toti tranDt fiiti reJitncMii , V fihalit Jtflrin
ligantur.
C tmfiwee ■

Dt lArit Vttitii .
URENT epifeopi > ut omnes (ub dice- B
celrs curati lingulis dominicis , k aliis
ULLUS cojufvts conditionis, aeftatus ille
diebus feftis, pueris in fuis parochiis initia fidei
fit , libros prohibitor juxta indicem (edis
tradant, eolque ad obedientiam Deo, parenti­
apoftoliar juflu caitutn legere , aut donu reti­
bus , Ic fuperioribus prsftandam erudiant : ac
nere , aut vendere quoquomodo audeat . Aliopropterea a prandio conftituu hora , certis
quin fciat , fe excommunicationis (eritentia in­
campana iâibus ad ecclefiam eos convocare
nodatum , a qua non nifi a Romano pontifice
non omittant.
abfolvi poteft , idque parochus .lingulis diebus
Ut autem in eo munere parochus a laicia et­
dominicis populo denuntiet.
iam adjuvetur, id curet epifeopus , ut in lin­
Curent ver» epifeopi, ut omne: parochi hu­
gulis dioeccfis fuse oppidis & vicis doârine
jufmodi indicem librorum prohibitorum penes
Chriftians fodalitates , &r (choix quamprimum
(e habeam,
inftituantur , tum marium , tum feminarum ,
cujus rei caufa libellus, quem unu(qniique epileopus in (ur dicreefis Icholir eo nomine infti- Ç
De ftcrtmmtn.
tuendis adhibere poterit , juifu noftro edetur,
UM (aeramenta omnia a Chrifto domino t
aut approbabitur.
(alutis noftrB caufa inftituta (int , atque
Quibus autem locis fodalitas laijuimodi inex illius (anguine preciofiffimo vim iumpferint
flitut no» poterit , in iis duo trcfve homines
ad virtutis culmen omnt animi pietate, fiinâi(altem deligantur , auâoritate graviores , qui
tate , ac religione contendere is profefto debet,
pro Clirillinia pietate id folicitudims fufcipiant,
cm illa traâanda funt, vcl miniftranda.
ut pueros adolcfcentefve ad parochum addu­
Parochi igitur, omneique alii , ad quoseucant, a quo in ecdefia illi fidei rudimentis im­
jufvis (aeramenti admimftratio ipcâat , quam
buantur & edoceantur.
diligentiffime videant , ne lethalia peccati labe
Scholas praeterea quam farnilfime vihtari, tum
infeCti, dum aliorum faluti ftudent, fibi rterab earum przfeâis ; tum ab aliis etiam jubeat,
nz finr damnationis mimftri . Atqua ut intus
quibus id negotii dederit : hique ei diligenter
candida innocent iz itula etornati e (Te debent ,
referant ; cum de omni inftituta earum ratio­
ita etiam extrinfecus mundo (uperpcllfico ftolane , tc fiequeutia eorum , qui conveniunt :
<um de reliquo earumdem fodalitatum ipitique yus coloris , qui lacramenro miniftrando
D congiuat, induti lint Temper.
tuali progteffu .
Eitdcm eos conftituat conlcITarios facerdoUt autem a reliquis fidelibus ea , qua par
eft, pietate, atque adeo cum animarum fruâia
.cs , tc in concionibus habendis pro qualitate
Jocorum ereicitatos , quorum minifterio adju­
(aeramenta percipiantur, illorum virtutem, at­
que admirabilem fruâum parochi frequenter ex­
ventur , 8c lalutaribus monitis , crebrilque co­
hortationibus inftammentur in dies magis ad
plicabunt , tum vero maxime , cum illa erunt
minilbaturi.
illud icholarum , Sc piarum exercitarionum in­
ftitutum , arque ftudium.
Sedulo quoque videbunt , ne ad facramenta
Epifeopus przterea curet , ut in l oipitalibus
quzvis aliquem admittant nifi armis depolitis,
modeftoquc habitu , ac compotito corporis geΛ: aliis piis locis , ubi plures , vel mares , vel
teminae , prccipue vero infantes expoliti alunftu , aliquod reverentis interioris indicium . ex­
■ur, hoc tradende doctrine Cbnftianc tam neteriori cultu prz (e ferat , te fidet noltrz lalcefiarium inftitutum introducatur.
tem initia recitare noverit.
Fideles vero omnes tam mares quam femi­
Illud przterea diligenter caveant ne pro il­
nas per viicera Jclu Chrifti obfccramus , at­
lis admimftrandis ab ullo, vcl omnium rvnim
que adeo obteftamur : ut nifi legitima , necef- B i nope facerdote , verbis aut etiam figma quiciariaque occupatione di lient i (int , magno pie­
quam prorli.s , vel minimum quovis modo pe­
tatis ftudio , tam falutare , tam que prrrftans
tatur , exigaturve.
officium amplcâa'ntur.
Quod fi quis contra freetit , is gravifet ab
Quod ianc , ut majori animi propenfione ,
epifeopo pro culpz ratione puniatur, non ava­
accinallotique (olicitudmc deinceps lulcipiant,
ritia tantum labe notatus, fed etiam fimoniac*
fciant le a lummis pontificibus ad id invitari
pravitatis reus.
. largiffimis etiam indulgentiarum thefcuris proQuod fi laici homines , eleemoiynas dare
politis, tam iis , qui in ejufmodi (ocietates
confuetas impendereque renuerint , eos epifeo­
afcnbi voluerint, quam illis, qui id pium do­
pus ex canonum juie ad pie rntroduâam con­
cendi munus fufeeperint.
suetudinem perpetuo retinendam cogat , atque
compellat.
1
Cu(nt.cnt cluni interdum quot inde utilité»
7 tes , quot commoda in populo Dci conicquan-

C

N

C

Cwci/. Gtntrtl. Tom.

XXXIV.

R r

j

Dt

HJ
ΑΜΝΟ
CHAUT!
•1«,

A «·.>!>·■
COMCiilUM AUJJlNSe»

mwucuaiu

tunuc

ΛΛΛ
B44

nifi epifeopus legitima caufa impeditas fit, ipfe anno
obeat . Ια diacefi , ia qui piaeft vicariano . ch*i*T1
Curatus antequam baptizet , accurate imprimis
U»r·
videat , ea qui adbibendi funt in baptifmo eomICET expofitu, infans feriptum habeat
Mtree St commairaa talea fiat , quale, eft de­
collo appenfum, quo ille baptiaatus fignificctur: fi tamen re diligenter perquifita , quem­bere eft: ac fi aliuade certa non feist, eoaneadmodum catcchifmo Romano expreflum eft ,
ccfle Altem orationem dominicam, falutationem
angelicam, dc fymbolum apoftolorum tenere ex­
adhuc dubium fit eum baptizatum efle, ea con­
periendo cognofcat : quam ob caufam ea dodriditionis formula baptizetur . Si tu es baptizahz ChnftiauÀjudimenta fibi ab illis ante reci­
tus, ego te iterum non baptizo · Et fi nondum
tari przeipiat/Baptizandi ritus accurate ferve­
baptizatus es, ego te baptizo, Sec. In reliqui,
tur, nec vero ullo modo confundatur : ita icivero fervent omnino curati ceremonia,, & ritus
licdt ut pro ecclefi· ufu per epifeopum proba­
in libeo rituali baptifmorum, nec ullum vel et­
iam verbum relinquant in illo deferiptum , fub
to, vel aqua infulioae, vcl immerlione oaptifpena fufpcnfioni, tpfofado incurrenda, dralia­
mum miniftret.
rum arbitratu epifeopi . Et quia aliqui dubita- B
Ad aquam baptifmakm infundendam , non
haut dc valort baptifmi ab hareticis collari,
manus, led vas, quod obeam cattlamparatum
ideo, fi qui ab illis baptizati eflent , rebaptiin fonte baptifmal· a (1er vari debet, adhibeatur.
zandoa eos fubconditione exiftimabant: Verum
Parochn, autem facerdofvc baptizans, csveatne
quoniam illa forma baptizaddi fub conditione,
ad infantem baptizandum alto chrifinate uta­
introduda eft propter baptilmat*occulta, dede
tur , quam eo , quod ilio ipfo anno coafecratum eft , ut veteri eanone cavetur , fub puna
quibu, non paret , nec uni mulieri, feu aiteri
privatim baptizanti credi necefleeft: contra ve­
fuipcnfionii incurrenda. .
Curati gravi illis pcena arbitratu epiicopi in­
ro conftat Calyinifta, in ccetu publico baptiza­
re 8c m forma verborum fc materia a Chrifto infligenda in poflerum, factamentum baptiimine
mmiftrcnt
iis , qui .ad ecclcflam accedunt cum
ftituta nobifeum convenire > nec de hoc faâo
tympanis bc aliis infttnmcnti, ftrepitum ac cla­
ambigi poteft: Ideo vetamus ablutionem repeti
quibufcumque etiam verbis ii,, qui a Cahrinif.
morem cum rifn - 8c aliis inanis Iztitiz fignts
mo aut aliis barefibu, fitajjiter baptizantibus
excitantibus.
ad noftras ecdefia, traufeunt, ne de atubaptifEt quando opus fuerit illum adminiftrare die­
c
mo redarguamur.
bus feftis , admtniftrent ante , vcl poft dimi­
Hzc fynodo, decrevit fontes baptifmalcs, in
diam horam, quam divina celebrata fuerint of­
omnibus ecclefiis provincia cam omni reveren­
ficia. fidem curent ut infantibus proprio nomi­
tia cuftodiri, operiri decenter & in capellis in­
ne in baptilmo appellandis , ca nomina non
cludi , aut cancellis ligneis defendi debere , ne
imponantur , quz turpia , aut ridicula funt ,
aliqua irreverentia fiat a populo.
queve gentilium, atque adeo impiorum & imOptat etiam hrc fynodus , ut fontis baptifflurorum hominum memoriam referant ; fed tlmalis operimentum cxnuceis, aliifquepulchrio­
otutn, qui ob veru pietatis, ac fande religio­
ribus tabulis levigatis , ac rite compadis connis, virtutifque Chriftianz laudem, fandorum
ftruatur in pyramidis modum, quod locum ha­
numero aicripti funt, ut it inipfovitoingreifu
beat , quo apte factorum oleorum Sc falis vafcum ethnicis, nc nomen quidem commune fide­
cula , rituali, liber, aliave ad ufum baptizandi
les habere velle protefteiKur, Se ipfi infantes et­
ncccflâtia reponi poffint . Oftium autem fit ita
iam, cum state proceflcrint , nominum fimilisputum , ut illo aperto facerdos , Se patrini,
tudine ad eorum , a quibus illa accepta funt,
eum infante, fupra fontem ftare commode pof­
imitationcdl excitentur, Sc proptetea quos imi­
fint : claveque ac fera rede occlulum femper D tari ftudeant , eofdem quoque frequentius pro­
maneat. Neque davem ulli alteri parochus com­
centur , ac fperent eos libi potiflimum ad famitut fub gravi pana , arbitnq epifeopi irro­
lutem , tum animi, tum corporis advocatos
ganda .
v
fore.
Interim vero cuftodiantur facra olea prope
Baptizandi formulam ipfe non folumercatefonte, baptifmale, , in loco decenti Sc tuto:
chifmi Romani praecepto generatim, fed etiam
in quo etiam reponantur mantilia oblonga >
Îtrivatim , ac prscipue obftetricibus , in ecclefaltem duo, munda, dc decentia ad ufum baia tatlien plane oftendat ac tradat, quam etiam
ptifmatis.
an ill* rede teneant, aliquando eodem loco ac­
Optamus etiam, ut vetti illa coafuetado in
curate videat, ac diligenter qdzrat.
ufum revocetur, quz adhuc.incompluribu,pro­
Baotifmu, Infantis , qui domi ob ncccffitavinciis retenu tali,eft, utfabbatotanâo, item
tem baptizato, eft , in libro baptiaatoram *
pentecofte, frequenti facerdotun conventu , ac
parocho de more referatur : notato patriot no­
lolénni ritu , tum in cathedrali ecdefia , tum
mine , Sc eju, , qui domi ad baptifmum , Sc
diacefi, etiam locis , ecclefiifva infignioribus
qui in eccletia ad catechifmum Sc czorcifmum
E adbibitus eft.
footi, baptifmali, beoedidio fiat.
'
Curatus autem facetdorve extra neceflitatis
Curabit igitur .epifeopus, « ad illius folcnni, benedidioni, officium , omnes fingulique
cafum , illixpcena excommunicationis propofiredore, ccclefiarum quarumcumque , quz in
ta , ne ad domum cujufdam ctMm magnatis
urbe funt, in cathedralem i earum vero , quz
ad baptifmum mintftrandom accedat > neceffiin diacefi, ad ecdefiam illius loci , qui vicatai autem illa Intclligatur, quz mortem infan­
ti, minatur.
riatus foranei titulo fuerit infigaitu, . Curati
omne, illiu, vicariatu, conveniant, i bique fon­
Nemo nifi parochus, aut is, cu! ille epifeotem folennitcc benedicant, juxta ritum a nobi,
pufve nominatim Coneeflerir , in baptifmo mit cadendum.
mftrando ftata, illaa, folennefque ceremonias ad­
Baptifmalis fontis, quem ftati, illi, , ac fohibeat , etiam fi ob neccffitacedrminiftret. Quo
in minifterio ftola non alteriuyfojufquam , led
lennibut diebu, in cathedrali ecdefia confacrare
fulcnnc eft, confccrandi officium atque munus.
albi coloris, fi fieri poflit , utatur : Sc fine ea

Dc bfti/cil fccrcmtiuc.

L

& fil-

,

P45

“V™"*

Concilium Aqu bn si.

$4*

’ÂNtiô" & fupcrpelliceo mundo 8e integro, ad formam A audiant. Parochus vero cum oeiqiitrct an infans anno~
baptizat*»» fit, diligenter oblktnccm , tc tcftcs cintiSTl
CHRISTI in hac fyoodo prsfetiptam nunquam minietiam dc verbis prolatis interroget, utfibicon>><(.
it·»·
ftiet.
flet an baptifmi forma icite adhibita fit , an
>M«n«uim
111 b»P‘.H«o compater ne fit, qui facrochrifveto fecus, quamobrem oporteat infantem,a fc
lubtsw ή mate confirmatur non eft, cademquc de " combaptizari.
·· patre cautio fit : proinde parochi erit de hoc
J* "ftudiofe ante perquirere. Comparer ne adhibcaDoceat parochus patrinos , quam cognatio
dis «ôctui tut regulatii aliquis , nec paflim clericus f«cunem dt affinitatem contraxerint , & ad quid
obligentur, ne prétendant in fuo munere igno­
·*·»«*·. latit factis initiatus , aut beneficium ecclcfiaftirantiam .
cura obtinent, nec qui mino' natus fit quatuorOmnis parochus province* poft duos men­
decitn annii, lcd, qui major , vel potius sta­
tes , a die promulgationis horum decretorum ,
te fit provediori , ut non oic folutn , led ani­
ne in baptifmi facramento alio rituali utatur
mo, atque ferio ad interrogata, quzinbaptifmo àunt , refpondeat, ac plane intclligat fufquam Romano , poena aureomm quatuor , fle
alia arbitratu epifcopi infligenda.
cepti a fe muneri» partes , quod idem dc con­
B
Unus tantum five vir live muliei , vel ad
firmatione. intelligatur.
fiimmnm unus & una , baptizattim dc fonte
Quoniam autem in ba pt t imo unufquifquc
fuiciniant : inter quos & baptuatum ipfum ,
pie ac religiofe profitetur , fe operibus latanz
& illius panem & matrem , necnon inter ba­
renuntiare , ejufque pompas deterere , id paro­
ptizantem & baptizatum , baptizatique patrem
chus cum ufu venerit populum doceat, pizlerBc maticm tantum , Ipiritualis cognatio con­
timque baptifmi tempore , non folum quomo­
do it quam limplici amidu ad' 'illud infans
trahatur .
deferendus fit , fed quam rcligiofa in Deum
Dt fttrt thrifmttt
pietate, quam humili Jpiritu, 6c quanta etiam
veftitos moderatione compatres commatrefve
ICARII ubi conftituti fuerint , ex hu­
adefle debeant.
jus iynodi decreto , mittant ad caihcJi»Nec vero ullum vel ornamentum , vel aliud
lem , ad recipienda (.era olea feu quinio in
quicquam quod mundi hujus pompam prz fc
cana domini , quibus ca die per deputandum
ferat, adhiberi patiatur: cum minime confentaab cpilcopo diftiibuantur , ut qui ad ea accincum fit in ipfa vitn Chriftianz ingreflu , fta­
tim iis rebus ttuderi, quibus potiflimum folen- C pienda venerint , valeant redire ad vicariatum
in fcio feiiz Icttz in parafccve , ut commode
ni fponfione renuntiatur.
In baptifmo facerdos, parochufvc baptizans,
in fcquenti mane a vivario pizparentur ad di-

V

ftributlonem clero fui vicariatus feu utu folenprzfentem adefle non patiatur neque Judzum,
ni a nobis przfcnbendo faciendam, interim ve­
neque hzrcticum, neque denique alium quem­
quam afidc Chriftiana avcrlum. Fideles vero,
ro donec hujufmodi vicarii foranei inllituantur,
qui przfcntes adfunt, pie, religiofe , omnique
paiochi laicos homines , aut clcilcos faens or­
animi attentione adrfle fepe moneat , memo­
dinibus non imtiaios ne mittant, quibus lanâz
ria tacite ftudiofeque repetentes , quz Deo,
olea ad k deterenda dentur ■
cum baptifmum ipfum iufccpcrunt , fande fpoponderuat.
Dt onfiinatiiini· ftcrtmtnta
Moneant etiam illos, ne baptifmum filiorum
fuorum ultra octavum diem differant , fub potONFIRMATIONIS facramentum , cujus
na excommunicationis iis qui terminum hujufmimft.andi folui cpikopus ordinariam ha­
modi exccflerint.
bet poieftatcm , parochi animarumve curatores
Si duo vel pluses infantes offeruntur qui D qui m utbc funt , die dominica folennitatcm
eodem tempore baptizentur , eorum unicuique
pentccoftes przccdcnte , qui vero in diacefi ,
catechiimum , esorcifmutn , Bc reliquas ftatas
quo tempore adminiftrandum erit hoc (aeramen­
ceremonias , baptifmumque parochus Tigillatum , populum doceant, quanto religionis ftudio
tim miniftrct atque adhibeat . Cum duo in­
fulcipiendum fit. Videant item, nc qui eorum
fantes offeruntur ad baptilmum , mas fcilicct
qui hbt m curam tuditi lunt , illud iulciperc
& femina , is ordo fervetur , qui antiquilfimi
negligant : fed eos omnes , quos in artate légi­
■ itus eft, ut mau primo , deinde feminz mitima, qua cos epifcopus duxerit efle debere , co­
niftretur, nifi neccuitas aliter cogat : Idcmquc
gnoverit ad illud iufcipicndum omni cma & di­
Icrvctur fi plurcs offeruntur , partim mares,
ligentia adducat: quos vero négligentes animad­
partim feminz.
verterint ad epifcopum deferant: laborent prr­
Ad aquam baptifmalem, quz capiti illius in.
terea iidem , ut qui adulta ztate confirmandi
funditur, qui baptizatur , camque, qya laceriunt, piimo de peccatis confiteantur , tum et­
dotis manus iacro oleo illitae abluuntur , exci­
iam admoneant, jit jejuni illud luicipiant, cum
piendam, pelvis ne adhibeatur, nifi quz ccclcmane miniftratur
fiz tantum ufui addida iit.
£
Epifcopus facrum clinfina , cum id miniflrare
Obftctrices tribus poft hujus decreti pro­
proprium, epifcopalis cur* munus fit , ne ftata
mulgationem mentibus poena arbitratu cpifpentccoftes iolennitatc id prztcrmiitat , tum ad
copi ptopoiita , officium ne preftent , nifi per
lingulas univerir diacefi» partes , parochufvc
vicarium foraneum , fi in diacefi funt : at
Λ* Joca vel infima vitando accurrat , ubi illud
vero in urbe per eum cui epifcopus id cure
tnimftrari necefle fit.
dederit, icripto probatz fint idonee ad facra­
Nc epifcopi hoc iacramrntum minoribus natu
mentum baptiiiui, cum neccflc cut, mimftunannis ieptem roiniftrcnt , nifi illis jufta aiiqus
dum.
cauia aliter videatur.
Quz autem probata eft > curet quoad fieri
Curatos prrmoneat illos , qui confirmandi
poteft cum baptizant , ut duz laltcm mulicies
funt, ut non fronte lordids , aut capillis , ut
ac mater przfertim , fi poteft , tcftcs prclentet
aliquando cx nimia contigit accedentium incia
adfint , qui in baptizando verba ab eo prolata
ria, indecenter contcûa accedant

C

Cencil. Grntftl. Tom. XXXIV

Λ r J

Qii

I
947

circaiiiu
v.xul

Concilium Aq_"bNSC·

948

~ Qui confirmandi font . Be qui patrini adhi- A aut oftangula , aut rotunda forat, aliave qu· ammc
CHBCSTI bintur parochus ante viprofertim
tt , prvfertim quba
quot ,. -commodior videbitur , & imaginibus laffab- CHJU31
rum , vel palhonii dominica myfteria referee» i|*f.
rndioics efle fufpicabitiir , an orationem domi­
tibvs erirulpium .
nicam, falutationvm' angelicam , fytnbolum
apoftelonim, decem pmcepra norint. Atquaob
Iu ejus iuuimitate polita iit imago > vcl refurgcqtis, vef factum ^eâoris vulnus exprimxu- ,
eam quidem caofam epifeopus , illa fidei rudi­
tis.
vel eruti'affixi Chrifti domini : Super ma^.
menta fibi ab illis recitari jubebit. Quam di­
ligentiam idem ^sifcopiu , etiam, ut opus effe . jpn altari, tanquam digniori , magifquc <onipicuo loco -, collocandum erit , omnino bene
viderit, aliquando proftet per /et vel per aliam
firmum , firmiteique iuffultom : nifi neceflada
faccrdotem , quem in ea rc cognofccnda coovef gravi de caufa^aliud epifeopo videat ut.-tum
ftitoerit .
.
Eam rationem adhibeat epifeopns in nriaietiam tuto elautum , cujus claves videat , ne
ftrando hoc facramento, ut prius mifibq»<po­
k cuiquam alteri facile committat ecclefia teâori
ftea feminis adminiftret, feparatim Bc diftinac ne laico viro unqbatn, etla ni ecclefia en Ro­
di , uti alicubi fadum fcpe animadvertimus ,
âe, fi commode' fieri poflit , fint compofiti ·
manibus antexedus junftis , fuo. quifque'’’op- B viginti quinque aureorum poena propofita reâori, aut ei cui clavis cura commifl*a eft , ac
7 dine , religiofe Bc devote orent . Caveant ab
omni ftrepitu , vociferatione. Bc confabulatio­
graviore preterea arbitratu epifeopi, ita quip»
ne , fed lapflo utantur filtntio .
pe apte politum , ut ad promendup^, reponenStudebit' epifeopus hoc facramentum hora
dumvc facramentum , altare nunquam a icendi
oporteat .
tertia miisiftiasC': qua-hora ex antiquo ufu
OftioloTrrit ita ab anteriori parte amplo,
ftata efthjytnfacramenti , nifi neccflitas aliud
fuadeat .
nt tabernaculum aliud minus , intus recondi Bt
Ne fint mares feminis compatres , neque fe­
expoui reâum poflit , necnon ita ad aperien­
dum aptato , ut facerdotis , aut recondentis
mina yir, ncc juniores fenioribus cum, hoc
minime conveniat .
,
■unus, braebiumve nullo paâo impediatur.
Hanc rationem adhibeant epifeopi, ut omnes
Vacuum ita fit a reliquiis , Bc facri olet vaqui ad hoc\ lacramcntiim accedunt , chirogra­
fis , allifque rebüsomnibus : ut ne inanis qui­
phum , pre manibus geftent , in quo deteridem pyris intus reponatur , nihilnue aliud
ptuti Iit nomen illius qui confirmandus eft ,
protfus in eo recondi liceat, quam illud ipfum
*
& preterea patrini, quod clericus qui epifeo- C vas , in quo tunc aflervater fanâiflitBum fa*
puni antecedit de manibiis confirmandi acci­
cramentum .
piens , voce elevata nomen confirmandi tan­
Sub illo autem , etiam fi commodus ab in­
tum leget , ut epifeopus nomen confirmandi
feriori parte fuperlit locus , nullum fit protfus,
agnofeat ; poftea in filum reponat <quod in
etiam pro thure , candefis, librifve , aut alifine confirmationis curato tradat , ut nomiua
cujus ccclefi· fupclleililibas recondendis arma­
confirmatorum Bc patrinorum in libro chtifmariolum .
torum referat .
Inttinfecus panno ferico ornatum , & cirEpifeopus & parochos curet , ut qui ridicu­
cumveftitum fit , ab exteriori parte conopeo
lum Bt turpe habet nomen , illud motet , fuamplo Bt ferico item , fed auro , vei argento
intpxto , ubi per facultates poteft , nretiofiori
matque in hoc facrameoto nomen alicujur,
in dierum feftorum folenniumque celebritate ,
qui vera pietatis , fan&cque religionis laude
floruit , ut eumdetn imitetur cujus nomen ge­
in feciali autem ufu ex ferico , vcl fubferico ,
rit , ab coque auxiliari méreatur precibus apud
quod camelotum vocant, contexto. Taberna­
culi vero folum, fub ipfo facramenti vale can­
Deum .
'
FronSyouiirnvti chrifmate ab epifeopo illi- D dido corporali femper ftratum fit .
ta, primum b iiubyce diligenter a facerdotejbCum lacerdos peraAomifls facrificio, ftatim
fteruatur, tier a clerico in laciis (i fieri poteft,
facram cuchariftiam miniftrat, vcftibus facerconftituto / tela linea munda Bc pura , aqua
dotalibus, quibus in niifla ufus eft, indutus id
snadefafta/lavetui', que aqua poftea in baptifaciat . Si vero atio tempore , tunc fupcrpellijftetii facmium projiciatur.
ceo ftolaque alba utatur , verum pluviali indu­
A fulcjptonbu, in facramento confirmatio­
tus 1st epifeopus , quando illam non in mifist
nis , nequr 'is , quos fufcep.rint , neque eo­
facrificio miniftrabit .
Ad duos menfes poft decreti hujus publica­
rum parentibus quidquam omnino largiatur ,
ne id cuiquam , quod aliquando ufu venit, ite­
tionem, non miniftrttur facra communio , ubt
randi hoc facramentum, quod ucfas :ft , occafuerit communicantium frequentia , fine pyxi­
ùonem pia beat.
/
de , in qua decenter fact· hoftia collocen­
tur : Bt interim fub perna fufpenfionis , ne
J^aa 4/ fttSigime tecktriftié furcHHtUtam
deferatur ab altari ad altare in corporali, led
fcrtitciu .
in calice .·
Eo modo autem adminiftret facerdos cele­
E
ABkRNACULUM in quo fan&iffibrans faC^am communionem , vel perafto miff·
mum\alfe'vaiut facramentom elfe debet
facrificio, velpoftqtum futnpferit lacratiflimuui
juam ornatiflimun; , ac fi fieri poflet cx auro
fanguinem , ut populus vel ni qui communica­
olido , ptetiofiflirau gemmis , religiofe certis
turi funt , difpofiti ordine Bt decenter confilocis ornatum . Sed quando per facultates ne
ftant : Bt nifi ante ipfos parata fint fcamna
aeneum quidem habere licet , ligneum faltem
cum mappis , adfint duo clerici i vel alii duo
«ion cx taUuiis nuceis , aut querneis, onde hu­
pii homines, ubi clericorum numerus non fit,
mid itas gigni folet , ied exfopukis, aut fimiqui mappam extenfam habeant ante comsnnnilibus conficiatur : totum cxtiinfccns , aut falcandos , ad hoc ut caveatur fanftiflimo facra­
tom magoi et parte inauratum , reliquis parti­
mento, ne cadat aliquando in terram , alter
bus decenter partis » amplam quidem etit , pro
vero clericus a parte epiftolse politus recitet
altaris atque ecdefim magnitudine , quadrata ,
alta voce Caa/rur , ufquc ad finem . Perfeâa

d <

»·

Î

com·

■w ■

_ . Λ„
J>49

oaecoxtu*
f. nu.

Concilium À- qju * n î b .

HtHUICUS III.
«aXtSANC.

>5°

AjtNO confcffioùe te abiolutione . d* more facerdos A rum. capitulum fi: > cappam vel almnttam , anno"
CMKISTI genuflcâit ante altare , 8c adoret facratiflimas
aliudve indumentum , ut illis 1·» choro ir.orü CHK.1STI
U<|.
maffias : poft modum aflurgens reverenter accic
eft . Reliqui fideles bini profequanttrr capite
,
’ pial pysidem in manu 'finiftra , Se cum pollice
aperto, Se quamplurimi , candelis arrenfis, ac
& indice manus dcttA teneat unam ei Getia
primo loco viri, in quibus fcholares fanfttflimi
hoftiis aliquantulam fuper labium pyxidia ele­
facramenti précédant , poftremo femine . Om­
vatam ! quitn populus intueatur > & dicat vo­
ne* prefertim ccclefiaftici homines, hymno* te
ce aliquantulum clevatta, gravi tamen . Ectt
pfalmps panitentiales ■ aliofve intima animi
Dei, ectt i<ti tollit feteata maadi , deinde
pietate fimul cCfm parocho > fed alterna'tim pro­
nuntient , atque alii item rel'ciofc orent.
vel ipfemet facerdos, vel clericus in eodem loy eo c.tpite profuud- inclinait» percutient peâua
Cum quis fscerdoti , fandillimi corpori» do­
dicat ter , Domine no» faai di^ani at latret fai
mini facramcntum ad aegros ferenti , ant eidem j
teSam mraaa , (Tc. Quo /aifo facerdos proie-inde redeunti obviam fit , dum vel equo , vel
>
quatur communionem dicendo : Corfu domini
curru, vel jumento vehitur, ubi primum illum
f aofrt crt. Et dum hoc dicit , fignet ante fa­
id fercntpm viderit , -inde ftatim defeendat ,
ciem communicantis, cum facra hoftia , mode- B h ludique flexi» genibus tamdqi in adoratione
fle tamen lupra pyxjdem.
permaneat , quoad ille cum facramento tran­
Clcricuj■ qui confeilionem recitavit, accepto
fietit .
vafe purificationis, qm>d tamen non iit calix ad
At vero omni» five facerdos > five clericus ,
coiilcc'rationem paratus, fed ciathus, 8r mappa
five laicus quicumque eidem fanitillimo facra­
mento obviam fiet , pro Cliriftianr religionis
purgata : alia manu teneat aliud vas , io quo
vinum fit pro purificatione communicantium ,
cultu , domum ufque ejus ■ cui mimftrandum
quod ubi commode fieri poflit albi fit coloris,
eft , 8: ad ecclefiam quoque quo redirur pia
veneratione profequi Ce comitati omnino Au­
tc iniequatur purifie- ionem ufque ad ultimum,
ca tamen ratione, quod fi facerdoti cum fandeat, nifi neceflitate cauf*ve urgenti vehemen­
âiflïmo facramento contigerit obviare, ctilet a
ter impediatur . Id omne ut cunâi fideles ftupurificatione, te reverenter genuflcâat, quoad
diofe rcligiofeque prseftent , illos unulquilque
ufque facerdos tranfietit . Idem curet , Ut fta­
parochos quam faepiflime ac diiigentiflime com­
tim cum aliquis fumpferit purificationem, furmonefaciat . Familia vero , qu» domi habitae
ubi egrotus eft , fanâiffimo facramento ad ec­
gat, tc locum alteri cedat. Erit in hoc dili­
gentia facerdoti» & parochi curare , ut omnia C clefiam ufque, vel faltem extra januc fines.ob­
viam procedat , ,u<n cerei» acceigjs , & onni
qp* tanto facramento adhibentur, decore, ho­
alio interiori Se exteriori pietatis cultu, depofirte fte, ac reverenter fiant .
tifque plane armis.
'
Expedita communione, pyxide reverenter re­
polira in tabernaculo , verius ad populum de
Cum facerdos pervenerit ubi srgrottu jace: ·
more impertiatur bencdiâioocm .
benedicat dicens, 'ί’χχ dtnic doaoai, fT nmnAae
Animadvertat preterea parochus, ne quid in
boiitaatiiai in en. Pofteaquam pyxidetn in men­
fiera communione quaeritetur pelvi vel alio
fa fuper corporali depofuerit, eamque reveren­
vafe .
ter adoraverit, devote aflurgat, tc egrocum in­
Cum vero ad «gros omni reverentia Omni­
terroget , an aliquid habeat , quod confeffario
que religioii cultus ftudio , atque honorifice
detegere velit ante facram communionem, quod
fi quis habet, facerdos, omnibusdimiffis, cum
quoad ejus fieri poteft, afferenda illa fit , no­
cturno tempore non afferatur, nifi «gro mortis
audiat : dataque abfolU|ione revocet illos, motpericulum inftet.
3ne de more clericus dicat confeffionem eo moParochus rgrotn illum allaturus , accurate
o quo diximus fupra de communione populi.
hac premoneat, primum ut egrotantis cubicu­ D Sacerdos autem cum «gro facram euchariftiam
lum ab omni forde , omnique inquinamento
offendit , aliqua breviter tc pie dicat ad exci­
purgetur, te amota omni re prophana, pro ap­
tandam aegri devotionem & altantium pietatem
paratu , &: facris imaginibus, ubi poteft, exor­
tc religionem . Fait a communione, Sc oratio­
netur, tum prztercx menfa mappa nitida , pu­
ne poft communionem diâa , Se afpertione perraque conftrata : cruce , aliaque effigie facra,
fcôa, hortetur eum ad ianite meditandum , tc
candelabris, & candelis cereis, faltembinisinad gratias Deo agendas de tanto beneficio ,
ftruda apparetur : in qua fuper corporali pyxis
moneatque domefticos , qui aegroti curam ha­
cum fanaiffimo facramento collocari poflit. Sit
bent, ne pef dimidiam faltem horam illum vietiam vas vitreum ad ablutionis ufum . Qu«
fitari permittant , -ne a munere gratiarum Deo
omnia ut ab his qui sgroti curam habent pa­
agendarum avertatur .
rentur , cura (it imprimis confractum fanâiflîHis omnibus peraâis, decenter 8c reverepter
mc euchariftiz . Apud eos vero qui pro aorum
rcadumpta pyxide, eo nrodo quo acceffit , ad
egeftate , inopiaque id pneftare non poterunt,
ecclefiam revertatur , 8r ad tegendam facram
ipfi fodales parent . Deinde idem parochus te
euchariftiam, tc laccrdotem deferentem umbel­
vefpcri pridie illius diei , quo facratn euchari­ E la femper iis via adhibeatpr.
ftiam allaturus eft , fi eo tempore de hoc offi­
Cum pervenerit ad ecclefiam , cftendat bre­
cio proftando certior faâus eft : te pauloetiam
viter populo indulgentias , quas confeeuti funt
comitando (anâiffiaium (aeramentum per fum«•sequam afferat , certis campane idibus confrit res fanftiflimi facramenti te clericos , Se re­
mos pontifices coqceffas , Sc oratione dc fanliquos fideles ,, prefertim illius parochiali» viAiflimo facramento diûa , cum pyxide populo
cml· evocari mandet , qui illud pia venera­
benedicat > qua in tabernaculo collata , illud
tione profequantur, poft ipfe , ubi manus la­
claudat, Sc reverenter ad fc exuendum in facrivent , cum fuperpellsceo , ftola , ac pluvia!;
ftiam revertatur .
ubi poteft indutus, ad altare genibus Aesis re­
Fideles omnes juxta canonem, Omnis utriufligiofe oret.
que fexur r fanâiflimum eucharifti· facramentum in pafchate J a proprio parocho fumete ne
Sacerdote* vero ceteri, cleticive qui comi­
omittant : nec salli liceat ilied fumer* ab alio
tantur fuperpelliceum adhibeant . Si canooko-

quam

55 i

cxi““us

Concilium

Àmnwre

AQVINSBa

HINR1CUS tU

xsxrxAxc.

5Î1

ANNO- quam a proprio parocho , »cl de ejus licentia. A di dent, quem prius examine non probarint i
CHRlari Qpod Λ QUI' contra fecerit , prêter grave pecan exercitatus fit in ceremoniil fu» cathedrali» CHRISTI
•>*ί·
catum mortale quod incurrit , volumus ctiam
ecclefi», A· quantum poterit in ceremoniis Ro»j»j.
illi ingtcffiim ecclefiz interdici& fcpiilturam
mani miffalts
quem ignorantem repererint ,
ecclefiafticam . Rdigiolt veto, qtji illud abfque
print ut inftituatur curent . ,
parochi confenfu' adminillrarint , juxta Clem.
Ne millamnovam epifeopi celebrari permit­
,
primam, de privil.iciant le excommunicationis
tant a quovis facerdote, qui non fuerit petitu»
poena innodatos .
ceremoniarum Romam miflalis , illudque cx
hujus fyno^i decreto quam primum in fuis diaDe eelekrttiaat
celibus introducant .
Qui vero prim» miflz celebranda facultatem
X indigna adminiftratione Se perceptionefaimpetrat, i» iedulo moneatur', ut quo die pri­
crofauttz eucharifti* , apoftolusnon folum
mum celebraverit , eum totum in fanetis pie­
mortem «ternam, & judicium imminere tolla­ tatis officiis , omni animi religiofi ftudio po­
nat , ac ne ludis, comcflationibus ,* minus au­
tur , lcd Se morborum popularium caufam A'
originem pioccderc : quod nolitis feculis , & B tem choreis , aut inanibus alii» ipcâaculis fe
cidciiis terrorem maximum incutere debet,,
immrfceat, graviflimas ahoquin panas arbitrio
propter facerdotum in celebratione miflarum
epiicopi datutu» .
lumtriam Se quotidianam fere irreverentiam .
De cetero ,# quilibet facerdos facrum miflz
Quam enim illota conlcicntia ac polluta ac­
faiturus , lotis prius manibus , A fafta oratio­
cedant ad iacrificandum , aut quam parum
ne, le facris induat vcftibus in facriftia, Se ad
ftulliofe ac pie dijudicent corpus domini , la­
unguem omnia fervet , qux io rubricis Roma­
tis arguunt fordescalicum , corporalium, map­
nis miflalis deferipea font., tam de purificatoparum , atque omnium ornamentorum , qui­
nis , quam de burfis corporalium , Se velis ad
bus decet venerati tantum religionis Chriftiategendum calices : Sudariolum prxterea habeat
nx lacraincntum
lacrificitim . Ad occurren­
pro abllergendis manibus, ad Lanafo . Aliud
dum itaque huic indignitati , prarcipimus , ut
stem pro naribus emungendis . Albarum pr»faccidotes libi confcii mortalis alicujus peccati
teica manie» ita aftriâz manibus hzreant, ut
non nili confeff , quoties copia alterius facerin ceremoniis mil!» rite perficiendis facratiflima
dotis illis fuerit, nec nifi mundo corde & jeju­
hoftia intaâa fit, nccnon etiam ut te aliis pe­
ni audiant ad altare accedere .
C riculis occurratur .
Quod ii ncceflitatc urgente facerdos abfque
In pofterum decernimus in iaciificio miflas
prxvi* confcflionc celebraverit , quamprimum
adhiberi ab omnibus candelas duas ccicas , ita
tamen poterit , confiteatur . Suos vero calices
ut quzvis onciz unius Iit ad minimum , nec
ilanncos , ubi cx nereflitate epifeopus conccfultra quis miflz factificium fine talibus cande­
'
ierit , grivi aliqua dc uauia ( nam line epif­
lis celebrare audeat , lub pana aurei unius pro
eopi facultate ejufmodi calicibus uti non de­
qualibet vice , lapplicandi pro medietate fcmibent ) ut toti intus , Se extra niteant , lingu­
nario , A- pro medietate icnolz lacratiflitni ialis hebdomadis lineo, atque etiam cinere cum
cramenti. A- aliis panis aibitr-tu epifeopi.
aqua nc negligant detergere , quam in piiciIn celebratione miflz lacerdos ne fe confe­
nam , act alium farratum locum effundant .
rat ad alrarp , nifi clericum in decenti hibitu ,
Calices vero argentRps omm cuftodia curent
Se cum fupcrpelliceo mundo cum manicis , libi
ne polluantur foidibus ,
■
infervientetn habuerit . Quibus vero in loci»
Corporalia quoque a fe aut ab honeftiori
propter inopiam clericus ita commode haberi
quopiam faccruote , aut eiiatn tantum a fubnoti poterit, caveat , ne celebret abfque hujuloiacono ablui curent , tertio quoque meofe , D modi clerico , nili facultatem ab epifeopo io
& crebrius Ii opus fuerit . Albas vero Se map­
fciiptis impetraverit .
pas frequentius ut nitor A' mundities maxima
Habeat in celebratione tintinmbuluAi par­
in illis , A decor in aliis ctiam ornamentis
vum, eujus fonitu moneantur fidele» in eleva­
reluceat .
'
tione fanitiflimi facramenti.
In mctropolitana , cathedrali , vcl collegia­
Pono venerabunda ac devota omnia eorum
aftio A' pronuntiatio prz ic Ierat , Se offen­
ta , aut parochiali ecclefia , quando elevatur
dat , fidem & intentionem , quam habere de­
lanAiflimi domini nolUi corpus in mifla ma­
bet , de Chrifti & angelorum in iaciificio
jori, vcl parochiali , (emper figno majoris cam·
prz lent ia .
nanz moneatur populus ut ille fe Deo humi­
liet, Se quamvis longe politu» lanâillimum fa
Ad excitandam & intercipiendam quorum­
dam in hac re focordiam Se incuriam , epifeo­
cramentum adoret .
pi per fe aut per luos viÇxatorcs quandoque
Nec vero qui» vcl vir , vel mulier gradibus
altaris hzreat , aut prope altare fit , dum la­
ctiam extraordinarie vilitent ecclclias , & pte<mina fit : Ideo lacerdos celebraturus hzrcntcs
bvterojum Iaeram iupclleftilem , nccnon de
iplorum officio inquirant . Compertos vero né­ E inde longius abfcedcre jubeat : quo celebran­
gligentes graviter coerceant , aut carcere , aut
te, id minillrans clericus przftet.
alia paqarquln ctiam & curatos puniant , qui
Cum poft offertorium in mifla oblatio R po­
fui' in parochiis indignos prcsbvtcros admit­
pulo fit , facerdos ne patenam deofculandam
tunt aut ferunt , vicani toianci quoque , Ii in
illi przbeat, fed tabellam aliquam pidam, vcl
aliam facram imaginem ad hoc adhibeat.
tus cxcqucnjis, négligentes fuerint , fe pernis
et urn canonicis coercendos efle exiftiment .
faces, Se intortitia quz accenduntur ad ele­
vationem fanâiffimi fan a menti in pofterum ne
Curatus in fua ccdclia nullum permittat ce
extinguantur, donec facerdos (umpferit facra- .
librare, qui fciiptis facultatem'ab epifeopo impctiatam non exhibuerit , & eam licentiam
tiffimum facramentum in mifli» fcilicet majori­
bus . Contingit fzpe in quibsifdaa» «cclafiia
quam anno udo vctufttorem reparcunt ne «d
mittant
vél tam magnum miffarum celebrandarum nu­
Epiicopi nulli ücerdoü facultatem celebranmerum cx variia dcfuuAotum legatu impoli­

E

tum

pli

*^2^“

COMCHIUM

AHNO JJ»* cfi· > nt ilii· pro fingulis dicbos « tcfta- A
CHKIST1 toribus prafcriptis nequeat UtieSeri , vd clee»»*>·
mofynam pro illis celebrandis «deo tenuem
«fle , ut non facile inveniatur qui velit buic
fe muneri /objicere r unde depereunt pia teftantiutn voluntates, & eorum confcicntias, ad
quot predicta fpeâantj, onerandi oecafio da­
tur . Froptcrea epifeopi ex facrolanâi concilii
Trident ini decreto in fynodo dioccfana re di­
ligenter infpcAa , pro fua confcientia in cccle·
fits, qua» hac ptovifione indigere cognoverint,
ftatuant circa hnc , quicquid magu ad Dei
honorem ic cultum , atque ecclefiarum. utilita­
tem videtiat expedire, ita tamen ut eorum fcm*pet dcfunâoram commemoratio fiat , qui pro
litarum animarum falute , legata ea ad\oios B
ufiri reliquerunt . In pofterum vero non faci­
le recipiantur nifi habita ratione temporum tc
locorum
Curati ter in' hebdomadi factum faciant ,
•ut eo etiam (npius fi vel loci confnctudo ,
vel noceffitas crebriorem divini lactificii uiitm
poftulabit .
Ceteri» etiam clerici» prccipimua , ut fin­
gulis menfibus , diaconi quidem & fubdiaconi
bis falcem : Qui vero in minoribus ordinibus ,
•ut etiam clerici cantam funt, femcl factamcachariftiam fumant .
Qui autem fine neceflaria caufa id facere omiferint , parochus eos fui officii admoneat , tc >
nifi patuerint, «d epifeopum deferat.
C
Quod de faccrdotibus miflam celebraturis ,
in facriftla induendis decretum eft , idem in*
tclligf volumus da celebrantibus vefperas, qui­
bus interdicitur , ne amplius in choro , tc in
confpcâu populi cappam feu pluviale induant.
Sed e facriftia induti ad velperatum officium
incipiendum procedant, quo finito ad facri(Uam ut camdem cappam dimittant , regre­
diantur .

Dc taffcli C trcvierU .
UPIENS hac fanâa fynodus, ut omnes
ecdeliaftici hujus provincia , unanimes ,
uuo ore tam in ccclefiis , quam privatim
norificent Deum ac patrem domini noftri Jefu
Chrifti : tc attendens quod cx conftjtuuottc fe­
licis recordationis Pii pape quinti prohibitum
eft proprio officio teliâo aliaa·, quam Roma­
num afiumere : Ideo cora aliae cathédrales ec­
clefia officio metropolitan· conforsiari non
poffint : Statuit hac fynodus , ac omnibus ad
quos fpeâat precipit ic mandat, fub poraa ex­
communicationis , ac alia arbitratu epifeopi ,
ut ufum breviarii Romani tc miflalis. cx decre­
to facrofanâi concilii Tridentini reftituti tc
editi ia omnibus hujus provincia ccclefiis intra
illud tempus , quod hinc ad principium menfis
Januarii anni proximi 1 <Sd. intcrieâum eft ,
omnino introducant. Vifum eft enim id magi,
decere , quam, quod unaquaque dicecefis pro­
prium officium retineret , prafertim cum jam
miffalia, breviaria , diumafii, gradualta , antiphonatia, ic alii hujufmodi libri ad unioCcajufque diactfis hujus provincia afum omnes pe­
ne laceri , imo tc omnino coniumpci fint , te
vix reperiantur , nec de novo imprimi poffint
abfque magna impenfa,
Et ne libri, quos tam metropolitans, quam
alia cathédrales ecclefia habeat, illis inutiles
remaneant, magno earundem ecclefiarum pta*
jadicio : plaçait illo· ad ufum Romanum apta-

C

a

~

.

m·>

nxnareta m.
HANC.MX.

ri tc reconcinnari, impeafia totius cleri un af.
cujufque dimcefis.

XlvWp

CHAUT1

ad fni/ntic [ttTMicmt fit·

tiiu .

CCLESIA parocbialis , tisst item an­
nexa, io qua cbofeffiones audiri aliquando folent, coofeffionale unum habeat cx tabu­
lis fcâilibus , ac rite conftruâum ad, formam
illius , quod in rathedrali ecclefia epifeopus
quamprimum conftrai curabit. Duo aero eadem
forma , trbi qpingentaram animaram , te am­
plius cura geritur.
Ecclefia amend- qua pluses habet confeflarihs, totidetfi confeflksnalia , quot confcflarios
habeat, five parocbialis illa fit , five collegiata, five cathcdralis : ubi fex menfibes tranfaâis confeffïonalia confttuâa non erupt , ca­
rum ecclefiaram reâores , epifeoporum arbitrio
coodcmneiitor, tc nihilominus expenfis eorum ,
ad quos fpeâabit , confeffionalia hujufmodi
conftruantur.
Sacerdotes putem , quicumque illi fint, aut
faculares, aut regulares, qui extra confcffiooalia, vet in iis quidem, led non forma prafinita conftruâis, rei afferes faltem tc laminam ,
qua confeflarius a femina reâe dividatur non
habentibus, mulierum confeffiones , eo pneftituli temporis fpatio tranfaâo audierint , au­
dienda conféffioois officio miniftrationeve, tum
etiam, fi epifeopo videbitur , sb ordinum fuo·
tum munere fufpenfi fint .
In-tabula dividentis medio fencftclla fiat la­
titudine cubiti dimidiati, te altitudine paulo
minori, cui fencftella ferri lamina affixa fit mi­
nutis foraminibus plena, te tela tenui praterea
nigri coloris a parte confcflatii Ippolita , ut
nequaquam conntentis faciem afpicëre confcftatius poffit .
Nulla in eo prorfus capfula , loenlive ad
colligendas elecsnofynas conftraâi, aut affixi
appeofive fint'. Affixa vero intriniecus fint ta­
bula cafuum reiervatorum tam fnmmo pontifi­
ci , quam epifeopis t te pagella pnetenea in qu
abfolutionia rite deicripta fit. Ab exte­
ho-forma
D
riori aniem parte, ante poenitentia oculos fenâiffimi Jcfu Chrifti imago , fi non coloribus
diftin&a , faltem in cattala aliqua diligenter
exprefla. Illud autem in aperto le non tn obfçuro ecclefia loco collocetur, ut tam confiteotes quam confeflarius facerdos ab omnibus faci­
le confpiciatur.
Excommunicationis item pattern facerdotes
fine approbationis facultate ab epifeopo in (cri­
ptis data , qua tamen gratis concedatur , poe­
nitentia facramentum miniftrantes , ipfo faâo
(abire decernimus-dr declaramus.
Confeffionis facra audienda menas facerdutibus regularibus, quamvis ad illud ob peri­
E tiam fcientiamque idoneis', ne committatur,
nifi per examen approbati fint, at (apra, tcni­
fi a monafterii prafeâo teftatum litteris fiat ,
eos vita difciplina moribufqpe probatos 'eHr ,
ac dignos propterea , quibus id muneris impo­
natur . Quo in teftimonii genere ipfe videat ,
pe quid reAificando admittat , quod rcligiofa
coafeientia fua fraudi fit. labemve afferat.
Unufquifque monafferii regularis prafeâus
bis quotaniu·, lisawi fcilicet menât· adventu .
iterum quadrpgcfima initio, coafeflatiorum faccrdotom fni monafterii probatorum nomina in
folio feripta «d epiicopom défaut, ut, cum
regu-

E

I

955
ANNO
CHRIST

|>SJ.

cMcoarut
■? ». mi:

Concilium Aqubnsi.

* 916

regularer ex uno in aliud monafterium commi- t formula, hanc omnibus obfervandam proponi- anno"
giare frequenter foleant , eamque ob caufam
snus, ut poft preces illas, qua incipiunt, Mrft- CHRISTI
ulornm numeru: interdum minuatur , aliunde
rester, CTc. Et iadalf ru/Mai, CTr.quzin miflatj*Sipic epifeopus alias in eo munere gerendo ido­
libus quibufeumque teguntur , atque in miliis
neos ac probatos opportune habere pollit. Conquotidie recitantur, fubdat confeflarius, Dmtifeifariorum probatorum nomina in tabella or­
■·» »oftrT Jifut Cbrijhu it tiftivtt , & ego audine de (cripta , ad valvas facrifti» eccleli», ubi
doritate ipfius teabfolvo ab omni viriculo ex­
complures ibi habitant , afhxz , in omnium
communicationis minoris ,( aut etiam fi ejus rei
conlpedu Tint .
facultatem habeat , majoris ) li qua teneris ;
Epifeopus quo tempore vifitationem obit in
deinde abfolro te ab omnibus peccatis tuis ,
frequentioribus dicecefanis locis , confefTarios
In nomine Patris, fc Filii , fc Spiritus fandi ,
iaccrdotcs etiam regulards aliquando ad fe ,
Amen . Pallio domini noftri Jefu Chrifti, fc
tum Cingulos , tum univerfos convocet , cum
merita beata Maria femper virginis & omnium
iifquc agat, quz ad tantum facramentum per­
fandorum , fc quicquid boni feceris , fc mali
M
Qiftinuerii ,' fit tibi in remiflionem peccatorum
tinent , iiique primo , cum ceteras muneris ,
quod fufeeperunt , partes graviter accurateque B
l tuarum , in augmentum gratis^, & pcamitfm
ullcndat, tum eos przcipue moneat, quantum,
vita eterna. Amen. Vade in pace ,fc noti
quamque grave vet ad falutem , vet ad perni­
amplios peccare.
ciem animarum onus luftineant . Proinde illis
Quod in ecclefia antiqui inftituti, veterifque
detnonftret, & quam bene notos cos calus ha­
confuetudinis eft, rede omnino fervet, ut dum
bere debeant , m quibus abfolveridi audoritaabfolutionis formulam preeefque adjundas pro­
tem nullam habeant, fc quamftudiofe propter­
fert , lupra caput pcenitentis , manum dexte­
ea cavere , ne in mertem alienam falcem po­
ram. elevet a parte fua in conftffionali , id
quod etiam cum myfterii (ignificationt fieri
nant, fc quam caute irem in peenirentium abiolutione agere, cum prziertim , vel de reftifolet ,
tutione, vel de occationibus, quibus ad mottaIn poenitentia (aeramento , magna humilitas
lia peccata aditus fit, abiicienais agitur.
neceflaria eft. Itaque puenitens , cum ad conContcrtarius facerdos, quicumque fit, etiam
feflarium, qui Chrifti domini locum in eo miregularis, ne audita facra confeffionis teftimo­
nifterfo gerit , accedet , intimo anhni dolore ,
nium feriptum , aut imprcffum manu fua fuoque
omnique humilitate , non fubjedis pulvinarifigillo lignatum libi peccata confeflis dare recu­ C bus , fi necciTitas aliud non poftulat , fefe ad
set, tum in pafchatc, ut parochis , tum egroillius pedes projiciat ac profteruat , id quod ab
•poftolicis ufque temporibus in more uluque
tationis tempore, ut medicis, quod debent cos
przlbtifTe , plane conftet.
politum eft , ut fe reum agnofeat atque pro­
Confitendum praterea pafcha tempore, no­
fiteatur mortis zternz . Dum confitetur , fic
mina fc cognomina , ut fraudi faultiplici occur­
manibus jundis, digitis paululum credis, ocu­
ratur, in librum certum , notato etiam die fc
lis demiffis .
incnfe referat , quem librum epifeopo petenti
C^nfelTarios omnes , qui in urbe iunt , tum
pro debito charitatis ftudio non modo non de­
aliquando per annum , tum p'vcrpuc femel
neget , fed prompte oftendat atque exhibeat,
hebdomada prima quadragelimz , nerumqu*
tradatque : Teftimonii vero formula certa ab
adventu ineunto ad fe epilcopus convocari cu­
epifeopo preferibatur , cujus exemplaria , ubi
ret , cum iifqne agat de animadvetliombus fc
ars imprelforia fit , & ubi opus eft , typis imprzceptis ad utilitatem animatum in confertio­
prtrta , quamplnrima unicuique facerdoti conri i bus neceflanis.
fertario tradantur , fc in dioecefi vicariis foQuod fupra didum eft de confeflionibus non
raneis , qui deinde fingulis curatis ea diftn- D audiendis poft terminum ronftitutum extra conbuent .
feflionalia fob poena fuipenlionis ftatim incur­
Epifeopus , quo decentius atque adeo reti·
rende , id non lolum de confellariis fzcularieiolius facramenti hujus adminiftratio fiat, pres­
bus, verum omnino de regularibus etiam intelbyteros confcffaiios, etiam qui alicujus congre­
ligatur .
gationis clericorum regularium , alteriufve foInnocentii tertii conftitutionem , in genera­
cictatis regulares fint, ad audiendz confcftionis
li concilio editam , qua fancitum eft , ut fide­
officium ne admittat, neve illam audjre, etiam
les (altem femel in anno , proprio parocho
ii> luis ecclefiis fine iuperpclliceo fc ftola pa­
peccata fua confiteantur , inviolate omnes fer­
tiatur .
vent .
Efficiat vero, ut reliqui regulares , tam mo­
Salutarem ejufdem Innocentii conftitutio­
nachi, quam mendicantes in hoc minifterioeum
nem éodem concilio latam , a fande memuhabitum, veftitumque adhibeant , quem ex re­
riz Pio quinto in ufum revocatam , przcipigula praferipto in choro ad divina officia cele­
mus obfeivari , ut medici ad zgros in ledo
branda adhibent,
jacentes addudi , antequam illorum curam
Omnes veto videant , ne extra ecdefiam , E luicipiant , eos plane moneant , qt idoneo
oratoriumve , conf-lfionem audiant , prater.
confcffario de peccatis confiteantur - Quibus
Î|uam rgrotantium , nifi ob urgentem exu­
etiam denuntient, fc nifi id quatridui Ipatio
am .
ad fummum pueftiterint , eorum curationi non
Confeflarius quicumque five facutaris , five
adfuturos . Parochum etiam curabunt certio­
regularis ille Gt , non ftando , neque procum­
rem fieri, de eo , qui io ejus parochia morbo
bendo , led in fede . tamqnam pro tribunali
affedus teneatur : qui pro fui officii munere
judex ledendo , iacram confeflionem audiat jx»ftatim agrum convenire , fc eum eo de paninirenrium , qileales quales fint , ■ etiam in fumtratia- agere debet , ut per hoc (aeramentum
mo aliquo dlignitatis grad· conftituti , ili­
Deo reconcilietur .
dem faciat cum abfolarionis fententiam pro­
Jubemus autem medicos , excommunicatio­
nuntiat
nis pcena iis propofita, quam jure ipfo tubes ntAtque . ut omnn uns utantur abfolutionis
li (ecus fecerint , tranfado quatriduo, ab 'lle-

’ rum

HXMMCUS NI.

-,O

957
Concilium Aqubns»
sumac.
“ANNO ,uid curatione omnino abftinere : nifi certo co- A parocho alien*, diacefis fiat, ab ordinario loci, *amno"
CKlUSTl gnoverint , eos poftquam iri eam febrim moraut ab eo, cui hoc ille delegaverit, fublcnptiq- CHtsm
<>lj.
bumve inciderunt, confeffosefle, autepifeopo,
ne ac Ggillo comprobatum Iit ; fi vero ia diet- ·ι*ι·
cive, cui epifeopus ejus rei facultatem dederit,
cefi, a vicario Graneo .
aliud ex jufta caufa videatur.
Contra maleficia, tc ut digoc hoc facraaacn·
tum accipiant, parochus hortetur conjuget , ut
Dt Mrieuil·
antequam contrahant , vel faltem triduo ante
matrimonii confummationem, fua peccata dili- ’
ILIGENTISSIMI Cat epiicopi inea
genter confiteantur , tc ad fandiffinram euchaobfcrvat tone, ne quifquam a regula , quam
riftia facramcntum accedant.
in celebrando matrimonio fervandatn ftatuit Nuptias folennirer fieri omnibus temporibus,
facro-faoda acumenica Tridcntina 1/nodus ,
preterquam ab adventu domini noftri Jefu Chri­
ulla ex parte difcedat.
fti, ulque ad diem epiphania, tc a feria quar­
Nc autem matrimoniorum ■ qua contrahen­
ta cinerum , ufque ad odavas pafebatis inclutur j memoria facile pereat , fi quam facultafive permittitur .
- tem epiicopi , aut parochi cuiquam . alii facer- BI
Si quis parochus, vel alius facerdos, five re­
doti, ut in contrahendo matrimonio interfit ,
gularis, five fecularis , etiam fi id es privile­
concedendam aliquando duxerint , id fcripto
gio, vel immemorabili confuetudine fibi licere
tantum faciant , ejufque exemplum epifeopi in
contendat, alterius parochia fponfos, fine fuo­
aliquo libro deferiptum diligenter effervent .
rum parochorum licentia, vel tempore prohibi­
Parochi autem in eum libram referant, in quo
to durante , matrimonio conjungere , aut bene­
etiam conjugum , tt tedium nomina ex pt·dicere aufus fuerit , poenis a facris canonibus ,
fcripto Tridentini concilii feribere debent .
& geheralibus conciliis impoliti· puniatur. ConQptcquid vero eo libro parochi fihgulix annia - tra illos infuper epifeopus ad carcerem, 8c alias
fcripferint, id io fine anni epifeopo deferibenpanas arbitratu fuo procedat.
Qua in nuptiis indecore aut fupcrftitiofe
dum tradant.
fiunt, epifeopi tollere curent : neque curati ad
Denuntiatione* , qua matrimonium antece­
celebrationem , tc benedidionem procedant ,
dere debent, fefti· illis diebus fiant, qui eccledonec qua illicita fr fuperftitiofa Iunt, omni­
fi* prccepto fervantur , media ea mifla , ad
no ablata fuerint. Ia reliquis autem fervetur
quam frequentior populus convenire folet, quo
C uniufcujufque diurnetis , tc ecclefia optima
id faciliui notum omuibui effe poflit.
confuetudo , quam tanwn epifeopus diligen­
Si parochu· in matrimonio denuntiatione·,
ter examinabit , ut fi quid abfurdum in ea
vel benedidionem fine probabili caufa procra­
viderit, vel quod non deceat judicarit , re­
it inarit, cujus judicium deinde fit epifeopi , ab
eo pledatur. Parochi, cum fponfii benedicen­
formet .
Qui fponfalia d· futuro contraxerint , fi
dum erit, id , celebrata mifla > cui illi interuna sate coierint , quam eoam parocho tt
fint , femper faciant.
teftibus
matrimonium inter eoa ia facie eccleEpifeopi ea, qu* de matrimonio a TridenC« per verba de prsfenti celebratum fit, illima
tina fynodo in reformatione matrimonii decreta
funt , communi lingua divulganda curent , &
peccati , quoniam in eo f«pe delinqui animad­
vertimus , abfolutionem epifeopo refervatam
omnibus fu» dicecefit parochia eorum exempla
effe volumus , gravemque illis pamtentiam
diftribuant , ut illi tertio quoque menfe fre­
quenti populo in ecclefiis recitent , niG aliud
imponi .
epifeopo videatur.
Cum nefarium fit , matrimonii libettstem
Tridentina conftitutio dc matrimoniis , qua
violare , le a quibus jura expedanda funt, in­
cum vagi· , 8e nullo cctto loco confiftentibus D jurias nafei, omnibus cujufcumque gradus , or­
hominibus iniii quandoque folent , fervetur a
dinis , dignitatis , St conditionis exiftant fub
parochis vel diligentiffime. Nec vero ipfis pa­
anathematis pana , in quam iplo fado incur­
rochis facultatem, ut illos vagos homines ma­
rant , fed is apoftolic*, tc conciliorum genera­
trimonio jungant , epifeopus ante det , quam
lium audorit* prccipitur , ne quovis modo
norit eos folatos elle , & a catholica commu­
direde vel indirede fubditos fuos , vel alios
quotcumque cogant quo minus libera matrimo­
nione non alienos .
Matrimonii denuntiationes a parochis tum
nia contrahant ■
demum fiant , cum vir Sc mulier, corumvepa­
Parochis tamen mandamus, ne facile ad ma­
rentes , vel ii, qui puelle ceram habent , id
trimonia liberos invitis parentibus contrahen­
poftularint . Quod fi ambo diverfis in paro-'
tes , aut vagos recipiant Sc ignotos homines
chiis haBitant , tum in unius tc alterius item
qui plerumque relida uxore , altam , tc non­
V parochia fiant.
nulli plures diverfis in locis ducunt , fed prius
Eas autem denuntiationes ne ullas quidem
diligentius inquirant de ea re qua ad ordinarium
remittere eis liceat , .nifi proprii epifeopi condelata , ab eo quod docebit faciendi licentiam (
E obtineant .
fcnfu, idque caulis jure permiffis.
Caveant autem parochi , ne aliene paro­
Grave peccatum eft , homines uxore folutoa
chi* fponfum fponlamve ante matrimonio tunconcubinas habere : graviffimutn vero tc in hu­
gant , quam teftimonium ab illius parocno ,
jus fandi facramenti. maximum contemptum ,
ii cjufdem vel finitima , 'aut non nimis lon­
uxoratos in hoc damnationis ftatu vivere , ac
ginqua diacefis ille fit , feriptum acceperit ,
audere, eas quandoque domi etiam cum uxori­
cujus tcftimonii fide fibi tcftatum fiat , er
bus alere, tc retinere. Quare ut huic tanto ma­
Tridentini concilii prsfcripto , denuntiatiolo opportunis remediis provideatur , decreta
nei , qu* neceffari* Iunt, aut ordinarii fui vo­
fandorum conciliorum iaiequendo ftatnimus ,
luntate outilla· elfe, aut fadas quidem , nul­
concubuiarios tam fnlutos , quam uxoraroi ,
lumque legitimum impedimentum ab ullo ho­
cujufcumque ftatus , dignitatis , tc conditionis
mine lignificatum, quominus tale matrimonium
exiftant , fi poftquam ab ordinario etiam ex
officio ter admoniti fuerint , concubinas noa
contrahi liceat . Illud vero teftimonium , fi a

D

ejece-

Θ

CofaciLIOM AqUKNSl

Mmcirs tu.
aax raauc.
JfOO
anno ejecerint > fequï ab earum confuetudine non fe- A
Ubi .hoc officium pie accurateque praftiffirit, anno
CHRISTI junxerint i excommunicatione feriendos cflfe , *
fi ager adhuc vivit aut animam agit, ne eidem CHRisyl
«iij. qua non abfolvantur, donec ipfa & cum effeAii
nrafens adefle; otnniaque falutana officu/ praii*j.
Rare omittat.. Quod (i legitime impeditus ia
admonitioni paruerint . Quod (i in concubina­
tu per annum neglcAis cenfuris permanforint,
ad mini ft ratione IsnAillimorum facrametuorura,
contra eos ab ordinarii pro qualitate criminis
id praftare non poterit, per alium facerdotem,
levere procedatur.
H in eo loco iit , vel per confratres fanAiflimi
Mulieres five conjugat·, five folura , qua
(aeramenti fua diligentia inftruAos praftare
cum coocubiniwH , feu adulteria publice vi­
nullo modo omittat.
vunt, fi ter mônitc obedire noluerintab' or·. ,
alui loco in quo ipfe fit , eum agios graviter
dinanis locorum , nullo ctiam requirent*. er
officio graviter pro 'modo culpa puniantur t A
laborantes, prafertim vira /piritualis amantes,
pietatilque laude infignes patema carilate ali-^
ab ecclefia ejeAas per brachium racut|te extra
oppidum , atque etiam extra dicecefim , fi
3uando vifitare ftudeat, tum epifcopalem beneexpedire videbitur , ejufdem ordinarii judiciô
iAionem moribundis impertiatur.
ejiciantur , aliis poenis contra adulteros fc B
Hoc officium quoque diligentius , cum po­
teft , (spe parochis , facerdotibus , religiofis
concubinarios wfliAia in fuO robore permaviris •grotantibus , Sc moribundis item , pranentibus ■
ftare idem pie curet.
Parochus vero fidelibus prope morituris fuggerat , ut cx hoc fccuio antequam migrent ,
qui prafertim in urbe font , aut alio loco .
AROCHUS extreme unAionii facramen»
in quo epifeopus fit , ad illum certum homi­
tum» liait iis qui fequuntur miniftrare de­
nem mittant , qui eis bcncdtAionem epileobet , adultis fcilicet periculofe rgrotantibus » palem petat .
prope moribundis , fenio confeAis, ctiam levi*
ter laborantibus, ita' cavere ne fequentibusmiSjit aJ
adMiafflrariMrm
niftrct, nempe pueiis rationis ufu carentibus ,
ad bclhim proficifeentibus, havigantibus , peT ordinis facramentum omni qua fieri
regrinantibus, Sc his , qui mox ultimo fuppli- ;
cio muldandi funt.
C
pbffit diligentia ac pietate , de ab epifIdem , cum pro «gratis fu« parochia lis vici­
copis conferatur , & ab iis qui promovendi
nis fempef orare, facrificiumquu offerre debet,
erunt , fufcipiatur , h«c partim ex (serorum
tum, (i quem ex hit periculole aegrotare vide­
canonum pire, partim cx pontificum fanAiomrit , hoc curet diligenter , ut die , noduque ad
bus, partim ex patrum regulis, partim ex acucitrenra unâionia (aeramentum ei mmiftrandum
menica Tridentina» Iynodo deprompta ftatucnprafto Iit & paratus .
da duximus .
Idem exirem· unAionis facramentum miniDominico illo die, qui quatuor ftata jejunii
firaturus, quot commode poteft , presbyteros,
tempora, quibus ordinis facramentum miniftra& clericos adbibere ftudeat fuperpellicco indu­
tur, proxime antecedit, parochi non folum fotos , qui ipfiim miniftrantem , & precantem
lenne illud jejunium hujus rei caufa inftitutum
pietatis orationifque ftudio in co minifterio
denuntient, verum ctiam in fua unufquifque
adjuvent . Quod fi plures habere non poteft,
eorum parochiali ecclefia fupplicatiotses , litaunum faltem omnino adhibeat clericum fibi
niafque pie ac religiofe vel intus habeat , vcl
miniftrantem .
profequente fidelium multitudine*, foris ecdeAccedat autem illud miniftraturus Hola , fc D fiam, ficut moris eft, obeat, tum pratereaad­
monitione populum ad illud excitet ,. at non
fuperpellicco indutus , quo induatur in ec­
clefia .
modo eas fupplicationes omni pietate peragat,
Vas facri olei ne fimi brachiove comptehen(ed illis ipfis ftatis jejunii diebus frequens in
futn, (ed faêcuio ferico violaceo apte incluions,
oratione pure fanAeque verfetur, ut Dei , fancordula ferica a collo pendens pie reverenter·
Aorumque ope implorata , tumrepifeopus in eo­
que fierat .
rum deleAu , quibus ordines conferet, Spiritus
Cum accerGtur , prope rgrotantis leAum ,
fanAi lumine illuftretur : tum illi quibus con­
meofam parvulam , libi commode fieri poteft,
feruntur, in vira (anAitate, doArina, rcligioparari, mappaque candida Itérai curet , fuper
fiique virtutibus proficiant .
qua & vas fit, ubi bombyx feu ftuppa ad abSacra ordinationes tum ftatis a jure tempo­
uergendas unAiones , micaque panis ad abribus, nifi ob urgentem caufam, illas alio tem­
fterfionem digitorum praparata , tc vas alte­
pore aliquando, facultate a fede apoftolica li­
rum aqua ad manus lavandas , & candela ce­
tent data , haberi neceflc fit , tum in ecclefia
re item parva . In qua menfa vas facri olei a
cathedrali ritu folenni , canonicifque pratenti­
parte leAo viciniori ponatur , a laleo vero ho­ £ bus , habeantur. Si vero quandoque in diocemine manu ne teneatur.
faoo loco habentor , in illius loci ecclefia pri­
Ubi facramentum agio miniftrarit , dum ille
maria celebrentur, clero ejufdem prafente , ut
fennoois & feniuum ufum non amifit, cum bre­
decreto Tridentino cautum eft.
vibus Sc fuavibtn , ardcntibufque verbis eseita. Conftiiutkme Pii Π. pontificis maximi, qui­
re ad defidertum vit· aterna , fc ad fpem de
cumque clerici fine canonica difpenfationc, ex­
divina mifertcordia concipiendam oe opportune
tra /tata tempora, vel legitimam statem , vel
defiftat : tum, cum prope moribundus eft , ia
abfque diminbriis ordinarii fui Uteris , fc ad
illius anima commendatione quam maxime poaliquem factum ordinem promoveri fecerint ,
teft, intima animi pietate ftatas, religiolas ,
a tuorum ordinum , quo» fufcepennt , exeets»
lanAaiquo pieces recitet, curetque eo toto tem­
tiotse , ipfo jure fafpetifi funt , fique fafpctsfione durante , illorum ordinum minifterium,
pore ut dorneftici, fimul omnes qui adfent ,
pro eo Deum pie prccentur ·
fooAioncfvc obierint , ftatim irregularitatem

959

eaioottus.

r. un.

P

Ü

fub-

Concilium AnlllUtl
qu»nii.
~amno

. HIMBICUIItt
,U„AIK

902______

fubeunt ■ Λ quam prater «lier pan*· , contra A d* ordinationem proxime procedentis , fi ve- anho
CH*t>Tl coi canonum jure fancitas bcarncii· etiam ce­
ro diacefani, Ac alii qui carra u^em habitant, CMKitTl
il·)·
clefiafticis privari polluât. Its igitur partit ne
quarta fen* hebdomad* , in quam fact* otdi···>■
iqui· facile illigetur, illamconftitutâonem quot­
natio incidit , ad nos examinia caqfa conve­
enni· , tum in. diacefana fynodo promulgari ,
niant . Qpo tempore quicumque vcl primam
tum pridie itliu} dici , quo (aena ordinationp
tonfuram , ' vet ordines minoret tnajotefve (uhabebuntur,
dici clerici· jubemus qui initia- ' fcepturns eft, ea fingula, qus moi infra ordibuntih .
ne prsKnbuntur dc fe literis legitime tcftaia
epi/copo exhibeat .
Ab omni faV* ordinationis limine , Ac ingreflii , arceant
omne· Ac finguli , canonici·
Primo fc legitimo matrimonio ■ natum effe ,
impedimenti· ir iti. Si quit vero aliquo impe­
aut ob natalium impedimentum fçcum fu per
dimento etiam occulto illigatu· teneatur , illud
1ΊΙ0 ordine , quem fufceplurus eft Î difpcnfa­
plane faltem
jfeopo patefaciat , antequam Ie
tum elfe .
Frcterea fc, vet origine, vel beneficioecclefaeris iftis c
alit militi* myfteriis obtrudere
audeat.
fiaftico quod in diaceli fua obtineat , vel de­
Quicumque aliquem nccleliafticafn ordinem B cennali domicilio, vel ali* rationedioecefanum
fuftfpit, is, ut Tridentino concilio jullum eft,
effe, aut familiarem epifeopi, qui per triennium
certe ecclelia adfcribatue , in qua funâsones ,
cum illo commoratus fit.
quas ei epilcopu· prsfcripicrit, obeat : nec ve­
Tum a parocho Ar ludimagiftro-Kcove, quem
in quovis ftudiorum senere audit, aut fi in fe-,
ro alius eidem ordo ante conferatur, quam ipfi
epifeopo fidem teftimoniumque ille attulerit ,
minatio adferiptu· eft , ab illiuo rcAore loco
parochi obfignatas literas afferat, quibus d?*ijfc in ecclelia , cui adferiptu· eft , prsftitiffe
ts tue difciplina moribufquc teffatum fiat : dopraferipta* fibi funâione· , nifi necclhtai , vcl
utilitas ecclelia aftud fuadeat arbitrio epifeopi.
Arin* item Chriftian* fcbolas eum frequentafle
id teftimonii afferat.
Si vero aliqua de caufa eodem tempore ,' ex
lacrorum canonum penniffu plure· ordinet mi­
fisc prrterca teftimoaia afferet qui prima
tonfura initiari voluerit, fr facro chriipsate con­
noret clerico epilcopu· contulerit , eidem prrfirmatum effe, in ecdefia frequenter, religiofetcribat arbitratu fuo funâione·, ad unumquem­
que verfatum elfe, fpem elfe fc in clerical·? or­
que minorem ordinem , quem ille fulceperit ,
dinis difciplina permanfurum : hoc vero teftipertinente· .
Curet epilcopu· , ut qui clerici , certa C momum a parocho habeat , facram item com­
munionem crebro per annum fufcepiffe.
ecdefia minifterio adferipti non funt , ii do­
Qui vero aliquo minore , majoreve ordi­
minicis , fcftifque finguli· diebus in parochia­
ne initiandus eft , tcftimonium prater e* qu·
li ecclelia , in cujus finibus eorum quifque
fuprs prsfiript* font, afferat ctiam'da his qu* ,
habitat , ccclefiafticum beneficium obtinet >
fcquuniur .
quod refidentiam non requirit , aut in ea ,
De prima tonfura, ordineve, quem proxime
qu* epifeopo videbitur , teAori operam, at­
que adjumentum navent , ad divina officia
fufeepit .
celebranda · Qui vero certis ecclefiis adfciipti
De illius ordinis fuuAionibus a fe praftitis,
idque teflificitionis habeat a prsfeAo ecdefia,
funt , in ipfis diebus , ad eas conveniant ,
Ac in iis funâione· cas prsftent , qu* uni­
cui adfenptus eft, in qu* vere ac fpeciatimeicuique eorum ab epifeopo przfcriptr funt .
primatur quas funâione», Aequamdiu, Ae quam
Si tamen iis diebus aliquando ad divina offi­
diligenter, Bc quam pie, Ar quam decenter, rc­
cia obeunda , ad funerave in alias ecclefi··
âe riteque prsftiterit.
vocabuntur , eo illos accedere permittat epilDe habitu clericali poft ordinem pros i me
conus .
D fufeeptum , a fe continue gcllato , quam teftirorro fciat quiiquis , libi ad examen pro
ficatlonem a parocho itivrst.
quocumque ordine lufeipiendo aditum aliter
De contritione frequentiori , cujus rei tefti—
non patere , quam li decenti habitu clericali
monium oblignatum ab aliquo conicflario fsindutas , Ac cum congrua pro fui flatus Bc or­
ccrdotc piobato ad audiendas confeflioncs ha­
dinis ratione corona , (tie coram examinatori­
beat .
bus liftat .
De facra communione crebrius fumptx. Hoc
Quicumque ad ordines majore· promoveri
autem tcftatom afferat , vel a parocho , vcl a
volunt , menfe integro ante ftatam ordinatio­
pralcAo ecclefi*, in qua adferiptus eft.
Qiiicumque alicui majorum ordinum aferibenni· diem epifeopum conventant , tum fua,
dus eft, ea prsterea de fe epifeopo reftara fa­
fuorumque parentum , patri* , parochialiique
ecclefi* , in cujui vicinia nati Iunt, Ac in qua
ciat : de Ib ex prsfcribenda formula denuntiatio­
nes io ecclelia cathedrali, tum in propria paro'
item habitant, nomina : tum przterea benefi­
cium ccclefiafticum , penfionemve , aut patri­
chiali, Ium in illa ctiam, in cujus finibus poftremo domicilium habait , tum etiam ubi per
monium , aut fponfionem, vel cautionem, cu­
jus nomine, titulove unufquifque eorum ordine E epifeopum denique juffiim erit, publicedrefefto
facra initiandus fit, reAe diligenlerque fingula
inter hsiflàrum (olennia faâas. Ac prater cetera
teftetur ivtatem fanâionc Tridentina prsfcripnotata ad fccretarium epifcopalem afferant .
Epifeopus vero id ipforum parochi· negotii da­
tam, annos fcilicet viginti duoa, fi fubdiaconatum, viginti tres , fi diaconatum, viginti quinque
bit, ut publice propofiti* promovendorum m ceatligille, fi faccrdotium fufeepturuseft. Ccnfum
clelia nominibus, de illorum moribus ■ aliifque
premiflir a fide dignis , gravioribufque pagi
item vel eccleliallicum, vel laicalcm ■ quem tr pa­
cifice po(£deri,Ar fuum eie vere confiet,quantum
illius viris juramento obftrictis diligenter inqui­
rat, Ic de iis omnibus accurate litent obfignaad vit* ejus fuftentand* ufum fati* effit cenfuerit
tis ad epifeopum refer ibat.
epifeopus, aut cenfus loco, fponfionemcerta cau­
tione taAam ab aliquo, fc, qu* ad vita cultum
Omne· veto tum ipfi , tum alii qui ordini­
bus etiam minoribus initiari volunt , fi in ur­
ufu neccffaria funt, illi, qui faeris initiaadu*eft,
be illi quidem funt . feria fecunda hebdorqafuppcditaturum, faltem donec ei aliunde proviium
St
fir,
Cwk. GewrW. Tom. XXXIV.

^63

OMOOMUl
f >111

Concilium Aqjdb NCl«

HtHaicu^il.
r»ASC kl v

.

5*°#

Teftimonium item habeat 4c denuntiatione Χ
..........
ννΈΓfui nominis in ecclefia poblice faâa. De ztate chRBTI
CJiaisriI Je ttoluve faâa fit, cjulque tabula rite A rede
item , ut fupra de aliis conftitutum eft . De
· »·>confcâz
• i»*tranfaâo intervallo poft ordinem protime fuDe computem ceuiu, fponfioneve, fadas effe
feeptum a Tridentino concilio przfcripto. Affe­
Ïiublicc dic fefto denuntiationes inter millarum
rat literas dimifl'orias a (uperiorc de ordine fuolennia , tum in cathedrali, ecclefia , tum in
feipiendo , quo eorum quifpiam initiandus tft ,
prop·ia parochiali, tum m illa etiam, in cujus
quz liter* vetuftiores ne Tint duobus tribufve
tinibas poftremo domicilium habuit, tum deni­
menfibus, a die facraordinationis fupputandis,
que ubi illas fieri per epifeopum juffum erit ,
nili ob abfcnuam fuperioria , aliave caufa eas
tum omnino in parochiali ecclefia , intra cujus
longiori tempore datas , renovatafve > accipi ,
limites major pars cenfus , live ccclefiaftici , li­
probative debere epifeopus cen fuerit. Teftimo­
ve alterius generis polita eft, fidem ferat.
nium etiam (criptam afuperiote fuo qui oftendat .
Hortator* autem hcc fynodus omnes qui a t
eum, vita, fc moribus przd itum efle, qui dignus
(ubdiaconatus, diaconatus , aut presbyteratus
Iit, ut illi ordini aferibatur i quo is initiati vult.
ordines promovendi funt , ut antequam acce­
dant, de peccatis omnibus totius antcaâz vitz B Sit vero hoc tcftimoqium non antiquius duobus
aut tribus menfibus , ut in fuperioribua decla­
generaliter confiteantur , ac fpitituales aliquas
ratum eft. Si vero diutius a monafterio abfue­
exercitationes ab epitcnto ptzfcribendas obeant ,
rit, hoc tcftatum atterat a luperiore monafterii,
adhibito fibi duce Sc moderatore viro rcligiofo,
in quo proxime commoratus eft.
quem epifeopus prafccerit . Quod fi przftitcrint id tcftatum atterant.
Teftimonium irem de ordine qui prosime przQuicumque de vcftitu ccclcfiaftico , de fre­
ecdit jam fufeepto . Si vero tempus ftatutum Λ
quenti facramcntorum ufu, deccclcliatticis fun­
przfcuptum a conci lio Tridentino, quod inter jcâionibus , de vita Sc morum difciplina literas
âum efte debet , inter fulccptionem unias, A
alterius ordinis, nondum expletum eft ■ tunc a luo
teftificationis exhibiturus eft , eas recenter da­
-luperiore feriptum atterat, quo teftatum fiat utitas, aut renovatas, confirinatafve atterat ,. ita
icilicct, ut ne vettiftiores fint duobus vel tribus
,de Sc neceflarium ecclefia iuz, monafteriove efle
menfibus ante ordinationis diem : fi vero quis
fecum difpenfari luper interftitio.
Quod Ii quis ftata die non edfuerit , atque
a domicilio fuo diu abfuerit, quamobrem vetu­
ftiores teftificationis hterz' accipi debeant, reex przfcriptis ea qua ad fe pertinent lingula non
centiores fimul a quibus debet atterat eo loco C bene ncc fatis teftata fecerit, fetat (e ·>!> ordina­
tione, que ftito eo tempore hibcbmtr , cxcludatas, ubi proxime moratus eft- Et fi locus ex­
tra diceccfim eft, ab ejufdem lori <pifcopo obfum fore .
fignatas, vel rius suctorn.vr. communitas.
Fiat autem pridie ordinationis in domotpiicopali poft vclpcras recognitio ordinandorum,
Qui aliene ditxccfis eft , hrc ab ordinario
fuo habeat, litteras dimiflorias de ordine fufici& ab epifeopo, vel ab alio ejus mandato, or­
dinandis fiat adhortatio , & admonitio falutaifiendo , literas teftificationis oidinis proanne
ulcepti, teftimonium feriptum de ftatis denun­
ris, de dignitate ordinum , A de obligationi­
tiationibus ordinis fufeipiendi : teftimonium de
bus, quz ordinibus annexa lunt .
natalibus, aut de difpenfatione legitima fuper
Praecipue moneantur fubdiaconi , ut intellidcfeâu natalium : teftimorfium de funâionibus
gant deinceps Deo auâorc fe obligari ad con­
przftitis, teftimorflbm comprobationis fcientiz
tinentiam , 8c ad horas canonicas recitandas ,
& ex hujus fynodi decreto ad Iaeram cucliarlper examen, aut literas facultatis , de exami­
ne faciendo : teftimonium item de vita, Amo­
ftiam, ialfetp dominicis tc diebus feftis lolenrum honeftate : teftimonium przterea atterat
nibus przcrpuc cum altau miniftravcrint , per­
qui etiam ordinem facrum fufcepiurus eft , de D cipiendam ■
Îatrimonio, vel de titulo , vel de cenfu, aut
Die facrz ordinationis fummo niane conve­
niant omnes ordinandi in ecclefia cathedrali
ponfione cantioneve ·
Liter» vero dimiflbri· de ordine fuicipiendo ,
canfcftl de peccatis fuis, ut abepifeopo facram
communionem lumant, cum omnibus etiam ha­
Sc tcftimoniales de przftitis funâionibus , de
vitz, morumque honeftate , neque vetuftiotes
bitibus decentibus, tc ordini, quem mox fuffint duobus tribyfve menfibus, a dic facrz or­
ccpturi funt , congruentibus : linguli autem
dinationis fupputand.s, nifi aliud cx caulacp..- - fmgulos habitus habeant , nec ullo modo epif­
copo videatur.
,
eopus permittat in illo aCtu ordinandis paraRegularis qui ad facram ordinationem con­
menta mutuati.
veniet, primam tonfaram , aut ordines fufeeptuSi epifeopus zgritudine > vel aliquo jufto im­
rur , caveat ne obftriâus fit aliqua culpa, aut
pedimento ab ordinibus conferendis avocatur ,
canonico impedimento.
non aliter fubditos fuos, quam modo fups - di­
Ipfe quoque menfe <nte ftatam ordinationis
do approbatos, tc examinatos ad aliumepifeo­
diem ad epifeopum conveniar , tc nomen cetcpum ordinandos dimittat, habitis prius ab eifraque fupra de aliis ordinandis przfcripta ad fe- E dem omnibus attcftationibus, ut fupra .
cretanum epifcopalcm deferat.
In literis autem dimifloriis ne licentiam det
Teftata ncc przterea habeat, exercitationem
plures ordines fufeipiendi, quam illos tantum,
'fruqnentem fuuaionir illius ordinis k quem proxi­
quos uno eodemque tempore ab eo lufcipi vo­
me Tufcepit: frequentiorem confcflionem, ac Ia­
luerit, ac per faerds canones conciliaque licue­
eram communionem , progrefliim in ecclefiaftica
rit . Przfiniat przterea in illis certum fufei­
difciplina : obfervantiam À reverentiam erga fapiendi ordinis tempus, menftruumfcilicet , vel
cerdotes Sc fuperiores. Loco tituli cenfufvc atterat
oimeftre, vel longius , ut pro loci diftantia,
teftificationcm przftita profeflionis regularia, tc
aliave hujufmodi caufa opus elle viderit , quo
nihilominus coram epifeopo juramento affirmet
tranfaâo cas literas ei in pofterum nihil fuffraferipto manu fua fubfignato, fe Piam fponte fcgati, iifdem literis declaret.
cifle, aut ratam habuifle : illud aurem feriptum i»
In tcftimonialibns ordinis ab uno quoque fuarchivio aflerrandum epifeopus curet .
fcepti literis fiat tcftificatioetiamecclcliz, loci-

'anno * fit, eaqne donatio, fponficatf vere ac fine frau-

vc

ÇtfJ.

Go NC ILIUM

Aqüinsî

Tc P‘* ' ''' ** lu™ »(c,*ptu*
CI Trideatmo A
ÂNNÔ
çHKISTI decreto · Nie veto ptopteres , quominus alil va
Or irira CT tnaefiate elimaram.
CHuivri
dS.
ccclcli» vcl 1<χο piU rumdem rtum polie* ab
epifeopo adicnbi liccav , vrtituin lie
1HU eft, auod ide4perfoniteocIduAiStudeant denique epiicopi quarcumque de hoc
cai commcnact , & ecclefiam stdifîcet ,
quam fanrin fc honefta vit* exemptam ia ves­
isciamcruo «dmipiftrando fande tc accurate ·
J'rtdenuno concilio ultra pramilfa fancitiiunt,
ou, in convedptioM , m caftitate, qucoBadnaqdum fenbit apinftolii* de epiicopo 8c presbyrediligenter omqia obier vate.
ro ad T imotheum. Illorum itaque converuun
fil imprehenûbili·, ac prxiucrat Jubditis , «d
l
Et feftarem Juram calla.
bene bcateque vivendum , ut vidmtes opera
U M ftfti dica' potiflimum ad celebrandas
hmi non folum libenter «a imitentur, icd glo­
rificent Patrem qui in czlucft. Oculus, incclDei tc fandorum laudes . Ixlutaritcr fue­
rint indituri , curahdum eft diligenter, ut piefua( vtilius , ac reflltui anauoüent de homme,
ut feriptura tradii. Idcirco nec in exteriori cultu
landeque ab omnibus obferventur, 8c nc lisipbs
homines ad divinam often fi one m, &. animarum B prcsbvteri fint négligentes : raide cnim. indexa
turn cit, a plerilquc non folum pauperibus, fed
fuarum perniciem abutantur.
'
etiam ditioribus afleâarl lordci in famüia , in
Prohibemus igitur, ne diebus dominicis, at­
vcftibiu, 6; quod pepu cil , in ecclefi* factaque aliis feftis qui vel ecclcfi* pnecepto, vcl
loci confuetudine colendi lint, quid fervilis ope­
menus, Λ· altari, quod maximum indicium eft
immundi i uiqudici cordi*. AJ ne cintra, praris fiat. Ne quid ematur , aut vendatur , nili
fernm nubiliore, cacrici, exquirunt deiiei-u , ac
quod rgrotii, aut illini dici victui' ne cellarium
lui ilaiu» & onliui' plane obliti induuntur mo­
iit. Neve ici ipfas neccllariss ante fores ecclare faculari. Ut giiur revocemus clericos omoes
lU, minus sutem in coemeteriis vendi liceat .
Nc ipfarum onalione officine aperte ullo mo­
ad cam que <■.>» decct, modcftlam, & honeil.itc.in , ha:< (Uiuoiida cenfulmus.
do fini prêter illarum oftiolum parvum , quod
apertum lit licet ; ac ne ille qde ics nccvltirie
i.piico^t ;x't cdifiutn publicum ab ii* quam­
ullo patio ab hora tertia , uique ad perathim
primum pioponcndum , & in vaNis eccleli* ca
velperarum ofticium vendi polliut pre ter ea qu»
tiiedralic afhgcndutn , moneant omnes A* quafad egrotorum periment curationem. Qui fecus
iutnque eccieliafticas perfonai , qur aut lacrw
facere aulus fuerit, is arbitrio epifeopi, prêter
initiate fint, iu>dignitates, perionatus, offi­
earum rerum que expolite erunt, aut que equis,
cia, beneficia ve qualiacumqaeccclefiaftica, et.att
mulis, pl.suftrir , aut aliter vehentur ,'amilbo(implicia, obtineant, etiam fi ftudii caufa abnym , aliis etiam pani* uique ad interdiftum
tint, tt in gymnaliu publias, aat ubivis loco­
tncluGve mulftabiuir : tum çtiam fexeriusli frerum fint , ut qai m provincia manent ad duos
quentjus in id peccaverit, epifeopi arbitrio. Ne
mentes, qui vero extra provinces fines , il ad
mercatus, emporia , nundtneve fiant ufpiam ,
?quatuor . clericalem habitum fumant , ptdini
Icd que fefto die fieri confueverint in antece­
no, le dignitati congruentem , hac conllittrta
dentem , vel fequsntem diem , qui feftus non
perna,, ut qui non paruerint, fi m facru ordifit. transferantur .
mbus funt, ab omni ordinum fuorum munyre
Populorum proccflioncs, que iis diebus ad ali­
lint fufpenli, & beneficiorum fabrum omnibus
quas ecclefiai devotionis caufi fieri confuevcanni uniui frudibut jme iplo privati fini : qtsoc
runt approbantes, przcipimus ipfarum ccclcliaepilcopu. piis locis aibitno fuo attribuet : Sin
rum curatis , ut ftudeant paratum ibi habere
autem beneficium cccleiiafticum nullum obtinent.
concionatorem, qui verbum Dei mane Sc a pran­
alias panas luant epilcdpi judicio . Si qui autem
dio prodicet , fi fieri poflit , quo popului in D poll men (em trsnlacto tempore in ediaoadclepietate magis contineatur. Comcflationes vero ,
liealcm habitum (umendum prslcripto , eum vel
ebrietates, Iulus improbos Sc inhoneftos , cho­
non fufcepiflc', »el lulccptum slqeaflc convi.li
reas, turpes cantilenas, omnem denique luxum
fuerint .otficiii, ac beneficus cccleiiailicis privesa8c lafciviam , atque omnem feftorum piofanatur, tc levere praterea ab epifeopo puniantur.
Presbyteri , diaconi , lubdiacont . ceteriqbe
tionem damnamus Sc reprobamus . Denuntiari
autem volumus a curatis eo dic quo conventus
clerici, clericali confuta fint infigniti , ad eam
fiet, omnes ex hujus fynodi decreto excommu­
formam , quam ratio uniulcujuiquc ordinis,
nicandas, qui per contemptum feftorum, Sctcepifeopi arbitrio'pqftulabit. Ita fini abrafo ca­
rlcliv, aut per contumaciam , prcdiâli rebus,
pillo > ut tonlura petfpicua lit omnibus . Co­
Λ· non iervitio divino vacaverint.
mam vero , A· barbam nc ttudiof* nutriant,
Doceantur vero populi crebro abiit, ad quor
capillit limplicetn cultum adhibeant.
pcrtiuet , ut feftos dies , qui -Des cultui dicati
Presbyteri autem barbam habeant ad fupefunt, in divinis officiis, concionibufque audien­
rius labrum ita incifam , ut (umentibus Chri­
di^, nec non in orationibus , maximtfquc * ac
fti fanguinem nullum alterat impedimentum .
continuis Dei erga nos beneficiis recolendis , B atque tam ipfi, quam reliqui omnes ab omni
fande ac pie tranligant ■ pralertim ut pneter
parte ne ullo paao pilos intonas, aut a men­
nilflam, qua- line gravilEmi peccati culpa prstto in acutum incifos , produdolve more nu­
termitti non poteft , prxter vefperas item qui­
triant militari.
bus fidelem quemque nili impeditum interefle
Vcftes item coloris tantum nigri, ac fimpliccs,
mixime convenia<m doCtrin» Chriftianc iiidifaricts omnibus ornamentis exclulis adhibeant',
mcntis omnes ram mare* quam feminae , tam vi­
exteriorem quidem talârem , inteaorem autem
ri quam pueri, vcl perd licendis, fi illa ignorent,
faltem ufque ad tibias medium , quamquam m
vel alios pet doce nui* vetfentur .
civitate talaris utraque efle debet. In itinere ve­
Cefleat in die fandorum Innocentium ludi­
ro breviore* quidem permittimus, fed ne omni­
bria omnia, Sc oueriles , ac theatrales lufus,
no fupra genua fint vetamus.
Caligis non turgidis, nuquediflrftis, calceis
8c celebretur miffa more folito. epifeopo ipfo?
fi adefle poterit, prrfente .
quoque non ancifis utantur .

N

C

CttKil. ticntrtl. Tom. XXXIV.

S «

»

Ne-

9^7

■» ■ M e ■
Concilium ΑΛ
QJ/INSt.

ANNO ■
Neque camifis ad collum, Gre ad manu» trit. A
CHkiSTl pi» eut laboratis.
» i »».
Ncque item pilei* , niG valetudini» can fa, iifque fimplicibus, non fericis, neque turbinata,
quot tame* in ecclefiam ft aide·, prefertim pu­
blica» ingredientes ftstim dimittant.
Birretum autem temper gerant in crucia mo­
dum conflictum , ut ccclciiifticos homine» de­
cet .
m
Unguenti» , Bc omnibu» odoram dllelebrit ab(lineant.
©
Annules ne deferant , nifi quibat ea digni­
tati» officio convenit.
Ac denique in vcftitu omnem novitatem fisfiint , non tam nimie elegantie , quam for­
ium & negligent!* fufpicioncm evitante» ·
B
Arma ne ferant, nifiitineri» longioriscaufa ,
atque ea tamen breviora, ac facultate ab ordi­
nario impetrata.
,
Ne perfonati unquam incedant, neve corneediarum, aut chorearum, aut profaniulliuifpeâaculi actore» lint, vel fpeâatore».
Nepagclli»pidi», aut alea, aliove hujufmodi ludi genere ludant, aut ludente» fpcâent.
Neve ullum venationi» genu» eterreant, aut
canes, accipitrcfve , aut aliud alant venaticum
animal .
Tabernas ne fréquentent, adeantve, nifiiti­
neri» caufa .
A comeifationibu», dr. minus honefli» convi­
vii* abftineant omnino, atque ab ii» etiam, qu· C
potiu* luxus, aut voluptati» fint quam propin­
quitatis aut neccffitudinis caufa inftituta .
Ne diderii», aut mordacibus utantur falibus,
neve facnu feripture verbis ad profanos fermones abutantur.
Ne tutelam pneterea , curatnve , nifi intu-itu
pietatis , idque facultate feriptis ab ordinario
impetrata, fufcipiaàt.
Ab omni genere mercatur*, aut a laicorum
negotiis tra&andis omnino abftineant, neque fe
in cis medios, aut interpretes adhibeant, neve
podia etiam ecclefiaftica, aut decimas ipfi , vel
per interpofitas perfonas condocent, aut cum ipfis
conduâoribus aliquo-modo participent, miuufque ab cis aliquid eo nomine accipiant.
D
Ne cum mulieribus, cujufvis generis dr con­
ditionis cohabitent , praterquam cum matribus
& fotoribus, line ordinarii licentia feriptiscoocefla : Feminas autem ancillas eis hanere non
liceat, nifi qu· quinquagclimum «tatis annum
exegerint , k vitam non fufpeâam duxerint :
qua in re perferutanda , omnem diligentiam
adhibeat epifeopos , neque ejus rei facultatem
uli cuipiam nifi feriptis concedat j nt qui in
fortem domini vocati font, clerici ejus cur*
commilfi non culpa tantum > fed etiam omni
cuIjms caneant fufpicione.
Si quia autem poft hujus decreti evulgationemaut intimationem, duobus menGbaseiapfi·,
mulierem habuerit fecum habitantem , vel fibi E
in domeftico ulu infervientem', is prater alias
, poenas quibus jukaSui ftatus conditionem affi­
ciendus erit , fuipendatur ab ordinibus , donec
ordinario videbitur.
Quod fi iterum monitus parere recufaverit,
omni officio ac beneficio perpetuo privetur.
Illegitimos filios clerici fecum domi nullo
■nodo retinpaot, ut pruterit· incontinenti· la­
bes ac memoria omniao aboleri valeat.
Sacerdos quifque dominicis faltem diebus ,
lc feftis onuMbos, legitimo reflante impedimen­
to, miflam celebret . Qui vero curam anima-

Htmucus ΠΙ.

nnasaanc.

ΛχΟ

P®’ _______

ram gerit, ter preterea in hebdomada , ac fis- ΑΜΝΟ
pius etiam justa loci coqfuetudinem, aut pop·· CHAISTI
li ncceffitatem.
*>·*Diaconus autem, Bc fabdiaconu» bis in menfe, dr quoties fefto die altari mioiftrat r Cete­
ri clerici femcl faltem fingulm menfibns com­
municent , atque etiam preterea in majoribus
Chrifti domini folennitatibus, Bc indiealfumpHonis beat· Mari· virginis ■ k fefto omnium
fftâoram .
Qjii id facere omiferit, graviter ab ordinari·
compiatnr, fi fit in civitate « fi in dicrcefi , a
parocho, qui cum monitum non parere animad­
verterit , eum ad ordinariam deferat.
Qui hora» canonicae legitimo ceflante im­
pedimento intermiferint , quicumque e*s reci­
tare tenentur, fciant ea bulla Pii pap· V.-ea
de re condita, non folum gravi’ fe peccato pbftriâo», fed omnes etiam beneficiorum fuorum
fruâus , qui in fingulos dic» eis obtingerent ,
fi quotidie in lingulas horas dividerentur, amit­
tere , neque a confeflario ulla ratione abfolvi
poflit, etiam jubilai cujufrumquc gratia foffinagante , nifi fruftuum , quot indebite percepe­
rint, fafta prius ad difte bull· prcfcriptum reftitotionc ■
Veftet quas domi privatim clericalis ordinis
homines induent ejufmodi fint , qua non colo­
re, non ulla habitus fpecie clericali modeftia
diferepent.
Cum in ecclefia verfantur , quo tempore fuperpellkeum induere non debent , ne fint fine
toga exteriori , prxfertim horis quibus divina
celebrantur, aut populus ad ecclefiam accedere
folet. N" vero ab.
ea etiam in dictcefanis
locis, vicis , ac pagis prodeant , nifi cum eos
pedibus iter facientes via difficultas, Bc longi­
tudo aliter cogit. Superpelliceis, cum minifterii ufus id poftulat, omnes utantur , qu· non
lacera fint, non fordida, &qur etiam manicas
habeant : Superpellicea autem illa qua manicis
carent, fc qua non fuperpelliceorum icd man­
tilium potius nomine aigna funt, omnino pro­
hibemus. Canonici vero eathedralium Bc collcgiataram, quo tempore cappa induuntur, iiroccneto induantar~fob^cappa .
/
Clerici com fuperpelHceis fuerint induti, nui/
Io modo in maniMs flores, nec aliud quod fla­
tui fuo fc ecclefia non conveniat, habeant,
nec deambulent, nec crrcumcurfitcnt : fed gra­
ve* femper fint ia inceflii k ftatu.
Singuli autem preterea, prefertim qui in ali­
quo minorum faltem ordinum font . proprium
utpcrpeUkeum habeant, quo etiam ia ecclefia,
cui aicripti faut, k alibi, cum ipfis fui*fungi
muneribus contigerit , uti poflint.
Si quis perfonatus , veftcs clericales' aut monarhafes, vel ad eorum formam induerit, k ia
qui eas affumpfetit, k ia qui accommodant,
grave· pernas fubeant.
Qui veto clericus, cujufvis etiam gradus, or­
dinis , dignitatis , in aliqua re pnmiffis non
obtemperaverit : is prater pranas jam iaflift s,
•ut fafmari pernitentia, aut pecunia., aut ίο£penGone ab osdinum munere , k beneficiorum
admiaiftratione, aut ipfis etiam beneficiis, aut
circere, aut exilio , aut pluribus fimul ex iis
pcenis. aet etiam gravioribus pro modo cuipm
epifcopi arbitratu mulAetar . Qui heram in ea­
dem re peccaverit, duplicata pruna pro ratione
criminis ab eodem pleaaiur.

90
ANNO
CHAIST1

caaooanu
», *UI.
Dt tfifnfit.

Aquini·.

HXKKieut ttr.
nuceae

9 70

A gant adhibeantque, qui vir fit facra (cientia , ~——■
prudentia, (pedatis moribus, le vit* fandita- ^"*51

tc infignis: cujus etiam fttsdio, Ic conlilio, Ic
PISCOPUS in fpecalc conftitutus , It fuprecationis fpiriru in rerum graviorum delibe­
pra montem politus G cut debet omnium iarationibus aliquando uti pofant.
fetiorum aâiones mfpicere , ita meminerit le Ne omittant etiam facr· theologi* , facroomnium confpedibus expolitum efle , nec polrumque canonnm , aliarumque ecclefiafticarum
dodriuarum oflicio, muuerique cpiicopali pro­
ic abfcondir propterea fibi Ic fregi attendens
prie congruentium ftudiit quotidie ftatis horis
in omnibus ( ut eft apoftoli prnceptum ) la­
boret , ac minifterium Cuum impleat , cundaoperam dare, quotidieque aliquid cx facris bi­
bitis , pqtrffitnum cpiicopali fidei celigionique
que ad Dei voluntatem adminiftiare vigilan­
ter ftudcat , conflanti virtutum epifcopalium
commiuis, ftudioie legere, gentilium autem li­
oflicio.
bris, ut Carthaginenht concilii canone vetitum
In ptimir cum eum in oratione fandifque
cft, ne operam dent.
meditationibus frequentem efle oporteat , cer­
Officii preterea fui efle putent , eos excipetam fibi horam quotidie fumat, quam in con­ B re, audire, qui ipfos vel tanquam judice! vel
tanquam parentes, vel confultores adjutorefve
templationum divinarum ftudfo exercitationeadeunt. Itaque his peradis , quz ad divinum
qot attentiflimis religiofe mentis cogitationi­
cultum, religionis officia, &* ad animi fpiritufbus ponat. Qua oratione non fibi ipli tantum,
Îitae pia ftudia pertinent , omnibus adeuntibus
divini luminis illuftrationem depofeat: fed et­
e faciles bcnignofque przbeant , ita tamen at
iam pro fidelibus fur cure cotnmiffis humiles
ne a gravitate recedant.
preces fundat, eorum peccata deplorando, pioIn auditorio omnibus fatisfacert ftudeant, ac
que gemitu , &* religiola (upplicatione Deum
ne infimos quidem homines audire negligant ,
orando, ut disjedis peccatorum nubibus , plu­
fed hos, vel itnpritniscum adfunt, ad feaccerviam Ic rorem fur divine gratie ac mifericor(antt Expediant ftatim qur rede poflunt: om­
die effundat in hereditatem , Ic agrum ccdenibus autetp , vel re iplà , vclconftlio, velconfiz fur.
folsndo prodefle ftudeant.
Certam autem horam ad vefperum przfcriQuz ipfi poflunt ac debent , ad fpiritualem
bat , qua univcrla familia quotidie, vcl in iacurationem ac gubernationem, divinumque cul­
cellum domcflicum , vel in ecclefiam proximam,
tum (pedantia , hzc per (e imprimis przftate
ad orandum conveniat: ubi h ipfc interfit, fi
ftudeant, cetera , quz inferiora (unt , potias
mndo aliquando impeditus non fit.
per vicarios, miniftrofve alios exerceant, It cMifle facrum quotidie celebrare eum debeat
xequantur.
facerdos, quifquis ille fit , nifi legitima caufa
Quicquid autem temporis animi relaxationi
impeditus ex gravi infignique venerabilis Bed*
aliquando ob valetudinem dabiitrr, id omne ,
lententia, id epifeopus maxime videat, neprzvel in fpiritualium librorum ledione, ftudiofe,
ftet negligenter : qui quidem peculiari quadam
vel in confuetudine , tc colloquio piorum , ic
ratione ex hominibus aflumptus çft ad Deum,
eruditorum hominum , fpiritualifque vite aman­
ut facrificium pro peccatis offerat populi . Ac
C fortifie id in fingulos dies aliquando przftatium ponar» ftudeant.
re non poterit, dominicis tamen , feftifve die­
A nimia (ocularium tc przcipue feminarum
bus omnibus, nili neceflitatecompulfus, nullo
familiaritate meminerint abftinere.
pado id prztermittat.
Srcularia convivia fugiant.
HoC vero ipfum epifeopi facere curent , cre­
Ledio in menfa potiuimum fit e facra feri­
brius in ecclelia , quam in privatis oratoriis ,
ptura, tc paftifralibus libris ■ 8c vitis fandorum
ad populi aedificationem.
D epifeoporam, qui epifcopale munus egregie obi­
erunt Tridentini etiam concilii decretum infefTum preterea miflz facrificium facere Aude­
ant, quibus diebus ecclefiis , altaria aut Cam­
fione vice Ii ma quinta editum , capite primo dc
vira epifeoporum, Ic formulam illam promilliopanas confeccsbunt, auc coemeteria , vel ctiam
nis iuz in conlecratione depontificali libro pro­
Cum ea reconciliabunt, Ic alia ejuidem generis
epifcopalia oflicia obibunt. Illis item diebus ,
latam , fzpe in menla legi curent , Ic przciÎ>ue diebus folcnmoribas, Ic dic confccrationia
quibus ecclcfiaflica beneficia conferent , fle ge­
neralia clericorum qui initiandi funt , Ic eooufc. '
feflariorum examina habebunt, ac ceteras deni­
Epifeopus non profano ornatn , -aut appara­
que graviores confultationes Ic deliberationes
tu , fed fidei A vitz fplcndore fibi auctorita­
inibunt.
tem quzrere debet. Itaque non profanis ncqoe
Et cum hujufmodi facris &epifcopatesadioprctiolis veftibut, ne intra domefticos quidem
parietes utatur, led hifce tantum quzmodeftiz
nes exercent , ne illas aggrediantur, nili prius
illius mimfterii , quod tradant , gravi aliquo
cpiicopali conveniant . Sit annulo cpiicopali
fevmone Ic concione , populo vim & rationem
contentus, Ic eo femper utatur, Ic ubique tum
pie explicent , quo magis fideles ad rerum di- E domi, tum foris, tum in fua , tum in aliena
vinarum cultum excitentur.
diacefi , ut perpetuo (e ecdctiz iuz (ponfum
efle meminerit. In publicum etiam Ii non ex­
Cum autem jufta de caufa tniflz facrificium
tra aedium epifcopalium fines proditurus eft ,
non faciunt, religiofe ramen ei mterfint . Ca­
nonicas horas, attente , dilliiiCteque recitent ,
tunicam lineam, quam rochetum vocant, femdebirumque illud munus, li minus congruis tem­
per induat , cum moaxetta ex Jnnocenfii ter­
tii decreto .
porum momentis , cum per occupationes non
Roche tum ctiam Ic moztctt.m com per diplicet, praveniendo potius , quam tardando perfolvere ftudeant. Singulis autem feftis, ac przcefim equo iter facit, vifitationis caufa · tum
ftrtim dominicis diebus in choro divinis omni­
vero interiorem quoque tunicam breviorem
ac mantellum viatorum adhibeat , lice»
bus officiis, aut faltem conventual! mifle, vefpenfque interfint.
Cum vero animi relaxandi gtatia extra civi­
Confeflarium («cularem, aut regularem delitatem exit , ( quod non ita («pe facere d».
S f J
bet )
Ctacil. itMrel. Tom XXXIV-

E

,*ζχ.

.

P7»

Concilium

ANMp b*1 ) rochetum poterit ad libit·· deponere . i k
CM RITU
Maxime convenire fciat fi toto advent*· *
·>*}· quadrageGma tcmpbre omnibufque (extis feriis,
■ ac jejuniorum diesui, nigro tantum colore li­
tatur, ficut reliquo anni tempore violaceum egifcopalis dignitati· proprium dimittere non de-

AQUiHdt·

munucusm.
aaxvaaac.

97·

ra mifceicordia incumbentem , ac divisarum Λ N N O
fcripOKanim miniftena fcrntaate· epifcopum esuum
ftudiofius attendant , ejutque adiomtm , dk
ijaj.
(and* convcrfatioois quafi left· fiat * imita­
tores.
Habeat deinde ecclefiafticam perfoaam ', fpodatam tc probatam, qua prafeAa fit moribus
famili*, ac de omni·· (elute follicita, fpecialc· curam fuftmcat, eamque bonis ac piis ar­
tibus ac literis profcrtim facri* pro cujufque
fcnfa de intelligents* erudiendam curet.
In veftitu colorum varietatem omnino cxcludentes, tantum nigrum vel filicum coloremveftibus adhibeant. In veftitu ut nimia elegantia,
ita Cordes etiam vitentur.
Non fint in familia fcandalofi neque ulliua
criminis fufpcdi : fugiant autem laicorum , *
maxime feminarum longum frequentque com­
mercium .
Curet epifcopus omnem familiam faam f*pe
de peccatis confiteri, etiam f*|>e facram euebariftiam (umere, quamprofertim feftis folcnnioribus, de femel in menfe de manu epifcopi fu­
mant.
Errantem modefte ac fevere reprehendat dc
corrigat, pertinacem e familia excludat, rgrotantem omni cura, vigilantia, drpietate curet,
nec fumptibus parcat.
Iu elecmofynis fit largas , Sc prster eas ,
quas per eleemofynarium luam diflribuit , ipfe
quoque propriis manibus iapiui pauperibus eleemofynas Isrgiatur.
Denique talis fit domefticorum omnium ha­
bitus, incefliis, Sc flatus, ut ex eo etiam ap­
pareat, illos efle miniftros miniftrorum Dei.
Pium fanâorum patrum inftitutum ad cele­
brandas cpifcopoium exequias jatndiu intermiffum ad ufum revocantes, (latuimus ut eptfcopo mortuo, vel tnoiti proximo , tres primi de
capitulo pratentes, vicinum epifcopum, vel eo
impedito alium invitent, St fi fieri poteft ma­
ri me mctropolitanum, qui ftatim veniat, ac fi
vivum epifcopum invenerit , accuratiflime confolctur , Sc ca officia preftet, qua ad anima falutem tali tempore requiruntur. Mortuum vero
una cum fnculari dc regulari clero folenni no­
te ad fcpulcrum profeqnatur.
Nihil autem epifcopus pii hujus officii grati*
a quoquam exigat, vel (ponte oblatum accipiat.
Ejus tamen expedationia caufa corp·· antiftiti*
ne amplius quadraginta horis mfcpultna ja­
ceat . Interea vero curet capitulum , ut caftodiatnr corpus de circum ipfum frequentes e cle­
ro fint, qui pro ejus anima prece* fundant om­
nipotenti Deo.
Eide· capitulo hoc nanus injungimus , nt
ptiaso qaoquc tempore provinciales epifeopos
omnes de epifcopi nsorte faciant certiores qui
in ecdefiis cathedralibus aaiffam (oletuxi ceremo­
nia pro ejus anima celebranda· curabunt , dc
Îoblicis fupplkationiba* ac precibus indiAis ,
leam pie Tandeque deprecabuntur , nt or­
bato gregi pallorem dare velit juxta cor
fuu·In exequiis ejus plure* viginti quatuor cerei
majores non accendantur , idque impenfa vacan­
tis ecclcfi*, nifi extent defundi bona, vel alius
fit > qui de jure aut confuetudine fumptum fa­
cere debeat.
Epifcopi negligentia in comprovinciali* epifcopi funere, a lynodoprovinciali, canonicorum
veto dc cleri, * fncceflore epifeopo graviter pu­

Tonfuram temper confpicuam gerat in capi­
te grandiorem milito , quam ceteri inferiore·
facerdotes , qua perfediu* a terrenis curis &
occupationibus abAradum efle, dc Deo adherere propius multo , quam alio· clericos debere
.
fe intelligat.
Cum exit per civitatem iuam, ve! etiam per
diacefim, temper populo find* benediâionii
munus impertiatur, etiam fi quis non genu- B
!
fledat.
Semper csppam epifcopalem , cum in ecclefiam, vel ad divina officia , vel ad alias ejuf­
dem generis adiones accedit , dc eo magis
quando ad illas a capitulo deducitur , omnino
induat.
Cum per civitatem exit , extra adiones ta­
ctas , protêt rochetum Λ: moricttsm adhibeat
etiam galerum epifcopalem, quem tuper bonetum induat, vel ab uno ex majoribus de fami­
lia ante te deferri faciat.
Quod de epifeopo hofpitio excipiendo Cle­
omeni pontifex & martyr apoftolica quadam
conftitutione feribit, id epifcopi provincia no­
ftro ad uium, revocare ftudeant : ut epifcopum, C
qui aliunde venerit, benigne & amanter hofpi­
tio excipiant, cum eoque agant, ut die fefto fi
permanierit termonem in primis populo habeat.
Eft enim, inquit idem Clemens, hofpitis hor­
tatio grata atque utilis. Hoc praeterea etiam fi
ille renuat , facere cogat fanda quadam vi ca­
ritatis , ut populo benedicat.
Si quando aliquem ex coepifcopis noftri* in
belli, famis, peftis , aut altas hujutmodi neceffitates, aut difficultates ( quas Deus pro tua
pietate avertat, ) publicas vel privatas incidere
contingat, reliqui provinciae noftra epifcopi opem illi afferre ne differant , tum oratione dc
publicis fupplicatiauibus , tum eleemofynarum
ut quifque poterit largitione, tum omni etiam D
•lia ratione Sc modo , ■quo fratris epifcopi ac
ejus etiam populi laborantis , calamitatibus ,
large atque opportune iuccurratur.
Sacra leitio nunquam defit in menta, cui et­
iam neque accumbere nifi procedente benedidione , neque ab ca , nifi gratiarum adione
perad* recedere deber epifcopus.
Ut autem temperanti* potius exemplum quam
luxus irritamentum fit epifcopalis menta , ne
plura, quam tria aut hofpitum gratia quatuot
ad tummum fercula apponantur , protêt efcam
primo apponi folitam, It jurulento· cibo· ,
ladiciniumque, dr frudus item quos in iecundis rnenfis apponi moris eft.
Domi dc familia fua bene profit, curetqne E
ut honeftas, decorumque in familia fervetur .
Qui enim domum tuam regere nefeit, nec Dei
ecclefiam rede gubernabit. Familia numerus is
tantummodo fit , quo fimul ecdcfia utilitati
& epifcopi neccffitati confutatur.
Eum autem vehementer hortamur ut in fa­
milia quamplurimos poflithabeat clericos, qui
non nili clericali habitu utantur de decenti , *
in illis fi fieri poffet commode , ad minimum
duo· tactis initiatos , dc unum facro presbyte­
ratus ordine infignitum , dc bona exiftimationis, qui omne· vigilantem , orantem , ia oponiatur.

Sacra

.■*•*1

«

:>iiaiÉh>.. .....

97i

‘VTJT

CoMCitioM A^UUNi..

'SJJS.a

J74

ANWo'
Sacra aanlvetiarU pre mortuo epifeopo quo- a gent aut reparatione , reftaorentur , k cura aCMU>Ti Unnh fiant in ecclefia cathedral i, qaamdiu pronimarum , k alia debita obfcquia refte exer- cuairn
•1·»·
uwii ejnt foccetfbr in epifcopatu vixerit , vi­
ccauturi0j.
ventis epiicopi fnaptibos.
Et fi io eia vigeret obfervantia regularia ·
Cw primam aliquis bujos proviaci* rpifcoprovideant epiicopi paternis admonitionibus ,
p·· «aorte· obierit, archiqii epiicopaiis claret
nt eorum regularium (uperiores, juxta eorum
•otarii poblici fide, na capitali vicario, alte­
regularia inftituta debitam vivendi nonnam obra tai de capitulo, ad quern vei oScii ratione,
fervent , k obfervari faciant , k fibi fabditos
vcl coaiaetadine pertinet, k fi nemo talis eft,
in officio contineant, k moderentur . Quod fi
alii antiquiori refidenti tradatur , ab eit deniadmoniti intra fex menfes eos non vifitaverint,
qne ana k Item altera fervent j quoad alias
vel correxeiint, tunc iidem epifeopi eos vifitsenifcopus creabkar, cui ilia· reftituant, k ra­
re poffint k corrigere , prout ip6 fuperiore·
tione· de fcripturis ία investir io notatis, eoponent, juxta totum inftituta , quibufeumque
rumque cuftodia coaaiflii cidcm reddant.
appellationibus k exceptionibus non obftantibu·.
Ia cccleGi·, tam cathedralibns, quam colle­
B
Di kit i» fuikei tfifitfuii* fttn ctatilit Tritlmgiati·, in quibu· nulla font diftribotioncsquo­
tidian·, vel ita tenues, ut verifimiliter neglitùto ItitUt CMSfSM· ΛΗ/ΙβΙί<Λ ftjil JtltfMUl
frttiitn Mtt V
Santnr, poffint epifeopi tertiam partem rruuum, tam dignitatum , quam canonicatuum
feparare k in diftributiones quotidianas con­
N monafterii· f”onachorum , ubi commode
vertere, qua inter pre fente· juxta divrfionetn
ab epifeopo etiam tanquam spoftoliea fedis de­
fie:’ queat, le<-.o facra icripturss habea­
tur, qua in re, ft abbates négligentes fuerint , legato , in ipfa prima fruâuum dedoâione fa­
cienda , dividantur , falvis tamen confuetudiniepiicopi , eos ad id opportunis remediis com­
bus earum ecclefiarum , in quibus non reliden­
pellant .
tes, feu non fervientes , nihil vcl minos tertia
Nemo faculatis clericus , aut cujufvis ordi­
nis regularis citra monafterium degens etiam
parte percipiunt.
Difpenfatioocs quacumque auâoritate conce­
fui ordinis privilegii praetextu tutus cenfeatur,
denda
. etiam ha qua gratiofe concedentur,
quominus fi deliquerit ab epifeopo fecundum
canonicas fanâiones rift tari, puniri, k corrigi C fuum non fortiancur cfteâum , nifi prius ab eptfeopis fummarie tantum k extraordinarie covaleat.
gnofeatur, expreflas preces (obreptionis vel ob­
Epiicopi ecclcfias quafcumque qaomodolibet
reptionis vitio non subjacere. Idem in com­
exemptaa auâoritate apoftobea lingulis annis
mutationibus ultimarum voluntatum fervetur.
vifttare tenentur , & opportunis jutis remediis
Cum cx notariorum imperitia plurima dam­
providere, ut, qua reparatione indigeat, repa­
na, k multarum occafio litium otiatur, poffic
rentur, k cura animarum , G qua illis immi­
epifeopus quotcumque notarios examinare , ilneat, allifque debitis obfequiis minime defrsulifque non idoneis repertis, aut quandocumquc
denter, appellationibus, privilegiis, confuetuin officio delinquentious , officii ejus in nego­
diaibus, etiam ab immemorabili tempore pratiis , litibus k caufis ecclcfiaftici· , ac fpirfcuaferiptis , judicum deputstionibus , k illorum
libus exercendi ufum perpetuo aut ad tempus
inhibitionibus penitus eiclufis.
prohibere , neque eorum appellatio intctdiâio·
idem fervetur in ecclefiis facularibus , qua
nullius diocefis efle dicuntur , ut ab epifeopo
nem epiicopi fufpendat.
Epifeopi in monafterii· Gbi fubjcAis ordina­
cujus cathedrali· ecclefia eft proximior , fi id
ria m aliis fedis spoftoliea au&oritate elau­
Confiet, alloquia ab eo qui femel in concilio
turam monialium reftitui & conferveri procu­
provinciali a prelate loci illius eleâus fuerit ,
fd munus obeatur.
rent .
Quoniam per fiâas caufa·, qua tamen fatis
Monafteria, qua capitulis generalibus , aut
probabiles videntur, interdum accidit ut non­
epifeopis non fublunt, teneantur infra annum,
nulli ejufmodi gratias extoiqueatii, quibus pa­
k deinde quolibet triennio fefe in congregationa, qua illis epilcoporum judicio font inflida
nes redigere, juta cap. In fingulis de flat.monach. k fi négligentes fuerint, liceat metropoaut remittuntur omnino, aut minuuntor : epifcopns apud ccclcfiam luam refidens dc fabrelitano eos pro pradiâis caufis convocare. Qtsod
ptsone gratia , qua fuper abfolotione alicujus
fi etiam metropolitano inflante pradiâa exequi
non curaverint, epifeopi· in quorum dicecefipublici criminis, vel deliâi, deque ille inqui­
bos loca pradiâa fits funt, tanquam fedisaporere ceperat, aut reniflaooe pana , ad quam
ftolica delegatis fnbdantur ·
ctiminoius per eu· condemnatus fuerat, ml fis
Uniones de beneficiis liberis faâaecclcfii· juprecibus impetrata per fe epifeopus ipfc etiam
tifpatronatus, qua nondum plenarium fortita
lammaric cognofcat, ipfamque gratiam poftquam
per falfi narrationem ■ aut viri taciturnitatem E fuat efféânm, vel deinceps ad cuiufvis inftantiam fient, ba per fubreptioueas obtenta iotclobtentam effe legitime conftiterit, non admitligantur. Qua vero effeâum confecuta funt,
ut.
k t quadraginta anoia faâa , ba ab epifeopi·
Quacumque in dkzcefi ad Dei cultum fpcrevideantur , examinentur , ac qua per fubceâant ab epifeopo diligenter curari , atque iis
ptiooem, vel obreptionem obtenta fuerint, fiab epifeopo provideri aquom eft . Propterea
mul cum unionibus irrita declarentur. Simili­
commendata monafteria, etiam abbatia, prio­
ter cocaofcant epifeopi de patronatibus acquifiratus , k prapofitura nuncupata , in quibus
tia in beneficiis antea libetu a quadragiuta an­
non viget regularis obfervantia , necnon bene­
nis citra, k infimarum acquirendis, kquosnon
ficis , tam curata , quam non curata, fucnlaria
repercrint, ob snaxime evidentem ecclefia , vel
k regularia, qualitercumque commendata, et­
bmcficii nereffitatem légitime conftituto· effe, in
iam exempta, ab epilcopis annis fingulis vifitotam revocent, k beneficia hujnfmodi fine daaatenanc, qni cerent ut qnm renOTauoac indino

I

975

Concilium Aqusnsa.

“oiTN"‘

97*

ANNO no *H* poffidentium , A rcftituto patroni· eo, A
Confirmationis facramentum ubi opus erit anno
miniftrabunt , omnes ad panitentiam cohor- CHJUSTt
CHHuTl quod ab en idcirco datum eft, in priftinum li*
<>*ib.-.tatis ftatum icdu.ant.
rabuntur, Ac quos aliquo peccato teneri Cogno»>··.
Si clerici, concubini·, tut alias mulierer : de
vciint , cujus abfolutio epifeopo refervata lit,
quibus poflit haberi fufpicio in domo ve! extra
co> confitentes St humiliter veniam petentes ,
Jctinurint, au: cum iis aliquam confuetuùincm
vel per fe, vel per alios, ad id munus dele&oa
habuerint , &- moniti a fu|R-rioribus ab iis fe
abfolvent.
In fingulis loc's a viris ctate, ufu ,lc probitate
non abft.nuerint , tertia parte finit uum benefi­
ciorum iuoium
penlionum fint ipfo fido pri­
commendatis, de omnibus diligenter inquirent,
vati, qu» fjbricz ecdefi» applicetur. Si icci nqu» eos pro oIlici i lui munoe kire oportebit.
dz ntcnitioni non paruerint, non folum omnes
Ecclefiam & ejus paces omnes infpicicnt,an
finitus amittant , fed etiam a beneficiorum ipeo cultu 8c nfiore teneatur, quem domum Dei
forum adminiftratione , quoad epikopus etiam
decet : fi quid reftituendum , reparandum , reuti apoftolk» ledis dclcgatusarbitrabitur, fu,concinnandumve fit , jubeant , ab iis ad quos
pendantur. Si autem itafufpenfi, cumiisctiam
pertinet tafarciri. An landorum reliqui»tuto,
vertentur , beneficiis St penlionibus perpetuo B ornate, decenterque ctiftndit* aflerventur. Aut
fniventur, atque ad beneficia obtinenda innabiqur de cametcriis hac Iynodo fancies funt ,
cs reddantur , donec poft minifeftam emenda­
re ipfa proftentur . Si coniecranda fint altaria,
tionem ex caula epifeopo vifum fuerit, cum his
conlecraoun:, li qua ecclefia, cameterium pol­
difpenlarc . Qiod fi lemcl dimilfas , iterum
lutum fit, reconciliabunt.
kundalofas has mulieres fibi adjungereaufi fue­
Videndum etiam, an dc.'iijt vcftcs, libri, ca­
rint, protêt przdiâis panas, excommunicatio­
lices , paten», corporalia, & reliqua ejus gene­
nis gladio plcfUntur,
ris inftrumenta Ar ornamenta , qu» ad altaris
sninifterium, tc ad divina officia fint neccflaria.
Dt vifitttittt .
An illa munda & purgata ferventur . An
mid», aliaque divins officia, qua oportet .pie­
NTER epifcopalis officii munera przcipua ,
tate , ac devotione , ac ad prcfcriptum hujus
8c ad falutem gregis maxime neceifaria eft
fynodi celebrentur : An ecclefi» libri , vetera
vifitatio . Ideo monemus epiicopos omnes , ut feripta, inftrumenta , & privilegia refte cuftofinguli cx decreto facri concilii Tridentini, eediantur: An eorum extet ratio, queiu inven­
clcfiam fuam Ar diacefim vi (itent intra tempus C tarium relata funt.
ab eodem concilio prrftitutum .
Tum de dignitatibus, canonicis, &- aliisec­
Meminerint autem . vilitationem ad falutem
clefi» miniftris inquirendum erit, an rite; legi­
eorum , qui vifitandi funt , indituram effe .
tima state fint ordinati an ordinibus initiati -,
Qpamobrcm illis maxime propolitum effe de­
quos eorum officii munus requirit, aneerlefias,
bet , ut in cis incorruptam , orthodoxamque
beneficia, feu ecclcfiaftici officia, legitime ob­
doâiinam , ac probitam morum dilciplinam
tineant , An in ea fe quifquam intnifcrit . An
tueantur Bc reftituant.
icfideant, Ic adminiftrationi Gcramentorum , Ac
Et cum epiicopi ceteris omnibus bene fanâemiflarnm divinorumque officiorum celebrationi,
que agendi exemplo praeire debeant, antequam
& anmverfariorum perfolutioni , aliifque one­
cleri populique vifirationem ineant, afefuaqne
ribus , Ac muneribus fatisfaciant.
familia vifitandi initium utiliter facient , quo
Qu» fit eorum vit» Ar morum ratio, qui vereliqui omnes dotneftic» illius vifitationis ratio­
ftitus, quibus cum verfaii foieant , qualis fit eo­
ne exeeutioneque incitati, pafturalia jufla, qu®
rum familia, an fordidis , At illiberalibus arti­
ipli vitando prokripferint , promptius , atque
bus , & ab eorum gradu alienis operam dent.
ftudiofius exequantur . Deinde vero civitatem , D An ecdcfiç jura Ic bonorum ecclefiafticorum pofdiacefim poftea vilitcnt , nifi forte aliud iplis
feffionem defendant . An eorum fruâus reâe
videatur. In civitate cathedralit ecclefia primo
difpenfent . An pacem inter fe habeant, Ar ίβ
loco vifitetur , tum linguis collegiato, fi qua
in aliorum pacificatione interponant, Ar inimi­
funt, deinde parochiales omnes, in quibas tc pa­
citiarum Sc odiorum caufas tollere ftudeant. Aa
rochi tc quicumque praterea facerdotes, tc clerici
populus pie verfetur in ecdefia , miflamque Ae
in parochiis commorantur evocandi font.
alia divina olficia audiat reverenter.
Scholas, feminam, fodalitates, hofpitalia,
In parochiis, prater ea omnia quç diximus,
ac cetera pia loca vifitantes , ftudiofe ac dilivideant , an paiochi ex decreto in hac fynodo
gentet omnia infpicicnt t abufus , fi qui irreedito libros habeant, in quibus baptixatorum,
pferint, tollant, tc videant in quem ufum eleeconfirmatorum, eorumque qui matrimonio jun­
mofyn» que ab eis colliguntur , convertantur,
guntur, ac mortuorum nomina Ar cognomina de& rationem exigant ab eis,'qui didas eleemokribantur. An rite facramenta probeantnr, an
factofandum euchanfti» facramentum, chrifma ,
lynas It alia bona locorum pioium hujufmodi
Ar reliqua facra,ea muoditiveura, Ar cuftodia.qua
adminiftraverint, ac denique pro bono regimi­
ne, tr ftatn locorum , Sc conrratemitatum hn- E debent,conferventur, Ac fuo tempore renoventur..
jufmodi ftatuant &.· decernant , prout expedire
An euchariftia , pie Ar honorifice profequenre fi­
viderint.
delium comitatu , ad (gros afferatur. An legitimo
Statuta difciplinitorum & aliarum quarum­
matrimonia,Ar inecclefia adhibitiscx deer. Trid.
cumque confraternititum examinent , Se qu*
concilii denuntiationibus debito tempore contra­
abroganda Ic corrigenda judicaverint , abro­
hantur. An fu» curçcommiffai ecdefia· maxime
gent ic corrigant.
diebu· feftis deferant, ut inferviant alienis . An
Studeant verbi Dei przdicatione 8r paterna
Dei verbum prodicent, Ar pueros rudimenüifidcl
cohortatione ad religionem, vita innocentiam,
inftitoant. An libeo· neceftiu ios ad munus paro­
pacem it concordiam omnes adhortari. Si vero
chia le habeant : denique difpicient, an in populo

I

privata admonitione opus effe intelligent , in
ca» docendo, argaendo, oblectando, prorei,
perloao, ac temporia ratione incumbent.

fint hsretici > ufurarii, concubinarii .aliione ftagit iofi, It facinorofi homiact, qoi inimicitias je­
tant, fui quadragefiaam Araha jejunia, feme
dioa

977

"kuSt

Conchium Aq.ubnii

Amno dies, ftr reliquos ecclefia ritusmon fervent, A prout maluerint , fecum ia ea vifitandi cum aniso
adhibeant, quos pro pnsfeatibus At divina af- CtUUSTt
HKim quique faltem icmel in anno potitu fua cunfefli
fiftentibus durante hujufmodi mnarra haberi >ι·ι.
ijij.
non fint» aut facram eechariftjMi non fampferint . An fint qui legata pia non «sequantur.
volumus.
An domellica difciplina pacrumfapiili*· in edu­
Notarius autem vel fccretarius ne qaiequam
candis liberis diligens, pia, tc honefta fit.
pro vifitatioaK ab iis uni vifitauter, quota no­
mine exigat, neque ellum doni , etiam parvi,
His exquifitis , cognofcere ftudeant quinam
ex regularibus pradicandi munere fungantur »
quocumque modo oblati genae accipiat.
tc fidelium confeffiones audiant. An , Ac eo­
Monialium monafteria regularium juri » cu­
rum probata fit doArina , tc probata dodrirare fubjeda , quoad elauturam attinet, dili­
n« vita refpondeat . An hpfpitalia , tc alia
genter, accurateque vifitent. Loca ipfa introfpia loca reac adminiftrentur, eonsmquc bona
pedent atque e fuperiori etiam parte circumluArent
» Ac caute folerterque inipiciant profpeprudenter fidcliterque in eum ufum, cui addida funt, diftribuantur . An qui in hofpitalidus omnes, aditus » & cetera denique omnia ,
bus funt, nie vivant.
qua ad dauferam telle tuendam ullo quovis
De fcholis, friant qios libros difcipulis ma- B modo pertinent.
giftri interpretentur , At an illi officio fiio faEpilcopo ad cujufcumque loci vel ecclefia
tisfaciant . An magiftii tales fint, tc admifli,
parochialis , curature vifitatiooem adventanti,
quemadmodum in hac fynodo mandavimus. Si
tum illi potiffimum » ut vetus canon concilii
Turonenfis jubet» qui confirmationis facrameniecus, amoveantur.
De bibliothecis diligenter quarant, an in cis
tum ab eo fufeepturi funt , tum prwterea reli­
fint h*retici libri, aut qui aliter jure prohibe­
qui omnes fideles, exceptis tantum iis qui mor­
antur. Si quid in iis omnibus tollendum, corbo , adverfave valetudine laborant obviam or­
rigendumve fuerit tollent , Ac corrigent, Ac ad
dine prodeant , ac ftatia hymnorum , pfalmopuniendos delinquentes cenfuras , Ae alia juris
rumque precibus, & cum gaudio, timore, loaremedia adhibebunt.
maque reverentia illam unquam vicem Chrifti
Omnes vero, fummo ftudiomonebuntArhor­
gerentem excipiant.
tabuntur, ut officii fibi commiffi munus , fide­
Neque folum quo tempore ille adventat, fed
aliis etiam diebus, dum vifitatio parochi* fit ,
liter ac diligenter exerceant. Nequelolumh*c,
fed quacumque a Tridentino concilio, At «no­
fideles quam frequentiffimi adfint , et ipG ombis pracioiuntut , Ac alis multa , que pto eo­ C nes ac finguli , fi quid ad pnimarnm falutem
rum prudentia ac pietate, ad utilitatem ac fa­
procurandam opus habent » proprio pallori, palutem populorum eis in mentem venire pote­
rvntique libere exponant.* ac ei, qu· pro illius
runt , exquirent, At eaequentur.
officii ratione oportet , interroganti refpondoCaveant vero , ne legem de vida .procura­
ant: illum condonantem , monentem , tc pa­
tione , Ac muneribus a (aero concilio Tridenti­
terne arguentem, oblectantem» tc increpantem
no definitam tranfeant. Comitatum autem non
audiant : ejufdcm jufla , monita (r decreta fuhabeant, nifi vifitationi neceflarium : obi pia­
fcipiant : atque Dei denique voluntatem, quam
res omnino ne fint, quam odo vel decem equi
profentvs per ipfum auribus percipiunt , noa
tc duodecim vel quatuordeclm homines : fi plo­
tantum obediendi propenfione, fed etiam rede
res duxerint , alant luis fumptibus . In menfa
fadis omnino otequantur . Id porro omne, ut
duo tantum fercula fimplicis obfenii , At juru­
fideles diligenter, promploqueanimo proflent,
lentum unum cibum , At duo fruduum genera
frequentiflunique in epifcopali vifitatione ad­
afferre liceat. Quod ad reliqua attinet, decre­
fint , parochorum tc aliorum quorum intereft fa­
tum in hac fynodo Udum de epifcopalis men­
cerdotum fit, crebro prout ufuvtnerit intra mifD
is moderatione fervetur.
(arum folennia illos nocere, cum eas officii par­
Si vifitator gradu inferior fit epifeopo , om­
tes , quas epifeopo vifitanti ab ipfis prufteri
nia fupra dida de vifitatione fervet, ia comi­
conventae , tum vifitationis imprimis utilitates
tatuque quatuor hominibus ad fammum * tri­
frudufque falutares. Illud porro roret parochus,
bus jumentis contentus Gt . Si prater hujus de­
ut nemo qui intra parochi· fu· fines habitet
creti praferiptum cuiquam graves fuerint, du­
omnino fit, qui eo vifitationis tempore confefplici rvftitutiooe tenuantur -. prvterea inferio­
fus facram communionem non fumat, idque ab
res , epifeopi arbitrio , epifeopus vero fynodi
provincialis judicio, aliasnnraas fubeant. Dent
autem operam, ut non folum quam diligentif­
mane vifitans mirt» fectificium offer rat , quod
fime , fed etiam quam celerrime vifitatiooem
nullo dic io vifitatione nifi ex magna eaafa de­
conficiant.
bet epifeopus pnstermittere.
Hoc autem ita neceflarium , ac plane debi­
Nemo item , qui chrifmate non ante confir­
tum vifitandi munus provincia noftra epifeo­
matus , modo atate in hac fynodo pra (cripta
fit
, illisd ab eodem tunc non accipiat , quampi , ita folicite exequantur , ut fua quifque
urbis, ac dinscefis viKtationem fingulis anna, * abram tum pridie dic vifitationis , torn maxi­
aut fi impediti , biennio ad femmam ipfi put
me ubi epifcopum vifitationis caufa jam adven­
fe conficiant.
tare cognoverit , certo aliquo folennique Cam­
Si vero legitima occupatione caufeve impe­
panarum feno illius adventem fidelibus fignifiditi , id muneris «liquando per fq ipfos obire
cet , quo frequentius ea agro evocati omnibus
nequeant, vicarios generales, vifitatorefve alios
aliis pratermiflis conveniant, eiqeu tale, temhujus rei ufe peritos, atque idoneos adhibeant,
que necrffarium munus obeunti diligentius
qui vifitationis officium ledulo ut paraît, praprafto fint , que debent obfervantia ac vene­
Icripto tempore, eaequantur .
ratione .
Cum vero vifitationis munus ipfi per fe ob­
Studeat item «onfeflarioram facerdotum, qui
eunt , unum vel duos canonicos cathedralis ,
ad id muneris probati fint , nifi evifeopi cura
vel alios quofeumque homines ccclefiafticoa ,
promittantur, copiam neceflariam habere, nui
quos ufui » Ac adjumento fibi fore viderint ,
biduo» triduove parochia ima hominum cmrA

fiooes

97»

Concilium A<l«inî·-

p8o

"asmT

Iwnrn audiant i aut confertus tecosiciUent, et A przftare , led fatis fit proitffioai· ei femel co 'aSho
CH* nil ibta vilitatiuma , aliave
die
i
,·. qnam epifcopua
nomine prgftit» tfftrmonium letiptum , stqne CH*irri
confttntcril , prwparan lint *4 tacrarn commuobfignatum letiptum a^vrre, tr exhibere, quod
·ι·ν
nioaem ( & ad confirmationem , qui nondum
illi gratis concedatur. Hoc 'idem intelligatur
confirmati funt , ab co fanât (umendam ·
dc confeffariis.
Hoftias, vlaum , va(a, mappas , tc alia ad
Nemini praterea conckinaudi facultatem con­
(aera communionis populo miniftrandn ufurn
cedat cpiiropus . nili prater alit in eo rvqui·
neceflaria, atiaque omnia > que vititationi de­
fita , vel examine , vel alia ratinne pro arbi
nater ia ecclcha fua obeunde oppottuna epife.
trio (uo , illius fcientiam , tc peritiam in eo
prelcriptetit, accusa te parutmunere probant.
Si vere legltimequc epilcopus aliquando im
Dt teacimdin , tr verti Dei fréjjcepeditus , in cathedrali tcckfia pizdicatloais
tiemiai ·
munus fe. ipfe prrftare non poteft , ut certe
concilii Tridentini fanâione debet , id pel
piscoporum prectpuum munus eft
alios, qui idonei fini , cx ejus decreto przftet
predicationia, quod in luis eccfcfiit, per B impenfis fcilicet fuis , vel aliorum , quiliui ju­
fe exequi debent . St vero legitime impediti
re, vel confuctudiQc incumbit , eas ipias imfuerint , per cos quos ad predicatiunis monui
penfas przftare.
aOumcnt.
'
Parochorum in pafcendo populo verbi Dei
Mul us acum fircitiavis vel regularis etiam in
predications., indultria, & doftrina, & in eo
ecdeliis iuoium ordinum contradicente epitro­
genere falntaiis progrellm ab cpiHopo cognofpo predicate prelumat . Regulares cujuicumcatur , vel tilts in cpifcop.iles ades aliove ali­
queiudinit , ubi a fuis iupeiioribpa de vits ,
quando coram fc ad com innandum evocatis,
moribus, tc Scientia examinati·, fc approbati,
vel soircionibu* iplis. aliquando ad ip(um epifde eorum licentia perlonahter le coram epitro­
ci'piim nn flu vel alii is none quam inierit epif­
pis prefentace. ab eiique benedi-tioiutn petere
eopus
tenentur anteqpam przdicationu munus aggre­
Dum vel i-pneopus, vel parochus, vcl-alinv
diantur. In ecclefiis veto quz fuorUm oidiqum
concionem habet , eo ipio tempore in ca ccclenon fune , ultia licentiam fuperiorum iursrbm,
fia ejufve aliquo lacello nulle facrificium ab
etiam licentiam epifeopi in (criptis hlbcte te­
ullo quovis facctdote fieri , aut baptifmi , fi
neantur , fine qua in ipfis ecclefiis > qus non C modo mortis periculum non immineat , facrafunt fuotum ordinum , nullo modo praedicent.
mentum miniftrari prohibemus.
Iplam autem licentiam epiicopi gratis conce­
Concionator dc cetero ne pacifcarut fu per
dant , qua licentia cis non lultragccur , mii
merccdc praedicationis : Sed epiuopus ipfe Cer­
tempore in eadem .licentia praefinito.
tam eleemofynam pro concinnatore in unoquo­
Priores eeelefiarum, vel vicarriperpetui·,qui­
que loco conftituat, ac declaret , cum pattiubus incumbit onu< providendi de contionatore
nes cjtiitnodi iordidv, ac illicies Sc fimonix'la­
in luis ecclefiis, in tynodo pafchali diacetana,
bem prope fapcrc vidcantui.
vel certe tribas aue quatuor mentibus ante ad­
ventum & quadragefimam. ab epilcopo piudiL< (ΛΜβύίΐ.
catcirem petant , aut fi quem maluerint propo­
nant , ut, fi ille non fuerit cajux, libi de aliis
E ftudium ae pietis eoium , qui cele­
provideri poffit. Ncc ulli predicated pci epif­
brant, &■ qui audiunt d iv ma officia, per­
eopum ad certum locum nominato , liceat line
turbetur , uer quifquam alieni muneris partci
confenfu illius, illo relido , ad alium traniili.
ufurpe* , led luum quiique officium difigenter
re, aut alterum fibi fubftituere . Si quis aliter D exequatur , omniaqtx ut debent tn domo Iki
munus prcdfcationis ufarpaverit , aut fi quis
ord me ham ; prupofiti, archidiaconi, facrifta:,
quacumque fulgeat dignitate prodi calores in
prorcentorct , aluque in dignitate ecclelraftica
prujudicium epiicoporum mittere prufumpferit,
conftituti canonici, ti icliqui eeelefiarum mini
excommunicetur.
ftri , ea que crctcliz conftitucioaibus , vel di­
Et quoniam parochi debent in fuit ecclefiis
gnitatum , petionatuum , aliofumve officiorum
przdicandi munus ipfi fabire , in muncie luo
ecclcfiafticorum. inftituiione ipfis ecclefi· miniftr« in officii» divinis attribuuntur , accurate
impediantur a regularibus etiam ab epilcopo
miliis, quin diebus fc ft is mano ipfi proprio mu­
exerceant tc cxequantur , caque omnia magna
cura fummaque diligentia ftudcant epiicopi ab
neri iatisfaciant , poft prandium vero potcrUnt
icgulares concionari, mii ipfi parocho quando­
omnibus fervati , λ que antiquata fime , ad
que aliter videatur . Miffi autem regulares te­
uium revocari
neantur licentiam luam exhibere curatis . ncc
tjuod ίι neque ab inftitutione , Deque a jure
-alites ah ipfis admittantur Qui rontra fecerit,
communi , neque a proprii· conftituuonibus ,
fit ipic fa-do (afpenfus , sc puniatur etiam ar­
que probata fint , proprium officium illis ft
E •■tributum , aut quod fit non fatis confiet,
bitratu epiicopi.
epiicopi duobus adhibitis de capitulo, quorum
Predicator errores . Λ- fcandsla fi diflcminaaltet ao epifeopo , alter a capitulo deligatufi
vent in populum , etiam It in monafterio lu»
ordinis, »c| alibi predicet, epifeopusei przdiaflignent .ungulis dignitatibus tc officiis ac alus,
propnum munus , quemadmodum cura lenten­
cat tonem interdicat . Quod (i hareles dilleminaverit , contra cum fecundum juris diipolitiotia tacrorum canonuu» , & cum propue ccclcnem procedat .
lia probatis Conftiiutlonibus » Ac cum his ianNeminem etiam rcgulatcm , ne in fui qui
Aionibus pro ratione loci magis congruere ju­
dem oidmis ccclelia concionari permittat enifdicabunt .
copus , antequam fibi aut ejus viCatio . ille ,
Geten· etiam beneficus , quacumque jam ab
quicumque coacionanirnteft , fidei ptofeffionem
ecclefiafticis officiis fotmnnia repetiuntur, quo­
pMrftitcrit . Ubi vero femel praftitecit, non
cumque domine appellentur, his epifcotiui priapvi erit iterum ob eam cautam eidem epifeopo
ftina maner* reftituat , at ft non c-.oftat tasfc

E

N

qua-

I

iUtOtiUI "

pel

r.KiL

Concilium Aqubnsb

■union in.

Qui vero non fuerint facerdotes, diebo» do- *ÂnnÔ'
'ληνό"
ex eflent , pro fruftuum ratione onera a
minicis , Ic fefti» lolennioeibiM in mifla mas·- CHRis-n
Christi imponat, aut miflas divinaquc officia celebranl>li.

di,
<“ ant li ptioratua rurale», fimpliciave benefi­
cia fini, minorum etiam ordinum fmidione» ob­
eundi ad divini cultui propagationem.
Nec vero tamen vetamut, quin talia benefi­
cia unire epifeopo liceat ex facultate fibi com­
muni concihoque Ttid. permiffa. Ea vero offi­
cia fc cetera, quas in divini» reboa a nobis fynodo praecipiuntur , epifeopi propofitis cenfuris
tc alii» poenis efficient, ut ab omnibus ea ratio­
ne qua diâom eft diligenter preftentur.
Tridentini concilii , tc Bonifacii VIII. auâoritate nixi decernimus , ut nulla canonico­
rum, aut aliorum paâio, remiffio, vel collulio
fiat, aut faâa vim habeat, nnllumve (latu tum, B
aut conCuetudo quocumque illa iit , valeat,
quibus aut abfenti quavis de caufa ejus , vel
facr* hora , in qua muneri fuo defuerit , aut
omnino cuiquam contra quam jure communi tc
ejufdem Tnd. concilii definirum fit , diftribu­
tiones quotidiana: dari poflint . Quod li data
fuerint, qui acceperit, nec in confcientia, nec
alio modo fua» faciat, fed cas reftituere tenea­
tur, difponaturque de illis juxta probatas illius
ecclefia conftitutiones. '
Volumus autem ab hoc decreto excipi eos,
qui infirmitate detinentur, vel alia jufta caufa
a facris canonibus permifla.
Inter joftas abfentiz caufa» habeatur, fi unum
aut duos ex dignitates obtinentibus vel cano- C
nicis epifeopus mittat , aut fecum pro conlilio
deducat ad vifitandam dicecefim , vel âd coq»
cilium provinciale , aut ad aliud pro religio­
ne , vef diacefi urgens negotium , non tamen
diutius excolabuntur , quam, duraverit negotii
neceffitat: excufentur irem qui pro negotiis ca­
pituli, Arde ejufdem licentia aberunt, nec nu­
merentur in diebus ablentiz die» rcceflus fc teditua .
Cum dignitates , canonicatus , fc prebends
in ecclefiis cathcdralibus , tc collegiatis non
alia re fuerint inftitutz , quam ut qui ad eat
aflumuntur in divinis officiis celebrandis ccclefir , cx qua fcu&ui percipiunt , fcdulo inlerviant, illifque muneribus incumbant, que vcl D
jure , vel confuetudine ipfis fuere preferipta ,
iitque precipuum munus canonicorum in Canius
ecclefia Dei fanftiffimum cuchariftie facrameq/
tum offerre , ad Dei iram , contra populos ex
peccatis fui» concitatam > placandam tc miti­
gandam , tc eorum animabus , qui dum vive­
rent hac ratione bona lua ecdelie reliquerunt,
pie luffragandum . Ideo hzc fanâa iynodus de­
cernit, & lub interminatione divini judicii precipit , Ac in virtute fande ohedientir jubet
omnibus tc fingulis cathedralium & collegiatarum ccclefiarum hujus ptovincir capitulis , at3ue fingulis de capitulo , ut omnes alternatim
Ominicis fc feftis diebus per hebdomadam miffam majorem celebrent , cui adfiftant duo cv E'
canonici, in facris ordinibus , fubdiaconanis,
tc diaconatus, conftituti, fi repcrianiur, tc fi.
1 nita a canonico hebdomadario lux hebdoma­
da , (occedat alter canonicus per hebdtsdiadam, tc fic fcquantur per orbem, ulquead ul­
timum.
■
’
Dignitate/ vero fcilicet perpoliti , archidiaconi, facriftç , tc praecentores miflam majorem
canant feftis folennioribus anni . Quod fi quis
renuerit hujufmodi onus fubire, tam fubdiaconi
Suam diaconi , Ic ceteri omnes , priventur diributionibtu illius dici.

ri Iacram «uchauftiam dc manu celebrantia itar,»,.
mant.
Canonici omnes , ia presbyteratus -ordine
conftituti , etiam non hebdomadarii, «e ctiam
dignitates obtinentes , omnibus domitricis , fc
feftis diebus, atque etiam frequentius celebrent,
nifi juftum ab epifeopo fc capitulo probandum
interveniat impedimentum *
Ceterum cum de ratione celebrandi divini
officii accurate in concilio Balilienfi fuerit or­
dinatum > preci pit hoc lanâa fynodus in illo
decreta , quomodo divinum officium fit ordi­
nandum , fc quo tempore quifquc debeat efle
ia choro i' penitus renovari , ac diligenter, ft
fine fraude ab omnibus obfervari.
Quo de vita tc honeftatc clericorum ab h»c
fynodo fla tuta funt, ea omnia, quam diligcntiffime a canonicis obfervari, fubcifdem, ac gra­
vioribus etiam poenis decernimus , cum deceat
illo, , ca morum integritate ornatos effit , ut
nomen fuum tueri fc retinere poflint , ac pre
aliis clericis , canonici feu regulares, ex obiervata ecclefiaftico difciplina perfcâius regula
nominari mercantur , a quibus ceteros ftudium
tc amorem, ac tamquam regulam cultus divini
non pigeat accipere.
Quicumquc prehendam theplogalem, in cathcdrali , collegiatave ecclefia ootinct , is te
quo fscrarum IcCtionum genera, fc quibus die­
bus epifeopus de confilio capituli preferipfcrit,
ut interpretationis fu· munere fungatur» accu-'
rate ad illius proferiptum preftet : ita ut fal­
tem bis in hebdomada legatcujus ledioai ct­
iam clerici feminarii interlini , fi ita epifeopo
videbitur . In ecclefia vero cathedral! , faltem
die fello, femper facratn feripturam publice in­
terpretetur , ic exponat nifi aliquando alhtd .
epifeopus de capituli confilio juflerit.
Idem ab epifeopo, aut ab alio confultus dc
theologis qorftiombus , aliifve ejus generis ,
gratis refpoudcat : Cetera denique omnia preftet, qu· pro fufeepti muneris ratione , at» eo
przftari debere idem epifeopus cenfucrit.
Idem omnia przftet quoad refidentiam, qua
infra diéia funt in titulo dc relidentia ; ad qua
omnia in confcientia fe teneri intclligat.
Ad prehendam thcologalem , quantum fieri
potent, ne umqnam admittatur regulari» , quod
fi opus fuerit illam regulari commendare , illi
nc commendetur, nili prius cum illo fuerit fu­
per hoc opportune difpcnlatum, tc obtenta etti-tnt licentia a luo iuperiore , tc nihilominus
habitum Ι·ιί ordinis, ic illum quidem apparqntem extrinfecus femper deferre teneatur.
Optat hrc fynoidus ad animaram falurem ,
in ecclefiis cathedralibus Ic collegiatis ex decre­
to concilii Tridentini, preter canonicum theologalcm , etiam canonicum peenitentiarium
quamprimum inftrtui . Ea propter decrevit, ac
(latuit, ut in omnibus ecclefiis prediâis , ma­
xime ubi jam inftituta eft tftebenda theofogalis , przbenda alia , quz Ilias quam per refignationem primo -vacabit i cuique ahud onus
incompatibilc non fit annexing , pro pcxnitcntiario affcâa , ac refervata iit, fc elle intelligatur: ita ut adveniente illius vacatione, alte­
ri non conferatur, quam faccrdoti vitz (anili­
tate, le doârinc integritate infigni : qui «ta­
tis annum quadragefimum faltem agat, quique
item in theologia aut in canonum jure doâor,
leu licentiatus fit, Ic in confcientist cafihus »nu-

\

clean-

$8j

*7^*”

984

Concilium Aquinsi.

tleandss, atque eaplicandii, bene iadhuAusat- A k licentia epifcopi atque aliorum fuptriorum. AMNq
Vropteiea declaramus finguioa de capitulo ex- ciuum
CKBUTi *J**c verfdns: Si vero qui Oman illas conditio'»·»
nes habeat non erit, is deligatur, qui ad ülaa
communicationis lententia innodari, ncc eorum
ii»sContraAum valere , qui res mobiles factas *
quoad fieri poterit proxime accedat. Qpi dum
minifterio ecclefi· deffinatas, five fandos , *
in ecckfia audiendis confeffioaibu» vacabit, quod
Îuum proprium munui eft , ita diftributiones
alias ses immobiles capituli , feu dignitatis alicujus, vel prabenda , aut capellam· in ecciequotidianas «Aequatur , ac fi in choro divinis
fia conftituta , inconfult is epifeopis aut fine eo- olfietis prufens adeflet.
ahno

ium.de iuperiorum permifCone, ac prstermifHuc autem , qua de prebends peunitentiarii
dtfla font, ita intclligantur quoad metropoli*
fis aliis folennitatibus a facris canonibus requitanam ecclefiam , nifi aliud archiepifcopo tt ctfitis, diftraxerint, tt in fuacommoda verterint:
led de factilegio commiflo teneri ad reftitutiotitulo videatur : ut pcenicentiarius , qui in ea
anc adeptus fuerit prabendam, penfionem an­
nem , quod idem de epifeopis , ac ceteris ec­
clefiaftica beneficia obtinentibus fentiendum eft.
nuam centum te viginti aureorum preceptori
juventutis pro illius iuftcntationc Wfirfolverc
Idcirco jubemus diligenter inquiri , juxta de­
teneatur : cum ipfe es reliquis fructibus feu B cretum concilii Tridentini , fi forte inique
quotidianis diftributionibus , qua ad fimilcm
alienata , poflint in integrum reftitui , aut cx
vendentium bonis compenfari , It deinceps fi
iummam & ultra aicendunt , commode vivere
quid hac in re peccatum faerit, volumus ad repoflit.
vCrcndiflimum metropolitamun , am fynodum
In illis autem ccclcfiis, ubi per unionem prçprovincialem referri, ut de facrilegbtum poenis
,
bends de potnitentiario commode provideri nun
potetit , ca ineatur ratio vel per alicujua ca­
ttatuatm.
pella ni· > feu prioratus ruralis unionem , vel
In collegiatis ecclefiis , tibi faerint faltem
aliter, ut cidclia tam utili , ac necvflario mi­
fex ptnbendp , optamus unam conferri doAori
ni (Iro non careat.
theologi· , feu licentiate , viro bono, expo­
nendi te interpretandi facram feripturam peri­
to , juxta decretum concilii Tridentini t ea ta­
Dt tefiiulu,
men lege It conditione , ut ipfe, prout omnes
alu theologi cathedralium, non definat, extra
A P Π U L A cum 'fiant, ne fiant mane :
fed tantXim poft officium veiperarum perapradicatioms 8c leAionis tempora , ecclefiis cum
Aum , ne divina officia perturbentur, tc ne ca-aliis
C canonicis defervite , quantum per occupa­
nonici a divinis officiis abefle cogantur : nifi
tiones ftudiorum, te aliascaufas legitimas licue­
forte urgens & evidens ingruerit neccffitas.
rit, ejufdem confcicntiam onerantes.
Pncipimus capitulis , ut intra fex menfes ,
Creationes in canonicum , tamquam votum
omnia fua ftatuta bona fide fuis epifeopis com­
captanda mortis inducentes omnino prohibe­
mus, ne de. cetero ullo modo fiant , fub poena
municent , que ad hanc fynodum debuerant
excommunicationis ipfo faAo incurrendas : Jam
alfierre . Curent autem epifcopi de Astutorum
faAas vero, que haAenus effieAum fortita non
illorum obfervatione : in quinus cum ipforum
font, itritaa It nullas declaramus, ac pro infiecapitulorum confilio , aut immutent , aut ad­
Aia haberi volumus, minimeque ab aliquo fccdant , qua videbuntur expedire , dummodo juri communi , &■ facris canonibus non adverfenvari fub eadem excommunicationis poena .
tur.
Cupiens autem hec fynodus , esthedralium
De itiufitUtit, fete
.
•r collegiatarum ecclefiarum hujus proviocie fta­
LLUD in omnibus cathedralibus & colle­
tuta , in omnibus quoad fieri poterit efle con­
formia, decrevit, ut ftatuta omnia, ad formam D
giatis ecclefiis noftr· provincia exaAe te
inconcufle fervari decernimus : ut bénéficiait,
Astutorum metropolitan· ecclefi· , poftquam
illa a revetendiffimo archicpifeopo , cum duo­
feu manfionat.it ab eorum ecclefiis te civitate
bus de capitulo , revifa , te corredta fuerint ,
recedere non audeant , fine licentia capituli cx
reducqptur t ac illis in omnibus It per omnia,
legitima caula dumtaxat concedenda , pona
quoad ficti poterit judicio epilcopi It capituli
privationis diftributionum unios hebdomada,
conformentur : prveipue vero quoad ftatutum
pro qualibet vice It die quo abfuerint, fc ali*
arbitraria, qua augeatur erelcentc contumaci*,
de optando Sc de intcretfcndo horis canoni­
ci r.
ut'capitulo videbitur expedire , le alias juxta
Si quis inftrumenta fundationum, bonorum,
facri' concilii Tridentini decreta.
Piaftcnt infuper hujuimodi bénéficiât! per fe
reddituum , privilegiorum , & jurium ad epifipfos proprium officium in choro, k cùmopor­
copatum , aut ad capitulum , aut ad aliquam
dignitatem, aut prnbendam, aut capellamam ,
tuerit ad IcAorile accedant , antiphonas , teL
vel etiam ad quamcumque ecclefiam, & mona­
ponforia , te alia hujus generis canant : quoties
fterium fpeAanrium apud fe celaverit , nec in­
opus fuerit , pluviale induant , It cetera pretra fpatium trium mentium a die publicationis E ftent tam in pfalmis pfallendis , te miflis cele­
hujus fynodi reftiruerit epifeopo aut capitulo,
brandis , quam ceteris , que e* fundatione,
vel ipfarum ecclefiarum, Sc monafteriorumpmftatutis , It confuetudinc praftare tenentur : tc
pofiita , maneat, per hanc fynodum ipfo faAo
in omnibus unus pro alio legitime impedito
excommunicatur : nee ab epifeopo abiolvatur,
fupplere poflit : nec quifquam eorum cum di­
vina celebrantur, «choro recedat, nec fine
donee juramento adfirmavent , omnia a fe rcftituta. Ac prsfens decretum volumus quotan­
caufa, te licentia majoris dignitatis , It antinis, tum in fynodisdwrcefanis, dr capitulis ge­
3uiorir de capitulo in choro exiftentia, fabeaneralibus , tum fupius per annum a parochis
em diftributionum privationis perna , tr alia
inter miflarum folennia publicati.
aibitraria .
Sicut non lieer epifeopo res ecclefi· alienare
Lt ut bénéficiât! feu manfionarii hujufmodi,
fine confcnfu capituli , vel iuperiorum auctori­
ad pradiAa adimplenda capace* aflumantur :
tate, ita viciflim nec capitula, fine cognitione
bencficiatur· feu manfionari· pradiA· , tam

C

I

ecdc-

-..'dft...

«ut····».

ina

...

fi8j

°Tmc“*

Concino nI

a^inh.

p8<r

Parochi ie orbe , k ia oppidis faltem inii- “
Λ uno ecclefiarem cathedralium , quam collagiatarnm A
gnioribus coafttyti, ut · reliquis faccrdotibos, ΓΜΒ|ΤΤ1
CHkiSTl diâ* provinci*, fc antiquioribus , tt in erre*»·»· moniii tc mufica pcritioribua clericis ecclefi* Ie
animatum curam noo gerentibus , iuternolcan- l|(,.
capitulo infervientibus , ad inftar metropolita­
tur, fignum aliqood , quod propaium illotam
infigne fit , ab epifeopis ia dsctcefaua fyuodo
ns eccleGs tantum, conferamur.
cis preferibendum ferant cum domo exeunt ,
Or fcrukit , 0· aai'aiuraas cwMtnhn.
fupra exteriorem vcftcm tc fupra fuperpel li­
ceam cum in ecdefia funt, aut proccfEones aN curatis prater altar probitatem , duo praliafque hujufinodi publicas aâiones obeunt.
Parochi prsterca perpetuo ecclefi* fua affu
cipue requiruntur, feientia, fc potcftis. ni­
hil cuim magia ecdclia Dei officit, qui tn quod fiant, tc gregi invigilent , fins atlantes iu falute fidelium procuranda. Sint diligentes in faindigui prendantur cure animarum 4 & ad alio­
eramentis miniftrandis , Ic cum ea miniftrant ,
rum affirmantur regimen , qui feipfos regere
animadvertant fc fervent diligenter fanâas ecnon poliunt. Quoad Icientiam , provideatur per
namen , potcuai veto per inAitutionem, tc
c.Jib ceremonias, ut fideles ex eo cdificentur.
collatioaem committatur . Nam nili curati li­ B Sint ftudiofi in verbi Dci medicatione. Sit vi­
gilans eoi uni cura erga infiriros. Sint diligen­
gandi, atque abfolvendi potcftatem a prclatis
tes, te (oliciti in divinis officiis , in funerali­
acceperint, decipiunt populum , jiee abiolvunt
bus, in proceflioaibM Sit maxima eorum dili­
a pecca tia.
gentia in exercitatione populi ad ftatas oratio­
St qui igitur fine ecclefi aft ico tc legitimo ti­
nes . Sit accurata inftantia in feftorum dierum
tulo parocnialium adminiftrationi fele imtnicultu obfeivando . Sit diligens eorum cura ia
icuerint , quacumque liica fe rnlci;nt po.eutia
fcholis doârina Chriftian*. Snt foliciji in fpe8t violentia, furet funt tc latrones , non pa
culatsone populi. Sint eorum monita falutaria.
floret ovium : quot ιρίο faâo fufpendimus a
Sir magna vigilantia in reliquis parochialis mu­
divinit.
neris partibus , précipité tero in obfcTvatioaa
Priores tc vicarii ecclcfiarum jurent, fe abfque

I

*

legitima auâoritate non alienaturo' bona eccle­
fi * qu* vero antea vcl vendita , vel alio quovii modo alienata funt , ea quantum in (c eft,
recuperaturo·, te fc inventarium rerum omnium
mobilium tc immobilium, te ad illum titulum C
pertinentium , fer menfium fpatio , fub poena'
lufpenfionis epifeopo exhibituios.
Dominicis diebu' parodiai non folum feftot
die· populo denuncict , fed etiam illum (ape
doceat, qus officia tum in illis, tum in eorum
vigiliis colendis, ab eo religiofc pisftari opor­
teat : eumdem doceat , Chriltiauum hominem
non decete opus aliquod ante fufcipere, aggre­
dite, quam Dei auxilium religiofis precibus im­
ploret, dicit enim dominus, Sine me nihil poteftis facere - Parochus igitur , cujus eft popu­
lum ad optima quaque inftituta erudire ; Con­
cinnator item illum, prout ufuvenerit, cohor­
tetur ac moneat, ut neque publice , neque pri­
varim quicquam aggrediatur, nifi primum lan- D
âis precibus Deo adhibitis : Neque cibum fu­
mat antequam ftata prece benedicat : poft ci­
bum item domino gratias piccatione agat : id
enim a nobi< expeitat qui nos pafeit Deus . ut
pro ptcftitis ab co eleis, illi gratias agamus ,
tc iaturati donis iplius, laudes ei dicamui.
Fidem pircetca lignificct, atque indicet (lationes, &.· indulgentias, & alia , quB epilcopi
(itllu promulganda erunt.
«
Concionem nullo modo diebus feftis inter­
mittat, inter miflarum folennia.
Proceffionem per ccemcteiium, aut etiam per
pagum, tc vicum, ante milfam quovis die do­
minico, in felio item habeat.
Cleticum apud fe parochus habeat ejulmodi , E
ut non folum milfc inlerviie .. fed alia etiam
omnia prsftare pellit, qu* veteri canone decre­
ta funt, nec (aeramenta miniftret abfque cleri­
ci auailio tc minifterio .
Patochialis cui* munera atque officia non
per alios , fed iplimet parochi, ammarumvetu­
tatores, obeant ac preftent : nili lint qui ali­
qua jufta canfa ab epifeopo approbata impedian­
tur, aut etiam prohibeantur, id nifi fecerint ,
tum frudibus beneficii mulâentur prorata tem­
pons Ic officii lui prctcrmiffi, tum aliis etiam
panis pleâantur arbitratu epifeopi.
Ctcuii. Ceaer-Tom. XXXIV

decretorum hujus lynodi.
Ut autem quilibet parochus fuo officio defun­
gi queat , catechifmum Romanum Latine ic
Gallice habeat : Ic ex ejus preferipto doitrinam de tymbolo apoftolorum, legis decalogo,
facramentis, oratione dominica, atque aliis ad
falutem neceflariis tradat . Frequenter quoque
ac libenter biblia facra tc homelias patrum le­
gat , unde ad captum populi Iasi Ic ssdificationem , qus videbuntur conducere, feligat Ha­
beat infuper inftitutiones fynodi hujus provin­
cialis, tc dkeceian*, ut cognofeat quomodo ac
populum admonere, ac regere debear.
Ad iervitium parochi ale perficiendum pr*fertim dominicis Ic aliis feftis diebus non (alum
obligantur parochi , fed omnes eiiam eiufdcm
parochi* presbyteri, qui in ea aliquod benefi­
cium obtinent : vel alias eidem ecclefi* adferipti Iunt , ficut omnes parochiani ad illud audiendum · Nifi ergo ptesbyteri prediâi , in
habitu lacerdotali cum mundo ac decenti fiiperpelliceo hbra competenti eo convenerint,( quo ■
ut conveniant , etiam qui non dunt alcripti ,
hortandi funt) Ic in officio àrvino ad finem ufpue canentes , Ie adminiftrantes , peiftiterint i
damus curatis, poteftatem poft trinam admoni­
tionem eos fuipendendi a divinis . Et ut ordo
in omnibus fervetur in cccfefia, omnes presby­
teros parochis, ficut omnes alios parocnianos,
parochis decet efle obediences , le correâiooi
eorum ac direâioni fubditoa, de quorbm vita,
* officio parochi epifeopum aut vicarium forancum certiorem farpe reddcrq teneantur . Quod
omne mtelligi volumus de clericis, fubdiaconis,
te diaconis. Parochi vero quoties poterunt,au­
xiliarios presbyteros ■ Ic clericos fuos vocent ia
participationem aliquarum obventionum ecclcuafticarum: ut qui altari fervit, de altari vivat.
Indignum nobis vilum eft, dominicis, aefe(lis diebus, de orationis domo, negotiationis,
aut fori (scalaris domum fieri . Nam pro po­
puli exhortatione, tc divini verbi prcdicatione
coguntur curati faeris operantes , liâorum Ic
prsconum, atque etiam publicationum vices ge­
rere, auâiones veâigalium. venditionum, lici­
tationum , 8r quzeumque mdpdata Isculatium ju­
dicum , flr ofhciatiocum recitare Ic proclamare,
Tt
Ad

r

$87

‘VTu™*

p88

Conchium Aquinsi

Ad purgandam ergo domum Dei his profa­
ANNO
ÇHAUTI nationibus , prohibemus fdb interminatione di­
vini judicii, It pana fufpenfionis It excommu­
• J«S
nicationis , quicquam in facrificio It in templo
nifi factum 8r fandum , dici aut fieri . Atque
a
monemus omnes judices 8t magiftratus facularts, ut fua quacumque mandata per fuos mioiftros, It fabricarum redores, aut aliumdc vi­
cinia deputatum publicari faciant extra cametcrium It ecclefiam , quo loco ipfis videbitur
convenientius. Eofdem obteftamur in domino,
ne liceat iis diebus parochianos It vicinos ve­
nientes aut redeuntes ad ecclefiam , aut in ipfa
inventos in jus vocare , aut comprehendere ,
aut aliter vexare ■ ob id enim miferi homines
coguntur abftinere a cultu divino, & feftisdiebu>, quibus prodeundum in ecclefiam eft , la­
titare .
Habeant libros fact* (cripturs , & caiunm
conlcientis inftitutiones , qua audoritate bu*
jus (ygodi edentur « fc alios praterea parochia ,
& animarum curatoribus neceflarîos . Habeant
preterea libros , It hos vigilanter , 3c decore
afferrent , in quibus le baptizatos , de matri­
monio junâos, dr chriimate delibutos, demor­
tuos feribant i dc hos ieparatos ad proicriptum
hujus fynodi.
Nullus parochus poena illis excommunicatio­
nis propofita , (aeramentum ullum adminiftrare
audeat hsreticis quibufvis, vel quocumque mo­
do a fide catholica avertis, nili priusconftitcrit
illos relipuifle , de ecclefia rite reconciliatos
fu i fle.
Ad tollendos abuius, quos in nonnullis hu­
jus provincia ecclefiis irrepfifle audivimus , in
oblationibus, qua a laicis percipiuntur in quibutdatn anni feftivitatibus, & in profanos ufus
Convertuntur: Statuimus dc ordinamus, ne dc
ceteto nils in ecclefiis oblationes fiant , aut
colligantur , que non in ipfius ecclefia dr miniftrotum ejus utilitatem convertantur pana ex­
communicationis cootrafacientibus propofita :
provideantque parochi , ne hojufmodi oblatio­
nibus ulle iuperftitiones admittantur.
Die fefto beate Marie virginis purificatio­
nis, dicato , candelarum , dr die dominica ,
que in palmis dicitur , olivarum benediâio in
ecclefia ipfa folum celebretur , aut in ejus coe­
meterio , ubi talis fuerit confuetudo ; utroque
autem tempore in fmgulis ecclefiis , ubi folen­
nis illa candelarum dr olivarum benediâio faâa eft, aut in catum ambitu, alibive proceffio
agatur . Qup in proceffionis munere clerus die
fiefto purificationis candelas , die autem palma­
rum olivas aut palmas praeeundo manibus gcftet.
Curati ne permittant efculenta appendi oli­
vis benedicendis , moneatque populum benediâionern illam aon cadere luper efculenta > fed
fuper olivas.
Ea tantam, benedicentur qus ex veteri ccciefis inftituto benedici conlueverunt , juxta
rituale Romanum . Caveant autem maxime (acerdotes , ne benediâionem impertiant ad ve­
neficia , maleficia , aut alia hujufmodi fuperftitiofa.
Parochus puerperam ne benedicat, nifi in ec­
clefia , cui etiam folum detur aliqua facra ima­
go deofculanda , cum afperfione aqua benedida , aeque nilo modo oetur panis benedidiu
fub hoftia form, aut quid ejnlmodi.

Dt nfiutU.

ANNO
cmisn
>S«r·

Ua de refideatia a faero-fanâa fynodo Tri­
dentina fande ac utiliter decreta funt ,
omnes hujus provincia epifcopi pro eorum paftorali (bllicitudinc ipfi diligenter obfervent ,
ac ab omnibus beneficia curata , ve! nerfonalem refidentiam requirentia quomodolibet ob­
tinentibus quam diligentiffime inviolateque obfervari curent.
Statuimus etiam ut in Gngulis cathedralibus
It collegiatis ecclefiis fingulss tribus menfibus ,
tres primi ex capitulo prafentes, abfentium ca­
nonicorum It aliorum beneficia in diâis ecclefiis
B obtinentium nomina ad epifeopum deferant.
Monemus autem Ic hortamur beneficia cura­
ta obtinentes, ut divinorum proreptorum me­
mores, gregem pafcant, It regant in judicio
It veritate, ac declaramus, eildem proceptis
parochialibus ecclefiis quocumque nomine It
titulo profcâos obligari ad perfonaiem in fua
ecclefia It parochia refideutiam, ut injunâo fi­
bi afficio defungi valeant , neque abeffe poffe,
nifi cx jufta, legitima, It canonica caufa , ab
ordinario in feriptis approbanda.
Si quis autem contra decreti hujus difpofitionem abfuerit, prater mortalis peccati reatum ,
quem incurrit, pro rata temporis ablentia, fru' aus fuos non facit, nec tuta coofcicntia , alia
C etiam declaratione ηοβ fecuta , illos fibi reti­
nere poteft , fed per ipfum aut fuperiorem cc1 clefiafticum, fabrica ecclefiarum , aut pauperi­
bus erogari debent. Quod fi abfentes ultra bi­
meftre etiam non petlonaliter citati contuma­
ces fuerint, liberum volumus efle ordinariisper
cenfuras ccclefiafticas , fubftraâionemque fruâuum aliaque juris remedia etiam ufque ad pri­
vationem compellere ad refidentiam.
Plcrique ne refideant protexunt litigia , aut
fufeitant ipfimet devoluta, ne videantur fua be­
neficia pacifice poQidere . Ideo ftatuit hac (y> nodus , ut quifquis beneficio perfonaiem refi­
dentiam requirente · & ejus fruâibus gaudet ,
aut refideat , aut fruâus non percipiaf , quos
D fuos fine relidentia facere non poteft , qui etunTaliis jam diâis panis fubjaceat.
Si quis a relidentia ex legitima caufa ab epifeopo prius cognita & probata abeffe contige­
rit, vicarium idoneum ab ipfo ordinario appro­
batum cum debita mercedis affignationc relin­
quat . Difcedendi autem licentia in feriptis ,
gratifquc concedenda , ultra bimeftre tempus ,
nifi ex gravi caufa nemini detur. Quod fi quis
diutius ab eadem relidentia cuculari potuerit ,
vifitet tamen parochiam de bimeftriin bimeftre,
ne prorfus fine officio beneficium poffideat, nifi
jufto impedimento per epifeopum judicando de­
tineatur.
Parochi vero epifeopu^ admoneant , fi qui
E intra fines fu» parochia ejufmodi habentes be­
neficia , qu· perfonaiem item refidentiam re­
quirant, non refideant.
Vicarii etiam foranei eamdem diligentiam
adhibeant, fi qui curati in regione fibi ab epi­
feopo commilla non refederint. Qui huic officio
deent, fient epilcopo videbitur, pleâatur.
In facultatibus autem abfentia , qus (Udio­
rum caufa ab ordinariis concedentur , hec op­
ponenda cenfuimus.
Ut vere in publico , celebrique gymnafio
theologis > vel facris canonibus ftudeat.

Q

Ut minores fiat trigiata annis , aut fuerint,
«
cum

?90

0\i'?u*l“*

u

Ànrraur·

CoKCitiv M AQ.VINII.

UUMalCUStn.

au saaNc.

_ ΛΛ

>PO

~*lnwÔ~ fUm k* Pu^^‘io gymnafio iiU«a ftudiis opcram A num fit , ad ornatum templorum adhiberi ea,—anno
qua non modo devotionem non excitant, led chkisti
CHiirn
«P«W‘ <1“copiant abiolvere.
intervenientium mentes facile illiciunt in findas ·>*/■
i,i,.
Ut intra «anum ad ordinem laltcm fabdiacoturpefque cogitationes .· propterea ne quis ad
nator promoveantur.
illa ornandi periftromatis , auleifque utatur,
Ut fingalis fcu mcafibns epifeopo (criptam
qua obiceois figuris intexta fint. Neque item
fui doâorts exhibeant, quo h iltas in co ftudii
pidas imagines <r figna adhibeat, qua loci (an­
genere proficere tcftetur quod ctiam epikoilitati non conveniant.
pus fccreto ab «lii· cognofcere ttudeat.
Qua pallia , aliaque facra indumenta altaQuod fi omaes fupra feripto conditione· in
licentia expreli· non fuerint » aut is qui impe­ , rium ufui, orna tu ire addida funt, ca ad fedis
epiicopi alteriufvc hominis ccckfiaftici, vel lai­
trat , qualitates omnet, quo in feripta licentia
cs, quavis dignitate pratditi apparatum, aut ad
requiruntur , non habeat > aut qua ipfi fervanfaneris exequtarumve pompam, aut aliarum re­
da proponuntur, deinceps non przftiterit , fa­
rum , que profane fine > ufum live ornamentum
cultates irrito ac nalt· lint , tc qui impetrat,
nc adhibeantur.
friat fe fruâu· fuo· non fecifle , neque facere»
Nullus etiam vcftibus religioforum hominum
ac pernis» qua non relidentibuspropofito funt, B
aut mulierum utatur ad larvas, vel ad (currilia
teneri.
iub poena excommunicationis ipfo fado incur­
Suniles autem facultate·, etiam prediftia rerende . ‘
Î|uifitii concutientibu· ii· qui parocnialct eccl>
Que veftes * ornamenta cujufvis generis,
ia* obtinent » minime concedantur.
ad ufum facrum comparais , ecclefi· inftituto
benedici debent, ea ir. mille facrificio, cetetifDt ttthfiu , σ' rurem telt».
Î|ue divinis officii· ne prius adhibeantur, quaea
olemnibos precibus ao epifeopo vel ab alio»
CCLESIAS quafeumque, fire curata·, fire
qui audoritatem habeat, penedida fint.
non curata· , facet Ia Bc oratoria diiuta epilcopi ad eam rationem quo a fanda Tridcn­
tina fynodo proferipta cft, reftitueoda , vel aDt chtrt·
lio transferenda carent.
Lapide·, caementum , tc omnis materia eo­
UM ab Info Chtiftiatta religionis exordio,
rum locorum ad profana «dificia ne adhibean­
ecclefiafticis legibus , moribus , * conti­
tur : nifi epifeopi anâoritas ex jufta caufa in- C
terccflerit : Quod enim (eme! Deo confecratum
nua traditione fuerit receptum , non folum laicos a choro, qui foils patebat clericis, exclu (os
eft, ad privato· hominum ufu* transferri non
lebet.
fu ille , led 8r in eodem choro quibufdam (la­
Altaria etiam qua extra erclefiam 8r qua
tionum gradibus, clericos ipfos fic fuiffc diftinfub dio, nec fepta aut munita funt , epifeopi
dos, ut ncc intta facerdotes diaconi, nec intra
diaconos fubdiaconi ullo modo admitterentut :
aut fepienda, fi fieri poflit, aut demolienda cu­
rent .
Propterea huc fanda fynodus dum videt ecclefiarum choros lioc tempore non magis clerico­
In ecclefia prniertim cum divina officia cele­
brantur , vel verbum Dei predicatur » nemo
rum, quam laicorum , imo quod deplorpndum
hac audeat.
eft, Λ mulierum conventus dici polle , Ic ob
eam caufatn divina officia ea qua decet reveren­
Deambulare, nugari, circulos habere, nego­
tia minime celebrari prilcum ordinis decorem
tiis operam dare, cum mulieribus immodefte
ad divine majeftatis obieqnium revocare cu­
colloqui, altaribus vcl fontibus baptifmi adharere, in limine aut ante fores immorari , averpiens , decrevit , laicos homines , ( te multo
fum ab euchatiftia facramento irreverenter le- D minus mulieres ) dum divina celabrantur , in­
dere , aut cum in mifla fuftollitur ftare , aut
tra cancellos chori nequaquam efle admitten­
dos : His tantum prêter cantores tc alios hu­
quovis modo divina perturbare » aut irreveren­
jufmodi chori mimftros , in eum locum ingrefter in eedefia verfan.
Ne clericus, aut quivis alio* in ecclefiis, eafuris, qui ecclcfiaftici fint Sc honefto ac decen­
rnmve coemeterio, atrio, veftibulo, aut porti­
ti habitu induti. Laki vero nobiliore· , IV qui
cu, foribufve quidquam venale proponat, nc fi
vel Chriftianiflimi regis confiliarii Se officiales,
ad oluit· quidem factificiis vd ecclefi· futurum
aut ex militaribus ordinibus , aut commuiutafit.
tum magiftratibus fuerint , poterunt intra cho­
Nemini cum venaticis canibus vel volucribus
rum admitti , fi eo in loco divior· offi. iis tain ecclefiam ingredi liceat.
terefle velint , ita tamen ut poft clerkos CedeMendici deemolynas queritanda caufa ne in
ant, ncc inter clerkos ipfu (edere licear.
ecclefiis vsgentur , led extra januam confiFemine vero cajufcumque conditionis, irftaftant.
tus fine, nullo umquam tempore , nullave cx
Qui in horum aliquo deliquerit, a parocho
caufa, dum divina officia celebrantur, aut ver­
ecclefia per (c vd alium ecclefia miniftrummo- E bum Dei pratdicatur : denique iis horis , qui­
neatur : nifi paruerit, ab ecclefia interdidi len­
bus clerici, tam Izculares , quam regulares in
tentia excludatur Si commode id fieri non po­
choro przlentcs elfe debent , intra eumdem
teft , «d epifeopum deferatur , qui in eum luo
chorum, aliquemve ejus locum (ccretum etiam
arbitrio animaavcrtat : qui etiam parochi , tc
fuperiorem admittantur. Quod fi adverlushanc
aliorum ccdeGa miniftrotum hujus officii ncprohibitionem fadum id fuerat , aut permi(gligentiam coerceat.
(um , ipfu femine fi monite ftatim non rcParochus fub nodis horam , ecclefia fores
ceflerint, vcl iterum contumaciter ingredi preclaudi curet , neque ullo pado qnemquam ad­
fumpferiat , fine eo ipfo eacommunicar· : qui
mittat prater faccrdotes, nifi node natalis do­
vero choro prufunt , fi earum ingrcflum etiam
mine.
tacitum conccfletint, permiierintvc, tc non fta­
Cum Chriftiana pietatis rationi illad alictim illas monuerint » aut per alium mossere fcCsmtf. femul. Tom. XXXIV.
T t a
certat,

E

C

'■ .. . "■ ■ ι<λ'’ΜΗ*ΜΝ

991

casooarus
». a·».

CONCILIOM AqVINSI.

99*

rt,let ut difcedant, prater excommunicationem A afléribus, aut e tela alicujus coloris decenter pi- AHMO1
CHI UTI ao quam ipfo faâo incurrant, hot ab officio
di* > vel panno pretiofiort coafeftum , ubi fer- CHtlSTl
■s*f>
tc beneficio per fe* mcafes ipfo itidem faâo
ni*non eft, quas totum altare, ac pneterea faijSj.
fofoenfi'.
ccrdotemcelebrantem tegat. Si fornixeft, diftet
anno

Epifeopo» poft miflam conventualem, te poft
folemoem bcnediâioném populo datam, ne recedat a choro, ufqnequo abfoluta fuerit festa,
vel nona, cum dicenda fuerit, nifi c* gravi cau­
fa : ne privetur chorus * ccclefia debitis obfequiis per canonicos-proflandis. Qui cum epif­
copum ad edes epifcopales comitari debeant,
q^ch >rum deftituunt , dt illiu hora officio noa
fatisfaciont.
In choro clerus non vagetur oculis , incom- polito corporis fitu ne ftet vel fedeat ,'non mo­
veatur hoc illueque , non circumambulet , non
fint invicem colloquia , non flores in manu te­
neat, non legat aliud ia choro preterquam of­
ficium quod tunc cantatur , moduletur devo­
te cum aliis, memineritque fc tremende Dei
majcftati a liare, qui non modo exteripres cor­
poris g.ftus videt , fed ferurattar cordium in­
tima atqjc fecrcta : nc dc illo dicatur , quod
Deus per prophetam ait. Populus hic labiis
me honorat : cor autem eorum longe eft a
snc.

ab altati fpatio convenienti. Fencftella fit ia
pariete capcll» a parte epiftol» conftroâa , dc
lapide traafverfali diftinaa ■ ita ut pars fu pe­
ri or ufui fit , ad pelvim , cum urceolis , dum
miti» facrificium fit, reponendum : Inferior ad
aquam ablationi* manuum facetdotis celebran­
tis projiciendam.

Urceoli fint ca vitro, ubi commode fieri poL

fit.
Adfit tintinnabulum appCnfom, vel certe e
faeriftia deferatur, cam faciendum eft ibi milB ùt facrificium.
Unumquodque altare , ubi commode epifco­
pus fieri pofle judicarit , fepiatnr omnino fepto
terreo, vel lapideo , vel faltem ligneo .· quod
feptum ab altari diftet faltem palmis feptem.
Nec ver» illud feptum laku* ingrediatur, dum
mifl» facrificium fit.
Petra facrata fi menf» akaris inferatur , ita
fiat, ut paululum ab illa extet, quantum a ce­
lebrante (acetdote taâu dignofei poflit. Qu»
quidem petra non lit minor longitudine palmi
unius, dt dimidii : latitudine palmi dc quarti,
Dt il«tri.
preter ligneam capiam in qua includetur'. Sit
etiam tela colorata cooperta .
Habeat unumquodque altate propriam fupclLTARIUM St'eapellarum locus ne in ul- c ieâilem · tc ornamenta decentia ut infra, tum
h quavis ecdefia quovis nomine cuiquam
ad ejus cultum te uium, tum ad mifl» facrifi­
abfque epifcopi licentia te auâoritate detur.
cium in eo religiofe decoreque peragendum.
Amoveantur omnia akaria, qu» fubtus fugConfecratz altarium meule tot» , liret ali­
geftum aut orginum extruâa iunt, aut colum·
qua ex parte la’eiitic fint, tela cerata ita con­
n» pilzve hzrentu , aut adverfa akari majo­
tegantur, ut facile a mcnfa tel* non poflit amo­
ri , aut ccclcfi» januis' nimis propinqua , aut
veri.
alia , quavis ratione incommoda aut periculofa
Altaria lingula mappis tribus mundis , una
vel etiam fine fundatione, epifcopi judicio.
oblonga , qu» ad imam eorum partem prrEmolumenta autem , oblationes ,
jura,
_tingat > duabufque reliquis brevior.bus veftitu
ac onera akarium, qu» amovebuntur, ad alia
fint.
akaria ejufdem epifcopi fententia transferantur.
Pallio preterea coloris quoad ejus fieri poIu cjufmodi autem locis deinceps ne ulla qua­
teft, pro fefti diei ferieve ratione ornata devis ratione te cauta altaria conftrui epifcopus
center fint ·
T
permittat, neque alio modo liceat.
Viridem ant ccruleam telam habeant , qu»
Id in primis propofitum lubeat epifcopus, D1 prsterquam mifl» tempore contegantur , ne
nimiam altarium frequentiam , quam tantope­
mapp» pulvere, aiiave forde inquinentur. Orre populi expetunt, ac magnifaciunt , efle vi­
nata preterea fint croce in medio collocata ,
tandam , eam ob caufam, ne iacerdotes ad il­
nifi aliqua fit imago, Sc candelabris duobus ad
la uno eodemque tempore celebrantes fe invi­
minus , uno a dextra , altero a finiftra parte
cem interturbent , ac ne illa , nt ufo evenire
polito.
folct, ornamentis oeceflariis , quo plura font,
Maneant femper inftiuda atque ornata , fe­
cp facilius deftitu’a remaneant. Atque illud
ftis fakem diebus, nili aliud epifeopo aliquan­
quidem ft,tui polle videretur generaliter, nuldo videatur.
!im prope ecclcfiam tam amplam reperiri in
Tabella cum fecretis orationibus in unoquo­
noftris diacefibtM , coi sion fatis lint quinque
que akaii lit, que perafta mifla, fob tala map­
aut feptem ad fommum altaria .
pa ve recondatur.
Extruatur unumquodque altate , aut fi jam
Si altaris redditus adeo tenues font , ut ad
extrudam eft, ad rationes infra preferiptas aillud juxta prsfcriptam formam inftruendum,
ptetur, dtornetur. Lapideum iit vcifaltem la­
te ad ferendum debiti fervitii onus fatis aon
teritium, cum tabula lapidea, li confecrandum £’ lint , neque demoliendum ob ecdefia decorem
eft. In eo non fit fenenclla , foramenve ulla
videatur , fervitii ipfius partem aut etiam to.
ea parte, ubi quicqeam aflervari aut recondi
tum , ad tempus epifeopo probatum , fobpoflit, nifi fint reliqui» fanâorum. Si vero eotrahi poterit , nifi aliud commodius occur­
romcllis foffeltum erit, ne quicquam fubtus po­
rat.
natur omnino. Altaria fupra icabellum ligne­
Altaria tc imagines , fc pavimentum enite­
um , quod turiitfu vocant, extent palmis qua­
ant perpetuo, pavimentum vero, faltem oâatuor cum quarto, longitudinis vero fint ad mi­
vo quoque die verratur diligenter , fc parietes
nus palmorum oâo, latitudinis item palmorum
cum opus fuerit. Cura hac fit prcpofki, pa­
trium cum dimidio. Scabellum vero ligneum
rochi, vel alterius qui major fit in ccclefia.
habeat, quod a fronte akaris pslmos (altem
Epitcopus librum, cumque certum , ac per­
quatuor produâum late patear. Altare omne
petuum confici, illumquc ia archivio epifeopategumen habeat, vel fornicatum, vd fakem ca
li diligenter aflcrvaii mandet, quo in libro tn-

A

€a

«

SU UffiM’.

99$
ANNO
CHRISTI

·»·>■

**»<uw“*

a
Conchium ΛΟ,υΐΝΙΙ.

uxMtictir in.
uxntauc.

994

fra annum, altarium omnium , qua in fingulis A btavetint, revertantar, fub poena unius aurei, auxo
orbit It diceccfis fu· ecclefiis collocata Iunt,
pro medietate (eminatio applicandi.
Cttnirri
tituli & emolumenta, item jura, onera, fi qua
>·»».
habent, figillatim ordine refteque delcribantut
Xte rarmerrriis.
k fi quid deinceps emolumenti aut oncrit et
legato aliove nomine acceflerit , id diligenter
URET epilcopus diligenter, ut coemeteria
notetur.
ita undique lepiantur, ut ingreflus beftiia
Onera voro in hoc libro notata , fingula in
occludatur , neve per illa acccflus tt tranfitus
tabellam referantur i qua in cujuicumque eccle­
fit ad profanas res.
fia, ubi altaria bujulmodi fuerint, iacriftia af­
Cuftodiantur ab immunditiis : purgcnturqoc
figi debet.
Upe a vepribus, fpinis, dr herbis : quas herba
In boc ipfo libro altaria etiam fingula, qua
ufui non unt animalium comeftioai, fed in eiiet concefla ab epifeopo facultate in pofterum
dem cameteriia comburantur.
ettruentur , cum fuit titulis , juribus, emolu­
In eorum medio crux firmiter erefta fie ,
menti· atque oneribus accurate de(cribantur : fa­
quam aliquo etiam detenti tegumento operiri
cultate etiam illa in eum ipfum librum relata. B conveniens erit.
Ideoque qui ita eatruxerit , & reftor ecclefia
illius fecretatio epKcopali menfis (patio , adiDe CeuHftaie.
6catiooem jam abiolutam denuntiet.
AMPANAS tres, grandiorem fcilicet, me­
diam , tc minimam , fi nna quaque paroDc fccùftic,
chialis ecdefia habere non poflit, (altem duas,
obi fieri poteft , habeat , impenfis eotum qui
ACRISTIA unaquaque habeat qua fequunjure , vel confuetudine ad id tenentur.
tur. .
Simplex ecclelia te oratorium, unam tantum
campanulam habeat, ut funsmorum pontificum
Primo armarium , vcl veftiârium unum ',
plurave ad indumenta confcrvanda , inftrufta
conftitutionibus fancitum eft.
Nulla res profana deinceps campants infculluis capiulis, aut loculis , aliove modo , opereve multipliciter, ordineque diftinfta, pro ec­
patur inferibaturve, led crux , 8t facra aliqua
clefia ratione vel (upelleftilis copia. Tum prjimago, utpote fanfti patroni ecclefia, piav*
terea oratorium feparato quantum poterit foco C infcnptio.
Neque rurfus ec io turrim aut pinnas fuftolpolitum Atque diftmftum, ubi poflit (acerdos it
vlligere, fc orare, ante te poft tuifla celebralantur, antequam ab epifeopo rite precibus ac
>nem.
benediftione confecrare fiat.
Labellum item cum manutergio appenfo ad
Et ubi commode fieri poteft , ne ab alio
manus abluendas te abftergendas. Tabulam et­
quapi a clericis pulfari permittantur tmeque ea­
rum fonitu te clangore , que conlccrata funt,
iam de orationibus facto unicuique indumento
convocentur homines ad fucularia pcrttaftaoda,
accommodatis. Tabellam quoque app.nfam i.i
qua & milia , te anniverfaria fingula ordine
neve reis ad patibula perducendis.
notata fint, qua vel ab univerfo illius eccle­
fia clero , vel ab unoquoque in fingulos dies
hebdomadaire peragi praftarive debent, ac re­
De ftxerilue C exeqtui.
liquas item tabellas ei jutfu epifeopi confeftas.
Epifeopi omni labore te diligentia curent ,
T TT vetus ecdefia inftitutum mortuorum tutabellam confici , in qua finguli epiicopi qui &
nus piis precibus te officiis lolemni more
ecclefia illi prafucrunt , notata temporum ra­
profequenui, multit locis depravatum, ad ptitione deferipti fint : qup in iacriftia afligatur,
ftinam pietatis rationem revocemus : Clericis
ut frequentius facerdotes memores fint pro illis
quibufeumque, cujufvis dignitatis fint , etiam
preces, te facrificia offerre.
cathedralium tc collegiatarum ecclefiarum cano­
Veftes facra, ceteraque ornamenta, volurninicis, cetcrifque omnibus, hac fervanda propo­
ua item ecclefia ufui , minifterioque addifta,
nimus .
Bc reliqua ecdefiaftica iupcllex , tc parochiales
Ante folis ortum , & poft occafum mortuam
item codices in iacriftia certis armariis refte at­
efferri, tc ad fepulturam recipi prohibemus, fi­
que ordine efferventur.
ne epiicopi, aut vicarii licentia.
Nec vero (ordibus, pulvereque obfordeicant,
Inter majoris mifTa celebrationem mortuo­
fed quoad ejus fieri poteft, ab omni iorde, tc
rum corpora fepultura caufa in ecclefiam n«
inquinamento, pura omnia & fingula fint , ac
inferantur.
integra : ac nullo preterea modo lacera , fed
Cum mortuos efferendus erit, cujufvis eccle­
farta terfta tc bene compafta .
fia clerus qui vocabitur in unam ecclefiam a pa­
Baptifterii , facrarii , tabernaculi , lunula, ® rocho decernendam congruo proceffionis ordine
veftium, confef&onalium, aliarumque hujuimoconveniant , unde omnes ordine prodeuntes bi­
di rerum forma infttuftionibus epiicopi comni canentes pfalmos, aliafve facras preces mor­
monftranda in omni eccle'Ge cathedral it iacri­
tuum ab ejus cdibus ad fepulturam comiten­
ftia ponatur, ad cujus fimilitudinem reliqua,
tur.
que in aliis ecclefiis adhibentur , refte confici
Cum ad ecclefiam venerint , omnes corpus
poflint.
fuo ordine circumflent, inftituta officia cele­
In factiftia ipfa filentium fervetur accurate,
brantes , nec prius difcedant , quam corpus ia
neque in ea pateat aditus laicis, nifi neccflafepulcrum illatum fuerit.
rium fuerit.
Deinde Ungularum ecclefiarum clerici , eo­
Ex ea egrediantur veftibus facris induti ,
dem ordine quo venerant , craeem perferentes
qui celebraturi funt, nec aliter celebrent nifi in
ad ecclefiam fuam redeant , nifi aliquando n»
iacriftia veftiantur, ad quam cum pariter celeliud epifeopo jufta de caufa viduatur.
CMrif.CewM/. Tum XXXIV.
T t }
Can-

C

C

S

99$

ΛνχΐΐΓ*

Conchium

Candela omnes, cerei, tt quas intortitia voquoad inde cleius univerfus in procelfioais mu- "AÏIB8
CRUisTI cantur, qu· circum crucem tc cadaver adecclenere egrcflus iit . Idcmque com a procefliooe CHftlfn
revertitur , praftetur . Idem fiat in ecclefiis · **·*’
*1·»·
fiam deferantur, tc alia, qu· circa feretrum Sr
que in vicinia funt, ubi proceflio agitur . In
altaribus, tc reliqui* in locis, dum divina oficia in fancre celebrantur, heredum impenfa ac­
omni preterea publicaram fopplicationum, pro*
cenduntur, ita Deo oblata efle intelligantur ,
ccffioaumve apparatu , que obiccenarum reran
ut ejus ccclefi· Ucrifti·, in quo mortuum cor­
fpeciem oftendunt, ea nc adhibeantur.
pus humandum erit continuo addiâa ' fine : nifi
Regularibus 'fub excommunicationis pana in*
iis alium ccclclic ufum ordinatu licentia con­
terdicitur, ne proreffiones folennes ft publica*
vertantur .
ipfi foli in civitatibus aut oppidi· inlignioribu*
Euripiimi* autem ea , qu· clerici* cbjufvis
Meant, ablque facultate inferiptit ab epifeopo
generis eleemofyn· caufa nari folent, tt qu·
impetrata, ac etiam capituli, ubi id exconfuefuneralium nomine cathcdralibus & uarochiatudine fervatur, fed cum aliqua ex caufa prolibos ecclefiis , ex facris canonibus debentur,
ceflionem il lor obire necefl'e eft , eam obire li­
quibas nihil obfit quominus quartam funera­
ceat, in ecclefia fua, vel infuocoemeterio, vel
lium hujufmodi cis debitas) confequantur.
B in clauftro monafterii, terminos autem fui mo­
Nemini quemquam in funere laudare liceat
nafterii , nullo modo propria auâoritate egredi
in ecclefia, nili , & eum quem laudare velit ,
liceat, fub pana pnrdiâa ·
epifeopus dignum ccnfuerit, tc laudationem
Confratrin, fodalitates, foc’ctates, R-fchol·
Icripram ante prubarit ·
quncumque , quocumque nomine appellantur ,
Licet tame.), in funere concionem habere ,
procefEoncm fandiffimi lacriment i ne obeant ,
quae tota rcfeiatur ad humanam miferiam fide­
nifi in feriptis ab epifeopo facultate impetrata,
lium oculis proponendam , omnefque ad vigi­
quo cafu epifeopi animadvertant , ne illa prolandum cohortandos , ne cum venerit domi­
ceffio aliquo modo impediat proccflionem paro­
nus hora qua non putarint, inveniat cos dor­
chialis ecclefi· , neque permittat a ditiis conmientes .
fratribu* divinam oflicium , quod 'neceflaria
fieri debet in parochiali ecclefia diebu* fe­
De freceffieeiiet ·
ftis & alii* aliquo modo impediri & inter­
turbari .
ONTROVERSIAS omnes de preceAd tollendas controverfias in proccflionibus,
dentia, qur perfepe cum fcandalo oriun­ C declaramus clericoa feminarii elle de gremio
tur inter.erclefiafticas perfonas, tam («culares,ecclefi· cathedralis , 8c propterea in proceflioquam regulares , tum in proccflionibus pobli­
nibua «c aliis «âibus publicis cum clero ecclccis, tj:m in iis qu· fiunt in tumulandis rlefunfic cathedralis1 incedere debere .
âorum corporibus, & in deferenda umbella , fle
aliis limitibus , epifeopus amota omni appel­
De itJtltnuiii .
latione , & nonobftantibus quibufeumque com­
ponat .
ÜÆCUMQUE indulgentiarum , qüs
Exempti autem omne* , tam clerici fsculaolim, vel nuper cuivis cuamregularium ,
res, quam regulares quicumque etiam monachi
aut aliter exemptorum , ecclefi· perpetuo conad publicat procefliones vocati , accedere com­
ceffa funt tabule , Icripta , mummenra , alia­
pellantur, iis tantum exceptis, qui in flnâiori
que omnia ejofdem generis extant , e* ubi fint
claufura perpetuo vivunt.
in urbe five diacefi epifeopus ftudiofe conqui­
Clero ad ecclefiam convenienti urocefEonis ,
renda curet : tum illa cooquifita , inde iumfupplicationis, altcriufve hnjufmoai oflicii cau­
matim feripta in librum certum , eo nomine
fa , locus aliquis conftituatur , ubi fimul uni- D confeâum qui in archivio epifcopali fervetur ,
vetius, fi poteft , alioquin collegiatim faltem
diligenter, redeque referri jubeat. Qu· prrterunulquifquc ordo convenia't , & tacite' precan­
ca indulgentia urbis diacefifqde fua ecclefiis
do contiftat , donec illas obeat , ne per ecdcio pofterum perpetuo , vel ad certum tempus
fiam vagetur, aut qtuequam aliud admittat.
concedentur, ubi primum ad fe, aut ad fuum
Conftttuat epifeopus certos homines, qui cle­
vicarium, qui illas recognofcat, delata fuerint:
rum ad fupplicationcs procedentem dirigat ,
eodem aliove libro nocentur , otdincquc dein­
rumque aliquando cum opus eft , cumdcm fubceps deferibantur.
fiftere moneant, tum etiam qui populum in or­
Singula autem ecclefia , quibus vel coudine confiftere , aliique hujulmodi opportune
ceflc funt , vel concedentur , proprium ejufin ipfa etiam via moneant 8c prccipiant, atque
dem generis codicem , in quo illa feribanut lervent-.tr efficiant omni follicitudine.
tur , accurate confeâum , aut tabellam cjuf­
Cum ad proceffionem clerus vocatur , quid
dem .generis in facriftia habeant , illarum
platlendum, quid canendum ei fit , ut opportu­
exemplari ia archivio , vel ia facriftia aflernum etit, fignificetur, prout moris eft.
vato .
Clerici omnes lacalare* tr regnlares , tc qui
Parochu*, concionatorve , quo tempore in­
in ecclelia cathedrali dignitates obtinent , bini
dulgenti· exponuntur , doceat diligenter ejus
femper procedant : neque inter eos laici homi­ E confcquend· caufa non efle neceflaria m praftines quocumque gradu fint ullo modo interjeâi
tutam eleemofyn· largitatem, ut calcftcm cum
incedant , neque irem inter eofdcm & epifeoecclefia thefaurum , fpiritaliaqui munera ex­
pu.n laicis locus fit.
poni omne* intclligant, non ad queftum , fed
Sacras imagines , ver illa ve cieri , ne laicus
ad peccatorum iatufadionem , tc ad pietati*
homo- in proceflionc perferat, ubi clerico* quifexercitationem .
quam eft, qui hoc munus prsftare poflit .
In omni ecclefia, unde ad ftatas procelfiones
clerum popnlumque egredi folenec eft, ubi pri­
mum procedendi initium fit , Campanarum am­
nium pulfu* foknniur tamdiu adhibeatur,
a NNO

C

Q

Or

IMIMVI»·.!··

997

Concilium

Aqu.nii.

eo , perlons , aut tempore , eas decernendas " /nJf
efle judicaverit .
CHUSTI
In cauGs vero judicialibus , mandatur omni- >ySs.
T iaaâorum reliquiis qu·debetur venera­
bus judicibus ecclefiafticis qujufcumque dignita­
tio te cultu» adhibeatur . ftatuimui ut in
tis exiftsnt, ut quandocumque exeentio real is ,
locis honeftia ac decentibus vafculis , qua devel
­ pertona lis, in qualibet parte judicii propria
bent religione aflerventur.
au&oritate ab ipGs fieri pegerit , abftincant k
Cum populo pietatis caufa oftendentur , lu­
tam in procedendo quam in definiendo, a cenfuris ecclefiafticis , fcu interdiâo : Sed liceat
mina accendantur : cx loculis vero Bc receptacu­
lis ubi condita funt ne educantur , neve teme­
eis, fi expedire videbitur, in caufia civilibus ad
re exponantur omnium oculis , neque quaftus
fixum cccleiiafticum quomodolibct pertinenti­
bus, contra quotcumque etiam iaicos per mulgratia .
Cum vero ab ecclefiaftici ordinis hominibus,
&as pecuniarias , qu* locis piis , ibi enitenti­
ill* cum fuis loculis vafculifve fufeiptuntur, ut
bus, eo ipfo quod exaâ* fuerint afligneotur ,
vel populo oftendantur, vel in altari exponanfeu per captionem pignorum, perfonarumque di. tur , vel in proqpffionibus ferantur t primum B fttiâionem per fuos proprios aut alienos exécu­
illis thurificatio adhibeatur : fique in via feran­
tons faciendam, five etiam per privationem be­
tur, tunc acolytus facerdoti illas ferenti, (nec
neficiorum , aliaquc juris remedia procedere,
enim ab alio, quam afacerdote eas ferti decet )
tc caufas definire .
prneat, qui item thurificct.
Quod G exeeutio rcalis vel pertonatis adverNullo autem modo unquam ili* ab operi­
fus reos hac ratione fieri non poterit , Gtque
mentis , aut velis nuda exponantur , ac in illis
erga judicem contumacia , tunc eos etiam ana­
exponendis & in ptoccflionibus ferendis (umma
thematis mucrone arbitrio fuo pt«tct alias po­
veneratio ac pietas adhibeatur.
nas poterit ferite.
Cetera etiam de reliquiis , atque imaginibus
In cauGs quoque criminalibus ■ ubi exacutio
realis , vel pcrfonalis , ut fupra fieri poterit ,
facris , qu* a facra Tudentina fynodo decre­
ta lent, epifeopus inviolate fervari curet : lierit a ccnfuru abftinendum , fed G did* exe­
cution! facile locus effe non poterit , licebit
mulque ea omnia fervet diligenter , qu* ab
eadem fynodo de miraculis novis approban­
judici hoc fpitituali gladio in delinquentes
uti , fi tamen delidi qualitas, procedente bidis , Bc aoric reliquiis recipiendis tradita
C na falcem admonitione etiam per cdidum > id
funt .
poilulet .
. Nec vero patiatur , caufa non cognita , tc
Nefas autem Gt laculari cuilibet magiftratui
feripto probata , altare propetres erigi , aut
imagines ullas extra morem ornari , votave ,
prohibere ccclcfiaftico judici ut non excommu­
aut oblationes fufpendi, aut quicquam novi ca
nicet, aut mandare ut latam excommunicatio­
nem revocet , fub ptatexto quod contenta in
in re omnino fieri.
prafenti decreto non Gnt obiervata ,- cum non
Sed quia aliquando fit ut vulgi concurfu po­
ad lacularcs , fed ad ecclefiafticos, hac cogni­
pulique clamore aliquid pro miraculo, aut iatio pertineat.
cra reliquia evulgetur , quod re vera non eft ,
Excommunicatus vero quicumque , G poft
ftudeat epifeopus, ubi ejufmodi occaGo fe ob­
tulerit, ut pritnis illis vulgi clamoribus pieoblegitimas monitiones non refipuerit , non fo­
lum ad facramenta tc communionem fidelium
fiftat , donec rei vetitas legitime comprobata
ac familiaritatem non admittatur , fed fi obconftet . Si quis vero dubius aut difficilis abudurato animo cenfuris annexus , in illis per
fus Gt extirpandus, vel omnino aliqua de his
annum inforduerit, pro fufpedo de hatefi na-*
rebus gravior queftio incidat , epilcopus ante­
quam controverliam dirimat , metropolitan! tc D beator .
Volumus autem per omnes dies dominicos
comprovincialium epilcoporum in concilio pro­
vinciali lentent iamexpettet, ita tamen ut quem­
excommunicari maleficos , atheos , tc liberti­
admodum ab eodem concilio Tridentino pre­
nos , tc contra illos in noftris draecefibus in­
fer iptum eft , nihil inconfulto fummo pontifi.
quiri , eofque fecundum canonica* fandiones,
ce novum aut ia ecdefia haftenus iauficatum
invocato G opus fuerit brachii fstcularis auxi­
decernatur .
lio , puniri

.,

amho

X>* rclifeuc .

CHAirri

• 1*»·

**î?sfc*

J

U

De cxtcmHHHÙccuicac .

fcrtieciu ad tcacficicreec tdlcticMec ,
aaramyaa /arram V kcaennc
cfnjcrmtiMieec .
UAMVIS excommunicationis gladius,
nervus fit ecclefiaftic* difciplin* , tc ad
UO D ad beneficteffumcollationem acprocontinendos in oflicio populos valde falutaris ,
fobtie tamen magnaque circumfpeâione exer­
v itionem fpedat, ea ferventur, qua a con­
cendus eft : cum experientia doceat , G temere
cilio Tridentino dc beneficiorum provtfione deac levibns ex rebus incutiatur, magis contemni £ creta funt, prsteipue vero collatio beneficiorum
qham formidari. Quapropter excommunicatio­
Îiuibiu cura animarum incumbit, non fiat, nifi
nes ill* qu* monitionibus premiflis ad finem
ervata forma ejufdem concilii de provifionc
revelationis , ut aiunt , aut pro deperditis feu
parochialium ccclefiarum ■
fubfttaftis rebus ferri (olent , a nemine prorNemini item beneficium eccleGafticum cujuf­
fus , prsterquam ab epiicopo decernantur, tc
cumque qualitatis illud exiftat , tc quomodo­
cumque vacet , conferatur, auc profeutatus ad
tunc non alias , quam ex re non vulgari ,
caufaquc diligenter ac magna maturitate per
illud admittatur , Bc inftituatnr, aut psoviepifeopum examinata > qu* ejus animum mo­
fus de illo a fede Romana , vcl ab illuftrilliveat , nec ad eas concedendas cujulvis («cu­
mo legato Avenioncafi , ad profeflionem fi­
laris etiam magiftratus audoritate adduca­
dei, vcl pofleSoncm recipiatur , nifi prius ab
epiicopo, vcl eius vicario, ac tribusfaltemexatur i fed totum hoc in ejus arbitrio tc con­
tuenti» fit pedtum , quando ipic pro ce , loaututoribua ia fyuodo diacclaaa deputatu fuorit

Q

Q

9M

’VmS"’

CôNCIlIWM

ANNo" ’>* examinatus, dc fide ft religioM, de antes- A
CBKISTJ â* vita, dc fufficienti doârina, ft de legitima
h·,·
*tate juxta decreta concilii Tridentini, & de
iia denique, qua pro qualitate beneficii vide­
buntur expedire : atque tam interrogata, quam
rcfponfa it» feriptis redigantur , te fecrctario
tradahtur (erranda, fi forte lis de capacitate aat
incapacitate fuboriretur. Sccunduat vero eorum
confcicntiam de illius fufficientia aut infufficientia pronuntient examinatores t exigantque
ab eo tum fidei profeflioaem, tum etiam jura­
mentum de limonia non commifla , te dc non
accepto beneficio ad cuftodiam, aut cum injuiia
aliqua pcnlione .
ht quoniam firpe fraudes per eos eommitti
animadverium eft, oui cum mandati literas apo- B
ftolicas, vcl illuftriflûni legati Avenionenfis in
forma dignum, pluribus judicibus direâas impetrarint, ab uno rejeâi , tanquam tmn idonei «
ad alium, tacita quam tulerunt repu lia, confu­
gientes , beneficii quod fibi conferri volunt colla­
tionem non idonei aliquando furripiunt t propterca ad hujufmodi fraudibus occurrendum, decer­
nimus quod eo caiu adveniente, a tergo literarum apponatur & dies ptofentationis literarum,
te quod impetrans fuerit examinatus , & rejeftus ex caulis prout in adis.
Conficiatur liber, ifque In omni epifcopali
nrchivio aflervetur, in quo libro dicccefanorum
beneficiorum cujufvis generim, tum vacationis'
certa diçs , ratio, modufque delcribatur, tum C
collationes ac proviliones quacumque fint ,
vcl a f'jrnmo pontifice, vel at> illuftriffimo le?ato, vcl ab epifeopo, vel ab ullo quovis alio
ads ,. literarum , diplomatumve exempla ,
vcl fententia fummatim explicat* , prout po- r
tius elfe epifeopus, cenfuerit , in eundem re*
ferantur.
Idem fervetur de literis ordinum, quibus fin­
guli ejufdetn dicecefis clerici initiantur. Capi,
tula vero, te quicumque fint qui cujufvis ge­
neris dignitates , canonicattas , aut alia qua­
cumque bénéficia obtinent, literas , diploma­
ta , tabulafve ipfas beneficiorum, qus quovis
etiam unionis jure poflident , epifeopoi etiam
privatim petenti, fine mora exhibeant, e qui- D
bus tabulis tum fi quid oneris obligationifve
illis inefle apparuerit, tum quicquid qliud ex­
pedire idem epifeopus cenfuerit , id diftinAe
explicateque exferibi jubeat. Idquc omne ut ab
his ad quos fpeâat, plane prsftetur idem omni
ratione efficiar.
Qiiicumque de aliquo beneficio , etiam per
literas apoftolicar fuerit provifus , teneatur mtra tres menfes a die adepts polfeffionis inven­
tarium omnium bonorum, jurium , & onerum
illius beneficii, epifeopo exhibere. Si id orniferit, epifeopi-arbitrio puniatur.
Ne epifeopus deinceps , etiam patronorum
accrdente confenfu , permittat coocodatve, ut
quifquam line fedis apoftolic* difpeafatiooc E
illud beneficium , quod ordinem aliquem re­
quirit , aflequatur , qui vere eo ordiae non fit
initiatus , quamvis state congrua fit , pro
ii* ordine fufeipiendo , neque qui aliis con­
ditionibus prsdttus non fit, qaas illa «reAio , vel fundatio , vel conftitutio requirit.
Rcfignationes beneficiorum faAa prfcn incogni­
tis, aut his, quos nulla virtus, nec aliquaGngularis eruditio, aut alia honcfta caufa com­
mendat , vel etiam fi beneficium illud expofi*um fmrerie aliquando vernie , aut alieni ad cuftodiendum oblatum t quod per duos teftet pro­

AqVBNîI.

»000

betur, vel fama proclamet , fufpeûs de limo­ ANNO
nia redduntur .
CHAIST1
I sn*.
Provifi igitur per tales refignationes ab ordi­
nario non admittantur , neque etiam a capita­
lis eccleGarum recipiantur, abfque canonica
purgatione .
Omnes penfiones ft paAionesfuper beneficii·,
in quibas non intervenit fedis apoftolies auAoritas, illicitas ft timoniacas declarantes , peni­
tus improbamus .
. Grave malum noftris temporibus , aut exor­
tum , aut longius propagatum ecclefiam affligit
ac perdit, per beneficiorum cuftodes, qui coniidentiarii vocantur , 'quorum nomine ft mini­
fterio viri laici, ac mulieres hereditate poflident
faoAuarium domini, ac profanant.
Huic tam gravi morbo remedium aliquod ad­
hibere cupientes, timcuftodesillos, quam eos,
quorum cupiditati defervinnt , tum a parochis
in pronp miflarum fingulis diebus dominicis ,
tum etiam a concionatorilfts frequenter in ad­
ventu & quadragefima cxcommunicatos declara­
ri ke denuntiati jubemus, ft teneri ad reftitutionetn fraAuum, tam ipfos , quam eorum here­
des. Quod intelligi etiam volumus de ufurpa-,
roribus jurium & truAuum beneficiorum, etiam
ft,hi patroni fuerint.
Quicumque vero clerici , tam nefaod* frau­
dis , ft ufurpationis fabricatores , feu fautores
fuerint, illos eifdem panis fubjicere , nec non
quibufeumque beneficiis privatos & ad quacumÎ|«se qlia obtinenda inhabiles , atque a divinis
ufpeniba declaramus .
Ad removendas autem iftas & alias fimonia-.
cas fraudes, confelTarii diligenter panitentes de
iis interrogent ft paterne ac omni caritate eos
moneant, peccatorum hujufmodi gravi’atem ft
panas eis .declarantes . Ordinarii vero finguli
lex mentibus per cenfuras ecclefiaflicas curent
per fu as ccclefias revelari illorum eriminum conleioe ft participes , ft nifi revelationes parochi
ftatim ad ipiba tranfmiferfnt, pro modo culpae
puniantur .
Ne autem aliqui bénéficiât! in noftris diacefibus latgant intruG ac fine titulo , pracipimus
quibufcnmque tam parochiatiumquam quorum­
cumque beneficiorum poffefforibui, ut intra fex
menles exhibeant fuis epifeopis fuas proviliones
& fuos titulos, ft procedatur contra contuma­
ces per cenfuras ecclefiafticas , retentionem
fruâuum , atque etiam privationem eorumdem
beneficiorum, ft aljp juris remedja.
Decernit hrc fynodus ut parochus feme! in
menfe moneat inter miflarum folennia nota­
rios , telles , * alios quofeumque (cientes ali­
qua legata fafta luifle ad pias eaufas , ut ca
revelent intra tres menfes, fub pana excom­
municationis .

De feeeiaetrle .
EMINARII inftitutio quam utilis fit, ac
ncceflaria ad cleri difcipliaam in fingulis
ccclefiis propagandam , animarumque falutem
procurandam cx eo intclligi poteft, quod hujus
rei falutaris ratio aliquando intermiffii, damna
ft detrimenta non mediocria ecclefi* Dei attu­
lit , quod manifcftins in noftra hac provincia
videmus .
Quare ftatuit huc fynodus , ut quamprimum
epifeopi cum confilio duorum de capitulo , ft
duorum de clero civitatis ad ercAiossem * do-

S

CK)0*

" ΒΛΑ
1 ΟΟ tI

GKtGOMiu
f. Ju i,

Γ
λμγμιηι
x^ UnCILiUl
•

Aquini·.

’ÏES^’L”'

ioor

feminariorum procedar' juxta décréta A
CftanTl facroGnâi Tridentini concilii» fc Cbtiftianiflii>·/·
mi regi» noftri conftitutiones .
Is in omni (eminario perpetuus ufus lit , ut
catechilmus Romanus pueris , atque adeo adoIclccntibus pralegatur fc explicetur quam diti,
gentiflime, nullaque ejus pars praetermittatur,
cujus doctrinis eo>um animi non imbuantur ,
quam maximo fieri poterit ftudio.
In omni huius provinciae (eminario, ubi
commode poteft , praeter cetera , quibus fc ad
pietatis exercitationem, fc ad literarum doârinam adolefcentum animi erudiuntur , ftudium
etiam lacrorum rituum & ceremoniarum, hiftoricque omnis eccleliaftiea , tum cantus , certis
B
diebus fc horis inftituatur .
Praebenda iniuper praceptorialis fcholis at­
tributa , vel attribuenda , fc li qua alia funt ad
\
inftituendot fc alendos pueros ecclefiis, fc locis
deftinata, in quibus feminaria inftituentur, iplis
* debent applicari, ea tamen lege , ut feminarii
pneceptores , non (olum clericos fc alios in lesninano manentes, fed & aliunde advenientem
juventutem docere teneantur. Sic enim fiet ut
non folum* ad ecclefia regimen provehendi, fed
cujufcumque ftatus pueri, pietatem cum bonis
literis imbibant , fc cum adoleverint teâam
fuam educationem , atque inftitutiottem ecclefia
referant a'cceptam .
Epilcopus'ipfe tertio quoque menfe , nifi ju­
fta caufa impeditus fit, feminarium vifitet : in C
coque vifitationis munere, adhibitis etiam, li
modo ei videbitur, aliis dodi», fc piis viris ,
tum de magiftrurum & reâorum diligentia ,
tum de progreflibus, quos, fc in vita difciplina , fc io litcrarum ftudiis feminarii clerus fe.
cerit , accurate inquirat .
Idem, cum conliiio duorum canonicorum ,
quos ipfe elegerit, certas feminariiconftitutio­
nes preferibat , quas in frequenti eorum con­
ventu pei' (ingulos menfes legi curet, quo fi—
Îiius repetits , illorumquc mentibus impreffa
erventur diligentius .

ANN "

Dt fyiml» diacv/âm .

PISCOPUS ad Tridentini concilii prefcriptum fmgulis annis dicecefanam fyno­
dum habeat .
Porro ad parcendum expenGs , fc ad leva­
men cleri hujus provincia, vifum eft de duabus
iynodis in eodem anno, unam remittere quem­
admodum nunc remittimus, fc hoc ut altera di­
ligentius haberi poffit, falvo tamen jure cathediatici «pifeopis debiti . Hanc autem fynodum
commodius poffe eaiftimavimus poft dominiq
cam ,
f<u» "Pofitr k*»»> .
Certam autem hunc diem , prout canta poftulabit, matare epifeopo liceat, arbitratu fuo.
In prima qaaque dicecefana fynodo, decreta in
hoc provinciali concilio edita promulgentur.
Ad fj nodum dioecefanam accedere teneantur
omnes ecclefiaftica beneficia obtinentes, exem­
pti etiam, qui alias ccflante exemptione interefle deberent . Nec non qui curam gerunt
parochialium fc aliarum ecclefiarum capitulis,
fc aliis locis piis annexarum . Provideant ta­
men dum hsc prsftant , nc ecclefia: debitis
fraudentur obfequiis .
Non alium in fynodo diocefana ptafidere
opottet , quam vicarium epifcopi , eo abfente , nifi fede vacante : tunc enim ad capitu­
las ccclcfia cathcdrali» redit diactGs ad mini-

E

'

ftratio . In ea fynodo vicarii foranti tum de “AWwocuratis fc aliis clericis facris initiatis , Vel cc- cHJliaTl
clefiaftica beneficia in fuo vicariam obtinentibus , tam prafentibus, quam abfentibos, tam
de hi»· omnibus qas ipfis corrigenda fc reformanda effe videbuntur , certiorem reddere de­
bent epifeopum .
Qui fynodo interefle debent , ne interfiat
fine foperpelliceo integro fc mundo : Curati
praterca deferant fignum illud , quod epifeo5us eis praferibet , ut fupra ftatotnm eft, fub
uorom aureorum pana . arbitrio epifcopi lo­
cis piis applicanda ■
Ccnfura ibi fiat de fingulorum moribus ,
veftitu , fc vita , ac infligatur perna potius
perfon*lis , etiam carceris , ubi opus fuerit ,
quam pecuniaria .
Adhortatio voro poblica quotidie , dum fynodut celebrator , ab .epifeopo » vel ab alio
deputato ■ habeatur de rebus ad vite fc mo­
rum honeftatem , ac animarum regimen per­
tinentibus .
Aliquot probati viri deliganto·, qui tcftium
lynodalium officium praftent, fc in ipfa lynodo, fe fideliter fuum munus obituros fande ju­
rent : Nulloque aut odio, vel amore cujufpiam ,
poensve metu , aut mercedis fpe , aut quovis
alio humano affcdu adducendos , quominus
omnia qu· corregione digoa cognoverint, ali­
quot ante dicrcefanam fynodum diebus epifeopo fignificent .
Odia, fc animorum offenfione», qnss plerum­
que cum fcandalo oriuntur inter eccleliaftiea·
perfonas, in fynodo epifeopus pro paftoralicura
componat. In celebratione fynodi diacefana ,
cérémonie, ritus , & preces , fc alia ferventur
qua in pontificali Romano tradita funt .
Singulis annis in dicecefana fynodo ab epif­
eopo vel ejus vicario examinatores fex ad mi­
nus proponantur, qui fynodo fatitfactant, fcab
ea approbentur: advenienteque vocatione cuius­
libet ecclefia, tres faltem ex illis eligat epifeo­
pus, qui cum eo. vel ejus vicario eiamen per­
ficiant . Idem fiat in examine promovendorum
ad ordines*
D
Sint vero hi examinatores magiftri feu doâores , aut licentiati in theologia , aut jure
canonico , vel alii clerici facula res , fea re­
gular·· , etiam ex ordine mendicantium , qui
ad id videbuntur magis idonei : juientque
omnes in manibus epifcopi ad fanda Det
euangelia , fe quacumque humana affedto­
ne poftpofita fideliter munus fuum obituros·'
Caveantque ne quicquam prorfus occafiooo
hujus examinis accipiant , alioquin fimonie
vitium , tam ipfi , quam alii dantes ineasrant .
Hi peraâo examine juxta eorum eonfeien
tiam quacumque in examinatis repererint epifcopo renuntient , caveantque in hujofmoE di negotia declinent ad fmiftram vel ad dex­
teram' .
Quoniam vero ob malitiofam petentium fuggeftioncm, fc quandocumque ob locorum lon­
ginquitatem , perfonarum notitia, quibus cau­
lis mandantor , ufque adeo pevfeae haberi

r.on poteft : hineque interdum judicibus , non
undequaque idoneis , caufa in partibus dele­
gantor: fervetur quod fanâa fynodus Trid. ftatuit, videlicet ut in Gngulis conciliis dicecefanis, aliqua perfona qua qualitates habeant ,
juxtaconftitutionem Bonifacii VIII. qua incipit
Statutuou fc alioquin ad id apta dcGgncntur,

tlt

loog
<NNO
CHRISTI
·»·*■

CRJcîluUÎ

Concilium Aq.ubnjb.

«?£?,£’

1004

ut prztor oriiBjriai locoium , ii» etiam poft- A citari folita , omnesaffideant tc inter fe confe-”
tant, que ad boni paftoris officium, Ac adcu-CHHtsri
hac catiûe ccclefiafticz ac fpirituales j ad fo­
rum ecçlefiafticum pertinente· in partibus dele­
ram animarum reâe adminiftrandam pertinent, rjSj.
Sc dc difficultatibus, Sc incommodis fuarum pa­
gande committantur.
Et 6. aliquem interim ex defignatia moti con­
rochiarum confutant , ut iis communi confilio
tigerit , fubftituant ordinarii locorum , cum
remedia opportuna adhibeant
confilio capituli alium in ejus locum ufque ad
fidem autetn vicarii libellum de cafibus confuturam provincialem , aut diorcefanam fynofcientiz apoftolica iedi Ac epiteopis refervatis
dum, ita ut habeat quzque diacefis, ubi fieii
metropolitan! cura cdpndum reliquis facerdoti­
poteft , quatuor faltem , aut etiam plures pro­
bus legent,
aliquot capita, tum harum conbitas pertonas, ac ut fupra , qualificatas, qui­
ftitutionum , tum carum, quz in fynodis dicebus liujuimodi ctuix , a quolibet legatp vel
cefinic fient , fimulque aliquid cx probata
nuntio , atque etiam a fede apoftolica com­
aliqua fumma de cafibus confcientiz explicamittantur, alioquin poft deGgnationem faâatn,
bunt.
quam ftatim epiicopi ad fummum Romanum
Przcipue autem de presbyterorum vita Sc
pontificem vel legatum tranfmittant : dele­ B motibus quzrant,
quales fc in paftorali prçgationes quacumque aliorum judicum aliis ,
beant cura : Sc an eoium culpa i:i ecclefia di­
quam iis fattz , furreptitiz ccnfeantur . Qui
vinus cultus defideretur : an re ipfa preftentur
terminandis caulis , quanta fieri poterit brevi­
ca quz epifeopi vcl alii eorum nomine in ectate ftudeant : ac litigatorum artibus , feu in
cleliarum neccflltatcm earumve reparationem
litis contcllationc , leu aha parte judicii dif­
impendi jufkrint : An libros habeant quos
ferenda , modis omnibus , aut termini przfiprzfertim ex hujus fynodi decreto habere de­
xione , aut competenti alia ratione «ccurbent : Quomodo fandiflimum euchariftiz fa­
rant .
cramentum reâe reiigiofeque aflervetur : An
A iynodo , poena excommunicationis propo­
qualibet hebdomada renovetur : Przterea an
li r a nullus difccdat "nifi ea finita , Ac dc more
ea, quz in miflz facrificio adhibentur, uticabenediâione ab epifeopo data ·
liccs , corporalia , pacificatoria , mappzve al­
Qui in feffionc fynodali defuerint, mulâcntaris pura mundare, ac decentia fint . An batur aureis fex , vel etiam graviori perna pro
ptiflerium , &r factorum oleorum vafa tuto
ratione déliât, quz mulâa feminario, velatio
ac decenter aflerventur . An libros habeant <
C baptiratorum , chrifmatorum , conjugatorum
,
pio loco attribuatur.
&: mortuorum , & hos feparatos , Sc decen­
Dc vitiiriii
. ç
tes.
An reliqua in hac fynodo decreta (ervenT epifeopus in urbe etiam externum gre­
tur. De his omnibus
fi quid mandarit pe­
gem facilius quafi przfens intueri & ctnculiariter epifeopus , deque alus , quz ad uti­
rare poflit , deligat aliquot probatos facerdo-litatem animarum epifeopi cognitionem defites, qui literarum fcientia, morumque integri­
derant , ipfum per literas diligenter certiorem
tate , Sc rerum agendarpm· ufu przftantioies
faciant. ‘
·
fint , quibus fingulis impofito vicarii tounci
Quoties in urbem venerint, primum epifeonomine > tribuat cenas.regiones dioecefis lux ,
pum adeant: deque eorum flatu, qui fibicomoito, vcl decem parochialcs ecclclias continen­
tnifli funt, eum-accurate montant.
tes , conftituto tamen vicariatu in aliquo loco
Curati vero quicumque , quavis dignitate
inligniori & ficqucntiori : illis autem cam fa­
przdttl vicsrifs obtemperent . Quod fi aliqui
cultatem tribuere poterit epifeopus, quamiplc,
ad conveniendum négligentes , vcl ad mandapro illorum eruditione ■ & pro locorum, tem- D ta eorumdem vicariorum esequenda contuma­
ces 'fuerint , epifeopi in illos pao modo culpz
pornmvc ratione tribuendam cenfucrit .
,
Hi autem vicarii regionis fibi per epifeopum
animadvertant . Hi autem vicarii , voluntate
commiifie presbyteros cujuleumque conditionis,
epiicopi ab officio amoveri femper poflint , ac >
curam animarum habentes fcmel fingulis menfi male id adminiftrarint,' pernas dent ejufdem
fibus modo ni unam , modo in aliam ejus re­
epiicopi judicio.
gionis paror hiaiem ecclefiam congregent ■■ id­
que in orbem eodem ordine femper faciant .
Dc acclcficrih.
Pridie ci ■> diei quam in unum locum conve­
niant, peccata ma omnes confiteantur, ut con­
BBATES & priores regulares , atque
gregationis dic m ea ecclefia , in qua congre­
etiam exempti , aut commcndatary , fi
gati fuerint , trullam finguli celebrare poflint .
ztltem przfctiptam a jure, ad fufeipiendos fa­
i nm univerii in choro nullam convcntualem
ctos ordines attigerint , intra annum promove­
antur, facultateique de non promovendo, prê­
pro mortuu folenni more cantent , in qua
eorum aliquis a vicario in ptiori congrega­
ter quam in cafibus a jure expreflis , concctfz ,
tione admonitus concionem ad populum ha­ E juxta decretum facri concilii Tridentini , ad
beat .
annum fuffragentur.
jConfedis Geris, proccflionem omnes per to­
Commendatarii quamvis ad regularem obfertum vicum oppidumvc , aut circa coemeterium
vantiam non obligentur , ne tamen fint fine
faltem obeant : tum vero in domo parochi fiiugo atque omni regula, decet eoa medium ftamul , ea qua decet modeftia & caritate ,. uno
t.im , atque ordinem fequl inter regulares &
tantum ferculo contenti , cibum capiant : Nec
fzculares clericos, in vcftitu , in victu, Sc in
in menfa defit leâio alicujus pii libri
Deinde
omni ornatu . Tonfura utantur ampliori quam
adurgentes omne· , tc gratias Deo agentes,
fzculares . nec exiftiment fibi mandatum mobini ad ecclefiam fe conferant, ubi peraais gra­
naftetiorum regimen ad luxum Sc prodigalita­
tus , induant tioguli fuos fuperpel liceor , vi­
tem aut mrgendalp rem fuam , Sc conlanguicarius vero etiam ftolam adhibeat, Ac per eum
neorutn familiamfed ad piam&juftamaliena­
dilta oratione in principio congregationis rcrum rerum difpcnfationeto, Sc quarum non ha-

U

A

vaA*
100 J

cxtcownr
t xuj.

.. .«
ONCI LI V M J\ QJP B N S 1*

atnaicui m«
m iilanc.

v^^x*
® OOO

anno b*01 proprietatem , Dsoquc de omnibus fibi Λ denique ex re ipfa , Stquc exitu intclligi licet : anno
Christi reddendam efle rationem intelligent.
przlertim cum nemo fit qui nelciat, quanta It CHJIISTI
<>·<
Vifitante epifeopo ùneajtar abba· regelati·
quam gravia fint ccclefia Dei per eos omni tens··*>.
fçu commcndatariu· adem , nifi jufta cauia
pore importata incpmmoda . Cumque ad nos
per epifcopum judicanda impediatur , aut eo
perlatum fit , eos variis atque confidis caufis
cafu vicarius legitime conftitutu· t qui quod
extra monafteria, quz fui ordini· lunt , dege­
ordinatum fuerit ? tam in ipititualibu· , quam
re , cofque, non iftodo in provincia noftra ecin temporalibus exequatur, aut canonicis pa­
clcfii· divina officia obire, fed etiam, id quod
ni· coerceatur.
graviflimum eft , temeritate quadam adducto·,
Religiofi , ad regule , quam font profclS ,
hoc aufos efle impetrare, ut fibi ecdefiaftica
ptzfcriptum , vitam inftituere flr componere de­
beneficia conferantur : No·' igitur ut tam perbent : atque imprimi· obfervare obedientiz ,
niciofam hominum peftem a noftra provincia
finibus aliqua faltem ratione arceamus , unipaupertati· , lc caftitatis vota : ac*fi qua aliverI·· & fmgulis qui habitu ordini· fui depoficujus ordini· ■ it regula peculiati» vota , Sc
to , in hic eadem provincia extra religionis
ptzcepta , ad votorum refpedive cQcntiam ,
necnon ad communem vitam, vidum, icvefti- B fuz tnonaftetia vivunt , vel beneficia eccleGaftica obtinent , hoc edicimus , ut poft menfem
tum onfcrvanda , pertinentia, ab iii nunquam
recedendum. Neque enim poliunt a fuperioribua . ab^ horum decretorum publicatione facultatem
cpilcopo loci oftendant atque exhibeant , qua
ea qua ad fubftantiatn regulari· vitz pertinent
fini licere putent , habitu dimiflo ab ordinis
relaxari. Nam , fi illa, quz balet funt lc fun­
fui monafterii· abefle , vel beneficia przdida
damenta totius regulari· difciplinz, exadenon
fuerint conlervata , totum corruat zdificium
obtinere.
Qui vero ad conftitutam diem hoc non prznecelfe cll.
ftiterint , contra cos, tanquam vere apoftatai,
Conftituto in regulari vita , cujufque quali­
Br ordinis fui defettores , tum ab ordinum fistati· fuerit, non licet bona mobilia vd immo­
penoiibu· , tum a locorum Ordinariis diligeobilia ( etiam quovi· modo acquifita , tanquam
rcr inquiratur , ac panis & modis , a lacris
propria, aut etiam nomine conventus poflidere,
canonibus & Romanorum pontificum conftttuvel tenere : fed ftatim ca tradere debet fupenotionibus ftatutis procedatur , It a beneficiis
ri, eonventuique incorporare.
ccclcliallicis quz obtinent , ipfo fido amo­
Nec liceat fuperioribu· bona flabilia alicui
regulari concedere , etiam ad ufumfrudum, vel C veantur.
Quicumque autem prztendcrit , fe per vim
viu.n, adminiftrationem, vel commendam .
& metum ingreffiim efle religionem, aut etiam
Attamen poteft fupcrior alicui , tamquam
dicat ante ztatern debitam profcflum fuifle ,
officiario , ad tempus rem committere , cujus
aut quid fimile , velitque habitum dimittere
conditionem faciat meliorem , Sc acquirat non
ipacumque de cauia , aut etiam cum habitu dilibi, fed monaftciio . In his exequendis Bc re­
cedere line licentia fuperiorum, non audiatur·
formandi· prudentia Bc manfuetulme opus eft,
nili infia quinquennium tantum a die profefnc frangamus potius quam corrigamus, quz in
bonis , fe tunc non aliter , nili caufas , quas
piavum longa conluctudine induruerunt.
pretender it, deduxerit coram iuperiore fuo atMonaftcria reformentur fecundum regulas
3uc ordinario . Quod fi antea habitum fponte
,
quas profitentur.
imifetit, nullatenus ad allegandam quamcumOmne· ofliciarii teneantur in capitulis gene­
que caufam admittatur . fed ad monafterium
ralibus rationem reddere de luis officiis Bc eo­
reduc cogatur, te tanquam apoftata puniatur.
um vifitatoribus, vocato abbate , etiam comInterim vero nullo privilegio fuz religionis
mendatario , aut ejus procuratore , feu vicario,
ne quid reticeatur , quod in adminiftratione D juvetur, juxta decretum facri concilii Tridcntim.
fuerit perperam geftutn .
Nullus in eodem clauftro plura exerceat, aut
poflideat officia . Eft enim zquum , ut omnes
Dt mtuulihn.
pio iua antiquitate honorentur , Sc invitentur
ANTI fuere in Chriftiana republic*
ad bene agendum.
Ne liceat regularibus a fuis conventibus re­
facrofanda lc veneranda virginitati· lc
cedere , etiam pretextu ad fuperiores fuos ac­
caftitatis vota , ut ccclefia catholica poft do­
cedendi : nili ab cifdem milii aut vocati fue­
mini noftri Jefu Chrifti afcfjj'ïontm , ex ejus
rint . Qui veto fine przdiito mandato in feriinftitutionc ab apoftolorum z'ate nunquam
ptit obtebto repertus fuerit , ab ordinarii·'Io-'
cedavcrit, vel commendate, vel continua tra­
eorum , tanquam defertor fui inftitu.i punia­
ditione ca inftituere , quz ad illibatam eo-·
tur. Illi autem qui ftudiortftn caufa ad univernimdcm votorum cuftodiam , ncceflaria, com­
fitates mittuntur , in conventibus tantam ha­
modare Vila fuerunt : przfcrtlp vero exadam
bitent , alioquui ab ordinariis contra cos pro­
rationem haberi voluit eorum , quz ad claucedatur .
I fnram pertinent virginum , quz femel Deo
Abba· , vel prior nulli monacho det licen­
carum Iponfo dicate ac devorz virginitatem
tiam egrediendi monaftciio line urgenti ncccfperpetuam , ei Iponte ofterentes , tot pericu­
lis, ac drmonum illufionibus infeftan ac op­
fitate : nunquam autem , ut ad nundinas, vel
conlanguineorum nuptiay , vel etiam ad miffa·
pugnati iolent , ut tot jam ed>'i< canonibus
per paroecia· ■ aut pagos celebrandas , nifi ob
ac decretis , nondum fati· confultum camm
maximum defedum presbyterorum, i
tutela videri poflit , nili epilcopi Bc ahi qui­
Apoftacarum genu· quam deteftabile fit , ut
bus earumdem virginum cura commilla eft ,
Îiote cum homines fint, quos voti fidem, qua
diligentiflime curent , nc ullius unquam hac
e Deo fande adftrtnxerunt , violare non pu­
in re culpa notati poflit , cum przfertim in
duerit , lc es patrum fententiis Bc cx canonum
adeo imminenti periculo vel exigua negligentia non poflit non efle maxima ; cum &■ cc­
legibus , lc ex fummorum pontificum Martini
clefia catholica his faminis , quz profeflione
V. imprimit & Pauli IV. conftitutionibus , ac

T

r

1007

Concilium Aqubnsi.

MNMOM IH.
narra «hc.

frtrtS

luoe

„
., an coada , an feduda
folenni cam paupertate ât obedientia conti- A virginis
voluntatem

^nno
ANNO
fit,
an fciat
quid
'
*’
'* agat. Quod fi voluntas ejus CHmsn
CHRIST) nentiam ac caftitatem voverunt, non alia ratione claofuratn indixerit, qnam quad vcl eam
Sia ac libera cognita fuerit , habueritque consji).
ncceflariam , vcl faltem commodiflimam huic
itiones requilitas , juxta monafterii te ordi­
inftituto , tanquam tutiffimum virginitatis pr*.
nis tegulam , nccnon moaaftetium fuerit ido­
fidium effe judicaverit.
neum , libere ei profiteri liceat : cujus profefDuo igitur bec fanâa fynodus tnaximopcfionis diem ne epifeopus ignoret, teneaturpnefeda monafterio eum ante menfem certiorem
rc prscavenda efle decernit alterum, ne quçvis caufa exiftimetur efle jufta , ut moniaii
facere . Qiiod Ii pnrfeda certiorem epifeopum
liceat monafterii clauftra esire : fed ilia tan­
non fecerit, quamdiu epifeopo videbitur ab of­
tum que fie ad ejus falutem corporalem per­
ficio fufpenfa fit.
Sacre virgines videant quomodo corpore te
tineat ut nili eum masimo vitae periculo , fe
contagio aliarum intra clauftra manere nequeat,
fpiritu placeant Deo , te non cogitent qu*
mundi funt, fed qu* facultatem pneftent. fine
vcl alia , qux in conftitutione fel. rec. ni V.
comprehenla fit , de qua epifeopus diligentifimpedimento dominum obfecrandi.
fitno przvio examine judicabit
alterum , ut B
Meminerint, fe fponfas efle Chrifti , nec in
non exiftimetur, abfque graviffimo anim*
profeflione fidem datam irritam faciant , in­
petieulo pofle quemquam fanctimonialium clapnent orationibus , tc obfecrationibus node tc
ftra ingtedi : cum id , etiam de fuperiorir li­
die. Non fint otiof* , non verbof* , non cucentia , nequaquam liceat , nifi in cafibus ncriofe loquentes, qu« non oportet . Saltem fe­
reflariis : extra quos , nec licentia dari po­
me) fingulis menfibus confefliooem peccatorum
teft, nec data cuiquam fuffragsri valet : ma­
faciant, & facra mentum euchariftir fufeipiant,
xime viris , cujufcumque «tatis & conditionis
quod tc facient in omnibus etiam feftivitatibus
fint : quibus prclati licentiam hnjufmodr con­
anni folennioribus, ut eo falurari prrfidio mu­
cedere non debent, etiam ut cum ianâimonianiant fe ad omnes oppugnationes dzmonum
libus iplis, etfi fili* lint , alio in loco, quam­
fortiter fuperandas.
vis ipfis claufttis contiguo , quam per cancellos
Curent epifeopi , prout a facrofanfiis conefloquantur . Eodem fiquidem jure , quo quis
liis fub obteftatione divini judicii , te inter­
clauftra famftimonialium ingredi prohibetur, te
minatione maledidionis etern* , id eis preci'
ipfs lanttiuionialcs , exire eadem interdicun­
pitur , in omnibus monafteriis fibi fubjedis
tur .
oidinaria , in aliis vero ledis apoftolic* auftoMeminerint tandem epifeopi , & alii qui­
ritate claufuram fandimonialium inftituere ,
bus hujufmodi munus incumbit, quanta eis fatc ubi violata fuerit diligenter reftaurare ac
crolancta Tiidcntina fynodus ^Spiritu - fancto
confervare : inobedientes atque contradide­
inlpirante , poft tot facros cummes fuerit com­
ris per cen furas ecclefiafticas aliafque pernas
minata , (i quid eoium culpa hac in re comquacumque appellatione poftpofita compcfcenmiflum fuerit , quod vcl minima ex parte vir­
tes : invocato ctiam ad hoc , fi opus fuerit ,
ginitatis , que divine majcftati devota fuerit,
brachii /«cularis auxilio · Quod ut prrbeatur,
nocere poflit.
omnibus magiftratibus f*cularibus , ab eifdem
Anathemati vero fubjicuntur omnes & An­
conciliis injungitur fub excommunicationis pcena ipfo fado incurrende.
gola perlons , cujufcumque qualitatis , ftalus , dignitatis & conditionis fuerint , tam
Nulli moniali profeflie ulla ratione e mona­
fterii feptis egredi liceat, etiam ad breve tem­
clerici , quam laid , fxculares , 8r regulares,
atque etiam qualibet dignitate fulgentes , fi
pus, nili cautis fupra didis : induitis , & pri­
vilegiis quibulcumquc non obftantibus.
quomodocumque virginem coegerint , vel vi­
Caveant qui ab epifeopo fuperioreve faaalduam , aut aliam quamcumque mulierem invi- D
tatem habent ingrediendi monafterium , ne
' .tam , prxtcrouam in cafibus a jure expreflis ,
ad ingrediendum monafterium , vel ad fuftipro libito intra ejus lepra , dat* facultatis
prztextti , ingrediantur , fed tunc folum cum
piendum habitum cujufcumque religionis , 'vcl
urgens neceflitas depofeet , ut ne ex fanâ*
ad emittendam profeflionem : quique confilium , auxilium , vel favorem dederint : qui­
memori* Grcgorii XIII. fanâione excom­
municationis poenam ftatim fubeant , a qua
que (cientes , eam non fponte ingredi mona­
niti per fedem spoftolicam abfolvi non poffterium , aut habitum fufeipere , aut profeflio­
nem emittere , quoquomndo eidem aiftui vel
fint.
’
prxfentiam , vel confenfum , vel audoritatem
Ne preterea religiofis hominibus fepta mo­
interpofuerint.
nafterii , etiam fu* cur* commifli , ingredi li­
Simili quoque anathemati fubjicluntur qui
ceat, ne ea quidem caufa , ut tcftantium, qui
iit monafteril ecclefia vel fepeliri, vel anniverfandam virginum vel aliarum mulierum vo­
luntatem , vel accipiendi veli , vel votum efatium diem quotannis agi voluerunt, pix vo­
■nntendi quoquomodo fine jufta caufa impe­
luntati iatiificiant t Sed qu* annivcrlaria ex
E tcftamento debentur , in eius exteriori ecclefia
ti ierint.
f aque omnia , te lingula , que ante profefprsftent . Nec vero proceflionis in folennitatc
iionem, vel in profeflione fieri ofmrtet, ferven­
corporis domini agend* gratia , confeflarius
facerdos, aut alius fuperior eo ingrediatur, ac
tur non folum in monafteriis iubjedisepifeopo,
ne èpifeopos quidem eo nomine , neque alios
led aliis quibufeumque.
I.iocrtati profeilionis virginum Deo dican- x ingredi patiatur : Neque irem caufa vel mo­
datum ut profpicerct , facrofanda Tridcntina
nialium cubiculis benedicendi , vel ea , aut
fvnodus flatuit atque decrevit , ut fi puella ,
alia loca monafteril aqua benediâa afpcrgcoqux habitum regularem fufeipere voluerit ma­
di . Ncc ptiam cum veftitus fscèt puellis tra­
jor duodecim annis fit , non ante eum lufcidendus eft , vel ili* ad profeflionem admit­
piat: nec poftea ipfa vel alia profeflionememit­
tenda funt , vel miniftrandum confirmationis .
tat , quam exploraverit epifeopus , vel eo loa/aeramentum: fed in ecclefia exteriori ubi fa*pcdito vicarius
ant abus ab ipfo deputatus,
âiflimc cuchanlliz iacramentum ad feneftellam

too?
'ah NO

**»"*

Conch ton

*âm admioiftratur , huc illi· , Vel puelli «, vel i
CfflUSTl monialibus ia ecclefia interiori manentibus prasij'f·
flentur.
Monialet, cum in eo loco , obi ab alita qui
foris. fnnt , etiam a concionatore vel a fu pe­
xiore videri poflunt, fer mon i concionive inter,
funt, facie liat cooperta , it conteâa velo, uf- que ad oa dcduâo. Idem perflent, que cuivis
etiam medico aut fuperiori monafterii fcpta in*
gredienti obviam prodeunt , vel illum eaci*
piunt, deducuntvc.
Probentur ab epifeopo medici aliquot, quos
conceflii ’etiam monaftcrii fuperiorum intra ejus
fcpta adhiberi liceat , li quando prater medi­
cum ordinarium, alios etiam morbi gravitai re­
quirit ,
I
Qua de certo monialium numero fingulis
monafteriis conti i tuendo Tridentina fynodus
decrevit , qua item fanflr memoria Pius V.
de monialium , etiam earum qua converfa di*
cuntur daufura literis editis fansit , qua deni­
que fel· rec. GregoriusXIII- dcmoniahbuscon­
futuit, ea omnia epilcopus exequ-tur quam diligentiffime.
Quod li quid obftiterit , quominus illa a (e
praftari queant, ipfum fummum'pontificem fex
menfium fpatioconfutat, idque exequatur, quod
fibi ea de re ab illo referiptum erit.
Conftitutio illa , qoa ab eodem Pio V. interdiâum eft , omnes ctrjirfvis conditionis mu­
lieret, etiam generis Iplendore , aut dignitate C
illuftres, monafteria ingttdi, quotannis Tcmel,
atque adeo frpius certis feftit diebus arbitrio
epiicopi , promulgetur . Si qua autem monia­
les, converirve non iis paruerint , qua eadem
fanâione de elautura ftatuta funt poena violata
claufurs pleâantur.
Quod de mulieribus non mgrefluris monafte­
ria monialium ftatutum eft , idem ftatuitur dc
eifdem mulieribus , ne quovis pertextu aude­
ant fepta Sc clauftra regularium virorum quo­
rum cumque ingredi , fub excommunicationis
poena.

AqutNSl.

'SJSJai.8'

ante erit, quam alia Aquenfis provincia fyno- anno '
dus habeatur , ejus difficultatis tum omnium , CRKISTI
que ipfis decretis tradita funt , interpretatio- n»i·
nem & explicationem nobis tefervamus , lalva
femper fedis apoftoliea auâotitkte.
Maximas Deo gratias agere debemus, qtsod,
que pro communi hujus provincia falute hoc
tempore flatuenda videbantur, ad optatum exi­
tum perduâa funt.
Denique ca, qua debemus humilittte fttobedientia , fanâa fedis apoflolior omnium cccleharum matris (t'megiftro judicio atque auâoritati , omnia tc lipgnla quocumque in hae
Frovinciali fynodo fancita , decreta , adaqua
ant , femper emendande tc corrigenda fubjimns.

Et quia multa a fummo Romano pontifice,
tc publice totius provincia Aquenfit , Sc pri­
vate lingularum eeelefiarum utilitatis aufa pe­
tenda funt , decernimus , M quicquid ab ejus
fanâirate communibus noflris , tc qui adlunt
severendiffimorum provincialium . epifeoporum
literis poftulabitur , id hujus fynodi nomine tc
aufioritate ita fidum intelligatur , perinde ac
fi publice in feffionc poflulatnm eflet.

SUBSCRIPTIO
EPISCOPORUM.
OS Alexander Canigianus Det It apoflolicr fedis gratia , archiepifcopus ▲queo- ''
fis , de confilio tc aflenfu revetvndiflimocvm
eoepifeoporum noftrorum definientes fublcriplimus.
Ego Francifeus epifeopus Aptcnfis confett*
tiens fubfcripfi.
Ego Petrus Paparinus de Calido monte eptfcopus , comes tc dux Vapincenfis coofentieis
fubfcr ipli.
Ego Elfias Raftelis epifeopus Regenfu confenttens iubfcripli.
Ego Antonius de Cuppis epifeopus Ciftaricenfis confentiens fobfcripii .

N

fertituM ■
.D
Ego Helias Moflunui vicarius generalis, at­
que procurator generaliter ad omnia deputa­
UÆCUMQUE his noftria conftitutionitus illuftriffimi tc reverendiflimi dumim epi­
bus, decretifve fancita funt, ea omnia in
icopi Forojulienfis ejus nomine interfui tc fub­
tua quifque epifeopus dioecefi diligenter obier-fcripfi . Et omnia tc lingula in hac finita fy­
vet, & ab aliis fervanda curet , omnibus juris
nodo Aquenfi ada , decreta , edita tc promul­
remediis.
gata, ejus tc ecelefir fur nomine recipioUt autem eorum omnium qua io hac pro­
vinciali fynodo decreta funt , ulla ignorantia
excufatione nemini hujus provincia homini uti
liceat , illud edicimus , ut qup primum die
CONCILII.
in lucem emifla ad noftra metropolitan· ecclefir valvas affixa erunt , tunc duorum men­
cjyicuyt·!
tium fpatio omnes fe , & his decretis ,8t li
contra quicquam admiferlnt poenis ac mulftis,
Dti C e^elitc feJit petit ttibit/fitqua in eis cofiftitutr funt
obftriflos efle R
fei
fciant.
Ab eo etiam affixionis , tc promulgationis
die tempus eorum decretorum inchoaVi decerni­
Umverfis provincir noftrr fidelibus falutem
mus, quibus certo prrferiptodierum fpatio ali­
in domino.
quid praftari jufluni eft.
Unufquilque praterea epifeopus ea omnia in
B I primum paftoralit iolicitudinis onus
proxima dinrcefana fynodo legi ac recitari ju­
pater milericordiarum Deus nobis impobebit , Sc li iri expedire ceniuerit fua etiam
fuit , nihil antiquius fuit , quam ut ecclefts
8r provincir nobi’ concreditr fpintuajem çdicathedralis ecclefia valvis proponi , quo ftudiofjVs omnium animis eorum percepta fixa inficationem omni ratione promoveremus. Quare
hvyeant.
quidem in rem eo majori animi contentione
incumbendum nobis efle exiftimavimua, quo Sc
ii qua autem in his decretis difficultas orta
'
V u
bxreI
CwK.fSreca/. Ian. XXXIV.

Q

PUBLICATIO

„

1OIO

U

/<_

ion

loi*

Conchium Aqj/bnim,

“anno” heretic· pravitati* titania iatiu* ferpere , It A
CHX.UT1 antiqua diiciplin· feventatem laxius in die*
!>**remitti cerneremus . Ex omnibus autem tcbus,
2ua ad cleti populique fpirituale bonum tuenum atque augendum valent > nihil fynodo pro­
vincial! utilius fore unquam duximus . Hoc enim remedium, tt ad fcandala oilend* , tt ad
xissni* , qua inimicus homo > dum nos dor­
miremus , fuperfeminavit , eradicanda , It ad
veterem difciplinam reftituendam , St ad popu­
li more* cum audoritate corrigendo* , It ad
Dei cultum , omnemque religionem amplifia
candam , accommodatilfimum femper atque
aptidimum luit . Sane nihil unquam vehemen­
tius optavimus ad omnium veftrum progreflù*
in via domini incitando* , quam fynod. pro- B
vine, cogere atque habete , nihil unquam dili­
gentius curavimus , quam ut fiuduouflime atÎjue utiliflitnc haberetur. Peftilentis paflim de•vientis, atque grsflantis metu, Sc pelli, quo
proximis annis conffiâati fuimus, terrore, variifque aliarum rerum difficultatibus , quibus
maxima quaque bona fere obftruuntur, faâum
eft , ne habere haâcnus potuerimus . Dei , a
quo bonum omne procedit , benignitate , dif­
ficultatibus funeratis , fumma provincialium
epifcoporum frequentia , fumma fententiarum
fonienGone tandem aliquando habuimus. Qua­
re gaudio fane cxultamus in domino , atque
immenfas , aut certe quantas capere animus
poteft, ei grates habemus atque agimus . Ejus C
iynodi decreta pontificis maximi auftoritate
corroborata nunc edimus , atque emittimus ,
numero pauca , genere necéffaria , ufu facilia.
Quamquam enim de veftro xelo, ftudioque di­
vine gloris , & ialutis animarum veftnrum
minime dubitamus , maluimus tamen aliquid
potius pnrtetmitterc in decernendo, ne vos ali­
quid prztetmitteretis in exequendo , quam de­
cretorum multitudine cxccutionis curium ulla
ratione retardare, ardoremve rcftinguerc ■ Sufcipite igitur hsc caritatis monumenta , hsc
follicitudinis noftr* pignora ; eo animo St ftu­
dio , quod bonos atque obediente* filios de­
cet , Pro eo quanti divini nominis gloriam,
St animarum veftrarum falutem facitis , accipi- D
te hsc fynodi noftr» decreta , hcc publicorum
incommodorum remedia , ca animorum alacri­
tate , quam quidem fperamu*, atque adeo con­
fidimus vos allaturo* efle ad ea fervanda at­
que exhaurienda , abundantes ( ut apoftolu*
ait ) in omni opere domini femper , redimen­
te t tempus quoniam dies mali funt . Remiflas
manus, St foluta genua figite , It grefliis reftos facite pedibus veftris , contemplantes , ne
quit defit gratis Dei . Deus autem pacis ap­
tet vos in omni bono, ut faciatis ejus volunta­
tem , faciens in vobis quod placeat coram fe,
per Jefum Chriftum cui eft gloria infiecula f«culorum. Arnen.

SANCTISSIMO DOMINO NOSTRO
Xyfto V. pontifici maximo.

ΛΝΜ0
cMxun
•s*»·

EATISSIME pater, fingulari Dei be­
nignitate fynodum provincialem ( qpam ut
haâenu* differremus
artim peftilentia* magni­
tudo , partira belli vis fft militaret incutfione*
effecerunt ) uti maxime optabamus , fumma
epifcoporum frequenti* , fumma cleri, populi­
que laetitia habuimus, atque abfolvimns. Quamobrem patti luminum Deo grate* agimus quam
maximas . Qu· in ea decreta confecimus, qua
majori pofliimus reverentia , atque humilitate
mittimus ad fanâitatem veftram , ejufquc ju­
dicio, *c cenfur· fubjicimus , rogamufque, ut
ea fapientia fua meliora facere , atque apoftoJica auâoritate confirmare It munire ad fpiritalem hujus ecclefi· lc provincia adificationem promoVcndam velit . Intérim fanâitati
vcftne multos annos atque sternam memoriam
precamur . Aquis Sextis Kalcnd. Septembr.
MDLXXXV.

B

S. V.

Hanullimtu ftrvai
ALEXANDER ARCH. AQUENSIS.

vi \

e λ

asili

XYSTUS

PP.

V.

ENERABILIS frater , falutem , &
apoftolicam benediâionem . Remittimus
fiaterhitati tuc decreta iynodi provincialis archiepifcopatus tui, a venerabilibus fratribus no­
ftri* fanâe Romans ecclefi· cardinalibus, re­
bus ad concilii Tridentini decreta pertinenti­
bus prsfeâi* , mandato noftro examinata, at­
que ubi oportuit emendat* . Curabit , ut qu«*
f>ic , prudenterque decreta atque emendata
unt , it* ut funt eutendata , nec aliter edan­
tur , quamque diligentiftime ferventur . Hsc
enim reliqua par* eft open* tus, fine qu* om­
nis haâenu* fruftra eflet fufeeptus labor. Deu*
benediâu* profit femper confilijs , aâionibuf3ue tuis omnibus fisa gratia , dieigatque ftui* It conatus tuos omnes ad fui nominis glo­
riam , gregifque tuc fidei ac vigilantis comtnifli falutem.
Datum Roma apud fandum Petrum fub annulo pifcatoris , die $. Maii. MDLXXXVI.
pontificatus noftri anno fecundo.

V

ANT. BUCCAPADULIUS.

Λ E t'S K IX DISSIMO

DOMMO
»ti frttri , Juniae artbiefifiefe

E VERENDISSIME domine uti iti­
tet , fynodum provincialem , quam illic
amplitudo tua habuit, It ad fanâiflimum domi­
num noftrum mifit, ejus fanâitati* juflii viderunt
illuftriflimi cardinales , qui concilii Tridentini
execution! , atque interpretationi propoli ti
iunt.

R

toi j

Vita

Six

ΑΜΝΟ ' fun’ ! eae ipfi diligenter perlegentes ac matare
CHXIST1 conûderante· , non admodum multa invent•Mb
rant » qua no* probarent . Quare ad illam
fynodum ipfam nunc jubente eodem fandiflisno domino noftro remittente· , paucula qua­
dam. qua notaverunt, infynodi predidematgine, ut videbis, deferibenda curavimus Qua­
rum notationum exemplum cum hù ad eam li­
teris feparatim efle voluimus , ut fynodus ipfa
pia amplitudinis tua opera , 8t ftudio ad ipfarum animadverfionum pneferipuonem aptata ,
edatur, atque execution· mandetur : in quibus
quando (ufeepti ab ea laboris, operifquc confedi frudus omnis confiât, non eft quod illam
ulia ad id cohortatione impellere nitamur , ad

V

I

SIXTI

i Papa V.

1014

quod ipla paftorali munere , pietate ; 9e peri■
culi timore , quod dominico gregi his mueris CHtim
temporibus in tftis ptefertim locis imminet, faij»j.
tis excitatur . Deum tantum rogamus , ut ad
omnes difficultates fuperanda· , Bc ad provin­
ciam illam rede gubernandam gratia Ium au­
xilia amplitudini tuz magis in dies tribuere
dignetur , cui operam quoque noftram , li eui
illi ufu i,'efle poteft , es animo deferimus. Ro­
ma, dit iv. Maii MDLXXXVl. Amplitu­
dinis tur

Uti fr. fiajiafat jl- Uri. Carafa ■

T

A

PAPÆ

V.

IXTUS obfcuns parentibus apud opidum B benedicendum deftinavit . Scalam fandam pre
montis Alti in marchionatu Anconitano na­
ciofo falutarique Chrifti fanguine confperiam
tu· , & Felicia nomine vocatus. ; adolçfccns ad in nobiliorem locum tranftulit , ac praelatis
inftitutum Francilcanorum , quos conventual»
ornamentis ad escitandam pietatem inlignivit
vocant, tranfiit. Cumque in ordine eos feciflct
Ædem fande Sabina facram reparavit. Tho­
progreflus , ut egregiam eruditionem cum lin­
lum quem vulgo cupulam vocant , incredibili
gulari eloquentia compararet , magiftraliquc
fumptu perfecit. Urbi tam multa praftitit , ut
laurea decoraretur, ex vicario generali ordini,
eam non exornafle modo , fed ctiam renovafle
fui, ex cardinale epifeopo fande Agathe , in
merito cenfeatur . Montem Altum muris undi­
que feptum civitatis honore ft epifcopali di­
demortui Gregotii locum 14. Aprilis anno 1 $85.
■
“
pontifex fuffedu, Kalendis Maii folenniter cognitate donavit . Lauretum toto terrarum or­
be celeberrimum in' civitatem epifcopalem , ft
tOa sisti, ronatus
ronatu, fuit. Ut vero pontificis partes
oarte, felicius
fuftineret , indido univerfaii jubileo divinam
ecclefiam eathedralem eres it . Super verticem
column· Trajane , tcfte Baronio, praclariffiopem imploravit . Japonic principe· magnifico
mum Chriftian· religionis monumentum, prin­
ft regio apparatu, quamdiuRomzmoratifunt,
fovit, ft amplis congiariis honorato· dimifit .
cipis apoftolorum Petri ingentem ancam ma­
Cumque initio pontificatus fui Italia nefario­
gna impenfa , ftudioque conflatam ftatuam ,
inauratamque factis ritibus folenniter colloca­
rum praedonum , exulumque incurfionibus mifere vexaretur , ulquc adeo feverum, imo vero
vit . Pronepotes fuos nobiliflimi, Columnenterribilem ft tremendum fe prrbuit animadverGum & Urfinorum familiis matrimonii foedere
forem, ut poftmodum magna quiete & liberta­
conjunxit . Ac tametfi in omnibus iupradidis
te , nedum Roma , verum etiam Italia fluere­
incredibilem auri vim infumpferit, tamen expe­
ditioni terra fande, quam meditabatur , tan­
tur. Urbem aedificiis exornando omnes anteceffores fuos longo intervallo poft fe reliquit. Tria
tas opes congellit , ut fumma quinque tnytiapalatia aedificavit, unum in Vinea, alterum ad
dum auri in publicum ararium illata Gt . De­
Montem Caballum, tertium in Laterano , Obccrevit ne plures quam leptuaginta iimul client
lifcum altitudini, 114. palmdtiun ultra balin,
cardinales , atque inter illos ad minimum qua­
antique fupcrftitiohis monumentum, a Vatica­
tuor theologis dodojes , qui ex ordinibus re­
no in mediam fandi Petri aream translatum
gularium mendicantium aflutnerentur : ft quod
Chrifto dedicavit, altofque retaliate fepulto, ,
non alio quam jejuniorum rnenli Decembri·
alterum apùd fandam Alariam Majorem, alte­ D tempore crearentur . Cardinale· divctfis tempo­
rum ad Lateranum, tandem juxta fandam Ma­
ribus triginta tres creavit . Sandum Bdnavcntiam de populo erexit. Sacellum egregia archituiam , dodorem ecdefia nominati , eiufque
tedura extrusit, ad quod falvatorts noftri prrfeftum fub officio duplici celebrari mandavit .
fepe tranftulit. Xenodochium feu hofpitale cdiVaria fandiorum fella in Kalendarium retulit.
•SUH .
ficatum & perpetuo cenfu dotatuth pauperibus
Grzcam feptuagiota duorum interpretum edi­
alendi, nuncupavit . Bibliothecam Vaticanam
tionem pene antiquatam , camdemque Latine
in fplendidiorem , commodioremque locum
redditam, magno cum labore Antonii Carafe
tranftulit , eamque mirifice auxit ft illuftrafaadz Romans ecclcfie cardinali, bibliothccavft . Ecclefiam fandi Hieronymi Illyrice na­
rii emendatam , ac perpolitam merito compro­
tioni confiaixit . Aquim felicem feu fontem
bavit , aflixoque in fronte ejus facro diploma­
in Quirinali deduxit, & varios alias fontes pu­
te magnopere laudavit . Inopinato moroo cor­
bliez commoditati direxit . Lavacrum ta aqua
reptus , adempta ftatim loquela , e vita exFelici prope viam piam muris cludum mulier- ,
cellit 17. Augufti, anno 1590.Scpultus eft apud
culis pauperibus aedificavit . Vsat novas amfandum Petrum, cum annos quinque, menfes obuar.
plillimas aperuit & complanavit . In Laterano E quatuor, dies tres pontificatum tenuiflet. Valocum divAfis piduris concinnatum ad populo
cayit fedes dies 18.
i

S

Canal. General Tom. XXXIV.

Vu

a

’’♦♦SAN-

«•If

*”ηα· ’·

lOItf

CONdttVM KaXICAMVM.

ΑΜΝΟ

“TSSf

“ST
■••SANCTUM PROVINCIALS CONCILIUM MEXICI
Celebratum anno Domini MilleCmo quineentefimo oâuagefimo quinto . Pi-»fid*nen ia
co iUufiriffimo ae reverendiffimo DD. Petro Moya de Contreras archiepiicopo Mexicano . Ronwr confirmaram <fie vigefima feptima OAobris anno 1589. poftea autem
ad inftantiam & ex Îumpcibus illuftriflimi ac reverrndiflüni DDiJommis de la Sema
archiepifcopr Mexicani iuflîi regio editum apod Joannem Ruiz typoaraphum anno
domini idaa.
r
INDEX

A
A Dt ftattatia, O' rt jaiitata. Titulus fextus.

TITÜLORUM.

rr decretorum ,

quae subsunt
hujus concilii libro .

b* tffiUtiuiit ,

cuilibet

Sub libro tertp.

Sub iibro primo.

E finaux Triaitate , tT fiit tatbtl'ita. Ti-

D

er ntafatieatbai /aiua» .

Titulus feptimu*.

tului primus .

E tffitit tfifetftraat , O' vita feritate .

D

Titulus primus.

De bie , jaa ai frafria» ferftaaae *f‘fi»f· farti,
De fiiei freftflîeae .
aeat .
Dt fraiitatieae verbi Dei .
De tara fàiiittniaa, <j- frtfria familia.
De itâriaa Cbriftiaaa raiibai traitait.
De itSriaa tara .
fit fatraaeeatii itfiriaa Clerifiiaaa ifaarii aen ai.
De vifitatiaae frtfria feaviatia.
taiaifiraaiii .
De tffiti» reihrii, tr fltiaai, Titulus fecundus.
Dt iaefrtffhai, O' ieffitat librera*.
De «0tris faratbi, ty iaihiaa tara.
D» iatftiiaetatit fnfria falatii ai btiù mttvta- B De vitilaatia , V tara tirta fakiittt , frafertiaa
Ht .
ia fatrtrae» rtteftieae.
Dt tteefiitatitaibai . Titulus fecundus.
De fillititaiiae frafiaaia , eu fettatii reaetiiaat
Dt aaSiritatr itertnraat ,
fablieatitiu etaibiieatar .
r*m .
De kii, yaa ai fanebat laiaraat attiatat.
Dt nûriftii. Titulus terri·* .
De beaefitiatit tatbeiraliaae , tT fantbn/ieae, O'
Dt titiitaria , O“ tatt^tiaat nfirittit afefitlitie
etraae effitiii. Titulus tertius.
itbita .
bt affifteatia beatficiateran iiviaii effitiii itbita ■
bt atari, O' palitatt eriiaaaitraae , O' frafi.
De ejfiiie facrifia . Titulus quartus.
eitaitnae. Titulus quartus,.
Devita, o’baatfiatt tlniteraae. Titulus quintus.
Dt ftitatia ai fatnt triiatt, CT eevw aaiaearaae
De tleriteraae habita, O' talia exterae.
aneffaria .
De eviraaiii ffeOataUi vaaii , O' aÜ.eatbat feeDt vita , faaea, O' aearibeu xriiaaaienua.
fhaaii .
Dt titalt beaefitii, aat MnattaÜ.
De laiii tleritii frebibitii.
Dt atti» taâftrtaii triiatt , O' literal iianÎfeDe afa fre^tuati eatbarifiia.
net.
C
De tleriiii aea refiieatibae. Titulus fertus.
Dt eaaatiae triiaibai framitteai» ·
De lafiitatieaibai, O /are farreaarai . Tit. jtfl.
Dt fatreaeeaetraae teelefia aiaeiaefirtlieae Titulus
De rebel ettiefia teafervaaiu , alieaaaiii vtl ata
quintus.

Dt fana aaffitat . Titulo* festo*,
Dr titritit ftrtiriait. Titulo* feptlmus .
Dt effit i» iaiuii triiaarii , 0· viearii . Titulo*
oâavus ■

De tffùiafifiaUi, O' jare fifei · Titulo* nôoos.
Dt affilie attarii, O’ it pii iafiraeaeateraae. Ti­
tulus decimus.

b* tritia exeeaterii jafiitia. Titulus undecimus.
Dt affilia tafitiii , &· tafiaiia rttraat . Titulus
duodecimo*.

Dt ata/teitatt » CT ebeiiratta . Titulos decimo*
D

tertius.

Sub libro fecundo.

E eeiiae /aiititraaa. Titulus primus.
b* frttaratatAai. Titulus fecundo*.
fetui . Titulus Tertios.
ftfiii ex fraeifn ebfervaaiu.
ftfiii tetbilibae .
ftfiii laiaraaa .
itla, tf eaataatatia. Titulus quartus.
liiiai, v fnbatitaibai. Titulus quintus.

D

bt
Dt
De
Dt
bt
Dt

Tltulu* oâavus.

De tefiaaieatii, tf altimii velaatatlbat. Tit. IX.
De ftfaltarii, itfaailii, o' faaeraiibai. Tlt.X.
De fartebiii. Titulus undecimus.
De ΙΐΊβίι, O’ frimitiii. Titulus duodecimus.
De reialaribai, o' anaialibai. Tltulu* XIII.
De reHfiefii, O’ fiii ieaeibai. Titulus XIV.
De teiebratieae iai(faraae, ty iiviaeraat effitieraea .
Titulos decimus quintus.
Z>» baftifitfe. Titulus decimus festos.

b* feaffiffiaea eatharifiia fatraaeeatit fit e{ai tafi».
iia. Titulus decimu* leptimus.
De rtliqaiii , O’ veanatieae faafferaae fit teatfleraae . Titulus decimus oâavus .
Dt iaeaeaaitate ettltfiaraat. O' tleriteraae. Titu­
lus decimus nonus .

?>(« tleriti, vel aeeaatbi aegttUi fatalaribai fe iaeaeifteaat. Titulo* vigefimus.
De elfervatieae /ejatitraae. Titulos XXI.
De iiebai, faibat ie/aaare teaeatar eaeaei bajai ar­
ebitfiftefatai, O’ finviaeia ( iaiieeaeeftii. )
De iiebai, yaibai laii /e/atare teaeatar ta teafir·
taeieaefelk. renri. Taali fafa III.

\

Sui,

*®17

*”***'

"ANNO
CHRISTI
»>·>»

Conchium

Sub boro quarto.
I fftatfalAtl ,
ptimui.

D

tr <ΛΜΤ0»»Μί1 .

MbXICANUN.

Titulus

[fmluli, O’ aliil aeatrineeaii imft-

Pe

draia/ù . Titului iecandus .

Sub libro quinto .

£ vifiratieaAnt. Titulus primus.
be calanniataribni. Titului fecundus.
Pe fimeaie· Titului tcrtiut.
De bxnticii. Titului quartos.
Pe afarii. Titulas quintus.
B
Pt fittUffù. Titulus festus .
Pt aealeikii. Titulus fcptimus.
Pt Aqariir, 0* daataa iat». Titulas o&aTus.
Pt f»ait. Titulus nonas.
Pt ceacabiaata, & tttii rsaraiiMrrara· , 0 le­
ntatu - Titulus decimus.
Pt fiattMit txitetatttakttittb. Titulus XI.
Pt fxaiientric, O reaeiffienibni . Titulos. XII.

D

INDEX

CONCILIORUM,

canonum, leeutn, regaliumqucfrhedarum,
qu· in hoc jacto Mexicano con­
cilio citantur .

SacrefaaOnxe iMuUiatt Trileatinam.

»

C

Oacillnm Milxaeafe. i.u.j.q.O' j.
Ceaciliane Graaateafe D. Tetri Gacrrtre.
Ceaciliane it Gaaiix.
Ceaciliane Limtnfe i s. O"J.
Ceaciliane -iraaficaaam.
Caeciliam
Cencilieun Teletaaexe.
Cencilinat fibtnteaft .
Cuciiiam Mtfttfiaatt.
Ceacilium freviaciale it Qttnft .
Syaeiale e/afitae Qairega.
Ceaciliam Ttrrttttttfi.
Syttiti it Ofma.
Sfttitt it rtUtitiu.
U
Cutilita Bafileenfe.
Ceaciliam Mexkaaeum r. 0* ».
Ceaciliam Ftri Julii.
Ceaciliam Hiffaleafe it Dece.
Cmuiliam freviaciale Beaenienfe Cari. Vmbttti
Cttillttt Kallrfaletanane ,
Ceaciliam ^areliaaeafe.
_ Ceaciliam ikrctfaaam it Qfttt.
' Cttrilita fmiuhlt it Aarjai .
Ceaciliam Lateraaeafe .
Ç evertiem Elibertianm .
Cttilittt ^iatiifieiertnfe..
Ceaciliam C abiletuaft.
Ceacil. Talent. fab arcbief. DD. 7MJ,.
libera.
Ceaciliam freviaciale Bttttittft.
·**
Ceaciliam iuettf. it CaUt., fab b. Tetre Garcia .
CencUiam hrcef. it ^4ftt>it, fab ο. γ.
^,/4,,
Ctncihtm lurcef. it Bariei , y„4 arcbnrifc. Ii.
Fraacifce Pacbenr ■
Ceaciliam tateramnfe , fab Leena X.

C

CANONES.

X. It t. infer cetera it egic. eriinar.
Tx. ia r. baftuaaiei .
Tx. <· c. im· liceat ■

T

Condi. General. Tom. XXXIV.
»

uomiismus n

l0]

8

A Ta. i» t. atait.
Tx. ia t. irtrrtaai .

Ptcnrtlu tfiftel. taxe ferfena.
Caf. inter itltQti it excef. fralaf.
Tx. i» t. ftaait.it fimmeia.
Caf. *i afnftelicam.
Caf. nex fictif it fimema .
T*. ia t. abelemlaxe it fitfalftult.
Tx. i» t. it ttafatf. O afuit.
Tx.
c. find. ineifkati ^ta^ua.
T*· ia t. it juramenta calumnia.
Ta. ia c. tii« it rtUftiit.
Tx. ia t. final. it ftriii.
Tx- ia t. t. it ceafecmtl. i. j.
Tx. In t. fixai, j. f. i.
Tx. ia caf. faffeSet.
Tx. ia caf. naUai j. f. J.
Tx. ia taf. tffuiaiii.
Tx. ia taf. fi ttatra attat.
Tx· i» e. fteaiaat ia fltrifaat.0
Tx. ia r. txifit it ttafibai .
Tx. it c. fit at alita it attafatita.
Tx. ia t. tfifttfat ia fyaai· jj. f. 6.
Tx · ia t. ftatafaat it rtfcriflii.
Tx. ia t. aaitt it x>ita, O' htatft. citric.
Tx. >· Cl. i.vtrf. aiwrf.vtrf. aliti nient tit.
Tx. ia c. clerici it vit e, O hoxtft.
Tx· ia c. ia caaaaibai 16. f. i.
Tx. ia c. if exi évitai tit. in 6.
Tx. ·· t. x. ie ianatianibai.
Tx. ie jure reih ia l. 6. O" >O.
Tx. ia c. aallai 44. iift.
Tx.ja Citae, caficxfei ie lanii.
Tx. ia Ciete, nlifitfi ie aeciteie.
Tx. '» c- ftritnleft it ftata rtfal.
Tx. ia c. 1. ie itftitatieaileti,
Tx. Ia c. axfhritate $. fane ,
Tx. <» c. maaafttria ie vita , O' btntft. tlerit.
Tx. i» c. ittet ie ineteanit. eccltf.
Tx. ia c. fateri, alleram^xe dtr. ie cvnfet.i. 1.
Tx. i· t. neilt fanfla ie cenftt. iift. 1.
Tx- in c- caafalait it ttltbr. enifiainm
Tx. ia Cleæ. annal' rtli^aHi, cr vtatr. fanil.
Tx. ia Ciete, tuita ie baftifma.
Tx. in e. ^aoi ia te ie finirent. 0 reaiifi.
Gltfl. in Ciete. 1. celem nt.
Tx. ia c. ie imtetair. ettief.
Tx. ia c. iater alia ie enetenait. eteltf.
Tx. ia c. final, ie iaeiannit. eccltf.
Tx. ia c. anente.
Tx. in c. [tnictent ie iivertiie .
Tx. ia c. finxit faciente 1·]. a.
Tx. in c. i. cane crtbnj ft^. 87. i.
Tx· i» c. aixemiftrattr 2. j. f.j.
Tx- ia aaft. at iiftereatei /tin. $. fin. „11. 9.
Tx. in extrav. ». ie Taiait Jean. xx.
Tx. ia rurav. ceaeneania.
Tx- in c. cane faaB. lefti ie heretic, lib. ζ.
Tx. ia c. alnea aeettr ie fcnt.exctnem l,b c
Tx. ia t. ^aliter , cr 1naai. Cl. ». i,
Tx. <a c. licet ie fineetia.
1
Tx. in e. nebit fait ie fimenia.
Tx. u eurav. 1. it [extent, excemm.
Tx. in e^trav. it fimenia .
Falla ■'Pii l\ [et. 8j. Bnlhrii afeft.
Balla Tii 111. in faverem laiornm.
■ ■
Tini V. ceaft. 5. verb, fanferer.
Metae T. TU T. nafttt 3.
Ceaft
Tanl. TV. III.
Balla Venir 111. alat. l(em. Tien.
Balla To If. 101.
'
Balla. 107. ia Ball, afeft.
Matai TU T. in Bail, iffini bail. x4

V« 3

ΛΜ.

AWHOT
CHRISTI

*“™V

CoNCIliÜM MîXICANUM.

*<ΜΜΛ*ιβ«·

I0âO

ΛΝΝΟ Μ**' T. Gr*X· XJII. taafi. 71. fil, jj. lu Baiiaria A ves funt ad malum hominum appetitus , nec a "anncT
CHKISTI
afefiatice.
propofito unquitn defiftent, donec ad effedum CHRISTI
Îilacita perducant. Magnum ergo , & indige.
t;*j.
tam chaos , tmculentaque confafio humanam
LEGES R EG 1 Æ.
hanc (octetitem turbaret. Ttrt raafreatfttffa rlurut. U
Ex ij. tir. 10. lit. a. rectfil.
ralt/ltt Jarfiaafr Jtatraei , O’ butara» Ma tf- trt*.‘“a<>a.
L. l.tit. 17. lit. 4. rtcafél.
fit fntitia , -mI afi» reS»! fiat Iri» , fiat je/li.
L. 4- tit. lo.ht.t. rectfil.
tia, fiat reflari . Ideo ergo vineam fuam fepe
L. Kf.tit.g.lil. ^.rectfil.
circumdedit, id eft eccleliam lege vallavit , tt
L. 17. tit. 10. lit. l.rtffil.
ftab(livit , qu; rebelles cogeret , petulantium
Z. a<· fit. z f. lit. ψ rtttpil,
audaciam cohjbcret, prftergredientes viam, n«
tir. 1 $. Ut. 4. rectfil.
vineam conculcarent, puniret· Nullumque ma.
Z. J1. rit. 10.lA.i.rtff.
jus bonum huic fuc familie potuit locuples m
L.6 tit.9.Ut. <■ reiafi'.
miicricotdia tribuere , quam legis ptopugnacu.
L. 7. tit. ijit. 7. rtcafil.
Ium , quo homines in officio continerentur ,
L. ïo.er ii. tir. 11.lit. 1. récifil.
B gladium Ulme aaciprctn , quo tyrannorum vi.
L. $. tit. 7. lit.l. reeafi L
res frangerentur , divine voluntatis espreflioL. 1. O’ 1. tir. 5. lit. 4. rectfil.
nem ■ qua fervat fcieat -.daatatraa Jaaeiai fa-c,».
L. I.O'l.tit.7. lit. rtttfil.
tiat , ar vafaltt . Ideo tamiliaiiftimus domini *- «rL.g. tit. S.lit. i.recifil.
Moyfes in tignum magnx erga fe dileâionis
L. t. O' l.tit. 11. lit. 4. rtctf.
poftulabat : Si iavtai {rariaae ia tcalit tait , fii- leaf. < ||.
Z.^.t<t. 7.lit. }.rtctf.
re aae fac viaat taaae , viaaa , id eft volunta­
L, t J. rit. 7. ht. 8. rtcafil.
I
tem, ta gajla. Quid jucundius fervo quam cer.
L- 9· tit. l.lit. t. rtttfil.
to fcire , 8c non divinare voluntatem domini ?
L. j.tit. l.lit. I.rtctfil.
Magnum ergo bonum vine· plantat· , fepe
L. 7· tit.fiaal. lit. 8. arjiaatiaaam.
fuitie circumdatam : utiliŒmum colonis volun­
L. 7· rit. 10. ht. 8. rtctfiltati domini cx pteicripto parere . Utile etiam
Z - Ι-O' 1. tit. 14.ht. J.rtttfil.
impudentibus, & dyfcolis , ab effrenatis appe­
J .rtg. l.tit. 5. rt.'tf il.
titus infultibus cohiberi (alutari illa violentia ,
Z-reg. 16. tit. 11. lit. 1. rtttfil.
quam regius vates poftulabat . 7» caaea O’ fraZ. rtg. 1. tir. l.lit. I. rtctf.
C at taaxillat taraat caafiriaft , yui ara affraxiZ-rtg l.tit. iÜ.fartit. 7.
taaat aJ te. Camum , St frenum appellat feriZ-reg. I. ’ . ty l.lit. 1 l.lit. 8. rmfil.
ptura leges, 8r precepts , quibus at> inftituto
g. 1.1. O'5. tit. Je toi aaeaaittaaai lit. %.
fuperbe hominum voluntates arcentur , ne in
L- rtg. 5. lit. 19. ht. 8 rtctf
prefens ruant, innat· fuperbie calcaribus aâe ,
L- rtg. 1. lit. 5 ht. 8. rtctf.
qua contra fas , 8e redam ad inordinatos ruunt
L.reg. J. tit. 16. lit- 'j. rtctf.
affedus . Ideo Judzorum dodiifimus Philo di­
Z. reg. g. lit. Il .ht i rtctf.
cebat , SJaaJ hx feetfer fagnat caat fafertia. L. D« "·>’
Z. reg. lit. 17. ht. t. rtctfil.
Quali hoc Iit proprium 'illius munus devio (uperborum hominum aifeâui rciiftere , illorum
REGALIS SCHEDULÆ.
ie execution· opponendo , preceptorum habenis ne caderent detinendo, non ergo ad perfe'"tri. rtg. Je iîjirelaaa far Jaait 1585.
Aum dediixillet opus fuutn paterfamilias, (i vi­
ScbtJ.reg. Sefinattre
15^0.
nee plantate contentus, dc vallo , 8c fepe noti
SebeJ. reg. gtacrahc m I»Jm.
fuiilet foliatus.
D Vincam non ut olim de Ægypto, fed de ca­
REVERENDISSIMIS PATRIBUS
tholice ecclcfi· uberiori folo . Htlpanie videsy.
licet fcecundii&ma regione , ia ttrraat haec falac dominis coepilcopis > ac comprovinciali­
bus noftris , capitulis cathidralium eedefiafitgiait , o’ vafia filititaJiait ttanftulit fapienrum , parochis, ac univerio ftatui ccclefiaftiy
titiimus pater. Ejecit gentes , 8r plantavit eam
ibo itJ idolorum cultu i effugatis idololatria
co provmciz Metican·.
rooobrii, io 1erti cura , & indefrflo animo fan7 O .4
E S D è Ι .Λ S £
X Jt
ttillimorum virorumlacerdotalisordinis tam (earcbicfifiafai atraxeqaé falateat ta
cularium quam regularium inftitutorum , quibus
jaatiat frccatar.
vineam plantandam, excolendam, & propagan­
dam locavit. Sei at aavelia flantariaaet ia jaOn fart- ad perfedum prudentilEmos ille
veatare faa profundas radices jacerent, Sr ube­
pateifamilias opus fuum perdusillet vi- · riores frudus magno agricolarum labori, Br co­
ut.»*.,,, neam plantando , fi plantata fepe non
circumnatui
(accederent, opus fuit^eAcdhdenfa legum
r» dedillet ; fiagalarit eaiat ferai Jefafceret raw :
Icpe circumdaretur , quarum aliae operarios di­
*■'· uadroiùrrar Jfii frarergreJiaattrr viaeaet , C E rigant in cultura , ali· ftimulcnt ofeitantes in
valfet farvala Jeiaalireatar . Sed ne in ca exco­
minifterio , & ladrbjte illud tradantes cotnpelenda locatus labor in caflum fuccederet, vallo
Icant. Quod cum optime pcrpendillet Jaaeiaat
munivit , turrim appoluit, vertieeat ( (cilicet )
Terra/ Maya Je Caarrerat prsdeceilor nofter ,
i.L·
m <. /,{■< arttlhai , ut fie inftruda maceria tutatam
Vir jure mille titulis , Br nominibus veneran­
·· /'·«»>·>■ agticolis locaiet
Quis enim eorum ita deaeet
dus , quamvis graviflimis diftentus curis , Bc
in excolendo, tam patiens jb (offerer do , tam
totius hujus regni gubernatione occupatus proaudax in icfiftendo , ram/enax in perfeveyanvincialem iynodun^ coegit , in qua dodiuimi
do , tam fortis foret ipr perfequendo fine le­
epiicopi comprovinciales intetfuerunt , quoruo^-»
gum adminiculo , litredecretorum inexpugnamaturo conlilio , Bc qua (umma prstditi erant
sluiar.h n> bili pirfidio ? Cnw fler.tei Jhtt.ctt efertet it ,
prudentia municipales leges fuerunt condit*
catferare flaritai inreaJit. Unufquilque enim
conlonantes quidem patrum an·iquorumdodrl·
Ç'
lue obtempera", volunfati tc voluptati , ptoclio· , factorum conciliorum dccieris, juri comI
mani

L

S

N

toil

Lid.

L

Tit.

L

summa

Trinitate, Sic.

ίου

ANNO <Buni conformes , maximeque regioni» iftius A Wem, ac divini cultus augmentum ; ad cleri, te .jnho
populi reformationem , ad communem denique CHRISTI
CHMsTl moribus , le hominum conditioni «pute, la
Àleiicans provinci* nuper inevangelio genit*
>1*1·
n>i»
qua re licet omne» > qui de jure concilia interiuqrunt , communiter infudarunt : fed in ordi­
ac Chrifto domino recens nat*, in fpiritualibua
& temporalibus utilitatem , Mexici, qua me­
nandi», tc difponendis decretis plu» ceteri» la­
boravit d»0ar D. Jumi Je SelejJt tune fecretropolis eft nov* Hifparti* Indiarum occiden­
tariu» limul & confultor diâi concilii : Sacro­
talium, maris oceam > rite , te canonice con­
gregata : Pr*fidente in ca illuftridimo, ac rerum canonum primarie cathedra moderator, tc
vctcndilfimo D. D. Petro Moya de Contrera»,
in illa nunc emeritu», noltrs metropolitan* ec­
Dei , te apoftolic* ledis gratia archiepilcopo
clefia meritilfimus decanui, in pofterum aiitem
Mexicano , atque etiam provincia gubernato­
majorum buju» regni ecclefiarum pontificalem
re, hujufque regii (enatus prefeito, hate, qu*
fed em pro meritorum Centura occupaturus. Sulibris , ac titulis diftinCta fcquuntur ftatuit,
bjeftum fuit celebre hoc concilium intcgcrriύ
(ancit, atque decernit.
cenfur* fena tus regii Indiarum > de cujui licen­
tia, 8e approbatione Romam translatum eft apottolica audoritate firmandum , in quo qui- B LIBRI PRIMI TITULUS PR IMUS,
de fumma Trinitate, 8r fide catholica.
dem cantum tempori» confumptum eft , ut jam
antiquatum videretur, feu de medio fublatum ;
fed cum advertilfem quod quo impares funt vi­
De fijei fnJeJiHH
ret noftra ad tantam provinciam fuftinendam ,
eo pluribus auxilis infligemus : quorum precis I.
pua funt didi concilii decreta, nullum non mo­
vimus lapidem, nulli fumptui pepercimus , uc
IDES, janua illa noftrar falutis fine qua··"'1'11·
Deum invenire, te invoca?c , Deo (ervire , f*
volumen hoc oblivioni traditum in lucem prodi­
ret, praloque mandaretur , ut fic ad omnium
& placere nullus in hac vita poteft , quam ukh. iit.
Chtiftus docuit, apoftoli prrdicavetunt, fanda *».
agricolarum, & operariorum manus perveniret,
Romana ecclefia tenet , 8c profitetur , Primum
*oU*
& tantorum decretorum ope uberiores proven­
fundamentum eft, cui totius Cbriftiani adificii a cto·»*tus expeftarentur.
fabrica innititur. Igitur , ut h*c Indiarum oc-^ll4“
Tanti operis, tamque neccflarii huic provin­
cia grati* debentur bona memori*
Te­
cidenralium ecclefia , tamquam novellum gerxj_
rri , quo pirfide tam utiles leges funt ordina- C men plantata , fpunis vitiorum , errorumqu-- im ■. in
ue, quibus totus hic novus orbis in fpirituali
propaginibus refecans, firmiflimas agat radicet,
regimine gubernetur . Et crediderim quod non
te abundanti divin* grati* flumine irrigata , u’ ^3*,
minus honoris , tc celebritatis ejus nomini fit
cclclte illud, quod Deus dat, fumat incremen-t pr,v*c.
tum, ac dignos vit* *tern* frutius ferat , fa- »Ι“: Ι«· ·*·
deferendum, quam illius numquam fatis ptodignitate laudandi Ferdinand· Cortcfii hujus no­
crofandi concilii Tridentini audoritate (uffulta Uun<Bf, ,
vi orbis expugnatoris. Comparans fumtnus elo­
provincialis Mexicans fynodus, quam fu* con- ,o,n»<a«tC
quenti* parens viâoriam Salaminam Themiftogiegationis initio preftitit, catholic* fidei proclis, & Salonis decretum de judicibus Ateopatefllonem renovans -, ftatuit , ac prccipn ,
ΐώι,',Α ?·'*’ conftituendis , dicit «ea rssiaar pruriar»·»
omne* ii, qui in pofterum beneficia ccciciiafti- “ *·■<“ fc
hte, JUM illini jiiJieMiJin» «JI. Illini ntine fmel
ca qu*cumque obtinebunt , infra duorum tr.enfnfuit : ktt [fUfptr frtelerlt eivittti. Id enim profium (patium, a dic adept* pollcllibnis, fiV qui
c,
fedo accommodari poicrit hujus concilii ordiin fynodum dioecelanam convenite debent*, in Qui·»» ·*.
nationi. Etfi incredibilia Cortelii facinora cum
ea fynodo , qu* primo quoque tempore ccle- ·’ *·
illius celebratione comparentur, jure dicere pofbrabitur , nec non epiicopi in prima lynodo
fimur, non minus preciarum hoc , quam illud D provinciali , cui primum poftquam eledi fue­
judicandum eft. Illud enim femel profuit , hoc
rint interefle contigerit , publicam fidei profeffemper proderit provinci*. Mihi autem pro tan­
fionem facere , te Roman* ecclefic ubediento , tamque utili negotio nihil poftulo ; nec
tiam jurare, 8r fpondere teneantur, ad formam
f>ro magna argenti fumma infumpta , nec pro
in conllitutione felicis recordationis Pu Pap* t» Sullana
abore tmpenlo, quam uc amasii pro grato obIV. prsfcriptam ; quam conftitutionem finguli'ζ0'1 b
epifcopi in fuis dkecefibus, quo citius lien potù*
<
fequio habeatur , Af quia pro omnibus labora­
vi , omnes mihi debitum perfolvati» pretium in­
tuerie, publicati procurent, a cujus publicano- '■ >·>· ?
comparabile aftiduarum , tc devotarum veftrane poft fex menfes elapfos , nullius in icâor .
»1
·
i·
l.itlPIIÜ*!·,
rum precum. Quarum vobis certas vices repen­
rem- feu cancellarium alicujus umverlitatis, vel ac f. «-o-.
dam, ut veftris meritis iufhilti, poft penium ri­
fchol* eligatur, aut ad dodoralrm , feu magi- f»1 n--v···
te pcrlolutum fideli reddit* villicationi» ratio­
ftralem gradum , in quacumque facultate prone , io domini gaudium mereamur intrare , in
moveatur, nec ad publice, vel privatim literas c,,
quo valete , ut opto . Mexici quinto Idus
docendum, etiam ii regularis fuetit , admitta- t'""- •,'1
Septembris anni domini millclimi lexccntelimi
tur, nifi prius ad predidç conftitutionis formu‘
vigefimi fecundi ■
lam juramentum, fideique profellionem cmifcfit. Sic enim fiet ut jacto fidei catholice fun­
"jniinei
Hnùnm.
damento , quod fupra ftrudum fuerit dodiinç (dificium firgium, ac ftabile perfcverct.
TN NOMINE SANCTÆ

F

»T Individua T r ih it » i is

De freJieentet vrrti Dei.

Patris, te lilii, le Spiritus-fanâi.

S

I-

Anfta provincialis Mxxicana fynodus ad faR/ECIPUUM epilcoporum munus eft doce- c»y.
crorum canonum ftatuta, ac prreipue gene­
re populum cr»ngehum Dei , <|uo, >am- -»'»·· »·
ralis concilii 1'udcntini decreta oblotvandum ,
quam apoftolorum fucccflores, ea aium, cura
tc cxcqucndom , ad fidei catholica ptopagatioexetceu' debet , ut refte pureque trsflent ver- î.C j «. <

S

P

bum

lozj

“T

Concilium Mexicanum,

*Λβ',ϋΓαα

1014

ANNO bum veritati» » ac formam habeant fanorum ver- Λ diis ad hec confequenda ftudiofiflime mftituant. anno
CHRISTI borum , quibus plebes fibi commiflo doârina
CHRISTI
S VI.
r*A>
falutari, ita pafcantue, ut Chrifto paftori boon
temper inh;reant. Quod optime perpendens ia·
Epifeopo», aliofve pr;latos , * magiftratus
mu··.>.t>t. crofanâum Trideotinum concilium ftatuit , ac
;ivilea cum offenfione auditorum, ne acerbe ob­
decrevit, omnes cpilcopo», & alibs ccdcfiarum
jurgent, fed fi quid in illis dignum reprehetVcom'fci.i. prflatb* teneri, per fe ipfos, ft legitime impclionc invenerint , privatim potius cos admone­
•Λ.,. c ·. diti non fuerint , ad pr;dicandutn cvangelium
ant , populum vero , juxta diâqm apoftoli ,-νη.1»!·
* **''*"■ · Pei, li veto legitime impediri contigerit, idopr;pofitis fuis, etiam dyfcolis, obedite cohor- ·■
naos viros alfiimere debeant , ad piçdicatioais
tentur ·
><!*■ o··. munus falubriter eaequcndutn. Quamobrem h;c
fc>.tol.,uT. provincial»» fynodus , auâoritati concilii TriJ VII.
dentini. Ac eeterutn patrum innixa , epifeopo»,
& alios pro» inc i ç Mexican; pr;latos in domino
In reprehendendis vitiis cauti fint, nec quemCohortatur , ut in hanc curam toto peâore in­
quam tacite , aut nominatim infcâcntur , fed
cumbant , ac greges fibi commiflos , iplimet, B potius ita fe gerant , ut pietatis , Ic caritatis
prçfcrtim in ecclefia fua verbo Deipafcant. Sin
folum ftudio , non peculiari alicujus odio addu­
autem ic interdum vere impeditos cognoverint,
ctos id facere omnes intelligent.
per viros idoneos ex prgfcrlpto ejuidem concilii
libi eligendos, h ’c munus ftudiofiflime populo
5 VIII.
pr;ftcnt.
- Denique doârina, quam docent , nt efficacior lit, non minus vita , Ar exemplo , quam
5 It
fertnone comprobetur, ne quod verbis allerunt,
moribus impugnent , Ic dum alsia pqdicant,
c·» Tria.
Parochi vero, tc curati , qui in difpenfando
ipfi reprobi efficiantur, .
Mdaa'
a Abditu verbo Dei , coadjutores epitroporum
i
Lfti lunt, juxta concilii Tridentini decorum, domi·
AUk nicis fyltcm diebus , tc feftis folemnibus oves
Dc cttllri*â Ckriftûukt rttjiiei frcJmlc.

<μ«*ι"χ' i*b* com mi flas pro earum feniu , Ac intelligen1
5 η
unnai uat t** falutaribus verbis pafcant docendo ea , qu;
r«e<· a»
ad falutem lunt necenaria , cis itidem annun- C
risndo,
’>**» declinare, quafve feftare virHRISTUS paftor bonus dimifit nonaginta
ua,,·,,
tutes oporteat, ut poenam pternam evadere, Ac
novem in montibus, ovem unam perditam
O ii k ij. cfl«ftcm gloriam Confequi valeant . Id vero pa·
uerens, Judaeorum vepribus laceratus eft, ar"**.rochi, & curati prediâi per fe ipfos preftare deentiqoe amore flagrans pro fuis ovibus mor­
nrfaconltet. ,
-·
. » i
r
. r
r x
tc
beant ) Sin minus an ordinario compellantur,
tem obivit. Quo lane exemplo pallores alios,
quod fi legitime impediti tucnat fummo ftudio
quibus fui gregis cura demandata eft, latis do- r“ ’
invigilent, ne defint miniftri idonei ad id mu­
cuit quantum dc ovium falutc deberent effe foneris adimplendum ; ut autem prjdicationis ufu»
liciti, illarum in primis, qua
lana debiles,
perpetuo confervetur. It in dies, magis, atque
ac dercliâa cum fint , majori indigent palloris
osagis cum fruâu animatum accrefcat, iis, qui
adjumento. Id igitur fibi proponens hae fan­
pr;dicandi officio funguntur , regulas proxime
âa provincialis fynodus , propter rudium mul- <» <»■>■
annotatas hçc fanâa fynodus obfervandas pro.
tituoinem pene innumerabilem in hia Indiarum
ponit.
partibus degentium , fummo ftudio providero iWar.k
curavit, ut pueri , fervi , Indi , Ic omnes alii *''*,*..
s III.
‘
D cujufvis ptatis , & conditionis elementorum fidei ignati, Chrlftiana doârina inftruantur, ne ».k u.
Prçdicatores verbi Dei juxta concilii Triden.
parvuli petentes panem, frangenti» dcfcâu pe- ·*"··« i.
Vi4« conc· tini pifceptum , feripturam facram iuterpreteiireant. Quia vero maxime oportet, ut facraao<iuui»fu.tur co feniu, quem fanâa mater ecdefia , Ar
ârina in omnibus fibi coh;reus , ad unam et.
unanimis fanâorum patrum confenius compro­
lam pr;feriptam formam tradatur eatechifmns,
bavit , nec prudenti; fu; innixi feripturn vim
quo eorum , qu; quifqoc feire debet, brevis,
faciant, ad lingulares, novci,& pro hio arbi­
ac facilis fumma contineatur , ab eadem fyno­
tratu excogitatos fenfus eam detorqaendo, nec
do probatus , ordineque difpofitus eft , ad to­
quidquam, abecclefia, aut probatis ecclefi;do.
tius Mexican; provioci; ufum. Ideoque ftatuit,
âoribur alienum proferant.
ac pr;cipic hec fynodus , ut catcchifmum prediâum feeom habeant illi, quibus docendi Chri­
J IV.
ftian; doârine fumosam in ccclefiis, fchoiis, ac
puerorum collegiis eura injunâa eft, coqu; uMyfterium aliquod fidei ftmper exponant ea
lantor fub petna excommunicationis majoris,
aliquo evangelii loco, argumento defumpto,
nonobftante quacumque 1rs contrarium confueut auditorea frequenter Dei verteem audiendo
tudinc. Epifeopi etiam admonentur , ut quam
facile percipiant quo fibi ad falutem maxime
primum catechifmum hunc in eam Indorum linlunt ncceffaria .
Suam transferri faciant , quam finguli in fuis
icecefibus ufitatiorem noverint. Translationi- c··· »«·
5 V
bus vero dc epifeoporum confenfocmiiCs, eam- '■ ■' *
dem cum catecbifmo originali , auâoritatem J1
*
eanni tu.
Difficilibus , Ac inanibus quaftionibus pror­
fynodus tribuit, prohibens fub eadem excom­
is*· ,a. i fus abft ineant , ne (e ipfos oftentare magis ,
municationi· pcena ufum omnium aliarum, qu;
*
quam Chtiftum praedicare videantur, fed ad ea ,
ante prodierunt , vel poll hoc fynodi decretum
que pro cojufque gradu, qualitate , conditioaliter prodibunt, quam eft pcafenti conftitutio·
neve magia expediunt , auditore* eahortenter,
ne fancitum. Non tamen propterva cadofum
eofque faciliotibus , Ic coavcnientiocibua mo­
volumus catcchifmum iuMI pontifici* essâori·

C
3

tat*

loaf

Lib.

L

Tit.

I.

di

Somîh Tainitah, &c.

1017

ANNO tare confeAum . ant ab alii· inferioribui auAo- Λ lare· omni diligentia procurent, ut in illi· op- anno
nidi·. p*R'·» >eu vici· , in quibu· ipfi refident CHAisTl
CHAUTt rimem habentibus , in poftcram conficiendam.
«»«>·
Icbota inftitoantur, ubi Indorum pueri legere. ■ ris­
S IL
er kribere difeant . Chriftiana doârina documenta accipiant, Hifpanamque linguam doce- fyiwa. fe
Cerati omne·, tam faculare·, quam regula·
•ntur. Id enim maxime convenient cftadChri- Qyiroga
•UfiAMM , rei in tabella adferiptum apud le retineant ,
ftianam , ac civilem eorum inftitotionem. AdItt cap. BOA
doârina Chriftiana contextum, videlicet, «ra­
monentur tamen curati, ne ha· fcholaa erigen- ucnai
lkca< 4«
4ML tionem dominicam , lalutationcm angelicam,
di pratexto, Indorum oneri» ad ligna ferendum m«(w. &
4. C«t»cil. fymbolum apoftolorum, antiphonam Salve retc alio· foot proprio· ulu· abutantur. Quod fi
•.«fcr'fe1* gin», duodecim articulo· fide'i, decem legiidL
fecn· fecerint, a prolato puniantur , 8c ad re- Γ.
L·, fc vina pracepta, quinque ecclefia mandata , leftituendam India juftam laborum inorum mercedem compellantur. De nuo latio· infra titu­
**°*k*G«Î
> feptem capitalia vida,
iî tit «Γ Ο?·· omnia , non tamen inter minarum lolemlo de injurii·, tc damno dato.
«.NUt. )t. nia recitari faciant, finguli· doufinici· adventae
.
i VL
* X*"*1 a * * ^oal*n'ca feptuagefima, ulque ad domini- B
(ynoj.ffe' cam paffioni· inclnfive. Hac enim fapiut repeSunt pleraque hojqa provincia loca , in qui­
Quuoga in tita commemoratio noftra fidei initia , noftra
bo· permulti fervi vinculi· ferrei· conftriâi ■
ynnr-NW'figet memoris. Quapropter carati quotiei id
permultique Iodi metallorum fodini· , »r ergaΓ'''*,1 »«c negligenter omifennt, pondo tribu· mulAenftulii ioclufi tenentor, qui neccftaria ad lalutem I ♦·
« 4- c· tur fabrica illiu· ecclefia, cujo· ipfi curam gei·
doârina deftitunntor, non fine magno confcienuitra.Ma· feritat applicandii.
tia coram ,'qui eoi fie conftriAa· tenent detri- ·*ιύ λ
s m·
mento, ac dolore epifeoporum , quorum pafto- *··»·**·
ly
Quir«fft
Quia vero fruftra doArina memoria retine- ^rali folicitudini incumbit, ove· ua icere , tc ca­
tor » nifi cx ca quifquc intclligat > quid fibi prum faluti profaicere. Copient igitur hac faoi*wi >.«4. ad faiutem fit neceflarium, quid credere, quidAa fynodu· haie um gravi incommodo occurre»
re} epifeopi·, feu praiati·, ad quo· pertinet,
k Milan, f. ve operari oporteat, Tridentini concilii auAoH .rrV'w r*tâtrm hac fynodu· fequuta, in virtute fanAa
maxime commendat, ut hi· affliAi· , ac fpiriobedientia curati· mandat , nt omnibui diebu·
tuali cibo egentibo·, opportunum proflent audominici·, ipfi per fe, aut fi legitimo tenean­ q xilirim. Prscipic ctiam fodinarum , tc ergaftulorum domini·, ot fervorum faorum faluti contur impedimento , per viro· idoneo· ordinaria
falant, ne eoi fpiritoali bono privent. quoi ip­
probato·, Chriftianam doArinam tradant , at­
fi ad temporalem tantum utilitatem detinent.
que exponant ad eam formam , tt rationem,
quibu· difpofitus eft catechifmui per hanc fy$ VII.
nodum approbatu· , atque in hoc monere exequeodo uniui hora Ipatium infumant· Habeant
Jubet
praterca
hae
fynodu· qoiboilibet hnctiam finguli curati pradiAi in fui· parecii· ta­
jui provincia perfoni·, ne fi pagano· fervo· ebula· , quibu· lervi , famuli , βτ pueri duode­
merent, fodini· . five crgaftuli· ptediAii ante
cim annorum atate minore· , nomina fua proincludant , quam fidei Chriftiana documenti·
feffi inferibantur , eorumque parente· , ac do­
inftruAi , facro baptifmati· fonte abluantur.
mino· itidem curati moneant , qqatenu· ad
Siod fi fecu« fecerint , fuorumque fervorum
Chriftianam doArinam edifeendam prwdiAo·
rituali faluti impedimento fuerint , pro tam
mittant, cum primum ftatuta hora , loao Cam­
immani in Deum perpetrato fcelcre gravem in
pana proprio ad id munui afliguato, ad ecclefiam convocabuntur. Si qui vero heri, aot do- D eo· animadverfionem praiati exerceant.
mini bi· admoniti fervo· mittere neglexerint,
Di ftrrMHtuit dtSruu CkriHUut
■··
quotiei id omiierint, pondo onum perfolvant,
qood denunciatori, tt fabrica ecelcita, ia qua
5 I.
id contigerit applicetur , cuju· param tone lufficien· erit exeeutio , fi curatu· , aut i» , qoi
UM plcrtqoe, fidei documenta , ac vim . tc
doArinam Chriftianam ttadit , dclinqoentem a
rationem sacramentorum ignorent, quaque
fc admonitum fidem fecerit. Hifpani· autem,
debeant animi dilpofitione ad facramenta acce­
& lervi· Æthiopibo·, ii· etiam , qui ex altero
dere non intelligente· , eadem infruâuofe fulciparente Æthiope nafcuntur , tc Chichimcchi·
piant : quo fit , ot Chriftiano charaAete inii,\
doârina Chriftiana, lingua Hifpanica , trada­
gniti, Chriftianum inftitutum minime teneant. Cufe» ■·<■tur , India vero propria Tua materna.
Ne hoc malum latio· manaret . ftatuit hac fy- i'rV^fe
nodo·, ut nullua curatu· , five fucularir , five
regulari· , facramentum baptifmi adulti· tri- >/
5 IV.
buat, fi pria· fide catholica inftruAi non fue­
Μ<4<. <.<.
Ludimagiftri ftudeant, puero· cum primi· li- E rint , aut faltem lingua fua familiari non didi­
i.cu- terarom rudimenti· doârina , St Chriftiani· mocerint orationem dominicam, fymbolum apoftodi· <u ·. ribru imbuere , quibu· ad id praftaodum jubelorom, decem prwcepta legi· , ac de peccati·
tor· Bt ling0'·· diebu» puero· alta voce recitafui·, aliquod dolori· fignum prebeant. Quod
... ·· iUi' re faciant, fidei initia , cademqoe illi· explicent
ut mcliu· fiat , parochi ante quam adulto· ,
ma|i*rte, l(j ordinem in catechilmo ab hac fynodo cootemporibui ftatuti· titulo de baptilmo tc ejui
L ’Î.iuL » ftitutum ; Quotiei vero id oegligenter omiferiut
cffcAo. fanAo baptilmate intingant , qui , tc
pjfmcfeo tr»· pan· duorum pondo fubjaceant, hofpitali doquam fint idonei baptifmum fufeepturi epifeo­
Te' mo > *c denunciatori aquia partibu· applicanpo, feu eju· vicario, ubi commode fieri pote-,
, ‘e. gJJ dotum.
•it, notum faciant. Parochi· ctiam prscipitur,
ne qoemquam Hifpanom, Indum , aot (ervum
£
$ V.
lnn a. »k
ad beneaiAionem nuptialem admittant , nifi qu...,· .fe
Indorum cutati, tam laculate·, quam regu­
prim illum, qui eft matrimonio conjungenda·, ,ur·hor-

C

'T
Conchium Mmticanom.

5‘™’

ANNL) hortati fuerint, ut orationem dominicam, falu-'A
CHKL-sYl tationcm angelicam, antiphonam Salve regina,
" uh.
fymbolum apoftolorum, fidei afticulos , precepta decalogi, p^pteepta ecclefia, feptem factamenta, ac feptem vitia capitalia, fi Λ ignora­
verit, quam'primum diicat , alioquin arbitrio
ordinarii punietur. Curatus autemji (ecus fece­
rit, tria pondo pertalvat , quorum pattes du*
parochi* contrahentium , tertia vero denunti*tori applicetur4 Injungitur quoque confcftbriCtnc. Mil.
bus, ut diligenti ftudio pernitente* examinent
f. foi. ·ο|.
Vetf piitno de doârin* Chriftiana cognitione, eofquc ad­
omoibui.
moneant ad eam capeftendam .,
(
■

Dc icccprtffitec, C IcflicculikrtrK»
•
.
#
S 1·
Λ
' ·
TJKRVERSA doârin* non minus feripto ,
JL quam verbo tradita'maximo Tolet dic do­
cumento. Quapropter juxta concilii Tridentini
Recretum ftatuit, ac jubethpc fynodu*, ne quis
imprimere, nec imprimi facere, aut de novo iu
vutepr'emittete audeat , nec emere , vendere,
io t·* indice ■Mrtjpud leretinere cuiquam liceat, quofvis li­
bror ni prius examinati, probatique fuerint ab
de ejus licentia in feriptis , im& UnoH. dc ordinatio
Q«HOp
( preili : fub pcena excommunicationis ipfo faâo
conti til.
incurrenda , &: quinquaginta pondo minarum
, yiis operibus , accufatiri , tc impenfis hac dc
caljfa fadis ^quis partibus diftribucndarum

crc<o d< edi(tone . WufU
fatof, lib.
Veri fed. &

7- ut .educ
lebe gwUibi.

de niag-n.i.

quervm Lb

5 H·
Iifdem etiam de caufis hçc fynodus fub pce­
na excommunicationis prohibet , ne quis inter
Indos, libros, Termones, rraâatulvc, de rebus
ad religionem pertinentibus , in vulgarem eo­
rum linguam evulget, nifi' translatio vulgaris
hujiifmodi , prius ab ordinario claminata pro-

d* Aedium beCUr.

^ctuoêt toi,
707· T<rC
eprfcopi eu·

S ΙΠ.
Quia vero experientia compertum eft ex le.Aione librorum , quibus turpia
Sc obfeoena
continentur, morum corruptelam oriri, hec fynodus exhortatur , ne quilquam libros fi mi les
apud fe retineat , aut ab his legi permittat,
qui lup curp Tubftent, libri autem veterum La­
tinorum, quia ad Latihe Hnguf uium , atque
peritiam conferunt, permitti poterunt, pruden­
ti tamen adhibita cautela , ne eorum leCtio ju­
ventuti in malum proclive offendiculum paret.

5 IT Indi in fide catholica, quam lingulari
Dei beneficio fufeeperunt flabiles perieverent , diiigentiflimc cavendum qft , ne
antiqua impietatis vcftigium ullum impreffum
remaneat , ex quo levi aliqua occafione defom\
ara, diaboliesque fraudis aftutia decepti, ite\ ruui tamquam canes ad idololatriç vomitum re\ vertantur. Quamobrem h*c Tanâa Tynodusfta­
tuit, ac praecipit, ne Indi io Taltationibu* , *liifque fuis ludis laureati , aut aliis infignibu*
ornati incedant , quibus aliquam idololatria
(pecrem, fuipcâionemve prabeaot. Cantiuncta> lis etiam veteres fuas hiftorias , falfaque reli\ gionis impietate· referentibus uti nequaquam
j permittantur, fed ea talum cantent, qua a fui*
/ parochis, tc vicarii* fuerint approbata. Hujuimodi autem faltationcs , & ludi, nec in eccle-

U

pomHjmrttt.

IOig

fia, nec in occulto aliquo loco fiant , fed publiccubi eoiutn geftus, aftiones, Sc verba om- CHRISTI
nibus ad lenium pareant. Neque hzc fieri perijlj
mittantur in diebus colendis , -nifi poft nulla­
rum talemnia ante meridiem , pem meridiem
vero dum vefpertinum celebratur officium , a
ludis Gmilibus ccflent , ut ipfi quoque veipera1 ,
rum'officio jgtcrfint . Si vero contra fecerint
qdhm prefepti eft dccrc'to fancitum , a fuis pa­
rochi* corrigantur, ut admpuitipa puftcrumni*
abftineant.

S n.

.

Gubernator etiam, &.* alii cathqlkz majeftatis miniftri omni ftudio , 8c diligentia provide­
B ant , nbrn domibus5aat aliis, quibufvis Editi­
ciis collocat* Jdpla extent, immo eadem diflbl- “e,K· ■- j-\
vi. ac penitus deleri faciant , exceliaquc loca 7
ubi mifer* ilis gentes demonibus immolabant,
• qu* Cues Indi vulgo vocarunt-, dejici » ac iolo
«quari przcipiant : ne antiquus humani gene­
ris hoftis , qui Temper flbeendi artes quzrir*
ullas inveniat priftinc impietatis imagines, quas
denuo > a gentilitate converlis callide Tnggerat
ad decipiendum , immo ita iis, qu* jam con­
tritis diaboli laqueis, bene juvante Deo, libe*
rati funt, omnis idololatrias .via intercludatur.
Ut gentilis infania prorius obliti , fortes ia
Chnfti fide permaneant.

C

$ 111.
Cum non fine magno dolore eorum , qui
Chriftiano zelo ardent , in bis Indiarum parti­
bus , ufu , Sc experientia manifeftum fit , in **aji.u/

montuofis, afgeriflimilque locis Indos habitare
dilperfos , tc a civili hominum congregatione
remotos quo fit , ut nec mores immanitate
'barbaros deponant, nec fanam doârioam iufeipiant, nec (aeramentorum remediis juvari, Cea
vitiis coerceri poffint, quodque pejus eft, mul­
ti adhuc Chriftiano charaâere infigniti non Tint.
Cumque catholica majeflas, cujus oneri incumbit , has fibi Tubditas gentes regimine modera­
ri , fuatn conlcientiam exonerare volens inligtu'
pietatis zelo farpe caverit ediâo , ne Indi !ic
υ difperfi in folitudinibus commorentur , fed ad
numérotas populos reduâi , in civili hominum
congregatione vivant, nullaquotam jufti man­
dati Tecuta fit exeeutio. Idcirco hcc fy nodus ,
ad quam maxime fpeâat taflicite providere, ne
oves immaculati agni Canguint redempte aber­
rent, aedemonum, tamquam luporum crude1 illima rabie lacerenfur , gubernatores in his
panibus carbolic* majeftatis vices obtinentes,
quantum poteft , in domino cohortatur, ut om­
ni pofthabito fcculari impedimento , vere pio,
& Chriiliano animo in hanc curam incumbant,
ut ipfi in caufa fint, quominus juftiflimum re­
illi*giam ediâum ad debitum eft'câum perveniat,
immo fctestM, quam fint in die tremendi judi­
E cii rationem Deo reddituri, toto animi conatu
Îrcdiâj mandati exeeutionem procurent. Pre­
stos quoque monet eadem iynodqp > ut huic
negotio conficiendo , ex quo idtfigenaram con­
verto , ac 'moruiq hujus provincias reformatio
dependet , omnem operam preftent. Quod fi
minus fiat , nec majeftas catholica juri patro­
natus regio fatisfaccre videtur, neque ejus miniftri efteâum ediâi «tardantes , excufabiles
funt in coofpeâu Dei, nec tuti in conferentia
epifcopi efle poliunt, fi inftantiffime non ege­
rint, ut tam gravi malo , graviorique in dic*
futuro, nullatenus remedium differatur.

11-

loip
AKHCT
CHllSTi
-

L i ». L

tit.

11. D b

LIBRI PRIMI TITULUS II.
z
De conftitutionibu·.

Constitutionibus.

1030

A cathedrali décréta ptcdiâ* rcfpeâive publi«n faciant.

£η""?ι

$ IV.
Dt cUtStriitte dtcnttratt, V ftkiutti*»t

Statuit item fynodu· , ad perpetuam horum *4”'χ· *■edecretorum cooler rationem , tc ad commodita—***
tem perfonarum ecclefîafbcarum , «d qua· péri
S L
tinet ecclefiaftica· conftitutione· , quibus gu.
bwnantur legere , ft falubriter inulligere > ut
Arietat temporum , ac aeceflitae rerum/,
(Xrtsn. tit.
ficut ufu, β<experientia didicimus , ple­
dtcoMHu·.
ctconomur hujus metropolitan· ecclefia infra
fctyood. Je
rumque in caufa efle folet , ut antiqui· abro­duos menfe· « immediate fequentes. poft to­
Q»ui>j· In
rum promulgationem ; Decreta hec charta per­
pmamio f. gati· legibut, alie denuo conftituantur. Qpagamena 1er in i, ac figillo hujus fynoidl commu­
re, Vfc fi conftitutione· in duabusMynodii pro­
χρηιφ*.
vincialibus Mcxici celebratis i prima fcilicet an­
niri taciat , eaque bc icripta , lc tigillata in
no domini millciimo quingtntcfimo quinqua- B arch irio metropolitans huju· ecclefi· afferventur. Poft eorum vero imprefljonem', cum libro­
getimo quinto; fecunda vero , millcfimo-qhinrum copia commode poterit haberi , finguli
genteliipo iexagetimo etiam quwtq , fanne ,
ac laudabiliter edit· tint , quibua^otiua infioeconomi lingularum cathedral ium ecclefiarum
hujus provincia , duo· libro· emant , quorum
flere ■ quam aliaa iterum condere oporteret :
unum m uno choro, alterum vero in altero ca.
ca tamen horum temporum conditio eft, ifque
tenulis alligato· reponant .. Singuli itidem pa­ VW. i.fc.
hujus provinci· flatus, utnifi rerum opportuni­
tit. 4« ··«.
rochialism ecclefiarum rxconomi poft fee men- reÛMuJ.i.
tati convenientiora decreta fancirentur , diffi­
fes
,
a
die
publicationi·
praientium
decreto
­
cile incommodis occurrentibus remedium afferri
rum, librum unum emant, quem in choro, vel
poflit. Ne igitur ex legum multitudine confufacriltia , ubi ad ufum legendi commodius ha­
tio generetur, decrevit n«c fynodus, ut cx an­
beri poflit , Catenula timiliter alligatum collo­
tiquis decretis illa , qu· prsfenti rerum flatui
cent . Vicarii etiam curati, ac bénéficiât·, in­
conveniunt , timui cum denuo editis uno volu­
tra eorumdem fex mentium fpatium , librum
mine comprehendantur , quo facilius ea quifquoque unum apud fe retineant . Qui omnes ,
que intelligat , qua pro fua conditionis ratio­
C & finguli nominati , fi intra pratfciiptum ternne facere tenetur.
put, nit non paruerint manaatis , pondo viginti mulftentur, quorum parte· duc ecclefia.
5 n·
ubi fuerint mconorn^ vicarii, curati , aut bc*
ncficiati applicentur, tertia vero accufatori.
Quc quidem decreta folum deinceps auâoritatem , ac firmitatem habitura decernens ea­
5 V.
dem fynodus; Omnes, & quafcumque perfonas
hujus provinci·, cujufcumque flatus, gradus ,
Praterea ftatuit > ut fi judex aliquis ecclefia.
ordini·, tc qualitatis exiftant, monet, lc hor­
fticus caufam definierit , aut in ea fententiam ^t‘a****'
tatur, eifirue in virtute fanft· obedientic pr«tulerit juxta aliquod hujus Iynodi decretum .
cipit, ut decreta pradifta , dum tamen nihil
illud , partibus etiam non inflantibus , inferi
facris canonibus, fummonim pontificum conftiin proceflb faciat, ne fine eo ptuceflus origina­
tutionibus, tc concilii Tiidentini decretis con­
lis, aut illius exemplum ullibi leperiatur ; Si
trarium contineant, in omnibus, lc per omnia
vero ad irutantiam partis mandatum , live mo­
juxta eorum feriem in poIterum teneant , tc
obfervent, fub poenis in ei· contentis, tc alii· D nitoria les liter· , in alicujut decreti exeeutionem ab eodem judice concedantur, m iis intto
contra rebelles pro eorum contumacia aggtaferipta decreti feries de verbo ad verbum expri­
c.«lt. p. vendis . Revocat etiam prrfenti decreto om»
matur . Quoniam vero hsc tertia provinciali·
^«^•«<^■1- nes, te quafcumquc alias provinciales conftituMexicans fynodu·, legitime fub apoftolicr fe"*&<a *L· uooe·, ante editas, que hujus fynodi decretis
infert·, renovate non fuerint, eafque decernit
dis obedientia congregata eft, ad laetorum ca­
nonum , ae przfertim univcrfalis concilii TriΛι ....n irrita·, & inanes. Itidem omnibus, lc quibufdentini obfervationem.. tc exccutionem , cu­
M WtiJ tum<loe ecclefiafticis judicibus , ac juftitr· miui.ca^s·- nifttis mandat, ut per h«c decreta , omnia in
piens, ut omnia ab ea fancita , atque decreta
felicem io domino confequantur effectum , pro- t<m<nf t.
«niiaa· >·· illis contenta excquenda , caufas definire , ac
teftatuy, fe numquam intendiffe, nec intendere
l
in eis fententias ferre, ciidemque decretis flare
fscrofanâi ejofdem concilii.univcrfalis decretis , ,
__
debeant fine contradi&ione cujufquam ·
contradicere , nec in aliquo repugnare , immo po, r« a.
fanfta , ac falutaria ejus decreta pie (ufeinit , Q.**^···*S IU.
religiofe veneratur ■ proteftatur etiam nolle le 1 ‘
·»!<. i. c.
Ne autem perfona aliqua ecciefiaftica , five £ in toto , aut m aliqua parte derogare juri pa­
tronatu· regio, ab apoftolica fede conccfloPhi­
• i.kaiitaa. {«cularo, ab horum decretorum obfervatione ,
lippo Hjfpaniarum regi noftro catholico , qui
per ignorantiam fe valeat excufare , fub pr·novum hunc occidentalem a Deo fibi commif,«C.i b». textu quod eorum promulgationi non interfuefum in pace , 8c tranquillitate gubernat , ae
B».i, ar u-rit j Hac fynodu· decernit, fu (Scientem efle
fingulari eximiaque pietate moderatur, cum fi­
î7*<
folennem cotum promulgationem in hac merrodei catholic· , βτ Chriftiani nominis propaga­
goli faâaai, ut omne· ciidem fubjaevant ,
tione. Pro eujus vita tantopere reipubhc· Chriin eis contentas petnas incurrant . Monet et­
fliin· neceflaria affidue orare debemus, urom­
iam , ad uberiorem cautelam epifeopo· , ut
nipotens Deas natione· barbaras, te Chriftiani
aadem in fuis ditxcefibus ■ fi opus fuerit ; vi­
nomini· inimicas, fibi fubjiciat , eique ut qu·.
cario autem , feu prefidenti , fede epifcopali
in Chrifto fides eft regnet longa , & felicia
vacante , poscipit, ut infra duo· menfe· , a
tempora concedat.
die habit· notitia computandos a in ecclefia
LI-

V

4

lOjt
ANNO
CHRIS ΓΙ

simis

Concilium Mskicanum.

LIBRI PRIMI TITULUS III.
De referiptis.
s
Dt titiitctic, ty ttftatitiu rtfcrittii tf»i
fttlifb JtiitC

S I·
Kttic. i <■
oportet prolator, ÿ judices ecclefiafti«, & «o<>< O cos une ulla inttrmiffione ■ aùt aliqiiavis
h"jii<o <y(|U(a apoftolicir parete mandatis, 'eidemque
P»t
/ a® dcbium enecutiuncm perducere ; ite ctiam
occurrendum eft moleftiis , vexationibus , 4r
injuriis, qiis A) hir tam longe a fummo pon­
tifice remotis locis , a multis inferuntur , qui
falfis literis, quai ipfi apoftolicas dicunt , aut
brevibus fummi pontificis abutuntur, conceffionis sftcâu fraudulenter immutato/, rei termino
in eis pre fi ko jam omnino elapfo , His igitur
incommodis providere volens nac fynodus fta'uit, S.* pizcipit omnibus hujus archiepikopatus, live provincio, ecclefiafticis judicibus , ut
omnibus , &.■ quibufcumque apoftolicis manda­
tis , fibi intimatis, obediant. Nec tamen ali­
en).>s judicis', qui fe, vel exeeutorem apoftolicum notnin-t, mandatum aliquod exequantur,
niti prius in caGbus a jure expreflis , originali
judicis apoftolici hujufmodi commilfione , pro­
céda , five mandato coram epifeopo diacefano, feu ejus vicario generali exhibitis, ut jux­
ta prsfcriptum decretalis epiftol* , qua inci<·..«, pfr5> pit , Cue· ftrftaa , fi literas authenticas efle
Γ«*!«
conftiterit , execution! mandentur , fi vero ob
‘i“’
defcâum aliquem, vel vim pon habeant , vel
carum exeeutio fufpendi debeat; Prolatus fummum pontificem confulat , ut fic apoftolieis
mandatis debita obedientia , 8r exeeutio exhi
beatur, & qnl|us injuftc moleftetur,

joji

folent, nihil ille profint , pnrterquam duobus
dumtaxat, fi tamen illi propriis dus fumpti- CHKliTl
bus vixerint . Ν,οη liceat qooqaeyconfervato·>·»·
tiis judicibus i^lum habere tribunal ereAum ,
tiniverfitatti antem genetales
ac doâoram ,
feu icholarium collegia , St regularia loca ,
neenon hofpitalia, actum hofpitalitatis fervaotia , Ar univerfititum, collegiorum, locorum ,
&■ hofpitalium h<qufmodi perfonas, ad mentem
ejufdem facri concilii hoc d.-creto minime com•prehenf* , fed exempt* omnino fiat , St efle
sntclligantur,

5 UL

B

Statuit etiam hrc fynodus auâoritate» coticilii Tridentini lecuta , ut difpenfationes e« , iiln < i.
qus gratiofe , & fine commiflione particulari ** ***™·
a fummo pontifice concedentur , fuvm non
fottiantur efteâum , nifi prius ab ordinario ,
tamquam apoftolico delegato fummarie tan­
tum, extrajudicialitercognofcatur exprefiaspre­
ces , fubrrptionis , vcl obreptionis ritio non
fubjscere.

S

C

IV.

In commutationibus ultimarum voluAtatum ,
qu* non nifi ex jufta , Sc neceffaria caufa fie­
ri debeant ·, Epifeopi tamquam delegati fe­
dis apoftolic· fummarie , Sc cattajudieialiter
cognofcant , nihil in precibus , tacita verita­
te, vel ftigg'fta falfitate fuifle narratum , prius
quam commutationes prcdi&e execution· de­
mandentur , ut eft a fanâo concilia Tridcn- Stff. n c. i.
rino decretum.

EJBR1 PRIMI TITULUS IV.
De ptate, & qualitate ordinandorum, Sc pro­
ficiendorum.

5 Π.
Ut aa^jttM intercludatur diflentionibur, te
litibus permultis , quas nonnulli movere folent , obtinentes per literas apoftolicas certos
fibi judices confervatores, fub pratextu , quod D
cis a judicibus Ordinariis injuris , ac molefti*
s<I'«<«.{< inferantur', ad prlticrintum fanâi concilii Tridentini decernit hrc fynodus , ne liter* eonnaiiUmfac fesvatori» hujufmodi cum deputatione judipnirft.jud.
. cuiquam fufFragenter adnpc , ut eotam
. c's “*■ judice ordinario in caulis criminalibus, & mix­
tis non poflit conveniri , tc contra eum proeedi, aut quominus in caulis e rilibus, fi qua ei
jura ex ceflione competierint fupyr illis libere
valeat apud judicem ordinarium conveniri . In
eivilibus etiam caufit , fi ipfe ador extiterit ,
aliquem ei apud fuos confervatores judices , in
judicium traherq-minime lieeat. Quod li in his
caufit , in quibus reus fuerit, contigerit, ue
eleâus ab eo conlcrvator , ab a&ore fufpeâus
efle dicatur, aut fi< qua interipfo» judicestonfervatorem, &- ordinarium controverfia , fuper E
.
competentia jurifdictionis orta fuerit , nequa­
quam in caula proceditur , donec per arbitros “
in forma juris eleâos , lupor fufpicione , aut
jurifdidtionis competentia fuerit judicatum . In
caufis etiam mercedum , aut milerabilium perionarum , non ubftantibus confervatoriis lite­
tis, coram ordinario conveniri po|Et ; Nemo
etiam fimilium literarnm beneficio ultra quin­
quennium gaudere poflit : familiaribus vero
ejus, qui hujufmodi confervatoriis litem tueri

.

ffK

S Î.
Acerdotalis dignitas, Sc eorum , qui altari
deferviunt eellitudo non patitur , quem­
quam ad id muneris admitti , nili prius ejus
que peu
merita probata fuerint ', ac bene perfpeda .
Przfertim cum illud grave damnum ecclefi* ca­
ord.ful. 6 i*
tholics imponet , quod multi ad facros ordi­ Latia» ‘ooMibn.
nes fine delcâu promoveantur, qui abfque ul­
lis meritis in tam fubhmi gradu collocati, poftca clericali inftituto injuriam irrogante, mifere
cecideiunt . Quapropter vehementer exoptans mo.fol.·»<■».
hsc fynodus prcterita damna refarcire, ecdefia>.
uib4>«
ord.
fticnmque ordinem , in priftinum digni
" i °'
Iigmtatu , fK fo
,<t' _
Sc fplendoris Jocum reftituerc ; quantum potη» ï.
eft, epifeopo» hujus provinci* exnortatur , ne
ξ"4·
'contra apoftoli prsceptum cito manus impo- X

S

nant, fea cum omni diligentia, Sc animi con- Co«n. u·'
tentione , ordinandorum qualitates examinent, “«Ci··4·
St merita expendant , neque eos , qui minus ί,ϊιι*,. >■
fuerint idonei, paucitatis miniftrornm prstex-v<«C>i <*
tn , ad factos ordines fufeipieodos ullatenus
’’ (
admittant) cum divinos cultus, animarumque
commodum, paucis digne, qnam multis indi- ><■ cohU.
gne miniftrantibus magis acerefcat ; Qu» oib-**·’.· · *·
nia, ut melif! dirigantur , decernit primum , $·«,·«>*"*
ne ullus ad majores, vel minores ordines ad- ««· 4««··».
mittatur , nec ei , ut admitti poflit licentia
*■
concedatur, nifi prius dc eo, periculo fafto,

hi»

Lib. L Tit.

lojj

I. di

Æt at. Et Qual. Ord.

his e,ïc preditum qualttatibu» conftiterit , que
CHRISTI id illum gradum, vet ordinem cx concilii Tri.
i >»>■
deatiai decreti· lunt tejuifita

r

10J4

A ti* cafibus bene inftruftus, ad formam ab hac

<nnO
fynodo difpofitam, & una cum directorio con- CHRISTI
feflotum, tc pernitentium comprobatam, qua
is*<>
Guadi* ut
in omnibus, tc per omni* obfervetor , Be exe­
* «LonP.4»,
cution! mandetur. Aptus praterea fit , ad ex­
Μφ ad 4I.
5 H»
ftGiaa.di
j
ponendum fanftum evaagelium fubditis, eo (al­
•«it*
Verum *d ipcciem magi· defeendendo, pretem modo , quo magis ad falutem. nccctfaria
2. fcfyiiM ter icientiaui, &.* atatem, que er concilii Tu.-' edocere poffint. Hint enim fiet, ut vubditi de
e^uuop dentini decicto neceflaria lunt : Nullus nili prifuit parochis bonam opinionem concipiant ,
k >- si 'm- “’· )urim«nt° preftito de intentione permanen.
eofque tamquam patres Ipitituales Confidenter
cii.iimiUq. di m habitu clericali» admittatur, ncc ad pri.
adeant , ut quibus oportet ad (alutcm docu­
mentis inftruantur.
*
•u iu.m. mam tonfuram promoveatur . Illi vero ante
quattum decimum annum poterunt ptipia ton·
fiira initiari, qui in catheaiali ecclefia clericali
toga, & fuperpelliceo induti, per duopfaliim
, /jim, CT mariiaa »rdiM*dsraw. *
annos, divino cultui infcrvierqnt , fi priai eo· B
rum parentet , vel tutores ptopofitum fibi efle
SI.
nnand?01* Jur^vc‘>nt in ecclefi* minilteiio ‘ coqfcrvandi.
C»«. Trid. ,
QUIA vita integrius', 8c morum honeftas
*'·■
ini», qui ad ecclefiafticos ordines pro-μ i'('J
5 III.
movendi rant , titerarum (cientia proferri dc-r >> >ι
coin k
Nemo ad quatuor minores ordines promo.
bet, hac fynodua decernit, 8r jubet, ne ullus ****/
epifeopus fibi lubditos adordines admittat , aut ** ,’.“„'„*1».
Mi<d ub> veatur, nifi quantum fieri poterit ecclefiaftici
cantus rudimentis inftruâas.
/dmitti concedat , nifi prius a fide dignis , Bc «*.5* mi,..
morum gravitate probatis t ftibus , tam eccle- ‘“ Ί"ο’·4
fiafticis, quam fccularibus
cum quibus pro- ,am,
S IV.
.movendus focictatem inieri. , vel alias fuerit ι·«·<· r«ei···, kMiAd fubdiaconatum promovendi, in canto ec·
converfatus, habito teftimonio, quo poffit con
u. ubi m‘ clcfiaftieo periti fint , flr in recitando horarum
Dare ordinandum eo tempore, tc per multos an- pl
k
1'“·
officio, juxta ordinem breviarii editi cx concitea menfes, quibus decet puritate, flr honed 1 te ο,,η,ιο.Γ.
vixifle, alea aut aliis illicitis ludis prave allue- 4' *'*' *.
lii Tridcntini decreto, exetcitati.
tam aon fuiffe , «at efle , nec (Ututti a jure umc.n >.
s v.
temporibus, peccatorum confeffionem omififle.*n 1 < ,o.
f
Quod (i fecua conftiterit, nullatenus promoveak
Diaconatum fufeepturi , non in his folum 1
tur , donec vite, ac morum converfationc in n<(it r<ai.
>1.1.0 ubi fed in ceremoniis etiam illi ordini competentimelius commutata maculam deleat , et ante a- «·"«■ tr.a.
<uru .
bus , examinentur.
da vita fufeepeam. «Difficile enim <ft eos in
novo dignitatis gradu pofitos' fieri meliores , k ,u< ink.
•$vi ·
qnl vitiis , flr (celeribus defrxdati , non fine l,l i lb, s·
multorum fcandalo, quibus eorum prave faâa
nota funt i ad illum ftatum petvenctunt.
y
k>f.
s.itucm
Qni ex preferiptb concilii Tridentini idonei
r i., bb. i. reperti , in facro presbyteratus ordine fuerint
ain. 1. .-sz<». Η- s 1. Conftituti , ' primam mittam ne celebrent , ni.
li prius ut in titulo de celebratione miflarutp
5 Π.
tc divinorum officiorum habetur , a ceremonia­
rum magiftro, examinati’, 8: approbati, ab eo­
1
Ecclefiaftici ordini, perturbatio inde (ape fedem celebrandi liccatiam obtineant : formam
eu ta eft , quod âft aditus non fit occlofus ■
praterea abfolvendi a peccatis , 8t cenfuria fciqui caducarum ferum cupiditate duâi , pravis
ant i ut vero tadti celebratio myfterii in fuacogitationibus fsnâa minifteria concupifcunt :
rum animarum falutem cedat, promotos ad fsQuare nullus ad factos ordines admittatur, qui
cerdotium monet, tc hortatur hac fynodus : at
committo crimine perna fanguims puniendo ,
quantam fit illud dominici corporis facrlficium,
magis , ut pcenam fibi a (oculari judice infli­
toto corde , totaque meute contemplantes, ad
gendam evadat , quam ut in facris ordinibas
illud celebrandum divina grati* auxilio fe pré­
proficiat promoveri, velit. Qui vero ob hanc
parent , eaque animi puritate , ac finceritate,
cautelam faerqs ordine» fufeeperit , fit ipfo faquibas aquam eft , fanâiffimumqae corporis,
âo (ufpenfus, flr fi dc crimine conftiterit, tam* fanguints domini facrificium accedant, licque
diii-in exilium relegatas fit , quamdiu cpilcofanAuarium Dei ingrediantar, ut tamquam me­
po videbitur expedire.
diatores, inter Deum , flr populum pacem com­
ponant .
S III. .
S VII.
Sacerdotes^ quibus animarum cora commit-

tenda'eft, quantum doArina praftare debeant,
vel ex eo facile inteiligete licet, quod /eluti
duces, magiftri, 8t medici exiftant , qai fubditot in colum dirigant , fanam doftrinam doOruMl·· erant, fpiritualibua eorum morbis medeantur.
TÎ"""*mÛη. Sl?,,e ηβΙ1“· curarum beneficium obtineat, ni-

pri·· probatus , fle examinatos , idoneo (que
·<. a. Us. repertas, in facramentorum pnofertim , poeni«k.ikna,ttntio adminiffiradone variatu* fit, * confcieoCemaf.GeWM/. Tom XXXW.

>

Ut honor , flr reverentia clericali ordini de- c«,d;, n<
fetatur , (acris eft canonibus conftiturum , ut
.««n-»'·
qui aliquos .patiuntur naturales dcfeâos , aut
alios , qui tametli non imputentur ad culpam ,
minus decenti clericalem ftatum , non ordinen. >*
tur , nc factis ordinibus initiati contemnantur,
eoruaaque minifterium vituperetur. Propterea
interdicit h»c fynodus, ne defeendentes ab his
qui a fanâa inquifitionis officio damnati fue­
rint , in primo , flr fecundo gradu qao ad pa­
trem , quo ad matrem vero in primo tantum,
ad factos ordines admittantur : quia vuhgaiiitsX *
fami*

IOJJ

CONCILIOM

MlXICANUU

aODUUHUI It.
IMF.

IOή

ANNO I*®** notari. De quorum natalibus* tunc fuffi- A an przdiâi qus przftare tenentur , muneribus, anno
CHUST1 cieo* erit inquilitjo, cum fd parentes, tc avos
fundi fuerint, quodficontra fejgefiflccompere- CHRISTI
tint , ad przfcriptum concilii Tridentini ', ab
■ »·*·
>><!·
nfque perventum fuerit, difficile enim eflét pro­
pter antiquitatem ulterius progredi , indique
ordinum executione fufpcnrjantur, cujus fufpenvaria perjuria , calumnia tc inimicitia oriren­
fionis tempus, ordinarii arbitrio relinquatur.
tur. Inde etiam, tc Mexici , tam ab Indis ,
quam a Mauris , necnon ab' illis , qui ex al­
Dt ttttd·
, <r irttrci
tero parente Æthiopc nafcuntur, delcendcntes
. Jietiffbritt .
jn ppmo gradu . ne ad ordines fine magno
dcledu noù Admittantur.
5 L
Dc titelc htuflH > *·' t**""" ·

N conferendis ordinibus , ea prorfus ustio

I

fervari jubetur, quam amplexa ciluniverfalis Tridcntina fynodus , juxta quam decerni-«
tur, qt epifeopi per feipfos Ordiner conferant ,
stitsn. Λ"*Um non deceat eos, qui divino miniftdfio B fi TOro agritudine fuerint impediti > fubditos
fuos non aliter , quam jam probatoa , tc exa­
v ivi -·<
addiâi. funt, cum ordinis dedecore mendicare, aut fordjdam aliquam artem ad viâum
minatos, ad alium epifeopum dimittant· Nul- ce».,.mi.
ssiFu.<···■ exercere, concilii Tridentini auâoritate innixa
Ius autem nifi a proprio epifeopo ordinetur ,
quod fi ob legitimam caufatn ab alio epifeopo ^,ικ,<κ
hzc fynodus (latuit , ne ullus clericus fzculans ad facros ordines promoveatur , nili prius
promoveri quis petat , nullatenus ei permitta­
epifeopo legitime condet eum , beneficium ,
tur, nifi ejus probitas , ac mores ordinarii fui
quod libi ad viâum honefte fufficiat , pacifice
teftimonio commendentur , lub posuit in con­
cilio Tridentino ftatutis . Facultates de pro-MLsi<.i.
poffidere. Patrimonium vero , vel penfionem
obtinentes ordinari non poffint, nifi illi, quos
movendo a quocumque minime fuftragcntur ,
epifeopus judicaverit aflumendos pro ntceffitanifi habentibus legitimam caufam , ob quam
a propriis epifeopis ordinari non poffint in li­
tc , vcl commoditate ecclcfiarum fuarum prius
teris exprimendam , ut cft ab eodem concilio srayi.n.
quoque perfpeâo , patrimonium illud vel pen­
difpofitum.
fionem vere ab eis obtineri , taliaque efle ,
qus eis ad vitam fuftentandam fatis fint .
Perpendens tamen hzc fynodus, quanta in hac C
S Π.
Con<. H- provincia fit neceffitas miniftrorum , materme.'f ).·βι· nlm indigenarum,linguam callentium dccerAd abolendam pravam confuetudinem con­
*
nit , ut qui linguam aliquam Indorum nove­
tra decreta hujufmodi, in hanc provinciaminrint, ad facros ordines promoveantur, etiamfi
troduâam , qua multi alienigene , ab alio ,
beneficium , patrimonium , vel penfio ab eis
Î|uam a proprio epifeopo , & abfque ejus con- luaeaf iobtenta talia non fint , qua congrue viâum
enfu, & approbatione ad titulum , quem «>>cant, domicilii, five jurati , ordinari contue<'u"*
fuppeditare poffint . His enim quo minus or­
dinentur , periculum mendicandi veriffimile eft
verunt , przftito folum juramento fibi efle in
non obllare , quia fi moribus, (cientis , tc
animo, in ea diacefi , ubi promoti fuerint ,
stati requifitis, linges quoque Indorum ufum
permanere , interdicit hzc fynodus , ne quifadjungant, Indifque /aeramenta, tc alia fpiriquam ad titulum hujufmodi ordinetur, aut or­
tualia minifteri^ pneflare poffint , inde qus
dinari permittatur , nifi per tantum tempus ni
ea diacvfi vitam duxerit, ex quo probabile fit
fibi ad viâum fufficiant , cum decore cccleliaftici ordiqis comparabunt.
velle fe ibi permanere . Quod fi aliqui contra
D hoc decretum fuerint promoti , ipfo fado ab
executione fufeeptorum ordinum fufpcndantur ,
S Il­
tc cujufquc beneficii , (eu admioiftrationis In­
dorum fint incapaces per triennium. Qui vero
li nintlf.
Occurrere volens hse fynodus artibus , tc
momaVa** fxllacii’ > quibus aliqui nullum beneficium ;
in una diacefi ordinari coeperint, in alia , quam­
5·ιιύ<
aut patrimonium vere obtinentes , fed fallor
vis ibi per tres annos fuerint commorati, reli­
vix Saqw. beneficiorum titulos , frnidulentafque facultaquos ordines non (ufcrpiant, nifi a proprio prarV'fcïûI tom donationes cum patto tacito, vel expreflato cum literis, dimittantur, · tc unufquifquc ·)*<·>.·
Jla.,χ,ρ. fo, de non recipiendo, vel reftituendo confin­
proprium paftorem agnofeat, le hiérarchie ce- ' **’
gentes ordinari (olent , (latuit , ac decernit ,
clefiafticz , ordine minime perturbato , quod
ut fi quis fraude , dolove. ad facros ordines
eft fandorum canonum , tc lacrofandi concilii
fuerit promotus , a fufrtptis ordinibus fit ip(o
Tridentini decretis de hac re fancitum invio- Wi|*sr.
labiliter obfervetur . Liter· item dimiflbti· , *>b
fado luipenfus, tc pro tanto fcclcrc arbitri·
ordinarii puniatur.
•d unum tantum ordinem 'fufeipiendom conce­
dantur , ut quam in munere lufcepti ordinis

l

$1.

s m.
Juxta concilii Tridentini decretum, Illi tan­
tum patrimonium , vel penfionem obtinentes
ordinari poflunt , quos epifeopus aflumpfcrit
Qiiiraaa.aa. pro commoditate alicujus ecclefia , cui adferim
debent, ad munera ecclefiaftica obenntu. 4· da. neque eam fine ordinarii licentia delerer·
«ua.*;·» poflunt; verum quia multi ad titulum patrimo·*
nii, vel pcnGonis promoti , facile deinde ecclefiam, cui adferipti font, relinquent » jube­
tur , ut ecclefi· deputat io in titulis ordinum
feripta inferatur, viutatoms quoque inquirant »

■

E exequendo diligentiam ordinatus praftiterit ,
epifeopus intelhgat. Interftitia vero temporum
a concilio Tridentino prefixa obfer-rntur ,
nifi in illis pro .neceffitate , vcl utilitate ec­
clefia fu· vifum fuerit epifeopo difpenfare .
Abfentibuy vero fine previo examine · coram
epifeopo, vel ejus examinatoribus, liter· dimiflbrus non dentur.

.

S HL
Regulares juxta concilii Tridentini decretum, %***£;"·
ncc ante *tatcm omnibus a jure praferiptam ,
<··*(·

uec

1037

Lis- L

Tit.

V. D> Sacrambworom,

&c.

ioj8

ANnΔ"”"»ec fine diligenti epiicopi examine ordinentur, A

ft*

dddwac·^. i·

loci» .
«•«ii Tfid.

De

„

rWi/

j

ANNO

S VIL
CHUsTT
*
Qjsa omnia, fub eildem juramento, Se cenfuta, tunc quoque fervare teneantur , cum de
epiicopi mandato , aliquos ad beneficia obtU
nenda examinare contigerit.

CHtlSTI nec eis duo (acri ordines eodem die conferan·>*>■
tur, quibulcnmbue privilegiis quoad boc peniIX4T.SS ,B* ««··»£* -

j

LIBRI PRIMI TITULUS V.
T TT ordinandorum , ft eorum , quibus aniVJL marum cura credenda eft, quibus polleant
De fitirMueettr»» ettlefie edumufiretiuee.
meritis, quamve ad fpiritualia munera obeun­
da idonei fint, facilius epilcopis notum fiat ,
f L
pracipit hac fynodus Mexican* provincia epi­
lcopis , ut ia fynodo dimcefana , qua ptimo
ACROSANCTÆ cccIcG» {aeramenta, qua
quoque tempore celebrabitur , tres laftim eli­
non inventa ab bominibos t led a Chrifto
£
B
gant, ft deputent examinatores, qui una cum
domina inftituta font, ft ad noftram ialutem
.
cptfcopo, vd ejus vicario , fi epilcopus fuerit
divinitus conccffa, ut difne, ft lalubriter ad-Maar.** >s
.«c'urtWi impeditus, dc (cientia ordinandorum periculum
mioiftrentur, & a percipientibus fummo in ho- *_£,*.*'
«liam.caac. facunt, ante fynodjimautem habitam, perfuos
note, ft veneratione habeantur, maxime opor- (Mtt.
**2: «pilcopi id etiam praftent , examinatores vero
tet cornus miniftros, illud de fe omnibus, pr^- ··> »·ηdeputati, in fuo munere obeundo , hanc a fyfertim Indit , qui rudes Iunt, ft minus' intelli1 «c
nodo prafcriptam formam obiervent.
gentia valent prubere tcftimonium , ut non ob
na>
qu« >4 >4.
x
aliquod temporale lucrum, fed tantum ad IaS
«·
lutem animatum (aeramenta conferri omnes in**
c«n«. MiUa.
telligant. Prscipit igitur huc fynodus'ne ullus <Χϊ7,. *
1 u< atcn·
Examinatores id fynodo dicccefana conftituclericus, paâo, conttaâu, hortatu , aut con*0m"· foi*
iare Ja>tnd° le obftringant de fidelitate ferventione per fe > aut per aliujp, dirë&e vel io- "ζ^***^
s<°7 coal* vanda in fuo fufeepto munere, de vere, ftfindire&e , pro (aeramentorum adminiftratione , iZ s,
, cere manifeftanda eorum comperta (cientia , de
fibi temporale quidquam dari procuret .* G qui r«a«t **rjf.' '1*·?1 quibus ipfi experimentum fumpfermt, amore ,
vero (ecus fecerint, ultra poenas a jute in fimoodio, aliove omni humano affcâu poft habitis.
niacos decretas, fi feme! id commiferint , pot- ,.,,χΖμ·!
<cs.
Examinis vero caufa, nihil quidquam pecuniar,
nam quinquaginta pondo incurrant , quorum ·** “·'·“■
praemii, alicujufvc doni, aut quid fitnxle acci­
partes duu, ecclefia ubi fuerit deliâum ' perpepiant .
iratum diftribuantur, tertia vero accufatori.· Si
autem bis in hoc crimen inciderint, a facerdoS III.
tali officio per annum fufpendantur. Si ter , a
tota provincia per triennium exulea fiat : non
Si eximinandorum quifqaam per fe, vel intamen hoc dccieto 'prohibetur ne mercedem ia
terpofitam perfonam dona , favorefve examina­
fingulis epilcopatibus ab epifeopo conftitutam
tori promiferit, epifeopo ftatim denuntier > &
percipiant.
eumdem ad ordines pro illa vice inhabilem de­
cernat·

S

s π.

S iv.
Ea,de quibat iubituri examen interrogandi font,
per (c, vel per alios ditcâc, aut indireâe, ne re­
velent , fi quis cotum , qui examinandi Iunt ,
conlanguineus , affinis , familiaris, familiave
adjunâus alicujus examinatoris fuerit , exami­
nator ille , ne one letis quidem adfit , fed epilcopo potum faciat, ut alius in ejus locum
vocetur.
I V.
Ne fententiam , quam in app'obando, vcl
reprobando diâuri (not , ulli loanifeftcnr :
luo poena excommunicationis majotis ipfo ju­
re.

Verum , ut illud , quod ex conformi tard- μ« ι ,<D tum ceremoniarum ufu in cultu divino prove- fcum«aCf.
nit , decorum fervetur, ft ea evitentur incom*c <1:*
moda · que ex varietate hujufaaodi oriuntur . u<
as.
Curati omnes hujus provincia tam (oculares , *-·?·<· M.
3nam regulares , in facrainentis adminiftjanis , prafcriptam in rituali Mexicanu formam ,»<7,,,.
Reneant , quosifque a fide efefieliie ritusle ad r
-·*.
ufum univerfalis ecclefia evulgPtur . Si qui ι7*’»ι»Ι'ΐί
vero aliter facramenta adminiftrsverint ; tam- <«£ ”7»
quam perturbatores eccleliaftici ordinis punien- ’*»< »···«.
tur.
«.Λ», ra».

LIBRI PRIMI TITULUS VI.
De fttre uuOitM.

E
5

5 VL
Ne quemquam ad examen (ubeundam ad­
mittant, nifi prius fufeepti ordinis titulum,' ab
epifeopo', ft notario fubfcriptum · figillatumque exhibuerit.

CrnrA fesura/. Tom XXXIV.

*”

L

OLENS hac fynodus, iis incohtmodjs , qua irs conferendo Indis confirma­
tionis facramento , Ar fuerunt , ft effe pof- t)menfc
funt , opportunum remedium afferre : ftatuit, wt,
ac praespit, ne quidquam pecunia, argenti,
alicujufvc rei fimilis , dum epifeopi lacrum
chrifma miniftrant ab Indis , vel ab aliis ul­
li petant , ut ad id offerendum eos inducant ,
immo potius pro gravitate , ft auâoritatc
X ( a
epif-

V

I

Concilium W IXlCANVM. .

loqj

Amw)” cpifcopalis dignitatis, caod/fas , k vittas qua· /
CHIUSTI lu icept uri fact amen tum confirmationis deferre fo-·
•jlf.
lent , indigentibus ja elcemofynam epiicopi

conferant,
f IL
Perafto vero confirmationisminifterio , vitta
omnes ad ufum eju· adhibito conburantur, nc
poftba prophani· uli boa dcicttUaC · - :

>5 111.
Sed quoniam propter Indorum ignorantiam
facile evenire poteft > ut nulla habita ratione
cognationi· inter fufceptorem > 8c confirmatum,
ilhufque patrem, tc matrem contraft·, hi in
cawaiaj. gradibus prohibitismatrimonio fe conjungant.
·*·» <-?.
Huic malo epifeopi occurrente· in lingulis In­
dorum oppidi· duos fafceptore· deputent , qui
t
vel fine fufpitione contrahendi matrimonium
fint , vel fpiritualis cognationis rationes opti­
me noverint
idque oblervetur donec epiicopis
hujufmodi deputatio, Indis peritioribut faftis,
non amplius ncccffaria vifa fuerit.

Τ·4©
-

ANHO
CHIUSTI

> V*L

De state ad hoc factamentdtt fufeipsendum
c» regela fit > ut quibus per entem licet eu··* “*
chariftiam iumere , ei idem ctfcm liceat iaaâo
infirmorum oleo inungi.
,<«ιμμΟ
nuem.MfU

’·*· r*

S vin.

*

chut , It f.

Ii tamen., qui atgrotornih curam habent ,
admonentur » ut opportuno tempore , a paro- <«">■ **"·cho deferri cstremam-unftionemprocurent, fic*»*»■

que infirmus dum integris eft lenubu/ungatur,
ut vim (aeramenti corpori , k anima lalutarem > dum compos lui eft , intelligere va­
leat .

J IX.

»

Ad factorum canonum obfervationem , te ne
in ecclefiis fanftam chrifma, catechumenorum ,
k infirmorum oleum unquam^defit, jubet huc
fynodus, ut in fingulis annis infra quindecim ouut. tu,
dies, a feria quinta in corna domini , quo die
hrc, vertente anno, coniccrantur , immediate
J,
numerandos , vicarii omnes · tc Cinguli hujus q.ou«t<
5 IV.
i x
provincia ^brfe , vel per clericos facro ordine
·♦· k
TlA
Parochi item tam feculares, quam regularer,
initiatos, ad civitatem ubi eft fedes epifcopali·
r«ir.4 ei a, Indi· , tc fervis atgroti· in mortis periculo
conveniant, tc quod in facriftia cujuslibet ca­
·»<·«. ■«. conftitutis, (aeramentum estrems-unâioKù mithedralis ecclefiac diftriboitUr (anftum chrifma,
?7,'niftrent , quod cum fit a Chrifto dbmino ad
' tc oleum, quantum omnibus diftriftus fui pa­
.u. ». <«rs. communem omnium falutem, fine deleftn perrochis (officiat , inde afferant . Nemo autem
«·
fonarum inftitutum , omnibus fidelibus in arinfra prafixum tempus id facere omittat, fub
'oK.Ta^ia ‘'«“Io mortis devote^tetentibus tjibuendum eft.
pana pondo quinquaginta. Curati autem teli- ·
«Mliiaa 4« Parochi vero muneri luo fatisfacere minime pofqui , eum locum ubt vicarius relidet adeant ,
funl ’ i* medicinam anims, & corpori tam iavel eo clericos in facro ordine conftitutos mit­
'ZTa.kp* lutarem inis lubditis denegaverint
tant , ut fanftum chrifma , tc oleum in fuas
parochias inde reportent , fub pana pondo oS V.
\
fto fabrica applicandorum.· Is autem, qui vel
in cathedral!, vel oppido, ubi vicarius relidet,
Quia vero gravitçr aegrotantes extremn-un,
chrifma, 8c oleum uiftribuit , nihil quidquam
ftioois fufeipiende caufa, adecclefia·, leumo­
pro his diftribuendis accipiat, librumque fecum
nafteria deouTere tutum non elt , ne externus'
nabeat, ubi cum die menfe , tc anno nomina
impulfus, aut mortem illis conciliet , aut faleorum inferibat, qui ab eo chrifma, Sc oleum
tim accéléré· , mifera genti , tc ab omnibus
lump ferunt, fub pana duorum pondo > ad-urebus inopi, confulcre volens huc fynodus , in ]
fum fabrica ecclelia·
f
virtute fanftia obedient ia curatis omnibu· f*- '
cularibus, tc regularibus pracipit , ne Indos ,
aut fervos agrotos , hujus rei caufa, ad ecclcS X
fias, vel monafteria, ullatenus ferri permittant.
Immo curati ipfi^ifficii fui i tc caritatis, qua
Crsnst. iiu
Curatis quoque omnibus prccipiur, ut ebri<«··
erga proximos cfle debent memores, ad un­
ima , k oleum hujufmodi frequenter renovare
gendum infirmos, eorum adeant domos , quas
ftudeant, eamque in renovando formam fervent, ,1 f. oniaprius decenti ornatu paratas effe curabunt . Si
ut minor femper olei quantitas addatur, quam '·*■ r····
vero contra hoc decretum fecerint , probabili
reliquum fuerat . Si vero aliquid chrifmatis , <ka*
irregularitatis periculo fe exponi intelligent, tc
vel olei anni proxime protenti , cum novum
quam fini , de morte proximi ob eorum inhu­
defertur, fnperfuerit, illud comburatur, vel in
manitatem fecuta, rationem Deo reddituri, afontem baptifmalem fpargatur, a dic vero fe­
nimadvertant
riis quinta iq cana domini impofterum, anti­
qui chrifmatis, tc olei catechumenorum ufus
J VL
E ccflet, fub panis a jure decretis, nec fabbato
etiam majoris hebdomada ad fontes antiquum
oleum adhibeatur, fed novum exfpeftctur. Con­
Epifeopi vero tantum fcelu» acerrime vindi­
ceditur autem , ut fi quis mortis periculo la­
cari ftudeant, ut tam immanis, tt barbsrp conboraverit, oleo infirmorum prateriti anni un­
fuetodo, te non folum ab eccieliaftko , k tegatur novi olei conia adhuc non habita. Cu­
ligiolo hpmioc, fed ab homine ptorfua aliena,
jus rei caufa, a fierla in cana domini infirmoradicitus extirpator, faaditufque tollatur.
morum oleum affervari poterit, quo ufqueno­
vum pervenerit, & deinde confumi.

5 XL

Î04I

Lib.

I. Trr. VIIL

De Oificio Judicis Ordinarii .

104a

A

AWWO
CMKUTI
ii»j.

Ad cuftodiam vero lanâichnTmatis, flrolei,
peut claufus cum decenti otnotu deputetur >
:ujus elavem parochui habeat», 'nec cuiquam
radat, nifi alicui facerdoti cum opus fuerit .
Quo loco rituale etiam miniftrandorum facra·
■cntorûtn formam praferibent aflervabitur.

JLIBRI PRIMI TITULUS VII.
' K

De tltritii perrgrMH.
·-

$.

1.

ANHO
CHRISTI
liti-

$ Il·

s XI

In primis, officiales , vicarii , l{ judices ecclefiauici omnes hujus provincia id potiflimum
curent , ut injunfta fibi fn liceris commiffionis
& pOCeftatia exequantur · Te th pore etiam ,
quo hac officia exercent , diligenter , integre
reôe fe gerant · In omnibus Dei honorem
fibi proponant , communem fubditoium utilitatem quaerant, & partium unicuique jut (uum
tribuant . Coram frtretario epifeopi jurejuran­
do je obftringant, quod iacrorum canonum, Bc
concilii Tridentini decreti· , hujufque fynodi
conftitutiombus ftabunt . Quod ecclefiafticam
B jurifdiâionem , immunitatem ecdcfiarum , Bc
earum miniftro· tuebuntur atque defendent .
In locis , ubi fuis fungi debent officiis fempet
relideant , officiaque hac per fe iplo\ obeuntes,
h non per fubftitutos, nequaquam. aMint feria
fecunda quarta Bt fasta -cujushbet hebdomadi·
ab oâava ad decimam horam pep tribunali fedentes , caufa· audiant . Si vero in hos dies
fefturn inciderit, in fequenti die, fefto non im­
pedito, audientiam faciant. Ad locum vero ad
id deputatum ecdefiafticc curis mimftiis comi­
tati procedant. Ipfis vejo officialibus , ad dies
tantum oâo abfentibais, nullam caufam defini­
tiva lententia determinare valeant, nec in caufa
aliqua , interlocutoria fententsa quidquam ftaC tuant, quod per difinitivam fententiam repara­
ri non poflit . Quidquid ferus faâum fuerit,
irritum , tc inane decernitur .

UMMIS a Deo precibus efflagitare epifeopi deberent, ut eos in tneffem fuam opera­
rios mitteret , qui divins voluntati conformer
falutem animarum fuirent, non qu* fua funt
qusrentes, fed qu* Jefu Chrifti. Verum quod
eft omni lacrymarum fonte plangendum , fa­
cerdotes aliqui , non pietati· zelo , led *ftu
quodam avariti* flagrantes., incerti· fedibus
vagantur, Bt ovibus libi commifli·, derelidtis,
eo avide confugiuot, ubi majus ftipendium tem­
poralis lucri proponitur. Cui eam gravi malo
·>Γ>|.<.ι·. Tridentinum concilium occurrere volens prsciP·* » ne u"u* clericus peregrinus fine com•Μη,ηά·, mendatitii· fui ordinarii literis ( quas tamen
fc «'••«ii· fme jufta caufa ordinarius non deneget ) ab
■mlUmi·. “11° epifeopo ad. divina celebranda , & facraMnic.i. «. menta adminiftranda recipiatur , quod tam fan­
aiâum concilii decretum h*c fynodus tnviola•
biliter obfervari vult , fub poena lufpenfi.oaia
SUI/
tu. ν·Μ'· arbitrio ordinarii . Interdicit quoque , ne uluM» «dc. |u, vicarius , feu judex ecdefiafticus , clericis
De quibulcumquc cauGs , ad jurifdiâionem
wk 'n'i’ hujufmodi celebrandi licentiam concedat , nifi
ordinariam fpeâantibu· , Bc tamquam apoftoat em m’ eorum facultates , & litera dimiflori* dililies fedis fubdclegati , de his, in quibus epif­
4«clrric p*v genter prius examinat* comprobentur . Idemeopi, a concilio Tridentino, ejufdem fedii de­
tc| -iyao4<4«
legati conftituuntur, (1 eis ab epifeopo Ipecialique injungit fuperioribui ordinum in fuis do­
Quitug·
mibus, aut monafteriis . Itidem jubetur, ut li
ter commifl* fuerint, cognolcere poffint, cauconft J7Ldtncnl. f.
fafque hujufmodi, nifi fpecialiter epifeopo foti
clerici ex Hifpania, aut aliis remotis pro­
»a f c 9 qui
fuerint commiiTae, aut eas epifeopus .ad fe avo­
vinciis , in ha· Indiarum partes migraverint ,
Mine. i.c.
caverit, vd ex hujus fynodi decreto, eidemremulieres fecum , matrum > fororum , 8r confanguinitate propinquarum nomina deferentes , D fervar* fuerint, terminare valeant. D* hia etiam
nifi id ita ede legitime conftiterit , a mulieri­
caufis cognofcant, qus per viam appellationis
bus hujufmodi feparentur, li vero feparati non
coram epifeopo funt tractande.
paruerint , tanquam concubinarii publice pu­
niantur .

S

s- IV.

iontam epifeopi, jure , Sr exprello concilii
mt ini decreto tenentur officialem vicarium
generalem confticuere , qui doâor fit , vel licenciatus in jute canonico , vel alias quantum
. fieri poterit idoneas ad caulas , in foro judi5- I.
c'ait decidendum, quem pro officii (ut ratione
T epifeopi populum a Deo fibi cotntnil­
commode fuftentare dcbqnt , Sc quia officiales
lum, qüibut opus eft prudentia , 8t (olihujufmodi, pro videndi· aâis, falanum forfan
craui.u'i. citadine , gubernent ac moderentur , atque ut
a partibus litigantibus recipere volet , ftatuit
.·< ·βκ.
facilius orationi vacent , doârina pafcant gre- E hsc fynodus, ne quidquam pro his accipiat, nili
CuÎliÎ'iiiJ gem ’
faluti confulant animarum , vicarioparte > aut partibus petentibus jurifperitum unum,
tum opere indigent , quos tn partem folicituvcl plurca (ibiadiungi, quos de caufa confulat,
■ i.Sna.Ml. dinis , -prsiertim earum rerum , qu* fori ju■c de eorumconfilio lententia· ferat. Quia vero
m* Vfo» diciali·
funt , libi afeifeant . Quamobrcm ,
evenire poteft, ut pars, aut partes id petentes,
«,.f< a,
vicarios hujulmodi hsc fynodus vehementer
quibus incumbit hqrum affitnorum falatia pertu. 4« rf.ft. hortatur , ut quam Iit eorum induftria , ad
fulsere, cofdem pretio corrumpere poffint , fta­
popj,!, Chriftiani gubernationem tieceffiiri» ,
tuit. ac prscipit eadem fynodus, ut falaria affofintelligentes fuo muneri ne détînt , fed in
lori hujufmodi a judice piovide moderentur. Ea­
eo obeundo , omne ftudium , operam , de di­
que «deflores per fe, vel interpofita· perfonas,
ligentiam collofent : quod ut commodius pre­
antedecifam caufam* a partibus non accipiant,
ftent , has , qu* fequuntur , regulas obfer-,
nec quidquam amplias, quam quod filent 'mode­
vabunt .
ratum·, fub poena reftitutionu in quadraplum.

LIBRI PRIMI

TITULUS VIU.

De efficio joiitii oretiocrii, C vrcarrr..

a

t
(,
«••«11«. «

'
.

U

Condi. (Tmtrtl. Tom. XXXIV. .

Xx Î

Sen-

M»,,.«.
LC.wi·
‘°

M®43

"’’i**’’

Concilium Mbxicanom.

' ANNO Sententiam vero fuant dtvfaei , Ar figiliatam -, A
CH mm ad judicem mittat aifellor , eamque partibus
• J*5nequaquam tiadat, aut ca eu ■ quod partium
iatererit, teneatur . Prrdiâa veto pana, fa­
brica eccjffiz, tc piis opctibus zque dillsibuatur · Sportula· altas non exigant , quam qua
(unt ab hac Iynodo taxata . A partibus coram
cis litigantibus , aut qua probabili eonjeâura litigatura Creduntur , dona , aut munera
etiam cfculenta per fe, aut familiares, confanguineofvc fuoi , officio durante , vel poft, er
promiffionc , tempore officii piius faâa , non
accipiant, etiamli ea data fponte fuerint , vel
- ptomifla fub pcena reftitutionis in quadruplum.
Quod judicibus vicarii foraneis , (ub eadem
quoque pana etiam imponitur·
b

5-

v.

In caulis coram ipfis pendentibus , ipfi coguofcere poflint . Arbitri juris , aut arbitrato­
rs non lint , neque hac de caufa pro ferendis
fententiis, videndis aftis , aut alias quidquam
accipiant, Qjii vero contra feceiint, ultra poe­
nam reftituendi duplum , aliter etiam punian­
tur t idque vicatii ctiam obfcrVent.

5.

V I.

*oDyj^“»··

|β··

rarae, difpofita intelligantur ;*ediAa vero , an 1)0
feu liter* generales hujulmodi juxta feriem CHMSTl
difpofitam , & approbatam expediantur : quz
*ϊ·1·
in quantum concubinariorum deliâa rafpiciunt,
prima etiam dominica adventus publicentur.

f. IX.

"

Tametfi epifeopi, fubditorum deliâaclerico­
rum , Ac facerdotum maxime , quos aliis in
a
exemplum vit* Deus pofuit animadvertere de­
bent , nihilominus facerdotalis ordinis honori
profpicere valde tenentur , tc in puniendis cle­
ricorum AeliAis, prudenter (e gerere , nc fi id
nimis puolice bat, ipli limul cum eo, quo fun­
guntur, divino minitleriocontemnantur . Qua- jutu.,,,
propter hzc fynodus ftatuit , ac pracipit , ut ·».
cauia gravet clericorum hujus provincia , tc
3uoad modum procedendi , & quoad cuftolatn carceris fecreto agitentur , tc terminen­
tur . Item ut judices ad caufam hujulmodi
notarios clericos , li fieri poterit , adhibeant.
Hzc autem omnia , tum locum habeant , cum
deliâum tale , Ic tam publicum noa fuerit ,
quod majori non egeat remedio . Qua in re
confcientia judicum onerantur, ot iuniiomni- ■
bus eum modum fervent , quo, Bc clericali di­
gnitati conlulant , & delinquentes pro meritis
Tupplicio afficiintur

Notarii, aut alii eorum miniftri , in caulis,
in quibus ad fifcalis inflant iam procedetur , Q
$. X.
nihil ab reo exigant , ratione leripturarum, li­
ve aâorutn , pro parte ad fifcalem fpeâante ,
Librum habeant, in quo fummatim, facrilenifi reus per fententiam in expenfis fuerit con­
giorum , reftitutionum , Bc fifcales cauia ad
demnatus , eafque tunc juxta taxationem pe­
memoriam deferipta fint ■ Ad hujus vero li­
bri przfcriptum in line cuiuslibet mentis , minitant . Si vero condemnatio hujufmodi non pre­
flris &* notariis , fibi reddi rationem petant de
cedent, cum ex officio ad hzc conficiendartcneantur, nihil exigere poflint . Quod fi pdtaprzfatis caufis , tc de carum ftatu : tc quod
magis fingulis caufis conveniens fit provideant,
rius, tc judex aliter, quam adprarferiptamfor­
mam expenfas a reo petierint, in duplum cafeoque in libro , ut fcnbatur quidquid provide­
dem rcftitiufttt.
rint efficiant , atque miniftros hujufmodi de
u
commiflis negligentiis reprehendant , in eolque
accurate animadvertant
In fine etiam men­
S, VIL
tis przdiâi notarius dc hac coram eo adhibi­
ta diligeiftfa fidem faciat , Bc officiales binis
Telle t vero pro ratificatis on habeant ,
ctiam do voluntate partium , in caulis ubi q quoque menfibu· juxta przdlâi .'ibri formam
epifeopo referant quid gcftum fit, quid ve non ·
pana corporalis , exilii quoque , aut folenni·
panitentiz futura fperatur, fub pana ratificanquidque negotiorum hujulmodi expeditioni con­
di telles luis impenfis fi opus fuerit, judex au­
venientius , tc opportunius efle videatur , (ub
tem teljibus non ratificati· , fententiam mini­
pana quatuor pondo quoties id omiflum fue­
ma ferre poflit.
rit , Bc epifeopi hujulmodi relationi fibi in feriptis faâz fe lubfcribant, libram vero hunc offi­
ciales apud fcretineant, ad cujus przfcriptum,
J. VIII.
cam eos epifeopus vifitaverit , de negotii· hu­
Peculiari folicitudine ftudeant vitia publica,
jufmodi inquirantur · Admonentur przterea ,
ut etiamfi ab ipfis caufa decifz fint , fi ulte­
veluti ludos illicitos , concubinatus , blafphcmias, ufuras, tc hujufmodi alia prohibere, tc
rius ia gradu appellationis procedatur , promotorem nfcalem ad caqfarum hujufmodi profecqhzc perpctranteOactitet punire · Quod ut conUquatur efleâum , dominica prima quadrage- . tioocm inflante r hortati non delinant.
fimz in quolibet anno generales literas excom­
municationis expediant, procedendo ufque ad g
* XL
anathemati· declaratotias, eafque jnblicare fa­
ciant , tam in cathedrals, quam in parochialiJudices nec recipiant , nec apud fe retineant c*^a. τ·bus ecclefiis , ac monafteriis , quo poftquam
tnulftarum , <ive panarum pecunias operibus Ιμ·· αΑ<·.
publicato fuerint , in ecclefi· januis affigan­
piis applicatas , fub pana reftituendi quadra- * ‘ 'S
tur . Ad oppida ctiam , ubi Hifpani degunt ,
plura, fed b· notario caufz , eo ipfo, quod
tc ad fodinas litet· ccdem minantur , inique
exaâz lint , commendentur , qui mfra aietn
itidem publicentur , ut omne·, tc quicumqoe,'
fulceptori, per epifeopum cum debitis fidejuflbde hujufmodi delinquentibus notitiam habue­
ribus in tribunali fuo difputando , eas conti­
rint , cenfuris compellantor cofdem denuntia,
gnare teneatur fub pana lolvendi duplum. Pe­
re coram epifeopi·, vel parochis , tc coram no­
cuniarum autem bnjulmodi confignationem, in
libro fufeeptoris notatius feribat, Ar manu pro­
tatio publico , ut id legitime conftet , qu·
pria fulceptoc , fibi conûgaatas ofle etiam feri­
tamen , dc dclidtia notorii· , * publici· dumte.

1045

Lib*

I. Trr. VIII. Dt

Officio Judicu Ordinaid.

nnnv
■
as, ut epncopi aroirrio nee
CMIIT1 ln P'* opera dilltibuantur Idcmqne quoad pcetjlf.
narum pcounias recipienda·, tialii miniftri, fub
eifdem pcenu (erraro teneantur.

, J. X11.

io<tf

- Y
■$· Λ V·

ΑΜΝΟ
CHKim

i i*i-

In caufis , in quibus ex officio procedunt ,
poftquam fifcalis teftas nominaverit , caveant,
ut fufoeptor fiicafi (ubmmiftret pecunia* , qui­
bus point, teftibu· ad ferendum teftimomum
venturis fumptu* prnbere competente», idque
in aâu redigatur > tempore veto quo expenias taxabunt , faciant fibi a fifcalr rationem
reddi fnmptuum erogatorum hujufmodi , quo»
etiam taxent , It „ex taxatione , ce* fifcalia
a reo recipiat , fufeeptorique reftituat , ant
quid cauf· fuerit , quominus rcfticutaru* fit ,
exponat .

Przcipitur etiam judicibus, ut in eauGs civi­
libus, crupinalibus , matiimoniahbus, Ac alii·
ordinariisquibufcumque, ante diftmtivam fententiam , bis aâa pcifpiciant : primo quando
> λ» . u- parte· ad 'probationem admittunt t · fecundo
(>>·<■
(ibi traduntur ad piofcrendum in caufa definitire : fumtruria vero quo tempore ferenda fententiaeft, videant; accurate autem perpendant,
' an in ei· quoad Tuam formam , omnia ferrata
fine, aâaque, tc aâuata prout de jure expedit
.
$. XVL
& m hac lynodo, cavetur tituli· dcordine offi­
Officiale* , faltem femcl in hebdomada, fe­
ciorum, Ar de officio notarii. Si vero quidquam
cunda, aut feita ferla poft meridiem, vel hora
horum dcGt, fportulzque, aut falatia percepta,
fibi magis commoda, carcerem vifitent , e ifque
defcripta in aâu non lint, ea juxta formam juin comitatu lint notarii deferente* aâa deten­
rii dcfcnbi faciant, notariorumqne , aut minitorum in carceres procuratore* quoque, tc pro
ftrorum cutis negligent!*· circa hzc, puniendo
motor fifcali* , quorum fi qui* abietis fuerit
Cnut. i» corrigant. Pro liccntiii, feu facultatibus ad exerpondo uno mnfâetpr , in ufus eorum , qui ia
·■« M «· citium alicujut facramenti, vel ad cfum carnium
carcere funt convinâi. In vifitatione vero id
*“-• '1· in diebui quaiiragelimae, aut aliis, quibus pro­
przftent, ut de vita , honeftate , tc moribus
hibitus eft, nihil quidquam accipiant. Has vero
eorum, qnj parcere induG tenentur, inquirant,
nifi in feriptis, Se ad limitatum tempus, cm la­
feminarum impudentia* reprimant , dejerante*,
que bene examinata, Bc licentia przcedente corillicitofquc ludo*exercente* puniant. Exquirant
•
M- poralis medici, ubi k habere poterit, non con­
ixu. «.
cedant, nec in cafibus ab hac,fynodo proh ibi. C przterea , an cufto* carceiss a vlnâis injuria
quidquam extorqueat , unumquemque , de fuo
tis, fub pani· ab eadem ftatutis.
jure eo* certiores reddere volentem , libenter
audiant . Si ab aliquo reo confeflio petenda
$. XIII.
eft , aut aliud quid fimile agendum t id nr
omittant .
Jubetur przterea, ut judices aâaincauGsor­
dinariis coram eis faâa bis taxent. Primo , quan,
do partes ad probationem admittunt. Secundo,
Ç. XVII.
tempore ferenda fententia , medioque decreto
De vinculis, Se his, qui vinculis alligati te­
declarent, quid advocatis, & notaris* debeatur,
nentur, interrogent , an fine caufa per cuftoquidve ad eos pertineat , fuoque figrto notent,
dem crucientur , aut fine mandato dimittan­
ut partibus , vel earum procuratoribus liquido
tur, inquirant
tandem his omnibus , qum
conftare poflit. Sin minus fecerint, judice* pondo
opportuno egent remedio , prudenter, Ac accu­
duo de Tipuique difta, in ptanam perfolvant,
rate illud przftent .
i»i«i ii, “1« P“’ °perlhus applicentur. Taxent etiam
,o ua > (t *âa caularum, quz coram cis in gradu appel- D
,.«t >r. lationis agitabuntur, probationefque etiamquafJ. XVIII.
*,,«<>,(1. cutnque, ffc feripturas alias, quoad earum par­
In vigilii* feftorum pafchalium , vel duobu*
tes, Bc lineas juxta legum regni difpoGtionem,
ante diebus, epilcopi, prsfentibus eorum offi­
tc ad taxationem przdiâam (alaria hujufmodi
cialibus, Se alîù miniftris , carcerem vifitent ,
folvantur. Quod vero notarii, aut commiflarii
prout etl*m ab hac fynodo ipfis injungitur, in >*A» m.
ultra taxationem receperint, lu calce decreti jutitulo de epifeoporum officio ,
««.·.#. a»
nili, beant reftitui, fub poena jam diâa Officiale*
j tui. Coi taxam, 8c (alariorum omnium curis* miniftro1 J* ’· rum manu epifcopi (ubfcriptam clare ioferiptam ,
J. XIX.
c
, j,- tabulz affixam, Bc in aula c judici* d.eputata ,
iiwi. h. poni faciant, ut ibi commode ab omnibus feci
Si notarius aliqui· , vel mortem obierit ,
poflit. Taxa vero ca folummodo fit > qu· cll
vel officio (uo fuerit privatus , *Λ*,.Λ- fert- /.,4.
•b hac fynodo conftituta.
pturarum protocol Ia ab eo confcâa , accura­
te cuftodiantur , ut habetur in titulo dc offi£ cio notarii ·
*
$. xiv.

Librum habeant , in quo delinquente* condemnatospsb comminatione G in idem deliâum
ulterius feincidesint, te eos, qui. talia commiferint crimina, qu· G iterum perpetrentur, ma­
jori fupplicio digna fiunt , appoiite deferibant.
Notarius vero , apud quem (eurentia lata eft ,
manu propria in libro fer ibat qua peina reus
damnatu* fuerit, die, menfe , it anno ibidem
appoGti*, tc quod aâa, tc procédas caufz apud
eumdem remaneant, feque fubfctibat, quo de­
linquendi confuctudo facilio* tolli poflit..

$. XX
Curiz miniftri munera etiam efculenta, mu­
tuum, Sc commodatum, ne accipiant, nec eoidem ad (uos contraâu* fideijuflbres adhibaant.
MJudicclque bujuimodi quantumvis fins probatz s" Z,"T’
fidei-, ante elapium tempus a fideijafloribui *
compelli poflint ad eo* indemne· fervandum, pm··.
vel perioivendutn totum id , pro quo fc fidoijuil'ores conftituenuit , ac G ab ipfi* illud
jsm edet perfolutum . Litigatorum operit,

lo^l

Concilium Maxicanum. ·««·«*»«.

n‘G loluta rat reed e non utantur » tt in fpor- A obftringat, eaufas hujufmodi , ad officiales re- χ HNO
mittant , fine retardatione , fub peana pondo cMRirH
CMK.UT1 tulas fibi debitas computantes . De fuis fpor>sastain, tt falariis, vel dc negotiis fibi commifquatuor de Tipurque vocatorum , Ar fine diffi- s*·*.
molatione fub pcena pondo viginti , tt priva' lu mhil piacifcantvr, fed «a pure fincereque
tionia officiorum, ratione proferipta applican­
agant . Si veto uUatcnus quidquam acceperint,
dorum . In caufit matrimonialibus, aut divor­
in duplo reddant .
tii ratione favitia , aut fecundatum nupttanim
imminente periculo _, uique ad depofitum pro­
5. XXI.
cedant , illafque prô ut· fupra dtôum eft remit­
tant, fub eadem poena ·
Cum crimen quis confitetur, ve! fponte, vel
alias, tt cum injurie ecclefi*, vel clericis infe­
runtur , etiamfi ill* a partibus fint condonata,
$. XXV.
promotores fifcales citentur , ut cum ob cul­
pam, qua in deliftis major comperiri poteft ,
Si facultas petatur, qua clericus in facto or- TxlacJM.
dine conftitutus , coram judice’ fzculari teftitum ob immunitatem , tc jurifdidionem eccleliafbram tuendam dc jure fuo dicant, nifi, epii­ B monium dicere polfit, ne detur priufquam ea , '*^Tk
copo confulto, judex aliter decernat .
de quibus interrogari debet, examinentur, qu· u. 1· < Se
fi talia vifa fuerint , ut ad omnia refpondere
clericum teftem non deceat , quo ad peculiarea Xmixut.
5. XXII.
tantum articulos, qui in ea exprefli fini , limi- ».c»«a.|i.
tata facultas concedatur , tc non aliter fub
Statuitur etiam , ac jubetur juxta eonciliiTria«.<.7· jtnfjnj decretum, ne officiale* facultatem con­
pana quatuor pondo .
trahendi matrimonium peregrinis concedant ,
nili confiet , eos alibi matrimonio conjunâos
£ XXVI.
non ^fle , nec legitimo impedimento teneri ,
Nullus officialium paedidorum advocatus ,
quominus matrimonium contrahant . De hoc
autem ab his inquiratur , qui ante contrahere
folicitatorve fit , clam aut publice in caufis , 6”^
qua intra fines fua jurifdidionis tradantur Λ'ι).*"»
volentes bene cognoverint , nifi attenta state
ejus , qui ad matrimonium recipi cupit , ju­
in quibus, aut judex fuerit auc efle poflit, ni- ns·1* °***
dici videatur de longiori , vel breviori tem­
fi in concernentibus , ad fuar jurifdidionis ,
pore inquirendum . Ad inquifitionem autem C Bc ftatus ecclefiaftici defenfionem , tt in his
it».
nujufmoai , Ii opus lit , officialis literas det
fine mercede aliqua , & cum ipcciali epifeopi G>*a. lit. tt
requintonas , ex quibus , in partibus , ubi
confenfu .
·««.··«·.
n. »4.
contrahentes fint orti , inquifitio fiat, denun­
tiationibus publice faftis ad preferiptum iaS- XXVII.
"·
W
croiqnâi concilii Tridcntini : praterea contrat* tefom. hentes juramento declarent , fe nullo religioSi vero quidquam mercedis, aut falarii acce­
his , vel cafiitatis voto obligari . Qui vero
perint , pana reftituendi quadruplum muldcn^,
,«,m. if. abfentem conjugem obiifle dixerit , contratur , gravicerque puniantur. Quod de vicariis
k Cnw. hendi facultatem non obtiueat , nifi , hoc fufetiam intelligendum eft .
Scienter probato , epifeopum adeat , de cujus
at permilfu , Ac non alias , ad fecundas nuptias
5. XXVIII.
Qf"·»*
fufeipiatur , fub prxna pondo centum expen­
sae». 11.
p[0 adminiftraoda juftitia , faciendis apVicarii facultates pradicandi, confitendi ,
facrum celebrandi, eleemofynas peteqdi, aliaf- 0Μ·.ι*ίίι·
D ve qaafcumque ab epifeopis, Bt fuperioribus *“ *· *’■
concedas examinent , ut earum ventas , vel
XXIII.
falfitas conflet , antequam execution! manden­
lA.}.tii.In crimine concubinatus inter clericum , &
tur .
S- *■
conjugatam , is ordo in procedendo fervetur ,
5. XXIX.
qui ab hac fjrnodo titulo de concubinariis eft
praeferiptus .
Quia vero facerdotum probitas , vitaque
ixemplum, Ar in luis obeundis minifteriis accu­
S. X X I V.
rata diligentia , populi peccatis falutare medi­
Vicarii de his folum cafibus , qui funt in
camentum eft , quo eorum cura juvetur , fta­
mandatis , Ac commiffionibus fuarum poteftatuit, ac przcipit hac fynodus, ut vicarii no­
tum tomPr**’en1'’ » »c juxta preferiptam ibi
mine provinciales , in fingulis diocefibus deli­
wSmaisa. formim cognofcant , fi firme! contrarium fe­
gantur , unus , vel plures , pro ut videbitur
cerint , pszna pondo 0Λ0 incurrant , quotum
epifeopo magis expedire, eifque certos diocefis
tenia pars delatori , reliqua impanfis pro ad- £ fua diftsidua prafiniat. Hi autem de vita , Ar
nunillranda juftitia faciendis applicentur . Si
moribus clericorum fibi fubditorum inquirant,
bis, pondo duodecim , & duorum mendum
Ac ad cpificopos , sut ad eorum vicarios ge­
fufpeniione . Si ter , duplo mulâentur , itinerales deferant, ftatuto tempore , cum libel­
demque fiat diftribvtio . In iis autem nego­
los mifcrint , in quibus nomina eorum , qui
tiis , qua ad eorum jutifdiâionem non (pe­
peccata fua'confeffi funt , inferibantur. Si pe­
dant , judices fifcales , tc officiales, ut fupra
ro clericorum excefliis tales lint , ut nullsm
praefertur, commoneant, Ac imminenti ftriculo
dilationem patiantur, delinquentium expenfa ,
aut reinecefiitatepoftulanteproceffum inchoent,
epifeopo fine mora nuntientur , mittanturque
inquifitionem faciant, perfonafque capiant , tt
fimul informationes fu per eis fsAu.
infra triginta dies , io locis diftautibus in
propinquis vero , quo citius fieri potorii , per
an!*

aliqaam perfonam , qua ad id diliganter f«

S.XXX.

io4>

Lib.

I.

Tit.

IX. Dt OtFicio Jxjdicii

isa©"
CHtUTI

J. XXX

Ulj.

Vicarii ia maritimis hujus provincia partibus
rr.S.i k ·. relidentes, diligenter carent, ne clerici. qui ex
k^?*aft Hifpania, aut aliis provinciis eo proveniunt ,
v**ia·». a(j flcrum celebrandum , aut ad ullum facra­
mentum adminiftrandum recipiant» , nifi titu­
lis, dimiflbriis, literis, licent iifve fuorum epifcoporom. majeftatis catholicae, aut ejus pcoregum Bc gubernatorum pro ratione provincia >
unde proteAi funt, optime examinatis. Si ve-'
ro merces fecum habeant. aflicrantye alia > que
negotiationem fapianc . inventario confeao,
alicui probato viro in depolitum dentur, Sequam
primum de hac re epifcopus certior fiat , ut B
Îuod fibi convenientius viium fuerit decernat.
Ie clericis itidem , qui in Hifpaniam naves
(onfcendunt, inquirant , fi licentiam a prclatis (ais obtinent. SI- fulpcâot fibi comites na­
vigationis adjungant , a quibus feparari opor­
teat . In his omnibus, ut diligenter fe gerant,
confcientie vicariorum onerantur, alias profua
'negligentia graviter a Deo fe puniendos efle
intelligent .

S- XXXI.
r.ncii liJudices ecclcfiaftici omnes , accurate invi·Λ· gileut , nc feminas noftu eleemofynas oftiatun quiritent , fub prutextu pauperum crubefcentiutn quod cum non fine magno damno,
&· (candalo liat, in fecus facientes , levere
animadvertant .

S- XXXII.
Nullus quoque judex clericis miflas celebran­
di , facramentavc adminiftrandi , licentiam
tribuat , nifi prius eorum liters dimiflbri· ,
feu teftimoniales probe examinate , legitimo
efle comprobentur , lub pana excommunica­
tionis lato lententis ■

i.c.
,>\<y.a.a·
Q.,,«sa
>*.
,a 1.1. , is
IV.

u·. c.··
■itko«k.
Γ*!'·”·
fc fyaeai
Qwrop
·“·*■ '·'■
cijiWh,.
<·«. .i,

«■fc sra-

NUIOtl
fcfci ■

Οαοιναμπ.

tojo

A eft, inquiret. dc ufurarii, , feneratoribus , dc anno
his, qui, ociore conjngc adhuc vivente , alias cxauTl
duxerint, ac iilb, qui eam uxoribus ama cohabitant, dc aleatoribus, aloatnramquc fufecptoribns, dc bUfphemia , k de aliis dcliaaoMtibus, ad ecctfafticam rarifdidiooem IpcAantibus, quos omnes in libro, quem ad alum hujus
rei habere debet, deferibat i cofquc denuntiet,
caufafquc hujufmodi accuratius profcnnatuc. Ia
fine cuiuslibet rnenfis, aâa in caufis gena, k ea­
rum ftatum judici referat, Br quod fibi a judice
injunâum fuerit, deinceps exequatur, idque in­
dex in libro feribere faciat, atque fnbfcribat. Hnc
' vero ut fiant lingulis menfibus fifcalis caret, lub
pana quatuor pondo , quoties omittentur.
S· IU

Sepe nonnullorum fccularium , Bc clericorum
delifta , temporis diuturnitate, & vite emenda­
tione ab hominem memoria deleta funt, prave
tamen affefti homines aliorum excelTus memoria
femper retinentes, clericos, dcfoculares hujuf­
modi denuntiare folent,’eo magis animo, ut eis
moleftiaminferant, ac infamis notam incurrant,
quam ut equitati confdlant. Cui malo remedium ****,< ’·*·
afferre volens, hsc fynodus ftatuit, Bc interdi- *'
cit, nefifcales, qui nunc font, vel erunt in po­
fterum , fine panis inflantia, quemquam fu cu­
jatem, aut clericum accufcnt , aut denuntient
C de crimine tres annos antecommiflb, cum illud
emendatione vics, hoc clapfo tempore, pre fu­
matur compenfatum . Nili deliâum adeo gra­
ve, publicum ve fit, ut ordinario videatur abfque fcandalo impune diffimolari oon pofle, quo
cafu etiam poft annos tres a fifcalibus delinquen­
tes denuntientur, ut criminis gravitas ordinarii
prudentia cftimetur .
S. IV.

Quia nemo eft adeo natura moderatus, qui Mni<-....
vel la fus, vel perturbatus affeAu , faltem ver- ?·■* m
bo proximum aliquando non offendat, cavendam
eft, ne clerici hujus provincia , parte injuriata <vru.
S. XXXIIL
D non inftante, ob leves verborum injurias in ju­
Bil'g'ofi» etiam facerdot ibus , extra fuas
dicium vocentur, prafertim ad eas civitates, ubi
judice,, feu officiales refident, cum ex tam lonprovincias . aut monafteria peregrinantibus ,
facultas eadem denegetur . nifi ab epifeopo
Îa diftantiamajusfibidamnum inferretur, quam
diacefano licentiam obtineant, quam cxhibecliâi pana poftularct. Quam ob caufam cle­
rc teneantur ·
ricorum hujus provincia utilitati , fc honori
confutent, decernit , ac jubet hac fynodu, ne
officiales, vicarii, Bc alii judices eccleliaftici de
LIBRI PRIMI TITULUS IX
levibus verborum injuriis fine armorum ftrepitu ,
Dc effici· fifcdit , tr jure fifei.
aut fanguinis effufione diâis , et officio contra
clericum ullum inquirant , nec denuntiare per­
mittant, nec contra eum procedant, nec eum in
S· L
carcere detineant, aut ab eo mulfta, exigant, pa­
P ^OMOTOR fifcalis epifcopali curiaedece jam inter partes inita . Idcmquc fervetur cum
-L putatus, officium antea non exerceat. quam
quis in alium hrc convicia, & opprobria, qu·
‘n manibus epifcopi. vel ejus fecretarii juret ,
majora funt conjecerit , illum leprofum, lodo*° °*nnibus fidelem pnebiturum , Dei honomitam, proditorem, hareticum, aut eo convi­
ri , Sc animarum faluti profpeâurum , immucii genere, quod vulgus cornutum vocat, appel­
nitatem ecdefiarum, bona ccclefiaftica , Bc milando , vel mulierem conjugatam , adulteram,
“‘«ro· defenfurum , caufas ecclefiafticas profefeu meretricem dicendo, fcalia fimilia contumecututum. ecdefia , Bc epifcopi jura propugnaliofa verba, ia quemquam protulerit conviciavc,
'urum > *d idque probationes , Sc telles omni
ut preferrur, parte non querelanti; Si vero de
diligentia exquifiturnm .
hicexprellis conviciis partis oftenfc querela preccITerit, etiam ipfa injuriam remittente , officia­
les, k vicarii, pro ut juris fit procedant. Qui
s· ii·
fi aliquos curi· ccclefiallicc fifcales, five miniA parochis hujus provincia tempore, 8c ordine
ftro, contra facere compcrrrint , quam eft hoc
ab hac fpoodo, ut in titulo de officio ordinarii
decreto fancitum, cos graviter puniant.

I
lop

ÎFi?

’

COMCIIIOM MlXlCANDM,

IOJ1

ANNO
' c v
A tiaverint, juramento declarent fcdoli, eut ca- an3o*
lumnio id non facete · Quod fi quem dolo, eat CHAUX!
CHRISTI
s v·
calumnia accufavetint, idque conflitet i t, eepea·>·»*J,Ï
Si damnati tJ aliquo crimine , iterum in
fas foivant, tc arbitrio judicia peniantur.
idea crimen inciderint , fifcalis animadvertat,
ab eifoM inflidtm malâm , at exigantur caret ;
S XI.
quod mi vifitationibus fuerit conftitutum , execationl mandari faciat, fi a fentcutia fuper al iAccufatlonea in feriptie producant , tc quid­
3ao crimine , vcl fuper eontcutis in fetando
quid officii fui ratione petierint , neqne eorum
ecreto hujus tituli lata, provocatum fuerit , in
libellos , tc a&a aliter notarii recipiant , fub
pondo duorum pena, a fingulis contra facien­
appellatione profequenda , <r inflantia ilia ter­
tibus
exigenda , tc hia, qui in catcerc ecclefiaminanda invigilet. Si quid vero ad id opus fit,
ab epifeopo petat, matura diligentia adhibita,
ftito detinentur applicanda.
nc fi caufa differatur criminibus , 8r offenfis in
Deum, appellatio favere videatur . De quibus
5 XII.
omnibus , fub flatatis pecnis fifcalis rationem g
Licet
citentur
in
canfis
de capellanorum one.
reddat.
re moderando , fifcales a tapellano nihil acci­
piant , nec etiam pro cauGs, in quibus extra&i
S VIab ecclefiis, in eafdem reftitui , petatur quid­
Cum aliquam caufam ex officio fifcales in­
quam ab his > qui reftituti funt accipiant, quas
licet gratis facere debeat fifcales , nihilominus,
choaverint , eam fine permiflu judicum non de­
ferant , ncc diffimulcnt, nec ex paâo conve­
omni cura tc diligentia prefatas caufas périra­
it ent, fub duorum ponuo pana.
niant, nec collufionca, pnevaricationes, aliudve fitnile committant , tub pada pondo quin­
quaginta · Quod fi caufa populaverit , gravius
S XIII.
puniantur.
Cum in eaufis fifcalibos ultra deli&i pa­
nam , etiam in expeofis reus condemnabitur ,
5 VII.
fifcalis cxpenfe adimentur , eafque juxta cftiNe in cauGs , quas agunt , aut qus ab eis
mationem reus perfolvat, niti in cafibus ab hac
agenda fperantur , conventionem faciant , ncc C fynodo prohibitis.
muneribus, aliifve hujufmodi corrupti, jura ad
5 XIV
caufas foedantia producere , tc allegare deli; nant . Quod (ecus ab illis fit fadum , irritum
Caufas in quibus rei detenti in carcerè, ad­
decernitur , 8e ft quid femel acceperint , pana
hibita cautione, ante fententiam latam libera­
reftituendi quadruplum fubjaceant ; fi bis du­
ri a vinculis permittuntur , fifcales profequanplo magis mnldentur, 6 ter officiis priventur,
tur, eafque terminari faciant , fub pana pon­
& pro rei gravitate aliis etiam afficiantur:No­
do duorum fingulis eaufis , fi vero poll fententarii vero It quid fimile noverint , epifeopis,
tiam latam, id contingat , fifcales procurent,
corumve judicibus, it vicariis annuntient.
ut forma, tc feries fententio fervetur, ac mul­
cts camerae, vçl piis operibus applicatae in de­
5 VIIL
politum dentur. Qjiodu in ejus rei exccutione ,
Ne a quoquam dona , munerave fimilia ;
aliquid vel negligentiae, velculpcfit , illud fub
eadem pana epifeopo notum faciant.
quamvis efculenta fint , vel fponte data , vel
falarii praetextu accipiant , nec quidquam a lici- p
s XV.
satoribus, aut ab illis, qui litigatori funt cre­
dituri , emant , aut eis vendant , aut illorum
Caulis propere ad partes fpe&antibus, ne fe
operas in (uos ufus conferant , fub pana red­
intromittant , nifi judicis mandato , vel eaufis
dendi duplum.
ab hac fynodo expreffis, ut funt Indorum caufc. Has vero, tc alias fibi cx officio incumben­
$ IX.
tes illicite ne differant, quoties vero fccusfece­
rint, pondo duobus mulaentur
De exceflibus fibi denuntiatis quemquam ne
accufent, nec reus citetur, nifi delator profua
facultate cautionem prsftiterit de folvendo exS XVI.
LV*h.’ 'n Pinfl‘ * & d'mna in a caufa, quo crimina de“
nuntiata non probaverit i Quod fi fccus fece­
In eaufis , in quibas ex officio proceditur ,
rint , damna , & expenfas hujufmodi fifcales
telles contra eos producendos judici dicat , ut
petfolvant . Si vero deliâum non probetur, 8c
ipfe quidquid ad exhibendos telles opus fuerit
delator iuftam excufationem non habeat , ex- g
flatim provideat , pro ut in titulo de teftibus
penfas loivat, aliifque a jure flatutis panis fubeft difpofitum.
jaceat . Delida autem cum certis teftibus, vel
quia publica funt in vico, obi delinquentesdeS XVU.
f-unt, fifcalibos annuntiata , ipfi inquirant diigenter , etiamfi delator cautionem non det,
ProduAis probationibus , tc ratificationibus
ncc caufam profequi velit.
teftium in caafis , in quibus ex officio procedi­
tur , curent fifcales de aliis teftibas ratificandis, fi qui défont , omnelqoe alias diligentias
S X.
adhibeant, prout a jure eompererint , lob pa­
na duorum pondo quoties id negligenter omiNe in clericum nifi probatio , aut infamia
ferint in caufa, cum fola probatione fummaria
notoria praccdat , acculationem , denuntiatio­
ne concludant : quando telles pro ratificatis ha­
nem ve laciant . Cum vero quemquam denun­

beri

to$j

Lib.L Tit.X Di

officio wotaa.ii, it ob fid·.

105$

beri aM pnffunt, nui* potu corporali» fccutn- Λ vero in bis oumibus culpa invenerint , vicariis "awW"
nuntient, ut quod fibi injundtam cft, ctequan- CMtirri
CHHISTl ta fperatar, nifi aofit contcflio partis.
tur. Ne ia bis ncgligenter fe geraat, aut «a ri*>·
•J»»·
aliquo colludant, aat pecuniis dir«Ae , vel ia»
direfte eocnsaapi patiantur, mc doua, ut ■*Quando iuAn , ant vicarias publice caufas
aera , aliud ve quidquam ab hominibus fui di•adit , fifcaaw femper afliftant, quoties sbfint,
firiâai accipiant, fub pana reddendi ia qua­
poodo unum pcrlolvant , fine vicarii judicis
druplo , & a judicibus arbitrio fuo ufque ad
permiflu m ditccdaut , ncc quemquam in fui
privationem omeii puniantur.
locum fubftituant, nec ilium quern ad negotia
extra civitate· deputaverint.
$ XXIV.
ANNO

s xvin.

$ xix

Nc fifcales prodidi , quovis quefito eoiore,
cavillationes qusrant , ut de rebus leviffimis,
Quid fifcalis faâurus quando capitula contra
& nullius momenti denuntiatione* dent , nec
aliquem porrigantur , titulo de ordine judicio
- eas judices, aut vicarii admittant .· quod fi comram difpolitum cft , quod fervari jubetur . In
miferint, tanquam calumniofi accufatores pa­
caulis , coram judicibus inferioribus ex oflicio
nas luant■
tradatis , & in quibus ab interlocuturi* , (eu
definitiva fcatentl* fuerit appellatum, fi ipfi
LIBRI PRIMI TITULUS X
inferiores rationem caufr, tr aâa proceflus ad
judices fuperiores remittant - fifcale* juftitia
Dt tffitit mttrii, O" it fida iafintecclefiaftica excquendr infiftant , fitemqne fuMruCtnun.
fcipiant , (alariaquc jure advocati fibi pertinen­
tia percipiant a parte in cxpcnlis condemnat* ,
5 I.
tc non aliter.
OT ARII ecclcfiafticoram tribunalium cutim*
hujus provincia , Ac, tabelliones, qui re- ««***· «s·
5 XX
ceptore* vocantur , ante ne' accipiantur , quam
Caufas a judicibus fibi notificatas, infra tres
epifeopis , eorumque judicibus fidelitatem , tt ***,,·*»■.'
dies deferibere in libro fuo teneantur , & reos
obedientiam jurejurando promittant , itemque ssm* 21..
accufare , aut denuntiate , ad prsefcriptum in *· jurent , <e decretis ab hac fynodo editis obtitulo de oflicio ordinarii, caufaque hujufmodi
temperaturos, neque jute falarii , quicqnam ka.'h|<«L
deinceps piofequantur , ut decretis hujus lyaoaliud accepturos , quam quod fuerit taxatione *·ι· “*·
di, fut» panis in cadens contentis.
prnfinitum - In loco ad audiendum caufa* dem
putato, per tres ante meridiem horas , ttefqur Un <fM»S XXI.
alias poft meridiem falcem afliftant, ibique ιρfimet per fe negotia cum judicibus expediant. yr
s*< *4 c- ·■ Caute clericos dc adulterio denuntient , noQuoties ftatutis curi· diebas abfint, pondo uno à>*'. » ’<«tario clerico fi fit adhibito, adeoque fecreto id
inulâentur , quod fi cx jufta caufa adefle non
fiat, ne ad mariti notitiam proveniat . Accupoffint, de e* judices certiores faciant.
fatio vero contra adulterum folum detur, & in
cafibus tantum ab hac fynodo, titulo deofficio
S IL
ordinat ii, & vicarii expreffis , & ut eft ad pu­
ScCss-4·*·.
nitionem déliât, a jure canonico , 8r concilio
Notario* , quot vicarii in cafibus fu· jurif- Mnkn ■·
Tridentino permifliim . Adultera nomen fupdiâionis , It commilitonum adhibere debent , «*»■ /.I.·
primatur, quod verbo fuiffet expreflum in pro­ D ante ab epifeopo , examine probentur , juxta
natione . Notarius fidem faciat , nifi fciente,
•Aj.ciS.
concilii Tridentini decretum , nec priufquam
& confentiente marito , delidum fuerit perpe­
ab epifeopo in feriptis facultatem deferant,
tratum . Tunc enim omne* accufentur , Ar ut
aâa ulla recipiant , quod fi receperint , irrita
fevere puniantur, fifcales omnem operam pro­
fint, tc nulla . Vicarius vero, qui huic decreto
flent > expenfa* fua* juxta praferiptam taxam,
non ftecerit, quoties cootraveoerie pondo odo
nec alitçr , quam ic fubfcribentes percipiant s
mulâetur , quorum tertia par* nuntiatori ap­
fub pana reddendi duplum.
plicetur, notariufquc inhabili* ad oflicii execu­
tionrm efliciatur
Qum omnia quantum fieri
s XXII.
poterit obfeiventur , * ut obfetvari faciant epifeoporum vicarioramque confcientia oneran­
Pnefente reo infra tres dies querelam dare
tur .
teneantur, fin minus, coram impenl» rei alan­
tur.
III.
$ XXIII.
E
A prima petitione, It pcimi* adi* litis, pro»
Reliqui inferiores fifcales , & exeeutorts ec­
ceffiim in unum colligant, ejnfquechartascosscleliarum, extra cpiieop lens curiam icfidentcs,
fuant It omni* in illi* ordinate difpooanc, pefedulo inquirant , qui facrum non audiant,
titioncfque cum ea ram decretis , h quicqaid
aut fefta non colant, aut ia ecclefia irreveren­
circa eat provifam fuerit inferant, ada omnia,
ter affiftant, qui publice peccatis fordidati, &
• nulla in charta lacunis inrerpoGti* , deferibant , tc intiment > diem quoque nsenfem , *
aliis vitiis, in ediâis generalibus, tt titulo de
feriis expreffis contaminati fint. Videant etiam
annum apponant, * cum opus fuerit ipfi , It
fi tabernas , cauponas , ali· ve publice domus
judices fe fubicribant, k rubricis notent. Qu·
apertis januis natent , in clique efculcnt* , tt
omnia notarii quotidie ptaftent, ne unius cau­
poculcnta, feftis diebus dum miffarum folennia
le petitiones , It aA* , cum alterius petitioni­
bus , Ic *Ai* involuta confundantur . Proceffu*
celebrantur, divenduntur . Si decreti* precibus
osdioc difpofito* iemper habeant, tc qp« fuein peoccffionibua decenter incedunt. Quidquid

N

s

lojj

1IXTn”·

Μ>η?ϊ“M

Concilium Maxicahom»

tojtf

r*nt * judicibus decreta , non m exceptoriis co- A
ANNO
s ix.
CM*lin dtcibus, lire manualibus , fed in ipus procvflîcmUTr
ij»»·
bus fiat inferta . Si quid horum icmcl prsterIn caofis decem pondo de Tipaaque non esmifeeint , duobus pondo malAentur , fi bis,
cedentibus, fine proceflu , fc figura judicii pro- caaui. au.
dupto magis > Λ fic deinceps cvcfccnte eoucumacedatur, ac veritate fummarie comperta , judi’· *?·■
cia , pana quoque pecuniaet· accrefcant , ufccs ad Mtfeivendnm debitores coerceant. Si
(
que ad oCcii folpcnuonem, qairum oralâarum
quis a debitore receperit , quod fibi non debe» k «a in ’
serti* pan delatori tribuatur,
batur illud cum duplo reddat. Iis vero ia cafi- ’**“/*· ***■
bus petitio, condemnatio, aut abfolutioin feri» *·L'*' **·
s IV.
ptum tantum referantur. Ncc libelli admittas- r
tur , nec pro hac feriptura ultra duorum rega­
Ne proceffum originalem , e juive tranfumlium mcrcedcm notarii exigere poflint.
ptum ullatenus litigatoribus tradant r iub paua
trium pondo quoties id f.-eerint , neque etiam
procuratoribus , nifi de mandato judicum . Si
vero ne tradatur judices interdicant, ejufquc eo* g
Literas apoftolicas, mandata, aliafve quai»
pnm eoncedi oporteat, notarii ad advocatos
cumque originales feripturas a litigatoribus proproccflum deferant, contentaqne in proceflu
duâas, fc lententias notarii apud fe ictineaot ;
ipfi advocatis legant « ac fecum poftei repor­
ac tantum exempla cum originalibus collata in
tent . Idque in kriptutis originalibus (cevetur
Sroceffu habeant , fub patra unius pondo ad
fab eadem prxna.
atnnumque teneantur, caiu quo hujufmodi do­
cumenta fuerint amifla.
5 V.
ahnû

5 xi.
Proccffus procuratoribus minime tradantur,
nifi chirographo ab eis accepto , fc focorum
Pro lingulis chartis exemplorum , a litigato­
numero in libro deferipto . Quo flante chiro­
te feripturas has producente , ftipendium exi­
grapho, a procuratore procefliis repetendus eft,
gat notarius juxta taxationem , quod fi origi­
h autem deletum fit repetatur a notatio , aut
nale* pesdiâi a parte producente repetantur ,
damnum folvat, fi procédas denuo iterum fieri
minime poflit , oblatamque petitionem notarii — ajiverfatio non reclamante , produâori tradan­
tur , ecemplo cum originali collate in proceflu
Ae recipiant , nifi allato proceflu , fub pana
prius relido, fc advcrlario etiam citato. Sive­
pondo unius . Informatio vero fumtnaria fine
ro feripturs de falfitate arguantur , idque ju­
tcftium nominibus, aut chirographo tradi pote­
rejurando affirmetur , notarii unicuique par­
rit, qus tribui mandabitur in formaconfucta,
tium , fc earum procuratoribus , & advocatis
bac eft illius tranlumptum.
originales oftendant , eifque (umptom (criptn.
rarum dent, cum die, mcn(c , fc anno, ut dc
S VI.
jure fuo allegare poflint.
. Si liters alicujus decreti , aut provifionis in
5 XIL
favorem alterius litigantium expedite , fuerint
amifls , alis fimiles decreto , aut provifioni
Informationes fummarias originales ne tra­
conformes, inde, unde prims emanarunt trandant ■ nifi exemplum in poblica forma cumorifumptas eidem litigatori tradant . Quod tan­
Sinali collatum relinquatur, fc prout in titulo
tum cum mandato judicis fiat, alias nullam fi­
e probationibus continetur.
dem faciat. Si vero notarius propriaauâoritate
tradat, pcenam trium pondo incurrat.
D
$

VII.

Nc mandatum exccutorium cujufcumque fummatia, nec decretum dc immittendo in poffe ifionem , ncc mandata ieqneftri faciendi, pi­
gnora capiendi, brachii fsrcularis auxilium im­
plorandi (bllicitatori , tabellioni , aut ulli cui­
quam indant , fed parti petenti , aut noftro
Ciecutori , vcl judici («culari , in cafibus ÿer
hac decreta concedis , ncc illi mandata hujuf­
modi frribant , fub poena quatuor pondo ab
utroque incurrenda , fi fetnel perpetratum id
fuerit, fi veto bis , dupli poena imponatur , fcfic deinceps habito re (peau peens , uique ad E
iufpenlioocm augeantur.
$ VIII.

In caUGs fifcalibus , aliifvc quibufcumque ·
libellos, nec articulos ullatenus recipiant , nifi
a parte , vcl a jurifconfulto cognito fubfcripti
fint, nec petitiones* conchifionu in caufa, nec
ullam aliam, qus negothsm principale tangat,
nifi fit petitio termini, proceflu(ve , aut aâosum judicii fab pana nains pondo, fcdamnum
pctfolvant.

$

XIII.

Notarii omnes , aâorum , kripturarumque
per eos receptarum protocollum habeant, aâa,
aut alia qusvis ioftrumenta , five judiacialiter
five extra judicialiter in toto vel in parte re­
cipiant > charta alba , fc inferipta remanente,
fed omnia ftatim in (criptis compleant , & ad
longum extenfe feribant , fub pana fi id femel commiferint pondo trium, libis, duplum,
fc fub aliis prsterea panis judicum arbitrio
infligendis.

$ XIV.
Ne atolcftiis, aut favoribus litigatores impel­
lant , ut illis morem ftnadi gratia , procura­
tores, aut advocatos , inviti deligant : fin mi­
nus pro qualitate deliâi puniantur.

5 XV.
Sententias ufquequo proferantur, ne revelent,
eas ipfi propria manu Kribant, C contra a ju­
dicibus puniantur.

S XVL

Ab

. *.

roj7

T.

Lib.

Tit.

X. m Omcio

Nota tu it

diFioi.

toj8

Λ neant, qua in tc omnes ferrent , quod nota- AMW>
ANWO
- YVt
CMHISTI
> xvl·
riia praeceptum eft , fub pania eifdem impoG. cwaisri
tia , justa horum regnorum leges , protocol·
> *· s*’**
Tans pe* petitiosubw, infiniment is, procetlumqae habeant annorum ordine > * alphabe­
fibus , * probationibus , quam pro feripturis ,
to diftinftam, ut (olent notarii, fub pana postquo ab eia confitftm , rei coram cis produAaa
do viginti.
lunt, quicquam aliud non accipiant, nitra id,
quod a judice , rei · perfbaa ad id deputata
s XXIL
prariinitum fit, aut juxta hujus fynodi tasam
srftimatum, At in aftu quod pro mcrccde acce­
Si apod notarios ecclcfiaftic* caria , Incepta
perint conicribant, fidemquc faciant, prelente
■liqua in vifitatione negotia cspediantur , esi.
eo, qui perfolvit litigatore, qui fc fubfcribat,
gant etiam vifitatoris , tc eju notarii (alaria,
ipfo vero neiciente fubferiptionem facere , id v. cifque infra diem ftatim a reditu vifitationfe
ejus procurator preftet, fub pana reddendi qua­
perlolrant, fub pana dupli.
druplum, fi femel fecus fecerint: fi bis, duplo
mulâentur, ac rnulAu pars tertia nuntiatori B
S XXI1L
applicetur. '
In negotiis , qu* a vicariis ad oficiales de­
feruntur , notarii in teftimonialibus delationis,
litigatoribus concedis , taxationem cspenfarum
i«fu cr.
Notarii, circa dimilTotiarum , feu tertimo­
delcribant , vicariis prndiâia eorumque nota­
nialium liters rum mercedem, facri concilii Tririis debitarum.
dentini decretum fervent, lcd quia ubi pro of­
Condi
ficio exercendo, nullum fibi eft ab epifeopo f<5 XXIV.
Comm
a(|
( *. larium conftitutum , idem concilium decimam
|. tantum unius aurei partem , accipiendi faeultaSi ad ufum unius tantum inftrumentt totua
fci. <«j. tern tribuit ; h*c fynodus arbitratur, ut ratioproceflua producatur » nihil aliud accipiant ,
quam
quod pro illius inftrumenti pÊbduAione
àànin* it Μ hu»M· decim* partis , quatuor homines tan« m «>'«*. tum in hae provincia accipiant: fi quid amplius,
debetur, fub pana reddendi duplum.
■*· <«tu- teneri in confcientia ad reftitutionem decernit:
Preter“ pania a jure ftatutis juxta pntdiAum _
5 XXV.
M.
decretum punientur.
v

f xvn.

T

verto ut

nidui, k

«·« V.tu.

r
>

Quando notarius
mortem obierit, aut
ciali fuerit dimidiis
feripturas cuftodiant
difpofitum.

Yvrrr
Λ U

Executions panarum , tc panitentiarum fo«·*. i·»· lennium ex deliâo , notarii principales , una
**’
cum esecutore tribunalis ecclefiaftici pr«fentes
interfint, iplique, aut parochi, in eorum pr«fentia in rcdeiiis , ubi hujufmodi fit exeeatio,
ejus caulam , tc rationem populo denuntient,
juxta ferrem fentenri* contra reos 1st* , nec
quemquam ad id in fui focum fubftituant :
quod fi femel contra fecerint, pondo uno mulaentur: fi bis, duplo magis: n ter, ufque ad
privationem pScii arbitrio judicum pana aecrefcat.

D

Ln (
Nihil mercedis pro euftodiendis, ordine dif• r. ” i?i? ponendis , quxrendifve proceffibui accipiant ,
i.mopt. aut eorum miniftros accipere permittant , lub
pana reddendi duplum, cujus tenia pars dela­
tori tribuatur, nifi proceflua aut finiti jam lint,
aut adeo ab antiquo pendeant , ut judicis ar­
bitrio pro illis inveniendis, quicquam mercedis
conftituatur.

S

Notarius vero io ejua locum fuffeâus , fado
inventario , illa recipiat , ut ipfe deinceps de
feripturis hujufmodi predecefforu fui, Cpetan­
tur, rationem reddat, ad prxfcriptum emfdem
I(.
legit, ' tr pro notarii monui , vel dimifii pro- w. ··.
tocollis, ei aut ejus uxori, live filiis fummam, *■ "«ri1·
de qua convenient perfolvat ; qui fi difcrepaverint, equa moderatione adhibita , cos ju­
dex concordet, omni appellatione remota, quia
Îratis , It fine ullo precio ad h*c officia ipfi
eliguntur.

s xxvn.
Mulâas, «ot qucvis alia depolita juffu judi­
cum faâa , notarii in depolitum ne recipiam,
fub pana decem pondo quo tier fecui fecerint.

XX.

S

S XXL

*·" rs|. rs.
Notarii , quando feripturas ab Ipfis confe«t?id3L. ®**· f1!”0
munitas tradiderint, earum protocollum cum fabferiptione nartla apud fe reti-

*

$ XXVI.

$ XIX.

Pro feripturis , qu* in vulgarem linguam
transferentur, fi pro ipfisantea ftipendia foluta
funt, quamvis cum interpretis juramento denuo
producantur, aihil quicquam talarii accipiant,
immo ad cflcânm hujufmodi utraque feriptura,
tempore produAionis , k extentionis una tan­
tum fentiatur, fub pana quadrupli, cujus ter­
tia pars nuntiatori applicetur.

aliquis curi* epifcopali·
ab epifeopo, vel ejusofti-Mv
, judices protocol!· , tc Λι^'ι
, ut eft per legem regni

B

XXVHI.

In omnibus ecclefiafticis curiis hujus archie,
pilcooatus , St provinci* , ut commodius fieri
poterit , tabelliones , qui receprorea dicuntur,
duo fint timorate conlcientia homines , ido­
nei» ufu, tc experientia , in negotiis exercitati, in examinandis teftibus periti, frcrcti ama­
tores, atque fideles, qui ab epifeopo, fi re ejus
officiali examinentur, ab eifdemque deligantur,
tc deputentur , ut per fpatium unius anni, rei
' minus hoc ofiicio fungantur, ad epifeopi , feu
ejus oflicialia arbitrium ■

s. xxix.

CMZ.Ghntw/. Ton. λΧΧΓΥ.

. ....ώ·,ι :. .η:, J.;.. ί

jal Λ..

10JP
ANNO
cnaurt
»»·«.

·) *«,
(·* ·>-

λ

CONCniVM MlXlC AHÜM.
$ χχιχ.

Hi* autra receptoribus, G litigator·· petie­
rint , vel judice* ita feotirent convenite , pro
opportunitate negotii, probatione· e· commit­
tantur, quas nocarii recipere non valent > nullafquc alia· faciant, ncc in plenario , ncc in
fummario judicio , quam qu* libi ab officiali­
bus iajunâa fint , etiam ei commiffiooe vica­
riorum denuntiatione· nullatcau· faciant ,, ncc
ab eis faâ*admittantur. Ipfi, aut alii per eo·,
in quacumque caufa delatore· effe non poffint ;
probationer per eoi faâat, ante publicationem
dirc&c, ve! indireâe nc revelent j & fi in alinuo, huic decreto cootravencrint, · pro feme- £
fire fufpendantur t fi bis , officio priventur .
Quando vero vifitatoee* citra, vcl intra cathedralem ecclefiam viGtaverint, receptore· hojufmodi officium notarii viciffimexercerepoterunt,
ab antiquiori incipiendo, nifi aliud epifeopo
videbitur . Eo tamen anno, quo officium hoc
obierint, ratione (alarii, illua accipiant, quod
(oknt notarii vifitatoris, itidemque, quodjuxta taum fibi conftitutnm eft . rroceflu· vi ii ra­
tioni· coram ei> confeâi, cum primum termi­
nati fiat, vifitatoribu· tradant, a quibus juxta
ordinem titulo de vifitationibu· preferiptum ,
cuftodiantur j notarii,-Ar receptore· non folum
ipli per fe, quando fibi comnuffiim fuerit teftei
examinent, led etiam eorum diâa propria ma- c
nu feribant , neque id per fuo· miniftro*, aut
coram eit faciant , qua poftquam feripta fint,
ufque ad publicationem claufa aflervent. Si ve­
ro ipfi , abfentia , fcneâute , ngritudine, aut
alia· legitime impediantur, quominui feribere
poffint, aliu* es notarii·, vcl receptoribui a ju­
ri ke caul*, ad id deligatur, & deputetur, ipfi·
inter fe circa fua falana convenientibus ·, hujufmodi autem diâa teftium , fic feripta notario
originario tradantur , ut ea ad fupra (criptam
formam cuftodiat. Quod fi id adimplere fetncl
negligcnter omiferit pana trium pondo fubjaceat, fi bi* pondo (ea, & fufpcnuoni* per diei
Suindecim, Ii ter pondo duodecim , ac fufpenunis per bimcftre.
D

s XXX.

*

ΙΟΛ>

di juxta taxam fiat , qu* de hac re notarii· anno
eft conftituta.
s
CNAUTI

■ il A

s XXXII.
Receptore·, aut notarii, cum (alaria a littatoribui petierint , manifcfte'declarent quid Abi Uiwf.··.
ab illis debeatur, nec pecunia* ahqua· portaient ^Vj1*·*·
in partem plenaria folunoni·, alias graviter ufque ad iufpenfiuncm puniantu:

*

5 ΧΧΧΠΙ.

Notarii, receptorefvc mandatum , ant teftii
depofitionem per nota· lub compendio nefulcipiant ; Nec · hac poftquam rerti· feme! fuerit
examinatus, ejus dictum extendant , fub pruna ·)*·* Λ·
annua fufpentionii ab officio, fi id prhnocom- K
* *e
miferint i li vero bia deliquerint , officio pri­
ventur -

S XXXIV.
Notarii , aut eorum miniftri , necnon rece­
ptori · dona ulla, pecutsiafvc , aut gemma·,
aut ciculcnta a litigatonbo· ne accipiant , nec
eorum , aut confangu.neorom domus adeant ,
hofpitii caufa ., ncc eorum conviciares fint
Si Lcj
(
quid vero hujufmodi accepeno'. , in dnplo red- tn./bi>.r

dint, eaque fit ad hoc lufficicn. probatio, qua an.7.·<«.».
ciconfticutioac legum hujuj regni rc.eptacit·
7 ««·
$ XXXV.

Excommunicationem liter·· , fine confcnfu
epiicopi, aut abeo ciprcflam auâoritatcm ha­
bentis, notarii figno fuo ne communiant , aut
.V
Ic illis fubfcribant, fub pana pondo decem ex- de faue .u'
penfis pro adminiftratione juftiti*, nuntiatori, «·<»■«■»& pauperibus diftiibucodorum. Quando autem ^i*».**"
facultate (utdiâum eft ) pracedciite fecundas
denuntiator ia· dederint, primas monitoria· re­
cuperent ; quando vero tertias contra oarticipantes expedierint, prim*, Ac fecunda bmtl iter
apud fe remaneant . Is porro ordo'fetvetur in
omnibus aliis literis expediendis, quaium nulle
apud litigatores remaneant, nifi aliud epilcopo
videbitur, fub pana quatuor pondo auri com­
munis, futnptibos pro adminiftranda juftiti* «pÎdicandorum , hujufmodi autem liter* ad prz
criptam ib hac fynodo formam, expediantur.

Receptor aliquo ad probationem recipien­
dum itura·, priui ne mittatur, quam ante no­
tarium juret, fe bene, Ar fideliter aâurum, tc
§ XXXVL
■quitatem in ea commiffione parti utrique lervattmrm , mhilquc prater (alarium > Ac quod
Quod , ut execution! mandetur poft prnfentium decretorum publicationem , liter* prediâç
fibi rara conftitutum eft acceoMmim, ad idque
impeefle evulgentur, c*que folum expediantur :
morim tempotit opportunam tantpm infumptuut autem regiftrum ordinum diligenter conficia­
rum , etiam fi a tempore caufa prafinito ali­
tur , multifque incommodi* obviam fiat , qu*
quod fuperfit . Quod re ipfa adimpleat, nec a
alia· oriri poffint; notario·, feufecretariu*,*d
litigatoribus quicquam etiam elementum acci­
id deputatu· omne· ad ordine· promoto· in repiat , aut ad eorum domni hofpitii caufa di­
vertat: fi contra venerit, ultra perjurii pernam, £ giftro feribat, in quo ordinatorum nomina , pa­
rente·, oppidum, diocefim , ecclefiam ubi or­
duplum reftituat ·
dines celebrati funt, titulo· preterea, ad quo·
fuere promoti , cum teftibu· , die/ menfe, Ac
S XXXL
•ano deferibat, ipfeque > tr examinatores ic
Pro incipiendi· teftibui intra civitate* , ubi ' fubfcribant . Hoc itidem regiftrum ia archivio
curia ccctebaftica relidet, (alarium ne accipiant,
cathedrali· ecclefi* , cum ahis ejufdem feriptuniG talia caufa fit, aut tot articuli, de quibo·
ri*, aflerventur : auUaqa· deiaeep· teftimoniainterrogandi fint tefle» , ut in hi* labuelofiffilet liter* dentur t am ab hujufmodi regiftro,
nam operam impendant , quo in cafu , a judi­
nt profertur fubferipto · exemplum dtlumaiur,
cibus pro labori* merito nftimetut , nihilque
fub pana minarem pondo deorum, qu* tabrialiud exigant, quam quod fuerit nftimatum ,
<■ ecclefia cathedral* , * accufatori «que apac emolumenta fibi prennita cx taxa , fob pra­
. pliccntM.
na reddendi duplum : «ftimatio vero hnjulmo*

$ XXXVII.

toffi
ANNO
cwum
·>«►

Lia. L Tit. XI. »i Officio Bxbcvto*i% &C.

f. XXXVII.
i'
Notarii ooms , UM ordfaarii, quant apo.
Rolici ad aaandeta aliqua fetimanda , Cea ad
pablicaadum eaafaraa exeoosmanicationia , ie*
terdiâi, aut ceffatfoais · divfais , · Utigatoribos, vol a judico suquifiu , prout «ia juffoaa
faerit, id exequantur in cake mandati , intiaatMM, * publKatione ca· tcftibos, necnoa
coram fubfcriptione appoGtis. Quod fi dftorum
hujufmodi fumptum petatur » illam dent totius
ratione negotii, acrefponfioncfa eodefcriptis
Si fetus fetelint , graviter ufque ad fufpenfionem , tc privationem officii , panax dabunt .
Pradiâa vero pradicatio e fuggefto , ien alio-R
commodiori loco . at ab oaanious ibi pralenti­
bus audiam, inter miflatum folcnnia, tempo­
re offertorii in ecclefia fiat.
1
f. XXXVIII.

Si quia alteri in officio notarii fuccedat, ei a
prndeceflbre protocotfa , regiltiaque ornma feri,
pturaruta, tc negotiorum . qa* apud fc retine*
nat, adhibito inventario , in epiicopali «Vchivio reponendo , tradantur, idque ita faAutos
:fle, cum ad officium recipiuntur notarii, jure­
jurando fe obftriilgaot t fecretarii tamen epileo
pi eo nomine, ab cis confe&a feripturarum re­
gifica fucccffisri nc dent , fed ut arch i vio epii­
copali recondant.
LIBRI PRIMI

T1TULUSXI.

Dv qffiria cKtcuttrii f/Htié .

J.

I.

lorfx

ciendo caufa . ratiom ejus foliram «moluman "anno"
tum accipitor ; 6 pro diabov fianlis aliquod citaim
(alarium tis conftitutam ooo fit. Incommil&o·
»>t|.
■ibus verofibifadUs, talarium, attempts ,pr«finiantur, atque exprimantur . In adii autem,
cum fua , tc litigatoris fabferiptione , u fciat
Sibae: fi vero nefeiat, cum parochi, aut eo
lente, facrifin fubkripcionc 1er ibant quidquid
de re ipfa acceperint : u lecua fecerint , ejus
qnod acceperunt jafturam faciant, quemvis, le
reccpjfle negent t fi vero quid ampuua accepe­
rint , cum quadruplo reddant.
J. IV.

Esecutores quitumqne , officii caufa sli .ua
proficifccntes, ctiamfi varias ciecutionc«. & in
diverfis locis faciant , nihil amplius lalaru et
aditu , tc redditu percipiant , quam quod pro
itinere unius «secutionis debetut, idque pro ra­
ta in fingulas exccutionetdifiiibuant, quod,ut
confia re pofiit , in aâis affeiant filem dilhibutionu per eos faâa , Ic apothecarum tafarii,
{usta fupts'r :, tam formam. Si vero jufiumisarium excellerint , id , ut cum pana pcriolvant, jades prreipiat, Ic contnfacicnrcm qua­
druplum fqlvtre coerceat.
J

V.

Mandate capiendi, ic «sequendi, icalia ft.
ciendi, quas M faues (peAeat officium diligente·
adimpleant, partibus contra anas data foot ne­
quaquam nuntiantes. Neque in aliquo excedant
ipfa adimplentes, aliter enim pro qualitate exccffus, arbitrio judicis punientur.

s vr

Executorri ecdcfiafiici ad juftitia «secutio­
cclesiastici «secutores nifi de manda„
,o *P*fc°pi · *u( ejus officialis , quemquam
nem exeeutores (cculares comites fibi non ad­
jungant
Η». g.« in facro ordine eonftitutum ne capiant,
fi tale, etiam fub ptsttextu capiendi inculaο" "* ** 4***&0<η no° fuerit , ob quod justa jutis , 8e
lem c’cnci complicem, nifi ad ia esprcffiim in
hujus iynodi decretorum formam , m frsg'anti
Lriptia mandatum , a judicibus prnfcripium
c.
capi poflit. Noâu totam civitatem , (eu oppi­
prcccdat, nec cum fccularibos exeeutoribes hu­
dum accurate rerluftrent, expl»'entque , fi qui D julmodi , clericorum domos ingrcdisntar , aut
inqunant , fi iecas fecerint , judicum arbitrio
clerici vefiitu indecenti vagsnui , fi arma geftsnt, aut mulica inftrume.rx di-teiunr , (i (uC
levere pleâantur.
pcCtas domus ingiediuntur. QvoJ fi quemquam
|n aliquo horum crimine dcnirliendcrint , ar­
f. VII.
mis hujufmodi , inIUumcntB tnu|ris, Ic inde­
centi vefiitu iublatts , cum carccrrincledant .
Ne dona, aut munera accipiant , neve quot
Si ipfa fa dic luce hrc evenerint , ante ingrefcomprehenderint, aut comprencndcie dclireii it
fum carceris , ad officiales epifeopi captus defrvexent , aut moleftent, ncc ob aliquam a iam
istur . Si vero noftu feqnenti die officialibus id
caufam quarfium aliquem injuria extorqueant ;
notum fiat , ut reus convenienti caicetis cuftofini minui judices aibitrio fau , ulque ad pri­
dia detineatur.
vationem officii pro qualitate culp* , dc «is
panas iutnant.

E

s- n

‘

f. VIII.
Quod adeo caute , k abfque fcandalo fiat , £
ne inde infamia oriatur, vinculis fine mandato
Ire itidem teneantur , ad * refiendandum
judicis non ligetur, (ub pana pondo icx,quo­
mandata auxilii brachii fccularis, a judicibus,
rum tettia pars accofatori , relique fûmptibas
ic officialibus data, adeaqueesequifaciendum,
pro adminiftratione piftitia tribuantur . At fi
■na cum cxccutorc («culari. ‘
clerici non capiantur, vi lelitUnt, judicis arbi­
trio graviter panas luant , fi autem «secutores
fIX.
Hujulmodi, coram crimina djffimulaverint, offi­
ciorum inhabiles reddantur Quando ad hoc munus recipiamur , jurent
de eo bene, fideliterqueobeundo, ic de obier,
/
J 111.
va odis , quantum in fe eft , demetis , ab hac
iynodo fonftituus.
Si quoque diverterint alirajus «xccutionls fa-

CM/. GewrW. Tom. XXXIV.

Y y

»

LV

Concilium MlXlC ANUM.

iotfj
*n»
CHiun
'»«»·

LIBRI PRIMI TITULUS XIL

A

A* qjfa» ti/Uli, CT

A**USTOS carcerum ecclefia fticorum diligen,er care* · el 'n
**or* > A
•Jk. «m·· decenti loco, dominici· , tc fefti· mifla cele•i,.k<»ao. brctwr, quam omne· audiant ■ ad idque officiaaiamtua· jj, epiicopi eapellanum arbitratu fuo deligati
cui ex mulAii earner* congrua elcemofyn· conftituatur. Cuftoi veru facerdotalc· veftei in ar­
ca nitida· effervet.
'

Femina in carcere feparat* a viri* Tint, adeo.
ut cum illi· commercium non habeant. Si quem
vero in hoc cufto· eiccffifle repcterit vinculi·
coerceat.

s in.
Arma offenfiva , vel defenfiva capti· non
permittat : fi qui· habeat, eorum ia&uram fa­
ciat, & inufum pauperum carceri» divendantur.
Quod fi negligenter in hoc cufto· egerit , pro
ratione culp« punietur.

1

io$4

S VUNe o captia dona, muoerave accipiat, neque
eo· vinculi· injuftc coerceat, nec a vinculi·ma­
gi·· minufve folvat, quam mandato judicum
libi injonâom fit, neque ei» direAe, auc indircAe moleftia· inferat, |qua> pecunii» , aliilve
rebus redimant , fub poena reftituandi quadru­
plum, fi quid, fic injuftc extorfetit, idûe juxta legum horum regnorum formulam probetur.

Λ·

5 nv

aOMlNW· IL

ANNO
cwum
II»»·

S VIII.

B

Capti , qui a carcere liberari jubentor , pro
falarii· , aut expend· miniftrorum , ne detine­
antur , fi iuli pauperer efle juraverint , tc judi­
ce· ita cxiltimavcrint , ftatimque dimittantur,
nili alii· de caufi· fuerint retenti, neque ab ei·
carceri· cuftode· pignora capiant , fibi obligari
laciant , aut fideljuflote· dari compellant , ne­
que cot pro ftipendiis hujufmodi ullatenui vesent, fub poena pondo "trium , quoties contrafecerint, idque fervetur, etiamfi ob crQnina in
carcere conjeAi fuerint , de quibu· judex , die
vifitationi carceri· indiâo, inquirat.

Ln ng»
*■ ·< ><·.in­
'*^,'7*’
r

$ IX.

b publico carceri· loco indsx efiimationis
ftipendiorum , que cuftode· , a capti· e»ig«re
ί IV.
C deoent, ubi commode ab omnibut legi poffint.
clare, ac petfpicue coniciiptm collocetur , idCarcerem daufum , & mundum a fpurcitiis
3uc omni modo , fub perna pondo lex cuftoteneat, tk detento· in carcere diligenter, quin­
e> adimpleant.
tum fieri poterit , cuftodiat. Eo ingredi mu­
liere· nc permittat, nifi mirer , foror , uxoeve
5 X·
alicujus vinAi fint : ec autem , in eju· cubicu­
la ne intrent , led cum eo extra cancello· fer­
Career!· vincula omnia diligenter cufto· aireos colloquantur, nifi agriiudine, impedimfnlervec , & cum unus obierit , inventario , per
tove teneretur , quominus ad cancello· hujuf­
antiquiorem curi·· notarium confcflo , ea reci­
modi defccndere poflit. NoAe in carcere femin*
piat, eodemque etiam interveniente , cum mo­
ne remaneant , nifi de officialis epifeopi licen­
no· peregerit reftituat. Fideijuflbre» idoneo·,
tia, gravi urgente neceffitate , fub petna duo­
fpedataque fide probato· cufto· det , com qui­
rum pondo quoti·· lecus fecerint. Cufto· veto,
bo· ipfe promittat , (e officio fuo fideliter , tc
fi femel mulier noAu in carcere dormiat , tri­
accurate tundorum , 8c fi quid damni, carceri,
bu· pondo mulAetur : fi bis , pondo fex : fi
vinculi·, comprehenfifve evenerit, reparaturum
trr, officio privetur : itidemque hi , qui carce­ D
aot fi ratione officii in aliqua pecuniarum fumre tndufi funt , fi decretum hujufmodi femel
ma fuerit condemnato· , eam perfoluturom.
violaverint, quatuor'pondo : fi bis , oAo perAd hoc etiam , tc ad decreta hujui fynodi fer- Conftau
» folvant .· fi ter , ftriAiori carcare inclafi vincu­
vanda , jurejurando fe obftringat. Interdicit
lis coerceantur.
quoque hsc fynodui , ne cufto· carceris , aut unMliW>.
s V.
ali·· ex ejus familia, capti· alea, det , aut ab
cir ft rena· , aliudve limile exigat
fi vero fec» fecerit , ulque ad privationem officii , pro
Ad die· vifitationi carceris indiAo· , cufto·
ut dcliâum poltulaverir contra cum procede­
ita fe prarparet , uc earner»» in loco carceri·
tur.
mtgia publico litam fternat , fella , menfaque
una , (t fcamnii paratam . Indicam preterea eo­
S XL
rum, qui jam diu , vel nuper In carcere deti­
nentur, judicii offitrat, ut juxta indicem hujuf­
Admonentur pr*terea officiale· , tc vicarii
modi, Gngulos ad Ce judex vocat. Si quis ve­
ro fefe occultaverit , cum notarii judici mani- £ omnes , ut cum die fabbato carcerem vificave.
tint, dc hoc decreto contenti· diligenter inqui­
feftent.
rant , quodque cufto· cum vindi· agat ,
ad
hoc potiffimum incumbant, ac ad Dei cultum,
S vi.
tc honorem muneri fuo (atiifactant.
Si qui* fe in carcere conftituat , vel comprehenfui includatur , Cufto· in libro deferibat ,
LIBRI PRIMI TITULUS XIII.
hunc fibi io cuftodiam tradi , tc cujo· rei caufa . & ad ctHua inflantium captu· Ac , notet,
Dt nuiȔtM , CT cMicnci*.
itidemque efficiat , fi quii dum jam captu· de­
tinetur , fequeftratni fuerit , quibus cufto· fe
S L
fublcribat , lab ptena pond· unitu com dimi­
dio, quotic· in hoc negligent·· egerit.
Ut pace, & tranquillitate concorde· ectlefiaftlCI

iotf*5
~Ücno~

CHKUTI
*’·>·
»<>> < ·.

,<·
»>·* ^Qs*7V,. ’’

c«k.

Lia

IL

Tit.

L Da

Ohdini vvdiciorvm.

1066

ft,ci »*'· enum °Ρ“· conflem , null iique difli- A bus , tc provifionibu· ratione antiquitati* ofi- ANHO ’
di·· inter le coritendant , unicuique jatte cam.
cii potatili, lc procuratoribus honor deteratur ; CHhtaTl
nue eminet, dignitatem, eut juxta munut, quo
ac inter omne· umma fit cum modeftia ton«t·»·
funqitur, honorem , locum fcdcmqne conditui
fcnfio. Q*od fi mino· fecerint , judicum arbi­
maxime neceflarium eft , cam ob cautam facrotrio mulaentur , * ufque ad fufpcnfioacm , *
fanftum Tridentinum concilium de epifcopi· in
privationem officii ponuntur.
hunc modum decernit. Epifeopis praterea obi»
SIL
que i· honor tribuatur; qai eorum dignitati par
ell; eique in choro, tc m capitulo , tn procctNullus curlat minifter, litigator, aliofvequi- tu. m
fionibus , tc alii· aftibus publici· fit prima fecumque intra aulam , qno tempore audientia
des, Se locus, quem ipfi elegerint, St precipna
celebratur,
arma quocumque fecum habeat, tc lMi*
omnium rerum agendarum auftoritai. Qui fi
ut hoc fervetur , opportuno adhibito remedio,
aliquid canonici· ad deliberandam proponant,
jndex accural e invigilet.
nec de re , ad tuum , vel fuorum commodum
fpeAante agatur , epifcopi ipfi capitulum con­
s IIL
vocent , vota exquirant, ar juxta ea concludant. B
Neque vero ob id a concilio prehendatis , *
Advocatur , te procurator depetentur ■ qui
capitularibut qnieqbam de fua dignitate detra­
toifctabilium perfonarum caufa· defendant , k
hitor, aut de his facultatibus, qu* 6bi de ju­
falerium quod fibi fuerit ab epifeopo cooftiture > tc coofdetudine competunt , tc non adver­
tam ea camera percipiant ; Hi vero illorum
tantur Tridentino concilio. Quo vero ad ca,
caufas , quot ut pauperes , in eorum patroci­
qu· in capitulis cathedra! ium decernendi font,
nium judices tradiderunt > gratis defendere te­
reâa, ananimifque fit omnium confpirttlo. Ju­
neantur , ncc ab eis quicquam accipiant , cobet huc (jrnodui, ut cum epifeopus, decanufve
rumve opera· ad fuo· ulus conferant fub pruna
,
aut qui praefle debet, capitulum ad catraordireddendi duplum , cujus mu Id* dimidia part
naria negotia convocaverit , in fcheda vocatio­
miferabilius perfunis applicetur. Admonetur et­
ni·, etiam ea capita contineantur , de qnibua
iam, ut in his paupeium cauli· accurate Aude­
deliberandum eft, qu* capita etiam ad epifeo­
ant i lc pro brevi earum espeditione laborent,
pum deferantur, nifi de re epifeopo, five alicui
cum omni caritati· , tc manfuetudinii affirdu ,
er epilcopi fimiliaribu· , competenti agendum
ne pauperes jus fuum amittant. Quod Ii opus
erit Tunc enim folum capitulate· convocandi C luerit judices verbo , aut feripto inftruere , id
(unt , & ad praicriptum hujus decreti iuftruenprollent , fi vero , ea eorum negligent'· pau­
di.
peribus damnum importetur , redi tuendi illud

S n.

pano fubjacegnt.

5 IV.
Quoniam in frequenti congregatione , ubi
In caulis minorum ; fi cx eorum afyeftu tali*
ecdcfiaftici, fsculares, Sc regulare· conveniunt
efle appareat, ipfis pratentibus, five adtinc, fi­
nili aliquis pralideat , cuius audoritate omne·
ve abiint, cum Ipeciali ad id mandato curatores
in officio contineantur, diflidiorum, ac tumul­
deputentur, qui jurent fe ovinorum fuorumcau­
tuum pollet occatio fuboriri , facrolanfto conlas dcfcnluros, omni diligentia Br confilio adhi­
seir.M < *;. cilio Tridentino hac fynodu· inlrarens pracipit
bitis. Confeflio vero a minori ne petatur, ni­
ut quando in proceflionibus publicis, lc in iis,
li antequam praincipiat : curator prafcna fit .
qu* fiunt in tumulandis dcfunftorum corpori­
bus, de quavis praeedentia controverli* oriun- ~ aliter confcfEo invalida fit.
tur, eas epifeopus [ amota omni appellatione]
componat , non obftantibus quibulcumque ,
5 V
prout ejuidem concilii decreto , 8c conftituiioPublica inftrnmlrnta, lc ea, qu* guatentigia
•rft|.c.i|. nr fsnd* memori* Cregorii XUI. bac de re
dicuntur, & chirographa recognita, etiam non
editis, caurum ell.
precedente mandato , aut monitorio , exeeutioni mandentur, fcrventurquc ftilua, tc forma fat5 III.
cularium tribunalium , ac leges regi* dc hoc
fancit* , tam quo ad exeeutionens , terminoi,
Statuit prateiea , ac mandat hsc fynodus ,
praconia, Se fideijuflores ; quam quo ad alia ;
nc ullus clericus cujufftmquc conditionis baclericus aurem , in quem cxccatio faâa eft carchalaureum , licentiarum , magiftrum, dodocere Gt inciufu· ■ doneè tamquam pauper gau­
remve in aliqua facultate fe nominet , aut lubdere velit privilegio in favorem ftatoa ecclefiaribat , in his locis ubi de ejus gradu confla­
l.
ftici a Gregorio papa IX. conceflb, in decreta­
re non poteft , nifi prius epifeopo literas teftimoniales gradus hujufmodi oftendat , fub pali, qu* incipit Odnavdaa, Quam ρ·Ρ* conftiruna pondo centum auri, piis operibus , jufliti* E tionem judice· , tc ofliciafer inviolabiliter fervent, tt adimpleant Quando autem creditore·
trwç m. fumptibui, tc acculatori *que applicandorum;
’ uk rKvy. pŒnj, contra hos a lege regni ftatutis in fuo
chirographa , afiafve pttvata· fcrlptoraa obtaletint, ut recognofcantur , judice· id fieri manrobore, tc firmitate permanentibu·
dent : quod h debitores clerici, id non fecerint
duabus Sc non minui, nec a lirer , nifi in proLIBRI SECUNDI TITULUS I. priât eorum perfonas contumaciis incufacit, chirographa, lc inftrumenta privata nujufaaodi pro
DvVdrw /ndvtferew.
recognitit habeantur, tc tanquam recognita exe­
cution) mandentur , fervato ordine pramiflb in
S I
(> Clour·
publicis inflrumenti· , qu* promptam habeqr
caccutioncid..
IN Jocis ad audiendum caufas deputatis , fileqι<4«»<ι>ιη X thim, ordo, tc obedientia fervetur; ia fcdiV y J
$ VI.
Ccacil. ifMrtl. Tom. XXXIV.

ru-wj*.»
********

ctf o4o«CwSvM»
o

otm... t4_

<>»* ■.·,.
vousvi.e.
**·] ,k···
*
*'

Concilium Mixicanum.

to$7
ANNO
CHRISTI

“

ιοβ8

X 8r contumaciis mcufatis provideatur, quod ad

s vi.

tertiam diem receptorias extrahat ; fi autem il. CHklsn
las non extraxerit , habeatur caufa pro concluijtj,
ia, etiam-termino ad probandum nondum c la­
pio, ut hac ratione lites btevius expediantur.

Quzlibr-udrclinatoria exceptio, aut inçompctciitiz junidiftionis , intra novem dies opponatur, a tine piziixi_termini computandos,
aut parte przleote, a die, qua intimata fueS IX·
*) fM·. G rit, citatio . Q<:o termino elaplo * declinatodniuator». |U imjufnjpdi c*ceptio allegat* .non Iit, rcfliQuando una ex partibus litigantibus faâatn.
tutio in integrum advtifus cjui temporis laprobationem produxerit , te ea non obftante ,
pars altera in caufa concludi petierit, pars pro­
pium non concedatur , & li in alos cahbus
concedenda eflet : pro termino autem ad probationem producens citetur , & lupee hoc arti­
culo conrumaciz incufentur , It concludatur ,
bandum viginti dies prcicnbuntur , quod ti
antequam conclufio ultima fut in caufa, quod
exceptio declinator!* probatur , caufc princi­
palis cognitio edict, tin minus, in expenlis ,
vero iccus aâum fuerit, fit ii fc nullum.
A- damnis pro retardatione litis alteri parti il­ B
latis condemnetur . Qiz ftatim folvere a ju­
S x
dice reus compellatur. Si vero intra przdiâum
Si publicatio petatur, 8c hzc eo, quod ter­
tempus pars non declinaverit, lis conteftetur»
reconventiones fiant , eifque intra terminum
minus duret ab altera parte contradicatur , ad
L»« i R >
txculandum aâorum examen , Se alias de hoc
rcfpondeatur ,‘ juxta legum regni dlipofitiotu I I>b.
dilationes, przcipitur judicibus, ut fub condi* nem , quarum ulus , A obfervantia , quo ad
,<<op<l
tione , fi terminus dapfus fit , publicationem
U> i S< -. hoc przcipitur . Breviori vero in termino deut. y. Lb. a-finire in potcftate judicum fit, li objullasalineri provideant : quod fi tjerminus adhuc dura­
tt.Of.l.
verit , declarent , quod durer , quod lie ju­
quas caulas , id fici i debete fibi videatur .
beant, quamvis decretum conditioaak fit .
Idem przcipitu; obicivarc , in dare 8c apette
politionibus rclpondcndo , juxta leges regni
etrea hoc difpuncntcs.
SXI.

S VII.

Elapfo termino ad probandum, fi probatioC ne faâa publicationem fieri poHuietur, aut pro­
batio non faâa cau.'arq haberi pro conclut* pe­
tatur, parte advert* citata , A non contradi­
cente, contumaciaque mculata , Ime ulla alia
dilatione caufam pro conduis habcii mande­
tur: li vero pars contradixerit, cognita a judi­
cibus contradi&iunis entia, cx adis quod juilitic fuerit décernant.

One. Mr,
Finem litibus cupiens hzc fynodus imponi ,
tü'a'd & nc P1,!es ι|1·Γ1 modum graventur dilationibus,
A vxpenhs, (latuit, ac lancit , ut ccclefiaflici
cane. t<> judices hqus ριονιιιαζ , live ordinarii , live
\ cx fpcciali epifeopi comtaiftione delegati in
caulis levibus , A parvi momenti , nullos libellos i'!»·ôtant . In his vero , quae majoiis
.
fjcitn· momenti , duo tantum ab utroque li­
5 XII.
tigatore libelli producantur, uique ad primam
concluiioncm , A- articulos ad probationes fa­
Quando
capitula
contra
aliquam hujus prociendas Poll pubd.ationem vero a lingulis li­
vinciz perlonam dentur, fifcali tradantur. Quz
tigatoribus produci, nili unus tantum libellus
fi fubfcrrpra non fint , Se i quo exhibita fue­
non poflit, quod li de taüo plures, quamjioc
rint, ignoretur, in eifque telles dcbgnati fint,
decretu iancitum cit , producantur , aut reciD
ac in eis contenta adeo .gravia provideantur ,
pianiui, ii nulli decernuntur , omniique pro­
ut eorum remedium ad Dci cultum , A «bonum
batio , eorum virtute faâa invalida fit , nec
commune fpcâet, faâis prius de hac re certio­
fidem ullo modo laCiat : qui libelli fubfcripti,
ribus epifeopis , Icu epifeopo tum officialibus ,
fignatique fint ab advocato probato , te gra­
filcalis capitula hujufmodi profequatur . Quod
du i .lignito, vel ab eadem parte , nec aliter
fi
conflet quis capitula obtulerit ,rprzfliris ido­
admittantur , nili caulz qualitas judicis arbi­
neis fidejufloubus, promittat ille, qui cadedit
trio aliud pullulaverit . St vero aliqua dedi·
expenias hac dc caufa faciendas , fi capitula
naiuria exceptio opponatur » intra oâo dies
minime probentur, perfoluturum , itidemque
r >ntinue a dic oppolitionis numerandos , propuniantur, pro ut accufator calumuiofus de jure
baii debeat, ne pairs ad probandum terminus
prorogetur . Conduis vero caufa ad pronun­
venit puniendus.
tiandum interlocutorie dies fex , ad ferendam
vero definitivam fententiam dies decem pi*S XHI.
kcibuntur: quibus elapfis, fi judices contrafeIn
his
,
qui
matrimonio
conjUbâi conjugacerint , expenias hac de caufa faâas , a die
clapfi termini , ufque ad fenrentiarum hujuf- £ lem vitam non ducere denuntiabuntur , paro­
chi teftimonium in probationem admittatur »
tnodi pronuntiationem in duplo reddant.
quatenus ad matrimonium , & non cohabitationem, Ae fic compatere procipiantur , & de
S VIII.
hoc interrogentur. Quod fi negaverint , fifcalis citetur, qui quatenus opus fuerit , amplio
Cum partes, ad fuis probationes faciendas,
rem
faciat probationem, & ratificatis teflibus,
admiflz fuerint , fi probationes non fecerint ,
pro ut juris fit, in caufa decernatur.
neque liteias , quas vocant receptorias extra­
xerint , & altcta pars ob non feaam diligen­
s XIV.
tiam a parte adverfa , ncc ab eadem literas
hujufmodi extradas petierit terminum , pro
Io
caulis
criminalibus
binarum nuptiarum ,
denegato haberi , Ac caufam pro conclufa , St

definiendam efle » altera pars citari mandetur »

vivente primo coojuge , rei indufi carcere tc-

tOA·

Lib.

Π. Τιτ. If.

Db PtOC OR ATO1IBUS.

1070

ΑΚΜο’ neantur dam Ii· agitur > eolque lie detmeri ju- A
WT
ΑΜΜΟ
CHRISTI dices procurent, etiamfi a fententiis per eosla- ,
S XXI·
christi
• th·
til sei hujufmodi appellaverint, m Gc finis hit
»»·»·
Quamvis delinquentes plures fint, de eodem
caufis imponatur. Quando vero Alcalis accufaverit, illae partes, quarum intereft , citentur ,
crimine accufati, unus tantum proceflus confi­
e*quc citationes fiant es pecunia juftiti* fumciatur, nec ratioM adorum proceflus, aliquid
aliud exigatur, quam qu* funt in indic* tax*
ptinua applicata ■
'onitituta ■ Nam fi in eadem caufa tres com­
plices fint , tamquam ab uno folo falaria ', Se
$ XV.
expenf* exigende funt ·
Quando judicibus expedire videbitur , in
cautis criminalibus parti prsfenti adorum Cum.
S XXIL
pium concedere, ut icte defendat , foerintque
Ut moleftiis, quas accu fa tores inferre fu­
alii rei, Sc complices abfentes , notarii advo­
ient, occurratur, mandat h*c lynodus, ut ju­
cato hujus partis , fuppteffis nominibus , procclfum legant , Sc id uique ad publicationem fi dices ordinarii, vili tat ores, vicarii. Se alii qujdiligenter fervetur. Si veto nullam fit jutis im­
cutnque , quibus fummari* informationes fuper
partium querelis , committentur , qoerclantipedimentum, etiam cum nominibus, hujufmo­
bus ptzcipiant, fafia in forma citatione , per
di fumptum concedatur.
notarium probationem recepturum , quatenus
intra tres dies poftquam reus partem (e confti5 XVI.
tuerit, compareant perfonaliter ad accubandum
eum coram didis judicibus .· fin minus perpe­
In caulis immunitatum , reftitutionuin , ad
tuum eis lilentium ad id imponetu, ; u vero
ecclefias confogentium, Sc aliis quibulcumque.
duabus contumaciis incu latis , non comparce­
in quibus judices procedunt aggravando Cen­
rint, nec acculaverint amplius , ne audiantur
tura! , antequam cenfuro hujufmodi aggra­
coiumque vices, Sc voces fifcalis obtineat, qui
ventur « précédât intimatio anterioris Centu­
tam in boc cafu, quam in criminalibus cetetis
ra jam decrete , de cujus intimatione fidem
ad fe pertinentibus , accufat tonem dare intra
faciat notarius, précédât quoque invocationis
tres dies teneatur ; poftquam Ic reus in carcere c**· ·**“·
brachii fiecuiaris informatio , quo ordine , &
ω.
non alitet ad ecclefiafttcutn interdittum pro­ C conftituerit : judicibus autem, 8e officialibus jubetur, ut conduits jam procellibus, quo citius u«m4um)«.
cedetur .
fiefi poterit diAas criminales caufas definiant , *·“·■ *■**'
ita ut quantumvis proceflus prolixus fit , intra
S XVII.
trcdecim .dies, a die conclulionis, aut breviori
tempore fi fieri potuerit diffinitivam fententiam
In clandeilinis conjugiis , quidquid circa ea
ferant , in quo officialium confcienti* oneran­
a partibus petatur, fifcalis oppofltio , Sc accutur, ne fumptus, S· expenf* , cx nimia retar­
fatio admittatur, ada, & probatio a partibus
datione accrefcant ■
exhibita pro informatione fommaru recipian­
tur; deinde teftibus a partibus nrodudis , per
LIBRI SECUNDI TITULUS 11.
fifcalem ratificatis , iterumque habita partium
s<o -( ' i. conteffione , per judices noftios hac in re deDe fracertteriiti.
*'
cerni , Sc definiri prtelt , juxta dilpolitionem
'""unc ' i.icrofanCti concilii Tridentini.
$ XVIII.

Quando utor proprium maritum de adulte­
rio, toheubinatuve accufaverit, judex efficiat,
ut fifcalis , aut executor juftiti* , in judicio
denuntiet , Se cautam profequatur , adhib.ua
cautela , ne maritus a propria uxore delatum
fuifle judici fentiat.
s XIX.

s

i>

1. .

Rocurarores caufis, quas fufoeperint, om­
nem operam praftent , in clique cum omft·**·
ni veritate agant , Se quod fuis partibus utile ^7Îqi*l‘
Iit, diligenter gerant , ac fine ulla collufione,
fallitate , prrvaricatione , aut prcvaricationis
fpecie, odio, aut amore, fui principalis , aut
Îlartis advert* quidquam poftulent , aut poftoare negligant , quod convenienti caufc expe­
ditioni neceflarium Iit . Neque hac de caufa
dona aliqua, aut promilliortes, munerare, aut
alia hujufmodi injufte a parte contraria acci­
piant, fub poena reddendi quadruplum; acpre­
terea judicum arbittio puniantur.

P

A miictabilibus perfonis litigantibus , nihil
quidquam pecuniae accipiatur ratione litis , eaque miferaoilis perfona reputetur , qu* in bo­
nis mobilibus , Se Immobilibus quinquaginta
5 II· ' .
pondo valorem non habuerit : probatio vero B
quo ad hoc per notarium fiat , ex qua fi offi­
cialibus confticerit, de paupertate petfon* liti­
Moderatam mercedem pro opera foa acci­
gantis, ejuidem Caufis femotis dilationibus ex­
piant , quod fi in hoc exceiTcrint , dirrâe ,
pediri, in omnibus fubveniri jubeant.
vel indireac litigatores vexaverint , ut ab eis
injufta iataria , munerave , aut alia ejufmodi
5 XX.
extorqueant, judices pro merito laborum mercedem taxent , Sc diftridc procipiant, quod
Accufationes criminales contra clericos in fa­
reliquam reftituant , nccnon judicum arbitrio
cris ordinibus conftitutos illat* , cum omni fcpanax dent ■
cmto, prout facerdotalemperfonam decet,tra­
S MI.
dentur, & dc&üantur.
Procuratores, qui in tribunalibus ecclafiaftiCÙ

■vj

CONCILIUM

IO?!

MîXICANUM.

‘ooçvwsn.

g^g

FESTA OCTOBRIS.
anno ' ci‘ negotia eccleGaftica admiuiftravetint , cam A
S. Francifcus.
CHKUTi (cariais , quarum , vel , contra quaa fafcepeS. Lucas evangelifta.
«>*«·
riat, inboaeftc ne convarientur, neque tas in
$& apoftoli Simon, 8r Judas.
concubinas accipiant. Quod fi contrafoceriat ,
FESTA NOVEMBRIS.
prater portas juxta horum decretorum formam
Feftum omnium fandorum.
eia ioipofitas, ia caufis ecclcGafticis officiorum
Sinda Catharina virgo, A martyr.
exercitio pet tres menies fofpcndantor ; itidem*
S. Andreas apollolus.
que prscipitnr ne per trium men Cum hujufasoFESTA DECEMBRIS.
ai (patium > judicet > aut notarii petitiones ab
Conceptio beats Maris virginis.
eis oblatas recipiant, aut alios adus fub eadem
Eifpcdatio partus beat» Maiis virginis.
perna.
S. Thomas apollolus.
Nativitas dotnini noftri Jefu Chrifti.
LIBRI SECUNDI TITULUS JJL
S. Stephanos protomartyr.
S. Joannes apollolus, & evangelifta.
Bt finit.

Arm frftt tathlit /rfacnria .

S L

Ominica refurredionis cum duabus diebus
T debknm cultam, fr honorem Deo crea­
fcquentibus.
tori noftro , ejuique fandis impendereJa '\V« a niu> ’
*^'<iu* foccdeiia femper decreti
funtdomini
,
Afcenfio
.
ut in ets ab omni fervilt opere reflantes , nos
Dominica pentecoftes cum duabus diebus fequentibus.
cultui divino vacaremus , eam ob caufam , ut
hujus archiepiicopatus , & provinciae fidelibus
Feftum corporis Chrifti.
dies bi fefti noti fint , in eifqu» cultui divino
Coli etiam jubentur fella fandorum patro- Mwk. t <_
fatisfacunt , bsc (ynodus decernit omnes ho­
norum ecclcfiaium eathedralium , tc locorum 4
ubi Hifpaui degunt in eildem ecclefiis , dr
rum regnorum fideles, exceptis Indis , de qui.
busalio>in loco tradatur, teneri fub perna pec­
loCis,
Meicr.s.
sti r.
cati mortalis fequentia fefta venerari >
S IT
FESTA EX PRÆCEPTO OBSERVANDA. C
Porro quia Angularis fuit in beatum Jo/V
PH1MH BIES VOMICI
fejsli , facratiflims virginis Maris fponfum ,
tum ♦
hujus provincir devotio , ob cujur fandi me­
rita , & interceffionem pie credi poteft novam
FESTA JANUARII.
Hifpaniam fitigu.'aiibus Dei beneficiis donari,
provincialis fynodus anno domini millclimo
lrcntncilio domini noftri Jefu Chrifti.
quingentofimo quinquagefimo quinto celebra­
Epiphania d>mini.
ta fandum Jofeph in generalem hujus archiSS. Fabianus. A' Scbaftianus .
epifeopatus ■ & provincis patronum elegit ,
eiufquc feftum coli mandavit , hsc quoque fy­
FESTA FEBRUARII.
Purificatio lx.it» Marin virginis.
nodus idem renovins , & confirmans ftatuit ,
S. Mathias spolio Iu t.
ut feftum hujufmodi in bic provincia cutnudaFESTA MARTII.
va celebretur . Si vero odsva in hebdomadam
S. I horna» Aquinas.
majorem incident, de ea ufquead feriam quarD tam ejufdem hebdomads inclufivc commemora­
A I 'eph, bcatx Matis fponfui .
Annuntiatio beats Maria virginis .
tio fiat. Feftum lancti Jacobi apoftoli
quia
prscipous , 8r generalis Hifpanis patronus is
FESTA APRILIS.
S. Marcus cvangrlifta ■
eft, cum odava celebrari mandatur . Quando
vero, ad velperas, & matutinum fufttagiafan­
F E S T A M A11.
• SS rhilippus 8t Jacobus apoftoli.
dorum dicuntur, ejus commemoratio, quia an­
Inventio lands crucis.
tiquior patronus eft , commemorationi fandi
FESTA JUNII.
loiephi prscedat In dievero trigefima Decem­
S. Barnabas spoftolus.
bris, qua tian-Jstio lundi Jacobi fada eft, de
Nativitas fandi Juannii Baptifts.
ejus translatione officium recitetur.
SS. apoftoli. Penos tc Paulus.
FESTA JULII.
5 III.
Vibratio beats Mari· virginis.
S. Maria M.-gdalena .
Etfi ante celebrationem hujus fynodi, feftum
S. Jiccbus apuftoius.
fandi 1'lioms Aquinatis dodoris angelici , cx
' precepto non colebatur , attendens tamen hsc
6. Anna mater virginis Maris.
FESTA AUGUSTI
iyruidus a felicis recordationis papa Pio V-proS. Dominicus.
prer lingularem fanditatem , tc mirabilem doTransfiguratio domini.
drinam, de quibus is fandus, hsrelibus refuta-Giu,h> >
S. Laurentius martyr
tis, Chtiftians tcipublicr feboiis magnas opes
> ,**
S. Hippolytus in civitate Mexican· tantum.
attulit. A* propter eruditionis fplendorem, quo*'tlt ^2"
Aflumptio beata Maris virginis.
in ecclefiaDei eluxit, «jus feftumperuniverlum ■»<» <t
S. Bartholomnus apoftolM·.
Neapolis regnum coli, tc per univerfam eccle. •««••■1·.·
A· Auguflinus.
fiam officio dodoris celebrari prsceptum efle :
FESTA SEPTEMBRIS
attendenfque inftantiflime a decano, tc capital· r·»*·»·
Nativitas beats Mari· virginis
hujus metropolitan· ccclefis, magrilratibus d- "i*
S. Matthaus anoftolus, *t evangelifta.
vitatis Mexici, a redore, & univerfitate regia,
Dedicatio furni Michaelis arcbaageli
tum etiam ab ordine fandi Domiaici, cujas «mNom.
**·«*

U

k

J.' ,

ANNO
CHK1ITI
>itS.

C

D

1073

Lun IL nr IIL 01 Funs.

1074

. wwn Inftitutam fandus.Tbomas profeflise eft efflagi- A officia fua exerceant, quantum «grotoram fais- an*O
«"«τι
■- '*11
----------, :1
* ' ti conveniet,
“---------itidemqee
--------------------------------------------CHUSTT
“---------------permittitur:
temporibus
tatam fiiiflV:
hac I ynodes
prscipic
at- lendi
metendi., rigandi, plicandi, aut vermesfeeicos u»J·
•th· Thoma fefturn colatur, flr catalogo , qu* es
nutriendi, flt alia huiofmodi terrenorum fruTtiSMa,. pracepto in hac provincia. coluntur , aaferibaAruom ratione faciendi, ia feftis diebus poft
tar.
apditam miflam, dc licentia oflkialinm, * vi­
cariorum , rebus hujufmodi operam impende­
S IV.
s-a*tM<·,
re , nili ncccfiitas occurrerit, caram jadura
fiat.
Q?· ftaidem fefta ab omnibus coti deberi ,
m,·». nr-' ( Indis exceptis ) h*c fynodus decernit, inqui>y» bus ab omni iervili opere ccflandum eft, a mesix.
dia node vigili*, ufque ad mediam nodem fe­
at nfom. quentem, quo tempore fefturn terminatur , in
Felicis recordationis Paulus papi tCrtles Idcifque miflam integre audire omnes tenentur ,
doram paupertati profpicietw , cos tam ftrid*
ad quam, ft ad verbum Dei audiendum , ubi
vinculo , ut Hifpanos ad feftorum obfervatio- *** ra*
commode fieri poteft in fuis parochiis omnes B nem devincire noluit, ac ob eam caufam illo- r.u
interfiat, ut eft a facra concilio Tridentino inrum commoditati conia lens fcqnentia fefta In- ““ ■·*·jundiim ; Quod fi aliqui in diebus feftis hujuf­
dis deputavit, ad qu* fola obfervanda ex pe*- 77177*4.
modi integram miflam non audierint, arbitrio
ccpto tenerentur.
ai*LU*Âu>
ordinarii pledaatuf i Qii vero tempore, quo
FESTA
INDORUM.
’ ***
mifla conventual!! celebratur, 8t (acn concio
habetur, in ludis occupati apprthenfi fuerint ,
D 1 ε S 0 M H X Î DOMINICI
juxta formam juris panas luant.
ia 4MM tttarrtattt.

c «mû
Monet etiam hcc fynodut patret, matrefque
fw/Omnes, ut luos filios, 6t filialquantumvis mi••v* «ci» nia» cutis Tint, ad mitia* audiendam fecum
cnaAsui. deferant, prneipit etiam heris, nt famulos, tt
fetvos inns omnibus feftis colendis miflam au­
dire faciant, in quo corum confcienti* oneran­
tur.

C

S VI.
Ut introduda jam corruptela funditus tollafoi )),-<··■ tot, qirx rclid* vidue , per multos dies ab o’•ί** Cawi b'tu maritorum miflam non audiebant , ccclefi* pnsceptum tranfgredientcs, jubet h*c Tynoy.).kOM- dus , ut vidu* , elaplo prnfertim menfe poft
k mortem mariti, a judicibus ecdefiafticis , per
Mi"·».'.», cenfaras, & alias ponas, ad facrum audiendum
,, ,ukon- compellantur , idemque fervetur cum mulieriSua, kfol. ·
r
■
■
· ' ' ·
bus conjugatis, que ob virorum abfentiam per
Iif. rtfkd
D
cpftftpi M longum tempos milfam non audiunt.
bTwiuh·'

Milan j β»Ι.
Sl4.vfttf.Mftqu* vero «Xtufentur .

$ VII.

Quo vero fervilia opera , a quibus
in diebus
.
eft» omnibus ianotefcaot» hsc
fynodus ftatuit, ac decernit, ut in eis merca­
k Granat. tum nundine , licitationes minime fiant, tabertit. Sefcriû n* etiam obi merces _ vel alia divenduntur ,
* en,on,or» faltem dum mifla conventual is ceQwm·
lebratur, ne aperiantur.
Godii dt. fefti» viCAndum
t. coaft.ai -

Limtef. j.

s VIII.

^TATIVITAS domini fine duabus diebus feA ·· quentibus.
Circumsilio domini.
*“*■ 'J
Epiphania domini.
umô j.
Dominica refarredionis fine duabus diebus fe- ·* a· mquentibus.
Afccnfio domini.
Dominica pcntccoftrs abfqne duabus diebus feuentibus.
um corporis Chrifti.
Nativitas beat* Maris.
Annuntiatio beat* Mati*.
Fefturn purificationis beat* Mari* virginis.
Aflumptio beat* Mari*· virginis.
Fefturnapoftolotvm Petri, ft Pauli.
Aliotum feftorum obfervatio, voluntati* In­
dorum devotioni relinquitur i ne vero Hifpanf
per fe, ant fervos fuos in feflis diebus fcrvilia
opera exercendi ex hoc occafionem arripiant ,
quod Indi ab eis minime ceflcnt , decernitur ,
Ne Indi hike feftis in Hifpanorum prqdiis, aut
aliis facultatibus, nifi de licentia otdinatii ferviliter fefe exerceant.

3

5 x.
Itidem interdicitur, ne diebus dominicis , 8e
feftis, quorum obfervatio ad Indos pertinet , μηΐ<.ι. «.
mercatum fiat , ut ratione hac tuae labo- ?·.
randi , It miflam non audiendi , ab Indis
auferatur occafio . Si vero in aliquo Indo­
rum oppido mercatum die^ dominico indidam
fit , alius hebdomadas dies , ia quo id fiat
defignetur.

k MM»a. t. . f
t
—
5 XL
tu. d« fetu. A fono vero campanv» qua populus ad con-E
mmdxnini ventualeoa miflam vocatur, ufque ad finem mifMedicis quoque prohibetor, ne egrotis me­
01* ***■ !■> efculenta publice venalia ne exponantur ;
dicamenta applicent , ita , ut eu impedi­
operarii per totum fefti diem jumentis fuis lat­
mento effe poflint , quominus feftis diebus
ernas ne imponant , nec mulieres iter agant ,
miflam audiant , fi talis stgtirado eft , qua
farcinas vehentes , nifi vidualia eo tempore
agrotum miflam audire non impediat , ft
populo neceflati* apportaverint. Tonfores per
cujas medicina in aliud tempus differri pof­
totum fefti diem, ne detondeant, fumi ac arfit .
deant, inftramenta, flr machina minaram ceffent, nec ia eia ulli occupentur . Si qui vera
hoc decreram violaverint, levere ab eccleGafticis judicibus punientur. Non tamen interdici­

tur chirurgis, * aromatatiis nc ia his diebus
LI-

1075
ANNO
CHK1ST1

,B»‘'

LIBRI SECUNDI TITULUS IV.

Dt

Sya»4. un.

»«· “· *f

‘

107^

LIBRI SECUNDI TITULUSV.

L

s

ANMO
CHMISTI
Μ»ί·

I.

RÆSENS, in illis locis , io quibus eo
N «aulis, in quibus exolKcio proceditur, tc.
elefiattienm tribunal txiftit in judicium vo­
ites contra reos producendi expenfis earner*,
catus citati non polfit, nifi de uno die in alium, & pecuniis juftiti* iomptibus applicatis ad fe­
aliter autem , cjtatlooç fafta , etiamfi citatus
rendum tefitmonium, adducantur , qu* impetinon rompareat , contumax reputari nequeat ,
f* condemnatione expenfanrm fubiequuta , Ar
non alias, camera, Ar fempt&ns juftitia per- pt«a*.
ncc abiens pro contumaci habeatur, fi nuntius
fidem non fecerit, ipfum citaffe in perfonam
folvantur, ne inde rei occaGoncm arripiant pro­
propriam, uxoris, filiorum, aut famulorum ,
veniendi, aut fubornandi teftes.
nac fufficict citatio ad hofnices, vicinos, aut alias extraneat pertonas fafta : contumaci* vero B
i U.
coram judicibus incufabuntor, Ac quicquid aliter
In
omnibus
cauGs
criminalibus , in quibus
faftum fit, dentio fiat,
pana corporalis, five exilii, aut publica pmnitentia imponenda Iit, teftes in fummario indi­
S U
cio recepti, in plenario ratificentur , non obCum de contumacia cujufque partis conflet ,
Haute, quod pro ratificatis a reo habeantur.
In expenfis condemnetur contumax, quas ante­
Quibue nt tafibus. nec mûpri ulli, ncc fifcali
quam ulterius procedatur, compellatur (olvere,
renitutio in integrum ad accufandum , aut ad
nifi prefens maluerit, id in finem litis refer va­
probandum concedatur. Probatio vero , qu»
re , Ar i* alterius partis contumacia ulterius
per reftitutionem hujufmodifiet, nulla Gt, imo
procedi, aut remedium miflionia in pofiefEoa procefln deleatur.
Bern elqgerit , quod.fi fiat, regula de hoc
in legibus horum regnorum pntlcripta ferve$ III.
tur.
Judicet
per
fe
ipfos
in caufis matrimonialibus
C
diae teftiàm recipiant, neque probationes alos ni.
lis notariis etiam principalibus fieri in cauGs m. ts «*criminalibus, aut civilibus magni momenti per- **··’■
la litetis citationum, tt monitoriis ptncipiamittant, nifi iplifmet judicibus pratentibus ,
tur, ut ad aliquem diem ceitum citati , hora
aut fi jnfta ex caufa judices ablint, de. fpeciali
audieo' ia comparcant, quod fi reus, vel aftor mi­
eorum commiffionci Qu*quidem ipecialmomnime cumparucrit, tc non cornpatentis coatuaumiiSo a judicibus fubfcripta in principio proba­
cia tuerie iocuùta i contumax reputetur. Si au·
tionis hujuloiodi collocetur, Ar in prucrliu dete-n intra dictum diem venerit, etiam fecunda
feribatur. Commilfiones tero 'lullai-nus concc
liter* expedit* lint , illarum expenfas folvat ,
dant in cafibus prsdiftis ad recipiendum teftes,
qua folutione contumaciam pueget, Ac in cauia
aliis musiftris, quam receptoribus ab epiicopo
principali audiatur. Nullatenus vero fecunda li­
deputatis r neque in fuis tribunalibus notorios
ter* expediantur, nili toto elapfo die, in quo
quoicumque aut ofliciale» admittant , ad peti­
termine» in primis literis prsnxus finitur, ne­
tiones dandum , ad afta gerendum , neque ad
que reus, vcl aftor contumax reputetur, uique·
D teftes ia fummario recipiendam , aut eis quod­
quo conliftoriui· dimiflum (it.
vis aliud receptionis genus committant , neque
cos ad teftes, aut teftium ratificaiiones neque
S IV.
ad recipiendas cantiones in judicio faciendas ,
neque ad aliud quicquam , quod ad judicium
Si after iptra terminum in literis expretfum
pertineat adhibeant, nifi fuerint ipfimet nota,
contumaciam nun incefaverit , reus contumax
rii tribunalis ■ aut receptores predifti , tt eis
non reputetur, nec liter* ili* iterum legantur,
abfentibus, miniflri ad id ab epifeopo, vcl jufnec virtute illarum contumacia incufari polfit ,
lu epifeopi approbati , qui fpecialem provûioled liter* conditionalcsqftimcntnr, veluti fiexnem ad id obtineant. Probationes autem > Sc
preitf Iub eoaditioae hac cfiênt expeditf ; Si aafta judicialia aliter conficfta nulla fint.
ftor contumaciam inotfavexit, ia difto termi­
no , fi autem reus compatnerit, aftore non com­
JIV.
par cote· after in expenfis condemnetur , fi id
reua petierit· Quodu elapfodifto termino aftor
' Quando teftes ad inftantlam partis citra ci­
contumaciam incufaverit , tt reus non compavitatem ratificandi lent, eorum dtfta in fumrueris : Judices eum iterum in judicium vocari E' mario judicio habita, ne tradantur originalia,
mandent, nifi juftts dc caufn labi vifnm Î-jihc
nifi prias exemplum publicum > aut authenti­
reum polle legitime reputari contumacem . Si
cum, quod fidem faciat, penes notarium rema­
vero juft* cauf* adfint, in decreto declarent ,
neat , nec tunc tradantur parti, contra quam
liter* tamen receptori* perlonaliter intimentur,
ratificatio fieri debet. Quod fi notarius quiffi citatio prima perfonaliter fafta non fuerit ,
quam lerus fecerit, judicum arbitrio pro qualialiter enim reus nullam fententiam, nes contu­
tate criminis punietur; Probationes vero fummaciam incurrit.
maiic hujufmodi receptoribus dentur , prrftko
ub cis juramento, tt obligatione <lc fecretofer­
vendo uique ad publicationem , Ar de caldem
reftituendo iijtra dica duos poft dapium termi-^
num

P

ttcvfd.

“»«*«“»«*

er ftateeuuU.
5

tH.u jik.s·
**fU-

Concilium MaxicaNum.

I

,1 ■ ■ νην* Γ' ■’■■
”

■ Ik.-Ι,.,ι|r■ ' »-«,1 ■ Η. _1 ■ ■ >■ ί« ■

I

1077
ΛΗΝΟ
CHRISTI
Iftj.

Lib.

IL

Tit.

V. D* Ί ■ITIBU1 ,

BT PROBAT.

IO78

k in pondo minarum quinquaginta condemnetur > anxo
qua ad nuper prnfcriptam turmam diftribuan- CHRirri
tur, lr reus in carcera, M dtAumeft, incluta
>»·».
Quotiefcumqoe judicibus vifum tarit conmaneat per tempus judicisarbitriodcpntandnmt
venire , ut telle· perfonaliter deducantar , id
Îjuod fi is adeo pauper fit, ut pradiaam panam
Cjuj in pen fi· fiat , qui telles produxerit , judi­
olvere nequeat, pecuniaria pceoa commutetur
an corporalem, poena carceras aggravata, ac fi
ce· a;rem , print «(limato, quod ratios*itine­
ri· t eftet habere debent, illud tcftibu* perfolvi
perjurus fiecularis fit, fatiifacere parti, cui per­
faciant, antequam iode difccdant.
jurio nocuit, compellator , It praterea paftomide ejus linguam obftriogenti in valvis ccclefim
per diem unum publice detineatur , nifi ejus fue­
S VI.
rit conditionis, ut base peena commutanda fit ,
Tedium probationer in fecunda inflantia, ne
quo cafudelinquentes in exilium mittantur, aut
graviori perna judicis punientis arbitrio pleftafiant per eofdem articulos , nequc per direâe
tur. Quod li caufa in qua perjurium commifit
contrario!, nili, in calibut, 8r eo modo, quod
eft a jure conceflum : ut autem hoc evitetur I i matrimonialis fit, ob injuriam (aeramento illa­
pracipitur, articulo· in fceunda inflantia pro­
tam, prater jam diAam panam ei alia judicis
arbitrio imponatur. Qiivcro ad fu* canus pro­
ducendo· prater advocatum , a procuratoribus
bationem reflem falfum produxerit, quem ad di­
etiam debere efle fobfcriptoi, a quibat itidem
cendum falfum tcftimonium induxerit , eadem
examinentur , finene iidem articuli , an con­
pana puniatur , qua tcftem perjuram puniri,
trarii , tt fi feras fiat probatio a proceflu de­
fancitum eft.
leatur , it procurator in hac negligent, pondo
J. X.
uno pctfolvat.
. $. VII.
Sacerdotum booori, quibas Indorum .cutaim- cmuU. tu
minet , profpiccre volens huc fynodu* , ne eo
In caufis criminalibus , contra miniftros ab
magis fallis accufationibu* agitentur , quo ftu. s ····
epifeopo deputatos , traâandis, ob dona , mu­
dioTius fubditorum indigenarum vitiis, aut Hifnera, pccuniafve iniuile acceptas, aut collufio-

„
5· V.

panorum avaritia modum imponere conantur :
nes faaas > quibus dona, five hujufmodi muneperpendenfque. quam proni fint ad perjuria Inra accipere an hac fynodo prohibitam eft ■ ea ’
fufhcieaa ad condemnationem probatio, qu· ? di, quamque meile ad id inducantur ; ftatuit,
io legibus nova compilationis horum regnorum
ac prjtcipit in primis, ne «Ilus facerdos a didecreta eft > juxta quai leges in his caufis deciftricla Indorum, cui miniftratexpellatur, quam­
dendiim praecipitur.
vis gravet querela contra eum dentur, nifi prius
3per judicem ordinarium , aut delegatam, ibiinuifitio fiat, ubi crimen admiflum a facerdote
S- VIII.
icitur. Si enim judex ecclefiafticus ibi pratens T«. la «faffiftat, de omnibus plene idlruâus, qu» , & **·!■< *·
Probationes , qua earum qualitate attenta
Î|uanta fides tcftibus fit adhibenda facilius agnocommicti poffunt, receptoribus committantur ,
Cet. Infideles nullatenus m teftei admittantur,
quod fi vilum fuciit expedire pracipiatur, quod
ut factis eft canonibus conftitutum, nece Jam.
vicarii , aut alii facerdotes loco judicum una
illi, qui fufpcâi funt, quamvis Chriftiani, si.-uray.iaq··
cum receptoribus, hujufmodi probationibus fa­
di, vel Hifpani fint, feu folum timorata con- s“ <arap.
ciendis , affiliant.
(cientia homines, minimeque fufpeâi. Neophytos ad jurandum nequaquam judex compellat,
J. IX.
i nifi caufa fit gravi·, it cujus verita*\aliter elu- cW. t·
cidari non poflit. Quo in cafu moneantur pti- k,<
Cupiens hac fynodu· effrenatam eorum auda­
C
·
Lt
Γ
«mt· I· pri­
ciam reprimere , qui cum telles producuntur ,
mum neophyti » quam gr**c malum perjqrmtn
tnrw
fit .Si autem falfo aliqui juralfecomperti fint,cos, ·«··,k*-in judiciis eccleliaftici· hujus provincia , non
H,nra. ■ <. fine gravi Dei omnipotentis otfenfa , ac juftiut cercii metu pan» terreantur, lt cautiores evaJ*'*,6**· tie contemptu, fuarumque animarum detrimendant, publice flagellari judex praciniat , lt ut
■majori ignominia afficiantur, detonderi faciat .
wU.·’.
to > A litigatorum prajudicio falfum dicunt
Denique incautis , qua cx teflimomo Indorum TÿfjS*
ceftimonium , ftatuit , ac pracipit , ut fi quis
dependent, accurate judex animadvertat, qua, ,· ' *
coram quocumque et officialibus , judicibus ,
aut aliis miniftris perjurii reatum commi fer it ,
&.· quanta fidet teftibut adhibenda fit, prafertim
li clericus ( quod abfit) fuerit de perjurio con-.
cum manifefta fit omnibus Indorum aa perjuria
propenfio. Qua omnia Chriftiana judicum pru­
viflu·, lotvcrc parti compellatur, in cujus dam­
denti» hac I y nodos commbndat.
num hoc crimen admifit , id omne , quod ob
tacitam veritatem, vel expreflam falfitatem , in
LIBRLSECUNDI TITULUS V .
firsjudicium, lt detrimentum diSa partis cef-- e,*(· *c * propterea condemnetur in medietate
un. H
fiuâuum unius anni prabenda , feu beneficii
Dt ftttttiU tr rt itiiuttab eodem obtenti , lt etiam in medietate fruâuum omnium, quos percipit, toto eo tempo­
S· L
re , quo in perjurio perfeveravetit. Cuius mulétr pars una fabrica ecclefic cathedralis , ubi
Nfententiis,quafupermatrisneaiisclandeftinia feruntur, femper juspetendiquicquidex- riy*.(··«.
id evenerit, applicetur, altera vero piis operi­
pedierit fifcali refervetur, idemque oofervetur ia *·
bus ab epifeopo defignandis, tertia denique accufatori : 8r porter nane poenam , in carcere
sententiis, qua fuper binis nuptiis, * crimini­
tamdiu detineatur, quamdiu officiali videbitur.
bus aliis inter partes proferuntur. Notarius vero
Si autem perjurus hujufmodi, beneficii, feu pre­
refervationem hujufmodi fifcali intiaaat, aâaqoc
bend» expers fit, jubetur, le ultra fatufariiointra tertiam diem tradat, nt grave*contradenem parta cui porjudicium irrogavit faciendam.
linqucates ponas poftalet.
.
!."/>«·>*
àinÎTai^r'
i.b.r. wrapUuM'

I

S.I1

1079
ANNO
CHRISTI

unus v.
tt.

Concilium Mixicànom.

S II.

•I»»·

Sentent!·, quas indices , h sic*rii tulerint,
furi , * his decretis conformes fint , quarum
poftquam latf fuerint , nifi in caGbui a jure
permilfis , nulla fit difpenfaiio. Decreta «ero
>n (criptis fiant, ita ut Jemper de his conftare
pollit. Quamvis autem in aliquibus fummarie
procedant, ad id exceptiones'legitimas, tc par*
tium neccffaria» probationes , m fotma a jure
concclfa admittere nc rccu(ent ·

5 III.

,o8o

aut eidem liter· inhibitor)· concedantur, con- anno
ftet appellantem cantum detineri, five incarce- CHRim
re judicis, a quo, five judicis ad quem , It eo
’>*»·
fic detento, praecipiatur judici , ut fi id initan­
tia» partium procedit, eas nominet, tt ut ci­
tentur, citatorium' expediatur. Quod fi ex offi­
cio caufa*, It rationes mittat, quibus addaAus.
in caufa peioccfierit > itidemqne compulfoti· li­
ter· concedantur, ut aAa, tt ptocefliis ad fuperioretn judicem tranlmiitantur, quibu* tranfmiffis, quod juris fuerit provideat. Ut vero hoc me­
lius fiat, fifcali* citetur, qui in caufa (e oppo­
nere teneatur, eique tamquam advocato (alaria
ob id conftituantur.

M(.
Quoniam fepe contingit, ut clerici, k («eu- g
5 IV.
><<.*U ' * ',re’ hujus provinci· nonnulli, paru , vel fi­
les le initantibus, ob aliqua commiffa crimina in
Judices a quo ne inhibeantur a judicibus fupepenis pecuniariis condemnantur, qui a (entenriotibus, neque ab cis inhibitor!·, autfnppreftiis cum fc gravatos fentiant , provocantes etfori· liter· concedantur, nili adisproceffuspri­
iamfi pecuniariam panam deponant, k dc reus pcrfpeâia, k examinstis ; neque exeeutio im­
prafentando cautionem prscuent , a judicibus
pediatur in cautis, in quibus ex jure, k decre­
minime e carcere liberantur, immo f«pe («piat
tis concilii Tridentini per appellationem non fuL ****><'penditur excçfttio lententia, aut decreti. Quod , *
eo quod appellant novis vinculis conttringuntar. Idemque fit cum accufatorea affligendi reos
li fecus fiat inhibitiones, proceftus, de-reta, k (w·.
caufa , 8r eofdcm in catcerc detinendi, a fenalia inde fequuta, A aAa invalida lint, knul­
tentiis etiam jufte latis, appellant. Ob eam
lius cfteftjis , ut eft ab eodem concilio difpoficaufam ne deinceps his moleftiis capti aCciantum, ac praterea in vibrationibus, k fyndicatur, ftatuit huc iynodus, ut pecuniaria mulAa
tibus , judicum esccflus hujufmodi corrigantur.
in depolitum data , it cautione pruftita de reIn conciliis quoque provincialibus horum excefpre lentando t condemnatis hujufmodi civitas , ç fuum fi puniti non fuerint , ratio petatur. In
aut oppidum £ judicibus , it oficialibns pro
appellationibus veto a fenteotiis inter locutori)*, co«. rwa
,
catcerc conftituatur, pana interpofita non obfive reparari poliunt, five non, per fententiam ·*>'
definitivamomcialis, k judicis, obiervent quod
*
ftante.
eft a concilie Tridctftino decretum .
**’
LIBRI SECUNDI TITULUS V1L
5 V·
Dt uffMtfMiet ,
.
Itidem interdicitur ne officiales, k judicer me·
5 I.
tropolitanorum, k excommunicationis, fufpenfionis, kinterdiAi cenluras decetnant, contra e- t«s. i, «a
c- TJRocuratoret delinquentiam, qui appellave- ' pifeopos fuffraganeos, juxta conttitutionem In- *
ùm kn’ R tint *° g'*du appellationis minime audiannocentii papa quarti, qu· incipit. l^smuaa tt- ,ζΐ uV t.
j«d<uu.
tnr, nifi teftimonio adhibito , quo conftet de­
r/r^a.
linquentes in catcere detineri , aut eos anteÎ|U*m judex , a quo provocatum eft, fententiam
S VI.
erret, pnsftita cautionet faille Uberatos.
D
In caufi* concubinatus quoramcumque , fire
5 II.
X
ecclefiaftieorum, five (acularium, fi bt, aut eo­
rum concubio· appellaverint, a carcere per juIn eaufis criminalibus ■ quando aliquis fe in
dicem inferiorem, aut (opetiorem ante ne libe­
gradu appellationis coram judice, ad quem perrentur, quam caufa terminetur, nifi ob juftas ,
ionaliter eonftituerit, ae audiantur , donec te­
valde, kneceflaria* caufa* judicibus videbitur,
ftimonium oftcndst t judice inferiori carcere
quorum confcicnti· in hoc onerantur.
detentum non fuiffe : deinde vero in carcere fe
prafentet, cui poftca liter· citatoric, tt com­
pulfotia ad teftifflonium hujufmodi, It procel­
$ VII.
lam deferendum concedantur. Ne ob eam cau­
fam quod fe coram judice fuperiori conftitueIn gradu appellationis, partes ad probandum
rsc, contra ejus bona, * fidetjoflores proceda­
ne recipiantur, fi fe ad probandum non obtule­
tur. Quod fi conftirerit, eum non elfraAo car­
rint ; quod fi fecerint , pana eis impofita fi
cere , ad fnperiorens judicem confugiffe , nulla- £ non probaverint, ad probandam admittamur.
que damna inde lublequuta , It id ejus caufa
patiatur , convenienti pmftita cautione , alia
s IX.
earceris cuftodia eidem poterit affignari, ferva­
Si appellans caufam appellationi* non profetis in hi*, qua a jure pontificio ftatuta funt,
quatur, k concedi i fibi compuliorii* literis, a* ab his decreta (amita.
cta non tranfportct, appellationifqoe defertioa
parte adverfa petatur, ia hoc fervetur quod eft
S m.
jure pontificio conftitutum . Si verodefertiooem
Cum quis fe coram judicibus appellationum
non petat, fed prolequi caufam velit, manda­
eonftituerit, It caufa non inter partes · fed eu
tur appellanti, ot fuis impenfis aAa, una cum
afficio ventilata eft, nec appellatum eft a len­
caufa , k ratione , quibus motu* judex a quo fen»
tentia definitiva in cafibos, a jure, tt hejut fy­
teotiam tulit , aut io caufa proceflit, deferat,
nodi decretis permH&a, antequam admittantur,
termino ei ad hoc competente prnfixo. Quod fi

appel-

toti

Lib. HL Tit.

L Di

Ofpic.

AINO
aon cffitceri' · P«rtî adverf» facultas
CKBIITI detur, et appellaatis fomptibus proccffum, una
>s»>. cvm alii» jam diAis afferat , fi ea appellationi
alterius partit appellantis non adhalit: fi vero
adhoferit , omnibut utriufque partit fomptibas
id fiat.

s IX.

bpiic. it vita

pua.

το8χ

mania omnino impar, quia proprii· vitibus ί·.
fttnere non pofluat, a Deo petant auxilium, ft
orationi frequentet vacent , ftatutit fibi horn j
ut mente illuminentur , ft ad Dei honorem ,
populique ialutem dirigantur.

chJUstI

tj(>.

S ni.

Quando aliqui· et officialibus fuerit reçu fa­
Sed, ut ex frequenti orationis ufu ad munus,
tui, reculant recufationit can fas coram judice
quo funguntur, obeundum falutares fruAus per­
recufato proponat , qui eaufas hojuftnodi ad
cipiant, unius hore Ipatium fingulis diebus ora­
T·· <«»f. epifcopum( deferat. Epifeopusverocaufam printioni impendere monentur : in quo alta mentis
contemplatione perpendant quin pro animaram
c “»«·
cipalem decernendam lufcipiet , partefque anfalute thrift»· tummus pallor effecerit, quidve
“a"*,1^ diet in articulo recufationit , ad praferiptum
ua. t. * eonftitutionis Bonifacii oâavi , que incipit »
perpetius fuerit : ut hac confidcrationc excitati
Si f»rr» »»Mt : eamque iervari Λ de adimpleri B fpirituale animaram commodum ardentiori zelo
lice fynodus injungit.
anhelent, tc quo ad id opus e* divine grati*
auxilium vehementius Implorent. Adhuc , fin­
LIBRI TERTII TITULUS I.
gulis quoque noâibus , illius apoftoli (enten- φ
De officio epifeoporum, tc vite puritate.
ti* memores, fi nos ipfos 'dijudicaremus , non
utique judicaremur s per aliquod temporis in­
tervallum confcientias proprias diligenti exami­
Dt bit, J— »d fnpriM tpt/rap·' ftrftM»
ne perferutentur t ft quidquid eo die delique­
ftrtiemtt.
rint, quicquid négligentes omiferint pro oecca- Coac.Ml*.
lia fubditorum abolendis, gravi dolore defleant, —· MSIft emendent. Sic enim iram Dei in dic. tremendi
judicii fugient, qua (anguis pereuntium ovium
Ccingere fe volent facrofanfta , teen menu
de mana pallorum negligentium requirendus eft.
ca> genera Iit Tridentina fynodus ad colc«nt. w. lapiam admodum ecclefiaftieam difciplinam ,
S IV.
' *» iuvante domino, teftituendam i ac depravato·
'
in clero, popnloqueChriftianomoretemendan- c
Ut epifeopus vitae fanditate, ft moram inte­
ujtn . tii, dot) ipetn in epilcoporum integritate fummtm
*'·'·*^·· collocavit his verbis. Integritas pnefidentium ,
gritate roboratus confiftat, populoque in hac rc MAC «sv.
ti" jJTfc* f*l“» eft fubditorum-, tc verut ecclefiaftice htemaxime fatisfaciat , confettarium facerdotem ίλ*0**?’ *"
t.mp cooc. rarchi* fcopos precipuut It eft , ut epifeopum
fibi deligat «tate gravem , vita probatum , do·* ) c. i. inftrnat omnibus numeri· abfolutom , fanAo
drina infignem , per quem Deus omnipotens ita,
* Diohyfio Areopagita dicente ; pontificum ordo
rerum difficultatibus, fuo lumine epifeopum illuftret, ft dirigat ad ea , qua divina fua gloria ,
1 cap-tcem facratus is eft , divina Ipecu lantium ordinum ,
{<;.]. f«o»· qUi (umentis eft, tc ultimus. Sicut enim hierarpopulique aditicationi magis fint confentanea ■
£ ,*^'0*]*
omnem in Jefu terminari confpicimus ,
D* ctut fnUittnm , er prvpn» /amUra.
at su i», ita unam quamque funâioneui in fuum pontii ,ii i c
ficem. Et quibus facile colligere eft, qua puriγ,,',/μ·'™ uee τ·£·» morumque integritate proditus is efle
S L
, 'p' <ii. te debeat, quem divina gratia, tc affidua virtutum
E Pifcopi , ut paftorale officium poftulat ,
<,d;oy.<vm cacrcitatio, ad ftatum perfeAioni» evexit: qua
humilitate, qua benignitate, qua manfuetudi- O JCs benigni, ac manfueti fint, ianguorlbufque
fanandis , ac pauperum miferiis fublevandia ,
ne. qua caritate, pro vito exemplo, tc ut uno
cum omni pio , ac paterno zelo profpiciant :
vesbo omnia , qua fanâitate prelueere debeat
talefque fele prabeant , ut fubditorum molein ecclefia Dei. Eam obcaufam dominos praeci­
ftias in omni patientia fupportantes , eis adi­
piebat ftriAam eum mitra vitta hyacintina lami­
tum faciant, nc hareant trepidi, fed cum om­
nam facra venerationis de auro puriffimo , ia
ni fiducia ad epifeopos confugiant, ab eifqoe
qua gemmario opere fanftum domini cflirt no­
in labare folatium ■ in paupertate auxilium ,
men mfetiptum, a fummo- facerdote fronte gein morbo medicinam petant
ftandam ■ Quo adeo fanditate prxftantcs opor­
tere efle epifeopos fignificaretur, tc eamdem fron­
te deferiptam aliis ad imiuadun^ propooerent.
S II.

A

Parochos, fingulishebdomadis ad fe vocent,
ab eifque fifcitentur de fubditorum ftata , dc
temporalibus, ft fpiritualibus populi crumnis,
Id igitur perpendens optime Mexicans hue
provincialis fynodus ■ toto quo poteft conatu , £ de remedio peccatis publicis adhibendo, ut bis
omnibus accurate fuccurrant.
epifeopos in domino cohortatur , ut dignitatis
fua femper memores, fic vitam inftituant , ut
S III.
decet miniftro» Chrifti, ft fucccffores apoftolorum : ad quorum exemplum ioardentes, (alutis
Quoniam qui domum fuam regere nefeit,
animaram zelo fe componentes , affidue Deum
fententia apoftoli , nec erclefiam Dei reâe gu­
pro ovibus deprecentur , eos verbi Dei pradibernabit . Hac fynodus epifeopos monet, trt
catione pafeant , ft tamquam angeli cuftodes
non folum ipfi vit* exemplo (ubditos ndificent,
populo tibi commiflb invigilent , eique profpiled eos etiam familiares fibi deligant, qui hoeo* mi * riant i ac denique velati boni paftores ea , quam
neftate vita, ft moram integritate comprobentur·
is·*.»··. majorem nemo habet, caritate fint aecenfi , ut
ae G populo fcandalo fiat , epifeopi mfaifteriaaa
ζ·ί·Η*>ι animam fuam pro ovibus ponant. Qyod humeffiy^ds etiam angelicis formidandum —ai « * huvituperetur . Oneri luo epifeopo iatiefstieot ,
5 II·

C«Ktf. Qmcrel. Tom. XXXIV.

Zb

fi con-

108 j

S,,Î?*V*

CONCllIVM

Mixicanum.

kod7LT*"·

>©84

ANNO fi concilii Tridentini decreta , in quorum exe- A pi caute concedant , eorum fulficientia ponde- ΑΜΝΟ"
rata , de quibu· periculum fecerunt ad certot CHAUSTI
CHtISTI cutione elevi, populique Chriftiani reformatio
coafiftit, aflidue legant , attente meditentur ,
peifonarum ftatus eam limitantes. Semel autem · »»».
diligenter exequantur.
examinati , Ar probati ad coofeffiones audien­
das, ab eodem epifeopo non examinentur, nifi
Dt l»8riiu rara.
nova caufa fuper venerit.

SiRacipoa epifeoporum cura in docendo po­
pulum cvangelium Dei lita efle debet : at­
Cum dolendum fit valde, de quorumdam ne­
que quod jam titulo de fumma Trinitate , tc gligent ia facerdotum , qui quamvis ex ofticio
fide catholica decretum eft, ad eam rem maxi­
Chriftianu documenti· Indos inftruere tenean­
me incumbant, oportet, ut parochi , Ar èccletur, fubditorum linguam ediiceie^egligunt ,
fiattici viri fua munera , it mmifteria in hoc ad­
fine qua fidei Chrifuatt* my (1er ia, nec vim faimpleant , quo fubditi prafertim rudet , falucramentorum anima falutarem docere poftunt:
tati verbi Dei doânna pafcantur. Si vero B hac fynodus epifeopo· monet , ar li opus eft·
( quod abiit ) pradicator errores , aut fcandala
cifdem mandat, ut intra fex raenfes ab horum
in populum diflemiaavcrit, etiamfi regularis fit,
decretorum publicatione computandos, clericos
ei epilcopus auâoritatem conciliiTridentiai fcin regionibus Indorum beneficia cum onere ob-'
cutus pradicatjonem interdicat.
tihentei , in materna earumdem regionum lin­
gua examinent : Ar quos repererint lingua hu­
jufmodi ignaros, fex menfium fpatio praefinito
S IIT
ad difeendam linguam compellant : admonen­
Volent Tridentina fynodus doâis, beneqoe
tes eos, quatenus claplo termino , fi linguam
Xtjx.it. înftruâia miniftris adhibitis populum Chriftiahujufmodi non didicerint , beneficium , quod
num omni falutarf doârina abundare , decre­
obtinent, ipfo faâo , vacabit , tt alteri de eo
vit, ut in lingulis diceccfibus collegium erige­
Get provtlio · Quod fi ob nimiam idiomatisobretur, ubi pueri religiofe educarentur, tc om­
firuritatem, vel ob aliam juftam caufam id fie­
nibus ecclcliafticit difciplinis imbuerentur : ita'
ri non licuerit , poflit tunc epifeopus alios fex
c«ac. ii», ut collegium hoc miniftrotum Dei perpetuum
meufes peremptorie preferibere , omni fpe am- Tt·
·*■
ut e^et fttB*nât*uln · Quod cum ob rerum incom- C pliui prorogandi femota: in quo, tc in jegula
moditatem , in hac provincia foniri cffèâum
decima oâaya cancellari* apoftolic* adimplcn- «Λ·. ·>· »
haâenut non potuflit , ne tam fanâutn opus
da confcienti* epifeoporum onerantur .
'°
1
r
«lUria.
Cm. i»w
*n bit pattibus, ubi mefEs , quidem mul»>u «<x. u eft, fed operarii pauci) maxime neceflarium,
5 VI.
M>a.ri«.k labente tempore oblivioni traderetur ; bsc fyΪΓΐηιΪΜ** noa“’ H*1**’*· nt epiicopi, quo citius fieri pofNe Indorum inftruâio unquam intermitta­
rûra'i.T·· f*'» concilii decretum exequentes, pro cujufque
tur, miniftris ecclefiafticis Indorum exeundi tr»1'
mo»., s-dicecefis facultate feminariis hujufmodi inftifuis regionibus, nili ex urgenti caufa , facul!;
•0.(01,v tuendis, eam operam navent, ut femel inftitutarem epifeopi non concedant . Quando vero
'
ta permaneant.
i
alicui conceflennt in ejus abfentra idoneum
facerdotem lufliciant.
c·*. Ttw.
fcS >*.<. 4.
ÎMfUlIb. t.

P

*

l

$
* 111.

Dt vifitttivt* fttfrU

Ne defit numerus confeflariorutn , qui (cien­
tia periti fint, St in adminiftratione lacramen-O
torum verfati, atque ut errores, & damna qu*
ex minifttorum ignorantia fepe pruveniunt, vi­
tentur ; ftatuit , ac prccipit haec fynodus , ut
in ea dicecefi, ubi 'confcienti* cafus, Ac facramenta nullus legendo interpretatur, aliquem ad
id epifeopi conftituant , Ac ubi jam conftirutus
eft, ut in eo munere perfeveret procurent. Cie“ ricos vero omnes ibi relidentes compellant ; nifi
in theologia , vel decretis gradum obtineant ,
Sc epifeopo probati fini, nt hos audiqnt magiftroat quot fi audire neglexerint, neque ad ordi­
nes , neque ad beneficium , neque aa (aeramen­
torum adminiftraüonem recipiantur.

5 IV.

£

■

5 »·

ihil eft afTalutem gregis accommodatius,
quant prsieotia paltons. Sed quia univcriam diorçffim oculi· perluftrare ,\eique omni
epifeopus aflifterc non poteft , vifitatio ordina­
ria adhibenda eft . Quamobrem juxta cpncilii
Tridentini decreta h«c fynodus ftatuit, ut epi- M.
fcopi quotannis , vel (altem finguli» bienniis *· '·<·'■ ·■
propriam dicecefim per (e ipios »1 litent ; aut Γι
legitime impediantur, vifitatores deligant, (a- I tlf.
premia , Ac vita exemplo probatos , ab omni ■><>·■' ■ *
cupiditate alienos, ac denique tales , a quibus
clcri, populique reformatio , Ar etecutio for- , m ,<*<■
mula titulo de vifitatoribus ab hac fynodo pre· *♦ ·>'·“■
(cripta, io omnibus fpcranda fit.

N

5 11.

f

Mm î.u.
Saeerdotum , miniftronimque ecclefi* igno­
ti >1·
rantiam ex eo oriri certum eft , quod in his
examinandis epifeopi negligenter agant. Qua­
re ad preferiptum concilii Tridentini juben­
tur, ne qaemqnam, five feeularem, five regu­
larem fine diligenti examine, regulis hujus fy­
nodi fervatis, ad ordines recipiant t neque ad
audiendum confeflioncs fstcularium , etiamfi facerdotes fint, nifi pracedenti examine justa diâas regulas idoneus repertus ab epifeopo facul­
tatem obtineat. Hanc autem facultatem epileo-

Ad morum emendationem , non minori· vti·
litat it eft, temperanti*· ac modeftia Chrifti·ns exemplo fubditot «dificare, quam décorum
déliât· inquirere , eadem·]·* corrigere 1 quod
ut fibi animo proponant , dum epiicopi fuat
dicecefes vi fitant , h*c fyoodu· vehementer
exoptat . Quansobrem auâotitate concilii Tri· X
dentini firnulta epilcopfe mandat , ne cum4'"*'··
fu»m dicrcefim vibtavefint , inutilibus fumptibur, cuiquam gravet, oncroGve fint, oeveipfi,
aut

io8j

Lia. IIL

Tit.

L

Di Off.

Ensco*.

it

Vita

Put.

io8tf

,et quifquam fisorum, qnicquam procurationi» Λ opportuno, juxta régie majeflatis fchedam eri- ÂNNO
CHUtlTl caufa, pro vifttatiooe etiam teftamentomm ad
gantur.
CMUISTI
><*ipior ufu· prefer id, quod ex reliôi» piis jure
«···S VI.
debetur, aut alio ouovis nomine ) net pecuniam,
neque munus qpodcumque fit, etiam qualiter­
Singulis quoque menfibu», femel epifeopi vicumque bffeénctir accipiant , nonobftaote qua­
Mnk i. «.
firent carceres ecclefiaftico· , k in eis incluios, (iacwr
cumque confuetudine etiam immemorabili > ex­
h
denique
operam,
ut
capti
qui,
vcl
ecclefiaftico,
ceptu tamen viâualibns, qu· fibi, k fui»fru­
«A i.
vel fceulari car cere detinentur , miflam , k TkktC.h *
galiter, moderateque pro temporia tantum nequandoque verbi Dei prudicationcm audiam. tit. 4·
ceflitate, k non uttru erunt miaiftranda. Qycd
nàem k·.
fi quifquam ( quod abiit ) aliquid amplius io
λ i'.* Mi) h
S VIL
fupra diâia omnibus cafibus accipere prafumpiev«tr it, is ptuter dupli teftitutionem intra menfem
Ad tollendos abufus, k exftirpanda· fuper·
faciendam, aliis ctiam pcenia juxta conftitutioUltiones, quz imprudenti quorumdam pietate *t !«»«<>··
T, i« <■·» nem concilii generalia Lugdunenfis , que incierga fandorum reliquias, k indulgentias irreί,Τ*»!
». P** »
nccnon alii» poenis in iynodo pro- B pere folent, epifeopi concilii Tridentini decre- V«iaerua.*au*
vinciali arbitrio fynodi , line exceptione miiltum exequentes, quam primum fandiorum re- r»uq ua·.
iltntur, ne integritas,
*'< vifitatione ferra·'
liquias, quas in lua diceccG compererint, tam
ri debet, ullatenus detrimentum accipiat.
in ecclefiis, k monafteriii, quam in poteftate com^a'***
particularium perfonarum, cujufcumque flatus, tA t itai.
$ III.
Dt conditionis, examinent , k rocognolcant .
j'*·
Qiz fi authentico tcftimonio non probentur
kMl.*
Vifitent epifeopi ecclefia·, k quas dodrinar
deferri, aut in loco publico venerandas propo- l,n*m *e
.( vocant, feu conditiones, ubi religiofi commoni nullatenus permittant . De indulgentiis et- fw**
ranrur, ibique eochariftise facramentum» fontem
iam injungitur, ne fcilicet eas publicari coad, κριό.- baptifmalem , fabricam ecclefi·, keleemofynas
fentiant, nifi literis apoftolicis, aut earum tefl ecclefi· erogatas, ac reliqua omnia, ad ccclcftimoniis optime difcuflis, authcnticifque reper­
Ji“,a^ J fiaa, k divinum cultum fpedantia . Quoad viti». Solet enim fidelibus effeoccafio, ut eorum
si>«io>u fi rationem vero fabric· ecclefi·, ili· domus in·
devotio > ergd authenticas , k veritati· tcftipnineto dc telliguntiir excepte , qu· ab ipfis regularibus ,
jaiiii» de
monio comprobata· reliquia·, aut indulgentias
propriis fumptibus funt Mdificat·. Vifitent et­
tepefeat, fi ea, que authenticoteftimonio ca­
iam religiofos in predidis dodrinii , feu con­
rent in veneratione habentur , ac frequentan­
ditionibus degentes, quoad animarum curam ,
tur. Deinceps autem indulgentiarum tabella ,
quam exerceor, eofque paterno xeto corrigant,
nifi ab epifeopo, five ejus officiali fubfcripta,
eorum honori, k bona famas proficiant , at­
ac notarii fide roborata, in ecclefiis non affi­
que id omne prefient, quod adeffedum hujuf­
gantur . Quod fi fecus fadum fuerit, («vere
modi neccflarium fit, justa decretum facrolancorrigatur exccflus.
di concilii Tridentini, ut ia titulo de regularibus mentio fit.

S

S IV.

VIII.

Ut a rebus facris omnis fimonic orcafio M . t (
funditus tollatur , calices , aut velles eccle- ySkiyxod'
Ut in omnibus ecclefiafticis tribunalibus, pufiaflicas epifeopos nc conlecrct , aut benedi- d. quto,·
r„niaiu< >n re( redeque agatur, meiropolitanus, ceterique
cat , priufquam diligenter inquirat , an eo ‘o"ft· **'
’u-'/op epifeopi per fe , vel per deputatam perfonam falconlecrari , aut benedici petantur , nc venunacoiu.t
tim quolibet triennio, officiale· , vicarios, viD dentur . Quod fi hujus rei caufa fit , ob in­
·>'»·«*
fitatores, fifcales , notarios , aliofque juftitiz
commoda , qua inde oriri poflent evitanda ,
ίΙι.ι ,'^1 miniftros vifitent , ab eifque gravamina illata
confcctatio, k benediflio hujufmodi conceden­
... sy.od. referciant, ac pro qualitate criminum , ufque
da non eft.
*
ad officii privationem cofdem punienti Si vero
‘lo, „7'v horum aliqui·, ex quacumque caufa antetrienS a.
qui. nium officium dimitteredebeat, per diestrigin>««··Λι< t, inquiratur, k officium eo tempore nonexerNihil qaicquatn pecunia, ac precii epifeopi
<eat· Quando autem per epifeopi obitum officia
accipiant , aut eorum judices accipere permit­
«juocn.n . vacaverint , ab alto officiales ne inquirantur ,
tant , pro collation· ordinum , beneficiorum,
ca«i. Toi qulID ib epiicopi fucceflbre, praftitis fede vaprabendarum , capellaniarum , aut earum in,,
wb» fid ’ii tante fidejufioriou·, de ratione officiorum p<>hitutione, ngc pro literis dimifforiii, auttefti- pTii>< tom 4k Ilea reddenda, k de itando rqijadicat·.
monialibus, nec pro figillo ,· aut alia cumque
**
m
*
de caufa ad res hujufmodi Ipeâante , nec pro
",
'C’X:
■ s Vdifpenlationibus, quz eis committentur, ut eft Loqu>a« .fmibrtdcm
a concilio Ttidcntioo faocitum, fub poenis ab ·«·»·“«· *
Mwi.a·«a.
In vifnatione epifeopi qccurate provideant , E co ftatutis.
’
k
M,?””, ut ecc,c*i· eo
teneantur , qui decet dor"«« / mum Dei, fi quas vero ecclefia» eo , quooportet cultu, fine gravi indigenarum moleftia te­
neri non polle, eafque minimeneceflarias, imo
Maxime oportet juillet· officia henemeritis
fupervacaneas repererint, dejici jubeant , qu·
perfoni» conferri gratis, ut cum omni intégrité- kio«ilto v«tte, k fidelitate exerceantur : pretium enim, quo U ■ <*' ···
autem necellaria judicabuntur reparari faciant ,
k convehienti cultu ornati. Facultatem denuo
emuntur, ia cauia elle folct, ut juftoftipendio '““λ *'*
rdificandi ecclefus, aut eremitoria fine urgeuofficiales contenti non fint. Eam ob causam ink (.c
. ti cauia ne concédait: Si vero facultas detur ,
rerdicit hzc fynodus, ne epiicopi vendant, aut >i- ' *·
curent, ut ecclefia, k eremitoria hujufmodiin
Jocent officia notarii , filcalit, esecutoris, feu li-^a">,’*J
litu , k loco impaniend· dodtinv India magis
flori, fuorum tribunalium : Nec illi,quibus confefk
commodo quam miniftrorum commoditatibus
runtur, vendere, locareve poliin t . Quod fi (ecus ** * ' ΊCs«ii. Crwra/. Tom XXXIV.
Z * t,
fiat,

f

____

IO®7

™’·

COHCILiV·

Mixicanum.

io98

ΑΜΝΟ 1 fiat , vcnditlonm > Cea locatione· huju(modi nul- A
CNBUTX Imfiut, captor autem, tecui locatum officium
fuerit, ejas jaAuram faciat, venditor veto, St
,0.
locator quidquid hujus rei caufa pecuniarum acc«t ii».,: eeperiut, fabrica ecclefia cathedrali· reftituat.
Forro et quod per concilium Tridentinum expolitum, cm exacutioni mandetur , Epifcopi no­
ua. 4« <x- tatioa hoc tempore officium exercente· examir1' nent, eifque idonei· minime reperti·, exercenjj
jjnfae interdicant, neminemque in polie­
ram notarii officium > nili de eorum confenfu, &
approbatione exercere permittant. Notario· vero
Latina lingua ignaro·, in caulis Latine feriptis
fe interponere minime patiantur.

■ Etfi deoeanibus, qua ad cultum divinum per­
tinent , epitropo· follscitos efle oportet, ut mi­
niftri eccfcfiaftici injun&o fibi muneri perfeAe
fatiifaciant, ia eam pracipue curam incumbere
admbncntur, ut iacerdote· lanAiffimam euchariftiam venerentur, tc colant , ad quam Confi­
ciendam , dr omni cultu prolequendam facri· fue­
runt ordinibus initiati : quam ob caufam curent
epifcopi, ut in ipfo iaftitutionü (andiffimi hu­
ju· (aeramenti dic; feria videlicet quinta in ca­
na domini, iacerdote· aliqui una cum («culari- {rj‘,
but eo tempore io ecclefia commorari folitia , besLoM
5 XI·
B corpori dominico affiftant, quando vero fandiffima euebariftia ad infirmos ducitur, eam iacer­
Difpeufationes, qu· de jute ex commiflione
dote· fupcrpellicei· induti devote comitentur, ut
fummi pontifici· ad epifeopo· pertinent , ipfi
eorum exemplo, devotio (ocularium ferventior
per fe exequantur, nec easfois officialibus comfit, de ab omnibus Chrifto domino veros ho­
pnittant, idemque fervetur in concedendi* lice­
nor, verafque cultu· exhibeatur.
aris dimiiforiis ad ordine*, fi epifcopi fint ia
s XVI.
provincia.

$ XIL

Sicut oportuit in ecclefia Dei graviflimorum C(Ki
quorumdam peccatorum cafus epilcopi· referva- r«r.
n ; ita conveniens eft, ut in foro exteriori eat··»Quia equum eft, ut qui altari defervit , de
(« graviores, te qu· majori indigent fpeculaaltari pafcatur.- non cqnurn tamenfi nullo contionc, & audoritatceifdcm quoque referventur.
miti
C«. tim. ftituto ftipendio, quidquid , pro ratione miniQuia vero matrimoniales caule, ubi de divor- h*tfletis exigere velit , miniftri relinquatur arbi­
tio, te Reparatione quo ad thorum ,xte vinea- ,1*/' *’
trio ; Hac fynodus epifeopis mandat , ut cum C
lam agitur , in populo Chriftiana graviffime
nulla generali· regula, terris adeo diverfis prrfunt: de eis tantam epifeopo· cogaokere pede,
fcribi poflit, finguli quo brevius fieri poterit ,
h«c fynodus ftatuit, ac jubet.
ia fuit diacefibus (lipendium miniftri· ecclefi*
5ro cujufque ratfone mihiftcrii, lc regionis conS XVIL
itione ad vidum congruum «qua «(limatione
conftituant.
Quod fi In aliquo caia epifeopis videatur ,
caulatn fuis officialibus, quoad procefium con­
ficiendum (ubmittant, decifione cauff fibi ipfi·
retenta. Quando vero ad hoc officiales delega­
mucniaÎac
Fruftra conderentur leges, fi iis obfervandis
ri contigerit, ipfi quemquam alium fobdelegai» <·, «·■<■- vigilans cura non adhiberetur, & de earum obre non poflint, przfertim ad telles examinandos,
capuiint,· fervatione nulla ratio peteretur. Quare confti& eorum teftimonia fufeipienda.
Toii<i c. tutionem concilii Lateranenfis, que incipit, Si>·,«Γ,αο4 cut «limi h«c fynodus fequura, decernit ac pr«5 XVIIL
•4«nin*o* C*P’1 ’ ut TfcoP* Per foiî diœcefe· viro· lia- D
Quoniam ob locorum diftaoyam notitia per­
,·. a, -, a tuant, dodrina , dr vit· exemplo probato· ,
F·’ rjui- qui folicite inveftigent, an, dr quomodo focri
fonarum, quibus caufq mandantur a (ummo pon­
canone», de huju· iynodi decreta ferventur , te
tifice plene haberi non poteft, te ex hujufmodi
k'ti. teftium lynodalium officio fungentes, primafudelegatione caufarum multa incommoda poffant
■μπΓ.) ,a. tura provinciali fynodo de fua diligentia , aut
oriri: SacrofanAum Tridentinum concilium re- Ms»·.··
MiLj'foL «glige“‘“ «‘Ionem reddant.
novans Bonifacii oâavi conftitutionem, qua inia
cipit, Xroratum, decrevit, a metropolitan·», tc auwu
ffi04 v«ib. ·y.Cciaurba
J XIV.
dioecclani· fingulis , ia fois diacefibus quatuor nftrJAJ.
41
faltim petfoMa ad id aptas defignari, quibus
‘u.'r
Singuli quoque epifcopi libros duos habeant,
cauli· deleganda committentur ; quam defiguain quorum uno , parochiales ecclefia· omnes
tiouem epilcopi ad fommum pontificem tranf- (·ι>»4.4·
foarum dicecefom deferibant, redorefque earum
mitterent; id circo epilcopi omnes hujus Mexiannotent, etiamfi per (e ipfo·, vel per vicarios
can· provincie in (ynodo provinciali congregaparochiis miniftrant, caufam etiam, ob quam,
ti, perfonas liujufoaodi deputarunt in hunc, qui
qui vicarios adhibent in ecclefia non relident , £ (equitur modum.
aut ad refidendpm non fuerint compulfi : In ai- c
?«v/«m fo ercbitfififtt» Mtxicéiu
illrfrijJiiH·
tero vero libro vifitationes icribautur per epi(1^
aMtnftlitx»»
copo·, vel per vifitatores fadas, quasipG.coDo&orjoannes furucro ccclcfip Mexican^ arrumque notarii (ubfcribant , ut in provinciali
chidiacoous.
fynodo conftare poflit quas ecclefia· vifitaverint,
Doâor Sancius SanSies de Mufion, ejufdem
qualvi non. Hoc enim velati ft imulo 'excita­
ecclefip (choiafticu·.
buntur-epifcopi, & vifitatores ad ea implenda,
Bachalaureus Petrus Garces , ejufdem ccclequz fibi ex munere incumbunt, atrtfi minus fe­
fi« theiaurarius.
cerint, de opportuno remedio providebitur.
Bachalaureus Alphonfus Lopex de Cardenas.
Dôâor Melchior de la Cadena.
Bachalaureus Alphonfus de Ecixa , canonici
ejuidem ccclefip.
:

Γ

Io8j>

LlB-IILT IT. IL D B O(HC- RBCTO1. BT Ρ LB B. &C.

I op ο

* rratnadifliact tfijrtft Guaceraaleafi A domino cohortatur, eifque precipit, ut impefi- ANNO
CHBttTl
»· /»·
itfciutt.
turn fuis humeris onus attente confiderent , & CHI 1STί
*»·>.
Petrus de Licbana decanus «defies Cuateeia, qui ipirituali (ubditorum utilitatis confun*s·
malienfis.
lunt, promitfdm premium animadvertant , ae
****
Didacws de Carvajal archidiaconus ejufdem
negligentet agentibus ftatutum fupplicium ob a·™ .k
ecclefi».
oculos ponant, divinaque adjuvante gratia , ad fi·*!-.*·
Licentiatus Franciicus Gonzalez fcholafticua
id toto pedore incumbant , ut in (no munere
*
obeundo omnem operam preftent. Quo «qto of'4'*
ejufdem ecclefi» ·
Bachalaureus Gundifalvus de Alarcon , theficii fui rationes parochis magis note fint , in >··*. <.
faurarius ejufdem ecclefi» ■
decretorum hujus fynodi > eorum pr»fertim ,
"Pcrfiaa a ’■fytrt'utliffïin» Mccbaacjnnafi i» fa<·
qu» ad fuum munus pertinent , allidua leâione
efifccfatcï decatata.
vrrfentur , librumqoe decretorum hujufmodi,
Licentiatua Alphonlus de la Muta, BcdeScopoft fex menfes a die publicationis eorum com­
uar decanus ecclefi» Mechuacanenfis.
putandos emant, Bc fecum habeant , fio minus
Bachalaureus Didacus de Orduâa fcholaftipondo decem mulâencur , quorum partes duc
B fabric» ecclefi», cujus excreent curam tribuan- i ,.
cus ejufdem ecclefi».
Doâor Alphonfua Raya canonicus ejufdem
tur, tertia vero accufatori, aut, eo deficiente,
ecclefi»
judici, a quo officio id fuerit judicatum.
Perfina defatata ·» fa» cfifirtfata a ’cvrrtadijfima tlHÎr»ft Tlaacallcafi.
5Π.
Thomas de. la Placa decanus ecclefi» Tlarcaflenfis.
Cum prcdicatione verbi Dei , ac doârinz
Bachalaureus Ferdinandus Pacheco archidia­
Chriftian» documentis maxime fubditorum men­
conus ejufdem ecclefi».
tes ijluminentur, & ad Deum dirigantur, pr»Bachalaureus Alphonfua Peter de Andradk
cipit h»c fynodus , ur huic rei curati potifficantor ejudern ecclçfiz.
mum invigilent, eo tempore , Sc ordine , qui­
Franrifcua de Beteta fcholafticua ejufdem ecbus titulo de fumma Trinitate, tc fide cathoii· Sap·
clrfiac.
ca prplaibitur.
«u.r.y·.
Doâor Joannes dc Cervantes 'befaurârius ciiiidem ecclefi».
Bachalaureus Garcia Rodrigue? Maldonado C
ZW adasfarfiratieat [attanunttram
canonicus ejutucm ecclefi» ·
Tcrfcna defatata r» /4· tfi/ccfata 4 rstrsS 1
rtuZjyimo .p</copo Tarataaeafi ■
Erpendant parochi difpcnfationem (aeramen­
Bachalaureus Franciicus de Quintana archi­
torum , qu; cibus , ic medicina animarum
diaconus Yucatanenlis.
Leon ardua Gonsalez de Sequcra thefauratius
funt , a domino fibi creditam , 8c quam fint
Deo rationem reddituri , fi in pafccndo grege
ejufdem ecclefi»
minus foil icite egerint. Quampbrem tamquam
Pcrjeaa defatata ia /ia· cfifccfate a nv»rcadi[~
fervi fideles mimfterium impleant , petentibaffine» ttifitfa Xaifcaaaafi ·
que, Bc indigentibus fpirirualcm cibum ne de­
Licentiatua Mattinua de Spes decanus eeclenegent, fed ita (c gerant, ne incuria, aut nefia Xalifconenfis
gligentia , adminiftratio facramentorum omit­
Licent i acus FranciQus de Segura cantor ejuf­
tatur .
dem ecclefi» ·
Fiancifcu? de Morales thefauranus ejufdem
S n.
ecclefi».
D
Licenti itus Melchior Gomez de Soria cano­
Vocati ad alicujus infirmi peccata audiendum
nicus .ejufdem ecclefi». ~
y
eo fine mora feftinent , (cientes egroti falutem
Tcrfcba defarata in fa· efifetpata artvtrtadrffpiritualem a propero eorum adventu peodere
fintn tfifctf· Gaaxaraucafi
pofie. Quoties vero fecus fecerint, pondo quinDoâor Sancius de Alzoris decanus ecclefi»
quagiqja mulâentur, fabrice ecclefi; , pauperi­
Guaxacanenfis.
bus, 8c accufatori eque diftribuendis, 8c ab of­
Bachalaureus Petros de Alavcs archidiaconus
ficio , ac beneficio per bimeftre fufpenfi fint. Si
ejufdem ecclefi».
vero quilibet alius facerdos , abfente parocho,
Francifcus de Couarrabias canonicus ejufdem
in cafu neceffitatis ad audiendum jseccata voca­
ecclefi» .
tus ire recufaverit. epifeopi arbitratu puniatur.
Quod fi parochus, aut facerdos hujufmodi ;groti idioma non noverit , interpretem adhibeat,
LIBRI TERTII TITULUS Π.
De officio reâoris , Bc pltbani.
ut egrotum merentem confolctur, Bc exhortetur.
Si autem fe ad id non teneri, valde tamen aniDc cfificic farerbi,
deffriaa citra.
m; faluti utile efTe, admonitus per interpretem
peccata fua çgrotus confiteri voluerit, Bc inter­
pres fpeâatç fidei fit , ea facerdos audire pote)
5 Irit - Curati quoque omnes fubditis fuis in mot. Ti4t
tis articulo conftitutis affiftant , cofque eshor- nt i 5· ·.
N imarum cqratu gerere, earum morbis me­
tentur, ad formam in catcchiftno ab hac fyno- f'••’t *'·
deri, Bc eas ad Deum ducere , in quibus
probato
n>$»ncb<· omnis currtotum'officii ratio verfatur do
, an
ar- contentam.
‘iu“ · A lc‘en?» fcientiarum eft. Sed quia in
a>i.f«r.>4e re tanti ponderis, &: momenti , ubi dc anitna$111.
H. qu·,! tum falute agitur , qualibet negligentia valde
miaX*|Kt. pcriculofa elt, parofio, omnes, tam frculares ,
Cum ianâiffim; eucharifti; , que cibus , tc
quam regulares hac (y nodos quantum poteft ia
vita anime eft, acperegrinantium in hoc luculo
\
·; CcacU. GrsrrT otn. χ\χ
.
1 t }
6»t'ANNO

PrrjkM

P

A

ιο$ι
AMMO
CHRISTI
’>·!·
**···*·*·

s» < i.bt·'

*%“*’·

Concilium Mbxicanum.

fortitudo, jam ulque a renafceniv ecclefia cum
fruftu animarum uberrimo frequma lit uftu ;
cumque optet facroianfta Tridentini fynodus,
at in fingntis mi(Tu fideles aftantes non folum
fpirituali atFeâu, fed facrarrwniali etiam eucharifti· perceptione communicent . Quorumdam
nihilominus adeo imprudent zelua eft, ut Indos
8r fervos, qui tanquam parvuli racons in Chriftiana fide nati, tam ialuttri indigent alimento
ab euchariftie perceptione arceri velint. Qpamobrem parochos omîtes b»c fynodus hortatur,
eifque jubet, ut Indet, ac ferves hujufmodiac­
curate edoceant vim , ic rationem tanti (aera­
menti, puritatem quoque conficienti», &animi
reverentiam , quibus digne le préparent ad euchaiiftis (umptionem . Quos vero hac animi
prsparatione difpofitos noverint , eia ( prefertini fi infirmi fint ) nullatenus euchariftiam denegari P*>iantur, ne line tanto viatico, tt fine
extreme unitionis (aeramento , ut eft titulo de
(aera unftione fancitum» ea hac vita difcedant ·

De

viiUeatU, C tere rrrea fnUitei, frefntieee
in fecrementernne receftient.

·**£“*

top*

ANnq^

Λ

CHRISTI
IS«S.

$ IV.

Qui vero fic denuntiati, tempon préfixe con­
fiteri peccata, Bc euchariftiam (umere negleaerint > laquenti fefto , vel dominica publice de­
clarentur excommunicari , tc a divinis arcean­
tur officiis, nifi de confeflarii confilio ad eu­
chariftiam non acceflerint .· fic autem eacommunicati, ab alio , quam a proprio parocho abfolvi non poffint. Hifpani vero, tc mixti > priufquam abiolvantur , pondo uno multantur,
Æthiope editi jam liberti, pondo dimidio, ad
ufus fabricas ecclefia, cujus fuerint parochialer,
pro fervis vera pondo dimidium neri perfotvant , eo quod negligenter fervos ad peccato­
rum confeuionem monuerint . Quas quidem
multas parochi non recipiant , fed ipfis prsefentibus, in arca recondantur, ad effetam bujufmodi in qualibet ecclefia deputanda.

S V.

Cum publice excommunîtatîs h« ratio ha­
beatur, ut fi quarta dominica poft rcfnrreâionem, emendati non paruerint, cum participan­
■ I · pirocni i»C0iB’C3 > <af rCgUi«iC>Qv IQtB TDr*
tibus excommunicentur. Si vera dominica quin­
U tum cognofclnt, te utriufque fexus fideles
ta adhuc peccata confeffi non fint, nec cucnarifibi commifli, in fua, quique parochia, ftatutis
ftiam fufeeperint , anathemate feriantor. Qui­
ab ecclefia temporibus peccata confiteantur , 8c c bus fic geftis, indices, five libellos fisos paro­
euchariftin facramentum fufcipi<nt, parachiales
chi claufos deferant , aut per providam perfofe0, utriufquefexus, Hifpanos, mixtos, Æthionam adeo opportune ad officiales epifeoporum,
P*·
ex *'tero P*rente Æthiope ortos, Bc indos
tranfmittant, ut ad diem pentecoftcs prcdiâis
decem annorum state majores, conjugatos, tc
officialibus tradantur i fin minus, pondo decem
c*l’hes fuis nominibus in indice dcfcribant, ex­
multantur fabrica ecclefi*, cujus parochi fue­
primendo familis capita . virum , tc uxorem ,
rint, tc piis operibus aque diftribuendis : Cum
filios, famulos, fervos, nccnonpxftorum , agriautem fervi decreti hujus cenfitras non incur­
colaram, tc aliorum in agris commorantium,
rant, decernitur-, ut pcena pecuniaria heris im­
fibi fubditorum , in eodem indice mentionem
polita augeatur , juxta fervorum retardationem
faciant, ut de perlonarum numero, quarum pec­
in peccatis confitendis. Si vero ( quod abfit ) acata audire debent parochis hoc modo conuet.
liqui ex hujulmodi excommunicatis , adeo per­
Indices vero hujulmodi fingulo quoque anno
tinaces , te obftinati fint , ut nondum in die
___ ___
conficiant
a principio quadragefima in Hifpapentecoftes eCclefia praeceptum adimpleverint,
noruo> Jocis; a feptuagefima autem , vel anlca
eorum abfolutio ordinario refervetur , qui eos
(fi epifeopo vifum fuerit ) in oppidis, feupagis θ abfolvendi facultatem nulli tribuat, ut ipfi ve­
Indorum.
recundia confufi , iterum non delinquant , it
alii metu perne cautiores evadant.

S L

t t,
c. n ? c,

tuOuad»
tit. ». coati.
Mήπ’ήλ
Uvqvirup
Vcrsast
iit. a» ροή.
atmoin».
Il.SO.Sl.·>·
St >, Mn.
». Uf. MCone. Mil.
v tu quo
ad lirrim
aeanitentio
pertinent io
rauKifio.

S li­
Moneant quoque parochi a dominica feptuagefima parocniales fibi fubditos, ne ufaue ad
Suadragefimz finem pete-turum confefuonem
iff.rant : fed potius ita fe adeam p reparent,
ut ante majorem hebdomadam peccata confeffi,
tempore ab ecclefia prafinito, lacrolanâam eu­
chariftiam peicipiant.

5

VI.

Indorum ctiam parochi tam feculares, quam
regulares , dominas Qua fi modo ros admone­
ant, teneri femel in anno peccata fua confite­
ri, quos vero repererint , eo tempore non fatisfecifle precepto, graviter reprehendant, eif­
que tempus ad confitendum prafiniant. Quodli
s III.
non paruerint , pro ratione dilationis punian­
tur. Ad dominicam autem penteeoftes officiali
Parochi Hifpanorum , dominica Qnafimodo
epiicopi indices , feu libellos mittant , quibua
inter miftarum folennia, tempore offertorii pu­ E deferibautur eorum , qui confeffi font, inge­
blice in fua cuique parochia denuntient Hilpanium, Se Chriftiani mores, tc hi ctiam , qui
nos omnes, mistos , Æthiope· , fc cx altero
fummunt euchariftiam , nectito illi, qui pecca­
parente Æthiope natos , qui nondum eo tem­
ta confefli non funt, quod patochi exequantur,
pore peccata confefli funt, nec euchariftiam fumfub pana pondo decem, aa ecclefia fabricam,
pferunt, ecdefiq prsceptum t ran (greffes fuiffe,
tc pios ufus.
& gravem in Deum onenfam commififfc . Ad
cujos cui pe emendationem eos moneant , qua­
f VII.
tenus prefinito tempore ufijue ad dominicam
fequentem inclufivepeccata confiteantur, tc eu­
Pro populo fibi commiflo orationer, tc facri- Cmdix M>
chariftiam fumant, fub pana excommunicatio­
ficia Deo offerre parochi debent, ob idquehec J. totiβ «··
II.
nis lata lententia , quam omnes ( fervis exce­
lynodus decernit , ut omni hus diebus domini­
ptis ) incurrant.
cis , tc feftis colendis mifla n *1* officio occur­

renti

>*·

i op j

Lib. Ill- Tit. II. Dm

officio rbct. it flbbami.

ANNO r*nt* celebrent · ncenon primas , ft fecundas A
CHkirri vefperas falamniter cantent, quibus quoties tp·«*>■
fimec non interfint, pondo anum ad fabrica eccleûa uiosn parfol tant.

S VIII.

1094

S XIL

ANNO
CHKIST1

Nullum extraneum matrimonio conjungant, <mAsaa

Ci prius per diligentem inquifitionem non conftet, eum nullo legitimo teneri impedimento ,
ac preterea ab epilcopo contrahendi facultatem via·
in Ccriptia habeat, justa concilii Tridtnriui decretum , fub poena pondo quatuor ad ufum fa- LcuJu s”
brica, ft accufatoru, feu accuUtorc deficiente, ·ι»»ο·
judicis id judicantis.
'

Omnibus diebus domiaicii , inter miffarum
folemnia tempore offertorii fubdltis annuntient
Mnr.cir. fefta colenda, ac dies jejunii «t pracepto, quae
•rM'i··· »■ in fequentem hebdomadam inciderint, fub pm.
ai> rob·** n> Pÿn<*° quatuor, accu fat ori, fc piis operibus
4Μ»·ίά· diftribucodis ·. vigiliae etiam beata Mariai vir.
b*"·
ginis, qu· non jejunantur , dies itidem rogaParochi ftatim ac fuerint requiCtf, interdiAa
Surf, t'onnua evulgent, moneantque fubditos, ut hit
ro·. diebus jejunandi , dr ab efu camium abftineo. * ft cenfuras, prout fibi foeriat a judicibus eccle*
fiafticis injonAum annuntient , ac promulgent,
* l*udabileae fidelium conftietudinem fervent,
*' "«i*1»
fub perna pondo decem ad ufus fabric*, fc pio­
Ertwiâaè*- P’° ot
Ί· obfervatione jejunorum decrerum operum fi autem paroehialis aliquis cum
ιο|Μΐο·<> turn eft, net non indulgentiae ob id flbi conparticipantibus excommunicato», vel anathema­
» e*^e<n notas faernnt.
te percultos reponatur , eum parochi admoneant
•cirifrlhb.
uc vel fe domi contineat , vel e civitate , eat
| Ut >1 JI,
S
1Λ.
oppido egrediatur , ne colloquio fuo alios con­
1« Git·**.
*2·,* ’**'
Singulis oAo diebus fanAiŒmum encharifti·
taminet . Quod fi horum monito parere nolue­
’
facramentum renovent, confecrantes hoftiam eo
rit, auxilium implorent lacu larium magifttadie, vel pridie, ejus diei confoAam , corpora*
toum , quos huc fynodus exhortatur , ut in re
tam jufta ecclefia opem ferat , quo excommu­
lia Cingulis quindecim diebus lavare curent,
qua cum ad lavandum dederint , attente refpU
nicari hujufmodi eidus abfolutionis remedium
ciant, ne particula ulla in eis remaneat ; Puri*
perquirant.
ficatoria itidem Cingulis quoque oAo diebus
mundentur. Quoties autem in aliquo horum ne-_
S XIV.
gligehtev egerint , pondo quatuor mulAentur, «Curent diligentes , ne in ecclefiis quidquam
lumptibus umpadii coram aominici corporis ladefit, quod ad earum nitorem, Bc ornatum, ac
cramento ardentia applicandis.
divinum cultum pertineat , fi vero ad id re aliqua opus fit , epifeopum certiorem faciaat, ’■‘“F··
5 X.
ut opportune providere poflit.
Parochi juxta concilii Tridentini decretum,
t*T. 14.e ,, antequam ad conferendum baptifmum accedant,
5 XV.
diligenter ab his ad quos fpeAat fcifeitentut,
tu ·· quem vel quos elegerint, ut baptizatum de faQuo melius in (aeramentorum adminiftratioSapuGn /j. cro fonte fufeipiant, Bc eum , vel eos tantum
ne dirigantur, parochi omne» direAortum con*
ad illum (ufeipiendum admittant , doceantque
feflariorum ab hac fynodo defignatum , Bt ap­
eos quam cognationem contraxerint, atque Ibprobatum , fecum habeant, ejufque tegulas fer­
lum eorum nomina in libro deferibant , quamvent. Qui vero eo caruerit , pro fua ratioM
vis alii , ultra defignatos , baptisatum tetige­
contumaci* , ufque ad officii privationem plerint .
D
Aetur.

c χιπ.

s XI.
Αν

C*“ÜM'·

, et ftttMu rttttÂieet

Ad vitanda incommoda, quz, labente temP°re ’ Μ tetuln °hlivione naicuntur , in facram,K Vm«.
prefertim iterandis , Bc matrimoniis ex
■i. > t <». cognationi» ignorantia in gradibus prohibitis
Nter alia enratoranv pusctpua munera, unum
* Mll“ ’· contrahendis, mandat hzc fynodus, ut parochi
gLJu*·?' finguli tres libros habeant, in quorum uno baillud eft, ut peccatis publicis , quibus ira
Det in populum irritatur , remedium afferant,
ΐΜ^ίύηί»!· ptixatorum , eorumque parentum , & compaviaique vitiorum omnium intercludant. \
trum * baptizanti» quoque nomina deferibant i
JlLo. in fecundi vero libn parte una cos, qui matriz» c«ec. monium contraxerunt, parentes quoque eorum,
S II.
T,u.trf2.4' Bc patriam , teftes etiam matrimonio affi (tentes
m«tr. m Mi- annotent · «c u»o proprio nomine maniant in E
Quamobrem parochis pr*cipitur , ut in fuis
ta i rait.» altera vero parte defunAorom nomina , cum
parochiis diligenter feife/tentur, fiotne malefici
tamuMt
taenia, anno , fc ecclefia , in qua fepulti
nommes, iortilegi > venefici, concubinarii, fe­
■uutaMU funt feribant. In tertio denique libro , cotem
mina impudica , leo* , publici aleatorum fur<tuMm. qui fanAo chriimete leliniti funt , parentum
fceptores, diverforia ubi inhooeft* femina com­
i’"®' ·! «l»oque » compatrum , ac confirmanti» nomina
morentur, aut alia publica hujufmodi peccatas
'Apponantur. Hi porro libri , ad formam ab equibus fi aliquos irretito» invenerint, eos beni­
Miim 1. pifeopo pnsferiptam efferventur, quibus, fc in
gne moneant, Bc ad culpa emendationem hor­
feriptis, ac parochi nominefubfctlptis, tam
tentur . Quod fi minime refipuerint , eos fuit
«niurut. in judicio, quam extta fideles edhibeatur.
in libellis defcribaat, Bc officialibus denun­
confirmé1
tient , ut pcenis, fc aliis convenicntioribus reme­
tionic bdfhlj
nifinhoa*
*
/
diis coerceantur ; fi vero ex hi» peccita aliqoa adeo
(yn»r. de
publica non fint, contra qua dc jure procedi non

I» COBciî.

I

Qjiirvp

.

CoUClllOM MeXICàNOM,

109}

ANNO Γ°®' > *mo n>»g‘s epiicopi hortato corrigi pof- Λ
CHRISTI fe videantur, ea epifeopo clam nota faciant , ut
υ'5· falutarc hia malis applicet medicamentum.
ai

$. III.

Scifcitentur itidem in regionibus fibi fubdiMarfc. i.i. tis , an aliqui mercatorum praetextu ab uroiibus fepatati vagentui, te in adulterio vivant ,
inquirant quoque inter muliones veredarios, Se
alios hujufmodi veAores , an aliqui hujus ge­
neris fint, quos cuaa repererint , ab adulterio,
fi in eo funt , revocati ad vitam conjugalem
compellantur. Quod fi aliquos binas exercen­
tes nuptias invenirent , epifeopo nuntient, ut
quemadmodum oportet, graviter cos puniat
B

5.

IV.

c„„„. 4«

Eleemofynas in fuis parochiis, & regionibus
«ao- ab his peti ne patiantur, qui extranei funt, (i" n '*
ne epifeopi licentia in (criptis id tamen de re­
ligions per ion is , mendicantium ordinum fupetiorum pcimiflu,, eleemofynas ad viâum mona-.
Aeriorum quaeritantibus ne intclligatur, nec dc
•grotis , Quorum inopia manifeita eft , dum­
modo fcheaam oftendant , qua conflet pre ter i.
ta quadragefima , peccata fuiffe confeflos , aut
intra ties dies ea confiteantur
Virum au­
tem , tt mulierem fimul mendicare non per­
mittant , nifi ic conjuges efle fufficienti probent C
teftimonio .

Dt hii , fuc tel ftrethu fuderam arriaraf.

$. I.

Iopff
“Â5ÎS5·
CHiim
s>«|.

5. m.

Nihil Indis fibi fubditis , per fe, aut interpolitam perfonam ad ccclefiarum ornatum , tc
cultus divini ufum vendant . Si vero fecus fe­
cerint , rei venditae jaAuram faciant , It epii­
copi arbitratu puniantur.

s. IV

.

In luis regionibus duos tantummodo equos μ<Η«. ut,
habeant, ne fi pluses habuerint, Indis onerofi ■*'*-**
fint, te fumptibus ad alendum equos molefti,
nifi pro ratione regionis epifeopus aliter judica­
verit, tunc enim de ejus licentia pluses , quam
duos habere poterunt. Canes ad venandum ne
alant, neque cum ab uno oppido, in aliud vU
fitandi gratia diverterint , venando perambu­
lent , fed ea gravitate , qu· patres fpiritualcs
in eo officio exercendo decet, incedant.

s-

V.

Vagos homines, aleatores, dr eos, quorum

it

fufpecta fama eft, hofpitio ne recipiant, hi enim
Inois perniciofi funt , & eis offendiculum pa­
rant
fin minus fecerint , graviter ufque ad
officii privationem pleâantur . Hoc tamen de­
creto non prohibetur , ne hofpitales fint erga
viatores, fine Indorum incommodo iter agentes.

S. VI.
Quia Indi timidi funt, Se pufillanimes, oportet parochos cum eis manfuete , ac benigne «a. 1 c 1'
agere , nec eos minii deterrere : fic enim Iit
ut languefccntes animo peccata fua confiteri non
audeant, ac falutari poenitentia remedio deftituantut .

Mesir.·.', Z^· UP IENS hrc fynodus, ne miniftrieccle·♦·
fi· Indos exactionibus vexent, neve Indi
litibus, quas ipfi movere folent, mimftros exa­
gitent , ftatuit, ac pneipit , ut parochi nihil
quidquam ftipendii , vel vidus , ab Indis pe­
5· VII.
tant, neve amplius accipiant, quam quod libi
fuetit conftitutum
Quando vero id accepe­
Quamobrem pracipit hac fynodus , ne pa*
rint, in libro cum die, menfe, ac anno deferirochi per fe in Indos animadvertant , fed per<. <0/. >lr
bant, ipfique ac procuratores loci, fcu oppidi D fifcales, & juftitia miniftroaaad id deputatos,
fubfcribant , ut hujus rei monumentum extet ;
in quibus corrigendis modus adhibeatur , nec
falfifque teftimoniis, 8c calumniis aditus inter­
corredionis forma ab epifeopo prxfcripta ex-«a. 4. e. I.
cludatur . Cum autem ad oppidum aliquod vicedatur ■
fitandum diverterint, ibique ei cibus fuppedicabitur, ab oppido, ubi relident viAus nomi­
5. VIII
ne nihil accipiant , ncc cum in duobus locis
miflar celebraverint, ab utroque ad viAum ftiIndos, cum periculo mortis sgrotantes pec­
pcndiuin petant.
cata confitendi , Sc euchiriftiam fumendi cau- ,***“, **
fa . ad ecdefias., feu monafteria deferri nul­
S II.
latenus permittant , ut eft titulo de lacra um>
Aione fancitum .
Non folum ab omni cupiditate., te avari­
tia, icd ji.ita apoftoli praccptum , ab omni ea­
J. IX.
rum fpccie ecclefiafticos viros abhorrere opor­
tet . Quapropter fieculares, Se regulares Indo­
Quo facilius , ac promptius fubditis in tri­
rum mmiftri fefti alien jus celebrandi gratia, lo­
bulatione pofitis parochi fuccurrant, 8r fubditi *<·»«’’■ <ca jurildiAionis fust ne adeant , nifi infra oAa- E ad ea, dc quibus opus habent parochos inve',· c
vam fefti, commemoratione vero omnium fide­
niant, ii prope ccclelias commorentur. Si vero t. fiaôaa
lium defanAorum celebritatem ultra decimum
dumus habitationis parochi intra ecclefiamcon- Q!‘”s·
tineatur , ad cultum domus pro honeftate , & £2^ '1
quintum diem menfis Deccbrii, ne protrahant
*■«"·'·
Porro a feria quarta cinerum ufque ad domireverentia loci mulieres ne adhibeant , eadem- mu», i <*.
nicatn piimam quadragefima tantum , homique dc esufa , nec confefliones domi audiant ,
num capita cinere fpargant , Jocum ad id denec matrimonia difeutiant, fed tantum in ecclc-”'^’"*
>.<!> i.n.· jjaentes , in quem omnes fuarum regionum
fia, fub gcena pondo fex quoties contrafecerint,
homines commùdc , hujus rei gratia convenire
accufaton , Sc fumptibus juftrtic diftribuondopoffint .
'
v
'
rum. Coni vero alipujus rei gratia , que ad offi­
cium pertineat, Indorum domos intraverint, eos

fibi

1007

LlB.m.Tic.IILDlBW<WlCUTUCATHlDlAl-lT PAROCHIAL. &C,

ANMq* fibi comite» adjungant > a quibus omnis pear*
CHMSTl fisfpicionis occafio omnia· aliena fit.
S.X.

Mak.^c,
Devotionem fubditorum augere ftrenue pro·.*»·
cutent , diebus quoque finguli· , quibus miffam audire praceptum non eft, cam mane ce­
lebrent , te campan* fono Indi vocentur eo
tempore > quo fine impedimento negotiorum ,
aut operaram miflam audire poffint · In die­
bus vero « in quibas es pracepto miflâ au­
dienda eft , fi (obditi longe abluat , a loco
ubi celebratur , eamque in viciniori ecclefia
audire poliunt ne prohibeantur , in aliena pa­
rochia facrum audire in oppido cis ab epiieopo dcGguato ·
J.

XI

.
Indos carcere inclufos , fingota quaque
< "r^aX* hebdomada femel viGtent > eofque in ttibulaQ.«uo(>
tione afflittos confrientur > te impeditos quo“““••7·
minus do&rinc Chrif.ians documenta audire
poliint , paterno selo eadem doceant , judi­
ce fque adeant , eofque pro caufs expeditio­
ne , fe libertate detenturum hujufmodi deprecentur .

I0»8

LIBRI TERTII TITULUS IIL

AMMO”
Cnairrt
•s»j.

De bcncficiatis cathedral ium, flt parochialinm (
flr coram officiis.

Dt

Itttfielutnet initii t/kii
Mi" .

JL

OPULI Chriftiani devotio , ea re aumime confervetur , quod mirabilis ordo j·
cultu divino cernitor , ob varietatem officio­
rum , tc minifteriotum > ca quibus militantis
ecclefia ornais varietate pulcritudo mirifica cer­
nito· t quod> quam ob eaufam diligenter cu­
randum eft, nc divina h*c harmonia , ullate­
nus diffrnet, immo pecbendati , flr bénéficia­
it omnes , plene id totum adimpleant , quod
fibi incumbit ex officio » cujus ratione benefi­

P

cium confertur.

*

5 IL

Quod ut fiat » hsc fynodus in primis pre- CMt
cipit , dignitatibus , canonicis > prehendat is , * tk.
bcncficiatis , le miniftris omnibus ecclcfiarum
cathedralmm , ut in omnibus , tc per omnia
infiitotioixs dignitatum , canonicatuum , te
S- X11.
C beneficiorum hujufmodi obfervent , rituale >
quoque ftatuta > decretaque hujus fynodi, fub
Er pe tient ia comprobatur, eam effe Indorum
panis in cis contentis , adimpleant.
naturam , ut facile , qu· dodi lunt , oblivi.
fcantur , fi cis inftituendis aflidua diligentia
Mciic.i.«. non adhibeatur . Ideo parochis praecipitor , ut
S- IIL
<i.
bis faltem in anno parochias > &*diftriâusfros
vili tent , quo Chrlftianam d iftrinam Indos
Quando epifeopus prsbendatum aliquem *n
carcerem conjecerit , eumdemve fufpenderit , € M.
doceant , Se quos doltrinas Chtiftians igna­
ros repererint, annotent, tc feribant, eoique
«communicaverit , aut diftributionibus priva­
verit , ne mulda hujufmodi fruftreotur , pread capeflendam juvent
Quod ut praftent ,
Indos aliquos bene inftruAos , quorum fides
bendati ceteri , huic remittere ndn poterunt ,
quod ex abfentia , vel condemnatione arnifefpeâata Iit , adhibeant , iique coram benefivit , nec tantutndem quantum perdiderit ,
ciato t cui hac cura incumbit , Chtiftianam
aut aliquam partem in compenfationem » aut
doârinam alios edoceant , te de illa ab eis
alias eidem condonare. Quod fi fccus fecerit,
rationem quarant ■ Idcmque faciat minifter
feu beneficiatus hujufmodi , ne fi facerdos huic D adus > te contraâus hujufmodi irriti fint ,
to»umquc id , quod remiferunt , in foro
rei operam non navat' , eaque cura Indis com­
couicicntic folvere teneantur fabrics cathé­
mittitur , contemnatur hoc minifterium.
drales ecclefi· .

$. XIII.

S

IV.

Ne vero hsc , qus hoc titulo decreta funt,
difficultate aliqua involuta fint , declarat hec
Ad divini cultus augmentum , fanâum con- μ,*,.,,
cilium Tridentiaum interdixit , ne ullus duo UMlndvk
fynodus , nomine cur^qrum regularium Indo­
beneficia obtineret , cujus auâotitatem ferum oppidis comprehendi* priorem , guardiaquuta hsc fynodus decernit , ut capella in ”u.Stro*num, vicarium, aut prsfcâum monafteriorum,
cathedralibus
eedefiis , feu parochialibus' in- ««dû
quibus Indi fubditi funt ; in civitatibus vero ,
ftituts , fi a primsva fua inftitutione digniaut oppidis Hifpanorum , religiofam perfrtati alicui , canonicatui , feu beneficio annam , cui a fuperiotibus adminiftrationis In>·«·’«- dorum cura demandata eft· Itidemque exponexs non fine , nequaquam capitulari alicui ,
«ΐοηί'
n*t ’ ‘n omn'l>u* · qus prscipiuntur curatis, E feu beneficiate conferantur ,
fed clericis
jumo'umô per decreta hujus fynodi comprehendi curatos
aliis , qui cis inferviant , ficque fiat , ut
■ ι·ι ink, regulares , qui non cx voto caritatis , fed er
miniftroràm numerus , te cccleuarum cultus
ik.i.ut.officjo
aunus exercere debent , fi illud in
accrefcat.
ic fufeipiunt . Quoad poenas vero defignatas
aliter oon comprehenduntur , quam Ut titulo
S- V.
dc panis expreflum eft ■
T<4et. ·Λ. |.
Prehendat i omnes cujufcumque conditionis‘•♦■arcom.
fint , fcrmonib'is, qui ad populum inter miffatum folennia habentur, ^prsfentes adfint , in
d«q«lcathedrali ecclefia , aut ubi decanus, tc capi- ~s· ·« <·
tulutn in forma capituli intervenerit , fob pena amittendi diftributioncs co dic percipiendas Stem.
Htio-

i

109 9

»»**■*▼.

Concilium Mixlcanum.

>οβ*ί1ίίΤΙ*itoo

ratiore miflz conventui lis, 8e proce flion is. Ne A die , menfe , anno, te teftibut defer ibant, ut ANNO
autem divinis officii, & pssedicatioai verbi Det
ea de re publicum citet monumentumChristi
interfint , ob quamcumque ecclefir rerum ad·»·*.
miniftrationem (ibi Injunâam , nullatenus eis IIIcufentur.
PunAatorum etiam officiam exerceant , an- sTn«4. d·
notentque bénéficiâtes, & capellanos, qui mifi- Quirvf·
5 VL
fas , quas debent non .celebraverint , aut qui ”βί· >*·
anniverfariis , Sc feftis capellarum , ubi eccleItidem przbendati , bénéficiât! , tc miniftri
»Λ**,*ά*1 olnnel
ecclefie , etiam fi factrdotes
fiis fuis infervirc debent, non interfuerint, epif& flaim l*nt> feria quinta in cena domini, inipfamilcoptsmque aut vilitatorem facnft* hujus rei cer­
tiorem faciant, ut punitis negligentiis , volun­
•<ii c.< h fa eonventuah communicent , fi vero quis feJ*;1·'"'"1 '■ cut fecerit , diftributioner illius hebdomade
tas eorum, qui capellas fundarunt, integre ad­
amittat. Quo vero debitus cultus’·, tc reverenimpleatur .
«Ium,,
tia cruci adhibeatur , in qua Chtiftus crutifi,u* noftrz falutis myfterium operatus eft: Prr- B
LIBR I TERTII TITULUS V.
A Μιΐ,ή. ■. cipitur przbendatis omnibus, benefit iitis, Sc
Dc vira, & houcftare clericorum.
,, tn dc curatis cathedralis , & ceterarum ecdefiarum,
Ί<·κ<*οα. ut i proceflionibus publicis , feu in humandis
Dt clericorum htiit» , C^ca/ru extern» .
kMiiim defundis crucem comitentur» ab exitu ejus ec«
etelise, a qua pro fed i funt, ufque ad reditum
ρ,ο-Γΐΐυ,η,. ln eiinjem jn forma proceflionis , ne populas
S I.
up.&tonci iacerdotibus avanti* notam inurat » n depou.«r<er,wm Uto funere crueem poftei non comitentur :
f\ UONIAM clerici , aliis omnibus , tam■mmo potius > c* *n crucem reverentia, & dequam exemplum nropofiti funt ad imi- m«k. i <.
û'°" ’
votio eluceat in eccleftaftieis , ut aedificationi
tandum , adeo ut illa domini fententia , qua ♦·■ fcM««.
potius populo fint , qoard\frandalo > Quod fi
difcipjlos fuos lucem mundi appellavit , de
asr
quis in hoc deliquerit , diftributiones , Sc ob­
eis non incongrue intelligatur ; oportet ma- ,.
ventiones , ea proceflione , aut ea tumulando
aime , ut non folum interius le compo- <·«< «><· a«
nant , fed ut exteriori habitu honeftatem , Se
mortuo fibi provenientes amittat : in quo exequendo, ejus, qui in choro prefidet , conficien­ C rnodeftiam préférant , ne hominibus , de ex- Miiân.
tia oneratur , fin minus , contra cum ievere >
ternis folum judicantibus feandalo fint , eo- > «·· 4«<l«.
rumque ftatus, Sc minifterium, in contemptum
J1,
ut oportuerit, procedatur.
veniant . Idcirco in exeeurionem concilii Tri& a,,
dentini hzc fynodos ftatuit , ac przeipit , ut »<α <ι«κ.
LIBRI TERTII TITULUS IV.
exterior habitus clericorum omnium (acro ordiDt efficit fccriftx.
ne initiatorum virtutem, honeftatem, morumque gravitatem oftendat , prout decet clerics- A it a,
lem flatum, quod ut melius fiat, iequentes re'
s I.
gulas obfctvaBbnt.
•a. c μ.
EMPLORUM ornatus , 8r exterior cul­
<
§ II.
ALmenf.
tus, ac divinorum officiorum celebratio,
er cura , Sc diligentia , quam facriftz magok iS-fc
tes , Sc minores officio fuo impendunt , non
In primis, clericali toniura inGgniti fine, ad x.i«n. «.
mediocriter dependet . Quare in eis injungi­
eam fosmam , quam ratio uniuicugulque otdi- »
tur , ut omnipotentis illius domini magefta- D rus poftulabic , comam non nutriant , barbam n«à.<ι«,^
tem , cujos domui inferviunt contemplantes j
novacula radant , vel ita recidant , ut nihil Svir>4^.«
Cun tie.
fzculare remaneat , quod populo ludibrio c(- d* ,,hY
Se fententiam Hieremiz propheta, quz maled« offic (i.
ie poflit . Habitum honeftutn deferant , tuniή,ζ
diâum illum appellat , qui opus Dei negliccift iynod.
genter facit , ob oculos libi ponentes , toro
cas claufas , aut alterius generis cum pallio, fc bpu«e.
dc Qwirogc
<onft jq. A( peâore incumbant , ut ecdefiz cum nitore ,
quod mantellum vocant , ad talos ufque di-n *
qf «a Mihf. Sc ornatu teneantur , Sc indumenta facra , Sc
mutant. St in omni veftitu non alium, quam
*
Ut. d-IJCtift.
alia quaeque ornamental conferventur , miliis
nigrum eoiorem adhibeant . Verumtamen fi ,a ). ,i.
etiam , i divinis officiis celebrandis totum
hec faciendum fit contraAiori habitu , Sc ad timerrf i*
GttnttenT.
iter accommodato, nigri tamen coloris, Sc pa- Jci,/,'
d« offuso f<- id , quod opns fuerit, tribuatur : In quibus ,
c«H a f fc Sc in altis fimilibus , quod in rituali , tc de­
rum Infra genu demlflo, eis uti liceat , ut ex
>d <i«fynod· dc
cretis hujus fynodi facriftis injundtum eft, in­
hsbitu clericos, Sc ecclefiafticos miniftros efle,1110'
Qvitofl
1 .
gttliVCOÎ.
ubique appareat.
If II violabiliter observent. Hoftias ipfi per fe con­
MiUrt ♦·
fictant , aut faltem in his conficiendis prsefend« vita , k
f<0.
t » r
booclL slcfses adfint , nec patiantur , ut Indi (ipfis non
.111.
nw > & fy.
««tbo < len­
tus , vetlica* videntibus ) eas conficiant Λ nec in luis domi­
0o^«l dc
Io hoâus.
bus venales habeant . Quod fi fccus fecerint,
HotojAric· veftimento , undulatove ■ (ubfe- ο<·»οι·
rico ,\aut opere gorvaranio ex Caftella , aut ‘“R®· ■*’
pro fua negligentia in re tanti momenti , Sc
quz ad fanftum milTz facrificium fpeâat, gra­
ex China allato , ne utantur , prebendati ta­
viter punientur.
men , aut licentiati in theologi* , vel decretis
per probaram univerfitatem togas fubfcrici tafetanco opere , aut gotvarani intertexti domi
S II.
geftare poterunt , foris vero fine pallio, man­
Quando fuerint reqpifiti , vel ob notatii detello nuncupato, ne includant . Manicas ferig, vel quod ia impediatur, ecdefiaftica
ci rail, calceos, aut crepidas, hololerici villopartibus nuntiabunt, St cenfuras publicafi, caligas feritas turgidas, Sc diflèâas ne de­
denuntiationefque , &■ publicationes, quas
ferant , veftitu fimbriato . clavis fericis, phyt , in dorfo editiorum hujufmodi , cum
gilve, aut fegmentis ornato , ne utantur , fed
t
fegANNO
CHRISTI
.11».

T

S

Lit. ÏIL Τιτ. V. Di

Vita at Howiîtati,

fegtncnta rafi ferici, auttafetani, que duorum, A
ANNO
CHM1ST1 aut trium digitorum latitudinem non excedant,
in extremitate pallii , feu mantrtt geftarc po­
«ill.
Froviac d· terunt. Galerum acuminatum, feu td genus pi­
Qutfoga , Ik
Lia. ôbt Γο- lei, quod Hifpani montera . aut gort< appel­
ρο.
lant, aut fericum pileum , ne deterant j fed
hovioc. de
tantum laneo galero , tc ec forma coofeAo
Quuog. «A.
utantur , quo gravitatem fui ftatu profitean­
tur.

fcc.

i ιοί

ftiefae, aut accuiacori , tc judici a quo fenten- ANNO
tia lata fuerit , ■quis partibus , diftribuatur . CHIUFTf
Qui vero rebus aliis hoc decreto lancitis contravencrint , quoties id commiferint , panam
pondo oAo incurrant , qua piis operibus , ac
judici cx officio contra cos fententiam ferenti,
fi aecufator non adfit, eque applicentur . Ca­
vetur autem , ut veftibus , quas ante hoc de­
cretum ferre licebat, per odo menfes, tc non
amplius, uti liceat.
J. X.

CamiGas ad collum , tt ad manum crifpas,
vel artificio elaboratas, in lacro ordine confti­
tuti rejiciant . Zonae ferica* auro, argento éc­
latai , cothurno· albo· argenteo
, aliove colo- B
v
4ij i.iah- re elaboratos ne déférant · Cnirothccas odori“’
bus conditas , aut difleftas, colore aliquo tin",‘m>im*i. ^as nc ferini· Anaulo» non induant, niliquir. >. w. a. bus , propter officii munus , aut honoris gradam, lint jure concefli, qui vero fecus fecerint
Miiqu siia annulos amittant , eorumque pretium in ufum
■ateiati·. piorum operum erogetur . Cujus rei exeeu'i®' Pdio^us , & miniftris ecclefiafticis injunLiwMnf. j.
illj «.<<.
Gma. ufc
fcfta n.|.
M«ii. ι.α.

it

Cranat.
viti, fc bo
dc». ■.
I.pi9vta.4·

Qui vero hoc decreto prohibita attentaverit,
aut que de cetero epifeopua quoad clericalem **^~,γ*·
habitam publico ediao vetuerit, prêter panas <_,.«b.
contra eos hic ftatutas juxta formam concilii ’·*“*“
Ttidentini, gravioribus aliis panis punientur ,
ufque ad fulpenfionem , tc officii , ac benefi- n&m. k
cii privationem , fi id eorum contumacia po- ter -i»
ftulavent : ne qui· dc eorum exteriori habitu
oblervare contemnat, quod ad populi Chriftia- jmm*·
ni rdificationem, & bon· .vita exemplum non 'TraU- *·
mediocriter confert.
"'±‘^1.

·

•kecuNi i«-

C

V
*

’’

Dr nitiiulii ffcBtculii tuuii, 0" uBintilnn
frtfutii.

(^MTOgA «A»
i· < u.
Quoniam vero alii in alto extremo verfanSL
JU,a'
tes , clericali ftatui dedecori funt , qui nimis
4,
)c abje&is veftibus , fordidis > tc pannofis utun- C
T multorum interitus , vulneri , aliaque
kone». ,1*. tur, praecipit hac fynodus, ut It quando olfidamna, qu· ex taurorum fpedaculii pro­ MotM
ncuM.MS. cit|el veftibus hujufmodi indutum quemquam
veniebant vitarentur , felicis recordationis laNoti·
Pius
Uic»dou v, compercriot » eum m publicum prodire ne papaps V. motu proprio , principibus , rebofpuo.o, u»i tiantur, donec decenti habitu ( fi poteft ) ipbliciique fub pana excommunicationis latas
fup num. t. ie
i- fe induat , aut ei , iir pauper
--------- It: , veftitus
fententiz pnrcipit, ne taurorum fpedacula fie­ J.l. Om··.
Gt*n. ubi
protide
acur
.
fup eu «.
ri in fuis jurifdtdionibus confentirent . Inter­
fyaod- de
dicit itidem , nc clerici regulares, tc f«cu la­
Quitlgl
5 VI.
re· facto ordine initiati, vel ecclcfiafticum becoolt. ji.
neficium obtinente· , fpcdaculi· hujufmodi , τ·ι«.·*.*·■
MihtMale
cvnc. 5. iol.
Lugubre· veftei clericis interdicuntur, nifi pro
fub pana excommunicationi· affifterent . Po- <· »*· * $·
morte patris , aut macris , quat tunc ad mo­
ftea vero felici· recordat. Gregorius papa XUL JZrJT,
geftent ,- nec aperto
capiie
Cmidu.
«dum fcculariutn ne w
a
a
fuo spoftolico breyi conce/Iit , taurorum fpertoouc. a< incedant, aut batbatn hujus tei caufa relaient,
dacula , his tamen cond^ionibus , fi ca fefto
Qriftiga »A.
......
neque his veftibus amplius quam per duos mendie ne fiant ; fi gubernatores , aut magiftratus
fes utantur.
D quantum fieri poterit , diligenter caveant , ne
ob hanc eaufatn altcujus mors eveniat . Nec­ Ml Gmcî*
S VII.
non cenfuras, tt panas, quo ad fscularei per- Gallego
fonss , tc militarium ordinum milites in facra
Superpelltcea , rete , aliove eleganti artificio
ordine minime conftitutos (ufpendit : Quare ■cUocMto*
aibet en.
elaborata , aut adeo contraâa , ut infra genu
juxta hanc conftitutioocm Pontificis , quorum­
non dimittantur, ne induant .
dam clericorum licentiam hac fynodus animad­ Greg. XIII.
vertens , ftatuit , ac pracipit , nc ullus cleticus in facru ordine conftitutux , aut bénéficie­ iMt
S VIH.
ras taurorum fpeftsculis interfit , fub pana in
Equo ne vehantur , nifi iter fecerint : fi ve­
apoflolicts litem ftatuta , ac graviorimis aliis,
ro mulis vehuntur, eas ne ornent , neque or­
quibus , ut huic malo occurratur , contra eos
natum gualdrapium, * eis adhibeant, ntfiprcprocedetur.
m·» >.<■«·.
y .. Gran...
« hoc eft bendati fint , aut licentiati , vel doâores in
ubi faflt
theologia , vel decreti· : qui hoc ornatu ( la­
It. fc Tol.
neo tamen ) uti poterunt , fericis vero aliis E
5- il.
fin», fc'
ornamentis , frenis ftapyis , aut calcaribus de­
lynod. Je
Interdicit etiam hac fynodns, ne clcricusul- l*-»-'· iQwifog»
auratis, aut argento laboratis nequaquam utan­
lus facro ordine initiatus, perfonatus, aut lar- ** ·'c “
coati ji.
tur.
vatut incedat -, neque in comadiis perfonatn
t agat, etiam in feftocorporis Chrifti: neque cum
5 IX.
thorace , aut caligis quantumvis permiflii, fine
Omnea hujui provincie clerici facrii initiati,
tunica talari j>er viai , tt plateas deambulet .
cijjuicumque ftatu· , & conditioni· Gnt , quod
neque aliis utatur varii colori· profanis orna­
hoc decreto eii jubetur diligenter obiervent ,
mentis, fub pana pondo vigintt , fi fetncl id
tebufque ifi eo prohibiti· ne utantur . Quod fi
commiictit : li bis , duplum perfolvat : idque
fecua fecerint, oc in habitu fcculari inceffcrint,
in fumptut jufticias , accufatorem , Sc pia ope­
veftei amittant ; carumque pretium cxccutori jura conferatur ; fi vera ter , cum epifeo-

U

pu$

«IOJ

CoNCIlIDM MetlCANCM.

“T

*»««««·

g|04

anno P“’ P«r d*os tncnfe* ab officio , tc beneficio
CHKisn lufpendat.
• »»5·

AXNÛ
cHmm
• s·»-

fin.

m<ik ■.·.
Ne cantiunculas inhoneftas , tôt profana·
♦*·* 1 *“■ cantent, nere in noria miffis, nuptiis, aut aliis
cwâTiii ,.
faltent > (currilia verba ne proferant, aut
mna.>a. ar citharoedos referant, neque jocule in hominum
COQ8re®'* pnrdicent , Tub eadem poena ; Iodo,om etiam miniftri, ad domus eorum , qui in­
tona i··, n ter Indoe procere· funt , aut aliorum Indorum
*‘’*£ convivandi gratia ne accedant t fed ad hofpi»»«? k W t*um clerkis defignatum . Eren ire enim folet ,
•ddit hiut ea nimia cum eia familiaritate Indi miniftri, reverentiam non exhibeant , doArinaque
».>c qu<n. interefle, Ar ea obire , quae fuarum ialuti ani.
abitm.
marum maxime funt neceflaria, audaAer con­
temnant .

Indignum eft , tc eccleGaftico honori valde f| ioiti,
indecorum, ut clerici , nui in fortem domini tu. s «mt
vocati funt, * divino enitui addidi , preepr- ^*“^5
forte, five affeci·, oeconomi, aut famuli fint amui/m
facularium perfonarum , prafettim mulierum . ««’·«·«· ·
Quare , ut hcc macula a cleeo prorfus deleanit
tur, mandat hcc fynodus , ne ullus (aero οι-ϋ,,^

B

S IV.

jnb<t"*«*in
< >p. «ni<o
4« ,im a<
fbT&ci 'n
cum ■.·«>.
•dvcriiu veio alio· «o»

Qftia facroram canonum conRitutionibo· pro­
hibitum eft clerici· , ne vili , & 'ignobili ali3ua arte utantur , interdicit quoque hcc fynou« , nc ullus clericus veterinarii * artem exerceat ’ nec ■uI*ru“ » ant equorum domitor fit.
Quod fi fecu· fecerit , graviter punietur . In
hoc vero ordinarii confcienttar maxime injungitur’ nt tim
tamqueindecoram artem
*b ccdefiafticis viris procul arccat·
C

dine initiatus, cujufcumque dignitatis, Arqualitatis, prccurfor, aut aflccla feminarum,etiam
matris, Ac fororis ullatenus fit , fub poena excommunicationis, quam clericus , tc femina ,
cui is obfequium nujufmodi preftitit , incurrant. Interdicit etiam , ne ullus clericus in ia-

ιμΛτ·μ.

tii»>nuA
,*“**: ^
X’

eris conftitutus famulus , procurator , cecono- <»«n i· u
mufve fit alicujus perfonc fccularis , aut ejus
negotia, vel facultates tradet, fub eadempœna. Non tamen prohibetur, ne (clericalis fta- tim< , m
tus decoro fervato ) libero» perfonarum feculasium erudiendos clerici fulcipiant , coromque
fint magiftri, tc prcceptores ■ Nullus preterea «μιοομ.
clericu» Indam feminam, aut'ancillam fuam
*
dorfo equi, aut mule vehat; Miniftri quoque <enlt ,‘jk
Indorum cum ex uno oppido in aliud , aut ex
uno diftriâu in alium diverterint , Indam ali­
quam feminam fecum ne deferant , eo prztextu, quod fibi infcrvlre debeat : fin minus epi­
feopi arbitratu feverç puniantur.

s

r yr

IX.

d«m tit 4«
»u<, Ic ho-

Perpendens hcc fynodus , quantum a lacerdote , qui lacrum frequentans, hoipitium Chri- ·<«.<
fto domino prebet, abhorrere debeat ebrietas, f 1 ini»,
qua ratiunit ulus amittitur, knluque , cv cor- tltl f
porales facultates debilitate languefiunt , tam n<a <k< a.
fuerit fui oblitus, tamque intemperatus, ut vi-'4no inebrietur. Si is beneficium obtinuerit , ab
animarum.
adminiftratione (aeramentorum pro prima vice,
per quatuor menfes fufpendatur : pro fecunda,
per annum; pro tenia , beneficio privetur , k
J VI.
inhabilis ad aliud obtinendum efficiatur. Sive­
Ne clerici arma cujulvii generi·, ad offenro beneficium noe obtineat , & feme! hoc cri­
Mnk.r. t«. Gonem, vel defenfionem die, aut noâe, in ci- D men commiferit , ad incubonem carceris per
a« GoUia vitate, aut oppido ferant , neve in habitu f«duos menfes damnetur ; li bis, in idem incide­
'i, & mÎÛÔ culari, cnm muficis inftrumchtis noâu incedant ,
rit, per quatuor menies d' meatur ; fi ter , a
• « p.ur. d« nec failed ah domos ingrediantur : lin minus
ditxcefi tamdiu relegetur , quamdiu videbitur
•mut , lu- perna amittendi arma , inftrumenta mufica ,
epifeopo.
d“. ’ %***,' tc habitum indecentem, nec non iolvendi ponmodtidefi- do decem mcorrant , au» in piorum operum ,
Dt l»Jil cltricll fnkiiitic .
TOiii.adic, k exeeutoris juftiti· utum eque erogentur . Si
1 vh«’ *· vero eiecutor' jufiiti· , a"t bfcali violenter res I.
hoM* c>n. ftiterint, in carcerem conjiciantur, aibitrioque
epifeopi feveriu· puniantur.
Ujufvis generis ludus hominibus masimo T, jn
nocumento eft, clericis prefertim, quibus cltiKi ie Vl·
roge c··*.
ratione clericalis officii, in ianâe , tc laudabi- ·* ■ *■
j‘ * t···»·
s VII.
»»*!«■<
liter agendo tempus terendum eiTet ; ab eifqne
n**/ i. ή
Archabufio etiam, dum iter faciunt, aut in
redditus ecclefiaftici piis operibus edent impen- dii,·» ,.ρ
μ>ι«·.·.*μΧι venationibus , vel m aliis aâionibus ne uta- E desidi . Eam ob caulam hjsc fynodus decernit ,»·«><·*·
ac jubet, ise ullos facro ordine initiatus , •ut'f*X*<XJ>>
•»r·· fcl>· tur . Sin minos , archabufium amittant , tc
benirficiatM hujus archiepifcopatu» , Ic provin- μγ h.c. r.
quir»!·
pondo decem accufatori , vel fi is noA adfit,
>·»« ,c. judici , piis operibus , Ar juftiti· fomptibua
cis clam, aut poblice , per fe , vel interpoli- *· nta^
•que perfolvant. Illi tamen, qui per regione»
tam perfonam Iodum prohibitum exerceat , veubi bellum geritur, iter faciunt, aut obaliam
luti alce, tenerarum , ac talorum , qu· ludo- k, .
juftam caufam , archabufio , aliifve armis uti
rum genera regiis fanAiooibos prohibentur,nec ·*4ν·ΐΛ·.
in ludo pecum·, gemmas , ant alia, qua pe- “^"2»
poterunt, (cripto impetrata venia ab epifeopo,
cujus con(cienti· , hcc fynodus injungit , ut
cunia aftimari poliunt intercedant , futs ptena e>· m.
teftituendi totum id, quod ludendo lucratidfie- ···* ' *
id re bene explorata, caufifquc urgentibus fo.
Irim permittat.
rint, Ar pro prima vice pernam pondo triginta ,
à,
in ufus fabric· cathedrali» , aut parochialis t ftimiA , Iaejus civitatis,
oppidi, ubi id evanvrit , fc *«.
»

■•a.

Nullus clericus propter imminens peticui1’* lu®· ierrum· f*n,u'UB’· ahamve pctfonam per
c·»·» ili. fe corrigendo puniat ; nifi moderata fit pu·· «·»*. n· nitio , tc qua magi* proximi corfeAio procure,ur·
de eo (umatur vindifta , que ab
his longe abefle debet , qui morbis medentur

C

in

**“■

110$

Lit. ΠΙ. Tir. V,'d4 vi ta

■ T HONB1TAT* CLIRrC.

Iiotf

confcientio rtftituere tenebuntur, quidquid am­
ΛΝΝΟ
plius fuerint lucrati , quia hoc decreto majori· CHMIiri
pecunia lucrum interdicitur. Pecunia veto, qup
1»|J
pralcriptam fommam io Indo eaccflerit , fisbrieo cathedral i· ecclefia, auc parochialis eju· ci­
vitatis , vel oppidi , ubi id contigerit applice­
tur , fi it, cui perierit , libere de ea pecunia
fumata difponcre poSt : fi vero libere de ea
difponere non pome, reftitutio ei fiat, ad quem
vere pertinet.
Ι·«ν*·>ΰ<«-

'an>iol *n "fo· accufotari· t pro fecunda vicu pana du·

CHklSTl plketur; pro tertia ultra didam panam alii·
·»»·
gravioribua , arbitratu epiicopi puaiamut : nee
ludere clerici interdicentur , ied ne fperà>. «.n. fl»torea ludorum fint, hec (yoodus ftatuit. In
«t <>mM. domitat· itidem fuit clerici ludum ne permitunt, ncc ale·· porrigant , nec pro alci· pre.
imaC f. tiam extorqueant, nec mutuo pecunia· ad luden.
•n·(.«■ 17- dum-dent, aut pro quoquam in ludo fronde­
ant. Sin atinn· contra clerico· hejulmodi alea­
torum talccptotea procedatur , k ita coeman­
»£>·« ·)·<tur , ut populo· Mificetur .
tam turpi· cor­
JDe
u/ir/reparari
ractari^ia
.
»· j»
rupte]· , ac miniftris Dei prorfui indigna fundi­
'I. ·.
to· citirpetur. In quo hec fynodur epifeopo­
5 1
rum , k judicum cOnlcientiax vehementer one­
rat. Acpraterea clerici, hujufmodi partibus, fi B
iconi, tt fobdiaconi eo magi· ad dipetierint, intra novem diei folvere compellantur
V-l- gnc celebrandam fe préparent , quo matotum id damnum , quod in ludo interceffit.
Î>is ad ftcrum presbyteratus ordinem accedunt,
Quod fi parte· diflimulaverint , fifchalit , aut
acrofonAnm concilium Tridentinum maxime
executor juftiti» ecclclrafticu·, intra duo· mendecere conftituit ; ut faltem hi, diebus domini­ Itbns mit.
fes petere pottit, idque in accufatorii , piorum
cis , tt folemnibus, cum aluri miniftravesint, n.ii.MllM.
operum, tt judici· ufum equi· partibus eroge­
facram communionem percipiant. Cujot auâo_____
tur. Si autcm fifcales hujufmodi rei conlcii, in - -ritatem (equate huc fynodus diaconis , tt fub- riu
acculando négligente· fint, pro fua contumacia
diaconis huju· provincia io virtute fanâu obek negligencia , etiam ufque ad officii privadientia pracipit , ut in diebus nativitatis do- m.
tiuncrn arbitratu ordinariorum puniantur.
mini, rcfurreâionis, pentecoftcs > fefti corpo- >·■
ris Chrifti, afTumptionis beat· Mari», fando­
rum apoftolorum Petri, fle Pauli , k fefti om­
$ II.
nium fanftorum : in prima quoque dominica
Minuo
adventui, k quadragefim· peccata fua confefli
■ /i.Goitu
Praterea ut omnem gravitatem , kmodeftiam C
in mifla fofemnt communicent , quo populut
t*m· tPro nt ^iC<’ clericalem ftatum ] clerici 'profihoc eiemplo , k continuatione aedificetur. Ut
a,,·,.. k teanturj eis publice pila ludere prohibetur, k
vero his temporibus peccata confiteantur, in fa­
uum· ci«t privatim quoque cum facularibus, vel coram
cultate eorum fit eligere coafeflarium , quem
à. qvLos· 1«c“,lt>b«s perfonis, globos ligneos publice lumaluerint, ex approbatis per ordinarium : qui
<*m 17. dendo ne impellant , fob panis fheutis t pra­
confeflarius cot abfotvcA poflit ab omnibus
ter quas, amittant etiam veftcr , quibus ad glo­
peccatis, etiam ordinario rcletvatis.
borum ludum esercendum exuti fuerint , h*
vero vcftes per tettia· partes applicentur , ut
conftitutüm eft.
5 Π.

fotam

k

S HI.
Sachia * itidem > «at at sis fodis permiflis, ne
ludant in loci· poblici· , tut in domiba· , quo
il fapa
μ td id multitudo hominum convenit , velati in
domibui aromatariorum , aut tonforum. Si au­
thii ·
tem in occulto ludor licitot hujufmodi exercue­
rint , numerofa pecunia In eit non intercedat :
•liter coim pro qualitate eecclfus corrigentur.

.

D

S iv.

Ut autem incommoda , k fcandala , quç qua­
nd ie in hi· partibus audiuntur , evitentur -, ne­
quaquam publice, auc privatim clerici cum mu­
lieribus etiam confonguioeis ludant . Si vero
Iccui fiat , epifeoporum confcientiis hec fyno­
dus injungit i quatenus adeo gravibu· pani· de­
linquente· coerceant, ut depravata hoc confuctudo, & in omne· parte· perniciofa refccctur.

J V.
Hii veto non obftantibui > qua hoc decreto
conftituta. 8c decreta font, declarat hzc iynodut, ut recreandi animi caufa , citra rcmpus
adventui , le quadragelima , ludi liciti clericis
Guadii tit.α permittantur , lumina duorum pondo tantum
f. intercedente, dummodo id raro, line fcandafo,
■8c cum perfonis honeftis fiat. Qui vero fomk u. . k mlm pecun;B hutulmodi cscelTcrint , in loro
Uaur m.
r
'
vwltr
C»Mtl. ftatrtl. I om. XXXIV.

Quia majori vinculo tenentur presbyteri ,
tum ad propriam , tum ad ecclefi· fpiritualetn
utilitatem, frequenter facram celebrate , conci­
lii Tridentini audoritati innixa hoc fynodus
fitreipit, ut hi dominici· diebu·, it feni· foemnibu· die commemorationi· dcfanâorum ,
tt quotidie in quadragefima mifla· celebrent.
Qui, ut ea animi puritate, tc devotione , qui­
bus .opus eft , ad tantum facrificium accedant,
eit injungitur , ut etiamfi alicuju· peccati mor­
talis conlcii non fint, (intuli· odo diebus, aut
crebrius, ad ennfeffioaem Te properent, eligiotque fibi confeifarfom ex Idonei·, 8c ab ordina­
rio facultatem habentibua.

LIBRI TERTII TITULUS VI.
JDr tltncu u·· rtfldttitei.

E

$ IUia non poteft npn magno efle fubditis Mt » < ·
detrimento, eorum abfencia, quibu· «nima>um cura incumbit, hoc fynodo· in exeeutionem concilii Tridentini pracipit, nc ullu·
vicariui, curatu· , aut bencficiatus ea fu· paro­
chia, jurildidione , 8c difttidu , alio divertat
fine facultate epifeopi caufa caprefla. It appro­
bata , Sc pro e<> tempore, quod in facultate
hujuimodi fuerit prrfinitum : fub pana pondo Cooc.Lim t
viginti , que in ufui ecclefie . cujus curam ge­
rit, accufatorii, aut, eo deficiente, judicis proA a a
nun-

Q

:x

1107

*tt.Tv“*

-

Concilium Mixic^nom

,

κορηιηηή »

χ gOg

ANNO nuntianti* «que erogentur ■ quando vero hac A caufa percipiant . idque judice* , Be vifiiatorc* Amto""
ira Tervati tacunt.
CHXirn
CHRISTI facultate obtanta'ad civitafem, ubi fedeiepifco>»·!pali* refidet, pervenerant, intra vigmti qua»
S V.
κϊμπ* ‘uof I*01*1··* fpatyim > coram cpilcqpo,' aut ekm.j.<>iJU* officiali przfente* fe conflituant : fi vero
Stajjiit etiam ac przcipit hzc fynodo* , ut
z/ynoU. 4« imffadiri fuerint, de adycntu fuo per interpofitam in cedefti* cathedralibus, quang parochtafc tam^perfonam, intra przfixum terminum ratiolibut, ubi plure*, ^uan/bnu* beoc/iciatu*, aut
Nib *. i», nem rçddrot, fin miou* pondo decem accufatof
parochu* , lacetdote· funt ; illi qui hebdomada­
u<d«ic. «1 rlJ> Bf jufticiz fiiimptibu* zquf dilltibttcndorum
rii officium oqn exercent, a relidentia perfona’ ptxoam incurrant.
'
li in divini* officiii non fint exempti , neque
hinc.occafiot>e dkfumpta, ab ei* abfiot . Quod
S Πli feca*'fecerint pris rata tempori* ftipendium,
Cone. Uml
8* obventione* beneficii amittant, quz fabrica*
Tametfi juxta ereâione* huju* arcl\iCpiicopailliui ccclcliz applicentur. -Scrflnn enim ad heb­
μ·« >
tu’· k provincia, nullum te.mpu* przbendati*
,<>«a,i. ad requiem conftitutum eft, cum tota mada ex |B domadarium pertinet milfas cantare t It hora*
capdiiica* inchoare Cum ftriâiori adminiftratfo.
quotidiani* diftributionibup pendeat , nihilomi.
nu* pcrpçndens hec fynodus ufui , 8t confue- . nl* facramentorum cura : quod alio* ab obliga- tione relidendi, & aflifttndi divini* officii* ImuD»iaritin- tudine* cathedralium ecçleûarum harum panium
rotnon facit.
ref,, Nic9. variati ; qoo nt, ut nuipi coniaetudo vim lesis
lia, creu , habere videatur: cumque allidui* laboribus aliS VI.
quod tempori* intervallum^CrT requiem ioterX "ι'βι.ζ mittendum fit ; permittirsQt prebèndati feiaQuia
ordini
,
8r
rationi
repugnat, at qui la­
> *>=·
f'nt* diebus ad requiem potiantur, quos ctiam
boris, 8c oneri* particep* non cft, commodum
»
·Ρ** el'g«c poterunt .· quibus dichu* > a punita8c utilitatem ferat, jubet hac fynodui, ut.qui
— '
toribus non annotcntqr illi , quo ufque aliter
pratentes anniverfarii* , tt alit* feftis , in ho<
fuerit a fanâiis. domino noftro papa conftiqiarchiepifeopatn, tc provincia fundati*, te dota­
• tum. Extra hos autemSiies abfantis a divinis
ti*, prelente* non interfint, obventione* ex ei*
officiii, ctiam cum confenfu habito, fine'justa
provenientes ne percipiuH, nifi alitet fit in fun­
zgritudinis caufa , & mulâz , qua· ob hanc
caufam incurrerint , przbendatis ne remittan­ C datione dilpofitum. Nec judicet ecclcfiaftici fa­
cultatem concedant, ut abfente* quidquam hac
tur Quod fi aliter fiat, qui mulâas hujufmo­
de caufa lucrentur. Hoc autem decreto revo­
di remilcrint , tantumdem fabrics cathedrali*
cantur , 8c irrita fiunt , donationes , & pafta
icftituerc teneantur,'quantum remiferunt.
omnia, qua in fraudem hujus rei clerici, aut
bénéficiât· fecerint i itidemque declaratur , ab5 HI.
ientej^ in toto , aut in parte , quacumque ra­
tione obventione* hujulmodi perciperent , re­
Ut conftet manifefle, qui przbendati facra*
neri in foro confcicniiz ca* prrientibus reftia.c.ir.coM. hora* , tc dirin* officii non obierint .- finguli*
tuere, fi non adfit eorum confcnfu* i fi vero
cathedralibu» ecclefiis , probate fidei facerdos
adiit, fabrica ecclefia reftituant.
1
in pundtacorem creetur , qui coram epifeopo,
aut eju* officiali juret, fe m officio fuo obeun­
•unAmtit, do fidem, 8c diligentiae ptzftiturum , fc li­
ft 4.M|ho.
LIBRI TERTII TITULUS VII.
λ »tn Jedi· brum punâationum accurate affervaturum , 11lumque , cuiquam minime oftenfurum ; neque
Dt
, C jert fttmutai.
antea capitulo redditurum, quam officii fui r*. D
tionem reddidcriCfy deinde liber punâationum
in arcbivio ecclefia reponatur. Si vero punâa5 L
tor abiit, alius fubflituatur, qui , przftito ju­
ramento, altero in libro omne* notet, qui di­
T bona , quz rcclefiattic* fiuntL quia be­
vinis officiii non eo interfuerint tempore , quo
neficii* , vel capelli* applicantur , refie
punâator abfuit. Pqnâatori vero redeunti hu­
adminlftrcntur, te perpetuo conferventur, neju* rei rationem reddqt , ut punâatione* in eceffarium cft, ut fundatione , tt inftitutione,
jus abfentia notata* , in librum tuum tranferifuperioribu* , Ar ecclcfiaftici* pralati* fubdita
bat : officium autem punâatori* nullu* nifi fa­
fint; ad quo* ex officio pertinet redditibut, &
1
cerdos exerceat , neque ab eo fine jufta caufa
ecclcfiafttc* boni* prolpicete. Q“*r« juxta conremoveatur.
cilii Tridentini decretum pracipltur , nc deio- m dauAi.

U

cepi , fine exprcflb epifeopi confenf· capella
aliqua fundetur , ac fine fafficienti bonorum
deputatione, quibus redditu* , ad ftipendium «··*. H.
Curati omnes, tam\c*thedralium, quam pa- E capellini, juxta onera capella.impofita , com­
,«,U> ■■>. rochialium erclefi*rum\, non per frrbftitutoa ,
petente* ■ firmi, ac lecun fint. Cum vero fun­
mvx·.
(c4 pcr (e ro(o, officii* Iui* fungantur, fi zgvidator certa aliqua bona non deputaverit , ca­
tudine , aut alia legitima caufa impediti non
pella hujufmodi fuper omnibu* inftitutori· bo- - ·ηni* fundata intelhgatur , quorum bonorum ad <«m. a.‘
I'
fint. Hi* autem rebut, quz fibi ex munerecon<.«<>. mi>. veniunt, accuratiorem operam preflent , quam
effeâum hujulmodi inventarium conficietur .
»<ίΐι<^*ν<τ alii*» quz etiam fi bona fint , eo* tamen imNullatenus autem in hia fundataoaiboa , it *apedi un t a cura parochiali, cui fol licite intento*
ftitutionibu* e* conditio admittatur , ut capel­
venum <a. elfe oportet : Si vero in fepeliendis mortui*, ala hujufmodi ab ordinario vilitati non poflk ;
hsl‘u’ far*1·!®· eorum loejo officium celebraverit,
immo tali* conditio ex hoc irrita, Λ nulla de­
" ipfi , quz folum fimus committentur , tan­
cernitur : qua minime obftantu, ad capella* vitam IU», tumdem ftipendii percipiant , βτ non ampli·*.
fitatioaem ordinaria* procedat. Si quia vero
«Miamtiv Quod fi prafeote* non interfiat, nihil hqjnsrei
capellam hac conditione falceperit, fub cxcom-

SIV.

'

J

uoj>

Lib. HL Tit. VII.

di

Ι«τιτσηο»ΠΒνΐ,

ANNO *<i<iicationis patu interdicitor, ae haie ia ulk A
CNmrri ecclefi* , qn· ad faerum peragenda· , Si id
·»»*. capella hujufmodi coltomncceflariafunt, ulla­
tenus tribuantar.

Quitte i.

■

itJuu,

'

&c-

nw

. S VI.

ANNO
CHMJCH

Sed quia capelle antique in facultltibua , St
bonia fundantur: que tenuia cum fint, aut tem­ Utstsst 4«
poria in/uüa decreverint , eos proventus mon __
__
reddant, quibus ad msilardm nuoutam, lealia ί· r

Nullus capella pdtronus, at alict^teomma-

oneta capellarum opus eft: quo fit, at omnino
teftatoram voluntas effeâutr fortiei non poflit ;
latu * i.H nec perfona aliqua corn eo intra tertium graideo concilii Tridentini auâoritate infinita hsc
fynodus, id negotii epifeopis dat', nt quampri- a. M·»
Η"·μ*«· dum conjunâa ,· nec capellini , aut ceconomi
capellini hujufmodi pecunias in emphyteufim
anum fieri potuerit ,'unus quifqoe in sua dice.
cefi de redaitifius capellarum, Sc de earum oneaccipiant( ut predia, St bona locabunt , qua
ad dotem cqpel larum e* inftitutione pertineant.
ribus rationem petat·: St in dieecefana fynodo
Si vero fecos fiat, contraâus nulli liat,/Se ir­
conftitntione lynodali declaret , quis redditus
riti , prout decreto hujufmodi toulli decérnun- g Îiro cleetdofyna , cuique mill· celebrande retor, Si initanturj qui vyto in hujufmodi conpondeat . Quod fi redditos minime fufficiat ,
traâibua intervenerint, in pondo viginti con­
rnilfas, Sc alia onera a^ minorem numerum re­
demnentur, piis operi bea epifcopi arbitratu apducat. Illud femMf animadvertens, ex redditi­
plicanrfia . Pmcipitur etiam , ut ,cen(ua fuper
bus hujufmodi param aliquam in ufui fabric·
parochi· deputandam, pro ratione vini . tere ,
bonis liberi*, St magnj valons collocentur ,
3.
eifque perfonia dentur , de quibus maxima
& ornamentorum, quibus eft capellis inlcrvicnfecuritaa fit, ea in Omnibus obfervando , que
dum.
per conftitutionem felicia recordat. Pii papa
V. de hoc ftatuta funt , ut capcll· perpetuo
LIBRI TERTII TITULUS VU1.
confiftant.

4,* nitatis-membeam , cui competat jus patronatui,

Dt rtln ettltfin (vftrvuMj , atsesasdir >
vtl ssm.

S IIL
SrCn c.»·

. , .
rami i. &
Cua«.uui«
r<su «<·«·
iuaua.u".

pu··»·.,

Praterea ad praferiptum coftcilii Tridentini
mandat hac fynodus, ne ullus beneficii patro­
nus , cajufcamque conditionis ( etiamfi univerfitas fit, aut collegium clericorum aut facularram ) nullatenus fe intromittat , in perce­
ptione^ fruâuum , proventuum , Sc obventio­
num beneficiorum, etiamfi re ipfa ad patrona·
tum pertineant , ex inftitutione aut fundatio­
ne: led ftuâus , proventus, & obventiones hajufmodi reâori , aut beneficiato libere relin­
quat , nec patronatum, per venditionem aut alium titulum a jure prohibitum transferre au­
deat , fub poena excommunicationis , Sc inter­
didi refpcaive, Sc pentere* ipfo jute inhabilis
fit jutis patronatus.

UNDI , tc bona ecclefiarum divino cultui
dicata funt, ideoque eorum ufurpario gra- s.Csinu
ve (acrilegii Icelus eft. Ne vero quifquam noc
flagitii genus committere audeat , adT prafcri-aj^.T^i»
ptum concilii Tridentini jubetur, ne quifquam
ecclcfiafticas, five fscularir cujufcumque digni- <■··<**'U.
tatis, Sc gradus per fe , feu per interpoli tum
clericum, aut iecularem, quavis Arte, Sc colore 1«χ· y«n>·
prefumat , neque audeat occupare , ufurpare , ·**'■
• ■
r
■
r
T
,r
q^caasqw.
aut in fuos proptios ulus convertere , bona ,
1
jura , ccnfus , jurifdiâioncr , froâus-, emolu­
menta, feu quafcumque obventiones alicujusecclefie, beneficii, aut pii loci hujufmodi , qofin
I
neceuîtates pauperum converti debenti nec im5 IV.
D pediat abhis, ad quos vere pertinent^percipi
Quod fi fecus fecerit , anathemati tamdiu (ob­
Itidem ftatnitor, ac precipitur, tft fiquiobjaceat, quamdiir juts , bona, trnâus, redditus,
tinentes pecuniam, aut bona, que ad capellas
quos occupaverit , vel qui ad eum quomodo­
pertinent in emphyteufim non dederint, locacumque etiam ex donatione fuppolitç perfone
¥irint t fc de eis in utilitatem capellarum non
pervenerint,ecclefiç cjufque adminiftratori, feu
dilpofuerint, poft hujus decteti publicationem
beneficiato integre reftitucrit, ac deinde a Ro­
intra triginta dies ; pecunias , 8c bona hujuf­
mano pontifice abfolutionem obtinuerit . Quod
modi, alicui probat* perfona ad beneplacitum
fi pattonus ejufdem ecdefic fuerit , etiam jure
ordinarii, tc capellanorum in depolitum dent,
patronatus, ultra prçdiâas pernas ( eo ipfo )
cum redditibus, qui ob eorum negligentiam ,
privatus exiftat . Clericus vero , qui nctandç
eo tempore ceflatunt : eo quod de bonis , Sc
fraudis, Sc uiurpationii hujufmodi fabricator ,
pecuniis hujufmodi inutilitatem capellarum mi­
feu confentiens fuerit, eiidem perhis fubjaceat ,
nime difpoluerunt, iub poena excommanicationecnon quibu(cumque beneficiis privatos Iit ,
nis lata lententia.
te ad quacumque alia beneficia inhabilis cf£· ficiatur: St a fuorum ordinum etecutione et­
S V.
iam poft integram fatisfaâionem, tc abloluQ”ia vero juftum eft , ut pia voluntas , A:
tionem, fui ordinarii arbitrio (ufpendatur .
difpofitio eorum, qui capellas fundavere , in­
Declarat etiam hec fynodus , ut in' oppidis
violabiliter oblervetur ; precipitur capdlanis
Indorum , ubi aliqua cleemofyna ad çdifiquatinus mitfu, anniverfaria , Sc fefta , qu·
cium, fabricam, aut ornamenta ecdcfiç eroga­
hoc tempore dotata funt , vel in pofterum in
ta fit, eamque beneficiatus , aut alia quçvis
hoc archiepifcopata , Sc provincia dotabuntur ,
perfona ecclefiaftica , live fçcularis cujufcumque
loco, diebus, Sc tempotibud, cum folennitatiqualitatis, Se conditionis in proprios u'uscon­
bos a fundatore inftitutis celebrent .· quod fi averterit, eum eafdcm panas incurrere , Ir ad
liquod adfit impedimentum legitimum quomi­
integram reftitutionem teneri . Pedonis vero
nus die ftatuto feftum non celebretur , id fal­
hujufmodi prfdpitur, ne deinceps talia com­
tem flat infra oAavam fefti.
mittant fub diâia panishujus denique mcA a a a
cuCmkîI. gvoens/. Tom XXXIV.

F

mi

xotxiLnrus it.

Concilium Mbxicanum

IMF.

’ . . -.

I I II

ANNO cutiodecreti, vehementerepifeoporumcur*com- A ccclefio tradat, aut pertono a capitulo deputa- ~^ΜΗΟ
tc, alteram veto fuperiori monafterii hujulmo-CKRIJTI
cHiarri mendatur.
di, a quibus juramentum petat ,\quatenus fide·jis.
»j«r
$ IE

Nullum capitulum, confraternités, aut com­
munitas, bénéficiâtes , aut -oeconomus ratione
«dificandi in ecclefiis, vel etcinitonis , quid­
quam fumptus faciant ecclcfiarum, vefercmitoriorum impenfa, ncc capellas in fepulcrumdenr,
nec res ecclefi* alienare poflint > fine expreffo epifeopi confeofu : Quod fi (ecus fecerint çontra4tu» de hac refadinulii fint, drinvalidi ■* Sum-''
d< donaüoa. ptus quoque eadem « caufa impcnfi io comMoic.■
putum ne admittantur; ncc poflint.in ufumcai"2s°t’,r thedraltum, feu panxhialium imagine!*, ornafccu*d>*’' menta, aliave emere, que valorem viginti ponui i ..ntl do esccdant ; nec ad hrc emendum, feueorum
tJ fcfo ? pretium folvcndum > Indos compellant, nifide
'uru■>.sPV epifeopi licentia, fub panarefbtuendi ex boryn,du, de nis propriit quidquam fumptus bac de caufa fe­
QuirogA
cerint . Conceditur tamen facultas ea emendi ,
toni¥ tf».
que ad quotidianum & ordinarium ecclefiarutn
ulum neccflaria funt, ettamfi viginti pondo pre­
tium fuperenr. Idem vero hstc fynodus procipit a curatis regularibus hujus archiepifeopatus,
& provincio fervati., 8c adimpleri. In vilitationibus autem circa hoc comtniffot cxceffus corri­
gendi intenta lit foflicitudo.

11 fur·
coerauM ta.
in
ai*
DOD IM» 19.
η I. Ba in «.
vu* aoba
>a fia· t 4«
«IcAione ,&

liter claves hujufmodi aflervabunt ; ncc ea»per­
lon* alicui tradent , ncc fetipturam aliquam
inde efferri confentient, fine, licentia metropo­
litan!, aut alterius fuperiori· , a quo poflint
compelli. Quando Vero epifeopus eligetur , ei
claves tradant, Sc rationem reddant Icripturaruin · quas inde fumpferunt, Sf p.encs quem ilNb fint, «idem annuntiept.

S

VI.

i
Quando vero epifeopus obierit , vicarios ge­
neralis penes fe accipiat proceffus omnes, & liB
bello· camero, quos epilcopu· in feriniis fuis oTt.i *
reconditos habebat, eofquem dido archivio te- compta
ponat » cui generali vicario hac fynodus ad id *·»·<·■ i
facult/em tribuit, Sc fub pana excommunica' tionis majoris latte fententiz mandat, ne qnifquam cujufcuraque qualitatis, quominus hoc eaequatur , ei impedimento fit : fi vero capitu­
lum fuerit, aut communitas , eccleliaftico fubjaceat interdido.

5 VII.

Io capitulo etiam cujufcumque ecclefi* cathedralis archivium unum fit, in quo alTervcnC tur, Sc in unum redigantur feripturr omnes pu- TW.StCn·
S ΙΠ.
blicc, ad epifeopum, capitulum, fabricam, Sc J**/*
hofpitales domos pertinente^, cumerediombus, r
ftatutis, & reliquis inilrumenti· ad hoc (pedan­
Nullus prubendatus, beneficiatufve, aut tnt·
tibus ; 1er eodem etiam archivio fiber unus fit
nifter ecclefi* cathedrali» accipiat, commodet,
in quo capella , St fundationes earum , juraGnnu.tiid« aut ab ecdefia exportet ornamenta, argentum ,
que & prxdia ad ecclefiarum fabricas , St de­
Hku> «<kf. aliave 'ecclefi· cultui addlda , fine epifeopi
morum hofpitalium totius dicecefis ufum per­
'*■
petmiflu, fub pana arbitrio epifeopi infligen­
tinentia deferipta fint. Hot veto archivium tri­
da.
bus clavibus occludatur, qparum una penes epifeopum fit, altera penes decanum, aut deca­
5 IV.
no ablente , penes antiquiorem dignitatem ,
Epifeopis» in bonis ecclefi* tuendis, & contertia veto penes canonicum ab cpilcopo depu­
Coic-Mii.i.
tatum·
Cooc-Mihi fervandis maxima debet efle follktudo · Effet
p. >.i>i. qu« enim qualibet in bac te admifla negligentia
•«rtiaent
ilnorûm «d
«î ’**’** ',t[lenda : quia veto jura ecclcfiarum hu- D
S VHI.
bonarum,
iuoam «. jufmodi, in icriptutis, & titulis de ci· extanIn unaquaque etiam parochiali ecdefia liber
ciefaft. «on- ubut,
tibus, continentor
continentur v
, h«c
lynodus lUtuit
ftatuit 9, ac
lute iynodui
frrynonem precipit,
precipit, ut in qualibet diaccfi archivium uunus fit, in quo annotentur jura omnia , prsdia, hereditates, Sc cenfu· ad fabricam ecclc, ci ica- num epilcopale inltituatur ; in quo biens ont·
lia hujufmodi pertinentia, bona quoque quibus
F>i·<-nia, ptivilegia
privilégia fumtni
fummi pontificis, fchede
fehede quotapell· fella, le commémoraiiones dotantur >χα,,χ,
8t provifione· regi* majcftatis, omnclquc
lit. ,4c bvncquidque in id prcflandum fit exprimantur »
fieitlti a n-4 ali* fciiptur·! , ad dignitatem , Sc jurifdidioirf^e· «4 9. nem epilcopalem pertinentes , una cum tnvenferipturs etiam , & inllitutiones capellarum .
tatio earum accurate confedo ab epifeopo, aut
Praeterea in finguli· parochiis tabella una in lo­
co pdblico collocetur, in qua miffs, fella , an·
o. ,.au. tc ejus vicario generali , Sc a notario fubfcripto
fr"S£Ll4r recondantur. Neque abarchivio hujulmodikriniverfaria io ecdefia, hujulmodi celebranda de·
Snftïî. ic ptura aliqua defumator, nifi ob caufam ad utk
fetibantort hseque tabella ab officialibus , feu
provint, «- litarem epifeopi, Sc ecclefi* oeceflariam, rcliviGtatoribns, & a notatio fublctipta fit, quan­
r»a«nQj." do teilimonio , cum iubfctiptione eJ5s « qui
do vero parochi fella colenda populo annuntia­
feripturam accipit, cum die, menfe, anno, Sc B verint, et quoqqe felium , aut anniverfariutn , M<„ ltl7,
ea hebdomada celebrandum notum facient . Id j
tuiu
ut j. 4«« caula, ob quam.feripturahujufmodi «xarchivio
··<♦
deprompta eft.
1
vero omne, quod hoc decreto continetur , hfc
fynodus vehementer commendat epifeopis , ut '*
adimpleant, St quam primum exequan tur, cum
cx eo non mediocriter prodeant ecclcfiarum di- *;■'·
gmtatisepifcopali· , jutramque, Sc prfdiorum, & F,„,. *
Quo vero tutius hoc archivium cuflodiatur ,
confervatro , diScultatumquc * litium reme· q«<<ota*A
in aliquo monaflcrio civitatis , ubi fede· cadium, quf, C hoc négligeâtes fieret, pullula- >
thedralis relidet, aut in alio ejuCdem diacefts
rent.
( prout epifeopo videtur ) collocetur, 8cclavi­
bus occludatur, quas penes epifeopum fint. Se­
de veto epifcopali vacaote , vicarius generalis
unam cx clavibus archivii, capitulo cathedrali»

LI-

ill]
ANNO
(.HAISTI

^Lib.

ΙΠ. Τιτ. IX.

Db

TES ΓΑΜ. KT ULT. volunt.

1114
Λ \ NO

A

y.

LIBRI ΤΕΛΤΠ TITULUS IX.

1ÏS5.

, & ultimi' ’etitutfutiiti .

!

S..1.

i \

--

Curati omnes , bénéficiât* ,

<ιι
capellani , fr

aln iac.rd itro , quibus incumbi’ mulas <elc-.n
bra’c , aut alu pn legata teftamento leli.ta
adimpleic , id rgini., fr p.rftedt , intra l.r

memes poll obituni tcltatori, , fi ab eo aliter
OmJ r<i<f "pII-ΓΑ'Ι'Ε Chriftijnx abftringimur , iebu’
non fit dilpolitnni , iub pana pondu quatuor
A defunffoium profpiccrc ■ qui dc GdHbjte
in ulus piorum operum , nccoon eorum itnpen«ir rdu<m. vivorum cjrfiti , nuod ipfi pie, fr fr julL· dii·
fis , mill» huiifmodi cclebicntur-, fr pia legapoiucrunt, vivis adimplendum icliqucre . Qu»
ta adimpleantur , que ob cotum negligentiam
oiu eprtcupi- potil£mum incumbit r tunquain
impleta non Tunr .
pitiperutn (Utribus , & ftrcnuispiorum operum
M" ■ 1
crecutoribur . H*c igitur dc re , decernit. h»<
i.iJui 11 fynodus , ut cum quis , condito tcftameHto ,
1ERTH ΓΙ RULUS X.
»
*
di >«u< u. ex lue vita migraverit , antequam ciux cthrar B
Df fr^altnni , Jf/nnilh ,
.
tur jj-coipus defuncti humandum , erccutoces
n '
uftimc-ntarii , tcftvncnturril coram parochis
cthibcutt ,
i'a'lcm eas cbufulxs authenti­
cas , fr fidem lacientes , quibus de (cpultur*
USTI* M cll, <it popii
Chriftunui fi Jeloco , de in tli' , & legatis piis rcliiiis , tele; dcfitnOos ρικ
, Λ* ι>Ηκω ι»ΐο·
Qator ftilpoiuit .■ Qu* omni^ parochi , & bé­
leqiutm . E<m ob ciuGm (latjit hicivnoiib.
néficiai' in libro , quem ad cftcflum hiipit ro­
•it ii CHiJi'o tcHdtuento, ’quti^uatn «bien?, cà
di hibtic debent , annotent · cureniq-u dili­
qui de iûis ckt<|iiiif , miflii ,
legitH .
genter dc pi.ru eorum csecutioni· : orod ii
n utifiulem jmmr υ ftitGrdHpaluit , fUutn ,
intra tatalcm aunum , hae adimpleta non f:crint , epiicopo , aut ejus ofl.ciali, ku vifitatoprout m trihincnro continentur , adimoleanri, id notmn faciant .
tur. Si veto fine tcÜtmento ex lue vita dif<e(
fit > fle relut i boni lufticunt , pro detunito
miila , & vigi.’u de depolitione defuniti folcn5. 11.
C’nner cehîbrciur; itidemque in Hu parochu pris
Exccutores itidem tefiamentarii confcirnti»
yinrutn ir.Hüruiç novenarium peugatur .S»
tio j' ui. !·»» f.itisfccientesa fellatoribus difpofita, quam
aiivm Mclun?taç J crion* miiéribllU ht , nihdJ' ''
primum pdterunt , exequantur . Quod Ii id
<|uc in bonis ullqueut,
fcpc’iitur»
fi aliquid in ck*?α»οΓνium crocatum fit » id
run rrtccerint intra tcrmtnum , quo de jure,
non in ejus iepulturr , IrJ in it.Hragia pro d^r.ni..·,
'sptcila fellatoris voluntate tenentur , per
lundtov ,jÇQi»fcra*ur . Q·ia de cauU Coran ,
Γ,η./,,.ι,α, ccifiirss, & alia juris remedia , a judicibus ccptrwUH cathcJialium , £.· patcxhtihum nrlclu‘ ■r ‘m
cleliallicis compellantur., ut cin cttectu tcftarit-n pibcnnir > nc e’cemohmm hnjoitnudi m
r r 171 "t* hujmmodi exhibeant , & de lus , qu«
iri <,
ajimplc'a hint , quique nondum funt esecufi«>-v proprius mus convcrwu . Quod b ('•rus
>iru-to ir noni mandata ra'ionem reddant ; Ii vero
fecerint « ad'irHitutioncrn in tom conlcicntia*
ϊί-ϊο'/ύ,,,,, propter retardationem , \c ilp.ibiles fint , pu.
teneantur, ac prut ere* cpH< >pi icvcrc cuidcm
'-'M rp,,,. niantur , henedefque . fr'ylepofitatii bonorum
puniant .
cocrcecntur ,· ut quam primum tolum id tri­
buant , quod ad rxccutioQcm telUmenti neceffarium eft ·
Ad humandum mort not (t’uti piupctcs )
unus cx parochis , &r al: r cx bénéficiât!.' cum
J. III.
.
ptimum vocati fuerint accedint» fub pccna pon·
Quoniam vero exeeutores teftamentorum ilid * quatuor in elcctnofvna n mUUmm pro aniruiiGuid. qui , dolo malo ab epilcopatu abfiint , an'emabir m puig-torio detentis . In unaquaque
lu t.Lonil quam tatahs annn · compleatur , eainque ob causcr.* paiocnia , vcl et Ubrur redditibus , vcl
fani ,, tcmjtorc a jure ftatuto , ab eis ratio neex rkcmofynr eroga*i« parochi dujs cerc.H tibi
ti non poteft , licque diu retardatur, fr differ­
comparent , ad rthcrabiiium nc ionaimn fune­
tur eorum exeeutio , qu» tcft.imentis dlipofita
ra » cur.-n*qiie » ut ahqu» in mmitat-u coriunt , propterea hrc iynoJns m’crdicit > n·.·
pijrl·» murtui hnt , & ut aliquis le.pukiurn
ullus executor hujufmodi , a duccli dilccdat.
efTuJut .
spun prius rcftamentum , quod libi incumbit ,
execution! mandaverit, aut cautioni m dederit,
$. III
quatenus anno claplo , (me ulla retardatione
prrientem ic conftituct rationem redditurum , E
Oninji) ludus ahcuis tcfunienO
’■'ii*
arbitratu cpilcoporum ob ejus contumaciam
gravent» tuttijuu Λ'pki k_»it.i ab » o d < I poica
dJ'"“"n·
‘‘ puniturus, fi inta-a odio dies poli clixdum an­
execution! mandentur : ii v<t.> Iu red*, m'Ve^dù num ad id non comparcat . Quo vdro hujus
num habuerit, (ultra g i a , Λ· pu legata hujuimudccicti exeeutio ceitior Iit, oftolalibus , fr ju­
di-quintam bonorum pirtcm non cxced^n» , cum
dicibus 'eftamen'orum praecipitur , quatenus
Î ite prohibitum* fit in majore quantra'tc Jifpornifeopis annuntient , ut dc opportuno ictc
rote. St vcr<j iblque teftamento dil^cllerit , quod
di.i provideant, ne dchmCtorum voluntates t\u-·
cit priccaeiVl decreto biurum ♦ fta? ·
+
fticinu· ; fr qua ab Ipfis dilpo'1'ι Iu .1 , n :
ta ικη (quocumque modo,
cun» iclùm.nt·» »
iliis adimpleantur .
vel ime co ind*n mnrirtur ) nc pjioch κ

J

*ρ·ΐ s J λ. Cilia: i > , i jt i r »*u la i is c i f pi · Ιιωι,ι quid quam accipiat * efram fub j>rvtextu r >gindj
quintam couim partem in luftragia pro iit tunito »

Cvuil. Gctitnl. Tom. XXXIV

Λa a

i

Quod

,
»

(

G (

·· ’

z

n.«.

;

jit.

fli.<»»
,c*·
■' 10
' 1
r

< ;·*.

Concilium Mexicanum.

liif

*oDu"«u’n·

tnff

Quod ft euratus fzcularis fetus fecerit, tantum A applicentur
Hu vero juribus , funeralia jura aNNo"
non intcffiguntur coinptchenfa , qua alias ea CH*ISTI
CHftlSTl dem folvat fabrica ecclefia, quantum cx bonis
diCpoiitionc teftatoris bénéficiât!» p.iovcnitc
usr
i>sj,
dcfunâi abftulit i regularis vero pro ratione
poifunt .
<q culpa , ad prsfcriptum concilii Tridentini pu'itioi*. nletuI .

Ut cdtruptela . qua in has InJiarurrf partes
gialiata eft, funditus tollatur , qua curari In·
dotum detuiiArs eorum corporibus humandis
non intervenientes, id oflirii cantoribus re hrsquebant , przcipll hue fynodus encans omni
bus, fzcularibus , tc regularibus ut tph per le
fepeliendis India interfint, tc defundoium offi­
cium celebrent > lupetpelliceoquc induti cum
cruce fdneri occurrant loco ab- eptfeopo- deputaA>- Juftutn enins non eft, ut Indi tener»ad­
huc in fide, exequias defunctorum a fuis mini­
ftris parvi pendi confpiciant, quod puhllis hu
jufmodi fcandalo elfe police

Quia vero rationi maxime eonionum eft ,.ut Λ
fi(
fubditi fuperiores amore profequantur , przcipit
K'i*rb»i’
hzc fynodus , ut defunifo aliquo epilcopo , mifui n p
omnes illius dicxcehc facerdotes, lotia quatuor
Jies à die notitiz pro eo miffam unam dc de­
fundo epifeopo ’celcbiare teneantur : intra oifto
vero in lingulis ecclefiis epifeopatus miffa una,
lolennis cel^breiur cum rclponiorio
idque fiB ne pompa, & fine ecclefiarum fumptibus nat

LIBRI TERTII TITULUS XI.
t>r ftrubtic .
»

5
Ta.

anil·· M

Convivia , crapulas ,

VIII,

s

S. IV·

S

I

V,

tc

ebrietates ab Indis ,

ln jje de polit ion rs defunfti admitti lolitai, se­
ligenti cura parochi eliminare contendant. eoi que moneam, longe ab eo tempore , id alie­
num elle debere Si vero moniti non rcGpifcaat
a parochis corrigantur

J. VI.
Quo fan3i templi , ubi divina officia cele­
brantur, decorum fervetur , omneque illud re­
moveatur , quod impedimento effe poflit afli- ftentibus in ecclefia , ut minus attente divina
ofticia audiant ; juftifque aliis dc caulis ad przferiptum conftitutionis felicis record· Pii papz V,
ftatuit hzc fynodus, ac jubet , nc fcpulcro ul* rft ndo.o lius perfonz cujulcumque flatus illa fit, * cenoÎÙ'm"*’
taphlum imponatur , nili in diebus dcpofitioctaVi^X nis, exequtarum, tc aqaiverfarii , fcpulrra lalepuiiuii,
pidca , & lignea , m ecclefiis , ne erigantur,
? 1"
‘lu* elrum pavimento immineant ,^quod h le'<■
eus fiat, Ixculares id committentes"àb epileo- D
λ M.un. 4. po pro modo culpz punientur j minifler vero
<«deirfu< ecclefiafticus conlcntiens, pondo decem muldetur ad ulum fabricz hujus ecclefiz , 8r cerz ,
quz fanâiffitno euchanftiz facramento defer­
vit ■ Sacellis itidem templorum parietibus pan­
ni lugubres nc pendeant, nili perfona regia de­
le, ,,, . funda fit. In funeralibus aciem exequns . tc
<>< · M, , anniverlarîo plures quam duodecim faces , aut
η,νρ,ι.
cerei fcpulcris ne incendantur ; Quod li plures
fint ad ufum luminum landiflimo euchanftiz
facramento applicentur ,

T inter parochos, dcecclefiarum miniftros
,
nulla fit caula dilcoidiz , (latuit iivc fy- vl" J* /
nodus , ac przciprt , ne ullus facerdos Iacula- <.>».<» ur
ris, aut regularis faciamenta adminifiurc .111 * f,t Y,
deat in his oppidis, quz aheiius jnrifduffioni
fubfunt , line epifcopi confciifii , aut parochi m.i.h 4 ■
proptii ejus regionis
Permittitur tamen, ut (ϊ γ ^'γ··
iter agente» per aliquod oppidum tranfiie con- ‘°'
tigerit , a quo proptius beneficiariis abfit ,
poflint facerdotes nujulmodi parvulos , dr adul­
tos in calu neceflitalis baptizare , baptiaatorum nomina deferipta relinquentes , ut cun
proprius parochus venerit, ea in tuum fibrum
tranferibat ,
rtidernque confeffiones audi e
poterunt , fi ad id fuerint per ordinarium appiobati

U

S- II.
Mandat h»c fynodus, .ut regulares fontes CaM υ„ |#
baptifmalcs non babeant , nili in his tantum «a « < α
ecclefiis, ubi aflignata eft illis curaanimarnm,
ibique nullos przrer parochiales baptizabunt ,
nec matrimonio conjungent , aut eis nuptia­
lem benedictionem porrigent , nifi de epifeo,
f>i , aut propili parochi licentia . Quod lia. <(io.«i'
ecus fieret , matrimonia irrita effent , &r nui- "“i"”
la , ut eft facri concilii Tudemini decreto
fancitum ·

• 5. III

Quia «quum eft , ut unufquifque fidelium
nriam parochiam , ubi ianita lactamenifcipit , recognolcat , ftatultur , & ju5- VI!..
betur , ut poftquam mulier aliqua pepererit ,
intra menfem propriam parochiam adeat , ibi­
Q 'indo defunâi corpus ab aliqua ecclefia , Fque miffam audiar , ac pro beneficio accepto
c.r,n,<
.
r
»
Vs ipuh ., -'ui erat in depolito removetur , c fepulcro an-‘
omnipotenti Deo gratis agat ·■ fi vero fine jun"
k. te ne efferatur , quam pro ejus juribus pondo
fta caufa , id amplius differat , epifcopi atbiduodecim in eleemotynam erogentur » quorum
ttatu puniatur .
(
novem bénéficiât!... tres vero tabriçz illius ec»
clefiz tribuantur . hi veto proprietatis jure fcpultum corpus in ecclefia aliqua fit , in aliam
nullatenus transferatur nili de epifcopi , ciufve
officialis, aut vifrtatoris generalis , exprefla fa­
cultate in feriptis. Qua obtenta heredes vigin ti quatuor pondo in eleemotynam conferant ,
quorum decem tc o&o bénéficiât» , 1« vera

fabrica ecclefiz ,

* qua corpus craaafertur*

LIBRI

"s’'·

1117
ANNO
CHAiSTi

Ln. IΓ1Γ Tit. XIIL Ds
/

LIBRI TERTII TITULUS XT L

If»»·

Dc Jcci^il , tr frietitiil.

S

I-

URAT Q R UM, 8c mmiftiorum ecclefi·
luftcntatio ad cos jure divino fpeâat , in
quorum Ipirnuali utilisait miniftu ecclefi·
M.>< < u exercent. Eamquc ob caufam UnAa marer ccll,l*ïr" f|efia decimar, 8c primitus ecciefiz dan prz-

C

rbcular

it mon i* i,

me

K nbus locorum faciendas ; nec occdpaav podii , ANNO
exigere , aut petere . quafcumqueeaaAioncs In CHRIJT1
di Suchiles, aut Tamalalutli vocant neequa
'ib
cumque alia ratione , pes Ie vel pes frfcales,
aut quos vocant Indi TeopSntlacas
aut alias
perfonas, fub pana quinquaginta pibndo pro
prima vice, 8c dupli pro fecunda , in fabric· ejus
ecclefi· , cujus fuerit minifter , accrtfatoiu , 8l
piorum operum ufus. Miniftri tamen hujufmo­
teledi accipere poterunt ab Indis , quod ipfi tpunte obtulerint, admonentes eos ad id non tene
n, nifi ex voluntaria devotione : quo fiet, ut,
8c qui (aeramenta mlniftraut , ac doAiinz Chri­
ftianz documenta tradunt, commode luftenientur , eorum fubditi nullu extorfiouibui
8c ve­
B xationibus opprimantur.

cipit, quas ianAum concilium Tndentinum in­
tégré perfolvi juflit : nccnon omnes , 8t*fingulos Chrifti fideles hortatum eil , ut parochis,
Ac iuperiotibus, qui tenuioribus przfunt ecelefiis de bonis a Deo libi collaris pro caritate
k« ·'. Chriftiana, debitoque erga foot paftores mune- .
LIBRI TERTII Tl EUIUS XII L
Mrit.ts·. ,e l*rKe fubveniant. Ad cujus concilii praicria
ptinh nzc fynodus ftatuit, Be mandat, ut omnes
Dc rci»l4rci»i , tr ar»»>a/4»l .
nomines hujus archiepifcopatus , 8c provinciz
uuicieX' ( Jndis exceptis, } ad quos decimarum, 8c pri5· 1»<». i a mitiarum folutio fpeâat , ear, qua, de jure, vel
’"· i
confuetudine tenentur, integre perfolvant, fine
OTA paupertatis, caftnatis, Aobedien- Dr i>« n,.
‘ “
dolo, 8c fraude, live diminunonc ,fub panis
tiz adeo in republics Chriftiana femper K™· To
magni zftimata funt , ut a tempore apoftolo- M.iL‘<'y.
a jure ftatnris, He aliis quz in brevibui, a iede
tum ad noftia ulque tempora ecclefia cotnmen- i <«. a, '
apoftolica ipcciajrter emanatis, continentur ,
Confcfiarn vero omnes fubditoi fuos doceant ,
daverit , przdicavcrit , 8e perpetua traditione
(latuerit ea, quzad votorum hujufmodiplenam
.
quid de iolutione decimarum , tc primiilaium
obfervationem vifa funt ei neceflaria , & op- y <«. s“«
lanâum concilium decreverit , quanrumque ad
hoc decretum implendum aftnai fint . Quos C portuna. Nec folum de religiofis omnibuslem**
per curam habuit . fed ptzcrptte monialium , 8c ,'Λ<. aa.uk
autem repererint in hac paite muneri iuo non
virginum
Deo
dicatarum
claufuram
procuravit
.
■»
que
,a
Fatisfecille, de gravitate commilFc culp· admo­
Eft enim it virginum ftatut dzmonibus adeo ’’··'**··
neant, dc de poenis haç de caufa incuriis · nec
orvifus , ut eas omnibus machinis expugnare , ~
eus ab hoc crimine , nifi plena reftitutione le8c exagitare contendant , ita ut nullis conftiquuta , ablofvant : cum juftiflimuro fit, ut a qui­
tutionibus vallari polle videantur , 8c ad im­
bus (pnitualia remedia percipiunt , temporali
petum tntmicoium retundendum muniri *, fi
(llpendio juvare non definant. Quoad Indos ve­
epiicopi , quibus monialium cura data eft ,
to id fervetur, quodfihcdis , 8c cxecutoriallbus
diligenter non invigilant , nc ulla in hoc ad­
regie majeftatrs dilpofitum eft.
mittatur; negligentia , quz in re tanti ponde­
ris , 8c momenti edet valde culpabilis. Ub id
S. IIenim pracipue huic virginum ftatui ecclefia
claufuram impofuit, quia neceflarium, aut fal­
Concilii Tridentini auâotitatcm fequutahec
tem convenientilfimum remedium elle duxit, ut
fynodus, ne quifquam cujufcumque gradus , Bc
conditionis fit, decimarum , &- reddituum ec- D virgines hujufmodi nequaquam a propofito Iufcepto deterreantur . Idcirco cupiens hzc pro­
clefiafticorum (olutionein impedire audeat, fubvincialis fynodus in omnibus , 8c per omnia
trahere , aut occupare , diteAc , vcl indirecte,
fanâi concilii Tridentini decreta feqiiuta, huic
per fc , aut per interpofitam perfonam : nec
accurate profpicere , has pi^ reâeque vivendi
impediat , exaâionem , locatiohem , augmen­
formulas, fequentibus decretis fancitas obfervatum , Λ beneficium decimarum , 8c reddituum
ri przcipit .
hujufmodi , fub poena excommunicationis lata·
iententiz ,
aliis panis , 8c cenfuris contra
$. II.
eos , a jure , 8c ab apoftolicis brevibus , ftatutis : quas ipfo faâo incurrant fine alia fenIn primis curent epifeopi , ut in monafterirs
< ,
tentia , tam qui decimas fibi ufurpant ; aut
libi fubjeâis id omne oblervetur, quod democarum exaâionem impediunt, quam qui id ju­
•nialibus ianâum concilium Tridentintim de-<
bent , aut id id conlilium , auxilium , favocrevit: prziertim, quod dc paupertate, &-clau- <*»
remve przftcnt ; Civitates vero , 8c oppida
ί
Γι
a'
1
£ t
conft
&
luri, um ab eodtm concilio , quam a tel. re<
'tamdiu ecclefiaftico interdiâo fubjaceant ;
quamdiu delinquentes hujulmodi retinuerint , L cordationis pontificibus Pio V. 8c Gregorio
XIII. couftituttim eft , quam primum eiecutio- 'l“l‘'>t «4
aut coufcnlerint , fine reftitutione ab cis plene
ni mandare ftndeant. Quia vero his przhdtis
faâa
labefaâati,, arque ronvulfis , abfque ulla dubi- r<
talioni relig'o detrimentum pateretur, 8c colla- Xl"
5- m.
betetur, quoad paupertatem przcipitur , ut fi
quidquam fuerit ahcur monialium dono datum,
Xirsiwu
Attendens przterea hzc fynodus, ad alia peraut teftamento relidum , aut indufttia , 8c la­
<· f.Uvenda ecclefiis, quam ad decimat , 4r nrimibore quzlttum . conventui imorporetur : ideo1
' tias, fideles non teneri niti fpohtc , Ic volunta­
quv ad manus przicctr recta deferantur : quz
rie ca velim i rogaret pizeipit hzc fynodus, ne
pro lua prudentia , 8r humanitate in primis ex
ullus Indorum munifer eoa compellat direâe,
hujulmodi bonis fubveniat aibmio fuo neceffiaut indirecte ad oblationes in miffii , funeri­
tatibut illius momalu , cujus opera , vel conbus, aut alus divinis ofhciu, & m feftis titula-

V

tem*

Conchium

i iij?

tcn>04‘ione , fuerint

asm)

lis et leptir moualtcrii egrediatur; nifi in enti­
bus lippi», cpidanrr, auKrrivis alicujtis tncrit\d\|i , prout <jf conititiitiiiAe fclic. rtcord. B<i
papr V. dii poti tum . Nulli aiifem prrfon» nili
rationabilis , &■ manifctla c.urfa «Alitat
Ime
epifeopi licentia in Icuptis , ingrelîus , vel ac'
cellus ad monaflena pateat , juxta confhtutio-

nem Hontfacn 'VIII. qua: incipit Ttrimlofo a
lacio concilio TriJcntino, lenovatam . Supe­
rioribus quoque , vicariis , &: abbatiflir
fui
■ pr atcàis moiuftcriorum prajcipitur , ne bitert
r»rv..li , aut pucllr ullatenus· intra monafleria
.Iu.antur, <*iiod fi le.us ieceunt , pralatis inr
juiigiiiir m toro conicicnti» , ut in hoc abbatilfir , aut urjnfvis alterius nionialis negligcntiani , ic excellunt corrigant , cum Tulpcnlione
orficii ( G opus tuent . I

S J 11.
de

. lao·.

, _ n

1 ,iu

vero teli-A

CHKi'TI qiiuitj tueri( ni conin.iiii m i.üim
montftcrii convertit . Quocd claufuram yero dninudv.itant «.['iteopi , aut alii lupcnorvs fe non
dcbcic facultatem concedere, ut alujui nronu-

lib <

ROOUl.VHtIS n

MrirCANuw

" ANNtT
cimim

ÿ. VI.

t»»>

Abb j tip.®

j Ut kUioi’ urj , λ s|u<

minibus loqumtc· , nili 11 paimti·. lint , frafâtsc» aut coil fang’inci . idquc frequenter ne
fret. Numqrram nmen confentiant, ut Imcali-

s)iia',it>Lc.'i!*.u'?o.af lJ-C.il.ircs. a’n moniales a'lo- ho hoc au«MiaoÇiM··· ,O.iabur.uin.]iie etiam pertones inter,
elicitur» nc fora in inonalteriis monialium colJocutioeibus depot it r. frequenter adeant. Sin mi­
nus perlbn.i illa', live feculari»Jivc icgulari .,Cujuf' bimq.ie'giadus,«’conditionis fit, qui lipitbeum
aliquibus momatibu colloquatur , aut coiifue->
B fudiircm habeat Ime facultate pnJicta, gnvuer
puniatur juxtxconlltutioarm Alexandri tertii,
quae incipit ( AL'.q'/cri.t, ) «. alus etiam per:·'"
nisvpro modo culpa , «. 1’cand.ili , quod inde
generabitur : invocato , fi opu, fuerit , ad id
brachii («edaris auxilio . Nec permittatur, ut
ccclcliafliciis , five 1'vcu’rris vir , aut moiultefvtw.t dc
ria adeat, vcl ei lugrc.bxrin , ritmue û'ftrucndi moniales >n r.niu, nili pilla a'.iqu.i dc canfa lup*rior ad "jd trc iltatrm e.nuxflerit a in

dc uimi

Quanducumque in monafteriis inonialium
qua facultate consedenda lupcnorn contcientia
ordmano iubjcctis » abbatiûr , pi ioiilT® , aut
maxime oneratur , ut eam non ,->ncvdat , nili
ùujuûi* alterius nominis prkud® officium va­
ob urgentem ncceflitatem , mt communem uti­
Bucy<
caverit , Λ: de novo eligi debuerit , epiicopu?
litatem
Coni vero alkui perfnnr .id cantum
per le » aut per fuum vicarium , vcl ahum
ducendum monallcria adire concclittir . nequa­
quem voluerit ad »d deputare, monafteriutn , & c quam intra lepta monillerii ingrediatur , fed
omne» moniales vilitcf; ita ut vilitatio elegio·
id ante cancellorum f.nrllcllam proflet· aliter i...
nem procedat.
panas incuriat a concilio I ridcutino llatutas . Kl

$

> 'ώ·

VII.

Ut omnis avaritia- , jut ίίιηυη.» Ijbcv ob­
Ex Tridentini con.itif jiuhi , major monij·
vietur , pi tapit hn fynoJm , ur qu-itiJo *
I men numerus in
mniu aliqui kini n »n u.om.i’em aiicupt'. rtioqui pro modo »
luilciii recipiatur, quod nif» Je laperions I pe­
vicemulymi » & rcdjitibux commode valeat fuel di cotHctHu heri„non poteft , pro rleemufjna
llcntari: neque is numerus , niti tatta piororaenphus, <-uam al’ar ne dt t Nrquc *bca <p dtionabili reddituum aciclfiunc .lugcrt puftit .
dc mH.mt
3uam ncUfur , co quod .v! cuoro mien ieuPrzfcâis vero in virtute lanôte obcdierwT pre& in . *■' J
utn admittatur , fi:h il’ud tutum , quod lo­
* ipitur, ut totum id , qi. « ! pro mgrcliu aiicufent dare jb.r , qu« ad hujui.iuJi cflcMutn re ­
ju·. monialu pro elecmoly iu perceperunt , in
redditibus, &r bonis immobilibnsmonatteru cel- Γ) cipiuntur. Si cniai kcut fut, hmonrt kiupulo
nun caret.
loccirt : liquid vero ex eo inmptutim faciendum
a'lqm modo ell , id line conlcnfu epifeopi ne­
fiat . Vr«tc<S< veto monialibiH fuhditis , ita
5 vin.
quz ad viétum necellaru funt tribuere proc cl­
Ambitio
dilîeniionis
A- invîJir origo omni ι<> M U · I p
ient, ne a pnentibus illud mobile petant.
eft a monaikrii» , tamquam tctcrrima peftis
prupiihanda . Q‘arn
caufam ftatuitur , ac
ÿ V.
jubetur, ne ulla monia/i* ambiat , ajtuMoqucvis modo, l»vc directe . hvc uidiicCtcpec le,
Quando monuliuin inun.ifteru viGtantui ,
*ut per alum interpolium peri tum , bono- ·>·*ΐη λ
initio vHitationt·, prxiatus , aut G impejii.s
re* » ufliciivc cujuteis genens « lui monafterii k‘J,‘u
. nit , vihtator ab co fpcci ilifcc deputamus ,
q.ierat , fub bac conilituta p<xna » ut ei , & r,u 1
aut tribu*
Trut-. m.>’ufkrici*n mgrcdiatui , duubui ,
qu® libi in ea re a fuerint, per tres textas tet !
Γ· vmi lunciUtc vitae , & morum integritate pu·
iu* . ad pedes , hngularium morçialium , ter- tu,.ir.t r
batκ , bbi m comités adhibitis · perluftrrtgue
.1 hb
diligenter qui! ititem doinua , otticia , & reb- E ram dcf>k*u!ante$ imm acrulcnt ambitionem ,
iplajuc prvtcrca h id ofticium conlequuta erit ,
qui ad ni rrcclfaria . In 6ht vero vifitationis,
eo, ictenfquc muneribuspriwiur lupeuoris ar­
quando uapi utum ad coingendum cuciîuscon­
bitratu , pixta conllitutiones lingularium niugregandum cil , vilitator codeon modo comita­
Oiiftciiorum . Singul.r moniales, propria volun­
tu* t monafterium ingredi poterit . Relnpia se­
tate depoliti , X' ad obtemperandum parafe ,
ro aha ants; cancellorum tctuQcIlam , aut in
libiquc
De: gloiMin, de tumniunem monafterii
luco collocutioni deputato peragat : ii vcio
utri lio* cafus siliutorcm intra cnonaüeni
uti’itatcni tantummodo proponentes, ad honuÎcpta ingredi ('portcat , id fine facu!*atc eptf» Ac ulhcia ea* elrgcnt , qui» otnni r-moto
humanitatis alîeCtu , impulln Spiritui Gt'uoià
c <p* ni futpiii dc faciat» tuxea fortnair. concdii
gH «duneas m id munus uk judicavumt .
ΙΊ dentini.
ôc ;

S IX.

.. i |m .dimMmiiJ

ïni

Lu.ΙΠ. Tit.XUI» Di Ricuumius, &c.

'122

ΛΝΗΟ
^J· 1 X- x
A fadta nulla eft, nullamque parit obligationem; '
curent epifeopi nc novitia ulla ante illam sta- Christi
CHRISTI
„ .·
,
icm , Bc tempus ad profeffiooem admittatur:
■,»,
Prefect a quocumque nomme appelletur r ex
MH-‘-7.· Tridentini concilii aecteto , ne minor quadra*
novitiz autem caufa ante profeffiooemexdecre‘11 '<■
ίΖ^ Μίι. Pnt* *nn*’ eligatur » quzve in vitz honeftatc
to concilii Trident ini , ninil monafterio detur-, môuÎ.4'.J,p.
dt
' laudabiliter vixerit oâo annis , poftquam proprrter id, quod neceflarium ad vidfuas, Br VC- I'icDUVItul
><*. pnfe. fella eft . Quod G in eodem monafterio non
ftitumeju» pro tempore, quo fuerit ia novitia'
ejufmodi reperiatur, juxta concilium Tridenti­
tu , qvqd. totum rftimari debeat · fuperiorinum ex alio ejufdem ordini» eligi poffit . Sin
bus; 8r ad id reprelentandum, antequam puel- U q»«*
autem fuperiori , qui eleâipni przeft , hoc et­
la monafterium ingrediatur-, umnibus juris tt· "*"■ *
iam incommodum efle videaXur , epifeopo > vel
mediis iidem fuperiore» utantur. Nulla autem
M*1"
•lio fuperiqre confcntiente eligatur ex his, quae
renuntiatio bohorum a novitia flat ; nifi quem, s«4-»i < «
', in eodem monafterio triginta\annis maiores na­
admodum a concilio Tridentino juflurn eft.
tu Gnt , quz annis faltcm qjiinque poft profcfGonem. rède vixerit . Hjjpiiiitiodi vero prrfes xiv. j
éta, & ejus vicaria, diifretz etiam , qus alio 3
Quo
multis
incommodis
occurratur , 8e omnomine matret confilii vocantur, ubi er q ca­
nis tollatur occafio , nc quz ad regularem ha- Mii,a i.jr.
pitulo eligi confuevcrunr , coram fuperiore ,
bitum admittuntur, tc in eo profeffionem faSiint c. aut CJU1 miniftro eligantur, qui extra monafte- '
ciunt, vel viny, vel ignorantiam prztendant ;
<rrri»i.
tium ad cancellos ftet, cx decreto concilii Ttiex decreto concilii. Tridentini ftatuit, & decer_
dentini.
nit hzc fynodus , ut dc voluntate ejus , quz
habitum regularem fulceptura eft . aut in e<? *"μ"!ΙΓι.
5. X.
profeflura, epifeopus per fc inquirat, aucoafta, <i< «jiru
Offici» earum , qu· cleâfe fint in abbatifan feduâa Iit, an Iciat quid agat : li vero epif- r·0^··1'·
fcâ» ,rti>u fam, vel prioiiflam , per tempus in conftitutiocopus legitime impeditus fuerit, ejus confcien•«»™ <*· mbus lingulonim ordinum & snonafteriorum
tiz Injungitur, ut ad id perfonas prudentia , tc »,.«n.
u>aekA« prrfcriptum durent. Poterit tamen fuperior ea»
vita probatas deputet , a quibus optima hujus
ζ,,,,ι.
ante tempus oflicio przfinitum , inde movere,
minifterii execu'tio expeâetnr . Prafcda autem
fi id male adminiftrant, Quz vero canonice elcmonaftcrii triginta ante diebus epifeopofignifi- lcir,
âà fuerint, officia fufcipiant, 8c eorum mune- — cet, quo tempore novitia profeflura Iit; Si ve- a<irf>i.
ra Gne recufatione humiliter excquantur . Quz
ro id facere neglexerit , .ejufdem concilii Tri•liter fecerint line jilfta caufa , quz fuperiori
dentini decreto ab ejus oflicio tamdiu amovea­
probata fit, jure fuftragii priventur, ut nc ipfz
tur, quamdiu epifeopo videbitur.
- alias eligere , neque ab aliis eligi poffint, ar­
bitrio fuperioris.

s xv.

Ut puriori , Sc integriori confcientia monia­
les in Dei cultu fefe exerceant , hrc fynodus
Nulla przfeda etiam cum diferetarum , &
przlatis , aut his , qui eorum nomine, virgi­
tot*u’ conventus confenfu , bona monafterii
num monaftetiorum curam gerunt , przcipit,
alienare , permutate , locare , aut contrahere
ut monialibus confeflbres przflciant , Sc ztate
nullo modo poffit , nifi cum facultate lupciioprovcâos , Sc prudentes , Sc Deum timentes : »«<>, sr·.
regni·
ri» in ferintis , fervatis item ectens , quz iure
qui fingulis laltem menfibus peccata monialium Mil*·.*. >·
fervari debent: aliter contraâus irriti, ac nul­
audiant , clique faciufanâam eucharjftjam ad­ tf«. fli fint; Neque item edifleare poterit, nifi conmin iftrent, quemadmodum lacrum Tridentinum rteMiwik··
lentiente fuperiore , cujus prudentia eft provi- D concilium jubet: cx cujus quoque decreto juflurn conMCbrl'
bkM.krifa*.
derc , ut id quam minimo futnptu commode,
eft , ut epifeopus , aut alii fuperiores prrter
Bc decenter flat.
ordinarium confcflorem, alium extraordinarium
monialibus offerant , bis , aut ter , in anno,
S XII.
3ui earum coofeffiones audire debeat : cujus
ecreti cxcqucndi curam hrc fynodus przlaris
Cum primum puella aliqua ad lufcipiendum
imponit.
factum habitum offertur , monialium przfcâa
parentes , vel eos , quorum cura puella commiff» eft , admoneat de excommunicatione , qua
propofita eft a facro Tridentino concilio, his,
Tametfi hrc fynodus non reprobat, immo poΛ'
qui virginem aliquam, viduam, aut aliam mutius laudat, Sc approbat quarumdam mulierum Q«'«i'
1,efem ,nvlu,n cogunt monafterium ingredi ,
ftatum, quz extra monafteria in habitu hOncfto 14 ' ■ <·“* religionem profiteri 1 idemque fiatabearum
degente»■ voto fimplici ad fervandam Deo cafuperiore quo do&us confenfu» requiretur. Prae­
ftitatem fe aftrmgunt ; nihilominus perveniens
fert a autem , 8c moniales de puella earum fuf- £
eadem fynodus , nc fub devotionis fpecie pre­
fragiis ad lufcipiendam religionem admittenda,
dicts mulieres liccntiofe, huc, illueque vagan­
quidquam polliceri , aut capitulum cogere non
tes difeurrant ,· tc ob limilitudinem habitus
audeant , priulquam libero loco , ab epifeopo,
fanâi monialibus ignominiam inferant, ftatuu,
•ut ab eo, cui ipfe id munus delegarit, puella
•c percipit fub poena excommunicationis lata
fecrcto examinata , ac probata facultatem fuffententtz , ut nulla przdidtarum mulierum,
c,P'en^' *n
monafterio religionem feripto
qua» LccC4i vocant, habitum alicujus religionis
confequuta fuerit.
approbate deferat. Declarat tamen hrc fyno­
dus his decretis ad religtofam gubernationem
S XIII.
pertinentibus , aliquam ex eonftitutionibus
monialium nolle revocare , nec ei ullatenus
Quoniam ex concilii Tridentinidecreto,pro·
prrjudicium inferre ; nec fatuitatem a prrlati»
feflio ante decimum lextum annum expletam,
auferre, quam ipfi habent, ciicaéa , quzjuri non '
ante annua probationis poft fufeeptum habitum
§

Milin ,ri.
tai/iîi'b»
a<

nwmUei.

(
mL'

un i f. ).
a, pud,am.nmdu.
l' ta»b° k
!i"Lak»’.

‘n*

XI.

s xyi.

Ill}

““L"1*

COHCtXftTM

Mbxicanüm.

.

1124

ANNq advertantur, nutandi eonftitutioaea , auc a lia» A agendi i nili prius ejus liter* teftimonialcs ab·-"anno*
rHRiiTi de novo adjungere ,\pro nt eis vifum fuerit ,
1 ft>.
j'uxta necemtatum ,-Je temporum occationem .
H*c vero fynodoa magiftratus, fc juftirixmi>
*
niftros catholic· majcftatis monet , fc horta­
tur , ut «d cxeeutioncm horum decretorum ,
qu» , ut plurimum ex jure communi, ex con­
cilio Tridentino , fc ex Roajanorum pontifi'
cum proprii· motibus defumpta funt , favo­
rem , fc auxilium opportunum prrftent , ut
decreta hac ad Dei omnipotenti· honorem di­
ligantur.

iplifmet epifcopis examinentur.

CinUTT
»»··.
*

$ XXI.

Statuitur itidem , ae prohibetur in hoe *r- Mask. ·. o
chiepifcqpatu, fc provincia , ne eremite , aut 11/ *·
alia periona permittantur , qua extraordina­
rium habitum induentes, alium fibi lingularem
vivendi modum preferibant, quam eum,quem
probata religionis inftituta admittant, ut mul­
ta incommoda vitentur , que ut experientia
compertum eft inde evenire folent ■

5 XVII.,
ho.tarant.
Qurop
SrU’i.V*»
·«(!>. «u
urJ c 1

5«e >,.<,·
*!>. c"a
potiti l‘l I
<·ι·\ mu
1 p > m 4«

.«b-’i'hu
tultDOdi

«■«

1«<1 ·| i >1
'SrlC ,

•..r h <4

,,, a, (K,...
•m...... s<
,em>Soiul>
bo1.i« Q.U
,.t· .«ail
“ Γ l"a«m
qL ujx»a.
; c 4~. «c
iimcut

1

Nc vero exemptione· , fc privilégia regula- B
ribm a fede apoftolica eonceffa, ullius perturbitioni» caufa Cnr, neccHarium eft, ea declarare, qu» ex decreti» concilii Tridentini regu.
larç»-Ooierrare tenentur, fc in quibtis fubditi
ertê debeant archiepifcopu , fc epifcopis; <juaie teneri eo· declaratur publici· proceflionibus
inrerefle , quotiefeumque ab epifeopo vocen*
*
«·£1
·
Γ r*
·
tur, teneri quoque interdiaa , ot cenluras ab
ordinario impolita· fervare
fc in fui· mona^et‘‘s· & ecdefiis publicare, quando eisinjundum fuerit.

LIBRI TERTII TITULUS XIV.
Dt rrltiit/ii,

fiii ^aeitai ·

5 ’·
Celeti», eremitona , & alia pia loca , ut „MU*’’
quemadmodum oportet conierventur , fc
c.
admimftrentur , ex juris difpofitione epifeopo jj o>m
debent efle fubjefta , atque adeo in exeeutio- *· ‘-'•i·'·.
nem concilii iriaentini prscipnuc » ut de ce- k „llt 4«.
tero fimilia loca' non erigantur , line epifcopi, mib j·>. >·
in cujus diacefi erigenda funt , facultate prius ft"0*1
obtenta» fub pcena excommunicationismajorit·
In facultatibus -vero ad id concedendi· fervent <on<. sui 4.
'
5 xviii.
epfteopi , quod fupra titulo de ofticio epifeo*“L
*
porum ftatutum eft . Advertant tamen , ne in
Itidem ad ordine· promoveri , aut alicujut C ecdeliis Indarum fubjiratextu cuftodum , aut
perfon* fecularii ( etiam ii facerdotes fint )
cantorum major numeru· perfonarum conftituaeonfeflionem audire non poflïht, njfi priu· ab
tur , qOam , qui videbitur ncceflarius . Qui
ordinatio examinati probentur . Praeterea epivero ad eccleiia· hujulmodi admittendi lunt ,
(COpO Ilon confentiente, aut li prius coram eo
bonB vitr, fc morum fama polleant, fc catho­
cutn luorum fuperiorum confcnlu pon fe- conlic» fidei myfteriit (int bene inftruâi . Sacrollituerint, fc ao eo bcnediâionem acceperint,
fanAi concilii Tridentini auctoritatem lequuta
vcrbum Dei non predicent ; extra monafteria
hrc fynodus ftatuit , ut qu» capitulo otftavo ,
& nono, fcllione vigelima fecunda concilu ejuf- 7t >■·>“■
vero, nili examinati , fc approbati ab ordinatio itidem praedicare non poflint.
dem decreta tynt, omnino obiciventur.

E

d·

*· *♦
r«<*»<-'4
*Ll<Ud,«
Bit.iUa
ρο<)·«κ>4«
vir'x.r 14
m<< ■ . ,·.
n
4«
ü.i V. k
ii.
Itmeiu. j.
·*· 1 · '·>·

5 XIX·
Juxta id, quod a concilio Tridentinodecre-^
tum e^> * Pcr Ithedam regi» majeftati· difpolitum, regulare· , qui Indutum curam gerunt, U
jfa ordinariis vilitari , eifdemque fubditi elfe
debent , tam quoad doâtinam edocendam ,
,, quam quoad facramenta adminiftranda . Qui
„ i, publice deliquerint , ab ordinariis ad fuos
>· luperiore· tranfmirti debent. Sivero a lupe,, ΓΙΟ ribu· intra terminum ab ordinariis prifi,, mm non corrigantur, delinquente·hujufmodi urdinarii iph puniant , ut eft a fanâo con­
cilio Tridentino difpolitum, fc fupra titulo de
cpilibporum olhcio jam diiftum.

J XX.
Regulares ab inftituto religioni· fufçepto de­
ficiente, , epifcopi favoribus profequfnon dcbeiit , tum quia nihil boni ab his fperandum
eft , qui promilTum Deo votum non fervant ,
tum quia fi ii protegerentur , alii· darctor occa­
bo, ut colum -nequitiam imitarentur ; eam ob
caulam interdicitur , ne regulare· hujufmodi ,
ab ullo epifeopo eligantur, aut deputentur, in
vicarios, benenciato·, capellanos , aut doit ri­
re miniftros , ut fic derelifti ii ad inftitutum
irligionis redeant , fc alii a fufeepto propofito
dikcdeie vereantur . Si veto regularis aliquis
(r;um retento habite ) extra monafterium va­
getur, huic facultas non concedatur facrum per­

S n.
Ecclefix omnes, monaftetia , fc eremitoria,
domui , fc loca pia , ut eis debita reverentia
fervetur , fc incommodis multis in Dei oftenfam occurratur, dato ligno carnpan» , ad ora­
tionem , quB fit in foils occafu claudantur per
totum annum, prsfertlm vero ferm ferti» , &
aliis Quadragclimr diebus , ab eaque hura u(que quo die· illuserit , nullatenus aperiantur ,

nec ratione jubilei, feftorum, aut indulgentia­
rum: aliter, qui eccletiarum , fc locorum pio­
rum hujulmodi curam gerunt, graviter punien­
tur, pto modo culpx , 111 quo epilcoporum confcientix onerantur . Excipiuntur tamen tantum
nodfes nativitatis domini noftri , teri» quinte
in ccena domini , feri» feste in parafceve, re{urreitioni· domini ; Ne vero nofturnx (latio­
nes fiant, epifcopi neceflarium adhibeant reme­
dium .
5 Π1.

Qlmi . (t

Ti. m <ip.
dtcetl* »·mamutrecclef hb. «
Mes » c
J. unico «4
bncra . Ac
Compoftd•A i c 1. k
Mil t p 2.<ic>
de eciletin ,
k eecun
euhu verb.
reA- k Gm*
net tit.de ce>
leb miiïif n.
I 1. k Tükc.
•A. a. c. 10.

SeflVc if.
s«a 11 « 1.

F.pifcoporum proprium eft , (qui patres in- Conc-Mi!**·
dulgcntiiumi erga paupeics , fc egenos efle 2Z όΛ"ι·«·
debent ) procurare , ut pia caritatis eleemoiy>4
narumque opera augeantur, fc ea his admini- *·< r
lirandi· cura adhibeatur, quo finis , ad quem
inftituta lunt , comparetur . Eam ob caufam ..s·
ad pezfcriptum concilii Tridentini jubetur , l“ *· Mkut in hofpitaiibui ordinario lubjefiis, *d optlmam eorum admioiftrationcm liquente· coo- 4.
w
ftitutiones obferventur.
·’’■*· U'1»

j jy

üJlHlI'

«·■*» ‘«r“·

T

1125
x

ANNO

oniin.

•m. v

_

x

Lib. ΙΠ.Τ1Τ. XV.
,

Di

crlib. miss, bt.div.
. Λ

S iv.

Ne in holpitalla infirmai aliquiq, nt el ate- ■
dicamenta applicentur ; ctcifUtttr , qui fuit
fumptibus id efficere valet . Si ob juftam aliSnam caufam admitti debeat , ea conditi· et
«tuatur, ut quidquid in •gritudinc jmpenf·
ferent, hofpitaii reftituat ,& aliquid etiam in
elecmofynxm eroget , nifi aliter fuerit fundato­
ri· voluntate dilpofitum.
u.
Pauperes omne» zgroti, qui ut ab argritudinrous cotrvalefcant m hofpttalia recipiuntur-,
antequam eis leitus tribuatur , ■ vel intra tres
dies poil fibi attribdtum leftum peccata (ua
confiteantur. Sin minus medicus net cos vifi- B
tet, nec eis medicamenta applicentur t adminiftrator vero, feu reflor , ita adimpleri faciat ,
fub perna aurei unius.
In hofpitalibus nullus pauper ludat > nec joret.· fm minus foras ejiciatur.
Omnibus diebus dominicis , feftis folennibus , & aliis diebus fi fieri poterit in hofpitalibus mifla celebretur , corctque adminillrator,
ut eam omnes integre audiant. In boipitalibus
vero, ubi faccllum eft , k plebis multitudo
convenit ad facrom audiendum , illud domini­
cis diebus, k feftis folcnnibus ne peragatur ,
dum mifla folennis m ecclelia parochia Ii cele­
bratur. Nulla amem mifla , aut officium can­
tetur in hofpitalibus , nifi a bénéficiât· , vel C
bénéficiât!· parochi· , aut dc eorum eonfenfu .
Singulis nodibus poft datum campan· lignum
ad orationem , 8c etiam fummo mane , adminifttator jubeat , ut aliquis miniftet alta voce
Chriftianam doitrinam pauperibus recitet , ei3ue pauperes rcfpondere teneantur . In valetuinariis autem, feu infirmariis tabella, & item
altera in (acello hofpitalium collocetur , qui­
bus doitrina Chriftiana deferipta fit.
Oratorium quoque cum landiflim· crocis
imagine, altifve imaginibus, Araqua bcneda&a
in hofpitalibus conftituatur , adminiftratorquv
pauperes , qui per hofpitalc deambulant , ibi
preces ad Deum effundere faciat , cum in ledo
cubaverint. vel ab eo furrexerint.
D
Holpitalium przfefti omnem eorum fupclledilem nitidam fervent : curentque diligen­
ter , nc qui contagiofis mo<bis,Kgrotanc alio­
rum pannis involvantur : dormitoria , ut vo­
cant , virorum , k feminarum divifa fint , k
leparata.
Adminiftratores hofpitalium nullatenus va­
gos, ebriofve nebulones, inimicitias gerentes ,
A.iltiuGnodi nequiflimoi homines recipiant ;
tnobedientes vero, & delinquents· , cum opus
fuerit corrigent , eofque vinculi· coerceant ,
contumaces vero foras ejiciant.
Itidem redores ne patiantur , ut in hofpitalibus , a pauperibus aliquid extorqueatur , eo
prztextu , quod lumen, aut ignis, aliave hujuf- E
modi eis fuppeditentur.
Sacramenta quoque pauperibus fuorum hofpitalium redores adminiilren: , fi ab epifeopo
examinati, ad id facultatem obtinent ; paupe­
res etiam in articulo mortis horfentur , eilquc
in eo artjculo omnia oeceflaria provideant ; nec
folos eo tempore•grotos deferant. Idqueomne
Curati parochiarum in his hofpitalibut praftibunt, ubi redores non lint confhtuti fub poena
quatuor pondo . Defundos etiam pauperes , fi
in eifdem hofpitalibus ii repelliantut , benefi­

ciates , fc curatus parochis fcpeliat ■

ovr.

iu$

Libros habeant adminiilratorcs, cifque infir- anmc/
morum nomina interibant , quibus ledi attri-'CHRISTI
bnti funt , cum dic , mcnfe , 8e anno quando
ij«s·
hofpitalia Iunt iogreffi, patria etiam , itate ,
ofticio, k ftatu , fupelleaiHquc k pecuniis ,
quas fecum attulerunt . Curent etiam , ut teilctacnta condant , clique in memoriam revo­

cent, ut hofpitaii ( fi fier i'poteft) f occurrant.
Quod fi obierint, eos in libro deferibant , ita
ut heredibus, de eis rationem reddere poffint.
Si vero convaluerint , quando es hofpitaii dii—
ceflerint , pecunias, & omnem fuam lupellcdilem eis reftituant.
Holpitalium przfedi curent diligenter , ne
?|ni ad videndos «grotos convalefcente· acccferint , eis trudus , aut alia cfculenta porri­
gant , prater id, quod medicus juflit. Sl vero
compertum fit, lecus fu life fadum, reâor,feu
adminiftratpr prçfedum hofpitaii· , fuo arbi­
tratu puniat.
Redores, tempore, quo pauperes prandent,
& ccenant, valetudinariis (qu· infirmari· vo­
cantur) in ter fint-, k unicuique id fuppeditari
cutent , quod a medico conftitutum repedetur
in tabella , aut libro, quem ad effedum hujuf­
modi habere debent.
Ii, quibus incumbit cura emendi ea, que ad
ufum holpitalium (unt neceflaria curent diligen­
ter, ut in eo officio cum omni utilitate, 3c com­
moditate hofpitalium fefe exerceant . Injungit
prztcrea hzc Ijrnodus omnibusjaofpitalium miniltris , ut accuratilfime eorum commodis con­
fidant , rcique eorum familiari proipitiant .
Omnes etiam hofpitalium miniitri Chriftiano telo ardeant, mifericordes, benignos, fide­
les Ie przbeant, confiteantur peccata fua , facramque euchariftiam percipiant in quadragefima, nativitate domini , in die refurredionis ,
Λ pentccofles, aliifquc feftis pro βοηιβξ devo­
tione. Hujus vero rei, redores curam gerant ,
necnon , ut pauperes omnes peccata fus confi­
teantur , laltem in quadragelima : quem vero
fecus facere cemperennt corrigant , Ac fi opus
eft ab holpitali expellant.

S V.
Preter has confti.tuiones , in anoque hofpi­
taii , peculiares quoque regule ab ordinario ,
feu ab ejus officiali ■ aut vilitatore probate,
* examinate , unicuique officio (fatuantur .
Quas regni*· omnes fervarc debeant . Aliter
Î|ui fecus fecerint pledsouir , ufque ad expullonem . Epiicopi vero , que magis fibi expe­
dire videbuntur , pro ratione circumftantiarum
loci & cauf· poterunt fiatuere.

LIBRI TERTII TITULUS XV.
JDU "ItkttfoM

, & JiniHruin

J I.
T fandiffimum mifl· facrificium , in qua
illa Deo patri placens hoftia Jefus ChiiIlus in odorem fuavitatis offertur j fingnlari
religione, ac pietate , k a facerdotibns edebretur, k a populo colatur , hzc fynodus de“
cernit, ac jubet, ut ram in cathedralibns, quam
in parochialibus ecclefiis omnibus hujii, archiepifeopatus, k provinciz , prsbcndati, parochi , k bénéficiât 1 , cetcrique facerdotes , &

U

mi-

«r*** <<·

ron< Mil 4.
f,„a ηβ·Λ
(Kiukuuu.

r
ιι»7

“T

Conciliom Mbxicancm.

AH no- miniftri ■ in celebrandis miffis , Be divinis oftCHRisri c<»« recitandis omnino fefe accommodent ad mif<;·< ' file tc breviarium ex concilii Trideatlni de­
creto edit*, & ad inftitmiones luarum ecclefia*
rum miffali, tc breviario Romano minime con*
traiias.
·
5 W.
Qoooiam veto, ut reboa permultis confulcum

*owÏÏJ!"”'·
S

iii8

v.

His itidem temporises , quibas clerici , vel
ad verbum Dei audiendum, vel ad divina oŒeia celebranda in choro conveniunt, nol Ia tenua
permittatur, at femina aliqua chorum intret ,
aut iaexeeifb, vel fublimi chori loco fedeat ,
fub pana excommunicationis. Clerici omnes etiatn illi , qui prima tititnoi ton fur a inligniti
iunt , ad divina officia celebranda fuperpcllieeo induti ingrediantur t (ecus vero eis in­

ANNO
CHllSTf
r v« >wi

*£*ΰζ*.
a· e··**",
ι,*ζαι··
sascox M

effet, qu» expreffe in miflali, 8c breviatio Ro“·*■ T“'·
mano , 8c in ereâioniboe , 8c cooftitutionibus
ecclefiarum hujus provinciae non continentur ,
tra cancellas chori ingredi prohibeatur , nifi
,nt»f hre fynodus facrolanâi concilii Tridcntini aualiarum ecclefiarum cathedralium prebendati
a'.'Ti*’1· iioritati innixa , rituale , feu ceremonia le ad
fint.
•1«··«cira- uiutn hujus aichiepifcbpatus, le provinci» con- _
'”· ««"· ftituic, 8t approbavit Idemque ad cultus divi- "
S vi.
Z,
ni décorum , 8e ornatum plurimum conferre cen* <
■ ·.
Porro juxta motum proprium felicis recorda­ Ms«ir
&Μιΐ ·. f. luit. Idcirco eadem fynodus prBciplt, ut ritua
». M.l>.,.
tionis Pu pape quinti prohibetus , ne petlona i. itt xotn' ri>
|n t [fu ceremonial·» hiijuftnodi forma inviola­
Innina œ
aliqua ccclcftaftica, five fccularis, cujufcumquc niun
biliter obfervctur, poftquam a fede apollolica
dum »>Λ<.
m ib«in.
qualitati», preeminently, ftarufve ejiftat qua­ » r t L· o t n
revilum fuerit. Epifeopo» vero , Be chori pr·O#U»Vi |c
cumque de caufa elcemolynas pe> ecclcliam que- choto , &(
MH. 4mde ffâo» monet, 8l hortatur, quatenus illud exe­
brncfu f i
litet, dum miffa folçnnis, aut alia dirina offi­ tuiiod dc
ii hu |c cution» plene mandari faciant, fub panis in ri­
9_UltOj|
cia celebrantur: nec dum miffa privata peragi­ tonft ii| |(
tuali flatatis , de cuju» obfetvationc in fynodo
C<i®polt
tur ab his, qui eam audiunt elccmofynas hujul- Lim t ift j.
·«.» i.II. provinciali epiicopi rationem^eddant .
& Limcei j.
modi petat inquiete , Be tumulcuofe . Immo C c ty. »d ft*
nem Ptui
qui eleemofynas hoc modo quaerunt, eoi praefi­ V lOQft.j.
s m.
dens in ecdefia cathedral}» choro , 8r curatus in »etV piup.
II
In unaquaque cathedrali ecclelia magiftet ceparochiali ad portas ecdefia petere compellet . fol- 9
bull tpefl.
Co».. t«< remoniarum ab epilropo, 8r capitulo conftituaSi vero per ecclefiam eleemofynas peti tempo­ Et efl lei rtc.u'«h»iui< tur » 9“* fecpcdo» Iit probitit moribus , 8e in^ re ab hoc decreto prohibito, prandens, vel cu­ fu |6 Ut I»
<»>11 i. ai divinis officiis, 8c ceremoniis, valde exercitatus,
ratus hujufmodi pariantur , in fingula» vices pro bb . teçop.
Cliuua ΐλ
coep. ,a £Uj januis fumpribus, capituli, epiicopi, &.· fafua negligentia pondo quatuor perfolvanc , in Uj »4. c*
Μ·)*··’ρ* briese rtipendiumdetur. Maeiftriautem ceremoufus labiicç ccclcliç.
dem m βι
hb vc*t··
t>< a< o«h. niatum officium erit, tam allillentes choro quam
a»«ydextre.
' n>.f <ho<>. aleari miniitros officii fui admonere , ut in eo
s VII.
mV*?!,*, unufquifque, ceremoniarum ritnm obfervet. O*«<<>* .< bedientia veto magiftris'hujufmodi ceremoniak Coa <«. rum prcftanda eft, cumque omnes audiant in
Omnibus diebus dominicis, 8c feffis lolenniiLr·*'.'·*; divinis officiis cum debitis ceremoniis cclebranbus, ( etiam fi termo habeatur ) in miffs folenati» «<» dis - aliter enim confule, ac perturbate ageren> angelicus hymnus, fymbolum , pryfatio , Bc
ar(jaod de tnr , Officium quoque magiftri ceremoniarum
dominica oratio cantabitur. Sin minus praefidens
<οαό°-ΐ.
«rit · presbyteros recens promotos examinare ,
in cnoro, qui Ime fufteienti raula id aliter fie­
& pronare, eifque ad primam miflam celebran­
ri confenlerit, 8e lacerdosj-qui fine facultate adam facultatem concedere. Quia vero in cultu
exteriori rituum confirmatio admirabilis harmo- ® Jiquid horum negligenter omilcnt , pondo unum fabric* cccleliz finguli peilolvant . Cho­
nie caufa eft, 8r ad devotionis augmentum plu­
rus autem li aliquid horum non cantaverit ,
rimum confert i hac fynodus jubet , ut omnes '
miff* diftributioncs amittat.
presbyteri, cujufcumqucqualitatis, & conditio*
nis exiftanr, a magiflro ceremoniarum hujulJ VIII.
modi denuo examinentur in ceremoniis, te riti­
bus miilali» Romanies decreto conciliiTridcn­
Nullus miflam ante auroram, ncc poft meri Ut>;c , ,
tini editi, idque epifeopi·» quamprimum fieri
diem , [ nifi ex privilegio libi ad id conceffo )l ■> r> a
poflit adimpleri faciat.
celebret: miffç vero , qpa» Hifnanice de Agui- ‘••‘r*11
naldo vocant, antequam dies illuxerit, necelc- j.„
S IV.
breniut ,
q»' »,·

t t

i, >n<rp.
is.i.r »i>*.
’“"'1·fllc‘·
aJt°>O i. ',,
in <tf. i. a<
•«•-fc*»»·
.'W.Toin
■a r < >r
ta">F<a*'i
te Grau
,,>b n»r
" ' ?'7>a*
^«·*"<».

Optime m ecclefia conftitutum eft , ut cleri
s IX.
a fzcularibus, lient dignitate, ita etiam in loco diftmguatut. Sic enim clericalis ordinis dignitas melius conlervatu· 4: ab attentione > 8r E
Miliis celebrandis in diebus colendis , is or- π>.ι>,
animi reverentia , quam icterici divini» officiis
do adhibeaiur, ut pro populi commoditate pia- Mt'"
adh»berc debent .minime prohibentur. Q;r« tam
res fimul miffç non celebrentur, led debito m
laudabilis confuctudo, tamque omnium ctihotcrvallo diftribuantur.
i ■>*
ficorum probata confenfu, nt obfervetur ; H*e
fyn°d‘>» ftatult, ac mandat, ne ecclefiarum es­
rhedvalium choros .dum divina peraguntur officia, («culares perlon* ullatenus ingrediantur ,
nc< *n(u t*10'* cancellot admittamur , exceptis
Ne, ut facrolanâum concilium Tridentinum
modulatptibu», live cantoribus, qui choro indecernit , fuperftitioni locus aliquis detur , quf
lerviunt ·
e* ignorasti* , 8t quorumdam fidelium nimia
facilsrata irrepfit , prgcipsa hec (ynodas in vir­

tute iui&f obediential, ut nullus facerdos fub
ραπ*

iLib. ΙΠ. Tit. XV. Db ci , lbb. miss, it Div. orr. rrjo
‘Âhhq"' p<*n· excommunicationis eu mifla* celebret , A fcopi vero admonentur, ut in hoc decreto cxcQUISTI quas vocaat fanâi Aautoru coniti* , aut fan<j*i.
ai Viocentii, aliafvt fissiles , que ab aliquiit*kcjiau ***** celebrati petnatur cnn certo candelarum
m. t <—.a. numéro . certifque ia locia candelis hujufmodi
i«. η g«- collocatu t certis etiam modia , aut coloribus
esiftimantes , ob fnperftitiofa* hujafmodi cere,
monies, fe, quodvolunt, impetraturo*.Milita
»·*■ »i. ia vero hujufmotfi petente· moneant, qui fit, 8e
a quo potiffimum proveniat ,■ fandiflimi bnjua
facriâcii tan pretiofu·, ac cnlcftis fradus. Eot
quoque ritu* , 8e ceremonia* müB* cckbrAdis
adhibeant , qua ab ecclefia probatu , ac frequenti, 8e laudabili ufu receptu funt.

ahho

quendo fuam operam collocent, cum ad divini CKKliTl
cultu* augmentum plurimum valeat eju obfet- ■·*>.
vatio.

S XV.

Patochialc· ecclefi· omne· , 8e monafteria mmu.,...
cum cathedrali concordent . de tempore dandi
lignum fono campana ad falutatioaem angeli- ,t
cam, miflim, 8c vcfpcrat: Sabbato autcmTan- »· **·««■do cum Gloria in eacclfi· cantatur, aut lignum
in cathedrali datam campana* ne pulfent , ut hTviktk n
ia concilio Laterancnfe fub Leone dacimo juf- <*». nc.
(um eft.
*· ***.***'

»v.*Uw.

$ XI.

I ·8 .> <!· ‘
»·· a- /·
Itidem quemadmodum a Tridentina fynodo
ftatutum eft, nullu* facerdot in privstiicdibu·,
Inde nafeitar defundi·, aut illi· , qui cfecmofyna· pro celebratione miflarum erogant , *· km* >.
k Mita. i. & omnino extra eccleliam , 9e oratoria t qu«
maximum detrimentum, 8e facerdotibu* ad vi* *>·■■' h*·
t ut. ν·« divino tantum cultui dicata, 8r a locorum epiicoPis vifitata, 8r approbata, con facultate in
dam egentiba· maxima incommodita· i quod
i',' κ"ι«, feripti* miflam celebret . Aliter facerdot hujufaliqui iacerdote* eleemofyaax pro celebratione
u.«*m *r moai per menfem unum a divini» fufpendaturt
miflatnm fine deleda recipiunt , & majorem it
M'aiat 1.a ’’ verQ * Ί0’ e’ neeefla,*a ·<* miflam celebranmiflarum numerum celebraturo* promittunt ,
uut. aûâ. dam tribuerit argenti marcam ( ut dicunt ) per*
quam ob tempori· brevitatem celebrare polline ■
Uri v«rt. folvat : cuja» parte* duc ad ufum ccm fandifCui malo ^medium adhibent volen* hec lytto^quu·». **ml **CTaa,ent* » *****· wo «ccufatori tribuadu· ftatuit , ut iit unaquaque cathedrali , aut
unà?»>?k tut: eu nunc veto facultate*omne* ad id, quo*
parochiali ecclefia locorum, abi Hifpani com­
vror.tj^ié vi· modo conceflm, revocantur i epifeopique admorantur , colledor trnuimiflarum conftituatur,
monentur, ut dcincep* caute ipfi per lc, (c ad C facerdot viu* exemplo probatu·, ac timent Deum,
tempo* limitatam ea* concedant.
qui ab epifeopo deputetur, cujn· officiam fit ,
elcemofynan* recipere miflarum omnium , qum
ex teftamentorum difpofitione, aut alio quovi*
S XII.
modo celebrari fient. Quam elcemofynam , fie
inter facerdote· mifla* celebraturo» dlftribaat ,
Nullu* faeerdo· in die una dea* celebret mifut earum celbbratio quam primum fiat, Aabn*< .·■<«£ f**> prnterquam nativitati* domini, in quatre*
fu· hadenu· introduautdundite· tollatur. Quod
Mt ,.*c la tantum miff· ab uno facerdote celebrari pofiûniZdX funt ’ ^€Cun<*a tamen neutiquam celebretur, fi ' ut meliu» fiat, i· ordo fervetur.
mÎÎbraà . ' in prima faeerdo* ablutionem, aut aliquid aliud
r<r^ ob quod non fit jejuna* deglutiverit.
S XVII.

S XVL

unie. r.c.

Gun. (it, <f«
(J.hruita,

$ X1IL

=<- ac jf.
r m Lw'

θ*1 reverentiam, qu· cuchatifti· percipiende
exhibenda eft, pntcipitnr, neullu* faeerdo·ante mill· celebrationem, aut qunvi· alia perfona ante communionem, quidquam Tavaci.Picietive , aut fimilium, medicamenti caufa, per
modum fumali* evaporationi* , aut alio quovis
m°do percipiat. Sacerdote· quoque fleti» genibu* peccata fua confiteantur , antequam veftit*0* a<* *aerum peragendum fe induant , fub
poena pondo decem fabric·, accufatori, Apii·
operibu» eque applicandorum : quam etiam
'*·*!♦· h muldam incurrat facerdot, qui alitet , quam
decreto fancitum eft > coofeflionem audiei^,UL|k ritj iacerdote· etiam miflam celebraturi , non
a.», t-·». in altari, fed in facriftia , ut confuetum eft ,
i ·. <i.
vefte· induant.
<«de«ic^
r tau;.
*·“·,'■ £
Gutuiii.
.<iutLn.li
»dc'.<UL«t
jjn rm a
1 X*U' *r
"rrà'ryf
*« Qruruj·

In primi», nullu* faeerdo· ex illic, qui in ci­
vitate , aut oppido Hifpanorom refident , ubi
colledor fuerit conftitutui, recipiat, aut neciD pere poflit promiffi» aliquibut celebrandi· tleemofynam , nifi de confenfu colledor»» deputa­
ti, ad quem eo· tranfmittet , qui miflài cele­
brari petunt, antequam illi» fe mifla· celebratu­
rum promittat , aut eleemofyn.'m illarum acciEiat ; aliter poenam pondo fex incurrat , accuitori, 8e fabric· ccdcfis «que diftribuendorum.
S XVIII.

Colledor duo» habebit libro* , in quorum
uno mifliu pnnotet , qua vel ea teftameoti* , '
vel ex devotione petuntur celebrari cum offi­
cio, de quo celebranda funt, loco etiam,die,
menfe, 8c anno , In altero vero mifla· *d celeE brandum inter presbytero· diftributa* deferibet
$ XIV.
cum nominibus laccidotom, aanotetque mifla*
jam celebrata· > ita ut hujus rei epifeopo , aut
c.«. tiH.
Curati omne· , vicariive Indorum , qui de
vifitatori petenti rationem reddat. In diftnbo«°nfcnfa epifcopi ad civitatem , ubi fede* epitione autem miflarum colledor diligenter at­
<.M tat fcopalii refidet, perveneunt, tenebuntur diebu·
tendat onera capellarum , aliarum ve rerum ,
1 folennjbu· miflie , 8e vefpeü* interefle in ipfa
quibui finguli facerdotcs fatitfacere debent,eif­
■*"
cathedrali: clerici vero capella· obtinente·, ecque plure· mifla· ne committant , quam quas
clcfia* quoque ubi ills fundat· funt adeant .
poflint commode celebrare , fui» priai onertbe*
Qui autem ex eo, quod ad titulum patrimonii
fatisfacieote* . In diftributione vero hujufmodi
fuere promoti, peculiatibu· quibufdam ecclefiis
eoi alii· pntfcrat, qui magi· indigent, 8c ma­
addidi font, an miflie, ir vefperamm officium,
gi* alfidue ecclefi· cultum frequentant.
ca* adeant ecclefia*, quibuifuete aferipti. Epi-

CAK.GiwrW.Tem. XXXIV.

Bbb

SXX

f

• up
AHNO
CHK15TI

ΐί»ι·

·%“”·

Concilium Msxicanvm.

lûBÎJÏ"n’

up

LIBRI TBRT11 TITULUS XVI·

$ xix

.

In unaquaque cathedrali , fcuCparochiali ec­
clefia , ubi colledor fuerit , arca/una fit, dua­
bus clavibus ocdufa, quanta* uua penes colleAorem Ct , altera penes curatum ecclefi· anti*

quiorem: in qua area eleemofyn» ad miffaram
celebrationem erogata afficrvabltur. Arca autem
hujufmodi > nifi nagulis quoque oAo diebus,
pre Cent ibu» ibidem colleAore , 8c curato , nc
aperiatur) tuneque inde defumpta pecunia pro
ratione miflarom ea hebdomada celebratarum diftribuetur. Nulli autem faccrdoti elcemofyna
pro miffa anticipabitur.

$ XX.
Prarcipitw quoque omnibu» illi», quibus in­
cumbit efficere , ut miffs celebrentur , veluti,
Cuiui tlt. curatis, capellanis, teftamentoruœexeeutoribm,
a< b«o»6<. yjConornjt confratentitatum , aut congregatio­
num , 8c ipfi coUeAori ) ne miflas extra dicecefim, in qua refident, celebrari faciant, coque
eleemofymm tranCmittant ; neque etiam in Hrfpaniatn , fub perna excommunicationis , nifi in
aliquo fpeciali cafu, St valde urgenti epifeopus
ad id facultatem concefferit , in quo eju» con(cientia valde oneratur.

s XXI.

CHltrrl

Λ* Lcfttfiut

SL
Mm-rcrf
SCriptora facra valde commendat, nt fanda h
fande tradentur, k ut facra a profani»
dMiinguantur. Quam ob caufam , cum templa
tamquam loca fanAa, 8r confect a ta , |c deputata fint, ut in en facramenta conferan tirr ; cumque unicuique ad id, fua parochia defigruta fit,
bac fynodus (latuit, Sc mandat , ut nemini IU
ceat quemquam in privati» ■dibu», eremitortove, monafterio, aut ecclefia, cuju» non fuerit
parochialis , baptirare. Qui vero fecut fecerit,
quam hoc decreto conftitutum cft , ab oflicio,
Sc beneficio per menfem unum fufpcniu» fit.

ik.* »««*.
*
Liu·» ■»
kpLaOa.
*

4« Qrirap
7 ui. «]···<
b»p. ,«>11·.

S Π.
Interdicitur preterea , ne capella , Sc fontes
baptifmale», fcrici» thalamis, aut aulais, alio­
ve profano apparatu ornentur. Quod fi paro­
chus, Sc facrifta id confenferint, vtginti pondo
mulfteotur fabrica , Sc cera , qua fanâîflîmo
eucharifti· facramento defervit , accufatori et­
iam «que diftribuendis.

s HI,
Parochi ■ Sc miniftri tam Indorum , quam Ts.luCka.
Hifpanorum parvulos, nifi ob caufam agritudinis, ante nonum diem baptnan curent. Cum cooc.xiic.
vero ostra ecclefiam parvulum , ob cafiim necef- *'·· “I?* ■
(itatis baptixari contigerit , is chrifmate , aut
oleo ne inungatur , donec eum in ecclefia fi-<<■!<>ra­
flant ; ibique cum reliqui» ad baptifmum pert i.t0nentibu» folemnitatibus fiat : neque ultra quindecim die» differatur, nifi caufa agritudinis ur- r i.
gente ■ Qui vero parvulo» in pnvati» adibus
baptixato» intra przdiftum tempus ad parochias
ferri non curaverint, a divinis officiis vitentur,
quoufque ca adimpleant, qua hoc decreto prg^
cipiuntur.

Publice, &· generale» preces decernuntur, ut
« it.fcAu omnipotentis Del iram placemus, ab coque in
i,tortor.c.,.
*
t Uünrl, tribulatior ibus remediumtrconfcquamur.
Quare oportet in hujufmodi precibus , Sc proe.ij η.»·,», cellionibus id omne effugere, quod divinam ma«ηί*|Ι" ai lclh"m offendere , ejuique in no» iram provo4*"s< m?I Γ care poflit. Ideoque juxta motum proprium feji . ut Sc licis recordationis Gregorii pape X11I. (latuit,
»'·*£
ac prreipit hac fyodus ; ut proccfliones eorum,
g«L'·ms. T1' feipfo» diverberant , Sc alie quacumque in
tmnft. io hebdomada majori fieri folit* , aut facicndr,
«'"2°"* n°Au ne fiant, fed in luce diei : nec mulieret
s IV.
‘âc'ccd’ in hi» proceffiombus fefe flagellante» permit­ D
Quoniam adulti prius baptixari non debent,
ur.
ti
tantur, autaliz perfone, eis acceitfis luminibu»
quam in rebus fidei catholic· fuÆcienter in-*·«·■*■♦·
Pr«c,inti’ · Si vero femina aliqua votum fic fe
(Iruantur, ut titulo de fumma Trinitate, Sc fi­
·« > <.
flagellandi emiferit, ex nunc illud votum , ita
de catholica prsmiffum eft) ideo ubi adultorum
& compo. commutatur , ut privatim fe flagello pcrcu‘sC.laV’ t'»‘ ·
numeras reperitur, ut accuratius ii erudiri pro­
SjriOfl fle
curent , deque coram fufficientia melius confla­
s XX1L
re poflit, duo folenncs baptifmi juxta confuetu­
«o«n π- A
Ltmenf j.
dine® primitiva ecclefi· celebrentur , alter in
x» )· -♦;·
refurreaione Domini, alter vero in pcntecofte·
ckm'LaÙÎ
In P»o«flionc «idem corpori» Chrifti , ubi
Ante baptifmum autem catechumeni examinen­
dar«H<| à propter realem Chrifti domini in facramento
tur , adhibita diligentia , ut eo intervallo tem­
.·· iinrt. exittentiam , major reverentia fervanda eft, nui*
poris, quod eft inter unum , Sc alium baptif­
11 femina perfonata incedat, aut ita, utcognomum , myfteria fidei edlfcant. Heri vero lervi
,.,.ίΛοά fei non poflit: ncc fi perfonata , aut incognita
qui baptixandi funt , eoa mittere compellantur
a» c·*. ru.li. in feneftra, aut alibi publice compareat , fub E
ad locum ab epllcopo deputatum, ut ibi docu­
*^*',*’7* pcena excommunicationi» majori» s quo «a rementi» Cbriftian· ndei imbuantur.
« 'tnf '■ pnmatur audacia. qua ita pôrfonats, aut vela-

u, multa inhonefte proferente» indecenter incedun». Judicibu» veto ecdefiafliei» , flr fuculari»<x «a, ' bu» injungitur, quatenus curent , M Ia omni·»·“" ■ «* bus procemonibu» viri a feminis («parati proce-

b·»*. i.

STdTJtJ. dant) ut multi» exboe aafccntiba»
«ηβ»<ι.,λ occurratur.
»>«d ·ο
•idui.

iocommodi»

f V.
Indoram parochi, ei» h» baptiiaao anti··· <>»«·«*■omina gantilitatia m imponant, mc «a tcftamento veteri defumpta , fed ex fanâû novi te-4. ».pm.
flamenti, quoa fnmaaa devotione profequendoe **■£*»·
proponant. Parochi vero omîtes m eo, quod ad -.T*· Γζ
compatres adhibendo» foedat, ca oblervcnt, iu.
qu* titulo dc officio reaorls, St plehani ftaUata fimt.

LI.

jijj

CMiusTi
ub.

Lib.HL

T

it.

XVIL

Db

xanct· bucra*.

LIBRI TERTII TITULUS XVU.
Dt fttOiffiatt

fterMuift, CT η»ι
ttfdU.

•“'•J1'·· /"'XUal «tttate ^onfidcrat, quod de facrofanMtJlTu
do euebarifti» facraesento cathodica Met
E7 h·»* no» docct , in eo ( fcilicet ) Chriftum verum

x

acjl.

tec,

11)4

A rum, At cere ian&iŒmo facramento dcfervicn- am NO
tis ufum erogentur. Ne vero qui divina officia CHBjjTI
in ecdcfia ceTebraat , hojus rei caufa diftrahaaulj.
tur, jubetur, ut daim mifla folenais peragitor,
fotum in urgenti cafii ncccffitatis viaticum ad
infirmo· deteratur , quo saüflà 'perafta majori
cum rtverentia omnes faudiffiMam euchariftiam
comitentur.

B^bominum . vrre > tealiter, êj fubftanCum catleftir ifte cibus noftraram animaram
tiiliter contineri ; i* facile animadvertet, quo
fortitudo fit, prefertim in extremo vitae certa- ί·«ύ· ga­
ornatu tabernaculum efle debeat, in quo /anmine, nullatenus permitti debet, ut quifquam —1 ****'
diflimum euchariftia facramentum aflervandum
fit. Igitur ex concilii Tridentini decreto ftatuit g fine tanto viatico ea hac vita difcedat. Quare
jus antiquum a felicis recordationis Pio papa «.·.> .·■
hrc lynodui , ac prreipit , ut in omnibua caquinto fuo proprio motu innovatum , & etiam <·»<*«·····
tbedralibua, Br paroehiaisbus eccltfiia hujur arlege regia fufeeptum decernitur , ac pracipitur
chicpifcopatux , te provincia , ubi, enebariftia
ut omulbut fidelibus ad mortrm damnatis , an- »t>«-r m.i
aflervari debet, locus conftstuatur ·, in eoque tate unum diem quam pana mortis execution) n'‘£i JJ,
bernaculum bene ornatum , & clave occluium,
mandetur, hujus fandiflimi facramenti viatico *'**’,j*k
XVfur >■> quo lapis facratua , corporalibus coopertus
reficiantur, ut eo roborati mortem ad fuarum Mil·· f.
^itself ij. fit ; ibique cuftodia aurea, & argentea colloceanimarum falutem patienter ferant.
·*■ t·* ·*
*· *·
tur, qua intra fe lineis corporalibus involutum
■
fond, tuch.
fandiflirnum euchariftir facramentum contineat,
farm p«rt.
_
__
rtA. «rtw·
& aflervet, ad id pnteipue, ut ad infirmos euS
v.
.,f Um..
chartftia deferatur : cum hrc confuetudo in ec­
M·, ,.<1S
clefia catholica femper viguerit. In cuftodiave­
Quamris femper, 8c ubique colere, tc rene- \il"‘ ’■
ro hujufmodi > dus forme magne fint , qua­
rari fsndrflitnam euchariftiam dabeamns , pra*
rum una ad infirmos ducatur , alia vero taber­
cipue’tamen ad id aftrinçimur, feria quinta in
naculo effervetur : & prrtarca , parvule alie C cana domini, quando ejus inftitutione , tam
forme erunt, quibus infirmi , & hi qui bona
Angulare in ecclefiam fuam beneficium Dominus
valetudine conAftunt , communicent *. ubicum­
contulit. Quam ob caufam Jubet hrc fynodus,
que autem fandiffimum euchariftie facramen­
ut omnes fideles prafertim ecdefiaftici eo die
tum aflervabitur , lampas femper inccnfa col­
adftent tabernaculo, ubi fandiflime enchariftiq
luceat.
facrameutum repofitum eft , in commemoratio­
nem Domini fepulcri, idque quanta fieri poflit
S Π.
reverentia , te devotione pnsftent. Cavetur ta­
men, ut aliquibus incommodis, qua evenite pofuadutit»
Ut 'n ^°'bue ecclefiis , Bc locis conveniens
f»nt, oceurratar , ne in oppidis Indorum , fe■mS ji. & fit euchariftiam aflervari conflet, declarat hac
fiufcrum conftituatur , ut in eo euchariftia coiLimjsfc, fynodus poffe in omnibus Htfpanorum locis,
occtur; nifi ubi peculiaribus de caufis ab epif.
vaî'Zbu oppidifve aflervari dummodo oppidum a vigincopo fuerit conccflum.
ckuyo jo- ti habitetur vicinis. Poterit etiam aflervari aliTîfe» "fc*
OM L a«
feaâ. caca,
fc1*?' " St
'
«μ* s *>
**?«**·*<
LfcMdî
Otit fiaM

•m, ai- bi, fi epifeopo videbitur, quamvis locus a tot
ωΐήη ·*’ non habitetur vicinis, fi ibi lecure , Bc decenD
i VI.
j,<.ai<4»i· ter cuftodiri poflit. Si tamen parochus a pago
hujufmodi diiceflerit , euchariftiam ibi aflervaQpia in ipfo inflitutionis die , eccletia (anaumf'"1"
bmat. Quoad oppida vero Indorum pru­
difumi corporis Chrifti ficramenti feftum , ca
inaκοα. dentie epifeoporum relinquitur, ut locum , in
exteriori laetitia , qua oportet , celebrare non
M. s. fol quo poflit fecure, 8c decenti ornatu euchariflia
poteft, cum tota mortis Chrifti myfteriofit inJ”·
cuftodiri, prius refpiciant, quam ad id faculta­
tenta ; poft fanftiflitnr Trinitatis feftum feriam
tem concedant.
quintam immediate fcquentem cum ligno fpiritualis Jatitic , & exteriori apparato celcbrans III.
dum delegit . Qua feftivitas , ut cum omni
devotionis afledu a populo Chriftiano celebre­
t
Attentis reverentia, Se devotione, quibus cotur, pnrcipit hac fynodua, ut eam in fefto fanur.idbà*i. Iere, Bc adorare fandiffimam euchariftiam dediflimw Trinitatis curati , Br pradicatores po■MfU.
bemus, lagea regi· lub certis panis ftatuunt,
pulo denuntient, eumdemqne moneant , k exut cum hoc facramentum ab ecclefia effertur.
hortentur, quatenus toto animi conatu fè praSe per vias ducitur , faculares homines , qui
parent ad euchariftiam in ipfo fefto , aut inprarfentes interfint , illud comitentur. Quate
fra odavam, percipiendam. Itemque ot m promulto magis hrc fynodus ecdefiafticis perlonis
eeflione ea reverentia, k animi attentione , tc
omnibus altaris cultui dicatis prneipit, ut tem­
exteriori modeftia procedant , quibus antr di­
pore , quo euchariftie ab ecclefia ad rafirmos
vinam majeftatem in ipfo (aeramento vere par­
eam. aaa ducitur, fl ibi interfint, nifi divin ia officiis celent em, k affiftcntem effe debent.
jiryaaaé lebrandû > Mt confeffinnibcM audiendis oceutatPentl‘r· ** ** <e·**·*· *^c tCMMtur ) ItidemMiteMv·· A°* ’HA·> quibus in plateis , aut viis occurrerit
«•mm. donee ad eeckfiam reducatur, it in tabernaculo
recondatur . Quod fi quifquam feces fecerit,
cojufcumqut dignitatis , aut qualitatis exiftat,
in fingulas vices pondo odo perfolvat , quo
«quia portionibus, in accufs torts, piorum opeOaril. Crarraf. Tom XXXIV.

B b b a

LI-

Clra.vnln
cimn.Vm.

M*·, , j
* ··“··· ‘·
'

a, χίΛ
Βΐώ**
μ,,ΪΓμ

.fc
**“ (··*’

«135
ANNO
CHRISTI

·>·».

<M. WlBCf.

TT

Corchiom Mbxicanum.

LIBRI TERTII TITULUS XVI1L

j i

f\MNIS veneratio, quafanâorom reliquiis,
Üü’.u,1''
* *aiB’®*bus , factilquc adibus cxhtbe-

tlif

Hoc tamen decreto non prohibetur, m tempo- ANNO*
re oeee&iatis ad templa confugiant, fi ibi cum CHaiJTl
debita reverentia commorentur.
n·»·
ds. 4« fs··
SV
*··««»·
’·
i»us

In nrmeteriis ecclefiarum taurorum fpcdaeute
la ne fiant, fub fessa excommunicationis lata £Γμ**£.
lententia, quam incurrant judices, aut fuperio- n.4siMk>L
res, quorum juffu id fit t fi vero communitas H11 *->1'
fit, ecclcfiaftico -ubjaccat imerdido.
kC^rO.
ir «.
VJ.
«A »
k

,u‘* *° D*1 laudem, Br gloriam cedit, quiglo.
ttolus, Br admitabilis in lanâis fuis apparet «
totiufque fanftitatis eft auftor : contra «cto fi
*'"c 'n honore non habeantur, aut quolibet ir.
Uunt.
reverentia genere profane , tc lupcrflitiofe traNe
levitate
animi
,
reliquias
falfa·
pro
veris
itentur, gravis in Deum offcnfa committitur .
fandorum reliquiis venerari contingat , dccer- ρΙΗ οζΓ
Op°',et autem > ut epifcopi tamquam paftores
B nie, le jubet hac fynodus, ut nemini liceat fe- xulu>NuRtcgi invigilent, vetamque devotionem inter
cum reliquias gcftate , aut eas in loco publico
fiJelea propagare ftudeant, falfafque, dr vanas
venerandas proponere i nifi prius ab cpifcopo {.ηι.ί,,Α
fuperllitiones penitus ab eis explodant , ita ut
examinata, authentica comprobentur, ut litu- *ι·'<*
glorificetur Deus in faoâis fuis. Quocirca ex de.
Io de epifeoporum officio pramiflum eft. Coin
creto facrolxndi concilii Tridentini, es coniti.
luetodo titnen, « pu devotio agnos Dei acte- 8« c«u^. k
Mntr
turione filicis recordationis Pii papa quintiderendi , qui a pontifice Romano benedicuntur, '·«■ **■*■
>c cc.h, cernit hsc fynodus, tc mandat, ut in ecclefiis
inter fideles confervetur, dummodo piâura, Br
< chores, faltationes, aâioncs . dr profani canilluminationes , ficut felicis recordationis Gre- s«X ,,.'ιί
*ui.asX
prohibeantur , etiam in die nativitatis do­
gorii decimi tertii motu proprio conftitutum F1·* * *·
mini. Br in fefto corporis Chrifti, Br aliisfitnieft, cis non adhibeantur.
««"ÎTia
libus. Cum vero Lcra aliqua hiftoria adione
referenda erunt, aliave fanda, Br anima uti­
s VII.
ί 4^ *.*
lia, hymnive aliqui devoti canendi, hccomnia
mo4 4·
per mcofem ante ad epifeopum deferantur, ut ab
Qoia inter rudes viget abufus levis cnjufdam
fc
eo examinentur. It probentur. Qyi vero finec- C credulitatis, qua exiftimant, fe certa verba feri- «s.aûia'r.
pilcopifacultate, It approbatione aliquidhorum
pta, aut certas orationes fecum deferentes, aot >- i“ t»«
Λ. ♦ k l y» effecerint, Br qui cum allia confenferint , pro
ad collum fufpcodentes, igni, Br aqua minime
Quiroga
rood ·»ο. 8c modo culpa graviter puniantur. Dum vero di­
petituros , aut bona aliqua , qua defiderant,
vina officis celebrantur, aâioncs etiam ab epifprovint.
obtenturos j Sub poena excommunicationis pra- <><. 4«(k<.
copo cooccffa fieri prohibentor.
cipitur , at quicumque hec fecum geftaverint,
ru dc «ο,.
vel alia fimilia , intra menfem poft hujus de- 4««,. aï
IcvcafaML
$ H.
creti publicationem epifeopo tradant, caqueip- *>■<«· <·«·
I*»
fe confumat : deineeps vero nemo hac fecum
*-*’1 **■
Vehementer itideaa judicibus ectlefiafticis com·
habeat, fine examine, Br approbatione ordina-«a c«k
rc.ôfti* * tnendatnr , or cum omni curt > Br feveritate ,
lii. Confcffarii vero admonentur, ut a fuperfiiu« ant. quibus opus eft , quorumdam reprimant audatiofa vanitatis hujufmodi en ore fibi confitctites
<< s irtd. ctam, qui in ecclefiis cum mulieribus, aot nupeccata cavere hortentur.
4. r <,< s,
* libas, aut libere colloquuntur ; Magiftratus veiaug. 0«.
• io regios quantum poteft hcc lynodus cohorta·
5 VIII.
L· “<h‘*
‘ tor. tot
aut contra delinquentes bujulmodi,
bujufmodi, cat
caque n
'·
__ i;. legibus r__.
j.r—_____
_ __ , dr
••ec- U
' regii·
font dilpofita
excquantur
Probata It authentica reliquia in aliqua ec- 4,cs4ubk
M«»C. >. «. (-·
'■- miniftris
—
-—
i;;’·';;- confie__
clefia
, Λ.__
fuum quoque
auxilium
clefia exiftentes, extra tabernaculum fanaiflimi ο.ο·κύ4·
>?./■■><·. tant ( qgo (j Οραι fueijt, bi ab «tlefia ejitianfacramenti euchariftia , in loco decenti collo- ^ζ**^**
tur, ne ab irreverentia hujufmodi minime deficentur. Interim tamen fi locus hujufmodi non aa.puxD.
ftentes (no exemplo, alii· fcandalo fiat.
eft deputatus, in eliqua parte ejufdem taberna- ν«»4·χ»
άιΐϊ efferventur. Ut autem pia , Br laudabilis
ctaCb . Λ
s m
confnctndo facras imagines venerandi in animis 4, au^m
fidelium eam ctfeâum operetur , ad quem illa M ««Fj
Itidem pracipitut, ne cuiqaam io pnfterffm
inftitnta font , populuiquc fanâorum recolat
pernoâationcs, ant noftumas vigilia, Br epul·
memoriam , cofque veneretur , Bc ad eorum τ·Μ· Ik,
in ccclcfia permittantur , tub perna excommu­
imitationem, vitam, morcfque componat; ma- i'*u**?*'
nicationi». Ecclefiaftici veto conlentientcs gra­
xime conveniens eft, ut nihil in imaginibus
*****
viter punientur. Sermones de pafione , Ic reprofannm , aut indecens appareat , quo poffit
<m<.
lurreâionc ob incommoda , qua inde nafeundevotio fidelium impediri. Eam ob caufam jutur, noâu ne habeantur.
E fta concilii Tridentini decretum prohibetur, ne
pofthae quifquam Hifpanus , Indufve imagines uki. iwsy
ad ufum alicujus ecclefia hujus atehiepifeopa- c—«■nh-f
S IV.
ftg- >. ιιι *
tus, * provincia depingat, nifi prius ab epif•A ■· «<ο,.
Mnl< i. c.
copo , ant ab ejus officiali examinetur i alitet SîoîrTï· a
>■>. a mil
In ecclefiia, aut in Illarum ccemeteriis con»
operarum , quas ia bis fabricandis , It depio- *^*^*~*
•t<i*k"<<4 grcgationes, confulistiooes, contraftufve return
gendis collocavit ftipendium amittat. Vifitatoa* feculaiium, ludive aliqui, ne fiant. Iceragenribas vero injungitur, ut quas repercrint ima- α*4ΐι<«.«.
c«b i it a, tes intra ccclefias left ad bolpiuum nc recigines , hittorias apocryphas exprimentes , ant
‘
ί Γ'»η'· η'Ηβ< dormiant t aliter tea pondo in uindecentes faslpcas , five depiaas deleri, fee
7a ty· it lum fabrics ecclefia, Br accnfatosis mulftentnr,
inde amoveri pracipiant, aliafque m carum io- β.··.·»μ4>
<t>i>«t»
qoarn mul&am perfolvant, tam qui in ecclefiis
co decentes fobftituant.
*3*****..
. dormierint , qaam qai cnnietuitnte· fuerint .

*û«mL
•ΜΓ i, n·
Ucttci. 4.
k si tsT*
k Im m.
M«·· s·*·
J'
4« i·*»·.
«d.iA.r.
MTtJ'ia
Ixm l.
' •fcCu’ s

V* ·*"·
_

s·*

as

Ih

af ).

irJ7
âWHO
CJUUST1

Lia

lit Τιτ· XIX· Di

IMMUN

1CCL. BT CLII

-jS

A bora daw figao id effecerint. quadraginta die- *^nno~
S

IX.

Imagines dc cetero conftrocod* (I fi«i pol*
fit ) piû« fint : fi fingi debeat, ita fculpantur « ut cu veftibus ounce miuime open fit;
U Mffttb C. qua veto hoc tempore jam citant , propria·
»r k Lur. habeant vcfte» deputata». Si vero aliqua perloιΐ|.λ u»a
na («cularis ad ornatum imagiaii veftimenta
l.tuLk®
ff. *.Wm· aliqua commodaverit, te hir imago induta fue­
coati, cpoh- rit , eo iplo ad eju» cultum applicentur. Ima­
< it.kd nue,
giner autem quando veftibus , aut alio modo
fc'A.I c40.
(•«.I.VOUC erunt ornande ad cft'câum bujuimodj extra «·
loue. Med clcliat ne ferantur._ ,
kbtitiv.Md
wi ud»·

rum indulgentiam coaiequantur.

CHKisrt

LIBRI TERTII TITULUS XIX.
M* r c ji k

0* citric wtu*

Dt
*

q

< J
Ça

♦

__ r .

_

*“ 4

üftt.k lu*.
tu. 4« «vita.
fc «en.CUA.
· · k fy·

it

itnpcratoniaa « rerum temporilwm pi·
O latia, corumque famtrli priv;legiis, Se im- «··*· ί·
munitatibus jure gaudent ; quanto magis ccclc- **’£ ζ
lias, & ccdcfia minifttos immunes eae opur- awm, ac
ter, qus «temo Deo vivo te vero dicantur ? quau<.
ruij.dta
>0. de qua
re bare fynodus decernit , ac jubet , ut nemo £
•ui. rclp
° eujulcumque qualitatis exiftat , contra libcrea-<ii. d.
le de >ndul.
ceoaila 4
tem eccleliafticam leges condat, aut ftatutade-*'<· <>■*Ob reverentiam fanftiflima cruci , fanftoCfcçor X(jl.
eernat: nec obfideat, invadat, aut occupet «crumque imaginibus debitam , interdicitur , ne
Vide Catui
délias, nec liberum earum ingtefluin, 8e egtef-qulte|a
Borcoraeum in faccaro, ouccarove, aut aliis eiculenti», nec
it<b Meet* in (epuleris , aut in ferramentis , quibus pecu­
fum impediat, nec ab ccdcfiis cos extrahant, «··«·r|·
tn a&bua
qui eo confugerint; te hac immanitate gaudere
des lignantur , crucem imaginelve fandiorum,
tu* ciJcti*
poffunc : nec eos vinculis Conftringant , aut eis s, « oua
<001 >. p 7- aut alias res (aerasdepingere liceat : aliter, qui
Jcultodcs adhibeant in ecclefiis, vel cameterits ; J-«
»|U Cdljf (ecus fecerit a judicibus ecclefiafticis corrige­
iMi 'Otu» m
nec ullo modo ecclefiis vim inferant , vel eatur.
aooal v.cl
rum portas confringentes, aut parietes dejicien.
tom 1. ùl
tes, admotifve (calls, adeas aieeodentes. Quod
Ml. 'Cif. -·
5 XI.
deeono, k
fi Ircus fecerint , privata perlon* panam ex­
·*·»·<. de
Nullus mercator, aliufve quifquam faeros la­
communicationis ipfo jure incurrant. Commu­
ktiin canoa.
pidea,
calices,
ornamenta
facra,
aut
benedifta
nitates vero ecdefiaftico lubjaceant interdiâo :
fti.Mb*
ko. Aat. d« venalia habeat ; £cu benedici , 8r confecrari fa- _ a quibus cenlurii non ablolvantur , nils poft
**
plenam fatisfiâionem damni ccdeliis illati ;
η'Ϊιομ·· c‘al* ut divendat , (ub «mna excommunicatio*11·· c·" nis, *c praterea rei vendite hujufmodi , preDum vero ecclefia obfefla tenebitur cellatio «
«i°-i>4> tium fabric* ecclefi* applicetur.
divinis fiat. Quod fi epifeopo videbitur , illi
Dwaad. ia
qni vim templis intulerint, pecuniariis pania
m dtfia.
fabrica ccclcu* applicandis pleAcntut.
·£.. ΙΛ, 4

Jx

$ XIL

< 1 n io. fc
Jo*. Sttph

iurm.ui
Quia omnes fpeciati devotione gloriofilfiaiam
$ IL
«d'ou?? ’*'g,neB» Mariam univerfalem patronam , Se
7» i. p*. advocatam profequi debemus , ftatuitur ac juNe vero guiiquam, ecclefiaftica immunitate
r, U>betur, ut in omnibus ecclefiis Cstbedralibus hu•d perpetranda nova deliâa abutatur , mandat
îm" *'*c« ' I” ‘’’biepiicopatus » 9e provincia antiphona,
hac lynodus , u: nemo cx his , qui ad ecdcr"j Salve regina, cum omni folennitatecantetur Gnfiam confugerint , estra eam egrediatur ad in­
ir£i> r.>t. gulis quadragefima diebus, ufque ad feriam
juriam alicui irrogandam , aut aliud dcliâum
tertiam majoris hebdomada , necnon fingulis
committendum, aeque fulpeâas mulieres in ec)<. uujJ..\ (abbatis per annum .- cui afliftet ad recitandam
D clefia fecum habeat, aut ludos exerceat, nec ad
«i ,. .oaU. orationem canonicus pro tempore hebdomadaportas ecclefix, aut coemeteriorum lyram , aut
Γ \uUd«' ‘*u’ ’ neinon capellam , te etatorct omnes inalia mullea inftrumenta pulfet. Cum vero ms«<!& <»■ terfint : iique cum hoc onere ad officia hvjulnifter aliquis juftitic per ecclcliam , aot proxi­
■■·> cui» modi admitti debeant. £p<(copis vero valde
mum ecclcfise locum tranfierit, hi qui ad cccic•"t
commendatur , ut omni follicitudine piam in
iias confugerunt . ab ejus conlp-Λιχ fe ablcon( ", iù qu, (anitiffimam virginem devotionem bujufmudi
dant.Quod fi (ecus fecerint ab eeelefiarum hu». asju. augeri ptoturent , omnemque adhibeant dilijufmodi locis expellantur , ic in aliis ne reci­
α*>·ηί-*< gentiam , ut pro celebrandis milfis de beata
piantur , nifi et hujufmodi cxpullionc peucu-nk. >rnM> Maria in (abbatis , te pro antiphona Salve relum aliquod cis proveniat.
s><o.k< gins, ut prstvi'fum eft (olcnniter decantanda,
Mija.ii··· J· ahquj fit dotarioinftitutio.
S IIL
rwai

kfra&kk
Gmmc. utdt immite

$

XlP.

Tunc enim alitet corrigendi funt , Λ- vincoP lis intra ecclefia» coercendi. Si vero ii de-retur»
hujufmodi violaverint, factifta, xut qu. <.rce
fiarnm curam gerunt officialibus annuntient, ut
femper retineatur, (aliis ob hanc caulamdevo­
quod furrit oppottunum provideant.
tionibus, f- laudabilibus populi confuctudinlbus minime (oblatis ) H»c fynodus ftatuit , ac
< IV
mandat, ut nngulis diebus hora tertia pomeridiana in omnibus cathedralibus , te paroJualiQuoniam vero tequum non eft, ut delinquen­
bus ecclefiis, ad effedtum hujufmodi, campana
ts jHopriam habitationem ecdefiam fibi conpet tres interpolato» ii'tus pulfetut . fidelclque
flituant, ea negligences prcftantes, quibus to­
nae lynodus quantum poteft in domino exhor­
tus fit eis extra ecdefias egretfus ; mandat
tatur , iit hoc figno audito , pro fua quiique
hcc lynodus, ne hi fine fjseciaii epiicopi liceudevotione, aliquas in memoriam palfionis do­
u> ultra novem dies io ecclefia permittantur.
mini preces effundat. Quoties vero pradiâx
B b h f
’Hi
CMvM.Gww.Tom. XXXB.

Zoufra?·"
Ql10 Tet0 ’° omnium fidelium memo tu do,ζ* mini noftri, ac redemptoris Jefu Chrifti pafiio

nj0

t0I%T,,u

Concilium Mbxicanum.

1140

—Illi vero, qui ad ecclefiam fe receperunt, ne ad Α tum violaverint , fi epifeopi lint , ipfo fiAo anno
CHRUT1 M*,M,m condemnati illud edimpieant, ab-ecdeecclefia ingreflu tntevdicantur , a quibus pro- CHRISTI
ujj. fiii ejiciantur, nili grave aliquod periculum eia
vinculi fynodo -hujus ni ratio petetur. Ceteri
‘Jit·
vero clerici, cujufcumque conditionis extftant ,
immineat, aut aliud valde Mtabilc Ii ab ccclcprater
ponas
a
jute
ftatatas
,
qua
in
fuo
ro
­
fia expellantur.
bore, Ac firmitate permanent, ipfo faAd, poe­
$ V.
nam excommunicationis majoris incurraqt : & fi
feme! id commiferint, ducentum minarum pon­
Ut bontrovctfi* inter fiecularem , At ecclelia*
do mulâentur, fi itefitm, quatuor centum, fi
fticam junfdiAionem de puniendi* clericorum
tertio, fexcentuqt, ac praterea fupelleAilem, tt Umin(
pecunias amittant , quibu) negotiationes exer- t,!,.1'
prima tonfura, aut quatuor minoribus initiato­
rum deliAis vitentur , praecipit hoc fynodus ,
cuerint : totumqltc ia , quod ex contraâibus
ut judices ecclefiaftici, quoad noc concilii Tri­
prrdiAia provenerit, cujus tertia una pars hofdentini decretum obfervent : ad cujus exacutio­
pitali domuicathedralisecclefiaapplicetur, ter­
nem , priufqaam officialis , aut judex ecclefiatia vero pars alier* juftitin fumptibus eroge­
(licut in favorem alicujus clerici ex pratdiâis , B tur , alia vero judici, Ac accufatori eque tribua­
tur . Qui vero per tntevpofiram perionam neinhibitorias literal concedat, inqvirat, & exa­
minet , fi titulum legitimum habet ; aut fi cle­
f;otiabitut , aut ad negotiandum pecunias in
ricus ille eft idem cum eo , qui in titulo con­
ocietatem dederit , panis pecuniariis hoc de­
creto ftatuti* mulAabitur ; hoc tamen decreto,
tinetur ■ Hoc tamen intelligitur cafu , quo cle­
ricus hujulinodi a Taculari judice captus non
qua clericis per canones licent prohibita non
detineatur ; tunc enim ob periculum , quod
intelligantur .
ex dilatione imminet , eius petitio admitten­
da eft , Ae justa juris difpofitionem providen­
5- Πdum , ut in primi* e firculari carcere > ad ecclciiafticum transferatur , deinde vero ulterius
Praecipitur item fub pnsmiflii poenis , ne ul­
procedetur
lus clericus Indorum curam gerens , in fuis re­
gionibus per fe, aut per interpofitamperionam
contraAus redimendi pifce*, aut quod venatio­
VI.
ne capitur, goflipium, falem , mayium , dCalia
Quando inhibitorias liter** judici fecularidi- C hujufmodi , qua in tertis Indorum nafcuntur ,
a f.·'. dati reftas a contigerit , cum debita honore judici
ut hac herum divendat. Neque etiam negotia­
"“"f-111· hujufmodi intimentur : judices vero eccleliaftitionis , feu lucri gratia Indos fua jurifdictionis
ci curent diligenter , ne clericorum hujufmodi
nere , aut texere , aut alias artes hujufmodi
exercere faciat j quo fiet ut Indi his moleftii*
ad fe tranimifforum delida impunita rema­
neant ; nec a cauix profecutione deliftant , uf­
non divexentur, & hi qui Indorum curam ge­
que ad fententiam definitivam : ad idque parrunt, libertus eorum vitia reprehendant, bofque
tc,contraria dcliftcnte, aut judice ex officio pro­
commodius inftruant.
cedente , caufc vices , tc voces fifcali tradan­
tur , curentque ut Is cautam ufque ad concluS· III.
fionem profequatur. Si vero deltAum grave fue­
rit , reos captos adhibitis fideijulToribus ne li­
Prohibetur itidem omnibus facro ordine ini­
berent, donec omnino caula terminetur, 8c de­
tiatis, ne per fe ■ aut per interpofitam perfo- Msxk. , «.
finiatur j ac delinquentes hujufmodi pro gravi­
nam, in toto, aut in parte ccciefiafticos , aut
1 ’■ k
tate dclifti puniantur , ne eis clericalis ftatus
faculties redditus locent, aut in fe translatioD nes fimilium reddituum recipiant. Quod fi per St &<■«.
delinquendi licentia iit ■
interpofitam perfonam fecus fecerint pondo cen- ···■'*<>«>.
tum minarum perfolvant : fi vero per fe ipfo* L*l^,"“i
LIBRI TERTII TITULUS XX.
pondo ducentum , qua in piorum operum , tc <*)<.».
clerici, vel mette lei nefttiii fitctltrilei
fabrica cathedralis ecclefia, accufatorifqueufus
J» itmufctMit·
aquis partibus erogentur . Si vero his panis
cautiores non fiant , gravioribus juxta qualita­
tem dcliAi punientur.

s.

s. Ι­

S-

Let, via· /"'X UONIAM eupidita* malorum omnium
IV.
juiampt,- yJP radix, valde hac noftra tempcftateecdeNullus bénéficiant·, aut curatus Indorum ,
fiafticorum quorumdam animos invafit : ideo ne
ÏÏ < ik in domo Dei, qua domus orationis eft, negotam facularia , quam regularis, ex auAionibus Η·> rft ·*■
Mttit. i c. tiationes exerceantur, hac fynodua ftatuit , ae
regiis , aut ex his , quibus a rege cornmendata funt oppida, in fuo diftriAu emat msy-χ.·>«·ί i
pracipit omnibus hujus provincia epiicopis , Ae
ù'stGu». clericis tacto ordine initiatis , cuju(cumque di- E xum , goflipium , aut goffipinas telas , mei , ·* ι <-ι·
4u ■«. t gnitatis, tc conditionis exiftaot, ut noa folum
Ac alia , oust ejus parochiales in tributum
dant , per lie , ocque per interpofitam perfo­
* ab ufurariis contraâibus, Ar jure divino damnatis abftineant fete: fed etiam ab his , qui
nam t aliter id omne amittant , quod inde
•tfoiu.ia. quamvis facularibus permittuntur , clericis raexportaverint , auc emerint , tc in ufum fa­
nonc i°* ft*,u’ * facris canonibus prohibentur.
bricas ecclefis diftriftus hujufmodi , accufato­
u<. In cujus rei exeeutionem hae edicuntur. Nemo
ri* , Ar fumptuum juftitic equis partibus con­
<-« .u, .·■ .negotiationes , mercaturas exerceat , aut aiicoferantur : ne fi miniftri Indorum hujufmodi
r.'„'27 *ί I” procurator , negotiorumve geftor fit , aut
contraâibus implicentur , ( ut evenit aliquan­
4>>*οχ*
alienarum mercium curam fnfcipMt, eafque addo ) eorutn mmiftcrium in contemptum ve­
....A..S a miniftret , vel earum pretium tranfmhtat j aut
niat .
L‘"·’^·*· alio quovis modo, in hujufmodi’ negotiationiJ ‘'* ’ bus fe immifccat . Quod fi aliqui boc dccre-

S. V.

1141 Ln IIL
ANNO
CHAUTI

J-

I

Tit.

XXL Di

V

»J.
l,

,__ f
lAj.i.f.*

Quia vero multi curati, Ac bénéficiât! Indo­
rum nanc curam (ufcipiunt , magis lucri cupi­
ditate , ( ut videlicet Indi fua colant prsdia ,
aut minai effodiant ) quam ut ipli rudium lndor urn aaimat inftruant : hcc fynodus pntcipit , ut nullus curatus Indorum live fscularts >
five regularis poflit intra fuam jutifdidionem >
nec intra decern leucas in ejus ambitu, prsdia
( etiamfi patrimonialia , sut ecclefi·. fuerint )
colere , fi lint qui ea conducere velint . Quod
Îi conduAores minime reperiantur, ea ipfis co­
cte liceat etiam por Indos > quot tamen , ad
id volentes tantum adhibeant, debitamque cis
operum, & laboris mercedem perfolvant , benigneque, tc comiter ie gerant . Si fecus fece­
rint , epifeopus curatos facul ares beneficio pri­
vet , regulares autem a regimine ecclefi· amo­
veat ; & voce aftiva , dc pafliva perpetuo
fufpendat.

5· VI.

oiihvat.

1x47
18 "anno

Vigilia fandi Jacobi apoftoli

14

iji).

AUGUSTO
Vigilia (anAi Laurentii .
p
Vigilia aflumptionis beat· Mari· virginis. 14
Vigilia fanât Bartholomai apoftoli.
aj

SEPTEMBRI.
Vigilia fanAi Matthsi apoftoli & euangetifts. 10

OCTOBRI
Vigilia SS. apoftolorum Simonis, 8c Jud· . 17
Vigilia fandorum omnium.
11

NOVEMBRI.
Vigilia fandi Andrea apoftoli.

19

DECEMBRI
Eadem etiam obligatione teneri declarat
hac fynodus miniftros regulares , qui ftipen­
Vigilia fanAi Thoma apoftoli.
10
dium a majeftare regia , vel ab his , quibus a
Vigilia nativitatis domini noftri lefu Chrifti. >4
rege commendata funt oppida recipiunt > unde
Itidem tenentur ex confuetudine introduAa ‘
de fuis laboribus polfent Indis fatisfacere. Non
tamen es hoc intol (igitur, Indis cantoribus, tt C jejunare in vigilia pcntecoftcs.
Ex prccepto quoque jejunare tenentur in die­
aliis ad ufum divini cultus neceflarrfs , minibus quatuor temporum qui quidem dica duode­
ftros debere ftipendium aliquod perfolvere .
cim font.
In Hieme feria quarta immediata poft feLIBRITERTII TITULUS XXL
ftum S. Lucta cum feria fexta , tt fabbato fequentibns.
De tijtrvuiom
.
In Vere , feria quarta . fexta, Ac (abbatum
poft dominicam primam quadragefime .
S· I.
In Æftate feria quarta, fexta , tc fabbatum
poft pcntecofteq.
NTER prscipuas Chriftian· vit· exercita­
In Autumno leria quarta , festa, tc fabbatutn
tione» ea una eft , qua ut divina legis man­
data omni follicitudine obfervemus , rebellatri­ poft feftum exaltationis fandiffimu crucis.
cis carnis moribus frenos imponimus, camdemque fpiritui fubiugamus. Quam ob caufam fan­
Diu, «aihui Indi ιη»·»η itnttir tx cutflinttitnt
da mater ecdefia , qua a Spiritu fando regi­ D
ftlici» rutrdntitai» Ttnli ftf» ttrtii.
tur , 8c gubernatur , ftatutos dies inftituit ad
jejunium, tt ahftinentiam , quo carnis appeti­
N primis, branes fest· feriar quadragefims ■
tus misime edomatur , rationique fubjicitur .
vigilia nativitatis domini noftri Jckt Chri­
Igitur, ut omnes Chrifti fideles hujus archiefti , fabbatum majoris hebdomads .
pifcopatus, tt provincia dies , quibus ad jeju­
nium tenentur optime intelligent , hac (yno$. III.
dus , tam ludis j quam Hifpanis in hac provin­
cia degeotibus, refpedive fequentes dies ad je­
In his omnibus diebus, tam Hifpanit, quam
junandum proponit .
Indis sflignatis , omnes utriufquc fexus fideles
hujus provinci· , vigefimo primo statis anno
D»m , fuUe» jtjtHntn tnuuw tatati h·/·» arcLemajores jejunaje tenentur fub ptxna peccati
, V frnnincix , arne/fSM ftxn»
mortalis : unique tantum comeftione > eaque
fidilt» ( Indi» ttiifiii. )
in meridie his 'diebus uti debent , illis ex­
ceptis, qui vel sgritudihq , vcl fenedute , vel
ex magno corporali labore , vel aliis jufti, im­
pedimentis jejunio non obligantur . In jejunio
N primis omnes dies quadragefima 1 exceptis
autem fctVasldo nemo fuam fententiam (equi
dominicis diebus.
debet, fed fuum confeffariumconfulet, ejufque
fententi· adhsreat. Exhortatur tamen hrc (yMENSE FEBRUAklO.
nodus omnes quinto decimo statis anno majo­
res , le vigefimo primo minores , ut paulatim
Vigilia fandi Mathi· apoftoli .
1j
jejuniis afliiefcant r in aliquibufque diebu» a ci­
anno vero biflextili.
>4
bis fe abftineant, quo facilius cum temput jeju­
nandi ex precepto occurrerit, jejunium obferJUNIO.
vent . Monet quoque , tc hortatur omne» hu­
jus provinci· fideles , ut laudabilem confuctuVigilia nativitatis fanAi JoannhBaptifta. a j
dinem jejunandi in vigiliis beat· Maris virgi-

I

I

k Mite* 5.

Juuniomum.

Vigilia apoftolorum Petri, dr Pauli.
.... . L CHAtrri
JULIO.

\n.

I

Concilium MsxicanumANN0
CHMSTl
■ J»»·
to'“ ««.
fcn'u,',’/*
*·<■<»■.
de toiifekc.

c»·, Tn4.
i- < ■
.
* '·
«unie.

·· refotu».

, .7 ’ ,1
•a
"
Uioi”. u
>
·“■ ·" 'y
s-iCÜ'à a.
.e. .
»’·

A0DUiM»**n

f(44

nis, & tefti corporis Chrifti. itidemque a cibi» A
ANNO
carnalibus abllmcndi in diebus rogationum
5· II·
CHBtSTt
( quamvu ea przeepto non reneantur ) obferDecreto autem Tridentini concilii fynodus
veut: conccditque nzc fynodus jejunantibus in
hitdiebui quadraginta dictum indulgentiam pro
innixa hortatur, u: conjuger ante lacerdotalem
»♦ « ».
benediâioncm in templo fulcipiendam , in ea- *
fingulo quoque die ■
dem domo non cohabitent ; ftatmtque benedi- Gu.di.dt t
itionem a proptio parocho fieri, neque a quo- «·"·■«
quam , nili ab ipfo parocho, vel ab ordinario
liccntiafn ad ptadiiiam benedictionem facien­
Precipit quoque hrec fynodus curatis omni­
dam, alia iaccrdoti concedi polle.
bus lacularibm, & regularibus, ut id luisfubditis annuntient .
§. III.
s
V.
Ut multis mali», quz ex clandcftmi» conj'u14 t (
Declarat przterea hzc fynodus abftinendum B gils ortum habuere, medicinam afferret univer- <ie tcloti·,
lalis Tridcntina fynodus, clandclhni hujufmodi lüftiiim.
elle omnino in diebus jejunii quadragcfimahbiis
matrimonia miravit , rtullaque decrevit ; ae
a laite, ovis, cafeo, butyro , aliiive cibis cx
formam , qua matrimonia debent celebrari io
his conditis, nili ad id bulla , aut privilegium
hunc modum przlcripfir t ( videlicet) ut matri­
concilium Iit . Declarat etiam in omnibus je­
monium przfcnte parocho , vcl alio facerdote
junii diebus , fetus Icatis , A' (abbatis per an­
de iplius parochi , vel ordinarii licentia , Sc
num , Ic in dominicis qtsadragelimz ufum car­
duobus, vcl tribus teftibus contrahatur . Quod
nium ctTe prohibitum , nili alicui de confilio
fi anqui fecus contrahere attentabunt, hujulmo- Diâjft/r 14
medici corporatis, te de facultate epifeopi, aut
ejus officialis in icuptis , e'fu» carnium licitus
di contraftus eadem fynodus irritor , Sc nullos c i.ubi iuptt.
Mcxic ■. c.
decrevit . Hujus igitur concilii lauâoritatem jl. ϋιηώχ
Iit. Hzc tamen facultas, examinata caufa, ad
(it
«. conft.
fecjuuta hzc fynodus decernit , ac jubet , ne
tempus limitatum , Sc gratis concedetur . In
quifquam per veiba de przlcnti matrimonium f f & Gt»·
oiniubur vero lur diebus , quibus ab efu carnium
de ifoofii·
contrahere attentet ; nili ad przfcriptum conci­ at. fcly·.
abllmendum eft, carnes publice ne divendantur ,
lii Tridentini. Si qui vero (ecus fecerint, ultra dc QUHOft
nili ad ufum infirmorum, facultatem przdi&am
C pccnas a jure ftatutas , ctiam excommunicatio­ conti 1, k
obtinentium .
Lim )
nis pana proponitur ; contr themes autem in » c- H
triginta pondo condemnentur : finguli vero te­ SetT. 14 c t.
& VI.
retvtn.
lles in quindecim, quz in ufumecclchz, cujus de
cnitcHnod
fuerint parochiales, erogentur. Parochus vero, LimenT |.
Medicis itidem jubetur, ne prius cuiquam in
aut facerdos per meniem unum catccre iiicluius «d ♦ s. 14diebus ptohibitis edendi carnes facultatem dent,
It ριβνιΝι
teneatur .
quam proipexermt rei ncccflitatem , que fi fufde Qiu.-ομ
•a. I <■ 41
ficicns non Iit , facultas hujufmodi denegetur .
h CI’llClI.
J. I V.
In concedendis vero hujufmodi facultatibus , /
Mil 1 <h
nc faciliores fc ergi divites, quam erga panpcq,ig d«j iqj.
l;t decreto iudemconcihi Tiiâentini Ibrnit,
Ii-s pizbcant: pralcrtrtn cum divites aliis poftc piropit harc ivnoduj , i»f inultum m 1 ·> 1- fctunci»t.
fent uti aliincn’is fine detrimento {alutis , qui­
tnonmm contnhuuif, ter in parochia, iivrpabit. pauperes , & mifcrabilcs perfunz ob ino­
TOchiis contriheat lutn ,
luiuinuit diebat
piam uti non poliunt .
1 proni io piruchu inter inilhmm iolcnD ni» publice denuntietur , inter ψιοχ mati ura­
LIBRI QU ARTI TITULUS I.
nium tit contiahcndum t ab codcmque parocho
{obditi moneantur » ut ii ad ahcupis notitiam
Dc
, O mcttiiHUliil .
legitimum aiiqnod impedimentum pervenit ,
anu coiVrihentcs impediantur > illud revelent .
5
iDenuntiationrr » vero hujufmodi , nequaquam
heri omittantur » nifi quando pfobabi/u fuerit
TT X eo maena incommoda, tc infelicesevenΜ
°
i
hilpûio , matrimonium malitioie impediri poftlll oriuntur, quod matrimonia , ncc fin. λ
z
fe , fi tot prKcederint denuntiatione' : Tunc
Ci") animo, ncc id facrorum canofium prailcrienim » vel una tantum denuntiatio fiat> vel
p-tim contrahantur. Qiiare epilcopi , « ecclcfaltem parocho, 8c duobui , vel tribu* tetbbuv
fiaflici judi.es in ex ecu none eorum, quz de fa­
prxlencibui matrimonium celebretur. Eptfcopi*
rm m itrimonn lacraenento jure difpolita Iunt ,
vero injungitur , ut ad id , non per quoslibet
mu- m opeum collocare debent. Quod masifuos officiales , fed ipfi per fc , aut per fuum
'"C < 'plens hzc fynodus, przcipit curatis qmnigeneralem
vicarium, ex gravi caufa facultatem
but, tam fxcularibus quam regularibus, ut cuter. diligenter , nc aliqui et fibi fubditis , £ concedant . Declarat autem hzc fynodus , in
Γ""' per verba de przfenti matrimonium conIndorum oppidis fati» elle , fi quando minifter
vilitaverit, tres hiijufmodi denuntiationes ab co
trahant, quam peccata fua confiteantur , quo
fiant , iribus diebus ctiam non feftivis , dum­
te ad fufcipieiidam g'atïam préparent, que in
modo eo tempore populus in ecclefiam conve­
boc facramento confeitui
Hoc enim , fc ,ad
niat . Aliter enim tfiitrimonia Indorum1 cele­
'ai im conjugalem cum omni pietate , & trarsbrati non poliunt , line migno impedimen­
q.nHitate degendam, ®c ad prolem educandam,
to doftrirut Chriftian* , qua Indi -funt eru­
sd calniumque patriam dirigendam conveniet»,
diendi .
iiJimum principium erit . Przterea eunti fubdit n iloceant , tunc ie matrimonii facramentr-n 'fnfeipere , cum per verba de/przfentf
cunttahunt .

R"·-.

114$
anno'
cmxisti
»>·>■

Li*. IV. T it. L Di «η
5- V.

NIALI1US, IT MATUM,
‘

VI.

A. XL

Pracipit quoque huc fynodo» faculatibus,
& regularibus curati», ut in benediâionibu»
nuptialibu» Indorum naturalium arrha» benedieant, eum reliqui» ceremoniis, quibu» in bene­
diâionibu» nuptialibu» Hifpanorum uti folent.
Pro hujufmodi autem benediâionibu» confe­
rendi» quidquam prorfu» ne accipiant , pneterquam a fponte dantibus poft pnrftitam li­
beram beoediâioaem : aliter quidquid acce­
perint , reftitucre etiam m foro confricntia
tenebantur , & pmterca levere punientur.

5- VII.
Niillu» parochus, aut facerdos fccularis , fi­
ve regularis, quemquam per verba de pnefenti
matrimonio conjungant, qui non fit arati» le­
gitima a jure ftatuta : cuius atari» per li­
brum baptifmi , aut per (ufficienteih proba­
tionem cooftare debeat : nec fponfalitii» fimi·
lium peifonarum , que per verba de futuro
fiunt , adfiftat , nifi de epifcopi licentia . Si
quis vero lecu» fecerit , ordinarii arbitratu
punietur .

5.

ANNO
CHUJTl

n»).
Ut vero corruptela , inter ho» * indigenas , )|M —
aliquando recepta , non fine gravi matrimonii
injuria, occurratur, qua cumquis feminam ali­
quam in uxorem ducere volebat , eam a fui»
parentibus emeni, cum eaque multo tempore
ante matrimonium cohabitans fape innuptam
dimittebat j decernit , ac jubet hac fynodu» ,
ut Indorum parochi diligentet in fui» diitriâibru de hoc delido fcilcitentur , ac epifco­
pum certiorem faciant , ut tantum facinus
puniatur , lc funditus , ut decet , extupetur ■

Jota decsttu* concilii Tridentini prohibet
·.·«<>♦. hac iyaodiu, ut nullus farerdo» facularb, five
^Δ,1*1**- regulari», etiamfi parochus fit . alteriu» paro­
chia fponfis fine ordinarii, vel eorum parochi
licentia , benediâionem nuptialem conferre au­
deat , quolibet privilegio , aut confuetudine
non obftaiitibu». Quod fi fecu» fecerit, ipfo ju­
re taedio fufpeoln» maneat, quamdiuab ordi­
nario eju» parochi , qui matrimonio interefle
debebat, feu a quo benediâio fulcipienda erat,
abfolvatur .

S·

J. X.

I f 4*

VIII.

Quorumdam dolis, ac fraudibn» , quas ali- atnir. > «.
nui machinantur , ut bina» nuptias contra in- £■ fr“**·
Jiffolubile matrimonii vinculum exerceant, obviaie volens hac fynodu» ptxripit, ut nullus
cx hi», qui in facie ecdcfia matrimonium con­
traxerunt , cp quod ab altero conjuge abfens
fit , fecundas nuptias contrahere audeat , nifi
fufticientcr probet ad pmferiptum juri» , alte­
rius conjugis mortem . Quod G quis fecu» at­
tentaverit , pcena gravi pro qualitate perfona
punietur .

C

5.

XII.

Qui tt Hifpania , aut ex aliis partibus diliantibus in hanc provinciam pervenerint , tc (f *'-%*'
fecum femina» duxerint, urorum nomine ; nifi «.
hujus rei authenticum teftimonium exhibeant,
ad illud deferendum , fi epifeopo videbitur ,
terminus unius anni cum dimidio prxfiniatur .
Quod fi intra praftxum terminum , de ma­
trimonio per teftimonium , aut per fufficientem probationem non conftiterit , ab ordi­
nario feparcncur , nec cohabitare permitxantur .

Volens Tridentinum concilium liberum conS- ΧΠΙ.
i<ir >4.1 », fenfum, qui ad matrimonii contraâum requiria.nnun. tur , confervari ; pracipit fub anathemati» porSi quando evenerit, ut liante duorum infide­
■auim.
nl> qua ipfo faâo incurratur, ne quilquam ullalium matrimonio , alter coojugum ad fidem con- T*-Jj "F·
verfus baprifmum fufeeperit , altero , vel ullo ,**,1**. .*,„<«
M<< ..c.,». tenus cogatur , quominus libere matrimonium
ium. contrabai: cujus auâoritatcm fequuta hac fymodo ad catholicam fidem convertere fe nq- ■■>«·»,
nodus, cum his in partibus multi ob fiiam pro­
lente, vel non fine blafphemia divini nominis, ^y*·
priam utilitatem, ludos. tc fervos invitos con­
vel cum ut pertrahat ad mortale peccdtutu ei
trahere mdtnmonium compellant, ut fuis operis
cohabitare volente > qui relinquitur, ad fecun­
utantur i ftatuit, ac mandat, ne ollus Hifpanus
da, fi voluerit, vota tran&bit . Sed fi baptixaIndum , aut fervam cogat ad matrimonium
tus, fine detrimento fidei, tc legis divina, aut
contrahendum > nec per vim eos impediat , ut
fum fpe , quod ad catholicam ndem con verra libere cum quibus libuerit matrimonium con­
ur, cum infideli cohabitaverit , fidelis alteri
trahant, fub poena excommunicationis lata fenmatrimonio ne ie conjungat . Sed cum infideli
• u «t C*· tentis. Idemque précipitât * proceribus Indocohabitet . Si vero infidelis converfionem ad '
vi'" ·
rum : ea poena ftatuta, fi fecu» fecerint, uttrifidem diftulcrit, per fex menfes ambo cohabi­
’inta diebus in carcere fint inclufi, ac prrterea E tant : quo elapfo termino , epifcopus de hae
evere puniantur.
re certior fiat , ut ipfe decernat , an tfrminus
prorogandus fit, an fideli concedenda facultas,
-ut alteri matrimonio fe conjungat . Itidcmque
$. IX.
epifeopo annuntiabitur, quando aliquis ma­
Itidem pracipitur, ut hi qui fervo» conju­
trimonium contrahere velit , qui alterum con­
jugem in focis infidelium reliquit , cui fua io- ·
gato» pofudent , eo» vendere pofiiat ·, nec ven­
fidelitatis tempore cohabitabat : ut epifcopus,
dant in partibus adeo diftantibu», ut probabile
caufa examinata , ei jungendi fe alteri ma­
fit, eo» cum uxoribu» per longum tempo» coha­
bitare non polle. Quod autem fit tempu» lon­
trimonio facultatem , fi libi vifum fuerit »
concedat
gum reputandum arbitrio ordinarii ccnfcndum
relinquitur .

Î

1147

*»’!“

Concilium Mbxicanum.

1148

vlV

ANNO

CHRISTI

>

$·

Al V.

CHRirri

IL

ijlp

.Quo» Deus matrimonii vinculo eonjuoxit,
Quo vero his evitandis accurata diligentia
*''«Ua.^aj non P°fl“nt > nic debent feparari . Quire om•dhibeatur , hzc fynodus facerdotibus exponit
«tjurap
nino reprobatum eft mantum & uxorem dato
f’radus prohibitos cognationis corporalis , *
<«oA.η.
libello (parationis coram judicibus, & notariis
piritualts hos effe.
fe ad inricem (eparare , exiftimantes fe illius
libelli virtute a vinculo matrimonii effe foluS- III·
tos: Idcirco ftatuit hzc fynodus , ut nullos ecclefiafticus judex, in libellis hujufmodi auftonPrimus confanguinitas ufque ad quartum gra­
tatem fuam interponat , fub poena privationis
dum inclufivc . Secundus affinitas ex matrimo­
officii ;! Nullufque notarius eofdem conficiat,
nio contraâa ufque ad quartum gradum. Ter­
aut fublcribat. Quod ft fccus fecerint , prztcr
tius, affinitas cx fornicatione contraâa , ufque
la cap. cum pcenas capit. Cui* arrrui rniuua/, ftatutas, ab
ad fecundum gradum ioclufive , pro ut eft a
reÎt”hn*u· odiciis fint ipfo faâo privati , quadragintaque g Tridcntino concilio difpofitum. Quartus, impeUicaia iib.s pondo minarum perfolvant > in ufum fabric*,
dimcntum publiez hoocftatia , ubi fponfalia
, pauperum , dr accufatoris «quis partibus ero­
quacumque ratione non fuerunt valida , prorganda . Qui vero ob przdiâas caufa* non
fus tollitur: ubi autem valida fuerunt, primum
cohabitantes denuo matrimonium contrahere
gradum non excedit.
attentaverint , propter binas nuptias punien­
tur.
5. IV.
s

·»»>

aa.i.yci.
£*£'*>·
sauâ.

fa.

’·

scr «, t t.

4c

*"

aaauim.

XV.

Cognatio fpiritualis in baptifmo contrahitur
inter baptixantem, & baptixatum, Bc illius pa­
Quoniam vero aliqui, eo animo lites de di­
trem, 8c matrem, & intercompatrem, Jrromvortio movent , eafquc minime profequuntur,
tnatrem baptisati , & inter illius patrem , Bc
libera in fuis infordeicant vitiis ·, quo diaboli­
matrem tantum . Bx confirmatione vero con­
ce eorum fraudi occurratur, ftatuit ac przcipit
traâa cognatio confirmantem, & confirmatum,
hzc fynodus , ut quandocumque Iis de divor­
illiufque patrem, & matrem , ac tenentem non
tio mota fuerit, uxor ftatim , in aliqua domo
egreditur. Advertendum tamen eft, in impedi­
honefta conftituatur . Cafu vero , quo pars li- ** mentis hojuftnodi felic. record- Pium pipem V.
JUorw
teta non profequXtur, fifcali detur facultas pe­
falis propriis motibus dec Ia (Te in gradibus ante Ρ'ΟΡ nl1
tendi, ut fimul cohabitent . Quod fi fententia
concilium Tndcntinum prohibitis, Bc pofteaab
lata fuerit de divortio quoad thotum , uxor in
eodem cbncilio fublatis (annuam matrimonium
domo honefta, tc minime fufpeâa pro ratione
non impedientibus , non iulum intelligi poft
fuz ztatis, & conditionis collocetur , ne ulla
concilium impedimentum effe fublatum ils, qui
in Deum committatur otfenfa ; fifcalis vero,
denuo ad illum gradum pervenerunt ; fed et­
qui in hoc negligenter egerit , in pondo tri­
iam iis , qui ante concilium eo gradu erant
ginta condemnetur, & juxta ceufx qualitatem,
conjunâi , dummodo matrimonium , aut conufque ad officii fulpenftonem puniatur, fi epif­
traftum frt , aut contrahendum poft Tridentieopo yidebitur.
num concilium

5

LIBRI QUARTI TITULUS II.

V.

Nefanda inter fratres, Bc forores primo gra­
U du conjunfta matrimonia, omni jure prohiben- Ti. ia c>p.
tur. Quare przcipitur , ut infideles ^hujus provinciz , qui Tempore fuz infidelitatis , in hoc
S Ι·
gradu conjunâi erant matrimonio : cum pri­
AA UONIAM aliqui , Dei timore pofthablmum baptifmum fufeeperint , feparentur, mato , intra gradus a jure prohibitos , in
trimoniumque hujufmodi irritum , ac nullum
quibus matrimonium invalidum eft, contrahere
decernatur.
prrfumunt , unde confequitur , ut in peccato
vitam ducant : eam ob caufam ex decreto conLIBRI QUINTI TITULUS I.
s,fI4.(.(. cilii Tridentini, interdici* hzc fynodus nequifd, rtfot
quam intra hos gradus matrimonium ContraheDe vijitctiuihi ·
< Te lbdeat , nc facerdos ullus in aliquo hujufmodi contraftu interveniat . Quod fi aliqui
J. I.
er r,.10d.de feienter intra gradus prohibitos, qoi matrimoquirop
nium dirimunt, contrahere attentaverint, przISITATIONUM przcipuus fcopos , ( ut
tonft ,o.
.
.
· rr r
fanâum concilium Tridentinum expot, in
ter panam excommunicationis, quam ipfo fa­ E
nit,
)
eft, fan&am orthodoxamque doârinam, Mn.i r.v*.
ctem unio flo incurrant, Bc alias panas a legibus ecclcfiacxpulfis hzrefibus, inducere, bonos mores tue!’
ί
Bicis, Ic regiis · ftatutas , centum pondo perri , pravos corrigere , populum cohortationi- r.
l*«.rava) folvant. Sacerdos vero, qui hujus reiconfcius,
bus, Bc admonitionibus ad religionem , pacem »16u«o«,
m. it pit- hujufmodi matrimonii contraâibus interfit , fi
«it· T ii U« 1_____ £_____________ J*,
f__ A...
__ IJ:-..
innocentiamque accendere : ad quod efficienSu,). «»«»»'» lusiir , ituuui, icu inunoi unius
> c orduua. anni amittat : aut G bcneficiatus non fuerit ,
dum, ultra ea, qua locus, tempus, Bc occatio, g<,u: uu
vifitatarumque perfonarum conditio , Deo, ac 4<nCni*
Vid·
centum pondo mulâctur . Quz omnis malâa
x
fabrica cathcdralis ecclefia tumptibus juftitiz,
Domino inipirante vificatorem docuerint, is oraccufatoti , aut fi is defit , judici aquis parti­
do fervabitur.
bus applicetur.

De

fpiritteeU , if dint mtertmtnu
iitifeJimeiitij.

V

S. Π.

XUitL.,·

ii|J
ANNO
CHRtm

LiK V.

Tit.

I. Di

Visitationibus

- -,
> 1 *·

UjO
anno

s VIII.

CHRISTI

1JU.

Coram parochis decreta hujus fvnodi , qus
ad eorum officium fpeâant , legi faciat ; & an
obferventur, diligenter exploret : fpecialiterve­
ro inquirat, an parochus libros habeat , ubi
baptixatorum , confirmatorumvc , aut eorum,
qut matrimonio conjunAi, & mortui funt, no­
mina deferipta teneant t Si habet catachtfmum,
direAoriumque conftfforum , libram decreto­
rum hujus iyuodi . Si permittit a clericis pere­
grinis fine licentia miflam celebrari . Si habet
tabulam falarioram , Justa taxais ab epifeopo
defignatam . Quod U quid reperent , qaod
non fit executions mandatum > diligenter ad­
impleri curet, cxccffufque, tc negligentiascor­
rigat .

Cum primum ad locum, quernvffitaturuseft,
vifitator pervenerit , ecclefiam adeat , ubi eum
,i t' populus cxpeâat , ibique preces ad Deum efUw. ««.fundet: 'ac deinde ipfe. aut ejus loco alius conc,onem habebit, qua fummatim vifitationis fcovu. qu. p<*m exponat . Pneiecca generale hujas fynodi
a
dec return legi efficiet , populamque admonebit
de obligatione, qua finguli teneoturdenuntiandl publica peccata , ut tale remedium adhibea­
tur > quo omnes in Deum offenf* funditur tol­
lantur.

S III.
Sanâiflimum eucharifti* facet meatum , fianAum chrifma, oleumque ac baptlfmalem fon­
tem , manuale etiam facramentorum , ac omnia
ccdefiar ornamenta vifitabit, accurateque refpiciet, an huc decenter teneantur.

S IV.
Libellum preteritarum vifitationum requirat,
fcifciteturque an ftatutain pratdiâia vifitationibut execution: mandata tint: fi vero aliqua ad­
implenda défunt, compleri curet ; rcnrcbendat.
que , ac corrigat eoi , qui ta hû adimplendis
negligeater fe geflerunt.

S v.

s IX.
De vita , tc honeftate clericorum privatim
exqunet : fi onera fuorum officiorum obierint,
tc qn* his decretis ivffa funt adimpleverint . Tvlnrsp.
Aut li in aliqua deliâa reiociderint , aut sii*
qua receperint, qua a jure, aut ab hac fynodo ,1".,
cis prohibentur. Exquiret praterea, an clerici, fc « «r·
vel Izcularcs publica aliqua peccata , aut fcandaMcl' **
ia committant , an aliqui fint concubinam .
blalphetni, folceptorcs aleatorum, uforarii, tc
c aliis hujufmodi vitiis implicati . In rebus au­
tem occultis inquifitionem in fpeciali nefaciat,
ex qua infamia oriri poflit , fed ut eft a jure
communi difpofitum inquirat.

Quoad bona vero ecclefi* inquirat in pri­
mis, an inventarium, liberve Gt, ubidefcnpti
fint tituli pofleflionum , quas ecclefia obtinet i
cxploretque an aliqua ecclefi* bona alienata
fint , an ea quifquam ufurpaverit : an vero ali­
qui fumptui in aedificiis : aliifve rebus faâi
fint , qui eam fummam excedant , qus eft ab
hac fynodo conftituta: aut fi ecclefia jus habet
ad aliqua bona nondum ab ecclefia recuperata.
In quibas omnibus id adimpleti efficiet , quod
titulo de rebus ecclefi* confervendis , alienan­
dis , vel non, juffum eft .
p

S

x

Vifititor omnia , qn* animadrerfione digna
repererit, effecerit, aut providerit dum exercuit
vitiationem in fuo fibro aeferibat : cum vero ad
civitatem, ubi epifeopus relidet, pervenerit, de
his omnibus intra tres dies epifeopo rationem
reddat.

s XL

Ut vero liberius morum reformationem, qu*
vifitatoribus valde commiffa eft , procuret , ni­
f VI.
hil quidquam vifitator ullatenus accipiet, quo­
Vifitet quoque eccleGas , 8r eremitoria , vicumque modo ei offeratur ; ornamenta'· e , nec
deatque an aliqua fuperflha fint, aut non bene
pro ratione petenda de hofpitalibus, confraterrcftaurata ■ & an fine epifcopi licentia fabrica­
nitatibus, ceconomifvc ecclefiarum, aut aliis li­
ta fint , epifeopumque de hac re certiorem famitibus, nifi tantam qus ad viâum , dchofpi!■> ciat, ut de convenienti remedio provideat. Prçtium fibi, tc his, qni eum comitantur, (quo<»«·
terea juita concilii Tridentini decretum pecurum parvus numerus effe debet ) ab epifeopo ·"··*
kf,u«
liari cura exquirat, & exploret attente, an imadari conftituta funt. Quod fi fecus fecerit, pet- Tj ·■
i»(uuS· gines indecenter teneantur , quafque fic reperenas incurrat a conftitutione concilii Lugdunen- <··<·' *·
rit, deleri faciat , aliafque in carum loco confis, qu* incipit ,
, flaturas, tc reliquas £jJ* *'ck‘·
ftitui jubeat . pro ut eft titulo de reliquiis, 8r
a concilio Tridentino impolitas : ex cujus de- g,
veneratione fanâorum difpofitum .
creto decernitur , ut fi vifitatorcs ratione vifi- ««.Λ»
tandi baptifmales fontes aliquid acceperint, il- ‘
S VII.
B lud in toro etiam conficientis , reftituene te- *'* 4
nentur i Hoc tamen decreto non prohibetu: ,
Hofpitalia etiam, eremitoria, confratemitane notarii, Sc computatores, quos fecum duxe­
tes, Bc alia pia opera vifitet : difpiciatque, an
rint , id exigere poflint , quod ex taxa hujus
eorum iaftitutione, & fundatione , epifeopique
fynodi eifdem debetur , ratione aâorum , tc
ordinationibus conftituta obferventur ; idque
feripturarum , rationumque , feu compotorum,
provideat , quod fibi conveniens videbitur, ut
in quibas fe exercuerint.
n«e opera conferventur, tc augeantur . Miffanm , Sc piorum operum , qus ex teftamento
reliâa funt , libellum petat : utque ea adim­
$ XII.
pleantur , quqd eft titulo de tcftamentis decre­
tum, ohfervet.
mvis ex jure, tc ex decreto conciliiTris
, ecclefi*, tc oppida , qu* vifitantur , a< «(«·

S

epif-

1151

”x™’ ’·

Concilium Mbxicanum.

flJ»

ANNO epiicopi» , aut eorum vifitatoribus, ratione pro- A
5· ΠΙ.
CHKtSTi curationis , fibi , tc his qui in ejus comitatu
Quamvis is, qui calumniofe fuerit actufatus,
«1·1·
funt , congrua viâualia luppeditare debeant :
calumniatorem non accufavetit , poffint judices
tc in hoc etian» archiepifcopatp , 8t provincia
( fi cafus id poftulat, eifque videatur ) contra
confuetum iit , Tamemes ( bajulos fcilicet ho­
calumniolum criminatorem cx officio procedere»
mines ) jumentavc, line ulla mercede tribuere,
cumque pro merito culpa condemnare.
ut ea uno oppido in aliud , qua ad hoc nec ef­
fati» funt , exponentur : nihilominus hzc fynodus ftatuit , ac pracipit , ut pofthac epifcof IV.
!>i , live conos vifitatores > cum vjfitavcrint ,
Quoniam vero fape Indi nomine communi­
uftamfi|prcedem bajulis hujofmodi , aut aliis
tatis, aut particulinum , articulos contra non­
Indis, pro k, Sc jumentis , qu· ad hoc adhi­
nullos clericos dare folent , decernitur , ac ju­
buerint , perfolvant, pro diftantia, quas eft in­
betur , ut attento quod cum Indis decretum de
ter unum, & alteram oppidum » te terra eoo»
fideijuflbribus exhibendis , 8c poenis fupra nofuetudine attenta) ita ut omnes fatelligant vi­
tari id omne, quo fubditi vetari, aut molefta- B minatis in rigore exequendum non eft , fifcalis
caufam fufcipiat , eatnque ptoicquatur , etiam
■ i videantur ) ac praterea ca folum vifitatores
fi Indi ab ea defiftant ; ita ut fifcaliu ac jure
proponere , qua animatum faluti maxime con­
eorum fe proteâorem oftendat t ea tamen con­
veniunt .
ditione ftatuta, ut ( Indis dcfiftencibus ) hujufmodi profecutio > ncc fieri , ncc inchoari , nec
5 XIII.
inchoata deferi a filcali poflit ; nifi prius len­
tentia , Sc confenfus epifeopi przceflerit , cujus
Cwqno.r
Ne Indi, vifitationum occafione * a proce ripatern· prudenti· hac fpnodut relinquit , nt
T<^uiia«a.
mojefleeeer> (Utuitur, ac jubetur, ut vifiquid hac in re magis Dei honorem, 8r indige,
tatores in (criptis annotatum fuis nominibus
naram proteâionem, cxcefluumque coercitionem
relinquant quidquid pro fuis, tc eorum , qui
conveniat, attente confideret.
eos comitantur viâualibos fumptus fecerint :
quo poflit oeconomus , fi facularis iverit , re­
giis magiftratibns, fi ab cifdcm petatur, ratio­
LIBRI QUINTI TITULUS III.
nem reddere , aliter pro modo culpa graviter
Ç
Dc fitltM .
puniatur.
LIBRI

ANNO

i I·

QUINTI T I T ULUS II.

TSI ab ipfo renafeentis ecdefia initio , μ>ι·<.»ι.
femper ' fi mon ia vitium abominabile , fc »><.<)··,■.
exeerabile fuerit , ac lacris canonibus prohibi5- L
jum , gravibufque panis punitum ) tamen ca
alM.
Gruui ui. Z”* RAVISSIMA injuria tribunalibus irrogafuit hominum malitia, ut diverfir fraudibus, Sc **·*Ç»»
A criuma. v2 tur, qua Deus in ecclefia fua pro admifallaciis fùa fimoniaca naSa occultare , Sc P*l··"
niltrunda jullitia conftituit ; dum his nonnulli
liare procurent . Quod malum in hunc archiccwc. sus. ‘4 ful’ vmdidas , Sc flagiria abutentes , dolo
pifeopatum, Sc provinciam adeo grallarumeft)
». isc rs. malo innocentes criminantur, Cui malo remetam ad pntfentationes , qu· in his. partibus
t dium afferre volens hac fynodus pracipit , ut
fiunt, obtinendas, quam au eas in coria catho­
fi aliquis articulos dederit ; aut cafumnioGm
lice majeftatis procurandas , ut conveniens reaccufatjonem , per fe , vel interpofi tam perfo­ D medium , & opportunum fibi afferri poftulet t
nam contra aliquem clericum obtulerit , in ca­
de quo providere volens hrc fynodus piecipit
ll bus.· quibus inxta juris dilpofitionem calumne quifqtsam ecclefiafticus , five fzculari» cu- Tl )a
niofa talis accufatio reputabitur i iifdem pernis
jufcumque dignitatis , conditionifvc exiltat , ·»ύί» tu»
< criminator pleâatur, quibu» puniendus effet ac»
pafta , convcntionefve faciat, aut pecuniar pro-ΰ“·“·
cufatua, vel denuntiatus, fi contra eum proba­
mittat, aliave ftfenarum nomine , fi pnebenda
retur. Ac praterea in omnibus expeofis, tt dam­
obtineatur ) aut mercedis pratextu, pro follicinis condemnetur, qhr accufato , vel denuntiatudine , aut ad obtinendum favorem quorum- ■»■'>·*»
to inde provenerint, tc in pondo quinquagin­
cumque aulicorum , follicitatotumve , aut prota , quorum medietas ei, qui calumniam palliis
curatorum, feu aliarum perfonarum eis ptopin- o,«|.xui.
eft, tribuatur.
3uarum, qui prafentationes hujuftnodiconferre
ebent ; ncc fcriptiiras nomine debitorum aliis
e
de caufis contraâorum concedat, aut alioscoa‘
5- IL
cedete faciat ; quibus eos, qui fe obligaverint, ^T***^11
Si quis accufaverit , âut denuntiaverit , five
indemnes fervaturum promittat , ratione ejus
clericus fit, live facularis, Si injuriam fuam non E fumm· quam perfolverint ; nec aliter quovis Navum»
fuerit profequutus, ab eo articuli nc admittan­
modo de fimiltbus pacifcatur per fe , nec per £,"·*·*
tur, nec accufatio.pro fua recipiatur) fed'fifcainterpofitam perfonam. Quos omnes ure fyno- pmJe»,
li tradetur , qui ad ejus prpfecutiorsctn tenebi­
dus fimoniacos declarat , tc qui hac commife- nuo»
tur , in his cafibus, Sc eo modo, qui titulo de
rit, panas a jure ftatutas , Sc a felicis recor- ·*»<*·
dationis Pio papa quinto motu proprio confir- 1^,7*
officio procuratoris fifcalis continetur , Sc non
aliter Ultra ea tamen , qua ibidem, difpofita
matas incurrere decernit ; que quidem pan· ·«<·· p»
funt , facularis clericum fideijuflbrem ad id
ha funt Γ videlicet ipfo jure privatos effe be-r'*’·
przbeat , qui facularis fi in probatione defecerit,
neficio. aut prabenda , hac ratione ab eis obexpenfas , tc panam przdiâam , fe foluturum
tenta, sc praterea inhabiles reddi ad alia qua­
promittat '■ aliter ejus accufatio nequam admit­
cumque beneficia obtinenda, necnon adreftitutatur.
tionem fiuâuum omnium, atque reddituum ab
cis receptorum tenevi. Itidem Ipfo fafto incurDt ctlaantUttriiai.

E

nvt

Il

Lu. V. Tit. V.

jj

Di Usuris.

i

154

'AWNO rant excoemunieatioaezi majorez» , a qua nifi Λ lendos fcducunt ; graviter, molefteque ferens, anno
Ic eam, quz noftrc fidei irrogatur, injtniam, CHR-ISTT
CHKUTi m articulo mot tie «b alto qua·» · iummo pondc tot animarum jaâuram ; necnon intimis vifce»1·»·
■ tip
ufice abfolvi non poffisnt.
rdxis cupiens ; * nativi
*
Indis tamquam novel­
lis in ecclefia pianti· in fide roborentur, affene
5 IL
icmcdium
Attendens przteiea nimiam epileoDeclaut przterea hzc fynodus , hot qui
porum indulgentiam , quz paterna pietate ca- i.tw>.
przfentationem obtineat per illicita hujulmodi
nonum ligorcm temperantes , haâenus blandi,
media impetratam . non fore admittcndoi ad
tiis , potius quam ievctita’e , ad viain (alutis
fimilia benrficia, five przbendas quas obtinuerint.
trahendos Indos cxiftimarun:, non Iulum Indis
Hcc fynodus admonet , cifdemquc panas a feutilem fuifle, imo eis occalioncm przbuilïe, u:
licis recordationis Pio papa V. innovatas notai
projedta quadam audacia ad fuos errore·, & an
facit; eorumque confcientias graviter onerat,
tiquas fuperllitioncs ( quod pletilque in parti­
3uatcnus animadvertant , tcneii fe ad refignanbus hujus provincia expellentia docct ) redi­
utn beneficia , λ
* fi udus male perceptos rcftirent . Ί imens denique quam grave damnum
tuendum : nccnon cofdcm exhortatur , ut ab B converfioni , de confcevationi Indorum in fide
hoc nequiffimo vitz Ratu lelipiicant, ad illud·
Chriftiana proveniret , li bzc pani· impoGtis
que acctrimcm , ac tremendum Dei judicium
non reprimeretur audacia i ftatuit, ac przcipit
mentis oculos convectant ■
przlatis omnibus hujus provinciz , ut diligcntiflime inquirant , ac fclfcitenrur de hujufmodi
idololatris, prafertim dogma’i (lis > & errores
s III.
inter alios diflemmantibus . Quod fi poftquam
tpiûopit veto , quo omnis fimoniz reflet
eos pie monuerint , Ic corripuerint , nihilomi­
occatio , monet hrc fynodus , ut familiacibu·
nus in fun perfcverare erroribus comperiantur,
Mlb.. >. (uls, ratione officiorum quz exercent , certam
ligidc contra eos procedant , eafque panas ap­
«>. fufn. mercedem conftituant , nc illi hoc iublidio deplicent, quas magis convenire judicaverint, &
ftituti , beneficia ecclefiaftica , tamquam fur
ad horum emendationem , tc ad aliorum reme­
opere , &.
* laboris pretium prreipue fibi propo­
dium. Paterna autem epifeoporum providentia
nant . f raudari tamen ecclefia· non vult hzc
bzc fy nodus committit arbitrium qualitatis poe­
fynodus probatorum hominum minifterio , fi
narum: monens eos, ne poenas pecuniarias im­
qui Iunt in epifeoporum familia , quibus ob C ponant , quz nec gravitati déliai , nec Indo­
fuam doârinam
pietatem utiliter beneficia,
rum paupertati refpondent ; led eos corporali­
om. n>3.
*
prrbend
confetti poflunt. Qua in re epifbus panis coerceant , quibus folum eorum fac.it. copis vehementer commendatur, ut familiarium
lutt contuitum videatur . Necoon vehementer
acrrf.m. re([iCa , & doârinam examinent , ita ut bene
epifeopis eorum cura commendatur, cum in die
r«>'»™'U meriti non graventur , fi eis famihaic· epifeotremendi judirii · de animabus (ibi commiflis ,
niv.
potum przfcrantur . Cum in ecdefiarum dam­
omnipotenti Deo rationem fint redditurinum,
tertie per four incommodum familiali­
bus fatbfaciendum non fit, qoando faeros Iapi­
LIBRI QUINTI TITULUSV
des , calicefve , aut ornamenta benedicta, vafque aureum , aot argenteum , quod in
*us
(an­
Dc ctfurii.
ctorum reliquias contineat , vendi continent ;
przcipitur , ut ratione confecrationis , benediS L
dionifve, aut reliquiarum, nihil quidquatn pre­
tii exigatur, nec majori pretio hzc divendan­
UI volunt divite; fieri, ait apoftolus, in­
tur, quam eo, quo materia aut opus «(liniabi­
cidunt in tentationem, Ic in laqueum
tur, lub panis contra iimoniacos llatutis.
diaboli, tc delideria mul
*a
, tc nociva , quz
mergunt homines ip interitum, Ic perditionem .
$ IV.
Hinc eft, quod multi his Indiarum partibus ap­
pulere, infitiabili " quoad divitiarum liti , 8c
t
Qui beneficia, leu parochia·, multis, Sr am·
cupiditate excacati, qui facile fe hiscontraâibitiolis precibus, donis, promiffionibus, favobus implicant, unde majus lucrum reportait pol- '
nbufve ad epifeoporum gbbernatoras, aut exa­
fe fperant ; nihil curantes jufti ne , an injufti
minatores allatis peticriut , pro illa vice red­
contractus illi fint - Quod fit, ut conftittitioni»
dantur inhabiles ad tale beneficium , (eu pizvinculo , non fine magno animatum periculo
bendam obtinendam : in quo eorum confcicntias
obligentur, ob nimiam difficultatem , .qui alierclpcâivc hzc fynodus valde onerat.
na quz retinent bona veris eorum dominis re­
fill uant . Quare hzc fynodus ardeati falutis
LIBRI QUINTI TITULUS IV.
animatum, quarum cura epifcopii commifla cil,
deliderio flagrans, a viriique prudentia , & cxDc btrcticii
E perientia probatis intelligent , tricas vitia·,
varialque fraudes lucri cupiditate ia his parti­
bus inventas, quibus injuftitia, quz dolo malo
SL
in proximum exercetur, occultari, ac palliari
ERPENDENS hzc fynodu· quam grave
poflit ; quantum valet, omnes hujus provinciz
peccatum fit , cos a fide catholica defice­
fi-ielcs io domino exhortatur , ut lationem ·
re , qui divina favente mifeiicordia e tenebris qnam Deo in die tremendi judicii reddituri
idololatria , 8e gentilitatis ad lucem evangelii
funt , ccrtamque animarum (uarum damnatio­
eruti , fidem Chriftianam in (aero baptifmate
nem, fi injuftc aliena bona ufurpant, ob oculas
Ïnofeffi funt ; qua a fide dcfeâio , in ni· praponentes , viros doârina tc vita probito» con­
ettim gravior culpa eft, qui aliorum duces, de
futant ; cifque modum , quem in negotiando.
Ziagiftr» cum fint , eos pervertunt ,
a veri
& contrahendo teneat, aperiant, atque eos fo­
Dei cultu ad idola adoranda , dc damones cotam contraâus exerceant , ad lecuritatem coe-

, Se

tc

Q

P

tc

CMtal.Oatrtl. Tom. XXXIV.
*

f.

Cce

fcien-

Conchivm Mixicanum.

““TÏT*"·

hjj

AMMO frianti», quos jurifperiti hujufmodi licitos pro- A eft, ob pccuni· penuriam, ft urgentem occalS» anmq
tatem , permultos prnfeitim eo tempore > qoo CHkUT!
crusti baverint. Sed nc poftbac injufti contraftus, fub
cladis ia.Hilpaniam praficifcisur, mutuo pecu- ·}<>·
juftorum fpccie lateant , ac de cis ignorantia
«>·».
prztumatur . huc fynodus , quid de aliquibus
mas non invenientes, ut fuis creditoribus latsa­
lariant, folcre ad id permutationes facere, mer­
coatraâibus , quorum frequeptior eft m hac
ces ad dilatam folutioncm ementes , quas ia
provincia ofus, ac de quibus permulte difficul­
pecunia numerata minori pretio divendunt ; f«tates propofius occununt, juxta juris difpoiitionem, faciendum (it . exponit, atque declarat.
peque nullis mercibus intervenientibus, qu» rc
Aliotum vero contraduum difcuflioncmaddircipfa emptioni, aut venditioni fubjkiantur , fi­
âorium confertorum , ab ea probatum refert, ut
ne convenerint, ft contrahunt i ad certem ter­
minum folvere fe obligantes fummum preriom,
tam cotifcflarii, quam pernitentes in his omni­
quo falfo prafitpponitur merces emptas fiiifle,
bus dirigantur.
cum re vera in pecunia numerata aliquam tan­
5 II.
tummodo fummam recipiant, ft ad certum tem­
pus majorem fummam reddituros, obligatione
Quia is contraftus in hac provincia frequens
lc devinciant . Qui quidem cootraâus , five
u.
eft , vendendi ( fcilicct, ) aut credendi argen­
merces fingantnt intervenire , ft vendi , cum
tum ad certum tempus, ut aftimato juxta legem
ncc interveniant, nec divendantur j fivq argen­
7" '"«i*»· rf"n'Prit'°> fexaginta tominorum osounaquatum fit , quod emi confingitur juxta pretium
12Ü Î k iu que argenti marca, venditi, aut Crediti, argeuleg·* > viliulquc vendi ratione numerat· pecu­
I. ,.ικ
tt pretium m moneta regalium prufiaitotemponiae j ab hac fynodo declaratur illicitas, ftufuCta«Lι,Γ*," ,e
Huc fynodus illegitimum tunccflq
rarius , quia in eo minor fumata pecunia mu­
X d..ra· contraftum hujufmodi^deelarat, quando argentuo datur, cum obligatione reddendi majorem.
f, «a.» tum valorem a lege conftitutum non attingit,
Relique vero conventiones , in quibus, ut di«fcnûût·
fciiicet, denariorum undecim
granorum qua«f«nu4·
dum eft, vera emptio, vel venditio non inter­
,i«i>r.yed< tuos . Quia ad dilatam folutioncm , argentum
venit, fraudulent», & folumad paUiaadasnh».
i.piinr
minoris valons eodem pretio vendere, quo ar»
tas invent» decernuntur . Quare hac fynodue
<Ϊι"·μ·ιι. Cennim p ctiolius , ft valorem a lege atftimapracipit, ut qui conuadibus hujufmodi fe im­
'
tum pertingens divenditur , contraâus illegiti­
plicaverint , * ft proxcrufta, qui in eis inter- * Cuoria
mus eft, ft ufuiarius. Majori enim pretio in eo
venerint , panis contra ufurarios ftatutis pu- -*ν,14,Μ
«.4argentum venditur , ratione dilata folutionis, C niaatur : judices entem ecclefiaftici diligentdfi- i*,
quam a lege pruferibitur, ft pecunia numerata
me inquiram de hujufmodi delinquentibus, ut
vendi poteft. Hoc igitur genus contrahendifytei tam pctniciofa, ft qua fic palliata, ft vela­
nodus damnat , illicitumque , & ofurarium de­
ta facile committitur, remedium adhibeatur.
cernit, idemque tale judicari , & reputati man­
dat . R e n veto , tc in tie contrahendo delin­
quentes ecclefiaftici judices corrigant, omnique
juris rigore puniant t in cofquc ft in eorum bo­
Praterea , quoniam permulti homines illici*
na pernas omnes erequantur , quas contra ufo­
tum efle intelligentes vendere aliquid ad dila*
rai ins , ft feneratores ftatutas invenerint . Λ
tam folutioncm majori pretio, quam io pecuoia
confeflariis vero minime abfolvaotur
nifi poft
numerata in venditione mercium . pretium, quod
plene faftam reftitutionem eorum, quo ex illi­
fuffimum appellatur , ratione dilate folutionia
ciet» » a.· sifurario contruâu perceperunt , & acad aliquod tempus excedeodo , qui centralius
quifierunt , ab hujus generis cootraâu omnino
ufurariuseft: ut illum committant. varior quçabftincaat.
runt colerer, dc fallacias ; purpuram, cacaum,

Sin.

D Sc Gmiles alias mei ce» majori pretio ad dila*

tam folutioncm divendentes, quam pecunia nu­
merata rftimantur, tc foitafle majori, quo eas
Aliquando vero argentum undecim denario*
ad dilatam folutioncm crediderunt. Idcircohçc
rnm , tc qua'uor granorum valorem attingens,
fynodus juxta juus prrlcriptum dcçernit , ac
inr pecunia numerata jufto legis pretio vendi non
declarat, in his, tc aliis me rei but , in quibus
poteft , dilata,vero lolutione jufl» legis pretio
divendendis multi fefe exercent , calque nulla
venditur, cujas contradas juftitiam » ve) injuneccflitatc compelli pecunia numerata diven­
ftitiitn perpend-ns hac fynodus , cx varietate
dunt , node * verum pretium , quo in pecunia nu- *
circumftantia(um, aliorumque plurium pofle va­
merata rftimantur, liquido conflare poteft ufuriari quo Gt, ot de eo certa definitio dari non
tam committi ab illo, qui eas ad dilatam fotu- '
poflit : volenlqtre fideles hujus provinci· ad setioncmmajoii pretio vendiderit, quam fummo.
âam juftitiam dirigere , tc coufcieati» detri­
tc eo, quo in pecunia numerata venduntur ; ncc*
menta , ac proiimi damna vitate ; ftatuit, ac
non caufa non obftantc, qua fe communiter ex­
jubet , ut tam in eontradfibui bojas generis fa­
colant . eo quod nullum pretium in pecunia nurneilli, quam in his. qui in pofteromnent, antq
omnia contrahentes confuleve debeant, ft con­ E rata conftitutum fit, delinquentes buc fynodus
puniri mandat, priais contra ufurarios impofifutant viros vita. tc feientia , tonfcicatiaque
tis . Itidemque fiat cum illis . qui ad dilatam
probatos, theologos , aut jnrifperitos *, quibus
iolutioncm magnam quantitatem cacai , alrecircumftantias , motiones,ft caofascontractuum
riufvc generis mercium colleftive majori pretio
hujufmodi aperiant , eoramque fèntentiam, ft
vendunt, quam in pecunia numeratacolleâa io
coofilium fequantur, ut de contradiu, hujufmo­
unum merceshujufmodidivenduntor. Hoc enim
di juftitia tuti in coofcientia fint ; Quod fi fe­
eft juftum prêtions illiufmodi mercium , non
tus fecerint . valde eorum coolcicetus ab hac
autem illud , quod G minutatius divenderen­
fynodo oneranturtur , pro eis rcperirctur . Pretium G quidem
mercium, qua minute divendonturtsblaborem,
$. IV.
periculum, ft induftriam majus eft . quam ea­
rum .quceollcftim emuntur· Quapropter G coa*
Porro , quia etiam huic fynodo renaotiatum
tn>

i

_____

ANNO
CNAISTt
»■>·»·

ii$7

Li». V.

Tit.

VI. D·

115Î

Sortiliois.

trahente*, hac execution· non obftante, eadem A minom geoere in hi* crescenda permifceri la- ANMO
ptsnn pleâendi funt, qua Uli, qui carius obdila:
lent.
CHlliTÎ
latam folutionem, quam pecunia nummata mer­
ta* extrudunt.

LIBRI QUINTI TITULUS VH

s. VI.

Df tulc/licit .

< Quoniam vero calui alii permulti , -jui in

i 1.
hi· partibus paflim inter negotiandum occurrunt,
quique fpccialem circumftautiarnm injagmctn
T corruptela , qua in Dei offtnfam multi
( *
requirunt, ut probenthr , vcl condemnentur ,
inaniter jurant, funditur tollatur, maai- A,.ntùi·.
huic fynodo propofiti funt -, eoa ad direâorium,
me oportet, ut ccclcfiaflici viri vitam fuam quoad ··.»<«. m
hoc emendent, morer reforment, bonumque vs-kule*,BV
examen confcflarjorum refert . Idque nego­
tii , confeflbribu» datur, ut direftorlo fynodi
t· exemplum alui pntbeant . Quare cicricia
huju* audotitate probato , in difcuflione illo­
omnibus hujus provincia harc (ynodui mandat,
tum crfuum utantur.
B ut habita Dei, ac domini noftri , ejuique fanâornra nomini reverentia, in vanum, k abfque
LIBRI QUINTI TITULUS VI.
ncceflitate nc jurent : itutno nuor fic jurare au­
dierint, ipfi moneant , fc exhorrentur , quate­
Z>« firbifl·» .
nus juramentis abftineant. Quod fi clericus ali2uis jurare confucverit abi que neceffitate , ut
iâum eft, arbitrio epifeopi punietur.
5· L

U

tc

**" ·■<·».
A *n Deum verum committitur ofUaWiiULi. IVI fenla, in quo totiui noftrar mifericconu*. Mit··.
i., > üt.d»
SE.*
uaMiUt.
fciKi.a.i.

teMiw*.

s. II.

Iiilit remedium, quique omnipotens eft, k IumGrave admodum cft , k fevero fupplicio di­
gnum , ut ii qui Dei honor i , k coitui addi­
me raptent, ii fortilegi, malefici, atioliveconfuluntur, ab cifque futuri inquiruntur eventui.
cti funt, io illud perditionis barathrum prola­
Qu· rei acerrime in facra feriptura reprehendibantur, ut in divinam majcftatem, ejuique fantur, k divina lege prohibetur. Eamobcaufam
âor iurioic paflim blafphement. Qtiare cum/ahzc fynodui interdicit, ne quifquam cujulcum- C eris canonibus , k regiis legibus in facula re»
que conditionis exiftat, augutibui, fortibulve
blaiphcmantcs, graves perna inftituta fint: •quius
utatur, circulis, aut incantationibus , ad futumulto erit , ut contra ecdefiafticos bJafphemos
ros rerum eventus ptanofeeodor ; ncc cuiquam
pernz itidem decernantur. Itaque hzc fynodus
filtra, aut veneficia propinet , ut ad amorem,
ftatuit, acprscipit, nt fi aliquis clericus tantum
vel odium incitetur; al iterque , qui fecus fece­
fcelus commiferit , levere his poenis puniatur ,
rint, flagellabuntur, mitraque capite impolita
quz in concilia Lateranenfi fub Leone decimo •
in publiez ignominia ligno punient ut ; aut jux­
conftitutione, quz incipit, ZrasuMSSM , ftatuta
ta qualitatem delinquentiutp pana pecuniaria
funt, k a felici* recordationis Pio papa quinpleéfenttir, ita ut epifeopi arbitrio gravitati cul­
to in fpeciali fua conftitutione innovât· : ca
pa poena lefpondcat.
autem funt, que fequuntur.

J. II.

$. III.

,
j’J·,1,
i*.a. i«.p,

u» x.
<«"· i

amuf pio»<>»· η·ν.
au»

x COM* 19J.
Nemo etiam fortilegos, veneficos, incantatoClerici Deum, kdominum noftrum blalpherefve hujufmodi adeat, ut eorum maleficiis, fcu 1) mantes, fi bénéficiait fint, k hoc delidb coaveneficiis utatur: aliter (olennem aget poeniten­
vidi , pro prima, k fecunda vae, beneficiorum
tiam dii feftivo , dum mifla conventualis in fua
frudibus unius anni mulcientur: pro tertia vero
jsarochia celebratur : ubi detedo capite , line
ipfo facto fufpenli first , k beneficiis privati ,·
pallio., k nudis pedibus, fune przcinâus,canac preterea tamdiu in exilium relegentur, quatndclamque incenfam in manibus tenens, ftet ; ibi·
diu epifeopo videbitur. Si vero bénéficiât! non
que publice lententia in eum lata legitur : k
fint, k hoc Iccius primo admiferint , pecunia­
preterea G Hifpanus fuerit , duas argenti mar­
ria , aut coiporali pana epifeopi aibitrio pu­
cis perfolvat fabrics ecclefi·, accufatori, k piis
nientur : fi fecundo , carceie includentur : Ii
operibus applicandas . Poterunt tamen judices
tertio , degradentur , k in tmemes conji­
cum illis mifericotditcr agentes pernas hujufmo­
ciantur .
di moderari , qui fponte fua , fine cujufquam
S IV.
• accufatorc ad cos confugerint , delidum a fe
commtfliim acculantes , nccnon in eodem cafu
•
' pro qualitate perfona , corporalem pernam , in
Si vero in fandos blafphetnaveiint, pana ar£ bitrio epifeopi relinquitur , pro quijitate blafaliam commutare poterunt ·
phemia, k circumflandarum.
"
J. III.
LIBRI QUINTI TITULUS VIII.
V
Nemo itidem impofterum eorum officium
Of iff ariii , k dama* JUtt.
exerceat, qui per verba, aut per benedidiones
• <MMc mederi morbis dicuntur, Hilpanicc (/aladadatk SairaU. rti,
, « jMUiiit+Jtrti ) nuncupati :
S I
nec preces , aut oratione* publice in plateis ,
E ita rerum ordo perturbetur, ut ab illis
ia ecclcuis recitet i nifi prius ab epifeopo
examinatu· facultatem obtineat t aliter juxta
injuris irrogentur, qui deberent innocenjuris formam punietur : ut permult· iuperftites, k mifcrabile* pertonas tuerr, atque defen­
tionei exterminentur , qua ab hujulmodi hodere i cum experientiacompiobatumfit, ex bel-

k

N

Chm/. Gntrtl. Ton. XXX1V.

Ccc

3

lis»

*'”"**■
rj»j.

prscipit h«c (ynodus ,

»0*’^"«"·

Concilium MfcXtCANUM.

ANNO ***> * lltaptionibu» , ans in regione» infide* Λ
CHRISTI I*»1» fiunt , gtaviffima damna oriri ; i latuit , »c

tltfo

LIBRI QUINTI TITULUS IX

ANNO
CiJMMT

nc ullus clericus in hu-

jufmodi iituptionibus .milites cxamitetur , fine
exprefla epifcopi facultate . (ub pecua excom­
municationis majori» lata fententia ,

Dc fruit .

ac piz-

. tere* arbitrio ordinarii aliis potnis puniatur .
Ide tuque obfervari a religiolis monet, cum tin-,

5

L

OEN Æ ad coercenda» culpa» legibus ftatu:· funt j ideoque perlonis, de quibus lei f.
rct loquuntur , accommodari debent . Quare ι>·μ
hac fynodus paupertate , & pufillanimitate In- 7'
dotum attenta , juxta id, quod per regiam ma-

P

ti ponderis negotium Iit. Si laculatis clericum
pcrcuflcrit, aut in cum man i» violentât hi jo­
cent , prater excommunicatio iis icntentiam a
canone t Si fuit fudeett , intli.fam, fle iatirfajJtarem flaturum eft, prccipit, de Indis pernae
Ti.ia «r.C>â*°nem s quant parti facere debet, triginta
pecuniari· , nb quodeumque deliâum impo­
iuade·· pondo mulctetur tn lumpids juftitiz , fabrica
nantur , ncc pecuniariis pqrnit , his decreti».
J·^’· s
cathedralu ecclefia , Sr hoipitalu ufua zquis
iniaruiiL·. partibus erogandis. <^uod fi clericus fitaminjii- B Indi comprehendi nrtelligantur . Quod li in
calu aliquo judici videretur poenam hujufmodi,
& a.
riant non acculavcrit , id filialis efficiat , ob
omni alia ad exccflus lui reocdirtm alicuiconinjutiam libe tati eccleliaftiea illatam. Si vero
clericus leculatcm percuüeric , in eum epifcovenieatiorem efle, eam ne imponat fine epifeoput )ux*a modum culps arbitratu fuo animad­
pi facultate, fc cum maximo moderamine, ecvertat . Cui hac Isaodux vehementer commen­
cclizque , cujus Indus parochiali» eft , tan­
tummodo , St non alteri muld* hujufmodi
dat , ut eo Inppbcio delinquentem hujufmodi.
alliciar, c< qu» populus intclligat, digna» luis
applicetur : (in minus judex tantumdem fabri­
cs ejus ccslefix petfolvat, cui pexnj era: ap­
cxccQibus poenas ab bujaimodi icis dari.
plicanda .
s· H.

Nihil magis eorum cur· a Deo commiiTim
efle , cpilcopi. It gubernatores harum provin­
ciarum, Sc regnorum esiftimarc deberent, quam
■c Indos recens in fide natos , intimo animi C
afteâu, vifceribufque paternis ptotegerent, st*
que defenderent j corporalibus , &.* Ipiritualibus
eorum commodis. Conluleutes . Indorum enim
« isdt fc i» innata manfuerudo , fummiflio , Sc alhduus la­
bor , quibus Hiipanorum utilitati defetviunt ,
i < b
Ti m ctfb
cujufcumque cftcratz'gentis animos inducerent,
i. cum ici*
ut eorum potius dcfcntioucin fufeiperent, milebj»
It. 4* «a riis compaterentur , quam , uc eos molcflir*
<. adm*u>rt.
injurus, violentatfque illatis , quibus quotidie
ll.fl.Ui»
ab pmni hominum genere diu vc>autur , afticctx. i<l «urent . Qnod perpendens hzc fynodus , dolenfthenticQ s
M d jfetce- que vehemen'er in his pietatem , Sc humani­
tet in4i 'f
tatem non etlc . in quibus maxima elle deh·iad. colla.
tet j quantum poteft tn domino cohortatur
is i» <»■ gubernatores, K migtftratus regio» hujus pro- D
trw»t a.4«'
f ut cue mikrabilibus indis pie, benij<,,~„' t». gneque sgant ; miniftrorum fuorum , Sc ca- .
arinrtui. rum , a quibat Indi molettiis ■ ffi gravaminiζΐ^Γΰιι'·*"
^Biciuntur, infolentiam reprimant, ut ab
F,e,c4„. his, Indi non fervi , fed liberi exiftimentur *
Quoniam vero ad hujus fynodi notitiam v»ria i
âr^L*'·», Riaratiim·» gener* pervenerunt, quibus Indi,
*c novuer tam in bonis , quam in propriis petlonis afli•s i>t<« ciuntur ; hac dcclarantu- , & apponuntur n»
Ϊιη 'ο.λ p». diredorio confeflorym ab hac fynodo approbaJ. m.
v.
to , eademque nota fiunt tam magiftratibus,
iuli, noti Bt in pofterum emendentur , Sc viro» doâos
nemini* ‘■'‘•(••ant , ab cifqiie de tcftitutione, St fatisnts Junii . fidione ob damna haâenus illata Indis in s'o­
mit & >'·· lu confeienti· facienda , fcifcitentur , quam E
ronLiariis , uc quo» cont-maces invenerunt ,
iit i o leque emendare nolente» , nec latisfaâioncm,
ριο.χ,,η»! ut decct , facere , minime abfolvant : obfe "“'",1*" vantes ca , qus de damnis , Sc moleftiis Indis
Com. t .n. illatis , directorium hujufmodi docet , in quii.x 11, m. bus omnibus adimplendis hsc fynodus con«"»*'* *
fticntias oijprat, przvarscacoribiifque hujufmo­
di , iram omnipoacntis Dei in die tremendi
judicu minatur ·

«

5· H.
Quando epifeopus , aut alius judex in pce- Τβ^
nam déliât elenium m aliqua parte difttibutio- c. ao.
num quotidianarum Condemnaverit ; ne hujuftnodi condemnatio frulhatoria Iit, pratcipitur,
ut alii przbcndati dclinqocnti remitteie coti
poilint , ncc ei condonare quod ratione fenten*
ti* contra cum late amifit , ut titulo dc bencficiatis, &: eorurta ofttcio habetur.

·'

III-

S

Porro declaratur, 8c exponitur , ut quandocumqiie in dcctctis hujus concilii dé curati» lxcularibux',
regularibus mentio fit , &' pcena
aliqua imponitur , eam tantummodo incut ere
izculares curati intelligantur . Nam curati rcguTarer, cx dccieto concilii Tridentini , cujus
cfccritio valde epifeopis comme:./ :ir , corri- SaKr|.r n
gl debent .
*> "i"1»

LIBRI

QUINTI

TITULUS X.

Dc cuuictuuta , V'frcii ccacKÎict^-itcM ,
ft lc»c»imc .

s-

I.

RAVE eorum fcelus eft, qui cum fcan1 M|>
dalo populi publice ia concubinatu, vi- at uu4a
vuiu ; gravillirnum veto eorum , qui cum con- Hi. »■«·*.
juncti fint matrimonio, facramento injuriam'°·
inorantes, fidemque violantes, quam conjuges
invicem fervare debent , in boe nequiflimo vi­
tio verfantur . Eamque ob caufam facrofan-*·*■·♦'·*·
dtum Tridentinum concilium levere contra hos
procedendum ioQit . In cujus exeeutionem fta­
tuit , ac mandat h*e fynodpv , ut judices cc- Ln ηχ. '·
cleliaftici diligentiilime inquirant , an aliqui
publice in hoc ftatu vivant ·, contra eofque ««..u·
pernas a jure ftatuta» exequanior ; eofdem *>· i*· ■*
aEK'avantcs ratione contumacis, .cincidentiz, "f·**·
Sc gravitatis culpc , Sc teorum, ita ut a perli­
mo fiuju fmodi ftaiu defiftant , Sc a periculo
• nisarum , m quo funt conftitutt r. eexiant .
Quod fi femina, qu· in hoc flatu vivit conju-

G

ittft

Lib. V. Τίτ.X. De concubin.bt ροενπ concubina*.&c.

uffi

anno t*1* **'· *·* poftquam ter luent admonita non A fi nihilominus eas non expellam
,
,, lot cum iis

CHllis n
■ >><
M,, ■ <·,.
■ >·■<· tnf.
<i«i>iai.ii.
UI‘L >4 <.·.

obedierit , graviter pro utione culpa puniaturi ab coque oppido , aut diateli fi epifeopo
vj(um faerlt ( ja*ocato ad id ( fi opus fuerit )
brachio frculari , * ut eft a concilio Ί ridentino difpofitlim ■ Quod fi ii , qui in concubinJtu genunt t ambo foluti fint , ultra panas
a jure ftatutar , aliis arbitratu epifeopi coer­
ceantur .

$
u,, i catju..i i, i·
4 .j nieeuoai "π,<Χ"ι>
i.i. ». a· ie

II.

P,*e<P'tor quoque, ut fi aliquis in concirbU
natu cum conlanguinea intra quartum gradum,
aut cum infileli verfetui , panam excommuni­
ca t ion t s lata lententia incurrat, & ab epifeopo
pro qualitate deliâi puniatur ■

$.111.

’

$· VI.

Declaratur quoque non folum illum , qui in
eadem domo cum concubina cohabitaverit, pa­
na in concubina· ios ftatuta comprehendi j fed
etiam quemcumque in peccato hujufmodi conftitutum , fi dclifttim juxta formam juris proGwiouM.bari poilir. In quo epifeopi, St ecclefiaftici ju<·»*<·
dices omni ChriAiana prudentia legerant, prout

Clerici vero hoc peccato delinquentes , qui
beneficia ecdefiaftica , aut penGoncm non ha­
bent, juxta delicti, A· contumacis perfeverantiam, Se qualitatem ab ipfo epifeopo carceri·
pana , fulpenfione ab ordine , ac inhabilitate
ad beneficia obtinenda, aliiive modii juxta fa­
ctui canones puniantur .
■

rei ratio poftulat.

J. IV.
C
c-nnit a.
* ι.π,ι,,ι,
··«·

"annc»-

ctiam verfentur, tone beneficii·, ac officiis, & Christi
penlionibus quibufeumque , honoribus , It dii>i>.
gnitatibus ecclefiaftici· perpetuo priventur i at­
que inhabile· , ac indigni hi* , It quibufeumÎ|ue in pofterum reddantur , donee poft mini,
eftam vita emendationem, ab eorum fupcrioribus, cum in ea caufa fuerit difpcnfannutn ;
fed fi poftquam ear fcmel dsmifcrint, intermil­
ium con fortium repetere , eut allai hujufmodi
fcandalofaa muliere· fibi adjungereaufi fuerint,
prêter prsrdlâas panas , excommunicationis
gladio pleâantur. Nec quavis appellatio , aut
exemptio hujus decreti exeeutionem impediat > ·» ι < ·ν
aut lufpcndat. Nomina vero beneficiorum , dc ·**··«■
B quibu· decretum hoc mentionem facit , qnamcumque Indorum adminiftrationem a clerici·
obtentam comprehendi hnc fy nodui decla­
rat ■

$. VII.

liiligentet cavendum eit, ut a populo Cliriftiano, tanq'iam a meflê sitania , lenonum, Sc
lenarum peftis extirpetur , qui tanquam laquei
quidam diaboli hominum animas illaqueant in
interitum . Idcirco jubetur, ut fi quifquam in
hoc peroiciofo delict·., fuerit ptitno dcprchenfu·,
publicani panitcntiam faciat , Bc in fcala ad
portam eccltlia mitiji in ignominiam capiti in>.
polita , tanidiu , quamdiu epifeopo videbitur,
ftet : fi fecundo , publice verberibus percutia­
tur , mitiamque in lignum publica ignominiat
gcftct -, epifeopique arbitratu in exilium mit­
tatur .

Quoniam vero aliqui cum mulieribus conju­
gatis in concubinatu vertantur , ut liberius in
luo nefans, fecb :c ^crfeverent , eiiftimantes
conira (e mi.iimc procedendum , nc fimilium
feminarum adulterium in apertum proferatur
hac fynodus ftutuii , ac pracipit , ut quando
mari tua , ejus quz m concubinatu cum clerico
vedatur . confciusdelicti fuerit , ad punitionem
dclUti , ficut > alii» concubinatibus fit , pro­
cedatur . Quant > c .10 crimcu uxoris ad ma­
riti uutitiaui luliunc veuillecomperiatur, juxta *·<· ·♦«■·■
concilii Triduii.ini Jr,rerum jubetur, ut fideliâum publicum lit, Pc dchnc;uen.eeter admoniti
ca de n: fc non emendavennt , ad puniendum
D ddiâum procedatur, ca tamen adhioita caute­
5 V.
la , ne nomen conjugata mulieris in procdTn
evulgetur ad evitandum damnum , quod inde or­
Perpendent hac fynodus gravius, tdrpius, St
tum nabere poffet - In modo autem procedendi
» i-*w n. perniciolius cfle, b tam in ecclefiaftici· , quam
in cafibus limilibui, is ordo fervabitur, qui or­
in fccularibus continentia vitium , cupienfqne
dinarii arbitratu magisexpedirc videbitur Ejus
ut u non folum ab omni vita inhoneftate abenim prudentia erit, remedio coercere, & ita de
horteant, led ab omni periculo, iulpicione im­
remedio m dcliâis providere , ut nullum inde
pudicitia alieni, adeam, quem decet continennafca^ir incommodum.
, tiam, ac vita integritatem revocentur : ex decreto concilii Tridentini ftatuit , ac prccipit,
’’ ' '* ne ullu· clcricui facro ordine initiatus , cujul5- VIII.
Mu i,
cumque qualitatis cxiftat, in domo , aut extra
i i à». domum concubinam tenere audeat, nec fimilium
Porro, fi clericus, (quod abfn) incontinenter vixifle cum lua ferva comperiatur, eum ipfo
mulierum domos frequentet, aut cum ipfis conn, r'*”?. fuetudinem habeat. Quod fi aliqui primo a fufaâo amilifle domjpium ejus ferva hac fynodus
declarat: dc cujus fervapretio epifeopus dilpoaequiori penoribus moniti ab his non abftinuerint, Is benat in ufus pioruqi operum. Ac preterea jube­
«·«*- i».& neficia ecdefiaftica obtinent, ffuduum, &proυΐΜ·1<
„entuuin beneficiorum fuorum tertia parte, ipfo
tur clericus puniri juxta juris rigorem > fi vero
1 ‘fa^to, privati fint. Qui fruâusfabricaecclelia,
ex ca filios procreaverit , ipfo iafto ab omni
fervitute liberi fint .
aut alii pio loco arbitratu epiicopi applicentur.
Si vero fecundo admoniti in eodem deliâo,
cum vel eadem, vd cum alia femina perfeveJ. IX.
rxntes adhuc non paruerint , non tantum frudus, Sc obventiones fuorum beneficiorum amit­
Ut aliquorum clericotam malitia occurratur ,
qui cum famulabas incoatiocntei cum vixerint, te,
,
tant, qui psadiâia locia applicentur j fed etiam
cas fuis famulis , aut aliis, in uxoresn dant, qui ι|ι.,ν.ιιΑ··.
a beneficiorum ipforum admiaiftratioue ( quoad
in eodem deliâo cafdem verfari patianrui ·, hii—
ordinarius etiam , uti fedis apoftolica delegatu·
que fallaciis fua flagitia occultare conreoduut ;
arbitrabitur ) fufpendantur. Quod fi ita iulpenCencil. Gatrtl.

Tom. XXXIV.

Ccc

j

pn>

SXTUJ V.

|,tf4

Concilium Mf.xicanum.

anno prrctpit hxc fynodus, ne clerici in iui· domi- Λ li excommunicationes hujufmodi petantur lite ANNO
aliqua inchoata, vel ad telles , vel ad alieu- CHftttTf
CHRISTI bus famulas predidtas tenere poffint : aliter du• l«h
jui lei ad litem fpedant is declarationem, nili
tilt·
centum pondo poenam incurtant , pii» opeticitata parte mininte concedantur : quibus illi
bus , accufatort , tc julliti· fumptibus arque
folummodo ligentur , qui in favorem ejus ,
applicandorum . Si veto in contumacia dcltdli
ad cujus inflantiam excommunicatio decreta
. perfeveravetint , privatione etiam beneficio­
efl, aliquid noverint : praterea pro rebus in
rum, tr inhabilitate ad ea obtinendum , nec­
facio conliftentibus ,
permanentibus, veluti
non exilio ad arbitrium epifeopi plcâantur .
pio limitibus , finibus , aut metis , pro jure
Quo vero clerici omnem incontinenti* lufpipafccndi, fcindendi, aut venandi , altllve re­
Μ"ΐή,',' , ctonem effugiant, interdicit h*c (yn.idur , ne
bus limilibu» , qus aliter de jure decerni pof* tunc» 1. clerici, maxime illi , qui in oppidis ludorum
funt, ne concedantur.
■u )
,4 commorantur, feminam, aliquam fuipeci* xtaSxm.
tK |(l f4mu|ltuln adhibeant , nec per diutur­
5. IL
num tempus, nec per menfes, nec per hebdo­
madas: led ad id, vel viri alicujus fervitute ,
Porro ftatuitur, ac jubetur , n· excommuni­
vel frmtnx m ca state Conftitut* utantur, de B
cationes hujufmodi pro rebus furtivis, vel ad
3ua nulla poffit haberi iufpicio . Clerici ittetfcâum tevelarionis ab alto , quam ab epifeo­ Mite 4 1 1
cm, qui ex fuis regionibus , aut aliunde pro
<11. dc t«fQ
po , ut concilio Tridentino conftitutum eft ,
gerendis negotiis ad civitatem diverterint, nodecernantur : 8r tunc non alias > quam caula
nrftas domos, tc minime fulpeâas (ibi in hodiligenter , Sc mature per epifeopum examina­ veri >b«(n«|i
ipittum queraut, m eifque commorentur, ali­
ti, fub pana pondo triginta fabric* eccleli·,
ter ab ordinario punientur, cujus rei cxccutio
accufatoti , tc piis operibus applicandorum ■
eidem valde commendatut.
Quam pernam incurrat judex eccleftailicus, qui a,_ ...
id propria auctoritate effecerit , ( non obftante eoae. 1.
quacumque in contrarium ,confuetudine. ) NuL >ι· fcpr·».
Cone. 1 ater.
latenus autem cenlur· hujufmodi, aut alte, ciΟ·ί™χ*
Ut omni* a populo auferatur ocra (io , offl-

tc

f.

Sc

idl> ItQOC
X feff u.

tationefve in albo expediantur, ut fraudes ,
Ctius.iü
neque in eo velligium deleatur , quibus farer feintâtes , que inde ortum habete poliunt ,
dotum tama ullatenus maculari poffit 1 (latuit
omnino vitentur.
€»'·*> Vu* bec fynodus , ac ptxcipit , ne ullus clericus
• U4MI nc>
os Cras. es·
, <ont. ir. cujufcumque flatus , aut conditionis exidat , C
'tc Tolct.iA. pratfens interiit baptifmo, nuptiis , miffie no­
J. II L
■V
Sr fyuoS St
ve, aut esequiis tui filii , vel filis, aut lui
Ut excommunicaw ab aliis fidelibus eviten- 10an. >s.
nepotis, qui non es legitimo nati funt matri­
tur, Sc hoc modo incitati , quam primum Gbi
monio.' ncc educare , aut in fuis domibus eos,
u< k (yao4.
retnedium queunt, Sc a peffimo (latu, in quo
ncc etiam tuos generos rentre poffit , neque
vertantur libetari procurent , (latuit , ac man­
t. <«Nl ■. eot "b· <n comitatu adhibere, rrxlertim vero
dat hxc fynodus, nt in unaquaqee parochia in
in ecclefia , ubi beneficia, feu prodendam ob­
loco publico, ubi legi poffit , tabella una col­
tinet , eos minime teneat in grave aliorum
locetur, qu· nomina (cripta contineat eorum ,
icandalum. Quotieicumque vero fecus fecerit,
qui in tali 'parochia excommunicari funt . Pa­
triginta pondo periolvat , eaque fumptibus jurochi vero, aut facrifts lingulis dominicis die­
(iitie, accufatort ,
judici , fi acculator de­
bus infia miflarum folennu tempore offertorii,
fit , aequis partibus applicentur. -Epiicopir veexcommunicatur hujufmodi denuntient , aliter
- : ro , & judicibus ecdelialhcis valde commen­
quoties in hoc negligenter egerint , pondo di­
datur omnia adimplere , qu* contra filios
s«ir»ic.ii clericorum concilium Ttidentmum decrevit. D midium fabric* eccleli* perlolvant . Ia rcjjquis
vero ecdqliis , Sc monaiteriis hoc item annun­
tiati curent , ut ubique nacihaot, tc a divinis
officiis arceantur.
LIBRI QUINTI TITULUS XI

** int. ·*-

f >■

Sc

/>t/<Uimu \>ΙΜιΛ··ΙΙ·Ι»·ίι .

S iv.
Quia vero nonnulli adeo obllinato animo Cius, tit, 4«

funt , ut Ipiritualc dctumentum contemnentes,
per multum tempus in excommunicatione, aut
Um excommunicationis fententia perna val­
in aliis ccclelialiicis centuns infordelcant ; (la­
de gravis Iit , & gladius falutans , quo
ecclefia utitur, ut fideles in oflicio continean­tuit , ac ptxcipit hxc fynodus , ut li aliquis
clericus per decem dies excommunicates , aut
tur, tc a vittu revocentur i levi dc caufa exer­
(uipenlus pcimanfcrit, pondo duo periolvat: li
cendas non eft > nc magis contemni , quam
per viginti dies, pondo quatuor : li per mervwtr
formidari videatur.
decreto contur. Quapropter ex dccrc
dtieUin, cl| Trident ini ptxcipit hxc fynodus , ne ex- £ icm, pondo fex: ficque cum tempore contuma­
ci* poena etiam accrefcat . Qu* quidem rpultr!«i' L* communicationes pro rebus fusio (ubtraAisdeCta fabrica ecclefia, & exccutori atque applice­
0e>,o(>
ceinantur , fi rc< tll* ablate quinquaginta
<onrt 1« k (rondo valorem non attingunt : sic quo valotur. Hoc tamen declaratur , ne fcilicet per to
tum tempus prxdicium cxcommnnicatus clericus
re per mformàtionem , aut juramentum parbujufmoai fruâus , It obventiones beneficii ab
num conftet, necnon altis adhibitis diligentiis
eo obtenti lucretur. Si vero per annum cenfura
arbitratu epifeopi fuffîcientibos , quibus non
innodatus perfeveraverit, carcere includetur ; flr
obilantibus , res hujuimodi recuperari minime
contra eum , ufque ad beneficii privationem
(otueiunt, & non aliter. Excommunicationes
procedetur, & aliis etiam Menis ptcâeturquaa
s nam ad effcâum manifeftandi rem aliquam
epifeopus judicaverit.
\
occultam , nili in re gravi. Sc magni momen­
ti, qu· ptcflitis omnibus diligentiis aliter re­

C

velari non poteft, minime concedantur. Quod

s V.

i ri j
ANNO
CHklSTl

Lie. V. Tit. XII. Db

poenith ntiiî, et kemiss.
A

riii

q Secundo, ad facram euchariftiam renOvan-

anno

dam , lingulis odo diebus , facerdos ( uno CHRISTI
ijl|.
adhibito miniltro fecreto ) pqterit mrlfam ce'>’>·
lebrare.
)
■T/Jt ·’.
*ero •lift**1* fmcularis in etcotnmunictq Tertio, quoad horas recitandas, eas fingo- '."a',,.
HMf a>rp. tion« per menlem , aut per maius temporii
4. Qü*i»C* ipitium , poftquam ei fuerit motificala , inforli lolum recitent, non autem bmi , privilegia- ο.ι>« m»t.
“* duerit , panai a jure ftatutas incurrat : li vero
tis exceptis.
< Quarto, quoad baptifmum, tam parvulis, χ.ή,ιΛ-ιη.
win.c,| per annum in diéta excommunicatione perfevequam adultis cum omni (olcnnitate neccffaria «·■1 ! ·« *
merit, in eum tamquam de hzrcfi fufpedum
ex decreto concilii procedetur .
conferatur , ac (i non effet interdictum , nec
certatio a divinis ; itidemque fiat de facramento d^dTatim·
confirmationis.
·
p.
$ VI.
q Quinto , quoad facramentum jscenitentiz, ■‘♦•‘J’·"·
■
.
1
f .
■ n. r
ncmCseit-ie
«·■).
tam Kgrotis, quam unis» miniitretur.
(|4 e|uo·»Cupient hcc fynodus , ut nullus in excom­
IsmS it municationi· ftatu per fever et , videnfque ex ' q Sexto, euchariftia ad infirmos folenniter, ■>·« >o «·■
ion Gomta
<mA m. eo aliquos in eo permanere > quod ad civira- B Be pulfato cymbalo, etiam fi divina oflicia non late in <«po*
recitentur, deferri poterit.
tern , (eu oppidum, ubi judex habitat , quod
iit bulle <n*q Septimo, extrema undionulli poflit perfo- ctataaliufu·
valde di fla re folet , accedere debeant abloluIa v At 4 *0·
nz conferri.
tionem recepturi ; aut ex eo , quod ratione
io fol. t·.
q Oit avo, ecdefiaftica fepultura presbyteris colum b- Iff
abfolutionis ab excommunicatione , aliqua re­
poft
cliufuconcedi potent irt coemeterio , non intra ecdecipiant (alaria, aut recipi patiantur ; facultalam ii- ibi
fiam tern quoque curatis dit abfolvendiquafcumque
fol m
q Nono, matrimonium per verba de przfenti
perfonas ab excommunicationibus pro rebus
conciahi poterit, beuiedidiones tamen nuptiales
lUrtivu decretis , (i cis conftiterit de fatisfanequaquam dentur .
‘
Aione partium , tam quoad fortem principa­
q Decimo, & ultimo .quoad li/eras apoftolem · quam quoad expenfas . Abiolutionem
licas , Se privilegia aliquious concerta , ut his
autem, fi notoria Iit excommunicatio, aut ex­
temporibus mirtam audirepoffint, illi, qui ca
communicatur denuntiatus fuerit, conferent co­
obtinent , fi tantum fibi ad tempus interdidi
ram notario, Bc reftibus : idemque intelligatur
concerta funt, tempore certationis a divinis li­
ab eii polle fieri ad inftantiam partis, abfolprivilegiis hujufmodi ne utantur ,
vendo eor , quos pars abfolvi confcnierit in C teris ,
& vice verfa: obtinentibus tamen literal , Bc
totum, vel ad rcincidentiam.
privilegia hiqufmodi valde commendatur , ut
antequam cis utantur , viros dodos conf­
$. VII.
iant , Bc dc literis , tc privilegiis hujulmodi
inquirant, ad quz fe extendant, · at par bulNe miniftri ecclefiz , aut alis quzeumque
lam cruciata , vel aliter fint revocata ; ne for- *"„7«. "
perfone ob ignorantiam efficiant quod tempore
mim in eis przfcriptam excedant, & eis , ut
interdidi , aut cellationis a divinis jure prohi­
decet , fine aliquo confcientiz fcrupulo utan­
bitum eft, hzc iynodut juxta contenta in capitur. Item in his locis , ubi in privatis domi­
T>. . <q>. tuto ΛΙί·» attttr, declarat, ab eis fequentes rebus facrum pciagi confuevit , una lolum miffa
Aima m«er gulas obfervari.
«•'ίΐ»"
V Tempoye apoftolici , feu ordinarii inter­
lingulis diebus celebrari poffic .
didi , milfa , & alia divina officia celebrentur
claufir januii, &: ab ecdefia interdidit, 8t ex­
LIBRI QUINTI TITULUS XlL
communicatis exclufir ; tantummodoque clericis
De feeaiftitciu, CT rtmijjietihu ,
non conjugatis admiffis.
D
q Ex {aeramentis vero hzc adminiftrentur ,·
videlicet , bsptifmus parvulis Be adultis con­
5 J·
feratur ; confirmatio omnibus -, panitentia fa­
Agni
ponderis
, Bc momenti in ecdcfia Cmc. T.id
nis , Be zgrotis -, euchariftia zgrotis tantum*
ς
modo cum eadem folennitare, quz fervatur in
eft, toto conatu ad id incumbere , ut
homines , qui in ftatu innocentia minime per- oiw(K*
tempore quando non eft interdidum ; matri­
feverantes ab eo cecidere, fandi panitentiz Mas. ■. c.s.
monii quoque facramentum per verba de prz(aeramenti beneficio reftituantur , tc revoeenlenti , benedidio tamen nuptialis eo tempore
tur . Qiiia vero m hoc minifterio verfaii non
*'
conferri non poteft .. Extrema undionulli pot­
minus difficile , quam falutare eft , hzc fyno- MiU. i p >.
eft tunc mimftrari ; lepultura vero in loco fa­
dus confeffarios omnes exhortatur , &- monet , Ί*·
cium folum clericis non conjugatis , qui non
ut fui officii memores , setemam animarutft fa- <„ù..u
tuerinr violatores interdidi concedatur .
lutem, quz fibi commirta eft , omni Chrlftia- rrur«u>«
r t
q In dic nativitatis domini, refurredionis,
.ΖΓ«t pentccoftes , Be in fello corporis Chrifti
noxelo procurent ; talefquc fe gerere conten*s
cum odavarb in die affumptionis bcatzMa-E dane ,j ut aliis beatnudinis janiutn aperientes , << r<SQ. *
ipG ab ea non excludantur . Quo vero in hoc r*mift«<ifv*
riz , ficut in literis apoftolicts Eugemi quar­
officio exercendo melius dirigantur, hae decreti . Be Martini quinti continetur, mterdidum
ta proponuntur.
',7."
tollitur : diei autem przdidi cum omni (olennitate celebrentur , a primis uft|uc ad fe­
cundas vefperas.
S ΠJ.

V.

\

)

M

Teiffat cefittltnie t elMitii.

Tempore certationis a divinis hzc obfcrventnr.

q Primo .certatione a divinis ftante , eo in loco
divina officia celebrari non poffint in ulla ccclefs*, led omnino certent.

Nullus facerdos, five fzcnlaris, five regularis, ex quocumque privilegio , aut confuetudine fzcularium perfonarum , etiam facerdotum
confeffione· audire poteft ■ nec idoneus ad id
reputari , nifi aut jszrOchiale beneficium , aut
ab epifeopo per examen, li illi videbitur effë

coax'Mi.
··
,,ό'ζί
ραηΐ>· isn·
**'·
X* α«7·.

ιι®7

Concilium Mexicanum

aoouttwis ».

, |ffg

“anno1· neccffatium, aut alias idoneus judicetur, &ap- A
anno'
S vi.
'
cxiitrn
CHRISTI probationem obtineat juxta przfcriptum con­
IS»»·
cilii Tridentini > cujus auâoritatem fequuta
Æquum eft , ut hoc facramentum , quz tnt 'r· “toA,
hac fynodus , omnibus hujus provinci» facer­
dicina
peccatorum
eft,
ita
decenter
admmiftreliu Botrum. dotibus , tam Ircuianbus , quam regularibus
tur, ut omnis ab eo peccandi occafio abhor- do «a i,nt
jubet, ut fine approbatione, tc facultate dicerest. Quare przcipit hzc lynodus, ut in ecde- **■ 4*”1··
.-„
<efani facramentum pernitenti* ne adtninifttcnt :
fits fedes conftituantur, ad mulierum confcflioaliter confcfliones radas irritas declarat , 8c
nes audiendas ; ita ut inter confitentem, Bc con- ai( >. œM.
nliu rotcvi. pernitentes a peccatis non efle abfolutot : de
fefforem tabella interjcâa Gt cum foraminibus, 1· Miba. 1.
g.u V». Pr,ttrei hi, qui fecus , ut diâum eft , confcffeu clathris , per quos confefliones audiantur .
r<a« .. >|. lionet audierint, pro qualitate deliâi , &r faSedelque hujufmodi ad confitendum ita pateant, i/o·». ·»
*"* ··»■
crilegii hac in re commrfli , punientur. Itidem
ut tam pcenirens , quam confeflbr confpician- ■««.·*■*.
Sai·) i n declarat hac fynodus illos confeflanos, quibus
tur. In hofpitalibus vero , aut ercmitoriis muepifeopus limitatam facultatem ad certos perJierum confcfliones ne audiantur, nifi in lede , <siU.
fonaruin flatus concéder it , reputati idoneos
ut pizmiflum eft, conftituta id fiat . Ncc fine crris.th.fc
ηοη debere , ad aliarum perfonarum confeIlio­
caula nccelfaria in privatis zd'bus confcfliones
nes audiendas . Nec per bullam cruciate eligi
audiantur.
fc‘ fr,ioi ‘
poliunt in confefturios ab aliis, quam ab hujulmodi perfonis. Confeffiones vero , fi quas au5 VII.
diciint , facultatem , κ approbationem fuam
Cjufdctn >
excedentes, irritae funt, tc nulle.
Sepe evenit ex eo , quod infirmus zgritudinis hue peticuli non admonetur , nec ad confi- χΑ. « c il.
5 III.
tendum peccata incitatur , dum libi confiant
*
Ad tollendas difficultates , qus oriri pol­
eft, eumdem polleszgritudineurgente, abfque
"/J,
Bleue, i. c.
iunt , deebrat hac fynodus confcflarios om­
peccatorum confellione mori , Sc «terno foiun su,
nes cx licentia epilcopi expolitos , li is obie­
supplicio damnari . Quare juxta motum prorit , in eadem familtate , & auâoritate rema­
prium felicis recordationis Pii papae V. hzcfy-^'
4,
nere , donee a fede ratantes aut ab epifeopo
nodus ftatuit, ac przcipit , omnibus medicis , prmtk »
iuccellore facultas hujufmodi revocetur , aut
qui ad curandum infirmum jam in left i jscen- “·* " ■’·
tonlll ii.lt
limitetur.
pro» quf·
C tem , fuerint vocati , ut eum primum admodriu jit. |.
neant, quatenus peccata fua confiteatur : qui- i.kGrcg.
C 47 λ Inn.
5 iv.
bu» b per fche lam confeflarii non conlliterit , M‘" J0·^
t.n
Ad.etlus f«ab infirmo id prxftftum efle , amplius quam ^ύιι,ι.οί
CCtdotO »
tres dies infirmum ne vifitent . Quod fi fecus Fo» .ic q®
<u* faculaQuo vero libere, Sr integre confcflarius confecerint, poenas in motu proprio prrdicto con·“■ ··■>»- venientem medicinam culparum moibis afferre
tentas incurrant : videlicet perpetuam mfa-aikiwiKcs
poflit, nnlloque affcân , quominus id przftet,
miam, piivationem gradus, quem in median* Scua, i.s.
gù detâa impediatur; przeipit hec fynodus . 8c inrerdifacultate obtinent , cxchilioncm a congiegatio- ·♦·' < feliii
. tjt, ne ullus confeflarius quidquam s panitenne do&orum , &- eorum , qui in univerfitatite accipiat, cum is ad fua peer ata confitendum
bus, honoris gradu infigniti Iunt. Ac przterea <«i
a
Sign. con<. accedit , vel ftatim poftqnam ea confeffus eft ,
decem pondo perlolvant fabric» ejus ecclcliz
a-Mii. p. >. jtl Bt qUI rel caufa dari intclligatur, fub pcein qua infirmus commoratur . Idem etiam chi. cLm* a'iài.
'iincm*^” na excommunicationis fate fententiz . Ac prrrurgis injungitor ,
eorum conlcientiz unpo- i<.«niu
fucum P>>. terea teneatur in foro confcicnti» reftituere id,
aitur, ne filnti corporis prolpicientes , aliquid 8'J"'· ·
nuvcib.c. quod hac de caufa accepit , fabrics ejus ecclcD contra falutem anime confutant, aut pizci«c b* · >n qua confefliones audit . Si vero primo
piant. Ne vero eorum , quz in motu proprio mr ie, r>g.
Qn..ni, ,o. de lioc deliâo conviâus fuerit , ab hujufmodi
bbjiifmodi przcipiuntur , ignorantia przfuma- ·■ *" '‘1*
>· i-tii.41 ofticio per annum fufpendetur .· Il lecundo.per
tur; jubet hzc fynodus , ut in omnibus cathe- 1
^u0*,i'
& duos annos: ii tertio, ad audiendas confeuiodialibus ecclefiis hujus arehiepifeopatus , 8c proGrin irt <k nes in perpetuum inhabilis reddetur ,
& a
vinciz, quotanis initio quadragelim· is publi­
r,r"u *,l beneficio , fi illud obtinet, privabitur: fi vecetur.
ΓΛσ mu*to non , -tamdiu exsilerit , quand» epifeopo
fota· -erfc. videbitur.

I

4 tit qUf
j tiiineM «4
tiuini p<xn.
*etb .lemon·

5 V

Quoniam vero multi curati , tc confcflirii
Indorum , vel ob imperitiam iinguz perniten­
tium, vcl ob alias caufas , aliquod , ,vel ali­
I cftnÜ.
qua peccata tantummodo audiunt, ut inde maf
— tcria ad ablolvendum fibi fuppeditetur , con’· fciEonem dimidiantes, graveque deliâum contia integritatem hujufmodiconfeflionis commit­
tente· : nzc fynodus ftatuit , -ac przcipit , ne
impofterum, przterquam in mortis articulo ul­
lus facerdos ante quemquam abfolvat , quam
integre a pernitente audierit , tc intellexerit
omne id quod opus eft , ut integre confitea­
tur . Quod fi aliquid ad poenitentiz fubllantiam ncccllarium , a pernitente.intelligere non
poflit, cum ad alium facerdotcm iri ca lingua
petitiorem remittat. Si vero fecus fecerit , pro
gravitate deliâi punietur.

£

VIII.

Quoniam vero hzc fynodus , ut fuflicienti
f (
doârina confeffarios inftrueret, & eorum, qua „„,1,.,^
ad fuum officium pertinent , admoneret . ptat- *■ >u. s®
fertim vero in calibus, Ardifficultatibus quibuf- £·""'··<»·
dam fpecialibus in hoc atehiepifeopatu, tc provincia occurrentibus ·, cuptcnlque fidelium pce- t·'1»®·· ■
nitentium neccfEtati occurrere, direâorium confetiorum, Br pernitentium conftituit, Sc appro- ,/au»
baviteam ot> caufam ftatuit , ac jubet , ut i *a , <iv
curati omnes hujus provincia , tam faculares ,
quam regulares , Sc quicumque faccrdotes, qui ,-.κμιι
confcfliones funt audituri directorium hujufmo- *>· w »«*■
di fecum habere tepeantur ,· ejufque formam
obiervent ; aliter, qui illud non habuerit , &
<|u>to­
ad aliquod beneficium concurrat , ab eo con-“«·■<“ »■
curfu excludatur , donec direâorium habeat :
bénéficiais vero illud non habentes , a fuis be- α<ι·«>Μ
naficüs fufpendaatur quo ufque hujufmodi di- *<>··* ·
rtûo’*“'“·<·

nip

Lib. V.Tit. XIL D· poatyrtbntiix,

it kbmub.

1170

ΑΜΝΟ eeâorium fibi comparent, It perlegant ; Nemo Λ
ANNO
CHtlSTl autem ad majores ordiner admittatur, nifipriu»
ÎXCOMMU'H I c jt T I9\lt CHRIsrf
fuafae UtΛ ftUtatù tb btc
JUtttt ,
ι>*>·
n*s· con iit terit revera pene» fe habere diredorium
ZTVi/·»
ad cujus pruferiptum examinati defaaraaa af/alaUM eftfccf» nfervtttcr, frac bt.
uUtpAu. beat. Examinatoribus vqro prccipitor , lc eo1. /~\Ui jubent , aut conlentiunt taurorum
κ»·ί< r. rum confcicnti* injungitur , nt line ulla e»eePtlo,le (omni humano aflcâu pofthabito ) decutlus in cameteriis.
I. Qui ecclefia» oblident, canam januas clau­
(«ΙμΤ. pw cretum hujulinodtobfcrvent > de execution· man­
te
dent, tam quoad examen ad ordinet > facultadunt , lc ingrefliim impediunt.
j. Qui pro reliquiis iamftomm pretium re­
‘ tatem c'clebrandi , de confeihones audiendi ,
cipiant .
yea Ut 4« quam quoad concuiium Dcacucwrua ·
aut demi·
4. Hifpani ■ qui liberum Indorum , It fer­
daode Uba*
c IY
vorum confenfum ad matjrimonium impediunt .
bUdrl.
> iA·
5. Q>i in concubinatu cum confanguinea
srf 141.7.
intra quartum gradum , aut «cum infideli vitun.».
Semper in ecclefia catholica viguit cpnfuetti"‘Xi £ do, qua atrocioka qusedam, tc graviora crimi- B vunt.
A. Examinatores, qui fuflragium , quod fe1. m. <]■>< 0» epilcopi» referventur, nt dimcultate abfoluttonis, ea lubditi perpetrare .fotmidetit. Quarts
creto tulerunt, revelant.
^tauuiuu'
eiuiim fan&um Tridentinum concilium dc7. Qui clericis peregrinis teftimonium no·
deferentibus , ncceflaria ad milfam celebran­
wtKaadra. cernit hanc cafuum vefervationem maxime con"■ ",,m venire , & epifeopo· in fua diacefl pofle cafu»
dam tribuunt; judices etiam, qui cis licentiam
concedunt , tcftimooiis prcdiâis minime reco­
refervarç î cujus auâoritatcm lequuta hare fykfri.kiya nodus, declarat in hpc archiepifcopatu, & pro.
gnitis.
8- Clericus , qui ex fua regione fine facul­
•e Quiro|, vincta , bot effe cafu» epifcopi» refervato» , a
““u-‘1· quibu» nullu» abfolvat , nili ci ab epifeopo fa­
tate dliceflcrit ·
9. Qii aliqua Chriftiane doâtinn documen­
cultas peiniili lit.
ta ia fuam linguam converfa Indis , hoe ordi­
narii facultate dederint.
Ctfm tpifcefb reftrptti.
ip. Qui libros line licentia imprimunt.
II. Qui decimarum exaâtoncm impediunt.
I. TN primis homicidium voluntariam , aut
C
ix. Qui bona alicujus capellae , abfque eo ,
X abottum cum ctfcdu procurare.
quod locentur, aut aliter in utilitatem capellae
i. Qui circulis dxmones coercent , ut cum
exerceantur, in depolitum dant.
cis loquantur.
ij. Sacculares , qui dum divisa celebranto,
j. Qn ad magicas artes , veneficia , (uperoflina intra chori cancellos ingrediuntur, con­
Aitiones , & aha hujus generi» euchariftta ,
tra id , quod titulo de celebratione miflarum
oleo fanâo, lapidibus, aut altaribus , faertfre
prohibetur.
rebus abutuntur.
14. Qui matrimonium per verba de pmfenu
4. Qii facnlegium commiferit , aut ecclefiam
contrahere attentant line parocho , tc teft:
violaverit .
bus, le qui in hujufmadi cotxtraâu inietvcao■5. Qui in damnum proximi pejeraverit.
6. Qii excommunicationem ab epifeopo ,
rint.
fuperiorive , aut judicibus ccclcfiafticis dccreHec , quae libris quinque certis titulis ditam incurierint; exupta evcomrpunicatione pro
rebus furtivi» , quam incurrentes poll fatislaftinâis, itatuta, decreta ', atque iancita conti­
Hionetn parti faCtam, a curatis , tc reâoribu»
nentur, provincialis Mexicans fynodus, utpuD blicum in perpetuum monumentum extet, fubabfolvi po’erunt.
7. Qui matrimonio eonjunfti altero conjuge
feribi , tc ligillo in forma communiri manda­
vit . Mexici dic decima iexta Orftobris , anno
in Hifpania reliâo in his pactibus quinque an­
ni» amplius commorantur.
incarnationis dominica , miltcfimo quingentefi8. Qui matrimonium clandeftinum contrahe­
mo oâuagefimo quinto.
re attentabunt ;
tam fcculares, quam regu­
T. arcbiefiftcfcu Mtxittaai . Ft. Ctrttt efefetlare», qui in eo intervenerint.
)
9. Qui folutionem decimarum , aut primi­
fu Gattmtlttfit . Fr. Jatiuut tftfUfti Mttiarum , verbo, conlitio, aut opere prohibue­
cbttttattfit O. tfi[ttf»i TUxttltxfii . Fr.C*
tfifctfti Ftctttanfii
Fi. Dmsk«muj unt Ga­
rint.
10. Qui publice blafphesaaverint.
li, fu tfifttfti. Fr. I. Cftfttfui ^tttfttfttf.
11. Qui inccftum matrimonium dirimens adIn veritatis tcftiraooium meum nomen
miferint.
ix. Sodomiam , aat beftialitatem commit­
iubfcripfi .
tentes .
1). Qui feripturas in prrjudicium. proximi E
DnQtr 'Juuu ic Stichi» fcenttritt
depravaverint.
14. Incendiarii , qui fcicntcr , f: prudenter
Os Antonius, tituli SS. Joannis, & Pau­
Incendium admittunt , fi adhuc publicati, non
li presbyter cardinalis Carrafa , fidem
fuerint : quando quidem poft publicationem
facimus , fe atteftamur fynodum provincialem
abfolutio tefctvata eft fanâüEmo domino noa revercndiilimo D. archiepifcopo Aicxicsio
cum fui» provincialibus eilcopu anno domini
ftro pape.
mil’elîtno quingentefimo oâoagefimo quinto
celebratam, a Iaera congregatione cardinalium
concilio Tridentino interpretando auâoritatc
l-uâiffimi dommi roflri przpofitorum emen­
darem, atque aptatam fuiile . Ejufque fynodi
xigiusleapud iplaca lungn^ationirm retnanlifle,

N

cum

117«

*”»?*’*

CONCtLJOH

Miiicanum.

Λ

**?*

Ν ■ “ cum quo przfens fynodus hoc libro chartarum A ipiiitum harum ope re excitari , ac lu avi (lime "ammF*
km . Cone videmus tot in lege feripta ccie- CHRISTI
CUllJSTl <cntum vig’nti fepterh , quarum prima incipit ,
monui a»Dco przfcriptas ; illarum quidem fi·»·»»»»>.
,n nomine fandr, At individua Trinitatis Pa­
guras, quibus redemptor nofter , ejufque facri
trii , 8r Filii , Ac Spiritui fandi : ultima «ero
difcipuli uls fuerunt , quafque mater , ac madefinit, Doâor Joannes de Salsedo fecretarius,
giftra noftra catholica Romana ecdefia , vel per
defer ipea Ac collata , m omnibus , Ar per om­
traditionem apoftoticam , vel fando zelo , ac
nia concordat . In quorum ii Jedi hit propria
divina providentia , ad piorum , Ac obedienmanu (ubferipfimus , Ac ab infiafcripto fecretium catholicorum zdificationem , fupciborumtario item fubicnb^ figiliuqiqiK noftrnm , quo
que , &- arrogantium bareticortua > ac infide­
in congregationis pradiâa Iite; il , A.· feriptulium confufionem inirodadas recepit : quarum
ri» obiignindis utimur , apponi mandavimus .
Koine die vïgefimo feptimo Odobris, millcliquzdam umvcifalcs , ac toti e.cleliz commu­
iimo quingentclimo oauagefimo nono. I ta ell.
nes , ut in fandornm facrasnentorum, aliorumA-card.Carrafa. Laurentius Frixolws facer con­
que cçlcftium inyftctlorum adminiftratione ;
gregationis antedida fecretarius dc mandato.
qurdan* vero pro cujufque provincia , tc cctt tft /rpcacrw faille illaftrtffimi D. cardinalia B cleliz inftituto peculiares eaiftunt. Ut igitur non
Corr aft ·
(olum fan Ita hzc metropolitans ecclelia Mexicana, fed cuam reliqua , ejuldem archiepifeof far «j failli illuftrifa. C. Carrafa.
patus, 8c provincia cathédrales ecclelia , tam
in divini cultus ,
divinorum ofliciotum cere­
"••STATUTA
moniis , quam in legibus , K- ftatutis per ea­
rum przlatos, capitula, a-que miniftros cuftoORDINATA a sancto concilio
provincial! Mexicano III. anno
diendis 8c obleivandis , omnimodam , (ut par
'domini 1585.
eft,) conformitatem habeant ; atque adeo divetlitatem (quz plurium Izpe ablurdorum Caula efle dignolcitut ) quoad fieri poflit, fugiant:
ta prafiripte /arr»/â»fl> taneilii Tridratini dccttlo
faff. X-p. tap. 11. de refarm ■ utri» ,
Idcirco hzc cad.ni tiofta provincialis fynodus,
Cetera.
collata fibi a iacrolancto concilio Tridentino , Self 14< n.
ad ptzmifia omnia. Ac lingula audotitate funRevifa a Catholica majeftate, Ac a facrofanda
gens, in ejuldem iantti concilii obedicntiam , Goopinii.
C Ar cxccutiouem , ac eorum , quz tam in mitïa- J»'·» <·»·lede apoftolica confirmata anno
domini 1589.
li, Ac breviatio fanCtiflimi pruis noftti felicis nJ ,e'** 1
recordationis Pii papz V. )· ffu editis ; quam ,é”f, X*
Anda fvnndus provinciali, in civitate Me­
in hujus metropolis , ad quam ccterz ejufdem a»icuuii
xicans , quz pio«inciz novz liitpaniz ca­
piovinciz cathédrales ecclciiz conformati , Ac 5’
put At metropolis eft , legitime congregata : regulari debent, eredionc difponuotur , & or·; pVniibau'
P'Shdcnte in ea illnlhiffiiio, tv reve'cndiflimo
dinantur , obfervantiam . ftatuit , dcrciuit , Ac «p»'’110 1
D. D Petro Moya dc Conticias , ej ifJem ci­
mandat, ccremoiiialc , &· ftatura intra icupta , ,η‘•'P"’·in omnibus ejufdem aichiepilcopatus , Λ. pIO- η *"'7ή.
vitatis, Ar ditxccfis archiepilcono, pcrcujusinvinciz cathcdialibus ccvlcliis hujufmodi invio- mi Αι.χίο,*
diCtioaem , 8c convocatorias htcut cadcm lynoJos, hoc anno domtni mil.'etimo , quingeutelabiliter oblcrvari , praâicart , ac crecotioni ‘Plffo1 '»'·
limo , oduagclimo quinto , inibi cclibrata fuit,
mandari . Pro cujus rei fundamento pucipit
prout cel.br.itur de przfenti 1 Uluftrifftme damiejufdem metropolitans ecc'cliz ercâioneœ ρο•a are b,epifeopo mccrapalttaae , fT revtreadifjimit
ηι, tenoris ( videlicet ) lequrntis.
damini, epiftapn
avril, catlndraliumfae baINDEX
CAPITUM
f»i arebirpr/rvyarar , <T pravintia ettleftarum de- D
cantt, tT capuani, omntbteffue benefietatit > T..ar,n, parorLi, rayr/laarr, 'CT* cltritit eaiefiamftee
HU JUS LIBRI.
mdia'.t, yaaiirarii , <Z y-araaiararia ba»»rr f»l(t*hbut ·, ae fuiienfiut rjufdtm prtxtnna act ar in ,
Saailn Μμ«4·μ eceltfn treflia .
ftnltit , IT offlcmlibet , yasr hie cennenia cent errroar , a«r rsacrrwre ygjaar , 1» Chrifti fefu di
Prima ftatutorum pan continet.
mine ataftra, jui -..era feint eft , falutem tTe.
t^pamvis nubi, Chriftiana leligio non oftenvdp.I.Depageffietu prnlati tapitada , (T mada
dcret quantum laciarupi ceremoniarum ritus ,
tap- II. Ut lata capitulariam .
tc obiervanna coûterai , ut animus ad divi­
Caf. III. ZJr decamt , <Z η at praemiaracitt
num cultum , &· verz icbgionis euftodiam ele­
I *P· O'- De arehidtataaa.
vetur : juvat tamen plurimum communis orn­
I ap. I'. Ot caatarit affina , at duaitatt.
orum uatiooum cpnlenfus: in quibus nulla unCep- Vi· De ftlaalaftici denicale ■
?|uam fuit adeo barbara , quz licet fuos fal­
Cap. Kit. De thefaararla.
ot Deos , tamquam veros colendo enaverit , E Cap. Kill. De caaaatcit.
ptimo tamen humanorum bonorum principio ,
Cap. IX. D, iatPjrit, at dimidiit parttuaatiit .
caufz, nempe Deo, adorationem, ac reveCap. X. De decimaram partiat, ad pralatam , <a». A«s lii·. renuam tribuit . Sic enim ceremoniarum ritum
pttalum , fafauam , hafpitale, fT ftr-uuatct p„.
ncceftarium elfe gentes rftimabant , ut in ea­
tiacatiat .
rn Thoma, rum debita ob’citantia fpes luat collocarent :
Cap. XI. Déforma i» admitreadu ad pofftffiaatm
_
lis <. lonua incuriz autem , ac ncgligentiz in eis commiflz
praetadatit haheada .
bf'n‘ '■· adverfot eventus impurarent j cofquc ‘prz. çetcCap. XII. Va made , ad hoc ut praieadati aett.ter
tti religioforcs, Ar magis pios judicantes , qui
reetpti feiaat ceremeaiat, ftr-uaada ■
Io in earum ritu diligentiores oftendiffent .
Cap. XIII. De hit, fua praheadati , tT alu miQuin etiam tam divina fide , quam commu­
utUri in dtatiai caltat mtaifterie , at htaefiuo·
ni experientia confiat , citeriori ceremoniarum
ram , affictarum fae fueram exercitia atert decultu ad divinarum rerum contemplationem
beat .

S

C

Cef.

1173

Dt

ErbctionbE

"^3Ôïo" Caf.
Qealittr amma catbedraliaet tetlefiaraaa
CKRtm
«»«'' *·* "teftribei taffai tbtri
»f»l.
gsAars datât.
Caf. Xy. Dt rtfftaa, <F tbedicatia débita frafidtati , at dt ijn affine .
c*f· Xyi. Dt bit f«4 tertattaiaraat atagifitr ντχζ
fapv^Wr/ tberaae fraffert teattar.
Ctf. Xyll. Dt trliu ftr cafitalaa· tafitalarittr
egredttat feraaade .
Céf. xyiU. De aeagiffri tafella effida fy ca·»· ·
fiber .
z
Secanda ftatutorum piri continet.

^f. L in cafitalie I» ectlefia babeadit, ill»«•ft tteafcrt. CT affifftatia artd*.
C*f- U. Quaade, ty ynavtcaada fi»f tafitetla aatt ditae.
Iff. HL Dt tafitalt fa dette , ■«· a^f A Irvtbae
rebel babtad· .
Ctf. iy. Dt gtatrali cafitaU bian fffibafftn atrefibai babeade .
Caf. y. Dt aegetiit gratiaaa , vti jaffitiaar nactr.
atatibat.
Cff. yi. Dt aetd·, fat gratia ia cafitelt fa8a
teatradui fettff.
C*f· WI· Qa*attit atgetiaae ftr faffbagU ttatlafa»
iterate traSari ata ftfit .
caf. yill. Dt barat· fiaiateretr Miat , tic rtfb
titin ·
Caf. IX. jJusaMd· aealUa ftr tafitalartt rtnitt.
ata debtcat.
Caf. X. Dt frcretarii cafit alam effitie , gy tbliga··
titae .
Caf. XI. Dt figillt cafitali .

C

Tertia ftatutorum pars continet.

-df. I. Dc tit, f aa rrdditaaat tltu/aaliaaa ataciaifiratvti agert diktat.
Caf. II. Dt eectauaii .
Caf. III. Dc fabrica béait .
Caf. iy. Dt aaaivtrjartii , <r ivaauaatratitaibat .
Caf. y. Dt fcriftarii tit’tfia, gr tartar caffedia.
Caf. yi. Dc taadtlu die farificatieaii bcata Ma­
ria tlifiribatadlt.
<*r· VII. Dt rtf ate , dtffac aft , at tccaftrc.
Caf. yill. Dt tit, faa aattttic, fai fradiita rtf ait
atitar .
Caf. IX. Dt Ut . faa latrari ftffaat fralcadati ,
fai a fralatc etcaf enter.

C

Qiiarta ftatutorum pan continet.

-Xf. I. De fatil ar frabeadatii agrataatibae
teaceft .
Caf. 11. Dt fatiter frabtniaiit tetra civiratta
ctattff· .
Caf. III. Dt Hi , faa tear frabeadarii agretaafiber , fa aetrtit female ceaftuatu agttda
feat .
Caf. 11'. Qaeteede agretaatl fralate tirltfiaftua fatraaetata fiat adteiaiffraada.
Caf. y. Qetaeedc frabcadatu agreiannbai eadtae
facraattata ariaiffrari dtbeaat.
Caf. yi. de catafaaaraa· feelfatiaaa, dtfaaSa fralata , facieada . '
■
Gaf. yiL De aeede Jeftlitadi fralataae defaeQaa .
Caf. yUl. Dc aaede fcftlieadi frabeadatei defaatfw .

C

CLBStJB MlXlCANA.

ΙΙ?4

Caf. IX. De tit , faa fadtbtt tafitalaru agat "nSwo"
teaetar , ta fralati , ati alica/at cafifelarii CHlirri
•bite .
·«·>.
Caf·' X. Dt iajerut atrba, aat faDt Ulatit.
ERECTIO ECCLESIÆ MEX1CANÆ,
qu· eadem eft, cum cetens cjuidem
proviaci·.
OANNES de Cummatraga, Dei Λ apoftolic· ledit muneic epilcopu», A· fervutcc·
clcfi· MeaicanenGs, cujus fub Chrilti Dei euan­
gelio «terno militanti , gratia , & pat a Deo
Patre , tc ejua confabftantiali unigenito Filio,
par i « auAore, qui fui divini corpom effuio fan. ,
guine donavit nobû omnia dehâa , itleoa
'
qnod adverfua no· erat chirographum decreti ,
quod erat contrarium nobia , tc ipfum tulit de
medio , affigent illud cruci ■ pacificant per
fanguinem croci· ejut t five qua in terri· , fi­
ve, que in calit iunt. Placuit divin· bonitati
Hifpaniarum regni· adeo celebre· praficere he­
roi, qui ne dum barbarico· cnie· , ac moiei ,
qui illorum viâoriam fequuntor c medio eru­
garent t verum fui patrimonii, ac vitz prodigi
taâi, retnotiffimat , k incognita· pencrnnnt
regione· : ac idololatria mooftro inde mbiato,
euangelium vita, crucia vetillo hioc inde trium­
phante , Chriftianorum magna ftipaatc caterva ,
fdaudente religione Chriftiana magni» aufptriit
ate diAufeqoc plantarent . Sic iunt feteniffima
regina Joanna , ac illimo genitui iqviftiffimea
Carolui maximuv , imperator femper augufto·*
rei fccnlarit, ca Dei elcAiooc , iolu» & indu­
bitatus monarcba : quorum cura circa hoc potilfimum verfatur, ut omne· gentes camdcm or­
thodoxam profiteantur fidem, k univerfu·orbit
ad unius veri Dei cultum redigatur i fiatque
unum ovile , & unus pallor, atque ;uxta beatit
limi Pauli oraculum unum corpus , unut fpiritut,
una fpet, unut dominus, una fidet, unumbaptifma, unui Deui, & pater omnium, qui fuper
omner, 8c per omnia , ic in omnibus nobis, a cunάίι proclametur uniformiter. Ob hoc innumera­
ta· quippe rates, carinat, atquetriremetScyII·,
Chaiybdi, ac alii· compluiibutcarulri mari·an­
guillis expoluere ; ob hoc ftne inefFabilcs fuorum
regnorum thefauros , quali mana undcqoaqoe
perfodi, per abruptas-, tc incultas oras , ctiam
nec aflem mundani lucri inde Ipcrantes, Hercu­
leo illo fuo animo, fzpiilime, A- affatim proje­
cerunt : 'attentantes iter vel euntibus , vel re­
deuntibus , multis nominibus infauftuns , nullo t ,
tamen infelicius, quam quod pluries Chriftiani i
nominti augmentum no· contingebat : ac pena ‘
duplicabat moleftiam , quodgpntem illam omni­
no adverfam, Srinduâilem, cujus utilitati potiffimum, tantum laboris defudabatur. Ob noc
res utique lucidiffima eft, feledos viros quamplurimoi, ne dum in arte militari, verum etiam
•n omnigena eruditione , ac pietate adbarbirot,
te fere bcitialiter viventes homines deftinarunt :
alteros quidem, qui illos fuoregtli iceptro fubmiferent ; alteros vero , qui facra Dei templa
sd'ficarent, tc ad finccramfidei veritatem raaiis
vera theologi· illuminatos illos redigerent, Ic
immaculatam quam «dificarent ecclefiam/fi for­
te diabolico inllinâu mifrerctur) aftzdcbatbarica appellatione vindicarent . Pcrfpiciebat nimi­
rum regia prudentia id , quod vcriffimum eft, no<
.
mcdiocriterrad Chuftianc religionis ornamentum
faccie, ne fluid omnino canatur, aut legatur in
teerplii, qpod non graviQimo, doâifiuno cui-

J

que

ii7J

’λχν“?

Concilium 1

ΛΝΜΟ que placere poffit: hoe eft , quod non cx diviΓΜΜ5ΤΙ nit libtis hauftum Gt , tut certe t viria eximiis
►>><·
prolcitum. Demum tanta folertia , tam ingen­
ti curt , & augnfta opera hujux rei ftudio infa­
tigabili Chtiftnni nominis fumpta provincia anmt non paucis infudarunt, ut Ulis in locis, in
quibus ab incognitis feculis Aftaroth , Bel, Baal,
« (kukuk· ®4Ron > & rcliqu* ' baratis* farine , fpurcitic
colebantur, jam non niG divinum nomen lacii
hymni ,xlrypoftatic* laudes , virginei cantus ,
divorum panegyrici, martyrum (anguis , virgi­
num puritas, ecdefr* dogmata, Br pontifici*
jura hinc inde relonent, atque tripudient : lo­
quantur ipfa opera , teftentbr rem quondam
p'ofanc blrlphemiz, 8c dzmonum nominibus
plene regiones, nunc vero inlul* Chriftian* ,
■'
& oppida feliciffima Chrifto , ac " gloria mili»<iun
tia dicata hujus felicitatis participes lunt . Cu­
mana , perlaium flumen , Venetia minor, fanrta
Martha, Nomen Dei, Diarenum , Panama, Ni­
caragua , Indica Chartago, Profunda loca , 1’erutum, Yucatanum , Cocumellum, flumen pa!maT
rum , Hi’pamca infula, Fernandina, Margari«ta, Jaimcca, A fandi Joannis, ac alia quam
plurima loca , qizdarn a fluminibus, qtizdim ve­
ro a ducum illa conqucftantium genealogiis ηόsnnia trahentia . quz adeo divini cultus Ichemate fulgent, exubcrantiffitnis templis, ac mona­
chorum coenobiis hinc inde conftmftis, ut vere
de illis refpedu noftri , divinum judicium jam
verifieetur, £>»»r tetvifliam, Arc. Hoc vero ingens C
divini amoris incendium , piiffimorum horum re­
gum ftudio aôum eft : quibus taliter favit divina
clementia, ut non folum regali fccptro'cunâos
nolb.i «vi reges antecedant ; vcium pietate pr«cipua fidem Chriftianam pr* citmftis ampliave­
rint. Quapropter mihi magis intuea libet, Il­
lis mentem iftam regibus dignam, quam fortu­
nam quamlibet amplam gratulari . O felicem
Chrifti populum Ii pili.m contingat tales effe
principes , quibus Chrifti gloria nihil Iit anti­
quius, qui totum regium ornatum moribus, te
vita tchenant ; quibus etiamfi fceptrum detra­
has , tamen reges Chriftianos agnofeas , in quibus fane fortuna , quam antiquitas crcam ta"
ciebat, " occulta videtur; qui generis lui longe D
clariffima fchemata , morum luorutn ornamentis
illuftrant , regiam dignitatem vite integritate
conduplicant: imperiali aquile nelcto quid majcftatis additum videtur , poftquam hi limiles
non habentes principes totius orois monarchiam
tenent. Qdid fupereft ? tvifi ut Chrirtum opti­
mum , maxrmumquecomprecemur, ut iftam men­
tem illis, illos vero nob.s quam diutiflime letivet incolumes. Ad tantam itaque exuberantiam
(ut ad rem breviter veniamus ) horum principum
devenit clementia , quod Mexicanam provin­
ciam, inter omnes regi* ditioni fubmiflas , pr«qipuam in terra firma, quam novam Hifpaniam
nuncupamus, Gtuatam, non folum ab barbari­
co illo cultu, Chrifti fide undequaque euange- E
Irzata, mundaverint ; verum & ordo hierarchi­
cal , quem Romana tenet ecclefia , in illa <>bfefvctur . Apoftolico Iu per hoc implorato con<■'
fcnfu, epifcopale cVhedrale templum , ac pasochialcs, A· ecclefiafticas dignitates, canoni<«rus, prehendas , beneficia , Ar cetera hujuf­
modi in ipfa erigere, cdnftruere, edificare, ft
fundare omnino (-regio fuper hoc habiro eun, ·
filio ) decreverint : arque, ut remeftcâui com­
mendarent , me inutilem , A omnino ad ran­
ts rei cxccutioncm inhabilem , cum apud illos
plurimi non dcrflxnt, qui mta lententia cernu-

eXICANUM.

jxyff

late valerent fuis fanftiffimis votis fatisfacere, annoex angulo mei l-rancifcani inftituti femifepul- CHXIJT
tum extraxerunt , & in primum Mexicancnlem
i j»j.
nominaverunt & elegerunt epifeopum. Quorum
piz petitioni, & electior# fanitiilijnus DN. pa­
pa Clemens, hujus nominis feptimus, paternali aftextu, ut par eft , condelcendcns , apoftolicas literas per manus regias , nobis fuppeditandas folciti cura deftinavit Qrias quidem li­
teras in membramine more Romano confctiptas, apoftolico plumbo in filis lericeis rubei
croceique coloris pendente, fanas, integras, non
vitiatas, non cancellatas, nec in aliqua fui parte
fuipeffas, fed omni prorim vitio, À fufpeétto­
ne carentes , is qui regium agebat negotium
coram'magno ccetu , in prcciplio templi facto
loco , fanet i Spiritus invocato favore , nobis
przfentavit. Quas quidem ea, qua decuit, re­
verentia , A lubmiuione fufceprmus , & legi­
mus. Series vero earum dc ve-bo ad verbumeft,
q<>« fcquitur .
Ciemeei efiftefui fervit t fervorum Dei ei ferfeimm ree mrmoria* . Sarri apoflolatus mini­
fterio, meritis licet infulhicicntibus fuperna difpobrione przlidcntes·, univprli orbis provincias,
loca , ea prefettim , qu* omnipotentis Dei
milericordia Chriftian* veritatis lucem noftris
potiffime temporibus inceperun' agnofeere, fre­
quenti meditatione intendimus ; ut in illis ortnodox* fidei cultus augeatur A Chriftiani re­
ligio propagetur , ac eorum ineo!* & habita­
tores, venerabilium przlulum dodtrina A- au­
tomate luftul-i , in eadem fide femper profi­
ciant : ipfaquc lo.'a , maxime infigma , dignio­
ribus titulis attollantur ,

A majoribus honori­

bus" decorentur ; pr*lertim cum id catholico­
rum regum , A etiam Celare* majcftatis pia
vota espofcunt , & cognofeimus in domino lalubriter expedire . Sane cum oppidum Mexicanenfe in ludiis maris Tyrrheni Indici nuncu­
pati , olim aufpiciis clar* memori* Fcrdinandi
Arogoni* regis , * Elftabethr regin* Calici1* &· Legionis regnorum , per dilrâum fi­
lium , nobilem virum Petrum Arias militem
Segovienfcm, eorum gentium armorum ad eafdem Indias deftinatorum exercitus generalem
capitanum noviter repertis , & e manibus infidelium illas tunc occupantium ereptis , ac ad
ditionem , A dominium eorum , Â pro tem­
pore cxiftentium regum forvmdem ccgnortrm
reda itis , jllrlque in temporalibus fubjcCtis ,
quz eildem regibus dum vixeiutit , Λ- deinde
cariffimo io Chrifto filio noflio Carolo Romanorum imperatori femper Augufto , diitorum regnorum nedum heredi , &’ fucccllori ,
verum etiam in deliderio orthodoxam fidem
ubique exaltandi imitatori ; ac fub eorum
obedientia , te dominio , rarione dlflorum re­
gnorum', ex tunc lucceffive eodem Petro capiraneo gubernitote permanentibus, confiftens,

admodum iofigne exrftat , longutnque 8e latiffimum, & diftindtum territorium circumcir­
ca habeat ; adeoque in eo ultra viginti mil­
lia vicinorum , vel incolarum , quorum plu­
re» fideles , tam noviter converti, quam etiam
abi forenfes , 8c de diverfis mundi partibus
ad jllud habitandum confluentes commoren­
tur , A refrdeant : ac in eo inter alias eccle­
fi as, monafteria , pia loca, ea devotione re­
gum mijcftatir, A capltanei pradidforum inibi
contruâa : una parochialis ecclefia fub invoca­
tione bcatz.Mari* virginis, cum ftruduria , &

**

»»77

D· BRICTIONB ICCLIIU M1X1CANA.

II78

ANNO *4Hiciis convenientibus , ad quam «nati ipfi A exiftentis epifeopi, illius decent iori fuftentatio- anno
ne decimas , primitias, le ali· jura epifeopa- CHMSTI
CHtUTl fideles pto miffis, it divinis officiis audiendis ,
lia, ipiritualia , Ar temporalia nc bonis , rei»»»· k ecciefiafticis facramentis fufeipiendis , tam­
baa, Ar finsAffios > de quibes Carolus impera­
quam ad eorum parochialcm ecclefiam recuttor , vcl coofiiium hujulmodi fpecificarint , At
ruot, etiam conuftit j ac idem Catolus impe­
ordinaverint. Itaque idem epifeopus Mexicarator fummopere cupiat eamdem parochialem
nenGs in civitate , Ar dioecefi ptadiAia epifeoecclefiam , in calhedralcm, ipfomque oppidum
palem jurifdiAioncm , auâoritatem , Ar potein civitatem Mexicanenfem erigi , Or inftrui .
ftatem exercete, ac decimas , Ar primitias , Ac
Nos habita fuper his , cum venerabilibus fra­
jura hujufmodi percipere. Ac levare , ad inftat
tribus noftris S- R. E.cardinalibus, matura de­
epifeoporam prsdiâorum libere , Ar licite va­
liberatione i eodem Carolp imperatore nobis
leat , applicamus , * appropriâmes t Necnon
fuper hoc humiliter fupplicante , ad laudem tc
jus patronatus , At infra annum , propter loci
gloriam omnipotentis Dei , le ejufdem beate
diftantiam, per fe, vel alium , fcu alios ad id
Mari· calettis , necnon ipfius fidei exaltatio­
etiam ante vacationes deputandos procuratores,
nem, apoftoiica auâoritate, tenore pnefentium
fupplicatiooibus Caroli imperatoris hujufmodi B prxfentandi perfooas idoneas > tam hac prima
vice , quam quoties illa pro tempore vacave­
inclinati , de eorumdem fratrum confilio pari­
rint , ad cccleuam videlicet MexKanenfem , no­
ter, & aflcnfu, oppidum Mcxicanenfe , ac pa­
bis, Ar pro tempore exiftenti Romano pontifici
rochialem ecclefiam beatae Maria , hujufmodi
per nos, Ac illum refpeâive, inejufdem eccle­
in cathedralem Meaicanenfem , fub invocatio­
fi· epifeopum, Ac paftorem prsficiendum . Ad
ne ejuidem beata Maris nuncupandam , pro
vero omnes , Ac lingulas alias dignitates, peruno epifeopo Mexicanenfi, oui inibi, It in il­
fonatus, adminiftrationes , officia , cano*calius civitate , ac dioecefi verbum Dei praedicet,
tus, Ac prehendas, portiones, capellanias, vi­
ic infideles ad eamdem- fidem convertat i ac
carias , monafteria, prioratus, Ac alia beneficia
tam illos Gc converfos , quam alios prxdiftos
hujufmodi , eidem tempore esiftenti epifeopo
fideles , in eadem fide expertius inftruat , do­
Mexicanenfi , ac ejus vicatio , feu officiali per
ceat , Ic confirmet : ac facramenta ecclefiaftica
cum inftituendis , ad eafdem pnefentattones
eis minifttet: Ic m iniit rati, ac prcdiâam ercCarolo imperatori prediâo, ratione regnorum
£tam ecclefiam , illlufquc sdificia ad formam
Caftell·, Ac Legionis hujufmodi , ac pro temcathedralis ecclefia redigi faciat ; ac in civita­
te, te dioecefi prxdiâis, collegiatas , Ic paro- C pore exiftenti illorum tegi, vcl regina de fimilibus confilio, Ac allenfu refervamus, concedimus,
chiales , ac alias ecclefias , monafteria, capel­
Ac alfignamusj non obftantibus conftitutionibus,
las, hofpitalia, oratoria, Ac alia loca pia i ac
ordinationibus apoftolicis, ceterifque contrariis
in illis refpeâive io numero, le cum dotibus ,
quibufeumque- Nulli ergo omnino hominum li­
ac qualitatibus decentibus per enm aflignandis ,
ceat , hanc paginam noftr* creâionis , inftitufpecificandis : majores, principales, abbatiales,
tionis, devorationis, applicationis, appropria­
conventual», le slitt dignitate* , perfonatus,
tionis , refervationis, conceffioois , amgnatioadminiftrationes, te officia etiam curata, & ele­
nis, infringere, vel ei auiu temerario contraire.
ctive necnon canonicatus, Ac prabendas, inte­
Si quis autem hoc attentare prxfumpferit, in­
gras, & dimidias portiones, capellanias, vica­
dignationem omnipotentis Dei, ac beatorum
rias, Ic alia beneficia ecclefiaftica , cum cura,
Petri, & Pauli apoftolorum fe noverit incurfurum.
Ce fine cura , ac capitula , necnon capitulares ,
abbatiales, conventuales , fc alias menfas eri­
Datum Roma apud fanâum Petrum , an­
gat, te inftituat refpeâive r^ac alia temporalia,
no incarnationis dominie* millefimo quingentefimo
trigefimo quarto , nono Septembris
Ipiritualia, jurifdiâionalia > te pontificalia of­
ficia , omniaque tc fingula alia , qua alii epi- D pontificatus noftri, anno feptimo.
Poft quarum quidem literarusn apoftoiica\ fcopi regnorum eorumdem facere , tc exercere
sum prxfcntationem, At receptionem , nobis ,
confueverunt, 8c qua pro divini cultus augmen­
to, Ic fidei hujufmodi exaltatione, ipforumque
Ac per nos, ut prxmittitur, taAasj fuimus pro
parte feraniffim· domina Joann» , Ac Caroll
fidelium animarum falute expedire cognoverint,
Temper augufti , ejuidem filii Hifpaniatum re­
faciat , te exerceat
ac omnibus, Sc fingulis
gum debita requifui, ut ad complementum li'aliis privilegiis, prarogativis , preeminent··*,
Ac gratiis, quibus alii epifeopi prxdiâidejure, Xterarutn apoftoficarum , Ic contentorum in eifte confuetudine, ac alias utuntur, potiuntur ,
aem procedendum , in prediâa noftra cathedrali ecclefia , ad honorem gloriofiffims virgiAr gaudent, ac uti, potiri , te gaudere pote­
nis Mari· aflumptionis dedicata , Ic in dicta
runt quomodolibet in futuram, utatur , potia­
nova Hifpania fabricata , dignitates , cano­
tur, βτ gaudeat, ac uti. potiri, Ic gaudere li­
nicatus , Ac pnebendas , ac portiones , alia­
bera, Ac |icite valeat: Necnon in eadem eccle­
que beneficia , Ac officia ecclefiaftica quot­
fi a Mexicanenfi capitulum canonicorum, Ic perfonarum, epifcopali , Sc capitulari mentir, ac
quot , Ar prout melius expedire videremus ,
Tigillo, & alii* inligniir, jurifdiâionibua, pri­ E tam in civitate, quam per totam dioecefim eri­
geremus, Ac inftitueremus . Nos igitur frater
vilegiis, tc pracmincotiis epifcopalibus, & ca­
Joannes de Cumarraga epifeopus , ac commifpitularibus , erigimus, & inftituimus .* ac in­
farius apoftolicus prxfatus, attendentes petitio­
colar 7 Sc habitatores diâ· civitatis cum nomi­
ne decoramus ; necnon eidem ereâm ecclefi* pro
nem , Ar requifitionem hujufmodi jufta* f°re >
Ac rationi coafonas ; cupienfefque ut verus, Ac
illius civitate, civitatem eradam, tc pro dicrobediens filius apoftoiica juifa , nobis direâa
cefi terraa, infulas, loca, Sc oppida, qua idem
reverenter esequi, ut tenemur , commilEonem
Carolus imperator , veL ejus confilium Indiarum nuncupatum, politis limitibus, tc confini­
prracceptavimus ;.le eadem auâoritate apofto*
bus neceflariis, flatui, tc aflignari juiferit : ac
lica, qua fungimur in hac parte, prrfata majeftate inflante, Ac petente ; in pixdiâa cathé­
pro clero, tc populo illorum incolas, tc habi'Vatorcs hujulmodi, refpeâive, ac pro dote, Ac
drale ecclefia Mexicanenfis civitatis in przdiâa nova Hifpania, ad honorem Dei, Ardomisi
etiam pontificalis dignitatis , tc pro tempore

Conci!. Gtntrtl. Tom. XXXIV.

1

Ddd

no-

»i7>

Concilium Mb XICANUM.

‘n™’

A w HQ noftri Jefe Chrifti, «c beatiffim* Maria virgiCNBIITl °w mauiscjw, iacujru, ac. fub cu jus titulo pct
i >1 j,
profatum (sodliffimum dominum uoftrum , cathcdralu ecctefta eft eraAa, tenore pmfentium,
erigimus, creamus, Br ieftituimaa.

St

“"SST *

Il8®

latus, vel eo impedito aliqua da dignitatibus amncT
celebrabit) mifiam celebrare pertinebit.
CMaisfl
«*U.

s vn.
Inftituimus infuper fex integras fit totidem
dimitias portiones ; Bc qui ad diftas integras
portiones profentandi fuerint , ad facrum dia­
conatus ordinem fint promoti, in quo quidem
ordine teneantur in altari quotidie defervire ,
nccnon paffioocs decantare : Qui vero ad di­
midias , ad facrum fubdiaconatus, qui quidem
cpiftolas in altari, Bt in choro Bcprophetias,
lamentationes, .Bt leâiosms teneantur decantare ·

Decanatem, qu* digoita· prima poft ponti­
ficalem in cadem ecdena cxiftat ; qui curer ,
Br providear, quod officium divinum, te omnia
alia , qu· ad cultum Dei pertinent , tarn in
choro, quam in altari, quam etiam in proceffiooibus in eeclefia, Be extra, itt capitulo ubi­
cumque conventat, ecclcfi·, feu capituli ad il- lud exolvendum congregabuntur cum filentio , B
S VIII.
Bc ca , qua decet hooeftate, ac modeftia rite ,
Bc refte perficiantur. Ad quem etiam pertinebit,
Volumus infuper, it (latuimus, quod ad diiit, quibu» a choro cx caufa difcedetc conve­
Snitates, csnonicatus , portione· integras , Bc
imidiai (upradiâas, vel ad aliquod aliud be­
nit , & exptefta caufa, fit non alias, licentiam
concedere.
neficium totius noftne diacefi» , nullus pr·fcntari valeat, qui cujufvis ordini·, privilegii,
5 1L
aut officii occatione a jutifdiâione noftra or-,
Archidiaconatum ejufdem civitatis, ad quem
dinaria fit cremptin : tt fi foste contigerit t
clericorum ordinandorum examinatio , prulato
exemptum aliquem prefentari, vel iaftitui, ta­
folenniter celebrante, mtniftratio civitati·, Bc
lis prefentatio, vel inttitutio fit iplojure nulla.
diacefi», fi fibi a pralato injungatur vifitatio,
Italia, quade jure communi competunt .exer­
S IX.
cere pertinebit : qui in altero tamen juruun ,
vcl in theologia aa minus bacbalaurcus cxiftat,
Et quia non eft parvi momenti reâoresooin univerfitate graduates.
C minare, ordinamur quod tot reCtore· pofiimv·
eligere, quot lervitio noftr* cathedrali· eccle­
fi* ncceffe luerint : qui ad nutum noftrum ,
S HI.
noftrorumqne pro tempore fucceflorum provi­
Cantoriam, ad quam nullus polfit prsfentaderi, A quando licuerit amoveri poffint : qui
ri, nifi in mufica , faltem in cantu plano doexerceant in diAa cathedrali ecdefia noftra ,
officium rede, Be rite miflaa celebrando, con&i«> Br peritus enftat : cujus in faciftolio can­ >
tare , Bc fetvitores ecclefi· ^cantare docere , Br > feffiones audiendo , aliaque facratncnta caute,
qu· ad cantum pertinent , Bc fpeâant ordina­
Bc folicite miniftrando.
Λ
re , corrigere , 8c emendare, in choro ? Br ubi­
cumque per fe, Bc non per alium, offiemmerit.
s X·

S

Ae fex acolvtos , qui acolytatus officium ia
altaris minifterio quotidie , per ordinem exer­
Scholaftriam , ad quam etiam nullus nifi in
cebunt ,ordinamus.Capellanosinfuper fex , quoaltero juriotn , aut m artibus bachalaoreus , D ntm quilibet , tam(in noâurnis horis quam in
in aliqua generali univerfitate graduates exidiurnis , ac etiam miffis ad faciftolium perfoftar , pratlentctur : qui grammaticam clericos,
naliter interdie, & in unoquoque mcnfe miffs·
Br ecclcfi* fetvitores, ac omnes diotcefanos au­
viginti, nili jufta infirmitate, vel impedimento
dire volentes , per ft, vcl alium docere te­
fuerit impeditu·, celebrate teneatur.
nebitur.
$ XL

IV.

S v.
Thefaurariam , ad quanuecclcfiam claudere,
fit aperire , Campanas pullare facere , omnia
•tcofilia ecclefi· cuftodire, lampades, & luminaria cutarc, de iocenfo, luminibus, pane, Bc
vino , ac reliquis ad celebrandum necefliriis ,
dc redditibus fabrica ecclcG* exponendis ad vo­
tum capituli providete , pertinebit.
E

S

VI.

X
Necnon decem canonkatus , Bc pmbendas ,
3ua> a diâis dignitatibus omnino feparatasefle
ecentimus , nec unquam unam fimul cum di­
gnitate aliqua obtineri poffe ordinamus t ad
quos etiam canooicatus , Br prebends» nullus^
prefentari poffit nifi ad factam presbyteratus
ordinem jam fit. promotus. Aft quos quidem c»oonkatus quotidie ( praeterqifiain in prim· , Bc
fecund· dignitatis fcftivitatfbus, in quibus pm-

Prcfentationem autem diâarom dignitatum,
canonicatuum , portionum integrarum , ac di­
midiarum , aliatumque dignitatum , canonica­
tuum , Bc portionum fimilium futurarum , fas
prsdiAa noftra cathedrali ecdefia creandarum ,
prsfatis catholicis Hifpaaiarum regibus , ac
eorum fucctfloribus, prout de jure cis campe«it , * auAoriratc apoftoliea , refervamus ea­
dem arôoritatc.
s XIL /

Acolytorum , BC capellanorum prcdiâorum
eleâioncm, Itu pravilronem, ad nos , Br fucceflbres uoftros una cum noftro capitulo perti­
nere decem imus. Volumus autem , quod diAi
capellani . qui pro tempore fuerint eligendi ,
non fint familiares epifeopi , nec alicujus per.
ion· diAi capituli, ntc fuerint tempore va­
cationi».
_
'ff'b

SXI1I.

ιιβι

Di BticfroKi

Ecclui* Mixicani.

ii8*

A in difta ereâione volumus fufpcodere ■ Quod fi

AN MO

J. XHJ.

CHRISTI
*J»d·

Officium vero factifte, qui ea, qua ad offi­
cium thefaurarii fpcftant, ipfo prafente , Arde
ejus commiflione, 8c in ejus ablcntia ad votum
capituli expacere tenebitur.

S XIV.
Officium orpanift», qui organa in diebus fcftivis, Ae aliu temporibus ad votum pralati ,
vel capituli puiiare teneatur.

5. XV.
Officium perticarii , cujus ia proceflionibus
ordinare prulato , presbytero , diacono , fubdiacono , 8c reliquis altari «niniftrantibus : de
choro ad iacriftiam, vel altare, dc alteri ad facrilliam in chorum euntibus , vel redeuntibus
anteire, officium erit.

$ XVI.
Officium oeconomi, five procuratoris ecclefiç
fibrics, 8c hofpitalis, qui archiccâis, muratorib.is, necnon fabris lignariis, 8c aliis officiali­
bus aedificandis ccclchis operam dantibus pr«ccit : quique per ie , vel alios , redditus , Ac
proventus annuos, Ac quacumque emolumenta,
8c ob ventiones, ad didam fabricam, Ae hofpitale, quovis modo pertinentia colligere , 8c ex­
pendere habebit ; redditurus annuatim rationem
de receptis , 8c confumptis epifeopo , 8c capi­
tulo , vel officialibus , ab cifdem ad hoc fpecialiter deputatis; Necnon ad eorum nutum eli­
gendus , vel removendus pradifta prias per eum
idonea iatifdatione, quam adadmmiftiatioacm
admittatur.

S XVH.
Officium infuper cancellarii , five notarii ec­
cleli», Ac capituli , qui qaofcumque contraâus
inter ccdeliam , epilcopum , 8c capitulum, Ac
quolcumque alio·, in protocollo, Ar notis fuis
recipere, ailtis capitulates feribere , donationes,
pofleffiones, cenfus, fèudos , precaria per eofdem epilcopum,Ac capitulum,AC ecdefiam, vel
cifdem faâas , vel in pofterum faciendas anno­
tet, Ar feribat, Ar inftrumenta cuftodiat : par­
tes reddituum beneficiarii diftribuat , necnon
rationes reddat, Ac recipiat.

S·

XVIH.

prufatis quatuor dignitatibus , Ac quinque ca­
nonicis redditus memorata quarta partis ad
prafcn<P(quod non credimus ) non fuppetant. ;
quod defuerit inter cos dividatur , fecundam
valorem prabendarum , Ac non numerum pera
fonarum ; donec ad majorem quantitatem fraAus pervenerint, reftituendi ad prabendas p'çfatas, per nos , Ac noftros fucceflores , ordine
nobis confiderando ad potiorem ecclefia no­
ftra utilitatem : ita rumen , ut cum , Deo du­
ce , ad pinguiorem fortunam fruâus , Ac red - ditus noftra pradiâa ecclefi» pervenerint ,
quam primum ad dotem thefauraria fufpcnfa
applicatam defuper crefcentibus trudibus su­
it dum fuerit , thefaurariam eamdem , es nunc
credam , Ac creatam efle decernimus , abfque
alia nova creatione , Ar eredione perlons per
eamdem catholicam majcftatem nominanda con­
terendam ; Ac confiequcntcr dum frudus , red­
ditus , Ac proventos ulterius augmentum reccpe.int , tres integra portiones provideantur :
Ac fuccclfive cum cscreverint frudus , didorum
canonicorum numeras , ulqoc ad denarium nu­
merum fuccclfive augeatur ; quo cap/cto , tunc
reliqua tres integra portiones, Ac dimidiafucceflive fuo ordine admittantur , Ac demum de
redditibus fuperexctcfcentibus , fes acolytatus ,
pro fex cleticulis , qui in quatuor minoribus
fint conftituti, Ac acolytorum officium in altaC ris minifterio exerceant ; Ac fex capellania fimplices , pro fex pnedidis capcllanis fimilner
provideantur: poft modum vero officium organi11«, Ac perticarii, Ac oeconomi, notarii, Ar ca­
pitularii predidorum dido numero fucccffive ,
juxta ordinem literaliter pramiffiim , abfque
intervallo augeatur.

s XX.
Et quia fecundum apoftolam, qui altari fer­
vit dc altari vivere debet, omnibus, Ar fingulis
dignitatibus, par ion is, Ac canonici·, praebenda·
tis, Ac integris, Ar dimidiis portionariis, capclla­
nis , clericalis, fi ve acolytis, cctcrifquc officii*, Ac
D eorum officialibus, juxta numerum fupradidum
expreffia, omnes, Ac fingulos frudus, redditus,
Ac proventus ; tam ex regia donatione , quam
ex jure decimarum, aut alias quovis modo, ad
•os dc prnfenti , aut in futurum pertinentes ,
videlicet ordine litcrario , decano , archidiacono, cantori, fcholaflico, thefaurario, & cano­
nicis, necnon portionibus integris, Ac dimidiis,
Ar omnibus aliis fupra notatu , 8c nominatis
modo fcquenti.

S XXL

Officium infirper canicularis , qui canes ab
Decano fcilicet ceatum , Ac quinquaginta li­
ecclefia ejiciat ; in omnibus fabbatis , Ar quo­
bras, Ttfu, vulgariter in illis partibus nuncurumcumque feftorum vigilias habentium vigiliis,
patos*, >quarum
------4'
librarum quxlibct anum <.aaliis, ubi , Ar quando per thefaurarium fibi & ftellanum
------------ 1 aureum , quadringentos oduaginta
quinque morapetinos monet» alitat» Hifpani»
fuerit injundum, ccdeliam purgabit.
conftituentes. ArchidiaCono centum, At triginta
valons ejufdem Ttftt feu Caftcllanos , Ac cuili­
J. XIX.
bet de dignitatibus totidem ; Ac cuilibet dc ca­
nonicis centum; portionarioiumcuilibet tptuaDe quibus omnibus, videlicet , quinque di­
ginta ; dimidiis triginta quinque ; capellam·
gnitatibus, decem canonicatibus , fex integris,
quidem viginti acolytis lingulis duodecim , or.
Ac totidem dimidii, portionibus > Rr fex capelgarnit» fcxdecim, Ac notario totidem ; pcrticalanis , Ac fex acolytis , Ac officiis predidis ,
rio totidcmi oeconomo vero quinquaginta ; ca­
quia de prefenti frudus, redditus, Ac.proven­
nicularia quidem duodecim libras auri limites,
tus decimarum non fuppetunt, thefaurariam cx
totidetu Calici Unor, & morapetinos conftiiuendignitatibus, quinque vero canonicatus, Acomtes cx nunc, pro tuae ordine litcrario prout exnes integras, Ar dimidia» portiones, adptalens
Ddd »
priCmoZ. Genera/. Tefal. XX\1\

ANNO
CHAMTi
at·».

ιιί}

“Tï‘

Concilium Mbxicanum.

*·“*5*»*

<184

ANNO Pr“**tar /·<*·*· > Cita fraAm . raddiaut , & Λ fra expicffas, nos, ft tpifcopot iucccffores, »«- ANWO*
capitulum prsdiAe», ut magis debitores , tanto CMAUTI
CNAMTl prove·®» fopcrcacrcvatmt, applicamus, le afmunere refeâM, efficeret; & ut pro eadem, ft
iJh
>·»·. Agneau».
regiis , ejuidem majcftMis fuccefloribua pieces
S XXII.
«ffisndere teneremur ; in uoftra , & diftu ccclefi* noftia, * capituli in fua quarta decimarum Et quia utdiflnm eft, propter officium datum
parte, liberos, ft exemptos efle voluit ; Rallbeneficium , volumus ft in virtute ianâa obe3ua vero du* quarts partes iterum in novem
divntix diftriAe prudpiendo mandamus, quad
indendas partes ducemimos: duas, quarum ei­
prudida ftiperdia'fint quotidiane diftrlbutionis
dem majeftati fercniiliniK , in fignum luperiotia (lignate ■ diftribut* quotidie intercifentlbus
tatia , A juris paaconatus , ac ratio·* acquififtngujls horia , noAurou pariter', ft diurni·
t ion ia pradiâ* «tr* , futuris perpetui· tempo,
eserciri* diAorum oStiomaa. Itaque a decano
nbus, percipiendas, ft levandas , applicamus.
ulque ad acolytum inctufive, ia qui alicui hon»
non interfuerit in choro , ftipendio, live illius
g XXV.
hore diftributione carcat; ft officialis, qui fui g
officii eaercitio, vel ««cut ion i deerit, mulAeDe reliquis vero feptem partibus bifariam dutur fimilitcr Angulis vicibus pro rata falarii ;
iimus effe faciendam divlfionem, quarum qua­
Tale· vero diftributione·, quibus absentes pri­
tuor de diAis feptem amnium decimarum , pa­
vantur, alii· intereflentibua accre/cant.
rochi* noftr* cathedralis ecclefi* applicamus
menf* capitulari , ut melius ecclefia valeat »d$. ΧΧΙΠ.
miniftrari : ei quibus quatuor partibus noa, &
iuccelfqres noftri, cuilibet veftrorum affienamus
item volumus , ft cadet· aoAeritate ordina,
fexagiiita ftfu vulgariter nuncupatos , Tacrifta
mus, ut omnes, ft finguic dignitate·, canoni­
vero quadraginta ; qui quidem restores habe­
ci , A portionarii dtâe rsoftr· accieOe cathuant omnes primitias , prater oAavam partem ,
dralis teneantur relidere, ft fervir» in prsdiAa
quam applicamus facriiue ; qui etiam reAores
noftra ecclefia per οβο menlea continuos , aut
quotidie in choro, mifl* majori , ac vefpertiinterpolatos ; alioquin sim , oel fiacceflorer no­
nis boris, fuperpclliciis iaduri refidere tenean­
ftri, qui pro tempore fuerint, eue capitulum fetur , nt commodius animarum faluti facramcnta
df vacante, teneantur, eo prius vocato, tc aueaercere valtartt ; nc eorum abfentia , feu incu­
dito, fi juftam, ft’rationaoilem caufam able»- L
ria , quis abfque aliquo fanA* matris ecclefi*
ti· non habuerit , tc allegaverit) perfonatum,
facramento incaute difccdat : ft donec fruâus
vel canonica tum, five portionem, vacantem pro­
excreverint , n prediAis ctiam quatuor parti­
nuntiare ; ft dc illo , vel illa idoneis ad prebus, conferatur acolytis , organi it* , & pertifeatationem tamen peafat· catholic* majcftacario , quod fupra diAum eft , & quod tupettia , tc coauaa in segnia Hifpani» fucceflorum
fuerit, habeat prcdiAa mcnfa capitularis.
providere . Juftam autem abtenti* caufam hoc
loco diffinimus t egritudinem, dum tamen bene»
s XXVI.
ficiatus infirmus in civitate maneat, aut in iuburfeiis ejuidem civitatis, aut fi eam incurrerit
In fingulis vero parochialibut ecclefiis , tam
ftans cetra civitatem , cum redierit aut redire
diA* civitatis , quam totius noftr* diczcefis ,
paraverit ad eam , dum tamen hoc probutionlquatuor prcdiAc da didis feptem partibus fi­
bai legitimis confiet : vel cum de mandato emul cum primitiis, beneficiis in unaquaquedipifcopt , vel capituli fimul , ft pro caufa , tc
Aarum ccclefiarum erigendis, ft creandis appli­
utilitate ecclefi* abfens fuerit ; itaque ifta tria -- camus : declarantes etiam fimili modo oAavam
concurrant in hac fua abfentia .
partem diAarum quatuor partium , atque pri­
5. XXIV.

mitiarum , fic diAis beneficii» applicatarum ,
facriltc cujufque parochialis ecclefi* diA*
civitatis , ft dioccclis noftr* , elfe tribuen­
dam.

Volumus infuper, ft de eonfenfu , & bene­
placito fereniffiero mrjeftstis, ft eadem auto­
mate apoftolica ftatuimu·, decernimus, Brman­
$ XXVII.
damus quod omnium decimarum, tamcathedra­
lis, quam aliarum ectlcfiarom diAx civkatis, &
Volamus autem , ft ordinamusquodomnibus
dirxcefis fruâus, redditus, ft proventos, in qua­
diA* civitatis , ft dieecclis noftr* ecclefiis patuor equates -dividantur portes , quarum unam
rochialibui (excepta noftra ecclefia catbedralij
nos , ft fucecdbrcs noftri epifeopi perpetuis ,
tot beneficia fimplkia creentur, ft ordinentur,
futurifque temporibus , prO ossere pontificalis
qu«t «s quantitate reddituum , diâarum qua­
habitus fuftentand·, ft ut decentius > ft jota
pontificalis officii exigentiam , ftatssm aoftrom _ tuor postium , lie eiidem beneficii· applicat*,
run , creari . ft ordinari poterunt : affignalo
fuftentare valeas··· , abfque aliqua dimioatiotamen congrua , & hoaefta fuftentatioo· ctene pro noftra fpeciali mcnfa habeamus . De­
nert , quibus beneficia illa conferri debent ;
canus vero , ft capitulum , & reliqui mmtftri
Itaque nullus fit dmemainatus diAorum bene­
ecclefi*, quos fupra affignavimue, aliam quar­
tam partem, modo pramifib, inter eoe dividen­
ficiorum .numerus t fed fupereacrefcentibus fruAibus , crelcas etiam mmiftsorism copi» in eifdam habeant; a quibus partibus, liem as comdesn eotlafiis. Qu* quidem pradsAa beneficia
miffione apoftolica , ft longavo tempos is ufu,
moribus , ft confisetudine approbata , eadem
fimplicia IcrvrtOria , qu* pro tempera in diAis «cclcfiia creari contigerit , ut diAum eft ,
eatholica majeitas tertiam partem (tertias ui
quotieleumque contigerit vacare , quovis tnoHifpania vulgariter aoncvpaus) habe·· , ft ac­
*o providere volumus, tc ftatuimus filiis dumcipere inregraliter confuevit , volens erga nos
tasat patrimonialibus, dcfccadentibus ab inco­
fu* liberalitatia deutaram extendere , prout ex­
lis, qui ea Hiipania, diAam provinciam tranftendit ciica alias partes, ft circa qualitates in­

racarunt;

ii8j

Di Bmctîoni Ecclihæ Mexican*.

ιι8ά

“ANNO ««artiat; «nt ad eam inhabitandam in futurum Λ
ANNO
s. XXX.
CHRISTI tranlire contingat, donec itnpofterum vifa , k
CHRISTI
»jtj.
cognita per nor , vel fucceflores noftros ChriIjSj.
Hianitatc , Se capacitate Indorum , ad inftanVolumus infuper , & ordinamus quod inftitiam, te petitionem ftipiadiâi patroni , nunc,
tutio, te defiitutio lacriltarum omnium ecclefia
vel pro tempore exiftentu vilnm fuerit , Indit
rum nolit* dierectis fiat feraper ad nutum , te
'etiam natutalibut diâa beneficia providenda
difpolitionem n olfiam , te no (Iro rum pio tem­
( pramifib prius «tamine . te oppofitionc, )utpore iucccfforum , cum moderatione fatarii ; Si
ta formam , te laudabilem confbetudinem m
iorfan przdida para , qu* fibi ( ut przmiflum
epifeopatu Valentino haâenus obiervatam ) in­
cil ) folvi debet , in magnam excreverit quan­
ter filios patrimoniales , dum tamen didi filii
titatem . Ita tamen, quod quidquid ex udava
patrimoniales , quibus tic de didis beneficiis
eadem parte, illis per nos . vel lucceflbres no­
provifom fiiertf infra annum , & dimidium a
li ros ademptum fuerit , in ipfius ecclefi* fabri­
die libi faite provilionis , reneantur przfçntacam , vel aliquod divini cultus augmentum
n , te offendere coram diâ» provinci* appel­
ejufdem ecclefi*, te non in alios ufus confumi
lationum judicibus , apt gubernatori pro tem- B debeat
I
porc, ibidem esiftentibus, ratihabitione diftaaum catholicarum majelfatum, vel pro tempore
$. XXXI.
fuccefforum fuorum , in Hilpania regnis colla­
tionem , 8c provilionem , fie fibi predida for­
Similiter tres partes reliantes de feptem par­
ma fadatn i Alioquin przdiâa beneficia , eo
tibus fupraditftis , in duas iterum partes rquaiplo , vacate cenfeantur ; Przfatique catholici
liter dividantur ; quarum unam fcilicet medie­
reges , live illorum fucceflores’, perforai alias
tatem trium diâarum partium , cujusiibet di­
poilint ad dida beneficia juita prrdioam for.
tiorum oppidorum ecclefiz fabricz hbeie ap­
num quahficatas, prefentare ·
plicamus ^reliquam vero paitem . videlicet, me­
dietatem trium diâarum partium , hofpitalibus
cujusiibet oppidi ronfignamus : dc qua quidem
J. XXVIfi.
medietate, five parte eildcm hofpitaiibus appli­
Volumut autem , quod donec eriflant filii
cata , dicta holpttalia teneantur hofpitali prin­
patrimoniales ; qui juxta pra·tatam confuetudicipali, ubicafhedralis tuent ecclefia, decimam
nem Palentinam , poflint eligi ad.difta bcm.fi C lotvere. Applicamus etiam eadem auctoritate m
eia ; pi ovilio didorum beneficiorum fiat , ad
perpetuum fabric* noftrz dioeccfisdictae fanCtifprzl.ntationem didrarnm catholicarum majcftafimz Mari* omnes , & lingulas decimas unius
tutn patronorum, & non alias.
paroclnani ejufdem ecclefiz , tc omnium alia­
rum ecclefiarum , totius uvitatis , A dnxeefis ;
dum tamen talis parochianus non fic primus,
s XXIX.
feu major , vel ditior noftrz diitz ecclelir caSed quia animarum cura dift* civitatis , ac
thedralis , tc aliarum ccclefiaium noftrz dici*
totius nofta* dioecefis, ad nos, & futuros fucdiaccfis, fed fecundus poft prunum·
cellores noftros principaliter , te przeipue Ipe­
dat ; tamquam, qui juxta apoftoli lententiam,
$. XXXII.
de rllis m die judicii rationem leddaturi lumus?
accedente ad hoc confenfu , ac voluntate caOfficium vero divinum diurnutn pariter , 8c
rumdem catholicarum majcftatum patronorum
noâurnum , tant in miliis > quam in fions fiat
prcdictotum , A fua initante petitione, ac au­
letnpcr , A dicatur fecundum coiiluetudiem ec­
ctoritate, te tenore perdiflis; volumus, k or- D clefiz Hifpalcnfis, douce, & quoufquc fvnodtu
dmamiis, quod in noftra cathcdrali ecclefia , tc
celebretur.
in omnibus dicte civitatis , ac noftrz dicecclis
ecclefiis parochialibus nos , & przlati, qui pro
5. XX XIII.
tempore fuerint, commendemus, A’injungamus
animarum curam pro noftrz voluntatis arbi­
Volumus infuper , &- de ejus celfitudinis in­
trio , cui viderimus ipfarum eccleliarum btjncfi
itantia ‘ k petitione ordinamus , quod portiociato , leu bénéficiait! , feu cuicumque alii lanarii ipfi vocem habeant in capitulo , una cum
cerdoti , etiam non beneficiate , pro eo tem­
dignitatibus , Se canonicis , tam in fpirituajipore , ac lub illa forma , quibus nobis vilutn
bus , quam in temporalibus , przterquam’in
tuent , Jrdaium animatum faluti magis expe­
electlontbtis .
aliis a jure piohibitis cafibiis,
dire ; tub divini obteftationc judicii futurosomqui Iulis dignitatibus , & canonicis perti­
ne.s , Sc noftios lucceflbres cshortantes , tc ie
nent .
linqucbtes, quod m hac commiffione animarum ,
nulla fit apud cos perlonarum acceptatio , fed
$ XXX IV.
lotum fibi a Deo commiftarum ovium utilitati E
conlulant, Ar ia luti j A ut qui przfatz anima­
rum cur*, a nobis, vel illis przpohti fuerint,
congruent lus valeant lullantari , pro ipfarum
animarum fullicitudinc aliquam recipiant tem­
poralem retributionem , applicamus eorum evillibet primitias omnes paiochiz illius , in qua
fic curam animarum gelTerit, ( relicta parte facriftz luperlus defignata. )

Cmcil.Gtntnl. Torn· XXXIV.

l.r infuper volumus, & de ejus ferenitatis in­
flantia , A petitione oidmamus, quod in diifta
nollra cailiedrali ecclefia, przterqnam in diebus
fcllivis. >n quibus tina tantum milia folennis celebiabitur hora tertiarum, Du* quotidie miftz
celebrentur , quarum una primis diebus Vene­
ris cuitislibct meniis , dc anniverfario fiat pro
Hifpani* legibus przterltis , przientibus , tc
futuris . D<ebur vero tabbati milia przdiâa
in virginis gloriole honorem , pro prrfatotum
tegum incolumitate , 8e falutc relpcftive1 ce­
lebre.ur ■ Cujusiibet autem mentis prima dic

Udd

i

Lun«

Λ

.

.
u87

Concilium Méxicanum.

Τ

_
wd?^s" '

u8Ç

Ahuo Lan» eadem miffa pro qnimabus in purgatorio V vine ia de Meuico in nota Hifpania vulgariter

.

anno
nuncupata, its civitate Adexicatienfi,' & lub in- CHI ISTI
CHAlfTl esillentibus folenniter dicatur . Keliquis vero
-iji».
Jiebuj |*»diâa miffs d* prïta*, poflit celebrari
vocatione beatiffim* MarMVirginis a flu motio- ·>**·
nis carhedralem eccleliam in honorem ejufdem
ad voluntatem , fc difpofitionem cujuslibet
virginis aifumptionis apoftolica auâoricste per» t
perlons volantia apium dotare. Diâique upifco pua , tf capitulum poflirtt qjiumcumque do-,
petuo erigitnut ; domos, habitatores , incolas,
& viemos, tam* intra civitatem, quam in fnbtem recipere a quibufvie perlbni» fibr oblata^tj
urbiis ejufdem civitatis , dp ^irsfcnci , vel in
1
pro eiufdem mina celebratione . Sgcunda ver»
foturum habitantes , Sc fommorantes in diâ*
*miff« dt fetto , vel dc feria occurrenti, fecun­
ecclefi* virginis Mari* affumptionis parochiadum ritum Hifpalenfis ecclefi* vel'alias , bora
nos deputamus, fc aflignsolus, donec in dida
tertiarum celebrabitur. Et quicutnquq majorem
civitate commoda per noa ,Jfc noftro» fucceflo>
müTstn celebraverit , ultra (communem diftributionem omnibus illi mirtc intereflentibus afres fiat divilio parochiarum, cui etiam jura pa.uMfhialis ecclefisp fol ve re tcneantiir , decimas,
i
fignatam, vel aflîgnanldtqs , ftipendium lucre’· tu’r triplum , quam ad quameumque clic i ho­
primitias; fc oblationes offerre; & a reâotibua ô
X
ram ; diaconus vero duplum , & (ubdiaconus • ejufdem ecclefi* confcOionjs euchaiiftie, fcalta
facramenta recipere ; necnon eifd.em reâoribuu
·'
(impium -, Sc quicumquç' majori miffie non in­
facramenta hujufmodi conferre, fc adminiftrare
terfuerit , tertiam , & (extern - illius diei non
fc parochianis accipiendi licentiam concedimus
V lucretur, nifi ex rationabili, fc juxta cauia, &
pariter, fc facultatum.
1»
‘
decani licentia , vel alterius in choro pro tem­
nere pralidcntis abfen» fuerit ; (uper quo pe5 XXXVII.
-‘i'tentit ficcatiam. Et concedentia confciontiatjt
'
oneramus - Et quicumque iimiliter matutinis, Sc
laudibus Interfuerint, triplum lucretur , quam
Item volqmus, (latuimus, fc ordinamus quod
ad qua meumque diei horam , Sc iniuper ftipenconfuetudine», conftitutiones, ritus , & mores
legitimos, fc approbatos, tam officiorum quam
»
dium prim» , quamvs illi non interfuerint.
inhgniarium. & habitu» anniverfariorum , offi\
,5 XXXVc jorum, miflarum , aliarumque omnium ceremoniarum approbatarum ecclefi* Hifpalenfis,
necnon aliarum cujufvis ecclefi* , (eu ecclefiaVolumus iniuper , tc de quidem majeftatis
rum, ad noftram cathedralem decorandam , fc
inflantia, Sc petitione ordinamus, quod bis in 1
qualibet hebdomada capitulum teneatur , feria
regendam necellarie tcducetc, ac tranlplaotare,
libere valeamus.
videlicet (exta, fc tertia : fc quod feria tertia,
•
■ traâetur ibidem de negotiis occurrentibus : fe­
ria autem (exta, de nulla alia re , nili de mo­
$ XXXVIII.
rum correûione, Sc i menda tioae traâetur ; fc
de iis , quz ad divinum 'tuitum debite cele­
Et quia quç de novo emergunt , novo indi­
gent auxilio ; igitur literarum lupradiâarum vir­
brandum , & ad clericalem honeftatem ia om­
tute, nobis,'fc fuccetforibus nufttis pleni (limam
nibus , Sc per omnia , tam in ecdefia, quam
emendandi, ampliandi , fc ea , qu* oportuerit
extra confervandam , (pedent : fc qualibet aftatuendi , fc ordinandi in pofterum poteftatem
lia dies ad capitulum celebrandum (it interdirefervamus, ut polfimus id facere de confenfu,
ftx; nifi novi cafus, qui cmerieriut ,,aliud exe­
petitione , fc initantia regia majeftatis ; tam
gerint. Per boe autem nolumus jurifdiâioni
circa queftionem , fc taxationem dotis perpe­
noftre epifcopali , aut fucceiforum noftrarum
tuam, vel temporalem, & limitum noftri epifcirca correftionem, fc punitionem didorum ca­
nonicorum, aliarumque petfonarum noftrc ca- * copatus, fc omnium beneficiorum ; quam circa
\
thedralis ecclefi*, aliquatenus derogari, quam
retentionem decimarum, vel divilionem earumdem fecundum tenorem bulla Alexandri , per
omnimodam correâionem--q>unitioncm, & juuam‘ipfis regibus Hifpani* fuit faâa donatio
/
rifdiâionem in didas pertonas , nobis , & diccimarum, (Jiccc <ul frtfiin, ftr ctoultof rciw»
/
dis (ucceflbribus refervamus : ad inftantiam , fc
(
petitionem prafatarum majeftatum patronotum,
oujt/ittcot λΛ λΙιλκΜΟ miii fini, caw kii
\
fc de eorum confenfu. Item eadem auâoritare,
jtmliUtiiui iunt*.) Qu* omnia , fc fingula,
inflantibus, fc petentibus prediftis dominii mers
'
fc de ejufdem catholic* majeftatis beneplacito
regina, ac regibus , diâa apoftolica auâoritaCasuimus , fc ordinemus quod quilibet did*
noftra ecclefi* , fc dioecctu deliculas prinus
te, qua fungimur, in hac parte, fc meliuribus
tonlurs, ad hoc ut pollit privjfegio gaudere,
modo, «ia, atque forma , quibus melius polfumus, & dc jure debemus, erigimus, inflituiclericalem deferat tonluram, unios regalis ar­
mu», creamus, facimus, difponimus, fc ordina­
gentei magnitudinem monete ulualis Hifpani*
mus, cum omnibus, ac lingulis ad id ncceflafc per duos digitos infra aures tantum, a tergo
riis , fc opportunis ; nonobftantibus contrariis
\profequenter , fciflura capillos tondeat : veftibufque honeftis induatur, chlamyde, videlicet
qnibuicumque fc illis precipue , qu* (auâiffimus dominus nofter prsfatus , in fuis preinfer·
ve) mantello, len pallio , quod vulgariter /»da nuncupatur ( · waarr, ) claufo , vel aperto
tis literis apoftolicis voluit non obftarc; fc c*
omnia, fc fingula , omnibus, fc fingulis pread terram protenfis, non rubei , croceique colotis, fed alterius honefti coloris, quibus, tam
fentibus, fc futuris, cujufcumque flatus, graΦ
in veftibus fuperioribus, quam inferioribus uta­
dus , ordinis , prseminenti* , vel conditionis
fuerint, intimamus, iafinuamus, fc ad omnium
tur'.
notitiam deducimus , * deduci volumus ; per
\
$ XXXVI.
ptzfentes mandamus psedifta auâoritatc , fc
fanâf obedientiç virtute, omnibus, fc fingulis
/
Itidem , eadem apoftolica audontate , nec­
fupra diâis, & ça omnia, fc fiogula , quemad­
modum a nobis inftituta funt, obfetvent, fcobnon dc ejufdem celfitudinis , fc catholice mafervari faciant. In quorum omnium > fc fingoI jell alis confenfu deliberato > quia in ipfa p«-

3

lo-

118#

' Db

BRECTlO.NB BCCIISIÆ MEXICANS.

I I j)O

loium Gdem , A teftimonium przmiflbrum ,
anno
CHRISTI prasfentes liter·*, fire przfetu publicam inftruCHRISTI
if)j. mentum, ex indc fieri , Sc per notarium publi­
Ο»»·
Cujufmodi.juramentum procurator, A qui
cum infrafjtriptum fcribi , lc publicari , noftrique fijirti jufumus, Sc fecimus appenflone com- -, pofl'elfioncm eleâi nomine capturus accèdent,
' prrftare teneatur. Quo preftito , eapttul<res
’ munir*
omnes, nemine dempto, procciGonis ordine hy­
Datum Toleti fub anno a nativitate domini
mnum , T· Dtam UajMtat j folenniter dreansnilleGmo, quingentcGmo trigeGmo quarto.
tantes. procedentibus, tam ejufdem ecdeftç caHredralis fruce, quam parochialium , monaftiS T A ,T U T O R l( M Z
caram, eremiticarumque ecclefiarum crucibus ,
R S* P R 1 M A.
una cum ipfarum vicariis, parochis , miniftri*,
ac univerio clero, qui ad hoc pryveniridebent;
Eledum ipfum, fub umbraculo , zfen baldachi*
Ccpat priaiaat^~~
no, per dignitates, A in eorum deicduD, per
g prybendatos hujufmodi feniojes ferendo ad cho­
N ptimîs hec fanât fynodus ftatuit, A pr;rum ufque comitentur. Quo cnm'pervcncum fuecipit .· ut quando aliquis in ptzlatttm huju,
metropolis, feu prçvincic eleâus , ad capien­ rir, crucibus, clero, & monachii prçdiâi, , ad
chori fotes detentis, capitulare* omnes eirctum
dum fus fedit pofleflionem perfonaliter, feu per
adhuc lub baldachino procedentem, eodem or­
firocuratorem venerit, ante omnia, bullas, feu
dine comitantes chorum ingrediantur ; cum de­
iteras apoftolicas, fuper prefentatione , per re­
nique elcâuim, in lede cpilcopall , in hgnum
giam majeftatem defuper faâa expeditas deca­
poifclfionris, per duos cx dignitatibus antiquio­
no, & capitulo prafentet. Qui poftquam eas
res beueticiatos collocent, l’roen-storem Wcro,
viderint, at Jcgitimas efle repcrerint, capitula­
duo per prylidentem deputandi capitii'ares , [fore s omnes vocem , 8c fuflragium in elcaionilennitate , ac proce (Itone hu’nniodi prerermifbus , juxta przfatam eredmnem habentes , ad
fisj faâaqùc in ipfo a itu d.inonftratione quy
capitulum fequenti die habendum, citari, Avo­
perfonam propriam a fubftituta diflinguat, in
cari faciant ; ut ibi de eleâi hujufmodi rece­
eadem archiepifcopali leda conftituant. Quibus
ptione , debita cum folennltate facienda , deli­
peradr, ordine, proceflione, ac forma prymiinerent . Et in ea poftquam decreta fuerit, pro­
C lis, ad locum capituli iidem capitulates rever­
cedant fub hac (.videlicet) forma .
tantur; ibique clcdum in archtepifcopali ejuf­
dem capituli fede, modo pryferipto, collocent;
5 I·
ac-tunc decanus, IÎ1, qui in ejus abfentia pryfederit, furgens a loco fuo , Sc ad fedem eamPraebendati omnea, qui capitulo, ut prtefeedem magna cum obfervanua, A reverentia ac­
tur congregando interfuerint; ab aula capitula­
cedens, flexis genibus, eleâo, utprçfertur, feri , ad eccleGa corpus exeant ; ibique eledum
dcnii manum deofculetur, eoque figno , ipfum
perfonaliter accendentem accipiant. Eledo au­
in dominum, prylatum , & pallorem recipiat;
tem hujufmodi per procuratorem accedenti prfac eidem, ut tali debitam pryftct obedientiam.
bendati quatuor ex antiquioribus, per ejufdem
Idemque ipfum modo , A forma prydidis reli­
capituli prafidentem nominandi, ad ipGus aula
qui capitularei, lervato antiquitatis ordine fa­
capitularis januam, obviam procedant. Sedes
ciant. Quibut effedis , aperta ejuldem loci ca­
vero in capitulo divetfimode juxta venientis hu­
pitularis janua , vicarii, capelhni , atque ferjufmodi perfona qualitatem praparetur. Eledo
vientes reliquus denique clerus, ibi rejiertus, fi­
enim perfonaliter accedenti , faldiftorium cum
pulvinaribus, ac ceteris eum aftum concernen­ li militer intrent, idemque recognitionis, A obe­
dient^ lienum, ptylato exhibeant.
tibus , difpooatur. Procuratori autem tapetum,

I

fella, Se pulvinar ad pedes collocetur. Eledo
przterea in eodem faldiftorio mifiale ftatuatur,
ut prcftandum ab eo juramentum p reflet , Sc
fub forma fequenti.

5

Π.

Nos P. archicpifcopus de Mexico juramus,
per Deum, Sc hcc fanda Dei cvangelis, quod
crediotrem hujus fanda ecclefia Mexicana obfervabtmus, Sc fervari faciemus ; coqfuetudioes
bonas, kapprobatas ejufdem eccleGa , mquan­
tam non coatrarianrur pradida eredioni , fa­
ctis canonibus, Sc fandi concilii Tridentini de­
cretis, Sc provincialia iynodi Mexicanz, editis
conftitutionibus manu tenebimus ; juraque noftrz dignitatis, Sc eccleGa fponfa noftry innui­
to infringere , pro viribus conabimur. Semper
pry oculis habentes verum Dei obfequium , Sc
.animarum profedum , prout ex debito noftrç
paftoralit folicitudinis tenemur. lia nos Deus
adjuvet, Sc bfc fanda Dei cvangclia.

5 IV·

Procuratorem vero , qui poffeflionem prydldam , eleâi nomine capturus venerit, decanus,
A capitulum, hymnum , Tt Dtum Uadcatai Gmiliter canentes, prycermillo baldachino, a lo■ co eapituli ad chorum deducant, ipfumque pri­
mo c in tede chori, ac deinde in fede capituli
archiepifcopalibus federe faciant: ibique in obe­
diently debiry prylato cujut ille pcrlonam , A
jurildidioncm gerit, recognitionem, iidem ca­
pitulates ordine fuo, cum decenti lubmiflionis,
E& revereotry demonftratione ejuldem procura­
toris, ut pryfertur fedentis manum, fua quel­
que manu dextera porreâa , contingant, porreAatnque manum , ad fe volventes deolculentur,
A hoc ipfam reliqui benefteiati , A parochi,
cum toto clero faciant.

« v.
Ut prylatus, capta per procuratorempoffeflione, debita cum folennitote, recipiatur, civita­
tem ingredient , fequens forma fervytur .

i VI,

tiÿi

*“™τ

Concilium Meïicanum.

ANNO.

*0Dui1mT*”'
ANNO
CHRIST)

Cap. II. Dt foco ctfilaUrumt·

CHRISTJ

In primis, decanus, Bc capitulum, omnes, 8r
Cnguloi prarbcndatos , le parochialium ccclefiaru ni tritures, ac benefi.'iatos, priores quoque,
Bc conventus teligiofo'tum ejufdem civitati» , ut
die, le bora iogreflus przdiâi cum fuis cruci­
bus de more convenant, przmoncri, citari, Bc '
vocan faciant ; ac proceflihois ordine, un· cum
iplius eathedxjlis ccclclir crüce, ingredient· pralato, obviam procedant.

‘

SL

«»»J.

Uoniam juxta conflitutiones, fc ordinatio­
nes, in hujus arehiepifeopatus, fc provincic ercâione conditas; quinque dignitates , decanus videlicet, archidiaconus, cantor, fcholafticuS , fc tbeiatiratius : decem rfiioque canoni­
ci, fex etiam integri, ac totidem dimidii por­
tionarii^ elle debent. Ideo nae fancta fynodus
decernit, & mandat; ut hi omnes in capitularibus iplorum congregationibus ordine infraferi$ vn.
pto fedeant. In primis quidem decanus, ad fe­
dis przlato deflinatz latus dextrum , fc penes
Prim tamen iidem decanus, & capitulum, 8r B
decanum cantor, ac tertio loco thefaurarius,
onmes clerici, qui ad hoc congregari potuerint
quinque deinde canonici , tro» poltea integri,
luis mulis fedrntes, precedente ejuidem capitu­
tres denique dimidii portionarii ·, unus poft a- c,,“·'···
li fceptnfcro, feeptrumque luum manu gerente,
hum, juxta tradiez cuique pofleflionis prioritadebita eju» aùlu· cpnformitatc , fc- ordinatione
tem, 'conlidcant. Ad finifirum autem ejufdem
fervar* , citra civitatem , ad mediam leucam,
fedis archiepilcopalis latus , primam archidia­
vel eo minus , ad praefidentis arbitrium . pro­
conus, fecundam fcholaflicus, quinque fubinde
grediantur: fc- ipfi pralato , cum ad eum perve­
canonici, fex demum integri , fc dimidii por­
nerint , eodem, quo procedunt ordine, linguh,
tionarii fequentes (ucceffive (edes , fervato eif­
fc reverentiam exhibeant , fc illius manus deodcm antiquitatis ordine, teneant.
iculcntur ; quo faâo, omnes ad ecclefiam, de­
centibus ad procefflonem vcftibus , prrparandi
fine mora redeant. Proceflionis autem hujulmo.
S II
di initium, omnes, tam cjuldem cathedralis ccStatuit
przterea
eadem fanâa fynodus , ut
clcfir , quam reliquarum parochialium , monaflicarum , Bc eremiticarum cccleliarum , holpltR- C dignitates, canonici, integri t ac <|imidii por­
liumque cvmbala hilari (onitu prxnuntient , Sc
tionarii przdiâi, in quibufcumque officiorum,
quamdm cid.iu proceflio duraverit , limilitct
tam divinum cultum , fc horarum canonicarum
pullentur.
elebrationem , quam reliqua per capitulates agenda negotia concernentium , diftributiontbus
§ VIII.
\
ac deputationibus , ordine fuperius deferipto,
juxta cujuique antiquitatem, nulla prorlus ha­
Podquam ad ecckliam omne' pervenerint,
bita ratione, quo quilquc chori latere dextro,
decanus, vel, qui prrbdens fuerit, pluviali in­
videlicet , aut ftuiflro locum teneat , inter fe
dutui , una cum duobus miniftris diaconi, Bc
praeferantur .
fubdiaconi habitum , fc nilignia gerentibus ; re^liqui vero prarbendati preciolioribus eccleGWplu­
§ IU
vialibus panici ornati·, proceflionis ordine, pre­
In prôce flionibus autem, presbyter celebratu­
via ejuidem cathedralis ecclefi· cruce , prrcirus medius inter utrumque e horum incedat. Ita
pvam iplius ecdefie januam, qua przlato datur
mçrcflus, cg'cdianiur, ficque procedant, quo- D Ut decanum quidem dextrorfum , diaconum ve­
ro paratum finiftrorfum habeat. Quod Ii deca­
uique crus eadem, ad certum fori locum, ptenus abfuerit, dextjum diacono , finiflrum vero
tiolo taldillorio decen er ornatum , pervenerit,
archidiacono latus praebeat.
3uo loco accedens przlatui genibus flexus, canjem crucem, libi per prrfidentem , ut prztcitur, ornatum porrigendam , dcofculetur ■ Ad vi­
S IV.
tandam vero confulionem , antequam prolatus
mula Jelccndat, eadem proceflio ad ecclefiam
Quz tamen procedere non intelligantur quo­
redeat, prehendatis cum choro mulleorum retro
ties capitulations aâibu». fc' proccflionibus hu­
manentibus, qui antiphonam. farrrdei, Vfetjufmodi prolatus intervenerit . Nam juxta futift* , czr- in ordinario prsfcriptam concinant ■
premç dignitatis, fc potcflati» ejus exigentiam
fc illa cum reliquis nccellariis pronuntiata, hy( facrofando Tridentino difponente concilio )
mnunr, Tt D<*<n UnJenmi, alternatis vcrfibijs
primum in choro procefliombus , fc quibufvis
canentes,’ eodem proceffionit ordine ad ecclealiis aâibus, locum,(tu, quam ipfe capere ,fc
fum regrediantur. In cujus ingrcllu ideni prxeligere voluerit fedem , habere debet.
fidens,'ut fupra ornatus, aqu» oenediâaralper- E
forium prz'a:o, qui (e, tc circumflantes ai per­
gat , illius manum deolculatus offerat ; deinde
ad altare majus fimilitcc ordinati procedant ,
ubi ptalatus fuper pavimentum faldiilorio coo­
pertum, dum antiphons in ordinario deferipta,
tum verfibus dicitur, genua fleâat. Quibus diâu prslalus inde furgit , tc eifdcm cipituhribus comitantibus , altare majus alcendat , ibique omnibus altantibus epifcopaletn benediâionem impendat, fc’ mdc f.ilennitatc, cruce, fc
procclfione hujufmodi r etermiffis , dumum fu
am, cildem comitantibus, adeat.

Q

,

Cap. 111. Or drear». CZ r/»i

5

I.

Ujufvis cathedralis ecclefie , hujus archiepipilcopatus , fc provincie decanus , lacro
pretbyteratus ordine infignitu< cxilfat ; fin mi­
nus ad earn dignitatem minime recipiatur . fc(I M.tli
Quamvi’ enim in preinierta ereâione , hçc a »·Λ· Sa··
decano qualitas non requiratur, eamdem tamen
·“·■
fanâa fynodus provincialis prolatos omnes . ut

C

ibi

I

lift

Statdtoum Pau L Caf. V.

11^4

ANNO
quando, β: qudmodo fieri potuerit , faoâi A me tenorem peaatidendi in choro dignitas» p et a ΜΝνΛ
CHU1TI concilii Tridcntini «ihortationcm opere com‘‘ competit,
--------— comprehendi
’
proeminentia
non
; fed çaoum
»>·«. picant, in primi· admonet; omnibufque fibi ab
ipfum , io qoovi· cbotpoco ccUUntem prefidehujufmodi ereAione tollatis facultatibus (qalla Λ re poffe,· «atra chornm tamenhujafmodi, quam­
ewcepta ) fungent declarat. Quod quotiea offi­
vis in eeclefia exiftat non pnefidere. Decani au­
cia , feu minifteria , per capitulare· , tam in
tem dcfaân·, vel cxcqtfua , fi qnos ille in fuo
choro / quam ad altate, ordine in tabula defiadficio commiierit , per capitulare* plene t»ngnando, peragenda , aliquibus prnbendanvcogregato·, habile loci , ac digtfieati· ej·· debi­
mitti contigerit, qui, vcl ea acceptare nolue­
ta ratione
in capitulo advertantur , te corri­
rint’, val lemel acceptata, fuit Joci·, tttempo­
gantur.
re, prallare negligent er omifermt ; tunc deca­
Cap. IV.» Xi« etlnJuim.
nui, non folum rebelle· , le négligente· mulAate ,-fed etiam o$eia, vcl minifteria per eo·
5 L ■
oihiih , aliis committere ( habita officii, feu minifterii hujufmodi,.ac prubendati, jui commifB
Z^XUilibet,
tam
metropolitan*,
quam cujuffutn fuerat, defeftufque «negligenti» ratione)
vi· in hac provincia cooftituf* cathedrali·
poffit, ac debeat.
ecclcfi*, aschidiaconut, qui , vel in altero ju­
rium,-vel io theologia faltem bachslaurtus graI
S II.
duatus efle debet, quacumque fibi per iefftiacoUuaii·
Infuper ad decanum, quamdiu in civitatefuefertanl ercâionem concefla , te declarata font,
r
iit, te non ad aliquem alium capitulatam, eofproftate , & exercete poteft. Pralatua tamen
dem capitulare· ad extraordinarium capitulum
cum potuerit fanAi concilii Tridantim exhorta­
4« reform.
( quod non niti in gravibus negotii*, qu* ordi­
tionem opere compleri faciat.
narium capituli diem expeAare non ppffint,
Cap. V. Dt cMttrie rfiti*, (T <Ιήμώ*Η .
fiat) fub juxta , te rationabili pana citare, tc
convocare pertineat. Quoties autem fimilia oc­
5 1
currerint, decanus brevem negotii, fett negotio­
rum traAxndorum rationem fceptrigero, qui
Antori vero praterea , que ia prffat* erecamdcm capitularibus exponat, in feriptis tribuat.
Aione pryctpiantur , & injunguntur, cu- Cooftrt»*.
Quod fi negotia hujufmoditalia faennt, quant C
•Uty-felsj.
juslibct hebdomadf tabulam , feu matriculam
,
r'refertur, explicari non debeant; tunc capiluab omnibu· obfervandatn prffcribere , feu prpares ad gravia negotia vocari , dixifle luffiferibi facere, te que quibufque hebdomadf dicciat. Id quod hrc fanAa fynodus ipfis· decani,
fxia recitanda , celebranda , feu dicenda fint,
vel ejus, qui , abfente eo, praefidenti* munus
animadvertere , tam dignitatibus, & canonicis
obierit, prudenti* committit , juxta hujus fan-.
miflas, quam integtis, ac dimidiis portlonariis
Λ« fynodi decreta, in iacrofanAi generali· conevangelia, paflibncs , epiftolai , leâionet, ac
s,t‘t■«·*· cilii Tridcntini obedientiam · te cooformitatcm
lamentatione·, quam etiam capparum geftalioedita .
nem, (ervato antiquitatis ordine, 8c habita of­
ficiorum hujufmodi alternatione, committere;
III.
per novam hujus fanâç fynodi declarationem ■
deinceps incumbat.
Ad eumdem fimiliter decanum negotia in ca­

C

5

pitulo trAâanda proponere , fpeAe:,. lilia vero
s Π.
negotium quod-is fibi per aliquem ex Âipilularibut infinuatum, proponere nolente, vcl diffie- D
Ad
cuja·
etiam
,
vcl eju· Jocum tenenti·,
rent· , illud ipfum , hac decernente fynodo ,
fuccentoris officium , introitorurn verfui , «II*—
qutcumquc capitulari· .petita pria· a capitulo
ley* > refpaoiori* , antiphons·, prophetia·, aC
licentia, proponpre poflit: id vero decano, vel
cerei pafchalis bcnediâioooai , per prpfiaum ia
przfidente hujufmodi impedire conante , dati·
matricale , feu tabula hujufmodi diftributionia
ibi, fine ulla fondait nota , fuffragiis , quod
ordinem commendare , cspellanos prpeerea ierpars capituli major deliberaverit, hoc fiat , te
viantes, te chori miniftros ; qui tameu orna··
obfervetur.
eidem reverenter obedire tenentur , circa debttarn divino cultui, ac /acria officiis dac«n*iam,
5 IV.
8r compofitionem, deficiente· » aut negligent··
corrigere pertineat : Cantori autem ia pr^tniffit
Iit autem, debitu· in choro , te aAibus capuulatibus ordo teneatur , fitque temper , qui
deficienti, vel excedenti, jaftam pro culpq mo­
abfente decano prefideat, te regat, eadem fla­
do attenta «jus dignitate . correaionem io ca­
ttante fynodo, declaratur, ut abfente decano,
pitulo, vel extra illud decanui adhibeat.
•rchidiacomia t hoc vero deficient·, cantor : in E
hujus autem abfentia, fcholafticus : in cujus deCap. VI. Dr
feAunt , thefaurarius in prsfidtntia fuccedat
si.
abfentibufque dignttaSibrM, canonicus, vel ptabendatus antiquior ubique prefident .
Uamrii junta prfcilam prficripef eretftioni« (orrnam, Ccholafticum , vel in altero
S V.
jurium, vil in artibu· bacbalaurcua* «fie fu£- **£»ι·»·ι·
Statuit tamen , te ordinat eadem fandis fy­
ciat , hçc tamen faridU fynodua provincialia,
nodus, ut nullus ex capitularibus , quantumvis
facrofaoAi concilii Tridcntini , (cui fe conf··- a, <··«
mat} difpofitionem exaâe impoïfterum prçcipit
>·>■>·.
abfeoto dacaoo pwfidcre valeat, nifi quamdi« ÎA leda fua emineiUi fedarit , prsfidcnti*
obfetvari : cidemque fcholaftico in primit in­
jungit , ut quoties illi a capitulo commiflum
munere fungatur. Declarans nihilominus , hoc
faerit, quafcumquc ejufdem capituli nomine li­
ftaUlq, decanum , cui juxta prrmifl* osaftso-

Q

ter··

‘ii”*

Conolium MbxicaNum.

anno tert* > feu ipiftol*» notet, fcrtbat, caique (oli-A
CtUUTl to capitulati tigillo ia capi* (hb ttibusclavibus
sjsjquatum aaa penes decannm, vel ejua loco pre­
sident em , altet* penes cumdem Icholaftieum,
ac tertia penes ipfius capituli fecretarium exiftat,
fervanJo, figillct. Quibus eadem fanâa fynodus
etiam mandat, ut non nifi indubitatas, ae to­
tius , vcl majoris , ianioriique pani* capituli,
"
fide> ae tcftimonio probatas literas , cx quibus
nullum pralato, (tu capitulo damnum, vel prfjudiciutn obftnire polle credatur, figillare prat- .
■ fumant , aut figillent . Hujus autem mandati
tranfgreflbres debite punitionis rigori fubjaceant.
,
Cap. V 11. Dt cbt/wtrit.

.““S?”'

‘*ptf

S M·

CJiiurn

Qui omnes , dignitates , eanonid , integri,

*J

ac dimidii portiooarii, eapitularcr fupra relati
prnbendas luas, per, quotidianas diftributionca
juxta ejuidem crcfiionis di (poli tionem, pro par­
te fingulis eorum affignata, tam in fruâuum,
decimarum redditibus , quam in annivcrlariorum, funerum, Bc aliorum manualium, 8t ob­
ventionum emolumentis lucrentur.

Cap. X. Dt Jtaturtat ftrtifai ti frtltttiat,
ctfictl»* i ftbrittat,
V
ftreitttti ftrti»t»t>ii.

’

B

ί I·

5 I
D tollendum omne dubium , litefque ac
dilfcnlionei, qus in reddituum divitioue,
Hcfeursriu's, cui tam que in prardiâs eac difttibutionc oriri pollent; hec fanâa fyno
rcâionc, quam que in hujqs fanâa fynodi ccremoisiali, Bc decretis ordinata reperiun-dus ordinat, declarat, Bc mandat ; ut tam de
quarta prslatum tangente , quam dc aliis par­
ur, incumbunt, ca pariter cumfeqbentibusobtibus , ad capitulum, fabricam , hofpitale, re­
iervet, ac praftac. Pro candelarum benediâiogiam majeftatpm, (ervientes , Bc officiales fpeoe dic purificationis beate Matie facienda, ce*
Ctantibus , id omnino fiat , quod prsfatas crcta quantitatem , ac diftribritfonis formam , a
âionis ordinationes, Bc ftatuta difponunt. Quç
prelato iimul cum decano, & capitulo praferifundamentalis quidem, & quali primaria lex el­
bendas teneat. Quacumque reltquiaria , reli­
fe debet, qua omnes, 8t fi neu la hujus archiequias, ornamenta , aurum, argentum, aliaque
pifeopatus , Bc provincia cathédrales ecclefia ,
ccclcfia bona, que pro tempore empta, reftauabfque ullius rei dcfeâu , vcl excella , reginrata, & conftituta fuerint , fub expreflo rei cujuique pondere, valore > difpofitione, & quali­ C tur, & gubernentur.
tate tibi per inventarium contignanda recipiat.
Coadjutores quoque Inos (acriitas idoneam pro
Cap. XI. Dt ftratt i» ulttirtrujh tÀ ftjrffittttt
iit, que refeperint cautionem, ad eorutndem
frtkcaéttii btittit.
nralati, & capituli beneplacitum prrftare faciat.

A

T

Cap. VIII. Dt ctmititit.

§ I-

'

liando aliquis, dignitas , canonicus , vel
s Iportionarius , qui regia majefiatis prefentationem , Bc ordinarii collationem , ac fa-s«ffi,c.i,.
Ujnfcumque fub hoc archiepifcopatu , Bc
âa, per eum juxta fanâi concilii Tridentini a«*<f«<nk
provincia conftitutz cathcdralis ecclefia,
formam, fidei profeffionis certificationem habc-™l<ulu
canonici qualitates in fupra memorata ereâioat, noviter admittendus acccftetit : decanus fi in
oe ptclctiptas habeant; curent tamen diligenter
civitate fuerit, fin minus chori prsfidens adtrapralati, ut ibi , & quando commode fieri potngrit, juxta fanfti concilii Tridentini difpofi- .. dendum perfona tie accedenti ejus, quam pe­
tit prabenda poflefEonctn , cepitulares ad capi­
î*,ui4|>ôr. tionem, faltem dimidia eorum pars, vel in fatulum per diem ante vocari prreipiat.
d, i«- m pagina, vcl in jure canonico doâores, aut
magiftri, aut licentiati esillant ; quibus millas
convenruales, exceptis iis , qus ad dignitates
$11.
pertinent, iecundum breviarii , Bc milfalis, ex
ejuidem concilii Tridentini decreto , editorum
Deinde capitulates omnes, per eorum fceptriformam; tabella quoque defuper ordinande ac
gerum (qui qualiter eos, qui in civitate fue- t,
ceremonialis, per hujufmodi tsnâam fynodum
runt, vocaverit, fidem faciat) convocati, Λ in (,»«.
provincialem eonftituti, ab omnibus., quos il­
capitulo , prout de ufu , Bc confuetudine ha­
lud concernet, refpeâivc obfervandi difpofitiobent, congregati , prabendaram hojulmodi ad
acm, Bc ordinem, dicere incombât.
locum capituli ingredi jubeant ; qui fiant in me­
dio aula capitularis, nudo capite omnibus in- \
Cap. IX. Dt iattirùi tt iiuiJih ftrtitntrni
tcrim dominis capitularibus (edentibus, Bc coo­
pertis capitibus, bac, vel fimilia verba profeS h
E rat.

Q

C

Ntegri, ac-dimidii ponionarti qualitatibus in
$ 1Πpramilfa ereâlone memoratis ornentut , Bc
injunâir ab eadem muneribus finguli diligen­
Regia majeftas me ad talem prabendam, hu­
ter incumbant. Cirta (uffragia vero per eos, in
jus fanâa ecclefia, per promotionem, aut obi­
quibufvis aâibus , k congregationibus capitu­
tum talis N. ultimi illius poffeflbris vacantem,
laribus ferdnda, tam prsfata ereAionis , quam
dignata eft prwfentare, cujus collationem , feu
literarum exatutoeiaram in contradiâorio judi­
canonicam inftitutionem mihi ilhiftriffimus D-N.
cio defuper expeditarum ordo , Bc forma Ictvcvel ejus vicarias fecit. Dominationi vcftra (ap­
tut.
plico , ut mc ad illius pofleffionem admittat,
nam quantum in mc fuerit, huic fanâa eccle­
fia, 4 in ca dominationi vcftra fervire osrabo.
$ IV.

I

«IP7

Statutokom Pau

I. Caf* XI. &c.

omnia fingulis otceffsria , fcilicet baptifma* ,
■armo
> confirmationem , euchariftiam ■ pauiramiam , CMiirn
cmuti
extremam undionem , ordinem, fc matrimo- a»»iIJI|.
nium : iliaque gratiam conferre j * ex his bap­
H*c loquotus, jurium fuorum literas, * do­
tifmum , confirmationem , fc ordinem fide Ucumenta penes ircretarium capituli pralenut ,
crilegio reiterari non poffe.
ac locum capitularem egrediatur · Capitulates
Rdccpros quoque, fc approbatos ecclefi* ca­
vero poftquam pruientatioacm , inftitutiooem,
tholica ritus , in fupradiâorûm facrameotofeu collationem , reliquafque literas , * doci£
rum folenni adminiftratiooe recipio, fc ad\
menta hujulmodi ( praevia defuper opportuna
mitto.
.
'
confultatione ) viderint, fc examinaverint , an
Omnia, fc fingula, qua de peccato origina­
tradenda lit illi pofteflio , necne , folita fuffirali , fc de joftiheatione in facrofanAa fynodo
gi* ferant : ac de poffeflionis traditione, deli­
Tridentina definita, fc declarata fuerant, aaaberato , duo commiffarii, dignitas ( videlicet)
pleâor, fc recipio.
fc canonicus nominentur , per quos ipfe acce­
Profiteor pariter in miflp offerri Deo verum >
dens, a'fecretario capituli admonendus, fuperpellicio, fc juxta temporis infra dicendiexigen- B
1 propiium, fc propitiatorium faciificium pro vi­
tiam cappa chori indutus , ad capiendum ledis
vis, fc defanais ; atque ia fanâiÆmo cuchariftia facramcnto effe vere , realitet , fc fubfu* poilelSouem in choro deducatur : qua ibi
flantialitcr corpus , fc fangumem , una cum
capta, ad capitulum deducatur, fimilem in eo
humanitate , * divinitate domini noftri Jefu
fiaei profcf&onem fub juramento faâurus : quam
coram piciato , vel eius vicario fecerit , cum
Chrifti ; atque converfionem totius fubftanti*
vini , in fanguinem ; quam converfionem ca­
canonicam ejus prebend* inftirutiooem, fibi ab
tholica ecclefia tranftubftantiationem appellat.
eo fieri obtinuit . Ac proinde "corai* aecano ,
Fateor enim fub altera tantum fpccie totum »
vcl in ejus lacum prefidente , flexis genibus ,
atque integrum Chriftum , vcnjinque (aera­
mauibulque fuper miflali pofitis , conftituatur,
w. >4. t.- fc juxta fandi concilii Tridentini difpofitiomentum fumi .
I». & motui
Confiant» teneo purgatorium effe , aaimafnem » ac motnt propnt telicis recordationis
pivpruti
que ibi detentas fidelium fuffragiis juvari . Si­
Pii papa quasti tenorem juret , fc profiteatur ,
militer, fc fanâos una cum Chrifto regnantes
in forma icquenti .
venerandos, atque invocandos efle ; eofqueoraC tioncs Deo pro nobis offerte j atque eorum re­
liquias effe venerandas, firmiter afleto. Imagi­
nes Chrifti, ac Deipar* femper virginis, nccEgo N. firmi fide credo, Be profiteor omnia,
non aliorum fanâorum habendas, fcretinendas
& linguli, que continentur in fymbolo fidei ,
effe i ac eis debitum honorem , fc veneratio­
quo iantta Rotnava ecclefia utitur , videlicet :
nem impartiendam · Indulgentiarum etiam poCredo in unum Deum , Patrem omnipotentem ,
teftatem a Chrifto in ecdelia rcliâam fuifle |
faâorem cell , If tetre , vifibiliura omnium,
illarbasquc ufum Chriftiano populo maxime faSe invifibilium . Et in unum dominum Jefum
iutarem effe , afliimo · Saüâam catholicam ,
Chriftum Filium Dei unigenitum. Et ex Patre
fc apoftolicam Romanam ecclefiam , omnium
narum ante omnia fecula : Deum de Deo, lu­
ecclefiarum matrem , fc magittram agnofeo .
men de lumine, Deum verum de Deo vero; ge­
Romanoque pontifici beati retri apoftolorum
nitum non fadum, confubftantialcm Patri, per
principis , fucceflbri , ac Jefu Chrifti vicario,
quem omnia fatta font. Qui propter nos ho­
veram obedientiam fpondeo , ac juro.
mines, fc propter noftram Talutemdefcendit de
Cetera item, omnia a facris canonibus, fceettcells . Et incarnatus eft de Spiritu fanâo cx
Maria virgine : Et homo faâus eft ■ Crucifixus D men icis conciliis, fcpr*cipue a lacroianâa Tri­
dentina fynodo tradita, definita, fc declarata,
ctiam pro nobis : fub Pontio Pilato pafliu, Se
indubitanter recipio, atque profiteor . Simulfepolrus eft . Et refurrcxit tertia die , fecun­
dum fcripturas ■ Et afccndit in celum , (edet
que contraria omnia , atque herefes quafcumque ab ecclefia damnatas, fc rejeâas , fc anaad dexteram Patris . Et iterum venturus eft
tnematixatas , ego pariter damno , rejicio , fc
cum gloria judicare vivos, te mortuos . Et i^
Spiritum fanâum dominum , le vivificantem,
anathematixo .
Hanc veram catholicam fidem , extra quam
uui ex Patre, Filioque procedit. Qui cum
nemo faIvus effe poteft, quam in prefenti/pon­
Patre , te Filio limul adoratur , & conglori­
ficatur : qui locutus eft per prophetas . Et
te profiteor, fc veraciter teneo j eamdem inte­
unam fanâam catholicam , Se apoftolicam
gram . fc immaculatam , ulque ad extremum
ecclefiam. Confiteor unum baptifma in remifvir* fpiritum conftantidimc , Deo adjuvante ,
fionem peccatorum . Et expeâo reforrcâioretinere, fc confiteri ; atque a meis fubditia ,
nem mortuorum '. Et vitam venturi f*culi .
feu illis , quorum cura ad me in meo munere
fpcâabit, teneri , doceri, fc prcdicari, quan­
Arnen .
Apoftolicas , te ecclefiafticas traditiones , E tum in me erit, curaturam. Ego idem N. ipoureliuuafque ejufdem ecclefi· obfctvationcs, fc
deo, voveo, ac juro. Sic mc Deus adjuvet, *
conflituciones firm illime admitto , fc ampleh*c fanda Dei euangelia.
(
âor .
Item, Geram fcripturaal , juxta contentum ,
VI·
quem tenuit , fc tenet fanda mater ecclefia ,
Qui pnsterea prehendatm , ad prabepd* ;
cujus eft judicare de vero feufu , & interpreta­
hujulmodi poffefuonem admiffus , Cingulari te
tione factarum feripturarum, admitto. Nec eam
umquam, nifi juxta unanimem coofcntum pa­
jurejurando aftringcrt teneatur , in forma fequenti ,
trum accipiam, fcinterpretabor. Profiteor quo­
que feptem effe vere, fc proprie (aeramentano­
Ego N. hujus aim* ecclefi* juro per hec
ve legis a Jefii Chrifto domino noftro inftitufana* Dei euangelia, qnod ab hac hora inan­
a, atque ad falutcm humani generis, licet no*
te* obedient ero omnibus conftitutioaibus, ft*-

5.

CUtil,

HW

ÇôM,Cl!.|V.M

MtXICANUli.

Igoe

ANNO ’ut is, * confuetudinibus laudabilibus prodi^z A ratur, per rigorem Opportunam , ufque ad be- ΑΜΝΟ
neficii lufpenlionem, le IjpAuum privationem, cHUtfTt
CHKtrfr. farsAz ecclefia ; clique in omnibus, le perqm>0*
nia obfcrvabo. Contra est, & jura diâ* ecdecompelli pollit, Acplebeat .
11H
0« direAe, vel indireâc fcienter non me oppo­
Cap. XIII. De iit , fee frcinJcii , CT alii
nam'. Juramenta , tc fecreta capituli .nemini
pttdam . Veram obcdienciam, & reverentiam ,
taiaiftri in Jitici taleae aciaifttrie , at iea^ftiimac , tficieraatfae facraac exercitia agere
jure debitam illuftriffimo , le reverendiffimo
Meat .
.
domino hujus find* ecclefi* prwfuli exhibebo.
Honorem, fc utilitatem'diflz ccclefiz, in om­
.s
.
nibus, Sc per omn'iàr.procurabo. Confpiratso■ S' f.
ncs , " monipodia, ·&. cpnverjticufa , tum coii·
*,“”*r* tra 'reverrmhffitnum.dbtainum antiftHem exi/QUONIAM opportunus przbendarum , ci«, ,κ<.
ftentem, & futuros fuCcrfibres ejiis canonice in­
Ic beneficiorum, io/iathcdralibus, sepa- ·· ,k”'· *
rocnialibus ecclefiis exiftentium ufus in eo contrantes , tum contra capitulates , &: beneficiatos fratres meos-, βτ eorum aliquem non pro­
fiftit ■ ut przbendati , ac bénéficiât! hujuimo- oik.mi*
curabo : -te quod in aflècutione hujus przbendz B di juxta breviarii , tnilfaliique Romani difpo- i
1^*
,
non intervenit fraus , dolus , aut illicita pa>
fitionem , lactas ceremonias cum decentia, noâio , vel limonia labea direAe , vel indtreneltate, ornatu, egque, qua Dei miniftrosde­
cet , conformitate obfervent , ac teneant : ftafte . S ic mp Deus adjuvet , & bzc fanAa
tuit propterea , & pnecipit hzc-fanAa fynodus,
Dei euangelia .
\
ut omnes hujus arehiepifeopatus , & provint 1*
praelati, cathedralpimque, & parochialium ec­
5. VII.
cleliarum capitular parochi, vicarii, bénéficia­
it, le miniftri, quacumque ad hunc finem, in
His peraAis, ambo domini eapitittares eomceremoni*li, ac prafentibus ftatutis ex ejuidem
snlflaru, ut prafertur, nominandi , fi przben(χηβζ fynodi provincialis decreto editis , ordatum hujufmodi ad t horum non deduxerunt ,
Vinata ftatuta , Bc decreta funt , ,iub pernis in
deducant, eumdemque in ipla dignitatis , canonicat-us , vel portionis , in qua fucceffertt ,
eis contentis, inviolabiliter cuftodiant, Ic exefede in fignum poffeffionls collocent, ibique in
quantur .
libro legere , lervatiique omnibus folennitatibns neceflariis , tc opportunis faciant . Quem C Cap. XIV. Qaaliter eacaei eatbtiraliaac ettlefiadeinde ad idem eapitulum redeuntem fimftiter
raac prabtitMr tertie aaai teaiperilae ,
comittentqf , tc in capitulati Cede illi debita ,
cappai iberi geflan Meat.
conftituant. Ipfumque.denique capitulates om­
nes in lignum fraternitatis, ad amplexum , 8c
5- I·
pacis ofculum, accipiant ; eique de omnibus ,
'Vt lingulis fruAibus , redditibus , proventibus,
V M in cathedralibus Hifpanir ecclefiis c«nk Mj.
tc emolumentis ad eam przbendam pertinenti­
per fanAas conftitutiones receptum , & «·»*·
bus, integre rcfpondere mandent : At publicum
obfervatusn reperiatur , ut omnes illarum prrde prrmilus omnibus mftrumentum petenti con­
be nd at i, certis anni diebus fuperpelliciis induti
fici > ac dari decernant.
cappas nigri coloris ad chorum deftinatas fuper- ca»iw.
induantur ; idemque in hbc archicpifcopatu ,
dc provincia laudabili Temper confuetudine inw
Cap. XII. Dc aieJc ad 4« , ar frclmitti
valuerit , te qua in mcttopolitania, prrcipuif- oi>,*t<<i
que
regnorum
Caftclla
ecclefiis
ufu
,
&·
obfereniltt recepti fiicct cercaceaiai ,
D vantia vigpnt , maxime deceat in his etiam a,œ
fcrvaiul» .
partibus immutabili cônftitutione fervari : Id- <· h“-"
circo hzc fanAa hrnodus omnibus , Ic lingulis
S· iprzbendatis hujulmodi ordinat , sc pracipit ,
ut ad horas canonicas , milfas , proccfliones , <aP>d«n·
γλ·1 ili-TZ XT E D1 T plurimum , ut przbendati in
divinum officium , Ic quotiefeuinque przvia
r,.i c h. JCr iis maxime, qua libi circa divini cultus
«,S.
minifterium, tc przbendarum fuarum ferviiium
fublimi cruce capitulariler proceilennt , luper- ,n ,«(. »
agenda funt , optime inftruAi caillant . Idcir­
pelliciis ornati ptzdiAas chori cappas gefta-a°° c·'
re teneantur , diebus nimirum Bc forma fe- J*',,'* 'j
co · eadem fynodo ftaruente , decernitur , &
ordinatur , ut quilibet prbbeodatu», cum pri­
quentibsts .
fc 7. >*
mum receptus fuerit, non folum ordinum fuonim ceremonias in miflali ex decreto fanâi con­
J. II.
cilii Tridentini edito , jprsefcriptas ; fed eas ,
qua officii divini recitationem , chori quoque
In primis ad vefperas commemorationis dc
cantum , Ic ordinem concernunt ; frequenti ho­
funAotum , capitulare, omnes Chriftiana ( quz
ram ftarutorum , Ic cercmonialis noftri leftioipfos decet ) majcftate , atque modeftiq com•e , addiicat , Ic calleat. Ad quod etiam per
pofiti , proceffionis ordine chorum exeuntes ,
ceremoniarum magiftram , ea hujus fanôa fyprecedente eorum fceptrigero ad facriftiam, ut ♦··
nodi provincialis fimili demeto deputandum ,
ibi fua quifque cappa induatur , accedant : ac
in titulo de celebratione miflarum examinetur.
deinde cappls hujufmodi induti , fimili procefNec prius in eis., ac- debito przbendz fua offi­
fioms ordine ad chorum redeant j in eoque »c(cio fufEeienter inftruAus efle credatur , quam
peras detunAorum exordiantur, a quo dic ufque
ejuidem ccrcmoniatum magiftri fide , ac teftiad fabbatum fanAum axclufive cifdem cappis
monio probetur. Quod fi fex menfibus, a die
utantur , praterqiaam ad primas vefperas , Ic
capta per cum poffeffionis , elapfis , ceremo­
per totum diem cujuslibet infralcriptarum
feftivitatum , eo tempore occurrentium , qua
nias , ac debitum przbendz fua minifterium
ignoraverit, ic negligent in addifeendo fuerit,
funt .

C

ad id a prolata, cujos ia hoc conic lentia ooc-

s. Ill

T

I ιοί
α MHO

ouum
Mil.

Statutorum Pari I. Cap. XV. & XVL
1Z01
A prplatum (ut de opportun» emendatione^ acrc.* AWVo
s IIL

CIRCUMCISIO
EPIPHANIA
\
PURIFICATIO
)
A

medio provideat ) deferatur.

NATIVITAS domini incipiendo, ab ejus vi­
gilia cum duobus lequentibus diebus , fanftoriun Stqpham protomartyria , fle Joannii evangelifte.

] DOMINI.

'ό

ASSUMPTIO
CONCEPTIO

j B. MARIÆ.

PRÆSENTATIO
)
EXPEC TATIO PARTUS. )
( Andrée.
Pcfta fandorum apofto!orom.( Thomr.
( Matthia.
Translatio corpoiis S. Jacobi apoft. patroni
Hifpaniarum.
leftutn S. Jofephi patroni novi Hifpanie,
cum die oftava.
felium fantti Thoma Aquinatis
Dominica palmatum ad proceffionctn tantum
§ IV.

Cappa vero per prabendatos , ut prsfertur
gcUande, ex laneo flamine fubtili , quod vul­
go Λ»*/'ί·Η, ftu itutf , dicitur , aut quavjs
alia non inhonella tela nigri coloris efficiantur,
pratermiflis curiofitatibus, fulcimentis ,Λfarni,
nuncupatis, preterquam in cucullo, Ar oris an­
terioribus : qua , ut moris eft , aut rafo aut
bombycino feneo fulciri poflint , quibus etiaor
cauda honeflc longitudinis accedat : qua nifi in
proceflionibus, comitatibus , & aâitsus pobli­
cis, io quibus demitti, fle extendi (olet, plica­
ta femper feratur. Capitulatis autem, qui prafignatis diebus in alliflentia divini officii capP» hujufmodi ufus non fuerit, proceflionis , &
aâus , in quo fic defecerit , emolumenta , 8c
fruduum diflributionem, quam alias lucraturus
erat, amittat s ac fi contumacia creverit, mulâatio quoque convenienter crefeat : fuper quo
prafidentis in choro coofeientia oneratur.

Cap- XV. Dt rtfftdu, O thJiaia Jihrt

.

5 I·

<'·ί*ί«Ι.
dum divina peraguntur officia prafidenti,
O cui in rebur tunc occurrentibus necetlaria,
&- opportuna providere incumbit , debita non
deferatur obedientia , omnis proculdubio cele­

brationis ordo , non fine magno Chrifliani po­
puli (candalo coflfuhdetor . Quapropter hrc lanCta fynodus flatuit 8e mandat, ut omnes beneti.iati, capellani , cantores , li chori mimftii
<n|uf*ii flatus, aut Conditionis exiftant, prrfi­
denti in bis, que circa divina officia mandave­
rit, abfque ulla prorfui excufatione, aut repu­
gnantia pareant. Si quis autem [ quod abiit]
veibo , aut alio quovis modo prefidenti non
obtemperaverit, a bittio capituli , habita inobedientia, fe (candali ratione ■ ab eodem piflidentc mulifctur . Cui tamen eadem fanAa fynodus in primis injungit, ut quacumque agen­
da fint , modeftis , &* ab iajuxia alienis verbis
mature dilce'ruat, atque prçcipiat. Quod fi hac
in parte idem pxefidens nimit CTetflcru, tes ad

Cvnrtf. Ga.rr Tom. XXXIV.

•

CMKUTl
I0P.

5 M.

Priiidcus matutino .tempore , .ptiufquam ad
primam pulfari finiatur , ad ecclefiam veniat,
ejulque mundiciam, tern io'altaribus , tum in
choro , qui quotidie verri , ac çflivo tempore
. etiam rigari debet, tum quoque infedibus, per
ejuldem chori pueros in tabula debgnandos, et­
iam qtro'idie , tergendis diligenter inlpiciat.
Deinde chorum primps omnium ingreffii» , an.teqûam incipiamur officia , ad aliorum exem­
plum, juxta fedem fuam genua fleâat, tc pan- B datorem ad primam chori fedem genibus fle­
xum exiftere , ac omnes cum filentio intrare ,
genua fledere , ac fupraferiptis cerimoniis uti
procuret. Galerum , aut ligneos calceos , aut
quemvis alium indecentem habitum gerentes
choro prohibeat. Neminem nili luperpellicio in­
dutum, aut cliovum ingredi, aut inter chorum,
altare majus , dumdivi·* officia celebrantur
tranlire permittat : 8,- in uniwrfum fuum quel­
que munus k officium , tam i· choro , quam
in ecdefia ■ quam etiam ubicumque capitulum^
convenerit, preflase, pro ut fquum cfl , faciat.
Silentium denique p quo decens , ve! indecens
choti miniftratio pendet, ab omnibus feivaie ,
loquentes monendo, ac in ipfo rationum temC pore horarum emolumenta Ut, quos propter de­
fectus hujufmodi multflaverit , deduci videndo
-fuper omnia intendat. Ac proinde fuam quem­
que tenere fedem vetita unius loci in alium mi­
gratione, pr^cipiat : ita ut quantum choti ca­
pacitas permiietit, fingulis bpneficiatis fingula
i edes hinc inde vacent , quo filentii fiat obiervatio facilior k chori plenitudo major appa
reat. Quemcumque ab alio difcedere , utpote
colloqucntem , aut alia ex caufa juflcrit, cumdem non obtemperantem unios hotç mulâet emolutnentis. Ad hymnum, TcDt»n> /aaduasui ,
pfallenres choro concioear, ne ipium folum ibi
manere contingat. Duo quoque fcamna tapeti­
bus ftrata, pro lactis concionibus «udiendis, an­
tequam incipiatur prima i unum vero fimili ta­
pete ornatum ante horam vcfpcrarum, quoties
in eis futuri funt cappigeri, afferri k opportu­
no tempore apponi faciat . Patentes eeciefiq
fontes, fingulis diebus dominicis mundari , tc
aquam benediAam ( qup cifdem Gngulis domi­
nicis diebus benedicatur ) femper continere pro­
videat : ac fuis omnes officiis quando , A* quo­
modo , oportet incumbere , accurate pmcipiat.
Egrediendi denique chorum ii» dumtaxat , qui
juxta prnfcripte ercAionis tenorem urgenti ali­
qua neccflicacc laboraverint , licentiam conce-

υ

Cap. XVI. Dt iii, yau rerrmaaiersm rfcy/ltr

ttminr.

S

Ι­

.firimoajarum magiftro, perfonix, tarn itcularibus , quam airarum cathedralinm ec- *· ·,·,·β*
ctcliarnm capitularibus, quibui cx fanéta hajus Iynodi pertnifhoue chorum ingredi Nett ,»i<|>m»4
obviam exue , calque ad locuan ubi feflura
“■
fint , qua decet modefl ia , urbanitate, ac reve­
lantia cumitaii, fle in earum lediboa coi loca ré,
incjimbat. Difficultatem vero Itu dabirationem,
Eec
(liqua

C

tl-OJ

ConcIlivM Mexicànüm

ROD«t.?HUS it
IMI
IIO4

A nrpr o’ ( *· ftu* *° ^'oc **,unl genere orta fuerit ) idem A modolibet contra prrmilfa fccetit , prefidcnti* <nno
arbitrio muldetur. *
V
CHKUTl
Cmirn ceremoniarum magifter cuba prelate, tc in eju*
>>·(♦
a*·*.
abfentia cum prrbdente pro tempore exiftenti
conferat , ut quid potilfimum agendum fit de­
cernatur: decretumquc magifter hujulmqdi line
Et quoniam ratio poftulat , ut capitulum
* aliquo defeûu perficiat .
competentem locum, ac fedem habeor, ubi,divinis officii* afliftere poffit , eadem1 fanda fy­
S n.
nodus cerimoniarum magiftro, decentem hujuf­
modi locum providendi; ac majori fact iit·, ut
Qui tamen, fi vel in loci aflignatione , vel
fcatnna , & tapeta , ubi capitulum ordine juo
in cujufvis alterius rei executiooe arbitrio fuo
fedeat, dr divini* officii* interfit j ' ( Ita urnequidvis aliud egerit , vel ia aliquo.defecerit,
eju Idem praefidentis judicio muldetur. Cum au­
que in hia, neque in alii* fedibu* , die corpo­
tem nili cçremoniaium magiftro , in eju* offi­
ra Chrifti, dc illiu* odavir apponi folith, ali­
cio ab omoi parcatur, convenientem divini cul­
quo fabulare* , vel etiam ecclefiaftic· perfona*
tu* ordinem confundi oporteat -, Idcirco huc'B federe parfumant, ) deferri faciat , prccipiendi
fanâa lynodus, quofeumque hujus, te aliarum
curam, in primi* injungit.
cathedralium eeelefiarum nove Hilpani* prola­
to* * nunc , & pro tempore exiftente* hortatur
Cap. XV11I. Dt mniftri t^ftlU efficit, CT
(t»ttritui.
in domino , ut quotiefeumque per cçremoniasum magiftrum de aliqua cçrimonia , vel lau­
dabili confuetodinc fervan debita , admoniti
S Ifuerint , eumdetn benigne fulcipiant , ac eju*
animadverfioncm opere cxeqnantur : ut tc ipfi
xperientia quotidiana f*ti*coqft*t ,i>«<w.
fui* decenter officii* relpondeant , tc fuo alios
quantum oporteat chori miniftroi, ffican- compoHri.
exemplo ad obediendum eidem cerimoniarum
toic* a capella magiftro fufficienter inftrui ; &
"
magiftro moveant. Reliquis autem omnibus be­
quae quoque die cantu figurato canenda fint, a»w< 11.
nefiatis , ^apcllani* , flr miniftris ecclefiaftici*
ordinato ad id faciftorio pruvideti, ut divino­
injungit, ac prneipit , ut ipfum ccriaioniarum
rum officiorum folennita* digno femper honore
magiftrum ia eju* officio venerentur, ciquemo­
celebretur. Quapropter neceffe eft ; ut idem ca­
rem gerana. Oui ex fupradiâi* contrafccerint, C pelin magifter, tam poamiffis , quam aliis inprimo unius nor· , fecundo integri diei , ac
Frafcripti* ad eju* officium ex hujus fanâ· fy­
tertio uniu* hebdomade emolumenti* rnuiden- ' nodi eecreto /peAantibui , operam fuam dili­
tur'.
genter impendat.

s Π.

E

Cap· XVII. Dc triiiu ftr ttfittrltu» ccfitaltritcr
tiruiitH ftrvtaj».

S I’·

In prlmii, ut fingulis non feriati* diebu* fta­
tim poft primam , quoufqoc pultari fi natur ad
r><«W^/^UANDO pralatus , tc capitulum alimiflam ; in loco intra ecdefiam ad id fpcciacompoflci.
quam iccclefiam , vcf monafterium, vel
liter defignando , fcholam ad omne* , tam be­
*-**■
eremitorium proceflionis ordine adiverint , foneficiates, quam reliquo* cantore·, dc eccleli·
, lenniter exire , tc procedere ac divini* officii*
miniftroi, atque fervienteseo accefluro* in can­
ordine, atque filentio fervati* afliftere debent ·► . tu nguiaro,
figurato , 3c contrapuaao
contrapundo uoccnaum
docendum , κ
dr irsin­
ut tc facrorum rituum^, quibus utuntur , de-J) ftruendum, ictqpore quo alia canta* firmi Icâio
cent in (stisfaciant, 8c quo magis totius popu—
f
------—
'
*
1
~
:
*
L
ner fuccentorem habenda non impediatur , ha- ­
li oculis exponantur , eo majora ecclefiaftica:
bere debeat . Quoties autem, nili ei caufa in­
honeftatis documenta perhibeant. Proinde hac
firmitati* , vel abfentio a civitate de prolati,
fanâa fynodo decernente ftatuitur , tc ordina­
dc capituli licentia fadat defecerit, juxta culpa
tur , ut quoties capitulates ab ecclefia procefmodum prefidentis aibitrio muldetur . Qaanafionis ordine , five voti , five funeiis gratia ,
diu vero abfuerit, vel argrotaverit. aliquem cx
qaomodolibet exierint ; fuperpelliceis ornati ,
cantoribus judicio pro fident u magi* idoneum,
ac- pro tympori·, per hoc ftatuta fuperius defiqui in eju* locum profane le&ioni line defeftu
gnati exigentia , cappis etiam fnpcrinduti, caprofit, fubftituat. Cui etiam eadem fandta fypcllanis fimiliter , tc miniftri* fuperpellicia ge­
nodus injungit , «t qua diebus fcftivispnrcipue
rentibus , incedant . Quod fi celotira ad i afibi
Ibicnitipribus , ac majoris hebdomada often*,
caufa, capitulari* proceuio fiat i pretiofioribu·
nativitati* quoque domini die , ad matutinam
omamentu ex conveniente «idem teftivitati co­
figurato cantu celebrandi* , canenda funt , op­
lore , petabyte quidem alba , flr' pluviali in­
portune a cantoribus provideri maxime curet :
duta* , falicoque birreto ctmte&r* , ufque ad Ε ne dum officium in choro peragitur , defeâua
celebrationi* hujufmodi locum , ubi plauetam
aliquis pnrfentis populi aures offendat. Quod ii,
accipiat ; miniftri vero albi* , dalmaticifque
ob naja* diligent» omiffionem, notabili* canpréparait procedant. Si vero poft meridiemnu. tu* didbnanna ia choro contigerit , idea· cajufmodi proceflionis ordo fit futurus , presby­ ' pello magifter , eju* bora , in qua fic defece­
rit , (alario ismlAetar . Quia vero ad eumdeua
ter , ac miniftri prescript* forma decorati pro­
grediatur . Cantore* quoque , ac tibicine* lcu>capella magiftnim fpeâat , mifla* , ac rtligua ·■
per , ut folent ( nifi aliud proceflio poftulavefigurato cantu hajulmodi decantanda eligere, ac
rit ) interfiat . Omne* autem drdine fuo eun­
defignaret Iu M illa, tc non alia cantari de­
tes, ac divini* officiis affifteates, tc debitiscçbeant; eidem propterea injungitor, » quemad­
rimoniis , tc opportuno (ilcntio utantur : Qui
modum quo iplc compofaerit cantari, prout ·vero, vel cum collateralibus colloquatur fuerit,
quum eft, faciet 1 ficetiam quo ab alii* infignib··
vd nutiba*, ac figni* liilctic , Ht alias quomulici* compotita repertrit , fimiliter cani fa-

5 Ι­

Ciflt*

lio.

Statutorum Paks

IL

Carut

no*

L

AHMO ciat ; cum in hac celebriecclefia, adquimun- A
ΛΝΜΟ
CHtlSTl decumque concurritur, omne muticorum genus,
CHI UTI
. . 5· v,<*·
gjlj,
a divetps auâoribus adinventum cantati .de­
ccat , tijuo cantorci in cujulvis genet it mulica
Infupÿr idem magifter , 8c cantorer, in om­
exercitentur, atque adeo afluclcant, tc pentionibus dominicit pafchal ium feftivitatum diebut,
res evadant.
ad primai, 8c fccundaiaefpeiat domini fabaoth,
$.111.
in reliquit etiam dominici· , 8c beat· Maria
feftivitatibni obfervare folatis , ad primai vclOportet etiam, ut a cantoribus, tibicinibus1.
perai , primum, tertium, 8c quintum, pial·,
Ar chori miniftrii , eidem capella magiftro in
mum i ad matutinum veto canticum teetJitJai ,
ejus officia reverenter pareatur : te ideo eadem
alterius cum organo vcrlibui , ca mulica diffe­
‘"fanâa fynodus pracipit , & mandat , ut quod
rentia, qua fabordon dicitur i hymnum tamen,
idem capell· magifter cantoribus, te chori mi8c canticum
, tam ad cafdcm pri­
mftris decantandum > tibicinibui vero , le or­
mat, quam ad fecundat vefpcrai , totam quo­
gan ifta Conandum commifcrit , ac quibuslibet
que miflam, non (olum in prsmiftii féftivitatiillotum quidpiam, vel ad dliori faciftorium di­ B bus , fed etiam in aliis duplicibus majoribus
cere , vel fuper cantu firmo contrapunâum fa­
fimiliter obfervati folitii, cantu figuratocanere
rcie , vel ad orgàni fonitum concinere , vel deteneantur.
nique in reliquia ad ejuidem magiftri officium
pertinentibus injunxerit, id ipfum ab. omnibui,
$. VIII.
8c fiftgulis fupradiâis , line aliqua excuiatione
aut mora perficiatur . Qui veto ejuidem magi­
Prrterea, a prima die iabbati quadragefimaftri commilla , A· injunâa hujulmodi non ege­
Ji , ufque ad feriam tertiam majori· hebdoma­
rit, pralidcntis arbittio mulâeturda: inciulive antiphonam Stive rrgùu , 8c tam
in nativitati» , le epiphania domini diebus ,
$. I V.
quem in aflumptioni·, ac nativitati· beatç Ma­
ne , 8c aliii pro tempore nominandi· fcftivitaPracipit fimiliter eadem fanda fynodus , ut
tibut cantilenas, rhytnmicas, devota· quidem ,
lingulis dominicis , le aliii obfervari fol it is fe&.■ honeftai, ac per ptalatum approbata· ; at­
ftivis diebus, in quibua ad orgqni fonitum ca­
que in dominica palmatum pafuoncm domini ,
nendum fuerit, idem capella magifter, 8c can­
C 8c in mtjori hebdomada primas ad matutinum
tores initio rertia, te vefperarum , videlicet ad, " lamentationes aliaque officia , cifdcm in tabula
Df»i i» iÀ/nttnitm «·»«
chorum ingre­
commitenda cantare debeant.
diantur , ut tarn id antiphonam , oi/yrryn ,
quant ad plalmodum , quam etiam ad contra­
STATUTORUM
punâum iuper cifdcm plalmii intonandum
ptompti, &.· parati exiftant. Quod livelcaplelr Λ M 3KCUNDA.
la magifter , vel cantoiet hujufmodi pradiâo
tempore ingieffi non fuerint, attento parvo eo­
Cap. I. fir ttfitalii m tttlefie htleeÀn , illyrcmrum (alario , moderate mulâeotur.
rmparr , <Z a^ra/ra m*dv.

$

5 I.

V;

Ut autem cantorei dexteriores evadant , or­
UOBUS cujuslibet hebdomada diebus, <
dinat eadem fanâa fynodus, ut ii (quoscapel­
per ccclefiarum hujus aichicpilcopatus , le »a.k„
la magifter inftrudione egere disent , Jeâtoni D
provincia creâioncm delignatis , capitulates ad c·"* c'*'
mufica de qua fuperius fit mentio , interefle te­
capitulum congregari debent ; Quacumque vineantur ). Qui vero ex (upradiâis leâioni 'sudel i cet tertia ictu, ut de 'empoialibus ad men- »>!·<>.
jufmodi , nili ob advertam valetudinem , vel
fa capitularii, 8c fjbiicx bona fpcftantibus
'abfentiam ab hac civitate de legitima liccnnegotii» agant ; Qualibet quoque lesta fer ia , fc„’
,j
ia faüam , defuerit, prxlidentis arbitrio etiam
ut dc f piri tua 1 ibu r rebus e ad divini cultus re- <»r
■> .
moderate mulâetur .
formationem pertinentibus differant . Ad illud
vero , non nifi poft horarum canonicarum offi- comy-iut.
cium nempe jsoft primam, quoulque tcitia, vel ·Λ ·- e -■
5- vi.
'lexta dicenda Iit , vel poft mifla majoris celeΤζ
Et quoniam Cepe contingit , unico abfente
brationem accedant . Ita ut tam ad p cbendacantore , chorum muficorum imperfe^nm ma­
rnm , beneficiorumque fuorum obligationem ,8e swiwum«nere , ac proinde decentem (olenniratibu· or­
Icoptrm (qui divinus eft cultus ) quam ad connatum, 8: fplendorem delidtrari : te experien­
gregationes capitulare· , qua , vel prrlcnpto, a< i,m,m >.
tia docet, ex aliquorum prrbendatorum, (qui
vel vcfpertmo, poft hotarum recitationem tem- ··?'♦· **‘etiam caatores funt ) abfentia , notabiles inter- E porc haberi poftunt , potius attendant.
h.’
venifle defcâu· : Idcirco fanâa hcc Mexicans
η». 4>e...«.
fynodus decernit, 8c mandat, ut nulli prabeor
t t
*
periuMiu» 5 '
«ut «M··**
dato cantoris munus habenti, vel ad vefperas,
a»IU» b··
vel per totum , cujuslibet feftivitatii muficam
Cum piimurn Jocum capituli ingieiTi fuci.nt »
requirenti· diem capere requiem liceat j fed prçad Iaeram ibi propofitam imaginem lingulipie- rf"®·»1·
^'bendati hujufmodi, qui cantorum falario fruunce» tundant , ac fervato antiquitatis «idute
J’.'V·.
tnr/ea ipfa, ad qua alii cantore· non pratbenluo quifque loco fedeat . Poft hçc piçlidcns le a, h», qua
dati tenerentur , nifi hebdomadarii fuerint , ac
tigno ianâc crucis lignet , ac inre.'hgibili vos.' ,J‘"f F··’
propterea , in aliquo eju· hebdomada miniftedlCat .' deaf/l SfintKl tjfit
ΙΤΛΙΙΛ le.
(£^1
rio occupati exiftant, iervare fimiliter debeant.
^<d/ar«r<aM
, Jec. Orationem
tua>|H>»«i.
Qui autem contra hanc ordinat oncrn fecerint,
rirai d»»»iM, 8cc. 4c
noAm,, Sec.
^ i-»·<«·.
CanyaUcl.
mulâa fubyaceant.

D

Cdnal.Gmrtl. Tom. XXXIV

Eec

a

& III.

‘ ”

ικ>7
AMMO
CMtm

H·*

“S?’·

Conchium

Mixte a nom.

iao8

tint inter fc contraria prafidens refumat , te ai!no~
colligat, Sc quod coram pars major delibera- CHIUTl
vent , hoc tamquam potiffimum tenendum fo*»·*·
Sextis Feriis, de competenti altaris, & cho­
re declaret. Idque per fecretarium capituli,
ri minifterio, ut defedus (fiquifudiot) emen­
nihil propterea dolentibus iia , qui contrarium
dentur , tc in futurum caveantur , ac inobefenfermt, faciat in adis annotari . Si quis au­
dientes pro culpa modo muldentur , potiflitem fe ab ea capituli deliberatione fic annota­
mum agant . Ita ut ptafidens ad decentiam ,
ta , gravari proteftatus fuerit, protcftationcm
honefiatem, filentium, attentionem , ac devo­
hujuimodi idem prafidens apud ada capitula­
tionem , 8t id genus alia Deo miniftrantibus
ria icribi , -iliaque cum opportuna adorum in­
neceflaria capitulates publice adhortatur : ipfoffert ionc, in forma fidem faciente confctiptam,
que iis prccipue virtutibus incumbere , quibus
eidem proteftanti , ut li voluerit ad competen­
cnori decentia , te injundo libi muneri fatisfatem judicem recurrat, ab eodem fecretario gra­
ciant , ut hoc laudabili exemplo reliqui eccle­
tis dati przcipiat. E> autem negotia, qus jufiz miniftri, ad fimilem divini cultus obfervanftitiam concernent , non cx capituli fuffragiis;
tiam excitentur, idemtidem moneat; dc fi opus B fed iplius advocatorum fententia , prout juftifuerit fuccentorem , pundatorem , ceremonia­
tia popofeerit , explicentur . Quoties veto firum magiftrum , ac ceteros officiales vocari fa­
miles cafus contigeiint , juris periti ab omni
ciat, animadreftat, Sc corrigat, quatenus Dei
affedione immunes , & quoad fieri poflit non
optimi maximi obfequio ejuique cultus felicio­
capitulates, conlulintur . Et quoniam in adiribus augmentis incumbant.
bus capitularibus hujufmodi nonnulle fzpe difcotdiz , inimicitiz , ac difcuffioncs exoriri fo5 iv.
lent ; ideo hzc fanda fynodus omnes in Chri­
fto monet, ut modefiis ac temperatis verbis, 8e
Tertiis vero feriis , de temporalibus , tam
quibus nemo Izdi poflit , utantur ; Quod fi
mcnfz capitularis boea, quam quavis alia ne­
quis adverfus alium inhonefle , aut injutiofe
gotia concernentibus rebus deliberent : Ita , ut
locutus fuerit , ftatim lex dierum emolumen­
non nifi przfidcns , aut de illius, Sc capituli
tis, Se graviori, fi opus fuerit, pteria per ma­
licentia quivis , capitularibus omnibus interca
jorem capituli partem, juxta exccflus, Se fcantacentibus , Sc attente aulculrantibus , occur­
dali qualitatem moderanda , muldetur. Cujus
rentia negotia proponat.
quidem pcenz exeeutio omni prorfus appella­
tione polxpofita fiat, ut fic damnis majoribus,
quz evenire pollent , occurratur , paxque, Sc
s V.
unitas ccclefiafticis perfonis digna feiverut -, ac
ejus generis culpz, quz przlatum , 8r ejus vi­
Hic vero in fuffragiis ferendis fervetur mo­
carium latere poliunt , aliqua punitione corri­
dus : ut prius res propofita ab omnibus , non
gantur : Locum capituli nullus nili fuperpellifolum bene audiatur , fed etiam fi ardua fuecio, ac tegiporc exigente etiam cappa indutus,
tit , per convenientem fine clamoribus collocu­
fub amiflioms fuffiragii poena ingrediatur ; ut
tionem difcutiarur ; Ac fi adhuc talis fuerit ,
lie omnes hujus arehiepifeopatus , tk provinciz
quz maturiori coniultatione indigeat , de ma­
ecclefiz laudabilem confuetudinem , ac tradi­
joris partis ejufdem capituli fententia, ad alium
tionem, quam in hoc renuerunt, teneant.
diem differatur i lin minus illico reiolvatur .
Tuncque anx omnes przfidcns brevi , ac compendiofo loquendi modo , ( quo etiam reliqui
s VII.
utantur ) funragium ferat i deinde finguli, utz.
Nullus capitularis Dei domini noftri , aut
vato antiquitatis ordine , fuam fimiliter fen­
gloriofz matris ejus , aut cujufvis fandorum
tentiam dicant. Ita ut nullus aliotum, vel fernomen juret . Qui vero femcl per przfidentem
monem intercipiat , vel fententiam refumat >
monitus adhuc juraverit , unius mineralis pon­
vel etiam reprehendat : fed quilibet quidquid,
do ecclefiz fabri» applicandi , &■ in quadran­
infpirantc domino, fenferit , Acmine id sgre

s m.

ti ad hunc effedum fignandi perna muldetur.
ferente , aut aliquo modo impediente , libere
Idque non folum in capitulo, fed etiam in cho­
ibi pronuntiet. Sui quifque fermonis initio,
ro , Bc qualibet ecclefiz parte fervetur . Ita ut
ac fine , aliquam nudato capite inclinationem
quilibet capitularis fratrem fuum jurantem mo­
capitulo, verius prnfidcntem , cui etiam ferme
nere, eumaemque , fi contumax fuerit , praefi­
dirigendus eft, faciat. P.elato autem ibi prm>
denti , qui iplum przfcripta poena corripiat ,
fidente capitularis locuturus , pofiquam nudo
denuntiare curet.
fimiliter capite fe erexerit , ac ittrum fedens
cooperto capite fuam fententiam protulerit ,
rurlus detraao pileo furgat , ac inclinato cor­
S VIH.
pore eidem pralato reverentiam praftet . Sic
igitur omnes fuffragia ferant , te primi n-viffi- E
Capitularium in capitulo exiftentium nullua
mos , ficut ab eis auditi font , patienter auad aliquid loquendum , nifi in forma fuperius
** diant . Qui autem alterius fuffragium interrucxpretfa furgav a loco fuo , ubi quiete quoufquc
‘ perit , quatuor regalium primo , odo vero fe­
capitulum finiatur, fedcrc debet -, ncc inde nifi
cundo, ac fi perfervaverit, multiplicata eorumde przfidentia licentia , fub emolumentoram
dem regalium perna , que in quadranti irreunius horz yjus dici mulda, egrediatur.
miflibiliter exequenda fignetur, juxta hujus fy­
nodi provincialis decreta puniatur.

S- IX.

5 vi.
Omnium deinde fuffragia quantumvis fuc-

Si aliqua ea caufa quifpiam ex capitularibus
cnfem, aut mucronem, aut aliud telum in eccle-

I1O.J

Statutorum

P< ixs IL

Can

L

ixio

· Te* ch°t0 attulerit ■ pro ddiAi pcrfoom, Λ qui timol cum fecretario capituli , fc computaCXMJTl & ioci qualitate, arbitria ordiaarü pleâatuc.
ton toriu* asaflis , infpeâa punâatoris ebori CXaiSTl
relatione > calculos , ac diftributiones aaenfia Jjtj.
Uh·
capitularis, omnibus bcncficiatis , o&cialibus,
J. X.
St chori qpiniftris juxta quotam cujuslibet illo­
rum partem , ac falauum competentes , fa­
Quoties alicujus negotii traâau fccretuecaciant .
pitularibus ca coromdea pro majori parte len­
tentia indicendum fuerit , Tab potna praftiti ju­
ramenti indicatur ; aut fi eidem capitulo vide­
J. XV.
bitur , novum de fccrcto Servando juramentum
Quotiefcumque aliqua perpetui, vel redimiab omnibus preftetur i fle qui Jurare noluerit,
bilis fenfus translatio , juxta motus proprii feuniua, aut (fi videbitur) plurium dierum emo­
lie. recordationis Pii papz quinti formam, aut
lumentis mulâetur , ac Suffragio privatus e atra
Suavis alia fimilis Scriptura contraâus facicncapitulum fiat.
a lit ; capitulates omnes per diem ante , ut
S XI.
B moris eft , convocentur , quatenus an pro eo­
dem pretio cenfum hujufmodi accipere , ilium­
que alicui beneficiato, non niti fuo feveriflima
Capitularia autem, de cuj'ua, aut fratris, aut
cautione ( fuper quo hac fanda fynodus eiidcm
propinqui negotio agitur, Sc qui vel a capi­
capitularibus conicicntias onerat) locare velint,
tulari offenfus efle , vel capitularem oficndirte
mature deliberent.
5nctenditur, capitulo, quamdiu fuper hujufmo.
i rebus confultabitur, non interfit.
S- XVI.
5- XIL
Omnes vero regia provifiones , ac liter* ,
qua pro tempore capitula tranfmittentur , in
Capitulates autem ad capitulum convocate
eodem capitulo per ejus Secretarium legantur :
decano in ecclefia exiftenti , lin minus dignita­
ac fi alicujus momenti fuerint , notatis data ,
ti , aut canonico feoiori : extra ecclefiam vero
ac receptionis ipfarum diebus, ftatim in prafi­
Similiter , decano in civitate degenti , 8c eo
dentis (cui boc in primis injungitur ) prafenabfente > dignitati, vel canonico nujufmodi le­
niori , incumbat . At fi aliquando tale nego- C tia per eumdem Secretarium fub fideli archivii
cuftodia reponantur.
tium occurrerit , quod io!itum capituli diem
cxpeâare non poflit , ac decanus , vel eo ab­
sente , prelideos per aliquos capitulates requi$. XVII.
fitus , capitulum congregare noluerit : duo vel
tres capitulates., ne nujufmodi negotium pere­
Incumbit autem capitulo , aliquem capitula­
at , aut deterius fiat , capitulum intimari fa­
rem divini cultus zelo, ac diligentia ferventem
ciant: quo cato certante, nemofubgravi, quam
a prolato approbandum deputare, qui Sacrorum
fubeat poena , capitulates ad capitulum vocare
cuftodias, bibliothecas , rcfque omnes ecclefia
prefamat.
videndi , lc quid reparatione , aut motatione
Indigeat, advertendi, Sepulturas quoque Signan­
di, ac diftinguendi curam fufeipiat ■
$. X 1 I I.

anno

Negotiorum omnium occurrentium decanus,
S xviii.
aut capituli prelidens rationem habeat , ut illa
omni mora poftpofita , prout oportuerit expe- D
Computator totius marts per przlaum , Sc
diantur. Itaque non de pluribus Simul agi per­
capitulum nominandus, calculos diftinguere,ac
mittat, fed quod primo propofitum fuenr, an­
rationes ab omnibus reddituum decimalium pro
te reliqua omnia definiatur , & concludatur :
tempore exifteatibus oeconomis timui vel divi­
negotium vero femcl definitum , quantumvis
ti m exigere ; quacumque item pecuniarum jufaliquis capitularis , qui definitioni hujufmodi
fu capituli Solvendarum mandata confidcrare ,
defuerit , de novo ingrediatur j nifr de totius
& in aliquo ad hoc Specialiter habendo, ac fub ιΛ.,,,,, a*
capituli mandato , iterum confultari , aut per
archivii , quodèx decreto hujus fanâa fynodi ·«*·“ *“·■
erigi debet , cuftodia Servando libro annotare ΐ*«ΐ**'
Gitfragia diffiniri non poflit : cum abfentes capitulares, de lie deliberatis , ac diffinitis, po­
teneatur.
rtes informari valeant.
s. XIX

S

XIV.

Pramifla vero omnia, & Singula, ficut pro­
Tam litcne tranfmittendc, quam lingula fbfertur ordinata, drftatuta, primus omnium dé­
lutionum , 8r expenfarum juflu capituli facien­ fi canus , feu prarfidena, quicumquc pro tempore
darum mandata, nccnon procurationum, obli­
fuerit, tam in choro, quam in capitulo fervet ,Sc
gationum , ac provifionum capitularium inftruopere compleat. Quod ii non fecerit, non Solum
menta, ejus capituli nomine, fubfcribenda per
in iis quibus ipSe alios muiâare poteft ·, Sed fi viquatuor capiturales , ( nempe dignitatem , ca­
Sum fuerit, etiam in pluribus in capitulo mulAenonicum, integrum ac dimidium portiooarium,
tur. Nihil autem preter hujufmodi ordinationes,
alternarim fingulis quibufque menfibus , inci­
vel propria auâoritatc, vel tine expeefla capitu­
piendo ab antiquioribus) deputandos , quam­
li deliberatione , ac fententia faciat > nec ali­
vis ipfi in premiflbrum deliberationecontrarium
quibus magis quam alsis favorem , vel opem
ienferint , fub perna ipfias capituli arbitrio in­
preftet ; Sed eiga omnes capitulare* , Sc beneficiafligenda , febfcribantur: duo, quolibet anno »
tos, ac in univcrfum qualcumque perfonas ecdeex capitularibus ad id magis idoneis, proceden­
fiafticas modefte, Sc urbane ft gerat. Qui etiam
do a dignitatibus , calculatores nominentur ;
e converto ab omnibus honoretur, ac venere turi

Cmci/.GvnnW. Tom. XXXIV.

Eee

i

Ita

1*11

_____

1*1*

Concilium Mixicamum.

ft.V"

ammo I** “t quando «et&rit , aut defecerit , ses Λ wsea oexnsrentaa , reliquis val aoa veaientiCmitSTf ^ublice , fed in captaalo , vel feparatim rebas , »el C , at prsfertut , legitime occupati
■ fls.
prehendatur.
exiftant , fulfragium non mittentibus dcllbesent, ac diffiniant .
Cap. 11. j^M»d· , CT yiM<Msd· ceaaaroadu fint

C»f-

Âhn

cîill
tjSj

IH· Dt rtf'tit* i» rktrt aa> «/ dt Irvihu
rrhu ktbtadt .

S L
x

I* ftilo , &
i.
Gï«.
•■io. tit. del
CaviUo . J.
J· cfrmirnu
( quando
• IgWA ne*
gOCIQ bu*

tkn. )

ui>. j.iii.da
nfcuserci.
J »·

>(
a.k/'iqSc
aM|oui>« .
se .ScU.eo.
' *’

DANDO grave aliquod negotium ex
jam confideretis, ad quod omnes congregandi fuel, occurrerit, vel de novo fucceflerit ;
oamvis in ordinariis capituli diebus traftanuai veniat ; pnsfidens fceptrigero , ut capitu­
lates omnes ad capitulum vocet pnteipiat , ad
caftss videlicet fequentes.
B
Ad affignandum pro officio alieni committendo falatium, Scad aliquid capitulo proprium,
fine ullo eorum, quz fanda hac fynodus fuper
hoc decrevit prejudicio, aliis condonandum.
Ad nominandum etiam pundatorem , calcu­
latores, ceconomos, ceremoniarum majriftrum,
ccclefia capellanos, minitatos, Sc famulos,
aliofque quofeumque, tam menis capitularis ,
quam aliarum return officiales a capitulo deputandos: cofque, falva in omnibus Iprccipua prs1*1* poteftate , juxta juris difpofitaoncm, ac facri concilii Tridentini , hujufquc fandx pro­
vinciatis fynodi decreta removendum.
Praeterea , ad refpondendum quibufvis alicujus momenti regia , vel Romans curis li- C
tens , vel procuratores cooftitocndum, vel ca­
pitulum ad aliquid obligandum, vel etiam li­
fts , & caufas movendum , aut motas proleqoendum .
Jnfupcr , ad pofieffionem alicui capitulari
novirer admittendo tradendum.
Ad quodvis etiam legatum capitulo rclidum
acceptandam .
Necnon ad nuntios, tam ex beneficiatis ,
quam ex aliis non beneficiatis quocumque opus
fuerit mittendum Ad quacumque item ecclcfis, aut menfx ca­
pitularis bona llabilia permutandum , vel alie­

3

OLENS pntterca hac fanda fyaodus ,
pluribus abfurdis, cx habito in choro ca- es <·■*.
pitulo hadenus exdrtis occafionem tolleret ca* *Ψ·*· "<·
pitularibus omnibus pro tempore eaiftcntibw ,**·*··
ne deinceps in choro, aut alibi , quam in
loco ad id fpccialiter deputate capitulariter
convenire , aut dc negotiis femel in capitulo
diffinitis , vel diffiniri coptis , aut alias gra­
vibus , deducibilcs hinc inde rationes habenti­
bus, agere poffint in futurum prohibet. Et ni­
hilominus , ut quoties neccffitas , qua congre­
gationem in loco lolito habendam expedarc
non debeat , fuerit; aliqua levia, ad felicius,
Sc ornatius ecclelia minifterium , & non alita
dirigenda negotia deliberare, & providere va­
leant , permittit.

V

intrth

S

, kiitu
IttkcnÀ» .

I-

N fuper , ut fingulx hujus provinciz ecclefiz
auaiori fpiritualium , temporaliumquc bo- “J.*®·**·■
norum cumulo, ac fplendidiori bcneficiatorum- «,ιΓ,'/χ
que atque fervientium minifterio femper vi- .o«du<n «.
gcaor ; cadcm lanâa fynodus ftatuit , ut przter ordinaria fingulis hebdomadis > modo pn»> c. ,^.*"*1*
milio . habenda capitula , unum generale ex­
traordinarium, binis quibulque nuiitibus , die
a prefidente per expreflum przlati mandatum
delignando , capitulum habeatur ; ad quod ca­
pitulates omnes per fceptrigerum, quatuor an­
te diebus, vocentur: ut ibi , tam de litium ,
nandum, vel transferendum.
caufarumque pro capitulo , aut contra ipfum
Ad quamlibet quoque rem f ccclefia ftataim D pendentium ftatu, diligentiis faâis velomiffis,
concernentem , mutandum, & ordinandum.
utilitate vel damno , reparatione quoque vel
Denique , ad ca , que femel deliberata , Sc
direétione ; quam de completa, vel incomple­
definita fuerint a capitulo revocandum , & anta decimarum exaâionc , Sc quacumque cecouullandum .
nomorum , tum pro milia , tum pro fabrica
depuratorum , fi qua fuerit in esigeodo negli­
gent ia , vel collufione , exaâanimque verum ,
S II
ac pecuniarum partibilium quantitate, diligen­
Ad przmifla igitur omnia , ftfingola , Sets
ter ab omnibus conlultetui : ac dc necedario ,
noviter occurrentibus quacumque capitulo bene
& opportuno remedio in omnibus , maximevifa , quamvis ordinariis diebus, tertiis videli­
que in rebus divini cultus decentiam , officio­
cet, ac (estis feriis traâanda lint. Capitulates
rumque celebrationem concernentibus , provi­
omnes in civitate pro tempore exiftentes, per
deatur .
iceptrigerum , qui capitulum ad nonnulla ne­
gotia fpecialcm convocationem requirentia t
Cap- V. Dt >nuih irttim vtl jeftitUat
congregaii lingulis illorum denuntiet , ante E
CMUtranuihu ■
diem vocentur .

S IIISi autem aliis non ordinariis capituli diebus,
negotia hujufmodi de novo occurrerint , dum
capitulates omnes tunc in civitate degentes in
ecclelia reperiuntur , ibi etiam ad capitulum
ftatim habendum , congregentur . Adveniente
vero folita capituli hora, quicumque illi inter­
venerint , tam prsmiffii , ad qua fpccialiter
vocati fucÛDt , quam quacumque alia , prs-

I

D tollendum vero omne dubium , tc difIcnfionum, qua lape in communicatibus
t ,μ
et ignorantia procedunt , materiam ; hac fan- a ^c. a
âa i ynodus declarat t illa gratia nogotia vo- *· ·*·■“
ciri , qua in mera cjufmodi gratiam facientis
voluntate conlittunt , nullamque petenti aâio- ·!<.■■>.

A

nem juridicam tribusuu .· qua li majori capita- * *’CM*
li parti vilum fuerit , iceretis fuftragiis capitu-

larium Irbcrtau Sc paci magis opportunis diffiata>

Statuτομuh Paas

IL Caf. VL VIL Ac.

1114

"asWcT niantes · Q·· «arca petenti jet, It aâtossem Λ.
CUUl) in judicio competente· prebent , ea juftitim
U»».

negotii nuncupari j qua tamquam tali· > .five
publici· , five dc majori· partu capituli (emen­
tia t fecretis bqjnfmodi fuffragiis, omni mora
poftpofita , conlulentur t ac.deliberentur . Ita
ut t qua in fimilibu· juftitiam concernentibus
rebus , a capitulo pro majori parte definita
fuerint, fi cetera de jure ncceflaria concurrant (
exeeutioni mandentur .

Awirn

Cap.

wfsrin·

VII.

f/erMI fr<s^<ri

(Ilk/l/l·,

o

ftr ftfitfU CNAISTI

VM

9

CT fMadapqjfir
5- I·

E capitularia decreta , quavis ex caula ,
vel ad cujuivis nerfonz inftantiam quoti­
die revocentur , hac lanâa Mexicana fynodus
firma impoftcrum ordinatione decernit, h man­
dat , ut quidquid (ernei in capitulo delibera­
S· IItum fuerit , five gratiam > five jaftitiam con­
cernat t nifi jufta, Ic urgens cadi· fuperveaeOrdinat przterea eadem fynodus, ut quoties
nt , iterum tra&ari minime poflit . Tunc vealiquod gratia negotium capitulo propolitum
negari, decretumque capitulare defuper faâum B ro capitulare· omnes ■ expolita per fceptrigerum luflicienti ejus negotii ratione , ante diem
feme! publicare contigerit , illud per fufiragia
vocentur, ita ut quotquot illud negotium aliiterum deliberari nullacenur poflit j nec aliquis
ouando decreverant! ejuidem confutation! rus­
capitularis contra pneliitum dc (ccreto (erran­
ius interfuit , Sc qui abfentes fuerint , fub
do juramentum , vel adverfus alium capitulacompetenti defuper affignando termino eaperem quidpiam manifcftsre , dicere , aut infi­
âentur . Quod i loci > io quo abfentes repe»
rmare dirçâe , vel indireâe przfumat . Pro
riuntur > diftantit tanta fuerit , ut ex adventus
cujus ordinationis obfervantia , eadem fanâa
ipforum expcâa- one grave aliquod di (crimen ,
fynodus prafidentis confcicntiam onerat . Ca­
vel inconvenien. luboriri polle credatur ; quod,
pitulo pariter injungens , ut quoties prafidendatis fufiragia , major capitularium pars deli­
tem in przmilfis exceflifle repererit , eumdem
beraverit , id jplurn , Ic nihil aliud exeeutioduorum dierum emolumentis mulâatum corri­
ni mandetur , luper quo eadem fynodus conpiat ; cuilibet denique przbendato in fanâz
(cientiam prnfidentii graviter onerat ; Sc ni­
obedientia virtute pracipiens > ut fi capitulum
hilominus praecipit . ut illius , vel incuria .
bac in parte negligent efle cognoverit , pralavcl malitia , per quemlibet capitulatem praco qui mulâam nujulmodi . ut par eft decer­
lato , qui dc opportuno remedio provideat >
nat , Ic exequatur , przdiâum praüdenüi exexponatur .
Ceflum fideliter exponat.

N

Cap· VIII. Dt irrui* fittmrtec ItOitnt, tc

rtftcilitat .

Cap. VI. Dt msdst fus grttU i· ttfitalt

Ctttrtilifi fttffi .

5·

S-

I·

I-

D occurrendum exeufationibus, ex afféâaU M fzpius evenire foleat , ut quamvis
ta rerum ignorantia fuboriri Colitis , hac
lancta fynodus inviolabili fanâione conftituit ,
legitima capitularium convocatio . per
fceptrigerum ante diem faâa fuerit , aliquisSc mandat, ut hzc ipfa ftatuta, fimul cum ce­
remonial! per camdem fynodum in eis decreto.
tamen przbendatus , vel propter agritudinem,
vel aliam juftam abfentia caufam , vel certe
& ordinato , quolibet fecundo , poft cujufvis
propter ejuidem leeptrigeri incuriam capitulo ( D anni principium futuro capitulo , publice le­
gantur a idque przfidens , fab perna quatuor
in quo gratia negotium deliberatum fiiit .
pondo moneta harum partium ( qua ftatim fi
intereffc non potuerit . faâamque hujufmodi
negligens fuerit fabricz folvat ) accurate per­
gratiam fieri non debuifle judicaverit : ideo
ficiat : Reliqui vero capitulates, quamctrmqne
hac perpetua fynodali coollitutione decernitur t
in przmiflis notaverint przlidentia incuriam
ut idem capitularis , qui ab eo capitulo abprzlato , qui de neceflario remedio provideat,
fens , interim tamen prafens in civitate fue­
rit ! poflic infra triduum ■ tam ia capitulo .
indicare teneantur .
quam coram capituli (ccrctario gratia > ut prae­
fertur t faâa contradicere > proteftatua in for­
Cap. IX. QarnrtJt tnrUft fer ttfittlcni reviettt
rltilli SM Uuu .
ma fe eidem gratia in proxime habendo ca­
pitulo expreffc contradideram . Si vero praoendatua > at fupra contradicens pradiâa con­
S- l
«r
vocationis tempore extra civitatem degerit ,
T quacumque przlati lententia , provtcamdem gratiam modo , Ic forma prnmilEs .
fiooes , fc mandata debitam exeeutiooem >■ «cM·
infra o&o dierum fpatium impugnare valeat .
Qua faâa coottadiâiooe > grata hujufmodi
habeant , ac fuprema ejus jurifdidio, fc (qua
fùîpendatut, qnoufque przbeodato , qui ut
vclut ecclefi· fj>onfus ornatur ) aaâoritasopta....
profertur contradixerit , interveniente. iterum
tam lortianit eflvâum : ordinat propterea , * »*· j;
Lrcrttis fufiragia calculis videlicet albis , ac
mandat lanâa hac Mexicana fynodus , ca in
T"~
aigris fufiragaatium libertati accommodatis,
pernarum condemnationumque , atque mulâa- <m /.. *
rum remiflionibus obfervari. qan per eam- >■<■· *Ms
deliberetur.
dem fynodum in titulo de beneficiatis cathe- *1 *" **"
dralium ecclefiarum , fc comta ofiicio decreta t

C

A

U

It provifa funt.

QpX
.«.,.ί,Λΐ,.ϊ j.Lbiuiiiii u

. :. :.nj' '

. H. -.- -- Γ··"^·'ιίί;'-Λ1ΛΜιΙ1·1·ίιΗ

IZI5
4 MMO

Chuisti

‘%U,V

CONCILIVM

Cap X· Dt /tmitrii lifittUrii tfkif , 0"

• J»S

Miiicanum.

·*£!>■»

111*

A hujufmodi partitiones, nt ab ctconomo fingnlis ΑΜΜΟ
capitularibus perfolvantur ; abfque ulla pro lite CHUSH
recipienda mercedc, tribuat.
Μ·>
Cap. XI. Dt fitiilt etflttU.

S L

D neceflariam , & oppottunam capitula­
S t
rium negotiorum expeditionem, hacordlnante fynodo, ftatuitur, ut fecretariua capituli
Æ C prnterea fanâa fyoodus Mexicana ,
omnibua capitularibus aâibus interefle , atque
abufus haâsnus intnoduâos de medio toL
adeo extraordinariis quidem capituli diebus ,
Iere, & ne limites introducantur in futurum pro»
relut capitularis quifque vocatui ; ordinariis
videre dsfiderans , hac perpetuo permaniura
autetn etiam non vocatus ad capitulum venire,
conftitutione dcccmit ; ut capituli tigillum ia
locumque capitulaient primus omnium ingre­
capta fub tribas clavibus , una quidem penes
di , & in aliquo, ibi fub fideli capfn cuftodia
decanum, vel ejus loco prefidentem, altera po­
fervando libro , quo res capitulates coutiocan- B nça doâorslis prebend* canonicum, vcl conoa
tor , omnium cuique capitulo intervenientium
exiftente, capitalarem, a majori parte capitu­
prxbendatorum nomina pramittere, dt quacum­
li nominandum , tertia vero penes fecretarium
que in ejufmodi capitulo deliberata fuerint ferifervandis cuftodiatur : eifdem nihilominus pr*bcre ; impofitaa quoque mulâas punâia addiâis clavium cultodibus debit* officium fi­
notare teneatur . Quoties autem capitulo de­
delitatis injungens , ut nullas cujufvis gene­
fuerit , unius dei emolumento , pro [alarii rata
ris literas , pr*ter illas , qu* a pleno capi­
œulâetur .
tulo deliberat* fuerint, eodem tigillo figillari
permittant.
SIL

A

H

S II.
Tam admiflionis tempore, quam quotiesjuffus fuerit, folitum de fervando aftuum capitula­
Et , ut dilucida rerum capitularium ratio
rium fecreto juramentum , ficut quivis prabenfuo tempore, & quoties quclita fuerit , comdatus prsftarc, idque pro negotiorum exigentia
modius reddatur, prreipit eadem fynodus , ut c <,
inviolabiliter obfervare , debeat.
C porter alios libros capitulo pro tempore neccffarios , certus aliquis , ( ao annotandum commifliones, legationes, dcputationelque omnes,
S ΠΙ.
ab eodem capitulo faâas ) liber habeatur, qui
Qui non folum aftos omnes capitulares, fed
fccretario cuftodicndus , una cum reliquis ferietiam, quacumque ad capitulum fpeâantia inptnris, dcaâir per inventarium contignetur, ut
ftrumenta concedat, otnnefque ejoidem capituli
illum , & illa quoties rcquilitus fuerit, exhi­
nomine mittendas litcias , line ulla prater aflibeat .
Î;natum illi falarium mcrccde , componat , 3c
cribat >

** STATUTORUM.

S IV.
Omnibus item calculis, ac partitionibus a ca­
pitulo per calculatores ad id deputatos, quandocutnque faciendis interveniat : lllofque & illas D
(ub capfa capitularis ptsdiâ* cuftodia reponen­
dos , ac leponendas regiftret, & quacumque ncceflana tranfumpta ex illis accipiat .

PARS TERTIA.
Cap. I. Dt iit ,
httt

fxa rrJJittiun Jttimttifiti/lrtttrri tfrre
tltictt .

S·

f V.

I.

UPIENS alias fummopere h«c fataâa fynodus felici reddituum ecclcliaftico- c»«f«a.
rnm adminiftrationi , utilitati , tc incremento .-T.*·profpicere , tc laudabilem Hifpanicarum cede££
harum conluetudincm cathcdralibus hujus pro. ea.j.u.u
vincia ecclefiis , in hoc potillimum lequendam f ( Xmu
proponere ; unde ftatuit , tc mandat, ut duo
pratbendat ii, ( dignitas videlicet , tc canoni- k f, u,
SVt
E eus , ) vel alii duo capitulares , huic minifterio aptiores a capitulo, affignata congrua juxQuemlibet quoque aâum pro capituli parte
ta reddituum quantitatem mercede , deputen­
quibuCcumque perwnis laetificandum , idem ipfe
tur : qui una cum eo , quem prelatus nego­
not i ficeti Ia fccua fecerit , ejuidem capituli ar­
tiis quidem idoneum , fc in promovendis red­
bitrio imponenda mulâa fubjaceat.
ditibus exercitatum ad id nominaverit , déci­
males hujus archiepilcopatm, tc provincia red­
ditus annis lingulis auâionentur ; ita ut ad­
S VII.
mittendis auâionum fponfionibus, ac deliberan­
Si capituli 1ertetanus, reddituum quoque dedis eorumdem reddituum locationibus inter­
cimalium notarius cxiftat, quidquid «■ cotumfint , ncceflariafquc ac fuflicientes cautiones
dem reddituum libre , ad menfam capitulaiem
recipiant .
pertinere renerent, extrahat ; evaâoeumque ,

Omnia inioper', A lingula , five a capitulo,
five a fabric* , bofpitaHfve adminiftratoribus
deliberata, qua ad oeconomum dirigentur , pe­
cuniarum mandata faciat , dc in eildem aâibua
capitularibus limilitcr referat , ut debita illo­
rum ratio habeatur .

C

tam h hnâibni, quam ia pecuniis reddituum

$. II.

1117
4jnro
Onurn

L

Statütoaum Pams

Cap.

Π. 111. IV. &c.

in8___

Îiatronatus, fcpulturisdcc. ftatuta, de ordinata amiSO
unt, pro quorum complemento, is, cui chori citniSTt
tabulam qualibet hebdomada ordinare incum- >>**.
bit, anniverfaria, dr mifiarum officia huiufmodi , per capituli fecretarium quoties celebrati
debent, referenda, in eadem tabula notare te­
neatur , quatenus omnes incumbentia libi mu­
nera nofcant, dc exequantur.

$ Π.

if·*·

Eide· elite· capitulo hue ipfa fynodus inijmgit, ut virsM aliquot de) i tat , qui ecclefi·
fundos, prsadia-, domos, reddnus, dr quacum­
que alia bona ftabilia quotannis vifitet , illorumque omnium ftatum > difpofitiooem, diferimen , ft indigentiam eidem capitulo fideliter
exponant . Quibus eadem fynodus confcien·
riam graviter onerat , nifi quibufvis amor· ,
odio , ac humano luero poftpofitis , ecclefi·
utilitati, ac debito fua vifitationis muneri re·
fponderint.

Cap. V. D* fcriftvii Ktltft , σ' ta­

nte nfttiia .
S

t

Halatorum , capitulorumque curas incum­
bit , univerfa ecclefia bona , illorumqoe
tura, feripturas, dc ioftrumeata fer vare i Ideo
i*c Mexicana fynodus omnibus capitulis in5 L
jungit, Bc mandat, ut ca in feripturarum fub
inventario exprimendarum cuftodia , dc aichiT autem ecclefiafticorum bonorum fecuvii, a quo nibd fine pralati licentia extraha­
ritati, Sc indemnitati confulat hae fan·
deputatione
, de daufura obfervent , dc
comM-a'î.
Mexicans fynodus, ordinat , Bc tur,
mandat
,
exequantur , qu· eadem fynodo ordinante in
' ut oeconomi a prrlato > Br capitulo nominan­
titulo dc rebus ecclefi· confervendis, vcl non
di lint, in Chriftiana religione , Br confcicnalienandis, fub pernis in eis contentis, decre­
tiz reftitudinc laudabiles, legales, finceri, 8r
ta reperiuntur · Quando autem pnriatus , dc
communiter approbati; nec prius admittantur,
capitulum , quibus in hoc confcientia onera- *
quam idoneas , attenta bonorum eis confifir, aliquorum hujufmodi bonorum alienatio­
guandorum quantitate, cautiones przftiterint,
nem , in evidentem fabric· utilitatem cedere
ac una cum ndeijufloribus hujufmodi fe in cisjudicaverint ; tunc nifi cetera omnia neceflajuslibct anni fine, fi praferiptum folntionum,
ria, & requifica , camper jus commune, quam
reddituumque, ac fundorum tempus , id perper apoftolicas literas difpofita , tc ordinata ,
milerit , vel ad iummum fecundo anno perprecenerinf, nihil innovetur. Si quid vero ali­
aâo i dum tamen interim ipforum oeconomia
ter faâutn fuerit, nullitatis vir io fubjaceat.
durat , integram de difpenfatis rationem > A:
fatisfaâioncm reddituros, fub obligatione pro.
Cap. VI. De caaielii i· iit farificafieaic keatd
inifcrint.
/

P

Cap. II. Dt zisaemM.

U

··
T'

Maria JifirikaeaMi.
Cap. III. De fakeiea knit ■

S I.
S I.

N candelarum diftribntionem die purifica- Ca«. Mil.
tiunis beat· Mari* facienda, prohibet cai, iixotii
Uia (labilium bonorum permanentia fredem fynodus vanos , ac iupetfiuos cereorum
‘omr*· «·
quenti, Br opportuna vifitatione maxime
fumptus, in pofterum fieri . Proripiens nihilo71
indiget, cx hujus Mexican* fynodi decreto or­
minus honeftam cera quantitatem prolato, ca- *>·■*‘«ca­
dinatur, atque pracipitur , ut deinceps fabri­
ca oeconomus lufficicntem exigendorum , exa- D pitularibus, Bc omnibus ecclefia miniftris , atque fervientibus neceflariam provideri, eam-mus.
âorumque bonorum , Bc expenfarnm rationem
que ipfius ecdefia thefaurario , cui fimul cum
petenti capitulo reddat . Domus quoque ac
prcfiucnte ejafdcm cer· partitio incumbit ,
fundi ejuidem fabrica diligenter infpiciantnr ,
configoari : Omnes quoque folenni ejuidem feac dc illarum, illorumqoe augmento, dc con.
ftivitatis procelfioni interventuros , quibus in
ditionum in eorumdem locationibus appofitahoc confcjcotiam onerat, hortatur iu domino,
rum impletione , ccnfuum quoque Br emphyut finguli cereis accenfis cum devotionis fervo­
t.b , iw <u teufium duratione : de ipfius denique fabrica
«s,, «o. utilitate, dr proventu perquiratur, ic qmscumre, Bc Ipirituselevatione, quz, dr iplocnmftatum, dt illum aâum deceat, procedant.
k ‘ > ·■ que fuper pram illis feriptura, aâa, Bc inftru­
menta fuerint , apud archivinm , eadem ftaCap. VIL De refit,
·[· ,et
ruente fynodo, deputandum , fub numero, dc
ttaftri.
fpecificatione reponantur.

I

Cap. IV. De aaanerfariu V nettaeeaeert··

titaikti.

S I
t>.* >i<. a. T T T defunftorum legata , commemorationes
■«u, «a.
videlicet, dr anniverfaria , ultimarumque
1 1
voluntatum difpofitiones in catbedralibssa ee­
defiis fundata, dr in futurum fundanda debi­
tam esecutionem, dr confcrvatiooem habeant i
L-s i.tic,, hoc fynodus in pramifhs omnibus , dc eorum
’ *··
fingulis illa fervare , it execution! mandare
conliituit , qu· eadem decernente fynodo in
titai· de tclUmcntia » inftitutioaibus , jure

E
Uamvis pnamiiCo ereâioois forma cathedra- r, <mc<mu
Jium hujus archicpifcopatus , Bc provincia ‘*“■‘•11·
erclefiarum , capitularibus , qut preter quoti­
dianas diftribotiones , nullas omnino fruâus
habent > aliquod pro requie tempus non affignet ; A’ fanâa fvnodus Tridcntina dum qui*· '*'
bufvis cedefiarum hujufmodi przbeodatis ultra Mna
tres menfes · ab cifdem eedefiis quolibet anno «»*«·
abefie prohibet, earum cedefiarum eooftitutiones , qu· longius fervitu tempus requirunt , t>-i- m tt
intaâas relinquat : Hoc tamen fandum proviacialc concilium human· infirmitati aliquo,

Q

IX

«ιιρ

Conchium MexicaNum.

n™

*»uDinuu.

Ι11β

ANNO ut par eft , indulgentia prafidio fubvenirc vo­ A in eadem ccclcfia promoveatur, ( ut pai eft ) anno
requit integre gaudeat.
CHlun
CH M STI ient . quo iuavior , atque ferveatior divinorum
'
D«i.
officiorum celebratio fiat ; finguli· omnium ca'»·»■
VI4« (lifo thedralium eceletiarum hujus provincia prxben$. I V.
<>«· J·.
datis ieptuaginta dicram requiem quolibet an­
no concedit *, quemadmoduin in titulo de cle­
Infuper eadem Mexican· Lnodus declarando
rici· non refidentibua , inviolabiliter obfervanfubjungit i. uc ad matutinum prxeipuarum feftida fanâione decrevit . Ad decidendum vero
vitatum fuperi·· expreflarum , nedum prwter
quafcumque fuper hujus decreti, & conccffioni·
adventus , quadrageltma , ac tertia· cujuique
mentis dominicas prabendati omnes interefle
ulu dubitatione· pro tempore occurrente·, qux
judici· minifterio indiguerint, idem provincia­
teneantur . Qui veio nili cx vera xgritudinis
le concilium plenam cuilibet in 'fua diacefi
impedimento defuerit , porter illius hora di' ftributionem , (cx etiam dierum ftatim in qua­
praelato facultatem , dt auftoritatem tribuit ;
dranti annotandorum emolumentis irremiffibiliut attenti· tempori·, perfonarum, negotiorum­
que circumftantiii , Sc habita tenuitati· reddi­
Ter mulftetur . Ita ut qui hanc panam quo-uHfiiyrt
tuum , ac debits divini· officiis frequentia , B vis modo remiferit , eimdem emolumentorum >*· ι·■“·<·
ratione qua Dei ac domini noftri obfequio ,
quantitatem fahricx , ipfo jure > abfqne ulla
divinique ctiltus augmento potillimum conve­
alia declaratione in conkicntia rcllituerc de­
nire judicaverit, ca deliberet , ordinet, atque
beat , juxta alia· tadtam ab hac fanda fynodo
Îuovideat , prout paftorali ejus prudentis , 8c
difpofitionem.
olicitudini, idem concilium committit, & con­
ficientia lelinquit.
Cap. VIII. D/ iii f*4 mitti/, f»i

refait »/itar .

5

HS· I.

Declarat tamen eadem Mericana fynodus ne­
minem prxmiffi decreti ,
indulti vigore , a
fua ecclclia abdic poffe , in aliquoei infiafcrjptis diebus, qui funt.

Arioni confcntaaeum eft , ut proprix vo­
luptatis , quietifque coiporer oblitis, ma­
jus lucrum refpondcat, quam cis , qui recrea­
tioni vacant : Idcirco hrc landa fynodus McC ricana plurium dubitationum , abfurdorirmque
TRES PRIORES PASCHALES DIES
NATIVITATIS
)
caufa· fuccidcre cupiens, deccinit, A- mandat,
RESURRECTIONIS. ) DOMINI.
ut quandiu aliquis prabendatus pizdicta requie
PENTECOSTES.
)
«fus fuerit, sntereffentiis , obventionibus, fu­
neribus, anniverfariis, & manualibus, qux non
CIRCUMCISIO
)
nili vere &r corporaliter prxfcntibus, 8t re fiden­
EPIPHANIA
) D Ο Μ I NI.
tibus dentur , ablcutiumque mulâis careat .
ASCENSIO.
)
Itaque dum in quadranti lignum hoc R. re­
quiem denotans habuerit , przbcndx fux acer­
CONCEPTIO
)
vo , feu grofla dunitaaaj nuatur . Ut autem
NATIVITAS
)
quiique capitularis certum remanentium fibi de
ANNUN TIATIO
) B. MARI E.
hujuimodi requie dierum numerum facile toPU1UH C ATI O
)
neat, cx ejufdem fynodi mandato pundvor in
ASSUMPTIO.
)
3uadiintis margine, quos quiique dc hujufmoi requie dies perceperit, adnotare teneatur.
iicthmI SANCHSSIMÆ TRINITATIS . D
CORPORIS CHRISTI.
Cap. IX. Dt iit, f «4 /arreri psf/aar frahinUti,

R

f»i 4 fralat» tttafttnar.
FERIA QUARTA , QUINTA , SEXTA ,
SABBATUM majoris hebdomada ■
(S.IOSEPHI.
( S.J O A N NI S <B A P 1 1 ST Æ.
( SS. PETRI ,fc PAULI.
( OMNIUM SANCTORUM.
FESTUM ( COMMEMORA T1O Df.
(
FUNCTORUM ufque ad
I
finem miffx.
( PATRONI generali·.
( PATRONI titulatis ecclefiz

Omnes item dominica adventus , &.· cujulvis mentis tertix, quandiu lanctilliinz cuchariftrx proceflio duraverit : omnes item dies quadrageiime.
J. I I I.
Similiter hrc fynodus neminem feptuaginta

hoium dierum de requie , nili pro rata tempo­
ris , euo eidem ecclelix infervierit , gaudere
polle declarat . Si quis vero dum aâuall unius
prxbcndx refidentix integre lalcrvit, ad aliata

5· i·
Um quilibet pralatus duos przbendatos m tncara<«
cura fux paltoralis fublidium deligere, JCisf
occupare pontificio jure poflit ; hac Mcricana
declarante fynodo fiatuitur, &- ord matur, duos naa „i4n·
capitulare· hujufmodi a ptxlato ad ctlcâum '‘b“· ■
■rxdiiftum nominandos , annuis luaium pix(
oendarum emolumentis ( przterqqam obventio­
nibus, & manualibus , qux nod nifi vere , βι
realiter afliftentibiis, ut prxfcrtur, dantur) in­
tegre gaudere polle . ha ut in celebrionbus fc- .
it
Π
r rr
i
.
Cent. TiU.
Invitatibus przmilhs , ad matutinum, &' alias oir,,, .
horas, nifi tunc juito attualis occupationis im- ·« irt..,·.
pcdinic-ntocaruennt , fuper quocoium conicicntia onetatur, tnte clle non debeant.

C

s. II.
Quicumque prxtcrca ptxbendati , qui prziato alicubi extra fuam eccleliam ponrificaliter celebranti miniftravcrint , v. i quos idem
pixlatus a chori ingreflu , vel ab eodem ehoro , etiam ante miffs, vel alterius hors finem

ad

Mlt

nil

Statutoiom Pau IV. Cap. I. fee.

mt

•falNo"
f* vocaverit, perinde ac G vere, k réaliser A ro fuerint , dierum quatuor emolumentis mulQttun divini· intereflent , univerfa emolumenta U.
fletur.
CHAlSTi
tjl> crentur. Qui etiam iploprulato mandante con­
•s·».
cionem in eadem cathedrali ecdelia habiturus
S- IU.
fuerit, tribus ante concionem diebus. Si tamen
Capellini quoque , te acolyti quoties mmi- tI ,··«,.
in illis ad miflam.aec veipeias interfuerit , co- 1
rumdem trium dierum obventionibus , 3c ma­
t.fta egritudine ptupeditl fuerint , fimili ab- η,<ρ,ι«·κ.
lent ia beneficio gaudeant . Verum quia laept
nualibus , ficut alit vete prefentes , gaudeat ·,
numero pluses illorum bene valentes fe rg><>- ·><Γ
Si autem alibi fine exprefla ipfius pralati juffione verbum Dei predicate voluerit , nullis
tare affirmant, ut otio vacent i ideo pruteufas
hujufmodi intereffentiis fed concedis pro requit
ipforum rgritudines, eoium maxime , qui Gne
diebus, fi quos habuerit, fiuatur.
patenti caufa frequenter abfunt , videndi , tc
examinandi cura pwcipua pundatoti incumbat.

J. 111.
Ne autem cuiquam egrediendi chorum fi- B
mulata futtragetur occa fio , fed omnes coram
Deo in Gnaritate cordis ambulate ftudeant i
Hec fanda fynodus illorum , qui per frau­
dem aliquid lucrati fuerint , confcicntias ad
illud ipium reftituendum ipfo jure teneri, de­
clarat .

"«STATUTORÜM
PARS QUARTA.
C#p. I. De patitur fruteucUric tgntttiuiiet
twceffe .
5· i·

Cap. II. Dc patitur , prodradasfr verre dv<r«r<w tecKtfJt

s. I.

Uotiefcumque capitularis, qui requiem ac­
cepit , extra civitatem profedus fuerit ,
ibique in verum, atque patentem morbum ,.qut
fide digna judicis , vel Sacerdotis , vel notarif
atteftationc, addita juramenti folcntjitate pro­
betur , inciderit > requie interim minime cons­
putata , ogrotantium jure fntatur . Si tamen
inde progrediatur ulterius, ceflantc hujufmodi
ogrotantium favore , prnmifla requie itetum
gaudeat: qui nihilominus ad civitatem rediens,
’it ipfum vere ugrotare conftiterit , idem fttiC sur > ut prnfertut , habeat . Si vero de ipfius
ugntudine non latis conftitcsit , primo didam
requiem recipiat^

Q

E· loahn. T) Rebendatos adverfa valetudine laborantes
1 tavore per facros canones, concedo · proieS- M.
qu' volens huc fanda fynodus ; decernit , ic
Infuper ordinatur , tc ftatuitur , ut qui eo­
■«><* r»ü3«n- mandat , ut quoties aliquis ecdcfiarum hujus
dem rgsotantium beneficio , quod fetieur dici
i.t>u. ia<. archiepifcopatus , dc provincia prrbendatus
folct, extra civitatem gaudere voluerit, illud in
egrotaverit , ad chorum venue non teneatur.
capitulo per fe , vel per alium petere debeat .
Et nihilominus umverlis prubend* fua em»,
non , ut a fulftagiorum eventu .pendeat ; fed
tumentis, tc obventionibus, anniverfariis , tt
ut illius abfentia omnibus innotefeat . Quod
manualibus, qua non nili ab adualner afliftcntamen-nemini extra epilcvpatum morari volen­
tibus percipiuntur, peiinde , ac Ii divinis offi­
ti, mfi ille ialutiferum balneum , feu calido ,
ciis intereffet, gaudeat . Et quia leviffima <t
frigideve tcgionis temperiem de duorum medicaufa plurcs dum rede valent, acritudinem fimulant, ut hoc pratextu choro feSubtrahant , D corum id expedne jurantium confilio , fe adire
velle jnravciit , nec fine pruuiiffis limitationiquotquot hujufmodi fuerint, hacJiaaAa fyno­
bus concedatur.
dus, tt propria confident ia onus, tc ferutantis
renes , tc corda Dei judicium attendere comατ, κ,,,ι. monet t ut omni prorfus cavillatione poftpo
$. 111.
■·' ’»kuna fita, ad interveniendum choro , ibique neipe«,*”
tua· Deo pro tor in nos collatis bonis laudes
Ut autem quoad fieri poflit, dubia ceflcnt,
i« i.ii . < perfolvendum , fie ipfios excitent : tc quueumeadem lynodo providente declaratui, ut fi quis
< ■1
que fimulata agritudinis caufa bona percepecapitulatis perfonaliter In choio, vel alibi exinnt, tamquam mala fide, & contra Del legem
ftens libi pro vçfpcrtino tempore , vel fequenti
die hoc lignum feritur apponi a pundaioic pe­
paita reftituant.
tierit , illud non obtineat: quod fi obtinuerit,
totidem dierum , aut horarum ,-qutOm tale pa­
5. II.
titur habuerit, emolumentis mandato pratlidentn muldetur . Si tamen aliquis ccck-fic aduau .loib.r,
Quoties autem quis ab agtitudine ut priftic ...rub... nam Deo juvante falutem rcjjatutu. fuctit ; £ liter praiens adverlo aliquo accidenti . v.l in­
dubitato morbo correptus fuerit , idque pan­
ib, w<> cuin ptimum domo fua ederit, nçn nifi fuperdator infinuavetit , ejufdem ftuitur figno tu
< " ""“n. pellicio indutus reda via ad eccleGam , eiufquadranti valida notetur.
5 loaiMia que chotum debitas pro receptis viribus eidem
c ji. Domiao gratias aftarus tendat. Sed fi tunc tem­
poris ab horis canonicis vacetqr , aliquos pruCap· III. De üi , yarn corn prakadurb ujrsrau/
fati fui adventus teftes adhibeat , chorumque
riiut , i» aurtii fericule lu/bniii
‘cum voluerit escat. Quod G quis , ut prefer' titr convalefcens alio peius quam ad eccleliam
fe contulerit ; pVnter omnes notarum , quibus
■gricudinb titulo defuerit , diftributiones ,
I quidem fatis conftat gravibus morbis ho- X.
totidem alie emolumenta amittat , ita ut fi
mines , ut plutimum ad intcsitum duct ,
duobus «gritudinis caufa diebus abfens a eho-

S

iO

*

\

Ui.h>

“tt?’

Coteitio

μ

1 dfXlCANUM.

”*“'*·

1134

anno”
io coque rigidiflimo conflWu vires humanas de- Λ
Cap-VI. Dt rampaaarum fai/tthat irfaaclt
CHMH1
ÇBtisTI bilitari, it mcmouam deficere, adeo ut iclafralaf» ftiitalt.
«»··
>1·*
borantes , ad recolendum mente Deum , icqrie
ab sterna mortis faucibus eripiendum aliorum
prodentium hominum pnthdio , ac minitterio
S- I.
msirme indigeant ; ea propter ilatuit, ac prpT deferenda pnslato reverentia in omni
cipit hrc fancta Γχnodus , ut quovis c»pi-ulari
bus rcfplendeat, cidemque morienti nihil c«!h mc
lethahter sgrorance, duo bénéficiât! ad id rus·
deoiti honoris deficiat ; eadem deceroentc fy- ray.ili. a,
f;ii idonei a capitulo deputentur , qui capitunodo ftatuitur, Arordinatur, ut quoties prela- ^ζ''*"ϊΛ·
arem prçdiâum , ejuidem capituli nomine vi*
tam obiic contigerit, ftatim Campana majorfe- 4,
litent , ac cum in corporalibus fraterna fol'cixagefies admodum paulatim pulfetut , omnes bu>,k(utedine idjuvent , tum eccleliafticis quam pri­
deinde msjoics , minorefque campans funebri 4*u>·
mum facramentis reficient , prout probum de­
fonitu ter lolenniflime tiniant : luncque parocet Chriftianum: quibufeumque anima luv de­
chiz, monafteria , eremitoria , ac hofpitalia fibuit pie condico tcftamento fatrsfaccic fsri.rnt :
eidem quoque fandum catremç unâi.iuisolemn B mtli campanarum pulfatione , ac folcnnitate
leipondeant. Idque per totum novendium quo­
tempore , quo illrra ab eo cognoicat.i , con­
tidie, femcl quidem poft meridiem , ac iterum
ferri in primis curent ; ipfumque ambo timui ,
poft iobs occaium , ncuaon tempore funeris ,
vcl alternatim finguli, prout ejus neccilrviex­
Ipjrio dnn'di* hor.e ditante limilitcr faciant-,
pedire viderint , ufque ad ultimum vitç haliquatenus iicqucns omnibus precandi Deum
tum diligentiflime comitentur . Pris denique
recordatio fubeat , ut & defunflo praelito ,
ca (atra potiflimum pagina veibir , &- exhor­
r rei nam felicitatem , Λ- convenientem fantationibus , fandiique in ordinario defeript is
fto ejus obiequio fucccHoicm populo conce­
precationibus , terribili hujufmodi mortis ar­
ticulo , contra communis hoftis iufidias , ncdat ,
ccflatiis , & opportunis ad bene in domino
moriendum corroborent t It fuariter cthor5- II.
tentur.
/
Similiter quoties aliquem eipitularcm obire
contigerit , ii dignitas fuerit , quat'ragrs ; fi
Cap- IV. j^paesad· agntMUi frtUt* tttltfitfiut
canonicus terdecies ; Ii integer, vicies; li vero i« c»"Su.
[taiWKi fiat atùuftrtala. C
dimidius portionarms decies: primo diita cim- bllf c 'l'
pina major etiam paulanm pulletur , ftatim5· L
que ac funeris, K erequurum tempore reliqu»
omnes campane funebri lomtu lolennitcr qua­
n> üMjn, "pRÆ CIPIT etiam , 8t mandat bçc finM'iF‘'·’■ X a* fynodus, ut piçlatoegrolanti, aclantiantur .
ÜifTimç cuchariftiç , & unctionis estremç faCap· VII Dt aiil'j frfcUtali fra'ttaat
crsmenta petenti , capituli ptçlidens pluviali
tlifaaflam .
aureo ornatus , prçbcndatis omnibus , nemine
excepto, una cum parochis , capellanis, & ec­
clefi Ç miniftris , reliquifquc facerdotibus , qui
S- I.
congregari poflint , iupcrpclliciis indutis proU M prelatus diem claulerit extremum pon- q,, ,p)H,c.
ccfllonu ordine comjtantibus, cruce quoque cum
tificali ornatu veftibus violacei coluiisjux- <· “»π· <<
luminaribus ditioribus praecedente, eamdem fanta dignitatis ejus exigentiam induatur ; tc fic ‘°’* "jb
âiflîmam euchariftiam , qua decet , devotio­
ne , ac reverentia mimftret ; prçbendatifquc
indutus luper aliquem , in amplo cubiculo , ubi a.oi ι,Ψ>.
»
fingulis huic adui deficientibus emolumenta
decentia ad cclcbiandum altaria cfte poilint , s t.
eranftruendum , ac ferieris paramentis fternenUngulorum mcnlium per eos emerita , inter
alios , qui inter i -ierint diftubuenda , detrahi
dum leitum collocetur · Poll hare capirutares
omnes, nemine dempto, inb pcena prrhdcntis
jubeat ■
arbitrio imponenda, fupcrpelliciis, ac fuo tem­
.Cap. V. Orrsmsds praleadan'r agrsraanÀar
pore etiam chori cappis fiipemfbti , una cum
<
cadres fatrtauata atiaifirari
clero ad eum locum lublimi precedente cruce
hiunt.
procedionis ordine arerdant ; ac prxlati , ut
prafertur, defundi animam juxta delcriprum m
ordinario tenorem Deo commendent , tnaque
i- Idefundotum noifturna dicant . Manentibus in­
/QUANDO fanâiŒmç euchariftiç, 8t exterim, ex ejufdem prefidentis ordinatione , com­
ru
tremç unAionis facramenta , alicui prçpetentibus m ecclefia miniftris , qui currentis
fc'iit''7 bendato çgrotanti miniftranda fuerint , per
otheii horas abfque aliquo deferflu recitent .
parochum , fub cujus ille parochia degerit , E Piovifis deinde , atque difpolitis ceteris rebus
funeri ncceflariis , miniftri de more parati, ac
fer ico pluviali ornatum , accenlis cereis , deputandifque a prçfidente miniftris comitantifex prehendat i pluvialibus induti , fceptra ge­
- bus, eidem çgrotanti, cui duo capirulaies lurentes, fimulque omnes monachorum conventus,
perius nominati, in reliquis ncccdariis adlmt,
ac reliquus ordo clericorum a cathedrali eccle­
fia , ubi jui'a pnsviam vocationem congregati
miniftrcntur.
fuerint , ad fupradiiium cadaveris locum ordi­
ne fervato procedant . Ibiquednfto refponforio,
&' oratione, defunâi corpus deicda quidem fa­
cie , ut prafertur, indutum feretro decenter or­
nato imponant ; illudque feniores dignitates ,
ceteriquc 'capitulates , tt monachorum ordines

ANNO

U

C

pfalmus interca

aut alia fecundum manuale

Ro-

mj

Statutojlum Pari IV. Cab,

VIIL &C.

mtf

ANNO Komaaum, vel laudabilem ejus ecclefia canin·- A anima fex , pro quovis vero prebeadato fimiliter vita fundo ties: prolatus autem pro quoCNAMTl tadiaem dicenda decantantes , nique «d eccle•fl j. fiam, ubi iepeliendus fuerit , haescria viciffim^ libet eiujdcm ecclefia capitulari, ea eadem
vita migrante Cea etiam miffas infra novendiem a dic abitus comautandam dicere tenestemp·· Licuerit, Mnae miff» factificium, ad­
turj ic abientes, ut eiidcm fatiafacmot certio­
dita ad edificatiooem «opuli digna funerali con­
ret rtddfttur.
cione peragant . Ac denique corpore fepultur»
tradito, prelati hujufmodi propinquo·, tel fa­
CapOe iajetUt varie, M ftQt UUtii.
mulo·, uique ad eamdem unde caietint domum
fine prévu cruce comitentur.

TkNNo”"
CJOum
«Ps2aTuî*·*’
·, ,ζ. **

SI-

S Π.

I siri ecclefiaftici (qui propter flatus emi- η «μ&ι
nenliam, reliquo populo Chrillianq prro- ·>*<><' ■·'
Item ordinatur , tc ftatuitur , nt pnemilfo
culis habentur ; quique verbis , moribus , Ic e.L'm.i
exequiarum novendio durante , quoliuie, tam
poft miflam , quam poft vefperas minifter plu­ B aAionibus folid» virtutis exemplum preberede- ,«uiu.,<
bent, feipfos, ut par «ft, a vuiis omnibus cos- k ·»·■·"
viali indutus cojam (ubiuni cruce . ac lumina­
rigent, plurimis profcAo ad hoc neccflario con- *** '
ribus , rtfponforium pro eodem defundo dicat s
dit 11 legibos , mandat iique opus boo eff et ,
Ipfo vero exequiarum die decanus, te capitulum
eifdem monachorum conventibus , cum reliquo
Quare hrc fanda Mexicana fynodus inviola­
bili ordinatione decernit, tr mandat , ut quo­
clero intervenientibus, vigiliam cantent,ft mif­
ties aliquos prebendato· jutgari, aut tam vorfs factificium, juxta breviarii Romani formam
bo , quam fatto rixari, quavis ex caufa occur­
habita lirnili fimeta 1 i concione perficiant . Ita
rerit ; cos prelidens arbitrio fuo juxta cujufque
ut in omnibus fe Chrifttanoe, Ac pios , fuoque
culpam muldarc , Ic ad mutuam amicitiam
prslato ejus ecclefiz fponfo vere lubditos offen­
qulm primum reltitucre poflit , qc debeat -,
dant . Atque adeo , qu«cumque alia hic non
Quando quidem tot Ipiritualta, ac temporalia
expteffa , qu» ad hujus funeris , exequiarumque
bona, ex concordi fi a ternit ate , It pace ; tot
decus, & ornamentum , proba , it integra ivero damna, Ar incotnmodt, ex odiis, acdilpforum confcicntia didante, dcliderari judicave­
leniianibus oriuntur. Si quis autem, quod ab­
rint, ipfi diligenter provideant.
iit, pacem, Ar amicitiam tefpuerit ; a prxlato, qui ftatim de hoc certior fiat , tamquam
• patre, efficacioii remedio corrigatur.

S

S I.

$■ II.

Uoties aliqui· pnebendatus ea hac vita
Declarat uiliilominur eadem fanda* fynodus,
migraverit, facerdotalibus,- qua·
ipfe
hi­
non elle fiic intentionis , per hoc decretum ·
·
·
coo.Mii. i. bucnt , aut emerit , vel fi adeo pauper feet it,
cuiquam jus aliquod tollere ; led quivis recon­
<rt ..4<ΪΓ, - M, .. .
■>—ill...
..rl.fi. nr.ui^.-lit
nt ea· emere nequeat , ab ecclefia providendi·
ciliatione, Ar amicitia,interveniente , offienlum ,
to I.
vcftibus induatur : ejufque anima per aliquo·
contra offendentem conqueri , ac litem piofccapitulare·, & clerico·, a prcftdente nominan­
qui in judicio polle, affedu tamen paterno per
dos Deo commendetur . Quibus peraAii , &.·
vifcera mifericordis lici noftri offenfos hujuf­
adveniente funeris hors decanus, & capitulum,
modi hortatur, Λ monet, ut quid ejufdem do- , ge vere caritati·, qu» patiens,
fimulque miniftri de more parati, crucccumlumini _:-:n
miniftros,
minanbus precedente ecclefiam exeant, ac de- D le benigna eft ,, ledatores deceat , ad pulillofundi corpus ad ecclefiam, ubi icpeliri debue­
rum escmplutn , tc cdificationetn attendant t
rit , ederant t dr poll vigili» recitationem , ac
atque adeo, quaslibet libi ipfis illatas injurias,
fi per tempus licuerit , raid» factificium , illud
in ejus , qui pro totius generis humani culpis
fepultur» tradant . Pro quo Gmiliter exequias
fatisfecit , qdique nobis ipfum quotidie offenagere , de miff's facrificia infra dicenda celebra­
dcntibus^lemcntilTime parcit, amorem, tc gra­
re; quacumque demum defundo fratri, adanitiam aliis remittant. Pro quorum, aliorumque
mx ialutem, & corporis honorem ncccflaria
in pramiffi· neceflariorum dilpofitionc , Ic efteopportuna providete teneantur.
du, eadem fynodus prefidenti, & capitulo couIcicntias onerat , ut fublatis omnino diflenfionibui, tc (candilir, qu» ad Dei obfcquium ,
«s II
tc divini cultu· augmentum expedire judicavcCum veto capellanus, vel minifter ecclefircx
unt, provideant .< Idemque prdidens , tam in
capitulo, quam alibi prwbendatos · durioribus
hic vita fimiliter migraverit, comitantibus om­
nibus ejufdem ecclefi» capellanis, atque tniniverbi·, fle manuum motibus, unde pluri et pro­
ftris. cum detaonftratione , qu» ralii ccclcfi» E mi (Es abfurda nafcuntur, abffinrrc jubeat , ac
miniftrum deceat, per parocho· fcpeilatur .
pertinaces, fi opus fuerit , mulâiti faciat.
V* confth.
Hifp r. ' î j

Q

nr/ar, i» fretui, vi) cdkejtu cefit*Urn dite .

S·

I-

ide» catholica dorer, quam fanda , 8r falubrts cogitatio eft pro defundis exorare ,
ut a peccatis lulvintur: unde hec .Mexican·
nodu· decernit , Ar mandat , ut quilibet ejuidem ecdcfi» capitularis pro demortui ptalati

F

Ctnal. Gener»1. Tom. XXX'

s- Iit
Qu* omnia, & fingula, ut pnrfertur , ftatuta hec fanda provincialis Mexican· (mo­
dus, ab omnibus cathedralibus hujusarchiepifcopatus ,
provincur pr»bcndatis oblcrvari ;
iliaque, Ac mulda· in eit contentas, a pr»lify- dentibus, & capitulis debite esrculioni manda­
ti, ·« curimonialc (imihter ordinatum, dc eifdem iUtutis infertum recipi, V eserciuii, pc».

Fff

Q.

îl»7

*X™T

Conchium Camiucin SB.

"“XJfX'*

1X1®

Xnno

ctpit, injungit, * mandat. Io quorum fidem A N. mifla · facra congregation* cardinalium cou. - ,
, », . r ‘ AMMO
CH1IJTI baa literal aAftutium eidem (ynodo patrum
·.·—
·.·
cilia
Tcidcatiao
interpretando fanâitati· lue CHUITI
’♦·<- nominibus munitai figillari fecit. Mcxicijnau­
«aftoritate prspofitoram emendat·, atque apta·ι·ιla fynodaii, decimo tcutimo Kaleodu Novem­
ta, faille j eoramdemquu Astutorum originale
bris . Anno domini miilefimo , quingetuefimo «
apod ipfsm congregationem remanfifle, cum
odUagefimo quinto.
quo hujufmodi ftatuta hoc libra chartar··
LXXIX. quarum prima incipit , SanSa fretin
T. arckitfifiafai Mrtùati.
fmûtitlù in civitati Mtxxaaa , ultima acre {
«■{«rar··* tiffin , tt definit. Ûaffar Jm»Fr. Garcia l/fuft: CutktiuJn/ίι.
Fr. Jaaaaea tfifitfti Μ«Ιη«α<ιβι .
■r» it Stlijit} delctipta tt collate in omnibua
& per omnia concordant, Ια quorum fide* his
D. tfiftafti Tlaxcaltafir.
propria manu fubfcripfimos , tt ab inftafcripto
Fr. Grcjariai cfifitfai ftuttui.
lecretario item fubfcribi, figillumque noftram»
Fr. D. tyw Gallitia tfifiafni.
quo in congregationi· prrrdiâac literis * kriFr. B. tfifitf·! Mltfunt/ii.
pturis obfigaandi· utimur » apponi mandavi­
In teftimonium veritatis , piqmilfi· meo no­ B mus.
mine ûibfcripfi. OtStr Jaaaatt it Saitjit.
Rom· die xxvtt. Oâobrii MDLXXXIX. It*
eft a card. Carafa. Laurentius Friaoliua (acra
Os Antonius tituli SS.Joannis , tt Paoli
congregationis antediâ· fccrctatiu· de man­
presbyter cadiaalit Carafa (ideas facimus «
dato .
A atteftamur , ftatuta fada a revercndiilimo
domino atchicnifcopo Mesicano in fynodo pro­
It tfi fanate* fll 'Uc Ulefir. tari. Ccrafavinciali anno MDLXXXV. celebrata , unaque
cum fynodo pntdiâa ad fanâiffimum dominum
+ Zm«i failli tari. Carafa .

N

•ÂiSÔ-

CHRISTI

BtHurfaiao
CoaciLioaU

Λ- DECRETA SYNODI PROVINCIALIS CAMERACENS1S,*
habitae in oppido
Montis Hannoniz, anno Domini
1

TJST
CHRISTI

mdlxxxvi.

v-p ><π· Praefidentibus illuftriflimis & reverendiffimis in Chrifto patribus & dominis Jeanne Franrifco Bonhomio epifeopo 8t Comite Vcrcellcnfi, Nuncioquc Apoftolico cum poceftate
Legari de latere, ac Ludovico de Berlaynxxic archiepifcopo Duce Camcraccnfi > facri
Rem. Imperii Principe, &c.
£* ditione Gta/dnenfi, tmi xtf»p.
T I T.

I.

C re teneantur .· nec admittantur, hifi prahabiro
Pallorum tuorum de anteaâ* vita catholic·
converiatione teftimonio ·, quod ipfi Paftorcs
Dt fiiti frafrffiaat, tr it bil fU4 ad tjafitat
fiiti inttirititnt tardata. O" caafirdent gratis *. & fi prece aut pretio induâos teftimooium hujafmodi contra veritatem dedifle
vatia* fcrtiacat.
compertum fuerit, Ordinariorum arbitrio gra­
CaruTlf"*Um fides fit verum fymbolum ,
viter pnpiantwr.
quo catholici ab aliisdiftinguunHI. Nulli prsterquam typographis · biblio­
tur, fine qua impoflibile eft placere Deo ; Iaera
polis', tt librariis juratis ullos libros typiscomfynodus provincialis Cameracenfis , in Spiritu
mittere, inferre , aut venales exponere liceat,
fanâo legitime congregata , ab ea principium
fub panis Concilii Tridentini, It primi Pro­
ducens, m nomine lana· tt individu· Trinita­
vincialis CameracaiGs , aliifque arbitrariis . Qui
tis , Patris, tt Filii. tt ejuldem Spiritus fanâi,
etiam in fisa admiflione, praeter fupradiâam fi­
ftatuit ae decernit, ut justa formulam a Pio IV. D dei profeffionem , juramentum prafteot de non
preferiptam , fidei profeflLu*m faciant omnes
invebetfdis libris prohibitis , nec fecreto diftriProfefibrei, Contionatores , Confcflarii , ludibuendis : Be de hoc agatur cum magiftratibus.
magiftri i ac praterea typography, bibliopol·
Nulli vero libri imprimantur , quacumque de
tc qui libros quomodo!ibctdiftrahunt, tam vi­
maceria traâcnt, nifi expreflam habeant appro­
ri , quam mulieres. Item qukomque femcl in
bationem epifcoporum > aut ab cis deputatorum,
hsneum lapfi, adecclefia gremium redeunt, tc
vel alicujus Cenlbti· in Univerfitate Lovanienqui eu uno loco in alium tranfmigranv, nec ad­
fi, aut Duacenfi .
ierunt {efficient teftimonium fisa Mei A coover·
IVfNon permittatur cuivis de populo fibef
lationis a Paftorc loci fu· ultima rcGdenti·»
iacr· fetiptur· lingua v^nacuia contra quar­
antequam ad facram communionem admittan­
tam regulam Indiciis librorum prohibitorum,
tur : nec non quicumque ad facros ordines pro­
nifi de licenti* epifcoporum, aut deputatorum
movebuntur .- idque in manibus Ordinariorum
•b cis.
cojufque loci > vel ab cis deputandorum ; qui E
V. Ut Concilii Tridentini decreto de invo­
hujufmodi profeffioni· attcftationem ad eo idem
catione , veneratione, Reliquiis lanftotnm , tc
Ordinarios tranfmittat.
facris Imaginibus, feff. xxv. latisfiat ; null· inII. Supplicetur Regie Msjeftati , ut idem
folita imagines in ecclefiis ponantur , aut er
mandare velit, de ii» qui ad gerendosmagiftraquarum inlpeâione aliquod offendiculum genotus, aut alia officia publica , tam in urbibus,
rari poflic ; vel qn« veritati facraram icripturaquam in pagis aflumuntur : nempe ut in ipfornm, traditionum, aut hiftoriarum non refpoorntn admimotte diftam fidei profeffionem tacedeant : neque etiam in privatis domibus baba-

“S?*

CONCILIUM

Ca MIRACRNlft.

•at*f i dr multo minus ia publicis proceffioniCKRISTI bu· exponantur piânr» , qu» rcferxnt hmαϊτο­
ί i·*
nu* ludibria. Imagines quoque quibatym in
locis per uccltfias a® hereticit, anutilat» quam­
primum rvpurcntur : It harum onaïui ia viïitatioaibae diligent ratio habeatur.
VI. Ç^noad fandorum Reliquiae, ficnbi bellotum injuria direpta, aut deperdita fuerunt ea·
ia argentea reftaarentar : aut alioquh decentes
capful» fiant, qu» ut minimum pannis ieritis
ornentur. Et ut majori veneratione fint apud
populum eadem fandorum Reliquia , appendantur tabella in fingulis ecclefiis , quibus dedatetur, qua in unaquaque Reliquia judicio
epiicopi approbata adferventur. Et natiores,
ac concioaatores verbi Dei fubinde rcfriccnt memotiam fandorum , quorum Reliquia ia iis
templis habentur It coluntur. Cumque populo
pietatis caufa iolemnitcr oftenduntur , lumina­
ris aliqua acceitdantur. Ne temere tamen om­
nium oculis exponantur : nec es loculis ieu caplulis per alium quam epifeopum, aut ab eodem
poteflatem in icriptis habentem, educantur.
VII. Signa, vel imagines, annutive, oratio­
nes ieripte. vel [ ut vocant ] brevia charaderibus aut nominibus incognitis imprefla , nc ad
alicujus morbi hominis, jumentive curationem
adhibeantur ; ne etiam ligator» matrimonii adum impedientes, diave veneficia, vel falcinatioiies (uperftitiofa oblervationc fiant , aut diffolvantur : nec vulnera aut plag» ulle fupetttitiofo adhibito lignorum , verborum, aut pre­
cum numero , linteolis, vel alia , qu» a me­
dicis comprobata non fit , ratione curentur .
Denique quicumque hujufmodi vel aliis fu per­
it itionibus , demonum invocationibus , impli­
citis vel explicitis padis cum iifdem ufi fue­
rint ; quive artem Allrologicam judiciariam , a
fsndiffimo domino noftro Sisto V. fpecialiconftttutione damnatam exercuerint ; excommunica­
tionem incurrant : It pcc pallores in fuis con­
cionibus publice excommunicati denuncicntur,
8t aliis panis a jure impolitis fiibjaccant.
VIII. Inhcrendo conftitutioni felicis recorda­
tionis Leonis X. contra blafphemos edit» in
concilio generali Lateranenfi , feffione ix. a
Pio V. innovat», panas in i pia contentas exafte obfervari mandat hec fynodus : prccipitque
Palloribus , ut tape in fuis concionibus decla­
rent fuis parochianis gravitatem hujus detidi :
eofdemque hortentur ad fupplicandum epifeopis pro eredione foda litatum Nominis Det, ad
eumdem finem
juxta conftitutionem felicis
recordat. CregoriiXIII· his decretis annexam .
immo

T I T.

“Sm"·

IÏJO

A ■» aut eloquenti» caufa , difficiles atque ina- ^»»0
nes qusftiones moveant i unde fui ipfius potius CU1STI
uuamJESU Chrifti predicatores efle videantur: ijla.
led pnteipue in articulis fidei , oratione Domi­
nica, & lalutatione Angelica, decem praceptis
decalogi , dc quinque prssctptis ecclefi» , nec
non ieptem facrameotis, ac evangetiis dr epiftolii diei breviter dr dilucide caplkandis verfentur .
IL Vitia quoque reprehendant ; fed ita ut pec­
catorum , nc» hominum , odio id eos facere,
omnino intelligant : ac proinde nominarim ne­
minem arguant : ne etiam in alios pradicatorea ejufdem aut alterius ordinis invehantur, aut
cos reprehendant.
B
III. Indulgentiae novas populo ne annun­
tient fine decreto cpifccgri : fimiliter neminem
extraneum paupertatis nomine ex fuggeftu com­
mendent ; nifi teflimonium feripto ab ordinatio
attulerit.
IV. Potiffimum autem hoc provideant, ut
uod verbo adificant , id vita It moribus non
cftmant ; ne cum aliis ptndicaverint , ipfi re­
probi efficiantur.
V. Qui in fupradidis peccaverint, etiam Re­
gulares dcexempti, non obflasiteipforumexem­
ptione, juxta decretum Cooeilii Tridentini ab
epifeopis puniantur.
VI. Decani Chriftianitatis referant epifeopis,
aut eorum vicariis , fi quos deprehenderint pa­
C llores, vel ob imperitiam, vel ob negligcntiam
a przdlcatione verbi Dei abftinentes : & longe
•»g is, fi quos invenerint, qui fuis predicatiombus magis definiant, quam edificent.
VII. Dum babecur concio, in ca ecclefia nec
folemnes nec privata Millie celebrentur : fed
nec per ipfam ecdefiam quilquam pauper per­
mittatur mendicare : nec hora canonicf decan­
tentur : nec cantores , vicarii , aut canonici,
eas incipere audeant ante concionem finitam ·
Quod fi concionator prolicior sequo fuerit, modefle per aliquem moneatur : ndn autem hoc
prstexcu in fua concione turbetur.
VIII. Clerici, cantores, capellani , tt cano­
nici concionibus frequenter interfiat : ut ipfoD rum exemplo laici ad Dei verbum frequentius
audiendam incitentur.
IX. Eadem hora qua concionem habebit epifcopus , nullibi in toto oppido alia concio ha­
beatur .
X. Denique hortatur fynodus cnocjonatores,
five paftores lint, five alii , qui plures in ea­
dem urbe degunt , ut conveniant inter le ali­
quoties, deque traâandismateriis, abnfibufque
arguendis confentiant ·

3

«.
T I T.

III.

Dt Mfria* O’ frtlmtwH -rtrii Dti .

Dt tffitit drVrut.

Cavut I. Quicumque pradicandi aut decendi
facram feripturam munere fungentur , ( quod *·
Carur I. Ubi catbedrales ecclefi» Ramant
justa Tridcntini Concilii decreta nullis etiam
officii ulum fufeeperunt , eumdem reliqma om­
Regularibus in ecclefiis non fuorum ordinum
nes totius diacehs patochialei ecclefi», una cum
ablquc epifeopi licentia facere licet: ) eam in­
ritu
cerimoniis , tam in Miflf celebratione,
terpretentur eo fenfu , quem Catholica It fan­
quam reliquo divino' officio fequantur . Ncc
dorum Patrum confenciens audoritas compro­
non fimiliter omnes bénéficiait in cifdem eccle­
bavit . Ne hiftotias ex apocryphis feriptoribus
fiis relidentes ia fuis horis canonicis privatim
populo narrent : neve pallim h»reticorum opi­
legendis obfervenf. Ubi vero cathédrales eccleniones te argumenta apud imperitam multitu­
fif fuum antiquum ufum retinent , idem quodinem referant. Qaod fi quandoque neceffitaa
Sue per totam diocefim , quoad didas paropoftulabit , ut eorum falfa dogmata confuter»,
1 ia les, earumque beneficiates ferretur. Deputut-, id non longa dilputatione, fed gravi dr fotentque quamprimum epifeopi cum fuis capitu­
lida redargutione faciant: ne oftcntaodn dodrilis vuos aliquos, in oflicio divino ac cerimoniis
Csmtf. (sacral. Tom-XXXIV.
F f f x
ad

up

T?

Concilium Ct

MILACINSI.

anno
AN'NO id illud pertinentibus exercitatos; qui in primis <A ufque ad feftum Remigii, circa horam o&avam
a fefto~vero Remigii uique ad Palcha circa ho- CHLlSTp
Christi cerimonia· ipfas ictipto mandcat; ac etiam di
ram nonam , ut obvietur querelis multorum ,
ss«a.
• ••a.
flotum veterum ufuum repurgationi, &.* novz edi­
tioni incumbant: quibus peraâia non liceat di­
uniformiter tc exafle per totam provinciam, qua­
flu parochialibus , A- in eifdem beneficial n
cumque in contrarium allegatione non obftante ,
hzc fynodus mandat oblervari, fub pana' wnetiam privatius, uti also ufu, quatn ecclcCzcaftoais a divinis, ipfis parochis contravenient ibas
thcdralis.
infligenda, nifi forte fuperveniente contionato­
II. Quoad coliegiatas vero, quz nondum re­
re horam fervare nequeant.
ceperunt ulum Romanum , luos quamprimum ufus repurgent ; repurgatolquc depalatis cpifcoporum exhibeant approbandos tc confirmandos- alio­
T 1 T
IV.
qui infra fex mcnlcs a publicatione ufuscathedraDc Jierem ftfttrem celte, CT /quant
lis ecclc (iz repurgati, eumdem omniexcufationc
CAP. I. Ad tollendos abufus , quibus in hunc
poftpofita amplefli teneantur . Et nihilomimu
ufque diem przcedentium. conciliorum decreta
ram cathédrales, quam alizccclcli*, etiam Re­
gularium , que jam uium Romanum receperunt, B mederi non potuetunt ; ut videlicet impedirentur
deambulationes, lu fus, fpe&acula ludicra, exer­
hiftorias fandorum fuorum etiam repurgare , Be
ad iplurn Romanum ufum accommodare, atque
citia fagittarioium , bdiftariorum , bombardaapprobari curare debeant.
noiiim, gladiatorum
fimilium ; pifcationes,
III. Pallores quoque, & alii przdicatores ver ·
& potationes, aliaque profana opera, Domini­
bi Dei , in evangelii vcl epiftolz explicatione,
cis, tc aliis feftis diebus , tempore divini offi­
icquantur ufum cathedralis ecclefi*.
cii , maxime vefperarum ,
concionis ; decer­
IV. Omnia quz ad fanfliflimum Miflie iacri­
nit facra fynodus, ut in finguli· ecclefiis paroficium celebrandum pertinent, munditia & pu­
chialibus lingulatum urbium totius ptovincir
ritate commendentur: idcoque graviter punian­
vefperz canantur eadem hora , tc femper poft
tur , quicumque facerdotes corporalibus, punfiprandium extra Quadragelimam : impetreturqne
catorii», mappis, tc indumentislacris uti loidia Regia niajeftate, aut magiflratibus, cdiflum
dis & laceris , five in vifitationibus , live alias
publicum, quo ante finem earum przdiâa prohi­
reperti fuerint.
beantur; immo exitus e portis uibium hujufmo­
V. Nc alibi, quam in locis Deo dicatis, &
di exercitiorum caufa , tam vefperarum , quam
ab epiicopo vifitatisA defignatis, Miflie facrifi- C Miff* parochialis, & concionis tempore omni­
eium fiat, TridentiniConcilii decretis inhzrenno impediantur.
do omnino prohibet hzc fynodus: nili quis forII. Similiter eidem Rcgiz majeftati fupplieelan fpeciale privilegium Apoftolicum adf hoc ha­
tur proediflocontra aurigas, nautas,Iimilcs,
beat : quo etiam uti nequeat, live fxcularis, li­
nc Dominicis & aliis feftis diebus merces vehere
ve regularis fit , quin prius illud loci Ordina­
poflint: utque ctiam fubhaftationes , quasvulgo
rio, aut ab eo deputatis oftenderit i fub poena
rrrvan, aut pajrmear appellant; A-multo magis
fulpcnfionis ad tres menfes.
mercatus, auâioncs publiez , lufus publici,choVI. Miflas ctiam dqas in die extra cafus jure
icr etiam nuptiales , tc compotationes , diflo
permiflos celebrare nulli facerdoti liceat, nili ad
tempore Miflz tc vefperarum , tub gravi perna
hoc expreflam licentiam ab epifeopo in feriptis
prohibeantur. Nundinz etiam annuz , & forum
rerum venalium hebdomadarium , cum in diem
habeat ; quz nonnifi ea magna neceflitate conce­
feftum incidant, in alium transferantur ab epif­
datur. Qui contraveniflc repertus erit, a divinis
lufpendatur. De cetero autem optaret fynodus,
eopis cumeonfilso magiftratuum. Neque ctiam
fuccurfus quos vocant , per fimplicium benefi­
permittantur agrorum cultus, autmcflls; moli­
torum, codorumcerviliz, lanionum, piftorumciorum unionem, aut alia commodiori ratione ,
qoe operz, nifi ob nutabilem neceflitatem ; cu­
epilcopotum induftria , ubi fieri poterit, in pajus cogaitio ad decanum Chriftianitatis, vel eo
iochiales ecckCas erigi.
ablente , aut nimis procul degente, ad pallo­
VII. Interdicit veto quibuivi· facerdotibus,
ue quidquam in ofbcio Miflz, maxime in cano­
rem loci fpeflabit.
III. Qui autem fint fefli dies, quibus populus
ne , ctiam prztextu piceatis , iatermifeere, aut
ab opere fervili ceilsre debeat ; quz item jejunia
novas cerimonias inducere przfumant : ipfumobfervare teneatur ; fletur coaiuctudini cujufque canonem Iccrcto pronuncient . Neque etiam
que diacefis; qua non minus Regulares ctiam
Milfasliccas, quocumqueprzteitu, (quas peni­
tus abiogat fvnodus, ) celebrate liceat.
exemptos , quam fzculares , obligari lynodus
VIII. Mandat inluper innovando decretum
declarat.
IV. Si feftum Annuntiationis beatz Mari®
fecundum tituli de cultu, cerimoniis, tc officio
Virginis inter Dominicam Palmarum Sc Domini­
divino , didi concilii provincialis Cameraccncam Quafimodo inciderit , feria fecunda poft Dofis ; ut Ii quis temulentia, vel alio notorio crimi­
n icam Qua fi modo etiam a populo fervetur.
ne fcandalum dedciit , tc nihilominus pofttidie
celebraverit ■ aut in officio diaconatus, vel fub- £
T I f. V.
diaconatus celebranti infevirerit ■ officiali aut
promoturi levere calbgandus dcnuncietur . Qui
De fecrceeeetcreec tJmitiftrctime.
• ero alius factrdos id Iciverit, nec denuntiave­
CAP. I. Quo majore animi pietate ac debita
rit , aibirraria potna coirigatur.
IX. Ne peregrini Sc ignoti lacerdotes , five
praparationc (aeramenta fufcipluntur. eomajofrculares , live regulates admittantur ad celci em gratiam conferunt : idcirco przter ca quz iacrofanfla Tridentina fynodus 8r prima provin­
' biandum in ullis ecclefiis, nili oftenfis teftimoniatibus&commendatitiis litteris"fui Ordinarii,
cialis Cameracenfis de lis ftatueiunt , ad tol­
juxta decretum Concilii Tridentini.
lendos ahufus. quos in nonnullis locis, vcl cul­
X. Horam przfcnptatn lingulis parochis per
pa , vcl negligentia hominum, aut injuria tem­
porum , in facramentorum adminiflrationem in­
ftatutum ipfius concilii provincialis ad celebran­
vexit, hçc fynodus decernenda duxit qu* fequundum Miffam patochialcm , nempe a felio Paichc

cvr.

“»*’■

1134

Concilium Cambaacbnsb.

ΑΜΝΟ tur . Ubi parochialis ecclefia magnam annum A venerabile facramcntum infundatur , vel fuper
fui habet extra mtzoia
feu paeto ûbinm) ptfeinam comburatur.
'
.......
CHRISTI populi
ita ut nodum· tempore eju· loci incolü com­
X- Tametfi facra fynodua noa igndeet peftore»
ex fe perato» efle adminiftrare facramenta ouanimode facramcnta adminiftrari non poffint) quambos fata parochiani» , etiam pelle infeâis ; ta­
diu per epifeopo* provifam noa eft > nt difta
men qau experientia cognitam eft , eam efle
par» riciniori parochi· uniatur , aut Io novam
multorum parochianorum infirmitatem ac pufilparochiam erigatur i provideant parochi, ut nolanimitatcm, at a proprio parocho abhorreant,
âurno tempore ibi refideat aliqui» capellano»,
fimul atque eumdem alicui vel leviter de pefte fufetiam fumptibus eju» loci parochianorum « fi
pcAo facramenta adminiftraffe intelligent : presliunde ipfi provideri non poffit.
cipit ut tempore peftis capellani conftituantur
II. In iit loci» ubi certi parochiani certam pa­
fumptibus rrarii poblici, vel colleAis Cingulo­
rochiam non habent » fed pro luo arbitratu modo
rum parochianorum, in,quorum utilitatem evi­
ad hanc, modo ad illam coaluere poffunt i man­
denter hoc cedere intelligitur ) qui facramenta didat fynodus , nt infra proximam Pafeha , poft
âi» pefte infeâis, iifqoe feli» adminiftrent ; qui­
publicationem decretorum hujus concilii , epif­
eopi, prout melius expedire judicaverint, didor B bus capellani» epifeopi dent curam animarum.
parochianos cum fui» familiis certi» parochiis a di­
gnent. Iniis vero parochiis, qua certis familiis,
Dt taftifrn.
non autem certi» finibus diftinâ· font, pracipit
earum parochi», ad evitanda» cum vicinia paro­
CAP. I. Fons baptifmalia fingulis annis in
chi» conttoverfia», ut fingulis anni» de iifdem
fabbato fando tc vigilia Pentecoltes mundetur ;
familii» etiam fcripto exhibendi» inter fe con­
idque non a laico cuftode , fed ab aliquo iacercordent .
dotc : Sc in eo toto anno aquam baptifmalcm
III. In fecramentornm adminiftrationc omne»
femper mundam parochus afiervet.
patochi Mannalc ecclefiç cathedralis fequantur ;
II. Patochi pio pueri» baptixandi» vocati ,
& in illius dcfc&um utantur Manuali ccdcfis
quanto breviorem poterunt horam pnafigant,qua
metropolitan·.
puer ad ecclefiam deferatur, eaque adecclefiam
IV. Cum (aera Trident ioa fynodo conftitutnrq
k conferant . Quod fi propter ipfotum moram
fit, ut ecclcfiarum redoribu» tot facerdote» ad­
puer fine baptifmo moriatur, graviter puniantur.
jungantur , quot Sc ad facramenta parochia nis admimftranda, Scad divinum cultum fetis cfle pof- C Nec differant eo prutextu baptifmum impendere
puero, quod fit illegitimus, nec habeat fidejuflint : m plurimis autem hujus provincial ecclefiis
iorem pro fua alimentatione : neque in eo obepatochialibM onus fit cum fuo cuftode feu cle­
rico facerdos: aquiffimumjudicat hec fynodus,
diant magiftratibu» fecufenbus.
III. Contra, fi parentes fuerint in mora, diu­
ut qui in iifdem capellania»obtinent, adpafto.
tius puerorum baptifmum differente») monean­
n in ptcdiâis cooperandum, idcoque ad perfotur diligenter a parochiis t quibas fi obedire no­
nalem refidentiam , juxta verifimilem fundato­
luerint , epifeopi certiores reddantur.
rum intentionem, obligentur. Verum cum hoc
IV. Decretum concilii Tridentini dc uno pafit difficillimum quoad omnes obtinente» capel­
trino, aut una matrina, tc ad fummum uno&
lania· in ufum revocare) in iia faltem hoc om­
una, diftride fervetur ab omnibus palloribus,
nino mandat obfervari, in quibu» de di&a ob­
fub pruna fufpcnfionis a divinis.
ligatione ex originali aut authentica fundatio­
V. Cum patrtni fint fponfores fidei pro pue­
nis copia conftare poterit.
V. Cum facramcnta ecclefia non folum fine
ro fufeepto , qui ad cum , cum adoleverit, in
fimonia labe , verum etiam fine avaritia fufpifide erudiendum obligantui , non admittantur
eione adminiftranda fint ) caveant omne» · ne D in patriot» aut matrina* pueri , qui nondum
in eorum adminiftrationc qnidquamexigantdihabent nfum rationi» > multo minus hnretici,
rede vel indirede fponte autem oblatum acci­
aut de hcrefi lufpeâi, excommunicat!, aut qui
pere, tc juxta laudabilem locorum confuetvdiin Pafehate non funt confeffi, nec Iaeram com­
nem debitum a fidelibus parochiani» poft ipfam
munionem receperunt.
admtniftrationcm etiam eaigere poffint.
VI. Pueris etiam non permittant parochi im­
VL Omne» qui adminUtrant facramenta, il­
poni nomina paganorum ) fed nec eorum qui
lorum vim Ar ufum, pro eorum qui fumpferint
ab ecclefia pro fanâi» non coluntur-·
fc adfuerint capacitate tt intelligentia diligen­
VII. Antequam procedant adbaptifma, dili­
genter inquirant at» obftetricibu», num puerum
ter explicent.
VII. Maxime provideant, ne dumaliisminibaptixarint : quod fi afferant , ulterius rogent
ftri fent ad falutem, fcipfos in periculum dam­
ua forma <e qua materia ufe fuerint. Quod fi
eprehendant vel in forma vel in materia erratum
nationis injiciant t ideoque diligent illime pr<caveant , ne fint aliquo mortali peccato infefuifle, ipfi baptisent > alioquma biptifmo abs­
di , cum facramcntum quodeumque adtnimtinentes, exorcifmos tantum, Screterarecclefiq
ftrant.
£ orationes, adhibitis (olitis cerimoniis, pronunVIII. Sacra olea quotannis quifque parochu»
cieut. Nec unquam conditional! baptiimo utan­
tur, nifi. cum re diligenter perquifira, dubium,
per leipfum , aut aliam haneftum facerdotem
adferat ex ea ecclefia unde confucvit ; eaque in
relinquitur, an baptifmum rite fu (ceperit puer.vafculis honeftis tc mundis recondat ; 8r reve­
Qui contra fecerit , fciat fe fecriicgium com­
renter liatimadfuam ecclefiam deferat : ncc in­
mittere, tc irregularitatem incurrere.
VIIL Infans vero expofitus , licet appenfum
terim cum iifdem in via in tabernis compota­
collo feriptum habeat , quo baptixatu» fignifitionibus fe dare audeat , fub poena decem floceturi
fi tamen hoc aliter conftare non poffi^
renorum, quoties quifpiam hac ratione fcandalum dediffe comperietur.
ea conditionaii formula baprixetur, quam prmIX. Cum primum facra olea acceperit , ne
feribiteex Alexandri IIL cooftitationc Catechlveteribus ullo pado utatur t fed quidquid ex iis
fupetfuerit, totum id lampadi, qua lucet ante

3

ami/.GwMta/.Tom. XXXIV.

Fff 3

ZMG,

oaa.

iijj

Concilium Can

ANNO
, if· tt tcftitf ia mmm* Tctrii <T Filii σ' A
CMkUTl Sfiritai fcaSi.
'!**·
IX. Baptizati ab hsieticis, fi conftare poflit
formam non efle fervatam , in forma ccclefia
confocta baptizentur: alias, etiam fi Tint adulti,
poft abjurationem hxtcfis , tc reconciliationem
cum ecclefi* catholica , fols ccrimoni· , esorcifmi, 8c orationes, ut in pueri*, adhibeantur.
X. Qpod 8c fervetur in lis , quos neceffita*
coegerit extra ecclefiam baptiaari : ut videlicet
poftea, (ί bene habeant, ad ecclefiam pro didi*
cerimoniis adhibendis deferantur.
XI. Quia vero experientia cognitum eft ,
multas obftetrices in forma aut in materia in­
terdum enare ; mandat facra fynodus , ut nul­
le mulieres deinceps ad hujus officii exercitium B
admittantur , nifi prius per paftorem loci exa­
minat·. 8c li opus fit, inftrud* fuerint . Ro­
gentur autem magiftratus , ut inter cetera ab
cifdem obftetricibus juramentum exigant, quod
pueros baptizandos, ante diem tertium omnino
parochis denunciabunt.
XII. Non omittat parochus monere omne*
qui baptifmo adliftunt , ut dum facra illa myfteria peraguntur , non ritibus aut fabulis , ie<S
precibus vacent aut. diligenter ad eaque agun- tur intendant.
XIII. Prima vice qua muliere* a puerperio
domum exeunt, juxta antiquam eccleucconfuetudinem, ad ecclefiam reda fe conferant, gra­
tias afturr Deo pro beneficio puerperii ; 8c ut C
a proprio paftore , feu ejus vicem gerente , 8t
non ab alio purificentur.
XIV. Parochus habeat librum, in quo Gngulorutn baptizatorum , nec non parentum, 8c patri­
tiorum ac matrinarum nomina, diemque baptifmi diligenter delcribat : qui (fi fit collegiata ecclefia) cum impletus fuerit, in archivo Capituli
reponatur: fi parochialis, rdituisecclefi· adfervandus tradatur : cujus tamen libri infpedo ipfi
parocho . lc aliis quorum intererit, libera fit,
quoties opus fuerit.

"STS."’

pueri confirmentur , qui fciant diftinde oratio- anno
nem Dominicam, Salutationem Angelicam, tt CMSISTI
fymbolum Apoftolorum | nifi epifcopis aliter sita,
videatur.

T I T. VIII.
Dc [uraitui ThtnittMic.

CAP. I. Sacerdoti prater Ordinis poteftatem.
?|uam in facerdotio accepit ad audiendas coneffionet , etiam poteftas jutifdidioni* neceflaria eft i ideoque lacrofandi concilii Tridentini
decreto inherent hac fynodus , neminem, et­
iam Regularem quantumvis exemptum, ad au­
diendas facularium, etiam clericorum , confef­
fione*., idoneum effc declarat, qui non antea
per epifcopum idoneua judicatus fuerit lc admifla*. Admiffionem autem cum eadem Tridentina fynodus gratis dandam efle decernat. eam
in (criptis concedi voluiffe fatis apparet : pro­
inde prucipit , ut ab omnibus qui beneficium
non habent,.cu' curs animarum fubfit, in (cri­
ptis habeatur.
II. Quod etiam de eonfeffionibus (aeerdotum,
fc aliorum clericorum , qui paffim hadenus fi­
ne admiflione libi invicem fua peccata confitcntur, intelligendum decernit.
III. Cum autem varii libri inftrudionesconfeflariorum contineant , ad eos recutrant paro­
chi , lc alii ad confeffiones deputati ; ut pote
Catechifmum concilii Tiidcntim , Ditedotium
Poland i lc alios limites.
IV. Qu· tamen Icquuntur, ut non omnibus
obvia, hic expiimenda duxit hxc fynodus . In
primi* caveant diligenter confclfarii omnes, nc
quempiam abfolvant a cafibus Sedi Apoftolic·
aut epifeopo refervetis, fi ad hoc (ibi fpccialitez
conceflàm non habent facultatem.
V. Quia vero (ape occafione indulgentiarum
a fummo Pontifice, vel alia* ab Ordinariopo­
teftas datur commutandi vota ; videat hoc cafu
confeflarius , ut vel in majora pietatis opera,
quaque Deo gratiora futura fint, vel faltem in
T I T. V11.
•que pia Deoque grata illa commutet ; habeatDt fturcamu» Ccafinucticaii.
D qoe rationem in dida commutatione laborum
lc (umptuum , quos, fi pcrfolvendum fuiflèt vo­
tum , pernitens fubire aut ferre debuiflirt : fiatCAP. I. Epifcopi facramentum Confirmatio,
que hujufmodi commutatio fine p'ajudicjo ter­
nis admimftraturi , aliquot ante diebus curent per
parochos populum de fequentibus diligenter mo­
tii.
VI. Co.nfeffionis figillum, quod fubgraviffineri : in primis de dignitate, vi , 8c eftiedibus
ma depoGtionis poena facri canones inviolatum
hujus facraineoti : de confeffione prsmittenda
efle voluerunt , fi quis confellarioram violare
ab his qui erunt confirmandi, fi ad diferetionis
prafumpferit , ab audiendis eonfeffionibus in
annos pervenerint : de prohibita ejufdem (aera­
menti iteratione fub poena facrilegii , eo quod
perpetuum fufpendatur, lc ptout juriseft, gra­
viter puniatur.
imprimat charadercm : denique de patrinis aut
VII. Salutarem' Innbcentii III. conftitutiomatrinis neceflarii* non minus' quam in baptinem in concilio generali editam in ufum revo­
fmo : ut proinde finguli puerorum ab aliquo precando , ftatuit hac fynodus , ut medici ad afentandi adducantur ; mares quidem , quoad
fieri poterit , a viris , fc pueli· a mulieribus :
gros in ledo decumbente* vocati , antequam
Quorum etiam officium parochus declaret ; stu­ F illorum curam fufeipiant, eos moneant de ad­
vocando confeflàrio : Qui Ii intra quatriducem
pe quod eorum puerorum , quos fuiceperint ,
non paruerint , eorum curam dcfercre fub ex­
tamquam filiorum fpiritualium curam gerere ,
communicationi* infligenda poena omnino te­
eofque prima fidei rudimenta docere debeant,
neantur ; nifi ager, paulo ante morbum, confi ea ignorent. Qui quidem fufeeptores ipfi an­
feflu* fit.
tea fint facro chrifmate confirmati ; majore*
VIIL Parochum etiam curabunt moneri, quam­
quoque nato , aut faltem pare* iia quot pr·primum aliquem agrum in ejus parochia vifitalentant aut fufeipiunt ; cum minor majori mo­
verint : qui fic monitu* agrum ipfum accede­
nendo aut corrigendo. patri* vice efl*e non pofre , eumque ad fufeipiendum hoc falutare poe­
fit . Moneantur etiam' dc conferendis mundi*
lintei* juft» longitudinis , nt fronti lc capiti
nitentia facramentum modia omnibus inducere
circumcingi poffint.
debeat . idem facere teneantur moniale* > qu·
f grotis adfiftunt.
Π- Non mira icptimom mi odavum annua

IX.

/

1237

Concilium Camiucinji.

“ι2ίί2.'ν·

1238

DC· Ν· latent negligatur prçceptum ecelefif A
CHAisn de confitendo proprio P«ftori , at excommunin·*·
cando quotannis , juxta cap. Omni· wfe/yu*
[tin , esc de pcenit tc remiffL feribantur omniant ta· confitentium, quam communicantium
in P*fehatc , nomina at cognomina ■ tant a Re­
gularibus , quam facularibus , qui ca paftorious tradant tn regift rum coofcribcnda : ftr poft
Pafeha, paftores, omnium eorum qui noncom.
'
municaveriot, nomina ad epifeopum referant.
X. Neminem vero obligent paftoret , aliive
confefl'arii, ut perpetuo tibi , numquam alteri
confiteantur : neque vota caftitatia a filiabus
confeffEoni* exigant aut admittant, abfque toifcopi confilio > & a nimia familiaritate abftineant.
fi
ANNO

fcopum , <auc epw vicarium.
"anno""
VL Qui ucdefi» precept· de communican- cmaisti
d· nt minimum in Pafchate non obediermt , i>U.
tranfaAa Dominica in Albi· epifeopo denoncicntur. Qui autem eo tempore · parochia ab­
fuerint , ftt reverfi fpatio dierum 0A0 fidem non
fecerint, quod in PafehaM communicarim, fi­
militer dennneientur ; ut per ipfum epifeopum,
nifi legitimam ncafationem attulerint , vivi·
ecclefia ingreffis· ■ mortui· amem ecdefiaftica
fcpultura denegetur.
VIJ. Publico* concubinarioa, feneratore·, ftc
eo* qui palam inimicitia· exercent , ad fecram
communronem admitti vetat hac fynodu· , nifi
prie· aliquod verç ftt folide contritioni· argu­
mentum dederint : de primi quidem concubina·
dimiferint j alii ufuri* reounciaverint, ftr iojufta
lucra reftituctint, aut de reftituendi· cautionem
T IT. IX.
dederint ; tertii pacem inierint, ftr cx vero ca­
ritatis affeâu inimicum animum plane depofueDt ftaQiffiatt lutlmriftitt fttrt&ntt.
tint.
VIII. Calicum ftanneorum ufum , ob tanti
CAP. I. Cum it qot in auguftifltmoEucharifacramcnti’ reverentiam , optaret eadem fyn«r
fti* facramcnto continetur , fit fplendor Incii
utero· ; cui non poteft a nobit condignut Ho­
dos plane efle abolitum : fed quia plurium ec­
clefi arum paupertas, necnon pericula direptio­
nor impendi : non immerito antiquat Ecclefia
num , hoc adhuc commode ferre pofle non vi­
ritui obtinuit, ut tam de die, quamde node,
dentur ; hortatur omne· , nt paulatim illo» ,
in remplit cum lamine afferretur; ΑίκμοιΊϊ lu­
quorum cuppa faltem fit argentea , fuftituant :
mine prreunte, & cum campanula fono, adç& interea qui diâii ftanhei* utuntur , eofdem
grot deferatur. Quare eorum in primit five ava­
ipfimet finguli· menfibu· quam diJigentiÆme
ritiam , five nimiam incuriam damnat bue fynodiu , qui in ecclefiis yam Regularium quam Ç paundent.
facularium continuum ante ipfam euchariftiam
T I T.
X.
lumen non fovent ; nifi Orainariis conftiterit
Dt ftcrteuatt Ortliuu.
ecclefia· ita pauperes efle , ut fumptibus ncceffani· fu (Ecere non poflint ; quo cafu , faltem
toto offieii diurni tempore ante ipfum facra­
CAP-L Quagiv;· Tridentini fynodu· 8e pri­
mentum lumen habeatur . In ipfo veto altari
ma provinciali· .Cameracenfi· exafie compleâantur ea , qua ad (aeramenti Ordini* admi■ omnino cerei , non autem candela febaceç foie
niftrationem pertinent ; que tamen fequantur,
accendantur.
II- Improbat fimiliter abufum eorum , qui
adjicienda duxit hrc fynodo· . Io primi· , ut
tcftimonio vita Br probitati· moyum ,. qua adfandam euchariftiam «rgiis, quia morbum diffimulare vojunt , feu alio quocumque praetextu ,
ferri debent a fingulis ordinandi* , omnino li­
occulte fine lumine dc fine honore deferunt ; nifi
gnata fint a dtcanis ruralibus , ac deinceps ab
eifdem decanis claufa 8c obligeât* mittantur,
de exprefl'a epifeoporum licentia id faciant : fed
& eorum , qui aeferunt quidem cum lumine;
fub perna reje&ioqi* eorumdem, 8c non admiffed fine lumine , ftc interdum ctiam fine fatra P fiom* ipforum ordinandorum. Si qui* autem fi­
ne illis litter;· venerit, it non admittatur, imhoftia ad ecclefiam revertuntur. Preci pit itaque
mo ne quidem examinetur .
duas femper hoftia· deferri, ne parocho, ad ecIf. Proclamation*· prohiovendorum ad finclefiam redeunte populus inane vafeulum ado­
gulos ordines , fiant juxta decretum-Concilii
ret -, de cum eodem honore prçeuntis luminis,
Tridentini ; ftt qui de his fidem non fecerint in
parocho ipfo non minus redeundo quam eundo
yxamine , rejiciantur s
ftola & fuperpellicco ornato, nifi fotte per afpera 8c difficili* loca ipfi gradiendum fit : quo
III. Tituli patrimoniale* ftr bénéficiai*· fint
in pofterum quadraginta ut midituum florenocaiu facerdos, quo poterit decentiore modo ad
sr g totos fanâiflimam euchariftiam deferat.
;um , oneribus dcduâis t nec ullus eorum, nifi
III. Admodum ctiam indecent eft, quod iu­
vifis litteris in debita forma expediti· admitta­
tur: impetreturqne a Regia majgftate feuCoo-,
los paftor cum clerico fuo prseunte , ut pluri­
lilio regio ediâum, quo fraudibus eorum, qui
mum ad egris deferendum hoc facramentum
diâos titulo· , contra juramentum a fe preftiprocedat , aut pauci ex populo fequantur .
tum.fupe alienant, occurratur.
Quare frpe populum fuum moneant parochi ,
IV? Forma vero juramenti , quod prçftarc
ut frequens fanâiflïmum hoc facramentum pro- ί·
tenebuntur ii, qui patrimoniali titulo ad ordi­
lequatur ; maxime ii qui funt confratres fodanes promovebuntur, Gt hçc : Ego N. juro, quod
1 iratum Corporis Chrifti ; quas optaret fan­
in acquifitionc boqorum meorum patrimonia­
ât fynodus ubique per epifeopos erigi atque
lium , ad quorum titulum fum promovendus ad
in ft ituj.
facro* ordines, nulla fraus put dolusinterccflit :
IV. Antequam autem ad «gros deferatur ,
quodque illa vere pofEdeo , neque in pofterum
certis campaqa* palfibus figaum detur, ut fide­
aireâe abt indireâe alienabo , nifi fuerit mihi
les , quibus vacat , convenire poflint.
de beneficio ecclefiaftico çque (efficient i proviV. Sacerdos illud deferens , fi quem videat
fum : quo cafu id ipfum nqa faciam fine con­
non fleâentcm genua , 8t non adorantem hoc
fenfu mei epifeopi, ut litterisipfias alienationi·
fanâiflïmiim facramentum ■ moneat illum ver­
fpecialiter exprimendo: beneficium autem,quod
bo aut figno fui officii : fi quem animadver­
in diâi tituli mei locum fncccflcrit , fine tamili
tat facere ex contemptu , cum deferat ad epi-

COb

i2jfi

SYXw”·

Concilium Camiracinsi-

TJ£iSt£·

1340

V. Ignoti , fc qui certas fedes non habent, "ÂNMo*
ANNO confenlu non refignabo. Ita me Deal adjuvet, A
non admittantur ad matrimonium contrahendum, CHRISTI
CHRISTI fc hzc fanâa Dei cvangelia.
nifi praeviis atteftationibns paftoris, ubi noviŒ>><*.
ts*«
V. Favore feminarii & ftiidiotum , provifio
mam fecerint refidentiam , aut aliorum fide di­
ejuldcm cum certa fpe de futura provifione alignorum ; quorum figilla vel fignatur· fintpafto'
cujus paftoratus, aut alterius beneficii pro fuftiri, coram quo contrahere volent , bene not·,
cicnti titulo habeatur ; modo tamen ndejuflbr
aut fuflicicnti aliorum depolitione apud eumdetur., qui deficiente ejufmodi provilione pro
dem comprobat·.
ejui alimentis tefpondeat.
VI. De cetero quoque non admittantur ad
VL Omnes qui ordinantur , alicui ecclefiz
matrimonium contrahendum, qui ignorant ora­
adfcribantur ; St in proximi ordinis fufceptione
tionem Dominicam, Salutationem Angelicam ,
examinentur finguli,. num in iis ccclcliis, qui­
iymbolum Apoflolorum Latine omnino, ac et­
bus adfcripti fuerint , fuas funâiones obierint.
iam vernacule, fi velint: decem przcepta deca­
Singuli autem ordinati in fuit ordinibus minilogi , te quinque ptzcepta ecclefi· vernacule :
ftrare teneantur: facerdotesquidem, frequenter
quod decretum tepe a palloribus inculcetur popucelebrando : reliqui per vices , diebus maxime
folennioribus, facerdotibus miniftrando .
B Io ; 8c vigorem habere incipiat poft fex mente*
a publicatione ejufdem.
- VII. Propter peiicula falutis animarum , in­
τ it.
xi.
novandam duxit hzc fynodus prohibitionem an­
De fetreaeeiet» Metrueeenii.
tiquorum canonum, ne fideles ciirn hsreticis nu­
ptias contrahant. Quare pallores non minorem
CAP. I. Cum facrofanâum generale Conci­
rationem habeant hujus inquifitionis in faciendis
lium Tridentinum, eos qui aliter quam coram
parocho , vel alio facerdote de ipfius parochi
prodamstionibus, quam reliquorum impedimen­
torum^ Et fi alterum conjungendorum herefi
feu Ordinarii licentia, A duobus vel .tribus tc­
infcâuaj aut non temere fufpeâum inveniant,
ftibus matrimonium contrahere attentabunt ,
eos non conjungant , nifi parati fint hzrcfim
ad fic contrahendum omnino inhabiles reddide­
abjurare, te fidei profellionem facere.
rit ; & hujuimodi contractus irritos tc nullos
efle declararit; hzc fynodus in vinvfllius decreti
VIII. Quibus temporibus ecclefia prohibet
nuptias, liidctn multo magis prohibet publicas
matrimonia omnia in iis , quas hzretici occu­
choreas, fc folennitates nuptialium conviviorum,
pant, provinciis, ab iis contraâa quifunt ori­
undi ex aliquo loco, ubi publiçata lirat decreta C & fponfarum publicas traduAiones . Ideoque fi
?|U« nuptiarum convivia, aut chores , velfpohejuldem concilii , omnino nulla & irrita efle
arutn public· traduftiones diâis temporibus ce­
(nifi contra&a fint coram aliquo facerdote ad
hoc fpecialem poteftatem habente : ) & iis non
lebrat* fuerint, fponlus te fponfa incurrant poe­
nam quinquaginta florenorum , butfz communi
obftantibus, eos qui fic contraxerint, poftqoam
ad gremium ecclefia redierint , fi induci non
pauperum eujufque loci applicandam ; cui cx
poilint ad difta matrimonia ratificsndum , fcin
nunc, prout ex tunc, jus quzlitum fore decla­
rat hrc fynodus.
facie ecclefiç de novo celebrandum , convolare
pofle ad alias atras nuptias, etiam adhuc viven­
IX. Paftores fzpius doceant populum , tum
tibus, quas fic contra canones duxerint , concetera omnia , tum vero ea , qus circa hujus
jugibus, declarat & decernit: te fiefatpeaconfacramenti adminiftrationem decernit facrolancionatoribus populum docerj ; ut in pofterum
Aum concilium Tridentinum.
ab hujufmodi matrimoniis omnino abftineant,
X. Habeant fidem paftores , juxta decretum
ejuldem Concilii, librum, in quo eorum, quos
hortatur te prccipit.
II. Quia vero quis4rt proprius parochus , Rr
matrimonio conjungent, nominafccognomina,
ea occalione que lintvalids aut invalida matri­ D ncc non fc ipforum teftium, ac diem fc horam
contraâi matrimonii deferibant : quem diligen­
monia , in dubium wpius revocari contingit r
ter apud fe ad fervent ; fc ubi iniplerus fuerir,
declarat eadem lynodus , neminem cenferi alicujus parochiz aùt dioecefis , quoad matrimo­
in archivio Capituli reponatur, vel ab zdituis
nium contrahendum, nifi qui animo ibidem re­
ecclefiz , prout de libro baptixatorum fupra (lalidendi, non autem ftatim ad propria redeundi,
tutum fuit, adferveiur.
vel alio commigrandi , in ea vel diacefi vel
XI. Parochi diligenter obfervent , num ali­
parochia fedem fixerit : ita ut ftudiofi, qui in
quod fit inter contrahere volentes confanguinitatis , aut affinitatis , vel publics lioneltatis,
aliqua Univerlitatc vel alio oppidp ftudus in­
cumbunt , te alii fimiles fedem (nam non ha­
aliodve canonicum impedimentum. Quod fi ipfi
bentes, non cenfeantur efle illius parochia vel , n difeernere non oorinr , peririores confulant:
dicecefia , quoad diâum cffeâum matrimonii
alioquin fi (cienter aliquos in gradibus prohibi­
contrahendi *
tis conjunxerint , ad antrum fufpendantur , aut
III. Parochus, qui trinas tribus diebus Domi­
alia arbitraria pana puniantur.
nicis aut feftis di (continu is proclamations non
fecerit, antequam matrimonio jungat conjuget) E
T I T.
XII.
nifi remiffionem earumdem viderit per epilcopum aut ejus vicarium in feriptis faâam, graviter
De fecreteente extrnee UxHiexii
Ordinarii judicio puniatur i non obftantc qua­
cumque per cum prstenfa in ceteris exemptione .
CAP.I. Eo diligentiores tc promptiores tn hu­
IV. Qui vero alienos parochianos matrimonia
jus facramenti adminiftratione parochi efle de­
jungere aufas fuerit, non habita propni corumbent , quod difficilius ac periculofius certamen fi­
dem parochi aut Ordinarii licentia in (criptis, &
deles in illa extrema hora adverfus antiquum hode proclamationibus in loco fix· eorum refiden.
ftem iuftinere coguntur . Itaque non exfpeAet
tiz faâis, attcftatione, aboficio fit eo ipfo fufpallor, ut rogetur de hoc facramento adminiftraopenfus > quoad ufque ab Ordinario ejus paro­
do ; fed ipfe («pius vifitans rgrotos, eos ad it
chi , qui matrimonio interefle debebat , feu a
lud petendum fc fufeipiendum cohortetur . Et
quo bcnedlAiofuleipicnda erat, abfolvatur. ■
Campana aliqua pulfecur ex parochiis; cujus fono

cn>

1:41
ANNO
ÇHttSTl
ι,««.

“7?**

Conchium Camiracam i·.

’"ΪΪΓϊίΛ

i*4*

omnes intelligent , deferendum extrema· Ua-A (ublatis dcfunAorum corporibus, vd aliqua alia
Aionis (aeramentum : Moneanturqae fideles,
------»...-------otiatur
:........ , ad
.j epiicopi
—
re
eor—
fpcâante
judicium CHAiSTI
ut hoc figno dato ie ad ecclefiam conferant. At
referatur.
i,s*
laccrdoti fe jungant, pro falute «gri cum eo­
V. Sepultura· eminentes fieri , necnon inhu­
dem deprecaturi ; tc ad hoc opus caritatis , et­
mata feme! corpora exhumari, fine eipteffa li­
iam propofitis indulgentiis * ubi expedire judi­
centia Ordinariorum fynodus interdicit.
caverit epifeopus , mvitentur : ceteri , quibus
VI. Coemeteria diligenter iepunter, At clau­
non vaçat, erigant faltem animum ia cpIum ,
dantur ; nec animalia in eifdem ad pafcendum
A- pro falute decumbentis aliquam oratiuncu­
admittamur : multo minus in eit fordes fiant,
lam offerant Deo : extrema enim hac neccflitaaut aliunde inferamur. Qui in iftis culpabiles
te fidelium precibus çgri maxime indigent , Ac
fuerint, arbitrio epilcoporum puniantur.
iiidem plurimum juvantur.
VII. Quod clero ob funus aut exiequiat deII. Nec fine lupcrpelliceo , nec fine parvq
funâorum datur , ne duiante ipfo officio , Ae
Crucis geftatione unûio deferatur. Quoad fie­
fpeâante populo ; fed eodem officio finito iis
ui eidem ab initio ufque ad finem adfuerint,
ri poterit, is cui .aciamentum extreme llnâionis adminiftratur, prius confeffus, Si iacramcn- B
iftribuatur.
VIII. Prnprio paftorl tam pro officio exfeto cuçhanftie refedus &: monitus fu 1 fie enim
fiet, ut hoc lacramentum vim luam tc proprios
quiarum, quam reliquis caritatis officii· defun­
do, vita eju· durante , impends , «quum eft
etfeilus in eo melius operetur.
HI. Hoc (aeramentum nec pueris, qui ratio­
debitum honorarium poft mortem ptcftari : fed
Îiuia hoc difficillimum vilum eft Patribus pro
nis ufum nondum habeat , nec amentibus aut
ingulis locis uniformiter ftatuere atque defini­
furiofis. qui lucidum circa mortem non habent
intervallum ; nec iis qui bene valent , etiamfi
re ; curent epiicopi in fuis finguli dicecefiboa
circa id providere, prout ftatuiiur in capite VII.
mortis periculo fe brevi exponere debeant , ul­
la ratione eft conferendum ·
tituli de decimis didi concilii provincialis.
IV. Sed nec una rgritudine , etiam ad plures menfes perdurante, idem («pius conferri de­
T I T. XIV.
bet ; quamvis in diverfis «grituoinibus liceat.
Dt tUetitaiut, delimit , CZ ftrtimt tttttit».
V. Si cui forte manus amputata, erutus ocu­
los, aut aures pr«cifc liat, altare corporis pars
'
Cant r I. Oblationes a Chrifti fidelibus fa­
ex iis qu· ungi folent , quavis ratione deerit, C
durante ipfo facrificio ab lis qui ipliscolpropinquior pars inungatur.
1 igcndia pr*lunt auferri omnino prohibet fyno­
VI. Ip facerdote vero ungeudo manna nonab
dus ; led hoc fiat finito ipfo officio.
interiôri parte, gun ia ordinum iuiccptione un­
H. Que vero communiter ad paftores 8e alios·
cia fiiit ; (cd cxtriniecu· inungenda (une
eccleliafticos pertinent , ea fimiliter poft offi­
cium divinum , ad ratam juris quod unufqnifTIT. XIII.
que in iis habet fideliter dividantur ; tc in eis
Dt futtrAet, [rfultaru , (7 txtftiii.
conducendis, ccferis paribus, paftores praferan­
tur.
£*h>t J. Publicos fimaniacos, rcligioior pro·
III. Quoniam in decimarum folutione frau­
iirietarioi , hcreticos, ichjfmaticos , venefico·,
des multas committi quotidie videmus , non
ortilegos, uluranos , Sc eo· qui fibi manus
tam ob pauperia rem, quam ob avaiitiam mul­
violentas intulerunt, aut in duello mortui (unt ;
torum, decretum concilii Tridentini , feff. xxv.
eoique qui tempore Palchali confiteri peccata
cap. xii. de reform, hic interendum ccnfuit.
iua te faudillimum (aeramentum euchatifti· re­
„ Non (unt ferendi, qui vatiis artibus dccicipere contempferunt ; ac poftmodum fubita mor­ η „ mas eccfcfiis obvenientes (ubtrahere moliun„ tur ; àut qui ab aliis folveadas temere occute prevent! funt : nec non ctiam cos qui cum
antea fuerint fulpcâi de herefi, pallorem ad fc
n pant & in rem (uam vertunt : cum dccimain morbo advocare neglexerunt ufque in extre­
„ rum (olutio debita fit Deo : tc qui eas dare
mam pene vitae horam , qua ipfis jira rationi·
,. noluerint, aut dantes impediunt, res alienas
uhi ti officio privatir a parentibus 8c amicis pa­
,, invadunt. Precipit igitur fanâa fynodut omllor advocatur : ( nifi eodem paftore prsfente fi­
„ nibus, cuju (cumque gradus tc cono itionis lint,
gnum aliquod notabile poenitentia dederint : )
» ad quos decimarum (olutio (pedat , ut eas ad
ecclcliaftica icpultura privando· , ac per eorum
,, quas de jure tenentur, in jsofterum caihedraiepiilturam in templis tam templum quam coe­
„ li, aut qnibuicumque aliis ccclefiis vel per(o„
rui, quibus legitime debentur , integre permeterium contiguum; ia ctemeterris vero, coe­
meterium tantum de jure pollutum elle decla­
>. folvant. Qui *cro cas aut fubtrahuot , aut
rat hec fynodus. Qui au rem eo· lepelierint,
„ impediunt , excommunicentur : nec ab hoc
aut (epeliendos curaverint in templi· aut cormc,, crimioc, nifi plena reftitutioae (ecuta, ablolteriis, excommunicentur.
„ vantur. Hortatur dehinc omnes Ic fingulor,
II. Reliqui· Chrifti fidelibus in fidei catholi­ E „ pro Chriftiana caritate , debitoque erga paca* contctlionc defunâit pallores pratextu tuo­
,, (lores (nos munere , ut de boni· fibi a Deo
rum jurium , feu alio quocumque , ecclcliaftl,, collati·, epifeopi· tc parochis, qui tenuioriam fe[inituram nec denegare, nec diftrne prse„ bus prpfunt ccclefiis , large fubvcniie ad Dei
„ laudem ■ atque ad paftorum Inorum , qui pro
tumant .
III. Pro loco fepulturs , etiam eo prrtextu
„ cis invigilant, dignitatem tuendam, nongraquod cedat fabrics , aut alii pis caufa , nihil
„ ventur.
n pacto exigatur : led fi quid juxta cujulque
J V. Quod decretam ab omnibus coucionatoloci piam de laudabilem confuetudinem a de­
ribtrr prçcipit eadem fynodus populo (ppe in­
tundi heredibus vcl exfecutoribus donetur, ipfi
culcari , ac ejufdem tenorem mandato epifcopofabrica cedat ; non autem in ufus canonicorum,
rum fingulis annis paulo ante meffem per om­
pallorum , aut aliarum perfonarum convertatur.
nes parochos ex fuggcftu publicari ; nenon co­
IV. Si qua contiovcriia dc efferendis, aut jam
piam ejuidem ad valvas fingularum pepeipuaru*
cccle-

3

j

ι*43

*“7?’

C on ci

hum

Camiilacbnsi.

1*44

ANNO «<cl«6atom parochialium affigi , 8c dimitti .■ A mam centum quinquaginta in pagis, 8t dace·- ληνό”
CHRISTI * nihilominus eos, qui decimat vi, d«io,tertorum in urbibus, nulla ratioac excedere noffit, CHRirn
■ι·«.
roreve fubtraxerint', vel occupaverint , aut a»
habcbitqu* rationem in aftimatione valons bo- i|W.
lio* m foivant impedierint , vei diffiialerint,
novum cujufque parochi·, quoad urbes tantum
eorum accidentium, qua tribus aut quatuor com­
aut aliot ne (olvant, impedierint, vel difTuaie­
rint , competenti monitione premifta , excom­
munibus annis fimul computatis aliqualiter ad
t
municatione feriant epiicopi ; ncc coi ante refuum valorem in Angulos annbs reduci poffunt.
ftkutionem integre famam abfolvant.
X. Si tameh in aliquibus locis majorem fum­
V. Eot etiam qui in fraudem decima lana­
mam palloribus adjudicari , aut accidentia iu
rum St agnorum , poftquam ovet majore anni
■ftimationem non venire jsm ufu receptam fue­
parte paverint in territorio a lieujus parochi·,
rit , declarat facra fynodus fua intentionis non
eafdern alio abducunt, 8t paftorikmt print prio­
effe , ut ab ilio ulu in prajudicium paftontm
ri! parochi· , ad ratam faltem temporii deci­
recedatur.
mam folvcrc reçu fani , fimili fenteqtia eiconoXI. Cum deeim· jure divino deftinata fint
municationis feriendos : Paftores vero, qui cum
fervitio Dei, equi (fimum tc jbri confcntaneum
ejufmodi mercatoribus aut palloribus ovium in B judicat eadem fynodus, ut quotquot habent in
fraudem decima dido priori psftori debita (cialiqua parochia decimarum portionem, ad con­
enter convenerint; ab officio tt beneficio, do­
tributionem portionis canonice paftotibua canec male recepta rcftitnerint, fufpendendos cAc
rumdem officium divinum facientibus debitam,
decernit.
pro rata earumdem teneantur , live per laicos,
VI. Ut ecclefiis parochialibus inopia laboran-,
live per clericos poflideantur. Sed quia in quitibus tamdem aliquando fuccurratur, adexfecubufdam locit fuper decimis laicorum difficultas
tionem decreti Concilii Tridentini, quo triplex
in dies otitur , exponatur Regie majcftati cc­
via ad ipfarum ptovijionem aperta eft; videlicet
clefiarum parochialtum neceffitat , 8r difficultas
per beneficiorum eccleliafticoram unionem, pri­
quam patiuntur epifeopi in diAe portionis ca­
mitiarum decimarumve adlignationetn , 8r parononic· adfignatione ·, ut fuper eo auAoritatcm
chianorum fymbola feu colïeâat , ferio proce­
fuam impartiri dignetur; necnon omnibus judi­
dere volent hzc fynodus ; mandat ut omnes >
cibus regiis mandet, ut fententias judicum ecqui ad portionem canonicam patochit adfignanctefiafticorum , maxime provifionales, fnpev didam tenentur , in iit locit ubi decimat perci­
Aa portione canonica exequantur , Itmul atque
piunt, altero priorum modorum eifdem provi-C fuerint requifiti, abfque nova caufc cognitione ■
deant infra quatuor menfes a die publicationis
XII. Quoad ipfarum vero ccclefiarum repara­
decretorum hujus concilii : alioquin epifeopi,
tionem vel in parte, ferietur loci «onfuetudo :
(eu eorumdem vicarii, «ut officiales, fummatie
ita tamen quod ubi integri chori reparatio ad
8c dc plano line ftrepitu 8c figura judicii, audi­
eos qui decimas1 poffident pertinent , hoc ad
ta nuda petitione parochorum , ac eorum quo­
omnes infra limites parochi· decimas poffidenrum intereft refponfione , 8e faâa defuper fumtrt , juxta decretum vnt. tituli de decimis,
maria informatione , quod ipfis patochit decile
oblationibus, it portione canonica primi conci­
compererint, ad fummam inferius taxaram per
lii provincialis Cameraccnfis , prout juris eftic
jmodum provifionis , fuper qua appellatio exferationis, extendatur.
curionem non fufpendat, adjudicabunt.
VII. DiAa vero parochorum petitio contine­
T I T. XV.
re debebit veram 8r certam (eu particularem bo­
norum ipfi* ratjonc fua ecclefi· parochialis
Dc n&4 Isaeraa* ctclcfic/Utcruiic
.
competentium, 8c onerum annexorum, qu· de­
duci debebunt, proptio juramento firmatam de- D
Cafut I. Ferendum non eft ccclefiarum pioclatationem : in qua u ipfi parochi aliquid
ramque locorom bona, qua Chrifti * paupe­
Scienter fupprcffille deprehendantur, tt caufaca­
rum patrimonium non immerito appellantur, a
dant, St graviter arbitrio Ordinarii puniantur.
multis clericis indigne diflipati St dilapidari ; a
Decimarum tamen affignatiohes ita fiant, ut oplurimis vero laicis aut temerarie ufurpari, auc
nerum uniulcujufquc equa ratio habeatur.
injufte retineri. Cui malo hodie , proh dolor!
VIII. In parochiis vero, ubi decimarumaffifrequentiffimo occurrere volens facra hac lynognanonet aut nullo modo, aut faltem fufficiendus, inbarens decretis (acrolanâi qoncilil Ttiter fieri non poterunt ; neque (implicit beneficia
dentsni, fancienda duxit qua (equuotur.
,
qu· uniantur erunt ad manam 1 implorato , fi
Cum alienationes bonorum ecclefiaftieorum
opus fit, brachio («culari , epiicopi ad tertiam
jure communi fint prohibite ; contingatque nicolteâamm viam procedent a quas de confilio
nilomintis aon raro commifiioncs f«u delegatio­
magiftratus ftatuent 8c definient- : nec patientur
nes a (ede Apoftoliea impetrari ad decretum adiutius au* incuria aut ingratitudine parochialicnationi interponendum , fi in evidentem ecnoram parochis in vinea Domini tota die defuclefif utilitatem cedere deprehepdatur : Animad,
dantiboi, 8r- portantibus pondus dici 8r «dus, E vertant diligenter judices omnes , ut ccclefia­
denegari denarium diurnum.
rum , de quibus agitur , nulla utilitate perfpeIX. Taxa autem , quam prvfcrtbit fynodus^
Aa, mature examinent It invefligent omnia quf
fit in pagis centum ut minimum florenorum ;
litetis Apoftolkis prffcribuntur, nulla perfonaBrnon major centum quinquaginta: in urbibut
rum aut partium ratione habita : quf cum in
autem non minor centum quinquaginta, tt non
hujufmodi negotiis fint concordet, eo attentius
major florenit ducentis. Arbitrabitur autem Or­
judici eft invigilandum , ne ecdefip bona non
dinarius , fi palloribus cum iis quos negotium
tam utiliter vendita , quam leviter dilapidata
tsngct non conveniat , attentis circumftaotiis
eife aliquando inveniantur.
perlonaram, locorum , tt temporum, an iu pa­
II. Que vero alienationes huc ufque faâç
git drâam fummam centum flarenorum, in ur­
fine, ef revideantur abepifeopis, aut abeisdebibus autem ceuium quinquaginta , per firent,
putandis : tt quq in damnum ecdefia, auc fine
(rauutiam excede» debeat : lcd diâam firmdecreto fupcnonim ac mu(( cognitione fiaâf
i*

I14f

MT**

COMCILIUM

Ca Μ IX AC B NS*.

IXftf

AWWo~ inveniemur, irritentur t le fi op·· fuerit , no- Λ ramcumque boootum tt jariam ecclefia non ANNQ
CMKUT1 nine ipfiu· epiicopi, eju· procurato· fifcalia,
poteft neque graviu· neque euovenieatiu» dect*> CMHUTi
MU. iü etiam inviti· «yui et· alienuioM· fteeriat,
tam concipi, quam fiait editum a (aaAiffimh
1 !**■
•ut iildçm fi mut in cauia adjan&i», le aorumpatribu» Trident ini concidi, (efl. xxti. cap. n.
demVftikptiba·, ad diâa· irritatione» procedat i
illud hoc fynodu· de verbo ad verbum interen­
ac dc cetero eju(modi alienatione .perpetita·
dum, * per paftorc» ac coocionatorc· fubinde
fab pana excommunicationi» ipio facto , tain
populo inculcandam ceniuic, ai (equitat.
( per clerico·, five (oculare·, five regularet, ea·
„ Si quem clericorum vel laicorum, qaacam* faciente» , quam per laico* cum eildem contra­
„ que i» dignitate, etiam imperiali' aut regali
hente·, a qua nonnifi locorum epifeopiabfolve„ prefalgeat, in tantum malorum Omniam rare poffint, incurrenda, prohibet hoc fynodo·.
„ dia cupidité· occupaverit , ut alicujut ecclaIII. Locatione· etiam bonorum ecclefia ad
„ fi*,.(cu cajufyi· tacalari· vel rcgalari· belongiut tempo» quam (acri canone· oreftierunt
„ neficii, montium Pietati» , aliorumqae piofaâai, etiam fub beneplacito (edit Apoftolica,
„ rum locorum jurifdiAiooe» , bona , cetii··,
fed eo non (cento , neque umquam impetrato,
M ac jura, etiam feudal·· , * emphyteutic»,
epiicopi diligenter examinent, irritafque Sc nul- B ,, fruâui, emolumenta , feu qaafcamque obla· declarent i Ir fi opu· fuerit, etiam per ju­
„ ventione·, qua fn miuiftrocum It pauperum
dice· facularc· rciciodi curent.
m oeccffitate· conveni debent, per (c vel alio»,
IV. Ut in pofterum vero ab hujaimodi loca„ vi vel timore incudo, feu etiam per luppofitionibut abftineator, clerico·. Capitula, It pre­
„ ta· pertona· clericorum aut laicorum , feu
late* ad fic contrahendum de jure Inhabile· el­
„ quacumque arte, aut quocumque qnofitocofe i It infupet eo», qui tot juri· communi»
,, lore ia proprio· ufu· convenere, illofqoe ufieri Tridcntini, ac huju» concilii decreti· con­
„ furpare prciumpfcrit, (eu impedire ne ab ii·,
travenire , fc ad longi·· temp·· bona ecclefia
„ ad quo· jure pertinent, percipiantur ; i» ana„ themati tamdiu (ubjaceat , quamdiu juiifdilocare prafumpierini, eicommanlcationept ipto
„ Aione·, bona, re», jara, fraâut, It redit··
faâo incurrere i laico· vero , qui lie cam cleri­
ci· contrahunt, non facere fruftu» tenta con- ■
,,-quoi occupaverit, vel qui ad eum quomodo,, cumque, etiam ea donatione fuppoliteperfodottarum fuo», fc ad eorum reftitutionem obli­
gati, eadem fynodu» declarat Ic decernit.
„ n* pervenerint, ecclefia, ejufqae adminiftra„ tori five bencficiaio integre reftitueriti deinV. Venditione· vero granorum , Ic aliarum
rerum, qua vijiffimo pretio fiunt ob anticipo- C „ de a Romano Pontifice abfolutionemobtinue,, rit. Quod fi ejufdem ecclefi* patrona» fue•ta· iolutrone», five pro una tantam vice , uve
„ rit i etiam jure patronatui, ultra prsdifta· ρα•d plure· anno· contraâu» incatur , tamquam
„ na», eo ipfo privacq· ciGftat, Cleric» vero,
•furam (apicate· plane interdicit t clcricifquc
,, qni oefaod* fraudi· It ufurpationi· hajofmo»
vendentibu· poenam (ofpcnfionii imponit. Con­
„ di fabricato» feu conlentie» fuerit , eifdcan
tra emente· autem , five clerici fine, five laici,
„ pani· (ubjaceat i necnOn qnibufcumquc\benetamquam contra uiurariot proceditor.
„ ficiia privat·· fit, ir ad quocumque alia beVI. Terminai vero ordinarim locationi· bo­
,, nefiet» inhabili· efficiatur ; It a fuorum ordfnorum tt tertarum arabilium fit novem anno­
» num eafecutione, etiam poft integram fatilrum i pro prati·, fea ; pro decimi», trium ; fi ta­
„ faAionem It abfolutiooem > fui Ordinarii armen (eorfum a tecti· arabilibu» elocentur : ncc
„ bitrio fu (pendatur.
renovati poffit contraftu· locationi» terrarum aXI. Et quia diftum decretum eot non tangit
rabilium, nifi finito feaennio priori» contrafturi
qni licet ipli non detineant titalot, (iterat, chir.
quoad prata vero, quadriennio t It quoad deci­
tai, iuftrumenta , tt manjmcnta , ad ecclefia»
ma· , biennio : alioquin cootra&u· fint irriti ·, h
qui eo» fecerim clerici, per epifeopo» puniantur. D »uc benefici» tot pertinentia , fciunt tamen ab
ii* pradifta detineri ; in eo· , fi poft trinam mo­
VII. Pro confervatione dcmccp· bonorum ad
nitionem pramiflam, iii quo· negotium concer­
eccltfia· parochialei It capellania» pertinentium
nit non denunciaverint, umilii excommunicatio
jubet fjrnodu· ■ ut fiaguli parochi It capellani
inventarium corumdem feciant , illudque i»bC·
decernatur.
XII. Adminiftratore» piorum locorum, Ireo­
gnetiti ncc non a Majore It fcabirui etiam fuf
rum fuperinteqdcnte», five fint clerici, (i ve lai.
parochie (abfignari curent, ir Ordinarii» tranlci, pia· fundatione· ad certo· ufu·, propria aumittant. Qui Ordinarii rcgiftram , in qao finAoritate ad alio» ufui etiam pio· converter·
gult inventaria haju(modi de (cubantor, confici
non prnfumant -, (cd ad epifeopo· , It fi opu»
mandent : ipfaque inventaria originalia It au­
thentica in archivium aliquod reponant, flr ad
fuerit , ad fanâam iedem Apoftolicam , cum
pofteritati· memoriam diligenter aflctveqt.
caufa occurret, recurratur.
VIII. Diâi vero parochi It capellani bona
XIII. Piorum etiam locorum bona neproadminiftratorum arbitrio elocehtur ; fed publice lo­
beneficiorum fuorum noonifi tribui ptodamationibn· faâii, rclifta cuilibet facultate plu·
canda propnnintur : ne vina qu* vocant , ab
E iifdcm adminiftratoribul accipiantur r led proofierrendi, elocare poffint.
clamationibu· probabili· , pro majore eorumIX. Fabricarum vero eccleÇinim , tim parodem piorum locorum atilitate publice elocentur:
chialium, quam collegiatçram , nec non om­
nec prandia fiant futnptib·· iptirum fundatio­
nium piatum locorum computat Ordinarii ia
num, nifi qu* a fundatoribn· funt inftiiota.
fioguloi anno· per feipio» , aut aliquem feu aXIV. In hofpitalibua , pii (que diverforii· ,
liquo· Ipecialitcr ab et» deputato·, fine preju­
ubi hoipiralirai exercetur , mare» cum femini·,
dicial eorum, qui ha&enui diftorum bonorum
etiam peateatu matrimonii, verfari ne permit­
•dminiftrationem habuerint , audire non omit­
tantur : neve ea loca , qu* pauperum Ir pete-’
tant : It diligenier nrofpiciant , na quod pii»
rinorum (abfidio (ant addiAa, aleatotibut, Imloch pro Dei culta donatam fercliAum eft, in
profano· *r malto mina· impio· it facrrlegoi
tionibui, atque id gena· nebulooibo» pateant.
XV.Utaatem hec trcetera omnia, qu*Triilio» convertatur.
dentina fynodu» dc boipitalib» k alii· pii»
X. Poftramo , qui· contra occvptcorc· qaolo-

i

1347

"J?’*'

Comcilîüm Ca MEKACBNSB.

H48

"anncT

loci’ ftatuit > facilius epiicopi preftire pofliat ; A dinarii, (ofpendantur s hi vero etiam ftuAus 'JgjjjjCHAIfTI précipiter parochis, ut diligenter fingula, qu*
inorum beneficiorum amittant.
CHElrri
·$*<«
in parochiis fuis funt, hofpttalia ft pu locaobVI. Vcftibus decentia coloris, non difleAts, (3*4
ferveut : le ficabi bofpita litas non exercetur ,
non'etiam fuperfluo cultu ornatis omnes utan­
nut alii abufiii culpa adminiftratorum feu alio­
tur . Collaria vero indufioram ejufmodi habeant,
rum qnorumcomque irreplerint, de iis Ordina­
que modeftiam clericalem (aptant, ckricofque
rios reddant cettiores.
'
a (zcolaribus tc maxime mandants hominibus
XVI. Non eft etiam ferendus abufus , qui
aperte diftingnant. Proinde omnibus in univerpaflim cernitur circa teftamentorum , maxime
fum clericis deinceps indu fia , five ad colium , ·
nd piar caufas, exfecutionem : quo fzpenumero
five ad manus ctifpata, hzc fynodus interdicit»
fit, ut dcfunAorum extrema voluntas fuumnon
VII. Nulli in facris ordinibus conftituto an­
fortiatur ctfcrftum ; & qua in pios ufus crant
nutam aureum aut argenteum geftare liceat, nifi
infumenda, in alios injufte expendantur. Qua re
iis quibus propter gradum aut ecciefiafticamdi­
precipit fanda fynodus omnibus parochis, ut
gnitatem , vel eximiam nobilitatem , hoc com­
diligenter cos, quioontralimites fu» parochi»
petit : qui etiam dum facrificium Miff* cele­
exfeentores iunt ejufmodi piarunt voluntatum , B brant , przlatis exceptis , eumdem deponant.
moneant fui officii. Quod fi poft anuum négli­
VIII- Ex una diacefi ad aliam non tranfeant
gentes fint, ad Ordinarios referant ; qui eos
fine confenfu Sc literis commendatitiis fui Or­
etiam pereenfuras ecclefiaftieas compellant ; Ca­
dinarii: nec in aliquibus ecclefiis virtute folius
pitula etiam tam cathedralium quam aliarum
admiflionis quorumdam laicorum admittantur
y
ecclefiarum, fi in predidis defecerint, ab Or­
etiam vicarii Te· cantores : fed ut minimum addinariis eorum negligentia fupplcatur.
miflionem fuam paftori loci exhibere teneantur,
priufquam officium fuum exerceant.
T I T.
XVI.
IX. Contra concubiharios tc ebriolos, fi qui
fint , quod abfit , juxta decreta concilii 1 ri­
Dt chricii in lintri ,
demini & primi provincialis Camcracenfis om­
nino procedatur.
CAPUT I. Meminerint clerici omnes fui no­
X. Bénéficiât!, qui horarum canonicarum le<
minis, quo continue admonentur, fe a mundi
Aionem contemnunt , aut negligenter omit­
curis fequeftratos , & in fortem Domini voca­
tunt , fe frudus fuos non facere ; in ordinibus
tos efle . Meminerint etiam maxime presbyteri C vero factis conftituti , etiam beneficium ccc’edignitatis fuz ; nec fe vilibus Sc facerdotio in­
liallicum non habentes , fe graviter peccare indignis officiis mancipent aut addicant , utpote
teliigant, juxta conftitutionem Pii V. ad finem
negotiationi (eu mercimonio , conduAioni, tc
horum decietorom adjedim.
culturz jiicnorum agrorum qualius faciendi cau­
fa ; famulatui fervili dominorum aut domina­
T I T.
XVII.
rum f<culariiim ; Se fim ilibus parum decoris ,
ac flatui ecdeiiaftico minime convenientibus.
De Etifiofii .
II. Cum jure anfiquorum conciliorum, iactis
CAPUT I. Epifeopi ut alios omnes dignita­
canonibus fzpins innovato, conftirutum fit, ncc
te antecellunt, ita ftudiofe provideant ne a quo­
clerici coram judicibus hicis fe fi flant, aur al­
terius judicis quam ecclcfiaftici, idque lui Or­
quam virtute fuperentur: aflidue memores , fe
dinarii accedente confenfu, jurifdiAionetn pro­
in fpecula Domini conftitotos , tum ut in c»
rogent: facra bre (ynodus, fub pana excom­
continue vigilent , quafi rationem pro animabus fibi commiflis aliquando reddituri ; tumvemunicationis ht* lententi*, a qua nemoprrtcrqoam ipfe Ordinarius abfolvere poflit , in­ D ro nt n ea aliorum omnjum vitam tc mores
contemplentur, tc fi ^iid vitiofum animadver­
terdicit omnibus in facro ordine conftituus ,
terint, verbo tc exemplo corrigant tc reforment.
nc umquam fidejubeant, aut aliasfe obligent,
Ideoque quzeumque in aliis optant tc probant
aut contrahant cum tepunciatione privilegii cle­
ricalis: Sc fi fecus fecerint, fidejuffiones A inde
virtutum officia , ea in feipfis primum expri­
mere omni ftudio adnitantur : przfertim vero
fecuta nullius fint momenti. Sed neque le mu­
in fubventionis pauperum , vifitationis Sc contuo conveniant coram laicis judicibus aâione
petfonali, fub eadem pana excommunicationis
folationit infirmorum, aliorumquc delolatorum,
piis caritatis officiis fe exerceant.
latz fcotentic contra aAorcm , quam ipfe reus
II. Et quia inter munia epifcopalia potiffiloco fu* exceptionis ante litis conteftationem
mas partes fibi merito vindicat prcdicat io verbi
allegare poflit 8r debeat.
Dei ; & ab Apoftolir memori* proditum Iit ,
III. Tabernas nifi peregre proficifcentes nul­
non efle equum ipfos relinquere verbum Dei ,
lo praetextu intrent , nt ibidem potationibus
tc miniftrare menlit: Quantum fieri poterit .di­
indulgeant. Ab alea quibufvis lufibus omnino
ligentiam adhibere ftudebunt epifeopi , ut neabftincant ; nec non a choreis tam publicis
quam privatis . Nec chlrorgieam , nec medi­ E gotiis fzcularibus fe fe expediant ; etiam regi­
minis epifcopaHs maximam partem doAis tc pru­
cam artem ex profeffo ad qoaftum exerceaçt.
dentibus viris committendo ; Sc ferum tempo­
IV. Barbam ne alatam vel militum more
ralium adminiftrationem aconomo fideli con­
nutriant:
ita omnino a labro fuperioreprzcredendo ; ut prcdicationis officio fibi proprio
fcindatur, maxime in facerdotibus , ut faciam
liberius vacare poflint . Quod li legitime im­
' cummunioncm non impediat.
pediti per feipfos id prcftarc non polfint, alios
V. Tonfuram clericalem, pro qualirate gra­
viros doAos , tum in fuis ecclefiis cathediahdus tc ordinis fui femperconfpfcuam i.ibcant:
bus, tum fn aliis fuz dicrcclis deputent , qui
omnes, vero, qui in facris ordinibus Iunt roneoiumdem nomine hoc aflidue przftent ; faltem
ftituti , vel beneficium eccleliaftitum Rabent ,
qtipad d’fias cathédrale' iolemnioribus feftis ;
prztcr tonfuram, etiam habitum clericalem detc tempore Adventus Sc Quadragefimz, ut mi­
'ferapt. Si moniti ferre noluerint , illi quidem
nimum ter in leptimana. Horam autem , cum
ab eifccutione fuorum ordinum , arbitrio Or-

ipfc-

“γΪ?.”γ '

>M9

Concilium <

ANNO ipfemet epifeopus concionatur, libi commodiorem
CH HIST! pr«fcriberepouit,non obftantibus quibufeumque.
ills.
III. Decretum concilii Tridentini , fen. xxv.
cap. 1. de reform, irpe & ipli legant , &- fibi in
menfa legs curent. In reliquis autem ejuidem
concilii Tridentini decretis 8c hujus provincialia
fznius verfentur: Ic multo magis de eorumdem
exlccutione&praxi peruniverfaua iuam diacefi·
ferio cogitent.
IV. Familiam vero ejufmodi habeant , qu·
etiam ceteris propofita fit ad imitationem ; cui
ita prefint, ut ex eo diligentia, quam in eccle­
fia Dei regenda adhibent, colligi poflit.
V. Inter celeravero munia fust epilcopal is di­
gnitatis, vifitationis oflicium non negligat epiIcopus : fed fingulis annis, fi id commode fieri
pollit ;. fin minus, biennio per feipium , nifi gra­
vi aliqua Ic legitima caufa exculetur , totam
iuam dioccefim vifitet : legitime impeditus, ad id
munus exfequendum viros idoneos deputet.
VI. Epifeopodevita periclitante, Capitulum
ecclefia ejus cathedralis vicinum epifeopum in­
vitet: qui fi non fit neceflario impeditur, ftatim

veniat : & fi vivum epifeopum invenerit, ei omnia
caritatis oflicia impendat, que ad anime falu­
tem eo tempore requiruntur: mortuum veto una
' cum fcculari &.■ regulari clero folemni more ad
fepulcrum prolequatur.
VII. Idem Capitulum-primo quoque tempore
omnes provinciales epifeopos dc epiicopi morte
faciat certiores ; qui in ecclefiis cathedralibus
Miffira folemni ritu pro ejus anima celebran­
dam curabunt ; & publicis fupplicationibus Ic
precibus indidisDeum rogabant, ut orbato gre­
gi paftorem dare velit juxta cor fuum.
VIII. Similes (upplicat iones indici curabit
idem capitulum per univerfam dicecefim epifeo­
pi defundi , ad eumdem finem : juxta decre­
tum fuper ea re editum in primo concilio Catneracenfi, titulo, de examine epifeoporum.
IX. Novo autem epifeopo eledo aut nomi­
nato , proceflus fuper ejus doârina le mori­
bus Romam tranfmittendus fiat , juxta difpofitionem ejufdem decreti , primi concilii pro­
vincialis .

t
Dr

i

t.

x v i 11.

Cdfirtlu 0" C nituitii .

CAPUT I. Capitula cathc^alium Ic alia­
rum? eccleliarum , a fingulis , qui virtute cujufcumque provifionis admitti petunt ad polleflionem quarumcumque dignitatum , benefi­
ciorum , aut officiorum in eorum ecdcfiis, te­
neantur exigere fidei profeflionem , juxta de­
cretum hujus fynodi , titulo De fidei protellione .
II. Magna etiam diligentia inquirant , num
aliqua (imonix labes , aut alia illicita padio
intervenerit ; prefertim quando eju, rei aliqua
iulpicio erit , antequam admittant recens provilum .
III. Denique e.igant legitimam atteftationem qualitatum , quas fingulz dignitate-. aut
beneficia ex fundatione , aut indultu Apoiiolico , requirunt .
IV. In omnibus ecclefiis cathedralibus Iccol­
legiatis dillnbutiones fiant juxta decretum Con­
cilii Tridentini, qux attingant totiam partem
fruduum; & tales fint, ut verifimiliter nonne·
eligantur ; & inter fotos relidentes R: aftu pra­
tentes in (ervitio divino dividantur ; nifi cnuCtncil. General. Tom. XXXIV.

au..aa>.ua.

AMlRAClNSB.

MEWXICUS IV.

atx ra.

12 JO

t fentur caufis expreflis de jure communi ; videis- "Âïâïâô*
cet ob infirmitatem, feu jufta· & rationabilem CHJUSTi
corporalem ncccflitatem, aut evidentem ecclefi* sjU.
utilitatem .
V. Declarat autem fynodus, evidentem ecclefix utilitatem intelligi , quando canonici , vcl
in negotiis capituli , aut fabric* fu* ecclefi* ,
vel in negotiis discetis cum epifeopo , vel eu
ejus commiflione occupantur ; fraude tamen fc
dolo fec'ufis .
VI. Similiter eos, qui vel celebrati?, vel au­
diunt confefliones, ipla hora qua hrc faciunt,
pro prefentibu* habendos elle ; modo tamen ad
principales horas juxta ecclcfix fu* confuetudi"liem ingreflum fecerint; It Mifla iua , autconfeflionibus finitis, fi nondum fit peraâum offi­
cium chori, in ipfiim redeant.
VII. Favore vero fludiorum eos , qui ad do­
cendum , vel in ipfis ecclefiis cathedralibus aut
collegiatis, vel in Univcrlitatibus ( quoad bene­
ficia qu* in ipfis Univerfitatibus poflident ) obli­
gantur, ii· diebus, quibus adu docebunt , aut
publicis difputationibus intererunt, pro prsfentibus habendbs efle ftatuit , modo duabus de
majoribus horis in die interfint.
VIII. Prxdicarorcs quoque verbiDci, qui ad
hoc munus ab Ordinariis deputati erunt , qui­
bus diebus contionabuntur , eodem privilegio
gaudent .
IX. Prxter didas vero diftributiones etiam
amittant reliquos frudus fuarum prebendarum,
juxta decretum concilii Tridentini , qui ultta
tempus ibi definitum abfuerint .
X. Abfenres autem cum habeantur qui extra
civitatem funt , multo magis , qui cum fint
in civitate , officio tamen divino , faltem femel in dic pro didis frudibus lucrandis non
interfunt .
XI. Cum autem intelligat h*c fynodus fiet!
commode non pofle omnibus locis , at diftributiones adu live re ipfa , omnibus diebus
hotis perfolvantut ; permittit , ut a Capitulo
punduator aliquis nominetur , qui prxftito fi­
delitatis juramento diligenter admoteteos, qui
divini* non intererunt officiis ; corumque diftributiones aliis przlentibus in lingulas horas
accrelcere faciat .
XII. Paftus omnes ac jura receptionum,ac etiam
jucundorum ( ut vocant ) adventuum , qu* non in
pios ufus convertebantur, juri communi, Ic didi
concilii Tridentini decretis inherendo , eadem
fynodus in pofterum exigi plane interdicit.
Xjll. Convivia vero, qus in quibufdam ec­
clefiis, non pro receptione, fed ex onere certis
dignitatibus aut praebendis cx fundatione aut ab
immemorabili tempore incumbente , certis die­
bus folemnibus celebrantur ; non damnat : led
ad minorem numerum St minores fumptus, epi­
feoporum judicio , reduci przcipit ; It ita pro­
videri, ut in iis neque ebrietates , neque alii
E committantur abufus.
XIV. Canonici lacerdutes quotquot funt, per
ordinem celebrent ad majus altare, five per feipfos, five per alios canonicos ab eis fubftitutos;
nili aliqu* fint praebende, aut vicariae, vel capellaniz e; fundatione, aut audorttate Apofto’
lies , vel ab immemorabili tempore Mifli* in
|
majori altari celebrandis dcftinatz.
1
XV. Qui facerdotes non funt, diebus faltem
i
folemnioribus de manu facerdotis Miflam foletnnem cJebrantis factam euchariftiam reci­
piant; falva confuetudine eotum locorum , ubi
frequentior communio efle folct.

Ggg

XV1

JiJX

“Si*

COHCllIüM CAMIRACBWBI.

"ÏEmEL

l*J»

AtiKO
XVI. Ladio Theologica , juxta decretum A provideant ut Miflàs votivas quas vocant , ut
feria fecunda pro defundis, feria sprinta dc Ve- CHtirtj
CW.1STI didi concilii Tridentini ,* in omnibus ntbencrabili ferramento, fabbato de beata Virgine, ijSs,
dralibus fc collegiatis mGgaium opaidorum ,
obi cleros eft numctofiss , omnino habeatur f
tc alias pro eujulque loci more vel ipfi cele­
brent, vel per alios presbytero* celebrari curent ;
pvovideantqoe tapcciotts, ne vacuum fit audiidque hora competenti * contacta.
totium .
λ. Parochiam autem pro hoe caritatis officio
XVII. Caaoqicoram congregationes pro ccpaftori fuo condignum honorarium prsftent, fi­
clefiarum fsarum negotiis > qw capitula dici fove ex fundationibus ad boc inftitutis ; five ubi
lent, bar* competenti fiant t ncc iumm» Mifl»
tempore allo modo habeaatar , nlK neceflaria
e» défunt, vel fufficientes non tant, colled is
ad hoc piorum elecmofynis.
aliqua cauia fuperveniat, qoa differri nonpolXL Si quas inimicitias aut rixas , pnsfertim
fit r quo cafu , ut minimum mittantur aliqui
inter conjuges ac domefticos, efle cognoverint,
canonici ία chorum .
eas ne diuturniores fint lc fcandalof» , omni ftu­
XVIII. Ita vero in cantores, vicarios, fccadio componere parochi adoitantor.
pellanos decanus lc canonici oculos intentos ha­
beant , ut neque pfeftcndo, neque confebnlan- *
X1L Decani autem rurales , parochorum ,
adeoque omnium etiam fecerdotum lc clerico­
do, neque hac Sc illae fopiu· dilcurrendo, ali­
rum, quinfc laicorum fuorum diftriduum mores
cui fcandalo efle poffint.
XIX In reliquis fervent canonici decreta con­
diligenter obfervent : potiffimom autem ut pa­
ftores in praedicatione verbi Dei , facramcntocilii Tridentini, tc noviffimiprovincialis, titu­
ronaque adminiftratione , ac in ceteris omnibus
lo, De minifteriia ccclctiafticis.
fuo muneri fatisfaciant.
XIII. Ecclefias parochiales , & capellas, ac
T I T. XIX.
hofpitalia, aliaque pia loca corudem diftriduum,
Λ T^ttrrdsr .
quotannis ut minimum femel vifitent ; St deco­
rum ftatu , ac quam rede divinum officium in
eis peragatur; tnruane Miffis, fc aliispiisfunCAPUT I. Paftores ab epifcopis in partem
folicitudinis vocantur; ideoque boc ipfis elabo­
dationibusSt oneribus fatisfiat ; ac dc ceteris huc
randum eft, ut epifcopis in luis fundionibus ecpertinentibus, accurate is^uirant.
clefiafticis quam diligentiffimecooperentur ; po­
XIV. Exceffiis vero Sc defeAus fi quos repepulumque ubi commiflum ita verbo li exemplo C rerint, quibus ipfi mederi nequeant, epifcopis
Îiafcant , ut ipfi epifcopi re ipia cognofcant,
locorumve Ordina r iis, feu coram vicariit, quam
e eorum vigilantia magna laborum fuorum
primum (umificem.
XV. Pallorum fuorum capitula generalia ut
parte fublevari.
II. Ut autem hocmeliuspmftarepoffint, de­
minimum bis in anno , aut alias pro cujafque
creta faexofand» fynodi Tridentinc , hujus ,
diacefis more convocent ; ad qma finguli patoSe prioris provincialis, necnon fc dictceianarum,
chi, legitima excufationc ccflante, venire omni­
diligenter legant ; tc ea qu» paffim in iifdem
no teneantur.
ponuntur, parochorum officium concernentia ,
XVI. Inhia dc morum cerredione, abufuum
quam diligentiffime exfequantur.
reformatione, dc decretorum facri conciliiTri­
III. Parochus in fua admiffione , una cum
dentini, & hujus, priorifque provincialis, nec
juramento hadenus confueto , in manibus Or­
non dirzcefanarnm fynodorum , quatenus cos
dinariorum aut ab cis deputatorum fidei procorumque oflicimn concernunt , lc fi qu» prr­
feffionem facere teneantur.
terea ab Ordinariis ei/mandata erunt, ex fecu IV. In omnibus locis , obi domus parochittionc tradetur : qu» omnia ut ab iis quos con­
les non funt , vel temporum injuria collapf» D tingunt exade ferventur , ferio advigilabunt
funt, provideat pallor cum fuit parochianis,
didi decani .
nt quanto citins neri poterit , aliqua domus ,
XVII. Qui etiam aut per fe, aut peraliquem
ipfique ecclefi» propinqua , dc in fundo paftoex paftoribu* ab ei* dofignatum exhortationem
ratus, fi quis Gc, cdificetur-t quam, ubi «dihabeant ad totam congregationem , in cum fi­
ficata erit, ipfe paftor juxta fisum juramentum
nem, ut omnes dc abuGbps aut negligentiis ·
fartam tedam confervare debeat .
poitrema congregatione per eos oblervatis finV. In coflationibus parochialium ecdefiarum
cere deponant .
fervetur exade concilium Tridentinum , leff.
XVIII. Porro uno menfe ante dida capitula,
xxiv. cap. xvi it. ne reform.
finguli decani fignificcnt epifcopis , aut eorum
VI. Studiofe obfervent paftores eos qui die­
vicariis, diem & locum di&orum capitulorum;
bus Dominicis ac feftis vel omnino Minam non
ut fi eis expedire videbitur, vel aliquem ad ea
audiunt, vel ad Miflam parochialcm noa con­
mittant, vel feripto fignificcnt, qu» toti con­
veniunt : ac primum privatisa tc paterne fui
gregationi fignificanda occurrent.
officii commonefaciant : quod fi poft admonitio­
nes non emendentur, ad Ordinarios deferant.
E
T I T. XX.
VII. Multo magis eam diligentiam faciant ,
fi quos refcire poterunt vel elfe haereticos , vel
Dc Raxuferifeis CT Mcculitec .
dc naetefi vehementer fufpedos.
VIII. Curent omnino, ut cuftodes , feu cle­
CAPUT I. ^ibatesfcalii taperioret Regula­
rium in correiAhibus eum moaum teneant, ut
rici qui eitdem alfiftunt in officio divino, toniuram clericalem fetnper, habitum vero ut mi­
nec difciplinam fine mifericordia , nec milerinimum m ipiis ecclefiis deferant : nec bigacordiam fine difciplina teliquifle videantur .-fed
idum admittant , nifi vifa fufficicnti difpenJafit in eis jufte contalena mifericordia , lc pie
ti .nc ■
leviens difciplina : cum plus agat aliquando
I\ Quamvis fingulisdiebus non teneantur pa­
erga corrigendos clementia , quam nimia feverochi ad celebrandum Mifl» iacrificium ; ut tamen
ritai; plus admonitio, quam commutai -; plus
fatisiacuo: devotioni luorum parochianosom,
caritas, quam poceftas.

Abba-

i*jj

Concilium Camb*.acini*.

»
Abbate aut Priora moneo cpifcopoa per fe A
O<1UTI ipfai» «ut fuum vicarium acccden* mouafterium,
dm.
inventarium faciat bonorum omniam , maxime
pretloforum ipfias monafterii t Bc aliquot eju[dem rellgiofot «économe» conftituat s a quibus
juramentum accipiat de nihil alienando fine
confenlu ipfius ; 8r fideliter adminiftrando ,
ulque dum de prolato pionfum fuerit . Simi­
liter tc officiartos quoad fpiritualia priu» adminiftrationem habente» , otpote Priorem tc
confeflatios fc alio» confirmet 4 tc fua ordina·
ΎίΤ audoritate adjuvet.
II. Quamvis prolati Regularium pro fuorum
fubditorum confeflionibus audiendi» confcflario»
deputare poflint ; id tamen non faciant , nifi
Îircvio examine feu per fe , feu per Leâotem B
uum faciendo; A· cum deleâu eorum qui ad hoc
munus maxime lunt idonei.
III. Sacra led io Theologica ubique habea­
tur ; ad quam omne» religiofi conveniant, ex­
cepti» iis, qui propter.adminifttationetn rerum
monafterii fibi commiflam legitime impediun­
tur : Et prater eam, etiam pro novitii» Icâio fiat pro eorum capacitate ; ad facto» or­
dine» nonnifi bene inftruâi in curimoniit ccclefiaftici» , lcrudimenti» doârina Chriftiane,
pratfententur.
IV. Muliere» intra fepta monafteriorum feu
locorum regularium, que fune clauftrum, capi­
tulum, dormitorium , refcâorium five conven­
tu», tc que eorumdeur ambitu continentur; ac C
fi que alia pro ftatutorum cujufque loci ratione
Î'to regularibus loci» habeantur ; extra tempu»
upplicationum feu proceilionum , quocumque
prrtcxtu ne admittantur .
V. Quamvi» religiofi, qui a fui» prelatiideftinantur ad Paftoratus fui» monafterii» fubjeâos
feu incorporato» ( quorum inftitutio ad epifeopo» aut archidiacono» pertinet) adminiftrando»,
ob id non eximantur ab obedientia eorundem
εrelatorum t tamen quia tc epifcoporum < aquius diâi religiofi curam animarum accipiunt,
tc parochianorum intereft, ut non temere tc fi­
ne caufa revocentur ; decreto primi concilii Cameracenfis, cap. vi. de minilterii» ecclefiafticis
inherent hcc iynodu», ftatuit tc decernit , ut
nonnifi ex caufa legitima , quam iule prclatu»
epifeopo exponere debeat, ad monafteriapoflint
revocari . Caul* autem expolita epifeopu» 8r re­
vocatura dimittere, tc in ejux locum prafentatum , fi idoneus fit, admittere teneatur .
VI. Que de oflicio divino , de (aeramenti»,
de reâa bonorum ccclcliafticorum adminiftrationc dr alia in hujus fynodi decretis haâenu»con­
ftituta funt , quatenus eos tangere poliunt, ca
omnia tanto diligentius fervent , quanto ipfi
cx fua profeflione ad perfieâiorem vitam magi»
obligantur .
VII. Mifla» Sc alia pietatis officia , ad qu·
tenentur ex fundationibus , diligenter Λ accu­
rate periolvant : ideoque liber in (actiftia fem- E
per habeatur, in quo ca omnia in lingulosdies
deferipta fint .
'
VIII. Quia voro, monaftic· vitae perfcâio ex
trium votorum , qus omnes religiofi faciunt ,
obicrvatione dependet ; prslati ea omnia ,
qus ad ipforum Wotorum obfetvationcm fa­
ciunt , curent ab omnibus inviolabiliter obv
fervari .
IX. Omnes autem confuetadines diâi» voti»
contraria», quale» funt in plerifqoe monafterii»
mults contra votum paupertatis j plan, brogit ,
&* in pofterum prohibçt hsc fiiodus : Ideuque
♦

Cenal.Gcncrtl.

Tom. XXXIV.

t»J4

prslatis osanibna utriuftsue Texas pnteipit , nt AMMO
communem viâum & venitum pmaibas religio- CHlurri
fis «qualiter, parat cuique opus erit, diftribaant : ijM.
mc pro veftiario, aut pro vini portioM fingulis
religiofi» dari confueta , ulla ratione pecuniam
affigneut t fectetas compotationes plane prohi­
beant ; lc (ebrietatem, individuam caftitatis co­
mitem, ab omnibus coli faciant i ideoque prê­
ter jejunia ecclefi*, etiam Adventus Domini lc
ord init fui jejunia exaâüEme obfervent.
X. Epifcopi, eraliifanâimonialium fuperio­
res , earum. ftatutaa Se regulas id fuis vifitationibns diligenter examinent : Sc fi quid in ii* juri
communi , aut concilii Tridentini decretis re­
pugnare animadverterint , id abrogent , aut
corrigant : Nova etiam ftatuta, fi ita expedire ■
judicaverint , atque omnino vivendi formam ad
diâi concilii Tridentini prsfcriptum vernaculo
fermone conceptam eifdem tradant , 8c diftriâe
obfervari mandent.
XI. Provideant etiam epifcopi, quanto citius
fieri poterit , ut claufura monialium , etiam
exemptarum, ubi violataeft, reftituatur; etiam
applicatis in eum finem , fi monafteriorum fa­
cultates ncccflarios fumptus non ferant, reorum
panis pecuniariis ’. ubi vero haâenu» inviolata
jsermanfit, quam diligentiflime confervetur.
XII. Ad eas vero nullus omnino aut viris aut
mulieribus etiam illuftribus , etiam ia vcftitionutn aut profeflionnm folemnitatibus pateat acccflu», led per cancellos , cum neceffitas erit ,
colloquantur : excepti* tamen perfonis neceflariis ; utpote con feliar io, cum ad egrotantium mo­
nialium, qus ad confelfionalc accedere non poffunt, confefliones audiendas , aut fanâiflîmum
Euchariftia, vel extreme pââiouis facramenta
ipfis deferenda; Sc limilia caritatis officia iifdem
*g rotis impertienda, erit admittendus : medico,
chirurgo, bajulo vini aut cervifia , fabris , tc
fimilibus perfonis ; quibus tamen nonnifi inneeeffitate aditus pateas , quos du· antiquiores
fanâimoniales comitentur.
ΧΠΙ. Prsfeâus quoque ejufmodi monialium,
fitn ejus çapellanus, aut alius facerdot, .eam ecciefi· partem ubi ipf*pfallunt, ae quidem prarextu ibidem cclcbr-ndi vel concinnandi, ingre­
diatur. Qiod fi qui» ibi celebrare aut contiona­
ri aufus fuerit, fulpcnfioni» a divinis, Btprsfcâa qua eum admiferit, excommunicationi» pa­
nam ipfo fado incurrant.
XIV. Sed nec ipfi epifcopi , aut eorum vka-.
rii, & alii fuperiores monialium unquam ingre­
diantur fepta claufut· ■ nifi vilitationis aut alia
neccflaria caufa, fiibipanis contra ingrediente»
a jure decretis . ]
XV. Nullu» ex fispradiâis, aut aliis quibuf'vis umquam admittatur intra dida fepta , qnt
non in (criptis fibi conceffam ab epikopo facul­
té m exhibuerit .
I
KVI. Quia vero non pane* neque leves in plerifquc monafterii» claudendis' difficultates funoriuntur , fupplex totius iynodi nomine libellis
conficiatur; qui expieflis omnibus 8r fingulis in­
commodis difficultatibufque ·, necnon monia­
lium claufuram recufantium rationibus tc argu­
mentis diligenter expofiti», Sanâiflimo domino
noftro offeratur; rogeturqneillius (anditai, ut
”
hujus provincia neccÆtatibut Sc incommodis
pro fua paterna paritate, peculiari aliqua ratio­
ne providere ac (uccurrcre dignetur . Habito
autem ab illius fanâitate refponlo , 8r cum revcrendiflimis dominis epifcopi» per litteras com.1
municato, quacumque ad hanc materiam pertincGgg .» '
bunt,

iijf

hxmsjcus tv.

Concilium Cambr.acbnsi.

*BX ».

bunt, certius explicari poterunt . Interea vero A
ANNO
CKJLISTt in didis monafteriis , qu· claufutam noti ad­
•JM. mittunt , obfervari curent epifeopi. ut ncc mu­
lieribus intra loca regularia diâorum monafleriorusd pateat acceffus.
■ >
XVII. Religiof· vero etiam Mendicantes ,
qua cerotorum ab immemorabili tempore, at­
que aceo ex fundatione curam agunt, loi· nemquam emittantur ad curandos agrotos ; nec ju­
niores, quantum fieri poteft, fed ea, que ma­
tris feu prçfeâ· judicio probabuntur .
XVIII. Contionatores quoque deputent epi­
feopi viros pios & graves, qui fepius ipfas Mo­
niales fpiritali* verbi Dei cibo leficiant , tam
Îiublicis concionibus, quam privatis ad cancelll
os colloquiis .
XIX. Confeffariôs fimiliter aliquoties in anno
extraordinarios mittant , quibus omnes fanâimoniate* fe prafeatare teneantur.
XX. Decreto concilii Tridentini, cap. xvtt.
fed. xxv. de Regularity At monialibus inherent
hec fynodus , precipit ut nulla puella ad ha­
bitum Tegularetn fufcipiendum aut profeffionem'
emittendam admittatur , etiamfi monafterium
fit exemptum , priufquam exploraverit epifeo­
pus , aut ab eo deputatus , puelle volunta­
tem , justa requifit* in dido decreto : ideoque teneatur preftâa certiorem epifcopum fa­
cere uno mente ante diâam habitus fufeeptionem, aut profeffionem, fub pana (ufpenfionis ■
ύ
ibidem decret· .
XXI. Ad profeffionem vero difl* puelle ,
nifi confirmate ■, & viri nifi confirmati It tonfnrati tjon admittantur .

ί

i

ijtf

que memoriter «b ii* recitari fxciat. Pueros autem λννο"
magiftratus, ballivi, majores, feu alii locorum CHKISTI
prstnâi, tum addïâa* fchol**, tum ad diâam u**.
parochi luAioncm omnino compellant. Parentes
etiam it hero* aoa mittentes pueros fuo* ac mi­
ni ftros propoGtis poenis coerceant ; & rebelles
etiam ini* urbibus aut pagi* expellant.
V. Si quis autem parochus non legitime im­
peditus hoc tam neceflarium officium , quod
etiam cx concilii Tridentini decreto prmRare
debet , prrtermiferit ; i* toties unius floreni
mulâam fabric· fu* ecclefi· applicandam in­
currat , quoties hoc neglexerit .
VI. Ut autem ipfi etiam parocho fuccuratur ,
omnibus iaccrdotibus Ar clericis , qui intra, ti­
nes parochi· degunt, prccipit hec fynodus, ut
eum in hoc fanâo docendi munere pro fua quif­
que vitili adjuvent .
VII. Porro quoad (eminaria clericorum, jux­
ta facrofanCti concilii Tridentini faluberrimum
decretum inftituenda , cum experientia in hac
provincia docuerit , modicum frudum cx hadenus inllitutis provenire : neque in pofterum,
faltem pro ptsfcnti ecclefi· neceffitate , exfpeftari pofle : hanc rationem , quam toti provinci« utiliflimam fore confidit , hec fynodus in.
eundam duxit : Nempe ut in Univerfitate ftudii
generalis oppidi Duacenfis, ejuidem provincia,
unum pro tota provincia, communibus fumptibus archiepifcopi It luorum coepifcoporum, aIιο­
nimqne omnium, qui pro feminariis contribuere
debent, comparato ad hoc loco amplo Se com­
modo, erigatur : ad quod archiepifcopus cum
duobus a capitulo & totidem a clero fua civita­
tis, ut minimum viginti e fua diaceG : Gnguli
XXI.
autem epifeopi cum fimilibus refpeâive deputa­
tis, ut minimum duodecim ftudiofo* mittere teDt fchoiii ty Stmlmriii .
neantur.- (alvo quod ipfe archiepifcopus, durante
hac rerum omnium caritate, Se ccclefiarum ino­
CAPUT I. In fcholis nulli libri preleganpi* , admittere poterie juftatk legitimas epifeo­
tur, qui in Indice librorum prohibitorum con­
porum cum diâis deputatis excufationes pro mi­
nori numero mittendo ad certum tempus : qua
tinentur : fed ncc ii, qui aliquidtnrpe aut obfcenum continent .
etiam caritate Se- inopia cedante majorem pote­
II. Diâ· fchol· fepe vititentur a Scholaftirit numetum definire, It praferibere .
ci> cathedralium 8r collegiatarum eccleiiarum ;
VIII. Pro felici autem didi feminini inchoa& iis deficientibus , a decani* ruralibus : qui D tione, Sc feliciore progteflii, eadem fynodus de­
Ordinariis fideliter Sc diligenter retirant , Ii
cernit que fequuntur .
,
qu* eorumdem auâoritatem defidetare intel­
In primis feminarypn ipfum uni reâori feu
prsfidenti committatur, qui peratehiepifeopum
lexerint .
III. Quia vero fchol·quotidiana Chriftianc
de eonfenfu feu conlilio fuorum coepifcoporum
juventutis inftitutioni non fufficiunt , cum ma­
eligatur It nominetur ; litque facerdos , Iaerae
xima puerorum pars diebus fetialibus opifienim
Theologi· aut decretorum dodor aut’ iicentiaaliquod exerceat, neque ob parentum inopiam
tus, bonus ceconorhus : qui promittat in fua re­
fcholas frequentare poflit : quorum tamen ani­
ceptione , fe ad minus triennio illi regimini pro­
ma non minus, quam aliorum, Chrifti fanguifuturum ; Sc fingulis annis fu* adminiftrationis
ne redempta, Chriftianadoârina imbui debent:
computus fideliteHredditurum ad certam diem ;
erigantur tam in omnibus urbibus , quam in
ad quam comparebunt in dido feminario pro
pagis celebrioribus fchola Dominicales ; fle ad
didis computibus audiendis epifeopi per fe vel
carum faciliorem progreffiim inftituantur auâoTuos deputatos, Sc deputati a capitulis & clero ’
ritate epifeoporum, ubicumque id commode fie­
fuarum civitatum, aut eorum aliqui , fumptii
ri poterit , fodalitates Dlparin· Chrifti*na ; E bu* illorum a quibus refpeâive mutentur.
nropofitis fingulis fodalibu* indulgentiis, juxta
IX. Diâus pretidens habeat in Ungulos annos
nullam Pii V. per fel. record. Gregorium ΧΙΠ.
ultra vidmn luum , qui ipfi cum Itudiotis erit
confirmatam 8c ampliatam : cujus tenor ad feli­
Communis, fummamducentorum florenorum."
ciorem diftarum'fcholarum Dominicalium kfoX. StndioG fini omne* viginti annorum, piedalitatum creâionem, ad finembornm decretotare& eruditione commendabiles , & habito de­
sum adjeftuseft.
leftu ingeniorum It dodrina ad feminarium per
IV. In his locis ubi diâc fchol* 8r fodalitates
concurlum a fingulis epiicopis in fuis diacefibu*
commode inftitui non poterunt, parochus ipfe a
cum diâis Capituli Sc cleri deputatis , aut eoprandio , commodior* ante aut poft velpera*
rumdem fubftitutis celebrandum aflumantur : Sc
hora , pueros campam* pulfu convocatos, ex par­
pauperum filii ac commendati a contribuentibus
difto feminario , ceteri* paribus aliis prîèüvairtur :
vo Catcchifmo , qui ad hoc pro tota provincia
imprimetur, prima fidei rudimenta doceat, eumfintque ex legitimo matrimonio nati; non claudi,
'
\
non

1

1*57

feT

COMCItlUM

C MlklCINII.

I258

«n

■—· «on ta ma*ibus; am alia corporis pine nota,
In primis epiicopi pries· quoque tempore de- amno
rirtiffl
4cf«&M* habensvs. Quod fi aliqui fiat,
finiant stque prelcribaut cenam taxam pro is- CHK11TI
Cijie, qai fasegram barfam contribuant, habebunt jus
lariis k fttpcndiis finguloevm praâicoram fe*
M·*·
poafentandi idoocum line eoncurfu .
curi* ; pnn ipfe judex in taxando omnino fcXI· Sint batia omnes dswdecim librarum grofqui teneatur ; neque pcaftici ipfi amplius exi­
forum provide fingulorum ftudioforum : veftiangere poffint .
tar autem femptu parentum & Mceceoatutn eo­
II. Caulas omnes verbales , qu* fine feripto
dem habitu, ac nigri colorii ; nempe refte ex­
expediri poffunt, judices fummaric k de plano
teriore ad talo· ufque t interiore reto ad genua
expediant ; nec permittant eaa in icriptis agita­
propendente i tc pileo clericali.
ri, etiam confentieotibus partibus autpraâicis:
XII. Incedant bini fequente uno ex przfeâis,
k unicam tantum dilationem ad probandam ,
z
cum ad fcholas k templum gradientur.
aut ad femmnm duas, ia iis caufis concedant.
XIII. Doceantur prater Theologica· leâiones
III. In iis caufis qu* feripto traâantur, ficantum Gregorianum, compotum ecdefiafticum,
mul atque ad libellum adorfe refpoodit reas ,
k catimonias ecclefi* :k przterea in concioni­
illeque replie* , hic duplic* feriaturae· exhi­
buit ; procefliis ad manus judicis deferatur , ut
bus tum inter fe domi, tum ad populum haben­
di· diligenter exerceantur. Difputationei domeiententiam fuam vel definitivam vel interlocu­
fticat , aliquo ex ptafeAi· pralidente , finguli·
torum ferat ; nec antea umqnam liceat plures
feptimanis habeant., quo pia quadam emutatio­
exhibere icripturai .
ne ad ftudium inflammentur.
IV. Judex autem , poftquam ipfi exhibitus
XIV. De cetero quamdiu in ipfo feminario
fuerit proceflus, nuanto citius fieri poterit, qpm
erant, legibus k ftatutis ejufdem > qua ab epivifitct k decidat; .naxime li fint.cauf* matri­
fcopii prsfctibentur, vivant : St fidyfcoli fint,
monia les φ bénéficiait· . alimentorum , dotis,
ab eifdem epifeopi· ejiciantur.
correctionis, k aliz fimiles , qu* acceleratio­
XV. Cum ad eam atatem pervenerint , qua
nem requirunt : in quibus etiam caufis alimen­
fieri poterunt febdiaconi, mittantur ad eum or­
torum, incarceratorum, k limtlibus, de tridu*
dinem fufeipiendum , in quo per annum miniin triduum procedatur , k dilationes pntfeiii»
ftrent : quo finito ordinentur diaconi ; & in eo
dantur k abbrevientur.
fimiliter miaiftrcnt, quoad fieri poterunt faccrV. Scribe feu notarii caularum ab omnibus
dotes .
fepcrfluis abftineant ; ideoque nec dies fefto· ad
XVL Curiam autem ftudioram fuorumindi- ΐ funftanttam rei non neceflarios apponant ; nec
Ao feminario fpatio quatuor annorum abfolvant,
dignitates judicum, vel litigatorum,,ve!procu­
nili videantur effe ejus ex fpeâat ionis, ot ad ali­
ratorum izpius repetant ; nec tenorem totum
quem gradum, maxime fi Mmcenatcsfiabeant,
ejufdem inltrumenti, citationis, kcujufcumque
promoveantur.
icriptnrx utnquam reiterent : fed fi tenore femci
XVII. Singuli autem ftudioforum i» fua ad
inferto, ejus alibi mentio facienda fit, fiat rediâum feminarium aflumptione jurent , fe cum
miflivq; nec proceffibus aut aâis cotise plufquam
idonei invenientur, id muneri· in ecclefia Dei
una continuatio caufa in fingulis terminis ordi­
fubituros , quod fuui epifeopus illi· iniungennariis inferatur : k fi infert* fuerint plures ,
dum exiftimaverit : alioquin refundent fumptu·
non veniant ia taxam .
I
quos fecerint . in feminario : pro quo dabunt
VI. Denique etiamcommiflarii, ad quos per­
ndejuffore· : promirtcntque , cum ad pinguio­
tinet feribere tertium depolitione·, aot extrada
rem fortunam devenerint , fe memore· futuros
quacumque proceffibus inferenda , abftineant a
accepti beneficii , k in communem ejufdem
fepcrfluis prcambnlis , longiiqoe k inutilibus
feminacii utilitatem aliquid iiberaliter élargiprafationibus, ac ctiam concluiionibus, k aliis
D omnibus , qu* ad principale negotium non
uroa .
XVIII. Ut autem provideatur de femptibus
pertinent .
ad fupradiâa , necnon ad ftudioforum alimo­
VII. Caufa omnes infra biennium a die mo­
niam necedarits, finguli epifeopi cum diâis fuis
te litis terminentur : alioquin poft id fpatium,
deputatis, quamprimum fief^ poterit , portio­
liberum fit partibus, vel alteri illarum, judices
nem aliquam ex omnibus beneficiis, ubi haâefuperiores, alias tamen competentes, adire: qui
nui detraâa non eft, detrahant; que in folo»
caulas in eo ftatu quo fuerint allumant, k quam­
ufut feminatii convertatur : 'qu* porro dimi­
primum terminari curent, juxta concilii Tridennuetur ad ratam, Bht ia totum celfabit, acce­
nni decretum, felf. XXIV. cap. XX.
dente beneficiorum unione k incorporatione ,
VIII. Dcctcta vero , quz ibidem. fubjicionjuxta pnediâum decretum concilii Ttidenttjr, cauiasappellationis concernentia , a metro­
tini .
politano feu ejus vicariis aut officialibus, exaâe
ferventur, prout reliqua omnia quz eos tangunt j
T I T.
X X I L
ne comprovincialium epifeoporum juriidiclio tur­
betur , aut impediatur.
Dt ftr» , )»rifiiei»iu , CT rmssaairare
E
IX. In cautis vero bcneficuhbus, quz coram
tttltfit/iicù .
judicibus ecdefiaftici· in petitorio agitantur ,
poft primam Iententiam, etiamli appellatum erit,
CAPUT I. Ut in foro ecclefiaftico quam
rruduum pejCeptio viAori (ub cautione tribua­
tur, aut faltem apud tertiam perionam fubftiminus fieri poterit 'femptibus k partium in­
commodis caul* agantur , k quam breviffimo
tuantur .
tempore finiantur ; nec clerici occationem ac­
X. Porro ad compefeendas frivolas appella­
cipiant quocumque prztextu icte mutuo ad
tiones , facra hzc fynodus judicibus appella­
judicia fzcularia contra canonum jliipoGtiotionum pracipit , uf pro qualitate Caufz k
nem pertrahendi ; przter ea qu* in priore
modo culp* , quos deprehendent male feu fri­
iynodo provinciali eum in finem edita fuerunt
vole ac perperam appellaflc , in aliquam poe­
decreta , fan it a hzc fynodus ftatneoda duxit
nam pecuniariam arbitrio fuo piis ufibos appli­
quz Icquuntur.
candam coude mnent .

Canal.General. Tom. XXXIV

Ggg

î

XI

ujp

‘i*.Tvut

Concilium

C

M1UC1XII

.-rar*

ixtfo

ad excubia» diurnat aut noâurnaatnee eorumdem ANNO~
bona fine confenfn ordinum ecelefiaftfooram' ad CHXUTi
aliqua» contributione» obligare fc taxare pnrfu>i*«.
mant, in grave detrimentum animarum tuarum t
fc immunitati» ecclefiaftic* prcjudicinm.
XV11L Poftremo, ar omne» judice» regii ac r
magiftratu» otnaibu* modi» juvent epifeopo* fc
eorumdem vicario* , ad exfecutionem omnium
fc Gogulorum decretorum facrofandti concilii
Tridentini .

A.

ANNO
XI* Quod fi de gravamine agatur, quod per
CHairri appellationem a definitiva reparari nequeat ι
>»»*■
quale eft gravamen indebit* carcerationfe ; cam
appellare liceat , appellationi omnino defera­
tur t nec prohibeatur qaominut aâa caufa ad
indicem appellation» deferantur t interca vero
t, cujo* caufa agitor, in carcera permaneat ,
quoad cognita caufa judex ad quem (appella­
vit ) aliter decreverit.
XII. Cum varii» modi* contingat turbari aut
impediri jurifdiâiooem eeclefiaftkam ner judi­
TIT. XXIII.
ce* laico» t (applicetur et parte huju* lacr* (ynodi Regi* majeftati, ut utria fque foci Λ ecdeGatlici fc civilia . indemnitati , fc judicem
D» ifirii .
omnium quieti fc fecuritati contaient
quod
fuum cuique eft tribuere, fc ne fe invicem tur­
CAPUT I. Eo* qui cum publici» ufurarii» ,
bent aut impediant , fua auâoritate regia provi­
ut pote excommunicatis, communicant in dividere dignetur . Ia primi» vero, quod tndigniflinis, excommunicationem majorem incurrere ίχnodu* declarat. Idcoqee parochi* ommbut dimum eft. ne in ipfa» pertona* ecclefiaftica· ali­
quid juri», aut de eorumdem exccffibu» cogni­
itricte prscipit, ut nc quidem in articulo mor­
tioni* judice* faici atarpent aut protendant ; nec
ti» ipfi» ufurarii*, nifi de reftituendi*per ufura»
eofdem coram fe pro aâionibut perfonalibua etiam
injufte acquiGti* cautionem dederint , ecclefi*
civilibu* pertrahant , five Got faculare» clerici,
(aeramenta adjniniftrent, cofque ab iogreflii ec­
five capitula aut monafteria diâi» judicibu» ecdcclefi* prohibeant .
fiafticis fubjeâa. Ne epifeopo* aut eorumdem
II. Qui vero in alii» quam divini» cum nto­
otiicialer ullo paâo impediant, quin clerico» firariis communicant
excommunicationem mi­
• bi fabjeâo* criminofo» libere capere feu appre­
norem incutiunt, nifi ob caufa» a jure expreffat excufentur.
hendere fc incarcerate, fc prout iacri canone* diâaveriat, pro modo culp* eo* punire poflint.
III. Eifdem tamen parochi» inhibet harc fyno·
XIII. Quod fi ipfi epifeopi, aut alii judice*
du» fub pcana majori» excommunicationi» , ne
ecclefiaftici, petant auxilium iaicorum ad diâam
cum iidem ufurarii» quocumque modo convel­
apprehenfiouem in loci* jurifdiâioni» eorumdem
lentur , nifi ut pro negotii» fua ialuti» eo»
faciendam, ne exigant vifiooem informationi*
cohortentur .
praeparatori*, aut ipfi dc caufa apprehenfionfe
IV. Quotiea autem e* mutuo aliquid poeter
cognafcant : ne cum ipG judice* ecclefiaftici alifortem exigitur vel accipitur , cuiufcumque ge­
3uo* citaverint , qui le pretendant exempto* ,
neri* illud fit , modo pecunia cftimari poflit ,
ummodo notorfe tale* non fint , faici judice*
ufura committitur. Idcoque tutore» & curatore·
(
cognitionem dedinatoria exceptioni* coram tupupillorum fc papillarum , ctiam magiftratu» ,
dicibu* ecclefiaftici* propoGt* cifdem inhi­
qui pferifquc in loci» patrimonii eorumdemau­
beant , aut eam Gbi aiurpent, contra apertiffigeant cauia, feuquovualio prétexta, pecunia»
m»m Utria (que juri* difpofitionem ; qua cautum
eorum , tab certo lucro finguli» anni» ultra for­
eft, nt qui *d aliquod judicium evocatu*, i*
tem recipiendo, mutuo dare'(olent, retenta.fa­
aliquo privilegio eximere vult , teneatur nihicultate repetende (orti·, ubi ad majorem atatem
lominu» comparare, fcibidem diâum fuumpri­
papilli vcl pupill* pervenerint , aat matrimo­
nium contraxerint, aut alio» , ad diâorum tavilegium allegare, & de eo fidem facere.
D
torum feu curatorum arbitrium fc voluntatem,
JÜV. N* diâi judice* laici judicibu*.eccleGaftici* pracipcre audeant , ut revocent lea» len­
utaram committere declarat hac fynoda» i fle
tentia» fufpcnfioni» a divini* , aut excommuni­
prccipit.ut contra eo» tamquam alarario* , fi
poft publicationem decretorum buju» concilii
cationi* , aut ali* decreta per ipfo* fata t fc
nc eo pratextn arreftare prafamant bona tem­
moaitl, hujufmodi contraâu» non mutaverint,
poralia diâorum judicum acclafiafticorum i quin
procedatur . "
pocla» , fi diâo* judice* ecciefiaftieoe prwtcodant cxceffifle in fui» fautentife aut decreti*, ad
T 1 T. X X I I I I.
epifeopo*, aut eorumdemfiiperiom, liquorum
intereft, recurrant.
Dr /ÿaud» frrtMtUli
.
*
XV. Ipfa* vero fententia» judicum ecclefiafticoram , cum requifiti fuerint, fine nova cauf*
CAPUT l.Cam facrofanâa Tridentina fyno­
da* provincialia concilia quolibet triennio habe­
cognitione eifequantar, per captionem pigno­
rum , fc alia* i maxime cum hodie concilium
ri voluerit poft oâavam Pafcha refurreâioni*
Domini, feu alio commodiore tempore pro more
Tridentinum veter, ne frequensGtota* excomE
provinci·! hnc fynoda» proximo concilio provmmunicarioni»} fc quandocumque exfecutio rcall*
aut perfonali» fieri poteft , a cenfuri» ecclefia­ υΠ»Μ<"neque certam diem , neque certum locum
ftici» abftioeatur .
/ commone prefigere poteft: fed hoc metropolita­
XVL Null»m ctiam moveant difficultatem in
ns, ad quem diâorum faciliorum convocatio
exfecntione ultimarum voluntatem i piorum cle­
pertinet, arbitrio relinquit : qui pro commodita­
ricorum fed pene* epifeopo*, feu alio» judice»
te locorum fc temporum convocationem facere
eccleGaftico», Gt libera facnlta» cogendi exlecupoterit, quando ipfi magia expedire videbitur.
tore*diâorumteftamcntorum, ctiam laico», ad
IL Convocatione aarem per mctropolitanam '
reddendum luo» comparu» , fc pia legata aut
faâa, die fc loco per eamdem prafixi» rtsmp»fundatione* enecutioni demandandum.
rere teneantur, primam omne» eju» coeplfcopi)
XVH. Ut ejiam magiftratu» fc prafeâi^fneudeinde Capitula omnium eccleliarum cathedra­
lare» non cogant clerico», maxime in faerfe orlium hujux provinqfa , *c omne» qui de jure te
conluctiidinc intente debent. Qui nifi legitima
dinibu» conlututoi, qui Chnfto militare debent,

7

v

cauf*

Γ

iitfi

Concilium Cambracbnsb.

ΑΜΝ'ό"1* w“k impediantur, per feipfos, non autans pet Λ
CMlirri pracwatores compatere debeant . Eam veto ipfam
'>»*.
metropolitans Cgnificare ,*t de «opportune
tempon fidem facere teneantur.
III. Et nihilominus, fi caafa impediaaeatl
probe tor, fca cacufatio , ne quis pcribnaliter
comparcat, admittatur ; procuratorem aliquem
▼irum «cclefisfticum mittat, non ad audiendum
tantum St referendum, led ad deliberandum * ge­
rendum qua principalia faceret, fi pertooalitae
intereflet ; nec non ad acceptandum St recipien­
dum quacumque ia ipfa provinciali fynodo aâa,
gcfta , conftituta, St decreta fuerint.
IV. Contra vero abfentea, vel procuratorium
luAciena non mittentes , primum ad coutumacam, etiam per affix ionem edidi publici advaU B
< at metropolitans ecclefia , aut altetin loci,
ubi concilium celebrabitur i deinde ad aliae pa­
nt» Jouta canonical fanâiones decernendae pro­
cedatur .
V. In iia de harefibus eiftirpandis, Br fidei inte­
gritate confervanda, de moribus reformandis St
caceffibua corrigendis, denique de controvcrfiis
componendls agatur . Quod fi epifcopi Sc alii qui
interefle debent. a inoviflimo concilio circa hac
aliquid obfervaverint.quod io concilio proponen­
dum videatur, id uno menfe ante diem prafitum
ipfi metropolitans per litteras fignificetur.
VI. Prima dic opportuna poft apertam fyno' dum proce dio folemnii fiat, convocato univerfo
clero fcculari 8c regulari ipfioscivitatis: poft pro- C
ceifionem Miff* facrificium ab ipfo metropolitano fiat; in qua etiam vel ab eodem vel ab alio
ejus juflu fermo habeatur. Quod Sc fequentibus
diebus per ordinem faciantepifcopi, aut aliiab
ipfis deputati .
VII. A concilio autem nemini recedere liceat,
nifi et jufta Arueceffariacaufa metropolitansex­
polita ; Sc ab eodem recedendi facultate in feri­
ptis obten't, Bcpromotori concilii intimata, ac
per fecretarios concilii regiftrata , procuratore
etiam idoneo fuo nomine reliâo .
VIII. Epifcopi, feu eorum legitimi procura­
tores, antequam a concilio redeant , ad altare
maius accedentes, decretis ac conftitutionibus in
eodem concilio confeâis Sc promulgatis , poft- D
quam metropolitanus fubfcrlpferit, finguliordi­
ne fuo fubfcribant.
* f·"*.c»nIX· Denique abfoiuto concilio 8r * fanâis seda­
ns.
Hiationibusfaftis, omnesepifcopi furgentesofeulum pacis a metropolitano accipiant, Bc fibi invi­
cem deot; fignificantes fe conjunâiflimis animis
concilii décréta eafequi velle ; quod proinde omni
ftudio ac vigilantia re ipfa preftent.
X. Diceceianam fynodum finguli epifcopi in
fuis diacefibus lingulis annis habeant .
XI. Et in prima poft concilium provinciafe,qua
quidem infra fei primos poft illud menfes habea­
tur , omnia decreta ipfius* provincialis promul­
gentur .
Publicata fuerunt hase decreta in Infienieccle- E
fia collegiate fanâc Valdetrudis oppidi Montis
Hannoni*, poft Miffam folemoem, abilluftriffitnolcreverendifiimo domino atehiepifeopo ce­
lebratam , die vigefima tertia mentis Oâobris ,
anno Domini mulefimo quingentefimo oâuagefimo fexto : St fignata fuper altare majus dlfia
ecclefi*, prout fequitut .

'Ego Joa. Fr.
Appftolicus
illuftrtflimo
chiepifcopo

epifeopus Verecllcn. Nunciufque
, Sc facra huius fynodi una cum
St reverendinimo domino arprafidens , fupra exaratis de-

■£*«"·

1*6*

cretis cosiientiens fobfcripfi .
AWNO
Ero Ladovlcas archiepifcopus CaaeractflGs, CHBirn
bis decretis coafaatiens fabfcripfi .
n·»·
Ego Matthaus Atnbatenfis epdicopus , confentiens fubfctiufi.
Ego Fr. Francifcus Namurcenfisepifcopsu, coa­
lent iens fobfcripfi .
Ego Joannes Cotreau, vlearius St deputatos a Cafiiiulo Tornaccnfi iede vacant* , confentieas
ubicripli .
Ego Jacobos Pamelios tamquam procurator plm
memoris reverendiflimi domini Joannis Sis
epifcopi Andomarenfis, ad diem ufque deci­
mam lestam Oâobris exclofive , quo mon
Spfius nuntiata eft, decretis, quorum decifioni interfui, confentieos fubfcripfi.
Ego Ludovicos dcBerfaques, ecclefia Aedomarenfis decanos , qoiadccifiooi decretorum fubfequentium tamquam procurator fedis vacan­
tis interfui, i pu conica tiens fubfcripfi·

Nomina deputatorum a Capituliscathedralium
Sc collegiatarum ecclefiarum iftios provinci* *

nomina item abbatum, priorum , procuratorum,
Sc aliorum, qui huic fynodo interfuerant , fuo
ordine in aâis funt delcripta.
Promotores concilii fuerunt Jo.Froidmont fa­
ct* Theologi* licentiatusBrScholaftices, ac Ni­
colaus Goubife decretorum St legum etiam licentiatus, canonici Cameracenfes.
Secretarii, Petrus Preudbomme Bc Valerianus
du Flos, decretorum Bc legum licentiarus Sc do­
âor, canonici etiam Cameracenfes.

^fcrlamarisarr fellΛ ptfi ^hiulimni ciccrtHmm,
CT drr*sz«raas ia (rs/raram aâisaem byasaom ,
Te Deum laudamus .

Deo noftro Patri mifericorjiarum' Sc Deo
totius confolationis, omnis honor, laus Br glo­
ria in fecula («culorum .
Bjff· Arnen , Arnen, Arnen .
Bcatiflimo Sisto Papa quinto , fanâa St ca­
tholic* ecclifi* Pontifici , cunâarum gentium
obedientia , Br CMiftiani nominis io omnem
terram propagatio, ac diuturna profperitas .
H<[[. Domine Deos Sanâiflimum dominum
noftrum diutiflime Sc feliciflime ecclefi* tu*con­
ferva ; atque illum ab omni sdverfitate cuftodi.
Mitte ei auxilium de fanâo, ut eo gubernanto
gentes omnes illuminentur, Sc in unum eccle­
fi· tu* ovile colligantor.
Illuftriflimis Sc reverendiflimis dominis , epifeo­
po Vercellenfi, Nuncio Auoftolico, St Archiepifeopo noftro fact* fynodi prafidibos, necnon
reverendiflimis dominis hujus provinci* epifeo­
pis , ac venerandis Patribus , falutaris vigilan­
tia , in laboribus confiant ia , Bc felix ad ecclefias Tuas reditus.
Deus Pater luminum, illnftra faciem tuam
fuper fervostuos, St dirige grtflus eorum ia viam
pacis, ad dandam fcientiam (alutis plebi tu*.
Imperatori, Regi Catholico , Br Alexandro
Gubernatori noftro , perpetua felicitas.
ÆtemeDeus, Chriftiana religionis defenforibus optabilem de hoftibus Crocis Filii tui
dexter* tu* potentia viâoriam concede.
Provinci* noftrc clero Sc populo , omnibofqne
fidelibus Chriftianis, tranquillitas, talus, & di­
vinarum gratiarum abundantia.
Rrjp. Benedic Domine filios tuos, Bc efto io
circuitu populi du i ex hoc nunc Sc in fasculum .
Decretorum hujus provincialis fynodi obicrvaio-

,,XTw.”‘

Concilium Ca

anno-’ationcm falutarcm ad provinci* noftra fpiri.
CHRisn tale incremental· , omaea qui hie adCustat «
*l,s
unanimi voto, a Deo bonorum omnium largi­
tore humiliter imploramur , intercedente Dei­
para Virgine Matia Domina noftra, cum beato
Joanne Baptifta , lanftir Apoftolia Petro &: Pau­
lo, beata Valdetrude, ftt omnibua ianâir.
fteff. Fiat, Fiat; Anien, Arnen.

msracbnss.

tltf*

ΜΗΛ
Taft, itttftaurtufttt itOriatt teatrairei a ittila, CHUfTl
fi réarmé in iutbafinu, itt Cal-viuifin, iu
J1M>
uabaftiftn , CT* de teut autre! barattefuat art ftSairti : <7 fututaut futu may fera , ft m’affefrray v enuraritray a ictllci. ^tiefi 'm’aUeDitu,
σ' tuai fu faiuili.
lafuelle frofeffio» it foy fera rtuttrullea ia
tbatau a» far lu officier1 ytrmaueaa , fituammau
TI-CCC-41{T DE SJ MAJESTE ,
Iti friatifauu , fi cahaair Saillit., Coeftiilim ,
fur leaerurioa iu iteret, ie la fyaoie peoviaTtafioaaairi , Gnfirri , σ Traeurtuv , faut ia
rult ie Cambray , truer r» U ville de Moti ,
arillti, f»f i’ autrti lieux : σ' fe fera laiiff feu.
4M weir d’Oeîhrt , 158S. CT /errer ea notre
frffion it foy , far lei mafiftratr. et mai»! ia ut
ville ie Brnxellu, It frtmier jour it Juin , i'
Commiffiairu , au autru aya»i tbart» 0 auBarita
a» it irate 1587.
it reuanveller lu loi» ou Mafftratt, ; O' far Jet
affitieu it uillti u maiai iu Mtfiftrat aeuveau.
HIL ITT E ftr It [rtet it Dit» ,
tit
Et fuaut aux uillaifti , utile froftffio» ie foy fe
Caftillt, i.Artate», it Lee» , it itu* Si­
ftra femblablemext u mai»! ie teluy tu taux f»i
titi , it ferufalem, d, Tortu/al , if T^avarre ,eue a»ilorittx,ie rtutuvelltr la lay , y frtftut le
it Grenade t it Ttltrt , dr I'aleace , it Galice ,
Tafleur.
iti Maillorfau, it Seville, it Sariaine , itCorvtaffi trituut»! fut ttui Librairt!, Imfrimeur1,
iubt, it Carfifue, it Munit, Jutu, iti Altarmaiftrei tr maitrtffiti i~ Efihollet Latiuei , en aubti, it AlfUjrt , dr Gibraltar , du hlu it Cu­
trei, faut ault. extefter , fera»! ftmblablt froftffio»
riane , 0 in luitt tant erientalu , f»c arrideri.
»9 Itür fvj tt W4MI dt l Efiliditrt a tt Htux «n
talei , iti l,lu 0 ttrrt firme it U mer Otrtut ,
>' * Eftalatre.'-tr ou fei»t, et matai iti arthiArcbiiutf i" Jtftriti , Dut it Etutftiufut , it
frebiftrti, au ioytui ie Cbriftitufe : fauf fue Iti
Lotbier , de Brabant , it Ltutbturf, it Luxtmmaiftrti Z Eftallet Latiati le frroat filou la forme
bturi, it Gtlittt , * de Milax, Conte it llabi.
fteftrifte far la bulle it feu u'oftre faiaB Ttrt le
boari , it Flauirtt, d* Arfoii, it Βοπιοςηο, it
Taft Tiui fuartui :■ Et iout fera ttuu uote far
Tml, Talati», 0 it Hayauaa, de Mitait, it
tout lu fufiitti.
Zelande, it T^amar, 0 it Zutfbtu , Triari it C
Et four remeiier aux abui iuvtterix. contre Γ
Zvvaue, M-irftu iu ί. Emfire it J^mc , Sti­
•xfru remmaademear dr Dieu trie I' Eflift, toulatur it Friu , it Salia,, it Malim , iti cite,
tbaut U violatio» iu ftftti V faia&ei Dimaavilles 0 fjyi d'Utrecht, d' Outriffil, CT it Groetbu ; trioaat»! e» ea»fermite iu Tlattarn fur ce
ai»ibt, 0 dominateur tt Afin, 0 tu Afrkfne.
fubliee. n auaeei tnati tf ' ua{, CT feixaute ; fut
.4 toni trux f»r tri frtftatti verrant, faint.
efiiti jean ie feftu 0 Dimeucbei , iuraxt la
Comme il frit fut ta la fyteie fnviatitlt il
traaie Meffit 0 Serme» fut ft fait e» utile , t»
Chambray tenue ta noftre. v,llt it Moni , au mail
MfTfHtftl i» matin , σ iuraut lu Peffru , ne
i Oilobre it l a» XI'. C. fUcftre vint!
fix itrfera loifiblt a ferfouue ie faurmeaer au marcha au
Uitr , ayent tftt ittrtttn 0 erdoaeu beaucouf ie
flacci fublicfuu, 0» fru iu Efl.fu , »y aller e»
rhifn irauitattat imfortaatu a Γ advancement it
tavtruu , i'aido»»er a fuclfuu /tu» fublicfuti ,
F htuatur it Dira , σ' iu falot du ame, : Et
fi remme d’archeri , taaouieri , ou barfuebufieri ,
fut four taut mieux fnvuir mettre ta execution
eferimeuri, jtalx it fanlmti , 0 autrri, d'aller
utux decret, ; ï\(«r foyom tfte refni, it la fart
aux daufu , [oit ft»f foltmuite de uofeu , eu au­
iettru-reverend fera tu Dira, ΓArchiverai 0
trement , a y auffi a aller fefeber en rivieru ou
n«< dudit Cambray , tnftmbltt iu Evrfftt 0 D
M·*.! »_y auffi fe fourmiller aux Eilifu , taat
cbafnrti iu first, vaca», ficelle proiriare : afin
here l office iivi», fut iaraat ltel»y ; a faine ari y interfofer aaftrt autorité , ta aida», a faire
bltrairt, frit» U fualitt ici yerfonnu .
tgeclutr lu foiuilx., peur Γexecution irffUtt, noComme auffi lu chareitri
battelitn ne fourft>t i,tl affifteme fourrait tftro æcefiatre.
roai (barter a y commenter voitutu it mareba»Scavoir faifaui, fut afru avoir fait mtanment
iifu eu itaret! far un /eur ie ftftt eu Dimtutbe .
»'> auffi eftaat arrive. 0» il, \!,,i,»t , ,flr,
vtuir σ tramierr ta nafnl U fufiirt Orieaaautr
tr ittrtr, vtmllaai tant fu’ ta awe tft avamrr
febarfc ieariiBe marcbaadft efiiili jour,, i» memm trunrt taat bu» , fitut, 0· faiuO : ^vmi far
i»tX. iuraut le fervue iivi» .
(
la ithbtratiuu il atfirt trtl-tbtr σ trtl aut ht»
mrfmt, ae fourroat lu labortuu cultiver
urvru It Dut it Tarmt «T ia Tlaifaatt, Cbrualu terni, tu meiffioumr, »y lu meufaitn , bref,
htr it naftrt Orirt, Lintraaut, Ceuvtrutur ,
feuri, beuebieu , baulentur, , faire leur brfu»i»t
tr Cafitaiat it ua^fayi ia far itta, uritaat tr
rfiidh jean, »'.ft your fuelfue notable aec.ffice ,
ftatur, triraatai V fiatuaui far tu frtftatn lu
a ieclfrer far l'officier 0 matiftrat i» lu» , far
ftiailt^ σ art Kill fut t’tafuivtur.
l aivti iu ioyt» i, Cbrefijtuce , eu e» fo» able»- /
Trrmitrtmtat, fut taut ttux fui i trtfuavaat H
ce · da Care da lieu.
frruat un, ta mafiftrat σ' Ity, taat ia viUti fut
‘ £f J*"*
h
f‘l*nnUl 0 iifeommaiite
aullaiiti iuiit ^ribrvtftba it Cbambray , tuftmf», advient au faiaO fervict divi» , par lu faffieblt tuai tffintri fublitfK., fi <ummt Baillif., Trtmeni 0 rteaun dr maifo», 0 autre, btritatti ,
•otftx., Ctaftilhari, Trafiuuaairri, Grrffitn , Tr».
0 veadunue it bit», meuble, , fui «, flufi,»,!
rarran itl fkln , βτ tuui aatrti irftaiani it la
luux ft font efiicl, /eur, i, f,fi, cj- D,»,,t(bt ,
3·ϋγ , frrtut ttaux. fairt fnftffia, J, l„r f.y ,
amen, fut afni ItiiB faite ftrvic, i,v<u : Keunathaut it! imfti la Croix, «a /„ faiaOri Evanloui 0 temmaaimu fut fo,r l'aiveu.r tel, iabl‘lr:, ta la farmt tr maaitrt fut irefait.
voir, faune remit a fueh/u, autre /»», . Bit» ta­
'
Jr h(. jure ear le Dieu tout fuifaat , σ' fur
nnin fut tfiiQi jta„ J, f'ft,, v
,·,Λ
la iamaatita it ma» amt, fur jr Cray tout ct f»t
fourrant fa,,, /„ „M„ v
f
mu l’ Eihfe Catholic far .lyofioticfat σ l(tmaiEli·!· a l'yffiu. de la Méfié, .. d. Frj.„„ ; a rai> & fut jt ntui la dtilriat f a’elle a ttuu, 0
)»· f»e le ftufle tft hri aficmblt. Comme auffi lu
rira/ , fiubi^febeffiura it uaftrt faiail Ttrt It

P

t

f<»·
l

iitfj
AMMO

‘J’™*

Concilium C ÎAMBK ACINJI.

faire I O’ atttrn mart hie χ fublicpx de (hue am
puand th tfibemat *4 femberem far It
faiad D»i»<k<, *4
/««r dc f<f< , [mtt
anticipe χ 44 year precedent *4 feflpefax. 4« fapnent
par In Mqi/lrtti , fir cemmunicatiea O' advit
dn Evefpmt, / 4*t/hfr eft .
£r ftv« J4< pur itftfHM Z"*4 4 «4i4rf4<
flufieura abax netham ft beptefame dn enfam fir
In /4>grr fammet, *r^o***4j 444 magtftratx de m
permetire paelpue faigt fam me exercer fan ejfi<e t
pa’ tile nt flit tft frinnmurt examinee , O’ fl
urfaiitg fa" «efirnitbp de fan paftem , O nt fait
It ferment et maim dadrt magiftrat , dt dimmer
fimllemeat auditl fafl nr In <4/441 ft" tilt ftaarra eftre a baptifar daft fa pareube , CT « avant
It tien jilr.
D'naître part cemme neat fammet fxfarmet,, pm
attirant premeux aux fainilet erdrfifaubx t litre

f«» anltre flea depute , puant fur purlpue taufe *>NN0 '
t! efttmera teU eafedieu ,i μ»»Μ4< put et fait CHAHTT
·’·*
fam aman frai* de ladite fabric pue , o’ faut
l!li.
prqudtce dt aie, dreix O' autbentex, eu dn faigneuri partituliere dn lieux.
Camme auffy ledit cure pearra tie h part det’
evefpue efire frefeat a F aùditma dte cemftn dei '
ht]filant* , maladrin. maifam d" erfbtUat t efrtlItt O aultret lieux fieux dn tUlipn · puurvta
pue ce feet faut fraix O' (bargee defdiSl maifam,
O' fam prejudice cemme deffm ■
Et faune au tu te tempt prefiut il pfl pim pue
iMtejfatre de faire far lent drejfer let efceltn Daminlcaln faur t irtflinuiaa de la pauvre jeuneffe ·, near
enebargeem bleu expreffement a rem efficieri , 4M
B giflnuu,. O' gent de lap de villn, O’ plat paye ,
reffelhventent, d" eflifler In evefpnet *4 hurt dt'
tant a Γtttlbit d" KtHet efadln t pm au
dt tear patrimeim, t avancent mmbftaat liar fer­
ttteuvremeat dn deaiere a cerepait CT aecejfairn .
ment faifl aa eeatraire n maim dt liar evefpae
O’ a ce pm lefdilet efaelln faieae bien frepmnttn,
ta fin ejfirien, dalieatr, ebiiger, dinner, «4 rtaunnt 4 fain cenftriindre let enfant > fervitturt O'
nancer icellay leer patrimeim a lean parent , *|
farvantn , d'aller anfdifln efaultn ; <4 puniffam
, aalteei, par na Ut. demearent tmpeevtax, figvamlet ferret , matflrn ·> maiflnffrt , pui m ftreat
meat enjear vitdleffa . 7{·4< pear a re ebvier ,
deveir £ y enveyer Irurfatih enfant, fervitturt O’
ventem fat tentai allienatiini, eagaigemem, byfarvantn ayant befain £ inflrntliea .
petecpmt , deaatitae , ea dtfpufitiem faiiln de
^du refit veuillent mertet erdre a re pm la fatrix bient fient aailn V de nulle valear , fl ce
rifdiihen ecclefiafitpm fait maintenue O' nnfervee
a eft ea referveat ΐ afafraiO O' libre jayfitted'
fi amant pm de raifan : 'bfam defendant à tent
iccnlx bient durant la vie nataretle de teal* pui
•a*. Canfautx o flegn ’fravimtaalx , O" team
tarent efle priment, aa* trdm facni faabx nitre
aatrn jafiitet feculiem, de 4’ nlrtpreadert fur la­
de tear det patrimeim.
«
C
dite junfdiiletn ettlefiafiicpm ■ ny fatndrt eegamfEt pear te p£en plafieun lien* ht Carexfaat
fence dn canjn crimimllei *4 tivilln far In perpetittement pemveux, O' a eft pe/fible , fignamfam dcfdtlli enlefiaflicpun , chafiftnt , *4 **·.
meat tt villn , In ftarvnir it partita (Ueu.
naftern, ay permet rent iceulx efire attire^, par let
fM< par aftfaatiia det dtfmn, *4 441*4 dn firnjagn fabelnran dp lean referee. : fanf n cat effa’1 bemficet : jtmi efl mcejfaire venir a la treiparix. th faar de ttmft immemorial aenufiamex de
fiefme vein erdenme par le faiaft Cent il de Tren­
te ferre : o’ «· a cette ectafiaa lefdiflt jtrtbete·, faeveer let celle fin fur tn fareifabient : hunti­
vefpm O’ Evefpae precendreient y avair emprinte itHtOt ae fe fevant prafliaaer faut aiflrt anfa, aunnt tear meurt vert mm , an vert nee
tbmite O' (enfantement -, «4*44*4/ 4 «41 magitrn-ebien ft féaux In Chief Tnfideat O’ gem da
flrart.O't*··
hy , fa’lit ayant a afftfler in
naftre Cenfttl prive , fear y erdenner te pm de
. evefpmt a treavtr » f4< drfanldra pear F entrcrâ­
raifan. 2(t veniliam pm uufaith Cenjaut x ·* 74.
nement defailli pàflrart, la ea ne Itar pearra eflrt
gn "Pravcmiaar baillent ,.*4 fanfrent eftre bailie
fa(Jifamment pear /4 parité dean fnmieret veyn,
a l'advenir aulenn emfafimment anfatfit ^drtbeerdeunan par ledit! Cearil de Trente, jufpatt ante
vefpm, Evefpmt , »4 lean fagtt £ Eghfa tn Γ
femmee adviftn far retie fymde metrepelitaiae : D apfrebenficn défailli ecdefiafticpmi de leur charge ,
Ifpuelx magtftratxferent Γ effiet te de re pa’icenlx
In Infiaar par culx punir fehn In decent O'fainflx.
Evefpmt aanat dttlare défaillir aa* dean premie­
canent. Biaa entendu pa th m faurrant let tirer
re/ veyet > fear tnaver la faflentatita defdiih
ben det maifane det baurgnit «4 a>44444> , efiam
ptrfanmt layn , *4 dt ce il y a previlege aa cau'Pareillement r«H>4w year tellement fe refrefanent
fiamr preb'baat Lcdne rmrailrau . En paay tante 1anff) grander dlftcalte*. leal bant la frevifiea drffait m frranr campnafn taveran > nibaretx, bedifle rare*., eu bien afrn la refiratieadn eglifai ,
fidlerrn, o' famblablet Henn > a efi pnuenl* fafir la veye d‘aflignatien det d’fmet, paint irelln
tent anffy prevUegtex nmme In antrei maifam de
fe trenvcat eflrt eetufeet *4 pifeden par gem
beargeait.
<aye., fait en fief ■ *4 aultreueene : 7^*4« détin­
Sy vealent O' ardeam·11 1·· It*1 1*e hr eVefarent neflre inrentien eflrt , ate a la ferrion taneput 1 ea aaltm tepmmm ayde dn Jagn I ay χfaur
ntcpne, o' reparntna dedefth eglifn , dtbvenat
appréhender lentfailli fab)ellx mlefia/htpun el
rinrribuer In difmn t a>an> aultrtfeii efle laicalet,
lieux de tear jurifdiüran , pu hχ aient a leur din­
lefpuelln prefaatemtnt fareient retenrnni en matae''
ner ceafert , ayde , eu brui fatalicr , 1 tit tn fam
dn gem d'eglife , de puelle nature pa’din fa.
r'fai>> fa*‘ demander infpefFtan det iufermatieat ,
yrnt, fief*. *4 aatrn . fear eflre reteurneet a leur
fateut prefaralairt, , *4 uulrrei , O' faut prendre
primitive allure·, ensemble tellet put Feu fearra
ngne£faaaen dn canfn de Γ affaebeefien. Et panel
verifier avetr efle atbafien , *4 nullrtment arpmlejdtat jagn ecclefiefiupmt anrem cite paelpmt
fat par gem laye, dti nthfiaflipun, drfni le frtperfaann pay fa prétendent euemfnt de her jnrifmier Cemil de l^arraa , pui fat Can 11 79. fanbe.
ditliea ; TÏ(em mdannem a mxlanfaaulx O' fiegn
^nleaaadre treifiefmt.
TravtatMulx , pm her en efiant fakle fhielli .
f t afin put In bunt dn fabritpun d' egbfn O’
auparavant dnerarr paelpm frevtfiea de farfijft£ aaltrn hen* full a fanat biea emfleyee.. O' In
mem *4 caflatiea, ilxeycut a eftrireaudit )ugenfandatieni entretenue! cumme il appartient·. Ftiliei
clefiafltcpm , afin £ advertir pm t’efi dn faun ,
pee far tout a C audtitin det temptet de biea drf.
de puelle maitere il y a pmfiten , O' far pmy It
tilth fabrtpae dn eghfat > fait fee fair CT appelle le
drmnndenr fende la cegne'/Jaace du juge enlefieftx(are du ht a , «4 bna pue F evefpue y tnvuit pael}»« · Et i U lay famble la matière dffafae , fear

CHRISTI

A

.

Titfy

‘’"r”·

CoNCithçM

Ca «AKACINSB.

eSSeX:w·

lias

\

.

fubmettre Itfiit ley n fo (urjffiilHon, C7 per quelle λ me, ar feront tfckeut., fni&i, 4 Til frix ffif enti­ ANNO
CHU ISTI Vai/oa . pour /4 refieri(tien veut ty ex eminet t»
erfet ion fie fnytmtnt.
CH K 1ST!
τΊβ.
Confed, fi Ici rqifanr fine trouvvee, infuffifunte, ,
fenil!ont euffi £■’«■ tonformitt fit, fitcrefl, fi,
Ul«.
requérir Iffiit (uge ecdefiufticqne iterotivement deft
lefiite Jynofie le terme orfimerre Je louer le, bien, fi!
deporter fit ludite cognoiffiouce : t peine d’y pourvoir
Wifi, [··' f**»* *·* meifeni, ctUft,, ty terret
for lii remedei ettcootfiumex. > commeer co, fit de­
lebmireÎei, fie neuf em : four le, fret, , fie fix
faut il, feront: tenent fendent cetço eommunicetion
em: CT four le fiifme, far febeillent 4 fermefont
‘toute, froteiurfi t» furreoxie.
terre, I ebon ruble,, fie fret, um : ey ^nele beil fiefs
—■ IcuillUnt que’ !e mefme debvuir fe fuife uuffipur
fiifle, tfrre, lebenreblet »f fe fmli tenouTtller finon
efre, let fix mijt fu^lti fr'C , 9frti te, guette
»
Ή.'1 7»«" loix. demunt decerxer orrcft eu fdififfement
' , ■
des biens femporelx, defiicl, juget ecdcfiufticques ,.
nm: C ftp le, fiifme,, efre, le, fit»x 4m : f4m
four'faire riyoi^mr let citudianf , pm^edure, , exeue umnmmcnt ce, terme, fe fuiifcnt excefier , ar
tommunicotioni, fnfifcnfion, , on femblubte, ordonfut en objrt-.’ent le, ftlemmtct. re^uife, en cm J’
\
nome, fer taZa feitt!.
uhen.ttio» fie,, lien, erdefiufticfnei : uni trement ,
Si ordonna», e toni nox. juge, fit mettre e» exe­
fut [td^, contreil, fuient tenu, four wa/<_ ty invucution toute, lt> foi, que requi, t» feront , fer B iiJei, comme, lufidie fynofie le, 4 fiedure tele,.
frinfe Je guige. oa uultrement, lei fentenre, defidifle
\ ~in furfin, fieduro», fa«Jy bien, J'eilifeofu!»g“ ecdefiofticque, non fufponducsi fur ffpd: ntft
rocbiute,, cbufftUc, , CT'fie, Itee.x fieux ne fe
que !e juge requi, nie rnnft frtfnenet e» contraire ,
fotfrrent bt.lier en ferme on louu'tcfi ce ncfiutrei
dont d adverti, a le juge ecdefiofticque ; lequel ne
troi, frodamntion, , ou ettmbe, fie billete. fuiÛt)
trcuvyet <te.le confe fuffifante , fourre avoir fu»
e, tieux mcoutumex,,. ou ju il, foient lente, uufff
rrcoari 4 noftrcdifl Confini prive.
chèrement > far fe bu,lient e» ferme le, terre, cirft en regard fie l’èiftmnnite ecdefiafticque , Τ^οηι
couToifinei Je fembhble bonté j Zr tout fem frttf»
voidam far icelle foie entrât en»· enfin que convefire fat fie vin 4 /4 fiiminttion fin rendu^e , ne
nàbhmtnt fiaire fe fonere^ft en céi fie difficulté
fait fin conftntemem fijt fuferùnr : 4 fume fue
lu ee. eiiefiicfnes fe farderont efifireffer e no», , on
tele, contreil, feront tenu, V refutex. four nuit,
tenir fie nofire fiicl Confeil frivt , four y avoir le
<y fie nulle voleur.
(
regard q», fic reifon .
Si fionnom en munfiement 4 wo< très cher, (y
te furplus, confime en flufieur, lieux jufque, e
fe-uuln le. Chef Trefifiem , CT ftni de aj< ftive Ér
frôlent, le, tuteurs des fnpiile, ont ecconflnmfieilirunfi Confuulx , Ceuvernenr , Trefifient , ft xrn»
«
ter i argent Jefid,il, friffle, a queljue guignaige ,
fie nofire Confed Trovmeiul eC~idrthois , Grunfi
en retenant le hberte fie\tfeter lefiitt argent frinStilly fie Huynnnu, fy χ,ηι Je nofire C onfed n
«·
cifei avec le, monte, , quant iceulx puf,Ile, vienMont , Governeur , Trefifiem ty ftm Je nofire
ntnt en exige, on ft maritat , ou uultrement : et
Confeil 4 î^awar , Governeur Je Lille , Poney ,
1“' fie fir oit Canon eft ten» four nfert : T^oui vau<Sr Orchie, , Boilly fie Tonrnuy ty Je Tournefix, ,
Ι,ηι y pourveorr , ordonnons a tom magiftratx, fie
Trevofi leContt 4 folencbienne,, ty 4 toa> outre,
villes , 1c(ota,re> , (y entires , ayamfaid telxyonηοχ, juftirier, , ty officiers , leur, he^ennn, , ty
trifli , 4a nom defdiCl, fufille, , jle incontinent
chucum J'eulx endroit f>y , fy fi comme 4 luy ofefrei le remonftrente fit, Evefque, a enlx fustic, ,i
fortienfiro , far cefte nofire frefeme or donne me ty
1“ ‘hanger, ty i' orefnevent ft garder fit faire refinfUt, ty tout le contenu en ce, Jiile, frefente, ,
ctvr.r on peftr fem blable s contrail, : a feint far
ilx.foctnt publier chmnn r» fan endroit , e, lieux
ronrre ceux , fat le, feront, on ne tben^tront ctul*
O' limites fit leur jnriffiifldm , ,» f a» eft mcouec , < ‘ji 'h , fern frocefit comme contre nfnrieri .
ftume foire cnx,ty publicntiam , ufiu^uc nul nen
f: rn cone ce, dederam fel^ contreil, nul, CT ilfuifie prétendre cuufe J" i^noronce . fc ou furplui
i,. <r.· four Γ efivenir ,
inrjenr, objervent , ty entretiennent , ty fucent
Ji ivente;ft > non, enttniion, far faaar ferfan- 1 gurfier , obferver , fy entretenir inviolublemtnt tout
a<"
ecdefie/iic^ue, intenteront ^nel^iie ell ion fer
les foi nil, ty ortide, y contenux., folen leur forme
divine n ^ fnyer frovmcienx t oa enicrei frontier, t
ty teneur ·. frocefinnt ty foifnnc proceitr refpeilifair le red'ifion on ennnlletion fie far/far elienevement contre les tronfgrtfem, , 4 I extent,an fie,
t ·η fici b ’em fi^if., ou fit qnelqnt loneif feitf
feints ty funidan ty fief», mentionnées, funs 4a4 Icngari eniut, , 0» eultre contreii fiommafeeble
tttxt foveur , port » ou Jiffimulution . De ce foire
4·. tihfe , noffitfl, jf^ei fe relieront felon le, re­
"(y qu en defend leur dannon, ty 4 chocun J'eulx
nom t cy conflitntiom, d» firoitl civil non refuinenflom pouvotr, oufiorite , ty monde ment effedol.
te> euffiiili renom , fey fêlant le, fluccertf. , couMundani ty commundans 4 ton, , que 4 eux le
fttMii, cf nfence, oofervee, fo-r le flu, prenfibien
fuifont d, obeifent ty entendent diligemment . Cor
fit, Fflife,^
\
uinfi nous pluit il. £n refmoing Je ce non, uvant
Comme euffi voelom fy entenfiom, ^»e fer no,
fuir mettre noftre feel 4 ce, prefente, , qui furent
>»se, royeulx , <y ton, enltre, , foient tenner four
fuite, en nofire ville ic Bruxelles , le premier jour
untie, lei elrenetion, , ty lounfe, e Ιοη^ηο, enneer
fie fninf l'u» de greet m,l cincq cent quucre_
fie, bieni ecdefieftie^uet feiile, fem It confentcment
vingtx_ty feft, fie ηοχ, regnes , 4 (revoir Je ?i(ufie< fnferienr,, fy fient co^noifence fie ceuft . ft
fles ty llierufdem le <4, fi, CufliUe, Oregon, Si­
ce nonobflene tonte, conftume, en confrérie eu recile , ty fies outre, le 5:. ty Je Tortugol le 8.
lerfi fie, xl,tnjt<om\ty Ιοηχμ, fnffiifl, fal fe fe­
Soubfcrit, Ter !t J^oy en fou Confie il. Et plu, bot
ront e I efivenir : Comme fereillemtnt feront renne,
fi’ne , l erreyben . Et eftoient Irfditlr, lettre, feelponr nulle, toute, *r»>»/ fie (reini , fiant le, terIrei fin grund feel fie fu Mujefte entire rouge ο fiouble queue pendent.
yerreyben..
anno

*·· CON-

iitfj»

Concilium Tolos a nom.

MXTjiiv.

t^o

ANNO

ANNO

' ~ Concilium
»

provinciale tolosanum.

/

/

»

Quod Uluilriflîmut & rcverendiflimui Franciicu> de JoyoZà & R. E, tituli
fanAiffinue Trinitatis in monte Pindo presbyter cardinalia
habuit t anno damni iypo. «κη/c myo.

.

TITULORUM. . A Dt ^<-1'.

INDEX

'

Pars ptiou

Dt n^Mintii O’ kftrit fût >
Dt txttfftic O’ frivllquiii.
Qtt^ftetrttiat tci inn Direct ftrtiant.
ItJiS» futri ttntilii fttdtUi ^tviatidiit.

’ i

E fijti frtftffittt.

D

Dt
Dt
Dt
Df
Dt
Dt

Dt rfifitfit .·,

firttbii .
fntbyttru O’ cltritil.
itttitatttribur.
ttittriit ftrtutit.
fdtttUlibiu.

" **jCO NCILII
’

PROVINCIALIS TOLOSANI.
PARS PRIM A, QUÆ EST,
de perfossis. ,

Parr fecunda.

ΐζθ$ FR^XCtfrUf Dt fQTOS^t, S. <· T.

e fttTMttttit ty fttTtttf^tShut

D

Dt btftifttt.
Dt tttfirntttittr.
Dt ytetitettit tr cttftffitat.
Dt tttbtriHit V [tert csasMUVMOS ·
Dt mifftrtin cchbrttittt
'
Dt [tcrtittttt trditit.
Dt mttriitfttit.
Dt uitrtmt-Hndittu.
Dt curt frt mortuii tfitit, Dftt ftftlcri. , fxt■yuih , CP* fdttribui
.
Dt rtliqifiii O’ fttOtrtm itltcitiltl.
Dt rtjtlitttiii.
Dt fiili vttitii O' ttrttt cliffcnfxtittt.
Dt fmil ttrtti^ut celt» .
Dt. vittii , CZ* rtlt^itfit firtintfttuiiti,

Pars tenia.

D

Dt
Dt
Dt
Dt
Dt
Dt

E tttltfin , ftftUil , dlttribfu ,

ttttriffti

qufmtii.
trdttrifi n vu fitii.
fcbtlii & ftJtlitttibdt dcihiad CbrifiiMd.
utivtrfitttibdl O’ ttlltiiii.
fnttittrili cltrittnun .
btffiCdlibui, Itfnftriu , uiïiffdt f>“ I*1'1 ·
cuifrcUtrfutttibxi O' fttUlitiit.

Pars quarta.

D

z

E txttttmttuttitiit.
Dt I»rif4iflivitt ttcltfitfiitd O’ jtjitUiifttd

sp./r.yr.

Dt rtrutt ttiltjitftittrett , httfititnMfdt . <SAC
/scsCrwse xtl tlittttittt.
Dt ittittit O* viUtittiitl.
Dt fitfltit O’ tttfiDttit.
Dt prtviifittihu O’ TtttMuUitM btdfficitnmt.
Dt rtfiitatU.
Dt Vi/iMiUf .
Dt ;arrpawMrtu.
Dt furd it/uifititxt.
Dt iHrii fnlribitii.
Dt htrtticit, tttfjt ftrliltiu , tiftnltfil ·
Dt blxffbtmit.

tittfli [ujiifl. Triaitttit i» tttttt Pittit flfbjttr ttrjiulb , Dti O’ ftutici ftiit xfvfttlect
irtcit trtbitfifitffn Ttltjtttfi, Jtftfiht O’ tffttft rtviriui/i. D. D. tttfifttftrtet ttfinrttt
it fnvittM [yttit Ttltjtad , btt /Idiaidtdt
O' ftttittti.

DE riDtt T\Qf ESS
I.TN primis, tt divinis ecclefia legibos,* ta A crofanâis conciliorum decretis , qua decet
veneratione parentes, ea omnia * fingula, qtif
a ianita Tndcntina fynodo definita tt ftatota
funt palam recipimus; veram obedientiam fnmmo Romano pont, ipondemus , tt profitemnrr
fimulquc barefes omnes, ab eadem fynodo da­
mnatas, publice dcteftamor , * anatbematisai. Et quoniam ea eft catholicae fidei dignitas
& praftantia , ut hac vcl minimum titubante,
reliqua omnia eodem motu labefaâsta neccflario concidant
hoc ui)um future deliberationis
aâionumque noftrarum firmiffimum fundamen­
tum jaciendum ducimus , conciliijue hujus noP ftri primordia ab hac fidei profeiuone (umimus
qua a feliciflime memorie Pio quarto . fan·
âiffime prefciipta eft, his verbis.

Go N. firma fide credo Er profiteor, omnia
& lingula , qir< continentur in fymboto
fidei, quo fanfia Romana ecclelia utitur, vide­
licet ; Credo in Deum Pattern omnipotentem,
fadorem cadi & tene , vilibilium omnium tc
invifibilium · Et in unum dominum JcfumCbtiftum, Filium Dei unigenitum; Et et Patre na­
tum ante omnia Isrcnla ; Deum de Deo , lu­
men de lumine , Deum verum de Deo vero ;
genitum , non faAum > confubftantialem Paui, per quem omnia faâa font : qui protêt
noa homines , tt propter noftram Ialutem dcfeendit de calis : tc incarnatus eft de Spirit·
fanfio , ex Maria virgine , Et HOMO FA­
CTUS F.ST. Crucifixes et ism pro nobis, lob
Pontio ul!ato paftus * fepultos eft , 8c refurrexit tertia dk fecundum fcripturas .■ E: aiecnJit

E

τ

P
i»7<

i1™*’’

Concilium T O1OSANUM·

HISlMCtM IV.
ntx «u

UJl-

ANNO dit in cslum , (edet ad dexteram patris : Et A teneo, eandem, A· integrans A inviolatam, uf- ANNO
que ad extremum vitr fpintum , confiant illune, CHRISTI'
CHRISTI iterum venturus eft cum gloria judicare vivos
Deo adjuvante , retinere A confiteri, atque a
>>»»
nvo
& mortuos , cujus regni non erit finir. Et in
meis (ubditis, vel illis, quorum, cura ad me in
Spiritum (anitum dominum , St vivificantem,
munere meo ipeflabii, tcnqi, doceri A przdi;
qui ex Patre Filioqueprocedit : qui cum Patre
cari s quantum in me erit, curaturum ego idem.
8c Filio limul adoratur & conglorificatur : qui
locutus eft per prophetas. Èt unam fanilam ca­
N. (pôndco , voveo, aejuro. Sic mqDeus adju­
vet, tc hzc finita Dei evangetfa.
tholicam & apoftolicam eccleiiam . Confiteor ,
J Quccumque poft hac, tertio quoque anno
unum baptilma in remiffioncm peccatorum· Et
provint alia cogentur concilia, lie cite inchoan­
expeito refurrecftionem . mortuorum . Et vitam
da ftatuimns > ut tpAcumque illis intererunt,
venturi («culi. Arnen. Apoftolica· Sc ecdefiahanc una oris mcntilque confeflione fidem, cafticjs traditiones, reliquafque ejufdem ecclefix
obfetvajioncs A conftitiriones firmilhme admit- ’ -fle, inviolateque profiteantur.
to, A ampleftor. Item heram fcriytutam jiftta'*
4>Quicumque dcXnceps , aut archiepifeopatum Tolofanoi» . aut ad Toiolinz provincix
eum fenlum , qneimtentiit A tenet fanâa tpater
ecclefia, cujus cft/udtcare de vero Icnfu &' in- B cpilcopatus aflumeivur, in ipfa (ua confccratione , Acooptatione hanc eamdem fidem jutati pip­
tcrpretatioue (aerfrum Ictipturltum , admitto ;
ilabunt . Qyi beneficia obtinent, quique obten­
nec eau^ unquam nifi juxta unaiiijncm confenturi (unt, «bbaics, ccennbioruni przfcfli, acafum prtrcim accipiam , A interpretabor. Profi­
demiarutn doâores , magiftti , regentes, iique
teor quoque ieptem elle vere A proprie (acraqui (cientiam aliquam , aitcmquc publice , in
. menta nove legis a Jefu Chrifto domino noftro
aegdemiis, gymnaliis, monafteriis, aut in po­
/
inftituta, atque ad talutem humani generis, li­
cet non omnta fingulis neceffaia t Iciltcet batentia docent, aui pofthac edofturi (unt , qui- ,
que gradum aliquem in' quavis facultate conlcptilmum, confirmationem, euchariftiam , perni­
tentium , ixtremam-uofiionein , ordinem , & - quentur, Sc ii demum qui vei ad conciones , vel
lacros ordines admittentur , coram notario A
matrimonium, iliaque gratiam conferre, A' ea
duobus reflibus in manibus epifcopi , vel ejus
Ius baptifmum, confirmationem & ordinem, fi­
vicarii hac eadem filri proteftione pa’am folenne facritegio reiterari non polle. Receptos quoniterque Ie obftringent ; quz pofthac in tabulas
'
que A approbatos ccctclir catholice ritus , in
publicas ab eodem notario digcfta , libro in efopradiAorum omnium Iaeramentorum folemni
admintllratipne recipio, A admitto : Omnia & C pifcopali atehivio affervando diligenter deleri
/
lingula, quz dcapcccato originali, A' de juftibetur.
ficatione in lacrofanfta Trideniina fynodo defi­
Dc rfifi cfii.
nita & declarata fuerunt, ampleftor, 8t recipio.
Profiteor pariter in milia offerri Deo verum,
1 Z""\Uos m cuflodia iariiluarii excubare juflit ,
ptopnum , 8t propjtiatorium facrificium, provi­
X_av fpeculatoreique domus lue przfecit Dovis, A defunctis: atque in hndiflimo cuchariminus , cos aut incuria delidcrc , aut incitia dorftiz faciamento efle vere , realiter, A lubftanmirare ut turpilfimum , iya perniciofiffimum eft .
tialiter corpus & fanguinctn , una cum anima,
In'id igitur epifcopi, qua maxima poterunt di­
A divinitate domini noftri Jefu Chrifti , fierique ^anverlionem totius fubftantir panis in cor­
ligentia , incumbant , un creditos fibi populos
confervent, errantes in v jam reducant , perditos
pus , Sc totius fubftantiz vini in fanguinem,
requirere A recuperare'poffint.
quam conrerlionem catholica ccclefia rranfubliantiationem appellat; Fateor etiam fub alte­
i. Sed A a’ios etiam probatos , fpeffatxque
fidei viros adhibeant, qui quae in quoque emen­
ra tantum fpecie, totum atque integrum Chri
(Ium, verumque (aeramentum fumi. Conftanter D danda comperennt , ad fe quam fideliter deferarjt, iifque ftatim epifcopi mederi conentur.
teneo purgatoiium efle , animtfque ibi deten­
5. Hortamur, ut parochos luae civitatis (eme)
tas fidelium fuffraeHs juvari. Similrcr A fan(altem in anno , idque per facra quatuor tem­
flos una cum Chrifto regnantes, veneundos at­
pora ad (c convocent , navate ia cuftodiendis
que invocandos efle, colque orationes Deo pro
ovibus libi commiliir operz rationem ab iifdem
. nobis offerre, atque eorum reliquias efle vene­
repoicant, A illos oftien , munerifque fili, btcrandas. Firmiffime"affero imagines Chrifti , ac
vi habita contiuncula , commonefaciant.
Deiparae femp.er virginis , necnon aliorum Un­
itorum habendas Sc retinendas efle ; atque eis
4. Nec unquam lacias Sc epifcopales aâiones
exerceant, quin prius perficiendi minillcrii di­
debitum honorem ac venerationem impetrien­
dam : indulgentiarum etiam poteftatem a Chri­
gnitatem, vim, rationemque populo gravi ali­
qua concione explicarint , quo altius fidelium
fto in ecdcfia rcliftam fuille, illarnmque uium
Chriftiano populo maxime falutarem elle, atiiranimis defixo rerum (aerarum cultu, cos ad ea·,
mo: Sanâam , catholicam Scapoftolicam Roma·
que fidei, A religionis funt , magis ac magis
i.
nam eccleiiam , omnium ecdefiarum matrem,
accedant, A inflamment.
x,_
tc magiftram agnofeo , Romanoque pontifici, E
5. Qfliciarips , maxime vero officiales , A
beati Petri, apoftolorum principis fuccctfori, ac
promotoses, A morum probitate , A eruditio­
Jeiu Chrifti vicario , veram obedient^m.fponne , quoad fierj poterit , conlpicuos habeant,
deo, ac juro : Cetera item omnia a (acris ca­
hoc unum faltem inipidientes, ut talcs fine, qui
nonibus, Sc acumenicis conciliis , ac przcipue
drinx
d.
defcftum. li quis lit, vite integritate
a (acrofanâa Tfidentina lynodo tradita
defi­
pullini couipculaie.
nita, A declarata, indubitanter recipio atque
6. Miflam quam poterunt frequentilfime , do­
profiteor, (imulque contraria omnia, atque neminicis vero feftiique diebus lemper, celebrent.·
rdes quafcumquc ab ccclefia damnatas, A rejeQuoque magis populum exemplo profuturo ad­
étas tc anathematizatas , ego pariter damn.;,
juvent, non in privatis sdibus , aut extra ecrejicio, Sc anathematizo t hanc veram catholi­
cleliam , fed in oratoriis divino tantum cultui
cam tsdetn , extra quam nemo lahuv elle poteft ,
dedicaris n Ilum ccleorcnt.
quam in prelenti (ponte profiteor , Sc veraciter
7. Orationibus , A mcditationibfl fingnlo
quo-

Ι37Γ

A7.T

Conchium Tolosanum.

“ï«n.w

1174

ANNO quoque die, certis, ftatifque horis incumbant, A' menta, ia propila faltcm ecclefia, geftabunt :
λννο
*
Tonfura demum in capite grandiori confpicui QUISTI
CHRISTI....................
quibus in^aleftium rerum contemplatione
verincedent.
ijfo.
sjpe.
(antes, divinam.fibi, Ivilquc gregibui gratiam
18. Piâuras omnes , qpa profanum aliquid
' (umma fc veneratione fc contritione depreca­
redoleant, ab epiicoporum domibus rembvemus.
buntur.
* '
\
8. Quod reliquum erit temporii, id omne
Eos vero in atriis ordide pingi omnes «quum
diet epifeopos, qui przcefietunt, aut cos fal­
vel (aciz librorum Icâioni, aut doâis, fc piii
tcm , qui (anâa muneris cpifcopalis adminrftra- '
hominum colloquiis tribuant r hoc unum iutntione, aut bonisl jnoribus, atlc denique dodrimatura providentes, ne nimia laicorum homi­
num familiaritate , frequenrioribuiqne eorumn* raritate claruerunt.
19. Ncc fane minor in viâu adhibenda eft,
dem conviviis,retinendam miniltei ii-dignitatem
cautio, cum omnibus, tum iis pizeipue, qui
imminuant.
9. Faciles adeuntibus fe pnebeant : libqras de
aliis exemplo pralucere, fc ad omnia cofdcm
informare debent. Inanes igitur illas , fc ad ojnjukiis quecimonias, tum omnium , tum ma-ftentatiorfem potius, quam-ad vita netclfitatem
xime infirmorum admittant ; cumque modum
audiendis , alloquendis , adjuvandtiqiie omni- B- iiiveâas ciborum varietatcTTpifcopi a fuis meq'fir removeddas curabunt ; ea frugalitate omnia
bus adhibeant, ut homines non eorum magis
difpcnfantcs , ut ncc qimia 'parcitas avaritia ,
humanitatem diligere, quam gravitatem vene­
ncc fumptus profuiior ambitionis fufyicioncm
rati poffint.
ingenerare poffit ■
·
10..Pauperum, egenorqmque hominum ino10 Leâio tncnfz nunquam deerit ; Ncc ta­
piam, non parca facultatum friatura propriarum
men quz.vis admittenda, fed c^fofum qus vel
diftributione, ea caritate fublevent, ut preter
es facris feriptur* haufta fontibus, vel es fan.
eas, qaas per eleemoiynarios impertiendas cu­
âorum patrum libns deprompta, Vel ab iis de­
rabunt , ipfi etiam propriis manibus elccmofymum auâoribus mutuata,qui piorum antiftitum
nat largiantur.
'
I
memoriam non, fictis monumentis illuftrarunt ,
11. Quod fi, ut fere fit, aliquos contigerit
faluberrimum aniinz pabulum prebere pollit .
graviter laborare, atque cos maxime, quos vir*
Cii tamen fanâum iltu.Lconcilii Tridentiai de­
lanotiras, morum integritas, doftrmzquc przcretum , quO feli. 1$. C. 1. epiicoporum vita in­
ftantia commendet; epikopos in domino obteformatur, V vero iolenais illa ab omnibus epiitamur, ut humanz fortis memores, eosadeanr,
invitant, conlolcntur, ianâamque illis benedi­ C fcopis in lua confecrationc jurata formula interdum poterit admifecri.
ctionem paterna caritate impertiantur.
K. Parali tus, lycophantas , hiftriones , ctr11. Coepifcopos v.ro, quod Deus avertat ,
nuatores, futprrones , eofque omhei , qui vel bellorum, tamis, pcftilentra, aliarumque diffi­
verborum bbfcrznitatc, vel malcdiâis in alio­
cultatum calamitatibus, aut publice aut privarum famam conjeftis , fcandalo piis homini­
tim opprelfos, reliqui provinciç noftra epiico­
pi, fc privatis orationibus, fc fdablicis fupplibus elfe lolcnt, a mentis, imo a domibus epi­
cationibus adjuvare , fc demum profata , quudcopi ferio arcendos , profligandof jue , fuca­
bunt .
ad fieri poterit, cleemoiynirum largitione, aut
iis aut etiam populo eioganda, quanta pote­
11. Pium aliquem , fanâum , incorruptum,
que virum, quoad ejus fieri poterit, fc in theo­
runt celeritate fublevare conabuntur.
logia laccis myfteriis non mediocriter verfatum
ij.Nt tribus poft obtentam provilionem mena confcffionibus habebunt; cujus ope, fc confibus confecrationis munus epifeopi (ufeeperint,
filio , gravipra quacumque incident negotia ,
fructus, quos luas facere conciliorum decreta
non finunt -, aut femihariis conicivandis , adt
pertractabunt.
1;. Non diediocriter ii -peccant epiicopi , ’
pauperibus alendis ,. adt denique ecclefiis ex- D
qui dum fuz fe res prxclare habeant, minitiuendis adjudicandos effe decernimus. Confccr.itos vero obnixe precamur, ut quam citiffime
ftrotum, familiaiumque lalurem perire patiun­
tur; cavebunt igitur, ne officii rationem Deo
potcruut, ecclcliam fuam invitant.
perfolventes , eorum peccata przftare tenean.
tq. fn cathedra libas fuis ecclefiis, fc jfacramcntoium adminiftrationem , fc benediffionfes
tur. Quod ne accidat, pro falure familiz per­
fontium, fc denique fponforum benedi&ioncs,
petuo vigilabunt , in fuorum religionem , fi­
demque inquirent , eofque omnes, bis faltcm
alia.quc cerimonias ■ ad fanâos Romane ecclcli* ritus , ulumque , epiicopi accommodari
in anno , adventante nimirum quadragefima ,
adventufque initio diligenti examine vifitacurent; hec alias inferiores ecclclias, ear unique
redores a cathedralsum obfervatione diicedere
bunt.
14. Nullum , qui pravitatis haretica , aut
pa'iantur.
alterius cujuslibet certi criminis labe notatus
1;. Qioties, aut per civitates fuas incedent,
fit, domi patientur' vivere ; eofque folum doaut ctiam per diacenm iter facient, toties po­
tncfticos deligent, quos non modo ab errato ,
pulo fanctiffimz crucis fi g no benedicent.
E
fed etiam ab errati lufpictone lemotiffimos effe ,
id.Vcftes non ad luxum, (ed ad decorem epi­
noverint,
feopus adhibere debet, quem non magnifico or­
1;. Frequentem omnibus confeflionem, fre­
natu , fed vit* fanâimonia quefira decet auâoquentem communionem injungent : fcftilque ·
titas. Erit igitur annufo epifcopali contentus, fed
(altem folennioribus, iifdem ipfi facro(anâum
Atilium temper geftabit,quo fponfzlhoc eft, eckucluriltie facramcntum propria manu miniftraclefiz fuz perpetuo meminiffejxiffic ; lumptuofio.bunt.
'
res vcllium apparatus fugiet; eas vero, quas di­
ad. Quo fero paratiores illos, jJrompcioref.
gnitati convenire maxime noverit, adhibebit.
que ad bzc omnia rediere poffint, ipcdtats fi­
17. Nigro epiicopi utentur colore, fc fexta
dei, probatzque virtuti» virum cuftudem, duquaque feria , fc in vigiliis , fc ir» adventu fc
ccmque familiz apponent: huic uni dometticoquadragelimatnifi forte dies illi inciderent, quos
rum fidem, religionemque tranlmittcnt . 1« ve­
non luau,iel Iztitia celebrandos ecclefia jubet;
ro (acerdos fit, divinawmque rerum non ignaquibus fc aliis amnibus violacei eoioris vtftiH h b
rus,
CvtiJ.
Tom XXHV.

'

i»7J

MXS“r'

Concilium Tolosanum.

· “ïïuJ."·

117^

* iuke- Àwto·
ANNO rus,-& qui familiare? piia hortationibus adjuva- A tates folicite obfervare ftatuimus
CHRISTI « > Ac ad omne officii munus débite informate
mus.
CHRISTI
<»>· ·. poflit.
4. Qui io cathedralibus aot collegiatis eccle- sih.

*7. Confeffarios etiam viros gravet fuis adfet ibant , quo mutuis plurium auxiliis optatum
facilius domcfticorum faiutis finem coofequi
poflint.
18. Provideant > ne qui ecclefi· fumptibus
fibi aluntur domcftici , improbis 8c flagitiofis
hominibus confucfcant, aut io invidiofis , igno­
miniaque notatis locis obferventur : ne conce­
ptam a laicis eoifcopalis famulitii famam dam•qofa aliqua futpicionc violent. Λ
sp. Mi fle iacrificio cunila epifcoporum fami­
lia quotidie intererit; quod rcliquuum erit tem­
poris non otio, aut defidis, fed jufto, debito­ B
que obfequio , libcralibufquc exercitationibus
traducent,
to. Auntm, argentumque a vcftibua, qui epi (copis inferviunt , excludent : ferito promi- icue non utentur, colorumque Varietatem fu­
gient, nigro folum , fufeove contînt!. Veftimenta ad elegantiam oftentationemque non in­
cident. Omnibus denique in rebus tales ie prçbebunt , ut omnibus exemplo , & admirationi
clic poflint.

fi is theologi canonici funt inftituti , jis bis ,
aut femel In hebdomada prelediones, domini­
cis, vero feftifque diebus coociqocs publice ha­
beant . Iis porro le&ionjbus , coocionibufquc
frequentis cathedralis tc collegiatis ecclefia di­
gnitates, lc canonici : leâiombua, faltem om­
nes earumdem ecclefiarum, immo totius civita­
tis clerici aderunt.
Qui optima indolis juniores (canonici non
vulgarem futura eruditionis expedationem concitarint, perfeda puma refidentia , inacadcmiis
eaterifque univerfitptibus , perficiendorum ftu­
diorum caufa , per quinquennium ad fummum
poterunt detineri. Hi vero temporis fideliter <
exadl, ftudiorumque progreflus, capitulum fingulo quoque anno admonebunt. Cujus rei ftatim a capitulo epifeopus certior fiet.
6. Pacem inter fe canonici agitent , placide
tranquilleque invicem agant. Quod fi , qua hu­
mana fragilitas eft , imprudentibus lites obo­
riantur , eas illico intec fe amice componere,
fedareque contendant.
7.'In comitiis, fodalitiis k capitulo , de iis
primam, qua ad divinum cultum fpeâabunt,
Dt CtfittlÙ ,
ΜΜ«<ί| .
tum de jufta motum reformatione , delidornmque debita animadverfione, demum de pri­
C A P U T II.
vatis rebus temporalibufque negotiis agant.
C
8. Statutorum omnium epilcopis fuis capi­
l^^Anonicos, quos ferioribus in rebus advotula infra tres menfes copiam fine fraude fa­
VmI care , & in confilium adhibere folcnt eciant. Quaque cx illis communi jure , facrifpifeopi, non vita folum integritate , lc erudi­
que canonum decretis non refragari conlpetione valere, verum etiam state , judicii matu­
xerint , caftiflime epifcopi obfervanda cura­
ritatem prs fe ferre squum eft ; tum qc statis
bant.
tyrocinio forte labantur, tum ut officii dignita­
9. Quacumque in hac noftra provincia im­
tem probabili opinione apud vulgus fuftineant.
munitatem aliquam pratexunt , nec ullis epif­
Et ecclefi· igitur majeftati, & amplitudini concoporum , fed lolls apoftolica fedis legibus fe
lulentes, nullum deinceps in numerant, albumfubjaccre profitentur capitula, conciliorum pro.
2ue canonicorum in cathedralibus noftris eccleVincialium fand ion ibus, decrotifque , vel ipfa
is adferibi volumus , qui fubdiaconatus ordi­
fede apoftolita jubente , obftriâa fe efle no­
nem adeptus non fit , aut faltem in ca state
rint. Ab iis igitur ne latum quidem unguem
conftitutus, qua intra annum fubdiaconatu do­
quavis ratione difcedant, fed ea diligenter fer­
nari poflit : ea tamen lege ut quamprimum vivent , fc fcdulo esequantor. Qus fecus faxint,
gcfimum quintum statis annum attigerit > pref- D quocumque juris remedio cogantur , fevetifliby t era tu initietur.
meque puniantur.
». Ordinis quoque ea fervanda venit ratio,
ro. Quod Tridentina fynodo cautum eft ,
ut poft eos , qui in aliqua funt- dignitate con­
ut quslibet cathedralis ecclefia pernitentiarium
ftituti , primi canonici facerdotes (edeant , fe­
habeat, id pro virili epifcopi perficiendum cu­
cundum hos diaconi, poftremi fubdiaconi fubrabant. Itaque prsbcndam primo vacaturam
fequantur. Qui vero facris initiati nullo mo­
huic muneri uniant , lc applicent , & virum
do funt , tam qui canonicatum ante concilii
r.robum, atque idoneum in jure canonico , aut
promulgationem obtentum poffident , quam
aera theologia doâortm vel licentiarum , aut
qui potlhac intra annum initiandi obtenturi
alias , qui aptior pro loci qualitate repefunt, ftallum fupetiorem in choro non atten­
riatur , ad Id officium rede exercendum deli­
dant .
gant .
j. Par eft etiam, ut probe unufquifqne fuo
mutiere fungatur , quo mutua omnium confpiDt ftnthlt.
ratione, laudandi illi cwrimoniarum, officiique
ritus debita difpofitioor ferventur. Prscipimus
CAPUT III.
%
itaque iis quibus in ecclefiis , aut cathedrali-

bus , aut collegiatis hsc cura tranfmifla fuit,
ut quos matutinarum leâionibus , evangelist,
cpiftolifque decantandis dtftinatoa agnoverint ,
eor ita edocere ftudeant, nt accurata vel mini-'
mi cujufque pu nd i ,■ accentufque obfervatione
juftam cantus , IcAionifque majeftatem reti­
neant , lc confervent. Hoc fi dedignati fue­
rint , epifcopi , capitulique judicio, aut fru­
dibus , aot officii poileffioae dejiciantur .
Qua omnia fub iifdem etiam ponis in iis,
que fui ensat muneris, reliquas omnes digai-

tZMJam anxie Toliciteque commifls fibi animarum faluti invigilare parochi de­
beant , ia facile intelliget , qui iis de populi
peccatis rationem reddendam efle noverit. Id
ne accidat, fuper gregis cuftodia perpetuo fient
facris hortationibus concionibufque diebus do­
minicis, fit aliis a facra Tridentina fynodo prjferiptie feftivitatibus habendis, populum de fi­
late commonefaciant, ad crebram confeffioncm
communioncmque incitent , lc vero.ad eam in
nativitatis domini, poitecoA», aliornm^uefc-

ϊ'Ι'ΐ,Ι'*
^'ΜΜιΐϋ,ΐ'.

T

1177

"XS”·

1178

Concilium Tolosanum. ·

Rorum folennitat
folenni
ibus accedere hortentur; agro- Λ fidemque fuam epifeopi dicuccfani mandatis annoANNO
juenter etiam-trOn vocati adeant, fufeiper totum prafeaura fu* tempus,obftrinxe-CHAISTI
αα un tor frequenter
plendorum (aeramentorum ncceflitatem expli­
nt , privilcgiifque omnibus, immanitatibus,
s>*o.
IJ,*
cent , Sc quam maxime poterunt , eorumdem
cxemptionibufque dec lina torus «palam renunconfcientia confulant ; tum denique reliqua
trint .
I 10. Quibus aut cathedralibus , aut collegiaomnia parochorum munera fideliter exequantisecclefiis adjunda eft cura animarum , pecutpr ·
.
,
.
liirifque parochia , provideat epifeopus ; ut qui
v. Ut autem fidelius officio fuo fungi queant,
Latinum , Gallicumque Romana fidei catcchiad hujus adminiftrationcm diligetur , ncceflafmum perpetuo habeam, quaque ineo de aporiis vit* fubfidiis , honeftifque ftipendiis a
ftolorum fy mbolo, decalogo, 'aeramentis, aliifcapitulo , vcl aliis, quorum intereft , au­
geatur .
·
'
que rebus ad falutem neceflariis continentur, po11. Ubi populus ita numerofus fuerit, ut pa­
pnlo , quoties opus fuerit , explicent. Dccicta
rochus fufficerc non poflit ad curam exercen­
demum , & provincialis & diorcefana noftra fy­
dam, Sc (aeramenta adminiftranda, cogat cum
nodi frequenter legant, a quibus quacumque ad
fuam populique vitam moderandam pertinent , B epifeopus ad adjungendum fibi tot coaujutores,
quot fuerint neceflarii , ad Tridentini concilii
excipere & agnofeere poffint . .
'
prz&riptum .
j. Novorum fua parochia inquilinorum mo­
ret , vitaln, aâiones , fidemque diligentiffime
it. nulli parochorum abfenti ecclefia fua
moderanda , facramentifque tniniftratidii , vi­
obfervent i quam frequentet ni lacramentis fucarium alioquin idoneum Arab epifeopo proba­
fcipiendis lint , inquirant , deque mulierum ,
tum prrficcre liceat , quin prius non reliden­
quas fecum habuerint , cognatione , matrimo­
nio, houeftate, aut impudicitia a proxime ha­
di, regendique veniam ab epifeopis , aut eo­
bitantibus , quam fieri poterit accuratiffimc ,
rum vicariis ppajiteras impetrarim ; quam ta­
men licentiam epiicopi ultra bimeftre tempus ,
cognofcant . .
nifi cx gravi caufa , non concedant. Qui fecus
4. Pracipuam vero pauperum , qui in fua
faxint, fruâtmm qui per id temporis percipien­
parochia funt , nubiliumque puellarum, orphatur , privatione , pcemfque aliis ab epifeopo
norum , pupillorum , infirmorum , viduarum ,
indicendis puniantur.
fenio demum confcâorum rationem habeant -,
13. Parochos equum eft ab aliis facerdoti'
eofque omnes, aliofque quos vel fpiritu^i vcl
temporali mifericotdia noverint indigere, con- C bus, quibus nulla incumbit animarum cura dignofei. Quoties igitur pruceffiombus , publifilio, ope & facultatibus adjuvare , reliquofque
cifque aliis adibus intererunt ■ facrafve a dro­
fuo exemplo ad eos fublcvandot incitare to­
nes exercebunt , fuperpelliceo , caputsoquc ,
nentur .
quod proprium illorum infigne eft s confpicui
5. Et quo largius , commodiufque eifdem
incedant .
fubveniri poflit , de iis omnibus ad epifeopum
14. Sed Sc facerdotes , aliique
ue
referant, qui communis omnium pater, pater­
parochi* inferviunt , & in ea dor
ne pietatis curam, caritatemque , qua poterit
nent, facris ecclefi* officiis cum decenti orna­
ratione, eis impertietur.
tu, fc quadrato birreto , fuperpelliceifque in­
6. Parochus, fi quinque in fua parochia fa­
terfint ; matutinis , horifque aliis parocho adcerdotes habeat, iisprivatas bis quaque hebdo­
fiftant, ecclefi* proventus aliter amifluri : imo,
mada renovandas difeeptationes mltituat : ha
fi contumaces fuerint , ctiam excommuni­
vel de catcchifini Romani interpretatione, aut
candi .
dc cafibus confcientia , aut denique de certis
1$. Quod fi in quavis alia re , in jufta fahujus concilii decretis erunt. Quod fi forte in
viemo regularium monafterio , divinarumeccle- D cramentorum adminiftratione potiflimum , pa­
rochos vigilantiflimos efle oportet. Quacumque
fiafticarumque rerum peritus aliquis Icitor do­
itaque de iis, locis propriis, poftea dicentur ,
ceat , eum facerdotes confulere, ejufque opera ,
ea omnia fine excufationc pialia re , Sc perfice­
fludioquc uti poterunt .
re i idem ftudebunt.
7. His honeftis exercitationibus privatifque
16. His porro legibus conftitutionibufquc
difputationibus clericos omnes parochis fus fi­
omnibus , parochi omnes Sc finguli teacantur
nes incolentes parochi intcrelTe hortentur . Sic
quicumuue tandem illi^nt , etiam exempti ,
fiet, ut inftruftiores , Sc ad quavis obeunda
qui ccflante exemptione Interefle deberent, ra­
munia paratiores facerdotes habere poflint. Quod
tione parochialium ecclefiarum etiam unita­
fi forte mandato renuentes clericos cognoverint,
rum , iidemque diorcefana fynodo interefle ;
epifeopum certiorem dc ea re ftatirn faejant ,
quaque in ca ftatuta , Sc fancita erunt , con­
qui eos, quacumque poterit ratione St audo­
cernentia curam animarum Sc facramentorsun
ritate , ad id praftandutn adigat.
adminiftrationcm , diligenter obfervare com­
8. Quofcumque parochiali ecclefi· redores
pellantur .
aut pqjeficient, aut admittent epifeopi, eos Sc
debitam fanda fedi apoftolica , epifcopoqut E
Dt frtifycrii
clcruii .
obedientiam, Sc prafcnptam a facra Tridenti­
na fynodo relident iam , Sc jurium ecclefi* deCAPUT IV.
fenfionem , St bonorum prafentram contenttiorjem , Sc ampliationem ■ St denique diftraI.
UM et fît facerdotalis ordinis dignitas,
âorum, alienatorumque recuperationem fande
ut aliis videatur dignitatibus pfeluce­
polliceri , imo etiam jusjurandum ad ejus rei
re , fumma ope facerdotes niti debent « ut efteftimonium accommodare nulla mora interpofiâaas omnium animis tanti muneris dignitafita cogant .
Λ
ten exempli raritate fuftincant , illudque per­
>. Nullum deinceps ad animarum curaux-ldpetuo reputent , Ce non fibi folos vivere, fed
mitteat epifeopi, qui non prius aperte teftitus
jttmdatw vita documenta hominibus aliii defberit , (t ab epifeopi imperio , St jurifdiâionc nequaquam exemptum , immunemque effe,

Citai. Gourd, fan. XXXIV.

Hhh

z

«17$
ANNO
CHATTI

'fcuril

Comciiivm Tolosanum.

Sacejdotes Itaque omner, quocumque hono- A
re snligniti, aut quacumque in dignitate ton·/
ftituti tamdem first, dominicis teflifque diebus,
diis jufto aliquo prepedimerifo avocati fuerint,
nlillz facrificium celebrent.
X. Qiicumquc aut curatum , aut quodvis a-,
liud ecclcliafticum beneficium obtinens ,.nullis
legitimis impedimentis diftracftus', divinum of­
ficium non dixerit , ejus fructus non capiat ,
perccptofque aut ecclefi* extruflionibus ,. aut
pauperum elccmofynis impendat . Quod fi ca- ■\ nonice moliitus idemftetcrir.fegniorifque pro- ' :
politi plus *quo tepacior fuerit, beneficii ooflelfione moveatur. Quicumque porro majoribus ,
ordinibus initiati ; licet beneficio caeeana , of­
ficii divini recitationem pretermiferint, przrctB
eam , qua usifere animam fuam obligant ,'
fraudem , leveris epilcoporum animadverlionibus’veniunt coercendi. SrJ ut major Chriftianorum Iit itarer (c confentio j hor* canonic* tum
Îmvatim ,tum publice es breviarii R imtniprzcripto recitentur.
j. Qio vero major ordini aufloriras conci­
lietur , honefto j.deccntiquc habitu incedant ,
quique lupet hac re a fanitiflimo domino n.>
itro Sisto V. bulla hqic concilio inlerenda fancita Iunt, debite obfervent.
4. Vellem talarem uttamqne, fi fieri poflit,
adhibeant : fin minus, exteriorem faltem, alte­
ram vero ad fur* imum demiflam t hoc autem
diferiminis intererit, ut qui interiori talari u- C
teneur, pallium ad talos ufque ettenfum geftare poteiunt : lola aliis toga, eaque lumptis admotil |ue brachio majlicis , nili forté domi Ar
piivarim . conccdetuf.
%
5. lonlura lit confpicua, non ea quidem in
omnibus dciicis una , fed major facerdotalis
diqiris tribus undçquaqtic a vertice pareat; duo­
bus diaconalis, lemidigi'o fubslijconalis anqullior ; minorum ordinum omnium minima, &
digito undique fic diduita.
6. Nulquam aut in ecclefia , aut per ur­
bem abfque quadrato birreto clerici confpiciantur , nili aut duriori frigore , aut fcrvetltiori xllu , aut nimbofo , pluviofoque acre ,
an' demum alia czli inclementioris injuria im­ D
pediantur.
7. Et quoniam facerdotum vitia, ut appare­
re maxime, 8r primo confpeitu occurrere, ma­
jori denique dedecoti haberi, imo Sc quz in aIiis levia, in illis graviflima ccnferi coniucverunt ; iir tripudia, ludos publicos, aliaquc om­
nia , quibus reliquos homines damnofo aliquo
fcandalo ottjndere pollent, omnino interdicimus,
tt proli bemus.
8. Clerici q.ii vel facris initiati, vel benefi­
cio eriint prxditi, in foro coram fzculari judi­
ce numquam caulas publice agant , aut advoca­
ti , procuratorifque perionam fuftineant ; nifi
foitc provocati, m jus rapiantur, aut ecclefi*
fuz, aut parentum, aut milcrabilium perfona- E
rum interiit t neque Id etiam nifi prius epiico­
pi tcripto impetrata &: concéda venia. De jure
tamen rogati privatim relponfitare, litifque in­
fligende conlulta, non cxpiclfa mercede, dare
poterunt.
9. Quod fi' clerici inter fe judicio contende­
re, extrema ( neque enim id aliter fieri debet)
nccdlltate Rogantur, nequaquam judicem f*colarem, fed folum ecclcliafticum. It vero iplum
epifcopum adeant 1 ut privatim , non in profaaorura oculis > ecclefufttcorom res compo­
nantur . Posca (ecus facientes canonibus mdiiti.

'

tx8o

imo etiam (cveriou ab epifeopo infligenda co- ' ANXO
etceantiir.
.
i CHAttTf
io. Nulli laicornm'etiam
hicornm'etiam principum , nifi
in in, qur facetdotalem deceant dignitatem ,
idque petita ■& ei quotannis renovanda ib epi­
feopo liccptia, clerici-inferviant j nd .facerdotii
auctoritatem humiliori, abjerftorique minilletio
dedecorent.
it. Tribut poft ordinationem mentibus mif(’am Grerdotei celebrent , aut juftum impeditniUtqni afferant. Ni faciant, in jus * promo-.
M're.trahantur, errati rationem reddituri. Con'supsatityes excommunicatione pu&iantur
De

ctacioMttrier.

CAPUT

Va

> f^Ui doeçt , verborum fuorum fit ipfe exemplbm, ut magis opere doccat,quam
lernio.rc. Contionatores itaque quali in aperto
rjjcCiaculo ante omnium oculor vitam aCfUri ,
neminem celaturi, morer ad profuturum exem­
plum inftruant; doCtrinim , concionclque ad facroiancii concCit-liidentini prsfcripta, 4; ad ea
etiam, qu» a nobis libello ad id accommoda­
to przicribentur , quam poterunt accuratilfime
‘Mfohnent r
—
·
x. Epiicopi proptinm eft docere: Id quoad
ejus facultas , negotiaque ferent, frequentius
przftare conabitur : Sin minus, probos (altem,
erudiiq^que viros ad id muner>s feligat , ntill.-mque in lua ditrceli fine ipfius exprefla li­
centia concinnati Iunt , nili id ei ex proprio
munere , utnotc paruclium obtinenti , compe­
tat* ; eamque in cnncrJ. da cautionem adhi­
beat , ut neminem rufi Jim «rate maturum ,
lubduconarulqnc falrc.it oidinem conlcquutum
adn.itr.it.
j. (lior ab liercfi eonverfos ad ecclefiam tediille c-’gnoverint , eor non ita facile ad con­
ciones admittant epiicopi, tum ne concepta jam
tanta pravitatis opimo multorum animas noci­
turo prrjudicio offendere poflit ? tum quod non
ita ftrenue in iis quz fidei catholica (unt, verfati, de tantis mylteriis inepte (apenumero bal­
butire eonfueverunt.
4. Ea hora, qua epifeopus condonatur, ne­
mini in civitate liceat condonari , tt cujulvis
alterius concionis tempore mifla nequaquam in
ipfa ecclefia celebrari debent.
$. Perdifficile eft epiicopis, iis prrfettim qui
latioribus diecefibus Iunt conftituti, omnes eo­
rum ecclefias perl.llrare ,
in iis concionem
habere. Eos tamen hortatur hzc fynodus, ut
apoftolomm exemplo populum (epius per lire­
ris invitant, tt confolentur, idque potiflimum
iis temporibus, quibus annivertaria redemptio­
nis noftr* myfteria celebrantur. Ha frequenti
populo petlcgentur, quo is paternam illam ca
ritatem, propenfumque palloris erga fe animum
agnofeere podii.
i. In majoribus civitatibus ,' primifque parceciis, fingulis dominicis feftifque, in aliis ve­
to diebus Tolennibus habcii concio debet . In
oppidis, vicis, aliifque locis, fi ita facultas fe­
rit, quaque dominica, aut faltem unoquoque
mente femel. Quod fi ea fit concinnatorum pe­
nuria, ut id per fe, vel per alios praftare pa­
rochi non pouint, homilias certe lingua verna­
cula confcrtptas . tt ab ordinario approbatas,
aut traditum a Tridentina fynodo catechiimum
perlegant , Sr interpretentur , donec metro-

poli.

*

«........... : ... Af

i aJBi ,

Μ1τι!Γν

Concilium Tolosanum..

*Njjo pojitani auâoritate cccufds liber in lucem ex- A
CHttsTl eat.
'
««»«.
7. Epifeopi i^ceteriqm opinet qui in aliqua
ecclefi» dignitate iunt cooftftuti frequentet con­
cionibus aderant ; quo amplectendam reliquis
ex populo exempli imitationem tradant,
8. Et quoniam vel lola avaritia fufpicio , ια
omnibus ecclefiafticisxtnm vero maxime in ver­
bi Dei contionatoribus populum non mediocri­
ter offendit i cavebunrquans diligentillime concionatores , de concionum fuarum mercede pacifcantur .* quod li pqpulus ejleemofynam con­
tionatoribus pnebere qeglexerit , epifeoporum
•
ent dare operam, ut iikde vidu dc coogrua e-

·ιι8ι

mandata epifeopi aut quavis-alia epifeopi no- anno
mine libi denuntiata, ero ccdefiarum neccllita- CM A isti
te, extruâioncque prafliterint : an ca omnia, ·>»♦
3uc hujus noftri concilii auâoritate de haben­
is fibris , de rdigiofa fandiflim» cucharifti»
allervationc, Ic renovatione ; de calicum, map­
parum, corporalium , aliorumquc milfcKirna.
mentorum puritate Ic munditia . de tuta baptiftcrii , facrorumnue oleorum aflervatione , d^
biptiiatorum , chrifmatorum , conjugatorum ,
mortuorumque feparatit libris, afiifque rebus ad
divinum cultum pertinentibus fancita ■ jitfaque
iunt, qua fieri aebu^J vigilantia , obfervarint.
6. In hac omnia, tc quacumque aliavcl pri­
vatius mandant epifeopus. vel epiicoporum cu­
Icemofyna provideatur^
li ram dçlïderare ipfi noverint , quam poterunt
ledulitatcm vicarii internment , Ic dc iis epifeo­
Dt vctriii furtttii.
pum per literas commonefacient.
7. Ubi primum in urbem venerint , epifeo­
C A P U T
VI. ■ .
pum illico convenient, pcntiquerationem, proI.-! Tlcarii, quos Graneos vocant, non mintpolito eorum, quibus commilfi funt, ftata, ac­
V mo epifeopis efle confueverunt levamen­
curate réddent.
8. Redores omnet , quicumque tamdem illi
to, quia horum opera, tc prafentes gregem in­
tueri, tc ei providere ,.tc denique opem ferre,
fint, βτ quacumque praediti dignitate , vicariis
morem gerent : fin minus , negligent!» "confu-^
' minori cum moleftia poliunt. Videbunt igitur
maciare, qua tamdem illa iverit , ab epiteopo
epifeopi, an archidiaconorum ■ tc archipresbyterorum, aut penuria , aut defeâus vicariorum
pro modo culpa punientyr. Tales autem erunt
ejufmodi operam reqpirat. Atque ita ex facer­ ■ vicarii , ut epifeopi nutu exaudorari, imo ct­
iam male gcft» provinci» ponas luere ejufdem
dotibus aptiores, 8r ad hoc munus inftrudiores
arbitrio polfint.
(eligere poterunt, hilquc lingulis certas diceceieos fua regionet ex arbitrio praferibent, vica­
num in loco infigniori Ic frequentiori conftiDt Wania/iÀvi.
tuentes, iifque ea permittentes , qua per uniulcujufque doârinam, temporum , locique ra­
CAPUT VII.
tionem plus minus concedenda efle duxerint.
a. Horum erit officium (emet lingulis menti­
1 Z^XU.v monafteria confccratarum virginum ,
bus, ubi commode fieri poterit, quos infua re­
juri imperioque fuo fubjedacfle cogno­
gione animarum redores fubjeâos habuerint,
verit , in iis confcrvandis, informandis, tc in
omnes in aliquam ex parochialibus regionis il­
officio continendis , prccipuam epifeopus curam
conferat; panas a ïiidcntino concilio indiâas
lius ecclefiis per orbem advocare. Concilium itaque, eo quo vifum fuerit die, indicent; pri­
aliafque pro arbitrio, fi necefle fit, indicendas
die illius diei peccata omnes confitebuntur, con­
ad eam rem adhibiturus.
ventus dic finguli m illam in ea ipfa ecclelia ce­
1. Nulli fandimomalium, quovis etiam pro­
lebraturi. <Jaa perarfta, pro mortuis univerli in
babili prartexlu , ne per tantilum quidem tem­
choro , mittam folcmni more cantabunt , conporis, monafterio poll voti fponfionem egredi
ctoque a vicario priori temper congregatione a- D liceat ; nifi fumtna nccellitate côada fit , ca­
que ab epifeopo probanda , quaque felici. me­
licui injungenda habebitur.
3. Confed is faeris, per vicos, aut faltem cir­
mori» Pii V. decretis , Ic fanâionibus non (it
ca m coemeterium (upplicationes habebunt : hinc
contraria.
in domum parochi cibi fumendi caufa fe confe­
j. Si quas refeiverit claufurz finibus mona­
rent, ibi quam poterunt parciffime limul vivent,
chas non impetrata licentia exiilfe, in eat pon­
mcnfc pii alicujus libri lyâio admifeebitut ■
tificiis fanâionibus , aliifque juris auxiliis pro
Deinde adurgentes omnes gratias Deo agent,
rei ncccllitate epifeopus animadvertet.
ecdeliamque repetent, ubi fuperpelliccis omnes
4. Nemini vero cujufcumque tandem condi­
induti, vicario etiam Holam habente, didaque
tionis, generis , gradus, dignitatis , fexus ct­
iam, vel «tatis fit', abfque epifeopi, aut ordi­
ab eo, in congregationis principio recitari loli­
ta oratione , locis unicuique paratis aflidebunt :
nis generalis, provincialifve , aut demum vitiparochiarum difficultates, Sr incommoda propo­
tatons ad id muneris fpecialiter depurari licen­
nent, iifque conjunâi* auxiliis pro virili opi­
tia, feripto etiam conferenda , monafteria intulari, & fuccurrcre conabuntur.
gredi Iit conccflum 4 Cafus a pofto lie» ledi , epifcopifque refer- *$. Quibus porro perepifeopi, aut alterius to­
vatos, metropolitan· mandato, excufo deinceps
perions licentiam ad monafteria eft aditus, ii li­
libello, promulgandos, vicarii reliquis facerdoberioris ingretlus voluntatem conecti» veni» no­
tibus legent ; tum aliquot hujus noftri concilii
mine non pretexant . Neque enim pro arbi­
iandiones, aliquot ctiam ex his, qu» in diatrio, led In catibus dumtaxat necclTariis in mo­
cefanis lynodis decernentur , tc vero non nihil
nafterii admitti poliunt. Qui lecusfasint , telide catibus confcicnti» ex probatis attdoribus
cis memori» Gregnrii XUl. fandionibus , ul­
excerptum palam omnibus explicabunt.
tra alias panas, ipfo faâo excommunicat· , a
5. In id vero potiflimum vicarii incumbent,
fela apoftolica fede, ex ejufdem pontificis bul­
ut facerdot am moret, vitam, adiones diligen­
la abfolvi poliunt.
ter rimentur, βτ introfpiciant ; in eorum offi­
tf. Moniales cum nemioe externo colloquencium > tc defeâus inquirant , videantque an
tur , nili per cancellos ferreos , Ic rotam five
Cemil. Crate. Tom. XXXIV.
H h h j
tur-

T

118}

.. ....... .. ...... ............ ...... .. ·">■...

*r?T“*

Concilium

T OCOSANUM.

Wœ,V

J184

ΛΚΝο
CHlusri
'r'1
‘

t

«rnum , przfente ctiam przfefta , sut duabus A epifeopotum crif, commodiori irtir parochia pro- ANNO
lororibus. I.iteras vero neque >4 quemquam Ictividere; aut etiam fi ita iifdern epilcdpis vifutw CHKIsn
bcrc , ptztcrqiiani ad epifeopum , ait fupviiofuerit, tel lenientibus parochis novas ad illo*
tuo­
icm,
caula ns^effarü ; ncque ad le miflas,
rum ufum cx Alexandri Ill. St concilii Triden*
ntli piiua a
«left* ledas, aut jegi juflas JNe(ini decreto eitrucndas curare t quibus ex ma*
*
gere , aut aperire poterunt.
tricis ecclefi· frudibus congrua portio , aut ex
; Omnimoda librorum le&io monialibuine­
coaâa populi contributione fuAiciens redditus
quaquam conctduut: fed eoa tantum libror St
adlctibi, aflignariquo-poterit.
kgcie , & habete potcruntjj quos vel epileoput, vel oijtiiii luperior Icripto approbat it.
D/ ttfiifin».
N. Quz monialium prztecta , aut regulari»
luperior, virginem aliquam non<eaplorata piiCAPUT 11,
\ui, epifcopi examine, illius voluntate, aut vo*
Uim profiteri , auc tnonialcm habitum induere
iZVUO altius , firm i ufque Chriftianorum
palla tueiit, ca ptxnas epifeopo graves , juflafmentibus hzrcat tanti diuiiflerii conceR pta tcligio, quam nitidiflitne fieri poterit , il­
que perfolvat.
9. Nc intra fepta monafterii, fed in ipfa molius procurabitur' purirar , ncc umquatq , nifi,
naitcrii ccclclia’palam, & pu’jJice novit iz exa­
annotino chrifmatc Γ*ι ejus^lminillratidnc uten­
minentur, quo libere, confidenterque fuum adum erit.
x. Nec vero cuiqtiam , nili per fummam nenimurn ttllati queant.
z 10. Qux omnia a felicis memofiz Gregorio
ccflitatem , fc eam quidem , damnolo admodum
XIII. fc ca prxeipue , qur dc cctto , flatutoprzjudicio devitandam , extra ecclefiam liceat
que monachatum numéro, de clecmofynis per­
baptizare .
flandis , de oftiolo , quo ad exteriorem ecvlcj Qui autem domi infans , urgente mortis
lism e monaflcrio patet aditus, obflrucndo ; de
periculo, fuerit baptiiatus , huic iicium baptilciauhira ab cifdcm non violanda , fc a convertis
mus non eft fub conditione conferendus : (rd
etiam fervanda, fancita fc’ ftatuta hint , ea tum
certe czrimoniz , iis etiam ncccllaii* , qui ab
in omnibus libi fubjedis , tum etiam regula­
hzrcticis baptiaats ad ecclciiam revertentur ,
rium fidei commiflit monafleriis , quam dilitantum erunt adhibenda : dum tamen in bagentillime exequenda , conferVandaquc -pi^cuptifmo formam , materiamque debitam adhiC
oaerfnt.
y
pu’s curet.
4. Ubi primum natos infans fuerit, (acrobjptiimate flatim abluatur. Quod It jiiituin ali­
CONCILII
quod impedimentum acccITcrit , a: laltcm Ion*
PROVINCIALIS TOLOSANI gius, quam in oftavum diem baptilmus ci non
ptotogetur. Parentum vero hac in re olcittntiam , li qua fuerit , parochi ad cpalcopum de­
PARS s L C U N D A,
ferre tenebuntur.
5- Quos jam antea baptisarint hzretici , cos
Q.U A EST OF.
R t S U S ,
HOC Est,
rebaptuai» prohibemus , nili fotte teccptam ab
ecclefia bapnimi formam , materiamque eos mi­
Dt /icrawriszii , CT /acvaineara/ii»/.
nime oblcrvafle confinent.
6- Cum projectis , expofitifque puerulis, li­
CAPUT PRIMUM.
cet affixa reperiatur fchedula, quz eos baptirau
tos elfe refletur, in id tamen, an verum fuftum1 pia di vina illa numquam perirurz falutis
vc fit, parochi diligenter inquirent : Ii certi ni­
pignora lacramentis vendrandis, iliorum­
hil compererint , in fciipto chartulc nomine,
que pio ulu contineantur ; fumma etiam fanâicos fub condicione bapiiiabubt.
tate, & veneratione Chrillunis veniunt, fc tra7. Et quoniam Chriltiani, fc (atanam.fc mnnttanda, fc- lufcipienda. Nufquam igitur vel edi faftus, pompafque ipfo baptifmare ejurant,
pifeopi vel parochi ad eorum adminilltatioabfurdum fane videtur magnifica adeo luxu inem secedent, quin prius , ex Tridentini con­
nanibulque fumptibus diem quo baptifmuscon
cilii. catechifmo profuturum illotum ufum , adfertur tranfigi. Solennem itaque illam mutico­
mirandamque vim fufeiptentibus , audientibuirum concentuum concomitatiorum . ulus, jocoique esphcarint.
ve cffufiores, fc' illas per ecclciiam deambula­
*
I cclcllz facramenta , non folum fine fimotiones tollimus ; olcula dçmum in ecclclia omniz labe , led & fine avaritiz (ufpicione przliino dari prohibemus.
beantut; nec ulli aut presbytero , aut miniftro
8. Bapcillerium claufum perpetuo fit , munquicquam in eorum adminillratjonem exige­ — dum, purumque continuo fulgeat nitore , tum
re, verbis etiam fignifve, direâe , aut indire­
reliqua omnia in manuali delcripta ■ ad'ejus ni­
cte petere liceat.
/
tidum cultum accommodentur.
j. Et rituum, fc cerimoniarum varietas non
p.-vQuod T ridentina fynodus fanflilTlme per­
mcdiociiter Chrillianos offendere conluevit : id
cepit, unus tantum vel vir vel mulier, ad fum­
ne accidat, diligentilfime eft przcavendum . Uni­
mum vero vir unus, & mulier una conjunftum
formis itaque, minimequc diflinfta facramentoc facro fonte infantem tollant ; quique fu feelom adminiflratio , quam fieri poterit relitioΓtorva fuerint , contraftz cognationis fpirituafidiiqe ab omnibus oofervetur. Quod ut faci­
is z parocho fedulo funt commonendi.
lius aflequanurr, in rituum libro deferiptas cz10. Nec iis, qui annos non excefleric tredenmonias, unufquifque perdilcete, fccxcqui vicim, vel qui Chtiflianz doArin· , aut faltem
rlnis conabitur .
psecationis dominica , & fymboli fundamenta
4. Nc iis. qui oppidorum fcpro conciatis pa­
non norint , nec hzrcticis omnino fufeeptores
rochus (ubjacenr, quavis aut nodis , aut tem­
die liceat.
poris injuria, nccciUtia delini lactamcnia, e.te
11. A baptifmi folenni adminiftratione pro­

cul

I

1185

"J™

Concilium Tolosanum.

Μ,ζ^ίΐί.'*·

118$

----- ------ cul «cieantur heretic· , nec eir quavis oceaGo- A feribendi , ut qui in cos inciderint , pcaniteu- "XïjNOAHlusri n< > ,c*
interefle permittatur. ■
, tianum adeant .
CHUiSrt
\)»o.
u'
clerico certe numquam ; extre­
s. His obiervandis omnibus , que libro hac
»»»·.
de rc cditp preferibentur , omnes, tc fingula
ma halum allai neceffitate , aut obftetrices, a tu
contelfoiei teheaotur i
alit quieumque laici bapuzabuntj Ne veto
j. Nu|li («culartum , regulariumve, abfque
forte in tam gravi re imprudenter peccetur ,
an ill· formam ritumqOe baptifmi teneant ,
ca , quam facro/anda Trideotina fynodus in­
junxit , approbatione > confciliones audire lifolicita parochi Idpius animadvcrlionc perqui­
-''scat. .
rent ,
,"'
*
ij. Hanc unam efle concedendi baptifmi
4. 'Nec vero quifpiami aliquid , vcl direftr ,
formulam doceatur fatpiflime populus : l.eo te
vcl indiicâe in confeflionis , fed ncc in alio­
rum (acumentorum adminiftrationis mcrccdem
baptizo, in nomine Patria , tt Filii , Ar Spiri­
tui fanfti ■ H11 verbii ne tdotillum quidem aut
exigat.
5. Confefl’ariorum hoc munus eric, confefUof detrahi , aut addi impune poiie etiam moneanis teftificationem chartula , «ut nota aliqua,
' tur.
1«. Baptizandi infantia , 'parentis utriuique , R in pafchate confitcntibus dare; hanc illi adpa­
rochum deferent, qui corum nomine, dr cogno­
te (ufeeprorum nomina, annum, meniem ,diemmina libro defcripta diligenter cuftodiet
que etiam baptilrni , parochi duobui religioie
6- In parcxciis lingulis , cathedralibui etiam
fervandis libris excipient , horumque «Iccium
epilcopis quotatfnis cuftodiendunn ferent.
Ic collegiatis ecclefiis , ad confeflurum ordina­
riorum numerum, tut extrude ledes erunt ac­
commodande : renuentibus paiochu , Sc intra
De loffirnittime.
lemeftic non parentibus , poena nutu epifeopi
infligenda.
CAPUT III.
7. Cello ,-apettoque loco , quo pernitent ,
contcflorque omnibus lint confpicui , confcflio1. T~? 1 omnibus aliis auxiliis, fed hoc potiinum fedes erigentur , citra quas nullus iarcrX—a limum ad id Inftituto confirmationis ladoitim confeflioncs quafvis, fed przopuc femi­
cramento negleifz , impugnatzque fidei , tum
narum, audue poterit.
femper, tum hit temporibus maxime videtur efle
8. Qua fedis parte fedebit confeflarius , caiuccurtendum . Ubicumque igitur opportunum
fuerit, St congrua aliqua occalio leie obtulerit, C ins turning pontifici Sc epilcopu lelcrvati , ablolutionifque formula appenlz tabule defcripta
dicccefim pracipiie obeundo , populo illud
legentur : Pienitentium pars altera , deptdam
epifeopi adminiftrabunt.
1. Et vero tanti facramcnti dotei, vim, di­
crucifixi habebit imaginem .
9. In iplo lacriftiz limine confeflariorum or­
gnitatem, imo etiam non afpernendam necefli- >
dinatiorum nomina palam omnibus defcripta
tatem ,' quam frequent illime, led eopotiflimum
proponentur.
tempore , quo illius admintfttationcm epifco10 Szcularium , fed prccipue feminarum ,
pui indixerit , per conciones populo parochi
nili id luadente morbo , aut gtaviflimo immi­
commendabunt.
nente periculo, confeflioncs eitra ecclcliam non
3. Quot in lua parochia , diligenti adhibita
folintudine , hoc lacramento caiere cognove­
excipientur . Qui vero css iaccrdo^ audit ; is
rit paroefrui , coi quam primum Icfe obtulerit
nec (lare, nec genua fleitere , fed operto capi­
occalio , ad illud debite fufciprendum , adultos
te , quali pro tribunali , (edere debet .
etiam , A' peccata confiteri , & (ymbolum pro­
li. Et quoniam ca efle folet agroiorum in­
curia , ut dum in dies faniora protrahunt confiteri , St itjurioi accedere, hortetur.
4. Ni iumma quadam impellat neceflitas , D teflionis confilia , olcitantes , dc quod dolendum magis eft, imparati , morte fzpius depre­
feptennio minores pueri nequaquam veniant ad
henduntur i vcl ita faltem morbi exagitantur
confirmationem admittendi i hi vero prius ad­
monendi , ut Chnltianae fidei prrerpta addiviolentia, ut mentis (ibi coniciz indicium, qua
fcant Quod autem ad fufeeptores attinet , hi
decet diligentia tacere non poliunt; m quatnut λ confirmati jam efle, in te Chrtftianz re­
duo poft inceptam curationem, juttam peccato­
ligionis fundamenta, aut (altem orationem dorum confcflionem rgroti fecerint , eos medici
v
cx Innoccntii 111. Sc Pii V. conftitutionibus ,
mintcam , It fidei (ymbolum , Ic vero decalo­
denuo non invitant.
gum memorrttr temere debent.
$· Quieumque ridiculum aliquod , aut ipfa
ix. Caius privata fibi cautione reiervatos
obfcenitatis fpecie , «ut quavn alia ratione ,
epilcoporum Unguli m fua dictceu examina­
bunt , confeflorcfque certis tempoium interval,
, minus iptum Chriftiano nomen in baptifmo
lortnut vft , ia aliud decentius, convenientluilis , led prima femper quadiagclimz hebdo­
mada ad fe convocabunt , quzquc populo in­
que ab ipfo epikopo in confirmatione accip.at.
jungenda , quas emendanda noverint , ca ipiis
6. Quod de fufeeptorum , infantiumque no­ E indicabunt
mine deicribendo, quod item de anno, menie,
De eucl>er</hd tT fecr» caienetuiwnc ■
8; die noiando , in baptifmo jam ante lanci
turn eft id omne m confirmatione diligenter a
parochis eft perflandum .
C A P U Ί
V.

De peetiieniu V cetefejjieae .

c

a p

u

t

i v:

>- E DFNDA eft epifeopi «uflor itate in qua
X—a libet diacefi faciende confeflionis for­
mula , calufque , quo· refer varos vocant , fub-

IN [olo altari, nec ullo alio loco, tabeiX naculo ligneo , non pcutih , fed ftabih
fundamento obfirmato , claufo , decenti, quantuinqac fieri potent icite, vcnuftcque condeco­
rato , «ccenla pelpetuo lampade cullodiro , &r
ad eam , quz univerlr provinciae (ervanda pr«keibctuc, formam fabicfaâo , eucbaiiftia dili
gent.

F

i
1187

Concilium Tolosanum

Nutvcui nr.
•uurtAwa

, „ ao
1*00

gtutiflime fervetur , «aque fi non femper , at A cu> quoad fieri potcrk, feligetur j It faperpel- ANHo
CHKisri faltem ut plurimum, ex pyxide mniniftretur.
uceo, vefteque talari inftructus , antequam fa- CHAISTI
i)·*
2. Si ad «gros deferenda eft , quanta fieri
criftia celebraturus egrediatur presbyter , rebus >!*·■
potent veneratione, & fi ita facultas ferat, cum
ad miflam neceffariis, qua potent vcnuftate, It
umbella, frequenti concomitante, & ob id f«munditie, altare inftruat & exornet.
p.ui moncqdo populo, deferatur : quod hono5- Videat pneterea ne laicorum , qui iater’
rificcntius fiet , fi , quod jubemus , in fingulis
funt , quot omnes , prccipuc tamen feminal ,
partrciis, Chrifti corporis lodalitium, feucon.
ab altaris feptis , It gradibus arceri jubemus t
fraternitas inftrtuatur.
indecoris adionibui, tanti (acrificii dignitas ve­
5. Communicantium in pafchate parochi no­
neratioque dedecoretur.
mina deftribcnt ; quos communioni defuiffe per­
6. Miffz prime convivia , fi que fint, non .
ceperint ; notatos ad epifcopum deferent, quaffumptuolis dapibus > profulionouique epulis
que defedus rationes extra confeffionem cogno­
fplendclcant, fed parcis tantum fumptibus, moverint, eidem fignificabunt.
dicoque apparatu celebrentur.
4. Monebuntur («pius infirmi , ne eam re­
7. Qui miflas cx obligatione celebrare de­
rum fuarum neceffitatem expedent , ut pome- B bent presbyteri , eos officio fideliter perfungi
1
ridianis horis euchariftiam fu mere cogantur .
parochi diligenter curent ; eorumque catalogum
Petentibus iis non temere parochi annuent, led
penes fe retineant , quem (ubinde epifeopo vi­
dendum offerent.
an nodem interponere, fumptionemque in ma­
8. Indecorum videtur prophana facris immitutinum protrahere poffint, diligenter animad­
fcere ; nihil igitur, quod («culare fit in pronis
vertent .
- $. Qui pafebatis tempoic abfuerint , fumpt*
dum miflarum facra peraguntur , publicetur ,
communionis teftimonium parocho ampliffimum
indicaturque.
p. Èaftores , famulofque divinis carimoniis,
_
dabunt -, ni fecerint , iterata lacramcnti (umad Chriftianim fidem informari «quum fcconptionc , peccati fufpicionem auferent.
fentaneum fuerit . Quibus igitur parochis, fa6. Que tanto animarum difpendio , in locis
-quibufdam increbuit , fero nimium communi­
cerdotum erit copia, ii in luis ccclefiis, Bc il­
lis, Bc peregrinis aliis miffam fumato mane ce­
candi confuetudo , fandius erit immutanda ;
,adolcfcentcfque iis, quos de.fumendomyfterio,
lebrari curent.
xo. Qui miffa fideles intererunt, fi non fofatis decernere poflir, parocni vol confeflarii judicarint , ad communionem lunt recipiendi, C lennis illa iit, toto illiustempore, apertofem­
per capite, fféxifque genibus precabuntur : Nec
imo .etiam impellendi.
nifi abfoluto poft oenedidionem evangelio dif7? Ne vulgi animos communionis fub utracedent . Laicis ad oblationem , aut crux, aut
que fpecic vitanda lubcat opinio , non cali­
quidpiam aliud limite potius quam patena ofeu.
ce , fed ad id tantum dellinato icypho , puri­
ficatio populo miniftretur : . moneaturque f«landa tradetur.
pius , vinum merum , non Chrifti fanguinem
De furtmtete orjriii.
prarberi.
8. Frcquentiffimam populo communionem ,
CAPUT VII.
debitamque in ea fumenda^reverentiam paro­
chi, concionatorcs, & contcffarii crebris horta­
tionibus fuadebunt.
I.
UICUMQUE ante flata tempora, ante
«tatem, aut ablque epifcopi fui dimif9. Pro communione aliquid accipiens juxta
iacros canones fevere puniatur . Si tamen poft
foriis literis, in iubreptithm ordinum quorum­
vis promotionem occulte fe infinuarint ; ipfo fc
prrllitum libere facramentum, aliquid proeleemofyna a Chrifti fidelibus Iponte oblatum fue­ D jure fufpenfos efle, & li fic fufccpto ordine mirit , tunc accipere liceat.
niftrarint, Pu II. conftitutionibus irregularita­
tem fe lubiiffe noverint i~otrquam , Bc pomis
alus jure fancitis , Bc beneficiorum privatione
mu litentur. Id ne facile accidat, jundam huic
De mjffaraiss celeirttieM·
, cooftitutioni Sisti V. de male ad ordines pro­
motis bullam , Bc in dioecefana fynodo quotan­
CAPUT VI.
nis promulgari, Be pridie illius diei, quo ordi­
j.
UI aperto deterioris vitii crimine afnes conferentur , ordinandis clericis palam le­
K^perfus populo in furpicioncui venerit ,
gi , edicique przcipimus.
t. Qui vel prime tonfare , vel aliis etiam
huic miffam celebrare prius non conce­
majoribus ordinibus initiandi veniunt , eorum
datur, quam jufta aliqua fatisfadione infamis
nomina, cognomina, parentes, patriam, eam
notam eluerit.
in qua vel orti fuerint , aut proxime habitat’ Peregrinorum nullus , abfque fui epifcopi
rint, parochialem eccleiiam, patrimonium , pendimtfforirs literis , brmcftri , fi in provincia
fit ; (cmeftii ,· fi in Gallia i anno , fi extra E fionem , beneficia , ccnfumque , cujus nomine
iacris adferibendi funt , diligcntiffime notari,
Galliam , non vetuftioribus , quibus , loci, fi
eaque omnia literis exarata inter miflarum fo­
quis fit , cui inierviendo adferibi , dimittique
lennia in cathedrali, parochiali propria , Bc in
fe poftularit, mentio habeatur, ad divina fa­
ea in qua proxime habitant ecdefia, diefefto,
cienda ,' vel facramenta miniftranda , a paro­
chis, regularibus , imo Acc ab epifcopis , ad­
a parocho, aut alio, fuo juflu publice proponi,
promulgarique fcdulo epifcopi procurabunt.
mittatur ,
j. Ordinandi vero morum, vitaque probita­
j. Nliffz in ecdefiis tantum publice non
tis fidem , aut joftls teftibus , aut pleniffimis
ptivatim ia «dium oratoriis, ab epifeopo non
eorum teftimoniis addudis afferant-4, quibus ta­
temere unicuique concedendis , mu per neceimen epifcopi non flabunt , fi aliorum (pedat*
fariurtl fit , accedatquc epifcopi venia , cele­
integritatis dtaninum dido, quaiitam teftificabrentur
4. Qui celebranti ptesbytero inferviçt, cleritionem probare poffint.

I'

-Mb.

1280

«^u»T·

Concilium Tolosanum.

“ST?*.

liio

4. Przfentibus clericis dimifTorias literal , Λ tur , diligeoterque provideatur , ne laicorum

ANNO
ullus ordinum nuoiftcriis imqaifccatur
CHIUSTI numquam line examine epifeopus concedit, ab*
·
fentes certi alicujus alterius epifeopi cenfur*
ιι>α.
Dc tunutu».
fubjtciat . Quibus literis examinis mentio nulla
het, ill* pro fubreptltiis habeantur.
5. Dimittendorum vitam, mores, genat,do*
CAPUT VIH.
Arinam , fiquidem ejus adhibito examine pro­
i.
ATRIMON1À, aliter quam prsefente
bationem anta fecetit , proxime lufeeptum or­
IVI parocho , ac teftibus , non celebren­
dinem , & difpenfationem , li que tit , «ra­
tur. Contrahentes aurem parochi hortentur, ut
te m etiam, titulum penlionis, beneficii, patrimoniive renium , li majorum id ordinum pro­
in ecclefia , tc non alibi contrahant.
1. Matrimoniales denuntiationes ordinarius
motio requirat , commcudatitiis liceris epifco■on remittat, nifi ei ita expedirevifum fuerit,
pus ad fer ibat.
quod alliua prudenti* & judicio , Tridentina
i. Initanti folum facro ordinationis, non alio
lynodus reliquit.
tempore, nili pcrneccflarium fuerit , epifeopus
3. Qros cognationis gradus impedit , licet
ad eos tantum ordines , quos uno , eodemque B
jam legibus folutos , &· difpcnfatos , nifi viia
tempore iufeipi voluerit, & per fac ros canones
prius lummi pontificis dilpenfatione, in matri­
licere relcivcrit , dimifloiias literas a folo Iccrctario , illi cujus caula confode lunt , gratis
monii conjunâionem parochi non recipiant.
4. Quinam intra prohibitos gradus contra­
reddendas, concedet.
xerint, parochi diligenter inquiiant, cognitof7. Dominico , cui lolcnnem ordinum colla­
que ad epifeopum deferant , qui re accurate
tionem antecedet, die, habita conciuncula .pa­
infpctfta , eos , qui impedimentum iciverinr ,
rochi jejunium ea potillimum Je caufa ab eccfeexcommunicator denuntiabit , ut quamprimum
lia indicium effe populum doceant, ut rite or­
fe (epaient, ialvis altis poenis contia eos a ju­
dinatio miniftretur, fiequentem cum tc publicis
lupplicationibus in -d maxime inftitutis , & iate ftatutis.
p. Catholicis ac hsrreticis invicem matrimo­
crz ordinum celebrationi , pro ordinandis ora­
nium contrahere non liceat.
turum adede hortentur.
6. Nuptialis benedictio intra ecclefi* lepta,
8. Pridie veto ab epilcopo, fi fieripollit, fm
& ab ahrora ad tneiidicm, concedetur.
minus ab alio fcleûo, idoneoque vito , gravis
7. Ίι quid in iplam matrimonii celebritatem,
dc ordi s dignitate , przftantla , prepaiatioaut petulans hominum lafcivia , aut temporis
ne , obligstioue, impedimentis, aliifque id ge­
injuua, inhoncltum , minufque conveniens innus , ad ordinandos oratio palain publiceque
vexent, id omne epiicopi , qua poterunt cau­
hibcbitur . l.samca demum ea ratione, & me­
tione , A diligentia prohibendum , removeo,
thodo fiet , que libro ca dc tc , noftro juflu ,
du nique curabunt.
excudendo przlcribctur ■
9. Quicumque dei.i.cps ad ordinem quem­
vis promovebuntur , ii ut concilio Tridentino
Dc ck trente a»ftii»f.
fancitum eft , przlcribcndas ab epifeopo fun­
ctiones fideliter obituri , certa: ecclefi· adferiCAPUT IX.
bantur : tnuncraque omnia ilia minoribus ordi­
nibus initiati pralient , quz przftare laici jam
r.
callidum ferpens, Ar hoftis humani
ku genetis, calcaneo inlidiari , hominem
contuevcruni . Iis , li pauperes fint , adferipta
antea laicis miniftris ftipendia epilcopus con­
que m extremo fpiiiru oppugnare maxime fo>tent .
leat , aegrotos parochi , quanta maxima fieri
U
poterit caritate, vilkabunt, confriabuntur, in10. Ncc vero cuiqnam alius ante or'o con­
feratur , qnam is indicia muncia gcliiiie fo­
ftruent ■ ultro lele etiam non vocati iis offe­
lenni tcftilicatione probaverit , nifi aliud epirent : dabuntque Jcdulo qpeiam ne in id tem­
kop.» magis expedire videatur . Quod fi , ut
pus Iaera , extrcmsmquc unitionem differant ,
quo noviftima conflictati valetudine , auitioripci lacros canones licet , uno eodemque tem­
pore minores plurcs ordines alicui epiicopur
oue morbo , tam profuturi Iccnmenti commo­
da , quod frequenter nimium accidit , latis
cmnilciir , proprias tamen unicuique ordini
finitiones eidem fine fraude exercendas przfcriagnofeere non pollint.
bat .
x. Quoties ad infirmum extrema deferetur un­
ri. In litetis omnibus , quz ordinatis in teitio , parocho quotquot pocerunt clerici adita­
flunonium confcicntui , ecclefi* , locive pii,
bunt, lignum campanç dabitur, quo preces po­
rui 1II1 dicati, adfetipiique lunt, a quoablque
puli , ad hoc officium fzpius a parochis mo­
rpilcopi leripra licentia , in alium demigrate
nendi, in morituri gratiam excitentur.
11011 poterunt , ex Trideminz lynodi decretis,
;. Ægrotos morti proximos parochi horta­
mentio fiat . Hujufmodi autem licentia absque
buntur , ut aliquos benedidionem fuo homine
E
petituros,
ad epilcopum mittant.
jufta caula non detur.
ia. In ca ipfa ecclefia, fub cujus titulo pro­
motus facetdos fuerit, permaneat i qui «ero in
Dc curi fr» merteii CfcuJi , clc^uc fc
gratiam promotionis reddendum titulum lue­
fnlcric , cnc^um , <7- fnacnt mutuatus , quique precario eamdem titu­
ribccc.
lum ei utendum dedetit , excommunicationi
ambo puniantur . Illud vero beneficium reliC A P II T X
gnare non pollit , n.i fait a mentione , quod
ad eius titulum Iit piousotus , tc nifi conflet,
ANCTA , A faltibris cogitatio eft pro
quotf* aliunde habeat , unde commode vivere
defunitis exorare , ut a peccatis foivanpollit.
tur. Id par. cln k-dulo przftabunt. Secunda qua­
i). Clericorum omnium , ordinstorumq-.ie noque fetu, li hei 1 potciit, miffam in eorum gratiam
mina, libro deferipta ab archidiacono allervcncelebrabunt, populumque & ad preces fundcAdac,

ANNO
CHAISTI
HH·

ιαίΓ

*nT?’·

Concilium

AWNO dis. Ac ad divina pro animarum liberatione pro- .
CXKliTJ curanda fzpiflimc hortabuntur.
Dt«.
i. Si qu· vero in dcfnoâorutn preces ; &
fuffragia fupcrftitiones irrepferunt , cai epifeopi tollant, St G opus fuerit, omnino rejiciant;
obitu· rite perfolvi, riteque miniftrari curent .
•

OLOfANUM.

“JS?”"'

I1PX

De rtlifaiu , <r ferfhrttm ieunieilei.

CAPUT

I-

XL

CKIUST!
•JM.

ON parvr in proponendis reliquiis

AN fummo Chriftianorum , Ac dolore Se
Notatio· ad piorum teftamentoryun tabulas pro­
ferendas omnibus juris remediis togant ; quzfcandalo, Indies fraudes agnofeuntur. Singu­
que hdelcs fupremis mandatis pienter ccclefic ,
las itaque diceoefeos fua reliquias , viris fpeaut locis aliis legarint, fublata quacumque inâata integritatis , Se doârina , prudentiaque
tcrceflione numerari , adferibi , difpenfarique
confpicuis , vifitandar notandaique quampri­
mum epifeopi committant; earumque nomina,
procurent.
j. Noâu , durnque pubi ira facrorum folennumerumque Atbpliflimis tcftimoniis obfignania peragantur , mortui nufquam efferantur :
tum , libto in cpifcopali archivio diligenter
Pomeridianum vero funus , fi quod Iit , mifla­
aflervando, deferibi curent : nullafque deinceps ,
rum folita celebratione perfici drftritte prohi­ B quas ipfi prtemifla follierta inquifitione non
bemus ·
approbarint , populo venerandas proponi li­
4. Qui aut cafu, aut infeio parocho, aut de­
nant .
mum vi adhibita cxcommunicati facro loco fe1. In eccleliis , loco honefto , binifque falpulti fuerint , olla , ciaerefvc revellantur , Se
tem lias ibus ocdulo reliqui» ctiftodiantur .
abjiciantur ·
Harum clavium alteram habebit parochus,
5. Mortuos intra ecclefiam , multo minus pro­
adituis, feu operariis altera concedetur.
pe altare fepeliri non ita facile permittatur ,
3. Appenfz , vcl affixe lingulis ccclefiis tanili eos, quos eccleliaftica dignitas , aut gene­
bellr reliquiarum omnium nomina publice deris przrogativa , aut omnibus pcrfpeâa virtus
fcripta proponentur. Hz vero nudz paflim po­
vlluftriores reddiderit; ita tamen , ut lupra ίοpulo non oftendantur ; nulquam a laicis tan­
gantur , nec ab iiidcm in fupplicationibus pu­
li planitiem fepulcri moles non attollatur. Quod
ft hoc etiam mortui celebritas extorferit, at leblicis deferantur.
pulcra altari altiora nufquam deinceps exci­
4. Reliquiis allidere mulieres epifeopi non
tentur .
permittant .
6. Sepulcris lemmata , feu inferipttones nul­ C
5. Humi, aut fordidis in locis , ncc fanSrfle nili adhibito epifeopi , aut archidiaconi ,
fimz crucis fignum , nec vcncrandz lanâorum
aut reftoris ccclefiz judicio apponantur .
imagines depingantur .
7. Epifcoporum , aut omnium , aut eorum
6. Apocryphi, ethniczve templorum parie­
faltem , qui pietatis , innocentieque meritis
tibus hiftoriz nulla appingantur ■ nec ulla talaudandum fui defiderium piis omnibus relique­
petia obfcccnitatis fpeciem pr» fe ferentia ap­
ponantur : abfurdum enim eft, impietatis, pccrunt , memoria , iniculptis eorum in ecclefia
nominibus, quam fieri poterit, diutiflime con­
catique materiam ab iis rebus accipi , quz ad
fervetur .
t
pietatem, panitentiamque excitandam fanâifli8. Funus ab heredibus, vel a liberis, cogname a patribus fuerunt inftituta.
tifque mortuo ducatur : qui (i in ea rei fami­
7. Indecore non velliantur, ornenturve ima­
liaris tenuitate deceflèrit ■ quz exequiis fatis
gines . Quz vero aut mutilz , aut fraftz ,
efle non poflit , ei vcl amicorum liberalitate ,
aut vetuftate corrfumpta aliqua parte fuerint,
vel denique ccclefiz fumptibus, jufta funerum
er fi fieri poflit , reficiantur ; lin minus fa­
perfolvantur .
ecario recondantur .
9- Pecuniarias fu per funere, exequiifque de- D
funâorum paâiones fieri non permittant ; St li
Dt ieitl(tniii>.
quz fadz fuerint , irritas declarent epifeopi ;
Se fi opus fuerit mandatoque minus parentes
CAPUT
XII.
presbyteros naâi fuerint, eos qua decet feveriI. T T SU fieri folere comperimur, ut ex quitate puniant.
\_J bus iumma profitlicitur utilitas, exiis,
10. Domi per diem integrum mortuorum
cadavera aflerventur , nec nm poll horas vifi a pravis hominibus detorqueantur ad alium
ginti quatuor funus inftruatut , in cujus ap­
finem quam fuerint inftituta , non minima
oriantur incommoda 1 fuus eft etiam hominum
parata lamenta illa , ejulatioi.es , & , ut ita
malitia falutaribus indulgentiis abufus . Quafdicam , adumbrat» illz praeficarum antiqua­
rum nxniae ab ecclefia juflu epifeopi arcean­
cumque igitur dicecefeos fu» indulgentias ,
epifeopi diligenter infpiciant ; infpeâas , libro
tur .
11. Mortuo epifeopo, vicarius, aut archidia­
in archiviis aflervando deferibant : ecclefi» ve­
conus totum dioecefeos clerum , fed 81 provin­
ro lingul», aut libro , aut tabula in iacriftia
ciales epifeopos admonebit, qui omnes facra in £ reponenda, quas ipfa proprias habuerint, fide­
ejus gratiam, jufto cultu, Ar folcuni decore ce­
liter exarandas curent.
1. Providebunt epifeopi , ne indulgenti· ad
lebrari curabunt : in hoc potiflimum incumben­
quzftum convertantur , fed ad quietis , fidei­
tes , ut fi fieri poflit , uno , eodemque die ab
univerfo dioecefeos clero, facra funebria demor­
que propagationem dirigantur .
tuo perfolvantur.
11. Nullus infeio, vcl non approbante epi­
De eith vttitit & teret» iifftnfetinu.
feopo, mortuum in funere habita oratione lau­
dabit ; concio tamen aliqua haberi potent ,
CAPUT
XIIL
qua humanz tantum miferia flatus , mortis ,
judiciique occcfllta» , qualltatefque dcfcribcs.
ASEUM , butyrum , ova , carne<, netur .
V»4 mo nifi prius concefla feriptaque , ab
epifeopo venia, inquadragcfima vendet . Can-

ntum

iiP3

wrîrr'

Conci

hum

Tolojanum.

‘“ÏÜCÏ1.IT·

1194

anno nium porro genus unum tuitum , aut alterum A precipit religio, tabulas , lanftonimqut lana- ANNO
CHX1ST1 media judicio prafcribendum, ad curtum ροηgines, jufto nitore relucere , imo tc pavimen- CMMUTl
tum etiam nitidam confcrvari fevere epiicopi
u*o>
‘»o.
dus , & quantitatem venait proponetur .
a. Qui carneas prohibitis diebus cx licentia
pcacipiant.
a. Ecclcfi*, oratoriorum , vel etiam rofflfcomedent , foil, ne ulli fcandalo fint, locoqoc
teri! externi parietes , nec effufo lotio , ncc
feparato comedent·
·
aliunde allatu ibidibus deturpentur. Pana feeus facmitibns jqfto epiOps a/ojtri· rnfliDe firiit Mr»»m ctlte.
£atur.
3. Q0te facris rerum divinarum nfibtn - ve*
CAPUT XIV·
Aes, vafa, aliaquU id genus erant comparata,
C
ca foHcita nitoris cuftodia efferventur j nec un­
i. T^ESTA omnia tabella deferibantur, qu*
JT in uniufcujufquc ecdefia (acriftia , dili­
quam profanis ufibas infersienda mutuo con­
cedantur , nc promifcua facularium attrcftatiogenter fervetur.
nc polluantur.
a. Nihil, nifi quod vel ad dici viftum , vcl
egrotoram curationem, neccffarium fuerit, id- B
4. Nullus, aut in ecdefia aut etiam in ca­
merariis fccularium jpdcx pro tribunali lites
que nec in ecclcfi* confpeftu , ncc factorum
tempore , feftis diebui vendere ; ncc vero offiaudiat; potiffimum vero eas, in quibos déca­
pite , vitaque controvcrfi* dirimuntur : imo nec
cinai , aperire, aut mercatus, auftiones, nunin ipfa ecclefia catus ulli agitentur , nulla vo.
dinafve publicas, celebrare liceat . Qu* vero
centur concilia , prefer ea, quibus res ecdefiain fefti tolennitatem nundin* , mercatufve in­
ftic* pertraftantur .
cident, in antecedentem, vcl proxime fequeu5. >ola in ipfis ecclefiis Chriftian* doftrin*
tem diem rejiciantur .
elementa pueris edifeenda proponuntur, fc holas
alias in iis habere non liceat . Quod fi aliter
De tntii , &
frnirinttitaA»» .
loci (uaferit penuria, epifeopi exorata prius ve­
nia , loco a fummo altari rtmotiffimo , huma­
CAPUT XV.
niores liter* poterunt edoceri.
i.
UI aut voti fponfione fafta , aut fota
6. Nulli , dum matutina vcfpertioaqoe la­
V·^ pietate dufti peregrinationes fufeeptutra peraguntur, in ecclcfi* fpatiis deambulare
ri funt clerici , ii ab epifeopo veniam , com- C liceat .
mendatitias literal , facramque benediftiooem
7. Nihil, vel adventitium, vel piisfidclium
poftulabunt : reverfique pie, ac Chriftiane pecleemofjnis oblatum venale intra ecclcfiam pro­
rafta vi*, eidem tcftimonio approbando fidem
ponatur ; auftiones vero , nundina , commer­
facient .
ciaque ab ecdcfiarum , imo it camerarii fca. Hxc omnia a parochi·peregrinationeminptii , atque liminibus pana propofita remo­
greffuri laici requirent , iifque fafta io itinere
veantur .
confeflionis, fumptnque eucharifti*, fidei ple­
8. Domuncula, 8c officina ad templorum ,
num teftimonium reduces afferent , iterumque
aut coemeterii parietes , deinceps non extruanbenediftionecn accipient .
tur, ertruftu paulatim diruantur.
3. Qui peregrinationis ergo vi* fefe com­
9. Ludis, fpcftaculis, hiftnonum circulatio­
mittunt , quo tutius iter emetiri , optatum­
nibus, atque etiam frumenti triture , Ac ven­
que finem confequi poffint , diligentius con­
tilationi, ecclefiam , cametcriumque deinceps
fiteantur , euchariftiam pie devoteque fufeipatere prohibemus . Quinimo , & loci reli­
piant , eaqua omnia perficiant , qu* libro ,
gioni ctucem erigi , arcendis brutis aggerem
hac de re edito , continentur . Ad id pre- D estrui , cancellaïque aut ferreo· , aut ligneos
ftandum autem , crebris , fanfttfque parocho­
in coemeterii ingreffu fubjici prccipimus.
rum adhortationibus amice , Chriftianeque in­
10. Altare , five facra , live profano loco
citentur .
injuffu epifeopi nemo extruat ; hic vero lo­
cum adeat , crucem figat , atrium defignet ,
diligenterque provideat , ut qiii euroificatiom , fuodationique cenfua adicribitor , luminarium fumptibus , cuftodumque alimentis
PROVINCIALIS TOLOSANI
fufficiat .
11. Qui intra ecclefiam loco non confecrato
rA»5 TI1T1A , QU>K UT DI LOCIS.
facerdos cclebrarit, quique non impetrata epi­
feopi venia , altare temere laicus extruendum
curaverit, facris canonum fanftionibus punien­
D £ £ C C L £ S I l S , CATILLIS,
di fubjiciantur.
iitinin , crrm/fni 7 e/i*edi .
ia. Qu* coofecrat* capell* altariave non
E fuerint , ea ab epifeopis conftcrentur , coram­
CAPUT PRIMUM.
que jura 8c privilegia, licet auftoritates inter­
ciderint, aut etiam nulle unquam fuerint, re­
’■^ON conferratione folum , fed ipfo etiam
ceptis probatorum virorum tcftimoniis, confer­
1 x nitore tc munditie loci alicujus pii maventur &· cooftituantnr.
jcftas , religioqM conferretur . Bt profefto
ij. Neve aliquis in pofteram de altarium de­
alienum nimis videtur, priratam uniufcujufoue
dicatione , litious aut dubitationi locus effe
domum quefita tantis artibus puritate stnidcpoflitcapellarum, altariumquc dedicationes,
rei eam vero qua Deum intuemur, adoramufinftitutiones , auftoritates > tituli ■ joja , ob­
Sueadem, cootraftii ob noftram incuriam for­
ventiones , onera , eorumque qui ea funda­
ibus , turpiter adeo deformari. Ecdefia· ita­
runt , dicarunt , aut etiam aliquo liberalitatis
que , capellas , altaria, oratoria , queque ad
officio adauxerunt nomina , jurium denique ,
illorum ornatum apponi fanftiffima majorum
reddituumque, fi qua fiat permutationes , ad

»

’ *» CONCILII

tem-

«·

ΙΛ95

Conchium Tolosanum.

anno' waPM*t ®«®oriam, libro dcfcribantur & affer- A

CHI UTI veatuc .
·>*«<4. Qui capell* aot confervenda, aut inferrieaiix canonicus , aut aliua quifpiam privatim fuerit adfetipeus, huic fumptuum , cultufque firnul folicitudo incumbat ■ Quod fi ad
alium iumptui pertineat , fola ei cuca*incumbat 1 peccatum tamen, fi <|uod fit , (hum efle,
fibique przftaodum noverit , nifi ίφ aliorum
culpa accidiffe probandis rationibus ofteoderit .
5
ipr. Feneftra in altati nulla fit , foramenve
nullum , ut quod Chrifti herofanito' corpori
fuflinendo fuerit dedicatum , huic nihil aliud
omnino inferatur.
id. Ciathris & cancellis akaria cingantur ,
in quos laicis nullis aditus permittatur , peraàtifque facris claudantur .
17. Tribus mappis altare unumquodque infiniatur : ad imum una demittatur , medium
altera, frontem altaris tertia occupet : cerata
tela fubfideat : palla diei fefti , feri*ve ritum
colore referens , fi commode id fieri poterit ,
circumjiciatur : crus in medio fiet, candelabris
duobus urrinque decorata .
18· Altaria , fi qus fint fuperflua , penitus
diruantur ·, Qus fuo dio nec fepta , ncc te&a
fuerint, ca epifcopi, aut fepienda, aut tegen­
da , aut dejicienda curent.
19. Una faltem in qualibet ecclefia , plures
vero fi vel loci amplitudo, vel (acellorum, altariumqua numerus id poftulet, facriftiz , va~
fis , otnamentifque ecclefia cuftodicndis , tccondendilque extiuantur.
:o. Cui vel face Ilo, vel akari propria , pceuliarifquc vafoium , ornamentorumque lupellex
fuerit Comparata, ei etiam ddlincla armaria
cullodicndis fcprratim ornamentis in facrillia
alligncntur. Armariis aut capfuls , martyris ,
apotlolivr illius, in cujus memoriam akare di­
catum ell, nomen inferibatur.
il. Miflx omnes , 8e an.nivcrfaria , aut ab
univerfo clero , aut a fingulis facerdotibus in
dies, v;l hebdomadas perlolvcnda , tabella in
iacrifiia cuflodicnda, deferibantur.
aa. Laicis facilis ad facriftiam non detiir adi- ]
tus. In ca vero oratoria ante , & poli rnillam
oraturis facerdotibus crtruantur.
*J. Qui facrillia praerit , is aetate gravis ,
ecclefialticzque difciplinz peritus lit . Hoc au­
tem provideat maxime, nc qua ad ecclefia or­
natum aulza, aliaque id genus comparata funt,
vel ipfe ad privatos ufus occulte transferat, aut
aliis quavis ratione in pre fanum minifterium
utenda concedat, veftes vero vafaque facra, ar­
mariis , thecifquc ita difponat , ne laicorum
manibus paffim attreâati poflint.
14. In nullos ecclefia ufus campana prhss
admittantur, quam illis bcnediâionem epifeo­
pus fuerit elargitus . His poftquam eonfecrata
fuerint, leves , inhoneftaque cantiuncula non
pulfenrnr.
*5. Tres , aut duas faltem harmonica pro­
portione diftinftas parochiaiis unaquaque eccle­
fia, fimplex vero, aut oratorium unam tantum­
modo campanam habeat.
16. Sanna , in fandis locis, traâanda funt.
Quz igitur templa, altariave, nondum confiera­
is lunt, ea faltqm intra biennium confeerentur.
17. Ecclefiarum > altariumque omnium con(ccrationcs, Bc Campanarum benedictiones libro
deferibantur, Bt in epifcopali archivio affer.venter

“Î5fn.w·

tS. Ecclefiarum , ctrmeteriontm , facrorum- "JJnq”
que aliorum locorum profanatione , Bt in CHKISTi
juffu epifcopi non tentanoa, St receptis ab ecsjs·.
clefia cxrlmomis funt perficienda r profanatio­
nis memoriam , creâa loco profanato erue re­
linquat .
*
xp. Quae acris injuria., ditturnior annorum
feries, aut etiam hoftium inipetus ccclefias ali­
qua parte labefaâarit, eas epffcopi ,(lis , quos
«quum eft, fumptibus reficierfdas infFaurandafque cutcnt ; quibus vero inftaurandis reditus
Œnon futhciunt , impendendis fabrica
but paroehiani , fi per facultates licue­
rit , teneantur ; fin minus ad viciniores ecclefiis
transferantur, cum facultate earum materiam %
loca in ufus profanos , non fordidos , crcAa
ibi cruce, convertendi .
jo. Dirutarum ecclefiarum , qua commode
refici nequeunt, reliquia, fi qua fint , in ec­
clefiam aut parochialem , aut matricem , qua
decet veneratione transferantur; translate in
ecclefi» facello, eodem ritu Ac invocatione col­
locentur; imo & fi opus fuerit, capelle novsr,
conceflis diruta ecclcliz commodis , oneribuL
que impolitis , excipiendis reliquiis exttuantur .

Dt trtttriii i» vit fltir .
CAPUT

II

t-/'"'X RATORIA , peregrinorum fublevationi, religionique in viis quam fieri po­
terit , commode extruantur ; fuufque illis no­
nos , cultufque non fecus , ac reliquis ecclefiis
confervetur .
1. Altaria extra urbem, ni aliqua fubficmvftcrii folennitas , quocumque fepultorum mor­
tuorum , aut alterius privata pietatis prztextu
nemo erigat . Quz vero Iaera imagines in ora­
toriis effingentur, ea cancellis interiori facratii
parte vcfliantur , quo tanquam augufliori foco
conftituta , majorem tranfeuntibus religionem
afferant .
Dt fihtlhCf fuithrttii·! JtdriiniChrifiitln.
C

A

P

U

I

III.

UM omnis ignorantia perniciofa fit, tum
K-i ea potiffimum, quz de divinis rebus eft,
permciofifTima femper extflere confuevit . Huic
pellendi epifcopi, qua poterunt diligentia, in­
cumbent; Chritlianam juventutem, morum , dodlrinrque przceptis informari , fed maxime fi­
dei , Chriftianzque diiciplin» rudimentis im­
bui , cutabunt .
i. Dominicis , feftifque diebus fidei pracipua capita parochos ipios, aut alios eorum no­
mine , pueros , rudiorefquc populo , pomeridianis noris palam in templo edocere ■ & bene
vivendi, orandi, confitendi, communicandique
sationem , iifdem explicare , omni vigilantia
compellant .
Quod Pii V. & Gregorir XIII. bullis fin­
di illime cautum eft, ut fingulis urbibus , oppi­
dis , majoribufqve pagis Chriftiane doârm»
fodalitates, a Romana arehiconfraternitate pen­
dentes , iifdem legibus , 8r moribus inftituantur ; id etiam quam fieri poterit commodifEme
exequentur .
I.

4. Doâtine Chriftian* fcholas hujufmodi
fodalitatibus, fi qu* in co loco fuerint , fin

tninuc

.sate

--Mita.. ..

X191

wr»?*

_, -,
Concilium TOLOIANUM.

—.ÜmT? minu» parocho fubjcâas in utriufqM fcmugra- A

chmÏti
mh>

<«■

..

..

....

· ,

5· fa Xenodochii· denique· aliifque Pin locii> fa quibus magna erit puerorum , nuelUrumque copia, ce libello, ic catechifaaq , qai
hujus concilii decreto typi· excudetur , do­
Arinam Chriftianam ddigenter explicari pjzcipicut.

Dt tusnurfitctiSti C rtllriiu .

uasmicus iv.

ωχ.

,naft

1290

t». Scholafticos coni divino aaiCn facrificio, ansso
ic concionibus , fi qua fint , frequentes inter- CMaim
efle, tam lapins peccata confiteri, quanta-po«Isu­
xerunt vigilantia nortabuotur ; tum vero ea Ma­
nia , qua illis a concilio przlcribentnr , quam
diligentiffime fervabunt.

Dt fttsitcriu cltrint»»·
CAPUT

V.

t. CT fynodi Tridentina fanâiflïmis conftiX2a tut ion ibus parentes, 8r eccieiiafticz difciplina reformationi diligentiffime confulentes
i. 1 A AGNI momenti ret eft , plurimumepifeopi , qua illis ab eadem fynodo ratione
1.V1 que ad ecclefi· , reipubliczque confervationem , dignitatemque pertinens , reôa B przfcriptum eft , in fuis dicecefibus clericorum
leminaria , quam primum curent erigenda.
Chriftianz juventutis inftitutio t Eorum igi­
1. Atque ut eorum fundatio , vcl excitari ,
tur , qui juventuti , alufque edocendis confti­
vel adjuvari poûte, ia concionibus, imodr per
tuti funt , vita "diligenter eft inquirenda , ne
ditiorum domos , habenda erunt adhortatio­
forte ii lint, qui pravo morum, vitzqueexemnes, crcbroque fideles admonendi, ne dum fu­
plo plus officere , quam doârina raritate proper familia, pecuniaque, fuprema voluntate le­
deffc poflint.
gant , tam pii , tamque ubi profuturi operis
а. Academiarum profeflbres, Rato die .quot­
locauti oblivifeantur.
annis es Pii IV. bulla , publicam fidei profefj. Quz unius funt dkzcefis, Ic in altera prkfionem facient.
dia habent beneficia, in illius diacefis,in qua
t. Ad doâoratus lauream , gtadufqucalios,
lita eft princeps illorum ecclefia, feminariorum
ii foil promoveantur , qui vita integiitate ce­
itnpcnfas , feu contributionem folvere debent ,
lebres, poft emenfum gnaviter przfcriptum (lu­
nili bona unius dioecefis unita fuam propriam
diis tempus, dignum doârina , eruditionifqoe
ecclefiam haberent, quz zdificata eflet antecofua ipecimen fevero examine prabuerint. Exa­
men publicum , publica fit promotio , publica C rum bonorum acquifitionem.
4. Alumnorum in feminario unoquoque , is
etiam promovendorum fidei piofeflio : qua
erit numerus, qui ab epifeopo in quaque di<xomnia tellimonialibus literis inferenda ■ Qui
cefi przfctibctur ; Nec vero foli pauperes , fed
fccus fecerint , ad graduatis defiinata beneficia
& mediocres, qui medios , tr ditiores qui in­
non admittantur.
tegros in fui educationem fumptus impendent ,
4. Thefes theologice non nifi accuratiflime
feminariis excipientur. Sic nec gravabitur , nec
examinate publice agitande proponantur.
contemptui habebitur ecclefia , cui hi non fo­
$. Quz femper ecclefiis plui imum profuit ,
lum prreflie , fed etiam egentioribus pofteapo­
intermifla juris canonici (cientia , inftitutis proterunt fubvenire . Hzc igitur cenfus uiftributio
fcflbribut in academits revocetur, revocata dierit, pauperibus pars media, media mediocribus
ligentiffime retineatur.
alendis infumetur ; atque ita duplo, triplove me­
б. Scholas veteres epifeopi inftaurari curent,
diocrium numerus excellet -, quorum duobus,
atque in eos, qui earum bona injulle poflident,
aut tribus una pauperum fatis erit penfio, re­
cenfuris ecclefi afticis agant. Quibus vero locis,
aut de publico , aut difcipulôrum famptibus
liquum parentes fuppeditabunt : ditiores tot
magiftri poterunt (uftentati , in cis ctiam pro D anumentur , quot fupra aliorum numerum extruâa habitatio commode capiet, quotum pe­
aibitrio, novas jubeant excitari.
cuniis communia feminariorum onera fubleva7. Nulls, nc miniftrandi quidem, infervienbuntur.
dinue gratia , fetntnz in collegiis habitent ,
f. Recipiendorum alumnorum propinqui
fed nec puellarum fcholts viri , at folz tantum
duo vel tres , fponfores fe, vadefque pro il­
ab epifeopo approbatz femina , przfint .
lis offerent , quoique illi fumptus , toto Ru­
d. Nullos, aut hzieticz pravitatis reos, aut
diorum dccurfu fecerint , fi forte eos ab ecclefacinorofos, aut demum a leiplis , przmifibdi
fiaftici ftatus propofito refilite contigerit, eo(ligenti examine , non approbatos homines >
dem fe integre reddituros , ni ab lifdem fiat
icuolis epifeopi prcefle patiantur ; quibus vero
teftitutio, publico fortunarum nexu , & obli­
magiftri przficiendi jus eft, hunc illi epifeopo,
gatione cavebunt.
accurata vita , morumque inqu i latione cogno6. Qui feminariis rcâores, magtftrique preicendum , admittcndumqne offerant
ficicntur, vitz integritate, pietate, ptudentia9. Qui libri in indice fedis apoftolica au­
2ue fint confpieui. Rcâores etiam, quoad ejus
doritate ex Tridentini concilii decreto confeeri poterit, facerdotes eligentur.
fto prohibentur , ii nec legantur , nec tenet
7. Romanus catechifmus quam fzpiflime ,
poflint.
factorum rituum Sc cerimoniarum rationes ,
■ o. Id vero in primis diligenter curabunt ,
eccieiiafticz hiftoriz explicationes compendiant Chriftiana doârina rudimentis juventus fi­
riz , certis ftatiique diebus , feminariorum
bi credita informetur i Pios itaque auftores ealumnis perlegentur : Exhortationes vero dopifcopi arbitrio feligendos , petita ab eodem
mefticz , de Dei , Sc ecclcliz przceptis , ab
venia , feftis diebus explicabunt, imo 8c qui­
bus locis commode fieri poterit , concionem na
iifdem quafi ad populum , exercitationis cauia
habebantur.
bcri curabunt.
8. Quo tempore cibum capient , excerpta ,
si. Brevi aliqua piaque oratione, flexis a
difcipulis genibus in fchola recitanda leâiones
aot ex Iteris bibliorum libris, aut veterum pa­
trum homiliis , leâio menfz nunquam deerit.
aulpicabuntar, Sc finient.
CAPUT

IV.

Cnak Gmcrtl. Tom. XXXIV.

1ii

9. Qui

1*99
ANNO

“***

CONCILIUM

Tolosanum.

ijoo

9* Q«i

ANNO
feminarii prsfeAus erit , is aut fal- A hofpitalia , in iia vere peregrini quique > «at
lumma opprefli cgeftate , aut nimio confedi CNSITTI
CHLUTl tern alius, decimo quuque die , At virtutibus,
lenio , aut virium imbecillitate viAum' fibi
<>»··
iw·.
vitiii, iifque rebut , qua ad eorum inAitutum
queritare ηδη poliunt, foti recipiantur. Alea­
fpe&arc nuiirne videbuntur , piam aliquam
tores, nebulones, habitum in fui diflimulatioapud ajumi.os concionem habebit.
nem mentieptes , blalphemi , petulantes, in­
10. Qiiui crnehlis Rudiorum ftadiis , facrii
temperantes’, pervicaces , quique pacat* vit*
ordinibus uiumnoi initiatin' , eoi epifeopi ,
infcnfi , facile genium mutare non poliunt ,
vel parochialis alicujus cccleli* adminiftiatioprocul hofpitio arceantur.
m, vcl icholis regendis, intra decanatum, vcl
7. Qui juvenes, nubilefquc puellas , proba­
archipresbyteratum , ii commode fieri poflit ,
ta conjugii fide, fecum ducunt, iispoftnodem
preficient : eoldemque patronis tam feculari.
unam , nis loris commorari non liceat.
dus, quam ecclefiafticis, quam poterant aman*
8. Viri , femineque feparatim habitent ,
tiflime, commendabunt.
ncc alii alios ad fe invicem , licet matrimonio
Yi. Seminarium epifeopi, Cm minus ipfi po­
tonjundos admittant.
terunt, at faltem per alium tectio quoque menie vilirabunt ■
B
9. Ægtotornm , infirmorumque cur* , e»equendifque officiis tot miniftrl fufficiantur ,
n. Nulli alumnorum liceat confcâo (ludio­
quot eorum faluti, auxillifque opus ellehofpirum tempore , in alienam duxcefim , non obtalinm pnrfedi noverint . Hi vero ex medico­
.tenta ab epifeopo venia, tranfire. Eofdem ve­
rum confilio , qu* neceflaria funt , qua maxi­
ro alumnos in domino hortamur , ut accepto­
rum beneficiorum memoriam debita gratitudi.
ma poterunt caritate , illis fubminiftrcnt ; &
nc recolant , cumulent , illuftrent .· illudque
vel minima quaque temporum momenta , atcui omnia metitiflime velle debeat , feminatentiui ad eorum falutem obfervent.
10. Peccata sgrotos confiteri, fandiffimamrium, qua poterunt, dum vivent, ratione ad­
juvent , aut faltem pio aliquo legato morienqbe euchariftiatn (umere, qui iis gubernandis
tes fublevent. '
commifli fuerint, qua fieri poterit vigilantia >
curent .
11. Caufarios , quique a motbo conraleDt heffittlAtl > Itfrtftriit, tliiffet
fcunt , nifi optime perianati fuerint, hofpitiis
fin Ittit.
prcfcâi non dimittant ; nc vel rccrudefcentc
C morbo , gravius recidant , atque ita lom-

CAPUT

VL

iitus augeantnt , vcl ctiam in itinere vit* dipendio deficiant.
l.A~\U· fub regis proteAione immediate non
tx. Qui mifla facta feftis faltem diebus In
funt hofpitalia , piave alia loca, ea om­
valetudinario celebrent , facramenta languen­
nia epilcopi etiam uti fedis apoftolica delega­
tibus debite adminiftrent , deficientes cre­
ti , auâoritate fibi a Tridentino concilio tri­
bris adhortationibus confortentur , faluberributa ita vifitent, ut pauperum commodis, fua
moque viatico ad extremum vit* (piritum mu­
etiam commoda putent efle ponenda.
niant, defunâorum nomina, genus, patriam­
que libro exceptam annotent , facerdotes ae
a. In vifitationc cuient epilcopi , ut quos
integra vite antea it® ratio , morum pcrfpecellarii procuratorum aliorumque redorum di­
âa probitas , maturumque atatis judicium ,
ligentia hofpitalifius , piifquc ahia locis ap­
jion omnibus commendarint ; quofve nume­
ponantur .
ri , calculorumque fubduâionis ignaros , aut
13. Ne quos ve! labore, vel *reproprio pa­
alieno quovis , fed potiflimum locorum iplorentes alere non poterunt , infantuli crudelius
rum «re opprelfos noverint , illi ad hofpita- D exponantur, propofiraexcommunicatione, aliif­
lium adminiftrationem non adhibeantur.
que ex arbitrio pernis, epifeopi quoad ejus fie ­
j. Quod facioûnâa Tridentina precepit fy­
ri poterit, impediant; redores illius loci diis—
nodus , procuratores , qui hofpitalia aaminigentiflime inquirant . Quofquc tanti criminis
ftrant, accepti , expenfique rationem quotan­
reos, per coofeflionem noverint, eos, ni prius
nis Ordinario reddant , nifi aliter in fundatio­
fatisfeccrint, confeflarii non abfolvant .
ne exprefle cautum fit . Quod fi ex inftitutio14. Qus ad projedorum infantium falutem
ne, aut ordinatione aliqua loci, aliquibus ad
commoda, funt, lintea , cuns , nutrices fubfiid deputatis ratio reddenda fit , tunc cum iis
diaria, quibus donec baptixentur , alendi tra­
adhibeatur etiam Ordinarius.
dantur, ca omnia parata , inftrudaque a pro­
4. Qui vero huic muneri prcficiendi fue­
curatoribus habeantui
rint , hi (and illimo prius profiteantur juramen­
1$. Infantet , ubi primum per atatem li­
to fe Chrifti patrimonium , qua decet religio­
cuerit, locis ns, quibus commode, 8t per fane adminiftraturos , fruAus in ufus neceHarios
iuha;et fieri poterit , motibus optimis artifideliter collocaturos, ablata maleque alienata
buique, quslexumdeceant, tam mares, quam
recuperaturos ; labantia «dificia reltauraturos ,
temins mftruantur , donec eis Deo juvante
bona reditufqoe locorum , quibus przlint ,
piut ilum fueiit.
abfque fidejuflbre idoneo non locaturos, uique
16. Quod lege divina lancitum eft , leproquibus ex ioftituto prsfto elle debent , bona
fus in civitatum falutem nofocomiis epilcopi
nde efle fobventuros..
concludent . Magiftratus ctiam adhortantei ,
5. Quoque fegnioris cur* fufpicionem fu­
ne eos vel imminentibus ex ipforum commixtio­
giant , factliufquc miferabilibus perfonis deftine periculis , vcl ipfo etiam sfpedu formida­
nata bona confcivent , uni eiaemque , nifi
biles per urbes evagari finant.
forte interjedit Ipatiis , adminiftrationem ,
17. Qui morbos falfo limulam, tidis verbo­
imperiumque epifeopi nunquam prorogari firum ambagibus , geftuque ad mifrrationem
nant.
arte compofito, fimpliciores vulgi animos adi. Qu* peregrinorum auxiliis dicata iunt
jedo tueo decipiunt , eos parochias circumi­

re

IJOl
‘ ANNO
CHIIETI
live.

i)Ol

CONCILIUM ToLOEANUM.

tc epiicopi non linant , fed eoi io lot , qui A vrtiorumque damna morali iermotie perfequan- ANNO
pie, fedate , nullifque termonem anfiaftibus ,
tur .
CHKUTI
vidtam cleemofynaroa petitione citra ecde8. Confietres confiteri InpitHme , irpiffiaw
·!>«·
liam quxritabun* .
f
euchariftiam iumere luadcant : nodurnaa pre­
tU Qui firma corporis conllitut'ione , net
ce», nodumat czrimoirn . ju
qur inde emer­
accifit aliqua ratione viribu· eaterni pauperet
gere iolent incommoda , quam Jieri poterit ,
fuerint , eo· poft triduum redorer J nec hofpirariflime concedant.
talibus excipiant, nec publice oftiaumque men­
9. Que iodalitiorum precibus dicata lunt
dicare permittant.
oratoria , in iit nulla convivia , eomcflationef19. Magiftratus omnes , Chntiiquc tide­
que nulla·, vel ipfi· confiatrum lumptibuiagi­
let allot hortatur hrc fynodus , ut quo· cer­
tari, nihifque , quod ad ipia fodaltfla tc ad
to aliquo > nec fimulato morbo vere conflireligionem pietatemque non pertineat , m iif­
ftari mendico· noverint , eoi in unum locum
dem tradari permittant.
cogere , piifqoe eleemofynis fuftentare , con>0. Qui iacra (idet Ch'iftianx elementa non
ioctati· cum ordinario auiiliu diligentiflime
noverint , quive aut infigniter improbi , aut
procurent.
B ad fligitia accommodati fuerint , eos in alio­
rum numerum prarfedi non adferibant : adferi•o. Jn vitam moreique mendicantium , pau­
perumque epiicopi diligenter inquirant ; eotad
ptos fi moniti vit» rationem non muiatint ,
flagitiique perfequentes fuerint, implorata epi­
communionem, pafchatis ialtem tempore,com­
icopi auâoritate ,
eorumdem locietate iepellant i quot pervicace·, rcludantelqnc nove­
gregent, dc expellant ■
rint , ejiciant.
at. Quot illo annoconfeflot fuifle, iandaraque eucLariflram lumpfifle , aut liquido non
CONCILII
conftiterit , aut ialtem probabile non fuerit ,
eoa , ni prxeepti· ecclefi» illico paruerint ,
hofpitalium redores nuiquam admittant.
PROVINCIALIS TOLOSANI

PARS
De

QUARTA,

oxfrtteraiutilai 0* fdalitiii.
CAPUT

VII.

1. Γ\ ISCIPLINATORUM , feu poenitenJL/ tium (ocietates abfque epifeopi licen­
tia null» inftituantur; inftituta·, cx facris Tri­
dentini concilii decret it , vel tanquam fedii
apoftoiica delegati , epifeopi viluerit : inftitutorum, legumque luarunt , fi probate illxfint,
formam rite confratres exequi , quzque inillir
corrupta viderint , ea emendanda , vcl etiam
penitus tollenda curent.
j. Quos ad confratriaruin tegimen accedere
gubernatores continget , eoi in ipia muneri·
fiilceptioiic , in legum , ftatutorumque obier,
vationem , aut juramento , aut faltem pol­
licitatione epifeopis fe obftringere hortentur :
riire.itqne diligenter , ut qu» illi· injunda
fuent otticii recitandi, otandique formula, ca
ftatisdicbu·, horifque, qua decet , devotione
obfervetur.
Qi » tempore dominicis , feftifqtte alii»
diebus , divina oflicia recitantur , lacra miflarum iolcsvnia cantu celebrantur , concionefque
aut m caihedrati , aut parochiali ecclefia pu­
bliée habentur, eo tempore rtullain confrater·
nitatibui cerimonia , nulla facra peragan­
tur .
4 Quai publice fuppfkationes decernentur ,
quibus contraires adelle neceflarium fuerit ,
frequenter cos convenire epiicopi hortentur.
5. Qux petulans adeo confraternitas fuerit ,
ut omnibus icandalo fit , cmendarique nullo
modo polii 1, er vel aliam epiicopi lufliciant ,
aut Ii virum luent , icicindant , ejuique peninn memoriam obruant.
6. Quod Tridentina juflit fynodus , · confratnarum oeconomis, quotannis epifeopi fibi,
vel quibus vil'utn fuent a fe conftitutis , gelta
adminiftrationts rationem expofeant.
7. Pirfeâos ad fixJalef, feu confiât res hor.
rationes frequenter habere jubeant ·, hunc laici· modum, prrlcribcntcs , ut altioribus relidis
theofophi» myftcrii· , folas vi.rutum laudes ,

Cmcil. General. Tom. XXXIV.

QIIÆ 1ST DE POENIS, SEI' JURISDICTIONE.

C

Df rxroataraai.'.rrroae .

CAPUT PRIMUM.
Jlave perfeâo, A incomparabile damnum
eft cstra communionem fanâorum efle ,
Dei optim. mat. gratia, Ipirituah ejuidem pro­
tectione , Chrifti meritis , A demum ecclefi»
fuflragiis, A facramentorum uiu privati . Hec
omnia facit eicommuni|Catio , qux psxnarum
omnium graviflima , fotmidabililBmaque , ut
Chriftianis minime contemnenda , fed potius
fummo cum tremore pctiimefccnda ; ita fobrie
admodum, fummaque circumfpcâione , pruden­
tia, matd^itate, in pernam, falutemque , non
in exitium, petniciemque eft adhibenda.
i. Quotf-rgittrr Ijcii canones, generalia con­
cilia omnia, lamfta Tridentina lynodus, A de­
nique Pii V. pont. max. laudanda conftitutio
prscipit , ad rerum , locorum , perfonanrm ,
temporis demum rationem lumina deinceps cau­
tione excommunicationes accommodentur.
5. Qux ad extrahendam rcr alicujus verita­
tem . ad rerum petditarum · l.ibftrauarumque
revelationem premiflis monitionibus vulgo ex­
communicationes generales fiunt , m eismetropolitanus , fuftraganciqiic . quitus lire cura
frotilhmum incumbit, juflermt , aut ordinatus
ocorum delegatis publicandas apoftoiica ledes
manda.i*. <*»s nullus, quavis tandem tnngatur
aiklori^xe, ex eadem En V. regula publicarc,
aut decernere audeat.
4. Quas caufa accurate inipefla, dcccrnr ex­
communicationes ftatutum fuent , hr ad illo­
tum tantum, quorum civiliter intereft , inftantiatn p/o re minime contemnenda, eaque nominatim exprefla, concedantur.
f. Qu» vero pro ecclefiis, piis locis , com­
munitatibus , collegiis univcrial'biilque iuccefforibui , quos plenam rerum ipiaium cognitio­
nem non habete probabile fuent, decernentur ,

G

Iii

3

in

fJOJ

SIITrrU’ *·

CONCILICM Ί POLOSANUM.

Λ1ΠΚ>
ii» »oe accurate ill· dcfinitaque defignatio A
CHAISTI requiretur , fed generali· ,. univerfaque terum
1 >·*
notatio , non vaga quidem illa , aut incerta
nimium, tea veritate nimii aliena fufliciec.
6. Null* pro malcdi&i· , convitiiique , ni
forte atroeiora' ordinarii judicio videbuntur ;
null* pro criminet rebufque illi· , quatum-att
noa ita occulta eft cognitio , auc ita temporii
diuturnitate demerfa , ut earum conlervari mejiwifini non potuifle veriiimile fit : nulle in
excommunicari , aut perditi, (cclcilique homi­
ni· gratiam : null* m eum , quem rebut in
monitorio contenti· fatisfacere nequaquam pof(c certum Gt : null* denique in iit locis , qui­
bo· eas aut negligi ■ aut contemni periculum
fuerit, excommunicatione· decernantur.
B
7. In caulis judicialibus a ccniunt ecclelitfticit , feu interdiâo judicet ecclefiaftici abftineant , quandocumque eiecutio real i» , vel per·
fonalii in qualibet parte judicii propria aufloritate ab ipfit fieri poflit , quemadmodum
fufiut cautunt eft gravifllmo lane fact* Ttidentin* lynodi decreto, quod ei , qua decet, di­
ligentia ab omnibus oblervetur.
8. Qu* vero ejufmodi escommunicationcs
decernentur , eat non prius publicare liceat,
quam alia omnia tentata fuerint juris remedia :
cum fcilicce , aut mulA* irroganda facultas,
I,
aut pignorum captio , aut perlon* comptehenI10, aut beneficiorum privatio deficit , plcnaC
que ac cetta fit apud judicem contumacia.
9. Et cum nemini in metlcm alienain falcem
jure mittere fit concelfum, fciant (cculares migillratnr ex Tridentino lynodi decreto fibi ne­
fas elle prohibere ecclefiafttco judici , ne quem
excommunicet , aut mandare , ut latam ex­
communicationem revocet, fubprctextu, quod
forma debita non fuerit obfetvata, cum non ad
faculare* , fed ad ccclcliafticoi hcc cognitio
pertineat.
10. Epiicopis eorumque, & vicarii· Cr officia­
libus, ad quo· folos hcc caufarum pertinet co­
gnitio, jubet eadem fynodus , fola equitatis,
jurifque ratione, nec alia quaviscaufa, excom­ !
municationes decernere , fulpendere , aut revo­ n
care. Eum tamen in decernendis modum adhi­ U
beant, ne («pius iterata earum propofitio, m,
danvnolo eccleliaftic* XuftoritatH prarjudicio
contemptum afferre poflit.
tt- Quos ecclefiallici judice· etiam auftoritatetn habentes excommunicato· denuncian ,
qualve excommunicationes contra aliquem pu­
blicari Juficrint, eas parochi alrjque animarnm
curam habentes iliorumque cooperatores pro­
mulgare non audeant, ni liter* authentice fueriht, figilloque obfignat* : quibus euam jufta
eseosnmunicationis caufa non judici folum , fed
omnibus aliis cognita, espreffa 1st i imo & ici
peremprorre moniti , Ar citati aperta in judi­
cem contumacia Innotefcat .
ia. Et quoniam multos hac in noftra pro­
vincia non per annum quidem , led quod mvlti referimus, ultra triennium canonice excom­
municato·, qu* civilium bellorum eft calami­
tas m hae etiamnum inlordelcentia permane­
re, non fine dolore accipimud : comprovincia­
libus epiicopis i eorumque Ar vicariis Ar officia­
libus pracipit h«c fynodus , ut eos edifto et­
iam publice propofito, moneant, jurilque alii·
remediis ad refrpifccntiam inducant : dilato­
re· , ecclcfieqe* gremium cenitando detreâsntes , publie* , nommaiimque excommunicent ,
a (aeramentis, fidelibmque communione , imo

"Ex™"'

St familiaritate repellant.
anno*
1 >. Quos obdurato animo in ea damnatio- CHAirrt
nii Talcbra ab ultima monitionis die, Ar bafilu»«.
fe, Ae per annum torpuilTe cognoverint, in eos
tanquam dc haroli (ufpeAos, jure, ac Triden­
tini concilii praferipeo agant.
£>r /arr/drlfiMe ttikfitfiitt C iliiuli ftr»

CAPUT

II.

ι.·^ΤΕγ ille, qui in rebus omnibus tantope-

J- * re commendatur ordo , nec optaudus
ecclc&c (plcndor intaAus conferveri poteft , ni
fua laicis, fua quoque ecclcfiaftici» jura rema­
neant : nec demum fine aterna animarum perditione, qu* a Chiifto ipio , legeque antiquiffima libertatem fortna eft , ccclefi* jurifdiCtio
violari poteft. Sacra factu, alia aliis funtcom­
mittenda. Nos itaque ecclefi* dignitati, Ar eo­
rum, qui imprudentes forfan eam comminuunt,
faluti contulere volente· , ca omnia , Ar fingur
la qu* ex (acris canonibus , generalibus con­
ciliis , apoftolictfque aliis conftitutionibus, cecutnenrca illa Laterani , Tridentique concilia
in ecdefiafticarum perfonarum gratiam religiofiflicqe fanxerunt , in eos omnes , qui jutildidiohem ccclcfiafticam objcAit avocameniit, imjMfdiunt, aut occupant, quique ccclefiallicos in
luo jure interpellant , promulgamus , diligen-

terque animadveitenda proponimus.
a. Qu* vel privata , vel publica perlona,
quave lucietat, collegium, aut untverlitas bo­
na mobilia, leu immobilia, jura , five perpe­
tua, live temporalia , juriidiftione· , honores,
jus aut eligendi, aut conferendi aliquam eccleliam, aut prehendam , locum , redditum, vel ad
rathedralium ccclefiarum capitula , vel ad religiolorum , auc mendicantium , aut monacho
rum, aut moui ilium monafteria , vel denique
ad arcbiepiicopi & iuffraganeorum menlam qua­
vis ratione, utulove pertinentia, in torum, vel
in pattern ututparit, interturbant, occupaverit
invaferit, violenta poffeffione detinuerint , vel
etiam jufto» pofiellores exturbarit, vel fruduum
perceptione, etiam percipiendi jure fpoliarit,
excommunicatio. (1 lingularis peiioua fuerit, ti
iocictai eccleiiaftica , incerdiâo fe teneri norit;
a quibus, nili picvia fatistaflione, abiolvi non
poflinr .
3. Qsii de caufii ecclefiafticis ad archicpifcopi , cumpiovincialiumve forum pertinentibus
cognoicere, judicareve prvlumpicric, excommu­
nicationem ipfo faâo incurrant.
4. Qui contra· prcmifla omnia vel fingula,
re, julfii, conlilio, vel etiam eonfenfu fecerint
aut aggrcili fuerint, nldera excommunication··
intetdictique pernis fubjiciantur.
$· Piovinci* noftr* facris initiato» clerico·,
in caufis criminalibus, At civilibus , mixtifque
abfque ordinarii petita, nedum concefla venia,
palfirn coram judicibu» laicis (aeramento roga­
tos *, aut mulÂis irrogatis , aut fequeftratione
tiuâuum coaAo·, aut, quod durum magis «ft,
libere , Ar Iponte teftimonium ferre , non fine
(umma dilplicenti* audivimus. Huic morbo,
qua poflumui diligentia occurrere cupientes ,
clericos etiam in caufit civilibus, quibu» aut aliter verita· haberi n*n poflit, aut illorum te­
ftimonium nereffarlum fit, a (olo epifeopo (acramento edigi polfc hac fjrnodo declaramu·.
« Qui clericali habita incedentes , tonlura
con-

F"

ijoj
ΛΝΝ<~

*“™’

Concilium Tolosanum .

clericaliterque vivente* le alicui ec- A

CHRisri clef·· de mandata epiicopi iaferviente*, aut bc·
ut», ncficium ecclcfiafticum obtinente* , li^et mini­
me facri* initiati clerici ; laicorum judicum jufiionibus, mulâit , fruâuamquc fcqueftratioaibot parente* , in caufa qualibet criminali , ci­
vili, aut migra, non obtenta epiicopi proprii,
cx cailla tantum gravi , juxta fanâiones canov
nicas, gratifque concedenda licentia, coiam ii*
teftimomum pofthac dixerint , excommunicen­
tur. Quam tamen licentiam non concedant cpticopi in iis caufis criminalibus , in quibus in­
digenda eft pczna fanguitiis, aut mutilatio mem­
bri.
7. Qui alii, licet ecclcfiaftico, fuam, aut ecelelie fu· jarifdiâionem prclatui, cu|*icumque B
luerit dignitatis , fimnniaca Chriftiani popirti
offienfione vendiderit , commiierit , tocaritve ,
ipio faâo excommunlcatus cxiftat.
8. Qui fuper hac rc contradu* habiti , que
pada inita fuerint, ea & a jure , Ar a Tridcntina fynodo damnata tanquam illicita rclcindarrtur, & antiquentur . Pacifcens excommuni­
catione innodatus exiftat : vendens prêter pa­
nas canonicas , exigende pads pccunie actio­
ne excludatur Ar excidat.
9. Quos vel fccularcs, vel regulate* clerico*
quolve hofpitalium , piorumque aliorum loco­
rum adminiftratore* io caufir , que fori cedefiaftici quacumque tandem ratione fuerint , vcl
«dore* vel reos, vel quovis alio modo diem a C
judice («culari indidum obire, ejufque judicio
ie permittere cognoverint , cos epiicopi (evera
poenarum , ccnfuracumque animadrcrlione pro
arbitrio puniant.
10. Que in prcmiflis , caufiique alii· omni­
bus ex Ti(dentini concilii decretis ad ecclelia.
Ilicum forum quavis ratione pertinentibus , co­
ram judice , foroqueque fsculari lites invede,
qui adus quacumque occalione , aut prztextu,
decreti fuerint, hi omnes irriti, nulliufque mo­
menti habeantur.
11. Ecdeliaftici quieumque judices, métro­
politain. fuffiaganeorumque omnes, tt vicarii,
Oc officiales jus unicuique , pauperibus prcicrtim, miierabilibufque perfoms, qua fieri pote-1)
rit religione reddant; facifelnuc (e , tc parato*
petentibus praebeant , commilfarum libi caula­
rum adiones, eafque maxime quibus lummarie
de jure procedere licet , cx Tridentini concilii
decreto quam citiflime didolvant, Ar expediant;
Imgantitmquc lumptibtrs , qua maxime pote­
ntat cantate, pareant.
ia. Qu» dc alimentis, mercedi, piifqne lo­
cis, alirque id genus, qu« moram non patiun- 9
tur, controverfis erunt , eas in ii* , qui jure
permittuntur cafibus, cx «quo 8c bono, quanta
maxima fieri poterit temporis brevitate diri­
mant .
1;. Atque, ut omni* avaritie fufpicio a fo­
ro eccleliallico arceatur , omnibus , fingulifque B
cptfcopalis , Ac vero metropolitan· cari» nota­
riis, fecretariis , carcerum cuftodibus , liftoribus, allifque miniftris, in operis mercedem ta­
xant ab ipfis quamprimum definiendam honefta
jutlaque «(limatione epiicopi ftaruant , Ar in­
jungant .
14.Qui taxe conftitutum modum miniftriexceflcrint, ii, quieumque tandem illi fint, Acot. ficu privatione > Ar innabilitatione ■ aliifqde poe­
nis leveridime pro modo culpa puniantur.
1$. Neve indefenf· pertona milerabiles , aut
jure fuo excidant, aut potentiorum adverfatio(oncii.
Tom. XXXIV.

βΙϊϋ^”

»jo«

ram gratia injufte opprimantur , ii* aut gene- Aimo
rale* procuratores , advocatofque epiicopi ]fl CNAItTl
fui* dictcefiba· conftitiuny lut quotie* ita fo- i>»a.
ree occafio, d* patrocinio \ dcfenfioocqae pro­
videant : quam qui abfque probanda ratione
fu (ci pere rccufarit , inhabilis ad ecdefiaftica
pettraftanda negotia epiicopi atbitrio cenita­
tur.
16. Epifcrspalium carcerum cuftodia eos fuffraganei prabeiant , quot ad omne munua pa­
ra tiffimos, vigilantiUimofque , Ac vero pietate,
caritateque commendabiles noverint ; quique ii
fint, qui tt reorum commoditati , tc curi· lecnritati confulant.
17· Carcere* non cpiicopalet modo , fed Ac
frcularium judicum, epiicopi ipli, aut fi impe­
diti fuerint, per alium (apiftime vifitent , carcerorum tcligioni, Ac vita alimentis leduloconfulant , (acramentaque opportunis temporibus
illis adminiftrari curent. Ad quod carnali* opus frculares potcftates, magiftratufque in do­
mino cohortamur , in hoc eorum gratiam Ac
optamus, Ac fperamus, totifqae in.Chrifto vifceribus expetimus.
18. Quod Tridentina (anxit fynodus , in vifitatioms, correâionis , reformationis, habili­
tatis , inhabilitatis , Criminalibulve caufis ,
quas aut epifcoput, sut illius officialis interlo­
cutiones decretorias edixerint , quodve aliud
5ravarnen fuerir, nifi gravamen hujufmodi per
efinitivam fententiam reparari, vel ab ipfade­
finitiva appellari non poffit , ab iis omnibus
ante definitivam, feu vim definitive habentem
non appelletur. Si fiat, appellationi judex non
deferat. Nec vero metropolrtanus ad quem pro­
vocatum eft, donec definitiva , feu vim defini­
ti·· habens lententia lata fuerit , cognitionem
gravaminis nec ipfe fuicipiat ; nec ci a I tempi
apponat, fed nec tantum afta caufr appellantis
fumptibui mitti decernat.
19. Si correAionis modum epifeopus , illiufve officialis exceflcrit , exccllirlque r.n appella­
tionis literis cxprcllus fuerit, appellationi tunc
deferatur.
20. Qu» de caulis ad vifitationem, correftionemque pertinentibus definiens lata lententia
fuerit, ab ea ita appellari liceat, ut illius cae­
cutio nem, nec reinorctur, ncc impediat appel­
latio. Qie de gravamine quod per appellatio­
nem a definitiva reparari nequit , interlocutori« fententis late funt ', quale gravamen eft
non jufta carceratioois
ab iis liceat provocare, provocationem audire , imo Ic caufa ait.i
ad appellationis judicem deferenda curare : fed
Ar is, cujus caufa agitur , in carcere intrica per­
maneat, donec caula cognita ab eo , ad quem
appellatum fuerit, judice( aliter cautum decre-,
rumque repcriatur.
11. Qir appellationum legitime intcrpolitarum in (ccunda 'mftantia caufc erunt,, dum ab
ordinariorum iententiis erit provocatum , e·
omnes carat· archicpilcopo , aut illius officiali
in hac ipla civitate tradentur A cognolcamur ;
nifi omiifo medio , ad ledem apoftolicam fuerit
appellatum.
ic. In prima fus dreecefana i r nodo , quod
Tridentini concilii decretum eft , quatuor fal­
tem aut cathedralium cccieliarum canonicos ,
aut in ecdefiaftica dignitate conftituto^, rerum
(cientis , vrraque probitate inhgries vrroi iu­
los in caufis ecclcliafticis, (piriiuahbus , & ad
ecdefiafticum forum quacumque iqtionc per­
tinentibus conftitacndos epifeopi lihguli adiI 1 i j
gant,

1307

Concilium

_ v■ Λ u . u n ..

Ί O LO S A N ϋ M ·

HltOICtI.t IV.

m.

,

o

I JOo

A N M 0 mt ; feleâorum nomina id fanftiflimum D. A dem caufa ab eodem capitulo, cleroque tn eo- "Ânnq*
tum locum fufliciantur.
CHMSTl
CHH1ST1 N ruinant.
7 Quz fub obtinende a fede apoftolica conir»c.
i;vo.
»j. Si quis eorum «ut dcceflerit , aut jufte
tirmationis conditione ecdefiafticorum bonorum
abfuerit, ci aliui per epifeopum capituli conl'ialienationes faâz erunt , quz non obtenta
lio fubrogetur. Hic, qui diâum eft ■ ratione
confirmatione injulte interim poflidentur , eas
adnotatus, ad reliquos fiipciim nominatos mitomnes , quacunque tandem illas fuerint, five
tatur.
hofpitalium , feu bonorum ad fabricz , lumi14. Quibus ipfi eaufit, rationibus, auâoritanariumque (ut ajunt) ufum deftinatorum , epi­
tîbufquc adduâi fententiam pronuntiarint, ea<
fcopi diligenter inquirant, fummaque vigilan­
omnes, notarii aâa caufz excipientis propria
tia recognolcant.
manu /criptas , fubfcriptafque , & vero curis
8 Quas fub ea, nec adhuc expleta condicio­
aiftis aufcribcndas infra decem a lata ab iis ieane , a triginta aunis faâas alienationes compe
rentia 'dies reddere . & contignare teneantur .
ierint, irritas eas, inanclque declarent.
Qui fccusfaxint, iis vigintiquinque aureorum
9 Qui in bonorum ejufmodi injuftam poffefmulâa irrogetur. Hujus media pars ei utri cau­
fa ceciderit ; piis lucis ab epilcopo declarandis B lioncm graftal i, vel intrufi fuerint, eaque non.
obtenta confirmatione injuftc detinuerint , eos
altera applicetur, imo Sc ipfo faâa applicata
ic pofteflione illico detuibcnt; & vero pcenis *
cenfeatur.
facris canonibus, Sc pontificum fummorum con­
15. In ecclefiis jus non dicant, fed aut Toftitutionibus lancitis , qua decet , feveritate ,
lofz arciucpifcopalem curiam, sut loci alterius
puniant .
epifcopalem , aut demum alium commodiorem
10 Hoc ut facilius dignofei, .rerumque eclocuoi .feligant.
clcfiafticarum confervationi tutius in pofterum
16· Sportulas , aut in dioeceiana fynodo ,
provideri quest, omnes & finguli ecclefiarum,
aut ab ipfi.·. epifeopis conflitutas \ m datarum
przbendarum , confraternitatum,pioruinquc lufcntentiarum mcrccdcm accipiant . Harum di­
-eorum omnium rcâorcs , adminiftratores , Sc
midium utraque partium , antequam aâa ex­
vero metropolitan!, luftraganeorumque capitu­
hibeantur , in aftnarii manibus deponere te­
la rerum omnium mobilium, Sc immobilium,
neatur .
jurium, ccnfuum, bonorumque aliorum inven­
tarium, notarii publici, duorumque aut trium
Dc rrrurn ecc.'c/ijflicjritm , beerfiemumvt <c»t lo C ex antiquioribus civitatis laicorum manu obli\
cctunc , a»r a./.-earione .
gnatum, intra duos ab hujus decreti publica­
tione menfes conficiant.
11 Hujus inventarii duo exempla , eaque
CAPUT HI.
notarii ejufdem figno, laicorumque eorundem
manu fubfcripta dderibantur : Alterum in com­
muni epifcopi, capitulique aichivio, fi cathe1T>EN£FIC1ORUM ecdefiafticarumque redralis ecclefia fuerit, fervetur: ad metropolirum locationes, in emphyteufim conceftanum alterum mittatur. Collegiate unum in
fioncs, permutationes, hypothecs, Sc obliga­
fuo recondat , alterum cathedraTis ecdefue artiones fandillimis canonum conftitutionibuscon­
dsivio cuftodicndum tradat . Qui beneficiarii
traria^ , damnofum fucccfforibus prrjudiciuai ,
reliqui erunt, alterum propriz ecclefiz archivio
certumqiie ecclefiz detrimentum non raro affer­
recondent, cathcdrali ecclefiz alterum commit­
te coniueverunt . His incommodis providere
tent . ,
epifeoporum eft : in id illi praecipue incumbant,
te Quacumque archivi* duabus clavibus
quaeque fuper hac re , Sc Tridentina fynodus ,
Sc fummorum pontificum auâoritas jufte adeo Dobferentur, miam in cathedralibus, epifeopus:
. io collegiatis^ przfe&us ; alteram capitula fer­
prarcepit , ea omnia in ufum revocanda , Sc
vent .
*
pro virili in fua quiique diurecti obfervanda
ij In vilitationibus ea cum rebus inventaria
curent.
epifcopi conferant, quzque periere leftituant :
i Epifcopi, aut generales eorum vicarii cum
inventaria, fi opus fuerit, renovanda curent ;
duobus alus aptioribus, probatioribufquc viris,
Quoique cx iis bona ecclefia aliqua, magna,
altero quidem a capitulo , Sc civitatis clero ,
vel parva, mobilia, feu immobilia vendidifle ,
altero in dictcefatu fynodo hujus auâoritate
alieoafte, permotafte , aut quavis alia ratione
eligendis , dcputaodifque , quafcumque rerum
diftraxifte cognoverint, deferiptis autea pcenis
ecclcfiafticarum locationes , ia emphytcufim
conccffiones , permutationes , hypothecas ,
fevere puniant.
14 Quz jam antea faâz funt, qaafque ia
obligationcfque ad longum tempus a triginta
pofterum ecdeliafticarum rerum alienationes aannis faâas, bona fide recognofcant.
fioftolica authoritate fieri continget, eas epi­
ç Quas aut ecclefiz damno, aut fuccefibrum
prujudirio, aut contra canonicas fanâiones fa­
copi, generalcfque eorum vicarii diligenti perâas efle cognoverint, quod tamen ablque cau­ E veltigatione accuratiflime perpendant ; non .te­
mere, fed maturo conlilio peragant , ecclefia­
larum pendentium praejudicio fiat, eas omnes
rum commoda , indemnitatemque tibi rebus
f
irritas dedareut.
4 Quz ab ipfis epifeopis locationes faâz eomnibus proponendam putent.
runt, eas folus metropolitans rccognofcat.
15 Qui contra canonum decreta ccclefiaftica bona alienare, injufte detinere, occupare5 Quz res ad epifeopum ■ ejulve meatam
pertinebit, cujufve locationis ipfe, aut ejus vi­
ve prcfumpferit ; eos excommunicationis vin­
carius , curatores , commiflârii , exccutorcfve
culo obftringi populum frequcntifbme do,
fuetint, vicinioris epifcopi uoa cum deputatis
ecant.
15 Suffraganeos omnes hortatur , enixeque
ab eodem capitulo, Sc clero locationis recogni­
tio , judicatioque efto.
in Domino obfecrat hzc fynodus , ut femel
6 Deleâos jam deputatofrjue, fi recufari jofaltem in anno Tridentini concilii decretum
fub feffione ia. cap. 1. de reform, quod inci­
fta forfan prrfcriptione contigerit, alii tu capit,

J J op

“JS***

Concilium!

OLOSANVM.

“SaTL”·

IJIO

1"*‘ ‘'crictrumf aee non cam, quz ad A frequenti populo legant, vulgarique lingua io- anno
CHKtSTI ho, potilumum occupatorcs fpedtat, promulgaterpretentur.
CHJUm
‘>,etie quotanni, fummo pontifice io die coenz do$ Sed Bc ea, , quz altarium , miflarumque tjpu.
mini > bulla partem vulgari idiomate frequeuvenerationi dicarftur oblatione, , pupulo fre­
ti populo publicari curcnt: quo omnibus, inquenter , dominici, Mmen diebu, potiflimom,
notefcat injufto, rerun, eccleliafticarqot ■ quafaciendas commendent; ultro, fponteque reddi­
tarum merita utilitatefque ; denegatarum , aut ■
cumque tandem ilia fint , ufurpatorc, a rolo
Roman. Pont, abiolvcndos, ipfo Jure excom­
ab inviti, expreflarum , damna , prenafque ,
municato, efle .
quam accurata poterunt fcdulitatc rrequentifli17 Nemo beneficiorum bona in emphyteumc commemorent.
fim concedat, vel ad longum tempu, locet, ni
K
evident ecdcliz utilitas epifeopi judicio aliud
poilu lar it. Qua hoc modo faaa fuerit, loca­
Dc fctcaU &" ctafiicatit.
tio nulla (it: quique fecu, fecerit, ab ordina­
rio puniatur.
CAPUT V.
18 Qua hac ratione locatione, ficti confire- B
IZ~\UIBUS jus conferendi , eligendi , pr«verunt, ut pnrdia conduftori meliora reddere
Q4 fentandi , nominandi ■ aut quavis aha
liceat, dum quod impenfa faâum eft, fub lo­
cationi, finem praftetur, ea prorfus nulla fint:
ratione providendi fuerit, ii omnes vel eorum,
quicunque tandem fuerint miniftri, familiarelnec przdia deinceps , nifi cum locanti, confcn(u meliora reddere liceat i idque ad certam tan­
ve nihil prorfus in beneficii, gradufve confe­
tum iummam eamque qua; tacilc fub locatio­
rendi gratiam , nec fpoote quidem oblatum
accipiant. Poflit tamen notarius, aut cancella­
ni, finem ab eodem rependi queat.
rius epifeopi in lingulas collatione, accipere
19 Qua bonorum cccleliafticorum cautione,
mercedcm fuo labori congruam, que (igillo,
fient , publice fiant : gravatis art alieno ecclclia bona non locentur : nec prius condocera, Bc ceteris computatis, aureum unum non
Auribus locationi, inftrumenta tranantur, quam
excedat; dum tamen nullum ei pro officio erercendo (alarium conftitutum fit, nibilque in­
locupletes idooeofque fidcjuiTores ipfi aederint.
de emolumenti collatores direfte, vcl indire10 Ubi aliqui, ecdefiafticot defundar fue­
éte percipiant.
z Nullum ita conferatur, reclpiarurve bene­
rit , tverede, epifeopus compellat , ut quz ad C
defundi beneficia feripta , authorieates , inftru­
ficium, ut ad eju, qui dederit, aut alterius cu­
menta pertinent, ca omnia grati,, tc line ul­
jufvis nutum poftea reddi debeat.
la pa&ione ei qui ia beneficium fucceflerit ,
j Qui aut epiicopi, aut inferiores beneficia
tradant.
conferent, ii ne tantillam quidem frnduum ,
11 Quz de legati, pii, fuo poftea loco di­
quavi, pietati, fpecie, partem , contra facrorum
centur, es omnia notarii, qua debent, religio­
canonum inftituta recipiant.
ne linceritatcque fervent.
4 Qui hi, conditionibus beneficium accepe­
rit , iis nullum fe in eo jus, cx Iacrorum ca­
nonum inftitutione , adeptum cfle, fruâufque
Dt dtii-nit
tiUdeailtu.
mos non facere, quo, perceperit tuta conferen­
tia retinere non porte, norit . Eorum demum
CAPUT IV.
reilitutioni quocuuquc juri, remedio compel­
latur .
p Qui pravitati, fimoniac» reus in confet/~\UOD diviao jure eautum eft , facrifque D quendir ordinibus manifefto fuerit , jraenis a
utriufquc tcftamenti libri, confirmatum ,
jure, Bc bulli, fummonsm pontificum ftatuti,
ex Tridentini concilii decreto , communilque
puniatur.
juri, difpofitione , laici clericive omne,, cujut­
6 Qui dignitatem ecclefiafticam facrilcga il­
cumque grados conditionifque fuerint, ad quas
la nundinatione adeptu, fuerit, hac ipfa digni­
decimarum tolutio (pedat , illi ecclefi* , in
tate jure ipfo privetur, 8r ad eam, aut alias
cuju, parochia fita funt predia ; de bonorum
quafcunnue deinceps obtinenda, inhabilis judi­
patrimonialium frudibus prcdiales decimas ,
cetur. Qui beneficium, aut officium eccleliaftiparochial i vero feu baptifmali in qua divina
cum ; eo privatus, fruâus juris adibne reftiaudiunt, Ae ecclefiaftica facrament* percipiunt ,
tuat : nec unquam aut illud, aut quzeunque
pertona (e, fine fraude pertolvant.
alia retinere poflit.
a Qoi decima, aut fubtrahunt, aut quo mi­
7 Qui iterate fzpius fimonis crimine evinus perfolvantur impediunt , ab ordinariis ex­
dus fuerit, is Be dials antea pceni, fubjaceat ,
communicentur , nec prius , quam omni parte
Bc corpore fupplicium ferat, Ar degradatus cx
fat i,fecerint, abfolrantur.
Pii V. conftitutionibu, fidelium contortio eji­
j Que prasdia decimarum folutionem inju- ® ciatur .
fte inrermiferint, ea locorum ipforum, in qui­
8 Qui ordines , ac beneficia fimoniaca licita­
bus fita erunt , epifeopi, juris omnibus reme­
tione contulerint,cujufcunque tandem gradu, Ac '
dii, debitum pendere, qua didum eft ratione,
conditioni,, imo Sc epifeopi , archiepifcopi, macompellant.
jorefve etiam fuerint, eadem Pii V'. conftitu4 Non pertonarem, fed Dei intuitu decima
lione pceni, a jure ftatuti, fevere puniatur.
perfolvantur ; parochi igitur , Ac predicatore,
9 Qui pejeraverint , juxta facros canones a
inter miflarum folennia, Sc in iis, quz primo
locorum ordinarii, fevere puniantur.
quoque adventus, Bc quadragefima die domini­
10 Quicunque aut beneficia poflident , aut
co habebuntur concionibus , eorum qui deci­
cotum admimftrationi paâa penfione przfeâi
ma, aut negant, aut ioaj>edioat facinus, facrifunt confidentarii , ii, omnibus privati Ac ad
legiumque proponant , fle Tridentini concilii
alia beneficia obtinenda inhabiles, in alia, pçdecretum ·, cuja, jam antea mentionem fecimus,
nas incidific declarentur , quz fummotum
ANNO

P*c >

pon-

1

iji!
ANNO
CHKISTI
M»o.

‘,x™sr

Concilium Totos anum.

’“ÏS’Et'*’

iju

pontificum conftitutionibus hac de re editis con­ A tinent, titulorum bonorumque immobilium fua- anMo
tinentur , fruâufquc indebite perceptos reftirum ecdefiarum inventarium conficiant -, libro· CHH1T1
tuant.
que ad eos ufiis accommodato , qua fieri poteHvo­
n. Quoi fimoniacz confidentis crimine te­
nt , probatiori rationi deferibant.
neri, tec conflanti, cclebrique hominum fami,
8. Qua de bonis, redditibus, juiibus, unio­
aut legitimis cojeâuris lulpicio . fuerit , eos
nibus, aliifque omnibus, ecdefiarum privilégia
epifcopi per vicarios , officialefve deprehendere
tabula conficientur » ea clave in arca recondifludcaot : przlumptionev , conjeâuralve , fustz loco tuto aflirrvanda reponantur : nec un­
gularibui teUibus admiflis probent, compectum­
quam , m caufa omnino neceflaria pernotum
que horrendum adeo facinus digna animadverjudicio aliter vifum fuerit , alio tisnstcrantur :
(lone puniant.
led tantum collate exempla , quoties opus fue­
■ i. Quzcumque de limoniaca confidentia fanrit , defumantur.
âih. DStatus V. bulla in hujus concilii
9 Quibus in capellaniis , czteriique benefi­
calcc'm reponenda fanxit, ca omnia diligent illi­
ciis ccclefiafticis quocumque nomioe nuncupa­
me ferrentur.
tis , Sr vero in ipfis etiam vel cathedralis vel
B collegiate eccfeliz portionibus , &■ inflnuto ,
Xc
V rttMtuitieM ktin··
conluetudine, aut alio quovis jure ac nomine,
cura animarum munus incumbit , aut conjunâom ell i in earum aut collatione , aut quavis
CAPUT VI.
alia proviiionis ratione, quas examinis, appro­
bationis, collationis , provifionifvc in ecclefi is
r
U I plurei in prefenti parochiales ecparochialibus cautiones facra Ttidrntina fvnodefias , aut cathedralem alteiam , al­
dus adhiberi juflit , cz omnes teneantur , otn
teram parochialem obtinent , alteram folwtn li­
ninoque ferventur.
ve parochial! > five cathcdrali retenta , alus
10. Quos ad beneficia promovendos patroni
non cbftantibnt omnibus, aut difpenfationibus
przlentaiint , cos promileue epifcopi non ad­
aut ad vitam unionibus , ante concilium Trimittant , fed eos folos inlhtuant , quos dili­
dentinom obtentis, intra fex men-fium fpacium
genti adhibito examine , doârina , cantu, aliilomnino dimittant. Qui fecus fecerint, ea om­
que rebus ad beneficii ledte , riteque obeunda
nia , quacumque polfident beneficia , ex ipfa
munia nccdlariis inflrudos , przditolque judiTridentini concilii eonflitutione vacare ipfo C carint, ztaieque idoneos probanda tcflilicatio
jure intclligant.
ne, cognoverint.
Elapfis fex mentibus , & feqtiùta declara­
11. Quz curatarum ecdefiarum coram or­
tori! idoneos parochialibus illis ecdefiis , tan­
dinario io cafibus a jure permilfir permutatio­
quam ipfo ture vacantibus, vicarios, donec le­
nes fient , ubi aut parochialium hominum nu­
gitime conferantur , epifcopus apponat i con­
merus inzqualis admodum fuerit , aut eis prxgruam illis portionem fruâvum aflignet ; qui
feripto antea examine permutantes non luerint
fiuâus vacante eeclefia reliqui fuerint , illi vel
adepti , in iis examen , fed abfque concuilu .
ejus fabriez , vel ornamentis epifcopi judicio
proponatur.
affignentur.
V Nc fine authoritate , titulove in occultam
Dt tfjfJtlHit .
beneficiorum pofleflionem graflari cuiquam im­
portune liceat , quicumque parochialia , aliave
CAPUT VII.
beneficia poilident, provifiones,difpenfationelque epifcopis luis intra femcflre exhibeant .
I· Z"XUÆ de epifcopis a facra Tridentini fyX^_nodo fuper hac re , decreta conliitutaQui fecus faxint , cenfuris ecclefiaflicis , fm- D
ituum retentione , imo Sc beneficiorum pnvaque font, ea omnia , qua fieri poterit di­
ytione puniantur.
ligentia , religiofiffimc obferventur.
4. Qui beneficium ecclefiaflicnm deinceps ob­
1. Qui acuratis beneficus contra Tudentini
tinuerint'. in manibus aut epifcopi aut ejus viconcilii przceptum deinceps adfuerint , colquc
cyn , in hzc facramenti veroa juret , Ego N.
quos pro temporis abfentia fuos non fecerint,
per hze , quz meis manibus tango , facrofanâa
iis
quibus ex eodem concilio debentur , fruDei evangelia juro, neque me, nec quemquam
âus non folverint , ii ornandis rcficicndifque
alium meo nomine quidquam beneficii hujus
eorum ecdefiis , aur loci pauperibus atrnbuanoblinendi caufa , fciente me cuiquam aut protur . Hanc attributionem epifcopi , quorum
milifle, aut dedifle , nec in hoc baneficio taci­
confcientlz hoc munus incumbit, implorato et­
tam mo alteri fidem contra facroa canones ac­
iam , fi opus fuerit , principum & inagiiliacommodate . ha me Deus adjuvet, ie hzc fan­
timm auxilio ,' ad fex mcnlci nulla cunflatione
da Dei evangelta. Hoc idem jusjurandum epi­
exequantur.
fcopus in‘fua receptione ptzftet.
j. Qni beneficiis poft abfentiam cefTcrint, fruf. Qui prrftito juramento certam aliquam, £ flus, quos fuos illius tempore non fecei int, aut
quz falis probari non poflit, mali fufpidonem
ex penfionum fruâibus , fi quas libi tefervareliquerint, ii ad eam purgationem canonicam,
rint , aut ex eorum , quzcumque illa fuerint ,
quam Innocentius tertius pont. max. injunxit,
bonis, epifcopi diligentia ecdefiz fatisfaciant teneantur.
Qui hac in parte négligentes epifcopi fuerint.
6. Qui prrfentato, collationemque beneficii
prima provinciali fynodo prztermifli hujus offi- poftulanti beneficium epifcopus aut quifquam
Cli rationem fe reddituros efle norint .
alius conferre recufarit , is recufationis caufaa
4. Ad infringendam pervicacem multorum
kripto exhibeat, 8c nifi illis infpcftis , judicacontumacianTepifcop) cos omnes, quos in eorotn'
tifque fupetior beneficium confrere nequeat : fi
civitatibus v dioecefibufquc curatum beneficium
fecus faxit , collatio irrita , nullaque habeas
in -titulum , cotnmendamve habere contigetut .
tit, in iplis beneficiis intra tempus ab iifdem
7- Quicumque bac ia provincia beneficiaobprsfiniendum relidere jubeant
Qui non pa­

rue-

IJU

“ÎT’*

CoMCILIUM

Tolosanum.

ANNO ruerint , pern il « Tridentino concilio , te Pii A
CHXITTI IV. conftitunoue in non relidente· ftatutis te­
!>*·.
neantur .
. 5. Qui parochialem ecclefiam unionis etiam
jure, non perpetuo quidem , led tantum, dum
Iple vivit , canonicatui , Bc prabendz , qua
fruitnr, conjunâam canonicus obtmet. i< feftis
Jrzfertim folcaatbus nulli partthuli maneri
efu.
6- Qui parochi, animarumve curatore*in ca­
thedrali , collegiatave ecdefia dignitatem , canonicatum , aiiudve , aut benefiemtn aut offi­
cium , perfonalem in choro tefidenttam pne le
ferens canonice oblinent, ens commiffïu ccclefiç
(latione reli&a in cathedra lit, collegtateve cho­
ro przfcntem adeffie , quotidianafque dlftribu- B
tiones participare , prziertim feftis folennibus,
epiicopi non periantur ; fed potius parochi ecclcfiz fafcepti officii curam, muneraque preda­
te cogant . Quod fi pnellito parochiali debito
iervitio, temporia aliquid faperfaerit, tunc ca­
nonicam· fereitio vacare, Ie diftributiones quo­
tidiana· jure lucrari poterunt.
7. Qui eeclcfiaftica beneficia obtinent , in
quibus, et fi curata non fint, jure aut etiam in­
dituro relidere neccflarium fuerit , eos ti non
relideant, epifeopi a jure ftatutis pernis puniant,
fruCtufque, quibus mutilandi veniunt, piii lo­
cit attribuant.
8. Qui impetrata difcedendi facultate ab ec­
clefia diutias abfuerit, mentis faltem Ipariopoft- C
quam redierit , epifeoputn de fuo leditu faciat
certiorem . Qui neglexerit, pto ablente habea­
tur . Jn collegiatis , cathedralibufqne ecclefiis,
terno quoque mcnfe tres ex capitulo primi ca­
nonicorum , eorum qui aut ecclefiis przpofiti,
• ut beneficia in iis pofiidcntcs non .elident, no­
mina ad epifcopum defetipta deferant.
9. Quz ftudlurum cauia ablentie facultates
deinceps canonicis ab ordinariis locorum con­
cedentur , in iis hzc ncceiTarto ponantur : ur
▼ere in publico, celebrique gymnafio , theolo­
gis , vcl facrz canonum lectioni , aut faltem
aliis , quz jure clericis permittuntur , icientiis
ferio ftudeant.
10. Ut minores vigintiquinque annis , auc D
fint , aut fuerint , cum primum in eo gymna­
fio, quz nunc ablolvcre cupiunt ftudia aggre­
di coeperunt.
it. Ut fingulis annis fuum in literis, eoque
ftudiorum genere progrefium , (cripta do&oris
tellificatione , epifeopo lignificent. Quod idem
epiicopua aliunde fecreto cognofcere curabit.
ia. Qui inrra fuc parochi* fines perfonalcm
refidentiam poftulantia beneficia poffidentes non
relident, eoa parochi ; parochos ipfoi, fi idem
in regione fibi tradita commifetint, foranei vi­
carii ad epifeopum deferant.
r j. Plcrofquc videas , qui litium , tc devo­
lutorum , qu* ipfi etiam iuiciiaront , imagi­
nai ia fpecic pacificam beneficiorum polTeflio- E
nem obumbrare, refidentiamque eo nomine de­
vitare contendunt : verum qui beneficio . aut
ejus frudibus gaudet, is aut refideat, aut fruâus non percipiat, aliifque decreti poenis iub·
jaceat.

Di lifititlilH.
CAPUT

VIII.

I' TJRÆCIPUUM hoc epifcopali· officii misA nus eft , vultum pecoris fai agnofcere,

1314

A fuper g reges faoa confiderare. Quotannis ita- ajino
que fingolaa , * fibi fabditas , tt alias etiam CHRISTI
et emptu, quarum vifitatio facultate fibi a facris
ireo.
canonibus coocefla eorum cura incumbit, eccle­
fia· epifeopi vifitent. Qu· anno perfici non po­
terit, in lequentem vifitatio prorogetur.
·. Hoc vero fibi continuo ob oculos propo­
nent , adeorvm qui vifitandi fans, falatem inftitutam efle vifitationem ; illis ideo propofitum
maxime efle debet , ut incorruptam in ei·, ότ­
ι hodoxamque doârinam , tc tten morum lau­
dandam difciplioam tueantur, ac reftituant.
J Qui jufta occafione impediti , id muneris
per fe preftar* epiicopi nequeunt; vicarios,vi(itatorefque integro·, idoneofque deligant, qui
bievt tempore vifitationem fcdulo abfolvani ;
preterquam fi capitula eflent exempta, quz epi­
icopi t* decreto Tridentini concilii per fe rifitare tenerentur.
4. Qui per fe vifitationis munus obier int, al­
terum ea canonici· ,-aliifve, quos libi adjumen­
to fore providerint , ecclefiafticis hominibus in
ea vilitandi cura adhibeant , hoc maxime pro­
vidente·, nc dum lacerdutibut idoneis poterunt,
inferioribus clericis utantur.
j. Epifeopi in vifitatione fine modefto equi­
tatu , famulatuque contenti . Qui plure· quam
qui pro dignitate epifeopi fufliciunt equos hominefvc fecum duxerint, goailli lumptibui pro­
priis alant . Duo tantum mcnfe fercula etiam
jubeant apponi . Inferiorum vilnatonim comi­
tatum pro temporum , locorum , perfonarumque ratione definiant.
6. Qui pnaferiptum modum excefierint , du­
pli condemnentur , inferiores etiam , epiicopi
arbitrio; hic concilii ptovincielis judicio, per­
nas alias iubcat . Hoc veto in primis epifeopi
curent, ut flt diligentiiiime, Aquam celerrime
vifitationem conficiant.
7. Is ordo vifitationis efto . Civitas primo,
tum dioecelia ,'ni aliter epifeopus fenferit ) In
civitate cathedralis primum , hinc collegiate
fingula , mox omnes parochiales , vocatis una
cum parocho reliquis omnibus qui in cis com­
morantur , facerdotibus , deiiciique vilirentur.
Scholz demum, feminaria, fodalitatcs, hofpi­
talia , piaque alia loca folerti adhibita inquiluione peiluftrentur.
8. In vitam potiffimum, morefqueecclefiafticorutn vilitantes diligentiflime inquirant , eqique, Ii emendandi fuerint, corrigant
9. In dignitatibus, canonicis, aliifque eccle­
fia miniftris, hzc omnia diligenter animadvertanti an rede ordinati, lifque, quos officii mu-iius pnftulat, ordinibus initiati fuerint.
10. An quas ipfi ecclcfi·· , quz beneficia,
officiave eccleliaftica obtinent , legitima , aut
grallatori· pofleflione detineant.
11. An refideant , facramentorumque admimitrationem , divinorum officiorum celebratio,
nem , juftam anniverlariorom perfolutionem ,
otnniumque aliorum munerum, onerumquefunftiones, qua decet vigilantia procurent.
tt. Quz vita eorum fit , quz morum ratio,
qui viâus , quz converfatio , qui quotidianus
ufus, quz qualifque familia.
ij. Nec folum hzc, fed 8r quzeumque Tridentina fynodua przcepit , quzque ad populo­
rum falutem, utilitatemque pro eorum pruden­
tia , pietateque profutura cognofcent , esqui
rant, te esequantur.
i*. Quz tollenda, corrigendae»fifetint, tol­
lant , corrigent j delinquentes ceniuris, jurifqua

alii»

rjif

CowcnruM Tolosanum.

ΛΝΝΟ~ *l''s •’cmcdiix pjnîiRt: fingiiloi demum pro vi- A
CHKlSTt rili hortentur , ut officii rationem habeincs ,
■<»β.
fungendi e;m omnet numeror, qua maxima
fieri poterr , alacritate impleant.
15. Quoi beneficia injuftc poffidere locorum
oidinaru vifitantes cognoverint > eos polfeflione expellant : coque nomine bencticioium ■ n—
ner titulos fibi jubeant exhiberi , quos diligen­
ter -xamment .
■ b- Qu* pro populorum emendotione , dicrccieolquc commodis aeceflaria fore epifropi pri
fua piudcntia cognoverint, ea ipfi omnia in vilitatione , mxromque corrtfiione , «nam tanqcarn ledis apoftolice delegati, Tridcntini con­
cilii auftoritate ftatuant , modeientur , exequaiuur : delinquentes ad facrorum canonum B
piaficnptum puniant.
r- IV-cretorum autem viGtationem , te mo­
rum etorredtionem relpicientium eiecutioncm
nulla appellatio impediat, aut fufpendat.
18. Qui tanto Chriftiani nominis dedecore,
tantoque rerum omnium difpendio in omnei
omnis generis homines , feminafque immodera­
te irrepfit veilium inanis , lupervacanculque
iumptm, eum omni cpifcopalis muneris ofhcio,
auâoritateque tollere , funditufque evellere (In­
dexât .
19. Secret.dus nihil ab iis , qui vifitantur ,
quovis nomine exigat ; nullum vel fponte et­
iam oblatum tantilli muneris genus accipiat ;
nihil pro decretorum conftitutionemque in vi- C
fitationc con fed arum , vel aâionc , aut confcriptione , exrumve exemplo , juflu etiam vifirantis, eccleliis , clericis , aliilque , qui vilitantur dato , pollulet . Si quis exemplum ea­
rum alio tempoie requirat , tum pro taxe ut
foro epifcopali ptzfixK , aut praefigende ra­
tione , aliquid m operis laborifque mcrcedem
capiat.
10. Qui jur viGtandi habent archidiacoui ,
aliiquc inferiores , n vifitationis fuse ada per
notarium idoneum de conlcnfu epiicopi «(tu­
mendum excipiant, 8e ad epilcopum intra men.
fem deferant,

MT.xaJi.‘v

131«·

clelia, beueiien , digmtatilve commodum e vi- ^NNO
denti neccftitaie , legttimeque conftitutos co- CHIUITI
gnovennt, eosin totum revocent.
u*·.
4. Qn , quod dolenter fane referimus , nugno piorum Icandalo patronatuum ecdeliarum
bona in hxc noftra provincia , patroni paflim
occupant, ufurpant, venditionis titulo, aliavc
ratione contra canonicas fanâiones transferunt,
juftofquc pofleliores, quo tr.inus ea pcicipiar.t,
impediunt, in eos fuffiaganei cx Tridentini con­
cilii decretis agxnt , cos patronatus pre priva­
tos declarent , excommunicationi iubjiciant ,
donec integre reftituerint, te a Romano ponti­
fice abfolutionem impetrarint.
5. Que poft fundationem ecdeGe , non im­
petrata fedis apoftolice licentia, penfiones,quç
onera ab iis impolita fuerint , ea omnia peni­
tus, uti inanh , Λ- nulla tollant.
6. Quem paironorum, aut temeritas sur non
ferenda cupiditas , przfentatos ad beneficia ,
capellas , tc altaria , clericos , te ab epifeopo
admiflot , a bique epiidem epifeopi confenfu
removendi abufutn invexit , cum epiicopi fa­
crorum canonum , concihorumque decretis re­
primant , omnique diligentia reprimendum cu­
rent,
· ’
De fetre itytifitime.
C A P U T

X.

i.

E dormientibus hominibus inimicus
ΙΛί homo fuperfeminet zinnia , hzrcfes
penitus extirpands , fideique catholica , qui­
bus fieri poterit , firmiflimis fundamentis venit
confirmanda . Sacrum Igitur inquifitionis offi­
cium, ubi nullum fuerit, introducatur ; ubiintiodurftum , diligenter & conlervetur. Sc refor­
metur.
X- Inquifitionis congregationem epiicopus fin­
gulis menfibus convocet, ad quam dc ns, qui
nareticas pravitatis fufpicione laborant, deque
extirpandarum herefum ratione referat . Qui
congregationi interetunt , audita , decretave ,
fideli , diligentique blenno reiigiofillime fer­
De /ure TetniMtti.
D vent .
}. Qui facrum inquifitionis officium, perto­
CAPUT
IX.
nas, res, afta , conlilio, aut alia quavi, ratio­
ne Isferit, violaritvc , is ex Pii V. decreto pce1. T? A eft fzpenumcro importuna patrononis ab eodem lancitis puniatur.
JO rum prenfatio, eorumdem in rebus aliis
4. Qui hacreicos rei fuerint, quique heretilicentia , m patronatis ecclefiis libera benefi­
corum libros legerint, retinuerint, vendiderint,
cia non raro uniantur , aut unita te dican­
quique de fide temere aut loquuti, aut eonciotur, & reperiantur. Hoc cum ccdeGe non me­
nati fuerint , quique alio nomine dc religione
diocri damno fiat , quo nondum plenarium
fufpeâi fuerint , ut quod carnes comederint ,
funit* funt effeâum , quaeve deinceps ad cualiudve fimile fecerint , ii omnes ad inquifito(ufvis inftantiam uniones Gent , cas orrjnes ex
rem deferantur : Id ut populus diligentiflime
Tridentini concilii decretis locorum ordinarii
faciat, crebris hortationibus incitetur.
Infringant, irritafquc declarent i quz unita be­
5. Qui labri prohibiti in publicisofficinisfue
neficia fuerint , ea ubi vacavepint , libere > ut
rjnt, inquifitorum etiam, erit vifitare.
antea , conferant.
E
x. Qua a quadraginta annis plenarie, fecum
rff.diu taâz eiunc, eas ipfi tanquam fedis apoDe rAeie fnbtbitie ·
ftolrcr delegati , etiam recognofcanr , Se dili­
genter examinent ; quafque aut per fubreptioCAPUT XI.
nem , aut per obreptionem obtentas cognove­
rint, eas antiquent, imtafque judicent.
1 />UÆ de librorum ledtione , improbatiov^ne, facra Tridcntina praecepit fynodus,
j. Qui in ecclefiis , beneficiifque aliis, imo
8c dignitatibus antea liberis ex dotisacceflione,
e* diligentiflime ferventur.
nox* conftruftione , atiave hujufmodi caufa , a
x. Que prohibitorum librorum regule ex
quadraginta annis acquifiti , aut in pofterum
Tridentini concilii decreto in libro indicis
acquirendi patronatus fuerint , eos eadem aufancita, editeque funt, eas in fuisdimcelibus
fioritate inlpiciant , qttofve non in certum ccpromulgari, venalefque in bibliopolarum ,typo-

8«-

Concivium Tolosanum.

ip7

HCMHK3N IV.
uiriAK

1318

aHN0 graphorumque officinis haberi epifeopi jubeant, A
CHRISTI publicatamque in eos , qui libros prohibitos,
Dt Utffkati» .
CH Mm
use.
aut legunt, aut retinent , excommunicationem
U T XIII.
aliquoties in anno proponi publice curent.
j. Qui libsi deinceps excudentur, epiicopi ,
tc mquTiitoris fidei diligentia, fc audoritatefc
s- /"XU 1 in Deum, beatam virginem , fandofve palam blafphcmariot , ex conexaminentur, fc approbentur. Approbatio libri
cilii Lateranenus decretis , bullaque
bollaquc Pii 1V. feinitio apponatur . Qui libros abfque approba­
vere puniantur . Hoc populum parochi , hoc
tione typogtaphus ediderit , canonicis panis
confeflarii , hoc concionatoree fepiffime doce­
coerceatur .
bunt .
4. Qui audiendis 'confeflionibui prapofiti
1- Atque nt prava illa jurandi, blafphetnanfunt, quo fuis panitentibus facilius fatlsficiant,
dique coafnetudo facilius aut tollatur , aut mi­
librorum prohibitorum indicem habeant, quem
nuatur , ex iis, qui divini cultus ftudioliffimi,
iterata fapius lediooe > notum fibi , familiarcligionilque amantiffimi fuerint hominibus ,
remque reddant .
5. Nemini libros, aut invehere, aut venales B connata nominis Del fodalirstcs inftituantur .
Hifquc regula illa praferibantur , fcee indul­
proponere, nifi prius diligenter ab epifeopo, fc
gentia tribuantur , qua Pii IV. fc V. fumm.
inquilitore infpedo , examinato , fc ntriufque
pontif. bullis continentur .
chirographo oofignato eorum catalogo, impu­
5. Qui facta fcriptura verba , fententiafque
ne liceat .
in jocum , nugas, reique ejufmodi alias impio
6. Quod Pius V. habere vetuit beat· virgi­
abuiu convenerint , juris , arbitriique panis
nis editum idiomate vernaculo officium, illud
puniantur .
non permittatur . Quique fuperftitiofis oratio­
nibus pleni precarii libri funt , ii omnino pro­
hibeantur .

Dt ktnlidi, n^ii,/ιπιΐφι , /βηΐφι,

CAPUT

XIV.

t ΛΆΟΟΟ facris ntriufque teftamenti pagiK-Z nis, conciliorum generalium fandioniI./~VUOS herctica pravitatis crimine damna- q bus, fandorum patrum fententiis, fummorumque pontificum conflitutionibus cautum eft, fe­
tos noverint, cum lis matrimonia fide­
neratores , damnofum hominum genus, ftrneles non contrahant ; eorum colloquia , fami­
ratitiofque contradus , live proprio, five alie­
liaritatem , commercia , & pracipue concio­
no nomine conllitutos omnibus juris remediis»
nes fugiant , de hilque populus fapiflimc mo­
canonumque decretis puniendos epifeopi iumma
neatur .
diligentia curent.
s. Qui fortilegi fuerint , tam clerici , quam
a. Qui ad contractor hujufmodi illicitos quilaici , juxta facros canones fevere puniantur ,
bufeumque anibus proxeneta , media to reive ,
ecclefialticis denuntientur . Moneatur vero fre­
fidelei aut impellunt aut pertrahunt, canonicis
quenter populus , ne hujufmodi ullis arcibus
panis afficiantur. Hoc ut pro fua authoritate j utatur, nullum ab his remedium requirat, falfi opus fuerit , esequendum curent , peftique
lacelvc hariolorum divinationes coniulat .
huic, qua poterunt , ratione occurrant , far cu­
j. Qui rerum futurarum a Deo , liberaque
la res magiltratus fynodus, quanta maxima po­
hominis voluntate magna ex parte pendentium
teft caritate, adhortatur .
pradidionet libri continent, lique, quosalmaj. Notarii qui illicitos ufurariofve contranachos Arabico vocabulo vocant, omnino pro­ D
dui confecerint , panis a jure ftatutis fevere
hibeantur . ni forte prenuntiationes ejufmodi
expungantur , eaque folum relinquantur, que
pledantur ■
pluviarum, ventorum, ftcrilitatii, fertilitatis,
Dt ttfttmttlii & lentil fii<.
cclipfeon , rerumque fimilium prognoftica at­
tingunt -, quodque conftitutione fanda memo­
CAPUT
XV.
rise Sixt ι V. ea de te promulgata cavetur , id
ad amulCm 'obfervetnr .
i.T ICET fuprenut defunôorum voluntati
q.. Qui quocumque pietatis praetextu, 8e no»
1 ■» jura mai ime faveant , ea tamen lapius
mine fiunt exorcifmi , ni ab ecclefia probati
eft vel heredum , teftamentive curatorum ava­
fuerint , omnino prohibeantur .
ritia. vcl notariorum incuria, impietatcve, ui
5. Quae ignorantia , limplicitateque homi­
qua in pios ufui eroganda teftamento fideles
num fuperfticiofe depellendorum morborum ,
reliquerint, una fere cum iplbrum cadavere f<aliarumque rerum inanes obfervationes trmere
pulta videantur. Hoc epifeopi, ne accidat, di­
irrepferunt, eas omnes frequenti adhortatione ,
addudifquc rationibus confeflarii, Sc contiona­ E ligenter providebunt, dc pias tcAaopum volun­
tates fedulo eiequentur .
"
tores à populprum animis evellere , te ab iis
1. Quoque ecclefiis fua jura facilius reftideclinari curabunt .
tuantur, intra fex a concilii hujus publicatione
6. Qua vana nonnullorum mentes invafit fuperftitio, eprnibus ad vitandam febrim die pamenfes, pia legata omnia notarii fub excom­
municationis pana epifeopo fignificent ; pofiea
fchali abftinendum effe, quaque ad temere con­
ceptam imaginaris plcnritidis opinionem a novero intra tres a morte tcftatoris men lea illud
ftns hominibus adhibetur > per ecclefiam tieidem obfervent .
rumeurfatio ; eaque omnia , qua anili fuperj. Qui teftamenta notarii eacipient , diem ,
ftitione hominum mentes detinere confueveannum, reftxcorii , legatariorum , teftiumque
runt , ab unoquoque epifeopo in fua diacefi
nomina teftamento fubfcribant.
diligenti inquiiitione cognita tollantur, <rar­
4- Q“ ' libro in curia epifcopali diligenter
ailervando teftamenta hac , vcl legata defericeantur .

CAPUT

XII.

bat,

ijiÿ

Concilium Toloianum.

ijxo

4. Qus provinciali hoc noftro concilio man- ANM0
ANNO bit, notarial ab epifeopo conftituatur , cui in A
data continentur, ea omnia provincialiumepi- CHAlSTl
CH* ISTI feriptur* mercedem certam pecunia fummamab
(coporutn unufquifque in proxima dirxcefana
s>aa.
eo, cui legatum reli&um eft, pcrfolvendam ju'IV··
fynodo legi , recitari , tc vero , fi ita vifum
fta cftimatione idem epifeopus praferibat.
fuerit, calefis fus cathedralis valvis proponi
jubeat, quo ab omnibus facilius intclligi , lc
cognofci poflint .
5. Cathédrales, collegiate, parochiales om­
CAPUT XVI.
nes ecclelir , monafteria , tc conventus utriufr. 1~y PISCOPORUM jurifdiâioni non meque (eius religioforum , tc monachoiuin om­
_E1 diocre impedimentum exemptis profulionium , decreta hrc habeant , certoque loco
ris vit* occaGonem , Chriftianis non vulgare
tuto allcrvanda cuient .
fcandalum atferre , laxius quam par Gt ac­
6. Si qu* in his decretis quacumque ratione
difficultas, dubitatio, ambiguitas esorta fue­
cepta exemptiones , confueverunt . Hunc igi­
tur in exemptionum cognitione epifcopi mo­
rit, donec alia habeatur Tolofana provincialis
dum adhibeant , & ut illas id unguem ob- B fynodus, eorum omnium interpretationem , tc
fervent, tc ultra quam loquuntur, minime
explicationem nobis rclcrvimus ; (alva tamen
ei tendant .
(anâifi. D. N. te fanft* Rom. ecclefi* fuprema
а. Qu* a metropolitano , fuffraganeis, aut
authorirare, cui, qn* in hac provinciali fyno­
eorum vicariis , tc officialibus cenlurc , qus
do afti, &: decreti (unt omnia , interpretanda,
interdira probabuntur , ea regulates , etiam
mutanda, emendanda, qtia decet , reverentia,
exempli , in eorum ccdcGis , ita ftatuente
obedientia , humilitate fubjicimus.
Tiident'ino concilio publice proponant , dr
7. Et quoniam publica hujus noftr* provin­
fervent .
ce* Tolofan* tc veio privata cujulgue ecclefia
5. Qui dies fefti in metropolitan! , fuftrautilitas multa a .fummo Romano Pont.peti po
ganeorumve diœccft fervandi indicentur, cos,
ftulat, qus noftris, noftroiumque comprovin­
quicumque tandem exempti fuerint, qua jufiiim
cialium epifcoporum communibus literis ab eo
petentur , ea omnia non iccus, ac G in (cilio­
eft veneratione celebrent ; quemadmodum Ti’ne publice poftulata client , concilii hujus nodcntini concilii decreto cavetur .
4. Qui ad publicas proccfliones exempti cle­
mine, & auflotitatc (acia intc!llgantur .
rici, monachivç vocabuntur, ad eas accedant: C
qm recularmt , ni ii fuerint , qui ftriftiori
fepto conclnli perpetuo vivunt, omnibus juris
bJiill»
cmcilii fecundi truvittitlii.
remedii; ad id pr*ftandum Tridentini concilii
authoritaie compellantur.
RAN CIS CUS mifeiatione divina tituli
$· Qu exemptus pistatus , etiam epifeopus ,
lanôifs. Trinitatis in monte Pmcio, ianâa
in aliena dirxceli epclcham quacumque ratione
Roman* eccl. piesbyter cardinalis de Joyola ,
exemptam , imo tc fpiritualem jurlfdiciioncm
archicpilcopus Tolofanus .
Icculari poilelEone ί memoriam.quc excedente
Omnibus , tc fingulis icvcrendifTimis domi­
tempore habentem obtinet , is aut ad facriMi
nis epifeopis , quj hic adfunt , tc provinciali
Tolofanc
fynodo quacumque ratione interefoleum conficiendum, aut ad chrifma miniftrandurni aut ad ecclefiam conlecrandam , aut de­
ic debent , omnibus item abbatibus , capitu­
nique ad alia quavis obeunda pontificis munia
lis, tc ecclefiarum cathcdralium procuratori­
alienum in eam epifeopum non inducat: neque
bus indicimus , lignificamus , denuntiamus ,
tc intimamus proximam fcquentem fynodum
ipfe ea ofticia , munerave abfque dioccfani
epifcopi exprefla licentia miniftret , nifi aliter D provincialem Tolofanam fecundam , Deo om­
exemptionis privilegio caveretur.
nipotente auâore, te ad ejus laudem, hac ei­
dem in urbe, hoc ipfo loco, anno 1$9J- die
б. Quicumquc abbas exemptus , licet bene­
dictus , tc presbyter fuerit , is ex Tridentini
19. Aprilis proxime lequentc , poft patcha reconcilii decreus nulli omnino , qui regularis
furrettionis D. N. Jciu Chrifti inchoandam tc
libi fubditus, profcflufquc non fit, aut primam
celebrandam efle .
toniuram, aut minores quatuor ordines confe­
Quamobrem omnes , & fingulos reverenrat , aut dimiflorias literas concedat.
!
diffimos dominos epifeopos monemus , abbate^ vero capitula , te procuratores cathedraβ·* Itucrélim ci het iftrttt
.
liufn invitamus, ut eo die ad fecundam lyno­
dum provmcXlem ; Deo juvante , Toiolas
celebrandam , interfint , *ifi celebrationis
CAPUT XVII.
diem aliqua ex caufa a nobis prorogatum
futile noftris ad eos datis literis intellexe­
ι/Λ UÆCUMQUE hiseonftitutionibus fancita funt, ea omnia in fua quifque dica­
rint .
ce G epifeopus obfervec, tc ab aliis, quorum in- E
Quod fi ipforum reverendifs. epifcoporum
tereft , quibufcumque yurts remedus obfervannoftrorum aliquis jufto tunc detentus erit im­
da curet .
pedimento , nuntium , procuratoremve ad fe
excufandum , tc illud impedimentum proban­
i. Ae ne quis ad ci praftanda ignorantiam
caufetur , hoc edicimus , ut quo die publice
dum ad nos mittat : cui etiam facultas (cri­
hsc decreta edita metropoleos noftr» valvis
ptis ab eo detur , ea omnia , tc lingula no­
affixa erunt, duobus ab eo menfibus omnes his
mine fuo lc ecclefi* fu* recipiendi qu* divi­
na gratia auxiliante in ipfa fynodo a nobis
decretis teneantur ; qui non paruerint , mulftii
•b nldem conftitutis puniantur.
de confilio, tc aflcnfu aliorum reverendiffimoJ Qus $erto prsfcripro diarum fpatio prarum coepifcoporum noftrorum conftituentur ,
ftandum aliquid decreti finciunt, ab eoamxiodecernenturve . Datum Tolof* anno 1590»
nis , promulgationifque die eorum tempus in­
die a j. Maii .
choari ftaiuimus .
Dt c*t*ftir * fri-eiltti<u<i.

F

No»

ij»i

ANNO
cunni
»>*

**V?‘ *

Concilium Toloianvm.

H,ÎTxirrÎLn''

ijii

Oi Francifcus tituli fanâifr. Trinitatis in A quo inftaurandi mihi in hac provincia fpiritua- anno
monte Piocio, S. R. £. presbyter cardi­
Iis «dificu , fundamenta locare foret facilli- CHAnn
nalia dc Joyofa ■ archiepifc. Tulofanui, dc conmum.
­
Et in eo canonici optimi, tc optimi resj»·.
filio , Λ aflèufu revercndiflimorum coepifcopudotes, qui in hanc noftre follicitudinis partem
rum noftrorum, definiente· fubferipfimus.
libcntiflime venirent. Quibus in omnibus com­
Ego Alexander de Bardis, fanâi Papuliepimovebar, ut nihil mihi prius videretur , quam
feopus confentien· ftibfcripfi.
eam videre regionem ad quam me 8c natur*
propenfio, tc officii ratio advocabat: ad quam
Ego Joanne· du Bourg , epifeopus Rivenfis,
conientieni fubfcripfi.
profeâo nulla mora interpofita convolatum ,
nifi eo in loco fuiflem, in quo ille eft, cui obEgo Horatius de Birague , epifeop. Vaurenfta, confentien· fubfcripfi .
fcqui , Chriftianorum omnium , przcipuc vero
Ego Germanus Sacaici > prepofitus ecclefi*
cplfcoporum , 8c maxime cardinalium.primum
eft deoitum ; nifique eo tempore fons ille ma­
Lombariçofis , St reverendiUim. D. Petri de
lorum erupiflet, ex quo tanta in uniterfam Gal­
Lancrau epifeop. Lombaricnfis in hoc fpeciali·
procurator, ejus nomine interfui, 8c fubfcripfi,
liam clades derivata, in omne· ejus provincias
le omnia , tc fingula in bac fanâa fynodo de­ B poftea promanavit. Huic obfiftere cum mei mu­
creta, aâa, edita , 8r publicata, ejus, 8c ecneris efle ducerem, omnes induftn* nervos con­
clefis fua nomine recipio.
tendere equum. videbatur , ut- aliquod faltem
Ego Joanne· du Laurier , canonicus ecclefi*
tantis malis temperamentum invenirem . Sed
S. Saturnini Tolofanenfis , 8c reverend iff- D.
vicit mah violentia, humanoqi/e confiliocurari
fe negavit , & quam percata noftra concitave­
Petri epifeop. Apamiarum in hoc fpcculii pro­
curator , ejus nomine interfui , Λ fubfcripfi ,
rant , folli precibus vitxque mutatione divina
atque omnia tc fingula in hoc fanâo provin­
indignatio voluit placari. Sicquecum univerf*
ciali concilio decreta, aâa, edita, 8c publica­
Galli* non poflem , huic provinci* fubvenire
conatu· fum; ad quam non prius accedi quam
ta, ejus 8e ecclefi* (ua nomine recipio.
Ego Gregorius Topignon , canonicus eccle­
omnia tentaverim conciliandi nobis divini no­
fi* S. Saturnini Tolofanenfis, Ic reverendiflimi
minis remedia, ex quibus tandem hoc unum mihi
Petri Donault epifeopi Mirapicenfii in hoc fpe­
vifutn eft 8c ad falutem utilius, 8sad imminen­
ciali· procurator, ejus nomine interfui, 8c fub­
tes calamitates paratius , quam nobis Deus re­
fcripfi , atque omnia in hac fanâa fynodo de­
liquit ecclefiam , eam tanquam matrem agnocreta, aâa, edita & publicata, ejus 8c ecdefia C fccre, ei conjungi, ei per,omnia obfcqui , ut,
omnes omnium, qui ia ea funt , fidelium pre­
fur nomine recipio .
Ego Nicolaus Champagnier a capitulo ecclcces participantes , divin* mifericordi* gratiam
fi* Monti· Albani , fede epifcopali vacante ,
facilius confequeremnr . Atque ita facrofsnâi·
vicarius deputatu·, mtccfui , &.· fubfcripfi : at­
ejufdem legibus moniti Tridcntinum concilium
recipimus, ab hujusexecutiooe decreti obcdienque omnia tc fingula in hac fanâa fynodo de­
creta , aâa, edita , 8c publicata , quantum in
tiam teftantes quo concilia provincialia celebra­
me atque in domini· deputantibus eft , diâ*
ri jubet. Quorum en vobis primum (filii dileecclefi* nomine recipio.
âiflimi ) quod vobis offerimus, ex quo te bene
vivendi, tc rite Deo inferviendi rationem hau­
rite poteritis. Hic negleâc religioni, corruptis
PUBLICATIO CONCILII.
moribus , fevientique in nos ob tot tantaque
F H^^CISCUS DE 1OTQSJ S.\. I.
peccata divin* ira remedium invenietis . Hoc
titali Jaaftiffiani Trinitati) ia attntt "Piati» frtigitur accipite, excipite; legite, perlegite ,lc fi
tijttr ctrjiaalit, arcbi»pi(i»pat Ttltjanat, fr»qu* vos divinarum rerum cma tangit, fequi ,
vitin ntftrn fijtlitai, ftlattu» in J»n»in».
D exequi curatote . Hoc fanâillimi religiofiflims/"A Uo tempore graviflimum hoc aichiepifcoque totius provincialepilcopi nobifeum unajufpalis cur* onus , divino ita difponentc
ferunt. Hoc celeberrimi prudentiflimique ex ve­
confilio, humeris meis fuit impolitum , tu ipfo
litis theologi* jurilquc canonici doâores fuaaditu non levi fane multarum difficultatum co­
fernnt. Hoc denique graviflima , fanâiflimsque
gitatione fum perculfus. Verum qu* me, licet
apoftolic* fedis auâoritas comprobavit . Vos
indignum , ad illùd vocaverat divina clemen­
vero, facri ecclefi* miniftri , per vifcera mifericordic domini noftri Jefu Chrifti hortor & obtia, eadem me femper 8c confolata eft , tc ad
colligendos animos confirmavit . Et profeâo
teftor , ut ad has conftitutiones ampleâendas
non poteram aut gratiori aut commodiori loco
reliquos omnes exemplo veftioinvitetis, his pa­
talentum mihi creditum exercere , aut uberio­
reatis, has fervetis, has noâe , dieque mediterem ex alia quacumque quam ex hac una pro­
sniriS . H* in vaftram potiflimum tc gratiam Ic
vincia meflem expeâare , in qua omnes omnis
honorem funt comparat* . Quo enim feverius,
continentius , fan&ius vitam intlituctis, eo ma­
generis homines in unum fummi Dei cultum vi­
debantur mutuo confpiraffe . Hic fenatus ille
jor religioni hooos tribuetur , factarum rerum
mihi occurrebat integemmus , ecclefi* propu­ E procuratio purior , facnticia, otheiaque majori
gnator certillimus, h*reticorum vindex punitor­
cum reverentia fient, faciliufque Deus placabi­
que actrrimus, eoque nomine tc divina benedi.
tur, majori venerationi quam antea veftcrordo
habebitur: impietas, favor inhrreticos, limo­
ai one tc fecundarum rerum felicitate curias om­
nes alias facile fiiperans, tamdiuque fuperatunia , confidentia, religionis contemptus, frequenrus quamdiu proprii rebus omnibus religionem ,
tiora apud noftros homines vitia , evanefeent.
ut fperamui, anteponet. Hic populus avite fi­
Vos vero quibus religionis tuende cura data eft,
dei obfervantiflimus, 8r obedientia clarifiimu·.
quod vobia demandatum eft, munere quam fieri
Hic ea dodiffimis piiflimifque viris referta aca­
poteft optime perfunâi, laboris & diligenti* froAusuberes diuturnofque percipietis; tandemque
demia , ea qua tot doârina 8c integritate cele­
bre* viri fperari poterant , qui in hac excolen­
feliciter falutis viam ingredi, ad eam quam toto
da vinea promptilfimi utilelque mihi coopera­
hoc opere folam nobis propofuimus *vi fempitores efle poflent. Hic clerus ille denique,cum
temi metam felicius . Deo dante , pervenietis.

N

Conctl.General. Tom. XXXIV.

Kkk

VITA

UM

Vir® Uu VII. Grîg. XIV. Innoc. IX.

it

Clbm.

VIII.

»3*4

ANNO
CHRISTI

CHcinrt

URBANI
UfbflAM

P A P

Æ

V I I.

Rbanus feptimus, Joannes Baptifta Cafta A Septembris . anno domini 1590. tempore Ro­
neus ante pontificatum nominatus, Rom*
dulphi II. imperatoris. Natura fuit manfuetas,
pure Cofmo Genuenfi natus ; in Hifpania nun­vita inculpata» St morum fan^imonia clarus!
tii apollolici munere magna cum laude perfancomplexione tamen melancholica, St ad mor­
ftus , a Gregorio XIII. cardinalis fandi Marcelli
bum inclinante. Pontificatum ultra 11. dies non Jimpe· 1.
creatus, Sc ad Bononienfem legationem defti.protraxit . Poft ejus obitum iedes apoftoiica
natus ; Sisto tandem in pontificatu fucccfCt xv.
duos menfes &Γ novem dies vacavit.

U

GREGORII
Ctffoiias

Quando
pbnutcx
iaAai/

X IV

Rcgorius XIV. Francilcum Sfondratum fe- B inGregorium ΧΙΠ. fignificationem , G rego ritu
nnotem Mcdiolancnlem patrem habuit ,
proluit appellari. Ejus pontificatus ad i$.Odo-T<>·
3c Nicolai nomen in facro fonte confecutuseft.brii anni fequentis , oumtaxat per tnenfei de- 4“'
Optimarum .dilciplinarum & jurifprudentiz ftu­
cena ft dies totidem , fuit continuatus . Quo
fadum cft , ut optima quaque confilia > quz
dio Perulii 6c Patavii non peeniteodam ope­
ram dedit. A Pio IV. epifeopus Cremontiianimo conceperat, tt quorum expeditione mullis, & a Gregorio XIII. cardinalis creatus, ac
tui fuftentabat, exequi non valuerit . Morbus
tandem Urbano ad feliciorem vitam transla­
?|ui multorum malo vita filum illi abrupit ,
to , poft duorum 8c amplius menlium interre­
uit febris continua , Sc reddendi lotii difficul­
gnum j. Decembris, anno 1590. tempore Ro­
tas es calculo nata . Quinque cardinales crea­
dulphi II. imperatoris ad pontificatus faftivit, de quorum numero fuit Sfondtatus. Sedes
poft ejus mortem dies 15. vacavit.
gium pertigit . In grati animi Sc obfetvanti·

G

V T
V

ANNO
CHRISTI

/r
I

'-U-

I

INNOCENTI
Jnnofentla»
I X. quali* ,

Nnocentius IX. cathedram fandi Petri con- C
Icendit die 19. Odobris , anno Chrifti nati <
1591· tempore Rodulphi II. imperatoris. Ante
pontificatum Joannes Antonius Farquinctui no­
men illi fuit. Cardinalis (anâotum quatuor cotonatbrum a Gregorio XIII. fadus eft . Sum­
ma integritate , variaque in omnibus pene fa­
cultatibus eruditione imbutus , rerum ufu Sc

I

A
A

PA

ANNO
CHA1STI

PÆ1X.

longa praii edodus , omnium animos in me­
liorem fpem erexit . Verum gravis annis , cu­
ris, Sc laboribus fradus, poftquam populum a
plerifque gravaminibus liberaflet , duolque ex
fratre pronepotes in purpuratorum ordinem adfciviflet , ad quietiorem vitam migravit 19.
Decembjis anno domini noftri 1591. Poft obi­
tum ejus vacavit fedci uno menfe.

ANNO
CHRISTI

ANM)
CHRISTI

CLEM ENTIS
Sc quaedo
ponti (<■

PAPÆ

Lemens hujus nominis VIII. Hippolytus D tio pontificatui , ( telle Baronio, anno jdp.)
Aldobrandinus antea nominatui , tt catquotidiana illi menfa tredecim cx ipfis vetera
dinale fandi Pancratii , Sc fummo ptaniterveiainftueso parari folies* , adjecit alteram props
rio, trigefimo die poft ingrefliim conclavis ma­
cenaculum fuum pauperibus peregrinis potifligno omnium cardinalium confcnfu Sc ftudio re­
mom e remotioribus regiqnibui in utbem coonuntiatus eft pontifex oertio Kalendas Februa­
Ruenubes in fingnlos dies parandam, ad quam
rii anno redemptoris noftri 1 fpa.-tcmpore Ro­
c fua precioliora queque tc lautiora vilioribus
dulphi H imperatoris . Clementis nomen illi
fibi retentis afferri juffit. Henricum Navarrssum
impolitum eft., quod vir magius apud omnes
Gelli· regem ab excommunicationis anathema­
exiftimT Ionis, incredibili prudentia Sc dexteri­
te abfolvit . Sigifmuado Tranfilvania princi­
tate legationem nobiiiffimam Sc utiliffimain in
pi invidiflimo , qui murum fefe in oriente pro
Polonia obiiflTet > aliafque re, ecclefi* difficil­
domo Ifrael fortiter oppoluit , Moldavie quelimas Sc gravidi mas confecilfcf. Princeps erat
que ir Valachis excutiendi jveum Turcicum mAor fuit. Cetcroa Orbia Cbriftiani dt semes pri­
iis animi dotibus prsditus, qu* in fummo vi­
so It univerfali pallore defdcrari poflunt. Insmates ad concordiam intet lq It arma in narba-v

C

nun

CUflMMHb

1315

Vit'a

Clementis

Papa.

VIU.

ijxtf

" tum diligenda noa intcrmiflis laboribus paterna A ter poli ta mora, eadem celeritate qua venit, re- anmo
diem & ipfe eadem die Romam , fimut ad ip- CHIUSTI
CHRisri folicitudinc adhortari non deftitit. Epifcopos
fum titulum fanfle Cpcilie lummo vefpete Ifti ’ >;>*.
<>»4.
quoi crcaturua cm com aliquot cardinaliMs
anno

ad hoc deleâi· « adhtbitilque fi mal qui in or­
pervenimu·.
be funt doâiffiaait theologi* it caaonici juri*
Vidi quf in marmoreo monumento polita e- ι.,,·<·.
peritifbtnii, diligenti primum *Gjue, improvifo
rat arcam cuprcflinam , qua facra membra Cfcitmitic probavit, cujos peritia* effient , adeo ut
cilâç claudebantur , operculo duflili claufam,
fub ipfo non nili bene dilerto ad epifeopatum
eamdemque modice Iflam j ut vehementer fue­
rim admiratu/, quomodo poft oflingentos (eakiiatu. aditui patuerit. Alexandrina ecclefia* legato·,
ptuaginta oâo annos potuerit arca lignea, huotaôi ,λ catholicam fc otthodoaana fidem fuo ,. fuique
meâante illam marmoreo fui natura fepulcro ,
patriarcha Gabrieli· atque totius ecclefia nofubtus terram abfque ulla actis participatione
m«i <«i<- mine ptofitentes , atque Dipfcotum , aliofque
k*,“c,“' hareticos 8c fchifmaticot damnante· benefice ex­
locata I ita integra tc illffa ferrati, Sc non pe­
nitus tanta humiditate laxata , jam dilluluta
cepit, A paterne fovit. Cum otthodoso Tranmarcuerit, fortis, folidaque pertinent , ut abffilvania principe , exiguo militum numero, fi
B
que Iflione tangere , contredire , amplexari
eum cum numerolif&mit Turearum copiis com­
quit eam pro arbitrio pollet & ftringerc, inte­
pare·, copiofiSimum Turearum exercitum fu­
grum adhuc ufum ipfo ejus operculo dudili re­
dit , 8r profugavit. Ruthenos ad communio­
nem eeelefiç recepit. Titulum fanâi Cafarii At
tinente, ut ad oftenfionem duci pollet paritet
Sc rèduci : quod fçpe ffpius fieri contigit plu­
palatio, nimia retaliate collapfom, penitufque
inacelTum atque defertum , ideoqbe a Suto V.
ribus diebus illit , quibus antequam eodem in
loco, in confeftione iterum conderetur , idem
e numero titulorum expunâum, cufto· antiqui­
tatum ecclefiallicarum reftituit Sc teftiurivit.
venerandum corpus intus daufum quamplutimi
M,t«uUi< Eifufa* nimium concellionet indulgentiarum revidere cuperent Sc venerari.
Cum nos ifta de lignea arca non fine magna
bUuiu· > ftrinxit. Inventorie religioie adorato corpore
admiratione vidiffcmur : ad id quod inttjs de­
Ht'1'
linita Caciita, niiraculofe fanatur eft a poda­
tinebatur lacrum martyris corpus intuendum
gra, q-a diu multumque graviter laboraverat.
devenimus. Ac plane, fecundum illud Dandi47‘
<2_ua ratione vero ifta contigerint, illuftriffimu»
cardinali· Baronius , qui pralen· interfuit, Ie
Cum. Sicut uuclhitmut, ita CT’Indtvi»» iu civitctt dumini virtutum , iu^civitttt Ot< utflri. Eret>< in.en. vidit, prolixe enarrat hi· verbi·. At quid acuoHiurpa- ciderit hii diebut , exigit opportunitas ac di- C nim ut a Pafchali papa inventum & reconditum
fuiile legimus , tc fupetiux recitavimus , vene­
Wu’ go'**· argumenti, ut hic deferibamus. Cum
randum Cfcilie corpus, ita invenimus, nempe
enim ejuidem tituli fanât* Cecilia presbyter
ad pedes ejus quç fuerant madida (anguine ve­
cardinali· Paulus Sfondratus, nepos fanât me­
la , Sr ferica fila auro- obdufla > quz vilcbanmoria Gregarii XIV. Romani pontificis , poft
tur, jam vetbftate folute vellis illius auro tex-^
exornatam a fe eamdem ecclefiam, adjiceret ate , cujus idem Palchalrs meminit , indjcei enimum ad eonfeflionem ipfiur nobilius illuftrandam, atque locupletandam, dcleAis fandorum
rant .
sim, ror,y
reliquiis fumma indttftria perquifiiis, fc in ur­
Aha vero fupra mattyris corpus ferita, levia <■ (·«««
nis argenteis pluribus magni pretii collaris , ut
tamen velamina polita , ipfaquc deprefia , litum
in
iplum Sc habitudinem corporis oflendebant. Vi- ',u “
eas ibi reconderet , fed non caperet locus pa­
tens inter altate fle eonfeflionem, nece fle habuit
febaturque ( quod admiratione dignum erae )
fpatiutn dilatare. Quod dum fieret, vécut exca­
non ut affolet , in fepulcro refupinum politum
vatum foramen detegitur pervium ad corpus lancorpus, led ut in leflo jacens honeftiflima vir­
■
itz Ctcilia , per quod ( ut alias fuperius di­
go fupra dextrum cubare latas , conrrafli non­
ximus ) (oleret fidelium piet*· dimittere (udarionihil ad modeftiam genibus , ut dormientis 1la, qua taitu (epulcti martyri· haurirent gra­
maginem redderet potius quam defunde , ipfo
ira ad infinuandam in omnibus virginalem ve­
tiam (inititum . Sicque per ipfum inventum eft
pariter venerandum lepulcrum illud , quo clau­
recundiam compotito litu corporis ; adeo ut
debatur factum corpus infsgnis virgini· atque
( quod çque mirandum ) nemo quamvis cur ιο­
martyri· Cç-ilie, de qua inlcriptio fori· poiita
ί m infpeâor , sufus omnino fuerit virgineum
cettam & exploratam in omnibus fidem faciebat.
illud detegere corpus , reverentia quadam ine­
,
Quid tum ille f exemplo foannis , qui etfi
narrabili repercutfur, perinde ac ficçleftis fponfus aiftfteret vigilans cuftos dormientis fponfp ,
,
,
cucurrit cittu* Petro tc ptiut venit ad monu­
mentum , abftinuit tamen ab ingreffu fepulcri ,
monens Sc minant : TS(r fufcitttii, aefue e-vqrdeferens apoftolico culmini perveftigationem ipZare fucictii ciihHcm , daavr rp/a vtlit. Vidimus
lius ■ muoita mox capfa figilli· , cucurrit tcfticognovimus, Sc adoravimus. Die vero fequennus in Tufculanutn ad fummurn pontificem, ut
ti illucefcente , fuper eamdem eonfeflionem obronniu··■ dc tanto invento thefauro ipfum prefens teddetulimus Deo in memoriam Sc honorem tantç
uou.'â'a*” rcI tert,orem ■ Laborabat ipfe fanâiflimus Clcvirginis , St martyris , Ac aliorum conditorum
caub«.
mens acrioribu· podagre doloribus , tc licet E ibi fanâorum factificium millç , inde vero ad
nullum ad audientiam admitteret , ubi tamen
fumtnnm pontificem , qui miicrit,*reverfi in
eju· adventus caufam cognovit, ftatim prefen. lufculanum Cingula vifa retulimus.
tetn adctfe voluit, Sc audire cunâa , qup rafla
Audivit ipfe cunâa magna animi voluptate * nrm
client. Quibus magna animi deleâatione per­
fimulque de folenni mox cogitate ccepit repo- <>on«aa ci«.
(itione
cjufdem venerandi corporis in confef- m*” ****
ceptis , ex eo tamen doluit Sc ingemuit ,, quod
eo, detineretur cx maia valetudine impedimen­
fione , quam non per alium quempiam quan­
to. ft non valeret ( quod maxime optaret) ad
tavis dignitate pollentem > (ed ipfe celebra­
invifendam falutandam tantam martyrem proturus effet folenniffim* pompa . Condicitur
rierare ■ Sed cefGt impedimentum iftiufmodi (tneo
certa die» , ipfe natalis ejuidem Cfcilif vir­
ginis . Interim de parando prcciofioii loculo
ucro t etenim me tanto licet munere indignilcogitans , aureum facere meditatur : fed diffimum premilit explorare Sc adorare veneran­
dum Cycifi; . corpus . Sicque nulla penitus in­
fuafus , eo quod impiis effolforibus fepulcrorum
K k k 1
ilkitat r/. parra). Tom XXXIV.

D

Concilium Avbnionknse.

2327

KODULraui n.

1M».

, , . o

13 28

mur. Interea vero cum idem fummus pontifex anno
incolumis rediiffet eTufculano, adivit una cum CHRUTt
fanda Romanae ecclefi· cardinalibus iplam eti0i.
clefiam fanda Cccilis, ut ejuidem virginisatque martyria inviicrat ac veneraretur Iaera pi­
gnora : ubi cum adeflet , edudo operculo cuprcdÏM illius capi· , venerandum quoque an­
gelis fandiflima iplius cormis iit que oiximus
[ut pofitum fuerat a Palcntli pontifice] oper­
tum velis vidit, & veneratus eft; atque ei tunc
quam ferret omni auro gemmifque effe gratio­
rem oblationem, preces obtulit, una cum lacrymis oblationis cordis indicibus : nec non ia
CORPUS SANCTÆ CÆC1LIÆ VIRGINIS
ET MARTYRIS A CLEMENTE VIII.
honorem martyris incruentum Chrifti corporis
PONT. MAX. INCLUSUM ANNO mdic
facrificium ; reliqua folenniori ritu impleturas
religionis officia, ipfo qui proxime adeflet die
PONTIF. VIII.
natali martyris. Ifta tunc fuere oblata virgini
>
Intus vero in argentea lamina ab ejufdeai
digna tanto pontifice munera.
tituli dido fspe fuperius Paulo cardinali prefSed ejus plurimum in eo commendata modeftia fuit, quod invitatus licet , noluit redu- Molrfi,
bytero totius rei gefta feries ita deferipta fuit.
Hiè requiefeit corpus fande Cecilie virginis
dis velis nudum virginis corpus quantumlibet
ίόυΓΜ”·1*8
· & martyris, quod a, Palchali primo pontif. max.
exiccatum infpiccre, cui effe videretur loco ru­
uumrfoiiu. ipfa revelante repertum , ·& in hanc ecclefiam
boris cuftodis verecundia virginalis, [anguis afperfusj fatis ad fidem effe fciens , membra fi ri­
translatum, 8e fub hoc a'Hari una cum corpori­
bus fandorum martyrum Lucii tc Urbani pon­
pula cognoviffe per fuperpofita vela , atque vi­
tificum, nec non Valeriani , Tiburtii, Bc Masi ilfc a przdecellore inlcripta fepulcro atque deximi reconditum j iterum poft annos fere odi- C feripta diplomate figuacula illufa reperta , at­
gentos, Clemente VIII. pontif. max. cum sii—
que divinitus confervata· Veneratus eft pariter
nofthsc fandiffimos pradeceflbres pontifices Ur­
dem fandis martyribus lucem afpcxit , dic 10.
Odobris , anno domini» incarnationis 1599.
banum & Lucium , nec non Valerianum, TiCujus finde virginis corpus przdidus dominus
burtium , atque Maximum martyres in eadem
noller papa Clemens^ veteri lignea capfa, in qua
confeflione reconditos, tunc ipfi,ad breve tem­
\
jiccbat, argentea inclufa , intadum , immutaporis fpatium amoto operculo dcmonftratos.
Solcnni*
\
tumque hoc eodem loco , in quo fuerat colloUbi autem esoptata advenit dies natalis e- rcpoSuo
jufdem fandz Crcili* , ipfe pontifex una cum
' catum . poft perada mifiarum foleonia maxima
facro fenatu , ipfo collegio cardinalium , przcum devotione Sc iacrymis , toto fpedante po­
fto fuit , atque etiam celebri pompa , ritu fopulo, repofuit zz. Novembris , ipfo fefto'vir­
lenni facrofandum mfllç facrificium obtulit .
ginis die, <S99- Ad cujus latus in alia fedrfum
Quo fumma religione perfundo , minifterio dia­
capfa przdidi tres martyres Valerianus, Tibur,
D
tius, & Maximus requiefeunt. Necnon fub ip­
conorum adjutus, arcam illam argenteam jam
antea confecratam , detulit in conrcilionem, in
fo virginis cuipore in alia fimiliter arca przdieaque cupreflimam illam, qup venerandum cor­
di duo martyres ac pontifices Lucius Bc Urba­
nus, prout a Pafchali pontifice omnes in iis
pus virginis Bc martyris Czcilia continebat ,
confuetis adhibitis precibus, collocavit , atque
conditi funt.
intra lapideum monumentum utramque ita ficierar«>
Ego E*ulu’ tituli fande Czcilic fandz Romul compotitam claufit. Huc Batshmm row. y.
mane ccclefiz presbyter cardinalis Sfondratus,
8ai. aaa. I j. dT /rff'
inrrntum οί licet milerrimo peccatori przdida corpora,
Obiit pontifex optimus anno domini 160$.
a«c"ol?,
diuturnitate tempori, tere in tenebris jace* bant, Bc invenire, Bc videre, & venerari a Deo
3uinto Nonas Martii , cum fediffet annos treecim , menfem unum , Sc tres dies . Ad quar­
optimo maximo datum eft, memoriam hanc hifcc literis contignavi. Ifta inferiptio in fepulcro
tum Nonas Apriles fedes pontificia paftorc viduata extitit.
pofita. Coeptam vero jam hiftoriam profequaANNO ' illecebra aurum efle foleret , argenteam prarCHMSTI grandem , que ipfam etiam integram eu pre Hi­
ring nam caperet, arcam fabricari mandavit. In qua
elaboranda, inftar Bcfelebelis infpirati divini­
tus , enituit induftria excellentis opificii : qui
veiuti alterum czlum corpori, cuju» effet in ».
Io anima, fabricans , thecam illam ftellis auri
fulgore micantibus exornavit. Eft pretium ejus
quatuor millium trecentorum nonaginta duo­
rum aureorum ; in qua ejufmodi polita eft foris
inferiptio .

B

ANNO
CHRISTI

" ** COMST1TU TIONES ET DECRETA PROVINCI A’LIS

CONCILII

AVENIONENS1S.

Qtcod Francifiat Metri» Faurufiut artbiepifcopui uivtninnenfit Mail utm
faiutis MDXCIK
INDEX

TITULORUM.

1
lU De vifitetitne efifitefartm .
j. De fjnedt direefeaa .
4. De tefliiui fjnadalibui .
j. De eremita/artite.
6. De fidei frefieffieoe.
De imprijfiriiae CT iii.'iafat'n.
8 Dt fidei radementie.

E

9.
10.
>1.
11.
I J.
14.
15.
16.
17.
18

De fraiicatiau verti M,
De /efiitat facra Jtriftaia.
De furameatie ia ctaemaai.
De iaftifme.
De tleie [aerii.
De ayiM iafeifmati.
De fc/raateaf cetfirmctienii.
De ferramenta ettiarlftia .
De fafthaii cemmniaiaiae ·
De ferramenta fartiteatia.

zo.
I

C"*'’TI

«P»

“ÂhSÔT

CtWii.*’n· CONCILtOM Al fBNtONINSB.

>9· Dt facraattatt triMi.

*<»«n-HWSU.

XJJO

A plorato , reverendifEmis cocpifcopis , ac com- anmo

CHAISTI *o. Dt fttruHtit tumitil.
provincialibus noftris, eeterifque facerdotibus, CHlm
”**’ **· Dt fatraauata tttrtata mSïwm».
quorum intereft * ad przftitntatu diem caufis
iss*.
provincialis fynodi celebrande convocatis, aliif**· Dt aûffa furf/ità ,
*}■ Dt mijàraas rtAaditat.
que rebus ac ritibus de catholica traditione oblervatis, ad furam i Dei laudem , clerique no»4- Dt akffa [aftUaSili.
ftti ornamentum It utilitatem , hzc quz fe*5· Dt nlifaüi tr vtatratiaat faaStraat.
*i. Dt[tail iatagiaihu.
quuntur decreta fancienda ac promulganda de
eorumdem reverendiffimorum coepifcoporum no­
*7· Dt trtltfiaraat faaAatiaat CT /tradara
aS. Dt atttlt anrfaaAi ia trtirfiü.
ftro confilio tc aflenfu ftatuimus.
aj. Dt foakrit.
JO. Dt taattttrai.
I.
Jt. Dt furifiia.
J*. Dt aàrt tr ktatflatt tlmttraat.
JJ· Dt tapirait V taatakii.
Dt tfijtcaii.
•34· Dt hârit,taatai<ii.
B
T autem judicium incipiat a domo domi­
JJ. Dt taata ictltfia/lica.
J6. Dt ktatfiritraat ttllatitat.
ni , nec nobis illod cvangclicum «abjici
poliat, quod Phariizis olim exprobravit. Di­
37· Dt ktatptitraat iatuufttikilitart.
j8. Dt taafiAtatia.
cunt, tc non faciunt, tr alligant onera geaviti
&■ importabilia , digito autem fuo nolunt ea
J9- Dt rtfiAtatia.
movere : vifum eft a nobis ipfis -hujus fynodi
40. Dt jart patrtaatui.
initium fumere .
•ft. Dt litiaii.
Quare cpilcopos noftra: provinciis omnes ,
" 4a. Dt affiiit pararii.
tum dignitatis, tum oneris fui memores elfe o45. Dt ftftaraat Aitraat tait» ■
portet
; ut intelligant non afio confilio fe cc44. Dt yaaAragtfiaia, V famrum iq animat tkclefiis divinitus elle przfeâos , ac gregibus pa­
ftrnaatia.
ftores datos, quam ut cura pervigili ac fblerti
45- Dt aratitat ^aaAraginta ktrarut».
ftudio animarum falutem procurent, in diefqee
46· Dt frtttffittukat.
magis ac magis promoveant . Quod ut facilius
47. Dt faatrikat tT txtftiit.
C aflcquantur, Te motcfque fuos ad eam formam,
48. Dt iaAalgtntiu.
quam przcipit apoftolus , component i in id
49. Dt ftaiinarie .
potiflimum incumbentes , ut vita fint non moJ O· Dt faaâiattaiaJikar ■
do irreprchenfsbili , fed ej.ifmodi , quam om
J t. Dt kafpitahkni.
nes colant , fufpiciant, ac fibi imitandam pro,
fl. Dr rtafrartraltatikur.
ponant. Sunt enim epifcopi mundi lumina , po­
JJ. Dt rigatarikai.
pulorum doces : quod fane decus ut fingulis u
J4. Dt fora rpifrtpali.
Deo communicatum eft , qui tamquam Aaron
JJ. Dt laratiaat kaanraat rtclt/laflinntta.
nd animarum przfedturam vocati fuere, ita pu­
Dt ttftaattatv O' Irgarii fui.
rum ac illzfum ab iifdem confervui pars eft .
5 7· Dt mtAirit ·
Gregi itaque invigilent eprlcopi, ftrenue in vi­
J 8- Dt klaffbtoiia.
nea Gbi commiifa laborent : virtutes omnes
59. Dt afarit.
tum ipfi colant , tum a fuis fubditis coli feduβο. Dt Attila.
lo carent : vitia , quacumque tandem ratio­
<1. Dr raatakiaariii.
ne valent , eradicent ac profligent , ita ta&i. Dt "JaAaii.
D men , ut omnia prudenter ac matura przvia
6J. Dt petit.
confultatione gerantur. Eorum minilleiio ac et­
64. Dt faratalii, ftu iaffraSinaikut etafiitaAii (T
iam confilio utantur epifcopi, quos Dei hono­
akftrvaaAii.

U

rem, animarumque lucrum relate vide unt, qui­
que magis prodele, quam przclle ftudeant.
Quoniam vero longum effet fingulas epifco­
lica fed il gratia Archiepifcopns Avenionenpi panes percurrere , horum dumtasat admoni­
fis a aniverlis provineim noffyz fidelibus falu­
tos efle volumus , ad ipfos^fcilice: pertinere,
tem in domino.
non modo quz cum ceteris communia habent,
verum etiam quz epifcopali funâioni peculiari
Um facrofanSc fynodi Tridentinz proviquadam ratione commifla funt , diligenter obi­
dcntiflima lege fancitum fit > ut intermiflui provincialium conciliorum uiut reftituere- re- Quamobrem pontificalia munia , ut rire lin­
gula exerceant, accurate provideant; ficquc ferur, iliaque deinceps in omnibus provinciis Cin­
ipios gerant, tamquam qui ImpcttcfUunis ctergulo quoque triennio celebrarentur : Nos hoc
ccndz ftatu politi funt ulutarc przceptum eo libentius tc alacriusampleâendum duximus, quod ad eas regiones pa­
I I.
ftores sniUi ab apoftolica fede dignofeimur , in
quibus hzrefeon ac corruptorum morum caligo,
Dt vifiratitat htktaAa tk tfifiofii.
diaboli fraude, hominumque malitia, longe la­
cque diftufa eft. Quare omni ftudio in id in­
Una facrofar.fta fynodus Tridentina multa
cumbendum nobis eft , ut veritate , doftrina,
ftatuerit ad vifitationis munus lite obeun­
tnorumque difciplina in his regionibus rcfplendum pertineatis .· admoniti funt epifcopi , ut
ilere curemus. Et vero ssquifGmum fuerit, ut a
Îiuzcumque ab illa fanfte ac pie de vili ratione
nobis potiflimum opus hoc inchoetur , qui io
ancita iunt, diligentiflime obferventur. In id
unftiflimi Romani pontificis temporali ditione
vero potiflimum incumbant epifcopi , ut facul­
exiftentes , ceteris provinciis ptulucere debe­
tatibus a concilio fibi concedis utantur , nc,
mus. Quapropter divini'numinis przfidio imK k k 3
li
Conul· Giarr. Tom. XXXIV.

franciscus maria dei et aposto-

C

C

,j.€

IJJ»

Concilium Avbnionbnsb.
fi forte remiflta· fe gefferint, vifitatio frudta ac A
CHRISTI fi°e fuo careat , ac difciplina ecclefiallics ner>>»«*
vu* elidatur.
Epifeopo* propria* diceceGm per fe, aut, fi
impedita· fuerit, per fuum generalem vifitatorem , G quotannis totam propter latitudinem
vifitare non poflit, faltem majorem ejoa partem
,
vifiret, ita tamen» ut tota biennio per fe rel
vilitatore* fuo* compleatur.
Dum fuam dicecefim invilit, legem de viftu*
Μ·μ.μ· procuratione 8c muneribu* a facro concilio Tri­
dentino prefcriptam obfervet : comitatum non
habeat» nifi vifitationi necetfarium. Quare feÎitem , ant ad fummom 0A0 homine* tantum
ecam datât : G plure* duierit, fui* famptibui
alat. Menfa frugali contentu· Iit» quaque ec* B
clefiafticum luxus cenforem deceat.
' Domum foam vifitent epifeopi, totiufque fa­
milia moret potfpeâos habeant ; ut h quid
(quod abiit) parum candidum fle honcllum in*
venerint , confcftim manum Ulutarem adhi­
beant , domefticorum vitam antea corrigentes,
quam ad ceterorum emendationem fe conferant.
Omnia porro loca invita: epilcopus, in qua
jui vilitandi habet, nullo preteriniflb ; curetque diligenter, nulla interpolita mora, vifitationem inire ac perficere hoc confilio,ut quam
celerrime gralfantibu* malis obviam eatur .
Quoniam vero interdum contingit, ut illud vilitandi munus non ea atque par efl diligentia
obeatur, dum vel celerius, Se per traniennam C
( quod ajunt ) tam loca quam perfona explo­
rantur : idcirco inflruâio pro ordine 8c metho­
do viGtationis a viri* a concilio deputandis
conficiatur , quam epifeopi omnes , dum fuas
diceccfe* invitent, facile lequantur.

a Cone Ttîd
felt »4. cap.

• S

bd il c propiet.

diofi in concilio provinciali a metropolitan©ex 'anno'
unaquaque diceccii duo faltem, in fynodo die- CHIUSfl
cefana e dicerefi lua duo itidem telle* fynoda*SH>
les deligantur. Pane etenim meminifl'e oportet
ab Innoceotio III. propoGta in concilio Latoranenti iis qui telles nullos noainarint.
Qui nominati & deledi funt, fecreto ab epi­
feopo convocentur, in ejufque manibu* jurent
cx formula verborum ptalctipta , muneris lui
partes executuros efle.
Quo igitur tempore hoc munus telles jurat!
geflerint, pertonas dilcretas interrogando (im­
pliciter & de plano, abfque ulla jurildidione
lollicite invelligent hac qua fequuntar.
An parochi munas fuum obeant, ea qua pac
efl follicitudine, in facramenti*, omnibus qui­
dem, agri» autem przcipue adminillrandis. An
ipG , aliique clerici omne* ollam populo prss»
beant otfenfionem. An in fui* ecclefiis relidcanc,
iuoque quifque fungatur officio.
Quacumque vero animadverterint decreta
fancitave nullam adhuc aut non peripeitam exeeutionem habuilfe, aut quz rutius depravata
cotreâionem reformationemqae defiderare vide­
rint, ea tribus ante menfibu· , quam concilii
proxime futuri flat* dies veniat; fingula ordi­
ne fuo referant ad metropolitanum : telles ve­
ro dioecciani tnenfe faltem ante diem prallitutum id ipfum epifeopo prallabuat.

V.
Dt IX4»il4lnin.

MNES examinatores, quieumque Gnt, no­
verint fibi munus ufque adeo grave com­
mitti, ut fi negligenter aut male fe ullo modo
III.
gefierint, Deo in primis culpa in eo munere
admiflz exaftam rationem reddituri fint. Qua­
Dt Jyanl» JirctftM.
re non fpe, non metu, non aliquo * atfcAu du- *t>i#»«o.
MNES ac finguli, qui de jure vcl conlueβΐ, muneris fibi cbmmifli curam gerant.
<1'“” ’’
tudine tenentur, ad fynodum · dkzcefaNullus examinatorum quempiam privatim
nam convenire teneantur tempore a jure k fla-doceat, qui examen fubituru* fit.
tuto, 8c ab epifeopo indifto , pcena propoGta
Cum de beneficio curato examen inilituitur,
iis, qui abfque legitima caufa non paruerint. D aut de aliquo ad facros ordines promovendo ,
Quifquis ad fynodum venerit, decenti ac hovel contionatore, confeflariove approbando , ad
nefto habitu incedat, in feflionibu* fuperpelliminimum tres11 examinatores piziente epilcopo,
cep mundo 8c integro utatur . Ad hofpitium
vcl eju* vicario, conveniant.
ii.jX
divertat, quod fibi a deputaris ab epifeopo a(Cum qui* ad examen venerit, ejus vultu* 8i nuo.
fignetur , ut ne minimam quidem fcaodali aut
habitu* corporis, veftitus 8t inccilus, gellus 8c
lapfut occafionem pre here poflit. Rem facram
fermo diligenter infpiciantur : ex his enim ani­
frequenter peragat durante fynodo, ac integri­
mi levitas, vel gravitas deprehenditur.
tatis probitatifque fpecimcn in omnibus pro vi­
In examine vero i* potrflimum ordo tenea­
rili prcilare debeat.
tur , ut primo de vita flatu ■ genere, parria,
Examinatores fingulis annis ad minus fex ab
domicil 10ve queratur illius qui examen lubit.
epifeopo vcl ejus vicario univerfz lynodo diceHi* perquifitis , examinatore* ad explorandam
cefanz proponantur, qui ab ca probati, 8c ad­
Icientiam mox defendent.
mit!* jurent fe , humana quacumque aflëâione
Quifquis pro facris ordinibus fufeipieodis ·*
poftpofita, fideliter munus caecaturos.
xammandus elt, aratis, natalium, aut difpenE fattonis obtenta , beneficii ecclefiaftici , vcl
penfionis, patrimoniive attcllitiones feripta* de
IV.
documenta authentica ante omnia in medium
De lefhktii
.
producar; quz omnia examinatores non perfun­
ctorie, fed diligentiflitne perquirent, an ullo
l tcflium fynodalium munus, ficubi intervitio, vcl fraude laborent.
miflum eft, reftituatur, atque non nomi­
Cautio autem fit, ut de iis examintndi in­
ne iolum, fed certis officii partibu* redie perterrogentur, que ad rem , cujus occafione exa­
eos geratur, quibo* in lynodo vel proviuciali,
minentur, proxime faciunt. Cetera examinato­
vel dirxcefana committitur -, hcc de illi* eorum prudentia animadvertenda , 8c ptzllanda
rurnque officio (latuimus.
relinquuntur.
P<incipio facerdotes etate moribufque gra­
ve* , prudentes > ac difciplinz Chriftiauc llu-

O

O

U

VI.

«JJJ

«*““»«’·

Concilium

AvBNtOMNU.

«ooutiHusrr.

,

A habeantur , sepeiianturve : fed tegulas indicis

ahno

anno"

librorum prohibitorum auiiu.i·-:·.· Pii quarti CHRISTI
pontificis editas, aut aufloiitate aliorum pen- - i>us­
ti ficum edendas obfervari tum ab omnibus ,
tum prneipue ab impreflbribus Bc bibliopolis

VI.

CHRUTI

UH-

Dt fiJri fnft/Jîtnt.

curent.
UONIAM, juxta doârinam apoftoti, non
Vifitent quotannis epifeopi bibliopolarum
folum corde credendum eft, fed oie ctiam
officinas > ne quid contra regulas hujufmodi
coofeffio fieri debet ad falutem .· ideo facri
fi*t ·
concilii Tridentini, fummorumque pontificum
Deputent virum tum doârina, tum fidei ae.
'
•uâoritatem innixi, mandamus, ut quicumque
'o preftantem, qui recognoicendis libris, ac fujKI
ccclcfiaftica beneficia obtinent, vel in pofterum
unireris regularum przdiâarum obiervationi Seiis.c.i.
obtinebunt , Bc qui ad fynodum dicccefanam
prslit. Er omnibus autem przlcriptis regulis
accedere debent, fidei profeffionem emittant .
na ferventur in primis.
In ipfa prir.ia fynodo aicecefana curabunt, ut
Nullus libros de rebus facris typis ninnda-,
qui beneficia curam animarum habentia obti­
re poflit, qui ab eo quem deputatit epifeopus,.
nuerint, intra duos menfes poft adeptam pofprzter inquifitorem , examinati &.· approbati
feflionem, juxta formam decreti concilii, pro­
non fucriot ipforum fublcriptionibus. Appro­
feffionem fidei faciant. Id quod (ervabitur et­
batio vero librorum a tergo primi folii impri­
iam in provifis a Romano'pontifice, vel a le­
matur.
gatis. Idem praftsbrint qui permutant beneficia
I.ibris impreflîs adjcfto typographi nomine,
curam animarum habentia.
adi cribatur item annns quo impreffi funt. Libri
Provili autem de canonicatibus Bc dignitati­
imprimendi exemplum manu auâoris fubicribus in ecclefiis cathedralibus, vcl collegiatis ,
ptum apud examinatorem remaneat.
non folum Coram epifeopo , feu ejus vicario ,
Libri quos rypir mandari conceflum eft, in
fed etiam in capitulo idem przftare teneantur :
codicem a tecognitortbus referantur , notato
alioquin przdiâi omnes ptovifi fruâus fuos non
conceits facultatis anno Sc die, deferiptis etiam
faciant, nec illis pofleffio iuftragetur.
eorum nominibus, quibus cos imprimendi poDoâores przterea , tnsg|ft<i pzdagogn , Bc
tcftas faâa eft.
A°'CU®9U* ta<n publice, quam privatim docent
Ne quis opulcula, traftatus, commentarios,
theologiam , jus utrumque , artem medicam , C aliafvc lucubrationes de rebus facns evulget ,
phil ifophiani , ceterafque liberales artestn quinili ante examinate probatsque fuerint ab epinufcumquc civitatibus, terris, oppidis, quoquo
fcopo, vel a deputatis.
modo profiteri aut docere ab epifeopis ne per­
Lib'arii & quicumque librorum venditores
mittantur, nifi prius catholicam fidem piofeffi
hibeant in fuis bibliothecis indicem librorum
fuerint, juxta formam conftitutionis Pii quar­
venalium quos habent, lubferiptionibus perfoti : quam etiam profeflionem lingulis annis ini­
narutn , quas diximus , communitum . Index
»
tio ftudiorum emittere teneantur.
porro Romanus librorum prohibitorum pro
Ne item reâores, vel cancellarii univerfitafotibus officine ptoftet.
tis aut gymnafii ad foa officia admitti pofQui per urbes przterea, vicos , oppida, alia­
fint , neve fcholarcs ad doâoratus lauream ,
ve loca libros venales circumterunt, eorum et­
sliumve hujufmodi gradum in diâis facultati­
iam indicem habeant, cui ab cpilcopo, vcl ab
bus fufeipiendum illo modo admitti poffint ,
inquifitore, aut ab iis quibus librorum reco­
neque przterea cathedram confccndere ante
gnitio ah illis delegata eft, fublcriptum fit.
emiflam fidei profeffionem , de qua in privi­
Heredibus item , aut executoribus ultimarum
legio doâoratus fpecialis mentio fiat ; panis P voluntatum vetitum fit libris a defunâo reiinullrtatis , aliifque in bulla Pii quarti propoâis uti, aut aliis vendendos dare, aut in alias
fitis.
perfonas quacumque ratione transferre, nifi iis
Nemo item ad pnedicationis munus, aut ad
prius oftenlis, 8r habita licentia a perionis ab
curam animarum exercendam, etiam fine titu­
epifeopo deputatis.
lo beneficii admittatur, nifi przftita coram or­
Ne libris eujulvis generis in civitatem ullam
dinario fidei profeffione. .
provinciz introducantur , aut inttodudi ven­
Omnium *utem<qui fidei profeffionem przdantur, commodentur, aut legendi quovis mo­
ftabunt, aut przftiterunt , nomina ordine no­
do tradantur, nili oftenlis putis illis, A- habi.
tata in certum librum epifeopus a cancellario
ta licentia a pcrlonis, ab cpilcopo vcl inquili- )
epifcopali referri jubeat : qui liber in archirio
rore deputatis, aut nili notorie conflet lib.-um i
cpifcopali affectetur.
jam elle omnibus permiflum. ,
Miniftri autem publici, qui exigendis vciftigslibus prrfunt, ubi locus publicus mercibus
VII.
comportandis conftitutus eft, teneantur, pana
excommunicationis propolita , przditiis ut (uDt imfrtfftrikut O' Hlitpdii.
pta deputaris perfonis denuntiare libros elle
udduâos, aut laltem ne inde exportari patian­
UONIAM Chr’Qunï religionis bafis te
tur, nili ii quorum iunt, icriptum perdiciorum
fundamentum eft fides, fine qoa impofl;manu fignatum, quo exportandi potcftas fiat,
bile eft placere Deo; quantum ca in re curam
attuleriir .
ac diligentiam epifeopi adbibere debeant, ne­
De libris autem, qui de rebus inter catho- KepUeiaUt.
mo eft qui nefeiat. Qjiare ut ea in cordibus fi­
licos Bc haereticos controvcrfis communi item <“ w ,v·
delium impolluta ill^atanue ferretur , curent
lingua conlciipti funt , ca diligens cautio ad­
epifeopi ne per eorum negligentiam libri hrrohibeatur, ut illorum ufus iis tantum conceda­
ticorum, aut aliases fede apoftolica damnati,
tur, quibus epifeopus , aut inquilitor dc conquorum tn*tinia vis eft in. corrumpendis rudio­
filio parochi, aut confcflarii pcrmiticndum jttrum mentibus , alicubi videantur , legantur ,
dicarit.
1
Li-

Q

B

R

Q

ijjj

Concilium Avknionbnsb.

ΑΜΝΟ
Libci de oftctn » * prectbu* horarii* B. Ma- A
CRKISTI *>■ virgini* vulgariter , tel Italice, tel Hlfpa·}»>·
nite, vel Germanice, vel parti·* Latino, par·
tie* vulgari fermone expreffi venal** ue propo­
nantur, we vendantur . Si qui vero eoe adhuc
habent , ad facra* tnquifitionit oficiah ftatiin
deferre compellantor , ut edita a Pio V· conftitutioo* faneftum eft.
Caveat epifeopu* , ne libri illi parvuli, qui­
lter prece* vari· continentur, faint ioperftitio»
lifque tituli* afpcrfi habeantur , iut vendantur ;
niti fuo, aut inquifitori· , aHornmve theologo­
rum, quo* huic muneri praefecerit, diligenti ftu­
dio primum recogniti 8r purgati fint.

“®<ÏÏF*n'

ijjî·

Dabunt etiam operam epifcopi , nt in prono "άμμο*
te concionibus parente* puerorum moneantur, CHjiltTl
•t filio* fuo* , tc filia* , hora pneftituta , ad »S*t·
doârinam Chriftianam addifeendam ire com­
pellant ,
Λ

IX.
De pruAcsrrvae verir Dei.

Ι Μ £ R E debent epifcopi, ne ilii* a do­
mino illud in diftriâo judicio exprobre. tur t canet muti non valente* latrare . Igitur
cum eorum < piacipuum munus fit prcdicatio «Cm<n.
k Quia vero peftileqtinrc* »11* codice* funt, qui
evangelii, id ipfi per fe ipfo* omnino, aut fi Trill*Ç‘*
**
blafphemiir referti; adverfn*religionemnoftram B legitimo impedimento detineantur , per alio*
virulenta dogmata evomunt : Idcirco prohibe­
obire ftudeant.
'

am*, ne qui* Thalmodicos libro*& nefaria hu(ufmodi Jlabinorum feripta legere, tenere .eme­
re, vendere , aut evulgare audeat, lub pcenis,
qu· conftituta funt ab apoftolicis conftitutioni’ but. Quare epifcopi io eundi» lyntgogi* hu{'ufmodi volumina perquirant & comburant ■ Li­
no* preterea de aftrologia judiciaria eraftantc*. juxta cenfuiam indicit librorum prohibito­
rum omnino rejici &· extingui mandamus . Li­
bro* fimiliter geomantic , hydromantia, & iimilcj, qui divinatione* , fortilegia , fuperftitioncfque continent, funditus deleri, comburique pircipimus ; pcenis propotiri* , qua* jura
 apoftolica conftitutiones infligi deoere de­ C
cernunt.

Τ

In cccletiis parochialibu* per parocho* , five
illis impeditis, per alio* ad id idoneo* abepiicopo deputandos impenfis corun* qui eat pre­
date tenentur, aut fuient , munus pradicationit exercebitur.
Admoneantur Lrpius parochi , teneri eo* in HM /.
fuis ecclefiis plebem fibi commiflam verbo Dei
pa icere : quos fi ncgligcntiores efle conftiterit,
fructuum iubtraâionc mulâentur, qui alteri da­
buntur, at vice* fuppjeat.

Tempus quo predication!* munot obiri de­
bet , omoe* dies dominicos per annum, ac fiη­
ραίο* quoique diet quadragelima fc adventu*

compleaitur.

Regularet vero ne prédirent etiam ia «ccleliis fuorum ordinum , nifi * fuit fuperiori- ν,ηΐ ■*■
bus de vita , moribus , &: Icientia examinati, f»v·/·api
VIII.
cum fide hujuimodi approbationis coram loci
Dt fiiti ruJirHftil.
ordinario fe prxfentaveiint , benedidione ab
co obtenta . In ecclefiis vero non fuorum or­
dinum etiam ab epilcopo facultatem in feriU M omnibus fidelibus ad falutem ne reflapti* habere teneantur , fine qua nullus ecdciiarum rèâor regulare* hujuimodi concionau
num fit Chriftiana fidei rudimenta fcire,
ideo curabunt epifcopi finguli* faltem domini­permittat.
ez puero* in finguli* parochi u fidei rudimenta ,
Diligenter obferrent epifcopi doârinam le
tt obedicntiam erga Deum h parentet diligen­
more* concinnatorum per viros idoneos , ut fi
te! doceri per parochos, aliofve animarum quo­
qui* fcandala diflemmarit, a pnrdicationit mu­
nere fufpcndatur ; fi vero hrrefe* (quod âbfit)
vis modo curatores, ad quos pracipue hoc mu­
nus fpeâat ; eolque, fi opus fuerit , etiam per D contra cum procedatur juxta formam juri*. Ca­
ccniuras eccleliaftiea* compellant.
vendum eft, ne queftuarii per fe aut per alios
Quo vero Audiofius parochi in eam curam in­
Cradicare permittantur , cum id conftitutionicumbant , id etiam curet epifeopu* , ut in lin­
u* duabus Pii quinti interdiâum fuerit . Regulis d'cxcclis fua oppidi* fe vicis, ubi commo­
gulares infuper extra monafterium degentes ,
de fieri poieft , doârina Chriftiana fodalitas
aut faculare* clerici a reâoribus ecclefiarum coninftituatur, quae in eo munere ipfos parocho* ad­
cionari non permittantur , nifi epifeopis noti ,
uioribufque À fcientia probati fint .
juvet , &· ex viri* ad id idonei* vita tc mori­
bus approbati* conflet . E'clefiat in civitate It
Conficiatur formula pro rudioribut parochis
dioecc/i , in quibo* infantes It pueri ad difeenad ufum provincialium . Concionatorcs quo­
datn dodrinam Chriftianam convenire pofliot,
que ad prcfcriptum formule illit per nos tra­
• toWtl· Jcpucet . Indulgentias a Pio V. · It Gregorio
denda fua* conciones accommodare cura­
à'i,k,n< XIII. k concéda* carum fbdalitatum hominibus
bunt .
>·■ ■*■»»
lapius promulgari curet.
Ludimagiftri , qui docent grammaticam, fe' X·
in hebdomada , fabbato fcilicct a prandio
pueros doârinam Chriftianam doceant.
(, Dt ItHitnt fiurt
.
Fiat formula doârina Chriftiana lingua
Gallica pro hac provincia . Singuli puerorum
ON folum in ecclefiis cathedralibn* epifeo-CMdlTn*.
magiftri vcfpvri fub finem leâionum a pueris
pi pnebendar , quas théologales vocant, f,ff’ ' '
gonuflcxi* orationem dominicam , falutationcm
pro lectione (acre icriptura crisantι led etiam
angelicam , dr fymbolum fidei recitari eurent.
in collegiati* exiftentibu* in aliquo infigni op­
Idem in eccleliis, ubi doârina hac exercetur,
pido , fi ibi clerus numerofus fuerit , cx facri
in calce ab omnibus pre lent ibus fiat.
concilii Tridentini praeferipto , cum deputatio­
Curent etiam parochi, dt non pueri tantum,
ns in eum ufum praebenda primo vacatura , ubi
It puella , fed etium grandioris aerati· hornicommode fieri poflit.
J ne· » 8e mulieret 1idti rudimenta doceantur > maProvili d* hujufmodi prabendis facram
nmc ruiliti.
feripturam aut theologiam interpretari , doV.
/
C6*®·
*

C

N

i

IÎ37

Concilium.

V B N IO N B N SI.

m

I JJ8

ANNO Cereque diebus quidem (eftis populum > feriali- A ra fi que fint, qua ad baptifmi adminiftratio- χχΝΟ
nem ipeâant, in formula conficienda diliges»- CHKim
CHXISTI bus vero certis diebus ab epifeopo praferibenter tradentur .
!>»♦·
nss- dis clerum per fe , & non per alsos compel­
Caveatur autem ante omnia , ut abirfus ille
lantur .
baptifmum dividendi , cx noftra provincia
Quibus in oppidis prabenda hujufmodi erigi
non poteft , epifcopi magiftrum faltem gram­
funditus * omnino evellatur.
matice inftituant ad populi clerinue inftrudionem ; cui de confilio capituli vel fimplicis be­
XIII.
neficii fruâus alignent , vel ftipend/um con­
gruum a populo curent aflignari .
Dt titit ftcrii .
• ibid.), ia
In * monafteriis monachorum* quorumeumβ·“ίqUe regularium t ubi nulla facrarum literarum
AROCHI omnes poft feriam quintam in
leâio repetitur , .curent epifcopi tamquam Pe­
caena domini , quando fcilicet nova olea n· <m6s.
funt confecrata, antiquis amplius non utantur. *·♦
dis aponolic* delegati es concilii Tridentini
fed ante pafeba quotannis facerdos aliquis
.
facultate eam quamprimum per idoneum vi­
rum inftitui > fi commode fieri poterit , ha- : B mittatur , qui nova accipiat, 8c vetera com­
bita ratione proventus monafterii > & numeri
burantur .
Sacrorum item oleorum vafcula in ecclefia
fratrum .
tintum , non alibi rcligiofe afferrentur in ci­
borio , aliove loco ab epifeopo conftituto ad
XI.
formam inftru&iontsm . nifi de oleo infirmo­
rum tertii cafibus aliter faciendum epifeopus
Dt Jicr4i»tKtii re «anssi.
judicaverit .
T facramenta majori cum religione ani­
Olea afferrentur fub bona cuftodia, loco fci­
licet tuto, clavibus munito, qu* a reûo^ipfo
mique pietate fulcipiantur , epilcopi in
iis que per iplos tantum adminiftrsri poliunt ,teneantur , non a clerico.
Vafcula vero diâorum oleorum ea confient
b comit, b qualia funt confirmatio &: ordo , prius illortr.1*
rum vlm
ufum pro lufcipicntium captu cxmateria * forma cum ioferiptione , qua per­
*
planare ftudeant .
polita , & munda perpetuo unt, lc facculo fe­
Idem a parochis in ceteris (aeramentis mineo indufa .
Cui in ecclefia cathedrali id muneris datum
niftrandis fieri curent lingua vernacula juxta C
eft , % ut oleum aut chrifma facrum plebanis
formam in catechifmo praferrptam . Illi vero
aliifve parochis diftribuat , hic in librum eo
materiam, formam , tt ritum juxta Romanum
nomine confeâum referat nomina eorum qui­
rituale diligenter attendant . Cum facramenta
bus dederit, lc ecclefiarum pro quibus ille ac­
miniftranda erunt , parochi fuperpcllicio mun­
ceperit .
do & integro ftolaque induti lint.
Ne autem alicui det , qui facerdos non fit ,
Pro facramentorum minifterio nullus facer­
dos , quamvis egens , verbis , aut nutibus
aut faltem in facris conftitutus .
Cum oleum chrifmatis confccratur > omnino
quidquam prorfus vel minimum petat , exlinterfint cooperatores , & qui dignitates fen
fjatvc . Allantes vero , ut remoto omni colperfonatus obtinent , 8c canonici , fc reliqui
oquio , pie ac rcligiofe admodum interfint ,
cathedralis ecclefia clerici , & quos ex aliis
moneantur .
Excommunicat! , hzretici , infideles « Ju­
ecclefiis fua civitatis lc dicecefis epifeopus vo­
da i ne facramentorum adminiftrationi interefle
candos duxerit.
permittantur , imo nec catechumeni .
Fiat brevis formula rerum que fcitu necef- D
XIV.
(aria funt lingua Gallica , de materia , for­
ma , & ritu cujuslibet facramenti pro paro­
Dt sfus ktftifmtli .
chis provinci* .
APTISMALIS aqua fingulis annis fabX I 1.
bato fanâo, atque etiam in vigilia peutccoftes senovetur, infra annum praterea numDt furMtw itfti/ai .
quam, nili neccflitate urgente .
Ad aquam autem baptifmalem infundenecernimus facras carimonUs in ù^dam , ne manus , fed vas argenteum , altebaptifmo adminiftrando , cx libro bariufve decentis materia adhibeatur i nec illa
ptilmali approbato , * cx formula defetibenin eamdem fontis aquam redeat , fed vel in
da a deputandis a concilio , fervari debere a
facrarium , vel in pelvim , qua illi tantum
parochis c
ufui addiâa fit , recipiatur , ad formam tnPrecipjmus , ne in pofterum expeâandi pa­
ftni&ionum ad ufum hujus provinci* edenne coiUecr tr*°* 8rat‘a · **’aTe **e caufa , praterquam oe- E darutn ·
cefEtatis exftema, cum (cilicet periculum vite
Porro aqua baptifmalis non in phiala vi­
infanti timetur, baptifmus line folennitatibus
trea , aut vafe fictili confervetur , fed in la­
cerimoniifque adhiberi (olitis miniftretur .
pideo , vel aneo «d formam inlUu&oiuiaa
Parpchi obftetrices diligenter inftruant de
conficiendarum .
materia * forma in baptifmo fervenda ; limulque doceant , cum infanti vita periculum im­
X V.
minet , hunc ordinem (errandum effe , ut cx
pratentibus facerdos elerjeo , clericus laico ,
Dt jtcr/uutntt iitfinutiui:.
• virque mulieri praferatur, dummodo formam >
lc baptizandi modum rcâe noverint.
P1SCOPVS cum (aeramentumconfirma­
Baptifmus non nifi ad tertium diem protrationis adminiftraturuscrit, parochis jubeat
..._ hatur , nifi aliter epifeopo vifum fuerit. Cetealiquot ante diebus id populo denuntiare , eum-

P

U

B

D

E

que

Ijjj)

cUMjmvin.

CONCILIUM

AvBNIONENSE.

"·

1340

an no que de «enti {aeramenti dignitate & truAn ex A
ANNO
XVII.
CHKisri catechilmi Romani doArina docere , atque inCHRISTI
>>«♦■
Umere, inftrurtiooefquc hac de re lingua Gal­
Dc fefebdi riaiMiaiixr
lica editas promulgare dominica ante pentecoite n.
URABIT epifeopos , ut juxta c-omnis Dt punu.
De coofee.
Confirmandi autem , ut melius przparati
utriufque lexus , quilibet in pafchatis fo- k"··'®·
d-r c.ur
hujus laciamcnti gratiam Sc dona percipiant ,
i«N'u.
aj confc||iunl, £ euchariftiz (litamen id ztas
knnitate facerdoti proprio, aliive ab ordinario
approbato peccata cite confiteatur , & in pro­
permifcrit ) (aeramenta fufcipienda cohortatio­
pria parochia communicet.
nibus inducantur >
Qui ad communionem accedere volent, no­
Parrini Sc matrinz nihil pueris quos fufee
men &- cognomen fuum , Sc locum in quo ha­
perunt, aurhorum parentibus largiantur, nc ipfi
bitant, feriptum in ichedula przbebunt facer­
munulculis illeAi, ac maxime pauperes, ad ite­
doti ad id deputato , ubi fine fcandalo Sc in­
rato lufcipiendum hoc (aeramentum cum facommodo id przftari pollit
cnlegio inducantur ■
Icmpus autem proprium hujus (aeramenti B
Nc quis curatus aut lacerdos ad communio­
nem recipiat aliquem extra parochiam fuam
adininiffrandi in civitate quidem eft oAava
tempore pafchali .
pentecollcs , in diceceii vero , cum vifitatur.
Curati fingulis diebus fiftis , & dominicis
Cetera quz ad confirmationis (aeramentum ri­
te dccenterque/fufcipicndum requiruntur , in
quadragefimz , decreta hrc dc pafchali com­
munione publicent in majori populi frequen­
tnlliuAionc tradentur.
tis

C

XVI.

X VIII.

Dc fccrcilcciu» ctccbcriflic .

Dc prrausear» fr»ifc»ti<c
PISCOPUS diligenter curet , ut in ca­
thedrali , collegiatis , parochialibus , Sc
UNUS audiendi confcflioncs , cum fit
aliis quibulvis ecclefiis, ubi facrofanAa cuchalonge graviflimum, nemini committi de­
riftia cuftodiri (olet, vel debet , in majori al­
bet, qui doArina , motibus, ac prudentia ido­
tari collocetur ; nifi neceflaria , vel gravi dc C neus ad id (ufcipiendum non inveniatur. Do-De
(
caufa aliud ei videatur . Ante ipfam una fal­
Arma itaque illorum ab examinatoribus , vita c
9«
cem lampas femper accenfa colluceat .
a fide dignis teftibus , epiicopi cura Sc juflu ,
f >»*·
Tabernaculum ligneum, aliave materia con­
diligenter explorabitur .
,wt1*'
flans , in quo fanAiflima euchariftia confervaUt vero infeiriam , quz calamitofis hifce
tur , panno (trico intrinfecus circumveftitum
temporibus multorum malorum caufa eft, faci­
undique fir ; conopeo etiam decenti, proecdclius propulfent epifeopi ; leAionem cafoum confiarum facultate , locique dignitate , contefeientiz, ubi id commode fieri poterit , inftiAum , ae bene przterea tutoque daufum, at­
tuant : ad quam parochos , ceterofque facraque ita quoque aptatum , ut ipdc fanAiffimum
menti pcenitentiz miniftroi ire procuieqt - aut
(aeramentum commode depromi poffit .
(ajtem confeflariorum conferendam , quam vo­
Duas pyxides unaquaque parochialis ecclefia
cant , fieri curent bis in hebdomada ; cur vir
(altem habeat : alteram forma majori ad ufum
doAus Sc cordatus przfit .
facra communionis populo in ecclefia miniftranBrevis inftruAio fiat pro confeflariis a depu­
dz Sc aflervande , alteram minori , qua fantatis ab hac fynodo provinciali, quamipforum
Aiffimum (aeramentum ad infirmos deferatur . D finguli habere teneantur.
Si quis pnevio examine paulo rudior exper­
Uiraque pyxis velo fer ico vel conopeo conte­
gatur . Inna pyxidem vero corporale adapta­
tus fuerit, non ei factitas concedatur, nili ad
tum perpetuo ponatur.
b|eve tempus cx rationabili caula putaveut epi­
Quinque faltcm particulz temper confer­
feopus efle concedendam .
ventur , quz oAavo quoque dic renovabunApprobati habeant bullam in cana domini
Sc cafiis epifeopis refervatos. Ubicumque vica­
Inftituatur confratcrnitas eorporis domini
rii perpetui haud fatis idonei ad audiendas coniis in locis ubi non eft : confratribus regulas
fcfliones conftituti funt , ingruente pafchate ,
fervandas epifeopus tradet . quorum prsreialia ve folennitate, qua frequentior confluit po­
puum munus erit , ut quoties facrofanAum
pulus ad confeffiones, eo mittantur (acerdotci,
Chrifti corpus ad infirmos , v^l in proceffiotam (zculares, quam religioli abepilcopis, ca­
mbus deferendum erit , ipforum aliqui nun­
pitulorum fumptrbus , quibus unita beneficia
quam defint , qui przter alios honorifice illud
fuerint, aut illorum ad quos alia quacumque
comirentur .
de caufa pertinere eognofcent 1 8r tamen uta­
Caveant omnes facerdotes , qui fanAiffitur epifeopus adverfus hujufmodi vicarios mi­
mum euchauftiz (aeramentum adminiftrant ,
nus idoneos auAoritate fibi tributa decreto
ne facrofanAum domini corpus de patena
cap.*t· («Λ- dcommunicantibus exhibeant , nifi forte pau­
Ubi curatus non fufficit , ali^clcputentur ,
ci fint : (ed vel calice , vel pyxide conti­
quorum nomina toto anni circulo in odio fa­
ne atur .
-ici iflrae leguntur. Ubi vicarii perpetui non funt,
1’irrificatio pofthac in calicc confecta,to non
conftituantur ad arbitrium 'epiicopi .
prabeatur ,
Pcemtentiarius ad przfcriptum concilii inftituatur , in cunAis ecclefiis eathedralibus cum
unione przbendz proxime vaeaturz .
/ Coli igantur in unum cafos refervati a fingulis epifeopis in fuis fynodis diacefanis ,
ut ex omnibus certus nlimcrus (eligatur eo-

E

».ir<

fane

M

rum

I Μ»

eUMîî"’"1

Concilium Avbnionbnsi.

anno ,um 1nl P*r concilium provinciale nfervandi A
chusti font .

*OBOI1M7“»n

lHi

anno
chhiiti

X X.

I >»♦·

ISM·

x I X·

φΒι fttrtmtutt aMtriettaH ■

N contrahandis matrimoniis es tum cautio­
nes , tum folennitates adhibeantur , quas
prsfcribit Trident in a fynodaa .
Sacerdos facultatum non habeas ab ordina- u<
■ μ dnr C) U Æ C U M QU E a facrla canonibus, · mario , vel proprio contrahentium parocho , fi * **V·
m^iu> ^-^»ime · facrofanfta fynodo k Tridentina
matrimonio interdie t.contrahentelque conjun­
<k«ui a, coottititta foot, in conferendis ordinibus inviogere attentaverit, gravites puniatur ; Br quid­
J*kir
Milites ab epifeopo obferventur .
quid attentatum fuerit, irritum declaretur ·
„fNemo ad titulum patrimonii ordinetur, qui
Parochus iciat it non rite munere fuo perrevera patrimonium ad congruam fuftentatio»
fiinâurum , fi qas fequuntur obfervate negle­
nem fufficieas non habuerit, quique alicui et- B xerit : parochi eorum qui vagantur , Bc certas
defis non adfcribatnr , quod epifeopi diligeafedes non habent , matrimoniis non inter­
tiflime oblervent · Qui beneficia obtinent ,
fiat , nifi prius diligentem inquifitionem fe­
fui beneficii congruente» ordines fufeiper» co­
cerint , Br rc ad ordinarium deleta , licentiam
id faciendi obtinuerint , quemadmodum falugantur intra tempus a jure preferiptum : or­
briter cavetur decreto c. 7. leff. 14. de reform,
dinati vero per leipfbs propria munera exer­
matrimonii .
ceant .
Matrimonium pofthac non domi, fed in lo­
Qui non eft in facris conititutus , non uta­
tur daims ticis, cttcrifvc ordinum facrortim mco facro celebretur ; benediAio infuper fponforum in miffa perficiatur : fecund· nupti·
lignibus .
< condt.
Quotiefcumque ordinatio * de more publinon benedicantur .
Sponfos antequam contrahant, vel triduo
yu c<il ce celebranda erit , ediftum antea promulge-l“r T‘ tur , affigatnrqua in valvis ccclefiarum , in
ante matrimonii confummationem , horrentur
parochi , ut diligenter peccata fua confitean­
Î|uo omnes recenfesntur qui ab ordinum futur , Bc fan&iftimum euchariftia lac ramentum
ceptione procul arcentur . In hoc praterea
edi ft o fequentia documenta Cbntineantur ■
C pic fufeipiant .
Quifquis tonfurindus eft, ad examen veftitu
clericali indutus accedat : id quod inulto ma­
XXI.
gis de ceteris intelligitur . Ordinandi, feria
quarta , & fexta ejus hebdomads , qua ordi­
De ftrrdmente txtrtma uaOitttu.
natio habenda eft , ad aulam palatii epifeoAVEAT parochus, ne in adminiftranda
palis hora pomeridiana pro examine conve­
extrema unctione negligentiam , ullamvc
niant .
Promovendi etiam ad tninores ordines ,
mors culpam contrahat : alioquin fi ad illius
adminiftrationem accerfitus ite neglexerit , tum
przter literal diinifforias , tellimonium affe­
rationem Deo reddet, tum graviter ab epiico­
rant de vita Br moribus ab ordinario fuo ,
po pcena pleâetur.
tum etiam a parocho loci ubi habitant ,
Parochus extrema untftionis facramentum fi­
& a luditnagiitro , cujus fcholas frequen­
cut his miniftrare debet , adultis fcilicet peritant .
culofc sgrotantibus , prop eque moribundisMta
Quicumque slrcui majorum ordinum adIcribcndus eft , hsc ttftata faciat ; fcilicet , D iftis nc miniftret, nempe pueris rationis ufu ca­
rentibus ad judicium parochi , mulieribus in
ie statis effe legitims , beneficium fufficiens,
partu laborantibus, & jis qui ultimo fupplicio
vel patrimonium , quoties pro necellirate
mor afficiendi funt .
vel utilitate ecclefts promovebitur , pacifi­
Curabit parochus , ut faers unAionis oleum
ce polii dere ; quorum omnium publica inhonorifice debitaque reverentia gcftct , cruce
ftrument* in medium proferet ab examina­
toribus diligenter
exploranda . Hsc prsprecunee, ut moris eft.
Quod concilio Agatbenfi cautum eft, id unulteret teftata faciet ; fe ex prsfcripta for­
quilque parochus preftare curet, ut mill’s facrimula denuntiationes in ecdelia parochiali ,
ficio peraito, fi quos in parochiali vicinia e g ro­
tum, etiam in illa in cujus finibus poftremo
to» habet, frequenter, atque adeo quotidie, fi
domicilium habuit , per menfem antea pu­
fieri poteft invilat, eifdemquc prrftet qusfunt
blice die fefto inter mifiacum folennia fieri
parochialis folicitudiats officia
curaffe .
Qui alien· eft dicecefis. hsc afferat, literas
XXII.
dimiflbrias , teftimonium de ftatia denuntiationibas , de natalibus, vel difpenfatiooe ; teftiDe inifft [tmfidi.
monium de ordine priore legitime fufeepto, &
funAionibua- in eo prsftitis ; dilpenfationem
ISS/E facrificium falutare, quod a do­
fuper interftitio , fi illud omifit ; teftimonium
mino Jcfu Chnfto inftttutum eft , ea didc vita Br honeftate .
§nitate trsAare par eft, qua tantum myftetium
Regularis hsc tdftata faciet , fe legitims
ccet . Quapropter ut riu celebretur , audiaturelle statis , in religione cun laude verfatum
que milia , hsc qus fequuntur diligenter obelfe , loeo tituli cmilliam regtils ' profefSofervari fynodus mandat .
ncm , 8t rite ad priorem ordinem promotum
Congregationem pro cerimoniis Br ritibus
fuiffe.
.
miffs erigant epiicopi in fua quique ecdelia ,
in qua feme! in hebdomada diligenter dc eun­
dis ad miffam Br cetera divina officia fpcAanf

De fttrtmente enlueit .

I

C

M

tibus

iJ43

CowciLfuM Avbnionbnsb.

CU,Mr“‘

1344

anno tibu» ediflcrattir , & ad rationem tt ufum re- A nefto illius diei fufficiat . Æquujp etenim>ft, *anno“
ut juxta apoftoli feritentiam , qui altari iervitVotUlSTi
Christi reptum a fanda Romana ecclefia eunda
»!»♦■
examinentur , & recepta cerimonia proben­
dc altari vivat.
TfM.
tur ·
Capitula magiftrum cerimoniarum inftituant,
XXIV.
qui probetur ab epifeopo , quique accurate a
congregatione probata non modo edifeat , re­
Dt ntÿt fiiftlliÛilt .
rum cetero» etiam edoceat ·
ο* «><kr
In celebrandi» miffis hec obieevabuntur .
LTARE habeat hzcquafequuntur; al­
m,ff. '-s·*- Mifla uniufcujufque diei propria , quoad fieri
tare portatile conlccratum , nifi altate
iua>.*1£0' P°*cft » celebfctur. Si que mifla votiva can­
Ipfum totum confecratum elfe conftiterit r can­
tanda iit, ante vel poil miflîm oflicio confor­
delabra duo: crucem in medio cx aliqua decen­
mem , canatur .
ti materia : pallium ante altare ejus coloris
Quoniam vero pleaofque audivimus ad li­
quem dias requirit: tabellam orationum fecrebitum cplleâas multiplicare , idcirco non plutarum i Ic mappulam decentem ad manus ter­
■
rea feptem , vtl ad fummum novem dicantur . B gendas.
In miflz fine non aliud euangelium , quam
Calices ad miflz facrificium non adhibean­
confuetum fanât Joannia dicatur ; niti in quatur, nifi argentei 4 ab interiore parte inaura-a D< c«af
dragelima , diebufque dominici» anni, & qua­
ti . Sint vero his omnibus inftrucii : purifica-4·' <· «
tuor temporibus curren» euangelium legen­
torto decenti tc albo ( ecdelic etenim lingule
dum fit .
j'ufl’u noftro cerrum piirifitatoriorum numeiuœ,
In cathedralibus 8r collegiatis ecclefiis , ubi
qui cunâis miflîs fufficiat, confici curabunt ) m
certus eft miflàrum numerus , hic ordo ferve­
cujus medio crux parva piâa fit ; patena inau­
tur , ut pro populi commoditate , qui fzpe
rata ad dignofeendas particulas çommodiore |
miffis carere cogitur , non fimul miflz omnes
velo decenti ejus colons, qui mille ofliciocon- .
celebrentur, fed ex intervallo , ira ut fingulis
veniat i quodque totum calkem tegat .
horia miflz poflint audiri .
Charta preterea, in qua Gloria . Credo, tc
Fiat tabula per przcentorem , in qua miflz
verba confecrationis continentur.
ordine fuo difponantur .
Urcet, qui miflz deierviunt , pofthac vitrei
Laicu», li neri poteft, nullo modo miniftret
erunt , non ftannei .
altari : clericus vero diligenter inftruatur circa C
Prohibemus facularum , feu candelarum mi­
. minifterium fuuta .
nutiorum ufum. Dum lacrofandum Chrifti cor­
a concit.
Non admittatur facerdos alterius dicecefis ad
pus elevandum erit , grandior * fax accenda- · o» «kk
mu 'ca. celebrandam miflam , tc alia divina oflicia ,
tur , pulfeturque campanula , que ad altatis eli'~Cw«
âu'iu·' d' <i“l 1,011 habeat · (itéras dimiflbriaa.
lingula polita fit.
roofeif dAb omnibus dioecefanis audiatur integra b mlf»
non fa diebus dominicis 8c feftis .
XXV.

A

’•«tu.
atilu.

XX1IL
Dt ntiftrutt ttinditiu .

Dt rr/ijuii» & 'vtnerctiatt

.

TSI fandorum reliquias, qux organa fue­
runt Spiritus fandi, ecclefia catholica ubi­
« co»“iÇALUBERRIMO concilii Tridentini ‘
que pia veneratione ac honoie profequendas pr»Tnd ietr.ii.
decreto inhaerente» , quo pii» reflantium vocipit ; nobis tamen id magis magifque cordi efle
ihnbca »· luntatibus confulitur , flmulqiic incommodo ,
debet, qui in his locis degimus, circa quz hz<ui<mS<s. quod ex cleemofynaruni tenuitate oritur , reme- D rcticorum nequitiam m fandos eorumque cor­
· dium aflertur ; bxc circa miflarum sedudiopora nefarie graflari comperimur . Idcirco illud
nem fancimu» . Si legatum de cetero ecdeliz
ante omnia prrcipiendum cenfuimus, nc fuperrelinquatur , aut fi capella recens erigenda Iit
ftitioni, aut falfz credulitati anfa przbcatur ,
cum onere unius miflz diebus finguli» per an­
ut nullo pado novz rcliquiz f invehantur, innum celebrandae , is reditus conftituatur , ex
Vedzvc nonore aliquo afficiantur , nifi reco- *
quo decenter ac commode facerdos onus fugnolccnte Ic approbante epifeopo : qui fimul
biens vivere poflit : quantus vero efle debeat ,
atque de iis aliquid compertum habuerit , ad­
epifeoporum arbitrio cenfcatur. Porro ad iftiiu
hibitis in conlilium theologis , aliifque pii·»
reditus annui rationem ceteros qui pro va­
viris , ea faciat , qux veritati ac pietati conrietate onerum conftituuntur five ex teftatofentanea judicaverit ■
rusn voluntate , live ex fundatione dotationeUnaquzque ecclefia inventarium habeat faque alicujus capcllr , expendi in futurum vo­
c rarum reliquiarum, in quo annotentur atrcftalumus .
tiones cujuivis generis , unde probetur veritas
Quod vero in futurum profpeximus, ad prziplarum reliquiarum tc certitudo.
teritum quoque extendi debere dedaramus : £
Curabit epifeopus librum confici tc conferdecernentes , miflas , pro quibus pia quedatn
vari in archivio cpiicopali , in quo diligenter
legata relida funt , A plure» fuerint , quam
defcnbantur reliquiz totius dioecefi» cum pujuxta fupputationem laflam annui reditus quan­
bhcis Ic privatis mommentis tc atteftatiotity» ferat , ad pauciores reducendas elle cx
nibus .
przcepto concilii Tridentini . Qua redudioillae vero loco decenti, honello, atque conne fait a , anniverfarium fingulis annis pro
fpicuo, non humido , autfordido, minufvc de­
iis celebrabitur, qui ccdeiia pauca illa lega­
centi , in ecclefia , aut facrano cuftodiantur,
verunt .
ubi nihil aliud lervari foleat : locufque ipfe feOmnes vero ac Gngulo» , qui miflas votivas
rico interius ornatu» fit , qui duabus clavibus ,
crlebrire laciunt , hortamur , ut facerdotibus
crate ferrea, vel ligneo oftioloclaudatur.claeas celebrantibus tantum eleemofyns nonÿnt
vefquc ipfz ab epifeopo deputandis petfuc.::
impendant , quantum pro vidtu decenti & hodc clero gravibus ac rcligiolis tradantur : tc
nili

E

v

rj45 ’

Concilium Avbnlonmnjb.

MI?STe"·

nifi omnino inops fit ecdefia , lampas ante il- A mimfttatorei epifeopo rationem reddere tenean-

ANNO

larum armarium noâu interdiuque ardeat.
In exponendi* reliquiis hzc qua fequuntur
diligenter advertenda erunt.
Non vulgo, a neque facile nimis frequenterbuAar c ’e P°PU'° mlpiciendz proponantur , fed die,, Ve. bu* dumtaxat folennibus.
Ne alibi quam in «Itari , aut dc fuperiori
•loco populo oftendantur.
Caveatur turpis quzflus.
A faccrdote ftola, ac ptilviali,-vel fnperpellicio pro ecclcfiarum 8c reliquiarum ratione in­
duto cum luminibus exponantur , Bc recondan­
tur. Idem fervandum , cum portantur in procellionibui.

fias quomodocumque pertinentibus reficiantur ,
& inftaurentut : qui fi non fuerint (ufficientes,
omnes patronos, Bc alios , qui frtiâus aliquos
ex diâis ecclefiis percipient, aut m illorum dcfeâum parochianos omnibus remediis· opportu­
Dum exponuhtur, candelz ad minus dus ar- B nis ad przdiâa epifeopi cogant , quacumque
deant .
*·
appellatione, exemptione, Bc contradiâionc re­
mota. Quod fi nimia egxftaic. omnes laborent,
Ne ad infirmos afferantur , nifi maxima ex
ad matrices, feu viciniores ecflclias ttansferancaufi ab epifeopo probSnda,.
tur, cum facultate , tam diâas parochiales, quam
Unufquifque epifeopus cdiâum conficiat, ae
alias ecclelias dirutas , in protanos ulus , non
promulget, in quo prohibeat , ne quilqium de
lordidos, creâa tamen ibi cruce, convertendi.
reliquiis fumeie, donare , extrahere , aut do­
Altaria non quacumque in templi parte exnatas recipere audeat fub poena excommunica­
trui debent, fed decenti ac commodo loco; eo
tionis late lententis.
fane fitu, ut aliquid fpatii inter ea interfiet.
Si rumor incertus de miracnlo vcl ad reli­
Ne (iguum crucis in folo feuIpium deplâumquias, vcl ad imagines lanâorum edito^m vul­
ve inveniatur , imo ubi nunc fu , omnino dcgus prodierit, diligenter rem totam explorabit
leatur, ne pedibus obambulantium proteratur.
epifeopus, ne fallu pto vcus irrepant.

XXVI.

ANNO

CHRISTI
tur.
Quoniam vero templa permulta bujus pro­
vinciae reparatione indigere audivimus ; idcirco
fecrofanâi concilii Tridentini decretum iifdem
fiene verbis hic in medium afferri, funulquedu
igenter obier vari decrevimus.
Parocbialcs ecclefi* , etiam fi fint juris pa- Co.r. Tr.a
tronatus, cura Bc ftudio epilcopi cum fruâibus ·*·“ ‘ ’■
Bc proventibus quibufcumque ad eafdem ecclc- ' *“*' '

CHRISTI

Dv >>■<··■
4 *' “"*·
1
,
a« ·ρι« ai
d«‘<-

XXVIII.

c

Z)» f-icrii irntfiitihu .
Aveant omnw, ne Dei domum ullo mo­ De ion|W·
T facts imagines qua decet religione et·
do profanent. Quocirca nullus in ecclc
bdckct.
primantur, id in ptimis cavendum clt ,
fiam canes, accipitret, artnave , nifi ad prin­
ne piciiores , fculptorefve illas effingant , nilicipis cuftodiam inducat.
ad regularum normam , quz hoc loco breviter
Nullus tn ea deambulet , fcrmoncfve , nifi
fubjiciuntur, oftenfo prius exemplari epifeopo,
dc rebus piis, quocumque tempore , vcl nego­ lUd. eep.
queodo Mvel ejus officiali.
tia inibi traâare audeat.
< Cnn<;i.
Imagines nihil turpe , * nihil profanum ,
Abufum porro illum, quo mulieres quibulΤ“<ι ΐ'Τ h· nihil indecorum, quodve rifutn moveat , auc
dam feftis diebus placentas ac flores ingrec <t i om”” intuentium oculos otfendat , reprzlentent.
dientibus non fine feandalo offerte ae przbeMultoi magis cavendum eft',
eft' ne quidquamre folent , juftis dc caulis tollendum omnino
apocryphum > fuperftitiolumve ob
fallum, vel
i
decernimus.
oculos ponant.
D
Illi quoque reprehenfiont digni funt , qui
Nulla imagines in ecclefiis piilve locis line
dum mille lacrum peragitur, ad altare propius
accedunt , aut fermocinantur , aut perinde fc
f IM f. epifeopi, ( aut illius vicarii generalis conceflu
palam exponi permittantur- Hi vero, piâurz,
gerunt, atque fi in plateis verfarentur.
luilpturzve qualitate pcrlpeâa , quod fibi con­
Ornari przterea ecclelias , przfertim diebus
gruum vifum fuerit, confutuent.
celebrioribus, maxime convenir. Omnis tamen
Imagines neque humi , neque fordido , aut
piofanatio cavenda erit , quare aulza Bc percaligmolo loco, neque fub fcncftris, unde plu­
iftromata, quz obfccenis figuris , ac figmentis
vie ftillare podint , effingantur.
poeticis intexta funt , ad ecclcfiarum ornatura
Si qus imagines , vel ftatns ab impiis 'ho­
nullus adhibeat ; neque irem pictas imagines
minibus violata , dejeâz , profanata , ac demum
Bc ligna , quz loci lanâitati minime conve­
mutilata in hac provincia fuerint, eas epifeopi
niant. Nullz item eorum qui inter fanâos re­
curabunt quamprimum ftatui priftino reftitui,
lati non iunt, przterquam lummonim Romano­
rum pontificum , aut aliorum qui loci qualitati
XXVII.
conveniant .effigiesappendantur : hz etenim cui­
E que loco maximo omamento'lunt, atque decori.
Debet ecclefia diligenter cuftodiri , flatis D<
Dt tftltfitrmt
C ftrefl»r».
temporibus claudi, feris firmif&mis muniri , ne
'·►
quidquom interdiu vel noâu furripiatur. Ljus *
Cclefiz 8c capells , fi quz de novoextruenlepulturz diligenter obftruantur : facella eo
dz lint, certior antea reddatur epifeopus:
?[ut illarum formam juita facrorum canonum nitore atque ornatu fplendeanr , quem loco­
rum facultas , 8c impigra aditui cura potent
ententiam tradet , recentemque fttufturam au,
De fWifire.
adhibere.
d< I, c. hic Aoritate fua admittet, line cujusconfenfu nihil
♦Ί·. fc <·
Ille cujus fidei fupellex commifla eft , eam
magni dtomentiin jamextruâis deftrui, rczdirmto ccd·
diligenter curet i quod ut accuratius tien pofficari, innovative poterit.
fit , capitulum ei rcl virum diligentem ac de­
Proventus templorum fabricis dedicati , ac
votum przficiat.
pro reparandis ornandilque ecclefiis inftituti ,
Cum autem bellorum caufa interdum connon temere fuperflue infumantur, fed dciisadÇencil. Gchtrtl. Tom. XXXIV.
Lll
tin-

U

C

E

l
i

I

1

1347

x“rï UI·

.· 'anno
CHRISTI
x if»V
'

Conchi·»m Avbnionbnsb.

1348

J*aI·1 c/clefias peram decenter haberi , dum A
tum que ant? , quaque poll miflam recitari ANno~
tent orationum.
v
CHkini
vet ia eis prefidia ponuntur, vel intra ipfarum
fepta milites excubias agunt > idcirco volumus
Coofcflionale etiam loco commodiore pooa\ ijm.
tur
pro
facerdotum
confcflionibus
audiendis.
'
ab ecclefiarum euraroribus mox ad epifcopum
referri, fi quid ejufmodi faâum attentatumve
Lavacrum etiam fit ad abluendas manus in
fuifle accapcrint. Is vero promugeris fui ratio­
pariete excavato ,' Se ad Sitius tergendas lin­
ne curabit ut ecclefia in eo quo decet habeaateum appendatur ; idque nc fordibus inquina­
1
tur honore.
tum appareat , in Angelas faltem hebdomadas
mutetur, ·
XXIX. ■
J ' (i '
In (Vcriftia Aientium obfervetur , nec ullos
nifi dc rebus neceflariis , tups»vcro voci fubmifla , io ea loquatur . Acrifta toto tempore
*
·
»
2>« ftfalmi.
• '
r
'
■
quo celebrantur mifl·. > nqmquam. difccaat,
Onftitutionem fanda memori· Pji quinti
nili alio fubrogato. '
\
de Ceputcris Bc moaumeqtis diligenter epi­
·> Caveant facerdotes , ne fle ad iftaria facras
icopi obfervent, Sc obfcrva'ri curent.
B velles induant : fe itaque ad miflas in facriftia
4H(cnt' Sacerdoti fefe induenti aliquis prafto
!
Que vero in pofterhthy (epulora conftruen'tot , illorum oftia omnino duplici Iapide con.
fit , qui albam/aliafque vcftcs decore & con- t '
cinne ajfte't.
X
tegantur : in quorum fupexiori fine licentia e·' piTcopi nihil effingatur', ipfaque epitaphia
jÇfXIl.
non line ipfius confenfu Sc approbatione inIculpintur.
7
Nulla protius in choro , aut in capella maDe fit*
tlericeruge. 1»
jnfi fcpulcra adificcntur , nulla denique fint
./prope altaria , minus autem fub ipfis polita.^
Uoniam multa a conciliis , tam generali- C|(K Tni
ncc vero fub bradcllis , imo eorum oilium a
.bus > quam provincialibus , Br a fummis
bradclla tres aut faltem duos cubitos procul dipontificibus <fe vita & honeftate clericorum fan­
flct.·
cies funt, experientiaque didicimus a plerifquc
(
XXX.·
vel ignorari, vel negligi; idcirco qu· fequuntur , in memoriam reducenda efle cenfuimus ;
\
Dt tatmittriit.
c a^-emnibus clericis inviolabiliter obfervanda ,
gravi poena ad ordinariorum arbitrium tranfgrefloribus propofita .
Bt immun.
OEmeteria religiofe traâari debent , atQuia vero (ut feriptum eft ) labia facetdo<'WO
* 8ue a^eo °*hil in his profanum agendum
tis cuftodiunt fcientiam , & legem 'requirent
elt - Sint itaque femper claufa patictibus trium
dc ore ejus ; funt enim fal terra : idcirio lacubitorum altitudinis circumfepta, ne illae ani'malia pertranfite poflint.
ceidotes omnes hos libros penes fe habeant , a. ,7. c (tteftamentum vetus k novum Latinum editionis «rC.
Arbores nulle > fruticcfve in coemeteriis fe­
rantur.- fed jam fate fiiccidantur, nifi in extre­
vulgat· , catcchifmum Romanum , concilium
Tridentinum , compendium fumina Navarri ,
mitate area forte fite fint. %
aut alterius , conftttutiones (ynodales proprii
Nemo in crzmeteriis deambulet, ludat, mer­
epifeopi > k provinciales. Libri autem oblcceces exponat , linteamina k reliqua id genus
expandat j aut denique quidquam in illis pro­
ni , inutiles , k vani apud eoo nullo paâo
reperiantur.
fanum exerceat.
Curati vero , prater jam numeratos , alios
Locus autem aliquis feparatus , aeeulifque
faltem conteâus ibi fit , in quo facrofanâum D etiam codices fibt comparabunt , eum praferChrifti vexillum confpiciatur , vcl etiam fub
tim in quo reâa adminiftraodonim (aeramento­
rum ratio contineatur , k inftruâioncs a nobis
dio, modo decenti Joco collocetur.
tradendas.
Λ
Habitus clericorum fit decens , k honeftus ,
rit k
XXXI.
nec nimium elegans, nec fordidus , fed hujuf- Imimi <1*
modi, 'qui ipforum vocationi Bc flatui refpon- <■
!
De jtcriftii.
deat, totus nigri coloris, non vanus , non ef­
i
/'"SUamquam pleraque ad facriftia cultum ia
feminatus, non militaris.
\
formula de fupelleâile ecdefiaftica traClerici omnes bénéficiât! , vel in facris conilituti duas talares vcftcs geftabunt, vcl faltem
'
denda fint, hrc tamen obfetvanda przfcnti lo­
tunicam ufque ad genua demiflam fub altero
co fynodus mandat.
indumento quod talos contingat.
n« cuAoa.
Sacrifia aut operatius , vel quocumque alio
•uch of. nomine defignetur is cui facriftia ^ommifla eft,
Presbyteri, diaconi, fubdiaconi, 8r quicumniuiqui.
inventarium totius fupclledilis conficiat, St eque beneficia etiam fimplicia obtinent , coro­
pifeopo przbeat .
E nam clericalem geftent ad eam formam, quam
satio uniufcujufque ordinis poflulat, qu· oâaEpiicopi facriflias vifitantes , omnia paravo quoque die renovetur . Cura fit praccnto\
menta per feipfos videant ; Sc attrita jam ,
\
quzque nulli ufui efle poflunt , iis in frufta
ris , an id obfervetur , adnotare . Presbyteris
\
difleais, omoino amoveri curent. ·
barba a fuperiore labro ita pracidatur, ut pili
in facrificio mifl· Chrifti domini corpus Br (an­
conicrr
Loco magis confpicuo facriftiz facra imago
guineus (umentes non impediant.
collocetur, atque etiam attare cruce Sc can­
Obtinentes penfionemsureorum (exaginta te-u |α.
delabris munitum, ad quod celebraturus facras
neantur incedere in habitu clericali fub panis »» !>«·■
velles induat.
Oratorium praterea feorfum conilruatur ,
contentis in bulla Sixti V.
Non permittantur mulieres, de quibus poflit 1<*M"
\
quo facrum celebraturus facerdos fe recipere ,
\ orare > Sc meditari aliquantum poflit ; in quo
haberi (ufpicio , clericis cohabitare . Ancili·
) pia crucifixi imago aftixa fit , k tabella item
dummodo fixât proveâ· acatis, qu· fcilicct quin-

S

C

Q

.

»

qua-

Ή9

CONCILtup / VBNIONINJSR.

ÎJJ°

hi XS , qtias icivato ordine vi flaturorum 'aMNQ
ANKO cjuagelimum annum expleverint , nec alias im- i
finguli celebrare tenentur , nullo modo omit-t CHKiiTI
CHXran pudice vixerint ,-gbtenta prius licentia in fcrieant, nili cx urgenti aliqua caufa.
‘i»«i-ws·
J'·’ ab ordinario· concedantur.
Quoniam irt toto ordine clericali canonicos
■'
Caveant clerici» nc partem domui quam indecet prz ceteris elle conlpicnos : idcirco ab
* habitant, laico habenti uxorem, vel aliasmutpfis multe potiore jure morum gravitatem ,
<
° lierej , de quibus poflit haberi.ftdpicio, etiàmfi
totiufque corporis habitus decentem quamdam ‘k>O-vtil.
Miti ki»- fi' fr*t«, locent.
fpecietn fvnodus depofeit . Curabunt itaque Χ,,,ί.*' to
sAc-dmClericoC cauponatam aditu &* ufu omnino in‘tam in ecclefia, quam extra , virtutum ftudio <
tcrdicim0 i nifi in itinere neceflitatis caufa ■
Cetet is pnlucere.
Λbftineant clerici ab illicita venatione . ChoEpifeopi in ecclefiis tam catbedralibus, quafn co«<. Tria
nn Xee- 'eis, e<»m«diis, aliifve profanis fpeâaculis non
^collegiatis , in quibus nulla funt diftributio- *** “·'■ i
M.
interfint. Gum mu lien numquam obfcrxna ca­
nc|. quotidiana, vc' ita tenues, ut verifimilinant . "Ludos prohibitos non exerceant , taxil­
ter ncgliglotur , -retium partem fructuum , Se
lorum videlicet,*· pagellarum.
quorumcumque proventuum & obventionum
Nullus clerkoium etiam foreniium laieit do­
minis infcrvialt , fiiG forte eorum pueros infti- 5 tam digm atum , quam canonicatuum, perfonatuum, portionum, Sc ofticiomm fepararicu­
tuAt i quod etiam cum dignitate&eere curabit.
rent , Sc in diftributiones quotidianas conver­
n« »>■! k
Clericos'procurationem , advocationemque
ti : quz inter dignitates obtincqtes , St cete­
fufeipete , nifi ira calibus a jure pe.mifTu ; arros nivin'is intercedentes propottionabiliter jus-,
■iiud « m, tem medicam , mercaturam , tabcllionateimv
ta dtvilionem ab epifeopo , ranquam etiam
Ml ·
cxctcqre penitus prohibemus.
hj
apoftolica fedis delegato , in ipla prima fru/
Caveant qui in fortem domini vocati funt ,
Ctuura dedufiione faciendam, dividantur: faine publica vcdtigalia exigant , neve arrendav|i tamen conluctudimbus carum ceclefi>rum
irjnA menta , que vocant , ullo modo conducant ,
in quibus npn relidentes, feu non fervientes,
iut a^4’
negotiationis exerceant .
nihil, ve[ minus tertia patte percipiunt i nonPresbyteri teneantur fingulis faltem domini­
ubflantibus exemptionibus, atque aliis confuecis, Sc feftis piiflam celebrare , curati vero ter
tudinibus etiam immemorabilibus, Se tfpelltin hebdomada . Ceteri vero clerici fingulis men­
tiombus quibufeumque. Crefcenteque non 1er*
tibus facrofanâum Chrifti corpus , qua m,ij >·.
vientium contumacia , liceat contra eos pro- potiunt devotione fumant. Omnes interim quo
C cedere juxta juris ac facrorum canonum dilpotidie miflam audiant, Ii poterunt.
fitionem.
/
e··,. TrU.
Omnes abnfus circa minas novas prorfus to! Ut omnis fimoniacz labis fulpicio tollatur ,
fcrr ■ » ·.. lantur: facer dotes , ut etiam t criminis fufpijuxta decretum concilii Tridentini , & bullam
,m«i.
done abfint, domos feligant in parte civitatis
Pn quinti , decernimus nihil iu pofterum danhoneftiore.
dum , accipiendumve pro qoacumqae collatione , provilione , Ijf c admifuoae ad pofleflionem
ΧΧΧΠΙ.
alicujus cathedralis ecclefi* > vel collégial* ,
beneficii , canonicatuum , aut prabendarum ,
Dt ctfitel» tr ttttticif.
feu ad diftributiones quotidianas. Quod fi ali­
cubi vigeat laudabilis confuetudo, qua admifli
Apitula , quz ftatuta non habent , intra
aliquid capitulo conferunt in ufus pios & ec.
lex menfes ca conficere teneantur ab epi­
feopo examinanda 8c probanda ■ Semel per he­cienz ornamenta erogandum : volumus eam ab
epifeopo diligenter examinari; qui aliqnem de­
bdomadam in loco confueto capitulum congre­
putabit , cui incumbet de acceptis ab admiflo
getur die a canonicis ftatuendo, qui tamen cer­
tus fit, ante vel poft miflam , ne chori fervi­ D coram epilcopo rationem reddere, an juxta con­
cilii Sc pontificum deCreta expeafa fint.
tium impediatur.
Curabit, capitulum certum paramentorutn nu­
Congregati canonici, oratione przmifla ca­
merum confici ad epiicopi arbitrium , qu*
pitulum inchoabunt , quod itidem bicvi faCta
non folum bénéficiant, fed etiam advcntan’iprecatione abfolvant.
bus cx-eris pro celebrandis rniflb ufui eflcpolIn capitulo contentiofas 8r clamofas confafint. Volumus autem non folum de indumen­
b dationes evitabunt : de iis qua ad ecclelia
tis iacerd'talibus celelxandz mifl* nereflariis
cultum · Sc ad pietatem promovendam fpeâant ,
provideri , verum etiam de fibris &: calicibus
deque bonorum ecclefiafticorum adminiftrationc
ceterifque ejufmodi.
tiadabunt.
Omnes 8c finguli , tam dignitate. , quam
Sccretarius ibi przfto fit de capituli corpocanonici , ceterique’ ecclelia mimftii, ca qu*
. e, qui decreta jam faâa perferibat. Liber con­
in fuis conftitutionibus > aliorum»c officiorum
ficiatur illa continens.
'
itrftitutione in oflicm divinis attiibuuntu· ,
Curabit capitulum inventarium confici przacctirate exeiccant , eaque curent epiicopi ab
<
bendarum , & quorumcumque beneficiorum ,
κ_
diftributionumque quotidianarum; quod in vi­ E omnibus fervari.
. Quod li neque a primzva inlUtu.iuiie > ne­
fitatione epifeopo exhibebitur , vel a fynodo
que a propriis conftitutionibus qu* proba·*
dieecefana.
Init , proprium othcium illis attributum fue­
Adminiftntores teneantur rationem reddere
rit r aut quod fit, non facile confiet : epilcs»coram capitulo , poena propoli ta ad epifeopi
pi duobus adhibitis de capitulo , quorum al­
arbitrium. Rationem quoqueanniverfariorum ,
ter ab iptis , alter a capitulo deligatur , afliBc piorum legatorum reddant epilcopo lingulis
gnent fingulis dignitatibus &: offixus proprium
annis, fi celebrata illa fuerint, hzc vero fi exe­
munus , quemadmodum juxta facrorum cano­
cution! mandata .
num fenteotiam pro ratione loci magis expe­
^nd.
Canonicis pnscipimas , ut epifeopo afliflant
dire videbun;.
drrm pontificalia exercet ; inter quz locum ha­
bet veibi Dei prudicatio . Eofdem hortamur ,
miflarum celebrationem frenuentent.

C

Cone. Gener·!. Tom. XXXIV.

JLsll a

XXXIV.

ci.wt.viu.
anWo

COIICHIVM

ΑΠΝΙΟΝΪΝΙί.

u

XXXVI.

XXXIV.

CHAIST1

aoouumus

_________

CHMISTt

• f*1·
Dt btrii

Dt

rauMxb.

tMuint

Useuuwoc iancita funt a concilio Ttiden- S<«T. c j.
titio i bulla Pii quinti , io beneficiorum * <·<·*-<.
collationibus diligenter volumus cuftodiri.
autem cui beneficium qualccumque
.
,
.prius ab e- pilcopis, feu inferioribus collatoribus confero
fur, quam tanâe juraverit, ut in fcquenti prpferipta formula.
y
vari.
ψ '
Ego N.’tibi reverendiflimo domino promit­
Chori diicipfin· ïum prucefttor , tum aliis
to , ipondeo , ac juro fidelitatem dr obedien­
punâatores prxfeftj fint, qui omnes diligenter
tiam juxta forptam iacrorum canonum , meque
munere luo fungi curabunt.
Punâatores duo eligantur , qui annis fingu­ B juta !i Irbettates ecclefias conlervatUNjm bona
dc res ecclcfiafticas non alienaturum, quin po­
lis mutentur
quique juramentum prxftent in
capitulo fe fideliter qur fui muneris lunt adtius alienata reeuperapurum ; nihilque pro hac
ecdcfia adipiiccnda illicite , aut fimontace per
notaturos , ac rurfus in manibus vicariorum,
me , vel per alios dedifie , aliamve illicitam
antequam officium exerceant , fub poenis arbi­
trio epilcopi infligendis.
I
paâionem intervenifle : fie me Dtus adjuvet
Ambo punâatores libros conficiant eorum
dec.
qui non rnterfunt , k lingulis hebdomadis li­
' Si vero beneficium rutatum fit hxc pneterea
bros punâuationum inter ie conferrant. Omni­
addat.
bus horis choro interfint, vel faltem eorum al­
Juro prxterea , me non folum mandata ve­
ter , nec poffint alterum fubflitucre ■
il ra fervaturum . led u: alii fervent diligenter
Punâatores ftudiofe, ac fine perionarum ac­
curaturum : ecclefix mec , animabuique mihi
commidïs fedulo operam daturum perfonaliter
ceptione, fingulorum errores adnotabunt, qui­
bus ob laborem ac ftudiutn annu.um quoddam
relidendo. Stic me Deus adjuvet kc.
-Ecclefix parochiales nonni fi prurio examine
ftipendium decernatur.
Nullus canonicus , nec bcneficiatus , neque C in concurfu , juxta decretum concilii Tridenti­
alius clericus inter canendum dormiat , nugeni, de fanâioncs apoflolicas, conferantur.
tur, literal aut libros legat, officium priratim
reciter, per chorum vagetur , indecore fedeat ,
XXXVII.
3uidquamve faciat , aut loquatur, quod chori
ifcipliuam & plallcntium attentionem pertur­
Dt itntfitiorunt iniimprtiidittlt .
bet .
;
Clerici in prima tonfuta , aut .in minoribus
•l^JEmo audeat plura beneficia incomptabilia Cenc Tdd
uJN tenere. Quod ii diipenlationem le obti- (ef j
condituri, habentes penfionem fuper beneficio,
recitent horas beats Marix virginis juxta bul­
duilfe a|iquis dicat , eam oftendere intra duo- ibid «.j.
lam Pii quinti.
«um menfium fpatium poll hujus concilii publi­
Divina officia cx ordine Kalendarii k eccle­
cationem comppcllatur.
fix inftituto celebrentur, nec ca ratio fine jufta
Juxta decreti concilii Tridentini tenorem ucauia mutetur. Quamobrem a magiftro chori
nom tantum beneficium erclefialticum confera­
edatug tabella , qua fingulorum dierum officii '
tur fingulis. Quod quidem fi ad vitam ejus,
ratio prxfcribatur.
<
D cui confertur, honefté fuftentandam non lufliOmnes qui horis canonicis intetfunt , pfalciat, liceat nihilominus aliud fimplei (ufficiena
mos clare aediftinâe pronuntient, omnem ilredummodo utrumque perfonalem refidentiam
pitum ac mentis evagationem fugientes.
non requirat, eidem conferre.
Decrevit facrum Tridentinum concilium , ut
XXXV.
ordinarii locorum quotcumque plura curata,
aut alia incompatibilia obtinentes, difpenfatiqDr Hat» trdtfir/Hn.
nes luas exhibere compellerent, atque per ido­
neorum vicariorum deputationef de congruas
Ulices numeros ad pieratis fenfum permo­
portionis aftignationem providerent , ne ani­
vendum falubriter adhibet ccclefia. Qua­
marum cura negligerctur , neve beneficia ipfa
propter ejus ftudium in cunâis ecdefiis non Codebito
­
defraudarentur obleqiiio. Hoc tam falutare decretum ordinarii diligenter exequantur,
lum permittimus, verum etiam in dica augefee-

Oras canonicas omni diligerftia ae pietate
Deo perfofvi oportet : quod fummi pon­
tifices femper curatum , prclettim Leo X. in
ècsncilio Lateranenfi , de Pius V. · Quotum fan«<p.«iprui. £jone|
eos editas qui illis iutereffe
negligunt , cutem epilcqpi ad unguem obier-

H

Q

/

De ccltbr.
■nfi. €. do.
lencet f h*c

M

re optamus. Ea tamen obfervatio habenda erit,
neque committant fuas hac in re partes ullo
ut non ad modulos profanarum cantionum ,'
modo defiderati.
·.»ηΐΛ« tum pfalmiç tum cetera ccdefiaftica occinan- E
■ attiit. tor.
>
,
XXXVIII.
11
Quod fi. carmina qundam vernacula lingua
in natali domini permittenda fint in ecdcfia
Dr ct»fiJt»M.
concini i ea primum ab epifeopo legantur , ac
T'XEploraadt fana omniBui effet tnifcrabilis
examinentur, net nifi probata dc cum fubfcriJLz horum temporum atque locorum condi­
ptione canantur.
tio , quibus, timore Dei , «c factarum conftitutionum placitis pofthabitis , eo excitatis de­
venerunt homines , ut dummodo marfupium re­
pleant i animas perdere nequaquam curent ; ac
proptcreallereditate poffidere utttuatium Dei t
dc beneficiorum ecclcuafticorum pdftioncs, lici-

, , 1 J5 J

CUMB» VIU.
«.

aoDutrHui it
IMS
λνηο tationefque publice exercere non ernbefcint: le A titulum réquiratui
nec immemorabilis tempo
λν\> »
CHRISTI ']u‘ conjugati ac omnino laici funt, potitis exe
ris ptobatio aliter eis fuftragetur, quanifi prç- CHflsi
uv<
crabilibos illis ac perdkiffimishominibus, quos
teé reliqua ad eam neceflarfa , przlentationcs ,
'i>s
n»> appellant , beneficiorum tam («cuetiam continuam , non minori faltem , quam
latium, quam regularium, etiam parochialium
quinquaginta annorum fpatio, quz omnes eftefruâtss J»bi ufqrpent , in grave ecclefi» Dei
ftum lortitz fint, authenticis feriptutis ptoben.
fcandalum, divini cultus diminutionem, & ani­
tur n
marum perniciem. Quamobrem not tanto m£
Io, quoad ejut fieri poteft. obviare cupientes,
XL I.
f
naio fanâiones Pii quarti & quinti, fuper confidcnlimoniaca emanatu, in memoriam le ufum
‘nil° s«m
b· ifyomii
'
ii bail· s-, revocantes ; omnes qui ad hanc diem beneficia
ιηΐνΐ,τ.!»· p[BJata confidentia liter obtinent , quique illoEcrctum concilii ludemini contra βοι,Μΐ(>ι
"’
rem fruâus quo vir modo il.hcite percipiunt,
qui decimas lubtrahunt, vel alias illarum
'
cenfuraa diâordm pobtificum incutrifld declaralolutionem impediunt >' diligentiffime obftrw
mui t titulos beneficiorum przdiftorum , le a- B tuc.'Et quicumquc vatiis artibus decimas ec’ clefîr» obvenieptes fub-rahunt, aut qui ab altis
1 iorum quorumcumque nulloi lc irritos , spfoffqlvcnda; temere occupant , lc in rem fuam
qpe ad alia etiam obtinenda inhabiles elle fignificamus : fruâus non fecifle fuos , ad illoconvertunt , crcommuni’centur . ncc ab hoc
ctimine^nifi plens rcftittitionr fecuta , abfol
rumque teftitutionem in utroque foro fub in­
vantur.
terminatione anathematis teneri > notum facia­
Quoniam vero , crcfcente in dies avaritiae
mus ; tenores diâarum conftitutionum pro exptefli* haberi volentes , atque contra hujufmo­
morbo, pletique abufus circa decimarum folu
ttonem irrcpferujv : idcirco epifcopi , fiaudes,
di delinquentes ria juris inquiri atque procedi
a judicibus ecdefiatticis omni meliori modo
quibus laici in hac provincia clericis imponere
nituntur , caute prudenterque dignofeant , demandantes. Przdiâafqoe bullat, ne quit igno­
fcAaique reprobandas ie omnino tollendas cu­
rantiam obtendere point, a parodhii noftiz pro­
rabunt.
vincia fingulis diebus dominicis infra miiiarum
lolennia publicari le promulgari omnino przcipimus.
XL1I.
C
De efficte ftrtcki
XXXIX.
R
Arochut , qui in dominici gregis cuftodia
fecundum poft epifeopum vigilantia locum
bt rtfiitutie.
tenere debet, non temere , non. pmcipitanter
conftituendus eft t fed iis fervatis qu* fupra dc
iriTu < ’ FAEcretum concilii Tiidentini quo cunSipaι,ι.ιή, tAJ flores animarum in propjia ecclefia refidecollatione bcneficiftrum decreta funt, quo ipfius
tam probitas, tum doCtiina inquiratur .
re jubentur , rite atque exade cuftodiri volu­
PrzfcAus jam anim-rum cur* , justa facro- ti* «ni.
mus : id quod tain dc epifeopis, quam dc ceis.s i ra-,et·· beneficia obtinentibus, quibus cora immiruin canonum inftituta, in id totus incumbat,
>
Ut nihil in fe ejus foIicitudinis ac laboris defia,m omni, net animarum, ibtelligatur. Quibus vero cura
"°animarum demandata eft , przcipimus , ne tri- - derari permittat , quem hominum gubernatio
poftulare videtur.
\ dui fpatio longius abfint a parcscia , quos cèiam ab ordinario facultatem obtinere volumus,
^nte omnia autem cur;t parochus , ut vitz
caufa abfentiz expolita , fubrogato interim al­
Iit irreprchcnlibilis, neve ullam luis (ubditis of
D tcnlionem przbcat.
tero, qui vices ipforum' gerat.
Catechifmum Romanum ledulo prz manibus
habeat, cujus ope tum (aeramentorum rite 'ad■ X L.
!
miniftrandorum rationem perfpeitam habeat,
tum ad conciones habendas lana dodrina im­
De jure fttrenittui
bui poflit
quam populo fibi credito poftea
propinet.
Ævs habendi cupiditas , qua- tam multos
Omnes vero inftroAiones cx noftri concilii
nofttis temporibus tranfverfos agit, in cau­
ls eft, ut ii aliena-, quacumque demum ratio­ przfcripto conficiendas , tum fciant optime ,
tum etiam diligenter oblcrvcnt parochi
ne poftunt, futripiant i te quod masime deteIllud vero munus , quod przcipuum , Ae cu­
flandum eft , divino cultui janspridem dicata
randis animabus plane necellai ium effe conflat
bona ufurpent. Id quod non modo per vim fie­
ut eundorum (ubdrtorum esaCta ac diligens defri contingit, fed etiam per fraudem, dum fibi
criptio fiat a parochis, quamprimum obits vo­
jus nominandi atque prafentandi competere
lumus. Hic enim, queoi vocant, flatus anima.
mentiuntur. Cui malo nt occurratur, decretum
Tridentini concilii c. p. fefl. 1J. fumma vigi­ E ium ufque adeo cognitu occcllarius eft , ut eo
prztermiflo, nec parochus , ncc epifeopus mulantia le diligentia ftudeant ordinarii obfervanere fuo ritc.fungi poflitst. Scriptum eft cnimt
ie ■■ non aliter przfentationesadmittendo , quam
Diligenter* agnofec vultum pecoris tus. Qua­
fi titulus jsfris patronatus fit ex fundatione , vel
propter curabunt parochi . uc omnium familia­
dotitione , q :i ex authentico documento . Bc
rum ac perbonarum nutnerum & qualitatem li­
aliis juris tequifitis oftendatur , five eiiam ex
bro ad hoc peculiari deputato quam dtlrgcntiimultiplicatis pntfentationibus perantiquiflimum
lime deferibant.
.emporis curfum, qui hominum memoriam ex­
Quilibet parochus quatuor libros conficiat
cedat , alialve fecundum juris dilpofitionem.
baptisatorum icilicct , confirmatorum , matri­
In iis vero perfonis , feu communitatibus , vel
moniorum, lc mortuorum - in quorum primo
univerfitatibus, in quibus id jus plerumque cx
bapttxati deferibantur juxta formulam per no
ufurpatione potius quzlitum przfumi folct, ple­
tradendam.
nior le exaâior probatio ad docendum verum
Ill j
Pa
CeitcU. Ceittrtl. Tom XXXIV.

Concilium Avenionknsb.

P

S

J
_
•J 5 >
ANNO
CHMSTl
USS

utii c;

cumins vttr.

rr.

©

Concilium Avbnionbnsi.

Parochus dum pronum facit , dies feftos fi­ A
deliter annunciet , populumque de ils que ad
iplius iilutem pertinent, ea qua decet gravita­
te ac pietate commoneat : futiles & qus rifum
fepe morent narrationes devitet : ita jura fua
tueatur , ut nullam cupiditatis aut avaritias fufpicionem in auditoribus pariat.
Oblervet parochus , ne in adminiftfandis facramentis ullam neglieentiam committat, erroremve e», inlcitia proncifccntem . Ægrotos masime cordi habeat , inopes vero ita curet , ut
non modo eorum calamitatem conlolatoriis ver­
bis ir paftoralibbs obfcquiis leniat , verum et­
iam (ubfldio flt clecmofyna , vcl dq flio ici fua
opera conquiflta fublcvet.
Abufus , pravas conluetudines , fuperftitio- B
nes. i morum > ac fidei ( quod abfit ) luborienter novitates vigilantia fua tollere curet . De
quibus ominibus,.ut proientius malo remedium
aderatur , quam celerrime ad epifeopum refe
rat i alioquin ncgligentix fe pcenas graviflitnas datuixiv iitcIbgai ■
Quoniam vero nonnullis capitulis in univerfum, non certr perlon* animarum <u:a annexa
eft , idcirco ab illis situm idoneum ordinariis
praricnt.its decernimus . Quod fi in hoc legniter fc capitu'a gclfcrint , epifeopi truduum por­
tionem etiatn pinguem alicui a Ic probato aflignent.
Epiicopi tanquam ledis apoftolies delegati,
fine tamen obtinentium projudicio , es conci- <lii Tridentini facultate uniones faciant quarum­
cumque ccclcfiaruin parochlalium , te alioium
beneficiorum. «
Ad flatum ecdefiarum ex dignitate coniervandum lactum concilium Tridentiniitn magna
cum ritionc ftatuit , ut epiicopi etiam tan?jtiim ledit apoftolicc delegati poflent juxta
ormam juris hae obtinentium praejudicio face­
re uniones perpetuas , quarumcumque eccleliarum parochlalium te baprilmaliuna , & aliorum
bencficioium curatorum > vel non curatorum
cum curatu propter carum paupettatem , & in
alus cahbus a jure pcrmiflis . Itaque epifeopi,
ubi opportunum fuerit , ea facultate diligenter
utaiuur.
D
Lftn vero ob locorum diftantiam parochiani
hne magno incommodo ad percipienda (aera­
menta & divina officia audienda accedere non
pofliint ; nove parochia conftituantur , juxta
Alexandri tertii (andronem , te Tridentini con­
cilii decretum.
Studiole vero parochus fît folicitus de pau.
penbus fu* parochi* , profert im puellis nubi­
libus, viduis, orphanis, pupillis, *grotis,fenio confettis , aliiiqne pcrlonis utraque fcnlfencordia indigentibus , quibus te ipfe opitule­
tur , &: alios hortatu fuo ad id officium invi­
tet . Piacipue dc iis epilcopumcertiorem faciat,
u: qui communis eorum pater eft , nidem pa
E
ternam curam proftet.

*^m"“’"

’ Μ®"

que a(iis feftis , qui vel ecclefi* praecepto , vel
loci confuetudine colendi funt , aliquid operis
fervilis flat ; nihil emi > vrndive poflit , 'nifi
quod ugrotis, aut illius diei vidui neccftaiium
fit. Cibi vero ita veneant, ut ipforum occafione officinas nullo modo apertae lint , protêt il­
larum ofliolum ·
Res porro neceflari* , necante cccleti*fores,
nec in coemeteriis vendantur . Mercatus , em­
poria , nondin*ve ne ulpiam flant , led qua
reflo die fieri confueveunt , in antecedentem,
vel fcqucntem diem, qui feftus non iit, trans­
ferantur , ubi fieri poteft.
Nemo diebus feftis quocumque ludo ludat*
dum celebrantur divina officia ; quo etiam tem­
pore nemo cauponas a^eac : comeflationer, ebrietates, chore*, Afpe&acula, otnnifqueaha
dierum feftorum profanatio ceflabunt.
Doceant parochi , ceterique verbi Dei procones · diebus icitis Dei cultui dedicatis, divi­
nis officiis, concionibuique audiendis , ceterifqoe id genus piis ojieribus vacandum efle , nec
miffam a quocumque haud legitime impedito
fine gravi flagitio protermitti pofle.
Si ingruente aliqua neceffitate (civile quid
fleri diebus kftis oporteat , contulatur epileopus, vel ejus, vicai lus i qui, re diligenter in(pefla, quod congruam fuerit decernant.

(
anho
cHHISTt
■>·*■

**
fas.
txfcr <··>-

XLIV.

EO quidem Temper fciviendum eft , nec
ullum tempus eft futurum , in quo crea­
tori noftro lervnuris debite cultum non exhi- tx real*
beamur. Verum quadragefim* diebus eundi fi-à·’·'· I11*4,
delet ftudiofius rebus divinis vacare debent ,
cum & Dei lermo crebrior habetur, & jejunium
ac ciborum lalutaiii abftinentia indicitur. Qua­
re ut commodus quilque atque teligioiius fan­
dos quagiagefimc dies exigere poflit , hrc de
illa fancienda cenluimus.
Edictum aliquot ante diebus ab epifeopis pro­
mulgetur , quo vetitorum ciborum norma pr«
feribitur.
Medicos omnes epifeopi alirjuot ante diebus
accerfant, eoique diligenter moneant , ne pro<■ >d ·»!>
prir (alutis immaniores nimia facilitate cu/ui, <M.
•“'i*t" Ij
piam male aftcdain valetudinem affirment i iis <uru.
indulgentes qui lingunt laboictn in praecepto.
is.
Cetera minutiora ad ciborum venditores perti­
nentia late in ediâo explicentur.
Parochi te Concionatores in dominica quinquagelun», dc feria quarta cincium populo demonftrcnt , neminem abfque legitima caufa je­
junium violare pofle ablque letlrali crimine, limulque jejunii modo ac conditionibus enuclea'
tis, plerolque ab crtqre liberent, qui putant il­
lud non violati , fi-hora definita praeveniatur,
aut etiamli bis more conflicto comedatur , aut
ciborum deledus negligatjf.
XLIfl.
Omnes ac lingulos hortamur , ut quoad
fieri poteft , audiendo veibo Dei frequentes
De frfl»ru» Jitmti laJt» .
aftent,
1
Canonicos vero interefle concioni omnino
I E S fells , qui id celebrandas Dei lauvolutnui, qu* ui ipforumccclcba habetur, nifi *"
dei , (anflorumque memoriam pit colen­
impediantur.
dam lalubritcr inftnuti lunr , curandum eft dilegitime
­
ligenter , ut (suite ab omnibus oblervcntui , &
ne n> ipl'ir homine· ad majora perpetranda (ce­
lera abutantur.
Prohibemur igitur, nc diebus dominicis, at-

D

D

XLV.

Concilium

UÎ7

~M<SÔ
XLV.

CKllITl
UH·

Av l N I ON J NS F .

""

I J58

Λ tum diem feftum violant, turn intuentium oeu- a UNO
Joi offendunt . Njhil itaque ejufmodi in poflc- CfUtlSTI
tum videatur.
>f»4-

Dt vratiaM faadnrfi'dta Aararaw.

XLVH.
V

uadraginta bota^m oratio aeligio-

Q

it inftituta , ut cum plutati animaium
— fructu retineatur , hae etiam conftituimua at­
que decernimus.
fiat in confpeâu fanftiflimi facra men ti ,
quod e tabernaculo expolitum in majori, alio­
ve altari , fi ita eaped terit , palam collocetur.
Id ut cum dignitate agatur , altarii vel capel­
la, ubi exponetur, ornatui iit valde decent ac
religio,fus..
Cereorum numerat in altari accenforum ejuf- B
modi Gt , qui & multitudine 8c reâa difpofitione cum Chrifti prafentiam exornet , tum in­
tuentium oculor ad pietatem alliciat. Ser ad'
minimum cerei
Bc lampades duodecim , ac
bina faces grandiores, durante precatione, ardeant.
Dum Chrifti corpus in altari propofitum efi,
clerici duo iupetpellicio induti , capite aperto,
ad altare femper afliftant.
,,
Qua hora frequens eft ad orationem coffcurfus, iermo , ifque brevis, 8c ad pie medicatio
nis ftudium inflammandum appolitc accommoda
tus habeatur.
Ubi fieri poteft , cum hxc oratio celebratur,
femina a maribus feparatr rabulato aut tela C

- Dt ftutriilH 0“ ixtftiii ■

x

HRISTIANORUM funus curate piis pre­
cibus adhibitis , ac lolenni qubdatn litu
urfunüorum corpora efferte , - tum prlfca eccich« confuetudo fuperibres admonet , tum futu­
re reiurreôionis ipes certiflima prxeipit . E ae­
quarum itaque honor fidelibus pie ac religiofe
impendatur.
Ante Solis ortum, 8r poft Solis occa fu tn mor­
tuum & efferri, & ad fepulturam recipi prohi­
bemus.
yy
Miferabilei perfon· quibus mortuiLaut nihil
fupcteft , aut ita parum , ut fua itnpenfa hu­
mari nun poflint, a parocho fumptibut ecclcliç
iepcliintut.
Cum mortuus efferendus erit, cujufvis ecclelix clerus, qui vocabitur, contra cmirai etiam
in unam cccieliam conveniant: unde omnes pro­
deuntes., bmique plalmos canentes , mortuum
ab ej is ardil.us comitentur.
'
Laiidcùc ac ceiel A' intorticia , que circum
cadaver'accenduntur , heredum ignptnla , ita
Deo oblata elle intelligantur, ut ei cedebar in
qua ruipiis humandum.ctit , moi addita finr .
Loci tamen pia ac laudabilis coniuctudo ubi­
faltem interjeda , precationi vacent , 8c alias
que feivetur.
tumultuantes ledare curent.
Oidmaili , ubi fefe obtulei it occafio , ne pre­
Noite appetente nulli mulieri liberam fit in
term...aut ciequi decretum concibi Tiidentim,
ecdelia manere ■
quo cavetur, ut quibufeumque in locis jam an­
Abfque epifeopi licentia non fiat quadragin­
te annos quadraginta , quarta quz Funeralium
ta horarum precatio.
dicitur, cithedrali , aut parochiali ecdclro foIsta diet nerlolvi, ac polles tuerit es quocum­
XL VI.
que privilegio aliis monafteriis , hofpitalibus ,
aut quibulcumque Jocis piis conccfla , eadem
Dt frtttffitnilmi.
pufthac m:cgro jure , 3t eadem portione qu»
antea lolcbac , cathedral), leu patocluali erclcROCESSIONES, publicas prafertim , rite
iic pctloivatur : non obftantibus concclfiombua,
ac diligenter, ut cetera omnia ad Dei cul­
tum inftituta, fieri neccfle eft. Ne itaque illa-giatus , privilegiis . etiam mari magno nutscuj.< τ-.a. rum folennitai mutuatur , omnes cleocos, tam D Jiatis , aut aliis q nbutcumque .
Contingit interdum, ut dum mortuus aliquis
izculares , quam regularet firatret 8e monachos
efferendus eft , perimentium feu confratium
cujuivis ordinis ad cafdem. publicas vocatos ac­
curtus ad comitandum funus vocentur, quidum
cedere compellant epifeopi] iis tantum exceptis,
plus nimio moram trahunt , in caufa funt , Ut
qui in ftriaksri claufuiaperpetuo degunt.
collegial· eccletiaa eos expeitare cogantuf. Nos
Clericis quibufeumque , poena excommunica­
tionis propofita , interdicimus, ne proccflioncs^ itaque omnes fcholas , confraternitatei , dt ps»nitentium locietstes , vel juxta przicriptam ra­
quafetimque publicas ipfi in civitatibus aut op­
tionem cirrum provenire volumus ; vel, h ftapidis v>bcant abfque facultate in feriptii ab epituto tempore non venetint , ut poflit i clero
tc'p impetrata.
corpus ad lepvitUiam efferri , iis non espcâaConftituat epifeopus certos hommes , qui cle­
tis, dc.crnimus.
rum ad fupplicationes prodeuntem dirigant ,
cumque aliquando, cum opus eft, fubliftere mo­
XLVlll.
neant ; tum etiam, qui populum promifcuum ,
vel fodalitatcs ordine incedentes moneant,cotE
Dt
.
rigantque.
Controverfiaa omnes de procedentia tum in­
N publicandis indulgentiis omnis turpis qu*
ter ecclefiafticas perfonss tam focularcs , quam
flas lofpicio tollatur ; quod ut commodius
regulates, tum inteXconfiraternitatei plerumque
fici poflit, e« cautiones ferventur , quas proorientes, vel cum puoficw fupplicationrs decer­
icnbit concilium Tndentinum.
nuntur , vel cum alicujus aefunâi corpus hu­
Tarochua, concionaturve indulgentiarum vamandum eft, epifeopus , amota omni appella
lutem interdum explicet , hmulque oftendat
tione, componat.
quo in pterio a eundis fidelibus haberi de­
Sicuri rtliuionis infigne quoddam fpecimen
beant .
edunt , qui dum corporis Chrifti proccffio fit,
S igulr ecclefia, quibus vei conecti» hint,
vias It parietes , quinus poliunt , ornamentis
veftiunt : ita teprehenfione funt digni , qui pivcl concedentur indulgentia, codicem nabeant,
in quo per oidincm iflx memorentur , ac iunt
&uns param decon» * allia fed is fpelt aculis

C

\

P

I

mo-

nr

iJJP

cu“f/,n·

Concilium Alvsnîoninje.

·“"«**

ijtfà

morum pontificum nniiiina
nomina qui ipfa· concede-A
concede-A
Q
Quapropter
nullus fine fuperfotia licentia au
ANNO
CHKISTr runt, menfis item, Λ annui. Tenella etiam in' Λ deati ad monafteria monialium quocumque co­ CHlUSTI
fingulis lit ecclefiis , in qua idem prorlui exhi­
lore vcl pratextu accedere , p<#na excommuni­
UH
beatur . Pari diligentia altarium privilegiatocationis propofita.
·
rum memoria teneatur.
Nullus autem aufu i^fario monialium fepta
bulb I.
ingredi poflit , pana propofita a Pio V. aliif- In
Cite» peA»
XL IX q»c ordinariorum arbitrio infligendis · Quod Mie.
h quempiam ingredi ob ufus tam monafterio,
De [tiftMrii.
qpam monialibus omnino neceffarios opus fue­
rit , ea de rc ad epifeopum referatur , qui
eminariorum fundatio taiubc^une mih- ■ ejus triores Se vitam exploret , & poteftatem
tuta, ab'epiicopo diiigeqtfflinsc curati de­
ingrediendi- faciat in fchcdula propria njabu
fublcripra .
,
bet , tum ob multa ali* , tum ob id precipue ,
quod ca iliis frudus maximus* fperandus fit , Ii
Nulla tam cx monialibus, quamex ancili*·,
qui ad exada difciplins normam educati fue­
pocllilve educationis gratia in monafterio de­
runt , regendi animabat polle» prsficiantur .
B gentibus claufuir terminot tranfgrcdiatur, per­
Qui in feniinario recipientur, non lint mina propofita in difta bulla.
mprea duodecim annis, ex* legitimo matrimonio
Si qua monialis autem diabolica inftigatioprocreati , & idonei ad liters· addilcendas re­
ne correpta , extra monfftenum manere, vagapellantur t fint voie pauperes,
ex patré Sr mariquc inveniatur , ad illud rurfus redire com­
tre paupere, tc ex dicccelAaflumantur.
j
pellatur.
Divitum filii admitti poterunt , dummodo
Quoniam vero libertati profeflionis virgi­
propriis* fumptibus alantur , ac cumdcm habi­
num Deo dicandarum profpicienlum eft ; id­
tum geftcnr
circo quacumque concilium Tudentinum deQuicumque recipiendi funt , polliceantur fe
crevit ciica explorandam virginum voluntatem, ilras,.ci^
nuhquam clericalem ordinem deferturos.
tc contra cos qui per vim ad fufeipiendum ha- i ■ i- x»r*
Admilli cum habitu hobefto tc uniformi cerx
bitui^puclJas compellunt, omnino volumus ob- '*"■
loris violacei utantui
ncc plure· recipiantur
icivan.
quam leminarii facultate· ferant; probatioque
In eledione abbatilTarum, te prioriflarum ea
eorum fiat in loco iepatato , premifia generali
etiam ferventur quas idem concilium decrevit :
peccatorum confeflionc.
C illud- admonentes , abba tiliam triennalem fieri
Qui confirmati non funt
confirmentur , tt
debere, cum primum abbatia vacabit , vel per
prima totrtura miignantur ,, muheam & doftrimortem , vel per refignationem , vcl per pa­
mm Chtiftiamqi adlifcant , rituique Sc cere­
nam jute inflictam
monial , mlcrvicndo ecclclirs, pr«fertm cathe­
Moniales tria vota cmifla inviolabiliter ob
drali diebus Icllivu, cete nique prout epiicopo
fervent : epifeopi vero in id incumbant , ut
videbitur.
omnis proprietas tollitur ca ratione , qu» fibi
Quotidie miff* facrificio interfint, Se lingu­
accommodatior videbitur , cum monaftena viM h t ,i. lis menlibus domini corpus fumant : iingulos
litabit.
<üu tUcid.
porro fele in virtutibus eundis exercere pir all ,
Renuntiationes ante profeflionem Gft* a
illullfitfim.
cofigrgj.
in obcdientia prafertim, qua adolescentes ma­
monialibus trrite habeantur , nili facultas ab
xime decet.
epifeopo ante duos menles obtineatur , quam
Numquam foli domo egrediantur , net nifi
mox ptofeflio fcquatur, ut in concilio Triden­
dc redoris licentia. Ut autem Latinam linguam
tino cautum eft ■
facilius addifcant , temper inter fe Latiuc lo­
Conficiatur formula quam fequantur monia- uu
D les omnes ■
quantur .
cap. >·■
Si aliqui minui idonei reperti fuerint ,' vcl
Antequam profeflio emittatur n virginibus ,
quoad literal , vel quoad mores , vcl denique
diligenter de clcemolyna agatur in numerata
quoad valetudinem, dimittantur, faâa exami­
pecunia, qu* fuper tundo ftatuatur, cuius fors
natione a deputato ab epifeopo.
principalis non poflu aut debitis folvendis, aur
Adminillaatorex rationem reddent coram de­
quotidianis ulibus infumi.
putatis juxta decretum concilii Tridentini fin­
Curent epiicopi , expenfis antea monafteriogulis annis.
rum monialium fibi fubditarum facultatibus, vcl
Beneficia aliquot Cmplicia juxta formam u
ex confuetis clccmofynis certum monialium nu- o« nSu- >■
consilio praferiptam uniantur Icmioario i de
merum conftitui, qui nullo modo poflit auge-**" ***'
ri , nifi facultatibus vel cx confuetis clcemo- r
qua unione appareat apud canccllariam curis
epilropaln.
fynis audis . Quod fi monafteria regularibus
lubjeda fuerint , idem epifeopus praftare in
L·
illis quoque debeat, adhibitis tamen fupcnoriDe
.
bm regularibus , quemadmodum cavetur conE ftitutione fandas memorias Gregorii XIII. hac
de ré edita.
anctimoniales chritio defponfat* pe­
culiari quodammodo epifeoporum fidei cre­
dite, corumque pervigili cur· commifl* lunt:
Ll.
idcirco curent epifeopi omnia monafteria fua
Di biffitilibat.
jutifdidionis ad priftinam obfcrvantia regularis
turmam reducere, juxta religionis, feu iocictaNTER cetera paftoralis folicitudinis encra, »· >·>*»
tis leges, quas jam profeflin funt.
hofpitalium . omniumqoe piorum locorum
lift.,,
Clauluram veto ex concilii Tridentini , le
cura locum habeat ■ Quarc ea diligenter vifitet
fummonim pontificum juflu , ac modo przfcnepifeopua.
pto , non folum in fuis monafterii·, verum er­
Adminiftratoret bofpitalium ac piorum loco­
um i» exemptis omnibus rdlitui lervatiquc dirum quotnmcumqur , juxta-concilii Tridcntini
hgcutillimc curent.
decreta, ratione· reddant ordinarii· fingulis ans
anno

S

S

I

ni»,

ijtfi

«““*■·“·· Concilium A VINIONBMtl.

IJtf»

ANNO nu » nifi fetus (on· in inftitutione Ar ordina- Λ vel cuchariltis miniftrare , matrimonia abique λ|<νΟ
CHllSTl cionc talis eccleli·, feu fabrica exprefle caucum
licentia parochi (oicunixare , aut qucmcumquc CKStllTt
^<>4·
effet. Quod fi ex con luet udine, auc privilegio.
abfolverc excommunicatum a canone , prsterum·
aut ci conftitetioae aliqua loci alii· ad id de- v quam in cafibus a jure csprcllis , aut vigore
privilegiorum a fed e apoftolica concefforum,
rutati» ratio reddenda effet , tunc, cum ill ad~
ibeatur etiam ordinarius , tc alitée fait* libe­
vel a lententia per decreta concilii provincialis,
aut diacefana promulgata . Quod fi in aliquo
rationes diâis adtniniftratoribus minime fuffm-i
ex fupradiâis contra fecerint , ipfo fado fen. gentur . Quod li in cafibus, in qüibus reddere
tentiam cscommiinicftionis incurrant , qux fejationes ordinatio tenentur , ab eo commoniti
di apofiolicz eft tcfcrvash, quemadmodum pro(non paruerint , per ccnfuras ceçlcfiafticas com·
videnrilfime ftatuit Clemens V. in ccncilio
(pellantur.
\ Nullas adminiftrator hofpitalium , ceterorum·
Vieoncnfir
bue locorum rcligtoforum eleâus antea admi.
. Cum nulli ex regularibus, etiam prxtcxtuad
(uperiorei fuos accedendi , a fuo conventu re­
mftrtt , quam in manibui epifcopi Vel vicarii
cedere liceat t facrofanâi concitu Tridentini
'
jdramenturn prxftitetit fe fideliter diligenterque
^munus fuum executurum , ftudiofeque profpe- B decreto inhrrentea mandamus, ut qui lincprs, s Aurum , ne bona ac rÿditus in allot quam in
diito mandato inlcriptii contento repertus fue- ubi
rrii , ab ordinariis locorum tanquam fui inftideftinatos ufus convertantur.
tuti delcrtor puniatur.
facit rçt pondus Sc momentum, ut quod ali­
.LIE
bi diximus , hic etiam commemoremus . Sane
Dc cctfrCttricilotAln ■
t
cum interdum cx regularibus aliqui ad contio­
nandum mittantur, qui Ar vita Sc doârinatan­
to muneri impares eriftunt ; id ne contingat ,
PISCOPI femcl in annoconfraternitates
provide
ini», <->
vifitent , earumque' ftatuta diligenter
vi-ftatuit Tridentinum cdsxilium , ut re­
* “
dcafit, cxamiaentque.
gulares cujulcumque ordinis^ nifi a fuis Iu pe­
noribus dc vita , moribus, «Hcienria exami­
Confratres inhabiles , Ac excommunicato· a
nati & approbati fuerint , ac de eorum licen­
muneribus excludant.
tia , etiam in ecclefiis fuonitn ordinum predicate f
Ornamenta Arutenlilia facra confraternteatum
non poflint : cum qua licentia pcrlonalitct fe
in loco tuto conferventur , a facerdote ia ufus
noceffario· exponenda . ubi opu· fuerit.
C coram epllcopis prxtentare, Sc ab et» benediâioProhibemus fanâiflimum Chrifti corpu· in
nem petere teneantur, antequam predicate in­
cipiant. In ecclefiis vero, qux luorumordinum
coofraternitatibu· confetvari , nifi aliter videa­
non funt, ultra licentiam loorum fnpcriorum,
tur epifeopo . Ita vero miffs cetcraquc officia
etiam epifcopi licentiam habere teneantur, fine
divina in confratcraicatibus Celebrentur, ut ecqua in ipfis ecclefiis non inorum ordinum nul­
cicfiaram facrificia , preces horaric , concioncflo modo predicate poflint . Hoc itaque utile
que non impediantur. Qui officium dirigit. Ac
abfolutione· facit, li ficti poteft, facris initia­ - ac proficuum decretum qua par eft diligentia
erit obfervandum.
tu· fit.
Bullam Pii V. adverfus mulieres qur tnoeiaIn ptoceflionibui ordine debito , ac devota
fteriorum virorum clauftra ingrediuntur , At
quadam gravitate confrattei incedant, nihil tu­
multuarie , nihil litigiofe agentes.
regulares, qui eas ingredi permittunt , editam num.
tcanfgredientes, cunrios excommunicato· decer­
Controverfix vero de prcccdentia ficdirimannimus .
.ur , ut antiquiores coofiaternitates lemper re­
Apoftatx juxta fummorum pontificum concent ionbus pixferantur, Sc qus prius confirma­
3 ftitutioues, fevere puniantur .
is fuerunt, ii· qus pofteriu·.
Immenfi quidam fumptus, quos confratermtatum officiales plerumque faciunt in rebus pa­
L I V.
rum neccflariis, omnino devitandi funt.
Dc fert tfifreftti,
Intolerabilius illud eft, quod exeieemofynis
ad pios ufus deftmitu convivia Ar comeffatioUDEX non excedat jurildiitionom fur die»·
nes inftruuntur . Hos itaque ac limites abulua
cefis cujus certi ac determinati limites erunt,
dcteftantes prohibemus.
ne ad lites St controvert·»» aditui aperiatur .
Prcficiatur vir aliquis pietate ae prudentia
In id precipue judex ecclcfiafticur incumbat,
ut mifcrabilium petionarum querimonias pa­
prsditus , qui confraternitates invifat , ut fi
quid vitiofum in eu repullulare viderit, obfervet,
tienter audiat , quarum etiam nece Ili ratibus
omninoque tolli procuret.
prompte Sc alacriter provideat, ubi id ratio ac
Reâores reddant rationem de oneribus Sc be­
juftnis lex poftulabit.
neficiis , fi qus habent «mia , ceterifque pro­
Excommunicationum liters in infiafcripats
cafibus non concedantur.
ventibus , Ac an muneti luo fatisfaciant.
i
Pro re criminofa , quxve infamiae nonm
inurat.
L 1 I J.
D* nteUrAm.
Pro re occulta omnino.
,
Ncc pro rebus deperditi» paffim , aC parvi
Tl^
ONASTERIA, qus animaram curam ha­
momenti.
r,c,j. n.
Pro re quae fummam viginti aurearum non
bent annexam, quaties erit eligenda per­
tona ad eam exercendam idonea , ordinariorum
excedat, nifi aliter epifeopo ▼i4eatur·
judicium Ac examen omnino fequantur. Is vero
Deputentur a fynodo viri gravas Ae pii juris p,
cui fuerit cura commifla , illeram jenfdiâioni
•triufquc periti, qui de ftylo mutando , ac in ■··■ c. arf·
fubjiciatur quoad vifitationem Ar coercitionem
compendium redigendo jn traâandi· ac finien- ?·*“ *
dis caulis mature confultent . Omnis enim li·
*
K*t «.u. o· concilii Tridentini prsfcripto.
* "X*1
Meminerint regulares , fibi non licere cleri­
num procrafhnatio ftudio ac diligentia eplfco- ane,·,
cis aut laicis facramcntum un&ioaia extreme,
potum tollenda eft·

E

J

M

De-

IJ«J

CoNCtLIVM

1304

Av«nion«nsi.

ANNO
Decreta judicis , ipfo przfcnte , a notariis Λ legati executloftem.rct»rdct ; habeatur de ea cum XnN0 '
CHRISTI expediantur . Epiicopi vero caveant , nullum
epifeopis conjultatio
CHRisti
>1*4mi.rendum rile in pofleflionem , nifi literie
Legatis ad pias caufas cum jura plurimum' 'f·*
faveant , nec es folcnnttatcs neceflati* fint ,
crpcdiris ·
quas cetera poftufant : curet epifeopus , qir«-L c ntaa*.'t
L V.
cumque poterit , diligcnAa, illa ecclefiis vindicate ■
Dt hcttittc ktMrtmt tciltfioftittttnn
L VII.
IjRINClPlO curet epifeopus inventarium
X generale confici omnium bonorum eccleDt mtiitit .
‘
liafticojum > jurium , bineficiorum cujufvis ge­
neris (us dtoecefeos ; compellatve omn-.s actmT A corporis valetudo curanda eft , ut ani-x
gulos quevis ecclefiaftica benefi.ii obtinentes
ms falus non negligatur : quapropter me­
ad przdidum inventarium exaitc ac fideliter
dicis, tam phyficis , quam chirurgicis prgeipi- f
' conficiendum <ub ponis arbitrio epiicopi im­ B m is, bt cum primum ad srgroto* rorrati fue-ponendis . Pati diligentia mehivium inftrurint , eis ncceflariam peccatorum corrfeflioaem
âum habeat , in quo omnes fcnptiirz confer­
faciendam efle perfuadeant. Quoniam vero res
ventur .
'
1H0 magni cft momenti : idcirco qurcumquc
SaCia.r.c.
Epifeopus jubeat decretum concilii Tridenti­
conftiturio Pii V. felicis recordationis circa me- tai ixip.
ni contra ulurpatores return ecdefiafticaium
dirorum munus decrevit tc fancivit , hic com- faf'· jr*
- bis per annum in ecclefiis publicati , fcilicet
mcmuianda elle ccnfuimus , ne Aliquam igno- »·· ■
primis diebus dominicis adventus , & qtiadt?rantia fuftragetur.
gelitnz .
Medici itaque tertio die ulterius rgrocos non
Ut fraudibus occurratur , tc ufurpationibm
vibtent, nili longius tempus ipfis confcflor ob
bonorum ecclefiafticoriim , iis prrfeitim qus
aliquam eaufarn rationabilem ( fuper quo ejus
hunt m hac provincia ; locationes rerum cceonicientia oneratur ) conceflerit , tc illis per
clcliafticaruni haâenus confcdz abfque publi­
fidem confeflbris in (criptis faftaus continent ,
quod infirmi, ut przmitritur, peccata fua con­
co inftrumento per notarium curis çpifcopalis
intra duos mcnlcs in inflrumcntum referantur
fefli funt.
a.ithenticum . Deinceps vero per publicnu in- C
Quod fi qui medicorum przmifla nqn obfer.
ftuimentum conficiantur , quod per notarium
vaverint , ultra prenas in conftitutione Inno- c [Onl
cutic prediCiz , aut alium in afta pub’ ra
centii III. cqntemas, quas incurrunt , perpeintra duos meaies a dic coniraiftut omooio
tuo infames erunt, Je gradu medicine quo in- ·*ι,ΙΜ·
referatur .
bgniuntur, omnino priventur ; ac perna etiam
Kecognofcantar ab iis , ad quos IpcCiat ,
pecuniaria arbitrio ordinatiorum , ubi delique­
fundi ecclefi a lire i cum eorum limitibus , 8c fi
rint , mutilentur .
quie 11 eis
luerint meliorationes , ve!
Nullus medicina doâor creati poflit , nulliderci rorationes
vc quomodolibet medendi facultas a quovis col­
Curet epifeopus, ne arbores fundoitim ecclelegio &.· univcrlithte concedatur, nifi omnia in
fulucorum cedantur a con JuCtoribsis .
conllitutionc Pu V. & ejufdem fummi pontifi­
5«C
L’r e.c’eliamm utilitatibus confidatur , & tacis przfcripto contenta, medio juramento, co­
crolanCti concilii Tridentini decreta exeeutioni
ram notario publico tc tcftibus obfervaturum le
mandentur , epifeopi aliquos deputent , qui
elfe promittas ■ Quod juramentum in manibus
«mpflyteules, loc^tionetque rennn eccleliafticaordinarii przltetur , cujus ctiam in privilegia»
r.im ad longum tempus a triginta annis citra D doétoratus tc luentia medendi fpecialis men­
ante confirmationem concilii Tridentini faâas
tio fiat .
tecognolcint : tc fi eas cum eccleliarum detri­
Epifeopi vero przdiâum juramentum a mcmento , λ* contra canonicas lanftiones li­
dicjs jam promotis omnibus juris remediis en
ttas huile invenerint , nritas & nullas c(1«
gant, renitenter peers is enarratis afficiant.
Nc quis medicorum pto corporali falute ali
declarent .
quid (uadeat , vel permutat , quod in animr
L VI.
periculum vergat.

I

I- V 111.

Dc ttftcmttt» & Ityirii fiit.

EMO teftatorum mentes , qui propenfo
DE DELICTIS, AC PRIMO.
ftudio ad rclinquthda ecclefiis legata fe­
Dc klcffhmu .
runtur , metu , precibus , conii bove a pietatis
amore deducat . Qui fccus fecerit, (e tanti
eriminis rationem coram Dcc redditurum in- E
N eaecrabili autem blafphemiz fcelere , quod
religati
ad hzrelim , quz fumma blafphemia cft ,
Nofarii omnes infra trium menfium fpatium
piosime accedit, radicitus convellendo , non
teftameuta , eodi.tlloi, Λ quacumque ad pias
minorem curam ftudiumque ponere debet epicautas teftatorum voluntates difpofuerunt, epi­
icopus , quippe quo jufta ira Dei contra not
icopi· manifcftare cogantur , perna excommu­
accenditur ac locitatur. Quare epifeopus con­
nicationis propoli ta.
tra hujufmodi dcteftabrlcs homines , qui tale
Liber conficiatur in fingulis ecclefiis, in quo
critaen committunt, ex (aeratum canonum ju­
difijjcntrr annotentur legata olim fafta , non­
re , tum przfertim ex fanftione Leonis X. in
concilio Lateranenfi edita , le Pii V. · conftidum tamen foliata, tc quz deinceps tam in civiratibus , quam in dioeccfibus fient.
tutione , quo adeo nefarium (celui non mo- fU
Si quis aliquid ecclefi» leget, conditione apdo compcfcatur, lcd plane tollatur , feveriflipultta, our nonnihil ambiguitatis patiat, am
me animadvertat.

N

I

Indui-

ijtfy. ctu‘^,nT,u

Concilium Av»nion«nî«.

*AN>*o
Indulgenti*· dece· annorum quasXco X.
CHRKTl >» codem Laterancnfi concilio tam judicibui,
ij»».
quam deferentibus largitu· eft , frpe evulgari
faciat .
Sodalitatem notainis Dei per eo·, ad quoi'ex
Pii V. conftitutione pertinet , ubique locorum'
luo diacefeo· erigendam curet , atque iqdnlgenti*· ab eodem fummo pontifice fodalitatibut ejua rei caufa concefla· frequenter a paro*
chis omnibus promulgarim jubeat .

B0B<J^a*n

tioni· feotentia ferire neciffc erit : a qua non An NO
abfolvantur , donec rerpfa admonitioni fàâa CHRISTI
paruerint .
' Quod fi in concubinatu per annum, cenfari·
negleâii, permanfeript > contra eoe ab ordina*
no ferio procedatur . ■
Muliere· cvjufcumque generi· j que cum
concubinariii publice vivunt , petnia iia affi­
ciantur , qua· decernit ί/nodus Tridcntina ;
ita ut, fi admonite non refipuetint, extra dim*
celim ejiciantur -

LIX;

LXII.
4..

Dt ·ferit .

De Jaeleh .
SURARUM fcelu· nefandum e Chri- B
MNIBUS prohibemus cibum fumere cum
ftiana republica e·pellere , A fanerato­
rum rapacitatem juxta facrofanda· ecclefi· fanJ uda it, carnei, aut atyma ab illi» porre*
Cta manducare, una ac eadem domo cum iifdern
âionea coercere cupiente·, ftatuimu· , omne· >
verfati, ludere, focietatem inire prnfertim im­
qui contraâu· illicito· ufurarioa & a jure im­
Tel üu 4·
probum fanu· exercendi caufa ■
probato· exercent, fi tam nefarii crimini· reo·
efle legitime tt juri· ordine ferrato conftiterit,
Mcdicui Judeus a nemine, quantumvi·gra­
vi moibo laboret, vocetur. Caveant omne·,
pania cunâia a jure propofitia filbjici debere.
ne eorum diebu· fefti· , aut nuptiii interfmt .
Notarios, proxeneta·, tefte·, luctive partici­
Ne qua mulier Chriftiana Judcis parientibu· p-j-*,„
pe·, ac quotcumque miniftros quocumque mo­
prefto fit : nulla irem mulier Judrorutn infan- .-·!*»<.
do, conulio , It open hujufmodi conuaftibus
faventes, excommunicatione innodante·, &ab
ter nutriat, ncc contra . Nemo tub pana ex­
officio fufpcndente· ■
communicationi· Judei· inlerviat.
Inltruâio fiat pro concionatotibu· , ir paro­
Judei in divertii civitatum pattibui ne ma­
chia in qua ituiutnera , quaque magi· in ufu
neant , fed m una tantum vicinia (imul habi­
funt, ufurarum fpecies reccnieantur, It frpiu» Ç tent . Domui , prrdi* , tc cujufvi· generi·
in concionibus promulgentur .
bona ecclefiaftica , tam mobilia , quam immo­
bilia nullo modo Judaia vendantur , oppignoL X.
rejiturve .
In die parafcevct & fabbati fanâi lateant
De tUttle.
Judei , .ipforum port i· ac feitcftris claufi· toto eo tempore manentibus . Diebu· vero fe- r»p«>.
EFARIAM duellorum , feu lingula­
fti· , dum celebrantur divina officia , nullus
eorum cx vico quam inhabitant egrediatur ,
rium certaminum provocationem, qua in­
felice· hominee infano tuende vel vindicanda
excepti· patribuifamilia· , ut vinum emere
contumelia furore correpti extremam tibi tam
poffint .
corporum quam animarum perniciem accerfunt,
Quoniam vero nulliu· falus fpernenda eft ■
exécrantes; lacrofanâi concilii Tridentini de­
propterea et decreto Gregoni ΧΠΙ. le, fanâlfcreta le fummorum pontificum Julii II. Leoni·
fimi domini noftri Clementi· paps VIII. c*>
X. Clementi· VU. Pii IV. Gregarii XIII. le
rent epifeopi , in quorum terri· Hebraei fue­
faaâiffimi domini noftri Clementi· papa VIII. D rint , ci> femel per hebdomadam legi , co*
pana· omne· noviilimc edita· ia nfum revocan­
gantque eos leâioni interdict, quz non aliud
te· , iftud hominum genui , qui fele ad duel­
argumentum traâet , quam quo Chriftian*
fidei verita* obduratis hominibus ex divin·
lum quocumque colore vel pratextu invitant ,
provocant, le pertrahunt, etiam verbo tenui ,
feripturr veteris teftamenti Ar prophetarum ora­
quamvis privarim certamen ineant , nec ulla
culis dilueiae demonftretur .
proyocatoria Iitera , aut denuntiationi· char­
tula praceflerint, definiti· a jure pani· omni­
LXIII.
bu· fubjici dedaiamui : ita ut infame· perpe­
tuo habendi fint, atque ut homicida puniendi ·
Quod fi in conftiftu deceflérint , perpetuo careant ecclefiaftica lepulrura.
E vero , laxatis difciplina· habenii , io
Illi vero, qui Contillo vel opera quemquam
deterius hominum more· prolabantur ,
ad duellum fua ierint , impulerint , vel juve­
lancrr** pana· diligenter ordinarii a tranfrint , aut fpeAatore· extiterint , excommuni­
grefioribus depofeent . Haud enim clementia
cationi· ac perpetua malediâioni· vinculo te- £ probanda eft, qu« vitiis «ditum facit , k ecneantur ·
clefiafticam auctoritatem elidit.
Si quii cenluiis ecclefiafticis innodatus abfoLXL *
lutionem ab ii· legitime obtinere neglexerit,
fciat fe irremiffibiliter hanc muldagi lubituDl tmtliurui ;
rum, ut fingulis dominici· frequentiore populo
allante , nominarim in eccleli* cxcommuoiONCUBINARIOS tam folutos , quam
catus declaretur , te pnblicetur , donec refiC»n< TrM.
copulato· , cuiufcumque ftatu* , dignita­
pifcat .
M- *♦«·<·
ti·, conditioni· exiftant, fi poftquam ab ordi­ Quod fi per annum integrum in crimine
natio etiam ex officio ter admoniti ea de re fue­
inforduerit , juxta canonum fanâionem iu
eum tamquam de hvrefi fufpeâum inquiri
rint , concubina· non ejecerint, feque ab earum
confuetudine non fejanteriitt , excommunie·*
poffit .

U

O

N

N

C

LXIV.

rr^1·

1^7
ΑΜΝΟ
CHRISTI

C O N C I 1.1 U M A Q.U IL11 ! N J S r

·
LX IV.

Decretum Je formelle, feu iuflruflioiukue
confidenda U" okfenandu.

.T TT cunâa que * nobis in hoc concilio decreta fancitaque iunt, certa methodo at­
que ordine peragantur, omnefque ad quos per­
tinet, munere fuo reâc fungmtur : decernimus
infraferiptas firniulas ; feu inftruâioncs, qua·
torn frpe mentio fada eft , a deputatis confc-

Anno
Christi

«

IJ<r8

âas publicari , ac diligenter obfervari , pana
tranfgreflotibu* «d ordinariorum arbitrium ptopafita · Tonantur vero ftaum in calce conci-

■ is*.

Formula ac method·* ia vifitationibu* adhi­

benda .

Formula ecrlcGaftic· fupelleâilis.
Formula feu inltruAio pro parochis.
Formula feu inftruâio pro contionatoribus.
Formula feu inftruâio .pro confcflarii* .
Formula regularum a eundis monialibus obfervandaium .

CONCILIUM AQUILEJENSE PROVINCIALE .

l>) »».

ANJ(0-

Christi

CHRlSTi

Cclebrntum anno domini mdxcvi. tempore· Clementis papz VIII.
INDEX

RUBRICARUM

B prafedura ordine , vel tituli ecclcGaftici ratio­
ne, vcl difciplina officio praeflent.
Ut autem a nobis captum , te a reverendift- T~\E fide profitenda.
I il—Z De fide tuendo.
ftmis fuffraganeis prompte impletum, quod fue­
J t 1. De prudicatione verbi Dei.
rat de profitenda ride concilii Tridentini decre­
IV. De di vieil offitiii.
to fancitumj ita ftatuimu*, quicumque in po­
r.^De refidentiu epifeoforum.
fterum ad eafdem cathédrale* ecdefia· promoti
VI. De refidentia roratorum .
fuerint, Itu ctiam translati , vel eleâi, aut poYll. De rrfidentra canonicorum , C?" bencfiçiatorum,
ftulati, illos, ia prima fynodo provinciali poft
<jui rtfidendi obiratione tenentur .
illorum promotionem & confecrationem futur·
vtii. De epifeopu.
ad profeflionem fidei emittendam teneri ; ali­
1«. De ptneh'i .
ter contra illos ex przfcripto ejufdem concilii
X. De diinirutikut , tananicatibur , V beneficii!
procedi debere ac poffe.
fimplicibui.
C
Provifos de canonrcatibus, & dignitatibus in
XI. De vira V honefiate clericorum.
ccdeliis cathedralibus non folum coram epifeo>11. De feminario cierieorum .
po , ieu illius officiali , fed etiam in capitulai·»
x I i t. De vifitatione .
profitendz fidei obftriâos, Be non parente* fruxiv. De feftorum dierum fonclifiratione .
du* fuo* non facete ex Tridentini concilii de­
xv. De re/ifniir fonti or um .
creto declaramus*: quam diipofitionem ad illos
XV 1
De ecclrfin , (τ' pio in ei e verfandi modo , a/ctiam canonico* eccleliarum cathedralium perti­
t anker, (X facriftiir.
nere dicimus, qui a capitulo jus conferendi cerXV r i De banir, v junker ecclcfiarum tuendu.
'tls menfibus habente provifi fuerint.
xvi i i. De vicaren fornnen.
Qui de ecclefiis parochialibus , feu curatis
xla. De momaiikui.
quibufcumque provifi fuerint , intra bimeftre
tempus fidei profeflionem in manibus epifeopi,
~vebeo impedito , coram ejus vicario generali,
Io nomine fanda &.· individua Trinitatis , D quoties provifi fuerint , facere omnino tenean­
Patris,
Filii & Spiritus fanâi. Amen. Nos
tur.
Francifcu» Barbarus , Dei & apoftolics fedis
Ceteri vero omnes five in prefenti , five in
gratia patriarcha Aquileja & princeps, de con­
futurum beneficia ecdefiaftica habituri , & qui
ti I io &.· alTeniu reverendiflimorum coepifcopoin fynodo dicacefana convenire debent , in ea­
rum noftrorum in provinciali fynodo Aquiledem fynodo , qus primo quoque tempore ce­
jenfi hzc ftatuimu?, Be fancimus.
lebrabitur , fidei profeflionem faciant : alias
fecundum formam facrorum canonum punian­
I.
tur .
Decernimus autem iu archivis epifcopalibri*
X iis , qna facra Tridentini iynodu* ad
fpecialem aflcrvati librum , in quo protelis fi­
provinciarum, ac diacefeon reâam guber­
dei fundamenta extent ; cujus infpeâiones faci­
nationem inftituit & decrevit , ac prslati* fu­ le colligatur, qui muneri obfecundarit fuo,
perioribus ad amuflim exequenda prscepit, ni­ E quis parte* fua* deferuerit. Idem mandamus a
hil fuit vel ipfa re fanâiu* , vel frequenti hocapitulis ecclcfiarum cathedralium fervari ; fi ne^turm incurfrone opportunius , vel publica tttigligentius egerint, excitari; omnino ut faciant
!li·.atis ratione optabilius, quam ut (incera fidei
provideri.
nitor, quam ecclelia catholica Spititu fanâo eQui alios publice in univerfitatibus, aut acdoita inconcufla veritate haâcnus tenuit, ac te­
cademiis docendi muau* fulceptutn habent ;
net, in ipla ecdefia confervaretur ; ut nihil ir­
3u*mcumque profiteantur fcientis facultatem ,
reperet, quod imbecilliorum animos concuteret
ebent hi quidem attente infpici, nc fpecie doai:t per calumniam inficeret , quos finceritas
ârins , 'te fida inveftigatione veri difeentium
commendant ; aut veri lucem, olfufis tenebris,
animos perturbent , te fincerum illum fcientis
in dubium revocaret ; quod in primis ab illis
liquorem, quo mens difeenti* alitur , veneno
prolellione ejuidem fidei conceptis verbis for­
inficiant , tc cupide hanrientibu* interitum af­
mata omnino faciendum decrevit, qui aliis vcl
ferant . Ac debent hi quidem omne* fidei pto-

E

feflio-

IJO

““j.™·

CONCILlOM AqUILUlNSM.

""anno"
antequam ad menu taum excrcenciiairri dum admittantur, emittere.
,,Η·
Qui philofophiam publice, feu privatisa, tut
metapby fleam, ft alia· hujufmodi feientias do­
cent , gtari fe promidi religione obligeât , ύ
!
quid proponendo , tapponrndo , dilcepiando ,
*
declarando, ex feientiarum principii* 'kffeveraverint , quod fidei catholico repugnet , pcrfeâa
difeeptatione > qu* cum orthodoxa religione con­
veniunt , fideliter fc ac fincere apetituro· ; nc
qui· rninur fcieni, aut animi imbecilliori· ho­
mo, pcriculofi errori· objeâa fpecie in deterio­
rem lentam declinet ; quod in Lateranenfi con­
cilio fub Leone X- provitam , cautumque 'ft ,·
conftitutione incipiente, I» efeftelùi rtiimiiûi -,
fi imprimenda in fine harum conftituttonum
pro faciliori ejor publicatione : cuje· etiam fanCtioncm, ubi ftudia vigent generalia , decerni­
mus lingulis anilis in ptincipio Rudiorum pro­
mulgati.
Qui in academiis publicis in quacumque fcientia & facultate , aut privatim domi fu* , aut
aliene vel gratis, vel merrede conftitura legunt;
qui grammaticen , etiam illiu· principia > do­
cent , arithmeticen , muficen , geometriam , Sc
alias literarias Sc liberales artes, etiam in femi­
narii· clericorum , previa illorum de feientia,
vita , Sc moribus cognitione , Sc ^approbatione
fidem profiteri omnino in manibus ordinarii de­
bent. Quod ut mature fiat ac diligenter , fia-,
ruimus epifeoporum provincia noftra folertia
provideri, aut propofito ediâo publico , quo
profitentes quafcamque facultates , Sc liberales
artes ad fe evocent, aut pracepto parochi· lo­
corum faâo , nt ad fe quid hoc de genere ha­
beant intra fine· fur parochi*, quamprimum
deferant; undeproviConis facultas queenda erit.
Praedicatores verbi Dei, fi frculares fuerint,
vel regulare·, in ecdefiis non fuorum ordinum
predicattones habituri , ab epifeopo licentiam
obtinere, atque ad id munus obeundum appro­
bari juxta concilii Tridentini decretum debere
reminifeantur . Quod fi regulare· in ecdefiis
fuorum ordinum fine praedicaturi, tunc eos perfonalitqr fe coram epifeopo prafentare , atque
ab eo benediâioncm petere ex eo ejufdem Tri­
dentini concilii decreto fatis fuerit. Verum tam
ipfi («culares , quam regulare· pradieatores,
nullo paâo ad prcdicationes admittantur, an­
tequam fcculares in manibus epifcopi , regula­
res vero in manibus fuorum fuperiorum regula­
rium eamdem fidei pcofeflionem emiferiot.
Qui ad minifierii , aut doâoratus infignia
tam in facra pagina, quam in jure canonico Sc
civili, aut artibus afpirabit , non ante promo­
veatur , quam in manibus ordinarii cAmaem fi­
dem profiteatur.
Que omnia tammario proceflu , quatenus cpilcopo fufhcere videbitur , apud aâuarios ex­
cepta cum tcftibu· in archivo epifcopali (ervanda erunt.
Si quis autem tapradiâorum quocumque pratextu , aut quefito colore , fidei profeflionem
facere neglexerit aut recnfatit , nullo paâo ad
munus fufeipiendum , vel exercendum admitta­
tur ab epifeopo ; cujus etiam erit animadverte­
re, an ii, qui fidei protaffionem emittere ne­
glexerint, vel recufaverint, tales fint , de qui­
bus ad fanâiflimam dominum , ex decreto con­
cilii Tridentini referendum effet. Si quis impe­
dimento fuerit , quo minus dida confiitutio cxecutionem habeat, dc eo decernendum feverc
quod )<rts fuerit, ftatuimus.
Ctacil. icttil. Tom XXXIV.

“·

1J70

A

ANNO

i L

cHum .

1>»A
Duo funt ■ quibus pracipue catholica fidei
veritas taftioetur ac munitur , quorum alterum
ad veritatis finceriiatem Sc doâriaam pertinet 1
ut prcdiceter, doceatur , declaretur t alterum
cautionem refpkit, qua veri dignitas, Sc fama
a malorum artibus integra conterretur ; ne dor­
miente patrcfsmilias inimicus homo sixania fuperfcminet, Bc meffem corrumpat ; quo haâenus peftilentie genere maximas Sc nobiliflimas
provincias laborare lacrymabili exitio apud om­
nes cognitum eft.
Ut igitur caleftis factorum fibrorum tbefauB rus, quem Spiritus fanâus fumma liberalitate
hominibus tradidit i in commune commodum
eorum induftria, Sc ftudio , quibus eft dilpenlatio myftcriorum Dei commendata ■ impenda­
tur, Sc veritatis appetentibus difpeitiatur , fa­
cri concilii Tridentini decreta fcquenter decer­
nimus , ut facra (criptur* leâio infbtuatur in
ccclcliis cathedralibus , Sc collegiatis iofignibus
quamvis nullius dirzcefis. Si clerus ibi numéro­
tas fuerit, prehendam quomodocumque , prae­
terquam ex caufa tefignitionis , primo voratu­
ram, cui aliud onus incompatibile non Iit adjundum i fi nulla ibidem praebenda , praftimonium, aut ftipendium ad munus hujulmodi de­
putatum fit -, ad eum ufum ipfo fiâo conftituC tam > sc deputatam intelligi debete , epifcopi
decreto in theologalem commodioiem, qua po­
tuerit, ratione , erigendam , «V perfonir ido­
neis > qu* munus obire per fc poffint. confe­
rendam: aliter vero fidam provilionem nullam
elle Sc invalidam.
Quod fi nulla in ecdefiis fufliciens prxbenda
fit, per affignattonem fruâuutn alicujus (impli­
cit beneficii , (apportatis debitis onetibus , vel
per contributionem beneficiatorum civitatis Sc
diaccfis , decernimus ab epifeopo de capituli
confilio provideri, ut ipfa facra (capture le­
âio omnino habeatur.
Prxbenda vero hujufmodi non conferatur nifi cictico feculari , Sc fi videbitur ordinario,
® pro ecdcfia utilitate per concurfum . ei , qui
citeris (ufficientia Sc doârtna excellat.
Si vero clericus tacuistis idoneus non reperiatur, cui prebends tbeologalis conferri point,
ftatuimus, ne tante rei ftudium St leâio inter­
mittatur, aut longiore tempore intercedente frigdeat, quod diligentia Sc exercitatione flagra­
re debet ; prebende theologalis proventu» in­
tegros , dilata collatione , alicujus monafterii
regularium priori, aliive taperiori regulari at­
tribuendos effc; qui regularem er taa familia
probata vita, ac doârin* (eligat ad munus leâionis (aer* interim obeundum : leâori, qua
ncccffaria fuerint, attribuat : reliqua in mona­
fterii commodum impendat.
Locum theologo , diem , horam , & leâionis argumentum epifcopus praferibat St defi­
niat : a leâione vacare fpatio trium meafium
Julii, Augufti, Sc Septembris permittat.
Qua tamen de theologo dilpofita (unt f in f ι·ρη< ·.
precedent! $. Ceteri ; illa declaramus non com­
prehendere Icâorem regularem , qui in defeâum clerici lacniaris ad leâionem facia feriptuta iuffeâua eft·
In monafterii· quoque monachorum , etiam
Cbartufianorum, ubi commode fieri queat , item
leâio facta feriptur* habeatur : qua ie re fi
abbates négligente· fuerint, epifcopi locorum in

M mm

hoc.

i J7>

™·

Concilium A qju ILe5hns β

AUSO hoc, ut Cedis qpoftolice delegati, eos ad id op­
CHitirn portuni» remediis compellant , quemadmodum
decreto concilii provide ftatuitur. In conventi­
Μ»*·
bus vero altorum regularium , in quibus ftudia
commode vigere poffunt, {«era fcripturc leftio
fimfliter habert ex Tridentini concilii pre feri pt ο
debn : qua leâio a capitulis generalibus, vcl
provincialibus aflignetur dignioribus miniftris.
In gymnadis etiam publicis , fi hait enut facra
feripturw left io inftituta non fuit , ad catholi­
ca fidei confervationem, propagationem Ac defenftonem quamprimum inftitui i & fi inftituta
foret 8r negligeretur , reditui ex Tridentini
concilii decreto omnino debet; ne,lt artium Sc
fcientiacum principia 8c documenta ftodiofe paffim tradantur, ut nihil ad perfeftam cognitio­
nem defideretur, neglecta jaceant facra fcriptura ftudia , cvangelici verbi pabulum , divino­
rum eloquiorum majeftas , 8r promifforum c«leftium amplitudo ; quod eft unicum pccfentis
vita fubiidium & futuri fcculi argumentum.
Ac ne fpecie pietatis difleminetur impietas,
ftatuimus ad leftionts officium tam publice ,
quam privatim obeundum non efle admitten­
dum , qui prius ab epifeopo loci de rita, mo­
ribus & feientia examinatus dc approbatus non
fuerit.
Satis vero non eft , mentem innoxio cibo ale­
re 8r fanltatem tueri , nifi arceantur malarum
artium preftigix Bc pietatis importuna corru­
ptio; unde non fluxit modo morum & huma­
na vite labes &'omnium impuritatum collu­
vies, fed catholicae veritatis perpetua oppugna­
tio . Eft autem hzreieon ea vis & natura , ut
in omnes fe partes , tamquam venenum , infe­
rat, ferpat longius, omnia inficiat Sc corrum­
pat, Si a morum ccrpit impuritate , invadit anidlos Sc perdit : fi animo icmel excepta , men­
tis faftigium occuparit, in omnem immanitatis
fpeciem erumpit, omnia vaftatione vexat Sc op­
primit : quam ut a dicrcefi Ar provincia Aquilejenfi penem Deo juvante arceamus , Sc non­
nulla ftatuere decernimus diligent illime obfer­
vanda .
Parochis igitur omnibus gravi mandato per
locorum ordinarios praecipiendum ftatuimus, ut
fingulis faltem annis in principio anni cdiftuoi
de heretics* denuntiandis promulgent: ac frpe
inculcent , quanto fe piaculo obftiingat , qui
alieni fcelcris, quod in communem perniciem
dimanat, confcias, nee fe murum opponit, nec
morbum cuniculis progredientem, cum delatio­
ne poflet, oppreflit.
De librorum indice fanftiflimi domini noftri
mandato proximis menfibus edito, ut exeeutionis accurate demandetur , fuademus , perrupi­
mus, mandamus. Satis enim patet cx libris,
tamquam ex venenatis fontibus, impurum flue­
re liquorem , quo animi vel nequiorum , vcl
imperitorum facile capi Sc imbui ad perniciem
poflint. Quia limite» parochiarum diftinâis fi­
nibus terminantur, Sc poteft quifque inter luos
agnofeere, quid iit Sc quale , quod tradatur :
ftatuimus per univerfam provinciam parochis
omnibus indicendum , ac feno pnteipiendum,
li quid in fua parochia deprehenderint fafto ,
dido, feripto, piitura, fculptura, etiam exer­
cendi ingenii caufa, quod fit contra certum eclelic catholic· fenfum, aut fufoiciooem afferat
rationabilem violat· , feu infeft· religionis,
aut fcandalum oleat, ad fandum officium defe­
rant . Idem parochianoa moneant lues ut facere

iludeant. Quod fi ab hcreticorum , pracipue

aODOLIMIS HIMS.

M?*

Λ

Teutonicorum provificih , vel loci vicinitate, anmo
vel mercalorum frequentia in fines parochia a- CHXISTI
laqut divertere fblcant, moneant parochi hofpites Uri
ut cibos tn menla proponant , qui temporibus
conveniunt. Quod fi compertum nsbuerint, jejuniorum tempore carffes Bc vetitos cibos ia boftiitio parari ; curent , ut ad fandum officium.
Uve ab ordinario tantum , five ab ordinatio Sc
snquifitore exerceatur, rem deferant ; quod item
facere non omittant, fi nequam illi verba fece­
rint , Sc difputationem inllituerint de harrefeon,
quas tenant , qualitate , aut libros hareticoa
quacumque lingua confcriptos attulerint, 8c in
hofpitio aliis legerint, aut legendos tradiderint:
de quo monendi prius erunt hofpites ; qui fi fuB pma negligentia vel lucri cupiditate catholic·
veritatis dignitatem pofthabuerint, Sc contume­
liis intra Cuos parietes profeindi pertulerint,
non effugient minam domini, Ar graviflame et­
iam tamquam fcelcre obftrifti immani , a iaaâü officio inquifitionis pleftentur.
Dc ciborum communium ulu, cum certorum
dierum, ac remporum prohibitio non obftabit,
moneant parochi fu· parochiae hofpites, ut ni­
hil in gratiam vel Judrorum , vel infidelium
feparatim fupcrftitiofe coquant , ne fiant iceleris participes, qui nomine Sc pietatis ftudio fe
alienos profitentur.
Quia vero nulla in re fubeft periculum pene
majus inter nos , quam librotum hatreticaitum
ufu , ncc alia magis parte heretici obefle ftudent, quam librorum corruptorum fuppofitione, quos apte per dolum inter probatos etiam
colligare ftudent, ut emptionem eludant & em­
ptorem in fraudem inducant : ftatuimus , bi­
bliopolis omnibus in tota provincia gravi pr·ccptu inhibendum , ne in pofterum libros aliun­
de addudos tam colligatos, quam folutos, ve­
nales proponant, nili audores illorum inventa­
rio integro comprchenfos ordinario , feu patri
inquilitori loci exhibuerint ; atque ille fubfcriptione, ut vendi poflint, conceflerit, contra fa­
cientes feveriori animadverfione pro modo cul­
pat decernimus pledendos.
Qui libros prohibitos feienter tenuerint, con­
D tra silos pro librorum qualitate procedendum
ftatuimus, juxta indicem nuper editum.
Magiftratus autem fxculares enixe in domi­
no rogamus , ut fi quid opus illorum auftoritate Bc iubfidio ad fidem catholicam tuendam
fuerit, pie , prompteque exhibeant , Bc officii
dignitatem cslcftibus cumulare meritis non omittant.
Ut autem contra herefeon pedem omnia me­
dicamenta tam neceifaria , quam opportuna ad
hibeamus in tota provincia termino menfis poft
pnefatorusn decretorum confirmationem ftatui­
mus, publicandam efle conftitutirutem Pauli pa­
pe IV. contra negantea Trinitatem , aut divi, n it at em Jefu Chrifti, Ar alteram conftitutionerr.
E’ Pii V. contra offendentes flatum , res, Ac perto­
nas officii inquilitionis heretic· privati·.
Pueros atate imbecilla divariaci inter hereticoa fumme periculofum , nifi debitis , ac neceffanis prandiis pietatis muniantur . Idcirco
przcipimus io tota provincia Aquilejenfi ab epikopis diligenter fervandum, moneant, ut pa­
tres, qui filios, aut alios quofeximque ad par­
tes hzrcticorum, mercimonii, vel addifeenda
hngus caufa mittere dclibcrarint , prius rad fe
adeant, Ar filios, feu confanguineo», aut alios
quotcumque illo mitteodos, fecum adducant, ut

epilcoporum monilia ctaa illa falutaribu· mu­
nita

«h

.cluam na
M/S
rr.
ANNO
CHMIJTl

nM-

Concilium Aqoilbjensk.

nit* tc confirmat* facilius irrepentis morbi pa­
ttern declinet , aut avertat & rejiciat.
Mercatores autem tc artifices, qui lucri can­
is peregrinantur ia longinquas regiones, quas
hsreticf frequentant, artificiolo etiam circum­
lato, curent epifeopi, nedifcedant benediAio■e epifcopali non petit* : qua maxima erit
contra d*monis artes tc fallacias medicina. Si
pafchaii tempore aut illi proximo ad nundinas
proficifcantur, indicant, ut vel ante difceflum,
vel ftatim poft reditum, confeffionem peccato­
rum faciant , tc facram communionem perci­
piant . Si quid fuerit hoc de genere prolpicicndum, hoc profpiciant tc curent.
1IL

Apoftolis prece pit dominus , ut euntes in
mundum univerfum predict rent euangelium om­
ni creatur* : atque noc pracipui monetis offi­
cium · qnod apoftolis commendavit, nobis, qui
in apoftolicum minifterium Dei providentia difponente fuffeAi fumus, intimavit. Ac ut pro­
vida paftoralis cora debet profpicere, ut fit, qui
petentibus panem frangat parvulis ; ita fi legiti­
mum non obftet impedimentum prodicationi*
onus fubire nos ipfi epifeopi debemus : ac inte­
rim urgere ceteros, qui oracii obligatione tenen­
tur , ut idem faciant, Bc pabulum lalirtis populo
prrbeant : nifi enim hoc pteftitÿrimu* , quod
fuit in omni temporum varietate primum inecdefia , tc fingulare fidei firmamentum ; ultio­
nem apud Deum, & homines, quam facri Tri­
dentini concilii fanAio profcripfit, & intimavit,
non effugiemus. Ut autem reliquis officio , di­
gnitate, poteftate anteimus , ita exemplo, 8c
muneris exeetnione prelucere debemus. Si legi­
timo epifcopi laborant impedimento , idoneos
eligant, qui vices illorum fubire, acfuflinere,
& populos catlefti alimento pafcere queant ; ne
dent gregi pabulum, quo vita fpiritualts con­
fervetur; nec paftor, qui pabulum fuppeditet ,
hr vit* gregis confulat .
Curent epifcopi, ut arcbipresbyteri, plebani,
& quicumque parochiales, vel aliascuram ani­
marum perfonarum fccularium habentes ecclefia*
quocumque modo obtinent, iidem per feipfos,
vel per idoneos fobftitotos, fi legitime impedi­
ti fuerint, diebus faltem dominicis, tc feftis folennibus munus obire ftudeant , ut plebes fibi
commiflas pro fua, tt illatum capacitate pafcant
falutaribus verbis :qu« omnibus neceflarium eft
fcire ad falutem, doceant ; vitia, qu* declinent,
virtutes, quas feAari oporteat , oftendant, tc
declarent; atque id non modo in ecclefi is, qua
funt in diceeefi, quovis modo exemptis , etiam
alicui monafterio, quod fit extra dioecefim, uni­
tis , feu annexis ; fed in perfonas, qu* ab epifcopi
juriidiAione fe quavis ratione protendunt exenvptas, exequi lc efficere omnino ftudeant.
Ac ut vix nihil in hoc genere fieri poteft, in
quo non videatur aliqua adhuc diligentia defidertri, fi publica refpiciatur utilitas, level exci­
tanda, vel confervand* devotionis ratio per­
pendatur ; ita prater quadragefima , tc adven­
tus dies ■ omnibus etiam dominicis , 8r feftis
-anni, vehementer cupimus pradicationem ver.
hi Dei io ecclefiis cathedralibus, Se collegiatis
infignibus fieri, ut ex fact* feriptur* fontibus
ad fpiricualem populorum «dincationem hau­
riatur quod ad vita Chrittisn* difciplinam ,
ad boni ftudium , tt contrariorum declinatio­
nem derivari apte poflit.

Cesse. GewraZ. Tom. XXXIV.

10D0[l>^a’n·

1374

Sapientibus, tc inGpientibus debitores fumus,
nec perfonam hominis rcipicit Deus, led cor in- Oikim
tuetur, dr, cui voluerit, dat gratiam : at vero nu.
ad paftoralem folicitudinem pertinet rationem
illorum, qui in faltibus degunt, It filvas colunt,
Bt in vallibus habitant, haberi, ne animo iilvefcant, ut habitudine corporis , vcftium afperitate , 8r locorum fitu ; fed in iis, qu* ad prin­
cipia fidei pertinent, qua poffunt vi* capere, inftituantur, tc pietate aliqua imbuantur : idcirco
ftstuimus ab epifcopi* diligenter providendum,
et vel dicecefan* fynodo, vel modo alio , qui
opportunior videbitur, adhibito clero, aede il­
lius confilio rationem ineant, qua viros proba­
tos , tc ad obeundam pradicationem idoneos
B ftatis temporibus emittere in prodiA* loca pofliut, ut populos agreftes opportune congrega­
tor paternis monitis , ac pietatis aliqua erudi­
tione inftituant, ne epilcopi apud Deum ne­
gligent!* arguantur , fi populorum talus periciitetur .
Regulares cujufcumque ordinis , fi * tuis fuperionbus de vita, moribus, tc fcientl* exami­
nati , Bc approbati fuerint , cum illorum licen­
tia , etiamlf in ecclefiis fuorum ordinum predi­
cate atfeitent , coram epifeopis perfonaliter fe
prcfenlcnt, & ab eis benediAionem petant, an­
tequam predicate incipiant . In ccclcfiis tamen ,
qu* fuorum ordinum non funt, ultra licentiam
iuperiorum fuorum , etiam epifcopi licentiam
C ultra examen, fi epifeopo videbitur habere teneantur, line qui in ipfi* ecclefiis nullo modo
predicate permittantur. Licentiam vero feriptu
debent epiiconi gratis concedere.
Inolevit alulue , ut predie* tores regularet
obediential fuas per internuntioi epilcopi, mit­
tant pro licentia , feu benediAione refpeftive
obtinenda , accedere ipfi perfonaliter omit­
tant: quem abufurn tollentes decernimus, non
elfe omnino permittendum in tota provincia ,
ut ad fuggeltum prodicationi* caufa afccndant ,
qui in adicripta obedientiis licentia , feu be­
nedictione non oflendetint , perfonaliter illot
ab epifeopo licentiam , five benediAioncm obtinuifle.
Dc praedicationis argumento, & predicated*
D
munere ; cum ad oftentationem, tt inanem ae­
riam obleâationeai, tc curiofitatem trahi coe­
perit verbi Dei predicatio ; moneri praedicato­
res ferio volumus. Quia tamen locus ifte non
patitur, ut rem enucleate traâarepolii mus, reverendlflimos coepifcopos fuffraganeos noftros
enixe rogamus, ut finguli poft aaam fynodum
aliquid de hoc genere conficere ftudeant , quo
pradicatorum monitione*, tc obfervationes com­
prehendant ; pro fine cuique proponatur gloria
Dei, & falus animarum : pro medio , non curiofiores quell loties, It oblefta menta verborum au­
ribus prut lent ia : quod facile alfcquemur , fi pro
argumento fuerit, Chriftum predicate crucifi­
E xum , Dei virtutem, tc Dei tapientiam ; a lacratilfimis enim crucifixi Chrifti vulneribus ,
cruce, Bt morte, divine virtutis fupereminentiam , Bc voluntarie paffionis, quam pro redem­
ptione mundi fubiit homo faAu·, acerbitatem ,
& cantatis excellentiam cognofcimus, 8c prodi­
camus . Unde ad populorum inftitutionem duci
poteft, Bc pene fuo oculos poni, conditoris majeftas, redemptoris benignitas , patris mifericordia, judicis (evetitas, eterne vite per divinorum
prneeptorum obedientiam felicitas, tc fempiterns damnationis propter provaricationem confu>
fio. Que doceatur in academiis, k difeeptan-

Mmm

2

tur

IJ7J

CMMmtinii. COMCIXlOM AQJHIBIBMBB·

“*

*J7*

tut in fcboli*. te inter fcholafticoa agitantur , Λ dimeato noa laboraat Jcgttiato, quomiammif- 'XU^*
ΑΜΝΟ
fam celebrare rabant » «ccmimu* epifeopi di- CIUItTl
hat
iatec illea»qui ingenia exercent , * ani­
cuttrn
ligentia conti, m diebua faltem dominici·, de ijm*
mo* acuunt : in pradicauooe inftitoantar fide­
feni* folennibe· celebrent i make vero diligen­
bam mente· , le ftudio pfernti· vocentur ad
tia*, fi beneficium etiam fimplea habeant, cajae
mandatorum divinaram oaiervationmu , at vir­
caufa Ceream facete teneantur,
tute* Cbtiftiana* calant» vKiadoclieeatf fcad
futurs vit· pramla implorate Dei aaaibo conIp celebratione mifla, etiam edido, * pca.
ale ptopofitb, epifeopi caveant, ne facerdote*
teatia ftudii· afpirant.
afiia quem debiti* horia celebrent, neve ritu*
Q« fi paedicatore· acghwrlat » * etoaiti
obfcivare cootemplcrint, epifeoporum diligen­
eline, not aliae orrimoniat, * prece* ia miftia » It folickudo curabit » nt popnloram pia
farum celebratione adhibeant, prater m, qua
ab ecclefia probata, Bt frequenti, ac laudabi­
inffimdioni, * aoimaram falati emuibu* mo­
dii cenfuiatut .
li efu recepta faut. Qpanmdam miflarom, It
candelarum certem sameram, qui magi* fuperftitiofo cultu, quam vera religione inventu* eft,
B omnino ab ccclftia removeant .
Divina officia vetere fanâorum patrum inAvaritiam, qua eft idolorum fervito*·, irre­
verentiam , qua ab impietate non abeft i fuperftituto, ordine, tc horarum numero, ad omni­
ftitioncm , falfam pietati* imitatricem , ab ec­
potenti* Dei nomen colendum. Sc invocandum
difpolita, qnorum celebritate , dc frequenti in
clefia agro radicira* evelli convenit : traden­
militanti ecclefia triumphanti* figura, tamquam
tur facra interiori cordi* munditie, tt puritate,
exemplari* imitatione exprimitur ; ita decet traBt exteriori devotioni·, ac pietati* ftudio : pefti* veto illa, qua diuturna rerum corruptione
dari, ut cordi* munditie* adfit: moderatu*, It
pene eccleiiaftica* eorpoti* cultui, index plerum­
ufque ad tremendam domini menfam pervenit,
que illorum, quo funt in animo , nor\ defideSt fanda pene invafit ; erit fedulitatu epifco­
pali· curare, ut longiffime abigatur .
rctur : devotio autem , St quadam compofitio
•dionum factarum non abiit.
Debent vero, ne difpar appareat, * incomEminet autem inter omnia, qua in facri* ha­
poGta celebrantium adio , diligenter epifeopi
bentur myftetii* , Sc adionibus , mifla facrifiprofpicert, ut quam primum in civitate per pracium, Sc rei dignitate , Sc faerrdoti* prxftanfcdot acrimoniarum ; extra civitatem per architia, ie fiudu* excellentia : Domino· enim no- C diacono*, feu vicaria* faraneo* ; revideantur »
fterJcfutChriliu* unigenitus Patri* , candor ster­
Sc examinentur lacerdote* fuper modo, Se adione
ila loci*, Sc figura fubftantia illiu*, portans om­
celebrandamifla ; Sc, qua fuerint, corrigenda,
nia verbo virtuti* fua, tamquam iiccrdotconcorrigant : ut redigatur omnium Se Cingulorum
ftitutu* a Deo fecundum ordinem Melchifedech
celebratio in eam formam, in qua nihil diflimile,
in atemorn, cum ingrederetur ia fanda fando­
nihil difforme appareat : Se una iit inter omne*
rum per fanguinem fuum, femel fe ipfum inara
celebration i* ratio, ut eft una miflali* , Sc ru­
cruci* tnurte intercedente Deo Patri obtulit in
bricarum ad facrum faciendum precept io ■ Con­
redemptionem earum prnvaricationum , qua
tumace·, fc inobedientes pcena coercendo· efle
debita declaramus »
erant fub priori teftamento, ut repromiffionem
accipiant, qui vocatifunt, aternahereditati*.
Ac in primi* decernimu· in facerdotum conHoc vero facrificium, quod femel cruente obla­
fecratione animadvertendum, at illi ad miflam
tum eft, St memoria ac reprafentatione in eccle­
celebrandam accedere minime permittantur ,
fia frequentatur, St ufque ia fiucm faculi per­
antequam a prsfedo caerimoniarum de tota
manebit , cujus fa!utaris virtu* in temiffionem
__________
adione
examinati St probati fuerint. In mifli*
coram, qua a nobi* quotidie committuntur, ap-D autem novi* quod ad avaritia labeui pertinet,
plicatur , quanta deceat fpirira* innocentia, re­
importuna· , Br illiberale· eleemofynarum exaverentia , metu , homilitate tradare, re* ipfa in­
dioaet potiu* quam poftulationet, aliaqoebu.
dicat, ipfa loquitar , It coeteftatur.
jufmodi, qu* a fimoniaca labe, vel certe a tor»
5i quaffo non longe abfunt , omnino ex TriEpifeopo* autem , qui ceteri* antecellunt diKitate, * officio, toti anteire clero decet my­
entini concilii decreto prohibemu , tt per
ri· huju* frequentatione, ac mifla celebratio­
epifeopo· prohiberi mandamu* .
ne· Ut enim ftati* folennitatib·* epifeopo* pon­
Privati· in domibu, atque omnino extra ec­
tificale· mifla* agc*e convenit , diebu· praferclefiam, It ad divinum tantum cultum dedicata
tim quibu* pruftantiora in ccclefi* myftcria Dei
oratoria ab orduuriudefignanda, tcapproban­
celebrante*, nec omittere, qnod ab oflkio ex­
da ) nec non altaribu*, qua fub aut porticu ec­
quiritur , Sc epifcopali dignitati certa ecclefia
clefia funt, it ia miftali non edito a Pio V. cele­
obfervatione impofium eft” ita optaodum, m
brari mifla· nec fnadet ratio, nec picta· patitur >
reliquia fefti* anni", Br feriati* etiam diebus fre­
ita epifeopi faciant, St exequantur.
quenter, Br publice, legitiora nanohftaotc im_____________
Ί____in_ecclefiis
_____ ________
_
Ut
autem mifla*_, qua
cathedra#»
podimento, mifla facrum faciant < inde fluent E bni, Bc
■_ collegiati· celebrantur, decet hora con­
trude* admirabile· ad fufeipientium mente*,
venienti, * ftatuto ordine ad publicum civita­
ad inferiorum exemplum , ad popelocnm fob»
tum, * locorum commodum celebrari ferrato
fid ia fjpiutualia .
totale , quod in omnibm omnium ccclefiarum
Qui ecdefia· curata* obtinent, debent hi qui­
fcriftiia coacervari debet j ita in parochialibu·
dem fefti* omuiboi dieba* , Br reliqui* , tam
opportuno tempore, non ad aliquorum inftanfrequenter, ut muneri (no (atiafaciant, mifla*
tiam, M communem piorum confolationcm ce­
celebrare t in qno û’deiecerint, ftatuimiM epilebranda erant. In omnibu* catbedralibo* , Bc
fcoporam vigilantia· ac ftudio , poni* etiam
collegiati· infignibo* ecclefiis, decernimu*, ubi
prupofiti·, ac, fi noeefleftserit, infligendi*ur­
non eft pandator ad miffaram defcdui notan­
geri i nt, quo fuerint negligentiorc*· opportu­
do·, quamprimum epifeoporum diligentia cooftini* remedii* eo accuratiore* fiant.
tui, cujnamunuifit, diem, Itdefedumnotare,
Qui *d facrtdothun promoti font , * impeBtcx parte poenarum, qua exigentur, miflarom
defe-

IlllflMBUr.

:... .

,

U77

«■

Concilio μ AquiiiJBNts.

AMMO <i«fcékM fupplcre, reliqua ia facnfti» , «ei eecle- A
In hum ama , ut ixme ouinia eonfentiant, li anÏÜÔ
CitftlSTl ii* ornamenta impendere. Dc parochorum deratio quidam conflans delideratur , qua parti- CHKirri
,)M·
tectu inveftigent diligenter archidiacrsni , ira
cularia metiu
moderati poftimui ; multoquili»·.
vicarii forusei intra fines attributa regioni· ;

dem Juttius in lactis Sc divinis debet elle certa qusdam agendorum norma , iliaque non arbitrio
iubjcCta , led lege conflanti comprehensa, ut Iit
certa * unitate potius, Ir.nilitudincrontoimara , »
quam fcquantur omnes. Quamvii autem Pii V.
conftuutionc de Humano breviatio edita cau­
ti.m Iit , ut, qui fupra ducentos annos p upriüm
,
rii ex Tridentini concilii decreto non efle ad­
Inbcnt officium , uti eo poliint , nec d.beant
mittendos dcccmimus.
compelli ut betas canonica· de breviatio Ro
De mifla conventujrlj, qua celebratur irfoec·
mano recitent ; tamen ritio pera ;?ndc farne
delns «athedralibus, Ieu collegiatis, quia mul­
rei, Sc illa, qus tantopere Deo place: » Con­
ta funt, qua diffinitionibus egent, & decla­
finii» unilormi ritu recepta , marime (uadet ,
rationibus , ut apte decernantur ; agendum pu­ B ui in Aquilcjcnli ptovinch ftatuatur unica lau­
tamus pirimum de quibuldam , qu· ad colle
des Deo canendi, St facra obeundi officia for­
gia , feu capitula cedefiarum fpcaant , ac de
ms . In noftri metropolitan· ecclefi» Aquiffje
chori difciplina, St ordine; poftrcmo etiam de
de proprio bieviatio emebantur fupcriorihm an­
milia conventual! , ut cx hoc capite aliquid
nis canonice hors, δ: erat proprium etiam milducatur , quod ad ecclefiallicam difciplinam
falc, atque alibi proprii adhibebimur in diotccli noftra quidam ritus anriqnifjimo ufu rece­
conformandam pertinere poteft.
pti ■ at vetera, quz non omnino (incera comEccieliafticatuniverfitatcs, feu capitula erdepcita lunt, Jc pene dcluetudinc collapfa , recefiiarum tam cathedralium, quam collegiatarum ,
ierunt , Sc jam nova lunt omnia . Ssnftam Roque tamquam corpus membris apte compa­
manam
ecclefiam mag'ftram , Sc matrem agnoctum, & coagmentatum, motu agi, & tamquam
fcimus : hanc , ut in reliquis, etiam ritu , St mifpirrtu vigere necefle eft; fine ordine , qu» il­
mileiii· ecclcliafticis modo lequimur. Vir enim
larum vira eft > Se legibus, quarum «l aluntur, 8c
fit in hiijriImodi particularibus eccfeliatum , aut
conlcrvancur, ftare nemo poffe affirmabit :cft ta­
locorum officiis, quin aut apoerpphum aliquid,
men m ipfuftatudcfcAus , & inclinatioquxdatn
rerum; dum, qua» ante conftiiuta fuerant, pro C aut erroneum dcpichendatur. Decernimus igi­
tur, ut in tota Aquilcjcnli provincia, incccietemporum qualitate X'varietate mutationem de­
fiis cathedralibus , collegiatis , paroiliialibu» ,
foderant ; Se qtix feculis prztcritis oppoituna
& alus qnibuievlltquc tam publice , quam pri­
habebantur, nunc pcrniciola funt, dc novarum
vatim, in pofterum hors canonica ex breviario
conftitutionum difpolitioae tolluntur. Hancob
Romano fub Pio V.edito recitentur ; ac decla­
Caufam (latuimus Ungulorum capitulorum tam
cedefiarum cathedralium , quam collegiatarum
ramus recitantes obligationi recitandi horatmi(latuta, conflitutioncs , St confuetudines, qus
nime fatisficcre, nili dc breviario Romano il­
tamen a fede apoftolica non fuerint confirmat»,
las recitannt : quod iirm decernimus in miflaquamprimum ab epifeopis propriis examinari ac­
li, rituali (aeramentorum , St aliis oblervancurate debere; ut ex ftatutis , & conftitutionidum. De fanAis , qui apud certos populo· in
bus, ieu etiam decretis capitularibus, illa, qus
veneratione font, dec'sramrrs intclligi, ut feftos
defuetudinc obfoivetunt , decerpant; qua pr».
diet l.inetorum patronorum , tam provincia ,
fentrs temporis ufu perfeverant , unum in cor­
qmtn civitatum , 8r trtulsrinm ecclefiarum ce­
pus redigi curent: ifta vero etiam, qus retinen­
lebrare folenni etiam ritu liceat.
tur . revideant, 8c perpendant, ne fint contra juri· D
Qui Illyricam oram colunt epifeopi , in qua
ordinem, aut facti concilii Tridentini decreta,
breviarium , X' millale lingua Illyrica in ufu
aut pontificiarum conftitutionum (latura, Se ita
habetur, curent ut illa diligenter adhibitis docoiiigaut, nt varia quadam fimilitudine conve­
diis, X piis viri·, qui linguam, illam calleant,
niant; 8r, fi quid aut ultra jus commune fit ,
revideantur Se emendentur. Optandum tamen
effet, ut epifeopotutn Uls ricorum diligentia fenaut prstcr, apte confcntiat, 8r quafi concentum,
qui cx di ver fis numeris, X modis confiât, efficiat *
lim Romani breviarii ufus cum miffali item RoConfuetudines etiam feripto exceptas perpen­
ajauo, Ar rituali facramentorum induceretur :
di decernimur, an rationabiles X-honefte fint.
quod efficere pro eorum pietate «c prudentia
non et it fummopere difficile, fi jnnioies cleri­
Si qua declinarit a ratione, &.* contra juris or­
dinem emerferit, de abufu confirmata injuftam
cos, Sc cx feminatii fchoiis feleâos , qui ftu­
legis fpeciem ufurpant, tolli de medio przcidio, Sc ingenio magis proficiunt., exercere fenfim coeperint , & ad opus hoc pium ftndiolc pro­
pimus : quod erit proprium epifcoporum mu­
moverint . Hzc in optatis : exccuiio przfcnbi
nus, ut in fuis ccclefiis curare ftudeant : fatis
non poteft: preferibet autem p.udcntra fi.'orrrm ,
enim conilae abufu , quo inveteratior eft , eo
facilius adulterina fpccie honella omina cor­ E & lingularis in Deum pietas. Satis erit , li fibi
rerfualcrint, quod paflim operimur in librorum
rumpi .
.atinorum 8c Italicorum le<tionc , illos fibro·
His politis fundamentis epifeopi partes erunt,
mendis (carere, multo vero plure· probabili con­
cavere ne quid in capitulorum congregationi­
jectura errores efle in illis, quam in noftris, quo·
bus aut proponatur , aut recipiatur , quod fit
quamplurimi legunt & iidem emendant : illos
contra jus expreffum, aut facri concilii Triden­
autem pauci & ilfiterati, qui corrigenda diju­
tini flatuta, aut conflituiiones pontificias, prodicare non norunt .
pofita pcena proponentibus, prater poenam nul»
Qus autem de breviario, miflali, Sc rituali
litatis quorumcumque adorum . Quod in fua
facramentorum* (latuimus , in eam volumus par­
dicecefi quifqUe pro opportunitate ac etiam netem accipi, ut non comprchcndanrcatcchifmum
ceflitate locorum, St rerum particularium infpeRomanum in Illyricam linguam Gregoiii XIII.
Aionc przftarc , Sc efficere commode poterit ,
ludii ( quod eft ad nos per certo· homines
ac debebit .

Ar, fi corrigi facile po.eunt , corrigant î fin
miuut , ad epilcopos deferant , ut adhibeatur
medicina, qn» fanare m-ibum poflit.
Peregrino·, ieu aliena diuecelis iacerdotctin
provinciam Aquilcienlcm, nec ad railLrn ce­
lebrandam tine commendaticiis proprii ordina-

Conul.Gentrti Tom. XXXIV.

Mtntn

i

.

alla·

'.'λ... 'ί· ^.ίΐ,,Ι,,,ίΙ,ΐυΜίΜίΐΙΙΜΙίΙιιιιΐΙΙΐΜ

IJ7*

cuj.™.

CoKC|tIOM A<LnitBÏBNI8.

Ij8o

AWHD allatum ) convatfum : quam rapimus a clero i pontificalem obtinent , folennioribus diebus anncT
prulato abfente, five impedito , conventualcm CHM*n
CRBWri Illyrico fnqoentar traâari A legi , ut fit hrc
materna lingua factrdotihns IHyri· in prom­
mifiam celebrent. In nolle autcm ■ Ac aurora
nativitatis domini non permittatur , ut alius
ptu ad populos docendos , qu· ad lalutem neeaffaria funt - Gerent tamen epiicopi, ut exem­
celebtet mills* conventualcm , qui non lit ca­
plar aliquod ejufdem catechifmi cmcndantfinonicus.
Ad epifeopo. autcm decernimus pertinere ou
mum in archivo epifcopali reponatur , ad cu­
diarm , ubi jam non ell , certis quibufdam ■(*
ius preferiptum emendatio recognofci A appro­
gulis inilitutiÎ pro pixdidis tam feftis majoisbari in futurum tempus poflit : cum illa , qu·
catechilmo comprehenduntur , vel de articulis
bus, dominicis , A ahis per annum> quam in
unaquaque hebdomada obiervandis ; panam etcent· id·» , ac lacramcntit tratfanrur; periculoie al­
terius lingue ignoratione, feu imprtflorum vi­
iim adjicere, & ubi ica leu pio alicui loco ap»
JHtM
«) F**». .
tio . pateant , periculofius vero nequitia h«plicare.
(Ukr<p«iKi.
Ea duobus, qu· pertinent ad cultum disk
raticorumj quorum cormptio , nifi ab epileo
num foftinendum , quorum alterutn relpicit ab»
pis, qui provinci· illius linguam non norunt,
parato remedio convinci poflit , longius dirr.j- 1 lenitas illorum , qui relidere in cathcdralibu.
A collegiatis tenentur ; alterum patinent ad
nabit.
Ut autem Illyricis populis profpiciendum cll
divinorum orticioium celebrationem : primum
,ut verbi Dei pabulum , quod ex p-rdiâo carelatis certum , cxnloraiumquc proponimus ; ut
chifmo curati hautiene, habere poffint ; ita et­
obtinentes in cariteJraltbus ecclcln, , aut colle­
iam curandum, ut caput ptimum de reformatio­
giatis dignitates, canonicatus, prebeiidas, aut
portiones cujuilibet llatuti , conluetudmilve vine matumonii ex concilio Tridentino cum im»
gote , nullo modo ultra tres menles ab cildcm
pedimentis matrimonii A declaratione tempo­
rum, quibus nuptis piohibentur , habeant in
ecclefiis quolibet anno abiint , falvis iplarum
ecclcliatum conftitutionibns , qu» longius ferlinguam Illyricam converfum : idemque letnel
vitii tempus requirunt, lub menir a lucro Triin menie promulgare A declarare populo domi­
nicis diebus poft prrdicationem verni Dei pa­
dentino concilio praelcrnttis. De lecundo , quod
rochi curent . Idem dc doârina Chrifliana illis
ad debitum divini officii reginen fpçctat , de
gentibus tradenda omnino flxtuimus : quod econgrui canendi & modulandi ratione, de ccr,
pilcoporum vigilanti· A religioni ferio com­
ta lege in chorum conveniendi & permanendi,
mittimus A commendamus.
1
fimulque de omnibus ceddic mini (iris, ac tota
Non eft in eccklia Dei , in qua perficiende
chori dilciplina , cum arduum fit particulatim
decernere , quod ad imivriUnt ai’to polfit pro­
nature per gratiam Del viget ratio , non eft
vinciam accommodati propter varios dieerlavacuum Ii m putis naturi terminis non clt :
nec cll dignitatum , aut officiorum mlbtuiio
rum dicecctcon ritus A it itura : lingulorum reOtiofa , ut Ipecies oftentet quod aâu. non ctfiverendiflimorum epitroporum futfraganeorum
fit : nec tefidere, aut interdie juxta linccram,
naftiorutn diligendam excitamus , ut quifque
A redam canonum intclligcntiam cenfcntur,
ex fuarum ccclefiarum obicrvationib.it meditev
qui inteieflendo nihil cotum qua ad fuum per­
tur ; A fpatio fex mentium a die dimiffi pr®e
tinent officium exequuntut. Proinde cum dignilentis concilii numerandorum aliquid conficiat
ratum A canonicatuutn inftitutio ad minilletia
quod putet prccipue dnponi polle ad cultum
divinum conlcivandum , À augendum , A om­
eccleiiallica A facra faâa fit, ut obtinentes il­
nes totius provinci· eccelias Communi difciplila obire debeant non modo in pfalmodia, [ ut
na conformanduln ; quod finguli effecerint, fi
ia cboru ad pialleodum inftituto hymnis , A
cum lingulis diace'.ibus A ecclefiis conferatur,
canticis Dei nomen reverenter , diftinâe , ac
devote laudent ; ] fed etiam in aliis '■ divina D ut Deo favente demum conflet aliquid, ea quo
poflit elici univerfa provincia communis divi·
• ero per le , A non per fubftituto, officia fubean: ; decernimus per epifeopo. in tota pro­
noium habendorum norma.
His qua lludiofe collegerint , adjiciant re­
vincia dih;;enter curandum, ut pietate, ac di­
media, qur vel ufu fuerint recepta . vel ad uligentia vigeant, quo ilia aliquando prompte
exhibeantur ; inobedientes ac pertinaces diftrifum accommodanda .
In cathcdralibus k infignibus collegiatis ecCte cohibeant, A emendent. '
cleiiis ut numero A ordine miniflrorum , auguSicubi tam in cathcdralibus ecclefiis , quam
fta quadam rerum leries , qui mirifice afliftenin collegiatis infignibus prebend· canonicales
lium animi capiuntur , proponitur , qua nifi
habenas per attributos ordines diftinô· non
ÎMiuat , prccipimus , epifeoporum diligentia,
prccep'ione regatui & certa lege movcriiur t
( liret cx quotidianis tantum diftiibutronibus
tncompofita fpccic & furum* deordinatione
contic ii , ) quamprimum adhibito capituli conroatuîum aliquid tftvit ; quo nil fit videnti
filio dillingui, tt in catbedralibus dimidia (al­
turpius» AJt multibus ; ita curandum ut fact*
tem pais presbyteri fint i cereil vero diaconi,
&■ divina cetto ordine pr»fefto aliquo csiri moA fiibdiaconl in cujus diflinctionis partitione «- E ηπι ccclefiafticia conftituto peragantur .Quod ut
quum eft lervari, ut prebendis iis , qu· ube­
in omnibus provinci* cathedralibus Sc ci> llegiariores habent reditui . majores etiam ordines
tii infignibus ecclefiis in promptu bubeatur,
attribuamur i in ecclefiis vero , ubi eft conice··
decernimus tt manfionarii. , vel capcllaniis,
tudo , ut ptebenda omnes faccrdotalcs fint ,
qu· onus relidendi in eildem addidum ha­
hoc idem conferretur.
bent, primo quoque tempore vacan'em in preOrdinibus aurem diftinâis, prater hebdoma­
trituram cerimoniarum ecclefi rfticarum inftitui,
dae ordinari· obligaiionem feriatis diebus per
A de ca perpetuis temporibus provideri ali­
idon.-us tnbftrutos obeundam, feftis majoribus
quem, qui in hujufmodi ftutho verfatus fit, tc
celebrante iu pontificalibus prslato , canonici
aftorum ecclefiafticorum directionem A facto­
diaconi, A lubsliaconi lervato ordine prabenrum di (politionem fuftracre pro dignitate inteld· fu· onus per fe ipfi luftineant. Decani veligat,
>0 , A qui priores n ccclclie dignitates poft
Pixnitcntiarios in ecclefiis cathedralibus A
inlv

n

c

Ij8|

eL.MW.vm

CoMCxtlüM

A NN0 iofignibus collegiatis ad pioram coniolatiooem fc /
CH.ISTI l.pioru® fpirituale fubfidium in promptu efle
ut*.
decctf : idcirco epiicopi panitcotiatium cum
unione prubenda proxime vacatur· ed prelcriptum concilii quamprimum inftiruant .

'

a _

^QUILBJENÎE.

KODOt.mn tL

IMr.

n

I J 01

runt lucri caufa, négligentes quod minus eft , anno '
ut majus acquirant, cum dedecore ordinis , fc CHMirn
ecclehc cui Iunt adicripti, inj >ria ; irremiflibi·
>J»a.
liter lucro cotiut drftributionir i.'Jius hebdoma­
de , in qua deliquet int, plectendos efle : quod
fi Izpe idem m hebdomada comrr.iferint , flaftuimus per epifeopum ita providet i debere , ut
corrigatur omnino pervicacia , clericalis modeftia reformetur , & ecclefi· fervitium debitum
confervetur.

Qui in eccfeliam ad laudet Deo pcriolven­
dat et clero convenant , quo ceteri, officio ,
vel dignitate pnefunt, eo debent accuratius exequi, qua tibi iunt ratione officii adjefla ; ipli
vero diligenter intendant fc intelligent, (t cho­
ri intereflentia ita adftriflos, ut falva'non pofx
fint confcientia temporale > quod ex difttibuV.
tionibut percipitur , commodum aflequi , nili
divinis rite fervierint fc minilha-int . Si quit
Ecdefiaftici fumma gubernaculi eft gloria
igitur, dum divina peraguntur officia, in cho­
Dei & lalus animarum : utnimquc diligenter
ro oanoqicus , feu manlionarius , aut aliquis 1 tradandum, cum negligentia in re tanramalcalius quocumque cenitatur nomine clericus ,
difti piaculo fubpeiatur . Ut autem diligentia
quacumque iit prsdirus dignitate , cum fuperin agendis rebus etymo quodam vocis dileftiopelliceo, aut etiam fine, per cccieliam divaga-'
nem fc caritaus notam primis littus inferiptam
habet, ita qu· floreifacimus , etiam ncghgisi, colloqui', literas legere , aut alia traftarc
mus: ac exhibitio operis, probatio eft dilciiionon omiferit, cum decernimus (licet poltca in
chorum afcendertt ) omnino ablentcm renutari
nis. Epifeopos autem , quos in Ipecub domi­
nus conftnuit , ut gladium venientem proipipro matutino, vel horis diurnis, vcl vesperti­
nis, quibus pradido modo deliquerit . Pundacicntcs tuba caneant fc populos monerçnt, ne
tori vero diibidc prreipiant çpifcopi fub pana
languis pereuntium dc manibus illoium requi­
fulpenlionis , ut ex officio tales pundedt , ac
ratur ; li gregem amant dominicum , probate
dllciiionem opere decet · h. vigil intir fc cullototo librum horarum lucro privatum in libro
diz iollcittidinc laboiant , h c puten- , quod
fuo notent. Quod idem ad alios extendi decer­
Jocordia ptididerint, ie diftiiCia ratione reddi­
nimus , qui in ftallo non luo peruianlerint in
turos . Duo autem requiruntur in pallore gre­
choro, dum divina celebiantur.
gem cuftodiciirc ; u: interdio ante g-egem in­
Quia vero licentia fc abulu fadtum, ut fero
cedat, iple unus ad pafctia educens, uqus vo­
in chorum accedant , qui tempeftive interefle
cem agnofeunt oves , quz alienam non nr>ve.
deberent j ac nili certa aliqua regula przftituaiunt: node vigilias agat , cui dicitur : Cnftei /f.. ,t
tur, inconvenientia in dies augeri tingulos non
dubitandum: decernimus eos, qui in matutinis
yard Je eeth ? ac ite repettre in gregem irrum­
in chorum afeenderint poli finitum primum hym­
pant lupi, canes ad cultodpam adhibeant, illos
num ; in horis diurnis item poft hymnum : in
quidem non muros , fed qui latrate valeant ;
milia poli confcflionem .· in vefperis poli com­
quod quidem ad epifcopalis oneris offirium per­
pletum plalmum , pro intereflentibus non elle
tinere nemo non videt. Idcirco facta i lidcntsrubendos : fc(i lucris & dribibutionibus dierum
na fynodus epifeoporum apud ecdclias fuas reli­
fc horarum prardidarum, quibus in chorum tem­
dentium prarlcntiain quanti reterat pcrnolcens,
peftive non afeenderint , omnino muldandos .
Illos monuit , ut fibi artenderent , fc univcrlo
gregi, in quo Spiritus fandtus illos'poluit rege­
In quo epifeoporum diligentiam excitamus , ut
ferio agant , fc panis pundatores fuarum ec­
re ecclefiam Dei , quam acquifis it (anguine fuo ;
cleliarum ad przfati decreti cxccutionem omni­
fc divinorum przccptoriitn mcmoies fafii forma
no adigant; quod declaramus non cflatincre lo­ D gregis in judicio fc veritate pafccrcnt ac rege­
cum , cum epifeopus in chorum adtdivina of­
lent ; in eos vero qui ab ecclefia fc icfidcnria
ficia afeenderita hoc enim cafu decernimus quofdiiceflerint, quzdam fanxlt, qua pertinaciores
cumque fervitio chori adftridos , cCjuTcumquc
coercerent, vcl alieniores ad officii lui ftudium
dignitatis fc officii lint , in principio divino­
revocarent. Exiftrmamus autem dc rcvcrcndillirum officiorum interefle dtbere. Qui poflquam
morum epilcoporum noftrae provincia pietate
non efle dubitandum illos, qui hadenus volun­
epifeopus jam confedcrit , in chorum vendit ,
cum declaramus illarum horarum lucro omnino
tate in fua ecclefia fc diacefi refederunt, & mu­
damnandum.
neri epifcopali promptam operam & fidele mi- .
niftetium preftiterunt , in pofterum diligentius
Qu· vero in divino cultu peraguntur, quia
Joco indigent apto fc commodo, ut etiamcum
idem failures ; nt , qua dc contumaciter abfentibus a relidentia lua eodem concilio (ancita
dignitate peragantur ; prccipimus omnibus fc
funt, aho potius, quam in provinciam nt ftram ,
fingulis epifeopi> , diligenter curent fc omnino
derivari conveniat.
intendant ut chori eccleliarum , przcipue caQuod vero dc epifeoporum refidentia a facro
thedralium, aut etiam collegiatarum inlignium
(obi non funt) ita extruantur, feureparentur, E 'Tridcntino concilio fc fummorum pontificum
vcl etiam aprentur , ut res fieri facra difpofita
conftitutiombus cautum eft ; hoc non eft intclcommoditate & cum dignitate poflit : ad que
Jigcndum, utprzfentia aflideant , nihil przter­
ea agant : cum ex lacris canonibus refidentia
perficienda excubabunt epifeopi , fc quos nefit accipienda in eum fenfum, ut Iit laboriofa,
cefle erit , etiam opportunis remediis contento
non otiofa: id quod duobus przfertim TridcnAudio compellent.
tinx fynodi verbis egregie exprimitur , Ut paUt abfurdo , quod alicubi viget , occurratur
fcant fc regant : quorum primum ad vitz in­
cpifcopali vigilantia, decernimus,' eos, qui ranocentiam, ad falutaris verbi przdrcationem ,
tione vcl mtnfionaric, vel capellam· perpetuo
ad lacramenrornm adminiftrationcm fc bono­
phori fervitio in ecclclia cathedral· , icu collerum operum exemolum ptainct : fecundum ad
giata funt addidi , fc folennibus diebus , aut
difcipliaam reftrtuendam, an mores purgandos,
ctiam feftis , quibus epifeopus in ecclefia divi­
fc jun» ecclcliaftici ditionem, ad bonorum lau­
nis intereft officiis , ad alias ecclelias fc confe-

dem

îj8j

cl,T,.'"n

Concilium

Aqui l ■ je nsi.

anno de<n fc vindiâam malorum fu (linendam fpe- A
CHMsri dit. Utrumque li prcftiterint epilcopi , (ait*
·>»*
ilia, qu* funt epifcopali* muneris, videbuntur
przftitrfle de implefle.
Debent autem ab epifcopali domo (ut ica5he reformatio incipiat ) initia correctionis
uci: ut ilii ,’ qui vel ad minifterium guber­
naculi adfeiti funt, vel cpifcopo ferviunt, vel
ad qurcumquc domui de familia commoda per­
tinent , fuo quiique gradu modcftialn illam
vita, moribus, habitu, pietate , converfatione
pr* fc ferant , qua bene propofrtum familia
decent , ut a familia epifcopali fumant ceteri
exemplum domeftien tel bene de laudabiliter
traftanda ·
'
Qui er eadem familia funt 8r clericalem ha- B
bitum deferunt, er quibus pars major epifeopalis familia conftare deBet , prrloceant reliquis
virtute dc integritatis ornamento t quod fepe
epifcopi revideant, reeognofeant , emendent :
putent vero maximum libi fore ex hac parte ad
reformationem impedimentum , Ii quod in aliis
animadvcitcrint fc colligere voluerint, familiae
fu» , quam priiis informare dilciplina debue­
rant, objici vere polii .
Ac ut fiequenter facrurn facere debent «pifeopi, nili impedimento rationabili teneantur.' ita
dominici' dr fellis diebus ad.veterum canonum
prslcriptum ecclefie cathed/ali, quoad fieri poNe ft . deefle non debent t 4it populus ptslati bencduftione dr exemplo animatus, quamprarferi- C
pferit prrlatus pietatis & devotionis regulam ,
dr exemplo confirmant, eam pie arripere dc foIicite (equi ftudeat ; ac dum in choro divinis epifcopus intereft , curet ut difpolito rerum 01dine nihil Iit vel cont.ibone turbatum, ve! deordirutione inverfum .
Quod ad miniftros ecclefiafticos8cecclefiarum
ornatum pertinet, curent epifcopi, ut in clero
fuo ex habitu eccleliaftico pietas, ex converiatione imeeritas fc innocentia colligatur ; ut Chri­
fti bonus odor ita bene oleat, ut nihil omnino
male oleat . Sic in unoquoque giadu quaedam
conditionis proportioj illa quidem pargradui,
forma non diflimihs : ut qui totam tnfpcxerint
provinciam , unicam omnino videantur tami- θ
iiam videre, officiorum, fc- (ludiorum varieta­
te ditlmCtam , at vero uni patrifamilias fubdnam , Sc eifdcrn legibus conformatam .
lit veibi Dei praedicatio, quod eft vita fpititualis pabulum . fidei principium , bonorum
operum fundamentum , prefentia epifeoporum
increjnentum recipiat, dc uberiores in (ingulos
dies pernitentis fruitus in fideli populo ferat t
(latuimus pel epifeopos omnino ( ubi fortafle
non eft ) ledile in ecelefia (uggeftum praedi­
catoris c regione reipiciens sitiore aliquo gra­
du ronllitui : ubi epifeopus cum fuis canoni­
cis luperpclliceo indutis ad praedicationem au­
diendam ledeat. Praedicationi epifeopus, fi le­
gitime impeditus non fuerit , quotidie inter­ E
iit , dr exemplum prebeat pietatis , ac devo­
tionis. Quia tamen ad clericalemftatum perti­
net, omnibus pietatis officiis ceteris antecelle­
re, dc prvdreaHoni interefle : U fi fnculares fua
fcdilia pro predication* audienda , vel com­
munia , ut magiftratus, vel propria, ut priva­
is perlons , m ecclefia habent , ecclefiafticos
homines loco de fede carere in ecclefia , etiam
extra chorum , cum non deceat , epifeoporum
diligentis proponimus St fuademus , ut prope
fcdilc proprium, quatenus fieri poterit, alterum
apte conftrudum accommodent ad clerum rcci-

"•‘B*1’·

l3g4

piendum . Ex quo duo confequtntor ipud om- anno
nes magni «ftimandat primum erit, ut epueo- CHKtST'
notum iit ex fola loci inlpectione , an cierus ad prsdicationem conveniat i ut li defece­
rit , opportune etiam prolpiciat : fecundum cru,
ut populos, qui clerum predicationes declinan­
tem aliquando perfpiciens fcandali oftcnlionem
paflus eft, iplius cleri emendatione dr ticquentia acrius ad imitationem incendatur.
Atque hoc ipivm ne fuo fraudetur eventu ,
diligentia epifcopi fuftinendum decernimus ; ut
ante predicationes clerum moneat , tardiore*
excitet, omnes , qui jufto carent impedimen­
to , ad prrdicationes adducat, pertinaciter inobedientes , ut rclipifcant aliquando , etiam
coerceat t grave enim videri jure poflet , dum
reliqui ad verbum Dei audiendum folicitecon­
fluunt , ti clericos videamus per vicos dr plateas
errare de frrcularibus rebus operam dare , ac
nullius provilionc fc decreto ad meliorem men­
tem revocari.
Idem curandum monemus, cum feftis diebus
divina celebrantur officia, ut omnes cricri civi­
tatum (exceptis teâoribus parochiarum , qui­
bas eft animarum perpetua cura impolita : fc
iis, qui obligatione alicuius ecclefi» tunc tem­
poris obilriiti funt) nili fuerint cx iplisaliqui
legitimo impedimento detenti , m ecclefiam
cathedralcm, (eu collegiatam refpeCnve tam ad
horas diurnas, fc miflam conventualem, quam
ad veiperat conveniant : nihil enim poteft vi­
deri ablu-dius, fi (zculares divinorum officio­
rum tempore ecclefiam frequentent, clcrni re­
fugiant t illi Deum vel tacitis vocibus in cccletia laudent , ifti in viis , fc publicis locis
tempus vaniloquiis terant , fc boni avctfionc
fcandalum prsbcant.
Quod ut esccutlone facili perficiatur , hor­
tamur epifeopos , ut illam lationem , qu* ad
rem fuerit accommodatior , ineant .
Non omittant epueopi fcmrnaiia invilere ,
ae dilcipline , morum , fc pietatis documen­
ta , quibus puertiis srtas informatur , reeogno(cere, & adhibito canonicorum confilio, quos
ad gubernaculi partem adlciverunt , profpicere, ut fruétus, qui a feminariorum ereâione,
fc confcrvatione percipitur , omnino non pe­
reat, Seminarii cicricosad eathedralium eccle­
fiarum , aut etiam collegratarum Icrvnium fe­
ftis diebus adfeitoa non permittant officium
defecere i aut occafiooe accedendi , fc rece­
dendi , per civitatem divagari; led modeftiz ,
fc ecclefiaftic· difciplinz legem moderentur fc
Contineant.
DoCtrinas Chriftianx focietates , fc exerci­
tationes aliquando vilrtan ab epifeopis decet ,
ut vel audoritate , vel prrlentu rem tantam ,
qu» alicubi ditficulrarem paurut (nupter pa­
trum negligcniiam , fc petulantiam puerorum,
omnibus piovehere (ludus contendant. Quod fi
fueunt impediti, vicarios generales, auteUam
foraneos ad hanc vilrtatioiiem dimittant : ut
quod eft Chriftun* fidei , ac diiciplinz fun
damentum , fc certa ad omnem vitam cutnvutute traducendam ratio, vigilantia , fc loltcitudine epifeoporum confervetur, k certas prefidus muniatur.
Congregatione* cafuum conferenti· fingulis
coram (e mentibus haberi przcipiant, ad quas
omne* curato* , & clerum civitatis advoca­
bunt , fc renuentes compellent juns reme­
dies, atque pro his proponi catus tempeftive,
* clero per fchcdas denuntiati curent ; ar
dc-

r

Ijtj

CoMCILlUM AQJXILIJBNSI.

IU

gjgf

Alrxd decilion*· a theologo , quem adfciverlat , taper A dii* compellant, · dc qua debeat , omnino a 7*Me~
CMkUTl «orum finguli» fem mandabunt.
parte fua impleant.
CHtlSTl
Fratcrea vigilii* fanAoram, dr feftorum die■>»·.
iNC
Ægrotantimn vilitaùonei, coram prafertim,
qui prolati prafentiam , tot benediaiooem in
rem, quibo* jejunatur , procedente vefpere fi- · **"'■ "*
gno campana intimetur popoll· jejunii futuri laa* **"
extremo vita .ftaro expolcant, aat aliqua ratioonfetvatio, ut ignorantia pratextiu excludatur.
M poflunt vcl injuriarum dimifiioM , vcl tel
Quod epilcopi parochia indicent omnino exealien* reftitotiooe , vcl erratorum aeraciorum
abfolutiooc ad bonum adduci, libenterepifeopi
qucndnm.
fafeipiant, A cx caritate obeant. Ad quod mo­
VI
nui accedere aquam erit ad cohortandum, mo­
nendum , corripiendum, monendum ftodiofe, ut
Qui curam animarum er officio talceptam
anienat domino lucrifaciant i ne divertant fer·
mone ad humanae tricar, nili aeceiCt*· compel­
habent, rei debent, quam fuftinent , qua finSui·· periclitatur momenti·, pru lentem operam
lat ; orationi· fcopui in unum Deum , inani­
•re; atque hl quidem ut corporali inliftunt re­
marum falutem intento termone dirigatur , te
fubtidia proponantur fuiricualia : ut corpori· a- B lidentia , ita pii» debent conatibui urgere, ne
quid propter illorum b injuriam, aut nequitiam k
f|ritudo toleranter perteratur , quo Dei glori*
pereat , & reddenda rationi· obligatione ma- ruuu>.
ervire, Sc peccatorum macular abftergere vale­
Ium cuftodem obftrjngat. Debent Curati mcmiant i in quo abunder epifcoporum canear , tc
Çhriftiana Colere ia.
nillc, dato· (e populi· mediatore· inter Deum,
A homine· : ut facra frequenter facere pro ec­
Pauperum , It milerabilium petfonarum cu­
clelia (anfta Dei , Sc populo libi commiilo non
ram paternam gerant epifeopi, nc deftituta ab
omittant ; ut verbum Dci , cuju· dtfpcntatoie·
,eo» qui communi* debet efle pater, cuftodia tc
faâi tant , inculcare animi· fidelium non deli­
caritate , qua tant propria prolati munera, in
nant , ut (aeramenta petentibu· vel miniftrare,
mala varia, tc dura* incidant calamitate·. nec
vel proponere , At fuadere maxima diligentia
lit, qui in volutabro milenarum jacentibu·ma­
ftudeant, ut vita integritatem in exemplum anum admoveat , (i epilcopu· non admoverit ,
lu> prétendant , & quafi Incerni· aidentibu»
i
Λ beneficentia Cbriftiau* exemplum non de­
v<am dcmooftrent , qua per divinorum manda­
derit .
torum obfervantiam in cçlum alcenditur.
Ea eft rerum humanarum inconftantia . Ic
Sacra fefti· diebui facere curati non omit­
imbecillitas , ut nihil Iit inter homine* ita fir- C
tant : reliqui vero tam tape , ut muneri luo .
mum , A munitum contenta , lege , natura ,
tatisfaciant . Sacramenta omnia ex Romano
quod vanitati A calui non tabjictatur ; nec porituali miniftrent , ut in breviario , miflali ,
teli cuiquam permanendi liatur prafctibi, quin
facerdotali, rituali , Ie alii» ianCiam apoftolirepentina lallent & exoriantur caufa . eaque
cam Romanam ecclefiam magiftram , qua non
cum ratione conlcncientes , ut difcedere opor­
fallitur , & matrem , qua materna dileflioteat , Sc expediat . Idcirco licet epilcopi· reli­
ne talio» non amare , Ic falutaribui non pa­
dendi apud luar ecclelia·, Sc indiccceli. conci­
ke re alimenti· non poteft , omnino fcquaolii Tridenti ii decreto, & in gravilfimo pontifi­
ciarum coultitutionum przccpto neceffita· im­
tur.
Duo tant fine· in humana fragilitate ; iogrefpolita Iit ; cum tamen Çbriftiana carita· , ur­
gent neceffita· , debita obedientia , ac eviden·
fu> io vitam, A exitu·: b·· tamquam curricu­
li huju< fintbu· vita prefen· termtnatur , utroecclelia, vel reipublica utilita· taaferit, utepi­
bique curatorum vigilantia , A Chriftiaoa cafeopi ab ecclelia , Sc dnxceli abefle cogantur ,
non illam ob caufam contumacia redarguendi.
ritai requiritur . Cum bnirn ingredimur ia
fi caufa* abfentia probata· attulerint ad excu- D hanc vitam zrumnii A periculi· refertam , irç
filii, Tpei falutam experte· , A renovationem
talionem; quar, quia incerti· a rebu· pendent.
regenerationi· expediamur j przfto debet efle,
definire vel fupervacaneum , vel incertum , Ic
indefimbile puramu·,
qui baptifmi facramento originali· peccati m*.
Quod ad caulae abfentia pertinet , id fiat,
culam abltergac , A in filiationem Dei , qu*.
quod Tridpntino concilio fancitum Sc declara­
jullc primi parenti* culpa damnati fiieramu·,
reftituat . Difceflui ex hac vita, qui gravi pre­
tum eft -, cuju· dilpofitionem in omqibu* decla­
ratae· fervandatn A exequendam.
mitur erratotam pondere , A perpetui naufra­
Qui mlcitia laborant, de ambitio!* nobilium
gii metu, niG opportune tairitualit medici phar­
maco muniatur , A confirmetur ; jure quidem
potentia nituntur, cum vel ad ordu>e<. vel ad
Beneficia afpirant , commendatitiai Utera· un­
pollulat , ut difpenfator , cui fuerat minifterii
ratio commi fla , damni perna damnetur . Ad
dique colleàai ad prafidium infeiti* fua adlciicut. DuO vero , quibut eft occurrendum , ef­
patrioatum in baptifmate non admittant cura­
ficere conantur: ut imperitiam hi· tai· fulciant
ti eoa, qui (altem memoriter non teneant ora­
adminiculi· , aut prolato liberam difponcndj
tionem dominicam , falutatiooem angelicam ,
facultatem adimant , vel camdem in difficult·, g A fymbolum apoftolorum.
Sint igitur curati diligenti» , A fideli uainitc· adducant. Idcirco ftatuimu·, It declaramu·
fterio commendabile· , »t opu· , quod tenent,
omne· dc fingulo· commendaticiarum literarum
diligente· fu (lineant , Dei , A epifeopi tai
perquifitorex , A prafentatore·, live ad ordi­
animadverfionem (ublturi, fi neglige ater fe
ne* , five ad benefici* alpirent , quandocumque pro prediâi· commendatitia· prafentageflerint . Ac hi quidem extra parochi* fi­
ne· habitare non prafumant, fed inter fuum
rlnt , tunc, tempori* ad eadem , qua tum pe­
gregem diverticulum1 habeant , ut in omne*
tunt, quamvi* alia* idonei eflent, non promo­
parte· cuftodia , A caritati· fua afleâio com­
veantur .
mode dimanet. Iu libro deferipta habeant diCapella, dt altaria de jure patronatui laico-'
raw, incompta , À inculta, decet omni ratio­
ftinâe nomina parochianorum per domo· , 'Se
familia· ; coofefltoni , A communioni pa­
ne ornari . Patrono* aatem epilcopi juri* reme­

th*-

1387
Anno
CHRISTI

·>»«.

tLiV‘"· Concilium Aquiieibnse.

fchatis refurreftionis dominici intendant ; in­
ter illos omnia obfervent , omnia circumipiciant. Ut patresfamilias bene famili» prrpoliti, li quem pnefenferint corpore aegrotare , prodenter adeant, conlolcntur ; ac ut medicus cor.
pori fubvenire medicamento properat , falutis
monita prudenti, & maturo fermone, ac ipiritualcs medicinas proponant , fuadeant , miniftrent ; ac ovem Chufti (anguine tedemptamne
patiantur inedia , Λ fame fpirituali perire.
rrrter libro' . m quibus fcrtbantur nomina baptuatorum , & confirmatorum . habeant cura,
ti librum matrimoniorum , atque item mor­
tuorum : ufus enim jam docuit nujufmodi feriptioncs ad multas , eafque maximas , ctiam
fumme periculoias controvcrGas tollendas per­
tinere.
De ecclefiis , facriftiis , ecclefia il ica fupelleâili, & decenti illorum omnium cultu, ita cu­
rent , qui parochialibus pr»funt ecclefiis ·, ut
nihil appareat iordidum , aut minus'quam de­
cet nitiaum.
A ccemeteriis vineas , & fruâuofas arbores
amoveant ; nec intra folum facrum venale qmdquam proponi Gnant ; ut re appareat quod jam
norunt per doârinam omnes , efle domum ora­
tionis, non autem negotiationis .
MifcTbilium perfonarum parochi» fu» curam
gerant paternam , prafertitn veto ubi juniores
pueli», aut vidu» funt , quarum cgeftas grave
periculum oftendit : atque in hoc ipfo ita con­
tendant , ut omnem etiam lapidem moveant ;
quo cafui, qui videtur inftare , fumma caritate
occurrant.
Domus parochialcs ordine ac difcijtlina fint
reliquis exemplum . Curati omnino ad~ quodcumque vel vile minifterium feminas nonadfeifcant libi in familiam , qu* aliquando infa­
mes corpore fuerint , vcl infamibus domeftico
tninifterio inferviefint , aut proptei rtatem ,
tc alia fufpeâc efle poffint . hiares etiam illos
sninime recipiant , qui publici blafphemi fint,
aut fceterofi , aut faltem in pafchate confefli ,
8r euchariftlati non fuerint ■ De feminis in ci­
vitatibus, prccipimus a vicariis generalibus epil.oporum hujufmodi miniftras , pravia aliqua
cognitione probari : in opidis , pagis , tc vil­
lis ab atchidiaconis, feu vicariis foraneis regio­
num .
Difceflus curatorum a parochiis ut 'propter
animarum curam , qu» fingulis objicitur mo­
mentis alicui periculo , eft inhibendus; ita indulgcndum neceffitati , Sc temporum qualitati.
Itaque iciant epifeopi , eorumque vicarii licen­
tiam difcedendi in feriptis, gratifque non ultra
bimeftre tempos, nifi cx grari caufa, efle con­
cedendam, ficut decreto concilii Tridentini ftatutxm fuit . Ut autem in civitatibus licentiam
hujufmodi edicimus a vicariis generalibus in
feriptis efle petendam ; ita in oppidis , pagis,
A- villis petendam decernimus a propriis vica­
riis foraneis rro facultate illis ab epifeopo li­
mitate concedenda . Si qua vero fuerit légiti­
ma caufa , quo minus curatus aliquis apud eccleliam luam relidere poflit , erit illa quidem
legitime coram epifeopo , aut ejus vicario ge­
nerali probanda : Bc fi fuerit ex illis , qu» ju­
fta videri, & reputari poflit , licentiam fetipto
authentico comprehenfam dare licebit ; qua.
rum licentiarum vel longi temporis relidentia
excolantium , vcl brevioris cx caufa momenta­
nea . mandamus librum , feu regeftum quam­
primum tieci , ut quandoque licenti» hujuf-

"·

1388

A modi videri , ac revideri pollint .

ANNO
CHR1ST1
MS*.

VI I.

B

C

D

£

Monemus omnes m domino abfentiam jure
permittente ea caufis rationabilibus indulged,
ut humanis fit neceffitatibus confoltum ; non
ut canonici ad luxum , tc venationes , tc illa,
qu» modeftiatn clericalem non decent, per oc­
cationem induit» abfenti» diffluant : quod il­
los meditari apud fe , & perpendere cquutn
cft . Abfentiam ab ecclefia monemus omnino
non fufcipi dominici adventus tempore , qu%dragefim» , nativitatis , refurreâionis , pentecodes , itemque corporis Chrifti : atque ita dimitti , ut dimidia ialtem pars canonicorum ,
( falvo illorum jure , qui fuper his privilegio
fruerentur , viridi obfervantia ftabilito ) in ec­
clefia remaneat.
Si qua extra ordinem caufa gravior, & lon­
gioris abfenti» neceflitas, cx privato etiam in­
commodo emerfierit , illam decernimus ab epi­
feopo iervatis fervandis cognofci ; interim ad
perceptionem diftributionum quotidianarum abfentem non admitti.
Ac ut diftinâe , quid hoc in genere vitan­
dum , quid fequendum , cognofci ac decerni
poflit, ftatuimus , canonicis, feu beheficia fine
cura obtinentibus, qu» ’ refidentiam perfonalem requirunt , fi »tate majores triginta annis
fuerint , licentiam ut proficifcantur ad ftudia
in gymnafiis publicis obeunda denegandam,
nifi ftudia jam copta perficere continuato curfu perfeverarint. Hujulmodi autem licentia non
ultra quinquennium concedatur : ftudia ‘vero
debent efle iacr» theologis , aut facrorum ca­
nonum . In quo monemus animadvertendum
efle , ut beneficiorum onera interim per fubftitutum idoneum obeantur, Sc fuftineantur. Ob­
tinentes ccdelias parochiales decernimus omni­
no a licentia hujufmodi proficifcendi ad publi­
ca gymnafia efle repellendos ; qui enim colla­
tionis tempore per concurfum examinatus , Sc
canonice promotus fuit, & publico examinato­
rum fynodalium teftimonio ad animarum curam exercendam idoneus habitus , dimittendas
non eft, ut difeat, cum addocendos alios proveftus fuerit. ,
Quia folent capitula interdum canonicis in
longam abfenti» tempus , annos etiam com­
mentitiis caufis , aut veris, fed non legitimis
concedere ; eildem inhibemus , ne quid in poftcram tale conari , aut tentare audeant ; alias
decernimus irritum , 8r inane quidquid fu­
per premiflis aâum , geftum, decretumve fue­
rit.
Quia vero interefle divinis corporalem tan­
tum prsfentiam non reqbirit , ut quis aftum
prefenti» exhibeat , nihil prsterea agat
aut
curet ; przfcnti conftitutione edicimus ,
dici vere, & proprie relidentes , qui ad divina
in ecclefiam convenientes landes perfolvunt, cx
inftituto ecc!?fi» , Deo ; munera obeunt vcl
communia , vel propria ; divini# animo, ore,
toto corpore intendunt. De quo fuperms capi­
te dc divinis ofliciis fatis aftum eft.

VIII.
In domini domo nihil prrpoftcrum , aut in­
ordinatum efle debet: ordo autem, tc ratio di­
ktat , ut qua in membris proportio , Sc fymmctria defideratur , ca in capite przcipue elu­

ctar,

1389

ctBMBwnn.

Concilium Aqjh lkjbnsu

«ODOUMIS 11
IMS.

» ._
t 390

γΜ||

\nno ceit> & «mineat ; ne monftn ûmiJe fit , turpe Λ tc diurcefin indicendas, quibus clerus tc jsopuCH*isti imponi caput bene cotnpofito corpori , quo
lus bonum valeat a Deo paftorem impetrare , çhkbtI
<>«*.
membra , licet per ie fatis apta, dignitatem ,
3uod eft gubernaculi ecclefiaftici A* Chriftiane
rj««.
tc pulcritudinem amittant . Idcirco li res po■fciplinz A- pietatis certilhmum cum Dei gra­
ftulet, ut in ecclefia eleâiva ( ut vocant ) aga­
tia fundamentum.
tur de eleâione epifeopi , qurdim conftituenAc ut ca , quz in membris eft naturalis
da duximus, ut tante rei agende, quantum li­
quzdam confenfio , ut invicem ferviant
mvi.
cet , t.miniatur.
ccm oblequantur ; in corpore provincia noftrz caritas inter epifeopos vigeat , quz Deo
Sit igitur eligentium fcopus , ut ad cathedralis ecclefi· regimen cum eligant , qui Iit
placeat , tc populorum edification· confuht ,
decernimus , li quando divina difponcntc pro­
legitimo matrimonio natus , ctate matura ,
gravitate morum > literarumque feientia juxta
videntia , metropolitans , aut aliquis es epiconftitutionem Alexandri III. qu· incipit :
kopis fuffragancis decubuerit , Sc in viam unicum in cunâis ; in concilio Lateranenli pro­
verfr carnis declinare coeperit , ot ex i i Idem
fuftiaganeis, qui proximior zgrotanti eft , ieu
mulgatam . Debet autem antea in univerlitatc nudiorum magifter , five doâor , aut li- R eo impedito , aut ablcnte , alius , qui minori
centiatus in facra theologia , vel jure canoni­
fpatio abeft , capitulo zgroti epifeopi fignificante , folicite accedat , ut facramenta i Iptco efle promotus , aut publico alicujus acade­
ritualia obfcquia prudenter exhibeat , A- przmie teftimonio idoneus ad alios docendos ha­
bitus -, Ii regularis fuerit , a fupcrioribus fua
7cns przfentem caritate confoletur rpifropareligionis limilcm habeat iidem ·, faltcm vero
11. Si «ger epifeopus obierit , curabit idem,
fex menfium fpatio ante in facro ordine conftiut per oeconomos , aut alios ex capitulo, to­
ta facra fupcllex, ornamenta ecclefiaftica , patutus . Promoti autem ad ecclefias cathédrales
poft receptam eleâioms confirmationem , ut
ramenta , vafa, miftilia , atque hujufmodi amunera cpifcopalia obire, tc gregis incolumita­
lia , licet ex auro , leu argento confefta ad
ti conlulcrc valeant , debent ipli quidem mu­
divinum cultum etiam in privatis zdibus, ca­
nus confecrationis intra tres menfes fufeipere,
pellis , oratoriis deftinata , quz tempore obi­
nec differre ultra tres alios menfes, ne vel frutus ejus extabunt , ecclefiis , de quorum fruftui reftituere in primo cafu compellantur , vel
âibus faâa fuerint , eo ipfo applicentur Sc in­
in fecundo privationis perne fubjiciantur. Concorporentur , fublata de eifdem , . teftandi ,
fccratio vero fi extra curiam Romanam fiat , C feu difponendi facultate : Id quod Pii quinti
m ecclefia , ad quam promoti fuerint , aut
conftitutione decretum eft , tc graviter omni­
in provincia , fi commode fieri poterit , cele­
bus , -d quos pertinet , pro exccutione injunbretur .
âum.
Ad ele&ionem , qui jus eligendi habent ,
De cenfibus fc reditibus diâarum eeelefiarum
:■ >n procedant, nifi mortuo epifeopo , & vo­
non exaâis , five dies folvendi cc-fierit , five
ca.is omnibus, qui funt in provincia , ut clenon ccflerit , modo exaâi non fuerint, etiam fi
âioni epiicopi, quae tanti refert, interfint om­
illorum fuerit exaâ 10 , in judicio jam propo­
nes , qui jus habent , Sc ferre fuffraeium va­
fita , quod Julii III. conftitutione jam decre­
lent j ut majori , ac faniori parte epifeopi cle­
tum eft , hoc idem fervandum ftatuimus , ut
ft 10 fuftineatur,
fcilicet ad fiiecefibres epifeopos pertineant . De
ProceUum , & inquifitionem fieri de pradifruâibus vero non exaâis legati , aut donatio­
nis titulo reliâis , decernimus , quod In decla­
<?tis qualitatibus eligendorum facra Tridentir.a fynodus diftriâc prrciprt , ad fanâiftimum
rationibus ejufdem bulle adjeâis dcctfum , ac
dominum noftrum cum fidei profeflione tranfdefinitum eft,
mittendam, tc ab eodem approbandam . Quod D
Defunâo metropolitano , ab epifeopo , qui
non modo ut fiat., fed ut bene fiat in pri­
Ipmtualia illi obfcquia przftitit , dies obitus
totius provincir epifeopis lignificetur , tc in
mis curandum . Tota .autem inftru&io a pro­
batis viris teftibus, omni exceptione majoribus
tota provincia dies illius depolitionis magna
fumrnda, qui vita, morum, integritatis, pie­
celebritate factorum & cleri agatur . Si cx epi­
tatis , ac fedulitatis Chriftiane certum teftimo­
feopis aliquis decetferit , qui caritatem csninium reddant > Sit attcftatio jurejurandi reli­
bucrit defunâo , ille idem cpilcopus rem me­
gione munita , Gt ex oflicio recepta, Sc a pertropolitano lignificet, qui toti provinciz idem
fonis ab officio aflumendis, non a parte nomi­
officium indicat- . Ac ut metropolitan· poftrenandis , Sc ia publicum infirymentum redaâa.
mo tempore defunâi annivetfarium in tota pro­
Qui vero ex capitulo examini , 8c inquifitioni
vincia quotannis fieri ptzcipimus A manda­
preficientur , ab ipfomet capitulo eligantur ,
mus ; ita in fingulis cathedralibus ecclefiis de
delato eis juramento faâuros in examine ob­
proprii epifeopi proxime dclunâi anniverfario
eundo, que juxta veritatem, tc juftitiam funt,
repetitum , ac difpofitum mtclligi debere dici­
pofthabito odii , amoris , affinitatis , A- alio­
mus , declaramus & ftaiuimui . -E'quum cmm
E
rum omnium refpeâu; ac nihil fe ex iis, quz
eft, ut eos , qui nos dilcâione paterna A' pa inquifitionc perceperint , cuiquam prerer ipftorali afteâione foverunt , & ad omne bonum
fum capitulum maniteftum faâuros . Ad poaddocere perpetuis laboribus Sc vigiliis conati
ftulationes confugere, Sc inteligibilem per car­
iunt , grati animi memoria Sc pus obfequiis
nem & fanguinem expofccre , & juris ordinem
profequamur.
pervertere non expedit . Statuimus , in ecclcQuod de anniverfario metropolitan! 8c epi­
ins eleâivis ordinem juris fequendum effe , ac
icoporum fingulis annis celebrando decrevi­
tum demum ad poftulationes canonicas decli­
mus j hoc item de metropolitan! Sc epiicopo­
nandum , cum clcftioncs idoneorum praficienrum fu tira ganeorum viventium folenni confe­
dorum defecerint.
crationis die quotannis habendum St cele­
In primis autem cum ecclefia vacaverit, fupbrandum decernimus , ut preces publiez Sc
plicationes > Sc preces publice , pnvatimque
fupplicationes ipfo confecrationis folenni dic
nabendas pnecipimut a capitulo per civitatem
habeantur ·, ac divin* clementi* bonitas exo­

retur,

*

tjpr

«xtMBjJvtti

Conchium Aqv ilbj* ns* . “’‘Üf,'"”'

ij$x

ANNO retur , ut gratiz fu· munere gubernaculi cc- A
In hujufmodi ecdefiis , que funt de jurepa- AN)IO'
CHRISTI dcfiaftici ordo > inftitutio , tc progreflio pro­
tranatus ecdcfiaftici , lervetur quod factum christi
ssa*.
cedat.
concilium Tridcntinum difpolait ; fi inftitutio
uss.
Diei vero tam anniverfarii metropolitan· ,
ad epifcopum tc non ad alium pcitineat : ut
quam epifeoporum, itemque confec ration is eoia, quem patronus digniorem inter probatos ab
rumdern. in kalendariis particularibus epifeopoexaminatoribus judicabit , cpilcopo przfentenrum indicantur.
tur ; ut ab eodem inftituatur ; cum vero in­
ftitutio ab aho , quam ab epifeopo erit fa­
IX.
cienda , tunc epifcopus (olus ex dignis eligat
digniorem , quem patronus ei przlentet , ad
Patochjtum ea eft munerii
obligationis
quem (pectat inftitutio . In ecclefiis autem ,
ratio, quz cuiam animarum univeriam couiplcquz funt juris patronatus non eccleliaftici, fer­
vetur quod jure ftatutum eft , ut tamen przttitur , ut hoc ipfo capite ftatuere dc parochis
aliquid optimo jure decreverimus. Ac veiocum
(eiitati ab examinatoribus fynodalibus prrvio
ad reliquorum cuftodiam parochorum lolicituexamine probentur, Sr non, nili idonei repettx
do vocetur i debent hi quidem ndn gregatim B fuerint, admittantur.
adifeifei , aut inconfulto ptovehi , led cano­
Dcputaciones vicariorum tam perpetuorum ,
nice, id eft mature & fervatis Icrvandis. Cum
quam temporalium , m ecclehis curatis ad
igitur quomodocumque vacaverit ecclelia ali­
menfam capitularem fpcCiantibus Sc ab ea de­
pendentibus , leu diflotum vicariatuum colla­
qua parochialis, quocumque cenleatur nomine
curata, etiamli iit vicaria vel temporalis, vel
tiones omnes &* quafcumque ptoviliones m fu­
turum ab exeeutione (ufpendimus , fc (ulpenperpetua , curam habens animarum annexam,
fas poft duos men'es declaramus , quamdiu
live lit liberz collationis ordinarii , live de
jure patronatus, decernimus, ftatim habita va­
deputati feu piovifi profdlionem fidei in ma­
cationis notitia, epilcopipat.es ede, idoneum
nibus nofttr. , aut vicarii noftri , quoad dicein ca vicarium cum congrua ejus arbitrio fru­
celin Aquile enlcrn ; vel in manibus epiicopi
ctuum portionis aflignationc conftituere , qui
ordinari. , aut ejas vicarii generalis , quoad
onera iplius eecleliz fuftineat, donec ei de re­
provinciam , emnerint : ut Iit initium cxccunonis minifterii prof.ilio ,
findamentum, a
store provideatur. Quod li cui collegio, aut
capitulo a fanCta fede indultum fu , ut cafi­
quo tcâa minifterii ratio pendcie debet . In
bus repentinis occutrente vacatione alicujus cc- C contrafacicntes autem quotcumque juris reme­
c.’eliz curata , iplummet poflit capitulum de
diis animadvertendum pro c: iminis qualitate de­
corpore deti civitatis aliquem ad curam in
cernimus.
vacante ccclefia fulcipiendam dimbtere , donec
Locationes fc conduftiones u'tra triennium
epifcopus moneatur de hujufmodi vaeatioo.e ;
ecdefiarum parochialium cum redditibus ca­
(ciant cunfti id indultum extra catum fuum
rum fub quibuicumque conditionibus , teno
non elle intelligendum.
nbus , ac formis initas , ut alicubi fieri com­
Cum ad notitiam epifcopi vicitio patochiapertum eft , nullas &■ iiritas declaramus , fc
lis eecleliz pervenerit , edicta decernimus pu­
quatenus opus lit , etiam irritamus & abole­
blice efle proponenda , quibus vocentur ad fu­
mus : ealdcm veto ecclefias , quz mentis vel
turum eiamen dic conftituta perficiendo.n . qui
cpiicopa.'ibii, , vel capitularibus umtz funt ,
ad concurfum accedere volent . Ex iis sero ,
in vicariatus perpetuos etigimus A in pofte­
qui ab examinatoribus fynodalibus idonei tcrum per vicarios perpetuos in eildem ecclcliis
nuntiati fuerint, atate , moribus, doctrina ,
inftitucndos, animarum cure inferviendum de­
prudentia, 8e aliis rebus ad vacantem ccclefiam
cernimus .
'
gubernandam opportunis , ab epilcopo eligi- D
Qui ad parochiales ecclefias , vel curatas af- '
fumuntur, prztcr ea ■ quz fuftinendi muneris
tur , quem idem epifcopus magis idoneum ju­
dicaverit , ut ad vacantem ecdefiam promovea­
caufa requiruntur, vigintiquinque annosfaltem
attingere debent - provilioncm feu collationem,
tur. Collationem autem ecdefiarum parochuaut etiam deputationem, dc minore factam vi­
Jium, feu curatorum , faitam fine examine com­
ribus carere decernimus.
mitto examinatoribus fynodalibus , 8r non obIlliterates curatarum ecdefiarum restores ,
lervata lege concurfus*, nullam declaramus ,
qui fuperioribus fortifie temporibus in cede­
irritam , atque nullius eflc'valoris prouuntiabas irtepferunt , quibus prapter imperitiam
„
mus , ac taliter provifo nullum etiam colora­
minus certe inferviunt , quam tes poftulat .
tum jus, aut titulum quzlitum efle: didas ve­
nec feire poflumus cum damno eecleliz , 8c
ro parochiales ecclefias, five curatas , ut ante,
eccleliaftici minifterii jaâura in officio diver,
vacare, ac de cildem provideri debere . Quod
fari , & ab ecclelia icm.vci cautas non pa­
li obfervata fit quidem forma concurfus , fed.
minus idoneus magis idoneo fuerit ab epifeopo
titur : eam vero rationem quam przlcripfit
concilium Tridentinum , adhiberi volentes ,
in eleâione przpolitus , liceat ei uti appella­
tionis remedio adverfus epifcopi eligentis irra- £ declaramus his , modo vitz honeftz fint ,
ttonabile judicium, quemadmodum cavetur con­
coadjutores , aut vicarios idoneos pro tempo­
ftitutione fande memoriz Pii quinti hac dc re
re parte fruâuum competenti aflignata adjun­
gendos ac deputandos a locorum epifcopis ;
edita .
tamquam (edis apoftolicz delegatis: ut coadjuQuod fi carnis & fanguinis affedioqe, pofttorum , feu vicariorum diligentia Dei opus chabito eo qui magis idoneus in examine fue­
rit , conferatur ecdcfia minus idoneo , 8c ap­
gregie perficiatur.
Quod fi apud ecclefias parochiales, five bapellant ad hanc fedem metropolitanam ille ,
qui fibi faâam faille injuriam probate , ac jus
ptifmales populus ira numerolut iit , ut unus
tueri fuum velit; officii necefEtate cogimurjuecdefiafticis (aeramentis miniltrandis , fc cul­
ftitic fubfequi implementum , quod graviflima
tui facto peragendo lufticere non poflit, epifeo­
conftitutio Pii qumti indixit , 8c ccclefiaftica
porum tamquam fedis apoftolicz delcgitontm
partes erunt , rcâoics , feu alios - ad quos
ratio poftulat.

per-

CUM. VW

COHCltlüM

AqUIIBJBNSB.

(oooinuin.
ut»·

αμνό peuinet, compellere , ut tot pro mmifterio (a- A dam «tit , «t proprio illoram capita declarabi-

CRRijtj cerdotes adjungant , quot fatis efle ad munus

«« ·

AMMO

CHtirri

parochial* luftineodom putarim.
UH
Inolevit miicrabili exemplo quibufdam et­
X.
iam in locis, quibas popa Ius numero, tc qua­
litate fatis pollet , abuius , nt beneficia eecleDignitatum, le canonicatuam, qui nomen a
regula * ordine duxerunt, eledionem , * pro­
fiaftica , qua curam animatum ex prime va eo­
bationem epiicopi· indicimus faciendam cogni­
rum inftitutione habuerunt , in (implicia aflitione , Sc judicio , ut idoneos , quos caro Sc
gnata vicariis congrua portione converts fue(anguis non revelavit , eligant fpeâata probi­
tint, nulla intercedente (anâar fedis gratia convetfionis , aut comminationis , led impetran­
tatis, morum, etiam probate doârina , ut me­
rito (enatas ecclefia dici poflit : in quo (ibi
tium affertione Ic abufu : quali fuperiorum tem­
perfuadeant fore ad ecclcliafticum gubernacu­
porum redores , qui relidere apud ecclefias cu­
lum dirigendum bene incitate voluntati maxi­
ratas debuerunt, cum non refederint , Sc per
mum & perpetuum adjumentum ; pertinent
vicarios in diâis ecdeliis miuifttarint , natu­
ram ecclefiarum parochialium culpa fua , qu» B enim, oui dignitates obtinent ecciefiafttcas, Sc
canonici ad caput, qui eftepilcopus, tamquam
injuftum affieâavit commodum , le correâionobiliora memora : pertinent vero tatione minem effugit, immutarim . Cui malo occurren­
niftctii tc dignitatis , Itctnque loci propinqui­
tes ca , quas nos decet , vigilantia Sc folicirutate , tc ordine ecclefia , ut nihil in horum al­
dinc , ftatuimus de ptcfatls ecclefiis , quas ta­
tero fit, quod ad alterum non pertineat. Hanc
men vere conftiterit a ptimeva creâione fuifle
ob caufam de dignitatibus , Sc canonicatibus a
curatas, ut, licet effeâum videantur, ime ulla
Tridentina fynodo ftatutum eft , ut in ecdeliis
tamen fanâa fedis gratia , confecutx , per to­
cathcdralibus , Sc collegiatis infignibus dignita­
tam provinciam provideatur ; ut cum primum
tes omnes, Ic (altem dimidia pars canomcaquocumque modo dide ecclefia aliter , quam
tuum, ubi id commode ficti poteft, tantum maper refignationem obtinentium vacaverint , ad
ptimrvi flatus conditionem ipfo faâo rediiffe
eiftris, Sc doâoribiis , aut etiam licentiatis in
theologia, vel jure canonico conferantur . Quod
ccnfeantur; Sc fiat de illis provifio, ut de vere
(i dignitates curam animarum annexam habe­
parochialibus ecclefiis (actorum canonum di(ant , n decreto concilii declaramus nulli efle
pofitione ftatutum eft > quod ut contra omnes
impetrantium incurfiones certo przfidio tandem C conferendas, qui (altem vigefimumquintum ■aliquando muniatur, ftatuimus totius provincip
‘ : Crum annum nun attigent , *8c in clericali
’
1
tacit
nomine (anâiflimo domino noftro lupplicanordinc veriatus , doârina ad munui fuum cxequendum neceffaria, tc morum integritate non
dum , ut prefatum decretum spoftoliea audocommendetur.
ritate confirmare, Sc munire dignetur, ne quod
noftra folicitudine paratum eft lemcdium , lubAlic dignitates ,
perfonatns
quitus nul­
la (ubcft animarum curi , clericis idonei· non
reptionis impulfu pereat.
minoribus annis vipinti duobus jaxta idem con­
Debent iis , qui a parochialibus ecclefiis
longe abfunt , vel titn civitatem funt , cum
cilii decretum confriantur.
In srchidiaconos , qui oculi Cunt cpifcopotamen a parochia civitatis pen dei nt , Sc ab
eadem guberr.entur , epifeopi opportune profrum, in omnibus ecdeliisprovehantur, ubi neti
poteft, qui magiftri iunt tn theologia, feu dopiccie , ut miniftetia fpiritualia ia promptu
neeeffitate exigente habere poffint, przfertim
dores , aut licent tari in ture canonico : neque
li aquarum divortiis , Sc montium difficultati­
enim munus, ficubi jurifdiâiooem habent; aut
bus , &. pontium noâurno traafitu , ac pluvia­
dignitas , que principalia eft poft epifcopalemr
rum , (eu nivium tempore, vel intercluiopor­ D aut tetnpotutn ratio, que vigilantiam, integri­
tarum civitatis exitu , difficilis reâori fit, ac
tatem , ar doârina: donum requirit, omniho
periculofus , interdum etiam impoffibilis in
patitur , ut (egnes , Bc ill iterati adfcifcantur ,
eam partem acccffiis ; quo cafu juxta felicis
qui imperitia , & Cordibus evertere perfevereat
recordationis Alexandri tertii conftitutioncm ,que ftarc videntur.
& Tiidentini concilii decretum, novas epi­
Ætas promovendorum ad canonicatua ea fal­
tem debet efle, que facroordini prebends con­
feopi parochias conftituere poterunt , ut ani­
veniat, ut infra tempus a jure , 8e (anâa Trimarum cure contuitum fit : Iit vero, qui no. vis parochiis preficiendi erunt , ex fruâibus
dentina fynodo conftitutum , promoveri poiad matricem ecclefiam quomodocumque perti­
fint : ea fit preterea in literis (cientia, ftineclefiafticis doârina, ut ordinem aflequiprehen­
nentibus affignindam portionem ex decreto
• f·"' t<rf. concilii * declaramus ; que f> minus cornpede valeant . Nili enim idonei in examine ad
TuSriu.
tens * gf minus congrua fuerir , erunt partes
otdinem prehende, que confertur, extiterint,
inhabiles ad canonicatirth pronuntiamus ; col­
epiicopi , etiam populum ad ea, quz novo te­
cto i neceffaria fuerint , proflanda compellere;
lationem vero , aut quamcumque promotionem
u; iule hauriat vidas neceffarii commoda, ubi E de illi* ad canonicatum irritam 8r caffatn de­
minifterii & laboris affiduam diligentiam im­
claramus .
pendit .
Jn ecclefiis tam cathedralibas ■ qnam colle­
Decedente parocho, ea, quai ad faerumculgiatis, Sc parochialibus , cx carum conftitutionibus , aut cx prava confuctndine ofiiervatur,
■jm , vau , libros , paramenta , miflalia. or­
t<: in elcâione , przfentatione , nominatione ,
namenta, &: alia (arra , licet ex argento, five
auro conteda , vivens ex fruâibus beneficii
inftitutionc, confirmatione .collatione , vel alia
etiam in-capella , feu privato oratorio adhi­
provilione, live admiffionc ad pofleffionem ali­
cuius cathedrali· eccleiie , ve) beneficii , canobenda confecit, nomine ccclefi* , apud quam
leledit , (cu quam obtinuit , vindicanda , tc
nicatuum, aut prebendarum , vel partem pro­
.in illius ufum adfcifccnda decernimus Se aunventuum, feu ad diftributione· quotidiana i cer­
damus justa conftitutionem Pii quinti , quod
te conditiones , feu deduâiones ex truâibu» ,
(olutiones , promU&ones , compcnfationcfve *
vicariorum forancorum diligentia expedien-

Hs«

Cmcil. Gcnertl. Tom. XXXIV.

Nnn

illi- ·.

A

I IllWW p

|F

ijjFf

etiMtww

Concilium Aq_uilejbnsî.

“•“J***"'

aliqui in ecclefiafticis minifteriis in habite * ANNcT
anno* illicit* , «at ctiam qu* in aliquibus ecclefiis
tonlura aliquando fervicrunt j poftea refpicien- CHRirri
CHRIST! dicuntur tumorum lucra , interponantur : h*c
ijv4·
examinent , le diligenter epifcopi perpendant ,
tes retro, tamquam regno Dei minus apti,cie·· ijH.
ricalem militiam deferverunt , te ad vitam laiut , qua in ufus pios convertuntur , permit­
calcm, & communem reverfi funt: alii nec ha­
tant , alia , qua lordidam avaritia labem , le
bitum , nec tonfuram nmquam geftaront , nec
fimoniacam fufpicionem olent, evertant, ac om­
nino tollant · Quod vero fpeâat ad primi, poft
in ecclefia fua clericorum inftituto le more veradeptam poflèftionem , anni fruâus , decerni­
fati funt -, fed laicorum habitu , delatione ar­
morum, toto corporis cultu omnia alia potius,
mus exequendam omnino conftitutionem Pii V.
quam clericos fe oftenderunt i neque clerici umut li hi fruâus , le diftributiones in pia opera
ftatuto , aut vetere couiuctudine inlumantur, di­
quam communi hominum opinione habiti funt :
utrique vero vitam Jocularem degentes fi quan­
midium ad canonicum , dimidium alteram ad
do aliquo impingunt , le julbtia temporalis
■plurum exerutionem pertineat ; fi vero inter
prreepto propter crimen objeâum in aliquam
canonicos diftribuantur » aut aliter iniumandifficultatem traduntur , tum ordinationis litetur quam m pios ufus , tum decernimus diâos
fruâur , &: dillributionci primo etiam anno B ras ollendimt, λ fori ecclefiaftici fubfidium im­
plorant : abulibus occurrentes vanis le gravi­
poft adeptam pofleffionem integros ad canoni­
bus, (acri concilii Tridentini decretis inhéren­
cum pertinere , Sc eidem Gne dtminutfone aftites ft a tu imus & declaramus indignos illos elfe,
gnandos elle.
quos fori ecclcfiaftici favor compleâatur , qui
Beneficiorum etiam fimplicium lab eodem
ejufdem fori dignitatem , le obedientiam conteâo obtinendorum prohibitionem jure commu­
tempferunt. Nullas igitur fori privilegio ex deni latam omnibus epifeopis fervandam, & ciecrcto concilii gaudeat, nifi beneficiumecclcfiaquendam omnino proponimus, X- intimamus.
fticum habeat, aut.clericalem habitum, lc ton­
Ferendum nullo paCto dicimus , le declara­
furam deferens alicui ecclefia ex mandato apimus , ut ad beneficia limplicia , vel libere col­
fcbpi ferviat ; vel in feminario clericorum, aut
lationis, vel juris patronatus , facerdotii ordi­
in aliqua fchola , vel univerfitate de licentia
nem ,
mintfterium annexum habentia , pro­
epifcopi, quali in via ad majores ordines fufeivehantur pueri etiam impuberes, qui literas, &
piendos verfetur.
pene leipios ignorant , nedum munus exequa­
Illis autem , qui beneficium ecclefiafticnm
tur beneficiis annexum , aur exequi poliunt :
quem abufurn corrigere volentes , declaramus C quodeumque , etiam quomodocumque fimplex,
poiildent , sci canonicatum , aut capcllanum,
illos , qui etatem non habeat, ut faltem infra
live etiam penlioncm ultra ducatos fcxaginta ,
annum promoveri-ad ordinem titulifscneficialis
tonluram vero , & habitum clericalem deferte
poflint, inhabiles ad hujufmodi beneficia , qus
contemnunt -, amantes lucrum, inligne vero Ius
lacetdotii ordinem , &: minifterium annexum
Srofeflionis abhorrentes, conftitutiones Sixti V.
habent : elcâionem vero , pnefentationemque,
atas , alteram v. Idus Januarii 1588. alteram
& inftitutionem de hupilmodi perfona nullam,
pridie Kalendas Februarii eodem anno , inti­
& irritam efle, aut etiam irritandam, & annulmandas intra menfem decernimus , tc mandalandam declaramus.
mus: futuris autem temporibus in diuecefani lyAc , ut in collatione beneficiorum eeclefiaftinodi eafdern promulgari praecipimus.
corum , quo minifterium habent ,
aliquam
Lateranenfis concilii fanâionc graviflima de­
muneris exeeutionem , in primis attenditur, te
cretum eft , ut qui beneficia ecclefiaftica tam
curatur, ut qui provehitur, idoneus fi 63 ita in
beneficiis quibufeuaque fimplicibus conferen­
curata, quam non curata obtinent, nili poft cer­
tam tempus horas canonicas recitarint , fruâus
dis, quamvis de jure patronatus , accurate ferbeneficiorum amittant, qui ex tunc fabricis lo­
vandum piucipimus , le mandamus , ut prius
corum piorum , feu elcemofynis applicati fueexaminetur promovendus in iis, qur ad benefi­
rint. Quod et clericis apertius innotefear, fecii onus pertinent, quam promoveatur : fi fue­
piua eiidcm inculcandum decernimus, ac lUtuirit idoneus, ut fiat, quod jure fieri poteft, ac
mus Pii V. conftitutionem de hac re ipfa latam
debet: aliter faâam collationem ex decreto con­
xi. Kalendas Oâohris 157t. in diaecefanis fynocilii declaramus irritandam : ipli vero collato­
d«s quotannis publicandam: qua amiffionesfru­
res pernam fibi ifto cafu alias indiâam , & in
âuum beneficia lium pro horarum omiflione
concilio Tridentino receptam & innovatam de­
clinare ftudeant.
quant* fint, declarantur i inde enim omnes col­
ligent , quod male perceptum eft , qua fuerit
ratione, lc cui reftituendum .
XI.
Non tamen exiftiment, qui ad fubdiaconatus
Clericorum vitam habitu, ftudiis, converfaqrdiucm , lc (uperiores proveâi funt, ii beneficio
eccleliaftico careant, horis canonicis ex breviario
tione docet efle integram ; ut qui alii, ordine
prefunt , etiam exemplo , lf laudabili morum
Kpmano recitandis obftriâos non efle : omnino
Se ftudiorum inftitutione pre luceant 'Quia ve­
vero intelligent, quemadmodum qui beneficium
to hoc ipfum altu confiât & habitu : fingillahabent eccleliafticum , horas canonicas non retim de utroque ftatuere aliquid decrevimus , ut
(.itantes , ultra peccati mortalis reatum , amifetiam luccefhone temporijm , quod inftitutum,
fione fruâuum plcâuatur : ita illos omitten­
cceptumve fuerit , expolitione aliqua perficere
do horas canonicas mortaliter peccare , nec fe
Katextu beneficii non adépii exenfare polle .
valeamus.
Inligne clgriei tonfura eft , ac veftis talaiis :
orint vero facri ordinis lufceptione , fe in
qui igitur m clericalem . militiam adfeitus eft,
fortem domini , cui in humilitate fervite-de­
notit a fe hoc primum requiti, ut habitum , lc
bent, adferiptos efle , ut a fua iplios religiofi
tonfuram deferat : qui nott detulerit , fciat fe
dedicatione, lc facris miniftetiis difcedere non
jxrnis juris fubjacere.
valeant, fed obligatos ita efle, ut afeendere poffiac, ad feculum defeendere non pofliat . Qui
Cum autem complures fint, quitonfuramha­
bent , atque etiam ordiam nueoic, , quorum
muneris fui partes neglexerit > lc convinci ali

quo

IJP7

c““7'“

Concilium Aqut lbjenib.

7ΑΜΝΟ ftuo mo^a poterit , rel non recitare, vd ordiCHRISTI ncm recitandi non intelligere , partit debitu
i5««.
etiam in foro exteriori , ultra peccati reatum ,
pleâendum , tc fu» correâionis beneficio , Bc
aliorum exemplo decernimus.
De clericali habitu Bc tonfura ne dubitari
contingat , qualis die debeat , toniuram, feu
clerici m edicimur eam efle, quam promajoium
Bc minorum ordinum gradu minorem, A. majo­
rem przfenti pagina prxfcriplimus , ut vel infcriprmne clerice inferiptum fit cuique fu» orI dmationis fignum . Barbs incomptioris for­
mam , Bc longiores pilos a fuperiote labro dctniflos , qui oris officium impediunt , omnino
damnamus , Bc a clericali modeftia rejici man­
damus . Habitum vero clericalem in civitati­
bus , terris , &.■ oppidis dicimus dTe vcftem ta­
larem collo conftridam cum pallio luperioie
longo : collaria camillarum quocumque modo
cnipata, leu laâucata damnamus , icjicimus ,
it petionis clericatibus minime convenite pro­
nuntiamus. Colorem nigrum model!·» clericali
aptum, convenicntetnque dicimus : Colotes alios
quotcumque, etiam 1 :i manicis, At tibulis cali­
garum damnamus , Ar prohibemus : pileos la­
neos , live fericos opere ctiipatr» , vcl punito­
rum frequenti ordine quali piCtos , fcu cinguli
variegati cotona exornatos , ad laicos, & non
ad clcticos pertinere declaramusvolumen ve­
lorum circa pileum ex arte cumpofitum, ut perfonas ccdefiafticas non decet , ita minus qui­
dem decet illas qux inter ceteras loco A’ digni
tate eminent.
Omnibus Bc fingulis , quacumque fint digni­
tate, officio, ac beneficio praediti, quibus divi­
nis in choro intereflendi munus e 11 adjmftitm,
fub (pana fufpenfionis a divinis interdicimus,
Bc inhibemus, ne in choium ad divinorum intereflentiam a icendam line velle coloris nigri
ulqne ad talos demilla Bc ad collum conftriâa,
& iuperpelliceo decenti : veftcm breviorem co­
loris non nigri , aut collo non conftriâam ,
quocumque ^rztextu fumptam , a choro, Bc ab
ecclefia longius abefle volumus : Ac fob eifdem
panis inhibemus , ne quis pileos cujufcumque
aiatcuz Bc torinz in chorum deferat : fi enim
Jocis omnibus clerus decenter ornatus efle de­
bet , multo fane magis in loco facro , & in
choro , ubi laudes Deo perfolvuntur , grati»
aguntur, poflulationesfiunt, efledebet: inquo
(timent um induens candidum, Bc officium an­
gelorum obiens , ab omnibus abftinere , qux
vel inania funt, vel fzcularia , vel a re aliena,
diligentiflime debet, atque id aflidue meditari,
Bc contemplari animo pie licebit. Quod autem
debeat in choro efle filentium , qux mentis ele­
vatio, qui cultus, attentio, Bc devotio, (uperios titulo de divinis officiii aliquid decrevimus :
reliqua per reverendiflimos patres in commune
provincia commodum meditanda Bc compilanda
propofounus.
Ne autem quis dubitet , que fit habitus iti­
ner antium forma -, ut quzeumque fc ad loca cle­
rici contulerint , vitx , & morum infigne defe­
rant : ex ipfo vero clericali habitu obftriAosfe
obligatione modeftix , Bc temperanti» cognofcant : ftatuimus vellem clericalem itinerantmm
eam efle , qu» (altem ufque ad genu longitu­
dine produit a , genu clerici flant is operiat : hçe
autem coloris nigri elfe debet , A clericalitcr
ad collum formata . Habitum veto clericalem
declaramus eum efle , qui velle vcl talari, vel
breviore in itinere , ut paulo ante difpofitum

CbkH. Genertl. Tom. XXXIV.

M0K^£·* “·

1398

A eft , ac ton fora confiât . Si «x duobus alterum ANNO
defit , habitum clericalem dimidiatum declara- CHRISTI
mus, ac dicimus, ut conftitutionibus de habitu
■>»*·
clericali deferendo difponcntibua fatisfaâum
non iit : quod epifeopi animadvertere diligentillime, Bc curare debebunt, ut fi minus édifia

B

C

D

E

Bc monita , ac prxeapta profuerint , ■ pans in­
gruant, Bc. juvante Deo profint.
Arma clericorum font lacrymx ,&.*orationes,
non enlcs, aut alterius form», vel materi» ar­
ma. Per civitates, Bc loca, in quibus habitant,
fi quis clericorum extra itineris faciendi neccflitatem inlolenter arma cujufcumque generis de­
tulerit, eum damnandum ftatuimus quarta par­
te fruâuum luorumbeneficiorum, quam cx nunc,
prout cx tunc, Bc c contra , facufti» ecclefi»,
cui fuerit tiiulo bénéficiait adlcriptus, applica­
mus , epiicopi proprii mandato^cxigcndam , Bc
in poatdlum ufum infumendam : crefccncc con­
tumacia graviora ctiam remedia decernimus ad­
hibenda . Contra clericos non bénéficiâtes carcere, banno, fulpenfiune, vd aliter proceden­
dum erit , ut aliquando lelipilcant , qui vel
errore , vel improbitate animi a difciplina, A
obedientia defciveiunt , ac Deo gratias agant,
qui pereuntes vitr rcflituit.
Penfionarios ici io monitos elle volumus , eos
ad officium beat» Mail» virginis quotidie re­
citandum teneri : przter peccatum mortale ,
quod committunt , li omitcrint , reftltutionis
onere obftrifios declaramus, ^t vero ne putent
cccleiiallicum panem , qui temporaliter inter
minlftros dtftnbuiiur , ad luxum , ad inania
ftudia, ad venationes efle convertendum : cum
fit patrimonium Chrifti, alimenta lacerdotum,
qui vere laccidotcs , tc vcie ccclefiaftici funt,
mmilirorum ibpenjinm, ut in recidis ■ vel cx
tta Deo laudes perlolvant , tc ipfi Deo obe­
dunt .
Dicit canon : £/a» ‘vtntttr rrar , yaaaraas
prrrarar rrar : quam vero fit modeftia clerica­
li indignum , qui paulo ante breviarium mani­
bus trafiabat , Bc facr» lefiionis ftudio inten­
debat , eum publice accipitrem deferre , Bc fua
in eo ftudia profiteri : quique cum angelis in
ecclefia gratiarum «fiiones Bc laudes Deo perfolvcbat , eum inter canum latratus Bc multi­
tudinem verlari , A incomptis obftrepere voci­
bus ; facri canones declarant , omnes vero fa­
cile intelligunt. Confequitur autem, ut panis,
qui milerorum pauperum vifiui fufficeret , pa­
nis , inquam , de redditibus ecclefiafticis collefius, quod eft patrimonium Chrifti, ad beftiarum cibum indigne transferatur: cujus criminis
ratio diftrifie in die domini réddetur . Quod
ut longe a clericorum vita Bc honeftate remo­
veamus, omnibus clericiscujulcumque conditio­
nis, Bc gradus fint, venatorium ftudium inter­
dicimus, Bc diftricte prohibemus: ac in eos gra­
vius per illorum ordinarips procedendum tiaruimus, ac fi contumacia fuerit obfttnatior, Bc in­
hibitionis mollioris ratio contemptui efle coe­
perit , griviori ctiam animadverlione profpicicndum mandamus.
‘
De tabernis , quod ad clericorum modeftiam
pertinet , ftatuimus nulla ratione tolerandum,
ut extra itineris neceflitatem in tabernas diver­
tant. Quia vero locis quibuldam viget conluetudo , qu» , fi eleiicorum fpecfetur conditio ,
corruptela , Bc abufus dicendus eft ; ut fi convi­
vii amicis , A* concivibus parandi voluntas ex
hoaefta ctiam caufa , vel hofpitum advena­
rum repentino adventu incident , non domi

Nan

3

fed

1399

cxiMunnii.

Conchium Aquilaiensi.

K0Dîïî!*n*

1400

led in publico diverfot.'o paretur convivium :
virgam experiri atfe&ent. Perfonatum incedere anno
I ANNO If eo conveniant , Ar ibidem reficiantur , licet
clciicurn turpe, vanum, periculofum , non fe-CHRISTI
CHRISTI
hofpitibus confluenti but diverlorium totum pasendum : non enim ad bonum habitus clcricaΊΗ.
11»«
Iis depolitio; fspiflime ad malum vel inchoan­
teat > Quod omnino clericis, cujulcumque ord'nis, ftatus, le conditionis lint, in tota pro­
dum, vcl confumruandum. Notte fe clerici do­
vincia honcftsiis 6r modefti· cauia inhibendum
mi contincsnt, nifi ad caritatis Cbriftianm of­
poenis etiam pi ορού t is decernimus , ac epifeoficia Iit eundum i militum, aleatorum infamium
pos decret Lptalcntu vigore, ut ferio inhibeant,
per (unarum converfationem declinent ■· compo­
excitamus.
tationes fugiant, Ar omnia, qu· ecciefiafticam
Alearum, It taxillorum ufum , quo tempus
perfonam minus decent , Ar (aerarum canonum
tnifera jucunditate teritur , clericis omnibus in­
naturis interdida funt clericis , a le putent
hibemus: multo veto gravius, (i 'non modo Iualiena : qua vero ad omnem caritatis , At pie­
ferine ipfi, fed aliis ludendipoteftatem fecerint
tatis exercitationem pertinent, eam amplettanparato loco, Ie domeftico diverticulo· Epifcotur. Ac numquam dimittant.
porum vero vigilantia, le prudentia, editu, ac
Clericalis militi· propagines aptari , It in
pania propofitis opportunum erit remedium B future quali (obolis fpem ali fuadet pietas, tc
adhibendum , ut peftis avertatur , qua mifeChtiftiana prudentia ratio. Ac , ut rite fiat ,
rorum facultates fuavi morbo exhauriuntur ,
& iis obfervatis , qu· oblervatione digniflima
bltfphemi·, le rerum dciperationcsexcitantur,
funt , dc ordinationibus clericorum fummatim
cupiditatum intemperahtiorum , Br fraudum o3 undam ftatuimus ; alia etiam Deo favente ad­
blcttamcnta aluntur, denique ipfa Dei clemen­
ituri, ut ex his quah fundamentis majora ali­
tia aflidue offenditur : qui tanto periculofior
quando excitemus.
morbus eft, quanto ardentius interdum animor
Qui ad ordines gradatim minoresle majeu­
clericorum occupat , & cccleliafticai opes per­
res promovendi funt, quedam habere, quibuf­
vadit .
dam carpte dlbent : ac m diligenter profpicienConvivia , le nimiam laicornm familiarita­
dum, ut qua ad ordines fufcipiendos, Ac exer­
tem, multarum offenfionum-Ac fcandalorum uucendos attinent, nc deliderentur; ita animad­
einem, debent clerici in quocumque gradu convertendum diligent illime , ut qua afcenfum ,
ftttuti declinate ac fugere ; hone natem , quo
Ar promotionem impediunt , difpiciantur , *
inter clericos tutius fervatur , amare 1 Contraria
ab ecclefi^ excludantur. Atque ita dcerctia con­
diligcntidime vitare : meminifle veto debent , C cilii Tridentini inhaerentes , ftatuimus, ut pri­
non aliunde clericalis ordinis, dignitatem gra­
ma tonfura non initientur , qui facramentum
vius fuilTe often (am , quam a nimia fajcorum
confirmationis non fufccpcrint, Ac fidei rudimen­
familiaritate: illi enim, ut honeftede iis,quc
ta cdotti non fuerint , quique legere It feribehone ft i fpeciem prw fe ferunt , fentire folent ;
ie nefeiant , le dc quibu* probabilis conjettera
ita Ii honeftum illud , quod opinione compre­
non fit, cos non fncularis Judicii fugiendi frau­
henderunt , affidua trattatione non vcpeiiunt ,
de , fed ut Deo fidelem cultum preftent > hoc
parvipendere , A* quos imperfectiores norunt ,
vitr genus elcgitlc
contemnere omnino folent.
Ad minores ordines promovendi bonum a
Mulierum fu fpefte rupi contubernium Ac fa­
parocho le msgiftio ichol·, in qua educantur ,
miliaritatem declinent Ie fugiant clerici : de
teftimonium habeant , Ar faltem Laiinam lin­
epiicopi· eoim fas non eft Tufprcari : ne vel
guam intelligent ; in quibus iervanda interfti.
mali lufpicione laborent , vel periculof· rei
tia decernimus , nifi aliud epifeopo expedire
traâatione tabefeant : qui ford nam , A* intem­
videbitur; ac , ut intciftitiorum ratio videtur
perantis Audio impliciti fuerint, ita corrigan­
ca ede , ut minorum ordinum funttione* spo­
tur, ut vel monitis refipi(cant , vel pans in-D lio loram temporibus in ccclcfia laudabiliter re­
cepta , Ar pluribus in locis aliquamdiu intert'mationc, aut (Ii pertinaciores fuerint) etiam
mfliftionc difciplinam recognofeant 1 aut etiam ,
mifl·, in ufum revocentur , ita epifeoporum
li defperetur correttio, beneficiorum privatione
folertia curandum decernimus, ut minorum or­
plettantur. Quod vero fumeries ftatutum eft ti­
dinum mioifteria reftituantur : fiet autcm latis
tulo dc rcfidentia curatorum circa feminea ad
commode, fi quoa epifeopus ordinarit , eoa »
minifteriom domefticum clericorum admitteu- - minifteria ccclefiarum catbedralium , Ar coludas, le approbandas, hoc diligenter fervetur.
giatarum deftinarit r iis vero competenti nu­
Clericum , qui a foculo difceffit in fortem
mero inftruttia , per ecclefiaa parochial·* cleri­
domini adfeitus , feculi adhuc negotia appete­
cos eo idem difpofoctit, Ar in illi* ad eadum mi­
re non decet . Negotiationes enim c mercatu­
nifteria obeunda deftinarit.
ras , alieno rei procurationes*, alienorum tu­
Ad >fceqfum inter minore* non admittan­
telas, advocationes, le fidejuQione* cum fecur
tur , qni priorum minifteria , morans It Ru­
laribus , Ar de re («culari , le alia hujufmodi
diorum teftimonio non commendentur i hoc au­
cum clericorum vita , le ftudits coafcntire ne­
tem ipfum tcftimouiem ( fi parochiam claritus.
mo affirmant . Dent igitur operam epifeopi , E Ac magiftnsm icholis mutant ) recipiatur (al­
ut clerum ecclefiafticia exercitationibus , laeta­
tem a parocho , * magiftro , ia cuja* val dirum literarum Audio , le caritatis operibusinfciplin» , vel parochia lex menie* ante ordina­
ftitoant , le ad perfett· vito bonum per Chii*
tionem fuerit.
ftiaaas virtutes adducant.
Qui ad fingulos majores ordine* erunt affa­
Ad fpedacula comoediarum , Cve ad bancoa
me nut, per nwnfem, aut alias , ut editto epi­
circulatorum , Se buffbnum in plateis, qui aliis
fcopali prarftituetur, ante ordinationem epifeoexemplum efle debent maturitatis , it pruden­
pum adeant, qui vicario generali , aut vicarii*
tis , accedere , Ar afTiftere clericos non decet :
foranti* locorum , five archidiaconi* , aut cui
a chorearum fpettatione item clerici abftineant :
magis expedire videbitur , committat , ut no­
(altacioncm vero privatam, Ac publicam, quod
minibus , It defiderio eorum , qui promoveri
eft intempersntilum· temeritatis genus , nulla
velint, publica ia ecdefia propofitis , de i pio­
tationc committant , nifi gravioris eorrettionis
rum ordinandorum natalibus, ntate, moribus,

ft vi-

t4«t

eu“E"”“· Concilium Aviii/inii.

anÜd" * »ft· · W· digub diligenter inquirant, k

•^uST11·

»40*

A plum , it vit· monita ab «i» poffiat cape* anno
Aiti.
CHS 1ST f
XIE

CHtitn literas taftfamniale, ipfam inquifitiaMm faAam
1 ··«·
cotitiacdtts ad epifeopus quamprimum tranfmfttatkt.
Semiaarionim inftitutioOem « CMfervatio,
Qui ad famm fubdiaconatu, ordinem font
nem, tc promotionem ia ecclefia Dei fomme
proveAi , fl pet annum faltem in eo verfati
firuAuofam > quo clericalis militi· propagatur
•on fint, ad sitiorem gtadtt* Mi permittan­
tur afceoders, nifi aliud epifeopo rideatur ι
ordo, tt peogreffio, tantopere ncceflariam > ut
Î|ul vel necaffitati, vel utilitati public· cotsftata ecclefiaftica difciplina fine illorum fubfidio , tt adminiculo vi, poffit i in provinci*
ultum débet vetle, non cupiditati , non coaa•Mntitiir privatorum caufu fatisfaÂum · Quo
Aquilcjeofi, civitatibus audivimus, k incredi­
bili animi jucunditateetlam vidimus: doloimus
autem ptoniua iubdiaeoni ad facta accedunt ;
autem metropolitans· eccIcGam noftram pro­
00 magia evict , ut diebus faltem dominicis >
pter maximai difficultates haâenus feminario
ac fulenniboit cum altari miniftravarint in cecaruifle , quo tamen modo letamur nunc ita
«loliis, quibus adierlpti fuerint ', iacram com­
munionem percipiant.
B caterc , et habere pene dici poffit ; ita enim
comparata , ac perse ioftituta funt, qu* ad ipDuo precipue in ordinatione fubdiaconi ttffal corpus informandum , tc inftruendum pri­
quirenda, quorum primum, ot tales adfcifcanma k necetfaria funt , ut parum defit , quo
tur, qui foetent Deo auâore (c continere pofle, cum iit impuritas vel ab hoc gradu arcen­
situ perfici aliquando tamdsm , fc brevi qui­
dem tempori, fpatio valeat.
da, vel in hoc ipfo diligentiffime comprimen­
Qui epifeopi feminarium nondum habent >
da . Secundum , ut nullus admittatur, qui re­
k nihil naâcnu, pararunt , ut aliquando ha­
citare horas canonicas et breviario Romano ncberent , monemus illos, quamprimum cogi­
icieritr qui, li reliqua noverit omnia, & unum
tent dc feminario in fua dioecefi erigendo ■ tt
hoc ignorant, repellendus erit.
fex menfium fpatio nobis , qui hoc de genere
Non decet eos , qui divino minifterio adcogitarim, pararim, effecerint, omnino figniferipti funt , cum ordinis dedecore mendicare,
ficent. Si enim vel propter diacefis pauperta­
aut minus honeftam queftus rationem exercere,
tem , vel anguftiam erigere feminarium pro­
ut vi&um decentem habeant. Idcirco facri con­
prium non valeant , erit, quod cogitent , qua
cilii Tridentini decreto inbntentea (latuimus ,
accurate obferrandum , ut nemo ad ordinem C poffint ratione, ii non longe a feminario Aquilejenfi abfint, dimidiam decimam fu* diacefis
fubdiaconatua admittatur , nifi legitime con­
in illaad conferre, ut in idem clerici pro quan­
det, eum eccleliafticum beneficium , quod fibi
titate decimr , tc fu* dicecelu commodo k
ad viâum honefte fufficiat , pacifice poffidere;
aeceffitate inferantur , k cum reliquit clerici,,
ad titulum patrimonii , vel penfionis non or­
qui fuerint cx diacefi Aqpilejenli , alantur, k
dinentur , nili illi , quos epileo pu judicaverit
oo;cantur.
aÜumendos pro necelutate , aut commoditate
Quod fi plure, fine epifeopi, qui feminatii
eeelefiarum : attente vero pcrfpiciat, an patri­
erigendi difficultatem patiantur , ac (it in caula
monium , feu pen fio ab cifdem vere poffideatur, tc talia fiat , ut ad vitam fuftentandatn
paupertas eeelefiarum ; decernimus k plurium
idonea fint, qus deinceps, donec ccclefiaflicum
epiicoporum collatione debere commune femi­
beneficium, quod fuffi.iatad vi&um, obtinue­
narium quamprimum erigi k confici , ut quod
rint; fine licentia epiicopi aliertari, aut exun­
fioguli non poliunt , univerfi faciant ; quod
gui, vel remitti nullatcnu· poffint.
valeat ad Cingulorum utilitatem aliquando dcEpifeopus familiarem luum non fubditaaa,
rjvari : in qua habendam rationem decernimus
per triennium commoratus fecum fuerit, ordi- D fruftuum1, k decima attribuende Ungulorum
- sure ex concilio Tridentino non poteft, nifi
epiicoporum clericis i & numeri clericorum ,
ci beneficium quacumque fraude certante ftatim
ne pregravetur feminarium, fed partitione qua­
re ipfa ofterat.
dam jufta oneris k honoris fallen te tur. Si né­
Clericos alienos cum legitimis dimirtbriis
gligentes, ( quod opinari non debemus ) fue­
recipere , fi fuerint impediti illotum epifeo­
rint , k necetlario operi erigendo defuerint ,
erunt pane, noftra urgere , k a facra 't'ridenpi , tc examinatos dimiferint , laudabile &
hooeftum : hoc tamen monemus , ad epifeo­
tina fynodo (anâc , pieqire ioftituta de hoc
pos recipientes ad fuam ordinationem fubdigenere fuerant , omnino exequi , k aâu per­
tos alienos non pertinere vel (upet interftificere .
tiis ex caufa non fervandis (tognofeere , aut
Lacus feminarii fi apud ecclefiam cathedradecernere > vel titulos ad quos ordinantur ,
lem fieri poffit, non alibi optandum ut fiat ;
qui fuerint a proprio epifeopo , feu generali
quo enim propius abfunt clerici , eo faciliur ,
ejus vicario approbati, aut ' reprobati , judi- k minore temporis difpeodio in ecclefiam fc
,)»*<«. «.care.: hac enim ad epifeopum · dimittendum
conferunt ; nec divagatione fpatiari , nec lon­
auinuvai . pertinent.
E ginquitati, fpatio , nudiorum ad difciplina ja­
H
Q.oi P‘* * fideliter in minifteriis antea&is
cturam facere eoguntur Quod fi locus apudecfe gerferint , * ad presbyteratus ordinem ef­
cleliam non pateat , ad epifeopum pertinebit
futuuntur , bonum habeant teftimonium. ; tt
locum idoneum eligere , tc in eo feminarii do- hi fint , qui non modo in diaconatu ad mi­
mum aptare k erigere ■
nus annum integrum , nifi ob ecclefia utilita­
Duo font in feminario clcrkontm perpetua
tem , * ncccflitatem aliud epifeopo videatur,
eiercitatione retinenda , ut clerici difeant ,
mintftravetint ; fed etiam ad populum docen­
k miniftrent. Ex ii, , qua addilcere debent ,
dum ea , qua fetre omnibus ad falutem necrfitem duo proponunt ; alterum ad pietati, ,
fatia funt , ac ad miniftranda fac ramenta, di­
religioni, , k devotioni, documenta , quod
ligenti examine precedente idonei comproben­
eft omnium rerum certiffimum fundamentum ,
tur : atque ita pietate tt caftis moribus conpertinet : ut Chriftiane fidet rudimenta in peifpicui, ut preciarum booosum operum exemBii, inter fc juniores addifcant It tecitent ·

Cntif Gtacral. Tom. XXXIV.

N dd j

qui

l^OJ

CONCHI VM ÂQUILSJBNS1

anno SU1 ptoveâiotes font , doceant It exerceant ; A
CHftUTI quod fingulis dominicis Ie feftis diebus curan• js«
dum, * faciendum omnino pmcipimus. Cura­
bunt item epiicopi , ut fingulis diebus iidem
clerici mifla facrificio interfiat ,' it Ititem fingulis menfibus confiteantur peccata , it justa
confeflbris judicium fumant corpus domini no­
ftri Jcfu Chrifti. Alterum pertinet ad ftudia t
Grammatices autem, cantus, compoti ecclefiaftici, aliarumque bonarum artium fcientiamaddilcant. Item cum primum capere animo ■ It
intclligentia poffint, facram feripturam , libros
ccclefi ali icas, humilias lanAorum, atque ferra­
mentorum tradendorum, maxime que ad confeffiones audiendas videbuntur opportuna , Ar
situum ac cerimoniarum· formas . Pars alitu B
miniftciia refpicit, que ab iis , qui in feminariis degunt , clericis diligenter obeunda. Sunt
autem, qua vel minorum , vel majorum etiam
ordinum exeeutionem refoiciunt, ut res videbi­
tur poftulare , tc przfcaus cerimoniarum finguiis aut univctlis in ecclefia pralcripferit. Hcc
autem ut fiafit ab illis expeffite, dc apte, inftituiione , ac exercitatione diligenti curandum
erit ; quod ptafeAorum, tc magiftrorum folertia eftecerit .
llujuftnodi vero minifteria feftis diebus ac
dominicis tam ia ecclefia cathedrals , quam in
alit- praftare debebunt i ut coram epifeopo, qui
fuerint inftruftiotei , (erviant : qui tardiores,
alibi : quod ut accommodate ficti aliquando C
vileat , in primis cupimus , feminarium apud
aliquam ecclefiam conftrui , in qua dominicis
diebus ac feftis horas canonicas plallcre > ac di­
vinis infervire feminarii pueri valeant t hac enim exercitatione facilius ad rituum , & caiimoniarura cognitionem pervenerint. Ut autem
in difciplina ecdefiaftica commodius inftituantur, tonfura ftatim, atque habitu cioicali litan­
tur.
Prsfeâi, magiftri, miniftrique ad inferviendum feminario, te domeftica mtntfteria, etiam
inferiora obeunda , adlcifcantur probate vita ,
Ac fpeâata pietatis Jhomioea : qui non modo
voluntate, tc ftudio io rei coaverfationem, tc
incrementum propendeant , fed idonei ad pro- D
v i im, m* fibi impofitam judicentur -, in quo fit
epilcoporum prxeipua vigilantia , te diligens
iolicitudo.
'
Ut autem minore i.mpenfa fcholit feminarii
provideatur, ad epifeopi munus fpeâst , (cholafterias obtinentes, tr alios, qnibus eft leftio•ris, vel doArion munus annexum , ad docen­
dum in ipfis fcholis inftitucndos per leipios, Ii
idonei fuerint , alioquin per idoneos lubftitutos ab eifdem fcholafticis eligendos , ■ tr ab or­
dinariis approbandos etiam per fubtraAionem
fruAuum cogant k compellant. Quod fi epif- '
copi judicio digni noa fuerint , alium qui di­

4

INK

tc mercedcm praceptoribus, tc 'miniftris folven- "anno*
dam, tt ad alendam juventutem ■ <r ad alios outurt
>4»*·
fumptua cum ccrti reditua lint neceflarii ultra
ea , qua ad inftituendos , tc alendos pueros
funt in aliquibus ecdcflis tc locis dcftinata )
quo ei ipfi feminario ex concilio Tridentino
applicata cenleoda iunt
debent ab epilcopo
cum condio elinendorum ad ipfiua concilii preicriptum ex fructibus integro men fa epifcopalls
tc aliorum quorumcumque beneficiorum , qua
funt ab ipfomet concilio Tridentino figillatim
expreffa te nominata , portiones , aut partes aliqus detrahi, quibus tota feminat^ impenfa
fulciatur tc luftineatur.
Ut autem aliquando tandem beneficia por­
tionibus predidis detrahendis leventur ac libe­
rentur , ut epifcopali· caritatis tc folicitudinia
monui, beneficia aliquot fimplicia , cujufcum­
que qualitatis ac dignitatis fuerint , vel etiam prafttmonia vel pneftimoniales portiones nun­
cupatas ante vacationem fine cultus divini Stil­
la obtinentium prsjudicio, dc conlilio duorum
dc capitulo, ac item duornm de clero, feminario applicare, tc incorporare, etiamfi beneficia
fint refervata, vel affecta. Succedente vero cafu, quo per uniones cffeAnm fuum fortientes,
vel aliter feminarium ipfum io totum , vel in
partem dotatum reperiatur , tunc portionem cx
fingulis beneficiis, ut fupra, detradam, It in­
corporatam decernimus ab epifeopo f prout res
exegerit , in totum , vel pro parte remitten­
dam .
*
De reverendiffimorum coepifcoporum pieta­
te , ac diligentia hoc nobis pollicemur , nun­
quam fore , uc portionem de mcnfa epifcopali
detrahendam , & feminatio applicandam lolven reculent-, fed ipfi ceteris exemplo preeantlominsni erigendi,
provehendi, tr fuum precipue munus hac ipfa de re prompte exequendi > cum facro Tridentino concilio cautum fit ,
ut detrcAantes corripiantur , tc compellan­
tur .
Totum vero feminarii opus, ut bene diriga­
tur, debet certorum hominum diligentia , pie­
tate, prudentia, ac fide fuftineri. Eligant igi­
tur epifeopi finguli duos es canonicis leniori­
bus , fe gravioribus, prout Spiritus fanAus fuggeflerit , quorum conlilio ad feminarium gu­
bernandum , tc provehendum , quç fuerint op­
portuna , It necclTatia cooftituent , It excqucoda mandabant : dyfcolos tr incorrigibiles, ma­
lorum morum feminatorev acriter punient , -eos
etiam , fi Optra fuerit, expellendo .
lidcm epifeopi cum conlilio duorum de capi­

tulo , quorum alter ab epifeopo . aller ab ipfo
capitulo eligatur c itemqoe duorum de clero ci­
vitatis ; quorum quidem alterius clcflio fimili­

ter ad epifcopum ; alterius ad clerum pertineat 1
portiones de mcnla epifcopali , sc s« fru&ibus
gnum fit , oominent-omai appellatione remoaliorum beneficiorum quoromeumque in conci­
E lio Tridentino pro contribufione ad feminarium
«et : docebuat ante tn pradiai > qua videboniaAttuendom, tr coolervandum expreflbeum de­
tbr epifeopo expedite· Meminerint autem epil*trahent , tr feminario applicabunt , ut opus,
copi, concilium Tridentinum ftatuiffc, at officui fuftinendo neceflaria eft non mediocris Inscia, vel dignitate* ijla , qua fcholafterias di­
pen ff , ac pruterta plurimarum rerum cimmcuntur, noa aili doAoribus, * magiftris, ant
fpeAa provifio, epiicopi fcdelitate, flr adfeitaIicentiatia in facra pagina , 'aut jure canonico,
rum pesfonatum adjumento cgscgie pro Dei
it aliia perlonis idoneis > tc qui per feipfos id
gloria muniatur, It luftincatpr.
munus explere poffint , conferantur , it aHter
In primis vero fi qua haAenus beneficia, vel
fafta provifio nulla fit , fe invalida , ideoque
quia proximo tempore inftituta , vel per inca­
id decretum diligenter obfervati epifeopi ce­
nam 1 non enim putamus per induftriam ) omifrent .
fa decimal) tau > comprchenla non futuat,
At vero ad femioarii fabricam inftitueodam,
illa cabent epiicopi eadem
qu reliqua bene­
ficia,

1405
ANNO
CHHIJTI
I J»··

o-wtvut.

COHCILIUM ÂQJU l 11 J»Nil.

ficia, demanfiona carpi , * pari drcimationis Λ
lege limitari tc concludi.
Quz (uptafcripta omnia Sc fiogula pro re­
gioni* βοΜ,/βτ pro ecclefiarum , tc beneficio­
rum qualitaïe , etiamli opus fuerit , moderan­
do , te angendo epifcopi ad felicem feminarii
profeâum neceflaria , te opportuna decernere 1
ac providere poterunt.
Leve eft, quod puerili stati infitum eft , nt
vei minimo negotio deleatur & extinguatnt : id­
circo fummopere laborandum , uc qui pueri in
feminarii diiciplina educantur , te pietatia ftu­
dio, ac tnodcftis lege adftriâi funt, ab ea non
difecdant, quatndiu confirmatiore· fuerint. Quod .
animadvertente· epiicopi acute proipicient, nc
pueri, dum in inftituta feminarii cdacatiooe vi- g
vunt, permittuntor a dtfcipiina difcederc, dr li­
bere divagari line magiftro ', cuftode , tc reli­
quorum puerorum communi viftu , tc eicrcitatione. Ut alicubi faâum eft , habent poft Ru­
dia te ebedientiam recreation» liberiore· stati
conveniente·, te profeflioni .■ ad latiora nc di­
mittantur .
Dc feminarii· , ubi dioccefes tenuitate labo­
rant, Tridentino concilio ftatutuns eft , ut ad
plurium prelatonTm commoditatem , te pluiium
contributione commune aliquod icminarium
conftituatur. Cujus decreti auitoritarem icquente·, ftatuimu· in tota iftria pio illius regioni·
epifcopi· unicum, ac illud quidem commune li­
minarium niftitui pro commiii religioni, com- C
modo >d cleri propagationem , te cccleliaftics
dilciplm* reftitutionem.

»0B0£J"»11

14©$

pertinebit omne· amplexari i ut modefto et- ^NMO
iam comenti equitatu, ac famulato quam ce- chuisti
lerrime , debita tamen cum diligentia ■ vifitai>··.
tioqem abfoluant. omnia exquirant, caece aodianti non facile admittant , aut probent : ita
tamen qua afferuntur,. recipiant, ut nec fidem
habeant , nec fidem denegent .* duce vero
Chriftiana prudentia probent, qua v«ra ,, qua
rcâa , ac finceta funt : qua commentitia , calumniifque infcâa , aut dolo , difpiciant : ut ■
qui fcmel detulit, non iterum, ut deferat, fpe
commodi ulla ducatus.
Cum ad vifitationem egredi epifeopus ani­
mum induxerit , parumper icipfum colligat, ac
meditetur profeftionii fua caufam : fi enim co­
gitatione pcrfpexerit, fe aliorum vitam , mo­
res , aâionc· examinanda· fufeipere , ut cor­
rigat , emendet , reftituat 1 certe iple latis inteTliget, a domo te familia fua viluaiioncm in-

itnuendam, cujus exemplo vel tacitu· pradica­
bit reliquis Chriftiana· virtute» : ut , fi do­
mum, Se familiam non bene compofitam, otio
Se levitate diffluentem pio negligent!· aliitprfbuent videndam ; iiuftuiim untverfa vifitatio­
nis perdiderit, quod licet videatur fimpliciquodam fccniu'iit comrit.i propofitum, ad duo tatden, qUz maxima funt in hoc genere , perti­
nebunt .
Frimbm eft, ut talem fe forma vita , famu­
latus, tc familia modeftia epifeopus przbest ,
3ualem habere populus exemplaris ad imitanum propofiti loco poflit.
Alterum pertinet adipfam vifitationem; quid
enim li epilcopus caftitatem> modeftiam, pieta­
tem, omnes Cbriftisnas virtutes indicat , praXIII.
dicct, inculcet ; in domo vitia vigeant , petu­
lantia, lafcivia , rcmrriras 1 quod fi fuos corre­
Maxima gubernii ccclefiaftici pars te ratio
xerit, ac bene computuerit, omnes in Dei opt­
viget, ut epifeopu· ecclefia· , loca, 8r populo·
ic ad|utoics habebit.
vihtando perluftret, & qua acccflu, fide digno­
t.<<uuiii eft , n: vifitatio , cuja· vit eft ad
rum >t ftimonio , ipfa infpeâione cognoverit e*
ordinem rettiiucndum inftituta , certam quam­
menda nd a , te corrigenda, corrigat , tc emen­
dam methodum hsbeat : ac, ut fcriplit pfalmo* '
det : Idcirco facra Tridentina lynodo cantum
graplms : ίκια ««jxrxr··· 1» ctfite , yasd de- a/li. ijl.
cit in omnibus , que ad vifitationem , ac mo­
Jrradir ■» furtum , iarfaio .Yaraa , <T i» warn
rum correâionem fubditorum fpeâant ) ut epii­
leftimenei qui : a capite incipiat. Se in membra
copi , quo aptiua , quem regunt, populum in U conftiluta quadam norma progrediatur ac dif­
officio, te ooedientia contineant 1 jus, te pote­
fluat .
ftatem babeant, etiam tamquam ledis apoftoliV ifitationis oulo Iit, ut, cum fieri poteft,
oe delegati, ca ordinandi, moderandi, «-■ excpnmo civitas vifitctur, deinde ditecefii : in ci­
queadi juxta canonum fanâioncr, quz illis cx
vitate vero ccclcfia cathedral'·· , tum eollegiaprudentia fua pro lubditornm emendatione , ac
tz, deinceps paiochiales omnes ; ac, ut a ma­
diacefi· fas utilitate neceflaria videbuntur. Nec
tre pendent rcliqqz ecclefiz forma, imitatione,
in bis, ubi de yifitatiooe, ac morum corrcrtiuritu t;a ratio Juudci, ut clerus univerfus , qui
ne agitur, exemptio , aut olla inhibitio , ap­
vifitatione civitatis comprehenditur , evocetur,
pellatio, feu querela , etiam ad fedem apoftoSc afliftat, ac rationem addifeat reformationi·.
licam Interpolsta , exccutioocm eorum , qus
Pvrfeâa civitatis vifitatione in oppida , caftra,
mandata , decreta, ant judicata fuerint , quo­
pagos, villas exeundum. Ium beneficia eccla»
quo modo impediat, aut fafpendat ■
fiait ica curata, quz cathedral ibus, collegiatis,
Debent autem epifcopi fuam dimcefim per fcfeu aliis ecclefiis , vel monafte/ii, , beneficiis,
iplos, aut , fi legitime impediti fuerint , per
feu collegiis p aut piis locis quibufcumqne per­
fuum vicarium generalem,.aut vifitatorem , fi g petuo unita , tc annexa reperiuntur , finguli·
quotannis totam propter ejus iatftutinem vifiannis vifitentur: Se folictce provideatur, ut per
ure non poterunt , faltem -majorem vifitate ;
idoneos vicarios, etiam perpetuos, nifi pro bo­
ita tamen , ut biennio per fe , vel vifitatores
no cccicfiatum regimine aliter expedire videbi­
fuos vititatio compleatur.
tur , cum congrua frtnftuum aflignatione laper
Si aufem vifitationis fcopu· vlfitantibus pracerta re aflignanda, depuratos, leu denotandos
poGtu· , ut fanam otthouoxamque doârinam
animarum cura laudabiliter exerceatur.
«xpulfis harefibus inducant j bono* mores tue­
Irem ad epifeopos pertinet , ccclcfia· quafantur, pravos corrigant -, populum cohortatio­
cumque quomodolibet exemptas audoritate anibus * admonitionibus ad religionem, paecm
poftolica fingulis annis vifitarc , te opporiu-.
Innocentiamque accendant ·. in quo ad paternam
nil juti· remedii· providere , ut qiiz repdepifeoporum caritatem, Cbriftiaaiamquo aelum
rationc indigent, reparentur , tc cura anima­
rum,

1407

CUMiMivtu.

CôHCilIOM

AQ.UILBJ1N! B.

|^og

U N O mm , fi qui iilit immineat , aliifque debitis A tere , ut non eis dominentur , fed illos tam- ahho
CHRISTI obfeqaiM minime fraudentur: appellationibus,
quam filios* ft fratres diligant : elaborentque, CHtUTl
U»*.
privilegiis , confuctudinibus etiam ab imme­
ut hortando , & monendo ab illicitis deterssH·
morabili tempore przfcriptis , judicum deputareant, ne, ubi deliquerint , debitis cos panis
tionibus , Ic illorum inhibitionibus non obcoegere cogantur : quos tamen fi quid propter
ftantibus t que omnia concilii Tridentini decre­
humanam fragilitatem peccare contigurtt, illa
to explofa fuerunt. Prête rea capellas quafnmapoftoli eft ab cis obfetvanda precept 10, ut II·
qoe, & ad divinum cultum dedicata oratoria,
los arguant, oblectent, increpcnt in omni bo­
in quibus mille (aerum celebratur t item hofpinitate , ft patientia : cum fzpe plus erga cor­
talia, Sc pia loca vifitare epifeopi npn omit­
rigendos agat benevolentia, quam auâoritast
tant : Sc in iis emendanda , & icftituenda replus exhortatio , quam comminatio : plus ca­
ftitaant, Sc emendent.
ntas , quam poteltas . Sin autem ob deliâi
Quia in diacefi queeamque ad Dei cultam
Î;ravitatem virga opus fuerit , tunc cum manfpeâant, ab ordinatio cqrari, atque iis , que
uetudine rigor , cum mifetkordia judicium ,
oportet , provideri equum eil : idcirco facta
cum lenitate feveritas adbibenda eft , ut fine
Tridentina fynodo ftatutum eil , ut epifeopi B afperitate difciplina populis fala taris, ac necclcommendata monaftetia, etiam abbatias, prio­
faria confervetur : ft qui corrtâi fuerint ,
ratui , Sc prepofituras nuncupatas , in quibus
emendentur : aut, fi refipifcerc noluerint , ce­
non viget regulatis obfervantia i nec non beteri falubri in eos animadverfionis exemplo a
^neficta tam curata, quam non curata, faculavitiis deterreantur , cum fit diligentis & pit
tia St regularia, qualitercumque commendata,
fimul palloris officium morbis ovium levia pri­
etiam exempta , etiam tamquam fedis apoftomum adhibere fomenta : poll, ubi morbi gra­
vitas ita poftulct, ad acriora Sc graviora reme­
lice delegati annis fingulis vifitent; cutentque
congruentibus remediis > etiam per fequeftratiodia defccndere : fin autem nec ea quidem pro­
nem fructuum , ut, que renovatione indigent,
ficiant , illi fubmovcndt ; ceteras fallem oves
aut rcftauratione, reficiantur : & cura anima­
contagionis periculo liberare .
rum , fi qua illis , vel eorum annexis immi­
Vifitantis epifeopi munus eft , prxdicationc
neat, aliaque debita obfequia reâe exercean­
verbi Dei populos ad ornnea virtutes Chiiftiatur . Quod fi in eis regulatis vigeret obfervan­
nas anirpare, & incendere , facramentum con­
tia , provideant epifeopi paternis admonitioni­
firmationis miniftrare , ecclefias ft altaria , li
bus, ut eorum regularium fuperiores juxta eo­ C qua fuerint vel confecranda , vcl reconcilianda,
confecrate , feu reconciliare : paramenta, cor­
rum regularia indituta debitam vivendi ratio­
nem obfervent , & obfecvari faciant , Sc fibi
poralia , calices , & alia , quz benediüiooe
fubdiros in officjfl contineant, ac moderentur:
egent, & ad cultum facrum deftinata funt, bequod fi admoniti intra fex menfes non vilitanedicere : facriltns, & ecclefiis vel tefarciendrs,
verint , vel correxerint, tunc epifeopi etiam ut
vel ornandis, vcl ctiam inftruendis intendere ,
fedis apoltolice delegati eas vifitent, Bc corri­
de cura animarum reâe fuftinenda inveftigare,
gant , prout ipfi fuperiores facere pollent , ac
ccclefiafticorum diligentiam excitare ,·& corri­
deberent
pere ; mores illorum opportunis remediis emen­
Ac nc ecclefiis fccularibus, quz nullius dia­
dare ; omnia denique efficere , ut (aeramento­
cefi* appellantur, deeffet ca , quz interdum dcrum minifterio , factorum frequentia , veibi
Dei prédicat lone, ft falutarihus monitis, exem­
fideratur, provifio , Sc fubfidium , facra item
Tridentina iynodo ftatutum fuit, idquodepiplo denique vitz populus inftituatur, ft in vians
cz Icilium mandatorum provehatur. Nec omit­
fcopi folicite perficere curabunt, ut ipfi, quo­
tant epifeopi populi vitam inveftigare , devorum cathcdralis ecclefia proximior eil , h id
confler, tamquam ledis apoftolica delegatidi- D tiouem, ft refrigefeentem caritatem ad bonum
âas ecclefiis, quz in nullius diacefi elle di­
revocare; preceptorum divinorum auâoritateui
cuntur , viGtare non omittant : aut ille epifeo­
inculcare
ulurariorum, concubinaliorum, iapus, quem femcl in concilio provinciali prela­
ctilcgorum piacula, ft vitia infeâari , ut refipifcant per gratiam Dei , ft mcliorit vitz ra­
ws illius loci elegerit.
Ac ne quifquam clericus cujufvis alterius
tionem meant . Quia vero particularia , quz
privilegii prztextu cenfeatur tutus , quo minus
iis , quz univerfc przdiximus , contineatur ,
quo enuclevius iafpicientur , eo fortifie frujuxta canonicas fanitiones vifitari , puniri , Sc
corrigi poflit , eodem Mero concilio Tridcnti­
âuofius vifitatoriz aâioni pcodedènt , ftatuino epiicopis , qui in luis ecclefiis refederint ,
mzs libellum tamquam memorialem pro vibra­
tributum eft , ut qualiteicumque exemptos ,
tione lingularum dimcefcon provinciz Aquiqui alias fuc jurifdiâioni iubelfcnt , de illo­
lejcnlis edendum effit, quo particulatim omnia ■
rum cxceffibui, criminibus Sc deti&is quoties,
quz vifitatione promovenda funt, tam neccfia& quando opu*s fuerit , etiam extra vifitationa, quam opportuna contineantur : ad quem
nem tamquam ad hoc ledis apoftolicz delega­
confici cadum quia multa funt, ft varia, ftunditi corrigendi
& caftigandi facultatem ha­ E, que cx tota provincia colligenda j reverendifiibeant .
nms cocpifcopos noftros requirimus , ut finguli
Quod vero in munere paftorali exequendo
aliquid hoc de genere conficere,ft nobis, cum pri­
patres , qui Tridcntino concilio interfuerunt ,
mum licuerit, mittere velint : ut inde communem
epiicopis przfcripleiunt, ut aliquid propdlitum
quamdam viutandz provinciz methodum habea­
haberent , quod intuerentur , Sc fequi in re­
mus ; ft in tota ii: provincia bene conttitututn
formandis moribus polient ; hoc nos in me­
quoad lingulas illius partes fit accommodandum.
moriam revocare przfcnti conftitutione decre­
De vilitatoribus inferioribus ', aut atehidiaconis , aut deputatis a capitulis, fervetur quod
vimus , tat ociilis illorum obvertatur , Sc om.nino hzraat
Meminerint ergb epiicopi , qui
inconcilio Tndetstino conftitutum eft, deipfoifubjeâos regere , & in vitz , ac morum horum approbatione· notarii aflumptione, ratio­
\yirftate contmere volunt, fe paftores, non pernis eorum , quz vilitatio complexa eft . reddi­
cuftorcs efle , atque ita przelfe fubditis opottione, depolitionis tcilium , ft omnium ado-

ΠΜΠ

140$
ANNO

CUMvm.

CONCILIUM A QUI L 1J K M S B

ram exhibitione , ut infpsciantur ce qu· infe­

CHRISTI riore· agunt, indicunt , prccipiunt , an cum
IJlB
ratione conveniant i Se tum cpifcopalia viGta-

tioois preferipto , flr conAitutionibua , qua in
fynodo edita funt, confcntiant.
Pro vifitatione uotarii* non permittendum ut
quidquam vel (ponte oblatum aceipiant ; piocurationetn vero modeftam exhiberi ( ubi con-

“·

M»®

alicniotes qui funt , debiti· pttnia coerten- AMMO
te· .
CHRISTI
Inalevit abufu· , ille auidetn a memoria , ijvfc.
nedum a confuetudine fidelium tollendus , ut
folettniaribu* quibuldam diebu* vel dedicatio­
ni· ecclefia , vel die natali* iiandi titulatu,
vel pattoai > cum frequent populus ad ecelefiatn folennitati* , ae devotioni· caufa venit ,

fuevit ) curent epifeopi e ne gravi·, oncrofave
fit vilitatis i qua oneribus levare, fafciculos im­
pietatum fofvert, expiare omnia debet . In ii*
vero loci·, (eu provinciii, ubi coniuetudo eft,
ut nec vidualia , nec pecunia , nec quidquam

ut veniam Deo peccatorum pteettur , votaque
fua humiliter offerat, ejufque miiericordiam io
luam tutelam St lubfidium imploret , non fine
Del oflcnlione , St leandato bonorum^horeas
ducat, St Gentilitiis quibuldam ritibus fe to­
aliud a vifitatotibu* accipiatur, fed omnia gra­
tum dedat : unde eommitteudorum peccatorum
ti· liant; ibi id fervetur. Si qui* autem contra ’ Occa fio non levis ; deinde blafpheipt· , ebrie­
facri concilii Tridentiniprrfcriptum aliquid ac- B tate·, Bc periculofc interdum risa , Br homi­
cidia fubfequunttir : & fefti prwfertim dies pracipete prafumpferit , in eum erit juxta ejufnoientis Dei laudibus deftinati , iplius fummi
de<n concilii laoftionem graviter animadver­
Dei gravi cum injuria tiadocuntur , ipfis pene
tendum
cedefiarum foribus profanatis . Idcirco ftatuitnn· per epifeopo· fingulis ecdeliarum paro­
X I V.
chis, curati,, &'v canisprucipiendum diftriâe,
Feftos die· in honorem Dei , & fanâorum
& tub intermina'lune du ini judicii mandan­
dum , ut, quantum poflunt, tantum nitantur,
eju· inftituto· ad gratia· Deo agenda· de be­
quo abulus, Sc corruptela hujufmodi tollatur ·.
neficiis, qu* a libcralillima eju· manu accepi­
lemel autem fingulis menfibus primo dominico
mus, veniam peccatorum petendam , k opem
divinam implorandam fei vari decet, ut omnium
die menfis decietum hoc populo promulgent,
Bc intimare Audeant : ipli autem pro viribus
luculorum memoria , etiam veteiis tcftamenti
curent , ut populum , parochiano· in primis
pagina conteftitum habemus .· quo magis de­
luos , ab hujulmodi conuptione avertant , Sc
bemus iervate nos, qui in lucis veriiate verta­
mur, quam ii , qui in umbra futurorum ante C pro virili abducant, cum dies feftos ad gloriam
Dei inftituto· Ime fcandalo , Bc peccato ducefolis ortum (edebant. Tenipu» aurem diei fefti
■ e oporteat . Maqlftratut autem Bc dominos
in audiendis concionibus, tnifli* facio, &■ divi­
ni· officiis ponendum eft ; non in commelfatioquofeumque jus dicente· temporales per miienibus : multo minus peraâo prandio ad laltaricordiam Det obfecramus , nc pratextu juril.
tiones , te luiui declinandum ; cum fit in ecdktionu tuenda ( que fi tinjjaie Dei , Sc ieclcfias ad horas veipertinas audiendas diver,
verentia iacrorum non nitatur , incerto nutare
ftatu, & concidere facillime folet ) grave hoc
tetidum , Se nomen Dei concorditer , 8c de­
vote, vel filentii meditatione, vel vocis equi­
piaculum defendere , & auâor.xare conentur r
tatione laudandum . Qiiod curabunt epifeopi
illis enim omnibus , Bt fingulis edicimus , Bt
curatorum diligentia populis inculcari.
obtcftamur curam Deo , A angelis , Br homi­
Cum vero fefti dies, dr *li| dominico die in
nibus , omnia icclera , Bc peccata , qua praparochialibus eccleliis populo denuntianda fint ,
miflbtum occafione patrari contigerit, illis ,
parochis omnibus diftiicte praeipiendum ftatuiinquam, qui diem (anitum, Bc locum facram,
mus, ut in parochialibus ecelefiis omnibus do­
vcl (aero harentem violarint , ac temeraiint ,
minicis diebus anni ( non obftante quavis con- D feu caufam deliberate dederint, ut violati, feu
luetudine contraria ) miflam celebrent , 8c fe­
temerari poflet ■ tubutum iri. Capitulis vero ,
fto· dies, vigilias, te tempora jejuniorum po­
collegiis , Br univerfitatibus ecclcfiaftici· tam
pulo promulgent , eumdemque doceant , qu»
viiorqm, quam mulierum , qui jurifdiâionem
habent temporalem in loco , fub perna inter­
lervanda , te quomodo fervanda fint : in cos
autem , qui defecerint tam in miffa , quam
didi ingreftus eceleliK ; officialibus autem diin aliis , nonis fsverkxibus ftatuimu* ani­
âarutn univerfitalum , five collegiorum , aut
madvertendum ; populum vero monendum ,
capitulorum . fi ecclefiaftica perfona fint , fub
Bc frequentius incitandum edicimu· , ut domi­
excommunicationis pana prohibendum decerni­
nicis faltem ac feftis diebus , ad parochialem
mus, ne talia permittant, cum impediendi pofuam accedat, St ibi mifla (aerum, Si concio­
teftatem habeant ; ne icio timoris Dei , tc (anem audiat Jutis animarum ftudio ad majora fit remedia
Abufis faâum eft, nt in pagi· , ficnbi feftus
confugiendum ,
dies venerit dedicationis ecclefi· ; qui folet idem
Indulgentias, qua fefti· quibuldam diebus ,
in dominicum , aut alium diem fefturn incide­
aut etiam non feftis proponuntur , Sc unum vel
re , curati , qui ab omni parte circumfiftunt , E plura habent figilfa . fi claufula fit interjeâa :
ad fefturn diâse dedicationis confluant , & po•pwrifradi mana;
: ut erat fuperioÎuilos fua profeâiooe miffs facto diebus etiam
rum temporum frequens confuetudo ; fublaiax
olennibu· fraudare non vereantur : quod aut
per conftitotioncm Pii quinti fuifle declaramus ,
avaritia tabem pre fe fert , aut certe vcl am­
tc per conicqucns ab ccclefiis , Br Jouis facri*
bitionis, vel convivii appetendi cupiditatem in­
tolli omnino jubemus .
digne olet. Hoc corrigentes epifeopi omnino
Exped it , ubi hiâenui lolertia epifcoporum
tollent, in eam formam redicentes univerfam
proviUm non ftiit, ut fefti d'cs in fvnododicrhanc rationem, ut ferio prrcipiant curatis om­
ceiana promulgentur, Br curatis gravi pracepto
nibus, nc ab ecclefia fua diked,nt in cafu fumandetur, ut ad illini promulgationis nraeferipradifto , nifi prius (aerum fecerint , tc po­
ptum populo indicant feftos dies per annum
puli pia espeftationi indullerint , Sc offi­
currentes , quibus (ccularibus operibu» cellari
cium tuum eiecutione , Sc aâu impleverint ;
debet , ita tamen ut , quod qaictis corporalis

ratio-

»4rî

ΛΓΜ^”,Τ”

CoNcrtroM

7ÂXNO ‘auoncm habet , ut vacari Deo animis atten- A
CHKISTI tioribtrs poflit, ne diverfe pro arbitrio irreligio* >»<*
io traducatur ; imo toti illi dici pietate , A
divinorum intcicllcntia > k lactis precibus, k
ofticiis agantur . Inftituatur autem populus cu­
ratorum diligentia , quid illis diebus fieri ,
quid non fieri oporteat ; & culpam reatus , k
reverentiam dierum fandorum , A mandato­
rum obedientiam inculcent . JMos autem exiftimantes , fi particulares fandi diccccfeon , A
civitatum patroni folenni ubique ritu celebran­
tur
zquum elfe , ut ctiam univcrfi<lium pa­
tronorum ratio habeatur , quae tantz provin­
cia: pietate, ac devotione dignillima eft ; prae­
tenti decreto univerfz province Aqinlcjenfi
fertum diem indicimus natalem gloriolilfimo· B
rum martyrum fandorum Herma go lae , A For*·
runati , ecclcfiz & provinciz Aquilejenfis pa­
tronorum , quotannis die duodecima Julii du­
plici olficio celebrandum : ut , qui clarilfimo
fidei teftimcnio, & triumphali fanguine ecclcfis Aquilejenfis initia dedicarunt ; eotumdem
gloriola merita piis fupplicationibus proiequamur , & patronos gratis animis agnotcamus , quorum certillimo patrocinio muniti
fumus .
1 oifcoporum pietatem A· prudentiam com­
pellamus , \· pro dierum tertorum folennitate
oblcrvanda Iludiofc excitamus , ut apud magiftratus temporales civitatum attente agant, eouim fublidium, k audoriratem implorent , ut C
tn iplis civitatibus, oppidis, cartris , A villis
icrtonim dierum oblcrvatio omnino vigeat , A
populorum devotio, k religio confervetur : qm
vero pervicaciores fuerint , A irreligioli etiam
plectantur , ut rcfipifcant ipfi : alii quid de­
ceat , addifeant.
Quod de genere prohibitorum non crt , A
profanis locis exerceri potert , hoc idem lactis
exerceri non debet . Monemus igitur epifeopos, k illorum pietatem, ac religionem icquirltnus , ut nullo quocumque prztcxtu , folen­
nitate , adione , etiam alicujus (aeramenti mi­
ni Iter to permittant in folo facro, qua confluen­
tis eft populi aditus , aut alibi, quidquam ve­
nale cujuicumque conditionis, aut nature, con- D
rtitui, aut vendi i fed indulgentis, ant ilationis , aut alterius folennitatis ecclrfiafticz tem­
pore , vcl alio quovis populorum concurlu ab
cccleliz vertibulo , ac toto ambitu venalia cujulcumquc generis omnia & fingula , licet lint
rntnuni pretii, amoveant, k opportunis reme­
diis etiam invocato brachio fccolari deducant,
k avertant : multo vero magis in ecclefi» verti­
bulo quocumque pietatis , k religionis colore
mercenarios attus exerceri prohibeant : hzc ve­
ro a pietate Çbriftiana , & locorum facrorum
reverentia aliena longe arceri etiam ab ecclelia
mandamus , ne rtecpitU populi divina A facra
perturbentur. Duo vero in primis debent epifcopi apud fe perpendere ; tempus dici fefti , I.
quo ad mercimonia , k humanorum contraduum
mfradur divertere non decet, ac periculo non
vacat : locum, in quo Del bonitas eum pla­
cari fupplicantium votis deberet, fraudibus ta­
men , k mendaciis , quz frequenter m merca­
ture negotio contingunt, offenditur, & irrita­
tur. Agant vero, ut laudetur Deus , k mini­
fterio paftorali abufus , qui late dimanarunt ,
ratione aliqua collantur .

|Mr.

Q_UÏ11JENSE.

14I»

'aWwo-

CHUSTI
tjvo.

X V.

Sandornm reliquias in czfo regnantium, qua
viva fuerunt membra Chrifti domini, k Spiri­
tus fandi templum , in honore haberi pietas
prreipit , Chriftiana ratio fuadet . Quia vero
deferendi honoris eft norma tradenda , ut dii-*
polita quadam ratione honor , qui defertur,
eluceat : prscipimus epilcopis , fi qui partem
illam nonaum expolitam habent , ut in ccclefiis , in quibus eft reliquiarum celebriorum
quantitas, illasomnes diflindo quodam ordine
in· reliquiarum arte dilpofitum A expolitum in- · r····. a,,
ferant, cryftallo lingulis thecis fuperadjedo , at
videri reverenter polline. Sit tamen reliquiario
adjedum operimentum ex tabula picta , qua
imagines illorum laridorum exprimantur, vcl
aliquid aliud , quo gloria , qua illi fruuntuf
in czlis, apte figftificetiir. Reliquiarii locus in
parte nobiliore rccleliz fcIcito aliquo facello ,

aut intra chori fepta , aut alibi decenter conftitui debet , cui lampas perpetuo incendatur,
fi per cccleiiz lacultates fieri poflit; quod li rcliquiz ex fragmentis tqinutioribus confient ,
obvolvantur teliquiz ferico aliquo renui , in
quo lit color fancto conveniens , cx iis , quos
illorum fandorum die adhibere ecclelia lolet 1
obvoluta in icliquiario cum fchcda nominis in­
ferto fupra cryftallo conici ventur . Quia vero
inter reliquias aliquz funt certz , A feparatim
habitz ·. aliquz funt ceitr, fed ex pluribus miftz : aliquz vcl miflz, »ci leparatim incerta,
ab antiquitate approbat» , fed fchedarum &* no­
minum vel abolitione, vel confumptione incertz : de lingulis aliquid (latuere oportet , ut
varietate quadam inferiptionum nec reverentia '
defit , ncc certa , ubi licet , cognitio delideictur .
Ortis igitur reliquiis , A feparatim conlervatis , five extra feneum , quia inligncs , live
intra feneum , quia minutiores , (latuimus efle
per fchcdulam formatis charaderibus infcribenditrn fandi proprium nomen : iis autem , quz
ex pluribus millr funt , inferibatur : Sacrz reliquiz fandorum N. N. N. Si vero ignoran­
tur nomina fandorum , inferiptio fit : Sacrz
rcliquiz fandorum , quorum nomina igno­
rantur .
Inter ifta epifeopos monemus dc reliquiis infignioribus , quales funt , caput integrum ,
brachium , aut tibia , vel fimiles : poffe illas
decentius in vafis propriis , quz apte manu ar­
tificis expolita fint, honefto loco afiervari , ut
etiam in proeeflionibus publicis , przcipue fi
fandorum patronorum fint, efferantur; A pu­
bliez venerationis honore , lacrifque oblequiis
in patrocinium , A fublidium apud Deum vo­
centur : quod tamen animadvertendum erit ,
ne urnquam in proccllione , qua fandiffimum
effertur Euchariftiz facramentum > exporten­
tur .
Reliquias fandorum , qui fulgent ficut fol,
A tamquam fcintillz in arundineto difeurrunt,
oilend 1 populo luminibus acccnlis convenit ac
decet : nt enim, quod debetur fandorum g!onz , obfcquio religiolo predator , ita etiam
fit , ut piotnm excitetur d^mtio , A eorum­
dem fupplicationes in fandorum invocationem
ad- humanarum imbecillitatum fubfidia arden­
tius incendantur.
Sacrarum reliquiarum publicam propofitiooem aliquo folenni dic fieri rcligiofdm λ A opta­

bile ,

>4’1

ANNO

Concilium . A.Q.U ILBlINSB

. *00<Μ£*»>1

I4t<

bile , modo abfit fuperftitio , Br avaritia, ac A nihil omnino fervatur : fint munda, fint cape- aNNO~
dita omnia. A cornu euangelii, ficubi ruit Christi
epitroporum diligentia faciendum , ut cum pu­
olirn in pariete cuftodia (andiuim· euchariftiz,
i>»v
blica venerationi in eeclelia (aera reliquia prod( adhuc fcneftellz pidam habent, aut infculptam
ponuntur, ne permittant capfulas apponi ad cleeimaginem Chrifti domini , aut inferiptionem,
anofynam colligendam, quz alibi colligi poteft,
cx qua colligi poflet, ibiefle facramentum cor­
ibi non debet, quali ad quzftum, Bc lucri com­
poris Chrifti; tollantur imagines, dc Gena humodum, non ad pietatem, dc devotionem pro­
■ufmodi, m in re maxima errandi occano przponantur .
oeatur. In didis feneftellis bene munitis fer­
Corpora fanâorum transferri quidem non
ventur olea facra iq vafculis argenteis lub fera
pofl'unt line fedia apoftolica licentia. Reliquia
firma, dr clavi. Altaria fint folida circumcir­
snfignes de loco ad locum tranaferri ita demum
ca , ut nihil Gt a parte pofteriore diverticuli va­
poterunt , fi epifcopus decretum in archivo
cui propter fordea avertendas. Ipla rjuftodia fan•pifcopali , dc libro particulari fervandum ad
difumn euchariftia veftiatur intus panno fen­
rei gcftz perpetuam memoriam fecerit, cur id
eo , feu villuto rubei coloris : in luppofito corfieri permiferit : translationem vero folennem B porali pyxis locetur : in pyxide fupponaturcor­
inftitui, cum rea ita tulerit , przcipimus : de
porale, in quo porticu,z (aeramenti refideaot :
loco nobiliore ad ignobiliorem ■ ut de civita­
fi tamen pysis interius fit bene levis, dt fplente in pagum , transferri prohibemus t nec epi­
dida, atque inaurata , ut nibil a 1 perum , aut
icopi ferre debent, nedum concedere, ut fiat.
inzquale appareat, in ea poterit fuse corporali
Ipfis autem folennioribus diebui , quibua reli­
facramentum reponi : ad pyaidem contegendam
quiarum (aerarum vel publica propofitio fiet ,
adhibeatur velum fcticum aureis , live argenteis
vel translatio, vel vilitatio, curent epifcopi ,
lineis diftindum, aut alia ratione fpiendidum ,
ut moneatur populna, ne comeliationibua , de
Bc conveniens, quoafummo ad imum totapyebrietati fe dedat : qui enim lanâorum feftixia operiatur : vas, & operculurrt pyxidis lit ex
va gaudia celebrant , fandorum debent veargento : fi pes pyxidis propter ecclelia: pauper­
tatem fieri argenteus non poteft , fiat ex zrc >
Uigia lequi, non fuftragiis , Bc patrocinio fe
illorum indignos prrbcre.
tota vero pyxis inauretur .
Reliquiarum novatum exhibitionem , dr pu­
Cuftodia in altari bene firmetur , ne moveri
blicam propofitionem, itemque novorum miraloco poflit : pro ipfa vero cuftodia conopea
cufoimm receptionem , etiam in eccleliia regu­ C comparentur colorum ecclelialticoium , que ple­
larium, facri Tridentini concilii decreto interbant , Bc curati, five (acriliani pso temporum ,
didam & prohibitam efle omnes noverint ,
Bc folennitatum varietate ad cuftodiam contengendam adhibebunt . Clavis cuftodiz fir­
nili prius ab epifeopo loci recognita , Bc ap­
ma fit , Gt' etiam pulcra Bc inaurata , ubi po­
probata fuerint : qui, fimul atque de iis com­
teft ; fi minus poteft , faltem fit lucida , Bc
pertum habuerit , adhibitis in confiiium theo­
logis , & aliis piis vitis, ea faciet, qu» veri­
chordulz feriez rubes inferta cura flocco filis
tati, ac pietaticonfcntanea judicaverit. Quod
fericisdr aureisconferto , quz«,plebanu, Bc cu­
ii aliquis dubius , aut difficilia abufut extir.
ratis diligenter fervetur. Intra cuftodiam nihil
pandus fit, vel omnino aliqua de iis rebus gra­
omnino fit prztcr pyxidem , Bc facramentum.
vior quzftio incidat; epifcopus antequam conFornix, textum, pavimentum, munditie Bc
troverfiara dirimat, metropolitan·, & compro­
cultu fplendeat : parietes omnes feriptionibus
vincialium epifeoporum in concilio provinciali
Î|uibufcumque mundentur : vais lapid.a pro
fententiam e «pedet ; cum nihil inconfulto fin­
ervando oleo ab ecdefiis afportentur : fruftra
it illimo Romano pontifice novum , aut in ecimaginum fandiorum, ipfzque imaginet, quz
clefia hadenus inufitarum vel admitti, vel de­ D vetuftatc confumptz funt , dr alia ecclefiaftica
cerni liceat.
lacera , feu fraâa quzcumque cdmbuftibilia
Reliquiarum integrum inventarium, quz in ci­
incendantur , dr mittantur cineres in pifeinam
vitate, Bc diceceli lunt, in episcopalibus archi­
facrarii .
vis confervari cupimus, Bc mandamus.
Sepulcra, quz fiunt in ecdefiis, przcipimus
opere prello extrui, ut nihil emineat, quod in­
XVI.
cedentibus impedimento lit. bcdeliz pavimen­
tum fervetur integrum , nec rumpatur nifi ob
Domus Dei, quam decet (anditudo, domna
fepulcrum muro Bc fornice conftruendum . Cru
orationis Bc fanditatis , munditie excellere de­
ces, calices, nomen venerabile Dei , imagines
bet ; ut fiant ia ea rite divina Bc Iaera ; poftuDei dr fanâorum infcuJptz , five inferiptz feJationes etiam, precationes , dc vota Deo folpulcris, vel in folo ecclcfiz, quamprimum om­
vantur : hanc tamquam fponfam epifeopi far­
nino tollantur ; nec lignez cruces mortuorum
tam tedam confervari, de non folum rebus ad
tumulis in coemeteriis figantur, nc fictorum fi
facta peragenda ncceflariis , dr opportunis in­
gnorutn conculcatione irreverentiz culpa com­
I
ftitui mandent Bc pnecipiant ; fed iis etiam , it· mittatur .
qua locum decent ornari : folum bene ftratum,
Feneftrz ecdefiarum , quibus a privatorum
parietes purgati , cultus univerfus honeftiflidomibus in ecclefiam introfpicitur, vitris Bc da mus ; altaria non conftituantur nova; non fient
thris ferreis muniantur, nec aperiantur .
I
iconis pidura , vel fculptura cujufcumque ecSumptus omnes, qui ad ornanda altaria neclefiafticz hiftorua epifcopis inconfultis , dc ,
ceflarii funt, fiant ab iis , a quibus ante fieri
. dum conluluntur, proponatur integra plenaque
confueverant.
intentio exrruere volentium : a facris enim
Miflalia non tolerentur , quz non fint poft
imaginibus debet omni! pidur* lafciriaabefle,
concilium Trideaunum correâa , Λ: a Pio quin­
ne procaci vcduftate pingantur , aut curiofius
to edita .
'brneotur. Debet biftoria veritas exprimi, pic­
Quod fuerat antiquis temporibus pie & lauda­
tas excitari . Intra fcabellum , live bafin icobiliter inftitutum , pofteriorum temporum ini­
nis, vel intra thecam iconis , vel poft iconem
quitate a redo fui ordinis inftituto deflexit ;

CHlirri turpia eliminetur quzftus : idcirco ftatuimus
u»·.

>

, ‘

vigi-

1415

Concilium

AomsjjNS!!.

ANNO vigilantibua enim populis apud ecclefia·, Ae me»
CHRUTl moriaj fandorum noâurno etiam tempore he.
'>**quentantibus, nihil fise tat olim vel petulantia
corruptum , vel iacrilega temeritate fczdatum:
quod pofterioram temporum nequitia Ac gravio­
rum malorum rjommillione obfolevit. Auditum
vero eft adhuc quibufdam loci· muliere· vigi­
liis fanftoram in ecelelii· pcrnoâar* .· quod ne
fiat, neve prartextu pietatis aliquid gravius con­
tingat, ftatuimus , przdiâum agendi vigiliae
ritum omnino tollendum etfc , ac modis omni­
bus ab epifeopo delendum, nc , quod eft fumtne pcriculoium, vel conniventia > vcl negligen.
tia perfeveret.
Ecclefiam, in qua fiunt facra Ic cultu* divi.>
nu· eo ordine peragitu» , externis vacare impe­
dimenti; convenit 1 idcirco decernimus concur la­
tione* pauperum, quoramcumque etiam miferabilium,qui celebrantibus Arorantibus in ecdefia
impedimento funt , ab omnibus ecclcfiii ■ cum
facra fiunt, arcenda· efle ; permittatur autem
pauperes in ecdefia fotibus elccmofynm peten­
da caufa confidere ; modo n* vocitas obftrcpant, ut exaudiantur Ac divina perturbent.
In ecdefia , Tjna domus eft ianâa convetfafationii Arpietatis, divetfari honeftiffimeaquuei
eft, ut etiam apoftoli diâo monemur, qui per­
cepit mulieres velari propter angelos Dei. Cu­
randum eft igitur per epifeopos , ut in ecclefiis
dum fscra celebrantur , mares diftin&o ordine
a feminis maneant , Ar femina non nifi velato
capite in ecclefiam ingrediantur 1 quod ubique
fervat i etiam juxta doârinam apoftolicam *quum dTet.
Deambulationes, excurfationes , pervicacem
cutiofotum petujantiam longe ab ecdefia licen­
dam decernimus ; ita a&a judicialia , traâatos
(«culares, inftrumciitorum, A' conttaftuum quam­
cumque fpccicm ; irem repetitiones mercium ,
tabularum Ac quorumcumque profanorum in eeclefiis omnibus fieri pruhibemus : 'quod regu­
lares etiam in fuis ecclefiis diligenter fervabunt.
Quibufdam locis atafu indultum , quotiJianaoue confuetudinc receptum eft, ut humili or­
ti loco homines Ar conjugati, licet non define
clerici , qui munus hujufmodi obire pollent ;
ncc habitudine animi, nec decenti corporis cul­
tu apti , minifteria in ecclefiis exerceant , qua
clericorum propria funt ; celebrantibus miniftrantes, altarium ornatui Ac ecclefia totius cul­
tui fetvientes; cum tamen ifta omnino ignorent
k a re facra At (acris hzrente traâanda Ac cuflodienda alieniores habeantur Ar appareant. Id­
circo factorum canonum conftitutionibos inhrrentes, quibus cavetur, nt in pagis & in villis
nedum in civitatibus Ac opidis , curati cleiicum
apud fe habeant, qui minotum ordinum officia
exerceat; curent epifeopi omnibus, quibus fieri
poteft , locis , in omnibus ecclefiis curati· tam
civitatum, quam oppidorum, pagorum Ar viilan
rum , ftipendium ei (olitum aŒgnari ; qui cum
fzcularis fit Ac conjugatus, ac ineptus , totius
eccleiie curam haâenus gelTit ; deinceps attri­
buatur clerico, qui faccrdoti celebranti cum fuperpelliceo tniniftret, cum pfallente cantet, leAiones in ecdefia legat , ecclefiam Ac altaria
curet, doâtinam Chriftianam doceat , toti ecclcfiz munera minorum ordinum obeundo prslit, Ac fub fui facerdotis obedientia Ac dilciplina vivat.
Hic autem clericus «tatis ejus fit, ut hoc ob­
ire officium poflit, natalibus habilis, gumma-

K0001MMU
IMf.

ίΑνβ
aajsw

A tice· non ignaras , ad difcfpfinam & peritiam anno
literarum non ineptus, voluntate λ factamen- CHRIJT1
torum frequentia « pietate non alienus, in ha- 1 >»·
bitu, ac tonfara clericali afliduus; ut fpes fit,
illum aliquando gradatlm ad facerdotium per­
venire poffe.

*

'

XVII.

Ut ecclefiarum boni Be jura integra confer»
ventur, ne vel temporum injuria, vel ufutpantium cupiditate , quorum infidiir undique cir­
cumveniuntur , pereant ; mandamus omnibus *
Gngulii epifeopi· , ut cum primum facere po­
tuerint j curent libram confici > 'in quem refe­
rantur
cpilcopalit men Ia cenfus , reditu· , bo­
B
na, ptedia, jura , & jurifdiâiones , Ar feuda
cum finita·, attinentiis Sc pertinenti·· illoram t
Acin iliorum Unguli» noti· exprimantur privile­
gia, tituli , feu conceffione· & legata ita clare
&- (pccificc, ut primo liceat intuitu recognofcete re> ipfa·, Ar nniverfa ecclefir, feu menfa epileo pali· integra jura ; quod fit perpetuum epifcopalium jutium monumentum.
Ctirent praterea epiicopi , ut fiat item liber,
in quem tcfeiantur clari Ac diftinâa (criptione
dignitate», tv-tbendz, eccleiie parochi alet, cu­
ra'· , Ac qurcumquc beneficia tam (implicit,
quahi vel relidentis , vel curae animarum obli­
gationi obnoxia, cum privilegiis, jurifdid ioniC but, prrdiit, reditibus, ccnfibus, adjunâir fi­
nita· locorum, ac titulis cotum jurium pretatoram ad futurorum temporum memoriam , Ac
ecclefiafticoram jurium confervationetn : quod
ipfum negotium licet prima fpecie laboriofnm
Ac difficile videatur, non magno poterunt epif­
eopi negotio per vicario· forancoi, feu alios miniftros idoneot perficere ; atque idem curent a
capituli· cathcdralium Ac collegiatarum ecclcliarum fieri.
Cum vero ad reftatn adminiftritioncm non
minui peninea: polfefla confervare, quam amn­
ia Ar ufurpata recuperare; ftatuimus per epifeopot diligenter urgendum, ut a libris menis epifcopalis, capitulorum ,· fe quorumcumque be
D neficiotum partita, qua non exiguntur, decer­
pantur , Ac in libellum particularem referan­
tur : poftremo procuratoribut injungant , ut fu­
per earum linguli· experiantur non minui icite, quam prudenter, ut amii£p, ut ufurpataju­
ri· mediis recuperentur; recuperatione· vero ad
fingula· partita· mandent adlcribi , ur ipfa eriartvin earum, quz exiguntur , numerum integCe referantur.
Locatione· bonorum ecclefiafticorum ultra
triennium fine spoftoliea conceffione fub poena
a jute ftatuta ficti prohibemus : permutationes
bonorum eccleiie Ime «Wicelfione spoftoliea ,
mteudaiione· Ac emphyteufes contra lacrorum
canonum ordinatione, Ac juri· tramitem atten­
E tari non debere edicimus : attentata in contratium , calla Ar nulla declamamus , Ar quatenus
opus Iit, irritamus , caflamus Ar annullamus,
Ar qui contra fecerint, obnoxios pernis juris de­
claramus .
lit autem Gcrilega ufurpatorutn cupiditas
ftatum agnolcat (ur perverti tans &.· a malo defciicat , in omnibus ecclefiis curatis przcipimus
Ar mandamus , in tertia dominica cujufcumque
racnfis intra miflarum folennia promulgari po­
pulo decretum (acti Tridentini concilii teflione
ax. cap. tt. de reformatione in linguam Itali­
cam converfum. Confcffores vero przcipimus
omacî~~~·

I

1

Μ*7

αΛ*ΟατΛ·

Concilium Aqjjilbjbnsa.

"“ïï!"*·

1418

ΛΝΝΟ o*nnci ferio moneri * nt pœnl'ttntes taper a fur- Λ nibus vicarios focaneos prcficiant . Horum epi- ammo
CHUI in patioaibaa przfatis confcflionum tempore cxafcopi fideli ac diligenti opera ad multa ut pote- CHltlsTt
us*
minare ftudeant.
runt , in primiique ad exeeutionem illorum ,
uM
Epiicopos natem per mifericotdiam Dei ob­
que lynodalibus conttitutionibas prcfcribuntur,
lectamus, ut memoret officii Br muneris fui inac mandantur ad continendos eccJetiafticos offi­
telligant ecclefiarum de Chrifti patrimonii efle fe
cio, ecclefia» ornatu, populo» pietatis lege, Sc
•dminiftratorei ; mjtfteriorum vero Dei dilpenad ca , qus paucis capitibus perftrlngemus ; cum
fatores , ut in altero libera fit exhibitionis 8c
cx his aliquando quali fundamenti» majorum pofdonationi» commiHa poteftas: in altero vero falit progreffionum materia excitari.
culta» limitibus certis adttriAa , quos tranfilire
Vicarioium loraneorutn munus pracipuum eft,
non liceat . Neque vero carni Bc fanguini de
quacumque de conftitutionibus , reparationi­
terril, ac bonis ecclefi* dandum, aut impertien­
bus , inftruâionibus , exornationibus eccleliadam , etiam ratione ceafuum , novarum infrorutn , iacriftiarum , capellarum , altarium tam
daîtoaum Br nova emphpteufeos , ut terrarum
particulariter, quam generaliter mandata funt,
Be przdiortim ecdefiafticotum patrimonialium
curate ut non modo ciecutioni mandentur, fed
forma confundatur, Bc continuetur agrorum fe- 1 ut bene mandentur t przterea illa etiam , qus
ries , ouam pofteti non agnolcant , Bt in ec­
de honeftate in ecclefiis fervanda , de ordine ,
St celebratione milfarum , St alia omnia , qus
clefiis fu cc effores non intelligent : mcditentur
curatorum diligentis commiffa , dc mandata
vero extremi diei rationem illam , qus diftsiâo Dei judicio fubjicictur , ne libi temporalis
hint , tam refpeâu minifterii (aeramentorum ,
patrimonii incremento (alutis &.· otetne vita
quam aliorum quomodocumque ad ipforum cu­
ratorum munera (pedantium, curate , 8t exequi
interitum comparent, Sc lucri fpccie perpctuim
Sc inevitabilem exitii perditionem fubeant.
debebunt . Prcterea vitam , mores, habitum,
concertationem , fufpiciones rationabiles de vi­
Avaritia , quo eft idolorum fervitus , alieni
iniquius rapiente, St ad id quod iuum non eft,
ta , Br moribus clericorum intra fines commifls
regioni» videant^ extra judicialiter corrigant,
caplditatem St manus extendente ■ nedum pro­
prium cupidius retinente, quam Chriftianam de­
emendare contendant . Si quid tamen vel incorrigibilitate , vel rei natura gravius incide­
cet caritatem ; ferendum non eft , ut cum jurit, ad epiteopum diligentiflimc perferant: quç
rium cccleliafticorum jaâuca, qui percrcbuerant
amem hujus generis fecerint , aut curaiint, ea
abuius perfeverent Si progrediantur: fit autem,
“■ ut adminiftratores redituum 8c cenfuum eccle- 1 I fetipto comprehendant, ut quandoeumque requifiti , rationem reddere adtnini ft rationis fu*
fiafticorum multa ad fiium commodum trahant ;
valeant.
Sc dum faftis rationibus adtnifiiftrationi» debi­
In te, Sc juribus ecclefiaftici» fervandis, tuen­
tores apparent ; lum pro eo , quod debent ,
dis, & recuperandis lolicite particularium loco­
centum livcllarium fuper fui» bonis ecclefi*
rum curatos urgeant , nc quid vel negligentia
conftituant ; ac ut (uz peivcrfitaris folatium
pereat , vel potentiorum vi Br rupiditate ufurin promptu habeant , ita facile adducuntur -,
petur . Si quid infolentius alicubi fiat , ftatim
ut plura in iuos ufu» iniumant , quam in ecepifeopo fignificetur.
cleliz commodum : alterum fcquitur, nt omnes
In camerariorum eledione , redituum eccle­
cettatim ecclefiarum adminiltrationes cupide
fiarum difpenfationc , rationum redditione, re­
potius , quam ambitiofe , quzrant , cum ta­
liquorum folutione , curent ea tolli , qu* sel
men livellationcs hujufmodi a parte vendito­
impedimentum afferunt, vel damnum inferunt:
rum inique , a parte emptorum minus licita
przterea confinia terratum , Sc bonorum eccle­
appareant: quod ex bulla Pii quinti de Cenlifi* , przcipiant curatorum particularium fedubus fatis liquet. Idcirco opportuno remedio hujnimodi malo occurrentes , primo declaramus D liiate perfici ; négligentes excitent , Sc ad bo­
inhabiles omnes Sc lingulos, cnjulcumque con­
num adducant.
De congregatione cafuum confcientic lingu­
ditionis , nominis ,· ac tituli bonorum eccfefialis menfibus habenda , vicarii fora ne i przcipuc
fticorum adminilbatores , qui funt debitore»,
agant, ut numquam prctermittaiur : illam vero
Br debita non folidarunt , ad eamdem adminiftrationem recipiendam , donee, quod debent,
Icrvato ordine vocent: menfe ante futuram con­
gregationem exhibeant clero fua regionisduos,
integre perfolverint : eorumdenv veto eleftioaut tres cafus in congregatione ercuriendos Br
nem tamquam non legitimam , or contra juris
decidendos . Ιψ congregationibus (ervetur or­
ordinem, Sc rationem faâam , caflam , Br nul­
do , ut ftatuta die , qua fefta efle non debet,
lam declaramus , St quatenus opus fit , irrita­
mus, Sc annullamus:^A$tindo livcllationes qoafummo mane omnes ad iuum vicaiium conve­
niant , dr fado ab omnibus itero cum mifla
fcumque per debitores ecclefiarum , aut alios ,
de Spiritu fando fiat congregatio, inqu»cafu»
modo quo przfertur , etiam ratione cenfuum
ante Exhibiti decidantur . Ad congregationem
non folutorum faâa» , nullas pronuntiamu» :
evocentur omnes , qui funt de regione vicarii .·
tertio filios , St heredes debitorum jam defunâorum, donec integram fummam defunâorum E contumaces perna pecuniaria plectantur t mul­
ti* in expenfas congregationis, librorum ernennomine debitam perfolverint , inhabiles ad ec­
dotum , Br curforuin difeurrentium iniumanclefiarum adminiftrationem , quibus aliquid eo
tur: liber penes vicarium fit, (ucceflori pro tem­
nomine debent, dicimus,
declaramus.
pore tradendus , in quo feribantur congrega­
tiones cum die, menfe,
anno; ipfi etiamca­
fus , Sc decifiones , przfcntia curatorum , qui
XVIII.
congregationi interfuerunt , abfentiutn vel excufatio legitima, vel contumacia, itemquecon­
Dioecefeon latitudo edicit, ut cum epifcopo­
tumaci* poena.
rum oculi in particularia qurdam lucorum fa­
Si quis ter contumax, fueiit , ad epifeopum
it», St neceflitates aflidue intendi non poflint,
deferatur , ut remedio graviore contuma­
expediat miniftros difttiburis in dirrccfi’ regio­
nibus habere , quos infarum regionum pomociam lucre difeat. Dçrifionum exemplum fin-

Concii. Gener»!. Tom. XXXIV

Ooo

gulis

J4’P

cuxtM viu

concilium A<^U I LB J B NJ ■ .

1410

jjuko gulis meoGbus ad epifeopum perferendum cu- A potias, quam depromenda de noftra in medium
CHXl’Tl Γ«·
Utt.
Tempore congregationum frugalitas fervetur
inter omnes, qui convenient : dum corpus ali­
tur , kdura aliqua fiera icriptur» condiatur
menta, alatur animus-, ante, & poli fiat bene­
dictio, tt gratiarum aâio , inchoante vicario,
& prolequentibus reliquis.
Qu» de curatorum relidentia prefenti fynodo
decreta funt, vicarii , ut oblcrventur, ftudiole
curent: fuper illorum tecefl’u a cura cx caufa ra­
tionabili fervandum curent , quod proprio dc
relidentia curatorum capite ftatutum cft.
Preterea illorum munus fit , cum aliquis ex
curacjs fu» regionis cgrotarecaperit, in vi fere ;
fi gravius fe habuerit , curare diligentius ,' ut
necefliria tam fpiritualis, quam temporalia illi
minifttcntur ; G obierit , in luo libro feribant
obitum cum dic , mcnfe , tc anno , ftatimque
epifeopum moneant : curabunt vero interim tam
vivente curato in aegritudine , quam mortuo,
nc cura animarum detrimentum patiatur : re­
rum , bonorum, queeumque io vita poflèderit,
curam diligentem nabeant , ne quid fraudis in
tucjndtcium eorum , qui fuccedcre de jure de­
bebunt, committatur, invocato etiam fuper his,
fi opus fuerit, brachio fcculari , exceptis cali­
cibus, .mifialibus , & paramentis tam ex auro,
quam ex alia materia conflatis ; qu» couliituttone Pii V. ecclefiis , de quarum frudibus fa­
da funt , tradenda hoc caiu , k incorporanda
omnia· curabunt.
Ex facerdotibur alienigenis fi quis in regio­
nem venerit, ne admittatur ad celebrationem
mifl» , niG licentiam a foro epifcopali obten­
tam in feriptis habuerit : illos autem , qui
tamquam peregrini ad milfarum celebrationem
admiffi funt , tn curam animarum intrudi non
permittant. Cooperatores, feu capellanos quofcnmque non permittant , confeuiones audire ,
tc facramenta miniftrarc, nili licentiam in feri­
ptis obtentam oftenderint: eos, qui contra prçmifla ire pr»fumpfctint , ad epiledpum deferre
ftudeant.
Cum vero contigerit , didos vicarios ad rev itionem ecclcfiarum fu» regionis excurrere vel
ordinarii officii fui obligatione , vcl mandato
fpcciali , tum eis non liqiat quidquam ne mU
nsmum quidem pccunir , Jaut ab ecclefiis , aut
ab earum camerariis exigere , iea petere , nec
fponte oblatum accipere: fi contra fecerint,eos
declaramus ex nunc panas juris a facro conci­
lio Tridentino indidas incurrifle ; ut fatisfacerc ejuidem difpofitioni npn omittant . Vidua­
lia inodefte exhibeantur , ut nihil inter ccclefiafticos appareat indecorum, nihil fuperfluum ;
omnia moderationis eccleGaftic» lege tempe­
rata .
Declaramus autem decreta badenus edita non
afficere , aut ledere jura capitulorum ecelcfiarum cathedralium fundata io privilegiis tc in­
duitis apoftoiicis.
_

XIX.
Monialium , quarum dicata Deo virginitas
diligenti epifeoporum vigilantia cuftodicnda
cft, ingreflum ad monafteria, difciplinam, vi.
tam regularem , tc pietatem , timqaam ccr.
tiffima regulatis perfedionis fundamenta , at.
tente infpircte , attentius promovere , tc fumnsa fulicitudine tueri
dcfcndcic , epifcopali
folcrsüa convenit. Nos vero cx alieno fumenda

/

B

C

D

£

anno

noc de genere proponemus : ita tulerant res, CHRISTI
qu» modo noftra funt officio , tc obligatione: s,v«.
quod tamen ereptum cft, audore Deo tc duce,
longius etiam eodem favente Deo ad perfeâum
aliquando adducetur.
Tria funt, quibus pracipue monaftic» difci­
plina ftatus confervatur , tc augetur; fufficiens
communis viâus , devota regule obfervantia,
pia facramentorum frequentia : ad qu» fi ac­
cedat paftoris vigilantia , Deo favente fperandum eft ptofici vel plurimum poife . Quia ta­
men alinua antecedunt , ut receptio , habitus,
Br profeffio ; qusdam vero etiam fubfequuntur :
de fingulis ftatuere non modo utile, fed ncccflarium exiftimamus.
Primo igitur ouvrant , tc inveftigent epifeo­
pi , quot iint reditus monafteriorum , vel qu»
cleemofpnarum quantitas ; tc in fibi fubjeâis
ordinarii , in aliis apoftoiica auâoritate fibi
pontificia conftitutione attributa, adhibitis fuperioribus regularibus , pnrttituant numerum
monialium, que in monafterio ali poffint . Si
plures fint , quam ali commode poffint , dece­
dentibus aliquibus non fiifficiatur alia, niG redi­
gatur numerus eo, ut adaquatis facultatibus pofiit fuftentari : quod difttiâe prscipimus obfervandum ; ne premat egeftas ,
rei neccflarie
inopia pereant omnia . Interim vero curetur,ut
ipfis monialibus, vel ipfarum induftria, velpublicis, tc privatis eleemoiynis fubveniatur, difpofitis etiam per ecclefias capfulis, in quas ca­
ritatis fubGdia conferantur.
Quia vero monafteria , que opibus olim af­
fluebant , aâoruia fcu procuratorum negligentia, five potentiorum ufurpatione collabi ita
folent, ut egere incipiant ; kad paftoralem per­
tinet lolicitudinem , que cadere ccrperunt, au­
âoritate tc fubfidio fulcite , ne coiruantom­
nes dt lingulqs epifeopos hortamur in domino tc
ferio monemur, ut omni ftudio curent, quo mo­
nafteriorum terre, reditus, cenfus tc jura recu­
perentur ; agant apud locorum magiftratus, pro­
curatores dicto excitent , monialium proteâores, feu confervatores incendant, omnia conentur, ne coram Deo negligentie arguantur, &focotdie apud homines. Quod fi idem fit numerus
re imminuta, qui integra fuit, nec reftitutionis
fpes oftendatur : cogitent epiicopi de numero
paulatim minuendo per obitummonialium, faao abbatiffis , feu prioriffis gravi praccpto, ne
de receptione alicujus a<( monachatum but traâenr, aut deliberent fe inconfulto . NiG enltn
pratenti remedio occurretur , erit magnopere
timendum, ne multorum annorum »re alieno,
quod neceffitate contrahitur , univerfus monia<
hum ftatus opprimatur ; quem confultios minui
cx pene aliqua , quam totum extingui , per­
mittendum. Qua ratione G augeantur monafte­
ria legatis piis, & novis reditibus': »quumeft,
fervatis qu» fervanda funt reliquis , numerum
etiam monialium augeri. <
Communi* debet iis efle viâus, quarum.communis/eft domus , tc veftitus , k tegula ; ne­
que enim illa, qu» ad fubftantiam regularis vi­
te pertinent, relaxari, aut mutrri poflunt. Id­
circo , ficubi fieri folitum eft , partitiones de
reditibus monafterii tam tritici, quam vini (qus
fiebant inter moniales , ut qufcnue portionem
haberet , 8r inde fibi viâum fufficeret ) darn- ,
namus tc abolemur ; tc fub interminatione di­
vini judicii , tc pana excommunicationis in
fingulas confcncicntcs ; iq^tmerfitatem vero ,
'
inter-

Γ

1411

CUMJ«T,“·

Concilium Aq.uu.jens>,

14x1

'

“annÔ’ *n,er^*^· ,ngr«tf“· ecclefi· inhibemu· , ne in A ad idem oflicium, te alia quacumque in eadem anno
CHRIST! po'icrum fiant, aut fieri per /piarum monialium
religione obtinenda, inhabilem.
chkisti
■ 1»*>
przfedas, abbatiftas, feu prioriflas permitcanHas vero conftitutione·, cum primum a fan‘iff·
cur : ipfi· vero abbatiflis > feu ptioriffis , (ub
da fede confirmationem acceperint , przcipimus, ubi monafteria reformata non font , ab­
pana privationiaab oflicio przeipitbus, utquod
contra prsfenti· conftitutionis tenffem viderint
bati Ills, leu ptioriffis, Be monialibu· , in lin­
vel cognoverint attentari, aut ficti , epilcopo
guam Italicamverfas a vicariis, feu fpecialibu·
nuntiis epifeoporum ( ubi difciplina monaftica
ftatim fignificent , quo abufus veteres tandem
reformationem nondum accepit ) legi, declara­
aliquando tollantur.
Quia in unaquaque re dantur certi gradu· ,
ri, te intimari , ac de hujufmodi intimatione
per quoi ad majora afpiratur , te afeenditur i
in adis cancellari* epifcopali· feriptionem fieri
atque hunc ordmem non in humanis tantum ,
diligentem.
fed in fpiritualibui Be divini· etiam invemrt ne­
In monaftcrii·, in quibus proprietas exulat ,
Bc omni· aftedio corrupta , fervetur illa rerum
mo negat: ita, ubi corruptela vecur radicer eomnium communio , qu* nihil habet , te cui
git, quat fi ftatim evelldre vi concmur, corru­
ptum antequam fanetur , etiam ipfum ruet i “ nihil dccft ·, qu* in egcftate rerum copiam ha­
curandum , ut remedia hujui generi· omnia in
bet, Be nihil omnino habet : fi quid enim
rationem quamdam temperentur , ut fi minui
eft , hoc habet ufu, non afledu ; qu* quidem
celeriter , tuto fanare veterem morbum valeadive· inopia in omnium monialium domos te
rnut. Decernimus igitur in monafterii· monia­
vitam paftorali prudentia Bc vigilantia invehen­
lium , ubi jam certus hac de re ordo , Be cum
da eft.
Communii efle debet monialium tnenfa , ad
ratione confentieos ftatutui non eft ; monisli
aliqua , cujufcumque religioni· Be ordini· fit ,
quam omnes, exceptis sgrotantibus, conveni­
decedente poft harum conftitutionum promul­
re debent, «ctenentur. Padiooes, fiveconfuegationem, Be fandr fedis apoftolice confirma­
tudines, qu· corruptela funt, ut tantumpecu­
tionem, ftatim abbatiflam, feu prioriflam ,cum
nia detur ei, qu* ad menfam communem non
fua vicatia, vel, ea impedita, cum aliamoniaaccedit , rejicimus te nullas dicimus 1 Sc qu·
li ex maturioribus state, tc prudentia, debete
vel obfervarint. vel utobferventur, inftiterint ,
thalamum, & omnia que in eo funt, cujufcum­
mentis unius voce in capitulo privamus ; aut
que gencrii 8e qualitatis , nomine monafterii
alia pana, que abbatifle , vel prioriflz loci ,
fido diligenti inventario in tenutam te polle i- C aut vicarie , fi principales impedite fuerint ,
fiunem accipere , eaque referre.omnia in com­
conveniens videbitur, pledi mandamus.
mune monafterii vcftiatium , illata pecunia in
In menfa communi non defit fpiritualis alicommune monaftcrii /crinium . Thalami etiam
3ua ledio , qua corporale· cibi fuaviter conelavet apud ft retinere pro munere officii fui ,
iantur : debent enim, qu* Deo vivunt , fpiac dc his omnibui quamprimum per literal epiiritu magis vivere , ut licet iscceŒtati corpori»
copum admonere, ii quid hoc de genere preci­
ferviant , plus tamen animo femper tributum
pe re voluerit -, non obftante monialit ipfiut ,
velint: liber vero ad ledionem mcnla adbi­
dum viveret, eledionedifcipulz , Bc ejufdem dcbendus a confeflario probetur.
ftinatione, etiam cum abbatills, feu prioriflz ,
Silentium, obcdicntla, humilitas , caritas ,
aut capituli monialium licentia ad futuram tha>
ac leliqua Chriftiana virtutes inter teguNres
lami, & rerum fucccflioncm : que omnia,tam­
pertonas geminarum dariffitnarum loco fint ,
quam juti, rationi , & ipfi· regula fubftantiaquibus prxeipue monialium domus Bc familia
libut contraria, nulla declaramus, &■ quatenus
exornetur.
opus fit, annullamut, Bc cadamus: declarante·
Que a regula nomen ducunt , esm . cui fc
neque abbatiflam > neque prioriflam, neque tno- D
irofeffione folenni adllrinxerunt , node reguam debent. Epiftoporum igitur diligentia ef­
■iales cujufcumqoe padionis, conventionis, te
concordii vigore ad hujufmodi exeeutionem oficere debebit . ut regifa inter moniales (ubi
bligatai fuifle, aut obligari poruille , cum ex
hadenus omifla fuit ) lingua Italica ab aliqua
altera parte fubfit certiflima obligatio non con­
ex monialibus , quz ledioni obeund* aptior
veniendi , feu conventa non obfervandi .
fuerit , Sc ab abbatiflis , feu priorilfa deputa­
Abbattflas, feu prioriflas, Bc earum vicaria·,
bitur , frequenter legatur : atque illa quidem
tamquam monafterii prefedas, ferio «nonemus,
in duas diftinguatur pastes, ita ut quotidie le­
ut inter fua· moniale· crebro agant hac de re >
gatur aliquid poft conventualis millz oflicium
ut omnes diicant nihil poflidere fc proprie i
vel in choro, vel alibi, ubi commodius poffit,
ufum habere in vita ; in morte nullum difjsoflde tribus, que emittuntur in ptofeffione , vo­
tionis adum habere, aut habere pofle , etiam
tis , ut feptfTime iicalcentur &- auitorc Deo
confcnriente przfeda; cujus parte· funt dilpcnaliquando hzreant ; alia vero per ordinem , ut
fare , non diflipare · Hrc eft enim diflipatio
quolibet fefto die legantur quarum , aut quin­
regula , que nec in vita , nec in morte pioque capita , te a fine in principium redeatur ,
ptictatcm regularibus reliquit ; 8e , li quando L- numquam vero intermittatur. Interlegendum
a monial i aegrotante fxerint requilitr , ut alii
abbatifla , feu priorifla moniales moneat, Bc
vel fupelleditcm dent, vel thalamum, pie inredaiguat , fi quid minus fervetur , aut ncgliftruant hoc non licere i segrr partes efle , fi
gatur: esertet vero ad corredionem Se ad fu­
quid in vita commilit, lacrymis , dolore , tc
tur· gloria cudipitatem, igniculos addens, te
pcenitentie facramento expiare , non fuperadlemma Chriftiana pietatis : fi quid prznz a re­
de re nova piacula, quibus frxdius anima adtregula ob quodeumque commillum, autotniffum
'
mendum Dei judicium exitura deturpetur : fi
fiatutaim eft, hoc przfeda exequatur ; fi fuerit
■ qua licentiam tcftandi , aut quoquo modo difoppofitum impedimentum , confeflarium con­
poneAdi, aut aliquam eligendi, feu nominan­
futat, epifeopum moneat.
di. qus fuccedat , de tado dederit , declara­
Statis horis tam matutinis , quam diurnis ,
mus eam ab oflicio iplo faâo privatam, te de­
8e vefpertinis, przfedfc curent, ut omnes mo­
politam : camdemque in perpetuum declaramus
niales in ecilcliam ad laudes Deo perfotvendas
Conti/. General Tom. XXXIV
O00 a
coti-

Î

ï4M

«·«·««w»·

Conciliom Aqjh lîjbnsb.

ANNO conveniant , & in ea non nugis A collocutioni.
CHRlsTI but operam dent: nulla veto monialis quorumii«o.
que prétexta eacufetur a choto , mb vel agri'·
tudims caula , vel zgrotantium cuftodia , vel
jufti impedimenti cxcufatione, quam przfeCtarum rnunus erit cognofcere > Ic ii legitima
fuetit, ctiam admittere . Qua in chorum non
venerint , poena regula , aut alia etiam gra.
viori, pro culpa modo, a praferfta pleAanturj
ac li contumaciur perfeverarint , epricopo iignificetur , tc medicinam conficiat ipfi zgritudini accommodandam.
Admoneantur lanftimoniales, ut faltem femel lingulis menfibus confeflionem peccato,
rura faciant , & ficrofanCtam euchariftiam lufcipiant , ut eo fe falutari przlidio muniant
ad omnes oppugnationes dzmonis fortiter fuperandas . Quod feftis foJennioribus anni >
item beata Maria virginis , tc fanâorum a.
poftolorum , omittere non debebunt . His at­
tribuatur confeilarius arare , tc prodentia' ma­
turus , viia, moribus , & doArina probatus :
s[ui etiam pro opportunitarc norit aliquid e
latus Icripturis depromere ad fpiritualem iplarum jucunditatem, A· pcrfefta vita progref.
lionem : prater ordinarium alius extriotdinaims ab epifeopo .eifdetn bis , aut ter in anno
oneratur , qui omnium confcffionei audire
debeat.
Seniorum monialium partes Iunt , juniores
ad facramentorum frequentiam, & omnes alios
pietatis ,
devotionis adus invitare verbo ,
eicmplo, caritate t ut ad juniorum modeftiam ,
ac ichgionem pertinet , omnia , quz in regula
Iunt, przcepta obfervare , ad ea fc aftidueever.
cete, A hihil omittere illorum , quz ad regu­
latis perfeiStionii implementum fpeClare aliqua
ratione poliunt,
At vero non exigua eft educationis vis, qua
fit habitus difficile mobilis ,
par nature ha­
bilitas quadam: quo uno przcipue nititur mo­
rum 3c vite bene agendz fundamentum : hoc
attendant epifeopi , licubi adhuc non eft infti­
tuta ratio virginum ad fanâimonialium perfe­
ctionem traducendarum i
omnino ptofpiciant , ut quamprimum in lingulis monafteriis
inftituatur novitratus , in quem tam przfcntes
puellz , quz degunt in monafteriis apud feniorer, ibique in probatione morantur ; quam om­
nes, quz in futurum ad monafticam vitam afpirabunt, recipiantur . Qfiz illuc vel luo ddfciiiu, vel parentum, aut propinquorum impe­
dimento divertere noluerint , dimitti a monaftcrio volumus : nec eii fuffragetnr fuperiorum
temporum abufus, autpadio, five concordium
cum monafterio . auc monadem przfediis alias
initum : quam paftionem , feu conventionem
inm non potuiue declaramus contra commune
bonum monafterii ; mnam vero non tenere ,
nec quemquam obligare ■ 1st primis vero abole­
mus, Ic exringuimus in omnibus provinciz Aquilejenfis monafteriis monialium difcipularum
nomen, Ac ulum , quo (olebant moniales puel.
lam tam cx confanguineis , quam ex alienis ,
recipere in difcipulam , illamque educare , tc
uique ad profeflionem in monaftica disciplina
in proprio thalamo exercere· Inde enim, ut eft
fetus, Ic facul 1 infelicitas , parum boni orie­
batur, urinam nihil vcl mali vel fcandali : in
primis vero educationis diflimilitudo , Ac edu­
cantium diverfitas nihil hadenus effecit, inquo

tc

tc

tc

non incompofirso qüzdam, A diftonantia vide­

retur, uniformi aliquando ratione, A difcipli­

àoDoiÏÏJ"ft“·

A na temperanda: quod novitiatusunico remedio
favente Deo fieri poterit.
CHRISTI
A tem'pore novitiïtas e feptis monafterii exiijs«
re novitiis nullatenus ptanittatur . (n novitiatum nulla recipiatur line habitu regulari · Ad
habitum nulla nifi major duodecim annorum :
at vero antequam inducatur in monafterium ,
de libero ejus confenfu interrogata ab epifeo­
po, vel vicario generali, aut aliquo ab eis de­
putato, inducetur in ecclefiam interiorem, ubi facto audito, & accepta fandillima communio­
ne de confeffarti, auc alteriuiftaartu, juxta mo­
rem locorum , afliimet ab eodem habitum re­
gularem , A in novitiatum recipietur ; ac fini­
to tempore novitiatus , A probationis , quod
B minus non fit anno , li decimum festum «tatis
annum impleverit j ( quod feripto authentico
conftare debebit ) tc interrogata ab epifeopo ,
vel vicario ejus generali de pio illius confen­
fu , A libera voluntate certum teftiroouium
dederit , ad profeflionem recipi lieeat · Opta
mus autem , ut vetus monialium folenniter
velandarum mos oblivione , ac defuetudine
pene antiquatus ad ufum priftmum inftituto
Bc ritu proprio revocetur ; modo intra monafterinm fiat.
Novitiatum vifitet fin gulis mcnfibus abbauffa , feu priorilfa cum vicaria , Bc fignificct eplicopo ftatum illius Ic puellarum dilciplinatn &
ptzfedz diligentiam.
C
Ufu pene locorum omnium receptum eft ,
ut puellz, quz difciplinz A educationis locum
alibi non inveniunt, in snonafteria confentien·
tibus epifeopis recipiantur Ic ibi pietatem difcant , A moribus pene ecciefiafticis inftituantur ; ut, quo fe contulerint, vel nuptui etiam
traditz fuerint , domos, familias, filios, pie­
tatis ac religionis tacitis quali documentis, quod
a pio vitz exemplo colligitur, imbuant A eru­
diant ; quod ari gloriam Dei A falutem ani­
marum pertinere nemo negarit . Nc tamen ,
quod paflim fit ad commune bonum , commu­
nem afferat tc infignem regularibus domibus
jaffuratn: decernimus, (quod multis jam locis
faflum audivimus, probavimus , ac imitari afD fcâamui ) quamprimum monafteriis monialium,
qus puellarum educandarum ftudium non refu­
giunt, aliquam in ipfo monrfterio partem apta­
ri a monialium cellis feparatim t in quam re­
cipiantur puellz educandz, A ibidem erudian­
tur. Sit autem una omnium magiftra , cujus
diâo puellz omnes parcant , a qua una omnes
addifeenda addifeint : primum doceantur doctri­
nam Chriftianam, -officium beats Maris virgi­
nis, feptem pfalmos pcrnitentialcs , coronam
A rolaiiurn; acu etiam prngere A alia fiicpre ,
quz ad fexum muliebrem honeftandtrm A fa­
milias induftria tuendas perimere potiunt . Hs
vero fi ftmel anie finitum educationis tempus
exiverint , vel eduâ.e fuerint a monafterio ,
ipem depoqint reftituiionis.
Salarium pro qualibet puella aflignatum lo­
tum abbatiflz , vel priorilfz folvatnr, unde vi­
ctus puellis , magiftrz vero aliquid commodi
ultra viffutn propter doVendi laborem luppedltetur.
Alium educandarum puellarum modum abo­
lemus, ac tollimus, ut jam illa, quz mercimo­
nii A- irreligiofi lucri cupiditatem non olent mo­
do , fed vere habent, a lanCtirnonulium domo ,
quz proprium non in te modo, Icti in ipfa vo*
luntatc abnegarunt, longillime arceantui .
Claufuram monialium , li epilcopis lubftnt

ΓΜ-

«4M

cmm.

Concilium Aquilbjbnh.

awKKJ*MK·

tqié

apoftolica
audoritate A terppus extrahenda, cum habiliore* ad incelli,
ANNO ordinaria > fia minai , i
AHNq
CHAIST1 juita Tridentini concilii decretum ab ipfi» re­
fjendum fadi eflent . No» vero fi dc monia- CHRIS n
videri , vtt apoftolica delegata aufloritate ,
s»»*·
ium domibus in provincia bene conftituti»
IÎS4.
vel ordinaria convenit It reformari. In prisais
Cogitamus, hac qua jecimus fundamenta illo
circa viridaria It hortoa fafpicienda muri alti­
pertinebunt, ut quod prefentibu* decretum pu­
tudo , arborum a murta diftantia t in ipfi* fetavimus, jam fadum laudemus : fi vero illa­
ptorarn muria foramina tam intua , quam ex­
rum rationem habemus , qua principia & ba­
les , quibu* fuftententur , adhuc non habent ,
tra . ut diligentiffime virginum Deo dicatarum
confervationi profpiciatur . Porta* ingreflus in
faty multa ftatuimus , ut qua modo porrare
dionafterium bene munienda*, numquam nili
non poffint inculcare fupcrvacaneum videatur.
Qaod de reliquis etiam ad gubernium ecclcn caufa neceflaria aperienda* proripiant. Par­
ia tor ii vero interior porta fera It vede proferfiafticum pertinentibus eodem conlilio dccrctim claudatur ■ clavi* 4» abbetifla , (eu priovifle Ac ftatuifle nos per Dei gratiam non per­
nitebit .
riffa , aut vicaria fervetur: in parlatorio a par­
Piesbytero» faeulare* ac regulares fine exte monialium nihil omnino fit , quo porta interiut obferari pbffit ; fi fuerit aliquid cum mo­ B pretia licentia epilcopoium decernimus non per­
ntait a quoquam agendam , petat ipfa monta­
mittendo* , ut in ecclelii* monialium epilcopii fubjeitarum celebrent.
it! a profeâa monafterii licentiam Ar elavem :
expeoita collocutione obferata porta elavem reAc ut laudamus quod multis jam fadum
Jocis audivimus , ita ubi non eft inftituium ,
ftituat : in quo ftatuimus obfervari , ut patre*
decernimus inftituendum , ut muticas laicoAc matre* etiam fine licentia ( quoad fratre*
rum , feu clericorum, in monialium ecclefiis
veto decernimu* ferv»ndtitn , quod eft epifeo­
epifeopi non permittant , nifi licentia proce­
porum diligentia hadenus con ft nutum ) poffint
dente .
fua* vel filial, vel forore* alloqui: fi aliui ci-,
Extremum hoc epifeopo» monemus, accurate
tra ho* fuerft-, qui alloqui monialem velit t li­
prospiciendum, ut incongrus cuidam rei, qua
centiam in fetiptii ab epilcopo obtineat: hi ta­
inter monialium convetfai paffim viget , oc­
men non permittantur alloqui fine licentia abcurrant; nec permittant illa* a monafteriis fus
batiflir, five priorifl'n , At prrfentia auditticis t
diacefis ad colligenda* eleemofynas extra dioeubi vero ordo tam inftitutu* eft pratdifto exaccfim difcedcre line literis eommendatitiis ; ut
dior, ille ibi ferveturFeminis, que meretricium exercuerunt , aut C cognofcantur unde veniant , Ae quo , cuiufve
ici caufa, proficifcantur ; aut ad elecmolynaSuarum honefta* in dubium revocata aliquanrum colle&iones, cum aliunde venerint , non
o fuit, cum monialibot tradare , loqui, ne­
admittant , nifi profatas commendantia* attu­
gotium habere nullatenai concedatur t etiamfi
lerint ; nec adhuc permittantur eleemofynas
caufa protendatur honefta* de qua tamcabene
colligere, nifi domutq ante, in quam diverte­
fufpicari tutum omnino non eft.
rint, At in qua permaneant, ipfi.notam fecerint.
Epifeopi ingreffii nulli concedant , nifi c*
caufa neceflaria It in feriptis * ipfi vero num­
Suprafcriptas conftitutiones in provinciali
fynodo prima Aquilejenli promulgatas, tc re­
quam ingrediantur , nili c* caufa neceflaria ,
cepta* , de conhlio It eonfenfu reverendiffiIt obfervent conftitationem Greeotii XIII. ta­
morum dominorum coepifcoporum noftrorum
tam die aj.Decembri* MDLXXXI. ut cenfurat
decernimus in fynodo prima dicecefana * fin­
pontificia* declinent.
gulis epifeopis promulger» , Ar execution*
' Liber conficiatur in quolibet monafterio, in
mandari , quatenus epifcopali* folicitudo con­
cuju* parte feribantur omnia nomina At cogno­
ficere poterit.
mina Ar patria monialiam viventium. Sit par*
Si qua autem fuper illis, ut iltaramaliqua,
libri attributa feriptioni monialium morien­ D
circa veram intclligeotiam dubitatio amerferit,
dum > tertia par» contineat nomina novicia­
jlliut
nobis declarationem ufque ad futuram fyrum cum di* » menfe , Ar anno receptioni* r
nodum provincialem item de eonfenfu «orumquarta pan habeat profeffionei cum die, meu­
dem reverendiffimorum dominorum coepi (copo
rt , It anno. Acprofeflarum nominibua, cogno­
rum refervamu*.
minibus, Ae patria.
profatarum vero conftitutionum difpofitioProcer hunc librum habeatur item liber puel­
n
cni fanfts fedis judicio fubjicimu* , Ac confir­
larum que educantur : feribantur in eo In pri­
mationem , At approbationem ab eadem petenma facie pagina nomina , cognomina, Ae pa­
dan> & impetrandam hujus faoâ* lynodi Aquitria puellarum educandarum cum die, menie ,
Jejeirlis nomine decernimu* omni meliori modo
Ie anno ingreflu* , Ar cum affignata quanti­
»d laudem omnipotently Dei. Amcn.
tate pecunia , aut illiu· fpccie* , qua fuit
attributa pro cujutlibct vidu t e* altera par­
figo Frincifcus patriarcha Aquilejenfis definiens
te feribantur quacumque exhibita ex attributia
lubferibo.
pro vida.
Uterque libecfit apud profedam monafterii, E figo Georgius epifeopus Petlnenfis definiens
lubferibo ■
five abbatiflam, five prioriflam , Ac diligenter
figo Cefar epifeopus Parentinus definiens fubcuftodiatur j Ae epifeopo , quandocumque vo­
icripli.
luerit, ac requifierit , fit in promptu : appa­
figo Michael epifeopus Vincentinus definiens
reat vero, ut in reliqui*, in hi* etiam diligen­
fublcc ipfi.
tia illarum , qua prafedure munus lufceptum
figo Jacobus epifeopus Feltrenfis definiens fubhabent , ut laudem mereantur & premium in
fcripfi.
calo bene gefta provincia .
figo Claudia» epifeopus Polcnfis definiens fubMulto vero plura ftatuenda pro bono fandileripti.
monialium ftatu viderentur , nifi cogitandum
figo M- AntoniutepifcdpusCeactenTis definiens
eflet de domini fententia , qui cum multa apofubfcripli.
ftolos docere Ac procipere cifdcm haberet, illa
fi.’O Albertus epifeopus Famaguftanus, coadjuicticuit qua portare tunc non poflen: , : i aliud

Cone. GcMrtl. Tom. XX XIV

°

Ooo

j

tor

F

'417

; » v

’■

Co N,C 1 L 1 U M D I AMP E JI I B N S B .

tor
ANNO
,Oi Vcrojz,
veroQS, definiens
dehntens fubfcripli
lublcripli.■
A
ANNO
CKIUyi Ege MaiCUS cpllcopus Paduanus 'definiens iubSafrriara emuta fjtodi Ιη/αι pewtatiaht decreta CHRISTI
Icripfi .
Ego epiicopo» Comcnlis definiens fubfcripli.
/Ego Alovlius etdicopus Tatvilinus definiens
nubfcttfi..
HltRONVMl s CARDINALIS Mj l 1 H.tJUS .
Z
Ego Erancifcui de Pampero, canoniius UtinenIn civilize Utini die 18. Odobris 159Î comfis, ac procurator Ipccsalis reverendit&mi do­
pjrttit cora’nr levcrendillimo domino patriarcha
mini Joannis Ingbgneri·epifeopi JuftinopoliAquileja, 0Ί· metropolitan» reverendus prestani, ejus nomine interfui, ac fubfccipfi , &
1otnnia & lingula in hac fanda 'fynodo add *\ layter.dominus Michael Paflcta canoiucus Ter·- publicata
■ 11 — tc
·- ■cccfcfis'
—·-<·._1(ux
1---------------------geftinus, & fpecialis nonlius pro rev e'rendilliino
Ar
ejus
.nomme reci: ­
_domino epifeopo
Tcrgcdino
rd ‘ proponenda»
pio.
,
......
Ego Horatius Bufidûs juris utriufque dorSor &<B excufationes ejufdem reverendiilimi domini epifcopi.in fynodo provinciali Aquilejenii , ut da-"-presbyrer, ac .civis Aimonienlis , procurator
tet mandato fui procuratorii fub die 16 Oftofpecialis reverch.di(fimi domini Antonii Sara­
bris ejufdem anni manu domini Gcorgii Ric­
ceni epiicopi /Emorrtcnlu , nomine ejus in­
terfui, & fubfcripli
omnia ac lingula in
cardi notarii Ί crgcftinl. *
hac lanrfta fynodja^faa , edita ,8r publicata,
Die 11. Novembris 1596 coram eodem reveejuv'8t ecdeliiiur nomine recipio.
Ego Valerius Trapola a Collibus, juris utriufrrodillimo domino patriarcha metropolitano
cotnparuit rcverendiflimiis Bi cscellcntiilimus doque doâor, te vicarius generalis reverendiflimi domini domini Matthci Sanuti epifeopi
- minus Jolcpbus Roborctus, cathedralis ecclelie
Concutdic, ejufque in hoc fpecialis procura­
Tridcntin» canonicus, X' epifeopatut Tridentini
pro illuflrifllmo &.* rcvercudilfimo domino do­
tor, ejus nominfc interfui , 8c iuhlcripli , Se
omnia & lingulalin hac ianâa (ynodo decre­
mino Ludovico fanetz Romane ecclehz carC
dinali
Madniccio"diite ecclefiz epifeopo vica­
ta , atque edita Sc publicata , ejus te eccierius generalis , & ab eodem illuflrilfimo domi­
r notninc recipio .
li.
Ego Galparus Pinellus doctor fiera· theologia:
no cardinali, ut patet Uteris dominationis lue
i 11uflriΟιmas datis Rome die 1 9. Octobris
rcveicndilliimque domini epiicopi Bcllainenlis
1596. manu propria Jubfcripiis
folito tigil­
procurator fpecialis·, ejus nomine interfui, Se
fublcripli , tk omnia ac linguja in hac fanâa
lo obllgnatis , fpecialis ountius dcilinatits ad
fynodum provincialem Aquilejeniem .
lynido aila, edita Si publicata , ejus Ie tcclclis lux nomine recipio.

D1AMPERIENSE CONCILIUM PROVINCIALE

ANNO
CHA ISTI
15»».

Uaiitim anno 1^99- *b srcbitpifcopo Goen/i m oppt Jo' [hamper , quoi qft tn Λfra
prope mxMtcm , qua Jicttirr fanfli Tborna.

ANNO
CIIKISIJ
‘)»V.

Antonius Poflcvinus Societatis J ε su dorSHfliaws theologus in apparatu ampliflimo ad bi­
bliothecam lieram docet illud concilium non ram ftatuilfe, quam ad cfltêlum pcrduxiTfe, qu* ad/catholicam religionem, atque ad difciplinam omnem ecciefiafticam reftitudndatn pertinent. Quod ut planius intelligatur (verba funt illius) expedit ut epiflolx
pariem ad nothos trullam, ab co qui toti rei interfuit, huc attexam. Sic autan feribit.
Rchldiaconus paulatim ab epifeopi obe- D
diesnia omnino ie fubtrahit, illumqueco.
mitati reculât, excommunicatos ab archicpifcopo recipit, patriarch· nomen delendum negat ;
nrulta alia murmurat redolentia impietatem.
Paucis poli diebus archiepifcopus folennem or»
dinum celebrationem indicit. Archidiaconus au­
tem maximum pitildiâionis augmentum impe­
dire laborat, timorem incutit promovendis, eornmquc parentibus , fed froftia ■ Sabbato ante
dominicam paflioms plurimos ad (aeros ordi­
nes promovet, adminillrantibus , laudantibufque univerlis lacras «Kiuonui. His abfolurir
confert fe (artarem i ut ibi hebdomade fauci io- £
iis (aeramenta pdsagat. Palmarum ramos folcnni apparatu benedicit, quiuta feria in reçus do­
mini fandlum chrisma conficit; pedes duodecim
faccrdotum abluit lacrymis fc aqua , lauüifliiniim C.hrilli corpus de more fepuiturrr mandat.
Virtutem Spiritus (antius addit laciis ceremo­
niis maxima enim hominum frequentia tam di­
vinus intuciu ritus divinitus movetur, cmolle-

A

(cunt lapidet, petrae (eluduntur , fluunt lacrym· ,/talis fleets oculis contemplari unulqull<]ue uacrilcgiutn ducit, mixtis vocibus lacri­
mis omnes proclamant ; Pallor hic nofter ell ,
nos oves ejus , hunc omnes recipimus > huius
vocem audire volumus. Babylomz mcrcen.irn ,
lupi rapaces abeant in inaLun crucem , dilcedant a nobis operarii iruqditatit, quoniam do­
minus magnificavit facere nobifeum ; Romanas
ecdeliz filii fumus ; hanc omnium ecclebarum
caput elle, atque magiftram confitemur. Talia
jam corde credentibus , ore , oculifquc contri­
tio fiebat ad falutem. Qjiz tunc efle archieptfcopt gaudia, qui animi lenius, lacrymarumim
pecus Iztihcantes civitatem Dei declarabant.
Sacrolanfto dominies rcfurreCiioms die mamma Λ.ι,ά,.
pompa fit prbccflio. Pater Francifcus Roa , era.
viflimam ad populum habet concionem, eofruttu , ut fi quid veneni adhuc relrduum latita- cll .r......
bat , ptorfus expelleret, univeriaque civitas'l"u"Pu·
cum f.nriflo ad veram fidei catholics viam re­
fingeret . Maximo igitur trudtu redit archiepifco-

I4*a

Concilium

Diamperibnse.

*0Β?μΪ^”·

t4JO

Α>)ί;ρ coput eo confifio , uc fi nàlit obcdire xtchidi*- A tes, clericique, qui concilio non ioterfueiunt, λννο
publiée harefes i pa.triarcham abjurlnt t Ro- CHUisll
Ciinp i co"*» > hunc deponet, altctum .conftiout. Itit>jf 'que ad ilium literal mittit , ^hnonens ut rclimano pontifici obedientiam fpundenr , licut in
*>**·
concilio fancitum fuerat. Interim pater Francupucit, & intra fex dies quibenaxm conditioni­
cus Roz , &t ego , libris examinandis incumbi­
bus acceptis yiapicottain ic conferat ; lin mi­
mus , delemus , fcindfmus , integra volumina ‘
nus , anathemate, utpote pertinacem hcrcticum
iciat le publice feriendum tlic. Ipfe metu per­
in ignem conji^cnus : quanta animi voluptate ,
esplicare^non polium. Duodecim*pene dies in
cultus refpondet conditiones oblatas ie accipe-.
ic,fccique in omnibus obedire paratunielle. in­
hoc labore conlumplimus : volumina enim om­
terim^patrem Franc ileum Roa rogaf per literas
nia tam defunâi epiicopi . quam aiiorum la­
,ut eo fe conferat , ubi {ple ftatutam diem exceriorum , fidei catholice puritati , aut flam­
mis rellituimus . Miraculo tribuebant omnes
pcftabat. Pater paterno arteâu admonet , hor­
hoc opus ; adeo enim prius libris fuis addiâi
tatur . oblectat, finem imponat icandalis, miicrcatiir anima fua . in quot pericula fe conji­
erant , ut a mobii nec apeiiri paterentur. Jam
j~
veto pro libij® eos abradere , detiuncaie , mciat , contempletur : intiftitis clementiam & fa' cilitatcm agnolcat, non abdtatur patientia Dei B tegrofque comburere non molcllc fcicbant .
Prolecutus eft archiepiicopus vititationem , ma­
ad pornitentiana ipfum vocantis ; ne ponat (pern
xima , ut ipfe tcftabatur , animi luavnate. Ùluam brachium carnis , iciat reges omnes infi­
bique excipiebatur u: pallor bonos , ipiequc
deles , quorum auxilio defeftionem aggrclfus
boni paftoris officium exequebatur ; confirmaerat, ei futuros parum fideies. Victus ille tan­
bat, pueros baptizabat , uxorati iaccrdotes ex­
dem, live verbis patris , five metu , accedit ad
pellebant focias ; pueris puclhlqiii , indutu» pon­
ai. tcprlcopum : pius pater li/Îuor-qKgdigum
tificiis vcflimenii», doctrinam Chriltianam per
amplectitur, largitur veniam, ciuccm preciofiialumnos nulli i lemmatii maximo t.uUu tradefnnitn in amoris lignum donat , majora probac, conciun.ibi'iif <](io:<die » peipc'ius elee·
tnittic, li perflet in bono. Sequenti die in ce­
mufynas pauperibus ciogabat ; aaixriebant ις·
cidia indicit concilium provinciale ad hsrreles
get finguli Akldbjfiioi , tie viderent talctn nextirpandas, mores corrigendos . (uperflitiorics
mm, tini humiliter benigncoue oviculas fuat
evellendas, omnia demum ad divinum cultum
tradantem · Iplc res omn« ad ccc/eli* bonum
/pedantia componenda . Convocantur per litcÎpcéuntcs ftatuabat » iuperpelhiM , capiulanit is omnes ecclcfiaftici ex omnibus oppidis prz'cipui viri quatuor (latura die . Maxima om-C <;uc chrilmttis , gram conlcuatjm , vefjgs
faciendum facrum necdlafias in Knguli» ecclcnium Iztitia, fummoque omnium conlcniu ce­
iiis collocabat. Ihptizan ’<, inungendi infirmor,
lebratum eft in oppido Dumper, in qyo hcnuptias celebrandi modum a patre Iranciioo
refes omnes , earumque auitores ieCtatorefRoz e Latina m Syriacam lingtuni converium,
que, praecipue Babylonie patriarcham anathe­
una cum doârina Chnlliarîa lingua Malavarica
matizarunt, Romanum autem pontificem Chri­
eonlcrapta fingulis paioJur tribuebar : libros
fti vicarium , & eccleliae caput agnoverunt ;
ubique cxamiiulumu' * expurgatis eis maxima
cique obedientiam ptumiici unt ; nullumque ediligentia > pm huju* ecclefir faciem alteram
pilcopum, nifi a Romana icde deftinatum re­
diceres · ubique cnun in ccclefiis iummi ponticepturos le /aeramento obllrnuerunt. Sub fi­
ficis nomen reionat : AuguHin^, Hieronymi'·
nem fingulis ccclefiis parochi deputati funt.
Ambrotii, aliorumque ianâoruna
catholi­
quod quidem in hac diirccli novum fuit. Ad
ca veneratur eccldia , nomina lanâdlima exau­
eorum fullentationcm mille aureos e fuis red­
diuntur. Obmutuit NcÜoni > alioruinque he·
ditibus quotannis ipie archiepiicopus a digna­
reticornm impinlentilfimam o< Sacramentorum
vi: . infumpfir in hac vifitatione plus pallor fe­
ulus de mate ecclche Romane ircquentior ,
re fex Bc decem millia, led frudu millefimo.
maximam dc'ii<p?r in omnrbus ager dominicus
Perafta Iynodo archiepiicopus totam dioecelim
ubertatem promittit in legere. Hrc in gene­
vilitarc aggreditur , ut execution· mandentur ,
re : nam minur>ih/na qurque icribere e/Lc ioj
que legitime decreta fuerant ia concilio. Sta­
menium. Patres locietatis noflrc pioxicnorum
tists igitur proficitcitur Angamale ( metropolis
/alutis imore, jndctdljm labmem devorabam,
eft diutcefcos , & epifeopi ledes ) excipitur ab
ducebant archiepiicQpum » reducebantque » ia
omnibus maximo triumpho. Iplum folum (Ira­
ommbus conuhi , lludii,,laboris participes eitum candidis Itnreamsnibus , floribus , frondi­
fefti , ( ut melius dicam ) auCtorcs- Agnnkrt
bus refperlum
Praeibant triginta tere viri ex
ipie archiepiicopus nolfram operam , prrdicat
nobilioribus leto tripodii genere , lublequadiligentiam, laudat (ocieuris inllitutum.
bantur alii ludentes armis maxima celeritate,
J/dfC
Mw CJlHfOrW /OvietJtit Λ9Claudebar imnienla hominum multitudo mani­
wr Cilici i e-ttj iÎcm ftcufAfii S. Crnriit
us, vocibus, tympanis , tubarum fono , ma­
pùsrrar
J/uifj meRttli xS.
49»« J$9q.
gius acclamationibus aerem complebant , nec
aut etitm
Λdeerant bclhca inftrumenta , qu» cx tanti viri
icr
jCAtfbif
err'ir-ilui
,
apttfl
ulsentu acceptam Irtitiam cetrris tcftibantur. *tui cKtttr λ!> eadem
llaftcnus Γϋΰ«·
. Hic quatuor in ccclefiis facto chri/mite maxi­
vinus.
mum iRjiuuiuin numerum confirmat; Succrdo-

V I-

1431

Lb on is pà p <

ANNO
CHRISTI
l<Jj.

L

E

O

X.

N

v u

lGο

I

V

/

V

£

XI.,

P

&

A

Padlj

Æ '

P

v

U L G O

V.

Vits,

1431

ANNO
CHRISTI
léoj

X,

«
XI

Eo

L

hujus nominis decimus, Alexander Me- A conftabilita. Ferrariam , ubi. Clemens agebat,
dices ante vocatus , patria Florentinus ,
protc.iur, migno pontificii Ar cardinalium prplentiora applaufu exceptus eft. Quando vero ad
Cofmi magni ducis Etruria confobrinus , cx
cardinale (anAotum Joannis Ar Pauli ( quem
gubernacula ecclefia admotus eft , tantadk fta­
titulum virtutibus ejus debitum Gregorius XIII.
tim omnium ordinum fpetn de (e concitavit ,
ci contulerat ) Clementi VIII. in pontificatu * quantam infperata Se nimis accelerata morsconfubrogatus eft quarto Nonas Aprilis , anno
itcrnationem omnibus attulit· Nam cumadfanChrifti mlllefimo lexcentefimo quinto , impe­
ôum Joannem Lateranenfem pofleflionis capien­
do caufa , de more > celeberrimo’comitatu fe
rante Rodulpho II. Ante pontificatum , archiecontuliflet; a maximi' (udoribus fubito refrige­
piicopatu etiam Florentino fungens, a Clemente VIII. ad Henricum IV. Gallia regem ana­
ratus in morbum graviflimum incidit , ex quo
themate jam ab eodem pontifice expiatum , le­
vigefimo (eptimo Aprilis ejufdem anni , poftgatus dc latere tniflus eft : ubi per annos duos
quarn viginti quinque dies ecclefi* prefuiifct,
in humanis effe dcfiit.
moratus, legatione bene gefta, Ac pace tandem
inter potentrllimos Gallia Ac Hilpania reges

VITA
PAULI

P
A
P
A
V.
i
PAulus V. Camilli Burghefii nomine ante B fortune intervenere'. Quo quidem tempore rem
diâus, patria Romanus, Antonio Burgh.·,
cccleGafticam prcclye geffit Maphans Suberi­
nus , apoftolica fetfss in Gallia internuntius,
ito Sencnfe, advocatorum conGftorialium deca­
no, 9e Flaminia Alhllia, rari Ac incomparabi­
paulo ante Vaticana purpura decoratus. Hinc
lis exempli femina prognatus , poft referenda­
res amice tranfaâa, Ar ab inclyta republic! dirii utriulque lignatura &: auditoris camera mu­
Iceptationibus in obi.quium verfis, pontitex
eam priftitu benevoicutu complexus , impen­
nera bene gefta , poftque legationem apud re­
gem catholicum in re arlua feliciter peradam,
dentem Italia nubem ducullit , quam ftatim
ex cardinale tituli fanâi Chryfogoni , commu-'
tranquillitas eft confecuta . Confcfiim Pau­
ni omnium fuffragio, viva voce pontifex renun­
lus curarum molem vertit in Germaniam , rebufque inter Rodulphum imperatorem cjufque
tiatus eft 16· Maii anno falntis 160$. imperan­
fratrem Mathiam compoGtis, impenfe operam
te Rodulpho Π. coronatus vero tp. Mais ipfo
folenni die pcntecoftcs. Pontificatum a promul­
dedit, ut inter catholicos Germsnjs pfrncipes
gatione jubilai , Ae rcipublica Chriftiana ur- C foedus iniretur adverfus unionem hereticorum ■
blique flatu in melius commutando exorfus eft.
qui teterrima ia Romans fidei perniciem conli­
lia ceperant. Primo quidem bellum anceps, At
Crebris litetis principes ad propulfandos ' ab
dubii eventus videbatur : moritur Matbias im­
Hungaiia Tureas concitavit, pecuniam militem­
perator
, fucceftit Ferdinandus Bohemi proce­
que m belli focietatem mifit. Eodem tempore
regi Polonia Sigilmundo poteftatem fecit jun­
res , legitimo principe recufato, Palatinum Rhe­
gendi fibi Conluntiam Aufttiacam, cujus foto­
ni acccrfunt, regem libi creant, & catholicis ul­
rem habuerat in matrimonio , ut denuo Ger­
tima minantur. Deo aulpice , Ac Maximiliano
manicas AePoIonicas vires in finitimumTurcxm
Bavaric Ac Chriftiani exercitus duce , una cum
'Csfartanis legionibus furori fcâariotum obviam
aliofquc communes holies renovata affinitate
conjungeret. In Urbe VaticÇnum divi Petri
itum. Hinc catholica tes fummo periculo exem­
pta, fuparati Bohemi* faltus, fugati , Bt csfi
templum, opus integri faculi continuata moli­
tione conditum , adhuc (emiperfeftum , porti­
ad fauetatem hoftes , capta Fraga , urbs belli
cu , Bt aliia acctflsonibnt adjunâis . ablolvit. D caput, recepta Bohemia, Moravi , Silefii fub.
Virgini Matia magnificentimmuni facellum in
aâi : affilât, pulfa, oppreffa hcrcGs.DequL
bafiTica Elquilina adificavit. Vaticanum Ar Qui.
bus Paulus certior faâus, ad Teutonicum vir.
rinafe palatia amplificavit , Ar ornavit : Roginis templum fupplicatione decreta , gratula­
mamque innumeris adificiis illuftravit, Ar mar­
tus eft vindici Deo viftoriam. Scd quanta vi
moream reliquit. In Italia Veneti patres qua­
Paulus hoftes ecclefi* conabatur opprimere ,
dam fibi arrogabant, qu· fibi licere jure im­
tanto ftudio pacem catholicorum principum am­
perantis rcipublica arbitrabantur : Paulus, qui
plexus, diligenter cavit, ne^gua labaret cx par­
pratexta firmanda fatcularis potentia pontifi­
te; esortofquc tumultus oppofita majcftatc conv
pclcuit. Bella inter Maximilianum Bavaria du­
ciam auAoriratcm minui, Ar libertatem ecclcfiafticam labefaâari fentiebat, fevetios animad­
cem Ac Saltiburgenfca , Carolum Emanuelem
vertere compulfus eft. Timebatur qaorlum hac
Sabaudi* ducem Ac Ferdinandum Gonaagam In
forent evafura, cum glifccnte malo Gallia Hifditione Monferratcnfi , Venetos Ar arciducem
Gteticofcm ad Grsdifcam in Carnorum finibus
paniaquc reges repetitis officiis Ar precibus op-

P«

Ϊ4Π

’T*

Concil ium Mbchlinibnîb.

*o0?lM'"u’ "

MM

ANNO per legitor iuo« fedavit fc extinxit. Nec mino- A dut pci certos homines veneratur eft Pauli tnt- ANNO
CHRISTI re cura religionem ubique tuebatur quam paCem.
jtftrtm . Rcx.Vosius e Japonia promoturum fe CHKISTI
”»>·
Catholicos in Britannia fidei cauia laborantes,
rem Clirillianam ipopçndit . Petiaium rct ab^
pontificiis literis admonuit, ut poflulatum ab hzultima Alia faQigium^pontificis coluit, otii ρ<Γ
rctico tege jusjurandum fidelitatis non offerrent,
teftaicm magis quam religionem veneratur. Nec
quod tectarii ad infringendam Romani pontifi­
fi tantus apud exteros, minor inierim Paulps
cis audtyritatcm obtruleiant . Ad Indos promul­
auftorirare regnavit in fuos, quorum prafertim
utilitati, otio'r*& fccuritaA, li quu alius , in­
gando evangelic presbyteros tres (ocictatis JcI
lu, Bf e fanAorun Auguftini , Dominici , Sc
vigilavit. Armamentaria Bononia, Ancona,
Francifci familiis crebro milit : Carraeluai ex­
Icrrarizquc paravit i Eerratienfcm arcem a Cle­
calceatos ia Pcrfidem, magno fidei catholics in­
mente VIII. inchoatam in opportunioiem forcremento . Eodem au (pice Serre Leans in In- BI usam redegit, Sc perfecit. /Edificaiioncm por­
3ia rex, cjufque duo germani fratres, tc jibéri
tui ad, Centumcellas, jampridem capiam, len>'
quaftior, ad vite fontem barbariem fimul À im­
toque opere fub aliqu^rjioniificibus proveâam,
' promovjit . Ancone portum dilatavit , repurgapietatem eluerunt. A patriarchis h^ekhilcdcco
Armenio, & Petro Maronita . legato* benigne
vitque. Padum Bononieqlium/, Feirarienfium,
fufeepit, Romz perdiu laute largiterque aluit,
fie Ravennatum agios exundantem coercuit. Egit
muneribus in digreflit .donator domum fui amancum C.iimo Etruria magno dpce.lit Clanis flu­
tiffimos remifit. Armenio quidem profitendas
vii laxati obices arâatentur i né pini zqu.o.in
Tiberim erumperet , unde plana, Urbis inunda,
fidei formulam Arabico fermone eonferiptam
ccanfmific , juffitqsc in miffs faciificio aquam
rentut. Vias publicas munint ac firavit : flu­
vios pontibus junxit : veterem Anienis, a Narcum vino milcerej atque ex trifagio celebri hy­
mno auguftiffimz Trinitatis, quadam quz irre- C
1 ' fete facium ; collabentemque alterum luper Li­
pferant verba rejicere- Petro Matonitarum pa­
na reliituii , novum in Umbria Nari impolult.
Paulam aquam, magnum aqua flumen , tasv.
triarcha, qui Libanum montem incolit, mulca
Ketenti plura largitus eft, auâumque argenteis , ab Urbe milliano , ea agro Biacciancnh opere'
liabtertaneo & arcuato, veteribus aqua Alfietiaud vulgari opere vafis Sc facerdotali fupellenz duârbus reftitutis , novifque addius , pirflile mirifice recreavit ■ In ejus gratiam preca­
nm in Janiculum, parum in urbem Leoninam
tionum ecclefisiticardin breviaria , quz antea
deduxit. Accedebat tanto pontifici infignis pic­
manulcripta illi nationi paulatim vetuftas iubducebat, Roma novis typis in eam rem fabri­
tas, Sc religionum arbitro digna religio. Mane
prater horarias preces , alus vacare lolitus,
catis mandavit excudi. Epifcopis Grzciz (olitiquotidie anima noxas confeflionr expiabat , 6c
te providit , patrefque e locietatc Jefu cum Gal­
ad aram'', oblata laudis hollia , divino epulo palico otatoie Conftantinopolim ad rem catholi- D
1
Icebatur .'Uium euchariftia (umenda longe freeam fovendam profeftos enixe juvit : alios Betquentiorem m inbc inftituit, atque cx divino
gradum dimiffos, & alios in nltima Sinarum re­
arario depromptis indulgentiis largillime dita­
gna foiventes , donis, ampliffimis cumulavit.
vit. Erancifcam virtutis plufquam Romane fe­
Porro is opere fruAus prster ceteros extiiit npn
minam , Sc Carolum Borromeum , in coctum
poenitendus, quod hononficentiflimis legationi
bus celebrata eft Romana ledes. Alvarus Confanâonim tranfcriplit. Tantis rebus gcftis , cum
lexdecim prope integros annos pontificatum te­
gi rex Antonium Nigritam, ut per eum ad penu
i (1er , ά annos .68. menles 6. dic, it. vilif­
des pontificios ipfe procumberet, Romam milit.
ies, obiit Paulus dic *8 Januarii anni 16: i.
Ex torrida munni plaga. Demetrius Mofchorum

ANNO

ANNO

c'.«7sn ' ** CONCILIUM. MECHLINIENSE PROVINCIALE cXm
Celebratum anno domini mdcvii. tempore Pauli V.
i

v o c λ t i o
c o X c / L i r
fiwMx M/ù jrlecblinicnfic.

Mithiit Dei tt apoftolicw iedii grati* archicpiitopus Mechltnitnfit 9 reverendillimis do­
minii cpilcopii comprovincialibus lui* , to>
tique clero t te onivetio populo diceceli» ac
provincic MecMinienli» , falutem in domi­
no,

Ocr? not evanni ium , dormientibui bommib.ti 9 in Mgr*
ob inimico [aperfe­
minari
: f·· fit nr in ecdefia bet
Arfrr/rfj nunquam defiat fcandalo . Qnoproprer maxime ntctlfatnm efl n»» dormire . /cd
pfr ·νίιΐΐΛΤκ pafitftj ticltfia , «r in
, ί><1 non
fnpffftmuttnntr dfprj^cctn doflrtnn mornmti vejtnin t vti fi fnhitefci tihann Cfptunt , tempcjliτ/r tftrimAnttiF t aut tvcitu irur.
tsia ct-

D

itffo confncrttdcntf femper fuit ,
indt
ftolornm temporibnt » in ecclefi* bei fynodoc
E cancth* costre , fer fnn fnptriornm ccclsjmfiicorinn
communi
> confilio ac decreto t dtdh ma­
in occurrtretur. , <F. fona dedlrina funcat ςτ*
morum intetritai illibato confer voretur ; ut n
ornatum Jaculorum bfiorui , O' concdiomm dt*
cretu , qua ettamnum ία omaiqm monebm fuoK,
mantfcfiilfime confiat· Quapropter etiam facrofan^
ilo jjHodtti ‘l ndtatma merito mandavit omntbui metropolitann , ut fia^ultt fr^enntit convoetttt
omnibut cemproViOcialibut fact', provinciale con·
cilium celebrent . Eidem facro decreto t mo r o
mmm-dtilo fa^rojonllo concilio Tfidenti/eo abfoluto , du«u Jiil>iet feptnaiffimo » Mecbltnin obedtri voluit
tllnfirilfimm U* leverendiffimut D. cardinaln Cran,
vellanur , pia memoria, primut artbtepi/copui Mt.
cbhnieofii ,
ob neceffariai caujat r«.
tra provinciam fuam deieue : ac deinde rur.
Jum anno jeptua^efimo quarto inventi. Sed cum
ίκηο

J

<435

»*“>·“’*·

Concilium i

ÎBCH LINIENS fl.

7anN<>

n0D0It*u*

I4Jtf

t

*"■· fiefenafefim» »flav» in^ravefceret bellum <·- A non obftan le . Datum Mtthlinia irs falateu an- AMNÔ
Vile . tr Utt,* tutu huc rep» ferr» ftammafae
ft,» arch,efifc»fali fridie Kalendae
Martii , CNRlITl
i»ej
tradita videretur : fie at Jrftem civitatum tfiàan» dimini millefim» ftxctattjim» feftim, .
ιβ«;.
ficofaliam hujus frtviacia dua tantum immanes
manereat ab offrelfiom haretictram j ac fniadc
Demandato revercndiüiibi ftilloftriilimi
•««•a faffim cafstala difftrprentar , monafteria
domini atehiepifeopiMechlinienü».
rarrrmiaarrarar , farochialei ecclefia devaft^mlar, itiacra dem fat amusa latnasbut infeftareatar,
fat. va». Sajrihem. ferret.
titafifue titras fnficriberetnr frifiifareturfiM : »r• ceffarii intermitti dekuit fianSumifitc »fnt c»ie»·
riorum conciliorum friviactalium , cam tamen Hi
D E C R E T U M.
atsofui msunt ofut videri feffiet , ob tfe/su ukifit harefim , tT m»ram cirrufctlam. l^uic antem
Quod nulli frajudiciam fiat e* trdine evita­
ftr Dti mifericordiam , tr reps ac frincifum a»·
tionis saut fejjioais ia hac fynodo : friaanciaftrorum catholicorum nun minai fiumftuofam ,faam
tum a fecretari» ctacibi , di» MKVI. "Jlfaii anui
laboriofam fiolicitudintm nonnihil mitigata calami­
NDCVll.
'
tatis acerbitate > rr communicata cam rcvcreadi[fimis fratribus noftris cimfrovsnciahbas, tc cam ve·
Abita cum noftri» confratubui «piicopia
d
nrrabilibus dominis ia Chrift» nt hit flnrimam dicomprovincialibu» fuper ordine eccleiutfilu decano tr cafitulo ecclefia noftra metrofohlum matura communicatione | dc ipforum cootana, necata cam vicariis ntftris, fynodi frtvialilio & aifcnfu, ad esitandas queftiones ( <]□■
cialis convocationem exiftimavimns ata diutias
inde in principio oriri poflent , declaramur
differendam ; fed tarn fnxima hac aftate, Deoefi·
ooipe id fine praejudicio ordini· & honori· fu­
ratante , celebrandam ; idfue front ctiam fere nifturum t quicquid in prxfenti provinciali con­
*
>'· lima * S.celfitudiai vifum tfi, ia civitate Mecblicilio accidet , ex ecdefiarum evocatione, aut
aitafi , iccltfiajac niftra mctroftlitana . Quafmdeputatorum feflionc : quodque nemo per hoc
frer reverendiftimis ia Cbrifto fat ret , ac fratres ,
aliquid novi juris quoquo modo prstendere
Candeufem , Silvaduceafem , ftarcmundanam ,
poterit in futurum . Ne tamen <|UKftiones de
Brapnfcm , ^tataerfienfiem , <T Ifrcnfrm , iffitordine ecclefiarum cum alicujui injuria diflirumfue catbedralium ecclcfiaram cafitala , ac
tnnlare velle videamur, liberum erit omnibus ,
•
abas fuoficumfue f«> de fare vol confuetudine C iuo tamen loco, rationea li quai habeant, pro­
concilio irovinciali interefle debent , fieri» refuiriponere a patribus examinandaa .
mas , htrtamur , tTmasumas, ftt nihilominus frt
anclor.tate atftra archiefifictfab , eifdcift , tr ci­
Orati» exleirratitia habita fer rtvercndijfimum CT
ram finpitis , «· vireute fanfl a ebedieana ,
illaftriftimum dtmiaam archiefifictfum Mecbli.
at fiai ferais a /art ftatatis , diftrifle frac if iaienjem ad nnivcrfum clerum in coacili» frov,.,mas ac mandamus , at far femetiffits , aac fit
ciab i am c»»ireiatum .
fierce jtftt detineantur imfediment» ( Je ifat com­
petentem fidem facere tenebantur ) faltem far
REVERENDISSIMI PATRES,
frtca-attres fan leptimts , ai diflam fyniiam , tr concilium frtvsnciale ia difla csvstate
REVERENDI, AC VENERABILES DOMINI.
Mecljliiistafi celebrandam , die vipfima famta
Juaii , foflridie fsilicet S. Jtanais Baftifta fra·
.Ratiai divine bonitati ago , quz tn dira
featis anas millrfimi fexcentefimi feftims , conhujui belli tempeftatc animos vcftros per­
ven,ant ac comfyre.mt . Iffifae rtvetcaiiffimi
movit , vofque in itinere fic conlervavit, ut ad
camfrtv.aiialt, n-ftri , fisofîûmfae faaram dirhunc facrurn coetum ialvi conveniretis : ubi jam
crfiam refifeilt-.c thhates , freintes , cafisala tr
mihi incumbit vobis apeiire caulas huju» con­
seaventas , absj'fae fai de jure vcl ctafaetadivocati concilii , Bc eju· celebrandi modum ali­
nc interefe diktat ai hanc lynodnm , tune fin·
quem proponere . Quod quidem ilon videor
far ctmfarere fsciaat ; ad àekifeam , de mtd»
commodiu» faâurut, quam ob oculo» ponendo
tr ratione , fu,kus errantes a fide ad ecclefia
cihortationem pientimmi 8c zelofiflimi princi­
pi· Nehemia , cujus hsc funt verba : Air »·- l
,.
l’tmiam revocari ; vitia , akufus , tr frauda­
it tolli ; c ecelefiaftici tffisii rari» in melius
file affiiUinem , ia faa fanas , fuia fttrufalem
reformats valeat , atiififae ad haac rem fertiaead,ferta eft , tr parta ejns canfiumfta faut ijai .
rikni V aeeejjarsii , eraUaudam , toafaltaadum,
lenite , tf adificemas mares "Jerufialem , V non
a. drmam fer nts cum frafatis rivereudiffimis
fimus ultra tffrtbriam . <^ua quidem exhorta­
fratribus tr tterifeufis fafiTaiautis uaftris fr»ut
tione vir fanâus ac prudens alloquitur contri­
•ff»rt»uam videbitur , De» afifirante , t»mlubule» fuo· de tribu Juda Bc fknfamin , jam
deadum , decideadam, tr fiataeadnm , Vt au­
ex Perfica captivitate reduces, qui cum iplo. in
tem frafient es noftra J,tern , ad ·«*>■■> , fat­
affliitione erant ; eo quod templum invenirent
rum iaeereft , uetitiam ferveaiant , earum txem- E conflagratum, ac nata in eo virgulra Bc arbufla fer fccretarium atftram fubfifuata , ac etafta ; iacerdotcs levitafque profligato· , claufa
trafifUi» ntftrt msfaita , valvu finfularfm tfcle—
jam ora canentium dominum, detecille facrififiaram eatbedrahum noftra froviacia , neenna
cia , ofliciaque divina > oegleâa· plane con- I*'
colleiiatarum fa ntl i "Petri Ltvaaii O' $. Cadila
temptafquc faoâc legis cerimonia·,, muros JeBmxella aftifi vilamas ; at ett , fats ctlKtrrufaletn devaftato», populum commixtum fuifle
aant , fir arflari , ac fi tffifimet ctram fraleinter gente·, Bt didictflc oppra eorum ·, bonam
ila tr iafintsata firent , deceraimas tr decla­
denique Ifraelitarum partem adhuc inter atheos
ramur : cum intimati»ae , faid five ad dstlam
detineri captivam -, ac ΡΓ·(<» hsc omnia , fe
diem romfaruerint » five nan , net nibilamians
undique Dei fuifque boftibu» circumcingi id­
ad diSa fynodi fravincialis celekratitnem friceque ( quod plurimum eos angebat ) propter n*»- idemas , tr fried, faciemu, friat fum fuerit
ipforum peccata , dicente Jeremia propheta ;
St ratioaic , akfemtum contumacia m abfat
Teccatnm. fr,ravit "Jirafalcm , tT ‘de» iaftabilis

CHRIVTI

H

G

'

«437

Concilium Mbchliniinsb.

feli» efi ? Quod etiam flebiliter Deo confite- A
CHR1ÎTI bantur
*■““·■■“ Daniel,
_ vrj_______
·.
c-u
Efdras, &Nehemias.
Sed hac,
illotum afflidio fuit · Nunc noftram infpiciamut», neque ei ablimilem reperiemua . Quoti
enim nunc templa cxufta ? Quot monafteria \
ÎiaiEm vaftata ? Quot altaria everfa , quot poluta videmus ? «que utinam non mulco plur» J

X- ...

α

»4}8

f»»fl»rie , area* adaZarsne rn afarae , >r« »·!.■,!
ΛΗΝΟ
rr___ _________________________ j__ i
CHHIST1
i4s7.
A»» . Et quidem videri poffemui pcrfundoue
cgiilc , quod didis ma lu pet concilium occur­
rere norrftuductimus, prefertim id ferio man­
dante facro concilio Tridentino : verum id ob
belli impediment·, tc fpem rerum tranquillioviva Dei templa preteriti temporis tempeftate,
rum„ ac proinde etiam majoris frudui, uique
non tantum in Holland!·, Zclandia, Geldria,
nunc digerendum prudenter judicabat illuftiiffiErilia, ac Tranfifulana , verum & in multis
tnur Sc rcverendiflimus Odavius Frangipini ,
archiepifcopus Tarentinus , nuncius apuftoliBrabantia locis , diabolo cefliflcnt ! Quot infauftis hifce temporibus abufus, quot fcandala
cus, pridemhmedigreflus. Nimirum· quia pofpit pruteritis annis Deus tenebras, & fada eft -η.ι.
fubnata funt t Dei miniftrorum numerus quo­
nos i in ipfa pertranfietunt omnes beftu (ilv·,
modo imminutus eft, ut ,tcirm in fingulis pene
brutales nimirum illi itinerum infcftatoret, nec­
parochiis plores efle folerent , qui laudes Deo
perfonarent, cultum divinum ac factificia ad B
1 non etiam hcretici , ut catuli leonum rugien­
Deum populo placandum coocelebratent , nec­
tes, ut rapiant picam fibi, animata Deo defeitai. Sed dum nunc videtur oriri iol inducia­
non verbo Dei fanâiflîmifqoe facramentis po­
rum, dt fperata pacis , dr in cubilibus collo­
pulum pafcerent, nunc in oppidis quidem pau­
cantur hi catuli, juffi nimirum intra iua prrci fine , in pagorum multis ecclefiis nulli : Sc
fidia fe continere : eiibit homo ad opus (uura.
inter eos ipfos, quos populi neceflitatibus diTpmpus (cilictt eft, ut pro nunc operi accinga­
vina dementia reliquit , neu ! quam multi ad­
huc neccftsriis vita deftituti r Quam multi
mur, nunc/6ona conlilia ineamus ad tnundanm·,· t
denique morum cotredionc indigent I Schola
da fanda, or renovanda , ne diutius quiefeentibus nobir-exprobret per prophetam luum Zagtammatiçales pleraque otqnes defecere : catechariam Deus : 0 ftfier σ’ idc.'uw drre/iufurur
u.
chiftica pauca funt : pauca feminalia facerdotum , eaque ipfa parum dotata». Et quod
(rifvw. Si ici!icet cum oculos, ut idolum ha·
omnium maxime deplorandum eft ; 'quam mul­
beamus, nec tamen oftendamus nos videre abuius, de fcandala per nos corrigenda : pedes , ut
tis in locis officium divinum Deum populo ir­
idolum , icd perambulare gregem dominicum
ritat magis quam conciliat, ob id celebrantium
non lubcat ; nec clamemus in gutture noftro ,
naufeam ae prccipitantiam, ob paramentoium C
1
quantumvis lupum graflari interligamus : nares
fordes Se contemptibilem vilitatem, atque ob
quidem habeamus, nec tamen fubodoremurquo
veterum fanâarum auguftatumque cerimonia­
huc mala tendant omnia , quid nobis , quid
rum negleâum Sc contemptum ? Quantum in
ovibus noftris lint allatura . Confilio igitur
multorum pnimis, ex cooverfatione cum hereNchemic acquiefcamus, dr quid porro dicat au­
ticis hic multis annis paflim dominantibus ,
diamus Ktaitt , CT elifiteatat, inquit, mars/ , ,p a>
pravi fermenti h*fit, imo Se haeret etiamnum ?
Quot in populi manibus perniciofi relidi funt
7rru/a/«us. Qua quidem exhortationis voce vraalibri , ceu quedam gentium idola ? Et ut
tt nullam profedionem corporalem requirebat,
jam exiftentibus in Judca hrc loquens ; fed
mala eunda breviter recenfcam ; quantus de­
nique numerus fratrum , confanguineorum, Sc
animorum conjundionem in opus , quod pr*
amicorum noftrorum adhuc fub diro illorum
manibus erat , quam & obedi enter mot pre­
ftabant , dicente icriptuia ; quod congregata *· &■*·
jugo in vicinis provinciis detinetur , cumgravillimo periculo animarum fuarum ? Qua qui­
lint in opus quadraginta duo millia virorum ,
dem omnia m vindidam peccatorum noffroquafi vir unus ; id eft , omnes in eundem fco■ um idubie patimur, dum gratiam Dei in va­ D* pum collimantes , omnes id ipfum concorditer
cuum accepimus; dum arida ligna marifimus ,
agentes. Quod te nobis omnibus ad hanc con­
non reddentes frudum domino vinee , neque
gregationem convenientibus fummopere ob/ercatitatcm veritatis habuimus ; dum anima novandum erit, nt (imus, quafi vir unu», &■ nihil
ftra naufeavit fuper manna noftro , nimirum
seque caveamus , atque contentionis ftudium ;
verbo Dei, tc facrofandis facramentis , quafi
quo ( quod abfit y oboriente , nihilo atnpli.is
cibo leviflimo ; Sc domus orationis, cultufque
fecerimus, quam qui turrim Babylonicam molie­
divini negleda , ford ibus horruit , & non
bantur jam divitis inter (e linguis. Rogo itaque <j™.
vos omnes obedire apoftolo dicenti : olfiirttu- ( Q ,
nili folis labiis in ea Deoj honorari vifus eft ■
rrw vss, frttrei, fer tuete» damiai»»firi fef» Cbri- ' ’’
Sane his tc infinitis aliis eccleiie Belgice ma­
lis qui non affligitur, qui non utitur, ob hec
fit , ar idip/isas tluetii nteaei , cr «o» fint ia 'va­
^qui non gemit, aut pie luget, nec calidus eft,
lu febifietet» . Proponere quidem, Sc fuggerere
nec frigidus ; 8c nullius minus quam -Efdrc,
cuique licebit, quod ad rem pertinere putave­
rit ; fed ut hoc non nili tuo loco Sc ordine fiat,
quam Nchcmis imitator. Quid ergo a nobis
omnibus hec ecclefia Dei facies requirit, patret
nec importuna fuggeftioae quilquam perturbet,
reverendiflimi tc fratres, quotquotadeftis, ca- E fignifieabuntur omnibus capita leu tituli agen­
riflimi ? Anne, ut fuaviter (edentes, otioli, (pe­
dorum, St eorum ordo, quo fuo locotctempo­
demus ipfius coilabcntis miferiam , nec afeenri quifque fuum conceptum refervet . Interim
damus ex adverfo opponente; murum pro domo
vero fapere apud femetipfum, aut , quod hinc
nafei folet, prO fententm fua , quam Chriftia­
Ifrael ? Nihil patientes fuper contritione Jofcph?& quafi per viam, ideft, obiter &exocna humilitas aliorum judicio fubjicere mandat,
cafione tantum falutantes ac faisantes fubditos
decertare aut contendere nemo picfiimat , me­
noftros, lana honoris, tc lade utilitatis ex grege
mor didi apoftolici : Si fail taint vUetae cm- ,
nobis commiflb contenti, ac interim quod perit,
ttuitfti t{fi· , a» ftlta» ctnfitetteiitutet sata be­
non requirentes i Abiit, abfit inquam . Quia, tebent» t , Mfvv eetlefi» Dei . Et alte quifque re­
ftc D. Aug. ur aibil efi i» bet vit», 0“ Méxilae btc
cogitet admonitionem Jacobiapoftoli, quicnm
initio capitis tertii epiftola fu· dixiflet ; X(a/«·/, tfifitfi, freibjtcri, »»ttl<»ct»iefficie, fiftrlite flaret ann>firi fieri , fretrei tttet , fiie»tet

'

M3P

P‘Ul^ ’

'C

’ANfilf f··* mnjui /ujicium ftmiri,
CHRt-l.H /i cflum aiaurula htketii \
,

J...... .

ON C I L ( U

M B C H LI NIB M’S E.

^OOOUimt!.

1440

, funt presbyteri , dqplici honore digtrt haberi ANNO
debent, ne tzdio per inediapt fuperati, Italie- CHR14JI
rerd/À»> nl/fri» , *«■ eft Ji
pem fiiam deferant . Sed & aliud fadunfnobisp 1*07.
in Nchcmia imitandum occerrit .- qùod videli- , r,«idefetudem « patre luminum , j\d tetreuu , Λ aarmalrj , 4>ai<i/ir« . ht porro judicant , quando
ect , heut is, dillributisoneribus, certas mur·· ,
,,
quit eaittimare pollit fe veie’fapere. iubneflit:
turn rupturas certis familiis farciendas deftinabat , donec omnes in unum conlolidarentiir 1
ita It diverlis hic diveifa incumbent munera ,
afrm ,.d■<4 r# , delude fteificu , mtdejlu, fundi*
iiht
iaaii ctufentltm . O vere aurea verti l · 'Ut nimirum alit proposant , alii refolvaiit lc
que vel fola merito fuliîfianr ad hrrefesomrtes " decernant : alii fecretarii first, alii negotiorum
«stinguendas , ad pertinaces omnes confunden- . .piOmofbses : hi que ad theologiam, alii qua ad
dos , ad dilcordes omnes conciliando!. Qua­
‘im peitinertt , (ubminiftrent : licque gratiam
quilque frbi datam in alterutium ( ut loquitur
/
re qui pudicam non habet lapientiam, id eft .
apoftolus ) admmiftrabit . Omnia vero noftra fr
non verecunde fententiam fuam protect -, qui
an caritate fiant , Sc unus tam pii operis eon- , r „.
modc.ftam lapientiam non habet , id eft,'non
humiliter do luo judicio lenite ; qui bonorum BI lummandi Icopus nos connectât St quali virum
unum efficiat . Ædefiiemui V flnutemui, a no­
fuafionibus icqurefceae, refpuit , ideoque fuad'bilis non eft , qui non veretur a bonis difbis ipfis inchoando, fuum videlicet quifque ap
domefticoium fuorum hortum primum tiziniit
fentire, liquide cognolcat non efle lapientiam
fuam de celo a patre luminum , ut pro eju^
expurget , A inde vctciis hominis rudcia tedetentione contendere debeat . Et magnopere
moveat : arqac ut iplimet imprimis tamquam
lapides vivi Chrifto fupcrzdificemur, ferio fi(iprzterea nobis conlideianduht eft , quod de
guli nofteum per veram pcenitentiam , tcjunia ,
Ύη >
nalccntc ecclefia refert beatus cuangelilta Lu­
clcernofynn, devotas preces, plaque ac frequen­
cas , nimirum fidelibus fuiffe omnibus cor
tia facrificia, ad Deum recurram·! 1 enixe rounum, Se animam unam : quorum hic , fi unquim alias, fidos imitatores not effe convenit :f sgantes, ut nosipiritu fuo dirigat , &· ieâa fapere concedat, luggeratquf*Tcrvis fuit, qur ad
unde &: fe quifquc fufpcâum habere debet , ne
renovationem eccleltafticz dtfciplinr , qurque ad
fui lenius amantior impios Sanabaiiath tc Tobonam -ac falutarem populi lui direâionem ncbiam plus referat defttuentes, quam pios Nehec ejici ia novit : ficque benigne faciat in bona vo­
tniam Sc Efdiam zdificantes : nam, ut ait laluntate fua Sioni, ut per pia fanaque confilia ,
ac decreta nullu, rdrlicentur muri Jerufalem ;
dr# illii, mfi leter? Sed percaonis, & quid por­
ro Nehcmias moneat , videamur . Poftquam
atque na noftras , ommumque nobis fubditoenim it poft verbum ( i-tintt) animorum uiitotum, juata diâum apoftoli Petri, caftificct ani­
nem indiscrat, non minut quid nobii nane ,
mas in obedientia cantatis : id cil , omnium
quam quid illis tunc agendum erat , confequenmentes purificet, omntumque oculum ac inten­
tcr deinde exprcflit: Jtdi/nemui, inquit, murti
tionem tam limplicem faciat , ut es imis prr"Jeruftlcm. Aa id nempe, quadraginta duo mil­
cordiir quifque lc offendat diligere decorem do­
lia virorum convenerant, huic operi , qua G vir
mus Del, prompte obediendo in hac fiera con­
unat, incumbebant. Illud ipfum tc nobis nunc
gregatione decernendis . Nam lute vera per fe­
Cordi fit, htiic Icdulo intendamus , ad quod tan­
claque obedientia , nullus concilii buâii,. Ne­
mo igitur contra id quod vetum , juffum, Se (anto numero convenimus : nam bzceft ratio, hic
âum eft, quod canonibus veteribus , quod de­
unicus fcopus hujus convocati concilii ; ut vider·
nique novo juti facrofanâi concilii Tridentini
licet unanimi ftudio, & ut lapientes architcâi,
conforme, lui capituli, fui monafterii, fuz ececclefiz collapfa reftaurcmus, angulari lapidi pie
fuperzdificantes. At videat unufquifque . inquit D' defiz confuetudines alleget, fed evelli obedienter patiatur, quod per molitam confuetudinem
apoftolua ■ quomodo fuperzdificet : nam fa­
male fuccrevit , ut meliori planta locus fiat .bros /pirituales effe faccrdotes Se ecclefi* paflonemo hic jus acquifitum contra jus in lactis
ics tcftatur Ileus, loquenr J eremi* prophetae ,
canonibus aut fanâo concilio Tridentino lan- J-ί “
qui erat de facerdotibut Anatocb ; Site
citum alleget ; nemo altare contra altare en·
gat ' nemo privilegia contia inientioocm dan­
dtftruni , ndificei O" fUueti . Evellamus igi­
tis extendat, aut abrogata obtendat: nemodetur , qus in agio dominico deprehende!imus
fuccreviffe titania r quzquoin atriis domini fnbmque ie ■ Dei lege, aut apoftolica fedn dele­
gatis, esemptum putet. Hortor autem vos pau|
nita virgulta ; deiliuamus male fabricata per
cis , cum apoftolo dicente ; oMi/c frnftfitii icprzteritorum temporum nimiam licentiam; plan­
temus e diverfo falutariiim legum fanttarumque
yaaia ranaaeaa reddituri pre nuimnkui trftri,. Se­
conftitutionum furculos , unde piorum opeium
no conlideiet qailque, nullum agrum , nullum
Se vite vere eccleliafticz fruâus proveniant : Sc
hortum tam bene excultum , qui non lubinde in­
dum finguli uoo poflumus omnia , Nchemis
lapientiam fequamur ; ut quemadmodum ille E digeat expurgatione Sc raftro : nullam quoque
tam exaâe edificatam domum , qua non ali­
plurimos m fabricam tuam conquirebat opera­
rios , ita Sc nos hic loliciti fimus de creandis
quando reft jurationem requirat . (Quocirca tc
mira providentia Spiritus fanâus ecclefiam fuam
palloribus, prscipuam curam in hoc concilio
gerentes circa ereâionem Sc dolationem (emi­
regent , per lacrum concilium Tridentinum
nar iorum : , quod lc prz ceteris voluit nobis
mandavit in omni provincia concilium Gngalis
eflecordi S. concilium Tridentinum ) ut in iifdem
trienniu, in omni diceceli fingulis annii cogen­
multi adaptentur pailoratui ; quia meffis ubi­
dum . Quod totum indubie fiuftraneum 8t illuque mulla, fed operarii , eheu * nimis pauci
forium erit , nili adiit, ut ante diximus, vera
Deinde ubi pallores aflumpferimiss, Sc hoc no­
obedient ia : qua ubi dccffe lolet, Sc concilio­
bis ferio curandum venit , ne n ipfi fraudentur
rum celebratio, & ipfa quoque religio tandem
c>l>o fuo, aur eorum neceflitatibus quid defit in
perne folet . Quamobrem 8r (tc comminatur
hac tanta annonz cantata ·. qui enim bene prz
Deus per prophetam Ofee : Frrumramc» ···/*φ·'ί-

<441

Mul”’*

Concilium M

ÎCKLINI1NIB-

“«7*“’“

!441

ANNO
**n
, V M» fjmriir vir . ftfalai A accidere, porpit gravius, quam quod hoc iplutn
opmobnum in bcum redundare videretu' , tin- CllRtjyj
CHRISTI r··*·,taat'fitac 11 ^»i ci>ntr»dic»»t jiierhti. tf
n»?.
itrrnfi iiJit, V imtu nun fiepbeti K id eft ,
quam (alvare nequi»iffet populum Inum : dum
144-.
■ejufdem Dei impotentis lioftea alciibrient ,
■ prophetia , team. () terribile» Dei minas' o
. quod alioqui peccatis ipfiui populi imputandum
Îieccatum grande Ar.exofum nitnia divin* majcenat ; quodque hoc paâo nomen Dei blalphelaii , contradictio HO infelicem , o nuleram,
inquam, regionem illam, ubi in tantum inva­
• tnarertir in gentibus. Quemadmodum ergo rui­
luit fpiritua contraqidionis erga paftores eccle­
na templi, devaftatio civitati»Jcrulalem, ac ipfi*, ut, dum nullua fequitu^ fruâut, Deui iplius populi immanis depreffio , magnrf oppro­
fe fuadear non judicari, id eft puniri i non in­
brio fuere Judsrs· -/ita & nunc non minus no­
bis irrilioni funt, templorum ac monafterioium
quam· redargui viruih , quod contradici foleat
lacerdoti , alui femp» atque Una reperti» conevetfio , ecdeflatum depauperatio, (acerdoui qui­
tradiâionis ac inohedientie coloribus. Audiant
dam contemptus , arque "inc presbyterorum eergo tales , & fune prophet* lentcntiam fefto
xiguus numerus : huftipm denique imperium' in
ruminent : CF cernet radie, id eft, brevi. Cum
tot Catholicas civitates ■ Ob qus Ar alia nihil
enim< per hunc fpiritum contiatLifiaiu» Ar ino- B pene fonant heretics conciones , quam impro­
rfr. io(. bedientlz ef»[a faerit ctateatftia j*f" fr\tuifei,
peria , k defpedum catholics ecclefis tc reli­
gionis . in lummam profecto vere fidei noftra
illorum nimirum fuccefloret, de quibus dicitur,
injuriam, ac proinde etiam ipfiui Dei blafpheCteflitart eri frimifei f»fr' veraris» rrrraas ; erR«i 44.
rare hujulmodi fattt Deus in mvio vt« late,
mum : Ar pnrlcrtim dum temere in publicis li­
cujus noviUitna ducunt ad mortem , A- non in
tetis, non ita pridem a nobis ledis, adverlam
via arâa Sc reâa. Sed quid multa? Ad Eldratn
noftri jadare audent j quod Deus pet cocum
&' Nchciuiam denuo recurramus . eorum pru­
profpeiiratem, &· noltram adverlitatem , telledentiam & animi fortitudinem Confideremus ,
tur veritatem religionis ipforum : quam tamen
*
aflequamur, imitemur. Illi et lira , ut multor
non nifi pfrfidism elle certo cognolcimus. O
patiebantur operi fuo obgannientes ac conttaluperbiam esecrandam! o dira improperia ! Hrcnitentes, multor item apud regem PcrUnim cacinc diutius toleremus? Elaboremus patres, e·· ‘H a. lumnuntes , quales erant Bcfclam Sc Tabeel,
laboremus, inquam , ut hanc adverfarii» occa­
qui odio , quo in piam hanc fabricam cftuationem evomendorum opprobriorum , qu* non
bant, pretexebant gratam memoriam falis quod
tam cx fortitudine.eorum', quam cx mento pecin palatio regio comederant, atque animum im­ A- catorum noftrorum , exque negledu animarum
ofhcuque noftri, atque ex quadam divini cultus
patientem lationis regii , feu jurifdiâIonis il­
lius : illi, inquam, divina proteâioni difficul­
naulea, ipGs nafeitur » penitus tollamus ; toti»
tatem omnem ferventibus precibus committen­
viribus id , ad quod hoc concilium coaâam eft,
tes, necnon xelo fuo fortiter infiftentes , una
cxcquamur : evellamus mania, fcandala Sc amanu trullam ad operi» proveâionem , altera
bufus vitemus, corrigamus , male fabricata de/
sj·. ».
gladium ad hoftium averlionem gcftabant ; un­
ftruamus ; muros Jeiufalem aedificemus ; templa
de Ic Dei manum bonam fuper fe tendebant,
viva extruamu»; furculas pia juventutis plante­
atque opus luum feliciter conlummabant. No»
mus, hortos denique nollros novellis virtutum
plantis , per feriim vita emendationem , morum
?uoque juxta egregium hoc Nehemis Sc Eidr·
aâurn , in hac Ipirituali rdificatlone fempet
corredionetn, ac ecclefia dtvintquc cultas reftauquidem prudenter , fed & non minos iortitet
rationem ferio exornemus ; ac tum demum certo
elaboremus ; nec extimefeamus tam in decernen­
confidamus, veluti hiblata caufa, etiam toilers,
dis ac liatucndis, quam ctiam in eaequendia bo­
dum cftcdum, opptobrium videlicet ipfam ; Gnis conftitutionilius , vel domelticorum vel ex­
mulque futurum, ut ecclefi* Dei, ejuique miterorum quorunicumque tunftras michinationei; D nifttis ac filiis pnlcus luus honor, jutildiâio&
confidentes benigniflimum Deum indubie caudignitas redeat : quodque confequenter, quiecfam fuam judicaturum, ac fideles miniftrosfuos
cleliam relut navem rimofaos, domumve rui no­
direâisrum Ar protcâurutn r ut hac ratione cum
lam ante fugiebant, dclcrcbint, tc dcftruebant,
Nchemia teâc fententutm concludamus : ?(»*
nunc ad eam debite expurgatam , ac bonis Icfimat eltri Qffrtbriem. Ante enim ftupenda pulgibus reftauratam , revertentur, eamdemquenofilicum denuo vilitabunt, adificabunt , exorna­
critudims , Ar toto orbe celebratum ruerat tembunt .
pium : civitas item regi» ; At citcumvicinis om­
nibus imperitans Jerusalem ; unde Ar d»asi»«»·
Iu» ,
lentiaa», Sc friaeifeae frwiatiiraa» eam nominat
A- fere mias, quam nemo non iufeipiebat, reve­
INDEX TITULORUM TOTIUS
rebatur. Sed ccçe, hcc flammis Ac depopulatio­
concilii :
ni tradita , nunc derifioni, Iannis atque opprobiiis hoftium exponebatur, dicentium : H retiae
n
eft nrki ferjecb deceri 1, CT jaad·»»» aaiwrfa erLT^£ fnfrffîoHt fijti , ac Jt b<<
iJ rf»f·
JbJ iem fiiti
anfcrviacUm ferte’·
ra> Judari quoqueipfi (nano tam grand» Sci V
clyta, ut haberet Deum appropinquantem libi
»t»r.
k, 4
quamque cclutn fuo manna pafcebat , ac mare
Dt fetrimtitit m ftxrrt.
,c.
rubrum, Ar iple Jordanis estimefcere videbatur,
III. Dr fttrtmmt»
.
'<
quaque poftmodum tanto fuit hominibus terroIV. De /arraasrw· cs^irasariMrr.
ri, ut tria tantummodo millia Judzorum, cenV. De /acraasear» friuioKc .
'um milita hominum in Antiochia trucidarim )
VI. De itJalientiii.
in tantum a gentibus nunc contemnebantur Sc
AII. De /cxlb/jie,
furemtirtl
opprimebantur, atque adeo ipfis exofi fadi cVIII. De /acraasear» earrrasa aaiZraarr·
rant, ut Ic impune cos occidere liceret, Ik mor­
IX. De [icrtteeeute tnliieii.
X. De t»»a('tlAat 0- Jarraaira/v aeatrltatail.
tal, regis jullu , (epuliura privarentur , ut et
τΛ
Tobi» niftoria patet. Quo tamen nihil Judcis
XL De AiSrina <r pradrearraae neri. Dei ■
Ctucil. icecril. Tom. XXXIV'
Ppp
MI

II.

H4J

Conchium Mb HLINltNIi.

Mun’

,» .· to
·ίΜ· di-uia* fy carimamn.
I •MtfTJ *UI. Λ/Vtà O’ /ejnmu.
'
XIV. Û» ί«Μΐύ4» cr fatiferam rtliaaiu.
XV. De faperfiet.ea..
’.

XVI. Dt epifnpii

ty rtraa* eguit , 4·. I I·· va.

ttHtt .

XVII. Dt arcbiprtibjt^ii , pafieribiu , cr :afie-

v
\

iibai, tarant f t affidu .
XV1JJ. De vita O’ beacjiat/ clcriceram , naram·
corrftfwM.
XIX. Dt btneficûi cr efficiii etchfiefiuii, at beitcficiattram rtfiitalia.
XX. Dt fcbniii.
XXI. Dt femiaarüi.
XXI). D/ tittaiitat ir ctafrrvathne banoramectiefiafiiteram >
XXI11. De rtfarttiaae tttltfiaram .
XXIV. Dt regalaribui if memahbai.
XXV. Dt feet, inrifdiaiiM , fy immunitatr .·..
clejiafiKh ■
XXVI. D* fjnaie frovimiaU O’ iiacefaita.

TITULUS

c

PRIMUS.

D<· troftffione fiiei, ac it bit pua ai cfnfiemfiiii
in’cgritacem ceafervaaiam pertinent.
(

CAPUT

PRIMUM.

.1444

a

~awno~
Chiiiitj

ΐξυ t iv;

Et* Xf· amnia (y ficata ,
continenter In
Cymbalo fiiei , fs>» fanila E*mana ecclefia alitur,
O' fua a fami rmniti , o' (enrralbai caeci ·
lût , ac pratifee 4 ftcrefenUa Tnientina fyntio
traiita,'iefinita O’ iecUrata fuerant , miabitan.
ter recipio at^et profiteer ; necnon Remano pantifici, femme ia ferrie Jefe Cbnfii viearioveramobeiieatiam fpoaita ac /ara ; fimehjut barefet emnet
ab ecclefia damnatai <T ttjelfai, tj» pariter iemne ttfejicit. Sic me Deui aijavet, o’ bac fan.
Ba βci rmanftlia.

DECRETA ET STATUTA SVNODI
provincialis Mechlinienlis.
,

»

eft fcholafticus , coram eo » alitas coram archipresbytero, hanc fidei profcl£ooem iscren*
tynographi vero , bibliopole ae librarii, in ma.
nioui ordinarii , aut ab eo ad id drputandl .
Et infuper hi juramentum prrftabunt dc non
invehendis, nec diftrahend:> , vel etiam com­
pingendis libris, prohibit ii : illi quoque etiam
oblata fidei profellione , noo aliter talnen ad
aperiendam irtiolam admittentur, quam b icholailico, vel ubi is non eft, atehiptesby tero fuo,
de eorum fidei integritate , morumque probi­
tate, per fide dig’ta tcft'tponia lulficientet cotvftlterit

■

C A P U T

V.
y

Nemo prater typography > bibliopolas, &
librarios juratos , ullos libros excudere , aut
UM a fide, tamquam a fundamento, penseules exponere pralutnat. Ipfis etiam typodeat vita fpiritiialn, dc religio noftra. ab
graphis , bibliopolis ac librariis , non liceat
ca exordium fumendo facra provincialis Inio vel alios libros imprimere , quam qui ab or­
dus Mechlinicntis legitime congregata ftatuit ,
dinario , vel aliquo app< bato caniore , exa­
& decernit, ut omnes profellores , contionato­
minati tc approbati fueiint : vel alios venales
exponere, aut fecreto diftribverc , quam quores, eoafeflarii, ac etiam quicvmque in hatrefim lapfi ad eccleli® gremium redeunt, finguli,
rufls catalogus ab ordinario vel approbato ccnpreter abjnrationem & alia ad que tenentur,
fore fit vuua tc approbatus , fub potnis pro
coram ordinario luo > r^jifvc vicario generali ■
qualiiate X- circumltantiis fadi infligendir.
aut ilio ab altero eorum ad id deputando, fa­
ciant profetfionem fidei juxta bullam Pu IV. tc
C A P U T
VI.
in Roman® ecctcfise obedientii fe perminimos
fpondeant ac /urent.
Libri etiam domonrcn mortuarianim non diD ftrahantur , nifi ab approbato aliquo caniore ,
CAPUT 11.
vel alio ad id ab ordinario deputaro viiitati,
tc vendi permiffi fuerint. Et vilitatio ifta gra­
Multo magis Taluberrimum decretum conci
tis fiat.
I11 Tridentini , de fimili fidei profellione , in
manibus ordinarii , ejufve vicsrii generalis fa­
CAPUT
V1I.
cienda ab omnibus It fingulis , qui de canonicatibus , tc dtgnitatibiu in ecclefiis cathedrali.
Moneant diligenter parochi l>bi fulxlitoi ,
bos Jc quibufeumque beneficiis curam aniaia.
libros hereticos, vel cx profeflo lubruos, nul­
rum habentibus provifi funt, fi alicubi forte oblo modo legere vel habere licere/ eifque probibitione· que habentur in indjcibus libre»,
fervaii defient , in ufum revocetur ; cum de.
claret idem concilium , quod alioqui przdifti
rum prohibitorum , iedis a poftο bea- auâor itate
omnes non faciant frudus fqos , ncc illi· pofpoft concilium editas, crebro inlmuent.
feffio fuifragetur.

C

C

CAPUT

CAPUT

VIIL

111.

Lodimagiftri emittant fidei profeflionem jux­
ta formulam a finitu memorise Pio quarto prçferiptam. Typographi vero, hibllopolu, ac li­
brarii , faciant fidei profeflionem juxta formu­
lam hic fubjunâam ·, fic tamen ut ubi exceptu­
rus juramentum forte habebit aliquam ratio­
nem de proUlTuri fide dubitandi , eum pmmoneat & 113 minet circa aliquos articulos hoc
tempore r,u:rr- rontroverfrs . Ludimagiftu
ac ludimagiftru , tc quicumque eorum hypodidifcib reu cooperatores funt , in iis locis ubi

Statuant etiam no fle vultum pecoris fui , te
C quem inter fubditos fuos peregrinis doâriuis abduftum, falfave t^igmata fpargentem ad­
verterint , eum ordinario , vel e/us vicario g,nerali, aut officiali mox denuntient; necnon te
illot , quos ecclefiam , divina officia Ac facratnenta flebitis temporibus non frequentare, vel
aliter de hsrefi falpeâos efle deprehenderint,
nifi moniti ftatim fe purgent , aut emen­
dent.

CA-

lio/,

>44$
ΛΗΝΟ
_ CHRISTI

»“’■

CONClll UM

C A P U T

MeCH

IX.

I»»7.

T

•

A
,

I Ljidi theatrale* non aliter deinceps permit­
tantur , quam fi ab ordinatio4, vel eo quem
ipfe ad id deputaverit, permittendi videantur.
Idctnque fit de aftionibus mimorum dc hiftriolium , qui vulgo Caaer-Sfttltltrt vocantur ; *f
de cantilenis , rythmi* , Bc quibufvis fcupturii, que pa/Iim ab· ignoti» & extern hominibut venale* circumferuntur , aut etiam publice
decantantur . Et ut hac osipia exaâius obferventur, decernit fynodul fupplieandum fercnilfimi* principibu» , ut in eo audoritatem luam
interponant.

j^g

TITULUS TERTIUS.
■>
bc fananttMt ktftifui.

TITULUS SECUNDUS.
Ut fatrmuntit in

»

LINflN$4.

nullo modo vero cupreis, tcftacei* aut vitrei·)' AMNq~
ad locum relidentis fus terti curedt : led pa- CHRISTI
flore* etiam finguli quotannis ab aichiprcsbyi*or
tero fuo, vel cx ea esclcliaundc cunfucvefunt,
per [e aut alium facerdotem , iron autem illo
infcnor(m , in fiinilibu* vafculi* lactum clrrjIrna fanCtaquc olea ferte non omittant ; iifque
tcccptii, veterifaua non utantur : icd quidq ud
cx illis fupetfuerit, fi liquidum, lampadi, quz
lucet ante vcnciabile1 facramcntum , infundatur ,
fin autem bombi.i vel goffipio immixtum lae­
sit, fuper pilciuam comburatur.

pisere.

C A P U T

I.

Aftore* (aerum fontem fub operculo 8r 1er*
diligenter fervent > facium quoque chriCAPUT i.
inn, Be oleum, fub fera, &■ loco honeflo. Et
fabbato fando, ae in vigilia pcntecoftc» aqua*
N adminillrandis facramenti* , pallorale
baptifmale» confecraturi , iplum fontem ante*
iuz ec.Icliz cathedtali* omne* fequantur ,
ner fe, vel faltemaliquem il) facro ordyic con& eo deficiente , ecclefiz metropolitan;* i ilitutum, mundent.
çihil temere addendo , demendo , vel immu­
tando .
CAPUT II.

P

I

Quilibet parochus librum habeat , in quo
CAPUT II.
Cingulorum baptizatorum , necnon parentum ,
Adminifiraturi (aeramenta baptifmi , (acre C Bc purinorum ac matrinatum nomina dc coeuchatiftiz , extremz undtoni* , Bc matrimo­
fnomina , d'emque bjptifmi diligenter dcfcrinii, necnon concionatuti , flola Bc fuperpclliat , cumdcmquc quotanni* in vilitauone arceo vel alba fint induti . Sacerdote* quoque
chipreibytero exhibeat ) nec unquam plutc* ,
fcculares, nonnifi faperpelliceo induti , in lo­
quam unum (ufccptorem , vel unam fufeeptrici* (acri* (ccularium confeflionc* accipiant .
cem, vel adfummum unum 8c unam admittat.
Pallore* vero, & viccpaftore*, etiam Holam lu­
Et fi qui alii ad tangendum infantem inftar
pe r addant.
tratriaonim le ingerant, declaretur aperte ante
oiptilmum , ncc eos nec alios, przter deferiCAPUT III.
ptos (eu delignatos , ullam cognationem (pirilualeta contrahere.
>
Ια adminillratione quoiumcumque (aeramen­
< A P U Ί III.
torum , vi* & efficacia cotum , pro captu lumcntium ac przientium , fxpe a palloribus ex­
Curent
quantum
fieri poteft parochi , ue
plicentur ; omnefquc prece* ficramentalet ,
maxime vero ipiz forme (aeramentorum , tra- D gentilium aut alia profana nomina pueria im­
ponantur.
dim, diflinde, Bc attente cum debita reveren­
ti* pronuntientur.

CAPUT

CAPUT

Et nc, dum qui* aliis cfl miniller ad falutem , damnationem fibi acquirat, caveat quii­
que diligentiffime , ut qua decet munditie Bc
puritate (aeramenta adminiftret.

CAPUT V.
Pallore* ad adminiftranda (aeramenta vocati,
officio fuo fungi non tardent , graviter alioqui
puniendi ; graviffime vero , fi quem ipforum E
negligent!* fine baptifmo , confellione , facti
viatico, aut extrema undione, cx hac vita mi­
grare contigerit.

CAPUT

IV.

IV.

VI.

Non modo archipreibytari finguli* anni* ab
ordinatio (uo , vel lede vacante a vicario generali . faecum chrifma, Bc facra olea tempe(live petant , 8r per facerdotcm , diaconum ,
vel faltem fubdiaeonum , in mundis fc bonetli* vafculi* ( fcilicet II mnei* aut argenteis ,
Cincii. General. Tom. XXXIV.

De pueii* expofititii* id obiervent parochi ,
ut fi inveniant certa circa iutantem indici* ,
per quz confler eum non efle baptizatum ,
ut pote fal , quod muliere* apud cum depo­
nere (olent , tamquam indicium non collati
baptifmi : eo cafu talem infantem abique ulla
hrlitatione baptizent , nulla appofita condi­
tione : fivvcro nulla ligna ■ nullumqtte tellimonium eju* >ei deprehendant , cum (ub con­
ditione baptizent.

C A P U T V.
Prohibet przterea fanda fynodo» . ne qui»
pallorum baptilmi facramento , alio in loco ,
quam in illi* ecclefiis , in quibus facri fonte*
cqnltituti Bc confccrati funt, exceptis cafibusta
jure permillit , conferte adidcat.

CAPUT

VI.

Et qnia frequens experientia docet , moder­
no* haeretico* (zpe contra receptam ecclefir
Ppp t
oon-

1447

*A“£T

COMCHlUfl MlCBtlkrïHH.

ammo confisetudinem * antfaniffimam traditiooem Λ
CH a l STI bsptixare, uno aquam findente , alto formam
»*»:
ipfam pronuntiante : abhareticis (qui non (uni
•d baptixanduui admittendi , ubi aliquts ca­
tholicos pnefto eft ) baptiaatt , fimilitcr iub
conditione baptireojur.

CAPUT

‘

Μ®β"·“’··

1448

TITULUS QUINTUS.

ddim
1M7·

Dt JtrrtmtM
CAPUT

I.

EMO, etiam regulatis , confcfliones fmcularium , nc qurdem laccrdotum, audire
picfumat extra mortis articulum , nifi aut parochiale beneficium obtineat, aut ab ordinario
loci idoneus judicatus & admillus fuerit . Ad-'
miflio quoque ifta in feriptis habeatur.

V1L

N

Hortatur line fynodo· te requirit omnei βι·
giftratus Angulorum lotorum, ne quam ad obftctricandum parturientibus admittant , nifi
prius a curato loci, ubi obftetrix moratur, tcitimonium (incero te catholica fidei habeat ,
profeflîoncmqu'e fidei coram archiprcsbytero fuo
C A P U T 11.
faciat , neenon materiam fbrmamque baptifmi B
Judicem fedentem fententias ferre oportet :
teftimonio ejufdem curati probe calleat: tt ul­
tra confuetum juramentum, juret etiam, quod
ideo ctiam confetiariui non nifi fedens contefinfantet a fe excipiendos quantocyus, vel fal­
lioncs excipiat , quacumque ctiam pernitentes
dignitate Rigeant.
tem intra tres dies baptiaari curabit ; aut fi
/
obfiftentibus parentibus vel amicis id effice­
re non poflit , mox paftoti loci eos denun­
CAPUT III.
tiet .
Ubi creâa necdum funt confeflionatia , que
CAP UiT VIII.
eonfeflarium a pernitente, aflcrculo cancellato;
ac poeniteutem a fequentibus , alio aflerculo
Puerpere , cum a puerperio domum exeuntes
disjungant : intra tres menfes a publicatione de­
‘fe ad cccleliam contulerint, 3 parocho proprio
cretorum hujus concilii , fumptibus fabricarum
erigantur -, ie ab eo tempore nemo fine licentia
juxta probatiiltmam ecclefi* conluctudinem pu­
rificentur .
ordinarii extra ejulmodi confcflionalia, femina­
C rum confefliones audire prefumat , nifi in cafii
neceflitatis, fub pczna arbittaria.
CAPUT IX.

Ad abolendam pravam illam confuetudinem,
qua ruri prafertim poft bsptifmuat puerorum
convivia non fine maximis incommodis &.* pe­
riculis tam puerpere quam infantis celebrari
confucverunt : mandat h«c fynodus pallori­
bus , ut fubinde moneant Ie hortentur fubditos fuos ut ab hujufmodi conviviis abftineant.
Quod ut facilius impetrent , caveant imprimis
ipfi, ne quantumvis invitati didis conviviis in­
terfiat .

CAPUT

IV.

Sciat quilibet a cafibus ledi apofto1i$r , aut
epifeopo refervatis fc abfolvere non poffe,przterquam in mortis articulo, nifi ad hoc fpeciaictn facultatem debite acceperit ; quo caiu et­
iam fuper irregularitatibus aut votii diipenfarc
non pnefumat , nifi aliam fpecialcm potcftatem
ad hoc habuerit.

C A PÜT

V.

TITULUS QJJARTUS»

Magna oportet efle inftruâum fcientis , qui
de rebus maximis ex tempore judicare debet.
Ideo confeflarii, quibas non hominis, fed Dei
CAPUT L
indicium exercendum eft, te quidem de anima­
bas pretiofo Je(a Chrifti fanguine redemptis ,
E dignitate, vi, & effe&ibus hujus faeraieâioni eorum librorum , unde neceflariam fibi
menti parochi fubditos fuos farpe dilifcientiam haariant, diligentiflime vacant meri­
geoterqoe initruant ; maxime fnb id temporisto
, debent ; utpoce, diredorii Poland, manua­
lia Navarri , aut ejus compendii , fummo To­
quo illud epifeopus in iis locis adminiftraturos
leti, enchiridii Biasfddii, le fimiliam.
eft.

Dt /acramcMs nufinnuitiüt.

»

D

CAPUT

II.

CAPUT

VI.

Moneant tunc ctiam , facramentum hoc ite­
Meminerit unufquifqoe, confeflionis Tigillum
rati non poffe ;. Ie confeSoncm pnsmittendam
ftridiflime fervandum efle, etiam fub poenadea cbnfirmandir , fi JBnt doli capaces : eofquc E pofitionis a facerdotali officio, te deerufionisin
qui in baptifmo patri ni efle non poflunt , nec
ardum monatberiem , ad agendam ibidem per­
hic efle poffe : neenon dc conferendis integris
petuam poenitentiam. Hoc porro figillumad ca
mundifque fafeiis juft* magnitudinis, ut fron­
le quoque extendit, qua lobinde , occafionc
ti te capiti circumcingi polnnt : item de pattieorum qua in confenone dctefta font , poft
narum obligatione , ac cognatione fpirituali ·
datam abfoiutionem a confeflarii· interrogati
quam cum confirmandis eonimqoe patre βτ ma­
pernitentes vel repetunt, vcl diffufiasenarrant;
tre contrahunt , ejafdctDque cognationis effequ* perflde, nc ca qo* ia ipfa ditta fuat condu, ac limitibus.
fcf&one, fccreta iunt habenda.

CAPUT VII.

Nemo aliquem ad perpetuo fibi fot| confiten­

dum

.

.

»44*
AJi NO
CHIUSTI
>M·

raouav.

CoKCUlUM MlCHLXMllSII·

>0Ο?μΤΙ*Λ·

’4J°

dum obliget . Et ejulmodi pfomif&ancm et··· A ••aulam fonanwm préférât r quo populus fui aITNO
moneatur officii, tum erga facramcntum , tum CH1ISTI
jurat·»· , tanquam irratuxiabilam ft indifcre.
erga laborantem infirmum . Idque obfervetur ,
·<·/■
tarn , bate fynodus irritam effe declarat, ft qua­
euamG infirmo* fraqocntir· in sgritudinc foa
tenus opts eft, irritat ■
viaticam laluiu fibi deferri parati alloqui per­
na arbitraria punientur. Et quando fieriuotcft,
CAPUT V1IL
antequam facra euchasiftta ad ogtotam defera­
tur, promittatur confefUo.
Ut autem paftoxes ft eonfeflarii friant , rujnftnodi fatisfaâiones pcenitentibus injungere
debeant , mature expendant verba Tridentini
CAPUT IV.
concilii capit: oâavo , fit (Gone decima quarta,
Numquam unica duntaxat Itoftia ad vgro- .
qua iunt haec : Debent ergo facerdoles domipi,
tum deferatur, oe parocho ad ecclefiam redeun­
quantum Ipirilus ft prudentia fuggedent , pro
to inane vaiculum populus adoret.
?qualitate criminum, & pcenitentjuin facultate,
alutares & convenientes fatisfailioncs injunge re : ne , fi forte peccati· coanrveant , ft indui- B
CAPUT V.
gentius cum pceuitentibusagant, leviflima qua­
dam opera pro graviflïmis dcliâis injungendo,
Quilibet annos diferetionis habens commu­
alienorum peccatorum participes efficiantur .
nicate debet ut minimum in pafchate in eccleHabeant autem pre oculis, ut fatisfaâio quam
fu paiochiali . Incipit autem paicha ad hunc
imponunt , non lit tantum ad vite nove cuefleaum in dominica palmarum , & durat uf­
ilodiam & infirmitatis medicamentum , fed et­
que ad dominicam in albis, inclufive
iam ad ptxteritorum peccatorum vindidam ft
calligationem . Nam claret facerdotum non ad
'
CAPUT VI.
lolvendum duntaxat, fed ft ad ligandum couc^flas, etiam antiqui patres ft credunt , ft do­
Qui huic mandato ccclefi* non obedierint ,
rei in pafchate a parochia abfuerint, ft reverfi
ceat.
iatra odio dies non docuerint fit alibi in pafchatc commnnicafle , mox epifeopo denuntientur ;
ut ejus judicio , nifi legitimam excufationem
C attulerint , ft vivi ab ingrellu ecdefic arcean­
Dt UJtlttatiii.
tur ,’ft mortuis crclelialuca denegetur fepttltura ■- Ultimo quoque fupplicio afficiendis temndulgentias , atque aiu· fpkituaie·
peftive de facra euchatiftia provideatur . Quod
gratias ■ ab ordinariis locorum , adhibitis
ut fieri jubeant , rogentur fcrcniHimc fust celduobus de capitulo , debitis temporibus popu­
lo publicandas effe factum Tridentinum conci­
fitudioet.
lium decernit . quod ab eis erit diligenter obferrandum , fumma in illis indulgentiis adhi­
CAPUT VII.
bita diligentia , atque ita ad Tridentini con­
cilii prxfcriptum , coercitis iis qui oblata cari­
Concubinarii public i , antequam coocubiou
tatis fubfidia colligunt , hos ccclefis thefautos
fuas adu duniferint, ad Iaeram communionem
non ad qarftum, led ad pietatem exerceri om­
non admittantur : nçque etiam publici ulurarii,
nes intelligant vel palam Inimicitias exercentes , nifi illis ufuris renuntiaverint, & iujufta lucra reftltuermt,
aut de iis teftituendis cautionem dederint . ft
TITULUS SEPTIMUS.
hi reipfa pacem compofuerint , vel fefe ad teconciliationem debite obtulerint.
De funSiffitit eueb^rifiia feewnM*. ■

TITULUS

SEXTUS.

I

CAPUT

N fingulis ecclefiis parocblalibus plures hoftir Iaera: ad ufum rgrotorum continuo af­
ferrentur, ft quidem fub fera , ft in foco honefto , ac decenti valculo . Et fingulis faltem
hebdomadis, aut circiter, vel fi humiditas lo­
ci requirat, etiam farpius , fpecies facramcnta·
les renoventur.

I

CAPUT

CAPUT VIII.

I.

II.

Ubicumque locus ab hollibus ac prxdonitms
eft tutus , ft facultates eeclefi» ferunt , conti­
nuo tam de node quam de die , ante taberna—"vculum fan&iffim· eucharifli» lumen ardeat,
alibi faltem fub officio divino.

Sacrafanda euchariftia pie ft utiliter ad po­
puli devotionem interdum in publicis fupplicationibus defertur; potiffimum vero in ferto fa­
cro Chrifti corpori confecrato, cjufque oâava.
Sed ne nimia frequentia minuat reverentiam ,
rarius extra pradida tempora id fiat , ft noa
nifi in arduis caulis pacis, ft publics neceffitatis , vel utilitatis . In illis autem proceflionibus, ad quas populus non tam orandi , quam
fpedandi gratia confluere folet , abiUncatur .
In communibus autem fuppficationibus circumgeftari poterunt fanâorum reliquiae.

TITULUS OCTAVUS.
Dt furtatent» extrtatt mllluii,

CAPUT

11 L

CAPUT
Pallores . ft quicumque alii facerdotes , ve­
nerabilis corporis Chrifti facramcnrumadsegrotos, aut alios, nunquam perferant, nifi decen­
ter ft reverenter ornati ftola & fuperpelliceo ,
ft ruftos fuperpelliceo indutus lumen ft cam-

Cour. Genera/. Torn. XXXIV.

I.

AAOCHI egrotos fepe invifant , hortenturque ne ad extremum (aeramenti hujus
ftifeeptionem differant ; at potias fenfibus ratsonilqoe ufu adhuc intagtu, illud fibi admini-

P

Ppp j

finui

”"l“r

M5«

Concilium

14$*

Μ bchlinibnsb.

dictio" ®rirl p***·* i et ita uberiore·* «jet fruâum A vit optimi promoveatur , nifi canonicam infti- anno
'

Cimisn pcrcipumt.

C A P U T

v

t ut tonem Bc pacificam poflcSonem ejafdcm am CHRISTI
lea obtinuerit.
««r*

II.

CAPUT VIII.
Fallantur ani er illimant fufcepto hoc facrameuto vel tcitatncntum condi non pofle , vcl
Juret deinceps quilibet ordinanda* pd titu­
fpcm convatelccndi ob id imminui . Idcoqoe
lum patrimonialem , aut bénéficiaient , quod
paftoces contrarium fubinde populum doceant ■
titulum,! quem pro futura fua promotione ex­
Et li forte alicubi ufu introauaum Iit, ut tehibet > vere A fine ulla fraude poffideat ; quod­
ftamentum a fufceptione hujus facramenti con­
que illum non refignabit , vel alienabit, nifi
ditum non fubOftat, declarat hec fynodui ejuf­
ei de alio fufficienti titulo fu profpeâum ; nemodi coufuetudinem pro corruptela habendam
?|ue tunc quidem aliter, quam fcitu & confeneffe ; utpote caufam , cur tam falutarh facra­
u fui epifeopi , in literis iplius refignationh
aut alienationis exprimendo: item qucid titulum
menti fufeeptio ad catremum vite ipiritum a
plerifque differatur ; iiejue interim cffeâui fa- B illum , qui in locum prioris tituli fucceffierit ,
cramenti non percipiant, & fatpe etiam line eo
abfaue fimiit confenfunon refignabit, vel alie­
moriantur.
nabit .
TITULUS NONUS.

TITULUS DECIMUS.

Dt fttnuntnt» trJinit.

Dr ffwfthhn, CT farramrura marr<«*aaii.

CAPUT

CAPUT

I.

D minores ordine* .promovendi, bon urna
parocho, & ma gift ro fcbol· in qua edu­
cantur, tcftimonium habeant.

I.

AROCHUS ante folemnitatem matri­
monii tam fponfum , quam fponlam expreffc interroget , num libere > 8r fine ulla
coaâione ad matrimonium fimul contrahendum
advenerint : & fi alterum eorum ad id coa­
C ctum effe adverterit , ad folennizationem ma­
Majoribus ordinibus infigniendi, fi fint relitrimonii non procedat , nec alteri ad hoc vi­
giofi , a fuperiore fuo.ztirtis, natalium , ac
ces fua* committat , fub poena fufpenfionis ab
vira , morumque probitatis debita teftimonia
officio dt beneficio.
in fcriptis adfetant : fzculares , fi in ecclefia
CAPUT II.
collegiata, cive fubjeâa, refideant , a decano
capituli -, fi in collegio vcl pedagogio aliquo
degant , ab illius prafidc ; alioquin a proprio
Proclamationes matrimoniales tribus diftmpaftorc fimilia exhioere debeant. Et non habens
fti* dominicis , vcl feftivis diebus, fub fummo
hujufmodi teftimonia , nc ad examen quidem
facro, vcl concione , aut alioqui fub frequenti
admittatur, nifi epifeopo aliter videatur.
populi conventu fieri debent . Si quis fine iis,

A

P

CAPUT II.

CAPUT

III.

Fiant infuper proclamationes promovendo­
rum ad fingulos ordines majore* juxta decre­ D
tum concilii Tridentini; & qui de iis nondocuerutt, rejiciantur.

catumvc rcmillione ab ordinario in Iciiptis ob­
tenta, matrimonio jungere aliquo* przfumat ,
graviter puniatur .

CAPUT III.

Quandocumque matrimonium contrahere vo­
lentes funt diverfarum dirxcefium , dccanaCAPUT IV.
tuum , vel parochiarum : parochus unius ad.
matrimonii lolcnnizationem non procedat, nifi
Doceant retigioG, etiam ordinum mendican­
& omnes proclamationes in ecclefia fua fece­
tium , dc ordinibus fuicepti» tcftimonio ipfiu*
rit , nullnmque intellexerit canonicum impedi­
epiicopi, per literas a fecretario epifeopi expe­
mentum ; 8r umilitcr parochum alterius dclponditas , & tigillo ejufdem epifeopi communita*,
forum omnes tres proclamationes feciffc , &
antequam altiorem ordinem fulcipiant.
nuilum canonicum impedimentum denuntiatum
cfle , ex teftimonio ejufdem paftoris certo co­
CAPUT V.
gnoverit , vel de dilpcnfatione ordinarii ipfi
conftiicrit . Et li forte lignaturam illius pafto­
Epiicopi fubditos fuo* non nifi jam probatos
ris non noverit , & teftimoniales fibi exhibita*
& examinatos ad alium epifeopum dimittant, E de fado fufpe&as habeat : exigat teftimoninm
juxta decretum concilii Tridentini.
faltem unius perfons fide digna , quod tefti­
moniales ille fint feriptz , vel fubfignate ma­
nu ejus a quo feripta vel (ubfignate cflie di­
CAPUT VI. .
cuntur -, vel fi hujufmodi teftimonium haberi
Tituli patrimoniales , & bénéficiait» , fint
non noflit , exigat juramentum ab altero dedeinceps ad minimum quadraginta florenorum ;
fponforum , quem teftimoniales illae concer­
nec uliu* eorum , nifi vifis literis in debita for­
nunt , quod eas a parocho fuo acceperit , vel
ma expeditis, admittatur.
ab eo feripta* effe fciat . Et fi quem hic per­
jurum effe, aut crimen falfi cotntnififfe contige­
rit, i* graviflime puniatur.
CAPUT VII.

Nemo ad ordines titulo beneficii quam

CA

Ο ■

Concilium Michl i κι «ns·.

ΗΒ

CAPUT IV.

CHHiffl

Impedimento eliquo denuntiato , vel matri,
moaio defpoi.forum oppofirione aliqua fada ,
non priai ad ulteriore· proclamations aut ma
trimooii (olenniaationem parochus procedat ,
quam re ad ordinarium > vcl viearium ejus ,
vcl officialem delata , ab eodem intellexerit

“O,XÎÏÎJ”U

CAPUT

i<j< x
ΑΜΝΟ

II.

CHI ISTI
■aer.

Pan auc majori ratione, facerdotibus Bcdia­
con i» (ocularibus , ncc fine licentia ordinant ,
nec eo contradicente predicate licet. Et paftores neminem omnino in ecclefiis luis contio­
nari jxrmittant , nifi de ejufmodi licentia or­
dinarii iu kttptts prcdocuent.

quid facere debeat.
CAPUT

CAPUT

III.

V.

Abftinear.t concinnatore· ab inanibus , ac
difficilibus , captumque auditorum fuperantiParochi omnes impedimenta matrimonii exabus , A ad fidei cdificationem minus perti­
Ae nolle , 8e in memoria habere ftudeant , &
fubitide in concionibus luit ea populo decla- B nentibus quzitionibus , a convitiis, a fabulolis, Bc a narratione apocryphorum, iifqueom­
rent. Et inter cetera fciant, luofque doceant,
nibus , quae vel auditoribus rifum moveant ,
affinitatem ortam ex topul. illicita impedire
vcl eorum animos a fuperiotibus fuis avertant :
matrimonium m primo & iectindo gradu tan­
neve palTim hcrcticorum argumenta apud im­
tum i Bc nullam otnnirio cognationem ipirituaperitam multitudinem referant, led ea tantum
lem contrahi inter tuiceptorem Bc fufceptticem -,
doceant , que ad fidem vciain , pietatem, onec etiam inter bapticatum , vcl confirmatum
bedicntiam, & concordiam pertinent , quaque
Sc fufeeptum, St fufcipieutis conjugem .
luire omnibus necefiarium tit ad falutcm. An­
nuntiando dita bicvitaic A facilitate fer mo­
CAPUT
VI.
nts, vitia quz quemque declinare, 8c virtutes
quas IcAan «portet.
Meminerint parochi libi non licere vagorum
hominum matrimoniis intcrclTe , nifi re ad or­
dinarium delata ab eo h.cnuAm id faciendi in
CAPUT IV.
feriptis obtinuerint : neque ea licentia fine cau­
1’aftores ccclefiarum ruralinm fingulis diebus
ls cognitione & matura deliberatione detur.
C
dominicis fub concione reciicnt lingua vernacu­
la traftim Bc intelligibilitcr orationem domini­
CAPUT
VII.
cam , ialutattonem angelicam , iymbolum fidei,
Bc ptxcepta decalogi Be ccclc'îx .
Habeant quoque finguli paftorcs Librum in
quo dcicribant nomina Sc cognomina matrimo­
nio junftorum. ac teftium , necnon diem Bc lo­
CAPUT V.
cum contra Ai matrimonii ; eumdemque librum
diligenter cuftodiant, & quotannis in vifitaiioDivcrlitas libellorum doArinz Chriftianz .
ne archipresbyrero exhibeant. Qyi quidem li­
five caierhiimi, magnam ia difccndo Bc docen­
ber ubi jam completas fuerit, fervabitur in ar­
do pant difficultatem . Ideoque mandat hrc
chivi· ecdefia.
fynodus . ut parochi , afiique omnes ad quos
fpeâat , a fefto nativitatis domini proxime
venturo , unum Bc eundem modum an docendo
CAPUT VIII.
A- diicendo doArinam Chriftianam ubique te­
Tempus claufirm diligenter obfervetur : A* U neant , tenerique faciant ; eum fcilicet , qui in
fi quanao ex legitima cauia aliqui ad matri­
libello auAotnate hujus concilii ad cum finem
brevi edendo, continebitur
monium tunc contrahendum per ordinarium ad­
mittantur , abfttnendum tamen erit a folennitatibus nuptialium conviviorum , choreis, fponCAPUT
VI.
farum publicis uaduAionihiis , 8c fimilibus ,
que temporis fanAitati repugnant ; a quibu·
Optat denique hzc fynodus, ut paftorei fin­
limlliter abftinendum erit , et fi matrimonium
gulis diebus dominicis ac feftis.. catechixand·
antea conttaAum fuerit , iub poena aibitrajuventuti ferio fe dent , vel ubi alteri alicui id
ria.
oneris incumbis, diligenter fuperintendant.
TITULUS UNDECIMUS.

TITULUS DUODECIMUS.

Dc <1»βτί»Λ tir prMliccticHC verti Dei.

De cffiii» JiviiM , a< canaaoan/.
CAPUT I

CAPUT 1.
Um in officio divino negotium nobis fit
EMINERINT regulares fe fine licentia
cum Deo ipfo, qui rex regum eft , Bc do­
luperiorum fuorum , ac benedi&ione eminus dominantium . merito non modo ftatis
pifeopi dioecefi* in qua degunt, in ecclefiis orhoris
­
ad chorum conveniatur , fed in eo etiam
dinum fuorum, Bc line expreffa licentia tam e• fabulis, rilsbus , &· alus iniolentiii omnino
pifcopi quam fuperioram Inoram , in ecclefiis
abftineatur, (ob peena amittenda diltnbutioms,
non fuorum ord inara ptrdicare non poffe , ncc
Bc alia arbitraria pro modo icandali.
ufquam omnino epifeopo contradicente.

M

C

CAPUT

H.

Meminerint autem omnes tam in dignitate
conliittiti, quaaa canonici, capellani, vicani,

bc-

- ......

A

«4JÎ

Concilium Michliniinsb.

*°°?ι£?βλ

»45^

bénéficiât!, ft reliqui habituari, mandati con- A
ANNO
C A P U T IX
CHRISTI cilü Tridentini ; ut omnes divina per fe , ft
CHU1T1
itof· non per febftitutoa, compellantur onire officia·
••«T.
Nemo in loco Tacto vel convivium infiiruat,
atqus in choro ad pTallendum inflituio hymnis
vel
convivio
interii
i
,
aut
negotiationem
exer
­
& canticii Dei nomen reverenter , diiun&e,
ceat , vel in eo cuam poft officium divinum de­
devoteque laudare . Quod decretum ptatfena
ambulet lub pana arbitraria .
fynodua inviolabiliter obfervari maudat.
CAPUT

III.

Dtftributiones chori difpcnientur fecundum
praferttum concilii Trident mi ad tertiam par­
tem fruftuum. Ut vero minores hora non negllgantur , pro illis certae diftributioncs aflignenttir, aut minores ili* hora majoribus ad­
jungantur i ita ut in majoribui illis horis nc- £
mo difttibuttone gaudeat . nifi qui in minori­
bus quoque horis debite interfuerit ■

CAPUT

IV.

Careant quoque didributionibus qui ente

CAPUT X.
Procle ma tionei quoque forenfes , ft denun­
tiationes quarumcumque venditionum
vel re­
rum venalium , etiam in templo fieri folita,
deinceps non fiant, nifi extra templum , & of­
ficio divino ptorlus abfoluto.

CAPUT

XI.

Mandat deincep. hcc fynodua, ut conventus
capitularii non fiat fub officio divino, nifi rer,
ob urgentes aut repentinas caulas, moram non
patiatur.

Olant fttri primi pfalmi cujufquc officii ufque

CAPUT XII.
ad finem eidem officio aftualiter non interiunt;
exceptis dumtaxat iis, qui ex caufis expreflis in
Canon miffa fecreto pronuntietur ; nihilque
cap. unico de clericis non refid. in <S. ie in pri­
in eo, etiam pietatis pratextu, unquam adda­
mo concilio provinciali Mechlinienfi hoc tittur, vel mutetur, fit generaliter alios ritus,
cap. 4. j. ft & Et in bullis ere&ionia epifeopaaliafve cerimonias rei preces in celebratione
tuum hujus provincial, pra prafentibus le offi­
miflarum nemo adhibeat, prater eas , qu* ab
cio divino intereflentibus habendi funt , & ut _ ecdcfia probata ft recepta funt.
tales diftributionibus gaudere debent.
CAPUT XIII.
CAPUT V.
Curent ubique pallores, necnon alii ad quos
In eeclefiit, qu* necdum recepto ufu Roma­
id pertinet, ut facri calices, corporalia, pusifino proprium officium adhuc fervant , vel rece­
catoria , albe ac reliqua velles facerdotafes.
pto etiam ufu Romano propria quadam officia
omniaque para menta altaris , femper fint inte
patronorum fuorum illi admifcent , li apoftoligra & munda ; idque fub pana arbitraria, prr.
ca audoeitate necdum ejufmodi officia recogni­
modo culpa, & negligent·*.
ta, fr debite ab incertis A’ apocryphis purgata
ac correfta fint , intta fex primas mentes id
CAPUT XIV.

Ubi ecdefiarum paupertas calices argenteos
CAPUT Vi.
emi non patitur, hortatur fynodus , ut (altem
Servi ad officium divinum venientes, etfi di- q fuperior eorum nara feu cuppa fit argentea , ma­
xime ubi non eft periculum abhoftibus autprpftributione privandi fint, libere tamen chorum
intrate permittantur. Et fi quis eos manuum,
donibus - Ubi vero ob cjufmodi periculum, aut
vel pedum plaufu, aliove ftrepitu excipiat, ipextremam paupertatem , calices llannei adhuc
fe quoque difiributione privetur, & inluper pro
tolerandi funt, ut minimum fingulis faltem
modo fcandali puniatur.
quindecim diebus debite mundentur.
CAPUT

VII.

Gravis tantum & qu* pios motus moves*
mufica officio divino adhibeatur, non etiam lafciva vet («cularis Similiter ft organa , &
quacumque inftrumenta mufica, tam in proceflionibus quam in ecdefiis, modulatione iua la­
fciva, cantiones non imitentur ; nec perlatio­
nem aut orationem dominicam in mifla abfe- E
mant -

CAPUT,

vni.

Tintinnabula quoque ft campanas ad harmo­
niam quamdam pullantes, ejuumodi pullatione
turpes, inhoneftas vel fcandalofas cantiones nun
exprimant, vd imitentur , led potius hymno­
rum ft canticorum ccclcli* modulationes. Et
ficubi nccefle fuerit, cum magillxatu defuper agatur.

CAPUT XV·
Vago ac ignOto facerdoti , etiam regulari,
miffans celebrare non liceat, nifi oflenfis teftimonialibus vel commendatitife literis fui ordi­
narii : nec cuiquam omnino extra ecclefiam, ft
ad divino cultui dedicatum ft ab ordinario dcfignatum oratorium.

CAPUT

XVI.

In omnibus pagis tonus praviori* miffa pa
rachialis dominicis ft fieftis diebus certa ft ea
dem hora femper fiat , quacumque ratione in
contrarium non obflante, fub pana arbitraria

CAPUT

XVII.

Pauperes per ecclefias tempore miflarum ,
pradicationatn , aliornmve divinorum officio­
sum s mendicare , feu eleemolynas pecerq non
pes-

«4J7

Concilium Mrchlinibnsb.

“Β7ίΓ,β·

i<j8

·

ANNO ■er mittantur , M «J valva· ccdcfin tare ju- A ci·, ubi vcl plura vel ftriftin· obfervita fue-. \~nno~
oeputentnrqoe ubique ■ luperioriba·
rut, mandet fynodu· at pin cnaiuetudo obfer. pHKuri
CMAKTI oeaotur

vetur. Quonam veto feta arÔ^ngtalia diorccli- ί>ι·ο/
but, linguliiqoc parochiil infuper lervari de­
beant, lietur confuetisdinc cuja (que loci,

«cl adminiftratoribu· ecdcfiarum, qui paupere·
mendicantes ab ccclclii· arceant tc expellant,
le quidem fi neccfle fuerit, fub certo hono•arm ca bonis menfatum pauperum petfolveu.
do.
CAPUT

C A P U T® IV.
0
Nundina annua , * forum reram venalium
hebdomadarium, cum in diem feftum incidunt,
in alium transferantur. Et jejunia in dam do­
minicam incidentia, pridie lerver.tur.

XVIII.

Ur uniformtea· cerimoniarum ufus Romani
ubique tandem inducatur, quilibet ordinarii in
finguli· dccanatibus lau diocecfoa · Be infuper
CAPUT V.
omnia Sc lingula capitula , tam collegial· ,
quam cathedral!·, aliquot deputent caerimonia­
Feftum annuntiationi· beata Maria, fi quan­
rum It rituum ecclefia Romana petito· , qui g
do inter dominicam palmarum St dominicam in
primitias celebraturo· diâit ccrimoniii sc rit ί­
albir occurrerit, celebretur juxta receptamconου i debite inftruant. Et deincept nemo («cu­
fuetudinem tam a populo , quam a clero, fe­
lari· primitias celebrare prafomat , nifi ab ali­
ri» tertia poft ditam dominicam m albi· : fi
quo ci diâii deputatti eafdem cerimonia· Se
vero in altam quamlibet dominicam quadragerira» fe perfcâe didiciflc capitulo , vel archifima pratetquam palmatum inciderit , celebre­
Îtresbytero, cai fubeft , teftimonio inftruftorit
tur feria (ecunda proxime Icquenti ctiam a po­
ui debite probaverit, fub pana arbitraria.
pulo .

CAPUT

CAPUT

XIX.

VI.

Feftum S. Marci , fi in hebdomada pafchm
Ut autem hac uniformitas factorum rituum
vd in dominica fMjteada evenerit j celebretur
& carimoniarum magnopere commendant ca­
feria poft fua/fawd», tam · clero, quam a po­
tholica religioni· dignitatem * unitatem , in
pulo. Si vero in aliam dominicam inciderit,
omnibui etiam reliqui» ecdefiaftici· officii· ad­
hibeatur i imprimendum in hike partibus , Sc C feftum quidem fervetur die domfoica , fed proce dio, abftineotia a earnibo» per totum diem,
•b omnibus quos concernit , quoad fieri pote­
rit, obfervandum erit caerimoniale epifeoporum
Sc jejunium ulque ad prandium , ferventur die
fequenti. Quod li vero in feriam quintam poft
quod magno labore tc induftria ad hoc compo­
dominicam •iM/vwda translatum, cum feftis SS.
ni juflic tel. rec. Clemens PP. VIII. & in om­
Philippi & Jacobi , aut S. cruci» concurrent j
ne· ecclefia» mctropolitana· , cathédrale* , Sc
celebritas quidem a populo illi· ipfis diebu· (er­
collegiata* introduci diftrita mandavit.
rabitur , fed dita proceflio , abftinentia tc je­
CAPUT XX.
junium ficut in dieout rogationum , in feriam
quintam transferentur.
Hoc vero cum fieri non poflit fine magiftro
carimoniarum, qui totu· in eo fit , ut ditam
csrimoniale perlegat, Sr alii· rationem dita­
TITULUS XIV.
ram cerimoniarum oftendat tt preeat ; mandat
Dc
imuncAai
, <jr fucQcraat nii^aiu
hac fanta fynodu·, ut in finguli· ecclefiii cathedralibus Sc collegiati· (emptu capituli ali­ D
C A P U T L
qui· ad hoc maxime idoneus conftituatur , cui
in ritibus omne» obedire teneantur.
E per falli dogmatit imagines radibus pe»
riculoli errori» occafia piebeatur , nulla
unquam in ecclefiis etiam exempti· infolita ITITULUS
XIII.
mago ponatur, nifi ab ordinario prius approba­
Dc ftfih, CT /ejaaiic ·
ta fuerit . Curentque diligenter epiicopi, ut in
imaginibus ram Iculpti· quam p'Cti·, loco facro
CAPUT 1.
jam illatis, vel deinceps inferendis, nihil inor­
dinatum, nihil profanum, nihil inhoneftumap­
Eminetint exempti omne· , etiam regula­
pareat ; neque in intima altarium tabula, vivo­
re· , decreti concilii Tridentini, quo die·
rum cftigies depingantur.
fefto·, quos in dicecefi fua fervando» epifeopus
praccpit, ipfi quoque (ervare jubentur .
CAPUT II.

N

M

CAPUT

IL

Paftores fingulis diebus dominicis fub con­
cione vcl iummo facro , die· fefto· tc jejunia
ea feptimana occurrentia populo denuntiare
non omittant.

I-

Imagines facras laculariter comptas i nec in
templis, nec in proccflionibus tolerent epifeo­
pi ; 8r qu* ad omalum fupplicationum propo­
nuntor , ejufmodi fint qua oculos (pedantium
non offendant.
CAPUT

CAPUT

ΙΠ.

Dies fefti tam celebriore· , quam minus folenaes. ncenon jejunia per totam provinciam
(arvanda, in prima fynodo provinciali Mechlinicafi plene enumerantur i ita tamen nc ia to»

III.

Nemo ecdefiaftici ordini· , lafcivas , & ob
nuditatem vel aliter obferenas , & qu· pia·
mentes offendant, imagine· in fuit ndibu· ac
horti· ponat, vel retineat , fub poena arbimtia. Concinnatore» quoque contra hujufmodi
ima-

l

iHIbUihlklllW

• ··
ÎAUn?*·

Concilium Michlinibnsb.

avito imaginum > quocnmqnc etiam profana loco t
CHKisn ixaium, deteftandum ufum, frequenter conci
»*®7
ncsfeas iiiftstuant.
°

Dt
CAPUT

IV.

K0Do^u,n·

TITULUS
*

XVI.
°

, C" nr»» tficia , <u jtie vaali ·
C A P U T

Reliqua* fanftorum in vatii honefti*, feu ca·
plulis obieratis , locoquc honefto ( non tamen
ia tabernaculo fanâiflimi (aeramenti ) arterventur, nec ei ii> per altum , quam per ordina·
jiuat loci , aut ab eodem ad id poteftatem in
Icriptis habentem, unquam educantur.

14*0
ANNO
oiaim
i*er’

L

Uanto fublimiot eft epifeoporum dignitas,
tanto etiam purior ac lanâior debet efle
iplorum vita. Quare mores fuos omnes ita com­
ponant, ut reliqui ab iis frugalitatis, modeftiç
continenti*, ac qu* nos tantopere commendat
Deo , lanii* humilitatis exempla petere poffint -, nihilque in eorum fupcllcdili, mcnfa, viftu , ac reliquo vite genere appareat , quod
C A P U T V.
non limplicitatem , Dei zelum , ac vanitatum
Numquatn etiam reliqui* vel imaginet in B contemptum pr* U ferat.
proccffionibus deferantur , niti per clericot fa­
cris initiatos, quantum fieri potefti neque tam
CAPUT II.
longi itineris circuitu , ut aut populi devotio
languefcat, aut compotationibui altitque infoT
quia
in
tiemendo ftriâiffimi judicii die,
Icntiis occafio prebeatur,
non pro feipfu tantum, fed pro animabus
etiam fibi commifli* rationem reddituri funtt
t
fummo ftudio tc continua vigilantia gregem
fuum pafcant, ft tegant; officiumque fuum in
Dt feftrflituet.
omnibus , maxime quoad executioner» decreto­
CAPUT I.
rum concilii Tridentini , tc hujus provincialis,
cum omni diligentia ft folicitudine explicent,
Emo ad morbos vel vulnera hominum aut
brutorum curanda fupctftitiofi* remedii*
CAPUT
IIL
utatur; vel (uper rebut deperditis, aut fuper fu- q
Inter cetera meminerint oneris prcdicandi
tutis eventibus, ac quibulvi* fecretis, divinos,
fcp pro divinis fc venditantes con fu Iere prefuverbi D.ei, tc totius dioecefeos Unguli* faltem
bienniis vifstand*.
mat. Si quis aliquid horum fecerit, & monitus
non abftinucrit, mos ipfi ordinario vel officia­
li denuntietur , juxta bullam Sixti V. editam
CAPUT IV.
contra exercentes aftrologic judiciaria artem ,

i r

u L u s

xv

Q

E

N

qux incipit : C4I1 , <7· rrrra Crrarar.

CAPUT

II.

Et riihilominus hzc fynodus mandat omni­
bus judicibus eccleliafticis, ut in exilium mittant
vel mitti curent, omnes qui fuper foturis even­
tibus aliifque fecretis reiponla dant-, eofque qui
tales confulunt , graviter puniant , It multo
gravius animadvertant in malefico* & incanta­
tores, & etiam omnes qui vulgo Ægyptii vo­
cantur .
CAPUT

III.

Et quoniam rudis populus f*pc cx ignoran­
tia ioperftitionibus inquinatur , parochi fubdilos fuot diligenter de illis doceant, tc inter ce­
tera , fuperftitiofum elfe ; expeâare quemcumque effectuai a quacumque te , quem res illa
nec cx fua natura , nec ex inftitutione divina,
nec ex ordinatione vel approbatione ecclefi*
producere poteft.
CAPUT

IV.

Nullus omnino exorcisare pr«fumat fine li­
centia ordinarii in (criptis obtenta : nemo et­
iam utatur alii* exorcifmus , quam ab ordina­
rio approbati* , vel potcftatc exorcizandi ulla
ratione abutatur, fub pana perpetua privatio­
ni* illius officii, tc alia arbitratu.

Curent etiam ut jura 8r ftipendia fccretiriorum , & aliorum quorumcumque miniftrorum
fuorum, facriscanonibus tc decretis concilii Tri­
dentini in nullo contrarientur 1 atque infuper
pro qualitate laborum tc ratione (umptuum ita
fint moderata, ut iis fe gravari nemo jure con­
queri poflit : & ii quis in eorum exaâionc exceflifle deprehendatur, graviter puniatur ; fle rcD laplus,.officio privetur.
CAPUT

V.

Meminerint epifcopi fc conformare decreto
ac conftitutioni concilii Tridentini feli. 15. De
reform, cap. s.
CAPUT

VI.

Cum primum fedes epifcopali* vacaverit ,
fupplicationes ac preces publice , priratimque
habeantur , atque a capitulo per civitatem &
dioecelim indicantur, quibus clerus, populufque
E bonum a Deo paftotem valeat impetrare.

CAPUT VII.
Vacante eadem fede epifcopali fequentur cathedralia capitula in adminiftratione diôai le­
dit i juxta conftitutionem concilii Tridentini
led. 14· De reform, cap. 16.
CAPUT

’VIII.

Faâa novi epifcopi nominatione , proccflu*
fuper eju* natalibui, vita, state( doârina, ft
mo-

fts .

.

... -ÎjiidMIklilj

,4tfI
ANNO

rt.

nF*

CHUrri difpofiiioœm bell· Gregarii XIV. qui snciiSoy.
pit : Omm af^hitca ftrvicatù .

ς

14^»

Concilium Michliniinii.

moriboa , Romam tranlmàttcndiM , fut jaxt* A dum

T1TUÏUS

t

XVII.

Dt anbifrubyttru, yafiaribat, «r ctftiihu,
<«*·*]■< tfficat.

CAPUT

ï.

Adeptui palloratum , ultra profeflionem fi­
dei, faciet etiam fubicqucns juramentum, an­
tequam cura animaram , vcl poflcffio paftoratus ei detur .

CAPUT

II.

Et* X· f·'·
fnatitta «ledins/iain, rtvtrtatiM , <r btaarcat faatat» ftmifià J^Msuro , at
rtvfrta4<fflm· itatiaa tfi/iafa
nrataitm^aa
facctffaribai . Utat /an 0 fntaitta tttUia atta
ftncbiali it 7^. fiitlittr Jtftrvin frtaaiaat aatr» Hi aantxi txiftatiaa» , CT ia <* ftrfraalittr
rtfiitrt . B»aa fajhratat vtl tctltfia atta aaa
alitiui» , er iaitbirt alitaata , fiaatiu ia att
erit , fiitlittr rtcaytran fiaitba . Syttificaritatat
•ataiaat fraOuan f/^tratai atti , taat icbita it.
fifaatieae byyatbtcarata, linitaat 0 ttratiaaraat,
iatra caaaat a ftfia uativitatu S. Jtaaait Baytifia
frtximt vtatan , artbiynibytm traiaat t fraflu aaai , ia fat art atari aat attaat tttltfiaat
iiatitttrt toatiaftt , fabjicit 0 tblt^t ai laaiabiltat icftrvitaraat a/yoe ai ftfiaat aativitatit
S. Jaaaait Baytifia , attrttat vtl iiatiffieatat
neaat ynxiatt fabftcataraat . Sit att Dtat ai~
javtt , 0c.

CAPUT

provifioni* adjudicabunt : 8c appellatio anno
cxecutionem non fufpcndat .
CHaiSTl
i*«7«
CAPUT
V.

Ill.

Ecclefiis parochialibus vacantibus curabunt
epilcopi Bc archidiacooi, ut quam fieri poterit
citifiime , iiidem de idoneis palloribus provideatus1, ülique mox inftituantur ; Bc fie a capta
poflieflione , Bc inchoata relidentia , pro rata
temporia fhsftibas gaudeant.

CAPUT

VI.

Qpandta ob malignitatem horum temporum
B Bc raritatem idoneorum facerdotum . lingulis
pagis de proprio pallore provideri non potcll,
lcd uni parocho duonim aut trium pagorum
curam committere ordinarii coguntur ; curent
ejufmodi defervitoees , ut onera nuflarum fingulis palloribus incumbentia fideliter explean­
tur .
'CAPUT

VII.

Arthipresbyterl 8t pallores decreta concilii
Tridentini, neenon hujus & prima fynodi pro­
vincialis , fepe diligenterque legant -, Bc qua
pallim in iiidem ponuntur officium ipforum con­
cernentia, quam diligentiffime exequantur.
CAPUT

VIII.

Paflorqi ab omnibus ad fisas parochias cops-’
'migrantibus, fi eorum vitam & fidem aliunde
cognitam non habuerint , exigant delupet lite­
ras tcftimoniales ultimi ipforum palloris : qua
li non exhibeantur , curiae epilcopi infinuent ,
ut eas exhibere compellantur juxta ediâa de­
fuper emanata .

Cum a concilio Tridentino cooflituta fit
ccrta ratio providendi reâoribus ecclcfiarum
CAPUT
IX.
parochialium de competentia vivendi : mandat
fynodus provincialis epifeopi* , ut lifdctn jux­
Piorum legatorum diligentem curam habeant i
ta prsfcriptum diAi concilii de portione ca­
& feriis monitionibus fatagant , ut ante finem
nonica provideant : quam quidem » computa­ D ann£_piis fundatorum voluntatibus latisfiat :
tis certis fruâibus Bc emolumenti* , ac incer­
alioquin ii quibus hoc onus incumbit ordina*
rio denuntientur.
tis Ieu accidentalibus qus ad certam fumtnam
communibus tribus aut quatuor annis ultimo
posterit is yedigi pofliint , lingulis palloribus,
CAPUT
X
non infra triginta quinque hora* . nullis au­
tem fupra quinquaginta libras groflbrum Flan.
Archipresbyteri finguli, ubi id juris ex condrue, udem epilcopi continuant t pili eorum­
fuetudine habent, ecclefias parochiales, capel­
dem judicio parochia amplitudo aliquid amlas & hofpitalia, aluquc pia locadiftriâu*lui,
tlib* ultra quinquaginta libras requireret .
juxta commilliocem libi abordinario datam vel
It vero hac omnia perfici poflint , licebit
dandam, quotannis vifitent ·, aâaquc vifitatioepifeopis per unionem vicinarum & minorum
nis intra tempus ab ordinario prrfcriptum vel
ccdefiarum , aut fimplicium beneficiorum ,
pnsferibendum, ad ipfum vel vicarium ejusgevel per concetfionem deiervituuiotn , Bc alias
neralem uanfmittant .
j
propter idoneorum facerdotum raritatem , per
modum provifioni* providere
CAPUT
XI.
CAPUT

IV.

Si vero contingat oriri aliquam difficultatem
palloribus ity allignanda judicio epifeopi diâ*
canonica portionet lidem epifeopi, feu eorum­
dem vicarii aut officiales, iummaric Bc de pla­
no , fine fttepitu Bc figura judicii, audita nuda
petitione parochorum, ac eorum quorum inte­
reft refponfione, Bc faâa defuper fummaria in­
formatione, quod ipfis parochis deefle compettrint, ad fummam lupcnus taxatam per mo-

Inter cetera vifitatuti ferio inquirant, an pa­
llore* ipfi , ac reliqui facetdotes , Bc miniltri
.ecclefi· honelle vivant -, Be an officio fuo in pre­
dication* verbi Dci, celebratione miflarum, adminiftratiooe fiicramcntonim , ac ceteris omni­
bus fatisfaciant.

C

A

P

U

T

XII.

Videant etiam , an ecclefi· Bc domus pallo­
rales Bc capcllanoraai fipt fart· teii·.

C A-

■ ■'i.

T.,ÆSku.to*,'.'·

■ l’.HÎlitllii.Î dlHlXlMb"

14^3
ANNO
CHA'STI

»*«;«»·

Conchium

CAPUT

M ech linib nsi.

XIII.

Advigilent quàque ut bon· fabricarum . &
pauperum, bene λ fideliter adminiftientur·
1

CAPUT

XIV.

Capitula paftorum finguli archipretbyteri
3uotannis celebrent, przcife illo die quem orinariui illis ftatuet ; ut ita ordinarius , fi ita
expedire judicaverit, vel aliquem ad ea mittere,
vcl iis fignificanda fcripto tigaificare poflit.

CAPUTXV.
Cuftodes quarumcumque ecclefiarum parochialium , ac facetiorum, przftent juramentum
de obedientia in his quz officii fui Iunt , exhi­
benda paftori At zdituis . Item requiliti dent
cautionem pio his qtur illorum eui<c commit­
tuntur, ac promittant fe in offieio divino deadminiftratione (aeramentorum (uperpellicco uluroi : alloqui officio privandi. Et li euftodcs non
relideant, teneantur providere eccleiie de ido­
neo aliquo lubftituto , cum fti pendio ordinarii
arbitrio illi conltitucndo .

14^4

A dinem, aut aerii intemperiem , pluviamvc in- ΤννΪΓ
« gruentem adhiberi oporteat ; qui tatnen feriens CHKlSri
non lit, aut inftar militarium turbinatus ; quem
•••7.
etiam , <um; primum in ecclefiam vel in «dei
publicas pizcipue ingrefli Iunt , ftatim depo­
nant. Qui veto ruri agunt, «citem interiorem,
ut minimum, ad dimidium tibiarum uiquepromiflam habere debeant . Porro clerici viatores
aut peiegrinances , ita fe decenter luaque profcilione digne gerant, ut eorum moribus , ver.
bis, habituque modefto per omnia glorificetur
Deus . Et quoniam mundana curiofitas quoti­
dianas adinvenit levitates , omnis ille habitus
quibuslibet ecclefiafticis perfonis interdiâus fit ,
a quo epifeopus abftlnendum mandant : Sc qui
•b epifeopo moniti, etiam per ediâum publi­
cum , honeftum habitum clericalem non geftavennt, per (ufpenlionem ab ordinibus, officio,
A beneficio , ac frudibus , Sc redditibus , Ar
Îiroventibus iploium beneficiorum , necnon fi
emci correpti iterum in hoc deliquerint ,
etiam per privationem officiorum tc beneficio­
rum coerceantur.
CAPUT

V.

Clerici quoque beneficial', vcl in factis conftituti , decimas , cenfus, przdia , aut terras
alienas non conducant , quxftus faciendi gra­
CAPUT
XVI.
tia, neve ullam negotiationem («cularemexer­
Sacetdotcs quoque quando haberi poterunt , C ceant , lub poena arbitram.
prr ceteris ad officia cuftodum afliimantur ; ut
nac ratione officium divinum honeftius peragi,
CAPUT
VI.
t
* fcholz de ladimagiftro , tc populo de mifta
Neque edendi vel bibendi caufa tabernas in­
matutinali ptovifum efle poflit.
grediantur, nili peregrinationis, vcl alia neceflitate compuli!, fub pcena arbitraria.
TITULUS DECIMUS OCTAVUS

Dt vit* tr bwfhn cltrictnat ttrt*f»c
ctrrtSicM .
!
CAPUT
I.

CAPUT

VII.

Ebrietas quemlibet hominem valde dedeert ,
?|Uod mentis inducat exilium, fed maxime peronas ecdefiafticas , quod prrrer peccati & fcandali gravitatem etiam libidinis fomitem lubmiEMO, etiam in ordine facro conftitutus,
niftrer . Quare &r tanto diligentius omnes ab
fidejubeat : iciantque omnes clerici ipfis
non licere ullo paâo fori privilegio renuntiare,
ea D
fibi caveant, & in cam lapfi pro gravitate
dcllâi tc fcandali puniantur.
& fi renuntiaverunt , nullam efle' renuntiatio­
nem in cofque ad factorum canonum przknCAPUT
VI fi.
ptum agi pofte , &: debere.

N

CAPUT

II.

Quilibet tonfuram habeat fuo gradui tc otdini congruam, eamque femper confpicuam.

CAPUT

III.

Nemo beneficiatus, vcl in ordine facro conftitutus , barbam geftet alatam : Bc quilibet laccrdos ita mfuper luperius labrum refeiflum ha­
beat , nt fanguinem Chrifti iumptjiro non Iit £·
impedimento .
CAPUT

IV.

Etfi habitus non faciat monachum ■ tenentur
tamen clerici oppidis vcftcs gcftarc fuo ordini
congruentes, at icr decentiam habitas extrinfcci moram hqneftatem intrinfecam offendant .

Quoad concubinatios (fi qui fint, quod Deus
•vettat) vcl fufpcâam cum mulieribus con luetudinem habentes , juxta decreta canonum &'
concilii Tridentini tieoiolc puniantur. I t hu­
jufmodi mulieres , fi monitz ab ordinario ,
fa ab eorum confuetudine non (ejunxennt ·
extra oppidum , vcl dirrcclim , invocato
etiam , Ii opus fiierit , brachio fxculati , eji­
ciantur .
CAPUT

IX.

Et generaliter quzeumque a lacus canoni­
bus , p.zfertim concilii Tiidcntim , de vita,
honeftate , Bc modeftia clericorum retinenda, tc
fimul de luxu , lulibus , &■ quibufcumque cri­
minibus vitandis fancita funt ; eadem omnia
lub iifdem panis tanquam hic repetita , hzc
fynodus iervari mandat.

ideoque tunica* extcriotvs manicata* , Ic cleri
cale biretum , quod eft etclefiafticorum homi­
num proprium temper gerant : galerum vero
non adhibeant , nili cam ob adVerlam valctu-

TITU·

I4«f

<ândi
cnuTi

““i"”'

TITULUS

COMCILIUM

D BC I M U S jNO N US.

Iff.

MbCILINIBNBI.

**5*·“’

A bus, Sc przfertim in facro concilio Tridentino ^NNO
CH*UT1

decretum le ftatutumszft.

s»ey

•

Dé ktetficilc tf ofifüi «dtfifuu , tc

CAPUT

VI

Permutationes beneficiorum, qnas vocant trian­
gulas , lc fimpliccs refignationet beneficiorum
in favotem tes111 , cum claufula , zm thetr ,
X promotione inidoneorom miniftrorum ,
••far tliti , improbat etiam hzc fynodus, eafeci lefts plurimum mali tc fcandali prove­
demque deinceps fieri prohibet.
nire res ipfa loquitur. Quare mandat fynodu·,
ut non tantum epifcopi, ztate , vcl motibus >
TITULUS VICESIMUS
vel eruditione , vel aliter quomodocumque inidoneos, a fufcipiendis oidimbis arceant -, ve­
Dt ftktliic.
rum etiam ut qualibet bcnefi.ia le officia ecclcfiaftica digms tantum , & line acceptione B
C A P U T I.
perfonarum conferantur , utque in conferendis
paftoratlbus fervetur decrerunt concilii Tri.
X bona educatione ac inftitutione juventutis
dentini left. 14 c. iS. de reform, etiam quoad
pendet pro t-iagna parte falus totius reipubliconvocationem eraruiiundorum per ediCtum pu­
cac. Quapropter ubicumque fcholz tam quoublicum .
dianz quam dominicales adhuc requiruntur i
CAPUT JI.
agant arcbipresbyteri cum magiftratibus & przfiCtis locorum, ut ez mox erigantur, Gmulque
Cum dignitates in ecclefiis cathedralibus ,
rationem ineant ipfis ludimigiftiu de annuis ftltc collegiatis ad confervandam augendamque
pendns providendi .
ccclelianicam difciplinam Imt inftnut* , ut
Î|ui eas obtinent , pietate prrcellant, fe aliis
CAPUT II
int exemplo ·. ftatuit hsc fynodus , omnium
■^clefiarum tc monafteriorum abbates , przpoPauperes per fubtraâionem elecmofynarum
menfe pauperum , alii vero aliis prxnis Irbelitos , przlatos , decanos, archidiaconos, archipresbyteros, pcenitentianos, cantores, fcho- C ros aliofque domefticos fuosad fcholas domini­
lafticos , thefaurarios , tc canonicos cathédra­
cales , ac Icâionem catechifticam mittere, per
magiftratus Sc przfcâos locorum fineconnivenles , nec non poflëffbres capellaniarum , quas
lia compellantur : eoque tempore , quo juven­
vocant , animarum , quzvc ex fundatione pertus in fcnolis inftituitur, a tripudiis A aliis infonalcm refidentiam requirunt , tc alios omnes
folentiis , quibus juvenes a fcnolis avocentur,
beneficiorum , quibus aut cura animarum an­
omnino jbftineatur .
nexa eft , aut ouus limile incumbit , pofleflores, ad perfonalem refidentiam in ecclefiis fuarum dignitatum aut beneficiorum obligari lc
CAPUT
III.
perfonaliter relidere debere . Quod fi id par­
iture neglexerint , adverfus eos , ad facrorum
Optat hzc fynodus , ut tam in domizicalicanonum, ac facri concilii Tridentini przfcri­
bus, quam aliis quibufeumque fcholis, mafculi
ptum procedetur .
• viris, Sc puelle a muliciibus tantum inftruantur : ubicumque tamen id obtineri non poterit,
faltem locis , Sc interftitiis maiculi , a, puellis
CAPUT
III.
D_feparcntur .
Si quis autem ex przdiâis , fefe privilegio
ficrpctuo aut temporali tutos Sc exemptos a per­
CAPUT
IV
z
onati relidentia putent : diâum privilegium
cptlcopo , feu ejus vicario intra ties mentes
Scholz fcholafticis capitulorurri fubjedz, ab
e Albeant, ut cognofcat an ex veris eaufis coniifdem fcholafticis ; cetere omnes ab archipreibyteris, vel aliis id id ab ordmariodeputati,,
ccflum fit , nec ne ■
fingulis faltem femeftribus ferio vilitentur : nec
ulh omnino libri m iis perleguntur^ qui turpe
CAPUT IV.
aut obfccenum quid contineant , quique ab or­
dinario approbati non fint.
Bénéficiait , neque ex fundatione , neque
ex confuctudinc vel aliter ad perfonalem refiCAPUT V.
dentiatn obligati, nihilominus onera miflarum
beneficiis fuis incumbentia , in ecclefiis obi
Scholas dominicales frequentarttes non tantum
ca fundata funt , plene ac debite expleri c 1rent : alioquin hoc ipfo , etiamfi in luco pri- E doceantur legere 8c feribere 1 verum etiam Sc
vilegiato refederint , a fruâibus beneficiorum
3uidem prrcipue inftituantur in rudimentis fi,
ei : Sc ante orhnia doceantur orationem domi­
nicam, (alutationcm angelicam, fymbolum fi­
miflarum , ob cujus omiflionem iufpenfi fue­
dei, prreepta decalogi A ecclelir, modiimque
confitendi , ac mille facrificio ioierv lendi ; Sc
rant .
3U1 grandiores font , rationem etiam fe paraaCAPUT V.
1 ad communionem .
Pluralitas beneficiorum , Sc ccrtutn continet
CAPUT
VI.
animarum periculum, lc totius ordinis ecclefiaInfuper hortatur hzc fynodbs , ut in fcholi■
ftici perveriio eft. ideoque mandat hzc fynodus
Latinis doceatur cantus GrerjXrianur , nec non
exaâe fervari quicquid de ca tn cap. Dc mul­
ut ludiaagiftri A ludimagiftrz fcholarum linta, X. De przbendis, ac in aliis facris canoni
Qq q
,
gu«
Cantii. General. Tom. XXXIV.

CAPUT

L

E

E

F

/WxMIM »

'

<4^7

M"“v . Concilium Μ ECHLIN1BNSE*

*»0“«»“·

j^g

anno pa vernacule, jurentutem fuam ftatis die. λ rio applicandorum j vel fi caa le habere ne· aNNO

CHU>Tt bus ad IcAionctn cuechiRica tn deducant , eof'<♦·
que ibidem in officio contineant.

ΤΓΠΠ-US VICESIMUS PRIMUS.

gent, fub juramento ic dcfnper expurgent.

CAPUT

CHftUTl
··*■

IV.

Ubicumque regiftra bonorum quorumcumque , collegiorum ecclefiafticorum , beneficio­
rum , fabricarum , menfanim landi Spiritus ,
aliarumqoe piarum fundationum , a quinde­
'
CAPUT!,
cim annis legitime renovata non fuerint , re­
BIC U M QU E falubetrimum decretum
noventur ea cum debita dcfignatiooe limitum
concilii Tridentini de inftituendis (emi& conterminorum infra annum proximum, id­
narus necdum ctceutioni mandatum eft .· cuque
­
fumptibus eorum in quorum utilitatem
rent epiicopi , illi plene ac débite fatisfieri in
hunt.
proxima fynodo Dioecefana , in lingulis dioecefibus, quam citdlime fieri poterit , celebran­ B
C A P UT V
da . Ut autem hoc pro przfentis temporis ftatu
commode fiat , lexagefimus denarius > aut plus
Et quia injuria horum temporum multa in­
rainufvc ! prout videbitur epifeopo , cum con­
terciderunt munimenta bonorum ecclcfiafticolilio corum qui ex decreto difh concilii Τη.
rum : ut iniquis debitoribus , quos in polledentini eidem funt adjungendi, e bonis eccletum forte folutionem denegare contingeret ,
fialticis in qualibet diotceii in hanc ufum jpobvietur ; mandat hzc fynodus univerfis bene­
pluetur.
ficiarii hujus provinciz , ut finguli legitima
faciant manualia , in quibus annuam fututio­
CAPUT Π.
nem ira lignent , ut cx cifdcm manualibus
fucceflu temporis legitima poiTellio probari pof.
Inter alia doceantur cantum Gregotianum ,
fit . Et hzc ipfa manualia quotannis a deca­
Se cerimonias ccdeliz -, 8r in illis iplis, m ca·
nis vilirentur, Se fucceftbribus gratis relinquan­
thedralibus & aliis ecdeliis exciccantur.
tur.

/

De ftmiMhii.

U

CAPUT

III.

Retftor vel praefidens feminarii ad minimum
fingulis annis adminiflrationis fuz computum
fideliter reddat.
\

CAPUT

IV.

Quia przterea pro pia inilitutione ejufmodi
juventutis Se feminariorum ereâione , a facroianSa Tridentina fynodo decreta funt feffion.
cap. 18. De reformat, hic habeantur pro
infettis.

C A P U T VI.
in fingulis ecclefiis parochialibus Se facellis
fiat inventarium omnium ornamentorum , Se
quorumcumque aliorum bonorum mobilium
ad ipfam ecclefiam , velfaccllum pertinentium ;
idemque inventarium a pallore , vel redore
lacelli, ac zduiiis fubfignetur atque ita lublignatum cum ceteris munimentis debite aftervetur.
CAPUT

VI1.

Paftisres , & quicumque atri bénéficiât!do­
mos beneficiorum fuorum Integras confervent ,
D ac debite reparent , nifi reparatione earumdem
ab aliis fieri debete ceito conftet . ArcbiprcDe tleceriene C tmfir-vttieM Isasram
sbyteri, ubi ipfis id jutis ex confuetudinc com­
rceltfufleeorem .
petit , illas fingulis annis ferio vifitent ; Se
quando eas reparatione indigere advertent, eam
CAPUT I.
mox fieti mandent ; & non.obedientcs denun­
U Æ in prima fynodo provinciali Metientur epifeopo , ve) ejus vicario generali, ut
ad debitas reparationes faciendas , prout juris
chlinienfi dc confervatione ac debita
adminiftrationc bonorum eccleliafticorum deSe
­ rationis fuerit, compellantur , Se pro prztecreta funt , eadem omnino arapleditur hzc
rita negligentia etiam puniantur . Si vero ad
hujufmodi reparationes obligatos , iis necdum
lynodus: & infuper iis adjicit ea quz fequunperfeâis, cx hac vita migrare contigerit : bona
tur.
domorum4 mortuariarum , cq^umque qui benefi­
CAPUT II.
cia fua dimifctunt, arreftentur, Se arreftata ma­
neant donec e* perfedn fuerint.
Bona ecclefiz locare non liceat ultra tempus £
CAPUT VIII.
a jure permiftum.

TITULUS XXII

Q

CAPUT

III.

Pollcfibres quorumcumque beneficiorum , li­
teral fundationum eorumdem , & omnium bo­
norum ad beneficia fpcâantium , decanis capitalorum vel archipresbyretis , quorum vifitationi ipfa beneficia fubfunt , intra ttimeftre
poft publicationem pmfeotis lynodi exhibeant,
in archivis epifeoporum vel capitulorum aflervandas, fub perna quatuor florcqprum icm i na­

Rationes fabricarum , Se menfarum paupe
ram, aliarumquc piarum fundationum , lingu­
lis annis ubique reddantur; vel faltem, ubi te­
nuiores funt earum proventus , fingulis bien­
niis : le de decennio in decennium contineant
plenam fpecificacionetn quantitatis, limitum &
conterminorum, filvarnm, pratorum, ac terra­
rum arabilium ; nec non expteflam dclignatiooem tam fundorum Sc cdiutm, fuper quibus
redditus , vel cenlus hypothccati funt , quam

xdium

a

I4*P

Concilium Mb CHLIN1BNSB

ANNO *dium Ic fundor»» iifdem hypothecs* adjaccnCHKisri tium dr conterminorum.
itor·

CAPUT

* ’ “"JST* "

C'A PUT

*■

1470

XIII

Æm

ENIQUE quicumque habent reliquia*,
ornamenta > munimenta , vel alia qua­
cumque , ad ecdcliat, hofpitali* , monafteria,
aliave loca pia diruta vcl deferta , Gve remo­
ribus deftituta , quo modolibct Ipc&antia , ad
archiria epiicopi deterre teneantur ibidem con.
fervanda .

IX.

D

Certi quoque die* ad «odienda* ratione*
ubique conftituantut : Br G eorum, quibus ra­
tionum redditio incumbit culpa vcl negligentia evenerit , quominus ftstuto tempore ieddtrio illa fafta fuerit > linguli cotum multen­
tur i Bt multa applicetur fabrica , menfia pau­
perum , vel fundationi > ct’jus computus reddi
debuerat.

TITULUS

XXIII.

L>. repatatietu etdrfiainm.

CAPUT

X.

Ordinarii ipfi per fe , vcl faltem per archipresbyteros , vel alio* ad id deputando* , non
tantum fabricarum , Br menfaium pauperum ,
fed etiam hofpitalium, (tomorum, orphanorum,
ac quorumcumque locorum piorum computus
temper audiant"! Bc examinati· procedentibus
computibus videant num coram concluliones de­
bite purgate , feu reliqua eorum plene foluta
Tint, atque omnia debite adminifirentur, dili­
genter advigilent.

CAPUT

XI.

B /^UM infinite quotidie oriantur lite* fuper
V4 reparatione cedefiarum , Itante hoc civili
bello dcilrudarum , eo quod epifeopatu* hu­
jus provincia fint in divertis ducatibus Br co­
mitatibus , Bc proinde non ubique eadem fint
ronluctudinest vifum fuit huie fynodo per mo­
dum provifioni* , Br line alicuju* prajudicio,
ex communi juri* difpofitione per iacrurn con­
cilium Tridentinum innovati , cenam fuper
hac re ineundam die rationem, cui omne* fefe
conformare teneantur, pofteaquam fuper eadem
cum ferenilfimis fuit celfitudinibu* maturius
aiturn fuerit.

floipitalia in fubftdium peregrinorum eredi, „
hiftrionibus , aleatoribus . ahifque id generis C
hominibus non pateant: nec in iit viti cum fe­
minis verfan permittantur, etiamfi le matrimo­
nio j undos die atfevercnt.
CAPUT

XII.

TITULUS

XXIV.

Dt rtiularibni ty· meaiaiibui.

CAPUT

PRIMUM.

EMINERINT fuperiore* mooafleriorum, & domotum tam virorum , quam
mulierum, decreti conciliiTridentini, quoAatuitur , ut is tantum numerus confiituatur ac
confervetur , qui vel cx redditibus propriis mon alter iorum , vel ex confuetu elecmolynis com­
mode poffit fuflentari.

M

Decretum concilii Tridentini ie(T. 11. cap ti.
De reformat. contra occupatores quotumcumque bonorum Bc jutium ecclefi* fubinde popu­
lo per contionatores inculcetur , cumque in fi­
nem hac fynodus illud de verbo ad verbum hic
inferendum cenluit : Si eum tltricarum, n>r/ /airoraas , yuaramyur ii dignitate etiam imperiali
CAPUT II.
eut regali prafulgcat, in tantum malarum oasmain
radix cnpiiuat occupaverit, ut aticujui ettitfia , D
Cura: fit etiam epifeopii ,
aliis fuperiori/r· tajufvù faiularii vel ivjuisni bentficii, «ssisbus, ut juxta decretum di&i concilii , cstraortium pietatit , aliertunve piarum lacerum furifdi.
dinaiium confeflarium bis aut ter in anno moOienet, battu , cenfue ac jure , ersa» ftudalia, «r
nalteriis ianâimonialiiim offerant , qui non urmphytencita , fruSut , ewdaut.-ara , feu yusf.
nius vd alterius tahtum , fed omnium omnino
tansy ve ebveutienti , yM in minifirerum , er p«a.
confeffiones audire debeat: 8c certi ad boc dic*
prrutn ntttffiiettt cenvcrti drbeat, per fe ve! nitet,
ubique praefigantur.
vi vel finiere >nr*^>, fe» etiam per fnppefirai per.
;vui clericorum aut lauerum , fe» y narum y u ar­
C A P U T ΠΙ
te, Mit t/uteumjue.funfit» triere, i» pnptnt ufut
cenvertere, i//o/y«r ufurpare prafumpferit, ftu im­
Sciant fi mi liter ipfai fanâimonialc* , etiam
esempra:, fibi non licete poft profeffionem, ecpedire , m ab m , ad yasr /ure pertinent, perci­
piantur: ii anatbemati tamdiu jub/aceat , peamiatn ad breve tempus, monafterium egredi; «ifi
diu ierifdiUiteei , beau , rit , /ara, fiu&ui , CT
ob aliquam cx tribus caufis cxprcAis conftnuredditui , quas eccupaverit , vd yui ed eum quotiooc fandte memoriae Pii V. hac de <c edita,
medecumfae , etiam ex denatitme fuppeftta ptrfe. £ quz inviolabiliter eft obfervanda.
/
na , pervenerint , ecclefia , ejnfgue admin^ratm
five beneficial» , turrjrs rtfiitutrit , at deinde a
CAPUT
IV.
Remane pontifice abfrlutiencm ob:innerit i feed fi
ejpfdtm ettitfia patronal fuerit , etiam jure patreCetera omnia dc regularibus , ac monti libas
natui ultra predtflatpatent en ipfe prrvatui, ••fiat .
In concilio Tridentino , 8r in p-nna fynodo
(lericui Vtre ■ ya< nefanda fraudit CT nfnrpatiem,
provinciali Mechlmicnli decreta snip ledi ens Br
bujufmedi fabricatae feu cenftntieni faerie , rifdem
innovans h«c fyncJus infuper addit ca qu«
petnit) fnbfaceet ; wraais ynrfu/cuviyue brntficiia
fcquuntur.
pri valut fit , o' ad yuarssmyue alia beneficia tn.
bubili· effluatur , CT a fntrnm urdinam executi fne. nun
latepram fatufailitem <y abfelutie.
neat , fû etdiaarii arbitrin fufpeadatar.

ContH. General. ’Jom. XXXIV.

Q_q q

1

CA ·

lùiWBijWilWJ

1471
Christi

**"V?r

Concilium Μι :rlinibn|i.

CAPUT

V.

tiof·

Ift conventual· rcligiofornm ft monialium
taenia teâio facia, quantam re» patitur , nun­
quam omittatur ■

CAPUT

147*

curiarum, (alaria ,ft ftipendia miniftrorum ft anno
praâicorum earum , ceteraquc hujufmodi, uni* CHBUTl
formitatem in tota provincia Ferrari expedit.
*••7·
Et ideo ftatuit prsfcnt fynodus , ut uniformis
& moderata ratus , defuper ejufdem fynodi au­
âoritate conftituenda, ao omnibus, quos con­
cernit, obfervetur .

VI.

C A P U T IV.
ati regularium eoa tantum fubditis fuit
trios deputent quos prsvio eta mine per
In correâionibus conforment fe epifeopi de­
fe vel leâorem fuotn fado , invenerunt fuficreto concilii Tridentini feffi ac. cap. j-ut ni*
cienter idoneos ·
mirum rarius cenfuris utantur, fed aliis mediis
ibidem a concilio praferiptis .

S

CAPUT

VU.

Libertati profcflionis virginum Deo dicandatum hac fynodus profpicere volens , hoc prafenti decreto tollit omnia ftatuta ft confuetudines, quae difta libertati aliquo modo office*
te poliunt. Prohibet itaque , ne quarumcum­
que virginum capilli ante profieffionem refecentur ; mandatqoe ut epifeopi , vel ab eis depu­
tati , carumdem virginum voluntatem , tam an­
te fufeeptionem habitus , quam ante profeffio■em , lacro Tridentino concilie ita jubente,
diligenter explorent, non aliter tamen quam eat
folas elle certo cognoicant.

caput

vm.

Valde dedecet in monafteriis tam virorum ,
quam mulierum , hofpitibus advenientibus vi­
na 8i cervifiam vendi : atque ideo etiam hcc
fynodus id fieri diftriâe prohibet , fub perna
arbitraria ■

/

CAPUT

V.

Ut fatisfiat decreto concilii Tridentini, quod
jubet in iingiilis conciliis provincialibus , aut
dircccfanis, aliquot perfonaa juxta conftitutio*
nem Bonifacii VIII. qu· incipit , frarursau,
CTr. qualificatas, & alioquin ad id aptas delignari , quibus prater ordinarios locorum, cau­
le ecclefiaftica in partibus deleganda , a quo­
libet legato vel nuntio , atque etiam ab ipfa
fede apuftolica committantur : prsfens fynodus
delignat , ft nominat perfonas infraferiptas ,
earumque nomina , cognomina , & qualita­
tes ad fuam fanâitaicm tranfmittenda efl·
ftatuit .
^CHIETISCOT^U NECΜΙΠ^ΙΙ^ίΙ
fn uhatii atanaati V dtfiiatti faat.

£rA/ü*>o , D- Henrica» Francifcus Vander Burch , I. V. Iicentiatus , decanus
ecclefia metropolitans Mcchlinienfu, ft vica
rius generalis atchiepifcopatus cjnldem.
CAPUT IX.
D. ac M. Petrus Vandcn VVielc , S. theolo­
Si decreto concilii Tridentini de leâione l’a­
gia Iicentiatus, ejufdem ecclelir metropolita­
cre feripturz in monaftetiis tuligioforum haben­
ns archidiaconns.
da , negligentia pedatorum alicubi non fatisD. Jacobus Boonen , I. V. licentntus , cano­
fiat, epifeopi locorum, auâoritate a dido con­
nicus & officialis Mechlinienlis.
cilio fibi attributa , id debite procurent .
Zcvaari, Reverendus pater D· Libertus Schaloun, abbas Ulierbacenfis .
Reverendus pater D.Joannes Drufius , S. theo­
TITULUS XXV.
logia Iicentiatus, abbas Parcenfn .
Reverendus pater D. Ludovicos ab Eynattcn,
De fvrs , jarifjiflfoaf 0* tmwuai/afe *
abbas S. Gertrudis , ft confervator privilegio­
ttclffiéftith .
rum univerfitatb Lovanienfis.
Braxtlla , D. Petrus Pantinus , decanus infi­
C* A P U T I.
gitis ecclefia collegiate S. Gudiia Bruxellenfis ,
protonotarios apoftolicus.
RDINARII locorum , eorumqué offi­
D. Cafar Clemens, S. theologis doâor, de­
ciales, juxta decretum concilii Tridenti­
canus ecclefia collegiate Anderlechtenfis, proni, cavfas omnes , etiam beneficiales , faltemtonotarius apoftolicus.
infra biennium a dic mota litis terminent : alioD. Cornelius VVorzel , $■ T- Iicentiatus
quin poft id fpatium liberum fit partibus, vel
decanus Bredamis , & plebanus Bruxcllenalteri illarum , judices fuperfores , alias tamen
fis .
competentes, adire .
Ia tfifffata GaaJut/i , D. ac M. Adrianus
Varraus, S. T. licentiates , cathedralis ecclefia ■
CAPUT II.
S. Bavonis prapofitus.
D. at M. Petrus Bemaerts , S. Th. liccntiaJudices appellationum eas non recipiant, ni­
tus, ejufdem ecclefia decanus ·
fi a definitiva, vel definitive vim habente, 8c
Reverendus pater D. Livinus Vander Meulen ,
cum gtavamen per appellationem adefiriitiva re­
abbaa-Thrunchinienfis.
parari nequeat ; prout per concilium Tridenti­
D. Francifcus dei Rio, I.V. Iicentiatus , ca­
num decretum eft .
nonicus ecclefia cathedralis S. Bavonis, ft offi­
cialis Gandavcnfis.
D. ac M. Philippus ladaert, S.T. Iicentiatus,
CAPUT 111.
ecclefia coUegiata S.Pharaild·» decanus.
' Ut in ceteris omnibus , ita quoque vel ma­
Ia tfijrtfat»
D. ac M.Gisbertus
linae in adminiftraada juftitia , quoad ftatuta
Coeverinix, S. Th. Iicentiatus, ft ecclefia ra­

M

O

the-

’

*47?

M,m”·

Concilium Mb

- thcdralis dceanul , defignatus epifeopus Daven-

-

chkisti ,r'eni's
»»07.

·*

CHLINIENSS.

vonoLMustt.

A cauia impedimenti fidem facient : It nihilomi-

nu> procuratorem virum cccleiiafticum mittent, CHtsisrt
·
Reveicndus pater D· Atnoldus Vcllcmius ,
non taniutn ad audiendum Be referendum, led
*so,.
abbas monafterii Bernenlis.
etiam ad deliberandum , Bc agendum , quz
1). Everardus de Ravcfteyn , I. V. licentla­
principalis faceret , ii perfonahter intereflet ;
tus , canonicus didr cathedralis cccleliz , 8e
necnon ad (impliciter acceptandum Ar lecipienoflicialis .
dum quzcunique in ipla iynodo llafuta A'de­
/a tpifcap.it» H»re>»u>nltnfi , D. ac M. Petrus
creta fuerint .
Pollive, S.T. donor, cathedralis ccilcliz Rnxemundentis decanus.
CAPUT II
D. Fredericus Joannis, cantor ejufdem eccle­
fi» , A' canonicus .
Contra abftntes non legitime excufatos, vel
D. Guilclmus Randcraet , I. V. licentiatus,
qui procuratoiem (ufficienti mandato inftiu& ejuidem eccleliz canouicus.
ttum non milerint , primum ad contumaciam
I» efifnpat» Br»gt»fi , D. ac M Nicolaus de
etiam per affixiunem edidi publici ad valvas
lieere, cccleliz eathedialis Brugenlis decanus. B loci in quo cuncilium celebrabitur , deinde ad
Reverendus Pater D Joannes de Bouricr, ab­
alias panas juxta canonicas ianâiones decer­
bas monafterii S. Andrez ·
nendas procedatur .
Reverendus pater D. Joannes Montanus, ab­
bas monafterii de Eeckhoudt.
CAPUT III.
D. ac M- Arnoldus a Mechlinia S. T. licentiatns , eccleliz cathedralis archidiaconus , &
Nemo, fine licentia przfidis concilii, a con­
canonicus ,
cilio icccdere audeat ; neque tunc aliter quam
D. Remigius Driutius, I. V. licentiatus, ca­
Infficienti conftituto procuratore.
nonicus ejuidem eccleliz , Ac officialis.
L>. ac M. Dionylius Chriftophori , S. T. liCAPUT
IV
ccntiatus, ejuidem ccclelir canonicus, & (choIsfticut .
Quod fi epifeopi, 8,-alii qui interefle debent,
1» cpifiapat* ,A»t»trpie»fi, D. Joannes del R'o ,
a noviffimo concilio circa hzc aliquid obtervaveI. V. licentiatus , decanus ccclelir cathedralis
ruit , quod in futuro concilio proponendum vi­
Antuerpicnfis, & vicanus cpiicopatus ejuidem, C deatur, id uno menle ante diem prztixum ipli
& protonotarius apoftolicus.
metropolitano per literas fignificent.
Reverendus pater D. Dionylius Fey ten, abbas
monafterii S. Michaelis.
.
CAPUT V.
D. Cornelius de Witte , S. T. lieentiatus ,
archidiaconus 8c canonicus cjidiae cathedralis ecQuacumque in hac provinciali fynodo ad ma­
clefiz .
jorem Dei gloriam, & animarum ialurem flatu­
1). Joannes Cevarts , I. V. licentiatus, ejuf­
ra hint per umvetiam Mcchhnienicm provin­
dem cccleliz canonicus 8r officialis.
ciam, per lingulas diaccles intra annum diaceD. Antonius Heylwigen ,1. V. licentiatus;
fanh fynodis publicanda funt ; ad quos omnes
ejuidem eccleliz canonicus
thelauratius.
omnino tam exempti , quam non exempti, ut
D. ac M. Aubertus Mirzus, S.T. baccalauréat,
publicari ea audiant & ad ea lc conforment ,
canonicus & icholafticus ejufdem eccleliz.
ex decreto Tridentini fynodi Icll. aq. de lefortn.
!» epifeopat» rprtxji, D. ludocus Vcianneman,
cap. a. accederè tenebuntur .
cccleliz cathedralis decanus.
Quz reliqua lunr leformationem concernenReverendus pater D.Carolus dc Argenteau,D 1 tia , i tempore exiguo expedui n»n potueiunt,
monafterii S. VVinoci abbas.
cpilcopiin proxima Iynodo diceccfana liatuant,
Reverendus pater D. Vintentius duBuer, moprout utilitatem ecclcfi-· poftulaie 1 "dicabunt
aafterii S.Joannis abbas .
Mandat poltiemo hac eadem lynod s yiovinD. Carolus van Houcke, I. V. licentiatus, ca­
ciahs, ut quzcumouc tam io cninlio l idcnthedralis ccclefiz archidiaconus 8c canonicus.
tino, quam in hac qii lynod, d.-cicra
ftaD. Ludovicos Vlaminck, I. V. licentiatus ,
tuta funt, poli impiellionnn m*ndabilitcj^ obejuidem cccleliz ^cathedralis thefaurarius.
icrvcntui ; omnia nitelini Λ : ig'..' i ccnlur* &
D. Francilcus de Montmorency , cccleliz col­
judicio ledis apviloliczqtiam humillime fuliniitlegiate oppidi Casleteniis przpolitus .
tens . Aftum Mc. hlioiz anno domitu iniliditno
Si quempiam es piznominatis ante proximam
lexceiitcumo fcjiiimo dic decima nena intnhs
lynodum provincialem , aut dicecefanam mori
Julii .
,
contigerit, epifeopus cum coniilio capituli ahum
Matthias jrchicpifcopus Micblinicntis .
,
ufque ad proximam fynodum ennftituet . canPetru, Danunt epifeopus Candaveulis ■
Gisbertus Malius epili opus Befxoduccuüs
demque iublbtutioncm ad ledem apoftolicam
tranlmitti cuiabit ,
£
> knricus epifeopus Ruiemunjicnfu.
Carolus Phili jipu, de Rodo in cpiic. Brugeulis
Joannes Mirxus epifeopus Antnerpicniis.
l
Carolus Maliusepifeopus ïj.senlis.
Ante horum decretorum çublicain Wiionem
Tit /jsjJj pnvinculi O' »i*C(f»»a .
icvcrcodifliinus Bc illnftritnuhis uoriii.iiic praGdens , re cum revercndiltimis domnus co<.in<eo
C A P U T I.
pis communicata, fequemem iche.iul <m if-icriONCILIO provinciali , vcl direcciano,
f>to pronuntiavit, eatnque h.c d calcem adverdebite convocato > omnes qui de juie vel
>um adienhi mandavit.
confuetudine 1II1 intcrclle debent , die Be loco Rnrnndi , ac vcncrjbilcj Jjnini : γικ». J,przhxis pcrlonalitcr Comparcbunt , 111Γ1 legiti­
quibui bacicnui hic ailam cll mulinujc ■ ·' r ,rume impediti fueriut : quo cafu tcmpcllive de
»>H»< mrito r.mpuJ cxHnjcu·, rt^uu r.i & Ian~
QjH
Î
‘
Cone. CJenerel. Tom. XXXIV.

Ti ru

C

us xxvi.

r

»47î
ANNO

CHA1ST1

ita?·

*AU^’·

Concilium Mbchlγνιβνιι.

V»! , fraftrtiaa rum it fltriffut ttiaaa fiat ruJ'altaia ftrtatlfiuia trlficaiian fixa , yaaraw fract(litat fflrtatl fiulmin fattatiaatat. Sli taat
rratrtatU *afira iafim a tbit tt tafia trial , fuantt taaa iaatna al avibtt fait tlfia , V quan­
ta
J»»ipr· ittiataatar , iinftt ft aaa fa­
it iiataraiartat tatraat : vifitat tfi rtvtrtnii(fintit
fatribtt hajat fijaaii , uni teat baaa vtaia faa
iiarittm , itrlaraait , tr ttafiuta aaaia ftbiicauia, quai vabit auiirii, (f txftafit ratiinibat
•vtftrit , c fait , Jattrataiaat U" abftrvaajuaa
atiittur.
Pod cujus fchedula pronuntiationem przdiΛ* concilii decreta poblice Icâa fuerunt, dic
vigefima mentis Julii anni tnillclimi fexccntcfini feptiml. Ia cujus rei fidem not infra feripti ejufdem concilii fecrctatii propria manu
lubfctipfimus.
Petrui Paatinus? protonotarias apoftolicus ·.
decanar eecleliz S. Gudilz Bruxellenlis.
Dionylius Chriftophori, cathedral ii ecclefi·
Brugenlis canonicus & (cholafticur.

TESTIMONIUM
ILLUSTRISSIMI ET REVERENDISSIMI
domini D. cardinalis Patnpbilii fuper faâa
recognitione concilii provincialia Mechlinkntis , ab illuftriffimis St teverendiffimis DD.
DD. cardinalibus interpretibus facri concilii
Tridentini.
OS Hitrtayraat litati fauci i Tllafii it aaanlt
S- R t. cariiaalit Tantfbiliat, fiitaa frti»at tT attiAatnur , irertta confit fla ia frmaCra/r fiiaaia a rrvtrtaiififiait D. architfifinfa Mttbliairafi, taqut a R. D. Diaayfit fhrifitfbari ,
tatbtiralit ' tcrltfia Brnftafii tatotica iffinfiqut artbiffijcafi frocuratart ai fitailiffiaraat £>.
ftrlata, a facra nairciatiaat cniiaaliaaa caacilia Triitattaa rntirtirtaaia prafafittrnat t miniata, ncagaita, at^ut .ftatafuiffc : actaaa nrumitm ilrrrrvruw rxr.ss flata afui iffata caa^rtiatiancaa
rtmanfiiTt, r·· que bujufateii itertta bâc libella
t bait artat xrxix. ( quarum friata incifit Decre­
ta, C7"r ultima -vera, potuerunt, <yr. CT itfi-

N

Β00*ζ"',’“·

i^jg

Brugenfis ad nos detulit, ut , fi nobis proba· "anno’
reneor , illa confirmaremus auâoritare noftra christi
apoftolica) noun oil ia mutatis, ut videbitis, api*or
probavimus : recognita prius mandata noftro,
a venerabilibus fratribus noftrir fandt· Roma­
na ecclefi· caidinalibua , interpretibus facri
concilii Tridentini . Laudamus valde, fratres
venerabiles, telum pietatis, prudentiam, Sc vi­
gilantiam vcftram, quam in nujufmodi decretis
ianciendis agnovimus , ac Deum lapientis Sc
mifeticotdiarum pattern precamur, nt quotidie:
in vobis augeat dona divine fus gratis, uc
miniileiii vcftri ac laborum , quos ad ejus fan·
Aiffimi nominis gloriam, Sc animarum falutem
fufeipitis , premia benignus vobis retribuat ,
cum reddideritis rationem villicationis vcftrz.
Quemadmodum etiam hortamur, atque apofto­
lica auâoritate, quam a Dei benignitate licet
immeriti accepimus , jubemur, ut ejus fynodi
decreta omnia, quz ad facrorumcanohum prsicriptum omnes i ft tus provincis epilcopos omnefquc eorum dicecefanos obftriqgunt, ab om­
nibus quam . diligenriifinae & inviolate ferven­
tur .· ac'vobis omnibus apoftolicam benediAionem noftram peramanter largimur. Datum Ro­
ms apud fanAum Petrum, lub annulo pifcatoris, quarto Kai. Mail, Mucviri. pontificatus no­
ftri anno tertio.
Titrai Jrrvta

ALIUD TESTIMQNIUM
Examinati concilii, ab illuftrilfimo Sc reverendiflimo D. cardinale Pamphilio direflum revrrendiflimo flt illuftriQimo D. archicpiliopo
Mechlinienli.
Perilluftri ac reverendifCmo domino uti fratri
D. arcbicpilcopo Mechlinienli .

E\ILLUST\IS at rtucrtniiffiint i^ntiae , l’tr
frattr : Trvviicialcnt fijtni'cm Mtibhnitnfitm
ab aatfiittiiat tua aibib.tii caartraviacialibar tfificafit aavifjiatt ctlrbrataat, V a rtvtrtaia iaD mia· Dnajfia Cbrifitfbvi taibcirahc tcclcfia BraItafii caaaaita <F fibalafiita, amflitaiiau tua,O"
»>z, Eecleliz Brugenfis canonicas k fcholaftiiffitrtaa tautfraviatiaiitat cfifiafaruat fracaratart
ros ) icfirifta V cellata ia amnibni C ftr am­
txbrbitatr tjafiftt itertia ai farti maierauiti ,
ara caatariaat
I· quarum fiiam bit frafria ara­
txccffifi tarrntaiat, abtfui ifibic bilitrtat frafitrnt fubficriffimui , V ab iafraftrifte fterttaria itiaa itftria , at^ut banticartat artibai iatraiurea fabfiitli, fiftlii^ut atfiri iatfrtlfitai caataiaaiPai, rraiicaniii, fit ac fiaficattr caaftfla , illari atatiatiinat. Haraat fiat , Jit i r 1. ^ifrilit
firiffitii cariiaalti Triitatiar caacilii , futili{Jiat i
tara MDCVill.
D. H· aiaSarilact tactrfrttti, fra ataatrt fibi >■juaila iiliitattr rtnfaavtraat, attat ubi tftrtuir,
Hieronymus cardinalis Pampbilius. .
triaua tateaiartat. itabat tllaat iffiuaa fjaaitat ai
amfhtuiittat ttaar auac rcutittiatai, fra.fiti atturric irbita titiiaai , fublicaaiaai , ir ftiula ia
Joannes Franc. Fagnanus fa'cri con­
gregationis concilii fecrctarius
tfta fraviacia abftrvaaiaat, ut tfrifia , ac fitatil, fiata aftra , <p* iaiufiria fitlubirriatifai labatu
fruilui futi fibi iaitia fraftfiuii , xbtriarti in iict,
B R E V E
ai/uvaatt iacuiaa, fmifiat. Quai at cuutulaltfr
SanâiOtmi D- N. Pauli PP. V fuper confirm*·
Ctaat ttlrrriau fiat, aat fatram fnnbai a iruina
(tone concili provincialis Mechlinicnlis.
aifaitatt laatttJUntui, aarfhtti.aiftr tau falattat flariacaat frttaatar ia («rniea \auta Ju s.
rmtabilibai fratribai artbitfifrafa tr tfifiafit
^ifrilit, anaa M0CVI1I.
frrviacia btttblta>tafit Taalat TT. K.
Amplitudinis tuar nerilluftris ac rtvereudiffime Uti frater ftudiofiOimus
ENERABILES fratres , falutem St apo­
Hieronymus cardinalia Pampbilius.
ftolicam betsedi&iorsem. AAa fynodi pro­
vincialis Mechlinicnlis a fraternitatibus vefttis

P

V

nuper habitas > qu· diledhu filius Dionyfiua

Cuiftophori canonicus * tchoiafticns ecclefi·

Sccnod· liter· prsnominatl iiluftrifltmi '8e
tcvtttndiftuai domini D. cardinalis Pamphili!

Concilium

*477

ÀHNO «d dictum reverendiflimum 8r illuftriflimum D.
CHK.ISTI «rchiepiicopuin Mechlinienlem , teftantes om1M7. mum proteftarionum in examine & recognitio­
ne hups concilii eam habitam rationem , quam
.
jus Sc ratio requirit , idcoque illud jam omnes
obligare .

Perilluftri ac reverendiflimo domino Uti fratri
D. arcbiepifcopo MechlinicnG .

Erillefirii tc rcvtrcmlijpnu iemiae Uti frater.
Sjaeium previacialem Mechlinienfcm at aasphtnJiae tua aihibitic cempreviacialibat epifcepic
neviffime rs/riraraw , 4 facra tnafrcfttieae cardi­
nalium ceucilii Tridencini interpretum rec»S»itam ,
tc nennnllii epptrttae immatttic prebatam
, B
/a» a/iir literie pre munere n»Ar» atttftati furnuc.
'H»nt ac cuipiam advcrfac ipfam ceatilium , fra-

P

arbonbnji.

1478

Jenter tc mederate unanimi epifeoptrum ttn/enj»
tanfctlum , teaqueecnji tufa, aat occafio ulU fuper/ir : fuperaddere placuit > quoj reipfa verum ,
illuftriffimec patret ia ea rcctfaitianc , atque emen­
dat ieae, ptete/lalieaat iftic habitae , ut iu ipfa fjnedi calet deferiptat , ftriefijc , enpenjiijcqae ,
ar caram , quantum facr. tanauei fu/l.tta nerma
fuadebant, ratienem babuiffe . lUam nitor ipfam
fjneinm , ejafque detreta iaeaalfaater taequantur ■
-Amplitude tua , quanti» /em nullum ebfi/ht im­
pedimentum , <T bene valeat ia emu, , t
qu» diuturnam illi taculumitatem cum rp> jratia increment» precamur . Kama , die nili
Mail, MDCVI1L

anno”
CHKiyrt

reo/.

Amplitudinis tu· , perilluftrit ac rcvcreisdiflime Uti frater. ftudioiiŒmus Hiero­
nymus cardinalis Vamphihus.

™CONC ILIUM PROVINCIALE N A R B O N E N S E CXT‘
Habitum anno domini MDCIX.
INDEX

TITULORUM.

XLIV Dc meniterhi O excammaaitatieaibat,
XLV. De fimenia o’ ceapjleatia
I. Γ\ E prefeffhne fiiei.
Xf.VI. De ufurariii, camithutariit, O’ adulttrit.
II. JL/ De raiimemir ficlei.
XLVII. De decimb
III. De libuc vetitii.
C XLV1II Dt panic.
IV. De elivini verbi frajirateribat : O' prabenla
XLIX. Canrla/io cencilii.
tlaeelcfali.
L. Subfcn prime. tpifteptrum
V. De tafteiia euchtrifliu.
VI. De rcliquiu , o’ veneratieue faafltrum.
IN NOMINE SANCTISSIMÆ
VII. De imtfiaibac.
& individue Trinitatis Pattis, 8c I1I11 , Sc
VIII. De Blafpbcmic.
Spiritus fanCti , amen.
IX. De fe/teram iieram caltu
X. De ebfervativne it/unierum .
XI. De b cretici 1.
previnciali' Ha'baaa habite
XII. De inilulfentiii.
XIII. De faeramentic ia feaere
itittrcpvhtana . fab tiluflriflime.o- ιιυιηιιί·ΐΓιXIV. Dr ferrement» bapttfmi.
XV. De facrameate coafirmatiaau
vice dr t cr-iia.
ar-h.cp.frrrc janfla print fe·
XVI. Dr facr^meato pernitentia
Jit Harbaaa , prtmatt (r pre'ideate..
XVII. Dr cafbut rrfcrvatii.
XVIII. De faaililfme euchari/tia fccrumente
Os Ludovicur de Verrine , 1Λ i \ fjnfla
XIX. Dr rnifa fccr.ficiv .
ledis apilloluc giatia archicpii.opus tari­
XX. Df (Itrttib ftrr^rixh ty
.
fa prim* ledis Natbonr, primas . λ pr*!i-

N

XXII. De matrimeni» .
XXIII. De extrema unflitne.
XXIV. De fepnlturii .
XXV. De teftamentit.
XXVI. De epftepit.
XVII. De vifi'arieae.
XXVIII. Dcfjueio dicecefana.
XXIX.
De centili» prtviniiali.
VYY n

dens natus comitioium generalium Glum ordi­
num provint 1< Occitanie, dc Conlilio 8r a Den­
io rcverendllEmoriim dominorum coepiicnporum
uoilrorum in provincial! β nodo NatboacuG ,
h«c ftatuimus.

Δ D tollendos Genuum errores mifli ir
XX ftoli , qui pnur docere , tum baptizate
debebant , ' 8c uno tpafi inter fe dato fsmboW
’ °" "fi*·'* E I? · f*lfa prophetis m vrft.mentis ovium ve­
nientibus , cutn lupi rapa'es effenc , dilcerneXXXIII. Dc abbatibuc rriulatibui , q·
senciir , fimul ,n unum congregati uni paulo
libuc.
poft fcjunâî diverfas permeare debebant ter­
XXXIV De caafraternitttibai
sas , uno ore totiu, fide, riollrc compendium
XXUV. De parfatariie .
profefli , hoc pnacile prxdicari (latuerunt : Bc
XXXVI. De ctpellaaie aapcltMitrum .
merito, cum teftantc apUlolo , line fide qua
XXXVII. De fubricit ecclefiamtu.
radia eft , 8r aliarum virtutum fundamentum ■
XXXVIII. De lacfpitahbui.
impoflibile Iit Deo placere: ne quali arbores au­
XXXIX. De ittltfiii (f altaribtu
tumnales eradicate, errorum &' harefeort tetnXi- De miffali cr effitia Jiviua
peftaeibus Bc ventis proft rati , Une fruûn rtpeXLI. De vita O’ hrneflate eicricctum
ιirentur. Ncc aptius unquam ad refellendos er­
XLII. De fere ccclefiaftic·.
rores , Be hetefcon iofultus repellendos etcogiXLL1L De qffictalibue faratecie.
tavif remedium ecclefia, quam G coelus omnium

ΪΪΥΙ ή
YMYÎI ή

in

"W

»47P
<N)«O
CHKisri

ΓΙΙί»'“'

Concilium Narbontnse.

"'««MM

,!IM®0

n> Sju.itu tinifto congre"atonim apoftolorum ?V
fi.lci uiii.ii conftftioneni , pro. necelhtate ex­
planatam profite ctir. Hoe przftrere concilia
urcumemca fc a nobis i.l fieu cxpsafcnnt , Pc
iuo quodammodn jure imperant : nec in hihrtas
elf uti pr^ccpto , ad quod omni jme inv.tjtnui , X solente, impellimur . Idciico dc dis i
ms icbus fc evdcliafticis officiis , ad Dei glo­
rum fc cçclclie incolumitatem lalutctnque IpcCiaiiiibus tt.iclantes in hac fynodo le«itune
couureqata , ut quod bonum ell hiiniflim.i tule
tundemus. Ipc trigamu . & cantate muniti in
omnibus Deo mlpirante pcificiamus : a fidci
piofethoiie , juVa receptum ecclefi» uniscrfaln
urum minum minendum sile duximus, mhanc
quz Icquitur fermam.
1B

Profiicoi pantcr in milia otferri Deo veeum ANNOpropriuui fc piopitiatorium facrificium, provi- CHRlsri
vis fc defunctis : atque in ianitiflimo euchari- s«o».
ftiz facramento elle vere, rcaliter, fc fulxftan·
tialnci cuijiu. fc linguinerr , una cum anima
fc diviuitjte domini nolir· Jelu Chrifti , ficriJ|uc <onvsrhonem p.inis m coipus , fc tutius
ubft.iiitir s mi in lairuuincm : quam converfioncrn catholica ccdclia tranilubllaiitiationcm
appell.it.
lateoi en.nu .ub alteri tuitum fpecie totum
atque integium Cnriftum , venunque (aeramen­
tum fumi.
Conltanter teneo purgatorium die anintafque ibi detentas uddlun. tuftiagus juvari : iimiliter fc lauCtos una cum Chrifto regnantes ,
vcneiandus atque invocandos effe : cofque ora­
CO N- firma h.lc credo & profiteor, oni
tiones Deo pio nobis, ollerrc , atque eorurn re­
liquias elle venerandis.
B
nia & ling ila , qu* continentur in lymbolo tidcl , quo lanfta Komina ecclrlia uti­ Iiimilhme allero imagines Chrifti , ac deiparz Temper virginis , nccncn aliorum lanftotur , videlicet : Credo in Deum Patrem omni·
mtn , habendas fc ictinendas dic , atque cis
potentem, tj.totem erli Bc terra, vilibilium
debitum honorem ac vcncr.it lo.ncm impertien­
omnium X invilibilium . Et in unum dominum
dam .
Jclum t in illum , Filium Dei unigenitum , Sc
Indulgentiarum etiam poteftatem a Chrifto
ex Patic nat_um ante omnia fzcula : Deum de
in ccclcfia rdiâtam fu fle , illarumque ufum
Deo, lumen de lumine , Deum verum de Deo
Chrilliino populo mavime falutarem aftiimo.
scio, genitum, non fidum , conlubftanti.alem
Sandam , catholicam, & apoftolicam Roma­
Patri , per quem omnia lacta funt
qui pro­
nam ecclefiam, omnium tcclelianim rraticna fc
pter nos homines , & propter noftram ialutem
migiftrim agnolco : Romiroque pontifici ,
dclceudit de czlis: Bc incarnatus eft de Spiritu
iancto , ex Maria virgine , ET HOMO FA- ( } bciti Petri a”oftoloium principis lucccflori, ac
Jdu Chiilti Vicario, veram obedientiarta fponCTUS EST . Crucifi sus etiam pro nobis (ub
deo ac juto.
Pontio Pilato, j-ilTu. fc fcpultus eft , Bc rclur. Cetera item omni*a facris canonibus fc ecurexit tertia dic lecundum (capturas: Et accen­
nicmcis conciliis , ac prxctpue a facrofanâa
dit in calurn , (edet ad dexteram patris : li
Tridentina Ivnodo ,“-tradita , definita & decla­
itérum venturus eft cum gloria judicate vivos fc
rata , indubitanter recipio atque profiteor: iimortuos, cujus regni non erit finis. Erin Spi­
mulquc contraria omnia , atque hzrAes quafritum Ianctum dominum, fc vivdicantem, qui
cumque , ab ecclefia d minatas fc- rejectas fc
cx Patre Filioque procedit : qui cum Patre Bc
anathematizatas , ego pantcr damno rcjieio fc
f ilio fimul adoratur &■ conglorificatur : qui lo­
anathematizo.
cutus eft per pr 'phetas . ( · unam i mittam ca­
Hanc veram catholicam fi lem , extra quam
tholicam fc apoliolicam c.ckuam . Cortfilcot
nemo falvusrfle poteft, quam in przlcnti Iponunum baptrlma tn rcnyilioiicrn peccatorum . Et
tc profiteor & veraciter teneo , camdcm inte­
expefto reiurreittonem mortuorum · Et vitam
gram & inviolatam ufque ad extremum vita
venturi fzculi. Arnen.
Apnftolicas fc ecdcfiafticat traditiones , re- D fpmtum confiant illime Deo adjuvante , retine­
re fc* confiteri, atque a meis lubditls, vel illi·
Irqualque ejufdem ecclcfiz oblervationcs{ Sc
quorum cura ad me m monere meo fpeCiat ,
c.mftnutioiics , firmifiime admitto Bc ample­
teneri, doceri, & prrdican , quintum in me
ctor .
erit , curaturum: ego idem N. ipondeo , vo­
Item facram feripturam , juxta eum fenlum
veo, ac juro : fic me Deu· adjuvet fc hzc fan­
quem tenait Bc tenet /anda mater ecclefia , cu­
da Dei evangelia .
jus eft judicare de vero fenfu Bc interpretatio­
Hanc camdem fidei profdlioQem , quam
ne facratum feripturarum , admitto : ncc eam
nos archiepifcopus , fc epifcopi comprovincia­
unquam nifi juxta umnitnen confenfum patrum
les & fuffraganei noftri, abbates, fc omnes in
accipiam fc interpretabor.
hac noftra fynodo provinciali congregati, fponProfiteor quoque efle vere fc proprie feptem
te profefli fumus : mandavimus, ut omnes qui
facramenti novz legir , a Jefu Chrifto domi­
ad quzeumque aut.qualiacumque officia , one­
no noftro inftituta : atque ad falutem huma­
ra fc beneficia ecclefiaftica , regularia aut fcni genens , licec non omnia fmgulis neccllxcularia , cum, vel fine cura, m pofterum proi,i : fcilicct baptifmum, confirmationem , eu­
chariftiam , pixnitcntiam , extremam unitio­ £ movebuntur , priufquam fiuftus eorumdem fa­
ciant fuos , aut poHcflio ( potius intrufio tunc
nem , ordinem fc matrimonium : iliaque gra­
dicenda eft ) illis fufliagetur , in manibus or­
tum conterre, fc cx his baptifmum, confirma,
dinariorum beneficii fibi colluti , five fzculares
tionezrf* fc ordinem > line lacrilegio reiterari
luit aut regulares , emittant : fc de eadem in
non pofte.
collationum libris mentionem facere tenebun­
Receptos quoque fc approbatos ecclefiz ca­
tur. t^iiod fi abfentibus fiat collatio , tenebi­
tholics ritus in lupradiCiorum omnium fatur provifus , coram ordinario loci in quo rccramentocum adminiftrationc , recipio Bc ad­
fidet , eamdem fidei profellionem emittere , fc
mitto .
i lamia & Cngula quz dc peccato originali
de hoc fidem in forma publica facere collatori
fc dé juftificationc in facroianda Tridentina
di*i beneficii infra tres menfes : fc hqc toties
quoties novam provifionem , aut ordinationem
fynodo, definita & declarata fuerunt , ampleobtinebunt.
θοτ fc recipio.

E

Eam-

0

f48t

MUÏ“’

CONCItlüM

Nàkbonbnib.

“Π».’.”

«4®»

£amdem profitebantur fcholarum magiftri, it Λ nc libros hujufmodi retinentes, pansa ignoran- * aniso
ANNO
CHKIJTÏ flui ad facro· ordines promovebuntur , «ot do­
ter incurrant ; ut omnes parochi indicem libro- CUtim
ctorat» altetiufve gradu· infignia recipient i
i ίο,.
rum a fanâa fede apoftolica prohibitorum, pe>*·,·
quod idnm praftabunt curati omnes, Ac alii de
jure vel confuetudine in fynodi· diaccfania tc
m concilii· provincialibus aUiftantes, priufquam
•d aH* progrediantur.

ne· fe habeant , eumdemque populo , bi· Iti­
tem in anno perlegant.
Biblia vero facra , idiomate Gallico confcrtpta , legere aut domi retinere nemini licear,
nili ab epifeopo, aut eju· vicario generali, exDt fidei ndietretii , tr itOrian
prella in feripti· obtenta licentia ; quam non
Cbrifinu .
concedent nifi eifdem vifis, ledi» 8r approbm·,
ne venenum ab heretic·'· fparfum in permultis
CAPUT Π.
verfionibus , leniter ferpeot , anima· alioquin
piai inficiat.
T TT populas qaod boncm èft a malo difcerPanam mago· confidentium fati» expredit
U nere , It qua ad falutem neceflaria fune
(criptura facra dum ait
^Ssium yu« drtlmvt- i^.
Lire valeat, parochi omne·, fingulis diebu·do- B rif ad ttMffi V entire V cam eiifaeicete [terit
minici», in Scadafallo ecdelia , ac inter miffa•nent faint eu» entre Hint. Qjiia tamen li­
ratn lolennia, populo noncisbant, quacumque
berius peccant'nonnulli , dum panam ejufmo­
per noi Se coenifcopo· noftro» conftituentur ; te
di fcelerum differri experiuntur Sc ut talem li­
bominatim diflinâa Se intelligibili voce recita­
centiam .prsfcnti decreto teprimamu· : damna­
bunt orationem dominicam, (alurationem ange­
mus magos, veneficos, divinatote·, fortilegos,
licam , fymbolum apoftolotum > Dei Sc ecdelîç
conjcâore», augure·, hatufpices , mathemati­
pracepta , feptrm peccata mortalia , virtutes
co· judiciarios > cum dsmonrbus foedera Se pa­
théologale» 8r cardinale», te fiifius ea populum
ds tacite, vel exprefle habente· , morbos imdocebunt, quibu» ad virtutem allici tc a vitio
piecationibus, verbis , ligaturi» , aut aâiooiab.iuci poflit : négligente» vero parochi, a lo­
bus iuperftitioie fanare intendentes , eofque,
corum ordinarii» puniantur.
uti facra decreta excommunicarunt ipfo faâo,
Cum aurem adolcfeentium stas, nifi a tene­
fie Sc nos excommunicamtr.. Qua· duos parochi
tis annis inftituatur, prona iit ad mundi illece­
tales agnoverint , Sf poil trinam monitionem
teftibus adhibiti», fi »0 eildem certare noluerint
bras Se voluptates ieilandi» : fanâc a patribu·
inftituta fuerunt doârina Chriftiaoa fchol»,C excommunicato» nominarim publice denuncient,
Sc ab ecclefiis arceant, tc ejiciant.
in quibus uttiulque lexus juvene» fidei rudim'nta edoceantur, Sc ad pietatem, religionem, bonofque mores informentur.
JD* divisi vcrkl fredueteriktt , et dc frelettJe
thttieftlt.
Ideo ne parvulos panem petente» , dum non
eil qni fugat , fime petite patiamur , Se ut
bonum fiat in fide tyroetnium -, atque ab omni­
CAPUT IV. .
bus obfervetor, quo i a multi· annis, non fine
fpirituali fraftu , in noftra civitate & diacefi
lfit Dens apoftolo» in onivetfum mun­
Nrrbonenlt fuper hoc inftitutum fuit.
dum ot pradiCarcnt cvaqgefium , quibus
Piacipimus omnibus redoribus, vicariis per­
anima» ligandi atque (olvendi facultate cooccfpetuis , Se alii» curam animarum habentibus ,
fa, populu» obedientiam Se atten’ionem illue*
ut finguli· diebus dominicis poft prandium , da­
Dei mandato prebere tenebatur. His vero cum
to campans figuo, patreifamilias cum pueris in
fucccflcrint epifcupi in dignitate, ita etiam eos
ecclefia convocent : trbi eos fidei rudimenta efequantur in taianere. Ideo pur feipfos, nifi le­
doceant, te laper eifdem diligenter interrogent, D gitime impediti, verbum Dei , tam in civitate
formam catechiimi inlequentcs : ad quod invi­
quam per totam direccfiin populo noncient. Et
tati fidele· omnes pto commodis tc utilitatibus
quia non omnia (oli in Omnibus poffunt , pro­
3na· inde confequentur frequentiores erunt ,
bitate , doârina te religionis catholice fervore
pizftanre» 8r idoneos contionatores habe'e pro­
um viderint effrenatam tc lubricam puerorum
ararem, hac ratione , fuavi quoditn frrno co­
curent : qui dominici· Sc feftivi» diebus praedi­
hiberi te caftiffimis moribus inftitui
quibus
cent , facultate prius in feriptii ab eifdem epif­
imbuti toto vita curriculo innumero· frudtus
eopi· , aut vicariis generalibus obtenta : per
producant : atque ideo obiccrarnui, nt nifi le-,
quam exprimetur in quo foco valeat, Sc quan­
gitime prapediti fuerint , tam falutare officium
to Iit tempore duratura .■ line qua a parochia
non admittantur, five fint (ecularei, live regu­
ampleâtntur ·
Hanc tandem doArinam Chriftianam facient
laret : quam nnn comedant epifeopi nifi poft
femel in quaque hebdomada {uiidilcipulu (che­
profeffionem fidei , in eorum manibui femel ab
eifdem emiffam : diflam vero licentiam gratis
larum magiftri
dare teneantur . Si quit autem fine ipfa licentia
E
qua ultra annum valete non debet, inprajudiDe lilrii vttitii.
cium epifeoporum tale raunu» ulurpaverit, ex­
communicetur, Parochus vero qui illum.admifeCAPUT
UL
rit, fevere arbitrio ordinarii puniatur.
/~Vüod fanâe · conciliis ordinatum eft infeNulli regularium alicubi , etiam in ecclefii·
V^quentes , quofeumque libro» a fanda fe­
fuorum ordinum , concinnari liceat, niti prius
de apoftolica vetito· , Se cx profeffo de hetefi
a fuis fupcrioribut, de vita, moribus, Se fcientia examinati fc approbati fuerint , ac de eo­
tc rebu· obfcani» traâantes, aut legi aut domi
retineri prohibemus , fo(> pana excommunica»
rum licentia, cum que fe perfoauliter coram epifeopis praifentare, Sc ah eis bcnediâionem pe­
tionii Ipfo fado incurrenda· , Se alii· pani· a
fummi· pontificibus Se aeumcnicir conciliis or­
tere teneantur, antequam predicate incipiant.
In ecclefii· vero qua fuorum orcinum no· funt
dinatis.
ultra licentiam fisorum fupenorum or>*fcopi quo­
Curent etgo epiicopi peo fubditorum falute,
que

M

1483

“““v;

Concilium Norbonbnsk.

*4®4

fcunt angeli , videntes ibi contineri mundi Bc anno
“Xnno 9ue facultatem in feriptls habere teneantur',
celi redemptionem , uti omnium facramento- CHAISTI
CHKIST1 fine qua iacifdem nullo modo concionari poflint.
tum excellentiffimum eft, ita majori devotione >*o*
<··*■
Concionstores ea tantum pradicent , qu·
•c reverentia tractandum, Atquin viaticum mu­
ad divini verbi explanationem , virtutis lau­
nibus neccffarium , femperque paratum aflervandem, vitiorum contemptum pertinent : impro­
dmn. Ideo in loco decenti Gt tabernaculum ex­
batu hiftoriat , fabulis , It aha ad rifum in­
terius, quo Geri poterit apparatu ornatum , cum
vitantia, minime proponant . Quod ii haretiligno patenti , demonftrante ibi contineri pun
coium dogmata aliquando traftanda firerinc ,
cui
adoratio debetur : intui vero panno feneo
tantum de ill·· dicant quantum viderint popu­
prnetur . Apponantur lapi· portatilis confecralo expedite , haereticorum rationes proponendo
tar , Sc corporalia , fuper quibus Gt vafculum
velun pet contemptum , qua· ftatim refellent,
argenteum vcl autcitm , ih quo linteaminibus
Glutionibui dilucidi· & etphcitu , fevere in
facrit complicatum refervetur fanâiflimum cuharreticos invehendo, ut populus dignofeere pofcharifti» facramentum: cujus renovatio, admiiit quantum a via veritati· dr redo fidei tra­
nxs fiat decimo quinto quoque die. Curent au­
mite defcivermt.
tem parochi aut alii iaeerdotes talem curam ha­
'll vero ( quod Deus avertat ) pradicator erbentes , ut clavi obteretur, nc quid nefandum,
rores aut Icandala dilleminavetit in populum,
qaod abiit, per impios circa illud agatur: ante
in quacumque ecdefia luerit , epilcopus ri con­
cionari inhibeat . Quod fi hacrefes pradicavequod perpetuo teneant noftu diuque lampadem
jugiter ardentem.
nt , contra eum procedat fecundum jutis dilpolitionem , te conftitutiones concilii TridenInna dictum tabernaculum , nihil aflervetur
prater tremendum illud facramentum : amovean­
tim , icAionc quinta , cap. 1. dc reforma­
tur , Br
eo tdiqni* : imo etiam vafa oleo­
tione .
rum finitorum: fe ut venientes ad adorandum,
Dum concio habetur in ecdefia , miflam in
eadem , aut ejuldem aliquo facello a quovis fanotint ubi relideat fandiflimum facramentum,
ccrdotc celebrari , aut lacramcuta ( dummodo
tabernaculum in medio majoris altaris , aut
alio emincntiori & deceotiori ccdcfix loco, re­
mortis peiiciilucn non immineat) miniftrari pro­
ponatur.
hibemus .
Atque ut facro pabulo rcfcAi, ex hac vita diQuod fimonram fapit &' qucllum Crdidnm,
fcedanr Chnfti fideles , cum primum infirmum
ur in pofterum viretur, fancimus ne divini ver
bi predicatorer fuper mercede ullo modo paci f intra parochian· fet ver it parochus , illum invifat, hoitcturque ad (actum pernitentia Sc «Ita­
Icantui .
ris facramentum Inicipiendum , eidemque de pec­
Voluere patrer facri concilii Tridentini in
catis fuis pernitenti tc confeifo , illud rogatus
omnibus mctropolitanis Ur cathedraltbu» c<citiffime deferat, dato Campans figno, ut po­
cIdus, przbendam ptimo vacantem , pio niaςiftto tncologix aflignjici : quod tamen hatftcpulus accedat illud idem comitaturus : bt vero
nm in pcimultis fiuurn non cxtitit : dc ideo
parochos indutus luperpelhcco Sc ftola , veloque
ierico «b humeris pendente , quo vafcufum di­
przfcnti dccrcto mandamus, ut in omnibus ecdcliis , tam mctropolitanis , qnaui caihcdralied! facramenti obtegatur, S* ita compotitus nccbus , ubi prabenda theologalis inftituta eft ,
non baldachino, fi fiet 1 poflit, fuper eodem por­
conlcivetur ; ubi vero nulla'aflignata eft , pri­
tato , pro tanti laciamcnn icvercntia , preceden­
mo vacans ad id delimetur: Bc prout talem ptfte lumine , a clerico tintinabulum pullante :
duas in dufto vafe (una (altemintta tabernacu­
fcnli decreto ad hoc aflignamus , qur numquam
lum reliâa) ad sgrotum accedendo confecratas
conferri poflit mh doâori vfl licentiato , aut
baccalaurco in theologia; qui per feipfum fin­
hoftias deferat . quarum alicram tradat infir­
gulis diebus dominicis, vvrbuin Dei publice in D mo , alteram redeundo ad ecclefiam , populus
reverenter adoret . Pfalmos , eundo & redeun­
cifdcm 'ecclefiis aQualuer prcdiccc . Bc bis m
hebdomada catus coufcientrz docear: quem at­
do mediocri voce proferat , Sc nt in domo setente audire canonico» & alios ecclefiarum cagroti fit menfa decenter ornata cum luminaribus
thcdralium act collegiatarum beneficiates hor­
ad vafculum tanti (aeramenti , fuper cstndcm
tamur : patovhos vero tc alios facramenta ecreponendum, diligenter procuret.
clefiafttca admmiftrare intendentes . ad id per
Monemus etiam parochos , ut poftquam ad
ordinatior omni via juiir compelli volumus tc
ecclefiam redierint , populum excitent ad tanrum facramentum comitandum . Indulgentias
jubemus.
In ecclefiis cachedralibus tegularium . in qui
quadraginta dierum , quas fuper hoc concedi­
mus , publicent , tc ad oiandum pro infirmo
bus nulls funt prehende, (ed tantum pomones
monachaler : ex nunc unam ea di/tis pontoni­
hoircnlu/.
bus monichalibur, pro diâa prrbenda ihcolo?ali conftnuiijsus tc aflignamus: cui, G notifie
Dc
tf vtiUTCficnt fin­
ufhcieni , aliquod beneficium uniant epifeopi,
iiaram .
dummodo ecclefia Gc unici beneficii , debitis b
C A P u' T
V 1.
non illudetur vbfdquiis. ■ Quod G circa predi­
cts epiicopi ncgligentius fe geflerint , capitula
eicleliarum catnedralium > cos pio tali prrebenCC LkS I A catholica Spiritu fanAo edo
darum, vel portionum afUgnationc, omni juris
Aa , dc antiqua patrum traditione , fem• ii Bc rasione perfcquaotur.
pci dis 11 lanAot cum Chrifto regnantes invo­
candos , & illorum reliquias , qn« vera memDi cuftodi* CUrhi'iflij .
bia Chrifti tuehint . tc templum SniiittM fanÜ1 . venerandas
Quod ut a (ulelibus majoii
devotione fiat , flatuimus ut in locis honeflis
CAPUT V.
ar decentibus vifcufisk five capfrs. qua debear
UCHARJST1Æ facramemum , laluti, noreligione alferventur. ’
ftrs ptguns, jn cuju· prafctitia Contremi
Numquam ramea Bt nullibi proponantur

E

E

WftC-

14«J

PABLUI V·
yr.

Concilium Nabbonbnis.

ÂhKO

148^

dari debere. Ideoque cum liberlo· peccent per
"anno'
veneranda, nifi qua ab epifeopo probata fueCKUST1 tint rcr· reliquia t qui de novo inventa· non
multi eoquod mitius cum eii aâum fuerit:eo- CHUUTl
rum cftranatam loquendi licentiam reprimere
s··».
im«.
nifi confnlto Be exprefle applqbante fummo pon­
tifice veneranda· exhibeat.
cupientes , ftatuimua quod fi quia ore impu­
Si tamen tale· in honore habita· repererit ,
ro blalphcmarit : fi clericis· fit , excommuni­
de quibus non fail· con ftet : ne falle et edu li­
cetur , lc arbitrio ordinarii puniatur; lin vero
tat i , ant fupcrftitidni loco· fic , adhibiti· in
laicus , tt monitu· prima , fecunda lc tertia
confilinm theologi· Sc pii» viri· , ea faciat Br
vice , adbibitis duobus faltem tcftibui , non
dcfttrerit , a catholicorum earn expulfus , pu­
ordinet, que pietati Sc veritati confcntanca ju­
dicaverit .
blice excommunicatis· per parochum declare­
tur.
Populo dumtaxat fefti· folennioribus propo­
nantur atque nonnifi a Iacerdote, aut in facri·
ordinibus conftituto , Br fuperpelliceo induto ,
Dt ftfitruut Jitruut tuitu.
ardenti face preeunte deferantur.
In loco decenti lc mundo , jpannoquq ferico
C A P U T
IX.
ornato, ardente in eodem, fi fieri poflit, per­ B
Anâorum folennitates celebranda· patres
petuo lampade , afleruentuj , necnon clavibui
ccnfuerunt, ut veleorum in animisnoftris ex­
obferentur capfa aut armaria in quibui recon­
duntur , que pene· viror grave· de clero , ab
citarent imitationem , vel nt eorumdem meti­
tis coniociati , beatorum mentium precibus ju­
epifeopo deputando· remaneant, quas non exhi­
beant quibufeuraque perfonis : nec ipfi capfa·
varemur. Nam ut ait D. Auguftinus folennitaaperiant , nifi de expreflb foliu· epifcopi man­
tes martyrum , exhortationes martyriorum
dato . Qui fecur egerint feverc arbitrio ordina­
funt, ut eo· imitari non pigeat quo· celebrare
deleâat.
rii puniantur.
Quocirca doceant primo parochi , cetetique
Et ut que femel probat» fuerint , femper
Dei putcone· , qiio ftudio djebus feftis Dei
tales habeantur , curent epifcopi earutndem in­
cultui dedicatis , divinis officiis , concionibus
ventarium in fingulis ecclefiis neri, Cujus tranaudiendi· , doftrino Cbtiftiana , aliifque id
feriptum penes fe habeant i originale vero in
genus piis operibus vqcandnm fit : in quibus
ecclefiis u> quibas tales reliquia fuerint perpe­
quifque integi am miflam fub peccati mortalis
tuo maneat
■ .
Dicte vero reliquia ad agrotos , non nifi C perna , nifi jufta propednui caufa , audire
debet.
in extrema neceflitate , it tunc de exprelfo
Ne dominicis aut aliis feftivis diebus, x bee­
mandato epilcopi deferantur ; caveantque fatle iu przfcripiis, . fervile aliquod opus fiat pro­
cerdotes Se alii omnes cujufcumque ordinis Sc
hibemus: mihil emi vendi ve poflit f nil· quod
fexus , illi· uti ad fuperftitiofat ubfervattonrs , uiufque profanos , prout haâenus, tur­
illorum dierum vidui neceflarium fic : nulli
fiant incantus, five fubhaftationes, nec merces
pis lucri gratia , aâum fu life compertum eft t
alias , prater excommunicationis fententiam
cujufcumque generis exponant mercatores : occ
quam incurrunt ipfo fafto , aibitrio ordinarii
officinas luas, aut tabernas aperiant.
Mercatus, emporia , lc nundina , nufpiam
etiam coerceantur .
fiant diebus feftis , fed in antecedentem , vcl
Dt hutiiuikui.
fubfequenrem feft i vitatis diem transferantur.
Abftineant omnes a quarumcumqne rerum
CAPUT
VII.
vehiculis 8c agrorum cultura : tum a com effa­
tionibus, ebrietatibus Sc impudicitiis ; ne fefti
Magincs que rudium Se imjseritorum libri D dies m luxu dc lafcivia agantur , Se Deus con­
funt in ecclefiis, prout femper probavit ec­
queratur de illis , ficut olim fecit per prophe­
clefia , afferrentur . Quibui honorem Sc reve­ tam, dum ait, incenium abominationem efle,
rentiam impertiendam docent patres fanfti :
8.· ideo fc neomenias Sc fabbata, necnon caiendat odifle ; dc projefturum fuper facies ftercus
quas tamen in eccleGa obfecenis figuris depifolennitatum talia agentium : fed ,cum omni
rtn , figmenta poetarum reprefentantes , aut
alias indecentes ■ non admittent epifcopi, ne in
cultu , reverentia , Bt cordi· munditia , fanâo­
cis videat populni illorum imaginem , quorum
rum folennitates celebrentur , & nominarim a
leflio Chrifti fidelibus eft incerdiAa .
clericis qui x choreis, tripudiis St ludi· publi­
cis aut aliis', didis diebus prohibitis maxime,
De novo non ponantur aut depingantur pro
abftinere debent.
ecclefiis Sc piis loci· imagines, fine epifcopi aut
vicarii generalis confenfu, qui videant diligen­
Si aliqua urgeat neceflitas ratione cujus in
ter, ne quid apocryphum aut fuperftitiofum de­
diebus feftivis fertile aliquod opus fieri opor­
pingendum approbent,'
teat , confutatur epifeopus , vel ejus in fpirirualibu· vicario· , qui re diligenter iùlpeâa ,
Mutilas Sc truncata· imagine· , aut qu» ad
pietatis, vel Dei cultum non conducunt, abac- E qua congrua fuerint decernat.
cfefiis extrahere procurent epifcopi ·
Quo tempore divina officia peraguntur , aot
dum concione· habentur , otiofam lc vagam
turbam e tabernis , foro, Bt plateis , abigant
Dt lltffhtUtiit.
parochi , rebufqoc facris interefle compellant :
C A P U 'T VIII.
non fiant theatrale* ludi , fpe&acula . aut
tragoedia , occ chorea privatim rei publice
U« pcena pfedi debeant qui oie facnleducantur .
v/ go facrum Dei nomen , Br falvatoris no­
Contra prsinferta ftatuta noftr» de feftorum
ftr ij eia Chnfti , ac deipara virginis Mane ,
obfervatione agentes , abfque aliis literis in
forma, per parocho·, ad ordinarium, vcl cius
aut aliorum fandorum Mafphemaverrat ,. er
officialem ad quem cognitio pertinet , per foiplim Dei verbis liquido coaftat ■ cum pmcipic: blafpdemantem extra caftra cjeâum lapilam fchcdulam concinentem iffignationem reo ,

S

I

1487

***“*’

Concilia m Nàkioninjî.

"’SSn.1*·

1488

' anno

ad priman» diem juridicam 8e fienatam ab ipfis, A
CHKISTI deferantur : ut pcenis debitis fecundum deliâi
i««U.
gravitatem puniantur.
Cum mu|tas fanftorum feftivitates in noftra
provincia celebrare conlueviflent homines > pro
cujufque civitatis arbitrio : nobis vifum eft fcJigere, quas ubique terrarum oblervat ecdefia ,
prater eas quz cuique urbi lint propriip, quafque parochus quilibet ia fua parochia habeat
in tabula defcriptas.
Ita tota noft i a provincia feftos dies celebra­
ti 8c inviolabiliter obfesvari prreipimus, juxta
calendarium reformationis , felicia memoria
Clementis VIII.
In quolibet autem die epiphania , annis fin1
gulis, indiâio Romana, epaâa, numerus au- B
reus, litera dominicalis, 8* fcfta mobilia cjuU
dem annifer parochum inter mularum Iolennia c luggeftis d^runcientur.
Et ultr.1 feftos dies cuique diaccli proprios,
pro locorum confuetudine 8* populi devotione
decernant 8* inftituant epilcopi , quantum ad
Dci laudem conferre judicaverint . Neque p'optcica pias hominum voluntates , pluies dies
feftos celebrantium contemnimus : red tales
ut idem przftcnt hortamur , ferentes non in­
de ftcrilitatpm , fed rerum omnium abundan­
tiam venire , cum non fit aliquid qui plan­
tat aut rigat , fed Deus eft qui incremen­
tum dat : ideo fanâorum alia fcfta , ad a'b.·
trium &.· devotionem populi celebranda rem t C
timus.
Feftum annuntiationis B. Mariz^virginis fe­
cundum ecclefiz univerlz ritum , ntrmquam
tiansferatur , etiamfi in labbaro fanâo , vel
alio die majoris hebdomadi evenerit , li.ct of­
ficium transferri ncccfle fit.

ANNO

Dt ktrttuu .

C

A

U

CHmjsu
“0».

XL

T

Uia non fine magna animarum jaâura Λ
„gravi ecclefiaftici unitatis detrimento',
claplis temporibus quzdam in hac noftra pro­
vincia falle hzreticorum doârinz increve­
runt : fugienda eft illorum familiaritas , qui
enotes 8' fcandala in populum difteminant ,
8* Deus optimus maximus votis , prccibufque
obnixe rogandus , ut hi tot erroium tene­
bris implicati catholicam veritatem cegnofcant &' fequantur . Quamdiu vc.o membra
non funt eccfelii : rei facts , aut [aeramen­
torum adminiftrationi adefle non permittan­
tur , fed prorfus ab ecclcfiarum liminibus ar­
ceantur , priterquim concionis tempore ■■ ut
pudore affeâi & contuli , aliquando iclipiicant , quos anathemate ferit ecclelia, 8r tanquam putrida membra, ne fana inficiant, rcfecat . Suos igitur fzpius moneant fubditos
epifeopi , ut fi propter Ircularia cum illis
agere cogantur, de rebus fidei, credentes ceito quz credi* ecclelia , non difputent : nc
hamo falfitati- c.rpti , dum nimis ciiriofe 8*
przter captum luquiinnt^ mortem libi cc trflitnam atferant.

Q

Dt

.

c 4, P U T xil.

Lus quam fufticientci pro peccatis noftris
perfoivit Chriftus , per opera , ad quz
non tenebatur pio noftra redemptione 1 quo­
rum merita , ut thcfaurnm prcriofilfimum ,
in manibus D. Petri apoftolorum principis ,
Dt tlftrvttitat
ejuique (ncccflorum tradidit : ut pro lua pru­
dentia ad libitum fidelibus comm nicarcnt ,
per concclliones quas Temper indulgentias no­
minavit ecdefia populo utiles : eas tamen
Um quadrage Crinale jejunium a traditione
quzftus fordidi gratia pnb'icari vetitum eft
apoftolorum habeat ecdefia , illud iancte a fidelibus obfervandum eft . Nam jejuniis Idem ftatuimus nc in ecclefiis , aut alias
liceatur vitiorum fentina , marcet petulantia , D quoque modo , publicentur indulgcntiz nifi
ab epifeopis vifz , 8- per eorum Irgillum aut
languet concupifcentia , & fugitive abeunt νο·ν
frgnum , tc fecretarir fubfci iptionem , appa­
luprute».
reat parochis eas a fummo pontifice conccftas
Ideo przfatum quadragefimalc jejunium, vi­
fuiffe.
gilii , Ce quatuor tempora , per ablkinentiam
Parochi vero 8- concinnatores , indulgentia­
Bc ciborum deleftum obierventur.
rum valorem , utilitatem, Bt efficaciam fideli­
Diâis temporibus , cibi venales vetiti non
bus explicent r fimulque oftendant . cum qua
exponantur , led pro neceftitate zgrotantium
diligentia pietate 8- puritate metit 1- , applicate
clam tc fine fcandalo miniftrentur , habenti­
quilque fibi eas debear ■
bus exprclfam ab ordinatio in feriptis licen­
In ecclefiis quihus indulgenti* conccllx fue­
tiam : quam nonnifi nota ncccilitate , 8' > fi
rint , Bc Capellis ieu altaribus privileg 1 at is .
fieri poflit , medicorum atteftatione infpefta
tabula publice apponauir , ligno 8* ligilio c·
conferent.
pifeopi , ejuique fccretarii notata , qua appa­
Medicos rero omnes quihufdam diebus ante
reat quid conccflit,^ad diâas indulgentias cj.iquadragefimam epifeopi ad Ic venite mandent,
& moneant nc proprii ialutis immemores, fa- E fequendas .
cilitate nimia , cujulpiam male affectam reflen­
Dt fjcrtiuriitii t» itatrt.
tur fanitatem , ne fibi^parent gehennam alios
nimia adulatione perdentes , hortantes omnes
C A P U T
XIII
in domino ut frequentes fint audiendis concio­
nibus , & facramcntis ecclefiz recipiendis , eo
Um tanta fit humanz naturz imbecillitas,
przcipue tempore , quo fideles ftudiofius rebus
ut ad divrna capeflenda , animus vix poidivinis vacare debent, cum fit tempus accepta- .
fit adurgere , nili quibufdam adjuvetur admi­
bile, Bc
niculis : cumque carnali hoc 8c caduco corpo­
re , vclut carcere quodam induius , Icnfuum
minifterio plurimum utatur , drvinz Capientia
vifiim eft , mortalium infirmitati le accommo­

C A P U I

P

X.

C

dies faillis.

C

dare t

14$ 9

PAULUt V
PF.

Concilium Nauonimi.

ANNO dire; fatal virtutem tc gratiam , per quafdam A
CHS 1ST! externat ret, ft ligna. qu* lenGbut percipiunim». tar, nimirum per feptem facramcnta ecclefia ,
conferre : a quibus omni. juftificatio noftra in­
cipiat, vel capta augeatur, amillave reparetur,
ft non ponentibus obicem conferatur.
' Paltorei omni ftudio ft diligentia invigilare
debent,' ut fuarum ecclefi arum parochi , rice &
qua decet ledulitate facramenta fidtlibu· ad mi­
ni then t : nec aliit unquam , nili pralcripti. a
Romana ecclefia, facramenta adminiltrandi for.
mulii ft cerimoniis : neve cum alio rituali aut
ordinario., quam ad ufum Romanum , ut illdem omnes cctimooiis ubique utantur , & fuperfla*, inutile· ft fucatu carrtmonic ( fi quan.
do per particulate· contra inftituta eedcii* in­ B
vent* fuerint) de medio tollantur , ft prorfut
eliminentur.
Sit inlupcr parochu· ad quern admmiftratio
facramcntorujn fpcdat , purus, ft ab omni la­
be lethal.· peccati alienus, nedum aliorum qujrit lalutem, feipfum condemnet , fibique «ter­
nae damnationi· fit minifier : ft illi dicatur a
Deo, ligna novi, facramcntum approbo , gra­
tiam largior : to vero labii· ft corde pollutu·
quit tit
Et quemadmodum intut candid* innocenti·'
ftola exornatu· efle debet, ita etiam exccinfecur
mundo fuperpelliceo ftolaque fit femper indutu·, ut populni intelligat non vulgarem fede*.
leftem rem agi, cum (aeramenta tradantur.
C
Ad hac, noverint redore· animarum , cum
facramenta fint dona Dei ; liberaliser ft grati·
concetfa, non folum tine fimonia labe, verum
etiam fine avaritie fufpicione cfle exhibenda .·
ac propterea maxime caveant ne in cotum adminiftratione quicqnim prorfu· verbi·, aut et­
iam figni· vel minimum, quovis modo petator,
aut exigatur . Qui fecu» fecerint, ft pani· a ju­
re communi ftatutii, & aliis arbitrio epifeopi
pledantur.
Volumus autem & ordinamus, quod paro­
chu·, aut ejus vicarius , ad aliam ecclefiam fi
tranlite contingat, non difcedat nifi fucceflori
relidis ft alhgnati· libri» iu quibus eorum qui
baptixati, confirmati , eicommunicati , matri- D
nonio jundi, & fcpulti nomina delcripta fue­
rint .
Superbi· cam refiftat liba· ft humilibu· det
Î>rattain, cuja· vafa funt {aeramenta, adhcc lucipienda fronte elata accedentes , non debent
admitti ; fed qui exteriori corpori· geflu inter­
nam denotent animi demilfionem : propterea
nulla (aeramenta conferantur arma gcftantibus,
fed ea deponant fuicipientc», ft eorum pattiui,
quando neceflatii funt.

-

1450

ptiaandoa curent : neque diu fufceptricet ft pa- ANWO
trino· expedent : · in tali expedatione animai cxsnfi
pretiofo Chrifti fanguine redemptas , maximo
ito·
gravifJimoque utera* mortis periculo e quo e- ·>
snergere nunquam poflint exponant : propterea “uU M
jubemus ut ultra tics dies ao infantum nativi­
tate, vel ad fummum ultra odo hoc facramentum nullo pado differatur.
At fi aliquod recens nati· infantiboi immi­
neat vu* periculum, curent parentes omni ad­
hibita diligentia domi vel a presbytero, vel a
Jaico abfente facer do tq , vel noa exiftente ibi
laico viro, a femina eos baptitari, cam inten­
tione faciendi qu* juflit Cnriftui , ft intendit
eeclefia , cum aqua dementari fimplici , ft ver.
bis domini noftri Jefu Çhrifti diftinde prola­
tis ■ nempe, Εμ tc hfiiij <» ·«·.,»» Tttrit
Filii, <T Sfiritai fe»cli ,
. Qu* ii Lati-,
nc nefeiant, vulgari idlomate per baptisante·
proferri poterunt.
Nomen infantis qui domi ob neccl&tatcm baptixatus eft, in librum baptixatorum , a paro­
cho, notato patriot nomine, & ejus qui do­
mi ad baptilmum , & qui in ecclefia ad catechifmum ft cxorcilmum adhibitus eft, de more
referatur.
Curatis tutem, facerdotibulve, extra neceffitatis cafum , fub pana excommunicationis ad
domum cujnfquam, etiam magnatis, ad baptiftnum miniftrandum accedere prohibemus : oeceflitas autem illa intdligatur que mortem in­
fanti minetur.
Neque prêterez aliquis fit qui cerimonias ft
cita· S. Romane ccclefi* ( one multum pieta­
tis ft utilitatis habeat ) neg ligat ; fed poft eo­
rum convtlefcentiam , & quam citilftaie fieri
poterit, infantes in domo baptizati, ad ccclcliam , ft parochum portentur , didarum ceri­
moniarum caufa : fub pana contemptus p rece­
pit ecclefi· ; hajaftaoai etiam cerimoni* , ris
qui ab hereticis baptiaati ad ecclefiam rever­
tentur eiunt obfervsnd* , dum tamen in baptifmo formam materiamque delatam adhibue­
rint .
Quos jam biptixarint h aret ici , eos rebaptitare prohibemus , fub panis in facris canoni­
bus contentis ·. nifi forte inftitutam a Chrifto
baptifmi formam materiamque eos minime obfirvaffe conftaret.
Admoneant interim aarochi (ufeeptores &
patrinos de cognatione fpirituaIi , que con­
trahitur inter baptizantem & baptixatum , baprixatique patrem ft matrem, ac inter tenentes
live (ulcipicntes & baptixatum : deque illorum
in contrahendis matrimoniis impedimento : ft
quod ad parvulum edocendum in fide catholi­
ca , hoc negligemiboa, aut vita fundis paren­
tibus , fint obligati.
Similiter declarent quod poftquam domi fuerit
Di feftifin i fecremmti.
baprizataa puer, ft aa ecclefiam pro didis c«£ rlmoniis faciendis defertur, qui cumdem levant
CAPUT XIV.
non fiunt compatres , neque cognationem ali­
quam ( qu* tantam eft in ipfo adu baptifmi)
contrahunt.
Nter omnia nove legi· facramenta , priinum
Obftetrices duobui poft huju· decreti pro­
maximeque neceflarium tc utile eft b.ptimulgationem menfibus , pana arbitrio epiico­
Imus : in quo fordei peccatorum tam originalis
pi ptopoGta , non praftent officium , nifi per
quam aduatium deponuntur ; ft per quem fidei
parochum in feriptis probat* lint > & idonee
ncnaculum recipimus > militieque Chriftian*
judicate ad facramcntum baptifmi , euan necefuoferibimur ; nee ulli qni eo privatu· eft in re
fe fuerit, adminiftrandum , luper quibus invi­
aut in voto , ad regnum culorum patet adi­
gilare debent animarum redores.
tus.
Qu* autem probata eft moneatur , at cu­
Idcirco in domino precipimo· , ut quam ciret quoad fieri poteft, cum baptizat, duas lal
tiflime fieri potveit , libero· (uoi parente» baCoikII. GrairàX. Tom XXXIV
R r s
icm

I

, er

Y AOUM V.
rr.

Concilium Na «bon inis.

,τ

14P1

tem muhervs, «e matrem prrfertim, fi poteft, A que turpia aut ridicula funt, fi cut nec caque * anno'
CHXtSTt teftus adeffe t qwe in baptizando verba ab ea
impiorum fc impurorum hominum memoriam CKllUTl
1*0»·
diftioAe prolata audiant.
reterant : fed illorum qui ob vere pietatis ac iseu.
Parochus vero, cum perquiret an infans baptifanAz religionis , virtutifque Chriftiane lau­
astus fit, diligenter obftetricem , fc teftes etiam de
dem , fandorum numero auferipti lint , ut fc
verbis prolatis interroget ', ut libi conflet, an ba­
in ipfo vite ingreflu cum ethnicis, Judzis, fc
ptifmi forma reâe adhibita fit, an vero fecus,
hzieticis, ne nomen quidem commune fideles
quam ob rem oporteat infantem a fe baptizari.
habere fe velle protellentur ; nec ipli infantes
In baptifmo facerdos aut parochus baptiaans,
etiam cum etate procelferint nominum fimiliprefentem adeffe non patiatur, neque Jndeum,
tudine ad eorum a quibus illa accepta fint imi­
tationem excitentur.
neque hzreticum , neque denique alium quem*
Baptiftcrium clauium perpetuo fit , muoduin
quam a fide Chtiftiana averfum: minaique ad­
parumque continuo fulgeat nitore : tum reliqua
mittat aliquot compattct, de fide fuipeAos vel
omnia in manuali deicripta ad ejus nitidum
nondum confirmatos.
Licet expofitus aut projeAus infans fcheducultum accommodentur.
Didum autem baptifmi facramentum, nudis
lam habeat collo appenfam , qme illum bapti- B
infantibus tantummodo, dum abluuntur, con­
tatum effe teftetur : fi tamen re diligenter perquiferant parochi , nifi aliquod grave inde vide­
fica, quemadmodum ca tech i imo Romanoexprefrint fusurum incommodum .* caveantque ne ex
fum eft , adhuc dubium fit eum baptizatum elfe,
nimia infufione aqua, baptizato damnum ali­
hac conditionis formula baptizetur, Si t» tt t»»tiquod inferatur.
•
, fcS zjsruz, tgt tt ittrtttt Mt iepti^f : · 8c, fi nmsus
β· **·
iuptitjttai tt , ti» tt htftnf , û aousiM Tttrii,
Quod fi alterius parochiz ( quod non fiat nifi
de licentia epiicopi ) infantem parochus aliquis
V filii, C Spiritui JiutSi. Amen .
baptizaverit, tunc teneatur ad proprium paro­
Sacerdos aut parochus baptizans caveat ne ad
chum deferre , ut ipfe nomen fc cognomen baptiinfantem baptizandum , alto chrifmate utatur
zati, parentum, fc fufeipientium in libro baptiquam eo , quod illo ipfo anno coniccratum
zatorum defer ibat.
eft : at veteri canone cavetur , fub paru fufpenfionis incurrende.
Dc tc*fir»ntit»t.
Et quii in baptifmi fufeeptione, fatanz mun­
dique pompis renunciatur, abfurdum eft magni­
C A P U T
XV.
fico adeo luxa , inanibufque fumptibus oiem C
quo biptifmusconfertur tranfigi folennem; ita­
ANCTORUM patrum inftitutionibus
que mulicorurp conventum, coueomitationem ,
conflat, nos in baptifmo regenerari ad vi­
rifus joco (que effufiores, deambulationes & olcutam : fc poll baptifmum in hoc lacramentoquo
Ja in ecclefia omnino prohibemus.
per impolitionem manuum epifeopi , Spiritus
Et quia avaritia faadentc , permulti in elefandus diffunditur in corda fidelium , robur at­
Aione (uiceptornmfive compatrum, non quidem
que fortitudinem dari.
probiores fed ditiores paflim eligunt : (ub pana
Ut enim athletas , antequam ad fingulare
excommunicationis (latuimus , & mandamus ,
aliquod certamen delcenderent, ungi folitostetam contra recipientes, quam dantes, ncpuero
(latu.n eft : fic verus Chrifti miles facro chtivel parentibus , pro nova ejufmodi cognatione
(mate ungitur, ut omnia tela nequiflitui hoftis
aliquid ullo modo donetur : exceptis iis quibus
facile retundat, fc in malitiafpintuali, contra
ob fumtnam egeftatem, cleemolynam impertiri
carnis, mundi, fcdiaboli tentationescontigne­
videbitur neccffarium ·
tur. Ideo hoc facramentum fideliter fc foliciConfuetudinem vero dcteftabilem, quz non­
nullis in locis petnitiofe invaluit , per quam D te adminiftrent epifeopi, ne per eorum negligentiam fiant vires populi fibi commiifi ad re :
pueri de novo baptizari , fupet altari , pecu­
hftendum imbecilliores .
nia vel aliquo munere a compatribus redimen­
Sint itaque (oliciti patres , pueros fuos epi­
di exponuntur , damnamus , penituique im­
feopo confirmandos offerre : non admittantur
probamus .
autem ad hoc facramentum , nifi fint pcrfeAm
Quoniam compatemitas vinculum inducit fpiaetatis : vel ad minus qui feptimum annum at­
riiuale, fc ad plura quz minus forte confidetigerint ; qui orationem dominicam, fais ratio­
rantur adftringit : factorum canonum, fc maxi­
nem angelicam, fymbolum apoftolorom, fc de­
me concilii Tridentini veftigiis iahzrendo, (la­
cem przeepra decalogi norint . Adultos etiam
tuimus : ut unus cantum, five vir, five mulier:
peccata confiteri, fymbolum profiteri , fc jeju­
vel ad fummum unus fc una, baptizandum de fa­
nos accedere hortentur , fi hora matutina hoc
cto lavacro fiifcipiant, fcnon plures. Parochus
facramentum conferatur .
vero antequam ad baptifmum conferendum ac­
Atque ob eam quidem caufam , epifeopus
cedat , diligenter inquirat qui compatres funt
illa fidei rudimenta libi ab illis lecitari jubebit:
elcâi, quos tantum ad sait tat & non alios·
Si duo vel plures infantes, uno & eodem tem­ E quam diligentiam idem epifeopus etiam , ut
opus elle viderit, aliquando przftet per fe vel
pore baptizandi afferuntur , eorum unicuique ,
alium fscerdotem, quem ad eam remcognofc4|fc
oatechifmum , exorcifmum fc reliquas ftatutas
dam eonftituerit .
cerimonias, baptiitnumque parochus figiliatim
Procurent etiam epiicopi per parochos poptsminillret atque adhibeat.
lum doceri vim , sftcftum te dignitatem hujus
fideles qui pnaicutes adfunt- pie, religiofe,
facramenti : non folum ante diem confirma­
ommque animi attentione adcfle fzpe moneat:
tionis, quem prius populo annuntiari oportet,
memoria tacita ftudiufe fecum recogitantes, quz
(cd etiam (epe intra annum.
Deo, cum baptfimum iplum Iu(ceperunt,.fan
Caveant epifeopi in hujus ficramenti adminiAs fpoponderint .
ftrationc, ab omni ftrepitu, vociferatione & confa­
Curent parochi ut infantibus proprio nomine
bulatione : lint quoque compofiti qui ejufmodi
in bartilmo appellandis, nomina patrum vete­
(aeramentum recipiunt , manibus ante pcAos
ris te Ita tue uti taro imponantur : qunquamautem
anno

S

run-

Concilium Narionbnsb.

etT«7/’*

1404

AMMO jnnftis , fuo omnct ordine teligiol* ac deVote A ram tuarum , ra augmentum gratia, C premium' ANNO
CHRISTI coin fanfto lilentio, orent.
«ira aterna . hirnea. Sed ex his omnibus maxime CHUSTI
i*o>.
Omnes qui ad hoc facramcntum accedent chi*
advertant ne verba qus eflentialia funt omittanis·»,
rographum pr* manibus geftabunt, in quo detur nimirum : Fgu te eiftlvt, ai amniiui peteatii
fcrtptum fit nomen illiui qui confirmandus eft »
tail in nemine "Patrii O" Filii > C Spiritui fanOi.
Be prcterca patriot , quod ecelcGafticus ab epi­
vimen. Qu* proferat confclTarius diftiofte, li­
feopo deputandus de manu confirmandi accipiat,
gno cruci lignando confittntem.
«jufque nomen intelligibili voce legat , te il­
Utile eft frpius perditam gratiam hoc falulud idem aflervec : ut deinde Omnia confirmatari pan'itenti* remedio recipere. Hortamur
torum nomina per parochum ia libro baptixaitaque fideles omnes, ut fi fieti poffit , quater
torum feparatim tranfetibenda, eidem tradat.
io anno precata fua confiteantur : quod facere
Non fit patrinut aut m^trina in confirma­
poterunt cuilibet facerdoti approbato . In pafchatc tamen tetyficanoaem chartula, aut nota
tione , qui -infantem levarit , nec pater aut
macer, ut in rebus fidei confirmati novum re­
aliqua confitentibus dare tenebuntur coafirflarii
delegati , quam illi ad parochum deferant ,
cipiant tutorem .
Sacrilegam multorumcoafuetudioem nimia lu­ B qui eorum nomina in libro deiccipta diligenter
cri cupiditate in facramenti confirmations ite­
cuftodict .
rata fuiceptione abolere cupicntci , inhibemus
Judex conftituros cum fit facerdo* , ut folpatrinis Be martinis fub pana exedibmunicatiovat aut liget , panitentes non audiat niti pro
nir , aliquam pecuniam , aut alind quiduiam
tribunali Tcdendo, panitente genua fleâente ,
confirmatis dare : fed tantum curent eos doce­
palam te intra ecclefiam, hora diurna , nulliire quz deceant Chriftianum , facto chrifmate
qie fubjeâu pulvinaribus , ut fe reum agno- ,
in confirmatione linitum·
Icat atque profiteatur , excepta rgrotantium
neceffitate .
Ob tauti facramenti reverentiam, in qualibet
De [aeramenta feeaiteatli.
ecclefia tot conftituantut confeffionalia in loco
patenti, quot probandi erunt facerdotes ncceffaCAPUT XVL
cii ad audiendas confeffiones : Br ita difponanU I ftolam innocenti* fibi in baptifmo tra­
tur, ut confeflarius a panitente reâe dividatur
ditam amiferint, aut le peccatis lethaliper afferes, in quibus fit craticula ex qua panibus macularint, his non minui neceflariumCeft
tentis deliâa confeflarius, te confelfarii moni­
facramcntum panitentiie , quam factum lava­
ta pannens clare Se diftinfte' percipiat.
crum infeâis originali peccato, cum illud dica­
Sordidum qusftum nutu aut voce a panitentitur fecunda poft naufragium tabula : ut autena
bus ne petant confeflatii, fed tantum recipiant
non frufiuofe fufeipitur nifi in fuicipiente fit
cleemofynas, quas libere fibi ab ipfis dari vide­
oris confeffio, cordis contritio, te operis fatisbunt , nec confeffiones audiant niG decenti ha- ’
faâio, ita in conferente jurifdidio, Se inter le­
bitu, five fcculares aut regulates fint.
pram te lepram dtferetio cfle debet.
Et quoniam propter peccata fspe a Deo mit­
Quapropter ad fidelium, confeffiones audien­
tuntur infirmitates, a quibus non nifi peculiari
das nullus live fccularis, live regularis fit, aut
quadam ipfius ope fanari poffumus falutarem
quacumque dignitate vel auftoritate fulgens ad­
Innocenti i tertii conftitutionem infequentes ,
mittatur, nifi qui per epifeopum , prxvio fuper
prxeipimus medicis , ut Kgrotum cum primum
(iteratura examine diligentique de vira 8r mori­
inviferint , ad peccata fua idoneo confeffario
bus inqutfitione precedentibut, fadoque de pru­
confitenda hortentur , Se moneant : nec eum
,
dentia experimento , fuerit approbatus : te in
nifi confcflum, tertio iavifanc^ fub pana excom\
feriptis obtinueiit facultatem , qu* gratis de­ D municationis.
tur : Se fine qua nemini omnino liceat audire
Ne pro terreno, in homine deturpetur quod
confeffiones, fub pana excommunicationis ipfo
ad imaginem Dei etfeâum eft , Cum anima
fiâo incurrende : cum alias non fit abfolvere,
longe corpori przftet : pro quacumque in­
fed confitcntem decipere : excepto mortis peri­
firmitate corporis fananda , fub interminatione
culo, in <fuo quilibet facerdos , vere pamtendivini judicii, inhibemus medicis remedia ordi­
tem poteft ab omnibus peccatis abfolvere.
nare , per qu* ad peccatum mottale invitari
t^nlibet epifeopus , prout viderit pro bono
poffit rgrotus .
> i
(i bditorum cfle neceflarium, brevem inftitutionem faciat pro confeflariis monendis , cujus
De eafiiui refermatii.
exemplar finguli habere teneantur.
Examinati moneantur , ut non alia utantur
CAPUT XVII.
abfolutionis formula , quam que inferius eft
in 1er ta , videlicet poft preces : Miftreat ar tui
bsolutio pectitorum cum aâus fit
nmnipueni Dtnt > & 4imiflii amaiiui putatu tait
jurifdiâionis, non poteft facerdos a pec- '
perituat te ad «iras» arrraaas . hlulgentiam , £ carts abfqlverc, nifi inquantum fibi jnrifdiâio
akfatutienem O" rtmigiaaem amaiua» prrrarvrxaa
eft attributa : unde fimplicirer approbatus non
raoraa» rrrfaar tiii amnipatent eT mijeritan 4apoteft ab omnibus callbus ablolvere , fed ad mutui . Poftea fubdat : Dsasiaas nafter ffui
epifeopum aut fummum pontificem remittet pa­
i hr,ftes, fa. eft /aasaaa/ paatifen te akfolvat, cr
ni tentera, in quo cafus ledi apoftolicc aut epi­
«s» auflaritate ipftui te aifelm ai awar’-v/sew/s
feopo refervatos inveniet . Epifeopus tamen a
«xremiwaaica^am^f· faaaruas pq/aa» CT i»4i-'
Calibus libi referratis abfolvendi facultatem quaSf‘ : druide «χ· te akfalve ai amnikai pettatii
dragefimali tempore gratis concedat, facerdotit»’·· , ra pnmiae "Patrii (T Filii , O" Spiritu
bus , quos alias idoneos ad audiendas confeffio­
fenili . i4men : "Paffia 4amini naftri Jefn Cbri~
nes judicaverit : demptis iis quos graviorps &
ft‘ , CT merita irata Maria femper Virginii, er
plopter nimiam indulgentiam abfolvcndi fre- amnium [antiarum , (X fui4fai4 kam fetem ,
«Mientiores repereric, ne facilis ad ca perpetranda
'O“ mali [nHinturii fit tiki ia remiffiaaem peteattreddatur populus . Ea tamen utetur prudentia ,
Conetl. General. Tom. XXXIV. '
Rrr
a
tK

Q

A

M"w?r

»495

CONCILIüM

Narboncmse.

14M

ANNO ttt non fe**** fc rigide remtffum perturbet, fed A Mum ha «irum ομπμμ t «tfaaa» ·’ lignando dein- χ^ΝΟ
CKRirri hortation· & leni difcurfa , gravitatem Pacati
sic figno crucis recipientem.
cmiiTl
1«·% explicando,'affabilitatem prata ti demon Arabit :
Non utatur parochos calice ad dandam pu- rea»
rificationem 1 iedshabcat cyathum mundum ,
* efficiet externo geftu , ut non abite jufium fi.
ne abfolatione cognofeant circumflantes > imo
in quo fit vinum aut aqua , quem deferat minifter, cum .mantili, Bc communicat is purifica­
* ipfe facerdot adibit epifeopam, facultatem a
tionem dabit : ita tamen ut cum (acerdoti eutali cafa abfolvendi petiturus.
chariftiam deferenti obviverit, ei profunde ge­
Catus fibi refervatos publicare fecient opi—
fcopi in fuit fynodts diaccfania, at norltquinu fleftat.
libet quid fibi coaccffum , quid denegatum t
Sub nana excommunicationis prohibemus tane cum damno pernitentium in alienam mefccrdotibus factam eucharifliam miniftrantibas ,
fem falcem mittat.
quoquomodo a faklpicntibus (aeramentum ali­
Cum fibi refervandi cafus facultatem habeant
quid queritare.
Non admittant parochi infantes ad fufeeptioepifcopT? ea tamen parce , utentur, ne propter
nem tanti facramcnti, quod cibos eft gran­
nimiam feveritatem lufiuQ rubore (obditi pec­
cata retineant : fed eos tantum fibi referve- B dium : fed eos tantum quorum fit probata vita
Λ modeftia , qui quod ote fumpfeiint mente
biînt, quos ad bonum anima (ubditornm con­
ruminare poffint.
ducere judicabunt.

De miffe feetifeia .

Dr futHiffim» eucberiftiu furementt.
CAPUT

XVIIÎ.

CAPUT

XIX

IGNUS redemptionis noftrse , fc quoti­
ACRAMENTUM fidelium viaticum ,
dianum humana \reconciliatioois incremen­
& propter rem in co fumptatn /aeramento­
rum omni lira exccllcntiffimum, omnibus re ipfa
tum , ac facrificium , quanta debeat reverentia
celebrari, te qua cordis puritate ad illud acce­
aut voto, ad Glutem ncceflarium, cx prccepto
ecclefi* femel faltem in anno fefeipiendum, di­
dere teneatur lacerdos , fatis exptefle notant ,
qui angelis fuperiotes afferunt facerdotes, dum
gne difpofitis, ut non eftnegandum, ita impu­
iapius agunt celebrando quod femel in utero
ris non concedendum : fed his , qui, ut ait apoftolus, fe prius probaverint, & fic ad illud man­
virginis aftum eft : quod eo attentius confideducandum acceffcrint. Vita enim eft boni·, &
rabn facerdos miflam celebraturus, fi adverterit
fe pontificem prius pro fe, deinde vero pro pec­
mors malis : nam qui indigne arcam feederis
catis populi facrum faâurvm.
tangunt, retro rnottui cadunt.
Idcirco tempore pafchatis femel , a proprio
Irreplere tamen permulta, qu* minus ad de­
votionem populum excitant, aut ad tifum pro­
parocho recipiet anguftiffimnmeuchariftia /aera­
mentum quilibet fidelis , fub poena excommu­
vocant , imo a frequentatione tanti (acrificii
avocant : dum turpi qucftu , non fatis parati,
nicationis : qui cum parochus nofic debeat vul­
tum pecoris, tum rejiciet , pro ut illi injungi­
indecenter ad altare accedunt , Bc in eo minus
mus, a fufeeptione tanti fic tam tremendi (aera­
modefte fe gerunt .
menti, excommunicato·, ufurarios manifeftoa,
Nos itaque primum illum candorem videre
cupientes in facerdotibus , (latuimus , ut cele­
adulteros, concubinarios, blafphematorei noto­
braturi purgata primum confcientia fe in farra­
rio·, meretrices , te alios infames peccatores ,
ut par eft, non panitentes .
rium recipiant, ubi repertis his , tc in miifali
Quilibet parochus deferet ad fynodum , Bc
perleftis, qu· in mifia funt recitatori , oratio­
io (criptis tradet nomina 8r cognomina eorum D nes ob ordinario Romano praferipeaa , pro fua
devotione fundent tc pronuntiabunt t tum pa-'**
qui non communicarunt illo anno , quos mo­
nendos tertio curabit epifeopus : alias non obe­
rabunt calicem cum purificatorio, patellam cum
diences a communicatione fidelium ut excom­
hoftia munda, Bc facris linteaminious tc velo,
municates arcendos jubebit . Fcftum autcm pafi haberi poffit, cooperient . Intra diftum fa­
(chatis a dic dominica in ramis palmarum, ufque
ecarium tc non alibi induent fe vrftibos facris;
ad dominicam in albis inclufive volumus intcl8c deinde pileo quadrato in capite geftando ,
ligendum .
calicem paratum deferendo , tc procedente mi­
Dum miniftrabuni euchatiftic (aeramentum,
ri iftro , ad altare accedent, coram quo profun­
illud deferent facerdotes io pixide, aut intra
de inclinati, detefto capite *fafta reverentia,
calicem . Sit vero communicantium mappa
tc fuper eodem facris linteaminibus explicatis,
munda Br nitida, ut fi ( quod abfit) aliquan­
tc parato miflali in cornu epiftola· , introitum
do e manu decideret facta noftia, eam non hu­
tc reliqua in mifia recitabunt (r facient 1 nihil
mi , fed in difta mappa refervatam recipiant
addendo vel diminuendo, ncc ulla· adhibendo
(t cerdotes .
cerimonias, praeter eas qu» in mifialiRomano
Priufquam vero communicantibus tradant fa- £ exprefle notantur t ut unius in fide 8c moribus,
eram hoftiam, vertente· fe ab altari ad commu­
te aftionibus , inter fideles , ficut temper fuit
nicantes in manu dextera, fupra pixidis aut ca­
ubique terranim, reperiatur.
licis os appolita, unam hoftiam tenentes, qua
Fafta Ie conditiones fordldas, quafimoniam
decet reverentia , voce aliquantulum elata di­
fspiunt, ptomiflarum celebratione vitabunt: nc
cent : Ette agaor Dei, ettt yù tallit perrara mendi t
ipfis miniftrantibus , laici certo Br fuperftitiofo
tum capite aliquantulum inclinato , lente , at
. candelarum numero utantur, aut alia agant quas
idem una cum illis proferre poffint communican­
feperftitionem denotant : ipfi vero miiTam de
tes, (ubjungent ter lingua Latina , aat verna­
officio recitent, nifi aliud ncccffitaa exigat: ncc
cula: Owniac iwo /m> djjuar, ut inrrtifut teOuni
vero per cos , fub pana excommunicationis ,
vivum , fed lineum dic osrio , O’ ftpuiitur unimi
addantur pfalmi, aut alia quacunque in mifia,
tn.a : & prpfequendo communionem , dicent :
protêt, tertiam orationem, qtum quifque cele­
brans ad libitum recitare poteft
\
fjrpus domini uafi'i frfu Ckiifii cufiaiidT Miimcrn

P

S

t.

i

_

*4$) 7

PAULUS V.

η.

Z*-,., _.... ..
CONCILIUM

... . „

NaRBONBNSI.

MXZXICU1 IV.

wut Μ.

.._Ο
1498

“ANNO
Non ctlebrctar miffa pto defunâit, nifi cot- A
Regulares vero a fuis ordinariis in forma ob- 'X~NMq~
rentam obedientiam exhibeant, fi facultatem ee- CHRISTI
CH AI STI pore przfcnte : nec fiant public* mottuotum
lebrandi libi concedi intendant.
,«>».
IM9abfolutiones « diebus dominicis * feftivis folennibus poft mifl* celebrationem t aliis veto
Criminofoa aut apoilatai credimus clericos
fzculaics aut regulares· non habentes fimiiesatdiebus non fiant dicte abfolutiones nili depo­
tcllationes aut obedientiam 1 ideo qui fisse ipfis
lita cafula , Nc- cckbrcntur mid* in domi­
deprchenli fueiint capiantur, tc in carceres de
bus privatis , tuam magnatum
potentum ,
trufi puniantur , aut ad fzoa fuperiores ordina­
nifi cllct* facellunr' ad hoc fpecialiter conftruÛum tc per epifcopum aut de ejus mandato
rios remittantur .
bencdiâum , nifi etiam altare pottatile conSi relisioius cujufcumqueordinis extia fui nso
nailcrii lepra repertus fuerit, fine regulari habi­
lecratucn .
Miniftrantes celebrantibus induantur toga ta­
tu, per locotum ordinarios incarcérerai, tc jux­
ta fandiones canonicas puniatur.
lari· oec ad id admittantur ferninr, quibus ncc
eft licitum parare altare, cum tilere debeant in
Dc fccrcmcnta orjuui .
ecdefia , 8e propter faccrdotes faciem velare :
ilHa ideo prohibemus nc ad altare propius ac­ B
CAPUT
XXI.
cedant» dum divina peraguntur .
Infinitam tanti facrificit meritum omnibus
E R feipfos ordines conferant epifcopi fubquidem prodeft , fed his maxime qui przfenditis fuis, examinatis, tc lutticientibus re­
tes funt , & modcfle fe gerant : ideo curent
facetdotes, ciicumftantes omnes , uti invitan­
pertis, quorum illis iit probata vita , per dili­
tur, elevare corda, fpititum dimittere , quod
gentem inquifitionem & a·reflationem a paro­
cho, magiftro fcholz 8c fenioribus loci in quo
exteriori corporis difpolitione denotent : 8r id­
refidet ordinandus. Quodfi infirmitate aut alio
circo flantes, irreverenter Cedentes, aut capite
legitimo detentus impedimento epifcopus pro­
operto effe in-ecclelia a eonfecrationc facri cor.
ptius ad alium remiferit eum qui eft ordinan­
poris Chrifti ufque ad communionem non per.
dus , hoc faciet literis dimiffotus : quas non
mittant .
,
concedet pro quocumque ordine , nifi 'ita prius
Dum celebrantur , ut vulgo dicitur , now
examinato tc approbato, ac fiipfe eumdemor­
mifle, non fint chore* : Λ· eas ducere tam Ca.
dinem , pro quo dimittitur , eidem conferre
cerdoti primam miffam celebranti > quam aliis
omnibus diftriâe prohibemus : tunc vitentur C dcbcict.
fidei rudimenta ignorantes , facro chrifmafumptuofa convivia Sc alia omnia quz luxum
te non definin' , legere 8r feribere nefeientes ,
fapiunt abigantur
fed in faccrdotibus fit om­
nis modeftia quz audientes miffam ad devo,
fpurii aut illegitimi , ad primam clericalem
tonfuram abfque epifcopi diIpcnfationc non ad­
tionem commoveat : (ecus agentes arbitrio ordinarii puniantur.
mittantur .
Quod ex devotione pro millarum celebratio,
Omnia quz a factu canonibus tc nominatim
ne per fideles facerdoti in elcemofynam eroga­
a facro concilio Tridcntino , feffione vigefima
tur, ipfe recipiat : a pluribus idem non petitu­
tertia de reformatione conftituta funt, io eonrus, fub pana excommunicationis.
fcicndts ordinibus, ab epifeopo, lc ordines re­
Piz defunâorum voluntates mandari csecncipientibus inviolabiliter obferventur.
tioni cum non poffint , propter modicitatem
Liter* dimiftoriz illis tantum conferantur ,
cerum legatarum , te facerdotes non habeant
quos przvio examine, tc diligenti faâa inquiex his , unde vit* neceflaria recipiant : ideo
litione, de ipforum vita Sc moribus , idoneos
juxta facri concilii Tridentini ftatuta , feftio& probat* vitz tepereiint t quique vel titulo
nc vigefima quinta, de leformatione , decerni- D beneficii, vel patrimonii, valorem triginta au­
mus, ut re diligenter infpeita, in fynododia- X reorum annuis reditibus aâualiter pomdeant -.
cefana, onianr diverfa legata, aut beneficia in
nc tandem in dedecus minifterii dum facerdoquibufvis fint ecdefiis : aut officia minuant ,
tes fueiint, fe vilibus immifeere vel mendicare
prout viderint exqcdnc.
N.
Cogantur
Sacerdotibus quarumque dignitate fulgentibus,
Et ne talis fupponatur titulus, illum non re­
nifi fuerint epifcopi aut abbates, ufum mithr»
cipient , nifi initrumento publico atteftatumpcr
habentes, in fine mille , hac lola benedicendi
officiarios, lc confufes loci in quo erunt bona
\ forma uti mandamus i
patrimonii, qui dicant & reflentur bona expref’ Dtul , Tarer , CT FiViur , ft Sfincici
.
la in diâo titulo vere poflideri a conftituente,
Amen. Et hoc non admodum fonora , fed ni­
ipfum «re alieno non gravatum, talia bona
hilominus inteiligibilt voce fiat.
dare pofle quz ad valorem annuum reditus prefati alcendunt · cujus tituli Sc attcftationumco­
De iltriiù fcrttciHH (y nugr,
piam penes fe debile lignatam , refervabit epi­
tropi iecretanus.
CAPUTXX.
E
In literis di mi flor i a 1 ibu s non inferatur claufula illa : cctcfciccticm nc/trcr» rxcnrraictel : “WON permittant refloresecdefiarum quetnflrcm tntrtKttc : cum nullus remitti debeat
quam facerdotem, in fuis ecdrliis cele­
quin ejus ordinis , ad quem fumendum remit­
brare , nifi"vifa licentia eidem in feripns contitur
­
ab ordinario , capax Sc idoneus fuerit
judicatus.
*
ceits per epifcopum , aut ricarium generalem
drarefanum : facultatem aurem hujufmodi non
Sed quoniam talis abufus jrm ab aliquibus
concedant epifcopi niti vilis liteus ordinum cle­
annis in noftsa inolevit piovincia , dum per­
rici, Sc atteflatione proprii epifcopi , fuper vi­
multi furtim beneficia aut capellas fub colorato
ta Sc moribus eo anno concedis : quqm atteaut fraudulento aliquo titulo mendicant, vatiis
ftatiOnein clerici peregrini ab epifeapi's in quo­
artibus
lallariis confingentes fc beneficium
rum diueczhbus morati fuerint , difcclluii ob­
ccclAbaflrcum , auc etiam facultates alias luffitinebunt .
cicnies poftidcte
cum a nobis aut coepifcopis

P

N

Comti. Ctncrol Tom. XXXIV

•

Rrr

i

in .

Conchium N AABONBNSS.
ANNO *** CMIB*ac· tMquam inhabiles 8r indigni reje- A
CHHWtl Oi faurinc ob fiipioasn illorum in rebel diviais
IMZ.
ignorantiam.
Statuimus qaod in pofterum nulli epiicopi or.
diacs vcl literal conferant dimiiforias, nil's hit
quos fcivcrint de fua dioeccfi oriundo· : aut in
ca pec très anno· beneficium pacifice polfedetint, annui reditui valorts fupra diâi triginta
aureorum, alia· nonobftante poUëQione beneficii minoras valoris, ab ordinum iuiceptiooc re­
pellant.
In literis dimifloriis, non detur facalrat nifi
ad lotum ordinam factum iufcipiendum intra
annumpquo ciapfo , didz liter* nullius lint
etfeâus.
Propter abufui , quoi experimento cognovi- B
mut in extiaoeis, qui fub fallit 8c fiais d.milforiii, ad ordinet fufeipiendos, 8c ut examen a
facris fandionibur oidinatum evitare poflint, in
Galliam veniunt : lla'u'inus ut nulls extemoiom admittantur dimillotiz, fed cum illic a lufceptione ordinum rejiciantur : nili tint regula­
rer, qui laltem per aunum intra regnum reicderint , 8c ibidem ab ordinarii· polentis regni
dimtliorias obtinuerint.

’“Su'TJJL**

IJOO

matrimonium fit contrahendum : quibas deo un- “αη»*Γ*
dationibus fadii , fi nullum legitimum oppo- CHAUTI
natur impedimentum , ad celebrationem matri■(·»
monti in facie ecclefi* procedatur : ubi paro­
chus , viro 8c muliere interrogatis , tc torum
mutuo confenfu intel ledo , vcl dicat : Ejo vas
in mntrtmrnianf ris/sap , >· nntint "Pttrii , <7*
Filii, O' Sjiritui ftniii, vel aliis utantur vetbii
juxta receptum uniafcujufque provincic ritum.
Quod fi aliquando probabilia fuerit fulpicio ma­
trimonium malitiole impediti polle, ti tot pr*.
cellerint denunciationes , tunc vol una tantum
denunciatio fiat, vel faltem parocho fc duobus
vcl tribus teftibus pratentibus matrimonium ce­
lebretur : deinde ante illius confummationen.
denunciationes in ecclefia fiant , ut ti que Ijibtint impedimenta facilins detegantur, nili ordi­
narius iple expedire judicaverit ut predict* de­
nunciationes remittantur ; quod 'Ilius prudentiç
8c judicio fanâa fynodus relinquit. Qui aliter
quam przlcnte parocho, vel alio facerdote, de
iptius parochi , feu ordinarii licentia , 8c duo­
bus vel tribus teftibus , matrimonium contra­
here attentabunt, eos fanâa fynodus ad lie con­
trahendum omnino inhabile’ leddit, fcejnftnodi contradus irritos , 8c nullos elle decernit,
prout eos przfenti decreto irritos Licit fcaanulDt ntttrinttnit.
Ι.Ί. Infuper parochum vcl alium laccrdotcm qui
cum minore tellium numero, fc telles qui line
parocho vcl facerdote hujufmodi contraftui in­
Atrimonium a Deo inftitutum, nniuncm C terfuerint, nccnon ipfos contrahentes, gravites
arbitrio ordinarii puniri przripit. Frzterca iaChrifti 8c eccletiz perfeâe lignificans ,
fanâa fynodus hortatur ut conjuges, ante
nndc magnum facramentum eft appellatum, lidem
­
benedictionem hccrdotalem in templo lufcipiencet puritatem denotet, tamen proprer lalcidim, in eadem domo non cohabitent ■ ftatuitviam 8c immoderato· appetitui feedatur a peique bencdiâioncm a proprio parocho fieri , ne­
snultis , dum quod Deuc conitnxit non tine (aque a quoquam nili ab ipfo parocho vcl aoorcrilcgio (eparare tentât : Rt quod libeie agen­
dinario, licentiam ad pizdidam bcnedidio.icru
'
dum eft , vi auf tretu fieri procurant. Quod
faciendam alii facerdoti concedi polle . quacum­
advertent facrofanâ.- Tridentina fynodus , ®
que confiiccudine , etiam immemorabili , qu»t
cum tot , tautiique malic curandis fanandilque
optima St opportuna remedia inftitucrit qu* per­
potius corruptela dicenda eft , vcl privilegio
nonobftante. Quod ti quis parochus vcl lascrutilia judicavimus t idcirco cjuldcm concilii de­
dos, live regula,is tire urcularis fit , ctiam fi
creta, qu* in tota noftra provincia obtervanda
id fibi ex privilegio vcl immemorabili confueftatirimuc, dc verbo ad verbum hic ad hoi tinea
tudinc licere contendat, alterius parochi* (pon·
inferi juflïmus.
Tatnctli dubitandum non eft, clandeftina ma­ D los fine illorum parochi licentia matrimonio
conjungere, aut bencdiccte aulus fuerit : ipfo
trimonia libero contrahentium confenfu faâa ■
jure tatndiu fufpenfus maneat , quamdiu ab or­
rata , fc vera effe matrimonia , qaamdiu eccledinario ejus parochi qui matrimonio interefle
fia ca irrita non fecit ; 8c proinde jure damnan­
debebat, leu z'quo benedictio fulcipienda eras,
di tint illi , ut eot fa nit a fynodu· anathemate
■bfolvatur. 1 libeat parochus librum iri quo con­
damnat, qui ea vera Serata effe negant , qui­
juguai, 8c tellium nomina, diemque■ 8t locum
que falfo affirmant, matrimonia a hliiifamilias
contraâi matrim >.iii deferibat , quem diligen­
fine conlenfu parentum contraâa , irrita etip,
ter apud fe c iftodiat % Poltrcmo lanâa fynodus
fc parente· ea rata vel irrita ficere poffe .· ni­
hilominus fanâa Dei ecdelia, ex juftiliimi· ciniconjuges hortatur , ut anreqium conttalraht .
vcl faltem triduo ati’e matrimonii confumma6«, illa femper detcftata eft , atque prohibuit.
tionem , fua peccata diligenter confiteantur, 8r
Verum cum lincta fynodu· animadvertat, pio-,
ad eucharlftra: (acramtnrum pie acccJarVt. Si
hibi· Iones illa· propter hominum inobedientiam
quz ptovincrz aliis ultra pr&Ji&As Ijuda bilibus
jam non prodefle , gravia peccata perpendat,
cuiiluetudmibus, 8c cerimoniis hac in re utan­
<]ur cx cifddm clandeftinis conjugii· ortum habrut, prafertim vero eorum qui in ftaru darn- “ tur, eas omnino retincti fanda fynodur vehe­
menter optat. Ne vero hzc t.«m falubria pre­
nationis permanent : dum priore uxore , cum
cepts quemquam latcanfiV ordinarii· omnibus
qua clam contraxerant reliita , cum alia palam
przcipit ut cum primum'putcnint , curent hoc
contrahunt , 8c cum ea in perpetuo adulterio
decretum populo publicari ac explicari in lin­
• ivunt. Cui malo cum «b ecdelia, qua dt oc­
gulis liiaruta diutceicon parochialrbus ecclefiis, · _
culti· non judicat, luccuni non poflit, riili ef­
idque primo anuu quam ίζριίΓιιην fiat , deinde
ficacius aliquod remediurp adhibeatur : idcirco
lacu I-aterane.ifn concibf lub InnocenrioîII. ce­
vero qubties expedire viderint . Decernit irrita
per, ut hujulmodi decretum in unaquaque pa­
lebrati, vcltigm inb*cendo , przcipit , ut in
rochia tuum robur poft uignita dies habere anpofteium antequam mltrimonium contrahatur,
cipiat, a dic primz publicationis iix eadem pa­
ter a proprio contrahentium parocho , tribus
rochia litis numeianJo’ .
continuis diebus tcftiris in ecclefia inter millaVagos 8c qui habent inscitas fedes , quique y
ruua folennia , publice denuntiemur , inter quo·

CAPUT xxn.

M

IJOl

,Ανί?*Τ·

CONCILIU H f^RBONJNSi.

.

«JO»

ANNO
fzpiflime reliât priât uxôre adhuc vivente , A
CHRISTI
Dt txtrtmt aal/ioxr.
CHRISTI iun* *!>· contrahunt, tc lie in adulterio permai·»»
i««». nefit, non admittant parochi ad contrahendum
CAPUT
XXIU.
matrimonium : ideo banna , io utraqae contra­
hentium parochia publicentur : A* ii adeo diXtremam unâionem infirmantibus folamen
ftans fit parochia alterius contrahentium ut a
elfe ad falutem corporis recuperandum fc
parocho benedicente attcftatio publicationis banmedium aptilliaum âb hac vita cum majori gra.
norum in altera parochia perfeâe non digno­
tia dilccdendum ex D. Jacobi verbis laus con­
scatur, eam ab ordinario loci atteftatam per li­
flat, quoniam ut ait, orante facerdote Bczgroteral in forma cum ligno tc figillo epifcopi re­
tum oleo ungente in nomine domini falvaquiret
line qua partes vinculo mattimomi co­
tuc infirmus , Bc fi in peccatis fit , remittun­
pulare prohibetur.
tur ei : ideo parochi , cum fanâiflimum euMatrimonium non domi , fed in loco facto
chaiiftia facramcntum «groto miniftravcrint ,
celebretur, ab aurora ulque ad meridiem , in
hortabuntur eumdem ut fc ad facram unâionem
milia tantum i nec ad contrahendum parochi
admittant fideles ab adventu domini, uique ad B recipiendum praeparet : (ubditot vero omnes,
frequenter moneant, ne fint in fufeipiendo tam
epiphaniam ; tc a feria quarta cinerum , ufque
utili facramento négligentes ; tc curent crebris
ad dominicam in albis, fine epifcopi licentia t
monitionibus imperitum vulgus ab illa inani
fecunde vero nuptias nufquam benedicantur.
Bc impia opinione abducere, qua pletiquc tiniNon contrahent catholici cum hzreticis, nec
flic ae viitutc hujus facramenti leatiunt : pe­
enim fas eft ad facramcntum matrimonii quod
rinde ac fi mortem zgris acceleret, cum tamen
gratiam confert, eteommunteatum ■ talis gra­
certum Iit hujus virtute lacramcnti non animas
de incapacem, recipere ■
tantum, fed Bc corpuus Unitatem a Deo opti­
Gradus omnes cognationis tam carnalia quam
mo maximo, (zpiiiimc concedi.
Spiritualis, affinitatis, juftitiz, 8c publica hoEos lepius vifitent parochi quibus hoc (aera­
ncftatis, qui a facro concilio Ttidentino impe­
mentum contulerint ; non enim muneri pro­
dire matrimonium declarantur, nos eoldcm et.
prio fatis eft faftum, nifi eos in periculo mor­
iam gtadus legitima elle matrimonii impedi­
tis invifant, Bc hortentur ad conflantiam in fi­
menta declaramus , Bc in illis contracta diri­
de , patientiam in morbo , ut finem fuum fe­
menda elfe , le lie contrahente· puniendos de1
Cernimus juxta diâi facri concilii decreta ·
C liciter expicte poflint in religione catholica ,
cum de zterno bono aut malo in tali flatu aProhibeant epifcopi ludos qui impudenter in
gatur.
contemptum fecundarum nuptiarum a permultis
Illud vero facramcntum non illis folum con­
fieri (olent, canvario/ vulgo appellatos : con­
ferant parochi de quorum falute corporis nulla
tumaces tc inobedientes pana excommunica­
omnino eft fpes, fed illis etiam in quibus vit«
tionis coerceant.
diferimen efle judicabunt ; tc ut intcilint dum
Qui (emei contraxerint, ad contrahendum de
tale (aeramentum confertur, hortentur fideles &
novo non admittantur, nili certo conftiterit dc
indulgentias quadraginta dierum quas interefmorte alterius cum quo nupferant.
lentibus ter Pater Sc A»e, pto zgroto recitan­
Excommunicationis ipfo faâo incurrende fen­
tibus conferimus, intcliigibili voci publicent.
tentiam ferimus, in eos qui fortilegia, 8c vene­
•
ficia aut incantationes , m matrimonia contra­
Dt [rfxltltril O' tttrX frt m truth kxktitJx .
hentes, aut beacdiâionem nuptialem fufeipientes excreent.
CAPUT XXIVMatrimoniales denuntiationes folus epifeopus, vel ejus in fpiritualibus vicarius generalis , D
ex caufa bene nota remittat : officiales vero fuEcunda quaque feria , fi fieri poterit , miffam pro defundis Celebrari curabunt paro­
re r illis dilpenlare non attentabunt cum illud
chi , 8r diebus dominicis populum ad preces tunsil is prohibitum fit , prout prselents decreto
prohibemus.
dendaa pro defunâorum liberatione hortabun­
tur .
De caulis vero matrimonialibus nullo modo,
Dum publica facrorum folennia peraguntur,
etiam d; confenfu partium cognofcant officia­
aut nodu, mortui nuluuam efferantur . li vero
les foranei, quas tantum in foro oactropolitapometidiano tempore funus agitur mifiarum (ono aut epifcopali traftari volumus.
lira celebratio in craftinum aut alium diem nors
Qui in gradibus prohibitis contraxerint, eos
impeditum transferatur.
parochi diligenter inquirant & epifeopo denunlotra ecclciiam tc maxime prope altare non
cient ; qui impedimento cognito ipios ieparee,
ita facile admittantur icpelicndt , led illis tan­
tc fimul prohibeat fub excommunicationis len­
tum quos aut digpiiat eccleliaftiea, aut nobilis
tentia , Bc aliis ptzuis contra tales jure ftatutis
profapia, aut virtutis laudabilis fplendot com­
tn ipios agat .
pum contrahitur in ecclefia matrimonium vi- “ mendarim : quod fi fepulcra intra ecclciiamconllruxerint, luper ioli planitiem non attollantur,
tentur rifus, flrepitus, tc alia indecentia, licut
quibus nulla iqbtriptioncs nili confulto tc ap­
Ac durante adminillratione ceterorum facramenprobante cpifcopo, archidiacono , aut redore
torum. Quod li quidam contumaces a talibus
ecclefia apponantur.
abllinete tunc neglexerint , excommunicatio­
Funera ab heredibus defunctorum ducantur,
nis mucrone feriantur , Bc ab ccdclia aiceanfi per ipios tcftamentorum tabulis aut a Ira» non
H‘·
fuerint otdinata juxta pcrlonz tc facultatum
qualitatem*, Bc ad hoc per locorum ordinarios
compellantur, cum talis pictas crgadcdunâos a
fupei ftitltibus debeatu: .
’
Soidida» cxiiiior.es Bc pro exequiis deiunfiurum illiiitas pa&ioocs a (acerdotibut fieri nua
per-

E

S

ijoj

Concilium

' λ who permittant epifcopi , fc quas faâas noverint ,
Christi irtitas daclatcnt, fc ia hoc dcpreheafos lacerdoi*o*

listosisit.

“K"

■!<>*

. ret : nifi fuerint excoitores pet defundum «· anno
apreffe nominati.
CHUstl
i Omnibus piis legatis infra fex menfe* poft
»«»».
mortem teftatoris fatisfiat , nili aliud in ttftamemo fuerit defignatum,
Executorcs tellamcntarii reddere debent rap­
tionem adminiftrationi* dioecefano » quem ut
procuratorem animarum piarum vocare debent
Ju diftributionibns legatorum : alioquin tales
diftnbutiones nulls lint : fc ad ealdem here­
des iterum cogantur ·
Tabulae teftamentorum, pia legata; fiveperpetua, live ad tempus prateripta continentium
denunciat* per notarios parocho > fc,per paro­
chum prqmotori , five procuratori animarum
- piarum dcfcribantur : fc tranlTuaipt* in archi­
" vis epifcopi reponantur : expenfis illius io cujus
favorem talia legata fuerint faâa.

tes qua decet (cverftate pamianc .
Non icpelicntor defundo rura corpora nili poll
horas,viginti quatuor· nifi fuerint pueruli: ncc
Io functe mortuae* habita oratione laudabit aliqois, nifi hoc fricate fc approbante epifcopo.
Concionem »ere habere poterit qui alias ad koc
fuerit approbates > de morti* certitudine , tt
ejuldem nom incertitudine, judicii Dei (everitace. aut aliis qu· audientes ad Ie parandum ad
mortem commovere poffiut.
Excommunicat! decedente* , priventur «de­
luit ica (epuItura, qnod fi ivi in loco iacro fcpulti fuerintt-dum libere agetur » offa & cine­
res, fi difcerni ab aliis poflint extrahantur fc
Inde ejiciantur.
Coemeretis omnia religioie fc honclte tenean­
tur, debiteque claudantur muris* aut folia: ita
Dt tfifctfh.
bcftiis in ea non pateat aditus
ad quod communinitates locorum per ordinarios compel lantur : implorato brachii fxcu larti auxilio , (i oCAPUT
XXVI.
pu* fit.
Onftituit Deus apoftolos quibus fuccedunt
Super qucftfoaibu* quae oriuntur ratione feepifcopi , qui quafi in altillima «défis
Bulturs defunâi : fi teftamento aut verbo praeconftituti xtee, invigilare debent fuper gregem
fentibus faltem duobus teftibus cani non elege­
& in cuftodia fandaarii excubate.
rit* apt habeat fuz familiae propriam, fummaVideant igitur ne aut incuria , aut inerti*
fie per ordinarium loci provideatur, cujus fendormitantes, aliquid damni patiantur fubditi ;
tentia , nonobftante quacumque appellatione
cutentquc & loliciti lint, de credito fibi jaopuexecution! demandetur: quod li facile adiri non
poflit otdinariua , aut caufa breviter traita- . Io, errantes in viam redotcre , perditos requi­
rere & recuperare concntur t id vero fiet fi ari, tunc corpus dcfunfti intra coemeterium ecelefie parochiaiis in qua decedit fepeliatur .
diunes proprias ad petram, qui Chtiftus eft al­
lidentes, quod in ipfis ex humana infirmitate
Alio cadavera portantes, favorem aut conii Ium
loididum ruerit mundaverint , ficqoc multo li­
dantes, ad hoc excommunicentur, donec atbitrio
ordinarii fuerit iatisfaâum , etiam 11 lint reli­
berius feftucas , quas viderint its aliorum ocu­
li* «movebunt, non perttmefcentes , ne libi di­
giofi aut mendicantes : externi vero aut pere.
catur, frater amove piius trabem qus in oculo
grini parochiam appellamus eam intra quam
atgrotus decedit , a cujus parocho inlirmnt ccruo ell.
Ptimum igitur in (anTis meditationibus fc
cl.-haftic* recipere debrt facramenta.
orationibus frequenter cenam fibi quotidie ho­
Decedentes in patochia Ii alibi fepeliendi,
ram fumat cprlcopus ; quam in (ludio fc cid non fiat nifi vocato parocho : fc tunc matri
xercitatione divinarum contemplationem infuecclefi· przfcntentur, qus ex funeralibus juri­
mat t in quibus Deo non pro fe tantum fed
bus recipiat juxta confuetudinem de qu* dili­
pro fidelibus libi commiffis , preces fundat hugenter inquirant epilcopi diocefim vilitantcs ,
cruce prseunte, dym itur ab ecclefia in domum j j militer, ut quod in iplis confraâum divina bo­
nitate alligetur , quod languidum eft fanetur,
defunai ad («pultaram deferendi, vigilis mor­
perditum icparvur, fc quod bonum ,rft confer­
tuorum fine cantu , voce tamen aliquantulum
vetur. Singulis dirbus ad vcfperum, horam deelevata, per clericos, live regulares lint, reci­
iignet qua luam familiam in (accllum domeftitentur : ut populus ccclc liait ica munia cos ob­
Cum, aut oratorium convocet, ubi ipfo prsfenire tunc iutclligat.
Ce fi non impeditus fit, recitari faciat litaniasfc
Îiias orationes t tum quifque breve examen conZ)r tt/ltmintii.
cicnriz efficiat ; pro feftis diebus , mifla (al­
tem faC'ificio inreiln epifeopus, fi ipfe celebra­
CAPUT XXV.
te non pollir : dominus, vero fcL-ftivis, mtffam dicar, cum iplc Iu allumptus ex hominibus
Relati vifitando ditrcclim inquirant de piis
ut propetrans populi lacrificium ofterat.
defundtorum legatis , fuper quibus (impli­
Qvotielcumquc munia fpeciali* exercebit ,
citer fc dc plano otdinent , ut execution! de­
paratus accede- , p.ift mitfam celebratam in fimandentur : quod fi ambiguum aliquid fit, aut
przter naturam rei pie fundate in teflatncnto, p ne esprefle orabit, ut (ibi przfto fit Dei gratia
in tali munere obeundo , ut vero populus miaut claufula legati appofiru , id auctoritate fua
niftcrn ab epneopo peragendi, illiufqe inftrtuintcrptcteniur, explicent fc moderentur cpifcotionis ab cccletia caulas odorari poflit , priufpt.
quam ca munia aggrediatur epilcoput, ea idem
Si quid perpetuum aut temporaneum tcflabicvi ad populum liabit* concione explicabit mento pie legatum fit, notarius poli .>ito dies
a morte tcflatoris, ejufdem teftamcnti claulula*
Canonicas horas diftinâe fc «trente , fi nor»
leeata continentes, parocho defunâi remittere
cum choro, apud fe recitent epifcopi, ftatis ho­
debet , fub perna excommunicationis i reftor
ris, quas prsvcniendo potius , quam tardando
pcrfolvete debent.
veto poft odo dies illarum copiam ad officia,
Singulis diebus feftis fc dominicis in choro
lem vel promotoicm mitteie teneatur , ut per
divinis officiis ial crn mifli* fc veiperis inter­
eum nomine ordinarii, qui executor ell piarum
voluntatum , ca execution! demandari procufini.
OfE-

C

P

ijoj

Concilium

NAftioNBMsa

HtMucia iv.
MX n.

. »-χ·
IJOO

durant , cgrotantcs omni follicitudÏM le pi*· ANNO ~
„o
Officiarios Ic maxime officiale· ac ptomototate cur«nt> ncc fumptibua partant.
CHBISTI
CHMSTl rt* · **r0* Pioh*e· vita .* doftrina con (piGravem aliquem (acula tem aut regularent a··».
itu··
<U0‘ inftituant ; ut fi aliquantum in (cientia
conféflarium «ligant, qui fit iacra fcicncia, pru­
deficiant, illnd vitat ptobitate Ic integritate
dentia le vit· fauAitatc infignii , cuju» ftudio
compcnlcnt.
tc precationi· fpititu, in gravioribus difficuluSe faciles adeuntibus praebeant , prefertim
tibu· uti poffiat.
vero conquerentibu· dc injuri!» recepti» , deCapituli· metropolitan!· tc cathedralium ecnunciantibu» cx cqritate defeftu» fubditorum
quoramcumqnc , Ic pauperum miferia» vrl in­
clcfiarum pracipimu· , ut ftatim poft mortem
ptalati, metropolitanum * cocpifcopos noftros
firmorum dolore· declarantibus -, quibus ita pa­
commonefaciant; oui omnes folenni csrimonia
terna dileftione provideant , ut egentibp· lar­
milTam pro dcfunfto celebrari curabunt > tum
ga· clcemofynasconccdant, inimicos concilient,
infirmos vilitent, quibas fanftam benediftioIndiftis publicit (applicationibus Deem depre­
cabuntur, ut orbato fregi velit juxta cor fuum
netn concedendo*dolorem levabuqt, * forfan
pallorem mature concedere.
cx Dei bonitate fanitatem rcllituent.
Convivia nop faciant frequentia, a laicorum B
D*
.
nimia familiaritate abftincant, ne fic dignita­
tem imminuant , fed tempus pro exercitatione
affumendum factorum librorum leftioni , *
CAPUT XXVIL
piis hominum colloquii· impendant ; petent ί­
ISI gregem inviferit , quid in eo infir­
ου· maxime confilium dent, * affliftoibenigne
mum Iit ignorabit, Ic medicamina agri·
COniolentur.
In domibus fuis femina· 4>oo admittant :
applicare non poterit. Ideo ut agnofeere poflit
domefticoa de fide bene femiente· , modeftos *
epifeopus gregem fuum, harefet tollat, pravo·
pio· habeant, quos femel in mente confiteri *
more· corrigat , rebelle· Ic obftinatoa verbo­
rum a(per itate , deterreat : at confoletur pufilIaeram euchariftiam fumere procurent, * leftiolaoimei , probofque confirmet - Exafta eccle­
nem fqcrorum librorum in menfa per clericum
liarum vifitatio , ab omnibus maxime neccflaria
faciendam.
femper cft judicata.
Si coepiicoporum aliquis, temporum vel belEcclefia· igitur epifeopi , juxta concilii Tri­
lorum 'injuria f fame . pcftilentia aut aliarum
difficultatum calamitatibus oppreflbs ici»erit,C dentini decreta, vilitent ; ac qua pie Ic fanfte
dc viliiationc fancita funt , diligentiflime oborationibus Sc privati· tc publici· t largaque eleemofy narum largitione conabitur quam cttiffifervent.
Si non finguli· anni· , tertio faltem quoque
me fublcvarc.
Frugali mea ia tc mediocri fupelleâili conten­
anno univerlam drocefim vilitent : moderato
tamen comitatu , ne fubdito· nimii· fumptibu·
ti fine epiicopi , atque in reliqua vit· genere
opprimant : eofquc fecum affamant, quo· pro­
mediocritatem feftentur *. caveantque ne quid
in tota familia fua , «b hoc fanfto inftituto
bata fidei Sc doârina noverint, Ic quorum in­
tegra fama ii· ad quo· ptoficifcuniur exemplo
alienum appareat, quodque, fimplicitatem , pie­
efle poffit.
tatem, divini cultu· ardorem Sc vanitati· mun­
dique contemptum non pre ie fetat: ficut enim
Cathédrale· in primi· vilitent ecclefia· , tum
fordidur 4c maculatu vcftibo· indui non eft li­
collegiata· , deinde parochia· , feminaria , iocitum: ita prettofi· Sc profani· aut varie con­
daiitate·, hofpitalia, ac cotera pia loca: abntexti· uti non decet . Non in publicum prode­
fu· , fi qui irrcplcrint , ab ei» tollant : modo·
ant fine tala-i tunica, Sc roqueto . Juxta tem­
ftatuant , ,quibut in pofterum vitari poffint :
porum Sc locqrum ratione· , velluntur modefte D cum magiftratus, tum viro· grave· accerfant,
Ita ut gravitatem fapiant, Gve in publico, live
quibufeum agant, ut ab ei· libere ac line do­
privatim, five in itinere , five in civitate femlo , vitam « moecs clericorum audiant . Id
per tr> eo habitu, Ic forma incedant quo appa­
vero diligenter attendant Sc videant, num pu­
reant Sc judicentur epiicopi.
blice aut privatim dc vita clericorum Iit inqui­
Tonfuram femper coolpicuam gerant in carendum .
frite grandiorem multo quam ceteri inferiore·
Pro loci Ic perfonarum varietate licet aliter
acerdote·, tanquam a terreni· curi· magi· ab­
atque aliter aliquando agendum fit , quod a
ii raft i : populo femper fanftam benedtftionem
prudentia Sc judicio epifeoporam pendebit: ut
impertiantur , dum per ciriiatem aut diacefim
plurimum tamen qua fcquuntur erunt «se­
incedunt.
quenda .
Pifturai omne· profanat re· reprefentanStudeant prine verbi Dei predieationc , Se
tei , domi non retineant : obfctxna» omnino
patenta cohortatione, ad religionem, vine in­
reficiant , eaiquc tantum habeant qus ad pie­
nocentiam , pacem dc concordiam omne· ho»v
tari: tum moneant fu confirmationi» facrameotatem provocant intuente·.
Quot habebunt domi clerico· nonnifi clerica­ E tum , fi id commode fieri poteft , coUaturo· ·
li tc decenti habitu uti permittant , illofquc
hortenturque populum ad tantum (aeramentum
non retineant , nifi fint oonat exiftimaiioni· .
digne fufeipiendum . Quod quidem conferetur
Opera mifcricordia frequenter exerceant , ut
adulti· , praevio examine capacibus reperti· ·
fanfta convetlationc qua fi epifeopofum telle·
Ic (aeramento panitenti* purgati· j tum da­
fint Sc imitatores : quorum unum fuper famiti· indulgenti!· , folenni· in ecclefiis cathcdraI Ham conftittiaur , qui laicorum domefticorum
libu· Ic collegiarie defunftorum Molucca pe­
aftiones percunftctur , Se videat num aliquid
ragetur .
prater decentiam Chriftiana converfationia per­
Hortentur in primis epifeopi canonico· Sc
petrent, Ic delinquente· cortigatr non enim As
habitua toi diftarum ecclcfiarum , peculiare·
quafdam oratione· Deo fundere, ut divina ope
eft in tali familia fcandalofo· aut ulliu· crimi­
ni· fufpcftoi efle ; ideo errante· fevere repri­
auxilioque adjuti , poffint cx tam fanfta Sc
(«lutari aftione, fructum ad majorem Dei ho­
mant per fe epifeopi , pertinace· e familia ex-

N

norem

l

E_

■J

<507

Μυη*<

Concilium N<Jrbonénsî.

__mo sorest « ^gloriam , ad animarum tuarum faluCHRlsiT tern > Vite morumque tcioitnjuonctn nccefla1”^’ ' Ham percipere .
Ad cujus opens pericftionem, quo facilius dc
•Ordinatius procedatur , diita*m fuam vifitatio-■ nem in quatutr-prccipua capita per afticulosdi4
Vila diftntxuent, ut fupcr eitdcm refponfurima’ turc lefe préparent.
Primum caput fpeâabit ad locum , qui eft
templum materiale Sc ecclelia.
' Secundum ad petfonas divino (ervitio in di'
&o foco’ aut'ecclelia ficti [olito dclbnata».
Teittum ad itrfhumenta Sc ornamenta mobi­
lia , aliaque id genus ad obicquium divjnum
Aqnifin & neccflaria.
· |
Quartum ad proventus Se rèditus ( tum in
communi , tum in particdlb^i , ditiorum eccleltafticorbm nutrition! & alimentis aft'eâa■eos.
___
Tamquam delegati fedis apoftolic· munus
vilitationts fur exercentes epifeopi,, beneficia
<■, quz nun hifficiunt ad unius facerdotis alitnen’ ca , duo vel plura iimul uniant, fi opus fit : ut
iac£fdotcs, quibus per ordinarios coilatorcsconJdentur r unde polfint virere (ufficienter habe­
ant , S: officia ecclcfuftica exerceant ab epifeo­
pis pritferibenda, quoad fieri poterit, juxta
(
fu.idatofum intentionem.

150B

A tis exprdium

Iit , quod qukcumque in dia a ANNO
fynodo.1 conftitucntuT, Se ordinabuntur, coniU-CHRISTI
tuens oblervabit , fic ipfa fibi latis fufhcienter iSos· . '
intimata declarabit, dum in çadem fuerint conftituta.
Gravi tnnlôetur penna , quj_hxy> alio , fine
fpeciali mandato, com pa ruerit. *
Ad fynodum autem diaccfanam venire co,gamut, omnes qui de jure ve! conluetudinein·
< ,
stficlft dcd>*t.

^Dt tttcili»

,

CAPUT XXIX

.

.

]

0

dormitantibus epifeonrs per inimicum
Vqhominem fuperfeminata tuerit zixahia fa-cMius eradidxur, priufquam Cum aliis herJ
bis altius creverit : univerfa vero ecclelia cum
1 ’
difficillime congregari poflit, congregata tamen
fparlos in unaquaque ecclelia defeâus pro fuo
,
jure tollere , motbifqud mentis mature mederi
& occurrere nititur. Proinde ad tollendos abu(us , mores componendos , 8c concordiam fracemque confervendam, voluit, Sc inftituit pro­
vinciales per metropolitanum convocari fynodox: in quibus quid clero aut popclo mancum
fit, regulari pdfle judicavit. Hoc tamen in hac
noftra provincia ,· tam utile medium intermif\
Dt
Jirttftm,
funi eft Sc negleilum . At ut · tanquam falu- ,
„m
tare
neccflaiium inftitutum diligentius poft islmue. n
hac obfervetur.
'
'CAPUT XXV11I.
Statuimus ut tertio quoque anno provincia­
OE N A propofita illis eft > qui abfque le­
lis fynodus convocetur: quam cx nunc ad diem
duodecimam Maii , anni domini millefipi fexgitima caula ad fynodum dictcefanam ve­
nire neglexerint , tempore a jure /laturo, & ab cenrefimi duodecimi indicimus , eus inteiefle
epsfcopo indiito . Ad lynudum igitur dictcefatenebuntur pmnes domini epilcopi luftraganei,
nam convenire compellant , omnes & lingulos
vcl eorum vicarii generales , abbates cujulcumque ordinis , omnes prime poft epifeopum
qui jure vel conluetudmf ad hoc tenentur, compatentes in habitu ordini luo proprio & decen­
dignitates ecclcfiarum metropolitanarum St citi interfint : allas non recipiantur in fynodo ,
thcdralium, St earum capitula , lient & colle­
poll annum in qualibet dicrceli habenda.
giatarum , per deputatos : priores clauftrales ,
Pixientis, ftatuta concilii publicentur , quae
jurifdi&ionctn in fuos monachos A; monafteria
przlcntes omnes juramento medio promittent
fine ullo abbate , aut dependentia , habentes:
& hoc fub perna excommunicationis . Capitu­
obfervare.
'
t
Deferat quifque archipresbyter in feriptis no-D la vero monafteriorum regularium, per eorum
mina omnium 111 fuo archipiesbyteratu benefi­
deputatas regulares , ad id etiam invitentur :
cia obtinentium , qui non refidentes fuerint :
falvis femper ipforum immunitatibus , de qui­
—x
aut curam animarum habentes , ie ad facrum
bus tunc fidem faciant. Quod fi legitima fubfit
'
ptesbyteratus ordinem promoveri non fcceabfentir caufa, epilcopi, quod pro utilitate Se
bono fisarum eccletiarum, in eadem fynodo tra/
Beneficia obtinentes, Se in fynodo compafiandum* viderint, in (criptis ad nos, per men/
rentes , beneficiorum luorum titulos dcmonftialen ante tranfmittant : 8r eodem die nuntium
i
hunt t alias pro ablentibus Sc contumacibus cente procuratorem virum probum , aâu facetdo\
leantur.
tem, capacem & idoneum ad impedimentum fiQuicumque fynodo interefle debent, fi pr«gnificanoum , Se omnia ac fingula ftstuenda ,
fe ies propter legitimum impedimentum non
nomine fuo apptobandutn mittant : qui nomi­
fuerint , Sc hoc cafu nifi per procuratorem de­
ne illius, a quo mitius fuerit, in omnibus de­
bite compariterint, poena arbitrio firdinari ple­
liberet, Se ftatutis iublciibat. Ideo talem a conctantur : & in valvis paiochialium ecclcfiarum
ftituente per mandatum cxpieilc recipiet facul­
ipiorum citentur , ad purgandam contumaciam E tatem .
λ intra menfem : qui nifi comparuerin: , per aNorint autem eeclefianim cathedralium pro­
Lirti menlem iterum vocati, fufpendantqr: crecuratores, abbates, Sc alii quicumque deputati,
Iceute v«to contumacia , ic tertio citati, bene­
conlultivam, non autem deliberativam , ia ea­
ficiis priventur.
dem fynodo fc vocem habere.
Hortamur coepifeopos noftros ■ ut absentes a
Procurationes coepileoporum noftrorum per
fynodo , fi intra menfem poft eamdem coapaconcilium examinabuntur r utrum caufa legiti­
nicrint , mitius agant cum illis , multa pecu­
ma lit , vel probatione indigeat > Si per con­
nialia in pios ufus convertendat quibus propo­
temptum potius , quam jufta pnepediti caufa,
nant conftituta in lynodo , St inviolabiliter it
venire neglexerint , per ordinationem ejufdem
\
obfervaturos promittant.
concilii, privatione terti· partis fruâuummcn'
Qui légitimé impediti per procuratorem
fc (ua epifeopaiis pro illo anno mul&entur ,
J comparuerint, non recipiantur, nifi in mandaquam fabric* cccleua cui precii , Sc pauperi­

P

bus,

’ijop
Ixh, «qui»

Concilium Narbonbnsb

infla annum presbyteri efle poffint , tantum- ANXO
modo conferantur . Alias collationes faAas dc CHKIXT!
hujufmodi beneficiis nullas Sc irritas dcclatai<«*.
mus.
Non habeant v6ccm in'capitulo , nec locum
in iublcllis fuperioribus canonici, qui non luut
in factis ordinibus conftituti.
Diftributiones illi tantum percipiant, qui prçfeqies divinis inferlunt officiis: exceptis iis,
quos, infirmitas , feu qu*vis alia ncceUirai, ecclefic utilitas ■ aut alia canonica jufta caufa
excufat . Quod ut fciri poflfic , punduatura inC
omnibus ecclefiis catbearalrbus , aut collegiav
tis, diligenter fervetur ; in qua prefentiutn no­
mina, Sc caufa abfentium , fi juft* fit, deferibantur.
Cum beneficia , ad divinum cultum , atqfic
eccleiiaftica muni* obeunda, lint conftituta, ne
qua m parte minuatur divinus cultus, led ut ei
debitum omnibus in rebus obfequium preftetur:
"
jStatuimus in ecclefiis , tam cathedralibus ,
quam collegiatis , in quibus nulle iunt diilri/
butiones quotidiana , verita tenues, ut verilimiliter negligantur , tertiam partem fruduum ·
tc quorumcucnqne proventuum ac obventionum,
tam dignitatum , quam canonicatuum , perfonatuum, portionum, Scofficiorum , feparari de­
bere , atque in quotidianas diftributiones con­
verti : qua inter dignitates obtinentes Br divinis
*
intereflentes proportionaliter juxta divifioncm ab
epifeopo, etiam tanquam apoftolica fed i s dele­
gato, in ipfa prima fruduum dedudione facienf
dam , dividatur ; falvis tamen confuetudinibus
earum eccleliarum , in quibus non refidenres ,
leu non fervientes, nihil, vel minus tertia par­
te percipiunt : non obflantibus exemptionihur
a Inique cohfuctudinjfius etiam immemorabili,
bus, Sc appellationibusquibufeumque : creffenteque non fervientiom contumacia, liceat con·
tr* eos procedere juxta juris ac fscrorum cano­
num dilpofitiunem . Non refidentes archidiaconi cetcrique dignitates, perfonatus Sc offici* in
ecclefiis metropolitanis , cathedralibus, aut col­
legiatis obtinentes , quibus junfdidio aut offi­
cium proprium eft attributum , ad muneris fui
fuuftionem perionaliter per fruduum ipfirum
dignitatum, perfonatuum' vel offioorum fubtraDt "fit si» 0* CMeuicir.
dionem , ah ordinaiiis compellantur.
In choro colloquia non permittantur : non
dormiat aliquis : non nugeear : Ineras aut li­
CAPUT
XXX.
bros non legat : officium privatim non reci­
APITULA quscumquc eccleliarum f«cnlatet : per chorum non vagetur , aut indecore
rium aut regularium, non obftantibuspri­
fedeat : fed omnes divina officia Sc preces ,
vilegiis quibufeumque , pet cdrnarios vifita-devote , attente , Sc graviter m choro fimul
buntur, justa decreta facri concilii Tridentini:
cantent; ncc maneant otioli, led lint modefte
quibus per canonicos ftatuta, fi qu* fint , pro­
compofiti officium recitando ; ut ad devotio­
banda , vel improbanda exhibeantur : quod fi
nem populus , Sc esraudieodas orationes De«s
nulla fint , fieri citiflime procurabunt ■ Certo ' excitati poffir..
& liato die pro negotiis ecclefi· tradandis,
Spurii filiique presbyterorum , non deferoratione pi«milia congregabuntur canonici ho­ £ viant ,’ *ut beneficium > quodque obtineant ,χβ,,.ςυ·*ra matutina , ante vel poll tniflam, ne ecclefi*
in ecclefi* , in quibus patres eorum pr«ben- r-u,‘1u*·
divinis fraudetur obfequiis .
dam aut beneficium aliquod habeant auc ha­
Omnium bonorum ecclelt*, inftrumentorum,
buerint .
&’ piarum fundationum inventarium fiet, quod
Dum recitant ut divina , in choro interficit
epilcopo , quoties requifiverit , exhibere tene­
clerici , qui capp*s , almutias , fuperpcllicea
& alia veftimenta geftantes , pro loci conluebuntur -, ut appareat , utrum dolo aut incuria,
pris defundorum intentionibus non fatisfiat, &
tudine deferant ; qu* lacera aut immunda neu
fint, alias a eapellano diftributIonibus priven­
an aliquid fuerit alienatum.
Dignitates, officia, pertonatur, canonicatus,
tur .
«ut prebend* non conferantur , nili illis qui
Canonici qui canonicalet , tc alii qui benefi
«tatern a lacto concilio prsfcriptam attigerint.
ciis annexas donpo» habent , in ill is rctidcaru ■’
Ali* vero curam animarum habenti* , nis qui
aut li non habcnt,intraclauAra ccclefiarum cogan­

portionibus, per deputandum * con^A
CHI ISTI cilio, diftribuendarn volumus.
■««·.
In ea veto fynodo,, prccedentibus fupplica» tionibus, publice per epifcopos in fuis diceeeli-be> ordinandis, & ahis peradis, qu* ta pon­
tificali & arremoniali Romano caute prefcri.
"pta funt , traâabitur ; primo utrutn , qu* in
prrcedcnti fynodo ftatuta fuerunt , execution!
‘ fderint mandata: quodfiqucdam obfcrvata non
’
fuerint, c*fa cognita , ueficientei, per conci­
lium , prout juris & rationis fuerit, punientur.
'
Videbunt & inquirent congregati , utrum epi­
icopi ac alii ,pro fuo munere , ficut tenentur,
in luis ecclefiis refidentes fuerint , & vifitatio/nem perfecerint.
Pridie veto atyfé incholtionem concilii, epi\ B
fcopi cum omni/familia , tc omnes alii qui iynodo 'aderunt ,a preces ad Deum fuftdcnt ; ut no. minattm dignetur in re tam gravi, Scqu* eccle­
fiam tangit fuo Spiritu fando diregere.
Promotores & officiariosconftituent, non no­
vos homines , ignotos tc imperitos , fe^fos
. quorum probata (it vita , te dudrina tales , ut
munus ejufmodi digne valeant exercere.
Si qu* lint inter cocpifcopo» ipfo» , aut in­
ter epifcopum Sc ecclelras fuas , imino 8e inter
divellas ecclclias controvert·* , in concilio tra­
dentur ; Sc It fieri poteft , line ftrepitu judicii
concilientur Sc terminentur: ad quos fines, per
fex menfes ante inchoationem concilii, mo­
neatur mctropolitanus, per epifeopo», capitula, C
aut alios, ex caritate fala, de didis difeordiis
aut litibus : ut per eumdem metropolitanum
moneantur litigantes, ut veniant parati Sc cum
juribus accedant.
Fiat indidio futuri concilii in ultima feflione concilii provincialis : quo abfoluto , tc faetis acclamationibus , decretis ejus, manu pro­
pria, tam epiicopi, quam procuratores fubfcribant, licet in omnibus nomine proprio non confeiiferint : judicia enim fanions Ar majoris par­
tis prevalent, Sc quod conclufum fuerit a plu­
ribus , cenfetur approbatum. Qua non obftante
fubfcriptiune , (i m aliquibus quis fe gravatum
ienfetit, viam juris, per appellationem ad fumitwm pontificem, provincialis concilii judicem , D
ei patere declaramus.

C

tur

ijii

-

MUJ‘r,$v

Concilium NîHîoninji.

“ESS.1*

Bu

jjjç- tur habitare, ne conviâu & contuberniolaico- A ti , ilia cqnferant ·. fed Deum prae oculis ha- anno"

bcntcs, vidcant quos capaces Sc idoneos ad id C.HKirn
CHftUTl ium rei facrzminifterium vituperetur, & inde
icandaia oriantur.
judicaverint : attendente» G in hoc/deliquerint, J4®»·
Deo rationem pro illi» (e reddituro? . Quibus
'
Quacumque de vita & honrftare clericorum
in lue fynodo per nos ftatuta fuerint ,' qiijm
ver» bénéficia confèrent . fi ca refidentiam re­
diligcntiftime ab omnibus canonicis , aliilquc
quirant , ab eifdcm juramentum Ale relidendo
ecdcliarum metropolitans . catbddralium , &
recipient.
collegiatarum beneficia obtinentibus , five di­
Jurent recipiente» collatione» bc.ieficiorum ,
gnitates aut officia fint, obfervari prarcipimus:
quod bona eorum confervaburit , non alienatum tales decear a canonicis fandionibus , ne
butft, alienata diligenter perquirent. & reftitranfverfum quidem unguem'recedere, qui piotui omni via juri» procurabunt ; quod li non
ficerint , espenfis eorum fieri per deputandum
pterea canonici funt appellati. Nullo modo liceat enffcopis , eapcltanis ,
ab epifeopo iplo faâo confentient.
Provitionem beneficii recipiente» , ejufdem
aut beneficiatM 'qoibVcinnqiie ,'bona ecclefia,
poflefiionem adepti . mobilium ad beneficium
alienare , five mobilia fint , live immobilia :
alias porter excommunicationis fcnrentiam , BI pertinentium fi^ri inventarium procurabunt ;
quam ipfo faâo incurrent , ab ordinariis ad
feientes fe teneri , prout praknti decreto fta­
aibitrium mulâentur. Quod fi pretium ex tali
tuimus Bt ordinamus , quod bénéficiât! cujufvenditione proveniens in proprios ufus conver­
cumqucbcnefu.ii, decedentes, relignantes, aut
terint , tanquam facrilegi ab ordinariis pu­
permutantes, eadem nfobilia quae ad beneficium
niantur.
pertinent , fuccefloribus relinquant : ad quod
Sedulo igitur inquirant cpifqopi, utrum quid
omnia & quacumque bona defundi, aut ceden­
tale hadenus aftuùi fuerit , ut in integrum tetis beneficium, obligata maneant: tumut fraus
ftituantur ecdefia, mala perditorum fide fic ex­
prnnir vitetur , defundi dseneiieiati bona , re­
poliata.
quirente promotore epifeopi, fequcftientur, ni
In ecclefiis collegiatis, doâori theologo una
velint heredes datis cautionibus de bono luccx prsbendis canonicalibus conferatur ad Ia­
cetïori debito rcfponderc.
eram feripturam explanandam perito , qui re­
Er quia permulta fcandala in Dei ecclefiam
fus confriantia» publice doceat , &* in choro
irrepunt , propter clericos , qui nihil habentes
dum recitantur hora canonicae interdie tenea­
pester beneficium , illud tamen fcdufti , aut
tur , quando per occupatione» ledionum fibi C' alias ad id ihdudi, refignant ; 8r ad egeftatem
licum: , fuper hoc ejus confcientiam oneran­
necnon mendicitatem , cum minifterii vituperio
tes: & quidem juxta concilii Tridentini fuper
reducuntur : omnes relignationcs fadas, aut in
hoc edirutn decretum.
pofterum faciendas , a clericis nihil aliud (ufManlionarii Bc bénéficiât! ecclefiarum metro,
ricienter ad vicium prstcr beneficium polii den­
politanarum , cathedraltum Bc collegiatarum ,
tibus , nullas Bc nullius cffc&us irritafque»de­
in choro przfentes fint dum divina celebran­
claramus .
tur, Bc horae canonica recitantur: munia quif­
que pro officio fuo obeat , hc ahfentibus illis
qui ad aliquid agendum funt deftinati ( quos
Dt ftrttbil , ft» t»r»tii , CT" rtfitutU
nifi legitime abïint , capituli atbitrio puniri
volumus ) prafentes quod fibi per praecento­
rem , aut a capcllano mandatum fuerit przfta- ■
CAPUT XXXII.
bunt fine ftrepitu. Ideo talia beneficia non nifi
in cantuΆ literatura peritis confetti volumus,
Ec facramenta voluit Deus , tamquam per
qui aer feipfos munus fuum intra annum exer- D
media , nobis gratiam conferre . Propter
ccre valeant : alias Collatjones faâas pra3uam recipiendam , çum ex illa finalis depencat poflcilio gloria , ut populum nobis comfenti decreto irritamus , & nullas declara­
mus .
tniifum , ad finem propter quem conditus eft
Omnes, cujufcumque fuerint dignitati» , ecperducere podimus : .prafentem fynodum fub
clefiafticos , etiam exemptos , fupplicationibus
Spiritu fanâo congregatam habuimus. Et quia
publicis , a fuperioribut convocatis , interdie
facramcntotutn hujufmodi miniftti funt paro­
jubemus : quibus tam in incedendo, quam fechi : ideo licet fpatlim divertis in locis , per
I dendo in choro Ar aliis locis , ordinem affi-.
occafionem de iis plura dixerimus, lub huc ta­
gnent cpifcbpi , juxta caerimoniale felicis me­
men capite . nonnulla dc munere paiochotum
moria Clementis VIII. quod in omnibus reciaddidifle erit perutile . In quibus prater vite
Îiimus , Bc in tota noftra provincia recipi voprobitatem , Tcicntiam , ut docere fibi fubtliumus , Bc juxta ritus jser ipfum conftitutos
tos ; & poteftatem, ut folvere , Λ.- ligare pof­
procedi pracipimus. Prsccdentia clericorum in
fint. requilitarn agnofeimus >. nuam nili rite a
ecclefiis aut aâionibus quibiifcumque , fi conprrlatis fulccpeiint , non ablulvunt a peccatis
trovertatur , coram epifeopo , aut ejus ofticta- E populum , fed temere hujulmodi poteftatem
11, 8c non pjibi tradetur : contra adorem , fi
ufurpantes, decipiunt.
teum coram alio in jus vocaverit , fi monitus
Nun igitur curam animarum libi affirmant ,
non ddlitcnt , excommunicationis fcnténtiam
ncc habere prarfumant facerdotes , nrli titulum
fetat epifeopus ■
·parochialis ecdefia , vel alias munii. curat ani­
marum, aut ab ordinarioobtinuerint, aut alias
canonice obtentum, eidem exhibuerint: ut no­
Dt btntficiii Ittiftrtiulii .
tii epifeopus a quo animarum fibi commiflarupt
CAPUT XXXI.
rationem Gt petiturus . Qui vero ecclcliam re­
gere , aut facramenta admmiftrare aliter atten­
Oteftarem habentes conferendi beneficia qua­
taverit , cum non per oftiam , fed aliunde in
cumque hortamur in domino . ut non fa­
ovile venerit , tanquam furem Bc latronem
vore, precibus., potentia, aut cognatione mo-pntfenti
’
increto ■ divinis fuipendimu» , fradibui

P

P

nufrutr'
ANNO
cHUisri

1

Concilium

Nakboninsi.

MtWKtCUt tv.
AM ».

a
1 J 1

4

bus beneficii ptiramus , fc ordinariorum arbi­ A'pell iceofc habitu decenn: quod G «{vit contu- ΑΜΝΟ
mai, monitus a pirocha, munen fuo fatisface- CH mm
ti ro puniri volumus'.
Invigilent parochi fuper gregem , fc parati
re neglexerit, per epifeopum cum pcena impoli*
'»»»·
femper fint, ne per illotum negligentiam , aut
ta t'd noc compellatur.
parvuli line baptifmo', aut adulti fine (aera­
Indignum rit Sacerdotem, liftoraan fc pntcomen t is pernitenti* , communionis, fc extrema
aum.-in ecclefia vices gerere^ Ideo prohibeaiua
tmftionis moiiantut.
. iacejdotibut quibufcumquc , in ecclefiis quicInfirmos frpius vifitent fc confofentur , ac
quàm publreste , prater banna matrimoniorum ,
de falutc anim* moneant.
monitoria , Sr alia qua dc mandaro ordinarii
Inquirant fi quf lint in parochia de fide malq · aut officialium ecdejiafticorum recipient , fub
fentiente», nominatim excommunicati, fc u(u-'-^ ptrna carter».
V
rarii, concubinatu, adulteii, fc blafphemi no­
Quot (civerint haereri cor, aut excommunica­
torii, quoi moneant privarim, teftibusvocati»;
to», in ecclefiis non recipiant . nifi Gbi con Hiterit illns refipuilTe, Sc in gremium ecclefi* refc nifi relipucrint , eorum nomina ad promotorem in iynorlo dirrcefana deferant : qui deman­
ceptoi tinITe.
»
dato qpilcupi providebit fuper lalute aqimarum B
De novo ad fuas parochiarvenientium, mo­
Ipforum , ut juris erit.
ret
vitam^fc aftioncs diligenter animadver­
Olea (anfta irttpa creeneriaynitida». mundas, - tent / num Tacramenta cade liait ica fufeipiant :
fc non fraftas diftinfte cu(lod>ant : qu* fingu­
notabunt an mulieies kcqm habuerint , rnquilis annis poftquam recenter fafta fuerint , ab
icnt an Sc ubi matrimonium contraxerint , atteftattones videbunt , fine quibus, fc fi eat in
archipresbytero ftatim recipiant.
Librum habeant parochi , in quo deferibant
forma non' exhibuerint , implorato brtthii f«cularii auxilio, , eoa ab invicem feparari procu­
nomina fc cognomina bapttxatorum , patris fc
rabunt . Λ
matris, ndenon fufcipientium , cum dic , menfe , fc anno : fimiliter fc fepararim in eodem
libro, conjugatorum , fc duorum aut trium teftium in matrimonio pedentium . In alia par­
te ejufdem libri , deferibant nomina fc cogno­
mina decedentium in parochia * locum fc aietn
fepuftui* , nomen notarii qui teftementum re­
ceperit , diem dat* ejufdem nominatim expri- C
mant , fi quid per diftnm teftamentum , aut
aliam ultimam difpofrttonem pie legarint . Si
vero facramentum cbnfirmationis in parochia
contulerit epifeopus, in eodem libro per ipfum
parochum, loco fephrato, nomina fccognomi­
na confirmatorum reponantur.
'
Habeant preterea librum , in quo deferi­
bant inventarium rerum omnium mobilium
aut immobilium , ad fuat ecclefia» pertinen­
tium . Notent in ipfis domo» ,'agros, vineas,
fc alias poflcftiones cum eorum confinibus; fc
inftruntenra fundationum fc recognitiones col■ ligant , atque transumptum ejuldem hbu fc
documentorum , penes epifeopum remittant in
ytchivis cpifcopahbus reponendum .
D
Tabefiam habeant in^facriftia, in qtra deferipta fint officia, qu* fieri debent in fui» eccle­
fiis ; fundationes annotabunt, menfem fc diem,
in quo milT*, aut alia officia propter illas, funr
celebranda.
Diebus dominicis prqnum faciant, juxta ritum
a nobis prcfcribenduin , non tamen cpncionabuntur, nifi exprefie examinati ad hoc per epi­
lcopum in (criptis fuprint approbati ; contra
agentes arbiriio ordinarii puniantur .
Qu* in vifitationibus ordinata fuerint, invio­
labiliter obfervabunt, fc a parorhianis oblervari procurabunt : quod fi eos ad hoc négligentes
viderint, in feriptis femel in anno epilcopodeF.
nunciabunt.
Per ieiplos faciamenta miniflreirt, fc munera
atque officia tuarum eeelefiarum prcllent : ne3ue ab ipfis euam fccundaru» , nili jbfta caula
etenti, Jieri aut mimftrari permutant.
Penes fc habeant biblis (aera , librumcafuum
conlcienti*. Konftitutionet fiujus fynodi provin­
cialis-, fc dirzcclan*, quas ab omnibus fibi (ab­
ditis oblcrvari curabunt.
Servitio parochialis ecclefi* interefle tc pfalIcre debent omnes facerdotes, in eadem aliquod
benefirium aut officium obtinentes, cum fuper-

Csnril. Gmcrsl. Tom. XXXIV.

Dum cognoverint pauperes infirmos, fc fenio canfefto», rebut neceflariit indigere,eos vifitabunt, eleemoiyna» juxta facultates fuat eroga­
bunt, ac a parochiam» fublcvari curabunt.
Omnes cursm animarum habentes refidetede­
bent in fait parochiis: fub pern it a fyris cooftituttonibus, Sc Tridcntina fynodo latis.
Si quis tamen juftam caufam habet difcedendi a parochia , videlicet vite diferimen , aut
aliam legitimam: id non fiat , nifi prius ab or­
dinario obtinuerit literas , dc non reftdendo :
que non conferentur ultri duos menfes nifi
caufa videatur gravifiima : appoliti» conditio­
nibus , prout ad bonum ecclefi* Conferre judi­
caverit .
Liter* vero, de son refidendo , non confe­
rentur, nifi fub modisfuperius eiprelfis, offen­
dantur ptocuiatoii tifcali , aut ejus iublfituto in
fynodo: 8f non confirmentur ad (equentem an­
num, nifi crcfcente ac urgente caula juftafc le­
gitima.
Non ccnfeantnr refidere , qui tres menfes in
anno , etiam per diverfis intervalla , abfentes
fuerint, fc qui intra finet'parochi* non habita­
verint . Nec enim gregem pafcere creditur, qui
femel indie, fc quali curfim illum intuetur.
Quod fi aliquando ex caufa ab epifeopo pro­
banda , fc ad hoc in feriptis per eumdem concelfa , difcedcndi a parochia facultatem obti­
nuerint parochi , qu* tanien non dabitur nifi
per duos menfes : ftatim de vicario tempora­
li providebitur , qui poftquam examinatos , idotieus fuerit repertus , recipiet literas regimi­
nis in feriptis . Si vero abfque hujufmodi lite­
ris parochialem ecdefiam regere prtffump^erit ;
incarceretor , Sc ponis arbitrio ordinarii pu­
niatur.
De oblatis in ecclefia ■ qu* omnia ad paro­
chum pertinent, vel minimum portionem , qua­
cumque coniuetudinc non obftanre , feb perna
excommunicationis , accipere laici non prafulumant .
·»
Quivis parochus , fub poena privationis fru
ftuum beneficii , in domo propria ecdefi* fu*
parochialis , refidete habeat, fc eam debite re­
parare: ad quod ab ordinariis per frnftuumfubtraftiooem compellatur.
Beneficiarii , truftus beneficii Uicis aut aliis

Sff

tjui-

Concilium Nar»onbns»/

numucut n

au rv

I. · . « \

ANNO quibofcumque arrentando , Hon apponant clau- λ portas fibi mopriat t alias net' diaccfanum ex- ’λ’ννο*
pcnlis monafterii claudantur^
CHKltli
CHKtsxi fulani , quod rcntarii eccfelia fcivaiium facere
<*«».
pct fcipfos ant pee alios teneantur , led perUioQuatcumque fuper daufura monujium a iaiCo».'
item ab cpllcopo pro infervienttbus cecidia decrolanCta Tridentini Iynodo, & (ummi* ponti­
figoandaai refervebant: & prcsbytcior -pro lerficibus conftituta &.■ ordinata fuere rccipicoics.
vrtio faciendo per epifeopum approbandos p>·prout pivlcnti dccieto recipimus, âc eadem et­
(entabunt , inhibente* quibulctuuquc Ixerdoiam in fine prxlentium conllinitionum inferta
tibus in ccclcliis muaus allquod ccilcliallicum
omnibus coepifeopis nulliir , infix duos menfes
obire , nili mandato priori» , ai>t altcijiis ad
publicari mandamus,
quod beneficium m ytulum ;κ·ιtinebit.
Hortamur airtcmLin domino cocpifcopos noQuocumque modo de aliquo provifur bene­
ilros , ut qua a lacrofanâa Tridcntina Iynodo
ficio , ti in codem poil'clVorem invenerit , muillis fub iniciqrinatione maledictionis sterne.
nu*. aliquod in ecclefia non exerceat > quovis
aut a.fummis pontificibus , de daufura feptifpretextu > donec per judteens competentem ,
que Uodimonialium injirnda lunt , diligenter
fuper credentia , aut per epifeopum , ieu per
curent «jccquenda : ut in quibus locis violata
ejus in fpirituahbui vicarium, fuerit fuper hoc B fuerint inilaurentur ; ubi adhuc intege funt
ordinatuiu . Contra hoc noliriun deeretum aconferventur: inobedientes atque rebcllca , ipfi
genrcs, unquam intrufos & divini uAcn per­
tanquam fedis qpoftolic» delegati, per cenfuras ccdeliaft cas , aliafquc poenas , poftpofu
turbatores , jure libi qurlijo prifatoa declara­
mus, & pectus debitis pet officiates puniri man­
ta quicumque appellatione , petfequanturi madamus .
gilt ratus fxculari* ope , li opua fuerit , ad hoc
advocata.
De Metiieu refeJeritui , O’
Nemini cujufeumque fexus, grados, prxemi
nentur, dignitatis, aat conditionis , liceat ingicdi iixtia fepta monafterii monialium : fub
CAPUT XXXIII.
pana excommunicationis ipfo faâo incur­
rendo , tam contra ingredicntcs , quam ejufBBATES, quibua in mligiofos jutüdiâio
mo4i ingrcflum permittente*: exceptis confclla»
ell artibuta, eoa, ut vococmiftb iac ia la­
rira,, pro cunfolindii Kgtoui le facramcntir adciant, lap lus hortabuntur, cmi tonatiniw tominiftraodia,
­
medicis, chirurgis , pharmacopo­
ne pcenaruas. rebelles k inobedientes, IcivatoC lis , alufque operariis occctlariir : quibus ime
rcgialsrum te conllitutionum fu arum ordine,in­
esprefla fupcriottsm ia fcripti» obtenta licentia,
tra fepta monafterii puoicot , ut quod in oc­
ingredi cuam non liceat.
culto scitum fuerit in abfeondito repireter. At
Tcmpoium injuria fadum eft , ut (anAimoveto u aâionc publica populum offenderint, it
nialium monafteria extra mania urbis vc< op­
abbatum negligent ia impuniti maneant , per
pidi coaftitura, diruta _8r dcftrudlr ita fint, vcl
ordinatio·, jasafe facrus canones eorum incuria
illorum reditus & facultates ita diminute , ut
fuppleatur : S» contra delinquentes fecundum
non poffit in illis talis numerus fandtiruoniafaâi exigentiam procedatur.
lum enutriri , qui ad claufuram oblervandain
Extra lepta mooafterii degeie retigiofum nAn
cllct ncccllarius , vel daufura in didis domibus
finint epiicopi : nifi eidem ad bue conseillai
facile non poteft introduci. Ideo curent epiico­
in fcripsis facultatem ab ejus lupcriore viden­
pi , ir omni via juris compellant fanfiimoniites : cujus (i caufam legitimam non probave­
les , ut cx hir ad nova vel antiqua monafte­
rint, intra monafteriom redire compellant.
ria intta urbes vel oppida populofa & ftequenIntra clauftra virorum debite difpolita , non
tiora reducantur, invocato brachii IccuJarrs au­
ingrediantur mulferes , fub pana escomtnuni- D xilio, fi opus fuerit : impedientes vero, vel non
catioms. Ubi vere clauftra diruta, aut ita difobcdrcntcs , per cenfuras ccdaliafticas paître
pofita font , uc jntra illa mulieres adusittcic
compellant , it alia monafteria monialium ex­
cogantur : volumus ca infra tres annos , per
tra urbes aut oppida , ut diâum eft , conftitoabbates ia bonum ftatum regularium dilponi .
ta, in quibus elautura introduâa fervatur, quia
Es nunc vero prout cx tunc , mulieres domos
malorum hominum prrdc ie multis fcandalis,
rehgioforiM· quocumque pretextu ingredi pro­
fine ulla fepe cuftodia , funt expolita , ca et­
hibeatur : alias excommunicationem incutiant
iam intra urbes aut oppida , fi illis ita vifum
religiofi , le abbates hoc fcientes 8e permit­
fuerit, reducere procurent.
tentes . Quod G circd pradiâa diligentes non.
fuerint , per ordinarios juxia faeros canones
De <eefreter»it4t>t»i.
eomppiiantus , k contra delinquentes proceda­
tur . '
CAPUT
XXXIV.
Choreas ducere religiolss, quibus luâus pro­
prio» eft, ut indecorum , ita feme ab ordina­
ONFRATEKNITATES , βτ focietates ,
riis puniendum . Non accedant igitur ad pro- &
m quibus per particulates quafdam attioHna fscularium fails . Quod (i regulam non
nca ■ alioque exercitia fpiritualia , faciliorem
fubditi epifeopo in psadiârs extra clauftra molibi falutis viam pararès cooanrur fideles : non
naftenorum deliquerint : a luo U periore , in­
diu ia bono pergere pofluot, nifi certis ftatiiti*
flante epifeopo, intra tempus ab epifeopo prçBe conftitutionibu· muniantur. ideo vifiteqteaa
figendum fevere phniantu; : (in minus , fupeepifeopi : ubi non fine , conftirutiones de novo
nor officio privetur»
delinquentes abepifeo­
ordinent : faâar, quas fibi exhiberi jubebunt,
po puniri poffint, juxta decretum laesi concilii
approbent , fi id debere fieri judicaverint . In­
Tridentini.
quirant modum vivendi , fupcrftitiofa tollent r
Monafteria quovis ita componant abbates aut
rc&orcs 8c admmtft.atores annnatim eligendos
fupeilores illorum, ut fub una devi* fera
conlblhanc, qui infra mcnlem poft novam clcclaudi poffint, .quam ««Au fervent : nc* liceat
âioMm , <u· adminiltrai tonis rationem red­
coiquam religiolorum quoquo modo egredi per
dent corstn epifeopo » aut pct cum ad hoc de-

A

C

pu-

Ifi7

CoNcmKM

tjt8

ΝλοονιΗ!.

ANNO PUiato. aliifque fecundum çonfraternitatis con- 4
Quicumque vero talium officioium reditus anno
CHU ISTI I uet udi nem cleâis t in quo confiitant reditus,
percipiunt, inventarium bolt· rum. omnium mo- CKUSTt
bilium Sc immobilium ad diftum officium vcl
i*v*.
iW».
inveftigent : tc libram inventarii tiers |ube^'bunt ; cujus tranfcriptum penes ie m archivai
beneficium pertinentium , facete deinceps om­
nino tcnleantifr : cujus tranflumptum ini,a tr.-s
retinebant.
tognfes ip archivis epifeopi remittendum cu­
1rs cleâionUMM vitentur risa dc partialitates i iliique tintutn eligantur4 qui in ipfa conrent .
Inquirant diligenter fi quid alienatum fuerit
fratcrnitate laudabiliter fuerint verfati, qui Ha*
tini 8t antequam officiunt exerceant, ie epiico­
quacumque ti oula: quod intra diâum teimv
po aut ab 00 deputando prclentabum , ijrpronum tuum mcnfium , curic archiepiicopi vcl
·epiicopi denuntiabunt, ut per ipfos, juoâo li­
_ Dationem tc benedictionem receptui i , in cupis
manibus juramentum przdabunt , fe fideliter
bi diâo promotore , reftitutio in-integrum ,
omni via juris, procurerai : Sc fi ad hoc negli­
munus obituros, rationem adminiftiationis red­
gences fuerint , per ptomqtoigm lolunj ,
dituros, ut quod fupererit de reditibus, in pios
ad hos fines exprefledeputamus, cxpcnli. urne.i
uius (contuito tamen epifeopo aut rectore ecB redituum talis officii, agatur.
cleb·) convertatur.
. Precedent iz inter corKratcrnitates diriman­
Quicumque cilia officia exercebunt quocum­
tur , ut antiquiores confirmate tc approbate,
que modo , in ecdefia paiuchiali decantandis
oflicin intererunt , facieinquc diaconatus offi­
recentioribut proferantur.
Comeiraciôner &: convivia que fumptibus eottcium dum mille majores diebus domriicisft Ic­
fraternltatum alicubi fieri folent, in pofterum,
ili vir celebrantur.
fub poena excommunicationis , ne nant : ncc
fumptus Sc expcnfe ad hoc fa&r, in compuus
Dc tcpcIlMCii ccfrllcMcrui» ■
poft hac admittantur.
In ipfis eonfraternitatibus 8r capellas , non
CAPUT XXXVI.
aflervetur fanctiffimum Chrifti corpus , nili hoc'
RÆTER jura decimalia, tc alia, facraexprefle apposante epiicopo : quo cafu Iit ta­
bernaculum decenter ornatum , obferatum cla­
snenta miniftrantibui , a piis tc catholicis
ve , ante quod perpetuo lampas ardeat .· illius
viiis, ut.preces ad Deum fundantur, mifia ce­
elavem presbyter, tc non fecularis teneat . In
lebrentur, aliaqug a iacerdoribus particularibus
capellis vero carirtn confraternitatom ubi ali­ C exerceantur , lunt conccfla , quz capellanias
quod recitatur oflicium, illud fiat hora compe­
vocamus? Ideo juxta morem, Sc ritum, tc ma­
tenti : ita ut dum parochialc recitatur , in illis
xime juxta fundatorum mentem atque volun­
omnino cedetur.
tatem , confcui , poflidcii ,
in illix,officia
Caveant in poflerum clerici quicumque’, fub
exerceri, pizeipimus : injungentes tales tfapelpana .excommunicationis , rcâorn confraterlanias in przfcnti aut m futuram poffidenti■itatum cum procedione vel cantu vocare aut
bus , ut titulos diâarum capeilaniarum , quo­
cumque modo , a quibuslibet obtentos , epiducere in eccleliam : fed ipfi restorer ecclefiam
adeant . Sc proceflionem , fi facienda iit , cofcopis infra duos menfes exhibeant , alio*
initentur.
quin nulli fint : A' eafdem jure devoluto con­
ferre epifeopo licere , preienti capite planum
D» purjarariü .
facimus ■
Illi miflas celebrent, officia recitent , tc alia
CAPUT XXXV.
przftent prout in illatum capeilaniarum funda­
tionibus cut ftatutum.
ROP 1ER. diverfa’ piatum fundationum ra­
Illarum bona mobilia vcl immobilia deferitiones pro ioftltutione officii purgatoiam, D
uti , apud nos vulgo appellatur , diverfa ratio bant
in catalogo , per notarium fubfcripto' quem ad cpiicopum deferent infra tres men­
admininrationis Hliut in diverfis locis reperiter,
licet omnium munus hoc fit peculiare pro de­
fes ,
alienata, Ii qur lint, notabunt, eaque
fundis miflas celebrare , Sc divinis ofticiis , in
juncto fibi promotore icftitul procurabunt.
quibus inltitutz funt, interefle ·
Dc fchricif cccltficraac.
Volumus igitur tc ordinamus, ut in locis in
quibus per legata fundationum apparer bona
tali officio dcltinata, presbyteris oriundis n lo­
CAPUT XXXVII.
ci ubi-talis fada fuit fuhaatio, elle attributa ;
inter presbyteros ex eodem loco oriundos redi­
TA U A Μ V IS bona qur fabrics ccclefiarum
tus div.idantur , fi officia exercuerint , tc divi­
X£_poffident , quid fpiriruale fint , ncc in
nis interfuerint , poftquam regentibus tc paro­
protanOs ulus convetti poffint : laicis tamen
cho lignificaverint fe telium diftributiotiuiu par­
illoiutn adauniftratio concilia cll , ut bona
tem prerendere , ut deinde per eoldcm tegen­
opera circa talia exercendo , apud Deum me£
rcri poffint . Abufus autem quos nrcplifll· no­
tes tc parochum ad munera luo oidinc obci.nvimus, tc propter quz large m populum c,cr­
da compellantur.
Ubi vero talea fundationes non reperiuntur
eetur divina vindiâa , dc medio tollere cupi­
aut vetufta confuetudine probantur, earum re­
mus .
ditus dividantur inter facerdotes officia fic 1 lo­
Inventarium rerum omnium mobilium Sc im­
lita exercentes: ad quod non admittantur, nili
mobilium ecclefic fiet , Λ: videbunt c'eiii an
aut fervientes ecclefi* , auc er loco oriundi .
omnia in bono ftatn fint , sationem de omni­
Quod fi talia officia a facerdotibus per r.pifcobus reddituri.
■
pum deputatis, five ad przfentationem alicqus,
Non arrentabunt bona ad przdiâas fabri­
uve pleno jure , fint fieri folita : reditui talis
cas pertinentia , nifi publicis prccedentibds
•fficii non faTant fuos, ncc talia exerceant of­
ptoclamatiombus, 4: deconfcnfu parochi quo
/ .
ficia , nifi qui literal in forma expeditas ab
przlente , Sc alus deputari confuetis , reddent
epifeopo ohtinu-tnit.
computa adminiftrationis . Ia quibus noa

P

P

Gcncr.il. Tom. XXXIV.

Sff

a

ad-

ijao

HXMXICt* IT.
UXIIV
anno «dmiflantur exnenf* faft*,- fi fommam ici' r Statuimus uteccien», 'capell* » Mr altaria· annq~
CNKHTI francotum cxcunqriat, nifi tales.expenla 4« ai­
de novo non confttuantui publice vel privatim Cinurri
ts^.
fenfu espreffo purtai fucriat faâ*.
in jiomibu·'regularium* > iqcularium , aut laiia·*,
eorum, fine exptffla ordinarii licentia in feri­
Ad epifeopum deferent pproebi « ti qu* bona
de (abnei· fuerint alienata^ fi particulares abptis concéda : nuam non concedent , nifi affiaius in^ adminiftratiooe iplansm icrepleriot '
gnhtis per fundatorem fufficicntibos reditibus ,
qiioad ecclefia· Br capella· ppblice^eitruâa· ·,
qui prout viderit expedire pro bono cccleli*
.pro eildem perpetuo coaicrvaddi· , Ar It deftru-· .
ordinabit > Ac teftixutioocm venditorum , ' pet
/ft* fuerint , reftaurandia : ytmo nifi viderint
fuum prbmotorem expenfis fabrica pnaciirati ju­
bebit.
«
ad Dei honorem Arfubditorum bonum cotiduIn templo qui pecunias colligunt , quoi bafcere. ' .
Γιnarior vocant , hoc faciant anca conlecratioPietatem fuam nobis exprefle commendarunt
nepi . nc a taati myReri! eantcmblatioue per»
patre·· per tam laudabilia in conftraâione ccturbetur popuiur. Quod ve^ .collegerint , in
clefiarum rcliAa monimen^a , qu* temporum fibro ad noc dcitioato deferibant rÿ*.-i|ti*.ficui
injuria defirpxit , Ar evertit. Ea tamen reflaude alii· reditibu· rationem redimi t ns<<dmurari defidcranter : mandamus, uc epifcopi talea
nu« operarii admittantur, niiiqaifijerti catho­
ecclefiat vifitando, inquirant , an una reditus,
licam, apoftolicam Ac Romanam a'âualiter pro­
aut in fundis, ant in juribus decimal ibus : at­
fitentur j Ac qui bene fideliter fe adminittratuque ita tales reditus tc fru&ut percipientium
roi bona eccleli* v in maoibui refloris auc cjm
expenfis reparari jubebunt : tc bénéficiâtes ac
vicayi juraverint.
renare·, nili lint pro fabrica reditus, per fruduum (eqnelVrationem , implorato brachii fecularis auxilio, ad id fevere cobipellant: commu­
Dt Infricilibct.
nitatibus tc populo contribuentibus ad illa, ad
CAPUT XX^VIII.
que de jure & Conluetudiue tenentur. Qiibd fi
a.
nulli lini reditus , aut décimales fruftut, po­
ATRES pauperum fc illotum tutore» epifpulum ad csfdem ecclefia· dirutas conftruendas
copi , hofpitalia lapiui viliiabunt : mquibortabuntur : Bc fi id tanderp eo modoNicri
rrnt in quo conlifiant reditus : qui cotum fint*'noo poterit, cruces loco earum erigent , ut io
reâores ecclefiarum , in quorpmxpatochia fita
quo loco Deo laetificarunt facerdotes , ibidem
fint, pratentibus altis qui ad hoc interdic conperperuo* tali fidoo infpedo, adoretur Chrifueverunt , aonit finguli· videbunt ; nec tamen
ftus, atque inde altaria, fi qu* fine, colli cu­
alicui ultra triennium' adminiftratio concedarent.
tur.
Ab ecclefia , qu* domus Dei eft , tc quam
Hofpltalitaiem ab illis qui ad hic tenent irt
decet fanâitudo talis, ut eu ea Cbrrllos flagel­
exerceri curabunt epifcopi , rebelles per frulo ejecerit vendentes, tc ementes, Ae arceantur
ttuurn fubtra&ionem compellant; tc in hufpideambulante· : catapultas aut haftas , nifi pro
talibos , facerdoceA pro facrajncncis admim»
tutela principis, deferentes, rebelle· , aut (*-.
ftrandi·, tc falute anima infirmorum procuran­
pius, id agentes, excommunicatione ab ordinida infiituenc , aut iaflitutum confervabunt .
rio feriantur.
Qiod fi ad hoc non fufliciant reditus , paro­
Intra eccclefias' non fiant conventicula aut
chum exprefle monebunt , ut sgrotantium m
ctctus populi , pro negotii» univerlitatia, aut
holpitali coram habeat, mercedem pro tali bo­
alus (ecularibui , Ac ad hoc convenientes reji­
no a Deo recepturum. Ab hofpitahbos qua in­
ciat parochus. Quod fi contumaces fuerint, ad
firmorum domus éft, robuilos tc bencyslentes
ordinariam deferat, qui eos excommunicationis
ejiciant, immo Bc ipfo· mendicare non patian­ D lententia, eidem parocho in hoc expreit* obe­
tur , magiftranom ad boc ope , fi opus fuerit,
dite compellat.
implorata.
Magiftratus facularer aut nobiles , in choro
tc presbyterio facerdoribus in fel&one impedi­
mento non fint · Nobiles etiam mulieres prefDc ccclcpit , V tlttritai.
byterium non ingredi hortamur , fed orationes
fuas Deo gratiores fciant , fi non ut phariixi
CAPUT XXXIX.
nobilitatem pradicent , fed fi publicanum imi­
T TT populo, demonflnrtet Deus majeftatem
tantes humiliter At a longe diftances fuadartt.
fuam , feifeitanti dc templo conlhuendo
In ecclefiis fieri choreas, comeflatioocs, em­
sit: Quam edificabii mihi domum/ culum fc
ptiones, aut venditione· prohibemus ; fed cle­
terram ego impleo. Neque propterva qui ubirici hoc permittentes petna career·· , laici hoc
aj
fl·* adorari vult , · non ubique fic facrificia
agentes excommunicationi· fententia puniantur.
«a» e*'”- offerri intendit ; fed in altaribu· qum pro maComeflationcs (quas dc fraAu vocant ) in do­
'·'··"*“· joti reverentia ecclefiis continentur : in quibus
mibus fuis, aut alibi ne faciant parochi , ncc
quanta- debeat effe munditie· , docuit Deus , E ad huc invitent parochianos , quin potius ar­
qui Davidem virum fsngwinum , ad fibi tem­
ceant : nec permittant cani in ecclefia, Memen­
plum adifieandum indignum desit , led Salo­
to domine David féo truie : nec ali· (currilia
monem regem pacificum ad hoc elegit : cui
tc ridenda , fub eadem poena excommunicatio­
promifit fe orantium in templo preces exaudi­
ni· .
, .
turum : ia quo quidem cor inum * oculos tiNon fiat in ecclenit aliqua indecentia , nec
it omni avo declaravit. Atque ideo ut quod •eprtsfentcntur qu* oculos proborum catholico­
femél Deo dicatum eft , in profanos ufus non
rum offendunt , tc populum ad nlum provo­
convtitatur; Aret in ecelefiis Deo dicatis, cum
cant : uti reprvfentario prophetarum aut, pa­
majori reverentia, cultui laltia Deo reddatur :
llorum in node natalia domini ; cantui pr·quod non fieret, fi paffim le ad libitum cujeldiâionum Sjrbillanim, columb* volatus in dio
que conftruercntur ecclefi* , qu* a fucceffbcipentecoftes, projeAio ignit * aqu* in eadem
but non conferverentur.'
die. Satis enim eft firmatum quod credendum
ncc

IJ!P

P

η?*’

CONClltU M

NaKBONBNSS.

T

1,21

nutua v

CONCILIUM

N A λ I 0 NI NS| ,

“‘“i"!.'*·

*ΛΝΝ<>— «sectalibus reprzfcntationibus indigentiam im- Λ adverlabanôr . Arque i.k-o decens le idnoΛ.ΝΝΟ
CilMSTl periti. Vernacula lingua in ecclelia non em·
dum ellet utile , h apoftoli monita lequantes CHKISTl
ι»«·.
cpncue carmina : quod li in dte natalis domini
omnes uno o'e Deunt cjui unus eft , hunotifr.
- ' permittenda lint, ca ab epifeopo legantur , Ie
caremus, A: Gcur in fide le ecclefi» idem fentiprobata fubictibantur .
'
'
mu. , oomes iu dmni, decantandi· officiis çonMulieret jux'a pirceptum B. ΡΛΙί in eccle­
fcntircmus.
iia Glean:, nec cart'ent imia eam cantiones qua.
Idco ut in omnibus unitai fit in ecdcfia ,
quz una eft : » l|uibu(ciimque ccclelialliu·,
. Icumqnc , dic Jovis fanifto : tc ad Iros fines pott\uam oraverint lacerdotes , Br hymnos lacrùi
tant metropolitan* , cathedralium , co'jiegiata(cantaverint , hora nona fores ,ecçlcljr claudanrum, aliarumque ecdelijr.iin olfiinm recitari
Itur , &■ hora quira matutina apcnaot.i. : nec
in choris, & ccclclii, cT^an’iii ptacipitniu, 8e
in ea remaneant nili Joli operarii , ic cx L-crniaadamu', ;ax,ta p:um, oidrnem, mjiin, tc
lotibus aliquis .
foimam a trlicii mcmoric Pio pipa hirju; no­
\lntra eccleiiam non durantur animalia quz- '6 minis quinto prilctiptam , per bullam , luper
cmnque, dtiam fi illa ofteue intendant laici :
reformatione breviarii editam : quam nos reci­
led, li pia voluntate ea Deo dicaverint , carra B pimus, te in tota provincia recipi volumus, tc
eccleiiam parochus ca recipiat .
przientis noftri decreti pubiica’ione fuHr tenter
Flores aut ramulos , in feftis iulcnnioribus,
ptbmulgatam declaramus : coitra eamdem a·
’» ad populum facerdotes ne deferant ; fed illis an­
gsnte·, pernas per iplum luas cis injicimis tc
te iiiilloatum officium, h ita videbitur , altatia
bguititamtA'.
clericus ornabit.
Qpamdiu divina celebrantur, ne abf attentio­
Dt vitt (r ktetfltlt tler\arnin .
ne inyllcsiorum pertutbeiur populus , paupetea
cleeniotyius non quzritcnt ; led in fotibus ecC A P U 1
XLI.
clcnz qu· libi largienttlr , a fidelibus recipi­
ant j
Um per abrup’a grlth'ur pallor , ad przOmnes , maxime parochiales , ecclefias vilicipitia (equitur ovis : ijcbj clericos lucem
tando icunt epifcopi an luit coniecratz; dc eas,
mundi, & fal populi, ne fumo exczcct fidelcsli adhuc non fuerint , quam citilJime ficti pote­
fc ne ipfi· infatuatis non fit in quo condiaiur
rit laciis adhibitis caerimoniis confecrabunt.
populus, latis fuie commonuit ecclelia: &-conAd kurrilia vel larvas, indumentis (acti· aut C tra luxum ac comcllationes eoium falubutcr
vcftibus lacerdotum, aut icligiolorum , qui te­
fancivit de choreis, alcis, ludis, te fxcularibu·
mere a»fus fueiit uti, cxcommunicatus nominanegotiis fugiendis, per m etiam piopoficis (antrm dcnuncietur ; &r a judice («culari puniri pro • de inftitur. : quz omnia approbantes , A' ma­
rei exigentia , parochus omnem impendat folixime quz a facro.'anâa Tiidenuna lynodo fu«itudinem .
per hoc ordinata fuerunt , ut inviolabiliter obAmoveantur tc dcftniantrir , quz fub dio le
lerventur oidinantcs, h artamur coepiicopos noe.era eccleiiam iunt conlbiitt» aliaria, aut alta­
Ilios, ut li quz per nimiam clericorum licen­
ti majori adverla, aut januis eecleliz nimis pioti in in deluetudincm abjriint , ab omnibus
.pinqua, tut alia quarumque rationf incommo­
C.ltodiri procurent. Nonnulla famen , c»tc>i·
da : quod judicia oidmaiit relinquitur. .
cmnibiis m luo rubore , uti » nobis approba­
Ornentur altaria icabcllo I gneo quod vernatis, pctinanfuris , hic inleruimus jufle o<dma
cii'e dicitur, Hfsrtbefitii, mappz coronis lignea,
ta : ca inluper ad regimen eecleliz ncccllaua
tc cx panno (er ico, aut alio decenti palliumapftaruentrs.
ponanrur.
Sacerdo e*. omnes, quorum vita omnium oFavimcntum oâavo faltem quoque die verra­ D culis expolita eft , ut infe bene vel male vi
tur , telr aranearum amoveantur , & talem in
ve.'di ti.ielcs e>e:np!a dclumant , iu facris or­
ecclcliis faltem requirant mundicicm , quam in
dinibus conftrtuti , aut beneficia obtinentes ,
domo, nili ruftici &: calones omnino liut , ha­
liiigvfts diebus ofh.ium tecitent ■ ni fustibus
bere Conantur.
privari velint , u:i cos privatos declaramus :
Quod Ii aliqua alia indecentia, non exprelfi,
quos pauperibus aur fabricis applicandos ordi­
in ecclcliis agantur, per leipfos amoveant puonamus : legniter circa hoc , poftquâm moniti
<lii ; quod Ii facile heri non poteft , epitropo
fuerint, (c agente·, epilcopoium tnimadverfioticiiuncient , per quem lupfr hoc adhibiti' j.ma
oibus lubjaccbunt .
innejn» & pœnis provideaturVcft.s ,ιοη (ericas, aut feiico foderatis, aut
Capellas rurales vilitent ordinarii , in quibus
quocumque modo dillcdtas ; vel bombicino lim­
lunt jura decimalia , tc officia, (i quz lint infti-h
bo ornatas, nec caligas tumentes geflent non
tuta, peragi mandabunt.: li vco non luit, pio
fordidas , led decentes : ne rn nimio cultu va­
qualitate reditus, & Icsundum rei exigentiam,
nitas , in abjecta incuria rufticita· acculetur
iufiitucre licebit ■
Vcftiim autem omnium color li: niger. Quod
in populo veniale eft, in facerdute judicatur lacrilcgium. Ideo ut monemus populum, ira de­
Dt
0* effiat tliviite.
mos diftriâe choreas quacumque ex cauia du­
cere, aut illis interefle prohibemus : virtn: tri­
CAPUT XL.
pudia , ludos publicos, larvas non geftcnt aut
larvatos fcquantur , comoedia· , fabulas , aut
Uem in diyerlis ecefefii· irrepGfT.· errorem
ludicra, &rquz ab hiftrionrbu· exhibentur, non
dixerat bone mensoria Pius fummus pon­
agant, ad hiftriones non accedant : ne purita·
tiles, hujus nominis quintus, experimento pro­ lacerdotis , rerum inanium aut etiam obicocnabavimus , in hac noftra provincia ; quia libi
rum afpcftu polluatur, convivii· illicitis , cra­
quifque Lrmaveiat epiLopus ad libitum divi­
pula lc ebrietate : contra agentes poena car
num ofticium ; unde quz in divertis ciclelns le.
ceris (c alia ad aibitrium otdinarii compiitpaagebantur , in multis apocrypha Gbi invicom
tui .
C*ma/. Imri .d. Tom.XXXfV.
S l f j
Nors

Q

ijiJ

Concilium N ARBONBNSI.

Φ4

Non 'udant ule·», teflens, chartis, aut alio. A
Sed fi poftquam eas femcl diasifetint > intermifliim conlortium repetere , aut alia* hu- CHKisrt
C^ïls.'l h'do prohibito ve indecoro , praHertim publli J0V
ce ; ut i!!>ium m omnibus nota uiodeftl*, promjafmodi mali nominis'ac famae muliere· libi ad>*·>
p lorei coi reddat ad libere m hoc peccant»·
jungere aufi fuerint t prater pradiiU's poena· , arguendum . Nuâu 'per urbem poli horam n·*
excommunicationis gladio alg epifeopis , ad
nam, nili trauma urgente necellitate non in­
quo· pradiâorum omnium cognitio ex facti
cedant: deprchcnli ihcaicerentur : entes aut alia
concilii autioritate tantam pertinet , feriantur.
quacumque orfenfiva arata > nili pro necellitate
Ad facrum presbyteratui ordinem promoti ,
poft trea menfe· celebrent : alia· inftantc
itmcrjs, non deferant: tabernas .noningredian­
tur, nili iter agente·: noctu incedentes ex cau. promotore pro non obito munere puniendi cU
tentur.
-νΓ
’ .
fa utionabtlt, toga· talare· deferant : alia» in
Annules etiam in quibus reprzfentantur ima­
eo< ordinarii animadvertant.
Divinum quod a lacetdotibus exercetur , vigines facra, in digitis tton ponent clerici: exx
tuperatut mftiifteiium , dum ab alii» , quibus
cepus iis quibus propter dignitatem a jurt eft
exprefle cpnccfliim: & hi annules tantum haf
lobdirur populus , etiam vilia & fordida fervitia exercemur : &■ quos fibi .miniftraie Deus B beant dignitati congruente·.
voluit , domefticis laicorum lordibus contaminintur, Caveant igitur clerici nc pincernarum , ,
Di f*rt tecltfitflic» .
Coquorum , ftabulariotum, czteriique hujufmo­
di lordidis officiis fungantur: immo nec rei doCAPUT
XL1I.
mellicz veb familiaris adminiftrationcm fufeij"jnt l ii mu», nec CauGs litibulquc perfequenignitatem facri ordinis commendans Deus,
d's coium quibus lerviunt dent operam , aut
inhibuit farcularibus tangere unitos fuo»,
■ lioiuin nomine : quod diftiiclius fub anathe­
qm in lorrrm domini vocati , illotum par»
mate prohibemus : k in tales per epifeopos poe­
Dem eft , illis heieditatem fuam tedditurus ·
nis a canonibus ilatutts agatur.
Ncc propterea unitionem facram , perditorum,
Non lint propola , empta et profedb ven­
Il qui talcs forent, aiylum Sc anchoram elle vo­
dentes : proventus aut prrdia fecularia non
luit qu* muniti fontes impuniti manerent : led
c-. i.lucant , ut es illis qualium.faciant u non
eos (aeros , a facris judicari pracipit, Sc ecilc!'iv pubi.cani, aut fcxnciatores : illis alioqmn
Irafticam juiiidiviionem a fcculari iejunxit.
' pernas epilcopi juxfa lacras fanftiones infli­ C
Non fe immiiccant igitur magiftiatus farciigant . Coram judice faculaii caulas non agant
laies rebus ccclcliafticis, neque judicium perlout advocati aut procuratores, preterquam luis,
narum aut reruns eccleliafticaium arrogent : ne
pauperum, parentum , aut ecclefiarum in qui­
quod fuum non eft appetentes, quod Iuum et­
nus obtinent beneficia, Mijc pro Dti amore:
iam eft , jufto Dei judicio perdant : interim
juxta'facrorum canonum conftitutione· (fi quod
lc de licentia epifcopi in feriptis obtenta.
Oicoena .verba , ut 8t res abhorreant. Panes
hoitamur non eeciintj excommunicationis len­
enim propofitionis nili qui mundi a mulieiibu·
tendam ipfo facto incurrant.
eflent, non manducabant : ficut & tanti facriNon comparcant vocati clerici coram judice
ficii tremenda myfteria tractare decet iobrios ,
laculati ut caufas fua· agant , fi peifonale»
modeftot , Bc pudicos. Neque vero dbi fuerit
lint, aut dc rebus ccclcliafticis, quarum judici
. facerdotum cum mulieribus habiratirix, antiqui
eccleliaftico jurifdnftio eft attributa . nifi ut ad
hoftis ftimuli deerunt . In facerdoiibus fit cor­
fajieriorcm ccclcfiafticum remittantur petituri :
dis mundities, caftitas corporis, viteturque for­
quibus ii denegatum hoc tuent , adfuperiotem
nicatio*, aut quelitçt alia incontihentia. Im­
provocent, illius mandatis non obtemperante·,
mo Bc ut talium dcfeâuum fufpicio etiam tol­ D lub excommunicationis pana , quam ipfo fadio
adores , live clerici aut laici fuerint , incur­
lam r ■
Concubinas aut alias mulieres de quibus prorunt : caufam vero appelli promotori dcouncient,
quod pun) clero perlequi teneatur.
pjer ctatem , tnvcrccundiam, aut anteaif* vi­
Si per fcipfos epifcopi pluribus detenti nego­
tat turpitudinem , fimftra fufpicio habeii pof­
lit , in dumo vcl extia detinere > vcl cum illis
tiis, caufas omnes audire , Bc illis jui dicere
non poflint , propter morum ingravefeentem
ullam confuctudinem habere non audeant cle­
rici ; alioquin panas cx facris canonibus aut
corruptelam r pcrionai idoneas provida· Bc in
ftatutis ecclefiatum de ilii· legitimas fuperiores
jure canonico exercitatas in officiales eligant
in-urbe principales ; aut foraneos , ubi vcl efle
expoliant .
Qiiod li a fuperioribus moniti, ab iis fc non
tales (oliti , vel ut inftituantur viderint nccciablliouerunt
tertia parte fruâuum beneficio­
larium.
rum fuorum ipfo faâo lint'privati ; qus fabri­
Officiales vero pro quibus rationem redditui i
cs ecclelir, aut aln pio loco, arbitrio epifco­
funt epilcopi , ut officio fungantur hortentur
lapiu., Bc cum allia agant dc rebus civrhbut ,
pi applicetur.
Si vero m eo delirfto perfeverante· , fccunds E Bc criminalibus ', qua in curiis ventilantur : ut
mdnitioni'adhuc non paruerint : non tantum
qua fieri poterit meliori Bc expeditiori ratione
fructus omnes fuorum beneficiorum eo ipfo
ptovidcatur.
amittant, fed etiam a beneficiorum adminiftiaSportulas pro vifitationc procefluum alus ta­
xent , &·’ fibi cales adeo moderatas afligncnc ,
tionc , quoad ordinario placuerit , fufpenti icmoveantur ■
ut non venales litigantes accufent fcntentias :
<21’°d li ira fufpenfi nihilominus ejufmodi
fed in eaufis pauperum omnino gratis Bc pro
mulieres non expellant, tunc beneficiis quibufDeo agentes, Bc in dicendo jure juftitiam , Bt
cumque perpetuo priventur, atque inhabiles 8c
lucro contemnendo modeftiam commendent ■
indigni ad quofvis honores, beneficia, lc offi­
Sordidam veftem plure· macula deturpant , flr
cis, tn poft»rum cenfcantur a donec per tnaniignaros facerdote· Bc pauperes pluribus vitiis de­
fcftam »11* emendationem a fuperioriba· gra­
ditos experimur , Bc impunito· ad totius cleri
tiam meruerint obtinere ·
dedecus icimus, dum fumptibus adhiberi neanno

D

ccf-

iji$

r*uuis »

.Concilium

t
i enkICUs iv.
--,-r
N
AUBONlNtB.
κιη.

Π»·______

Jnqurftas , quas nonniffi parte legitime vocs- λΝΜ>~
"ANNO rtffariii parcitur ut'talcn puniuntur . Promoto- A
la fieri volumus, non videat pais idseilu. ιϊιΐι ΟΗΙ'1'’11
CHRISTI ics igitur etiam per .officu fuipcniiunem , A
ito,· abis juris poenis compellunt , ut contra tales , prius nullnatci A objeda conrr.ur.ltc· dedent ; >*»»■ .
quod faceic leneatui mfia otto dies , t re.itainquirunt, debitis pcznat requirunt', atque ut
juftum. ab officialibus ile illis hipplicium eriga­ • tionc ip.uurn inqqeftaium , judicialiter fa.ta :
afus pu, iccepti, Sc publratis habeantur , Bc
tur , epifeopi jtocure.it : ut cot p$enz fûrmido
procellis ad cmillnim alfignetur, fine alia cau­
terreat , quos virtutis amor non movet t (umle intcijitlljtionc : nec poft fupplicanonem ad
ptus vero'non falaria folvcnt ipfi eplicypi ,
du,am. nuljitatum A* objectuum tiaditiomni
cum in talibus gratis agatur.
Non permittant in intenq>ibus fedibus.aut
ullo modo admittatur , A cililcm !>n o is tc
ftluni nomina parti , vcl ejas advq'cato icqu< ■
ib officiabbur, Graneis , graviores, ciutas , ut
puta matrimoniales A criminales, traCt.wi : led
ren1! , tradat Giatcuùs.
Simili vero dilatione fruatur pars adveifa li
eas audiat ipie epifeopus, A Iententiam ferat :
contra inqueftare voluerit.
aut ia^jem per officia! m i.ium, m majori Ce­
Non lint fenæ rhli a vigilia natalis domini
de fieri , A hrc in urbe tiaftari jubeat , tc
talium cognitionemalm interdicat, prout prz- B ad diem epiphani» indulive · diebus feftis ab
ecclelta in locis curiarum celebrari mandatis :
fenti decreto interdicimus.
8c a feria quitta m majori hebdomada ulque
Controverfiav tc lues przcedentiz, autprzad o&avaui pafehatis indulive. (n caufis veto
fentatlonnm diveifrrntn perionarum m publi­
criminalibus nuUz oblcrventur feriz : nec ipco agentium , de plana & (fatim verbo, au­
iarum tractationem ad ftatam cirriz diem, led
ditis partibus , orainct : Sc quod per ipfum
pro arbittio aflignabit judex tam in caufis ap­
ftatut.in f ieiir , line prcjudicio panium , Bc
pellationis , quam ordinariis r nec enim fas
nonobftantc quacumque appellatione , ut vi­
eft, ut quod impudenter Bc cum populi icantentur ner A fcindala , execution! deman­
dalo aétum eft , teigivçi fatione, A ftilr amba­
detur.
Duce iiiicio caftra deferentem morte puniunt
gibus remaneat impunitum.
Non impediantur luftrxganrorum fubdi'ti ad
leges, cum non fit liber , qui ftipendiit "alie­
metropolitanum provocate : fc in hoc non re­
nis mittitur, Bc fidem juramento medio promicipiantur nifi infia decern dies : ft in dnxceli ·.
fit. Sic non licet eccleltaftici, ftipendia ecclefiaftica recipientibus, relicta fori cccleliafticiar­
A infra viginti, li cxtia diuecclim lint , fucut
ce , ad frculare confugere judicium , & quod C appellatum.
Deo femel dicavit , novis nominibus in alios
Lt nili przter inhibitiones viirutc lireraroni
fartas, citare fecetint partes appellatas-d quin­
translatum obligare. Qui ergo clericus nulla libi
decim die, pro maxima dilatione inum oracqulliti per ordinem privilegii habita ratione,
fe, aot bona fua , rigoribus curiarum tempora­
dinaOrum , executioncm non impediant inhi­
bitiones, quas eo cafu irritas declaramus : nili
lium obligaverit nominaqm , re peifeiie nota,
libi conftiterit de allignationc patti data ■
cxcommunicefur , Sc arbitrio ordinarii puniatur :
Bc tali nonobftantc obligatione , coram judice
<‘,rn pateat juris tc appellationis abuti itmeecclefiaftico obligationis caufa tradetur.
d>o qui gravaminis reparationem m brevi non
Coram judice lacro A ccclclial^ico tradentur
piocuiat .
Per judices a quo in appellationibus caula­
omnia, quz ad its facras p.rt incn: ·’ A' ad illos
pertineant lites de puitione congrua , de repa
rum criminalium luper przparaioi ia feu interratione eccleiiainiti , A- quzeumque in compulocuroria , nifi tamen ab incompetentia vel
tomm redditione pio binis fabrica ecclcliz ,
propter camdcm appellatum fotet , conftitutio
hofpitalium , aut en un baflinoium, tam purga­
faci i concilii I r>d. fefli 1 j. c. 1. de reform.
torii, quain aliorum controvettuntur : Bc quod
obiervetur.
illis tali nomine, aur pio legatispiis debebitur,
Se pizlentabunt vocatus A’ ptovocans ftatudiiti judicis ecclelixftici autoricatcexigatur : co­
ta die , A* pio introdudione appellationis ab
ram alus przdictas caufastradante,, excommu­
utraque piitium m fine caule quinque lolidos
nicator, Ii moniti non dcllitcrint, denuncicnt.
reciput Giaferius : piitna die juridica fi non
At ut non tot lumptus tc impenfz in Iitifc prxlenravetic apjicltans , tollantur inhibi­
ganjo effundantur , niti petitionibus faftis per
tiones cum expcrifis : li veio appellatus abiens
actorem reus conCcnferit, A li eidem conti adifuerit , iterato citetur fufficientluv , A lemaxerit , ad probandum fummane petitionem-,
ncntibus inhibitionibus : nec audiatur fecun­
& exceptiones infix dilationem unicam ad ar­
do citatus , nili folutis expenhs lecundc lita­
bitrium concedendam , prîtes admittat judex ,
tionis, taxandis per judicem, aut ab eo ad id
li decem librarum fummain non cxccflcrit, qua
depii'nndum.
elrpla proce/Tus judicetur in ftatu : nili judex
Siye ab interlocutoria habente vim definitiet cauia renovandam elfe viderit. Quod li ta­
vz , live a definitiva tuent juuvoratum , intra
menfem prxcife a die jntimatjonis lucratum aplem (ummam exccfterit petitio , partes apnunitabit contrarias , ad probandum , articulan­ ** pellationis & aflignationis datz , pioccfhim re­
dam tc vcrificandum quicquid’voluerint infra
mittat appellans. Alus tollantur inhiblnoiics,
inenlem : quo ciapfo excludentur Bc proccllus
A partes semittantur ad judicem a quo una r uns
• dignabitur ad conlilium line alia ratione cau­
expends: atque ideo contra Grak-.ias p-inu. inle : falva renovatione dilationis , fi ex cauia
llantir, concedantur litcrz couipu'iotiu: , qui­
bus nili paruerint, ad eipcnfas parti. mxcndciujudici bene nota Sc pro tempore concedenda
arbitretur.
nentur . Licitum tamen ent pani .ipj'i.iarz i
Inquilitionea rerum criminalium autquzfint
c.tins proceflum remittere. In cauli- vc.-ocuminalibus aut ptomotor iple icitis , au: G.afrrtus,
dfr-fUre perpetuo , vel dc re notabili , ,atr fc
intra djftam dilationeui
i.no quarti χΐιΐίΠηιβ
/'
Ipfum faciat judex: alioquin ea idem Graferio,
•ut curiz graduate eodem feribente Graferio,
fieri poterit, expenlis appe lant^ irtuittant.
Videat proccfVum advocatus prnvcicantir, an­
cius fubftituto , aut alii in pariibua cummilfo
demandet.
tequam remittat , u: pxiutus n c judici s in

pn-

1537

MUn“*

Concilium Noabonbnse.

“mJ?*?’’

ij»8

ANNO p«*m* Curi* , tc concludit prrfente partis spderint, epifcopum moneant , nt debitis modis anno'
CHklkTI pellit» advocato : qui li in concludendo con.^siovideat : fi exceflus giavio.es repererint , ad CHklsrt
·»··.
tiaui fuerint , judex ad con dium caufam alliiupctiotcm officialem in urbe, aut sd prslitum
**’»·
gnet , faJw partibu, dicere A producere quid­
remittant. Ipli vero aliquando parochos convo­
quid voluerint infra tres dies , reliquis omni­
cent., curae ciidcm commillx rationem petitu­
bus dilationibus abiogatis , p.ou: de prclcnti
ri, & cal is difficiles, li qui fint, explanaturi:
licquc tandem fe habeant , ut quafi oculi epiabrogatum. Si vero noluerit concludere m pri­
ma dic euri», proeefTu rcmijfo , ordinabit ju­
Icopi, ab.l tt i Iit m a etiam vide.ites , nc majora
dex quod ad pinnam pracne concludat , alia*
& pub'ica eveniant fcandala provideant per le,
' habeatur pio condufo, A· ad confilium ■
aut ab epifeopo in «iduis confilium Sc opera
requirant , A poftulcnt .Remillo piocellu poterit appcilatus, aut ejus
advocatus m Grato vidcie appellationem & ap­
Super bannorunr publicationibus in matrimo­
nio , aut alus difpcniatIone egentibus , nulpellatos , ut concludendo narret utrum intra
quim diipenla'e audeant , lub poena falfitatis,
tempus fuci it piosocatum : ut li appellationem
deiertam rellatus tuerie Graf.rius , ftatim re­
Sc alus, aibiirio epiicopi: attcllationesde vita
mittantur partes, S: inhibitiones tollantur. Id­ B A m iribus, qualitate , aut etiam de lufficicneo teneatur Graterius c.hibeic proccllcin in
tia alicujus non faciar.t, Ir e ut in aliis dio.eeGrato ad fines iupiaduto,, A' leciplat quinque
Itbus tanquam catholici hsbeanjur , live ut faccidntcs probi recipiamur, au: ut aliqui incufolidos -pio tali communicatione tunc , vcl in
lia Romana gratias obtineant , aut in forma
fine caulz : Sc in extfaâu nrrret tales & alias
pauperum ■ Cnm enim id ad foltim epiicopum
vifiones , Si diem rcmiflionis piocellns cum di­
tiis λ rcquiinionibus partium.
peitineat dep.ieqe lib: commillo rationem red­
In quibufmmque caulis non tecipiantur pro­
diturum: li dicio, otfi.ialcs cnntuluciit , quid
vocantes ab intcrloeutorio , ni.i tale lit grava­
in r.i vcirtaic fit, cpii.opo nunciab.mt.
lacfiltatm concedendi htcra, pio regenda
men , quod in definitiva reparati non polii: t
aliqua paioclna , aut videndi liteia. I.ccido?
fed cog nta .aula remittantur cum expends , Sc
hoc fieii poflit in audientia, communicatis pro­
tum de nuui ad dicvcelim venien’ium , appro­
auctori acti, : immo mulâentur aibitiio jiadibationem c ancionatorum A· confcflariorum , fo­
il cpifiopi (ibi relervabnnt : aut illi, , quibus
li invola fit appellatio.
Non audiantur provocantes in ciiminafibus,
hoc munus ipecialiter demandabunt. Officialifi contia eoi per judicem a quo jam decretum 3 b is inhibente, piout inhiixmus, ne talla agant,
fudit, inii p-alcntes compareant, ant fe in llafub pcena privationis officii , A' alus arbitrio
(u icnuitant : q.ii non dikedant nili actis p:ooidinam, non obltantc quacnmq <e in contra­
int™ coniuctudme , qua c.-riuptcla vocanda
snotoii coOntiumcatis, A eod.m piomotoic au­
di.o tuc.it oidiuatum . Non cbftantibus anpcleft .
Jn illis omnibus quz ad juftltiam diftubutilationibus, Bc line iliamm ptejudnio, judici a
< i. ><i Huo 4 lua d,,:eta esc ;ui tace c , omni via j.:vatn pertinent , su: inorum correctionem , eli­
de m officialibus formels curati , c'ciici, A' alii
/».., ·.· , ns contra appellante..·, luebi: .
•rrr>n uin
Seme) cum mandato iulccp:am caulam n >n
omnes illi· leb.liti ob empereur , contumaces
‘
‘‘ potent dimittere advocatus , fed sain teawtur
A· i, bel ks g[ id io exaomm.nic at ion is p< rcu' i mt .·
A- epiicopus in illos jro modo cuipz m.rtuie
. perfequi at'" iiibi.c judicium .
Coiam olhc.alibus fe non almi prti.ioncs
animadvci tat ■
Dc caulis niaiiimonialibus A criminalibus
congiux portionis tiactentu; . Si scio coram
non cognoicant, lcd talcs ad officialem in urbe
aliis aliqui, aiftor reum pro talibus petition'bus
vocaverit , cxcommun.cetur, & peems ad aibiremittant.
tinim coeiceatur; (icat & reus Ii locatus, man­
datis talis judici; non obtemperaverit , nili iu­
mninriii 6r txczfimuicic.ituftiltii.
lum finibus dcclr.iat liis.
CAPUT
XL1V.
I>r o^i. lah^Hi

[urAntit ·

xcommunicationibus que malum malorum
fu'nt, noniiili i.i extremis , A quando nul­
lus adc.it alius modus ad continendum in muT facerdotum fumptibus parcatur , Cuique
neie , vel ad reprimendum a malo populum,
quod luum efl reddatur , A· maxime ne
utantur epiicopi : qribu, tofis jus excommuni­
divinum minuatur in ecclefiis icrvi.ium , .dumcandi pcrune-.c dcclarani.'t m quacumque canpiopter aliquorum pertinaciam au: e:iam mali­
fa , exceptis in litibu. , conteltationib.is , &
tiam litigandum c!t , A· ad olfiriales in uibc
jure diftributivo dicendo: in quo calu officia­
longe dittanies eft veniendum .· inltituant cpiilibus contumace, A* nun obtctnpciantes man­
ropi officiales foraneos , quibhs certas regiones
datis , excommunicationis fentcntia , licitum
A parochia-diieecfis diftrlbuant , m quibus mo­
eft vulne are.
ti, lites juinl .e agentes, luper lilis ordinent ;
Ipfi ofhcialcs foranci monitoria videbunt, A*
irnatis irinarum prim» inftantir formulis &:
diligenter examinabunt. <2pod fi in illis mini­
^a-H.::« : Pa tamen ut Ii de icbus majoris muma , A- paivi momenti nairaii viderint, aut a
meriti agxtu’, re bene examinata poftquam ad
multo tempore deperdita , & jam fopita, aut
conlil"jm aliignatz rclpeftivc partes deJeunt
pio detegendis peccati, omnino occultis , vel
dc ju e ):i> , au: each:!» legitime fuerint :
pro criminibus, quz alias nequaquam probari
urbem ip.i officiales adeant & cum peritis ad­
poffint, rejiciant. At vero fi pro rebus gravi­
vocatis dclibciantcs, de eoiumdem coafilioor­
bus deperditis, ad pleniorem probationem , &
dinabunt.
quz faltem ad futnmr quindecim librarum va­
Sxpius inquirant dc vita fc moribus faceidolorem amendent, publicari jubebunt ,primo, fe­
tnm in partibus libi demandaris relidenms, excundo , tertio , tc peremptorie per parochum,
coil us in i ai; res corrigant, nimis fiequcntcs li vt«ut ejus deputatum , ic non alium : excepti»
cafi-

CAPUT XL11I.

U

E

IJV

rAuuav.

ifjo

Concilium Nabboninsi.

cafibu» in quibu* fufpicio effet contra eamdem
CHAISTJ parocham t quo cafu non nifi tafi fafpiciooa
nota, alium presbyterum ad hoc deputpbunt :
qui attcftatam publicatioocm in feriptuad folos epifeopoa remittent : qui foil, aut coram
vicarii, vili» eifdem atteftationibut, fi resexrgerit, A caufa attente perpenfa , A examina­
ta , fententiam excommunicationi* publicari
mandabunt, aliis omnibus talem facultatem ,
justs facrolanfti concilii Tridentini ftatut» ,
tollente», prout in pra lenti tollimus nonobftante quacumque in contrariam confueiudine .
Inhibentes parochis alia» excommunicationes
fuper monitoriis publicare , quam que ab epifcopo aut vicario generali fuerint emanat*.
Corpus Corinthii tradidit fatana beatus Pap­ B
ius , ut fpiritus falvut fieret , dum culpa co­
gnita veniam peteret, A in futurum a tali ca- ■
vere promitteret. Neque vero poena iniliita un­
quam mitiganda, nifi purgata contumacia, A
obftinationc depolita, in mcliu» more* muten­
tur. Semel eacommunicatu* A laqueis dsmom» irretitu» , fupplicitcr veniam de culpa commilla , & abfolutionem a cenfuri* petens, be­
nignius recipiatur , A mifericorditet illum *bfolvcndo cum eo agatur . Vi tamen , aut me­
diis illicitis abfolutionem a cenfuri» obtinen­
tes, cum fibi alfiftentibu*, A favorem aut conliliurn dantibus , penis jure indidi* plcftantur, tali abfolutione irrita remanente : quam
iniram , ficut A talia agentes , excommunica­ C
tes , declaramus.
»
Ejiciantur a ctztu fidelium A ecclefiis nomi­
natim cxcommunicati ; quos fingulis diebus do-,
minicis in fcadafallo per parochum volumus
nominari , A fi in ea per annum fordefeere
non deftiterint , ut haretici puniri poffint
quo» interim , durante illorum contumacia vi­
tabunt fideles ; A ne ad munera publica ad­
mittantur per eo» hortamur : cum non in bo­
ve & alioo fimul arare , divini*, monitis fit
fancitum .
ANNO

Quo* tb ecclefia t ejecit Chriftas du· num- ~axko
malarioiam cathedra* evertit , eoa prour cede· CMAiSTl
fia damnat , It anathemate percutit : ita epi- >*♦»·
fcopi excommunicent , te quot quacumque re
temporali t aut pado illicito re» facra» , aut
beneficia obtinuifle (civerint , excommunicato»
nominatim , Sc incapace* ad quocumque bene­
ficia obtinenda dehuncien* · (avenu· pro rei
qualitate te lecundum decreta ia eo* animad­
vertente* . In lynodi* diacefania > automate
apoftolica. excommunicato», pafliv* aut aftl*
ve Gmoniacoi , te confidentunoa , declarent;
tc moneant ad fruôuum omnium perceptorum
& percipiendorum reftitutionem teneri ; tr eam­
dem cicommunicationi· (enteotiam, bit in an­
no, a parochi» alta tr intelligibili vocem prono
publicari epifeopi mandent te jubeant.
De efentriit, ctteetilturui , tr tJulterir.

CAPUT

XfaVI.

CONSUETUDINE

peccandi obftinati,
ufurarii, concubinatu , Sc adulteri publi­
ci», latrare ajunt facerdote*, tc ccclefi· paftorer , dum in eo* juxta patrum decreta excom­
municationi* fententiam proferunt , nec tamen
inquiunt mordere , quia in profundum cum vencrint impii , ( quod maximum malorum eft )
contemnunt ; A plot apud eoi poteft tempora­
lis etiam leviflima poena , quam Ipintnalinm
bonorum numquam faite reparanda jaâura .
Ideo contra tale», ptzni* a jure canonico ftatuti* fevere procedatur .

De decieiii .

CAPUT XL VII.

UOD fibi totum competebat, inter fide­
les diftribuit Deus , cum fruâui terre ad
Jalco» pertinere , decima* Ac primitias facerdotibus deberi declaravk : quas fine facrilegio
Df fimwU , CX etcfidenti*.
denegat» non pofl'unt laici, cum par non fit ab
ecclefia fubripere, te decima* fraudare : propter
CAPUT XLV.
D duas fiaudes, ab irato Deo fterilitate*, pefte»,
A alia multa mala in populum immitti lolcnt :
BOMINAT IONUM omnium maxi­
unde juftum referebat , petita obtenturus Phamam vidit Eaechiel, cum faccrdotcs tem­
nlzus , ni fuperbia elatu* id jaâiiaflet , dum
poralia afpeftando , ad altare terga vertente*
decimat omnium que poflidebat folverc ie affe­
incucns, nofculos ad nares apponentes infpexit.
rebat . Ideo detentores & fraudatores jurium
Nec enim in domo Dei pejus efle poteft, quam
dectmalium ipfo fsâo excommunicato» decla­
fi pro minimo , quod pretiofiifimum eft con­
ramus , a folo epifeopo , integra fatufadtione
temnatur : ut a permulti» fit lacerdotibu», qui
fafta , abfolrendo* , A juxta facro» eanones
quafi clitellarii afini , nomen faerxe dignitatis
peeeur afficiendos . Quod fi epifeopo inferior ,
deferunt, & ab aliis lacerdotibu» , aut etiam
tales ab hajulmodi excommunicatione abfolveie
laicis , immo quod pejus eft mulierculis , re­
prafumpferit ( quod non poteft ) arbitrio ordi­
ditus percipi patiuntur : qui divina , ornatum
narii puniatur .
templi , «dium conftruftioncm , & pauperum
Moneant fapia» populum coafeflarn' A con­
educationem contemnentes , per eos’ qUi titu­
tionatores, decima» omnium , immo * hortalum nudum feruat , tamquam vilia mancipia , E liciorum deberi jurq divino : A illas Deo non
portiunculam fibi dari Iunt contenti : pafto
denegandas , qui rebus ab illiu plantatis , tc
etiam inito , quod ad libitum eorum eidem
exculti» folu» incrementum dare poteft . Talis
a'uaerl & beneficio · celTuri. In cos , propter
vero excommunicationi» (ententia it hoc noftrum
uos etiam in populum exercetur divina vindidecretum , quater in anno pet parocho* publi­
:a, fepius invehantur epifeopi , tc pn> mune­
cetur le explicatur .
re advertant , hortante» ut a talibo» abftinenSolvenda» ex omnibus voluit decimas ■ qui
t«* , etiam dc proteritis dolentes , abfolutio­
mentam Se arietum decimari laudavit . Ideo ex
nem a cenfuri» per Pium IV. A Piom V. eo atra
omnibus omnino folvantnr decime & primi­
tales prolati», a fede apoftolica obtineant : A
n'·· , inita antiqua» coofuetodines ; nec parcefi in forma jutis tales efle probaverint , prster
ciaai» unquam quis auxilio Ie prafidio efle pr»~
beneficiorum privationem , carcerem , A alias
lutnat, fi qua a beneficia ti» fuerint aâa, rrxnsilli* poena* irrogabunt gravif&mat ·
afta, protniila, vel conftitutacontra confuetudi-

Q

A

«ίΓ' ’

nem,

«jji

Concilium Ναι«onbnsi·

““Ϊλ.”

ijp

Anno

ο

Mm* *” ■>*7U‘ quem pro more parochiani fini Λ per valere flr- inviolabiliter obfervari volumus , ANNO
CtntlSTI potthae fqlucuri : qu* omnia aâa , traalaâa,
& injungimus , dummodo pratentibus noftris CHtlSTt
κι*,
promift'a , nifi ab epifeopo re cognita , k jutis'
decretis exprefiê non fint contraria : fic ctiam
·«·»·
ad ca , qus in hae-noftra provinciali fynodo
lerata foraia, vel a fanda fed* apoftoiica ptobau fuarmt, ur ab illis qai ut tutores in pr»ordinata Sc conftituta funt , poft fée menies ·
juduium lucceflorum, agere non poflunt, irri.
die hujus prafentis Eniti concilii , omnes k
ta runs, Sc annullaaaus, prout prnfentt decreto,
quofeumque noftros , & furfraganeorum noirrita fle nulla declaramusftiorua» lubditos obligari ftatuimus, flr manda­
Qiiodiiacerdotibus de pre divino qu*fitum,
mus , ac fi cuilibet in perfona figmficata , ·.
intimata fuiflent . Valeant tamen in fuis dicelibere iç/line impedimento licet peicipere de­
beant , multi nihilominus mfidiofe illis funt
cefibus epiicopi , fuper dcfcftibns quos refor
impedimento . Qu* enim vi ut przdoncs ta­
matione indigere noverint , munus vifitationis
exercendo, vel alias ordinare & ftatncre : poenis
pete non poflunt, ficut latrunculi furripere mo­
liuntur, cum jura dccimalia libi arrentari per
impolitis, prout ad Dei laudem, bonumeccle­
fi*, cleri reformationem, aut (ubditorumutilibeneficiates procurant , &' lenuentes compel­
lunt , dum bénéficiant , aut cotum rendciiis B r a tern conducere judicaverint .
domos, areas , aut cellaria locate , ubi repo­
nantur fmâus decimales , prohibent , dut aliis
Ctaclafi» ,
inediis a perceptione fruduum perturbant. lilos
itaque talia agente hortamur > ut ab hujufmo­
Qurcamqne a nobis pio munric noftrb , k
di abftincant, & domos ubi reponantur fcuâus,
injuiiz temporis ratione littbit4 , mature con­
ftituta funt : qua , in liac n>fl>4 lynodo legi­
aicas , A cellaria, locare permittant & procu.ent : alus vi aut dolo actum cum Cmile no­
time congregata , debemus humilitate &· obeverint epiicopi, fuper hcc ordinantes, fcmclflc
dientia poflumus, ianttiflinu domini noftri pa­
iterum jubeant, tertio lenuentes escomtnunicape, 3c fanftz Roman* ecclefi* omnium eccle­
tioms gladio feriant i & fi contumaces fuerint,
liarum matri Sc magiftr* fubjicimus , ab ea­
locum ccclefiaftico iubditum interdiâo decla­
dem perpetuo emendanda Sc corrigenda , ad
Dei optimi maximi honorem Sc gloriam lemrent : cum (acerdotes divina exercere non poipitetnam .
Jint , nili ubi habitent , locum habeant com­
modum .
OS Ludovicos dc Vcrvin» , archiepifcoSuper jure & modo decimandi lanam &' C
pus & primas Narboncnlis , de confilio
agnus, nuzeumque in provinciali fynodoNarbunz habita anno domini millefimo quingen*.· aflcnfu reverendiffimorum coepifcoporum nonoftrorum , definientes fubfcripfimus . Z. da
tclimo quinquagefimo primo conftituta fuere,
fervi»» , »rcbiefifc»p»i 'tyerhmeafil , fic fit»*·
eadem qecctnitnus , Si in pofterum obfervari
jubemus ,
t»i ■
Ego Chriftophorus de Leftang , epifeopus
Carcafloncnfis , confentirns lublcripfi. ChrifivDt fe»ii ■
fh»r»r cie Lefi*»t, efijc»f»i C»rc»ifi>»e»fii , fic fi·
t»<r»i .
caput
Ego Bernardus Podianus , Agatheniis epi­
r
feopus , confentiens lubfcripli . Bcr»arJ»c T*RO malis moiibus extirpandis conduntur
Ju»»i, •Aiithc»fii tfifcofai, fic fit»»t»i.
leges, qu* line pcenis vilelcunt, Sc motes
io deterius ditabuntur . Atque ut qu* mature Ego Petrus de Fleires , epifeopus fandi Pon­
tii lomeriarum, confentiens fubfcripfi ■ Dc Fib­
ad laudem Dei, cleri reformationem, & popu­
re t, efifc<if»i f*»fli T»»tii Tbfeteritra»» , fic fili folatium conftituta funt , inviolabiliter ferjaarui ·
ventut : ftatuimus ut contra decreta noftra agen­
Ego Petrus de Valernod , epifeopus Netibus , prxns in cildem contente , Sc ali* ab
maulcnfis , confentiens fubfcripfi . Verrai d»
eecumcmcK conciliis, A facris conftitutionibus
Fafemod , efijcofat 'h{Mt*»fii»fic , fic fit»»·
inftitut* infligantur. Quod li in aliquibus poe­
na particularis non cft csprefla , hoc perinde
t»i ·
Ego Ludovicus a Vinea , epifeopus Uticcnstturn , ut qui talia decreta violaverint , ar­
fis , conlcntiens iubfcripfi . LuÀtvkec * Cmcj ,
bitrio ordinarii pro rei qualitate , $r conlideefij~c»f»t Vtictnfic , fic fii*et»c .
ratis circumflantur, prout fieri ftatuimus, pu­
Ego Stephanus Polvercllus , epifeopus Elleniantur .
fienhs, confentiens fubfcripfi. StrfbwTolvcfait i , quod male aâum eft cxcufat ignorellat, tpifcafiai FllcCltnfic , fic fii»ctai.
lantia, juris non item : qu* tamen li non poe­
Ego Petrus Fenoilletus , epbc< pus Monfpenam omnino demit, faltem minuit , cum talis
lienfis , confentiens iublcripti . Verrai Feprztextu aliquo probabili allegitur : qu* non
ablierai , ef‘fctf»t Fltafftbeiifii , fic fiftarecipitur , fi lex fufticicnter publicata violata
probetur. Atque ita ne talem ignorantiam pré­ E i·1 ·
Ego Folcrandus Barrefius , I, V. D. cano­
tendant , & opponant lubditi : coepiicopis no­
nicus Sc facrifta ecclefi* cathedrali! Agathenftris tnandajnus, ut in fynodis diacefanis pr«fis, Sc reverendiflimi domini , D. Joannis
iintcs hat noftras cor.ltitutioiics publice legi
Bon fi i , epifeopi Bitterrenlis , vicarius gene­
faciant , immo ex illis quas populo recitari
ralis , Sc in hoc fpecialis procurator , ejus nodebere fzpius , judicaverint , deligant t & pa­
mine interfui, fubfcripfi , & omnia St lingula
rochi in prono explicite ni.nriando legant : qua­
in bac fanâa lynodo decreta , aâa, edita, Sc
rum librum penes fe habere quilibet parochus
publicata, ejus & ecclefi* fu* nomine recipio.
teneatur.
Karrri , aicctriac feaercJb Sitterreafii , fic fiUt quz alias in iynodis provincialibus , per
(Mraa .
anteceuores noftros, aut eorum vicarios ftatuta
Ego fratét Federicus de Charpefie , ordinis
fuere approbamus , Sc innovamusj ac fi per eos
eremitarum fandi Auguftini, & diâi ordinis in
in przienti ordinata & conftituta faillent, (en-

N

xr.vin.

P

pro-

z

I J»

CONCILIUM NARBOMBMfl.

<JJ4

ΑΜΝΟ provinciis Narbona , & Butgundia provincia- Λ Dataat t^tata , die X X VIL Ify/votkria, aaaa \ihiq/
Qtairri lia : tcvcrcndifTimique domini U. Getardi de
MDCX1.
CH* I in
■Hf.
Robia, Lodoveofis cp&opi , vic*iiu» gene.
tell* ; St ia hoc fpecialis procurator, cju» no­
P. Cardinali· Arigoniua.
mine interfui , ft fubicripli , ft omnia ft fingala in hac fanâa lynaJo d-crcta , aâa ,
Lncua figdli fnmmi pmuiicii.
édita , ft publicata , cjui ft ecclefi» fun no­
mine recipio . Zadman de Ckarfaaa , ft ftJoaanei Francilcui Fagnanua , fanâitlïmi
gaurar .
1λ N. apud facram cungnegaiauo.^
concilii lecretariiM.
Criktatt mm 7*4··« IrrrsZ.'rw , aattoia afafttitta , nvitalti T^arkaaa kakaattn > CT fifrttaria iiSi iUafri(fia>i o" rtvtrtajiffiari demiai
atti artkiafifttfi O' friatatit /·!>/{*</· , f»i dr
LUDOVICUS D g F I R r I X Î,
maador* qafiitoi d*·»·! atti , CT ' vata /Wraat B
D*i , O faaâa fitii afafialiaa frat.a , artkt~
tfificafa» faaSa friata /ritt Harkaaa, frtatai,
M caatilia fraviatiali YfertuM kaktla , <7* fiait·
fit altiata attafit ^Afrilit , 4M* da»ia< taiUtfitaa
O frafiaaat artat taatiiitraat itarraliaat triaat
ftxttatifia·· a·»» , jaacaat^ar aSa , ariiaatiaau
aritaaat fraviaiia Ottitaaa , rtvtrtafiijiatit
V t»afiitati»att rjafjta· ttacilii , cr ia iffit aartfif/tafit , faSraiaatu aaftrit , titra O' f*fal*
aikat ftaftai , frriffi : cr ia free· ataaiaar fifnviaria atfira , falattat.
Àta· V ttftianaiaat art fakf^aavi , teat ttftikat
fyaaÀaiikai, ia fnatffa virhtli rjajitia tautiiu deUM in fiiptcma provinci» Narbonenfic
fiiaatii .
ipecula , divina dilpolitlonecondituri ine-^
timui : tunilot , ncc folum comniillum nubii
gregem, vribo vite pafcere , cuftodue , ft in
bertcllior.
viam faluui dirigere ftatuimut · ied cum Un­
gulo* reverendifltmot fuffraganeoi ncftro», qui
Prout fuperiui fcriptum eft , in quinquagin­
in apoftolics (olicitudinit partem vocati Iunt
ta quinque foliil papyii , prefenti comprehenconvocante· , ad hoc laboriofum munus conio , ft ugnato, per msgiftrutn BcrtcUier , no­ C tendimut adhibere : ut quemadmodum conci­
tarium apoftolicum . ft feerctarium noftrum ,
lii provinciali» initium , fcheemque eritum do­
neenon concilii noftri provincial!» , de verbo
mino coopérante ptofhtitaui : ita lalubcrruna
ad verbum luper vero originali penes archivia
illius decreta , omne· hujui provincia ecdcnoftri acchieplfcopatui remanente , ft de man­
fia admittant , oUervent , ft diligentitfimc
dato noftro proceflum fuit . In quorum fidem
crequamur . Sane licet io fanâa otcumenica
& tefttmonium , poft debitam collationem co­
Tridentina fynodo , laluberrtma fuerit ordinaram nobis faâam , unumquodque folium hutione decretum , ut quolibet faltem triennio ,
jufee extrafti , per diâum Bertellier , lignari
metropolitan· , feu illii legitime impeditis ,
juQïmu· , cum prefenti , quod ligno & Tigil­
coepiicopua antiquior , poft oâavam palchr
lo noftro , no» Ludovicus dc Vervins, Dei ,
refurreâioai· domini noftri Jefu Chrifti , feu
ft fanâa fedis apoftolica giati* archiepifcoalio commodiori tempore , oro more ptovinpu> , ft primai Naiboneufii communivimus ,
cia, noa pratermiitat fynoaum in provinJa
ft ctpedire fecimus : in caftro noftro de Ca­
fua cogere : quo epilcopi omnes , & alii qui
neto , prope Narbonam , die 16. menfis
de jure vel couiuctudane interefle debent, conMaii . Anno domini milcfimo fexcentefiaao D venire omnino teneantur : non potui tamen ian^(19 ·
âtüimo mandato cniur parere, diuturnis morbi»
fraâus , ft perturbatione temporum retarda­
tus. Dci autem adipirante numine , firmiori
L. tb Vrrttiat , artkitf. O’ friata»
valetudine , fc viribus nonnihil corroboratis .
tfarkaatafit.
z
' vilitationem in toro grege nobis commiflo , ut
ab initio pontificatus noftri ftatueram, aggreffi fumus. In qua concrediti a Deo gregu co'luftratione, quia forte paftorum , qui preiverant, a quadringentis annis, infelici rerum hu­
CONFIRMATIO CONCILII.
manatum conditiotae, alicubi defiderabatur fblicita mduftria , contentius adhibendam nobh
O J Tataftjat tirait fa»8a Balkiaa S. R. E.
ftudium : multo fudore x multa , u» ait vates
frttkjinr tardiaalit ^tri»»aiat , film factHicrcmias , evellere , dcftruere , difperdere ,
mai O' attrfiaa>ar , titcrrla JjafraiiOa ia fravtadifliparc , «dificare, & plantare neccflc fott :
iiati fjaati· ■ 4 rrwveodr^fav· D. arthitfifitti· t{ar- £ felicibus nihilominus auipiciis non lieilnikaaaafi :arft8at a fatra taagragatiaaa tariiaaliaaa
mu<, quin tinnulas noftra dicecefeos ecclefiis
taatilii Trtfitatiai iartrfrttaaa tataafiata , rrrtfaiprafeotet pcrlunraremu». Cui non pcxnitenta, atftu aftata faiffi : attaaa aanuaJraa tiatrado labori aliquid deeflie putaviflèmus , nifi
taraaa rrtarflart afafi iffaat rtagrtiaaiaaaa· r«concilii provincialis coitionem , quinquaginta
m«a/;(7« ; caat ta· kajafataji itrrtta , bar liktlla
vcl plurinm annorum intervallo ptctetmiflam
thartaraat LVII. ( furas* friata iatifir , Inno­
indiceremus , epilcopoi provincia Natbona
mine ian&ilEma , err. altiata
, ha» no­
fuftraganeos noftros , fc alios quorum intere>
ftra», <r.·. CT dtfiait , fic ddignatus ) Jt/cnfta
rat advocando : ut qu» lapfu temporum de­
O’ tallata , ia aataikai O’ far artata taatariaat
pravata , & male obfokta in domo Dei erant
la faaraat fiitaa kit frafria ataaa fakl'criffiatat,
corriggerentur , renovarentur,aaoresdiffbluti in
O’ ak iafra ftrifta [atrataria itrat faiftnki , /»■
meliorem frugem nantirent , exceflus tempera­
rentur, lites compoaetentut, atque etiam iuvagillifM aufiri iatfnffltnt taatataain ataaàavtatat ■

S

PUBLICATIO CONCILII

C

N

Icfcen-

ÎJM

M

CONCILIUM SlNONINSI.

AHNO Icftencin* harefu* impetus letardartntor, ni.
CHRIST! hil dcniqne omiileretur quod ad populorum
>*·»
aedificationem, k catholkn Mai prafidium «i.
deretur polie petti aere. Hac Fynodo provincia.
Il peraAa « illius decresa aliquanto poft tem­
pête , Rom* ad fartAiSmum D. N. papam,
k Q. R. E. purpurator patret miCmas : ut ali
eildem, de mandato fumai pontificii , ear mi­
nat a (r approbata, in Ince* prodiram, k ma­
jorem cunAis a Serrent venerationem . Cum ri­
go qu· in didi· noftra Fynodo definit· k fta­
tuta iocnitit, Fumati pontificia automate con­
firmat· fint , quamprimum typi* e· mandati
piFTlmut : ut faciltur in omnium manus perve­
nirent. Vcrftonem Gallicam e* adverto adhibuimur, ut lingis* Latina minus periti , con­
cilii noftri mentem feniumque perciperent , tc
ad praaim reducerent. Quapropter cum parum
conferat leget eoodtdiflie, nifi eil pareatur : hottacnur univerfot provincia noftra reverendiifi-

IJJtf

mos dominor coupifcopot , omnibus vero alii· AHMO
nobis lubditls mandamut : ut ordinationes in CHKUTJ
hac facra fynodo (ancltas , qua ad integritaito»,
tem k veritate* Chriftian* religionis , ad bo­
norum reduAionem malorumque emendationem,
qua ad populi noftri pacem, unitatem k Con­
cordiam , ad cohibendos infuit·* huteticorum,
qui univerfa* Chriftianam rcmpublicam depra­
ver· moliuntur , necelfari» funt , recipiant t
manu , animoque volvant , tc ad amullim obIrrvent ; arque etiam plebi Chriftiann dedarjtc non omittant. Sic enim fiet, ut Deo aufpice fides incrementum accipiat , k populus pro.
vincialium clericorum reformatione adificctur.
Nulli ergo nobis (obditorum liceat has pagi­
nas concilii noftit infringere, vel ei «ufu teme­
rario contraire. S! quii autem boc attentare
prafunspFetit , pernas juti» fe novetit incuriarum.

ANNO
CHRISTI

ANNO

CONCILIUM

IlU.
liVci ><»iae
Bdoitndut
Jktd.««iui ,

SENONENSE.

Parifiis habitum MDCX1I. Pro condemnatione libelli de ecclefiaftica
& politica poceftare.

CQft<>« 6mi«b4
Pnntifcia

pmrtatfli .
Os Jacobus miferatione divina fande A-C (rendslofas, fchifmaticis, k , ut fonant , he­
retical : juribus tam regit, quam ecclefia Gal­
gnetis in agone (anAa Romana ecdelia
presbyer catdinalis, Petronius nuncupatus, ar-licane , cjufque immunitatibus , k libertati­
bus , per nos non taAu. Quocirca omnibus
chiepifcopus Senonenfis, Gall tarum k Germa­
Chriftiani* nobis fubditis , quorum falas no­
nis primas : Henricus ParifieoGs , Francifeut
il ra panem facit, c/ut libelli polleflione, atAnlimodocenfis , Joannes Meldenfit , Gabriel
treftatinne, k JeAione interdicimus ; k a ty­
Aurehanenfi* , Renatu* Trecentis , Euftachnis
pographic k bibliopolis vendi , aut typis cudi
Nivcrncnfir, k Pbilipput Carnutenfia , epiico­
pi proviocialiter congregati : univerfu puden­
prohibemus i qui fecus fecerint, pcenis k can­
turis ecclefiafticis obnoaios volumus , & de­
tes literas infpcAoris , falutem in domino .
nuntiamus. Praeterea cunAts noftratum dirxeeCum nobis cx dignitatis k provinci» noftia
feon parochis , ut eis notum faciant , manda­
munere, non magis incumbat fideles nobis (ob­
ditos Chrifti veritatem docere , quam fedulo
mus, atque injungimus. In quorum prrmifloanimadvertere k obfervare , ne nova , erro- C rum fidem k teftimonium , has prsfentes lite­
ral manibus noftria (ubfcripfimus , ac per manea , k per veils fenccotia In eorum animos
giftrum Joannem Baudouyn, publicum autotiirrepant, k in ecclefia perniciem impune graftate apoftolice notarium juratum , ac per nos
feutur : libellum cui ablqoe nomine tutoris ,
k lypographi, titulus eft , de Hdtfa/i· v fe­
in hac parte pro (ceretatio aflumptum, fieri k
lignari , ligillorumque noftrorum appenlionc
line» ftrtttrc, dihgcnrer IcAum k cipenfam,
muniti fecimus. Aânm Parifiis in noftra con­
Centura k damnatione dignum judicavimus, k
gregatione proviaciali, anno domini MDCXI1declaravimus , k icipfa notamus k damna­
mus , ob multas quas commet propofitioner ,
dic nona menlit Manis.
expolitiones, k allegationes, fallas, erroneas,

N

CONCILIUM ACUENS E.
PRO

CENSURA

LIBELLI

EJUSDEM.

Os Pan Ius Dei k faoAa fedis apoftolice E frhifmaticas, heretical, k impieutem gravemgratia Aqucnfi* archiepifcopus , Carol·*
que ei rorem lapientes : declaravimus k decla­
Reienlis, Bartholomeus Foroyslienfis, k Tuf-ramus pradiAum librum dignum condemnatio­
ne k cenfur·, k ut talem notavimus k conde­
fa nus Siftaticenfi* , epifeopi proviocialiter con­
mnavimus , notamus k condemnamus -, omni­
gregati : univerfu prefeutas literal infpeâisbus fidelibus' nobis (ubdiii* , k quorum falus
lii, Falutem in domino. Vito k examinato di­
ligenter libello, cui titulus eft, 4» eettefleft. O"
noble n dnmino commiila eft ■ libellum pradi­
Aum retinere, legere, eut eo uti, omnibus tyf»lu. fttefl- Parifiis excufo, anno siit, abfqae
pographis k librariis eum vendere, publicare,
nomine aaâoris, k typography , in quo mul­
tas deprehendimus eropoutianes , expofitionr·,
k retinere , fub perna excommunicationi* pro­
allegationes, k doctrinal fallat, fcandalofas,
hibente*. Infuper omnibus peioribus, parochi*
reAo-

N

Christi
i«ia

ifj7

GtiOOt.il Pap* XV., & Urbani Pap* VIÏL Vit*.

tfj8

reAoribut > k alii» eoram initniran in noftri A fcnibui mint· propria fubfcriplimu· ■ tc figillit
provincia* dimecuba· habentibu·, mandamu·
" ' munivimv· , k anjifignari
■■ ftcimu·
r .
noftri»
per
quatentia bane prefcatena declarationem k ecu
m»g>ft. Brun , noftri arxhitpiicopatu· notarium
haram fignifktnt , k in portu ecclefi arum eam
k Iccretarium . Datum A qui» ,, in noAra Ctmappendant , populum fibi commiffum fcdulo
gregationc provinciali , die Jovir >4. menGt
rnoneotea de hac noftra declaratione , Centura ,
Mui, anno f.luu till.
k condemnatione. In cujua rci fidem hifee^ preANkeT
CHRISTI
t*au

qnurrt
*·*'·

_

GREGORII

PAPÆ

XV.

Λ"* Regocio decitnequinto, qui Alexander an- ll neficti, capta Heidelberga ■ bibliothecam Pa
Vj[ te pontificatum vocabatur, pater fuit co­
Ijtinam , eruditum ex debellati· hoftibu· tromer Pompqu· Ludovifiui, Bononienfit, mater
phaum, Gregorio pontifici Roma trantferen
Camilla Blanchina. Adolefcentiam Rom* apud
dam , 8c Vaticana addendam , donavit : Sigit
patte· focietati· Jefu , in humaniorum littera­
mundutn Polonia regem confilii· k pecunia ju­
rum k philofophite ftadio traduxit : Βοηοηιζ
vit Gregoriui contra immeniumTurcarnmexernoft ea legum fcientin incubuit , ubi poftquam
citum, qui excidium Chriftiant· regionibui mi­
laurea tnlignitu· fuit , Romam iterum advenit.
nitabatur. Marcum Antonjum dc Dominia ,
archiepifcopum Spalatenfem , virum trantfuA G ree or lu XIII. primur Capitolii judex eleétu« cit , a Clemente VIII. creatu· utriufquc
gam , k qui feriptit aufu· fuerat Romanam ec­
lignatura referendariui ; mox inter Romana
clefiam ioceflere, ex Britannia , in quam conRota patret adfcriptui cit. Ab eodem pontifi­
ceilerat, remoreri curavit, ac feripta fua edito
libro damnantem pateme Romae excepit. Ac
ce Beneventum deftinatu· , una cum Maphco
Barberino camera» apoftoliea clerico, tunc pra­ C ut prodefle univerfo terrarum orbi fimul poliet,
conventum cardinalium, habendi· de propagan­
efert ouerii comite , poftea fumei honori 1 fueceflbre , contentione· inter pontificio· * re­
da fide confilii·, inftituit , annuifquc reditlbu·
firmavit. Qiiarto Idui Martia·, anni 16x1.bea­
gio· miniftrot exorta· admirabili prudentia
to· Ignatium focietatis Jefu fundatorem, Fran’
comprefltt. Demum a Paulo V. archicpifcopo·
Bononienfi· declaratu· , excitato in Italia bel*
cifcum Xaverium ejur locium , Indiarum apolu inter Hifpania regem ducemque Sabaudi*
ftolum , Philippum Nerium , congregationi·
eo pacificator immiftut , fufcepto monere diOratorii auctorem , Ifidorum cultorem agro­
guiiumc perfundu· eft : ideoque a pontifice in­
rum, Thercfiam Carmclitarum Difcalceatotum
inftitutricem , infandorum numerum retulit.
ter purpurato· patre· adferiptur , anno 1616.
Paulo autem e vivi· erepto pontifex renuntia­
Denique diploma de creation Romani pontifi­
tu· eft > anno 1611. quinto Idui Februaria·.
ci» per fcireta fuffragia , expetitum ab omni­
bu·, tentatum a multi» , a nemine perfedum ,
Ferdinandum imperatorem in Germania adveefur haretico· pugnantem perdia juvit, tum ex­ D confcripfit ipfe , ac publicavit . In hat aliafque
plurima· paftoralii muneri» fui cura· , quampedito milite , tum numerata pecunia in man­
ic· lingulo·. Septemviratum aaguftalem , jtifvi< valetudine ab ipfo ftatim initio pontifica­
tu·, aut tenui aut afflida , conftanti k vigen­
que ferendi fuftragii in eligendo imperatore,
te
animo femper incubuit. Tandem obiit in
quo devolutu· ob rebellionem fuerat Rheni Pa­
Quirinali feptuagcnariu· , viri. Idue Julia·,
latina·, ad Maximilianum Bavaria ducem tranfanni 161 j.
ferandum curavit. Dux autcm tanti memor be­

ANNO
CHRISTI

ANNO
CHRUTI

URBAN I

PAPÆ

VIII.

Rbanu· VIII. antaa Maphau· cardinali· E gatione· obivit. Gent enim Barbeiina ducen­
Barberinu· nominatu· , anno 16»}. fexta
ti» ante ipfiirn anni· , everfa celebri quondam
in Etruria republic· , non procul
dic Augufti , omnium fere voti· ad pontificaSimiphontana
­
a Barberino oppido, Florentiam trxnfmigravetum promota» eft ■' vir tanti· ornatu· virtuti,
rat , ibique inter patricia· allefia fuerat : rx
ba·, nt natu pontifex , non faftu» videretur.
Suo nullam gclfit nobilita» magiftratum. quem
Pater finie fuit Antonina Barberinn·· matcrCaarberinii civibu» patria non obtulerit . Ma­
milla Barbadora. Avorum feriem non parum
jorum gloriam cmulatu· Maphnu· , vita inte­
illuftrat Francifcu· Barberinu·, qui ante trecen­
ger, JoArina infigni» , k augufta ori· ma je.
to· aoaoa floruit j vir juri· (cientia clarua , k
nate preditm , varia· dignitate· Romn obti­
elegantUBmi ( ut fua temnor· ferebant ) ftynuit. Sub Sixto V. k Gregorio XIV. pontifili, k qui multat pro repuolica Florentina )eT t t
cibu·,
CroriZ. CrotruZ. Tom XXXIV.

U

i^39

Tim*'

Concilium Bvrdioalinsl.

tj^0

bris portam fanâam claofit. Subfeqentibus an­
nis innumera egit, tam ad fide· catholica profeâum , eccleliiquc Romana gloriam ,* quam
•d urbis ornatum, pontificiaque ditioni· fectirrtstcm. .Ethiopia imperatoi , cum luit, abju­
ratis Diolcott dt Euiychetis erroribus coram ca­
tholico /Ethiopia patriarcha, quem venerabun­
dus exceperat , imperium ftium ante ejus pe­
de· Romana ecfiefi· perpetuo fubjecit . Pri­
mus quoque pontificum Urbanas a rege Congi
Rer oratorem Joannem Baptiftam Vives Chriiana obedientre juramentum excepit. Mironitarom patriarcham (aera fupclleâile donavit .
regno Neapolitano, nuntior ordinarius in Gat- B B. Andree Cotfino Florentino, ordinis Carmehtarum, (aeros calcftium civium honores (olenIus iterum mittitur. In qua legatione Paulus
ni ritu detulit. Mariam Magdalenam Paxxiam,
V. mortuo jam Clemente VIII. purpuream ei
Cajetanum Thienrutn , congregationis clerico­
vellem & cmincntillimum cardinalis honorem
rum regularium Theatinorum fundatorem, Autribuit, anno 160$. Romam tn agna meritorum
tama Sc futurorum (pe reverius, Spoletina ecdream Avclinnm presbyterum , dc alios , bea­
tos dici, Bc .id aras facro cultu honorari polle
clclic przficitur, illique majora tU.uinx aulc
negotia deferuntur. Scotia patrocinium a pon­
declaravit. In urbe, Fuldenfe , Viennenfe , dc
tifice delatum lubeos accepit, jam tum magnaniPragcnic collegia nationis Germanica· ad fi­
n\« caritati· Colicitudincs ultra Oceani terminos
dei propagationem extrusit. Illyricum a Gre­
gorio XIII. in urbe Lauretana inftitutum , dc
propigans. Orientales quoque Grid ejus prçfidium ambjerunt; eorumque patronus a Gre­
nonnullis poft annis Romam translatum, auxit,
gorio XV. inftituitur. Viros doâor favore fem­
A Laureto rellituit. Vaticanam bafilicam conper profecatus eft, mularum faecis A- iple ope- C fecravit, aras te ficella ftatuis de multiplicibus
ratus . Mortuo Gregorio XV. novemdialious
operibus ornavit , ac principis apoftoloram re­
exequii· pcraâis , facer renatus in ampliflimts
paierons anca mole tetraftylo , qua (e iuperatam faftuofa fateretur antiquitas , decoravit.
comitiis, ubi aderant quatuor Iraliz principes,
quatuor pontificum nepotes, quinquaginta fufBibliothecam Vaticansm codicibus G>ncis tnafragiis illum pontificem maximum renuntiavit,
nufetiptis locupletavit , dr Palatins libros ,
die quo pfeudocpifcopus Alberftatciiiis catholi­
quos Heidelberg· capta Maximilianus Bavarus
ca religionis holtis in Germania vittus & ( ipontifici dono dederat, fummii impenfis eGer­
fus eft . Die 19. Septembris, qui divo Michacmania tranfvehi , dr in crr.-udis armariis con­
ii facer eft, omnium ordinum comitatu dr ap­
gruenter locari curavit . Srpien’iam quoque
plauds coronatur ante auguftam fantti Petri baRouranam , vetus urbis Athcncum , nobilibus
filicam in Xyfto , ut mos receptus poftulabat.
rdificiis dc ornamentis auxit . Quid in arce
Die 19. Novemb is ad Laterancnfem bafilicam
/Elia egerit , nummi culi (a-i« oft-njunt : IN­
triumphali pompa procedit, tc pcraâa cerimo- D STRUCTA, MUNITA, PERFECTA. Por­
nia populo benedixit. Anno eodem Pii V. contum ad Centumcellas fub procedentibus pontifi­
ftitutionem dc non alienandis ccclcfia urbibus
cibus cdificari coeptum abfolvit , Bc commune
firmavit , dc bullam de relidentia cardinalium
gentium emporium fecit. In agro Bononienepifeoporum promulgari fecit. Ordinem equi­
fi , non procul a Srultenna fluvio ■ arcem Ur­
tum Conceptioni· virgini· a Carolo Gonaaga,
banam munitiflimam, Mutins ditioni conter­
tunc Niverni, poftea Mantua duce , inftitutum
minam , a fundamentis ereiit : Fcrrarienfem
confirmavit, ordinifque infigni· , crucem It pa­
varia accefhone munitionum firmiorem effecit.
ludamentum, initituturi concedit. Ineunte an­
Hec de multis pauca notata funt , quibus diu­
no 16*5. refcravil portam fanâam , te jubiturnam ac celebrem fui memoriam polleris re­
leum celebravit , quo durante peregrinos fumlinquet Uibanus -, plura etiam molituiu·, litam
na munificentia , dr largitate hofpitto.excepit,
diuturna cum maneat vita , quanta illi ab orbe
draluit. Beatam Eliiabctam Lulitanie reginam
Chriftiana exoptatur , qui tantum pontificem
in fanâotum numerum retulit. Die 14. Decem­
jam fere unum & vigtnti annos veneratur.

cibus , utciafquc (ignitura referendarius fuit.
A Clemente VIII. utter apoftolica camera cle­
rk»· relieur , puftmodum nuatlui extraordinanut in Galliam delegatur eft , Henrico IV. Sc
Alaria McJiteu piimugenitam (oboleat Ludovi.
cunt Xlll. gratulaturus· Ibi conciliata régnait
natiunit gratia, fecit ut Chrifttanillimo regno
focietatis Jefu patrer , tam bene de Chriftiani
tcpublica merni, reftitucrentur. Illum c legatio­
ne re «er Cum pontifex ia Umbriam unlit , ubi
csuoJantem Trailraenum , ar palfim ag'»· Sr
oppida obruentem repreflit. A Clemente poftea
auïtus dignitate archicptfcopatus Nasarcni in

ANNO
CHRISTI
r·..

CHRISTI

CONCILIUM PROVINCIALE BURD1G ALENS E.
A Francifco Ordinale de Sourdis archiepifcopo Burdigalcnfi, Aquitani*
primate, habitum anno domini MDCXXIV. mcnfe Septembri.
INDEX TITULORUM.
I. ΓΆΒ frefeffieee fuiti.
UDr
fide.
IIL De effictu tlivitu .
De [écrit nheuui.
IV. Dr frftit.
V. De fetremeetu.
Dr kefrifeeo.

E

De Cee/rmetieee.
De eucleeriffie .
De feraitcerte.
Dc extreme xxffiexe·
VI.
De erdiee.
*41 mineret.
De feeiduceteec».
D» Sternui.
De feeAyttrit.
Dc

rj4> ■“"K*""· Cmtuisa

IJ4X

B UUDIOAUNS B.

Dt JUttifJtriii littrû.
A decretis inharentey , pretiofum hoc fidei funda- jfywo ·
ANNO
CH*1STI VII. Dt umsrimani·.
mentum, adverfus quacumque inimici tela igni- cxuixri
Dt tttttaiiiurib .
ta; undiquaque Br quomodocumque contorta,
taa*.
VIII. Dt tftfnfii.
fcutum inexpugnabile, opponamus .· profclfiuIX. Dt (*·—*>> tr ttfitalii tttltfltr·» iMt
nem fidei orthodoxa praicripto patrum facrolitu· V ctUtfattm·.
fanfti ceeumenici concilii Tridentini, Bt PiiIV.
X. Dtftmkii.
Pont. Mas. conftitutione conceptam Bc contexXI. Dt ftfitHu» njUnrit.
tam a nobis Br reve' Jiffimis cocpifcopis caXIL Dt fnuktiitM ttrit Dti.
terifque concilii delega.■' palam
publice eXII 1.0« «ir< cr Awm^U/· elsrMvrom.
°
miffam ,
ab omnibus catholicis emittendam
X1V-O» prMuawadis <td ittttfitit tttltfiafiua.
Srufcrtim iis quos tum cura regimini' ecclefiaXV. Dt /ie»u tf ete/Uteti».
ici , tum publice docendi munus pertingit,
Dt fyatiit· i·
iitttM·! tvMtunit.
conceptis verbis pramittendarn elle decerni­
XVI. D. ftmituriit.
mus.
XVII. Dt maaa/tariu.
XVlli. Dt fritratib»» V caftllh .
B
XIX. Dt iiiuMii .
Go N. firma fi Je credo 8r profiteor om*
XX. Dt frfaitarit.
nia 8c fiogula , qua concinentur in fymXXI. Dt ‘vifitatuat.
bolo fidei,
quo fanâa Romana ccclcfia uti*
XXII. Dt ttetiln fnwKitJi <r tattii.
tur, videlicet. Credo in Deum patrem omni­
"Utetiint fncarattrtu· cttlttirtliai·.
potentem , faAorem call Bc tene , vifibiltum

tc

te

E

tymiiM rbre/af'rea & cantaiftraet.

te

omnium, &c.
Apoftolica» It ecclcfiafticas traditione» , reliquafquc ejufdem ecclefia obferrationei 8r
DECRETA
conftitutiones > fitmiffime admitto & ampleAor.
CONCILII PROVINCIALIS
Item Iaeram (cripturam, juxta eum fenfum,
quem tenuit, It tenet fanâa mater etclefia , cu­
jus eft judicare dc rero feniu & interpretatione
BUR. DIG ALENSIS
(actarum fetipturarum, admitto : nec eam un­
C quam, nifi juxta unanimem coafenfum patrum
CAPUT PRIMUM.
accipiam Bc interpretabor.
Profiteor quoque , feptem effe vere 8r pro­
Dt fnftfjiatt fiiti.
prie (aeramenta nova legi» ■ a Jefu Chrifto do­
mino noftro inftituta , atque ad ia Iu tem hu­
N ter Ingentia illa dona quibus devinxit nos
mani generis, licet non omnia fingulir , ncccffibi, St benedixit filiis luis in fe fuavis tc
faria i fcilicet baptifmum, confirmationem , eumi fericors dominus , ea vel maxime longe an­ chatiftiam , pcenitentiam , extremam unâio­
tecellunt , quorum fpleadorc animi noftri collunem, ordinem , Bt matrimonium : iliaque gra­
ftrati , a terrenis in partem fortis fanAorum
tiam conferre : 6c ea hi» baptifmum, confirma­
translati, jam non funt hofpites tc advenu, fed
tionem , 8c ordinem, fine (acrilcgio iterati non
cives fanAorum, Bc domeftici Dii , fuperadifipoffe.
cati fupra fundamentum apoftoloram Br prophe­
Receptor quoque, 8r approbator ecdcfic ca.
tarum , ipfo fummo angulari lapide Chrifto Je­
tholica ritui, in fupradiâorum omnium facrafu . Quod non modo nos, fed Br reverendiffi·
mentorum folenni adminiftratione recipio Bc ad­
mi cocpilcopi noftra provincia, facro cœtu una D mitto.
nobifeum canonice adunati , agnofeentes , tc
Omnia A lingula , qua de peccato origina­
quali e fpecula quot te quales fpiritus procella­
li , Br dc juftilicatione io larrofanAa Truenti­
rum in domum Dei excitet fatan, ut ab ea vena fynodo definita & declarata tueront , amluti nutante quovis ingredientes deturbet, profpkâor Bc recipio.
picientes ; pracipuas officii noftri vpartes effe
Profiteor pariter in miffs offerri Deo ve­
profitemur, fi fcotiam , fttpulam, & vetera pra­
rum , proprium , ft propitiaturium facrificium
varum doArinarum ramenta fccerncntgi, longe
pro vivis &.* detunftir : atque in fanâilfimo cuamoveamus, Br pretiofa quaque a patribus, Be
chariftiv facramento effe vere , rea liter Bc fub·
facris cecumcnicis conciliis doarina orthodoxa,
ftantialircr corpus Br fanguinrm una cum ani­
8r proborum morum condita decreta Bc docu­
ma Bt divinitate domini noftri Jefu Chrifti : fiementa (eligentes , in adificationens corporis
rique converfionem totiu» lubftantia pani» in
Cnrifti, quod eft ecclefia , afferamus ; quo la­
corpus j te totius iubftantia vini , in fanguinem : quam converfionem catholica ecclefia
pidi Illi angulari fideles tanquam lapides vivi
iuperpofiti, crefcant in eo, donec ad faftigium
tranffubftantiationem appellat . Fateor etiam
tc coronidem adificatione Dei eveAa, gloriam E fub altera tantum fpecie , totum atque inte­
demum divina majeftatis in ca irradiate, Bc ex
grum Chriftum ■ verumque facramcntum fumi.
ea cunAis populis illucefccre , omnefque iub
Conftanter teneo purgatorium elle , animafquc
uno fummo pontifice ia virum perfeâum occur­
Ibi detentas fidelium fuffragiis' juvari. Simili­
rere, cogn oleatur.
ter Bt fanâos una cum Chrifto regnantes , ve­
nerandos atque invocandas effe, eofque oratio­
nes Deo pro nobis offerre , atque illorum reli­
1.
quias effe venerandas. Firmiffime affero , ima­
ginet Chrifti, ac deipara temper virginis, necQua ita ut proponuntur, 8r a Deo patre minoo aliorum fandorum , habendas Bc retinen­
iericordiarum expetuntur . 'tc etiam affequi va*
das efle , atque eu debitum honorem ac vene­
Ici mut ; 8c facrorum conciliorum cum rxcume
rationem impertiendam . Indulgentiarum et­
iam poteftatem a Chrifto in ecclefia reliftaœ
aicorum, tum provincialis Burdigalcnfis ultimi
T t t x
fu<(CuKil-itatral. Tom. XXXIV.

I

ÎJ4J

“”vïï*

CONCILIUM

But DIGALSNf I.

M44

“anno
illanmsque ufum Chrtftiarso populo maANNtT
V I.
CHltl.vn xime fa lutarum affirmo . Sanâam catholicam
Chius ri
■ as*, dr apoftolicam Romanam ecclefiam , omnium
Qui vero prsrceptores in pagis dr vicis doce­
ecclefiarum matrem dr magiftram agnofeo : Kobunt juventutem , protêt profeflionem fidei fumanoque pontifici B. Petri apoftolorum pnaciperius traditam, literas inluper ab ordinario lo­
pis focceffoH , ac Jcfu Chrifti rictrio , veram
ci accipiant , quibus de facultate docendi libi
obedienllam fpondeo , ac juro . Cutera item
concella , reâoribus ecclefiarum fidem facere
omnia a facris canonibus dr oecumenicis con­
poflint : fecus, ne patiantur eos reâores , ullo
ciliis ac prneipue a facrofanda Tridentina fy­
paâo docere , invigjlentque a (Educ , ne quis
nodo tradita , definita dc declarata , indubi­
hujufmodi proceptorum , quod non raro acci­
tanter recipio atque profiteor : fimulque con­
dit, fitvinofus, blafphemus, maledicus, fcurtraria omnia , atque hotefes quafcumque ab
ra, aut aliquo vitio ita inquinatus, quod inde
ecclefia damnatas dr rejeâas tc anathemati­
tenera juventus femina vitiorum exfugere queat j
zatas , ego pariter damno, rejicio de ana­
deque iis omnibus ordinarium certiorem cito
thematizo ·
Hanc veram catholicam fidem , extra quam B faciant reâores, ut indignis proceptsrrjbusamo­
tis, alii idonei in eorum locum Tuffeâi , ju­
nemo falvus efle poteft , quam in prrfenti
ventuti pie adolefcenti prodette poflint . Ac nc
fponte profiteor, dc veraciter teneo , eamdem
progreflu temporis iidem proceptores a virtute
integram dr inviolatam , ufquo' ad extremum
Sc proborum morum meta deficere videantur,
vit· fpiritum conftantiflime ( Deo adjuvante )
curent fapiflîme reâores > de eorum moribus,
retinere dr confiteri , atque a meis fubditis ,
vita, religione , ftatu, exercitiis , ad ordina­
vel illis quorum cura i<Fmt , in munere meo
rium feribere ■ Neque fecus fiat de iis proipeftabit , teneri , doceri, & prodicar·, quan­
ccptoribus, qui docendi gratia in domibus pri­
tum in me erit, curaturum . Ego idem iponvatis aflumuntur , fed omnes prorfus camdem
deo, voveo , ac juro : fic me Deus adjuvet ,
fidem profiteantur , fint orthodoxi , nullufque
dc hzc fanda Dei euangelia.
hurvticus, aut de harrcfi fufpeâus , ad4d mu­
nus a parentibus afeifeatur . Quod fi hujufmo­
I I.
di parentes amodo alios proceptores , quam
catholicos, liberis fuis aflurnpfifle , aut poilhac
Ut hanc igitur fidei orthodoxa profeflionem
attumere cognofcantur , eos quam cito a filiis
omnes corde de animo contineant , eoque mo­
do , quilibet errores > fcâe , damnat· doârifuis arcere , Sc e domo pellere , ccclcliafticis
nt, dc pravitates in hanc profinciam hucufque
cenfuris compellantur .
litare grattantes , amoveantur penitus dc abo­
leantur : (latuimus imprimis quotquot in poV I I.
fterum clerici ad beneficia ecclefiaftica a (Tumen­
tur , eos ad profatam fidei profeflionem emit­
Quoniam autem tanti cftimatur rerum com­
tendam teneri dc obligari K nullique deinceps
mutandarum ratio Sc ars, ut parentes , neglebeneficium jure concedi potte > nec fruâus il­
iia filiorum falute, eos in regiones ditioni nelius tuta confcientia retineri , ni prius hanc
rcticorum fubjcâas , tr in quibus cultui divi­
formulam corde dc ore emiflam , manu etiam
nus proferiptui omnino repentur , di frendi
propria fubfcriptam in manibus ordinarii conidiotifmi gratia emittere non vereantur: omnes
ceflerit .
parentes , aut quofeumque liberorum curam
nabentes , hortamur in domino , Sc pro preIII.
tiofa pignorum falute , fueque confrient ia folD venda obligatione, obfecramus, ne eofdem ea
Contionatores etiam feme! antequam ad proratione ante vigefimum quintum fua alatis
dicationem verbi Dei iq qualibet diacefi admit­
annum , aut alium confidentis judicii firmum
tant ordinarii, hanc eamdem fidei profeflionem
in eafdem regiones emittant ; quam atatem ,
ab iifdem fufcipiaot procipimus.
fi qui attigere , Sc eos eo amandare conve­
niat , curent follicite prodiâi parentes , aut
alii ad quos cura pertiqet , ut antequam pro­
fit ifcantur , ita fidei orthodoxa fcuto inftruQpinetiam typographes sansdem proflare neâi fint , Sc armati , quo lethifera hareticoceflc, quos praterea jurejurando conftringi vorum tela animofe valeant declinare ■ confulumua , namquam fe ullos libros imprefluros ,
lantque fuper hoc parochos fuos, ut inftruâiovel vendituros , quin ejus approbatione ordi­
res evadant .
narii in feriptis obtenta , id fibi licere com­
probetur ; alioquio panis factorum concilio­
VIII.
rum decretis in cofdcm latis acriter muldari
£
Omnes
autem
proceptores
, five poblici , fi­
mandamus .
ve privati, catcchifmum , live doârinamChriV.
ftianam, ca forma duntaiat , qua ab ordina­
rio loci fibi praeferibetor , juventutem docere ,
Pneceptores autem publici, live humaniorum
leâiones provia oratione incipere > itemque fi­
litenrum , fire icientitrun fublimiorom pro.
nire , Sc fingulis dominicis ar feftis folennibua
feffores, antequam ad id muneris fefe actio.
difcipulos ad ecclefiam , pro officiis divinis 8r
Sant, camdem profeflionem fidei in ejufdem or.
concionibus vebi Dei audiendis , deducere
ioani manibus'ca animo legere , feriptaxuque
teneantur ; iifque diebus folum de catechi& fubfignatam deponere decernimus ; quoique
fjM> , dc materia pia dc devota leâiones ha­
item ad gradua honoris tc fcientiarum apicem
bituri .
evehere par erit , idem ipfi proflare tenean­
tur .

IJ4J
*ί*Ο
îHftlATl

’Jr’™

Concilium Boidjoalenh.
Ji

Cantum fic vehementer omniboa , m difdpmlis ptelegant , vel eofdem legere patiantur
libros »'ex quibu· tum pervertam doârinam ,
tum morum corruptionem haurire poffint: fed
ornait pura t rena , A ad indicem concilii
Tridentini perpurgare A concinnata espdnantat . Qui (ecur tecifTc aut facere aofi fuerint,
ut juventuti· temeratote· , gravi perna affi­
ciantur .

Λ tei , ad amovendo· hr jufmodi libro· , tc ne ~ann<>"
deinceps iecura· timpliuum mentes perturbent, cftRirfl
igni admovendo· . Ac ne fit liberum quibuf><>*·
cumque quoslroct hbtos, herefim aut impieta­
tem continente·» perlegere Ar retinere ·, fed id
eil tantum licert, quibus canonice in (criptis
eft conceftum : cateris omnibus eoidem , tc om­
ne» per indicem expmgatorium concilii Tridcrrtini damnato· libro· , (ub pana excommu­
nicationis lat» lententia , legere aut iciineie
prohibemus .

bc fnfucnic fiit.
CAPUT
II.
At quod ex parentibus multi reperiantur , B
quorum cura » A filiorum educandorum ratio
UM celeftrs fponfi eloquium dulce fit, tc
ita languefcit, ut eos , timore domini poftpoin ore fidelis populi luper rucl A favum fuafito » quocumque luber, divertere finant: mo­
vc , iemeo vita stem» co irrito· cande fanans,
neant ledulo restores , feu parochi tc conciotc alligans contritiones eorum , ddperfos in
nacorcs , populum (idelcm teneri , ad filiot
lliael reducens, A fuper aquam refcftloni» edu­
doctrina Chuftiana imbuendos » ad eccleliam
cans populos, animaique convertens, dc itercodeducere . ac ne per ecclefiam errent , aut
rc denique erigens pauperem , ut (erleat cum
principibus, & lolium glori· teneat : SanCtifliin ea clamores excitent , fecum continere ,
obligari .
nn D- N. eruam in propaganda fide exercitam
imitantes, Chr iftiamffimi Sc piiffimi regi· noftri
ibidium religiofiffimom nun pofiumus non vehe­
XI.
menter laudare, extolleie , tc narrare in turri­
Sed cum id non fatis efle , ad corftinendam
bus ejus, quod ad eas regnorum fuorum pro­
vincias fub hxieli· onere gementes vano» conin officio juventutem » confiet , ob varias pec­
candi illecebras » quibus facile irretitur cener C cionatores verbi Dei przconcs emitti cuuvetit,
cmrlliones ccrtc paradili .
animus : optimum remedium fore arbitrati fu­
mus . li fanâa lan ii Caroli veftigia inleqnentes , in omnibus; parochiis, pias cum virorum ,
I.
sum mulierum fodalitace· , quarum munia fint
juventutem e publicis locis, ludis, triviis, erUnde nos, quafi ex f-mno in medus feri ma­
quircre , hortari, 8t ad ecclefiam deducere , do­
tis fluctibus exc 114:1, decreta ultimi provincia­
ctrina fidei' morumque candore imbuendam >
lis circa hoc mrgni cum cura , telo, A pruden­
jjftitui curaremus . Qjiare nobis tc tevcrendiftia patrum faiicua, nand.m execution! demanlimis coepilcopis prxcipua cura Iit , tales fodata conhdciantes : ne paivulnn nos reclament ,
dilitates ubicumque iiiftitncre , ftatutaque A
temporibus noftris non fuiflc , qui panem fran­
regulas eifdem tradere , quibus , finguli» do­
geret ei : rcvcrCudillimi· cocni'copis pro 1 iciat
minicis A feftis diebus i in ecclefia Dei, hmc
noftr» edicimus, ut qu» ab eodem k,per emit­
pueri , illinc nuellae , novelle olivarum m cir­
tendis coiKioiiatoribii» font ediôa, ctcqiiantitr
cuitu meule domini conliftrntes , pizruntibus
(cdulo & perficiant, eoqu» nomine tot contio­
divtiim contratribus 3c furoribus earuradem fo- D natores telo Det accenlo» ieligant A allumant,
dalitatum , catcchifmum recitare Sc cJifcere
quot pio prudentia ncceffarios fine judicabunt,
poffint , donec accedente parocho feu alio fiad veibum Del in iis partibus diflemmanduos,
cerdote , ex ca’echilmo Romano unus aut al­
ejue hzre'ic» pravitati» pondere prefix , auxi­
ter articulur familiariter explicetur : unie di­
lium A ftud’Um fuum expedtant opportunum,
ramdiuque cos in qualibet parte commorari ju­
vina voluntatis m.ijor claritas mentibus in­
beant, quoad nutante, A ruente, vel cx toto ,
fundatur .
vel ce parte Babel , a pede pauperis conculceX 11.
t;’i > cnlrlcm corrCionatofzs ad ana demum loca
dcftrnand.i opus euangelii!» preftnuros, A minilicriuin inh Ilion i s impleturos
Quod autem tortuofus ille forpens , heretitumm mimftciio delatus , in tot vertatur figu­
ras , ut in bibliopolarum officinis latitant , a^
1 1.
minus cautis hominibus haud difpici poflit te
deprehendi, fitque in«r verborum, quibus de­
Ac iit, iifdem concinnatoribus debita minimulcentur hujus faecula aures, lenocinia, letha- E ftrcritur vitx ftipcndra , provideant ordinarii ,
le licrclis A impietati· conclufum ventnum .·
A procurent ea qu» ab ultimo provinciali cau­
cuict follicitis modis epifeopus in civitate fua ,
ta iunt, obfervari , ^aur ex lingulis A qjiibuf& oppidi· lux dicecclis , prout falubrttcr vi­
cunrque Iu» dicrcclis moi aftenis A prioratibus
debitur expedire, unum aut duos in facra theo­
conventualibus,. five fimpliqibus pinguioribus ,
maxime uHi viget .prava haeicln, A restore· mi­
logia magiftros (eligere tc deputate : quorum
nus (unt capaces , certam proventuum partem
munia liât , quofvis libros typis applicandos
perlegere, difeutere , anprobare aut reprobare ,
A portionem quamdam *d arbitrium fuum de­
finiendam, quotannis accipi A detrahi, in hu­
sc infuper officinas bibliopolarum vibrantes ,
jufmodi condonatorum impcnfa· A jufta ftinalramquc a tritico dilccrnentes , quoique li­
bros impicffos, hjerelim , impietatem ac caofas
pendia convertendam , A- impendendam , vo­
cato ad hoc , li opus fuerit , brachii fzcularis
tcmciand» plebis redolentes, cenfere A notare ,
auxilio
hmc magiftraru» porcftatis frculatis rnvocati-

CorxiL (iencnl. Tom. XXXIV.

Ttt

j-

III.

«H7 Un*v4tu1 Concitivm BuKDroaLbnJB.

ωροΛ*Χϊχ’“·

1548

A pitur, ne quis tribus continuis dominicis a pa- “jjjjjjjj·
m.
■ urinalis mille celebratione abiit, fingulis qui- CHRlSTt
bulcumquc dominicis denuntiau populo & puNe veto difficultas fit in hujufmodi concioblicari: ac, ut accuratius obiervetur, coatelUuatoribus fcligendis, et quolibet ordine , hveriot quofeumque , live Izeulares , live regula­
(zculari , five regulari , eligantur A deputen­
res , fcrutari pcxniten<e<, an huic officio latistur) qui in omnibus circa hzc munii , epileo
frccimt , propolita rudem giavitatc pcccau ,
pu obedient : nec ullus miflionibus delimatus
obligatos elle declaramus : indem omnibus &
provinciam fufeipiat , quin prius ab ordina­
fingulis'voncionatoribus A confcllaiiis precirii' locorum officii peragendi facultatem ob­
pientes , ut inter contionandum, Se audiendas
tineat .
coufcflioiiei, coniulcndumqui· prtvatim, exhortentui i moneant populum aviiz parochial!
De ostiis Jivinii.
imeilit devote, ad vcibum Dei A divina oflicia audienda. A* cetera quz cujiislibet uihrium
pertingunt, cdifccnda . Si qui> autem concioa
t
nator , Cuntciiarius , aut theologis protellbr ,
Uemjdmodnrn olim llraclita ad benedi­
eo tcmc.itjtis devenifle rcpciiatur, u: contra
ctionem Del colligendam, divinum icilihoc decretum aliquid predicate , contulere ,
A docere publice , vd piivatim aulus fuerit :
cct manna , lolcm perveniebant : ita viris
qui officiis mancipati divinis , cr'eftis inavieum iplo tiito luipeiilioncm , &■ intcidlCtum
tatis dulcedinem libi , A· fidelibus populis
incurrere decernimus , nulloquc eum in loco
conciliare gclliunt btncdiftionem , in matuti­
provinciae ouftrx , utpote contumacem 3e fa­
nis meditandum in domino ; ut luvoeatu oinctis canonibus adveifamem, ad functiones luas
oipotentis auxilio deoiulccantur
populorum
unquam admittendum elle mandamus : eoque
corda , -V inclinentur ad faciendas juftiticafine epifcopus , in cujus dicrceti talis patrata
tiones ejus .
tuent rcbcHio , hominem audacem ad metropohtanum dcl.iat, czteros comprovinciales cpi.copos ccitio.cs taiturum , ne virum contu­
I.
macem A lacus canonibus adverfarium ufpiam
Cumque una fit fides mentium , ordoque A
recipiant, led a te abjiciant ; quo Icilicet peconvenientia in omnibus excelli operibus pre- C iiculo luo di'.cat ccclclulbcz hierarchic ordi­
nem baud quaqiiani elle turbandum.
lucentes pollulepc , * uno ore etiam , unaque
forma, voce Ar modulatione in divinis laudibus
decantandis utamur: nos , cx toto quz ab ul­
IV.
timo provinciali de divinis officiis tecitandis ,
breviariis & mltfalibus aflumendis fancita iunt ,
Grave quamplurimos homines negotia fziervari decernentes , rituale etiam Romanum
cuiaria, quamvis Icvifhma , tanti tacere , u:
Pauli V. Punt. Max. juflu editum A- lellitucorumdcm ratione , dominicis diebus A feftis
tum , in adminiltrandis ficramenris ab omni­
foiennioribus ad .itijienjiim lactum , nulla folbus nollrz provjpciz parochis , A' aliis f.icerdoluiiudine nulloque divini numinis metu addu­
tibui, alTumi A· cxaCte cullodiri, lectulis A inci pollint. Moneant igi.ur parochi omnes A
tcrdnftis quibufeumque aliis, przcipimus.
concinnatores ixpilllmc populum iis diebus ad
audiendum lacrum lub peccati moitalis perna
teneri A- obligari : nullulque lit qui contra
II.
docete, pradicaic, aut contulere audeat ; aut
In factificiis peragendis , faceidotes , tan D ircus, graviter ab ordinariis puniatur.
quam angeli, factis altaribus allidentes , puri
fint, mundi , A’ fummz majeifati pci omnia
V.
«
placentes : ca quz ab ultimo provinciali de­
Ne vero a divinarum· meditatione tetum ,
creta funt , fervent religiofe , A’ updcquaque
populus m>(Tje parocbiali affiftens avertatur ,
circnmfpiciartt, dccrenfque lea rubricis, hnjulmodi breviat iis, millalibus , A rituali przhxis
fed eo tendat animus quo virtute euangelii
multa fahibriter motus cll A impulfus : pu­
A infertis , inhzieant , memoriz mandent &
blicationes auôionum, A denuntiationes quatruftodiant, ne quid incogitanter aâum Deo ,
ci.unque quz ad negotia temporalia pertinent,
dilplicere , libique officere poflit . Sacerdotes
in ecclelia fieri omnino prohsbemuf. Liberum
autem cx alia dicrccli in civitatem accedentes ,
Jit tamen caldrm per officiales izeulares , aut
in cccleliis hujufmodi civitatis, etiam religiofoa ios , in egreffu populi a.l januas ecclcliarum
rum, abfquc ordinaiii licentia in (criptisobtenta,
ficii, A ita factr publicationis, quo major fi­
atque adeo in monialium monafteriis , nili cx
des accedat, actum per parochos, li ncgoiium
fjeciali mandato in li’eris approbationis cxprclfo , ad Urium faciendum non admittantur : E id exigat , concedi .
fintnue difficiles ordinarii ad eos faccrdotesad­
mittendos , qui paupertate pretii fingulas pro­
VI.
vincias peragrantes , facile inducuntur ad pre­
Ac
nc
deinceps
fub
fpecic ^pietatis in cele­
fer i pt a canonum tranigrcdicnda.
bratione mnlaiuin fubrepar avaritia : quibusli­
bet (acerdotibtrs , (ive oidinis fzcularis , five
III.
rcgul aris, prohibemus, nc pro miliis novis ce­
Nullum autem facrum privatum , durante
lebrandis, patrem Ά' matrem, atque adeo pafolcnni publico & parochiali , heri prohiben­
trinum & matrinam fibi eligant A afeifeant |
tes, patriimque ultimi provincialis veftigiis infed potius aurem inclinantes , populumque At
hzrentcs, decernimus, vetus illud decretum ,
domum patris fui oblivifeentes , factia snyftequo propofita excommunicationis pana pr<tciriis 9i Deo toti vacent tc incumbant.

AN MO
cn*im.1«»*.

c

pu

m.

Q

• ) Λ*· »
Ut UAQ. H.

VII.

IJ49

η“ίιΤ

Concilium

Bt 'ftOlG ALENSC.

ANNO1

CHRISTI
I*M>

VII.
Amoveantur tandem ( quod tantopere a (acris canonibus cantum ) omnia profana a domo
Dei , clamores, Arcpirus, colloquia , deambut
lationes, comcflatioiKS, chore* , incompta &
profana carmina , cantus impudici , theatrales
aft Iones, & omnia ludicra : fc eundi paveant
ad fanduarium Dei. Sed & curam habeant pa­
rochi tc ecclcfiarum fuperiores , ne mendican­
tium ttliba cedeiiam circumiens , devotionem
populi ft officia divina perturbet : moncantque
ledulo populum patoclii tc contionatores , ita
pauperibus in januis eccleliarum confidentibus
luccurrat , ut ibi quiefeentes egeni , mens
demum populi inter orandum .integra conlerVetur.

t unov;cu> XIII

r.

mx.

.

A ne thecis incurioic retinet i invenient > eifdecn ANNO
in thecis luis , arculis rnndi» & affabre fadts CHAISTl
contincii Sc jflervan , dcOitoquc cum honore
i»i|.
n fidelibus hibcii procurabunt , univerlis concionatuubus ea in re pracipientcs , ut popuiurn doceant , ic ad seligioiam rcveientiam im'· pellant.

XI.
Quod autem ad concilium relatum eft , quoi
dam iaceidotes privilegii pratextu calices conlecrare, lacro oleo inungentes : declaramus ra­
les confccrationes ad epiicopum . dumtaxat pet
tinere , neque id ulli cpficopo interiori licere .
I Qua propter ne deinceps a quoquam fiat dtûriCte prohibemus.

Dt ftfti).

VIII.

CAPUT IV.
In audiendis au'etn faeris , ea modeAia Ik
Ta pronus ad lapfum humanus animus, at
corpoiis compofitione conliAere fideles , quibus
qu* olim a fanais patribus in convenien­
olim primevi Chnftiani , viri a mulieribus Icdo populos in unum iunt introduda , ea jam
pacati, divinis allillebant , optaremus. Sed ne
vice vcita populum in vatios ddirahant ex­
quis iacra altaria .contingat A· profanet , neve
cellas . Ut igitur dies ledi contemplationi re­
mulieres ptebyterorum fcdilia nimis audader oc­
turn c»Icilium , tc illuminandis fidelium ani­
cupent, tc imiaodeAe lactis interlini , omnino
mis inflituci , a populo fanâe cuAodiantur ,
prohibemus : (upplicationibus autem, five proneque ullis cnmclfationibus , ludis , ebrietacefflombus generalibus Sc ordinariis, antiquam
populorum devotionem rura parochorum per­ C tibus , choreis , A* aliis erceflibus profanentiu , decretum ultimi piovmcialis innovâmes ,
vigilans, & concionatorum zelus reAituat.
przcipimus illud ab omnibus oblcivaii.

I

IX.

I.
Quod autem in quibufdam ecclefiis vergit
Cumque dierum fcAorum divina officia va­
ad profanationem & irreligionem , ut earumde<n fornices live caves negotiis applicentur
riis in locis omnino perturbentur , nundinatio­
fxcularibus & profanis; ne domus Dei, domus
num Sc meicatuum caufa , populufque in mercaturis exercendis totus vedetur a divinis abfnegotiationis nuncupetur , talis negotia in iif—
dem amodo fiant, prohibemus: ac ne quis do­
tuitus : hinc prohibemus quveumque em po­
lia , mcicattis A nundinationes uldcrn diebus
mum mania ecclcfiarum pertingentem rdificet,
fieri & haberi , fed in cratiinum vel alium proedicimus. Arceantur ctiam omnia profana ne­
gotia & laculatis potcllatis placita, A' aftiones
idium diem transferri : quofcumqup magiAratus , judices Sc dominos temporales , fub infurenfes , ab eccleliaium coemeteriis , ut ia­
cris locis fanâe culiodiiis, habitis, tc circum- D tcnniiiarione divini judicii monentes , ne bujulniodi nundinationes , fomitem complurium
clufis, nount omnes domum Dei lanftittidincm
malorum , iitdem diebus agitari Sc haberi I:decere .
iijni . Sed & regem Chriffiani Aimum roga­
mus & ubiccrami.s , ut quie tum a pietate
X.
fua , tum a Chnftunillimorum regum anreDt furό rt'ijHÜi.
ccllorum iuorum circumlpeCta religione edida
in profanatores. fcAorum Sc blaiphematores
Dolcndum , noArotum temporum memoria
emanarunt , ca tandem pro gloria Clirvfti ■
lal itari execution! demandari cure: 8: prsimmanitatem heretics pravitatis ita Izviillc ,
ciput .
ut divina limui Sc humana conculcans , lieras
(anctorum reliquias , mifeiicordi* Dei erga
lingulas plebes tcAimonia , vel igni admove: i: ,
II.
vcl alias disjecerit profanandas . Percipimus
igitur, omnes lingularum urbium “c dirrcelum
Ac ut non folum a populo mala amovealieras reliquias , qua cx tanta impietatis izvi- E mus , fed bona illi acquirenda demonAremus :
omnibus parochis noAir pro vinci* , ut diebus
tia fu feriunt , femel ab epilcopis recognoici ,
& in libro deicriptas ( qui in archiva cathefcAis vitam (anftorum , quorum memoria in
benedidione celebratur , hora commodiori ad
dratium affervetur ) in lingulis ecclefiis , luco
confpicuo , bene fepto ac decenter przpararo ,
populum de fuggeAu legant , Sc familiatibua
vcibir explicent , prxctpimus : qua veluti it­
recondi Sc conditui ' e quo , quum pro more
ero aounz ferculo plebs fidelis erudita , fan­
folennibus diebus venerationis caufa educi , &
dorum vitam , tc moics utiliter imitetur .
in altaribus collocati par eri: , id cum oumi
Quod li parochi in iis obiervandis négligentes
honore & reverentia fieri mandamus . Curent
fuerint , panis ad arbitrium ordinarii fui coeeautem epilcopi , inter vifitandmn , ne aliqua
ceantur.
reliquia a cujuslibct potionis ecclelufiicis , five
Irculatibus, live regularibus , exponantur, nili
prius a fc debite fint approbata . Quas vero fi-

III.

Ifff
ANNO
CHRISTI

CoMCILIVM Bu tOIGAKNH.

I},*

A omittant , format* tanti (aeramenti necefla- aStno
riam , («pius populum , maxime obftetri- CHRISTI
ill.
ces , docere , ut ca in neceffirate parvuli·
i···,
cum debita materia adhibita , ipfi in Dei fiPia· olim fodalitates inftitutas , in quibns
I os vere adoptentur.
multi in unum coadunati , operibus Chuftiaoa juftltiz vacantes , primzvam Chrifttanoruna
communionem dcmonftrabant , priftmo religio*
mi
devotioni· f.rvori reftitui fummoperc perDt cmfinctttitM.
optamus. Curent igitur epifeopi in vilit itioni­
bus eccleliarum parochialium, ea ab indcm reNe (aeramentum confirmationis , ad augen­
frcaic , quz aliéna piorfus ab hoc (anâo prodam Spiritus lanâi gratiam , & in ea confir­
poll to conlpiciuntur. Hinc aboleantur omnino
mandos fideles , ullatenus ncgligatur : cura Iit
chorea, com.-flationcs, ebrietates, ludi, eanparochorum Ac condonatorum , vim & effica­
tica profana, blaiphemiz, contentione», dilliciam illius populo proponere A' explicare , pa­
dia . Sint omnia pu , modefta , devota, Λ qu»
redoleant animum , cujus corpus crucia mortifi­ li rentcfque tc familiarum pnrcipuos viros A'mu11er es monere , ut ftatis diebus filios, famulos,
cationem pto gloiia nominis Jcfu jugiter por­
& qualcumque pertonas libi (ubditas , ad ec­
tet. Aut Iccjs interdicantur omnes illae iodaliclefiam deducant facro chrifmate inungendas .
tates , & bona earumdem qurcumque , colle­
In pagis vero & vicis dum vilitant epifeopi ,
giis, lernnariis, live fabricis eccleliarum , aut
tantum (aeramentum nii'lus omittat , eaque
alus pus operibus applicentur . Quzcumque
ratione moneantur fideles nondum confirmati
autem ftatuta habete dignolcentur , ab ordina­
de iis omnibus quz ad illud digne lulcipienrio loci espendantur , ro.iigantur , tc appro­
dum paranda lunt : ac przcipue curent ut abentur , pmut m domino ialubriua videbitur
expedire ; ncc unquam iit* inftituantur abique ■ dulti , vel antea de peccatis confiteantur , vel
compunâo animo iacramcntum recipientes ,
epiicopi licentia .
quamprimum ad panitentiam accedant ; nc
quid fcilicet prepoftere , inordinate , Sc fine
IV.
fiuttu fiat.
Cum autem fumtne bonitati placuetit , pe­
culiari quodam modo , lingula· dicecefes quoninidam lanâorum pretiola morte eorumque
Dc cuchtrifliiC .
(iiicttz vitae exemplo clateleere : cura (it epil­
eo porum , vocatis e» luo clero viris piis A' doSzpiflime fideles ad (aciatifliinz euchaiifliz
tfi>, pioprium lanâorum luar dioecelis officium
fumptioocm cum omni devotione A- compon­
conllituc e A' icdigerc1: nc videlicet aliquid, fi­
itis coidibus acccdcie peioptamus. Sednedmitdelibus plcbibur délit ad pratpofitorum Inorum
tant tempore pafchatis id in propiia paiochiamemoriam cum fruâu recolendam & perco­
li przllare-, (acus canonibus millièmes, ftatuilendam .
tnu, , eo tempore omnes Chrifti fideles , tum
ad eonfeflinnem peccatorum, proprio parocho,
Dc jtotattalii .
aut alu de ejus li.cn ia faciendam, tum ad Ia­
eram eiichaiilliam rr eadem ecclefia percipien­
CAPUT V.
dam tcneii .V oblig.in , nullolque alias pizcepro eccleliz (atisfcciUe , ac proinde in eos ,
Uoniam de plenitudine Chrifti nos omnes
accipimu· , A· omnia cbariimatum dona , D ni icfipiicsnc ,ab ordinario cenluru agendum
efle declaramus. Si qui autem alio (e transfer-,
que cum illo nobia donavit benediâus Deus in
re pro devotione , aut alia quavis ratione maizcala , in (aeramentis eccleliz lumma hbcraliJueiint, accepta piius a parocho licentia . quz
tate a Chrilto domino infti-utis abunde nobis
facile concedatur, aut ab ordmaiio , in domi­
communicantur , &.· mirabiles boln cypri ei
no c.ciciiz fanâz obejiant , debitam demum
sinon LngadJi in cildem veluti exprefli luaviatteftationctn proprio parocho , ut fatisfcccrates infunduntur : decernimus, omnia quz ra­
rint, exhibituri. Secus , co modo in eos aga­
tione lacramentorum ,* ab ultimo provinciali
tur quo in eos qui nullo modo officio luo iamagna cum cura lunt inftituta , ab omnibus ,
tltfcccre . Ac ne quis ignorantia intcllcftum ob­
quibus animarum cura incumbit , ad amullim,
ducens , nolit intelligeie ut bene agat : omni­
quod dicitur , obfervanda ; At nc quid in eo
bus parochis Sc verbi Dei conctonatorib is per­
peccetur , ritus quibus in (aeramentis adminicipimus , ut initio temporum facrz quadrageItraudis uti pareil, es rituali Romano,, Pauli
limr, frequenti populo izpius hanc confitendi
POU:. Max. jullu reftituto, petendos efle de
Ar communicandi obligationem proponant tc
adhibendos.
£ inculcent vehementer , eoque fine cappt, tmxii
ttricffn foti , rituali Romano ex condiâo
L
eccleliz inferium legant palam tc publicent .
Qui vero ad confefliones audiendas , five (zeuDc ^jfcifmc.
lares , five regulares ■ in qpibuslibct ecclefiis
approbati fuerint, idem prxtsitentibus contulere
Legantur curiofe rcgulz fcu- rubric» ritua­
teneantur : aut fecus ipfi , vel quicumquc ali­
lis a laccrdote baptizante i przcipuc Vero qu»
quid contra predicate , docere , aut confiitere
de lulceptoribus & loco baptiimi conferendi
aufi fuerint, ab ordinariis (ufpendantur ab of­
przponuntur t nc aliqui videlicet incaute ad
ficio , & interdicantur: fciantque , nullo mo­
id muneris aftumantur minus idonei-· neve in
do in noftra provincia deiocep· ad qua utcum­
domibus extra ncceffitatem baptiima confera­
que (unitionem admittendo» efle.
tur , led regum i£ & principum filiis duntaxat
refervetur . Neque parochi Sc coacionatotcs

II.

C

III.

Q

*

IV.

«HJ
ANNO
CRUSTI

Concilium Bu id to albnsi.

V.

UH

VIII.

IV.

Ut latent quantum fieri poteft débitai ho­
nos tanto (aeramento a cunâis fidelibus , dum
ad egrotos defertur facro il Io viatico munien­
do· , exhibeatur : moneantur fwpe fidele· , ut
pro caritate dt pio ia Deum afteâu facramen­
tum auguftiŒmum comitentur, cernui adorent,
auxilium le munimen infirmo implorent, ac de­
mum in ecclefiam ufque religiofe Chrifto fa­
mulaturi pergant. Sed curent etiam parochi,ut
qui in infirmorum domibus degunt , antequam
pignu· redemptioni· noftra eo deferatur , cum
cerei· accenli· procédant illud le fubfequantur.
Si qui autem rgroti regutaribu· confefli fue- B
tint , id parocho confefliriu· , vel verbo vel
feripto lignificct , quo deiocep» fecurius idem
parochu· neccflaria (aeramenta infirmi· fubminiftrare poflit.

M’ïï2‘£e‘'

ANWO
CHairri

Moneant parochi le contionatores frequen­
ter fidele· , ot uro percipiendo falutari perni­
tente* ftuâu ad eam cum humilitate aaimi Ic
corpori· demiffione accedant . Idcoque qoofvis
nobiles dc milites armis pnrciuâo· accedentes,
nifi depofitis armis , noo admittant ; mulieres
autem vano cultu ornatas > fucatas, ac pulvere
pigmentario confperfas , graviter reprehen­
dant , dc ut pan itent it Magdalen· veftigia le­
gant , dt fraâo veluti alabaftro caput Chrifti
in pauperibus , dr pedes odoribus vite ■ terne
pertondant,. dt velo capita es apoftoli pnrccptn
obumbrent, prucipuc hortentur.
IX.

Cumque nperientia fit compertum plores
egenos in ecclefiarum januis ad emendicandam
ftipem confidentes , nec ad facramentum per­
nitenti· , ncc ad iacram communionem un­
quam accedere : cura fit epifeoporum , cos circa feftum pafchatis cogere , dr anima· pau­
perum participatione (aeramentorum («Iras fa­
cere;

Sed in omnibut parochiis piam fidelium fodalitatem , qua falotari velutl modo quamplurimi ad fanâiffimum facramentum comitan­
dum impellantur , inftituere , utile, fanâum,
le fruftuofum . Quapropter foliciti fint in hoe
X.
epifeopi , curentque, ut per parocho· le concionatorei propofita conceflit indulgentia gra­
tia , fidele· ad id falubriter allidantur : cetera fUtque pernitentibus debita folatis , te necellaria adhibeantur fomenta , in omnibus ecqu· ab ultimo provinciali praferipta , Ar qua
rituali Romano przfixa , rite obfer vari decer­
clefus cathedralibus, primo a publicatione con­
cilii faltem trimeftri , panitentiarius facerdos
nente· .
quacumque ratione conftitustur & deputetur ;
provideatque epifeopus ne tam falutare animaVI.
ous remedium in ecclefia fua diutius detidereDe fmitietle.
tur . Conftitutus autem panitentiarius , (latis
horis in iifdem ecclefiis , in tribunali fuo loco
De poenitentia fervetur decretum uhimi pro­
aperto &.* patenti conftituto dr cteâo , reperiavincialis . Ac prwterea cum ad noi relatum fit,
tur , qui dum confcffionibus audiendis operam
(uam collocat, fi tamen ex canonicis lit clcâus,
plurei facerdotes («culares le regularet , indui­
ts f«pe obtinere , ut confeflionet audiant , Ac
prefen* in choro ccnfcatur ·
hcrcfi , irregularitatibus , Ic alii· cafilius fanété fed· rc fervat it, abfolvant ; eaque poteftate
XI.
utantur fine licentia ordinariorum , ac etiam D
non dcefle , qui eo folo nomine quod fint pa­
Sed etiam edicimus ut quaramcumque ecclerochi ecdefiarum primitivi, prspofitietiamcafiarura locis patentibus, non in capellis aut an­
thedralium , aut collegiatarum , heramenta adgulis, confelliooalia collocentur: nunquam ve­
miniftrare praiumunt: prohibemus, ne quis vir­
ro in facriftiis , laicorum confefliones audian­
tute cujuslibet indulti , ( exceptis induitis poe­
tur. Provideat ctiam epifeopus , eccleGsrum ha­
tentur·· fecretis ) aut cujufvis tituli primitivi
bita ratione, ne audiendarum confcffionum tem­
parochi, prxpofiti, aut alteriu· qualitatispr·pora in nodem protrahant confdfarii, aeve an­
textu , qualibet (aeramenta adminiftrare poflit,
te auroram prxvcnUnt.
abfque previa approbatione ordinarii, 8r licen­
tia obtenta : (ecus , contraveniente· omne· in­
XII.
terdicto feriantur.
De txtrteie
.
VII.
Neque omittatur extrema unâionls tacraAc ne quis defieâu poteftatis (aeramentis ab­
mentum , ad prcicriptum ultimi provincialis dc
utatur, Ac impune ferat , conftitutionem felicis
ritualis Romani , tempore opportuno agrotis
recordationis Gregorii XV. qua incipit , /»conferri : invigilentque pracipue rcâores , ut
fcruttiili Dei fnvutoeHe , in concilio publice
prqpofito facramenû fruâu illud fummoperc ex­
Icâam , dc receptam ubique locorum noftra
optent infirmi ·
provinci·, publicati , recipi, obfervari, dr fe­
cundum eam a aobi· te coepiicopii comprovin­
De eriùee,
cialibus , officialibus, judicibufque ecclefialticis
judicati decernimus.
C A P U Y
VL

UANTA fit in eligendis ecclefia Dei fa­
cerdotibus & miniftris adhibenda cura de
loiudtado ( cum cx optima gubernanda domus
ra·

Q

iJH

““«T

'JB>25t<!SLm

Concilium Bubdigalbnsb.

ifjtf

ANNO ration· dignofcitur , cujus fi fundamentum ou- A repertus fuerit, promoveri poSt. Iro vero pro- "χΗΚΤ*
CHRISTI tct, totum editicium ruât ncccffc eft ; turn cx
motus , certa ftatim ecclelia inferviturua ab CHRISTI
»·*♦·
apoftoli verbi· cm virtutes clero attribuentis,
epifeopo ordinante addicatur -, geftet quotidie Kaa.
qu· ad angelicam pene accedunt puritatem ,
habitum clericalem, faccrdotibns pareat ad nu­
facile comprobatur . Ut quidem & onut angeli­
tum , obedient ism proftet , humilitatem pra
fe ferat, tc ritus ccclcfiafticos difeat . Sin ve­
ci· humeri· formidandum plane difeutistur, iacerdotem Dei ea millibus fcligendum efle com»
ro habitum clericalem podat, ecclefia defignata non infervut ,
frequenter io ea facra­
periemus. Unde noi , quorum opui, opui Dei
menta non fumat t privilegiis clericatu· fui pri­
promovere . Bt ecclelia providere , tales facer­
vari , ac de catero inhabilem , tum ad benefi­
dotes a nobis feligendos effe judicamus , qui
cia ecclcfiaftica , tum ad ordines fafeipiendos,
tumentem plagam peccatorum ciicumligare nocenfemus ■
fcentes , Bc oleo fovere miiericordis , nocenti­
bus animabas fuccurrere poflint , &* c vinea do­
mini revnllis fpinis ioUiciti agricole fruâus re­
-dd areervr.
ferre in tempore fuo . Frater ea igitur ab ul­
timo provinciali ea factis canonibus tc decretis B
III.
fancita, qua, ut aha omniaiervaricxaftcman­
Prudenter admodum * divinitus faftum , nt
damus: hac cx iifdern aflumentes, omni vutuP», tot gradus ad facerdotiom afeenderent ectum genere fplendcfctre clerum peroptantes, de­
clefia mmiftti ; in quibus II punâuatim ferva­
cernimus .
tis temporum interftitiis confifterent promoti ,
exercitiis ordinum proxime fufeeptorum fçdulo
I.
vacantes: angelica profeilo vita viros eeelefiafticos haberemus . Ad minores igitur promove­
Ac ut ab initiis exordiehtes , quafeumque
ri cupiente· , prater notitiam lingua Latina ,
prius perfonas ineptas , tc a facris alienas re­
quam laltpm callere debent , ac tcftimonium a
cludamus , hinc ad Angulos gradu· progreflhri,
parocho tc magiftro frhola , de vita , moribus
declaramus : imprimis , quotcumque chrifmatis
« convertit ionc, hac etiam praftitMTe fidem
facramento non confirmatos , rades tc ignaros,
faciant .- fcilket in tradenda doArina Chriftiaernninofos, folenniter pccnitentes, neophytos,
tu in ecdeliis quibas adferipti fuerant , paroebrietati tc gula deditos , impudicos , lapfos
poft ordinem fufceptum, perjuros, ufurariosma- C chos juvitfe , -habitum clericalem geftaflc , eccictia animo infervifle, nitori 8r purgationi éanifcfto·, infames, ratiociniis obligatos, fervOt,
rumdem vacaffe , altaria concinnafle , obediencorpore vitiatos , inligniter deformes , illegiti­
tiam tc humilitatem exhibuifle , frequenter ad
me natos , peregrinos 8c ignotos , bigamos,
communionem corporis domini pie acceffiile .
irregulares , quovis modo fufpenfos , intctdiAc ut non fide , fed vere animus formetur ccdtos, excommunicato· , amentes, morbo cadu­
clcfiafticus , ic quam bonum fit homini porta­
co laborantes , energumenos j ab ordinationi­
te jugum ab adolcfccntia , cognolcatur : opta­
bus clerici longe arcendos , ialva tamen epifeoremus fane ab uno ad alium minorem ordinem
porum poteftatc in Calibus a jure permiflis dlfinterftitia a facris canonibus prgicripti fetvapenfanai.
ri , tc quemlibet funttiones proprii ordinit sa­
no interftitiorum labente exercere , ne vane tc
II.
otiofe rn ecclefia Dei hujufmodi funâioncs ab
hzreticis traducerentur . Sed id reverendiflimoIn nulla re profefto magis elaborant hujus
rum epilcoporum judicio , qui pro prudentia tc
fxculi homines , quam ut filii precipue de formes , 8r ad negotia fucularia inepti , in for- D paftorali fua follicitndine , reique , tc perfona­
rum exigentia, iis viis incendere noiunt, qui­
tem domini aflumantur, ad beneficia certe non
bus ecclefiis fuit optime conlulatut , iervari
ad officia eecleliaftrca quacumque ratione , cum
volumus.
eos non vocet dominus , promovendi -, unde
omni capite languido, tc omni cordemcerenti,
IV.
cetera membra rigent eccleiie Dei . Ut igitur

vocatio votis refpondeat , probata prius A- ex
ZV /aMi'4CM4/«/.
petitione parochorum confirmata ncccilirate cc­
clefi· , tc utilitate : quieumque ad primam tonCirca cos qui ad majores ordines erunt affuram eligi petunt , ejus fint «tatis , in qua
fumendi , cum femcl ardam viam ingrefli ab
3-iid agant, tc quam viam fibi aperiant, plene
ca minime refilire poflint , omnifque poeniten­
ignolcere poflint, oportet. Cumque ca Iit qu·
tia fera fit cis &■ inutilis : elt cur major cau­
circa duodecimum annum vertatur , ftatuimus
tio m ns deligendi, adhibeatur. Qui nunoium
nullum deinceps ad primam tonfuram admitti
igitur ofhcns rite funiti , ad iubdiaconatum
debere , quin duodecimum fu* aetatis annum
attigerit: de qua, ac etiam de vita, moribus, E promoveri anhelant : bate piius apud ic atten­
te circumfpiciant , ferutenturque icmetipfo, >
concertatione, rudimentis fidei ftudtofe memo­
ris commifli·, legitimis parentibus, propenfiomaxime conducit . Sint enim probis & legiti­
mis parentibus orti , titulo fufticicnti ad vi­
nc denique ad vitam, ccclcliafticam, debitam a
tam honefte lullentandam > vel ecclcliafttco
parocho tc .proceptoribu, Jchol· attcftatsooem
vel patrimonii, valons , habita tatione armo­
afferre teneatur'; It nc levitate duâus funes fi­
ns noftro provincia , centum viginn libra­
bi putet cafuros in prodaris, ejus animum tenrum argenti ad minos qonui reditu, , muniti:
tari. Ideoque certa cuidam ecclefia adferibi,
lint continentes , puri , calli , a converfatione
ut in ea ,. diebus dominicis A- felit· folennibus
mulierum omnino alieni , fobni , in ledtione
faltem, habitum clericalem geftet , & facerdointerpretum factorum cvangeliorum verlati, notibus miniftret , jpracipimus . Dc quibus cum
rintquc fufhcienter pfallere ; ftudiis vacaverint,
ab eodem attcftatio relata fuerit ordinationum
pietati , orationi, fervaverintque interftitia
tempore, ad tonfuram demum, fi alias idoneus

a fu[

i$Ï7

Concilium

Bu kdigalbnsi.

ijj8

a fulceptione minora* ••din*m oportet, nifi A gioni· privari , itaut extra monaftetia i* coo- ANNO
CatjlTI f*9 *^s‘°
impendendo «liter epifeutemplum eccleli* dejiciantur mendicaturi , fed CHXllTl
i*m- po videatur. Nec idlatir- Cumeni* non oauintra eorumdern mooafteriorum lepta detineri , ι·*νei qu* fua faut, potius quam qua Jefu Cnnpuniri, & fuftentan: Sc ad idpredidi lupcnofti quarentes , fiâir atteftatioaibn· & emen­
K· per ordinarios compellantur tito titulo , fece· poftea ecclefi· Ar onna accè­
dent i nc quid in nide* promovendi· latenti*
V.
vitii fuco k mendacio contegatur , ediito po­
blico denuntiatione· ia jpfixlmiflarvm folenni is
Dc tunteii.
tccicùa parochiali· ex qua orti fuerint , vel m
qua diutius convertit! , merum qualitates pa­
Quo propius accedunt oitfiftri ecclefi* ad
tefecerint, fieri prKcipimn· : quibu· denunciatremenda mvftcria pcrtraâands , eo ferventiu*
muneribus luis defungi oportci cos qui a facra
i tionibus palam fiat omnibus ejuldem loci paragradu fubdiaconi ad onus dta<uni cupiunt perchianir, quinam ex eadem parochia ad facrum
tranfirc . An igitur rafle, (ontinenter, modefubdiaconatus ordinem brevi funt promovendi ;
ac proinde quibufeumque pracipiatur lub ex­ B ite annum a promotione «d lubdiaconatum exe­
gerint , progicflus cuai in Uteris tui· in pie­
communicationi· poena, et dc promovendorum
tate fecerint , prxripue vero fiera «enitentia
legitimi· parentibus, *tate, vita, religione ,
iordes anime ftepius eluerint, ad facram com­
pietate, converfatione, continentia , fobejetate, abftincntia, perfcvcrautic, propenfione ad
munionem accefleriiit , in ducenda doitnoa
vitam ecclefiaftica*, csterifque virtutibus, vaChriftiana parochos juvenui , inquui precipi­
lore denique tituli fufficicntis ad vitam , five
tous- Ideoquc de ut omnibu· denunciation·, ,
ecclefiaftici, five patrimonii, ad iumma* cen­
ita ac dc promovendi· ad fob diaconatum, fie­
tum viginti libraram argenti ad minui afeenrs ia ecclefia deccrnimuse D< quibus cum tcdentir, aut e contra, gloriam Deo dante·,ve­
ftimouia valida , tc a parocho, le a piacrptoritatem proferant tt reveleot , edici*·· . De
ribus fchol* excepta , relata fuerint , promo­
quibus omnibu· parachor fideliter inquirat ,
vendi ipfi examinati, capace· , idonei reperti ,
teftefque ipfemet fibi eligat audiendo· , pulli·
virtutibus fc fcientia, confurgcntes promovean­
ei· tc reprobati· qui a promovendo produâi ,
tur: tc promoti, ecclefi* cert* addicantur, ad
veritatem minui forian referrent . Qu* o*au
aliam pro libita non tranfitwi , fed ejufdem
fi fideliter relata plene promovendi· fuffragen. C ecclefi* officiis divinis vacent, miniftrent .com­
cur , examini tamen fubjeâi , capaces, idonei
municent diebus dominicis tc fefti· folennibus,
ntilefque ecclefi* , judicentur. Et ne quid ad­
munia diaconi It vit* ecclefiaftica puntatrm
huc temere fufeipiatur, fed deducat eor fpirifemper pr* fc ferentes , & in cunctis , paro­
tus domini per lemitai juftiti* , exercitii· fpichi·, Bc eccletiarum fupcrioribu·, cuca fibi ioritualibur ndo dierum vacare , generali pecca­
/unda munia, obedience·.
torum conleftioite animam perpurgare eofdem
exhortamur 8r uionemut: k fic demum fperaaVI.
te· fc, Deo suitore, continere pofle , tempo­
ribus fac re ordinationi·, ad ordinem promove­
Dc fnlljtirii
ri peroptamus: alias, vel fi in uno deficiant ,
pati repulfam- Promotos autem cert* ftatim
Quia vero presbyter, ex nomine ipfo , iis
ecclefi* , officiis fubdiaconatus ordini· funâuvirtutibus ornatus incedere debet , quibui pr*.
roi, It alit officia ecclefiaftica preftituros, adlucentibus populus fidelia puris moribus iaci­
feribi fi addici , in qua fingulis dominici· It
ne Icere, tc 'vivificatus fpiritu , caritate Incale­
fefti· dieba· folennibu· corpori & fanguini D. D ft ere videatur : fdmma diligentia uti decet ,
Jefu communicent , jubemus · Quod fi qui* re­
quo deligendus farerdo» totus Deo coofecrelur.
lido loco ad alias ecclefia· circumcurfare repeItaque diaconi exercitationibus rite peraftis ,
riatut , &- officia injuniix minus exequi , in­
renovari ia ecclefia denuntiationes fuper vita ,
terdict poena feriatur , k ad fubfequrntrs or­
moribus , caftitate , continentia, fuorictate ,
dine· non afcend.it. Ut autem certa habeatur
converfationc, ftudio, aptitudinc ad facra, ca­
latio tituli , ad quem ordinati fuerint fubduritate r animi moderatione , humilitate tc obe.
coni, nul laque fraus intercedat , literas ejuf­
dientia promovendi , prscipipiui. Dc quibu·
dem tituli , live ecclefiaftici pacifice poflelC ,
allata JL- probiti parochorum Bc prcceptorain
five patrimonii luflicienti·, coram officialibus,
fchol* teftificatione, examini fubjeâus pericu­
feu judicibus ecclefiaftici· ordinariorum , aat
lum faciat -, It experientia fe- tales progreffus
etiam coram fecretarii·, exhiberi , examinari,
in fcientia fandorum , tc confcientiarom pie
debiteque probari , fc regefto curi* ecclefiaftiBc falubriter dirigendarum feciffe commooftrtt,
quales ad populum docendum ea qu* ft i re
c« , five cancellari* eoramdem ordinariorum in­
feri, It hujufmodiexhibitionis, examinationis,
omnibus neceflarium eft ad falutem, dc facraprobationi· It receptioni·, adhim in dorfo lite- E menta admiaiftranda , fuffidant. Ac ut fubferarum prafati tituli deferibi, appoti i , Bc offi­
quens xelus priori refpondcat , exuatque pro­
ciale·, judice· ecclefiafticos , Ieu fecretarios ,
movendus veterem hominem cum aftibus fuit ,
fubfcribi , figi)loque ordinarii muniri prscipiin anteriora fc extendens, fintque illi oculianmua ; aut fecut , omne· promovendos ad fubte Bc retro ad munia facerdotii debite peragen­
da : admiffus vacet exercitiis fpiritoalibo· offio
diaconatum, decernimus repellendos, ni ftatim
dierum , confcientiam dlicutiat, Bc mundatam
cpiicopu· ordinans, beneficium eifdem conferre
fit paratui- Regulares autem quicumque , fine
impleri fuperna poftulet gratia , enixe mone­
mus : quo tandem promotus , ita pietate tc
literis fuperioram fuorum , quibus conttet eos
caftis moribiHConfpicu··, bonorum morum for­
vota religioni· emififfie , non ordinentur. Pro­
ma , evadens, ad optima quaque motu fuo po­
moti vero , fi quando ab hujufmodi fuperiorspulum impellat : neque ei qui ad titalum patrimo­
but pro criminis exigentia puniri conventat, tc
nii promotus fuerit, liceat pro volontate ad diverurgeat necedita· : ne poflint tamen habitu reli'xiflgr

IMP

e

““wS?

Concilium Bdldigalinsi. UÎ2T,Mio

.
' fat ecclcfia* diverter· , fed certa & data eidem A a die facultati· concefla proxime fequentibus ahn6
CHMSTT altnbuatut, fee indicetur , in ea officiis vacalapfis , quafcumque facultatis 1 iceras nulla» cf- CHRISTI
iti4
turo divini* , Bc lingulis dominici* & diebu» fe.
k, tc omni virtute extere declaramus.
i‘H.
Air folennibus faltem celebraturo : fee»· » ad
beneficia ccclefiftica obtinenda pro occaliooc
X.
nunquam affumendus . Qui vero ad titulum
, beneficii promoto· exiftit, lue ecclcfi· penium
Quia vero quamplurimi , ob incapacitates»
reddere debiti· juri· remedii· compellatur. Aut
tc pravam vitam an ordinariis fuis repuliam
fi beneficio refidentiam pmftare nulla cum ra­
paffi , facultates de promovendo a quocumque
tio obligat , nec relidere velit , alii ecclcfia
obtinentes, feu habere pretendentes, fine com­
ab ordinario fuo fit adferiptu· , coi ut alit
mendatione tc licentia ordinariorum fuorum ,
facerdotes, snterefle , A in ca facra fecere percontra facto* canones (apiflime promoveatur :
feveret .
nullus deinceps a quoquam epiicopo , etiam
cujufvis generali· aut fpecialis referipti , vel
VIL
privilegii pretextu , etiam ftatutü temporibus
promoveatur , nifi ejus probitas ac mores, or­
Quoniam autem ea qua fuperius pro ordini,
dinarii fui teftimonio commendentur : fi fecus
bu» rcâe fufeipiendit fancita funt , fine Rato
fiat , ordinans, a collatione ordinum, per an­
X- certo ordine fieri nequeunt : facris canonibus
num juxta facri concilii Tridentini decretum ,
inii lien te», ftatuimus, omne· ad majore· ordi­
tc ordinatus a fulceptorum ordinum esecutione· promovendo· , per menfem , ante faturum
ne , quamdiu proprio ordinario videbitur ex­
pedire , fit fufpcnfui .
ordinationum temporp, in urbem ab ordinario
ediâo publico, ali valva· ecdefia fixo, Bc per
parochos urbi· publicando ■ vocando» etTc l ut
XI.
de qualitatibus requifiti* denuntiationes in ecCumque honeftius ac tutius fit fubjcffio, de­
clefia > Bc inquiutiones , ac atteftationcs per
bitam prxpofitis obedientiam impendendo, in
parochos loeoram fieri ad fe quamprimum trans­
feriori minifterio defervite , quam cum prepomittendas, decernat, poŒtque interim animum
fitorum fcandalo graduum sitiorum appetere
promovendorum ita feruiar» , eofnue hortari dc
dignitatem : ei cujus a fee n fu» ad factos ordine·
monere , exercitiis fpiritualibus , « anima ge­
nerali coafeffionc perpurganda incumbant : ut C a fuo prelate , ex quacumque caufa , etiam
ob octtdtum crimen quomodo libet extta judi­
nemini cito manum impofuifle cenfeatur . Mo­
cialiter fuerit interdiCius , aut qui a fuis ordi­
nere autem populum fidelem tempore ordinanibus , feu- gradibus , vel dignitatibus eccle­
tioni» facra > omnipotenti Deo fupplicet , ut
fiafticis fuerit fufpenfiis , nulla contra ipfius
epifeoporum mentes fpiritu» fui amatu illumi­
prslati voluntatem concefla licentia de fe pro­
net , dc ad ecdefia miniftro· digne feligenmoveri faciendo , aut ad priores ordines, gra­
do< , Bc rite promovendos impellat , cura fit
dus Bc dignitates , live honores, rcftitutio lufpenes parochos ccclefiarum A concionatotes.
fragetur .
A
VIII.
X II.
Quod autcm ordinatis in ipfa eorum ordina­
Sed neque liceat capitulis ccclefiarum , aut
tione multum proderit , Bc metpinifle juvabit , Λ
alii· quibulcumque in jurifdiâionc epiicopi >
fe quafi intra calefies choros fuifle canftituloco capituli, fe<|c vacante fiiccedentibus , in­
tos , ut hinc ad eam afpirent paritatem , qua
a miniftris ecdefia Dei expeaatur : pracipi- D fra annum a dic vacationis , ordinandi licen­
tiam , aut fiteras dimifloria» , feu reverenda· ,
mus , ordinationes facras > in ecdefia cathe­
ut aliqui vocant , tam ex juris coidmunis difdral! , idque ad majus altare , vocatui praientibufque ad id ecdefia canonici* , poblice ce­
pofitiorsc , quam etiam cujufvis privilegii, aut
confuctudinis vigore , alicui , qui beneficii cclebrandas cfia · Si vero alio in loco eafdem ce­
lebrari contigerit , id 'temper ia digniori ccctefisftici recepti , five recipiendi occatione arâatus nos» fuerit , concedere : fi fecus fiat, caclefia , & pcafantc clero illius loci ficti nuofitulum contraveniens ecclcfiaftico fubjaceat indamus ■
•rdiâo : alii autem loco capituli exiftentes ab
De ieÿiriù liinü .
officio Bc beneficio per annum fint ipfo jure
fufpcnfi : fic ordinati vero fi in minoribus conftituti fuerint , nullo privilegio clericali, pra­
IX.
fertim in criminalibus , gaudeant ,' in majorrbusvero ab exccutionc onlinum ad beneplaci­
Graviter officiunt reAa miniftronim ecdefia
tum futuri pralati, fint ipfo jure fufpcnfi. Ab
ordinationi , facultate· dc promovendo · quo­
cumque. Quare, ut probe norit epifeopus Sub­ E bates etiam tc alii exempti , aut collegia vcl
ditorum fuorum mores, per femetipfum ordine·
capitula quacumque etiam cathedralium, litcras dimiubrsas aliquibus clericis frcularibus ,
conferre teneatur , nifi rgritudlne , aut alia
ut ab aliis ordinentur , concedere n.>n pollint:
jvfts caufa impediatur : qua fubfifteote , fubfed horam omnium ordinatib fervi’is omnibus
ditos fuo· aliter quam jam probato· , exami­
a facro Tridentino decretis ad epifeopo» , intra
natos , Bc de quotum probitate , moribus Bc
quorum fines exiftunt , pertineat ; non obftanconverfalione per denuntiationes in ecdefia fa­
tlbus quibulcumque privilegiis , prafcriptionidas fibi confiet , ad alium viciniorem, feu alio*
bus, aut coofuetudinibus etiam Immemorabili­
certos , non ad quemcumqu· , dimittat , catsbus . Visdc firperioribus monafteriorum , in
fam in literis exprimendo , cur a fc non poÎluibus rcltgiofi fixam tc firmam commorandi
tuerint ordinari i neque ad pleres ordines fa­
edem habent > prohtbcmjis nc liters· dimlflbcto» fufcipicndos , fed ad unum dumtaxat t
xias tcligiofi· fisis, ista quocumque ordinentur,
quo fufcupto vel temporibus ordiaetionum a

COO-

ijfi

‘EftSF*

DtOALIMtA.

Concilium Bu

tnP^w“

IJfl

que> focalire» , vel regular*· , beneficia obti.
nente* , fufpenlo· effe ipfo faAo , um a fuit CJHim
ordinibot qnam beneficii·, dedatamm i caque >«·«.
ratiooc hujuimodi beneficiorum fruâui fabrica ecclefiarum corumdcm per ordinalium appli­
cando· dr addicendo·, dccentimo* ; non béné­
ficiât·· autem (acularea vel regularet , noa
obftantibu* quibufeumque privilegii* ia contra­
rium allati*, ipfo fade ab ordinum fuorum
funâioaibu* tandiu fufpeafo* cfle quoad ordi­
narii· ipfi· ialubriter io domino videbitur expe­
dire.

concedant « fed a itio pontifice awe ab alio At
CHatJTT eju· licentia oedinaodoi effe doaataaat dacemi,·»*, moa i eoa vero qcd pro inftituto ad varia do­
micilii cartis temporom iotervallti tr*n*feruatur, eum litcri· provincia limn faorom de vote
religioni» emiflb fidem Cacientibua ab ordina­
rio loci, in quo pro tempore degunt , admitti
tantum prncipimM i ab aitia numqaam nii· atteftationc probabit* , a pontifice loci ieu vica­
rio generali abtenta, qo* cur apud (t nequive­
rint ordinari , pvrhibeitar. Omne» autem Ute­
ra· ordini· proaime fuicepti ordinanti epifeopo
exhibere, aut alia· de eodem fiifcrpto fidem ta­
cete teneantur.

I 1.

Quafi peccatum aiiolaadi, non obedire, pro­
clamat fcriptuia. Unde no· noa fatu pondera­
ri poffe cenfcmu*, quorumdam hominum teme­
CAPUT VII.
ritatem te iuobadientiam , qui libertate fenfut
carni* fit* duâj, poftpolita etiam perfiape pa­
Um facramenti matrimonii canonice con­
rentum voluntate , coram vagi· dc ignoti· iatrahendi ratio a facri· canonibut dc pa­
trum decreti· tradita plene Ar faocita reperta- cerdotibui cujutlibet ordini» matrimonia au­
dent clandeftine contrahere ; ac quod menlutur ; neque tamen ia ea ubique locorum provis­
ram implet Iceleri» , fpreti* quibuicumque ccet· noftr·, magna cum animaram ftrage, om­
clcfi» matri· monitionibu· tc calari·, in iifdem
nino obfervetur : tuibantibm filii· B*lul,fpimatrimonii· fie roatraâii, hoc eft'in continuo
ritu carni· fu* inflati·, qui eo trmeritati· de­
concubinatu , vitam degere perleverant. Praeivenere, ut fpretii quibilitibet (entrntiit 8c ccapimai igitur omaibut parochia , Ac vetbj Dei
furh ecclefiafticl·, quod ab hareli Ic impietate
coruionatoribui noftra provincia , fepe inter
haud longe abfcedit , io perpetuo concubinatu
condonandam populum doceant , quam grave
vitam trinfigant : placuit aouii eadem que a
fanât· canonibut te iacrorum conciliorum de­ C peccatum committant , qui clandeftine contra­
hunt : cumque moneant * commoveant fre­
creti· dc htc te funt conftituti , innovare , ac
quenter, matrimonia ita contraâa , ab ecclefia
infuper ea decernere , qua ad rotam, cxaâam
damnata rile penita·, te nulla, meritoque ali­
obfervationem plurimum robori* habere dignoquando adulteria , frpiISme concubinatui no­
Icvntur.
minari poffe : denique arguant, obfccrent, im­
portaro, opportune , ia omni patienti* te do­
X.
ârina, intermiaationemque divini judicii offen­
dant , quo tanti iceleri· gravitate concepti, ab
Periclitatur admodum fide* contrahentium ,
hujufmodi marrimoaii* fidele* tandem »bhorrefi unu· conjugum batefi infeftut & pertinaci­
icant. Et ne lenitate pan* fee lui intamelcat,
ter in ca perleverant : alter , non fine peccato
quicumque deincepi facerdoi (oculari· , aut rete irreverentia fanâa matri· eccleli· , cogitur
jugem trabete atrumnolum . Nam ( quod ait aJulari* beneficiaria· tibuli· matrimonii» clanpoftolui ) qua focietai luci ad tenebra·? Cum­
eftiai· interfuiffe convincetur, privationi· om­
que eo modo longe liteau* ferpat te propage­
nium te qoorumcumque beneficiorum obtentoD
rum.
Ac iohabilitati* ad ali* obtinenda , pottur haretlca pravitati· fooolr·, fidelefque a re­
fit liberorum educatione avertantur , totiefque , na· ipfo faâo incurrat. Non promotu· autem
reclamat feriptura facra, n* cum alicniganitju­
•d beneficia , five fit («culari» , five regula­
gem ducant, It experientia Iit compertum , ut
ri· , nunquam in quibuicumque provincia na­
îtra dxucefibu» ordinum iuorum officii· fiingi
olim Ifraelita· averi Dei cultu, iic etiam e· ca­
poflit,
donac amniteniia exaâc peraâa , judi­
tholici* non pauco» talibu· matrimonii· a fide
cio ordinarii lui priilinit ordinum (uotum fua·
orthodoxa dcfeciff* : noi attenta mente perpen'dente· verb· in concilio AgathenG quondam
âionibui reftituatur.
prolara , non oportere cum nominibu* harreticii mifcere con nubi· . te vel filio· vel 61·*· ei·
dare, fed potiui accipere , fi tamen fe profite­
I (I.
!
antur Chriftiano· effe futuro· te cathelieo» : taliaque matrimonia patre· ultimi concilii pro­
Sed ut omni* matrimonii· clandeftine contr*.
vinciali· Burdigalenlit abhorruific , te parenre·
hendi» oeeledatur aditu» : cum ad noa Ar conlalati filiorum miner conlulcnte· , ae eofdem
cilium relatum fit , in quibuldam ecclcfii· reliad hac inducerent contrahenda, monaifle : ca * gioforam fanât Jaanaii Jerololymitani banc
pro cemporam ratione decernenda lufcepimui,
confuetodinem , ieu potiui corruptelam vige­
re, euju· pratertu, quodam Velat) privilegio,
qua tanto „rnalo utcumque fuccurrere queunt.
rrohibemut Igitur quibuicumque facer dot ibui,
diâarum acclefiaram facvrdotc· freti, qaathbat
five fint ordini· facul«n» , live regulari* , ne
perforo* oadequaque ad fe arcedente» , nnllii
quofeumque quomodolibvt ad ftcrimenrum ma­
etiam probabitumatrimonii denuntiaiionibu* > tr
trimonii admittant, quorum alter borefim pro­
ablque five ordinarii , five proprii parochi lifiteri comprobatur ; M ambo , fanâa Roma­
cafltm, admittant : omnib» vicarii· perpetai*,
na ecciefia fidem profitante» volumut effe', te
• liifqoe (acaedotibu* ad divina officia Ar (aejufdem i (farto rea, quique Deo adherente·, id
cramant* odminiftranda in hui’ufmodi eccle­
prolem in timore domini educandam magni fa.
fi ta aatoritate ordinarii inftitntu * approba­
crementi beneficio unu· fpiritua effici pofliut.
ti* , *ut alii» quibuicumque cujurlibet ordi­
Alioqui profato* omne* tacerdote· quofeumni· fimlaria aut regulari*, ibidem introduâii,
Df aMrrta·*··

B

C

Ctaeü-ttiuntl·

Tom. XXXIV.

V u u

vel

M«J

Concilium

Butoioalinîi.

vel libere ad id fe quomodolibet introdocenti- A
CratUTl bu, t «d deniqtft cnteria omnib» ecclefi a,, fai«a».
cella , criteria ad fuie matrimonia celcbtanda
coacedcntibn, > fob iifdem parait , privationi,
uatinn beoeficioram qbtaatormn , ft inhsbilitatis ad alia , * fofpenfioni, ab olGcio, ipfo
faâo incurrendi,, prohibée**, oc ia iifdem ce·
cleûis, prater tu perfona, qu* funt fu· paro­
chi· , quaslibet altar , cujufvi, fiat dignitati,
* conditionis , abfque licentia proprii parochi,
aut ordinarii , in (criptis concéda , ad facramentam matrimonii contrahendum in pofterum
admittant : non beneficiato, autem , cujufvis
fiat ordinis > tandiu manere fufpenfo, decerni­
mus, quamdiu ipforum Gc contrahentium ordi­
nario conducere videbitur^: neque ullo fc privi- 8
Iccii aut confuctudinis pretextu , quo minus ,
ctTam remota omni appellatione, canonice pleâintur, tutos efle putent. Quod dccrrtuai ad
capellas , facclla , tnôoaften'a Sc oratoria intra
cupiilibct parochi* fines conftituta, extendi de­
beor declaramus i in quibus capellis , faccllis,
monafterii, ft oratoriis , matrimonia contrahi
St benedici , abfque fpeciali ordinarii manda­
to , inhibemus t ali» pnsdiâas capellas , facells , monalierfe & oratoria, iaterdido fubiicicnda mandamus .
*
ληνό

u®?TS1x’·

fed eo, potius ta prudentia * lenitate peresa- χΜκσ
Aent, quibus ingenui hommes liberam tuerant, CMlUTl
Sc plenum eliciant confenfum. Ut nutem omnis iiu.
occafio minuenda contrahentium libertatis pror­
fus abfeindatur , omnes Sc quotcumque potafiatis fncularis judices exhortamur in domino,
vehementerque ooarmss, ne pro punitione cri­
minum juftitia reddenda incumbentes , liber­
tatem huiufmodi hominum a Ie aliquoties op­
portune detentorum, tncoatrabendo matrimo­
nio, ullo pafto imminuant i fed cam ut omni­
no ad fecramcntum matrimonii neoriTariam
confiderante, , fervent illis «r cuftodiant Intei’ram ft. illibatam , ac quam Gt juftum qua
unt Dei, Deo, Sc ecclefia fanâ* matri reddere dignofeenter, quafcumque litre Sc diflidia ad
caufas matrimoniales mere pertinentia, etiamfi
alias litigantes in deliâo nigranti interceptos
pana maneat , ea quamprimum ad indices eeclefiaftico, remittant dijudicanda', donec re ab
eccleGa canonice difcufla ftdecifa, qu*fallunt
manens tunc legitime exequaatur.
V.

Abolenda fane perverfa illa ac fuperftitlofa
quorumdam opinio, menfe fcilicet Majo uxorem
non ducendi, quaG aliquid es eo mali ominis
I V.
emauans fidelitati contrahentium, ac profpcritatt
nuptiarum officere poflit. Doceatur figitur popu­
Ita matrimonii (aeramento debite conftituen- C lus, Sc ab omnibus parochis fupc inftraatur, ut
do necefiarius eft contrahentium expretius confupcrftitioG, illis * magis fidem haud quaquam t rtn, feofus , ut abfque eo , nullo paAo confiftcrc
adhibeat, fed prater ea tempora, in quibus es tuqueat . Quare ut libertati contrahentium con­
preferipto ecclefi* a celebrations nuptiarum abfutatur , neque pofthac tales perfonc , per vim
ftmetur, nullum ofle quo ipfe jure St canonice
celebrari prohibeantur. Ac praterea iifdem fi­
St metum matrimonio jungantur , qu* ab in­
vicem abhorrentes, fpinofxm , morum contradelibus declaretur , diem feftum S. Jofcphi in
rictate, vitam ducere compellantur i hsc cx fa­
facra quadragelima femper obfervatum ejufdem
cris canonibus St decretis decernimus , inter
elle rationis ac funt ceteri quadragclim* dies,
raptorem St raptam quamdiu ipfa in potcftatc
ideoque nulli licere in eo matrimonium ccltbtaraptoris raanierit , nullum pofle conGftcrc ma­
re, cum profertim iit temporibus , fideles otatrimonium . Quod fi rapta a raptore (eparata ,
tiooibus initare, purgandis Sc curandis assima& in loco tuio Se libero conftituta , illum, in
bus incumbere ecclefia mater procuret.
virum habere confenferit, cam raptor in uxorem
habeat, Sc nihilominus raptor ipfe, dcilliconVI.
filium , auxilium St favorem prdbente, , lint D
ipfu jure excommnaisati : tc, fi clerici fuurint,
Ceterum cum ex prolcripto (acri concilii Tri­
sic proprio decidant gradu- Quia vero ita pledent io i , epifcoporum fit, ea qu* ad celebritatem
rumqire temporalium domiuorum mentis oculos
matrimoniorum rite peragendam pertinent, pr>terreni aftitâu, atque cupiditates eteocant , ut
icribere, fcilicet, ut ea qua decet modeftia Sc hoviros 8t mulieres fub eorum juiildiâione de­
nrftate fiant tuniveriis parochisScaliis facerdotlgentes mini, & panis adigant, cum iis matri­
bus pr*cipimua,<ie alio in loco quam io ecclefia ad
monium invitos contrahere , quo· ipfi domini
contrahendum per verba de futuro , quafcumque
illis pnsfcnpferint t cum maxime nefarium fit
fideles recipiant, nifi alia, id ab ordinario fni&uomatrimonii libertatem violare ■ Sc ab eia inju­
fe fibi concedatur ; fed curent follicite, ut futuro­
rias nafei, a quibus proteâio expcftatur ; pr«rum soujugummenait cogitatio io acquifenda di­
cipimus omnibus cujulcumque gradus dtgnitavina grana,tuta verfetur. Acui perfid*quorum­
. ti< St conditionis exiftant , fub anathematis
dam erronum concupifcenii* occurratur, quirclipana quam ipfo faâoincurrant, neouoriimo­
Cl» priore uxore ad aliam variis in fecis (educen­
do, directe vel indireAe , fubdttos tuos , vel
dam potius quam ducendam accedunt, cum eadem
quofeomqun alios cogant, quomini* libere ma­ E iis aduiterio viâuri i ne deinceps ullas perfona,s attrimonia contrahant : omnibus vero parochis ,
leriuadiacefisadpraftandum confenwm dc futu­
cnterrfque facetdutibus quibuftumque , ad Lro admittant ipfi ptrochi, quin prius libi valida
cramtnta admintftranda afeiti, , five "faculcriatteftatiooc per ordinario, extraneorum hujufmobua , five regubrrbu, , mrerdicimus ne reda­
dicuMclfa, lr ab ordinario in cujus,durcefi mamantibus parentibus filios St .filias familias ad
tAmomumeftcontrahendum, probata, canonice
(aeramentum matrimonii contrahendum admit­
conflet, tales contrahere volentes, liberos effete
tant j~ fed prius ipfi parochi Sc faceedotes hufelutui, nulfeqtfc matrmsonfe junâos : fecus, grajufmodi antequam ultra procodant, ordinarium
viuaena contraveniente, parochos ft facerdote,
fuam confulere, ht ab eo definita fervere, pro­
aflis i mandamus. Cete,· autem qws de matrimo­
ripimus . Nec ipfo, parentes verborum apoftoii
nio pie St fruAuofc f**trahendo (aneita unt, tum
immemores efle volumus , quibus patres hortaab ultimo concilio provinciali, rnm a felicis retur , ne ad iracundiam provocent filios fuos :
cardutiooi* Paulo V. divina providentia papa, i*
ritux-

MO

10*

CowcttiVMBvtaiOAL.xii.

‘iMffô" r’,u‘,i Romann ejutdem juffu edito , omnino
CHXIST! fcrvanda decernimus.

»»·♦■
Dt nutubi^rut.

VH.
Deturpat It imminuit vehementer candorem
bonorum inorum Bc fandi momam matrimonio­
rum , foedum. Concubinatu» fcelut ·. eoque pertcat.ifiui graffatus , quo re m i fla jam difcipltn·
ceclcliaftu· (everitate pofuetit in colum o< fuum, donec dejiciat illud Omnipotent, St impie­
tati»'imaginem in civitate fua confringat. Quo­
circa no» in prompto habente» ulcifci omnem
inobedientiam adverfu» Deum fr «tollentem,
facri» canonibus innisi, grave peccatum, homi­
ne» foluto» concubinas habere , grarilfimum ve­
ro & in magni facramenti matrimonii lingula­
rem contemptum admilTum , uxorato· quoque
in hoc damnationi» ftatu vivere , ac audere ea»
quandoque domi etiamteum uxoribus alere Bc
retinere » conflderante» .· ut huic tanto malo
opportuni»' jnris remediis provideamur : ftatuimu> , hujufmodi concubinarios , tam foluto»,
qfeam uxoratos , cupifcumquc Ha tui , dignita­
tis Bc conditioni» exiftant, ii,, poftquam a fuo
ordinario , etiam ex oficio ter admonhi ca de
re fuerint , concubinas non ejecerint, feque ab
earum confuctudine non fejunxerint, excommu- C
(
meatione feriendos efle , a qua non abfolvantur donec re ipfa admonitioni faA· paruerint.
Quod (i in concubinatu per annum cenfuris ncÎ>icâis permanferint , contra eos ab ordinario
evere, pro qualitate criminis, procedatur. MuIiere(» > uve conjugat· , five fol ut· , qu» cum
adulteris, feu concubtnarif» publice vivunt , f»
ter admonite non paruerint , ab ordinarii» Io- .
eorum ab ecclefia arceantur , fc ad inftantian»
corumdem ordinariorum > ut hujufmodi mulie­
re» graviter pro modo culp· puniantur , Bc ex­
tra oppidum, vel diuecefim ejiciantur , poteftas
laecularis procuret t aliis pcenis contra adulte­
ros concubinarios inflifti» fuo robore perma­
nentibus .
]D

Λ»

tfifctfh.

CAPUT

VIII.

fc fciane , li greges f>b< commuios , Btrutf a ft NO
fictum more delcrsnt » atque oviatn iuarum , CHMJfl
quarum (anguis de eorum eft snanibus ■ fupre- ■♦·»
mo Judice requirendus > euftodi· minime in­
cumbant : neque oblivifeantur , non admitti
paftoria cacufationem , fi lupus ove» comedit >
k paftor nefeit.
l 1

Ac meminerint fe ia medio populi patres ,
ac veiuti formam ac vivam legem, ad quam
fubditi omne» vit· fuss motus componant, conftitutos elle i neque extftimcnt fc ad propria
commoda , ad divitias, aut luxum , fed ad la­
bores & follicitudiaes pro Dei gloria vocatos
effe ; cumque reliqui fidele· ad religionem Bc
innocentiam facilius inflammentur , h ptnpofito» fuos, qu· mundi funt, abjicere , Ir caleft ia meditati perfpexerint , ea quamprimum a
fc amoveant , que carnem Bt mundum faper*
cognofcuntur.

III.
Sint Igitur epifcopi modefta fupellcSiU *
menfa, ac frugali contenti viAu , pauperes f·pe menfc adhibentes, eidem per it benedicant
leâioneque facra totum hominem cibare curan­
tes : ab ca demum furgentes, ipfimct Deo gra­
tias agant , miniftrps ab hujus feculs Bc mali­
tia mundana» eu Itu alieno» (eligente· dr reti­
nente» . Denique in toto vite genere , ac tota
coram domo.,, caveant ne quid appareat quod a
ianfto hoc inftituto fit alienum , quodque non
fimplititatem, Dei zrlum, ac vanitatum con­
temptum pr» fc ferat.

IV.
Sed prccipue perpendint , reditui ecclefi·,
bona Chitftl Bc pauperum patrimonia effe . Qua­
re videant nc ex iifdem reditibus, coofangpineos familianefvc fuos augeant It ditent, ac dili ut pauperibus aliquid concedant : memores
fe facris canonibus monitos efle, ut omnem humanum hujus erga fratres , nepotes , propinquofque, carnis affcâum ( unde multorum ma­
lorum in ecclefia feminarium estât) penitus deponant .

Ptat fânâa mater ecclefia ; ut cteAi Bc
diteAi fui fponfi epifcopi , pro patribus
V.
fuper terram conftituti , iis virtutum ornamen­
Paupere» autem pudore fuffufos exquirere, gti» decorati prsfulgeant ■ ex quibui myrrhs ,
gutta Bc cafia grati» fpiritalis a domibus velulere, pupillis Bc viduis debita fçlatia impende­
re , Bc ut afferantur , procurare , filias egeno­
ti eburneis defluentes, animat fideles dclcâcnt,
rum nubiles, fanAorum exemplo , matrimonio
&- Chrifto regi adducant in honore fuo. Unde
collocare, incarecratis, anime Bc corporis fubno» ex reipfa, Bc facris canonibus , munia no­
fidia ut fubminiftrentur, providete , oppreflba
ftra indefena cogitatione circumfpiciente» , ma­
a potentum fuperbia injuria Bc infolentl fupergnopere (ludium noftrum excitatum iri rati fu­
cilio vindicare, Ir quarumcumque miferabitium
mus , fi pondera noftsis humeris impofita , ca­
perfonarum coram continuam habere : hac om­
ritatis lance librantes , jugum Chrifti fuave,
nia pia , quafi mane ros erumpens , epilcopoBc onus leve irrequietis laboribus , IcntiamUs.
rum juftitiam commendabunt.
L
VI.
dh
<
Epifeoporum igitur cogitatio fit fc ideo ecHinc in corrigendi» fobditorom deliftis faclcfi» Dei prcfeAos effa, ut attendentes fibi Bc
cri canone» epifeopos admonendos renient , ut
univerfo gregi , in quo Spiritus fandius pofuit
ie paftores non percultores efle meminerint, at­
eos regere ecclefiam Dei, quam sequifivit (an­
que ita prcetfe fibi fubditia oportere , ut non
guine tuo , vigilent , ficut apoftolu» pmcipit,
!n omhibos laborent, Ir minifterium fuum im­
eis dominantur, fed eos Unquam filio» Bc fra­
tres diligant : claborentquc ut hortando &
pleant : implere autem iH«d (e nequaquam pofVa» i
moCuiil (raenal.i Tom. XXXIV.

O

r

ij$7

rjtfi

Concilium Burdioacinsb.

ΑΧΝΟ moacodo, ab Uliciti* deterreant , ne ubi deli- Λ dia It confervendis peropportunum le ncceffa- 'XTjjrr'
CNKIITl quct i nt , debitis eus per ni· coercere cogantur.
•iu®·
CHkurri
Quot tamen ii quid per humanam fragilitaiam
Ι·Μ·

peccare contigerit, tt ob deliâi gravitatem vir­
ga opus fuerit . tunc cum manfactudine rigo­
rem, cum snilericordia judicium , coin lenitate
fevetitatem ita adhibeant, ut fine aiperitate difciplino populis falutarir ac neceffatia contervetur, Se qui corteAi fuerint, emendentur; aut fi
refinifcere noluerint, ceteri, falubri in eos animuaverfionis eaemplo avitiis deterreantur : cum
fit diligentis tc pii fi usui pedoris officium, mor­
bis ovium , levia primum adhibete fomenta ;
poft, ubi morbi gravitai poftulct , ad acriora
It graviora remedia defccndere ; fin autem ne
ea quidem proliciant , illis fubanoycndi* ce- B
teras faltem ovet a contagionis periculo libe-

Et ne quem infeium verba vit* eternr , dc
bonorum morum unguenta ad oram ulque ve.
ftimenti domini cffula, lateant : curent optico,
pi veftigia patrum ultimi provihcialis premen.
tes, ad qualcumque luarum dimcrlum parochiae
mix ime ubi hereto· adolelcunt , Se peritia re­
darum defsderatur , capiti ibet ordinis concionatorca cum bonediftiona emittere , qui domi­
num Chriftum prodicentes , in ejus gloriam
fruftum centefrmum referant , & berclea fun­
ditus extirpent pernkiolas .

rare .

XI.

VIL

Cum autem in iis myfteriorum divinorum
dilpenfatorihus tanta requirantur , ut li pro rei
Cumque in educendis 8c educandis ovibus
magnitudine expendantur , numquam latu cau­
prccipua ac marimi momenti munia frnt , vsrtum de iis videri poflit : ea propter nos re­
- bum Dei per epitropos ptedicari, βί (acramengem Chriftianillimum , pilffimum Se inviâiffita adminiftiari ; reverendiffimos coepilcopos no­
mum , rogamus , ut ad ecdefiatuns regimen,
ftros peramanter monemus > ut per fsipfos ,
onus quippe augelis formidandum , eosfolos , .
quantam fieri poterit , ad populo» fideles con­
qui maxime digni fuerint, quorumque prior vi­
ciones verbi Dei habeant , ac temporibus lactis
ta ac omnis astas * puerilibus exordiis ulque ad
quadvagefimc in ecclefia lua ad audiendas eoaÎierfedionis annos per difciplin* ftipendi* ecfeffiones poenitentiam adfint , Ie tanquam pe­
efiafticae laudabiliter aAt teftimonium pr«tra (alis in medio animalium unius moris in «o- ,C beat , quique talis funt feienti* ■ ut muneri*
ero inhabitantium conftituti , frrmmum paftofibi injungendi neceffitati fatisfacere poffint ,
sem dominum Jelum (alubtia remedia in dukefclrgece religiofe curet, eofdem demum ianAifdine fua pauperibus paralie demonftrent : cum­
fimo domino noftro nominandos Se pnefentanque omnis pout men pro hominibus conftituater
dos. Memincritque rex Chrtftianiffimus ac piin iis qu* funt ad Deum , ut offeret dona It
illimus, nihil (e ad Dei gloriam flr populorum
facrificia pro peccatis, faerolanAum millie fscrifuorum (àlutem utilius polle facere , quam fi
ficium fingulis .dominicis celebrare monemus.
bonos pallores , ecclefi* gubernanda idoneos,
Qiorum eiemplo fscerdote· omnes , fingulis
promoveri lludeat , cautequc admodum animad­
faltem dominici* 8e feftis folemnibus , parochf
vertat fe alienis peccatis communicantem , non
autem ter "in hebdomada, pro devotione (aerum
leviter peccare , nili quos digniores Se cccle­
facere teucantur.
fi· magis utiles iple judicaverit , non quidem
Îirecibus vel humano affeAit , aut ambientium
uggeftionibus , (ad eorum exigentibus meti_ tis , prafici diligenter curaverit , Ie quos viQuia vero omnibus debitore* funt epiicopi, ** ta, date, doârina , atque aliis omnibus quafapientibus & infipientibus , doitrs tr indoAis:
litaribus prcditos fciat , 8c fecundum venera­
eofdem hortamur vehementer, ut ad fideles ple­
biles beatorum patrum faniltones, requirun­
be* animum intendentes, («piffime ad lingulas
tur .
parochis» vrlitsndas accedant, totamque droecefim , fingulo quoque faltem triennio, cum pau­
De ctaeaieie, 0· tapitalii tedefitriue utMraiiete
co, modefto, 8c utili famulatu, perficiant ; (anV railegiatarav· .
ito confirmationis (aeramento populos ungen­
tes, vulneribus peccatorum tumentibus , laluCAPUT IX.
tanbus verbi divini concionibus, St ponitentic
ApitvIa , qu* capita populorum , epifeo(aeramento m edent es : coque modo qui ultimo
pos, proaitM attingunt , univerfo populo
provinciali prselcrtbrtvr , lingula perluftrent It
confpiruh it clara effe oportet , non folum ut
oaquirant. Sique jufto detineantur impedimen­
eorumdem candidati canonici oculos ad qurto ; curent lollrcite , ut eadem vifilatio a piis
Cumque circumierint perluft randa , led ut iniis
ecclefiafttcis , quorum praecordiis amor Dei, 8c
E divina voluntatis nutus tc participationes eluanimarum (alus inharcat, perficiatur.
celrenres , quafi apocaljrpleos femore» coronas
coeam agno demittentes, aftumptis citharis lau­
IX.
.
des Deo decantent immortales , dr in odorem
Memineriht etiam apifeopi , muneribus fuis
phialarum (varum fideles plebe* eveiraec felicife fruAuofe latislaélurps , fi in ecclefiis fuis, < tate donanda*.
aut pro commoditate in aliis fii* civitatis, pri­
mis a (olemubut te majoribus feftis , diebus,
I.
hoc eft , ferit fecunda palehatis refurreAioins domini , penteooftes , It craftino nativita­
Plicuit igitur, qu* ab ailtimo provinciali de
tis Cbrifti , fidelibus populi*
nondum facro
capituli* *r canonicis falobritat Iunt inftiluta ,
eb rilmatis oleo injunAis , (aeramentum confir­
ea in amnibus ecclefiis cathedralibua <r colle- *
mationis conferant , abelsuiis gratia augengiaris rigide ebfervan. Ac puttetea , ut horis
de-

<

vili.

C

1J&9

tttr*wn*

Concilium

BiJKDtGALBNSE·
i » n

a r a are e

LUOOVICUI Bit.

aux r*.

, <·-_

ANWO debitis laudes divin* per fingulaa horn , non Λ gendum , falvia tamen ccclefiarum conluetudl- AjeNO~
nibus , li quz forlan circa haxe arâiorca cxiftant. Christi
CHKiITi curlim & feftinanter , fed' traâim & cum ahEt nc in supplicationibus , ico procefltonibus
tax,
isa*.
qua quiete in Medio cujuslibet pfalmorum ver­
ticuli , cum debita differentia iolenni· tc fei»*publicis paucior canonicorum numerus in con­
temptum cedat ecclcfiz , przfen, decretum in
lit officii, reverenter ab omnibus perfolvantor,
hoc etiam lervatl, notarique abientes tc expun­
decernere. Utque ipfis celebrandi», pro unifor­
gi, decernimus. Sed Sc abuium illum , quo na
mitate feu confotmitate inter omoes ecdelias
una hora aut duabus officiorum divinorum, pre iervanda , ccttua ordo przfetibatur tc forma :
iens , totius diei dillributioncs ufurpat, Ic il­
llatuimaa , facrum lolenne , five convcntuale ,
lum, quo perpoliti vel decani, aut alii officia­
iiidem horia , modo , 8r forma eelebtari pror­
les , Icu offiiiatii , cx hoc lolum quod officia.
im , quibus ex regulis feu rubric» miffalium
rii'iunt , licet afttialiter pro utilitate cccleClementi» VIII- pontificis maximi juflu edito­
fiz non ablini, quotidianisdillributiori?, perci­
rum, celebrandum effedignofeitur: in quo qui­
piunt, tolli piorfus le abolcii percipimus.
dem celebrando , ne , prccipuc tempore eleva­
tionis facratiflimi facramenti , aliquid indeco­
V.
rum, vernacule , vel aliud qnidpiam alienum, B .
aut ab ecdelia non approbatum, cantetur, tub
Quia vero dilhibutionibus accurate conffigravi perna prohibemus : eundos tunc tempo­
tucndis, a quibuslibet ita ac in ultimo provin­
ris canonicos , quamvis capueiis pro tempore
ciali cautum, ufqueqnaque non (atisfaâum cjulindutos, capite nudo & aperto interefle 8e inlidem concilii decreto abutentibus: ftatuimus, m
ftere precipitates.
omnibus ecc'cliis cathcdralibus If collegiati, no·
fliac provinciz, omnium & quoautneumquefruII.
iiuum & obventionum tertiam partem in diliubutiooes, primo a publicatione prrlenti: con­
Hac ratione canonicos choro affiftentes gra­
cilii trimeffu, iildena dumtaxat qui divnus invitatem fervare , collocutiones vitare , feriptutcictunt officiis , impendendas , convertendam :
rar quaslibet . aut libros minime tepere , nec
quo tempoie clapio tcncatui capitulum , epiicoprivattm officium recitare llatuimus t fed cos
pum luum certiorem facere , k prrfcnti decre­
labiis omnipotentis beneficio apertis , in plalto 1stisfccille : aut Iccus , cx eo rempote idem
mia , hymnis & canticis , .Deo alacriter modu­
lari , attentionem commonftrate , eoque modo C Cpiicopu, automate hujus concihi , quotam il­
lam per fe tn dillributioncs convertendam detradevotionem populis infundere It ingenerate de­
hcie poffit ; capitulum contrad..cn> ncc Icquecernimus : idque quo accuratius ab omnibus perfitationcm t.uftuum compellendo , deque toto
folvatur , cata lit decani, vel ejus cui hoc onus
negotio ad metropuiuanum fcnbendu , qui vi­
imeumbit , diligenter hinc inde invigilare , Sc
ribus conjunctis in rebelle, agens , eorum con­
ne quid inordinate fiat circumfpiccre : tranftumaciam cotnpcfcat.
grelUrcs quofeumque , illius horae, in qua cir­
ca prrdida exceflerint , vel alia majori , prout
tranlgccllionis gravitas exegerit, aflicicndo poe­
na .

VI.

Extra chorum autem canonico, divinorum
officiorum tempoie deambulare , vagati , tabu­
lari , & diebus dominicu Se icllis lolennibus
Cumque a eathedralibns tc collegiatis officii
capitula habete , quandoque vero e choro of­
divini lite peragendi forma cspedetur Ic peti
ficia divina petturluntes exire , tc capitulum
debeft: cura lit penes decanum, ieu cantorem,
vel alium ad quem id pto confuetudine ecde­ D abique urgente neccllitate cogere . ut pefhmi
exempli , tub pcsni, io facris canonibus latis,
fiarum peitioet , aut demum penes aliquem , pri­
dilbicte prohibemus . In audiendis autem ver­
mo quoque mcnfc pu<t publicationem hujus con­
bi Dii in i.ldem ccclefiii concionibus, frequen­
cilii , a capitulo , aut eo poli mertfem defictentes adefle canoni,os , eo veflitu . quo m cho­
re, ab ordinatio coiiliituendumfc deputandum,
ro pto divcclitate temporis utuntur , indutos ,
fingulis quibiifcumque per hebdomadam proxi­
przcipimus.
mam peragendarum rationem S^ordinem lu ta­
VII.
bula przlci>bere , & eair.dem deinde t.ibulam
certo choti in loco affigere , unde cuilibet cla­
£ïd tc illa fraus longe amovenda, qua, quod
rum fit tc n >rum , quznam fibi in eadem he­
cuilibet canonico per tres menies ahclfe conce­
bdomada officia incumbant przflanda. Cztctos
datur , quidam tuti , nui.'am 1ère icfidentiam
autem , dignitates , perlonatus & officia obti­
ecclefii, eilubcrc dignolcuntut . Decernimus igi­
nentes, munia fibi a jure prxfcripta, dignitati,
tur tres illos ablcntir mcnfc, na numerandos
perionatui tc officio proptia przffarc ,
ad id
efle , ut in irfdcm omne, dic, , live continui,
debitis juri, remediis compelli, &· muldatn of­
E five non continui , &- interpolati , cuncludanficio deficientibus irrogari, mandamus.
tur : unde qui a relidentia ulua nes meme, eo
modo redu&os , abfuerit , poenis cum a facris
IV.
canonibus contra abientes lati: fc.ui , & capi­
tulum in hoc contra laetos canone, diipeniare
Ne vero perfumfforio modo Bc irreligiofe of­
non pofle icnlcmus.
ficia peragantur divina , ad przfcriptum laeto­
rum canonum omnes canonicos choro, horisdebitrs, a principio earumdem ufque ad finem ad­
VIII.
efle , nec inde ullum egredi , nili forte necellitate cogente , atque petita St obtenta a prariiDecet merropolitanam ecclefiam, &· alias ca­
dente chori licentia , edicimus: aut fecus, pro
thédrales, eas pcrlonas ita probitate ac tuenti*
illa hora a canonico hebdomadario, feu ab eo­
commendatas ad cancmicatu, eligere tc aflamcdem chori prrlidente , line ullo favore expunte, ut cx ii, coipus capituli coalelccn's, (enatu,
Conc.General. Tom. XXXIV.
Vuu 3
tpi-

III.

IJ71

”îr’iniU‘

COWCItïUM Bü RDIGALENSB.

U®Î"CÎ1.,”Î;

l$71

ANNÔ «pifcopotum , unde eonlilium accédant, meri- A rimoniarum magifttos inftituendoa , habendos» AlfNO~
CRK1STI to dici poffit. Quare nos, epifeopos, cathedra& retinendos , quorum mutua liat curare , sit CHAlrn
officia divina ad preictiptum regularum » feu
«**♦,
lôa».
Hum capitula , aut alios , ad quorum eleAioncm leu collationem canonicatus A· beneficia
rubricarum breviarii tc miflahr , quam accurare
cathedralium > quomodocumque fpeâant, nul­
peilolvantur , tc czrimoniz quzeuanque omnes
los deinceps ad hujufmodi canonicatus tc bene­
frufluoie . & ut par eft adhibeantur tc oblerveoficia afl'umcre , nili quos pnehabito eotumdem
tur: quibus quidem czrimoniarum magifttis pro
in capitulo examine , iis virtutibus , (cientia,
qualitate &* merito , in choro locum attribui
tc experientia , notitiaqne It uiu cantus8rpi.ilmandamus.
modiz prccellere probaverint , k in to ordine
XIII.
quem hujuimodi canonicatus & beneficia reqnirunt, conftitutoa efle norint , aut (altem in ca
attste , ut infra annum ad eumdem promoveri
Et ne ecleftis facrorum librorum thelaunts
polle petipexerint , decernimus . £lcftiones 8r
neglcftus jaceat, faeris canonibus innitentes in
collationes quafcumque alitet faâa» , amodo,
omnibus cccleliis collegiatis noftrae provincia,
& es eo tempore nullas efle penitus St irritas,
in quibus canonicorum numerus decimum quem­
decurantes, talefqne ideo canonicatus jure im­
que excedit , ita ae in cathedraltbus , canoni­
petrandos .
cus theolcgalis induuntur amodo, tc perpetuo
deputetur ; teneanturque quicumque théologa­
I X.
les canonici ad Canonicos , Se ecclefiafticos ecleliatum hujuimodi diebus contuetis iacrc theo­
Et ne rigore facrorum canonum retniffb di­
logi* leAioitcs habere. Ideoque p rabenda quo­
gnitates obtinentes in minoribus adhuc con ft imodocumque, preterquam cx caufa relignatiotuti , ad (aeros ordines negligent promoveri:
nis, primo vacatura ■ cui aliquod onus incomdecerninmt , eos (jufto impedimento ceflante )
pabilc conjunflum non fit , theologo , per eos
intra almum ad («erum presbyteratus ordinem
•d qu s hujufmodi ptrhendarum eleftio , feu
promovendos : aut (ecus, cx eo tempote, donec
collatio p-:trinere.'ogiioicitur , couftituatur, de­
ad eumdem ordinem promoti fuerint, dimidiam
putetur, fc confeiatur . Co'lat'ones fc eleAioillis partem dlftributtonum , quz dantur his qui
nes ouaiciimque aliter fictas , cellas efle , in­
certis horis interfunt , (ubtrahendam efle , non
validas declarantes , pefleque ordinarium, htrobltantibus quibufcumque conluetudmibus , ve! C jufmods prehende fic vacanti providere . Ca­
nonici tutem omnes prrdiAarum ecclcfiarum»
ftatutis, pircipimus: crefeunte vero negligent!*
8c contumacia , aliis etiam cos panis ad pre*
tam cathedralium , quam collegiatarum , le­
feriptum faetorum canonum afficiendos , atque
ft ion ibus theologorum «defle , eas audire , ex­
adeo ufque aJ privationen dignitatum hujufcipere » fub panis diftributionum illius diei in
modi ab ordinariis coercendos.
pauperes erogandarum , tc aliis c.efcente con­
tumacia jutis remediis , compellantur. Théolo­
gale autem , io JeAionibus habendis , fi qui
X
negligcn'cs extiterint, privilegio canonicis theologulTbut conceffo, non gaudeant : ac infuper,
Sed quod przcipue ecclefiarum decorem Se or.
di nem ccclefiafticum valde commendat, cunfefii diebus fvliri, non legerint , illorum dierum
diftribusiombus careant 8r priventur . Habeant
fus nimirum pro ordine cuilibet attuhutus : pla­
etiam conciones verbi Dei ad populum fingucuit nobis, inter cunitor metropolitan* , calhelis dominicis, & feftis d>tbus lolenoibu» in ca­
dralium , 8: collegiatarum canonicos, live i» cho­
thedrali ubi id commode fleri poteft : fin miro & procelhonibus, five in capitulo & congre­
gationibus cxtftcntes, hunc ordinem oblevaii, [> nu< , in alus cccleliis ab ordinario cifdem afliu nandis.
quo (acerdotens diacono , diaconum vc:o lubdiacono prztcrri jura prztci ibunt : quamvis hi
XIV.
tauone antiqiiionr receptioni,, illo* antecedere
Ac ne graduati tantum , fed doAi, ad bene­
cenfeantur ; donec ad lacrum presbyteratus or­
dinem tandem promoti , debitu n libi ratione
ficia affiumaucur e.clefraftica : cftnbulcumquc ftudiorum univetlitaribus generalibus noftrz pro­
receptionis locum tcpetciç poflint.
vince prohibemus , ne ulli cujvfrumque fcicnlia·, gradus literas concedant, quin prius ipfe,
XI.
pi bitee «igorofo examine probatus omnium do*
Quoniam autem dignitatei ecclefiarum eo funt
Ceorum , debito modo ad id vocatorum , votis
8c calculis nitatur : hineque ne frau* aliqua in
inftitutz , quo accuratius officia pendintur divi­
hujufmodi graduatorum Irens dclitefcat , polie
na . gravirafque lacetdotum in pilmit chori fubordinarium quofvis gtadn.no, , etiam nomina­
fellii* alluentium clucefceo* , quemlibet everntos pro beneficiis obtinendis, cismuure, &replo luo ad lua munia rite perfolvenda impellat:
quolcnmque, dignitates, perfonitu», 8: officia E pdlere indoâot , declaramus.
virtu'e canonicatus ad clfeft->m *o ecclefiis hu­
XV. v
juimodi obtinentes, cboio 8r officii» divinis inteiefle , teneri &■ obligati decerni na» t Itent,
Damnata prorfus ab ecclefiis ca-hcdrilibus Sc
gravi pcena mulctando,, nifi «Ius pro (njunâo
Collegiatis aliifve, tamquam fimiηιζ 1»bis prava
libi officio adede contingat.
illa confuetudo , qua, in qkftioue , prutcutatione,nominatione , inftitirtldne, confirmatione,
XI i.
collatione , vcl aha piovilione , live admiflio.
Cumque rot cerimonia in ecclelia utiliter inne ad pofleffionem alicujus cathedralis ecclefi*
ftitutar ablquel intenlo ftudio in omnibus obfervel beneficii , canonicatuum aut prxbendarum,
vari nequeant : nos ca de rc ecclcliarum deco­
vel pars proventuum ; ien ad diftnbutioner
ro r.ontulcutcs , (latuimus , in lingvlls cccleliis
quotidiana» crrtB condiciones tu .ftuAibus ,
cathcdralibui , collegisti», unum aut duo» γλ-

fclu-

COWCILIOM

«J73

Bukdigalbnsb.

Π74

ANNO foiucion·*! promiffMMc* , coaspenlaliotscfve il- A de novo , ecclefiis noviter eredis , prtfcdis , amho
CH*>ST1 licit*, aut ctiam qua.in aliquibus ecclefiis turcompetens allignerur poitio , aibitiio ejuidem Christi
ordinarii, cx Iiuttibus ad ecclefiam matricem
ira,.
i·»*. nornm Jucra , intbrponuntur . Quocirca not li­
|uomodocumque pcitincntibes : & , fi neccfle
monia prolem quamrumque, Sr araritiamab ce­
cidia Dei fejungendam ducentes : prohibemus,
uerit, populum compellant ea fubminiftrare ,
tie quid pro ingieilu > admiffione it receptione
?[«« (afficiunt ad vitam diâorum facerdotnsn
uftentandam, quacumque relcivationc genera­
■d beneficia quccusnque , cert* cuidam perfoli, vel fpcciati, vcl aftcftiosie fuper diCtis ec.
na, five capitulo , in fingulos poftea canoni­
co* diftribuendum concedatur, aut quod in pio*
cleliu, non obftantibus s neque h ijefmodi ornfiis non ronvertatnr. Dare aliquid fabricis ecdinatiunes tt <rediones poffint tolii, ncc im­
clefiarum , ornamentis St reftaurationibu, capediri, ex quibufeumque provifionibus ; etiam
vigore leiignattoni, , aut quibuivis aliis derorumdetn impendendum , minime reprobamus'.
Ac proinde talea, ut praftnur , ad beneficia
gauutubus, vel Inlpcnfiontbus .
ecclefiaftica ingreflus > ut fimooiaco* damna­
mus s contravenientes quotcumque, poenis con­
IV.
tra finaonjacos , ftcria canonibus , tc variia B
fiimmorum pontificum editi* conftitotionibus ,
Ut autem iis ecclefiis , in quibus loci popu­
los pro majori parte , vplextoto, heretic* pra­
puniendo* efle decernente*.

?

vitati adherer, con'nlatur, i.c'.c capaci Sc ftudiuf i paltore diutius dcllituantut : cafdem fxpms vilitent ordinarii : fi que illitcrat i 8c impe­
riti rectores , Se facrii minus apii inveniantur
CAPUT
X.
in nfd.m defetvire, coadjututcs aut vicanos ,
qJi muneribus , ratione populi , rclpondere
AROCHIS, apud quoi qui dcfccndrrnt
poffint , pro tempo.rc deputare, partemque fruab Jerusalem in Jericho, tc incidunt in la­
trones, deponuntur, vivificandi cura dereliâa,ftuirai cildem pro tulhcienu vidxe affignare, vel
aliter , quacumque appellatione & exemptione
mifericordis Sammaritani apotheer curandis
remota, ipli providerepoffintordinarii. Reda­
animabus bat fama redolentes , & includentes ,
mantes autem parochi , quod ecclefi* hir fan
concredit* lunt
conceit* . Unde perfpicaci
dilute, panciquc fuit, vcl nulli catholici, mieo* ingenio prxditos,
urgentis caritatis puliu ad vulnere peccatorum detegenda, & abfter- C ni me audiantur : cam per iplos tumentis occa­
ni fliâusintct conteri illimas infidelium turmas,
genda , fuaviter pcrculfor , denique in procu­
animarum falus Iit querenda. Ne vero iplxec­
randa animarum fslute fummoperc patientes
clefi* parrschiales noftr* provint:* dirut* diu­
convenit,
pemcccflc eft repetiti .
tius jaceant , lcd tandem purgentur Sc rxdificcntur ; tencantui rectores, Sc q icumquc ain,
Intra earumdem fines decimas recipientes , do­
nec perficiantur , omnino tertiam pattern om­
No* igitur qu* ab ultimo provinciali de
nium proventuum in hujulmodi rcllaurationes
parochorum muneribus tc officiis , tum erga
univerfo* , tum fingulos ptrochianos , fuie <ieimpendere , Sc ad id ab ordinario cogantur .
Non intendimus autem per hoc, laicos a debi­
Icripta funt , cauta , tc edi Sa , innovantes :
ta quota in hujulmodi reftauratione contri­
eadem univerfis & fingulis provincia nofir*
re&oribus , eorumque vices gerentibus , prae­
buenda liberare, ncc rcuioribus tt: aliis cccleliafticis decimas utcumque in iifdem parochiis per­
cipimus er animo obfervanda tt: religiofe cuflodienda .
cipientibus , prcjudicium inferre.
De ftuickh ■

P

tc

tc

tc

tc

D
I J.

V.
Iis autem parochiahbu’, in quitus ita tenuet

Sed nobis invigilandum prxeipue , ne fideli­
bus populis ullum atteratur aut obftet impedi­
fnnt proventus, ut inde reâores enutriti tc fiimentum , quo minus Sc facris officiis inrerefle ,
ftentarinon valeant , confulcntes : docernimtis,
& (aeramenta pro neceffitare falubri-.cr lulcipequrcumque beneficia fimplicia , fire feculaiia,
re poffint . Quociica nos attenta menti, cogifive regularia, quocumque nomine ccnfentur ,
ta'ionc lingula ponderantes : decernimus , in
intra limites earumdem parorhiahutn conliftenomnibus ecclefiis parochialibus vel baptiltnalitia, ab ordinario hujufmodi ecclefiis unienda
bus, in quibus populus ira nunrerofus fit , ut
efle Sc anneitqnda · a«t fi nuiia fint , fiuiius
unus reâor non poiht iufficere ccclefiafticis laquarumcumque detitrta lim patochiahum ab eo­
cramcntis , Sc cultui divino peragendo , tot fadem ordinario ipfis applicandos tt addicendos.
^cerdotes ad hoc munus adjungendos elfe, quot
Iq vero' ccclefiir quariim psrorhiam, par,tim in­
fufficiant ad (aeramenta exhibenda , tc cultum
tra muros urbium tc oppidorum , pa.tim crtra
divinum celebrandum : ad idque redorer deci­ E eoldcm degunt, penfatis omnibus lolkcit* epifcoporum cura provideat.
1
mas recipientes , vel alios ad quos pertinet ,
luris remediis cogendos .
VI.

I

III.
Iii iis «ero in quibus ob locorum diftantnni,
five difficultatem. pirochiaai , fine magno in­
commodo, ad percipienda facramenta Sc divi­
na oftrcia audienda accedere non poflunt , novas p-rochias , ctiam invitis reAoribus , juxta
for.nam Alexandri III. qu* incipit, ad anfir-,ruiri,continuant ordinarii : facerdotibus autem ,

'

Non fecus ecclefiis unitis fandi Joannis Je·
rololymitani , (an-ii Antonii' , Se quorum­
cumque ordinum regularium prrceptoiqj pro­
videndum elle ftatuimus : qu* ne diinius Inis
ricftituanfit obfcquii* , in iildein orduuiii vicutium perpetuum inftituaot , qaens debita tc
jufta frudtuum portione pi.v arbitr o luo defi­
nienda liraient Sc Habillant ; non obllantibur
\

IJUl-

"

<J75

Concilium Burdi galenîe.

at*

a F*·»* . â(•I. H.

Π 7«·

in conttuium totiea. A tata lite , nifi de ordinarii fui licentia ad can ANNO'
decidendam abeuntes, intra annhm definiri CHRIST]
eam & judicari omnino curaverint j aut (ecus,
ifaaV 1 I.
dc confidentia fufpeâos venire , 8e ad relidentiam, uique ad privationem hujufmodi benefi­
Aliaratn autem ecclefiarum uniones capitulis,
ciorum , compelli porte .
dignitatibus, monafferfa , & aliis quibuslibet
*
111.
ecclefiis faâ* juxta formam a facro concilio
Tridentino praekriptam , per ordinarios expen­
ds n tur : lique invalide reperiantur, vel a capi»
Sed etiam Cenfendi funt ii teAores , qui de­
tulo, dignitatibus, mooafteriis, it aliis ter tno»
clinande punitionis gratis , quibuidasn inter­
niti» per tres menfes a publicatione prafentiscon­
polatis diebus in beneficiis luis relidere difpicilii exhibite & oftenf· non foerint, hujufmociuntur, pro majoti totius anni parte, a iiidem
di ecdeliit habitis haâcnqs unitis · fic vacanti­
abfccdentes . Declaramus igitur , eoldem offi­
bus ordinatius providdat : in ceteris autem vi­
cio fuo te debitas refidentiz non'fatisfaAtiros ,
carius perpetuus cum congrua fiuduum portio- B nifi continuo camdcra omnino pixltarc peifcvenc inftituatur Ic ftabiliatur.
rent . Ideoque cure Iit omnibus epilcopis , archipresbyteros , decanos , live tenes fjpodale*
VIIL
monere, &eilJcm injungere, ut jugi circumfpeftione invigilantes profpiciant, ne quis ita fe a
Ceterum omnes parochos ia verbo A do&rireAoria fua abfentet , ut perfzpe multis inter­
na laborare , exemplo prelueere , doftrinam
polatis diebus , ex toto fete cb eadem abefle
Chriftianam decere , bona eccleiie toniervare,
cenleatur. Quod fi quis ita negligens, tc pro­
presbytcrales domos nulli locare, fed in nfdem
priis commodis inhians rcpcmrur , in eum in­
confuctam Sc debitam rcfidentiara exhibere ;
quit i -, & re probata , ad facroium canonum
ubi vero ealdem domos dirutas, & lolo equaprzfcriptusn coerceri pnrcipimus.
tas effe conflat, adificare, feu ut srdificcntur,
curare, remediis juris utentes, precipimus : de­
IV.
que his omnibus ,'tc in decretu ultimi conci­
lii provincialis contentis, ordinarios inter vili.Eodem modo cenfemus de iis qui fatia levi­
tandum , euidem rectores examinate · inquire- C ter duiii, abfque epilcopotum fuorutn licentia
rc & krutaii , ne ulla in ic debita officia de­
icclcliam pro tempore relinquentes , in alias
relinquant , ftatuimus .
an (migrant diceccfca. Quapropter nullus dein­
ceps parochus, five vicarius in aliqua parochia
approbatus, ab eadem abefle, A ad aliam dioeDe petierunt rrfiientie .
celtm profit i fci poflit , nili przhabita ordmaCAPUT
X I.
in lui licentia: alioquin pucnii cum in non re­
lidentes latis affici mandamus : caque ratione
X mutuo cotum reipeciu qiu optime praei·
diligenter atehipresbyteri , decani Uc teftes lyIc, A aliorum qui cildem fubclie fecuve
nodalcs officio luo fungentes , ad ordinarium
norunt > quanta Gt in ecdeliis curam animarumdeferant puniendum .
habentibus refidendi neceflitis , & obligatio ,
facile convincitur . Cum enim facctdotia, po­
V.
puli curandi , non facccdotis nutriendi gratia
lint inftituta , 8r eos paftores, tamquam cuftoQuod autem quamplurami ad ecelefias parodes luper tnuioi Jcrulalcm politos , plebs fide­ D chialcs artumpti, tludio.um peragendorum per­
textu, a relidentia prrftanda tutos fe effecon­
lis cxoeiftct ; quorum ora tc lingua: clament
quotidie > ma ius plantent & srdilicent , oculi
tendunt, numquatn ad per Icétarn ft udiorum me­
»ero pervigilet ab aquilone malum omne con­
tam perventuri : ut eildem omnis amputetur
fingens p.olpi.ientea , luperno colluftrati lu­
occalio non relidendi , omncfuue restores for­
mine, avertant : placuit omnino nobis , cx
ma gregis faôi , monens te ad pietatem im­
quz de telidentia pallorum ab ultimo provin­
pellens , exiffant : reverendiffiusos coepifeopo»
ciali cauta iunt , innovare .
noftris monemus , te exhortsmur , cauti hnt
vehementer in hujulmodi duneniationibus ftu-·
1.
diorum caufa elarpiendn ; naliiquc deinceps
c< m edant , nili id pcrfuiiz mentum in uti­
Przcipimus igitur , omnia &■ Gngnla in eo­
litatem ecclelia certarum exigere comprobe­
dem decrero comia non .elidentes lata, exaAe
tur .
..
ab omnibus ubiervari ■ coiqcc pernis omnibus
afficiendos, qui oviliderelltte oveaptopiiaslin­
Vi.
quunt diftutiiandas. iiemiui ad hoc , juxta pa- £
trum dcirc’a , privilegio feu exemptione qua­
Cancrum epiicopi , crtetique beneficiorum
cumque luitr.igar.-e .
diipenlatorcs atque largituies , nui Ii amodo
beneficium curatum, vel icldeituin tequirens,
i 1.
conferant , nili przftito prius per eum jureju
ran.lo fe alliduum in eo futurum , femperque
_
U< autem malnioiz quorumdam fubtilitatt
commoraturum : cujus juramenti pnftiti cer­
ohv:c-ur, qui lites luper polkffione beneficio­
tam rationem liters beneficii concclli conti­
rum l loium libi procurantes, ab ipfa relidentia
neant .
Irticri \· nnoiunes tcnlcri volunt : decernimus,
dr-ines
qiioi.umquc atiu oruchciorum fruâus
re.ipicnter, S.- rc:mentes , ad tclidentiam prasilandam teneri &: obligau, non obltautc inten­

quibufcumque pcivtlegiis
cxiusti Mtcrpoûtù .

ANNO

E

t

IJ77
ΑΜΝΟ
CHUISTI

141«·

Concilium Bu

DIQALINII.

üT’2.m

IJ7·

epifeopo loci, feientia , doAriaa, * probitat· A>(HO
approbati luerint , liccatsamque m fersptis ob- cMXUTl
tinucrint . Quod fervari etiam volumus ia iis s«s«·
religiofis, qui eandem facultatem a fummo pon­
CAPUT XU.
tifice adepts, abfqua ordinarii licentia praedi­
Ullum adeo protervorum ingeniorum fe­
care praesumunt : quos iduo eorum ordinariis
rax foculum fucceffifle repentur , quam
coacefl· facultatis lituras exhibere jubemus, aua
in quod peccata not nollra invexerunt, mlfcri-fecus, eadem uti prohibemus.
coidia umeo Dei protegendos. Nam griffante
prafertim pravitate heretics , i®u« Tavieote
IV.
impietate , quilibet homuucioaet > vel ex infi­
Sed nullo modo audiendi funtqueftores eleema plebe . arrepta facrilege facta biblia inter,
pretari, tc ex iis fcmetipfoa paicentes, falutem
mofynani , ut per feipfos . aut alsos poffint
rrssdicve , tmmo . quod (anxit facrum cond­
haurire opinantes : in eadem demum . magoo
cum animarum interitu , velati fluâus feri ma­
iam Tridentinam , nomen eorum attinguen­
na·, deipumant luas confufioyies , tt incautas B dum peoicus tc abolendum ccnicmus : patiaoturque repuiiam bofpitalarii quicumqne , feu
innocentium animas pertrahunt in judicium maab iis deputati , qui colligende eleemofyn·
Sni Dei, vinculis «ternis fub caligine ctuciangratia , certas iadulgentias circumferunt publi­
as. Quo magis enitendam nobis efle circumcandas.
fpicimus, ne vesbum vit«, lucerna pedibus noitris, ab indignis tridatur, tc mixtis inanibus.
tc opinionum nebulis obfcuretur. Ac libet mul­
V.
ta fint, ab ultimo provinciali ex concilio (aero
Quamvis autem parochi , et vi promotionis
Tridentino decreta , qua û cxaâe ferverentur
fuz «d regimen amaurum, jaacancioaasidi ha­
ab omnibua , abunde (afficere poflent : attamen
bere videantur-, ne ttosa id muneris«flamant,
prp dignitate rei tc neceffitate , h»c cx facris
fi fe ca doâriua pollere non aiftimcnt , qu·
conciliis tt canonibus decernere voluimus, qu·
ad pute verbum Dei difleminanduni fofficiat ,
valde in rem catholic· fidei fore confidimus :
prohibemus(efexhortari dumtaxat populum,
quo tandem fideles plebes divini verbi pabulo
tc monere, quas virtutes ampkAi , quare vi­
exfatiat· gloriam Dei erudent immortalem ■
tia fugere debeat, indicare: tc doûcinamChrsllianam tradere valeant * fatifque fit illis libor
I.
Homiliariu· , vel concilii Tridentini catcchifmus parochianis (uis ex fuggefai prclegendas.
A perfonis Igitur contionatorum incipientes.
Qui vero felicioris fuerint ingenii , cura fit cftatuimus nullum efle ad tantum munus alfumenpiTcopi direcefaai eoa ad fe aliquoties advoca­
dum, quin Initiatus (ruo diaconatus ordine .
re, audire concionantes , illifque animos ad­
iis virtutum in (igni is . tc (cientiarura divina­
dere ad bene A fruAuofeconcionandum. Qjios
rum copia iit infandus, qua ad veritatem ver­
autem ad eu mania usious aptos animadvertet,
bi Dei pura dr orthodoxe pradicaodam fatia va­
prohibeat ne dcflruant potius quam adificent :
leant. Quocirca eum. an in doârinc fidei ar­
lique illis prsdicandi obligatio incumbet , par
ticulis & cogosatibli· a (açro Tridentino ex­
alium concionatorcm munia debita implere
plicatis. clare elucidandis , canone feripture ,
compellantur.
peccato originali, jufaficatioac . (aeramentis .
facrificio miff·, purgatorio , invocation^ larsdorum, facrisreliquiis, imaginibus fandorum,
VI.
i
indulgentiis, pap· auAoritate , jejuniis, die- D
At ne quia concinnator , quamvis appro­
rum rallorum ratione . verfatus fit, tentandum
batus , in aliquo direcefis loco provinciam
$flc prccipimus.
pradicandi , inlcio ordinario fufeipiat : epi­
icopi folum fit , in amnibus fure direcefis ecII.
cleliis , etiam exemptu , fed in quibus cura
fit animarum , concinnatorem eligere, tc cooAc perteres, eumdem peritiam bibi iorum ha­
fliluere , coofuetudinibus , tc contrariis quibere, commentaria varia evolviflir . ienfui di­
bufeumque abrogatis. Ac non fecus fiat ia
vertes callere , traditiones apofasfau tenere ,
(ia fecis, in quibas , pro majori commoditate
patrum feripta legifle , tc ex iii(quemdam fibi
populi . temporibus adventus tc quadregefifamiliarem retinere intendimus : doârinam insn· , concio Ihaberi folet in occidi is mendi­
fuper acumen i eorum conciliorum . fandiorum
cantium fed ad epifeopum prorfus talis coovitas, pontificum jurjh. provincialia concilia tc
ctomtoris «leAio pertineat. Neque valeat uldirecefana fufficientermbmoria mandant opor­
Io modo eorum ratio qui pramiu , vel eleetebit : neque ignorare , fed theologi* myftic·
*·
snoljtnarwn, vel alimentorum , ad cooefenatooperam navaflb ofleudat : tc ut meditandam
feilicec & orandum · ftrercitiiCqoe fpiritaalibua
ram fuflentandtrrn coo tribuendorum , eumdem
eligendi jus fibi arrogare prafumunt : fed id
vacandum , judicet , quo pias mimi , A in
juris fit omnimode penes epifeopum , qui fovia Dei proficientes, valent erudire, cum feriiita alimenta tc clttmoifntu coocionatori con­
ptum fit, fi cocus caucum ducat , ambos in fo~
cedendas
, (ubminiflrari ab iis qui eafdem ioveem cadere.
liti funt impendere , quacumque ratione , et­
iam per cenfisras ecclelialhcu, appellatione re·
III.
arota. curabit.
Hinc «dicimus, omnes , tc quofcumque religiofos, extra claufira viventes, ad contionan­
VII.
dum non admittendos, nec alios quolvis fccuQucnam autemconsionaiom ad populum fint
Isres , cujufais privilegi; praetentu, ni prius ab
·>
pr«Λτ frMictUfat wU JM.

N

IJ79

"“vîîi1

Conchium Bubdio al in sb.

“’îïiX

ijÎo

anno prwdkanda, maximus ia iis haberi debet dele- Λ qu* ab omnibus fervetur , in provincia noftra "Âjnso
obfervari. Quapropter omnibus It fingulisCon- CHA.1STI
CHRJSTI nas, Ar quae femel eleita fuerint , Juxta cuna
donatoribus camdcm penes fc habere, Bc juxta
K*a.
■ ••4.
fcaium quem tenuit, & tenet fanfta mater cc­
eam quam poterunt conciones luas efformarc
clefia , in publicum proferantur , & proponan­
prccipimus.
tur: led przcipue verfeturconcionator, in evan*
gelii, fymboli, oratiouis dominice, falutationn angelica , decem perceptorum , facramenX*
toruin ecclefi*, St facrorum rituum dilucidatioam vero in quibus ecdefiis , A quoties Gt
nc : nec unquam omittat facruianâa myftcria
end a divini verbi concio, decernimus in finmajorum t.ilotuin , tum religiofum eorumdem
gulis ccrlcliis metropolitans , cathedralibus ,
annivcriarimn cultum , ac in its colendis fa­
ac parochialibus, fingulis dominicis , Ac feftis
cra rum czrimouiarum rationes It fignificatiodiebus lolennibus, concionnom ad populum ha­
nesdocere, & familiariter traâare, jejuniorum
bendam efic, five ab epifcopis, five a parochis ,
etiam ftata tempora , adventui * quadragefiaut, iis legitime impeditis, ab aliis concionamr , aliaquc iacramentalia elucidare : jubilai
item , fupplicationum foiennium , Ac aliarum B tor ibus ctijuslibet ordinis , debite approbatis ,
per cos ad quos pertinet, fuftentandls : in qui­
devotarum aftionum , qua f«pe ab ordinariis
indicuntur , fpiritum Ar mentem patefacere :
bus faera eloquia & falutis monita familiari
fermone explanare , eademque in omnium cor­
ut iis mltruâus fidelis populus paratiorem
dibus , poftpofitis inutilibus quzftionibus , in­
mentem arterat donis calcftibus imbuendam ·
ferace , Ac fideles in lege domini erudire par
At officia quacumque peculatu oftendere , vi­
erit : Bc ne tantus caleftls doârin* fons irri­
delicet, patris, filii, uxoris, domini , (ervi ,
guus delinat ubertim dimanare, cura Iit Ac follaici» privati , magilVatus , omnium denique
licitudoordmarii, quotcumque parochos pro re­
alatum , generum , ordinum, quibus unufquiidituum ratione ad condonatorum impcnfas perque in omcio fuo continetur > pracipuas par­
folvendas per debita juris remedia compellere.
te concinnatoris exifttmel , pkbefque ut ceAc nc quis libi defit in hauriendis «terne vi­
ckfiz obedientes evadant, decreta cum acurncte verbis , omnes Ar fingulos cujufcumque ecnicorum conciliorum , tum provincialium do­
cleliae parochia lis parochianos ,'ut ad ccclefiam
cere, Ar fzpius inculcare. Ex iis autem qu* in
luam propriam , hauriendi verbi divini Bc (tfarrofinClo mifl* facrificio leguntur , aliquid
exponere.& explicare , atque inter extera hu­ C evi audiendi caufa conveniant , exhortamur &
monemus : qnibuicumque contionatoribus , ut
jus fsnihllimi facrificii mifl* myftetium aliquod
ad id (alutaribu, verbis eos impellant , prsecideclarare, ex facri Tridentini pnricripto longe
picutci.
utildlimum >

i

VIU.

XI.

Dc hora aatem qua conciones h abend* (unt,
Quz autem contionatori funt fugienda, mul­
fervetur cuilibet diacefi fua confuetudo : fed
ta elfe norunt omnes , led hac dumtaxat prz·
fcribamus. Nc igitur certum tempus Antichrinulla concio habeatur eadem hora qua epifco­
pus in civitate concionem habet.
fti , extremi judicii, apocrypha , talla miracu­
la, fabulas, profana, ambigua , obfcura, du­
bia, difficilia > ac fupra plebis captum afferat
Dt
bcntfltte clcrlctrtuti .
concinnator i neve opuiionei hzreticorum in­
troducat coram imperitis hominibus : fi quan­
CAPUT XIII.
do vero opus elle t, hujufmodi fallitaces repro D
Uantas vires habeat ad continendos in
bet , veritatem catholicam afferendo , quam
confirmare, ex fanâa eecleliz, conciliorum Sc
officio fideles , vita Ar honeftas clerico­
probatz coufuetudinis auâoritatc, munus erit ;
rum , oftendunt tot decreta fuper iifdem quon­
exprimendo locos , ex quibus male intellectis
dam a patribus lata . Ea enim pcrcfticax fem­
pcftifera lue' enata Iit , illorum genuinum Ac
per vrta eft docendi populi ratio , li quod
catholicum fenfum afferendo. Vitet autem ora­
vcrbir exprimunt facerdotes , id omne vit*
tionem fucatam , Ar pigmentis exquifitis orna­
puritate Ar innocentia prsrftantes , in cunâis,
tam Ac concinnatam , nc potius predicate k ■
fidelibus populis tanquam flell* matutin* przquam Jel«m Chriftum videatur. Sed «is omni­
Juccrcnt.
bus futilibus dimiihs , diligens Iit in reprehenduvln vitiis , quz in populum gratfarr potiffiI.
mrn animadvertet : qu* ut probe dignofeere v
pollit , cura fit epifcopi, feu parochorum , m
Decreta igitur ulfimi provincialis in omni­
<|u.iru4 ecdefiis conciones hibentur , conciobus innovantes, ftatuimus infuper, nulli facer,
n.torein «trfimem tacere 8r monere de in vi- E doti alien* dioecelis , literis ordinarii lui com­
tin 1:1 que populus cjufdcjn loci inclinat, ad
mendato , in civitate It diacefi ultra menfem
< j fortiter poftea Ac luavjjer fugienda Ac decomlnoraturo , licere ad quafcumque divertet*
clinanda ■
ecclefias : fed cum certsr cuidam ecclcli* , ad
facra nro devotione facienda , ab ordinario loci
adferibendum effc , ut de ejus moribus Bc vita
JX.
parocho ejafmodi ecclefi* ordinario fidem fa­
De modo autem condonandi : quia is a pluciente, ex diacefi aliquando ipfe facerdos dirimu rit truditus , placuit nobis St revrrendificedcns in benedictione dimitti queat■
(i nis ep.fcrq.k , mtrodudionem illam conriour iruni. a linito Carolo arrhiepifeopo qnon%.
11.
d1
ccckfie Mediolanenfis , impenfo do&onrm
ftudio editam, ut cxaâun prorlus Ac dignam,
Quoniam autem vel minimam criminis fufpi.

Q

. _

do-

Îf8r

COMCILtUM

BurdIG ALENSI·

«‘one® perioai· ecticfiaftici* «fingere , pleri- j
CHKISTI mo·
· quotcumque presbyteras fa aoV|«m. ûf* provinci» degentes exhortamur , fc vehe­

~ani*o

menter noMeui > ne pro cantate erga fo rores
& neptes exercenda , eat fecum Colat in eadem
domo retinete , (ed extra potitu alere tc «nu­
triit procurent : nemquatn fecum Hp eodem cu­
biculo quiefcere fincnte*. Curent autem epiico­
pi , ne Cub eodem parentela titulo quofvis facerdotet cum mulieribus cohabitare > antequam
de confanguinitatis veritate plene libi conttet ,
permittant : aliat eofdem pani· in jure latir
coerceant : de alii· (acerdotibui, quorum conlanguine· commodum in feculo vivere poflunt,
idem cenfentes.

HL
Eo tendit confuetudo illa , qua facerdote·
Dei ad quoivi· infantet de fonte fufcipiendos
a multi* invitati, tam gravem perfepe incur­
runt nimia familiaritati· fufpicionem > quod
inde feandalum populo generetur perniciofum . Prohibemur igitur, ne qui· paroebut in­
fantes in propria parochia > Bc et parochianis
fuis nato* c facio baptifmatis foute fufeipere
queat : non parocho* autem monemus Bc «ahortamur , ut hominum hujus («culi rubiginoiam familiaritatem devitantes , numquam
ad eos infantet fufcipiendo· accedant , qui
fibi nulla conGtnguinitafi· Bc affinitati· ratio­
ne conjunguntur. Si qua: autem fuper hi* de­
creta in aliqua diacefi ardiora pro meliori
ejufdem ftatu Bc ordine lata fuerint > eadem
fervari mandamus.

112r,£iicL

USi

officia divina rwllateona MgHgaanrr . Qui ve- anno ro ad beneficia , monafteria fcilicet, Bc priora- CHaitrt
lus coaventnale· , effumet i , (acri· ordinibus
i*>«.
initiari , Be fail munerinos fatufaccre conte­
mnunt, A quafi potente* venatores coram domi­
no mrlitic mutraan· armis circumdati , Bc acciufti , vitam deguat cedeCaflicis plane vius
indignam : ut infra annum ad facros ordines
promoveantur , Bc cx nunc habitum geftrnt cle­
ricalem , Bc fla tui fuo convenientem , decerni­
mus ; aut feros, ceofuris ecclefiafticis , Bc slns
panis afficiendos , ac tandem lifdem beneficiis
privandus efle declaramus . Ideoquc regi piifvmo ac ChriftiinWEmo fupplicamus , *d ea­
dem benefici* , fu· majeftati , ratione nomi­
nationis, refervata, ut indebite uoffaT* fc oc­
cupata , fanAiffimo domino nottro tales perfonas nominet fc prwfentet , quales pro confcientia hujulmodi beneficiis optime contuitu­
rus arbitrabitur: quo tandem , confufione <ubfata , ordo ccclefiaftirus floreat inter liliata
diademata . Neque epifeopi comprovinciales
in quorum diocefibus b· vigent corruptela ,
omittant ea de <* Chriftianiffimum regem ar­
tiorem facere , Bc illius pietatem movere indefeflam ·
V.

Indecorum valde & profanationi proximum,
' ut quis ludicra adturui , veftei clericales, monacnales, fc aliquandoepifeopate·, induat, poÎiulorum plaulum excitaturus. Quare , nc id
in, diltrifce prohibemus , fc contraveniente*
gravi pana mulftari mandamus.
VI.

IV.

Confulendum tamen iis clericis qui ri« fc
At quod multi clerici etiam beneficial codedentes , gravarentur , (i confuetis urerentur
■onam fc habitum minime geftare , nec eccleindumentis: quocirca liceat iifdem iter facien­
Isis infervire repenuntur , (cd militi· munda­
tibus , veftimentis uti contraAioribur , fc ad
ne ornamentis fc veftibus uti pulchrum putinitineta facienda accommodatis, fimplicibuvtates, ordinem confundere ecclefiafticum , fc om­
men, fc in quibus honeftas fc decorum ordinis
nia pervertere vifuntur : omnibus ecclefiaftici*
ecclefiaftici eluceat , quo perfonis Deo dicati·
noftr· provinci·, cujufcumque dignitatis, fta­
tu· fc conditioni* exiftant, injungimus, ut iis D fuus honos poffit rependi .
veftimentis , qu· ab ultimo provinciali fibi
v VII.
praferibuntur , incedant induti , coronam cle­
ricalem geftantes : ne fit praterea illis capilla­
Dc clericis ad fora freutaria confugientibus,
tura impariter attonfa . non iuperiorii labii
citra caius a jure conccffos dc litibui difccptabarba arte elaborata aflurgat , nc rotundi ,
turis . fervetur decirtum citimi provincialis :
quam vocant , collo applicata , eaiftat ad col­
laria dilatanda fc fuftinenda , fed brevia fint
aut fecis* , contraveniens quicumque fulpenfionem ipfo faifto incurrat , Bc ad fooâiones (uas
illa fc deorlum modette inclinata
deponsnt
intra provinciam excrcendai nequaquam ad­
etiam pallia es (ericii filis duplicata fc con­
mittatur , faciatque epifeopus loci metropolitesta, tormulnquc rofarum ferien folcis indite
tanum certiorem , quo deinceps comprovincia­
abjiciantur , deaurata denique calcaria ab lifles epifeopi rebellem dignofeetues, « fuis dicedem prorfu» longe fiant. Quod fi qui fu· (or­
cclibus repellant.
tis , calicis fc hereditatis domini immemotes ,
eadem a fe non abjiciant , fc canonicum feu
clencslem , tanti momenti ad exiftimationem £
Dc prfmrwadfr ad IcncficU cccltfliflict.
eccletiafticam confervandam , ornatum induere
renueiint : ii omnes quamprimum a fuo ordi­
CAPUT XIV.
nario ter moneantur , ut infra competentem
terminum , clericalem habitum fc coronam ge­
T integritas eorum qui ad beneficia ecclcfiaftica affumuutur , (alutcm anima­
ftare habeant , aut fecti· , crefcente contuma­
rum procuret , vcftigiis patrum ultimi provincia omnibu· fuis beneficiis priventur , fc de
catero ad alia obtinenda inhabiles cenfeantur.
vincialis inherences , reverendiffimos epifeo­
Alii autem non bénéficiât i, privilegiis clerica­
po· comprovinciales e «hortamur fc monemus ,
ut que ab iifdeoi patribus de examine promo­
tus lui noq gaudeant , Bc ad beneficia ccclefiaftka nequaquam promoveantur t curcntqu* ' vendorum ad beneficia ecclefiaftica , fancita
funt , in fuis dimcefibui exequentes , cas perlollicite locorum ordinarii , beocdiiiis it* vaca­
fonas ad regimen affumant animarum , que
turis provideatur , ut cura animarum in eis fc
mu-

U

Concilium JBvkdioalbnsb.

“‘22%’““·

ΑΜΝΟ moneribus fibi impolitis fruffiuole rciponde re A contagioni* nomine, cuju· a patribus infimnla- *7wmo*
tam «R k damnatum fcelu· , ootuiffent horni- CHMJTJ
ch» υτι poffint*
•me cupidi ab eodem perpetrando avocari. Quia Kaa.
vero isdem tanta càpa^icacc eeclefiaftica· re· pe­
1.
cunia poflidendi cfferuntqr. ur, quamvis fupraAt t>e qui· pro cujufvis rtCrripti apoftolki,
dtAis pota is jure k ipfo xadto perciti , divini
vel fimplieu Cenatura executions , «uiffimet ,
jodicii acrimoniam no· peetimcfcant : acriori
noa ftilo eos duciaUN feriendo· , varuque fee­
vocem ordinarii, ui ipfi* refevipti* appofitam,
capitulis, abbatibui, alufve feperioribu· ordi­
leru capita , unde virus in ecclefi· Corpos eL
num , etiam alia* collatoribus competete i de­
funditur, leorium penfata a nobis effe pntfcindaramo· , elaufulam illam , ( cr oeerultMur
deoda.
) in hujufmodi referiptis apponi folitam, folii primatibus , archiepifcdbi* , dr epi­
I.
feopi· , feu eorum vicarii· generaliSbs conveni­
te it competere : ac proinde , nulla ab hujuL
Plurima olim bénéficia , miroeribu· dt donamodi capituli·, abbatibus, (t aliis quibufeum- * Hia clara , eaque pinguiora , ad divina officia
que mandata , aut referipta apoftolka, leo fimin ecclafia Dei continue peragenda fundare an­
plice* fignaturas ex vi hujufmodi clauful· exe­
tiquorum Chriftianorum pietas curavit Hccab
cution! demandari poffe, Nec fecasde rtfignaecclefia Dei probata, laudata, cuftodtta . Santioaibu* ea caufa permutationis faAfa judica,
ttuoi fiquidtm, aurum, argentum, «s, dr alia
mus, fed ea omnia ad epifeopo* dumtaxat per­
id genua io tabernaculum Det tranfportaiu^
tinere, eaclufis alii* omaibut, edicimus- Quak eidem confecrata . Sed cum ex adipe pro­
re fi quid contra eadem sâum fuerit , invali­
dierit iniquitas , dr ingens dr egens clericorum
dum ht 8r inane , dr gravi pana ab epifeopis
turba in ecclefiam fpecic divini officii accuracontravenientes quicumque, /«culares vcl regu­
tiut peragendi introduAa , laicorum hominum
lare·, coerceantur.
cupiditati dr rapacitati nomine fiduciario fa­
mulata eft dr infervivitt tunc prwdiAorum be­
neficiorum jura , proventu* ■ reditus , cenfus,
Π.
fuppreffis a facrilegit hominibus, titulis, char­
Neque liceat inferioribus collatoribus, abtis, documentis, contraftibua, pro majori parbatibus fcilipct , dt prioribus conventualibui , C te ab ecclefia ad dominium temporale trauflaicifve patronis quibufcumqoe, fi quod forfait
lata funtr par· etiam decimarumparochialium,
jui conferendi fibi ex privilegio conecfium fit,
titulo fall· tnfeudationis fuppofito k ementi­
& debite probatum , beneficia eeclefiaftica cu­
to, eodem tranfportata . Quare cum hoc ma­
tem animarum habeatis , conterre , donec ipfi
lum pracipua* vires hauriat ab ipfis clericis,
providendi ad eadem beneficia abepifeopo exa­
feu prtibyteri· , paupertate preffii , eorumque
minati , probati, dr ad eofdem remiffi fuerint i
Bomtoe fiduciario iuftentdut : ftatuimu* , ut
quafcumque provifionc* dr collationes alitvtr faquimeqae clericu· vel facerdos beneficis ecAn, nulla i elle, dr irritas declarantes.
clefiaftiea , five fimplicia, fiveparochialia , laicorum sut aliorum perniciei· utilitati confu­
tent, eaque ratione nomen accommodans , re­
III.
pertui fuerit obtinere t prater pernas excom­
municationi* , privationi· , inhabiiitatit , dc
Prohibemus ne qui* deinceps officialia aut
pofitionii, & altas tam in corpore juris quam
judex ecclefiafticut , aut quiconque alii, cujuf.
m fummorum pontificum conftitutionibus , k
via privilegii potextu , monitori» cxcommuultimo provinciali Burdigalenfi Inferta· dc la­
Dicationi· literal pro rebus deperditi·, aut alii·
tu , qua* ipfo ί·Λο k jure incurrat : vel in
cxceffibu* , ad focum ecclcfiafticum contentiomonafterium ad vilia mihifteria prsrftanda de­
fum non dedoâls, coneedant ; ae fuper matri­
trudatur, vel intra provinciam , ad fuorum or
moniorum denuntiationibus , aut quibufenm.
dioum funâiones exercendas nunquam recipia­
que alii· indulgcndis dilpenfatione» elargian­
tur , omni Ipe mifericordias , quod eft a facri*
tur: fed ea omnia ad epifeopo·, feu eorum vi­
canonibus fancitum, eidem fublaia: nifitamen
cario· generale· folum pertineant . Attaftatiotaura fuerit ejuidem poenitentia , ut a (anâ<ûinea autem fuper vita , moribus , k capacitate
mo D. N prius réhabilitât» , k funâionibu,
ad beneficia eeclefiaftica in forma gtatiofa ,
ordinum reltitutul, a proprio fuo ordinario ali­
qaarn vocant , obtinenda , optimo ecdefiarum
cui ecdefia eonftituatur famulaturus . Larci ve­
regimini adverfari» concedere, nedum ipfi of­
ro donec relipuennt , omniaque bona fuppilaficia let, aut quicumque alii, fub pcsna fuipenta ecclefi» reftituerint , terribili anathenriatii
fionu , ad arbitrium epiicopi valeant : fed ne­
mucrone perfolfi , ab «ectclia Dei , quam tan­
que etiam eat ipfi epifeopi , nifi pro beneficii·
topere laisrunt , modis omnibus abfcindanconfiftorialibui, cuiquam concedant.
E tur.
Dr finruti» O’ tu/iJni».

CAPUT

11.

XV.

Sed cum precipus cura debeat effe , ir» for­
did· confidentia labe detegenda , quo tandem
B origine horrendum limonia (celui, ecpalam faâa & comprobata , remedni Juti» ita
clefi· Dei efficient, tanto rires tempo­
ut nnfquam revirifeat , (ed evaoerii progreffu Γιοι afcivir, ut interminatione perConfodiatur
­
frat prorfui, Ar eatinguitur i ea nobu vifa lunt
narum cicommunirationu , privationis honopicfcribenda , quibu· utcumque pateat abhor­
rn , perpetui anathemati* , depofitionit , infarendum 1'relus - Quicumque igitur cleriri , rei
mix , «c perpetua ia monafterio mtnerpatrofacerdotea . coram ordinario luo ad exhibenda*
nn, haud potuerit root meti : cum rei ea (olo,
beneficiorum fibi collatoium literal citati , vel
h*relu , pravitatis , labia , fraudis , infamia,

A

jnfli

1585

COMCflfÜM BüRDIG AL ENSI.

I

fis

AMHO” juffi
i) nodum dtacefanam alportatcnt , vel A omnes qui dire/tc ve! mdiredte pecuniam ad anno'
CHKiSTt *n **fi ta tronc pt· manibu: haberent , eas non
beneficia eccleliaftiea , fibi vel aliis acquiren. ciiaurt
t«r».
poterunt exhioere t fed ab alio detineri faffi
da, contulerint, proaulerint , aut conferri A
isi«.
fuerunt : nui ad facros ordines, fine iuffo titu­
Sromitti curaverint, aut quid aliud pecunia *lo, te (officienti ad vitam , promoti fuerunt:
imabile, ad hunc finem contribuerint , ex­
qui fruâus beneficiorum ad plures anno* collo­
communicates efle , a vi* Dei avcrlos , tc a
cator in prapotentum domos tranfponaii Geebonis ecclefia Dei , penitus cxclufos : quibus
runt : qui ueplur cgrotantet eadem beneficia
monitionibus crebro repetitis Se inculcatu, ab
rclignaverunt , 8c rurfus eadem convalescentes
horribili flagitio fidele* retineri non vane con­
fidimus.
retinuerunt .· quicumque etiam collatore: , tc
nfignantes, inter quot pcffima quadam confuctudmc convenit ut refignatum beneficium cer­
IV.
ta pertona tc delignata infalllbiliter confera­
tur': qui fine intentione ciericandi , beneficia
Majores turbas agunt nobiles quidam, infead tempus retinent , in cognatos tandem refilicium videlicet noltrorum temporum viri po­
gnanda, eoque modo de uno ad alium transfe­ B tentes , qui pinguiorum beneficiorum dulcedine
renda, A perpetuo in eadem domo, qaafi he­
illecti, in eam devenere audaciam , ut fpreus
reditario jure pollideada : hi omnes de limo­
quibufeumque juribus , divinifque A humanrs
nia tc confidenti* labe lulpeâi valde cenfeanjudiciis poftpofiti* , beneficia ccclefiaftica con­
tur j ac in coi tamdm procedatur , & iniquiratra jus omne retinere, ab iifque juflos poffe l
tor, quoad limonia feu confidentia detcfta, ca­
fores vi & armis propulUre A depellere con­
nonice puniantur. In aliis vero omnibus , its
tendant . Unde non folum turbantur , fed cclinvigilent ledulo collatores , ordinarii , ut mi­
fant divina officia , ecclefi* diruuntur , fides
nima confidenti* le Timoni* fufpicio , provilioSuorumdam nutat, plebs, verbi Dei fame ene.a jacet, hcrefn dilatatur, feminatur impietas
nes quafcumque remoretur, judicium fulpendar,
donec difcuflo dubio veritas plenius innotefeat.
fe adolefcit , ira Dei denique in gentes Sc re­
In qua quidem inveftiganda ordinem , cum in
gna diffunditur , Sc agri dominici pulchritudo
Sisti V. Pom. Max. conftitutione , tum m ul­
, peffumdatur. Qu* omnia cum fepius , nos te
timo provinciaTi' pnrfcriptum , iervari precipireverendiflimi epifcopi comprovinciales , matu­
mus. Vtquc fciant omnes, nullufque ignoran­
ro judicio penfitaremus, tc ecclefiam Dei qua­
ti* caufa: conquirere poflit, ex quibus rationi­ C fi Jrrufaiem in promorum cultodiam tranilaiam
bus agendum ; ad exttrpandam fi mon 1« & con­
compunâo animo cemerernus , armaque mili­
fidenti* labem . eamdem Sisti V. Poni. Mas.
ti* noftra in tanu impietate aulus lacnlegos
conttitutioncm in Gngulis iynodis diacefanis ,
comprimere non poffe diujudiCareinu·, domini­
immo te in omnibus ecclefiis parochialibui, per
que faiutem effe 8e benediCtipoem profiteremur
annum aliquoties infra miffarum folennis legi,
ab ipfo piiffimo laborantium protedote indctc publicati , ordinarii ipfi follicito ftudio pro­
feffis lacryrais petendum duximus , nt qaod in
curabunt .
manu fu* tenet cor regis , illud tandem incli­
net ad ea edicenda tc peragenda, qpx ad perniciolam fimoni* tc confident ia pellem e re­
III.
gnis fuis depellendam fatis valeant. Hac igi­
Augeat impiorum hominum audactum , pertur a Chriltianiffimo eodemque piiflimo 8r inverfa quorumdam con fi ha , ac plurimorum in
viâillimo rege rogamus , ac per vifcera miferitegendo fcelere filentium- Quare felicis recor­
rordi* Dei, in pulchritudine a fc part* pacis
dationis Pauli It. Pont. Max. conftiiutioni inobfccramu· ■
nitentes, quicumque mediatores tc adjutores, D
r. Bullas feu conftitutiones fummorum Pon­
quo aâus limonia fe»- confidenti* perficeretur,
tii. Pii V. tc Sixti item V. in fimrsntacos &· fi­
extiteruar, aut ad td favorem, confilium , aut
duciarios , ad abolendam fordid* confidential
auxilium , quomodo libet dederunt : eo* omnes
labem latas , in regnis luit publicati , incipi,
fententiam excommunie attonis incurriile, a qua
lervan , Se ircundum ealdcm lites iudicari ju­
nifi a lummo pontifice abfolvi nou poliunt prae­
beat .
terquam in mortis articuto, declaramus : talefi. Claros te infignes pietate viros , cum cx
que iis excommunicationum denuntiationibus
cleri fupremo ordine, tum cx variis nobilitatis
qua in prono Gngulis dominicis , infra nuda­
A juftiue ordinibui feleûos A allumpto· , ad
rum folennis, contra'fortilegos tc alio, impie­
lingulas regnorum fuorum provincias angelos
tatis fatores feruntur, adjungendos, te pro ex­
pacis emittat , qui in circuitu timentium domi­
communicatis denunciando* decernimus Ac inlunum , amare defleant ruinas ob intamem illam
pci monitoria· literal, five excommunicatione',
confidentiam dehilcentes, A ad eaidem implen­
quoties lalnbriter videbitur expedire, aGngulis
das, capita bellux inquir*nt A exquirant dili­
ordinariis decerni, te per (ingulasdlixceium pa­
genter , conquilit» vero A detefla ad (c d'feE
rde bus emitti: quibus, omnibus A finguli, ecrant, gulliti* manu obtruncanda .
cleliafticis ixcularibuique perfonis , ciqulcumEaque ratione quofeumque przpotentcs tc
que dignitatis , (latus , gradus , ordinis , vel
nobiles viros , cujufcumque conditionir , fla­
conditionis fuerint, prccipiatur, ut eos omnes
tus, ordinis, A dignitatis cxiftant, fruftut be­
quos limoniam te confidentiam hujufmodi comneficiorum ecdefiafticorum mdcbiie Corraden­
mifilfe , vel procuraffe , aut m ea mediatores
tes , juraque ecclefiarum ad fc trahentes , taneffe tc fuiffe (civerint , per fe vel ner slios re­
quam facrilegos leveris pcenis coerceat , atque
velare quantocius non omittant. Quod fi non
adeo cx albo nob'litatis crpuociot , ab ipfo
fecerint, ablolvi non valeant, donec revelationobilitati: grad<> defcc'ffe, ediùto publiai decla­
ne (aâa , tanti Cfiminir deteili complices arret .
ftius puniantur. Moneanturque iapiUime , per
4. Utquc ea qu* (uper his decernrntuc &
parochos A contionatores, fidelis populus, eos
finientur , debit* exccutioni dcmandrniur ,
Cmil. ttncricl. Tom- XXXIV.
X x *
nul-

1587

on**“ v“

Concilium ]

nullufque deipccpt ad diltiubandam domim
CHRISTI meQini* 8t ddmuat Dei concutiendam , afiur-'
«ai*.
gat 4*1*0 : kgtcis provincurum committal ac
pnccipiat , arm*;» manu ungula judili*', de^
creta ■ nritndau, & edirih*ttr.qua*iiur, tuc-nturquq domum Dei viventis & videntic : donee
laccrdQtibusJeeclefis Dei reilituts , purgatae,
j
nitide, auro incruftaUe, pelluccant, officia di­
vina in iifdem reiaoent : & ficui in die bus anp
tiquis piifludorutn &Chrifti*niflimoruin regum
;
verba vitas rtemr eq Gdilet advocent, ad con'
Aitucudum diem folénnem in'condenfi* pro fe·
liciffirao regis Chriftianiffimi flatu ât profpui' tatc.
*
\ I

,

V-'

De f/nàiea-in fi^pü» likttefibui wajliltend^
S

^88

URDIGAlENIt.

i vinciales epifcopi unam ecclefiam parochialem AHN0
dumtaxat > pinguioris pradertiiQ proventus, fe- CHRtfTl
minariit unire A incorporate t coque nomine rta*.
Çtnâiffimo D- N. fupplicetur, ut in hoc, uni« ve rial is fur providepua Pollicitum (ludium «y»
pendat.

,

.

De

'caput
-s

XV1L
f

'

l·

/"'vilia quarnphirimi priore* curati ordinis R.
Aitguflitu canonicorum regularium, & alii
h regulare* curam jcutnanim haljeiiiT*, ideo lc »
relidentia exempto*.putant, quod ex voto mouallcrut infemendi* fufit‘deputati ; declara­
mus , quofeumque regulare* coram animarum
habentes , .ad refidentiam in prioratibus, cura­
tis, k alii* beneficiis quibus animarum cura an­
nexa eft, prat flandi in teneri - abbates vero te
quoslibet prarpolitol» , ad abus monacho* fuit
monafteriiajddiccndus obligari. Curent igitur
epifcopi ut nujufmodi peiore* lc alti regulares
in ccclcfiis fui* refideant , alias panis eos in
non refidente* fatis coerceant ; abbates autem
& quofvis monafterii* prsfc&os , ut muneribus
fatisfaciant , juie compeilaut .

In tant if hujus fetui i corruptelis, litiumque
dikeptatiohibu* te caulis definiendis , per tot
■ufraâus dilationum & circuitus formalitatum , ( ut vocapt-j ad .eundum tot tam que
graves rtnp^ikimpportandar, ut facerdote* te­
nuiore* > quibufcumque juribus licet innixi, de­
finitivam tamen fententiam fuper beneficiis agi­
tatis li nipedent, aetatem fatic cum omnibus
bonis plane consumment; quam etiam fententism obtentam, refragante advciMatioram prardivitum potentia , executioqi demandare ne­
/~"l L’
quaquam noue , fati! compertum eft. Ea de
rc, nos juins & canonicis tenuiorum Cacerdotum conatibus co mu lentes , decctmtnn* , in
Abbates, priore, , ac quicumque ex privile­
qualibet dioxeli provinci* nollrar , viruin ecgio ufum mitts & baculi habentes , nequaquam
cicfiailicum Capacem, presbyterum telo divino
it* ornamentis h iafiguiis uti polfint , nia in­
acccofum , & 1rs rebus gerendis folcrtem fynita lepta tnonaiteriorum fiiorum : idqui dc ab­
dicum ab epitropo cum clero foo m fynodo
batibus titularibu* , le ab cpikopo bencdiâis
diaccfana eligendum & inll i tuendum ilk , qui
folum, intelligatur.
juflo procuratorio firmatu* Ut eonllitqlu*, fo­
lias diuKclis. cleri nomine , caufa* tenuiorum
1H.
lacerdotum ubicumque , quomodocumque ■ fc
coratn quibufcumque judicibus, impcnlit com­
Regulares quiiuiuque , fine licentis iuorum
munibus agcic , promovete , \· difcepUie te.
fupcrioiuin vaguuies, ab epifeopit Jocorv.n pu­
Beatur : donec litibus profligati* omnino ,
niantur « Λ' ad i;<<os (upttro.rei , ut inllituium
facerdotibu* in polfcibunem pacificam beneficio­
fuum fervent, remittantur. Eremite veru line
rum Contra refiantem faerbegorum a.daiiaui D licentia cpiicoporum a cellulir dricedere uva
intioduâis, ea trudibus dklurum bcueduopis fumant i aut fexu*, fevere coerccsutiu.
rum-obtentonun . habita redituum corumdem
ratione, prcdiUarum impenia um par* quaJ Vdam annuatim, afque ad plenam iolutioaem,
clliu* dio^ccli, clero rependatur.
Controveifias omnei de praecedentia , qua:
peris pe cum fcandalo oriuntur inter ccclclialtica*
pcrfbda* , tau, isculue* quam regulares ,
De [itiairÎÎi,
cum in procdfiooibus poblici·, tum m iit qus
K
CAPUT XVL
fiunt in tumulandi* de:unitorum corporiboa, ui
deferenda umbella , *.* aliis fimilibus , epi(co­
Uia decretum ab ultimo provinciali la­
po*, amota omni appellatione, & non obftantum de fetninarit* in fniguli· dicecefibu* ( libo* quibufcumque componat. Exempti autem
inttirucndi*, nondum ubicumque & ufquequa-omne* tam clerici Lrcularcs , unam regulate*
que crccutioni demandatum efle confiai .· no*
quicumque, etiam monachi , ad publicai pronece (Etat c hujufmodi feminariorum mature eoo- £ ccffionc* vocati , accedere compellantur , ii*
lidcratX & lingulis viis fcmodi* quibui finem
tantum exceptis qui in fhiAiorr claufur* pcisb omnibus optatum afiequt valeamus, nsagna
petoo vivunt,
eum eut* pftuatis : decernimus, omnia le lin­
gula in huiuunodi decreto deferipea & fancita
V.
a finguli* epilcopi* comprovincialibus cxaâc
obiervanda , qua ut quampaouim fiant , eofMonafteria aurem, ecclefi·, conventa* , aut
dem coepi (copo* isoltro* per falutem animaram
collegia edif.cari non poffint, nec ulla congrefibi a fummo pallore concreditarum eihortaÎatio facutari* aut regulari* , in quibufcumque
mur Sc oliec.-ainut. Er ac «liqua tanti boot
iotcefum loci* laftitnatur Λ fuateiur , fine li­
coqj.municationcm remoreiur difficult*· , cum
centia * expecfio coofcofu epifcopi.
fere nulla Jmt beneficia fimpheia qu« femina­
ris poflhit anneAi lc uniri : pultat <o*apio-

Q

Dt

.

tjtp MM*·» vm.· Comcui vm Bukdigalbns >.
AWXO
CHIUSTI

Pc fritrcuiiui V ctftilii ■

NNUMERA pene beneficiorum (impliciam ,
maxime regulariiim . multitudo pro conti­
nuo divine.majcftatis celebrando cultu . anteceflbmm noftrotum piuatem Sc aelum arguit
indefclfum : fed hoc iroftro stvo infelici bene·
Aciorutp hujufmodi expilatio . 8c fordidas avautic Sc irceligiofar profanationi fubierviens proftitutio . majorum telum in filiorum
cordibus jaradudum extindum , efle cqunnonttrat.
x
s
B

I

tjpo

tim noff/inveniantur , bencfiCoraoi hujulmodi ~anno
'fructibus (ufteuiati facerdotet ireularct , idi- CHRIST
gioforum onera ic officia audoritate ordinarii
><■·
lupjrieant. donec ipfi reperti qsuneiibu· fuis Iatisfaccre perfpiciantur.

/IV.

Monafteria au'em cojufcumq ic oflinis, pm
majori parte lolo «quota , Sc m .urbus olbcia
divina pro softicuii ratione non icpanduntur ,
curent ordinarii ur reftiruantur, paifque tertia
provenjnum reparationibus & zdificatioqibut
applicetur, donec reflant h> monrifteno, dan­
itis , 8: domibus extrudis , niona.hi regulam
& inftiturum (errare poflint.

V.
Quare (olheito ftudio epifeopi quoleumque
\ prioratu*' limpllces cujufvis ordinis lacularit
Providendum certe capeffic , quitum bums
i vel regularis, fingulis anni· . Bc qtMXies opus
proxmijo*! parte ufutpatis Λ· luppiune, cVlolo
effe judicaverint . rrlitsre aggrediadtur . dihrarumdcm nomme pictas fundaturui.i commen­
genterque-quonam officia divina iplit fint im­
datur. Idcirco nos ut tanto (acrilegiu utcumque
pendenda, quz onca fupportanda , quive hu­
occuttamui, in omnibus noftra proumcix , me­
ât··, cenlut , Sc prosentus redeant quotannis ,
tropolitans, cathedralibu^. collegiati» , a'lifvc
Sc a quo percipiantur*, exquirant .* ut eo modo
regularium Sc mendicantium ecJetns , 'primo
praecognitis officiis divinis 8r oneribus, ea tan­
quoque trimeftri, cathalogum feu inventarium
dem in ecclefiis prioratuum hujufinodi coaciomnium capcllaniarum intbi rclpeiti’c fundata­
nuo decernant perfolre ida
fi vero nulla ra­
rum fieri , olheia cujuslibet notari , buna fi»
tione quznim fint. inveftigari poffit, tunc Gnceiiius ettouirt, fundationes evolui, 8c qurnain
gulorttm beneficiorum cenlibus 8c proventibus C
efficta Bc onera cuilibet impolita, delcribi, cajsonderatii. prout magi· vel minas accrelccte 8c
pellanos quoleumque citari , &■ ad officia pen­
decvefcere dignofeeotur, de officiis jseragendi»
denda, & onera fupportanda, cogi d.ccinimus:
ita cenfeaat ordinarii, ut eadem beneficus ple­
ac deinceps idem inventarium , ira cum eaafia
ne refpondeant ; contravenientes quoicumque
cura pcifedtutn ad ordinarium deferri : es qu>
priores, per fcqueftrationem fruftuum , Sc alias
cum duobus csnonici· a capitulo deputatis, ip­
poenas aa debita onera compellendo : non ob­
fo ordinarius, capellaniis certi pyjvcntut reco­
stantibus quibufeumque pravis con(uetudinibas,
gnitis . de probatis , ofliria delimet facienda ,
Sc corruptelis in contrarium allatia.
Bc catalogum c quq quv cuilibet capellama of­
ficia conveniant. Sc quibus petagenda, piuat ,
11.
choro affigi decernat : de aliarum autem capcllaniarum proventibus minus certis, amplius in­
Ια hl· antem p< iorat ibus vifitandis , ubi ecquirendum ceuleat. Sed dc u· quaium tints
clefiie dirutz , Sc priorales domus , live tempoonera pmferibuntur , ut habita rudituum ratio,
rum injuria , (ire priorum incuria disjeda ja
ne rependi non poflint , cura cut epi copi ca
cent . otdiearii debito incumbcoces ofticio, cx D
ad juftum penium reducere , & facia facienda
reditibus diâorum prioratuum certum nuor au
ad pauciorem numerum j1 redigere. Quad de iu
ai· partem > peo arbitrio fuo definiendam , m
capellartiis in alii· ecclefiis fundatis fieri omni­
hujufmodi ccclefiarum rcftaurationem , &* dono cculemui : tandiuquc procedendum donec
tnorum recdlficationem , decernant impenden­
hujufmodi capellamarum probatione habita .
dam i donec omnibus priftino ftatui rcllituti·,
eildem canonice provideatur.
antiquus etiam cultas Sc debita reducantur of­
ficia . Et ne tam (alutaris decreti exeeutionem
ullum remorari poflit impedimentum , per Icqueftrationem fructuum hujufmodi beneficio­
rum, vocato ad hoc , fi opus fuerit , brachii
Et ne , quod fupereft hujufmodi capeliania(«cularis auxilio, ordinarii ipfi procedant.
rum , iocutia aliqua depereat , led potius con
fervetur, deperdita vero aliquo ρ»Λο recupe­
rantur s ftatuimus edido publico . per ordina­
HL
rio· ferendo, monendum efle populum in qui­
Prccipue invcftigandutn an hujufmodi prio­ B buslibet diocelutu ecclefii· . fub pmna ricom
municationis latae fententir, ut quicumqée bo­
ratus pinguioris rtmitus , fimplicei nuncupati,
na, reditus, cenfus, przdia , agros , aut alia
conventualet cxiftant : quod vel ea ipfis eccle­
quacumque ad quafcunique capellanits perti­
fi arum cdificationibus , Sc «dificiorum formis
nentia indebite poflideot , Sc retinent ea. fta
8e figuris, vel ex horum omnium ruderibus t».
tins capellsnis quamprimum reftituant : quicom
cite difpici poteft. Sique cos inter conventusque autem inftmmenta .'documenta, Sc funda­
les annumerari cinveniat : curandum . ut tot
religiofi in cis inftituantur , quot confuetudo
tiones earumdem , precipue notam , apud ie deti­
*8r proventuum rationes exigere videntur. Ne­
nent. nomina capellamarum, proventuum Sc reque in huc audiendi priores commcndatarii re­
duuum earumdem, iuper ereiquibuicumquc do­
clamantes, fed ad debita officia Stoners hujuimibus ic prrdiis debitorum norunt : qui deni
modi accurate reddenda, debitis juri· remediis
que officia divina fle onera ratione hojulmodi cacompellendi. Qpod fi forfan tot religiofi ftapellaniarum peilolveoda k (apportanda, vel viiu
CwH- Gtrnrtl. Tom XXXIV’.

tj?t

Concilium Boidigaiivsb.

’■"’ÎJÏÏL”’*

IJ9»

ANNO vcl auditu, vcl quoquo paAn fcivctint, oaosn- Λ lata fuerit, diligenter rqftifui , tt ubi invio- aj*MO
lata eft, contervari maxime procurent .· inobe- CHAUTI
CHRISTI ni» patefaciant , dicant ft rove lent : curcntque
dientes., atque contradidorei, per ceniaras 'iU*>
follicite redores eccleliarum , ut eundos fuo»
i*U.
eccleliafticas , aiiafque panas , quaeum que ap­
parochianos , peccati gravitate profata, ad ve­
pellatione poftpofi ta , c'ompcfcentes i invocato
ritatem detegendam icnpeUaot.
etiam ad hoc, 1> opus fuerit , auxilio btadui>
frcularu.
VII.

Sbd neque fati». Cum enim maxima pars\ιυ-

li’

julmodi capcllaniarum , a pueris clericis, habi­
tum clericalem non gcftantibus , occupetur cdiCto eoa publico , prs foribus eccleliarum , in quibus hujulmodi capellanic funt fiindatx . af­
figendo , citari decernimus , uï cora'ta Ordina- '

Nemini aurem monialium liceat, poft profeflionem , exire'’a monafterio , etiam ad breve
tempusquocumque pretextu, atü ea legitima
caufa , ab epifeopo approbanda , indultu qui­
rio infra cqdspetcntcm termirtum fiftcntes , μι- - bufeumque ic privilegiis non obftatttibus.
rejurando jro eia przhabito dicant qaiot & qua- B
les capcllanias retinent , qua carutndem bona ,
ccnfus , reditus , ubi (ita , quas fundationes·
Ingredi autem intra fepta monafterii nemini
documenta & inftrutnenrt , apud ic habeant :
cx quibus ftatus hujufmodi capcllaniarum per liceat , cujufcumque generis , aut cbndiuonta
fexus, vel «tatis fuerit, fine epifeopi vcl lupa­
fpici poflit , Ac probati , eaque exhibeant, ftatioris licentia in feriptis obtenta , fub excom­
titn dicant, &* patefaciant : fed tc quanam of­
ficia przftanja , !c onera lupportanda , vcl ex
municationis perna ipfo fado incurrenda . D. .te autem tantum epifeopus vel fuperioe licen­
fc iplo , vcl ex fama publica uignofccntesdecla­
tiam debet in cafibus necefljiriu : neque alius
rent. De quibus omnibus, omni melioirforma
ullo modo poflit, etiam vigore cujufcumque fa­
8r modo, filum, quo flatus, ordo 8c conditio
cultatis , vel indulti hactenus concalfi , vcl in
hujufmodi capcllaniarum conletventur, coniciijiofterum concedendi.
bi prreipimus : rebelles veto , contumaces, tc
citationi non fat is facientes , tamdiu debiti < ju­
ris remedus agitari decernimus , quoad vcl de­
IV;
bits citationi pareant , tc juflii ordinarii obfc- C
Sed libertati profeflionis virginum Deo dicio*
quantur, vel tandem ipfis capcllaniis priventur,
• liique demum capaces & idonei (ubftituti of­
datum profpicieutcs , ftatuimus atque decerni­
ficia divina accurate petfolvant.
mus, ut puella , qu« habitum regularem fu£cipere voluerit , major duodecim annis fit , non
VIII.
ante , cum fufcipiat , ncc poftea ipfa vel alia
profeflionem emittat, quam exploraverit cpifcopus, vel, eo abfente, vcl impedito , ejus vica­
Ac ne pofl hac hujufmodi capcllaniarum or.
rius , aut aliquis eorum (umprsbus ab cis depu­
dlnem & (latum bene reflitutum , ulla perturtatus, virginu volunratrm diligenter , an eoa*
bet confulio : flatuimus omnium inflrumcntoda , an fedudatlit , an fciat quid agat ; & fi
rum, fundationum, 8e documentorum quotumvoluntas ejus pia ac libcia cognita fuerit , hacumque , atque etiam aiforum perquifitionis
buetitque conditiones requifitas juxta monafteproventuum ,' Ac ftatus hujufmodi, ac etiam bo­
ru illius tc ordinis regulam, nec non «bonaftenarum immobilium , djio inventaria facienda
riutn fuerit idoneum , libere ei profiteri liceat.
dic ; quorum unum in ecclefia , in qua iplz
capellam* dignofcuqtur fundat» , alterum in D Cujus prolcflionis tempus ne epifeopus ignoret,
reneatur prafeda monafterio cum ante menietn
aichivio catbedralis aflervari tc cuftodiri decer­
certiorem facete . Quod ti pteieda certiorem
nimus : ac infuper tabulam in qualibet eccle­
epifeopum non fecerit: quamdiu cpilcopo vide­
fia affigendam , ex qua quibufeumque clarus
bitur ■ ab officio fufpenu fit . Ne vero puella
fit tc paicat numerus capcllaniarum : officia
intra lepra monafterit reclufa voluntatem minus
denique 7 & onera : quo capcflani in aliqua de­
declaret, ex monafterio egrefla coram altari ecficientes , llatim difpici queant ■ tc ad ordina­
défis pracipuo audiatur; dr fi per Uveret, clasu
lium deferri.
furam ftattm repetat.
Dt snsifidsi.

V.
CAPUT

JflX.

ONIALIUM monafteria , hortos fpoolarum Chrifti conclufos , intra quorum
ipiuofa fepta pulchritudinem expendunt ,
viflimos odores exhalant Iftsata lerta, omnicuflodia cuftodiri , tc ne ulla ex parte aquilo­
num rigore unquam matccfcant , circumcludi
providendumi

M

r.
Quapropter fieri» canonibus inhmruntes , epi­
feopi fub obteftttiooe divini judicii , tc intetmiriatiooe maledictionis «tero», monentur, ut
111 omnibus tnonaflariis exemptis , tc oon et-mptir, claululam fan&imoaulium , ubi vio-

Hinc fit, at ex facris cinonibas, anathema­
ti fubjiciamus omnes tc fingulas perfonss , cujufcumquc qualitatis, vel conditionis fuerint ,
fuatamEclericos quam laicos , feculates vel regu­
lares , atque etiam qualibet dignitate fulgen­
ter ,, fi quomodocumque coegerint aliquam
virginem , ' vel viduam , aut «Ium quamcumqTie mulierem invitam , presetquam in cafi­
bus in jure cxprcfts , «d ingrediendum tnonafterium , vel ad fufeipienduoi habitum 'Xujufcumque rcligioais , vel ad emittendam pro­
feflionem : quiaimque coafiltum vel favorem
dederint , quiuue iicienu» eam non fpoote
ingredi motu Aerium > aut habitum fulci pere , aut profeffionem emittere , quoquo mo­
do eidem aâut, vcl ptCfcntiam , vel cuiifcn-

ium

,

“«£*"«!*

Concilium.

BuRDtaAL8NSi.

‘'JD^c,lilXU1·

vt‘ «“^oriratem intcrpofucrint
Simili A
CHiueT! quorjue anathemati fubjicimus eoa qui tanftam
iv. ’
■ na.
virginum , vel aliarum mulierum voluntatem
veli accipiendi» vel voti emittendi quoquo mo­
, Cœtnctetïa veto 'religiofe olim habita ,>«a·
do Jine jufta caufa impedierint . Eaque omnia
do aperta w profanationi proflituta , eurent
ic iingnta , quz ante piofctlionem vel in ipfa
quamprimum epiicopi , ut quieumque ratione
prohelfione fieri oportet, ferventur, non iolum
Concludantur: & li que viz publice in iifm monafterjis iuojcâis cpiicopo , lcd in aliis
dem lepeiiantur , reflent amodo , ubftruantur,
& alio tiaiufcrantui ; vel (i id fieti non pufqpibulcumque . Ceteium in allii rebus conftitutio CiegoriiXV. a przferrti concilio recepta
fint , muti utcunque conffruantur , vocato
adhoc , It opi' luent , po'clhtii fzculadir auIt publicata fervetur.

x*' ΝΝυ"

CHiivh

l

Dt frfHlutril.
V.
L·
\
Sed ut ecclefiis debitus honor tt cùltus rependatur , ciamete/rl, autem fua conicrvetut
N hoc conveniunt omnes populi , ut de fcianttiras tc religio : fi que hgieticorum in aifpulturii fit iliia ptzçipua cura : led przfertim Chnfti fidelibhs , ut uno in loco religiofo, dem tumulata hnt cadavera , eshumari, tc er­
ui ecclelia, tc coemeteria tranlportari·locabene (cpto & rite bencJiflo , ab omnibus lorqu'_- reconciliari , vocati} ad' lioc , li opus , podibus alieno > membra , Spiritui fanât quon­
teiiatis («cularis auxilio , quam primum ptzcidam templa , in reiurreâionem vit· e pulvere
pimus . Et ne tub Ipccie humanitatis , ulla ca
proccflura , fepeliantur , K ab eis quzvr, arce- ’
thofici, inuratur impietatis k heretic* pravi
antui profana , It fi b noveantur , procurare ,
tatis macula : lub poena excommunicatiunu
femper commendatiflimum .
ipfo faâo incurrenda , omnibus <r quibutcumque pcrlonis , ne deinceps funeribus , bapti*
Imis , matrimoniis, (pontilibus cctcnfque adtio
intius hzreticorum , trreligiofum eorum cul­
Cumque ultimum provinciale concilium de
tum redolentibus , interfile poflint , interdici­
fepultutis agens , ea fahxerit quz olim fanâos
patres religiofe cultodillc (act* teltantur bifto- C mus
Curentque epiicopi automate pratentia
concilii , tales perlons, , ηιΊ ab hi, impicliz: eadem nos innovantes, omnibus parochis,
taiibus abftincre velint , nominatim denunccdeharum adituis , ac dominis temporalibus,
nc cui deinceps iuna ecclelia, jura fepulturz,
tiarç.
‘ It cujufvis (edis imponendz , It in ei, retinen­
de, concedere poffint, interdicimus. Sed ea fa­
VI.
cultas duntaaatcpifcopis rclervctur, qui penfata
pcrioiiz qualitate it merito, ita ea concedant,,
In fepeliendis aure n f.Jclium· corporibus,
ut raro in heredes tranlne itu jransféfri pofprohibemus nc qii's c- >< ;i laris e domo efferat,
Jint : neque intra chorutn feu cancellos 'ecc'eaut ftolam ad id gera-.xx-ta fui nronatlcri le­
fnrum: nili, rarifCme , Sc inter quz, 8c prreipra , neve facramentum euchanftiz ad infirmos
puum cccleliaruni altare , decem faltem pedes
deterre, aut mulieres puerperas rn ecclcliam mtioducere prZlumat : cum ea omnia ad paro­
intercedant. \
cho, pertiricrc dignofean-ur . <Qui iccus fecerit,
II.
$
graviter'ad atbitmun oidinarii puniatur ·. Nuis­
is quam autem quivis regnlires , ad eligendam
Non liceat antem in ecclefiis jura fépulturz
lepulturam in lui, rnonattcrih , (ub pcenii rtt
•btinentibus , fupultur* fupcrficiem a terra
couftitut Ione Bonificir VIJJ qoz incipit,
vcl tantillum erigcie : led eapavimeoto fit ae­
•varam ftricuUi, contenti, ullos inducant
quali, temper. Srqrc munimentum dtiquod in­
Dt t ifitttitiit.
cidi petant , id in parietibus , de licentia or­
dinarii rantum fieri poflit ; nullumque jut fepultuiz qdzvts ufutpatlo , line titulo ab epifeopis
CAPUT XXI.
eoncdlo, cuiquam acquirere valeat: poflintquc
vilitatores ecclelia· um officio incumbentes, om­
I.
nia icdilia , lino auctoritate epiicopi , ecclefiis
impolita , amovere , 8c de fepulturis conceits
UONIAM ea quz ad vifitationem fru­
inquirere, ne hac ratione ccdeharum par ic po­
ctu ile
Canonice in quibuslibet ecdepuli interturbetur.
Ins perficiendam neceflaria videbantur, fuie ad
-modum Sc exiâe ab ultimo provinciali decla.sata funt fc tradita : ea vios omnia k'fingula
innovantes , tt obfervati przcipientes , facris
Patevur.t autem facrtdotej , ecclefiarum pa­
ranonibns inniti : decernimus inlnper , monatroni live fundatores , & domini temporilcs ,
Utili eiijrilcnmque ordinis , quorum regulares
parochiarum jutifdifiionetn («cularem h.iRen­
Congrcgatiombut genriaftbus live provincialltes , in ecdeliis lepeliri: led in eorumdem
bm nondum aggtegati, aut in quibus, licet ag­
funeribus funebres orationes haberi , fine epi­
gregati fint , regula St iqftitutum nnllo modo
icopi licentia , prohibemus . Quz tamen li
ieivatur, ab ordinarii, epilcopis locotum fi ngu­
unquam fieri conccdan'ur , caveant conciolu vilitanda : non obftantibus exemptionibus ,
natores , ne vana vane commendare emican­
coniuetudinibus 8r privilegiis quibu'cumque in
tur.
rontrarium allatis , contradlâorcs omne, per­
nis , fanctoium patrum conftitutionibu, lati, ,
eompcfcendo

CAPUT

XX.

B

I

I.

Q

III.

Cone. General. Tom. XXXIV.

.

Xxx

3

IL

y-—

.

■

----------------------------------------------------------- -

/

·/
K

Concilium Bukdicalense.

Archiditconi Tero tc alii , de confenfu or­
dinarii epifeopi duntaxac vilitantes , Sc quicumquc id munus exequentes , jut procura­
tionis , nili pcrfonalitcr vilr.cnt , jxigeie non
poffiut .
(
ΙΠΛ
Archipre byte 1 feu decani in (ingulis dioecefibus coulli.uti , jugi circumfpeâionc 'moret
clericoiutn , (latum 8c ordinem parochiarum ,
ac etiam Jaiconnn ■ sollicite obletvent & profpiciant , deque |is omnibus Ungulo quoque p
meule epifeopum certiorem faciant . Ft ne
propter arihipresbyteratiisdiftantiam minus officio fuo fatisfaccre polluit
in cujuslibct archipresbytçtatus traita , duo redores aut plu­
ies pii ccclehailici telles fynodo dicacelana ab
ordinario nominati tc clcCit , archiprtsbv.-iis
feu decanis adjungantur , q,ιι zelo regiminis
ecclcliailici inflammari , ieduio invigilent > &'
ordinarium liatis temporibus , de (latu , con­
ditione , k erceflibus hujulmodi archrpre<byteratus certiorem faciant : ^pflintque ordina­
rii atehipresbyreris , decanis , Ie tritibus lynodaubus niquilitrranum ieu informarionum con­
ficiendarum , line alio Ipeciaii mandato , fa­
cultatem, q o cuius qnrcumque vitia purgen- C
tur , tc cun.ti in ordine contineantur , con­
cedere : quas rnquilurones &- alias probatio­
nes ab indent pertritas , teneantur ofticJes
recipere , <"c er uldcm ad alia jmis rcurcdia
procedere ■

_>
}

IV.

φ

six

H1HC.

re > a bone momoris Antonio pratdeccflore TmÏno
noftro , tc reverendiflimis tum' epifeopis com- CHBlaTI
provincialibus habitum At abfoluuim , a lanâa
«*«♦·
iede apoftalica in benedictione approbatum ,
Sc ab orhnibui.c im plaufu 81 mentis jubilatio­
ne receptum approbantes / omnia & lingula ilIno decreta in omnibus iervari pvaciplentes ,
(latuimus, fecundum provinciale noftrum Deo
favente, ad triennium^ ab hinc proximum, its
hac metropoli , dic « nobis indicenda haben­
dum elle , A celebrandum ; in quo peragendo
eim a nobis A· rcvcrendallimis cocpifc<>pis for­
mata, que pb ul'imo fanoniCe piarlcbpta eft ,
invalidant foic declaramus.

II.

'

\

Teneantur omnes epifeopi , fub panis fa­
ctis canonibus latis , (lata die concilio adelie . Itaque in Mnediétronibus rempota pneveniie curent , ut illuminata metric , tc pur­
gato fpiritu principali aftcCtu , conjundtis 8e
lollicitis animis cccleli* Dei providere pol­
ii nt .

III.

Et ne tot decreta condere, &· canones coniiitucre , vinum Ut A inlruituolrim , salti levetis
pani» m rout >»ementes latis eadem demum
trrnrcnriir , & in vigore cmiicrvcntur : pixter
ea' perna, m ultimo A prrlenti concilio fisas,
A- coril'i’iitas , ulir erum omnes facrit cano­
nibus & conllirutionibiis unertr , quas innova­
mus , ab omnibu' epikoprs , oflr.ialibus , &
pelicibus et c'elia 11 ic r s quibuicumque , adduci
poflint , Ae juxta caidem conilavementcs qui
cumque puni.i .

Syndici autem , editui , operarii , fc alii
IV.
bon oum ccclena'um receptores , aut procura­
tores quicumque , teneantur coram epilcopis ,
Sed caveant qirc.imqtre , fire epifeopi , fire
& aliis dc eorum conlcnfu ecclelras hiql mo­
oftic ales, &■ j dice. ccc'eiiaflici , in hujusmo­
di vilirantibirs , r.i’ tones fine ' adminill at>odi ρα-nis A mirati» infligendis , nc qurd commudnati piopux , <V utiiitati conlnlentes ,
nis exhibete A reddere ; examinatis autem
omnibus, que fujscitueiint , ipfis ccclchis £ l,t»i attribuai.t ■: l< I omnia pioifus in pios ufus
Cunveitant A impendant , parie tamen aliqua
.mpendc.e ·
pro eorum arbitrio accuiatoubus tc dclatotibus
iclitta .
Dc .-jiru'.'i· friviiuM O' frcii
Ç A P U T

XXII.

V.

UIA ab ipfius nafcenris ecclc fix erorQuoniam aurem nihil tam clarum 8c aper­
dio , caritate praricitim tum cftcrvelccntum quin 'i.bindc rcrgivetiatio aliqua offufeare
poflit -, hincqje difficultates Sc ambiguitates
te , nihii r tilius ad propag.ndam fidem , luaquadam Iu',. ·ιΐι pollent , exeeutionem decre­
vius ad C niigcidos exccllu , (olidius ad po­
pulos intra terminos antitjuorum Continendos
torum inq-cdt'mr ■ omnium Sc liogulcrum de­
adrnventum eft , quam ut c-rtis temporum ncretorum prj .entis concilii , declarationem ,
tcrvallr. cpi.copwrum cncrl a haberentur : nos
clucidationem , & intei pretationetn > donec p oeam curam in nubi», k rcveiendillimi» epi co­
xi.iMim provinciale habeatur conciiluhj, ad n.·
pi» comprovincialibus , ita rzcitandam elle du­
pcitnicte delinimus .
cimus , ut ca drinrcps cogrre nunquam omit­
tamus : hinc fperantes tot nahuam iegetes ,
VI.
ex nefarii" nofhoium temporum hrrebbus ne.
fandis impietaiibus adlni ' puHulantcs , < < liCumque multa in pratenti Cunriiio , spue
can polie, Sc ad vite cternaa Icruina fuicijncaparticularem cujuslibct diaUlis Italum attin­
da novale novari .
gunt , forent decernenda · ca nobis Sc reverendiflimis epifeopis , Iu lyoodis dnecefanis , ex
I.
(actis canonibus , pio prudentia & ado linqui­
mus definienda .
Qtiaie ultimum concilium provinciate , pri­
mum poft iacraianâum Bc acumenicum Tridentinum , tanta cum > iolhcitudine~ Sc Jabo-

Q

VII.

(

MP7

Concilium Bu»
A

> 5 >8

Tr«»rai»r «olr/ia; 'P^La-vuvii . “

Petrus Cuufticte, cai.onicirs.
cui1, isri
'Tr^< HT^lvrCl
tli.rftt .
Et nc «liquit harum noftrarum eonflitutiiGuil'clmtis 1 tuoy , canone.u>.
ntlm ignotationem prztendcre poffit , omnibtu
Melias 1'itaid , canonrcu'
ic ver en dliTi mis coepilcopis noftris mandamus \
m Ta.araivrri
tttlrlu .
ut eaidem in pioximis lui, iynodis publice le-' 'Baltitizu Gelas, archidiaeonas may.r
Petrus Sauveur , canonujs.
gi A: recitari “jubeant . Omnibus autem ordi-·»
^4 fj’U <i<’·
.
ms eccleliafticit viris przcipimus, ut intra tret
Joannes Gua'd-r.
■nentes , poftquam przdiâarum conii.tutinnum
joavhr.n de Bourges .
liber editus- tueur , eundem fibi comparent ,
Trururarorr< tii'tjii Γcidçmitnïïι ■'
. apad le habeant , atque diligentiffime legant,
Antonius Je Cnn, . anoni.js A aichidiacomis
& mente, teneant ? idemque in fingulis it he-’
mijji .
dralibns , collegiatis & parochialibus ecclcius ,
Stcphanuv Margeurs , can.m.rus.
r
certo aliquo loco repo'itus afleructut : dcilauiiA fitu <.<f
. tes univerfas has conftittitiones, poll icitum B
Joannes de Ion , icciui N.iaci.
mcnlem , a die catum promulgationis , irvccBoitholomzus Ia I aigue . rriiiii Drfprei.·
clelia noftra métropolitain fait* , plenam auIVornrarorei
t^ilïc ■
toritatem habituras , ac ex eo tempoie omnes
Jomnes Moineau, 'luelauiai u. c.c’.c'.iz E-.go& Ungulus , carum obiervationi pênnde d^vinlumeni'.s.
dfos , S: obligatus elle , ac l.i h.igula n c eis
LeOnaidns de la loiclt.c , caromcis.
prilentibus ligniftcatz Ar intimat* fuil’cnt i
Torrrralirr, Trrr.sc un. n· r> t .
& , ti contra quicquam admiicrint pernis Ar
'j unnes Pichaid, canonicis Ar a.tiiidracohus.
mulcftis , qua: in eis conftltutz iunt , teneri .
l'ctru; du (.liailuc, canonicus, anhi’ù-jcn-us
Ab co etiam promulgationis die tempus eoiutn
q’rarroalur ifton^ftefu nthrirjh,
.
decretorum inchoari decernimus , quibus cc> Ilatct Valentinus Oimy , infrmarius Malleato pirldipto dierum Ipatlu , aliquid przftatl
ccnlis .
pilum eft .
A f»rtt r.'cii.
■"
H.Utius de la Pommerive , .1.J.rdiiconus
VIII.
C J a Cuir us V asli-G i c. i . r I u .trrai. ’
Tic m al, ι r. ÎVî'.«s;i. ricdirEire autem omnia Bc fingula concilii przH-'iricus Adiruu.it , sanouicos
frntis decreta , ut noftra omnia , la nil illimo
l-ran.iicus Richcteau, canonicus.
domino noftro , Chrifti in tenis vicano , uni.< firte il tri.
vctfalis eecleliz moderatori fummo^, ztemum
Renitns lavier, lan.i' i-is & luceentorvigilanjiihmo, perluftranda . corrigenda , emen­
1 liiar ai> < ι'ι r , cunon.no clcemois navius .
danda , Sc amplianda, genibus in obedientiam
7Va<wrir<.r r,.ria Sadarr-i/î..
flexis fummrttirnus : favitque fummus anima­
l’alchalts de la 1) uuilc , c.trfunicus.
rum paftor , lux vera , lumen de lurr.mc , ut
uf ya* .'r v-'rrr .
lucerna humilitatis nnitci.p.j cuiandit anima­
Joannes de Carbonnicrs dejayae . decanus ecbas , ad eum accedens illuïhinetui , 8c facies
cleliz Sarlaic.ibs .
noltrz non c.itifiindaivtir .
V I I.

ÇHItlSTl
><>♦

D l G A L £ N $ B . ‘ “nT? h· a\c."’

OS I·. I S. P.jscdis S. R. H. P. cardina­
lis , lui pis B .lil.cz arc liicp. Aq ait. primas ,
hzc d ccreta a nubis définira lublciiplimiis ·

N

Trocüfcitortt
fHihQ taitur»

ra.’.'rtιΛ{Λ

n.n ι urtif

. VfTiriai ,
ftâit·

.

F. wlidihi nrih. BurJ.

Joi incç île (*<»υς^ , ihiMu.'anus ·
PcitiAik Ch /Chi, LtciJÎla
Ego Antonius epiic Condomienfis f.ibicripfî.
Joinncv de M jucy > îmiiüîimn
E.go Antonius epucopus ecdcliz Er.golitmcnPctrus de Ec^Iieu , ηηοινοί..
fis lublcripfi .
'Pro(Hr<tr&
.
Ego Hrnricus L.idovicus epilcopus l’idUvienRoniüius lixrbot , caii^nicir. cîcenwKmuus.
fis babfcripli .
c
Tro<*r4tir muna/hi >i
(tum
Ego Fiancilcus cps.copns Ptttaeoticcufisfub
fer ipli .
Fu:ei AtcliambauJut
> momehus h;bEgo .Michael Raoul -piicopnsSantonenfis fubptiur .
fcrlpli .
“\οηΐΜΜ
1 jo · !·**n , β pr,m.
Ego Mcnricus epilcopus Mallcaccnlis fubmfrro9i.AfAH4
'f/n.
icripfi
Ego Emeticus epilcopus Lucioncnlis iub- E Gilbcitus Gi imaiid , d->uo. I ic.bt viv Parifienlis
Rayniutid.lv deStiiCtn, tmic·
.r.
fcnpti.
ι
Jacobus GmJonu' > io< :< t. Jc-iu .
\
A l ce ni i us Henri que r. dc Monnc grO , dodlur the JNOMINA ET COGNOMINA
! igus , A· canonifta ·
procura lorum, cum cathcdralium, tum aticrum
t.......... Jo.danus ord S. Eian.iici de obferccclcliarum, qui cdncitiointetfuciuii: .
\
vanna .
Γ. Sylscftcr Grandis,'iccjÜcâus.
Trar«rar«r<r ttclrfit
.
Bemaidns Delprutv > canon.sus Santonenfis ,
ACOBUS Defa ignei , dcônus.
d .itor theologus , vocatus ab sllufttillimo
D metropolitano .
Pcertii PcyiilGc, αιυηκο». Jiihijûronus.
I iatet Archaœbaudus Chtillut.doûor theolo­
GÜbcrtut GrimiuJ » canonicus.
Petrus Moiftct » canonicus.
gus

Je.

J

fa»

Concilium

1599

Bu JtD ICA tBlin.

A noftra s ad fingulor nomin it im datas evocavi. akNO
mus : univerlis ideo & lingulis , qui pro moreCHRiiTI
hujus provincia dc jure vel confuetudine con-' ■·»♦
ciliis provincialibus, confidere debent , Sc Viis
. quibufeumque, ctiam evempris , qui fu^inte­
re Ile putant, mandantes, ut fub panis m ju­

■ ANNO
SfiHtvunfu "d'fit.
UHKIST1 Helu· Picard, doctor Ibeulogus.
'>»·!·
' Petrin Sauveur, doctor theohaqaH·
Bernardus Dante , doctor theologus .
dmbcrtus Hocquiei t, daCtoi theologu·,

Tiilt-aHHlu.
Petrus Hutneau, doCtur thcol.
Pionylius Gujlloteau, dud or thjol.
C«adv«i>>nyf(.
Stephanus Margeon ,· doctor (hcol.
Joannes Dame, doCior rheol.
<
Barthoiomaus la Farguc, doctor theologus,
Pttretfiftafi t.
Joannes Pichard, doctor theolog·

F. Valentinus Ourty , ductor facult. Patllien,
fis.
’.·
Hilarius dc la Pommeraye, doctor facult. Pariliqnlis
1
x
Jacobus Vas!in, doâor facultatis Parilienfis.
F. Rolandui Bowdon Auguftinianus , doctor
facult. Pariiicnlis .
Petrus Charon, in decretis baccalaurcui.
'
Lftcunrnp, .
Jacobos de la Boulaye, Baccalaureat in Tjreolog. fasuit. Pariiicnlis.

ItfOO

s

Stritten/i. .
Pafchalis de la Brqulle, doitor Theol.
Tr.m.r.rrr ronn/ii.

re A' ultimo provinciali contentis adCoodiâam
diem adefte cure >t : plus quolciimqUc fideles ,
qui,in agro dotnfaico cunfcitas tegetes adtneffens inalbefccre exoptant, pru tan<is operarii·,
defini num tnclfit'rogent , wiixe butantes · Ac
' 4c quis infeiu· ) concilio abfit Sc deficiat, neVf caufam ignoranti? pirtclidcre poflit ; prr- y
lci\s rdidum fieri , A per lerictatium noftrum
fublciibi , fi g rlloque nolito muniti j.llimus :
idque ad valuas, cum metropolitan? riollrc ,
tum lingulaiurn cathedralium , A· inligmum collegiatarum aftigi voluimus. Burdigalae , die xd.
mentis Julii, anno domini niillelnno iesïcntc-

lima vigefimo qua ito ·
LITERÆ

SCRIPT Æ^AD

reverendtflimos DD. epikopos provinciz .

FR.ïXf/fCCr Λί fi £
T 10
Ji-.ΊΛΛ S l{. E. tHHli fjltilt Tr4*tcill , CTC.
/(aiieravdi/b — o duiniff r/i/tefb
Jil^rafavra
naftr» ftlaicm in dvnrr.o .
everendissimi ;

domine : Quod
tantopere, ab ipln.s allumptionis noltie
lupra .
ad ledem Buidq;a'enlenr exordio , optavimus ;
Λ- a Deo 1’a’rc -v la'ratoic nolho Jclu CJiriftcrcttni iinci.'u .
·
Joannes Bcrtheau , archidiiconos metropolitaft>, in Sprru iviJo (Içnitflè expetere conati
n< , Cc Petrus Sauveur, qui lupra.
lioniis : ut ad moderandos moies , corrigendos
cxietlus , conttovcilias componendas , aliaque
ACTA.
Ί
ex lactis canombus peimifla , ad przlcuptum
hciolanCti acunimiki concilii lüJcnuni , \rsureri provincialis Burdigalenlis oppoituno
tempo e lynodum provincialem Cogeremus :
id tandem tempore acsep’o agendum lulcepijEd/fliif* Àc candi* ·
mns . Quxre p o lutrcpti regiminis oflicio
provincia- noftr» rcs'crendilfimos epilcopos ad
RANCISCL'S , mifcratïonc divini S. R. E.
terni iinÜr Pt
presbyter CARD^NAjynodum epilcoporum evocare rati , eandem
LA de SOURDIS, & Undz iedir epoftulke in noftra eccleia metmpohtana Burdigala ad
■gritu a iHivpi.dopus Burdigalçnli* » Aqjl’aii»* D calendas proximiores Oft brrs inchoandam Sc
habendam cenl· rn.us A- ediximus , ad earnque
pi 11114' .
lu Ki>.j provincialia bi« quondam in anno
amplitudinem V. pro autoritate noftra metiohaberi h'i'd ,
per iicroitnttum & ccumc»
polilann vocare, Bc ut ft.ir > die omnino in.
nicutn Ί ride nuum lii'gn’o quoque lah^m trien­
reifir , minere > prout pratentibus noftiis li­
nio in hnguln i' i u v i :» 111 * tabenda » ctîj tuib·*·
teris vocamus A monemus r nili ( quod abiit )
aliquod tc joltum quo minus adefte concilio
ta Gdllia* in ccdeHa ndU metropolitan^ non·
dum habeie potuimut : nunc tandem , nmi' hi*
queas , detineat impedimentum : quo tamen
vittifhmi Ludovici Χ1Π. CIuiftianithmi (_i.ilcxiftente , tuum erit , id quampiimum nobis
lurum re^is * pace reduda , favente Chnfto
tignifica e , tc jutta canonicas fanctiones pro­
Jcit» ialvj<uie nuftr.o » quamprimum cogere agbate ; Procuratoremqlre ira ac m ultimo prs>gicdicnur . Cum cijina is optimum conlcrvand·
vrnciali prafinitur , ad lynodum mittere , ftatu n A ordinem tuz diccrr lis deinouftr it urum ,
dilciplinx eccîe'ùftux a puribus divino numi­
ne a * A · · i <
mr loduchis niody» , ita ioliictte
A' a concilio de emend.: . ad te demum rela­
ac i.uttuoic o.'hn icrvjtiM ; &' pio cot igendu
tui uni . Cum enim lacrorum canonum decrecicHlibiis , m.t.ibui rcformindts , qreielis ik E ta , A parium ultimi provincialis vcfligia ,
conti overt) i % » mponendH , ab acumen to Ti iuna cum reverendiflimis coepilcopis noftis in
den-1.>o ialub'ircr demum I'Wrus: vifum no·
concilio tum cxsftentibus , exaâc premere cu­
bt- I'T'.imbcfidiim :n ha <c curam t qua dcin*
piamus i cogeremur certe , panis re in diéto
<eps iuobUo pivvmiiaJji Hjth 'cmputibus haprovinciali contra abfentes latis vel inciti fe­
b'aiitur Quart not, quod ud mijorem omni­
me . Evque nomine , amplitudinem V'· repotent^ IXi gloriam &: fanâoium ej*>s , cede*
vcioudilliniam , ne nobis A' libi defit mone­
'luiumipc provincia noftr* incrementum bene
mus : ac pr.tr.ca , ut edictum n.ift un lupcr
vertat δζ cedar t concilium provinciale in cede·
celcoiationc hnodi paucis vetbis concep'um ,
ha noftra metropolitans Bmdigatenli ad Cal.
Sc in his literis inclulum, in fu· caijtedralis tf
OAob. proiimiofCt habendum fit inchoandum
aliatum infignium Iu? diacclis , fi qua lint
dcciemuti , ad idque rerercndiffimo' DU
eccleliarum valui·, ut quibufeumque innoteend: ■;
c umprovlncialet noftros , per Ircut
fcat, tc nullus cicufotioni pateat adi’ >*
ih-

Petrus Peyuflac ,

8: Joannes Mefncau , qui I

EJUSDEM

R

CONCILII.

F

gui.

V. revcrendiàimam hortamur, tria prxiiare ve­
lit : ptimnrn Quidem ut duos çx capitulo luo ,
{k doti tina Ac probitate prrftantéi viros fecum
ducendos, qui fyuodi tr fttatibus idtercfTa pof­
fint , &- (uper iis -maxime qu* rem ipfius capi­
tuli contingunt, profpicete, «Humat. Alterum,
duos etiam cx totius deii corpore , qui return
experientia &- dodrlua prrvalcntci , fynodo
prudetle pollint , acccrfa: . Denique ut alios
Item duos, Ac cos quidem pro fingidart fua vifgilantia fpiritu ferventer, Ac quorum Corda ac­
us domus Dei comedat . vit* puritate & in­
nocentia claros , qui a concilio munus acci- C
lUPOVICUI uu
’vvvih
’’ Cufque
oncilium
Bvidioaibnji
aut,
JOO1
piant , a fiu* ipfius ad
proximum
, jugi
cncuinlpcCtionc
petluftiandi
■ Ac lin
­
'
anno'* geniumdnxeelim
Ac publicandum
diligenter
curet
, ii- A in juftitia & fanâitate ventatia : Udcirco , ad
gula quxquc
a canonibus
Sc patrum
decretis
vcl cito no. Cuman
fiuiqisc
publicationi·
per alta
publica
induendo· provincia noftra populos vutuce ex CHUlsrr
uunimum
deviantia
notandi,
eadeanque
pro
­
alto , a facrofantto concilio Tridentino > Ipiri,♦·,
ι·μ·
bu
fidem facere
velit.
Quod ad
vero
antiftitem
ximioremaddenique
fynodum
provincialem
accu­, aliquot
tu diftante divino, concepta» effuia, Sc decla­
fvnodum
provigcialem
accedentem
rate referendi
, feligat Sc fecum
ducat
. Idque pietate
cum dtgnkate-tUm
eximia
Sc lingulari
rata, noi accingente· , in eum pruwa oauuum
cene vehementer
: eo
modo canonum
fperantes decretis , oculo bhmil i tat n noftra conjicimus , qui fuo
prnftahsesoptamus
viro·, ex
laetorum
pofie , antiquam
Ae pene juvat
jam antiquatam
dilcifecum adducere
Sc prxctpitur
> qno cirobtentu faciem terra renovare , accaflu recrea plitum eceleliafticam
, dignitatem
no- lingula
Uui videlicet recuperari
, 'dilucidius
, Sc ubetius
re , greflus noftro· dirigere , Ar lucermm ijufttam retineri
, jura Ae, bona
vindicari, indigere
ftram illuminare poteft . Quamobrefc ui olnn
pertraâeiitur
Ar eaecclefi*
qu* coercitione
«nimarumque
falutem fifljvius
procurari
Ac ut inreducantur
ea
videbuntur,
in. ’ordinem
,
in Sina ad~ percipienda divina mandata cicito
ifla felicius
fiuâuonus
pro
dignitateanimtj
agiten­ populo veftunenta lavari , mundari , iinuum3 usque
fanÛe acdecreta
fuerint
, facibus
tur Sc eveniant
, cum i omne
donum pcifcfliim
emittantur
Sc (execution
demandentur;
fint-' ' que in diem parari praceptum eft . quo ^cilicet
de furlum
, Ac a concilium
patre luminum
deftendat ,
cclcftia illa verba gitian imprcd· pracordii· '
que
qui ad fit
futurum
contraveniente·,
eaque
ratione
fummisprecibus
ib ipfo ,expetenfirmius iahsrercnt: ita nos, civit/ui HmaigaA:
a reâo
canotfiim
trafeite abattantes
quofdum Ac deinde
espedandum
arr>, cumque
t
lies: ,revcrcndiflimaui
infraâo animoVdefe
­
leafis cives, 86qtioihbct in ca degentes , quo­
pliiudiocm
etiam
criim rogamus
, ut B rum Sc totius provincia gratia , falutaru de­
rant
.puniendos
,
1aeque
iaque iftatuenda
certis Jocis
mcnle celebrationem concilikpixcedcntc in fiocreta concilium meditatur , paterno ac co quo
gulis fu* dioecefis ecclefiis , quemadmodum in
poflumui paftorali affedu hortamur ac, mone­
ultimo provinciali cautum ede conftat , preces
mus , ut negutictum temporalium diUufta .
Ac fupplicatiooes cum jejunio indicat Ar decer­
qua fxpius Spiritus fanât odoret extiaguuntur,
nat, pro falutari nimirum coacili ingrefiu , procaligine, radio divin* canrlti· illuftrali , pec­
greflu, Sc esitu : quo in ipfis patrum acclama­
cata fua detegentes , dcttllentur , facrameiuo
tionibus , dominum introitum ooftrum cuftopqtmtcnti* contradas IwJci cluant , autori
difle , Ac exitum ufque in ûeculu» , quilibet
grati*.in (aera fynaxi feie conjungant , operί­
Ictus perfentifeat Ac proclamet . Inierim am­
ου· juftiti* incumbant , pauperum inediam Ac
plitudinem V. reverendiflimam Dem diu incolu­
egcltatcm rrqfeticotdia fublcvent , incarceiatiamem fervet , fummopere precamur. Burdigaf*
& pr* tenuitate pudore affeâi· àuxilitnn pre­
sent , cofque qua ma aime poterunt, cuniuldB^
cur , mutulique couûlüt pcoximo· laborantes
quoquo natio juvent, fobiic, cafte, jutte , tc
pic > ut decet veros Chriftianos Ac catholico· ,
vivant ; orationibus inttent , ad divinum auxi­
lium pubi· Sc patribui in concilio allidentibus
impetrandum ,' memores divini eloquii , qua­
lis populus repetitur , talem Sc faccrdoicm ci­
te , & a Deo concedi. Omnibus ideo nos ui
hac civitate degentibus jejunium quait* Λ fexta feriae, & dici fabbati piimsconcuii hebdo­
mad* fervari mandamus. Ac ut non iulum Lalutanhus verbi mdnitionibus ad id moveamur
fideles plebes , fed efficaci vite exemplo sciuti/
impellantur : revcrcndillimos DI), epiicopo·
comprovinciales noftros monemus vehementer ,
putis mentibus ad Deum accedant, facroiando
miflc iacificio quotidie interline, illud laltcm
ter in hebdomada celebrent, frugali menla, in
qua fe facra Icâiouc reficiant , utantur , lin­
gulis fextu feriis jejunent, orationibus tccqUcnter Deum exorent , familiares in officio conti­
neant , pauperibus Sc egerus feminent in bene­
dictionibus , Sc de fubftantia fua omnipoten­
tem honorent , ommbufque amtn* nervis con­
tendant , ut qu* ad debitam provinci* no­
ftra , cum cleri , tum populi reformationem ,
in gaudio de fontibus falvatoris hauferint , ea
demum propalent Ac in medium proferant.
Prcterca ut tanti conatus intendant profpcre
Ac procedarit, mccnbraque fimul cum capite Ca­
nute connexa, Sc igne divini amoris arden­
tia mutuo feie juvent auxilio : in omnibus cc£ cleliis hujus Burdigalenfis civitatis , facrofanDrrrtCM·
xttit tlvtitii U ttatilit .
étum miff* facrificium de Spiritu fanâo ter in
hebdomada, diebus videlicet Dominico , Mar­
Rancifcus, miferatianc divins , Arc.
ti·, Ar Jovii, celebrari , quotidie litani-ss ianCum tinta lit divin* bonitatis erga fig­
âorum inter procedendum cum orationibus con­
mentum humanum dignatio , ut quamvis pec­
gruentibus recitari, colleâam de Spiritu fancatorum fordibus inquinatum , bcnediâiombus
ao a quolibet facerdote celebrante aflumi , ac
illud tamen fua dulcedinis prpvcniat , Ac pcldemum , quod ait apoftolus , obfectationei ,
leâum mifericordi* fuavitate deducat in mifeorationes, poftulationes , gratiarum a&ioncs ■
rationibus coronandum : tuneque illi divini lu­
imprimi· pro fenâif&mo domino noftro Liba­
minis radia· affulgeat , cuna depofiua perniten­
no papa, pro Chriftianiflimo rege noftro Ludo­
ti* facramcnto hijuftitur iu* pxnnu novum ho­
vico, pro exteris regibus At principibus Chriminem induit, qui fecunda» Deum «.'•cauia eft
ftiauu, aUifquc dignitate in popvlo pruf< lieu

ufii

n

it

F

tibus .

τ
•O® J

À

rr. vrn.

CONC|ltlUK B(J»D1GAL»NJ«.

u,BÎJlcïî.’ra‘

ΛΝΊΟ tibus-, denique pro omnibus hominibus fier· A videntia pap* VIH. feruudo. ftris congregatio "ajo^pubbea m potticu pal^çii arcbicpifconalM But CHlUfi'
α<ι<ι>π piacipitnui. ut tir faluiartbia nsodis in canta­
digvlenfis , defignaia ad habendas publicas con!»»♦·
te radica·! &· fundati . idem ispientev , idemgregatu»sic« , in qua pHsftdetH eaVtit iltullrifqnc lulcipientes , otbi (fÿnfluno parc reddi­
hmus fc reverendiflimus D- D. cardinalis , &
ta, ad dcpcicndii impietatis machinas & he­
me(ropolltanus: re verendi/Iimus D. Antonius
re lu techna» , unico illo ciritary nesu fadede Coux , Condomienfis , antiquior fudragaratt , poli tôt tantafque in bel In civilibus
ncus 1 reverendiflîmus D. Claudius Gelas, cpifanguims Chriltiani cttulionct, feic tandem ac­
Icopus , fc comes Aginnenlis ■■ rerercndiffimu·
cingant .
D Henricus Ludovicus Kupipoxeus , epifeopus
Ne vero durant· concilio in ecclefia Dei ullo
PiCtavicrxlu : revcrcndilfimu» D. Francifcus de
patto interturbetur lacer confefius : colloquii ,
Ia Beraudicre, cpdcopui Pclucoriccufis: tc redeambulationes , tumultus , ftrcpiiu. , fc alia
vcicndi^htnus.p. Emeticus de Bragelonne, epifid genus amoveri , reflate » fc amandari jube­
copus Lucroheplis ; qui omnes juxta ordinem
mus : e contra omnes aflSftente» ca, modeftia ,
confeerationis confédéré. Hinc ilhiilriflimus D.
vultu , geflu , inccflu, compofitione confillere ,
quibus fc corpore Se animo iis qû.r a nobis B métropolitain·» , capitulorum dr aliarum ecclelunim deputatis edixit , ut elundem ordinem
peragentur , prutto addle dr intendere dt(cer­
Jcivarent inter lc, quem revcrendlflimi DD. enuntur .
pifcopi, latione antiquioris Confecrationis, ad
In.congregatiombus autem five privati», five
epifcopatuth lervlseui , idque efle A junbus dr
publicis qui intere®· debent Λ poliunt, ea mo­
rationi confcnianciim Quibus prolatis, ad ea
deratione animi dc lenitate , qua viros fpuitu
inlurgentes reverendus D-dc Pitard , canonicus,
Dei afflatos animi lui^lenf» Tine ulla alie'rca­
theologus ereleli»· cathedi-ilii Santonenfi», Are
none aut contentione proferentes decet , uti
verendus D-GuilIcimus Truoy, canonicus ejulperoptamus.
dem eccleli» , ambo a capitulo deputati, peticiunt
Nullus item ratione precedenti* , five in
sum omni honore tk levcicniia ab iUuftri/limo
congregationibus, exoriatur tumultus : nec inmetropolnano , quv illuftriflim» dominationi
a'ium jus aliquod ob id fibi acquifitum efle
p!a< itère, perpendere , non efle eumdem ordi­
quis exiftimet : fed cuilibet fua jura eo quo
nem , qui inter reverendiflimos DD- epifeopos
ante concilium competebant modo decernimus
fervatm , inter capitula , ratione prrccdeftti·,
confervari.
Denique quemadmodum in ultimo provin­ C fervandum . K»c enim numquam mutari dice­
bant , illos vein l»pe ■ Quare cum inter capi­
ciali canonice cautum eft , ne quis epifeopus ,
tula caihs drilium, talione inftitutioms eorum,
aut alius qui concilio inicrefle debet , ab hac
antiquiorem locum ecclefia S<monentis obtine­
civitate Butdigalenfi, ante ejufdem concilii fi­
ret : poflulsrunt . ut pofl Piâavunfis ecclefi»
nem, fub panis in eo Sc jure contentis, difcdeputatos locum allumèrent , & ceteros ante­
dere pollit , nifi prius fur difcellioni» cognita
cederent. Eadem petiere alii depueau . Quibus
caula , examinata , dc probata fuerit , eoque
cum id non polfc concedi ab itluûriflimo D
cafu , procuratos qui acus concilii fuo & ec
metropolirano refponfum: aftum tamen eitdem
clcfir nomine fubfcribat , dc ejufdem conci­
elt concelliim, li alio in loco confiderent, nui
lii decreta fafeipiat , debite fit conftitutus ,
linn inde fibi eccleli» przj dicium generati ,
prohibemus.
quominus probata antiquitate , Sc jure prrtenii) poflu'ara concederent ut . His dift is , tllu
ftriflimus D. mctiopoliranus , in cathedra a
buÀsf* ΙΛ ftcrttitri itnfiftme fwcict» faltrii
terra paululum elevata , adurgens detrito capi­
, tc pauca
D te , recitavit oiitionem ,
prziatus de bne concilii , conniruit Sc edixit »
ie ultima menfl» Septembris ,l-anno domi­
lingulis diebus duas congregationes habendas,
ni 16x4. habita congregatio privata m leprimam privatam hora octava ante meridiem,
cretiori conii florio porticus palatii arch'iepifcoin qua mterelfcnt fs»( 1 epifeopi; alteram publi­
palis Bufdigal* , so illultriUimo D. cardinali,
cam, hora prima pomeudiana , in qua omnes
d.· archiepifcopO , cui interfuerunt revcrend'lfideputati capitulorum , Sc doâores infra nomi­
mi DD. epiicopicomprovinciales, Condomiennati. Tuncque juflurn ut omnes, prêter depu­
fi., En go lilmenfis, Aginnenlix , PlCiavienlis ,
tatos te doâ ires tam ex civitate afeitot, quam
Petracorrcenfis , Se Lucionenfis.r ibique affirm
ab reverendiilimis DD epifeopis adduftos, exi­
dc modo habende congregationis public* , de
rent a concilio . Hinc ventum ad procuratoria
creandis o®ciariis, feu adjutoribus concilii, de
deputatorum expendenda · Ac primum exhibi­
precedent!· procuratorum , de eeelefiarum cathe­
tum eft procuratorium deputatorum eccleli·
drarium , inter fe , de theologis dc ran· oiftis
metropolitans , quo procuratores conlli’uunaflumendis , de prima feflionc , de congrega tur Se deputantur revere tdi domini , mag-llrl
tIonibus privatis te publicis , Se fecunda leuioa
ne indicenda . Quinus peraâts, ifuflri/Emiu E Jacobus Deitiguct, decanus : Petrus Peyrtflac,
canonicus , archidiaconoa Blarvienfis .· Gilbcr
D. cum reverendiilimis DD. epifeopis habuit
tus Grtmaud , canonicus theologalis , ® Pe­
congregationem publican,.
trus Moiflct, canonicus, in facra theologia licentiatus.
Ctmrtfftie pnblita frvn·! ,
i» ftrtie» ftlelii
Secundo, exhibuit procuratorium re'ereodin
, ad rtfd'* ί·»1ΓΊ·''«D 'magifter Petrus Coufture , presbyter , in
nei
.
utroque jure Iicentiatus , canonicus ecclefi» cathedralis Piâavienfisn·capitaleejufdem ecdcN nomine fanAa fc individua Trinitatis ,
fiz deputatus
Patris, tc Filii» it Spiritus fatsGi , Amen.
Succeffere tertio loco reverendi domini, GuilAnno domini millefimo leseeatefimo vigelimo
ielmus Truov , presbyter , canonicus ecclefiacuarto, die ultima mentis Septembris , pootiSaaioneniir , it conmianus iq prsfe&ura San
fisatus lanttiffimi D. N Utbani . divina pro-

D

I

tc-

itfof

Concilium Boidioaienh.

lB0?üc*““

tffaf

anno ‘onenfi >
Heli*» Pitird , presbyter, canoni- A rarius t Petrus de CniCaau, (acrilta i Joannes de
CHttlSTI vus théologal!» dlâ* ecclefi* , qui procisrqto·
Money, & Patrua de Beaulieu, canonici rrclc- cHKUTt
fis» prediâ* : qui exhibito procuratorio , Ar
i*i*.
i*m.
num exhibuero.
Quarto, prodiere .reverendi domuii . magi*
difcuiTo, locum tn concilio fumpTerc. ,
1 Ari i Balthasar Gel·*, archiÿlaconu» majorée*
Adfuit ultirrto reverendus D- magifler Ro­
defi* Aginnenfis, * Petrus Sauveur , presbymanus Baibot, canonicus Ar elecmofynariur ccclcfurfcxu laris Bt collégiale S. Æmtliani. dice ■
ter, canobteus tteulugalis tmifdcm eccleli*: 8c
procuratorio oblato , 8r diiéullb > cotifedere t
ccCs Burdigalcnfia r cui procunioito concedo ,
conccifum etiam hi concuio afCdetr.
quibus oro clôt» dkecefis Aginnenfis adjurkU
•
reverendi Ιλ l>· Joannes Gil»rdIn , * Joachim
Qu· omnia procuratori· difcuffa, Ar exami­
de Bourges ,· adduAi a reverendiffimo D. epifnata, approbata lutu ab tlluftriffimo metropohtano, it reverendlŒmuepifcopi», prout juri­
copo.
Quinto, (unexenqtf reverendi DD. magiftri,
bus congruunt dumtaxat f
Antomut Decuu«, canonicus, & archidiaconus
major eccleft* Cotidomienfi» t Ar Stephamu MarDt tJ/Kttnbti cuntJti.
geon , canoakus theotogalh diôse ecclefi* : A B
exhibuerunt procuratorium , Bt ftatim locum , T T Inc egit illuftrifTucuu D. metropolitanu* ,
A B de adjutoribus concilii eligendis, Ar conacceperunt.
itiluendis, Imprimis constituit promoture* re­
Sesto, explicarunt procuratorium 1'uutn reve­
rendi D. D. magiftri , Joannes Mebieau , theverendo» DD. magiftrum Petrum IVyniTac ,
presbyterum, & canonicum , Ac archidiacunum
tx.u arn>» ccclcfia Engolifmenfi* , A in pnefeBlavienfem in ecclefia metropolitan· t & magiAura Engolifmriili conliltarius regius, & Leo­
nardo- dc Ia Poreftie . canonicus ejuidem ccclcftrum Joannem Melhcau , canonicum , Bt thefauranum Engolifmenfia ecclefic , cunillianum
ii« , jurie utriulque iicentiatus .
Septimo , furrexit reverendus D. magiller
regium ui pretedura Engoltfmenfi .
Secundo, drfignavit feeretario» ioucilii reve­
Joannes Richard , presbyter , canonicus it arrendo» D D. mugil Irum Joannem Bertheau ,
chidiaconut ecclefia: cathedral i* Petracoricenfi»;
presbyterum , io facra theologi* facultate liqui exhibito procuratorio fedit ; Bt concdlum
centiatum , archidiaconum bronfaci in ecclefia
reverendo D. du Chaifne, eanonico, & arthidiaeono ejuldem ecclefi», abienli , procuratori
metropolitana , & magiftrum Perium Sauvaur,
item a capitulo in eodem procuratorio conftitu- C presbyterum , canonicum theologalcm ecclcfiz
cathcdrali» Aginnenfia.
to, locum retinere.
Tertio, ad difcuticndaa abfentium caufa» A
iMtavo . revsrcndu» D. Frater Valeuunui
Ouuy, monachus , inftrmanua monafterii cacxculatione» , tum ad caufaa particularium authedrali» Malleacenlâ, exhibuit procuratorium,
diendaa . litefque Bt controvcrfias inter reveren­
di (fimos DD. cpifcopo», 8rcomm capitula fuA locum accepit.
Reverendi item DD- magiftri, Hilarius
borta» ■ componenda», vel ad fyiuxium referendas, revereridiflimos DD.epifeopo», Aginoen·
meraye . presbyter , dottor in facra facultate
theologi* Paniicofi» : Ac Jacobus Vallin, pref- < fem Bc Petrxgoncenfein , conftituit quibutad.
junxit in fubfidrym reverendo» DD. Balthasar
byter, doâor theologus facultati» Panfienfu ,
rector .Biliari* Footctuaci Comitis , dl< ccfi»
Gelas , archidiaconum majorem ecclcfir cadeMàlkaccufis , exhibuere procuratorium » clero
drafts Aginnenfia; HeliamPhard , canonicum
totius diceccfis Mallcaceubs.
theologalcm Santonenlem , Bt Henricura AdNono , procuratorium capituli ecclefi* c»mirault, canonicum Luc tone diem ; qui, fi quid
tlicdrali» Luc loneulu eft expenfum i quo reve­
alferretua u> pralatos revcreodidimo* DD cpirendi DD. magiftri Hcnricu* Adinicaui . & D fcopos judice» conftiiutos, id expenderent , St
Francifcus Richcicau , canonici ecclefi* prrad fynodum referrent.
did» Lucionenlis , procuratores di&i capituli
conftituuntur . Petivit autem reverendus Dv tetemfitr .
Admirant , m inter capitula non ita ab anti­
quo inftltuta , primum locum obtineret : quia
£d precipue ratio habita eft ab illuftrillimo
n juxta ordinarium , reverendiff. D. epifcopi
D- metropolitano , & reverendiiTimis epif­
Lucionenlis , nuper ad munia epifcupalia aicopi theologorum , Bt caaoniftaruui .
'
fuinpu locum retineret, hinc ecclefi» fticpr*mtifffhttruc tctiifut
[ttl .
judicium inferretur. Cui refponfum , cx «onufc
Reverendus D. Gilbertos G ri manci , canoni­
him ecclefic fu* prrjudicium generari poffe .
cus theologus mctropoluamii.
quemadmodum in decrero d< modo vivendi
Plâtre» , Raimaudus de So urii» , A Jacobiu
coni inebatui ■ Atium tamen conceflum pre fa­
Gordonu», prctbyteri, focictati» Jefu .
to domino Admiraut , fe c.t verba in concilio
Doâor Henriques de Mannegro , theoludixilfc.
. gus, A can on lilt.
Pstei.......... fordanur de Oblerrantia .
Decimo , adfuerunt reverendi DD. magiftn, E
Josnnci de Fbix, presbyter, rettor Neree, ; Sc
Pater Sylveltcr Gmdi», Recolleâu».
Bartholomeus la Targue, rertor B. Mari» DefReverendus D- Bernardus De fp me ta ,. cano­
prex, deputati * clero dicccelit CondomienG* ;
nicus ccclcii* Santoncnfi» , doâor theologus ,
a quo exhibuere procuratorium fibi vonceflum ,
vocatu» >b illuftnJimo metropolitano
St confudere.
Tbtoiifi tJdttilt Λ rrvcrttJ'jJiiH» D. tfijctf*
LxKutfi.
Trocerutaeia ttlltiuutntm.
.Reverendus D.Jacobu» de !a Boulrvc, baccalaurcus us facia facultate theologi* Pari. ,
E ecclefiis collegiati» acccflcre , pro cale­
ficulis
fis faculati tt cnllriiata fanâi Severini ,
. 4 ftrtr tlcri Ixittufii.
prope tc extra mura· Bardigalenfc* . reverendi Reverendus D. Reaatut Favier, canonicus ,
DD. magiftri, Joannes de Coulage» , tbefauSt fucccnior Lucioncnbs*.

S

D

Rr.

ltf<>7

COMCIIIUM B U ft. D t G A L I NS C .

’“’JJSx’"1·

îffoS

A WHO . Reverendus D. Hilarius Calier, canonicus , A cum fuperpelliceis , * aimntiis , aliifvc orna. ~aWwô*
CHA ISTI eleemolynarius LecionenCia.
*
CHtlSTl
••«sTMe%i eMh λ mmtifliu D. aiftef·
Qnbai parat·, rom «cceffir capitulum me- in».
tropohtans proceftionalKer , cujut canonici
omnes pluvialibus induci i acceflere etiam pro­
curatore» ecckliarum collegiatarum , le ireu li­
num landi Se*erini le fandi Æmiliani . Hibc
proceffumcft ad metropsslitanam ecclefiam, pro­
cedentibus primo, ordine ccclcfiaRico , procu­
Reverendus' D- magifter Petrus.............. ca­
ratoribus collegiatarum , tum cathedralium ,
nonical ecdefia PiCtavicnfis , dodor theolo­
tum metropolitan·, ac tandem jeverendiflimts
DD. epifeopis , illuftriffimo 1)· cardinali me
gus .
Reverendus D· magifter Dionyfius Guillot,
ttopoliuno , poft omnes , retro populo civi­
teau , presbyter, canonicus thcologalis ccdcfic
tatis .
Pidavienfis .
Cum omnes ad ecclefiam pervenere , deca­
Thnleti Λ rcvcrflifflm» D. efijctf»
B nus ic canonici metropoliranc loca confueta
C»ede»ie»fi .
retinuere : procuratores hinc tc inde in lubfclReverendi DD· magiftri , Stephanus Marliis canonicorum locum fumpferc : at revcrcneeon , canonicus theologalia Cundomienlis :
dlflimi DU. epiicopi , in fubfellus in formam
hemicycli ante majut altare paolulum a trita
Joannes Da ure, presbyter, dodor theologus :
* Bartholomeus la Farguc , presbyter , dodor
eredis, &■ tapetibus omatis , confédéré , il J u ftriflimo D. cardinali metropolitans celebrante
theologus .
pontificaliter m loco a cornu euangelii paulo al­
Scettimfii.
tius credo, fub umljclla cum alÎiftentibus affiReveiendus D. Elias Pitard.
TlvWagai
.
dente , deinde ad altare ftante.
Reverendus D· Pichard , canonicus theoloAt ubi vernum circa commuuioncm , ad fa’ g»t» ·
.cram fynaxim acceffere primo icvirendiffimi DD.
TAxg/agi Ms/fasws/ri .
epifeopi, tum deputati metropolitan· , deinde
omnes ordine pie admodum fucceflere. Quibus
Reverendi DD· F. Valentinos Onrry, mona­
persdis, confidentibus
reverend illimis DD.
chus , theologus Mallcacenfis : Hilarius de Ia C epifeopis in fubfellits fibi paratis, & illuftrifli1’ommerjye, dodor theologus Parilienfis : Ja­
mo D. metropolitano, pluviali induto , coram
cobus Vaslin , dodor Parifienlis : Francilcus
altari iu faldlftorio, afti lunt orationes & pre­
Bmrbon , Auguftinianus, dodor Parifienlis :
ces ad preferiptum faerarum csrimoniatum : in
magifter Petrus Charon, piesbyter , in decre­
quarum fine habuit concionem Gallico fermotis Iicentiatus.
ne reverendus D. de Grimaud, canonicus théo­
Tandem decretum eft, primam feflionem ha­
logal it metropolitans.
bendam efle, die prima Odobris 16x4. in etcle. Hinc confident ibus , il lufhiflimo D. metro­
politano fub umbella , reverendilEmis DD. coefia metropolitan*, in qua omnes tum epifeopi
tum deputati , per manus illuftrifSmi D. facrapilcopit in fubfellits fibi paratis, cum pluviali­
tiflimam eucfiariftiam fumèrent .
bus tc mitris, unus et Iccretariis acccflit ad ilLedum infuper decretum de modo vivendi ,
luftnflimum mctropolitanum , & es illius ma­
in dida leflione legendum : edidumque , pronibus accepit decreta prslegenda : qui iuggefeflionem fidei emittendam ab omnibus in di­
ftum confecndcns, ex eo legit primo dccutum
da leflione : fecundam autem feflionem futu­
dc aperienda fynodo .
ram , die mercurii'p. Odobris , quas facra eft D
divo Dionyfio .
^feriende
.
Ac antequam forgèrent patres , Ic difccdeicnt , jurejurando omnes cum deputatos tum
LLUSTRISSIME A reverendiflime do­
concilii coadjutores , ad petitionem promotomine, reverendiflimi paties, placctnc vubis
rnm , conftrinxit ifluftriflimus , ne quid dc lis
ad Lgjidem A' gloriam lande le individus Tri­
nitatis, Patris, & Filii, tc Spiritus fandi, ad
qu* in congregationibus, live privatis five po­
blicis , tractarentur, patefacerent , Ic publica­
tuendam 8r augendam Chriftian· Religionis
rent . Tunc congregatio finita .
difciplinam , pro moderandis moribus , corri­
gendis excelfibui, tc controvetfiis componendis
provincis Burdigalcnfis, aliifque ex lacris ca­
TriuM frffi» .
nonibus per*illis, facium Burdigalenlc provin­
NNO domini 'millefimo fexcentefimo viciale Concilium incipere ?
gefimo quarto , prima die menfis. OdoLedo hoc decreto, alter fecretarius , & no­
btis , pontificatus fandiffimi D. N. Urbani tarius
,
concilii , acccflere ad illuftrHJimos & icdivina providentia paps Vlll. anno II. habi­ E verendiffimos DD. epifeopos, vota requirentes,
ta eft prima feflio in ecclefia metropolitana lan·
hoc modo i placetne vobis, reverendiflimi DD.
dt Andre· Burdjgalse , hac veluti forma .
decretum ? qui omnes , placet , proferentes :
'
Hora odavr piscife illuftriflimus Ar reveren­
tum idem fecretarius 8t notarius retulerunt ad
dus D. cardinalis metropolitanus pontificalia
illufttiflimum mctropolitanum, dcçrctum patri­
induit in facello palatii archiepifcopalis . Non
bus placuifle . Qjio audito , illuftriilimus do­
longe ab eodem facello , in protocubiculo piminus metropolitanus dixit :
htii , reverendiflimi DD. epiicopi comprovin­
Decretum placuit omnibus patribus : itaque
ciales , Condomienfis , Engolifmentis, Agindecernimus , provincialis Burdigaleniis fynodi
'
nenfis, 'Pidavienfis, Pctracoricenfis it Santoinitium fieri, tc jam fidum effe.
nenfis, eadem ornamenta cum mitra fumpiee.
Vum dc mandato illuftnflimi metropolitan! »
fecretarius in faggeftu legit decretum de modo
Procuratores omnes , le theologi,
qutcum. que prim· congregationi public· internscrant,
vivendi .

> Reverendi DD. maaiftri , Petrus Sauveur ,
canonicus theologus t Bernardus Deere, & latbertus Roquier.
Tbrnkp » revemadtflme D. tfifith Τιβ».

*

I

A

Deere-

....

itfOS

CoMCÏLlVfl 1 J UID1GAL1NS1.

*AHNO‘"

Cita ISTI

Dtrrtti^odt msd» viveedi.

A

Xlisvvram U.

ItftO

-

ϊϊ5δ“

CHU<TT

5de>.

>·**·
Rancifeua, *c at («p»» psg- ιΛρ·
Lcfto decreto 4e modo vivendi, feue ta·
iim alter· tt notari*», petieram a ruveceitdifliali DD. epifeopit t iiieftnftme , tr revere··
difime D. nverendiCmi patrei, placentae her
decreta vobis? R. placeat
Quo refpoafa accepto , iHuftrifimns metiopolitanus ait.
Decreta plicuerunt , ideo agende funt Deo
gtat'·· .
Patrer nfpoodmint : Deo cratiat.
Tunc vocati reverendiffimi DD. epiicopi qui
fynodo provinciali intetetle debent, qui ad pro­
lationem nominis draerunt, adlum.
Rcverendiffimus D· epifeopus Condomienfi»
R. ad luta.
Revcrendiffimus D. epifeopus Engolifmcnfii,
R. adfum.
Reverendiffimus D. epitropos Aginnenfit ,
R. adfum.
Revetcndiflimua D. epifeopus Sarlatcnfis ,
abfuit.
Rcvcrendiflimas D. epifeopus PiSavienfia ,
R. adfum.
Rerarendiffimus D· epifeopus Pctracoriccafit, R. adfum.
Revereadiffimus D· epifeopus Santouenfis ,
R. adiutn.
Revescndiflimus D. epifeopus Mallcacenfis,
abfuit.
Revercndiflimus D. epifeopus Lucionenfis
aberat a (efltone, morbi caufa.
Rcverendiffimis DD. epifeopi» vocatis , ia·
furreaetunt ia abfemes reverendi domini pro·
motores . hoc modo.
Illuftriflime tt revecendif&me domine , cum
per litent monitoriales , te per ediAum gene­
rale illuftoflira* It rctettndih. V. D. reverendiffimi DD. epifeopi omnes provincia Burdigalestfis, tc reliqui qui de jure feu confeetisdine
huic iicrr provinciali fynodo interefle debent,
moniti fuerint ut hodierno die ili hac fanâa
fynodo adeffent , pio ejus celebratione justa
formam herorum canonum , * pmfertim iacri
concilii Tridentini , ad moderandos mores ,
corrigendos escefliis , Ie coatrovetfias compo­
nendas , qu* in hac provincia · moderatione,
corre&ionc , * compofitione indigerent i nonnuUiquc tnonitionalious literis, ut reverendiffi­
mi DD. epiicopi , Sarlatenlis * Malleeeenfii,
non parendo , adeo contumaces Bc négligente·
eatiterint, ut neque ad hoc factum concilium
adfaerlnt, ncc ad fe eecufandum de jufto impe­
dimento nnneium miferint .· idcirco pro noftri'
munerit ofticio , not Petrus Peyritlae flr Joan­
nes Nieffucau her* hujus fynodi promotores,
eorum contumaciam acculando , inflamus apud
illuftriflimam * reverendifs. D. V. Ut tcliquos
juris gradus progrediatur.
Hit auditis, tlluftrif». D. metropolitan·» di­
xit : Admittimus , ni per tres dies hanc fubfeqoente» compareant.
Deinde de mandato illnftriffimi metropolitanl IcAum câ decretam de profufftoM fldti ·

F

*

Cauri/. remral. Tom. XXXIV.

Ntrr iageatia illa dona , Ice. at fopra peg.

I

Quo ledo le approbato , profsfiin fidet le­
da eft e fuggeftu juxta formam a Pio V.Ponc.
Mas· concrpiam ■ idque ab eodem fecretatw ,
in eodem fuggeftu ftaaic . Qua finita, illuftrif.
fimu» acccflit ad altare majaa ■ ibsque depolita
mura, genibus flexis , R lacta evangeiu tan­
gent , dtstt
Ego Fiancifcus cardinalis de Sourdit, archicpilcopu» Burdigalenfis, Aquitania primas,
ea omnia'* finguu que a facrofanAa acu muB nica Tridenjina ' fynodo definita , Λ· ftatata
funt, recipio t necnon veram obedicntiam fum­
mo Romano pontifici fpondeo * profiteor,
hctelcfquc omnes a facris canonibus * genera­
libus conciliis , prrfertimqne ab eadem fyno­
do damnatas , decedor * anal bernai ito , jus­
ta formulam prricriptam a ftndiflimo D. N
Pio IV. Pont. Mas.
Quo faAo, aflumpta mitra, * reverentia faAa ad altare , * inclinatione ad rsvricndilbmo» cpiicopot, regreflui eft ad locum lub um­
bella , obi libram cvangrlsosum tenente aper­
tum, * juramenti fupradkti formant. acccnene
ad iliuftrif&mum, ordine quilquc flo, teverendift. domini epiicopi, * idem juramentum, deθ'poftta mitra, * grnibui flexit, taAit lactofandtis evingetiu, emiferunt ; deinde omnes ofKciarii Bc deplktali concilii.
Quibus pcraAis, de mandato illuftriflmfy
fecrctariu» in fuggeftu manens , legit decretum
de fecunda feffione habenda : hoc modo.
llluttrifa. tc reverend. D. rcverendif». patres,
placetnc vobis fecundam feffionem fore die no­
na OAobris, mentis prefenti» , qu* erit facra
D. Dionyfil memori* colende ; ita tamen ut
ad aliam diem prorogari poflit , ficuti pro re­
bus concilii bene gerendis conducere videbi­
tur ?
Qui omnes, fecretario * notario vota inqui­
rentibus refponderunt, placet. Et relatione fa·
D Aa ad illuftrifs. tnctropolitanum , ipfe benediAioncm iblenncm impertivit , * indulgen­
tias centum dierum c fuggeftu per fecrctaruun
ibidem flantem publicati juflit ; * cunAi teceffere;
Prima OAobris.
fercuuterii ftccmie.

Adem die , prima OAobris , idaq. hont*
prima a meridie , in fectetiori confiftorio
porticus archiepilcopalis Burdigalenfis habita
eft congregatio privata , in qua traAatum de
prrcipua materia die iubfeqtsent) agitanda, niE mirum de matrimonio : tum definitum ut reverendifs. DD. epifeopi , Condomienfii * . . . .
fimul ar reverendih DD. epifeopi PiAavtenfis
* Santonrnfis fimul etiam .· fed in..............
congregationibus, vocatis ad id theologis, qui
magis fibi placerent , ultimum provinciale con­
cilium legerent, * ea qu* (ont ublenaia, i>otarcut j qu* vero minime, etiam irJigcrent, *
quibo» viis ca execution! demandarentur , iaveit itarent.
Huic congregationi interfuerunt illuftnfi
DD. cardinalis metropolitauus , reverendifl
mi DD. epifeopi, Csmdomicnfis, EngolilmenY y y
fis,

E

.

«

#

id’ll

Conchium Bui

IHGADSNSB. <“βΐζ?Ε.Βη/

îtfl»

I·’ > Aginnenfi* , PiAavienfis , Petracoricenfis , A tropolitano congregatio terti· publica, cui in- AMNQ
CHRISTI Santonenfi», fed aberal reverend iflimus D. Lutenuerunt reverendiflimi DD· epilcopi Ctendo- CNkirn
mienfis, Aginnenfis , PiAavienfis , Pctracoriite*,
><»♦.
cionenfu. Vocati lunt ad. congregationem quicenfis, SaatooeoGs, dr Lucionenfis, eum depe­
<iem doâores.
tatis capitulorum, tc doAoribus, tc aliis · reSecundi dir Oft br. >614
verendiffimis DD. adduAis. Oratione prmhabit·, propoûiit illuftriflîmus D. metropolitans
Terh'a c»»Pr;a/· fin ite .
confidentiam & Gmoniam difeutiendem i reme­
diaque eaquifivit, quibo· peflima luet eitingui
O»· oAava diei fecund* OAobris . idiq.
poffet. Res agitata nimis : tum illuftriftimu*
habita eft congregatio privata abilluftrif.
metropolitanus cum necelRtatem facrarum ordi­
fimo, in eodem feeretioti confiftorio : in quanationum rite habendarum npofuiflet, in ctnfuerunt teverendiQimi DD. epifcopi, Condoftmum rem difeutiendam tc agitandam eflecenmienfis, Engolifmenfis, Aginnenfis, PiAivienfuit. Soluta autem congregatione , auditi* refir, Pctracoiiccnfis , Santonenfis , Lucionenfis,
verendiflimia DD- epifeopis & eorum adiunAis
pizientibus duobus feCtetatiis : ibi traAatum B fdper neceflitate dilceflionis reverendi D. Bafde matrimonio in congregatione publici agi­
thaaar Gelas, archidiaconi majoris ecclefi* Atando .
ginncnGs, conccftum illi ut a concilio , immo
8r a civitate dilcederet.
i|,r die levercndiflimus. Hearicus DefcooCsrçrejaeit fellice faeede.
blcau , epifeopus Malleacenfis, Burdigalam ve­
ie fecund* OAobris, 1614. hot· prim* po>
nit , concilio operam daturus , reverendum pa­
meridian* , habit* eft congregatio fecund*
trem Burdonum Auguftmianum , doAoremSorpublic· ab illuftriflimo : cui interfuerunt reve­ bonicum adducens , te...............Charon , dorendiflimi DI), Condomienln , EngoliirnenGi,
Aotcm.
Aginnenfis, PiAavienfis, Petracoricenfis , San.
tonenlis, Lucionenfis : adfuerunt adjutores con·
Die quarta OAobris 1614.
cilii procuratores ecclefiarum cathedrahum &
Collegiatarum fanâi Séverine & lanAi y£milia»
C»eirr(ecie peinte frieete.
ri. Initio ortum eft dillidiunr inter procurato·
res cathedralium , 8c collegiate fanâi Severi-C
ie quarta menfis OAobris i6aq. qu· facra
ni : hi caiftimantes a latere finiftro ante pro·
eft memoriz D. Fruncifci , hora feptima
curatores cathedhalium poft metropolitan* de­
matutina , adierunt omnes reverendiflimi DD.
putatos , ie elle confefturos. Qaod cum illis
qpifeopi > cum illuftriflimo metropolitano , ccdenegatum eflet a congregationeabjernnt.
cicfiam patrum RecolleAorum : ibi fere omnes
AccelGc autem icvcrendus D. Frater Arebam,
factum fecere, tc concionem doAoris.......... ab
baudus Chriftut, doAor theologus , monachus
i!luftrilT. vocati audiere ■ Hifque Deo datis, in
& lu b prior monad er ii lanii* Crucis Burdiga.
porticu archiepilcopali , confiftorio fecrcciori ,
Icufis : qui nomine rcapituli diâi monafterii,
habita eft quinta congregatio privata , cui in­
procuratorio exhibito , locum in concilio acce­
terfuere omnes revercndiH. DD. epifcopi , qui
pit. TraAatum in hac congregatione de ma­
in aliis , tc infupec reverendiff. D· epifeopis
trimonio, 8e vi* inveftigata ar exquifita , qui­
Malleacenfis, fcdrtque poft reverendrfl. D. Saobus pro bono contra hentium 8r gloria Dei le­
tonenfem, orationeque premifla, aâum primo
gitime contraheretur , tc poteftas tc jurifdidio
an reverendi DD. promoto res ad privatam conecclefiaftica feivaretut. Quibus exagitatis, ediÎiregationem introducerentur, eique inteteffent:
ftum ab illuftriflimo ut die fequenti traAareed........... id fieri non debere. TraAatum inde
tur de fimonia 8r confidenti* , &: quibus viis
de (aeramento ordinis , quibus modis uti par
fade labi occurri pollet.
effet ad conftitoendos dignos ecclefi* Dei mi-

H

D

D

Dic terti* OAobris.

niftros .

Operte reegrcietie pellice.

CaapsgaiM prisMU gtMvM.
TMe tertia menfis OAobris, lia4. hora oAad-x va , in feeretioti confiftorio porticus archiepilcopalis , habita eft congregatio quarta
privat*, in qua convenere cum illuftriflimo D.
metropolitano reverendiflimi DO. epifcopi Condomienfis, EngoIifmenGs , Aginnenfis, Pidavienfi», Petracoricenfis , Santonenfis , Lucionenfi* : vocati ad hanc congregationem reve­
rendi patres, Gordonus tc Rsimundus dc StriAis ■ presbyteri focietatis Jelu ·. quibus auditis
& eicluGs , traAatum de materu faerementi
matrimonii, tc neceflitate libertatis ad confenfum 1 apertumque oftium ad traAandum de li­
monia & confidentia
Cu^ngeiie fellice tertie.

N eadem porticu archiepifcopali , hora pri­
ma · meridie 4. OAobiis 1614. habita eft

I

•b illnftriff. metropolitano quarta congregatio
publica, cui interfuerunt omnes reverendiflimi,
lc procuratores , 8c theologi, aAumque dc faeramento ordinis rite conferendo, Sc quo paAo
ecclefia Dei miniftro xdo Dei acccnfos retinere
poflit.
Die quinta OAobris 16*4.

CaagMgar»· frivete fexte.
Ora feptima matutina habita eft congre­
gatio privata in loco afligriato ab illuftr.
metropolitano, ubi interfuerunt omne* reverendifl. DD. epifcopi , tc traAatum de ii* qui
admittuntur ·« tonfuram, dr ad ordine*, p»o-

H

cipue de titulo patrimonii.
Adem die terti· OAobris idaf. bon pri­
ma pomeridiana, iu porticu archiepUcopalis palatii Imbito eft «b illuftnffimo D- m-

E

d··

''HhiL·

..

tirI

*Η?η!Γ»

Concilium Bu

DIGALBNSd.

U'*îuro“L

»<14

ΜΜΜΜΒμ

ΑΜΝΟ
CttKISTl

AdftdA
CHatrn

Die feptima OAobris.tCxq.

Cnqpvgto· /·"·· fùfi .
C AD EM die habita eft congregatio publi-

fr>vtU fiftiert .

Ei c» quinta ab illeftrifs. Metropolitano, bo­
IE feptima Oflobri» idaq. horaoflavama­
ra confacta, ia inferiori aala ( ob oimhmb co­
lorem ) e» i Mtcrfeernot omne· reverendillimi
tutina, congregatio privata habitaeft, an
DD. epifeopi · pracaratore· eccMferan·, St ioqua omnet epiicopi convenero : tia&atum de
lUeda dimifibriia .
florea > traflatoM dt rcfidenria canonicoraat reAoriat habentiam cum canonicae» : item it
Sr«cedent ia canoaicorom ■ tt dignitatum «cit­
Ctefftftti· /Mtr .
aram ob presbjttmtuM : item aAum dc proADEM die feptiau Oflobri*, idaq. m
ccffieoa generali, craftina die facienda , ic
tuta inferiori habita eft congregatio po­
queM uaiique locum haberet inter procaratoblica ab illuflrifc. Met(dpolitano , cui aftitere
re* cathedralium . Sed cum re* oon potuerit
definiri , omne· exhortatu* eft illuftrif*. me- B reverend iilim i DD. epifeopi omne· cum depu­
tati* dr doAoribut : tflum de dirnidbrirt ad or­
tropolitanu* , ne quit ratione diâa proceden­
dine* concedendi* .
ti· aliqua* turber ageret ,■ potior , C irrequie­
to animo effet > abfttnere : eam tero fibi a Me­
tropolitano ecdefin , honorem concedi , ut fi
Die oflava Oflobri*, lix4.
omne* procuratore* cathedralium cum fuper.
CtKgrrfcCi* rHvM fihirr .
pellicei» & pluvialibus adefimt , a finiftri*
ejuldem ecclefio metropolita·· procederent ,
èrxn à «* ·
decreto mctropolftano canon icit retento·
IE oflava Oflobri·, Idaq. hora oflava,
habita eft congregatio privat* ab illu«oaicto meftrli*. D. metropolitans : interfuere reverend i fi.
1614.
uUaiB. H«
*
DD. epifeopi -. abfuit tamen reverendi!·. D. Piflavienfi·, morbi caafa · Aftum adhuc dc*diAC die dominica fexta Oflobri* jdiq.
miflbrii* , St de rdigiofis (poliati· a iupetiotiilluftrif*. tc· reverendlfa D. metropolita­
ns, cum cappa rubra oblonga» reverend iflimbu«
i
, it ejefli* .
DD. epifeopi» cwn rocheto & moattta , ceno- C
4· a&tvt : Ctuptittt» fttllit» [tfiimt.
rtici metropolitan· , tc procuratore* cathedra­
lium tc collegiatarum , k ahi a clero deputa­
ADEM die oflava Oflobri·, t6»q. hora
ti , cum foperpellicci» , multi cum almatii» ,
prima poft Meridiem, in aula inferio,urpaululum ante oAavam horam matutinam , ex
chiepifcopalis palatii, habuit iliuflrif». D. me­
palatio archiepifcopali ad ecclefiam metropolitarum acceflere » ubi illuftrif*. Metropolitanus
tropolitans congregationem public*m . Inter­
fuere reverendimmi DD. epifeopi , praeter re­
tc reverend illimi DD. epiicopi , cum amiflu ,
verendum D. Piflavienfem , abfentem morbi
pluviali , tc mitra , ex iacriftia ilhiftrilTimi ,
ad fediiia fupra deferipta , ante ma ju> altare
caufa · Traflatum de iifdem dimiftorii* , Sc
emptum agi de officii* divini* , Sc mill* paprodiere , celebrante in pontificalibus , reverendilr. D. epifeopo Condomienfi , iuffraganeo
rooiiali .
antiquiore , tc illuftrif». D. Metropolitano in
cathedra fub umbella, cum mitra, dc pluviali,
Stcttic f'ffi· .
Cedente .
Lcflo euangelio , concio habita eft 1 re ve- D
I E nona menfi· Oflobri·, anno rdiq.fa­
rendo patre Raimundo de Stridi*, Jefuna : in
cta D. Diooyfio, habita eft fecunda fefcujut tine' data eft abfolutio generali» ab illufio in ecclefia mctropoliunt . Hora oflav* ma­
ftrifr. Metropolitano : finita autem miffa, omtutina illuftrif*. D. metropolitans indutu· cap­
pa rubra , reverendif·· DD. epifeoo· Condo­
net ordioe epifeopi cum pluvialibus Sc tniirit ,
canonici Metropolitani cum plnvialibui a dex­
mienfi* , Aginnenfi* , Petricoricenfi* , &*ntonanfil , Malleaeenfi*, Locionenfi», induti ro­
tra , procuratore» cathedralium, tc alii ex divarfi* diracefibas , a finiftri» : parochi· dr con­
cheto Ic moeetta , corn i tant ibo» canonic ia Me­
vents Burdigalc ■ illuftrif*. Merropoiit. factotropolitani* , e palatio archiepifcopali m ecfaoflum eoehariftia facraoaentnm devote gcclcfiam metropohtanam pervenere : ubi illuftanta, proceflère a Metropolitana refla ad eeftrife. D. metropolitans accedent ad fedem
cicfiam lanAi Siaaaoni» nique, nitra quam pau­
pontificalem fub umbella , rvverendiflimi ad
lulum progreffi , ic per viam paffim S. Gaorlublellia confueta , fine paramenti* , factum
audivere ab reverend i tfimo D. epifeopo Engogii nuncupatam ia vicum Lupinum ingredi ,
ad Metropolitanam rediere , magna cum 1«ti­
lifmenfi ia pontificalibus celebratam . Finito
tia populi , apparatu viarum, applaufu om­ E facro , illuftriflimu* D metropolitan** indui­
tur pont i fica ii ter , reverend if·. DD. epakopi
nium , comitaatibw omnium magiftratuum or­
bit , folia jurat it, ceteri» in villa* vindemia
ia facriftia etiam induuntur phnrialibai dr mi­
caufa digreflw .
tris : cumque acceffiflent ad ledilia confueta ,
Ac a meridie hora tertia , apud Carthefiailluftrif». D. metropolitans e cathedra defeennu» , qaod i» die· confecratu* effet meteorin
dit , ic coram altari procabu» conflict i· recite­
S. Broaoni* , vefpeetini* horit &'precibus in­
tis , deAuo ed cathedram tfcenden· , concioterfuerant , thefaari* indulgentiarum ibidem a
natori benedixit . Auditur concio a reverendo
fummo pontifice eadem die conceifii partici­
patre Jordane ordini* Obferventi· portât .
Finita concione , archidiacene» Lennenfi* popatura .
fuit decrete publicanda in manu ilhsftrif·. DMetropolitani : tuneque accedent fecretarius
imum » pradiâa deoela t Manibus iJUftriffimi

D

E

D

H

E

D

CtMe/.GflmrW. Tan. XXXIV.

Yyy

*

acte»

10TJ

“ÎS"

COMCILIUM But DIORLlftg ·.

“ΪΤΐά.”1

lft<

'Xiao" accepit, cathedra· contionatoris afccndit, Ic- A epifcopatua SariatcnGs , fabrica ecclefi· Saric- “TjSjj“ ::rj g'yv·
gitque prim·
prim· quod
quod iapererai
tapoterai decretorum
decretoriam dcprode protenfie act concilium addiceretur'. Adam pro.
C*■_hristi
»·*♦.
Mh> ielfioac fidci . Qpibu»
Quibu» Icâit
icâit, alter freretartua
motori bus conceflum eft.
isaa.
cum notario concilii arcuftt ad reverendifa DD.
Die decima OAobris , idaq.
ifcopos. vota exquirens j qui refpondcrant ,

S

test. Hine ad imftrifb jokeitt fiuflb referas»
ilk iccretarh· , illuftriC IX metsopolitaniM di­
xit : decreta placuerunt patribus, ideo agenda
funt Dco gmti·. Pâtre» refpondmnt : Dco
gratia» .
». Leâum capot du fiacramento UMtrlmonti :
quo finito , fccretarius exqeiûrit vota, ut prius ,
a reverendi*. MX refpomdenmt fibi décréta
βπβ : quod altius pranumiatum ab iUu.
fimo, decreta placuerunt j agendo (unt Dec
grati· . Patme dixerant, Dco gratina.
8

r*Upg|aria pvfMM nana.
IB dacima OAobris, tdsa.baca oâavama­
tutina, habita eft ab illuftriSmo D. memopoliuao eoamgatio privata , cui interfuerunt
revescndiflfanT DD. Condomienfis, HAavienfia,
Petracoricenfis, Santoneofia , MaUeaeentia , *
Lucioneafia, reverendiffimia DD. Engoltfmenfi
it Aginnenfi morbi caufa abfeotibus. Tcattatum de oCciis divinis.

D

j. Leâum eft decretum de limonia Rr confi­
CaaingazM fiikt asm».
dentia . Finita feâione » cxquiCu (unt vota ,
ut prius , rdatumque decreta placuilfc, & Deo
IE
decima
Oâobria, iflaq. hora pr ima pogratia» agendas cne.
meridiana , habita eft ab iltaftriffimo D.
4. Ledum eft caput de ordine ■ Finito capi­
metropolitano congregatio publica nona ia aula
te, exquifita vota> placuere decreta, &didum
inferiori. Revcrendtfltmi DD· epifeopi interfit··
ab illuflrilEmo : Decreta placuere patribus ,
re profentes. RevcaandiiL DD. Eagolifmenfia,
ideo agenda Dco grati·. Rclponderunt patres:
AginnenGs tt Piâavienfi» abfente», morbicau­
Deo gratis» .
fa : traâatum dc capellis, te prioratibus fimTunc leâum decretum de feflioae tertia, boc
plicibus : item de officiis canonicorum .
modo :
Illuftrilfime domine, reverendiC patres, pia·
cerne vobis tertiam feflionem futuram die de­
CeajMturis prioeM drrioM.
cima oâava tabentis menfis Oâobris , qu* D.
I E undecima Oâobris ι<»4· hotn oâava
Luc· euangelift* clare momori· confecratur? (
exquifitis votis a patribus, didum ab omnibus :
matutina , habita eft congregatio privata
ab eodem illuftrift. D metropolitano > cui mu·
placet .
trsfuere reverendi!»· DD. epifeopi. potter Agin·
Antequam adurgeret illuftriffimus , 8t revu·
nenfem abfciitem , mori)» cauia . Aâum do
renddfimi patres difcederent, proanotores con­
cilii indi tere contra reverendiflunum D· epifeo­
capitulis .
pum Sarlatenfem -, quod cum debite fuerit mo­
nitus , tamen ad concilium non accefleeit , ne­
CtHfrtieri»
.
que procuratorem miferit, escafationes, fi quas
IE undecima Oâobri» id»4. hora prima
haberet, relaturum j ac peoiada contra cum ut
pomendiana , in interiori aula arehiepiprocederetur juxta formam turis, in abientes la­
fcopali» palatii habita decima congregatio po­
tam , petierunt. Quibus iiluftrifll D. metropoblica ab eodem illuflriflimo D. metropolita­
litamis refpondit : procedatur.
no , cum omnibus reverendiflimis DD. epiico­
. Tum benediitione folenni concefla, 8r indul­
gentiis centum dierum publicetis , ilhrftrift D.
pis 1 prater Aginnenfem Sc Pidavicnicm ,
metropolitaxMu, revurcadifliml patres, in facri- I morbi caufa : adhicre etiam procuratores , de
ibam difreflere ■
dodorc» .
Initio congregationis acceflit reverendus D.
Palchalis de la Bcouflc . presbyter , canonicus
CeqpvTttb puMse aftew.
ecclefi· Sarlatenfis, doctor theologus, qui pro.
curatorio capituli fui exhibito , Rt probato ,
I E nona Oâobri», 1614. hora prima polocum accepit in concilio.
meridiana, in aula inferiori habita eft con­
gregatio pssbiics oâava ab ilhsftrtfiimo mctxo- Traâatum de rebus ad capitulum pertinen­
tibus : maxime agitatum de fruâibus canonicapolitano .- interfuere teverendiff DD. epifeopi,
tuum, ( quos Groflbs vocant ) fabrica appli­
Condomieafis · Engoliimcnfis, Petraeoricentis,
candis , accedente ablentia canonicorum neque
Santonenfia , Malkacanfis , * Lucionenfis ,
tamen res décria , lcd m alium diem dilata a
cum procuratoribus., dt doAoribus . Abfoete ,
concilio, non fine cauia . Leda in fine congre­
morbi caufa , reverosdiffimi DD. Aginncnfis,
gationis bulla Si D. N- papr Gregorii XV. Tata
Rt Pi&avienfu : traâatum de vim tc moribus
in religiolos ordinarii jurlididioni, ratione adeleriaprum . At quia illuftrifl. D. metropolitaxa* invitata» denuo capitulum Sarlatenfe , nt E miniftrationia facrasncntorum lubjcâos : tum loluta quaftio eft, dr congregatio.
(eligeret quem vellet ad concilium mitten­
dum : accedit reverendus D. Joannes de Carbonnierc dc Jayac , decanus ecclefi· SarUtroCaegritarré prrvara uJniiu .
fts > a quo exhibito procuratori· , coque diI E duodecima Oâobri» tdtq. hora feptifruflb, repertum eft eum procuratorem fuifle
ma matutina, habita eft congregatio pricoaftitutum a definitoribus cleri Sarlatcniis ,
vata . Intrefisace com iUuftrilfimo mctropoUta000 autem a capitulo .. Admiftus c*.tamen in
concilium , pcnfats qualitate viri, Rr rerum
noaevcrendiCmi DD. epifeopi, porter revereodiflimum D. Aginnenfem , morbi caufa abfenagendarum prudentia . Susreaere tum promo­
tem . Traâatum Rr conclu fam de iis qu· ad
tores . qui, quod rcverenddBmuiD. Sasiatenfn ad concilium provinciale neque veniflirt, ne­
capitula ccclefisrum pertinent .
que mifi&t, petiere ut tema pnn froâunm

D

D

D

D

D

O·

....iiaUMll . ;

(Mb·,

.Im»··

«ff«7

““w?

Concilium Buadio albnsb.

lu‘ïïc1£Jn“'

r·

A «ocem decifivam habere . prajudiciumque ca· ληνό
CHBIBT1
Catgrrgari» fiMitt eeJtfimt .
Întull» ca propter inferri : idque probare nir CHktrrt
i·**.
u» , tua autoritate feriptur* , tum quod id ><m
IE daodeeima Oâobri» tiif· in aula innon clare in concilii» genera libu» It- ab eedefia
feriori, bora prim* pomcridiana , hibit*
definitum . Quod cum unanimi conlenla p*.
(ft CM*greg*tio publica , cui interfuere illuftrif-itum cxplodcictur , Utpqre judicatum jam , tc
ab ultimo concilio defirutum , a. fiimmoque
Imbm D. metropolium»·, revertndih. DO. epi­
puatilicc declaratum > * ab ecclelia obfervafeopi Condomicnfir, Pctracoticcnfi·, Stntonentum > in ea verba auiur eft prorumpere : ni­
G* , Malleacenfi» , tc Lucionoofi» > abfantibua
mirum neque pspam , neque epifeopo» de hac
•Hi* morbi caufa. Adfuere etiam procuratore»
re judicate polle , quod >n lite parte» eflent ,
cccleGarum, A doâore». Traâatum de feftia.
papamque in favorem cpifeojiorum temper ju­
tc raâori» cccleGarum
.
f
dicaturum . Cui cum oblifterent rcrcicndiflimi
DD. epicopi . addidit ipfe ctiam ie majora
Demitut4 dr<i«4 tertùc 16:4.
diâorum , vel ctiam pujora , afleren» , pro
IE dominica 11. Oâobri» 1614. illuftrif- B confirmatione fuc opinioni» , regem Cbtiftianiffimum in confiftoiio fuo esiftentem , nul­
Gmiu D.mcttopolitanui, A reverendiflimi
DD. epilcopi, viGtaran) ecdefia tdefignatax prolam ferra featcnriarn , *ee polTe , fecundum
bene regulatam rationem , ni priu» numeret
iadulgentii» acquirendi» in civitate -Bardigalenconfilio ic vota (enatorum · Qjia cum valde
fi , bora matutina , ad inftar ecclcfiarum Ro­
aliena judicarentur a patnbu» , (oluta con­
manarum : folenni facio A concioni verbi Dei
gregatione , ditata Iunt in craltinum deci­
interfuerant in eccleGa D. Petri ButdigalenG» :
denda .
nihil aliud *âum eo die.

D

D

Centrent i» frivtU tcciKU fUCCtC ■

(■•ajrrjaria frivete ciatcltcicct.

I E decima festa Oâobri» , anno domini
I E 14. Oâobri» rii-p hora matutina, in
16x4. in palatio ardiiepifcopali habita eft
palatio archicpilcopali habita eft congre­
congregatio privata · Interfuere illuftriiDmn»
gatio privata ab illuftriflimo D· mccropohtaD. metropolitanu» , reverendife. DD. epifeopi
no : interfuere reverendiflimi DD. epifeopi om­
ne» : aâum adhuc de capituli» , feflit , con- C omne» . Aâum dc prolati» a D- dc ritard ,
miflufque a parte concilii qui eum exquireret :
fratrii» , A alii» rebu».
cui deinde in congregatione privat* Gftcnti,
ab illuftriflimo metropolitano oftcnfum quam
Ctatrifari» failin iMtiiu.
longe abellet a vero , dc tf definitionibu» fa­
ctorum conciliorum : proinde hanc mentem de­
I E 14. Oâobri» 11514. hora prima pomeponeret , curarctque fatisfacere in congrega­
ridiana, congregatio publica habita eft ab
eodem illuftriflimo D. metropolitano in aulatione publica -, c* quo hefterna dic attulerat ,
fane male prolata , retraâaret , vcl ita a Ie
inferiori . Adiere reverendiflimi DD.epifeopi,
diâa explicaret, ut in bonam partem a patri­
prater rcverendiflùnum D. Engolifmenlem , te
bus Sc ceteri» procuratoribus acciperentur. Ce­
Piâavienfcm : adfuerunt ctiam procuratore»
terum , concilium exillimare , nullo modo eum
ecclcliaruui , de doâorcs . Aâum de varii»
Cogitallc proterve aliquid conti* praxim er.derebu» .
- lie communem moliri .- attamen concilium decicturum luper iis hoc modo:
C««4r<X<cr<* ftiviti JfiMi tertie .
Sacro approbante concilio , decreti» ulti­
IE tj. Oâobri» id»4. hora matutina , in
mi concilii provinciali» Burdiga'cnfis inhé­
rente» , opinionem quorumdam , qui rufi
palatio archiepifeopali, habita eft congre­
gatio privata ab illuftriflimo D.metropolitano,funt aflercre , prater epifeopo» , quofdam
etiam alio» habere vocem decifivam in conci­
cui interfuere omne* reverendiflimi DD· Aâum
lio provinciali , ut erroneam judicamu» : quivarii» rebn».
bufeumque deincep» camdem projsonere, in
Carantari* ftiklice iuli» terti*.
concionibu» agitare , docere, tc' tenere prohibeore» .
Quibus refpondit ipfe D. dc Pitard , fe huIE tj. Oâobri, 1614. hora prima pomeridiana, congregatio publica habita eft ab
jaimodi verba proci lifle , nun <]uod a fummo
eodem illuftriflimo D. metropolitano , in aulapontifice redamaret , vel t debtta obfervantia
inferiori palatii archiepifeopali» : adftitere om­
A obedientia erga fanâam fedem a Ie debita ,
ne» rcvciendrflimi DD. epifeopi , prater revedeficeret i Ic ab ecdefia , quam fe verbi» &
rendiflimum D. Pictavienicm, morbi caufa ab»
fetipti» propugnaret, vel tantillum dcfleâetct :
(entem .- aâum ctiam ibi de varii» rebu», prrt- E fed fervote A aelo partium capitularium fufticipue dc epifeopi». Sed poftularunt quidam ei
nendarum delatu» , rationibus in contrarium
procuratoribut capitulorum , ut decret* quj» a
allati» adduâu», ea utrimque protulifle . Ce­
tribu» in eongregationibu» privati» definiun­
terum , fe in congregatione oublie* aâuruin ,
tur , eadem jioftea in congregatione publica ,
ut quxeumque aliena forfait de fe auditentur ,
die precedente feffionem , legerentur : non
verbi» diffo!veret , A plene concilio (at«face­
enim in ipfa feflioue fe poffë audire que deret , omnia fua diâa A feripta ccdcfic judicio
creta funt , ni pria» ipfi eadem in congrega­
fubjicicndo.
tione audiant . Inter quo» procuratore» furgit
X>. dc Pitard, canonica» theologali» SantoCtafrqan* ftilicc daciuM guarra .
aunfi», procurator capituli diftecccfefra, con­
tendent , omne* procuratore» capitulorum in
I E decima fcata Oâobri» , anno domini
concilio , io rebn» condliarii» dc dirigendi»,
*<*4. ia aula inferiori habit* eft congre-

D

D

D

D

D

Cw.G‘*cr·/. l orn. XXXIV.

D

Yyy >

gitio

Concilium Bvhbioalbnsb.

aSn*.

"anno" B*’10 public·. loicrfuce omnet , illuftnlTintin A rii concilii, refponderunt, placet : quibus illu- "xsar
CNkiSTI metropolitan»», At reverendiilimi DD. epileo» . ihidimo D. metropolitano nuntiatis » ptonuit; CMurn
ss»s. pt, pmter D PlAavienfem , motbi c»»u abciavit : decreta placuerunt patribus t ideo gra- ··*♦
fentem : aCtum 4« vaine «bue , tc conceffum
ts· Deo agenda. Refpnndeiitnr 1 'Des»grains. ·
Decreta autem ledia funt dc relidentia pali ma­
ut decreta in congseganone publica legetentur
die procedente ieui»nem · Piatetea reverendus
li, dc nfticiis divinis, de vita Ac honcftatcclcdc ritatd , theologus canonicus Saaronenhs, iia
' sternuas, de parochis, de prioratibus, Acapelac promifcrat in congregatione privata , illisIh , de canonicis &· rapitelis , de przdjcationo
ftrilTirsso D. It revf rfoddlimii DD. epneopi», Ac
veibi Dei, de epifeopi». Tandem IcAione deomnibu», fuper >ia quae de voce deciliva tc pa·
cretoeum perfcAa , leAum decretum de protogapa ante ducrac, plcne fatufccu .
tione concilii : hoc modo :
Ctafrijaria prroaea Jmcom furoea .

IE decima feptima Oftobtir id:. 4. in pa»
latio archiepiicopali habita congregatio
privata t interfnete omnes , illoftridimu»
teveicniiiümi DD· epiicopi . Aâiuh sanis de

D

rebut .

Cttfrtfcti· ptllifé

faia.'C .

llluftiillime & reveiendiilimc D. revetendiUinn pitres : placetnc vobis .ad omnia accu'ate
pertractanda tc abfolvenda » pirfenns (cilionis
pioiogationem , feu continuationem fieri, & in
B diem Jovis 14. prrientir menti» Octobri, iranr, tcfrrri ? voti» exquiiitis, refpondeiunt : placet.
Hinc dita eft benediAio iolem.i, ab illulb illi­
mo D. metropolitano , tc pubi’Cate ludtilgontie centun dieium : turret!ilquc panibus, perfefla feffk» eft. A cuntù sblccllcie. Quia veto
huta prima pomettdiane inflabat in fine icflionis, nihil ailuni a meridie .

IE decima feptima OAobris 1614. in aula
intciiori habita congregatio publica : inΓ·»ΐΓ»χΐίί» priwura
fitlt .
tcifueic omnes, preter D. PiCtavicn^em, morbi
cauia > adfuere procuratores : Iciia deinde deI B sfecimi nona O/lubris , 1614. habita
• >■·■. <<,. creta huculque ■ dlgrefla , conccllumque piociieft congregatio privata in palatio archie|tu». n. ratoribus capitulorum , Ii quid haberent quod
pifcopali, hora matutina . Adfuerunt omnes ,
dicerent, notario concilii lignificarent ■ Quibus
illullriftimot D-mctropolitanus, tt reverendiflidicti», reverendas decanus metropoliunus cum
alus ejuidem ecclefi» procuratoribus, ea retulit C mi DD. epifeopi , pietcr revetendiftimum Lucionenlem. Actum dc abfentia reveiendillimi
qua ad capitulum hujulmodi ecdefia videban­
D. epiicopi Sarlatenlis , & de vicario rcncrali
tur pertinere : cui relpondlt illuftrilhraus. Dim disxceO Sarfatanfi conftituendo . ad iniiantiam
ita coicihorum & retponfa continentur in aiftn
promoturum. Cunque reverendiilimi DD. epi­
coram notario concilii prefects , qua juthr
icopi, Aginncnli» &· Perraaorrcenlia, judice, lu■ illuihidimiis preientibu» aCtia concilii inlcri ,
per exculatiombii, abtentum conftituti, ex auut fequltur ·
ditinnc reverendi D- dicam Sailate»l·» erclclia
a clero deputati, Ar reverendi dumiiii de BroulTrtttUtti» 7ar«4‘ Drifii^eci / derain' tcdtfi»
ie , c 1 nonui ejufdem ecclelin a capitulo depu­
, »emint rap<r«/, , ar iltfrrtt 1» hot
ta'·, an concilium rctul.Itent, duodecim paro­
<»<>.'>· tel μ* f jtl» , wl i» pofttrM-H
,
chias circiter , omnino parochis deftitutas, Ac'
οιιΜλ Jua/unior CZ p’ίνιΐ^ιη λοο,όλι .
Q»od
harum ecclelias dirutas elle , plure» vero alias
t.i lramrarK·»· , paia Gallici idiMtttt tencepthi*
nomine fiduciario occupatas , vicariumque ge­
tji , hit aosi/imo» .
neralem ab epiicopo Satlatcnli in fua abfentia
D regularem Carmclitam Hiipanum conftitutum
Tertii ft[Jio , die drnwa oiliti» Offl­
elle : omnibus agitatis, A pen fatu , promotoine , 16:4.
res inftitete hoc modo .
Promotore· Iaera lyuodi provincialis BurdiI E decima oâava menlts OAobrii , anno
galenfit requirunt , revetendiftimum D. Sarladomini 16:4. in ecdelia mctropolitana
Burdigaienli , habita eft tertia iclho conciliitenfem epilcopum , ob abren'iartt ejus vere
contumacem , tertia pare truftuurn, quot ipfe
provincialis , hoc modo; hora o&ava matuti­
anno , ex occlelia cui pisrcft , perciperet , prina , omnibus paratis, adfuere omnes in palatio
‘
vari, fabrica ecclefi* catlicdrali» Sarlatcnlisapatduepilcopali reverendiilimi DD. epifeopi ,
escepto teverendillimo D. Piftavienli : eonveplicanda .
Unde lententia lata hoc modo fequitns.
nere procuratore» ccclruaiom , tc docture» , it
capitulum merropolitanr , cum fupcipclliceis
R ANCISCUS, miferatione divina, S. R.
fi almutii» . Hinc procrtfuin ad métropolite• E. tituli fanAr Pra^cJi, presbyte, caidmanem ubi quifque in loco afluem conftitutue :
Ii. de Sourdis , & fandr fcdis apollolicz graicveienditiimus D. epifeopus A^innenGs facrum
fjlenne celebravit : quo perfecto , 11luftrlita­ £ tie archrepilcopur’ Burdigalenfi» , Aquitani·
primas , in con.il io provinciali Burdigala eaimus D. metropolitan»» , in cathedra, Ac »everendillimi DD. epiicopi pontificalibus in fubfltnti , definientes :
Audita infiantia promotivram concilii , 81
felln» , rndu'1 , precibus lotum perfeAis, con­
accepta relatione tc probatione canonica ίοcioni a patie evereido Bourdnno Aoguftiniape 1 reverendiilimi Satlatenfis epifeopi luffragano aftitere · Tuneque «rchidiacooo Lcrmcnli in
inanibus illuftriflimi D. metropolium décréta
nei notti i abbatia , It contumacia , variifqoe
Saifatenlis discetis ecclefiis portim folo «qua­
reponente , accedit ad illulttidimum D. metropoliunum unus es fecterariis, qui accipicn» de
tis · tc re&onbsis dellitutis, partim * pri­
mis loci firii naeine fiduciario intercedente
manibus illius decreta legenda , cum debitis
occupatis , eacelKbus denique, ac incuriofo ecinclinationibus higgcilum conicendit » decreta
legit, fe publicavit . Ad lingula notis eiquiclofi* ragimine , ita ut ipfe Satlatcnli» epifeo­
pus diUcneiis · in ca vgulatem Carmalitam ,
iiiis pes alterum fccrctarium tn peafentia nota-

D

D

D

F

natka-

i far

Έ’ίίΓ*

Concilium Bu*»igalsnsb

LUDOVICUt sun.
aut fkahu

lOAa
nation· Hifpanum , vicarium generalem confli- Λ cipimu· , vocato adhoc poteftatia focularis au• ilio . Datum Burdi^alc in concilio provio- CHRISTI
culi, dic decima oona Oâobtu , anno domiι·>«.
neralem in di&a dktcefi................ conmlii cuum 16:4.
ftituendum efle , prout jam ad animatum laluDecrevere,<ameo patres , fubfequentem claw­
trm, k ecclcfiarum optimum regimen anjpium in­
ful am przirnti regiftro inferendam.
tendentes i egregium virum . Alagifttum JoanNon abnuimus tamen , facro annuente con­
Mm de Carbonmere de Jayac , picsbyterum ,
cilio , quum le predicant fuftrauaneu· per tie·
in juribus baccalaureum , decanqp ecclefia
meniet ab hint Burdigalem appuient, vcl excuSarlatcnfi· > (ufticientem , capacem k ido­
(ationc· per fe , vel procuratorem debite conneum , k cuju» experientia in rebus ecclefi*
It i tutum , legitimas k probatas attulent , k
bene gerendi· perfpedta eft k nota , vicarium
decretis concilii provinciali· fubfcripierit , hu­
jusmodi applicationis k fruâunm fequcftiatiogeneralem dioecefi* Sarlatenli· in fpirituahbua
k tcmporalibu· per annum dumtaxat dicimu· ,
nis debito gratioff liberetur.
facimue , k creamus : Eidem prseiptic man­
Ad libellum autem fupplicationijm fyndici
dante· k injungente· ut ftatim atque Sarlatum Β capituli cathedrali· Sarlatcnfi· , neccfliutem
»t concilia provinciali redierit, omnium ecclcprsdifta· ecclefi* , k ruinas imminentes expo­
liafticorum fynodum cogere aggrediatur , ut in
nenti·', ac pecunias ex non competitione ad
ca cunfti dicecefanl , capitula fcilicet , prio­
fynodo· diaccfanas , poftulantis , ut fabiicz
re· , redore· , k alii eccleliaftici , qui dc
ecclefia applicarentur ; hzc edixere patre·.
Reftaurarioni ecclefi* Sarlatenfis providen­
jure, vel coiifucendine fynodo Sarlatcnfi inteates , decernimus , ùinnes k fmguias pecunia
efle debent, ex omnibus facerdotibus eum fyniummas nondum foluta· ratione................ live
dic.im totuia dioecefi· eligant k conftituant ,
quam capacitate , probitate , k xelo ira com­
compantionu cccleliaflicorum diuecefis Satia­
te illis , Uim ad fynodus antea habitas , tum
mendari norint , ut impenfis toinmunibus in
ad fynodum proximiorem > juflu prafenti· con­
cos qui fordidx confidentia nomine beneficia
cilii habendam , proventuras , fabrica ejuf­
occupant k expilant ecclefiaftica , debitis ju­
dem Vcclclia applicandas, prout ex hoc rem­
tis remediis , etiam vocato brachii (aculaii·
pote addicimus, * fupplicamus . Aiium in ·)
■ ·«■
auxilio , agere follicite valeat i taindiuquc ne­
gotium pcrfsquatur , quoad amoris confidencongregatione privata concilii provincialis Buttiariis & expilatoribus, -ecclefiis hujufmodi ec- C digala , die decima nona mcnlis OAobris
claliaftici capacas k idonei debita impenden1&.4.
M· obloquia rooftiruanrur : conftituti vero ,
pacifice benefici* obtinentes , ex ftuâibua
dictorum beneficiorum impenfa* in litibus difetptandis a clero fupportata· , ipfi clero re­
ADEM die decima nona Oâobris, Ida 4.
non ell habita congregatio publica , fed
pendant: ac infuper curet idem vicarius gene­
ralis , ut eccleliarum omnino deftitutatum , in
ptivatji , in palatio aichicpilcopali . |nter- .
quibus , fugiente pallore, pravitas hzret hx-*
fuere omnes , pt ater reverendidimum D. 1-uretica , decimae, k quicumquc proventus leticionenlcm ■ Attum dc monachii , Ic vanis
ncantqr, k fequeilri ponantur, in reilauratio·
rebus.
nem k recdiricationem convertendi : proviDominica vigefîma Oâobtia
deatqoe omnibus melior ibus viis k modii , uc
deinceps divina officia in hujufmodi ecclsliis
perfolvantiir , k prssdicatin orthodoxa fidei ,
langoeicentes animas , efficaci verbo percul­ D
tas , (anet tandem , k ecclefia reftituut.- om­
r\IE dominici , vigefittu Oâobrii i6i^.
asa denieise obietvet quz ad tollendos excefhora matutina > non ctt habita ulla coniu· k ruinas relctvandas plurimum valere ,
frcgauo: a meridie h.bita cft congregatio pri­
pro prudentia judicabit . Committentes eidem
vata. Afturn dc vanis rebu· , ac prscipue re*
00 nomine k concedentes omnia k lingula
latum cil negotium concubinatui domini dc
que de jute vùarns generalibus dirxcefism da­
Saugean , Bui'digaJenfis , qui in concubinatu
ri , committi ■ k concedi folent przlcnibu* ;
notori· monitui ab illuftriil. Metropolitano ,
-eadem pro expreffis habentes ita ac fi de ver­
futur·· excammuMcatw , nullaque pmnitenria
bo ad verbum infererentur ad regimina etclcmotus , inlvtdciccbat. Attum in concilio , ut
fm neceflaria plene -dirigenda » uc omnibus a
in bencdtâionibv· praveniretur , quibus «cl
1« geftis per femcftrem , nos certiores faciemipia pervicacia , fi addict > mitefeeret i datumdo. Hinc revocamus quolcumqne vicarios ge­
que ia mandati· «ni ex fceretariii, It notarao
nerales ab iplo Sarlatenli epifeopo conftitutus.
concilii i ut hominem convenirent , tniferriCzterum , quia idem «jiiconu· Sarlatenli· futmuin ilatum in quo volutabatur , reptafentafraganeus debite monitus prafenti concilio ad- E rent ; nutloque eum majori bono poflè privari*,
quam ab unerihiu dulcedini· matri· ecclefla*
effe , noluit accedere , k adhuc contumaciam
extendit , facrum concilium contemptui ha­
•vu Ifum efle qua tamen illi conatum offere­
bens : nos facris canonibus innitentes, tertiam
bat b cdnrtcnda, (i iuperba fu pe talia h coe- «jaw.,, «.
tumacia, Deo, ecclefia , ac paft. t' lummttte- <«1·»*· upartem omnium k quorumcumque fruduum k
obventionum unie· anni epiicopatua SarlateoVet , It a fe tanti mali caufa· arceret ; c cen­
fis przdicio fuffraganeo contumaci fubtrahantra «ero omnia mala , ni refipiicerct , in eum
dam alie decernimus , j*sout piafenti decreto
occafnra.
auferimus, detrahimus , camdem fabricat eccleliz Sarlarpofis attribuentes k applicantes : ·»-'
Cn^rtpui·
Ani·*·» *»■>·.
que fine , per (bqueftrationem fruâvum , P<oventuum , k dbventionum hujufmodi , debitu
IE vigditM prima Oâobris rd14. habi­
juri· remedii· utendo , procedendum efle prwta dt congregatis privata ; interfuere

AINO
OR AI ATI tuent : not, «e dnitiui tanta patiatur ecclefia
Sarlatenli· difpendia , deccmiuuc, vicarium ge­
ι·Η

Ο
ο

k

E

D

ο

itfi}

·£***

Concilium

B

RDIOALBNII.

*«*4

*λννο

bira eft congregatio privata. Illuftr. D. Metro- τΠηϊο*
» praeter Lucionenfem : tot· tonget*
tlHUtSTI g·'**? occupata fuit in diluendo (celere fenept^itanus, (ft reveretldiff. DD. epifeopi omnes chuiiti
(«>4.
ic*Ui Santonenlis : pra cujus memoria hac rcinterfuere . Left· decreta fida ab ultima fef■··«.
giftiq inlit·.
lionc , refuonfumque ad libellum (applicatio­
Cum ad concilium querela allata fuiffent
num , presbyterorum prabendatoram , mattoAde exceffibui iircligiolis domini temporalia ba­
Silitana antea oblatum : quo petebant ut al­
ron ia d’Authon, Santonenlii fentichalli, quod
utiis fc cappis nigris uti liceret ad paricrico temeritatis paucis ante diebua devenillct ,
ptum ultimi provincialis . Re dilcufla ab revent in ipfa cccklia Caftelli inlula d’Oleron ,
Mndiflimis Aginnenli, Patracoriecnfi, judicibus
i
infra miffarum (olennia, concionatorem ordmia
controvcrfiarum , ft celata ad Ijrnodum , propatrum Recolleitoram, tc t* ipfo luggeftuconnunciatum hoc modo.
cionantem, deturbaret, ft vcrbo Dea obftruens
Auditis in concilio provinciali procuratori­
multa inclamaflct, ft parochum , ut iacrofanbus ft deputatis ecclefia metropolitan· , nos
fiurn miflje facrificium perficeret, coegiffct : un­
ultimi provincialis decretum cxeqttenccs , de­
de concilium , murum fe pro ecclefi» Dei op­
cernimus ut ante didi presbyteri prohendati ,
ponent , quo patrati (celeris pcenas....... in I altique dido ecdefia perpetuo iofarvientes ,
caput autoria a rege Chrifttanifltmo poftulavit
almutils ft cappis nigris pro diverfitate tem­
infundendas , autorem fceleris defctri (atageporis induantur ft ornentur : differentia fit ta­
bat : accidit ut ipfe Santonum fettcicnilua ,
men aliqua in almutiis , & in cappis, nulla
cum domino temporali de Pons, tc march io ne
Cnt .paramenta diverti colaris : non autem in­
tendimus cx hoc , aliquod jus ptadiftis przdc Roitelin , qui eum comitati font , falutari­
bus motibus quaffitus Burdigalam appulerit ,
bendatis acquilitum ad potiora fttpendia ex­
a) f.i., a<- pernas (celetis · declamaturus. Quare concipetenda , aut preeminentias ft piarrogativa.
£··"*"“■ J|um ,p|um t Jjcet juiHtiam indutum , miferialias in eadem ecclefi· obtinendas
fed ea­
cordia etiam praeventum eft . Acfedens igitur
dem protfus jura qua antea , ipfis prehenda­
ba to fenefchallut , ft ingreffut concilium , aftis competebant. Adum Buidigalz , in con­
iidentibus patnbus , timore judicii divini cor­
gregatione privata concilii provincialis , dic
reptus , H \ir in poenitentiam genibus , pecca­
ti. Odobris i6iq.
tum (uum c ntiffut eft, veniam deprecatus, ft
criminum abiolutioncpt · Quibus vifis Sc audi­
Csitfrigari» foHict »/r>wa.
ti. , illuftriflimucD. metropolitanus , dc con­
ii lio tc affeniu reverend tffimonim patrum,eumie vigefima fecunda Odobris 1614. hora
dem baronem nomine proprio interpellans , ut
prima pomeridiana , in aula inferiori ha­
furgoret , Sc ftaret, curavit ; iifque fermonibus
bita eft congregatio publica ultitna . Inter­
Îicenitentem accepit , quibus turbatam Sc quaffuere reverenaiffirni : adum variis de rebus ,
atam confcientiam lenire esiftimavit , prucla­
& rclida pars decrctoium hadenus condito­
ra nimirum illius facinora , Sc bene anteaâz
rum .
vnr, pro Dei gloria , tc Chriftianiffimo fianciz fta.u , recordationem efficere, ut tanto mi­
f^sgrejarfe privera -vifrfiiné
.
tius in delendo facinore tradare ur a concilio,
quanto fortius (pes , e pernitenti* tenebris ,
ie vigefima tertia Odobris , anno donnai
protegende demum · fe ecclefia Dei concipie­
millefimo fescentclimo vigefirno quatio ,
batur . Quapropter cum Sc rearum agnofeens ,
hora matutina odava , in palatia archiepiperniteret , & refipifcens omnia officia pro
fcopali habita eft congregatio privata . Inter­
tuenda fide orthodoxa offerret : conyi'ium ,
fuere teverendifl. DD. epifeopi , Condomicnquantum m fe etat , hanc noxam ab illo ar­ D frs , EngolifmcnGs , Aginnenlis , Pidavierlcere , cumque pro falutari poenitentia ft abfofis , Petracoricentis , SaotoneuGs , Malleahitionc accipienda, monitis denique (alutis fuccnfts , Lucioaenlis. Adun> de decretis (n fi­
fcipicndis , iff reverendiff D. epifeopum Sanne concilii ferendis , ft aliis rebus , tum pré­
toneniem ordinarium fuum remittere . Quibus
cipité de libris Milhardi de Calibus conlcientia
ipfe baro exhilaratus , gratias agens concilio ,
editis , interdicendis ; adumque decretum hu­
tc confidens , fe , autore Deo . tanto majora
jufmodi .
pro ecclefia Dei fubiturum . quanto fe ab obedientia fanâa matrij fubduxerat , c concilio
Ctufttc lAnnei Mikcrji.
dilcefEt . Hinc laeti patres , quod homo po­
tens, clarus, juftitiz Santonenus primus, ojhUia vero inter cafus conlcientir a Petro
cio reftitutus , exemplo obcdientia praeclaro ,
Milhardo vulgari fermone in lucem edi­
plurimos ad debita revocaret obfequta.
tos , multa lunt quz potius animas puiiffosum offendunt , quam sdificant , dum limoCaapefatM prrvara drefesa
-niz ft ufura citcumftantias ita delineat , ut
E ejufmodi peccatis quafi viam aperire uiagis
Adem die hibita eft congregatio privata ,
quam praecludere videatur : necnon libertinis
hora feounda pomeridiana , (n reditu ab
anfam aliquam dedere, pretextu pravz multo­
oratione habita per primarium collegii Aqui­rum confuetudinis , impune violandi generalia
tanici , in aula publira ejuidem collegii t in­
illa prccepta eeclefiaftica de audienao facra
terfuere illuftriQimos D ft revefendiff. DD. ediebus feuis , ft de jejunando quadragelitnia
pifeopi. Aâum dc vaiiu eoniUtutionibus , ft
temporibust nos his aliilque permultis dc caufis
unionibus.
led Ionem librorum omnium quos prardidus
Milhardus , de caCbus confcieotia quovis
CMfrqjart* pn'va/4 vijr/asa pvràM.
idiomaia coafcripGt, fc quocumque titulocenfeantur, omnibus provincia fidelibus omnino
ie vigefima fecunda Odobris iCaq. in pa­
interdicimus 1 invigilentque ordinarii , cenfuris , Cum epus fuerit, adhibitis, ne ejuf­
latio archiepilcopali, beta matutina, M-

D

D

Q

E

D

modi

<<Γ»5

'Îrim?

Concilium

B

RDIOALBN”.

itfbtf

r

—»

■ λ- * modi «at aUb erroritan fibi coatmifln plebes
CMim «M·*·»·

Caqpgari»

oiitjfoto futu.

Dt fiAfn&taj» Jmtii ihkHH·

H

CHtllTf
141».

inc Icttum eft decretam de (nbfcribendo
decroi» concilii, ab aedemXecretanoqui
in fuggelhi.

ic vigefima terti» Ottobris, ><>4· ia pa­
latio ascbiepileopaii bafiita eft «lia con­
DtmAft tfofeiftriitait.
gregatio privwa , at dittum factat ia proce­
denti , imas raverendiffiato· DD. «pifeopos ,
eum illuftriffimo D. Metropolitano. InterfucRanci feu», miferatfonc divina, S. R. E» ti­
tont teverendittmi DD. CondomienG» , Pittatuli S. Praxedi», presbyter cardinali» , at- φ
vienlia, Pettacoticcafia » Saatoacafia, Malleachiepileopus Bardinafonfi» ,Aquitania pria»»,
admonet
reverendill'. Patre» omne» qui huic fy­
Mafia . Leda foot Ibi decreta de propaganda
fide , vifitatinoe , fine concilii 1 lt aaum dc
nodo jure interfunt , Ar interfuerunt , ut poft
fe linguli Joco Ar ordine ad altare m»jus acce­
vatii» reboa qe«i ad finem coociUi te feffionem
pertiaebant : ac praterea attum de conferva- B dant , te ii» qu* in hac (antta fynodo dectcta
tione jurium epilcopalmm -, hinequa fubfcqucns
funt, fuhfcribaot.
Quod decretum cum omne» placere fibi di­
decretum.
xerint patre» , illuftriffinrai D. metropolitano»
acceffit ad ■’•F” altare , inclinationem facient
Oi in concilio provinciali exiftente» Iede­
ad revemndiffimo» epifeopo* : fc primo» fubfiniente» } cum ad ea qen paftoralia jera
ferinfit, hoc modo:
cuilibet epifeopo in propria ditncefi confervanNo» F. T· S. Praxedi», S. R. E. P. cardina­
da pertingunt , «nimna intenderemne , fc ut
lia, hujus Befilie* arehiepifaopui, Aauitanic
nulla ea parte imnuaoerentur , provideremur :
prima», hnc decreta a nobi» définira fuofcripfihinc declaramur , nulli epifeopo prattem comu> : F. card. arch. Burd.
jufvi» abbatia», prioratu» , aut alterius benefi­
Deinde iuccefiitre omne», poftquam illuftrifcii ab eo podëdi , licitum tik uti baculo pe·
fimu» rediit ad cathedram fuam : finguli cum
ftorali in divinia officii» , nili intra foam dire­
accederent, debita· inclinatione» faciente», tum
ct (i m fuerit pnadittum beneficium : vel nili in
ad illufteiffimum , tum'ad altare, idque juxta
eodem plenam it epifcopalem habuerit jerifditttonem , vel forte quoad hoc fpecial i privile- C ordinem, hoc modo:
Ego Antonius, epifeopu» Condomienfi», fub·
glo apoftolico Iit munitu». Datum Burdigala»,
fcrjffi.
in congregatione privata concilii reverendiffiEgo Antonio» , epifeopu» Engolifmenfit ecmoram epifeopotum comprovincialium, die vicie fire , fubfcripfi.
' gefima tertia Oftobti» 1614.
Ego Claudius , epifcopus Aginnenfi» , fub·
feripu.
CmtinoMi» figfoait ttrtU.
Ego Henricus Ludovicus,epifeopo» Pittavienfis, Tubfcripfi.
ie Jovis , vigefima qdarta mcnfii Ottobris,
Ego Fraucifcu» , epifeopo» Pctracoriccnfia ,
anno domini millelimo feucentofimo vlaefimo quarta , fuit continuatio tertia femo- fublcripfi .
Ego Michael Raoul, epifeopu» Santoncnfi» ,
nia , ac tandem rooclufum. concilium · Hora
fubfcripfi.
)
feptima matutina . illuftriflimus D. meuopoEgo Henricu», epifeopu» Malleaccnfi», fub­
litanus , reverendilfimi DD. epifcopi omne» ,
fcripfi .
canonici metropolitan! , procuratore» ecdefia*
Ego hmericu», epifeopu» Lucionenfi», fub­
rum , Ac dottores te officiale» concilii , c pa- D
fcripfi .
latio archiepilcopali in tnetropolitanam pro­
cedere : ibique reverendiffimut D. Pittavienli»
Dt fiat etittUii.
facrum folcnno fecit dc beata virgine , illoftriffimo D. metropolitano , in cathedra fub
U raque omne» acceffifiitnt, Ai ad fubfellia
umbella , reverendilfimi» DD. epifcopi» ia
scdiiilëut, attum de fine concilii : fimefubfelliia parati» , a (fident ibu» . Perfecto fa­
que fccretaxiui in fuggeftu exiften», ait:
cro , amitti» pontificalibus induti» , precibus
Reverendilfimi pactes > placetne vobis , ad
dc more atti», reverendiffimu» D. epifeopu»
Dei omnipotentis laudem ,) hujus concilii pro­
Aginnenfi» habuit concionem dilucidam in fivincialis finem jam fieri? exquiüiii voti» , re♦ ne concilii , de ecdefia fortitudine . unione
fponderunl ; placet.
epifeoporum , & totius cleri. Qua feliciter tc
Tum de mandato illuftriffimi metropolitan:,
fruttnofc perlett» , uau» ea fecrctarii* accedit
fecretauus legit decretum hoc modo ■
ad illultridimuin , de manu illiu» dqjreta foNo» Francifcu» , S. R?E. cardinali» , tituli
fcipietu ; quibu» accepti» , fuggeftum confcetsdit , ii legit omnia decreta , fciKcet de ia· E S. Praxedi», acchiepifcopus Burdigtknfis , Aquitanin prima» , Deo antor* Ac adjutore cum
crament!» , dc fefti»., dc lepulturis , de vifiabfoluta unt on* pro temporis ratione agi gctatiooc > de archiptesbyictis ,· Ac teftibua iyrique polle videbantur ; euraqoc pafloralucpra
nodaiibus , it alii» . fui» foci» reponendi» : de
revetendiffimos epifropo», qui huic fantto con­
feminarii» ■ de promovendi» aa benefici» ,
cilio interfamnt, A^ interlunt , ad eccleliade propaganda fida, de monafterii» , dc morum fuarnm ftate» & paftorales vigilias revo­
niaubus < de concilio provinciali , Ac poenis
cet : propterva huic fantto concilio finem im­
Sin , voti» a patribus exquifiti» , placuifle
poni cenfuimu».
dtm pattibu» publicatum eft, Ar gratia»Deo
Hinc illuftriffimn» D. Metropolitanus ad reatt*.
verendiff. patre» pauca de foUtcitudine paftorali
Srcfattn , quffit nt fecretaruu in fuggeftu exi­
ens, legeret qu* pnrcipue in fine neju» fantti.

D

F

N

D

C

con-

ltf»7

uuMwaim

CONCILIUM Bl

RDfGALBNSB.

ltfi8

ANrtO concilii » Deo eflent expcteoda : qua qusdcm
CHWItTt in ttia puntta iffe illuQilffiatui redegeiai, hoc
»«*«·
modo.

«

l nihilum deveniant , tanqvam aqoa decurrens, ANNO
St ficut deficit fûmes, deficiant.
c—UTl
Jnk. Patriarchis, dr archiepiieopis omnibus, !**♦·
quos Chriftus fecit regnum , St facerdotes Deo
St Patri <uo„, accuratufiata io creditos fibi po­
Ortti·- nuMftii 4
pulos vigilantia.
- R. Anticipant vigilias oculi eorum, dr annos
I.
«ternos in mente habesat , intendant ad vili·
BverendifFimi jsatres , tota meute St pie
tandis omnes gentes, quas lavit agnus in fanaffefti ortie pro landilfimo D. N Ur­
guine fuo.
bano pcpa TUI. ut cum Deus Spiriru fsndo jtrtk. CbriftianiftSmo regi noftro Ludovico,
λα faluUri gratia gubernet, dirigat, tt defen­
cujos laus in fines tetrao, ob actum domus do­
dat.
mini, perpetua St illibata felicitas.
R. Deus primogenitum ponat illum escet,
fum pr« regibus terrs ; in «ternum fervet illi
•It
1 i mifericordiam fuam , St dies taper dies ejus,
Revorendiflimi pattes t toto eord it affeAu
ad diflipanda confilia haretieorum , adjiciar.
orate , ut. inclinet Data ad procet,bumilitalit
^ΛτΛ. Regibus · St Cbriftianis principibus ,
noftra sûtes mifcricordta fua , ft in proteconAifquo fub!imioribus poteftatibus , falas Sc
Aione ecclefia iuc Canâa antiqua (ui brachii
uberrima omnipotentis benediAio·
operetur miracula, St maxime ut provincia haec
R. Dednc eos, domine, io portum volunta­
veftris culte laboribus, in fartfta reformationis
tis enrttm , tusenque ipfis miiericordiam pre­
, inftitutis progrediatur : ut m omnibu , St per
tend e : ut ecclefia vincam , quam plantavit
omnia glorificetur Deus dr patet domiat noftri
dextera tea , idverfiss infidius fatan* coocotdifJefu Chrifti.
,
fime communitor ; omnefaoe populi , qualibet
perturbatione iubmeta , libera tibi meatibus
deferviant.
III.
Jlrtk. Fidelibus provincial noftra St populo
Reverendiffimi patres . toto cotdii aftAo oChiifliaao unlverfo pax Chrifti «teras .
rate pto Chriftianiflimo tege noftro Ludovico,
R. Viss ruat, domine , demonftra illis, Rut viAotiam de inimicis crocis Chrifti , repor· 1 • dirige eor in veritate tua , ut non obliviftantee fel ia Hi me, 8c procedat eutn angelus Domituroprrura alttflimi , & mandatu ejus exqui­
rant .
ni io cunAis illius opertbor , St comitetur in.
eia , donec afferatur illi iceptrum regni «ter­
jlrrh. Reverendiffimi s hujus provincif epiini.
cpph, ad cccfelias luas reditus , cum jam hauHis cdiAis, illuftriffimus , St reverendiffimi
fexint aquas in gaudio de fontibus Salvatoris.
patres, genibus flexis ame majus altero, in o.
R. Profperum iter faciat eis Deos falutarium
ratione mentali perftiierunt per dimidiam ho­
nothorum, ot immolent et faerificirim laudis,
ram.
Sc benedicant populo fuo in pace.
Finita oratione , faAa eft praqrlEo in ecclc*.
^trek. Nos, domine , memores mandatorum
fia St ia 'claufttis : qua redeonte, diftribuue t<tuorem, ir dqfretorum facri bojas confeflu·,
boll* acclamationum . tum illufltifs. D. metraad faciendum ea in faoAuario quod firmave­
pdlitano 8e patribus , tum principibus «iris (n. ( runt manus tua , Corpore tibi paritet famule­
prètni (enatus, Se aliis afltftentibas , afcendenmur St mente, intercedente B. virgine Maria,
te interim foggeftum uno e (ectetartis , aut at
fanAls apoftolis Petro, Paulo, St Andrea , St
archidiaconus ecclefia metropqlttane : inique * bmaibus fandis.
Mdpit hoc modo.
R. Amen, Amen.

R

Statior atque acclamationes perfode fuerunt,
aA« Deo gratis , eoque fine cantatus , Tt
Jnh. Soli Deo honor fe gloria in («cula
Dta» t & cantico finito , St oratione pro gra­
fecularum.
tiarum aftione , ab illuftrifs. D. metrop. reci­
R. Laudemus te , domine, qui illuminant
tata, finguli patres, ordine , cum mitris , famirabiliter a montibus «ternis , (serum iftud
ftis inclinationibus debitis , accefleie ad illum
provinciale concilium ad optaram exitum mira
in cathedra fub umbella ftantam , fe accepere
benignitate perduxifti : tibi laus, tibi poseftas
olcolum pacis. St dedere : ac etiam omnea ccSc imperium in foculum , St ufque in foculum
greffi ad fubfellia', mutuis amplexibru inter fe
facul i.
pacis ofeuium dederant, St acceperant.
. /rrfi. BcatifTimo Urbano papa . fc domino
Quibus perfeAis , illuftrifs. D. tnehopolitaooftro, fault· univerfalis ecclefi* pontifici , - nes dat benediAionem folennem , St publican­
anni permulti , ut eundus gentes in obfetur centum dictum indulgenti*. Tandem idem
quram Chrifti pro fua paftorali follicitudioe
iecretar^na, qui fe atchidiacoMs, conclamat,
pertrahat.
cantando. Recedamus inspect. Bb chores rafR. Impleat domiaus omnes petitiones fsnpondat : In nomine domini. Tum illuftrifs.<p.
Ail&mi patris. St ita omne concilium ipiius sdmetropolitanus it reverendiffimi DD. rpifcojA,
fvrlus inimicos crucis Chrifti confirmet, ut ad
depolitis ornamentis, receflere.

vtfrc/awarhovr parram fa fiat ottilii.

CON.

ww

........

Concilium Constantino»olitanum.

•••Concilium

iffjo

constant,inopolitanum

1

ϊ

Contre Calvini dogmata, anno Domini'MDCXLII.

G

mAii

RACORUM fynodo· , ci qM · Xumsu «.let·· tucrifauM , «oUimn oumss iaAitni
aon faitΚιχ
umea <aiaua« Aui prar«rmitten4am , qaa CaKini «croie» ptcGdc rcokcai· paitisitha 4a<nm«u < qua· Ον­
οι fail oblxwdcre «ouatai «at Cyrillui , qui panM'ctcutum Mtc occupsvaat ,vit aaqu·· , A precis ,
ut agg>«dcscntr, Kdemptas .'Liuen· igilut Partbuii lyaedims h« nprofeate , ati aditu hat typis JaGi ia Moldavia,

id

•a amatori· tiaftan— tswm paiutum , .«»« laL MDCXUl. Dotaiku.

ΡΑΡΘΕΝίΟΣ ΕΛΕΩΘΕΟΤΑ,,
_ vuτ^ΑΤΗΐχιι/sΜ
μ
«P^/sr/rrxoa^-kawnfTAHroXfwis^Pw/xiK,

is ε Kic ο κα ι~λ

f

^•/XK^UUOf

ΤΜΤύΛ^χ,Ϊ.

„„

Ο* «raaitaita· pdfridrcAu.

μη·&όι>ϊηί ruutSituft «ροχηθχRÆSIDENTE fynodicc «cdiocrttate noftra . afftdentibu· ipft ianâiÆ, 0-uMlex«(ôm* tuirjj i τ itpu-nin»
raia fpiicopi» , & honoratiflimii , diJaAis
ip^npiur, £ ύπ(τΙμν»9 1V ώ iyiu rsd^crt
in Spiritu fanAo fratribna , & cotamini«><mifl «υήκ ίϊιλφΰί , £ ru»iHTHpyw>, £
ftrit , nec non {peOatifEnis clericis ma*
•iff τιμ&ηπ» xXtiexxsJa f **&'ίμί( ri Xt<~*
gate Chrifti ecclelis , qa* apud nos eft ,
μιγ/Κκ ο»<λι»σί<ί , ^«ίχ^τΛ» h’s m toc
produâa funt In medium capitula quedam
inferiors nomine deetfforii noftri panier*
XftpxKcui tm , ίτιγρ^φΐώ i^prnt τ3<·^άάμΰ»
ch* lenis, domini Cyrüli: de quibusque*
ylfOTitf χυρ KueiNtt. rifit up t(weft » eane oporteret or pia reputaro
τίθ» »
tsuJtu aie tirifii λ»γίζΗ%
x«t- β litum
ti ampleâi , an veto ut ab Orientali no*
η^ΗΡ , ί tit ? ipuripxj iumbjxit, k «raro*
ftra ic apoftolica Chrifti ecclefia longo
Xntijç τί X&rS ίχχλοήκ «Z^drea* «nanfor*
aliena rejicere . Qjiate univetfa hoc facto
fynodua , horum liagulia diligenter exami­
ποθ[. Sto τΐη ii tipst ruùoiot tuôiti, intror λοnatis , Sr inveftigata eorum qua fcripto
·$ ίτιμιλύί ùrt^tK^ôrnt ,
rir rir f yterant, fententia, cenfuit hoc omnia (pra­
yptfjtfJfa» intzginure, £por «onc ratant ( τϊ
ter feptimutn ) Calvinicam hareCm profi­
ΐβίόμχ cui»; ) ·? Καλβηιχΐς
tùptrtut^
teri , tc a catholica Orientalia· religione
i oit ToppvtvTU TV yuritunitîf iV ift,nKvüif
longtŒme drferepare.
&fwxtàc; irivom.
i. E» fÿi )Γτ· aftiru , î itin»
ôrtpt. In frimo enim «ternam tc fu bilan-

Τ

ΗΣ

a4w

xtixIm ri iyëc τ^μχ-ης ‘oofôoior cm τχτρύί

£ un ΰτοτί^χτι ,
ytrupltu τ5ί χ«θ·ολιχ£ί
Αχλησήϋ.
β. E»
rt» JdLnpai rL» iyixr yoxçluj vu- C
Jtryvrtur tV ·? iaXwi« iytur rttnpu»
Ityo/tyot , ne tu; o/XHpfwxnac <rutx>Je« θιοrrdirwc ixQttnStmi SiiSittoH ,
-ntt ΐρχίθtr χ3 ϊ«ίοχί«* tUttptt-npitMf tînt rire» tUù
oîictifJfiLuj ΛτοτίμτιτΛί TtftSirtn, «p t/vtittit
ψλορ ήομχ 4&rtu>) «v χίροΓμΛ i^tûr , j* φ»·η
Β«<ηλΗθ;.
γ. Ep Jr tS Ttjrrtt -nr θτο'ι ότντίθκον xStxu-ntr» , Tty*ppaï ^wa4vop
t μόη λί·
yur tJ θτλήτΗ *ur3 τ8ί * ut Wg«» <wfooe«<r<u, rii St xroSitimr oit χ4λ«πρ, μιιίχμίς
•m’ ifyx où-iV a-xovJpJ^»· Jr/ «p -fifan irt~ ..
βίrtpot ;
ϊ. Tô if tÎtr^tw rtr t9fi tuiri iKtrt «PriXWT4U . H yj H* eÂriOf Iff tuixi* 9 θ·ίθΐ, »«J«
tu oîkh'ù ^ί\χμΛτι rit «)ax/^M; tr/T«x«xo·
τorh » J^ptîPrJk «l^oiiy*^|u;
f. Ep St τύ r/grw rlui 3·ημ rtpfjçnyi
«poroaiP, ÆiJrlur tu5-rîi xvtlwt i
■nt' «J ra^aywpxn» mi-rii oro fV totpmp irSuirwp n, jg νυμόοοη ytrôfJpM,
ίζ ur T«f·^
μορτοίΛτ tTtrfi^n ' rSn Jf r«r«p iiri^)3«ipw
£λ«τφη><ί«ρ ·
\ F. To if fXl» · 4&UxKlfll0 rinr rlui ir^fUTÎrlur φύτν <aro' rlui lpafrnat i ytm 'i

P

tivam Spiritus fanâi proceihonem ex Patre Filioque conftituit , prater catholica “*'· '■aatur.
ecclefia mentem.
it. In fecuqdo vero fanâam feripturam
fine interpretationibus fanâorum ecclefia
patrum recipiens , calumniatur qua divine
afflatu ab eecumenicis fynodis pronuntiat*
funt , repudiatque traditiones, qua per
orbem univerfum obtinuerunt i fine quibus
tides omnis noftra in vanum tc tenue no­
men abiret, inquit Bafilius.

m. In tertio autem Deum facit i«iqtufTimum , tyrannica poteft·te utrntem »
aiens eum fois fua voluntate alios praede*
ftinare ad gloriam , alios in pceonm mit­
tere , nulla operum habita ratione . 'Quo
quid magis impium proferri poflit f

iv. Quartum autemcum precedent i om­
nino pugnat . Si enim malorum caufa
non eft Deus , quomodo propria volunta­
te reprobos de snduftru ad peccandum im­
pellit ?
>
v. In quinto vero de Drvina providen­
tia perperam loquitur , tribuens ipfi pro­
prie ac primario , qua a main tum ho­
minibus , tum angelis, ea ejas permiflione
fiunt t ut liquet cx iis , qu· adducit, teftimoniia. hoc vero bhfphemiam omnem
excedit.
vi. Sextum autem nataram humanam
omnem obnoxiam peccato faciens > non

ori*

1.

16 j I

COMCI L1VM

Cc

ANNO *·|*·Ι* tantum , at tc noftra profitcCHKisri tur «défia , fed tt ouod cv eo ficatnm ,
••«avoluntario ac mortali , quod ilfiut fmitum quendam appellat , neauncvnqae ab
co imaauacai vota· · ( aiartali CeiUcct .
quad eondcmaationi obaaaiMimdditearn*
qui ipiuaa operatur 1 a» manimo· quidem
inter natoi mulierum , mom benedife··
in aulierilMii , auc patriamna· uUm , ant
propheta» tt apoftoine > M
ie a· a fide
noftra judicata· eft.

al n

vin. In oAavo ver· fanftoeum interW Ccffiooci tollit . * angcloru· proted io- Mt. nacnon eat, qu* a fecerdotibui pro
into orbe bunt · oeetioet» * iatcrcaftone«, quibui ecclefiam conferveri eradimai.
ia. Ia none veto fide· fioe operibus
falaare ttaiwt ; efle ante· banc non opaa
noftrua , fed Chrifti uniat eatrinfecui jo>
ftificantie hominem per vita· ac morte·
iuaa , ne videatur quidquam ad felut··
fua· homo conferte.

«· Ia decimo autem temftrom , ac c«leftem ecclefia· confia oden· , pontificia·
poceftatca tollit, dr pe» i piam, totamccclefis perfeftionaa . Qjio quid perturba*
tiua efle poteft?
at. U undecimo vero tarrcfttfe hujue
ecclefi· meatbra foto· eWfoa efle vult .
neque eoi precii» . qui cjai ·ρ&οΰοτη·
cue fide (tint natticipca ; qucaaadmodiim
tt Paul»·, ecclefiam peefequeretur, mem­
brum ιΗύ· foifla . quod ei utero predettinatut eflet : A· Judaea . cum perinde aa2ue apoftoli csttri, miracula faceret , ejul­
em membrum tunc minime fuifie-

''

nt. In duodecimo, vero eniteo· (ctiptor
patrum doârinas c medio tollere , ecclcfiam ait a Spiritu ianâo 'doceri -, quod re­
turn cum iit , ab eo eft maligne pronun­
tiatum.. Nam docetur quidem a Spiritu .
Ianâo ecclefia noftra . fed non immedia- u
te , at hominum maaibua atque lingui»
utenti Spiritu . Houwoet enim erant . &
prophets , Ac apoftoli . qui verbum Do­
mini praedicaverunt . conferipletuntquc ,
quamvi» oracula- illa dicerentur efle Spira­
tur Ianâi Sc Divina , quafi inde afflata ,
nthilque humani habentia · Ecclefia igitur
infpuatit divinitui patrum oreculit edoéta . 4MM ab homine , fed a Spiritu fanAu doceri dicitur . Illi enim divino, im­
pulit (piritu not docent , non fecundum
hominem, at fecundum eu·, quem a Spi­
ritu acceperunt , afflatum : quod et ea,
qu* inter illot eft concordia manifeftuni
eft . Quod vero hoc ipfo in capite dicatur E
fieri pofle ut erret ecclefia , idqu. cum Ar
dottorem Spiritum, V Chriftu·caput habc>t , qua· neque maculam habere , <w2ue rugam , fed totam pulchram & pette­
lam efle diâum eft , ut impium eft dam­
natum .
mt. Decianum tertiam autem nullam
vult elfe boni» operdroe m homiau· lain,
tc partem, hoc uno tallent > quantam
quidem in ipfo eft . non folum virtutem
omnem. cntaAemque vtcadT» fed fir feri-

ISTANTINOPOLtTAMOM·

Itfjl

roparcrofiatim , ύίή i ίχχλχοίη WV feroX»· ami»
yt, ifki ÿ rlri «ξηνφ drojftXii^iirvrmfoap· cmirn
feriat» , £ $ua«VM» > hi ULfrtt ittifv ·»· *****
4 Aqilan «ξη/ρ·» t*'w , ( / 5«x<ri^u
IqXaiii , tqc uiwm ZxrrXtirqjc ri» ruorfeo

iMffafa») irt litti»
yuufutSr μ»<ζ·Μ' rrt flui cfe yuutuftr XX^^·* »(
fut/M» é
Macier , fi «pMrnvqpnc
TMK » i «gpoAqroc » é droraXw t «fe d/KarcM*
£ euiro w λν^Ηκ iuS»
.
4· E» di tyl ·>3·η tlui 1V tylt» ίπψΐ μ*.
οτΓΗ·» , tit rt IV ifyfat» caftmrÎM , m2
ρΛο £ vue 2V itfiu» itis verrit τί κίτμα ca»
τΖξ<< rt 1* fitcriTMt, tut rlui Îjufarhu Jm«
iqpwrût vcrdfeplu.

V. Ë» If o*Mrrm rltù rfcvr yt/tfhù T ίμ
yti» ri(ni ύηΚψβίΐΜ ’ ·ί) fe' Tairrfev ertip-

yavÿjrffw , aAX< τΰ XÎrri ptMtr ,
&X0irm î it^furs» fea f ζαίί ÿ θη»*τ« βάrù, îm fu) ίβξκ Φ i itdftmt rogpfev motv rt
v*p^8â>XivO[.
·
t E> le r· luJrtfJftTt a'v/^ae, $ ) c#
tiftMtf
rriVfe*. Ww tif^itMruda)
ittUfM
£ 1T tumt oXtv te r h***·
rltt rkiftytt · v ri it tit iutrfunfm

ri é^ftJtn» , μ/Χη me rirrnidv
μήηκ tw iaXamit *«Τ) AiXmu , ♦
ύ τι» «rXmc xonauwi·» < μηνγοΜηρ jfi itufa£ E* M

/juXmmc

mic jMrqe***

« tec C riv tluoXov ,

art
tuXarmv »r«f3ar , uiXoc rxarnjrn),
fee ri aà aorXmc* auéew «ίφΜβ*3[ ' ri» fe' hide*
•pot* lift Xorrerc «votoXmc feMpmec ««rtXt·•nt, μ* μ/Xar «to’njc tt/mutint ^ημΛΐήηα. .

ifl. Ε» if ri Mttirtf
d erv^*ypnCdrc mif tF Ttuipttr fefeirMX/<c ίκ μΐιτν
«ptu , rlu>
Qnrir ùri ri Ttcxtyi^
rtdÂumr feMr<ie3^ * ô ihi&ii fe , «tdric kxoij&wc tlirtytt. fefetriurtu /Jp
tiro' tS ·7*/if vtd^unc ή f χχΧχσ/η tyxSr, a AX' νχ ίμίvac , J-Xafonuc Si
X,Ar'1’ urS’pwriwuc Xf^wf^it τϊ Tti^utnt . ut^pairor jS mm» otrt rporifrci ,
or uroreXot t or rir Xdyo> τχ xueiu
xiya^nrrK , i yg«4«rrrt · q^jiw -iV
tutHM X/yo/uffe* φ tS rrdi^cmt g

Xayitcr
, aie

ùuS&tr ίμπΛ/Λίη» t < /uuiSir
ώ^μίιπΜ».
fxcXqriu yfe ûrù S-rondirur λοyii»» 2V vvmpt· d/durxop^ia , v Ktytrtt tir*
«fe$pMirwr, «λΧ*'νν« tv VfAijueev; &ï«l<r*r»3J·

0μ7»ν ^3 rrdiusTi â>/i

unttJfMt Sitinw»

quae , k lu?uf^fttro» , <AX«t ΧΑθ'* lui ύη ri
«rfi^MTW fXatfift» ίμηΛ^τν · ô fejXorûÇ rc rptfe
«IXqXtK
ev/utuuiu . ri Si àtutKqei»»
«rttytlif^TU à» vql «urraï xapvXxiai dwvri»*·^
«^uprurwr t é •ntürtc ri m£jiu xtsmputlw fe.
ÜvmXov , g I X&trw xefeXW , Λ/'Γ; h>

pqrni, ÔTt βνϊλο» q pvrTin vx type , <>X*ôXq

iri x«Xq 4 nXaén . afe feronjftfe avmuxxpoxTtu.
ty, T·' fe' dfeun» rein» cmâiNuv W λλΧλ
il· ifpttf '**,'* «*'$?·ή*» rwiqeAw , «ëcipfe
Iri tvtv « ri>' tr'uti ( 2 μύη» tftrliè rî.
œt 4 ÀUt »9ter » Λχ« rürar ¥ Ufùr ^gn-

>

w

1«JJ

CoNCfll DM Consta N riMOPO L1TAMUM.

M w« tyu9i; f mf*t£ia* rtftpptSr^, A
cHMirri {$'* rtmtfa τύχ<Μΐ.
****
ijf. T· U nnpiw «} JÎxxts» g* tÎ «υηζχvi» rptri/pt^Mt , ? Jtàgm'tlut rupuTthCrn
φίη tTOTtiptnu , <ii φ tù"Sg tttiff^uUu c»
tV ÀQ-'X» η, Λ wnfyjQi
ii. Et it «V Jix<ra» r/juwlw tm rïm wà«Xw/nc ipairti μκτ,ΐΜ , τ hfuruuhu , id
itfif μΰξ»ι» fi dig/Xm·», rtuù îmÎ μιηο*/»:
JEpp.oKoy>tru , i ♦ τίμιοι yJ.uw, i q-dvni ύί
ifpt, »J btitf xjie^nf μι-ηΙ^τιΧΛ, ίμπ i) ip%tlt ttriKirt rtfÎterti.
ir. Kti -nt Kit ri U iio xt&»ulb\ryÿ> μ»- g
r«ex« , câ w; iurn iffÿli χ/φηλη/η/ί ύχ ύγιΰί τ ίνΰίμιι tii/V itrivun. τΜ fji γ£β<ιrlir.utr^ im» 3ittt3<^ tltrti iï> ΒττίιζόιΙμοι,
ti; μί «Toi n »î) ttrilbt rpiqn droX/aS-w,
/riXiXqrpJij®- -fi! μ£ rihtr φολχξΛτυν «tzoXuu-n», μίη τ τ/.-m μίχρ, ήλιτί πηρηχο'τυν,
iit τκτ» ,αηί/ι ν} Ktrpi tnttf^tu , cAX« r;i
tiuiltl XXTUXÔ<ÎMw> loKirti «
λχμο

pturam oam (acram, qua homine* hor- aMSK»'
tatui «4 bon» aâioaes , u: ulutem coo- CH IIITS
icquaocur.
»·♦»·
>i*. Dec toi» m quartum autem contra
hbcram aibitrium pugnant > naturam hunaanam evenere molitur: cujus efle, ini»·
tione ac libertate pufitum eft.
ar. In decimo quinto negat ecclefia fa«
cramcnta quinque ; faccrdorium , Iaeram
unâionem, factum oleum , confeSoaem
cum pernitentia , dr honorabile* nupti»;
qua omnia ut (aera, dr Divinam gratiam
conferentia , antiqua nobia traditu» «li­
quit.

«vi. Duo vero alia (aeramenta admit»
tent , duobus deinceps in capitibus eorum
virtutem non icâe exponit . Nam bapti(mo quidem ita juftificsri baptiaatum pu­
tat, ut perire t> nullo modo poflit i reipeâum ad eos non habena qui (aeramen­
tum hoc incontaminatum non cuftodierunt, neque fidem (erraverunt ad finem
uique ( adcoqoe fruOum lavacri nullum
cepere , fed rternis fuppliciia damnati
lunt.
xvii. Divinam autem euchariftiam ita
ιζ. Tfu/ θπ'ο it ÜxjiiK-w m titp’piy tu­
convellit , ut nihil ipfi aliud, nili nudam
rn , ùs μβίιι «οτί irtçw ti μι tutos *|ίΐλο»
figutam relinquat , quafi adhuc in umbra
veteris (egia Icrviremus. Negat enim cum ,
ifx*TuXwTH», ù; it ti in τη rxnt tS τ«λχ<«
»ομκ{ιλ<τ;ΑΛ'^υ. ti yip φιρί» «Îmu τΰμ» Χ&/γμ C qui videtur, dr comeditur , panem jaa*
Unâifieatdm , efle verum Chrifti corpus a
iXnStrit fit ipufjtynr xgj l&tipfyoi ipnt t ijSn
fed (piritaliier tantum intelleâum , aut
iyit&trni , if^i n smaIvos ndL/MTtwc , i
potius imaginando fiâum, quod omniimμϊ>λον firth, φοτνζο’ιφΜ* ’ ô τχη» irtStÎt; Îûetate plenum eft . Neque enim disit Je­
us , Hoc eft figura corporis mei j led,
itir'Kiut. t> >5 Inrii it ίφ»η> τΜιγ/ι ο’τύro; rS σνμΛ·τκ μχ , *ΑΧ< , τϋτή irt ii τωμί Hoc eft corpu> meum , Hic eft faoguia
; hoc (ciiicct quod videtur , * acci
μ*,. < τϋιίίη τ» «Γμη'μκ t τίτ* inXxBij τ» ό- meus
Jitur, dr comeditur, dr frangitur > fanâifù/J^r,
Xtt^yStcro'uiro» , i ή&ζ^φην > W
catum jam, & benediâum ·
xXa>/4vor7 «yit<&n Î5» * >£ iùKvyt^ff.
win. Poftremum veto omnium, ut
ni. Eyxtir ii ràmit, Γτι ^pvpint 45 S’»» pintextum videlicet qusrat reiicrendi ignis
• purgatorii > id agit ut repudiet (olemnes

rS ttmBtXw fi x«d*«pvlfeio» npt ιύιηομιτ·
μί><ι; ίμ“> ίτί wc ίτΜχορ^ίαα potitt i<ÆxXw» ttvTtiytTtji , il üt iKrl^outt inrn tù- D
vÎi; , ê· tit^uylui rtpt θ»ί TtptrfarfQ f
xxn^o'rTur «jùni; tntpSr.
[’μ»; râiur; cvi^<»rc5»Mur » «§
“*·« tf^tTxeJoti ttpotrt^ntn , fptrnptr; , it} ι^·»*»»3ττγ«>
Tu<Hf τγ tyix. -retînt τιυυΟμ , Hit titnw SV
Xfpthtu'ut itut^fMU. Où uoivryS -rar τί» yptφί; ippliutit; , nt; t»7; rurptrn >ΐμύι enrorxStirt;, wc «}·βρόπρο», Tuptutpierfu t eMx'iy;'
nit -iV ittiiK t^fTii βιβΚΐνι, ir/p ti iynu
ruin Sot, ύ; XMWKt fif^tnt.
ί ίτί rirt , rlar iV rfrKr i iyiur tiMiatt
?/rizüù <ToSx>Xrrct tppornuiitTii , lui η ίβ·
άμα ftùpurfi οίχχμίΗκη ty'tt ruMÎti.
E
Δ1A Y OT T O ni « tuφ<λ«* TMÛ-nt, «}
■ri; fpvTtfl-K;t xor»? 4/ήφ· nXw«K ( φητίι ή r~
ylt u-ιώοδο; ιώπι j ίίΛτρίτνμη ,<&*»); iutnpti «ολη; «rfXeuoourr , a>c tiptrtin τιτληρνμίπι, ÿ rdrni «Μότ»Λ Ο; ôp^oiô^f 5μΛ θρηrtuite · ιίι π «·κΓχς<ψ<»τΜ ξ/m η; ημ£ι tttiroptfr rinu;, τίτι δηΧοτοΜπκ , Λ Xutmx|/ÀÎitrti tipuii o’ τιίιν» rvryptpii; , Xiyw» rfw t4i<* mirS rlrtf «MtuXrxtui ipi&ffyiti «êïau tm
XAtntftvkf TlrMtt W yputHi, KnXBmxlu»
Cnta GeMTtl Tom. XXXIV.

nobis ac legitim» pro defunûis comme­
morationes , per quas fpcramu* requiem
iis , dr refpiratiooem ab acerbitatÎous ,
<|u· illos premunt , a Deo efle conccdcnPneterea prodierunt dr interrogatione* ,
quas capitulis adjunxit , dr judicata ill·
nmt unrvetiz bun fynodo mbilo capitu­
lis meliores,. Non fohun enim fcriptvra
interpretationes a patribus noftrt* elabo­
ratas, ut prius, rejick ; fed dr libros ejua
aliquos abrogat , quos fanda dr Txcumtnice fynodi, ut canonicos receperunt. Ad
hac omnia , venerabilium & (inâarum
imaginum relativum cultum reipuit, quem
fanfta ocumenica fynodus (eptima confir­
mavit.
·/
QUAPROPTER. , & h«c capitula , fr
interrogationes , communi (uffragio plene
( ait (aera fynodus ) fubvettimui , & ab
«ula noftra tepcUimu* , tamquam hsrefibus repleta , dc omnino ab orthodoxa uoftri religione aliena , cumque, qui ifta con(cripftt, exfortem fidei noftm judicamur:
omnibus declarantes eorum feriptorem falfo nos criminari , dom ait privatam fuam
fidem efle Orientalem Chriftiana fidei
Gracorum profeSoncm ■ cum Gt Calvinica, non noma ■ Eo* vero, qui h*c capitote,

Zix

ut

itfjî

Concilium Constantinopolitanum.

itfje

li -ntSm 1Λ νφί· "ÂSSèr
dtcytninoi- cmittri

*

' at ver» fc pia icilicrt legant , fc pertin·- A 5<r<», *i try
. rdc
CHK1STI «>‘«r retinent . eaque five verbi* . five fcriA*u< t «c *X»3S*
Κθ’**
I**».- pti* defendant , tanquam confcnticntc* fc
■me ,
liMftrÿ-w , \ΛΠρμ<χΐ»-η*ί tuiiV,
commuaicantci eju* nsrefibu* . fc corru­
tin ηίγρίμμΛτη , a*
, ♦ <τΐ/χptore* ecclefi· Chrifti , arcemu* · congre­
sumnürntf <οτί τ*Λ tup/rwt , xj Kopfütts
gatione fideliae*, fc tamquam ethnico· ac
publicano* haberi pnecipirnua , nullam ha­
vjf τί Xtwî fatKuTHtf , ητοβηΜορφ iff W
bente* communionem nobifenm >, cujufcunTirir ifMiyvptvf > i «Je »9wwr ί nXJxc λ«oac conditioni* fint t fc funto sterno ana­
ytfytSsu βΜ,ηιτϊΙμΛ^Λ « piqtf/xMtr xprms/fci
themati obnoxii , fc Crgregati a Patre >
Jj^otncc μ(5'ΐμν» , iroi<u s» wn<r<» xe-ntruFilio , fc Spirite fanâo > uno facundum
rrvs .
ir*w rS «iutl·» «M&fparn \j*c)enaturam , folo Deo , fc in hoc futuroque
xw, i Hçtwrfïot Ttfi »<rpac, qf,
fsculo , fc mated iâi > fc experta* veni· ,
fc infolubile* poft mortem* & sterns dam­
τί »'»ôc τρ φ6β·" . μό·χ O'W , h
nationi* participe* . Neque enim unquam
n T» ruü Mti £tm μΐ)^οοτ» , £ xenps/cfecclefi* noftra talibu* dogmttibu* defur· B
w, x) ββνγγμμτηι , g «Aptw /Λ θίχτ*»,
eft i atque utinam nunquam in pofterum
X#*
**'*»’<* wXartMC . ir» yip ton
tantopere pescipitetor, gratia regenti* ip­
fam , * gubernanti* Spiritu* . ut confir­
i n^rripu rxxXiwix t»7c twtrrarr χ*θντ4χ·5>
mationem vero * autorttetem prsfcnti* *liypuui ’ μήπ
tif ·Σ$κ -twin» «en»·
Aioni* * mandata funt pntfentia facto co­
ryîSvij, χ*οτ/ τί ôbry5»T®- tuirlui , £ xudici miens Chrifti ecclefi», qus apud no*
βίρηιττ^ T»Ayz«T^- . Eis Tirurtt li r<pMeft > iubicripta proprii* manibu* fanAitGctfs mpu^aaic t^ *i<r<x'Atv«» , amrptôn tt> t».
morum epiicoporam > fc fpcAatftlimorum
clericorum.
pit ce TM ifftp Kiilnu ri)», xn&' fajs τί Xe<-

ri μιγίλικ txxXnr/ac, xisoypu^i» illius χιρffî IV itpuninu ip^npiui, £ .λο/Μΐ-ηίη» xA»><μχΛ.
E» irw «rvntia» ^ιΧ/ογμ /ξιΐΜΤ/ΟΓ» tjot*Anno faluti* milletimo fexccntcfimo qua·
dragefimo fecundo : menfc Majo : India» C Îixotm M/rif*> * cé μΙ*νϊ Mue ,
nc decima.
nivf.
PARTHENIUS mifericordia Dei *rehiepHcopu* Conftantinopoleo* novs Ro­
ms , fc otcumenicu* patriarcha.

ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ f’X/a»
ίρχιιτίηοKairrarTOtrToXfvs >/« Ρ**μι* , £
xdr ttrtjulpjflt.
Tp ruuola^ -ntuTV) rrrç-ολη τί rtniyiuniSynodic* huic epiftol* fanâiflimi pa­
tri* , fc paftori* noftri * patriarche Conτ* Ttrpdt, V4 τοζ/4ί®“
ftantinopolitani * confentien* in omnibu*
KuK-tUTtnriKtvs,
et Audi e-uisuego Pctru* Mogila*, humili* archiepifcopu*
Mvr iyù Πίτρ®- MoyiAup, -mrwroi «p^ttrirmetropolitano* Ciobi, fc Halicis, fc om­
|t4«TporoA/7qr K?43tr,
AXamc , i£
ni* Rulfis, evarcho* fanâi apoftolici thro­
rairqf Pwm'ir,
ri iyht inroKntx
ni Conftantinopoleo* » archimandrita (au­
ne Pietxarii, fubfcribo propria manu t torn
&pte f KaimpTrwroAr** , spv/^««»Je/v»)c tk
meo nomine
tum nomine omni* ecclefi* D Anopne Ππτζ««4*, ύτβγρΛφα ΙΙιλ
, li iChriftian* t orthodox* fc catholic* > qua
μίτι, £ ί» «mpoe-airtr τίάτκ fije c» Χ&<γμ ίκeft in Ruflia minore.
lûwltf η* όρθοΜζν , ÿ Μθολ/câc rÿs λτ«>ί
dr τί μαμρ ΡντΙφ.
Ασηνητικ IbnrlnK » trlmom hwtticlu,
Athanafiu* Pufinat > epilcopu* Luceorii,
fc Hoftrogii.
i Ortvyh.
ArCeniu* Zcliborfciut, epifeopo* LeopoAptrttsff ZfKsflip a-)im,STtrxoTOfAtvroKiuf
leo* Halicis. Caminici* rodolis.
Αλ/Λ/Λί,
ΚΛμηαΐΛί ■? Π·&λήκ.
Silve (1er Ulebitiiu* Botu t infeiu*, epifeoS/xflrrpoc
Bonrriienuoc, rs/rpu* Premiilai, fc Samborii.
xoroc Πμμιτλβα, £ La/a/Swehr.
Silvefter Coflophu* , epifeopo* Mile*la­
Σίλάττρο; Κΐαήφφ., ***«-«oroc ΜγχοΆαvis, Oriis, * Mogilavi*.
|8Z(ic, Opr/uc, ÿ M*wA*|8/«f.
Joannkiut, Heraclea.
e HpexXarnf t lammwor.
Cregoeiu·, Lariffe.
d Auoiontc, rpavde.idF'.
Pachomiu*, Chalcedoni*.
Daniel, Serrarum.
d X*A*aWnrt IIcmîumc.
4X«^*r*Δ>αήλ.
Cururarer/yaadi.

Anthimu, Cyeici.
Porphyriae i-qui ante Nic*s fuit.
Cregorius, Corinthi.

Gcrafimui, Philipporum.

tos

01 Irlrftn

itf nuulk.

d Kt^/wa Aaÿf/wc.
d
Niujuc, Itytdemc.
dK«e<*3v( immeiiM·
i+Âhrrw, ΓιιΛτίμβί.
-

/
4X/>t,

****·

ANNO
CMkUTI
••«a.

i«37
0 TLhi ,

Concilium Conitantinopolitanum.
V

Itpt/4M< .

•0 Ρρίττκ,» Χ/ώνθοί
rw*e*i..

;

Ô BttaMW, Zofpo'wK .
à (WurnriXw, Γ<&πίΧ.

• ΛάμΜ, Iy*lri&.
Bufhutp fwftrtiMiiF
, é <ΰτψ
Μ·λΙ·Ελ«χ/«, ê Ι&χ* IlA<y*ûû.
Ejhiynt, irlrum rw/MMf.
Awtrc^or, itinort PufcurrÇrâ.
Γμ^μκ, irtrunt Xwiv.
Xh^noc ίηαμάκχρ , 3
*5«
μβκκ IV T&wr <epcp%»i»
οτΓμaitf MoMwSÀAgkc .

Feremsa» * Chii ·
Poephyr·*· > Nice·.
ChryAothibea, Praia.
SoeAroaiai , Bidyna.
Gabriel, Philibpoooleoc.
Ignatio», Lemni.

itfj8
Cftmrri
«««a.

Bariaam metropolitan·* Sottava , Λ
•■ni» Moldavia , k eiarchm Haft·**
rum.
Ealo,iiui, epitropo» Romani.
Aaaftafio», cptfeopo» Rhadaetril.
Georgia* , epUcoya» Chafii.
Sophroam» hicroBonacho» , le |»τ·ί»Λα» monafterii tri·· arafulom , onod eft
1 Jafii Moldavia.

O Μ^οξ T? ΑχΓχιλ/ν MrXiriof Σοέίχφ',

Jfρομ^Μχκ.
0 /x/vnc ifxffuuieivf w jtatyatXtf όηχλγ·
trim , wXe&roc.
ο μίγ*( «ftrnr&yfXoi ί μ/γ-ΐλκ ά»χλ>τ

Malet»· Syrie··, hieromoMchiu, f«·
dicator evangel*.

THLi , NlM&Oftf.

Philothe·», rnagnm archimandrite au.
gna ecdefia.
Nicephora», Bagou protofyngd·» ma­
gna eceleGa.
Lefcarâ t magna» logotbeta *agaa oc>
clefla.

<γχΧμ{,

gna cccMîa.

ο ju/y*f λβχοθ/·ν -Ut μίγίλιμ ôutXxrior ,
Atc-u&rc.
ο* μίγ>»Λ βποώμοι ii|f μίγίλιΐ
,
Chriftodalai, ûcerdoi, magaai emo»
Xcxr&vXoc, ttfiif.
■aa nagna etcklia.
Theologw, fiwardo» » aaagoaa faccita.
i μίγια ava/wUewc μφίλιβ ίχΐιλΊίτΜί >
C rfo· magna ecelatia ·
Θεόλονοτ,
.
Euftathioi, factrdoa , Bagout charto9 μ·γ*ί χ<ρηφύλ*ζ ϊ μΤ^Κ9<iM^iirÎAf, phyla*
«aagaa cccteTia.
Evr*&K> Zfp&.
• μίγΛί ctàK*ni?)QK W Λ“λ^λν
Daniel, manu «edcGarcha man* acr/<ft AatanfA* ·
eleli*.
Paraftevaa , (acted··. noaophylaa sta­
ο* νομοφυλ<ζ -f μίγΛΤ^ί itüihfrlti t Itya-

i ttuNvit Ofi μιγβλκ όυιλιρ*?·* · Ffatpy^.
i
dk μιγΛ>^ Itxfwltu , €fe*
pii.
,

Georgias , minor (actHatiaa Bagne *c-

Thooiatt pratecdioM magna ecdcùaa

Philippe· , protoootartoa magna cede·
• «panwnieaoc τ μι>άλ>κ tx*X>rr/« , Φίfiat.
A/raroc.
D
ο μίγ*Λ 4φμμκή&ης "? μιγί^ iviKi)ruit
Philippa· , aaagaua primkeriu· magna

Qbvrnf.

ο fewokoXag ifc pupt'Av ^Μλ>τί<ί » Μ<*

Ζμ'Α·

i μίγ^κ lufphuitrnt τ μτ^ίΆιμ ivùwkt»

Ρ«λν.
i Xo^oâ/njc v$c ^ay«Xnc axttAiyiac * NradXaoc.
d Οομπμ<«ν^ρ«φθΐ ί μψύλιμ hxhurhi,
Kaararrrroc.
o «pamtroroXderac ’’k
»'*xX»r/*i,,
Kaaravrivoc.
• λσρνθ’/νητ rî ^imuÎ » XyorôrxiiXtc.
E
• ·ον«β»·· vie pùydXdc d«*Aw/<c, Δν·ιί*

Tt«i.

CMLGcwmf. Τα·. XXXIV.

•cciclïa.
Michael , dicaatphylax magna acclcfia
Bhalca ( magnu» iaterptu magna ecdefia.
Nicolaus, logothtta magna ecclefia,
Conftantlnur , a commentarii· magna
ccdefia.
Conftaatinus, protapoftolariot magna
ccdefia.

Chryfofcnla» » ktgothcta ararii gemuaDnactriu·, notarim magna ecdefia.

Zxx a

ILLU-

Concn tum Const4Xt!nopoi.itamum«

ILLUSTRISSIMO KT
ntÿâfimuiffuno duci, rtltyejifixnΦ» Sortitto & principi amnit MtU+
tw, Domino D. JO^NNI BASILS)
BOIBOND.4, Mutem t Dro,

OWbTl

,v*'

T Q

1040

ΕΚΛΑΜΠΡΟΤΑΤΟ

-âswt

tyq /aQmXompmrdrys Arntl , dwrrâffvivw

àytμάη rdrtg

n cizS/rrp £
MnMNtamy/nr»
K^«, Wf. ΙΩΑΝΝΗ
RAXWhû
BniBÔNûA> .rvndÀp ηρί M. .

UUM erat certe , dux rnsgnificcr*·
ΟΝ Uf A ArfSt , AuZ/opmUenwitiflime , typii ctiam fynodkai hefen
exn, Tjirme ôettbtré -m riwrian τ«ν>
literal committer· . Etenim eu ta h «oc vite»
τι γ^ίμμητα,. ίτοΛ% yep «m» rii σιβιθν*
potcllstem dedent Dominq» , ut eUê» ejM
ceded* propugnator . h genvrotu· fubiwttr i vient, rf «&«1 rr W ârôoidnf ηΛβ
verior hcmfum , te «no ex omnibus terra
etofa»%e>t $ dV «hdnw firtA» xaniMuAv,;
principibus elcâo tauquam ' fibi utifi : cui» B ri μή» m wsirm» & ùft yit ûp^cem» · «*
nam alteri incumberet prtva* opinion··
X^piror ettrS ieXtÇçÎf^tot ’ ritf h «Mq» Sri·
prokeibere , nifi tcligioiiflim* tupi msnuit mit MJtnhÇltf ηιλζτΧβιΐ· , w μό êpe, tJ
gnificeoti* i> Qui com vidtflè· ChriftiauM
ccdefiai perturbata* ob Calvini··· <]»■·
rq ^tartfffrérri /xQ«Aoso/p ; &
”· τβ
dam capitula, qua recens prodierant, con­
Xcarv éxJtAaefnê mcptrlofjier ixi νΛ »eev r*mtendebamur que noftra eftè, quod inkrtbeΦ<χμ<·ι KnXnuNMofc xr<fctA«/otf * ϊμαμημί·
«entur ; Orientali» confeffio Chriftiana fi­
ntt àptfnpw* «<m· » rS irryntncàl Artùuni
dei : haudquaquam pigritatu* ei , lcd fup.uoXop'Z» w y/r/oairf rirtut ArrAxem
;nem omnem movere non dcftitifti , donec
ripvrrïu »
vdrmt «(>·*· ritartu A lit·.
evocati» vicem getwntibu» fanâitfîmi fc
apottolici throni œcumenici , fc umverfa
CK » iitf Ϊμτηιτίμύμι^ηί nronipimcfrv
(acta illiui iynodo , fc ex Rufii» legetis
Wt« ÿ «ramAmi v7pÂv rff oAuqcÿvxi ♦ £ r«cjui , qu· illic-cft , eccicfi· , cum ipfi*
rat
<Λι' ***** hpii ^uuodv» ÿ «*· fW/nt
adulterina omnia dogmata convullifti. pu­
XrvdrW '^» Mi&w t iiKarfat , ruù tû-ttüt
bi κι* liceri» contignent, ratafque facient
infinccra* Orientali» cecleii* doArina*. Nunc C rirni ·ηί ιοοθΧ/Α* «<τ*ρ|ί»ξ«
autem omnibus Chriftiants orthodoxi* de-,
/jnritut βίβλον
lyn' νίμΐτοι m ?
tegenf abfeonditum illi» capitulis virui,
•Μηλ/xnc »χ«λ*«-/<; ytiriô fejdMaitmi .
publice ptoftare voluifti , quid de ii* lenittû rXrt nk
rttrtit ipdoiÿçm ·«<<■>
tiat magna Chrifti, quç apud nos eft, ecX'JtIw» t ί^Λΐιί^μββο» tir <ro7r Λ*φ«ΑΜ9Ν ê>
clefia i ut pollent ubique dignoicere owv
x*»io*î
nmme «p*«aà·^ Làfartrot t Là ίχ«τ
Domini,/juibu* a pabuli» abftinere opor­
teat , fc quenam ad paku* indubitanter
ίόξα>
wni ù «θ’ tyuti t« Xetrv μ»>«Λρ
accedere. Quapropter gratia· Deo redden,
»«XqrM >
S ijiptnrmjffi m* ri rucio»qôtea propter ca , qu* per te nobis gb ipfo
jSnnt ImyittiruM , iroiw βμ>μό·η» irtyp·
provifa Iunt , toto c* animo ipium preca­
tàru ^cn , é rolan rtrt ημύι όημφιβόλΛίί
mur , ut pnefeutem tibi vitam longxvam
4*pocartXA^H» * i/o' ynexw τί 9ιβ /rod/M»•e pacificam donet , principatui thronum
ad finem ufque ornanti, in ipfi·· gratia :
■nt, iri «Si Im rS rep tuu'ri νΑημτ^οίτη
in futura vero c terrcftribus ad calcftia te U ίμη, Λ ολν
ΐκιτ£οιβ> «ûru , ?
palatia tranfmittat.
firn $«<*'> puinpnAivdn ^tifumlui rot iuficr«iO{* » tw m κγΐμο>η.ί d'ponr μίγμ τίλιη
χοτμητι, <ir »f «mrf χβντΓ <ώ ii τϋ μΡΚλίτρ » rx
iri γης , wc nt ipbie μίηάί-

T

Σ

ürirt fitriKtn.

Itlttl CwfoMtntfùittai , tr exxft pMriortM , rifiptu tr Ιρβί
liftti.
Potpbynui, qui ante Nicnn fiii*.
Melem· Syngas , hieromoaachus , fc
pendscacor «vangelii Ifaias Trophimus·, pnufedhu ianfti Ni­
colai.

Ignatius Xuoviciu» , pnriicatoc evan­
gel iiJo(eph Conor»»ictus, ρηι&άη» ünâoram Ibcophaainrum.

.

Oiùrà KmrntrrnvrdAeif Kryti-nt t £ *{dp%fc
ΤΛτνΛρχ,Λοί » a} ci iri furiet
\tyeou<
O

nfAa

MrX/rioc

Νλ^μμ» Tla^deioc.

iwyoit ημμόηχοί t é »^ζτ9

K SnTytKAtHroitf Τ/ο^ίμιοί » Ιτμί/βμ» τϋ Jyiv

N«m

λώ.

lyMTOt i 'Skiofitiuot » d χϋριιζ τϋ L‘e/yfKbi.
Ιοτηφ Kotunfiîuot, όγ4ιβΛ*^ dylut (ftoφηίοτ.

VITA
4

*

iff 41

Vita

Innocintii

Papa

X.

1^42

VITA
INNOCENTll
NNOCENTIUS liujus nomini*X. 1 ntea A
Joanne* BaptiftaPstnphiliu·, Romanus, nacu< die vu.Maii, anni M.DLXXIV. ex Ca­
millo Pamplnlio, A- Flaminia Bub* I a 4c Can­
cellariis : a puero litterae humanioribus·, tum
jurifprudent'tar dedit opcram , cjnfque lauream,
anno rtati* vigefimo, sfleeutus, piitnum advo­
catus eoafiftorialM, deinde Rot· Roman* auditor fuie. A Gregorio XV. nuncios aaoftolicut.in regnum Neapolitanum miflus eft. Ur­
bano VIII. pontifice , cum Ftancilco cardinali
Barberino, apoftolicts in Gallia* legato, dataaii Ac primi tniniftri mtrnu* cectcuit. Inde crea­
tur patriarcha Alexandrinui, Arnunctus a poftο- B
licui apud regem catholicum, cardinalium de­
mum collegio adfcrip.ur eft die ax*. Aogufti,
anno falutu M. DC. XXVII. fed non renuntia­
tus niti anno M. DG XXIX. Congregationi im­
munitatis ecclefiiftic* praefuit, in congregatio­
ne fanfti officii locum habuit , Potonici regni
patrono* fuit. Urbano VIII. facceffit , pontifex
cieatur die tr· Septembr. anno M. DC. XL1V.
In pontificatu Caftrum expugnavit, cardinalem
Luaovilium ad reginam Mitpaniarum legatum
mifit, annum jubtlci indam ac celebravit, veûigal frumentarium minuit , acerrimi ubique
judicii animique conftatltiffimi laude infignli . C
Obiit Rom· die vit. Januarii , anno Chrifti
M.DC. LV. stati* LXXX1. pontificatui xi.fe·
pultus in Vaticano, donec transferatur in ma­
gnificum S. Agneti* templum , quod ejus fumtu cdificatur in Circo Agonali, cujus C regione
obelilcpm erexit . Templum S. Petri in Vaticand, & S. Joannis in Laterano, marmoreis pa­
vimentis , aliifque operibus , egregie ornavit .
Ereâa ipfi ftatua eft m Capitolio.

I

EPISCOPORUM GALLIÆ LITTFRÆ,
ad Innocentium papam X.
Quibus rogant , ut dc quinque proportioni­
bus excerptis cx Cornelii Janfenii Iprenlis
epifeopi libro , qui ^nnfliaui infcribitur ,
pronuncict ;

PAPÆ

X.

latim proportion! ceitacenfaratnota inuftafuit,
locus ctiamnum aliqui* quorumdam cavilli* Ac
effugio rcliâut eft . Intercludendum autem pe­
nitus (persmui ; fi, iit precamur, fsnôita* tua
quid hsc in rc fentiendum fit , dare 4>**°&<*
que definiat. Obtcftamur ergo ut has preleitim uropolitione* , de quibus difceptatio periculobor, ac contentio ardent tor eft , fanaita*
tua expendat , ac perfpicuam , A certam de
unaquaque fententiam ferat .
I -d/ifira Dii practpta ivniiihl jiUii ‘Va/earrdur
V rtnantibui , jerwnduvs ^ra/rarri , pear Aakent virn , funt imptflibilia ; drtfl
>·'
fratit , y va pa/fiAr/ra fiant .
U. htiriiri fralra in flatu 44*11X4 Itff* 4»»fU4m
nfiflitnr .
III. ^td nttrendam tr drmtrrndam i» flatu na­
tura hffi , ew* ttitiriw i» inmiaa Hftr·
rar 4 ruttffitati j [rd jafi'il likntai « raafffoa* .
ir. Scmifduiuni ijnittihit frarmiiitii gra­
tia inttritrii nittgitatem ad fiafuin a&nt , .
«riea* ad initiem fidei·, tf. in km nam kare·
titi , quad vellent tam gratiam' talem effe ,
rui P*f·· kumana ‘vtlmuai rrflftnt , vel »k·
temferaft .
F. Semifelafiaaum efl dittrr , Cknflam pre amnikut amnia» btmimktn mtrtuam effi , a»t Jan·
fume.m faWExperta eft nuper bcititudo tua , quantum
•poiloliré fedis in gemini ecclefi* capitis et■ ore pioHigandq valuerit autorités,.- continuo
ledit* eft tempeftts, atque ad Chrifti vocem fc
imperium ventt tt mate obedieiunt . Quamobtem flagitemus , beetiilime pater , ut clara
iirmaque de propofitionum iftatum lerrfu pro­
lata fênrentia , cut reverend, ipic Janfeniut
motti proximus opur (uum iubjecit, caliginem
omnem difcutiit , mimos fluâuantes compo­
ne* , diftidu prohibe** , ecclcfi» tranquillirrrem fplcndoremque icftituas . Dom h«c Ipo
mentibus noftris affuiget, fanâiiati tu» multos
& profpeio*annos, irculoqnr beat.iflimam«ter- >
nitatem , re* fcculorum immortali* adjiciat ,
optamus ac vovemus .

EATISSIME pater, Majore* cauft·**d
fedem apoftolicam icicrrc iolemni*«cuiciiae
""INNOCENTll PAPÆ X■no* «ft , quem fidet Petri nunquam deficient
CONSTITUTIO.
perpetuo retineii pro jure luo pullulat. Æquiffime huic legi obfequente* , de graviffimo cir­
Dc quinque propolitionibu* cx Janfenii libro
ca religionem negotio fanftitati tu* feribendum
excerpti* .
efle cenfuimus. Decennium eft , ex quo‘vehemenriftimi* turbis Gallia magno noftro maerore B
Innatentitit efifttpm , ftrvui fervwum Dii,
commovetur ■ ob librum poftamum * doâtiunivnfli Ckrifli fi/tlikui falatem v
nam reverendiilimi Cornelii Janfenii Ipreniis
aftftalicam kentdiHiannn.
epiicopi. Tales quidem motu* ledtrioportebat
tum concilii Tridcntini autoritare , turn bulla
UM occatione impreftionis libri , cui titoillius, qua Urbano* V1H. felicis memori* adlui, ^mnflmu Ctraeiii Janfrnti , tfifetfl
vrrlus Janfenii dogmati pronuntiavit, ArdecieIpnafit , inter alias ejus opiniones orta fueia Pit V. ac Gregosii XIII. In. Baium edita con­
tir, prefer sim in Gallii* > coni roverfia laper
firmavit . Atque hujus bell e veritatem ac robur
quinque cx illis : complures Galliarum epifeo­
novo diplomat· vmdieafti : fed qui* nulli figilpi apud nos inftitetunt. utvafdem proportion*·

B

C

Qmal.Gtiunt. Torn. XKXJV

Zzz

3

nobis

1*4Î

Vita

Al*

x a m d

« i

P

a p a

VIL

1*44

nobt» oblata* expcnderemu*, ac de unaquaque A •nam , anathemate damnatam , & hnrcticam
unxi cattam, it pertpiettam ferrerai* lentendeclaramua, * uti talem damoamua.
eiem. Tenor ver· pnufetarum propolîiionum
Secundam: JtauM'grata. fa.jta· Maura ty/ai
eft prout fcquitur .
naufuam nfiftitar : hnrcticam declaramua, it uti
4 .AUyta Oti frtttfU ktViaHat jaftit atabatitalem damnante* .
> CT tiaaatAat , ftra»J»>H fr»[t»ui fuar
Tertiam t vid mmaedea* <r dentereudem i»
ktitiu vint , /eer imft/fibtlù ; tittfl faayar
ftit» aurara lifft , aeu ntiririr i» Ih»im li>//>< gratte, fua ftffilili» fttat.
btrtti » Kfctgintt , /rd fuffitit /ifarrar a raatlte11. Ικιηψτι gra«M te ftata ne/era Uf[a UMfaem
nr : beret icam declaramur, it uti talem dam­
rtfiftitar ,
namur .
lil. .Ai uunaitu» <T ittttrtaiam Ί» ftat» aaturt
Quartam : Jraiipefegraar adaurrrfauf frtvti*ti», Ma rtfuteifor ■· Uiu>< lAnij* « at"f•MiMM gracia «arrvterrr l ttuffiim» ad JHI·/·*
fiittt, /«d [•Vf*·* litrtat a rrataua .
allai, etiam ad iai/mm fiiti t «r ra ta erane
W. StaùftluitM
framitMltgMfiarrtiri , peed onUrer «aa* grartea* ratem t/ft,
t'C iMtritrti mttffittttat ad fittui» *9a‘i,
<ü fju bamaaa oefaatar rtfiftnt , «*/ afermpeHi*9 *i iaitiaat fiitt ; CT te La craan fia- B rare : lalfam it bnreticam dcclaramu*, it all
Htùi , faad <M<tear aaa* gratta·· ratem. tfft ,
talem damnamut,
eat
lavata» ttlaatti rtftfttrt ,.yti 4Qiiuram : fra*rprtegteaam *t drrere , Ctaluffrrtrt <
jfirm frt »»>»ιί»ι «maiae bemiatai ameteram tffit»
tat
faiauuat faiiftt : falfam , temerariam ,
K Sunftbtvaanot tft iutrt, Ckriftam fn eunwim amuiaa tarteita ai «riaa*·
, t»t [**·
fcandalofam , it iatalleâam ca fenfu , ut
awua faifft .
Chriftut pro faJute duataaat pradcftinatorum
Ναι , qiubu* inter multiplice* cura* > qu*
mortuu* lit , impiam , blafphcmam t coetuaarmum nofteem aflidue pulfaat, ill* in prinüi
meliofam , Divin* pietati derogantem , te
cotdi eft, ut ecclefia Del nota ea alto cumatil­
hareticam declaramua , It uti talem damnaia . purgati* pravarum opinionum crrojîku* ,
mu*.
tuto militare , & tanquam navi* in tranquillo
Mandamu* igitur omaibut Chrifti fidei ibua
mari, fadaii* omnium tcmpeftatum fluâibu* ac
utriuique fe«u» , na de diAi* propofitionibua
rirocclli*, fetare navigat* , te ad optatum fa­
fentire , docere , predicare aliter pratluut» portum parvenue poflit .
mant t quam in hac pnefenti noftra declara­
Pro rei gravitate , coram aliquibu· S, R. E. C tione te definitione continetur, fob cenfuri* te
cardinalibu* ad id ipecialitcr fcpiut congrega­
pcania conua haretico* & eorum fautore* in
ti· . a pluribm io latra theologia magiftru ,
jut* expreCr .
ea idem quinque propolittone* ut fopra , nobi*
Practpimu* pariter omnibu* patriarch·· , aroblatu, fecimtu (ingillatim diligenter exami­
chtepifcnpi*, epiicopi· , alufquc locorum ordi­
nari i eorumque iiiftragia , tum icripto relata ,
narii*, necnon heretic* previtatii inqnilitorimature conliaeravimut , eofdcmquc magtftro*,
bui , ut coettadiâorc* te rebelle* quofeunque
varii» coram nota aâi* coagrcgationibu*, pro­
per cenfura* & pcanaa peadrâa* > crteraqu* juri*
lue luper eifdem ac fuper catum qualibet dif­
te fiAi remedia opportun*, invocato etiam ad
ferente* audivimus .
hoc ( G opu· fuerit ) auxilio brachii fcculari*,
Cum autem ab initio hujufcemodi diicuffioomnino coerceant te compefcant .
nir ad Divinum implorandum aua ilium , mul­
Noa intendente· tatecn per hanc declaratio­
torum Chrifti fidelium prece* , tum privatim ,
nem te definitionem fuper pradiâi· quinque
tum publice iadiaiflemu* , poftmodum iteratu
propofitionibua faâam , approbate ullatenu*
rifdem ferventium, ac per noa follicite implo­
alia· opinione* , qu* continentur in prudifto
rata lauAi Spiritu* aflifteniia , tandeni Divino D libro Cornelii'Janfcoii . Dacum Roma apud
numine favent* , ad infra feriptam deveniatur
S. Mariam Maiore* > anno Incarnationi* Do­
declarationem, te definitionem .
minica M. DC. LIII. pridie Kal.Junii, ponti­
ficatu* noftrj anno none.
Hi. datariu*.

C. GU ALTERIUS.
F. C1AMP1NUS.

*SSR9

iy A i ■_ :;S t tffS π) τ r τ ■

A

LEXAND R I

PAPÆ

V1L

LEX AjN D E R V|I. antae Fabiu* Chi- £ mam , primum pamtifici a fecteti· fui», dein­
fiu·, nobili· Seoenfi*, filiu* Flavii te Lau­
de ab nodem pmbptci caidioafi· tituli S. Ma­
re Marfiltn, natu·' eft die X11L Februarii annotin da Populo «mata· , Ab Innocenti· obitu
nledtem eft pontife* die vu. Aprili· , anno
M D. LXXX1X. Ab Urbeno VIII. virelega• tna Fwrarienfi* pitaom · deinde
MM. DC. Ly. Veneto* Turcico laborante* bel­
outfit** mnunciain· i ac demam macIu* apola, regem Poloni* , protêt bellum contra
RaUcw* wad eieftoree imperii * interfate Mo·
Mnieo* , etiam civilibr»· diBdii* jaAutrai *
naAatienu conveotuL pacte conciliando caufa
grandi peoaaia jnvk . finact· reginam ChticoAgaegai· * Ab inaocentio X. xvocatna Ro­
ttMtam, aa lumfi convertam ad catholicam
\ fictan.

A

ι*4ί

VlTA ÂttXAMDM i Pap

fidem « fummo apparatu Rom· excepit . U Ai /
MftjiMtla laboraad paiarua bcntaniuta It in.
(igni liberalitate fubvuoit. In fanAorum album
felemoiter Malit itrAot Thomam Vi llanova­
num , archicpilcopum ValentI num , It Franci·
fcum Salefium, rpifmmim Gcbanoanitm. Or­
nant magnifice ecclefiaKja UAe , S. Marie de
'Populo , S. Mari· de pace , le S. Mari· ad
martyres, Rotundam vnlgodiAam, oiim Pan.
tbaum. Porticu» .V.ticana. circa plateam divi
Petti exftruxit. Cathedram i Petri in (acci­
tam fumptuoliflim· ornatum ttanftulit : Ceftii
fepukrum reftaurdvit : vias UAis plerafquc v
direxit, pmCcctim earn qua Curfui dicitur ,
aut Stadium Romanum . Auxit edam Sapien­
tia Romana templo * bibliotheca : palatium 1
Qyirinale amplificavit. Obiit die »n. Maii
an. M.DC.LXVIl.
V
ALEXANDRI P A R Λ V IL

• VII..

Et Const

it.

i<4ff

non aliis quibufeonque ecclcfiafticiordinis, tam
regularibus quam fecularibn* , ctiam mentali­
bus , doAoribus , tc liceotiatis , ali lique col­
legiorum re&oribus atque magiftris , (ubfcrini
'diftinAe mandamus , idque intra ties menta
a dic publicationis feu nocificacionir prurien­
tium . Alias contra eos , qui intra terminum
proiciiptum non paruerint , irremiffibilitcr pro- .
cedi volumus juxta canonicae cooftittitioncs ,
tc conciliorum decreta .
/armata Λ fofrtjifiil ftifaietit.

G O N. conftitutioni a poftol ico Innocent ii
X. dato dic xsxt. Mui M. DC. LUI. fle
I conftitutioni Alexandri Vll. dat· xvi. Oftobris M.DC· LVl. fummotum pontificum , me
fubiicio , flr quinque propofitiones ex Corne­
lii Janlcnii libro , cui. nomen ^iufujttaui ,- ex­
cerptas. tc in fenfu ab eodem autote intento,
ptout illas per dlftai conftitutione. fides apo­
CONSTITUTIO,
ftoiica damnavit , (incero animo'rejicio , ac
damno , fle ita juro : Sic me Deus adjuves, Ic
Qu. preferibitur formula > cui fubfctibçndum
hoc fanAa Dei euangelia .
aaverfu. quinque propofitiones Janienii.
Decernentes infuper profentes litteras fem­
ifltXMdtr tfifnfui , ftmi favutu» Dei , «d
per flr perpetuo validas tc efficaces exiftere , fle
pope/MUi rui .·.·<·· .
tare, luofque plenarios tc integros efleâua fortiri , dc obtinere, Utque per quofeunque judi­
EGIMINIS apoltolici Divina providen­
ces , ordinatio, tc delegatos , ubique judicari
tia nobis quamvn immeriti, committi ra- ' tc definiri debere, tabla ta eis, flr eorum cuili­
tio poftulat. ut ad ca potiflimum, qua carbo­bet , quavis aliter judicandi & interpretandi
lic· ftiigionis integritati 8r propagationi, ani­
facultate , tc automate , ac irritum flr inane
marumque (stati*. & fidelium tranquillitati conefle , fi fecus fuper his a quocunquequavi, sufulcre apta Ic idonea efle judicantur , animum
toritate foienter vel ignoranter contigerit atten­
Ic curam omnem quantum licet in Dominoaptari . Quocirca venerabilibus fratribus archiepliccmut . Quamobrem Cornelii Jaufcrui ncpifeoeis, tc epifeopir , alii/quc locorum ordirefitn in Galliu pralertim ferpentem , ab Inaariit comuriumus tc mand.tnut, ut linguli in
nocentio X. felici, recordationis prsdccoflore
tais diceceûbui , ac locis fu· jurifdiAioni fubnoftro fete opprettam , ad joftar colubri torjcâis , potfentes litteras , tc in eis contenta
tuoli , cujus caput attritum eft, in vario, gy­
quocunque exequantur , tc exequi ac obfervaror, it cavil latiouum Aetna euntem , lingula­
ri ab omnibus entent, flr inobedlente. quofiunri conftitutione ad bone finem edita , altero
que per fcnrentias , cenfurai, flr pceoas > alia­
allumptionis noftre anno eatinguere conati tui­
que jutis flr faâi remedia , appellatione poftmur . Sed uj multiplier» huftt* hominum ge­
poGta, invocato etiam ad boc, fi opus fuerit,
nent aitca adhibet , nondum plene conicqui
brachii iccularfi auxilio , omnino compellant.
potui mu» , ut otqner errante, in viam (alui it
Volumui aurem , ut prafentium tr.nflumptu ,
redirent : qui tamen unicut erat votorum dc
ctiam imprcttii , manu nqtarti publici fubfcti■ curarum noftrarum (copur , quibua operam It
ptis , Sc liglllo alicujus perfone in dignitate
induftriam fuam egregio fane ftudio venera­
ecclefiaftica conftituta muniti. , eadem fide»
bile», fratres noftri arcEitpiicopi & epiicopi tt·
prorfus adhibeatur , qu* iplis'originalibus lit­
f;ni Galli· , earundem conftitutionum apoftoteris adhiberetur , C ettent exhibito vel oftefiicarum execution! prscipue intenti , Contule­
iw . Nulli ergo omnino hominum lieext banc
runt i tc cariflimu, in Cnrifto filius nofter tea
noftram conftitutionem Ic ordinationem infrin­
Cbrifti.niffimur lingulari pietate aoxiliatem ,
gere , vcl ei aufu temerario contraite . Si quis
dextram ftrenuo ac cooftantilfimo animo por­
autem hoc attentare prefumpferit, indignatiorexit . Cum autem praafamt rex Chiiftiauiflinem omnipotentia Dei , ac BB. Petri flr Pauli
mut eodem religionis xclo duAus , per fuum
apoftolorum ejus , fe noverit tncurfurum. Da­
in Urbe oratorem nobit figoificari, exponique
tum Rom· apud S. Mariam Majorem, anno lucuraverit, nullum aliud opportunius remedium
caxnationi* Dominic· M. DC. LXIV. XV. Kal,
peltifero hujus contagionit reliquiis extirpanMartii, pontificatus noftri anno decimo.
dit adhiberi poflit, quam fi omnes cenam
formulam fubicriberent noftra automate fir­
Lcudiaalû prodatariu·.
matam, ia qua quinque nropofitiones .ex Cor·,
nelii Janfeoii libro , cui titulus , AUGUSTI­
S.UGOLINUS.
NUS, excerptas fiacere damnarent) ac pfoindc
illam a nobis quantocitius expediti, ad quoli­
ATjldifurta. P.CIAMPIN
bet edugia procludenda , omnclque removen­
dos obtdMus flagitaverit. Nos tua piis diRi
D.CIAMPINUS.
reju CbtUUaniflimi votis benigne annuendum
efle ducente», formulam infra Iqripcam ab om­
nibus uclefiafticis, etiam venerabilibus firauibni noftris archiepifcopis , Ic epifeopi., ncc

E

R

CTBJUS-

1647

Al exa ndri PP.VIL Const,

d

£ C onc

ερτ.Β.Μ.

V.

itf|8

A centinnm : per quem etiam delate fuerunt ad
Ea H;<4.
Coll tenu
x> y. >ir.

W

EJUSDEM

ALEXANDRI

PAPÆ

VIT.

Innovatio conftitutionum tt decretorum in fa.
vorem frntenriB afferentis , animam beats
Maria Virginia in fui creatione , fc in cor­
pus mfufione , a peccato originali prsfervatam fuiffe, editorum.
<
Alexander Papa VII. ad perpetuam
ret memoriam.
OIlicitudo omnium Eeelefiarum. quant licet

S meritis A' viribus longe impares, Del Opu­
nti Maximi voluntate St providentia gerimus ,
in id nos anxie tenet intentos Bt vigilantes ,
ut fcandala , que inter fideles pro humans na­
tur* corruptione K’ ftagilitate necelfe eft ut ve­
niant, quantum fieri poteft paucifbma exotian.
tur, urqitt·eaotta quain celerrime St quam di­
ligentiflime amoveantur : nam iis per quos ve­
niunt certam peccati perniciem , quibus vero
prrbcntur prarferrs afferunt labrndi periculum ;
quorum nos pro noftro Paftoialis officii debito,
A: damnum fummopere dolemus , fc diferimine
aflidue utimur . Sane vetus eft Chrifti fidelium
e>ga ejus beatiffimam Matrem Virginem Ma.
riamSpietas, fentienilum, ejus animam in pri­
mo inftanti creationis, atque infufionis in cor­
pus , fuifle (prêtait Dei gratia fc privilegio ,
intuitu meritorum Jefu Chriftiejus filii, huma­
nt generis Redemptoris , a macula peccati ori­
ginalis pralcivata n imniurum , atque in hoc
fenlii ejus Conceptionis feffivitatem foltmni ri­
tu colentium & celebrantium ; crevitque horum
numeius , atque hujufmodi cultus poft editas a
fel. rec. Sisto Papa IV. prsdeccflore noftro in
ejus commendationem Apoftolicas Conftitutio.
nes , quas facium Consilium Tridentinum in­
novavit, aeque oblervari mandavit. Auâa rurlus, fc propagata fui: pictas hce, A' cultustr.
ga Deiparam poft eredi a hoc nomine , appro­
bantibus Romanis Pontificibus, religionum Or­
dinem , fc Confraternitatcs , ac conceflas ab
iifdcm indulgentias : ita ut accedentibus quo­
que plcriiquc celebrioribus Acadcmiis ad hanc
fcnienrram , ;am frie omnes Catholici eam cothplcâantur. Et quia es occatione contritis af­
fert mnis in concionibus , legionibus , conclu,
fionibus, de aôibus publicis , quod nempe ca.
dem bcaciffima Virgo Maria fueiit concepta
.iim peccato originali , ciebantur in populo
Chriftiano cum magna Dei ollcnfa fcandila ,
jurgia, de diflcnfionex , rec. mem. Paulus Papa
V. etiam prcdeccflbr noder vetuit horum opi­
nionem prsfar* fenrenti» contrariam publice
doceri , aut prardicari . Quam prohibitionem
pie mem. Crcgorius Papa XV. fimiliter prardeccffor nofte-r ad privai a etiam colloquia ex­
tendit ; mandans infupel in favorem ejufdem
lententia:, ut faciolanâo Miffs facrificio , ac
divino'officio celeb-andis ntn publice , . quam
privitim , non alio quam Correptionis nomme
un quicumque debeant. Nihilominus , ptouc
venerabiles fratres epitropi fere ornnes Hlfpamarutn . cum eeelefiarum fuaium rspittilis, da­
ns id nos literis erpofnerunt , accedente etiam
inlinuauone carrflimi in -Chiifto fihi nollii Phi­
lippi earumdem Hilpaniarum tegis Cathx.lici ,
qui fpeciafanr tuppr hoc tnilit ad ont oratu'em
venerabilcfp (rstteni Llidovicum tpikupuviPl*.

nos fupplicationcs regnorum earumdem Hifjsaniammi pergunt aliqui contrarie illius opinio­
nis aflertores contra piwfaras prohibitiones tum
privatim , tum publice , profatam fententiam
aut impugnare , aut vellicare , fc favorem a
Romanis Pontificibus cultui It fefto fecundum
illam prxftitum ita interpretati , ut fruticen­
tur ; immo ecclefiam Romanam huic fententto
fc cultui juxta illam beate Virgini exhibito
favere negant , pios Chrifti fideles e lua paci­
fica quali pofteflione detuibare conando i unde
oifennones, fcandala, tt jurgia, quibus obvia­
re voluerunt Paulus V. tc Gregorius XV 110ftri prrdeccfTores, perdurant adhuc i dr ex oc­
ii cafione eorumdem adverfantium majora his in­
commoda in poftecum prudenter tc merito ti­
mentur . Quapropter fuper his tam pia fari epifeopi cum eeelefiarum fuatum Capitulis, quam
memoratus Philippus rex , ejufquc regna , no­
bis pro opjiortuno remedio inftanrer Inpplicari
fecerunt . Nos confiderantes quod Sancta Ro­
mana eccklu dc intemerate femperque Vnginis Maris Conceptione felium folcmnirca cele­
brat , St fpceialc ac proprium fuper hoc offi­
cium olim ordinavit , juxta piam , devotam ,
Sc laudabilem inliituttonem , qus a Sixto IV.
prsdeceflore noftro emanavit ; volcntcfque lau­
dabili huic pietati, St devotioni , A fefto, ac
cultui fecundum illam exhibito, rn ecclefia RoC mana poft ipfius utilius inllitutioncm nunquam
immutaro, Romanorum Pontificum prsdcccfloruni noftiorum exemplo favere ; necnon tueri
pietatem & devotionem hanc colendi tc cele­
brandi bcatiffiinani Virginem, pravcnitnte icilicet Spiritus fandli gratia a peccato originali
preferratam; eupientciqne tnChrill' grege unilaterr. fpiritus in vinculo paci' , ledatls otbnlionrbui Sc jurgiis, arnonfquc fcand.bs , confeivare: ad prafa'Oium epifroporuni cuniecdcfiarum fuaium Capitulis , ac Philippi regis
cjufque regnorum oblatam nobis inftannam ac
preces , Conftitutiones Sc decreta a Romanis
Pontificibus prsdcceflbribus nolint. A piscipue a Sixio IV. Paulo V. & Gregoiio XV.
Dedita in favorem fententis afferenti., anmiam
beata: Mariæ Virginis in fui creatione »fc in
Corpus infuliune , Spiritus lanâi g'aria dona­
tam , fc a peccaro originali prslcrvaram tuifIe, necnon fc in fivorem fefti, fc· cultus Con­
ceptioni ejufdem Virginis Deiparx fecundum
piam iftatn fententiam , ur prsfcitur . exhibi­
ti, innovamus, fc fub cenfrris &· paaisineHdem Conftitutionis contentis oblcrvasi manda­
mus. Er infuper omAe> Sc (ingulof, qui piarfitas Conftitiitioncx !eu Deciera ita pergent
interpretari, ut favorem per illas diti» lenten­
ti», Sc fefto, feu cultui fecundum rllam exhi­
bito fruftrentur, vel qui eamdem len’entiam ,
feftum ,»(eu cultum in diipurationcm ri-vocaie,
fi aut contra ea quoquomodo dirsâe, vel indire­
ct c-, aut fub quovis ptarestu , etiam dcfimbi.
litatu ejur Oammandr , five fac am Sci rptutam , aur lanftos Patres, live Dodores gloffandi , vel interpretandi : denique aleo quovis
prauextu , Ieu occafione, fciipto, feu voce, lo­
qui , contionari, traâare , diipurare . contra
. ei quidquim determinando , aut afferendo ,
vel argumenta contra e* atfeiendo, &in(oliita
relinquendo , aut alio quovis r.cogirabili mo­
do differendo , aufi fuerint ; prater pernas fc:
cenfuras rn Conftrrutionibirs Sixn IV- conren
tas , quibus illos fubjaccrc volumus , Sc pe

prat-

V

ΚΓ49

Alrxandri

PP.

VILConst.db Concipi.B·

M V.

ftfJO

nrefente* fubjiclmu*. etiam eoncioaandi , pu-A mur - in eofque, ut prsfertur, procedere, in
oliec legendi , feu docendi , fc interpretandi
.................
quuete . fc anuire
diftiiAc puecipuuu* , fc
facultate, ac voce aftiva & paffiva in qutbufmandamus. Noa obftantibu* Caaifti<ucu*nibe<,
cutnque eleftionibu» eo ipfo abfque alia declafc ordtgaüoiubu» , tc quibuJvi» indultu , fc
ntiooc privato* efle volumu» : necnon ad con·
burr»» Apoftalici* , qutmiivM pciloni· qxaucionandum, publice legendum , docendum , fc
latncuaique qnallficatt* , fc i· quacumque t
ialeiptttandum , perpetue inhabilitatis pana»
etiam >ardinal*tus , patriarchal! , architpifcoipfo lafto incu 1 rete aoique alia declaratione ,
C»li , epifcopali. fc quavis alia dignitate fc
a quibus pani» non uib a nobis ipfi» , vel a
onore confttttfti·, etiam quod court» eo» pro­
focceifotibu* nolitis Romani* Ponuticibu* abcedi, interdici» fit(pendi , vel cicomaumcari
iolvr, aut fuper iit difpenfori poffint : necnon
nequeant , quomodolibet conccffit ; quibo»
cofdem aliis panis noftro fc corumdom Roma­
omnibu», fc eornm Jinguht, etiae.li pro (uftinorum -Pontificum fucceiforum noftrorum arbi­
cicnti illorum derogatione de et» iplouimquc
trio infligendi* pariter fobjacere volumus, protous tenoiibu» fpeciali», fpcctfica > individua ,
- ut fobjicimu* per prefemet t mnovxatr» Pauli
fc cxprefl* ,»ac de veibo ad verbum, non au­
V. fc Ctegorii XV. fopcriu* memorata» Con- R tem per generale» » ctiam id importante» ,
ftitutloiie» , live decreta . Ac iibrut in quibu*
claufulas, mentio habenda > aut «lia exquibP*o(m» fententi* , tetfom , leu cnlio* keundum tt forma obfcrvand» fout t tenore* hujufmo.
di , ac fi de verbo ad verbum inierti turent»
ilUm tn dubium revocatur, au: contra ea quo­
prufctuibus pro foficienter expreüi» fc infer­
modocumque , ut fopra, afiquid fcribitur, aut
ti* habente*, hanim ierit fpecmlitet fc cxpreilegitur, feu locutione», concione», traftatu» ,
fc difputationci contra c»dem continentur, poft
fe derogamus, cetcrifque contratiiaqutbulcum,
Pauli V. fupra Undatum decretum edua , aut
que- Ut autem hex noftra conllitutio, fcpne
in pofterum quomodolibet edenda , prohibertiifla omnia, ad corum omnium, quorum mtereft , Mimam congruentius pervenire pofmu* , lub pani* fc ccnfori* in Indice librorum
iint ; m virtute (anftu obediential > fob pct.
prohibitorum contentis , fc ipfo faâo abfque
ua privationi* ab ingreftu ecclefi· co ipfo in­
alia declaratione pio esprclfc prohibiti» haberi
currenda pnreipimus fc mandamu* , omniba»
voibtnnt, fcmailmmu». Vetamut autem, Sixti
fc finguli* locorum Ordinarii» , at connu vi­
IV. Couftitut tomba» intaeterite», quempiam afcarii*, foffraganei*, & oft'eiahbot qudvuicumfdrete , -quod propter hoc contrariam opinionem tenentes, videlicet Virginem Mariam cum C que , fc aliis üngulir, ad quor quomodoibet
originali peccato fuiflè conceptam, herctis crifoedat & pertinet ; quatenv» hujufmodi noItrarn conftirotionem linguli» fuse diacefi» vel
mon, aut morule peccatum incurrant ; cum a
diilrktu* prcdicacoribut, fc alii* , quibus ex­
Romana aoclefia fc ab Apoftolica Sede non­
pedire judicaverint , opportune infinueut , fc
dum fuerit boc decifum , prout 00« nunc mi­
publicent , ac intieuari & publicari faciant »
nime decidere volumu», aut iotcndiauis: quin
potius contrariam illam opinibnetn hnrcut >
ne qui» in pofterum quoquomodo igitotanfuut
dc premi dit poflit protendere , aut ie contra
aut pcocati mortali», aut impietatis damnaie
premifta valeat eacufare. Volumu» 4 funditer
audotitet prrtur ponat , quibu» eos fubjecit
Suctus IV. ahiqoe pocdcceflore» noftri Roma­
eadem auftoritate decernimus , fc mandamu* ,
quod nrclente» litters per aliquo» e» noftri»
ni· Pontifices , gravioribus alii» ponis fubjicicorfonbu» batilicarum fandi Joaunit Lateramui, qua* in cootrafocieutes huic noftruConnenli», ac Principi» Apoftolorum , fc cancella­
ftitutioni fuperius infliximus . Volente* quod
rie Apoftohce valui» , *c m acie campi Flor*
contra hujus noftra Conftitationis tranfgreflbde Urbe de more publicentur , fc affigantur t
res, etiam Regulares cujufvi» ordini* , fc inftituti , etiam Societati» JESU , fc quomodo- D qua aftiaio & publicatio ita omnes fc Ungulos,
ad quo» (peftet a (liciat fc aiâet, ac G iftu perJibet exemptos , fc alias quafcutaqae ccclefiafonaliter intimate foiffent , & quod illarum
Hcat fc («culare» perfonas , cujufcumqtie fla­
traniumptis , etiam impicfli» , manu alicuÿu*
tus , gradus , ordini» , aut dignitati» , tam
notarii lubfcripti» ■ fc ugillo alicujus perfone
ccdcfiafticK, quam foculati» , ut prnfertur ,
in dignitate ecclefiaftiea coaftitutr muniti* ea­
tam epifcopi , fc pnclati fuperiores , aliique
dem prorfu* fidei adhibeatur, qu» prsfcotibu*
locorum Ordinari* , quam haeretici*-pravitati»
lucri» adhiberetur , fi oftenfe vel exhibite fo­
ubique locorum deputati Jnquifitore* procerent . Datum Rome apud fanftam Marum
dant , fc inquirant , atque in eo* ftrifte ani­
Majorem , fob amtulo Plicaturi* , die vm.
madvertant . Nos enim ii» fc eorum cuilibet
Decembris , MDCLXI. Pontificatu* noftri an­
contra eofdem tranfgreflbre» procedendi , fc
no feptimo.
inquirendi , ac pani* coerteaui , fc puniendi
liberam facultatem fc auftotitatem , iifdem
SUGOJLINUS.
auAocitat* fc tcame tribuimus , * imparts-

SY-

ifjl

Synodus Hibxosolimitana.
chiutfi

tnxtr.ru·

XTSYNODUS

HIEROSOLYMITANA

AÀverfu» Cilviniflu , anno MDCLXXII. fub Patriarcha Hierofolymorum

Dofkhco celebrata.

DUCS CH KIST 0.

Λ

Cljfeur orthodox* fidtl » five Opoloye
Λ fjnodo Httrofoljmùana fsth Hùnfo·
Ijmorum 'Patriarcha Dofitboo amfofiu
advtrfus Colvmiflet bmtkoi, Orienta·
lent ecclefiam dt Deo rtbxfipte divi­
nis betente atm iffit [entire, mentien·
tes.
uxipersis usicgE terrarum

,

five etiam in marj^Of/mtsbM , orthodo­
xis Epifcopis, fratribus & commeniftrie
noftris in Spiritu fanflo : it omnibus "
omnino piis ac fidelibus Cbriftianit fi­
liis , dileSlis noftris , in Domino falutem.
L*ti*e««rtrt
Porrtej M
Conger*
S.
Mauri . Ot
dmi» 5- Be
neJiât ■■ *di>
drtjHC ran
-ti;»
Vcrfo Bic eft
fubtadc it
COgUlU.

Tt

ΧΡΙΣΤΟΣ

ΗΓΕ1ΣΘΠ,

ήρ&Λξίκ « n drahoyla
aofos vie Intfipofme tv dra-rihitLd csilvr
«·«» αάμταιΰι ffon-lr ào nie vied G»J £ T
θ*λυ», dc ηακοφμαίητ lew ed-ni οί Κ*λνΐ·
rat Ιχλονοτζ ' ruvn^Ho** vofi cote cir Ispoτυλύμο/c nrnSt nwiix , iri Δοτ&ΰ r*.
rtttfxfi ItfOrohtfiuir.

Aerie

ΤΟΙΣ

ΑΓΑΝΤΑΧΟΤ

ΓΗΣ

Sahdoriet ipdobd^wi iemoroit, ditK·
Qois £ roXXMTHp^îc ΐμύ» dr *ynp rrd^uxrt · ç rîffï mtXwc iwc b^rtfiin , t$ οοθοJohore ^çtrtaroTr riaroff, dyariiTtiçÿdfff t co
atj

Eotfat hiandi , dr ttmfui tatendi,
17 Azpoc T? λβλκ», $ Vfàs tb <r0V , o
monet fapiens Eccleliatles -. hinc
quidem fuum rei cuilibet tempus efle li-A *· «τοφοί cnxXitrMcik -rtipuHe t ώ oTt του
gnificans; quemadmodum alibi dixit: Lo­
XMpos frrwu Teirrt ητρΙΓμητι dvoVedrtrcu. am*«- <«, ■» ipr.'
quendi non inftante necelEtate , face ;
tti shifts- «tviyxfli μί in* aiyu, wpg U »*inftante, loquere . Quemadmodum autem
wntfoms
hdhoe . drdTxis μμ yS λ<λ«» erit b·!»·"·
interrogante nemine , nulla loquendi netrs «ri» jmt fpwnifjw, sponv/ftiot ii dki rnm
eeflita' ; ita interroganti quar nofti , refponfum continere ■ fumma malitia eft ■ — yrjcn'ccB ί «κΓχβ/β Xoyir , iTtsdfftitn , xjp' c—"
Porro A de Deo rebuCquc divinis mterrojus} «το*£Ρ(>μ|υο» , e\»n% isjenuov^neias .iuümxtv*’
Ratio fuerit , impietatis in notam quomo­
h ii tb "ri tftrsdfftnt aHn' &ie n
<οραγ· ,
do non incurrat , qui reiponfioni par cum
μάη» χ*θίτηχί , rue ùn àrtSolat γμφιτιeffet , ei tamen filentium antetulit ? Nos
Ttu o’ olide , ^$4 arydui iynr iho/ftot ; i »·
3uidem cum tacendi > tum loquendi mo­
μόΐί myofit ôiror η χη^’ημΰί ΰμφοτίοοη rdurn fatis ille docuit , qui dixit: Di/paatt
ftrmaiuifeot i»)udi<i··, maxime cum ie fi-n» · <nyit Vd' λοχυ φημι , iμπόγοι μίμαJentium Deus indicat , ait enim : Tace ,
^ônaifts HHU nan m tér^mt" ο'ηοημ^ΤΗτύί
Ifrarl , & and, : ( quippe non loquendi
httyvt <uùrt ce stdrte · μίλιη Id iriuxds,
modo mandatum accepimus , verum dc eos
&tS irrntrlotnt ‘ rtura yif t φησι t s^ ctiuv,
qui utilia loquuntur > audiendi : ) & lo­
Ια-ραηλ . ( d j5 μό>ο» hah.nr t dfhd a} dviw
qui rurfuns ipfe przcipiat , os noftrum
aperiat, &■ vocem nobis impertiatur. Le­
•sir jffuripta htyt»-nn mfoefniyut^a ‘ ) £ angimus enim ad Eaechielem pallîni difium
ihc hahur vfrv suhfiome , i Γόμα άηίγοοeffe : W< bminir , dic domni Ifrati . Et -,
-roc , si φαιαίίά iftâme . μαα&άτομιο ->S «po'c
rurfus ad ipfum : In dre iUa aferietur as V
•nsa ΐ»ζ»;£Λ)λ roMaiiMf elfnn/rau · u? dr&fdinvas , & ia^oarii , <Sf ·*· filebii nitra .

T

Moyfi vero , quem Pharaons mittebat ,
impeditioris 8r tardioris lingue caufa for.
minants, dixit i Vade , t>* rje aferiam te
ttam , dr infimam fte lactttnt » . His
igitur 8c confimilibus exemplis in Scriptu­
ra expreflis tc nos religiofe obfequente* ,
nemine quidem rogante tt ad loquendum
provocante, tempus effe filcndi novimus ;
urgente vero interrogatione , aut qua­
piam alia loquendi neceffitate , fermoni
3uamnrimum nos accingimus. Cum enim
e fide rebufve credendis interpellamur ,
indignum ducimus ut loqui reformide­
mus. Si vero hominibus hareticis , atque

tu , hÎtov r^l ôisus IrpdifX . vi' °*
rdhn
cofot oûtA- ce tJ iptff ù*éri) itaroi^iartrad
m ti f-όμα ,
hahfirne t
μη άτοηιαφοοθτίτΐ) rrr. mfde it ids MaiwrqrcfhXo^rrorrpoc
Φ«ρ«ν , ννοτίΝιόμίκ» St' 9« tu' i^v/^aisov ig
fyaSdyhosoror’ Tofdist, Ιφη , £ tyd όοιζω
τ» Γόμα <ηα , ë ruufti^dru^ rt a μΟ^,οτς hahnerru. rdnn Μ» £ -soit -nid-net yffTi^ûr t«ραίπίματσ d^tfiSs £ ήμί<! ίτομιηι i, VP·’
otiafçes rturiff μηίι^ àeo^hdrns,
nrfdc
hahlar reçop/wrW ’ ίιτΗγίμί^α Si «*» ΐμττΰμ»οι, ή £ «>ληκ τϋί τΐ ngjfd nanwolyor-ns,

I

itfjj
Synodüî Minor HYMITANA.
Xtfjg.
φκάν' «Whu. ·ηβ>
<Ad' rirtof, i
A Γμιβ at abtreâatiooe cetrroni· glotua "Tsar*
C1JÎ**TI τ/γΑλ^λ» τη!» <τιγμ£ιν» Kfyn «ruar»oWuvmM , nodo AudMitibM , uapictatu cmuxn
«at
cu)ui4tm AegauUÜ infiaMlamur | ioji.
Xif&« » lavras *yti/af&i ·πί <nrercWu«3-*r . it
taoc Hclia ioftar mTo focceoâ , refoeoii <
* q oipirun
rttit iyiutΛοη««ι ameafiocea aggrediaar , ac Jereλιίμι&Λ, rxpinpoi^ut itipi, , g «pot ii»
«ia aaSooM confciT, cjuidcm etvAaΛ^ο γάπμοί «rojSXrvdrnje , » Ttfot ii rurqnm< it vetba : Xcama· awaa> tUht, cr
stu nui iturtü» ίβζν en ri ittrvptr* rit
fu/ru indit tui i βοβ»Λΐ taitxu ata ,
Aiûtwwtar. car acow ) m« tutti* ( f»»it^K * iw du' w Ηλ/ΰ ζΐΚοτ itthüfiitnt ,
a/«w vMta tait aadioi» 4dmm ata > <<a~
διρμάηρο» bryttpfatà* <npit ôrintprn ‘ w'
atrta prulU. Bteniat terribili fonaotioχ<χθΓτ« *nt ri Ιιμμιΰ , <nt «arnt qmvm φθνίrc» buccioa » tt duro grarkxc» bello , «
γόμι&Λ ' rlui xatKlut μα χΚγί, g tm <J»3tk
Gallii» ad ao» uiooe tenant modo mnôrea , atioam apta not oum^aam auditi .
tkM ne lutpHtl μ* ‘ μΜμίοτη qΊ^χ’ί μ» »
Qp>apc improbitati gratia indulgentes , ■
oirupJnrtTti j χχρίίχ μ» · u rawrqrqiMU , irt
ni m ülis habitant . Calrinifta > fua»
ptesZo» rdXrtfyoc iwtt »’ 4>%ii M* » *} *&>&
e Deo rebufque diriaia brrefet , Apo>
■vint ίοΚίμχ . β-ίλτιΓγοΐ γ iydxi · ΐχμftolica noftr· ac fanâe Orientali Eccla
li· affingunt i atque id quidem non modo
Mtrip* , g ηΚίμΐΐ Sm8 jBuftinp» βροηντι τη
iennoniba» , rerum etiam k {criptis im­
ίχΓ^οί «ru Γ«»ί«/ίλθονηι <®poc fait ( ùs
ponere nobis hureticos hejufmooi fufeeμ^ άφιλη άιγχι^ίαΜί, g trtp'ifattj μΙαώμΛpiflè nemo nefcit , qui Claudium quem­
ΤΜ . β! )ύ & CMHHUf Awtiunoi Κ «λ tn XX idam Carcntoniaifium Calriniftanim Mini^TiKorri moufyShrtt 9ucri rui «'roroX/xip g
ftrnm perlegerit . Id rero ad iuiccotam
ùyiti ίμν> ώιχλχτίη» , τάυ χηνηλαΐι» £wX«Apologiam nos rehemeotius accendit ,
quoniam quod dicunt , qnod affirmant ,
H, φρχη dt ntt tfa' Qti g -fV Stint, ώ
nefeiuat i qui rei homines metuere deαυ-ni ixittot χχχβφρηδη». k' ptera» ii Xdyo/c,
buiflent, coram quibui talia mentiri nec
«>λ^
ηυιγρΰμμχιτη o/ xiptrixti unt , oc
vereatur ·
φβΰηται r«pu' rnt ΚλβυίΙφ ύφχγητφ n“t d»
Kn/xt-rer/f KaXoCbew > iτηχηφντμ> ϋμϋ» w C
■Μη opüt , ί g μ*λ/τ« tie η ^ρτχημιη» rpyot
ημ!ί τχροτρανη « μ* ιϋάτκ iri τι Kiyurn,
irt xteù τ/rac iit&t&ruSmt , 2* χΐϋμηαι irs
xp TW «V&pairwc , S» dxuTtn τκΰη
•j«u χ*ηηλμ&τι.
His igitur ie fe ita habentibus , eam
ammo

3

ad perficiendam facratiffimn Ædis Beth-

Jeemitica j ubi Salvator ac Deui nofter
Tûn» Si Um «χ·*π» · trttiù χά&τι Ute­
Chriftes fecundum carnem natus eft > de­
ri πωίλδομιι χΐν* ti\$jp',u» τ& θπβηίτΐί
dicationem coavcnilfeinus , quam per id
η&τηί dt Βιί^λιιμ χ«η» ripxx -^unimn τ2
miferrim· etatii ac perlecutionis rtftau«rwnjpo,- iuSf Xeirî g θ/î ‘ S> i xûtnt ûxm~
rari Domino placuit , ac verie Ecclefi·
χοίομιι&ΙΰΪΛΐ ώ w7f t«»)w*ok τκτ»κ χ**·7«τ9
Catholica ubique terrarum agentibus fi­
liis eleganter ornatam reftitui .- adfeitis
9ινγ>μϋ , £ χχαη9·Ιΰ«Λ ΛίΧΛϋ^τιτμΐηι» nt
ro-nc^f yi)i γημϊοκ τίχηκ tit ««θνλ/xw ix- ° etiam oobifcum Sacerdotibus , Clericis ,
necnon te Chriftianis ceteris > qui e ter­
φλητίΛί Mown · ΛάατχΛμίηη μι&’ίμίΐι,
ns finibus illuc adoraturi convenerant ;
g iV «rd ΛΓ riptw nt γν; ίτώτμιίιη» τροmatris noftr· Apoftolica Ecclefi· doârû. \
trxiumü» ίιρίωι , xAii&aw* « g KnrS»
nam fuper hii qu· affinguntur illi , mponendam duaimus , ut que a Domino no­
lûr , v'43tyui fnr eu ewtyn τΐυύ T»eJ ui ù
bis tradita , ab Apoftolis promulgata , lc
Tt^la/it »μΰι tirorohivi ô*x>um-/« XMTtytpHab Caoâis ^atnbus confervet» sft rides no­
t<u , ϊοξ»ί> η'γ«7* , Îm g ti άμΰι >i τκ^χίτθ’κftr· , nobis edicentibus , univerio mani<r« τχμί τί witf , ί
vont
fèfta fiat mando ; ac retefto adverfarioΛτοτόλωι , g φύλ<ι·)(^Ηα·Λ τορ» -iff iylut τ«rnm noftrorum mendacio > ( etfi jampriiipu> , τ/γλ faut φχηρί J* ώ ίλ® τφ xdrdem ab anteccffiorum noftroruqi quarnplurimis deprehenfiim eft , ac fuopte delaμί, g -r» ψ4ΪΪο< -iV dwriv» φνηί^η t ( luti
pfum > utpote pd hirsocervqrum inftar
•nt rxfivpot^ixu xtfogt, g x«y iejun ùt twcconflatum ( ceu ipfo rutilantior fole veri­
γίλβίφΐκ rXdrlo» ,
iri roftw,
tnpo ή- g ta» innotefeat . Quamvis autem qua jam
) » «λγθΉβ ùt tixôt Κχμτ^ότ»ρο» χλίκ
diximus , curium eloqui , ac fuper eo­
Χ·ίμτχνχ yme/tÎT). Et il nr g Qxititut» nîx
dem argumento frequenter verba facere
videamur *. id tamen ad pleniorem dido■» htyàfTK , £ ToUdbut ΰτοφΛίιάμηοι Tteù
rum comprehentioncm . ftudiofis ledoriri auîri , «Mx t«t» npot ««ηίληφ/» τιλιΐ»» bhs
hocce libello juverit iterum pertra■iV λτμομίη» τχττί τύ ίΓχύτΊντι τφ ΤΜίΓρΐμftare.
μβ,τι τιφιλΛτάητΜ·

Ιτίη ΐί ότι οί «^ôxçint
dptTtxSr τΰTur, ΰχ tiyxniTii rlui -rife «’w-nX/xw c«xA>r
«■i«s $d£*» » Q<taù tuirlui Γσ·< ôtuinit ώ iwJ

t

Sciendum igitur eft , haereticorum hu- .
jufmodi prjepofitos , dodtrinam Orienta­
lis Ecclefi· Baud quidem ignorantes,fuos
tamen circa Deum refqec divinas , errq-

ItfSS

Synodos HiBKOSOLYM1TAN A.

~MM~ ·’ “H *m«gere, ~«<i<»e , quo rudio- A
çjgtlATI ,c» leducant pottfltme > opera data tncul•*7«<
pate . Cum ctum ab Occidentalibsu jam
«■ receffetint , feque ■ ab omni dcmum
Ecclelia Catholica procul fecerint , manifeftil&me le ie probant Hernicos , immo
& haereticorum coryphcos. Nam falfa at­
que inepta non modo dogmata , lui fu­
pra aaoduus amante· > induxere , fi ta­
men dogmata licet fabella· appellare .· at
etiam Ecclefi* pcorfus extorres fadi funt,
cum Ecclefia Catholica , ut diâum eft ,
nulla penita· communione conjunât . Ac
eorum quo· fui· fcduxere fabulis , convcrfionem «eluti pertimcfcentes , eo frau­
di· confugere t ut quod illi .circa 'fidem B
ientiunt , hoc ipfum ft Orientalem (enti­
re Ecclefiam perluadcrcnt. ( Deo nempe »
etii mirabiliter id finente , at fignificante Chriftianum nec dici poffe , ncc elfe ,
.
Ecclefia nomine non mlignitum : quin
& docente , eos , etfi nefeientet , hoc
ipfo Catholica Ecclefia fuiffe allcâoi >
quo in illa mereri fe fe moliti funt periuaderc ■ ) Non ita porro id probare ni­
tuntur > ut «era effe univarfe ea qua cre­
dimus , aderant : Λ enim ita effer, alia
in nobi· nequaquam reprehenderent , at
nobifeum in omnibu· confentirent > fed
nec apud nos fe fe conftitoere magiftroi
appeterent , qui heri Br nudiuftertius fre- C
mentes meditati funt inania : immo a no­
bi· edoceri noftrxque obedire fidei ftatuerent , quam prudicanttbus Apoftolts Ec­
clefia Catholica fu (cepit , modo tenet , ac
in finem frculi , fcilicet quoadufque ve­
niat Dominus , ipfo Deo Salvatore duce,
confctvabit . Sed quia prdcul a nobis illi
ablunt , neque Calviniftis omnibus id
quod adverfus cos confinxere duces eo­
rum , notum facere •valeamus ; quidquid
recens induxere Calviniftx . ipfam efle
perpetuam Orientalis Ecclefi® fidem ,
gloriari , (educendis rudioribus , fati·
habuere . Verum quemadmodum lueis ad
tenebras > aut Chrifti ad Belial focietat D
efle non poteft ; ita nec una adverfariorum noftrorum cum Ecclefia orientali de
rebus fidet lententia , quamdin hsrefiar< cham Calvinum voluerint habete magiDrum.

ltf$<

& &S W *T &titn . ύΧί£ηΙτ*η suhfe 1S5Ô"
...........................
*· — ÎV
- arXari■ CNU»p
xaniwpffat.
atrair/w psalXtr*

pa»

IvrmUr

îf

ίτνχιφίττκ t tintr «wp;

λ/xtur' cMxXqofc» arosamniplmt ♦ ίλιΓχ^μιMt «ρφ*>ώ , «k tupfruoi wet , £ ilptruA
«I
. inxUi y jutfsa» VM*** é >*·
Xo/w» îoyjudftay ti
όλΐΝ τλ μό&κ Jay/aata àmjMm ) i)$ύο>π 3rd fiïuumtu timr·
yml’ a’Nuf $ μι^ο'Χ** ÔMxXaafac μηίχΜτ/ν»
•àî μιιίιμίχ» inurit xcma/o ίχοπκ λΦ
χχθολ/xq; caxXucrfa; t me *êp>rnU .
èartp
itStint μήτοη ίτκ-ρΛφΰνη' tt «θΆ/ντ csswian
«ροσϊχοΗΜ , Ittrittn) Klytt» , ητι s» ®Ρ·Φχν/raiw 4X3oc , in irtp tuûni rteÀ rirtut
Φρηάη, nûnt ÿ i afvanXixx Φροκν caxXwta.
(rS 9iSt
ntSm ζηνμΛίνηΛη^, £ 3»exnlornc , iw juti Μτμχμηοι
τφ ·? cnxXw- *
trîxt ônpum , üujMnr μίη ytg-ttnt kfyftûÇ,
fù in yt yyrttinf itMU · itUritwnf ii wrvs
êss τκτη tïi χχθολ/χ^ οοχληη'β «porfûltTîsu,
ti é s ruultrt». )
rit» χχ «â «pM-iSdCoN·
wc rw tîju/npa nninm mu atXxâ^ . « yj
î ** *’
*^'wi «■nijcôp*» il*S> > «ΐλKc· rirt .rwfan ’ in pifi itiiru&tt ίμΰ»
•efetS-^itn
« <r χθί, g •efirg/nc
Φρυίξχηκ ί/Λ«ΧίθΊ)τ<» xttd * <NmÎ τχρ ipjSt
μχ^Μ , è τμΊ·
JihXps, φρο>ί<π> *·
•rip Λτότολν pjà οκ>ίροξ«· , χ χ*θοΧ/χ>ί 3e ίQpifwrt ΦρίΜ όηχλχσι*, £ 3χ >ζ φρο>»τΓΜ tit
■tu» suant · ηκ u ίλ9]ΐ 3χΧο»ότι ο xtiexnc , or
awrû Geà mmea roJny/rn. a.^X'in μΛχρώ
utttfvt itffnxiiw χμΖ» ,
rpirv nrt μχ 3v»Λμίιντ Ttrt KaXrfsotf yrvemm tT9xtmrn<ru
•n xaTàtês'»*» -flf ii'nn tuLnrytpÂrvt trxijupr
μχ , ipia<rn ui-nlt xtfit μΰΐΐί/ irtirhu -iff «τΧηγμ·» ίΤχ·ωχ<<0[ a in tin KxXodsoK xeυροπμιτηίΐ , τίη sg t» «'r*T»Xrx>i Qporti fa£ asdxnxXrs . «hX'ak xluûxnr & rut­
ri χμχ i'ru 9ω> £ trxo-m,-,- ΐ X^rro» ti; Bektxp. inn xiiutxiw t»7c âtxTrion im xi iri
ntftminp KxKtdttp χΐρι-ηχρχχ ηλΰη , rut-rè mu d» <nîi reea rirtm τχ «κηλ/χχ cu-

xXxcf*.

·***

Ot/ i/ o7 χλΜ hto Mpfi otixn rlu) όζPorro Catholicam Orientalis Ecclefia
θο'3ρξ·» ί sîmtoX/xïk ιχχλχσΰί 3όξ<» , ( η £
fidem Qrenuoi hujufmodi homines aeno»
xiauxe/vosrsu μβ tUlMu ) φΜρο> . nrfiw »χ
vifle ( ut ignorare fingant ) manifeftum
η νχς xfixi γρχφ& sufmt , ( lui ΐ-ηι μ,^Χκ-χ
eft : ac piimum quidem e facrii Scriptu­
μίγχλορρχμοΝτη tilbu ) i dro -ftfxytwr ■?
ris , quas optime omnium intelligere fe
de gloriantur
deinde ex fanâi· ecclefia E χ*θολτχχι exxKxriac θΊοΧόρ»». ο/3*σι j5 r«tcatholics T heologis. Norunt quippe cerφΛ , ûittrn oi xxriytpot κ μάη* û&pirvr,
ttlfimc hominum non modo , fed Ar Dei
t aiNrn ÿ utri ri &fS , in tirtp 3ίχ·μο| i Θίο'ί ,
quoque calumniatores illi , norunt juftjm
effe Deum ■ ac omnium noftrum patrem , 1 £ vrvvp rasty r«mn ifti» irir » i; tutrit tu
•ifXXe» ce TOfrott ‘ ί drr cJmXtu tiô&wrx»
uti paiftm iplemet indicavit. Norunt Ic
data cfle hominibus prsrepta , eeu rem
nTc ΰ&ρύτβκ m xndyji» τι
«foc <rwhominum falutt pcrneceflartam : item bo­
■nit/o '
in eiptrti f-ty rS xxtâ , Qvyi ii
ni clcâtonem ac fugam mali apud Scri­
th x*xff hUrunti τχρχ f ypxvis * e in
pturam edoceri : item ii tc pont am effe
it! inirtp eroit&iarnu
ϊ^ρχζτι · £ ότι o
unicuique fecundum opera (ua retributtonem : itéré auâorem malorum non elle
&tit fix, tn “TV xxxwv «irise , xn μΐώ «ftxrvDeum i

neque pcsfooarum acceptorem ,

‘ τ*"

» w' i*HTa r£rfe» strAarc rliii xa$a> ·

πολχχΐχί > tin ûurim rSm & xyurtr,
rim

1ÎJ7

SxNODV* H 111O«U J.YM ! T A N A.

3t pintf ’ xf^x τ<»τυ»^ ÀîKitu é Si- A
CNUITi
tcld atitneJxr » ήτι βχβχίχ ί axyyi’a ή
‘*,i- ^τΐ xjMfytrht $ievt w rpit»
>i «&υλ/χιί 0**A»r/< » rdrnp É imutnx -iV itpii>
W ristxK τι&βϊλι* ii fihvttix i tè<nfyhrttn
τί Em/smkm #
fttàv * w « λι·fitltu 9$qporofo> ύ τη Λ<λου»« ό7ι xtfyirott
tèri»tyxi μ»νθΐ£^* . Π<τ<» yjp xprtlui τί
«J X«srds βίχ ΐ«Λ»> > ( 3ilui Xgsrdc caluu9fvrwt ) r«r<» if «<««*> g χκμίχ» *»>«'y», x) τί iHTitapoFHW t«wM , £ 4dUsr/»X<rw, or> « firn JiXsJh' urXJc j, μί>η rdζ-w n» impuro» , hJ'otz Jr i^vdmt ■& tp, yut > x « ypnfii τροώνρχ roiH» nt 3tJ\o»nt B
τυχμι rwinûxt tefOTflrwu , sreriff à τ/'γκ
%*t« IV lyyu> Htpxfrc.
anno

tïiw

Ksu irt ti Je< ΤστθϊΛ Πχολ·, i ntf o‘Xü>4*<*<î*r \λημ<> ruvouor, , £ iroexxvr iff
<Λ4' ·ίν dfytxit riî όκ%λχτί« ημβχτη» , ôere» n «<tr* «jut&v ccro$euro#4<ki» xioIm t £ μη
ώα*τα«0[ na {Γγύΐ -eV χτογοΚμι j^i^utrirtt·

tft ItlxenulKwt,, χΜ τιλ,μχηφήροχ xcipclrt,
wcjusnrHTir txtîw ruuypd^xre ruunμνηρν rfûrtt fjjù, -racône 3i twin» ntt Stiotr
furari
srXvf rj θκ'ρ )>ρ<φί dr τολλο’ί «τοΦ*ιμ/4β|ι truf/r*™ , ( J£»r χτί>TU» rtwdytrau ti vite éirtBaxt μΐΐΓη&*>' ) 3h
^ΙτΊχ «MU Ttrda-ti nt «κτί» τχί XxSoXrXÎ; ΰχληαν'χ; , J/ «ν «^M?d,ur^« £ Xfitrs
·Ί«Μτ1ομν3·« , x, tifr μ^»ηι; ζιήκ Xx^ujSxrouju mis nXxyoe «p/lujBwM ( an3tl(o>nf ip"
•Tc fxria?T|f4d
, nii iy itt ti‘r
, nit dyiott yiifàf ptri- '
+tuc, ί τιμρχ ruint; , it φίλια &tü" njfi iKtt «τχρχτΝλΧητ; ij rdvnt ΦκΧλτΊη» t*;
ΐΤΛμώάτΗί , is χχπχκ ή χηθολ/Χ» ixxXwie,
ôÇ <uiri τκ xjppÿ èfl «roroXw « tîn 3ht M>*» t!n 3/s ypupnt t h£ Jiuâmt ôXmc r^sXxreu , air τλκτίτβ» iMwutKto id rvdCax 1»
iy/ot. OÎ3«tri , 9tm^» rx^vt , o/ xxni^ojw
>«Adîf t rlui η >ρβφ&ό' ÿ tkc rtcn;«c > q^|',
Itrof^ix;
Ôm/m* f
rlui «pdviioify
if»Sr . ( û
«Ntdn tri ti tycnux’tijc «x«λ/χίΐ fxx7t»rke , <λλ’ | ν> θ·*«ο» fiput rtrfbô|t4vo' ôp$ùt , & xjrd flkj^iai» Txnpsr «χτ7κ>η>*4υο» éirtBüt , £ «î ir*td -SV xroriλν» JntXoyH rxfttltirwc , tîrô IV τχτίμ» φυλΜ^θθ,ΠΜ «t^yr ήμν»" ) χ>λ’ ίμμί^ης τ«
srareTUtiiv) % ί τκ nis tupfrtxois ifif îàw « carqidCitn V4 u 3ιβρ&οαντ»ι ,. ipsît W ï*t μη -ni
Λ γρχφκ » η vV rdAxt τχπρν» \iyctrK ivrrAiexln^ νμ»ί o* v^o'rCK 3try>viliixt . ix -tV
tt&ipxi yf^unfJfLir
n «fo/uîitym.

Mrm ^«p m-nixowx cnj
Λ«θή* μχOxcil. General. Torn. XXXIV.

16)8

quatenur ilii. quod alurum diligit, odia ‘anno
altcium habeat, iniquitati non poflit ver- CHXISTI
ti, qui vult omnes homines fatvo* (kti ,
><r>.
Norunt denique liberum arbitrium , uti
dogma errtifllmum , quemadmodum Ca­
tholica fentit Ecclelia , nccellario elfe ad­
mittendum : atque a faeris fidei lepris
protfus cmandandam nugatoriam quam­
dam de fatali apud Gtatcos neceflitate nar­
rationem » quam ut exitialem hominibus
pellem Calvini malitia concinnavit. Quip­
pe omnibus Chriftian· vies virtu:ib«i bel­
lum indixit : ( qua» ut doceiet Chrifti» ,
homo faâus tft : ) It quo iniquitati ac
vitio cuilibet viam faceret , id fucat» fupcrftitionii invexit , hominem lola fide ,
non autem operum metito , falvari. Qus
tamen Scriptura eoa qui falutem adipiici
volunt, palam fatere cohortatur , fiqui.
dem fidei fine operibus mortua eft ■

Norunt przterea , liquident dtvo Pau­
lo le ecumcnicii Conciliis adhibenda, fi­
dei eft » atque iis non minus attenden­
dum , qus a prirtcipi^contigiffe Ecclefi»
biftorici produnt , quam qus opinantur
ipfi t neque (anâit Doâoribus ac Spiritu
landlo plenis hominibus , Apoftolorum
C fupparibua , obfiftcndum , qui divinas ad
res exponendas incubuere ; nec aliis, qui
ftriftius quidem > at eadem prorius, qus
fanâi Patres illi confcripiere ; nec deni­
que (aers Scripturs , qus non femel hsc
ipfa apertii&me declarat : ( e quibus to­
tum colligitur religionis noltis tnyftcrium « Hsc igitur fiquidem illi noiunt >
norunt utique credenda efle feptem Ecclefis facramenta , quibus dr lanâificatnur ,
tt Chrifto conjungimur , & futurs vit»
perfeâum pignus accipimus ; fi modo ,
quibus conaiti furas , bonis operibus va­
camus > fi faeris imaginibus cultam adhi­
bemus , fi Sanâis ceu mediatoribus apud
> Deum utimur, eofque tamquam Dei ami­
cos veneramur : li denique traditiones ,
quas five per fermonem ■ five per Scriptu­
ram Catholica didicit Ecclelia , que fan­
âo Spiritu erudita , errare non poteft, ilbbatM confervamus . Probe itaque norunt
juxta ac cvidentiilitnc calumniatores illi
β( fecttat Scripturam , tc fanâos Patres ,
tc qui eorum veftigiis inftitere , neenon
tc orthodoxam efle i fidem noftratn : ne­
que enim aliud quidquam Ecclelia fentit
Orieotalis , quam verbum divinum , uti
par eft creditum tc ab fanftis Patribus religiole explanatum , tc traditiones ab Apoftolis per-fetmonem acceptas , atque ab
sildem fan&is Patribus ad nos ofque con.
fer varas: at fuis pertinaciter erroribus ad­
haerentes , obfuraclcunt , nedum ad fi­
dem orthodoxam fe fc recipiunt. Nos ve­
re quia Scripturr le fanâorum Patrum
joracula profequentes , tempus deficeret .
ex hu qu» apud nos gefta Iunt , rem toitam dcmonftrabunus.

Elapfis ab Luthero

quinquaginta an■*
ni>,

Aaaa

*

Itfjÿ

SxMODUS Hi

AHWO ·*· · Martin·» Ceufins Tubingen ha, cvteCHftisri eigne e*· M novitatum Lemert periti»·
i*r*
Ki, ( port· non «lia eft Lutheri hnrtAl,
asquc ualvini, quamquam nonnihil vide­
tur inccrtfle : ) fua cepit· profeflioaia ad
eum qui Catholice Ecclefia Conftàntinopolitana id temporis clavum tenebat, direacte ; quatenus , «i dicebant, dignoIcvrent, an cum Orientali Ecclefia dedoArina convenirent. Veram ad illos , inimo k contra ipfo· , in&gnit ille Patriar­
cha lermonet tres , (eu mugit peritat ref.
ponfionea , nicripfit ; quibus & omnem
eorum harefim theologice juxta ac catho­
lice confutabat, tt orthodoxas opiniones,
qualcumquc a principio Ecdelia obtinuit
Orientalis, eos edocebat : quamquam hoc
illi nequaquam attenderunt , quippe nun­
tium pietati penltut remifetint. Habetur
liber ille Grace tt Latine editu» Wittemberg· in Germania, anna faluti· miltelimo quingeotefirao oâuagelimo quar­

ta.
Sed * ante Patriarcham iftum , nomi­
ne Jeremiam , Joannes Nathanael presby­
ter fc oeconomus Conftantinopolcos, in
traftatu quem dc e«politione fact· Li­
turgi· edidit t ac rurlum poft cumdtm
Terentiam > Gabriel Severus Mortanus ,
• rm, ·» fratrum noftrorum.* Cretenfium Arehiepif»«·*'"'« copus . in libro quum de (eptem Ecclefi· <
f<Uiu.
Çatholic» facramentis compofuit i unirerfam Orientalis Ecclefi· doArinam manifeftius exhibuere.

KO SOL YM IT AN A.

litfO

•Act, duro Τυβ/?χ« W
Mapr? arnq
roc Kfursw « /ait» £
ropir·» nie gÿiib- c**“n

Ήμιΐί Λγ&ιίρν , ( <5ίλ·< iiAuθί,ικ KuAoom , ti £ ί» rtn Ittfiiftn dnxi·
09 . > Τν»μψ> ni xrknAau* Hi jup*rw» tti~
τί» τΰ riumtiint oiü^XMjÿitTt n rAoîw w
cô KovrurmiToAw «τοτολ/υκ ixxAnrAtt , /»*
tiUoo ti ουμφωηίοι rÿ ίήζυ mr drawAix/k /*xAqrfuc , air ûaêuw ÎXryot à ti itiltpot Λιβνvuj rprër «pot fatintf ê ««T Muera» e-nusyqsi4· η λόνικ · Oerur mpetfjuerranc < rextireur,
»<r»p αΦ S-foAey/x·» < ο($ο£άξον «À/Z^a»
tàlV βΰμηη , Ttioft» ii ytJpluu ορθόδοξο» <H&fr /rmpumrstm» τη /x<X>w<< d/Jxrxai»
«uirer · ' 0/ «à κ <mpor»%o» nraanr , τΐΐ 4,’rsfitio yilptif érrovrir. irt» ti η Α//3λθί rtWar$wr* r^xoXar/r.Tt , c"» HiprfpTtfylii rÿ
Γίρμ«ι<« , x«nt' η < φ’ r t' ir* mr
O«r.

Ilpo' rirx n ri xif Ιίμμιϋ , lamsviK rrpdù e
N<$4moiA VW ot'xe/ομοί KcurrurrrrurdAta· «
ce aT Jtfôm otti tijr ffpUwwac rqc itfii Ktt•ηφγ'ΐΛί ’ Z jxrru τϋτη w xif Ιίμμίο» , ΓηfanK Sriwiper · *rd (hAoroturv
μητροτβλίη* -ifr • ci» ΐτίτιτυ
, Ct tt oauiyfo· t .
.f
t)»# dB<'
hpSr iirli t?r χηθολ/νην exxAn- trZfx»**
rrer μικηΐί·» πωΐ'χίμΛΤΗ», UfftOiKoi tLù f
tiMinhxiif jxxXqriM Ιόξν nyaritmu.

Non folum autem ifti , fed ft alii bene
Ob μοΜΐ ît ïtoi , «Λλ« t, βϊλοι voN\oi cr­
multi ( quoi , cum opus fuerit , receniaea ΛΓ vwun»
ruuryfoyjtxtr» ftwrt,
bimut : ) idum nuper argumentum funt
Ûc <ίν$μη·τορ%ι at wpw iiibi.
ilût £ μ»profecuti . Ac in primis ante annos fee
λττ* r£, ή irli , oU/SAof nrurarreu, ir/ypa~
•ut feptem prodiit in luoem liber cui ti­
φο/4*η, ΟμοΚογ^ίι dp^ôd^m ·Λ< umiuAmuc rxtulus, Cttftffit trfittitxt tttitfit QrittuMt,
ab laoAimmo quidem illo Kiaba Archi*
xXqrfnc, lw
μίμ i iytttmnt ixüetxfaapo Petto , exaratus .· at ob nonnulla
ro< μιιτροτολ/ηκ Kitti&t Perpoj ' ioxfhurt ii
ob'eura k emwsdatione digna qu· habo£ iJiup^urur» » ev vr rx»às»'oe t£ )rep&wrraK
bat , ab' Meletio Cretenli , mega· occle- D èdren , ώ «οτρ <mp*rporp Àk οοΓμαμ» ruud(mb qu· eft Conftantinopoli UoAote ac
du , o rîff eût KorrxrrrvrréAK yssy/λικ rxProtofyncello ■ juffu Synodi apud JaGom
xXuo/ac‘«mparroa-tir^fX^- xj Mde-xoAo; MrÀecelebrat· explicatus k emendatus. Hunc
omnino excepit , k modo ctiam excipit
tsk Ib£Îyn , 0 strd Κρήηκ
. ϋΐξβτ
erdefia Orientalis ; ac optimos , illoftrifti wrtve it ϋχιτχι tîwefxfKif otru ή ifunus , necnon k fapientiflimes Princeps
raeaXrxq itxAqoix i^Üttxt it xjÛtIuÙ τύτ· μηdominus Panagiotti , utriuiqOe Imperii t
)èr ripeupdratt , î b «poc-fnuuôc ·ηιννρ ,
Orientalis aimmim k Occidentalis , lin­
guatum Interpres pcritifimus , ac pietatis
χ3 rétm ifttn» nf <mprrvrthr· , ô rior iyo-

ulantiffimes, ad unum autographi apicem

θο« · aMÂnpteppdntmc < ovpararor
^irk
typis mandavin. *
lUuKytônv , ο*
τ» ûmv·bil prorfu»
λ/xû XM ftr·»* xpdrw » g i$r tirt/Mot ixftf
4«w«brn>
{aAarrîfc.
*·ι·44<«·.
£um
hac omnia probe iciant adEt ir vkm· r/rm ·7 àtorrht Iron, ÿ rnp*
veriarii noftri , atque pradiAorum Atiam E
librorum plmmi opod illo» lucriat^eucufttintt ei rXirrit Iff H/£\ot nrurysnu , 1fi ■ manileftum eft , eos non ,am ex fidei
srseï» luturyofivo χμ·ν , tfKw irt ma
noftra ignoratâoM , led ex fumma impu­
nc rlu> rtro tiftt/t,
unuyuizruvnc, « rydr
dentia nobis imponere . k ad fimolicium
irirlM W ifXurift^o^tioltit ifûr étant/·
ruinam ca nobis afingerv, qu· noftra non
f·"^· fufcepiflt.

ίηχκρίτι».

Verum enimvero refte nonnulli dicere ,
( nam tt hoc verum eft ) fimplicem effe
veritatem , mendacium vero multifidum 1
quippe (agacei hujulmodi homine futili
nixum fundamento , hoc quo* peinuiai

AhA* x*Aôc XiytTtJ rtm , ôrrp
«λη$Aer/v , «cAi»
tu <’λι»θ<< , T0Nu^rdèr Ü sd 4>dCiuc . ô&tt ti Μλ»1 uw «»-

&fwru, ni xtrKtnftittb βύηΐί τντί ψΧ3»< rr?
'

4r>.

' ί

'

a

:

Synodus Hiskosolymitana.

itftfi

θτμ«λ7ρ ιτψΜρφ», iStnShh , m/oc Λ
ANNO
CHRISTI •ï/fco oXa^&wvttw φ βλυ» inrirttnt MWι·7>.
ντιχΗμγχ* . ύι Άκι/λιμιμ* yip rS
pi <·<> rittut Λ* cr tr Etipinf intrw %&··
row
, é <*o fl* c* rj Aip M*>»XMÎrxt«ô^ «urMj sic
uwxpAtaaïMr , «ροΑιλοντηι tw >»fi norxpÎMri* hit ■
ώ Kwr<»rzMro'Xw nrd/ux^i-*”» KtîeAAa» Kρίη» τ»» Altane*’ » ύί itittnônt τυχβ*
ipoy&yltr itt&pvfiHiu à» XlUnAsuoec ItMr·
•«*rù , £ ίρνήτιβ-ι ti^rtyrtt , ύί è» «pouwrv.
ii&n ne «»«·ηλ«« cacXwn; , «r7< îham»
•n rluî «ί»χτβΧιχ/ώ c«otX>wi*r όμοΜ <ffotdtt 01» g
ôswtoi fpontaw · <ΛΧ' Χχτίμτη» ÿ ntri *ni piytror tmtus μ<τ«ολο'^ηα< t £ vnr-nirnrir i~
tautaw . in^M-inu yip ruù Θιύ roityt-

. .
. .
Ilpwvw j irt Hù&iïiw tiStron TWTtr iywMrtr tj atMT»X/*à cuxXtxr/x, «i«> tétai Usante/
«rritacoG in it&int rvron · *tit ta «ta«X«<·
<ηω>ρ«φίαί.
ΔΑ'ηρον, ότι ti £ χ*θ' \&fàtrn IiihhIiv>
tiïy>i rirrri λΛ&μώκ sxwms J^iituu » p*it>·; tiiim tV <κι«λΜΜΡ» pi irtyt w m3>
X/mî «xAwtac.
Teint, in * Κυ&ί>λΗ ομολογ/n a* irt ? C
•un τιλζjc tic inxk^rlAt ipoKetyit.
Tencpiw , irt 9ln7» &tlnper' i tifaivnt si­
ta'>«u rlu> όμ»λ«)4<> τ«οιί τίί innKivit , i
κ'ϊό-ηκ, iiuiMiw nXwt w"mu ytrnttir.
lltprlot , irt im? o/ «mtrAmo? ήτοτρ/φο’Ttu ta Μφ4λ«Μ ntum > vrt fityiÿüt reftolr.K iroputot^uvt nt Kve^^ot, m$ it iuKntrit; r'iwrl» wit »»U*Xedorr ItMrwnt, .aé­
rer inrt « a-uuiy-p^^t
, tat Slio τΧιμ
ptr-itw ruuoiut nrndfjMn
titeeirp» «<θυτ/β*λο».
ExnrU
cis Μγ«κ <Jw‘ ri rir _
Upwee » <«taA/«i iniùwk , reti -iV c* n7s u
χιφ«λ«ΰΜ; «ροΦυιμηΜ*.
K

E

Φ

A

A.

d.

1001

coahnstrant > mendacium ubi proipaserr, ΑΜΝΟ
petnicioliftianum te leviori leviflimum fuf- CHRIST)
flciunt artificium . Etenim ne ab totiu·
>·>>.
Europa Cbriftiania coarguantur , aut ab
Orientalibu· comperti mendacii auâoret
demonftrentur , Cyrillum Lucarem Cretenlem , qui ante annos quadraginta Pa·
ttiarchalem Conftantinopolitanam fedena
occupavit , confeflionctn capiulia oâtadocim fc quatuor ciueilioaibua conflantem ,
Orientalis eecleti» nomina. edidifle affetant , atqae Orientalem cum iplis con­
fient i re Ecclefiam , declaraffè. At nec ce­
teris h«c machinatio potentiae > aut con­
futatu opetuiioi , «tu fipcciofior ; quippe
Déo duce demonftrabitur.

Prima» , Orientalem eccleGam ptndiâum Cyrillum , qualem adeetfani no­
ftri inducunt , penitus nefcire > ipfamquo
confcffionem ut ferum ejus nequaquam ad­
mittar·.
Secundo , hujus aeftoe ut forte fuerit
ille , oemine tamen Orientalium « ac mul­
to minue catholicorum confcio * icd pror­
im clanculum hanc edidiffe.
Tertio » haies Cyrilli confeflionem
haudquaquam efle Orientalis ecclefi· confertionem.
Quaito , Orientale· vel confeflionern
iftatn penitur ignorafle ; vel, ii noverint «
Chriftianoi nequaquam ctftitiflc.
Quinto $ prmdiâa capitula ita apud
Orientales reprobari t ut hi· contraria
non femel in ecdefia vel Cyrillu· ipfe t
etiam cum eifecntionc , docuerit
at­
que ab fynodia duabus frequcntilEmis
pronterea folum cicommunicatione & aoatnemate perçuIfu» fuerit , quod iaipti· quoque ea impugnare recularit.
Sesto . Sed afto > ce ii> quae ecclefia
fentit Orientalis > nonnulla forte opu·
iftud habeat ; quarnam porro in prsdidis
capitalis explicanda proponantur , esaminandum eft.
%

C

A

P

U

T

· I.

Tt
R' KÏ/ron nie K*K>tirô»piH dt τρ
Yiillum itaque cum Calvino (entien,
<»<πλ·χΐΐ ikxXqrin fyttit&n i Kuei/feoc,
tem numquam apud Orientalem ccrtttrlrv ϊίλο» τύ pi δίλητι MJtVpX««r . Αcleliam audiifle , nemo . nifi qui calum­
λ<ξ«ίρ««ί
rirtu
MtMrtot yeytniari voluerit, ignorare poreft. Cum enim
ad iedem Alerandrinam fuiflet aAumptus,
nir , xju 4z*Uq» «arvp τ3
Κα^ΛττηϋτόΧκ
ac communi n. ilmodum cleri ConftantiχλχρΗ ( rxsêrv fin J/etTi/jSortRt KbfafAv ) m
nupolitanr lunragio ad huyu· urbi· ( iri
rit -ris K.utrtrrmtTi>jtie Spôtot prnm$Ht ,
qua tum tempori· agebar ) thronum ioda
κπ ce <ruviitt > in at i**\*tri* t in â» nxxdi E tianilatus: » neque in aliqua fynodo,ne­
ο'^θρϊόξκ Timr, ÿ tiut tirât , ίη,χοηύί , tm
que in ecclefia , neque apud quempiam es
catholicir , uno verbo , nec publice , nec
x.»T l'ittit ht», r a'd/taÇi» τι irurir J£, u< iptivatim , vel minimum es ii> qu· hunc
« tirât ‘VfftrHiini tt esnarém ^turir . ti it
aflerere ad retiarii clamitant , aut locutus
mT imiter rtti , ri r^tiart rnirlt n tirtir
eft , aut docuit. Sin vero fingulari forte,
το» Kutr/'bo» e/Overr/w Ucr<» , uxoïtao*· ri Xi• ut pluribus tale quid eum proculifle con­
. ytttrir. lise yip turii , »<Τίρ μηρτυ&,'ην φ/fwr
tendant : quod dicunt, penitus ignorant.
Si enim teltimonium dc Cvtillo dicece ia
, ui J£ ituiV > oT »' ù; àtnyst^i
animum induserant , illud nequaquam a
r<p lijuJff ort K.ttiryw£tri,
ύί iyrÛTii KueaIXrf
fe ipfis , fed a quibus notus ille fuit ,
m’x ιχΜτι t> riror *Λλ*
Sr or tari £ KûtiX( nuorum plus mille (uperftites font ) ad­
Xor , £ rlut Κυ&ίΜν τοΛγγηο ( «φ'νν iïrtrl
hibere debuiflent : quippe mendaces ac
’
Comil.Gtncrtl. Tom. XXXIV.
Aaaa s
nulla

O

C

,

i«J
Stnodvs Hi■aosoly ftjtama,
1*64
TJüRT ·-«· *r»· fifcJ2« ta probam» , quod A 4 rtw μα*'* tnt ώ nft ISm ttrif ) /xW- -jnSff·
cann botninem _» «i,.^ . q«.m jprow
s
ci!Srt
(iat. Arque it* ret agiter , et gei CyrilJum nefciunt harm ici, fuis eum veUdicare
partita· prxfraâe moliantur t ab iis aw
tem quo· annis malin mimftros bâtait ac
rerum fisarum coofcio» , nibil taie famftflTn
comprobetur. Hiac igitur quod Cyrilht
Itemini Orientalium nfquMi talia Ce km*
te·, atque et familiarium qu· teftimonio
•bande evincitor a «>m · qualem adverfani (Uniunt » talem ab Orientait ecclefia
nemqvam elle caiftimatom.
Deinde , quia (criptum minime dubium
nullum etiht propria ejus manu eaarttum·
in quo approbata rtperiantut ilia r quo
tcftancur hcrctici·
Denique > quia mille tcftea exploratam
Cyrilli pietatem atteftantc* , Br nibil non
orthodoxum ab illo unquam audiiffp pro­
fitent» > nedom habemus i fed Ar librum
prulttiorcm ab codent mann propria an­
te» fer ipsum , In quo bomiltn bebentur
linguli· Dominici· ac dictai fiefti· ab ipfo
Conftanünopoli pronunciat* , quibu· oppofita (uppoutitiia hifce capiübut doârina
d ifnutatur. Ad plenam autem eorum qua
dicimui · fidem - faciendam * nonnulla ea
iifdem hotniliit.excerpta fubjicicmua»

XtarfH at imiïth Cjrilli, pui ftUV
tt Caiflmiiitfeli tam Cltn

& mc xupfrter <uHV tenuiii h"hu
τη , W μυ|/*υη tllint autit » 4^nr W ul
&iewtV ToNtÿ jfjipnrt ouea^ea dm^oUrwrMa
x, tSUat mimt nt JttTtxfZw , μύ nmb*.a*MU
xrOn/romw. «pn 4 «n vi uxd/arom rm
i»
χτνλιχό· Tanfvdr τι w*w» ra» Kietfem » É du
ita )Upn«Je« # ruud&w Mn> lia
o» ri /mnArni iwAuufp d ndten i»nhei oror
h)

C

ExAey-tù Tok ëaAAa^ivrw eu IV Kue/JAu i·
fjuKiài , ir /«r ni K»tÇ -rffc Knrror-jrinrd*
Anut, otaTrior τΰ χλιίρν tfc ti Anû tùmKi·
£»>Aof τΰ ibiv τίμ^τι ΐλιξί.

CONTRA

ΚΑΤΑ TOT ΠΡΩΤΟΤ ΚΕΦΑΑΑΙΟΤ.

L C A P U T.

»
a·
a·
a,
,,
„
„
»

far tam/Zro
,a
aa
aa
„
„

„
μ
,,
„
a,
,,
,,
„
„
„
,,
„
„

Êt

imilit d» Clrifli XetiTifttf.

CT ovne quldcm non difputa , eue
Ct Dtui onua fit tt trinu·; tt air Pater, Pater cft j k Filius , Filiut 1 le
Spirit!· fanâut, Spiritus : Ar qui Pater
abfque principio cft , It Filios ptoducicur a folo Patre per generationem ι
Ac Spiritus fanftut item ab foio Patre
procedit.

in Ttnttafitn.

i jMTOÂitf 4V àtrrtwr.

Adfarav « «rr juwfrpf* drrirprfoc rutipptaf· . .
B η ϋιίχ»Ι&* i»»m fitinru Wiw Xm %μολ·χϋτ* , ei» μαρτ-ορκ» ei «ζτ/ίοξα/.
It/η» , ότι μ* μό«· μόρτιρχ μ*ιίν rlui
re/lfawttlui fa-ffyfr* KueDta dproAoyimtc >
£ Mpl*» ttiftraor rap/xa/nt rvron atxliro■roc , aMts £ βί/8λ«τ άjdt» Ofurai Ιίιοχκ~
f» KpdéiAu ιχ·/4» , c* a tailromu «/ c* Ku»
ritftireTi^H c* Ζχβπ).*ι«Μ«ΐ 4 fopmnf/aqi tr
μΙρρ λίχθ«ν«χ< CMrMi dpiA/nr, mrr'iiM>r/er
tfTOtauevJufMi r»7c ύη&ΚιμίΙικ ieh'ivt mtaXn/we,
ff* uÎTraae iiKeyèt τ/θΐ'ο^Ι’ώ
14 riudiTi τια/γ·/ύμμκτι »f πλ*<ι> τ)γτ W
\iyefJ^vf n'f*'’ *

mattiivit,

Jbt

£uXjtiu

>ar*‘

>»

D

f tif rlu> X&trS ·$Ητη ίμιλί».

K‘ u Al^-a* ruù ίμΐι Îmti d aTr 9litiff

K

Ttwrwattai , tj Jrrr? 0' r«mp , r<· 0* vit , ÿif ‘ r "η τί£μΛ , τ>£μ^ *
gjM τΐί; 0' rtwf μτ^· u’mu'ti·- ' a dëc <1*
Tronc x3 "fi>Kra
rarpoc μό»#, 4 va
ridCptn ixropAn» c^y' μάΛ rf rarpof.

Ex iSt tir tini lîtiTwrlai ίμιλίΛς,

Pater non cft Filial, neque Spiritus
fanftut ; fed ab ilia generator Fliiua ,
„
O minp Λ ίτ»> t/®*· <»>» ητιΧμη, «Χ·
Ar procedit Spiritu· fanAus. Fili·· mitΜ λ* )ÿis« -nr ι/or ,
itrrof £h id τ>£μη.
tltur a Pâtre * ab Spirite fanAo . Ait
M i Jdc ΐΓίμτιτ» ύυβ τΰ rurpoc ig rrAr^uc*
cnim Domina· t tt SpMtm qor mifit
mt, Spiritu· ί·ηβο> mittitur a Patre & g H TH, ù yèf iienOf ‘ $ Ή tfrlCpa* w/t? arf· Filio > ad fanâificatiooem cteatura- c 0 raAxf/ur . id πΑμχ τίμτιτν 9tfd τυτρβ·
„ £ υΰ ntfit ίγμτμβι nt κ rlrtat . hrfyAt·
rum 1 procedit tamen ab ΓοΙο Patre ,
Cur aurem · folo Patre procedat > cum
TSU id Tlfè um TU irer^it t fieri Sf iruprf
r»m a Filto , quam a Patre mutatur ?
n ri Titrper μό»υ ΙΧ»ορ4.ίτ<υ , τήμνντηι ii
Nimirum quia ad (anâificationem m>(„ rtfilenfur i rw XJFe , όπ i τίμ^κ iri
Γιο fit, oroduftioucm vero ptoccflio imt, afk èyitffuiv , ai’ itvdpAu-rc Jriuiùi. «k
portat fubftantialrm, Quemadmodum
„ d» τιμπ-Η tu ιηΚΓμα τί» u·» , i dinf λίautrm Spiritus mittit Filium , nec tamen dici poteft generare illum -, itaSpiy»t fuiler», ότι i
, id d i uoc τίμ~
ritus a Filio mittitur, ncc tameotb illo
,, ru tu ττ£μ» , «îaa’ùx (\τ»£η . d H τλprocedit : Prter autem Filiem it mit„ nip τίμτπ ΐ4» t» vW», è μΐι» ύτΗ^ΰίΙκ·
tit , k ioiut fubftantulttcr producit.
h το;4kr.

Εχ

<

itftf?
anWo
Christi

Sy-noduj Hi

1

bhosolymitana.

,

&» m Hi rw hucaouLù ris îiroxft* Xôy»

J£'j-

cv/irmne Cjniii pro&wiinicA

α> ifitnrM ,
tuiti» ru» f
,ΤΧΠΜ» rfc »*«λησί«; Jfayoa-ι» > £ ΐρμηΐίΐΑ·

1*r*'

mi, tdn JtiUrn

G»

Trructr* chwisti
(tdejm l’ttribut J*·
'*?*·

cr» Siripturt interpraACtencm turn tm·
fltSU demoqflrttxr.

TV ν*»·ί

CONTRA

KATA TOT ΔΕΤΤΕΡΟΤ
ΚΕΦΑΛΑΙΟΤ.

II. CAPUT.

μί(Η
o'Xoyetttr/aoi , itrti ût
** OEpeûtis tuturitit Philosophic ntio» O cinitiot.ihu» , »1 trts hdei , qur.
» *-* <ntf φονικοί; &ti>p"T<u , »υΖ τ<μ ■&'
n non tationc indigent > f«d aufloriUtc,
„ H/c rtrttK^ < Koyx m 3ht«u , μό»ο» μκςτυ,, vcaitotus . Hirnm quippc foU fidctn
,, CMi · titiff Ιχη; μορτυφΗ·» / St» urtyp; »λ
B ,, f»<it i iitorius : ut , verbi gr»tii, hoτ/τΑ,'ν* *ί , λο'χν ^*ίχ> , ίμύΐ rtriuo/Jhi
„ minem a Deo elle formatum crcdimui :
» τν θΐώ» τλώ·«Η τ» A^fUTO». rwc »ΐμ7·τί·
„ id veto non al:u.ide nobis > quim es
„ Moyli tettimonio compertum : cui, ut>, 1» *Ϊηλ4»θ·»ΐ ; «M’ ή or/ iutprutfàn ϊ>το τ3
„ pote Γχηό.ί Spiritei impulliune locuto ,
,« MwurÛK » & Μ iuÛATA» xf^si^iioW , ôrt oi·
,, mendacium iubrepere haud p-ituiiïervin
,,
θΗ4> Kl»»&fèi T»4i/z<r/ typt'i'1 ■ r,~
„ dubitamus. Item & pert ran liturum iei„ rdCop)·* °T< 0 Μτμκ Jt0~ jw/Mh ΤΛρίρχρ„ mu· efl'e mundum. Sed unde? nili quia
,t «3-*·· to'9*» oiitifJfu ; «λΧ'ί cri or ÙAÎythj·
„ idipfum Evangchfta: docuere t demonftravc re doStores , &.* luiloritas it a pct·
,s r«u mène ίίΐϊ<ξ*/, ai itïirxa'Koi ivAfluiiu fuaiit tide dignilfima ? Nam tc ab Spi„ rtu , £ i μκρτΰ'ΐ* me rtni nSrfTHTts i„ qtu fanflo illuminati crant homines ili, μϊι, in i»î/fs TffÿTtrytm xstd ri r>£„ 11, ic ( quo contiimatnur maxime ) pet
„ μ*ηΐ r<r*t> * é μκλιτκ βιβνόμι^Α , οτι
,, illos Deus cd locutus. Proptcrca David
„ ο' Θμ> ii «uW XaXh . ito Δηβϋ -ψ«λμ«
„ Phimo LXXXVI. ait : Dimmut curra„ r' r'. ÎiryiçrtTiu «i>£4k c*
C „ bit 1· Sirifturii pafa/rruvs ér prtrrifm
hmm fur /urrum io <a . Qjiippe ccdc» *ΡΧ^'”υ> r*tw W yrfomipw» c* <ώττί . ο
„ Gam Deus icripto docuit > utidue pet
t, ΘίΟί θί'ΑΗ μίι ïin/ηθ? fiyyApu;, η» τΐω
n fcripturaa iftas pupuloiinn , id eft, do» ypA^lui ffi λ*ίρ ή}Ίτ> W iijtrtfav» « ίη
,, ôorum, { quia oiuhi lin»? ) A princi,, τοΝωζ , x} iV Àtyôrtw tV yt^un/tyur ά>
„ pum qui fuerunt in ea . Quinam porro
„ funt ifti principes populorum ?’ enngeΜ tuirîi. Tt»fr oi iyyorng τίίτιι» tV X«cw» ; οι*
„ lifte dubio procul & Prophetr . Dcni,,, 4,'«Γ^ίλΛ*Λ< a£ ζβ^οφίτω · oCA λο/xrw αχΰ» que quidquid' ab liujiri'mqfli populis ac
„ «->» <to ΤϊΝτκι λ*λ & «proven; , iKr o
„ principibus audietis , hoc totum cdu a
„ ®.‘oî -rat λ/yw iifKwu» , biArUn tx«7w i,t Deo m illis loquentc diAum , ac pro„ fyoi Tt'ri&i . 3io ô<tk wiraffi t ieî tri,, ir.de tide dipniilimum . accipe . Ergo
t, fthtnr.
,, qurrumque ita audivimus > his fidem
P p N

,, adliibrre debemus.
Ex t3 w'f

rlui tcron^lu) ri' <α^ο3μ>μη
«Jr£ Aoyar?

D £x fermoiic ffulami * dc PmiteniM drw

Joennts Bupuflr.

„
ΤρτρΛχΰί yîvfTM ti mho» ,
<?ûn»»
,,
Kiyo», £ χ«τύ r<{*Sftrw . Ici St aatÀ
„ TApÜori» 3c« tbc ίη ~^Γμ»ομμί»Α c» tJ >o'„ μ», 0<ΓΑ ï\A/3fi ΊΓ*^«ί -ttl TATTpUl <ΓΚ . liro
„ Τ«'ί 'OfOiifUi ifiofJjÔA φί>ΜτΊΐ , ÿ K TU Τ&ήn Thfi T» KaKÔ» .
Ex τϊ?<

„

d; t!u) Xtinî ^injov a/ÎtS
όμιΧίΑί.

'

,, Quadruplici ex capite bona habemus
,, qu» farere debeamus , nimirum cx na„ tura, ea leimone. ea traditione.............
„ Qrie |.orro ex traditione , ea funt qua:
nulli ‘eje hripta precept* finit , fed a
,, Patribus accepta . Que igitur a inajori„ bus acceperis , hzi ubferva , & btne
>, opei aberis.

Ex Lcntiha eiifdetn d' Cbrijli
Nltl Vttilk ,

OôfA»à; ÿ ή θ·«< ypwi, iiATt tyw t/Æ- E ,, Cell nomine non modo catlum ipfum,
,, fed tc fcriptura tacra , eo quod fpiriγγίμμΑ , όμφό»(Α ifAioi Myorrtu.
,, tign continet Iub littera , oclignatur .
ή ·Φ/>λ' ItfotA iiioreu TAfÀ xbcin το7« <ro„ Hujus nudam lapientibus intçjligcnφοίζ, riui HAiuripA» ïkacuî tytt . if> φικπ»
,, tiam , cum ad eam nulla hominis perή ytAtm’ i w‘t«i»os τί 3f«>3 τόί χυ&ί<ν· n„ tingere commentatio valeat , imperti.
γ-Χ» tÎuj ΰ4*λί«> ΐ*»οΑ»> τ3 τιΑ^μΑΐκ μό»ο;
„ tus eft Dominus. Propterea fcriptura
dicit : Crlm irli ί>ο»ιί»'> . Nimirum
ly/t ο Aiit/oi,
S/Suffi to/ç rarprn. à'/ό φη,, quia nudam fpnitus intelhgcntiam fo.
cm · ύμυ StSoTAi yiiUny tu /xcrniz* ·

,, u< £

,,
M
»

,,
»»
,,

Cemil· Gmre!

Tom. XXXIV.

„
„
,,
„

Ius babet Dominus , cujus
conicios
Patres effecit : juxta id quod in feriptura loquitur ;
d^ton» eft nqj< myjltri» , &c.
A aa a j
· £c

* u·* **
e.«u«iU.
nem ·

I iff7

■»
ANNO

'

Sxnodc’

H IBROJOLYMITANA.

*

/'Ea bomilie ejtifdm fro fymmte tertie
7çim»7. _

CH^irrt

Eleganter trains hoc quod dîAùm «ft :
. β* mi lifite qtitd tft in ftmdifi , Ac.

«

poft multa, fie loquitur :

.

z

y

ιΛ

„ Tertio loco auAoritatem ecclefi» ad» fejo ._ Unde & terti* die Dew* cum.i
■> terra, feparavit aquas. , ait : Grrmiwr
„ terra berbtm fkinli , ftmintni ftnun 'fi.
n coxdiun lM»i & ficttndntn fitnilitnJt,
Λ new'■ b“ ln*em frnflfirnm J'jfitm frnn ilnnt . Et quando paradifum Deus orΛ din*vit,'pjantavitquc •ia')* /^«*>a fft„ affine lid n/ftOnm , CT* bt/uut· nd tf-

'p rata : tunc de omni quidam ligno ac
„ ftirpe extra paradifi medium enatis co„ mencre permifit ; ad illud autem quod
\ ,, in medio erat paradifi , ne vel manum
1 ,, porrigere mandavit . Unde Bc monitum
,«ie"Voluit., quofdatn in ecclefia, qu» Bc
par ad vfus eft , medios eflê truAus ,naud„ quaquam deguftandos i indiAas nimU
„ rum ab ilia Quadragefimas 8c abftincn*
,
„ ttas
quas fi violaveris , inobcdientic
,, culpam finaul ac pcenarn incurris.
\
»
\£x fimfnt Dommee none , in Even^eHum Maiibtci, 4r embttleiione

iid8
ANNO

Ex ? esc rlui τζ/τΙα> xuyexluu rV
άμΰ\ί«(«ΰτΐ. ·

^τ/ζί^ζό/^υο( ·)Χ to ρηθ» τ» * atro' roràç
ζόλχ τ5 c* tJ τ«/χΪΗ<τω’ φιρί
Μ$) t* τοΝαί ·
■>.
^τ- .
■
s tr ‘ >
».
,,
Team, rUu <^κσκ· ns cxxfatne;. $Λ„ ri ά'ϋιο; τγ recrg ήμίμι- /w ijfvtjiTt i»
,, ûSup «ro' ταυ ξηρ*» , t7rt ‘ SKexrtréru ii
„ yn Rvvfluo -χόμπι , oarcïpor αγι'ρμχ xJ γί„ rot χ' x«& ôjuorantnc ,
ξβλο» «precor
■
rwSiMHsprd» .
èxajti tir rstpuJwro»
„ μΐτ« toofôrjt^r i 9eoc , xJ ëyitf rie ξύλο»
,, ùfiùoi tic ifeivt, x} χαλο'» hc y£ru. όμ»;
„ ?>’► τ» σιμβχλ^" H dpdyri ντο me ξυΑ«,
M xJ i« itript ni ΐζν t? Ttcptc&ftnc, μόκιιϊτο
n -ni iru' ότι frirt , inn eTwu μία·*. tè$ n^ù
„ όιιχλψη*», Âtm iri TtfdSetro;, nyw drire
,f~^tforéotrn ή cexhwie »«
, s«t μη χ*„ Xue ni noj«p«oruc m'e vernuc . κη> ydf
H row r*p*>cùf-rf, £ ΰξ/oç h χολία-fiK .

Ex ri rit t» /J^r’ rS c» τη θ·*Λ<«η| irt/cZiacTd , MstrScux . xueauxq

C

cisa'r»!.

fiefre mere.
Quemadmodum hiemare nemo trajicit
ablque navigio , ita nec mundi vortices trajicere aut evadere quiiquam poteft abfque navicula t que eft ecclefi.
Dei. Multi quidem trajiceae fibi videntur , nimirum iniqui 8c hrretici i fed
quia intra ecclefiam non funt, falce
m mefiuria omnes fuffocantur . Quando

·’

,,
g
„
„
„
,,
„

»
„
,,
„

\

A

f>
y,

n

”
a

»

Dsus fabricavit Arcam , quotquot ins,
tra illam reperti funt , evafere ; quot#
quot extra, periere. Porro ecclefia Dei
ipfa eft Arca , e^r.
D ”

CONTRA

K<^o>; Jf> μτομΐ riitci »« reperti rtbj &»XxoTae XfiW X*pi.3t' ΐτζη s£ τον κό<τμοίτί~
«m , tu ζΰμΛη τί Sfr /xropws η* τκ rtpartlC , £ 'rtt tit y^irrii
«Λζίβι. or?
HM4 ή 0Λχ\ησίΛ ri Xc*rü.
roMor
ne Tfiémv , <ri> «rat oi èrtf»ti £ mrn(
o? tùprrwi > orS itr wrou μία·*, trs tLuj ixxAneies r? Θ/S , α'μη όλο/’ rtiyurnu' ànr
fXtpJfa à Qfôc tLuj xiQtjTit, àtroi ηα-Λ> μίτΛ,
lyKvTW otroi qïruv ΐζμ ,
η c’«xXijmk tS 0£? ww ii χιβω-rii <ù>tr.
KATA TOT ΤΡΙΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.

I1J. CAPUTj,

Ex τη; Ιί; τί’ ίτοΐητί btîrx» μίγ*.\·'

Ex boni h* in btc Evengtlii verbe :

όμιλίι*; .

Fecit canam magnam.
„ /”~\Ua autem ratione vocat ? In the„
Tauris fapientic Dei reperiuntur
,, ifta > nimirum prefeientia, prardeftina„ tio, vocatio, juftihcatio, gloüncatio :
,, quae quidem fi minus apud Deum fit ho,, tuo fortitus, ut fanAus , ut juftus fue„ rit , ut quivis alius exftiterit , faivati
,. nullatenus poteft. Quem vult Deus fal,, vari, hunc cum divr opitulatione gra,, tiz, tum &: proprio labore , vuit fa(u„ tem obtinere. Quippe auxiliante Deo,
„ homo, ctfi malus , id aUequi poteft ,
,, quod ubi Deus prxfcivetit, ipfum prz„ deftinet ; nam, ut prrfciverit Dens, tc
„ praUeftinat-, ac deinde ut przdeftmave„ rit , vocat. Te igitur cum vocet , utin que ftrenue laborare te , ut jufttficerit
„ Bc glorificetis, intendit. Porro opus ho,, minibus, cx quo perdat illos, nufquam

E

*

„ Γ"Τ Ω< ii
; îtru τη θη<Γοα/ρ? r?r ro,,*·■* φΐχ; tS Θί3 di»ia-xo»T<u -nv-nt . xtfô„ £WK, <ν?οό&<τμΟ; , χλ^οτ;, ii^gj^jtns, Jd,, k*. é xJtv'i Juôarsu β%ιθίιζ7α< , tî μη itt\„ θη il* Tien» Tsti« ©f<J , *U» «ρ/φ- -η ü„ xeeo'< h ότι xr
tit). ite Jr? θ7λ'ν >i au,, θϊ , θϊλ«ν >« ιχτι φ «no rai (iiiàv χοίΐ<»,
,, lyj ito τβ Ao'ynr τ?. άτι iuMTXi «ro -nir
„ Otor iyjHt ori <9royi/<ôrxtt ir*<9fooe,irri, h
,, \<p anxos, orur -nfoytwrn , 'Φ/οΟίίζ^ . omr
„ ®7>0oti<rfr , XxZ.ÿ. Xj fVKiirt X«Ah , ch,, ?.w Ί{<μ TL· r« Xautt? «ro Aoy-x ont *rè JJrat„ cou , ut
Ÿ
. ό Θίο’ί τοπ
„ χ«·.θ:« if: .β^ΟΟίίζί, κ’> χυλχτ.ν , ΟΤΙ θ/λνι·
„ TtrtKS ά»3·ίώτκ{ <rv&luj«A t £ cv» ίτίγιμσ»
,,
ίλθ·Η». <βτ·οο·ίζ<ν it rtfc *«λβ\· κ’ί

CHKÏSTt '
,\1· '

»

Synodus Hjmr.Q'solymi t^na.

ICO

1570

ANNO „ rlu) âtaiKeix» . ότι tGfolym eùnif yéfoter i „ Deu» prcfmrt , qui tait >aui bei»in> /mso
fini , dr ai 4f«iriMr») viritatii CHKISTI
CRKMTI
η»(βοΰζ. τΗ4 ii TOi/nfù, »V* <afoiy>vμί\- ■ „
1151

, <9poo&(* ,

hui

rest- *χλ/<τχ ‘

» «•porip* yS i&/t>y*<c 0 ‘Ofoowpèi τήί χ>οί-

rs/uf" «<Àt7 ii tuirài , ei μάκη β»λ>)&*ι>
μτηιιοίνημ. Sujéterm j5 lypmt
» ίλΧθ·^*». χ«λκ myx.pSr ό (Hoc, »(*■» x»,
» τ*φρΛίσν o< it&purot *rlw πιχυτίώ χλί» rtr' ύΐ &nt rrtfxepoi iff χ»λ* h's «rt’nwro,
See reeSornu. ,
» hî v<*p«w Vf J«7rrer,
»

>»

. Z

'

(
υ-ψω<Γ?ν 4>μι\ι»ι. ·

1

·

Et

x

«

μ$ tIuj

II«> 0 «t/^h ή «*{< «ysc^onjc , à Miror
tya&àr χτ'ιζ* , «Nv< £ (SiKrrea. <έ iri το
*χ«θο» · thkv · wJ* iiMni , ΖλχπΛωμκ fi»
xjjÎ’tS ^τ'ιζο··ηί , a£ τί XTi^optysr irtè li
xj tw «v&gurt» *<XoF , rtfitw ι3κλίτ«.< , ïr
0 norof euirS ivi ii xxXar. é J«cr/ fcsKet<u Λ’λοχ«β5·«χ «ρημων , ùt SéKur ημ~>
n XrcKoe , A; Si» rSn r«t»twc xrd-pûrHc <ruSlwm . Vfpojÿf/or Si nr ir^puror detrriv;
όρω/jfy , tÎ ®tS Keyonor Γί>. ή . ίΓχκτΛΐ ή
Sifûot» th «ν^ριίτβ iri -ni rorripx cm «ότη■πκ, τβ t<Ç< Φυ<π» ù< φιχηχο'ν λοχ/ζομ|Μ<&-■
truffixHrra iri τ« romp», τΣπ Se άχ é^i
rxpà dei' à yS ®toc , ùf e<Ç»r<u , ixpof »ραθο'ς, ipa. ex τχρ»βΛΓίχι; £ »μ»ρτ!»ί «ai-

ni y/MT«U,

„
»
,,
(>
z»<
,>
»
>>
«t
tt
··
»
t,
,,

vtairt. Prcdiltinai autrtn 1κ»ηοι ad icgûum , quia coi przicivit ad laluUs
portum pcrvcnturoi . Maloi rero , cx
quo'futuror prxfcivit malot , predefti.
nxt »d vocationem , ( prirua enim divin» bonitatis operatio , pr«dc6nitio
vocationi· eft ) eo ut poenitentiam amplcâi velint ; quod equidem , liberi
cum tint arbitrii, procul dubio potfunbi
Vocat Igitur Deus , fed talem negli.
Çun^ bomincr vocationem : quemadmodum dc ifti quos ad quietem , ad gaudium, ad canam hodie vocat , venire
cqntempierunt ■

Ex horniIn pofi

C

„ Quidquid fumma Ijdhitai creat , non
„ modo bonum creat , fed fe ipfum quoque vult ad bonum intendere : iin tni„ nus, creature nedum dcfeâus hic effet,
„ led &: creatoris . Unde unicum hom‘inis
,, icojAim vult effe bonum , uuem utique
» bonum creavit . Ac fubinde id noctis
,, boni procurat , ut laudari a nob^p-vr„ lit , quo «ternam univerfum genus ho.
„ minum falutem confequatur. Nihilomi„ nus hominem videmus alio propenfum «
„ fc contra renitentem , dicente Deo ,
■ 1 Gen. viri. 'Permaart mrar hi/ninii japer
„ mala a jave»tatt faa . Quippe hoc libi
„ naturale ducit homo , quod natura nr,, fcit humana cum nuiquam a Deo , qui
„ (uti diximus) Cumme bonus eft, fed cx
„ tranfgrcffiol# te peccato , banc naâus
„ iit ad mala propenfionem.

Et peulo rnfrr.

Ai£k.

Εχω <roi Turarrlor. »'ro3*^u . ή }3 yp»φή Afyi‘ ί’χω «τοχπιω <έ~ (jmj τοιή-ru , rxτνζω τκλσ Z«ro,u«u . τ«υΰτ«
ο»«τ/'χ ,
ni ip» ciextrlx rxpx -ni QtÇ.
AraKCtTK.

„
,,
,,
,,
„
„
■,
,,
,,

Manifeftum enim eft , Deum effe conditorem hominis, non perditorem : invicem quippe pugnant, condere te perde re ; Sc contraria quidem competere
D|éo nullatenus poffuot : quemadmodum
angelis Se hominibus , utpote qui naturr legibus fubfunt , clique penes liberam , qua gaudent, facultatem adftringuntur.

Dirri.
,, Ego vero efle in Deo contraria , tibi
,, probo . In Icriptura cmm dicit ipfe ;
,,
Kiiihn & invert Jaiiam, percatiam
,, cr pcjlea faaako-. Harc porro contratia
,, funt ·■ in Deo igitur funt continua.

'

'

«

, ■^cm/wne»»-,

K su' μιτ ôKiy».

Ο^ϋΘίο'ί 5ίΧο»ότ< rKxr^t êri rS xeSpelth , ix όλι τηρ ’ τ» >S r K»r<u
«roXw«u c«x>ri»' ί αβ'ίλοη ^«’►θ'ρωτοκ ιφβρμωαΓκ,ω; φι>·
<re&: ήμοκ \j»ox*yfiioif, xj κΤ r(ui J^urriAu
X; SiMtpjt lui tyxn , tèSeptyjoii , αλλ’ου
0e«.

i«7«·

Xefponfio.

,,
Tri cater lor Jr^cXc , Opoeuptirfurornr Ar«r,- E. ,, Contrarium duple* eft : alterum de„ 37<r«isi » »£
. τρ rik «ρκξιω; .uôror , ,, ctionii, five difpotiuonir; alterum aâio, KÏt» χωλύπ , ηπ ϊλχίτωμχ dppo^tr«v. ό yàp ,, nn . Porro defeftum in Deum contra» rietas aitionum nullum mducit ■ Quif„ Ârxn^riru tàuhôfÿvot , οΓχο» e^poncor χχτκ,, quis enim ftatuit renovare domum ,
,, âiftef) tTwnt oiioloutî * -ntp-ns S' caxrrix
„ prius quidem edihcium demolitur , ac
,, ryLui
,
ihxrltirtue ilrSe ’ ran
„ deinde zdificat : hrc autem contraria
„ r'r/Θίί Sioixolofàlui. τη Si «k &<θΆτΓωί, „ lunt quantum ad titiones i verumtamen
„ abfque dcfeâu : unde & Deum ab hu„ oii» iri « nutpor h inero* r n 3iiKe<&<u, χ#'
„ jufmodi contrariis non effe alienum ,
,, ίτιρο» stûeios , τϋη »λ<τ?«μ< , άμης irr
,, ipfa ccc^efir aedificatio dcmonftrat . Se,, &fi Ort trie . w ·)3 λτοχτικϊ £ ^nioyot* ,
,, eundum dilpolitioncm vero habere con„ χχ όη SihiTfU τ» xhtMC-ntir , or it i rot we.
■ ■ trana . uti cum quis reprobat quod
.. r1-

/

'

/

ι·^

Synodus Hierosolymitana.
ι^7%
defcftutn u;ique ar- A „ tkojv p»p £ τλχΓΐκ i’r?, μύ -^otn ii t5

ιδ^μ

ΛΝ*«ο >> pridie protriverit ,
CHR.STl >> gmt , ac proinde ca.npct«ro Deo nc-'
*·/*.
H quuuutn poteft. Q.utnobtem ctit occi,, dit
ac Jcindc vivificat » non utique
,, quod mortem velit t qui mortem non
,, fecit ; abiit enim ut perire hominem
,, Deui velit a
quem
phfmavit ·
>* Quod autem mori videmus hominem ,
,, numquid invitus hanc optçit Tui ruinam
„ Deus kfthnet? abiit. <^iin initnot nili
,, cx optimo Det confilio j nullus oc- ,
„ cumbit. \

x

/7 po(l ^.n<t4 ,

/

ΚλΪ μ·ΤôXîy« ,

f

»
<
·
,
„ Θίλ<<< C4 όκίγοις uxxxrau r; trit
nrr
j,
; w μισ-ρ; τκ rofrjpx , <c ήί
,, rt> Θίό» ,.
· λ <Γ'. o? ayxTjj.nç ·η»
ι, <ιιitor, μίΓκί’ ro»)pg. r>ri jS e’f nJ <όιτμ<Λ
,, .-Ετη το·φυ! eç-':- , xjt irt Trompât ΤΛμί ri
„ XT ΙΓΊ , χΛλ’ ό ΓΙ >ί γ,ντίς ή

lt Audire cupis, qihduain <it enicent
to|-anco?
>, leie ? paucis accipe : odnfic malum . &r
,, Deum dihgere * Pfitlmo xcvt {£*» Adt- ®
}t licit Dtyn , udi7e nulrnn , Malum quip.
,, pe repertcur <n mundo , non quidem a
h Deo* creatore , fedei perveHo hominum
,, ufu intruduituin .
$

ExbomiluHnbxctvsngtliivcrLa : Lncerna

Ex ?

corporis tui eft oculus tuus.

,, Jhifi9*i ,
’

,,
»,
,,
,,
a,
,,
„
f,
n

a,
,,
,,
m

-

,,
a,
n
,,
,,
,,
J ,,

>* nobii

WÇ Τί . ό λ.’^ΙΌί τκ Γ^γχχτϊ» ·>·-/ζ
ό <> iv uApot.

'

at
Ourciinique diabolo* obfcqucns kci„ <t< , tiuxinu etiam omnium Utavit.ite
h ac
voluptate condita , hxc meditare ,
,, hec cogita : Quid inde profccilii *
,, quid lucratus es ? umbram , tenebras .
o Qu* ardtbaf (n tc , nuke , hnipadem
,, extinxifti . Quippe ut pectitum in ie
,, nemo non habeat : ( etenim fi Mxertmuf ç.
aa
piicjiiitm non hirtnv , γ/î na jc-

' )

».

Ο<ΓΧ

τΓ.ίκ,- »7,

tir^.rci» tJ ί/«/?ολωt

,, yXi/Kex

-nury. μι\(τκ £ φ^όι>ri ιΧί'ΓΊ>ΐΓΛί ;
,, <πχο'τΐ< . frfif/rxi , ■m^jttÎT'uts , Tzr c> (roi
». λΐ'χ/ο· · xifi; iri» ό: άμχ,ρτί^
c*
,, ‘ifvvS.
γί ί-ϊ’τυμ^.ι ότι άμχρτίχν ><γ
”
’τλ^νιίμΐυ , <c «/Λήθν.χ εκ iriv
» T Sf » rf cvxivSwnxt;

η Ο· n/a.7 . <hXeC ii'ZOfOUJj.Tiv ο Θίο» y 1ζ ÎZaCattamen divina nobneum dnpeniatume
fic actum eft , ut boni nonnihil nem.)
„ ,-οι* ψίν Î^RI T/ gy-x-^o" , X. H’Jà xpifw
noftrum non fuerit iortitus: pratftanUus
,, Λ"»· Τ’ .‘μ.·τ:· ηι· >ί
ημι^: x^xjoy^uo: , χ', τίχ
vero poiTiden. nihil pothimus» quam
,, /B» «Κί'/,'Ζ,' ον ι /, Tr' X/’Λ. <·'' </z.'rY»/,(iVi>T?
Uinpadtm hidtntein » dtlatararvque cum
„ <ΤΪ: Μ’φΧ Vi·-'.' · S·' if Tt c: ήμ-'. x'yxàov
ad cixdvndum . turn <1 ineundam pro
,, tn2-x*>i fW.i',· c'p'navv , -ri cUrovi.vxv
dehdi*. noftns panitentiam » mentvm
habeamus . Porro h quod in nobis eft
», x.x/SJ tû>ov; i.
.-3,.'r£: x.-xm .?»tt ,
bonum, fpont»* extmxeii;r.u< , quantum
»»
. t <p.‘ rt » T3
xcxTï Ζτ’ατν: <-*»■
nobts inde luccedit malum-' S» cum t#,, Xii.wr; » Tir*
.7rt<· et·?;·^ 7»ce fimul vinum »n va$ infunda*»)! , m
,,^ρνιτΛ) τκ Xx>.e T.-«ri>TT' <»'< ·7>-οττ; , ολο;
f«c*s aut vinum convertatur , tree* mde generantur inulto lûtiiiçntioics ; ita, p „ f} r.c crtoTO': , jX<>; <τ3.·ν.·ΰr<u ο ηκ xiri-m
ii quod habet homo bonum » converti·
,, Âiijr/o; -.-tin 1tL <; »λ.-/^ι ό !7κχ'/3ο; , or/
tur in tenebras , totus iplc tenebrcici* ,
„ ι; Τ/;-·' χ(4/£Κ ftv/
-,,^χρχ .
/\+ηχχ,&· tot* fidei lucerna in illo extmguitjr.
„ Cv rJ AL^v.: : ri >Ρ<Λ χτ,-.ί^;ΤΥ . ÿ< try<xii)
Arque hoc ipfutn Jacobus indicavit di·
i, T/rex ; Α^/Χραίθη,
cen$ : Fufrj fine opertam mjriHA efi »
Oleum ni infuderis « lampas exungui·
tur : ita fides fine opçrjhas occidit,
rlu> X.iliAfXIitl· ΰμιΧΐχ; .

Εκ ■? fri

Ex bwndu in Cb&wwm.

»,
,,
,,
,,
n
M

,,
,,
,,
t,
,,

Ammr peccstricu typum gerit harc
j,
mulier, cui quidem non refpondit Chnflos » quamaiu propni fpeucnen boni
nullum paMecit t qui* (ahttem ablque
operibus bani» confcqui nemo peccator
fperate poteft . At ubi Chrifto humiliter illa d^rir : .me ; ftatim ab E
illo reCp</nftim accepit: quippe adjuvat/
dmtur , qui aliquo preditus eft bono ,
&' pro novo deprecatur. Ideo igitur fune
illi Chnftui reipondit,

H yawî «Jn·1

rfui x AapnuXÙJ

4-ΐ-χ^ ’ ** «τοχς/ν/τΛΐ «7/‘rô, orr·; EÎf’nxλο·· /'χ··'
au”ii ■ ÔT/
«/ucpouAo;
ί>.»/ζ»Τ« «V/·- Χ*λ7 T/vos fpyn C-fcàZtÜA/. 3/0
χοΰπςβν on>tf ^rf t βο·ίΛι< μοι f rin »rfχ/·<3·ν;· ότι βοοθΉ'ίθιιι X'yfTau , ο ιχμ» ri
è* f’*»TK , K, t'v'u ίχ^, Îhth £ <«fei»j-oT,-or.
,, J/o rin

»»
>·>
,,
,,
„

E* bcwjlni tn Etc rwMthi verb* ;

Ex ri« «\ ri' iJXi.roivj.f ·

Serve nequam.

όμιΚιχί.

,,
Mutationem in Deo fi dcjirihrnJi„ nuit , alum pjtiu' quam di'pu'rionts
^Ihmemu* t h»c enim ex vanetate ori,, tui palfionuru , quarum quidem *pi:d
,, Drum ne vel minimam reperias , uti

H docet Thomas lib· i. contra Gent. cap.

JJnnô

iiix τΚάιτμΛηί -rlui «γοΑη'ι*» «
. CH^Usti
,,
ύι fou ir&puro» θ’οΐιαΓω ΚΑτνιτοβίΚ- ,
,,
. ίρΛ βι^ζιπυ ο Θ«ος ·£.ομτ/ο>; tri «»><·«*.
”
> μ* 7^ο.>·η· ί >ύ βα~
,, λί τη Θ#ΐ> Χ<χλ>) irdrnn lut".

»,

F./ yf τκβοΧίώ

„

tIuj τή: Six^ffrfux

f<r>.frlnrouu c» rü Qfu,
μά'λΑοι- n trif*w .
rtç
„ <· τ»θ»ς «c
tùrixi •yhtT'U,' ci
rS
,, Qtâ vx3n en ώπ», ώ
. Θ^ί; **.
w TT*

Stnodus Hibros OlYMfTANA.
ABjfWTW κΐφ. λ'. C«h'sO ii ‘ ». «c. Quidquid igitur

167]

AKKO „ IK »θ>£» βιβλία
C*«71,TI' »» *Γβ* ^·*** *^'*4 Μ{τ»Ιθ°Αΐαΐ >

„
s-"

„
„

„
„
»,
t LL”.’*c ”
K „

ίΐΊ
άηηλκτμί-η», Hi fàiiûr àfftvr fif da
τί Θ?ω . ii’orinrit mytfir o' Θ»·; iun«o» 'jaeruSoRrc . . J« τίη κπ ôX«c «/tat*
rit i%fle m «ni tJ 6ti λ/yrreu · <ίφηΚΛί « < rihif Atri!: * *Λλ< 'μίλλ,οι âut·'
<rù tMr/ôipwr» «Vus* $ ίρξ-tajw jucni <ri, '
**'
» /*''* TerK<» · · mm·
fJfüoi /VfoUftrH !&!*.
!; J

»»
„
»
„
„
tu
„

*· Ι·^€θρό»

lt
„
„
„

h P,. Δϊ. ΚΑΤΑ TOT ΟΓΔΟΟΤ KA! <■ EKTOT
«*τ«»τ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
!

ti74

pr* fc fen in Deo ammo
mutationi· aigumenum- , hoc mata- CHtiSTt
lium , quz funt m Deo , virtutem di<♦/·.
verfitatcm folum arguit , juta ac per*
fcOiopam ; nulla itaque tpud Dtum
mutatio aft, aut vkiftitudiaii adumbra­
tio. Atque laeotue propterea ferai hujufet nequam otsrentuT, Deum repetere
quod dimifcrat evpoftulaotti . fmmo
vero increpantem audiat : quod non ut
alia· modo tecum igo , iple in caufa
c* , lerve nequam , qui tumdumtiaat
arbitrio defervifti.

CONTRA CÂPUT XVIII.

Pf tifltu SmElorum.

Viti “f W tylw

Eie^omltt m dormitionem l’ir^nn .

κοιμΜν nfc Θιοηκ*
. «
Deiptr* .
iuïEitf.
1
i. OJ nile quid hodie videmur , nam
E^SMotir ri 3tufif^u rLù τήμίρηι , ôrr ό
,, sJ fc Dominai nôfter Jelu* Chtiilui ,
xÎîxoî ήμΰ» hrSî Xtrrof <m*i>ircu
,» thtjrnum , in quo lejict a deicri» pa*
«rô w θρόνο» rj , ôrS χ<θίζίτ«χ cm Jr„ teins mjeftati», delerent ,■ calo· ttajiζίν» toî μίχ*Μτιιώκ · ri rarfôt , AJ^ûw £
,, eit omnet , ut illuftt ilTima hujulmodi
rrp»i όλχ; rit tipupùr , Ira r« «foür*»r»<r>)
per foci a , Regina proflant idima , Do*
„ mine ac imperatrici auguibflimz , nec*
-n ,«fF· «/oeiuro» icsro τίιο /ufpaXZu/ βα~
„ non 8e iandifTtmc, Matri nimirum Ium
<n Aro rar , τ!α» μ t μιλίου rnKeniw rlui τλiny/rcrpttK, rlu«.xoeJxjyz<r, τία» /Jiarr» μν- C ,. odeur···. Propierea ce Icta· , qua co,» mitanlur till, ·irtutei.intertog·nt ; uti
rift ' lui rin î ai «χβλκθϊβΊΜ .nor· iipl
„ apud Salomonem vitt. Ctatiei Canti
r/tu ϊαμάμΗί , ιρνθναι jùc&p: hiyn ê γό­
„ cotum capite : Qua efl ifle aue efttnJif
tt de dtftrre dtelkete ■ ianattn fuper frattr
φί; Io^ooujt, tîf tà ατμα -tV «ayxinr* ιιφ.
,, num ? hoc eft: Qu· eft ita que hoece
η- τίί αυτη η a’rtcûaitéra aaô
AiAdL·;
„ rifibtlt attendit e mundo , ira elegans
car&nrr^ôri , è Γηδ/ζοιφί» tie} Tw.a’SrA®!j, ac toimofa . 8e ea ipfum apud Regem
Jor îcunif; rfr’ trf ”o7« hmu
orir <»*,, gratia pollens , qua foror apud fratrem *
/3*/>w a*»ro' 1* · c^anr xor/xor , itrae ύμΰα^
„ In hac autem interrogatione Regem te
4,’uop®>i, ΐχ^η rirnt J^naiar tif ii» βα~
„ Reginam adorant.
,<πλί«μ«; * enr »r ίμο/ίζ/ϊ wra» »2 Trw <.
if^V/ioi i & τνίτΜ τμττ,ι λ/yorru ,
(μ>~
Et fmh poft.
riÛrnr , iyu' T»r fitotbia »' tUu SaaîKttrtf
dD/^rxuvStfi,
Le τη; μ; tmj

„
„

,,
>,
„

„
,»
,,

„
,»
η
„
„
„
,,
,,
η

,,
„
»

Uti μτΓόκίγα,

„
Τ/λ0* Aocrdr μ»<μ ο' ©me tèt- tir initat
r, ÔKotQh <rtt.ortàtt rù Ofltru Îttê^f Httt τί,·» Acre; ’ ili rSn »\>K rif iy itf i 1‘Wis e
„ rif χ«λΛ -tohitA&itritt àt τ»»ία·μΜ, λ/„ yf4» ηλ»ή« ■ ÿ tJètiorinpof «rd όλικ λ/„ γ^/^μ τΐυ) Tt'ty ittfÀtt , )ί ότο/a ôAarr©,, τη; «rxoro'r ί ολίαι τά» Înottt ·*^ί» tit τ»
,, âxpor ayaSo'r , 'ti; τί> Qtàr ÿ uvetor ημΰ»

,,
„
„
ή
„
„
„
„
„
,,
„
„

Et irutrjtElii flanc ii.

„ Ir.j-êr Xez'd».

Ka* μ/Τ ôXtyc.

Tei >5 o’4>aih* tffc άμαρτίί.<; ^tirant , P.
„ Γ. η ’Tictxjrt* rttpÔfrot «jaaprisc itr **£8»,

„

„ in tyou' -ταχμί ίμα/ηίηι u -uSfvrot ■ rj
„ itatoio ,^άφθβρ®*
«îm/ογΦ*' tu >δ τί
„ Θη
. τ J épyà, Xxa-ef«np< β’Αίκ,
„ Xÿi ί*θ«ρωπ'ρ·
μχλ/fa «t^aîe de τϋ Κ/βν„ τιύ Ir&Siït ή 6Ϊχηκ r
· *»« op
fl ini τη rxMtyJ· ·τ<4τ«· p trrw'Çtt» 6» fif

Ad extremum Deos fini» eft ; te per.
feâet efle debet . quifquis ad eum coi*
linear. Unde tf fando· omnet ac ju*
ta· , eos nempe quo· laudabiht in hoc
mundo conve.latio commendat . perfeitoi vocamut : fed pmnium ionge fanfliiTimam Virginem Deiparam praedic*.
mu· , quz oallam non cogitationem
fuam m Dedtn ac Dominum noftrum
Jefum Cbriftum , utpote fummum bo·
num , tamquam in fcopum fine inter.
miliione direxit.

Stipendia enim feeeati , mart , Rom.
vi. Peccatum fanâiffima Vtrgo ncc ha*
huit, nec norit . Tribui qurppe modis
homo peccat , itimirum cetlratinte, eft.
re, flmm. Porro^ebg i ratione nuiquam
peccavit , qu· incorruptam atque im*
pollutam nndequaquc mentem , utpote
rerum 'divinarum jugi contemplatione
detentam. coniervavïr. Opere non pec.
cavit , qua fole fplendtdiot ac uurior
fuit p quippe ficut a cataclyfmo fervata
m eft ocr Arcam humana natura; ita qui
„ laitaiflimm infpictitt Deiparam . ab

£ ,,
,,
,,
,,
„
,>
n
vi
,,
„
„

» Au-

’

·

♦

Synodus H H H.O5OL ΤΜΙΤΛΝ*.
lifff
ftuâib'us paŒonum liber eradebat . DeA » Kvuitw tV τύθΆ. TW Xoy* i £ rf Xo’j-φ "ammo"
nique verbo nunquam offendit.
,, ùtyiAwnf.
ζ
CKKtjT /

Aioio" 11
CHRiSTl i»
i tn

t

K ai μίϊ

Et ptwlo infit
„
,.
„
,.
„
„
„
„
,,
„

Nullam * contagione perçut mortis
1'“ caufam habuit Virgo fanttiifima ,
'ri ex iph» dumtaxat nature principiis,
juibus vel ante peccatum, homo conftabat , mort i quippe fuaptc natura obno
xius erat ille , quamvis optima . Id veto bencfieii Deusiili contulit, ut in eo
nequaquam operante , natura , fed gratit , immortalitatem fibi conciliaret .
Hoc ipfum it lanftiffimz Deipacjt eon- ®

■· tigit , que etlî bonis affluebat, ac pec,, catum nefeiebat vel minimum , eadem
,, alias , quo most! addicunt hominem ,
„ nature elements geftabat , ac pariter
,, lubinde mortalis erat . Verum eam a
„ Deo gratiam obtinuit, ut mortem , li
,, ita voluilfer^ nunquam obiret, icd*c*,,(lo etiamnum vit· compos inferretut :
„ hacce tamen uti prerogative noluit.'

oÂty-a.

„ H T*»xy/< Ttc^iw o'ir? οαο/μηθη, i su­
at τ/α r»f xoruittrrwr»;; , if'» Jn» <v£au«pr/«c ,
>, «oro» aro rtSi α.Άαγ niridtf t«uc φυσιχ^ί.,
„ TtXt iroltus χαθΑ o «tr^pwro; rcut «νχ» é
„ Tier α'μχρτφ , £ ïro sjnuttécJ^tt τρ φθο„ i* pwnxa, ί» Χαλα, «J o' ©foc to οΓχ» -χί
», ear ϊοτμίίΐώ ri μΐώ ûa/gyn w’< ônwro» ήφό,» ose, jutiso» n jfc«te»c , i£ Ut auTopH >* <ro„ θ«:η. kto xj w; rku rosaria», ίίτ/c if xx„ λα si, χμ*ρτίχ> J»a Ηχί , "tXLuÎ «Ϊχπ <>
,, αοτη tx rpur/a.» t £ iit 'iid’pitro,· ότίχκτβ
s, τΰ $«>><Τ0> ôuwf
*T*
θίΟ’ tftvl„ τΖα» X^t'f . o'ri i» «y θ/λη iff dri^tff t
„ ^ό»ο»,ϊτζ» Mr» irtij^utf wcrikiipscnk, rXiia
„ w* ίαήλιη.

St Inttritihi fitneis .

K«î μίΤβ’Κίγη.

„
Quidnam eft magnum illud fttnnm
a, Tc ntfi^cc HW icuîfo orï? ni φηΐη,, ouod apparuit in celo . ubi tc Deus ç
,, T«u iid «fystXor tt,us7o» o<c to i/xtw ,
,, habitat , te aeleftes virtutes affiftunt t
,, ότί xewixw ô ©fôc , enaè ôrS ripnrisuf,, ipla procul dubio eft Virgo lan&iilima ,
,, nue magnum in terra lignum cum es„ T«u eu’ iyw iutM/tcHc ; <λλο» iir h r«t rxyi
„ (titerit . eo quod Deum in carne gen i TstMvr* oViT Fr7o» jufytcXo» n/in’or k‘<
„ nuit , λ poft partum integerrima virgo
„
rlu> γΐύ , srevîij a^waa-e ©fô» όί»θ·ροτη}„ permanfit ;■ refte jam 8r lignum efle di„ trarrtt, £
, è.turtf» <®θορος è irttp,, citur in celo , eo quod, ipfa cum eora, θ»»οτ , £ ίτζη Xryfrau βιμ£η ύ· τω upa„ pore alîumpta eft in caium. Et quam,, vis concivium fepulcro feerit imtnaculaΗ f£ . Scxri μι ti β-ήμη dtiSu tit to lifutir,
,, rum corporis e;us tabernaculum ; in ca,, £ if Mf\cc ιή f^rijtf» tif ti μfnμιr^of -rà «é„ Ium tamen , uti Chriftus h.erat afluma, y<»TOmc enavro rxlwoi , wAÎco h’c τρπί ή„ ptus , tertio Sc ipfa die rediviva migra,, jù/pou μιηη^η we
τήμΛ-ης, χλ„ vit. Quam ob rem . quia 8c caleftes
η i*’ ί d Xeardc ·»»λή©θυ . inert ; ôrt μι,, in virtutes jure pollet ampliffimo. Idem
„ veto lignum , eo quod lunam fub pedi- p „ ycMcju
£ fr’stJrtuc »^w roue
,, bus hsbeat , ecefefie qua iss hoc tnun„ μί<η, <ηιμήο» , icxri ï^n rluè trftwlui ύτο
„ do eft , typum elfe, nemo nefeit ; qua
,, rrôJsu , iyw tic c**X»rn'(tc cru »τιλ«»θχ>»,, fuum utique ab (ole lumen mutuatur :
,, tou lÿc c>» το? κότμη , «rrc T» »<5c cm tS
„ tc ftcllis duodecim , id eft , duodecim
n λ/κ
. οτιμηο· icxri ίχκ τΑ iciitxt i„ Apoftolts coronatur. Prrftantius autem
„ aliquid innuitur , quod foie amiâa
„ rfpnc c-f$«w irt tâc xfïxXàc , tÙc daidix*
,, esthibetur , hinc enim nihil ab ca diH «TorôXuc τι μ«?ζο» , ôr/ vt&c&i8>.nnu tir
,, flare Deum , utpote qui fuis eam ut„ nhroa, iti »i fi 9·τμ<ώ£ττι , ότι itf
„ nis fuftentet, mamfcftc demonftratut.

„ intuiroc
„ tiw
ne

£ τχ &tS iiift in oQtoc
-nie «Τχ«λό-ν.

Et in fint.
Ksu
,,
»
„
»
»
„
,,
„
,,
„
s,
„
>,

Ita Ar nos facere, debemus . liberum at E
vita csitum fortiamur : Masime vero ,
ut quod nobis opus lit , agnofcamus ,
quo magnam pertinendi ad czlum fidiiciam confcquamur . Quippe noftis accertum ad regiam cos habere , dr quidquid optaverint obeinesc, quos Regina
lufcepcrit
Et nos utique quodcunque
volumus, obtinemus, fanâiiiimainDeiparam habentes auiiliatticem , mediatneem dc patiooam a pud Regent, quest
ilia pro nobis obteftatur , dicent id
quod in Cahticis legitur · £·< fidcc in

sa

Ouru

î?7

Of Tip πλ(| .

r.uii rocf^f ,

z»<

„ «rchAat^iîi · μ«ίΑι,-< ό’τκ yfuclio/fiu , rûc
»» ί/,^'Λι fi éicoî/Î^) rrcfr.têxi uryiXlac hc
,, to x':«"3k , nn οϊόχτι , xqj o'ro’O- f^w
,, i.'.t rlu> rnKnw , tis tLù βατίΚΗ»» ί,, xn Tifinfinf
xiufit ire StKn. &»J«s,
,, on -â"fXot4v xcuropju £ όμκ; i y orne μισίta Tf4«» a rlu> rtfxyixf , Solo's e rstpexÀo„ ois cacti ru* β<σιλπ , ira ntfô; suito J„ r»p τ,μίβ ntftf^ÂJtrn , Ktyn Μτμ-χ ■
„ à ΧΛ-

‘V*.

'

\6ηι

Synodus Hjiwo SOITMITANA.

H °'
°* <»r«c «λμτιτο» μοι, »ιφ·η· A „ ktrii, , Viint rawas i^faaM «ili . Qui ~Âot>q~
» lutmiie perlufi» ac virentibur in Joeis CHklSTl
CHM'Srt',, d of cx nït φντΜοί: >C χ*φο·« «tw« «>> ufta cum tandis omnibus Commoratis ,
ifr»·
,<7>· „
μι-ni -ÎV nyiuf Taira» , itlturo' £
> >> tsjudi . tc indulgentiam iupphcanubus
„ ΛίχωρητοΜ thtoî mporMpiJjicK » £ «£'*>· ,. impende , eilque regni calorum aditum
„ <ro» f Har^fiat -Ul ίρηιύο.
·> icicran concede.

E* rJ wc w

f* fnmont pmegmeo in ftnihmc Joon-

iytor lunbrLn m Sto~
hoyor ιϋνμ'ηί.

_

,, Otruc
mint o Xc/co« « £ μιη,, Γίχτπ κ’ί vpuw , drt hir<u τό icutu , hi
„ ·»»
ri ήμίηροι , j><w< a^nJcrr ri/aa: τ«·,, mt tirrtE&fiii c*fi dire HTOU ôuc.ros-

*
><
„
>.
>.
g „

Ita quidem glorifie» »it illusA Cbriftus, &■ m celum tAqftalit, ubi IDomino luppbcat pro nobis , ut beatam >
qua jam ipfe ftuitur, manfionem omnrt
pariter alfcquamur .

Et τί tit ή. ιύ&ι ιΚίητόιμο τίι ôidi t
in .

Ex bomtlio ejufdem in illud Evcnçelii :

„
ΩΙί £ rûu ό^Κ9Ϊ<· Lu tXJfnto oi iyuwof„ yefrof άιοφίμοι Ιαυήμΐ&Λ , (t <W rlui ©u·
„ λοξή fLù ήμιήμι.

,,
Hinc dc colligere poffumus , quanta
„ fu ad cuftodiam noftram fanfiorum an„ geloium putentia <

Em tm ti;

ni

'

mm Tbeolof^m. '

Dotnine, nuferere filio meo, quia
lunaticus eft.

Eic firmont ejufdem a in ftnÎlm Domini · *«rt«,iti

iyto. Gso-pine Kéyn
«uri.

Hoiivtietm.
ufauet.

„ Erfpy«{o/4tMS )o
ό /.ότμοί , ÿ
„ λ/ya»» ddb'npoa χόσμβι ths ii'ytExt, <£ <ταμ,, rrpsuw», ërr τοτκ hi r>r iu&pwro» Φηιπ ■
,,
ΔίΛυ->ή ό èdùnpoc Sii tLù Sixmos/*» . i„ iuiMltf
if fin mporriyuylùï ήμΐί i>
,, ti μη Si tuîtK » fit ό le-psojÀ rJ M^ûsrîi > £
„ crx tJcuMTe XstAnreu , ti μη Jm Marria* ' M„ ηκ ήμϋί i ίαιχίμι^Λ, ti μη Si diytXuf,
,, c* τ«Γί Siiirfm <«γι»<ΓΛχ»κ’ί.

τί η ! toi nr t< ô tôt/9^ f
ίμτέΚη tilt ytftfyoit.

Em ? tit

„ Πρωβ»» φρ«Γαο» κη> ιζ ό Qrd< , BctTiXuO-,
„ ràf urO’puariiutf x^u^ac άμπι\ω>Λ Ktyt-t ό
„ Xerc-ôr nt φ/*γμό> -Λο JW» rluJ cm ■&
,, ΊΟ/οτ^μίχΜ st<r^«iArv«» , i’ tIu> φυΚηζΙυο
„ tÙ ttiylKvr · τημμβχΚϋ >5 <Γ^(λΟ^ MU,, eix ·
KATA TOT ΔΕΚΑΤΟΤ ΚΕΦΑΛΑ IO Ta
Ex ? fit 'nr nAwàv i£ 4*«e/r«uo* ομιΚίΛΐ , <^ξ
n; ruudyi-nu , ότι -nk cstxAnrkc
«foÎrxrtu ό sip^npÀk , £
Μχ ·ί itftii.

C

.,
>,
,,
.,
,,
>,
,,
„
„
„
„

Cum enim vatio mundum Deut deco·
raret arttlicio, mundumqtse alterum angelos appellaret , ptopter hominem elfe
omnia dcclararit.
Propter illum autem eflr diureir a^trr
iile mundns , utique ratione miuifteniQuod nobis li defuerit , acre Hum habere non ralemur ad Doum : ar ficut, mG
mcdiaiorc Moyfe , reiba ad Deum taeerc non licebat Ifraelitis; ita nec nobis
poffularc , nec Orate, ntli per angelos-

Ex bomilit in inc morbo Evor^thi Quid

hcicc agricolis illis dominus
»

„
H
>,
>,
,,
lt

,,

vinea: ?
Sepimentum primo Deus adhibuit ,
crt. Secundum interpretationem Bafilii,
animas hominum rineam intclligitChnftus , cui fepem circumdedit , fuoium
nempe firmitatem prsrceptonim, neenon
dc cuttodiam angelorum. Scriptum qutppe eft : Annutu
Dnnmi in firtnii» , drc.

CONTR A X. CAPUT.
Ex bomlùi de Tab liana & ‘Pbortfto, ex <pit

adhÿtxr, eulejio prfcfjccpiftopum ,
non txro focerdoiei.
,, TJElicitas in paradifo fumma Cum ef„ Γ fet , quamobrem operari in eo ho-

>, T N Tw Ttfoiriru Lu itfn diStipmio, £ ·„ minem , 8c cuftodire ilium feriptura <c„ c* rwf
»py«(s<0{ £ ©uXaWws
„ ftatur ? N imiium , quia ut in eo p°„ fuerat Ücus Adamum , qui operaretur
,, ·ή ; iii TKvrw» Ttic oûriac ’ on x«$ak i~
„ dc cuftodtret ilium , ita modo in eccle„ dira TW Α3«μ àtfi ityi^fsJfLi i fohno·„ fia i qu« te piradifus eft , flatuitlepif„ rew, Ütuc ό βίώ ci» τί όκχλ«σί« , nrtt <rr
„ copum , qui quidem factis in ea' con„ riQstkaeroc > τ/9>η τί> sipxitfi* X#a' rLii iy
cionibus operatur, tc Chriftianorum ani„ yô{tTU T» θπβ» κημ>γμο.τι , £ φολίβΟΉ
„ mas ctrftodit . Eft igitur illa paradiius
„ (epe fua utique cindus : in quo dc ar„ w 4*ÇC*«
^tecMswr . ifit ïm rstpxiw„ botes funt alie quidem que uberem re·
„ <ro» , «m «ftx^oA/o» Jvtmypfooo , ίχβ»
„ ferunt fiuilutn , alte que tarum , alta
„ ôtaipx dittfwi , vi ia'<rx«pr< , qjÙ ût«p„ que nullum ; dc in medio eft qui cufto„ r< , qgd' «*··θι· e idb/3eX«eA . w «i fV
„ dit illum . Atque c felicibus quidem
fria-

i$7P

Sïnôdüs

H

I E » O <pL Y Μ 11 A N A .·

,, t.idjm colligit . AC ftujjioic confovet ,
ANNO
infructttolat veto
UHtlSTl „ tdidtoiei inlent

ItfiO

· TN

ANNO

„ -riXrriuafVi > τ» ««</»» «Ν'! <94K , rfrfcw
,, <ορ·£ΐ(Η e<c tArida ». UM Etw*'
Terei. 4 ar Χθη χλ»r/>frAc 0Xüw» i*
„.Ç <T0 n> Tpifw to haqjwv . anti u’rw,, μΐιύ
cnzAijcTcti ci» τ· %-rptd*»» a» τικι·1'
„ few, £ μί nr frior Aoyo> rui uRffti. it
„ hTcf xaÂoi i Àxxcroz , ή 3ûr*«pro/ *f»rex„
pz» rito àritcirxicA/xi û tivpTor xo„ rti^eôf pt xatÀi λο)-α - «r ίΧθιι pire. fis
,, -π» τρβφο» ό JràcioA^* , Μ χλ/4·!! » »' ^Çjl

„ ali.isognl depolit, aliat fpe fruflui fitno
,, impinguat -, & iu qoijtm fo*m in if»
,, lis curam jmpcn'dit ■ Si veto fur axcel,, ferit/huic iltc feu canls allahat, '81 ab
,, commifRÎ fibi pomario procul -fbrgit .
„ Ita igitur hoc in paradilo ecclelir pa,, (tor le ie geiit , It uno Dei vflbo hrc
,/^tuuia operator . Jjeriim li frudum if.
„ rcit'üjil.unmum , aut fôrtc h' 1 ai urn , ad
„ iibciiurcin verbi divini prtrn.11.io iO.e «9s
H accendit ; (i nulluqi , 4·Χ·η* cujufdarrr
„ uiitac iinftivûi. ajlnbet eloquia. Si mc,. «AAov ri; rofmxr , n rit nrururu , ietriU
,, dium in gregem diabofui irrepfeiir , ut
„ λοχα» rv To.'ufyo;, rx nr ίιώχτη, tri
·
„ furetur, aliumque ad fqmicatioinem tfa B
,, roipluu urfrjTo; , t£ étr t%fr rérti èpuiritt
„ hit, ullum ad-prolbgatz conveifationu
p :x -Stayil r«»ir< nr r.uDOf , ' uiror
,, mftitutum , veibo piftoris opu$ etl, ut
,, abigitur, fallor enim > homo com fit ,
,, tLu 9urCuu<rut , rx τριζη , >» <txj φυλβξιι,
„ toti nequaquam poteft oculis propriis
,, μιμαρ^χη nr croipaju* ÿ if^rrupira. w x*«
„ invigilate gregi ; fed folmn fuppetit ll„ λα» nr Xecro» ήμϋ; Irrwt Xtirw λ»}«ο»τκ ·
„Jl vocis fubfidium , qua full ovibus oc„
rxrap m; JrètvxcMO/, »φΐλ«ξ*.
,, cuuat , iflafque cuftodiat , juata trtm„ pium boni paftori, ,.&■ Atc!ii,paftorisje„ (u Clriitfi Domini nolfri , cjui diclt :
,, Parer, ftrvtvi <j»oi jtàifa mihi.

CONTRA

CAPUT XIV.

K«tn tJ

Ex fi>mr»e rjufirin in Daminict rt/i ^tfeenfirnrm ürmiai , in yao ndnujnr
C
CT frth»t lAtru,,, „rl„1

Fx TR

h’c rlu>
0» rtf Aoyw ,

Criniri.

„
,,
„
,,
,,
„
>.,
,,
„
,,
„
,,
„
„
,,
,,
„
»
„
„
,,
,,
»
■·
11
r·
, ,
„
,,
,,
,,
.
.,
„
„
„
v
„

J Λ Ominus in hodierna cvangelii Icômne diccni 1 χΐκι -va/c μΛ m·
min , ârc. ontneiu przfeindit mortal 1bus eicuiationetn , cnm tonus fenteittic lue hoc luium ilatnit principium ,
efle nimirum libertatem in homme, qua
Sr fiiam edomare earuem , Sr bonum
pue tnalo poffit c igerc , qum rtum ft
racere . S«d & liupj. computer die arbi- '
tin homines ipfan et natura docet, Srholaiuai dilputationei approbant , Λ laira palfim Iciiptura conteftatut . Sed D
enim ni liber , fervui homo pm eflet r
unde tic mali circulationem haberet ,
qund uiiquc invitus fcciilet ; neque petnam pro eo lull mere ^poffet , quin ιηjuftam : «tique hit quidem argumenti»
elle liberta'cm in homine , probant Theo*qS‘·
<)mne quodcunqoe fit in mundo vel
a Deo eft , vel a natura , vd fonuito
aait calq contmgit. Deu< quidem ut pnmum mutas cuiufcumqiie principium aξ'( 111 hoc mando i non tamen quidqmd
br t goc Deu, (eu proprium opusadmit111 ; led nature , a«r fortune . aut ca·
lui tribuitur . Hzc aurem inftar fe>vo- E
"im babent , ntpoic quz ab voluntate
divina pendent ■· Deu' a"tcm libere 8e
mirabiliter 8c inc». oprehcnlibiliter operatur . Quin 8r liberam m Deo agendi
rationem ipfa e|u< opera teftantui
ho*
rum quippe nerninh rationem reddit ·■
led quzcutnqiie Ipfe voluit , fecit -, quo
admirationem noftram concitavit. Quit
enim crcatutarum magnitudinem ■ mutum S< «rdinem non dentiretur f cxpium quippe ifta luperanr humanum ,
nam & modum quo e nihilo eat edu.

ΐ'χατκ πτνρτ« ΧίφχλίΜΚ.

XusitUtZui
d «tro-

rlui ίφιιτι»

cr 'm

èHXrin -ri tuin^trior.

μβΐί ciîpfflor c* τίϋ ^αΓγιλΐμ
' o; Ttt dtAcv orrroi υ.ϋ,αχολ&rtt xàrkr χχθί «·ροφ«αιν, trtyixSdbo»ήί <rs ri; ταχιηρ urxcrxi τίυ> νβτο'θ'ία·?» η’>
μίΛΤ ^iair, r,Ti> ift tri τη . άτι ο ΰ>5^ω<©^
<^*wzx», »* »/χή<->! tI<j> tf-xfx*, »* SI** <“Λ(ί ” ««X-ir ‘ Χ«’ on ô ir~
θρωτΜ rjrw Jfxiriir iiiâtrtu tSt» £ ή φύm ,
ο’ Aoyxe/xirÂÔ·' , ί ί d'fiai }-;χιρ>ί.
ri yS ο x/^pwrot χχ ri^tr âtttriif , hv ir
Ϊχλο;, Έ tdaoMTO f)^rrr <βγόφχ<πτ ri; ττ> Χαxor, ôrt λ> κτίμη n xxxor , axJjrtr iî f,yn-

Ktf/o»
O
θ-χο ‘
,,
,,

»
»

„
,,
t.

,,
„
„ (rrau. 3w £ w' Se7 xoA«(fo3-ic, i k'3/χίν;· d.o

,, 0! &fo\0yoi κτιΐί »roir<WHTi τ/ui-rw «rfyxj„ TU JEwttr.
„
Ότι yinTï> ci» τλ> κ,^α-μυ , ί ο Θ#οι , i>
„ r' ©lime, n ά τό^η , ι> τ» auinpunr ό Grit
,, ‘trfùrlf-, ci τϋ ιόβ-μν,
ofnm-«Kr/< r«„ <m; xcrarruc ,
bix-τί Sèr tunix'^fTtu ό
,, Θνο; nt Juiui) arm yinrur , in Tuytyiipn τη
„ φΰα-rr , x ττ τύχη .
τΰ βώημήτν oro
tt mur« igbet uc orr xa/izarrtu w«tc«t nt Ru,, Xiicrriuc tic ©fit · ό if Qfoc Tort/ aXdb^/piyç,
„ >£ &evpurv< ,
cixxTkXiirlaic . £ sc -nt ip„ yt rii φβΰητΆΐ n i\£3ipcr . tx>tw ^5 xti„
illri "hoyor 3‘turn ■ i/o Tslrr* oru tfr·
„ dtKnrtf ιτοήνι -n θ-auupcxc-ôr · rh j5 içSr
Jf to utytS-oc tSc XTic-fwi , tIuj KÎrrurtr à-rlur
,, n^ir £ ■^iwux(w 1 n awniXnrbv . τ/γ >«tp'
lt JtiwtTfU wrat^xfiavv τον τράταν, ω”^ΐμτήμιu 4^» ο* ©eô; »* τί μη imt rufiiyu
m’

>5°

\

A

irf8>

Symodus

H ii*o>olym it anà.

ιίβι

ίυτόρη a Am i lain* tv ;α«Α*ξ&ι χ^ΐ <·/#ξ« · A >, ut , qui· comprehendat ? Etfi ΜΙ··>· ΑΜΜΟ*
„ tertam emollire , le quacumqae iibuif. CH1IST1
CHxUTi ,κ-«'4> 8* ύλη; <44 ίήροΐι mit τίκ «ro<*rf* ,
,, (et, ei ea componere poterat i qui reι*ί
»·**■ „ ipff irt tiuniAitrnt ό Αό^^.,; finu ο
—Λο" „

to abfone materia aut alio quovu ini.
tto quidquam potuit P IncumprehenGbl·
letn igitur tiyn in eieatione univerfi,
tum St ceteri’ in operibua Dei opera-.
tiofiem quii non fateatur?
Quidquid Deo phteet, natura opera.
Δ
Ifpirln χ^ χ φιίπ; ir»
dL’idtur i unde Ic vulgq Dei famula vocita,1 «h ο ΘΙ»; , iii tuo-t· A/y»rou tonie ϊβίλχ
tur , live cujp plantat germinat , five
,A ri θ*ί. vit »« BKwirouu φοηί , ne φυπιίcum procreat arborei , five cum frige.
,\vouu SifSpt, »»
φίχς*, ζ*<1|ι» Z**/*4*’^
Icit aut situai , Cive cum procellia agi.
tatur, aut vefrna lerenitate gaudet : qu·
„ V<p» TO φίχτιοκ ϋινμαη,,
funt proprietates natura.
>Λ iWr 1er » ήχνχ ùiμοίιρ^νη rtui φύνη. τί- B „ -Ars quoque ad natura imitationem
1,, operatur : totam enim adhibuit homo
„ v» yip ΰλιηί^ΐ) ό ιούς i ir&pvrnoi lonru ,
„ mentit aciem , ut quo cujufdam <f ipfe
,, opificii' auflor haberetur , adinvenirct :
οτι fôtKtrft
iit τρίτοι , n* ttttirof
14 qliod in arte quidem eft aflecutu·.
„ tinopyit tiaiioffo , x^j φοΙκτβΛ ri n^rit.
,, Operatur autem & fortuna > veluti cum
„ yinrU it χ£* Tipi τ»{ τυχ,χς 4 ·*<·ό opir„ fodient homo terram , thefaurum tnve„ <tùw SicSrtte dnruupii' μ»ϋι ιομιτης
,, nit . Aliquid vero per le ab fortuna
wç ri Λρίμμβα-^ii rtpi Wf τόχχ». oil
,, pendere . ne leputa : neque enim ipia
„ dea eft , ut i'finiero Stoici t fed qutd,, θ/« r/et<n , wf ο! Σηικοι , uNuèiè yi/e„ quid prater intcntionenT^cidit» fortu,, tfan où Ktti ffiStini , τύχη. vAooauroU
„ na eft & appellatur . Errant itaque qui „ J’ oi Ktyoin; iri ή; τύχκ βοη&ιϊτ&ΛΓ i
„ auxiliari dicunt fortunam: non enim ita
„ ytp ouTM «χ«.
, fe rc« habet.
,,
Calui quoque cfteAa quadam font,
„
rlirrti τι £ iri rS ηίπμίηυ , ύί η τ« f- ,, veluti ruina domui.
Homo malum cum operatur , non C*
,, οί«κ »·π5<η;.
,, cafu peccat ; calu enim quidquid fit,
„ hoc Intra decern anno· aut viginti fe„
O i>&f*To; t» «w> <0f41n» crt όζ <Jlt mei tantum contingit . Non ex fortu„ nuinu , · irt <τ<ξ c»
i er<«n in„ na : hac enim prater intentionem acci.
„ m». it ô« τιίχχί i irt cann oi x«nr «poh du i peccatum autem cx deliberatione
„ peipetratur . Non ex arte: art enim ο­
„ Sint, i Si ομΛρτit tfi» <9fi^frn . it άί
ι, pus (cnfibile poft fe relinquit . Non cx
,, Tf^fii; , ότι ή 71’χ”ΐ /r«*nXw'rw ipyor i„ natura : hanc enim Deus condidit o,, τοτίτίοι tJ «,ι’οί-ϊΐΓΜ. it ό» φότΐΜ , ότι
,, primam - Nonex Deo: faeaian· uan De»i
„ ii φό<τκ ι«λ>ΐ τ*{< Θιοί. it iri ττ 0fS *
„ ttleei
to ti . Ergo cx pro,, Qfôf «ür«; ,‘iyi tww tiî»- «ur*;, xjq'fff

„ tpyvr νίτϋ.

‘

* r,r". ·.
iuf·'

,,
,,
„
„
,,
„
,■
,i
,,
,,
„
„

„ irt ύχ^ι Qlit θ/λα»» ΛίομΙω ri t7. èj». nir
pria eleâione . Porro autem ad clectio„ nem non moveretur homo , nifi libut,, iliti ri trfonpiirfuf ipt' ή il ^foilttav
,,
tate
polleret : igitur libertate praditu·
,, it il·
· h μιί J^ouoit Ttpi ·
„ homo eft . Piatcrquam quod le hoc i,, Aorrw tIuj J£ou<ritt ο ίι&ροτφ'’ . τλΛο ,
„ pium c feriptura facra probatur. Iu ea
,, t»ûw ι£ ό» ri,; S'téti >(*$?; ytawTi. 9wi
a, quippe Icgitnu· non modo bonum fa„ yip · oi tiXif “rit it Apurai vTraa μόιοι '
, dum ede hominem t lcd le dixiffe Dc,, um: Fariar··/ ri eJ/oieriim. QuoJ du„ Totiruify Ϋ «a/ri βοηθό». Tvin Ζιχμ! h>hpliciter accipi poteft t primo ‘quidem·
„ tu' /9Pint , on ^Jyirtt Ttii τη» yutu„ ut diâum fit de muliere ) fecundo , ut
,, tot' Sfirfpor , e»Ct» «rù ptàir ϋρτιτβΛ , one»
„ de libero hoiqinit arbitrio. Etenim tum
, X'JouuoriK
ό AJaju , ce p dCieu/zm/p oi„ cum Adamo» utpotc io felicitate igen„ Jee^a’fJeTn. ό St θίο» Kfy*’ τοήτνρ^υ
„ ti , re nulla opua erat , Deu· dixit t
„ wrj Æoti^ur . ti ui rtf λτξο Ttuirlui fi
„ Fari/mai ci ad/arariam . Porro cum de
„ Iola muliere quali ad tentationem faci.
η μόι^ » lf* φνλότΊτι liutit tk τοιρΛτμοϊ! .
„ lius cum illa vincendam ipfi conccfla,
„ cl· ω iixo> ii j^uoii iQoi^n «ωτχί , ότι ÿ v!„ intelligcndum id elle nemo dixerit: ( G„ -tjî lui λΪτι'λ nt rtiurfui. τι Xorrd» inpor ,
„ quidem tentationir audor illi mulier
„ ή t» Λ/ίηζοΰτη> ouhm lw ; «vopiirwf St ru E „ fuit , nedum ad vincendum non pro,, rtp* i<ripoi, «p* ou wl· frKtri rii itt/ifo ui,, fuit) quid abud quam liberum arbitrium
,, efle potuit illud adpitorium i Vetum
„ nÇoitri'ii, £ οίχ< irm warAee·»».

Are'itftww.

„
Ten n» î«a4“
i’’ ί·Ά«τ«, tKUu
„ τ» fniit niti irtpor ti Ki^-h i &ti< ' ira ü
«, <»3·ρ*»τ·* βιϋΐΜ^ι Sei ί» tirot γίζΗ-μΜ. ,
a ότν» tvot Ttfi ·κΰ. hi My η , τοιίτοιConoÎGeMnW.Tan.XXXlV,

„
„
„
M

qui· fortaflii audire aveat · quanto , a
quo plafmavit eum, tempore liberum homini arbitrium Deu· infudit -, autcurnon
tum infudit, cum phimavit?

. . , Κ·ίρ»·Γ'··

„
Tum infudit, cum pUimavit. Verum.
„ tamen ita loquitur , ut pofteriui infw„ difle videatur, quatenu· homo vcl ipfa
„ tanti beneficii a Deo libi collati comme.
Bbbb
mo-

iff8»
ANNO
CNAlSTl
'»♦»».

1^84

Synodus Hii&osolymitana·

, itrt τί t
-,
awnd~
moratione armaretur ad conftaatiam : Λ „
unde & , FarUm··disit, pro, fttiA’θ’ti,· irAere iff yiuMJM » o^ >1» »)»lw 6 CHitirt
osar , adiutoriu·^; ftatimque mulierem
®sec , vrt ipt&t rwpsi{f«3*i»
Νί
v*Z’’
a qua iofuar pranoverat in tentatnm,
**
Ke>-a οβκΐτ» tSen^os
era· c latere fotmavit . Quafi disiflet
» pstc tuiri. τλι ηί
£ ow Je'Aav bitt*Süru,
Deus : adjutorium habet fu· liberta>, ίχπ wr
tia., quo ncc ullum , <i vult , c fagge„ ru vw β,Κΐ φη ό -rttf^rnfii tik y-wtuatk.
Mone molietis damnum patietur . Atair · ramis a-uijiyw rbù <#awi<s, rlui ή­
que cx his omnibus libertatem maaife,f
τοι*» bit strode,*»· jus urwfmic TSroK'^mc
‘
ftiffime colligis , quam infuper innume- . ·’
, it* 'μι' M*x;oAo^« , μο’ιο» »*« τί
ris facile tibi probaverim liera (criptu- 1 *»
d «usa®*· oric ,θ»λ*ν
rs locis . Sed ne longius protrahatur
„ irtufiooS. Xiytt
oratio, idonea fuppeditat nobis hodier,, ôr/ri· μοο ηχοληοθιΰ». ί aie it SÎKh mO·
ni lettio Evangelii tcftimooia . In hoc
rsu n,r 4a^ii». sthW fjçf·: τίώ ifÇowt*» ,
enim ita Dominus loquitur : Qui nuit
”
»« χ*μ>ι< n «**o»
iv «<λο» i ^ïAwnu
ftfi rar ws« - Et , Qui nuit uaiifum B ”
fuMf fulvuut fuim. Liberum igitur ha’* «peirior et «*>ίό· . ί««λ/·ο» «rd Utî , aj
rowb» iyt&it. E it θ»Αικ et **Xè»*r*rbe - arbitrium ■ quo vcl malum opereris
vel bonum ) elige ergo magis bonum :
n nîrrou et» 0-«oro'* &it tii t» xstAo», ej *»
Dtchuu 4 hmJ· , <T fut waa« . Quod
„ θ*<ηι; ολο» του -rwrxorô» î«h s ri Xôytr»
(i bonum icmel elegeris, ad ipfum omiptirti. ïn Qitrir · uruprprcs&w tsum». i.
,, nia tua tamquam ad unicum vite tua
’·
ir
es >*Xô» xorltrA» ' χοτίιίζΗ γ3
„ Icopum dirige -, ac tum demum iudicium
»
«*Xo» , iSio i~'’> i ÜfTU ri
» proprium eaue · Ait enim Chriftus :
■· ù
» ^ehirjrr ftuutiffum. Denique ti vere ad
,, s-*upS.
„ bonum intendis, labori te te ipfum acK xi jzsI’o’Xq *.
„ cinge : laborare enim , id eft , crucem
μ tollere . omnis debet , quicumquc finlift tii ia-itM. <tÎx.h , r* x«,u>h rlui r*n cere ad bonum intendit.
»
»> f«ryeXi«» τί 0»S.
tt fuulu iufrU.
C
„ Unicuique datur , ut' quod a Deo'
K eu μιΐ όχΐγ*.
-, praceptum eft, calequatur·

..
„
„
„
,,
„
„
n
„
„
»
„
„
<n
„
„
„
,,
„
,,

£/ fuu!· ft/l.
n Ita 8t timoratus homo, ci’m inter bo„ norum operum , jejuniorum atque vigi·
w liarum difcrimina fuam exercuerit ani„ mam, mcrccdem csfpcdtac.

C

Ούη

ô

rlt/t ίνχίαί tuiril

n
x«X(ür içywr f
, *>» •ntt /tubman
,, ypu-rtiti, ôrttt ni» buirri, «spwdox* tw μι·

-^■d»,

ΚΑΤΑ TOT ΔΕΚΑΤΟΤ EKTOT

O N T K Λ
CAPUT XVI

ΚΕΦΑΛΑ1ΟΤ.

Em tornUm it Buptijmo,

E* i tif r» iym HtvtiruM

Qtti fruttr KuftifrnuH ntttfftrU fu ut
qpira foiw.

017 10

M /'"'\ M»,r ardor fM «M frrt frtSvu k» V>/ oom , ajrridrrur , inquit Joannes
„
„ Baptifta , Matth. us. V· tibi quiiM
„ quas in opera booa fedulua non meum-.
n bis. Etenim ia foliis qu· habes , nc
”
„ confide ; cum enim In levioribus ac ve”
„ luti aridis bonis hifce coo&dia , ad mas,
„ jora qoss tuam ab gehenna liberare va„
„ leant Animam , non contendit. Porro
t>
» froâom defiderat Dev» i fia miens, ad
» radicem jam lecuris polita eft t fees
’’
„ ris, inquam, non altetina fabri, quam
”
„ Dei ■ /
it fUMr/fClu juin .
A

ûluXihî.

iàirltrUM btfTtt -ïV «*X«»

B*r]/n>c
Μ*τθ·. γ. rit bltjfO» μκ rtMÎr ««pro/, τίματβί. iûdroi
ίμιΧίτι -iV lU-Xtit , μϋ θηρρΐκ
ΦοΧ*
* ίχ**ί» t* A»/*/* i itTibeti «*X« drï θ·*ρpsêf rit Jul^tftf , m sirsu art rial
rot νότο» \<4ηιμ* , o’r5 >i <ri tiyirwnt iro
τίώ MhnTt .
uttfrit
i Otoe , i
it bit ιυίμ»; , ifdij à i^'trr «for rlui d(ut
ttîrw i ΰζίτη τ8 TMiwor tv 9ti.

O

Knt pat? ο*λ/χ«.
„
,
..
>
„
»
»
„
„
„
„

Omnino neceffsriu· eft Domi·! Baptifmus. Ah enim ipfe Joan- m. Ά(ι>
<juii uutui fuerit ■» «f·· «T Spirit* fuu
fl» , noo pore/ mwoAv sa rrgaua» D<< ·
Piopterea fit Joannes , quo neccftarlum
efle (ignificarct Domini Baptifmsmi ·
dicebat : Af» iqpvr«*vi mas 4a aaoo ) Jh
uuttut tyri^ur i" SfWt· fnJt». Et
Joan tu. dicitur : Qu*l aer··» sjt t*
rarer , rar· »,1 -, er yo«d aorauo q* r«
/prrue, ffiritut tfi. Qui in iniquitatibus

To SuvIm-u» tv tv(M imyttier t IsoM
” sf»rv y. lit μΐ,τκ ^υννθίΐ JE, vdnr·· w'
» TiA.uivK , v liUMTU HrtX^tît tit rai
„ At^iKtit» t3 ·τί . dm larimtf ', ύί itvy·

*a7o» iXrjb * iyti fâitlir* ύμΰΰ id*rt t
itü·^· di AirV^tt c· redituri iyly .
**
»· Udnv y’, n yty/mijfo i» mr <r«p*dr ,
ss

· tiyf^/u^lntitτίwvZ.uawc,rrdCtt f**

idUj.

'

Synodus Hikhoac
d itbpomt èf Im- ·*
, «u/riu ÜtiQfpürro» ci» ' rJ

Α1Π». ,, μί irt · «TW
ouïra „ μίοΜ
«jU«|ri<u>
'*/*·
„ j8«w7/a*/u<Ti ' xx^xcir*. tm λντρΜ ri ü

», 'm et μίμίπ. ,

Kau
„ .

„ le peccatis natu< «d Btplifmum^accedit, ""ammo?
;, falurari cjui unj» al» {II abluitur , jux- CHAlSTt
»> <a id quod in Ictiptura habetur ·. Ma».
»«7*.
n da»4 It-utin tjat ft trri» .

£» ftft fan .

μιι âKiyn.

T· βΐηιτμο rtiyS;, rXtSitt, ιομικάι,

,, ΛΐχΓ^ιλιχό»· rrxrâJii f £ νομ/ΧΛΐ » d τύχη.
„ et "ri
* «poreptrxdUtrfxdv , «Ter lù7
t3 «e^îfdutf , t» «Mju/ro» vd^x £ ^deiTOc ·
V *>M I*’ φη-Λ , βοτΊΐζω ί>μΖ' et
,, édifier if fitrliffi et rtCuttn iyiot £ ru», 44. W Ρ*<7λο; /·ρ*ξ. »y. ιμίλί/τι ffttirll,, ζι&ίΛ . £ llirfo; «Mer Xfp. μι-ntjotm,
,. »J Α»τ1ίζί«9·« HifOi ΰμΰί c» tm drd/ζχτι t2
>, xueiif l*ri- · itrrt ύηκ ; «Μ* i in ôtwao
„ «foncpxrxdx.-Mtd» Lu , A'«d)^<X/<d> τ» ri
», xueût » Hi iwftîri ii 4^»r*TO4z*> ίμο.?~

». τ/«.

idttf

LYMITANA.

,,

Biptiftnuj triplca eft: videlicet kftali*

M five umbiatifi· , qui tamquam litura
,, ponitur in feriptura ) J.rangelicut .
» Vceparatodui, qualia fuit Joannii Pr·„ cur for i » Baptiimut ■ inter Gratiam Le». gemque medius . Ait enim : tft itfti.
■ > v *>’·< <* U**4 1
aur»·· ttfuejtt in
i „ ifrrit» ftaat er «m . Unde tt Paulue
„ Altorum xix. juHi; biptuari . Er Pe,, trot antra ductat : ^}>tr f r tinni itet ,
„ CF ieptiftter
vr^rent ie ntotint
„ Dtntiti 7r/ir . Quid ita ? utique quia
,, Joannii Baptifmut erat tantummodo
„ Prnparatoriut ; Domini vero , Evrnge*
„ licut , quo peccatum otiginale dele·
M tur .

K«u /u7*dX/y«.

Kt ftfi ftett.

„ To Qirïtrpu rititri id β’λχθκ , w «r*- „ Venit iu*em Baptiimut ifte eft 8e rc,, >Ι}ύκχΓΖΐ, iî<»<*wr/f. ntfjuîw jS ί τφμιγίς
„ generatio 6c nova creatio : quippe It*
,, tS Xjxri?. wrw l'oùii d* t^rt-rriro to trir- < „ gnum tc >.ha rafter Domini eft . Domini e go non efle manitcftc deprehendi,, μι·ίο> » yrurol ti<rt ,uii «7r«u ri weir , χ*θ'
,, ω» ritu ϊχπ «ί χχοχϊηα d miw iit <τυτ*- „ tur , qutlquit hoc Tigno caret : Ar »d,, vurlu. eum habet unde glorietur huma
,, tins «χθροί » ud’Mt i%tf *«4>x<»3-«u é J/
„ na· ialutit adverfariut , quemadmodum
„ ·ήμϊ; eùriç , iw i% opi tîuSi »χο»·ηκ su
,, A adverlum nos'habet » quotiet ea m
», βημηΛ, i irxxoXMvhv TM βητί'ιτμιπ.
„ nobi» ligna non videt , qu* funt Ba.
„ ptiimi conleftatia.
Keti

μΖΓ àKiye, ■

„ K eu ίμϋί iriyttopiffv ήμορηλοι èuxoï„ A/<c μητ/κ μο; , < <9fi τ5 y»w»«< iutp,, rtH> » ίτμίν ΧΜ·ηΛοΜΐήτμΐτ<>ι 6ti rlu> *cfo,, r*T»ex*W ίμΛζτΐΛ», iri τ-ui drau/r li iGx-j
,, τΐιτμίμα

Et ftnlt itfrA .
„ Et noi quidem , qui peccatores an’.·,, quam no 'crimui peccatum, utpotc m.i„ tria c\ utero, nafcitnur, oiiginalii mc>, rito peccati in fententiam condemnatιο1 „ nit incurtimus , fed ab ea per Bapt>„ fmum abfolvimur.

KATA TOT ΔΕΚΑΤΟΤ ΕΒΔΟΜΟΤ
ΚΕΦΑΛΑ1ΟΤ.
E* f n'i to . τλοΤον Bmrt^éf^trr èf μίτοι

CONI

R

A

C Λ PUT XVJI.

E* btwi/r’a tint etvint qte in mtiia mari

jnSnbntnr flntliini.

,. Λ^Τί» *e-tNA<pi/8<»wf, ri opif ; β,μηι *
,, v Z orior; i
Φ&ηιτμΛ dptis, «
,, iTturfiîi m; tint, it ittfyi riitruniitif d®
,, $βΐλμικ ,
iîç; to» xiîctov , ô«w rlui T»p- f
„ x« ri initia ίγηίύίΤΛς ‘ Han ms οίμ*θτιτη<
„ τίμίρν, £ MC φχντκτμ* ifü<n , £ xxnt «„ λΐ)3Ή*>· ô-nur μ; φίνπκτμΛ » /v*pd^dv)«-<i».
„ ôtov xnm «cXdcw»» spraicar» , /«piiyopr„Jhprtv , irt «ripfcatgdijrev «xd ri λΪλϊϊ
*» ·Ό* ori irrisu j nSt * xj cuini o uù ·. *
», n«

Conti/, (itnerol. Tom. XXMV-

,,
„
„
,.
-,
,
„

..
„
„

Z"AUid vide», quando communicat t
panem tc vinum f Numquid non
difcerniiZ hoc tantum fi relpicn, phantafma videt t lin vero mentis ocnloa
aperit, videt 8r Dominum Ibi carnem
Domini deprehendit ■ Attende difcipa*
los hodie tc rbantairn» & Dominum in
veri'ate vidifle : tunc quidem eorfturbati
iunt , quando phantafma viderunt ; »ft
ubi refpcxerc Dominum , tunc recreati
iunt & :cnipcftate foluti , quia ialva
navit fafta eft, dc ipfi tum navi

Bbbb

i

I»

iff&7

Synodus Hib kosoly m i y an a.

“AMMO

A

E*

oaun

CONTRA

# i fa frf.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΕΤΤΕΡΑΝ ΤΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ·.

n. QUÆSTIONEM.

T^Ripliciter imago dicitur . Primo ,
JL Vt. Secundo, CFc. Tertio, quocumque in materia diverf· natur· formatur imago, inanima eft. Cum vero
nonnullas hujufmodi tua. Domini, tum
& fandorum veneramur imagines , five
propter eam, qua earum «ixa'svn proiequimur, reverentiam, five propter eam,
quam habent ad illa , relationem ; tocum ipfilmet ·»χντύτ·>· honorem defersm mus. Dic mihi : Chriftum diligis ? rem (pondes : utique diligo. Sanctiflimam
>. Deiparam & fandos diligis? Utique di„ ligo F refpondcbis . Hos itaque venera„ te. Sed dices : Qui venerer ego quos
,, nec novi ,. nec video ? Propterea tibi
„ teipondet ecdelia : Imagines eorum ho» nora , Bc ipfitmet honorem detuleris ,
„ quem tc perinde habebunt illi , ac Ii
„ prie (entibus adhiberes . Mileri ac fccle,, fti Iconomachi in Deum tc fandos injum riofi , imagines eorum deipiciunt : imaM gines vero cum deipiciunt , It Deum
,, afpernantur. Propterea anathema dicit
n illis ecdelia. Dicebat quidam fapiens ,
m arta hominum genera honorem dedece,· rc : hominem videlicet rufticum , deinde
„ honoris ignarum i quantumcumquecnim
„ honorum talibus impenderis , ad illum
M nequaquam attendunt, fed totum quali
„ in vanum projeceris . Denique ingra„ tum ne honora , quia a quo (ibi cibi„ beatur honor , neque hic attendit , fed
„ folum dicit : Ideo me honorat , quia
„ dignus fum ; propterea hinc nihil illi
„ debeo. Itaque nomini, qiii five ex ina„ ni gloria , five ex alio quovis perverfo
„ fine , eo abutitur , ne honorem impen,, dc . Porro fi poftponens tu optimum
m hocce lapientis documentum, eum quem
„ rufticum, Br ingratum, te impeofo abu„ ti honore probe nofti , veneraris -, Chri„ fti fc (andiffime Virginis Deipara ,
,, necnon Br fandorum imagines colere
» qua fronte recufas ? Ve ναοί» , Icono» machi -

itf88

w
Test ίχλχτι tw «pits · xuemr · trfnr,
» c» T? iMÎ-ai birr* , Aux. xg. ont ϋμΐι
i, ithti unKt&x> rluù imet» imjt/ui ëjc
„ θίότηιχ c/ t? ftfrtmûe·" ri ttprr.

„ Ter panem fregit Dominai , i. ia
,. Cann mjrftka * Luc· un. ubi infini„ tam divinitatis virtutem juffit nos ia
u tranliubftantiatione panis accipere.

Sx Itmilir Iu Dnniiiuai L

Λn

*

Ex “nc me ritu nfurlur iV wtrtrur
χυ&ιιυώ» όμιλ/«;.

B

«>
»
„
,,
„
,,
,,
,■
n
,,

n
”
”
»
,,
„
’
”

»
„
C ,,
■ **
”
*♦
»
„
jf

”
’’
»
„
n

D ”
”
ss
,,
w

”
fs*
,,
„
”
”
>l

Klytru i taù , e^funr.......
TPtxSc
J Alrspo»....... Ttrt»» J», wxm» c* «fef, «ψιχ,φ.. ίτ/c »ri» ή

μητι ίπρΛί Qtxrfvs
Tipupfa hw rtf tfcih τ2
W iV
tylur , «c πβόμιάχ.
rrfcxrxujjSfjfy hi
τΐώ <9fà; -nr «pwi»rur« dLXx'Æfvx» ,
hi
τίω ^énr v όλη ήτ/μχ iwpipirat eofo; t»
<®f!vt»riiTO» . JXJpo μοι. φ'ιΚπ; -ni» Xerrd» î
»λ/. τΐαΐ rtrtyixr £ rec tyixe ; rti. τίμηror αυτή, λ/^fvs ‘
dpcJ , i ytrvrxtr tûTjtf , rSi τιμήτω ; Sri >i όαλχο-ία «-or «ttoXti’frsU ' τ/μιχτο» -nec ’Hioras-K, , tyq ή τι­
μή irtrx imffptTH «fos ckh'm; , twaiJτίαι χ<Β<» rot ϊχμτΛ» ώ; «»
iS'm; χοτκ;
ίτΐμίίΤΛί- oi i^Knt ν' -ρχλα,/νιιςοι κ’ζηιομ*χοί «η»ψμ»?»πΐ tw èfd» , iyi' τχ; iyiiK ,
ΗΛΟ>ύ·ΤΧ; · £ Κ.ΛΤ>(Τ>ρΟ»α>■ns tc» srxorxf *
τ» Gfi. in χίΛ^ίμΛτ!ζπ «οτύΐ ή άιχλιισίχ . r»<ç ο-οφό; ίλί^υ,
ÔTtTfüt ir^furiK ϋτ ^flrte μ τιμήα·^.
tImlc ; nr Sif>3xeor , £ μή nli-nt τιμίαί'
in irlw τιμίυυ tS χχμίκ , rit I r» τ/w' ùξΧρη. - ri» si rluè tppt4>K · si μι» τιμύοτκ
tw ijçiwot* ôrt Sir
tri ri ri ίλθ» juwus, ris tu» τιμάτε t \iyn ‘ <nfirH
μί SuntHiv μΐ τιμ» , ÿ Sir τΰ tχμ -%i&r.
si μϋ TtyuifK nr ir&fvror m
tLui Ttylw, i μί mroïofcitr, q μι «λλο» χ<xo» rxorif. όμακ ir χχλχ if κτυ ri StiiruM i
*AZra> iri « ixietor nt Qif(hcftii CMÎèrv nr i^igrm , ennror tit xa-ι»0<*!ι4μ» rlu} τιμίω, rir hotu, rirtSiv
(ifii nr τιμΣι t g τΐΰί πχό»χ τΰ liceri, è
tic r«»«y/«c , £ iff âyiur SîKhc xx-nttyoMÎr;' iti ύμ»», οΪΛ9ημίχοι.

E

Καί μττί ttsXfci.
♦ '

St Irtfi frU frteliet.

1
,, Vinum fidei quod tibi Chriftus , quia
» vera vitis eft, infirodit,. in utrem vere,. rem nc mittc : id eft , incaffum illud
recipis , nifi ia finum cum ab hrreli,, bu. , turn ft a peccatis renovatum Hr
» purgatum excipis . Veteres A- diabulici

Tô» o/rt» ift rirUre nr tipftr i Xgeroc,
>>
„ orae irir âurrX*» «ίλ»θ^ηιί , μ» τ»» jSdXpr
n tés τ» κΑμ'ι sûrxr t nctirir ir Sir ίχικ

τ» χοςμίτχ

yjftfyüf^ier , xÿj

’*
” ror Sir μτ»ρπ
s» H^ritf^f^Îtr

χα&β^ίτμ/'-

ς »< xpxmrp χα^α^ιτμίύο» £
g’rd Tjs tiflrtuc , ÿ <r<J
» Ttûi

~1<ΜΓ
chs^t

Synodus Hilxos

ι<Γβ9
anno

»

CK»un „
“7*
»·
„
„
„
„

,,
„
·„

«i/ftqrr/fcK . τ*λ«<6» £ imfioKtAÔ» irxi
Çrw i Agtm , èrS ΟοΓμβττιζί -hi» U»»
Âo>m» ni ΘΛ κτΐα-μΛ , G d Mtxfiwoc 4~
<ï /βλ*τφ>ίμ* μ n tkZTjum t» «ym, Π«7„ A«f i
é Earing > o< Mw·SïXÏtxu, Σίρρ-ιΟΔώτχορ®- 0/ JLcOMDU<tÎt« . iibilrw^ ?»»cMfin/rtit viitpum
t· xmAo'v μίηηκ . KS4 int t'iru rtrc Xacrrr
tùptTüük , r*A«u« $ rrvrro. «<rxt« ütwe oi
friwojutgpc, «λλΓ sg cswiroc xaxdr ^»hiw
iiwnu.

Ιόρο

ΙΥΜΙΤΑΝΑ,

- utres fuere, An», qui Vtibvm ac Fi- aNNû '
·» lium Dei docuit eft creaturam: ir Ma· CHHisTl
„ ctdonlus, qui in Spiritum fanAum t>U<ι«7·.
„ phqmiaa evomuit : il«m» Paolua ShmÎ,- >
» tenue, & Eu lychee, Monolhelitc , Ser„ glue It Diolcorus , un lue tantum m
„ Chrifto netur» alfcrtores : fed diiruptt
» funt , bonum vinum in fe ip<n centi.
„ nerc non valentes . Deniqffe ne omnes
>, rteenfeam hcrctieoa, veterne quoque dc
„ putridi utres fuerunt Jeon oma ιΛι .- fed
,,'A. ipfi main morte ptriete.

CONTRA
III. QU ÆS TIONEM.
Ex f Ht tÎw Ito*/*.» kwumU»
αμι· g
λί*ς , b9* Ιιχίττα το βίβλιοι τη
£* AwuiZui pn bomiaiti It .JrjnnH . i* yj>n
Ύνβίχ £
yy^luà όοlifrain 7*ο4ι« aJmi::it , ey mtrr
^4» xj τς/τη; tpvrfowf.
femtJirifturut abfii^fe

rtieajet .
s, 'ΤΈτραχη cv rp yç«p» φι/ιίτΛΐ , cri t·
„ *
τυλί/ζητο oi ίαύμοπί
-& άΓγΐ-

'

<· T Egimui in feriptura , quater cum
• JLrf angehi rlwtnones dimicaire ■ Primo

„ KiM>. ira^ d» τα iptw , ΑτοχλΑ. ιβ'. Δ&m
„ »ΗΧ· ί· 2 ο». ίη> μιη ni i&orni <ftî Πνρlt
»
„ <rwr Ζτολ/μητυ ό Mr^xijA , w £ τίτυ 3ό·
■■
„ MroU , οτι «ij*fAor tUrxr ο! τολ(μήα·Λΐ·η'. .
i,
„ γ'ο». Sut τβ <τω/4« τ! Muôcéur, οτκ» /τολι„ μητημίτί» Μ/χχήλ. ί'οι. ο» -ry qixa τκ Ρν·
»
ο γνηλ , ont» d Arjuoàouoç οι/χηθτ) ΰτίρ P*- C >,
,,
„ φχήλ.

quidem in cado; utlfcribltur tum Apoc»l. cap. xi t. tum Daniel, x. Secundo ,
quando contra Principem Pcriarutn Mi·
;nael pugnavit ; non enim fieri poteft,
ut ambo angeli efftnt , ita inter fe pugnantes- Tertio, quando altercatu· eft
cum Mtchaelc diibolur de Mcyli corpore. Quarto, iu domo Rigue lie, ubi ab
Raphaële viftus eft Afmodaeus.

Ex. 'ffi’ ûfo\oy/xj> ttûrü tf^ufawria'v , φΐίλληι
τ' r ξ. ς>» « ϋχίτβΛ ή βίβ\κ»
■? Σοφ/ac; .

» CtrnntenUrilj Tkto'.efir/i e/nfiltm CyrUli,
fol.
/«iram tapir'll it
rttpir ,

„ Κ*< tS ό ίιχ^ολο; η« τ» é,yir*À ter St,, τΑβ» S’xmcw τ» ήμ('πξο> , fix
ί<ιυ-

,, ipfe confcivit , cutn duplici· noble vu-

„

„

„
w
„

,,
,,
„
v»

mortem unatn Abi diabolus

ctor exftltit ·. quippe proptrr impietatem mortuus eft ille iptritualiter , ad
τ5 ατΑΜν οχομ/ταπ . ri9>»jxe yip χι^Ιμί·
quam & nos ab eo delufi deftusimus ,
tiw Xti tIuÙ όνίβαν , fit lui Tcurrtt ήcique obtemperantes corporal» damnaμΐι, ireximmi it ήμ^ί χ<χιιχς7θ>ι/4ν. όtionem mortic 4cernimur . Unde He Sep.
1. v. Xlir. refte feriptum eft :
Dear
Jnyiaii ylypurrlti Σοφ. <L «,y‘. ό θιος
ii» θιΰίΐ»? trit «τοίιχτί», iyipLi/ αϋτι<κ θν- D „ marient non fuit . Neque enim elfe poterat ciuia mortis ; mm punitioni·
v«r« · κ" yi(> ri τί icttri ίιι^μμταύη «ΰτίο
,, caufa non eft juftitia judicis , fed Cuipa
rije τιμΗίΜ,ί , aiftCi) tAKupyot· <uiri <ofi·
delinquentis.
Ε«·

E* ‘f

tit

, cw <3" ίίχίτηη
TK Zut’xwn.

T»r «itwtb»

T«£rnc cx -iff roAAwv u* Hyof^pt Κι^ίλλκ ■
K&ri iti^rpotuirlKnreji Wi
Contd. Grntnl, Tom. X XXIV.

,, cÿctXiwr, «rrv<

,,
„
„
„
,,
,,

E» bemitia in 'Prodi^tm ,
ftnne rriiprt.

rtt βιβλίο»

„ Ktu oi> Ktya J/«rtm , ori it\ <r<b«Xw ό
»» yltfo'·1 «νθρωτοί , ôyt μΰοοιι ότι ùxvXuw i
„ itos. «*λβ >Ç r« /'fj<rx.oira.t & »οι nnt > ό»· τκ
χ«νι> tx &tü , wc d Ιωο-,φ , ον ή,, yire. ότιρ rwç Aorrw üae d Luxai/?· o’r? Sii
,,
yrùtnir , e/3«tfiAA«r£> ce A7„ γύτΐΰ $ it tot ùrtvrxX i β^οφ^η^ tirot ï» -JJ» yiornit ôtri μι ri. Ht τώ Βοβολύίιχΐ,
u >)Τβ· a'xxrdc, £ ytpotTKt Writ ηλίΓξίν, il„ tvs tit IÙ> not . r\tuà tyotrt χίί·/ tu. ©ia ,
„
ΚΟίλ,ΟΙ
HUiruir .
,,

Etenim

E

hifiorium Sn-

Non propterea tamen fenes nunquam
delinquere, /uvrnec vero Ikentiori femper indulgcre vita» affero · Verumenim.
vera inveniuntur fle tàaleftrnict optimi , ditnnaqtic gratia repleti, queinadmodum Joiepii, ( quem pr« filiis cete*
rit Jacob «damivit ) qui ob fummain,
qua donatus fuerat a Deo, icientiam ,
regnavit in Ægypto. Daniel quoque Propheta tantr potentiae dc auaoritatis
apud Babylonem fuit , ut fenioret judices ipfe quidem adolefcens corripucrit . tuque divinam juvenes >fti nufti
funt _
eratlam
, dr ab ineunte artate vir„ tutem e «colu ere.
„
»
,,
,,
,,
,,
..
,
,
,
,
.,

Atque hsc c plurimis, quaa habemus,
Cyriili homiliit excerpta fufliciant , qu<
cum pczdiAir opftulir Si qusftionibui e
Bbbb j
dia-

f

jtfjH

Synodus Hi

Ληνό diametro pugnant i uti dcpichendere nc- <
CHI isti mini non facillimum ,-vrl lingula excerpta
i«ra
cum linguiis capituli· ac qusttionibus ,
aut cum nldem etiam timui fuinptrs. vel
caput qieodlibet quaftionelqu* fingulis
cum excerptis «Minui t confeirnti , Itaque callida malignorum eaftruâa labii·
turris illa proruet . * omnia prorfux evane icent , qu* advertas O<>en talem eccle­
fiam coufiuxetc. Atque cathdlicorum non
modo , led 4r eorum qui vel Chriftiano
ccnfeantur nomine > qui malignat hercti,
eorum machinationes noverit, «terna men.
dacii juxta ac injuftttic ccnfura nemo non
deamabat.

CAPUT

1691

aOSOlYMIT A N A.

t'jusraa · i wnireo . ena
/»«» ir/» , rzarm *<ρβλιη«
ip» τ fjuiqrue cioum
t'aurùu rjcAoyûb
. x, «ΰθτχ ί»ί ■ l*f*
rUta τύχη xs^aAxdorf , χ. »μ»τήτί<τι , χ4< ηία-η
ëstXuyac «ftic ίκβ,τΛ ·ηΓ η
s vi rpvriinur.
ûrtK i
^«Aawjt IV uraja·· rrtrMxrusrtH *tky<^ mûrirai , φρχ&ι xmxvm
t· aarte τη, «ramAMq* tixAx«Ÿ«c mîî» (λλτχαολσν ruara i arernu ’ $ rit rtt i ptôrox ■flr
Ορθοίοξων , «‘Ns* si, -iV oTurj^rm rn >UFMfi
» ‘««λανο^ύί» j >κ; -fyj nt*· · »,„**
fdzipjùur ou'p*Ti*âi* Ytti trxdxuei*.· , aiu'tn· t»tT *"·?·>··..
•ÙÎV 4?0«*
* £ êimÎtK

U.
K E Φ A Λ.

ff.

Yrillum porto , ptadidorum capita·
T/ J» «v i^u xaæ νβόθίτν Ki!e<N.®~ àu
locutu ut aufior iorlc csftitrrit , ea
ό “IV xtpeAcüwr cae/rur Tanjp , b Xa-(>p»,iM.
tamen Orientalium coulcio nemine evulrpcuûc ntÜT· JfyStoM , utjiitoi
iV *}··<·
pafle > ex iis que primo jam capite diôa
lunt , clarum elt 6c indubitatum . QuanaranXixus t pstHpe» ë» rV
wpf)ju|ua>> c. rf
quarn Ic hoc iptam cx aliis extra omnem
Mf^aXeu'ui , x, «’>*,«$//3ολο». tri ii é
conuoverfiam argumentis colligitur j li
ΤΗΤβ
«Nsvr Tirer ênurrippiivt jux&rvr.
cmm (dicere liceat ) «a in publicum edi»< ·)5, φίμ tinîff $»μ<κτίωί
t raitirt·
difl'n, horum potillimc uium certoccttiua
r* justA/nt «‘raGy^uc
i».
•dfuiffet unum.

C

O

HpJw , ira crip} paslaiTir cswis 0/ irajdLpl&imi CMiita» T»rt
Λρχιΐμΐς , £

Ptimà , iis iubfcripfiffent ■ qui id tem­
poris ibi agebant , laoâi epifeopi > nec
ηοα & clerici fapienuiSasi , qui Patriar­
cha perpetuo afliftuot , ( quos Roma ve
tus vocat cardinales , ( eique cooperantur
in omnibus . Sed nihil livjuimodi proferre
potuerunt calumniatoter noftri. Eretum ex
plurimis hifcc tum epifeopis . tum cleri­
cis. nc vel unus pTMi^ta capitula novit ,
nedum iis non fubicripfic , neque fuper
illia dlflcreottcn aliquando Cy nilum au.
dut.

Secundo . client illa in codicibus majo­
ris eccleli· tcauffciipta, Ar coram apographo depiftum haberetur eorum qui origi­
nali fubfcripfiflcnt, chirographum. Omne
enim fcriptum dc fide lebufquc ecdcfiafticii ab patriarcha editum , debet efle fynodteum , hoc eft , fynodali cum dilcuffionc ac deliberatione conftitutum , necηοα St ab fynodalibui fubfigoatum : ac
tum demum in codicibus majoris ecclefi·
tranflctibitiu . Porra pradiAa capitula
non lojum in codicibus non funt exicnpta, fed etiam epiicopi· * clericis, quin
tc fidelibus populis , luCtcuus fuerunt
ignota . fi nuoa tamen eorum excipias . E
At nec iftia fuere uota, nifi cx longaadvetfasiomm nufteocum dcblatcratione ,
qua fuppofititia hujufmodi capitula ceu
Orientalis ccclcGas piofcÆoncm moliti
funt populis intrudere : atque ita hoc .
quod initio diâurn eft, obtinere , nimi­
rum ( It hoc lepius dicens non ceflabo )
fimpliciorei ui cnorcm ioduccic ■

Tertio, non ab qualicumque amannenΛ , tad ab clerico dumtaxat in codice

«iè*' 'ris ·*τ£Μρ^Οο «trotrxapTtpirrK Aoy-rwnttui «λχ^χοι , ( KerJZuxA/ifc
3f *utÙî » raAcua' xaArv PJusj ) oî ci «t*ot t« rraretap^ij σ-υμ'9^Λτΐκ3·ι>ι ‘ *λλ« « 3όvarrtu raifort ·ηιίή> τι 3·7ξ·« ot utrifyopot ·
ùri yap «f^fpdic , in «Α%ι*ο»^···ο -fV coAAwr £ AtfX&i tu bèt oliaunt, a
tm
λί),ό/4“* xfdx'Aaua, üm plu> KuesMv eikt' aori «aTttd*M*MOstw üxirncr rtiren.
oi «ïmxAht]·»

*

ΔΧπρη , ira μι·ηιγμιφύα·ιτ cîr ntt tüh
ξι τήί juryeA» όβχλχπΜί , W a/niypagilrt·
«οθ« <*ro tV <me^p«'W»Yu» "* ^rvririnre.
xjroyfeLtiri . T«r yèf «Jtc' xirtsr; « ü ûhArjc
Tirât
araf^itc iro&invi 3<îôjburas ir«Tgx«pxjM*r ΫΡ^μμ* · <riujoiuà>
SùArrw, «i; ruznitn
ypeipi^or,
criwoïr*·; ^(-ηζί^οι , ÿ oroypafôp^mr vu
3» ewÿew ce -nie ituiify μίηιγγβφιτΛί . -mmT»» 3f K* lùu t* λί^·ρψ* KuftiAAu <ιφ«Λ·Μ ’
arsv3w i μό»> ήκ C· ’•'f Μ'ί'ζι μιηγ»β.φζί u
rlanJ, a’»' üJ‘ îrari 'mûr·
«« β^μμ»
irfdu· «Aryfcw, oïn ifvHpïîi £ xAn&cMoi, mm
irtyt è nouen fig ÂiriStiait Ktii - 4 rrm
iff τοΜτ; "iV emuritv inuuiiurirtui, Lui» m«mTetirt τβχΌΐχύ , «rséorrre -r»*r rim -ni
VpuNuifjHt HffiXtM. aî» TV^ret τία» ΖμμΑμ^ο
•ra-ru>uMxr ira c*u<mh φμ^τ
rirn ββμvit^iu τί <i· ipxi (ΐμιμί»ν· , ( u raôoopsu
-rir» rroZAa'uc Ktyu·) îm duA«3e <r*TÜrr ri·
Λχλβτίμκ.

Tfiîw» zr* ce

rp tùiiu

z

yptfUrn \jré n·
f9f

—ssm

SlNODUt

H I E ROSO L T M 1 1 A N A.

104

"λWHO »*» & &*&**· ι
<μ'«Νιμ τ/>·;. aX- Λ liiilleut exkripta prrdida Cynlli capita : AM|(Oac eo nihil plane manu» dt . I.tcnnn ne- christi
cW'ni χ4 ι* yjyàefat Küi»No< «φαΧμ*, νχ*όη unmo clericorum t iuuni» ntt h oui ι num in
i«ya.
1 ”'
ί»Λ iF «Xjjcaaaî» μ«ή)^«ψ*' b in’çlV tut}·
•liquo maiori» ecclefi* codicum ea Irani*
XM sfic μ/ν«λη» «xxÂyri«- , <>K ».v a'XdK ^levipfit. Qiemadtnodum & in majori co.
Tlf 0»i *<lHTtU VtXT^tleUfJfiX t« efot riglxc
dre Îcpeiitintui ca . qer five circa fi.
•lent , fi»e circa ecclcu» regimen ab fyÊitoncyir ruuoiiù , ç μχ\ιτχ Ht T* n»
nddi< fuere decreta , ac in primi» qu»
ff.uix «fùc rit «ro Att&ipb » « mèiira c*
Corii ra Lutheran»» Patriarrha Jeremut
τ· μιγίλμ tuiitxi ’ xj coevM eruzypcvUtj, ,
edidit ■ '"d tc ootiflitnua . qui ii» fub·
μΐιχγρί^χί xhnaxot. ynia/Ux , Oiuiôtnftleriuiit eaque tranflirripfit , clericus, Theopiyxt pfinip ό Ζυρομ«χ£ί , ο βτβ N«wXor»
dofiui Zugomatas, niagnus Rhetor > Naoτν «η» IlfXosorijvn»

pilo juxta Pelopontfum ociundu».

,

Atque Sine quidem nil foie mina» eû-

Κ«ί cer£31i it
rîKtx ïffXw Xeuvcv» B ium qua diximus , verita» elncefcit . S»
rlui ίμιπρν «Xr'x«v«» . κ
o’ «tp Ιίμμ/Χί
enim Jercmia» Patriarcha contra Lnthe.
/aô»oc ypi^tH ceepôc tvs λτο
, £ <rtux’uno» utique folus , id eft , non fvnodaiiter. led folum ut prtvatu» cum kripfif·
ittÜ! IfaKxSx, «N14 μοώη,ηί ,
vtru »&<*let, ca voluit m codice ttan&nbi, A Inrr--*, £ μίμ\1ι^ yuçic vi γ·ρχΊ>όμι>χ ,
fuper ab Rhetore prcftahuffitno fublignarittteix fl); ce tS' ZuitZt μίΛγφβ,φι,ς, 4 tu
n , quo fide digna dc extra fnquintio.
TTK Cfoypxtà .ί μίγίΚχ itinpoc , nem omnem forent , que Icrlpferat , ad­
r,fr o KictP^Oÿ όμ oXôyaJr,
ίιοίΐζόμ!(νοί . <ûj
mittenda i eur (j nilus ranboes ac prvfeflionem fidei nomine ccclefia Orientalia
it cttfoxxw TÎ; dtxwXrxxc /««Xrtrfdlc , κη tîc
cv tu xuSitt, in ?; xjgi τ ip^tipluty i ehn- cura edidiflet, et neque ftt codice exferibi , neque ab epifcopi» aut cienci» cura,
c«xr ίζίντιι iroypxtâ; ; àrt -nt upnp^ix *t- vit
fubugoari ? itaque pratdiif» capitula,
φαλ<4ΐ, irtcii i μόηι
tiTail içicum non modo cita >11» in ipfi» defiderentui qu·
diximus , led illorum vel
pifrec y «Nui μχη hot i^tud'x.iV τί·ΰι , eirip
■ ditimui
imum ; confiât
— numisuara
-------------- , aut
.."at , aut
ύτό KucîNoi ί£/3οθ·>! > λ*>ραί·» £ !οληκ ιξclanculum ac dolole ab Cvnllo fuifle di.
vulgata,

ζίοθπ Κ ϊ ♦ A Α.

γ*.
C

Tel» «diulxre»
τη:
0T1λα3tjri χζouoXoyk?

· W1 KpSahAV ÎH·

Έ,τι el iixiTtppid'ut iyiurxi » τΐαι ομολο*
yi«r Ku&<Nur xSuôxni hui Kuis-xiriixrô^iui
τχταχρχχ o.ueXoy-iar , (ù; irfpnpfylu/
τ»0·

arptôme ΓίηιμίτΜ -ntt τχταχρχ,ιΐ^ΐι γρχμ·
μΛβν ) aAM nydt Kija’iPM mot SoKlx
Trxpxüiru φλοχρ^τχιηι. xSuuxiùn^mt i uxK~
A·» ôItht Txrro xSuûxw όμοΧογ·»*» rfitu
fi
1 ty-a9«J fik «MtVXlXijf tttXtxrtai , ce ί μχ
Xtft «foi Wt eipni^ot; rarii ίίηίμΛτιι ΊΡ

III.

Yrilli etiam confeffionem nullatemn
efle nec dici polle Orientalis ccclche coufelfionem , ncmjnt non comper­
tum , nili inia nient i , & apertw veritati
contradicere ftadenti. Si cteoim , uti diitum eft, Cyriljus ille pautarcha crcumcnicus caim eflet , certo ac vere hereticua
fuerit , ipTeque decantata capitula compofuerit , & aha quidem palam docue­
rit , alta vero corde crediderit 5 contra
Orientalem ecdeùam, Spin tu» fanet i nun­
quam non prefidio ciccumvaliitam , ne­
quaquam ille fcripfit aut eredidit , fed
contra propriem confcientum . Ne Igitur
in vafro ac prurfut atheo homine nitra
giorientur adverfarii noftri : at heus quip­
pe ille eft , qdi Deo illudit , atque m
rebus ab ludo cemotiflimli ludit , aliud
in mente habens , aliud ore proment SI
vero nomine Orientalis ccclelic feribete
voluit , quid ad nos ? Pudore mendax (ef­
fundatur . A oililquis comperto eju» tnesvdacio , non leeu» ac veritati , adharrere
E non etubcfdt.

i <*n\a^ ewtXujn'at
ev*igu ή oXis 7uyf<0^ ôjtwXoy **’» îqAo», h
rum μοιοιη y £ ·η1;· QtrWrfnis diitriiOtu tt-eptôn. tc yèf y wc ai/RiTet , Ktie/XX^.
«rue ô ron ο!Λνμψικά; «τ’χβΡλ^ » iiiStun; Z
XiffTttoc lût , xa'aeŸroi <τιαί^ρ*ψι tu
3ft/Nui/4v* *N>«Aou*> £ «tZX* αΦ· tUixrtt êtj- D
μοσ-iiMy «t*X* Si ir'irdut τζ
, ««η»
iilxc e-ucMtiôri»; iypx^t >
i’r/rdbrf>, i Xtt•ni ifp <χτ»λ/<?» ΐχχΧητίχί , lui
τι£μ* ti iyto> . £ μή Tb9£cS*erav et χιτίίκ
xott doX/ai
ôXiu; £θ7» ( ccirtp i^fo; eir&io~
ralzm , i «Nu fjd i%»> cv tI xxpiix ,
Si ipoKoyv» Six τΐμζτχ; , τχΐζμι ά ητ«<pat rfa χιχηλιζό; fcxXiwrac iypx>i,i, τι <9fot
iuli ; xiyuui&u i <« nxJ/Ldop^w » "W **
τ·
<βροΦ«»ίί wc £Χ»θ*« /•ροττ^’**

UT

C

Evidentitümc itaque conflat , CyritH
confeflionetn nequaquam elfe oofle patriar­
chae Conftanrinvpolttani confefEoncm, ut
pote qna careat ii* qu* patnarchalibu.
propria iunt Intern : ted forte dolofi cnjnfdam CyrilB occolte nugantU . Longe
vero mino» , fattoa diterioras , nullate­
nus elfe aut dici poflit Orientalis ecclefi»
confrHioncm : idqne eo maxime , quod
prater tria prsdidla qu» fynodalibus cujuf-

tdPJ
ΛΗΝΟ
CMRUTI

$YNOD£f

HlIAOiOLï MITANA.

1άΡί

,

julmmou· patriarch* litteris funt pio- A suuohxui irot Μφτχοτ&όρχρ γρ*#μάτν>, Js7
pria , habure h»c confaffio debeat cetero.
, ÿn γ~μ*, 2 da ν9ογρ*φ*ί
CMMaTt
rum ianft 1 (fimorum patriarcharum & ftn-,
- .
’■7 r
~
. j
’«71.
------·
~
Aorruv
<y<uaanv»
r«rea«p^w>
>
4
»
Xoparvn»
’
'
dentiam Ic chirographum, rsecoon ft com­
*«vtw
ixxAqrMrrtâîr
s
<c
A®r»i»
«fyaarnyrr
mua·» turn ckricorum omnium , turn
ft neliquocurn ftuâicaw ft fapientia pr»qjp’ τοφΐ* Ita^tpinw » <J< ίτι τυ χολυ πίμcellcntium confpiratiunam ■ ita ut Illo­
itrota ν ùrt %»ior μ)^<Μ
‘»rn» eosu t»v
rum contradicente ne mine debita cogne«»ηλίρο>τ*.
fcatur,
Ecciefia ftquidem O riant al is nee uni nec
dan hue, imam net pluribus , partis dumtaaat , non autem lotius nomine acenti­
bus adhkret , neque fut clavum regiminiu
committit 1 quieumque tandem fuerint
illi, five Theofog'. prailantiffimi, five et­
iam ianttilate pixcellentei , ita ut mor­
tuos revocent ad vHam > five dominatum
haud quaquam ambientes . net do lofe agentes , neque fpeftra qurdam ad inftar
tels aranearum artefaâa occulte compo­
nentes , fed ad fumniain veritatem uuice
confpiruntes . Atque hujufmodi quidem
du fta regimina > pneceptorem agnofeit Spi­
ritum fanftum, ft unanimem habet proteifioocm divinis feripturic aut Apoftolicis ft
Patrrarchalibus traditionibus ne vel apice
tenus dUfonsr*..

E treeJη >?·Μτ·\Λ»ΐ tXxXnrix tt
>
itt -tapper tri rm ij ivr'n /j i rAe/orr Xoyov
pt/pttf
, x«m' μη κα^ίλ*, tVin> ϊηζάγηt<u vc î’xhmx ιθίλΚΓ/ι oro?» tot «r un,
Xssr &ιολσγιχνηιιν ItiXatb) Tti-gaÎMirw orne,
B
χαν Μ^ιότητι ίίΛφίρνσιν , <Jrt £ outfit us/rus,
μη ÔTiyt φιλαρχοη , ί ίολίοα , ë λα^ραιχν
μορμολύχοαί tou <Js iro» άρά^τκ tiyipum xx■ιατιφλία,ρηχότιι , άλλ’ο» ταβτ ntt «{n/ajûeti
ίτί To.oiiiô άχμκ , Γυμφνηπιι. και yif fit^Λγορήόη ίώ'οίβ-χχΧον y>>o>e/(n· το rrSC/cx T» ay:oi, <£ rlui σΐιμφυΐΜν οΓίϊ μ»!ίλ<>κ al
ρίμντι , ri rw aîxos-aXixaZi· χ^ΐ

Hrgo manifeftum Ht Cyrilli eonfefficnem cffc nonpotfe Orientalis ecclefia: confeffionem : immo veto fient album nigro C
cuntrarium, Oc lucis privatio tenebre funt ;
ita evangelic· veritati divinitus revelata ,
quans ta letϊ a tenet Oriental», non modo
contraire opponitur diâa Cyrilli co nfef­
fio , fed & privative .

ταμώάατσιι xrnrÎrTvTvr.

Κυ^ιΜν όμοΑο^ιχ» iiuMiHKU lifs lùsnXriii â«xAntfi« όμολογΐαι,
μαλιτ* 3f unrtp ri μίλχι dxtrrÎor τύ AdCχρ , η ri ο-χύτφ. τίρτμ-κ τη φωπς , itw >ί
Xeyo^lu'v mini Κυβίλλκ ομολογία oexrrU · £
τιμχτι, lift ca τ> αχκτνλιΧη όκχλπιπβ ^|prvAΓΒ £ Αίαίγρλιχηι άλη&Ηαί.
Δηλρι ip* rlui

ή>»

K
C

A

P

U

T

E Φ

A

Λ.

i'.

IV.

ΕΚ ·?Ρ

ηίη oipn/fJjiwr

«7;

ninr

Zj^irr /Qfu-

X omnibus qu· ïam diâa tunt , cvn, 011 ή άιατολιχη άίΛλησία άχυάρα.
ftat > Orientalem ecclefiarn contra univerfa ab adverfartis ipfi impofita elfe fu- τυΓχβΗν 'iV Χατηγορημά-η» , α χ«Ί «o‘'Îtî r’ibaCperiorem i neque vcl prslumpta illa Cy­
pOH c! coemor , <τ ηΧΙΓΊ oi"in , ί JEZiSéiXtl <
rilli eapituia , vcl contentam in illis im­
ί tT/VAx-fv , J -r* JiaXn^itfvnr KueafXô xtpiet axem unquam viditfe , aut credidifïc, D
φ^λαίβι , ij tIuj d» cue«io/f χϋμγοι^Ιαι i<ri~
aut credenda tradidifle . Fitmitcr quippe
Qm.» . «ro/xerov yip αυτή το μ>) /r<x<^«u ïSpalin fide Apofiolorum ft Prophetarum non
M τίί view W «ίπχτο’λω» é >αροφιηΰ> ■, k, tv
Harr , atque immanibus, tamquam nubes
^ίιφίμο&αι , ùt τηίλαι i^oipoi ι^ΐφΐρομ3μ<μ
line aqua, circumferri ventis, ab ea prorfui alienum eft , que ab Spiritu Con&o
iyc^vr άιϊμωτ , irTtin τΛβτη ΙιίατΧαλι»
regitut ft docctuc · Verum quia non feόίηγίτ τί τtil'μα τ» iytor . «fA« triMÜq c»
luel jam ab initio , hoc eodem de argu­
apyjf u-trficf χορχτβι robMxi; λ/ynr τι Ci rS «Jmento veiba fecimus , atque ad aperien­
tk , ί τράτο/; ταοτοιοκ φιλοχονκ; , yt^to'v
dum inoudacium fub fpecie pietatis ab adatro^HXvuwr-ve é»
Αηβτ!<α *ύρ<τμα,
verfanic noftris concinnatum operam dedi­
mus ; fam ft ad perfeftam caJumui* illo­
πρίτν-μ·. -tV XtTifyôpu» , fît xo&alpfrr pAi
rum apud fideles ifta perleâuroa everfioTarqç vÿc IV tîpiif^uf îxtrolat , χατάληφϋ’ if
nem justa ac intclligcntiam . noffe oporιορόχ^ροι n7t
£τιβΙ<π
φαρ^
ter , aut mimquam crediddle Orientalem
ecclefiam jucta doftrinam in iftis Cyrilli E Art Je? yi' yî-n a/jfvaa. in ί iiujjarw τϋ «InsΤΒ?ν<κζ («χλχαίβ KtTicAiXÎKU , aïe nî t? Kucapitulis expofitam , aut, fi ita credide­
rit , partam habere cum Chrifto nuliatcCiMur χτφαλιχΜ. βαλίται, ή τίτιτΛμα*»» , τότnua potuilfe.
τη eïJuKTov aû-rLù jwtm X^iri ϊχ^ yt'

E

tpi*.,
Peins lu numquam credidiffe manifelUm eft . Etenim fi quando m adverfariorum amentiam edent Orientales prolai,fi , id ipium utique non modo vurbia ,
ed ft fatiis , fe te credere deuusoftraffent. Et primum quidem , hanc fi confclKonem effrut ampleai , eam utique de-

Οτι 3ρ ν» iQpü«w> «Ai^tc , φατίρ^τ · fin jjS
*a>rus < Twj «Μτνλ/uir ) wxor» uKitü~wip ♦«»
•rlu) toumtÎuu ffi t^tMTÎiif άτόιοιαι t μη x|'tλρκ Adyme, «A« jurrvre Λτρίμματι r/rdC· ’è
n' > μτηί ίώ·*<» *υπί< τίώ ομο­
λογία,

itf97
ammo
ch»isti

'°**

St

mod

us Η 11*01« LYMITANA.

1βÿg

λ·χ<<* »
, t.
-ntt à» / fcribere t «c tribe» cotiditionibu· capite anmo
tmii· leceeficia munire nequaquam omifiU CMAirri
Ttim «>·«λ*ίρ \ryop^Mt îinipvan- illfeet. Deinde ftatutum inter fscros gradua «»7».
itpat it , itartirtar TÎntu tw w hfvruûnt
ordinem , ac pouSmum epifeopau· ab
&θμά , ί μάλιτα nif üi irrrxortnîi «pù
ceteris diferimen fuftultflent , quatentis etw <Mw Ak&fHK itafopàt , tit tirau v»f irtpiieopum It presbytero· inter nihil jam
diferiminu , ati Cyrille» in ftulca alia
<*drw eJieGopsi
, xa&tit » KucoofelEone fignificat , inureefliflirt : aft
£4AAV ptarîa ίτΛΟΙτΊίΤΛΙ .
τίνυ «i»vos»
Orscatalibos id aamqaam contigit, aeque
wc
rtipAt&w , ( m μ^νι τυμjuvante Deo Salvatore continget : liqui­
Birrnu nui &t£ «wiiex ) irtali ivt apri raf
dent inter iacerdotii grade· realem haft·avnJt <·ροΙμη·ιχνι tMft/pw» ai tic ηρντυύκ
na· differentiam agnovere ■ Igitur Cytilll
Βαθμοί. «{« μχί/ron oZ <r*iiAut·/ τρ HutiKcommentis Orientale· numquam adhakre
λα μαι^<ρ Mriurat.

Ετ< 7m μι i%ixrtt tria η μντίβ* »

iJZ ®

Xcnjeiv» 0ÎM» cauSri/Aawi -nù ày'ta; h*omc ,
é τ*Γ πμΜί τΐ τιμία roufli μά xa-mrQpayiζκ&αι, w ΛΖ âyiua ÂhJxm μϋ πμαι, μό·
π μΐυ» rira; »μ·οκ £ ίορηϋ; ixuoeisuc ytyoiptar ' W <βρμ -iv χικβιμΛρήΰω μημοτΰ»i»>, X^î Xrwiw» «rt^fad-tu, i -rlu» àyla^urayvylar , ώ ovni oi àcrliiiiM Bourru , irtnKtlr,
Α^λ'κηι -nt mtvm
<n“i iraioKaolt
êtrpyrifhi τντνη' Un à μίηυ ίτλΰί ιτιά »7tat -ηί /utriijrx oaoKoyirn , <>λυ ί J/ stviff C
xaSaytàfyirai ùrrtpjpu . χ) i μώη
ο7«^> , «Λλ’ aii euoe ΛΖ Tttit ^trtatüt iri»
ίμ<Μ(θΐ «e'xo'ru· iyiut , £ ro/ant·· τί ^ωοτοτί
ruufi , or t x*nt Jou^drw» ΐχατη àti όνλο>
«ΖχΑτβαίχηη». χμ ürv τιμύη-Λ» raf avitii τχ
iyu λκ'ψχΜ * v<rt έ cjt τάΰ-atf ηΰί *ο3*·>
kÎw , ùt iri τ» roXti τύηκ iarfoît yiSmu,
s£ τιμϋτν aùrài aïe dfperosvttf ri &ti ’ üt
μαρτυμί ή rap aù-nt; ίπιμίραι άίαμίηι rapaxhnrtaii , tv TC/ulnr , £ ni itiitia μίνΜΪΐα .
a’foà rfii μ^ημoa·uvvr in> φιλοτοφίαη , vrt
ira»tvn
x»T ^ίοχίώ xa-ni rit νάΆΒαιν »
p
ίμίρα^ iop-nia-^or >9for9tpu-n tv Qfv ni· âr«lμΛΖίν· θοσί<» orip rimt
tarir
Aj<rtSvr ζ«·η>·, sg ηθ»·ντυν , ίλιημοηιναίϊ r*
i1 ^fvo/f άπιάάμανη ύ^ιλιύτταα η θκοτ . χ^<
li&i târür iêw ‘ttforl^wn ai «antuXrcoi rri r!ru -tV Ktyofjf/ivr ttfÇaKaiur , ·ϋτ· » vî tapirai
ànmptpt xarà ltάμtrμr ciatirri ànixtamu, μαίαμΰί -iV άπχ-ολιχίή χμ rarevtpxfxvr ταραZv<rH>r‘ât>tràp4vot , âyu G -fV fKavIrur . àiuirt-ni âpa rw àranKtxàt tallrot ru» Kue/Mb
ο'μολο^·/*·.

Item ncc feptem facramenta habuiflimt i
neque intra eccleiias It Oratoria facra·
imagines admififl'ent , ncque venerabilis
ligno crucis le (ignaflent , ncque fanftorum reliquiis honorem adhibuiflent , ne?|ue hymnis fcftifque publicis eos coluifent. Denique a memoria defunâorum ,
Siifque pro eorum refrigerio operibus abinuilfcnt , atque uno verbo totam rem
facram , eo quo placet adverfarii· , ritu
pcrfeciflent.

Vcriim hujufmodi nihil utnquam apud
Orientales faftum efle vel inde probatur ,
quod feptem facramenta nedum confiten­
tur , fed tc lildern quotidie (anâificantur : & non modo Oratorium nullum ,
fed etiam domum Chriftianomm nullam
repetite eft tunj facris imaginibus , eum
vivifies crucis ligno non ornatam : quo
quidem ceu inespugnabili feuto advcrlut
dsmones numquam non inflruuntur . Ita
vero fandorum venerantur reliquias , ut
cos morbis omnibus ecu medicos adhi­
beant , Ic tamquam Dei miniftros honore
prolequantur : uti que apud illo· quoti­
die cantantur , Pa radit icon , Triodon fc
Martyrologium , aperte tellantur . Sed tc
circa commemorationes ita religiofe fen­
dant , ut abfque intermiffione , ac in
primis fingulis fabbatis tr diebus feftis pro
fidelium Chriftianonim omnium , cum vi­
vorum , tum defnnâorum , animabus ,
facrificium Deo offerant incruentum , facnfque oblationibus tr eleemofynis divi­
num pro illis Numen esorent . Denique
ita a fide prsdid.orum capiculoiiim diftant Orientales , ut e diametro ( uti fu­
pra didum eft) iisadvetlentur, ne vel la­
tum unguem ab Apoftolorum tr Patrum
traditionibus recedentes . Cyrillt igitur
eonfeflionem impotSbilc eft Orientales agnovifle.

Εχομ|οο> i’trîr firür , q$4 Jii' rt tripa E Supereft ut tr caput alterum ptofequaμίφ>( ·
♦* TVZ®’ Jotso» TW άααηλιιΰς rtmur , nimirum a Chtiftiana profellione
penitus defecifle Orientales , fi quando ,
rrirhlirOL Ton , ak oi ârrtxtàfJ)»oi StrAorrru,
uti adverfarii contendunt , credidere. At
a'iuûanr «uZtW tarot ytpriarûi . rv yàp rienim tria font omni credenti perquam ne­
rdL'orrr reia rira μολπα araTaoivi τυμβαίηα ’
ceflaria r fcilicet , corde firmiter credere
xapiiat rirn ά^μφίβολ^ w> ίι^μρτυύίιν, rdad juftitiam , oris confeflio ad fa lutem »
μαία; άμολύγια ta; nrmeiar , $ ο χαρτο; ι?ί
tr hujufmodi tum fidei , tum confellionu
fruâus , Deo videlicet accepta vit* ChiiTtrfvi » ί tîc όμολτμία;' artrairt rà &ιάριftians opera.
r< ipy* ri i£ X&rtir βία.
Or ouu «MtuX/cor

τ/γ4ζι»τκ

, ώ ιί Κι<Ζλ-

Orientales igitur justa Cyrilli confeffio-

1699
ΑΜΝΟ
CHRISTI

Synoduî

HimospiYmita ma.

1700

fionem U crediderunt . vcrbu quidcoa.ne· A Aw A/Xtrsu ·μαλ·>ί* , ' Kaya» pA) tin fVrrdr ammo
quaquam credidere 1 quandoquidem oppo<r«» , servin'
tut taie sipM vssptw nt> tm»· CHAirn
litam prcdiâis capitulis fidcat hideous
«trrfo tJ d» vwc κιφβλιΜΝΤ τ/rsv αμηλο- ‘ z>’
funt pcofcfli.

>?TSV.

Αλλ'Λ» ifyatc aJttisc τίτοη KnAeurerr M·
Sed inc operibus umquam , ut ante*
diftum eft · *d Calviniftas acceflerc · igi­
κλλί> ai etMvaArxor , «ic evpnnu innifc' if*.
tur corde cunt hareticia convenait, Ac con­
**fH*
( priai yip ft rwuulnpar Mfif rif
tent am in hujufmodi capitulis neofeflioncni
tsu» 9fftri nrni^mi KcAedMsr ) lût tlprri·
edidere. (Juvat enim Calvinlftû puerili
Mit aruuttfhnrai , A tIu> JV xr*n\</as» τί·
<e ic modo gerentibus it* laqai puerilia.)
yn i*M***rn. ti 2s iKn&k rSn t iluutata
Porro ita eft, cos impofibik eft efle ChrU
(iuooi. Chrtftiani etenim vel appellatio,
auric «Thu jfit-Mfic , irttiii ό «/λ* pA τι·
ne , nedum Chrifti participatione ■ indi­
y&n rip ULflif t stMatjg ό,αολονί» τί rôa<gnus profcâo eft , qui ( uti fecilTe Cy·
Tc ,
f»7f tf'^tt , ( aiw τυμβίβηχι γιγηιίnilum fuppofuimus ) alia corde credit , B
ναι , *>: ύτιήση , v» Ktie/Nw ) ifanitixrjf
alia tum ore , cum fa&is confitetur. Pari
arr/ξ/θί x) «J riji tjr χ<ιγιλ»>< <9forny«AÎ*t ι μη
quippe modo rredens Judas , Ac apparen­
irtyt mt fi Xjcri utcliof. rirttyip η» τρόter quidem diitipülus , intus vero prodi­
tor, igni deputatus eft fempitemo.
r« é IJlec rz.-dUrn;, 4' <·ροφ«νί; pA> vr μ*·
Suttc, χμφίνί J» «a^o&rw , τί «usai» τ*ρι-

τίμφ&η τυιΐ.
Quin ir hoc impoISbik eft t

horni,

net quippe cum fimus , alia ratione
quam verbis tc lignis id quod in men­
te habemus , manifeftare aliis haudquaquam poflumus . Porro Cjrilli confclEoni contraria tc vcibis Ae fignii , proin
Ac corde , Orientales in omnibus crede­
re atque confiteri jam antea demonflja- C
tum eft.

Αλλα £ tüw iiuÙAiw. à&pûrxc
â>r*c
ημ*ϊ , τΛ ί» *Η*κ vat ώ τϊΐ ψιχιι xorrunirupA άλλχ,λαΐί» ti μη Si*. $·>>£> , t&’ όη χ^ϊ
c-nuttw. α'λλα th το «ροατοίί&νχτα» rie i>*ν»λιχκ« rsinn r/rdxvr, x', o'uahoy «v », τήπφν·
>n
<nft ίημπηκ crarria τί Κϋίχλλκ όμολιy!x, ip<t £ tt!

Er/ w’

Λτη,πΧιΧΛΐ tirtp τη xafii» ctlivKtir

Rutfus , fi utique Calviniftis corde OΚαλοί·'ro/c , iifv vujtks , t·’ μη xj τφ riu*rt
rienta'er adhafere i fi minus verbis & fa£ -nlf ifyotc , 2hti ΐμΐύί^ , μη στμφνκα»
Ais licuit eis ( nonnulla for tallis haud li­
cschsm,- , «αν μη χ<Τ cuev'n»
ίτυμτΛnente caufa > confentire , at nequaquam
ita vehementer eos excipere debuiflent .
θ·<3{ . α’λλ’ WTJ χ*Τ ÔKw'rur φίροιτ^ι , ΰπ ιζ τη
Verum it* graviter illis fuccenfcnt, ut Do­
μιτί τΙα> C’itnirlu' τΗ Οχτυαβίότ μΐωόί xuminica poll diem Oâobris undecimam, tc
, £ ώ »χάτρ ττ.; μίγχληί n-rxacuxo.-ic,
prima magne Qiadragelimc Dominica ,
κι&Λχη, <9ftirn, ( lu> sj
ίταιΰμν;
( quam propterea OjhiM.'·, vocant ) a<ivetfui Iconomachos , Ar eos qui imagine
τη βτμχτΐη. xxKiri ) χτχ^Ιμχη τκ,- ^χιηομ*aut ftmilitudini- reno* dumtaxat , live et­
χκ», £ τιϊί tixmxûi , η ^μΜομΛτιχω;, £ τςοiam figura aut metaphora, non autem rés­
r/xv,- , G μι-nf^iitùf ,
α>) ^χγμχτιχω; ,
ilier &- vere, panem Ac vinum in euchari- D
Xj κλχ&ϋ; «ίταβάΝΐίeS-tu vi» ris tÙ^x^irl*c ip·
ftia poli confccrationem convecti afierunt,
ver
oTrov μι-ηι rit χγιχτμάτ , tic ts iXt&f*
anathema pronuncicat.
τί xu<r»

Videtur autem ex his qua in pradiftis
diebus fedis dicuntur, hic nonnulla fubjieere.
Dominica poft diem mcnfir currentis
( id eft , Oâobcis ) undecim im , (anâorum Patrum , qui ad amputanda fiibvrr
tendaque tum Iconomacnornm Chnfto
Chriftianifque infenfiffimorum , tum Ac
Çopronymi , epifeoporumque ac impio­
rum patriarcharum illi conlpirantium , tum
etiam ealccrandi eorum conciliabuli athea
dogmata , fan&a Ac ctcumcnica Nicsna
fynodo II. inteifiaerc , memoriam celebra­
mus· Et quidem qualia adverfus harrticos In ca profiteatur ecdefia , vel ex uno
eiuidem tefti titulo facile deprehendi­
tur.
Ex Dominica item , qua Oi*»M·· dici­
tur , nonnulla proferamus titulum prosi,
me fequcnria. Hac autem omnia node ex
hujuimodi 1 riodo quelque poteft , qui in
illud inciderit.

νϋμβ.

suju< «Γοφαιιο^’^ χνθιτο-

Χ»1<ΰτατΛ> xif 'rsu-nt rrret
r'v
toproji KtyopA'iuf.
Ktifjtxxn utTfî tIuj <ΖΛ^!κ»τΙ<ι> rie
( ό>·λ«ί>ί τί Οχημ/βα* ) μίαιό; μιίαίαι ιτι·
πλχμ|α ·ίίΙ
τχτίρωι τϊ» ίβϋμη; iyt*c
ηΙχκρΑιιιηι Γΐωόί* ,
c> Ν«α/« τυιιΐ^ί»·
•η» ή! Jabnpor , tri χ,β&ιιρίιπ
«ϊ,ατροτΐΐ iV
«θ»αι» SoTuatur , iV μΛΤΟχμΓΰτ , χ; ■yjyixco·
x<*.ytip*»( *ΙχτημΛ,χμι , τίη Κα<«ρο>υμν
xj
vW Λΐΐτύ-πιμφρη»™ s’nrxôraiy ,
ήιιίμιι
• ιγμρίν», ί τί «Jri «θϊτμιζ è ôÇey/ΓΜ <rwsâeitf . iÇ ττί fA> tic reps?.- τνύηκ
à trtywn W/ μώη ίηλϋτΛΐ , irait c» τχυ'τχ v*
χατ» Tf> α'ιρ/Titur tiXora-pifAi* τη ώιχληEl if Joxsv
rsuc «ν'ρ»ΐμ|ΐΜ4ί

οΐα.

·

2i της Ofâoiifytt iKly* rni utri τΐώ
irryp*9lùi
. ΐη m v»7? /JxKadjdoic
•ns^Xryôp^o* rime ci ν*ύτρ -nJ τχιο5/*ι ώτυEx

χίτ/ν

.

Τ·7ί

1701

Synodus Hisxoi OIYMITANa.

1701

To’< riiù udlfairli» <9fony^Uui9t>- A „
lit qui itéra fcripturn tt itn&o- ammo» turn Patrum fenfui coattadicenta, lin- CHKUTt
\^r*T1 » eityf ύτν IV rapnAujUww tin X&ri rtui

», * 9tiu» purntiti»

»,
»
„
»

, μη Ιιχ>μΙ-

„ ruer τρ <W« T6Mtfe «parnfrô*· · *·" <rr-'·
» φ9ίΓγ·μ^·»1 ctr£9n wrc Apure 9 9tntn
m ητμίιυ.

gala ■ qua illi , qui divins celcbiandi
mjrfteria a Dre potciiatrm accepere ,
oderunt fscrificia, fanâtflhus Ttmiiati
negant oblata,

°
Ter aaatbema.

Aitôi/anS-gsc ·

Im qui Chriftnm quidem audiunt de
To”;
«+ rS uwîipc 4Îbi' w nf
» ca, quam tradidit ipia (acturum myftoauûrS τηρνώοθΗΓίΝ W 9tif» (Mrnti»» ··,, siorum cclcbsatioac dacenicm : Hk f*rit, tt ie «m rammewonsrAMm : (ed ver*
ptfpvAt; Zjywm · t5t» arotHn Ht rüu iuhù
v bum commemorationis fla interpretin'
iiiunfirv * μί ΑηλΛμβ«α»μίΜΚ if epiris -ni»
B „ tur , ut ab eo quod initao Salvator ce*
Λ·Λμημν , g 2m τίτ» iftJw hhu nirlut
„ lebravit ip(e, aliud effe facrificium iftud
T<tfi T&0
«PXW
«rrfer ππλΛΓ^/ruu
h colligant , âr hoc ceu figuram duinta*
„ aat & imaginem ad illud referant t >tafifAymn , ÿ <vnt in^fh» φΛ·τκ~ιΐϋ; ÿ h» que ticmeodum ditium Liturgim lacraumii irttypoffaf , ύί u£n ή iwUtr,, mentum , quo futura vita pignua acci«fifc ê Sw« «ptrpy/nc paurigro», lit ii» ήκ
n pimur , penitot reliant ; cum fandus
μτ^ίπα {wife ΛρρΛβύΗί λη/Ι&ΙΜρφ * *J τ***'
n pater oofter foannet ChryCottomut om>
-nt τί &«ï Tttfèt ίμύν ImÎhm tÎ yi/mfiin nem ptorlua hoc ia facrificio removeat
utro;,
vit -9wta *n ητ«ρ*λ„ divetfitatcm , inuno unum 6c idem cf«
„ Uiw, xJ fjjfu > jè rào nürlu/nnu φίπο»„ ic , in Cui» fupra magni Pauli cpiftolaa
„ commentariis paffim aflevexet t
„ TK, ά rotoxîr IF ri μιγύν» IIxuàm, μμ
„ tû» ifyyirtuf.

>«
t,
»
n
„
»
»
„
»
»
»,
„

- AnO-fjUc

reif .

C

Ter anathema .

„
Tm φμ»βζ*μίιφ rtuuiei» xent IV rrr·, tue eixirwr.

„
Injurioio in fandM imagina cooci», liabulo,

Ακίθΐμ* Tfirf.

Tct anàihcaM-

,,
T«”c όιλ<μ/2χ»«η -ηί; <^t' vis 3h'«c
,, γρΛφήι piirm ΛΛ-nî W ttitÎh&f , Wf ™c
M rtriàt tttÀMü X&ri tù Stï ipâr f V4 -iV
,, uyiw au/rx

„
lia qui contra venerandas Chrifti Dei
„ noftri lanâoramquc cjw imaginer , fa*
» crm feriptura featentias adhibent adver*
» fus prolatas,

ÂM^tpa reit.

Τα anathema -

D

„
To”; MntnSrtf et ynim , τνΐί ύβ&ζ/ίτι
,, £ Λτιμΐζ»π -ntc rtr-nif titinu. 1

„
1rs qui venerandas imaginet afpemao*
„ tium atque in illas injuriorum lententia
» communicant,

Aftàtpu Tg/c*
Ter anathema.

„
To”; fjyanr · ôrr ύ; 9ttûi or ^jUFMUVt
, rM tiiw «ροτήλθητ*

»
Iis qui dicunt Chriftianos fanâorum
„ imagines ceu quaidam Divinitates sdo« rate ,

Αι19ιμΛ reft ·
Ter anathema.

„
To”c ·ηλμ£β·ι Kiyttt , tU luiS’eKfJtLiù
„
lia qui dicere non vcreqtnr idola
„ cmxXrfliM ndirAat^ row
, tit όλο» E ’· ÎP** Otieettlcaa ecclefiam aliquando
M 1» μυΓ^αητ tMtrftrwi, ♦ τ2ώ jfi/ritoif à*
n fuifle recepta , totum ita religionis e„ ttntttti facramentum , & eatremam
„ u/JerJii-r τ/η>,
n Chriftianorum fidei injuriam refctcntcs,

Μ&ίμ* reft.

.

„
Etr·' -w wvt*Mx«T>Tyoez«K dfJrrvt ôr*
»» v*
■»»» A'v dmppn^iunt
h 2//«3rJwi,

Ter anathema.

a
El qui in Chriftiaooruoi calumnia*
,, trice hoccfi verfantam , aut cum ca de-

M fundum » defessdit,

ir/s.

<7<Μ
ΛΜΗΟ
CHKltTl
ι·7*

1704

Stwodws HiUOJOLYMITAN* .
Λ
1« anathema.

„
Ei qui Domini noftri Jtiu Chrifti
,, depictam humana (pecie imaginem ado„ taie renuerit .

Aratôvu* rtif.
••7».

„ Errff k «forxuMw iw xtifrio» ίμΰ> ImF»,
„ XfK-Or ce w'xôn wiftyp»wTà* xj 1» «*>3fJr/.
n το» r'w.

Ter anathema.

Ttic.

liar igitur . tt quidem talia Cliente­
les cum ampleftantur , corde toto ciciLi S» -raeûnt é W» waaiint rtpi W Γρυχΰ»
piant , confiteantur , St quotidie publice
Φ»Χητ«μ , ritytTM , <ίμβλο)τ«τ<τ
ίημί·
decantent -, profeâo cum Calviniltu circa
μα Jijuorn'ac pif nu* (uAtti ron rpo'ras KaXotjca ■ in quibus petulanter ifti gloiianur ,
nullatenu» umquam confenlere.
B >orr câ *7r cawvror »Τ<«4>χνμ)υΜ Xfj-urt» , txat-

Deinde

fi

quid

hujufmSÛi Orientali

contitiflet ecclelta , unut id totum metu» .
cffeciflct . Fuiflct autem metut ifte vcl
fpiritualis , id eft , Dei ; vel humanus .
Si Dei , in omoibus ncceflaiio tefte <cnliflent ; neque enim aliud mente tenere ,
aliud ore confiteri ( miferrimum cum lit )
licet lia quo» vera» Dei timor poflidet .
Si vero humanus > nequaquam id quod
corde credebant , palam confiteri propter­
ea dcftiuflent 1 id enim esleciandis qui­
dem ac deicidi^ > qui apud Wilpanias
agunty Judzis fulitum > ab catholica vero
Cnriflianorum profeflione proriui alienum. C
anppe ncc Chtiftiani vel nomine dignus
, qui gloriam magis hominum dilexerit , quam Dei . Atqui ab Orientalibus
id fcclcris funditus alienum. Etenim fi ita
in errorem induci pollent illi , ut corde
quidem Chriftianos efle poflit arbitra ren-'
tur , ore vero in eamdem cum iis quo­
rum imperio fubfunt, fidei convenire profellionem ; id ipium utique non omitte­
rent , quo ab duriflimis , quas fub eorum
dominatu patiuntur t fe fe anguillis eaimerent · At enim nc in cogitationem qui­
dem cadere id Orientalibus /poteft , longe
minus igitur tantum ab ipfn fcdus ad­
mitti ; ab impietate etenim ut differre vi- D
deatur impietas , ad eumdent tamen quos
inficiunt, finem, «ternam nempe punitio­
nem, ambz perducunt. Quamobrem omni
produs ab impietate ceu pcene iuterminabilis adveflrice , fibi cavere debet qui
quis adjcternam falutem vult pervenire.
Deinde , quidnam ab Imperatoribus
luis timent Jberi , tam qui circa Pontum
Lusinum habitant , quam qui crca mare
Cafpium Ar Colchi ? Quid timent Leci
Ar Zenychi , Caiicali montis incolz · 8t
qui vulgo appellamur Apch.i!i , quorum
alii quidem Jberis Ar Colchi» per omn<a
fimiles lunt ; alii vero cum ceteris , qui E
Inc recenlcntur , fidem renent orthodo­
xam ? Quid timent , qui maprem tninoremque 8e albam Rufliam , ac florcntiflimum Mofcoriz regiium , a Polonic fini­
bus ad pcnitiflimos Orientales , It a Gotthia live Sphetxia , ufque ad Uom Ac
Caliin incola» , Ic a Tyrba ; quem Ar
Niflrum vulgo dicunt, necnon St ab 'I aulontlo five Chcrfonefo , ufque ad oceanum , habitant t Quid timent Poloni Sc
Orientalis ccclehc filii , qai in infulis Ic

Et» « -nrvrd» rt ημβίΑ^χι τρ «*»«tvX/xi)

iStt irifot «» hS" » ai
μή τη φόβο; . o»TK dt
T* 9ÎA» itriS,
ί τι^ματιχϋ dnX«»drf, a rvuarncir - w
d

ΖκχΧησύ» » ·ηί l’urocio»

φόβο; tW βκτιλιχΐί» luT

£ »rdbM<rrxôi,

cibiUMm cutruf όρθί»; d* «r«n μά νμολοχοιXf'rtr. àrS y θ«θί φάβας » li Sti inp« μ|ν Tt~
rdl'w», èrvpec if άμαΧογϋι . i3\io> yip. ti Si
ό Φοβ<χ lui
,
Stirtu drXodsi φοβο> ù&ftirut , τνί ο» τί xtifSlu juà dtux&tu
TxpJijifa «npurlwr , ώ; ξυμβιιίΐΗ T»7r ·

purior; >ÇrtX/nzro/f t*

dCpzo'XO^fTO/;

IxWors , v’^Xrt x; v?λ τη ο’ρ&ο5όζ<υ JV ΑΑ,Γ'**
>Λ τκ-«ν «tro/cemii . <1
«POxe/sM rlu> do'£«v
«»&{fciru7 μ«λΧθ7 τη; ίόξη; τ9 θ‘5 , w'à’
oXvc iuiNCrm fièsu ^yr/xno's. «chJsa κπ tSiar τ¥·
τι 1» τΧημμίλ^μΛ TtK ««tvXrto’i. ituSi ♦<
lut tJt» Juxmtt» rupteur*"; , Zcu »t» Jti»«ro»

hxu y/cvrtur; nd <τόμχτι it ^4
•nie πιμ»<οκ b wku «uirù; ô τό rrVw μιηι
•IV χρΛτνη» . trra
<» »' iV Scttûi « \jroφ/purr» η"«"*Ρ ΛΤνΉκΛΓμίιοι . «Λλ* τΰτ» «ίαόο-

rn ««pi/*

w τ« <»«ηλ/<κ;

tri' erf inom»

, «ρ«

xaCHTO «tduAixninpo» . iriAttt. yif irtAtitu er
£ ioxev ira if per », «Ns w< λ νίλφ- , tiyicaif
ίμ^όημα ni; iixh'ik , ti; rlu> tbititn» xiKcrn

dnXadn · £ iurûtv rira» o'rvrtr» «rée*va» uc
<epd£f»0f T/ccar^ix; «’r»Xd.r>ir* , φ4<πο» tir xftΧο»τκ Tutfcix; nryib.

φόβ®- rapd ffi »Ρ«τοαύτ«» tw;
IId»rg , j t»7; rapa' n}
Kawr» I3r;ei ,
τβϊ; KoX^or; ; ri; φϋ/&*
■ni; '>in^<ri rit Kiaixxiro» Arxorc , £ nc; Znxi^tiis, è xor»*i> Xfyop4>o<> Ατχχζοζ; , w> ai
E vertu τ/>

,n iiyti: rj

ptji) T*>nic«n» 0T0» ιβηρ»:, i KoXyar , 0/ is

ιίμ&μι&ήη; KtiraT όρθοίοξΰ1 !<. οόβόν w7c rlai μιγ^ΚΙαι 4 puxpa»
Tci^cluj Putritt , »\ tIuj ταιΛΛαϊμαια βχriÀmi Μο^·βία« aiitiïv» > «rd IloXarria; fss
■Λ/ Λ><ιπλιχωτΰ\υι tâtât , sy^ ira Γοτθνα;
erγη» ^.Φ'τζίχί , tu; Oùrur afi Kutaria; orxuriv»,
a’rd Τυρβ« , d» Z Nrrpo» xaXûrt χοτ»·;, <c t7; Txuçoniirg n Kfpa’û^' iui wxwtnJ 5
ri; φόβΦ^ ni; c» tj IloXv»/« , syd' n“< ï<rr»
rXerft; oTor οί

n;

e Frt

»7OT

$βΝ·θυ$ Hi tftOlOlY ΜI ΤΑΜΑ.

Î7©tf
, £ Π«ρο·/δι A apud Veneto* , item in Lybia & Periide aWWO
hauitani , qui omnes Onentalium Impc- CHBlfTt
«/ ratrnc gy/
ratotibus baud parent , A camdem nobd
“Γ*·
•»7; xperjoi Λ/ «M-nXixtür ewnretm, £ ήcum iadcm pruliieatur ; qom pcmicioiifliflh rupQtmt ά» nés
z/rrus , <m se τΐυύ
mam advanartoram dodlnaam , li faluiaSM «rashaeac tmutLu -fV trriHHf^iuf Ιόζ/u dCrem zftimant > ampleâantur f eamdem
for ta Ilis arbitrantur egregii hommes iftt
Γίβϋ tjierifi » μη rir£m ί * *η>χ< ·* χβλοι
nos ab aliquibus in negotio fidei vim im­
N1W ifbpti ιομίζντη ήμϋι ce nis ffei νίpune pati , quam agentes apud Hunga­
r/w, üwf îîuii
mçirrwr , ùt tôrians fratres noftri ab ipfis patiuntor
m uni Toiin nts et OCytacit «ί<λρο7; ιϊHos fiquidem illi quotidie modis omniffoit, ίκ ίνημίμυ πιλαιτυρυχ·/ rpôrots TttnioK > bui afiiiilant , ut fuas ad partea eoa per­
trahant ; & modo quidem definiunt effe
tt ϊitems mfortâurf £ rori /4* ôiitprrtu nr
ab cierna prrdcfinitionem > feu divinum
<·ροο«Γμδ» «nu «posuwe/er tu Gei flihnrii,

ΑΧΝΟ ώ τ«7ί nirot; , Eut fort , Λι/3£η
αηκτι mh; ns drzraXiaqc c**Aiw<<ç ,
>«*■

i» int fjfù iim»$iî , ins il «rterivs unrôti Ji ûs Tupaim, £ nï ΑλΓ^ιΧιιι «’»riiefyt nfittwrt TMi £α·(βάι «fOThJipw τη
0Μ«ΜΜ> «jroto/α , pnittt \Τιμίϊ.ιη> isàftym ,Λϊλ'
téf ttgtihOÀ ithifOt τυμπ&ιφίρόΐ^ιω τω ϊόιω
«i IV nforirn , IM μ» Xiyu'^u rü ra.it ta .
tï »4ju or IV iranKtiuf xçatipim i βιαίμαιι
urus Utut tu; <Μηλιχύι άΙ£ωμωπα3·ί< t/u>
dirffinir « o/ if Ιαήζοραι βιίΙ^ΚΊ , τολλω φι·
λΛίάμιτόηραι «ώνι uni. κ. vitis φο/8ο$ ήμι>
μη ouiKoyitt ο Æs'Xd/xtSx.

Es"/ it £ τίη n'rw/ , ότι άφ' J^tiorïut î■ntt f runeéts iui -χίλΐνι ητραιοτίι,ιιι
τ£ΐ« C
xorTK, tropàtîn «λλ μίμκ >j Vuyaiut yij til~
ft tùr tpxrit'W, t£ tujj *ΐ<τίτι χ.(&τητμ
twZccuroipsvTeu rù/ar«rc , «Je μιβίτοη τιηιλΑΐraie»tou ttfi'TMt «p^i)1 cv lerr «^iunîxxoïç
tnfiyptun μηίι» ^lioc ύτηχο»» - «Λλ* rmr h'civ
«Kirrvper t* poj&r , <c iV irtihùt , ùff α-υμβίβΜ,α oui nie ΚίμτΜ a!c μβςτυρ*{ , ύ χ«θ' ήμίριι , «Αλχ £ χχθ7 ώρΛΐ , £ ΓtyμLuJ' , £ ϋTU «petwtM^ur/ τη xxrsuy/ir -rattirn, lui βι
τlitιοι μόη txoi!
gseJrlmri £ $αυαμΐ(μβ·ι> '
οκ-f ii,
iyitTtt τ» θ^λι/2»ο><κ ùrsp Xtrri, ^ιΧοίΓοφνιπ; et ηΐς τΛ^ήμΛβΊ τί Xeurà ,
Miwat ynifipot 3r« f ^ομοιηί , <r»7« π d- D

ToroKwc , «popérou; , £ /uatprurr , ce e7»
•τ» τϋ ΔΛβίί rÀnpÜTU ’ in irttt m θτρυτιίμ&Λ ôKlui τία> r.ufptf .
' »’^ΐ)λθθρ4υ int
riftx gÿj
, G Jiriytytt ημί· hc shiφυχάχί.

deeretum , ut hic quidem juftificetur ,
alter vero fine caufla damnetur : modo ceu
tyranni & evangelic* dofttinz corrupto­
res ad fuz profefhonis dementiam tyran­
nice fideles impellunt . nullo quidem fun­
damento iubruti » atque ad nutum lui
przpoGu , ne fatanr dicamus . tamquam
nubes fine aqua , circumacti . Si igitur ne­
quaquam ab Imperatoribus fuis ad eju­
landam fidem fuam Orientales adiguntur,
a calumniator ibus vero hztrticis impune
coguntur , hos >111 conftat effe ferociores ■
Porro et conlitcn quz volumus , nulli»
metu continemur-

Sed A* hoc etiam adjicere peflumos ,
nimirum Grzciam, quam ab anno (alutis
fexccntelimo ad ufque quadringentelimum
trigefirnum fupra millcumum Itnpceatores
es parte vaftabant , un 1ver (a m modo do­
minationi dunffimz , 8t gravioribus, quam
illo umquam fub imperio in re civili gens
aliqua fiiltinuerit , rrumnts effe mancipa­
tam. Verum eontra terrorem ac minas ita
fuperioees illi funt , ut gloriofiflimos es
illis Martyres non fùvguli dies , non hors
fingula , fed horarum Gngula viderint mo­
menta . Ae tanta cum lecuritata fiancee
procellam irrident , ( quam non tantum
«emirantur adverfarn noilrl , led ejufdem
vel una recenfiuoe contremilcunt : ) ut be­
titis et hoc geffnent , quod Chrifti paffiontbus ita tribulati communicarent, quod
Apoftolorum , Prophetarum St Martvrum
per patientiam confortes fierem , quod in
fe ipfis impletatn agnokerent Usvidis
oraculum : £h>>a praprrr tt mtriifirtifier tttt
d>r. ht, rraSsÆviasNj prrrjarm gr ay utut,
V titxijii en i» rrfriltriiH*.

Emrii) nlttw iitt td «lAnar ηί*
Cum itaque liberrime id quod Volunt
xtrXecv gjM όμοΧογ^ι , ùi /3ihoiT<U, tOmnia les , K' credant Ar profiteantur :
impoffibilr atque a vernate prnrfus altelaùtnr w -tè «pnjSXqdo , on «eha fjfr
ntim eft , eos alia quidem vcibii it fignii
^so^opmxecrar Jr* Γ0μΛΤ&- g^i irj^uiut, <λfinlle eontlfos , alia'vero in corde Crediλχ iiè iirls-À,T»r τη napi ία ‘ <λλ« xx^Ji*
dille .iQuin immo lotam , quz ab initio
τόματι >£ βΊίμποι; u.i>Luj rlut
niu fc apud pnentalem ecclciiam luat , fident A*
xts^ohexçs ë««X>ju-rtJ 3οζ<> irÎ7&jirf*. vif iit- aorde' & or e Ar lignis credidere : fed A
«i iÿ ôpAKnyivi ii vt Gâtant ^ttipurii i- modo sta eradunt & confitentur , ut pro
illa ptompto atque hilari sntmo marty­
trnpctNvr, £ dminpnZ h'j-i me umyogiti fV
rrum paiiantur. Suorum igitur adverfarlo
charriait ·
cum calumnias vicere mik

Cantii. General. Torn. XXXIV.

Cccc

CA-

«7®7

Synodus Hi r kosoly μιτανλ.

rCAPUTV'

1708

ΚΕΦΑΛΑ

/j T μο'ιβ» J* riin «duMtnr , iri nuH9fi~
Οη folum autem cum Cxlviniftis nullaterfus unquam Orientale! con fe tr­
'wjmt» KuXoUro/c o/ «mtuX/cov ovare dipiere , verum etiam przterquam quod lco>
toi» Tpdrai rerun , <λλΛ aoyùc τη x<? ίτκ «nomachos At myfteriorum irriforcs ,. nec­
τοτοπκγη -iV ί)χ.οημίχν> , £ ίρ·ιχΓ»μι>τικ)ν>,
non Ac ore tantum tenus fideles , anathe­
X} tÎu> rim ίπ'-φιΧοϊς pxuaur/' ίχ&ν* , ί «matizant ; ex omnipotentis Doinini zelo
fyuodalitcr chans Cyrillum adverfus bis
τ*
3tf ruuoii*ô< ΐζήλίχτΛΐ ^λο> κυproccflcrc . Cum enim editioni diâorum
titt τ&ιΤΜρΛη&ι. Κ.ΰ*χ>λο» yS irtiturti-m μμ
capitulorum annos lex Cyrillus fu pervixe­
'ηί W tu rai» "iV χ,ιφιΧΛίωι ^ήμΛτι àflf ϊξ ,
rit , quin & luum non efle fotum , neque
& ατοφΛίζομ^υο» μι&' ·ρχΗ μή eotu cesaeMe τ»»
contentam in illis doârinam approbate
fe , adbibito etiam jurejurando afleruerh, B W Χίφ*λ«β· r«ny< , μήττ μΐυύ τίιο ώ nit
χίφ«λ«ιο/ί τι,-η <οριτβ&<ι , £ τήκ τ'«rca*
ac denique contraria illis in ecclclianpubiice docuerit ; quia tamea ea impugnare
·τ/'< ntf ΛίφΛ^Μοίί Itiirwnt »r* csutXv/ec ,
Icripto noluit , obtenturis adhibens , etfi
μόη» ότι κ rtuMypg^f «Τ’ «J?V <9fvptrt^àforte verum, at non fufpicione vacantem,
/M*- , irfç ιτωί <ΧηθΆ uti Ιιυ" t it in!n·
Ar veri paftoris bonx fame haudquaquam
T'°’
ί
ο’ρθχ;
«ληθγ’ρ
conicntaneum ; icilicet , diâa capitula
roiufnx ■ or/ êriXctî») ri tffiihMt FxtiHi t4opui elle luum ■ aut Orientalis ecclefic
confcflioncm , argumento nullo probari ,
ηκ σ-ντίτϋύί τιί wru
tt^tru , â sic
Ar luper rebus illis concertare , ad quas
«raTsX/itci itnXr,e!n; ÿj.<iï\.oyiti ùriplurriu ’
necrUitas nulla Compellit, a Patribus pro­
ά fit ii iynx xunrn'yitrt χ*τ»τλί(?#5νιι,
hiberi ; ea utique una de cauia duplici
T*F* W Ttripuf xfxJXurw . τοίτκ μό ϊτως
anathemate (ynodali Cyrillus- percuflus
dpvtuc αρηχιι , ορ^ΰτιροι S’ uZ lajnr 'μιηα-cll· Vera quidem fortaflis adhibebat ille;
meminifle tamen debuiflet , maximam cx
&lu>cu , άτι lyq μ/xpdç ασ-ιιτίρ «ηίτ7«< τβλminima fcintilla flammam accendi.
C ΛΖαΙ φλο'^-α .

Ν

Quia vero in Theologis maxime , coe­
Erevdif ct t? SreXoy/e μάλιτΛ μιχραί μιtu flb vcl minimo principio , ortas ex illo
iwunsutw Àpyj; τολλιί
τυμμίτκιβ<λconclufioncs plurimas neceflc eft ruere
fcire ille debuiflet , patres frequentem
Atv» -iÇf utut tLu' ipy(tù · rdtv Xorror «Jprofcllionis fidei expofitionem , Ar intem'nr τη α-χοτο> -JV Tttrpuv fritiu xaiXoert»
pellivam rei cujufcumque ad fidem perti­
ix5fr/r Tr'rfw» troyf^ii'; ι'«τζθί·θ·»-ΐ , ί rtr
nentis traâationem , ob multa lolum que
^ϊλομ^υο» α·υίγρΛφ·τ>
driNiui ·&·τηί
\ inde confcquuntur abfijrda , cujufmodi opus
rirfv; itiupui , Je Zi toM<c -n inrt urfiftud cll capitulorum ipfius Cyrilii , ( uti
fuppofuitnut ) prohibuifle: nequaquam ve­
T<U , (if ΚΊ1 !Ù n' f
iV X»«><XsU4ir «uiri
ro , ubi loqui foret opus , filentium 'imτ» KbCrAXif , ( ώ
) μτι iuroioi it
poluifle i fiquidem ad expromendam aper­
«rtu th irniir yt-ίί Μμα; rjuej ini «osu
tius tuba retonante fpcrn noftram, oportet
treXrifyof
TperJnçoz 0&»Tyf»^su efef
nos numquam non efle paratos. Sin vero
ττς C» riuîr tKrtS9^ .
svr« eiirq! Ktl£l»a»
Cyrillo turpe videbatur pro Chrifto labo­
iixrniè; Iw" li'jco-riire.i ύτις X(^~S ,
rare : at paacia faltem debuiflet in ejus
inimicos kribere ; quemadmodum Ac ma­
ci oKiy'iwi ιτυΓγμί^Μ ttnl ’V
ignus Bafilius , qui fuos in calumniatores,'
Xptui ‘ set ♦»
BetnXfvo;
d
μίγ^τ <ruxo®ot»etfi non multa fcripfit , at fuam in epiftoTMÎhvc , η ιξ μi ΚΛηί τ^ Jcumyépui TMjiyptla ad fratrem orthodoxum paucis compo•ψί» et ro?Xo7c , «hX’λ ce μιί. «foc of^od'ofuit Apologiam. Non enim tam ad ver­
ξβ! àifhtii iTis-oXq «Γίλοχήβ-κτ» . σ-αιλιθκ
ba , etfi veriffima , attendere folent ho­
mines , quam ad feripta . ut fuum de eo
T»ic ηι^ρωτοίί rytiit μη χη»
qui accufatur
ferant fuflragium . Quam•nwc λζχομ/κΜί tic τ*>*λ»θ·/τ/» , ύί tm yp*obrem Cyrillum , etfi ignota libi ptoilus
φόρήμΛ
, «/oc μ»ρτΐ/{^Λΐ à» ntt τοηίefle diâa capitula, uti diduin eft, juran­
τολ- tg , or»7G“ d XemyopHj^00’ · W™ ΛβΑ
tem *, eo dumtaxat quod ea fcriptis im­
pugnare renuit , duabus in fynodis aeliit E τβϊ «ropsuvdufuor KJt»>Xov, fis τροτο» ήρηOrientalium ceu proditorem, una Cum Ca­
ΤΜ , μι/îtuifti i\nt
wJtirft ■fff Μφ<pitulis anathematizavit : in quibus fi
λτΑιζ , μο'χ» Sii 9 μ*ι Xrir’cMeewr «τΐιΓ^·ρ<?(uod forte pietatis veftigium , totum ad
Φζτν f&iXSeTsU , Λ
ΛΜτολικαι ζη^Οί , τροreudem , ad iUufionem 8c ad fimplicioSorlaj ι^-ητάμίΐΟ^ t iit χικο ruuàiui tÂhrum (eduAionem , non fecuS ac ad laten­
ffrirui «νρ&ίμϊ'τητί nu) Tore xexXedon,
tes in mari kopulos , naves confringun­
tur, fuit infpcrfum ■
orc
ιίόχΜ dirfâic «“»su , «pdf <τ«ί-

τΐι» Ιω, a} ÎTïXor <*ρ«« iprtylt» 'iV ivXnrip** , 61 τρίτοι φιο-ί TQtnr tsuc muâta «i üφίλο» tV ritfUr.
Mu-

1709
ANHO
CHA ISTI

Synooüî Hibrosolymltana

Mnit >5 tk iç'dyi* /Itaux<u9w*» ΚβζίΚλμ ol drriitnot , irt d rf»o*Xrou «’J/xwc , w,viw
Àeyev» , à itftt τη ο»όμ*τ»; ri
Xcifi Λ ÎM ÿ TVMTUC X>JLU»y*<») , «>K*,UfTpVS
KttT*fJp9·Αηρχ/ηί » fj'XXtyc* , £
,ό^ο» ri farfépu d μίγη; o7ii BauriKt<&- »
reii Tt/Atôuui , tri rÿ <βρώτη τίί Joxdrvi wju/μ*» , w>«iuMr4ir<; ri bpônt Kurrstsrim■tÔKmh , fjurù
iÇôiur a£ -ruArurwesur
•fit c*KbcnruxiKÛr ( τρ
é£w «rXnr<« » n#
th * φιλότρ*;
ΓυμιίΑχϊ*. yw-

I/·» c*iîrojr/p
ijljw-m τρ c«χλητ/ρ ) tîron-'3rro>c«h»<>»♦<At-^r θ*κTW- ôe
meS-nt nfei* τίώ oa*A»r/<» rS X&~S rMtpe.χότ*, ei x) AirfjSiî βτ>μβίeîivu > û; dutpnXèr
iC, «.uxpiuXd» niàm , oc à/χκ;
rijw tfÂfKft r«tp« nf 9(ύ , iutn
xxxwv
« tJ êMxXrjr/x w'p}'*’’*1· *5f*i " >«" & ç dσ-fiïeitt ^υόμ|οο> T<’V<»
0/ tüeirioi biiyu&<ζο*τ« * πχ iynr , <h)x si^X/or , lyà w, yrrj
ίχοχτχ ô\i>i μίηί X*t>S μ((/'οα. ytturto-

Ne rtaque ut ianâum adverfarii noftsi ahho
jaftent Cytillum c son enim , uti dicere CHRISTI
spli folent , injufte aut pro Chrifti nomii*ja.
ne fuit ille peremptus > quatenus it* cele­
bretur -, imam vero propter fummam prxlatura cupiditatem , < quam Lucifcrlanum
Balilius .Magnus morbum appellavit: ) ei
qua , ctli ab clericis millier cjeâus atque
vCxatus , thronum Confiantinopolitanum,
procer primam qur legitima videbatur ,
polfeliionem , ter occupavit ; ( ad hoc
quidem inexplebili extraneorum cupidita­
te» ac Oratoris Batavorum uiui ope, un­
de 8t majorem in luipicionem apud eccle­
fiam wnit : ) ignomimofam mortem il­
B lam ( iMftue mmiraas fefUettu ) oppetiit.
Hunc igitur adverfus ecclefiam Chrifti ta­
lia molitum , ut alicujui torte pietatis exftitetit , habemus uti peccatorem , tc ta­
lem utique , quem ob illati ecclefiR mala
non Jevu apud Urum poena maneat : nunc
autem auâorcm impietatis factum, nedum
non ut (invium , led mifcium agnofcimui,
atque omnis cum Chtifto participationi*
extottetn.

&■
Hic porro pradiâz duplicis fynodi Ada
Etri&fTti if χβΰτχΰθα £ -rd tV truuôitn
ex magno codice , in confirmationem eo­
μιη,γρΛφί^ηι cat τη χχθ^ ιΐ,αί; χαίί/rum qua dicta iunt, tranlicribimus , qui­
χοί evç r/raiTtr iff H/»i/uJiiui> t ou» i taint <τίμ· C bus & nos per omnia oonfentimus.
φ-»5$ι c» cïrxtn.

+Jioç

■} àt KutrttrrmrôhH ο-αυόία krni-fll
αΐξίτΐΛ^ λιλλΚμι.'»
t« Λχχιφ^
τ«
θΰ τχτςτχρχΑίτβίΜΛ c*
Kwara xrrwro’Xw.

Hami » μ$υ iff χο/ιη σ-«ιχττλκ'η» rw.Tfrr€^4“« τ* ru; iw <pfçt<S<tA oïaxx; , φρο»τ/ϊ<
n? , i/id’f jôrvjj Jt' fl/
rixôaTur , vf<rAta’
' ytziNv» if Ôe2 th o*
«ροφήταΐ; T« rS 1MU.11 g beiiôr \jg' iufh^x;
yjp-oapi , «rwAârn; ca iff τΰ> ιοιμί>ν> cia- ®
C’I’Îtw, Xfifti-·, >9τό>~ΛγμΛ. ίλίχχω ηί>Μ,

*; rnA.Tdofr» eitô; n xaxor , ira ug ùr tiretdu-Às
«y*$a Τ8Τ» ιΰτίνοντα* or irKgrew .
< ruum. J -riJf <vfort3tfJjo6i i y-u,u»e!r , «λλ
wc «ρ«9ό», xtr®oXoy/aui Tftr'ty t^ioXiot;
rr^eitai T^trfrifUATt . -nitun, p5 rx ·ίρχτtxx ί’χθρ» «ρχίθίΐ luT, xj -ÎV ajjtS urxbUt
■ni wixtnt/LATtL . értrï»! f» TW-ni bjj cà -ni;
ίόχμΛτι» ô ^ίίΛτ,',φόρκ iS μίμίΓ^μ^υο; , ο Tftji vec
a'iratui κνήττ»; , <c S^iu; π iyq
r» eaK{^4.’<ra; <efo' o’A/ytf ο» Κωκ-χντκχτόλ«. Axxae/f Ktii/Nso»· ' ( κ μο’χ» γ»ρ ξό* Ε
τί άρθ'χ éopôm Xc^-ob tijc t/»-w>c , «îhXot £
xaax^y«s xj»f*eiafm <9fài rfi μη άρτιοί rlui
♦pevx , sya' fSrârjxo’nti t»» »Stuj, e^oXey.-vr
to fxraAaU ο’ρθ* ττα όμόμν a'aaetXrxic rxxXije'éac ΙώήγμΛηι ’ w>-# *’x tosuiw fuut·
Q/Ufft vraXo'njTO;
ti aÜ%Oi της
aaxev'ac «'rain,-, tx! o’f^a* Xdy« i?; rrr*wc. )
JUrnTHytirg a'ratyxii or »uù c» τρ /3<σιλ/»ύ<rn -iV roX/w» Sera <mpo»oi« ruvorrfî , &
Cmil. Gtnml Tom. XXXIV.

Decrituni Jjnodt Corftnrinoyolitin* con­
tre Cjnilt Luuirij , pcrmjjîane divin*
ohm “Patriercb*

Conflenùnopohteni

itrtiu» upitui*.
Summa follicitudine commilli fibi gre­
gis ad utilitatem , maxime veto in iis que
religionem attinent , ut pallores incum­
bant , Patrum couftitutio eft , immo 8t
Dei praccpturn , utpotc qui inter oracuI* Prophetarum , ortum palloris iucuria
gregis dilpcndium de manibus ejus, inter­
minatus eft , (c (e repetiturum . Arguen­
dum itaque , 8c in malum acrius invehen­
dum ; ac tum potiilime, cum non liioplcx
ac nudum , fed fub dulofit inanium ver­
borum involuciis ceu bonum exhibetur i
ne fcilicet hac latvat* boni fpecie (impliciorer deludantur. Tates quippe ab initio
tum hoftis ille , noftrorum primus au&or
cru lorum . cum &- ejus affeci* , machinai
adhibuere. Cum igitur Lucaris Cyrillui
contra divinas humanafque leges haud ita
pridem in Pacriarchalem Conftantinopoicos fedem intrufut , mortifero utique
exundans veneno , atque infanabili circa
prarcipua fidei capita hxrefeos morbo cor­
reptus , hoc ipfo ufus fuerit in evulgan­
dis dogmatibus fuis artificio : (quippe non
folum ab reâa Gde aliena fcntieoat , ve­
rum etiam confiteri (e orthodoxam , qua
jam pridem in Orientali ecclefia exftitit ,
dodrinam , apud perverix mentis ac de­
pravati fenfus homines malitiofe fimulanat ; ita ut ipfum fraudis èjus dedecus in
fidem orthodoxam talis verlutia converte­
ret : ) Nos , quo* regiam hanc in urbem
Cccc a
divi-

i7ii

Synodoî HibaojolYMITAN*.

ΐγΐλ

divina profitait* ceogt*g*»it , Furiar- Λ Jki IV nthvr tatiiu Xdyw pitorwnt nc- anno'
CHRISTI dic , k reliquorum ccetu* epifcoporus* ,
» i
Xww
χόρκ · ic<» CHMUrrt
te/ι. tamquam hifce dc rcbu· rauooem reddi*
«<Ί» ta IV iffût < τνΧμαπμφιφΜ
**?*'
turi, impellente neccSlate, juxta fassftortiiftn , , 1V fcc-nt
«ic/xsuHf c* vuuiltK
rum ac Spiritu fando repletorum Patrem ·
Sirp1» P, Tiro» · lruta-t£rts
qui ia fynodi* , cum opu· fuit , eximie
τ>ϊ·η» TSzc τίτι , »; crn&Zuurr χ«θοτα&ιλ«νν.
geflere , pneferiptum ac nonnam , hunc
publice denuuciandum duxiatiu* , 8t ana­
xJ irt (ίημη ixetfiti f iK/fitini iri τι­
themati fubjiciendum ; quin etiam (neab
μή «'«Ztw
bitucpifriu ) rt} twrS
?iuibufdam petulanter cicumftrcpcntib·»
tfr-μ^ rrpttSittu ta ta iirtfitis «re&^ojtaue
umma verita· impediatur ) omne* ae C«ta <otS «ν^βΧοχίχ;.
gulo* vani» eju» dogmatibus adherentes ,
eodem vinculo innodando·.
KucJhXa· r’xr/χλάο Anraffr tJ τίτχ» tIu»
Cyrille cognomento Lucari , univerfam
th XcxS’h rireitXrxZio inrKrriit c« r»? tV tmOrientalem Chrifti ecclefiam cum Calvu B
ζ·»ο'μυ» «luth xipaXita irtytity KaX&rop,·niftis confenttre , in impiorum capitulo­
fin» ΤΙΛΟφΛίΙηΓΛΓΓΙ, AraJ'Ud.
rum fuorum infcriptionc calumniauti , Anathema.

a
«fl ipü S«.
ρκ»1ΐ4 .

Cyrille» dogmatizanti juxta ac creden­
ti , fanâam ecclefiam errare pod-· : ait
enim in fecundo capitulo , eam nequa3uam a Spiritu fando, fed ab homme eniiri -, hominem pocro er ignorantia errare
pofle , quin 8c decipi ac decipere. Et in
duodecimo capitulo : Verum ( inquit ) ft
certum efl pofle in viis fui* ecclefiam er­
rare , & pro veritate mendacium eligere.
His vero ex nugis ( reâiua manifcfta di­
xeris rnfania ) & Dcum-Hominem -, men C
liri pofle ncceflario collegeris * ac nobifcum aut cum ecclefia aduiquc confummattonem fxculi , uti fpopondit , minime
permanere t neque in ipfa loqui Spiritum
ianflttm ; ac portas interi ( impiorum vi­
delicet hzreles ) adverfus eam pmvalere.
Denique merito quemque dubitant , num
verum Gt , & ab fando Spiritu diâatum,
atque ab ecclefia ttaditum hoc, quod pr«
manibus habemus , divinum evangelium ,
an vero fuppofititiem . Decipere etenim
ecclefia poteft
decipi > ( inquit ille )
ac pro veritate mendacium eligere . Peffnno , ioquimus , hujufccmodi baret ico , p
Anathema .

3ογμΛΓ<^ο/τι £ rtrlietri riw tb
X&r* iyittr <MÙytrm>
*«rru 4-diIn&tu ■ fnri y<tp ca τ«ν i&npt» Xtiri MfcArcta , tarZtn /zjj tiro τη îy'pi rta/c<*nf it«?λ* ir
· £ ta iiS-puror
ipyrfrtu
«j-ro/x; , xJ «rstmotu < uratqcZZuisu. c’· J <■ τ·» Suivuiret -iV *ôijf χ/φ<λ4ΐ'** · <λ»)Su ί jS/jSmô» PI;» ci riî
oJaï ituiatD’tt ίμα,ρτντν tLù crtrXifTtM , X94'
«i»rr rji
το
IrXtytt&iu. irti
ir tmixu»
, μάΧλο» ii ir. *rwauia|C
juntac , ÂkumÎuî <» α-υμτιρΛ^ι/^ nr
Ore'reparor Iiwh» , rlu) tuTHthfêc-ftr ψΧϊί•3<u, <£■ μί^’ ifjjur ( ^tw μτ-ηί ta ί’χχλιχτζαί)
iiK ψ c-uunAHti riî au’àroc μιΐ iuaAtir , aie
iri^tn ’ il, τ* τΰ Och τ>£μα μ^ λ*λπ· ci
•ω’τιι, £ TuXatc ôïh ( irAubr riptrw «àéu» )
KATtj(in> ta ittuAifrltt! · £ ropck taw ϊμ$rj3«tacrv
cidoM^er» iiwot , f< aAiyda; id
ctr* χ«7ρη> ôho» diâTyfXta tft m> ir. η£μαΐΜ '«\/ν, in ira ta itrAtrrlr: rrprio^b, £
μη ίπρο» .
ftftrir irtrinu , £
<τ«ττθάζΐ« rbù irrfwfiia ,
irrt ta «Xifτ* 4XSo; txXf'y-feS-tu . τJ itarai , <*juÿi, TatTxcxrra» «uprrrxa», Αζι/θιμ*

Cyrille dogmatizanti ac credenti, Deum
Ku&rZXar JopucT/'^orr/ £ rtf£/>fri , ta /Jfi
Optimum quoldam quidem ante mundi ~^Jnr iiyt3‘t>r
Μϋ-ηβολ^ί ria-μν irKiconflitutionem ad gloriam ante pnrvifa
Fes tir Αο'ξλμ, i *»fooe«rou ipyut
, ta
eorum merita prsdcfttnaflc , quofdam ve­
ii rafà TM ta etitaci j^uto3<u iropfBhnxiru
ro ante pnevil* eorum peccata ex aeterno
airltti χα&ΐί , x^ μηίβ.μϊ>ί χκ ipy^ ifKtri cvreprobate : neque ad repetendain apud
tribunal Chrifti mcrcedem , opera quid­
Mi Λ>τιμΐι^ίμ> urr<u câ vaî th Xe/rû βήμΛquam falScere , uti diferte in tertio ac
Tt , ta x&rdnXu» ci τί Tfti'ra» >Ç re>e-xtudfx<teruodecimo capituli* aflérit : cum inde
t*i mtS
‘ irti β-υμβ»!^ r rûrm
comprobetur , Deum vel mali auftorem
àiixor , q μη feta*
efle ac iniquum , vel non omne* , quos E tm> Gfàt χλχ3 üru
Adami caius reus c fleat , pofle la i va re .
&<m ritrri ta iri rai eùru ταρατ]ύμΛτι idf
Qptn 8t mentiri evangelia , cum dicuut :
ΑΙημ lirdzSrita «tartu ' G «fit tints ·ψΧKfxriii » CT tlaiytit mth< mnaitetrt . Et,
Strdtu η ΑίΛΓγίλΐΛ' irÙKfrr , é fdaixttn μοι
Vtnitr , btaaliiil Paru «ari , feffUtU n»·
φαγΗί· iè,' JXn Μ Α,'λο^χμ/νοζ τη τχτρόςμμ>
ritum Tmtti ngninft. Ac denique o* ChriΛληροημητιΐη rlu) ήτημαα-μίηΐΜ ύμΐη firurb
lu Paulum , Ar Jacobum«fratrem Domini,
ilium quidem non auditore· legi* juftot ; Xeta, Aiyernt. £1» τίΧζ/c-B Γο'μ* HxJXor,
effe , fed faitores; hunc vero, fidem abf­
ta rS X&k-x άίίΚφόρ làxujSo» ' ta μί» μη
que operibus cifc mortuam , afferentem :
τυ« irfotttif TH »όμχ , rthXn ta ronyta inertAnathema'.

ta
nu ημο^ιτίνηί. nt ii , riui rim jpjrcis in-at u xu rerpit' Αιΰ^ιμη.

Ku-

ί

•Λ

Jil^

W/dp-ΐχ- · ÎJJ

4«

Λ1ΧΧΧ

·· ·· tit Λ · HUH*
Uf
·»··» t>^ ό < auMj miat

‘

. pH

t!l!J "·»*■··> ΐ'ΐιιιιηβ^,,ι

ao

** 4

wWl MJ

« vnΠ»

u. xri nw* $ 4
ηηΐ xn
p .Λ
jitu-rr» tp
v/Xi »« 'trirnu. turn uuix. *»

.«IT ’ IT · "f·4· ·· ·»*· ,tl!ll1
~r<f ·Μ · winKrj ><■<* ,,ι,α^

*•5

. rfxmt

, mn

**xed£4» xx *n *x »zdrx

.r,ta. uk-i»4 lâï /»*

uusrpnt uiouiiaoij wnjq anb^u
. li-Wltï <r' xytlrxpj/j xxe.'£4ta^ jx ;·*:»·»»ογ
1 iiuaucjujoy rfintjo tiuuid^ iphtj tun;
-i£» jt * ae/Xo^ joixn^ix jjx <îju> yÿ. lutÿ
-jiuajtp turn bum ‘ anyuinj at ‘ ΛΒ,»ρ 44
•J* oiuautijtj ui poiib pi
Bou iuiui ·<
-W»X !e . i4Xi4j»g(T»i«y ji rexxdp ί)07ΐ\τ^φο 44
-OQ 'ndj<O lyausnidiijj owtidj) όιόΐ» ··
lei *fik.nvri «u. φ όχο </_·» »χ χ<τα> χχ 4ί
-»p uimo^iidta ipouijninq uinioonuay υι
xrirj> ax . 4Λ>η»χ»φί* aetixair» β. énijjyi mx
additif) · ujjauoj unuiniurj zj sndaoa iy'
ωη«* u! uimua»pt miiildj ipoti ■>» 3 -zjrap ex φ v'W'i mjxvdXi'i · fUîr^x vrtn $ vri
-kj> u^ky» SH 4
Kfdx saiunppix
uwuoiyipujq iiiopiajrj jaj wnhnbw
wiiuiA st · Jniiucdojd uti|c ui inb unu
ffik ‘ ίχ/Χονητ **&{
‘ tot,° m' u i
-»d · iiuapau y Iiurzptiuÿop oi|t>.<3
rfiï. * aoxd· sjJMx-jçaex»· sïi /X* «ai

-tri toi 4 ixzojpux jr/xxo^/xwn’^op rc^r?n^
* traatp
-»uv :c,n:;Jr5 mia ojutob ouusap υι ya
Jiapia „n · uitiyijripna # iaji|Uj œnuij
-ndry ‘ rjiptjj Jpinj oinSutxa υι oy
•ii<|3 q» uuuuti onp ijujuujui paj : uiau
-ipnian)U<>, «ippjj jp uoujju ‘ uiJuou
-tpru Jiibiontojoyody · wauouyodjip ly
-jji|3 »>»n( · uiniuowfixj^ >g wsnoipup
wfuijiu « uiautpiQ ’ uitiyiiripny] * u>»a
-uaiiuxjj ‘ ujjuourujjyuop * wnunndrg
ijjipj’ia ; ranuitjjtj zippja wjxÎoj aya
uou * ijuJpaiJ Jg 1 lutijjtuiSop 01(11X3

'vrii^Ttyf
•tji psjfriuj>o 40£*Ίν *x soj^i m, stuu so/s>
.χιό-lio Mi
. su4i»x tri ioJo’ eijpp .
-οχ» nri κλιλλ **WC
‘
ÿ 4u/m
sadx ui^xi^oia> , Wt . »ri ukxjtnuPH $c uUy»ç
«»» .saxwwjii JU 5>4«t ΐϊΐΰίΛοϊς s«rry»4<
-py
sxxixudteto* 5*1. txixirup i» . s<ni*titri
>J
* 4M10JI rtf/xâtri» 40_'XJI U-vX.i

■ tunqiruy : sau
-outiirqpr wauounsajcid luoq pt itutip
•i;ocb appy -ukmi« ttn ft »··>.1 ' >·* ij‘i
Hfn/Λ t/tiA f»Ç · fttrtnrtri»<f;(i
· Mina
pr

· izf · /■« zyu»p«r X7 tivt
t; : nuJiuysp taaoa ipurj tniizidç

a//pwy'

ttaipSurij
irziuyd.uj * stump uicnb
-wtj *. uinpujbt auaq pt maint suuairnnu
* woputnad pt uiairiaaqii iniyuuj'. .\|>in
pi; * mny;|iutui ojnadei ounib umijjp
pn * ui.iyjt liaqij ayj wauiuioq uiauuio
Doa * uuapjjj )g iiuuucuioop oyuÀ3

•tapiptuy :yj ttnioyur; or.txnui
oiauinu 3 uinitnb ' srpur*jojqo itJtozjd
tux>4 11 itiuayicuc quj * juguiaciuui snj
-ioidt[|ii anbjqtityipui uin|oj oqia* oaij
*oidui| jaij uuuioiauoiiiptii ouourj uitp
-onb ui tuatiifq ru9tui snp<u<j ruindaj
Tjiuauinjsj .fi tÇutj ,-ç piiç ζ uiqtuoiit|
-pciajui ianj(| pndt sinJoid yiu · wnnj
ainsixa yod ii*}*? tutudo oiax inf) ·ι·ι
•r‘>r/ iuriiauuiM m*Mif /n îmiiîiu attfi^o
li -4 ··«■ »·*»ί»5 3Mttmh>J
t».ru4f futier
o^rrj ; jtt stuiaj aT| ■ Mata tu»ÿ»rj μηβ
U3 · «««u mmaxi/ jrt/f MiJtxt XV * it r
tattgi;!/·
stijttj tuMtf rr tut trp
•r«i t\L suaii,, <putj hu3i ουιιυη υι ι^γ
' <Μ·4«Ι

«xmSijjuj

ttHlAJtJ ft'ArfJ

ro sj'tdxap sp~ * nu*
-tax u.ri ’ utayjijt

-y .1UÜVÏ/XJ

·χΛ«.α χχσ» loxwij sx
toi&fèurr» 4ο·>*Ζς"ΐ» »x

ιηι-Ί» ftji.

mini-itjit

»0

« 5 9!^ ’■*} 4« 4 Ku.

ihiχ»χηφ snuirtaxotHRtp

k ««φ
SMX SVJ-T1» 4 *up£oiy
-04 ίσιο *(γΛ»ν tp ml ajomui sanpjjy/ sawnjpifxx
-19
ηΐ'Ι·» ski 0
4ο;θ ιοΛ» $« ‘
krJ » · togclt rn^-L
r^irl Hxvjxxa jC sex · m^o^iox
wu>
® -SX «71JX 40J0A1
fOJX surf StWll
U

MtMf tiltfje

-’<>1(7 UiikJ iiy -ijuaiuyip t|oj
-eio tniuiJs ujut} twtin;d uitubuiti ! >1
-aJcsrj wuiai opomwmuti uimtiij anbjoa
' wnpf um|op ay· un.o.tipiui * uimtai
-ju opuajip I soput; aya ucu ιΐ'^κιο ip
•z»i
taioatipatu uinaQ pndt toiyou * iivapaj»
IXSIuto ip ‘ aiojcp it uiapinb ainajiio<|nj ‘ oj nd
OWl<v -u obi oxtpo nt tuitintvicop ohiiaq’ y

>/£l

'*τίΐ·ζ*<ν
φ <>»f/

wx«uç J»x

«uj »rt ‘
u ‘U. 44β4θη Mj jm' » ι»ι\}Λ
-J»y *x *p ip'^X **> W-Ç'ïWMie.k· kri η:γΙοζ>
*'«» ·
ifukywp 5U1 u tut * «u>
' -ojBsux 4«vpjoxp
mjj. £ j.isswj ί-^^Χ
XX mjj. Μι>* * <0τ/»<
· 4ç/(sy^>Y 4 jioj/mj
-nJii ie»i^rSTtXy * «wonujrj ' ζη'χιΛ ‘mini
-tgj μΊλ 4 »z9ttmid 5ΧΙί.«γ?*0 Sta Λ1 I»:*· «1
-x_< iiri 4 ixat/pxix ixip^zxxn^oj
-riit

‘-•Hxosx

vj un'jt

-0-nt !« f? ex^JXXO . ICUlJiJ *eix/Jl
40/X» au
Λ ‘«X
4**·

■ KJ

4χχ «ΒΓΧ lonjrfu t ùi 4ox Titri^y to 4 Soye jh
sum skejr;»x »\kri , ii;rrx
tttrrivx
φ 10 rA · xri »$>xx 4»i

»'? skiisx seay

-ox sii euttfj'jxj . rp>® a j4 toad . iu-xvi
^pax «X «ΛίΧοχ <*>χ<οχ im-rn? ;e 4 aeiji f/j.
rjo^tyjinr totorf ift 4 4hx*<| iu. ioioW tqiwri
4*>/ίγ éx , i»iw 4*Ίθ -\ο«·β< lew'jt daxi SHff
tft '
ίκιΊχ *xx k-ri 'ηινφφη χχ
-m> êpj'to (U ro * seiyoj fft 4»X» 4 senjpdx»;* (
-x>» 4 xut/px/x bft iu^ti.vri'iAi ■
putty

’VNVlIWATas oïvifj inaoN*s

i 1L1

—

171J

►

Synodus H ICAOSOLYMITA

NA.

I7U

"λ >ino' ° 'Mt’Uiciii . bit </l <»rjv< uMam*. tt , A Artflsrs , quyan , Tuvdtrv tu rJcui mx. ui · aniso
CHftlSH β/htt cx b*t susses , bit
fteflit Mil ,
rien if, curri remt , rSrt ire το «Tui tcv. £ Christi
i*7>
Neque etiam Paulum ■ qui ad tertium
τί μήμ reJ.nr t^outir ifrvtyni ΙΕινλν , ίλ<,β,ϊ
raptat eft culum , dicentem : ^trtfit fx, tf frttUt tftiu , frtfit CT A vir :
«p-η», AryoMx , £ A’x««A>sir*c ί<λ«^iuifitt tr fUMuleutf, bit (fi cnrfttt «ut» .
re~ », η π ' Âiôm ,
> τϊιίμν iri τρ
Et , Sitire <x btt ικκι , bit eft fuifuit
ri/ut’ ί , rim
tueri rime » ririiri το
metu, Sed neque divinorum Patrum tre­
àfui fui . £ iτι 4V τιΛ/ίΛηφάμα rtutMiA»
centorum decem dc ofto Nice· adunatoHut g ox η>
iwiftH iV cl» Nrxsuu.
. um ccclefiafticas conftitutiones , hifce
cuxXavwriMÎv lumnirtm
«Jrul­
verbi* decernentium : Fide credamus efle
fuper hanc facram menfam Agnum Dei ,
er Xéfyri · r/rw rairw/φ xaëaüsu tri rk ieaut tollit peccatum mundi * incruente ab
fit· ceuint rfurifat où ΐμηι ri
to «àpesmcerdotibus immolatum > ejufque vene­
t* rlatr uputTr/u» τ5 *Λτμχ , «θνην xiro' IV
randum fanguinem 8e corpus vere futnere.
iffiut ^ùpJjuor , £ ·ηί r/parov «tàrS «Γ/ax <È <rùAc denique concordem pradiltis omnibus B
μ* «Xq&îc X«M&fr*vs . £ «pd> rintt τ«ρ«(Ututam , a magna fynodo feptima » af­
flante Spiritu (ando , legem » qua ita
βλίτοτπ rlui τΰμ9ν»ν StrfUiJtritf ri n-od,'manifefte ftatuitur : Poft coafccrationem
μΑ-ης rluè \jet> nc μιγίλιμ iSliunt riwôiv
corpus Bc (anguis proprie dicuntur , 8c
yffaftyluj ( wî irrt (iùi cà rq ίχτιι <9fifyet
funt , <e creduntur ( uti videre eft aâioηήμν
τ tirte ) iexbehtic Αιγ·ττΛ> ’ punt to inc fcata , tomo tertio ) contemnenti :
γΜτμόι «-ΰμ», xueÀut 4 luptu Xiyvrtu, £ ti­
■
' Anathema.

re , £ Tb-A'o>T*4 · Ακτθΐuat.
CyrHIo dogmatic anti, occulte quodam­
KueaNsas ΙνμμΑτΗ,Μττι ÿ r/rdCorrr, Xfcumodo , in odavo decimo fuo capitulo ,
ru; ce rJ«dfx*rai dyjôso <u!rS tuattac credenti eos qui line pio ac finali cum
Xw’y s μη μι™ θ'ΰχτοι ηΐί ϋ,’πβ.-ΐ λιίζΗ £
ptxnitentia dormierunt , fuorum cieemoptfTxsoix χίχοιηηίψίοκ ùtehH» τ*< «pu 0V ο^
Jvnis Be ecclclir precibus nihil juvari 1
Xwvr -βυύμίΐΛΐ ïKtnuoTuiui
tit τϋί ονχλβntpote juftorum beatam requiem , juxta
zc peccatorum able lutam perditionem , C riti iirif τήτυζ bnrttt , cJç
Srnecnon te lutatum es trema die terribili
Xouus riToXiuuoirt» γΐω · rXwota uroAuonr , · r.., τ(.
generale judicium, litnul ac retributionem
•/V 3i ΰμχρπΛίΐί rlui rumXii xunrxenr/r , ç
e medio tollenti i quod ab facra feriptura
tri rLu xohIuI ui&urttt co τη ί'χχθτι φοά/wc
&· unireris Theologorum doârina longe
ίμίμι *ié<rit é «iancrôierrr» iltUffiri · orte £»’alienum eft : Anathema.
t4t twn â’MurrA'ro*

Cyrille noro Iconomacho omnium peffitno» Anathema.

γγ^φΰι ,

■JhoAoyais iz)atrc«\i«; '

rii; r*>u

iV

Asai^fpta.

ΚλλιΜμ rû Xitzifa fiai αΪΛ'Λίμχ^ν > Arxζτιμ*.

KueJxhq» τΰ (flui iV πτΊΰι tixiu» τιμίώ
Cyrille Venerandarum Imaginum cul­
tum tc relriiram adorationem improban­
^enului tfefornuna-ti
. é βχλβti , ejufquc amputationem' molito . at
fi/iu ptfù χχθ'ίλποχοτί», μϋ &.·μ*μΙιίΛ> bi.uetî»
non adreuto, uti in fua refponfione quar- ®
τη τίτνίρηι tuiri itMtÎTH όμϊλθγ£' Asûta ipfe confitetur, Anathema.

θηΜ.,

Cyri Ilo , ea qus' ab fanâis fynodis de
(acus Imaginibus fuere ftatuta
in quar­
ta icfponlione fua fabulas appellanti > ac
ptopterea fanâam te a Deo infpiratam fynedum feptimam , qu* eft fecunda Nies·
celebrata» afpermnti , Anathema.

ÜueiNue τ· ώ τζ. Tsrjf»r·; r^aiTrrw ueireun.
Aoy/acc xuAiirr yoî
-fV iyiut κ’χο>ιτ rs.
^ιοαητμίνϋ xjra -iV
raucit* 1 <É Jxxtv•n nA-netittnWTi iïje ïtfttt βγΊικ v> £ ^rsraA'ru
Ιβ3ύμηί ruuôiit int o* Nnw'nriuaû^penô-semic
ifCrtpor, Anl&^ic.
Tort iiuyitùriüt^i vos vlXinyesaK yptc*Jvv«
W&lhtML év iiiuAri Ht iwrn^nM όβκληΛΛΐ
KiiciMm Axxxpsur ùc ίήτι £ ο’ρθ·©* .rferrjfor•s* » ig Æ «aiflf w» ίμηιημμμίω tuintt , iw
tt yi nülrt ce riitif inrcXtdu;
ioinei AirtÊii,
irjo^tt ύζ, eirpuérl» «»«·
φήτΜϋμη;' Αιΐ$(μΛ.
To7c x’irirun τη lis d»^*X»c QnxAvuixc x»T
«air>< τί KtiArlsAu , ιομίμΜ n 41 ά»3ί<τμΛ« arc9Ûrn , é KÎyvrii i tyoririt fùrii ΛτιΒη τίχυ it rnt ntnhnTint ntuT.ye ruMÎoe xLA.&ad'U

T»

His qui prxdiâa Cyrilli Lucaris capi­
tula » nomine Orientalis ecclefi· inferipta ■ tamquam orthodoxam doârinam
concinentia legerint > atque ablconditum
in illis virus,indidem hauferint i etenim
ut quid pietatis in fpeciem habeant , ab
intus tamen cx improvifo herefim Ipirant1
Anathema.
His qui juft· sc legitim* contra Cv•illum late a magnaeCclefia fcncemie <ιοα
adherent , eumqiie pium -illimant te pro­
clamant » atque hunc ecclefie conventum
adverlus illum pronuntiantem mentiri s
Anathema.

XatTsu/TK, Avct^fM* .

X^uencru riut^ιτΊΐΜ.βί/ν» η’χο'κ vmlp-

Er irt-s τωτ»>ω ^rXtor·

Anno falutii .millefimo fexcentcfimo trigefimo oftayo , die vigefima quarta Septeobris » Indi&cnc feptima.

xorJ ήγϋία, μίαπ
τρ, crÎrxrrwsoe g.

Ko·

•7«7
anno
chkisti

1718

Synodus Hieuosolym itan*.

CyiiUus Bcrihceenfîs, miferatinnc diri- anno
Kaex»·»· 0 ÔM By/eAcr »><« ®'j aforrr/r- A
ni Archiepiicopu» ConlKntinopoleo , feu CHkUTl
x«rof Kwaror/srroXMK >/<c Pai/w > Kj o!m·
noex Roaax , ft Patriarcha cecumenicus ,
»0*·
fJ^nw τ«ιτχ«ρχΐι< , rlu> Mni Kue/N* τί Aaconfirmant lynodum adverfus Cytilium

Mffui ruiM&fOt&wtt riwot» iiriiuifS , ri
dnt&ipurt /u&w&itb* t “ηί n
αυτω Μ9Λλ,«Μ , w' 'r·’
KôftiAX*a, x^j w ?writo»TX -rxint ύρ&οΜξ* tÿ.

Lucaretn celebratam, tam capitol* ab Cjrrillo coolcripta , quam ipfum qui confcrtpht ca , ac quemeumque ea habentem ut
orthodoxa, anathemati fubjicio ·
Metrophanes , miferatione dirina ’ Pamarcha magnx urbis Alexandri».
"
Theophanes , milcratione divina Patriar­
cha fanflx cirttaus Jerufalem.

Mirrpwdwir ίΧ»<» Θ»8 r«r« φ τκτί7«φχ>κ wr
jury«ÎA»l( ΐΓθλ/wf ΑΧ»ζ*»ίρ**Λί ·
ΘίΟφ^ιι; Μφ OfS irtLrcfJtXF
«/<<« *ϊ’
>μκ ΙίρκτΛλίμ.
Οντ·< tf# »)ff'p3T7ri'
JL· rrsFT^rr^ MHt ··-

Parthenius > Adrianopolcos

.e*wt>' · ν·Ν>. ·· *
Ο Λ);/<υντβλ/«Ν Π<ρθ/»»ί· ’tyiitn
« w Γ.ιη, rwnje-.

(Jiiinlrwui·

Gregorius LarifTs.
Daniel , Serrarum.

O KteJtTiK Fptiydew.
Ο Σ*(ώ> Δχιηίλ.

[Hit eft

[ TÿOfgM 11·ρΑό<»< 1 I tit.

[Ovni >'x|naar>ra W0-

Joanniciua, Berrhcear.

" ·,χ«« AM(at)fH« .

Daniel > Didytnotihi.

Ο Δ/ίΐιμβΤΗχκ ΔχΜη’λ .
O ΗρχχλΗΧί ItMuiitioi·

Partha-

[ aiaajuaiae, aui
Parthenius, Joanniaonim. [feii VamaKha
[ Contamina?.

Ο ImnÎH» lUfâtmf.

O B^oixî LiMW/tm;.

( Hic eft Panht( nia· imior , qai
( fuit Fatriarcna
/ Ceutantiney»·
( leas, &ib«u· Μ­
ι lebraia «<l apud

Joannicioi, Hcraclc·.

[Out»· '•χρΜίίτιπ ■·ï ’««tX” Éaiaarrreaut ·

Hic hit Pat.’iab·
<J»a Alesandtle.

Î

f Hit Ai it Pattui[
Coatami[ rayeiitimis»

[ Xmh ·

O
O
O
O
Ο
O

Adlcuwr Δ*>ηίλ.
HepoMt^Mf BtrtÎftLû
ûe/rpa» Arturns.
Kotii’Ja Iwttrafi.
Φ«χ&<η θ«οφ«ηκ.
0for«Aorr«yc Κ«>Ρλ/ΜΧ·ί.

Ο Κω» liKXHU .

(Oîaat «yiertt »»«<

Daniel, Athenarum.
Benjamin, Paranaxis.
Antoniur, Drifttr.
k Jofaphat, Conor ht.
Theophanes, Phanarii;
Callinicus, Thcflalonic·.

Joachim, Coi.

A-

J

O
Ο
Ο
O
Ο
O

<9fvbu ϊχο>ίκ n*.p3VMoc.
Ρολ/*>ί»
Σ«μκ Ar^/^oc.
TxXurriii Διιρόθίοΐ.
Τζίρβί»3Τ<^β/»Χ.
.vpulu>
Μιλ/τιΦ*.

d

b Ρη,Το»
faph.

[ H«

’’*"*·

[ eba Àkaaadnx.

Parthenius, antehac Iconii.
Porphyriua · Polianx.
Anthiraus, Sami.
Dorotheas, Tslantii.
Gabriel, Zcrveni.
Meleti us , antehac Ardamerii.

Meletius Surigus .TlieromonachOs le Ma»
gifter magne ccckfiae.

MfX/i/n;
ι’ίοομοΜχοί , ♦ iiUrxuAo;
? μιγ^ΐλίΐί όιχλκξ.Λ;.
ΝαόλΛΟί tep£i, xAaaavrât-,η. a. ·. >
x'
r I Out»· tveito· Watfirtt>κ, ^θίβλο^Οΐ f
’
Xnc »*xXx'H«f.
Mz^mX. ffpdrC ,
t t itiii-rxtXoi τηί
μργίΚχς άΜλο«ί*ι.

Nicolaus facerdos, Claron- f H!,
sanes, fc Theologus ma-j· th, AluanHrin.
gns ecciefiar .

Michael faceidor, Vcflatcha , 8c Magiftct
maenas ccclcfiae.

E
Γ</?οΛλ àpA/tf«χα» ô BXunoc, £ Ιι)ΧγμΧα<
? μι^ίΚκ ίχ»Χΐ|·ϊ«.
Ο Μ'Χ<ί «pwwv'x^aA^· iik μιγ4λ.κ ôa*
«Xrtfïu;.
BttiitxTH ΰρομοτΛ)ζά{ Ιίροβνλκμ/ητ t d f μτ·
>.dA>K s*«X»Ni<yîîîrfr«X«.
Ο μΐγ^μ ρήνρ w pcryxAnc ο*χλη<η« Μιχ«4λ·
Ο μίγχίί γωρ«>φο*Χ«ς / μιγίλικ ivtAnrij.t
MmnwAlepêis.

Gabriel Blahas > Hieromonachus, Magi/ler magn* ccclehr.
Magnus rrotofy ncellus
magna ecclcli« .
Benediâus, H'eromonichut HicrofoJymita , Magifter magna ecclefias .
Michael , magnus Rhetor rnagtus cc*
:leh«.
Emmanuel freerdor , mignus feriaiorum
magma csdcfia Prxfcciur.

I7»O
i7(9
Synodus Hi i ROIOLYMITANA.
anno Sacelli mtgnx eetlclias facerdus Theo- A O <r*KtKir ·ΰ)< un-vÎXnc taxXaoKf w;dàc <&Λ>- xanuo
CHRIST!

lofcu».

••7«.

Sophianus ,
ccdefia

magnus Prottodlcits magn*

φ/χνόί.
O fj-lyttt ^ιμμίΐήίηί ■?

.Mauradn , magnus Primicenus magnat
ecclefi»
Para iceras (acerdos , Noinophylai tnagns
ecclefi».
• Fx.atrhi- Euftathius (acerdos, magnus * Protoepi·
x'***,75“·
(copus magna cccleh* .

Ο »6ίζοφΐλ<ξ τηί μιγ&κ ΰκλητίΛι P«f«r·
lAat itpijt.
Ο utynt mfvrirtnrtt τη: μ'γίΚΜ iiiKrrwt
iff Air.
Ο .aWw’ar ^VwewoTsi^zof τή: μιγίΚκ tutcfuf
τ ί»; Φϊλιττο'.
Ο <*ou>a,u<wyp4^* ί μη-xXyî ixxXiir/<*
Karrur/rOs'.
Ο firms tir ftrynAic ttiKrrit; M/^scuA.
Ο Κογν3ττ.·ς fl· ·ΐν«“> Σχκ>ίί ·
O XoyoSïrrc
t»,- /af^stXrc ι’χχληΓ/**

Michael , Rhetor magna ecclefia.
Seules . Logotheta domefticorum.
Michael , Logotheta generalis magna ecelelir.

Μ/£<ήλ.

■

O m/fufoxi'erec fff

Rhales , Primicerios Notariorim.
Ignatius-, magna ecclefia Archidiaco-

♦
Ρΰλικ ·

τίΐ fteysiAe; rxxÀw/xi 1} "d*

O
Ti®-.

nus

Conftanrinur
nus .

,

ΜΤΛ

magnae

ecclefia Nota*

STXODl

ri;r frrj.uXii i’xxXrr/scj Kfcirrv-

O

ΠΡΑΚΤΙΚΑ

c

Τϊί ό» Γ/*σ'< e .aivjK , cébtift: ί<πκ
Χ.κτϋ ffl t BxXau'ui» Ku-

efttf J»fium ttltbutty <pu r7 tlttra tvn·
tr» CjrtHi upitul».

•

etxAwnm

Μχυρ«ό>ί> ■

Philippos, antea Protonotanus magna ecclefia.
Çonftantinus , Commeniartenfis magna
ecclefi*■
B

'

i/ujyaXre Ζχχλητ/ικΣά-

O utyta

4

s»

Ετ/Γολιί βΊύυο^κκ <·τ·ο; riu/ c» Γ«<τζ*>
'nTi/'Joj o’uivoios ·

»J fyltetlutu T*fii

Parthenius , (Fr. ut fufr» , pxj. 17I.
ufau» ad p-n- 17?· D.

eJ

Pstp^Zr/x, &c- ut fupr», fag. 17;.
jhig. 180. D.

n

Hac funt qua contra Cyriltum ab dua­
ΤχΖΓτχ
iff dvo in'j/ôiut Xotrx τί Kubus Ivn^dts ada Iunt , quibus orthodoxa
irn». γλΦ^~λτί. ii-tuttrn
O k..Ulis crclciia proiemo minifeftiQiinc U
rfw sic «'rix-raA/xii r*cxAiio-/*$ dCtrfâ***/ O'*'
demonftr.tur
Pofterior quidem apud Javît» if ή f4ô ύτίς* & ΓίΛτίμ 7>|5 ΜολΪΛΛΚί
fium Moldavia celebrata eft fub Molda­
tri BxTiXwi! RotOifi»
iyffzôroc MoXîo>
via Duce Balilio Boibonda , Λ Cooftantinopoliuno Patriarcha Parthenio lenio­
βλ<χ/*ί , Π*ρθίν/υ d: KurrcrT/rirroXiivs τϊ
re > venerabili quidem viro , & circa res
ytpof-n: ΤΛτίκΐ.:·^ , tîtipof ej'itiriun, Xÿj rtdivinas ab ineunte state exercitato. Qui
-nt θ’»** ce βμ'φΐκ
. of τ·μ rij
quidem ad congregatam illic fynodum iycmÜti <rwj»i«t srruslrAC r-Mjaluduj fTiroKluj ,
nodicam epiftclam cum tranfmilitlet, epiitittTif fCHHi τζ ruijtiiu , μό>!α> rliù <ri
ftola huic fynodica Conftintinopoli tniffa tantummodo fubfcribcie , eamque con­
Κωκ·«»τ/»κτόλί4Μ nunitnfui ÎTtroKluù xirdfirmare , eidem iynodo latis vilum eft ,
1»
atque ita qiiaftiom plene fa idadum iri.
ςητίίψ'” ί ί i «<·ηΐ Kf λϋΐrw f ig «M« τι·
( Qiiamiuam A alia no t pauca adveiCus
»x' rAw.-st eetvvq n rutioio'·, a ί^ονίτοτ» ) wx ,ιμ, <y<
Ca’viniftas hac ipls fynodus egit.y Cynllum pono neque Conftanrm.spolitana t <»*3·/μΐτιτι it <ri» Κιί&<Ν\ο> , an ί lin & ·!'«*■
fynodot in lua epilbila lynodica , neque
ILumt.fTnifTiKn )m iit ίτ/ΓοΚη: ruoodoc t ûca qua Jafii celeb ara clt , anathemate
w i c* Γ/ίοΰο, < jçittf -rnotumi Ku&iM·, ( u
pertulere ; non eo quidem ut illi parce­
de' >5 nr»r Toti-nt »t \)ιοφόμ>ι ιζηκ» i/dfft ,
rent , ( neque enim 11 ctsn·. divini nomi*.
r» d>/X».wfo5-ur<v» , £ «βροτ/μ^» «vS’fatrur , ί
nes ifti, qui vel perionas accipeient, Deo­
τί Θ(ί ■ j «Λλ« omî τί
Κχque vcl homines vel quidquam antefe»*

tf

βίβννσ-Λ» , ^<υΐ itu rhufirtu

tr-

r

τι

tent : ) fed quoniam cam Calvinifti» coalentire nnmquam apud Orientales ille vifus eft , neque vel minimum ab Orienta*
lis ecclefia f uti Cupra monftratum eft )
profeffione dididere . In quem igitu ca*

μιιϋτνη

λκϊκίφ^ΟΜ «» ΚΖ«χΛΧο» ih' ττί *mtoAim>Î »«auKnonar j.km>{«usu , q «Mme irSf »perfmi , j»
ύ,· ί ÀknKtiti ùiXtaût « «κ ^fMniÜH^nu.
i9t» lêd dAoj-os
Λ» isen^juaTr tur-

Sw>

Sï NOD U9 H tlBOJOL YKl T Ad A.

Z?**

λ fimo θβτ·/β<λ4ν» , it ttx ozBerr ratfsm
-τη A derc hujufmodi a«uf*doncm Mon aperte
cognoverant, anathema dicete equum ai
CHMASTi Msg^ogap . V4TN to rufyfA^ie iV χιφ*λ<ί**
suase dixerunt 4 qttamvrs it anatheautl Ic
>*r* iimeirtti é ΛΜ^ίμβη é upoeae-μρ «λιίτ· stern* excommunicationi euni indilctimiχαθυτί£<λο» ■ ό» τιμ £ tu!ni «peu; Xat&uronatim fubjecerint , qui Capitula -oaferiplit : quern it not fempitemia quoque im4uWmp4u tUviMtc , a£ ξι»·» ytHÎriu>f& i βι*
{irecationibus fubjicimus ■ k a tegs· CMoiAhxc .

ΑΜΝΟ
CHAirn

orum efle alienum agnofcimiM.

H

it ‘fthn

tr'i Κο&ίλλΜ rJ Ix, 3ff-

Prior vero fynodus celebrata eft fub

fO/Λΐ KwarstTituro/taw rareaap^u , e-uerrapoaCyrillo Berrhaccnù , Patriarcha Conftaatinopolitano , affidentibo· ci viris pluri­
■ruv oruf Aoyiw £ ceeptTuv «i/ijaia *
mis tum Capientia , cum virtute confpijusirars J’ *ùn) -na KuerfAov ίημαχ-ί , Μχ ün
rui«. Hee autem exprefso nomina CyriloTitr «Sunto* , fl von ίγιΰντιχ
lum anathematizavit, non quem aat nofin oTitr ίτιβηίτΛίτκ fJ^ù mint μ»·ηί 1» Κ(Φ<- B let hxrcticum , aut aliquando probafset f
Xiiiwr τοτο» cc/uothc ίξ ,
nient nt; ανγ(ed quoniam eumdem advertit , etfi an­
Îÿrtic <ύ rntt ruutfiiftref m; ce lleXa>»/< £
nor ici poft editionem capitulorum iuvr/e dérfj&r/ , tni iù toAXhc Ktyw KmÀoJperftitem , k earum « qua apud Polonin
ac Kud&s fideles orta iunt , turbarum
àrtJt rhè iMmKtxLui txx\jirU>’ trttij όΚο»»probe confcium > (quippe poft editam ab
Γ*ντι»ντόλινΐ ηβιΰτία/ τηί «μπΧ/χμο ixxXflConftantinopolitauo Patriarcha illam' O>/« JEJiwu» ίμΛΚ<>γ(<α ‘ μη r^iXflOTU ii
rientalis ecclelia confedionem , Calvini
KnTiiuint»t iV uffeKiiur φ^μ· >
ftis eam adhercre multi loquebantur : )
eadem capitula , a multis etli invitatum»
Xÿjnr
τολλιΰ» Txporpuvoz^vo'r n n$t nimmo incitatum , ( uti jam hoc quinto
iartp ^ohtom c* t} χίμχ]φ
capite diximus) (criptis impugnare renuifxrgieXiuç» , όθί»
τμγβ H«rsW< exajw» μη
fc . Hinc quippe a fraude in fidem ca­
xeddpdiw» rie xanc fiji ορ^οίόξυ τ let vi Ιολιόtholicam illum non vacare > atque minus
iflTVf , μχη μΐω fjiorriaiu <Jtt τί το>μ»ί» »ί
quam par e fret lui gregis cite lolhcitum,
iJtv , itOfUK-i vi eM.3iutrt xc^urtQtLhn ' ό»
mento fufpicata , exprefso nomine anathemati lubjccit, · ut re ipfi talis hand ·
η
μ« mSw τυμ^ίβ^ί ytyntrm , ης
exftiiiiset. Juftam quidem adverius illum wZôiÎ".'*.
fÿi trujuiiiSi χλΪ intim
Jhrtytâm itfynudoruan fentenxiam haud quaquam **· ■ puiua
ΧλΙλ> , MX ΜτηΙμι^Λ , μ^λ.Ήΐ έ» <jm' μχχΛίζdamnamus ; immo veio- beatas prsdica- i**··*··
ζο^|υ, tit xxnt gjqAK xaXiùç ort'p ms
mus, utpote qus.opportuno tempore pro
eyvtud-tivef rlrivf ,
airre» Χλο)-ο» i^jifide cstholica ftrcuue decertaverint , ac
modo pro longo hujufmodi fileptio . (eu
<γλ; tIw ixnni μχχμι» a-tvxluj , nt T» ixwmv
juftam naâs cauflâm , ira eum escepcirtrtpx<r<u
14^' uMcer σ·«^μ»/<τμ<>» . ixwrint , ut fitnili ab culpa vel inde ceteros
»·» i» ti
μη Λ>α.3ιμΛτίζο,
Sfltuideterrerent. Hunc autem fi minus anathe­
μ|υ, ërt τη «nwTÀ n<r«-re» x*ni ■?
matizamus , ac lugemus : quippe qui
J^Âynff
iy^puf ποΚιμ^ . till lut ί^η^νς
tantum adverfus ecclefiam gerendi bellum
hoftibns ejus fuo ille filcntio anfaea pr»
βχμτ/Μί Κ«λοϋ»όφ^, iç μ* ytnytKtftji, (iibuesit. Si vero reipfa fuit ille hnreticut
ytriu-fi i &ti< τικ Ιτκ-μφοηκ
tùnt
D
Calvintfta , neque zefipuerit , ( omne·
ireîoi i· κ«-η) οί*λ’ tpjnm
qgà re’ Λ

’ ZuCXs TsiiTJS «»τιλ·>/<ΐ τ«

ruait/· «’«θ/μχτι
«ρο-ζτα· μ^ rft
μύτν» aure «uper/x·» κάΐ/τοβίΝ*Λ>.
■ Λ

K E Φ A Λ

χνμ-

r.

*TO/c
ou» ^yràuM-ι , aytfl' φ/λδαν η ë·* Afl^f." litn ni ρ^^ότν , ^xftav U tiτ*ο i
<fOft -m
·/« JoÇflc ici*

A aravwXatfl <«xAflsri'« , £ ms ΚαλιΰνοφρΜτ» στ>tfb\eW THTOn ci» U/> ΧΖ^μονΜμΑΑΛΟ*»*^ INIfjlui

i»^ots rirftrKlu, iturnt ) ü!j’a» <mpO&ÎNu>»tju τυμμ&·2ν «iip ytyminu o73z» Λ» innrot iti^uufytnx .

rnim Deus recipit quicumque revertuntut
ad fe ) fed ad uique vitas metam hsretica frnleiit atque crediderit , hunc fempiternoanathemati it excommunicationi una
rum lodalibui fuis hereticis, unanimi OSO»
uium noftrum lententia fubjiciaoui.

nAeronm» <4*™ «V*·

é

wî·μο»
M&aiftrn eâwnë» triMvûfnu» x*nc
τήί Sd^fltdeû t tV hfûr riji όρ^οϊόξκ ifjfjl
•^pflirxwAi 'myuioX/u· t
ùf η τη» , «mpot

τ*»τ*λιΐ Àrmlurn iff <£, -ηά θμιλλΜρφΜχ χ»^iX«ÎMf £Mrÿtyuw
ieif φί9Ίΐ(4ι ic&t&u

Quis igitur hominibus juxta i< vera
amantibus nequaquam pluribus opus
cil ; quippe Orientalia ccclcfia doCtrma
E1 qualis tat , haâcnus diAa plane demo-sftraat , cumque vel CalvisMUis , vel qui• buicumque an fe alienis nufquam conicafifle , neque cum , quem ab fuit ftetiltr
partibus illi contendunt . talem unquam
agno vide , penitus evincunt. Attamen ad
confutanda , atque vel ex cogitauaaibus
hominum delenda prnrfus ea qus contra
gloriam Dei , utpote adverfum facta or­
thodoxe profcfKooM nolirs primordia ,
confiâa funt ; mciwb k ad .plenam ca­
rum,

Æ

•7*1

Stnodus Hi «ROSO

-, qu· in deeantetis hike capiiutis /
ANHO
refperfe font , blslphenriarum retufioCH a lSTI ncm , nobis vifum eft Cyrilli capitalis ,
••J*·
iij qutbus fuam ilia ( oti paffim jam fuppofuimus ) adverfui Drum aeuit linguam >
refponlioncs ft capitula totidem e diame­
tro illi oppofita ftataere , pnsdiâornm
Cyrilli capitulorum confutationem juxta
ac emendationem merito certfenda . Porra
qui in il I it , idem ordo fervabitur Br in
noftris ; eo quippe ut hue ad ilia coolerre, de utrifque fententiam ferre , ac turn
demum Orientalia ecclefia pietatem , ha»
rcticorumque poflit quifque fidelia «menda­
cium agoofccrt. Nonnulla vero ad qoaftionis intclligentiam facientia , pro rei 1
neceffitatc adjiciemur , nonnulla reticebi­
mur. Denique ipÜt , quibus ufui eft ille,
verbis, fententiis ,· ac periodis utemur dc
nor i ne forte verba , piafque fententias
magis quam novitates tc impia dogmata ,
videampr oppugnare.

Dofitheus , mi ferat ione divina Patriar­
cha Hierofoljrmitanus , his quP’ audire
aveet quonam fit Grncorum. five Orien­
talia ecclefia, fides ac profcflio , queve
circa fidem orthodoxam lententia ; nomi­
ne Chriftianorum omnium ad Thronum
noftrum Apoftolicam pexincntiom , necnon tc peregrinorum fidelium , hanc in *
stnpliQimam urbem Hierofolymam pieta­
tis ergo convenientium, ( quibufeum circa
res fidei Orientalis ecdefia per omnia co
fentit ) compepdiofam hancce confefSqnem
in teftimonium coram Deo 8t hominibus,
ex fineera confcientia , atque omni fimulatione procul, confcribii.

*7M

LYMITANA.

nr>*Xe<« τβ*
wr Ka- afiHo
fttMa» ruuypn^e-t, £ ««TudnsAurptt
ch*>*ti
/pemiree; qjp

, d» Λ csshsoc (

arahXnxrc )

©fi ,

vrt iiuiru9-cu .
•ntbrt* uXwa^au ίλί/χοχ
JmpSarrr»
XryopS/itin KueaZXx Xf^xXruvr. 0bXdr7rrsu li rue
ή χνξκ cMvvwr x«r ts7« Tcjiijuair txS’wrop)1'0';,
ir’ 'X!· ««<«■»» W ririr nÎKeitHc , χ<Μ r«p«XkhXecr ίμφόηρΛ
ynCa-HM petiit* rluè Aï<rtâw«r
S* immKtw tndKrflittc , τν
d<b- li W cuffTtwc. iri 1’inc rik ys<« «-

iniurc yhirlctr xatu

vaattanK

ù

«φΛμη'«-·ιι|υ , η neyor/^nirdpcr^·*

ènpd t/μ
«wÆîj tS «eyoÆX>i/u<·’*
nr ruMTwrdrm . ^^τόμίθχ li 4- λί'ξίπ vjuf
•X<K erro/tr; , ij qferdio.·; χ-,μι'χΐί ttHrt ,

li^vf^ii tmc Κ1ξι<η Ç £«-tHÎ<rtr drrai«is υίχ&ϋ-αιι , «fai μϊ> rule q^jmieuisu; €

rr< pen

Δοσίάγφ- ZXr’· «Jft? ΤΛτίΐηρχκ Ιιροτολυftùt , -ni; tfunxrt
τωβΜρίφΜ efa rik
rirrsK xJ $pwxH«c» Λ7 Γραικωι, spree
*>*■
•nXtiîc caxXpnw , τϋ; Ιηλοιόπ r/ei iis op•^οΐόξκτίτια; φροηϊ. de όιύμητι χ,οηϋ; τΦ ιίrottepfia» tV
u'juàr «voroX/xp* ô’pôrqi %fcrMMcf «rarrvr , d: tV sr/JeuMITOr
τκιίτρ d?
τόλκ Ιιμχτολυμΰι ôpSioiôζμι cBfTXMnrtw ■ ( ofc τίτΛ dr nlf nite' r!- ,
rtm » χ«θολιχιί
ertMpltc' ) ixi/Jm<n «-ιαίινμοχ ομολορ/ο -ηιΐ,τΐυυ tic μ*ρτύύΜ»
<mpdc τι er«
mrJv-w,

s<X/«e<rH irv-

n

<9f<xrt n<rtvi.

Mi ,»f
4

CAPITULUM

O

I.

P

o

2

i

Credimus in unum Deum vehim, omniΠ/rA’o/JJu tic ira ©for «λ^θΐ rnmuprirvptc,
Fitentcm , tc invifibilem , Patrem > βτ p
ryu' «o'fxror , rrniptt , i_ïor , i iym τι£μκ ‘
ilium, tc Spirfcum ianâum ; Patrem in­
rrrtnpn qy^rnrer, ubr j^t/rn-rir f’x r3 rctrpic rp
genitum ; falium ex Patre ante frcul a
genitum i Spiritum fanAum ex Patre p
«u’airvr , iuoirtor χΰτύ . τ»£μ^, i^tot c* re
cedentem , Patii Filioque confubft
T«Tfo's rxropdboiu^'er , Turei i ci· όμουν/or .
lem. Itaque tres una in lubftantia
VKii-rttc nc rpric \jror«v*rt dr μιί x'rix r<cnas, (anftiflimam Trinitatem appella mu(>
r»y>nr recifet <crpoa-rtyap£ojJh>, live r«<rns xriqdn ab omni creatura continuo be nedici«■cuc iti AiKeyiifufilui t >οξ«ζο^ύίαι,
r9f»r·
tur , glorificstui, tc adoratur .

MMfJIvUv .

CAPITULUM

i

ΟΡΟΣ

II.

Credimus lacras feriptucas a Deo fuifle
revelatas , eifque propterea , non quidem
ur Jqbuerit, fed fecundum eccleiie catho­
lica traditionem A interpretationem , ad­
hibendam efle fidem omni dubitatione
majorem. Has quidem herctici recipienti
at lub metaphoris te allegoriis ; necnon
te humanas lapienti· fophifmatis interpre­
tantur , qu· funt diftinda confundant ,
aique in rebps fanâis Ic ab omni joco
longe alienis impie nugantur. Quippe al-

β

qjM Ιιμίι ypx·^, *7qju hi rS-n .-ηυτη •i/rrtxroc rtr£efr ôpee'Xa/JJ», «« «Ma>c pfsnr » *AX' η cre si x«^oX/<n coxXitr/e' mirlur Mui·
p£rt i r«(fdenus . r«r*
eiptTtnir BitXvtit J/xrrcu j4>
v ypt^lu· ,
P/rXod|u

rto!

mu S’foWJextsr ,

^i^-rrraa Ïacirlu) μιτνφορτΛϊt
àjaamtps/uic,
qÿj rtxp/riiMKrr ro$/«,- if&pur',^
,
rvyx/wrc -m tinyχι-nc ,
miÇimc dr i.

l*T*"

Svnoovs Hierosolymitana

tjag

lyxtf

'ÂNNff*

> if , otbÿcir âwAu erqcu- A teti atque alteri diebei finguli* novo» probatur *-·
Scriptura
vero etdem
CKKtan ptu.tÎej aiiap' y-rM.ufc" ι\ηιότ9* , it if wi,
—■■-- fcnfu·
r—r... .: qüafi
-...r. —a— CHKisTl
ipia per gratiam Çhtifli haâenua carboitji.
*·’*’
» eoSoXuii ώι<Χκ<η« X>ni T<ixjc rw,- mc
rx-χλι^χ

•

ξ/ar

yr&pclw

«ti

tirfui t ΧΛ· *** «ruxiruc , qqj uraptrcXd/nx
Tiriitrt ‘
t\ί·^"Ί
μήίχ< » X<M
ptrtrif \iaitnTt , x^j μη»
Ί f<<X»m‘x <y'it rûXn x<m' eipou«/aat nf; etXa^wec , i-anλό; r* w' puriJO> «λλ’Ί raxfrwne rorxpdboi^wui , ak <*u»ircu , yryorqe ΛΜμ9ι/3»·
Xac ii iV «utpiTtiûf » X4i' ueX/r* IV «irù K*AoqrM. ( o/ μ* Λΐ\.ώο»τ*« repe ιϊ» âexXn<rnU /aeiiTeiwr ,

irwnt -ratiiria’ «uwpak «ro-

Kpittâ-W ) o&fr vù
rtji jt<$oX/«îtf ttχλιρτΗΐί μί,μτν^Λ· υχ ϊτίο» ■»>)>' ÜS e/ewrtu
χ 3ηλ ypnupi frfti r/sdCo^ju · «’·'* W ΧΛ T*
Obu'rè'«y/tr
o'rtvc Λμφνήμιι ίημοφyg , 7<ro'» r*r verrue \jeo rrfi yfApfff , i l>rù
wjç «θΌλ/eïf ZataXup·/*; 3/iirtf&iU · tvwru
âfd'pvrof
if Tint Sr X*Xî»ru « if>‘ iiuurù

lie* non perftitiflet eccletia , eamdcm at­
ave firmiffimam tona fidem , tun de fide
ieitunium numquam non profefl'a ; fed in
infinite· foret confcifia parte* t ac varii*
bsrtticorum feân divtia : aut veritati*
columna Sc fundamental· non eflet faaâa
eccletia « immaculata utique cxlrftcni ac
fine ruga t fed congregatio improborum ,
cufufmodi efle manifeftum eft conveatutn
haieticorum , âc potiffime Calviaiftarum :
q«·· quidem ab eccletia catholica nec ea
' pudet addilcere , quibui deincepi enitanB tur eam expugnare . Quamobrem eamdem
efle occlefia catholice auttorratem credi­
mur , quam Caere (criptura . Enimvero
utnufque audior cum iit Spiritu* fanâu· »
perinde eft catholicam ecclefiam audierit. ,

ac (aeram icripturam · Deinde t loquentem a fe ipfo hominem lepiui contingit
errare aut decipi , quin Ar decipere i ca­
tholicam vero ecclefiam , utpote a fe ipfa
crîtX»riu «ίμχβτχΓΐΜ , £ «rntiieiU , tj c’renumquam , ied Spiritu* fanai (cujui tnagifterio ad ufque frculi conGimmationem
TX&tjr-jU · rüo î*'x«%Xttlui ixcXirr/x» u; μηabfque intermiffione eruditur ) illùftratio-.
3/rori XeXirrer*», i XaXârre» cp’rxoriiç,
nc aut locutam aut ' loquentem , errare
r’e τί rrA’.axTvc ri Θίί t ( o
l/iirxiKof
aut decipi, contingere nequaquam poteft,
«i/cXHrîwt rXarw hj ta» «u'vm ) iimitnt
ac multo mino* decipere : fed perpetuam
y ταιτη ΛμαρτητΜ , ii i\uf irfmrtu , i «re- c te inconcuifam habet cum facra feriptura
firmitatem.
■n&lù><u '
ifir ùraùivf ri θ·«< J'F*"
φη «J/arloir®- ,
itnto» t» χύρφ* »χίί- J
<r«.

ΟΡΟΣ

y.

IlrrAo/^ ‘r*r «</*** »y&&èf &fàr
2/« Us Jfyhlfyun h\ Bô^ar ‘Vfootiru
«n ireioxiujwtf Hi
xtrixt^ine

CAPITULUM IIL
iï, ü; 3’

Credimur Deum optimum ab mterno
quot elegit , pradeftinafle ad gloriam ,
quos vero reprobavit , damnationi depu<r«w t u’x ότι Jt Tauruc ÿruc ήάοΐιληθΊΐ îr, τΰτκ 3' »**4tÎwç ηρΛχμρϋτΛΛ , <È D taife : a: non fie ut illo» juftificare , ho·
autem line caufla reprobare voluerit , at­
x«r«xe7nu · erorxeeor >3 tut» nf *λτ& W
que damnare . Hoc. enim a Deo communi
ολω» ■> x'j emporrwToXn’rTif , £ SiKorri ri»~
hominum patre prorfui alienum : qui qui­
tuî dtifxjriK mdiiftu , w fit iriyrua-n i·
dem perfonarum nvfcil acceptionem , ft<l
Xi^rvsti ίλθ·??> , Orra . *ΛΧ' irt τύπ/ς
vult
bmiuei [»!·»»! fitri , <T ad
atarrrrwm vrrrrarô vraire . Sed illo· qui­
•afOH&tt aucXvc ri «Jn^wrrm y»mu/>uc , tbdem pradeftinavit i quo· arbitrio fuo be­
t#s it txewc , «poo&irea , n aerxxcxxu. c>ne isfuroi prafeivit ; quo· vero male t
ιοιΐμΐί 3t rlw xirff t2 minfur/ir iiui , ür»
damnavit . Hunc porro liberi arbitrii
■nje &ηλ; £ φ*ιτ«-ι»?,'
, lui i <vpoufum ita intelligimui , ut divina quidem
xaQtatTixÎu) <ιτμϊσ·Λ·γ4ρ£ι>μμ , oTor φϋς rtît
illuminatrix gratia , quam & prsveniene» <redr« τ«χ< vijc θ-er'e; uy-eS’ônrr»; rien
tem appellamur , ceu lumen in tenebri*
ab divina bonitate omnibus impendatur i
■χορτμνμίηκ , v»7c SvXoju/rOK lirH^er τ·ύτγ,
ac poftrnodum ii* > qui obtemperare illi ,
( ÿ >3 h t»c μί ^tXmrttf , e’ffce rue θίΧον- g
atque ad ea qdta tamquam faluti pernecef.
•m» , *ΐφίλ«Γ· )
o-i»r«-mn^û4eu ■ de oie ifana , hac ipfa ptncipit , cooperari vo­
XHtt ctrtfXeraL», «mpoc rurno**» »ri» army.
luerint , ( neque enim non volentibu* «tilii cft , fed folum volentibu* ) peculiari*
qjtpnt-reic « 3<υρΜ«θ·«4 troyfw t£ iSixiuù χ<'gratia fubminiftretur : qua cooperando
ex» · ira criuifpyirt £ d»3awQt*£-q £ ίμμάnobii, virafque pnrbcndo > atque ad Dei
rue <ef6c tIu» tu &ti iyinr , τ auow h’amorem > id eft > ad ea qua vult Deu* ,
xür , <epor i. 9fof ô'tXw όμίί ipyifyt&u i·.
( tc praveniem gratia monuit ) bona fa­
ytSi («î vJ «po«T»t{*Ti<»i xécac <mporrr»fcienda > conftantiam impertiendo . · jufto*
τκ'λ*·τ» ) «ironXire , Ir^fiî ÿ VpMcae-^truc
noi facit tc pradeftiaatoa : ite vero qui
gratiae confendrc * cooperari noluerint ,
r»/H . n!i JÈ) μιΐ θ/Xw» <o««*r«u > £ rut
ac

Sïnodui

>7*7

«7*8

H ii I ROtOLYHLTANA.

4NNQ ac proindaquz a nobis eaigit Deal, prm- A aurncaSZuMU
GHAISTI termifcriut ; fuoque arbitrio , quod , ut
ιβ«λ»τατ »,uxs tpydfa&ai ,
Α«7«.
bonum voluntarie facerent , a Dea a eoeτα nmaî invjfàpMn τΰί
pciunt , ad gerendum (aianz morem abui»
λιίψατιν cun^wrovjnr tû i»
funt , in reprobationem cedit & ztejuaas
Tt <\<θβ> , ΧΛίκγμμίιακ ,
damnationem.

paj^J/ngn»
Quod vero fcelcftiflimi ajunt hzrctici ■
{ ut eodem capite habetur ) Deum nulla
prorfus ad prrdelltnatorum reproborum»*
opera habita ratione , illos przdeftinare ,
hos damnare ; abominandum ducimus (e
lacrikgum. Secum enim ita icripiuta pu­
gnaret , utpote quz fideli falutem ex ope­
ribus ftatuit , folumque Deum hujus efle B
audtorem fupponit ; utique per fuam tllumitutriccia gratiam ( quam quidem nul­
lis precedent ibus meritis exhibet ) rerum
divinarum homini veritatem offendendo i
cumque qui cooperctur illi , Ii volueiit ■
aique ad opera bona Deuque accepta ,
qpibus falutem aflequatur, incumbat, «do­
cendo t 'non autcm Voluntatem, id eft ,
qua obedite velit aut renuat ei , liberta,
tem adimendo,

fit

τϋη ώ" «

9fie

cMXaitJt
yttiàti τΐώ τ··
xànjttew.

Td Je Aeyecv τη» τ&μμιάςικ tuptrixm
( w» xhthi câ -rùJe vf ιαφίλΛύ» ) tw Oîo»
«w/oo'i^wr i x«cnxx*ôrr» , μηίπμω; w; t» »py<
«ro.ôAeTornt tV ^foott^od^ur i χχτκχ^/τομ/rcur , jS.qSqAov & tcedjTn? oîJ «jt^u . ίμΐχνη )S
«s» him ή >»ρ«Φλ «fô; ÎojjtIuj , itf -ffJ ïpywt
1*» rtrti itiârxwK rlui τωτηΰχι , £ ter Gfdv
μό*» υτη> ·βχν&ίμύτ, Xi ni μό(1χυ rluù. φντιηχίψ 'χ/'ΐο s Ζώ μη <®*ojq-wt«ç4<»4» tpyv»
rtus^ir , όίϊζΛΐ τ*> i/àfùra tlui tV -σκων
«f»y^rw η'λζθ»ν«» , <έ J/Jo^su wax Ητ®~ôz.vôjj tritixa
h βίλοι-η , é *9itfn mi
«Υ«θΌ>, i dl'dfaror , χ. η ru runeini

lix «treups?

τβ

θί/νΗΤ $ μία» θίλΗ» ώγαχκτΛ/,

£ μη ÎTixSrtu «ùrrè.

Sed & hominum ita (impliciter ac fine
AhAat έ τί rliù Seii» $ίλησ» airtxr h”icu
caufla damnatorum auftorem fla tue re di­
vinam voluntatem , infania quanta ? que C ·& ΧΛ-ntxcjtof^iv» SW άχλϋί %ou dxurivt ,
major Deo calumnia inferatur ? quanta in
τοίαν tix ίχμτ ij-tritu ; τοία üx ÎTt^tpu xxw
fupremum Numen injuria , quanta blatJ ΘίΗ TUX^iiTtj^ , xi Torxr κ'» ·η ύψ@- η
fphemia ? quippe * intentatorem malorum
XuXrr «tJ/x/«», Z, β\ΛτφκμΐΛ> ; MTM/wet·.· μίν
non elfe Deum , Sc omnium cx aequo faxaxJv ii θκο> , <, τχχτυι·
/τη ÎSfAor
Jutem velle , ceu apud quem perlonarum
τΖα> trwnje/a», cJç μη ίχχαΊΐς χμ>ι>Λ· τ,» τ,-όγ^ι• cccptio nulla ell , cognofcimus ;
his
qui pravis voluntatis ftup maribus ac fe­
ToXrxp/iis ταρχυτω ο'ιΪΛμ.ί> it>Ît βίβίιΚοα )■(·
cundum impeenitens cor fe fe vafa in con­
nuttatt fxèLtei li<i μοnfiv xjjty τιου.ίρ=tumeliam effecere , damnationem jufte de­
<Hf, έ aurntpàjTM xapjrae t <ii è/xaiflv myacerni confitemur. /Eternz autcm punitio­
vaipw» rUù ΧΆΤ*Χί"Γΐι όμοΚογχμπ . xohetrfu;
nis , immanitatis , duritiz & inhumani­
f cucmÎx , α’μότη-ήί τι
ίαττλΛΓχιχΛΐ , xj μ(.
tati» mfquam » nulquam dicimus auftoe-i>^puxiisaiTio>, νητβπ, ητεπ 9*μιι TV&fii,
icm elle Deum , luper uno peccatore poe­
nitentiam agente efle in celo gaudium ,
tit %apar y'tneâ<u <ϊ· Χ(λι£ ιτί ι\: μίΐκιοί/»aflcrcntcin. Abiit a nobis ita cogitare , D
τζ a'uapruXJ iroplan^ifuai · μη ρ^όαη». ήμζί
nedum credere > quamdiu noftri compo­
irj; η rtr^ru , η druofni in; ar tturur irtes fumus., iimno vero talia dicentes ac
μι> · ΐΐΛ^ιμχτι it αί<^τ:ι·> ΧΛ^ντοβΐί^αμίι· thî
fentientes anathemati lempiterno iubjicimus , & cunCtu infidelibus pejores agno•ni -nuu-nt £ Aryorras ,
tppoiitnt; ,· ύ χιλ
fcimus ·
ρμ τίιτνι iirirvi

CAPITULUM IV.

ΟΡΟΣ

J.

Credimus Deum in pcrionis trinum ,
ΊΙι?Α^μιι tir τύΜ-υτίπηι Gsà> , · τΐ
Patrem , Filium , & Spiritum fan&iun ,
-η <y/or γι£μΛ , χα«ιviltbilium ac invdibiliuin efle condito­ £ trrdCjua, τν udv ,
τΐω trioa ëpecnîs -π rrmi» «J iifân» ' \-u dôrem : inνibbilium quidem , qu· funt an
geliez virtutes, animz*rationales , Λ dx
pim μίι* idi ύμίλιΧΛί ίιιυίμΗί , vJ/U^tfs π
mones -, ( quanquam tales eos Deus non
Xoytxai,
3αίμοια ' (. Η
μη n/Hrw th?
fecit , quales poltea voluntate fua fatti
Ιαίμο**( , ü$ iürti Otoojpim ί$κχ iffpoi tfunt : ) vtfibiltum autem , quz funt cz•fyorm , ό Θίοί τιχνιηχι»' ) χμιτϋ i'èpcuài ,
lum & ca quz fub calo funt . Quia vero
natura bonus eft Creator , valde hona fe­
vjy ni <4t’ πρακιϊ . err iè 9«rn dyi^à·, ô
cit , quzeumque fecit , nec poteft opifex
to/dts; , ϊτοίητι xatArt λίαν irim ότ* «roiyelfe maiorum. St quod vero malum , viβ-fs , tilt iiuMTau rorf xetxi το/ητητ tint. tî
, quod contra divinam J
Si Tt xatxdr , r suirv linir χμχρτημΛ , yt>ovoluntatem fit , in homine vcl dzmunc

fjfnv

i

ONNO

τ/ΐϊστ, £
*><» CÎM»Ti ·
ùu τκμα Gm tt*r **r>*

HlEKOIOlrilITAN*.
ANNO A*» GHHTtvi τϊ θ«« θ»λήτ« , «'era er sql A dspcebeoditur j ( (impliciter en in» nollum
in natsua «lu· agsofcmsu» : ) hoc vel
CHkitn nsfÿpôrm t η Yw ϊιάμΜΐ ' ( atrX£; -)3 eë τη
homine eft , vel a diabolo . Ver»
*** ’ pWKUUWI MX, o!5rt/4u · ) ÎX«<»0 » TM eil&pti- ab
quippe juxta ac iirwiffima eft hcc régu­
*k t n r3 )t*£0Xtf hmu ■ xt»ti> yelp i~n <Anla . maluni nec a De· ufqtsam fieri ,
θτκ £ dSiirluroi , Zoutit iw θίο» μηίχμϋί é7- . nev ablque injuria poilu ilia ullatenm ad*
kribl.
MU SnjtiHpyô» > μήπ μ/u» oXfcN iityfe Aoy<u τμ
&fi *ΜΤΜψηφ/'ζ«θ<ΰ<.
Sy NOOUi

·7ίί

O

P

O

x

<·

. ΠκΆορήο τό»ηι -ni i»m , tin iptn , tin
xifxrtt \j»d Tac t? Qii M>/&p**3>tU NBpnen·
<r · ra' W χλχλ , 9 xxxi , topMeSfHU μ$«
10» 0Eo'>‘
<Ο)»0χ«ρΗ» , ί fdjei <£■ «fOVOIp·
tLù h»<u têtu», î’th μηίί τοιηπρ . üSi> ytyt-

νημ^ύχ St foY en ùrdb$ûîa3-<u «pos τι y*rrμο» oxo T« «xgtK «t}-tc&ôn|T»$ , h νούβτκ pju,
iyxfrr&tym J* 'fo» τβ χρκτίβ» üi oiorrt
όκΗΐοίί . · c*^<«(er» St , <’>X‘ trx i^jfraif/r»
ôpwXepJu· rltù θΉα» «po»orst» cë nif uroppé19K , X94 μι»ν όλ&ί άτοχαΛνφ&^η xtipeurt .
•m. (jS/int rttfd.
ypaÇrî rxpxSfϊομ»χ
<sfex' <u’tÎ)î , ut ruuTtitotrx <9fot (ο>1αί euuëws,
tic» ιίμχ; Αίμνωμό,Μ <’»rp4,na>, ιζ f τομί»ω; τύς
t^furcu; «t/ &ti àetoieut x»t»&àrnf ίχΚχμ·

capitulum

V.

Credimus res omnes eum vifibiles, tum
invifibiles , ab Dei providentia guberna·
g ri -, Deum, veto mala uc perfriat te per­
mittere ftatuat , eorum tamen, qua mala
lunt , .hand quaquam effe provtforesn ,
uti nec opificem . Ex iia vero qme jam
patrata funt , nonnihil ab fummn bonita­
te utilitatis elici , qus quidem ipfa non
facit, fed vrluti furculum ad meliusquidpiam illis inierit . Hrc porro dtvinr fecreta providentis , ejafdemque incomptehenfibifia mirari judicia dememaa , non
excutere. Qyanquam & «a qua» apud Ia­
eram frripturam nobis dc illa tradita funt,
ceu ad vitam sternam conducentia, bona
mente perferutari , iliaque proinde juxta
prrftantiffimas d< Deo commentationes
C abfque haditationc interpretari debemus ·

βίκη.

ΟΡΟΣ

r.

CAPITULUM

VI.

Credimus primum hominem a Deo crea­
tum in paradifo dcliquiffe , cum pofUsabito Dei prreepto , dolofs fuafioni ter­
pen I is affen/it ) indeque originale pecca­
JranÿSi ιΜμάιτΧη tru^df^wt ’ xi» τ£^ι»
tum ceu hereditarium profluxifle t quate­
nus earnali propagatione hunc in mun­
xriQ\ijj-aj rLoi Oforxninlw «μχρτ/μ> τίί
ϊιχίοχη , ùff μ/)ίί»Λ xtr-rtt vifx< $'»£»3·«, dum nemo prodeat , quin hujus ic onus
fecum adierat , 9t fruâus pedentiar. Hos
o{ τί φορτίο» lie rrnp/aw tkt» , qÿj tù» xxp- D porro
fruâus , hoc onus , nequaquam
tkc vjr'ç uc ri’^ôfroa , c»
tw »:di tùü~
peccatum intelligimtu , videlicet impieta­
»t. xipxd; ït φ<μ4> XS4 φορτίο» , ti τΐαί Λtem , blafphcmiam » homicidium , (edo­
miam , adulterium » fornicationem , fiμαρτίο» , «Το» ia-tfiuM , βΚχτφημίν , φ4tnultates, tc Λ quid aliud divins contra­
»ο» , TtuSipurtia» , μττ^ιίχ» , wtptrtM , ιχθθί , X Η τι ΙΠ(Ο» ÙTO μο-^^ρΛί 49fotupf- rium voluntati ab voluntate prava , non
autem a natura , committitur . Cum te
rtuo ctAtrlo» τη θ·«νχ ihX>i<rw γίιιτΛΐ , ix
Patriarchs & Prophets non pauci , alii­
tiro φύνιω; ^τολΛοζ }5 -fff n ^fo^xiipu» ë que mille non modo fub legis umbra ,
«WfoetiTW»
in?*?
iroi iV c» t?
fed etuna, fub veritate gratis , uti divi­
nus Prscutior , atque in primis Verbi di­
run , ijp τϊ «XriS'wf , ό τι
<9pôSpovini Mater ac temper Virgo Maria , nec
μ©-, ngj ζλΤ
η» Xôyo» » τϋ Θίκ λόullam experti Tint ad ilia aut hujufmodi
yn μη tip , w tit-i r<q3ï>©* tfaei* , tV
peccata tentationem: at ca dumtaMt quae
tw» tu» xxi iÇf όμοια» ri-ηκ τλημμ»λημ<- E divina juftitia homini ceu pssnam infli­
tu» ix tTHpifàwx» ’ «λλ* <rrp ai; ni»lw
xit, nimirom fudores laborum, srumnas,
corporis infirmitates , dolores in pattu ,
t« <rθ'pairs Int tLuu Tiut(2<uri»
it'Sazi» ή
denique vitam in terra laboriofam , tr ,
3ήχ li*oU*9*uMj > oio»
tipartu tV τόη>» ,
qeod cumulus eft omnium , mortem cor­
θ·λ<4*μ· , ναμχτιχίι «o3-»h'xc , JS/rxc th
poralem .

ΙΊιτΛίομ|ο iit <9f&n> «v^puve» KTK&trnt
Θί« cë TXfxSHirct rtrluxinu , ότι £
τχ^ιίώ» tLù 3ί-<λ» cmXLur , τη tu ôproif

“t-tXTHt , x«m' παν τ» ζν ci» τη rxpemn trrroruf , x<i nXA/raxe» , τι» ruuxTixo'» θ«>χτν.

Conal. Genetti. Tom. XXXIV.

Dddd

CA-

*7ΰ_____
“λΊΓνο”
CHRttTI
»·;*.

Π3»
anno

CHRISTI
i«7a

Synodus Hi bkosolymit ana

CAPITULUM

VII.

Credimus Filium Dei Dominum no->
ft rum Jeium Chriftum exinanivifl’e femetiplum , id cil , humanam carnem in
Îtopnam aftumplifle perfonam , Marie
emper Virginis in utero de Spiritu fan­
do conceptum Ac incarnatum : item abf­
que ullo matris labore aut dolore , aut
Virginitati· ejus lafione natum : pafTum,
fepultum > huncque die tertia fecundum
icripturas gloriofum reforrexifle , in ce­
ltia afcendifle , lc a dextris Dei Parris
confidere : atque ad rivos mortuofque ju­
dicandos exfpcdamus adventurum.

CAPITULUM

VITI.

Λ

»73*
ANSO

.

ΟΡΟΣ

CIBUBTI
ι·7».

Γ

'

P/rdJoj4u w iw ri &ti , rirx occor xuir
liju-Kv Xfiiror rtlrorrn vrorirtu, τκ/'nrrv, ce τρ
iii» ΐτοηίαΉ τίω £>&ρ&τ^1ιυ rdpxA <·/οοΉλχ·
φόχι îx τ>Α,'μ<ι»ί Àytrt, ci rsî y<c.rt< f inTttp&ifH Mcfruc ΤΌλληφθίνΤΜ xl ctAr&purÎrtr-

g

r»· tfurtâirm yveii ri Jkvcu roror rj
rete
t? îi'tr xatî
μητζί , i rluù rtfd'friir
ex/rijc tJixrerrxt · rxvcrru , rntiemc, st’rxrxrr*
Cf
tw Tfiiriî r ut(t xxvtt nt ypi&Ài, «t’>#λθ0»τ« «Vf T«f KpCHf , <C Χχθίζό^'Ον it Jfξ/u» ri 9fi £ rxrpo'f, or Çxoporioxû/tyi tl·/,·
a-ôffar KZtrm {Sert; ë rexpx; .
ΟΡΟΣ

x».

Π/rdL'o^» tii revetor fair Inrir X*<ro» μόCredimus Dominum noftrum Jefiim
tor μιτίτμι yeyorrrxt , £ Some éu/nr Xurpor
Chriftum folum efle mediatorem > leque
ipfum dedifle pretium pro multis , ac
Tfji Tcirnrr, τ χχ-τβλλχχ-χ» iid ri iStn <ΰμΛ·
per proprium fanguinem Deum inter St
•m Tirocnttm imutTor Ofx it} α'νθςχίτωΐ' , £
nomines fecdjii' reconciliationem . Quin
airtr xribopifvor ·/$> iSivr hhu tx^xxXdts» , x}
Oc iolllcitum fuorum etle- advocatum , ac
rAaTjUor
“iff duxerlur r’pitür. cr r<Js rpof
pro peccatis noftris piopuiationcm. Ad
<u>nr /dju-nt crrAtyri, i tunrfwr eosu rperdefcienda· vero apud iplum orationes ae
petitiones noftras , interceflores dicimus C Sismi tw. rtyns; Φχιφ , ■ x} <9f0
τ rxefle fandos ; ac pre omnibus immacula­
rxjwnr μηη,Λ <uiri ri &ti hày>s ' rien titam ejufdem Verbi divini Mstrcm ; nec·
yix; άίγίλκ; , ii x} rportrimci ν'μά» oiiauju,
non it fandos angelos > quos cuftodia
ηχοΓολχ;, τροφιίτΜ;, μίρτίιρα; , ότίχς, K\r<trnoftri fcimus efle prapofitos ; Apofto•ntc κ; ôstwro» s’ioTxrfr *J» rtric <tôri S’fptÎrorlos ■ Prophetas , Martyres , fandos de­
nique omnes , quos ceu fideles fervos fuos
•nr» - o7; o-ia>xtv^yu?jtcju é rii eÎpyjfpiêc, έ' itille glorificavit : in quibus epifeopos &
f«;, ûi τΐΐ,ΰς-Λμίπί; ri
àuritrrt'w , x}
facerdotes , tanquam Dei altare circum­
ri; Λμτϋ StA^t^orm Siyixt iripAî . Ιΐχίθοα
flantes , ceterofque homines juftos virtu­
^5 ùrtp x^iKur , è τολυ l'yCt-tr rlul Str,nr
tibus eximios numeramus. Enimvcrooran­
ri 3/xouh' £ μΛΪΪΜ
-rir ©fovffl iyi'ur,
dum efle pro invicem » multumque valete
iirtp rV cr «[uAfritUi «Τχχλινδκμίίαιν , eti -fif
jufti deprecationem , ac fandos a Deo
audiri magis quam peccatores , facris e
îepür SιSΛrxόμ^3Λ Xtyiue . i juo'ro» S‘ irt orpaginis didicimus . Non folum autem eos
txî o» rij TApocxla ris Àyirti μιτι-τν,ί, &τρίτqui etlamnum in terris agunt , fandos , D
βίι-nîi ιί,αΰί» «mync ®tôr iμo>eoyi^^p , «λλι; £
noftros apud Deum oratores &* mediato­
fj& ^itAror μίΚΐΓΛ ' or» x} iV trorlpttr Atres elfe credimus ; (ed Se poft mortem
■SïrTtJS , ΧΛ^Λξωί trorlttUrt rtuè Ày!tr rteimaxime , quando , explicatis enigmatis , faodifumam Trinitatem clare con­
Sa , ri irtepor ixtirm φνί τκτυ» Cf ri ri rttemplantur , cujus Sc infinito in futnine
Srirt v» ίμΙτιρΛ . if
rit 4Τ^οφ^τηί ce ri
ea qu* apud nos geruntur agnolcunt .
rutd-nri ôr-ntf «ηίμχτι x« ίμφιβίί^ΛίΛμ tiSiQuemadmodum enim Prophetas mortale
ru v« or iptri, I/ ur ri jtUMornc r^prjKcvïôcorpus gcftantes , ea lciviffe qu* in calo
tw · Jro x} rit À!ytKvi , x} rwc «!; siFyiXw
fiuqt , non dubitamus , uno· te futura
vaticinabantur ; ita lr angelos, & aqua­
yt-^umufrne iyitst iStrai τ* χμΐττρΛ ri irtip»
tos angelis fandos in infinito Dei lumi­
τι! 0ιί φοιτί x Scrt^ofjju ’ «AAtt μαΖ^οι tirer·
ne videre noftra non modo non ambigi­
Soiirui rif£op^> £ όμο1^ΰρ$ί.
mus , ac etiam firmiter credimus Bc con­
fitemur.
E

rtci

rimr

ΟΡΟΣ
CAPITULUM

θ'.

IX.

Credimus neminem fine fide falvaii :
fidem aurem appellamus , lediflimam
quz in nobis eft de Deo rebufque divinis
perfuafionem ·. qu* quidem operans per
ciritatem , id eft , per divinorum man­
datorum obfcrvationbm , juftificat nos per
Chriftum , & fine qya impofUbilc eft pla­
cere Deo ·

rir*d.ot4u μ^ί>Λ e’i^fcS'AC nvdb Ttrfuf . xqAi/ujt» Se ri~tr rlui tt<rxr cr ίμΊr ôp^orirlur
lto'AwxL/v reti ftei x} iJf θκ'*» , ira ctepryx·
μ^η Sti -raji dyirr; , τ’ xusw (vtanr J«' IV
&Hur ât-nKir , SuUMt ^μΐί Τλρ*λμγ! , x}
ηύττ.ς itL ri &fi i^Afirirtu titUM-nr.

ΟΡΟΣ

•*731

«35"
tHAUTl

Synodus Ηιηοιοιυμιιλν*.
ΟΡΟΣ

i-

>47*.

CAPITULUM

>734
X

CHaim

Π/rXojàJv rho λη-αμφίω , μί^οτ if tIm
Credimu* ecJeiiim notaine qnideoi ,
magi· autem te ipla ianCtam , catholicam
vrip iyiar χα&ολιΧ'Μ ÿ άτοΓολ/χία/ ό·χΧη& Apoftolicam , in quam & ertdetx 4a<ί*> t ‘tit lui £ Ttré!>Hf ittiiiyp&z · »«»*
di fumu· , omnc> prorfu· in Chtifto fi*
•ms rd; oe X.itrJ nni; **θόλκ 4&ίχΜ .
delet comprehendere : cot videlicet > qui
oi Tins ItiKmoti tiriri ^4' »ur ο» τη rxpotad patnam nondum pervenere, fed etiamxixims, αήίφ^αταχ èx ttJ τατίώι <roî>r
num peregrinantur in terria . Nequaquam
vera nane qu· tn via > cum ca qus in
μητΜ . μηίΛμν; U «τιΓχιο'/φ τΙμ αχ τί τ<patria eft( ecclcliam confundimui > quampntxta τΜτν cMXfw'itr τη ο» τϊ τα,τ&Ιι, ϊ«
vit ( uti & quidam loquuntur hxrctici )
ι» Λ« ηγί» , ùs φ*τΐ τηι; τ& aipnxùt , g
greets divini para utraque fub eoden* fit
Xjm’ tV Ιΰ -ne μιΚχ ttfifyint rS άρχτοΙfJ^ta
Arcnipaftore Deo , fc ab eodem fando
Θιη » X#i χ<3χχ/«ζί»3·*« xjwe τ3 ouùri ùy/κ
Spiritu ianâificetur. Id enim abiurdum
jutta ac impolfibile , com altera quidem
ττ^μβ,τκ ' inrot ytp «μχ £ «Îwa-rv . t ru·
adhuc in via militet, altera bravium ac­
ίη ή μ!|υ in tuxtÀjh , χ#4 câ τη oW s’rz’s ' η'
ceperit, fc in patria collocata triumphet.
it rpoTeuojopt? , >£ cx τη rxrexJz tiroxxmnt ,
Hujus autem catholice ecclefi* , cum
i ri βρΛβίΐη Ηλχφη . »ητ9; χχ^ολ/χϋ; ό»hanc univerfe atque in sternum regere
χλησιχι « »τκϊη θτιιτΐ; it&pvros χ<θόλκ , £
mortalis homo non pollit , caput eft ipfe
Dominus noller Jefus Chriftus , cujus fc
xulio; χι©<λ» «Tmu η ijuMTiu , «ton'; ο xiîésu;
clavum ipfe tenens , hanc fandorum Pa­
XjuJÇT Ιητί; Xjzroi in xf®«X»i , ί *υτ»ί τη.
trum mimfterio gubernat: ac fingulisproo/axxc ίχνι ex τχ η; όιζλητ/χτ xuBfpnirc-t,
ptcrca ecdcliis , qus vere ecclefi* funt ,
τηϊχλ/κ^Η Ιιχ Μ iytut τ«π/&> . i' ili τκatque ejus inter membra vere locum ob­
τ» tou; x<n< μίρο; άιχλησΰκ , xujxîv; mttuc
tinent , prrpolitos & pallores , qui ne­

οκχλητ/su; ,

$ xjfco xueam; μ?λω» truxirreui- C quaquam abufive , fed veriflime capitum

Mm; , )iy»|t4uKi » £ rot/Jfe.; , <c ολω; ΰκ ex
un^irti, «AX* xu&la; tpyù; x}xf®χλβ;, ris
irirxirKs iâw n τ·£μ& n iytit ’ fis <n»
H; rwrr£.ixs ίμΰι dpxvyvr & nhfxurlat <Voptirxs, x^jj «v; Λΰη» tIm cxipyttXf τη; m·
tw tIm >u9x\lw ‘Xfiifnylii; irx/3iBd^<ras 3ηλ.ΟΜΤΙ.
Erw3à Jf usvtè tÇÎ ify.ur d«-fSnHr > i3oζί ί thto τ»7; XxXousoz; t irt tuypr τ" tufir

irtr ifpdÜï «τλ«; tyj βίρχμρΑ; ·
huixrer
μ>> fiiju dp^tepéx £ ltd rrsai» îffitxr t^uj cmχΧητίβο xi>B‘yi&tu' «ζ MX <py/ff-4/\* , χΑλ* >§
ut£; luûnnu j^Hponuxt tfftit , xJ rKtxoHJ
ifpü; xyiponin r xp^ifpixt ’
net π,,- τκ xxx/rτριχΐ*; xwuiir txnu μι^ΛΚαρρημν^η i τί<* ,
«toa-rtXzx/u» όιχλητ/α» · » fnxt
<rè Jf«r»
<5ΦχΧ«α·>β·ΐ/Γνί^*τ7χ4Κΐί*<ΑΧ<»· ittfy * τλ«τ»τρ»,
rhô iiuSir ίτιχρΛτήτΛΓΛί ytuytif,

inftar illis prsfint, epifeopos Spiritus fan­
dus poluit. Qui quidem in audorem fc
confummatorem noltrs falutis adfpiciant,
l!e ad cum hanc , quam pro ratione ca­
pitum impendunt, operam referant.

Quod vero ad impietates ceteras addi­
dere Calvinift* , non alium etc epifeo­
pi , quam faccrdotis gradum , pofleque
abfque epifeopis ecclcliam cite , fc ab
quibufdam facerdotibus gubernari ; item
non ab epifeopo dumtasat , fed etiam
ab facerdote pofle faccrdotcm ordinari ;
quin fc a pluribus facerdotibus >r epileopum : atque ejufdem impieratis coslciai*
efle deblaterant Orientalem ecclefiam ;
( qua utique de caufa caput decimum ab
Cytillo confcriptum eft; ) id totum, uti
jsm in luperionbus probatum efl , ab
ipla dicimus efle protIus alienum.

τη <»«τ5λ/χη ô»<Axr/f

ίζίωμ*. iitvi irh ax
Verumenimrero ita ntceflarium efle di­
ύη χν(χ; βυΰτϋ μτί
cimus epiicopatum , ut eo fubmoto, neque
> μ>ίπ ^at~wor τιccdclia , neque Chriltianus aliquis efle
τχ η η exe , η οΛμ; ?ifjxfa3ru . xj-rv; \3 ti; E aut dici poflit. Quippe Apoftolorum fuc«(ΤΟΓΟλ/χό; JiXàOJ.®- t τ/40 X*lÀ> tIm iocellbr epifeopus , impofitione manuum fc fandi Spiritus invocatione , dataml
·3·«τχ» cm^th Txsx tS xü^Îk tï; n Ζιτμϋ^
fibi a Deo es fucceflione continua ligan­
n <c λί^», xtxpùi ir/9-fre* , <£ ιτιχΚτ,τ&ι th
di folvendique poteflatem cum acceperit,
TtitxyÎH τ>4,μχτ&~ xf^r^lixlo^u; λχβνι,
viva Dei imago efl in terris, & audoris
ζώτί i>-i t-iwr TH OfS trz' tt,- yij; f »; UinJfactorum Spiritus operationis participa­
tione plenibima , fons omnium ccdcfi*
τλ>ιμ>-χτη cxfpytix; rd πλιπρ^Μΐ nÜcatholics facramentorum , quibus ad fsμχτ^, Tnyn TXTVii -iV^ μυ-ηά·Μ τϊ; xxJutem pervenimus . Porro quam homini
ό’ολ/ΧΛί ί’χχλχτζχ; , Um <τωτη4ζχ; irnvyrcfpiratio, fc loi mundo, tam ncccflarius
J* «μτκ τη «κΓ^ίο» coohazJ» ex
Dddd r
in
Çpmai. Gcntrtl. Tom. XXX IV.

Οτι τό TK ίτ/τχότΜ
τη cM/iKcri^. »»κίη^ο» ,
juMtaS-cu μήπ CMXf^rttr

I

1735

Synodus Hiirosolymitama.

ANNO ,n tcttefi» hobis videtur epifcopatus .
CXAirri Unde te ad epilcopalts dignitati· encotfft'
mium , pvlcre nonnulli dixere : Quod
Det» in calefti ptimogenitorum ecclelia
eft > ft fol in mundo, Isoc in fua quem­
libet ecclelia epifcopum obtinere : utpote
qui gregem fuum iliuftrct , foveat , tc
Dei templum efficiat.

*7K

τί ο»χλ»ΓΖ< «orni ύ$ρύτ» rlai^Himluè, jtieHo"
-i ç» το χ&τμφ w itXzw . i&tr tui rm κομ· <Μ*ι*Π

«rpit irtcnor τί jipxtfprni ΰξιύμηηΐ
in ©eo'; cw τρ irpssza· -/V «/uranxatv
eoxKyrln ,
»Xzoc d» -tif χό/τμ* t τίτ» ex<Γ0^«ρχ/«ρ4* <ώ τρ χχτ» μί(ό{ ίζκλατίφ , tk
3' * t*' το'ιμΛβ» XxptrpowTsu , &*Xrw , Λ exdc
©eu ybtrru.
erptirw ’

Tranfliffe autem fuceeflione continua
ad nos ufque magnum eprffopvtus (aera­
mentum tt dignitatem r' manifeftum · B
Cum enim dixerit Dominus
futurum fe
nobifnsm ufque ad confummationem laeculi ; ut aliis nobifeum ftt gratin bénéfi­
cier omque fuorum modia , pruftantiori
tamen modo per facram epifeopatus poteftatem nobifeum eft , in nobi» habitat,
tt per facra myfteria nobis unitur , quo­
rum primus minifter eft epifeopus , immo
At per Spiritum fandum audor facrorum
conftitutus ; neque hzsefi fuccumbere nos
permittit. Propterea Damalcenus quarta
ad Africanos eptllola , dixit univeriam
ecclefiam fu ille epiicopis abiolute com•miffarn : & Clementem primum , Rome
epifcopum ■ & Evodium Antiochi® , Sc C
Marcum Alexandrie , Petri (ucceflores
fu life nemo non confitetur ■ Item te di­
vus Andreas Stachym in throno Conftantinopolitano fuum in locum fiiftircit .
hem in hac magna civitate fanda Jerufalcm Jacobum ipfe Dpminus conftituit ;
Jacobo deinde alter, te huic deinceps al­
ter , ad nos ufque fucceftit . Unde te
Tertullianus epiftola ad Papianttm , epif­
eopo· omnes Apoftoiorom vocat fuccefiates. Horum denique fucccflioncm te Λpoftolicam dignitatem juxta ac poteftatem Eufebius quoque Pamphili epifeopas , tc omnes prorfus Patres , quos hic
recenfere fupcrvacaneum effet , conteftan- D
tur ; & communis ac prima ecclefis ca­
tholics vel nafceotis conluetudo confir­
mat .

li rtAXqXoizxio^at* τ» i^c erzrxoreKsm ·ίζί»μ* liiorru μΐXttt
, entrepôt. o' y«tp
HTut aT>44 μΓ&' iftyS hî tw cu'airx > h yj χχτ'χλτ
λ·Κ ΤρβΤΟΟί
Stiv» tiefyrnr
μήτ& fô? μ&'ήμω» t nl^'ouû xueetenpu τρόOre

paeyrt mwtîto» ,

rsa

ïz<

tîk

er/rrxorzx?;

πλζτκρχίχ»

o/Xo/î-

τολ ΐμΐί Hÿj β-uûftir iyit , χ^ί lui
ilfü» μυτ>>£Μ»> c/irat ήμ~» , ur <vpunepyô< tft
πλίηίρχκ
tu τνΛ,'μχτ®- à trtrrxoroc ’
c»x ea aipüm KStortrïêr. yu
Jm rin x«u Δλ/zxîtxZcvo'î ητβρτη rrenAii
urpot Αφίίκα'ημ iKtye rLui xsO'oXv /xxXit-

rtnr net irtrxôroK •^ttettût rrnrrpeit&tu ’
£ Κλιίμηί
ΫωμβΜ» ΐτίιτκΛτΟ- , £
Eu oit®· cv Α>τιοχπα ,
Mx’mS- ώ Αλίζ*>^(Η« , ΙΙ/τρχ ΐΐΛίοχα όμαλογόνντΛ» .
"Σήγιω d» rtJ -üf Κ<υ>Γ«>τζ>ντόλΜ θ'ρώ»
ο 3η&^ Afiffii «>r’ îxhw xtt&érvH , ι£
ώ τί, μιγίΚιι ntvTjj «y/st toKh l«pim*<Xù>a
ô fÿù xiec^· làxuQoe roiw*, μττ* iè Ixx·»0o» inffl·· f-^rtn , é μίτ ιχηκ* tnpoc i·
Xfitf ^μΰ» ·
Ji< rin xJ. TyrotAX/«>dc e»
rÿ xtfot Ilocrratrd» «ν/τολη retrntt tw iriroX/icik SmJo^uc «λπ. thtos tIu) lutlo^i»
£

τίώ «totoXcxLu «ξί^ ÿ
Ç Eao' ΓΙχΜφ/λκ μ«ρτΐφ*ν , £ «νλω,- o/

ΤΛ-ripet μΛρτυρίτη , Ht <cÎ6st?o'» «TuntXi>^ev.
noeri
uo^ruonir» τ« χπθολζχϊί ieuùtt'
ritu ruu^Snr 0t0Mei.
ι£ ή

Ot/ li luaépH τν eremoritor ^ΐνμη. τί
Superiorem vert) elle (impiici facerdotia pontificiam dignitatem , vel inde li­
«τΧ«ί ifpeut , JijXov * a y«{ îfpdk χπροηquet', quod facerdotem confecret eptfco»wtsu <.*o tS iremon , trimorQ^ li i
■sus , non vero ab facerdote , led a duoχπροητϋτΛΐ <·· èepitet , <t>X”
Ivo q
dus tribuive Pontificibus , juata ApoftoT4«J> ipytepiüir , ùi d «rrocoXzxM AiTurtu
lotum canones , epifeopus confecretur .
ô
lfp& ixhiytrre v»d ri
Et facerdos quidem eligitur ab epifeopo : E xxrùr ‘
epifeopus vero nequaquam ab facerdotit nrtine , o' ie ip%tfp£t MX
urd
bus five presbyteris , neque etiam ab fs■TV repeats , fînuu ‘Vftr0rrifu> , oir ixKêytculi principibus , qoantacumque virtute
Ttu \iro roKtrtxSr ip^arw , xi» ë iperrt
eximiis , eligitur i fed ab illius ecelciiz
lu9Îfurt» · <>X' <w· fijc rtueiln ήί *,*,ν*ζ.
conventu, qu» metropolis tft peovincis,
ru ixxKrnrlni ri xX/putT®·· exavrï , dv as
ia qua urbs illa «ft , cui is qui corffenie nu 4 voXzc à ie£ejii|iq tw ysrjownÔTxrôcraudus eft, deftinatur ; vel certe ab hu­
jus provinciae fynodo , in qua opus eft
μΐυον, ί τνΚίχιτο» uro me ruuoM ? erxp^rxi
ÛW

f

V

'

'

\

17J7

SïNODUS Hi BROS Ο1ΥΜ1ΓΛΝΑ.

Λ&Γ c«**n;; , Cm> v 4M yin&tu n-j irirzirw »i- λ
CHlt»Π jéron ê ιΐ τ*λ*ί itXiyor , «M* μ* Λ'λί; q
1 *’ >5 raXayà t? ruui&v »H&'ptT<u » «J u μ^ί Snξοι -nuiinr x*ts» χ<»ό«> «XJî *X**» , « txKtχθχ'ί «poAiZXiruu ôm t?; yHptàtnu juÿà W
irtrxoWf τι ίταλ^τκ
τν t<.'«>4m rrdjftttni · w dr μη, o> ÆÎAerau i riwoifa’, r <t7r©^
·ρο.3/&ί(ιτ« . xjj i {Ai hfiit k;
lu>ni tnfyt rltiù uü πληφη i%ww $
Hi IffiMruitf , e rrrrxOTOc Si £ ϊτίροι; μ/τ*·
Stlun · ty[ 9 fji fan X*&J» n i>t ίιρνταΰχ
αζίνμν xj»à τμ i nrtorn , βίτϊιτμΛ μ&οτ
nhü -ni iyto) , <t Λ’χ/λ«σ» ‘ hptpyir rUù
iitinum Sut lut ,
μι.'τϊίΐνη fV λ«· τί
miym β-νμν. ,
ou μ» th χ-jtnt
Inrü
XirrS · χί/κ thc βχτ
ηΙ «y/« aj.
f»· , Γίφχ»ο7 rii wni »ομο» γνμντηα d/’τί&*f » Cjçîtsu ύτίρ -tV i&ttSi » £ Crip r«<rns rwttwLS £ bXijS'h*» irzy>&iri«;
ii&f Jrin ·
i‘ tirip W W dJrr&w
»' π&«ΰτυ> tipcrrw; £ rttyvpirfu; ■&
iutpriit. ti it i' Sonui! i d;frî! ΪΜφ^·ι λχβ&> Jt^fa-'uu τι·.ί th inrxon Stip&eit τύ;
'Vfi; «Jtù i;jw.':v; djre
, £ «f rlui τμ>·,
Krê.rit dje iiu'iii StnKtivs iSi> roJiiyerw,
*. χ^οξ tJ hiis «το^Μ’/ζ’τΗί SùdytKht . o' c
Je vp^npSis w TMn>» ï'riimi» Îmxow »>-/> ,
irniti Λΐΐήί iri/, ù; τίρητν , riyti -iV
μικ-Wiu £
Jz« rü iylv ιηύϊμΛ*
τβ- ’ »J t» <ym> μΰ»9ΐ /cwJnci»,- irmKn .
V4 'u'
rimi tV o» rj ckbXr*
oï« τβξί«» *ù βν^μντ TKTM bïrii tSw tg X*·
it< <9f j»n» $ ûripnpor Xôyo» mtw ίιτμιί ,
λιίίί ’ Vj 9tiâ )î Kitrii SjnroSftm t μ; a «J·
riprtt . χ<μ d /ffo» Sb’xiytX/o» StStrtui,
i ü« ijrfâs; irtfUf/i· rirtu; ’ £ tm; τ*μι·
xîio»nti <it i^nw é nXwa; ·»?; cmxMt/x;
•croiti.Tjrz · è tm «iptrinit ίφ«ιιτμμ «g «’>«&ίμητι x*Suro5«Wksv " ig rtui xU^-a» «χΓτί τίirip tV <afo&iw .
en? x*Tup«rt«
ira «.wrippiw ÎM^ifui τι» ιτΐιΤΜΤο» ri i·
tXwç ttpiu;, £ -rhlai ·ΰτϋ μη SwMuhni r<t»•mt ris ώ ·η4 ζότμν tepàt izzKttTiifp Θί8 toh
pit<ut η i\us xb/3u>»mu.

Αλλ2 <«λν; Xtyrrei n’m tV niipttr » 8
i«iiw «upmzÔT «>i« ruwri» Ainni . zv-nikt-

'

irôrnt jS mtw τ^υ) cjnzhnrÏM , tTxxnXMipdlf-·
<τΑ<» xjro ri iyiv τι^μίηι, >g νζ iunH> tnu-

■ntt ircuifrtt , in φϊ; , «Λλα rzinr £ τΰρν·

■>

<r/s. η >3 μ* ηζ<ωτκ Tfrot&vrir , ix «» rpis E
τη φχΗρωηχτΜ ÀiTirt-Înum ,
ut trt t ν', ri
TV Ζτζτχοτ/χί; μίγζ irtu; μϊΓΐίΐύτ ira w
Υ'ΡΛφηί etSvTxôf^im > irvn rirns ίκ,χλ,ητιν*
rtxns irnti-ti
aviytifpxt dyiuw rufyptiveui»ό» n , «g μΛςτυρΙιή/Μτ , i <arô τϊί «σσλζxtir («χλφτζΑ; «îw yHQfjtytvr n tai iuoKoyi·
tfa».

Conci/. General/. Tan. XXX I\

>7)8

epueopum eou/ftiAii Sin vero Br cvkmi
elegetlt t a; u.>n un.i eleftuo» Ihtuit :
ceentiu ad >yn»duni deteitur eleitio ,*
quam li ranueicani i!U duxerit , aapolitiuoe manuum cpifiopotum. 8e laaât Spi­
ritui invocatione , >]ut electu» eft , epucopu» ordinatur : fut mino» > quemcuio»
que iynodu' ipia voluerit , eidem civita­
ti epifcopum nrsfieit. Rurfaui quam fa·
ccrdotii poteftatem Λ gratiam laccrdo»
accepit, ia ie ipio conlcrvat , epifeo­
pu» vcio ectcir impertitur ; F.t ille qui­
dem lacetdotali dignitate ab epifeopo
initiatu» > tantummodo baptitaum , «»tiemamquc adminiftrat Unâioftcin , iociucntum offrit facrificium t tc Domin'
noftri Jefu Chrifti corpus dc fanguinem
poputo difttibuit : oleo fanfto bapmatos
ungit, fideles legitime nubente* coronat,
orat pto infiimi» , utque omne* ialrl
fiant bonyner , dr ad veritatis agnitio­
nem perveniant , deprecatur. Si veto esperientia & virtute pmftitetit , faâa
libi ab epifeopo potcftate , venientes ad
fc fidele» emendari clique ad entefti» re­
gni poftcflioncm viain oftendit , atque
lanâi evangefii prxdicator initiatur. Epi­
fcopus autem horum omnium & ipfe qui­
dem minifter eft , utpote qui divinorum
myfteriortim , gtatiatumque fons per Spi­
ritum fandum , uti jam disimui , édi­
fiât : fed Chrifma folu» ille conficit , dc
omnium , qui in ccclefia funt , ordinum
gradus conferte muneri» ejus eft: atque cx
primaria poteftate , eacellentiorique mo­
do ipfe ligat tt folvit , fententiam ejus
approbante Deo , uri de Dominus fpopondit . Jniupir evangefii magifter ipfe
eft , u: pro fide otthoduxa decertat : dr
audire renuentes , feu ethnicos dc publica­
nos ab ecdefia ejicit , hsrcticofqfic ex­
communicationi dr anathemati fubjicit ,
ac denique fuam pro ovibus animam po­
nit . Es quibu» evidenter dr iaviâiflune
confiat , facciduti fimpbciter prxftarc epiIcopura ; quo deficiente , nec omnes qui
in mundo funt faccrdotcs , paicere ecclefiam pofluut , nec omnino guber­
nare .

At enim , nt reâe quidam Patrum ai:,
Isaud ita facile hvraticorum quempiam ie
perias fapicntcui. Cum enim ab ecdefia
illi defecerint , ab eir fan&us etiam Spi­
ritu» abfcefth > Bc omnis intelligent!· ac
luminis expertes fadli , tenebris lc creitate funt involati. Id enim ipfis nicontieitfcc , haudquaquam rebus ita obniteren­
tur apcitiffimi» , cujufœodi profcâo ma­
gnum epifeopatus facramentum eft , quod
icriptura nobis indicit , quod omnia an­
nalium ecclefiafticotum monumenta dr fan­
dorum (cripta contcftantur , quod deoi3ue catholica ccclefia nonquam nou ereidit, dr fine intcrmiftioM tenuit.

Dddd 3

CA-

ΛΝΜΟ
CHiirri
1*7»·

____ »73>
AWNO
CHKICTI
iwa.

SïNOOU» HihOSO (.TUITAM A

CAPITULUM

I740
CHxun

O P O x

XI.

Credimus ecclefia catholica membra
MartCo/^ /uiÀn τήι «θολιχίι cMcXqr/stf ««*«He omnes ac folos fideles , eos nimirum
rcu rime £ pinte thc rtric, nie rliù tS twqui Salvatoris Chrifti fidem , ab ipfo qni- , vnpoc Xetri ïwAain ipûpwtw rirtt ( iri n
dem Chrifto , dt ab Apoftoli» , nec noa
/ intén τΰ XecrS , £ rff «τοτήλη» , à iff i& ab fan&isfyoodis cecumcnicis traditam,
oliui4vüui» riuMu» in^têr<u ) «)/firma mente fervant Illibatam , ut om­
TsÎXTUC «^W*/3dCoVTMC , X«» qjpt TtHÎ
tui-lV
nium forte nonnullos contingeret reos siis
peccatorum. Neque enim ab ecclefia ju­
tipttfrieuf rtrnhuf irtâiaoi hh . te ytip pi
dicarentur fideles in peccatis viventes ,
Un ρίλ» TÜc ixxKtifitc t ot nroi μ|υ , ipipnifi eiufdem effent tc membra · Atqui tc
g ritu il τύζΰηκ , in it b’rù w hJtDvtrits i~
hos ccclcfia judicat , & ad poenitentiam
adhortatur , tc .peccatis etiamnum conta­ * n&tovn ’ vai H x^ttop^uot Cr sulrnc t tien pt·
minatos ad pcwceptocum falutarium eser■nltoinr >9ft<riui7^iç4u91 s
T^u>' feiSor -ifr
citium dirigit : Umperque ecdefia catho­
mneh>» ceieXar ToieyfTÎjuJvor t xp?
in
lica membra illi lunt Bc agnofeuntur ,
ipofrituf ptiTtùtoim , pitot lî AÛn rin in i
quandiu ia infidelitatem lapfi non fue­
TtrltMATit tic tiriyttiTit , ÿ ërr ne χ«θολζrint , fed Catholicam atque orthodoxam
xiïc i tlrtQic ôni^omu virtu* s ρΐλη "ï xafidem profiteantur ·

^oXixiff twcAipriaïc «ri $ yenirxotTtu.

CAPITULUM XII.

ΟΡΟΣ

iff.

VtrAlopJp Cto τ« iyhi rttipA-nc iiiacrxt·
Credimus ab Spiritu fanâo erudiri ca­
tholicam ecclefiam , quippe verus confo•5ou rUù xn&odxhù t*tXwΐ<u ' tiiri yxp tlator ipfe eft , quem ad docendum fi da­
rtr ο «Àa&nc
îitoc , 0» rlprtc rtpti τί
les veritatem , expellendafque eorum e
τχτρόί ο Xdrror τί ÎtïarxHV τάο «λιίθ«βθ,
mentibus tenebras , Chriftus a Patre mit­
£ τί (ΓΧο-λ; «το ιηί & T/rw»
«rodxJtit. Porro haudquaquam immediate , fed
ΙΚ>
ή τκ
VtiCpATOC ÔpUC
i< <’per fandtos patres , tc ecclelie catholica
Srspofitos , ecclefiam ipfam doftrina (an­
piruc , «λλχ iti ·& iyiut vtinpit , xj xa^rti Spiritus illuminat . Qpcmadmodum
Vf/ko»»» tÎî χαθολ/χϋ: r‘x<X»ri«< , x<ruyX«ïenim verbum fanAi Spiritus facra icriptuζ« τίώ »χχλνί«>. w< )S ri τ*«-« γραφή iri π
ra eft tc dicitur ; non quod ab ipfo im­
XiytTAi λόροί τί iyl» T»éCp*-ni , ί^ ότι
mediate , fed per Apoftolos Sc prophetas
e.piwc ir' tuîri ίλ*λήθ'* , <Ζλ’ orr ύν rivi
fuerit enunciata : itu Sc ab vivifico Spiri­
tu docetur quidem ecclefia ; fed medio
Srt tV tirorôhttt $ «efoww. ίτι» ί >i txxfyfen&orusn Patrum doAorumque magifteο·1λ dr&rxmu pit bro τί ^ακ^/χί rrd^zurio : ( quibus land· fynodi cecumemca ,
regula inftar esftiterc ; quod mitlies di- D r»> , *M< £/« pirn iV iylut rempo» , ÿ ii~
^ΛΤΧλΚμΙ , ( U» 4*M>r OU OIXV^U/XIU ipMi *L
aero : ) ac propterea delinquere aut ali­
pjot\iylujT<u ruuoiot * i >5 τϋτ» τώτορηι μ»~
quatenus errare , aut aliquando pro veri­
tate mendacium eligere catholicam eccle­
&niüK Kiyttt )
Îii τδτ» m pitot tn tirfiam non _po(Te , nedum cenfemus , at et- . pt&ti , cPx iÇ) «λη·3*κ £ Riffun itxptyffiiatn idiptusn ceu vsrum ac certillimum
Amt m hu ipuKvyiptr t tIuu xaSoPjxJju» cmxXmronftaoter profitemur . Etenim per fanr/*» «7oMtTvr xptprrirm , ί oA&c τλ« »>r&iâos patres |c prapofitos fideliter adminiMU , iron ΤΟ xLdCjoc <ιτί vis «AndWdf ο*λϊftrantss jugiter operans Spiritus fanAus
omnem quemcumque ab ecclefia removet
ξ«κ . ni )3 «HiyM* rt£pL «wrote ernpy-Kr
errorem. *
i«t iV virûc imiustirtvt tiyiut nriput , s£ x<-

c

^nytpbur, reôrw iromrit vKinc rlu> tx«λ W tor « r«À« tIh .
1
CAPITULUM

XIII-

A- Credimus non fola fide , led ea ten­
tum qua per caritatem operatur , Id eft ,
fide atque operibus hominem juftificari.
Quod vero Chrifti juftitiam fides inftar
manus apprehendat , nobifque pro adefitione (alutis applicet , ab ^rthni pietate
ongiflime efle1 ccnfemus . Enimvero om•niiim diet hdjufaiodi fides
unde tc ad
falutem nemo non perveniret -, quod aper-

ε

ΟΡΟΣ
riinXo/ifu w‘ iti τι,-fuc <rA«vc μό»κ Si^jp'·

<ό·<υ

tsc impuro»
virtue £ d*tpyt~
ptnn i/o ne uyil’tec·, τ'xum tertier , Stsl nt
xirwsrc .vff tpyitr . τί it rluù rlrn jftefoc tf~
γο» «τίΓληρδτχ» «ηλπμ/3ί»/·3·« 7>)f cé Xex*
Γ« 3/^oo-tuâric , >ί xtfotrirlttr Cult ♦rf'e-wr’lC»», rop/»» Txtri); Axrfj3e>«c ymitfitepi* . htw

•X

Γ-

*74»

ammo

f-

Stmodvj Hibxo SOX.YM1TANA.

174%

^5 άικμήιι μ* »/r« »<Λ»
, £ ix A tc fallu* eft . Quia iamo fidem i· no» ΛΝΧΟ
bit «xfiftentem operibus juftificare nos per CHurn
? *1 ·
r*Ç»M*W. ίηρ. irroLfC ψ&Μ
Chriftim credimus , non veto iftam qua- i*za.
•Γί . Twurtw ïf μβ>λον r/rfCo/JiioTi wru ifc
kmeumque fidei relationem . Potto certi­
TifftK *M*œx«e» t stNw' rbui trtu c* ήμή
tudinis vocationi* noftra argumenta eft
r/rtt , ini JV ipytn ia^E*
rupi XÛri.
huiufmodi opera nequiquam intelligimna 1
fed fruâus , qui ca ie fidei teftantur effi­
casevyur 2f nt ipy< i μίρτυμκ rbji ήμτή&
cacitatem : eaque ca divinis promiffionixM«i> frr/3s/3«uSmtf , «M« x«p»3f xt&*s«u/bus eft talia dteiusus, pro quious recipere
tw ôfiMf · ii St »* τ/r/i MyafSrbw τ» ΐμτς*- unufquilque fidelium dignus exfiftat, pro­
unr , ÿ «θ'ΐΜ/ηΐ Εξ« J/« iw'ç θνΛκ r’rxyut geflit in corpore fuo > five bonum, fi­
ytXttt ri xtyttirxo&su fatro» iV rtrür -ni î«
ve malum.
TÎ οηίμΛ-nt gùnf νιτμιγμή* , ht iy*&or ,
fin tUtti» itlXtKTi.

Β

ΟΡΟΣ

CAPITULUM

XIV.

tt.

Credi mua hominem tranlerellîone lapfum , iui ipfiM iufttnaifl'c diipendium <
eflëque jamentu affimilatum , id «ti , ad
nihilum redaftum > Ar a pcrfedlione fummaqoe qua freebatur, impaflibilitat*. eacidifle -, naudquaquam tamen hujua, qvam
ab optimo Deo acceperat , natura virtutifque naturalia pit uram fecitfe. Aiioqui
enim rationalia jam non effet, ac proinde
nec homo
immo vero ejufdem & modo
credimus effe natura , quam cum creare­
tur , accepit ; immo & eadem naturali
virtute > utique viva 8c eapedita , polle­
re , quo eft liberum arbitrium : ita ut
poflit naturaliter elicere & operari bo­
num , ac fugere & oditlc malum.. Minus
quippe rationi conkntaneum videtur , ut
<rn , ipjotfo» »ytSH)f càffryHgx ôuoXoycït. tSnaturam bonam ab fiitnmr bono condi­
t» yip Ktxlw tînti rlu> φύτη Xtyni trh . ( m
tam cujufcumque oprratioms bone confi- .
teamur expertem . Hoc enim dicere «ft %
rt <<τιβ*Γ r(or *, ) à jz*'j cttpynti i»ïç φύτΜ
naturam effe malam : ( quo quid magis
riptr.Tiu , i çirti St t? ityimpyii ' h & i τ(όimpium?) a natura etenim operatio pen­
toî ΪΜψίμι. ότι it Suùftrtu <5 «r&pwro» φύσπ
det ; & ab opifice > natura
etli ratione
ί?ρ«ζί·3·« id dyn^ôr, bTAittrlircu μ|υ' é d χιίdiveria . Polle autem homiuem naturaliter
eret hiyvr, >£ ràr iintuit tiyttrir , tw «y-x- operari bonum , innuit vel ipfe Domi­
râirntç «ontc . StiârxfTiu H r^irgne ùrà nus . cthnlcoi redimare dicem eo» a qui­
bus amantur . Sed tc h<st ipfum manifeτί ΙΙκχιλκ Ρϋμ. a
XfipotAeuw tS\ 1^4
μηθωί . c’r oti φητ'ι , τη μιί ήμ<» i- D Aiffime Paulus edocet ad Romrnoi cap.
it. v. xiv. ( 8r paffim ) expreff» verb 11 ,
χ>»τβ. fQ-ni φΰτΗ ni rS νομϊ τοι£> .
ωιι
ubi ait : G.Htti
tcfcet nvn habrnt, n»dhpfpo'r χ4*' τ*η > ότι Ϊήλχίχ «Jua/χτβ» , άτι
rordittr f«a Irf h Ju»t , fterri . Ex quibus
& hoc quoque ou ni feftum eft , nimirum
■ηαμ-Η ο «»θ·ρ«Γθν iyg^w , «μχρτ/χν nutu'
hoc quod ita tacit homo bonum , nulla­
y^f χχλο» «Jcuiarer xnxôr «Tnu . ^ιόμ{υον
tenus effe poffc peccatum ; quippe impoffty-nt φΰπρ* μόη, ,
-ψυχ/xor , όχι ii iyi|' libile
eft malum efle , quod bonum eft.
Tadj^er/xoa rôtit itr μίπρ-χόμ$χ» , κ ημ^ί-ΧQood autem homo naturaliter folum Ic
>.»τα4 «ροι τίΗη&Λ» «rAak drX τtrivi , «ί>λ’
qua parte animalis eft > non autem qua
etiam parte fpiritualii , bonum operatur ,
ûdf μίω «per x*-ntxt«n> ' Hi yip c.ttiyfTtu
1» χχλο» , η ntün» , χ*χ5 ytti^-tu «u’r/*», line fide nihil omnino confert id falutem,
fed nec ad damnationem : neque enim
c* ie7r iftf^/urxd'tiTi it , xivi rtf
bonum qua tale . aliquando contingit
X34 μιη ιχί χβςχ-ΓΒί carpy-x^uor , -n'Atiov «mali caufam eafiftere. Perfectum vero eft
’■«j>X«(îtcu , i' rvn^tLS i^wv rottirm rir dap·. e quod hi qui regenerati funt , excitante Ac
y-Srrtc
adjuvante gratia bonum operantur, & per
illud digni falutis efficiuntur.

ΠιτΑο/ψ iw it&pvrot fumXtàÎtwnt τί
ry^eru, ΤΛρβκτομβΧ^Ιαΐϋ , ν', όμοίνΰηκΜ
*γ»κ utIujhti , τΗτκ-tf ΛμΛυμϊ&ΙωΛΛ £ -ng πλπότη-τνι, £ «rnd-H«r cssrwrev , μ μΐοά £ ϋί
”{ (τυχί r&pi τί ixput tiytâi Qti φΰ<πνς„
<£ ctipyngs ^srnxôeu . ten» jS tfx i» W λοytKOt , xJ ίτομΰνί if ii&pvroc , ίλλ’ iyte»
τίιυ φότη fjùrltù , J ίχτκ-su , d> rlw tv d»Jγκκ tûf'pywxr , rrrti irt -ri tuinfyitrito, ζΰη·
VÙ titepyot · ώ-f xx-rxt φΰη» JmieaS-tu «ipn- C
o^cu
£ rpj/<t(f»Jou -ni xxXos , $£ynt if vJ
&t<rir}ft&cu 7» unir . irtror y5 -ni tLuù χλKlw rxpi τ3 <χρβκ ttytt&il οχμιχργι&ΗΤΛ.» φΰ-

© άνθ’ρβτος 'nt^r.ye» ^fo nk «"»«^lz»i<rfwe
à'uôkTUt-^urw x\t»t<» <ep<k -η» χχλον t £ cu(<n<&tu ,
tpyify&m n> ν'θ·/«·> χχλόν ‘ «’>«St , oc roly -ni vrXu«tr/t6» χχλο'κ ,
( «runjSAoci yip ôtnt Tttpw'm tS Tt.S iy. ίςé xmo ^otft-πκ irtf0uitf c-.fpyii^Ui ,
πιΆ,μχτιΐΛ Ηχότυ» ο’>ομ«ζΐΓΧ< , ) e'rnyxn rpox-

Poteft itaque naturaliter homo non­
dum regeneratus bonum morale velle Sc
bligere tc operari : fpirituale vero bonum
regeneratus ut operetur , ( nam tc fpiritualia merito vocantur fidelium opera ,
utpotc cx gratia fupcrnaturali faâa , tc
falutis meritoria : ) pimenicntc lodigct
gra-

«743
Synodus Hu ROSOLY MITANA.
*744
'anno- Snt** · luenudtsrodum 4« pmdcftiiiatio. Λ HiaJht»,
t&v xtar , δ» rfl "TJjj»
CHMUTl »c açentes diximui i ita ut nullam oumi.
rw wpirsu & ntt
xupooexqui · arre μη-CMtiyri
iuzk
no Cbriftianm vic· dignum poflit «x fo
ifo lumtatas
»«urr3 mc wnl X&tro» ζώ<» ‘<n·
ipfo opus «der* t quanquam cx fc ipfo b··
«^m» ifÿtf àmKirtM ,
exc/ri fJfriw ίχκ»
bct velle aut nolle cooperari grati·.
« θνΧχσχι , { μο xhXjrsu rjj χχ^χτι m«-

nnilüu.
CAPITULUM

XV.

ΟΡΟΣ

rf.

Credimus effe ia ecclefia legis «ova focramcata , ea que feptem , ncc minorem
Il/rdioadu "ni A»*ΣfX«< juurxetx ώτί ΰ·
majoremve in ecclefia (aeramentorum nu­
xXrrfp evasu , xstwu evMa trli · àXdrTwc
merum admittimus t liquident hrretico}-*? « i
Λύ&μΜ /MKntiit» ό ri csrum dementiar fetus eft , alius (aeramen- d
«λν,σ/ρ u« ίχο/ι^ν »»·«ϊ>ι ®
■’*’ »»·7<
iorum numéros ■ quam feptenariui. Nou
juu-xta'a* α&θμά, «uprrzcwc Αρ»·ι9λαιβ*«αί
enim anions quam cetira catholice fidei
dogmata > ieptenarius ifte (aeramentorum
frb irwihfM, . ό de iff irli
τ9 bfi
in evaogclio Katoitur numeros, * ex ipfo
Njuo$rr*7rtu , é ruotÎymu > ώ g
colligitor. Ac primo quidem baptifmi fa»
■m Xomt me ΧχθΌλ/w rlrntt Ιοχμανν . sum
craHicntom Dominus tradidit , qpando
riti y«{ ô xiet9f m |4* Q·»» βοτίζτμχ , inc
diuit t Kuutti <i»trtt mm (ttlti , ktfti·

r3 , rapi,3itnt juxSkijrXrxn ruvvw vas
,
βΛτΊίζβτηί aùrit tit ii ί»ομι τί rurpoc » Mjfi
tm uÙ, £ tJ iyln τ»Χμ<τ^- · <c ri , i rirdirxc C êtrlttS-itf rrôw-erau , · là «'rerô*
rue «xrxJtet^iénmu, r<p<l/l«xr.
Confirmationis vero , feu Daliami fa­
Tè I» me βίβΛίντΛκ , Tuarn» tiritt tS ucti » Ac fanAi Chrifmatis > com dixit t C γηι μύ(β , »} «yb ^ΙτμΛ,ηί , itti rv t ϋμιτί
Hi «arras fidite ia ihittH "Jrru/titat, yau
ii nSririTt ôt τρ το'λ« leçvroXàM ( ea*> str
adufifue iaimuuuS vinutt «t alta. Hoc auluMtjurr . lui Crtiaruvw
tem lanAo fuperveniente Spiritu font in­
rp f τιίαμίφ tS iyÎu τιΧμχτβί , ί τιυύττ» |χduti , cujus quideui adventum fignificat
λο7 và v,f BtSuiiirftK μυτ-itejni. Jfee' u jyq'
confirmationis (aeramentum . De quo ti
Apullolus n. Corinth, cap. 1. it upcitius
PsuiXoc Idbnpfcc «p·; Κο£οθ/κς xc*«X<iu« τρύPCT Dionylium Areopagitam * diipurm, ê rpueainpo» Im tw Aftnuylr* Δ/ο»ι»σίο

t^»Ut tttiu IUM Tatrit V /iütr Sfi.
ritui
(tem fc cum dixit i Qui trr.
liiilfit V kaftitjttut fterit, film trit t fit!
ttn uM «rvjidsnr, s«»d<meds7tir.

'

• ' ■■■

‘

tavir .

\

iMX/^erau.

Sirramentum Ordinis-tradidit , dirent:

TZw îtfvruûluj, lr« t? , τΰτ» twin tts
rluî ν’μΐ» ΐιέμπτ» .
itù τ3 , iru it linri
η ιζ XJrijTv iri -ni γι,ι , t peu iiitftyt ÿ XeXuj4* c> t*7> ιφ<κν f ·
D
T fou Si ΛΜΐίμΛχη» 3υσίμ>, Im tJ, Xaf£r>
Incruentum vero tradidrt faciificium ,
tv, çiytn, ri-tiirt τ» βνμβμχ ·
, ritn Ji,
divert. : .Xcifire <r tntadaeare , Sat efl
otiri Tciirt; , tmt» iri tv sujux μα -ti five x^pôc
enfin mtuM . Et ; Hhtt t* n wanes .
hit eft fiafvu «vrai »tvi tt/hunli, Item
JmStjcw ■ é tS , iit μη. φάγνη rltù rdpfot
it cues disit t tfifl aeaadueanritie tanieat
tu J5 tS
, ix rxjm ζ«1α» ù lutrun bi'iiiait * usa fofofcris vfrarw ia «·n7f.
til .
r
Hit fiiitt i» me«M> ttumtmtrttittrtt. Item
A- curtt dixit : jQanrawfae bfamritii <r
f.ivrritii firir terrno , traat lifata IT friutt it tain .

Saeramentum veto matrimonii tunc tra­
didit , cum recenfitis velut qui io obfignationem iis qun de illo in veteri teflarrento feripta font . ait : Qaor Drat leu
jiuntlt , foras nan fifartt . Quia Ar ma­
gnum ab divino Apoliolo Tacramentotu
appellatur.

Tor Si ytuor, μηί ii tiriti «à q ratXsttit ufec' tuirS riytftyu Im me u7or irtrDpe.yl<rtui tv , K o' Aide
it&pvrtt μά
, ·» é · θιΰ·; «ropoXCK /<d>< in-

μική£Μτ·
E

Poenitentir facramentum , in quo A
fccieta includitur couktl.o , tunc tradi­
dit , eum di.it > £U«rua< reaeifnitii fee.

eetu > rnair/aarar <„ , ijitor»» retuaeri.
th , reteata fuat. Item fc cum dint :
friitutiu» ititrritii , assari fimilittr ftrihtii.
Sjnftum denique Oleum > five Ertrenn.L’n'Ir. , jpud Marcum legrur , fc
aperi.. |ac>bi franu Domini tcflimoniu
comprobatur.

Tluî là μι-nltow, irniin ημμαητ d Hir
•ζομβλο'^ηπί , Sii τν , ώ rot» ϊφϋ·
τν τν: βΜορτίος, άφίπτν ati-ntf’ xerrm» χρχ·
τ?7π, r^firLuTtu' è τν , ϋ» μί μηνοίχΊμ
η, ÛTtù-tvi iriKitaS-f.
π)6<<4λ

To If iyiOV ίλΛΜι ,
ytTM rtfi vV Μ/ρ<·

HTW dC^tXKMF , λ/, μ<ρτιρ«?τ« là /ντΰί

ΰτο τν cUfX^oâ’/v.
Συϊ-

I

Synodos Hiixos
Xtif«wr« la oî jiuirleM i« re φυπ& é ϋ‘ ii* woi It ψ<λέ τημπΛ -iV imiyiKkn> ri ©rf . iw >5 v* <χ Imfavt *k «&<*»fAt » a ri î$?wnf«> ; ippXeyUpfy H tuîni eî"*
r*t ôp><M Sp^rtii t»'î μνυρφίικ χήνης
<»<Tcnc . «ror7wM|ii ii tit «tAAÔreaw rie >vrrorxïc
, t» , rlu) impcuôwtnc ÎV
μυτήζΜ »t<uth> rlu) yîjtr/» ri yntiv «βρυ'χMf”*; *»τί**ντ« jS tJ μυτιά* iw -·ρο<τ<ρο<*« » β^ημΜτ* * ùrffirtxM rouorndVs » ί
ifMKxr* m *yl* τνΙμΛΐκ iyiu&if, ΠΛΗΪT« TJ <ΜΧρζκ TÜ ΤημηΛ·)^Μ , τϊ Vai/aaTW
ΐι>λ<ϊ, ,
ilputnt ri Xe/rJ .
<*fonyi<- Β
τλ» » τύτν πΧημκ ^ηιΓ<<Μν« ης yirewf . *ν
«•fo 'ÔK ^tirsai; μη US’ nXevor, i* <r ό «*, κύμΛ iejuTV ή&ιι , £ âr/M»,
m*' ψλί ipm g üh Itu μιηχιμΰς . tui i’
*»«ξ'Μ μιηχμι κάμΛ tau/rtjl ί&ί* *} τ/rw .
ύτι ï< ce τρ y*r»v , <AA< 4tfi τής -^ήτινς
i y.w i» jw 4>y«e4T/M juurae/se rLuî t»Ah*wi».
iri irofpirlopq» tir χΛ^ίρμΐ τι n&i pu ta-μη,
•η , ίη*ττ*ς yip ίχύβτκ vk r/rfwc ^njurJrsu ή
•λονλν&Μ τί μυτηάν. β/( )3 άμηΜΐ ϊς tIuj
•νρκη» i-ro<rt«r*pAfa , £ <9/οπ$ίτηις τη χ*θϋλτκρ» ùuhaxnat, ΙίχιτΛΐ ή άαλητί* * Χ*ί·
Tti iNNuirî ΰχηχόπς rlui τ!τη , lihunr i λα­
βή» τη βητΙκτρίΛ. ό 5ιι tiXhac brtfxsr rluî τίτο Kiwtfpni in άιαβητίίζυ> nu.
'
*741

ANNO
CHKrrri
l*T*

ΟΡΟΣ

LYMITANA*

tr.

Ifrrd^o^u -ni «}/ror j8*rlarpt< , mi
p4>> **f* τί «uilu , yttdfj^or Jt ce όήμΛΤΐ
i^C iy/tif Ttuii^f t rvriU -iVf «rxit^OTatm*» .
iicic Sium nu rwditrsu , 'i>i à
nutiii 9ητη ' ότκ w' μή -^urrS-fi
oèuruc Vi p
Tidi^cruc , ή μή wriiA&n w; rlm QtaiKdni
•tV ήρΛίΰι ’ £ · 8r» tSw irn infjuuor i£ wc
eijr/ow , sTeriii
xjuaw-rr-ua τρ «ρ^ί^όipiAprî» , if χμά· τϋ ββ,τΊίτρΛΛης ü Siumτ<4 ηχπ» sijc «prmx . ϋτ/ξ ά xùcrni Ι^κιύν»
erit ίφ» μ/£ρκύς , à>K«rXws t é «θόλν όTH û μή j^uni^ii , ο ru/iii tn τ] fimei mi
μι-ηΐ rlui ÎKt*rir TV trurrâpO- Xî/rl wrlXÀz«•ομίινς Ce τη litriKhi» tV ύρΛίύΐ ■> lev «κ^urir^Iuiau ■ *< Si -nt ήτΐΛ it^purt/ , wrtp
ngp Tvint ievrsu rvtnti" . iwr«a xj τϊ 0aτΙίτμΛτκ . x<q' tu μή turn^n&icm , oie μη
t(u> «<pmr τϊί ^portinecini αμαρτία; λ*- E
Æôrnr , <iro*wTou τίί <<Jm ri, «μ*ρτί«{ *Mlaxf rezaj, 4^4 iro/Jpiiui u rJ(iru X<vus m
βπτ]'ια·μ*.της . ΐ>τι Str iinynaJuc
τβί >ήτ:α
fitrli^fSru . ir< nt rn'rr* rfiltnu , v< KiyiTti Tdpi Ttu Matr^ou· , 0 Jt μη βΛτΙ/·
«ô-eve v τνζιτηρ , ί tnt riiri* ipt, iinlyput
p3»irlit&4rt-nu . it, ca Ttuc -ropa^wz Xr'ytrur,
Ôrt riraji au orcisu iQctrli^oiTt , éf* ηηυ ni
. TÎr»
ai vihu THTÎftf μΛρπυρύτι

174^

Ραην natari li ic (uperaaturali conftant ~MMo"
faeramcnu : neque egena illa funt divi- chUUTI
U'im ligna promiflionum, quippe ita ni- a asa
hi) ab circumcifione difcteparcnt : quo
quid peint dici poflit ? Jmmo vero ea
efle inftruancnta gratiam bit qui initian­
tur illis , nectHicio conferentia , confite­
mur . Quod autem rei terreftm ufum (acramentorum integritas neceflario exigat,
ab doârina Chriftian* alienum id omnino
exiftimamus > utpote euchariftia (aera­
mento contrarium 1 quod ab fubftantiali
quidem verbo inftitutum , 81 a a (anfio · 1· *»·.
Spiritu fanâificatum « rti quam fignifi‘
cat > nimirum Corporis dr (anguinis Chri- mm.’
fti, profentta perficitur. Et prius quidem
in fe necetfario perfeOum eft > quam ce­
dat in ufum. Etenim ni completum effet
ante tilum > (uum utique non manduca­
ret ac biberet ille judicium , qui eo male
utitur > quandoquidem modicum tantum­
modo panem tc vinum (umeret . Atqui
judicium fibi manducat & bibit , quijumit indigne . Euchariftia itaque fac ra­
mentum nequaquam in ufu , (ed ani·
ilium ■ fuum obtinet complementum. De­
inde tc hanc quoque (ententiam > vide­
licet , integritati lacramcnti difpendium
afferre ciilitatem fidei , ut exitialem dc
abominandam , reiicimut : nam tc horelim abjurantes > fiqemque catholicam ampleftentes hsreticoe ecclelia recipit > quam­
vis exili admodum cum fide (aero baptifmate initiatos : unde ncc eos denuo ba­
ptisa t, ubi pcrfeâam (idem attigere.

CAPITULUM

XVL

Credimur fandom baptifma a Domi··
quidem inftitutum , *- tn nomme fanâa
Trinitatis collatum , elfe abiolute neceifatium. Hoc enim nili initiatus , (alvati
nemo poteft , juxla Domini (ententiam :
ttyfi foil ιίΛΛίοι fotrir to ayaa & Spui­
to f»»S» , m» poltfi iotmrt io rrjaiu·»
Dti . Igitur &■ parvulis neceflarium illud
eft , utpote qui rei quoque peccati origi­
nalis cxfiftanr , tc iolo poflint baptifmate
mundari . Hoc quippe cdiccrc Dominus
cum vellet , nequaquam de quibufdam
tantum , led (impliciter Ic de omnibus
dirlt t "H‘jï fini mutai fotrit, 8cc. Quod
idem cil ac fi dix silet , omnes poft Cnri(li Salvatoris adventum , ut calorum in­
grediatur regnum . efle regenerandos .
Cum autem nomines, fini tc- parvuli , (aluie utique Ic iplt indigent , ac proinde tc
baptifmate. Nam qui nondum regenerati
decedunt , a fempitema tormentorum ul- * r. m—.
tiont propter originale peccatumjubjiciuntur , ut qui ab illo non fuerint abluti :
itaque fine baptifmo liaudquaquam (al- <<Aai»r··
vantur. Neceflarius igitur eit tt parvulis
baptifmus , ut Calventur , juxta id quod
apud Matthaeum legitur t <i«i aarrur aea
fotrit loftiijitei, IKO fUvokitor : ergo necefle eft Ic parvulos baptixari. Et in Aâis
dicitur , familias totas fuifte baptiratas
ergo 8c parvulo*. Sed h hoc ip(um Patres
anti-

\

J747 .
■

*

Synodus Hierosolymitana.
1748^/
rat*»?.' Ç4 οΐί <C ûzotixrra; ώ vf 4$/dix>ot- *ÂnhcT
«uruic rVpap^ia; .
lurtto; τοτιχογμ ex- chkijti
τ« ζΐ)η\α*τζ , os hiyer· pnrw ' «*tS»rtt if

ANtvo antaqui teftantur , iu primis Dionyliiis ,
CwntkTt Ic · «zlcftt hierarchia ; Jullinus, queflio1671.
oe quinquagclima fexta > Sbi fic aperte
*1
loquitur: Baptilmi autem frudibus eorum
tide digni tiuni s ( parvuli ) a quibus la—eros ad iontei^offéruntur. Et Auguftimii
’
Apoftolitam ait elle traditionem , parvuloi baptilmo faluari. Item alibi : Alienos
infirrfibus pedes ecllefia tribuit , ut ad fe
I
veniant ; aliena corda , ut credant ; lin.
’ giiam alienam , ut fpondeant. Et rurlum
alibi : Coi ill« lingulate mater ecclefia
'
lubmiutftrat.

'

'

itt t? βίτΊΙτμιτό·· tytSUt τρ rirte 'iV
-Mtfortytfirtw fui-ni τϋ βα-τΊΙα-ματι . qjq Aùyurïtoi ταρμίατίή Si<u φηΛ «t'ro.-o^rxiu» , τ»
TxiJz* lit ΤΜ β*τΊ!<τμί-πΡ; rufy&cu . χ) «λ·
λ<*χΜτί ' â όνχλχσι* τβ*ί βζίφίη» input iC* '
J*i ùrlSnrir , ότωί ipyurnu · tnpwt χ<ρ.
J^ae r otwc t^rdiarri»^ input yKuorkp t ôrvil
‘iri/yeMairrau · £ «λλχχχ ’ i μητηρ àtxhww

/aa&rxùu xstpJiKp c«wjoï( χαίίζίτ^ί. ,
Vlftru it t» iScrlwM*
it iXijc
JL,

pty

£J<.

Baptilmi porro materia , fola cft aqua
it; xtd’tuS ,
mSim; ίήρν ùypS . «τοπλπ·
naturalis , nec<alius ia eo humor adhibeti'
tx< if iti μί»ι rS iffiu; , w wnp i>iy·
S poteft . Hujus vero minifter , lacerdos
unus i quinVfc urgente vera neceflitate ,
)ifui
ybfiS-U i ii irifM' ir.
quivis hornos modo tamen fidelis , &
θ^ωτΜ , τλ?α> dp JoÏo'Pm , £ rxiri^ iyjttnt
proprium facri bapailmatis finem inten­
ipuôitor τ«
'βατίιτμιτι. ironhta··
dens. Hec ajptfn fiint^eftctta baptilmi .
μιΐ’ί. it tS θΛτΊίίτμΛη; riuteXim φχ»Λΐ.
Primo , peccatum delet originale , tt
■ofû-nt ή Λφίη; τμ <©ροτ«τβ£ΐχι? τλιιμμιquotquot voluntate propria is qui bapti­
zatur , admilit . Secundo , ab zternis ,
Xvusctb,' , xi irut
dusetriài»
quz five propter origiopft > live propter
Ιυΐ i Sxrltij-éc; . i£rtpa> , p’dfreu cuevsor
proprium mortale peccatum manejvant ho­
iiiiti rôtir,; , ijrz.v xjv/xtcTV , tîrf ici -rà dp·
minem , pceh.ii etimit ■ Tcitio immorta­
yrjxoror àuicTruti , trrf i! î îiinût
litatem baptizatis imptrtitur. Quippe a
Sururlun;. τόίτβ» , iliurit tuurij; tLù «ίθ«peccatis cos emundat , &.* in üci templa
. Srx<Msr ηύ auri; ·& OfliatpTf Uttat,
coaptat. Neque dicere licet, omn.a pror­ c
im .( ir baptilmum percellere peccata per
Hl··; QfS
> mx in iè tcrür μΐ
hunc, non deleri , led manere quidem ;
yiicS-tu it» τμ βΛίΤιτμ^η; τχ,τλ; ri; iru.
at non imputari'. Extreme etenim id; im­
rSt «ep· tktm ίμιρτί&ς , *«λλ« μίr-.v» ρ4» ,
pietatis eft , St pietati», abnegat io ccnMX /%W<» ii ’ TM1» )J ΛηβΗ<ι; rr; Ι^ΐττΛ
ienda magis quam contcflio. immo've­
i~i γίμω
Hariri; p«AMr , ί όλκ: iuoto , omne quodeumque peccatum ante bapnlmum aut csfiftens, aut commifllim de­
λογιί XL'rf.Srrx; · «N? art τίτχ ««χοτίζ τρα
leri , a'que penade ac ti commiflum nun­
ΤΜ βΛΤίΐτμχτν; κτα , ί yryorüx «T>«ri?irou,
quam fuiflet aut exftitiflet , c>edendum
Hjq ti; μη ΐτΐ. τοπ , ί ytyorJt, Ao^/Çctsu .
eft zliimati. Etenim & ea qua in baptii•or
τιίτβ/ τμ β^.τΙ'ιτμΛ'η; , τ*τ« tMTfpth'
mo, formantur fignacula , St tum qua
ai ^ρομΙιιιύϋταΛ mJ tîKhmîou ρ'ιίβΉΐ , τν
precedunt , cum qua ipfum pcificiunt
vetba > ipia denique ablutio t pcifectam
βατιίτμΑ , T^ui
ιϊτΛΐ>ίτ1ιη χίθχρmunditiam dclignant i quin te illa , quiα-η . τη« <ωτ»
tuin τμ τμ β&τΪί·τμΛb;is appellatur , vocabula fignificant. ïi D
dro'ux-nc técirum . fi yàp βίτΐιτμα inc
rni.n pes ipiritum Ic ignem petficitur bartàiuan; £ rupi; , έϊλ·ζ in £ -riKtia τϋptifmuv , perfectam utique munditiam
e-tt â Χίίθ'οΐςτ/ί · ai j5 .TtsCux Τίλ:τ':.>- x<zhunc eill- ,/ manifeftum eft , cum perfefte
Spiritus cipurget -, ti Ijraen · tenebras difdrlipw- h
, ri criôrt; iKtirm ' <i eiiajfyi^ipat ; lil regeneratio , utique vetera dc^
tnrt; i TapilX&f τ* άρχύα . τζ»< ii rtum ,
Ujcre. Quz porro vetera > nifi peccata ?
ti μη tu άμαρτΐμ*·ηι ; κ «Tirîûrtu d BarltVeterem nominem fi qui baptizatur ,
^di4u&· τ»> ταλοι· ir^purot , ipti syq τίοί dexuit ; ergo 8e peccatum ; Cnriftum fi
induit > beneficio igitur baptilmi a pec­
μαοτΐαί. h c^iierai rir Xczrdx , dp« draadpcato mundus efficitur. Longe enim a pcccitoribus Deus. Hoc ipiutn vero & luμαιρά> yà> iri àutpwXir d Θ/de . τμτ» qÿj
cuicntioti lententia Paulus edocet , di­
liaJXoi iiSirMtr τραιΰτιρι» λίγω , ΰατπρ iit
cens : !<·'»( fer
ftcctttrt) imfiituiτμ ί'ίό; tutp-niï&i
οί τολλοζ t
mir mtitli , in V pn »»a»i jefti. Potro
fi j ifti , igitur 8r a peccato liberi ; neque E im> iii th it'i; inyjpi , apt tuttr/x; «Adb&eenim fimul pile poflunt vita Sc mors : fi
pci. m ytp i^ircu ci ηύτμ aTrou τ4ο
,
vcie mortuus eft Chriftus , vera profe<c τ»> cdruia». η «λχθω; drf5«c»n d Xitràs>
fto cft Se per fpirreum condonatio pccλ:χ xj tXn&i; a itt rS τιίίμνπ; i/pin; .
Hinc veto compertum , fublatos poft
r.egc icratiqms gratiam omnet parvulos ,
per mo: terri Chrifti ad lalutem efle prxdcilinatos .J Cum enim nullius «i eflent
peccati , /fion quidem originalia , otpote
jam ab illo purgati -, neque ctiam attua-

Εχτ^θϊ» J» ίϊλο» rdt-m τμ β*τ7«θ·ί»•η»
Μΐμι&ί>·ηι βρίφη , ΛίαμφιβόλΐΛ «·*ίζ*·
«J-su «poo^rad-ône iti tS θ*ζ«τΜ ri XerrJtî yàf curât rtn; nrH> <μ<ρτζ'*ί ‘ x.wnc
j4> > irt tXtrrfû^KTiu tJ â*H«· Kfrpî> ’ HixÂS
Ü»

—

Synoaus HiikOJOtTmiιλνλ,

1750

if , ·τι ntSpiftn Aw f^»r^ àttpytix tgptiipt- A H> . atpore pcce»ti» ex propri* eleàione
nondum idonei i bettorum in iortcm ccr- CHRISTI
IMIST1
«onçiTxsw , cpc ç σ·4ίζ»τ« . ώτ/θτ,Λ ii
tiffime Cooptpntur.'Porro »<juc ir Ordo , i»;».
‘*z*·
-rè Sxrl/ru* é fyxpxxtifrx «Μ^ίλΗτΤο», sûr-.
bjptiiau» ch^ra&eretn imprunit indelebi­
τζ> <* τίιζΐ iepurruuLui y xx&ùf >5 «iiuicrw τί»
lem r unde quemadaodwn eodem ordine
'
xJiir H; ΐιςντιιύη! T|j£e’’’ ’’’C «w’w ’ ίπκ iiiiinitiari bit nemo poteft > ita ncc teâe femel baptixatu» > iterum baptizari , ut in
nm xik@xt1i<&IuÙv.i τ»» ^τ«ξ ôp&St SxrJrsft-t»mille peccate forte prolapfu» , immo ut a
•m, χ-b ig μι<£χ«; ιπιμβιβηχιρ tiw vrarertît
fide ctian^apoftata. Enitnvcro converti ad
ί,μχρτίΜ , i è «ωτ® βζο/ζόμ*ίτΗ της τ/rewç.
Dominum ^niiquit voluerit , cam a qua
ANNO

τίΧβν» }5 ί'τζ,-γίφαχ «Apec xu'eae» , «’«Xsqu&t»^

Lui χτΰΧιτσ ùtâtriepr tn fArwi ·? μι“mnixt.
' I

»ζτίώ

Ο

P

Ο

Σ

<.

eroderat, piêr peerntentin,iacramtrttum
recuperat adoptionem.

CAPITULUM

*
sj

PerSiit-fy
Txfxym μονή^ο, ή,; îfpî; £, a rep xrairipu xxni τίζι> , ήηιρη»
ί-^ίμι^χ , c»t7ro wrau ôrep ο Jtceaoi Txpiiuxt
τη ηιίτί η Txftiiiu iwni irip "Sii τδ χότμη
ζ»>>ί' · λά,3ω» >5 ipni ig X'Xoy-iirsti , iiuxt vii;
xyiun tuiti μχ^ητχϋ; ι£ χτοτόλ,οι; tirur' Χλβιη , t>iytn , τίτίΐη τ» «τωμ* μν . i λ«βΰτ -τ» Torpor X^ajrrijra; eipnxt ’ τι tn
«lu rit τα>π; , τδτβ iri τί «7μχ μα τ® ύτΐρ ήμϋ·
ίχχ/ωόμ^χπ «C χφίτιι xaxprtvf.
Τκγχ er τ® itpnpyix rirSio/fy τχρ£κα τί, C
itliiut nuit Innâ Xttrôt ιί τυτιχω; , »δ"»ν*οHXÙs, iif γί&τι ύτιρβχΚίτγ , ùt C, Τβ“ί λοιτοΤ; μυτηζ/Λκ , iit xxvi μόιίυ τ«ρ«<Η«, , χχ&û; tnt! tV τxripur t-içr'zxn, xfex' tS βχτΊίτμ·ζ·η; ' ili ΧχΊ' ctepriruùi , ûrt CtSt9ru rluù
■S-foniT-ie τδ Xo'yw vi
njc 4u%x&trtxi
«.τμ ÜTcrxTixïîf , xxSvi ut xro htâiptf λΐμ>
xüx^û: , £ χ&λ'ιωί Ϊαζχζχτη . «λΧ’αλιιθ^ω;
& -apeyaer/xù;, ûre μι ri τί» χ^ιχτμίι τδ
χρτχ , <c τί uirn ufTxeiNtftQ-xi, μιτηβ-ιί^,
μ#ηιτο/7<θ·Λΐ , μίνιρ;ι$μιζί<&</Γ τί» fjtyi χρ·
τιι ei; vu ri το xKr&i; τδ xuç!>e «·ωμχ , ότιρ ρ
f-fo>ràn ci BiiltXff.u tx ττ,ι x^txxp^ttn , ίβχτΐ/βθτι ci 1ορδβ»ί| , »τχθ7». ΐτίφη , xtlrn, ifίΧ>ΐφ3·η , χ«θ·ητχ< ιχ itatur τί θί« 1È τχπ'μκ , μΐΐΚχ iK^bîr iri π? »f?«X«» -nf κρ«.>Η·
τό> δί ο7&» μιητοιίι&χι £ urnsrtit&tu ttftui•>re τί «ΧηθΑ τδ xutitf Λίμχ , ôrfp χρίμμχμί»μ tri -ni ruupS , »χύ9·>ι ύτιρ τη; τδ χότμϋ
ζμν:.
t-τι μι ri vit χγιχτμΰί τδ «ρτκ yfj τδ ·7»* , Hz irt /dfrw τ!ώ itixt τδ if τα , «g τδ
ο~~·, λλΧ* αΰπ τ® α-ωμχ , >g τί ιμμχ τί xucix,
«i vi τί xpTK t & τί altu tût* £ Tvr»t τχΰτ»> finir
-nt; τδ χρτβ ονμβιβηχί-τ».
£
Ετζ χϋ-η τ® rxrxxi,pxn> τδ xuiin τΰμχ £
euax ufrttïlïo-dua , ig tiriûftf ti; τ® νόμχ i
tV μ.«πχό·τί, 4*τ»ά«» τ» >g «τ»δδ».

-ni; njù Α.'τίβί'π £ χζίοις xptm χμχρTiir ,
fclw eijrtm «®fo^t»w» ’ t»7î J’xrtβΐ<η i, eidgw; , xxnixttr» é xihxrtt <uû»zo»
t/Jw

rx.^x^».

Et» nu»f«3^U pty jg ittoptiiâ-u tin χρρτιι t
ηπ £ ®Ün «ni

τύμΛ t < n «Γμ* τδ Mtfa ,

’

XVII.
.

Credimat fanâiŒmum divine duchiriftio iacramcntum , quod ordine quartum
fupra receniuimuj , iflud iplunt elk* . quod
ea noâe qua femeti^fum pro mundi vita
tradidit Dqminur , nobit traditione re'.iquit. Panem quippe acariens ac benedi­
cent , dedit lanétit dilcipulit ici» &.* ΛροItolis , dicens : ^ttiipitt, minthc^te. btt
tft ttrfxi «»·«·. Et accipiens cali.cm gra­
tias agent, dixit : Bibitt tx t» »m»t> , hic
tft fxxfxii xttxi , )■< fn vebit tfunJtrxr
i» rixiUiitt» fttnnrxn.
In hujut itaque celebratione iacramenti , Dominum noftram Jefuin Chnftum
credimus elle prefentem , non quidem fe­
cundum figuram aut imag^cm , neque
etiam fecundum quamdam , uti ccterit in
(aeramentis , grati· excellentiam . neque
fecundum fimpliccm , quam & in baptii·
mo Patret nonnulli commemoras.r~, picfentiam : neque pene» conjitort mn m ,
qua propofito cuchariftis pani \ rbt di­
vinitas * fubftantialiter uniatur , nu.nud- ,
i,
modum infeite juxta ac milcrc I utherani ;·<».ιι<«.
arbitrantur ; fed vere realitcrqtie : c.uat:.
nus panis & vipi fafta comet ra’tone ,
ttanfmutetur , tr^niTubftantictur , conver­
tatur , tranieat ; panis quidem , in ip­
fum corpus Domini verum , quod natum
eft Bcthleem ex temper Virgir.e , bapttzatum in Jordane , pafium , fcpultnm ,
quod refurrexit , afeendit , fedet a dextrit
Dei Patris, in csli denique nubibus ad­
venturum : vinum vero in ipfum Domini
fanguinem verum converti ac tranftnbftantiati , qui ex illo in cruce pendente pro
tnundi vita defluxit.
Item fafta.panis & vini confecratione t
nec panis , nec vini manere amplius fubilantiam credimus , fed ipfum corpus Ie
fanguinem Domini , fub panis & vini
fpcciebus , id eft , fub panis acciden­
tibus .
Item Se ipfum diftribui Domini' corpus
Se fanguinem puriffimum , inque commu­
nicantium five piorum , five impioium os
ac ftomachum introduci : nifi quod remifTionem peccatorum vitamque piis ac di­
gnis impertitur «ternim , impiis vero ac
indignis damnationem pmnamque accetbt
fempiternam.

Item manibsts dentibufque concidi qui­
dem Domjni corpus ac dividi » verum per
acci-

1751

SYnoduj Hj EROS OLY.MÎ TANA.

i 7J1

·

ΛΝΝυ accidens dumtaxat , Are penes accidentia A
iSfi-nt, ηηι x«vx nt evpfit- anno
CHRISTI pinu tc «lai , per que Sr vifibifia ea effe
βτ,κίτκ
tpnf è TH o'inc ,
ί£
<«i*
confitemut tc contreffabilia : at infecta
xr'st
ÔuoAoy&TOtX , x*&fxopc ii fif*l> χτprorfus St indivita fecundum le perma­
i^juiint Wrfp £ xiix'fim . oStr £ ή x<SdXr«|.
nete . Unde tc catholica -dicit ecclefia
v
' „ Conciditur &.■ ^lividiuir , qui coneifus
CscxArtficC φζτΡ μί&ζετχι Kj ίαμαίζίτιΜ ό μΐ,, nequaquam dividitur ,· ubique manduca- , ■ >^ζο74υοί, g μ$
, ό rjtnn M-iiuf_ >, tui , tc nulquam confutnilur, fed digne
toi, χΐ ΕΪ'τοπ 3*Turt!ju|eoi , αΖΧα ri; μΓπχ»>, accedentes fandificat .

- catc ( JrAoiôti «ίξ/νΐ ) wy/a^?.

/

/

:

£τζ c’a
/icfpn xi Turuxr/
th
Item nequaquam fub divifiqne qualibet
ac minima nanis 6c vini confecrati parti­
μίταβ^η^ΐ,η; xpnc atj o'tnc i iz éT»«t μΐ& τί
cula , effeZpaitcm corporis tc (anguinis
raiaxrc,, £ (ii^otTsc rS
. βλχσ·<ρ>ιμο>’ >5
Domini 'quippe hoc fn e blafphemia tc
tStu £ άθτον " «Ds«t όλο? όλ/ζω; -rw Jiarromv
impietate nemo dixerit : led totum ac integium Dominum Cbriftum*fecundum fub- 8 Xexror »*Tμιη. 4--χ»ι>' β>;λοιόττ, >ζθηίτν.'Τβί · rjTBr vsXeJor ·®ίόι £ ήλίνοχ «< «5·ρ>τον ;
llantiatn , animam videlicet luam tc divinitarem , id eft , Deum perfeftum , Sc
Ôv^rr è «ObAiir ynopf/ij» c, τίΐ ι 'κβ^τι μίΛ £
perfedum hotninem . Unde tc multae cum
-Aï iLurn üp» hpupytw , μ*.
<ObAirt
per orbent una Sr eidem hora celebrantur
Xitrtif , ïj τβλλχ <rp,u.Ri«
sMs ïvst
Milfi , haudquaquam Chrifti pluies ,
to> tûr» Xtcrôf
cÎhr&üf x'.
plui ave Chrifti funt corpora : fed unus in
rtcus , £ i> eoou «uiriî το <r<ù,u«c x, ri d<u* à·
omrfibus ac fmgulis fidelium ecclefiis vere
Tcùi χχ-ηί μίρφς RJ r/-»r cnx)\r,<ricuc‘
ac realiter pt«feo« eft ipfe Chriftus ,
unum tc corpus eft , & fan eu is unus .
£ tnt» ι/χ ότι τί câ iipcoor; τί Îsairôrx c?« -race
Atque id quidem > non quou illud quod
ôwiarxiiou λχτητι α-ΰμχ , <χλλ’ on ό -? <epo*in caelo eft Domini corpus fuper akaria
ôtriiic c» TurTSUi tcuc χ,χτη μίρο; ômuKt'tmjc
dcl.cndat j fed quod poft conlecratlonena
cBfOzti/J^o; âpm μι-ηιτοι^^ιοί «Ç μίΤνβ^/ϋΡ·
converfo ac trannubllantiato eo > qui lin­
>o; μί-ni ri, άγιχτμοί , y/rfrtu g îfi> î £ vu
gulis in ecclefiis offertur , propolitionis
pane , unum tc idem fiat tc fit cum eo (' suit» το» câ Jpaio7s . tr
το νϋμ<ι t2 xtiftix a»
quod eft in crlo. Quippe multis in locis,
τολλο’κ τόνου, £ ί/;τοΛλ*· i' fix t&td ni μοnon multa , fed uuum eft Corpus Domi­
Γΐΐί,ιο) τίτο αίλιτχ in
λ/yfrsu ^χΰμας·ο> ,
ni : ac vel hinc maxime mirabile eft > diè τζγη μόνρ ζχηίλητίο, κ ο οψ/σ·μ<σ· <rc«p<«c
cilutque hujufmodi facramcntum , tc fola
«’ι&ρωτλχ,· , ΐί tLuj μχται^' χζ aaontuf ë» nîs
fide comptehenlibife , non autem human*
ratiunculis fapienti* ; cujus quidem va­
S’Haï;
άχοσ-(-άτα.< η 4Üi sjSik x, &tonam tc cirea res divinas ccecam inquifitiovxpxion; κμν? Sprsnctcx. ,
nem pta atque divinitus nobis tradita profcflio noftra eohtemnit.
Et/ enixi το α-ωμχ & αΓμχ rS /.utix mi
Item tc fupremo colendum honore ,
τω τή;
/χυ,'χ·ίω ,
τ·μί*Χ
eultnque latria idem Domini corpus &
faneuincm efle adorandum. Quippe fanWrpÆstZAoi w & Λ:^οτ>'.'Λυ^^·.Ί λχτρΑ,ηιωχ.
ftiuimz Trinitatis, Bc Corporis (anrguinif' μ'ιχ γχρ ό .«νατζιώητι,- πς νγίχ; τζ,ιχ^ο; , £
que Domini Una eft adoratio.
τί τΰμχηχ ι£ su/cx-ro; τι? xtzjiir.
Item tc verum ac propitiatotium efle I
Ετι eotu Stiirix, ixKrSr, ii, ΐλχηχίι» <»ροτφιlacrificiutn , quod pro fidelibus omnibus
ρομΐ>1α> brip τχ>η» -RJ /7τ·βωτ
πtum vivis ΐ tum defundis , necnon tc pro
utilitate omnium offertur , uti &: in hu■iSfNTtii s, £ ur/p ΰρ>ιλ:·ίχ; txîtu» , <λ χ/ίτοκ
jufce facramenti precibus exprimitur, quas
pi&Ss ά reUc τί /ziwtija τκτκ db’^cuc visai f
pro er quam a Domino receperant , dif*
<τβτ·λ»» τρ cxxKnria Xxpa^odxia-cnc , xj" τΐχύ
ponendi poteftate , Apoftoli ecclefiz tra­
«•poc «ωτΗ? ίιχτχγΙιϊ> τη «*<'«.
didere .
Et/ x' «po' νηί yt>»<rfaj 4J5b; jUMic' TurxyzM-Item ante ufum , ftatim a eon ferrât to­
utÎr, i' μ?, tIuj ywr/r m’ φυλχτίόμ^ο, cr tsuc
ne , ac poft ufum , id quod facris in pyxidibus eomtnunioni moribundorum after,
ttpotJi vhrçcqi 4tfo; α/τίλιιψ* -Rt arehuifrai
vatur , Corpus efle Domini verum , &
ζζ/Ζλόιηιΐ', χλϋ&ίί ffrxi rS xvgJx χ-ωμχ , i itx~
a fe ipfo ne vel leviflime quidem diverη μηϋ> ifX^tpor txurii , ώτ/ <sfô τζ;
fum ; quatenus ante ufum poft confecraμζ mr χ-^^χα-μο» , c» τί )m<rw ,
μ& ni»
rionem , ft ufu , ac poft ufum > verum
omnino fit Corpus Domini-.
1 Ε. yn<n» , WMU xu1·™' T«.'rm t» «λΗθότ τί ηυιίχ
τίμΛ. Λ
Przterea , verbo
,
modum iljum , quo in corpus tc fangoinem Domini panis tc vinum convertun­
tur , perfede explicari minime credimus :
( id enim penitus impoflibile , et pote (oli
Deo compreheafibile ; unde tc iniciti·
juxta ac impietatis in notam incurrit ,
quilquis ad hujus intefligentiam anvftcrii
fe (e arbitratur perveniffe : ) fed panis &
vini fada confcetatione , non typicam ,

Er/ τρ jufTwn'mn. λ/ξ»ν Η TV» -rporov */fiiopSp ϊ ηλίθια/ , χα$* » · «{τ»ί , £ d erv&μηχτοιϋίΓΛί w'c ni e-ίμχ ÿ ni euju« τί xoeiir.
Tuto yjp χΚτ,τΊο> rnvni, è Üuia-n, ^Xlcii eùt5 th 9iS ' è v»7s TnrtMrn χμΰ^ΜΛ ùjue t
xJ <0-/Sw«r tn^ipte . xP^'ôn i épvu; o oîrec
«»» xyixc^M , <i τυηχβ; , Jj· t/xontic,
w xplam irrpSsiAûtrç, n’H τρ xontaixi î τνί
«pu-

17jj

SynOUUS

HdfKOSOLYMITANA

1754

ANNO TtfpOλ ritf vho'mv»,- μίν* τί μοτο$ζϊ< juf* A
CHKurt -nrSjiAXTr*» κ'ί τβ <τ<ΰμ« , ί «u/zc rû ttifcÎM.
ι674’ ili rupQtüipxi rt ri <prg , ί ri o/rï , tif,
ημβιβχχόί t/ τί a-«/x«rer £ «κμχτκΎΪ Xtx-

;

ri,
rforluj $ «Moiwriv jancroiwt<u J «ΛΧ'*λι>$Μ i ιιαμάμΛτιΧΰι , & mnùiut
yirtrtu 0' z4ù ifftf «αΐηι ·»»
rS χυςότ
rCptt , d ï t»c9i atiri ri «oeétr «ujux , ùi tipy
Ttu irutip».

Ert put ybfcSru
rm;
T» / hpit
JL'xc&iriac rire yuorii&aor > c* pot μώι» vari b·
fiui 4>rrj3i« , «J lire Δτιβ»« £ xucJpt trnu
xo'rir t(w bpuriuilut λίβοΓη; , tut j’er rpuruv

À dranXiuj ô»<Aqtn'< d/dnrxev . tuitu Ici» <b
' ruuiipu à f
ôtxXnn'ec é «%< ri
μυΓ^εχν rir* δόξ* , £ «λ»θικ ο'μολορ/'χ , £
sifYtuonini rxpstioric , It» i 3s7 χολθιβίοά-eu
x*l ΰδι'ν* Tco'ror \j»o ÎV tirtf&b βα>Λ$ΰ»,
irorMfJ^w rii nunttrpit ,

tuc

StSi-

Xxc flf wprrrw» «s*o$m/k; . *AX’ «><Ty/a>ç
ro<» ii iltirtcrr» irpcS<Q-<u rh» ημ^ί^Ηr<t» rapilorn· rit yap TotpajSuurorTsrc «roro/HTtu £ ataStpari^H i Μ&ολιχιΐ τί Xexri «·
ΟΡΟΣ

ή.

non fenindum. imaginem , non penes fit* am no'
perabundantem gratiam l(jion per com- CKHSTl
muntouem . ast folivs divinitatis Unigeispc.
aiti Filü Dei prwfentiam ; at in caapus
tc fanguinept'Domial , converfionem βgnlficari*. Sed nec panis aut vini accid«na
aliquod. in quoddam corporis ac fabguL
nis aèçjdrns aliqOa mutatione converti.
tur s f^d vere realitcrque ac fubftancinJi'
ter fit quidem panis verum Domini cor­
pus , vinum vero , fanguis e/us , uti jam
ante diftum eft .
,
Denique neminem » pteter pium faqte·,
dotem ab pio utique epifeopo canonice in^ftitbto lacerdotH chmaâere initiatum , '
B justa Orientalis ecclefi* doârina, hoc
facrofanâ*,cucha'riftûe credi mue pofle con­
ficere facramentum. Hcc sift compendiaria
Orientalis ecclefi* hoc de (aeramento
Arina , veraque confeflio , tc traditio
perantiqua i qua dd ne vel apicem detra­
xerint , qui pie (entire cupiunt , & novitates horrent , ac inania hsrcticorum
dogmata deteftantur: fed hanc, quejampridem obtinuit , traditionem integram
fervent ac illibatam. Huic enim adhatpre
qui contempferirtt , landa Chrifti rejicit
tc anathematizat ecclefia.

do-

C
CAPITULUM
h

XV1I1.
>

Γ’'>“Λ.'ομ}υ ρβ ·?^ ΜΜίμιριφύη ψιχ«; tersu
ώ «trwie, η c» ôluûi, κθ-’ότι rx*rofârp<χ<υ£ιζό^Μ«
<tcô
τνμίηη, rtiptu/-

CrcdirtUt defunâorum animas aut in
quiete aut in pcenis efle , prout quiiqnu
gefletit . Quippe vel ad gaudii , vel ad
tnftitiv gsmituique locum Karim addu­
Ttt.» , i, «fôc Αφροβ-utilûu , i
yirri» qcj
rfKtypror ί'ζίημ^ι , ipoKrytspinft fjfu-nt μητν cuntur » atque corpora dcieruere : quam­
quam integram beatitudinis aut damna­
vic itoXej'trtut , μ^η ηκ KArnKiirtu; nhtttLi. tionis
menhirsm nondum accipiunt. Cum
μζ'
τΐα» xorrtui irirttri» , in ΰ 4λ^' &»arenim generali faâa refurreâsone > fuum
-rü rûp*rt pttf x auXôc η ro*tfir: ira- anima corpus · quorum aut bene geftit
Zyr/ÇrttTv , «ολ^ψίτΛΐ r«ΓΟί τ> riXfeov , η aut qiale , relumpTerit > tunc beatitudinis
ac pcxnarum reeipret unufquifque comple-»)i c'roÀwriw;, à tÿ; ««nuteiiraarf JaXoeôn.
D mentum.

η

K

, T «s 3f
λχμχ'π ,

rvp’tâ’tpivnK ^Λ»Λτιμ·>κ rKtippt·
Ques vero letalium , quibus fe le ίαpi d* uro^MÎfSv ΛτοΙημηητηρ,
daverant , peccatorum non defperatio in­
pfruwiritnci fjfi fri Wtxdrntç cv rS ρμ
tercepit , fed ante rnonem pernituit , at
nullum fecerunt pernitentia frudum ; lant rûtia.-nc βΐ», pi Tocirtma li BÏorrêsJuip·
. crymas videlicet effundendo , genibus fle­
ror itfTutoia.; , ( ctt^iil^iitfutt, hKcioTi ,
tis m orationibus vigilando , femetiplos
yantfr^r-u ci ypnyvmrn «fori^uû» , θλ>
affiidando « pauperes recreando , fuam
βήκα, r Ljçvî rtp»pi>&Hru , ÿ nui c« tpyn
denique tum in Deum , cum in proaitLuj «por rw &fà»,
ri» ifavrfaf iyirv irtmum caritatem operibus detnonftrando ,
, « <c, iparoToiirrv ΐίλυς i χηθΌλιχη qus & tathplica ecclefia rede ab initio
ixcX>imx ir‘ ipySt àtôpttrf ) rin» é uùiV fatisfa&ionet appellavit ; horum atque id
gtnus animas credimur ad inferos dedu­
ti; ilu , £ thropbttf
, ibique juftas pro iis , qu* commrfetL»
ur tipyirnrrt ipufnpin» reniai . E ci
re > peccatis poeuas l'ùftinere : at fus ta­
eTr « à a» rutMUtQTtrtc tiff ixitSpfr in^eyii; '
men futura lioerationit efle conficias , lc
ah fumma bonitate per facccdotutw ora­
iKtâffitû-tu li tiré fijr itftcc iytbônnf , Iti
iijf leiiriu; iV itfiw, i^ tiiroiiû» , < iV Jnt- tiones , fuorumque, pkrcntum eleemofynas liberati . Ad hoc vero potilfime va­
itfint 0Γ ix»n niycnic iren^ûrt .
let incruentum Mille facrificium , quod
ptyi\t SvtapbK μΙ\ιη iv tùatpixn Str- 'prtvatim ab fingulis j>ro parentibus luis ,
riec , ldi llluc Crie iV tctotptipfan ruCytw
ab catholica vero tc Apoftolica ecclefia
ixxcoc , 5 «boor ùrif ritn» ή χλΆτΛ»,)
quotidie pro omnibus communiter offer­
stroroXatj οπιμ/pu rw» itt^itrk ctroupf* tur . Porro liberationis hujufmodi novirn
nobis efle tempus nequaquam dicimus |
pivnt ê rSnt rS, pi cilînu W< bK»liii>
Eeee
tales
Cendl. Gtnml. Tom. XXXIV.

1755
Anno
CHIUSTI
1*7*.

Synodv» Hi

BROSOLYMITAN A.

Hies enim folvi quidem panis , idque A xctfor -? «r«M«vfc . Sri yip ybtrtu /ΑΛθ> anno'
ante communem rcfurrcdionem 1 tc unifan dW Wliiw «rd W }«nb 4 +pà f tomb CHAUTI
verlale judicium > tc icimut tc ctciimi» i
«»*ëûώ π ί
9titLl4>, \g τιτΖο/ψ
id veto qu^ndo fiat, ignoramus.
iron Si > «yroS/41* ·

Q. U Æ S T I Ο I.

«pÿur* rdrMS<r?«

JSecttM fenette feriftetrue
ttHulat lfl> Cimfaeeie.

«if

rfJ

EPfiTHΣ1Σ
J
Ei Ah τί» θ«ν«ν

tuanii rtfi rinut

Non decet. Enimvero ita utilem > im04. sir rirto >5 yj*çlu> &tùn&rto , è
no tc et fe neceflariam divinitus traditam
ωφ/λιμΑν^οΐΑβμ}»
, «J Ûtu mi «‘nt/wor
omnem feripturamagnofeimus, ut pie fine
mink «'duuKro orwrir
illa homines vivere .nullatenus porte ccn- B· μι&'ίωτή., vrt
AÀf/Sh» . ù μΐω g x>d rdrru» ôuviiw'rxf&su
feamua. Hanc tamen haudquaquam con­
winir » «'Μ* xiro μί*ν> JW μί$ ne t^ftrirrs
venit omnes legere : at eps dumtaxat ,
qui profunda , quat in illa latent Spiritus
I(fate me eiSfrn ϊΓιατΊόηυτ τ3 rrdecree,
arcana reda interpretatione valent aperi­
é widiwore rpdrwc »'
}γ«’φ» ifi.>Àr<u,
re ; quive eam qua exponenda , docenda»
kJ ΪιΑλγμτλι , & ολλκ itMtynvfiUTcume Si
legenda eft feriptura facra » rationem pro­
μ* γΐγυμΜΜ·μΙ»οκ ,
«Α/«φομΰ;, η μόκ» χ«·
be norunt . Illitteratis autem tc feriptnT»
B & ΧλΤTI><i TpQTOt ihram facram abfque diferimine , vel folum
penes litteram » aut alio quodam a pieta­
Aorezo» vit
vat rïc yp<t#3e ό*λ*μte fenfu intelligentibu* » ecclefia catholi­
ûbvrit, t> χ«θ«Α/*>ι όηχλητΛΐ, ϊ/« τ« reéfete
ca , utique difpcndium experta 5 Jedione
ritu SXriSUu fywciibt W θτμ/τιί» tZu» «rsQ-rwejus interdixit . Itaque omnibus quidem
r» tria ctnfMarau . ùrt teuri ébrifieî trrti·
fidelibus facram audire feripturam , qua­
τ?«®θ«α /4» «mm tu ? χρ«φϊί , bet τιτί!?
tenus corde credant ad juftitiam > ore
tem eonfeflionem promant ad falutem » C τη xrtpA/p tit ittyuorujjlut j όμολο^η Si t^J rdpermitium eft ; aliquos vero feripturm ,
ρκτι n'e rvmeMte* «trstyrrurrxw» Sfbitt neyfAac veteris potiflinsum inftrumenti , libros
ΦΒ< μ/(Β , £ μ«λ/~« vi)C taKmc , «ruyopÀ'flegere , pnedidis ac coelimihbds de c*uTOI, dÇf H^)jt4ùa» ΛΪτΙω» , £ iV ομοίω τύτνκ
fu’, prohibitum. Et vero perfnde eft Ca­
fwx«. hjÙ/rrr T<mr τΛμΓμίλΜ me άγυμ»ίicriptura ledione illiterates prohibe­
ror» μ* AtAytkériM sJo-adw; tIu) r«r<r tifeie
re > ac luhdiori abftineant cibo infantibus
imperare.
yfstÿiuî , £ tari
cin/^foj-su μη «τ?ί-

au­

ere

o3*cu rtpt«;
Q.UÆST1O
Situe fUiM

«maiiur /«jrenlui

Cbriftieutie

fcriftnre.

D

itaque fanitiilima Trinitatis mpfterium ac Filii Dei Incarnationem , Paflionem, Refurredionem, tc in calor Alcenfionem , necnon Ic regenerationi* Ic ex­
tremi judicii veritatem, (pro quibus mor­
tem fubire multi non cubitarunt
ut
iinufquifque facro baptifmate initiatu*
agnoieat j baud tamen necefle eft » immo
impoflibile , Ic ad ca , qua folii fapien-

ff.

ΕΡΠΤΗΣΙΣ

Π.

Si legentibus omnibus plana effet facra
feriptura Chriftianis » nequaquam perferutati feriptutas bis qui falutis defiderio
tenentur » Dominus mandaffet : fruftraque Paulus politam a Deo in ecclefia'doaoratus gratiam fcripfiflet ; neque iotclledu difficilia quadam habere Paulus epiftotas Petrus diceret . Maximam itaque
conftat efle feriptura altitudinem » juxta
ac fenluum ejus celfitatem : ac dodiffimis
proinde divinifquc hominibus ad ejus ex­
politionem, germanamque intelligentiam,
necnon tc ad.verum atque toti Icriptura
Λς cjufdem auâori Spiritui fando confo­
rmai lenium, opus elle .

τρφκ.

£Ζ <τ«φ>κ in» ή χρ<*ΦΒ
rwsrxifcn

xÂ-rt me
uvete ,

«r«yi-

E/ «*«φη; lue ·! Scbt
tÂti me drtyifUTIQlTt χΚΉΜ?! , MX At ό
fflUtÂt ntV~
tIw t« /3xXo|tJ|dxi e-4>meiei τν'χΗ» irirff-rt ’
ιζ τ» γί^ιτμΑ τίμ StSATUtKlete /u*r«iwc th
tlaùXa» *λί)>Μ» n&Lu<u χ2β·ο τί 0{8 τη «*xXrar/ç · £ d P/rpoç erx it
IV tS FIxJΛ» er/roAw», ίχ*ν» τ»«' Swtdtrm iKcyt. 3nXw duu arc τολύ tu j3«-3o/ i^nt rliù ypA^laè,
£ τ» μΐγι^ο; -fV cbtwùt , £ A*7a5vu rr/ΓχμόM* , «J
itSptM <9fàc ipâtAt ,
«ίλη^ί
χχτβληΨ" » ytûftf ôpSLuj , £ <riu)^Sàt

E τ*<Π) χ{«φη>
putrr;

τμίημίΑργίΐ rubv

Ωγ» me dM^in^ièriv,

h

«pvmrriC£

M®- » <«&/ T&*S»e vine, 1 i i τϊ tjj τϊ
®ei ctAt^fûrwte , va rfàti , i incrifie , »
w’c odparouc «roï^·, · reei me τ«λ/ΓyiMo-tAf q«M
Ady®-, u· t>iu χ<μ
TO»oî $«r«iw <5Τομπκι CÔ ύιμημ-Α» .
Jz Ànyinùo) Si > uÂt^ar Si ituvAm virn

f

Synodus Hiikosolymitana.

*7f7

. i7jS

"ÂSîîSr »«l/rau ,
i~ii η£μΛ ri iym udrwc tilt iy- A tin tt (anilitate proditis
°££TT yiyuA*»»r/*6«ç rxi «-*?/'«£ iy^t fm·Ρ«“ · °“M’

E P η T Η Σ l Σ

/

fan-

QU Æ S T I O
·

i

P***- C«*,»T’

HI.

1

Itjar y^lui nit β,β^Ιχ tu**;

ί&β"?· Wrosfitrs* Smftursm w«?

ΑτόχςΛΐ;.

Λ*/>·¥·’

ήΙ αή>ι ιίί nwSoXanc άαλί)·
Ifpit yperpluj χΛλνρήρ exsrr* rame, irfp
B
i KutrhAoc tirci tic c» A'aoàtxwa τιωόόν fp<trtri/jfyoi χ’ίχθ’μπ · «f aopoe rim: irfç iruul•nx, £ 4μ*$ΰς , ·τ?κ» (θίXexaxtfpywc , « ro'xpu^a xawrdjuart. rlui Σορίμϊ inhiiti τκ Σολομύτη;, rlui Ι«ϊηθ· , «n». Te»|8/ar, tIw troCii> ri ipixorne, rlui iroew tm Ί&β·ίνρ ,
■nie MaxaSsw; , i- rlui "Σοφία ri Σιρίχ.
ΐμήί)5 μ$ W iNw -nif ^erac ypifiH, y>nciut SiBhiur , £ rsujtat yrijoW τη» ypiQnc μΐρ» χ&(·ομ|υ. art ij rapaioVara «p^u<\ ο·ν»ίθΉχ,
xj μχ'λ/Γχ η M^oKni îmûwîa , yrvrut ·Γru
•rts it pi SivTyiKM , m' r’ifXi W
Btβλι» , ι£ raôrx hhu -njc iyitc ypufii μίρη
«raujiSoAy; rapr'Jwxf · £ r«w» si ipnris ir.firi>» iri· Λ&ίιηπι , er ii r* μκ,η μη *’w ra'r,nt varo Ttm» τνΓχ4ηι&9'μ*ΐ&Μ ■ «Jf» irlw
ouwr w^TtruTM rap/π truuoiu», roMwr irtM
■ήίί xaaoX/xiji imCKnoiM raXuwnifjn» x} sTxpiTtar d'tokôyit» Λί/δ'μΗτα , ιζ <ηΓχΛηι&ί^μΗTU τ·) τάση) ypaipj, a reum £ a/uwc xamr/aa
βιβΚΐΛ xc<iOfJ^j , £ τnum rit» ifÿi» γραφίώ

erras ôuoApyip4“·
E P Ω T H Σ L Σ

>
anno

\
-

-

Spirit··

i'.

Hfti iff ay/iir (rxdrtur ,
τκ xtforiuuntrtwi
il· iylur, τνς itpHhoffy φρ»η>;

Ατόχ&Γκ.

I ω» iyiwr ôrrqr g fao'KoyiipJlpwf rapà ή;
xaSOA/xà; («xAarrrac
, 6f τράτο»
fiprrtu ci» ri àytôu χφιΚαύμ ’ χ^ράί «r’rcr»
irt ÿ Tt^if^p aJnrc cûe 9>zAmc ©ri ,
Je ιίvrp >i/zaÎz StOfJhÜK t<v tV ÔAu» θ<ψ · τιμνμΐ»
J* rlir»r Strlu; . xaS' tu. ρίμ τράτο» -rlu} μηnpi τν 0«ϊ
9*μί· *
d 7$ £ ·»> aAeuSr JmAb si ^torwc τί ^«wir
£ pssjsqp, ùt ia» fra w τχ«ΐ©~·
•fafcTTit. o-apkntcùc · Jro' xj Jrviitaw tirtptver» άμμΐrtu ήτα» «fytAVs n
iyiu» Sj·» s£ orrplwXncqv «πυτΐ) «'rosrpeojufs rlui τροτxitufTt» . »<w' i£npo» J·’ -rjdiro» , 6» £ JgA/·
xio όημίζομίι , /opocrxuizëpur , tit tr τιμύμη
τί» iyivt aly/Αικ , arordAwe , -νροφίηκ ,
μίρτορη , n<p' «*λ& vintu rA iybif.
Coutil, Gmtrd Tom. XXXIV.

D

■

Ecc’efi* catholic* regulam lequentcs ,
facram fcnpturam eoi omnes appcllamu·
libro· , quo· ab Laodiceoa fynudo Cynllus , iplo quidem corrogante , probato·
recenfet f iii infuper additi· , quosintipientcr, inlcite , aut magi· mahtiofe vo­
cavit apocrypho· . Sapientiam videlicet
Salomonis > librum Judith , Tobi* tn ,
Draconi· hiftoriam , hiftoriam Sufanne ,
Machabros , 8r Sapientiam Sirach. Hos
etenim cum ceteris genuini* facra fcriptur* libri· , ceu germanas ejufdem feripturas
partes > Cenlemus effe numerandos. Quo­
niam qu* fanâa cvangelia , aliotque
Icriptur* libros ut genuinos tradidit anti­
qua conluetudo , Ieu magis ecclefia ca­
tholica ; 8c iftot hcc ipl* ceu lacr* Icri­
ptur* partes, procul dubio tradidit ; qua­
tenus iftos qui neget , tc illos iccujaverit . Sin vero ab cunftis haud recenferl
omnes fortalTe videantur -, illi n'ihilo Ic­
cius ab lynodis , necnon Se a multis cum
aniiquilhmis . tum nomiqatiflimis catho­
lice ecclefi* Theologis recenfentur , Sc ίι·
cras inter ieripturas numerantur . Quos
omnes Sc nos judicamus effe canonico· >
Sc facram cos effe fcripturam confite­
mur.

Q U Æ S T l Ο

IV.

Quid de fmftis Imogimbut & cultu Sonilorum ftnttre debemus ?
«»».»/;·.

Oratores noftri cum fint , Sc ab catho­
lic* ecclefia habeantur Gnâi , quemad­
modum in oâavocapitulo diitum ell ; di­
cendi modo tempus eft , eos a nobis ceu
Dei amicos , noftrofque apud Dominum
univerforum intcrreiforei honorari. Porro
duplicem fanftis cultum adhibemus. Alp terum quippe Verbi divini Matri , quem
hyperdulnm appellamus . Emmvcro Dei
( Sc hujus quidem Collus ) ut famula vere
fit Sc ipfa Deipara ; at Mater ejus eft ,
utpote qu* unam Trinitatis perlonam ia
Carna genuit Quare omnium cum fandionim, tum Angelorum longa fupenor prae­
dicatur ; unde Sc hyperduheo eam culto
veneramur. Alterum vero , quem
dull.1
cum vocamus, faoâis Angelis, Apoftolis
Prophetis, Martyribus , omnibus denique
fanftu adbibamus
Eeee

i

In-

(

t7f^
ANNO
CHRIlT)
ι»?»ξ.
\
* ry\ t«
ÜX.Î..Î;
i>u»> tv.

/—

Synodos Hysrosolymitanà.

Infuper vane rand a vitalifque Cruci» li-^Λ
gbutn . in quo ptu 'faillie mundi Salvator
Holier pafl'ui eft , quin\k ejufdem Crutit
lignum , veneramur , & adoramuc i item'
& quod apud Bechiehemeft prrlepc, · cuR». »"»«»»·Ι*·τ fwtdatl fun*·» : item 8c
Calvaria locum , * , quod «beta fuit vi­
ra , Sepulcrum : ceitrai deni vie ret fan-

17^0
. ANNO

ξιίλον ri τ/μία
çtmrwi tmufSy a* S i rv. CH I IJTl
Tf «pu>« TO xo^OTteitied» trpy«r«T» ir«9'*U •Wa.
ί to» t»ru» rî OtOTurS nuifi , τΐώ d» Ba3^

Χημ φΛ-nlüt , ii is vue ttXoymt -*
<
μι», IV TOre» tS if4»ht , eu» {wnOopor ·ηίφοΓ,ι
qjp toî Aotr* lym «ρ·τ*Μμ,μ«ή* . toc n repu
^Aa> quat adoramutü fanda videlicet e.van- ■ dUUy/λΜ t 1* Îffi e-jidùi, U wr ή «Μ>μ<ι«
{»·
necnon A vita facra , in quibba fa-. '
v/ trilicium incruentum celebratur . Sed Sc ’ J jWi.C tpXeër*· θυτ/Α., μΜΜίΚΙ n Îmrtoti , >è
Ι,μότζΰιι ^iofT^ilf , tyj' Sueti ι^ύμΛτι
“
annuit cotnmemorationibu· , feftifque folemnibut, lacrtt •diculi» & anathemdtii, ‘'
<κθ/μΛΓ« THf ôyhn γιγοάμμι»
τιμϋ,

owMhoa.

iandoa ornamut & honoramut.
Deinde it Domini noftri 'Jefu Chrifti ,
it fiodifEma Deipara , otnniumque fana Β
dotum , qitii» ic fandorum Angelorum ,
lecunjtum eam , qJ< quibuldam Patriatchu It Propbetit apparuere , formam ,
imagine* veneramur , eduramus Ir ofitulamur < Denique A Spiritum fanftum fub
ea , qua vtlut eft,-columba fpecie, b ocu­
li* pingendo (objicimus.
Eam porco quam (antiis St eorum ima­
ginibus , cctcrlfque pradiAu veneratio­
nem adhibemus ■ idololatriam rife li qui
diinnt , id ceu ineptilTunam ac inanem
calumniam nihili omnino facimus . Nos
aurem foil in Trinitate Deo , ac prriet
ipfum nemini , lattio cultum impendi­
mus. Saniioi vero duplici renoue venera- C
mur. in primis quidem relative ad Deuin t
quippe propter ipfum illos honoramus :
deinde  in fe ipli» , quoniam tmmars.
Dei imagines ilh funt . Duham porro el­
le , qua Iqnâos veperamur in (e ipfis, Iu-,
pia definitum eft ■ Sanftas vero Imagine*
relativo dumtaxat , utpote ad eaium
•IX’”·· pertinente , cult, veneramur .
Qutlquis enim colit Imaginem , pet Ima­
ginem colit «rxtvwn ; neque aliquantum
dividitur feparaturve Imaginis honor St
atXan*v·* , led una Ic eadem a/lione im­
penditur ; quemadmodum in prorege rex
honoratur.
D
Que vero e feripeurir In confiimationem Iu· novitatis aflumunt , nabit quamapene favent , nedum id non probant >
quod ipfi contendunt . No· rnim Iaeram
fcupluram cum legimur, occationem, adjtinAa,. caufam , tt fignilicationem eorum
que in illa (cjlpta fune > dlligentiul luveftigamut . Cur nimirum idem ipfe Deui
modo dreat :
/urirr tiki idoln», aMur

μίυ'.
'

*

.

■

Erienc i/ ί

tLu

er‘«OM ti neti^ ήμΰ» Ιν-

tj> -fV «>/«» <aforxb»tfpn *£ τιμνμί» £ trτυά*μ*θ« , m/ μίώ i' W eïyiuf ITyihvr, Zf

«ifJW»< cstott · -iV n <wpo/« riftit , vm dtyodrôrvr* Î-ofiyt» H è to >r<ray/or irr£pt ,
**φθτ> c* «<♦< dtis-ipli.

( JFr if Tnti HbKokfTfHi ipits ,
, <?
«vaumcs «t^i*·, m. λυιν«ί·ρορ;*ιχι>ο<*Μβΐ5, My*n, μ4τ«4·* «χήμι^χ £ tityuif ■ ίμ«ν* ^5
μόκο rci c# -rtmit Cïf«* λητρΑΛμο , £ ihn
rtrs di iyim ημΰμί» trrlûi’ twfùn»
<<ηι τ{^ ^p#j Qéo, arofepu» , rirwJii
-·-...
o.· icuiTWt,
·
ixwrH rr/x« τιμωμ/ν
Aurwe '
ta^
άr ­

τι ζΰτα^ h'c» Ητόνκ ηί Θιη . to Jt xaJ'!<m.
τ«ι , iteiezro on îuXmuv . **c 2è ») /«>- *ΐκό·
ice χιηοϋί , μ inc tfpuc tioHxtç τζμ?; fv't
va «pwnSrw* «ΜφΟομύιμ ■ <ί
η\ rluù ηΑο'νη «Wportuuwr , iti TOC n’*o'r©- tb «opoiTOτΐ/ru» «puernuuev , lyu ♦ ίοξ* ν μί^ίζίτιυ , JS
oXtrf <^ίζίτ«Α , tit η wxoioc , >tp τϋ

μΐηί·,
λ/«ό»

■$ cà rauiTui ylrtnu > ü.
ttgfttrewi yttopin ■

ij er>' nit

A if 4tfii rticwn» i^f/οημΪΛί »ûiV trafà «w yptrif Xt^flinrt» , ύχ_ in>f tanfi
βοϊ^ή , tf; jBùAorrtU » «?A* μ«λζΓΧ χ'μΤν
a*<uMk4< f«uHr<u . χμ*·* y*t τί» θ^'ο y μ
füt> MtytHMWTK jfyrtfyflp V-P0’ >
•fwuror > Mfiiny^n £ <ur/'<» , ôàtr x$À
o» eûri» βίαν ron (Λμ Xtyoint , * τοîli­
ent rtuinû ννίαιλον, ho όμοίαμβ., vif τμχτ•IU : modo totem Chérubin» fieri prcciwnrwi, vif X<rp4Cu-wc <urvs ' rori it *rfopirt . Imsno It eum fculptos in templo
ramone ytrtt&u χιμιβίμ .
irt βο*<
•ovet leonefque fpeâamus, fecundum perΧίο» mt ^«Μμ|Μ à» rù όμο θttpirnc ,
luafionem nolit am haudquaquam · de illis
judicamus « ( non etim m perfuafione <11 E Η νηνμ<τ/ΧΜ« τκτυ» tLuà inow 3ίίμϋμί» .
fides : ) led occationem , ceicraque , uti
ci >J τ» τητ-μροίί ΗΛ ter τ«-« , «Μ’, tit
dilium eft , confideranres , teftam eorum
fîfTHU , VP·» Χ#ΐ "* λ·/τ« ^rntfimt , riji
interpretationem nancifcimur , idemque
of&if <tfei τυη» άοξκ t νηΦ>-£·νομ/> .
«Ile dicimua : >(en fait» lift iitiuet (r fiii, ν rot^THt irHLorit tîi&Xo» , û ο'μοήυμκ,
niUtrun -, ac , >[·/> adorabit doti nlim< :
fep, idololatra non erit . Iu enim dt Coli
Deo latrie confervata eft » * relatin fanâorum Imaginum cultui in ecclelta ab
tcmporibui Apoftolorum induit* conluetudo , Deumque neqaaeptim fecum pu­
gnate verbi· > commonflritum
Verum

TUU/TOr >ί>Ημ»^4 to, w iNpOrxaHTOrHC θ^ΙΚί

Λ&λτ&»( > trntw μ>ί ΗΪνΧοΧκτμίπκ . ύτυ
τί U4 ύ τβρ< ri wpir
λιογϊΧη» irt-

χμιτν*τ< eiw^wA τη cacXww τ3 mftrut·
^iTtwi τ*ί iyitt tîlômt, £ιίμ«»αιτ^
Qtv

SïNOUUS Hl β aoSOL v Μ ΙΤΛΝ A.

ΛΗΝΟ ©/«J ΛυτμΙχ J/xrw^wa » *Ç · Jàw. χχ <ü«s,i,Jn T/’uit Ktyw i cost μ φ«*»«Ίι . «<* v«p ii yp«p>s ®>r
fzr, si w<m4tw> , Hi ^ofornunirm , rssu τρtor t/ftftr ο
> T® /-4# το/?γ«* ôuoivu.cm.
«■ίχρ^αίρηχι , f-τ» i» <e^orxw0«j-«u ϋ , κχ f^e/4» TMJOfff . |θί» φ<'
ϋί wjsAoÂrtν τμ-<<; uni τχίΧώτβλϋχ , d-'ôi«o/uju ; ίφκ; ,
JÇ A/osncc , £ V3b<; , ά jpfwÆiu ytyorrin,
,
«■ τιμ.ΰ(4>* t.
ηγχ> ouo;Ju*nt , cù «7«
• or «fyfAor
<eporxua« J-f s rts,
Ouc 3e •<ifor<pi'7i<-n ^V «>-<«» w Kiywnti
μκ, J£o» rUfO^UMtci -nii «xo'rx; , ijurs μ*λΛο> dotât?» ό*-<ικ: ή^ΰμι&χ . irtà iriîtot i~
ywtftuvi iitXtyifi^· >
x«rst IV Κλτ^τι*Ht. ‘ttforx.uuHrnn rit. iyttt wxôs«;, \>y x«•m IV φιρί»™» iît τώ ««λησι*; tuc hxîasî
4V πθ»ιχοηι» fuÎyftüi âstrwr , ΐφΐρονπ , i
ô»tât,u*Ti tw sm Totitrtt χ*θ·υτο3**λ><τ/ν ·
V **p» njf όρθΉί <vforxiu>iirf»t, tV n àyiv»,
£ iyij» t? cirai» , £ ri πμίκ rxzrpi,
tW
Kotrù» ut eûpriTtu ’ iri uiKirtc <έ «το τί
JV .itO'ôKu» rô<u t*; iy'nt cînitt; e»
ri cssxAwi* , xJ «fornM.?»S-<u «r^f tV
irtri» , τλ«« rot oroi £ iropSrt ç) χιιρότίκτι ·
ptâ'u» £ /*fS·’ «; »’ «y/* dctutfuci i’Siôμκ ruûoïf^ itâtuyiiût» r«<r<> iscitixJ» βΐίλυ*ρ)ψ.
Erotli rctplrctm

Λ cnimveto ii abfolute fcripcura dicit > Non A^o
faetes ,■ ncquc s.dorabù . qui taudcni |i- cnxirri
mutacra facere, non autan adAare. voftitry
et Deu· indullic, ' prorsus non iiitrdltgi
mus. Qiitmobrem idololatriam folnn neccd'e eft tuiflé prohibitam > onde β( Chelubtm fc (crpcntcl fc leones Iculptos fuif-'
U legimus ac hdlnoratos , fc figura· û' ve Innutaùa \ Angelorum ctiam , ado­
rata.

<,
Quot versâ allegant fanAoi adoratio­
nem Imaginum aderentes illicitam , no­
il. ta vel manme fatere* partibus oftimaB mus t quandoquidem’ aeerriuiis difputatlu/ nibu* fuit in eos dumtatat invehebantur ,
3yi latrie cultum facris Imaginibus impen.
cbant, quive parentum fuorum defunôorum effigiet in ecclcliam inferebant i quos,
fc inluper anathemati fubjeecle : Mtn au­
tem in rc‘tum tum lanâcHiim, tum facta­
rum Imaginum , tum 8r veneranda Cru- *
eu , cete.orumque prediftorum cultum |
inasime cum ab ApoftoloiUm temporibus,
deco.aia fit facris Imaginibus ccclciia |
eilque adhpbuum ab fidelibus caltum tra­
dant omnes > ouanes atteftentur ·■ quorum
iententiam /anfta eecuntenica feptima fjrnodus approbavit , fc omnem bvreticm*
C iunt impudentiam una cum illis reprefiit.

3'tiwn» c»>oh> , irSi

tssc iyint tinoia-t,

nt τρο-r-

i»tâtu.o.Ttî~t if,
X.tâutu; â •vforx.Ufifrn;

ê Λφο^τμί

)tr <9fornuuKt

T»; Ncôvx; , ΐ Xéporrxi τχ; «ρθοϊο'ζΚί tifa^uAtCTjevr «pnrxxuo.u/Tii ntr
. ittâlμιτίζοι^ο Ôm >£ u'uw; μιΤ
nis rofoH-Mojjuni;, i iyto» , η άΓ^ιλο» , w t««ôr«, i
, ί λ νφ<!θΐ iytor , t !ifo» rx£o;, ij
Αι’χΓ^ίΧ/υ», ai «^λότι irt, ei τω »ρ«*ή> atriu , ν)
or* ce τχ y? , £ ci τρ θ<λ«>τ»ι λ*τ{Α,τι· D
xà>* , £ μό>« τ« ci TC»nÎ3t &ίΰ rluf KtrpA,Tit>M «POTXUÛBH» ίτοήμορ^ρ . ritâHa.1T!<'<>fA àt ί1 τκ; λ/}χθΛ«ρ rli»
rV
tciçotu» , er*o>oX*rpH«r, ÿ μη TporKuuiuAi-nu
οαίτΛς, £ U? r/uù»m t»r riufi» ’«> ôyir;,
ai; >i ciu^>)<ri* r«r-i'J»<r.
K*l Ttr; cïyini i Taie tiyln; e7xô»«C «epor-·
Χ'αλίι4υ , o> H.-rjrftt τ;ότο> , ν', l,-opif4»i Τίΰinet w; ΛβΑλωτ/τμό» -fV inîif ,
irin dtβΚίι -tV «‘uuSJr , £ «po,- μ'ιμκη» jV iptru> fV iyl·*» t xjm' tyiu» , ÿ ί»ίμητη , aj i- ii
partoi Λ0ζκτ/>,
Tpb> fypiyopov» tS itumAn«5·« «h , ti» μφι nuant ύ; Stearorlua £ r«ntw 3i iyix; êt dvAv;
goh»» ,
it £ μιτίηι; ήμϋτ.
K*a' TM»m
^e><' i|f *i$*Ajuw»
«pwTnrtto» Ku&Atar . or ii ripfTtroi
tLu mfo·
-ffi £rfdu> 4»po; iw Θ«» «χ/ζκ<n» , itrecne Mx ordx.u» «rv; otirlui μο»«ν iV
μοκιχύ» Mrnyopin . ritu TforisvUji n!>uu pConn/.Gfwro/.Tosn. XXXIV.

iitfx

ManifcftilGme quippe qualem facris,
Imaginibus adhibere opoueat cultutu, fimul ac ca q ix fc nos lupra diximus, ipfa
fynodus iis dixit . Poiro omnts quolcumque , cum qui latrie cultum 1 acris Ima­
ginibus impuidunt , tum qui fideles bo­
no, cm Imaginibus defurentet idololatria
snlimulant , anathcibaruac fc cxcouimunicationi fubjicit. E: nos igitur cusn aptis
cos omnes, qui five fanAum , five Ange­
lum , live Imaginem , live crucetn , five
Reliquias fanttoiuoi , live vas aliquod
facrtint , five evangeliuin , five quidpiam
aliud ex iu que in calo fc in terra fc m
mari funt, latrix cultu venerantur , anathçmatitamus , folique in Trinitate Deo
cultuin bu) > i modi ducimus effe tribuen­
dum . Inluper fc cultum Imaginum ap­
pellantes iconolatriam , eafque. ac Cru­
cem , fc fandtos juxta traditionem ccclafi« coiere reculantes snathematitamus.

Sandus quippe eo, quo fupra diximus,
cultu veneramur , necnon fc fandas Ima­
gines , quas ad templorum ornamentum
eleganter componimus > ut librorum in­
fiai inibi fint t unde ad virtutum fanAorum recordationem , imitationem , amo­
ris incrementum , atque ad jugem , Des
quidem , ceu Domini fc Patris , fando­
rum vero. ceu (ervorum ejus , noftrorum
autem adjutorum juxta ac oratorum , ob­
lectationem peccatores excitentur.
Atque base quidem contra Cyrilli ca
pita quatftioncfque diAa fint . Porro Uio­
rum quoque oratioMS ad Deum , ac Monachoium maximu , ( quod quamobrem
facaint, plane* baud intelligimus ) impro­
bant hurcHci . Verum orationem . ceu
Eeec ]
cum

9

i7tfj

SrHoo^J H IHÛJOIVMITAN A.

* AWW*? c**m ^βο colloquium . ao convenientium , Ά
OHHUTI a quo fperamus ilia, bonorum poftulaeio*
•aya.
usm , item afeenfum piunîque affeâtun
ment» in Deum , çgleftium sérum inqui*
(itionem , anima finite fubfidium > cul­
tum Deo acceptiflîmum , poenitentia ac
firme ipci fignum , dm quidem agnoici.
mut. Fit autem oratio vet fola mente ,
\
vel meute fimul Sc voce ; Deique bonita­
tem Sc milet icor^ham , ac noftram pariter
humilitatem , ac futura ad Deum adhssfionis noftrr beneficium ac ptomiffionem
in illa Ineditamur. Fidem vero, Sc fpem ,
Bc perfeverantiam , 8c mandatorum obier*
vationcm , ac calcftium potiflimum habet
fla petitionem . quin &.· fruâur id genue'B
quamplurimoi ,-quoi fruftra recenfeamus.
Denique qua ftando , qua fleâendo ge­
nua , fine intermiffiône oramui . Tanta
vero eft orationis utilitat, ut anima cibus
Bc vita merito ceofeatur. Et hac quidam
omnia facti' ita manifefte colliguntur e
linpturii , ut infipienti aut cocco , merir die ac lereno calo dc folii lumine dubi­
tanti limilis ille fit , qui probationem eo­
rum exegerit.

*7^4

μ& όμιΚίν μ$
χ<μ rfirwnv «'yuS-iu anno
sussirw t -Tapi" KtStct ίλ»/ζ·ρ4» , ttdâacrii n CW*,*TI
ti Tpic&tit, 4
τρώ β«>»
,*z*'
ilw bici&ttnt , tywn IV «îrwnpw , 4<υχΐ; «iyia; Z3oé5*)jue > Aurpern» τ«*
Μφ&β-μί»àu, πιμύοιιμΓΜ**'ιβ.ί , 4 Æ/Æm'aciAriàuf
οϊδχμ» . yin&tjrtt' i >·»
, é x>r «d φν>ζ' d-fafeêa3-«u o» vorrr
t»c ày^iiTr·
•ne, «i tS /Am tS ©î5 ,
ri airit*
■tw i t 4χ<&κ-ΰιν ÿ iTAÎyiXw fi»c μι>*.*ηκ
<mfo; 0r» χύηοννίξιως^.
i‘ iuirl» vint 4t
tKriia,
IrapaONw , 4 -nipau-r» flf ëcitKùr 4
cm ni cetfui^r Koyor lüv^rn iV ifarfo· . toK·
\ùe 3‘ίχκ» tJî χχρτκί , Se «ftcrlw ifavnehtynt . ybt&u Si TMUtyjîc , irsnAwa^-au ii
iç&i» 4 7^>ü*Xfr<u yiuMTi . ne-tuni St ürcp
βμττ,ί tÎQcMca , m,~r 4 xUjfcif τμφίώ n\ {uIm
ipktàjytitS·** . «■toMyiTU 4 tiut* rttru cm
i?c
yputw » ·#~»λ ·»”τκ Tttnw «τοί«ξ»
MtTtc , â,uw&- aj>fon , η τυρλ-ΰ <«fc.r ric «Ai*xS φ»τηί if<f μΐτ?,μβί>*ι £ «uJeix; «μφητ^η-rwrt .

i’tùfftuoî βνλόιήροι μιιίη

O/
XfrrcÎc
I feret ici vero 8c illam de medio tollere
»*τ/τρ(ψ» «τ*ρ·Ιθ·*ΐΓ0» f’àrcu , £ tauwî lutü'sitentavere, cum eorum qua fidelibus man­
davit Chnftua , nihil non ftatucrint am- C •ψίΐτ». su\iwoufror J'icrti iierr^wc
rtvf
putare · Id tamen tam aperta in oratio/4u «Jèr' «ροτΑ,χΐ’s
μΒ yôfojsu M xw
»em impietati· tandem erubefeentet , ora­
Xcs'rr , roue τ^> μ·»*χΰτ i'
τνρβίτίονre Mtuno minime prohibent ( fed in Mor«U , ότί/> »; turri roivrt» , itt wî ΛτΚαιχ,οΐς
aacMmai oratione· debacchantur ; ea ni­
MÏreceen· tV μσ>«.χ^ί θωτιτρ« τν μηιό*
mii adn men re , ut limpl ictorum odium in
Mon* Imm excitent : quatenus eorum, ceu
λ«; »»ίχι^3·«« tktkc τΐι^ο» ω; Æfâr'AiK ÿ ftu·
profano?<iai hominum , nec adfpeâum funetr»f όρα» , μή irtyt ώίγι&βΛ -ηί τη,- Α,'βΊ·
Itineant , neque catholica St Apoftolica
βίί
οςθοίόζ» rirftûi iôyuiTv JjWtxîiôxi
fidei ab illis exponi dogmata patiantur ·
ΤΛρ
<
u
Û
t
V . σ-οφό;
ci «rr/à/xoi rf& ri Aeeôv
Prudens- enim eft in malum diabolus , it
W tîfynù; τίΛι -nî /uxrtM. 007» i ioîc o'nad confingendas calumnias ingeniolis· .
Unde 8c ejus allcdas ( cujufmodi funt ifti
io“c «utS ( oTor or tüjtrtMÎ «„< jumAk-c )
maxime , quibus de loquimur , hcrctici )
irr -rxrj-rvr x«-h»9,iÎmm»'i i^nËict , irt^ Tttcrnon tam pietatis propolitum, quam homi­
rtf'daror ti eteron
ίτί 3λ3ή
nes ad malorum abyflum detrudendi , Sc D
xamù»,
£
cMpiiyrueS'M
it
-ré
nr;
,
«c
ûx
avru-xoad ca , qua non vifitat Dominus , loca
TW xu'caoc.
sapiendi , movet inftitutum .
Itaque quales effc dicant Monachorum
orationes , interrogandi funt: Sc fiquidem
ili·· a ,c ipfis aliqua · , vel orthodoxa Chriilianorum profcflioni diflentanea fecifle
Monachos probaverint ; jam advirlus Monaehoa cum illis caufam agimus , eofque
non modo Monachos non efle dicimus ,
led neque Chriftianos. Sin vero gloriam
Sc miiabilia Dei refla cum interpretatione
nunquam non enarrant Monachi , Deum­
que pro vilibus humanis , hymnis Sc can­
ticis omni tempore celebrant ; tam ηύηκ E
rum eos qui in feriotura habentur , cum
cx illa cosnpofitos hymnos canentes , fi­
ve eidem icriptura coofona loquentes ,
Apoftolicum & propheticum non modo ,
led It divinum opus cos implere confu­
temur .

Unde nullum quidem Chriftianis con-

LÎ.**"’ tvroloctum cantamus: cum continuam dt»

Epernpso» βιαΤ ccur^f ritte φΛτΐ> rTivu -nx; iff
μοκχω»
t! /ψ Tire μο>»χύί
φύηίΐζ, ixjuîV τί>Λ · ιλοχο'τ* Titonxtrxt,
<τ«ίβ»τκ τη ο'ςθΌ^όζ· -fff y/,-/<r«ûr θ’ρκτχκ’β, X,„T<’
Xyil tü-nt ζαντ/v ίμ»θ·« , >ζ τκ; «·»<%>« κ μό»ο» J μοτΛχύί , «tM’irir χι nance φημρί . tc i'
ο! μοΜίχνι ïtByôiurrtu et cmtvo-h τΐω 3όξ·ν
ί ru &<Μ>μ4«Ί* τϋ θιί, ν', <rtujfyûc, t aàmXUrlaK ,4 c» Tttri
-té θνίο» , tif iunt•nt itS-ftirM , ίμ»9Κ £ io^XoyMUf aantytt rjj /4» -m'-iis yftjnii ί»λβ»·τ/ 4<λAo»tw t ri U -nic ίμΛ( cm iüc ypa^ic rxcuiymt, Η-ηωυ u-tuxpU catiiq φ^ιΓγέμΐίΜ (

«roroA/xo», 4 τζοφπηχς», μϋ/Αη» jtxued**·»
tpyot «Jrvc rAnpî» όμα^^ίμη.
Οθΐν

ν’μκί Τ«ρβ<λ»τιχο» , Tftraii/or, 4

*17^ νλφμ*· ■

su πη«τ<4^β4-

i
(

17»5

SïNOn'uj

s

HnnQS HYUITAHA.

f l^tlS

"anno AXor r»t/ Ζωβμίηΐΐ £ ‘ JnuixeiMtW Λϊ«Χβ- A que (efeâam dumtaxat habeant omnes ifti anno
Jibn 'liieuJugum· Imoio reroper hymnoa CHHirtl
cuiun
SraXryomu. , ç upwt .-n^'ρΧμττιιοιιγμί-··
toiu · Ruptura -ouiSein a (lam proa ,, ram
i<>a
tots ά» TO ypefit ,
ii aiunt τlui
ad uium chon ao ianâo Spiritu inflrru»
!
>**'”,^</<1' th rrdC.U«TO , it ur» ινϊί μίΧιτν
tuai accommodatos , at altcrnia tut aeri
li bu i modülano noft < a , Uct am foripnU
ei ΛίζΗΐ XiCTO?XnX«/ Sîiripw Xi^tut , τί 0$
ram decantamus. Deinde iceram ikm ubi»
ypeUn.;
ΐ«·<*τΜ it oXtt; 9 JKTuirAo»,
«]uc cancre Scriptuaam a hinc protlui li­
ori -ru TO ypxpi.' iii λ)<χΛλ·μ|ν « Cr 7χ<·'«
quet , quod cuilibet hymnorum modulo
►
tV ùuh» ΧΓγομΓη» rporeef» r7^o» to ) C*vedicujum e Icriptura iubjungamut . Si
φίμ ivtXiyfjfy · ** ü «J ®ή«ρ« , £ «tfXat»
aero 8t Thccare , aliafre ab antiquii Pa»
τι>7; *<Xsu τχτρϊη Ton&firts; dJ^jxc 4/«M
tribui compolitat oratione· canimus 8c legimui , quidnam blaiphcQiio , quid itn»
λ«ιφ
ifttyttureop^j , n'r<Tur<» · wmt -iotot
pietatis hibeatur in aliis . adaeriatii no»
ctuitut ·η ffXjrlwtt, £ μΛ ώτιβύ > «g /«T
ibi dcmonftrcnt ; dt una cum iplis Mo»
dsswswf τντικ aroi/w^e/Jfu.

,

I nachos hac ipia cancntei infequemur.

Et U £ μί>οι rêti Çtm , τ» ruut^ûi, &
iiteXtirltcf <wpordb\f«!hu , xuxdr , t/ vu-rtrc
< χα7»ι μΛχί&ντ*» X&triî ( eeSirtp £ μ*·
vorrtuj tintrt rlui τ5 rfJixK titré τ««ZmXZux, <opo; ·π Jh» Ttuti^J; -epurdC^fuîii,
it ίΑίξβντ»

«iypvow» £ À^feîeu $oyw»

mi

xrAjjStfU, 1$ «-«3·Ζο<μ furçe&ft rS ùi ri it·
θρωτυ. μχχΰΎ'ΛΤΜ IIxo'Xw <afûrr\> rpi;<?>fr·
c-«X. xexXou'w τιμτΐι» > ig «Λλ*χΗ ci» roX1
X»7c. li Ar'ywr ri;
to tatâoXiw g»xXxtnx,- ttt&vyfaow iri Xtiri <^v> ημϋτ.
«mw >5 tuenti urfif tù<>)(uûtw ri cruù-ntot ί
TOUrd-^i· tW n rporeriput t iroriXiat , χ^

rpWW ·
·. Er oui/ t» tV μοηιχΰν tri rù JV iro.-'j.XUV, £ TpOUTtïr , Soi J’hTHV »ζ ·Λ7 iyitet
trunco? , XÿL| Λ1 rfOTXTxow» »/rS tJ Xtr-â ,

SîfXo» ort «u tV juorx^Jr
<»pvw n’n
τη tV ^χ'ίτμχ'πα» 5oto°> iym τ/ώμΛτ&~.

ϊ· it KcthâtjJror
ei β*Η·ί tV
Ôw'hv ypx^lui
Kxà'jQ'fyfrt;
£ ϊφ&ρίμΛτ* .

χ»χ<Μ>οηα<ί*«η» , ir π τ»7;

rt-

ÆXxr^rUMrnc ,

£ τύ’·
rxpf~»yi/rK , ttoXoftimt , χ^
, ri iixSiXu tin τοφίτμη-ηΐ π
θ·«ω»

,

Sin autem hoc fotum quod femper dc
fine intermiflione oramus , ceo malum
quid < impiobant: quid hanc in nos que-lelatn movent ? In Chnftum tnsgis certa­
men fumant, ( quemadmodum de fumunt)
qui line ii crmiflione oisndum efle ul
probaret . iniqui judicii parabolam propotuit : Cr ad caaendai tcntationes, Itandutnque coram Filio hominis , vigilan­
dum sile docuit dc orandum. Sumant dc
cum Paulo, qui tum prim· ad Thcfl»*
loniccnfes qemto > tum 8t alibi paffim
ad continuant orationem adhortatur. DiC sitos pretermitto a Chrifto ad noaufque
catholica: ecdeliz prrlatos : fatu enim
luperque Concors Patriarcharum propheta»
rumque de oratione (ementia hareucos
pudore fuhundit .
Poiro Ii qur fecerunt Apoftoli , qu·
Piophctr , immo dc qu· (andi Patres
atque Chrifti Patriarche , hcc ipia fa­
ciunt Ic Monachi : utique donorum 1er»
gitoris Spiritui ianâi fruâus efle oratio»
nci Monachorum , maniteftum eft. Quas
vero no.testes induxere Calvinifte , tuus
circa Deum reique divinasblafphemandoa
cum Ictipturim Iaeram perperam inter­
pretando , demutando , tV mjorioie tiaD itando , diaboli loplulmata efle dicnr.u·
Bc inventa.

Αλιτηπλκ 3t y<ci Te , hScumtv τϊΐ ιλχΧτNeque minus inepte farriunt , non
pofle ecclcliam abfque vicier i a Sc tyran­
crii e^ixirut τοω» irojfif χ^ »>;,■*♦*« itxnide ab quibufdam obis abltincnriam de
-rir'h-i» «Mb i3/«< te rvjxsr/i·» . « yip ί*χλ»jejunia conltirueie . knioivcio refte ad­
ri«t
Htrjrr, nt ®«p<dc, ici oXsk iff r<modum ad carms Bc omnium pariter mor­
•$*0, μαΧχ Λχλν' Tiffir» itxrirln ίτ/μίΧώί'
tificationem piflionum . orationem A* je­
rlui rpor'iü^iui , ιζ TO
XçU
junia , quorum amantes justa ac exempla
esliiterc Ianâi omnet. lollicite prccipit.
tu rar ytytnurir oi xym vimt , ii u> τίΐ «»<·>quibui, ac crlcftis ope gratis dejeâocum
■ifp y,ia>ri «dOUfoitludf , ό irrtSiKK litu» iticxetcitibu· tc viribus fuit adverfance noG'iXot fuù mis f-pe.riiu.ftTt X44' rtut luuiutrt
bu diabolo , propolimm ftbi curfum per­
tiri , pçSissc ttXwhtxs ό <9fTn.iutn>; liti iir
quam lacik tid»les abiolvunt. Hac igitur
otiitey ίρόμβί . TM-nc uuu rttrloui»! w tuert- £ ab hdchbua Heri cum inculpata ubique ce·
> 0! *Τ*»ΤΝχίί ÔncXntHH, h ârot^w , »rd| rvpe*·
cfotia providet , vim nullam, nullam ad­
hibe' ivrsnnidem , fed hortatur , led ad
·■«· αλΧιί gr*p«£4X<.a , ranSw , itHrm.-ni to
monet . fed ea quae krrpturie Iunt . edo­
yptt9ii t Xÿl Ttiàr* τχ iuuiutt t5 TtAi/jmr^·.

it rü; ti^t>w χ^ί rtf ir^puK<p?rib»r^ <·ρο*τρ>/4»>β> €*a4*
irtpirtnt M&’ipùr ytXite, £
ptiito; Xiytt «ξ/χ «AX’rJtasvs i tn «vpv,u黫 <tû■»Ç uc^h; liytiuria, ÿ rinp «ûrà rtpetnirow
ΙΙ^οριθτίτι

T/e-«oc , ό ci
KXeaiiroc, Xÿj

cet . dlaquc Ianâi Spiritus operante vir­
tute pcrluadet.
His tc nonnulla adveifum not ridicala,
pennufquc contemnenda homuncio qui­
dam , Claudius nomine Charentonicnfis ,
uti dmimm, minifter, adjecit. Sed * intes fabulas quarcatnque dixit iile. tecenfetuui . iplumque ceu funditus illiterasum ,
inno

«

F

l"fef

SïNODUi H1BK.OSOL Y Ml tan*.

1768

ΛΗΝΟ imm° ecu monftiuan agnoiciosus. * Enin- * V4 ΤΜτφ *μ*&ή ^«ufir^o.usa . · Kos μ/ns- ΑΜΝΟ
CHKI1TI vrro infinitis ifte la le doâoribus amepoçûrtat ytp μΐι&οι irvt
yiy-ôitri χηί
»·»».
nft , qui Spiritu. lanfti virtute praediti ,
tri rofr* , ÿ ^tsKsyiu. , £ Λγήτ^τι c^js' a >.»»·
apud Orientalem ecclefiam tum fapicaτί ΛΜηλιιή natxAwrot, ίηΰί,οιη; τη diuixzxtv J·' **’·
n»i>uæfV tu > eu® & lauflitate haâcnus βοτί TtAiuim.
*
<»<- ruccc.
Μ λ

luut»

‘

‘

•

Ineptiffitnam pariter advcrlarii noftri
Γζλοζο'-wre» d* é π , hi τί
rr/it ΐΜ
promunt argumentationem , cum Orien­
«ta-roXAw» /rptwr τί» ttyias βρτ·.·.· d, riiLtri
tales nonnullos facerdote» realcm ae ve­
Airozc , îru ri rS >xi ,
τί βίμίτκ , h
ram pania iri corpus Domini converlionem
tz« iV Juin» κριμίμιτοι , «η
vuiminime confiteri , inde probari conten­
dunt , quod panem fandum in aliquo
TÎC T>;r «ρχ^μχτζχίαΖ £ «ληθί μί-η,βολίω τί
templi loco extra altare ligneis inclutum
iprx tt'i τί <τΰμΛ τί
. or/
γβ,ρ Tt.'ff
thecis ad aliquam appcnfutn columnam af­
•ft τΊωχΰ>
ϊχκτι ή> if^roriicùr <τϋμ*
fermit , Neque enim negamus pauperes B
cv rrxdUfrr ξολοοζ; , «x A.-isfu‘3i . >' γϋρ ô
quofdam facerdoies ligneis in vafis DomiXiire'; bc xjso Ai Jar»
uxqux'çair tqaerau .
Hicum corpus alfcivaic : veium ncc lapi­
dibus , ncc marmoribus honoratur Christ’hAat dr/roMr <JyÎ t £ KipiitCr
«urev
ftus i led mentem fanam Sc cor purum a
rxp r'air,
nobis etpolcit.
Hoc ipfum 8z Paulus quidem aflerit ,
Τί-re xyi) IIvaiA® Tbu3t3r,<f> .
y».,
dicens : Hafrmvr fR/ura» >· oia/ir filitφκτΐ) w ^lîrxofor c’a ài'tx>chot; 'rcSÛfTit’ olik»> . Aft lingulis in cccleliis , quaium
per facultates licet , quemadmodum apud
wi’w xeiè μί:οζ /««λιτΖιι à-Jorsu , itnos Jerofolymis , quolibet templorum in
rtp rvytir Tttp ruh c« Ι^οτοΧί,μοι; , h3c> tv
altari Dominicum coipus cnm honore fer­
tyin $ημΛ1Κ
îV
li SftiroTiitir a-Hvatur , ieptempliet lampade coram iho
put
τιμίτΛΛ
tpun.yuyiirtu
idrori iclipuT*
fugiter ardente·

Stupendam vco nemini non videatur , C
Έ.τητι ii μοι
tJ,- tb Jiatr/rtxoï
qui ob collapfos fortailis vttuftatc lanCtuae-ict» Ttcpx τηι
t'cnv xt-n-iurot· or ii~
rii muros Dominicum corpus citra lanpfri'.cl ίξω τί Qijui-nt , c:i ·;» <;n,- rrfrxJpaâuatium hatretici viderint appenlum , un­
t? j.r τί;
tv βχζιχη· , <σο' τΐ,; ταλι/ii·
de & abi.irdifficna conficiunt ; Chrittum
s.'.Ts; , χαχ τκτΗ τΐιμττίιη.ντι -ri «τί'χτ>χ'
vero non viderint infantis Ipccie iuper pa­
Ttij dr Χίζ-Όΐ h'X f-iior \j»<0 τ» rntwet lot r5
tella fornici lanituarii depictum. Aper-iiCme etenim utique nollent , ac vculli.ne
riyt'c βήοΛη; Ιτορνμαο» ù: Q:rpo;
r2
concluliflcnt, Orientales , ut nequaquam
Itrxv' /:·χ “
lierre, on , ω, ίτο.ίτι^ , c.'areu
figuram, aut gratiam, aut id genusquidτολ'χο/ , t»;or τί οιτχ-t , ί rcros , κ
,
quam fuper patella , fed iplumniet ChriΧ« β>Α0 ri, eWs" axcri -Ttr X*.l>~cr , MTla
τιfturn reprzlentant -, ita & credere panem
riir.rt τό* art?;· τή dJ^i»c,-.ur ,
«λλοτζ,
cuchatilticum nihil aliud quam ipiu.n cor­
pus Domini fubftantialitcr fieri .
xbA')-/■ '5-au s’rz vàrJ; το cr-i/xx τί χυ·χχ,

D

x, ira

τ’χλί&ί’ί.

Sed St fufius juxta ac luculentius da
AhJwt 4&.' μιι τνη»· Ktrirmy tiff nu τλχillis dictum eft in fibro qui Co-btjir artlnTo;r;e’ xl raCfr^or τη ôritobo^j λί) ομίιχ
tccicfia Oriruttifi inlcribr.ur . Item 8c
ab Gcorgio Chio Corelio , in libris de
itiToKrxrt
λ··.-/χ; oocoKaylrt . Γίν^ίω Χίο>
lacumentis , dc prxdellinationc 8r gra­
Kopertar
TÜ; *tè.i μοί-tigÎut , »' <©poo,-/rtia , de libero a bitrio , dc coitu St ado­
A4* ÿ JtxitTP; ,
τί if rub , £ srftrS <λ;
ratione faaCtoiuin , de veneratione Imagi­
rp^rmzuirfvs iyiu> , £ τ οτ^,υΎ,Τί^ οίnum -, St in roniutatioae pfeudofynodi ab
xors’v , Χ*ι
τί TOTr^urn tiri inttbru
liricticls, m Belgio habits , St in abis
plurimis. Irem ab Gabriele Pcloponciu
XJ.Ti της ο· φλ<>5£Χ4 ΤΟΤΧ -fr aipimüi· rtà-fPhiladelphi* Mctropollta. Item ab Gicμίτν rcujôiv, n', cb ΰ*>Λζ; to>Ao7s . Γ«3ί<η\
- gorio Chio Piodbrpiiccllo, in fibro de faI ItAoTornTiai TtJ μ<ιτ;«τοΚιτη ΦιΆχϊίλφζζ*; ,
cramcntis. Itcmhb Jcrciuia fanciiflimo Pa­
v<m’ I pryoiiw Tfonnryikci -nJ X/41 , ον τ»7,
triarcha Conftantinopuleos , in tribus do­
. liffpif iÇ <i y unirai -ncTt/igmaticis ac lynodalibus epiftolis ad Lu- t th<
tnetanos Tubingcnfcs · Item ab Joanne
βίρχη Κ4ΐ»,-οτζ»κτόλί4« , ώ τ&τβ-ζ ictyp/ATl··
Nathanaele Presbytero Sc ceconbmo Conχ«μ; ^ι' rrwodzxxïc Tpic τ£ί c» TuStiy^ ms
ftantinopoleos . Irem ab Mcletio Syrico
ΓιρμΛΗΛί AxîrifMC tn,-ολαΪ< . lutumi hp£
Cretenfi , in ea , quam compofuit, imi­
X4I οζ’χΛμω Kiin-auTavroKcan Ttf Νηθχχοίλ.
tatione orthodoxa capitulorum Sc Qp*-

Jiionum cujufdam nomine Cyrilli · liem
ab Theophane Hierofolymorum Patriar­
cha , in dogmatica ad Roxolanos epiftola . Item ab aliis innumeris. Sed Sc ante
fflos ■ ab Symeone Theflalonjccnti , de
iitdem egregie 1eriptum : immo ab omni-

Μζλζτζω

τβί Κριτζ ci» τί romS-eviry

•our· op^odi^a» JtTip^rcc |Ç
ru^Ahtltic £
ipurirtuc τί Kcyopim KneaNt* . Gro^aa» τ5
ιτ«τβ<<ρχη kpiwoAvjUwr , e» τί
Ρίκζηλη»κ; doT/LKrzxi rrzreXi ’
«λλβζ? μίζ&ζοζ; · rpi
VVTW ii tifXTCU μχλζΓ* χηλ»; ΣιιμίΜ Tgt
Θί«·-

I7O

Stnodus Hierosolymitana.

ANNO taerxAoeJxijr , ♦

<9fô

cn*vtv

riai nif

rxrpx- A bus retro ipfiia Patribus, fynodi· cecumc-

C*«7*.T' 01 ’ S T*‘f

trtuMbtf , iro&xaii n
cxcAnoMrewc Mta μΐω £ ni; iri IV XexΓΜ»ί» PtpuM* βυηχρχήμ* π/χμίψχτι i*ç
/ro^HK tîfvru tauptllui * oTf xrxr> -ni (ψμφίχ. X*<4i T<ri7f irrtKoyitt π’λιμ
T lu rapx 3V irtriKat, J» <Jn Ici ypxpik £
λό>κ rxpxJôrtrc, tat -IV rxnpne α’φ/xom μιW< ύμν».

Tuoîrurt it

τχ

W ô

rtfi -JV su'-

ftrtlut Xo'yO- * Νκ-οχ7τ<* ι4* γ5 μην. in
iw> trwntMX (»*».) ΑςμφηΙ π , £ Κόrid* , yLi Σρροι « x^î irt AiSiorf; 0! \jn
B
tit irw-e&nif , <È îtiuhmi rint χχτχ tw
/xfCtrdr rpor/xôv oinôuunt, üf g Κχμησΰχ ·/
CrrxoSx xo/rwf ώ·μχ'$«π , μίηί ini..........
W ctrifxa ίχΛαμίκ , irtffiyt/ru -ris χχθόλ« ό*χλχ·Ί)<« · xjm' iwroi Tinu» ίχ*ν μό·
>Ια> τΐω eiftm, Itu or rimt ira iV xepxJtrrχΛ tV β/χιμφιχιΰ· inm truuüvt. <dec' μ|ύ•ηι tS rxori £ tS ivfytS iV hfût μυτη^ω,
<έ iV
ίμή irvrifu irirtw ( rhltù
*rnc titt; tu-ffl tùfitrtvt , t»*i erpenu ) tirwncç
rrrdUtM-r ry X£$oAtx£ ίχχλιρττχ’ ti; tinit 0μμχτι» ôrudptu ffKfroptyi , £ gu’od-iirtc i λομα
(utt3ύομι» , cÂirwd’x ο» τζ iy'tx rroKe-t bpr- C
«τχλχμ · er J x’rl» rxrru» £ aixùrt £ τ<ΰηη
ίτΛημίτι» » Λητοί ότοι -rxp tutôf, roçeirt
àror τ» xcr* tarif , \fi iStirm . «narrx'rwxv
nirua ci xttiçunc , xJ mme/rxi' uptrcxti , xJ
μη trt%npfîwi4i. ix n Àjç yp*9nt xj tV rx-.
riçut xxÿ ημΰ» xXerlotTw p’aoitac τ/nx riraφΐα·μΙίο< ti, riftrtt ri 4>Atac , ùf rixwitxtn τλτπ; or ir'aiunt irotixtn ,
tup(rt~
xot ' χ£|' Ktyttuox» it
μώοι , irt <9ροφχ<πζόμ$υοι «foOxrnc à» χμχρτιΜς TfoiphurU
A«\hi> iiixt χχτχ ri Θιδ > £ βΚίτφημχ χλίμ iV iyiu».
jj

Ετίλογος.

1770

ΑΜΝΟ
tticas, ic Annalium Kclefiafticontm fcri- CHAUT!
ptocibu* ; quinctiam Er ab Chriftuusorum 1*7*.
Komaooruo* auâortbu* · qui ras pa Aim
extera* luat prnfecmi . Quorum omaivn
una fententia e* , ab Apofiolts pcndiAa
oaaaia dtananaAc , quorum traditioaee five
feripto , five verb· per patres ad Mt ni­
que pervenere.

Validiffimum porro habeat·* prcdiAorum vel tt iffii kortikit arguateatam .
Eirmm Klr(lo<uaapoftaMaaa(ccecxx«ll ».)
item Armem It Cophtc Ir Syri : item Ætbiopea .' Se qui fut» Æqninaâiali habi­
tant , It ttani ilium , verfa* TropicnrA
Capricorni , quoi hujufmodi locorum in­
cole vulgo Campcfios vocant , poft anno*
•b Incarnatione Domini (............) ab ca­
tholica ecclefia recelferc , finguli fingulalem hofefim ampleii , ut ea cecumenicoram conciliorum aâu nemo non iuteflrgit. Vcrumtamen circa finem namerumque laciamentorum > necnon tc circa om­
nia que lupra diximur , ( praaer Cingula­
rem fuam narefitn ) cum ccclelia catholica
prorfus confentrunt : uti finguli* horis vi­
demus ipfi , tc lermone atque ufu difcimus in hac fanfta civitate Jcrufalcm : in
qua cx omni gente quae lub celo eft, ho­
mines tum lapientes, (apud 1II01) cum illiterati , aut habitant , aut peregrinatio­
nis ergo commorantur . Taceant igitur
inepti natratore* , 8c novitatum artifice*
heretic·: tc mutilat tum e Icriptura, tum
cx Patribus adrerfum nos lententiolaa ,
quibus mendacium cxftruant , callide fu­
rati ne moliantur , quemadmodum apoftatarum 8c hereticorum ab initio exftitit
conluetudo : atque hoc loquantur unum .
tc fe nimirum escufattones cacufantes tn
peccatis, In furias in Deum , te ta fanâoa
evomere blalphemias infticutilc.

Apisgui

Hec ex multis pauca dixilTe fufiiciat ,
Tuùvt ex tV iroA^wv βΛ<χ< tit χχ^χίμη»
ad plenam calumnic ab adverfariit noftri*
rS 4dCÎKi -iV α·Γ/χπμ«»·, irtf ircriwxf χχ·
ecclefic Orientali illata confutationem :
•ni τί; iix-nKuit ùtxTwixs „
cujus quidem in argumentum Gippohtitia
μΐα-οι mk irtrafic tS s^diSirt , tx ««-uratnt
justa ac impia cirjuidam nomine Cyrillt
â&fx χτφχλΛκ tS heyepunc
■ evau-x· capitula produxere . Ea potto que dini­
mus , non folum noftram advcrlus herede ix w’c <ημϋη irrtKiyiptfor viît ât thnticos nobis obtreâante* apologum ede vo­
ϋίχΛ>; τ,μΐί inwùp»rif cûftrcxolt ‘
lumus ; verum etiam fidei regule inftar
«c α-ημπον ircrhôf4u0r , inc fif iaip^urtf W
obtinere , ex qua nova illotum emenden­
χ^μτημη^ΐηυτ tuinct, £ ΖχντροφΙαΐ tuiiV rpit £ tur dogmata , te ad catholicam atque
rlui rx^ihtxiui £ xroroA/xxx tMAmrfx· , ci*
Ajsoftolicam ecclefiam ipfi reducantur :
quandoquidem majores eotum olimin illa
jT τχλχινοπ , lya or «poyoror tuùiV nrx» , d:
meruerunt , tc ecclcfiattici* contta hatetiC* rùt xx*x ÎV ύμτιχϋί nutiioci ( aa; vuù
cos fynodis ( quas inique modo calum­
ni ni i^frSn-tt xx^ifiei^xrc ) £ iyàtri irt.·
niantur tfti ) ac certaminibus interfuerunt.
pnrt» . inrot
rernkS-xa oJrik ( $ μχλιτχ
Ab omni quippe ratione longe alienum
fuiyifnit ictu rtpii ) itifirt tyKtùlnct rt £
eft , eo* ( maxime cum fibi 'ideintur Ia
picntci ) hominibus fuimet amantibus Ic
βτβίΚοκ ,
Χχλχτκο*/· MX ix ri rt^uar^·
exfecrandu, ac nequaquam <x Spiritu fan
rï iy'ix , «ΛΛ' c* ru âp^orrG- rS sJ/Atal .
âo , fed ex mendacii principe luqueniibus
rluc i'xyitf χχ%λ/χτ· £ «τοΓολιχχ» ιχχληattcodilTe , fanitam aqtctn catholica
ti

Apo

1771

Syn

»77* ____

O.DVS HlBROSOLYMITANA

4,Xza Apoftolicam ecdefiam , quam Filii fui A <r/<> bu Tturnnftn i
ηΙ zIptaTt rff u8
CmtUTl fanguine Deoa acquifivit , defernifle , ab
<urâ ι'ΙκΛπλη·"», i τΜίτφ λτογμ/ηϊγμ. Λχtara,
caque efle fornicatos . Etenim longiflimc
Xaiç }5 i», uinit ιφ Tiff injpejfinx fiff cmdiverfo exitu, feparattu ab ecclefia inferni
χλητί« , -ηί /*w<r» Ιι^ρπζΜ μ$ IV »θκfupplicia una cum ethnicis tc publicanis
tllos quidem excipient s catholicam vero
<wr i TiXarri» ii^arrvu . rlui li Μ&ηλοιΙα}
ecclefiam , qui cunâis ab contrariis eam
iziKwinj ιί τβ(ό·φίτΛ» i rairtur ftK JfT» Jrv
bucufque protexit, Dominus non derelin­
rim> W cMLtriw Jrzsqpir χό&ικ , · i) Jo?»
quet , cui gloria Ac imperium in fzeuia
X44 t» xpl-n: »A t« «2umcc iV eitixrr. Afzcaloram. Arnen.

ammo

CH«m

puù.

Αηαο faCutù mitlefimo (eicentcfitno fcEr trn rS rurr^v λ, χ o (S. μΐιυΐ Map·
ptuigelimo fecnndo , die decim fcxte
rz·, i r. E> τη iyif rôXw ItyVmtXtyi■
Martii. Apud finâim civitatem Jcrufalem.
Dviitbcoi miferatione divina Patriarcha B Asri^rof ΐλίν ®»S TATiMf^fflf τί)< Àyitu IfpacraXijpx τούτην ·ΓΐΛλ«ϋ<-ί»η>', βτοφ«/ι»ρ«ι £
fanftr Jcru talem St totiar Palaftinz ,
o/xoXoyw Ttûrluj h »au tIm xirir ·π)ί iraitaffero Ar confiteor hanc cffe fidem ec­
clefi· Orientalii.
Xzxik txxXncria;.
Dorotheui Petr* epifeopur , definient iubO Pf Tprtc Δωρόθεο;, o'eXr« t,Tryç«t\|,« .
fcripfi .
Ο «χ/« Ν«ζ«* τ μιτροτολΐτης Ilzpdïr/or ■
Iefc Partheni·» melropolita faoA· Nararet .
O icM0*«9> fXa^rroc fjjrforoKi-nr; Πηλιμιΐ/ίοτ
* k ’
· Joiaphat humilliimn melropolita Ptole­
i FloXwcriJoroc £ •vfôflfx/f KtÀtrgp^'xi lïxmaidis ti Polifidohis , & przful Czfaree Paletlin· , fubfcripfi .
XMrlrw;, ùrtyml'*·
Neophylur humilis metropolita fanfiz Be­
O urwi; jUfrporoX/iflf àyw
N‘éthlehem, ita a£rmo.

<pum xropultofMU.

b

ΧΤ;«.

poiiiw.

Chriftodulus^ humilis archiepifcopus Gaxr
& Joannicti fartSiflimi archieptfcopi fanCavernz k locum tenens , definiens C
fubfcripfi.

Antonius humillimus archiepifeopos Lyddz.
Chriftophorus peccator archiepifeopus Neapolcos, Sc Sebaft^ prziol , fubfcripfi ·

Χ^ίΓΟφόροί z/cajiuXo; «tp^/iTcrxoro; ΝμτοXfVi , ί rpo'iJpoc Σί$ίΓ«7<ί , üriyça-J'* ■
Ο μΐγχί
tS <iyiti τήφα Δχ>ηλ

Daniel hietomonachua > magnos archimandrita fanâi Sepulcri , cum przcedentibus omnino confentiens fubfcripfi .

ΐίρομοηιχό;, iTiujoArJf àr τχ<η ntt iruvri-

Cyrillus hieromonachus , A magnus Hierofolymorum protofyncellus , Sc monafterii Trapeanntini fanâi Sepulcri prxpofitus, fubfcripfi .
McletiiK indignus hieromonachas , 8c ar­ D
chimandrite 8c apocrifiarius fsnAi vita­
lis Sepulcri , ad piiffimum Ibtrorom re­
gem Pagralium , ac illufirifEmos Col­
chidis Àé Gnurtz principes , una cum
fuperions Ibcri· fynodo definiens fub­
fcripfi .
Jofcph Emparatafielnes , hieromonachus
tc monafterii Iberoram Hierofolymitini
przpofitus, ideas cenfeo.
Cregorius hieromonachus, pnspolitus fanâz Bethlehem , fubfcripfi .
Abemius hieromonachus , tc venerabilis
ac regalis monafterii Archangel! przpo.
fitus, fubfcripfi.
E

Daniel hieromonachas , & facr· Lautz
fanâi Sabbz przpofitus .
Dionyfius hieromonachas , tc fanâi Eli·
przpofitus, ita ccnfeo.
Arfenius hieromonachas te fanâi Georgti
in Pezala przpofitus, fabfcripfi .
Neophytus hieromonachas , przpofitus
fanâc Thecl·.
Germanus hieromonachas, 9t Ephemeritu
fanât Sepulcri.

O rerwoc ζρχ/ίτ/σ-χοτοί r<<mc Χϊιγο'ϊμΧογ,
£ » tV lirur irt^uf Iwarr/xzK τί 3cop/Xfrara <ίρ·χΗΐπ<Γκό*Η tS ttylx artiXaJii , 0*4<r«c ι>τ/ρρ<·ψ*.
O i ΧιίχζΐΌί Λ^χ/ιτίιτκοτοί KdiJnc Aruir/oe.

χρ·4< ·
KJfzAXoc ίίρομοΜχος t(jt) μίγν,ί 1/ρθί-ολιίμΑ”'
TffzrwtiiyfAoe , £ τςοηχ*^00’ 7’>ί e» Το<Ti^ôuDTt τ» βχήτ ηίφκ /lzozÎJî , vriypctx^x.
Μίλίτζοί βηίξ/οί ϊ (ρομά>χ·χο: £ dp^yxocrJefriii
«τοχςζττΛΛζοί iyhs τ5 ζρηφόρκ τάφν ·ϋ>μκ
•nr ÀJa-f/3fr*TW ISttpâîr AurzX/a Flaycairwr,
£ Tiff CfSo^OTBTHf ou/dïmcc Κολχ/jo,- , £
Γ»κώ'*ί » ÿ ram ri) CriycHoi) e* τη iru
I/3zitf< <ruuilat «eirnc orQ^MsJ*·
Ιωστί® ΐίρομό>Λχθί Mrxfnfnta-ιίλ^ι; xxS^iry^·
μ··κκ
c> \ιρν<το^ΰμοκ μοηίίI
1X3#fur,
ruiMuru.

Ο ΧΛ$ηγΰμίηί TK dylru Β/θΛκ/* rprryôeMf
/’ζρομόχχοί, ίτί'^Μψ*.
A&piw ίίραμότΛχκ è xx^iyvfJ^oi t»,- Ti0xurμ'/Λ: Ê ÆctiXzxv μ^η» tS hfyrdytKi , ύτζχρ<·ψ<.
O JMt^nyâ/xfw τη: «γιη: Axùpxs rS dylu 2Jj83λ Δοπίλ Ιιρμίινχρς.
Διοιύτη: 1ιρςμη·χχος ÿ ήγοόμΐίο; rS »y/n Eλ/â, ruMUrv.
PifThio·: 1:μ>μ0ΗΜ>: ÿ Μ^ημύμι^'τί ώΠίβ"«λ« τμ dy'n: iiurylx, ùrtyçx'inL.
Ο *.Λ&τμίμΐΗ>ί i ry ix: θίζ>^ΐί Νί&φίζτβΗρομίι*γ<&'.
Tippruo: Ιιρ^μόίΛ)^·

Implexo; ri ttyh

"ηίφν ·

Orrilr

IBM.

‘*71’

c

I77j

Ο rr4>p«mo; JV

λμίτο

°^Ζ7.ΤΙ

Synodus H ii kos OÎ.YMXTANA.
Kv^Jnui iin· λ Cillinta»» hicroaaiMchat ,

P”**·*,’ Wye*4··
,
ô
Q μΙγ»ί
liparoAiiuv» Α{«βι«μι*ni iV kurvf ifpoitttôro», «*umuw/mu·

O

mSw^i^n; τί Tpotpipa Maxime ΐιρομί*%,*·
.
,

ΜίββΜίμ rKÂA^iy^ τί ùytu ■’*€*, urlypt-

4*·
ùcroiX ΖιρομβΜχχ

£ rûfythoc

ιθ·>

Axarht MMgout «rchidûconm Hicroioly*
mon» , cam cctcri· 4iacoai* , it*
Cratio.
Mactrim hitroaaoMchM » yntpofitea dirî
Jmmü Baptifta.
Abbaeaa ictvopbjlat Canfti Sepdcri ,
fuMcripfi.
îSaoie) hicromooachu ft fjrttctllai Hic-

Ιιροβ-ολνμβι.

Ο «το Pufiis ί μιγίλιχ Τ/μοθτοί , ο/χολοyv τνΐτν η vu rlui rirn ΐμ$ £ ιψ-,Μΐχ- #
τυλαης άκλχβίΜ.
Ο μίγΛί οΐχοιόμφ* Μ/χ<ι>λ trpÀ^î tk-îLh yj
iuoXoyü wrtu τίαι τ/'rr» νμν> , lui χAdler
« <9forirln «τατολ/χχ £ όρ&ώόξχ όκχΧψm’t. Subfigntvit <Artbkt.
Ο fùyti «4Λφίλ<ξ Ια-ΛΛΛ îfpfa ■ Sigi. uirtb.

rofolymorum.
Timothtaa majoria Rallia monachal ,
confiteor hinc effe fidcai noftram , 9c
ecdefia Orientalis.
Papa Michael magnus Oeconomus credit
& confitetur hanc efle fidem noftram ,
ouam prxeipit & praicribit Apoftoliea
ie orthodoaa ecclefi* . Hit fitMvit ^4-

rtilte .
Papa Ifaac , magnus fteropbylax. X<m■vir ^irtbut.
Papa Michael , magnas facellarius. Sife.

Ο μΐγ*; rttuKfaof Μ/χαοΐλ tfpiif ■ Sigi. Λrib.

Ο μΙγίΛ rutKhc Mwirîk ifp&.
O -«panTtvif Σκρ3{ ltp& ■ Sip. <Jfrtb.
Ο ο/χοημο; Kibbut Ηλί« itp£t.
Ο ο/χοκίμοί PxurXni Σκλκμ*» ftfdîr ·
Ο <9funrori; AtiJJn» Ayireoc itplif t

Ι774

fao&im>nia> 3ÛÛST
line cooftSària*, faWcdpfi.
ClUUfTT

Moyfes, magnus presbyter Sacelli·
Protopapas Sourotir , faccrdos . $<***»»<

C
?

ruù ίμοϊ ifplwt ΑβΙβ. Sign. ^frib.
Γιρμ*χκ: ίΐρομ0Μχ·ί £ ίζ*ΡΧΡ*
•ρχιίτιτχοτίμ Ιόττΐ)ί t ruutuv.
Ffupynf itp/it οιχοήμοί Kwtpoiti ILcXsurrrit>. Sifft. Λτώ.
Έιμίίυι ϊιρ& ιφημίν»; τϊ ώ ηί ίορμιΡ^φ <yix Ηλ/î. Sign. ^trtb.
O i9fwna-tfytKoc Μολϊοβλχ^/ηί FferyteA*
èfpAit, όμολογν tuutIw huh rlui χ<θ"ολ/xLuj ri<rn fair £ τί; «πτηλ/χκ cMtkn-

<n*r.
Σ^ραφιίμ upoimtmo; o <ro Μτλιίτκ imam uroφΰιομΛΐ.
O rvfyfλο( ΙτροτολόμΜ Ftnibns ύρομόηιχοί,
iriypnfyt.
O/jcoréuoi NmtôAsws Mwürô itpii: « Sigi,
^trtb.
Ο ΦιΚιίμν» itfo^ttyp é ίρχμνΛΰτΜ , χ<μ
iiown* w «y/tintnjr μιτροτΐΚΜΚ Borpû'r »
i&<ros btlypu.^*.

Mxxitr^- άρομο'ηιχ·? ο «re Κλίτητ , £ χίροξ τί tyht £ ttfi IsdyiKht , £ <ufoe tùc
â* Mxu40>/ft a
A^*i« , ti Ar/p ijrt&Hf
TM iyiu -ηίφ» ttyMorfooct urlyfei>l^t.
Ο οινηόμοί f iyiex Βί^λιίμ Ixanic itf£t.
rtufym iip&, Φ ΐφομίαης τ5 ôyiu amXuti.
Ισ-c; ifp£f g i^npJttoe τί dy'nt enKouu.
Ο οίχοημοί ΓΙιζχλχ ΙιμμίΛί iep£f.
Ο Χκμκ Κχμτχμηκ £ οήωώμοί Πίτμκ.
Ο ίφημίύκ» τί ùyltt ορίι Φοβίίρ , é ίιοιχχτκ
τϊί κύμΛΚ «ΰτί > € tui/uuK N«f» , i
rt~
άζ, int ΓΙχγμΧικ ltp&, ûrtyç«4«<
ΛιόιτΜϊ ίξορχκ ÎKU^orihfut.

^Cr^biee.
Elias, facerdoi 8c Oeconomos Lyidn.
Solimsnus iaccrdos , Oeconomus Ramplii.
Habib Agapius iacerdos, Protopapas Lydds , cum omnibus iacerdotioas meis ·
Himvit Jrd.
Germanus hieromonachus It etarchus ar­
ch iepiicopatus Joppes, ita ccnieo .
Georgius Iacerdos , Oeconomus Criareo
Pahtftina. Sifatvit ^trtb.
Syrneon facerdos, Ephemenua iandi filia
in monte Carmelo. I^wvir
Gtegorius facerdoi t protoiynccllus MoL
dario , confiteor hanc efle catholicam
fidem noftram te cccleti* Orientalis.

Seraphim hicrodiaconus Mileti , idem af­
firmo .
Gennadies hieromonachus « Hicrofolymorum fyocdlus, fubCcripfi.
Moyfes facerdoi, Oeconomus Ncapoleos.
Sfuvîi ^Crebitt.
Philemon hieromonachus A archimandri­
te , le procurator fanAiflÏM Métro­
poles» Boftrorum , definiens ftibfcripfi .
Macarius Cretenfis hieromonachus le fr»~
dicator fandi ac facri evangelii, ït ad

fideles Macedonia , A ch ai· le Afin in
fandum Sepulcrum pios legatus , fubfcripfi.
Jefes lacerdo* ■ Oeconomus fanda BethE
tern.
Georgius faccrdos It Epbemarins Anita
Cavern·.
Uas faccrdos le Ephemerius fanda Ca­
verna.
Jeremias faccrdos. Oeconomus Pesai* ■
Chores facerdos Campetnpa , Ac Oecono­
mos Petra.
Palchali* facerdos , Ephemerius fandi
Montis Thabor , Ar adminiftrator op­
pidi ejuidem nominis, At opuidiNairn,
necnon Ar adjacentium, fuMcripti .
Leontius exarchua Scythopolcos.
Ger-

©

SïNOBUl HlllOIOLItMlTANAi

177>

*77*

JÜUfà' G»'"*?"* Newmntwgfrua , eaarahut fire A Ο fë«»KK »* tnwinf Γηβηύ jPdÿl/Mr
CHlirri
tdminiftiator Gabaoni» k· ama le.
------ ->- -—.
Uft- oAgapta facerdot * Oeconome* GaaeaO
f«{w» Aÿoirmt uf/it >
·»
ruaa, fi v* macum faut forcrdoret tr
faut ύρΛι e MM
diaconi.
Atirhalca Logotheta Remlij^.
ArtiiKu Myo$fai PfjuX/v.
Galadion monadum h fcerophyla*.
Γ«Α*χτ/«τ
ÿ n*X«®t/A<Ç.
Georgrat facerdot le Oeconomet Ptole.
Γν»^ικ Itfiât i ιΙκΜμικ Ι1ηλ*/*</Ι·;»
matdit, fabicripfi.

Tfa·

AX«Q’
cwirtl

M-

Γη&ηΐλ
<·ρ*ττ»·ι('Γ>Ά·τ
<epa»w·
4^Xw ΐΜίννλΰ/Μ» > ce Teuérg τρ Um' W
tiftraia InKByia t lui Mf iSc m3vA/*w
i/uia rirftK ·|*»θ«μ*ίο» ruuitJfyif^e

Gabriel hicromonachua protofyncellu* te
protopfaltct Hwroiolymotum, h bac
apologia , quam pro fide noftra cadra,
lica contra hartticot unanimiter com.
pofiiimos, fubicripfi.
B
Juftinut bierodiaconni fecundi ordidlt, *r
Hicrololymorum domefticut.
Joie ph hicrodiacenut , te tertiat diaco­
norum .
Jacob hierodiaconut.
Athanafiut hierodiaconut,
Joachim raagnut ecddiarcha.
Joachim hicromonachut ad Cathocridano*
fidele» legatut ·
Lucianut hicromonachut Bc fynccllnt Hie.
tofolymoram.

O lietifu» IV itf^liax.ÎM)a lur’roc
liferihiput.
Itent® frpoinfcotor, £ rcim bixin*.
itfahiKnne.

ASawnc itfvltMOtof.
Ιικχ,Η'μ n (BÎyéut όηκ.ΧηηίΒ·χ·κ
O «AjûwV&roe rpoc rfij
Urt&Sc Itmχ^μ Ι/ρμΑηφΗ.
/ΗΜίμχηί /’rjopio're^oç
rilytKoc IfporoXu-

Ο μιγιι Xvyt^ltttt ty Αμγ^λμ ïwdrnc .
Joannes magnat Logotheta iandha Rcfur.
SiÿMvit sArAiu.
reâionit. Xiftavir .Xrak
Chaldea, filiut Petti, magnut protoaota- C O pJyat Tfemtmietti XaXii^nf uic Ρίτρϋ,
rius. fijaaair .4raiite.
Sipiavil ^Xrahce.
Naler , primicerius
Ο <!φμμηΐυ& Nétrt?.
(
Antonius, lampadariut,
O Xê^creîdôim Amiiroc.
Atithdes , referendarius,
O p«u®epfe2/e»of Αθ/τ>ίλΜ.
Cyrillut hieromonachu* . orwpofitut N<o>
O ipififa Nee^ve/tr Κΰΐ/Mor ΐι^μόηιχκ.
chorii,
Joafaph hieromonachus , archimandrite
O ifx/paeleiiv rî àyln -rw'pir , 4 avoict^iianâi Sepulcri , Bc apud feteniilïmum
etot Ufet t»» yeAuurfniTM ajunxfeinpa M».
Μ o Ico vi® Imperatorem Aleaium Apo.
χοβίχι
Αλ/ξω* l<Mt<r<9 ΐίμμύιιχοί , vrlCiifatius, fubfctipfi.
Dolitheut patriarcha Hierololymltanu* ,
T» rnpo» te; xer <»ar^» μ/·ηί &tiw ύτογμι·
manu propria fcnbimua lc aflirm«mu»
tie JuAororr
τήβτκ w ntfayuATtiai x«tprefent autographum , prout fupra dinrpwr«i tut* tJ Μ&ίμΐς àtvraKtxi θρόgcftum, tum legitimi» iubicriptionibut, D
nt tiiiti , act unfa· iduem ίμ» arm.Bc integra rei gefta feric in magnum
A»e'<» , MxfTtv x'. i.
d. g. i Uforaki·
Apoftolrd noftri throni codicem , ad
fu» rttTtdfxnt ûarfàiOf Hit xtetà ypéposternam rei memoriam ac firmitatem ,
fiiifle relatum die rigefirn* Martii an.
tfa $ inturifat&e
ni mitlcfimi fcicentcfimi frpauagefimi
(ecundi .
O lUfHui Itfoivkiiuuie vare/ifj(,vf Nflc-nfedSX·
Neâarius Hicrololymorum antehac pettier,
ùmaeefaeêoc fankayi rué-eq tTeac rlui tri·
cha , affirmo Bt confiteor hanc efle fi.
ri» fair £ ifc faeiiktiif txn\i<rias.
dem noftram tc ecclefi* Orientalis.
tenu

Nedariut montchut hypomnematographea
fanân Rcfurrvâionit Chrifti ac Dci
noftri, cam fanâa /ynodo coafeatient, E
fubicripfi.

Lm fyiü.

O Nunie/ef Μ***** ÿ

■?

àyircc ILttri -ri G»5 faut A’«rdre*c cum·
mfaoiffaoc rj <y/« ruoifa, Myfdfa.

Out CBAKtet FtAMfoit Olla* o* Noimiil , Ceaf.illtr 4» Rey ea /i» Cenfeih rn fa Ceur ie
Tarleatrat ie feni, cy ^utafaine fear !c Mtftfli Tree-Chrrfiienne à la Terte Olteauee : *4t*
''ft*·' a teat qu'il affartrtaira, f te te /eae Defitlne à frtftat Tarrianke Grec ie la faine» PMit Je
•Jnafnlrat. ajaat été eil^i ie eteair à Cea/laatiaefh , X«aa a ieciari qa'il a-eeit fleiaeueat faeiifeit d
re fee aeai évitai fuiciù ie lay , faivaat lei avit aa’il ea aoeir reeve» far net Itttnt r <*· aa'U trH,
reic aae far In BeaeHeiea ie Dieu far fen travail , Irt faite ttutfn,tr aeal à frefet ineftuea, d fea
£lhfe far let latherieat V Calviaifet, fereieat itUrnum iififec., fo’ü a'ea refera fee la ceafatteaeu»
talemaiateaet qni hi eat avaact^. Ctf la tenfiaact qa’ii teem a teneeifaie, bmm tteettaM mere he neabu

N

tt frt.

_____

>777

SvMOOtfS Co NtT AN TI NO POLIT A KA.

i?7®

ΑΜΝΟ vp"fra* Lift, f'il atU 4 rfuri aveir eft par la, ~d*i tr fad, aaJHim fa far -fta r J-f
CWnsn J'K> V h> Traiati tr aamt It fat Tatriarthan tiiiitu
ftrt^H f» l umüt J/mdab, CUUTI
**f*·
Hrtffmlt fft JatUtrait aifalamat, tt fi a’a fa raifiaaaiiaaeaat afire aùa et ftufts· · tt iiUnt reys.

flat ft real atairim lita t ft ftitrt «» rt adn la Knit /Mf tr ttt^aatt » Trater, a' efi àtat
P*·*} fatifaira ft omm la rrefrateaj, ta y afftfaat atfirt fifaatarr , tT lafaifaat fttUtr fit oat arati, tr tttnrfiar far atfin frtatitr fmiurt,
c
btaai i aafirr Talait far h Canal da la Alar atm, ca
irytaotAra » sail Ha ttat ftiaaatr-tniaa.
o
Ot-iU μ Nourrit, Ambafladettr pour Si MajeiU Tres-CbrcUicAM À la Form Othomann··
Tar tata Jit Stigaeae.

I · Picas».

& DIONYSII / PATRIARCHÆ CONSTANTINOPOUTANI
,
ίΛΛ«·
Super Cslviniftarutn erroribus, ac reali in prnnis prefinria, refponfio,
anno eodem MDCLXXII. edita.

ΔΙΟΝΤΣΚΓΣ EAEÛr ÔEOT
<JXN>r«e-A»r<^· K«rr<mvvrdXM4 *t«t
Pu/x«r> £ ah*fipmint r<("λ Ta *Ί«ζ0ρ JÀfysAzw reXzrwer , «λΧ«
******/..
£ Xisw Zrsi^tw faruâ'ip θνρ*> «su/yer»
crMMM<.«u JtSurxxZJrtc sd tfitrri * £ τί φ/XordL·-

A

STrn-*

D10HÏS1US MISSK^TJONS.
divina anhtpifieptu Cenftantùtapaltai,
ft» nova Routa , Ù TeariartHa 9ctMt~
nuta,

Vangaiia haudqaaqnaai iadtau>J> «A
initituto, iutno veto digailfiaoa > ·*<
dodrina januam palfanti nua^uaa non
aperiant, at^oe interroganti facere in ptonafSrrt’nf dranfaw f>tht(ytir Jfynlft* , tw
peu 1 acta enitantur, quot rebut ifti· ut in­
n«»yâ«a·- ίιλιχίηκ θτοθΐρ nuirff ârrl^ftina . t y5
cumberent , fora dirtaa depatavît. Etenin»
infant iaurvt Ιχκι \jffo rî «νο$-ολ/*ΐ vawApoftolieo accinâi foatéa mandato , at
*****7*?· η«Ζ^·3τνφ ΙτηήγμΛτΦ· <9fài dnKaylat
faratrt ttlrAttarat art ( cadem atiqoe de
caufl'a ) aJ fathfaBiaam ratai p^uti an
<<<·<«ua». rfe>r» τί Xdye» fait aSwurrt t Tau rit iHKJf,
***** 7% ce faiit. ibrihi · ' V tîs» **?>*·* Hf1* B ntuatat Jt ta fa μ atiit tf , f,r. Hec
îpium veto tear attdtHia tr ttaftitatia itaa
lOfavat-nr fa ày»^i rutnalirtt » dt Ο’τηίχfaciamur , futt» mandatam qoad aceepishi/dtr ti
<o* iatrftl in tirHt n tryuti
mu« : ftaiaat ara fanai ftdRritntt alifil
tuoi > in μίιβ fatoirtt , dtkd aspàf ώ Ζξta »Ma iff eloqui , immo oecjue rqirare
Quamobrem ad enm fi tatatn Javnt
du^'rm rara* •tôt irtrfant > V Jfittxvnt l<-

E

/attirant fiintia , taatft t/btlit Jatti fût
t* TdS/ tuirS , nfi LqjdiA τί ûy«rsJat * nfai JUtOa ftta , intendentes , es
f4fa ν·’.*»τΐ «taritorn s , eu IV raped-ri,
falutaribua inAitnCN , in quibua inc lu (a
τΰ qi , v yAytt aàri t àa S al Sareu~
petas traducitor, qo« pet fe ipfum, perfai iff roTiai ,
ifr ytdrtvt ,
tî t«p*qoe Filiam ac Verbum foam , it fat feat
ata'nr r»X/u<w <nis ip^aH^ot; âraxaluirlamatt tbtfaari fafitaria tr ftàetia , Ji ftt
Spiritum Paracletum fidelibus tevclavu
|4ûw> rumtiutitif itiaffcamt , o7è ό/θίλχ^αΧ·refponfiones componero molianr 1 id qnl·
tJ&t^l^TU i J^rl0atA ,
JraKrylar
μΛτίΑμι^Λ , xiru at^arû*» dro^Ji- „ dam luminia indidem adepti , qoo vel di*“ Aionem vel cogitationem ab Umattia Do­
•ytt» μίμΛ^χόηι .iit t9 *»&>» i/JaraaXiac
mini alienam penitus effugiamus · Porre
OÎoLu £ inwlf. hni ra/Γι \>ί t» ruS lit oT«*
noaoalli hae utate ad accuratam qoaramdaut , as iis qo* gerunt ut apud nor , ie­
Sauf ^tM^ofaytarnir rlrtt rtii rira IV xa3*
ram inqaifitiosKtn , qua de cauda aciem,
fait un^imt, tufx&dhem ifâh ifviirHt
petmoti, de dogmatiotnecclefiafticis qastêaxKxrMrtxir \jnSi<rHit, druttr» airituiones propofoete nubia . refponfom uti­
Vi ér&ra fcfXala air ΐμ&μίι pAtrifta <9ftr~
que Aagitantes . qoot nimirum iactamenβ^Η ’i «f<K aranXiw κθ’ fate .«Jt&jXiaà
ta admittat catboliea atque Apofiolica noXaj àro;aiMÎ ôuxXipia .
«T* Jfa' m ${i
Ara Orientalis ecclefia , quidve de divino
EttehatiAio iaeramento ientiamus ■ Pro­
üf Ajfftrfa ffowfj» . Iri ^1' ri
teres circa illuminat tonem , fire bapti­
φαιτίτμαης , ti drayaüar rttf βμ ftrIt irt
fmum, fiinc infantibesoeceflarius: ac non­
îaXoaeTH t· (UrltrpM' xgi rnür IprrpJw rt
nullas huc IpcAaatesqunftiosses, fatis quiti aâti
· •’fei ”
> θ dem graves, propo fuere. Irem i utrum orti «rfiâqa τοίχίΐΗ ·ηι cia*Xw/« , ti n · àfectfarrus in ecclefia cpilcopacus, ceteriique
facsxdotibus difpofitirMie divine Fontiint
yUfitf &*<* npa^trla *n7i 9ftr0i.ttfaK faifit ptafeAus. hem, utrum conrrarum fa­
rvna. β tirty ctatriui φΙ/Anru ôg γμ,φύί
ctu (criniaris ducant vitam, qui ex Utro­
ai iyapiar aifJtJfat a»tpii η ν', >««*χλ .
que festi cselibem elegere. Item, num ca­
fit à κ«%Λμϊ TÎ X^rî êaaXw'ia Irtm an
tholica Chrilli eccleua perpetuo vifibilis
aMi>), £ JrtrirftKif . reein HHtrxuufattu
fetura fit A ioroncufla . Inluper & circa
Cencfl. Gtntrtl. Tom. XXXJV.
Ffff
in-

t, |r

•w

Synopvs Const a ntinopoi.it an a,

i?8o

Altaro favocMiocMtn SanAornaa, * cas* q·· Cia> A IV dylvt , ÿ w ^Mpopaok
ht^w <efnr>
CUUTI Aie laaaginibu· ethibetur , veoetationaaa.
Mosaic·»·*
,
«J
ofiy
W
h'<î , £ dr··
Ntm>
Item circa leiuiMum it indiâam a qaibofyii risw |8{*>/4<w» . £ Jti iV iftUrBv^
dam c>buahUu»ci>:iam ■ lt*aa tt circa non»
nullo· , quoe in canttoveüam vocant ,
M** ’W r«X*u*r 1«θ»«χ AâX/w , Τ·βή»,
vêtent Tenement! libror, fcilicet Tobin,
Μιιθν Σ·*μ> » E«*XarMnt t
» W » *τ»**
Judith, Sapiontur» Ecclefiaftici, Barach ,
M*t«&uw *. *éy» jurpof
KtyttyaS* ^7'*”
* Machabaorum i talc», taquàm , utrum
Taunt, i ·* ·θ»Μ*ίτη* «roânNKo^v.
inter iacra Biblia, m inter profana recro­
ît· mur, interrogavere.
Twfx»» ii θίμην» ίϊοξ»» ίμ7» , ηύ tpi-tir
Ea ■e baud>|uaq»*ia aqunm duaimut
rxe ruirV όλ·* «^papaux» urorj , zr« pii
hujufmodi quaftionct lilcatio penitui prn. tM<i« , ne a nobia , ut* iere cuotingK ,
rai βλΧχ; é Xdy·» ·μ»Χη«» /τ<*η$*ι4» '
ratio cuderetur forte ncglcâionü : quia
«N* tuxpd; TMt nroXoyMC notantim; iiyt
potius drgnai omnino cçnluimui , quibus
c vefiigio aliqua ialrem brevi, licet in­ B ruo iuJ-nti ΙξκίτΛ/φ, d» «τΧνηίτρ «X*3x«,
**y ore» ίμϊι · τηλλίί yiμ** tsc dyteitt Xjpculta , at ci Cmpliciflimn veritatis fonte
craduâa rcipoofiorx latiafeeerimiu , qua­
fif riua%fipirt rlu» w «wrqc xaiqy·^,'*» arotenti* id no* tempori*, non ita quidem
ftuyrv».
opportuni , ab ulentii incufatione livit
eifolvcc·.
Munie·* χ4»ϊ» irU iit ί&δμύ tXitnS·
Interrogantibus itaque dicimus fandi
, ( rrlt ipvvSd ft*ju)v ) £*y< £ ντβ<ν>ι<
ac veosraiida ieptenario nameto efti apud
ea W iprf&tr
, ^ira «*pH ψ**; **·
nos (aeramenta , a quo primum fieri L·vangelii nobis lumen illuxit, lingula qui­
irjyth&ii n hpot
, aXv&î ηϊ ra'»dem certillima, atque faluti fideliuaiper­
nr, »5 uraTg^J* τΐιΓχΐ™tm mpo; rlu> ÎV r/ri»
quam ncccflari*.
rwnteror.
Ω» rNpvlw jufv/rr ts iyttr ΜτΊιτμ* , cr «
Primum eft fanftum Baptifma , In
nft/rrsu td «poranerco», Λμ^ςημ» « irt uî vd
quo peccatum originale deletur , nec·
non A «duale , n quod in fofeipiente C ut Ciif/ytMtt c* drtts £ vattaidr/. ir’vrrdU
reperiatur : per qnod tc fpiritualiter rege­
μΛΤΙιΰί ùsç&MÎifau, àifirôpet <vfàs rlui <àjnerati, ia viam rit» «terne denuo intro«e» £«£u* «οθ* νηομιθ*.
durlmur·
Adtoe» if, tv τί dyAt μήκ , ô μ ιη> r»dbSecundum eft fandum Cbrifma, in quo
furnU» tyuù draXa/c&irouJu, rd lw«rO[ uf(plrituali robore donamur, ovo libere ac
brnaiter poflimn* ore promeic quod corde
fvrk. Uftrrlw irtf à» τη u&t rtrdÛocredimus.
Tertium eft fanda communionis facraTeéw, TV ι*ί dyits μιηιΚ^Ίτακ , C* a»
tnentum , in quo fpiritualitcr rtMi , in
t»4>/«tum* TH^d/Jlwt ruuwfiftfSd n t éw~
C* qus fecundum fpirirum eft , vita conξ·Μ»» ώ τρ *5 τ»Χ'μ* (μι .
frrraiuur ac proficimus.
Ouartum , Pernitentia , per quam diT/ntprv», it τχ AUruro/ai, J/’a iff «T/r/p.
rniQti homini aâualite» peccati* , c* qvU
γχ*» ίμγιτιμΛΐι» ίφημίιν»^ *» ·χ*θ·*
but ptt peccatum factat esfpoliatus , bo­
ΛΜ>Λμβί»(Τ^ tit tl/ *»θρ*ίτ· , tm jW'
J.
D
na teftituuntur.
fMfrlt; irtKuKint.
Qrrntum eft Matrimonium, qnod aper­
te dedant Apoftota* effe faeramentom.
Scttum eft Ordini» fscramenrum *
λ» τμυΰ; μνήυ»» ^drtnu uftrVf^ ■
Cbriiio inftitutum > per quod divina gra­
Eaiw, t» dis hportuins re»viue!hi>^fiot
tia confertur , * facramcnta cetera conXpri, Mfivtenxo» ^x*s χ^τχ , £ riX»r<liciorunr.
*·» tV XorrJ» xurraei** ·
Septimum eft UnAio , quam voca­
E&o/m» , vi ^ιτμ» » -n r«p*>7» «J Αίχίmus *'χ·'μν· ( iet ql , /stfum rsM* prvar'Sar aaffawsrm ) Hujo» daplea clfeiSu*
λ«·» AAXtÇu»»··. ο ί ΙίτΤι »νχ -η ΪΓΟτίλί-τ.
eft , animo nimirum corpoufque fana­
ΜΑ»
®»px» «fis itn ψιχχ, -ηο» τ;λ
tic
ΜΟ9 riiutn .
Circa tremendum vero eucbautli· fari 9enri μα>η>ύ» »< «*y*e**J*r,
cramcrirum firmiter credimus (t confitemur
τ/ΓΧο^φΐ
^ifr«4HUf » or/ ii
Corpus Domini noftri Jefu Chrifti vivum
_
_
reali prxfcntia iovilibituer prarlco* effe in t β"ϋμΛ
"'■/ ri
“ Utit
—iJV M XurS rdftrn &hoc facramento. Cum enim facerdoi celc—
'- * » <βΓ<>,Μ*τ/*ί ΤΛ(ββίφ ù -ri
<fTO
.
brans poft verba Dominion , ha* dicit :
ca
vJ tini* vi» Xxnrpyik-nt
àyid

ttrftu*
(irifï tai , nufmJU
Sfitiin u< [uSt ; tunc fupta omnem nalue modum tt ineffabiliter , operante Spi­
ritu fando , pant· quidem reenter, uwe»
•C proprie in 1 plummet Chrifti Salvatori)
corps», vinom veto in fanguiocm eju*
antueartun rranfmutainr. Ipfamque totnm
crcdimui cifir ChriAiun « qui * offert *

xvuau Mynt ■ nhmr τί» aJJù
τίη»,
τ/μΜ rifu rStXuri nt t n if c» τη» τ·τ»Û»f Titrai, τίμητ ΛίμΛ ri Xe/rS «*« , fitnJSttô *y/« · Wn rf ôffpri UMf-fir rnl.uatw , ûrtfttiit . £ if·
pin», d fji *piw /«mrwxrtu x*r «M &x»o
•njto» ημβ. ri •wn-foe' Xp/ri , «p*ypc*rr·
ùi »4 «X>t&7f <t khoÎvs · d U Λμτ xî 4

*?8«

Synodos Constantiropolitan a.

178»

'awhO {ampos αΓμ* βΰτί. *} un iixr π> Xptrir rt· A offertur, qui Arfufcipit te diftribuiturom- "l^aa

rAaqw» HNU iw «ΛΧΓφΐ{·»τκ , $ mporRapdMf w, A Offritχ4μΐΝ» , < tatodutsm Jr»·
φηΜΐ , φ άλοχλιιρο» «r«*wi fà-n/Mf·». «i
d£/*c μίητλχβο'χτκ «ύτ9 {trnnthm ,
MfjpH «ίτί nJ Xptri ' w U amcisae , x*.
5kx&<Mmu , m' tit iKt&pm firtwnt i<w·
ni;.
Ortf (Utiifjnr, 4 λατρπχ t>~i

ê \lytru.
x, ^sompsr*; c* xura AarpdCcrau τ» π&ινμίm» riμ» τί r'jnÿfl; Χο/ri, ê θυαη'χ <svp*r<psftm irif rJrtw ■& df$o3d£ai» -^rwit ζν>n»>t xsx^miu/mir .
Pi&i lf ri φντία-μΐ'ηί , τ/γΑλ/Φ ·τ/ τ»·
ον JrhS; τν/; βμφιτ» »>xy\$r»T»iir irt -ri
β»τΊιτμ» . it J rj/payiSt λχαβόχτ, ri ixu 3iA«r Xixrw , £ «Γοτχ»τ^4υ* ri r»rtc»î
ii »>»10%* i iTyutrrS urcwrioromu τΰ Xfirrâ> · ÎM xÿî ifc <9for»nejnni
χ«θ<£Χο3·5τ> ,
rxylit» tJ ijftp* Jniny» it»irp&ürr 9nru>fà; >S strppaty/roc , £frt%*<pin; xXîtIwî , è xrfiSum ίοημπν^ι , Jx/r3:c«uc sr/SuAdifrcu » Φνηι à μΐ^Λί Β«αί* ιζ jncrtii w μ»χα&4·Π)·ηί χνχΓχθΐ<n>. d )S μϋ
irujf» AtosXwfp if»w , Shin irif Jurliufm ' χ<μηι μιίτω ti;
τΐιυ τη; ri~fu; <βροιχνρχτχτ ίζα , oiM’Sr itV<i>T<u X*exr/ Θ/κ, à:i w> τίτακ^ί οκχλχoi<J, é iV yniv»
,

mbus , A.* M'.eger a fingulis impatlibilitar cMAim
manducatiu . Porto qutcumque ad hajm laya.
participationem digne acredu at, vitam usveuiunt , quippe qui ipfimet Chrifto ini»rantur i qui autem indigae , judici» » in
exitium fuopte promette·.

Idem vera (aeramentum calcat Dei eft ,
■ nti Ar appellatur i nam Ar cultu Deo com­
petente Chrifti Salvatoris deifiçatum Cor51* adoratur ia ilio, it pro fidelibus Chtiianis omnibus , cum vivis, tim defunftis, ceu boftia immoletur.
B
Quod vero baptifmum attinet , ipfum
omnibus ac lingulis infantibus credimus
ablolute .neceflarium , per quem obfignantur Ggillo, quo in fetvos Chrifti cooptan­
tur , ac per patrinum ceu fidejuflbre* latana abrcnunciante· io Chrifti fortem adfcifcuntur , ut deterfa originali labe , ab
inimici laqueis deinceps conferveatur ex­
pediti : ( thefaurum enim non figillatum
fecilc fure» invadunt , 8c ovi non oblignate line diicrimine ftruuntur iofldias ,
requit Bafiliui magnus; ) Ar srtem· beatitudinis capaces efficiantur. Neminem
quippe escipeie poteft' regnum otiorum ,
C nifi uefupcr regeneratum . Etfi vero ad
ufque fidei habitum nondum pervene­
rint , ecclelin tamen , necnon 8c paren­
tum fuorum fide per gratiam Dei luftificantnr.

Pffia if W ζϊη>&ί>™> »μφι τί eérl/T^cM,
φ»(^μ, irt c» rm Jyita β»τΊΐα·μ»τι, τω<βροrxnp/xùs <u«pn</M nXerwc ^ξ^Ηφίτχι . iii·
rtp h xjp ται ινμβαΐη /urv» τχοτχ Tt&rtHU
es Jrtri» , crx in» hts«» μ»' «^raid'àûsu τβ»
la/S-ns wç tw «mporu-mf/xî »μ»^ΰμ»τ^ d^etλκ'4/«ω; σ» ras βχτΙ/sS-iu/aa . ίμοΚογζμΐί 3it
«5 τ»> «τχξ ltx»uàir-nt, iè &fi ytymirm udr, &
caîé^srdMi TW itiSiw
rlw luuJirr» ô*TfrJtr vie χ/ίμη; iî<trtriit> , à
θ·*χη)φιΚ
pot »μ»ρτίχ9 irifuu t
t<J^
aînesse ig ^ius'o5-«u üur J/eâôXx . χ tpy»<rix
m ΛμΛΤτί»; Jrtf^orptol rît χιι&ι'κ , it} <9f0roiτύ JmâoXçs, ο* ίρχιοφηηυρ φησή . «rÿ*
Λ hirrit UTn^thxder&u > ίμ»κ JiiiKô» i<rn
•JÎri J»f d» rf tuuuuinf Ιι»μ»ίη mk tÎXmî.
W t«t» qjq u’
tùr9 m «Ànvf it» w
l/xtuirfiK , «tuX4i /r«s nroîns
πλος. csίίγ/τΛΛ }5 cktsths , tii tav'Xiflnru , £ uroτυχμ r wc μιςβοί JV cuXfXTÛs . όθ»» d μ»χί·
Iltrp&~ τχριΓγυΐ, itJ JV dtxpin» ip· E
yu* τάο à»Koyhù irtQtütuâuM . μχ?Χον yip,
Φχσηί , ϋ(Χφοί μκ , tarrSdrrn βιβαΐαρ ήμ»ί
tIuj xKr.rn ι£ όκλο^άυ ro/HaSui' ht Irtyi',
Taô-ns }S ronrrtK , w μι} rlolrm rmv . i d

θκο; rietiXof «pw-sxrMwnpir; rowr ατιτι» ’ ôi
n d îoxw» irlru, BKtrm μχ rirri.
£ tv inpo> xùfV Xutrsu
dnXewrr 4tfôrrpor , «»
vrrjoi χηθολΛΪτίτη np>n»u , μαχκ’χμ , daCmal.Gtwtl. Tom. XXXIV.

Το'; wn7;,
μΛ . ίτι d

- Ad ea vero qu* circa baptifmum qusrfita funt , dicimus originale peccatum in
fanQo lavacro penitus deleri : ita ut nec
afletere liceat maculam originalem in eo
non fiiiile per baptifmum abnetfam, quem
poft ejus lufcepiioncm contigerit io infi­
delitate decedere ■ Eam porro qui fcmel
juftificatu· Dei filius effritas eft , ab iaftificationis gratia per infidelitatem upu
per quodlibet aliud letale peccaram exci­
dere poffe, eoque fatana denuo mancipa­
ri ( atque in fortem filiorum diaboli adftribi, confitemur, ( Peccatum enim homi­
nem alienum a Deo facit, Scvicinum dia­
bolo , ait ille qui de culo loquitar. )
Etenim juftificationts gratiam ut quis te­
rne 1 acceperit , confummatam tamen fibi
aufquam poteft perfeverantiam defpondcre . Quin etiam ancipitcm habet exitum
ea , quam its juftificatiooe fortitus eft ,
eleâio t quippe non minas a gratia exci­
dere Sc ab eleAornm forte poteft extorris
fieri , quam aflumi . Unde Ac beatas Pe­
tras adhortatur nos , ut per bona opera z
certam faciamus eleâionem noftram . Mafb, inquit, [ttifitt frttrti mri , ar rrrraas
vt/fram TeraSiaaem CT tU&hatet fuuiu .
Dein fubdit.* Hsc eu>m/srMarri, eea prrratuh aAfuaada . Sed 'tc divinus Paulus ,
quo Chriftianorum follkitudtni ftimuloa

Ac pec hoc quidem alteri fatisfit eo­
rum interrogationi*, icilicet hominempoft
receptum juitificationrt beneficium iq for­
nicationes , homicidia , adulteria , A:
F fi t
2
ali.t

Synodos Constanti nopolitanλ,
1784
··“ Η g«nus_prolapf«m . neqoo ·*ΐ F·* Α SffrirK , 4 «Λ rshutf TMrtwitK « £ μί
nttentum reltauratnm, «U adoptionis gra«MX«X/<rp Jwtit iti m μιηίΜΜΐ > ùrirltt
tu quam acceperat , penitus excidere , Ac
rsrrx rie ira in^tr u»3y«ÎM ,4 χί&ΐΜ, 4
nu* «terni· amittor* .· itiftaJUt rama
«7*1

anno u
CHAUTf
ι·ζ«.

fnitui. mars .

iîrori/Γ^ύοι 4s

{«Âc .

tu

ο'ψ*ί’Μ 4*

«/aucrruc , 3xÎmiac.
/

ζ

A4 propofitam veto de neeeflicate epiicopatus queftioncm, relpondcmus ipiumsner Pontificem magoum qui penetravit
calot , poiuific U tttltfU
CF Dafiant, ut «it Apoftolus , λΛ
«Mm /isafiaram < i» oiifitirinmt ttrperir ecclctiaftki. (lut· igitur neceflaria tftxdi.
ficaiio tarpon» eccieliallici , tanto magi·
neccflarium cfl’c epifeopatum . liquido <iemonftratur , per quota facra bi'iulmoui
rdiÂcatio conluatmatur . Ncque veto id
quod feriptum eft » Chriftum elle Pontifi­
cem ia accrauw jaxra ædiaem Mrlthifttirtb ,
alia ratione quam per vicarios ejus facerdotes impletur . quorum minifterio jugi­
ter ipfe facrificat dc frcrjficsiur. Sacerdo­
tes porto coofecrare ita Pontifici* digni*
tam eft , ut nili epifcopus necço homi­
num , ( ioquit facer Dtonyfius ) ne qui.
dem (acerdot. id poflk i quippe es inftitutiona funâionum hierarchicarum ad
id muneris miniide deputatus . Quamob- ■
rem Titua Ac Timotheus ad epilcopalem
dignitatem, ita perfuadente neceifitate ,
ab Apoftoiis fuere cooptati. ut & ipli diaconos , presbyteros , ecterorumque divinorum Ordinum miniftros per
urbes conftitucrcnt, eumque qui Dei de­
cet Eccleiiam , decorem utique comple­
rent.
Ex bis quoque ad aliaus perducimur
interrogationem : tum & de jure Prcabycetis peueft epifcopus , urpote qui divi­
nam eo confierent· cratiam confequantur.
atque lub ejus auaotitate dumtaxat Ac
regimine (aera perficiant. A majori enim
benedicitur id quod minus eft . eique in
omnibus fubqpittitur.

λ

Eorum autem . qui ex utroque fexu
remiflb mtpriis nuncio , caftam virginum
•gere vitam propqfucre . oppofitum fa­
ctis feripturis inftitutum adeo non atteri­
mus , «t peuftaniiosm apnd Deum coro­
nas fibi componere , ceu qui meliorem
falutts viam inierint . contÀdamns. Ait
enim Apoftolus : Qei aonituM jufit
viijient [·*» , feue fuit i CF fSM aau
/vagi' , mrfius fiuir . Qui enim fat Mere
«g , ragirar yaa
, quaaseda fUcer Dn . Qui aeria» au* surare if ■ ré­
girai fuu /aar ««audi . yuamade fi«ul

egui . Quapropter cogitare quas Domi­
ni funt , quam qua mundi , longe
prcftantioris meriti eft juxta ac retribu­
tionis .

Circa cuholicsm five Orthodoxam ecclcfiam ; hanc quidem profitemur efle infalli­
bilem , quoniam a Chrifto , qui Veritas
ipfa eft , ceu proprio capite dirigitur , Ac
•b fpiritu recitatu cnlitus etudituc . Iftis
itaque fuftulta prafidiis, ut enet fieri om>
sino non poteft . Hoptcmu Veritatis co-

Si ri tÎui tnttfuruûlu»
»7-ni tMtkJirif , ©st^qu , ότι «une cawroc n
μίγνΐ ip^ttpAt c* rm ipvvit 4«λχλυ9·μ'ί , »Sfvn e* τχ r’xxAxuVf T*ty4*tr xjù JiJ«if**Avs,
©»rr · «τ^Γίλ®* » h« «τΜρτ/τμο'» -iV
tyit» ÿ tiuiophù tS sxxXxFurmS rtSut-nt.
la-tt Tiiwu κι«Γ<^ί< srrr q οζ'<οίομΜ ri ηίμΛw rîjc ί«λη<τί</, nritt» «rnfwinpu irnn
lires

mu

Μ ή oraoiojuii χ«ηφτ/(ιτ<4 *
«su tv sïstu 4» Xerrdr dpjQttfi» fit iw su«»<
turns rluù τ»ίξι» Μιλχιπδιχ , wx «»λιτ cefpyrÏTaU fr; T»r tûirin , h uè Jr<
«Ç wzrî
iefi, a»» .urrai» «tonie li'wftSi ΐιρκργ+î , 4
/rpxpyetrtu w'c -rire ttüjist;. iV Jr iipsw» nir/Of,
4 nÀmic, edwc inpot rxrvc τϋ κρχιιρΐν; ii-it
mS’k 4 d repos Δ/ο»ό<ηό« ©uri» ,
suéT»c kp£; irtu , ,uii <βρό;
Îrpup^zcw» tsAhve-fuf
rir» xixXnfw/iÇuw» . cio xJ TZ-rvc , t£
Τιμό^ιοτ xjfo' Λ! ότοΓολω» i^eittu'ui νρχιιpwwM
, >>λ x»n τολ>-7» ί/χκό>κ>-,
ÿ
, x) rèf iV λο/rw» τ»ζί&ι> sirvpyifi
Stiur
, tri a-iiurX»·
(Hun·/ ιζί ce τϊΐ Xcrrà tccXwi'* itpii bianor-

Ex nrru» «rtwuyirsu qÿj rv tTffOt ζίημΛ ,
«7χ*ίρΑ.’ί ·ομηθί«Γΐ<ί yvîi îipdCri»
oî riHf
«uîri ιϊχ der'uc χ«(χτ9^ «ζ«»τ« . νμ τίτ ,ûn* «otw
rfXirt
τ«ξι·Κ . t» γκψ ίλητίβ» tiro* ri χρ»«'τ7ο»ο« 4.’λορκμ)υο» t
xjeozu'fJ^or «uni twtvs
iri.
iri i
tsU .

Tire Jr μι» dvAoj^iiK >*αμο/χ «yoro.u/Xô^ou,
«M*
Ce
|3ιθτ4>ι» ërlpaf Tl
t£ yuucuxstc, μιιΙόΚύϋ φ*(4> κ>τιπη.ίμίηη φί~
ft&u r«7c «*^/«uc yp*©cJc * <>Xî ÿ οτϊοξοτίfVi TW Ff©«M
Θ»ί χομίτι», «Je *ρ*«'ττν»« tùc ^wt»eé*c Hit
. iτκ ό
ίΓγΛμΙζμτ Χ«λ£ί fete» . ο Si μ»ΐ tfy«jui{<ee
xpsvMW re* , ©νη» ό «ro'c-ολβ^ ■ ψ }><( ό
ΰ^«μ*> μ»αμ*μ ·ηί τΰ χυ&ίχ » rit nffret rtf
xu£Îa» * o* Si γημΐιηχ > μιΐίμ»ί ns ri mo··
μ» t rif ipi<rn t? yuiMjtit't. i&n τολυ xpem*·
ref it-1 tv μίαμ>ϋ· rti ri xt/gj* , χ
■ns ri vlrpjüt-f it, ttpeiemti ίπμκητ^τ^ iwc
imSkrw.

Π/&« Si 4r xu^oXixxc w ορθοϊο'ξ» ιχχλχm'«c( ©«>4*» *r/ *r>
«r»*iF©«Xxc, ens rottfi Ut Hi·"
, ?ta Zrr» ό Xjrror, x* «ιοτ»<λήθ^<, xj ΙίΙπα-κΛμΐη uro τ! ττ£μ»~
-ns i iKjfitivt. üuù*ntvr r<j« τ«ύσβ«·ρ<Μ«ΰ(,
hi

F

aNNÔ

»7®?

ANNO
CF Mill
•V».

Sywouvs Coni γάντιnopo l t t a n a .
178*
tri xf)' rCXflC » W ϋ{«.!μμ<ι t?: «*λ«θ»*β{ ri A lumnam A fundamentvm hane Apolto.'u·
«ro.-oAm ΛΛ-ηήμΛΓΟΛ . ««-«nu if ÿ «w ep«tr>|, appellavit .^Vilibi’u petro nunnuam noacMUJn
cl» exfttrura » quoniam uique ad Confnn··
■«/>.
iri ri μχϋτνη rti; ^θο3άξκ; cMAwrnS t un
œatiooem ImcuIï fidèle· itott deficient.
rit ruwtXritt t5 riùot. irtriitff , rdmt
Nim le de tidelibu· loque»· Apoflolui ,
ù ΧΉμη^τ&τϋ , wrq è'êuv, ÀHttyi·
doit omnc· quidem immutatum iri , «t
<τβ»τΜ > orr{ e drdroA®- tJèd -fii τι rit rif uon omne· mortem iimu( obituro· 1 hoc
λό^ον τηήιιφηί ripitf ' ίηλον «p« iri μίχ$ι quidem Mon obicare bgnifican· quod <Uximu· , ecde'iam Cbulh ad iiucoi ulque
ηρμ^η» riütot ή rS X&ri cuxAiwre t» dpaidr
[«cuit quibuldam ex partibu· lui· vifibikm
ίχ(> H &*λ««ψ4 rili μίμπ.
ctfluurain.
llfartuMU th; dyhtf , ôf ΰτίρ Xt<r5
tintyMttû-bntf t t^' jurrinrc wrù; 0e<5 <vpaββ^ίμιΆ» , tif Φ/Xitf &f3 ,'
Ttppwhe
B
<vfit tuirir
, li tûlV rbù <9fot Θιί
βοχθ««» Jfyuniffyot . irtp
àyifii ypAÇri;
vtrtvtxfàn ruuiytTM , Jr iff'» Ai<rtRity £
uir«y<<M#r tju7> ÆorïJrua . id m Aeyttï rtrif,
«t < Tti aftfmutîl rlw TOti^AMW θ·<·τί«Ο» ,
Kair‘«tç/«r , lit cÉ4o£oriplp -}V «tiAte· Ιαυΐμί&ί t
ι<μ th; dyiif; τ8 Gt3 τιμητικνι > ίλήτΊνα-ι>
-ruri» iy τ/μ?ί τί υί, τίτο/x<T»uoAey/<» oiiμ&β. .
)5 ό rfdm tâc <mpo<r<ucni<rt&; t X«M ΰ /A«t7Jt«u 1/ euirS à tS X'tr»<
χτροτχζύιιτκ lya' rraii , AarfiorixSt πλνμΐHI. «ZXx W
rif
ft1 lipiur, 1^4' cf»«fitw itlpvff «ό ·ηκ if rire*; «otü», drx-ràtc Jr<?p- C
χκ» ©fai TK*£ot4<> »
AihxSUi τνοτκ; ζιιτίΑ> « οτε{ τχ; dyÎAi
τολΑβγόθ» i&
8*τχόμιθ< >
ΙΙ&ΰλο» tuitv, *m on net·
Kim μιρ-ρΐί dipueM-ftlw tit τ» dUrylKnf ri
θιΐ, ί'νμ'ΰοι;
A/yoetn . rwMcywl<TK&i utt àr rfSi tvforiu-xtii ύτίρ ίμΐ 4»pô;
f·» ®fo’r .
Εφίτΐ*; i <9pdf £/2p«fai ypit
Oter, nt' r«/wuOM H/tiu. <vpùf rùntc , ri Ai«■tSifttnt, i XwmXrinr i&n.
Ti; -?V tiyivr eixitur «porttumrfve ,
•rd iV ero-oArcter ><drwv
· >v

&

CMiKr.Ttes-tx.’juj irotw <ΐ»Γίρ>ιζόμ·^* . tafor- ®
xujjimf vac «χ«; ritrim 8 Xrtrpdbnxte·-( <>A« yrrnwc · ύ μίχρ ri; νλικ
-iV χ&μίΤΜ !~ύηκ 'rluù dnirOM· , «ÎMtà ii <uiW , ‘rit
tIuj -TP ΐρχίτύτίηίΐίΜΓίμ&Λμήμ^υ. xritri»w; tlu> Ttutr KKtiptcQfJ^,
«
I’ifia li tr.; neritf iwiKvyS, ti; ίξιπ
t? tin*Αχτι» dmvârî-rr nrriar , rja' Opafui·
•rur -rrvte» «iro^er · »»; Ifltotxi; rxf ΐμϊτ ov/g^xirfrtu . iru·’ η νχΓΗ«;

μίηκ ri jftjrurvuot τΆχρνμΛ ,
ôtw; c» «JτΛ J μίν» 4<tAÎ<ù xrrrltu
« nM·?
**
ΙίΛφίμ^ βρνμίηα ίτιχάμι^Φ , *ptter t ΐχ^
&ûtev , Ttipte» , £

T«NTur , X*Aw· à/rtrtc^-

iri ••«auree W srxpXtxSf T<t3«r , χ«ρ
friirluitnTi -i^ «jwdb^ter ‘ ÿ ÎTtrfthri tmθ»>η»

trèrrarr·*.

γμχφικΰτ BtBAiuf - Ικφόμ/ί «*r» riit tirorç.
luxri; lartiri, a* riit tV ItfSv rwjfav tif
Cvncil.Qtntrri. Tom.XXXrV.

rîiia’è» -ff/
*β;<θ·(α>ίσ·*ν;

Sandir ctiam tea generolir Chrifti cjtioadam athletic , culturn cahtbetmtt * collue
tanqaam Dco acccptilhmoa , liberoque ad
iacrum t/ut tiibuual atrcBii gaudente·,
divin· opitulationi· imploranda mediato­
re· adlubemut . Quod & ca plurimi· laCr* icriptutx loci· colliditur : ijinppe pip.
tat i· onut , 8c priijuam iieccjlatiiun nubit
viatoriims luliii itum . <^‘iüd ai tent cul­
tum <|"i ttail n , lue c’.ana m.tpiem il.
lutn t|.it menvi picilut Immaculata |ttl~
pais , utpu.e cXhlblti* Viitutil.u piaccllenti , exi.ibctiir , t dii eju· honoer detra.
hcie nomi 1Ü1 oidua ic , ad tabula· revo­
canti· . Diverlu’. .-ntm eft atque humilior
venerationi· l.uji ice modu· , quam uc
Chrifti cx eo hotiu. Arc.ltu·. qui quidem
latria eft > imnitnttatur · Sed & («cerdotum · nccoon & proboium h /minum ora­
tione· fupplicaiionclijue v/.-rc apud De­
um certiiFinie crcdnniu , cnlqer iwbtr ad­
modum pie poftulaiuc· . Id enim ipfum
non femel (aera fcrintuia n<·. cdiaet . ac
in ptlmii finitu· Paulus <· t "a»;r/>aua Uti
t» Uttr» marrrr /i,· /q»<V'lV . Komani»
diccnr '. .'Td/uvarv mr >» < <·Λ<>·>ίι>ι τ ,Α’ό
pra un ni Di»» · Quod n< mm Enlicfioa
rogat 8c Hcbrcoi . Hi· ai.'r , piilUm'im
juita ac utiliflimum bunc efle moicm , hifte tn· obievatutu.

Cultum fanâarutn I magia uni ceu ritum
a 'e uporibu· Apoftolicir ad M> ulqua
trinimllliin ■ fiata ecclefiaftica monumen­
ti prorfu· ampleixiruur 1 |«οη quidem quo
debitum uni Dco liooorem illi· impendamu· , fed pene· aliquam dumtaxat ralattonem veueremur . Neque enim (oli ma­
teri· «fdoribufve haremu· ; at ad illarum
u>Xrv«v»· memoriam aflurgimu· ; ·. i-aque ’ ft ff,‘
iu>n tam Imaginibu· > quam fandi· per
,u,
hujufmodi Imaginet honorem exhibemn·. 1««"·
Jejunia vero 8r a quibufdatn cibi· abdi- •ertmM*·
nentiam conftituerc , pene· fcclcl am die
profitemur , rui perpetuo apud no· in ufu
cxftitifle comprobatur : flaturi» quippe )·pmii· Cbriftianorurq'plenitudo ianihficatur . Quin etiam in ιρϋι jejunii· nedum
modico cibo utimur, verum<tiam a quibuldam, videlicet carne, pifcibui, caleo, ic
id genu·, abftinemu·- Ac (alubcrrinuqui­
dem ifta conftit ut io, qua 8c carnale· afteftu· mortificat, orationi idoneo· cflic it.
ic conciliat humilitatctu.

Denique variam ficrornm Bibliorvm e
numerationem cum ia canonibr» Apoftolici· , turn in fadrl· fjmodi· Laodicana tt
Carthagiacnfi legvnu· , Clementi· quidem
conftitntiooibu* etcepli· , qua· ob eam

Ffff

3

quam

1787

Sÿnodvî Co

Atque hsr quidam in pnrfentia hi* qui
noi ioterroeavere relut in (ynopli rcfpon- 1
demus , noltre utique profetKonrs oratio­
nem cum pacifica Cmplicitate exposantes,
m plenum orthodoxa fidei,, quam profi­
temur , argumentum . Eo quippe ut nul­
lus fuperfit dcincept de liti* ambigendi locus , neque ab illis amplius agitentur,
qui contra nos frnliiint , atque a profeffiotic noilra aliena nobis imponere mo­
liuntur . Scriptum in Palatio Patriarchal!
Conftsntjfiopollttno , auno millefimo fex.
centefimcT feptuagrGmo fecundo , mentir Ja­
nuario, Indiûione xx.
Dionvfiu* mrferxtio-te di"ina archiepifco­
pus Conftantinupolitanus, fcunovr Roass , & Patriarcha uucuincnicus.

Paifius antea Patriarcha Conftaetinopolitanus.
Dionyfitts antea Patriarcha Conflantinopnlitauus.
Methodius antea Patriarcha Conüanttnopolitanus.

Paifius Alexandria .
Bartholomeus Heraclcz.
Metrophanes Çytici.
Methodius Nicsae.
Jeremias Chalcedonis
Gregorius Neoctfatez in Cappadocia.
Neophytus HadrianopoJeos.
Gabriel Philopoleos.
Anthimios Pati.
Cyrillus Serrarum.
Joachim Rhodi.

Theodoritus Licedrtuonis.
Macacrus Dtyftc.
Mclctius Sophi*.
Anthimus Athenarum.
Jacobus Larilfe.
‘ Daniel Euripi.

Callidus Cerinthi.
Bartholomsu* Naupaâi & Artbe*.
Daniel Pafrar veteris.
Eugenius Chriftianopoleos.
Zorimus Meletin».
Cornelius Corcyrae.
Metrophane* Barrs.
Daniel Anchiali.
(àorafimus Anu feeMeletius Thcffalonico ·

1 788

ni TANTI NOPOtlT ANA.

AMuo quam paflje fuerant ab hsreticis deprava- /
CHnnrt t'onem , texts fynodi canon fecundus exeaaya.
mit . Quoi Λ uemiaem Iitère joteft , ad
roi, quos ceu canonicos ccclelia fufeipit,
iibros attendentem ■ Porro eWi nonnullos
eteris teiiamonti libros ca > qu· ab fa­
na knptoribus fait* <ft , retentio non
ubcat ; nufquam tamen profani* Genti­
lium fctibu* propterea font, acrenfendi t
immo vero ut optimi & ad virtutem utiJ illimi habendi funt, ncc omnino contem
,
nendi.

ώ AstoJrewM cutAtjr/stc ,
ssj; ώ Kafinyi- AKNti
>n « J£<uaui4uwr JV Jrx ri K^tyU/r-rQ' îrxvsc· CHAUTT
yùr , μ ό $A>’npoc mjc ίχτηί ruuiht λ oui» «s- ’*71
T*yop£n,
ti
txtintc xjed
aiffTMvt , <mo» îçG-»r tmiÂjxv τω /bfo/aAa*,
<£■ xauuttihô vu iyxtootfym W βιβκΐν».
or* *4uTM ip njc raXoues ϊια^ήχκ /άάλ/ωχ
τγ s’rxexSjuqrw -IV iymyçivur i g-uutftt·
λΛμβά>ο>τΜ , in t-roTfOrtifvuTM tatÙxac sirxer τ«τκ ik iStui ύκλ
βΐβ^>Λ. α’>Χχ x<Xa ckaptni «rportryopCf γ«4Τ là «ro'âAa■ne τυΓχάιχαΊ Jî*A«.
Ta/try yj T«tfo» ώί C»
■»*< *7*»·
ryi-st/tr «roxtrrô^wâ's , μη' «pfyvAtir arXon)TW tZui
·ήμύϋν όμη\ομ>»ηί
τληfOitOtiaa» «*>Τ»7>· ΤΪ ύ)
ifvoci#* φρθ*4μ<'
<w , ôrui μτ fyw βμφια-βη-i nr tS AwtS τ/ei
twxtù», μήη è/«a-«A4do&<U rue χόπό iJf
Κ«3’ιίμώ> iti ahXoTtxrt ίτιρημΐζΐι» β*ΚομΙ>ν>.
yiyMTlfU fit Tw Τ4Τίί<»χ/4> tÿf Kwrr»TirKarqAfâiJ, irtt «, ' ό β , plu/t
, ItΛ.'.

Δ»·<χιτΦ- a’Arw Θίη «ÿ>^rfr/r«C7ir Kwrrst*··
rtrXTohtbn nut î'^unt. £ οϊκαμιwxoi TarCMfTgK.
O vtfijilw K<n»rarTitnr«Kmt τατίΐ^χιι; Haia tot.
Q Turea«px?ic OfuSLur K.uvtimeriKtw Διο··

riKriOi .
O <wtüluj rarejtàfxv KurrtUTinnôhtut M«-

θθίι^>- .
Αλίζ«>ί>Η'*ΐ 1 Jar not.
Ο HpaxAnxJ Β«
Ο

Ο Κϋζ/χί Μιτρο^άηΐί.
Ο Nriytja; MfîoJ/Oe .

® Ο KscAxfJoroi Ιίμμίαι.
Ο biitnynraprlai Κ·»τγ<*5τχηλ$ Γρ/ryôeMf.
Ο AopatyràXiut Nro^ure;.
Ο · Φ/λοτοΛίυιί rVJiahA.
Ο FstpK Αίθ/μ®;.
Ο Sfooîrr Kl’ôtZAOi .
Ο Poix ΙοΛ^ίμ.
Ο AaXfia'porot Gfoiô^nt.
Ο b Ayurx Μαχά&&'·.
Ο Σοφ/ac Μίλί'τ/Οί.

- g ρΛ
x.no.s,χ’*'
b Farte,

Δ”'*

Ο Αθίαχί» Α*θι/*5ΐ.
Ο Av^tvib- Ιάχοιβο;.
£ Ο Εοο'τκ Δβηιίλ .
Ο Κοόάθχ KaAArrof,
Ο NsuxTaxTW <c Ap^îc Βαρ^ολομαΐοί

Ο παλα/ϊκ ΓΙ<τρ«; Δ«*ηίλ.

Ο XearrxritroXa'M Eu^Jros.
Ο MfAfTtnji < Ζό(/μοΐ.
Ο KofxJfH KopriAros .
O
Μιτροφαίιΐκ.
Ο Ανχιάλκ Δχΐ'/ιίλ,

(p,r,U

«pes/
w

Ο ΑμΜΤΜί Tf(input.
Ο GfurxXotixip MtAirw ·

Ο · Bt-

1789

Innoccntii Pau ΧΙΙ.Έρ istolæ.

»790

Λ Joachim Btrcxc.
O d B»pi« Imvîu.
Joanne» Trapezuntis, nunc Trei'iptJe
CHRISTI Ο Τρ*»*^**»<
·
Theophane» Melimbii*.
Ο
'
Μ/πμβίί*·
Θ»οφόικ
.
Laurentius Protlavi.
ci Fr» , Β·>
Ο ΙΙροΐλΛβ* λνηΰτιοί.
Daniel BidmnzP *'·
t Pr» t M*·
Germanus Philipporum* &<..
Ο IMofrff Δ*ι/ιίΑ.
tyLigiti ·
Geraümus Thomobi .
Ο Φ/λτττυ» r · Γιρμΐχκ.
Ο Θορήβχ ΓιρΛΟ-ιμΟί .
Ο Μ«ρο*?»·
Ananias Maron».
Ο Δυτίίτζια ©foJocw.
Thcodolius l.ytrizz.
Cregonus Didymochi·
ίΡτ»'ΔΑ»· Ο f Διίυαόχ* Tpuyoew
Lucretiu» .·.·.·.·.
............. hWtftTlOf.
Gedeoa Arnot.
Ο Awr VibtZr ■
Daniel Meder.
Ο M»Jh« Δλ»πϊΝ .
B David Mcnochorz, &c.
Ο Μ/ηχιίρχ r'. Δ&βί£ ·
2.uutri&> 1» XApôt, ÿ ίγράφη, ί/κ' χίράί
Hzc per me feripta funt majori» e.clefie
Rhetorem, & ira iniacro major» ccclefnrChri.
ίμχ tJ μιγϊλ* ρήπςκ ·? μιγΛλν άιχληANKO

«-/<»- ο £ χ»Π57>«θ·>) «ιτ*ρ*Ν\α<τυί ce τ«
ifpv κνϊιιιι f μΓμίλκ riXôrrJ ίχχλητ/χί.

...... .

ZF INNOCENTI!

IU codicis ad apicem esCcripu.

PA'PÆ

XII.

EPISTOLÆ,

<.enc Ce U

“Γ*

ET

DECRETA.

C proceditis ■ eofque debitu peni» io eifdem
conftitutionibus contentis , puniri curetis ;
AD ARCHIEPISCOPDM ET EPISCOPOS
cum ad comprimendum tam grave malum ,
quoi jsmdni Catholicam ecclefiam vexat, ef­
BELGII.
ficacius remedium adhiberi non polle videa­
INNOCENTIUS PAPA XII. tur.
Przterea fraternitatibus veftris injungendum
duximus, prout per nrzfcntes injungimus , pro
Venerabiles fratres , falutem & Apoftolicam
xellta pietate & pudentia, facultate ifta , qua
bencdtôioncm.
pe' Conftitutioncm Apoftolicam muniti eftis ,
ut Formularii fubfcriptioncm , feu juramentum,
Uper et litteris fraternitatum veftrarum
primum accipimus orta elle inter Then·
ad praxim reducatis : ut in exigendo juramen­
legos Belgii diffidis ; dum alii alios incufant to
. przdiCto zelus tSc caritas vcftra quain «naxiine eluceat, ne alicujus fama indebite lzdatur>
tamquam novarum opinionum feôatores . ejui
ctim verbo, tum mipti,, conftitutiones fel. re­
aut dctrailionibus
murmurationibus locus de­
cordat- Innocenti! X· &· Alexandri VII. praede. D tur . Quare pracipimus , ut quemadmodum ii
qui ad juramentum adigendi eunt , illud praecclTortim noftrorum , in quibus quinqic prop» (itiones ex iibro Cornelii Janfcnn . cm titulus
ftarc debeant fincere , a nique ulla diltintlione,
rellrifiione , Iru expolitioni ; damnando eas
eft .iaju^rum , «xccrptr & damnate , una cum
lormuiaiio juiament» in carum condemnatio­
prepofitiones , ex libro Jarftenn excerptas , in
knfu obvio, quem ipfimet propofitionutn ver­
nem prxllandi ..intinentuc , variis interpreta­
ba pr· fe ferunt , prout lenium illum datrinationibus inutile »v metheacea quodammodo redmnt Cummi Pontifices przdecclfores noftri ,
drre, non l<u: gias'i unmarum detrimento co­
damnatumque haberi voluerunt a Chrifti fide­
nantur . Ciunq.ie maxime nobis curz effe de­
beas, pro debito paftoralis regimini» nobis ex
libus ; ira per fraternitates veliras , ab iis qui
alto commit!) . ut temper finii* prrdeceflorum
Formulario prrdiôo fubfcribcnt , ac juramen­
tum przftahunt , przter Formulam Ipfam tra­
noftrorum cnnftituxioncs permaneant , m rebus
ditam
, verbaque in conllitutipne Apoftolica
qux ad orthodoxz fidei integritatem condu­
cunt : ad diflidia omnia , quz ecclefiz & fide­
przfcripta , aliquid aliud vel minimum decla­
lium pacem perturbant . compescenda , in pri­
rationis , interpretationis , aut qxplicationis ,
mi» przdiiits conftitutionibus innoccntii X. A* E verbo vel feripto exigatur , etiam fub prztextu
Alexandri VIL exemplo przdcceffoium noftruquod additiones ad nos tranlmiffz comprehen­
dantur . feu contineantur in Formulario Ale­
rum fiemi’er inhzreritcs , ealque 111 luo robore
fuiffc Ar elle declarantes ; fraternitatibus vcftns.
xandri VII
dc quarum aelo A· pietate plurimum ia Domi­
Cctctum ad trrzcavendas omnes di (fidiorum
uaufas , qur Cnrifttanam pacein dilacerant ,
no confidimus, mandamus, ut contra omnesdr
ukiofcumque, cujusiibet ftatus , gradu», -Vconnos qnofcumque alios Cenfus Formularii , prae­
ditioni* ealiftant, q.tt sufu temerario przdicfta»
ter cum quem iplius verba exhibent, afferri vel
^umqut propolitiones fic damnatas in eonllituufurpari , aut de his difputan interdiximus 8c
tionibus Innoccntii X. & Alexandri ViI pu­
prohibuimus i ac fuper ejufdem Formularii inblice vel priixtitn, tam 1» fcholis , quam in
tsiprctatione , licut dc prxdiftoruin propofitioconcionibus, verbo vel feriptis defendere pr«.
num , in alios Cenfus , przter eum quem ipfa
Cumplcnnt , t fcrVato famen juris oiJi.ic , )
verba per 1« exhibent , perpetuum filentium

L

N

un-

awno
CHUISTI
»»»i.

'Wpr. .,w;(l.rt >11^.·

1791

ÎNNOCÎNTIt F AP « ΧΙΓ. Epistola.

179«

impofuimus ) ut cx nollrij Dccictis, tam (uper A officiorum luorum , vocis a&ivB , it palliv· ,
facultatis contionandi , publice legendi , do­
iplo lilcasio, quam fupcs prohihi'iuneomm'ua
cendi, tt interpretandi ipfo iaâo, ablqoe ali*
llbroium cJitoium *r cdcndurtrm ia hae ma­
declaratione, incurrere; * alus etiam panis
teria pkniu» innorckct : eu· >4 fummum
Saattitatis fu* , dr (ncceflorum fuorum Roma­
Pontiiieem dumtasat pcitineat, i'enfum, quem
la bis propoiiiiuuAu» damnaverit , tt «t dans.
norum Pontificum arbitrio (objacere) libroique
omnes , traflatns , theles , compoGtioncs, *r
Mtum a tsdclibir eredi «niucnt, declarare,
^Dcesuni ad cxcingucnda J'hcologorum jttticripta , quos feu qu· contra diai decreti te­
norem edi contingeret, abfque alia declaratio­
pridem mtn ie diffidia , tiaterniratibus re­
ft m , quantum m Domino poifomus ■ prufe·ne tamquam exprelfe prohibitos , vel prohibita
haberi > tt impteflores , prater amiilioném li­
rilrji noftris mandatu injungtmus , ne ulla ra­
tifie quemqnam vaga ilia acculacione , A in·
brorum , pecuniariis alitfque corporalibus pa­
nic teneri, pr«cepit ar mandavit,
vidiofo nomine Janlenilmi traduci aut nuncu­
pari linatit , nili priuj ïufpcitum etc conftite«it a'iquam et his propoiitionibus docutiie aut
tenaille t nec quemquam Iub hoc pretettu re- I
fanâ* Roman* , 4;
Univerfalis Inquilitiopel'i ab officiis , negotiis , bcncficiir, gradib is , dc concionibus habendis , aci alia qua­
nis Notarius.
cumque funâione crclelialt ica permittatis i nili
lervato juri* ordine , cam pernam , quae viris
alioquin Cs'hnlisis guviflima cll , eommcruilVenerabilibus fratribus, ArchiepifcopoMechll.
le piobatum luerit.
Hrc ad fraternitates veftra· lefcribenda de­
nienli, epilcopis Antocrpienli , Rurcmundcn·
fi, ürcgenfi, Candaventi .
crevimus , non de vettra voluntati 8r (ludio
crea ccck:.;t fidei reftrr credita· diffidente· :
led animi nollrj afteâum 8t omnium ecclefiaVenerabiles fratres, falutem lb Apoftolicain
rum lollicitudinem tcftificantes : Ut tamdeni
ben-diâioncm.
qui Pallor pallorum eft > vigilafle no» in gre­
Iteras, quas decime nona Julii ad nos degis noftri suffodiam divino luo judicio com­
diftis, libenti amnio accepimus ; cum iis
probare dignetur.
Datum Home , CTc. die v 1. Februarii , < 2 lilia vefiras ad hanc Sedem preces intellexeri­
MDCXCIV.
mus , quibus noftrum judicium pro lana doitruia veftris in dicecefibos regulanda poiluletis . Ex ii (dem autem li'reris aperte deprehen­
Decreturi /uacraru Tapa XII. e*jm mink ftclt
dimus mala , cuia quoad Janfcnilmum exponi­
<ft <· tfifttU Jtftriirt*
tis, non procedere cx eo quod Brevi a nobis
Anftifllmus D- N. D. Innocentius XII. au­
lexta Februarii , anni miltciimi fciccntclimi
quarti ad vos dato , latis iplii non (it confulditi· votis dominorum Cardinalium , ad
preces endas omnes dilli horum Caufas « nua titm ; fed poriur quia idem Breve exfccutioui
fort alie , uti par ellct , non mandetur : cum
Chriftianem pacem dilacerant tam verbis ,
quim Icnptii, luper int-rpretatione ieu dcclaillud nulla produs indigeat explicatione ; apeuntratione I orrr.ularii A'erindri lent imi in con­
quelit ut in iplo prrlciipta adimpleantur, effi­
cax atque opportunum afferre remedium . Quod
demnat lo.reiu quinque propoheiouum ea libro
fi praetenti Janlcnift* , interne tt ablquc eo
< i n nelii Janfenii , Cii titulus cll ,
nftmei,
Csei ipiar.nn , Se damnatarum t quoicumque
3uod deveniant ad ullum atrum externum ,
a'ioa tentu· 1 jrmufaiti prodicti , Ureter cum
um jurant Formularium , non aliter damnent
qurm m leniri obvio iplm· verbu exhibent, alquinque propqlitioacs , quam iu fcniu obvio ,
tcru, ulurpari, aut de hisdifputari interdjkit,
non habito relpsâu obvii fenfus diâi Formu­
larii , fuoque arbitrio effingant ejufmodi len­
8e prohibuix , ac luper ejuldetu Formularii inium obvium, ecdelia non judicat de occultis ,
teiprctationc · lient Sc przdidtarum propohtior..ιό , ii alios Ic.i.to, prrter eum, quem ipfa
que foli Deo cordium Iciutaton innotelcunt.
Sin vero iidem prntenfi Janfcniftc voce aut
vr bi per ie exhibent , omnibus Sc lingulis cuferiptis edant proprios lenius Apoftolicarum
pnfvis religioni, , Ordinis , Congregationis ,
milruti, tt Socicram etiam de neccllitate ex­
eonftitutionum prsdiftique Brevis fcnfui difprimende, regularibus, A· aliis quibulcumque
fentaneos) debent epiicopi, prout de jure pro­
cedere , non tantum auitoritate ordinaria, fed
tam eecIeGallicis , sjuam freutaribus pertonis
cujnlcumque ftstus, conditionis, gradus , or­
etiam fpeciali fieuharc iplis induira a conftidinis , A' dignitatis tam ecctetiaftic* · quam
tutionibus prxdeceif.iruni noftrorum felicis re­
icc.i'irii, perpetuum lilentium impoluit. Om­
cordationis Innocent i i X. te Alexandri VII.
quas nos quoque Confirmavimus t ita ut fervsnes vero libros, tradatur , theics, compolitio·.
nes , Icripta , ex profellb, vel incidenter, fub E tis fervandrs congrue puniantur ; eum ea om­
quovis praetextu ft occalione in lucem editos
nia facile probari pofunt , quia agitur dc u£iivcl edita fuper bqpifmodi materia . prohibuit
biis externis.
Sc pro prohibitis haberi voluit , & mandavit :
N<>n fine admiratione Intelleximus nonnullos
rndcmquc perlonis tupra enumeratis diilride
illis in dirxcelibus icpeilri , qui verbis At cala­
1; pingit , ne in pofterum audeant imprimere ,
mo aufi fuerint affirmate . fupradicto noftra
ve! imprimi facce , ieu quoqtfc modo in lu­
Brevi alternate feu reformatam efle Conilitucem edeie libior, traftatus , thefai, compoti­
tlcuv.m Alexandri VII. decima fexta Octobris,
ti· nci i k feripra de iuprsdiita matriia traanni MDCL.VL editam , nec n»n formularium
fijiitc.· , ieu traftantia < Lt ut iiujuimodi deab iplomet prononciatum j cum diâo Brevi
cieium inviolabiliter fcper omnibua iu co (onutrumque fpecifice confirmetur i te omnino in­
reruo, obietvctiira pr.vccpit tt declaravit, contenderimus ffr intendamus iifde· adhorcre ,
iraacm.uici punas ptivaiivms dignitatum , As
lk nequaquam linen , ut aliquid addatur vel

JOSEPH BARTHOLÜS

IL AD F. O $ D E M.

L

S

179]

Innocbntii Pa m XIL Epistola.

1794

dematur a pnadifto Formulario , illud quovis A
modo alterando in aliqua ejus minima parte i
fed quod in omnibus * finguli* ejuidem parti·
bus, ad mandar irata , mandamur ctiam ad
aauffia obfervati.
Quod attinet ad libro* facrc Scripture idiomate vulgari traduâus , Bt alio* prohibito* ,
patent conftitutiones pradi-cdlorum noftrorum,
« potiflimbm felici* recoidationis Pii quarti :
a quibus fati* fuperque abufibu* providetor i
uti ctiam confugia ad alia tribunalia a confi­
nii Libua Conftitutionibus inhibentur , quorum
epifeopi fui* in diaccfibua obfcrvantii&mi cafecucorct efle debent.
Quod pertinet ad pendente* enntroverfias
circa adminiftrationem Sacramentorum » donec,. B
aliquid fpccialiu* decernatur, ab iildemepifcopia advigilandum eft, ut joata fandiones cano­
nical , natuta conciliorum > & praxim acidi»
adminiftrcntu* , habita cafuum atque eorum
cucumftaruiarum ratione . Etenim in prufetu
magna follicitudine diicuflioni propolirionom ,
que inter alia* abunde delata* ad hoc argu­
mentum fpedant , adlabotatur a conlultoribu*
Bc qualificatoribus fuprema hujus Inquifitionis,
qui omnes iunt Prslati , ac dodrina pruftatv·
te*. Dc «eftia autem in hanc Sedem obfervantia adeo priclare leniimus , ut plane confida­
mus , non omifluro* vos ejuidem mandata de­
bita caritate Bt prudentia exfcqui i firmam in
Ipcrn venientes , reftituendam tamdem ifti pro­ C
vincia tranquillitatem. Fraternitatibus interim
veftns Apoftolicam bpnedidionem peramanter
impertimur. Datum Rome, apud fandam Ma­
riam' Majorem , iub Annulo Pifcatoris , die
xiiv. Novembri*, MDCXCVI. Pontificatus no­
tai anno lexto.

i.

Coot, coiUâiomXt

»··*>,-

pofiuones cx eodem libro excerptas diuturno
accuratoquc examine diicuflcraut , quid fuper
carum lingulis fibi videretur , tam voce quam
feripto nobis expofuenmt . Auditi* igitur ia
pluribus itidem cotum nobis defuper aAss Con­
gregationibus memoratorum Cardinalium > Bc
la Tacra 1 beologia Magiftrorum lententii* ,
Dominici gregi* nobis ab «terno Pallore cre­
diti periculi*, quantum nobis es alto concadi­
tur, occurrere cupientes, motu proprio, ac ex
certa fciencia Bc matura deliberatione notai* ,
deque Apoftolic* poteftatis plenitudine , li­
brum ptgdidnm ubicumque , Bc quocumque
alio idiomate , feu quavis editione , aut verlione buc ufque impreflum , aut in pofterum
imprimendum , quippe ex cuius ludione * uiu
fideles lenlim in errores ab Ecclelia Catholica
jam damnato* induci poffrot , ac infuper tam­
quam continentem propolitione* five in obrio
carum verborum fcafa , live attenta fententiarumconnexione, temeraiias, fcandatoias ,mafe
tonantes, piarum aurium offenfivas , in praxi
pcrniciofas, ac ctiam erroneas, rcfpedive , t*.
norc prefentium damnamus Bc reprobamus :
ipfiufque libri impreilionem , deferiptionem ,
le&ionsm , retentionem & ufum omnibus , Bc
liogulis Chrifti fidelibus, etiam fpacifica Bt in­
dividua mentione Bt expreffione dignis , tub
pana excommunicationis per contrafacientc*
tpio fido abfque alia declaratione incurrenda ,
interdicimus, if prohibemus. Volentes Bc Apoftolica auâoritate mandante* , ut quicumque
iupradiftom librum penes fe habuerint , illum
ftatim atque pruicotes liter* eis innotuerint ,
Jocorum Ordinariis , vel heretic* pravitati*
Inquifitoribu* tradere ac contignare omnino
teneantur . In contrarium facientibus non obftantibus quibufcumque. Ceterum propofitioMARCUS SPINULA.
nes-in diAo libro content* , quas Apoftolici ccnfnca judicii , ficut promittitur , con­
figendas duximus , cx Gallico idiomate in
EJUSDEM
Latinum verf* , funt unori* , qui fcquitur ;
J
videlicet :
INNOCENTI! PAPÆ XII. . I. Datur habitualis flatus amoris Dei , qui
eft caritas pura , 8t fine ulla admixtione moDamnatio Λ prohibitio libri Parifii* anno D tive proprii interefle. Neque timor parrarum ,
MDCXCVII. imprefli, cui titulua , Stflica·.
neque dcliderium remunerationum habent amttt» drr Maxime* de* Xaiae* fttr U tut ieupliui in eo partem. Non amatur amplius Deus
rittrt Vc.
propter meritum , neque propter pertedionem,
neque propter felicitatem in eo amando inve­
niendam.
INNOCENTIUS PAPA XIL
li. In ft*tu vita contemplative , five unitiAd perpetuam rei memoriam "v* , amittitur omne motivum iutcreflatum ti­
moris, 8c fpei ·
Utn alias ad Apoftolatus. noftri notitiam
Ul. Id quod eft effeutiale in dire&ione ani­
pervenerit in lucem prod rifle librum quem­
ma eft non aliud facere , quam fequi pedetendam Gallico idiomate editum , cui titulus :tim gratiam cum infinita patientia, pracautto­
fxpbcsriM dii Maxime* de* Suxi far U vit iane , Bc fubtilitate. Oportet fe intra hos limites
ctricart , par Mtffirt Frtatcit dt SclfUt Fixcontinere, ut linatur Deus agere, 8r numquam
it», .jinatvtfaat Dac dt Ctmirtj , Întiflttr
ad purum amorem ducere , nili quando Deus
dt Mtjuixtri Iti Daci dt BtCriti»t , Z-ifajs*
ner unâionem interiorem incipit aperire cor
CZ dt Btrry. Λ Tatii iktt. Tittrt Jtknit ,
nuic verbo, quod adro durum eft animabus ad­
Titrrt Fattrj , Clatrlti Cltafiir 1(97. ingens ve­
huc fibimet affixis, fic adeo poteft illas fcandaro lubinde de non fana libri hujuimod* dodrilixare, aut in perturbationem conjicere .
1 ta excitatus in Galliis rumor adeo percrebrue­
IV. In ftatu (anfl* indifferenti* anima non
rit , ut opportunam Paftorali* vigilanti* no­
habet amplius defideria voluntaria 8r delibera­
ftra opem efflagitaverit ; Nos eumdem librum
ta propter fuum interefle , exceptis iis occ*abo­
nonnullis ex venerabilibus fratribus noftris S.
mbus, in quibus toti fii* grati* fideliter non
R. E. Cardinalibus , aliifque in facra Theolo­
cooperatur.
gia Magiftria, mature, ut rei gravita* poftulaV. In eodem, ftatu fanft* indifferentia nihil
re videbatur, examinandum commifimus. Por­
nobis, omnia Deo volumus . Nihil volomu* ut
ro hi mandati* noftris obfcqucnfes , poftquam
fimus perfeâi Bc beati propter interefle pro­
inquamplttrimis Congregationibus varias pro·
prium : led omnem perfcâioncm ac bcatitudiaem

C

VO.

■

Γ7Ρ5

ΐ -Λ

■ Ί"

η ό ι ·ΐ A ;>■ t ■ ■ ■ kMMf»'<ιιWWW»W"*t<· ■■«w»r

Ihnocsntii Ρμϊλ XIL Constitotio·

ιγχ

XVIII. In ftata peffivo exercentur omnes
virtutes diftinfta, nta cogitando quod fint
virtutes . In quolibet momento aliud non co­
gitatur , quam facere id , quod Deus vult t
& amor aelotypus fimul efficit, nequis amplius
fibi virtutem velit , nec umquam fit adeo vir­
tute pr«ditus, quam cum virtuti amplias affi­
xus non eft .
XIX. Poteft dici in hoc fenfu , qnod anima
paffiva tc dilintereflata nec ipfum amorem vult
amplius , quatenus eft fua perfeAio tc fua fe­
licitas : fed folum quatenus eft , id quod Deus
a nobis vult.
XX. In confiteodo debent anima transforma­
te fua peccata deteftari, & condemnare fe , lc
defiderare remiflionem fuorum peccatorum > non
ct propriam purificationem , A· liberationem ,
fed ut rem, quam Deus vult, & vult nos velle
propter fuam gloriam.
XXI. Sahili Myftici excluferunt a itara ani­
marum transioitnatarum exercitationes virtu­
tum .
XXII. Quamvis hoc dodrina ( de pmv Me­
re ) effet puta, lc iimplet per fed io Euangelica
in nntverfa traditione dclignata , antiqui paftores non proponebant palum multituaini juftorum , pifi exercitia amoris interefl'ati eorum
gratia propoitionate .
XXIII. Punis amor ipfe folus conftituit totam
vitam interiorem, A- tunc evadit unicum prin­
cipium, & unicum motivum omnium aâuum,
qui deliberati , lc meritorii funt.
Non intendimus tamen per expreflam propofitionum hujufmodi reprobationem alia in eo­
dem libro contenta ullatenus approbare . Ut
autem c«dem prelentcs littera omnibus faci­
lius inootefeant , nec quifquam illarum igno­
rantiam valeat allegare , volumus pariter , &
audoritate prefara decernimus , ut ille ad
valvas Balilicr Principis Apoftolorvm, acCancellaric Apoftolica , nccnon Carie generalia
in Monte Citatorio , lc in Acie Campi Flora
dc Urbe per aliquem cx Curforibus noftris , ut
moris eft, publicentur, illarumque exempla ibi­
dem affixa relinquantur ) ita ut fic publicata
D omnes, lc fingulos, quos concernant , perinde
afficiant , ac fi unicuique illorum perfonaliter
notificata , tc intimate faiflcnt : Utque ipfarum prafentium litterarum tranflumpris , feu
exemplis, etiam impretiis, manu alicujus nota­
rii publici fubfcriptis A figit Io perfona in ecclefiaftica dignitate conftituta munitis , eadem
prorfas fides tam in judicio , quam extra illud
ubique locorum habeatur , que ipfis prafentibus tuberetur, fi forent exhibita , vcl oftcnfa .
Datum Roma apud fandam Mariam Majorem,
fub annule Pilcatocis , die xtt. Martii ,
MDCXC1X. Pontificatus noftri anno odavo ·

volamus ia quantum Deo placet efficere , a: A
velimus res flui impreflionc fua gratte .
VL In hoc fanda indifferentia Ratu nolumas amplius falutem , ut falutem propriam »
ut liberationem «ternam , ut sacrccdem noftrorum meritorum , ut noftrorum interefle om­
nium maximum , fed eam solamus voluntate
plena , ut gloriam lc beneplacitum Dei , ut
rem , quam ipfe vult, lc quam not vult velle
propter ipfum .
VU- Dcrelidio non eft nifi abnegatio , feu
fui rpfius renuntiatio , quam Jefus Chriftus a
nobis in Euangelio requirit, poftquam externa
omnia reliquerimus . ifta noftri ipforum abne­
gatio , non eft , niti quoad interelle proprium ·. ·.
Extrema probationer , in quibus h.-ee abnega- B
tro, feu fui ipfius dereli&io exerceri debet, funt
tentât iones, quibus Deus emulator vult purga­
re amorem, nullum ei oftendendo perfugium ,
neque ullam fpem quoad fuam interefle pro­
prium > etiam «ternum .
VIII. Omnia factificia , qa* fieri folcnt ab
animabus quam maxime difintereffatis circa ea­
rum «ternam beatitudinem , funt conditionalu.... Sed hoc facrificium non poteft effe abfolutum in ftatu ordinario. In uno extremarum
pivbationum cafu hoc facrificium fit aliquo mo­
do ablolutum ·
IX. In exttemis probationibus poteft anirn·
iiiviiicibili'er perfuafum efle perfuafione reflexa,
& que non eft intimus conferentia fundus , (e C
jullc reprobatam effe a Deo.
.X. Tunc anima diviia a femetipfa exfpirat
cum Chrifto in cruce , dicens : Deus Deus
meus , ut quid dereliquifti me f In hac invo­
luntaria impreflione defperationir conficit fsciificium abfofatum fui interefle proprii quoad
«trinitatem .

XI. In hoc ftatu anima amittit omnem fpem
fui proprii interefle , fed numquam amittit in
parte fuperiori, id sit , in fuis aâibus dircâia
&.· intimis fpem perfeâam , que eft defiderium
difintercflatum promiflionum ·
XII. Director tunc poteft huic anime permit,
tere , ut (impliciter acquicfcat jsdurr fui propiii interefle A jufta condemnationi, quam fibi a Deo indiâatn credit.
XIII. Inferior Chrifti pars in· cruce non com­
municavit fuperiori fuas involuntaria, perturba­
tiones .

XIV. In extremis probationibus pro purifica­
tione amoris fit quzdam fepatatio partis fupe-

rioris anime ab inferiori.... In ifta feparationeadus partis inferioris manant ex omnino cceca
& involuntaria perturbatione ; Nam totum
quod eft voluntarium le intelleduale, eftpartis
fuperiotis .

XV. Meditatio conftat difeurfivis sitibus ,
qui a fe invicem facile diftinguuntur .... Ifta
compofitio aduum difcutfivorum & reflexorum
J. F. Card. Albanus.
eft 'propria exercitio «moris interefl'ati.
E
XVI. Datur ftatus contemplationis adeo fu-4»»e u
D. χ. f. C. iddÿ. lubflhcu
blimis, adeoqueperfeâ·ut fiat habitualis: ita
ftftimt, Jit vtr< tj.
Martii, 'Puttificttei
ut quoties anima aftu orat, fua oratio fit con­
aurrm pu0<jpaii t» Ckriftt “Patrii <r D.
0. la­
templativa, non difeurfiva . Tunc non amplius
utetat ii Jiviua “PruvUtatia Tafa XII. aaae «jar
indiget redire ad meditationcQi , ejufque sdus
eflave, fafrajittaat Brtvt affixura , <T fatlicamethodicos .

XVIL Anime contemplativa privantur in­
tuitu diftin&o, fenfibiii , lc reflexo Jefu Chri­
fti duobus tempdribus divetfis . Primo , in fer­
vore nafccnte earum contemplationis....Secun­
do, anima amittit intuitam Jefu Chrifti irt ex­
tremis probationibus'.

rsuu fait ad valvas Itfilict Triteifii Λfofititrant,
Hi{iu Curia htnieiuu, in^teie Ctmfi Fltrt,
Ut tliii iteii filifù C nnfiutu Uriii, ftrm Prtuciftuut Tcrieaat tjufJm Stuâiffiml Jtntini atJM
Tafa Curftmt .

Sebaftianns Vafetlus Mag. Curf.
Hk

«7*7

C l B M I H T I »’ P * > A XL

17^8

Hic fabjicera vifam ett ipfaea UluârMfau . I meat , adfeluanvt, tF fane Menno nfiriflioa .
Pemful'i fafttuuiencum , qu* iattr tu libram
A» flat neat dofiadaat fin la neefie frier treat
faum a Somme Ponùficc tentcat ta fabfcripfit.
lee fidélité do to dhrefe dt Uro tr de gorier re
Hare .
MANDENT DE M ES SIRE
Λ>·< «Mis teufierm, ant trn-tlert Fnnt ,
dt te foi raws «amate , fenrvea far 1« ueiuifiFKANCO1J M (AXtOMAC VA MOTHB FUOLOM»
re de la tarait fat Um event neon in feigaear
fear vein [aedificatiea , o'tn fit fat afeAli ,
, Atchevefque Duc dc Cambrsy, &c.
Or fta nouhfiamt t fimtiorfi da Tafivr, It tneftaa miffe ta grate devant Diev.
OIS for U wfrinrit it Bin, CF
C’cd drat de feat unfit rear feu aoat veaitxkoeu
Io yore da feint Siege .Jfejlolifae .drekeveffaa
tree a aae feaaeifftea derm V aaae derrière faat
Due de Caaeieay , Triatt do faint twfirr, Ce»n
referve , de fettr aa'ea a'aietn iafeafiUnaeat la
da Catainfit, V<. ^ta Clerge Steadier V Urgefivflixitt fiTtfiilfiaee au fidat Siege , dont teat
Hot de ue^re dietefi, falur » ieaeddUuv «· affie
veulent , mejMsassr ta grate de Dita , vane deaSeigieear .
1 aer I'eatenfie jvffa’aa dernier fiaffi de nefit via.
K«u« MUI drwas a <mas feat nfrrtr , MM
-d Diev at fùife , n'il fait jaenaie forte de
tree-there Front, fteifgae neat w finour *fa> a
etui, fi re nefi four fe feuvoait {»'«· ΑΛ» a
iteue, enaiiaa trustee oui uoeitftnafito. Nos au­
era devoir efie five defile f ac la den,ere hrefi da
tem fetvos rcftros pct Jeium. Ce/I done nteffir
treufeaa , (Γ fu’il aa ««> naevae Inrat a fa
•jae aoai imui fieteae eiligta, de «μμ aoorb hi
feaeeu(Jiou .
afrt {far, <r dt reruiearr a Vent fain fart de n
It feaiaitt , aeee tne-eheri Front, fat ta
Mirari revehe fir It livre intitule, Kaplicatiun
<« do enfin Setgwar J. C. Γ oauew de Aha i CT
act Maximes des Saints.
la tetnatvaixaeiea do faint tffrit dement avte
Ka/ta χ. Γ. T*. It Tufeaceadaaent <t livntvee
vovi itat. Amen.
let x J. Triftfiiiui, jai ea eat t/h retraite!, for
ha Bref datte de 11. dt Mart, fai ef uraiafeaaat
ftfaada far teat, <r ear veat ave^dqa wu.
S'fA* » f FRANCOIS Artbevtiiroe Due
X«ui adhtroataft inf, ueei tnt-efin Front,
de Qlmbcay .
tant fear le texte da livre fat fear Im 1 v Trefofltioae , finflenient, ahfiuaetnt, tt fane retire da I
Toe fdotefiigotw,
nfiri&iaa. ^dinfiaeui ttadamavu tant Io livre ana
tea 1J. Tnfefiùne , freeifemeat dent ia xnfiuo
l>tS ANGES Stoneain. t>
forate tr avot let enfeu fvaiifiationi > /«pte-

J

æsæEBsææflBBæg»æs
ZTCLBMBNTIS

P

A

P

Λ

XL

Damnat» & prohibit» quorumdam foliorum itnprdTorum , fub titulo t Lmrt dt
χηνΛΛββν M*** Cbennmt dt B... n AF. T.
4ft. Cat do tonfeitna pnpffi fer m Cttififftur
M-mv
it TfTmina t ueechntt tt» &tltfaflifet , pw fota fit itndnue » &c.

CLEMENS PAPA XI. D

cifict » iadieidna mentions & erptrAlonc di­
gnis , fub petna etcomtnoaicatioait, per cuts*
Ad perpetuatu rei memoriam.
tiafacicntcs ipfo fadto abfque alia declaratione
incurrenda , cunno interdicimus. Volentes ,
U M nuper ia lucem prodierint quadam
aubaritaie prefata mandantes , ut qnicumfolia Gallico idiomarc édita , tub titulo »
que eadem folia penes fe bsbueriqt , illa ftaZetln de M'" Citoaoino de »..-a W. T. ». jd.
tim atqueprolentes littera as ionofuerstit, Iocoettm Ordinariis , «el heretier piat itat is Iu·
*C. Cat de nafeieate, fnfefi far aa Ce^effiw d»
Vrevûue, neiixo na Xnlefiajbfae fai d ftou fi
qutlhonbus tradere atque configente tenuantur.
eandaite , 0 refeta far fiafeart ieSnri de I*
Ut antem waientea eadem littera ad omnium
Futuite de Tbeotegie de Tarit 1 Qnnrplum awnotitmm ucrliu peescotant , nec quitquaas il­
tem ca vanerabthbua fratribdk noftria S. R. Ea
larum igtsotasftiam allegare poflit , vofamus,
Caodioalibtta > auoa ad eiamen diftonim foM·eadem mâoritdte decernam* , at illa ad
rom fpeeialher deligimus, audita ac diligenter
valvas bafilica Prtacipis Apoftolurom , ac Can­
cellario Apoftoiica , oecnoa Curi* Generali*
perpeoia folacmi hujuimodi ccnfara , quae co­
ram nobis rei ara fuit | folia ipia damnanda A E in Monte Citatorto , * la Acie C.tnpi l h»to
prohibenda ede cenfuerint : Hinc eft, qoodnoay
dc Urbe , per aftqoem et curfmtbus nolitis.
ut moris cft , publicentur, iliarptnqut exempla
aro comtnifta nobia ab «terno Faftom «regia
ibidem affiva rehnquaatm : » fi* pubheata
fui cura. Dominicas o*ee , quantum nobis ca
omnes » lingulof , qaoa cotarermin* , perinde
aho conceditur, a notiia pr»Iervarc cupientes,
de metnoratoram Cardinalium confilio , foHa
afliciant , ac li anteutave illotum perfianalher
£«diâa audorhaM Apoftoiica , ttaore pn»>
noti6cata » imsmtta ruNtait : utque ipfarum
pratentium litterarum tnmfltlmntis > Itu eremntium, dameamue A rtprobainM , ac tegi»
Cis, ostem impsuflis, maM alieujes notarii purecineri prohibemur; illorumque rmpreffitmem,
ici fabftriprsa ,
figtllo perfossa in eectefl·deferiptionem, leftionem,retentionem Autem,
βκη dignitate coaftitanatounit», eadem pioe«nutibus dc
CtenAifidebbM, «iatuipofiu

tt

tt

tt

1199

INNOCIMTII P*H XIL

fus fides , tas in judicio , quam extra illud,
tibiquc loCoruaa habeatur , que ci idem prrfenribus haberetur, li fixent cebibitc vel
olictil* .
Datum

EfiSTOu.

1800

land i finem facientibus , eerlcfiaftieaa fimul ae
tegias leges infringere . Novit profedto , Califlimc fili noder, novit , tt gratulatur ecclelia
omnia, quanto pictatii ftudio , quanta Regii
nominis laude, eliminandis Catholk» fidei ac
dilctplin* advertis erroribus ii novitatilns ,
praecipue vero radkitus extlirpandh Janienii
dogmatibus , adlaborsveri· . Tu* nunc pru­
dentia , tu* religionis ac pietatis eft, ■ capro
operi luprensans manum adjicere ; tradhamque
tini ab Altiflimo potctlatem in ipfius atque eeclcli* fu e obfcquiuin e «ei ce re . Nc patiaris igi­
tur , Cariffitnc fili , ut tot labotc. ac (ludia ,
qu* exterminanda: ex florent illimo regno tuo
peflimat hatrelis contagioni adhiboifli , pauco­
rum hominum velania , fruitu evacuentur. Si­
leant inquieti homines , coerceantur protervi ,
pareant contumace· s A quos ecdetis maufueludo non flrûit , potclias regalis compefeat A*
conterat : ut ira , quam ecclenc Dei dcdciL ,
Deus ipfe donet regnis tuis ac perpetuo fervet
tranquillitatem. Eam interim ex animo prê­
tantes, Apoilc litam fimul iRncdiâtoncm cibi
amantiflime impertimur.
Datum Rome, dic at 11 · Februarii, MDCC1IL

Rume , apud fenAurn Pernis , Tub

auirulo Pi icjtoris, die χιι. Februarii ,ΜΙΧΧΙΙΙ.
Pontificatus uoilri anno tertio.

F. OLI VERIUS.

1 L

EJUSDEM EPISTOLA
AD CHRISTI AN1SS IM UM REGEM

LUDOVICUM XIV,

De carfew nepti».
CLEMENS PAPA XL
CariSime in Cbiilto 6ii notlcr, falutem.

Udivtmu nuper, audaci plane ac fubdola
III.
nonnullorum hominum opera , qui in id
nati ede videntur, ut ecclefi* ac reipublic*pa­
ient turbare non ccllcut , libellum quemdam
prodiifle , cui titulus r C41 d» rtefrttate, freptfe I : AD EMINENTISS1MUM CARDINALEM
p-r «« Ctafrfftar de Trsviaa , teatieat ·■ Ettlt-

A

EJUSDEM EPISTOLA

, f·· eft /vas /4 csadui/e , refila par p/afirurt ütclt»ri it la Fee alce it Tintltlit it Ta­

DE

NOAILLES,

na : quo fane plura perniciof* doftrinsr capita
ARCHIEPISCOPUM PARIS1ENSEM,
errorefquc damnati revocantur in lucem i it ipfa·
etiam hercnci Jr iïenii dogmata nuo obicure
Dt etitat tqvit.
foveat’.ir , dum edit* olim pro iis omnibus abo­
lendis Apoilolic* conftitutloner captiofis lubtiDileâio filio noftro Ludovico, tituli fan­
I.talibus eluduntur. Id porro in quantum Chrittr fidelium Icsodalum , atque utriufque regi-,
dis
fupra Minervam S. R. E.
tr.inis pert privationem veigit , Majeftas Tua ,
Presbytero Cardinali» di Noailles
cujus mentem tanta .n gubernandi·, populis la­
nuncupato .
pientia illuilravlt Altiiiunus , ex le fatu 'pf«
deprehendet , Quonism veto contra iftiufmodi
homines continua novitatum prurigine labo- 1
ratites , non amplius legibus ac feoâh-mibus ,
Ileâe fili noder, falutem. Non fine ma­
que fatis multe hadenu» promulgat* fuerunt,
gna paterni cordis noftri amaritudine nu­
fed gravium potius adhibitione pmnarutn agen­
per accepimus, editum Pariliis ac pervulgatum
dum videtur , ne malum teties compreflum Sc
tuiffe libellum Quemdam , coi titulus eft : Ct>
quotidie reviviiccns , ulterius ierpat opportu­
dt tttftitttt fnftft ftr ·■ Cttffjmr it Trivia.
num esrilimarimus, damnato prisas justa Sedit
tt , ttatktat sus Etiltfitfti^at , yii tfi [tat [4
A polio lier morem libello , dilcâi filii noftri
naiaitt > 0* nftlu par fiafinri DtSnri it U
LUDOVICI ANTONII S. R. E. Cardinalis
Dt NOAILLES, Etcicfi* Parilienlis Pr*ftraite ie fetu : asule liquident perexiguum ,
fed multiplici noxis doArina veneno abunde
iu!.< , telum ac pietatem per Apoftolica feripra
refertum : quo fcilicet plures damnati errores
e «citare | ut in ejufdem libelli auâores cvuJpcrniciofaque novitates adllruuntur j ac ipfa
gitacfque piucipuos , fummo ftudio conqu'fitos , feverios animadvettat : Doâorefque non
etiam felicis recordationis Alexandri VILptmdeceflbris noftri ad Janfenianam hcrcfim non
pauco* , qui Romanorum Pontificum prrdeceflorum noftrurum conftitutiones , Jr Regia £ modo iterum damnandam , leu praelufir om­
nibus callidorum bominam eflbgiis ac tergietiam Majeftatil Tu» dacrcta contemnentes ,
eidem libello palam fubfcribcre non funt veri­
verfatioaibes radicitus evellendam , tanta ma­
turitate edit» cooflltirtioncs; quibui ie norfirti , debitfi panis afficiat . Ea autem in rs ,
miflime inharemusj indireâe quidem ac veloci
qua non Ecclefi* folum , qir* Majrftati Tua
maxime cura eft , fed & iplios regni utilitas
per cuniculos impetentur . Quid enim aliud
elfe dixerimus , libelli hujufmodi an&otes tam
4|uvritvr ; fumrooperc decet regalis brachii tui
fplendido verboeusn apparatu erga Pontificiae
m prsfeti Cardinalia auxilium exerceri pwieftaconftirutiunea internam femper obfervrtniam
tem i atque ita paucorum hominum temiriiatroa tompefei , ut palam fiat omnibus , eam
pollicesi , cuna eam interim eateiias violent |
4r ut lilentium polliceantur, quotidie (ilxntiurn
•hodie inter (accrdotns* 4r imperium, usiferanrumpere ? Q*** inanibus qu·Itionibus , qua
te Domino, vigere cracnrdiam, m impune non
ad aibil proficiunt, prwtcrquas ad febvetfio.
lient turbulent* ingenüt. ac nusquam cavil-

Marir

>

CLEMENS PAPA XI.

D

nem

itor

Clbmintis Pav« XL Co nititut io.

tSoi

nem audientium » ecclefiafticarum fandionum A
Iierfpicuitati ceMbra» valla oftuadere i ulli aaaI V.
um quod corde fovent', pet quamdam diffimulationem aperire i ha at illud jure uiurpati
ejusdem ss d μ
pollit ; Sr*> m» m tuurr fttfit : k aliud :
.■Craoavr limini fui fitu ftrftuui , wMaaw»
CLEMENTIS Ρ API XL
ejfuiae· fui tuitu rsrua» .
iugemuimu* plane , videntes homine» , qui
C»»fii»uin ty itatmtit CinfUtutiui·'» laattntil
it Catholicos profitentur , eo temeritati» ac
Tuf* X. tr aittMjri Tuf* ni. Uvtrfut
petvicaci* deveni fle , ut prefati» Apoftolicis
lau/ruMum Innfiat liitanua ; ruas auaaullii
couftitutiunib·'», ceteri fque huju» lanam Sedi*
drc/aranamdar fn Mit* üluraat tifmuati*
decreti» adhuc obviam > c, eorumque vim emen­
*4μβύ .
dicat!» undinue ciptiofi» ibbtilitatibu* eludere
fe pofle confidant. Verum cum lubdoliacorum
Clemen» epifeopus, fetvu» fervorum Dei, uniambu. non modo , ut par cilet, minime oblivetb» Chrifti fidelibus , falutem fc
ftrre , fed pottut patrocinari ac veiuri manum B
Aputtolicam bencdidionem.
por-iycre confpcxerimu» non pauco» Parifienfi»
fchol* Dodoré» , qui libellum ipfum palam
anti lunt fuo calculo comprobate . obftuIneam Domini Sabaoth , quai eft Catho­
puima» plane , 8t magna fimul perturbatione
lica ecclelia , pro commifl'o nobit divini­
pro domo Dei erarfimus : ftatimque, ne comtus Apoftolic* fervituti» munere cuftodire, at­
mitib nobis crlitu» muneri deelie videremur ,
que cscolere omni ftudio atque induftria , )«·
de valido adhibendo remedio cogitavimus .
giter fat.gente» , ea qua a Romani» PootificiQuapropter libellum ipiutn , previo ( ut mo­
bu> picdcccfloribui noftri» ad fuccrefccntc» ia
ri» eft ) Theologorum examine , Apoftolica
ilia pcmicioUram novitatum vepre» radlciut»
audoritate damnavimus ac prohibuimu» ; nc
evellendo» , prudenti falubrique conlilio cooeju» leti Ione liilelium pentes inbcdrcntur . At
ftituu efle nofcuntur , ut quibufcumqae inimi­
vero quomam , ui fanttu» Piolper praclare
ci homini» molitionibus dcjeâi» , fiimiu» femadmonet.· //uj»/iu«d» i»w>»w» pravitati M> rum
pet atque exaâiu» obierventur, Apoftolici mu­
ÂiffttMnntat jfudw , yaau. *»fitrintii friviU.
nimini»-noftti pralidiv» libenter roboramus t at­
g «Λ» Λ
: cireumfpcdionem tuam fc- C que alus delupet folicuudinis k providentia
dulo admo>icmui , fc aelum quo maxime fer­
noftra partes interponimus : lie ut omnibu»
ve» pro fana doctrina ccclefisqne pace tuen­
matura confiderationit trutina pcrpcnlu, ad fi­
da , excite» . exfetafque, atque intendat, indelem ac tutam orthodox* veritam cuftodiam,
Veftigandi» omni ftudio diligentiaque libelli
necnon animarum preciofo Unigeniti Dei Filii
hiijns auctonbui , ac prqcipuis piomotoribu»
Domini noftri |efu Chrifti unguine redematque evulgatoribu» * ( neque enim clam fieri
ptacam falutem expedire in Domino aibitrapotuit , quod nonnili a multi» valuit perpe­
mur .
trari : ) ac in cor poftmodnm gravibu» , ut
Su nc poftquam fel rec. Innocentiu» Papa X
tint* debetur audaci* , pcenis animadvertas .
prcdcrellor nolicr per quamdam fuam defuper
editam coniiitutioncm quinque famo'as propoPorro dodore» illos , quo» faite decebat m».
gi» expugnandi» eiclefi* teternmi» hoftibe» ,
litlone· cx libro Cvinclii Janlcnii epifeopi
quam convellendi» Apoftolic* Sedi» coeftituIprcnfi·, cui titulus . -lujuftrjMu , excerptas»
tionibus , nomen intctibrre t omnino volu­
Apoftolici ccnluia judici' >ite confixerat , rec.
mus fcveratn adeo te punien'c dtftridioncm
mem. Alexandci Papa VII. etiam prcdeccflbe
Tubire , ut ccibi in poKetum a iimiiibu» ab»- D nofter ad qui mod i jam damnato» errore» e Chri­
teneantur .
fti fiddium mrn* ibus proiio» abolendo», puCatiffiiniim in tu per in Chrifto fil'um n<^
blicvqu. tranquillitati» pet'uibatorum fubtili
ftrum Regem ChriftianifEtnum, &■ dati» lutciis ,
tecia» dliditate machinatione» penitus everArpcr rene; a bilem fratrem Philippum Antonium
tendat , | irdiCiam Innocentii prwdeccfloii*
conftitutionem , toto illius inferto tenore ,
Arcbicpifcopum epilcopum Imoleniem , Nun­
ciam noftrum· qui plura tecum Lac dc rediiconfiimavtt, novaiumntte declarationum acccUinic Conftabllivn , fua in id parucr edita
'eret , enixe rogamus . υς circumfpeAioni tu*
>n cxfequcndii hifcc mandati» noftria , pravo­
conftjtntioM a tenoris qui fcquitur , vide­
rum que hominum n.quitia coercenda regali»
licet :
quoque vehe auxilii brachium impertiri. Quod
.,
Alexander epifeoput, fervut fervorum Del,
quidem Majrllaiem fuam , pro fummo quem
,, vniverii» Chrifti fidelibu» · falutem A Apoin compelcrndi· hxnium ac novitatum fauto„ ftulicam Ifcnrdiciioncm . Ad famftam beati
ribu» haftenu» oftrndit telo , confidimus egre­
„ Petn Sedem, & nnivetiali» eccleli* regitnen,
gie prcftiruiam. Et tibi interim · dileâe fili,
„ inlerutabih divin* providenti* difpoutione,
Apoilohcam bencdidfioncm peramanter imper- E „ nullis noftri» iuft agan’lbu» me'ttu e»edi ,
Cunur .
„ nihil nobis antiquius ex moneris onftn de„ bito efle duximus . quam ut land* fidei noDatum Rome, ait r. februarii, MDCC1II.
„ ftr·, ac factorum dogmatum integritati tra»
„ dita nubit a Deo poteftate oppotiupe con„ fulcremus. Ac lice’ ea , qu* Apoftolici»
„ conftitutiooibu» abunde fuerunt definita, no„ ve decifioni» , live declarationi» accetiione
nequaquam indigeant t quia rameo aliqui
„ publice tranquillitati» perturbatore» Ufa in
,, dubium revocare , vel fabdoti» inteiprcta„ tionibus labefaAare non verentur j ne mot.
„ but lita lati·» divajntvr, ptomptutn Ajofto-

.

. .

V

Cmdl.CieiKvI. Tom. ΧΧΧΠ.

GggS

» l»c«

18©j

Climimtis Pap© XL Co nstttptio.

>804

„ Me* anftoritatis remedium cen fuimus non eflc a „ lem damnamus. Tertiam ; Ad merenduvm ,
m difanadnm.
„ fc demerendum in ftatu natura lapfw non re,, quiritor in homine libertas a necciState, fed
μ Emanavit fiquidem «Nu a fel. rec. Inn»·
„ centio Papa X. pradeceflbre noftro conflitu„ Inficit libertas a eoaôione i hurcticam de» tio , declaratio , * definitio tenoris , qui fc,, claramus , & uti talem damnamus . Qaaiv
n qui tut , videlicet :
,, tam t Semipelagiani admittebant pruvenïeom
Innocentius epifcopus , ferens fervorem
,, tis gratia interioris neceffitatem ad fingulos
„ Dei, univctfis Chrifti fidelibus , falutem fc
„ aftua, etiam ad initium fideitfcin hoc erant
,, Apoftofkam bencdiâiooem . Cum occafione
,, heretki, quod vellent , eam gratiam talem
„ i m pre (lion is libri , cui titulus , -d«<uJtiuH< ,
„ cue , ’ cui poflêt humpna voluntas rtfiftere ,
,, Cornelii Janfenii epifcopi Iprenfis, inter alias
„ vel obtemperare ifolfam, fchnreticam dccjam ejus opiniones , orta fuerit , prafertim in
,, ramos, fc nti taleth damnamus . Quintamt
„ Galliis, controverfia fuper quinque-ex illis :
„ Scmipclagianum eft dicere i Chriftum pro
„ complures Galliarum epifcopi apud nos in·
„ omhibos omnino hominibus mortuum efle ,
,, ftiterunt , ut eafdem pronofitiones nobis obm aut fanguinem fudiffe t folfom, temerariam,
,, latas expenderemus , ac de unaquaque carum B „ fcandalofam , fc intelleftam eo fcnfu , ut
» certam tt perfpicuam ferremus fententia m .
m Chriftas pro folate dumtaxat pradeftioat»· ,, Tenor vero profatarum propofitibnum eft ,
„ rum mortuus fit > impiam , blafphemam,
» prout fequitar. Prima .· Aliqua Dei pracepta
„ contumeliofam , divina pietati derogantem,
„ nominibus jilftis volentibus , & conantious
„ fc harctkam declaramus , fc uti talem dani„ fecundum pmfentes, quas habent vires ,
,, namus .
n.funt impombilia j dceft quoque illis gra„
Mandamus igitur omnibus Chrifti fidelibus
„ tia , qua poflibilia fiant . Secunda : Interio,, utriufque lèrus , ne de dictis propofitionibus
„ ti gratia In ftatu natura lapfa nornqualn ren fentire, docere, predirarc aliter prafumant,
,, (sititur. Tertia : Ad merendum tc uemeren„ quam in hac pnrfenti noftra declaratione,
„ dum in ftatu natura lapfa non requiritor in
,, fc definitione continatur , fob cenfuris , ft
„ homine libertas a neceuitate, fedtufficit li„ ponis contra hnrcticds , fc eorum fautores
,, bertas a coaftionq . Quarta ; Semipelagiani
„ in jure erpreflit. Pracipimus pariter omnibus
>, admittebant provenientis gratia interioris
„ patriarchis, archlepifcopis, epifcopis , aliif» neccflitatem ad (îngulos aâus, etiam ad iret—
,, que locorum Ordinariis , necnon heretic·
„ tiurn fidei : & in hoc erant hnrettct , quod C „ pravitatis Inquifitoribus , nt contradiAores, ,
„ vellent, eam gratiam talem efle , rei poflet
„ fc rebelles quotcumque per cenfuras, fc pm„ humana voluntas rcfiftere , vel obtemperare.
„ nas pradiftas, ceteraque juris fc faâi remc» Quinta t Scmipclagianum eft dicere , Cfiri„ dia opportuna , invocato etiam ad hoc ■ fi
„ ftum pro omnibus omnino hominibus mor,, opus fuerit, auxilio brachii fçcnlaris, omni„ tuum efle > aut fanguinem fudifle .
„ no coerceant, fc cqmpefcant.
m Nos , quibus inter multiplices curas qua
„
Non intendentes tamen prr hanc declaram animum noftrum aflidoe pullant < illa-in pri­
„ tionem, fc definitionem fuper prediftis quinât mis cordi efta ut ecdefia Dei nobis es alto
,, que propofitionibus faCtam , appiobare ulla„ commiffa, purgatis pravarum opinionum er.
„ tenus alias opiniones , qu* continentur ia
,, roribus t tuto militare, tc tamquam navis in
„ prçdiâo libro Cornelii Jtnfenii. Datum Ron tranquillo mari , fedatis omnium tempcfta„ ma, apud fanâatn Mariam Majorem, anao
,, tum fluâibus, ac procellis, fecure navigare,
„ Incarnationis Dominic* millelimo fexcentep & ad optatum folatis portum pervenire oof„ fimo quinquagefimo tertio , pridie Kalend.
,, fit 1 pro rei gravitate coram aliquibus tan,, Junii, Pontificatus noftri anno nono.
„ ft* Romana ecclefi· Cardinalibus , ad id D „
Cum autem , ficut accepimus , nonnulli
n fpccialiter fepius congregatis , ac pluribus in
n iniquitatis filii pradiâas quinque propofitio» lacri theologia magiftrss , eafdem quinque
,, nes, vel in libro prrdiâo ejufdem Cornelii
,, propofitlones , ut fupra , nobis oblatas foci· , „ Janfenii non reperiri, frd fiâe & pro arbi„ mus ligiilatim diligenter examinari : eorum„ trio compotitas effe , vel non in fcnfu ab
,, que fuffragia , tum voce , tum feripto rela„ eodem intento damnatas fuiffe , aflerere ,
>, ta maflsre contideravimus : eoUemque nsagin magno cum Chrifti fidelium fcandalo, non
a, ftros , vatiis coram nobis aâis congregation reformident.
„ nibus , prolixe fuper eifdem, ac fuper carum
,,
Nos, qui omnia qu< hac in rugcfta funt,
,, qualibet differentes, audivimus. Cum autem
„ (ufficlenter fc attente perfpcximus , utpote
„ at> initio hujafccmodl diftuflîoni , ad divin qui ejufdem Innocentii praduceflbris juffu ,
>, nam implorandam auxilium multorum Chri,, uum adhuc in minoribus eonftituti , Cardi„ fti fidelium preces , tum privatim, tum ρο­
ή nalis munere fungeremur, omnibus illiscoaή blicc indixiflemus j poftmodum iteratis eifdem
,, grcfftfius interfuimus : in quibus Apoftolica
„ ferveqtius, ac per nos fblkite implorata (an,, auâoritate, eadem caufa difcutfo eft, ea pro.
„ ôi Spiritus aflinentia . tamdçm divino na- ' E „ fefto diligentia , qua major defiderari non
„ mine favente ad infraferiptam devenimus de·
» poflet : quamcumquc dubitationem fuper pra,, miffis io pofterum auferre volentes, ut omnes
m clarationem tc definitionem .
,,
Primam pradiâaaim propofitionam : Ali·
,, Chrifti fideles in ejufdem fidat unitate fefe
„ qua Dei pracepta hominibus juftis volenti„ contineant : ex debito noftri paftoratis ofK„ bus , fc cenantibus , fecundam prefentes ,
,, cii , ac matura deliberatione , prainfertam
w quas habent vires , funt impoffibilia ; dceft
„ Innocentii pradeccflbris nollri conftitutio„ quoque illis gratia, qua nombilia fiant i te,, nem, declarationem , fc definitionem , haM merariam , impiam , blafphemam , anathe„ rum ferle - confirmamus,, approbamus, fcin„ mate damnatam, fc hurcticam declaramus ,
,, novamus .■ fc quinque illas propofitioues et
,, fc uti talem damnamus . Secundam : fntej, libio pramemorati Cornelii Janfenii eptfco„ riort gratia in ftatu natura lapfa numquam
M pi IprcoGs, epi titulus eft , jttfcdUatut ea­
n refiftftur 1 hareticam declaramus, * uti tast ccrptas, ac inXicnfn ab eodem Cornelio Jan)
fcoio

î8oj

Clbmbntb Pau XL Constitutio

1806

faaio iotMto damnai*, fui<Te declarimu·, & iλ „ n«m Apoftolicarum exfteutioni prwcipue lot, defioimu* | ac uti taie» , imifta fcilicet ca,, tenti coniulcrunr . Bt cariflimu* in Chrifto
,, deal fingulii nota, que ia pradlâa dcctarav filia· noder Rex ChrrftixnifKiu·· fingulari
„ tionc It definitione unicuique illarum Ggil„ pKtilc auiillarem dexteram ftrenuo ac con„ fatim inociUr, itanun damnamui : ac eum
,, ftintiflimo animo porre ut.
„ dem libram f*pediâKÇOrnelii Janienii, cut
,,
Cum «vtrm profatu* Rex ChriftiintlDmua
,, eodem religion)· aelo duttu· per fuam in
„ titulo* ^4efnftinet, omnefque allot, tam ma.
,, nuicripU», quam typi·, edito· , St G quo»
„ urbe uratorem nobli figuftican , exponique
„ forian in pofterum edi contigerit, in quibua
m curaverit , nullum aliud opportuniu· remc„ prodidi» ejufdam Carnelii Jatrienii doârina ,
H dium paftifera bun,· conugioni» r«liquiii
,, utfupra, damnata defenditur, vel idftruitur,
„ exftirpandi» adhiberi nofl* , qiam fi omne·
„ aut defendetur , vel idftrattur , damnamus v
„ certam Formulam fubtcribereiit noftra auAo„ itidem, atque prohibemui. Mandante· om,, rUale firmatam , in qua quinque propofitio„ ntbu» Chrifti fi delibui, nepradiftim doftri„ ne* c* Cornelii Janfenit libro , cui liiilat ,
„ nam teneant, prodicent, doceant, verbo te!
i,
, excerpta·, fincere damairû.t ,
,, feripto exponant, »el interpretentur, publi- B « ac pro nide illam a nobi· quantociua, eape,, ce vcl privatim , palam vel occulte impri,, diri , ad qualibet effugia procludenda ,
,, mint, fub preni·, Bt ntfiuu coqtra hereti„ omncfquc removendo· ootantua , flagita- '
,, coi in jure riprefli· ipfo fifto abfque ait*
„ v»rit 1
„ declaratione incurendit .
„
No* tam pii* diâl Regi· Chriflianiflimi
„
Precipimu· igitur omnibu· rene rabilibu,
,, voti* benigne annuendum afleducente·, For.
„ fratri bui noftri* patriarchu, primatibu·, me„ mulam intra (criptam ab omnibu* ecdcfia,, tropolitania , archiepifcopi» , ctterifque Ιο­
„ ftici· , etiam veoerabilibu· fratribea uoftrit
ν cocum Odinarii», ae hu’etico pravitati· In„ arcbu-pifeopi·, &: epifeopi* , necnon alii»
„ quifitoribu* , ac judkibu* ecclcfiaftici· , ad
„ quibuicumque ecclcfiaftici ordini* , tam rc.
„ quo· pertinet, ut prainieriam ejufdem Inno„ gularibut , quam frcularibu», etiam monta,, centit pntdcccflbni noftri. conftitntioocm ,
„ nbu· , doôotibu· , A'lirentntii , aliifque
,, declarationem, ac definitionem , juxta pr«„ collegi 'ri a rcâuiibu· , atque magiftrii ,
,, (entem noftram determinationem , ab omnin fubfcribi diftriâe mandainui ; idque intra trei
„ bm obfervari faciant , ac inobediente» &ce„ menle· a dic publirationi' . fe·, notificatio,, belle· pratdiAii poni», aliiique juri· Sr fa Ai
,, ni· profentium I alta contra co< , qui intr*
„ remedii· , invocato etiam , ,fi opm fiaerit ,
terminum pratdiftutn non paruerint , itte„ brachii (ocularii auxilio, omnino coerceant.
,. miftibilitec procedi Volumu· juita canonica·
„ Datum Rotn*> apud Gndtam Mariam Majo„ conftitutione· > & eonciliuxum decreta.
,, rem, anno Incarnationi· Dominica millefi/arwa/a u /apradifihr
„ mo fcxcentefimo quinauagefimo fexto , deci„ mo irptimo Kalend. Novembri· , Pootifica„ tui noftri anno fecundo.
„
Ego N. conftitutioni Apoftolico J,» > -et».
Subinde vero , quo omnia Apoftolicarum de„ tii X. date, dic xxai. Mari , MDCLlIl.Se
n it Ionum eludendarum aditu· intercluderetur,
,. Conftituiioai Alexandri VII. date die xvl.
memoratu· Alexander prrdccetfor , prifeum ccM Oâobrii , MDCLVI. fummoram Pontlflclefia moram fecutui , certam edidit Formu­
,, cum, me fubjicio: Bc quinque propofitiooca
lam <b otnaibui ecclcfiaftici ordini* , tam f«,, ex Cornelii Janienii libro , cui nomen, ^da~
cularibu*, quam Regularibui peribat, fubfcrin
excerpta», ic ia ienfa ab eodem aubendam , per aliam fuam hic in re promut„ Ctorc intento . prout illai per diâa* coniiiSatam conuitutlonem tenori· iequcntit , vi- D1 n tutionei \cdei Apoftollca damnavit , finceelicet :
,, ro animo rejicio . ac damno , Sr ita piro r
»
Alexander epifeopur , fervo* fervorum
„ Sic me Dent adjuvet , Bc hoc fanda Dei
„ Dei , ad perpetuam rei memoriam . Regiu evangelia.
». minii Apoftolici diviaa providentia nobj* ,
„
Decernente* infuper pnefcntet littera»fem„ quamvi· immeriti·, commiffi ratio poftulat,
' ,, per Bc perpetuo valida» > 8/ efficace· exfiftere
„ ut ad ea potiflimnm , qua catholica religio„ Bc fore , (unique pleno· St integro· elftâur
,, ni* integritati * propagationi , animarum„ iortiri 8r oblinere . Sicque per quofeumque
n que laluti, Sr fidelium tranquillitati confu,, judicet Ordinario· 8r delegate· ubique judi,, Iere apta Sc idonea cfle judicantur , animum
,, cari 8c definiri dabere , fablata en & eorum
„ Bc curam omnem, quantum licet in Domino,
,, cuilibet quivi, aliter judicandi A interpr*.
■> applicemu·.
„ fandi facultate & auAoriute ; ac irritum Sc
>■
Quamobrem Cornelii Janfcnii horefim, in
., inane, (i fecur fuprr hir * quocumque qoa„ QalTii· profert im «ferpeutem , ab Innocean vi, auâoritate , 1 cient er ve) ignoranter con» tio X. (cl. record· pradeceflore noftro fere
„ tigerit attentari ,
„ oppreflam , ad inftar colubri tortuofi, cuju· E1 r,
Quocirca venerabilibus ira tribu· arrhiepi,, (copi, Sc epifeopi,, qlitfque. locorum Ordi„ caput attritum eft, in vario* gyro* St cavil„ lationum deflexu· euntem, fingulari Confti,, naxii* committimui, Bc mandamu* , ut fin,, tutione ad hunc finem edita altero affumplio,, guli in fui» dimcefibui , ac loci· fu* Jorifdi>■ ni· noftra anno extinguere conati fiiimut .
,, Ctioni fubjeflii, prafeote, littera·, Bc in ei,
„ Sed ut multiplicet ho&i* 'hominum generi·
,, contenta quacumque exfcqoanrur, Bc erfecu„ arte· adhibet , nondum plene confequi po» tioni mandari ac obfervari ab omoiboi •ο­
„ tuimu· , ut omne* errante» In viam ûlatü
ι, rent i St inobediente· quotcumque per fen„ redirent , qui tamen onico* erat votorum *
tcotiai, canfura* , & prenai , aliaque juri»
,, ar curaram noftraram icopqi t quibo· ope„ * faâi remedia , appellatione poftpofita |
h ram, Bc induftriam fuam egregio fane ftudio
„ invocato etiam ad hoc, fi opu· fuerit , bra,, venerabile* fratre, ooftri arvhlepKcopi Si *pi,, chii feculari* auxilio, omnino compellant.
», topi regni Calliwl earumdem Conftitutio„
Volumni autem . ut pratentium tranflqo*.

Cw. Gearra/. Tom. XXXIV.

Gggg

3

ptis,

i8o7

Clbmintib Pafm

1 < I.

Constitutio.

1808

j, put, etian impress, mana notarii poblici A debitam non requiri ■ ut quis poodiAi Janfc» lubfcriptis, Be figillo alicujus periona in diniani libri fanium in antediAi* quinque pro-

enitate ecdefiaftica conftituta muortis , eastem fidei psorfvi adhibeatur , qua ipfis otiginalibus litteris adhiberetur, ft forant ex hi.
bus, vel oftetxfa.
Nulli ergo omnino hominum liceat hafic
noitram conftitutionem , ic ordinationem infringere, vel ei aafu temerario contraire. Si
quis autem hoc attentare prafampferit , indignationem omnipotentia Dei, ae beatorum
Petri 8r Pauli Apoftolorum ejus , fc noverit
incurfurum ,
Datum Rom* , apud fandam Mariam
M.iorcm ■ anno Incarnationis Dominico
millcGmo fexctntsfimo fexagefimo quarto , B
quinio decimo Kaiendai Martii, Pootilica.
tat noftri anno decimo.
Sic equidem caufa finita eft ·, non tamen lie,
ut par erat, finitu» eft ertor Apoftolioo tvtiet
mucrone pc’cultu» . Neque enim defuere ncc
adhuc dciunt, homines veritati non acquiefeentes tc numquam ecclelia contradicendi finem
facientes, qui variis diftin&onibus, feu potius
rttugii» aJ circum ventionem erroris excogita,
tu, ecclçliam ipfam turbate » eatnqae intermi­
natu qusftionibus , quantum in ipfis eft , in.
Volvere if implicare conantur ; quodque dete­
ritis eft, ipfamet Apoftolica Senis decreta re­
darguendis eoram pravis fenlibus condita , ac
prarfertim quafdam pic memori* Ckmentis Pa- C
p« IX. die xts. Januarii t MDCLXIX. ad
ouatuot Gallia epifropos , neenon binas fimi·
lis memoris Innoccntii Papa XlL etiam przdeceflotutn noftrorum , d'e vt. Februarii ,
MDCXCIV. tc die xarv. Novembris,
MOCXCVI. ad epifeopus Belgii in forma
Btevis tefpeAive datu litteras , ta erroris fui
patrocinium advocare , temerario plane aafu ,
non etubefcant -, perinde ae (i memoratus Clcsnent przdereHer, qui eifdetn filis litteris, fc
Innoccntii X. ie Alexandri Vit pradccedorum
conftitutionibus fupradiftis firniiffitnç inhanere , ac a diftis quatuor epifropia veram Bc to­
talem obedientiam , adeoque Formal· a prz. fato Alexandro pradetefibre , ficut przmitti- D
'tur , edit* finecre per eos fubfcribi voiuifle
declaravit ; aliquam in tam gravi negotio ex­
ceptionem , feu icftti&ionem , quam nullam
protfus fc umquam admiflurum fuifle proteftatur luit , >e ipfa admifidet., diffus vero In­
nocentius XIL prudeceffor , dum ûpienter ac
'provide pradietis quinque propolitiones ex asctnorato libro Janlenit excerptas in fenfu obvio , quem tpii.net propofitionum «e-ba exhi­
bent, ac pr* Ie ferusK, damnatas elle ptonun.
clavst , non de iplbmet ob io icnlu , quem m
Janlenti libro habent, quive ab eodem Jsnfemo intentus , ac a pizlatis in nocent io X. &
Alexandro VII. prrdcccfloribus damnatus fuit,
fed de alio quopiam diverfo icnfu cogitaflet ; £
diAxfque Innocentis X. Bc Alexandri VII. przdeceflorum conftuutiones temperare , rcftringete , aut alio quovis modo immutare voluilfct
iiidetn iplis litteris, quibus eas in fuo robore
fuifle, Bc efle, feque illis firmiter inhzierever.
bis apertiffisnis alfcrcbat.
Przterea fidem inquieti homines fparfis undequaque feriptionibus ac libellis , exqaifita.ad
fallendum arte conipofitis, non finegtavi Apoftolicz Sedis Injuria max imoque totius ecclefiz fcandaks «cicere non funt veriti t Ad obediantiam prrfatis Apoftoltcis Coaftitutioaibus
„
„
„
,,
„
(l
„
,,
„
„
„
,,
,,
,,
„
„

pofitiouibus, lientpremittisor, damnatam, intosius, et hzrcticam, damnet ; tod faris efle .
fi ea de re obfeqtuofnoi ( uc ipfi vocant ) filerstrum teneatar . Qu* quidem a fler t io , quam
abiurda lit > te animabfts fidelium permeiofa ■
fatis apparet, dum fallacis hujus dodtrhs*pal­
lio non deponitur error, fed ablconditur; vul­
nus tegitor , non caratur ; ecclefi* illuditur ,
non paretur ; A- 1st* demum filiis inobedientis
via ftermtur ad fovendam li lent io hotefim, dum
ipfam Janfenii dodtrinam, qaam ab Apoftolica Sede damnatam ecclelia oniverfalis exhor­
ruit, adhuc interius abjicere , Bc corde impro­
ba re detredant.
Quin etiam en impudentia nonnullos deve·
nifte compertum eft , at veluti naturalis honeftatis, nedum Chriftian* lincetKatis obliti, afferere non dubitaverint , przfat* Formula a
memorato Alexandro prsdeceflbre proferipta
fubfcribi licite pofie , etiam ab iis , qui inte­
rius non judieant , ptrdiAo Janfenii libro doftrinam harcticam contineri · Qnafi vero,
contra quam feriptum eft : Qa> Itfuitur
rvw <a c»rit /a» . Et : Qui jurut fngiui» fiu\
V *»· Jctipit ; hujufmodi erroris feâatoribus
liceat ecclefiam ipfam jurejurando decipere,
fisauique Apoftolica Sedis providentiam falle­
re ; dum ejufdem Formula conceptis vesbis
loquuntur quod ecclelia loquitur , quod tamen
fentit ipia uon ientiunt ; Icque parere Confti­
tutionibus Apoftoltcis profitentur, quibus ani­
mo contradicunt.
Hinc eft, «tjeod nos ad opportunam tc effi­
cax tam etiriafi morbo , qui ut cancer ierpit ,
tc quotidie ut deterius vergit, remedium adhi­
bendum , non minus demandata nobis omnium
ecclcfiarum follàcitudtnt* debitp , quam piurisnormn venerabilium fratrum noftrorum diverfarum parttum , ac prçlerthn regni Galliarum
epifeoposum telo ac precibus excitati j nc hujafinodi pravi homines Catholica crvlefia pa­
cem fubvertere impune pergant , te fimplicium
acpufillorum mentibus imponere, docentes qu»
non oportet; neve ullus apud eoa quoque, qui
bona, ut ajunt, fide, ac falfis rumoribus deci­
pi fe fisrtafle patiuntur, de mente , ac fenteru
tia Apoftolica Sedis amplius ambigeadi foperfit locus ; divino prius , tam piivaris noftris t
quam publice indidi* precibus . imploratopra­
ndio, ac r* mature ditcufla , de nonnullorum
vencribilium fratrum noQroram fanâa Rcmanz ecclefi* rtrdinalium confilio , audtcilque
complurium ii- facra theologia magiftrorum 'uffragiu : primo quidem przinfertas Innoccntii
X. Sc Alexandri VII. ptzdecelforum conftitutiones, omniaque Bc fingula in eis contenta auâoritatc Apoftolica , tenore prefeotium , con­
firmamus, approbamus Bc innovamus.
. Ac infuper, ut quavis in pofterum errori*
occatio penituKpracidatur , atque omnes Ca­
tholics ecclefi* filii ecclefiam ipfam audire ,
non tacendo folum ( nam tc ii»fu ·« tenchit
cturicifcuut ) fed tc interius obfequendo , qu*
vera eft orthodoxi hominis obedientia , condiicant ; hac noftra perpetuo valitura conftitutione, obedientia, qua pruinfertis Apoftoiicie
conftitutionibus dpbctur , oofequiofo illo filentio minime fatisfieri ; fed damnatum in quin­
que prcfaci· propofitiombus Janfeniani libtt
Unium, quem illarum verba pre fc ferunt, ut
prwfertur, ab omnibtu Chrifti fidelibus ut he­

rcti-

ι8ορ

Innocentii Ραρλ ΧΠ. Constitotio.

reticum, non ore folum , fed k corde icjici , A
ac damnari debere ; ncc alia mente , animo ,
aut credulitate inpradiftz formula lubfcribi !iOtepollc; ita ut qui (ecus, aut contra, quoi J
lire omnia St lingula , fenferint , tenuerint ·
pradicaverint , vcbo , vcl fciipto docuerint ,
aut allcrueunt , tamquam prçfatatum Apoilofjearum conftitutionum tranfgreflores, omnibus
Sc finguli* illainiti cenfuris St penis omnino
fubjaceant , cadent auâoritatu Apoftobca de*
Cernimus , declaramus , ftatuimus , Bc ordi­
namus ·
Decernentes pariter , eafdent przfentc, Sc
prrmfoitas litteras femper Sc perpetuo validas,
K· rflicaccs exliftcro, fc fore, fuofque pienv:et
fc· mtegtos rlTcflus fortiri fc obtinere· Sic que B
per quufcumque judices , ordinarios k delega­
tos , ubique judicari k definiri debe c , fi bit's
era fc eorum cuilibet quavia aliter judicandi fc
interpretandi facultate fc aufcoritate ■, ac ini­
tum & inane , (i fecus fuper his a quoquam
quavis authoritatc ic tenter vcl ignoranter con­
tigerit attentari ■
Quocirca venerabilibus fratribus archicpifcopia fc epifeopis , aliifque locorum Ordinariis ,
aecnon hçrcticB pravitatis Inquifitcxibus , fc
judicibus etclefiafticis, ad quoi pertinet·, com­
mittimus , Bc mandamus, ut finguli in luis rcfpeftive dicccelibus , ac lucis lut· j.iriidiâioni
lubjcfiis, ipfas prclcntes litteras, fc in cis con­
tenta quçcuntqtic exfcquantur , & exlecu.ioni C
mandati fc obfcivaii ab omnibus curent ; fc i.nobedientes fc rebelles quolcomque perccnfurasfc
panas prçfatas, aliaque juris fc faâi temedia ,
appellatione paftpoGta , invocato ciatnadhoc,
fi opus fuetit, brachii fzcularts auxilio, omni­
no coerceant fc compellant .
Volumus autem ut cacumJcm prçfcntium
tranllumptis , etiam imprcfli, , manu alieujirs
notarii publici fublcrrptis, fc ligillo perfonc in
dignitate ecclefiaftica conftitutz inunitis , ea­
dem fidos piorfus adhibeatur , quz ipfis origi­
nalibus litteris adhlbcictur , fi fuient exhibits
vcl oftenlz ·
Nulli ergo oninitio hominum liceat hanc pa­
ginam nottre confiiroationis, approbationis, D
innovationis, decreti , declarationis_, ftatuti ,
fc ordinationis infringere, vel ei aufu temera­
rio contraire . Sb> quis auteta hoc attentqfe
prxlninpietit, indignationem omnipotentis Dei ,
ac beatorum Petri fc Pauli Apoftolorum ejus , .
fe noverit incurfutum .
Datam Hume àpud fanflam Maiiatn Ma­
jorem , anno Incarnationis Dominiez mtlleli■>0 feptingentefimo quinto , decimo feptimo
Kalendas Augulli , Pontificatus noftri anno

i8to

,,m 5J»fltffsmi in Cbriflo 'Pnrru ey demini noflrt
Jtmini O/rarm/ύ divine fryvisienriu 7*nf.t Xl.unne
. ÇtfndiSt iitrn^ ifvfttiin «ffi** ty
fubhcurn fuerune aJ -uulu.is ecclefin $. Ίtennis Lu» bufillsn Ptineipis ^tfefiutnrum, CnnerCinriu .Xfofialun , a/vgav Cutin lnno:enriunn, Adtn<u Ci'ntmii, in ^dt Cumfi F.'ern, ty i» ulnsln<ii [t/stes ty tanfftttii Urbis -, ftr mt Thomnm it
Unionibus tiuftlem Snnfhjfimi D. \. Psf4 C»tJ»~
Joannes ,Gizcus Mag. Cuif.

V.
EJUSDEM

S S. D. N.

CLEMENTIS PAPÆ

XL

Dnmnnti» ^numflnrium Trtfofieiuutm txctiftnrum ·* HaMuiai
«» librn Gullira idiomufe imfrtj,
fT in fl nets S"'?'?**
r«m·/ tiftr/tut* » /»A ftrnfo ; Le Nouveau xi.p i<|la
Tcftament en François, arce dea Reflexions
Morales fur chaque verfet, kt. a Paris 1Î99,
^4t direr , Abrège de la Morale de 1'Evanerfe , dea Aites des Apofties, des Epiftre*
de Saint Paul , des Epiftres Canoniques ie
de 1’Apocafypfe , ou Penlcea Chreftiennea
fur le texte de ccs Livres facrea fcc. a Parti
■ 69;. Sr 1694.
Crrw prafeiLItone tjujdem Utri , CT dierum jnorumrumtjtie in ejut i(tfen(ii>utin tnm htilenvi eiiterum ,
in foflcrnm eindtrnm .
Clemens epifeopo' , feryus (ervorrm
Dei .
Vniverfii Clnifti fidelibus [ululem, tf* . ffisfiolicnm
benedici innem .

nigenitus Dei liiiuspronoftrafc
totius mundi falute filius hominis facius,
dum difcipulos luos doâtina veritatis inftrueret, joiveriamqne ecclefiam fumi in Apoftolis
erudiret, ptzlentia difponens, fcfutura prolpiciens , przcfaro ac falubcnimo 'hic rnrnto nox
admonuit, ut arrendeaemus a tallis prophetis,
qui veniunt ad nos in vcftitnentis ovium : quo­
rum nomine potiilininm démunitrantur magi·
ftri illi mendace^ & in deceptione illuforcs
qui iplrndida pietatis fpecic prava dogmata
latenter infirmantes, introducunt (câas perdi­
tionis tub imagine fanâitatis ; utque facilius
incautis obrepant , quali deponentes lupinam
pellem, 8e lefc divins Legis fententiis , velut
quibuidnn ovium velleiibus obvolventes , fan^
quinto .
fiaruin Scripturarum , adeoqne etiam rpfius no­
vi l eftamcnti vcibis, qu» multipliciter in iuarta
J. Caid. Piodatarius .
aliorumquo perditionem depravant , nequiter
F. Olivcrius .
E abutuntur : antiqui Ltlicct , a quo progeniti
funt, mendacii parentis exemplo ac inagiftetio
edofti, nullam omnino elfe ad fallendum expe­
Vifa de Curia C- A. Fabronus.
ditiorem viam, quam ut , ubi nefarii erroris
fubintroducirur fraudulentia, ibi divinorum ver­
Lk* f flumbi .
borum prztcndatui aufloritas ■
T. Terra .
His nos vere divini, monitis inftrufli , nbi
primum , non fine intima cordi, noftri ama­
RCgiftrata in Secretaria Brevium .
ritudine, accepimus , librum quemdam , CalIleo idiomate olim imprcilum ·. Se in plures co­
Mu a ΊζηιΙνίιηΐη Domini noflrifefuCbrfi' mCrnos dilinlmtum , fub titulo : Le t^onveuu Telefime feftln^entefimo quinte , indilionc iettmn ter.
fiente,.t e:i Frenetis , nvee dei \eferunt mordis
ihu^ee verj.t ,
Puri, 1099. Alltel'
tin t «Kim dettiitn JeriA Ju/u , “Pent tfientai ntGbrffg
3
v?;ü;
Concil.GotitruI. Totu- XXXIV.

U

<
J

i8xi

Clementis Pap» XI. Constitutio, Vwgmim,

1811

vero i Mrtft it It Mtrtlc it I’ E-vtmilt, itt A cenfitas rcfpcAive editiones , fideliter extra­
^iSii ii> Afofirti, in Efifirti it ftitf Paa/,
das, & tum Gallico , tum Latino idiomate
d»« Bfi/hti
, cr it l^ftcalypft ; hs
expreffaa Propolitiones » compluribus in facra
Ttnùci Cbrtftimtti far It Ttxtt it cti hirn
Theologia Magiftri», primo quidam coram
fxrrtx., CTi.
γΛήί lûfj.tr 1<5$>+ tametfi
duobus ex veneraoilibus fratribus noftris CanA*
alias a Nobis damnatum , ac reveia Catholi­
Roman* ecclefic cardinalibus accurate diteuti :
cis veritatibus pravarum doânnarum mendacia
deinde vero coram Nobis, adhibito etiam alio­
multitsriam permifccntem , adhuc tamen tam­
rum plurium Cardinalium ronfilio , quam ma­
quam ab omni errore immunem, aplutibusha­
xima diligentia ac maturitate , lingularum >nberi , Chrifti fidelium mambusi palum obtrudi,
fuper propofitionutn cum ipfomet libri textu
ac nonnullorum nova femper tentabtium conii.
exaftiffimc facta collatione, pluries iteratis Gon110 ic opera ftudiofe nimis quaquaverfum diffe.
gregationibus, expendi Bc examinari mandavi­
minari , etiam latine redditum : ut perniciof*
mus . Hujufmodi autem Propolitiones funt ,
iollitutionis contagium , li fieri poflit > perqu* fequuntur ; videlicet :
traoieat de gente in gentem , Bc de regno ad
populum alterum : renutis hujuimodi feduAlo B
L
pibus atque rallacihecieditum Nobis Domini­
cum gregem m viam perditionis fenfim abduci
Uid a liud remanet anitp*, qu* Deum ,
lummoperc doluimus : adeoque Paftoralis non
Mque iplius gratiam amifit · “'f> pecca­
minus cure noftr· ftimutis , quam frequentibus
tum , Bc peccati confiet utiones , fuperba pau­
orthodox* fidei celatorum aucrelis , maxime
pertas, Bc fegnis indigentia ; hoc eft , gene­
vero complurium vencrabiWm fratrum» przferralis impotentia ad laborem , ad orationem ,
tim Galli* Epifeoporum , litteris ac precibus
Bc ad omne opus bonum ?
excitati, glifeenti morbo» qui etiam aliquando
pollet in deteriora queque proruere , validiori
1 I.
aliquo remedio obviam ire decrevimu·.
Et quidem ad ipfam ingruentis mali cautam
Jefu-Chriftj gratia , principium efficax boni
provide nolit* confrderationis intuitum conver­
cujufcumque generis , nccctfaria eft ad omne
tentes, ptrfpicue novimus fu m num hujufmodi
opus bonum ; abfque illa , nuo folum nihil
libri perniciem ideo potiffimum progredi Sc infit, fed nec fieri poteft.
yalefcere, quod eadem intus lateat , Sc velut C
improba fames, nonnifi fefto ulcere foras erum­
I1L
pat ; cum liber ipfe primo afpcâu legentes fpeCie quadam pietatis illiciat ; molliti enim funt
In vanum. Domine, prreipis, fi tu ipfe non
fermones ejus fuper oleum ; fed ipfi funt jacu­
das quod pnecipu .
la : Sc quidem intento arcu ita ad nocendum
parata , ut fagittent in obfcu ro reôos corde ,
IV.
Nihil propterca opportunius- aut falubrius pr»ftari a Nobis poffe arbitrati fumus , quam Û
Iu, Domine ; Omnia poffibdia funt ei, cui
fallacem libri dodrinam genera tim folummodo
nia poffibilia facis , eadem operanda in
• Nobis haâenus indicatam , pluribus lingiliatim cx eo excerptis propolit iambus, diftinôiur,
V.
Bt apertius explicaremus ; atque univeriis Chri.
111 fidelibus noxia xizaniorum femina e medio
Quando Deus non emollit cor per iittetiorem
tritici , quo tegebantur » edulia , velut ob
unAiobem grati* fu* , exhortationes , Bc gra­
oculos exponeremus . Ita nimirum denudatis , D tus exteriores non inferviunt, nifi ad illudanaBc quafi in propatulo pofitis, non uno quidem,
gis obdurandum .
aut altero, len plurimis, graviffimifque , tum
pridem damnatis , tum etiam tsove adinveotis
Vt
erroribus, plane confidimus , benedicente Do­
mino, fore ut omnes tandem apert* jam maDifcrimen inter foedus Judaicum , 8c Chri.
nifcft*quc veritati cedere compellantur.
ft i anum > eft; quod in illo Deus exigit fugam
Idipfum maxime e re Catholica fututum , Bc
peccati , Bc implementum legis a peccatore ,
fedandis prefertim in florentiffimo Galli* re­
relinquendo illum in fua impotentia : in ifto
gno exortis ingeniorum varie opinantium, jatnvero Deus peccau>ri dat quod jubet , illum
que in acerbiores fciffuras protendentium diicifua gratiam purificando.
diis apprime proficuum ; confidentiarum deni­
que tranquillitati perutile , Bc propemodum neV 11.
ccffarium , non modo prefati epifcopi , fed Bc
ipfe in primis cariffimus in Chrifto filius noQu* utilitas pro homine in veteri foedere ,
fter LoJovicus Francorum Rex Chriftianiffimus , E in quo Deus illum reliquit ejus propriae infir­
Cujus eximium in tuenda Catholics fidei puri­
mitati , imponendo ijrfi fuam legem r Qu* ve­
tate , extirpandifque erroribus zelum fatis lau­
ro felicitas non eft, admitti ad foedus, tn
dare non poffumus, fspius nobis eft conteftaDeus *obis donat , quod petit a nobir?
tus ; repetitis propterca vere piis Bc Chriftianiflimo Rege dignis officiis , atque ardentibus
VIII.
votis a Nobis efflagitans, ut inftanti animarum
nccelfitati prolata quantocius Apollo!ici cenfuNos non pertinemus ad novum foedus , nifi
ra judicii confuleremus.
in quantum participes fumus ipfius nov* gra­
Hinc, adfpirantc Domino , ejuique cvlefti
ti* , qu* operatur ia nobis id , quod Deus
ope confifi , faiutare opus Icdulo diligenterque,
nobir prKcipit .
ut rei magnitudo poftulabat , aggrcfli fumus :
ac plurimas cx pradifto fibro , juxta fupra re-

Q

IX.

i8ij

ClBMrNTTi

Pm

XI.

CoNiTtTVTiOj

1814

Vn^ttlruf·

A
IX.

XXL

Gratia Chrifti eft gratia fuprema , fine qua
confiteri Chrtftum numqoam poffumus, tc cum
qua nomquam illum abnegamur.

Gratia Jefu Chrifti eft gratia fortis» potens»
fuprema , invincibilis, utpote quae eft operatio
voluntatis omnipotentis , lequel* tc imitatio
operationi* Dei incarnants*, te rclbfcitanii*
Filium fuum.

X.

XXII.

Gratia eft operatio manus omnipotentis Dei,
quam nihil impedire potift, ant retardare»

Concordia omnipotentis opentiouis Dei in
corde hominis , cum libero ipfius voluntati*
confenfu , dcmonftrttur illico nobis in Incar­
natione » velati in fonte atque archetypo om­
nium aliarum operationum- mifcricordi* &
5ratis : qu* omnes ita gratuite , atque ita
epeodente* a Deo funt , ficut ipfa originalis
operatio .

XL
Gratia non eft allud , quam voluntas omni­
potenti» Dei jubentis tt facientis quod jubet.'

XII.
Quando Deu* vultfalrare animam, quocum­
que tempore ■ quocumque loco , tffcâus indu­
bitabilia (equitur voluntatem Dei.

XXIII. .
Deus ipfe nobis ideam tntdidit omnipotenti*
operationis fua gratias , eam lignifkan* per il­
lam , qua creaturas c nihilo producit» (emor­
tuu reddit vitam.

X IIL
Quando Deu* voit animam Calvam facere ,
& eam tangit interiori grati* fu* manu, nulla
voluntas humana ei reftftic.

XIV.

Qutntumcomquc remotus a falute fit pecca­
tor obftinatus , ouando Jefua fe ei videndum
exhibet lumine falutari fua gratiae , oportet ut
fe dedat» accurrat , feie humiliet , fe adoret
Salvatorem fuum.

XXIV.
Jufta idea , quam Centurio habet de om­
c nipotentia Dei , tc Jeiu Chrifti , in fanandis
corporibus folo motu fu* voluntatis, eft ima­
go idc* , qu* haberi dtbc* de omnipoten­
tia fu* gratus-ia fanandis animabus a cupi­
ditate .
,

XXV.

XV.

Deus illuminat animam, & eam fanat eque
ac corpus fola fua voluntate i jubet » te ipfi
obtemperatur .

Quando Deu* mandatum fuum & fuam aeter­
nam locutionem comitatur undione fui Spiri­
tus, & interiori vi grati* fur, operatur (II* in
corde obedientiam , quam petit.

XXVI.
Nulla dantur grati* , nifi per Fidem.

XV L

XXVII.

D
Nullm/unt ilfeccbr*, qu* non cedant illece­
bris grati* : quia nihil rcfiftit Omnipotenti.

Fides eft prima gratia ,
silai uni .

& fons omnium

XVII.

XXVI11.
Gratia eft vos illa Patris , qu* homines in­
terius docet, ac cos venire facit ad JclumChriftum. Quicumque ad eum non venit, poftquam
audivit vocem exteriorem Filii , nullatenus cit
doftus a Patre.

XVIII.

Prini* gratia , quam Deus concedit peccato­

ri , eft peccatorum remiflio .
XXIX.

Ectra ecclefiam nulla conceditur gratia.

Semen verbi, quod manu* Dei irrigat, femper affert frudum fuum .
E
XIX.

Dei grati* nihil aliud eft , quam ^jus omni­
potens voluntas : hac eft idea, quam Deus ipfe
nobis tradit inomnibus fuis Scripturis.

I
XX.
Vcfa grati* idea eft, quod Deus vuh fibi a
nobis obediri, tc obeditur) imperat, 8comnia I
fiunt ; loquitur tamquam Dominus , te omni* I
fibi fubmtffa funt.
'

1

XXX.

Omnes, quo* Deus vult falvarc per Chrjftutu, ialvantur infallibiliter.
XXXI.

Defideria Chrifti fesnper habent fuum effe­
rum ; pacem intimo cordium infert , quando
ei* illam optat .
XXXII.

Jefus Chriftus fe morti tradidit ad liberaudtun

I

1819

Clbnbntis

Ρ뻣 XI. Constitutio, C/n^enî/w.

dum pto femper fuo fanguine primogenito, ,
id eft , eleâo, , dc manu Angeli extcimi■utoiit ,
XXXIII,

Proh quantam oportet boni, terrenis , & fibimetipli renunciaftc > ad hoc ut quia fiduciam
habeat libi > ut ita dicam » approptiandi Chriftom Jelum, ejua amorem , mortem , St myflcria , ut facit fanftus Paulus dicent
m< ( tT frtJiJit ftatttiff»·· f’· mt ΐ
*
a

1816

Xjblll.

Primua effcftuAgiatir baptifmalis eft facere,
ut moriamur peccato ; adeo ut fpirita, , cor,
fenfu, non habeant plus vita oro peccaro, quam
homo mortuu, habeat pro rebus mundi.
XL1V,

Gratia Adami non prodocebat nifi merita
Itunaanu .

z
Non funt nili duo amore, , unde volition»,
A- aft tones omnes noftr» nakuntur ; amor Dei,
qui omnia agit pioptcr Deum , quemque Deu,
remuneratur i Sc amor quo nos ipfo», ac muti·
dum diligimus ) qui quod ad Deum referen­
dum eft , non refert , 3c propter hoc ipium
bt malui .

XXXV.

XLV.

Gratia Adami eft fequela ercattoait, & erat
debita nature lanx, & integra.

Amore Dei in corde peccatorum non amplius
regnante , neceffe eft ut in eo catnalis regnet
cupiditas, otnncfque iâione, eju, corrumpat.

XXXIV.

XXXVI.

Dlffgieotia elfentiali, inter gratiam Adami
Bt flatu, iaoocentt» , ac guttam Chriftiananr,
•ft ; quod primam unufquifque in propria per.
lona recopiilet : ifla voro non recipitur , nifi
jn per (on a Jefu Chrifti iftuicitati, cui nos
uniti fumus ,
XXXVII.
Gratia Adimi, fanftificando illum in femet.
ipfo , erat illi ptoportiouata : gratia Chriftia­
na no, fanftificando in Jefu Chrifto, eft omni.
pot»m , tc digna Filio Dei.

XXXVIII.

Peccator non eft libet, nili ad malum , (i te
gratia Liberatoris.

' X L V l.
Cupiditas > dut Caritas, uium fcnfuutn bo·
num vel malum faciunt.

X L V11.
Obedient Ia legis ptoflucre debet ex fonte ;
R: hic fons eft caritas. Quando Dei amor eft
illius principium interius , St Dei gloria ejus
finis , tunc purum eft quod apparet exterius t
alioquin non eft ruit hypoctifu, aut falfa jufti.
tta .
X L V 111.

Quid aliud elle po flu mua, nili tenebra, nili
aberratio , tc utli peccatum line fidei lumine,
fine Chrifto, Sc (lue cantate .
XLIX.

XXXIX.

Voluntas, quam gratia ηβη nrzvenit, nihil
habet lumini, , nil, ad aberrandum | ardori, ,
niG ad (e pracipitandum ; virium , niti ad f»
vulnerandam . Bft capax omni, mali, Bt inca­
pax nd omne bonum .

X

Ut nullum peccatum eft fine amore noftri ,
ita nullum eft opus bonum tine amore Dei^»
L.

Fruftra clamamus ad Deum , Patet mi : ft
fpititus caritati, non »ft ille , qui clamat.

L.

Sine gratia nihil amare poflitmu, , nifi ad
noftram condemuationem .

LI.
Fides julLficat, quando egeratur ; fed ipfa
non operatur, niti per caritatem .

XLI.

LII.
Omni, cognitio Dei, etiam naturalis, etiam
io Fhllofophi. eihtitci, , non poteft venir» nili ®
Omnia alia falutis media continentur infido,
a Deo > Ar line gratia non producit niti prvtanquam trt fuo germine . Sc femine .· fed hac
(umptiouem , vanitatem , tc oppobtiqnom ad
fido, non eft abfque amoie Bc fiducia.
ipfum Drum , loco affectuumadorationis, graUtudiau , tc amoris .
L1II.
ί

XL II.

Kola gratia Chrifti reddit hominem aptum
ad fanifkium Pislei ; Ime hoc nihil nili tmpuutas , uibil nili indignitas . v

Soja carita, Chrihiano modo facit ( aôiooea
Clinfbanas ) per rclatiooctn ad Deum, Bc Jefum Chrtflum.
HV.

-Sola cantu, eft, qua> JJeo loquitur: eam io·
lam Deu, audit.
\

Λ

L V.

iSi7
K

C LM κι μ τι s P APS XL Constitutio» Vtugafau·
A
LV.
LXVII.

1818

Dem ana corooat, nifi caritatem t qui cur­
rit «i ilia impolie, * ce alio motiro, lava*
num currit.

Timor ienrilû non fibi repneientat Deum <
nifi ut dominum durum , impetiofum , inju·
ftum, inuaftabilem -

lvl

LXVlil

Deus non rémanent nifi catiutem , quo­
niam caritna Cola Dean honoaat.

Dei bonitas abbrtviavit viatn falutis, clan·
dendo totum ia fide & precibus.

LVU.

LXIX.

Fides, ufus > augmentum,8cpremium fidci
' Totum deeft peeeatoti, quando ei deeft fpes t
Me aoa eft fpes in Deo , ubi aoa eft imor Dei. B totum eft donum puns iibcralitatis Dei .

LVI1J.

LXX.

Nee Deus eft » ncc Religio , ubi non eft
catitas ,
LIX.

Nutnquatn Deus affligit innocentes; 8raffliâiones temper ferviant, vel ad puniendum pec­
catum, vel ad purificandum peccatorem.

Oratio impiorum eft novum peccatum t tt
quod Deui illis concedit , eft novum in cos
judicium .

LXXL

L X.
Si folus fu pp licii timor aoimat poenitentiam ,
3uo hac eft magis violenta , eo magis ducit ad C
cfperationem.

LXL
Timot nonnili manum cohibet ; cor amem
tamdiu peccata addicitur , quamdtu ab amore
luftitia non ducitur.

LXXII.
Nou ecclefia ChtiiUaru» eft , quod fit Ca­
tholica , comprehendens, ic omnes angelos cali, 8c omnes clrftoa dt juftoa terra, tc omnium
leculorun .

LXXIIL

Qui a malo non abftioet, nifitimore poena,
illud committit in corde fuo , Bc jam eft reus
coram Deo. -

Quid eft ecclefia , nifi catus filiorum Dei
manentium in ejus fine , adoptatorum in Cbrifto, fubfiAentiom in ejiis perlons . redempto­
rum ejus fanguine , viventium ejus fpirito «
agentium per ejus gratiam , Ic exfpeftintium
gratiam futuri Gecuu·

LXIII.

LXXIV.

Baptixatus adhuc eft fub lege ficut Judaeus,
fi legem non adimpleat, aut adimpleat cafoio
timore.

Ecclefia , five integer Chrlftus , Incarnatum
Verbum habet ut caput, omnes vero fanftos ut
membra .

LXIV.

LXXV.

Sub mated ifto legis numqcam^ bonum ;
quia peccatur live faciendo malum ,-five illud
nonmfi ob timorem evitando ■

Ecclefia eft unus folus homo , compotitas ev
pluribus membris , quorum Chriftus eft caput,
vita, iubliftentia, ftperfona: Unus folus Chtiftus , compofitus ca pluribua Canitia , quorum
eft fanâificator.
’

LXII.

LXV.
'

Homo ob fui confer vationem poteft fefe difpenfare ab ea lege , quam Deui condidit pro­
pter ejus utilitatem .

Movfes, Prophetas, facerdotes , 8r doftotes
LXXVL
legis mortui font, abfque en.quod nilum Deo C
Nihil fpatiofius E-clefia Dei t quia omnes
dederint filium , eam aoa /effecerint aifi man­
eleAi Bc jufti omnium luculorum ulam com­
cipia per timorem.
\
ponunt .

LXVL

LXXV II.

Qui vult Deo appropinquare i nec debet ad
ipfurn venire cum brutal ibus paflionibes , ne­
que adduci per iuftinâum naturalem , aut par
timorem, (icuci beftiar ; fed per fidem , Bc per
amorem iicuti filii ·

Qui non ducit vitam digam filio Dei 8e
membro Clitifti , ceflat interius habere Deum
pro Patre, Ac Chriftum pro Capite.

LXXVUI.
Separatur quû a populo elcâo , cupn figura

fuit

S

i8ij>

CiBMeNTrf Pan XL Constitvno,
A

ΈΜμίάηυ,

xSio

hiit pop ulus Judaicus , 8c capat «ft Jefm Chri-

ftus, tarn two vivenda fecundem cvangeium ,

LXXXIX

qaam non ctedendo evanpelio.
_Qu»rtusdecfmu» gradua converfionis pecca­
tor» eft, quod cum lit jam reconciliatus , ba**t jas adiftendi facrificio ecclefi· .

LXXIX.
Utile dr neceflarium cft omni tempore· om­
ni loco j it omni pertooarum generi ftndere ,
tc cognofcere fpiritum , pietatem, le mvfteria
facro feriptura.

XC.
Ecclefia andorite tern excommunicandi habet,
»t eam exerceat per primos paftort* de confenfa , faltem prnlampto , toties corporis.

LXXX.

Leftio face· feriptura «ft pro omnibus.

LXXXI.
Obfcuritas fanfta verbi Dei non «ft laicis ra­
tio difpcniandi feipfos ab ejus leftionc .

LXXX II.
Dies Dominico* a Cbriftunii debet finftificati leftiooibu* pietatis ( Ic fuper omnia fan­
darum Scripturarum. Damuofum eft vellcCbriftiannm ab bac led tone retrahere.

LXXXIIL

XCL
R

Etcommunicatiooi* injafta metus, numquam
debet no* impedire ab implendo debito «oftrot
Numquam eximusab ecclefia etiam quando ho­
minum nequitia videmur ab ca expulfi > quan­
do Deo, Jefa-Chrifto , atque ipfi ecclefi· per
caritatem affixi fumus.

XC1I.
Pati potius In pace excommunicationem , tc
anathema iajuftum , quam prodere veritatem,
eft imitari fandum Paulum : tantum abeft ,
ut fit erigere fe contra auftorltatem, aat fciri­
dere unitatem >

Bft illufio fibi perfuadcre, quod notitia tntvftctioram Religionis non debeat communicari C
XCHI.
fem mi* , left tone factorum librorum . Non ex
feminarum litnplicitate , fed ex fuperba viro­
Jefus quandoque fanat vulnera, quae pntcep*
rum (cientia , ortu* eft icripturaram abuius ,
pomorum Paftorum foftinatio infligit , fine
& nat* funt hatrefes .
tpfiu* mandato ) Jefus reftituit , quod ipfi inconfiderato xclo rcftmdunt .
LXXXIV.
Abripere e Cbriftianorum manibus novam
Teftamcntum , feu e·* illad claufam tenete.
auferendo eis modum Illud intdligeodi, cft illi*
Chrifti o* obturare.
LXXXV.

XCIV.
Nihil pejorem de ecclefia opinionem ingetit
ejus inimicis , quam videre illic dominatum
exerceri fupra fidem filiorum 1 & foveri dirifiones propter res , qu· ncc fidem laedunt, nec
mores .

xcv.

Interdicere Chriftiani* ledioncm facne Scrip- p
tur·, prsrfertimRvangelii, eft interdicere ufum
Veritate* eo devenerant, ut fint lingua quali
luminis filiis lucis , ic facere ut patiantur fpcrtgrioa plerifque Chriftianis , fc modus cu
ciem quamdam excommunicationi*.
pnedfcandi eft veluti idiom* incognitum i adeo
remotna eft a (implicitate Apoftolorum , & fu­
LXXXVL
pra communem captum fidelium j neque fatis
advertitur , quod hic defeftus fit unutu cx Ti­
Eripere fimplici populo hoc folatintn , jun­
gnis maxime fenfibilibu* feneftutis ecclefi» , fc
gendi vocem fuam voci totius ecclefi* , eft
ire Dei jn filios fuo* .
ufus contrarius praxi Apoftolic· , Ic intentioni
Dei .
XCVL

LXXXVII.
Dens permittit, ut omnes Poteftates lint con­
Modus plenus fapientia > lumine , fc carita­
tra»· praedicatoribus veritatis , ut cjy* viftote , eft dare animabus tempus portandi cum ^jiia attribui uoq poflit , nrfi divine gratic.
humilitate fc fentiendi ftatum peccati, petendi
fpiritum panitenti· & contritioni* , Jfc inci­
XCV1I.
piendi ad minus fatisficerc /uftiti· Der, ante­
quam reconcilientur.
Nimis fepe contingit mambra illa, qu·ma­
gis finite ac magi', ftrifte unir* EccIcSr funt,
LXXX VIII.
refpici atque traftari tamquam indigna ut fint
in ecclefia, vel tamquam ab e* feparata. Sed
Ignoramus quid fit peccatum , fc yera per­
juftus vivit cx fida
non cx opinione ho­
nitentia , quando volumus ftatim rejlitui pofminum .
""
idlioai bonorum illorum, quibus n/i peccatum
XCVIÎI.
fpoliavit , fc detrectamus fcp. rationi* iftius
ferre confufiouetn ,
jitatus perfecutionis fc panarum, qqai quis
tolerat Unquam hereucui, ftagitiofos (Mr impiUS

Γ

1811

Clbmintis Ρλρ« XL Constitutio,

1/mgnAni,

1811

pi··, ultima plerumque probatio eft, it n>i«i- A derit, aut de eia , etiam difputativc , publice
me merrtousa , utpoce qu* facit hominem miaut privatim traâavcnt, niG forian impugnan­
|i« nnfocmcm Jciu Chrifto.
do, ecclcfiaftici· cenfuri·, aliifque contra fimU
ha perpetrante· a jure ftatutia ponis ipfo fàâo,
abfque alia declaratione fubjaccat.
Ceterum per exprtflam profatarum propofitionum reprobationem alia in eodem libro con­
tenta nullatenus approbare intendimus ; cum
Perviescla, preventio , obftinatio in nolen>
prafertim in decuriu examini· complures alia·
>n eo deprehenderimus propofniones illis, qua,
do aut aliquid examinare , aut agnofeere ie
ut fupra, damnata fuerunt , confiantes ft «fi­
fuifle deceptum, mutant quotidie. quoad mul­
ner , iifdemque erroribus imbuta· : nee fane
to· , io odorem morti· ia quod Deu· in fua
paucas fub imaginario quodam, velutigraflam·
ecclefia pofuit, ut in ea «flet odor ritu j ». g.
tis hodie pcrfccuffonis obtentu, inobedientiam
bon·· libros, inftraâiooc· > faaAa exempla ,
It pervicaciam nutrientes , eafque falfo Chri8tc.
ftiana patienti* nomine prodicentes; quas pro­
pterea Angulatim recenferc , Ie nimis longum
C.
efle duximus , le minime neceflarium ; ac demum , quod intolerabilius eft , faernm ipfum
novi Tertamcnti textum damnabiliter vitiatum
Tempus deplorabile , quo creditur honorari
compererimus, Ie alteri dudum reprobata »erDeu· , perfequendo veritatem, cjufquedifcipufioni Gallica Montenfi in multis conformem i
los. Tempus hoc advenit....... Haberi, Bc traa Vulgata vero Editione , qua tot Esculorum
ôarî a religionis miniftris, tamquam impium,
nfu ia ecclefia probata eft > atque ab orthodo­
Bc indignum omni commercio cum Deo , tam­
xis omnibus pro authentica haberi debet, mul­
quam membrum putridum, capax corrumpendi
tipliciter diferepantem, Ie aberrantem, plaricfomnia in federate fanâorum , eft hominibus
que in alienot, exoticos , ac fape noxios fettriis marte corporis mors terribilior. Fruftra quis
iui, non fine maxima perverfione detortum..
ibi blanditur de fuanim intentionum puritate,
Eumdem propterea librum, utpote per lelctt
te xelo quodam religionis , perfequendo flam­
JermuHi, &" httMittii , ut Apoftolus loquima ferroque viros probos , n propria pafliooc
eft exerçâtes , aut abreptus aliena , propterea C tur, hoc eft, fub fsslfa pia inftitutionisimagi­
ne, jrdarrsdô wmcroriM· ητίίί·> longe accom­
quod nihil vult examinare · Frequenter credi­
modatum, five pramiftis, five alio quovis titiamus facrificare Deo impium , Ic facrificamus
lo inferiptum, ubicumque . Ar quocumque alio
diabolo Dei fervamidiomate , feu quavis editione , aut verfione ,
haâenus imprrflum aut in pofterum ( qdod ab­
iit ) imprimendum , auâoritatc Apoftolica ,
CI.
tenore prrfentium iterum prohibemus, ac fimi­
liter damnamus ; quenuamodum etiam alios
omnes · & fingulos in ejus defonfionem , tam
Nihil fpiritai Dei , 8r doârin* Jefu Chrifti
fcripto, quam typis editos, feu forian ( quod
magis opponitur, quam communia facere Jura­
Deus avertat ) edendos libros , feu libellos ;
menta in ecclefia. quia hoc eft multiplicare oc­
eorumque leâionem , defirriptionem , retentio­
cationes pejerandi , laqueos tendere infirmis te
nem, ar ufum , omnibus Ic fingulis Chrifti fi­
idiotis, it cflicere ut nomen le veritas Dei ali­
delibus fub pana excommunkbtionis per conquando defervunt conlilio impiorum.
Auditis itaque tum voce , tum fcripto nobis D trafacieotes ipfo faâo incurrenda , prohibemus
pariter, Ie interdicimus.
exhibitis praefatorum Cardinalium , aliorutnque
Praecipimus infuper venerabilibus fratribus
Theologorum fuffragiis , divinique in primis
Patriarchis, Archiepifcoplr, Ie Epiicopis, aliif­
luminis , privatis ad cum finem publicifque
que locorum Ordinariis ; necnon heretics praetiam indiâis precibus , implorato pnrfidio ;
omnes, Ic fingulas Propofitioncs prsinfertas , , vitatis loquifitonbut , ut contrsdiOorer , le
, reballes quofeumque par cenfuras , St panas
tanquam falfas, captiofas, male fonantes, pia­
pnefatas , aliaque juris te fsfti remedia , in­
rum aurium often fi vas, fcandalofis, perniciosas,
vocato etiam ad hoc , fi opus fuerit , bra­
temerarias , ecclefia Br ejus praxi injuriofas ,
chii fxcularis «uni io , omnino coerceant , te
neque in ecclefiam folum, fed etiam in Potecompellant.
ftates facul 1 contumcliofas , feditiofas , IM­
PIAS, BLASPHEMAS, fofpeâas dc hrrefi,
volumus autem , ut earamdem prxfcntium
tranfumptis , etiam impreflit , manu alicujus
ac hurcfim ipfam Capientes, necnon hrreticisde
Notarii publici fubfcriptis , & Ggillo priions
harclibus, ac etiam fchifmati faventes, erro­
in dignitate ecdefiaftica conftitutx munitis ,
neas. hrrefi proximas , pluries damnatas ·, ac
K
eadem
fides prorfus adhibeatur, que ipfis ori.
demum etiam HÆRETICAS , VARIASQUE
ginalibus litteris adhiberetur, fi forent exhibi­
HÆRESES , & potiffimum illa), qua in fats , vel oftenfa.
mofi» Janfenii Propofitionibu·, Ic quidem in eo
Nulli ergo hominum liceat hauc paginam
fenfu, in quo ha damnata fuerant , acceptis,
noftro declarationis , damnationis , mandati,
continentur, manifefte innovantes, refpeâive,
prohibitionis le interdiftionis infringere , vel
hac noftra perpetuo' valitura Cooftitotione de­
ei xufu temerario contraire . Si quis autem
claramus, damnamus, Ic reprobamus.
hoc attentare profumpfcrit , indignationem
Mandantes omnibus utriufque fexus Chrifti
omnipotentis Dei , ac beatorum Petri It Pauli
fidelibus , ne de di&is Propofitionibu· fentire ,
Apoftolorum ejus fe noverit incurfurum ■
docere, pradicare aliter profumant , quam in
hac eadem noftra Conftitntione continetur i ita
Datum Rome, apud faoâam Mariam Majo­
rem , anno Incarnationis Dominice millefiut quacumque illas , vel illarum aliquam conmo feptingentefimo decimo tertio, fexto Idus
junaiin, vel divifim docuerit, defenderit, cdu
Sc-

r

XCIX.

Î

t8*j

Climintis Ρλρλ XL

Septembris , Pontificatu' noftri aneo decimo
tcitio.

F. OJLiveriut.

I. Old. Prodatarius.

A'</a dc Curia, f.· Sergardus.

Loco f Plumbi.

Regiftrata in Secret. Brevium .
z
£.. Uartinettu,.

Anno · Nativitate Domini noftri Jefu Chiifti millefimo feptingentefimo decimo tertio ,
indidionc Ceuta . die vero decima Septembria,
Pontificatui lanCtiilimi in Chrifto Patria It do­
mini noftri Clementis divina providentia Papa
XI. anno decimo tertio > fupradida littera
Apoftolica attira & publicata fuerunt ad val.
vas ecclefia Literanenlis , & bafilica Principis
Apoftolorum , Cancellaria Apoftolica , Curia
generalis in Monte Citatorio , in Ack: Campi
Flora , ac in aliis locis (olitis Si confrietis
Urbis , per rne Petrum Romulatium Apoftolvfum Cuifoiem .
,/<Vsa/»r Tlattarinut

Curfernue.

V T.

EXŸR^lT PU T ROC E Z ^ERB^LC

Je f^4fftmblit des Cardinaux , ^ribtvefqutl
& Evefquts , tenue f Teris en Γ emit
17 t J. & 1714. eu fuict de h Conjlttution
de Kojire feint Tere le Tepe CLEMENT
XL du 8. de Septembre 171 J. partent ton·
damnation de phi/tenrs 'Propcfitums urées
etem livre intitulé, le Nouveau Teftament en Francois , avec des Reflexions
Morales, &c. a Paris 1699.6 autrement,
Abrcgè delà Morale de l’Evangile, des
Eptftres de faint Pau; &c. ou , P:nlees
Chreftienncs fur le texte du ces livres fi­
erez , &c. a Paris, >693. & 1694. jruec
prohibition de te livre , ir des autres , q«i

on: paru, ou qm pourront paraiflrt λ tave­
nir pour fa def inft.
Du Mard> ‘t J.nsier ι-’t 4. a trois heures
de relevée . a Γ Aicbcviftlre.
Monicigncur le Cardin.il deNoiillea
Prcfidcnt.

ONSTITUT1O, TAtgMtfW.

1834

ftres Canoniques, * deF Apoealjrpfe>ap, Peniees Chrcftrennei fur le teste de ces livreHscrei
8tc. a Paris, idpj. * 1694. CT* let Cent-untHro·
pt/itiem f«j en
tft extraitei.
J· Qfette raadasuM et mefme livet V nnfl
let Ce ne-nae Trepufithni , fu· n fine terite , de
U mr/ma manier, V avec let enfnti qualificarie«i, fne le Tape let 4 «adamaèes.
4. lü'il fera fuit C arrefit peer Γidffenetlèt ,
event fa foparatinn , us model, d'îuftruflina paï^.
florale. far tent let E refont, fui U etmpefont ,
firent publier dent tenet dietefet , aiftc le Ctejli·
tarira traduite en franftit, afin qu ,fiant tant uni,
4 le-Clettre de faint ‘Pierre, cefl-a-di’e, en Centre de l uuill, per Canifermite dei mefmti fentl·
teeeet tr dtt mefmer expreffimu, te pniffit non fen~
Interne eteifer let erreur, , fri viennent R tflrt
tendemneti, mai, entent prévenir let neu veli,· dif.
pntet , <91 prémunir luirt let ntuvellt, interprttenent det perfotuett mei inteeritentet , dent tat
dtfe ven let efferi per !et écrit, , fu' ili ent rrpendnt dent le publie , defuit le temmenttmtnt
de C^ffemblet.
V Ofelle écrira 4 tent Mefrtifiunr, let ^tr•btvefque, O' Evefquei ebfont , fui feat font la
dominât inn du flyy , CV” fa' elle leur envolera In
Confli,,,inn, un Bn trait de la Deliberation de
l\4fftmblet, cr nn txtmplairt de I'lnftrndienpafterele ; qu'elle let exhortera de Vouloir bien l'y
conformer , er dr defindet 4 tom tel fidele, de
hurt Diterfoi, dr lire, retenir eu débiter le livre
drt Reflexions Morales , CT tom let etritt fo.u
f»m fa drftnfe , fret let peinet portet, per la Cnn.
filiation ; er âpre, fur la Conflit, tien aura efle
publier , la faire enrefiltrer une Greffet de leurt
Official,,,,. , peur y avoir recourt , <r peur eflre
fettde per lu veyei de Droit contre let contre·

6. Ontlle etrire nnr Lettre a nePre foint Ttrt
le Tape peur le rtmertier du njle , f»'J 4 »u».
tri dam la tendamnatien d'un Ouvrait d'autant
pim dan^mut, pu nn y abufe dei erprefflnm dt
l {.triture feinte <r Jet fo nt. Terri peur enterijer ht errtnrl pu il renferme .
f. Ou'elle remmitra trr, humblement Se Maiefle de la prefectren teutinuelle qu elle attarde a
l^ll'foi V du ule f» elle a tenjenri fait pentftre piur extirper lei etrturi t <r eu en pre fou­
tant a Sa iUjepe la prefoute Deliberation C 4cteptatmn, Elle i'a fupplura dt vnteir actarder
fe, lettre! Tatentti Mar f eurtfjjtHment & la
pnbluntnn de ia Cenftnuiian dont tevtt Γ etendue
J· f»· Rvauaw , «r d'y faire inférer une elnufo
f*ar J [remettre 1er pretendm Exempt·· tp“ d'ordenner que le In,, Ju Reflexions Murales ,
'f' !·' **,r··
f““ f>·' fa d*f"f·. firent
çr demeurèrent fupprmett. , faut lei pemei ac(ta.

Un tenfeqnenee de la prefonte Dehberatien
* ^tffimblee , le feint mus dr Dieu invequi , 4
Menfoitneur le TreK.lt,, , tll, Mn.ftitneur t’,
detlart ■
‘ Cardinal de l^eban , CZ Λ/,t., Cnmm.f>■ Qu elle a rttennu avec une entrante foye
Jaam de fe ebarfer de faire I' lnftrudi,n pafl„a.
dani terre Cenfiitufien de mire feint Tere h Ta­
le I O' let Lettre, a La Sainteté , çr Htlfoi.
pe la d.llrtne de 1“ gplife .
Sueurs >rr Trtlati abfeni .
*
l. O·,’elle ectepte avet foumiffien C avet refo
peil la'leaftitutien dt netre feint Tere le T-pe
(Itnunt Xi. Unigenitus Dei I llius, en date du 8.
de Septembre de l’annee 17H· qui nndamne le
iture rniunle, le Nouveau Lefts ment en Fcanrui> , avec des Reflexions Morales fur chaque
v< let. Ac. a Parit, 1699 O' autrement, Abrè­
ge J. u Morale de l’Evangile , des Aâes des
Àpullic., des Ipiftres dc laint Paul, des L.pi

L

VII.

i8iy

CtiMBNTit Pau XL

ΟΜίτιτυτιο, Viùgmtuf.

iSiff

1 slim noftris Comitiis decrevimus edere Pafloralts documenti communem quamdam formu­
V I I
lam. Hire enim ratio k utilior Ir expeditior
nopis viis eft, pt non modo evellantur drpro­
fligentur errores jufta cenfura non ita pridem
notati 1 fed ut etiam de iifdcm propolitionibus, qua illos continent , difputandi ac liti­
gandi risarum se novitatum avidis animis, om­
nis tollatur occafio.
A NOSTRE S. PERE LE PAPE
Erit igitur Paftoralit ifthac Inftitutio velut
C L LM E N T XI.
prufidli ac munimenti loco a nobis polita ad­
verfus alienas a vero feufu Pontificie Conftitutionii interpretationes tquibus magnos ttube­
Par les Cardinaux, Archevefqoei à EveL res , quns omnia Ecdefia certo fperae , imrno
jam percipit ex Apoftolico Decreto fraAus ,
qua du Royaume aflctnHcz a Paris,
interturbare »el peflumdarc iniqui homines ir­
rito conatu moliuntur.
8.
17 ij.
Nobis quoque cura ac ftudium fuit genera­
libus lineris adhortari reliquos hujus Regni
sichiepifcopos atque epifropos , ut Paftoralea
des Reflexions Morales
nobA editum documentum velint adfcifcere ,
fur chaque verfet du Nouveau Teftailludque iu fua quifque dicrcefi jure luo pro­
ment en François , imprime a Paris en
mulgare . Omnino enim «quum, immo &nej
& XÎ99.
ceflarium videtur , ut qui eadem plane fentiunt , tic in unam eamdemque Romanae Ecclefir fidem', indtvulfo inter fe vinculo con­
cordes cohurefcont , eadem ipfi palam te lo­
SANCTISSIMO
PATRI
quantur dr dicant.
Certe, beatiflime Pater, dodrinam Novato­
rum hujus temporis , SanAitas veftra apertifCLEMENTI XI
C fime robuftiflimeque profligavit 1 tanta 10 co­
tum detegendis erroribus adhibita diligentia ,
qdantam illi in occultandis aut clanculum difPONTIFICI MAXIMO.
frminandis aftutiam impenderant : abufi iidem
infuper divinarum Scripturarum fanftorumque
Patrum lentent iis , venenum ibi propinarunt,
ubi Chriftian· nltbis {implicitas iperabat fe
B CATISSIME PATER,
fincero divini verbi pabulo efle reficiendam.
Quid fupereft, beatiffime Pater, nili ut Dt·

LETTRE ECRITE

ptttr U naptien it U CtnQitatitn it fl
Stimtti , ia it Stfttioin
partvn ttnMeHttiai it flafieun prtptfitanu,
txtrtiKt ia Inrt

69j.

6cc.

mint m Dtt nu/trt nt» iuflntmni fUlUt Uftrt V M
ptrittr fuppSiturt t {rntuttaiti ytti ttntn fttQi- IhULt··*
tutii , foMt fiiti , tantu^ut itArinn , ^tftfttlit» ftii , unit grfÿaMdr nt/tru , «ropir/s
ft , ftni tT trift nmnttit , ^i»ti/lirtm C LXAVITUS ptlliriTi fr ftturum it ttthu CtUin irtttitnt (uMli{TIM ititrir t prrrnre, ttium ar iulum,
pt, fl4lu
ctprart Stiii ^ipt/htltt fruttuti
"*’n » 'dem no’ u*,re hodie Sanditati veftra O ttnttffumfut mutui Tutifni tr/bi
uii/itutitnm inh/iinn /uarum utttt tuftiiut.
n pollicemur ac renovamus obfcquium . Hoc nos
“H<u sssrm ttfi iuftrti mtrltii , puri ttnurt
'0*'··· Λ~· ofbcio defungi k prafens conditio temporum
it.... puruti fumui , nnfurtuutt Dtmiut , tum
■
poftulst, tt in primis edita a tc nuper tanto
Xtutituiint trflru prt <urr<tutt fiili <wwsmi 0·Radio ac labore folemnis ac praclara Conftiftrti ptntrt . Ita nos de fide Catholica , de de
tntio adverfus librum Confiderationum mora*
Qnod ofim uni anteceflbrum tuorum Ponti,
fi;, cxcellentiflimo feribebat unus cx antccclTonbus noftris doQrina A pietate confpicuus ,

I

limn in novum Teftamentam , Gallice inferiptum , \ettxi'tni murtlti, Arc. Ea obi primum
Regi oblata fuit , ut eft iplips in Catholice
fidei defenfionem Temper intentus & ereftus
animus , Regiis litteris joffit , ut quotquot
erant Parifiis epifeopi cum aliis « qui illuc
deinceps eflênt accefluri , convenirent 1 ut col­
litis inter fe conGtiis, ea qua par eft reveren­
tia de eadem Conftitutione acceptanda fol lici­
tius agerent : atque h«c Comitia illito, prout
rei gravitas poftu'abat , frequentiori Prafulum
conventu , hac tn urbe habita funt . In iis ,
nos majorum noftrorum exempla fecuti, atque
eodem , quo illi in Apodolicam Sedem ftudio
flagrantes , San&itatis veftra poftremam Conftitutionem conGmili obfequio ac veneratione
amplexi fumus ·
'
Neque >ero deinceps oflicio noftro deeri­
mus . u< ab omnibus , quos divina provi­
dentia cuix noftro commifit , pari animo ac
fide escipiaiur.

Iftvd tiiurri ut certius aflsquereimir , in
, Comi/ Gwi/. Tom. XX XIV

iil-

ftudio erga fandam Sedem , cum majoribus
'noftris fentire palam ac publice profitemur.

BEATISSIME
Sanditaris veftra ,

E Dttutiffimi eÇ

PATER,

/SUI , Curiinultt,

^irthitpifttpl tr ipifttfJ Cullit, in arir,
Trrifirnfi etnfttftri.

f ARMANDUS G ASTO Cardin, de Rohau.
Epifc. tt Princeps Argmiinenfit, Prefer.
■f LrO, PP. Arch. Bnuticcnlis ■
f FRANCISCUS DE MAILLY Arch. Rernenlik .
f ARMANDUS Arch. Burdigatenfis.

I CLAUDIUS MAURUS
genfis ·
Hhhh

Areh. Rotomaj CA-

...........

'

■

'·

ι8»7

Λ «
/

y

. f " ..

Clbmbntis Ραρλ XI. Co n shtTOTiOj> Vnîgemr.

·

1

*■'

*

t LUDOVICUS GASTO
fis ·
.

\

\
\
1

t

)

L BT ΤΊΓΕ ECRITE

Epifc. Aurelianen-

-f CAROLUS Epifcopus Altifliodoreniii.
■. t FRANCISCUS Epifc.Comes Tullenfis. ‘
t EDU ARDUS Epifc. Nivernenli;.
t MICHAEL Epifc. AidegavenGs.
tPETRUS Epifcopus Ambianenfit.
'
t FRANCISCUS GASPARD Epifc. Arethufanns .
t QAROLUS FRANCISCUS Epifc. Comes
NoviomenGr .
*
t CAROLUS FRANCISCUS Egifc. Carno-

'

,

ι8ϊ8

f CAROLUS A>cn'. Aqncnfis.
A
VI ii.
.
\
R. F. Arch. J'nloianus.
Acoetis, nupçr Epifc. Rhcgienfis , Arch.
• 'Aulcentis eltflui. . '
f CAROLUS Epifcopus Conftantienfu.
t HUMBERTUS olim Epifc. TutelcnGs.
A TOUS
LES PRELATS
* F. DE S1LLERY Epifc. Sueffionenljs.
»
. DU
ROYAUME;
+ FRANCISCOS Epifc. VegctènRi.
f’PETRUS DANIEL Epifc.olim AorincenGs.'
PAR U ASSEMBLÉE DES CARDINAUX,
M
+ HENRICUS Epifc. Mcldeniis.
t FRANCISCUS Epifc.'Clarotnontanus.
ARCHJVESOUBS ET BVESC^UBS,
f HENRICUS Epifc. Csdisrcenli..
f ~MARTINUS* Ebifcopus VivarienGs. *
Tenue a Paris en 1713. & 1714. pour Γ/
-f LUDOVICÙS Epifc. Dux LaudunenGs.
' f FRANCISCtfS Epifc. Dux. Liogonend*-^
reception dc la Conftiturion de N- S. P.
■f DAVID NICOLAUS Epifc. Blefcnfit.
B . le Pape Clement XI. du 8. de Septem­
ΐ FRANCISCUS Epifc. Ventienfia.
bre 171 'Partmt condamnation dt Centime \
f D. FRANCISCUS Epifc. Trcccnfis.

J

A

... .... u

’ProfisfÀiani , extraites du livre tntituli, Id
Nouveau Teftament en François, avec
des Reflexions Morales (yr chaque verfet , a Paris 1693. & 1699. icc. avec b

prohibition du mtfinc livre , irt.
Les Cardinaux , Archevcfques &.· Evcfqucs
•lîemblea en la Ville de Paris,

^trchevefquei Cf Evejqeti du Rojaxfflc ,
«or trci bonorex. Frerct,

tcnlis .
t DOMINICUS B. Epifc. SagicnGs
•f JOANNES Epifc. Ebroicenfis.
SALUT EN NOSTRE SEIGNEUR
t CAROLUS FRANCISCUS D’HAI.LEN·
COURT Epifc. ÆduenGs.
NÆ o H S I EU
t HENRICUS AUGUSTINUS Epifc. XantonenfiV .
t CHRISTOPHORUS F.G. Epifc. Rhedol'oui aire /f» quel 4 if)è le fujit dt niflrt
nenfis .
^tifemblee commencée le 16. Octobre dernier per
t PETRUS Epifc. CenomanenGs.
Γ tordre du RuJ > e .’ ottafion de le Bulle de luftre
t JOANNES FRAN. GABR. Epifc. Afcfiine Tere ie Tape , Ju
Septembre 1713. .4cienGs .
rcMr 4 le prière de fe Mejefte, qui a bien voulu
t FRANCISCUS HONOR. ANT. Epifcopus
m«j le ferre remettre , afin que mut dehberefComes Bellovacenlis.
fient f»r lei moyeni de l'accepter, avant iexpedi·
t JOANNES LUDO Fnifc. S.Pontii Tomelie» dei lettrei patente! pour le faire publier dent
riorum .
D fan Royaume.
t NICOLAUS F.pricopns VautenGs.
Un dei principaux errielei de mi Deliberutitnt,
t LUDOV. BALTAZAR
Epifcopus Rhe.
4 efle d'etrirt / rout let Trelati abfent, piur ht
gicnGs .
infemier de te que »»WJ 4V»m fett, qui nn deit
pe> inoini let iiumiftr que raui mefmet . Teer
dût efln ttmmaa entre let Evefquei de ni ce qui
A. FRANCISC. GUILL. DU CAMBOUT,
retarde f Eflife, où ils font établis pat le Saint
Agent generalia Cleri, Promoter.
Elprit pour la gouvernes , femme tu tempefem
teui erfembic qu'un feul Eptftepet. Il n'y eurt
peutePre /emuii d" affaire , eu eette union teujenrt
carolus Mauritius de broglie ,
fi dtfirable, te feit plui que dam celle-rj .
Agent genenlis Cfcli, a Secretis.
U l'etit de la cendauenetiea portée . per cette
tulle renere ie Livre dti \ifleeioni rneralei fur
fc TlfthOiMM Tcfiament , V lu cent-une "Propefi.
Twins-Nonis Februat. 1714.
lion, qui en eue elle eatraitti. Perfenne niinere
la nature dt cet aunrrajr. il n'a efic qui trap cecinu tr trop répandu.
M n’en 4 paru uaeuu depuii hni-tempi , qui
jit efle teut 4 U feù tr fini applaudi tr plue
dit ne de cenfure ; eant Γ efprie de feduelipn y a feu

entier avec artifice le bon grain avec le ntauvjir^
Il efi tumpefe dt telle forte , qu’au peut y ,/bc
aifemene furprii , quand on ne fait que le lire ;
V qu’au centrait» en ne peut que le t-cuver trtt
condamnable, dei qu’en fe donne le (bondel’examiner .
O· y trouve non feulement let berefet dei pre.
ftfiliotu tant de fet'i lendamtue , teiali emere rea­

tus

V

1819'

Clementis Pa fa:

XL

o^ttriUTio, 'Untgttùtut.

1830

tti In autrei erreuri da livre tie "Janfemm , fai
pm , cftorem dam cette alterne Uepait qmlqmt
avoirΛ eftt auparavant profcritci diet him fir
arineei ; CT ··» rroyount ïufqur,-la fouvotr i abficnrr
In ifonveraim Tentfit.
de condamner ce mauvan livre , contre lequel te­
b(o«i j avoac «« ««con avec doi,!<ur ou mipendam eh frement foin dc frrramioumr leur trou­
ire* dt tent dt dogmtt pernicieux It dermcr excel,
peau .
·· A P*r« enfin leu re htrefic foutenuo avec opiU rn faut fai difiimnler aufli que 1er afparenmatre tc , qm eft dt fclever ouvertement foutre
cetuic pitre ty de religion, ainfi que le motif fpeΓ Eglifit. (in m ft berm flat , comma ' 0» 4 fait
cicux de faciliter la méditation dci vertex, faia• /» hngtempi a éluder fn decifiom far tt it de faux
tci > eftoirm heu capable! dt diminuer i at h mien
fnyaai {T de vainei fublihtex. ; ·■ attaque en­
fur le venin , fai y cftoit cache . _o4prei rjam » ro
fin ^<rtiltmttt Jen Autorité » fu’oa t-rat rrndre
ri eft pm le fini ouvrage , qui par de femblablit
inutile .
V
raifont, eu far d'autre 1 > artefte [oicffcrt , *oa fieuOn entreprend de décrier fa t&tdmtt ; W me• lemem^ flnfieurt ‘anncei , mail pendam du frtclei
frifre fn qyccommiinirathm , qm font tn armn
entier! , avant que d'avoir eftt fohrumllcmim
niillTontes <r redomabhi fw Jefm Chrift lay a
condamne .
. dufti ta maint , poiya battre toute bouteur , B
Maie Dieu , qui m tiffe dt veiller fur fox
•qui s’élève contre U iciencc de Dieu 9c pour
f-glife , a fei temfi m'arquer, pour mettre a dé­
punir les dtfobéiflans. On af pried dam ci livre
couvert le mtnfonge <f reveltr Γ iniquité : ap-ri
* fr‘ ·*ί*·ι rebellet a at In fai apprehendar, era
avoir permit pour an tempt far du raifom , qae
ferfifter dant leer defateiljâaea^i Ol tu farte Jar
luy feu! tonaoifiT, qu" elle demearaft cachet ;
erM , foc de perforation , d'trquftice , d'euteteil 4 cfte donne 4 Tierre , <T a fci fucctfcqrt,
meat , d'obftination ■ de la fart det Tafttnri , j»,
de fortifier fes frcre> dam tel ttcafiatu impur,
vouloir ai rien examiner, airrcoaaoim fu oa i efl
tamei .
'
trompe , C’eft ia verite , fai eft ferfenitie dam
C’cfi te qu’a produit la Conflitmion de n«ffru
la parfonm. de fn Trcdicareurt <F de fn Difi.ifaim Terc le Tape, far la condamnation dit cent­
plet . Ûa ofc dinner te neat a ceux, que f Jiglifc
um fropefiliom , jr du livre dam ellei ont elle
puge^ignei de fn cenfunt , pour ne vouloir fat
extraite! . Ce grand nombre df prefofitiom frifiei
obéir a fn decifiom ; C ce f«’>//« a fi injuftement
de tant d’endroit 1 diferemi dc cet ouvrage n dcordonne contre rm pour la figeât me du farmu tai­
pnii fan tommencement jafiqu’a fa fia,· nom a don­
re , t’tft et qu'on affilié déminer fur la foy det
ne lieu d'en mieux caanoitrc le venin O’taunt let
fidrlei > multiplier let etcafient dn parjurai, dref- C nrrmi .
.
fer dn fuger aux fo'iblti O" aux ignoram , eftre
Le tempt confiderable , que mut y avant emcontraire a I'efprit de Oint «r Λ la dolt'ine de
ployc ,
relay de fix fcamti occupée 1 textet
“Jafm-Chrift.
entirrei par le ripfcrt , qui «oui en a efte fait,
l'eut aureo. remarque font dente torn cet reran,
m doivent pai Iciffir douter que Ici tn.iti.rei n’y
gu tutti , <F vaut cure g. fenti , comme nom ,
ayent eBc approfondiei , natam qu' tlhi le méri­
combien il imparte au bien de la Hyligion que true
taient .
Γ Epifcopat fe reunftfe count aa tel ouvrage . Il
T^oui ne fout iom avoir pour cela un meilleur
ne le Jfaurait faire avec plut de force que dam
guide que la Conftitution mafmt , avec elle nout
le centre de f unite , qui eft la Chaire de faint
nom fiommet regardée, dunt ntflre -A[fietriàlee , tom­
Turre .
me fi nom euffiom «a I'honneur d'avoir le fauvet'eut ffiver. que catte union fi fainte fT fi re.
rain Panufe a noftre refit, tf dc prononcer unmeffptHable du Carpi dn Paftcun avec leur Chef ,
me jugement avec fa Sainteté. "
‘‘ iftc regardée dam taut lei tempt tomme le moyen
Λ(ο«· aveu! donc rrcannu dam fa Confiitmien
le plut affare dt réprimer Γ erreur , V d'en cmavtc am extreme jaye la dotlrine de l'Eglif: : cjr
fefeher le progr.-i par une condamnation umf„r. D nom l'avant acte/ tee avec foumiffiaa tT refpefl.
m« ; fait que let Evefqun Payent prononcée fai
?s(o«i uvam condamne le livre dci fteftexicni moun premier tugcmmt , comme nom en avom le- ratei far te tfouveau Teftamcm , CF le! cent une
droit far neftre faire curaSert , Cf qu’ ill Je fia­
propofitiom , que en ont efta extraite! , d.· la ma­
ient infinité adrtffix, an faint Sirç» ftnr le confir­
nière V avec Ici mrfmct qualificationt qm fa Sain­
mer iy t, fortifier de fan natarite ; fait que le
teté a employee! dam fà Balle . tl ne nom irftc. a
Tape proaançam le premier , ait envoyé fin Deprtftnt qu'a tu procurer une fimere execution dam
Cren aux Evrfqun , pour fit joindre au faint Sic­
moi diocefei.
le en let acceptant, V culet faifant exécuter dam
ftefom avom eflime devoir faite pour cela un-: Inlean Îihfei .
firufl.on Taftorate , qui pur faciliter aux fid.lr. , auf.
L’une v l’autre de cet deux manient de ferie·
qacli nom fommet redevable! du depofl de la Foy
ni', fit trouvent eiulrmenr emphyen en dtfrremet
qm nom eft confie, l'intelligence de la Balle, tT I,·!
icncontret , ficha la deference dt la dififofitmn du
prémunir contre le: mauve,fei interpretat,mt , par
efp'i't > 0« det circaaftamet det tempi.
l. jqaeHei del gem mat-'imearhanea. taf-hent 4' en
h(oai marchant , en fimvant cette dernière va­
abfcurtir le vray fient : ?(ou« en avom déjà -vU loi
re, fur ht tracet de nui Predeceffeun , qui mm F. effiri par le grand nombre de hbellct, qu'Xi'a a
t ant marquee dam ce qu'iit firent > four parve­
erfe de tefandre depuii le commencement d, I' .4j~nir a la coadan tatien dei cinq frapafitiom duhvtc
fcmlelee.
de Jau/enim . Oi nc la daie pai
a>«4i con­
Sette inftrnilion uniforme, dont nom devant tout
venable dam ie rai frefirm peur la «oaWa-niarnoui fervir , fera partie de noftre Troeto. verbal i
tion d’un livre encore plut dangereux , <Z oa
CT elle y fera pour nom aa monument .ternel du
le T anfeufme faraifil reprendre de nouvelle* fermftrc amour pour 1'uairt, tr pour ca e.virvanon
de la vrrite .
ll ac fallait fat un uoaiudrc rtmede fauruu aufifi
'Hem F annonemm ainfi 4 e.o, o.nfiu , chacun
grand mal : d'amant pim que let circanftaucct ,
dam noftre dioctfit , en y pn'ol.am 'a C.nfîitufon,
on t'en fe trouvait, ne permettoitnt pat de la pou­
comme n ayant rom qn un mefmc efpnt , qu un
voir attendre d'aillemt que de Γ autorité du faim
mcime cœur, CF une nefme bouche, cr nom
Siege. Vlnfieuri de uot Confieret ,
a« l'ignore
efferent que Dieu en fera rlpcifie.
Crnttl. Central. Tom. XXXIV.
Hhhh
>
Ctfl
-P

Ύ

i8jr

Clbmbntis Ραρλ XI. C• ,O N S T J T V T 1 O,

VmgtMItle

1832

·

'C'eft dieu cet frntinteni f«e mm a «ver rrn de- Ai ces livres facrea. <rc. a Çaris 169). <r 1(94- ?V»ur . »
vnrsm enveyer tut umfhm dt crttt tnftruilion.
event nu pue peur prévenir Itt «Munit ifeu d'un
. tyai wor prneu, Monfipur, fuivnnt l'ufage free , . livre fi ienftrtun, Mar dtvnnt teutmnnrpureté
η·»ι Crereverw ebferve per net Tredccjfeuri t» je
veputr le prniiefe put neut evitm ntterde peur en
pareille, rencontre, , de rynulatt ht· vrai t· frrvtr
permettre Fimprejfien-.tr nnm event ttfnilt demerit
dan, It mcfme rfprit > avec lepuei nom veut F en­
edf · neftre feint Pert le Tept, de petter fe» /«<<>
voyé·, ; car etouffcaven, tie· free evue ·'eurent
meut fur le defiriee tentenue dent te livre ■ St félin·
r
prier fur tel* d'obligation a vont impefer . >(«arz
tete, efret Fe eeir fief nmpt nremlne evee le vie
(T
l'eppiitetien
put
meriteit
»«e
effem
de
telle
imI
ne pvuvom put νρφ, temaigner lt fteftr erdtno, fW
non, auriont it non, trouver χη,ι a vouioç tjeut
pertente , e heu une Cenfiltntit» en ferme de tul­
finitnt, ,
le , le huit Septembre dentier , pertine eendemne- !
pie» d» livre , tT de tent-untjprepefitienr, pe'elle
MCtasElGfl EUR,
‘
J. IH e extreitei. Le fient tentiveflie ^trcievefpue dt
X
■ ■
Certbepe fen tjente euprtu de »··|, eyenteu erdre
de «var en prefentet «n enempleire de fe pert, V
Fw twhumilet & ·*«*
ftwitHri t let Ctr· B dt neut demendn nèftre pretefile» peur le flirtpu4'u««t
<>
4 Paru ,
blitr <T exetuter dent lent nefirt Pyÿiume , neut
*
GJSÏOt( t
Xfejn »
I'event refft evtt tent lt nfptfl pue neut event
£vtfjQvr rf· Strfifbtar^ , Prefidetit ·
teujeun ru peur le feint Sirft, Vapeur h perftn•t de nefirt feint fne le "Pipe. Er efin pue rirre.
φ Pâtit le J. ïcvritî , *714.
tulle fut earptet plut pnmpremtnr per un nembrt
tenfidenile dt TrrUtt , neut event eenvepue une
\OSSEIG\EUZJ £
^iffentblre extreerdiniire eempefee det Cerdmeux ,
•Arthrn.efp»et tt Evefpnn , pue U nereffitt de VtilL'ABBE* DE BEOCLIE , Agent genctil du Clergé »
hr eux eifliti, pei tituliertt de Iturt Diettfet eveil
Sccictâiit £ ÎAHembièt ·
ettirex, e nefirt fuite . Et epret unt meure delbeJ
rerien, ln 'Prtleti de cette ^dffimblee neui en eut
prrftnte le Tnrerc. verbel, per lepuel next evenieu
1 X.
l» fetlifitHien de veir , pue rtcextni/fenr dent le
Cenfiitutien de nefirt feint Ten ItTipe UdeOrint
dt Γ Eplift, Ht F ent refer ivre la deference V tc
rtfpeil fui eft d» an Chef vifible , pu il e plu e
Dit» de lay donner ! V mni tnt fupplie eu mrfmetempi, p» U nui plut fn<rt etpfiitr ne/ Ltttrri
put nie 1 , peur h /aire publier V extenter dîne
nefirt fieyeunee : Et eemne nom défirent cencexrir ‘
Sur la Conftitution de N. S. P. le Pape
plr nefirt interite i détruire Iri erreurt cenrrinri a
Clement XI. ΐη forme de Bulle, ponant
h ley, C" prejuditieblei iu refit de l’Eflife , ainf
condamnation d’un Livre intitulé , lt
pue neut l’iveni rtxjeuri feir , V pueueui y fem­
Nouveau Teftxnunt en Frtnfon f «W des
me! ebUfCVi -d ttl riufei, near avexi dit V de­
Htfiexions Morekt fier (bique xerfif -, &(.
clare , difeni et declirent pir ctt Trefentei fipnttt
de nefirt mein , veulent fit next phift, pue h Cent Taris 1699. & autrement , ^sbre^i de
lt Morale de F Evangile , det Efiflrts de ftitutien de neftre feint Tire te Tife en ferme dt
Eulle, ettetbee fem te centre-fer! de neftre Cbinfiunt Taul, des Epiftrts Canoniques, &c.
ttlltrie, actepter per Itfdirt -Archive]pure σ'Evef.
«
pute de nefirt fteÿeume effrmblex, · Tiret per ne­
Données à Verfailles le 14. Février >714· &
ftre erdre , fmt rtrue V publier d.n, net Eftett,
enregiftrèe» en Parlement le 1 5. du
fexr y eftre rtecutte , perdre & ebfervte file» fi
mcfoic mou.
ferme σ' teneur . Exhumai 1 errte fin , tft xeenmeint enierpuem 1 text In -drrbevefpi.n O' EvefOUIS par le grate de Dieu ftoy de France
Îuet de neftre fiejaVmt, dr h fuir,
v yuHirrtr it Navarre: -item ttux fur et, prrfinttt
•ni teutet ln EtHf,, dt Ituri Dimtfei , ιχηρί/Ι,η
lettre, verrrus'r , Saint. Qmtpmt precaution, freedint le Grtfir de Iturt Ojfiekhtrx, , tT de deéxrr
ajon, préfet depun mftre avenenent a h Cou­
tint ln erdm neceffitrle peurlx fine ebfetvtt d'h rie
ronne, peur etouffar rente 1 lei difputri fui pouvaient
minière uniferme , fuivanr let refelntient lui ont <
alterer le paix , de IFfaft (7 U pureté de le Foy ;
c/le priftt 1 r, fij,t Ami hdite ^ffimbtei . l'eu,
tri Sefliteurr de h nouvelle defiiiae' de Janfenim,
lent en entre cftF nrdeunmtt , pue ledit llvrt nnart trouve leimoyrm dr ft foutenir , 0 mefme de
dumnt pur hdete tulle , eufbmble teui h, Ecrit,,
> Kireifirt, malgré le, Conftitutiuni .dpeftelipmi
■ ,mprie"ex.& pnbhex.pour le derepreet det Evtfpuecdc neftre ftoyaume-, maigre leur g f*»f*e fmt lu livre nieftn, fat de,prepefimut cenVigilante a arrefter le p'ogrex_ de iri nouvelle 1 er­
demneet per hdite (onftanrion , fuient v demeureur, r cr maigre net lettre, paient,1 rffiftreti dent
rttn fuffritfift^e Dffindunt λ fute fart dt frrfa~
»«1 Cour, de Tarlement, pu lefputlle, non, ave»,
net, 1 peine de funieieu exemplaire , J, le, débiter ,
hujtar,feu tenu Fenter ire Ftrltftefiiput. eut event
imprimer , V mrfme de Ih retenir. Enseignent à
apprit par tri plainte, fer plufieur, 'Prélat, non 1 ont
crux pui en mit ,*de Ici nppmttr au Greffa de net
pert tel, fb’en det plu, perm., eux ouvrage, , per
jufteeei dam le fi^fart defputllei ih demeunm C
repperr e retre neeuvetfe deftriee , · efie tentpeft
a nm oui ufcirri, tr autre,, aufputh /« Telùt
per ne dei prietipeux thfi de perte, fiut h tien
appartint, défaire remet /„ diltpyiuet tr perpui·
dr Nouveau Telia ment en François, avec 4e» Rtfi·’*·· nreefftieet peur Fexreutim de texte prêtent,
fleiion» Morales fur chaque ver et, ®c.«Pari·
difpeftien. Defendant pareillement a tenti forte d,
rSgÿ. V evtrfn<ret , Abrégé de h Morale de
ptrfennrt de ctmpefer, imprimer 0- débiter a favt.
Γ Evangile , des hpilhcs Canoniques, de I Af>o- •m n,r aueum eerin, frrertr eu Mirer euvrott,, fa,
<ifyp(c:eu, Pcnlèes Chiefl ennes lut le texte de
prnlpne tiltc σ enpvelpm ferme put ce pufife tfttc,

LETTRES PATENTES
DU

ROY,

L

four

.ibu

Clsmbntk PaprXI, Constitutio,
.ijiejer ■
1er lefjitei Tropofitiina cOnJamnen,

4

pent J efire

IJ011

1834

Urigtnitih.
rrav.n<ni

atliin;,»ltnt »

Mfilirnr J’ Praire verbe! Je l‘,ntjfemblrr : tf

met eapaU'i , pour le faire paioijlre au f.aHoft .
Man ermine H »t féal vaut eftre envole tafli
prompeernent ^ue near le juahaitte,, noua vou.

dt telle -Jffembhe.
I' ty , fay.nr, alliai f a te
prioat , pnviitfet, Jroitt Je InrifJiShom epifiopaler ou fuaji epifnpalet, f«i pourraient ejtre prête»Jut par autant Chapitrai, ^(Uayer, Commumtuμ-- I
7 -------k
------7
'
’
Motif kvu», d<ft*d* CF drfeudo/n ït*tr(tr aucuntt fanitum *, édit de lUrtjditfwféh atit
HIRt.zM . »m η,α.Ο^ J - J . o .
__ *

fN>

tntnijj

Tape t liment XJ. Ju B bcptcmkee 171 j, contre le
livre intitule , RcHexiuns Morales Af. rejoint
avant Jeta font publier , Je l'aJiejjeraux Ovefyaet ,
B prêt Je

/4

per.onne

Pam

Confeilleri , let (em tenant uoftre. Cour Je Tariemeat Je Tarit, fue i il leur appert epue Jam liJire Confient ion en forme Je Bulle il »’y ait rien
Je contraire aux faillit Detrett fr Treemiaeatet Jr
no^re Couronne CT aux hberteo. Je Γ Ethfe Gallita■* · lit ayant a l-.,e lire, publier ej' tarepiflrrr not
prefentra Lettrei , enje-nltie lajite Confutation , <T

‘Pontifei: 'Houi exi:»ta,mei tvr 'eaflunje le,or.
Jret Je fa Maitfte le nombre <00 î.lerable Jti Va­
lait, ejui ,’arrruf ernw .· Jan, la 'rite, lormu une

non, . Enjo^noni eu .narre a·aoflreJite C cur , V a
tout Officie™ chacun eu Jroit foy , Je Jonnrr au[Jir,
^nkevefjuet v Evr/fuei,
a hurt Offiuaax.

fl·//». Alax/rtjttr·' /» C arJ,ml Jo RaS·· /»; It chef

Bloit. M.ijii^aeue, le. ( ommijjanet /z font afemblix,
ptudtut fruit Wwi ' piffttnp tout iti touri . (htc

tien Je la Jite Conftituhun : Car tel efi no/tre plaifir . En tentai» Jeipuoy Éfont avon, fait meure
noftre Stel a etfjitet Trefentet'. Itonneet a Fer-

cbeC-MonjenMur'Ie CarJinal Je bfaaillet,

ίί^ηι, LQblS ; Et piuû bis, Var
\ VHÉLA PEAL'X . Et fteliee, J» ^raioj

t» onojeme

4·,

affifta

4 rjle CrtiaJuetT Γejt a fl it ujr Jt leer travail

,vre ilct Holier ant'

Regiftièes, Ouy f. ce reqcenn: le Procurent
Gederul du Roy , pour eüre eieijtees Jeton
leur torme A teneur : Je contes rj^larionncc-s

envoyées aux Bailliages Bc ' Sene.i’ tu sees un '
Rellort , pour y elite leues, publiées, Sc rectfttèc,; Enjoint aux SubAitutt du Piocj-eur GeAcrai d.i Roy d’y tenir la mata , ώ d en ceilifier la.Cour dans un· dois , l'uivant A aux
modiGcatio . pûmes par l’Arreft de ce jour . A Pans en /arlcmcut ' le quinzième jour d
Fei rier
iept cent tjuaiofxe . Sifoe .
DONGO1S

ym conmnfant le livre des Reht tifitrt 4vtc opiniâtre fi f

./.·ίΓ

p,ou voient fam it connaître, le vtm» Joni te livre
rfi-1
.: rempli ,

Happa, e /.· n. janvier 1714. tl J a
if»i avoir porte la parole, .tu nom Jr Mffe^neu, <
lei Commiff 'airet, prouva invimrblement yu
n »
avoit attritae Jet propclitiont conJanrnett ,
ne

X.

L ETTRE
LES AGE

DU

DE MESSI EURS
nsgenekaux

CLERCS" DI

A Mefleignturs

FRANCE,

'l
■ r /4 Ρο·/?ιΖμγ«4· :

Tfeffennenrf

Ici Prelatt du Royaume,

en leur adrclfant le Recueil
ue> Aâei.

0

T^SSIG HEUH,

A(9üi
Γ b**»?»? dé
tutil dit vdtlf! qitf
v <7

fnvyir lé Xrlit CifJi^HJÎ f
Miij eut ·γΧ·ΛΛ* d»

whî

Cwir.G<^7.Tom. XXXIV.

Lf Aftrdt
J^uvttr 17*4. Mutfa&iimr le
CurdfHtl dt
prié ^toufti^éfur it C^r.liiftl
de
C* MiffrigMitri Itt CtmmtlJdtrti dt fart
i }*,ίΤ*ίΪΗ>Λ ‘PéfftTéle qti dt*9tit [TfVfUir ItJ *4«'Vtlltf difptttti
^tmtinirtMtTt hi
i»,
ferpnroitiinti dts ptrftjwf MdU hitutionutti . MjwW It CurdbUéi dt KtifexM t
prtvu
i

Hhhh

3

pour-

V

18jj

CuMiNtij

Paps

XI.

CoNiTiTufio,

Z/mgttftfvfa

18jtf

faumit eftre ebarft Jt tet aavrufe, en avait fry. A ac fid/ inviolate fervetur . Eam proinde confen U matière ; il y avait eatfltje tautt fa rapa.
ilantebi vigilantiim , quam pro eradicandis ex >
««» <Z taa, It, tairai , f«, If rendent f rttam.
Agro Dominico drnmaiii error,bu> ram alacri­
manliUr. U It faumit a facaasen Jr Miffe^neuri
ter fpondetii : illum itidem ittdefrdum zellnn ·
, <7* tit font T^offtigAfUn iff Trt~
quo pro fanx doimnx vcr>tatecuft,>dic»da e»il*ti : il tn remit «η txtmfUire 4 Aienfr^»,», /,
mic Hagraiis : illam denique fidem, qua iacro»
Cardinal Jt 'Haaillra, aa. y fit ftl remarque,, <7·
lanâx Romane Ecclelie tndi/ullo inter vos vin.
f»■ furent tuaHrmeat Ja.uie,'. Eufin, afrti avait
culo cohereti· » plurimum commendante· ;
trtrfulrt Jr, Dtflw, J, Jtfriente, Etait, ; er afire,
quod, lient Caufa poliebat , fiduciam noftram ,
flafitur, fait, refitaun, , l laffrntlianTaflwati fat
quam de vobis habemus in DomlKa , fidélité·
l*‘ v *tf”·™.·· V yieff^ntur, let Trelat,
atque obedienter aui.lhs, multa cxfulutionc
deelarertnt γι'il, CaJafta.m^ , tF γ, il, t'en ftr.
gaudemus .
λ
•Virent Jan, I,ar, Ji,,rf„ , rd y fu.fant fabl.er<r
IStUimulare quidem non uofiumus molafhitn
( knllit uhari .
nobis initio accidrlle , quod rationabilis obleIt van, rft a,f, , MO\S1IC\EUH · Jt vair ,
quii veftri ctga^tardiAam Conlbtulionemprxf»f jamai, tarant dt, Jjjiniltt, firuedentei a'a B clarum adeo icftimonium > longius plane, quam
ma Jt Caafl.ttturn avte fla, dt refait fear It
par erat, protravcritis ; cum prvfcriim ctelcenf*‘»**i‘tlt //», Jt Jiia.it peur t tf.fieftt , flu,
tia ifthie in dies perniciolarum novitatum ge>
Jt travail V flu, J aural,an four iimfartaaee de
mina celeriorem Apuftolici noftri Judicii e»iela malien . Pour en feret, plu. tanvaineu , quand
cuiinnem poftulare viderentur. Verum omnem
vaut tarit, rira It Tioiet. verbal, qui ta taarirnt
ptotfus moleftiam depofuimui , ubi tefeivimu·
r»u< It, ^dffti. Ύ{οη, voy, faffban, , MOT^SEliMiictationem veftram , quemdmodum vos palam
t Jt Vauliir bitn ata, dinner avi, de
ac larpius piofeffi fuifti», non quidem animo
' Mirftatian, aat Via, tutti, faite Je la Cadflitu.
fub|icicndi examini aut judicio vcftro decreta
tira de noflre faint Ten le Taft . yffire rtfaiife ,
noftra , led ftudio dumtaxat tonciliandx ecclefar nuU, Jtvani m:tne ta* arcbi-aei da Clerft, >
tiaftics paci·, te lucrandi, fi fieri poflet, non­
jremra de temaiinaie authentique Jt vaflie farf.uie
nullos cx fiattrbrts veftrrr in fplrttu manliretudiwon avet It fatal Sitfitr aw I'^Jffemblee, fid
ni> Bc diligentia cernaris , elle tribuendam .
■4 dtfre ardemment.
< Atque «tinam re ipla id alfequi licuilfet ’ Non
h(o»· faaba.inn, avec ie mefmt emfrtffement,
enim Nos, non Gallia , non EccleGa ingemL
·]»’ e· title impartante attaflan , van, afey, in,, C Iceret, paucos ex vobit a reliquo cerrudivulfos,
Jervirti^four ainabte, , It nambrc Jei fieiei Jt.
deoitar nobis obediemis , fub inani piatestu
lyntil > f as "<»J vau, adreffia, , vau, fera effet,
querendi novat declarationes, interminati· in­
limfii γι' il nrut efttir diffinit dt faufairt flu,
tendendo quzftiooibus , mora» mtciponere i
promptement vel Jtfir, tT ceux du fitfblte .
, uvod utique fine mal imo paterni cordis noftri
jemmei avee refpetl ,
dolore relcire non pollumus ■

Quam tamen vos ca in re adhibendam putaftis, ut pote fraternitatis amatores, fedultratei’, patientiam , & longanimitatem , ultro lauVol itts-humble, it trk-nbelîini ferviteurs , Ic, Agent
damoa : ncc fane diftidimus id , quod tsm enise
•rn.·,tax do Ckrgè de fiance , L'ABBE DU CAM·
optaftrs, vostamdem allecuiuros elle ; illofqiic ,
BOUT, ·L'ABBE· DE BROGLIE.
qui contradixerunt, ad cor redituros; conflan­
ti prailcttim carHiimi in Cbrifto filii noftri Re­
ui Pan,, It in. dt Atari 171*.
gis Chtiftianiflsmi religion* ac lelo opitulante ■
pro tuenda veftris in regionibu· illibata Kdei
D unitate, qus fub una beati Petri cathedra fir­
X J.
miter roaiefeit ; quamque nos modis omnibu»
8r integram fervare parati fumus, Bt vel m mi­
BREVE S.D.N. CLEMENTIS XL nimo Lbelaâari , pro cemtnifla nobtsdniirrtus
omnium eccleliarum follicttudtne, paci omnino
non poffumna .
Floreat ergo, novifque in dies feliciter pro­
AD CARDINALES, ARCH1EPISCOPOS,
IT EPISCOPOS
ficiat inctementis per ampliflimum Gslii* re­
gnum, quam tanto ftudio «c labore dctelhs ft
aperti Ulme profligatis erroribus, ilpiranre Do­
, Parilits Congregato,.
mino ■ elucidatam univerfis nuper Chtilti fide­
libus annunciavimui , fanâ? Romanz ccclefqc
Fides; vobitque, pro omnimoda esaftaque prorfu· Apoftoliea noftrz Conftitutioesis cifecutto
CLEMENS PP. XL
ne nobilcum ftrenue adlabotantibiis , humilis
Γ Chrillt grex, pifcua falutis cifpeititis, dociriILECTt. filrnofter, »c vcncrabikifri­
nis variis Br petegrinis amplius non difpergatui ; fed in caulam Domini coneiegatus , e
tte· , iaiaitm 8t Apuftohram benediftiocathedra unitatis doârinam fulcipiat .veri­
Hem .
Er litteris veftris , Niaoii Ftbruani mûx
tati, .
Interea No, , dum teftata nobis devotioni,
tlapli td no· ditii , libenter arcrplmui , omni
velim confilia libenter ampleAimur , dc, laniovot erg* f*nA*m banc Sedem obfequto *c vera a diffidentibus fratribus prxflotamar , Deum
neruiooe, majorum veftrotum vefltgtit inbe·
fatten,ia tr ftiat.i jugiter orare non dcfiftemu,,
renter, edirtm nuper» nobn Apo Hol warn Con·
J.e irnbi, ijiffam fafere ia alterutram fetandum
ftttutioncm fufcepiiTe, lummnque etiam gaudio
"Jefam (brifam, ut aaanimae um an banarifiterit
arnplrxoa fuillè 1 ncc minori Inidin ac dillgen·
tia pro muncrii veilri cebno curaturo· . Ut ab
Deum ; cujus nomine vobis omnibus Apoftolieam benediâionem peramanter impertimur.
omnibu· regimini veftro comtniiTi·, pan animp
MONSEIGNEUR,

D

D»·

. .

i8j7

■

·

Clbmentis Pm XI. Constitutio,

/'Datum Rom* , apud Sanâatn
jorem , iob Ainnulo Pifcatoris ,
feptima MartiiL anno millelimo
fimd dccitnoqoartts , Pontificatus
decimo quarto.
'

Matiam Mf- A
die decims
feptingentcnoftii anno
,-

1838

X 11L

\
\

DECRETUM

SUPER
Ir au d«i eft écrit , DileHo ftlio noftrrs AR­
MAND!] GASTONl S. K. E. Presbytero
Cardinali de ROHAN nuncupato , necnon
venerabilibus
fratribus
Archiepilcopis te
Epifeopis , in Comitiis Parilieufibus con
gregati· .

LETTRE DE MESSIEURS

oVmgmnii..

SACRÆ FACULTATIS THEOLOGIÆ
PAR1S
N S I S, · \

J.C. B A ΤΊ" ELLl/S.

XII.

s.

CONSTITUTIONE V»

S.D.N. PÂPÆ. CLEMENTIS XL

fl

Lara adverfui librum, cui titulus eft Gallice , Lt tfineveau Teflument tn Franfois
avtc dti Reflexion’ Morales , Ùc. quz in­
cipit , UNIGENITUS , recipienda &
oblervanda .
Dit "Jovit prima tnrnfit Martii 1714.

LES

ACENS

GENERAUX

NNO Domini 17I4. die Jovii prima men­
tis Ma.tu, habiti (ont tn Aula Collegit
Soibon» . pojt Miilsm de Spititu Isnflo pto
DU Cmor DF.
FRANCS,
moie folrmniiet celebratam, Comitia Sacra Farultatis generalia, in quibui
SioientifGmus Magifter Carolus le Rouge
ANoflcigneurs les Prélat» du Royaumes en
Syndicus, dixit hodieints in^Comitns occurreleur adrefl’ani le Bref de fa S’ainicté ,
C re magn> momenti proponendum facto Ordini
du 17. de Mars 1714.
nrgotiutn · Atxerfiios heri Irrotinn Boris a Seicnillimo Piincipc Emincntrflimo Cardinali de
M O V £ /0 N E U
Rohan , Epifeopo Sr Principe Argentinenii ,
magno Francne Elcemofynario , Arc. venerabi­
lem D. Decanum , ice e feniorbui fapientiiTinsis Msgiftri’ noltris , Ar fe Syndicum : quibua
Sa S»inre/e ayant i:en -uau/u beaorer MonfeiSerenifDmus 8c Emin-ntiflimus CaiJinalis, con­
tneur le Cardinal de Boira n V Meffmmuri le,
tignatis Regis Intern ad facram Facultatem diEvef^uet, eut ont rompofe la dtrniert ^dffemilce
J» CÏrrje, d'un Bref date du 17. de Mart de etrledis, uni cum recenti Confbtutione S. D- N.
Papa Clementis XI. fub dsta Rome , into
te année, en refaufe a la Lettre pu'ilt avaient eu
Idus Septembris , anno 171;· tigmficavit men­
Γ honneur de lay eerier le 5. de fevmr demie' ; fun
tem Regis elle , ut iscra Facultas milio quoEminente fuivant le< ordret du ftey , vient dt nom
ciimuue alio negotio , vocet huic recipiende
le remettre entre ht maint four le faire imprimer ;
ConiiirutIoni , esque omnia flatuat , quibus
V en mefma tempi pont I' adreffer « tour le "Prélat 1 de
fan Royaume. Pouty verre*., M0\S ElCHEUI^ , D illa totam , ut pat eft , in Icliolir obtineat
auct or itarem .
comlien le Souverain "Pontife efi faufait de la rea­
Tum D Syndicus poftula/it ut legerentur lit­
dmit de r^djemklrt, dam *arreptatiao de féloner-ear Regis Ar Conllitutto Aputlolica 1 quibut
ftitution dn 8. de Septénaire 17.t r. Lu eltiet yur
Icflis. D-Syndicm kibjunsit :
Ij mefme -dffrmilee reçoit par te B> ef^ donnant e
Opottere elle heiHrs, luira Apoflolum : fed
Jet Deliheratiom une nouvelle forte Cy un nouvtau
lingulari Dii provtdenru nnmquam . non fufeidejre d'autorité, fui doivent 1rs rendre encore plut
taii viros fortes m fide , aliofque luprema atsr.fpeflahtr a tant le mande. "Hym profitent avec
durnate prapôllcntes , qui ess vcl in iplis inplaifir de cette oreafion pour vaut matfucr It rrfpefl,
cun <buIi, iuftocen-, aut jam adultas extinguint :
avec lequel nom femme> ,
atque huiiiicc dirtnz bonitatis Ae providenti*
Iplendid'iin esftarc argumentum in hxieli JanIcniat.a : qus ut piimum vili efl attollere ca­
MONSEIGNEUR,
nut, Ratim damnata ah Innocentio X Pontifi­
ce tum finitqfot in gy>o’ lerpcrtis inftar fefe
e ii cunivolvent. ab Alexandro VII. novis ConVo< ttFs-humbles 8c ccès-obè'lTanr (visiteurs, 1rs Agensgc-·
llrrolor.ibus editoqier I ormulario contrita , sc
orraux du ClergF de Fraorr, L’aBBE'DU CAM BOUT,
L’ABBb DF. BROGLIE.
demum per Clementem XI. uno altero profli
gata eft Diplomate : Hoecr veto poftremum
Decretum aeternum fore Sanflillimi Pobtificis
vigilantilFimr iollicitudinis monumentum: quo
-dterh, la 10. ^ieril, 1714.
nempe cernete eft, quanto amore, quanta cura
lupiemus ille Pallor oves Irbi a Chrifto
cujus
Vicarius eft , comtnifias, abducar a pafcuts ve­
nenatis quanto lucis radio otfufas puriori doflrrn» nebulas drfciitiat & ddlipei t quam pro­
vido & Ioni conGlio renafccntia t» damoibili
fttpite virgulta di'rumpar , ultima» evellat tibrii,

A

fc.ru· i—it,

I

iÔ?9

Clbmbntis Ραρλ^ΧΙ. Constïtvtio, Z/mgetûrui.

bras, tc omnia, 'elidat femitla T lis haccc autem A
poftulanda Conftitutione hou tui» pVxdn.au
p'ofle confiant & religiohftimum ftudium Chrivftianiftimi Regis, qui· non minus pu» letegritate fidei ,» quam pio Regni admiuiftiatibne
iollicituj , nonlolusn regium , fed te verefacerdotalqtn anfrnumtxhibet-.. Ceteiuin miffam
ad facram Facultatem pixientcm Conftitutionetn» novum elfe: augnftlth’nrii·Regit erga'hunc
,
iterum Ordinem fingulaiis nduci» Be amoris
trtlimoniu'm.
-,
*'
itaque reqditert fe, ut facra Facultas folemni
decreto praefatam Boljam fummi Pontificis Cle­
mentis Xf. quae incipit , Vaifrairar Dei FUiat ,
cum debita leverentia atque obiequio recipiat,
eamque una cum Regis hweris in fua» Tabo- B
1st jubeat referri : provtdcatquç ftiictis cau­
tionibus.' etiam ûib poma exclulionis e gremio
Sacra Facultatis qifo fado incurrenda , nc quis
'.contra decibones in ea contentas aliqtwd diαι, docet;, aut proponat , iilamquc ulla ex
parte violare aut labefactare pexiumat ) ac de­
mum in ea Conllirutione recipienda , eidem
omnia prrftet, qgx^praKittt. hi admittenda at»
ttia Conftitutione ejufdem Clementis XI- qu^t
incipit , Fiaranr Puosi»· Sebatth > daefia ad
Iaeram Facultatem Interi» Regis, d.e jo. menlis Augufti anno 1705. deccrnatqBe Regi Opti
mu gratulationes Λ gratiarum aCtiones am
pbfliinas .
Qug cum mifla cfli.it in deliberationem ab C
honorando donuno magillio Funciico Huart ,
facrr Facultatis Decano, & Comitiorum Pi*luie ; tc cum aliqui e fenionbus Magiftri* vo.
ta einihflcpr, audita hora icfquiundecima , pro­
rogata funt Comitia ad diem fabbatt t-rtiam
menu·. .Manii.
Die fabbati tertia Martii habita lun' in Au­
la Cblieg't Sorbonr fact* Facultati» Comitia
Geneialia, ad eam diem prorogati ; m quibus
D. Svndicur cxpoiiu', accerhtos rerum a Serenilluno P,incipe Cardin*', de Huhau, 'encrabilem D. Decanum, lex e lemoiibus . & i e Syn­
dicum ■. ip.ilrj ie traditas ab cod;m Principe ie·
eundas ad iacratn Facultatem Regis litteris ,
quibus Rex ChriftianiGimus ligniticabat accc- D
pille le, nonnùllos ex Magiftris inchoati drlityrationi munis injurie voluillc ; lusmque adeo
voluntatem elle , ut abfque muta rcs abfolvetetur .
Atque iis palau» lefts* in (aera Facultate .
idem D. Syndicus dixit , tetieri le et officii fui
ratione montre iicram Facultatem :
r. Semper fatnma cum obfervantia . te line,
ulla exceptione , uullavc adjeâa c'.aulula , re­
ceptas Faille· a facra Facultate Confbtutiones
fummorum Pontificum , a Rege ad ipiam
mill».
a. Prafentem Conftitutionem ab epilcopis.
magno numero , julTu Regio ad id fpeciatim
congregati», luuinra veneutione & obiequio
acceptatam : tum lubmJe Patentibus Regiis
luteris ad fupretnuni S.-natum Paritienfem da­
ti. , ab eodem fu ilis. folemni Ar-efto relatam
in -tta Curia .
j Saciam Facultatem corrv» ede omnino li­
berum , bedi Apoftolic* immediate fubjeétum,
quod fub unius Chi.tfunifliui Regi» ai.itontate otmtia fua liabca’ , & tnnûiones Icu munia
I 11 «erceat.
Ou.bus primulis , poltufavi: trt inchoata
pcrgciet dclibera’io ■ qur cum ablolrt non
p.iulITti , audita luta fclqmundecitna . pio-

1840

ingata lunt Comitia
diem Fune quintam
Maria .
Dic Lunse quinta Martii · habita funt comi­
tia in'iula Sorhenc ad hanc‘dicm piorogatat
in qdibus abfofuta deliberatione SS. MM. qui
magno numero adfuerunt. (acta Facultas lildenr
inhxtcndo que aâa tc decreta f unt in recipien­
da altera Brill* ejuidem famSiftirni Pontificis .
ejue incipit , Firm* Dt/mini Sahtotb ', (ic cen­

is Conftitutionem fummi. Pontifici» Clemen­
tis Papa Xi. qofc incipiF, Vnipexitai Dei filitii,
fumata cufn rcvcicntia atque obiequio recepit
ampfexa 'it.
.
\
a. Putatam Conftitutionem jullit una eunt
filictis Regis luoi in Commentatio» referri.
j. Omnibus βς lingulis Magiftris , Doitori-·
bus, Baccalauréat te Candidetis pracepir , ut
pari etiam obiequio diflam Bullam feu Confti­
tutionem colant tc obfervent ; ptobibuitquefab'
poena orto fado mcuriendu exclu!.onis abotoni giidu Bc ipe Magifterii , re quis feripto
iabtove , definitis m diü» Bulla ullatenus advcrletur .
4. 'Nominavit D. Decanum , 8c Ίτχ feniores Cum D. Syndico , qui Seren’flRmo Principi
Eminentiflimo Cardinili de Kolun aiftis gra­
tiis ob lingularem eigi lacrum Ordinem te Magiftrus benevoleatiam , ipfi renuncient qaid a
Sicra Facultate hodierna dic fancitutn fuerit
rogentque ut pio ea qua pollet apud Regem
Chriftiuniliinnim grati» , impetrare velit Iceras
Facultati copiam pci ιαρίεηιιιΓιηαοχ inagiftros ,
Decanum , fex Seniores Uc Syndicum, adeundi
Regiam Majellarem , ad gratulxndum >pli per­
petuam te conllant.ni voluntatem de Religione
tc ecclefia bene nic.cndi : liinulque ad referen­
das ampliilimas gratias ob millam ad lacrum
Ordinem, quod magno ille ducit honori, Apoffolicam Conftitutiun:·'.;.
Atium Parifiis in Facultatis Theologicr ge­
neralibus Comitiis apud Sorbonam , anno, menfc fe diebus lupradittis : Bc cunhrmatum dic
decima eiufdem menlir &- anni.
Da teli , S.riba .
Die decima quarta Martn , in exiecutiortem
conchitionis 1st· die qtiin'a ejuidem menfn ,
Deputati Vcrfalias Ie cuntulcic . Officiis &■ gra­
tia tum ScrenilJimi Frincipi» Cardinalis de
Rohan, tum D.D.Cotnieii de Pontcharirain,
in ieerttius Regis cubiculum honorifice ad milii
Regem falutarunt : eique amplillimas fic humil­
limas gratias retulere , ob miflam ad iacrutn
Ordinem fsngufan benignitate recentem Cle­
mentis XI. Conftitutionem . Deputatos lumma
cum humanitate excepit Rex optimus ; te au­
dita deputatorum antiquioris brevi oratione ,
pro nativa fua gratia Bc majeftate repoluit: Si­
bi maxime grata tc accepta fulfil· , quae ad re­
cipiendam tc oblervandatq Conftitutionem Fa­
cultas decreverat ; duxltfefe fui efle officii hanc
a fummo Pontifie· poftulare Conftitutionem adverfos librum, quem nosipli exituum efle mo­
do afleverabamui ; camqee directam voluiflead
Theologum ParificrUiuin Ordia: r., quem plu­
rimi temper fecerat , te benevola ac prwpenia
»..luntate piofequeba'tur ; ia Facultate Parifienli certans fiduciam femper iubuifle . firma
fpe duttorn fore > ut numquam illa a priftino
fuo erga Religionem amore Sc ftudio deficeret ;
non dubitare ie, quin decretum noftrum quan­
tocius typis mandari, ac jutis publici ficti cu­
raremus , cum equum fit Sc rationi mcximt

con-

1841

Cimum Papa XL Constitutio,

1842

eonfcntancum, ca qua funt optima, latiffime dii- Λ utione» & ram plena ac finccra mendi adlmfiofunduCeterum monere fe ac jubere, ut caute Facul­
ne ad ca omnia, qua in illa definiuntur.
tés provideat, ne quid in fcholis contingat, qudd
Se proinde unam Ar centuhx propofitiones ,
debitam Conftitntioifi Apoftolica reverentiam
ficut & opus ea quo excerpt* funt, fub iifdem
ccnfurjp damnare, fub ouibus in prjtfata Con­
vel minimum ladfre, aut damnatis in ea proposi­
tion ibus favere poflit; adeoque fer|u(o invigilet iis
ftit ut ioac damnantur.
omnibus arcendis propullaadifque opinionum
Sc Sc reliquos fideles obligari in confcien.
lia , Bc fpo giavillimo ichiltnatis aut bcicfis
nlacitu, quaJanÇcnianajn redoleant fiarefim. re­
ligioni aque ac Regni Iu i tranquillitati advermm.
peccato, ad hanc fidei confenhoaem·
,
Sitk^erluafum efle, novam Conftitutionem com­
Demum fuam regiam opem Ar auftorltatem nobis
paratam ad rcium Theologicarum peritor, ad hu­
polliceri,quam promptam femper ac,paratam, ubi
miles, ac obedlentesectlcli* filios, non minus efle
adimplendi Officii noftri ratio poftulalfit^spcrtari
fumus .
X i V.
claram, quam qus alias edits lunt adverfus WÛ
cletfiim tjoannem Hull, Lutherum , Bsyum.Jsn-^DECLARATIO SACRÆ FACULTATIS
lenium, Molinos, Bc Cafuiftas laxiores ac rigiTHEOLOGICA DUACENSIS
ACA CONSTITUTIONEM APOSTOlAxAM
B diores, Btc. quam multi Canones a Conciliis gene­
qua incipit , Uaiteaitai Dei Filial·.

ralibus conditi . Ceterum illam non minus acce­
ptandam, ctfi reipculti aliquorum privatorum, ali­
qualiter obfcura foret;quemadmodum Biblis Vu!
grs verfionis ab omnibus recipiuntur, etli non
psucatn iis lint obfcura : illos vero, qui Conftitu-z
pofutt, fummum Pontificem , qui hodie Ecclcfia feliciter praeit,menfe Septembri anni proxi­tionem non nifi etplicatam recipere volunr, non
iplamConftitutionum,led fuai explicationes pratme elapli edidifle Conftitutionem dogmaticam ,
conceptis dptnioqiftrui confoimet recipere > lllor
qus incipit, t/«j«iisi Dei Filiae, qua proferibunnon obedite voci Palloris, fed propriis placitis futur una At centum propolitiones excerpta ex peftiperbe 8t pertinaciter inherere ; Lutnèranos Bc Callenti opere parjtet proferipto, cui titufuiGillicus,
viniftas etiam paratos recipere quafvidConftitulc '\cavcjta Ttfeatct en Fraafolc, avec Jet H</lf
tioaei Pontificias, ipfumque Concilium Tridenti­
et teat merulee fur cbajac verftt CTc. a “Perit 1699.
num, fub explicationibus fibi placentibus .
AI iter vero : jibre^e te Ia merule de ΓEvangile , det
Suo, acevidenti conflare judicio, quodTri^tSei det ^tfuftrei, det Efi/lret de falae “Paul, det
Friftrtt Camui^uet ,<P“ deΓ^dfeealjffe ; eu Teafeee C denetnum non reliquerit Icholis Catholicis liber­
tatem tuendi certas opiniohei, aut certa fjrfirma­
ihreftieaaet far Ie trace decet Livret facrer., tyc.a
ta , ratione cujut conftitutiones dogmatica, qua
“Parie
1694Scquidem nondubitare, quin
iis fcholarum placitis viderentur contraria, refpui
eximii collega illam Conftitutionem privatim cx
pollent : hanc cavillationem viam apeure inno­
corde Iu (ceperint ; fibi tamen videu neceflaiium,
vandis multis propolitiombus damnatis ,, qua
ac tempori congruentiilimum, ut faesa Facultas
alias in fcbolis deicnfe funt .
illam folemniter acceptet, eatnque adis luis inferi
Se generarim rejifere omnes fi tudes & cavilla­
curet; tum ad udificationem ftudiofr juventutis,
tiones,quibus aliqui Novatores vim prafata Conaliorumque fidelium; tum ad contradicentes reftitutionis infringere conantor : ac liinul vehemendaiguendos ; turn ad relinquendum pofteritati iltilîïme hortari difcipulos, ut hodie prafertim ca­
luftie exemplum profeflionis Fidei, ac (incera er­
veam a lupis rapacibus ovina pelle indutis; ab ho­
ga Sedem Apoftolicam obedientia : le ad hunc fi­
minibus (uperbis habentibus Ipeciem quidem pie­
nem fiollulaic , ut primum alta voce legatur ptatatis, virtutem autem ejus abnegantibus : ut idemUta Conllnutio coram eximus dominis.
tidem legant tradatioocm perutilem Francifci Si­
Laudarunt omnes zelum Ar vigilantiam eximii
domini decani, ejufque poftulationi libentes an- D monis DefruuLbat bitrrt^trftm , aut librum Galli­
cum cx priori exccrptum^ui titulus,Ltt artificeidtt
n.ierunt. Abfoluta leClioneConftituiionts.convo/frrrrtfuei : unde intelligent antiquos hrreticot
cata eft (aera Facul as in diem j. menus Irquentis t
iifdem artibus alos , quibus modem i Novatoirt polito aliquo mtcrvallo.prppararent (ele finguli
ics utuntur .
ad -rft.ndsmobedien’um luam eo modo .qui eftiMaxime miium effe , quod aliqui fe catholicos
< acior.ac 1 hcoloqis Chriftianis dignior videretur.
vocitantes, prafatas propofitloues aut nolint ana­
thematizare, aut agre anathematiseotitum omnes
fete , psuciflimis exceptis,in ahtiqun Ar re< iiniorPollquam Lrimii domini, occalione novxConftibus profanarum novitatum audeuibus, a Conciliis
i ut ion ii. mulca protulerunt de primatu jurildid na­
generalibus, Bc fnmmis Pontificibus prxaaninatai
nis, (eu luperioritatit,quem lanâus Petrus, ejulque
fint .
luccefTorcs jure divino obtinent in omîtes totius
Se cum Chrifti gratia paratos mrsii pro rquitate,
«obis Chriftiani epifropos dc fideles k de (chilmate
ventate , ac robore prafata Conftitunonls, quam
v nando, Ac krvanda Respublica Chriftiana uni­
ad perpetuam Ar vegetam rei memoriam aâis fa­
tate ac tranquillitate de ingentibus malis > que
non folum in Hierarchiam ecclefiaftica m , fed E cra Facultatis inferi voluerunt ac jufletunt.
Se numqnam paliuros, ut nullus ad facra Facul­
etiam in rempublicam civilem ejufque Principes
tatis gradus promoveatur, qui vel leviter fufperedundant es (chilmate,de necetfaria unione memftus fuerit de inobedientia erga frpe di<5tam Conbi orum ccdcliv cum ejus capite vifibili pei iidem
ftitutioncm ; aut qui circa illam inm rogatus , terSc obedientiam, ad tuendam Corporismyftici uni­
gtverfarus fuerit, vel non tefpondent s ..ifoi miter
tatem, de valorc Bc roboreconftitutionum dogma nulc ejuldem Facultatis profeflioni .
tiearum independent! agloflis At interpretationiAAumeflcdeepifcopatu, Arumverfa Ecclefia
but acceptantium ; dc cavillationibus .quibus ali­
qui utuntur, ut novam Conftitutionem Pontifi­
Hierarchia, fi concefia a Deo Sedis Apollo ita ju­
ta non afierantur firmiter, ut probant luculei uflrciam refpuatit, aut eludant ; fignificarunt , ac
sna , fed triftiffima multorum regnorum ac pros in­
profeifi (unt omnes unanimiter « aperte ;
Sc ('onftirutioncm Apoftolicam , qus incipit.
clarum Oiientis& Occidentis exempli; ubulerut,
ifm^rnaat Del Pilim . recipere pure , limplicner,
contempto illius Sedis primatu Bc privilegiis in eo
linc.ulla diltinflu ,c , cspalitiotic , (euintcrpiccontentis, fine honore, fine jltriidiftione, mimo Ac

Ia Cnefrcfitittc habita iit J.
, bora 8.
msrurraa 1714.
Ximinsdominusdccinus facra Facultati ex-

E

line

1843

CtEMENTlS P A P Λ XL

b Hs t i t u t f o,

Zfiiigenitm.

1844

fecra Tbteluie lirtntietui.
J. -MO 1 I^UIN , frtil)ttr , Cenamini infifini
ettlefia CtHnieta Jeudi Vitri, fureTbrUtfia h- I
teelierui tr Stetieerii Fiiri Trefei.
Λ. LE ROY , feue Tbtelnie Litratietm, tt
ntlifie iteta Mari· L'riu Duuctnfii ‘ferai bai.
I lefreftriftai frtibjtter, faire Tbtolot'· Luem iatai ,
SemiaeriiHiyeieei Trafri,libtai febfinèn buu Ortiaretieei fuir· teceltetu Tbteleiua Dae refit,rirta ettiftetieat» faiem,flmflitei»,tr fint raflitatiiiat C·»fiirniitini Ttatifiua, f»a ixnfir Unigenitus Det Fi­
lins,
P. I’lEllAR k
Infrtftriftai ferra Tbeelef!· L‘,,nt'.irei,,ccl^e lun­
di h(iie/ui Dneii feretbni Urbiieiajitm Cbuftiaaite·
rit Drcueiu,et<a<iir Qfficialircrii ^{trtbettnfii Punit··
reni, iitm fteiu
M. LE FEBL’RE.
. lina frena F. EDUARDUS CHORLEY.
^tmle-Btaeiiilinai S.Tbttl.iitenrietni.
Infraiciipti iacrr Theologis Profeftore» in UniverlitateDoaccnabbenter iubfcnbitnoshuic de­
clarationi faerx Facultatis Duaccnfjs circa acce­
ptationem puram, limpliccm St fine euplicatione
Uonftitutionis Pontificia;, qus: incipit, Uaigtni.
tni bti filiui, prout continetur prxfertim in fe­
cunda Congregatione prefat» Facultatis.
EDOARDÜS DlCCONSON.Cd/ej/; ^«f/eru·»
Daattei l'ut frafti.ir ibiitm futra Tbtalet 'Praftfrr.
RICH ARDUS KENDALL,Me«dr»> Cillifnfiitre Tbtalagn Trafrffar, tT Staiiarum Vrafell ni.
I - DAMASVS A S. ANTONIO, TrierCar.
militera» , tT futra Thee!aiia Ltilar tmtritui.
F. AUBERTUS A S. DION YS10,d./îniror OU.Intralcnpii laciam Facultatem Theologica?!
1111 Curiati,rurwnttr eati^eei faire ΓίαιαΙα^,β Ltfler.
Duacenfcm reprzfentantcs , huic declarationi
1. GASPAR A S. LEONE , Oriiieu Cermtcotnpledenti tuum Congregationum cjufdem
htarenr , futra Tbaeleiia Lrilar timer,tai.
> icultaiis Arta, quam m omnibus noftram
F. AUGUSTINUS CRESPlN,R.^»A>»ra"u»
die cognofcnnus, Alibenterprofitcmur,iub·
Ertmrtarai» faacli -Λ·ι»Α fetreTbealo^n T raftifa' .
fcrtplimus hic dic 17. Augttfti 1714.
F.JOANNESREM1G1US MOURA, G«a-aiaNICOLAUS JOsEPF IIT? DE LAVERDU»n> fitall PPaihaam,uatieu»i fuir· Tbialaz-l cflar .
RE.fr edif/a Fataltatii Tbeefe^ica Dedar,tr TrefefF. NICOLAUS FRANCISCUS HENNAY,
frr V,,mariai,lafiinu Ecctefia C elltiut 1 fancli -4 te at i
Ifrrall. ITella , faire Thialeita Licier .
ieit -4fofi»i,ia.in,niei,aie fob/til t Dtcanai tT Cane·
F. BRUNO CANTRILL , ferra Tbed^ia
Virai , CX jfficOi Univtrfitati, fra remfore Dei anui.
Lefler ufui /{etelledei ^tnila-Daatenei.
NICOLAUS B. DERREZ, finer a Tbuelefia DvF BE.RNARDINUS CLIFTON , afui ecf.
ilor, Lingae [anUa Trefeffer i{e}iui, Seminarii Moaitae (aire Tίιαία^ίβ Lefler,
larliaai fer νιμηΐί auiaque anati allai Trafei, - a _
JOANNES SPEYER,eSecittete fefiefin Celllfie
ADLLCOURT.Faca/rarn TlMlifui Daaceafij
e4f»ûiacHna faire Tbeelafia Trefeffer „4tadtmitui .
Dollar, tftrefrjfer Hjtiui ac Oriinaria,, Seminarii
GFORGIUS DESCHAMPS, I Ceci,tun ftfa,
HniiTrefei, infigni, etclefia Callejiata fiuacli Tetri
in Callifin ^4jaitinfliae facra 'fbtnlelie frafrffrr
Trafefitat , CX Univerfitatii DuatiaaC anctHariui .
^iiaiemitai , tr Metbefrei frefijfer J^r|iua .
J. Μ. AM AND, firilutu TΙιιιΙψη
F. CORNELIUS a S. JOSEPH . Cerm.l.ta
Dedor, tr "Piefiffir
Ordinari·!, iafiieu
Difcalctatet, facra Tbeehiia frafrffer.
ecctrfia Celleziuta faafli Petri Deceant V Canearlefrafcriftui libe», etium fabfenb» Dcclarariaei
tui , Seminarii lurt Maria Firjuii Trafic .
faire Facultatii Tbeolefita Daaceefii tirca atieft·J DEMARCQ., Fataltam TUnlufue Daattnfii
tnatm furam , firaflitim , tT fi»r eaflicatiaae ,
Dollar,ac Hn1’1 Oriinariafrae ‘Preftffior.infiini, ecileCaafiitntieaii Taetificie , f»a me,fu , Unigenitus
fi· Calludia fundi 4mali Trafofitai, ae UniterfiDeiFiIius. stilem Dueri
Srftcmbru i ’ 14.
reiu Oaarvaa Caarrl/ariat , arc·»· Seminarii TarCAROLUS LOCQUEN1 UX, stream baflar,
fenni Trafn .
tr Colley,i Κ,ιιϋ Ducnfii Κίι·· Triacifalu .
J. DUBOIS , efafiem Faculiatii Tbee^iea De­
Infraficriftaifiandi ytmaaii Rjlrt'af/ι,σ ,n Stmeflor aimffai , et Rr{rar Qriiaariaf^nt Tro/effrr, p nerte^maaiiae DaateaaTbeeieiia frefrj'or tr fra>»fil»n mirfia CtiltiHte fenili -Amat■ Caaanu·ι,
fr‘ fere,fimfiititer, tr fint tafHintlent eticft» Cenfi,·<!·«· Seminari, Toraaienfi, "Prafei.
tathatne Teneifitieet, ^ua infifit, Unlgenitu· Dei
Infrafcripii faer» Theologi» Licenti»’! huic De­
Filius, ie faa Déclarai io fietra Far altar 11 Tbeeleiica
clarationi Facultati» Theologice Duaccnlis,.
Dtaieafin. -4tian Daati, 10. Seftembm , 1714.
matris noftr» , libentes fubfcrtbimus.
D MAURONTUS DUELIN.
f .MICHAEL CÂRMOIS, Fatultaiu Tbnltfiee
Infrefiiriftai I,beat fabfrribe Declaration, faCra
Daacenfii l ittettetui , olim in Collegio fenili Tborna
Faeultalii Cbnleilca Daacena , tr fart, <T finivi^einu. DaacmVlnelagia R<jrj»r Trimariat^a fa»
fbenn tant iffie, tT fine tnflieatieat attente Canfl. l'reiitettrne» Qriiat aatueaai Magifter , CX fla­
ftitatieatae Tentifitiaue , yrtat incifit , Unigenitus
nti tau/tru Conventat Daaceafii funfla Cram Trier .
Del F thus. ^4 flam Dean , 1· Ceavtata noft,»
A l AUBEGtOIS , /atra TUij.a UnnaFF. Mm. Cafaria. 4ie to. Seft. 1714.
<·> ,
SraaiiMru lUltueei Trefrl.
F. FREDERiCUS, InfulTAeW f tiler,Ga«
dianni
d,f}, eefir, C^autntni Daettat ■ ÎN
Pt IRUS JOSEPHUS LANCRY, fn^tr,

inc bon 1< ad (uflentationem decentem necefl'arti»
aut convenientibus, 111 pudendam <fc tnileiabilcm
potdlattsYxiGe fciritutctn redadtuseft. 11 lus hodicicipla, elhcacilfitne Je pet cuniculos adverfati
Sedis Apolluhcz principatui , qui quldetn vacuum
Je mue primatus Pontificii vocabulum letmcnt
fc predicant, led folcmnibui fidet decretis ea Petit
cathedra manantibus pertinaciter obfillunt.
Peraita hac fidei À obedicntiae tcftifii.iti.ine,
petiit eximius D. Decanus, an non placeret latra
Facultati, ut ad mftiudioitcm ftudiofr |u<ct>tutti . aliotumqiie fidelium colligerentur, i his an­
necteremur aliquot prrclara antn|Uiralisteftimnnia, et quibus mamtcllufn fietet, quantum Sedis
Apultolic* decretis dogmaticis deferendum tir .
Conliltum probarunt eximii DD. congregau :
tdcoquc facra Facultas in dicat 1/ ejuidem menus
hora a. pom. convocata eft .
'In CuXjrqartnae habita in 17. e/afitae mtnfii
rtjra i. fafi ateriirena .
Placuit factat Facultati > ut ca fuipturis, fummis
Ponububus, Conciliis , Patribus, alttlquc 111tlonbus eccie fiai lie is Icquentia teftimonta prote­
lantur, iliaque in quatuor dalles diftributa przccdenttbus aiftis adjungantur : quibus dcmonftretur, needle die ut fideles cum Petro, ejulnue '
fuccdloiibtis ecclcfiampalccnlibus, Ifti ex cathe­
dra docegjibus, perpetuo conientiant , nili ab
os ili Chrifti ut oves puciidc lejungi velint.
"Pt/f te/liaeonia t fucru Iit terti IT anandr »/rf ri/ra frohte , /rj»«»r«r
‘
SUBSCRIPTIONES.
*

À

CONCILIUM .
ROMANUM
I
In Sacrojanffa Baftlica Lateranenfi
celebratum

Anno Uriivcriàlit Jubilæi MDCCXXV.
A Sanftiffimo Paire , & Domino Noflro

BENEDICTO PAPA XIIL
Pontificatus fui Anno L
1

R O M Æ , Typis Bernabo , Anno MDCCXXV.
Sumptibus Francifci Giannini Bibliopolae
SUÆ SANCTITATIS.
Cum Priviltgio Summi Pontificii .

1840

1850

Conc ilium Romanum.

CON

CILIUM

ROMANUM

A JBenediâo ΧΪΠ. congregatum.

I

N

D

I

C T

I O

sentes, Se tam Epifeopi, huic Sand* Sedi im­
mediate fubicâi , quam Abbates nullius Diœcetis, jurifdiâioncm quafi Bpifcopalem haben­
tes, qui alias Gbi Metropolitanum, cujus Pro­
vinciali Concilio interfint, ad formam Triden­
BENEDICTUS PAPA ΧΠΙ.
tini non elegerunt , ad diem Dominicam in
Albis proximi .1101*171$. ·>' hanc Almam Ur­
bem conveniant, ut in Concilio Nobifcum con­
edemptor Noiter , qui plantavit
gregati , Ecdcfiarum fuarum neceffitates propovincam fuam cleâam , earnque locavit
agricolis, nt redderentfruâum temporibusfuis,
ncie , 8e qu* difeutienda proponentur , com­
muni coofilio expendere , Be confenfu firmare
vigilantiam poti Simum cuftodibus commenda­
valeant . Simul etiam Capitulis, & Cleris fuis
vit , ut , fi quas mala germina fuccreviflent ,
provida folicitudine evellerent , ac dlifiparent,
edicant, ut, fi qu* habeant negotia , qu* ad
Synodalem conventum , quem in antcdiâam
K ner afliduum boni feminis cultum, optimal
in horrea , copiofafque fruges inferrent.
diem indicimus, deferenda cenfuerint, per Pro- \
Myfticls his monilis , ac prcceptis inftituta B curatorea fuos, Synodi judicio dirimenda , aut
Chrifti Ecdefia , nihil ad doArinie , dHciplicomponenda, proponant. Preces autem interea
ft privatas effundant, 8e publicat , ex przfcrin*que falutaris fruâum conducibilius reputa­
pto factorum Canonum, indicant, ut Pater Cctvit , quam ut prudentes fervi , quos pofuit
leftis , dives in mifericordia , vifitare vineam
Dominus cuftodcs in vineis , ftatis temporibus
iftam in benediâionibus fuis , Be confilia ,
convenirent in nnum , eorumque collatis in
«âufque noftros afpiraudo prrvenire , ft adju­
commune confiliis , mores emendarentur , convando profcqui dignetur . Datum Rom* a pud
troverfi» componerentur , vmezque florentes
S.Petrum in pervigilio Nativitatis Domini die
latius darent odorem fuum . Itaque per facros
XXIV· Decembris M DC CIV·
Canones fepe decretum , ut quolibet faltem
triennio uniufcujufqoe Provinci* Epifeopi > le­
• F.^i. Archiefife. Efifc. ^telheeii. , JiieasTk.
gitime congregati t Provincialem Synodum ce­
See.Cue. Sttntaei»i.
s tasis.X.
lebrarent ; cumque morem , fi cubi obfoleviffet , Sacrofanâa. Tridentini Synodus renovan­
dum , reftitnendumque curavit . Ac Nos qui­
dem , cutn in Beneventana noftra Ecdefia re­
lideremus , graviflimis licet calamitatibus con­
·· rr. tin
flictati, ac tene motibus horribiliter jam ter­
Celebrsitonii
Conahi.
u* i7»t fc
tio concuUi , ac prope ruinis opprefli , Metro­
pCMkaim
poli ipfa collapla , A folo pene aequata ,
Vi. ». J*·
B. PHILIPPI NERI1 prsfenti ope ferv^ti ,
Aü Dominicam Secundam poft Pafcba, ““■■•t**·
canonical hujus obfervationis officium femel ,
die jj. Apnlis 1735.
& iterum obire non protermifimus . Ad hanc
vero Apoftoliea Sedis formidandam altitudi­
BENEDICTUS PAPA ΧΙΠ.
nem eveâi > uuivcrfaque vine* Domini Sa­
baoth , licet immerentes , propofiti, nihil an­
UPREMI cum noftri fit Apoftolatus Offi­
tiquius habuimus, quam ut laluberrimam hanc
cii , gloriofum Ecclefi* Catholic* ftatum
Epifcopahs muneris partem , & ipfi preftarehonore debito promovere, Be facrofandas ipfius
mui alacrius , Be ceteris explendam vehemen­
aftioncs, quantum cum Domioo poflumui , ad
tius commendaremus, prime hujus Sedis exem­
plo ; ut cujus Epiicopi!c viget Magifterium , D Dei gloriam, Fideliumque profeflum, celebri
re ; qurcumque his detrimenta afferre ; qua­
Epifcopalis etiam lervitutis forma , eundis Ec­
que ordinem > & harmoniam turiiare poftëproclefi* Paftoribus ad imitandum propofita , ope­
(picimus , noftra Nos decet conlideratione di­
rarios ad laborem magis accenderet, atque ad
movere . Naper fiquidem ; fub noftris dalic li­
uberiorem agri Dominici fruâum redundaret.
teris apud Sanâum Petrum, pervigilio NauviAcceffit proteret id ftnd iorum noftrorum inci­
tatis Domini, 14. Decembris >714. pro divino
tamentum magni Jubilci opportunitas ; cum
cultu peraogendo , ahifque , a Parris Canoni­
nimirum perditas oves ftualofius requirere .
bus, ac generali Tridentino Concilio, ad Pro­
atque ad earum falutem intentius advigilare ,
vincialium ptrfertim Synodorum escitandam
Annua ipfe Redemptionis , accept abii is Do­
celebrationem falubriter fancitis , evcquutioni
mino , Bc materna Roman* Ecclefi* rban­
demandandis, Concilium Romanum, a Nobis,
tas , Se oblata Æierni Patris benignitas ad­
Deo opitulante, cum cerris . per Nos fpecialimonet .
ter tunc vocatis , Venerabilibus Fratribus No­
Volumus igitur , ac mandamus, ut Epifeopi
ftris
Arcbiepifcopis, 8e Epifeopis, aliquibufque
omnes, in fpeciali noftra Provincia conftituti,
Abbatibus , junfdiâionem quafi Epilcopaiem
videlicet inter Capuanam Provinciam , Bc Pifahabentibus , Dominica proxima in Albis banam ; necnon Arthiepifeopi , Sufiraganeis ca

a

ROMANI CONCILII.

R

PROROGATI O.;·;’^
**» e·""·

S

Condi. Gtntrol. Tom. XXXIV.

liii

ben-

Concilium Romanum.

i8ji

i8$a

bcudum, indiximus. Vctura . qua rebus qui· A tinni mandentur, certa ibi tempora peaftitwmr r,
bufdam digerendis, qur dicbus iiifce fupcrveqoarsdonam fcilicet eoa, «d quos pertinent, obli­
nere, india* Concilii diei non -u» fore corngate ceperint, dubitationem iuborir» contingat,
mod* exiftitnstur ; minofque etim vacati· Pa­
omnes, & fioguli , pratentium vigoie, volumus,
a die inferius lignanda. Decretis ipfis Concilii,
tribus opporcuaa, quorum aliquot » et Trsnlalpinu pracipue , St Tranimarmi· , longo iam
univcrlifqoe aliis Saitdiombus , Bc Conftitationi
it i neu arcinAos, paucisdatis aliis iuducns. exbus , ibidem relatis , obligari «apilts icunt ,
prctemus , oportet -, matura idcirco delibera­
prout cos obligatos efle, dcnunciamvs. Ut hoc
tione noftra , Concilii prcdufti celebrationem
autem *d omnium notitiam perveniat, noftra*has
ad diem oAiraa indiâc Dominica in Albit,
Literal de more in A Ima ejufdem noftra Urbii lo­
qua eft lecunda poft Pifchi , diem fcilnet deci· felitis legi, publ.cari, Bc affigi jubemoa,ac inde
cnnamquintam Aprili· hujutmec Anni , drfteriArjuipiam eacutaciooem , quod ea ignoraverir, ul»
mus, ac proiogamut i iplumque Contiliim m
laicnus non admitti, auAoritate Apoftolica, Us­
Patnarchalem Noftram Latctancnlem canen­
tuimus, ac declaramus ; quibuicumque in contra­
dum , ibique iolemniter /clebeandum , edici­
riam non obftantibus. Datum Roma apud Sanmur t atque ftatiiimur . Qiiucirc* prafatos om B dUan Mariam Majorem die vigefima quint* OAones , aliolque quotcumque , qui de jure < vel
bris 17*5. Pontificatus Noftri Anno Secundo.
cooluctudine intereftc debent , iterum requiiimiu, Bc monemus , ac diftride prscipicntet ,
f.
Efifctfui
mandamur, quatenus die fupradiâa in Conci­
Stt. Cuu. Sterctériec.
lium i tunc in prafata Noftra Ecclelia celebran­
dum , convenire» ac pcrfonaliter eidem, iscrifque omnibus funAionibus , ad SyroJi ulque
DECRETA
concluiiooem, Patrumque dimiffionem , interd­
ie teneantur. Interim Deum iratum, atque ite­
CONCILII ROMANI
rum humiliter exarandum optamus, ut luaSpi­
ritum Sapientia mentibus nofttis infundere di­
Celebrati Anno Jubilai
gnetur , quatenus , eo infpirante , opportunis
MDCCXXV.
modis, qua recta funt exequi, & malis omni­
bus obviare poftimua. Datum Roma apud S. Pe­
Dichii 1$. tt. 19. ΛριΙιι : er g. IJ. χχ. *7.
num dic 14. Mattii 17*$· Pontificatus Noftri C
σ' 19.
.
Anno Pumo.

TITULUS

B. dt. ^irebitpife. Epifc. ^ibcllhitn.
Stc. Ctiu. Stimtrm.

L

De Summa Trinitate, & Fide Catholica.

L

I T

E R Æ

"PUBLICATIONIS f 0 N.C IL II
g O IM 5( 1

i· C»»citii> cmittciuU.
4 ftuiui tutr» S)»»J»lt>

Tiiici pnftfpa

Qisaado, CT

N nomine lanâifltms , ac individuae Trini­
tatis, .Patru , & Filii, Bc Spiritus ia nâi ·
D -<»“» ■
Venerabilibus Fratribus, Dileilifque Filiis,
Sanâam Catholicam, Bc Apoftolicatn fidem,
Archiepifcopis, Epifcopis, & Abbati­
humans falutis initium , Chiiftiani sdificiibabus, cettrifquc, qui Concilio noftro Ro­
fim, divinique Numinis cultus firmamentum,
facrolanfta quam coluit , Bc colit , docet que ,
mano , nuper a Ναβί$ coafto,
Dei
ac docuit Romana Ecclelia , quaque juftus ho­
gratia folemniter abloluto, interfuerunt,
mo vivit, Bc line qua impollibile eft placere Deo,
▼el interefTe debuerant , Salutem
integram cum primis, Bc inviolatam ab omnibus
Apoftolicatn beoedaftionem.
tenendam, atque cuftodiendam decernentes , myfticutu (jufdem noftro fidei fundamentum, fupra
Uatuor cam fupta centum Romani noftri
quod nemo aliud ponere poteft, Jeium Chriftuaa, Dominum Noftrum, obfccramus, ne un­
Concilii Decreta, fubduobus Bc irigmta
Ί nuas , Decretalium more , dilpolita , oâo
quam noftris ipfe malis ofltnfus, velut olim in
inter folcmnes Sefliones , Mrnlîboa , proxime
navi dotmitare videatur, fed fponfs luse Ecclelia
praeteritis Aprili ,<c Majo, Sacrofaocu in Bafilic*
vocibus temper excitares, femperque ete&ut, ia
noftra Lateranenli a Nabis , cam Veftrum om- E brachio virtutis fus ejus dilpetdat inimicos ,
niura conventu , celebratas , uuanimi confenfu
ventifque feperbis, marique inconftanti*impe­
tet , cefl'entque tempe ft*tes : hsrrfet tollat, falfi
kâa , lata , Bc pror.mlgata fuerint , atque in
unum inde colleft* Velumen , illarum etiam Ap­
dogmata diflipet , Bc Apoftolicam navem tuta
femper ftatioue confervet. Interim, nt iis, qn(
pendicem referens Sandtionum , Bc Conftitotionutu, quas ejufdem Concilii occafione ftatuencorde in fide ipfa firmi font, Bc ftabiles ad juftitiam , ose mfuper confeffio fiat ad falutem i
dai judicavimus, cum originalibus jam coi.’ata ,
typis Ama in hac Urbenoftra folicite imprimen­
Tridentini Noe Concilii decreto * inhsrentcs,
ipfara fidei profeflionem tifdem verbis, quibus, "L—t··*·
da cuia'erimus ; illamet tandem, poft quatuor
plane meoies, in ipfisdiligenter , emeodareque
juxta formais * fel· rec. Pio Papa IV. prsfcricudendi· infumptos, decurrente hoc meole in lu­
ptam k : Nos ipfi met, Bc eniverla Synodus hujus t ,.rrt „
cem publicam produite ligmfiexmus. Ne veroaliinitio Concilii publice praftitimus, dr folemniter
profclli fumus, ab infraferiptis , fuo loco , Bc
quam fuper iis , quibus, ut evitentur, vdexeeu-

BENEDICTUS

PAPA

XIII.

I

fc

, 8c

Q

tcm.

Concilium Romanum.

i8jj

1854

tempote, inaom>refpeâive Dieccfibus. emit· A
acnuam detttnimus, fub patnii contra eontuma*
C A P.
III.
»
cet in Bella
latis, alnfqee Epiicoporum
Omi
fer /i ι’ρ/·ι raasNMadl
arbitri· fttiaeadu . Fidei itaque protclfiooem
tf tuditat .
emittent.
1. Epiicopi a aliique de Clere, recent EcclePifcoporum munus pVOcipuum cum Iit verbi
fiafticis de beneficiis provifi , aut facris Ordi­
Dei prodicat 10, quod luo prrc.-pto indu­
nibus initiatia m Dimcefana Synodo, primo
xit, esemploqoefirmavit oternus animatumPacelebtanda .

iflt

E

ftor, Chrifto, Jefas , quotidie qui in Evjngelio
U- Dignitate» , fc Canonicatus obtinentes ,
poll adeptam pofledionem. tjra in manibus EI» dicitur fuilie docens in Templo ; non trnrne- ajtuaa·..
rito ad illud pto viribus esequendum noftros
piicopi, vel ejus Vicarii Generali», tum in Ca·
hic excitamus Epifeopos, quatenus, ne foculapiculo infra bimeftre.
ribus ita intenti fint ipfi, ut fupervacatieo circa ea
III. Beneficia eum animarum cora habentet,
labore fe confumant, fc R'egem in'erim qua funt
poft ipiorum pofleflionem , infra idem temput.
in manibut tantummodo Epiicopi , vel Vicarii B ad Deum per fe docere minime curent ; cum alias
verbum Dei derelinquere , fc mentis miniftrare ■
Generalis·, prout & in alterutrius manibus.
Apollo!i equum non efle profcflilint · . Multa <) ae« ».
IV. Quicumque alia Beneficia fimplicia ob·
lane Dominus aliter , <7* a/irrv , Magifter, ut *· '■
tinentet .
docet Angelicus » , difcipuhs tradidit adim- aj, q
V. Item novu» Vicarius Generalis: Vicarii
plenda : oflicium namque docendi commiiit »
·.
Foranti : Procuratores , & Promotores Filci
Apoftoli»,ut ipfi per fecxercercnt tanquamprinEpifcopali» , Cancellarii t ceterique Miniftri
cipaliflimum ; oflicium vero baptizandi eis comejufdem Curio,
raifit , per alios exercendum . Nullam itaque
VI. Novi Concinnatore», etiam Regulare».
VII. Novi Confcfiarii , etiam Monialium.
Epiicopi ad fe rei familialis curam revocent, led
VIII. Docentes publice, vel privatim Theo­
lectioni, fc orationi, fc verbi Dei predication!
logiam , Phil ifopiiiam , Jus Canonicum, aut
tantummodo vacent * : neque Viduarum , Pupii- ·) c» ta­
Civile , vel inferiores quaslibet diiciplinas ,
lorum , ac Peregrinorum gubernationem per fe
iplo», fed per Aichipresbyteros, vel per Atchietiam Grammaticam.
IX. Ac tandem Medicinam, fc Chirurgiam
diaeonos ,.o
arant < : folicitam imo operam
__
f) o,.nata­
etercentct .
C vern, ut Ime intcrmiUione un’ipfimct in com-t>rM|«a«r
midis fibi gregibus pafcendi· aflidei, fcvozPa- "«<>··<·.
ftoris in Ecclelia, diebus faltem Dominicis , fc «·*·'" **·
CAP. II.
folemnibus Fefti·, fieras in exponendo Scriptu­
ras, divinamque legem annunciando, audiatur ;
UNIGENITUS CltmtMii
id quod tandem , fi legitime impediti non fue­
TP. XI. tkftrmntU Efifttfit
rint, justaChrifti, Apoftolorum, & («erorum
ctinmciid.it ur.
Canonum normam, per iemetipfo» obire tenen­
tur ; exclufo femper fcientie dcfeâu , qui in
Um ad fidei Catholica: profeflionem inte­
Epifeopis reprobandus efl omnino, nccdc cete­
gre , inviolateque retinendam , & cuftoίΛΓ'Γ. u.
dicndatn , neceflarium fummopere fit , nt fuc-ro toIcrandtM f .

C

Oft Ordia
crefcentes per hoc recentia tempora circa eam·
dem fidem errores , a Sede Apoftolica damna­
CAP.
IV
tos , fideles omnes vigilanti ftudio procaveant,
?4rarh»rum Marsrra rammrm.ra.rar : Tatrit
& abominentur ; idcirco ab omnibus EpilcoDrfirinaa· C hrifii.imm edertadi metbedat
pis , fc animarum Paftoribus tota , ut hade- D
erbiietar .
nut , folicitodine curandum eft , ut Conftitntio a fan. mem. Clemente XI. edita · , qus
incipit, l/*grMrns, quamque, noftro uti ejuf­
Nvigilent etiam Epifeopi , ut Parocbi pro­
pria, qur fua funt, munera eserccant : ple­
dem fidei Regulam , agnoicimus , ab omnibus-cojufcumque conditionis, fc gradus, omni­
bem per fc videlicet in Catholica fide inceflanur
«nftrucre, fc Sacramentis reficere : mlirmos vibra­
moda ac debita obedientia , fc erecatiooe obfervetur . St quem itaque cognoverint ( live
re , & moribundis afliftere- quotid'inas pro Po­
pulo ad Deum preces , fc orationes effundere i tc
Dioeeefanus, aut Provincialis fit, five exterus )
m fui» Dicecefibus permanentem , de Conftitu­
11'idibili vitr, ac converfationis exemplo, vir­
tione prsdiâa non bene fentire , aut male lo­
tutibus, fc morum difciplina, omnibus preluqui , in eum pro iua Paftorali poteftate , fc
cere , viamque labitis premonftrare. Ad plebes
jurifdiâione procedere , fc animadvertere non
quocirca luas Parochi, ceterique animarum Ketioes , lingulis laltem Dominicis , Feftifque
negligant ; fc ubi remedii eflicacioris opus elfe
dicb.is , cui de precept· obfervari folent , de
fenfennt , ad Sedem Apoftolicam pervicace»
tales , & Ecclelie rebelle» deferant . Invigi- E mane, poll letium in Parochiali Mifla Evange­
lent etiam , libros con’ra ipfam Conftituttolium, fermonem brevem habeant , fc facilem ■
nem editos, aut falfas doctrina» , in illa dam­
atidirorumque capacitati aptum; vitia, qqpde­
natas , propugna, ‘es , diligenter perquirere ;
clinare, fc virtutes, <;·»· leâari oporteat, de·
eofque fibi tradi mandent , Nobis inde , fc
runciantet ; Romano adhibito Catechiimo , pro
Apoftolica Sedi dcnuaciandos .
Pa ochis potillimum imprclfo . Hora vero pomeridiana pueros, puellaique a Icptcnnio , fc lupra, ad annum ufque decimumqtiartiim , proÎ riam convocandos in Parcrciam carent ; eofque
uo ordine , &* loco per Ecclefiam diipolitot ,
( maribus femper a feminis leparatis ) fidei rudi­
mentis , doCtiinaquc Chriftianaex libello ,quem
clar. mem. Caidinali· Bcllarminus edidit , fc

I

Cemil.Ccneril. Tom. XXXIV.

I iii

s

id

o

Ok

1855

3

Concilium Romanum.

1:854·

fel- re»·. Clement Papa Vl||.arttilleadtm sun- A let latis pmdiftit, ulla adhfib Piwbenda adoid
’davit, fenhm, u 9110 poterant.plane imbuant ;
iatlituta non reueiitur , Epifeopi canonieatum
u»a>n temper, camdemqad docestdi ragulfmίιquomodocumque , preterquam «1 caufa refi' aueiKo , qu· fervauda ntc dabitur m Appenenationis , primo vacaturum , etiam ( quod
< Otte · Fuetorum aero uarcatav adhortari non
Nos adjungimus) Nobis, dr Sedi noftra Apoomittant, quos etiam adhortamur Not. & ad­
ftolkc quovis modo affedum, vei rtlrrvatum,
monemus , ut proprios Filio» domi bonis no·
tui tamen onus aliud incompatible non bt an­
ribus , verbis , dr exemplis inftitaant, atque
nexum, ad eum uium ipfo fado perpetuo conftitutum Nos effe volumus 1 itaut collatio aliter
ea , quai ad Chriftianam doârinam pertinent,
Icduto edoceant, eadem rrebro , qu· illos Fa·
fada ab Epilcopo, nullius fit roboris, ac mo­
rodu edocuerint, repetentes.
menti , dr Frabend· iplius nrovifio ad Apoftoiicam Sedem noftram devolvatur ; prout in
CAP.
V.
noftra . nuper edita , Conftitutione legetur ,
fequeutt Vpis imprimenda cum Appendice .
, ty
«uameda >« Fiji! rsdrnrorir
Quatenus vero Canonicatus idem , etiam cum
ra^i'ramdri 1
B Pntbenda, Aquam unitam habeat , tenuis, 8r
non fufticienr fuerit ad onus fuftinendum pml) hcc Nos alia , & dolenda quidem re­
diétuin. Epilcopus eidem, ulque ad luremam,
cogitamus , pueros nempe t Chriftianam
qu· cum Canonicatu , Bc Pntbenda fcuta fexanon excedat , vei per affignationem fru­
doârinam edocendos , non omnes in Civitatiginta
­
bus, ft Oppidis habitare ; imo non paucos in
ctuum aluujus limplicts beneficii , Nobis licet,
campeftribus animalium cuftodias addiâos, ru­
dc noftr· Sedi atfetfti, feu relervati , illius ta­
men debitis fupportatis oneribus ; vc) per con­
ti cam lie vitam agere , ut , poft receptum fatributionem Beneficiatorum fu· Civitatis , de
lutaris aquae lavacrum , (pirttuali ibi ablque
Diorcefis , vel alias , prout commodius fieri
educatore enutriti , neque, an Spiritus fanaus
fit , unquam audierint : adultofque infuper
potent , de Capituli conlilio ita provideat , ut
omnino Theologalcm ipfam engat , dr facni
multo' intra communitates occurrere , qui no­
Scnntnrr Icit io habeatur.
ftr· etiam principaliora fidei , fummas fcilicet
Trinitatis , Bc Incarnationis , myftrria igno­
rent , & , quod magis lamentabi'c eft, cum
CAP.
VII.
ceteris in fcbola addifccre verecundantur. ^.ter­ C
Cui , 4* fut
«ttrtint .
ifjt
nae idcirco iliorum faluti confulere quocumque
ΤίκοΙοςΛΐΐι
?
usodo cupientes, Parochis diftrifle preci pimus,
àt mandamus , ut infra carumdcm folemnia
Miffanim, ftatim poft habitum , ut fupra , fer.
Rudus vero hujufmodi Canonicatus, onul«unem, alta voce, Bc materno idiomale , po­
que addidum eidem , (acre fcilicet e<populo univerfo refpondente, quod, & m fecun­
ncnd« , interpretandcque Script π rr , donee
da Mi fla poft Parochum , ut omnimode igno­
Theologus aliquis ex Clero farculari , cui Caiiunicatus ipfe cum Prxbenda contern queat ,
rantium militi· occurratur , qui Catechifrnum
effugiunt t ac etiam in Oratoriis, Capellis, de
habeatur , Epifcopi ad tempus pro arbitrio afEcclefiis ruralibus , ubi facra celebrari confueligncnt , dclegentque quam primum viro alii
vere , celebrantes, adimplere teneantur , fub
eccleliaftico , in divinis crudito , etiam Regu­
lari , de fui licentia Superioris. Provifi autetn
pona fufpenfionis a divinis , Epifeoporum ar­
de Prsbenda hujufmodi Théologal! , tam in
bitrio imponenda , faltem fequentia paulatim
alma hac Urbe noftra , quam alibi , quadracantando edoceant.
Signum S. Cnicis.
D ginta faltem quotannis lea tones publice in Ec­
clefia habere teneantur per fe ipios , fin minus
Mvfteru SS. Trinitatis, de Incantationis.
per idoneos alios , quos Epifcopi , vel eorum
Symbolum Apoftoioruin.
Vicarii, cum oportuerit, fubftitucnr,- Bc Theo­
Orationem Dominicalem .
logum inierim ordinarium ad fatis loo muneri
Salutationem Angelicamfaciendum, perfruftuum fubtradionem, quemPrxccpca Decalogi.
admodum iit pracitati noftra Conftitutione eft
Prscepta Ecclefia .
cautum , cogant. Bc compellant.
Septem Sacramenta.
A«um Contritionis.
CAP.
VIII.
CAP.
VI.

A

F

Tlrttlttcjii "Prtktth, ad Cemilu Triitnti»!
fuftrifUM» , tritailc dtttniiar.

4» /arra sxpsxrxda Striftun mtthtim tkftrvcnit
fnftnutr.

Edores autem , quicumque fine . divinas
Pifcoporom confcientiam , quam alias ipfi
in Ecclefia Scripturas interpretantes , hor­
in kpifeopatus Bullis oneratam agnolcunt,
tato» volumus, ut , cum non omnes auditores
iterum Nos gravando , injungimus eifdem, ut fint eodem ingenio praediti ■ clara , Bc pro
vicrn» fus , fuorumque faluti» memorer , in
Angulorum capto dicendi ratione utantur 1 poCatbcdralibus , feu Collegiatis in Oppidis
iiflhnumque monemus, ut, maximum eircanoc
minifterium, ea ipfis precipua Gt methodus ,
Dicecefis infignioribas , Theologalcm Praben­
dam ad facrc Scriptura expolitionem , dr inquatenus, literal! in unaquaque leCtionc Tex­
tus enarratione ptsmiffa , duas minimum cx
lerpretationem, licubi ereâa non eft, eujufque
Ventor· ' rrcftionam adeo Concilium Tridentinum · in­
e i idem fterx Scriptura locis proponant lempcr·
folvantque
qucftioncs; hiftorislem unam, mo­
culcat , tandem aliquando inftituant; lis , cetitem alteram . vel de noftra fidei acriculis ,
tcroquin eipeditiflimis, mediis adhibitis, que
8c facramentii , vel de Catholica Ecclefi· riti­
eodem in Concilio proponuntur ; ut ubi fcili­
cct >n Ecclefiis > five Cathedralibus , five Colbus, eorumque myfteriis, vel aliis, ad fanam

E

L

<■ ,

18 π

Concilium Romanum.

1858

doârinatu , ft Chriftianatn inftitutioncm ipe- A 'um , duna Nui , generalis juxla Tridentini
ôtantibus , qua human* nedum csudiuant ,
Conciiii “ men^n ,. reqjaiuiemus , ce:cn qao-kJ
led Iptrituali ctiam «.leant projette satcrcffen·
qvr , Apuilolic* i.oi.i’ , cunilarum E.elckatiutn iiluti.
rvm matris , Romans c.tlcli* exemple duâi ,
Metropolitani Icwuct in tuis Provinciis , ft
Epiicopi in Dimcetibuv^nnovarent , ac reftiCAF.
JK
teerett.
Stitt Sttifttrt IcJi-mtti ftitttt iMtrrffi
ttiuin t
CAP.
II.
l.
Ccleliarum proinde tum Cathedralium ,
7rt“Cftt>tlit C9tt>lit ttitit» qttiikrt trittttt r<fttJt. Mtirtftiiett» tlifititiut, tk ttticum Collegiatarum Dignitates, ft Cano­
ftitrt “Prtiitcit Lfffctft <fnici, Parochi 11 idem , λ' Confeflarii i*cular«s,
lekrttttk.
/
(regulares ctiam, tub lulpenfronis pcenaacunfeflionitus audiendi; , quatenus hier ipfa lcâ<o
Umque ex hoc , quin Epilcoportim Conin coram manaftciiis non habeatur ) Iaerae, ut B
Vuf cilia minime , ve! raro funt celebrati ,
pntdiâum ell , Scripture legioni, diebus, A
multa fane, qa* c itrcclione opus habent, c-·
nota, ab Epifeopo praligendis ■ omnino inter­
cleCaftic* res negltgantar -, controvert·* perdie teneantur i impolita, qu* eidem Epifeopo
crelcant, fidelium mores deformentur , ft Re­
placuerit, contra abfque legitima caufa abfenligio ipfa in dies non pauca foftineat; cifdetu ëui’oüi'’
tei poena pecuniaria , nemini ullatenus remit­
contra cam pugnantibus fandi*'matris Ecclcuc <ap.it
tenda.
filiis ; iacrorum Nos idciico Canonum * , ft
®·" *·
prccipuc Tridentini Concilii t , poenas inno,».
CAP.
X.
vando , decernimus , & Metropolitanis omni-puroc.
bat in virtute umft* obedi,, n· i* mandamus
(tttitttitrti ^uunoiii it roisrionJvi /ir ktktrt Itut ab eis, annuas parter .Synodus Dicecefa- *** *’
ktttt ? V fti ti ut titttt tlifttJi t
nas , Provinciales etiam Synodi quolibet fal­
tem triennio eonvocentur, & ad earumdem ca­
Eliquos tandem Contionatore’ admone­
nonicarum Conftitutionum formam celebrenmus, quatenus ft ipli , memoret fe ad
C ibs omnino : quod , split legitime impeditis ■
populorum utilitatem miilos , fruituofe fuutu
vcl agere negligentibus , fe· Sede Metropoli­
rtnpleant minifterium ; ac Dei plebes , non in
tana vacante , declaramus , volumufqae, Eat
human* fapienti» verbis , led in oftenfione
fplritut , ft virtutie , eoncionandn doceant ,
per Epifeopum Provinct* antiquioietn <■
f)C«««i
Γ
Γ
Γ
τικίΛκΐ».
& docendo, Termones difcentiom ingenio aptent,
CAP.
III.
& conforment. Quamobrem munus b- 0 fubituri, dofti femper , ft eruditi, maturi, fortes ,
Ibrrrr/aM XyttJi ftmti ftltt» it tnta tk Lf.
ft irreprehenubiles , optimis moribus imbuti ,
fnfii cffttttn : Vntrt vtrt fjfi ft*
non le ultro offerentes quilibet , ctiam ex Re­
ttttfti tk ktjti Cttuhi ftgula ribus , ab Epifeopis eligantur: iique pt«cipoe , qui fuis a Superioribus probati , plenas
bliittitt*.
exhibuerint literas approbationis.
Ecreto fimili Epifeopis omnibus , ac in»
fuper Arrhii-pifcopis , luffraganeos non
TITULUS
Π.
habentibus, mandamus, ut, cum nulli Epifco® porum liceat piopita apud lemetipfum Conci­
De Conftitutionibns.
lia facete t, pi«:er cor, quibus lunt McrropO- ()Cm *mIcs concredit* , ftudeant A ipfi fcrxicl faltem
CAP.
I.
in anno Synodum cogere Dioetefanam k, in r.) c··.in­
quam Clerici omnes Dicecefis, aliique , qui de
Mttr>ft!itt»i it Tmittiit , Efifctfi it
* pire , vel eonfuetudi sc intereffe debent , fub
kti uti ftti ctttkijtJti SyttJn evnraarisri
ptrnis a jure fancitis , conveni.c cogantur. Iis
UMrmp.'· frtttttt ftttmt Tattifitt
autem Archiepifcopis , & Epilcopis jubemus ,
Ahhum .
ut ptitnam infra (ea menfes , poft huju’ Con­
cilii evulgationem , Synodum habeant Dia-ceAtis , intcr ceteras , qu* hujus fuerit con­
lanam , in qua pfeniHime omnia corim om­
gregandi canta Concilii, noftra fit ipfalndifttone mamlcft im. E noftra etenim Ecclefia nibus referant , publicentque , qu« in hoc
eodem Concilio ( quod timil.ter in fobleBeneventana , ubi ocio a Nobis fupra triginta
cuentibos fiet j afla , & definita ette noDimefan* , ac du* etiam coaft* fuere Syno­
di Provinciale’ > ad facrulanâ* Eccleti* um- ]. icuntur.
vcilalis legrmen , viribus licet, ac meritis im­
paribus, cleiti . id Nn. cum primis dies ιιυCAP.
IV.
êfcfque lolicitavit , ut quantocius EpifcopoSutttt yrifrit , itfrt f<* r-ttftl , fctltfitrtm
rum , qui noftra in peculiari Provincia font
Conftitnti , Archiepifcoporum infuper Suffraga­
Ctfittlt , CT Ctiltlit, Fccltfltynr ft
ncis carentium , allorumque Epifcoporum , ic
rittr Cutvtttttlti, ftk ittn·
Abbatirni , Nobis immrdure , ft Sedi noiti*
Jitli frnt, tttficittt.
A"i tlolic* Ιιι(·|<βοιιιιη , qui alias fib: MetroCclefiarum Capitalis, tam Parriarchalium ,
poti .HHii.i , |'iovinciali cujus Synodo interefA- Cath.-dralium , quam Collegiatarum
·) Count. I, nt > , non e.'cqcr.int , almam in banc Urbem
c*f?,r< i ’*
Conci!· n cogeremus ; hinc torte non
omnium, \· Conventualium , qua fluidem’velut corpora . rnc ubris compaâa , fuis legibus
form.
” drlpei.otter , ut Synodorum, Conciliorumque
vivere, fuilque regulis nutriri , &· cunlcrvari
hu|nlino,di cHcbrando'uni ufum , (icubi ubiolcI111
;
opurCc>,..l. Cjturrt!. Tom. XXXIV.

E

R

D

S

E

lijjp

Concilium Romanum.

opertet, défiait· precipitant , ac mandamus , ,
ur, antiqus, 1« qua habent Statuta , it capita1««· CoollKatieaea depvomant ; * M*M non
adfint , kt infra faltem meafa > 'poft praten­
tia Concilii publicationem , fub ecclefiaftici in­
terdidi pexna, omnino conficiant· it utraque»
antiqua Icilicet, Ar nova, per Not, quoad noftr» alma Urbi· Ecclefiarum Statuta1, Sc reli­
qua , fuos refpedive per Epifeopo· , accurate
•••minanda , & corrigenda deducant , utque
approbanda prsfentent. Epifeopi igitur i» iis
examinandis, fi quid contra jus , vcl Tridenti­
ni Concilii decreta , aut Pontificiae Conftitutiones irrepfide cognoverint , fuper eo Sedem
confutant Apoftoltcam , a qua juti· remedia
expellent. Confuetudiom autem , nonnifirs- B
tionabilei > Sc honeftai admittant i & fi quae
a ratione dechnaOc , vel contra Breviarii , vcl
Midalis, Crzremonialii Epifcoporom » Pontifi­
calis , vel Ritualis Romani Rubrica· inolevti­
le, ac proinde indebitam legis fpectem ufurpaffe compererint, eas, vcl corrigant » vel omnino
delenda decernant.

18^0

111.

titulus
Dc Refcriptis.

CAP.

U

N

I

C.

SttftritnuB TriSetlitH»
, tfi/hlt , <ρ βmilia , ad Efifnfti éirtO» , eae Efifctfii ,
fti nrtu» Carit Ctattihrk, vtl Tnottttri fi.
/tuli txIuita^A.

Ationi quidem , St ecdefiaftica convenit
politio, ut litent, decreta , citationes ,
Sc mandata , qu» , partibus inftamibu· , ad
Epifeopos , eorumque Curias . Urbis Congre­
'
gationes , Camera Auditoris Tribunal , Judi­
ce fve dirigunt Metropolitani , plena, qua de­
cet, reverentia, recipiantur ab lis » quod pro
debito ab omnibus jam impleri , Nobis eft
perfualum . Volentes Nos attamen frequenti
laicorum quorumdam, imo Sc Ecclcliafticorum ,
occurrere audaci» , qui modis pallim inofficio­
us , querulis, ac petulantibus vocibus , Nota­
C A P.
V.
riis, ac Teftibus tumultuofe ftipati, Epifeopo*
f»pe per vias , lap illime in Ecclefia , divinis
Mttlmiei fn Stttntii ttfiteUriktti ftntxxtlii
incumbentes , adeunt , ubi , omni erga Dei
miniftros ratione negleda , irreoerenter eis ci­
fnf»»it»r.
tationes ipfas , literas., Sc decreta exhibent ,
is ptzhabitis , pracipu» Epilcoporum
temereque etiam , ut quam citif&me refponpartes erunt , ut tali methodo Statuta C deatur , expoftulant. Statuendum idcirco duxi­
ipfa , Sc Conftttutiones condantur, quatenus mus
.
, prout noftra hac fandione ftatuimus ,
qua ipfarum fint Ecclefiarum , Se Capitulorum
ae decernimus, ne citationes ull» in pofterum,
origines, fundationi·, infignia, jura , confiieeptftol» , mandata , aut, decreta que libet , a
tudines, redditu·, onera, Sc muneta, fais fab.
litigantibus, vel ab aliis, eorum nomine, reda
capitibus diftindis exprimantur ; nihtlque in
in Epilcoporum manus deferantur omnino -, fed
immediate Cuii» Promotori Filcali , vel Can­
eis lit , quod a juris difpofitione ■ Sc Congre­
cellario prefententur ; Sc ira habeantur , ac fi
gationum decretis , ufuquc recepto , Sc appro­
Epilcopis exhibita , 8c prafentata fuiflent bato exorbitet , fed illa appofne ftatuantur ,
qua pro opportunitate , St neceffitatc tempo­
quod fi, hoc non obftante, pradiâa quis Epi­
rum , rerum , Sc locorum , ad divini cultu·
lcopis adhuc prefenrare attentaverit , totum id
augmentum , landioris difciplinae obier vanvolumus, irritum fit illico , Sc inane , nullum­
que contra Epifeopos , eorumve Curias fortiatiam , Sc ecclefiarum utilitatem ftatuenda ju­
tur effedum.
dicaverint . Hoc interim Decretum , una cum
precedent! , ut ceterarum Ecclefiarum Capituha & Collegiis confulamui , ad Metropolita- D
TITULUS
IV.
nos omnes extra hanc Synodum extendimus ,
qbi primo in eorum Concilio provida· ipfa· ,
De fupplcnda negltgencia Pralatorum ■
Sc .plane nccelttrias prafati* fuper condendis
Statutis fandiones publicare meminerint , Sc
CAP.
U N I C.
exeeutionem fedulo promovere ■ menti etiam
^fMarri Rr|aZerri ftrfctu! ,
s»rmss s/rAieobfequutun fel. rec. Clementi· Papa XI. , qui
arm , ai Efifcofa Ditrtrftm
,)x».ic«i. fi miles Conftitutioncs primi · , Sr fecundi *

R

H

·)*"·**· noftri Concilii Provinciali· Beneventani, ne­
dum pro paterna tunc iaa benignitate lauda­
vit , fed Sc dc illarum exeeutione certiorem fe
a Nobis fieri velle fignificavit i dati· ad Nos,
dum prrfatz Ecclelia prefidebamus , Litrris
-jn forma Brevis fub die $. Aprilis 17 tj., quas
ad perpetuam tanti Pontificis commendandam .
memoriam , in hujus Concilii calce regiftrari * '·
volumus, & mandamus ·

hrardirrsdr.

Um nemo plus in alium transferre poffit ,

C

quam ipfc habeat i meminerint propterea
Abbates regulares perpetui , non poflit eos ,
canonice licet eledos , ex Innocentii IU. r·fcnpto in cap. Cas» tttuiagM , Dt ttatr , O"
flitttt TrtfimtaJtnn , inis fubdixri benedi­
cere , Ar munia Abbatialia exercere , ni prius
folemnem , fervito Romani Pontificalis rstu »
benedictionem fulceperint ab Epifeopo, in cu­
jus Diacefi fuerit etedio cclenrata. Qumam
vero fint Abbates ipfimet , qui folesnai hac te­
neantur benedidiooe initiari , St quaoam fit
fuper his ratio habenda ; cum pro nngulis fufius declaratum a Nobis fit jn Conftitutione l
modo edita , Se legenda in Appendice j quid­
quid idcirco in ea preferiptum eft , atque fancitom , ab omnibus in luturum volumus obfervari.

Tl-

I

Conciliui

tStfi

T l T U L U S

V.

De ^emporibus Ordinationum. 1
CAP.

Romamvm.

L

C

tntfrt ,
iiff*»fai»»u ^iftfitUtt , ·*· a f··esuNfue , fti » fnfri*
trinttacur.

Traaewadi ad /acre» OrdiaMVxrru

le»»

i8da

(litant , ut quart in via ad reliquos Ordinet
fufeiptendos verfari videantur , dt quos tan­
tummodo pro Ecclcfiarum neceflitate , vel uti­
litate divinia miniftcriu deputati oovuum ex­
pedire.
A

P.

IL

/

vi­

Cleicit Tttf»r» uutitaii , certa Ε«Ιιβ<ηι» fn~
viti» I» iffi» Oriiettiuu ftr Efifafti
tifcriktiuicr.

Um juxta régulai ecclefiafticas , * (anâoLericali infuper Tonfura nullus initietur ,
rum decreta Pontificum , Iaera flatis a
nifi eodem tempore Ecclefi* illi adfcnbajure temporibus celebranda fiat Ordinatiotur, pro cujus fervitio debet ordinari «. Si qui
vero unt, etiam minoribus , aut factis OrdiniTnJ ft«nc'L nC’ * ’ Poen** propterea contra eatra el tempo/1,1,1.'1 '* ordinantes > (xcrofque Ordines fufcipiences,
bus inligniti ; qui nulli certe Ecclefi» fuerint
innovamus. Singulis veto promovendorum e«adfcripti, Epifeopi adferiptionem hujufmodi,
preffe fignificamus, ut , fi quis ipforum Apoctiam a fuis Prcdecefloribus omiflam , fupholicc diipeniatiunis literas , five per Data­
pleant, Bc pio aibitrio lervitium , toties quo­
riam , five per Brevium Sccrctatiam , live alio
ties opus fuerit , praftandum defignent : quam
quocumque modo, expeditas , quatenus ad la­
adferiptionem, quando eos, qui jam promoti,
ctor Ordines , extra coniuet\ ordinationum
extra Dwecefim, vel (ludiorum caufa , vel alia,
ab Epifeopis probata , commorantur, ad tem­
tempora, a quocumque maluerit Catholico Epipus , ipfifmet Epifeopis benevifum , differri
ferspo promoveri valeat, obtinuerit, illas femporte indulgemus. Ita autem adfciipti . etH
-per , nonnifi cum claufula , frrv»t» ftnnt itClerici fint , etiam conjugati , aut beneficia ,
s v>it m- creti Cltmtmii Htl. * concertas fuifle intclligat,
vel officia ecclefiaftica non obtineant , ab Ec­
f" d' Re*“* atque ita , ic non aliter executions ab ipfifmet
“ ' *'
Epifeopis promoventibus demandandas fore de­
clefi» fervitio, cui fuerint deputati, feftis die­
bus fingulis, pre fert i m (olemmoeibsis , ne abclaramus .
C fuit , propria ibi munia obituri ; alias ad at­
riores grtjut promovendi, non promoveantur.
CAP.
II.
Be jam promoti Epifcoporum arbitrio promo­
ted lenti» gravitate multentur . Crcfcente vero
AV»<ur«> > /aarow vfare friviltfiertuit , tut» ,
contumacia, Epifeopi , ultra ponas a Tridenttyf·· aeve inialc»
, tjrfrt
tino Concilio indiâas , poft tnnam canonicam
tntftr» fari i i»iti<utt»r .
monitionem , contra inobedienrer , Bc contu­
maces procedant ad omnium ufque privilegio­
Uo vero ad Regulares , privilegia a fum­
rum clericalium privationem : lervata in reli­
eus Pontificibus habentes, five expreffe,
five per viam communicationis concéda, facrosquis nupera fuper hoc Conilituuonc noftra qu» in citata exhibebitur Appendice.
videlicet Ordinca extra tempora fufeipiendi ;
cum Privilegia ipfa in fuo robore perii flant ,
CAP.
III.
nec iis derogatum fuiffe^conflet , decernimus
pioinde , Regulares eofdehn , abfque novo in­
/arras Qriiti frttuvtnitrtuv ftuUitttri.
duito Apoftoiico, tuto porte extra tempora or­
dinari .
Eterum qui propius ad facratidima. Myfteria accefluri funt , ultra cetera requifiTITULUS
VII.
ta , ea volumua (cientia polleant , & pietate ,
ut Ecclefi» facrameuta digne miniftrare, ChriDc atate, Bc qualitate Prcficicndorum.
11 i fideles fanam doârioam edocere , Sc eos in
via falutis, non minus exemplo, quam verbis, .
C A P.
I.
valeant anteire · Quapropter Epilcopi nonnifi
Λ
illos ad facrosOrdines promoveant, quamquos
SiAv/arrz ad prunam T»af»rt»r timirttltii rtti»
fr»[ir£it»r.
vere dignos , Bc habiles , reqmfita etiam ha­
bentes , a facra ipfa Tridentina Synodo f pre- f) i_.< ci,
(cripta, per diligentlm inqailitionem coaape-*·'>·· "♦·
Um per Apoflolum feriptum dt · "Hntini
mint. Verusn , qui ad Presbyteratum erunt
c»«a aaamsM <mf^<urii «, Epifeopis ariimadvettendum fignificamus i quam periculola fit affumendi , idonei puus ad (aeramenta minifacra manuum impofitio^/"debita diligentia nellranda per diligens esa men comprobentur, Bc
ulaéia. Super lia itaque ■ qui prima Tonfura E ad ea populum docendum , qua fcire omni­
bus pertinet ad falutem i quod quidem , ut
hint initiandi , curam omnem adhibeant , &
re£e pre flas i poflit, eofdem Epifcopot in Do­
inquifitionem i an talcs tint , qui probabile
mino
exhortamur , ut , quantum fieri potefl,
judicium , non humano quidem confilio , auc
eoe tantum ad facerdotium effumant , quos
fori («cularis declinandi , sel a Jaicalibus fe.
faltem Theologi* moralis competenter peritos
muneribus, Bc oneribus eximendi caufa , eccleagnofeant.
fiaflicas eos militi*adfcribi velle, prafsferant,
fed tale ipfos vit» genua eligere, ut. jugi Ec­
clefi· fervitio mancipati, majorem Deo cultum
valeant exhibere. Caveant infuper , ne alios
ad clericalem ipfam Tonfuram admittant ,
Όl,rt ·i·^* quam quos, juxta Tridentini Concilii fanâior,r,,e> ‘ ♦ nej 4 , hierarum ftudiis operam fic dare conCAP.

C

C

Q

C

C

Ί

Concilium Romanum. °

1j

1854

A lufti antes , k populis fiant boats odor in
CAP.

omni loco <

IV

Otdiaaadi H> alieaa biirctfi ad titalaaa ittufltii ,
«I Cfifctfa daatuilu tMMaiaeiitar . traitai vrr·
kftfilu <va!artat afaet fatrimaii ad taxat»
tiafdiat dtatuiiU,

CAP

IL

1» laltwikai Dirttfii hui Kuarii firaatt etaflitaeade. turaat ^aalitatti , V affu i a
rtttaftatxr .

Utcumque autem domicilium in una Dïœccfi habentes , in alia beneficium eccleicarios item foraneor m Oppidis infigmliafticum obtinuerint / & ad illius titulum al
bus , vel ubi Epiicopi neccfle judicave­
Epilcopo > in cops Diaccli clt beneficium ,
rint , ad fui beneplacitura ipfi continuant ,
promoveil penyrint , prater hteras teliinioma.
ilquc c.iram nc habeant animatum , quantum
lieu poteft , pro viribus ftudeant. Sint ctiam
les ittper eorum natalibus ■ state , vita , k
moribus , justa Conftitutionem fel. tec. In no
doônna, pietate, k prudentia pr*diti , qui
ccntii Paps XII. qu* incipit Sf"a!at»rti, im­ B pro Deo, k propter Deum , Uvangehum non
crubelcant , lcd de Clericoium , & Lucorum
petrandas , examen quoque coram domicilii
Lpilcopo , fi in ejus Dirxccfim lint reverluii,
vita, ac moribus , k quomodo Parochi, alii­
que animarulh Rcâores in Plftorali officio (e
iuper icicntia, 61 idoneitate , ut diftutn eil ,
Jubire teneantur ; neque tcftimoniales literas
cerant , diligenter inquirant , k in laternis
ferirentur -, ad Epilcopo· fideliter delaturi ,
ullatenus concedi volumus, nifi , piavio antenum Clerus, A Populus , ut decet , vivant ,
ditto examine, habiles ad ordinem approbati
num propi ius m 1 ctleliis cultus adhibcatui ,
sncrueiint ■ Beneficium autem ad eongruam
vite iuftcntationem, ita ctit , ut abfoiute ,
num lupcllcv , lacta pr.cipue , debito Ultore
juva taxam , moredive proprie Dicecefis , ad
conlcivetur , k vilitationum decreta fu* lint
quam otdinandus^lit ledttuius , iufbcicns efle
execution· mandata.
judicetur,

Q

V

VIII.

TITULUS
CAP.

V.

Dc ofticio Judicis Ordinarii.
Rvyal/ra ad Caaaaicatiu , alia^at titiaeada faaflicia Btatfiua, frif»naatar.
N confeicndls tandem Canon reatibus, a'nfve etiam Beneficiis fimplicibus , Epiicopi
non carnem relpiciant , aut fanguinem , ied
fervitrum attendent , te qualitates providen­
dorum . Advigik v rntuper , ut in faciendis
collationibus , ne alu e'uriant , k alii ebrii
fint, juftiria femper d.:bibariva fervetur, pru­
denti Collatorum ailv.i.i rcgulata. In CanonisStibus vero, ut lupia, cer t .cudis , ceteris
pittb is , temper eos prrteiant , qui cantum
callent Grcgoriantim ; "e , collatione ad Se­
dem Apoftolicam ipcftante , de ejufdem can­
tu. pct.ria mentio fiat m tcftunonialibus ,
qu· concedentur.

I

TITULUS

VII.

Ve o the io Judicis delegati.
C

A

P-

L

Cfifctfi , ia CiviealAai rtfideattt , Diattft
euraaa aaa atfliiaat.

•li cir

Um Epifeopi , ad Apoftuli · normam ,

omnia fieri , A elle teneantur ,
ut omnes, fibi commiflo· , Chrifto 'ucritaciant , 'animadvertendum eft l'iis , ut dum ,
m Civitatibus relidentes, corpore ab aliis ab.I»t Oppidis Oiaccfis, ftudeant tunc, ut ipfc
»)r.c»<. 1 pau;ut ajebat, (piiitu prefeutes * otnnibnr iti* *'
ventri, quod quulem allequentur , fi poft ge­
neralem habitam vifitationcm , poft coaCtas
Synodo· , k lataa leges , in uttamque non
oblotniiant aurem ; lcd de i pia decretorum
esse, tienc foliciti , fideles , ultra lefts· Sy­
nodales, deligant conrminiilros, qui, Diecelin» p op io eurumdein Epitroporum ftipendio
cucumeri ite. , hac atque illae pertrauiean^ *
omnia , an po debito fint adimpleta , per-

* “

VmS omnibus

C

A

P.

1.

SaaSa fifitatioaii taaaai ^atmada fer Epi/ttfai
iiafltadaat ?

Um percepto divino mandatum fit omni­
bus, quibus animarum cura comnufla eft,
ove- luas agnofccre , verbi Dei prgchcationc ,
ac bonorum operum exemplo paltere , k m
cetera mttnia paftoralia incumbere i que omnia, ex generalis Tridentini Concilii ‘ mente , <,ip,,
declaratione, ac definitione, abus nequaquam ■<(«■><>
prrftari , Sc impleri polle cognolcuntur , qui
gregi fuo non invigilant, neque afliftunt, fed
hunc mercenariorum more deferunt ; idcirco
cos omnes admonemus , atque hortamur, ut ,
divinorum przceptorum memvies, tactique for­
ma gregis·1, m judicio , k'ventate illum pa- a. , rtui i.
icant , ac regant^ : caveantque proinde, ne a *ι·
commiflis libi Ecclefiis vtlitandis , k lui vultu
pecoris cognolceodo , damnabiliter deficiant.
Quam quidem vifitationcm , ad prsfati Con­
cilii Tridentini · praferiptum annuatim , vel «)S,rl+.a,
faltem intra biennium , ubi tamen ampla fit «fo<m<.|.
Dioccclis > per le ipfos vigilant illime impleant,
ncc unquam jscr alios , mis gravis urgeat ncccilitas , aut impedimentum adefle contingat ,
u: abfque maximo , k evidenti publice , vcl
ptopri· lalutis diferimine , ab eo onere non
cxcuicntur. Cumque alios ad munus hoc ob­
eundum delegare oportuerit , cur* fit iplis difigenti , ut viro· Ecclefiafticos , quorum (al­
tem aliqui fint Presbyteri , probos , pios, ac
doCtos , tnanoique ab omni munere excuffa·
habentes , eligant , ac dimittant j quique at­
tente , cum Eeclefiarum , ac fubditorum fru­
it u , fuo muneri , Conciliique menti fati··
laciant ■

C

CAP.

r

tSfff

CoNClUUM

l8ffd

1 lia , ita privilegiarium , at neque ab Epifc r>.
pis in totum remitti , nec a quoquam valeat
C Λ P.
π.
>
quocumque titulo , vel immemorabili con fucPfcarMrM Gnmrelitfc
tficituc
tudina praferibt . Quod fi forte aliqrsid fub
alio, vel fixorum munerum, vcl senionim no­
Ifîfnfii rMMtfaAlar.
mine offeratur , decernimus, ut ab Epifeopis,
Pifcopi preterea in Victrice Generales fuos * unquam qui non premium , fed honorem pu­
fratres, ant nepotes, aut propria Epifeollulant, munera , Ic xenia rccufentur hujufmo­
palis urbis Cires non eligant : fertoque itidemdi f Ic Cathedraticum dumtaxat, fummamnoq
excudens prediâam , ab Ecclefiis (non tamen
animadvertant, ut iaens ab illis, ia caularum deRegularium) Ic a Betschciatis , fibi fubjeâis ,
cifionibui , juris & Conciliorum Unitiones ,
tali etiam volumus moderatione exigatu r j vi­
ac pracipue Tridentini decreta, Synodale: pro­
delicet ■
pris , & Provinciales Conftitutioner obfervenI. Quibus funt redditos infra fcut a decem
tur -, atque memorer fecunde opinionis inter
t. idem de ducatis monet» Neapolitana intelfexagintaquinque , a fan. mem. Innocentio XI.
Prudeceilore noftro, damnatas, DoAorumfen- B ligatur ) duo julii.
II. Quibus fcuta infra quinquaginta > julii'
tentias minus probabiles penitus non tequanquinque.
tur . Sint infuper in caufa cujus libet cognitio­
III. Quibus Infra centum, Julii decem.
ne maturi , & in expeditione celetes : fintque
IV. Quibus ultra centum , vel quacumque
ab omni cupiditate liberi, & a per (ο η a rum ac­
in alia maiori dumma , julii quindecim .
ceptione alieni. Pntfcriptas mercedum Taxas
V. Ab Ecclefiis vero , ubi plures de mafia
fervent Ipfi, tc η fingulis quibuslibet Cancella­
participant, ab omnibus in communi, julii viris , Curiuque Eplfcopalis miniftris fervari
ginti, fatvis tamen confuctudinibus , Eccicliis,
omnimode procurent , quacumque confuetudi-'
& Epifeopis magis favorabilibus.
1
ne penitus non fiiffragante.

E

CAP.

Tmcunsrar , vcl
Taapcraw >a fua/iktt Civitttt al Efifctfu
cuifiitmtur.
C
Egale ab Epifeopis honoratur Sacerdo­
tium , dum in populis judicium , te juftitiam faciunt ; te Pontificali , quo fulgent
imperio, oppreffos a calumniatoribusfublevantes, pauperibus etiam, viduis, peregrinis, pu­
pillis , tt orfanis, paratum ita contra poten­
tes, a quibus illi facilius opprimuntur , auxi­
lium exhibent , Ie proteflionem, ut , non iolum iis cito fubveniant exorantibus , fed te foliciti femper tint, le vigiles , ne opprimantur.
Quocirca Epifcopos in Domino adhortamur ,
ut unum , aut plures , fi Id expofeat ncceflttas, le virer fuppetant, in eorum deputent Civitate Pauperum Procuratores , vcl Advocatos, &

R

CAP.

III.

V.

Tercchlt Quertcm Faaerafcm a Rigldarila»
*
drier
, drrcTMrur.
Uam demum , hoc decurrente Contilii
tempore, edidimus Conftitutionem , in
ejuidem calce Concilii exhibendam , fuper
, Quarta Funeralium, in Italia , & infulis adja­
centibus Parochis folvcuda a Regularibus quibufcumqpe, in quorum Ecclefiis defnnAos con­
tigerit tumulari ; Epifeopi omnes fuit in Civi­
tatibus, ac Dicecefibur , ftatim , cum illa in
eorum manus pervenerit, publicandam curent,
atque pro illita» obfervantu invigilent , etiam
unquam noftri , Ic Santlz Sedis Apoftoiica
delegati
TITULUS

IX.

I De majoritate, Ic obedientia.
pios , probor , tc doAot , qui miferabilium
caufas perionarum , tam in criminalibus, quam
>
C A P.
I.
in civilibus gratis defendant , lis quamvis fit
coeam Judice Ia ico mota . Ut aulem quam feli­
■> «veiuprij , yxr Marrv/a/iiauMisi eJhitc ,
cius id aflêqui poffint Epifeopi , eurent in ea­
ad CtiKilii Tridrar
*·
firmem . »«· r/rjr-anr ,
dem ipforum Civitate erigi Confratemitatem
■c ,/rrriu, illim elciilatrm different , ixttriliili
S. Ivonir , hac in noftra alma Urbe , magno
cum pauperem folatio inftitutatn , atque , ad
f z»e fnfe/itt, donanda
*
xr .
illius exemplar , perfonas «que pias , ac doN hujns celebratione Concilii noftrortitn ,
*s
<ft
, eidem aggtvgari , que proprio labore ,
lud ftria , tc eleemofjrnis , proximi miferiis
multos novimus Epifcoporum, qui Tridenfuccurrant , & pro eis apud Epifcopos , mi le­
tinc ufque adhuc non obtemperavere finitio­
ni
,
qua Epifeopi’, Nobis , A- Apoltolira Sedi
tabilium Patres , fiducialiter agant, ut eifddm
immediate iubjeâi, victuum aliquem Metropo­
paterne , ac facerdotalis oftendant vifcera charuatis.
® litanum 1'emel eligere, 6e cum aliis Provinciali
Synodo interdie, jubentur
*·.
Ut itaque gene- se<T 14Je
rail eidem Conftitutioni debita preftetur ohe- iciorm.c.,
C A P.
V.
dient ia, pari Nos decretal, , lacto etiam ap­
probante Concilio , mandamus , ut Epifeopus
Carbedrx/fcum Eflfafii /i/treadam
quilibet exemptus, antequam alma vx hac Urbe
clccltnuur.
noftra ditcedst, fub^perna intçrdnfti ab ingref•u Ecclelis , Nobis relervxta , donec uique
• )C«. H*. TRlo communi jure · cft cautum , ut Epifcoparuerit , ftium tandem aliquando eligat Me­
.„ A. pis Cathedraticum a clericisdebeatui, quod
c«n.üQ«i.10* cft duorum iolidorum , viginti icihcet juilo- \ tropolitanum . quam eleAioncin abfentes quo­
a- 1 fc <»r tum, cenfiis , Cathedrali Ecclefi» fotvendus , l que , fub eadem perna , efficiant infra mcau .«"X. ‘n f,8naln honoris , tc fubjeâionis Çarhedae ' fetn, ab hujus publicatione Concilii.
Pontificali. Jus fane , inter cetera EpifcopaCA1

I

Concilium Romanum.

i86y

i8tf8

Λ. Jadis 1 * quidquid in fingulis caufarum expe­
ditionibus eaolri debet , pista Tatam ipfam
exigi fine ulla fraude jubemus. Quoad cafus
vero , in ipfa Taxa 110« comprehcufos , pro­
, 'Provincia , V Safrataatit arta­
priam uniuicujufqoe Dictccfis krvandam decla­
te t , act (uuilit "PrtvincicHa etjert , att
ramus . Propria ubi aatem non habetur , eam
ixmftii ia Mttnptiicaau tini
Roman· Provinci* Epiicopi in prima eorum
ftjt , titc/arxrar.
Dioeeefana Synodo , regionis more fpcâato ■
Utnque juris tantummodo Gt , majoritaftatuant , ac conficiant, Be ad Nos pro appro­
batione tranfmittant : alii rero. Nobis, Se
tis , ac pruemiocntis Metropolitanorum,
immediate fubjcâi , vicini Metropoli­
•)C»· fro * Provinciam, A* Epilcopos , libi , S.
& Sedi
Metro·
tani Taxam, in eorum Tribunali fervendam »
per* k>>. politans Ecclefi· luffiragantes , habentium ,
**·'*■
Concilia Provincialia cogcie, que mento Epi.
accipitor. Reliqui demum aliorum quorum·
cumque locorum Epifeopi , qui fimiliter Taxa
icopotüm Conventus appellantur ; decernimur
propria carent, ut, qu· Notarii, aliique Of·
idcirco , & ex Concilii Tridentini mente declarlmut, nulli licunlé, nec licere Arcluepiico- B faciales in fingulis caularum, funâionum, icti·
pturarum, ceteratumquc aâionum generibus ,
po, qui Provincia , & Epifeopis carear Itiffraaccipere ftipendia debent , innotefeat, eam in
gancis , iub prztextu quoque , quod Abbates
prima pariter eorum Synodo, eadem habita lo­
adfint ia ejus DieeeeG exempti cum Territorio
corum citcumfpcftione, conftituant, & adpri.
feparato , & jurifdidionem qu Ii bpifcopalem
mum eorum Provinciale Concilium deferant
habentes ■ Provinciale Concilium folis cum
approbandam. Qu· deindeTaxe, typis date,
ibtletn Abbatibus celebrare t quod fi fecerit ,
pro communi omnium notitia , fuis refpcdtive
non Provincialem , fed Dicecefanam potius
affix· iemper maneant in Cancellariis.
Synodum nuncupandam fure cenfemus i ac pro·
inde ncc talem Archiepifcopum , ad TridentiTITULUS
XI.
nam , ut fupra , faflâloticm etequendam , in
Metropolitanum ab exemptis ipfis eligi poffe
Dc Feriis , & Feftorum dierum
definimus,
pbiervantia.

CAP.

II.

CAP.

III.

C

e

,ti C Ierint fui' fauaat Efifctfuaat Jifcifliaa
itatiMaaai , tacuftitaiiut, ac "Pattariees Littraraat ctactffitai
mttlai iespaaitnr.

feftarau Jierau tifuntaatia iaialtatnr. M»Juc
frtfrtat illtt faailificaadi tfleiulintr,

CAP.

I.

X quo Catholica noftra Ecdefia veteris ■
Uoniatn , ficut Generatis ipfa declarat
novique Tcftamcnti oraculis inftituta ,
dies Dominicos , aliquofque alios per annum,
Trijcntina Synodus, privilegia, & exem­
ptiones, que Clericis a plerifque conceduntur,■terno totius tempons Creatori , ac Domino
confccravit , illos fuis fidelibus , ad quietem
perturbationem hodie in Epifcoporum excitant
nedum c diuturnis laboribus capefiendam , fed
pjteil s4.de jurifdi&ione k , atque exemptis ipfis, qui, carejaini. ii. conicam proprii Supctioris'difciplinam refpuente nrzcipue ad majorem in lis Deo cultum
przllandum , religiofe femper obfervari man­
tes, exemptionum literal perquirunt , ita la­
davit , omoique adhuc mandat devotione enxioris vita: occaGonem przbctc dignofeuntur ,
ftodiri, ac religione fanâificari. Diftriâe ita­
ut tant® demum pravitatis efficiantur , quod
que omnibus, qui ehriftiana profeffione fi gnatsliepreflionem ejus cupiant, cujus acceperunt di­
tut, etl ab ipfa Ecdelia przceptum , & Mifei ta Fui. vinitus confecrationem <1 Epifeopis idcirco in,ζ7ι„, "d^ jungimus , ut , cum neceilc fuerit , contra
fam diebus omnibus Dominicis , ac Feftis au­
Ue. Li.a. exemptos Clericos , juxta przfati Concilii difdire , & inlimnl a quocumque eos labore , Se
fervili opere abftinere. Cum autem Toletani
••ri.cr.ari. po'itioncm procedant i. Quo vero ad Subcold,scir
ledores » Λ Patentatos , aliofque Camere AConcilii tertii decreto * , graviter eos peccare ijciiui».
definiatur , qui feftis diebus , audita tantum­
s.k i. c 4. poilolicx Mimftros ubique locorum Italis , te
e<.i< . Γ14 infularum adjacent Ium , ubi Generalis ejuidem
modo Mifia, otio fe dedentes , totum diem in
‘ 1 4*Camers Thefaurarius , dr Nuntii Apoftolici
aleis, tc choreis inhoneftis , 'in ebrietatibus ,
commcflarionibus , aliifque peccatis , tc vani,
jurildictionem exerceant, mandamus lervaudecrerum Congregationis Concilii fub die vigeliratibus rranfigunt j ne propterea de ipfis apud
mafeptima Februarii 1677. confirmatum a fan.
Deum dicatur, ttatpai faticaji , Dtatiat, aiffifaverant leftat taaat f , illos et animo mone- «
mem. Innocentio XI. in hujus calce Concilii
mus , ut diebus omnibus , Deo confecratis ,
' ’
referendum, cum fuis declarationibus.
Deo ipfi , ac fpiritualibus vacare ftudeant t
E EccIeGas religioGus adeant: Sacramentitfemun­
TITULUS
X.
dent i**communiantque : Concionibus, divin i fque officiis iqterfint'; ac ferventius lie in operi­
De Foro competenti.
bus pietatis exerceant

E

Q

CAP.

U N I C.

fu» caililtt Efifitfaii , tirca Taxat ia
frruaaclai, frvaiclctar,

eo

D exeerabilis, ut decet , e Foro Epifco­

A

J

pali omnem dimovendam cupiditatis fui.
picioocm , Taxa cum primis Innocentiana ,
volumus , publice in omnibus prodet Cancel-

CAP.
»

iSo

1870

Conchium Romanum.
C

A

P.

I I.

j

Servile eftt faamada Fr/hi iffi/ iiehu fmntte»Jttt, fiertte U f*tinte, vel etifeete
rterejfittte f

nibus methodo. Se inftraâione , quam hic da­
bimus in Appendice ■
CAP.

I 1.

vdar^earir··* etjtfau htnltrii txunfltr it ^irtbivii ^tfefialit» , tf Efifrtftli , fnfntfite
En Itfit ctfttiittiti

Uper iti autem , qur ia eonitrdem Fcftorom occurfu vel pietas fuaient , vel hu­
man* cxegcric neceflitas , univeilis Chrifti fiErfeAornm autem duo fient authentica quo­
·) c<r i,. delibus volumus, juxta facrosCanonei 1 , conrumlibet Inventario·um exempla , quorum
<«.
lucta mifericordia fubveniatur . Unde &.· mefalterum in Aichivo noftro Apoftclico , &' ia
Epifcopali fuo icipeCtive collocandum volu­
““
fis , te vindemiarum tempore , aliaque confitnili urgente occalione , cui tunc aliter omni­
mus , Se jubemus t alterum penes fit interefle
habentes, fervandum taman in proprie Ecclefi»
no provideri non poflit , liceat, cum ita Epi­
fcopi in iplorum licentia , gratia concedenda, i Archivo ; quo fi quis careat , in alio vicinio­
ris Parochia cum itia cautela deponat
convenire judicaverint , fervile opus aggredi ,
Mifla faltem prius audita . Qui vitro licen­
tiam obtinuerint , adhortatione moneantur ,
CAP.
III.
quatem, cx eo , quod illis utilitatis obvene­
.^rr/jiur Efifteftlit er r fi i»,
ttftrtflte frerit , Ecclefiis circumpofitis , Se Dei pauperi­
cifitur. Serifttreiom asisrurH itvetttriuf» ftutt
bus, aiiquam , in alterius vcluti cultus repenEfifeefuu» fervetur .
Ium , laciant poitionem.

S

P

Pifcopale idcirco Archivum in Fpifcopio ,
& loco, quo poflit, tutiori timui , atque
commodiori , Epilcopi Habiliter erigant , ie
Dc fide Inftrumencorutn .
conftituant . In illo Curi» proceflus , atque
feripture omnes , tam ad Epifcopi mentam ,
quam ad Dicecefim etiam umverfam pertinen­
CAP.
I.
tes , fuo ordine reponantur : eaotte potiflimum,
qu» de anno itfid. Conciiti C >ngic"»ti<» fuit
Eit.rxm err.'r/ïjftiier»** Jm-etttrie , mfrt ttHxnt ctnfitteedt mttrl^nrtr , a futim» Totliliteris , pro inftruftione hic dandi' in Appen­
dice , ad Epifeopum Cotnenlcm enumeravit ■
fi<t , <Z tit Efifctfu reffeilivc rt(nn<>fct»Jt,
Vigore autem Bull» S. Pii V. qu» i ' ipit
V tffreitujt
Mueerit ttftri » , omnibus , Se lingulis Ep.,co- A(ej
pis diftriâe prscipimus , Se mandamus, quateCdefiiftica bena , qn» lane Chrifti , ejufnus Archiva EpPcopalia perpetuo integra <uftodiantur , Se , Cathedralibus Eccleliis , eo­
que Miniftrorum , ic pauperum patrimo­
nia funt , ut lacrilegis ah uiurpatorum mani­rum Puftotibus viduatis. Vicarii capitvlares ,
aliive , gratia , odio , timore , vcl foidibus ,
bus vindicentur, Si primzvo fuo, ac legitimo
quos velint pioceflus , Se fpripturas furtipere ,
jori reftituantur , in eoque , prout convenit ,
vcl lacerate non valeant ; Inventarium authen­
conferventur , officium , & auftorr.atem noticum omnium , Ae quorumcumque Cuiic ejufftrjm , interpellant . Itaque , lacto etiam ap­
dtm Epilcopalis procefluutn , tam civilium ,
probante Concilio , tc Motui proprio Nos in­
hérentes fel. ree. Sixes V. b infra cum aliis D quam criminalium, Inftrumentorum etiam , ac
iubjungendo , Capitula quxeumque , & Col­
ceterarum quarumcumque caularum, m.otannis
per ipllus Curi» Notarium conficiendum invi­
legia , atque Ecclefiarum , 8e beneficiorum ,
gilent ; Se confcftum , ejufdemquc Notarii ma- /
etiam fimplicium , Se de jure patronatus, Re­
nu fubicriptum , penes fc diligenti cura conâores , omnefque Hofpitalium , Confratcrnilei vent .
tatum , Congregationum , eetcrorutnque loco­
rum piorum , quomodolibet etiam exempto­
C A P.
IV.
rum , Admimilratorcs requirimus ; eifque, Se
eorum fingulis, fub pvena etiam interdiaicon­
Ctf» evruieutt utertii rr.fvpi , vei n i» leini».
tra Capitula , & Collegia ipfa , fufpenfionis
tu· freftfltrt , rai itvealtri»» iffittu fr* tucontra Clericos , facris ordinibus initiatos , &
ft*tit (tafi^ntxÀtm *
excommunication's contra Laicos , Se reliquos
Clericos, in minoribus conftitutos , in virtute
L’mque Epilcopi cx hac vita fe migrare
fanâs obedienti» prreipimus, ac diftriâiflime
perlpcxeiInt , Inventarium Iplum , cotum
mandamus , ut infra annum , poft hujus Con­
E ligillo oblignatum , lidrli Sarerdoti,. cui, mor­
cilii promulgationem , noftro refpeâivc ■ Sc
te impendente, peccata confiribuniur, commit­
Epifcoporum arbitrio , es rationabili tantum
tant, ut illico, poftquam obierint , illud Prscaufz, moderate prorogandum, eorumdem Nos
lato dignioris Conventus ίυ« C.'ivimn conti­
Epifcoporum confcientiam onerantes, bonorum
gnet , tute , & fideliter cullodiendum , fucomnium , nuavis ratione ad eadem Capitula ,
cellbr donec f.pifcopns advenerit , cui claufum
Collegia, Eccleftas , Beneficia, Hofpitalia,
item , A integrum pirfentet : quod & iplimct
Coniraternitates , Se Congregationes pertinen­
Epifcopi per fc implere non omittant , li quan­
tium, quorumque cura ipfis, live in communi,
do longius e Dicecefi nccefle habuerint peregre
five in paiticulari cominifla rtperiator, legale
proficiki . Cafu sutem eveniente , qup Epi­
Inventarium conficere. Se petfeâum Nobis refeopus e vtvi\ inopinato deficiat ; tunc per Ca­
fpeâive i ac fuis Epifeopis , infia idem tem­
pitulum , in juribus fucccdens Epilcopatibua ,
pus, pro recognitione , Se approbatione fimul
una cum Vicano funerali defqncti i.pricopi ,
exhibere habeant, Sc debeant ; lerrata in om-

TITULUS

XII.

E

E

tot*"""

C

COO-

i87<

Concilium Romanum.

187»

cobfeftim, At fi fieri potent, autcquam ad Vi- i
carts Capituhris c|eAk>ncm deveniatur, Archi­
vum Epifcopale pnrdiAum vilitrtur, novamque Inventai hum conficiatur , cum eo confe­
rendum , quod penes Bpiieopum > dam vive­
bat. affervahatur, Ginter alus illius fcripturis
accident inveniri.

nem ore , Ar icripto_ reddendam adftringi j
refpoofa tunc Apoftolica recepturum , debit·
per eam mandanda executions . IpGut itaque
Cooftitutionis, imo At BpKcoporum juramen­
ti, fuper illisu obfervantia pcarniti, memoriam
hic Nos facientes , «orum hagulos in Domino
regarnira , Ar cx animo admonemus, ne ita
palum petfonali ab hac vifitatione fe difpenCAP.
V.
lent ; monita hic multa , tc fane proficua ,
eonimdem Sanâorem Rcclcfi* Principum Pa­
Teas Tiitaft»t»r
udrefirvarw premia i ,
trocinio , e femmi Pontificis viv» vocis ora­
<i«aM*<»ru , dr ïirifr*r*4 faa/raavyas rrweculo perrepturi , que feriptis aliquando nertutti , -Vr/ f»rrifit»tt>.
3ucunt contignari . In relationibus autem nua fc tantummodo Civitatis , Ar Dioecefis de­
fer! pt io ne inutiliter nc fatigent , fed utilia ab
Uirumque tandem procefiiu , fcriptuiat ,
At documenta hujufmodi violaverit, cor- I inutilibus feceroentes , qu* in eorum EccleCis
ad Dei gloriam propagandam , Chrtftianam
ruperit , tubi raient , combuflerü , fuppretTerit, feu timilia fieri mandaverit, aut auxilium ,
Religionem promovendam , animarumque faconGlium , vel favorem prnftiferit, omni Gt di­
(utem magis procurandam , deducenda judica­
gnitate , officio, 8f beneficio privatus, tt ad
verint,. clare, breviterque referant , ac dedu­
futura obtinenda iijhabilis eo ipfo.
cant : idque , ut felicius fiat , le frnâoofius ,
adamuflimfuper hoc, in calce dandam , inftruâionem perlegant , lc cxcquantur.

Q

CAP.

VI.
CAP.

prvpnas «oa/crvaadar ferifturei
EcsltjU , /Mamyas Siant
<«r, dr ixfirM ^trehivem .

tri-

IL

Jxreeieetti», eliei rx!fi feliten a Rr/r rntaiM/irrr ie^eifltu , daav jeikielittr uti Trixci^ilct
ixtemueter , ia ps/rram ar «7/s ased» eb »s

i» yascamysc Trtkxiuli ex-ijctKr, frefteti t·*·
inc ad Ecdefiarum raonimenta fervanda ,
Jlitetiuu inbiketxr .
tuta in unaquaque Ecdefia , Cathedral· C
prafertim, Col (eg lata , Ac Parochial· , ubi ta­
Hprehentibile judicari non debet, G fecun­
men inftituta non adlint Archiva , quampri­
mum inftituenda przcipimus ; icripturis omni­
dum temporum varietates, ubi id neceflibus, ad eas pertinentibus, compulfatis, recentas, vel utilitas expofeat , confuetudine;
fitis , Ar fummatis , cum fuo Indice , feu Ca­
leges quandoque varientur hutnanz a ; ipfe
talogo, Archivifte manu fubfcripto : quod &
enim Deus, Ac Dominus , arternus Legifer nofter ex iis , qu* veteti in Teftameoto ftatvcin Hofpitalibus , Confraternitatibos , lociique
aliis piis confimilibus fieri mandamus, ne ferirat, multa poftmodum mutavit in novo . Stylum itaque in quibufdam Curiis $»cularibus ,
ptura , per manus oberrantes , deperdantur ,
Ar Eccleiiafticis, nullo unquam jure przceptum ,
vel iniqua ufurpantium cupidine rapiantur, Ie
occultentur . Si cui vero Ecclefi» , vel pio lo­
inolevifle perpendimus, ut Judices , five eorum
co proprii non fuppetant inftituendi vires Ar­
Notarii, aut Scribe, Reos , criminali facinore
chivi, a fingulis in Epifcopali Archivo fpectaaccufatos «^examinaturi , juramentum ab his
le conftituatur Armarium, in quo libri, Arfcripr»flari jubeant de veritate dicenda . Quia taD men ex hoc , quotidiana ficuti eft experientia
ptur* omnes fuo ordine reponantur.
compertum , nec in Fifci favorem , nec contra
Reos ipfos , qui ut plurimum patrata a ie ne­
TITULUS
X1JI.
gant deliifta , utilitatis aliquid elici non igno­
ratur t adeout peculiari m hac faâi contingen­
Dc qarc jurando ■
tia , nedum talia dsincepa juramenta exigendi
neceŒtas non adelfe probetur; imo potius , ne
illa penitus exigantur, facri ipfa juramenti ra­
tio poftulet, ac fuadeat; hinc eft, quod Nos,
CAP.
L
rationibus utrinque perpenfis , Ie quamplurium
£»<i'ra»r*r Ipifcep, ad Sixtbuxc Cca/Htxtitxim
iahvrentes in (ignium Tribunalium praxi, jura­
frrvanii’» >· /arrvrsss liasiaua» vifitetinu ;
menta m ipfum, per Reos , fic criminaliter iofr» tn/arfuiluri AfirvcxtU ixfirnBi* Jeter i·
quifitos, jsraftandum, con fu Ito, dum uti Prin­
■ ^AffieJitt .
cipales tantummodo conftituaintur, tollendum,
Ar fubmovendum ducimus ; prout, facro etiam
PISCOPORUM nullus ignorat, ex an­ E approbante Concilio, prefenti hac conftitutiotiquis factorum Canonum decretis , rccol.
ne omnino tollimus , ac fubmovemus ; nec jura­
mcm. Suti V. Conftihrtione , incipiente Rama­
mentum hujufmodi ullatenus a Reis eifdem ,
ssas Tmiiftx Î innovatis · , fpeciah fe , Pon­
nifi tamen ut teftes quoad alios examinentur ,
tificalem ante ordinationem emiflb , juramen­
in futuram per quofeumque Judires , Ar Mini­
to , nedum ad SauAorum hnc Apoftolorum
ftros , fub quovis pretexru , caufa, Ar qusrfito
Perri , Ac Pauli Limina perfonaliter , ipfoque
colore volumus, exigatur ; alias examen , five
praprdito , certum per ejus Internuntium vificonftitutum, Ac AAa omnia nulla fint eo
ipfo , Ac inita > omni que carcant contra Reos
tanda , obligari ; verum etiam Romano Pon­
tifici , vel pro eo Cardinalibus, Tridentini
effirâu .
. Concilii Interpretationi prrfcâù , de paftorali
officio fuo , deque omnibus , ad illius , cui
praeii , Ecclrti* ftatum pertinentibus, rxtio-

H

R

E

TITU-

, Ie
1,) cifN,«
a<b«i, 0«
C^*S *

T

I

T

U

L

U

S

XIV.

De Appellationibus .

CAP.
h

1874

Concilium Romanum.

i87j

A tentus ; promt in Chirographo noftro tub di·
11. Julii clapfi anni 1714. expedito , in hnjos
Appendite Concilii legendo , plenius contine*
lue .

TITULUS

I.

"fajitiit TaatifitU fliJai
àccicratitaei tiftraaada dtctraaatar.

XV.

De celebratione Miffarum, Sacramento Euchariftia, tc Divinis Officiis.

a>cen«>· CONCILII IV. Lateranenfis (a) falubti
CAP.
L
pLaMterâ-V^ definitione docemur , iis non efle appcll» Saeraeceatrmc mhnlu/hiiiuict , iiiffcraat
««{••si)·*· lationibus defetendum , quarum remedia, cum
ttkhciinu ,
ciiviaic Ofiiih , frcftriad equitatis, ae pacis pmfidia fint inftituta ,
ad injuftitias , ac diffidia fovenda ufurpari ri*
fti Hitai, tF" Cernataie firvtucr.
dentur. (Quocirca, ut reita in appellationum B
UM invifibilia Dei per vifibilia Religio­
Judiciis ratio, debitufque horror Judicibus fer*
vetur, atque litigantium expenfis fiijul, ac la­
nis, ae pietatis figna, quz oereiuoniarum
boribus confriatur, qu· ex Alexandri III. Denomine ccnfentur, intellefta confpiciantur, Paftoralis noftri muneris curam ad boc intendi­
s) n« tu Cfetali in cap. Ce» fit ^««4« h , tt Innocen«; xod.Tu. tii IV. in cap. ^*«1 * ftafruntur , ac etiam
mus , tc ab omnibus fieri volumus, tc manda- ,>
*·*■
per Coacllii Tridentini decreta demandantur ,
mus, ut in Sacramentorum videlicet adminiftratione, in Miliis , tc divinis Officiis celebran­
tc que confultiflime item edidit Congregatio ,
dis, aliifque ecclefiafticis funâionibus obeun­
negotiis Epjfcoporum , tc Regularium prapo.
fita, atque Clemens VIII., ac Urbanus fimilidis, non pro libito inventi , tc irrationabiliter
ter VIII. comprobarunt , prefenti Nos Sjmo.
induâi, fed recepti, tc approbati EccfefizCa­
dali iaoftione innovantes , noftris cum aliqui­
tholic* Ritus , qui , in minimis etiam , fine
bus declarationibus, ad huius Concilii calcem
peccato negligi , omitti, vcl mutari haud pofapponendis, diligenter obfervanda decernimus;
lunt, peculiati ftudio, ac diligentia ferventur.
quacumque in contrarium coninetudine, etiam
Quamobrem Epilcopis diftriâe prccipimus, ut
immemorabili, ftvlo , aut privilegio, penitus C contraria omnia , que in Ecclefiis , feu Szcuexetufis, atque Cubiatis .
laribus, feu Regularibus ( iir except ir, qui pro­
prio vcl Rituali , vel Miffali , vel Breviario
utuntur , a S. Sede probato ) contra przfc ri­
C A P. I I.
orum Pontificalis Romani , Sc Czremonialis
Epilcoporum , vel Rubricas Mifta lis , Brevia­
Ia Ccnfii rrimin+liim , cJ favtnac Fifci Carie­
rait Efifttfcliem , <T c»)»fvlt Safcritric J^rrii , Ic Ritualis, irrepfiffe compererint , deteflcrii , naftitaitar ^itit GmercJii PrMcctrr
ftabiles tanquam abufrs , tc corruptelas , pro­
Fifcclii .
hibeant , tc omnino Audeant removere ; quavis
non obftante interpofita appellatione , «ei im­
Reteres, cum non raro contingat , contra
memorabili allegata confretudine ; uim non
FiCcum Curiarum ecclefia fticarum , etiam
3uod fit , fed quod fieri debet , fit attenden- .
Regularium . ab aliquo criminalis déliât Reo, um : 8r regula eft, non cantari, nifi quod Ic- OD.aagi»
gitur effe cantandum * .
JJ*
noftram ad hanc Sedem Apoftoltcam appella­
ri, tc propter defeâum alterius partis , appel­
lationi noa adherentis, Epifeopi videlicet, vel D
CAP.
IL
ipfius Superioris' Regularis ; qui refpedive in
prajudicium Diecefis , Pauperum , 8t proprias
Drrreruw Cleairatii
XI. circa Kfftriu «Religionis , lites hic, expenfafqoe fuffierre non
/rkarivam i» Qratcriii frivetii , fer Efifcc·
valent, controverfias, publico cum juftiti* de­
fti fekii.tajeec , CT ckfemaaem fretitrimento , vel indccifas remanere, vel ut plu­
fit„r .
rimum, Fifci partes nemine tuente, terminari,
cum ablolutione Rei tantummodo comparenUod a fel. rec. Clemente XI. fuo laro De­
tis prccipimus idcirco, ut , ubi in caufis cri­
creto frb dic ij. Decembris 170;. in al­
minalibus Epifeopi , aliive locorum Ordinarii,
legata ipfa Appendice proferendo , opportune
mandatum frit circa ufum Altans portatilis ,
feu Superiores quilibet Regulares , ex officio,
& ad nullius querelam, vel accafationem , prote Miffarum celebrationem in Oratoriis dotnefticia, volumus , Ecclefiarum omnium Epifeo­
ceffetinc , atque ab corumdem fuerit decretis ,
vel featentiir ad Nos, five Camera noftrz Apopi in fuis Dicecefibus publicent quamprimum >
ftolice Auditorem appellatam, vel ad Congre­
Ar exequutioni demandent ; cuivis inlupcr in
gationes reeurfus habitos , illico a partibas de E privati» , ubi dormiri folet , cubiculis cele­
brandi facultate fublata . Fjzc ut ab omni­
recurfr, te appellatione bujufmodi cettior fiat
bus , Regularibus przfertim , ferventur , in­
Promoter Fifcalis Generalis , quem hic in ea­
dem Urbe noftra, frb tali titislo , in Epifcopovigilem ; adverfufque contravenientes , fpeciali adhuc privilegio exemptos , Epifeopi
rum , tc Regularium Judicum levamen nuper
ipfi , tanquam Sedis Apoftolicc delegati , cenperpetuo conftituimus . Is etenim in pofterum
jura Fifci ecclefiaftici appellati , tum in caufis
frrii etiam ecclefiafticis procedant ; induitis ,
eildem introduâu, tum Introducendis, tc qu·
aut confretudinibus quibufeumque non obftattadu in przfatis Tribunalibus pendent, profui
tibus ·
muneris debito defendet ; jufto dumtaxat , tc
convenienti, per Nos eidem affignato , Ilipen<lio fcutorum vigintiquinque , a Camera noftra
CAP.*
.spoftoliea fingulis menfibus frlvendorum, conCna/.Cflwrw/. Tora. XXXIV.
Kkkk

C

P

Q

Concilium Romanum.

1875

187^
>

a
CAP.

111.

bnreri fafradiSi dttlaratio , faman tfifafannft
, fafta , bit refertur .
Uprt relati vero Decreti , a recol. mem. In­
nocent 10 XIII. innovati, fed in co , quod'
ad hpilcopos pertinet) lui Conftitutione fuptr
ecclebaftica dilciplina pro Htlpaniarum Regnis
anno 171 j. declarati. & a Nobis ilia coofimili nollia , preterite anno 1714. confirmati ,
declarationem hic fubjungi jubemua , tenoris
fequensis ■
0rc/4r4msi un.» , fard . ram i» fraJrft»
beerttt Ititantur , n«a tterre tfrfnfii rxira D·- 11
mrrrr frtfria baéirarivurr, m Otutilm lenti rrqere .Aitare, tbi^ae fatrtfanüam Mtffa famfitiu>r»
telebrar: , five teitbmri fait’e , bnjnfmndt frtbibiti» intil!i(tnda nen fit dt Dtmibui , rriam /sa­
cri , <a auibai iffi hpfenfi
· mcafiaaa vifita­
uten
vel itintrii , haffltri ernfunrar ; er bar
tuam , anted» tfifcrfnn cafibac, » )j<t ftimiffci,
■vtl A ffetieii Sfdi> ^f»ftehea licentia , nbfretei t
ϋ^ > prtfria trdiaana babitatitnii, muraw iderr.
re fa,iant in aliena lltma ft* mtdaeet fimlii babitationn \ bii cum tafibui /eeira rnr eierit» .Alia
ή rd rffethtm frahlla ir/efrarr·*;, ; ntn jciut ae
ia D»nt frttpria «rdinurs babnatitnn.

S

»

CAP.

V.

XJ.4 in fit/dii Dtretflbcu Jnintrfvü fn
dtfunffit Iflfttpit celebranda ,
fraferibuntur.

X ipfius infuper Ceremonial's Epifeoporum .

E

mandato ‘ , in univeriis tujulque Civit·-,. llk ,;f>
tis, dr DioceGs Cathedralibus, » Collegiatis, ji teap.'
•Inique Conventualibus . leu Receptitiix Ee- ncleliis, prêter folemne Anniverfarium, pro ul­
timi deranâi Epitropi sanna m twi dic obitus
celebrandum , alterum etiam per ungulos annos
agendum decernimus in perpetuum pro omnibus proprue Dicccefis Epikopis , infra prediâam fidelium omnium Detunfturum oâavam .
Singulos quocirca , quos id agere oporteat .
convenimus -, te illam eis Chrifti Domini fentenilam
: tadtm f*>fft mtnfnrn , fu4 mtafi 1) !«.<,
/arriiii , tenetietur -vtln : paterne commente- *' ··’
ramus .

CAP.

VI.

if./lcs tentai in Keeicüii enfin imftnltvr, tf arjarsarum fenti ttmftet adventui , V ^*n·
dre\tfimn frtbibittr .

Ro eo autem , quod muficam in Ecclefiis
fpeflat , piarer escravagantem Oeti.i , de
voa . A honeftare Clericorum , Ediflum pari­
„dnniverfartu»» fr» fammii 'Ptntifiribui , infra
ter lei. tec. Alcs.ndii Vil ' innovandum effe «)*nn.iC«stclavam ttmnumtraeitmi imainm Defanûtrum ,
itaniimur , prout hoc n oil to Decreto innova­
celebrandum deccrartar I(»ma i» Cappella P»amus : nitetlulque pioh'benduin ducimus , ne
tifina , dr Ealrfiit Tatrian bahbui , V Ctlltin MifTis Defunâoniin , dicbufquc Advemus ,
te Qnadragelimz , I eftis dumraiat excepris
littit .
nrgaua pullentur , nec aliud quodvis mulicuin
inftiumenium adhibeatur : quo rempoie , Do
/''b Uod antiquitus, Papali prout ell in Ccminica Icilicer Adventus tettla', didi Ctedctt,
rcmomali a relatum . laudabili, cx Alete Quadragelima quarta , nuncupata lateie ,
•a«. »n satiari IV. decreto, erat in praai, iit lummi
esoriofk·· Urlicet Pontifices aliquo dic quotannis , poli
pullati organa pcimirtuntur in Milia tantum­
modo Convemuali . Sub poenis intetea , in
fidelium omnium dcfunAorum commemoratiopnecitata Extravagante , te bditto intiiâis ,
(,<·«. iit.i. nem, pro fummis Pontificibat, dr S. R. E-Carcohibeant Epifcopi Muficc Magiftros, Organi.
«ap <4
dinalibui dcfunâis, Iaera in Apoftolici Palatii
Cappella coram fc ,
Sacro Collegio Millam D tlas, &Cantoies, aholquc quotcumque a quibulvis in Ecclefia indecou cantus modulationi­
cum cantu per aliquem ex Epifeopis celebrati
bus, nc fidelium magis videantur auribus pro­
facerent e quomodo id adhuc pro defundtis
fite , quem pios in Deum attedus cictratc ·
Cardinalibus fiat, 8r pro fummis iit Apoftolicis Sacerdotibus abolitum , prnfatum C»r<moniale haud piene dedarat . Antiquum Nos
attamen, ac piutn ipfum commendantes ufum >
CAP. VII.
atque dtfpolitioni etiam inhaerentes CarremoIn ftlmnibni Sanilifflui Sternuenti ’Prtctffitnik)irW»
nialir Epifeoporum k, dignum, Se congruum
bm , frater ctnfnctt lamina , ^aatutr fein>
arbitramur , ut prilca refrlmatur coniueiudo ,
& folemne pro jummia oiidem Pontificibus
fer aeeenfai Internai eirta Celebraneent deferri
[letittr .
perpetuum Anniverfarium , ab eo , quod pro
Cardinalibus agitur , omnino diffindam , co­
ram etiam Pontifice , Se facro iplo Collegio
Ro confuse» , queque alias haberi opus fue- .
rit , folemni Sanaillimi Corporis Chrifti
dc more , Papali prout in dido Cnrdmoniali
E Proceflione , pluribus quamvis a czremoniali
cavetur, prima dic poft fidelium defundurum
Epifeoporum Iit, qua par eft, cura omni przcommemorationem agatur, cum Mifla , te ablol ut rone in fine : quod fimiliter odavam in­
cautum, quaten s illa religiofe femper, Ie hofra camdcm in Patriarchalibus (altem, it Col­
norificentiflime habeatur, luminibus prefertim
/
adhibitis, a Clero, dr Populo deferendus : velegiatis U'fiii celebrari (latuimus · atque man­
damus .
rumratn/n, cum , qu» deferri iolent , lumina
a pen a geftentus . eaque non raro , vento , ant
pluvia improvifo fuperveoiente, estinCfa omnia
remanere videantui ; ne idcirro ( quod incongruuib latis effet, atque Auguffillimo Domino
indecentiffimum ) lumina tunc· debita dcliderentur, ement Epifcopi, dr cum eis factarum caere­
moniarum Magiftri advigilent , ut , per quos
CAP.

IV.

P

P

perv

1877

Concilium Romanum.

1878

pertinet, quatuor faltcm cura fuis haftis later. A eetrrtfque dacumentit, quibue tnera Miffarum, umne, qu· tamen alii· fine nobiliore» , compa­
euique Maaafieria fua Travinua refftUive tatamrentur; le fuis femper eum intus acccnfia tanbeutia, defcrifta caminentur, ferffeflu , m fadale
delit, bine inde circa celebrantem , qui Sacra­
enamiaatii, CT redditibue , unicuique entré attri­
mentum geftat, in pofterum deferantur.
butu , uttmn emam dimiautitaibai dUigemer ftr.
quifitii , atque ferfeafii , 0- frafertim , an iffa
CAP.
VIII.
dimiautiemi ferfetuu fine ,
temfarama , difiinilam , atque fidAem dcfrriftiaaem ad eamdem
Excultae fuper Miffarum reduBi,,.·, MMacbiiCaf"Patrem Genfealem eraafmietaat, qui una tam difinenfibui
, ad Fpifcapti extendieur ,
flii Tatnbai ollfifiemibui, aut atiii fufra mammaη· five per ft', five per Vrmarat^ei , Rtmana
tii , quai ia ardau teafnlere eonfuemt , fra emam
arc Ctneiii, ixtnfuen.
amnium tenftienia ( tufti ratinnem fafreme In­
dici Cltrifin tfrnnin» fc difiriQe redditarei , ernei,
Uper, inftante coram Nobis Piocuratore
ruffe debebant ) unamqaamqua Miffam ferfetuam,
Generali Congregationis CaflinenGs, Or.
mndtrari valeat, er reducere ad rat tuum r/mmadims S. Benediâi , pro abfolationc ab haâe- I fyna feuteram fexaginta marnra Remana fra qua­
nus , ex cauGs expofitis , omiffa in fuis , per
libet Miffa qtmtidiana , intra terminum trium me­
Italiam conftitutis , MonaHeriis perpetuarum
narum a date frafentinm ; failaqtu fefi réduit».
Miflarum celebratione ; ac infuper pro aqua
nrm difiinSa antrum defertf tient in Tabella antrum
ipfarum, ad quas in tuiurum eadem Munafle Mffarum uniufcujufque Meaaferii. Ceterum quand
ru tenerentur , Miflaium reduftione ; fequens
naveram Meram , feu Aeemaff earum , aut ablefuo lub (upplici libello , de mabdaio noftro , a
nexam fra Miffit ferfetutt teiebrandii , arreftatieConcilii Congregatione emanavit Decretum.
nem in futuram, Sanfliffimni Dtmueut "\efier.
BEATISSIME PATER. True urar» Generalii
inharende Decrttit de celebratiene Mffunm , tuffu
Ctxitfittitxit Caffine,. Qrdinit S. XenediiH, ad pe­
fel. rec. Urbani PTP. PUt. , 0· fel. ree. bmeeentU
dti SitUilirii Eeftra humiliter frivtlitu , exfnPafa XII. per Sac. CMgregativiem Cnncilii editu ,
»it , /ua Caqgrrgar.M.r Menaft»» , ftr Italum
frebibait emnibui, 0" fiagulii Regularium Seferi»,
etnflitnta, eb belle, fefiilentiam , centributinuei ,
ribnt, vA aliit , ad quet pertinet , ne in feflerum
fubfidfa, dirimar , Cr aliai tihniittii, 0 ixentra perpetua Miffarum celebrandarum fafiifiaur
/arraxia , 4 /rtiiOii tufi , Cr ahiit, beu , mfine Generalii pre temfere, vel freviacialit cenfenraraia aaraem , dr-ivamia , dura premi paupertate t I • f» . CT licencia in feriptit , CT gratii cencedenda ;
largrfiMei etiam fidelium effe maximepere imminu­
renevata perna frivatienie euutravementibui amnium
it· i 0 faudei faafae, CZ ea fetalia Miffarum fer.
eficieeum, qua tunc ebeinebunt, 0" ferperua inbafetuarum ex franarraeii , aliifau taafii , «ar in
bilitatii ad alia de eeèbre ebtinenda , CT privatienit
return deperdita, aut magna t» farte detrita effe,
feriter iff, jure , CT abfque alia declaraciene vecie
er cnfumpta -, Quaclrca idem Tncarattr fari bnailiva , 0 pafflva : CT qaead iffei Generalei, feu
mihtale exarat pr, diflarum Mffarum peruetuaTrMiimialti, de licentia reqaifit.i pr, diflii tneriram , qua ufcue ad prafrneem diem celebrari dlbuifbui perpetui i acceftandii , SanOrtai Sua ia etrum
fcat, <T celebrata nan faut, benqna taadanatiam ;
mem,riam revmavit , Ipfuin fixtulii cafibui teneri
<T fra earumdem Miffarum medere tient, 0 redu­
ddigenter iuquieert de fingalit Miffamm celebranda­
ci inné in fu lunam .
rum nbligatiembui, are tai antea affmfum , aut li.
Die xr. Julii >714.
tentiam frabrre debere , quam ipfii legitime cenfti.
dr. D. χ. BE\KDICTUS Tafa X11L ma­
terit, tacerditei uniufcu/ufque Ecclefia ,0 bdeaature eanfideratii eaufii , fupra reeenfitif, neenun
ftrri! , tam aavo nutri fufccpHcnd, , quam antiquii
txemflii fuerum "Tradet efferum -Alexandri VIL,
iam fufteptii, fatiifeirre peffe ; fracIfuamque de­
C'i'ntiiii X, t Clemeatii XI., 0 prafe*trm laxe- 1
mum ab iffit Generalibui , CT Previncialibai ha­
centii Kill, \amaaeram Taatifituna, ab haflenui
bendam effe rationem , ut redditui, 0 btea , qua
amiffe Miffarum perpetuarum eelebratien» mijeriMaaafleriii aflignantur pn Miffu perferuu , ,mni·
rarditir abjalvit ; mandavitque , ut a faire .Ab­
"· refptndeant um tlcemefpna manuali , fed elci
bate Generali cum fnarum .Affificntium , quateuui
mefyna perpetua , taxanda turea mirem cujnjque
lauta Canflitatianei adfint ia fan Religieux JlffiCivitatii , Diacefii , vel "Pruveacia : 0 fi m r,
ficntei , (in minui aliarum graviorum Tatrum ,
tapti mtmenri defidci fuerint , aut negligtntei ,
1 •°’ 'n ardaii canfulen cnnfnevit, canfiba , unum
fciant , fe eam paruit arbitri, Sanlliratii Sua, 0
Moncflerium in aaafaaftre Tnvixcia elrgatur eum
alinrnm pre temfere Rmnanerum Ttntificum fffe
facultate mutandi, 0 alterum tttiei , quatiet fibi
fabfeelei , quam fratermiffi munerii ia ntvifllm,
videbitur, adbibite pradifh tanfilie, in unaquaque
die raliinem effe fuprema Judici Cbrifie Damln
"Provincia fubflittundi , in quarum re/feSive Maredditur,! .
nafterieram defignandorum Enlefilt , quolibet anno
Cumque communes modo a Venerabilibus
*" ferfetuum , initia ledi ab anna 1715. une die
Epiicopi; , qui in hoc convenere Concilium ,
Inf-a ailavam tmttmemeratienit amnium fidelium . (imites Nobis fuerint preces espoGt·, drfusrum
defun&arum , nnum -Anniverfitrium , in tabella
refpeitivc Ecclefiamm n >mit»<; vetitum pro
•aerum Manafierieram deferibendum , celebretur ,
quidem ad ipfos, Λ· i; orum quemlibet extenty affluetur fro .Animabat illarum , fre qnibui
iionc decreti : cis Nos idcirco gratiam volen­
frafata Miffa ferfetae erant celebranda , 0 ap­
tes facere p- ialcm, decretum idem, juxta pe­
plicande , er baÎHeaui aaa fuerunt celebrata , 0
tit, ex'cudimu j 0 facultates ipfas Epifeopis,
applicata . Quand onera vere perpetuarum Mffanon modo qui petfonaliter facra huic Synodo
ram ufque in frafeatem diem acceptata , <T in
interfuere, led , & qui , legitime impediti ,
feflerum adimplenda , SanSitai Sua eidem Tarri
certum per eorum Procuratorem accdfeiunt ,
.Abbati Generali demandavit , ar , adbibita fut.
favorabiliter , congrua congruis referendo ,
rum fradeSmum tanfiha , » finqulii Italia fraepncedimur, & impartimar j eifdcm tamen In
vimiii binai , aat etiam flaret eligat Htligiafbe ,
omnibus , quo fn co exptimuntutconditioni
fletate , afla , daBrina , «T fnbieatt fraditat ,
bus fervatis .
qui tefiamentlc , ■ infimmentii , llbrii , tabtllh ,

N

Cenes/. Gmtral. Tom. XXXIV

Kkltk

»

CAP.

Concilium Romanum.

1879

it So

A etefia, vel alia id poftulet pietatis neceffita* ,
cap. ix
non verfentnn nec , ii* difeumbentibu* , flent
ipfi , eo adhuc pratexto , ut, tempto cibo ,
Seertftet Ctriettùna mgletful meureituv. CM
Deo pro illis gratias agant. Cum Regam Mi­
CeagNgefl· um/sv /Wreaafo UMa/t defends w <*
niftri*, Baronibus, aliuque caafimilibu*Djmafitter f—jtmn» \intt», V Cefttt* *·**>
ftis, ita fe gerant, ut omnino in Epiftolis, dr
caram fubfctiptioM formulis nemquam utantur
inferioribus > atque in mutuis viCtationibus ,
Ane , proof » qnibufdam referentibo* , It
omnique alio humanitati* commercio, five in­
experfentia ipfa, non fine gravi noftri cor·
tra, uve extraEcclefiam, cumomuibur uti Pa­
dis dolore, didicimus, plure* funt Ecclefiarum, tre* , dr Paftores fe habeant, * fupra omne* ,
etiam non ignobilium , facroramque Altarium
veluti foperioces, locum fibi fervent digniorem.
Miniftri, qui, parum Ûlitu attendente* majcCeteram, ut qui ex advetio eft , nihu habeat
flatem > A dignitatem, ad cuju* intimum font
dicere de ipfis , ab iit fe omnibus abftincant ,
famnlatum addiâi, in Chore , in Altati , dr
qu* Concilia, Canone* , SanAionefque Aporeliqui* officii* ecclcfiaftici*, it* minus apte fe B italic* Epifeopi* vitanda pracipiunt : dr ca ri­
habent < ut in plurimorum icaodalum, 8c
te, refte , ac iolicite exequantur , quq , Epiexemplum pernkiolum id cedere dignofcatur .
feopali uti commifl* minifterio , prncipoc ipfi
Rubrica namque ut plurimum Igrorantur , dr
tenentur obite.
fact* csremonin of* ipfo vilcfcqnt. Quocirca
opera pretium decant Epiicopi , omnemque
I
CAP.
III.
curam, ac diligentiam adhibere non dcGftant,
quoufque Congregatione* , tum in Civitati,
Clmttnutt vita» hetttfiett ?
bu», tum in Dictcefibu* , per omne* de Cie­
Um Clericorum vitam, no* minus habitu,
ro , factis initiatos, Canonico*, Parocho* , 8t
Coafeflario* , ( Regularet etiam , dummodo
tc toofura, quam (cientia, dt convertetto­
morales in eorum Conventibus leAiooes non
ne integram elle, * laudabilem videri deceat,
habeantur, alia* ab audiendi* eonfeffionibu*
ut qui laki* gradu , dr ordine pnrfunt , mori­
fufpendendo* ) femel in unaquaqbe hebdoma­
bus eo* etiam ptacsnt , ac doarina j omnem
da , cprtoque defignando die, dt fub certa pee­
noftram requisit folkitudinem, quidquid «d
rs* pecuniaria contra contumace* , habeantur , C canonicam coram nofeimu* pertinere inftitutioia quibo* altetnatim, dcRituum, dtConfciei*.
nem. Quamobrem Clerico* omnes monemus ,
tie cafu* proponantur, difeutiantar , drpraftiut, in fortem Domini vocati, quo fiteulifunt,
ceexerceantur, methodo fervat* fynodali, qum
amare dcdifcaat : mittentes enim manum ad
legetur in Appendice .
atattum, dc rcfpiciente* retro , aptos non cfle
Regno,Dei, fapienti* ediait Divina k. Inopti- k)ta<.
T I T* U L U S
XVI.
mis itaque fe (ludiis, facrifque literis diligenter “·
exerceant : fscros ritus rubricis*, 8r ceremonias
De vita, dc honcftate Clericorum
calleant; cantum Gtrgorianum addifcant : divi­
naque muni* in Eedefiis cum pietate obcsnt,
CAP.
1.
de majeftatc. Officia vero profana nc agant : a
prohibitis venationibus, ab indecoria ludis, dc
Sfifitftrt» fitt Merit fit M mretrfititeii
illicitis negotii* fe abftineant: mulierum confuesxreapl* · Unite» 'iffi juti
Orfiiee·
tudinem omnino devitent ; dc cum eis, nifi pri­
mo, vcl fecundo coafauguioitatis, vel affinitatis
r*MM fi feaerv pravearear.
D gradu conjun&is, multoque magis extraneis, noa
cohabitent. Qjiique infuper ignominiam («cu­
Pifcopi cum cetero* dignitate pntcc|laat i
laris habitus, dr comas capitum pro Chrifti amo­
funt etenim mundi lumina . fal terra ·
praconc* divini t populorum duce*., ac magi-re depofucrunt, vefte, ac tonfura, Ckrkis con­
gruente, femper utantur; comamquc fiâitum,
Rri , quo* Deu* tamquam Aaron , ad anima­
rum prefeâuram vocavit , dc Spiritu* Sanftu*
vulgo Tsraxra , aut Ctrtltittti , nunquam adhi­
pofuit regere Ecclefiam fuam j ut omnibus fibeant : non annules deferant, nifi hi eis ratiomiliter optima vita exemplo pmluceant, lo­ * ne dignitati* competant ; de tunc illos, nifi Abba­
cum in Ut, qua motum reformationem fpeffiant,
tes fint benediftun Miffiu celebratione deponant.
poftremnm obtinere haud debent . No* itaque
In reliqui* tandem Edkhrm fuper Clericorum uojudicium quafi incipiente* a Domo Dei, uni.
ftn* Urbis vita, honeftate , die ao. Decembri*
verfos monemus ; dr hortamur Archiepifcopos,
elapfi anni 1714· publicatum, hic ia calce appo­
dr Epifeopo», ut fraterna it femper duritate
nendum , Synodal i hoc Decreto confirmamus i
diligant, invicem aquati fe veneratione pr»·
illudque Epifeopi, aliique tefpcftive in fuisettaffi
veniente* i fervatoque Metropolitani primatu,
Dioscefi bus publicandum, tt omnimode obfcr vanfecundum fua ordinationi* tempus , alius alii E dum curent.
I
deferat locum, dt honorem · .
CAP. IV.

S

Ç

E

c a p.

n

St4 WMNrtX fiifaiMif, fuMtttuflUttiilt
te fi fiefrieuat.

CleriteUi etfiii Utit CarieUM ftrttUtitttr ,
pressi Celfere , fped fit a Cellari
Clerkertt» JMtfatt.

Aici* veto Curialibus, cum fnpe fit cis ift
UI praterea grados altitudini* , fummique
honoris, ac dignitati* asemotes, ad infima
Palatio noftro Apoftolico vertendum , i«quaque fe non abjiciant, nimium fe potiffipiffimeque ctiam cum Cardinalibus, * Prolati*
tnum facularinm confuctudine, ac familiarita­
agendum ; togam dermalem nigram communem
facimus 1 u Collaria · Clericorum propria ,
te deprimentes . In aulis Principem , nifi Ecfive

S

L

Concilium Romanum.

ι88ι

i88l

five rotunda fint foraaa , five quadrats, peni­ A ,. nc, ac titulo przic&os , monet , ac monitus prohibemus eifdem, prohibite )im fibi eil'e
„ tot effe vult , ut attendentes fibi , & 11 πι­
fciant i tenore ferrato noftri Ediâi . die il
ο verfo gregi , ia quo Spiritus fanftus pofirit
Januarii 171J. expediti.
„ eos regere Ecclefiam Dci , quam acquifivit
o
„
u
tt
Ϊ4<τ4Μ<«/·τ·ιμ frtqtufti» Ctniilt
M
,,
Pli autem Clerici ■ five in minoiibus five in
,,
Subdiacotratus , au: Diaconatus Ordinibus
„
conltituti, quatenus in dies valeant de virtu­ „
te progredi in virtutem, tc laicis ctiam exem­
„
plo poflint efle majori, (acris initiati , fingulis
„
u
quibuique quindenis diebus, ultra iolananiorcs
anni fclhviutcs , ficramcntali mundentur ex„
vmologeli , λ- (acratillima , quotrc(cumque fieri
,,
poterit, intra Mularum lolcmnia, communione
„
reficiantur . Clerici vero alii inferiores id (c„
mel quolibet (altem menfc efficiant , optamus;
,,
iuper quuruin omnium erecutione, initante or­
,,
dinationi! tempore, proprii Parochi , rcfpeuii,,
vc ■ Restores Ecclcfiarum, 8r Sactiftz Majorca
„
deputato ab ordinandorum requifitisminiftro fi­
„
dele teliimoniuin perhibeant ; tepidos autem ,
„
8r incurios , qui ca adimplere neglexerint , ad
,,
Epifeopum deterant coercendos
’
>,
,,
TITULUS
XVII.
„
>>
,,
De Clericis non relidentibus .
i,
t>
CAP
I
„
o<d JtiitAi» EfifttfmiH t*eita».lant ιλ ttrunt
„
Di.Ttejihus H;fiJt*tht»t , Cuarilii TriJtalhu Dt,,
trtia , hit ititttaJa , inculcantur,
,,
,,
UANTUM Epifcoporum confcientiam
,,
aggravet fuis e Diaccfibus abfentia, quan,,
tumque noceat Chriftiana populo hujufmodi
„
negligent!* F a florum , laris lupcrqpe ab ipfo
>.
elicitur Concilio Tridcntino . Quocirca Decre­
,,
tum Je \tjiJciuia, tam iub Paulo III. fef)'. 6. Jt
„
Hrf. taf. 1. quam aliud conlimile iub Pio IV.
„
ftj. 15. de H?f. tif. eriaiM 1. ab eodem Concilio
„
latum , nc ibidem fancier ordinationes , ulla
,,
,,
temporum injuria , dcfuctudine , aut hominum
oblivione abolcfcant , hic relegi , ac publicari
,,
Volumus, tc mandamus .
,,
,, Eadem lacroiaiiCta Synodus, cifdcm przli,,
Sr< dJLf >’ dentibus Apoltobcz Sedis Legatu, ad relli-

CAP.

V.

I

Q

cap. i.

1

,,
,,
„
,,
,,
,,
„
,,
„
,,
„
„
„
,,

tuendaen colUplqm admodum Ecclcfiafticam
ddciplinam , dcpravatofquc in Clero , &
populo Chnftiano mores emendandos fc accingere volent , ab iis , qui m-jo.ibus Ecckfiis pizfunt , untium cenfuit elle iuuicndum ; integritas enim praslidcntium faluscft
lubditorum · Confidens itaque per l)onuni , ac Dei noftri mifericordiam, providamque ipfiu* Dei in tenis Vicarii folcrtiam ,
omnino futurum , ut ad Ecclcfiarum regimen ( onus quippe Angelicis humetis formidandum) qui maxime digni fuerint , quorumque prior vita , ac omnis stas, a puejilibus exordiis ufque ad perferiores annos.

- ,,
„
,,
,,
„
n

per difciplina ftipendia ecclefiaftic* , lauda.
biliter aAa > ^eftimtinium przbeat , (ecundum venerabiles beatorum Patrum fanâionet
effumantur : omnes Patriatchalibua , Pcimstialibus , Metropolitanis , fle Cathedra liboa Ecclefiis quibufcumque , quovis aomiCenr.
Tom. XXDV

Gtefrtl.

M
„
,,
,,
,,
,,
„

(anguine fuo, vigilent , ficut Apoftolus pt·ciptt, in omnibus laboient , 8t miniftetium
iuum impicant ; implere autem illud fe ne­
quaquam poffe] iciant, fi greges fibi comtniffos mercenariorum more deterant ; atque
ovium iuarum , quarrm (anguis dc eorum
eft manibus a fupiemo Judice tcqunendu, ,
cuftodia minime incumbant ; cum certilfimum fit non admitti palloris exculationem , fi lupus oves coinedit , &: paftor
nefert . Ac nihilominus , quia nonnulli
( quod vehementer delendum eft ) hoc tempore reperiuntut, qui proprie etiam ialutis
immemores , terrenaque ccclcftibus , ac di- vinis humana ptzfcicntes, in diverfis Curiis
vagantur , aut in negutiorutn tempoiatium
(olicitudine , u.ili dercliâo , atque ovium
fibi commillarirm cera neglecta , fc dr’inent occupatos : placuit lacrufanci» Synodo , antiquos Canones , qui temporum ,
atque hominum injuria pene in dcluetudinem abierunt , adverfiis non relidentes promulgatos i inovarc ; quemadmodum virtute
prxientis decreti innovat , ac ulterius pro
firmiori eorumdem refidentia , & rciorman-'
di* in Ecçlelia moribus in hunc , qui (cquitur , modim ftautere , atque fanciic .
Si quis a Fatriarchali , Prtmatialr , Metropolitana , feu Cathedrali Ecclelia, tibiquocumque titulo , caufa > nomine , icu jure
commifta , quacumque ille dignitate , geadu , fle prxi nincniia pixfulgcar , legitimo
impedimento , Icu jirftis , 8c rationabilibus
caulis ccflaritibus , lex mcnhbus continuis
extra luam Dirxcelnn nrorando aofuctic ,
quarte partis fruâuum unius anni , fabrica
Eccleliar , fle pauperibus loci per Superiorem
Ecclciiafticum applicandorum , pu.jam 'pio
jure mcuirat . Quod Ii j-er alios lex niciiles in hujuimodi abfentia pcrlcvcravcrii .
aliam quartam pattern fructuum , fiinilnCr'
applicandam , eo iplo amittat . Crcfcente
veto contumacia , ut feveriori (aciorum t 'anonum ceniuia· fubjiciatur , .Metropolitanus
tufttaganco. Epifcopos abientes , Xlcjropo·
iitanum vero ablcntcm (urtragancirs 1 pu<o·
pus antiquior refidens , fub οΛ-ria rntcidifti
mgrcllu, Liclelisc , eo iplo incurrenda ,
uitia tres nitriles per litteras , icu Ntincium
Romanum Pontifici denuntiare tenesmi ,
qui in ipfos abientes , prout cujuiquc nojor , aut mirior contumacia exegerit , lux
fupreinz, Sedis aufloritatc .iinniadvci.eic , tg
Ecclefiis ipiis de Palloribus utilioribus providere poterit , lient 111 Domino iioveiit lalubriter expedire .

,, Nc vero ca , qur dc icfidcntia fancte S: i>coj.c»r»,, utiliter jam antea iub (cl. rcc. Paulo 111. ζ'1
,, lancita fuerunt , in (enfin a facrolanftz Sjru
„ nodi mente alienos trahantur , ac Ii vigore
„ illius decreti quinque menfibus continuis
j
„ a belle liceat ; i;hs inhertndo , declarat (a^crolanita Synodus , omnes Patriarchalibus ,
„ Frimatialibua, Metropolitanis, ac Cathedra,, libus Ecclefiis quibufcuequ* , quocumque
,, nomine &' titulo przfcAos , ctiam fi S R ,
„ E. Cardinales (int , obligari ad perfona» Icon id (ua Ecc'efia , vel Dieccfi refidentiam ,

Kkkl 3

Ubi

i88|
„
,,
„
„
,,
,,
„
,,
».
B
»,
u
,,
„
m

m

„
,,
,,
„
,,
„
t,
„
,,

„
,,
,,
„
„
„
,,
„
»
»
,,
„
„
„
,,
,,
„
„
„
,,
,,
„
„
„
„
„
..
„
„
,,
,,
,,
,,
h

,,
,,
,,
„
«,
,,
n
,,
„
n

Concilium Romanum.

ubi injunâo Cibi officio defungi teneantur ; A
ncque abcfl'e poflc , nili' ex caulis fic modis
mfrafcriptis . Nam cum Chriftiana charitas, urgens neceffitas , débita obedient ia ,
ac evidens Eccleliz , vel Rcip. utilitas aliquot noanünquam abeffe pouulent fie exigant i decernit eadem facroianâa Synodus ,
has legitims abfenti· caufas a beat illimo
Romano Pontifice , aut a Metropolitano ,
vel, eo abfentea futfraganeo Epilcopq antlquioti relidente , qui idem Metropolitani
abfentiam probare debebit , in feriptis efle
approbandas > nifi cum abientia inciderit
proptet aliquod mimus, fic Reipub. officium,
Epifcopatibus adjundum: cujus quoniam
cauf· funt notoris , fic interdum repentina , B
ne eas quidem ligmficari Metropolitano necelle erit : ad cumdcm tamen cum Concilio
provinciali fpedabit judicare de licentiis a
ie i vel a Suftraganeo datis , Bc videre > ne
quis eo jure abutatuF ; fit ut poenis Cinonicis errantes puniantur. Interea meminerint
difcefluri, ita ovibus fuis providendum . ut
quantum fieri poterit, ex ipforum abfentia
nullum damnum accipiant.
,, Quoniam autem . qui aliquantifper t>ntum abfunt , ex veterum Canonum fententis non videntur abefle , quia ftatim rever(m i funt ; facrofanda Synodus vult , illud
ablentis fpatium tingujis annis , live continuum , live interruptum , extra prsdidas C
caufas , nullo pado debere duos , aut ad
iummam tres menfes excedere ; & haberi rationem. ut id equa excaufa fiat, & abfque
ullo gregis detrimento * quod an ita fit, «b(cedentium conlcicntis relinquit , quam fperat rcligiofam Sc timoratam fore ; cum Deo
corda pateant , cujus opus non fraudulenter
agere (uo periculo cenentur. Eofdem interim admonet , fic in Domino hortatur , ne
pei illius temporis' fpatium , Dominici Adventus, Qjadragefinur, Nativitatis, Relurrectionis Domini, Pentecoftes item, & Curgoris Chrifti diebus, quibus refici masime ,
fic in Domino gaudere Paftoris prrfentia
oves debeant , ipfi ab Ecclefia lua Cathc- ®
diali ullo pado ablint, nili Epifcopalia munia in iua Diacefi cos alio vicent.
,, Si quis autem ( quod urinam nunquam
eveniat) contra hujus decreti difpolitionem
abfuerit , llaturt facrofanda Synodus , prrter alias points adverfus non refidentes ,
fub Paulo III- impolitas , fic innovatas, ac
mortalis peccati reatum , quem incurrit ,
eum pro rata temporis abientiz frudus fuos
non tacere, nec tuta conlcientia , alia etiam
declaratione non fecuta , i'los fibi detinere
pofle t fed teneri , aut ipfo reflante per Su perioeem Eccfeliafticum, i'los fabricz Eccleli<rum, au; pauperibus loci erogare ; ptohibitt-quacumque conventione , vcl compefitione , quz pro frudibus male perceptis appellatur, ex q ua etiam przdiai frudus m
cotum , aut pro parte ei icmitterentur, non
obftantibus qurbulcumque privilegiis , cuicumque Collegio, aut fab.icz conceflis.
„ Eadem omnino , etiam quoad tufpani ,
amiflioncm fruduum, fie pœnas dc Curatis inferioribus, Bc aliis quibufeumque, qui bene*
ficium aliquod ecclcliafticutn , curam animarum habens, obtinent , facrofanda Synodus
declarat, fic decernit ; ita tamen, ut qean-·
documque eos , caufa prius per Epifeopum

„
,,
,,
,,
,,
,,
„
,,
,,
,,
,,
,,
„
i,
,,
„
„
,,
„
,,
„
„
„
,,
„
„
„
,,
„
„

i88+

cognita, fic probata , abefle contigerit, Vscarium idoneum , ab ipfo Oidinano approoandum , cum debita mercedis aifignationc,
relinquant Difcedcndi autem licentiam in
feriptis , gratlfquc concedendum , ultra bimettre tetnpuS , jiili ex gravi caufa , non
ofitineant. Qiiod fi peredidum citati, etiam
non perfonaliter, contumaces fuerint , libctum efle vult Oidmatiis per ceiiiuras ecclciiafticas, & fcqucftrationcm , fic fubtratfuonem fruduum, aliaque jurisSemedia, ctiam
ufque ad privatiohem , compellere; nec est*,
cutionem nane quolibet piiv.ilcgio, licentia,
familiaritate , exemptione , etiam ratione
cujufcumque beneficii , padione , ftatuto ,
ctiam juramento, vel quacumque audotiiate
confirmato , confuetudine , ctiam immem·rabiis , qua potius corruptela cenfenda cft .
five appellatione, aut inhibitione , etiam in
Romana Curia, vel vigore Eugenianz Conftitutioni» tufpendi pofle. Poftiemo tam decretum illud iub Paulo III. quam hoc ipfum
in Conciliis Provincialibus , fic Epilcopalibus publicari fanda Synodus prrepit : cupit
enim, quss adeo cx pallorum munere , animarumque falute funt , frequenter omnium
auribus, mcntlbufque infigi, ut in pofterum ,
Deo juvante, nulla Kmpordm injuria , aut
hominum oblivione , aut dcfuctudinc aboIcantur.

CAP.

II.

Efiictfi , fifl mucftmtk tirtem tlcilituc ,
d./irdrr» , CZ* prvprra

,

ai 1'riv

rrficitait* Ecclefi** cdtrt

; rrjcrvtt* Enaris rja/ifi».
ttfitftrii frtr»i*aii fcc>hc:< .
Mnes interim Epifcopos admonemus , ti
in Domino Jeiu , qui Pallorum,cft Pa­
llor, adhortamur, ut, divinis obedicntes p<>ceptis, commiflum fibi Gregem , per eos pa*
Icendum , regendumque > adire nc differant ;
memores , ie vigore Conllitutioois Libani
VIII. * poft menlcm ab electione, ad periona- .,t’yaoJui
lem in eorum Ecclefiis refidcnriam obligari . ·" **!«·
Ad quojumdam autem levandas anxietudines ,
cum unius menfis terminus, iplis plerumnue ab
Urbe expediendis fufficiens , aliquando non la­
tis efle yideatur; Cardinali Vicario noftio pio
tempore , quatenus , juxta cafuum contingen­
cies , fic caufa cognita , indultum menfem ad
alios quadraginta dies , & non ultra , proro­
gare valeat, facultatem concedimus , fc impartimur , ipfius Urbani Motu proprio Icrvato.
/

O

CAP.

III.

f*c»lttltl , fer tefum ftliu Efifctfic
ctactJi , ra CMfrcfotitac jufer C.fi[c»ftrte»
reflétai i* taftatli attaJaater.
Rovide cum nonnulla , fecundum loca, ftr
tempora, ir.dulgcat SedesApoftoiica,qui­
bus mutati» , concefla jam in ssdificationem ,
in deftruôtionem probentur inde permitti : man­
damus quocirca , ut , Synodalibus hi fee ,comfiletis actionibus , antiquus in Congregatione
luper Epifcoporum refider.tia expendatur Epifcoporum catalogus , quibus licenti» fere pec
ufum, recenti nulla expolita neccflitate , «ftivis prssfcrtim , vcl'autumnalibus temporibus ,
y
'
ut

P

iSBd*

Concilium Romanum.

>88 f

SKiprt, privi aerii pneteaeu , futi ab Ecclefiis
aofint, concedantur ; ti li quid fuerit in eo dsf;num corredione repertum , ad grave Paftora11 relidentis debitum reftituendum , ejufdem
Congregationis fententia canonice corrigatur ,
•c emendetur.

C A P.

IV.

OEcoaomo relido, abEpifcqpati Curia appro­
bato, ullatenus ab illorum Parochiali flat tone
dalccdant. Eos veto , qui contra hujulcc De­
creti dtfpolitionem abefle prsiument , Epiico­
pi , pro rata temporii abfentis , Parochialium
inuldent fruduum fubtradionet h li ita abientia perfeveravertnt , ad aliarum quoque poena­
rum crtcuuonem pro CMtumaeia procedant.

C A P.

Styhtt Cteirtgttinii Ctacilii ut htjefmtJi Tfifctfit îuîhIimIi Imatuu
.

VII.

XJn/ , rifJiuU
, i» Urit rawasoraa/ar , od
«vrais» ftdtre
.
D hse laudabilem Concilii Congregatio­
nis ftylum , facultates fcilicet hujulmodi
Etcrum pro reliquis etiam infeiiorts Ordi­
ad quatuor menfes impertiendi , cum claulula,
erifui ramea Caaci/rarlasi rtm^rthtafii , omnino
nis Clericis, tam fatcularibus , quam re­
gularibus , àollia in hac Alma Urbe exiftentifervendum ceniemus. Meminerint itaque Epif­
bus,
qui alias in partibus Parochias, Dignita­
eopi , aliique, qui talibus fe facultatibus indi­
gere prenofeunt, ut non pafltin Dicecelim , tc
tes, Canonicatut , vcl alta quacumque, qu»
relidentiam requirunt , ecdeflaftica beneficia
Chorum entra vagentur -, ne tempus proprium,
obtinent ,' quatenus hinc flatim di (cedere , te
atque ad relidendum aptum , alibi infumentei,
de concefls poftmodum abfentis brevitate in­
ad pcrfonaletn in iis rclidentiam fe conferre de­
beant, Ediduiit, innovamus fel. rec. Innocentii
utiliter cbnquerantur.

A

C

Xlll. c cujus tenoris partem hic fubaedi , le «J*».iv»i·
.obfervari mandamus .
,,.Pari modo univerfis , ic fingulis Clericis
“Pre
Urrntiii tirhueJii , asm» aliud ,
„ bénéficiât!», tam Szculaiib.rs , quam Regufrtter MtÀiiarem tt/iuutuiuut , rrfUira„ laribus ■ cujufcumque conditionis , te era' ,, dus , dignitatis , tc praeeminentia in eadem
rur, Cva{rr|4rtM0 triitrlin·
u alma Urbe extflçnttbus, qui in fuis Ecclefiis
mittitur Jtteriuiulum.
C „ Parochialtbus , Dignitatibus , CanonicatiUamvis non folo Medicorum teftimonio,
„ bus , vel aliis quibufeumque Beneficiis ecetiam jurato, probari debeat, talis num
,, clcfiafticis , de jure, vel confuetudine , perIit eorum neceflitas , qui reftdere tenentur , ut
,, fonalerd relidendam facet e tenentur , de
aerem iilis mutandi , ac proinde e Diœceli li­
„ mandato ejufdem SS. D· N. Papa (revocanbertatem poftulet abfcedendi ; nihilominus ,
„ do m primis omnes , &r quafcumque licencum dc Epifcopis, fide ceteroquin dignis,aga­
,, tus, iupradidis omnibus quomodolibct contur , li quid ultra pro hujufmodi impetranda
„ certas ) ftnde przcipimu' , A mandamus ,
licentia evhiberi oporteat, eadem Congregatio
„ eofque monemus , tc requirimus , quatenus
'
fuper Epilcoporum relidentia videat, dc pro luo
„ infra duodecim dierum fpatiutn , quotum
■rbituo decernat. Confulant fibi interea Epii„ quatuor pro punio , quatuor pro lecunjo .
copi, &: quantum cum D.-iadjutorio poterunt,
,, & reliquos quatuor pro terïii ultimo , βί
tum Tridentini» D.cretis , tum Apoflolicis
„ peremptorio termino eildem, 4 cuilibet coConfltutionibus fele ftudeant conformare, at­
,, rum aliignam.is, debeant, Se quilibet eorum
que illis cum elfeda parere , fub pccnis , ac
,, debeat, omni mora ,. At cundatlone puftpocenfuris , ibidem conteiitis , ■ Se comminaris . D „ fita , ab eadem Urbe, Sc Romana Curia diSuper contumaces vero Synodi Provinciales in­
„ (cedere , tc ad luas Ecdefias , feu Benefi.ia
„ redis itineribus fe conferre, ibique petfonavigilent , qua eas imuper moneant , fe a ne,, lem fact re relident ism. Qpod h notlris h«gligcntibus abfentie rationes in Conciliis exigitit ; atque , ut opus elle judicaverint , fum,, jufmodt , imo verius Apoftolicis monitioni
mo Ecclelie Hierarchs, pro debita animadver­
,,'bur non paruerint . ultra prxnas in (acrosi Cassii lione , denuntient >.
,, fandi Concilii Tridentini Decretis, tc ApoTria. 1,11. C.
,, ftolicis Conflitutionibus contentas , eo ipfo
,, Bencfictati Seculare» ptxnam centum fcuto,, rum , applicandam pro medietate piis ufiTtrahi ultrt
, al/fue Efi/ttftrum littlt,, bus , pro altera fecrero denuntiator! ; nec
„ notatam Sarculares , quam ftegnlares prediΙΛ , 4 Cara »·«
. Grcviter rsa„ di pernam carceris ad noftrum arbitrium ihraaiarrr /radaxas /airrafflsw,
,, currant. Et li aliquis przdidorum , eiapfis
ali</fM -pemAosiiUitosrar.
,, teiminis przfatis , per mcnlsm negleeerit a
Acrofau&o infuper Tridentina Synodi De­ E „ Curia recedere ad cncdum fe conferendi ad
i, fuam Ecclefiam , ibidemque relidendi , ut
creto fancitum efle novimus b, ut , quan■ |.ri4<rst Jjçgnjqjç Parochos ab eorum cura abdic
con­ eft mandatum ■ ca tunc frudus Bc„ fuperius
,, neficiorum , relidendam , ut przfertur, retigerit , caufam ipfi coram Epifeopo cogno„ quirentium ■ non faciat fuos, nec tuta tuti·
icendam, te per eum probandam > exponant .
Prohinc omnibus, tc ungulis Parochis, & ani­
,, fetrntia , etiam aba declaratione non fequu,, ra , illos libi detinere podit : fed tineatur
marum Redoribus, qui, facrout huic relatum
,, illos fabrics Eccleliarum , aut pauperibus
eft-dConcilio, per bimeft e , ablque poenarum,
,, loci erogare , aut · ipfo non ero^cn e , per
per lacior Canones inflidarum, meto, a cura,
,, Superiorem Ecclcliafticum ad dictam erogaEnilcouis inconfultis, abefle putant fibi licere,
,, tunem faciendam compellatur. Lapio vero
praecipimus, ne ultra t»duum , abfque Epiico­
„ fe» menfibus , Sc ptzmiflis non adimpleti» ,
pi , live ejus Vicarii Generalis licentia , in
„ ipfo iadoj,fc abfque alia fentenua, eiidcm
icuptis, Ce gratis concedenda , idoneo tamen
“
n Be-

CAP.

Q

S

V.

i887

Concilium

Romanum.

«888

Beneficiis , tt Dignitatibus Gt ipfa jure pti- A
vatus, itaut ilia Seder Apoftoliea tantum
TITULUS
XIX.
«
conferre valeat -, cademquc ab ea xefpeâive
poffint impetrati , fe proviliones per iplam
De Rebus Ecdcfisc non alienandis ■
f»âs , debit* exequutioni demandari debeant , quacumque appellatione poftpofita » '
CAP.
U N I C.
velificato datntaxat coram Executote literarum fimplici faâo Contravers tian is. CertifiZ» Isasraw tetlefiefUetrnm ctetrffieitihts relit eernmce dederetur . leedeime reufi, V heetitcantes omnes , tt tingulor prenominatos ,
quod in morofos , Ar contumace* irremiflines , 4Γ eeefhytenjes emunii etndniltriiae ,
CT emfhjireeiu reetveu , vel ttefirmeri frthiblister procedetur ad pre fatarum pernarum
itetur.
excquutionem > tine tamen prejudicio par.
narum, jam incuriarum per eoa , qui haétcSu eft . 8c experientia ptobatum . quan­
nui contravcncrunt.
tum Ecclefiis, Indique piis detrimenti ,
damnique ia-pe ille afferant bonorum ecclcfiaTITULUS
XV1II.
B
fticorum locationes , A: iiophvteuies , que ab
Ecdetiarum ReAoiibus , Oeconomis , & AdNe Sede Vacante aliquid innovetur.
miniihis, humano potius arfettu » imo Sc effrrnata «jnadam certam > in primo conduco
CAP.
I,
nim ingrcllu » ab hn p.-cunianim fummam re­
cipiendi cupiduatc , qu.tai habita Ecclefiarom
ted* Efifitpeli <P4C4»|» , raaaruru ftr Fuerite
utilitatis utione t mutfico fub annuo canone
Cefiteleret i» Cierii tritui Ordieetitniiue
vel in petpctuum » vcl ad longum tempni, ku
dijeifliet fervende in/mitar.
luo cmphyuulix rr.nlo ad vigmtinovem , frpiufcpie edam ad bis vig uni novem annos , vcl
Donet ut in Chrifti Ecdefia Sacci dotes, alii,
leniam generationem , miri folent. Quodque
que lint femper m ea tniniftri , qui digne,
dolendum eft magis, abioluto concclhonistem·
& laudabiliter in eorum gradu pro majtnatc
poie , a conductoribus, ieu emphyteutis, jure
dclciviant t quam Epifeopi in inquitendo de
«luti lurreditario, locanones, &r emphyteuies
' vita , & fcicntia ordinandorum , diligentiam
adhibete , quaque in imponendi* manibus uti C hujulmodi renovande libi, Sc confirmande pe­
tuntur ; ad quarum leaovationem , &r confir­
ratione teneantur , facrum pcraccurate ftatuit
mationem L.v?;.ias , A ί.'-ca pu teneri · itno
Concilium Tridcntinom. Cumque leges, qu*
Co^i nulle prariumitur . Vel' .tes hinc
,
bono funt innixe principio, quandoque horninum malifla fubveetantur , & eludantur
facra noc ctum approban t Concino ,
lùium o.n.iiun», locorum
piorum , ψ a*cum~
Jumus, Gbi'queque caveant Vicarii onnoCi3UC Inu, indemaiCaUj ac !ια:.η iivni.LS p o.ipitularés , ue , p.ovchcndoi um magis indulcre » iatis iit licet iupti hn a k·^’ pivH.utn,
gendo ambitioni , quam pizdeftmctorum aemu­
cunluiiιΐΐκπi hac bndiiMU* r.piicopi» or.;n.inis »
lando telum Epikopomm , ipli l.nt in antiqua
& lokrionbtis locorum O>dumiH , Lpo.upahac tuenda EccUtix dilctpit.ia icniih.
Icm quaii )uhidicuoiicm habentibus , apcitiut
drcbiamus, Sc mandamur.
C A P.
I 1.
1. Nc immobilia cuacum^ue r-cckr irtim ,
ceteionttnque piorum Jocorum boni » a ijuo.
Inire 4·*·— Efiftvfelit Sedis *>4car>.»>i , ^eikut
vis» live ordinaria , live Apuftolica aukotita*
frt trdinetiaee
Utere Dimilfirie t teulteeivei i» Efifetftrane , W Ctetilii Csa{r>. D tc» ad longum tcmpufr, ultra triennium, vcl
quatricmiium , uti vlivcxa » locentur , vel in
fetiaiilnti enfediri frtkiketttr,
cmphyteulim , nunquam tamen perpetuam ,
concedantur > nili evidens plane , in eoium Cu­
Deoquc fub partit ,' quas idem ftatuit Conria probanda > concuriat carumdem l.cc'eiia........
cilium Tridentinum , , aliilque , Epiicopi
» vcl piorum Jocuium utihias, &’ a.'ia li­
loki.ii· (iicccfloris atbitrio icieivatis , Vicariis rum
eildetn
ventur» que in Extravagante
, hoc
ri.Scuu Capitularibus inhibemus , nc intra annum , a
titulo, demandamur : m$ infuper ciauiuk> a
Sedis vacationis dic , ( Epiftobs in pofterum
feren’do decreto aJjcCus , quod Icibect cohe •ffio
facultatives Epi fcopo runs, &’ Concilii Congre­
fiat abique Ipc rcnavauums ; X.· tuncvllio.iis
gationibus concedendi petmiflione fublata) ah',
tctnplo cspicto . boiu ipfa cum fais membris,
quem > nili beneficio acquilito , vel proxime
juribus , & pertinentiis univerbs , nec non Se
acquirendo, aritarum , &· dummodo non fue­
melioramentis, dcluper pio tempore quomodorit is alia,abanteccflore Epifeopo lejeftur, ad
libet r-ièus , ao Ecdciias , ie loca pii, qu.bus
Clericalem tonluram , Ieu Ordines lufcipienex diretto dominio pertinent, ad eoium dii po­
dor dimittant. Poft annum vero , quos moiibus habiiennt, virtutibus . ac doârina lauda- E litionem pleno jure, atque omnino libeia, va­
cua,
expedita relinquantur.
bilci, nunquam tamen ofliciis, plerumque smj
II. Nc , hujus orcalione loextionis , ve! in
pottunis, commendatos , liberum eft eis , fer­
smphyteulim toner Ilion is, aliquid, tub courravatis reliquis de juie lervandis , dimilforias
itus niiliiistis pceu.t , pro liudcmio , icu pro
. litetas pro arbitrio , & conkicntia cunccdcic
primo, ut ajunt , mgrcilu , a quoquam reci­
piatur, ex qüo Ecclefiis , Diifquc locis pnrjudicium fiat, vcl juftus annul canonis valor decrefcat, aut .imminuatur.
III. Ne > completo conccÎlîonis tempore ,
aliove cafu adveniente devolution!? , locatio #
leu in emphyteuhm «.onccllio ad ejuidem cendu^oris > vcl emphyteuta > Tuarvc familial f
vel

M
„
M
,,
„
„
n
„
tt
M
„
„
„
„

I

1

U

188.9

Concilium Romanum.

i8$o

vel heredem favorem renovetor ( iis tamen lo- «
eia exceptis, ia quibup aoo affert , (ed rite ■
TITULUS
XXL
ft reâe probata, legitima adfit confuetuda re*
novandi i vcl Apoftolica ad hoc indolta , aot
De Regularibus.
privilegia expccflc coocefla repetuntur ) i fed
Ecclefiis , iocifqne piis goftmCcumque liceat
C A P.
L
bona , allai locata , vel M emphytcufim con­
céda, ft inde, nt fupra, devoluta, pro fe, fi
Rqa/arei ad SMUtuun» fmtMtuii mb»·
velint , fervit· forata noftns Confutationis ,
tin» Ififofii ftfii»tuituu dr Jtlnuti tutiffu
>)θχ··4·-quam nuper · pro Arcbidimcefi noftr· Bencfnftffl»» , <T tttrtitüi ffiiiluliin ftdit ,
“· «r»*
ventio· edidimus, libere retinere , propriifqoc
ea Mesas.
bonis alii* incorporare j acc alio jure a quo­
Ntiqna eam fit Ecclefia confoetudine iaquam , (ab nuovis pntteata , (ea ea quacum­
doAum , ft Apoftolicis Conftitutionibua
que cauia, m conccftoncs rettovandaa ad fttin­
gi , aut coci pofle declaramur > (alva tamen
probatum, ut Regni ares tantammodo, quibus
t) cip. aa Alexxndri IU. Conftitotiooe k, ubi ex equita- i glosiofum eft mendicare , non alio, quam pau­
pertatis , feu profefla ab eis approbata Reli­
uutt. h— te dumtaxat terras illa* , qua de fplvls extirgionis titulo , faerii poflint Ordinibus initia­
·“·
natis font arabiles fa&a , fub annuo cenfu iis
ri j attendant Epifcopi, ne Regularium quem­
nareditatio jura iterum tradi pofle indnlget ,
piam ad Subdiaconatu» ordinem promoveant ,
a quibas fuo ipfas , vcl parentum fuorum, la­
li initiandus ipfe , ut exploratius dc requifito
bore conftitcrit fume extirpates} nifi forte aliis
valeat ordinationis titulo conflare , expreffam
potient cum majori utilitate concedi.
de foleani, per cum cmifla , regulari profefliooe , proarii non fecum attulerit fidem SoTITULUS
XX.
periofis , aeque praviis exercitiis fpiritualibm
pcraâis attelutionem non exhibuerit ; una
De Tcftamentis.
poftmodum cum dimifforiii literis ferrandai in
Archivo Epifcopali.
CAP.
1

A

Te^aauara λ

, tribu

muvms

ttfiihu

adMirh , rutu rffit , 0“ ittlUu , nutntriuat
uti as* tkftti Stunt*», Lqutu fin, ad C*s-

ftfftrii uurn fu8u , fiuatûb Utulfuat , fittlurutur,

CAP.

»

II.

RrgaJdrv/ *MaiJI tk £pa/r«p* /«r, »i Orlint
fn»muii, /rrvara /irina Dtatti

citptetu rus.

t)c,pc«m Z"*Um Alexandri IIL * fan&ione decretum
N fuit vero fubditis ad ordinationes dimit­
«^·· k<<
**c * ut tf^*lnentâ · qu· Parochiani cotendis , Superiores Regulares Decretum fel.
*
ram tribus , vel duobus teftibus a fuo Presby­
rec. Clementis VJH. fervent ad unguem , fub
tero conficienda mandarine , rata fctnper exiipfis, in Decreto eodem espreffii , officii, ft
dignitatis, feu adminiftrationis, ac vocii aftiftere , ac firma debeant permanere ; advigilent
idcirco Epifcopi , ne ( ubi tamen contrarium
va , ft paflïv* privationis penis , aliifque >
non obftec Statutum , auftoritate Apoftolica tu
fummorum Pontificum arbitrio refervatis. Dc
forma fpecifica confirmatum , quo juris civilis
cetero, ne quem Superiorum excufet illius igno­
difpolitio fervari mandetur) quivis prefempriorantia Decreti , illud hic ad verbum fubjuneendum decernimur , evulgandumque etiam ab
ne aliqua , excommunicitionis poena contra fic
prefumentem propofita , taliter faâa teftamen- * Epifcopi· in eorum Diacefana Synodo > poft
ta refeindere audeat , vel irritare. In legatis
hoc Concilium primo tempore celebranda ·
sic
vero P**’ * t tt qu» *b egrotantibus ad Paroi.i«m Ltod. chorum aures fieri quandoque folent , ut frauDECRETUM CLEMENTIS PP. V11L
dei, litefque ex itentur,,telles, etiam in eodem
\ numero adhibeantur , ebram quibus Tcftator,
Circa Ordinet , a Regularibus
fe quadam ad piat caufas eroganda , fuo prout^.
fufeipiendos.
Parocho ■ feu Confedario , injunxit, ita velle
declaret ; talique declaratione , pia teftatoris
£ mandar* Sf. D. "H·
, d>v<n*
difpofitio iuum temper fortiatur efleâum.
pravidraria , Papa fill, ttetrt frtftuttum ,

I

CAP.

II.

laadarar poanmidam R«ga*raas nafatnJ» , paa
ififttfi aaiasaram rrdaawa/a <aqftia*r pre
mar/ais ai ietffiutf. Situii M nsa adcd, iadaceada fnftù».

D

maodaear Μΐη,ίοι , 0"
fn*r«mc*mf*e
alarma, fap«rmr«I*r , ar d» rrrrr* «d/rravar ,
<F tiftnui
y na ia Drtrtt» S.CtaptCtatilii Trijnti», (,ariaaaCer, tui tu ttutr
ffl tuiu : CMgrrgar·'· Cuui^u rra/*>7 , Sufrriwn
faulunt ftfft jut fttUir· , iridrm Rqa/ari, pul

fruitful fuuUtutihu n^uifitit , Oriiutt fufiiftrt
vrlttfrit , /«erras iiutifferiut t*»ttitn , ΛΛ fylft»-

Am poftmodum laudabilem , qua quibufpam raasra Difttfttttt , araipr illittt Utuffii ,
/a <a/a« futuiliu tliii , tj pe*, ftrtiutt ,
dam in locis viget , ia Regna prmeipue
Neapolitano, •liifquc Regnis, confuetudinem, Itrit ftfittu ftttrit·.
fi Diuttfuttti ukfutrit, uti
ut pro decedentibus ab inteftato, fiiperftitci hi
■*> r|J«r iaSirarar trtliutitm , ad parmeempar
licet relinquant heredes, teftamenta, ut ajunt ,
a/iaa» Epifrepam i daa, raasra Λ r* Ep'/crp· . p·/
animarum per Epifcopos efficiantur ; aliquid
Oriiutt ttMulmt , rvaaiiarrar pawd tltilruuut -,
de defimâi nonis pro ejus anima fuffragio dif0" daa, iffi
a»» iifiulfrixt ii «ada^rra
ponendo, approbamus i ft Epifcopos omnet ,
ttutrfflfunf Dùuÿmuruui >» «d tmfui, ju· £f>ut eorum plebes ad ufum ipfum , ubi non ad­
fcftu Dirttftuut, vtl ukfuturtii , vtl uullut iuiit, ampleâendum hortentur, admonemus.
btturuirfftt iriiitutiuati . Kirut», tum a Sufmfri-

E

Concilium Romanom

*8^1

1892

Àxj

^uUrikui, Ef.fe»p» b.xtefem, «kfente , met A
trima,ante, ana Meat, , liter» iimffmia ZthaaTITULUS
XXIL
t»r , in ti, atifae bujafmtJi taafam abferuia
D‘*"[**· Epifttpl , vel ariinatianam , ak n »»n
De ftatu Monachorum , & Eremitarum.
habrnàtrum , t,fri»iKl,n effe. Qari fa, am fe·
efieii, <r Hytitatii, fea aimimflrmi»»,, ,
CAP.
I.
tt v»ti, «0r*M , tr faffiva priuatinem , at
élit, , arkit rm ejafiea, SS. D. >(. Vafa tefrrvafra trmaiuaw» iafitutitae ejlut Epifeptrum
lat, priuj iacarreat . la fawam fiiem Ct. Ba­
ercitatur : tr Rrjnf* pr» Ulli iaatur
taa» 4*«< dir ij. meafit Marti, 15 pi.
i* ,/tffeaeliee.

CAP.

in.

D antiquum , quoquo modo poflit, re­
parandum floridum Eremitarum flatum ,
Prafritlati, vitium a Meaialibai vitaajam . J(arxada quorum vivendi folitudo olim exulta"» earam vida, tT vefiita, e* hiketar . Safer
bat , &.· florebat quafi lilium i fuam quatenus
manerum Urftiieatka, CtaftliUti» Clementina ia- B pro his curam aliquam impendant Epifeopi t
nrvalar .
horum folicitudinc* excitamus. Noftris interca
Eremitis , qui hic Hofpitium habitant non
Monialium Monafteriis , imo aS ipfarum
ignobile prope Portam Angelicam , manda­
cordibus Monialium , incumbant Epiico­
mus, ut Regulas , Synodalr adjungendas Ap­
pi > proprieras omnis exulet ; te ilia , quam pendici , cum feorlim fuerint typis impreffie ,
maxime fieu poterit , in ei» ftabiliatur> (erveapud fe habeant, tt rei igiofeohier vent ; alia*
inique rerum omnium communio , qur nihil
Nos ipfis , qt oportuerit , inftruâione* daturi,
habet- & cui nihil deeft. Illinc ialuper quapro reAa eorum vita , tt exemplari converfatenuv corrupta omni» forat abfcedat affeâio
t iooc .

A

E

4

paiticularii, curent, ut ea Monafteiiorum red­
ditibus eadem Iit Religiofis omnibus ( egrotantibus exceptis) tncnla, virtus, it vcftis prscipue uniformis, qu« in interiori etiam fericum
excludat , Se modefte , que Chrifti Sponfa*
deceat, formae Iit, Sc proprii cujufque Religio- C
ni' coloris. Cumque paupertatem ptofclfe lint
ill* . Cingula nor idcirco, qur fuper munerum
λ«ι·1·οΓ< largitionibus fua Conftitutione · fancivit Clemtns VIII. , innovamus , 8e a quibuslibet ,
fub litis in ipfa poenis , decernimur obfervari .

CAP.

CAP.

Rrjale ipfa Epifttpit proponuntur, e ttijaffae Dirtefit Enmitic Λfervanda.

Afdcm No* proptetea Regula* Epiicopis
pro Diacefanis luis Eremitis ducimus pro­
ponendas, quas Epifeopi ipli per illorum quem­
libet in propria haberi curent Eremo , te illa­
rum obietvantiam ftudeant practice promo­
vere.

E

IV.

CAP.
TaelU , in .Àfteterii, eiueania, veflibn, arnatafae mtiet· utantur: fuaaae pre ipfi, eta·
flitata faut , aiamagim , etiam
Saperite,i, aiimplttnt.
Tudeant , St quam accuratifEme Montales ®

S

II.

■plx, ut quas, Superiorum accedente confenfu, te impetrata ab Epifeoporum , ic Re­
gularium Congregatione licentia , educanda» ,
ac formandas lufccperint Puellas convi&rices ,
pie illas, & catholice inftiruant ; incumbanrque , nc ipfarutis ornatus, Se veftes Puellis, in­
ter Chrifti Sponfas ver Tant ibus, difeonveniant.
Sint itaque non Irrtc* , nec alius , quam ni­
gri , aut fufei, vel albi , aut violacei coloris :
nul loque ill* nquilito , quod facris non con­
veniat Afreteriis , ornamenti genere utantur .
In reliquis, Se Puelle ipfe, ab Alceterio alias
dimiitcnd» , obfervenr , Se Abbatifle , vel
t'rlorill* , Superiorefve alie , quocumque nomine vocentur , que eadem Congregatio in “
concéda licentia prefcripferit , faciant adim­
pleri Interim omnes admonemus Epifeopo* ,
quatenus , Se ipfi fuper eorutndem obfervantia
vigilent , & , ubi ubi opus erit, pro viribus
provideant

III.

Quutanmi Iretaita emati at EpifttPit etrrttm ft
etavteeatue ; faper Ultram aQibui, ty
Eremeram flatu perferttanii.

E cetero non ineongruum ■ imo pcratile
judicamus , fi Eremicolas omnes, it fingulos quotannis certa die ab Epifeopo prsfigenda , e Diaceti in Civitatem convenire ,
prrfcribatur ; ibi totam Epifeopo ipfo , vel
eius Vicario Generali , peculiari fcrutinro de
Ecclefiis, tt Eremis , quarum fervitio, It cuflodis deputati fuerint ,.de eleemofyms infup«r, te iftanim ufu , deque illorum artibu» ,
te in via fpirituali profeftu , lationem reddi­
turos .

D

TITULUS

ΧΧΠΙ.

De Religiofis Domibus , ut Epilcopo fint
fnbjeAs.
CAP.

I.

Laletrum Canfrateralttttt lateat» f»lieitujiae tb
Epifctfii vifitentur j fedb&rii fua in fua
(enfUtuivu /latuit Cletaeat
"Papa KIII.
Nter cetera loea pia , quibus non minorem
luam debent Epifeopi curans , te vigilan­
tiam, religiofas efle indicamus lai.corum Sodalitaws -, quare diligenter eas, juxta Tridentini
Con-

I

Conçu

189}

CAP.

Romanum.
1894
A Apoftoiica , iplique Epiicopi . «nrumquc fac-

ium

2*aA**.de Concilii (anAiotles · , vifitent Epiicopi ; dt in
···*»· •mnibui Cooftitutionem ptecipue (civem . fervatique faciant « Clementia VEIL qu· incipits
k) an. ifo|. QtMtniftu λ Sei» *4f»lhliub : cujut fummanum hic legetur in 6ne .

ceiforcs facile çxaminare poffint , ac de jure
deliberate , vel faltem fututu prsesvere vaca­
tionibus, num danda , vcl deneganda fit inftilutio picfcntatis.

XXV.

TITULUS

II

vdf OEtteueth niiniiufirttivmm retitxei ··«/·»eût exstet Eftfnfl. Si eliit niJtnit
fit run, tftinifitT ttiem ixttr*
veniet EfifitfiUi.

Dc confecraiione Eccicfin , vcl
Altaris.

C

A

P.

L

Confiaternitatum in fu per , Hofpitaliutn,
Cetitrlreler Ectlefie , V Terti butler, rara ■·/·cetcrorumqee locorum piorum OEconorrkne finite»» filterAnt , mere aaaaw <· Civlft in Drteeefikei ruere kiennmre» , jtft
mis adminiftiationum rationea > prxfati juria tttiket,
B
Concilii decreta « , «rigant Epiicopi lingulis
enrnm redenretrteene, ei Efefictfie ctefieirenixr .
annia , ni fecui erpreffc in illotum fundatione
fit cautum. Qaod ubi ex privilegio , aut jufta
A Ntiqua mandant fanâorum Patrum dealia caula , ab Epifeopo probanda , alii· effet
XX creta ·, ut, licut non alii poliunt, quam <1 c·· >“<“
ratio reddenda, cura iis , declaramur , adede
laciati Domino Sacerdotes, facra peragere, k
debeat &' Epifeopus, five ejus tnin.iliet , ad id
hollias offerre luper Altare, ita non alibi, nefpecialitcr deputatus ; altas fait· a ratiocina,
ccftitas nili fumma coegerit , quam in Deo de­
cotibus liberationes irrue tin:, 8e null· , mi.
dicatis docis, ideft m Tabernaculis, divinis ab
nimeque Admimftratoribus fuffragentur . Qui
Epifeopo precibus delibutis, divina debeant(aveto es ejufdem Concilii prcicripto ■ vcl alia
crificia celebrari. Incumbant quo'etrea Epiico­
laudabili confuetudine Epifeopo rationem red*
pi , ut Ecclel'i* faltem Cathédrales , tt Parodete tenentur , li ab eo moniti non paruerint,
cbialcs , k majora ipfarum Altaria , qu· ad­
per cenfuras etiam ecdefiafticas compellantur.
huc perfeâa non funt, nec dedicata, inita an­
num , fi fieripotetit, in Civitatibus, per Dioe­
TITULUS
XXVI.
C cetes vero intra biennium , omnino petfsciantur, k folemniter confectcntur
'
P cwii.
*
1
etU
Dc Jurepatronatus.

A

,

CAP.
CAP.

U

N

I

II.

C.

Cujuftum<i»t Dieecefit Ta/raaa/or fni fint leniti,
mt tuxt/Ji, CT tnfi» tient» nt^nifili, rayuirr·.
daw ai Efifiefit. Leptent aurarum Cara/sgui·
fnmm» Twifiii , V CerJutnli Deteri» tretefmittent.

De Etilefierunt JeJiietjtne ennirrerjeriem qn»tennit Oficrnne telebretur.

Nccnia autem , feu iolemnes Ecclefiarum
dedicationes, ipfis, quibus initiantur, die­
bus recurrentibus s , vel aliis , quos Epifeopi
5.1,.
in confecratioms aâu pro libito delignarint , man,.·,. >.
Hriffianc eft moderationi convenient, ut,
in perpetuum anniverfariu folcmnitaie celebrenamputato ulurpationumeaccfliu, unufquiltur j Rubricis fervatis Brcviaiii , te Miifalis
que impetratis gaudeat ; nec ea nrefumat ,Romani.
ξ
qu· nullo modo fibi concefla peripiciuntur. D
Mandamus quocirca Epifcopis, ut , illius meCAP.
III.
tjuir
moret Tridentini Concilii fanâionis i , difpot. acirf.
nentis quomodo juspatronatus , Communita­
Ut· Je tlediteriene dukilelHr, Cenficrcti» fiet
tum prsfertim, Univerfitatum, Collegiorum ,
ebfelttte .
•c potentium perfonarum , in quibus ptefiim.
ptio urget ufurpationis , probari oporteat, di.
Cclefi· vero , ve! Allan's fi adfint , dc
ligentiffiuie ipli propria Dioecefis patronatus
quorum dedicatione dubitetur ; ncc fciiomnes examinent -, fc ex documentis , in eo­
pturs , aut tellds txiftant , qui de confecrarum Curiis , prccedenttum occafrone prafentatione leftentur nujufmodi 1 ablolute ea , ulla
tionum, exhibitis, inquirant , qua occafionc ,
abfque dubilationc confcCrari jivlfedcclarainut ·
qua caufa, qnove titulo , k jure , patronatus'
talis namque trepidatio iterationem non lacit,
fini hujulmodi condituri ; Bc quos ipfimet re­
quoniam, quod nefcitur factum ,\ iteratum non
perçant. juxta formam, ab eadem Tridentina
effe , monftratur b .
k)«w.c.n
Synodo preferiptim , legitime Conceffbs , folemni deferibant in inventario , in quo inftru- E
TITULUS
XXVIj
<*·menta , aliave cujuslibet probatione· patrona­
tus, ad dufti Concilii normam acquifiti , breDe Bapcifmo , & Confirmatione
. viter referantur. Si qui patronatus vero reperiantur cx piivilegio , etiam Apoftolico, conC A P.
I.
celfi, vel ad tempora ante , vel poft Ttidentinum pertinere , aut legitimis titulis deftituti,
Stltmntm E^ftifimtJii fentit bettediSietiem , CV*
&- line requifitis , in eodem decreto Concilii
Exftifmi ejxtin^atieneee, bit i» ex»» efificun''
relatis, ipfo- pariter adnotentur in inventario ,
J»m , per ‘/c rrum Efifcepi eli^mted» iniere
2uod Epifeopi (ublcribant , A in Archivo
n·· irtveiettlr.
iuifcopali recondant . Simile autem exemplar
1
t
ad Sedem Apoftolicam, Seal fu mini Evntificis
On eft Parochorum'tantum, quod, juxta_
Daraiium tranfmitcant , ut ita & Sedes eadem
facra Canonum ftatuta
Rituali Roma ~ λ
u
> j Vdo, ho
no

E

C

E

N

i8pj

Concilium Romanvm.

no pnefcribitnr , at foletnnis fcilicet par eos
Bwunp- bi* in anno , utroque Sabbato ant* facratifli“"“n Pafcha > fc Pentecoften, Baptifmajis faa. tii benediâio perfolvatur, facruaaque Bapeifma
40 to c<- tlinc folemnim miniftretur. Speciali id ctiaih
Cttwl ratione ab Epifcopis exigit Ccremoniale Epifkau . can. coporum · ·, k Not iplu , pracipuas vehit inBaptinanA . Icr Pontificali· ordinis aâione* , non minori
MnUmXuL faliciiudmc commendamus.
Nor h«it.
•mm* cas

î:cri
dtt*ACaii.

c

a

?.

n.

'

iBm

nanis in Civitate ) in Dieacrfi Vero , tempon*
faltem vifitationis , folemniter miniftrar* non
negligent) femper tamen, quoad ficti poterit,
de mane inEcclafia, fc jejuni jejunia, maribus
a feminis feorfim difpoGtis, conferant, fc adul­
ti», nonnifi facramentali prius confeflionc mun­
datis.
XXVIL

TITULUS

Dc Ecdefiis adificandis , vel reparandi*.

Ut Epfapi
•M. *l>. j. Ca/terawea/ aaa Mfr, /rd pad laari/aiMi, refit

C

A

P.

U

N

I

C.

iatirndi.

•J4JI. ». «.
«7-

Zcrlr/aram Gsrbedralta» , CP Cat/igrararam frtrieii fmUeter
aeJirraar fnSnn
On eft jn foie inn i Adultoram Baptifmate B
frinri t»»i tejarlAet kertfitii , *4 Efijnfit in
fine redargutione praetereunda HU fieri
Ritus invetlio , dum Cateehumcni ad divinuoa frrfrln Dleuefi trefereeÀi.
permittuntur accedere lavacrum > candida in­
duti Neophytorum vefte , quam tantummodo
Æreticorum blafphemiam damnamus,qui
k) caa.ro* poft Baptifmum tradimus baptizatis * , in gloEcclefias dotare , divin» feriptur» , fc
>aei>fnun, liofe lignum rcfur^eâioni», ad quam homines
Çhnfti regule contrarium effit divulgabant. Sa­
«m?c** * i»«’o fonte regenerantur ; noveque vit» incri* etenim cum fit Canonibus f provifun , ut f)c««. tt*.
4A-4 *« nocendam iignificandam, quam , poft veteres
Ecclefi» , quatenus divino cultui apt* , fc in ">· · o»
fuo Temper decor* permaneant , abfqae doti* °*,(· ** ’
couc
ablutas macula*, fervare daoent > immaculatam
ante Chrifti tribunal perferendam . Hae it*-,
^conftitutionc, non cdificentur ; plurimarum
Nos , quas line fubfidio hujufmodi conftruâa*
que, St fimilia a (aerarum ceremoniarum Magiftns animadvertantur t caveantquc Parochi ,
fcimus , fupplcntes indigentiis Ecdefia tum )
ne. Tuarum inftruftionum defeâu , quod fide­
cum ali** vel Apoftolico ptivilttio , vel con.(udtudine, vel ftatuto induci poflit, ut fruâus
libus ab Ecclefi* myftiee traditum eft ad falu­
C quotumcumque beneficiorum primi anni , imo
tem , pomp· ferviat, te vanitati.
fc duorum, vel plurium, ad quinquennium;uf-( j ca*. s«
que, Ecdefiarum fabricis referrentur ; fingulis *■»»·♦>· t*·
C A P.
m.
/
Itali» , Infulatumque adjacentium Epifcopi·
concedimus, fnoftr» prout Eeclefia Beneventa­
BrftittnJtre» etfttbefii entré nrirt , <*» in­
ne concd&t Pius II. &. fc Cathedralem Nola-k)An i*,*,
ert Etelefrar fitf ; Btftifauu rtn i»
nam in antiqua fua effis conluctudioe > novi,
M miniArrrar.
mus ) ut feilicet in qnibufcumaue ecclefiaftici·
beneficiis, ab eis , aliifque interioribus, con.
Uia Baptifmus janua eft (aeramentorum »
terendis , dimidios primi anni cujufque benefi­
te porta» per quam inChrifti Ecdefiam
cii fruâus fibi relpcâive refervent. Volumus
Intramus, fciant Parochi, noa aude e Romano
vero , fc exprefle mandamus , ut fruâus ipfi
«)f» nkitc. Rituali « prefer Ibi , ut Baptizandorum catenon in alia, quam in proprie Cathedral·· , dc
inun·]**
*· Ecclefi* januam , his, cum patri’ " * nis, extra euiftentibus, peragatur. Ipfis itaque
Collegiatarum Ecdefiarum fabricam, aogmendiftriâe praecipimus, ut Ritum omnino fervent _ tum, reparationem , & ornatum fideliter imeumdem ; nec unquam committant , contrarius ® pendantur i declarantes infaper, noftr» inten­
tioni* non efle, nec unquam fuifle . ut fruâus
ultra procedat abufus : quemadmodum fc alter
hujufmodi in mufica* -f' a»t organiftarom , vel
illa , domi fcilicet infante* baptizandi extra
aliorum Ecclefi» fervientium (alaria , aut ftineceflitatem, qu» fi unquam eveniat , erit ab
pendia diffipentur : fuper quibus Epifcopi , fc
Epifeopo probanda .
Ecdefiarum Capitula fibi, fc ipforum confcicru
ti» coniulant t prout fufiua in noftra ConftituCAP.
IV.
tione eaprimitur, in Appendice legenda .
1» Cafiruttinii SntrMUM» ttrinifirttir frlMl
TITULUS
XXVIIL
fint Efijirfi : Marsyae pravidraar , ar ayau/J
prépara*,***, ar ifvrtirre uiiuftretrr, V [»jtifitter.
De Immunifat··
<- .

N

H

Q

Oleni tandem Epifcopornm cur» fubjicimui, ut , quemadmodum Confirmationis Sacramentum magna eft baptixatis veneratione
tenendum, utpote quia illius virtute, Deos In
Nobis perficit , quod Baptifmo operari ccea)C>Mckit pit * , nec alii ipium , nili fummi conferunt
Sacerdotes * ) ita incumbendum fummopere, ne
‘/X,
minori devotione, fc tumultuarie, ut aflblet ,
<_) c» d« fed , qua decet praeparatione , ac reverentia
Mm» Τοζ miniftretoreque , *c (ufeipiatur. Hinc fibi quo.
'c02ua. i. Sue confulant Epifcopi illi, qui fegne* in boc
conferendo Sacramento , Baptizato·, a feptennio, fc fupra adverfu* maligno· fpiritus colluAantes , (pedali hac (anâi Spiritu· unâione
corroborare pratermitiunt. Hoc itaque quot-

S

L

CA

P.

1.
I

Gregerii XIV. Cruftitatir f»ftr Xttlrflrm» tenui.
•itue , jnv4 BS>iEDJCTJ Χ1Π. Cr^ittuivu
i· nfikti rligaidas Julmirr, tf λΛ gerfi/nr "
tliu txteetlitrr. (

Oafueto Apoftolie* Sedis moderamine
convenimur , fic Noa paternorum debere
Canonum decreta librare , fc Pontificum predeceflbtum noftrorum ftatuta metiri, ut, qu»
pr»fentium neceflitat temporum extendenda ,
vel declaranda depofeit, providenter, diligenti
adhibita confideratione, eatendamu·, fc declaremun Sane ûq^idem celeberrima Grcgorii XIV.

C

i8j7
■jcuiillu Conftltutio* fuper Ecclaharum immunitate ,con- A rumtasacn, cum adhuc laici quidam in vetita te­
■•■■■n*. Clio licet optimo ab initio cd it a, traftu tamen
mere nitantur, fc ibidem aut ftare, aut fcamna ha­
Aa.n*>.
tempori*· vel quia multifariam a Dodoribuscxbere, vel genirflexoria fibi arrogare prefumant,
pofila, vel quia bcclefiafticis ipfis in Tribunali­
id iterum, juxta Cactorum Canonum a. ejufdem- -*> Cm t«.
bus praxi eft obfervata drfftmili, quotidian· tan­
que Apoftolice Sedis mentem, CnbEcclcfiarum,
Regularium ctiam ,fc quomodocumque exemptatummodo videtur efle fori utrlufque Judicibus de­
putation!. Quamobrem Conftitutionem ipfam ,
rnm, interdiâi poena, ipfo faâo incurrenda , l coaf.x>*. >.
quant celeroquin Calvam femper vohimus in fua
Romano Pontifici refervata, inhibemus ; man dantes, ut , fi quas fint pro laicis , facra intra Jslcictk.
firmitate remanere, facro hocctiam approbante'
Concilio, in aliquibus cafibus dedarare, & ad
loca prediâa, ledes, fcamna , tc genuflexoria . *« «r ■■*'·
x
novos alios ■ ultra jam in eadem expreffoi, cxillinc auferantur, & removeantur omnino.
cfthdbit.Cl·'
tendete judicavimus; prout in perpetua noftra ,
ricftc k M«k
quam Concilii hujus exhibebit Appendix , fu­
TITULUS
XXIX.
nus Conftitutione continetor.
Dc Accufati snibus
CAP.
U N I C.
B /« 'Pravincialiket Ceatiliii Syneialet Ttfiti
CAP.
II.
ZairM , qar C/rncsraw meixairarrai rarfate ese
rur, & ai censae ifiiit fiputitir.
'UVrearirr, tpifiapi ctnfararant raasmtaartMr , a
frattafin reverent : tr fi »fa> farrit, ad «uram
Uarti LatermenfisConcilii Decreto, in Ca­
/aiarmarmuri· itvtaiaat.
pitulo Sicut alim * ielato, provide fub pe- ·) Η·<τί<f^Um in locis quibafdam, etiam praecipuis, Juna, ibidem contra negjgentc > propofita, fufpcnVal dices, & Gubernatores haud delini, quifrfionisfcilicet ab oflicio, conftitutum habemu,,
culari non contenti, fibi a Deo conccfla, auAunutqualibgf in Provincialifynodoidonee, fcho
tate, in ecclefiafticam tneflem facrilcgas non raro
neftse perfunz ftatuantur, que qnafi Teftes fynofalces immittere , Clericos ad eorum Tribunal
dales, (impliciter, .& de plano, dc abfque ulla
convenire, fcfaeros F.cclelie Mmiftro· in f", su­
jurlfdiâione, quxeumque in Diacefi , eisaffignadent jurifdiriioneturbare ; idcirco, ii quatenus
ta, correâione. fc reformatione lint digna, in­
deteftanda ipfa facinora perhorrefeant, latas in
quirant , ca refpeâive ad Metropolitanum, fc
viFuikia. McCna · cenfuraiad eorummcmoitam revo­
luffraganeos, ac alios , in Concilio Provinciali
camus . Epifcopos vero ferio excitando, monemus,
fcquenii congregatos, fideliter delaturi; iiquaut contra fic temere audehtesxorumqueminift ros,
tenus fuper cifdcru, piout utilitati. fchoneftati
complices, tc fautores, juris tc faâi remediis op­
congruerit, provida deliberatione prpcedant, fc
portunis , ad incuriarum etiamprocedant ceniuraqur (latuerint, adimplenda przcipiant. Idcirco
rum declarationemj ut ita illi, Dei ulcifcentis plaNos, facro hoc etiam approbante Concilio De­
5am fentientes, ad ceterorum emendationem, tin­
cretum ipfum a Metropolitanis omnibus meorum
ea aliquando confundantur, & refiprfcant.
prima Provinciali fynodo celebranda , pro debito
fub eadem pana obfervari jubemus : ac interim
CAP.
HI.
pro unaquaque fpecialls Romanas Provinciç DiaBaroari. prtMtatti laitii, ·< CltricaH militia fint
celi cccleliaiticos Viros , quorum nomina hit in
Appendice reccnfebuntur , in fynodalea Teftes
ipfiram hetntia aiftrikanlar , rxrsarmaakarriηκ Jiat cana ttntatar , pnat & laid ipfi, fti
eligimus, fc ad eorum officia deputamus, cum
illanc aaient licentiam impetrare.
facultatibus opportunis.
On lunt infuper ullo modo ferenda , qux a
Dominii qmbufdam temporalibus injurioia
TITULUS
XXX.
nofeimus ecclefiafticamcontra libertatem iiidufta
__
De Magilïris.
C A P.
I
przjudicia . Mittentes enim ipfi cum Oxia manus D
in facra thuribula, in juvenes nempe Deo confeTra favo Statiaaritrnm rtiimint, af> errflajnai fiat,
crandos. eos .minis, ac metu inculus, ab Eccle­
Triirntini Caarilti infiraflieatt /irvtntnr ·. prv in
liz ineundo fervitio retrahunt , qui clericali fe
titra , <ÿ* aiiii crigeaiis , Çanfttiatin Ütntitâi
militiz appetunt initiari. Sufjplices namque ab his
XI//. aapn tiitn, akftrvaaia rxhikttar.
prsfumunt fibi offerri libellos; & dum placet, aut
Um latis compertum unicuique fit , qiiam
voce, aut feripto, ut ad Epifcopos le conferant
utilis, ac proficua ad pueros in ccclefiaiticis
ordinandos, liceqtiam impertiuntur. Hujufmodi
diiciplinrs inftituendos, fc ad pietatem, religio­
Nos volentes autmiam cohibere, excommunica­
nemque informandos , Seminariorum ereâioextionis panam ferimus lata fententiz, Epifeopis
titcrit ; u» tam pium propterea , fc fanftum infti ■
refpeâive refervatam, tam contra Dominos tem­
-tutum confervetur omnino, atque in oie, magis
porales ipfos, quidirede vel indireâe, mediate
magifquc augeatur, Epifeopi, in quorum Diavel immediate prediâa adhucpmfumpferint at­
ccfibus eadem Seminaria ercâajam fuerint, qua
tentare, qtum contra laicos promovendos, vel
ad bonum illorum rceimen facrofanda Tridcn’1
eorum confanguineos, fiperfe, vel per alios,li­ _ na fynodus * cenfuit prarlcribenda . K 1 locorum j
lf a,
centiam idfam in pofterum unquam audeant im­ 11 Ordinariis execution· demandanda, cj ipfi ob-«fauna
petrate . (
fervent, Bc nullatenus negligant adimpn n Cb;
>
C A P.
IV.
veroca nondum conftruâa ■ & fundata fuifle co­
Divinaram Qffidoram fmpore in Stcltfiii ,
gnoverint, hujnfcemodi ne diutius opere, non
erues K^tgalariam , intra fitikyttrioram ,&· jtlminus laudabili, quamneceffario. in fuis Diojl .· nmftptaingreii, iknjat maaert, fnk iateriifli
celibus Dei Ecclefia privetur , omni ope illa quan­
torna t J^amaaa Tratifiti rr/rrvata , prvkikeattr.
tocius , eadem ut fanda Tridcntina fynodus pr*<■)*.*«
A Lias gcnrraliS. Sedis Decreto‘,m Ecclefiis,
cipit, erigenda procurent ; fc pro SenjinarHs iif­
Co«s< *·η Λ etiam Regularium, intra Presbyteriorum,&
dem, five eredis, live erigendis, illa ipfi prorius
■ sit k an. Alt 11 ium fepta .dum Miflz ibi celebrantur, aliaexequantur, quz Nos Epifeopis fingulis, fc eove Divins Officia perfolvuntur , fzcularium perrtitndcm Seminariorum Deputatis in nidira, quam
loiunnn cujufcumque conditionis , ti fexus affi­
nuper edidimus Conftitutione, fequent' Appen­
lie itui.i pruhtbitam fuifle, non ignoratur · Ve
dici adjungenda , plenius przcipimu, obfervari.

Q

N

C

! GrarraA Tona. XXXIV-

Llll

CAP.

Concilium Ronawdm.

i8p$

CAP.

> ) c,.,,.

II.

T

Sairii Oriitihl iiilutil, farft»^n in ftniatriit
*tl tfijnfiü grim samur,

1

T

U

I£OO
L

U

S

XXXII.

Dc Peuitentiis, It Remiffionibsu.
CAP.
I.
Ultra nareas aUat, exransmaretrars· frafaaitar al-

UroneoGs Concilii 111. · Corsftitntioee de­
yrrju Halitat, tartia ^fitaatai hfirat»), H·
'
cretum eft » at Presbyter, priofquam ad
Presbyteratus coolccrationem accedat , in Epii» drsadeMm aaa nafiffn.
copie asstst , fnom difccodi gratia officium ,
Alaberrima quamvis alia Innocentii III.
doàtec mores etiam, It aAus cjua animadverti
Conftitutiooc in Concilio » generali dc*·■*"■·
poffint i Be mac , fi dignus firent , ad Sacerdo­
claratum fisiAe legatur , corporales nonnutstium promoveatnr . Omnes igitar ad factos
quam infirmitates cx peccato provenire , pro- ca· Caa
Ordines promovendos, per in faltem menfes
pter quod Medicis optimo fiait ibi confilio pr·- J·4"·*1··
continuos ance ordinationem , Ia Seminariis
ceptnm, ut , cum eos ad infirmos vocari eoo- ** **
tcfpeAive , vcl Epifcopiis aped Epifcopos ,
tigerit, ipfos ante omni· moneant , ut Medi­
omnino t facro hoc etiam approoante Concilio ,
cos advocent animaram > quatenus , quia cefcommorari debere decernimus ) alias uune pro B fente caufa , cellat effrihis , poAquam infirmo
tunc ab Ordinibus fiifcipicndis tejcAoe edu fciant;
fuerit dc fpitituali (ahite nrovifum , ad corpo­
nec cum eis i nifi prudenti Epifcopoenm aibittio
ralis mcdicin* remedium lalubrius procedatur,
difpcnfandum . Eodem vero tempore » at inde
ftatutum hoc nihilominus tam faaAum , * faOtdincs digne fufeipere, 8t in Dei Ecclefia lauda­
lutare, in dies contemni videtur ab iis ; dum
biliter miniftreie valeant, confuetoa, ultra fpifrequenter, gravi cum animaram pr»judicio ,
ritualium exercitiorum diet, facrorum Rituum,
evenire dolemus, quod, morbo ingravefeente,
moralis Theologis , 8r Romani Catechifmi Au­
plures cx hac vita fucramentali fine confeffionc
dio, volumus , incumbant ; atque Clericali di­
demigrant. Noa igitur Epifeopis omnibus ju­
fciplina, <r latina lingua, fi opus fit, fatiusim­
bemus, fit Decretalem iphsm innocentianam ,
buantur.
It Conftttutionem S. Pii V. , quo incipit lu­
par Grtgtaa Dtatlakaar h fuper hoc etiam emaα>.·ι«
TITULUS
XXXÎ.
natam , invigilent omnimode obfervari ; im­
De (ententia Excommunicationis
polita contra Medicos excommunicationis poe­
CAP.
I.
na , fibi refervata , li tertiam poft infirmi viliIs ftrrala atajarii axnatataairaliraii rttfara , C rationem, ab infirmi cura non abftineant , in­
artai baiita tirtaarfftiliaat ,
firmât dum ufque ipfe Pernitenti· noa fufeeprecede/ur.
perit facramcntum, quod Confeflatius, reliAa
apud ·ροcantem fchcdula, ejus manu fubfcriCdefiaftic· difciplina nervus , excommu­
pu , cellari teneatur.
nicatio , gladius ad Chrifti fideles in of­
ficio continendos valde falutaris, qua fane fit
CAP.
II.
circumfpeAione adhibenda, ne malum augeat,
J-fijeafi ttyalariiai taaftffiaaii as···, as» ram-,
cui data nofettur in medelam , facri Canones
annant , aiffat fraiatiaaii ιιβι»ΗΜ raram
exprimunt , It Tridentini Concilii probat au.
XsperMru.
V)t«I>i 4« Aoritas ►. His Epifeopi , omnefque Judices
Acrn audienda Confeflionis munus Sacerdo­
esf.ii.
ecclcfiafticis fanAionibus inhérentes , atten­
tibus regularibus, quamvis ad illud ipfi Ic
dant , ne reos levibus pro quibufque exceOiperitia, It (cientia idonei appareant, Epifeopi
bus ita repente gladio ferant hujulmodi, aliis
non committant i nili a Monafterii PacffiAn
ubi comanode poffint juris uti remediis : Sc
literis tcftatum fiat , cos in probatif&mis etJulie quatenus, ac reAe, cum oportuerit ,gla­ U iam, pro confeflariis datis , S. Caroli monilis
dius fit ipfe cxcrendu, Tridcntinas tunc, fu­
inftraaos effe, 8c vit· difciplina , ac moribus
per his latas , leges ia eorum Tribunalibus
rrobatoa haberi, ac dignos , quinos id munus
omnimodis exequantur.
audabiliwr imponatur. Hoc in teftimonii ge­
nere Superior ipfe animadvertat, ne quid teltiCAP.
II.
ficaodo admittat , quod religiofa coofcicntia
lea fraudi fit, aut labem inferat.
Caq/uea, ai nos tfiftafa lata , ai aiiii, A<>x-

*·. »U

T

S

E

S

'

lariitu ffttifH , ftraaala.

--

CAP.

ΠΙ.

ideles omnes facrorum Canonum voce ad­
Tre Thurii ■ friata al "hnittatla fanomltn ,
monentur , o* illi· non communicent ,
UT ud huiari/lia naaraiura alatittralii ,
qui ab Epifcouit excommunicantut t It quos
iafraeiaati laatar ia -Ifftalitt ,
<)c«a<.Hi. >Ai ejecerint , ipfi non reel piant ,. Antiquam
NAruAtooes ad facramunsorum Pernitenti·,
««»■. c··. haae difetplinam a Regularibus religioftteIt Eucharifti· , 0 Pueris primo fuicipicoι Μ,.ηα ι. nendam , mandamus!-, lanAiodibus lohorendorum, ufum , fit cultum pertinentes , breves
WHM·. s tes Concilii Geucrulid ViennetrlM * atque Tti. fnaul, It claras dabimus in noftri hujus Con­
c.a i.
dentini Decreto · , ubi cenluta » It iotetdU
cilii fine. Ceterum Parochos omnes admone­
x.to<< l<ni '
* nedum ab Apqftolica Sede mandata ,
mus , ut in illb inAmend is fedula attentione,
r)°s,ir>*i 4< fed etiam ab Ordinariis promulgata, mandatu.
utantur
at > praxim eoa peccata confitendi
a<t«u<. «. te EpifcOpo , prnciplnatur a Regularibus m
•docentes, dom erga bonum , quod (cire de­
“■
eorum Eedefiis publicari, atqua(ervati.Qyod
bent, amorem inAillant, mali, quodnefciuat ,*
ut Epifeopi mutuo inter ipfos obCerveut, mavqlWaimam indant agnitionem.
convenire declaravit Inoocuotiou III. ita
, ____ __ cribena Atchiepif/opo Rothomaganfi < n Gcut
- C A P. *
IV.
tcjat'me·laus a vobis in fubditoa cenfuras vult it,
Tmsîamriarà· Traitala ia Catlulratiiai iqffiraaU* «I·· oblervent , ita laus sb aliis , It
rar. Poairra/iaOiibiwMa, aUtalitar.
’ °
iot ipfi fervetis , It a veftris faciatis fubdiU· «lias boc id eodem Concilio 1 funt <)
,,/iis obfervari.
conftituta dc ddhrbenda ab Epifcopisdi- «.cap·.
11-

F

I

Q

i^ot

Concilium Romanum,

ipoa

Ego Bernardu· Maria Tit. S. Bernardi Pteabyter
ligentia pro Theologali, P rabendas ereâio- Λ
S. R. E. Card, dc Cooutlbn*, Ma. Penitenne in ini* Cathedralibus, leper quibo· k fpetisrios, fubfcripG.
cutem aux tcmporkn^Miftitaiioacm noftram
Ego Jo.B.TiuS. Matthei in Metalaaa&lLE·
evulgavloHU , eadem etiam ab ipGs in prwne1’resb.Card.de Alterii, fubicripfi.
ceffaria, ubl ereâa non fit, Pgrnitcntiariain£ vo Vincent io, Tit. S. Hoauphris Presbyter S. R.
*,}{*£'\** Hitntiaae, ad Tridentini Concilii ·, it ipfius
E. Card. Petra fubfcripG .
r ' noftr* Conftitotionis pnricriptum , oblcrvsri
Ego Profper' Tit. S. Chryfogoni Prcsb. S. R. E.
vohinMU , ac mandamus. Qui ita veto PcrniCard. Marefufcns fubfcripfi.
tendarius fuerit inftitntu* , ttatia ipfe diebaa ,
£go Fr. Auguftinu· Ordini, Pradicatoram Tit.
•c horit in Cathcdrali Ecclefia * itfa in fede
*S. Sisti S. R. E. Presbyter Cardinalis Pipia
coofcffionali alfiftsti ac tunc, & non alia·, fi
fubfcripG.
Canonicus erit, integro* , ac fi Choro inter,
Ego J- K· $· R. E· Diaconi* S. Georgii in Vo·
fit , fuo* faciat fra&u· , tc habeat diftribnhbro Card. Imperiali· fnbfcripfi.
tionc*.
Ego Laurentia· S. R. E. Diac. S. Agatha CardiDECRETUM
. nali, de Alterii, fubfcripfi.
B
Ego C. S. Angeli in foro pifeium Diaconus
De Concilii conclufionc , le dimiflione.
Card. Columna fubfcripfi. '
Ego Curtio, S. Euftachii Diacono· Cardinalis
Æc font, qua Spiritui fanâo, & Nobi»
Origo· fubfcripfi.
vifa font decernenda facro in hoc Con­
Ego Fabius SS. Viti, A Modefti Diaconus Car­
cilio, quod, optatum finem confecutun .com­ dinali· de Abbatibus Olireriis fubicripfi.
pleant,. Quocirca ipfum , Deo, qui idem ca­
Ego Carolu· S. Maria in AquiroS. R.É. Diaco­
pit , tc perfecit, gratia· agente· , concluden­
nus Card. Marinus fubfcripfi.
dum , ac dimittendum elfe decernimus, & conEgo Julia* S. Adriani S. R. E. Diaconus CatdL
clufiim, ac dimiffum denuntiamus.
nali, Alberonu, fubfcripG.
4
Ego Alexander S. Maria in Cofmcdin S. R. E.
Ego Bencdiftui , S. Ecclefic Catholica Epi­
Diac. Card. Albanae fobfcripfi.
feopu· , ' hi* Synodal ibui conftitutis , a me
probati·, atque firmati· , fubfcripfi i Sc poft
Eg° J0* Baptifta Congregationi, S. Philippi
me fubfequentes R.mi Cardinales, tc VencNeris dc Urbe, Anhiepifcopu, Conrentati, ·
rabile· Epifcopi.
G
Epifeopo, Tcrracincnfis, tc Setinus fubfcripfi.
Ego Fabricius, Epifeopu· PortueuG· · Cardi­
Ego Frsncifco, Maria Mukettula Archiepuconali, Paulutiu* fubfciipfi.
pos Roffanen. fubfcripG.
Ego Petra· , Epifeopu* SabinenGs, Cardinati·
Ego Salvator Miroballo Archkpilcopu, NatareOtthoboao* , S. R. E. Vice-Canceilariai ,
nut fubfcripfi.
fabtcripfi.
Ego Antonius Patenté Archiepifcopu, LanciaEgo Francifcu·, Epifeopu, Pruneftinn· , Car­
nen. fubfcripfi.
dinali, Barbetinu* fuofcripfi.
Ego Mondillu, UrGnui Archiepifcopu· Corinth.
Ego Jofeph Tit. S. Praxedu S. Romana cctc Epifeopu, Mciphien.& Rapotkin- fubfcripG.
clelis Presbyter Cardinali, Sacripante lubEgo Antoniu, Fonfeca Epifeopus Tiburtinas
fcripfi.
fubfcripfi.
Ego Laurentia, Tit. S. Petri ad Vincula Prc·Ego Jofeph de Caroli, Romano,, Epifc. Aquittyter Card. Corfinu, fubicripfi .
nated. io Pqatecuivo, fubfcripfi.
Ego Auguftinus Tit. S. Auguftini S. R. E.
Ego Hyacintho· Dragonetti Epifeopos Mario­
Presbyter Card. Fabronu, fubicripfi.
rum fobfcripfi.
Ego Annibal Tit. S. Clementi· Pteibptcr Car- ** Ego Honuphrm, Elifci Epifeopos Urbis Vete­
dinali, S. R. E. Cameraria·, fabfenpfi.
ri, fubfcripfi.
Ego Ludovicm Tit. S. Sylreftri S. R. E-Pres­
Ego Nicolaus Rocco Epfc. Caflanenfis fubfcripfi .
byter Card. Pica, fablcripG.
Ego Fabiu, de Mancinfottibu» Epifeopo* EugeEgo Antoniu· Felix tit S. Balbina Presbyter
binu, fubfcripfi.
Card. Zondadari fubfcripG.
Ego Antoniu· Sanfcliciu, Epifcop. Neritoneo
Ego Pccroa Marcellinus Tit. S. Jotnnh ante
fubfcripG.
Portam Latinam Cardinalis Corradinu· fubEgo Jo. Baptifta Baffua Epifeopu, Anagninus
fcripfi.
fubfcripfi.
Ego Jot Baptifta Tit. S. Stephani in Monte
Ego Vinceattu, Vccchlarelliu, Epifeopu, Sutri­
Ccelio S. R- E. Presbyter Cardinali* Ptolonus . 8r NepeGnut fubfcripfi .
meu< fnbfcripfi.
Ego Fauftu, Guidottus Epifc. Civitati, Plebi*
Ego Melchior Tit. S. Marin in Via Presbyter
fubfcripfi.
S. R. E. Cardinali, de Polignac fobfcripfi .
Ego Bernardinu, /Egidiiu Rccchi Epifeopu,
Ego B. Tit. S. Petri in Monte Aureo Prcsb. S.
Aqucpcndenti, fubicripfi.
R. E. Card. Scottu, fubicripfi .
Ego Fr. Carolu, Hyacinthu, Ord. Pnrdicat.
Ego N. Tit. SS. Ner., le Achill. Presbyter S.R.E.
Epifc. Spoletanu· fobfcripfi.
Cardinali, Spinula iabfcripfi.
Ego Adrianus Sertnatteju, Epifc. Vitcibienfis ,
Ego G. Tit.S. Agncti, Presbyter S.R.E. Cardinal.
tc Tufcancnfis, fubfcripfi.
Spinula, S. Agneti, nuncupatu,, fubfcripG.
Ego Em.tnucl Jofeph Epifeopu, OvctcnGs (ubEgo Ludovicu, Tit. S. Mari* in Tranfpontina
faipG- .
■ rresbyter S. R.E. Cardinali, Bellaea firofcripfi.
Ego rabritiu, Antoniu· Salcmui Epifc. MolEgo Jofeph Tit. S. Sufann* S. R. E. Presbyter
phiâtnfi, fubfcripfi.
Card. Pereyra fubfcripli.
E^j Laurentiu. de Tartagnis Epncopus VeruEgo Joanne· Baptifta Tit. S. Prifc* P. S.R.E.
Janu, fubfcripli.
Card.Salerno· fubfcripG.
Ego Carolu, Pignatclli Epifeopo, Cajetanut
'Ego Alvarus Tit.S. Bartholooisi in Infula S.R.
(ubktipG
TL. Presbyter Cardinali, Cienfuegos fubicripfi.
L 111 i
Ego
Cwirrl.Grarrrf. Tom. XXXIV.

H

IÇO3

CONCILIÙM

KOMANUM.\

I

1904

D.
Rrr.
Xa/m««ir·., /id/înpp.

Trutnl»
Egj Simon Gritti Epifeopus Ferentinus fub* i El* ^tafitai hhretti\v.
Epifiafi t'alaitn, fy
ierioii
El· D. Vitrai Fraariftai Taatkariaal Vrataratar
Ego Ludoricus Mari* Pandolfini Epifeopus
R. Efifeafi Stfnini, fnbfanffi.
Vulteranus fubfcripfi ■
ft· Jaliaaai Cariai Traearaiar ^tvmijij/iai £Ego Alphonfus Mariconda Epifeopus Trivenfifiafi Maatii Falifti. <ÿ” Caratti fabfcriffi, .
tinus fubfcripfi.
ft» Jofifb BtatJiifai Gbeetarji U. Γ. R. VracaraEgo Gabriel de Marchis Epifeopus Soranus
tar \vatrtajifliati LanreMü OJterarJc Eftfcafi
fubfcripfi.
Rrnaa/m., O' iaartfaiei, fabfirriffi .
Ego Nicolaus Terzaghua Epife. Narnienfis fub­
ft· laanntt D])Jafa< Ctfeeci Traearalor ^rvtrtafcripfi .
JiJfiati Ffifiafi "Jafrfb Mana Hwjmsuw Ffiftafi
Ego Bernardus Cavalerius , 8c de Aeugna
Uiiata. fabfcriffi .
Epife. Sanâi Marci fubfcripfi.
E[a D. Gaffar iiataaiai Vttnaa ^(Uai MaatiiEgo Dominicus Taglialateia Epifeopus Aqui­
£tgaUi , Vtataratae HtvmaJfjJiati D. Cara/J
tanus fubicripli.
Tajtfb Maratü ififtafe Salatiaraat fabfcriffi.
Ego Jofeph Faleonius Epifeopus Ortoncnfis t
6e Camplenfis, fubicripli.
;
I ΐχβ l>(italaai Cafaaiai U. S. R, Vraearatar R«.
vtrtajifjlaii ~4atbrtfli tfiaala Ffiftafi lama.
Ego Joannes. Francifeu* Tenderini Enife. CiSartjat». [abfrriffi .
""
vitatis Caftellan·, <f Horten.
fuofcripfi.
£1* Jafifb Cafitllatti Vraearatv \;vrien.i>IJiiai
Ego Cofmus Torellus Epifeopus Camerinen.
fafafkat BapiiJieUi Ffijetfi Faljtaatea. fab»
fubfcripfi.
fuiffi.
Ego Martinus de Zclaretta Epifeopus Legioncnfii fubfcripfi.
nniitjJÙBt
Gudttrii iitifcvpi
Antonius Carrara Epifeopus Fundanus
a. , fabftrtf.
iubfcripli.
Ego Theodorus Pongelti Epifeopus InteramFft Vitrai Gatrra Trot aratur Brv- Jaftab Gatrra
ncnlis fubfcripii.
üfift. »£latriai fabfcriffi .
Ego Jo. Baptifta Rcnzolius Epifeopus Ameri­
Xia vbiliffai "Jafiae Caurnvi Vracaratar Rrvrrrn.
nus iubQripfi.
Jijfieai Jaaaau Gaæbt Epifiafi ^tfialani fab·
Ego Alexander Dolfi Epifeopus Fanen. fub­
Γ"·Ρβ · .
.
£χ· ^JltaaaJer Salarah Cltritai ](rtalarii Vra·
fcripfi .
rararar Rw. F,taln lofrph Jr Babar Efifeafi
Ego Felis Solati» Epifeopus Bifinianen. fub­ C
Vrra/ini fabftriffi..
fcripfi .
Ego Honuphrius Pini Epifeopus BalneoregienI4» Titrai Viera.iiaeai Vntaratar Rrv. Efiftafi
BmarJiai Gaiaifii Efifiafi Lattufii fabferiffi.
lir fubfcripfi.
Ego Hercul. Michael ab Aragonia Epifeopus
Ha LaJavetai Faataaai Vrataralar K<v\Chr>flafari Jatanii Stjmbteb Bfifrafi Faratira. Fr
Miletcnlis fubfcripfi.
Sambitn. fabfcriffi.
Ego Fr. Antoninus Seraphinus Camirda Ordi­
nis P ridica torum Epife. Reatinus fubfcripfi.
Ε(β Gabriel Je Siatii Vracaratar Rr-v. 'Petri
Fr. Jo. Baptifta Chiappè Congregationis B.
Jaaaaii Bafti/ia Vaccini Efifcafi Cartanea. tabfir.fl'
Petrs de Pylis Epifeopus Nucerir in Um­
Βχβ Matrhaae SeaiUaaai Saerafanfla Ecdefia La.
bria fubfcripfi .
ttraitnfi. Caaaaicai ,^’Pncaratar Rrv. fi. Mar.
Ego Antonius Fonfcca Epifeopus Æfinus fub­
fcripfi .
ci Siiaraaii Valmenni Bfifiafi .Affifita. fab­
fcriffi .
Ego Septimius Cinughius Epife. Picentinus fub•Si· 7·/^®
'PwMMhir ΛίΊ·.
Tofciplt.
i Motiftr Ptiitfil ftdftrtffi .
Ego D. Leander de Poma Abbas S. Pauli p
,1lBa«s.a
extra minia Urbis ·'fubfcripfi .
iïltllt 'PruiritiT Hrvtwuiiffiitii
B.rinb.Cxr Eg ° J °- Baptifta Piart Abbas S. Salvatoris de
Alc**»4ri CtM* Rpifcopi C»vtt4fù
fabfit'ffi
*·**·..I11
Domnoapro in Lotharingia fubfcripfi.
NM.··· ' £g° Juftus Fontaninus Abbas S. Marir Sextenft S Vaalat -Àatfaiai Labania Vraetcrafar fftv.
ro«/>l><n
fis in Provincia Aquiie)cnfi fubfcripfi.
Hicalai Gaerrtru Efifc. Havelltn.
ί1*’"?/
Et* Jacaius -daradsriui, Wias Jt LanfreJiaii , U.
Eia Galvaaat LaaJt Vraearatur Rr,v. fi. ^fifeafi
rp\(n.°4i«
ί · R· Vraearatar ίκ. ir l{tv. Francjfii CarJiaatu
Gberarji ZaaJcetaria Efifiafi Barri $. but,.
1« apdli·
Jt fajice. th Efifeafi Oftiea. , O Fdirerata.
* fabfcriffi.
’’*··
S. Ctiirfii Decani, fabfcrtffi.
ft a -eiaraaiai Fraacifiai Je F'aleatfdai S, J. Faft· Mitbael G<«rp Matrafalitaaa Ecdefia îfrataai , Vralarai Daiatfticai SS t>. 'P,ata­
fibtitt Canaatcai , Tmtrtur g. Jy
D.
ritar HevereaJfifimi Verri Piaciatii Vlataaaaaii
£p'ftaf‘ Lifaritaai fabfir'fji .
Fraacifci Carjinalu VitaateUi ^Jnbiefifcapi
ft» Fabiar Trayli Vrararalar Rrv. Fraaeifci
, taajaaai Efifeafi Tafralaai, fabfi'rf.Jataaii Bajfatrai Efifc. Veaaen. , & „{Jri,a.
f^fi"ffi£|o w4s‘vx4»4rr /ofwm/mfï Mitrtftiitjt** Ectltfut E
Prtifiittriiti «
E. & Riv.
ES· Jaaaaei -Aftiaaai 'Pacararar S(r-v. fa: ^ta.
V Jtfob» CjrÀifijbj
raaii Saccbi Epefrafi Maaafatitaae fabftriffi.
BoiOlitn. ,
Epifeopi »//^44?«// , [*ί·
Ef· -Abbat Jafefb Daatiairai Maaeriai Vracarafi"ffitar R»T>. Tetri .Aagqfiini Scarti Efifinfi -Jfratini fabfrriffi .
El'· Terrai Frandfcai BajQîai U J'. R. Vraearatar
t Jt R. D- Jaaanit Biftjla Carjiaalii Bnffi
Eia Hirraajaaar Lariaai Ef/cafai Carftafn Vracaratar Rrt>. p. Fraacifri Vtrtafati Ehfiali
Efifeafi ^ncanltani , fabfcrifii
T<r,eafii falfcrtffi.
Γ
Eft Sraacifini Bajdfhai De^tn Pracaratar E. tj
° Fraacifci Latbarii î Se.iii M«ju«r<>« -Arft» fi. Tat· ai Maria Jaftialanai Maaacbai CaJ,r',fcafi, ftr Gimeaaiaai S.p. I. Arebicanretftata. Trataratar .ibkatn SS. Maa^fierii Mea­
*>'“ . CT EleÜaru , tanaaam Effcaai Btmltrti· Cafiai , faft ^bbatu D. .Anhaaitli Bran,
«nfi;, frbfi'.ffi.
cacci abitaai > fabfcriffi .

ft»

I

Î9QJ
Concilium Romanum.
tpotf
Xg» D. Stra/ikitani Tanfiai ^ikkm, <T Trocararor A
Generatu faiyftgar. Cafineafii , Truarater MELENCHUS
katu D. Maximi ^tlkny ^lUurir Mtnajhni
Si. Triairatif Cran nafdten Cangrtg. fukfmp/l.
MINISTRORUM CONCILII
£ga Jaaaaet iaftifta teart , uri "Prawattr ^tk' katii S. "jaannii dt Calmajtat» in LaibarintU ,
I.
'Praenratarci Fijtaln.
Εχ· Francifciu U Fit» Epifcapm Xlufinui, Judt*
^aerelaram ,
taattaaerfiaram bayai SanXi
Alphonfus Maticonda Ordinis S. BcncdiAi Con­
Cmmkiss iS- Zutefia Laterane».
gregationis Cafinenf» , Epifeopus '1 riventinus.
Cafitali Tnturaiart taayuam ^dkbatii J. Vetti
F>. Antonius ScraphinusCamarda Ordinis Prn*
de FentuiUa, fabftripfi.
dicatorum Epifeopus Reatinus.
Kg» Martat ^fataaiui ^tnfideui ^trchupifccpui,
Daaaiata, vdffaffae S. Offùii , Caaiattai , <J“
II.
Traenratar Capitale SatrafanSa tafilica f'atieaSttrttaril.
na ^fn ^Cbbatrii exemptu , <r “b(iMui , ad B
USaat Capitatam fpeftaniiknt , fabfcriffi.
Franei/cur Antonini l iny Areliiepifcopus DaIn quorum omnium fidcm
mafccnus , Lpiicopu. Alscllineniis , & Fre­
Ego Frantifcua Antonius Finy Archiêpifcopus
quent inus .
Damafcenus, tt Epifeopus Abellinen. St fteMichael Carolus dc Aliliann SS. Ptal. Domcft·) Nuncur.
qucntinus · , hujus Sacs! Concilii SccrctsS.slsilt. k.
rius, fubfcripli.
III.
»!*«*'£!' ^8° Mi*·1*®· Carolus dc Althann, alter Secte'Judicii Qarrcljrum , & ^tccufaiianum.
fllQAIi*· "Wt _
t c r
i.pn foi.
tanus fubfcripli.
Joannes Baptifta Brafchi Arehicpifcopus Nifi>1)0.
benus.
ACCLAMATIONES PATRUM
«
Franctfcus de Vico Epifeopus Elufinus.
ΓΝ
FINE
CONCILII,
IV.
Inditu Excufatiaaam , CT* Jftcafaitaru clcSicwn
Caaiata ex ^tmkanr ab Ipifcepa gratin» ,
C
Metrapaiitaanrum , an ritt fad a ak Efifctpli y
pluviali indat».
Stdi Cdftftallca immtdiatt j»k)cüi>.
EPISCOPUS
Anronius banfelicius Epilcopus Neritonenlr
Eo, Petri mifericordiarum, Se Deo to­
Alexander Dolfi Epifeopus Fancrtlis.
nus confolationis», Se gratix , ornait
hut, honor, de gloria in fccula fcculorum .
V.
Matift; Cartmaniaru·» ■
RESPONSIO PATRUM.
Amen, Amen, Amen.
Jo: Baptifta Cambcrueci U· S. R· Sc Pea DoZfift. Bea tiiEmo Bencdiâo Papx , Sc Domino
meft. SS.
Noltro, SanAx, & Univerfalis Erclcfix Pon­
Ignatius Keali.
tifici , multi anni, Sc sterni memoria.
Fianclfcus Bolza .
Rrjy. Domine Dent, Sandillimum Pattern diuVenantius Philippus Picifanti.
tifliine Ecefeli» tur conferva multos annos.
Placidus Eultaciisu. Chrtzi.
Efifc- Scremilimis Eledo Imperatori Carolo ,
femper Aqgufto , Orthodoxo , tc pacifico , D Nuntius Spciandio.
Ftancifcus Divcrlini.
ac omnibus Regibus , RPublicia , k Princi­
VI.
pibus noftris , multi anni.
Hvtaril.
£tfp. Pium, tt Chriftianum Imperatorem', Do­
mine, conferva; Imperator tœlcftis,terrenos
Maphasus Nicolaus Farfetti Piotonot. Apoft.
Reges, redw fidei eonfervatores, cullodi.
Francifcua Adrianus Ceva Piotonot. Apoft
£pij<· Eminent illimis, ac Rcvercndidimis SanRoman» Ecclefia Cardinalibus , cum
VII.
multis annis, gloria, atque fcelicitas.
Sirika ·
JCefp· Multos annos cum gloria , Sc felicitate
Dominus concedat , ad Ecclefia fua orna­
Not. Jus Dominicus Tc Rofli.
mentum, fc defenfionem.
Not. Nicolaus de Rofii Angelini ■
Epift· Sandbffimis Epifeopis , ceterifquc hujus
Not. Claudius Rota.
Concilii Patribus, vita , St felix ad Ecclefias fuas reditus.
VIII.
Rrfi». Praeconibus veritatis, perpetua memoria : E
Oftiarii ·
Orthodoxo Senatui , multi anni.
Xpifc· Sacrofanfta Romana Synodus : cius fidem
Petrus Antonius Pagnoni.
confiteamur , ejus Decreta temper fervemus.
Venantius Coftaroli.
R^. Semper confiteamur, femper fervemus.
tpife· His Decretis inherences, digni reddamur
IX.
mifericordik, fc cratis Primi, tt Magni Su­
Tbcaltgi.
premi Sacerdotis Jefu Chrifti Dei ; interce­

D

dente fimol inviolata Domina Noftra > San­
ds Deipara , Matia , Sc omnibus SanAii ·
Fiat, fiat. Amen, Amen.
Xfift- Anathema cunftis Horeticis.
trfl· Anathema , Anathema .
Cantii· itnrral. Tom. XXXIV.

Nicolaus Mari· Tcdefchi Archiepifc. Apameo
S. Congr. Rituum Sectet.
P. Mag. Gregorius Seller! Ord. Prxd. Sac. Pal.
Apoft Magifter.
r
LUI }
Ra·

r
907

Concilium Roman un·

1908

Raphael Cofiubs Giic^h.oii “> C. Iiui.ilg. Secret. Λ P. Sebaftianus Paoli Clc-r. Regut Congreg-·
Lncen.
Abbas Abgju' Gnaink'H Pic<bytcr Jjn-.enli«#.
P.xÇaieranbi Cotana Cleric. Regular, Minor.
Abbi jolepb d.· Saponti» . A’ Niuno Ptciby»

-

■

tc· Gaditanus /
^· ■
■ P. Auba. Plaradu· Perzaikheri Oid'iiii Ciller»
cicnlis.
■ .
rPJ,lus Rclaclli O‘J· Ciilceiettlit.
..
VP. Do.iatus’dc Bargar is Ord? Cillcrcien.
·· P..—Fortunatus T4nà»triiy Prd.A S. BenediAi
.

...

'

*

P. Alexander Bd£i Congreg. Ontont S. Ptaihppt Nent.

Dttrtuiijtt,

j»

\ L'ougteg. Calinen.
fj
M arcu a Antonias Arrfidci Archicpifcopus D*·
P. Pctru· Aloylius della Torre Οιdinia^J. Be­
mutae , Sy Olbcii Adedor.
I
nedict Cougirg. Calinen.
*]'h^Mnas Ctrviu. Archieftlicopul Nicomedien.
/
B 'Augtrllinir ' Flores M)rd S. BenedT&i Con,
(it,
Congreg.
Exam.
Epilcoporum
Decanus.
j?ieg Mou.tihui. Canlaldulcn.
rrofper’ Lamberctai Arch*pilc. Tbeodoliar^, S. j/LK““b'
P. Joannes Rollo Proan.· Gpner. Cler. RcgulCung. Concrl. Secreti
r
c«dir»i>:
P. Mrg 1 Ç zciuibu· M'ana Vtviani Ordinis B
s +οίςρ1ι Accorambnni Philipporum Archiepi- vn s.crao»
l’roiic. a Conte (luqibus S'f>.
Icrupos t,' Subdatariua.
.. Χ,Ίτ*^
P. Mag. Hvtc.nthus Ainat de Craselon QrdiAntonius Maria Pallavictni Arcbiepifcopus Γ„·η <tMlu,
rrt< i'iadi· 4’OfUtU.
Y
Naupadinus, Sac- Cong. Vrlit. Secret.
ί Bcnert.iu
P. Mag- Jo: Bcnedkius Zuaunclli 013. PicdiNicolae* Xavertus Albini a Secretiori Cubsotûium.
'
culo Sanâiflîmi , & Elcemolynartus.
,·>«. ruMi.
P. Mig. Jœ Mazcnjreî
PraJic.
p.
jwlcph r\>fius de-Andupc Oiù.
Nicolaus de SiriuMH~a Secret. Cubiculo Sao-«amt ran
anTmn.
η
'.,.°ιΙ*γ"·
Vi.up:?0!um ·
Nicolaus Xavrriua Santamar ia 1 \ecret. Cu- χ /Μο<ύ „
P. Mj#., icrdi/undt» Auguft^uj BcrnabeiOid.
bic· SandtiUimi.
name.n a.
Pr<dK.uoium ·,
P. HvKiicus piX OrJ. Mui. S. Funu.u de.
Joannes Boitoni ab honoris Cubiculo Sauâif·
J
Th. J».
Obicivaniii.
V
*
1ΙΓΠΙ .
Mat’ainni.
Γ. Iuicph M i n j □ i> E\»u Oïd. Minor.dc Obierv.
Cajetanus hones Paicxbu v-Rornanus.
>·»··ι«
Abbas Elxcauus Emaner le. des Acbards Pr*- JP®,',i"'·· .
p. aMjg.Jofcph .Manu BaIîImci Ordinis Mino­
..
tifiiu» ao
C
politus
vcnionenus.
eodem t«.
ium Comen'.
Abbut
DionvfiUs
Arcbhliaconua
nediào fp.
P. Λιιίυιιπκ L. u g ci Rc^cm Oïd» Miq. Convcttê.
i
'
XIII.di<to.
P. Mag. lk.tr. .us Vaccari Ord. Mm. Convent.
Ç 4me»s .
tetnbrti
VraiuitcuB de Efpinoii d«Us Monteros Pre»- i/a,” 1
P. Fraqcilcus a S. Scvtri.10 OrJ. MmoturA Rebyu« Giâoatcn.
*
loirn.
t*. F'c ! : v a Roms O;d. M n· K.-M'tn.
<
AicxanJbr Advucatus Todii.
P. Tianciicus Antoniu. a Colklongo Oïd Mtd.
Antunius Advocatu' Colored .
non ί I acuis Advocatus Spreti.
Reform.
P. Mag. Fulgentius licllclii Ord. Esetniiar. S.
Carolus Advocatus Chiappohnus.
Domini.us Advocatus Georgius.
Ang'iOuil.
Dominions Advocatu· Urlaya .
P. Mag. Galpar de Molina AflilE Gener. liiDpinmicus Melchior Advoc. Bagnini.
fpan. Otd. F.tcmit. S. Augultim.
P Mag. Jo: Chiyioftomus Btancln Oïd. E.e.
Frarralcus'Maria Advocatus Gatparri.
Irancalcus Marta Advocatus Pttoui.
nutatum S. Auguibm.
P. Aatonius a S. Clara Porteigallrcn. Oïd. F.ieJoieplr Advocatus Ifoldus.
D Joicph <hryloRomus Advoc- de Sanftis.
mt:. S Auguft. Dilca'ccat.
P Mag. Philippa. Marra A: ut b idc Ord. Carmolit.
Jofeph Innocentius Advocatus dc Felicibus.
P. Mag Iguaturs Obviera O;d. Ca-mel.
Julius Carfar Advocatus Fidi.
P. Luffadiius dc Sancta Matra ürdiituCator.e-Macarius Advocatus de Valentibus.
Marcellus Advocatus PalTaii. '
litari'tn Difcakyatorum .
P. Mae. Felm. Mana Vitri Ordinis Servorum
Nicolaus 'Advocatus de Marinis.
Stcphanus
Advocatus Vincenti.
P. Ma^Jitotonyijms Maria Allcgû Ordinis
Xavctius Advocatus Jullimani.
Scrvoruîh B Μ. V.
P. Ma-. Jo: Petrua Faocolli Od. Servorum
XI.
B. 14. V.
Ih^trici, Cbr»»tlni, O' Cngmfki Stai.
P. Ma». Jofcph Macia Nardi Ord. Servorum
B. Μ. V
P. Eulibius 1 Matrito O'd. SS. ΊΊ mit. Drkalc.
Francifcus Bianchini, SS. Pr*l. Domeft.
Juftus Fontanini ab honoris Cubiculo SanftifP. Pydacus de -Résilias Hieronymranus.
B
ittnr.
P. Douii.incu· Anaonius Brucialdi Soc. Jelu.
P. Aloytius Sparvik r Suc. Jofa .
Joanne· Vignoli’ab honoris Cubiculo SanûifP. Andreas Budnoll Soc- Jelu.
hai.
P. Vincentius Cait'it.i Suc. Jelu.
P. Abbas Culcftuius Gagliani Congr. CoileP. Januarius Rcy Soc. Jelu .
ilinorum.
i
P. Mae. Gerardus Capafli Ord. Serv. B. Μ. VP. tcninucl dc la Rtgucra Soc. Jefu.
P. Augelus Maria de Cruce Scholarum piarum.
P. Galpar Cerati Congr. Orat. S. Philippi
P. Jo: Cbryioftomus a S. Jolepb Scholarum
Nerir.
P. Jacobus Laderchi e/ufdeta Oratorii*
piarum.
\

Concilium Ebrepunbnsb.

»9©9

concilium

E,

B

R

1910

PROVINCIAL B

£

D

N

U

I

· ■

Z

Habitum Anno Domini 1-727. menfibus Augufto dc Sepcctabri . "

E D I ,C T ' U M
^DE CONCILIO EBREDUNENSI.
i
Petrus de Guerin Dt Tencin, miferatione
Divina Archiepiicopus Princeps Ebredunenfis, Sanfti Romani Imperii Princeps
& Triea.nerarius , Throno Pontificio
afliflens ; Regi ab omnibus Confiliis.

A

in Dei gloriam &· honorem , feliciter , Deî jov -vante gr»tu > cefluiurn coaiiditnut . BAT UM
Gratianopoli , die decima qomt* Junii anni
millelimi feptingenteami vigelimi-ieptimi , fub
Signo JilillJtjue nolim , *>· Sccietaiu noftri
Chirognipho .
PETRUS Arch. Γ Lbredun.

J

De Mandato ?. .'x 'î-,/Λ”' > \τ· \everend>!fimi l>.

El'EWHDISSIW l t^4TFy!r.VS LTISCOLITTERÆ SCRIPTÆ
TIS ί ΟΜΤ1\ΟΙΊ\’. i.CLIEt S, *aaonl'e»ernkilihe, Decanit, (.apiluiit , „{kk>it!>ui, Conven- 'B
AD RE VERENDISSIMOS D.D..
tikut , Trioriiui , caietijaue noftr a Ekreduifenfii
EPISCOPOS PROVINCES.
Vrtrinc t Ecclefiafticii Terjonii ,
de Jure vel
eonfnerudine Concilia ‘Provinciali inttre’fe elckent ,
PETRUS DE GUERIN DE TENCIN,
Salutet» in Domino .
miferatione Divina Au.hiepiic<jj>uj Prin­
Cum eoe lint munem noftri pattes ut necef-

R

fitatibur Ecclefiarum Provinci® noftr® fedtilo
ceps Ebreduncnfis , Santli Romani Im­
invigilantes, prrfentibus, li qurlint, medea­
perii Princeps & Tricameratius, Throno
mur malli, futurifque occurramus. 'SollicicudiPontificio Afliftens , Regi ab omnibus
nem noftram Paftoralcin vilunr eft Convertere .
Confilni .
lirata Sacrorum Canonum |>r®fcupta , ad Cele­
brationem Concilii Provincialis , ubi in SnirirFFXE?<n;ccMfO βοΛπχο metro
tu Sinito congregati ,
.irma Lucis induen­
tes , ea (latramus quz ad l idci puritatem ,
integritatem inorum , Lcclcliallic® Dncipnn®
REVERENDISSIME DOMINE , Et qno
conlcivationem , abufurn , exceftuumve cvrtc- c
in panem ioKicitudinie Piftofaiis Divina Pro­
dionem, fcandalorum propulfationem prodcll;·
videntia vocati » in ipeculV-Provincre Ebredu·
coram Deo videbuntur . Qtumobrem Consi­
nenfir fuimus conftituti ; Vota noftru in votis
lium Provinciale in Ecclefia noftr» Metiopoliadjunximns , qux jam dudum concrptre Epi·
tana Lbtedunenli ad diem decimam-iextam menfcopi Gallir deC^ncilii» Provinciahbns, juua
fu Augnfti , videlicet poftridie Aflumptionis
San-fiioncs Canonicas , ac fZutaiem uium ohm
Beat® Virginis Mariae prefentii anni millclinn
in Gallit nolha vigentem celebrandis, cjr.odi·
leptingcntefimi vigdiiniieptimi, decrevimus ha­
i(gcien*ut ovej in viam lalutr. fle zizanu , fi
bendum Sc inchoantium ; r.t ad cum finem RcC]dx ίυρςιfcroniaviflet imenku
hs>tno , penitui
verendiflitnos Dominos Epilcopus Piovtnci* no­
eradicatentur . Vota illa m poibemis Comitii»
ftri pet Litteras ad Cingulos notniiutnn dneGcncalibus Cleri GaHicini ad Repaiera T luoCtas evocavimus . ac denuo evocamus . Et i.inutn roncoidi animo una omnes/ detulimus a
tiipcr univerlis tt fingulis, qui de jure vel coneoipic majore fiducia lieri , quod *d Primoluctudi.ie diilo Concilio debent intcclfe , Man­
gemt itn Lcclciur lilium , h.tredcm pietatis
damus R' przcip'mus , ut amoto quovis eteulatio..is non legnim® obtentu , in Civitatem D avitae , Regem noftrum accederemus . Annuit
rJndem Princeps Chiiftiinilhnwf » qui .t nubis
l biidiinenlem ad celebrationem Concilii n Ilii
v i.ici ie non paftas eft in ftudio Religionis CaPion icial.s couvenire &: compateie non pi*thu’icæ fovend® « atque promovenda; . Superleimittir.t , R· a.l illud , piahabita coiatu
cft ut cui Ecclefi» iple non defuit , ei no«
Deo dt libeiut ione , deferant qu® diicutienda ,
deefle non deprehendat » nec’ui vitium illud 4ο·
coniger.d.i , piomovenda judicabunt, atque hoc
iabi nos (eutiat t de quo legimus Io Propheta: « sebum
prurient 1 Decrero declaramus nos , non obllan-

R

te^ionvocatoium abfentia , aut contumacis >
illius ini' mm dufta die fine ulla prorogatione
facturos . Mandantes interim, ut hoc pralen;
Edifturn noftrum , no cui detur ignorantiam
obtendendi locus , ad valvas tum Ecclefi® no­
ftr® Metropolitan® , tum lingularum Cathcdralium, ac ceterarum in tota noftra Provin- L-

cU Infignium Ecclefiarum alligatur ·

QUOD

*

Ttfarfi tM .

t ‘f

Quapropter rc coram Deo mature |»erpenia »
pro fuiccpti rog.minis officio necciïuaubus Ec­
clefiarum Provinciae noftr* providero cupier. ·
tes > Concilium Provinciale judicavimus in Ci­
vitate EbtcJuncnti quamprimum ctle cogen­
dum » aique tclcbrandum r ac bilu praicntibsu Litteris ΐψίκιαιπ* > iUtuioius & convoca-

tnus

1911

Concilium Ebrsdunense,

1912

aiui ad ea eonfultanda & ftstuenda, quz pro . pro Paftorali noftra folllcitudine horiamur, ac
illzlo iervando fidei depolito , pro.moribus ad
monemus, toto Concilii tcmpoie ,.nihil de fenormam Chriftianz vite dirigendis , exceflidulitate fua remittentes , ad eum confugiant ,
bus corrigendis , & Ecctcfiafticz difeipiinr. vi­
unde venit Spiritus Icientias Bc fortitudinis.; fagore refovendo neceflaria ac utilia fore judica­
pientem enim qui cor fuum tradet adjvigitan'duiyi diluculo ad Dominem , fc fn contpeâu
buntur', ut li quid fuerit contra debitam Eccle­
fia Catholica obedientiarntattentatum, renuen­
Alciflîml deprecabitur, Spiritu tntelligentia re­
tium pervicaciam ftrenue cociceamus ; ii quis ,
plebit Deus, Bc diriget confilium ejuS & diPallorum incuria , invaluerit abufus , hunc la­
kiplinam , Bc in ablcdnjitis luis confiliabore indcicllu refecando , morum integritatem
bit.ur .
reftituamus -, fi perverfionu periculum Ammi^ 4 z Quocirca id imprimis habeant -omnes fumneat , officii noftri memores , profanas vocum
mopere fibi eommendAom , ut a negotiis f«.
novitates -, & oppofijioncs falG nominis (cichcularibus protfus abftratti Divinis coti incum­
tia feduto przcaveynus, ac dentque fiat in Ecbant , te quotidianas preces ad Dcmmhieffun­
dant , quibus iftud nothum Concilium peragi
clcfia Dei omnium credentium cor unum tc ani­
ma una . Itaque AMPLITUDINEM VE­ B ac finiri profpere , impetrent , uti jim impe­
STRAM invitamus , hortamur,'u/ pro auto­
travimus feliciter inchoari .
mate noftra ArchicpifcoMfi monemus , ut m
Prcterea Civitatis Lbreduncnfis Incolas >
noftram Civitatem Ebreaunenfem ad Conci­
quorum & totius Provincia: gratia , (alutarix
Decfaa Concilium meditatur , paterno animo
lium fupradiAum in Ecclefia noftra Metropoli­
tana celebrandum , die decima-lexta Augufti,
admonemus atque hortamur , ut pietatis offi­
ciis fe dedant itnpenlius': Puratcenti* Srcravidelicet poftridie Aflumptionir Bcstz Vnginir
Mauz przlcntis anni millcltmi icptingentelimi
memo contradas fordes cluant : Autbori gra­
vigclimileptimi , vel per fe , vel fi quo fuetit
tiae facra finaxi iefe conjungant : & fobrie ■ ca­
jufto impedimento detenta , alioquin a Con­
fte, jufte &' pie, ut decet Sanâos , vivere fa­
cilii Patribus rite probando , per Procuratorem
tigant ; obteftamur demum m Domino oble­
fuum legitimum ad condiitam diem'conveniat.
ctationes, orationes, poftulationes, gratiarum
Ac infuper A. V. obteftamur tc monemus , ut
aftiones , fieri pro Sandiflimo Domino noftro
Papa ac pro Epiicopis in hoc Concilio congre­
illud noftram quod in his Litteris indulum ad
eam mittimus , de celebratione Concilii Edigatis , pro Rege noftro Chriftianiflimo ■ essecâam , valvis Ecdefis fui Cathedralis , alia- C rilque'Principibus Chnftianis ; vt omnes in hac
rumque in fua DiaceG inftgnium affigatur illi­
chatitate radicati pacem foveant, IcHcntur juco βτ promulgetur t ac denique procuret , ut
ftitiam , Bc quz funt Chrjfti lapiant , ic quiomnibus tc iis przfertim innotefeat , qui Con­
rant unanimes cilio Provinciali de jure vel confuetudine de­
Jam Veio ut omnis przcludatur aditus jur,
bent interefle > quo* publicatione illa rite vo­
gio & altercationi de juic hos illolve pratgtelumus convocatos . Cum autem neque qui
dicndi fortafle exoriendis,, in Spiiicu humili­
plantat eft aliquid , neqne qui rigat, fed qui
tatis accedant omnes ,\ nihil per contentio­
nem , neque per inancm\g|oriam , led in hu­
incrementum dat Deus , confidimus A- V. pro
militate Superiores libi ill viceni aibitianrcs ,
pietate fua fupplicationcs publicas in Ecclefiis
Dittcelis fuc indiâuram , quibus una omnes
non quz fua iunt finguli confidcrantes , led ea
Deum obfecremus impcnfe > ui quod felicibus
quz' aliorum · Quod ut felicius aflequamur ,
aggredimur aufpiciis , ad feliciorem exitum
in qualicumque ordine quifque comparcat Bc
ipfo afpirante perducamus . LMTUM Giatiaconfidcat, falva illius jura decernimus.
nqpoli die decimaqumta mentis Junii annimil■Prccavendum deinde ne quis facrum illum
lefimi (epringentefimi vigefimi-leptimi , lub D Confertum tumultus interturbet , atque adeo
Signo SigilloquC" noftris , Bt Sccretaiii noftri
modeftiam induentes in Spiritu lenitatis animi
Chirographo ·
feni* « prout Spiritus Sanâus dabit eloqui ,
■f PETRUS -Archiep. P. Ebredun.
opportune , Jervato ordine proferant omnes in
Congregationibus , live privata ills lint , live
Dt itcudalt Ulufhiffirxi 0“
publiez , ac potiflimum in Seflionibus ; non
enim in confuiione Dominus.
D.D.^£rckitfi[c»fi "Princifit ΛΙΙΛ\ΰ·
Denique fub panis a Jure Statutis inhibe­
mus , nequis Epifeoporum, aut eorum qui ad
iftud Concilium noftrum evocati huc acceflcrant , ea hac Civitate Ebredunenfi , ante dimiflam Synodum dilccdere prstfumat , nifi
difceflus caufa a Concilii Patribus cognita ,
approbata , ac legitimo deinde Procuratore
DE MODO VIVENDI IN CONCILIO. fufteâo .
E
Ez funt Sqn&iones quas poftularc duximus
utilitatem Concilii Kujufcc noftri Provincialis,
quod in ntsftrum omnium falutetn redundatu­
X quo Concilii Provincialis celebrationem
indiximus , fpes nobis aftiilfit non dubia
rum fperamus .
eum , qui in nobis operatus eft velle ■ opera­
turam Bc perficere , coque magis id confecutusos nos efle jam nunc confidimus ■ quod om­
nes ■ quotquot hic aditant ad operis erccutionem accinâi , eodem qui cos ante comede­
bat , domus Dei telo etiam nunc comedi ac
ferveicere deprehendimus . Attamen ne prarvia
illa felicioris eventus omina in callum cadant,
uuiverioi β< fingnlos in Concilio ifto degentes

DECRETUM

E

D E-

191 J

Concilium Ebrbouninsi,

1914

A conferre 1 be ex hi· BaBtjfmnm , Confirmatio­

nem . be Ordir.rm line lacii legio ileriri non
pofte ■
Recepto· quoque Λ- approbatos ^celefiar Ca­
CQNCIL1I PRO.VINCl AUS
tholic* Ritu· , in fiipradiâoAim omnium Sa­
cramentorum folcrrni adminiftrstiom: recipio tc
EBREDUN ENSIS.
admitto .
z
«Omnia Sc Ungula.qor de ftcctlo origina­
V. Λ P. U i
PRIMUM
li, te de fiillificatibnc in Sacro-Sandta Tndent
tina Synodo detinita & declarata fuerunt , an>De' Tnfclji»»r Pidti ■
pleftor Sc reijipio ·
'
Λ
I
'
.
.
Profiteor paîiter in Mifl’a oftem Deo verum ,.
UM intef ompes Paftoralis Officit folliciproprium ·
propitiatoniim Sacriticiuni pro
tudincs , ilfa potilfimum prima effe de­
vivis Se defundtis : ataur in SanâiiHmd Bubeat , ut Fides Catholica quam Sanfta Roma*
chanlti* Sacramento efle vere , realitar&f fubna F.’ilefia colit ac tenet , incorrupta in hac
Provincia > I’inceraquc permaneat , fir omnes β flantialiter , Corpus Ac Sanguinem una cum
Anttaa te Divinitate Domini noftri |efu Chnin ejus puritate immobiles Inviolatiqiie-pertifti fierique conycrtitfftcm tbli«' fuhftantia paftant ■ Nos in hac noftra Synodo Provinciali
111. . in Corp·' . «.· totius (.ihftanti* vins, in
hinc precipiie exordiendum elfe dbximuX > at
—Vrtgumens .· quam coquerfi-niem t uhcilica £cqux ex rudem Spiritu sit Fide· , eamdem un*
ckfia Tranfubftadi,atinnem appellat
lateor
ons contcllione protileatnur . Quocirca Sacri
etiam 'ut· «liera Unii··» tpefie lotum atqur in­
Concilii Tridcntini Decretis inliftrotei . Protegrum Cbriftnm . vetumque Sacramentum lutcifioncm Pidci , Pii IV. Pontifici' Maximi
mi . Conltarstir Itlru Pueg atoriuin efle , ani­
Conflatutione acceptam , a Nobi' St Reverenmalque ibs dr» ·<· I'id.hum f.iflri rii» juvari .
diflimis Coepifcopts, citcrilqne tn hoc Conci­
Similiter Ar
·· Una cum (linito regnan­
lio inlidentibus , palam 8c publice admitten­
tes , vcMvurrdm atque levicandu1. efle, eoi que
dam decrevimus .
oratu ur· Deo pr» n< bi> ciflerrr , atque illorum
EGO N. firma Fide credo te profiteor om­
Reliquias k*· venerandas . Firmiftime affero
nia 4." finguli qur continentur in Symbolo Fi­
Imagines ChriBs . ac Des-parc Temper Virgi­
dei , quo Sanâa Romana fiedefia utitur', videlicct : CREDO m Deum Patrem Omnipo­ G nia ■ necnon aliuiuos Sanâorum habendas Ar
r/riuend·· efle, alqur «i< debitum honorem ac
tentem , faâorem coeli & terrae , viiibilium
venerationem impertiendam . Indulgentiarum
omnium Ac lovifibihum t Et in tinuin Domi­
etiam poleftatem a Chrillo in Ecclefia relfjlam
num Jeium Chriftmn, Filium Dei unigenitum ,
fuifle , illarumque ufum Chriftiano Populo ma­
& ex Patre natum ante omnia fecula ; Deum
xime falutarem affirmo . Sanâam Csrholicam
de Deo , lumen de lumine , Deum verum dc
St Apoftolicarr. Romanam Ecclefiam , omnium
Deo vero i genitum , non faihim . confubEcdeliirum Matrem Se Magrftram aenoiro :
llantialcm Patri , per quem omnia faâa funt:
Romanoque Pontifici B. Petri Apoftoloruni
qui propter no· homines , de propter nolfraiti'
Pnnciprs'SucceflOn , ac Jefu Chrifti Vicario «
falutem defeendit de çœlis : Et incarnatus eft
veram obedientiam fpondeo . ac jiircb Cetera
de Spiritu Sanâo , -ex Maria Virgine , ET
item omnia a Sacris Ctnonibut Sc OetumeoiHOMO FACTUS EST . Crucifixus etiam pro
cis Conciliis ac prreipue a Sacro-Sanâa Trinobis, fub Porttio Pilato . pallus Ar fepulUis
dentina Synodo tradita , definita. St declarata
eft i Sc teCunccit tertia dis fecundum Scriptu­
indubitanter recipio ac profiteor : Simulque
ras : Et afecndit in caelum , fedet ad dexteram
Patris r St iterum venturu» eft cum gloria juji- D contraria omnia, atque hxrefes quafetmquc ab
Elcdelia damnatas Se rcjeâa- Λ· anathemati­
care vivos Sc mortuos, cujus regni non erit ti­
zatas ego pariter damno , rejicio tc anathe­
nis
Et in Spiritism Sanftum Dominum Sc vimatizo .
t
vificantem , qili ex Patre Filioque procedit ;
Hanc veram Catholicam Fidens, extra quam
qui cum Patre æ Filio limul adoratur er con­
oemo falvus efle potili , quam 11»prrfentispon­
glorificatur : qui locutus eft per Propheta. :
te profiteor, tc veraciter teneo ; eandem inteEt in unam Sanâam Catholicam Λ· Apoftolicam Ecclefiam . Confiteor unum. Baptifma m * eram tc inviolatam , ufque ad extremum vit«
fpintum conftantiflime , Deo adjuvante , reti­
icmilConem peccatorum . Ht expeClo refurreneri 8r ronfitert , atque a meis fubditis , vel
ftloncm mortuorum : Tt vitam venturi faculi.
illis quorum cura ad me in munere meo fpeAmen .
dtabit , teneri, doceri, Ar prrdicari, quantum
^poftolicas tc Eccleflafticas Traditiones, rein me erit, curaturum . Ego idem fpondeo ,
liquafque ejufdem Ecclefi* obfervationes , &·
voveo, ac juro : fic sne Deus adjuvet , & bare
conftitutiones firmiUiisic admitto tc ampleSanâa Dei Evangelia.
flor .
Item Sacram Scripturam , juxta eum fen- E
CAPUT
II.
fum , quem tenuit , Se tenet Sanlta Mater Eccieli» , cujus eft judicare de vero fenfu , tc in­
De Ce’iftitieriiniSei
.
r .
terpretatione Sacrarum Scripturarum , admitto
ncc eam unquam , nifi juxta unanimemconfcnU .M Fides (it ireeoetna
'mitium V caac. TrJ.
Gim Patrum accipiam Ac interpretabor.
Profiteor quoque feptem elfe vere Sc proprie
. ac fine ille
“lie s·^ »·Sacramenta nova: Legis, a Jel|i Chrifto Dom.iflee ere Dt» , pnmuni ac prwcipuum Paftoralis
no noftro inftituta , atque ad falutem humani
follicitudinis caput eft , illam integram . illibatamque feriare.
generis, licet non omnia (inguli· neceflaria ;
Quoniam igitur in (implicitate fidei quidam
kilicet Baptifmum , Confirmationem , Euchariftiam , Ruenitcntum , Extretnam-Untfionem ,
non ambulantes, Conftirntionibus Apoliohcis,
Ordinem , St Matrimonium , iliaque gratiam
quibus iuccrclicntri iiordfimsf temporifiu»erro

DEC

R £ T. A

C

C

res

1915

Concilium

E1RB DUNINII.

ipjtf

t«fdamnati funt, palam St apene refragantur, A runt , ab otnnibus Chrifti Fidelibus , ut hzieaut eat iubdolis imer^reialiooibus conantur - ticum non orc folum , led Se corde «ejici , ae
eludere', idcirco de obedientia illîs' Conftitudamnari debere ) 8e qui fecus docuerint , vel
uonibus debua fequente, Articulor promulganquovis modo afleruerinr , fubjaccre cenfirrix
. dos Judicavit hrc Sanda Synodus .
&- poenis in fupradidis Conftitutionibns, con­
tentis .
- /
I.
I V.
Conftitutto Uiuttmtti , qua centum 8r una
Qucfnclli Ptopofitiones damnate Iunt, cuilutNeminem ad facros Ordines promoveant Epi­
icopi , aut ad Confclfiones audiendas 8c munia
fragata elt univerfalis Ecclefia , eft dogmati*
eum , definitivum ic i^retradabile judicium ilConcfonatoris obeunda applicent , vel ad Bet
liut Ecclefiz , de qua DivinePore didum eft :
. neficïa poffidenda admittant , nifi prius ConMalik ■<· Tsrrz iifcri »«· frtvtlcitet cjutrfei ea·, i Si
liitutionum Innoeentii X. tt Alexandri VII..
,1.
qilii'igitur cidera Conftitutioni corde & animo
iubicriptionem exegerint , & de przlhta Clenon acquiefcit-, aut veram' 8r finecram obe- B mentis XI. Confututionibus Fîaeam Domini
Snkaoth .Sc Unitftum Dti Ftliiu , lincera ac
diontiam non pnrftat, inter eos habeantur ,
Ίι». t
fiul c,re*
in»frci*vmn>t.. Quod fi non­
demilla obedientia certiores fadi fuerint
nulli , crefcente contumacia , hereticorum ve-ftigiis infiftcntes , a przfato dogmatico judi- cio , quo non laudabiles Patrum Sintentiz,
V.
nurt innoxiae CathblicaruO)'Scholarum opinio/ nes, ut calumniantur novatores, fed impri­
mis Baij & Janfenii errores iam dudum damna­
Denique cum Novatores fparfis ubique viru­
ti , iterujn damnantur , ad futurum generale
lentis ac fallacibus libellis incautos homines
Concilium provocare przfumpfexint, hujufmo­
ipfofquc etiam , fi fieri pollet, eledos in erro­
di provocationem noverint elle ipfo jure irri­
res fuos inducere cenentur , eaque przvaleat
tam , fcandalofatn , fcblforaticam , jam dam­
iniquitas temporum , ut Libri improbi , quo
natis erroribus faventem , Sedi Apoftolicz, &
graviori anathemate feriuntur , eo cutiofius re­
Ecclefiz injutiofam .
quirantur , Ic legantur avidius ; ne venenum
C latiua ierpat , & ut a noxiis pafcuis Chrifti
oves arceantur , priorum Conciliorum vcfiigiis
II.
inherent declarat hzc fanda Synodus omnes
qui prohibitos Libros feu Libellos , & przlern
Quoniam autem quidam eorum , per quos
tim adverfus prrfatas Conftrtutiones Apoftolioborta funt memorata fcandala, przfcriptzab
ca« recens viilgaros , tam feripto quam typi·
Alexandro VII. Formule reiudantes , divertis
editos
, legere , defetibere , aut apud fe reti­
cavillationibus vim illius eludere conantur, obnere aufi fuerint , Excommunicationis vinculo
tenduntque Ecclefiam non eiigcre , ut qnifque
elfe ipfo fado innodatos , a qua nifi fpecialr
fubferibendo preface Formule juramento pro­
fiteatur , lenium hzreticum in quioque Prrtpolicentia , ( fee Iulo mortis articulo ) abfolvi
nequeant .
litIonibus ab Innocentes X. damnatum conti­
neri in Cornelii Janiçnii Libro ; ideo nos
CAPUT
III.
ejufdem Alexandri Vll. Conftitutioni inhzrentej, pre fatam illam fubfcriptionis interpreta­
Dt Sfifetfu .
tionem declaramus perniciofam , temerariam ,
Ecclefiz & ejus praziiojuriofam, fchifmaticam, D
ncc-φη hzreticis & hzrefibus faventem, St ut
1.
talem rcijctmus tc damnamus.
eminerint Archiepifcopi &Epi­
feopi fe ad formam Gregis efle conftitu! 1 L
tos, ac proinde morum lapftitate dc doârin*
integritate aliis przlqceant.
Quod foedat ad inquietos illos homines ,
qui non fine gravi Sedis Apoftolicz injuria ,
1 L
mazimoque totius Ecclefiz fcandalo , docere
non verentur , ad obedientiam przfatis ApoIn audiendo faciles , in refpondendo mites ,
ftolicis Conftitutionibus debitam , non requi-.
patientes in fuftinendo , in corripiendo miferi, ut quis przdidi Janfeniani Libri fenfum ita
racordrx , Ic in confolando promptiores fcia
antedidis quinque Propofitionibus damnatum ,
exhibeant .
interius ut hzreticum damnet -, fed fatis effe,
li ea de Re oblequiofum, ut vocant , fiicntiutn
III.
teneatur, Doârinam illam declarat hzc fanda E
Synodus ab omni Catholico abhorrendam , fal­
lacem , perniciofam , ϊΓ perjuriis faventem t
Invigilent Domefticorummoribus, ne ex alie­
hujus enim Dodtinz pallio non deponitur er­
nis vitiis turpem , & quafi five propriam con-'
ror , fed abfeonditur, Ecclefia illuditur , non
trahant dedecoris labem .
paretur, 8c lata filii, inobedientiz via fterniIV.
tur ad fovendam filentio hzrefim
ftatuitque
juxta Conftirutionem Clementis XI. Fiwaw Z>·Singulis Feftis , Sc przfertim diebus Domi­
miar Gfotrb . Obedicntiz, quz memoratis Aponicis , quantum io ipfis erit , Divinis OÆcii»
ftolicis Conftitutionibus debetur , obfequioio
illo filentio minime fatisûeti , fed damnattias
interfiat .
in quinque przfatis Propofitionibus Janfenii
Libri lenium , quem illatum verba prz (e fc-

M

V.

ι»ΐ7

Intelligent (e"ii laborem * Ectlafia fa· follicitudincm effis vocntoe . Ia Civitate Pontifi­
cia refidentes ab aids non omnino abfint in·
Diosccfis oppidis , fed Gregi uoiverfo temper
fpirjtu prslentes neminem negligent , de in
omnes Paftoralem curam «qualiter impen­
dant .

VL

Sciant fe muneri fno deeffie a nec fiscert fro.
.Aus fuos , fi foam aliorum voewns & cantibus
vocem non jrnmifceant, 8r /rcgleAo Choro vd
canere omittant, vd tacite pronuncicnt.

IV.
“
1
Accurata punâatione notentur abfentes ,
ipfilqiie pro rata abfeoti·, legitima denegetur '
retributio . " ·

,

Suam finguli Diorcefim , quam fatpiffime
V.
poterunt, obire Or pcrluftrare non omfttant,
Sacramentum Confirmationis conferant , Sc in­ B ■
Ab Ecdefiis fuis abfque licentia , caufa gra­
ter confirmandos neminem , nili feptem aiinis
vi , Sc in Canonibus contenta , difetdere non
natam admittant.
prafumant j noverintque fe ad tefidentiam perlooalcm fuis posuit a facro-ûnAa Trident ma
/ VIL
'
Synodo latis Ariâifüme teneri.
Nullum ad faeros Ordine# admittant , nils
per tetnpns fufficiens > ftudio Theologi· vaca­
verit , nec quemqnam vefte Clericali indui fi­
sum abfque licentia l ni per Tonfuram fact*
Militia fuir it adicripnis .

VI.

Nulla, quantum fieri poterit , Mifia priva­
ta celebretur , dum Milia folemnis aut llore
Matutin· decantantur, vel dum e fuggtftu Con­
cio habetur ad populum "

VIII.

Repolfis ab Epifeopo proprio aut ab ejus Vi­
cario Generali , Litteras, qu· F»/s nuncupan­
tor , feu Beneficii inftitntiontm , nemo quavis
dc caufa aut quovis prétexta conferre prafumat, nifi juxta Ecdefiaftieas SanAiones, Sc ia
ordine Hierarchico ad id Conftitutam au&oritatem habeat.

VII.
Canonici Sacerdotes , de ceteri de «renrio
Ecclefir Presbyteri , quam fepiflime poterunt,
Miflam celebrent } cumque celebrandi ordinem
obfervent qui in Tabula affignabitur . Cleri­
cos vero, Sc prafertim factis Subdneonam
dd Diaconatus Ordinibus initiatos hortatur ranAa Sybodus , ut intra Mrflanim fokmnia ad
facram Synaxim frequenter accédant. Prmprt
vero , ut fajtem in majoribus Ecclefi* foleranitatibus hoc Pietatis ac Religionis Officio
fungantur , fub prena privationis diftributionum illius dici -

IX.

Nullus (.Sententiis vel Cenfuris ab Archiepifeopo , vel Epifeopo latis abfolvere audeat ,
niG qui eas tulerit , aut cui in ordine Hierarchico Sc per Canones competit fuperior auAoritas .
X.

Graviter «gtotante Epifeopo, vicinior ac­
currat Epifcopus , qui Fratrem infirmum in Dofldno (oletur, St adjuvet t erepto u vivis , folemaiotts exequlas curet exolvL

CAPUT

IV.

VIIL

Cum inter Canonicos dr Beneficiarios coopta·
bitur aliquis , prohibet fan&a Synodus , ne- quid ab eo recipiant quod ia pios Lias noo
impendatur .

Dt Cuuiiii.
L v

TATUTIS ac debitis horisaflidueChoro
interfint Canonici omnes Sc Beneficiarii : ibi£
que Officium Dividum decenter ac devote per^folvant .

S

1L
Affiiefcant ad Orationes Sc Pfalmos de mane
furgere : nec ad modicam retributionem atten­
dentes, ullam Officii partem deferant, fed una­
nimiter perfevetantes tn Cantieir , Horas Canonialua, alternantibus Choris , attente ac diftinAu recitent .

*

IX.

Capitula Generalia faltem bis in anno con­
vocentur ibique de vita Sc moribus uniulcujufque , prudvnS inquifitio , ac fraterna correaio peramanter fiat . Capitula vero ordina­
ria femel in Hebdomada , certis hora Sc die
pro more habeantur , dr in iis de redituum
perceptione, bonorum adminifttalioe , aliifoue occurrentibus negotiis accurate pertraâetur .

C Λ.

CoNCIÏIVM ÊBKBDVNINSB.

kprs *
C

A

P

U

T

Dt Ttrtckii
■ '

1

'

V.

I$»G

à .

•
f

Mill.

'S

Non ultra fex dâç«. idque rariflim*,. a Pa­
rochia fua abefTe pruiumant, niti julta de cau­
fa ab Epifeopo approbata l A' nifi fuffeâ· in
fui locum > ex Epifeopi licentia , alio Sace rdote .

-■

MNIBUS, quibut «nlmgrum cur* In­
cumbit, prccïpit fanâa Synodus ut Oves
fu*» verbo doceant , Sacramentis reficiant
çacmplo informent,
,

Ô

Be

*

I X.

..VetusAt, Novum Tcftamentum , Concilium
'à '
■
·
'
Tridenttoum , ejufdem Concilii Catcchifmum,
■ Stfqnwam Sanôi Thomr , A' ^flonita Sandl
'
'
'
i ■
Cdroli ad vonfclfarios penes fe fiabeant ; eofque
Diebus (altem Dominicis Myfteria Fidei , _
Evangelii percepta , Bc fanâas mortiui Regu­ B Librbs »e>duo ftudio evolvant.
las , ροραturn edoceant i nec iifdem diebiri
Dominicis inftrùâionis formulam dc Preces in­
X.
tra Miflarum folemni* legi folita*. unquam
Singulo quoque menfe , excepto hyberno
omittant t iifdetn diebus Dominicis r. & quan­
tum fieri pqterit > bis *£iltem in unaquaque
tempore, Viciniores fimul una conveniant Sa­
Quadragefimac Hebdoàiada pueros Chriftian»
cerdotes , dc iis qua ad Scripturam Sacram tc
Religionis e|eraentis imbuant , juxta Catachif.Theologiam 'Moralem pertinent, difccptatun.
mum a Concilio Provinciali, vcl ab Ordinario
In his vero Kakndarum Comitiis , ut decet
Mmiftros Chrifti iapienter ic gerant , A qus
- approbatum ■
inter ipfos agitata fuerint , ad Epifeopum re- /
s
ferant, ut quod ftatyendum cenfuerit ad ipfos
III. .
remittat.
Sacrum facere raro omittant ; diebus vero
Dominicis juxta Officii fui debitum pro ParceI
XI.
·
ctanis Sacrificium offerant . .
C
Parochis lirnul A Secundariis prreipit hrc
fandi* Synodus , ut faltem intra biennium per
odio dies exercitiis fpintualibus in domo ab
Epifeopo detignand* vacare ftudeant . ut uni
A nimia cum Parcecianis fuis familiaritate
Deo intenti Legem vita: fisut Moyles, tc fpiabftineant i negotiis fiecufaribua non fe teme­
ritum zeli ficut Elias a Domino accipiant .
re immiCccant i inter dtfeordes Sc litigantes
animos pacifici incedant i a eomcflatiotribus ,
aleis, choreis , fpeâaculis , A ludis publicis
CAPUT
VI.
fint prorfus alieni ; modeftos capillos A coro­
nam geftent in capite ; Vefte talari in loco refidentir tint Temper induti, nec ibidem fubpete­
Dc Cilclrtritm Mifft.
ns fuipcnlionts ipfo faâo , tabernas comedendi
8c potandi caufa ingrediantur.
I.

iv;

V.
Mulierum colloquia, ut plurimum periculola
A confortia fufpeita devitent ; nec mulieres
aliquas , prêter eas quas Canones permittunt,
apud fe retinere audeant fub poena fufpcnlionis ■ Eorum ancilis Tint ad minus quinquage­
narie, A viros quantum fieri poterit , fœminis
in famulatu préférant .

ULLUS'ad Altare , nili cum Vefte t*.
lari , celebraturus accedat : Si quis au­
tem fecus fecerit A cotta feu lems-tjlan Vcftimento , pro terti* vice indutus cclcbraycrst ,
hunc fufpenfionis pctnam ipfo fado incurrere
declaramus ■

N

II.

Quanta debeatur tremendo Miliar Sacrificio
reverenti» , fatu admonet , vel ipfa tanti Sacrificii dignitas . Nemo igitur , nili prxvia
Caveant inprimis'ne quis, eorum culpa . fi­
praeparatione Sacra peragere aggicdutur ; in
ve parvulus line Baptifmo , five adultus Sacra­
tpfis autem celebratione Sacrificii ira fe com- .
mentorum auxilio dcftitutus e vivis excedat.
F, ponant Presbyteri omnes , ut vcl ipla oris v
fpecies , corporis habitus , gravilqnc A di­
VII.
ffindis verborum prolatio , modcftijui A fanItirnonum fpirent : atque ut tam propriae Sa­
Tria diligenter ab Ipfis allcrventur regalia ,
cerdotum pietati , quam Fidelium «dificationi
videlicet, Baptuatuium , Nubentium A Mor.
conlultum fit , nullus ante peraftani g.atiatuorum , eaque , li ablata fuerint , quanto­
rum aélionem recedere audeat : in hunc finem
cius repetant . Si quis autem ea fraudulenter
prreipit fanitta Synodus , ut in omnibus Sa­
retineret , fciat fe pernam Excommumcatiocrariis du> Tabule typis expreflx exponantur,
nis incurrere.
v
quarum una praparationem Mille , altera vero
gratiarum aâionem contineat .
VI.

[II

r

τ

, Concilium Ebredunense.

19X1

I l I.

I I.

Inter celebrandum rubrica ad aftuUim fer­
ventur . Qur fecundum communem tufum ,
' fubmifta voce Bc ferreto pronuntiari 'debent ,
alta voce non pronuntientur ; ncc alii omnino
ritus adhibeantur prêter cos , qui confiants
Ecclefia mote funt lecepti , vel Epifcopali
auSoritate probati .f Qui vero hujufinodi ri­
tus , de indaftria pmrtermiferit , aut novos , Bc ab ulu hodierno \alienos invexerit , hujus
fanâa Synodi Decreta a Divinis Jit ipfo faâo
(uipenfue..
\

Injans qui in raiu necelKtatis domi fuetit
baptizatus, flatim ac convaluerit, ad Ecclciiam
dclcictnr, uy ceremonie ac ritus fanâa Roma­
na Ecclelix fupplcantur.

III.
Nome» profanum aut infuetum Parochus
baptizandis non imponat , nec fcanaalofos ,
aut in Fide fufpeaos , aut eos qui. muneri
Pafchali non latisfccerint vel prima Dodrin·
Chriftiana elementa ignoicnt , in Patrinos aut
(
'
B Matthias admittat.

Nulle admittantur fundationes , nifi ab
Epifeopo recognite'dc approbata : fetpel admiflie religiofe adimpleantur j Bc fi propter
redituum tenuitatem- adimpleri nequeant , a
(olo Ordinatio vel ejus audoritate reducan­
tur .

Clericis Scculatibuv, ir quibufcunque Reeularibu»^ utriulque fexus prohibemus , ne infan­
tes , nili de licentia Epifcopi , de facro l ontc fufcipiant.

V.

CAPUT

i
Sub pana excommunicationis pracepit fan­
âa Synodus , ut parvuli ad Ecclefiam bapti­
zandi ,. faltem intra crea ab ortu dies deferan­
f.
tur ) quod fi parentum incuria illos line Baptifmo decedere contingat , excommunicationi
ACRAMENTA noftra falutis inftru- C
ipfo faâo parentes fubjaceant .
menta eo ubcriotem in animabus frudum
producunt , quo majori cum pietate ac reli­
gione (ufeipiuntur . Quapropter Parochi freCAPUT
IX.
auenter eorum vim , maxime cum tlU adminirant, explicare curent, Bc ad illa pie ac re­
verenter fulcipienda Fideles adhortentur.
Dt Cttprmtfntt .
Dt StirtuMMtrum .-tlttiiùftTttnM

S

I I.
Caveant Sacerdotes ne peccati lethalii confcii
Sacramenta adminiftrantes , gravi fe facrilegii
fcelere commaculent , neve in Sacramentis adminiffrandis aliquam avaritia iufpicionem in.
currant .

D

ACRAMENTUM Confirmation,! , quod
fine facrilegio iterari non poteft, nemo Fi­
delium fufcipere negligat.

S

•
Dum Sacramenta tniniftrantur , adftantes
Parochur admoneat , ne inania mifceant collo­
quia , lcd ea , qua decet , modeftia ac reve­
rentia fele gerant .

De tempore quo Sacramentum illud admmiftrsndum erit , Fideles Parochus admonebit -,
ipfofque , quidquid ad illud digne fufeipien·
dum requiritur , diligenter docebit.

IV.

III.

In Sacramcntoium adminiftratione folo Rituali Romano in 'ota Provincia utantur ■

Omnes confirmandi , impofitioni manuum
Epifcopi interfint , ncc ab Ecclefia, nili poft
illorum deterlam frontem , &: poft Epifcopi
Benediâionem difccdant ·

VIH.

CAP

I J.

Dt Btftifm
*
.

E

1.
UM omnium nova L'gis Sacramentorum
Nullus infant «nte feptennium , nullus nifi
primum maximeque ncceftarium fit Baptilmus -, Bc abfque eo nullus ad Regnum Cer­rudimentis Fidei imbtsius , confefli» ac, li com­
mode fieri poffit, jejunus ad illud Sacramentum
torum pateat aditus , monendi funt paren­
admittatur .
tes ut filios fuos quantocius baptizari cu­

C

rent ·

j ConciI. (itntnl. TOTII. XXXIV.

Mromtn

C A-

COHCiLIVM

Tfil?

Ebkvdunins·.

IfiîA

A
C A P U J

X.

IX.
Ad promovendum tacti Sacramenti cultum,
fodalrtas Corpora· Chsifti , ubi inftituta ηοΛ
eft, inftituatuc.

De SecitriJHn,

L

/ TJ UCHARISTIÆ Sicrynentam ceteris om-

X.

Ee mbus Dignitate praflat , cum fanftitatie
Audotetn, 8t. fontem C'hnftum con’tioeaf: idee
Failures animarum , illius excellentiam, 8r efK
feCtus diligenter exponent, ut rei tam fanâs ,
'Ss» debitum cultum exhibeant Fidele· t Brad illxm

Proce Sio SsnAiffimi Sacramenti publice nen
fiat, nili in Feftp Cqrporia Chrifti, vel diebus
ab Epifeopo ordinatis..

ea > qua decet , fide ,. pietate > ac reverentia
frequenter accedant.

XI.

B

JL
Tabernaculum ubi refervetur fan&iflimum
• Eucbariftis Sacramentum > Iit cftetius » quoad
ficti poterit, deauratum; intus vero panne fcrico ornatum * fera claufum.

. Freqeentiores Sanâiffimi Sacramenti Bcncdiâiones in Ecclefiis tam Saculariuo*, quam
Regularium prohibentur/"fccc ulla introducantur in pofterum , nili de Epifcoporum licen­
tia, femel autem Se iterum ad fummum in die
in eadem Ecclefia ejufmodi Benediâionee den­
tur, Sc nunquam poft folia occatum.

III.
XII.

tn eo fit Corporale mundum, fuper qao faWa Pyxis Corpus Chrifti recondens , fola re·
ponajur, Sc intra illud, ncc aliud quodcunque
vas, nec Rcliquue aflitrvcntur.
IV.
Renovatio Sacramenti in Pyxide fiat ad mi­
nus iemcl intra quindecim dies·

Parochis 81 aliis Sacerdotibus prohibetur Eucharifti* Sacramentum deferre ad januam Ec­
clefi· , aut extra Ecdefiam pro fedandis Tetnpeftatibu·, aut Incendii· reftinguendis ■ aliifve
fimilibus caulis, fub pcena fulpenfionit ipfo fa­
do incurrenda/in (upradlâis tamen cafibus li­
ceat luminaribus accenhs Tabernaculi januam
aperire ad folatium populi , &■ coofuctas prece·
m Ritualibus contentas ibi recitare.

V.
CAPUT

Nemo ad primam Communionem admitta­
tur', nifi Corpus Domini dijudicate valeat , Se
ea , qus ad tantum Sacramentum cum fruftu
fuicipicndum, neceflaria funt, didicerit.

XI.

De ÎrùtHii·

I.
UM Pernitentis Sacramentum hominibus
a iufccpto BaptHmarc lapfis ncceflarium
Decretum Concilii Provincialis Ebtedunenfis
Iit, inftantcr adhortandi funt Fideles , uc eunt
innovantes decernimus , ut eorum qus pre feri» D
a ftatu Giatis per aliquod lethale peccatum
pro Paichs tpmpore non communicaverint ,
exciderint, ad fecundam ritam poft naufragium
vel abfque licentia Epifeopi, Parochi vel ConTabulam cito recurrant.
fdlarii, Communionem diftulerint, vel in alia
Ecclefia quam propria communicaverint , no­
mina Parochus poft tempus Pafcbale feripta
IL
deferat ad Epifeopum, qui eo· prshabitis mo­
nitionibus a jure prsfcnptis , ab iagreffu EcMoneantur quoque , ut dum ad Sacramen­
ctefir , A lepuhura Ecclefiaftica privari decer­
tum Pernitentis fe dilponunt, confcientiam di­
net, prout in Domino expedire judicaverit.
ligentius excutiant , Sc illius finus omnes , Se
latebra· explorent , cujus quidem diicuti<wVII.
fac lend* modum , fspius cdoc antur a Paro­
cho.
Clericis in SanAuario , Laicii vero extra
Sanctuarium , line ulla perfonarum acceptione,
111.
facra Communio admimftrctur. ‘
£

C

VUI.

Dum ad infirmos defertur Viaticum , Fidelev ad campans iomtum convocentur , ut ma­
jori . quo tnaterit , comitatu , prslertim in
Uibibus defciatu , ienipcrque fub Baldachin·
A luminaribus accenfis, atque ad eorum devottunem, A ftequenrum excitandam, Indulgen­
ti» cis conceits publicentur.
’

Confeflarii tum in Ponitentibu· interrogan­
di, aut mftruendis , cum in concedenda , aut
drtferenda abfolutionc , tum in fatisfaAioorbns
injungendis, Regulas a Rituali Roman· , A' a
Sancto Carolo traditas fcquantur.

IV.
Nulli Confeflario liceat extra locum pro
quo appiouatus fuit , Ime licentia Epifeopi

Con-

i

Concilium Ebrbdunbnï b.

ipaj

Confeffionea audire : cum alver aViplo coqcef- Λ
(■ ablolutiones iÿite ac invalide Tint.

V.

I

JL
Medicis ptCcipimus , ut cum infirmem peri­
clitantem primum inviferint , ad peccata confi­
tenda , ilium adhortentur a Ie ne ad cum , nili B
confefium, tertio accedant , fub pana iaterdiâi ab ingreflia Ecclefi· prohibemur·

I·
ANCTA Synodus przripit, le mandat om­
nibus Parochu Se facerdotibuF h.b pana
l' ipcnliiini» ιρ!·> ia do incurrenda , Λ Epifcoριι aut eoium V(carιιν Generalibus rcicrvau,
nc Matrimonia celebrent partiut., aberjus Pa­
rochi· fine licentia Epiicopi > aut Paiochi il­
larum par ium , cum'Matrimonia ejufmodi cx
Ecclclie Legibus nulla Se irrita (int.

S

I I.

Jifdctn etiam prohibet , nc ullum Ma’rimonijm ■ debtent , i.ili' tnna praeceiir-.r Kaiviortrm proi lama: r · , >'>t ab illa per I.[ ihopnnr
di. pc.ilarurn t icit cum Partibus , nondum clapl>> viginti quatuoi horarum Ipatio Parochi non
iubmuidirent .

XII.

CAPUT

X i V.

Dt Mtirunnut..

;

Quoties SacraehentumJjoc Sacerdotes Sseulares adminiftranr, Supei^Iliceo, quantum fie­
ri poteft, lint induti, ncc iplisconrelEoncsmuherum , fublajo ncceUitatis çxlu, extra Tribu- ■
nal audire liceat

Dt

C Δ P ti T

£xrrrw4-{/«0>«M.

I.

AROCHIS prccipit fanda Synodus , ut
HI.
cum infirmo factum przbuent Viaticum,
eundem , dum adhuc integat eft fenlibus , ad Matrimonia aou in privatis Capeflir , non
poft meridiem , aut extra celebrationem Mil­
Eatremu-Undiunit Sacramentum recipiendum
le , non eodem dic , quo ultima Bannoruni
préparent t ipfum hortantes , ut ommbui abjeôis hujut izcuh delidetiu ad fola coelcltia C Putthmatio taita eft , celebrentur . Parochus
afpuct.
abique licentia Epij^opi contrafacicns ptzoa
iufpenfionis puniatur.

P

IE

t

1 V.

Moneant fepiflime Parochianos fuoi anima­
rum Pallore·, ne dura ptiKulolc quis agrotat,
tardius diifcrat hoc Sacramentum lulcipere , Sc
imperitum vulgus ab hac faliiilima opinione re­
trahere cmientur , qua per illam Unâionem
mortem accelerari exlftimat , cum tamen , ut
ea verba Divi Jacobi intc'lrgitrrr , non folum
ad remedium animae , fed etiam ad levamen
corporis, hoc Sacramentum iiic.it inllitutum-

Nemo ad Matrimonii Sacramentum admit­
tendus , nili Rudimentis l idei luerit imbutas,
prius confcflus lit , Ie muneri Pafchali fatufeccrit.

C A P U T

Dt ItJtliitlii:·

I.

D

CAPUT

XV.

XIII.

De QrJite.

Ί.

NDULGENTIA! perpetu», vel ad tempus,
non publicentur , etiam apud Regulares >
nili primum ab Epifeopo , vel ab ejus Vicano
' Generali viis init Ic lubGgnat· .

I

II.

UM non alios facris Ordinibus initiari li­

C

ceat , quam quos conlliterit morum inno­
centia, pietate &.· omnibus vutntibus elle com­ Harum autem utilitatem te virtuttm expli­
cent Parochi, doceantque quibus mediis&r ope­
mendabiles, prohibet lanii i Ivnodus, ne Paro­
ribus fruâum illarum l idcles conftquantur.
chi leftimonium de vita &. moribus concedant
Clcncis ia eorum Parochis commorantibus ,
CAPUT XVL
nili vita , exemplo , cerem prvluterint , per
dies Dominicos ac I clios Divinis interfuerint
Odiens , Bead faciam Menlam femel falteoa E
De HelifiHU.
lingulis menfibus conlucveiint accedere qua inI.
re eofdem Parochos mcminiflie par eft, eumgravilluni peccati reum fieri , qui cum tanto LcACRIS Sanôorurn Reliquiis maximum ho­
clclr· damno Epifcopum decipit.
norem perpetuo exhibuit Ecclefia i ideo
prreipimut eas ia cxpfis decentibus religiofeaflervarii nec cat popufq dcpfculandas tradi, ni­
fi per facerdotem ftola ic lupcrpellicesr indu­
tum ■

S

II.
Stridiffirne prohibemus, ne ullas Parochi,
Διά

i>»7

Concilium Ebrbdunknsr

i*»8

oifi ab Epifeopo approbat* fuerint. populo A Aiis pateat aditus « k in btnnibus Crus trigater.
· · .
venerandas proponant, aut in procei&oaibu φ
“·

N

"i

OS PETRUS DE GUERIN* DE TEM-

CIN Archiepifcopus Princep Ebredunenfis, Sanâi Romani Imperii Princeps k TrtCamcraritUj Throno Pontificio Affiftens, Regi
ab omnibus Conii 1 i i,, h*c Decreta * nobis dcfinita fubftripfimui.
+ PETRUS Arch. P. Ebred.
j· Ego Francifcus Ep. 8c Comer Vapincenfit
Princeps fanâi Imperii fubfcripfi .
Ego Hcnricus Ep. Maffilienli, fubfcripfi.
CAPUT VJI.
Ego Joannes Ep. D. Bellicenfis, Sacri Roma­
ni Imperii Princeps fubfcripfi.
B
X>« StftlHHi».
Ego Fiodoardus Ep. Vincienfis fubfcripfi.
Ego Petrus-Jofephus de Caftellane Ep. Forojulicnfis fubfcripfi ·
'-f· Ego Petrus - Francifcus Ep. Siflaricenfis fub­
ULL'1 in pofterum in Ecclefiis fepelian.
fcripfi .
tur , nifi de licentia Epifeopi ; aut nifi
+ Eff° Dominicus Ep. Glandavenfis fubfcri. " dc
id ipfis competat,
+ Ego Antonius-Francifcus Ep. Æducnfis fub­
II.
fcripfi .
-f-Ego Francifcus - Rcginaldus Ep. Vivarienfis
Cum jute communi ad Parochos tantum per­
fubfcripfi.
•f· Ego Joannes - Baptifta Ep. Aptenfis fubfcritineat Fidelium DefianSorutt^ corpora e domo
efferre , fanda fynodus Regularibus quibufeunpfi
■f Ego Alexander Ep. ti Come, Valentinenfis
qua prohibet, ne fine illorum licentia hoc tqpdus fibi arrogent.
fubfcripli.
C -f- Ego Joannes Ep. ic Princeps GratianopoliIII.
tanus fubfcripfi.
■f Ego Carolus-Odavianus Ep. GraiTcnfi, fub­
Sciant autem Regulares, fi. quempiam ad efcripfi .
ligendam fepulturam in propriis Monafteriis
+ Ego Raimundus Ep. Nicienfis fubfcripfi .
Ego Francifcus de Pucet Vicarius Generalis at­
inducant, fe poenas incurrere contentas inConAitutione Boaifacii VIII. qiue-incipit ;
que Procurator generaliter ad omnia depu­
tatus Illullriflimi fe Reverendiflimi Domini
roa» ftriaitii'
Epiicopi Dinienlis ejus nomine inteifui &
fubfcripfi , ti omnia & fingula in hac fanfia
Synodo Rbredunenfi Aâ< » Decreta , Edita
fe Promulgata i Ejus 3r. Eccfcfis fu* nomi­
Coemeterii mûrit & jtnufc obferati, debite
(laudantur, ne ad illa jument ir, czterifque bene recipio .

Caveant etiam , ne , dum SanâitEmum Sa­
cramentum etpofitumetitpablico Fidelium
cultui
venerationem tanto facramento habi­
tam transferant ad Reliquia, , fi qu* in Alta­
ri Une ea polit* fint

Î
Î

N

FINIS TOMI TRIGESIMI QUARTI.
-

· -